Douane

[0:00:00] Mijn naam is Senema Toeg en ik ben uw voorzitter vandaag en ik open hiermee de vergadering.

[0:00:05] Dat is het commissiedebat Duane.

[0:00:08] Het is tevens het eerste commissiedebat van onze staatssecretaris, dus we heten haar van

[0:00:12] harte welkom in onze commissie.

[0:00:15] Hetzelfde geldt voor de leden van IJK van de VVD, het lid De Heijte van NFC en het lid

[0:00:20] Rep van de PVV.

[0:00:22] Ik stel voor dat we vier minuten spreektijd doen met drie interrupties in de eerste termijn.

[0:00:27] Volgens mij is het duidelijk wat er allemaal op de agenda staat.

[0:00:30] zijn de handelingen duidelijk, zeggen we dankjewel door de goede zorg van de bodem

[0:00:33] en geef ik het woord aan het lied van Eik van de VVD.

[0:00:37] Dankjewel, voorzitter.

[0:00:37] En ik hoop meteen dat u wat coulance heeft ten aanzien van de spreektijd,

[0:00:40] want ik kan heel snel praten, maar ik zou het zonde vinden

[0:00:42] als ik niet alle onderwerpen kan aanraken.

[0:00:44] We zijn niet met heel veel mensen, dus nou ja, het zou fijn zijn

[0:00:46] als we in ieder geval de onderwerpen die waar relevant zijn

[0:00:48] wel vandaag kunnen bespreken met elkaar.

[0:00:51] Dan als eerste, ja, een blijk van waardering ook richting de dienst douane.

[0:00:55] Ik ben in juni op werkbezoek geweest in de haven van Rotterdam.

[0:00:58] Een paar weken geleden ben ik op Schiphol geweest en de manier waarop wij ontvangen

[0:01:03] worden en alles uit de kast wordt getrokken om ons heel goed te informeren, ik wil gewoon

[0:01:09] gezegd hebben dat ik dat heel erg waardeer en dat het ook heel erg nuttig is als je daarna

[0:01:12] die hele stroom en informatie met stukken en rapporten gaat lezen en tot jezelf gaat

[0:01:18] nemen.

[0:01:19] Dus dat op de eerste plaats en als we de nieuwsberichten volgen dan zien we ook dat er keihard wordt

[0:01:25] gewerkt om ons land veilig te houden. Dat zie je met de drugs- en cocaïnevangsten, de

[0:01:31] ketamines, de illegale fabrieken, de illegale sigaretten, de cashvangsten. Het is eigenlijk

[0:01:35] te veel om op te noemen en het is erg dat het allemaal aan de hand is, maar ik ben wel heel

[0:01:39] blij met een dienst die zich zo hard inzet om ons land veilig te houden.

[0:01:44] Dank u wel, voorzitter. Dan mijn inbreng voor dit debat. Nederland is een speel in de wereldwijde

[0:01:48] handel en logistiek. De VVD wil een effectieve douane met een stevige aanpak op fraude en

[0:01:54] een hoge pakkans voor illegale activiteiten en ondermijnende criminaliteit. Maar die ook

[0:01:59] oog heeft voor de regeldruk voor ondernemers. De samenwerking tussen bedrijfsleven en douane

[0:02:04] is van grote waarde voor de Nederlandse economie. Het Nederlandse bedrijfsleven, waaronder het

[0:02:09] MKB, is afhankelijk van eenvoudige en efficiënte procedures bij in- en uitvoer. Ondernemers

[0:02:15] ervaren echter knelpunten bij het internationale zaken doen op het gebied van wet en regelgeving,

[0:02:19] procedures en dienstverlening. Ik wil daar graag in dit debat aandacht voor vragen.

[0:02:24] Op drie punten. Ten eerste de douane-procedures. Douane-procedures moeten eenvoudiger, transparanter

[0:02:31] en toekomstbestendig worden. De VVD steunt deze uitgangspunten. Het bedrijfsleven maakt

[0:02:37] zich echter zorgen over hoe dit wordt vormgegeven. De vereenvoudigingen zijn blijkbaar voorbehouden

[0:02:44] aan zogenaamde trust-and-check-traders. Veel kleine importeurs zullen die status waarschijnlijk

[0:02:50] niet gaan krijgen. De vereenvoudigingen zullen daarmee voor veel MKB-bedrijven niet toegankelijk

[0:02:55] zijn. Daarmee betekenen de voorstellen voor deze groep bedrijven wellicht een stap terug.

[0:03:00] Hoe ziet de staatssecretaris de toegang tot de vereenvoudigingen en faciliteiten voor

[0:03:04] niet-TNC-traders? Kan zij bijvoorbeeld op Europees niveau pleiten voor behoud van een

[0:03:10] ligt de regime, naast die van TNC tweeder. Ten tweede, de e-commerce. De douane lijkt

[0:03:16] hopeloos overgeleverd aan de stroompakjes uit met name China. Met als gevolg miljoenen

[0:03:22] euro's aan extra douaneschade en massa's ongecontroleerde en onveilige producten die

[0:03:27] de markt overspoelen. Pakjes die de Europese Unie binnenkomen worden expres ondergewaardeerd

[0:03:32] om invoerechten te ontduiken. De pakkans is laag. De douane zegt wel te willen controleren

[0:03:38] op deze vorm van fraude, maar wie betrapt wordt moet in eerste instantie alleen als

[0:03:42] nog de verschuldige invoerrechten betalen. In theorie kan een bestuurlijke boete worden

[0:03:46] opgelegd, maar in de praktijk gebeurt dit bijna nooit. De VVD vond dat het niet zo kan

[0:03:52] zijn dat fraudeurs vrij uitgaan door het onvermogen van de douane om op te treden. Onze mkb'ers

[0:03:57] worden op oneerlijke wijze weggeconcureerd door grote Chinese wegshops en zijn dit terecht

[0:04:02] beu. Hoe gaat de staatssecretaris grip krijgen op deze grote stroompakjes? En is zij het

[0:04:08] met de VVD eens dat een stevigere aanpak van fraude hiervoor nodig is? En zo ja, hoe gaat

[0:04:13] zij hier invulling aan geven? Ten derde, waarde- en hoeveelheidsoverschrijdingen.

[0:04:19] Bij overschrijding van hoeveelheid of waarde volgens de vergunning ontstaat een douanenschuld.

[0:04:24] De VVD vindt de huidige praktijk van navorderingen een buitenproportionele sanctie die niet past

[0:04:29] bij een administratieve omissie. De VVD vindt dat er zou moeten worden voorzien in een mogelijkheid

[0:04:35] om deze schuld teniet te laten gaan, wanneer voor het overgaan alle voorwaarden voor de

[0:04:42] toepassing van de vergunning is voldaan. Blijkbaar moet wetgeving worden aangepast

[0:04:46] om dit te regelen. De douane geeft in haar laatste stand van zakenbrief aan in de tussentijd

[0:04:50] de ruimte te willen hebben om de menselijke maat toe te passen. Ik heb hierover de volgende

[0:04:55] vraag aan de staatssecretaris. Is wetgeving in voorbereiding en heeft de douane de ruimte

[0:05:00] om bij een administratieve ommissie af te zien van deze buitenproportiële sanctie

[0:05:04] van navorderingen. Ten slotte, voorzitter, scanapparatuur. Kwalitatief goede scanapparatuur

[0:05:10] is van essentieel belang voor de controle op goederen, en ook in de strijd tegen ondermijnende

[0:05:15] criminaliteit. We mogen echter niet naïef zijn over het gebruik van Chinese apparatuur

[0:05:20] in onze vitale infrastructuur. De VVD heeft zorgen over het gebruik van NucTac-uitrusting

[0:05:25] en diensten aan de buitengrenzen van de Europese Unie. Het onderzoek naar de veiligheid van

[0:05:29] de scanapparatuur loopt nog. In de tussentijd wordt de huidige NucTac-apparatuur gewoon

[0:05:33] gebruikt en worden er aanbestedingen voorbereid door diverse douane locaties. Kan de staatssecretaris

[0:05:39] vertellen welke alternatieven er zijn en hoe samenwerking met partners in de haven en op

[0:05:45] Schiphol kan bijdragen aan efficiëntere processen wanneer het gaat om de strijd tegen ondermijnende

[0:05:50] criminaliteit? Daarnaast wil ik weten op welke manier de staatssecretaris invulling gaat

[0:05:54] geven aan afspraken in het hoofdlijnakkoord om het gebruik van scanapparatuur uit landen

[0:05:58] met verrookte spionagerisico's af te bouwen. Dat was mijn inbreng, voorzitter.

[0:06:05] U kent de voorzitter als een snelspreker.

[0:06:07] Ik vond het heel knap van collega Van Eyck.

[0:06:10] Net niet binnen de tijd, maar wel goed gedaan.

[0:06:13] Dank dat u dat had aangekondigd. En we hebben ook de ruimte.

[0:06:16] Dus ik ga dat bij iedereen toestaan als we dat netjes met elkaar doen.

[0:06:19] Het woord is nu aan het lid Heijte van de NSC.

[0:06:22] Dank u wel, voorzitter. Dan ga ik ook mijn best doen.

[0:06:26] Voorzitter, doodsbedreigingen worden vastgebonden met een mes tegen de keel.

[0:06:29] kinderen of kleinkinderen die worden achtervolgd, thuis worden opgewacht door leden van een drugsbende,

[0:06:35] verregaande intimidatie. Dit zijn een aantal van de situaties waar douaniers helaas dagelijks

[0:06:40] mee te maken hebben. De criminaliteit verhart, het geweld van drugsbendes intensiveert en

[0:06:46] de mogelijkheid voor deze bendes om te smokkelen groeit. Nu er dagelijks zo'n 3 miljoen pakketten

[0:06:51] verdeeld over containers ons land binnenkomen. Dat vraagt niet alleen van onze veiligheidsinstanties

[0:06:56] een stevigere aanpak en meer capaciteit, maar het maakt het werk van douaniers ook

[0:07:01] zeer risicovol, waardoor strengere veiligheidsmaatregelen noodzakelijk zijn.

[0:07:06] Voorzitter, in 2019 heeft KPMG het onderzoek de beheersing van corruptierisico's door

[0:07:11] de douane in de Rotterdamse haven uitgevoerd. De douane heeft een aantal van de aanbevelingen

[0:07:16] uit dit onderzoek met betrekking tot veiligheid en integriteit overgenomen. Een van deze aanbevelingen

[0:07:21] is het versterken van het screeningsproces. De douane is de Eerste Rijksoverheidsorganisatie

[0:07:28] in combinatie met de VOG-politiegegevens een continue screening wil invoeren. Inmiddels

[0:07:35] is de VOG-P per 1 juli 2022 bij de douane ingesteld. Maar, zo ligt de staatssecretaris

[0:07:41] in haar brieven van de afgelopen jaren aan de Kamer toe, bij de gesprekken met de vakbonden

[0:07:45] over een continue screening loopt het steeds weer vast op de proportionaliteit van de maatregelen

[0:07:50] en de waarborgen ten aanzien van privacy van medewerkers.

[0:07:54] Maar met de huidige toename van de verharde criminaliteit en de chantabele positie van

[0:07:58] douaniers is het noodzakelijk om verdere stappen te ondernemen in het belang van hun veiligheid.

[0:08:04] Met oog voor capaciteitstekorten bij de AIVD en rekeninghoudend met de vakbonden wil de

[0:08:09] fractie van NEC een voorstel doen aan de staatssecretaris voor een screeningpilot voor een bepaalde tijd

[0:08:14] waarbij steeksproefsgewijs douaniers gescreend worden.

[0:08:17] Omdat het screening niet continu, maar steeksproefsgewijs uitgevoerd wordt, is het minder belastend

[0:08:22] voor de AIVD, maar het heeft wel een afschrikwekkende en daarmee preventieve werking.

[0:08:27] Graag hoor ik de reactie van de staatssecretaris op dit voorstel.

[0:08:31] Voorzitter, op 12 september jongstleden heeft de minister een brief gestuurd aan de Kamer,

[0:08:35] de staatssecretaris, waarin de redenen worden toegelicht voor het intrekken van de huidige

[0:08:39] aanbesteding voor vijf extra scanners, vanwege het toegenomen aantal pakketjes en daarmee

[0:08:44] de noodzaak voor meer scanners en vanwege het vervolgonderzoek van TNO naar de risico's

[0:08:49] van koppeling van scanners met het interne netwerk van de douane.

[0:08:54] Dit uitstel heeft mogelijke consequenties voor de douane, omdat de CCEI, subsidie van

[0:08:58] 12 miljoen euro voor de aanschaf van nieuwe scanners, mogelijk niet wordt uitbetaald als

[0:09:03] de aangekochte apparatuur niet voor juni 2025 in gebruik is genomen.

[0:09:10] Kan de staatssecretaris aangeven waarom de resultaten van het TNO-onderzoek nu nog niet

[0:09:15] kunnen worden gedeeld?

[0:09:17] En kan de staatssecretarissen stand van zaken toelichten met betrekking tot de gesprekken

[0:09:20] met de Europese Commissie over de subsidie en de consequenties als de deadline van juni

[0:09:25] 2025 niet wordt gehaald?

[0:09:28] Voorzitter, modernisering van de Europese douanenwet is hard nodig.

[0:09:33] De Europese douanenwet en regelgeving is niet meer van deze tijd en laat weinig ruimte voor

[0:09:37] een nationale belangenafweging.

[0:09:39] De wet en regelgeving wordt te strikt toegepast op bedrijven en er is een spanning tussen

[0:09:44] de beperkte ruimte voor eigen wetsinterpretatie en de vraag om meer menselijke maat.

[0:09:49] De enorme toename van e-commerce is een belangrijke reden voor de noodzaak van een nieuwe kijk

[0:09:53] op douaneprocessen en procedures.

[0:09:56] Sinds 2023 onderhandelen EU-landen over de precieze invulling van de hervormingsplannen

[0:10:00] van de Europese Commissie.

[0:10:03] Ziet de staatssecretaris ook de noodzaak om de wetgeving zo snel mogelijk te hervormen?

[0:10:07] En kan de staatssecretaris een stand van zaken geven over de gesprekken met de Europese Commissie

[0:10:12] over de hervormingsplannen?

[0:10:13] En kan de staatssecretaris een update geven over de voortgang van deze gesprekken?

[0:10:18] Dat was het.

[0:10:19] Dank u wel.

[0:10:20] Ik dank het lid Heijten.

[0:10:22] Mooi binnen de tijd.

[0:10:23] En dan geef ik het woord aan het lid Rep van de PVV.

[0:10:26] Dank u wel, voorzitter.

[0:10:28] Voorzitter, het PVV is trots op onze douane en zijn medewerkers.

[0:10:31] De douane is verantwoordelijk voor het toezicht op het goederenvervoer dat de buitengrens van

[0:10:35] de EU overstrijd en beschermt Nederland tegen de invoer van illegale goederen als spoorwachter

[0:10:39] van de EU.

[0:10:41] De douane ziet al geruime tijd een toename van drugscriminaliteit in en rond de Nederlandse

[0:10:45] zeehavens, al met al een zorgwekkende ontwikkeling.

[0:10:48] Daarom juichen wij het operationeel inzet maken van de tien bijzondere bijstand TBB-douanen

[0:10:55] van harte toe.

[0:10:56] Dit vergroot de veiligheid van de medewerkers en we benoemen nog even de beschikking over

[0:11:01] een semi-automatisch wapen naast de reguliere wapens.

[0:11:03] De handel in illegale tabak en alcohol houdende dranken is nog altijd een groeimarkt en een

[0:11:08] grote zorg voor de douane.

[0:11:10] Dit blijkt uit recente controles en fraudeonderzoeken van zowel de douane als de fiat.

[0:11:15] Nederland is de laatste jaren steeds meer een productieland geworden van illegale tabaksproducten,

[0:11:19] gezien ontmanteling van illegale fabrieken en de grote wensen die hier te behalen zijn.

[0:11:24] Voorzitter, we hebben nog wel een paar vragen.

[0:11:27] In 2021 komt de auditdienst Rijck tot het oordeel dat de douane in belangrijke mate

[0:11:32] niet voldeed aan de wet politiegegevens.

[0:11:34] kan de staatssecretaris na verwachtingen aangeven wanneer de douane volledig voldoet aan de eisen van de WPG.

[0:11:40] De ADR constateert belangrijke tekortkoming op het gebied van interne beheersing, waaronder het bewustzijn over de WPG.

[0:11:47] Dit is ernstig, want de verwerking van gevoelige persoonsvergevens vraagt grote zorgvuldigheid

[0:11:51] en kan op deze wijze misbruik hiervan in de hand werken.

[0:11:55] Graag een reactie van de staatssecretaris hierop.

[0:11:58] Voorzitter, sinds februari 2024 loopt de beschikbaarheid van de douanesystemen terug.

[0:12:02] Het bedrijfsleven ondervindt hierin ervan. De verstoringen zijn divers van aard, zoals

[0:12:08] infrastructurele problemen in het datacenter. Om dit te verbeteren, heeft de douane een

[0:12:12] taskforce-team opgericht om op korte termijn zichtbare verbeteringen te realiseren.

[0:12:19] Zijn er al verbeteringen waar te nemen? De PVV verheugt over het hanteren van de reguliere

[0:12:25] navorderingstermijn van drie jaar in plaats van vijf jaar. De bedrijven krijgen minder

[0:12:29] vaak te maken met een navaldering over een periode langer dan drie jaar en dit resulteert

[0:12:33] in minder onzekerheid voor bedrijven. Herkende staatssecretaris heeft de ontwikkeling en

[0:12:38] komen hierover positieve signalen vanuit het bedrijfsleven binnen.

[0:12:42] Voorzitter, we zijn absoluut voorstander van het behoud van gekwalificeerd personeel en

[0:12:47] willen de douane complementeren met een gezonde wervingscampagne. We lezen dat de bezettingsgraad

[0:12:51] inmiddels 93 procent bedraagt en kan de staatssecretaris aangeven wat voor campagnes er zijn om nieuw

[0:12:57] professioneel te werven. De douane werkt samen met ketenpartners aan een overheidsbrede aanpak

[0:13:03] van de ondermijnende criminaliteit. Hiervoor is het noodzakelijk om waardevolle fiscale

[0:13:08] informatie te delen met de ketenpartners. Momenteel wordt er gewerkt aan het wetsvoorstel

[0:13:13] gegevensverstrekking douane voor politie- en of toezichtszaken, met als doel om informatiedeling

[0:13:18] tussen douane- en ketenspartners te verruimen. Het wetsvoorstel ligt nu bij de Raad van State

[0:13:24] en zal naar verwachting in het derde kwartaal naar de Kamer verstuurd worden.

[0:13:29] Kan de staatssecretaris aangeven of de streefdatum gehaald wordt...

[0:13:32] van het aanbieden van het genoemde wetsvoorstel aan de Kamer?

[0:13:35] De douane heeft als doel het realiseren van slimme handhaving en soepele logistiek.

[0:13:40] Burgers en bedrijven krijgen een passende mate van toezicht, afgestemd op hun gedrag.

[0:13:45] Dit volgens de stand van stakenbrief.

[0:13:47] Kan de staatssecretaris antwoord geven op de vraag...

[0:13:49] hoe de passende mate van toezicht wordt bepaald?

[0:13:52] Dit met betrekking tot de wet op de privacie.

[0:13:54] De PVV is bezorgd over de grote groep vaak zeer jeugdige uithalers.

[0:13:59] Die verdovende middelen uithalen die verstopt zijn in containers in de havens...

[0:14:03] zoals die van Rotterdam, maar ook andere havens.

[0:14:05] Die wordt gezamenlijk opgepakt met het Hit & Run Cargo Team, HARC.

[0:14:09] Officier van Justitie Nicola Koenen neemt daarvoor de voortrekkersrol.

[0:14:16] Er zijn hier al resultaten over bekend.

[0:14:18] Graag een reactie van de staatssecretaris.

[0:14:20] Tot zoveel voorzitter. Dank u wel.

[0:14:24] Ik wil het lid van IJk vragen om het voorzitterschap over te nemen om mijn eigen bijdrage te kunnen

[0:14:27] doen.

[0:14:30] Ik sluit me aan bij de collega's in de waardering.

[0:14:35] Wij kijken ook uit naar de goede bijbezoeker en laat ik ook beginnen met dat het fijn is

[0:14:40] dat we hier zitten.

[0:14:42] Er stonden best wel wat oude brieven op de convocatie en ik vind dat wel een taak aan

[0:14:46] ons in de commissie om ervoor te zorgen.

[0:14:48] Belangrijke onderwerpen, veel collega's hebben net een aantal relevante vragen gesteld.

[0:14:52] Dat we er ook voor zorgen dat we de debat regulier blijven hebben, gezien de grote werkagenda.

[0:14:59] En dat we dat actueel ook op onze eigen agenda houden.

[0:15:02] Ik heb een aantal punten.

[0:15:04] Het eerste gaat over, in verlengde van de waardering en zorg die de GroenLinks-PvdA-fractie

[0:15:09] heeft, en dat is generiek maar specifiek bij de douane, over de taakstelling die er nu

[0:15:13] op het apparaat gedaan wordt, rijksbreed.

[0:15:16] Wij hebben in de begroting die we gekregen met Prinsjesdag nog niet, we hebben gezien

[0:15:20] dat bij de financiënbegroting het al wel ingevuld is, maar we konden nog niet vinden

[0:15:24] hoe dat precies is ingevuld. En onze eerste vraag aan de staatssecretaris is, als we zien

[0:15:30] hoeveel werk er te doen is, klopt het dat er ook een taakstelling bij de douane ingeboekt

[0:15:35] gaat worden? Daar maken we ons grote zorgen over en kunt u daar iets over vertellen.

[0:15:40] Het tweede punt hangt daarmee samen, want naast de grote bedreigingen en de druk vanuit de

[0:15:46] die constant verandert, hebben we een grote reorganisatie achter de rug. Dat hebben de

[0:15:53] medewerkers van de douane allemaal maar gedragen. Dat is allemaal extra werklast. Ik zou willen

[0:15:57] vragen, zeker omdat er nu ook een aantal andere reorganisaties binnen de Rijksdienst gaan

[0:16:02] plaatsvinden, wat heeft u er nou van geleerd? Wat had u niet zo gedaan? Wat had u mee willen

[0:16:08] geven aan de politieke besluitvormer? Bij ons hoe het gegaan is, we steunen het doel,

[0:16:13] Maar had dit beter gekund?

[0:16:16] Want wellicht zitten daar lessen die we ook kunnen gebruiken bij nu andere dienstonderdelen

[0:16:20] die gaan verplaatsen of samengevoegd worden.

[0:16:24] Dan, voorzitter, heb ik een vraag over, in verlengde ook van de vragen van het lid Heijten,

[0:16:30] over de Europese agenda.

[0:16:33] Hoe staat het inderdaad met de hervormingsplannen?

[0:16:36] En specifiek met de EU Customs Data Hub.

[0:16:40] Want in heel veel van deze vraagstukken is gegevensdeling en meer publiek toegankelijke

[0:16:48] handelsinformatie echt heel relevant.

[0:16:50] Hoe staat het met voortgang, kunt u daar iets vertellen over hoe andere lidstaten daarin

[0:16:54] staan?

[0:16:55] Maar ook, zijn we als Nederland, lopen we daarin voorop?

[0:16:58] En hoe ziet de staatssecretaris dat, vraag ik via u, voorzitter.

[0:17:03] En ik kan heel snel praten, als je voorzitter bent wil je het toch binnen die vier minuten

[0:17:07] doen.

[0:17:07] Dus dan zijn er nog twee onderwerpen waar ik vragen over wil stellen.

[0:17:14] De eerste is beheer van de grote geldstromen en de ADR aanbevelingen in het verlengde van

[0:17:24] ook lidrep net volgens mij.

[0:17:27] Hoe staat het nou nu met de onvolkomenheid en wat hebben de extra inspanningen in de

[0:17:33] eerste maanden van 2024 opgeleverd. Gaan we het halen om de ambitie zoals die eerder

[0:17:44] gecommuniceerd is in de brief te halen? De tweede, en dit is een onderwerp waar we met

[0:17:50] z'n allen in de Kamer op zijn aangeslagen, de audit rond de wet politiegegevens. Heel

[0:17:54] belangrijk dat de douane daaronder gebracht is. Een hele serieuze onvoorkomenheid.

[0:18:02] Eerst een begripsvraag. Klopt het, want zo begrijpen wij de brieven nu, dat zolang de

[0:18:08] systeemaanpassingen niet zijn gerealiseerd, de overige beheersmaatregelen geen effect

[0:18:15] kunnen sorteren? Begrijpen we dat goed? En de volgende vraag is, kunt u ons vertellen

[0:18:25] of het tijdspad dat eerder gecommuniceerd is om eind 2024 alle beheersmaatregelen op orde

[0:18:34] te hebben, of we daar nog steeds op het realistische pad zitten. En als dat niet zo is, wat moeten

[0:18:39] we dan doen om dat wel te hebben? Vraag ik alvast voor straks.

[0:18:45] Ik geef het woord terug aan de voorzitter.

[0:18:52] We zijn aan het einde gekomen van de eerste termijn van de Kamer. Dan stel ik voor dat

[0:19:02] wij om tien voor hier weer terug zijn. En dan sluit ik de vergadering.

[0:49:59] Welkom terug bij het commissiedebat van de Commissie Financiën. Voor de mensen die

[0:50:04] net inschakelen, welkom. We hebben net de eerste termijn van de Kamer gehad. Ik geef met veel

[0:50:10] plezier het woord aan de staatssecretaris voor haar eerste commissiedebat in deze Kamer

[0:50:14] voor de beantwoording. Ik stel voor dat we de drie interrupties aanhouden zoals in de

[0:50:20] eerste termijn.

[0:50:23] Voorzitter, en dank u, commissieleden, voor de gestelde vragen. Voordat ik begin met

[0:50:30] de beantwoording heb ik graag een paar woorden vooraf. Ik heb deze zomer met heel veel plezier

[0:50:38] kennis mogen maken met de douane en alle onderwerpen waar de douane zich mee bezighoudt. Bijvoorbeeld

[0:50:45] met ondermijnende criminaliteit, een onderwerp waar ik als voormalig officier van justitie

[0:50:49] mee bekend ben. Aan de bestrijding daarvan levert de douane een hele belangrijke bijdrage.

[0:50:55] Maar de douane is meer en heeft ook meer taken. In de eerste plaats beschermt de douane onze

[0:51:02] samenleving tegen ongewenste goederen, drugssmokkel, maar ook bijvoorbeeld gesanctioneerde goederen

[0:51:08] uit Rusland of kinderspeelgoed dat niet veilig is. Daarnaast levert de douane een belangrijke

[0:51:14] bijdrage aan de concurrentiepositie van Nederland. Ze zorgen ervoor dat regels en voorschriften

[0:51:20] die op zichzelf noodzakelijk zijn het proces van ondernemers en bedrijven niet te veel

[0:51:25] hinderen. En de douane int ruim 4 miljard aan invoerrechten en bijna 12 miljard aan

[0:51:32] accijns en verbruiksbelastingen. Dit zijn inkomsten voor de overheid waarmee we collectieve

[0:51:37] uitgaven kunnen doen en die belangrijk zijn voor ons allemaal. Afgelopen weken heb ik

[0:51:43] meerdere werkbezoeken gebracht. Daar heb ik echt heel veel gemotiveerde en gepassioneerde

[0:51:49] Ik zag hoe gigantisch veel goederen ons land binnenkomen, via ons land de EU binnenkomen

[0:51:58] en dan ook weer uitgaan. Het is echt indrukwekkend hoe douaniers die handelstromen in de gaten

[0:52:04] houden. 24 uur per dag en zeven dagen per week. Tegelijkertijd zie ik dat de douane

[0:52:09] voor grote uitdagingen staat. Het aantal aangiften dat de douane moet verwerken is de afgelopen

[0:52:14] vijf jaar maar liefst verviervoudigd. Tot meer dan 1 miljard aangifteregels. En de verwachting

[0:52:21] is dat die stijging nog wel even doorgaat. Dat komt onder meer omdat we met z'n allen

[0:52:25] steeds meer online bestellen. De douane krijgt bovendien steeds meer taken. Er komen nieuwe

[0:52:31] regels uit Europa waar producten aan moeten voldoen. En daarom moeten douanen toezien

[0:52:36] aan de grens. Bijvoorbeeld op het gebied van ontbossing, kinderarbeid en ook het beprijzen

[0:52:41] van de CO2-uitstoot. Dat zijn belangrijke onderwerpen en ik zie dat douaniers heel gemotiveerd zijn

[0:52:47] om dit goed te doen. Dit gaat allemaal niet vanzelf. Ik zie dat de douane alle zeilen

[0:52:53] bijzet om de taken aan te kunnen. Systemen worden verbeterd en waar dat kan voert de douane

[0:52:59] ook innovaties door. Denk aan de controles van scanbeelden. Daar kreeg ik in de haven

[0:53:05] van Rotterdam uitleg over. De douane scant containers om drugs op te sporen. Elk scanbeeld

[0:53:13] wordt nu door twee douaniers bekeken. Dat kost veel tijd en beperkt het aantal containers

[0:53:18] dat bekeken kan worden. Daarom werkt de douane nu aan algoritmes dat automatisch herkent

[0:53:24] of een scanbeeld afwijkt. Zo kunnen we het aantal containers die gescant worden in de

[0:53:29] toekomst fors vergroten. Dit is een voorbeeld van innovatie waar ik zelf heel enthousiast

[0:53:34] van wordt. Maar innovatie is niet voldoende. Waar de regels niet goed uitvoerbaar zijn,

[0:53:40] is het aan ons als de politiek om regels te veranderen. Daarom spelen we als Nederland

[0:53:45] een actieve rol om samen met andere lidstaten te komen tot een nieuw douane-wetboek van

[0:53:49] de Unie. Bij goed bestuur hoort dat beleid uitvoerbaar moet zijn. Vanuit de politiek

[0:53:56] heeft de douane steun en scherpe keuzes nodig. Bijvoorbeeld bij de prioritering van nieuwe

[0:54:02] duanetaken. Goed om daar dus vandaag met elkaar over te spreken. Zodat mensen erop kunnen

[0:54:07] blijven vertrouwen dat de goederen die ons land binnenkomen veilig en ook legaal zijn.

[0:54:13] En dan wil ik tot slot van mijn inleiding nog een ander onderwerp noemen dat me aan het

[0:54:18] hart gaat. Daar is ook al wat over gezegd door commissieleden. Weerbaarheid. Een betrouwbare

[0:54:25] overheid betekent dat de mensen die bij de overheid werken betrouwbaar zijn, maar ook

[0:54:31] hun werk in veiligheid kunnen doen. Dat ze integer zijn en dat ze ook zorgvuldig omgaan

[0:54:36] met de informatie die ze vanuit hun functie hebben. De informatie waarover douaniers beschikken

[0:54:41] is waardevol voor criminelen. Criminelen die soms echt geen enkel middel schuwen. Dat maakt

[0:54:47] douaniers kwetsbaar. Het gebeurt helaas niet zelden dat ze onder druk worden gezet of bedreigd

[0:54:53] als ze niet meewerken aan drugssmokkelaars. Lid Heijten had daar bijvoorbeeld een voorbeeld

[0:54:59] zojuist over. En daar moeten we douaniers tegen beschermen. Fijn dat de woordvoerders

[0:55:04] daar vandaag inderdaad aandacht voor hebben gehad. Dan kom ik nu bij de beantwoording

[0:55:09] van de vragen. Ik doe dat per deelonderwerp. Voor elk deelonderwerp zou ik ook nog heel

[0:55:15] graag een kleine introductie willen geven om de context te schetsen. En dan zal ik overgaan

[0:55:19] tot de beantwoording van de vragen. Ik begin bij het onderwerp scanners, scan

[0:55:27] en detectie. Het is een belangrijk onderwerp en ik begrijp natuurlijk de vragen die hierover

[0:55:33] gesteld zijn heel goed. Want de douane kan niet zonder goede scanners. Dat heb ik ook

[0:55:38] zelf gezien in de haven van Rotterdam en ook op Schiphol. Of het nu mangos of auto's zijn,

[0:55:44] op scanbeelden kunnen specialisten echt hele kleine afwijkingen al heel goed zien. Zo halen

[0:55:50] ze duizenden kilo's cocaïne uit ladingen. En hoe scherper de scan, hoe beter en sneller

[0:55:55] ze hun werk kunnen doen. Tegelijkertijd is het belangrijk dat niemand met die scanbeelden

[0:56:00] mee kan kijken, zeker geen andere landen. Daar ben ik me heel erg van bewust. En daar is

[0:56:06] de douane zich ook heel erg van bewust. In dat kader is de afgelopen jaren ook van alles

[0:56:10] in gang gezet. Zo is er een onderzoek uitgevoerd naar de risico's van scan- en detectieapparatuur

[0:56:16] samen met de veiligheidsketen. Dat onderzoek is vertrouwelijk met uw Kamer gedeeld. Uit

[0:56:23] het onderzoek bleek dat er op dit moment geen sprake is van het gevaar voor de nationale

[0:56:28] veiligheid. Dat zou kunnen veranderen als de scanners niet meer als stand-alone worden

[0:56:33] gebruikt maar worden aangesloten op het douane-netwerk. Dat is wat er nu ook in België gaat gebeuren

[0:56:39] en waarom ze daar besloten hebben om aanbestedingen anders in te richten. We laten nu onderzoek

[0:56:47] uitvoeren naar de risico's en indien er sprake is van een koppeling met het douane-netwerk.

[0:56:53] Als de resultaten van dat onderzoek er zijn, dan zal ik uw Kamer daar natuurlijk wederom

[0:56:59] vertrouwelijk over informeren.

[0:57:01] Dit zal naar verwachting voor het einde van het jaar zijn.

[0:57:04] Zoals ik uw Kamer per brief heb laten weten, is een lopende aanbesteding ingetrokken, omdat

[0:57:09] de douane een uitbreiding van het aantal scans voorziet en een nieuwe aanbesteding voor mobiele

[0:57:14] scanapparatuur wordt niet opgestart voordat het onderzoek is afgerond en ik uw Kamer daarover

[0:57:20] heb geïnformeerd.

[0:57:21] Dan kom ik nu bij de beantwoording van de vraag.

[0:57:26] Dan geef ik het woord aan het lieverdep.

[0:57:28] Even een hele korte opmerking aangaan naar de scanners.

[0:57:31] Er is natuurlijk een aanbesteding die teruggetrokken is.

[0:57:34] Er zijn natuurlijk leveranciers bij betrokken geweest.

[0:57:38] Zijn er ook schadeclaims?

[0:57:40] Kan je ook spreken dat leveranciers schadeclaims vragen, omdat de aanbesteding teruggetrokken

[0:57:47] is en dus daardoor omzet gemist wordt?

[0:57:51] Kan je zo stellen?

[0:57:52] Ik geef het woord aan de staatssecretaris.

[0:58:00] Er is bezwaar ingediend tegen het feit dat de aanbesteding is ingetrokken en die bezwaarprocedure

[0:58:06] loopt nog.

[0:58:10] Dan kom ik nu bij de beantwoording van de vragen.

[0:58:13] De lid van EIC heeft de vraag gesteld welke alternatieven er zijn en hoe samenwerking

[0:58:22] met partners in de haven en op Schiphol kan bijdragen aan efficiënte processen wanneer

[0:58:29] het gaat om de strijd tegen de ondermijnende criminaliteit. Ook heeft zij de vraag gesteld

[0:58:35] op welke manier ik invulling ga geven aan de afspraak in het hoofdlijnenakkoord om het

[0:58:41] gebruik van scanapparatuur af te bouwen. Laat ik vooropstellen dat ik het eens ben met uw

[0:58:48] Kamer dat de inzet van scanapparatuur door de douane van groot belang is. Ik vind het belangrijk

[0:58:56] dat het verantwoord is en veilig is. En inderdaad dat er tegelijkertijd invulling wordt gegeven

[0:59:06] aan de opgave in het hoofdlijnakkoord. Op verzoek van de douane is onder regie van TNO en in

[0:59:12] samenwerking met de veiligheidsketen onderzoek gedaan naar de informatiebeveiliging rondom

[0:59:18] het gebruik van scanapparatuur. En in dat onderzoek is geconcludeerd dat op dit moment inderdaad

[0:59:23] geen gevaar oplevert. Dit komt omdat er op dit moment geen koppeling is met het douane-netwerk.

[0:59:29] Maar op dit moment loopt er ook een vervolgonderzoek onder regie van TNO in samenwerking met de

[0:59:37] veiligheidsketen, omdat de douane in de toekomst graag wel een koppeling wil met het douane-netwerk.

[0:59:44] Ik zal uw Kamer vertrouwelijk informeren over de uitkomsten van dat onderzoek en ook de

[0:59:49] vervolgstappen, mede in het licht van het hoofdlijnakkoord.

[0:59:54] U vroeg of er alternatieven zijn.

[0:59:56] Allereerst wil ik opmerken dat we ons goed moeten realiseren dat scanapparatuur, zoals

[1:00:02] in gebruik bij de douane, niet van de een op de andere dag is vervangen.

[1:00:07] De markt voor scanapparatuur is klein.

[1:00:10] Er zijn alternatieven.

[1:00:11] Naast een Chinees bedrijf is er een klein aantal van oorsprong Amerikaanse en Britse bedrijven

[1:00:18] dat doorgaans inschrijft op aanbestedingen van scanapparatuur.

[1:00:22] Daarnaast kijkt de douane ook naar nieuwe spelers op de markt die op lange termijn mogelijk

[1:00:27] kunnen voorzien in de vraag van de douane.

[1:00:30] U vroeg ook hoe de samenwerking met partners kan bijdragen aan efficiëntere processen.

[1:00:37] In het kader van de aanpak van ondermijnende criminaliteit wordt nauw samengewerkt met

[1:00:42] partners.

[1:00:43] Zo zijn er verschillende samenwerkingsverbanden, zoals het Hit and Run Cargo Team.

[1:00:49] In dit team werkt de douane samen met de zeehavenpolitie, met de Koninklijke Maréchaussee, met de FIOD

[1:00:55] en met het Openbaar Ministerie.

[1:00:57] Dit team houdt zich onder andere bezig met het onderzoek en opsporen van drugssmokkel

[1:01:01] in de haven van Rotterdam en op Schiphol.

[1:01:03] Ik ben een beetje verkouden. Daarnaast werkt de douane binnen het hit-and-run postteam

[1:01:16] samen met politie en het OM, het harpteam. Dit richt zich op het onderzoek en het opsporen

[1:01:22] van drugsmokkel per post. Naast de samenwerking met de overheidspartners en de gemeenten wordt

[1:01:28] ook samengewerkt met bedrijfsleven, zoals bijvoorbeeld het havenbedrijf, de terminals

[1:01:32] en Luchthaven Schiphol. Een voorbeeld daarvan is het programma Transport Facilitated Organized

[1:01:40] Crime. Dat richt zich op het waakzaam maken van chauffeurs, ondernemers en andere spelers

[1:01:46] in de transportsector op criminele inmenging. Binnen dit programma werken de douane samen

[1:01:51] met de politie, het OM, de Kmar en ondernemers in de sector. Dan heeft lid Heijte van NSC

[1:02:03] een vraag gesteld over wanneer de uitkomsten van het TNO-onderzoek met de Kamer gedeeld

[1:02:07] zullen worden. Dit onderzoek doorloopt een zorgvuldig proces, gezien het belang van de

[1:02:15] veiligheid en het belang van de scanapparatuur. Ik zal de resultaten van dit onderzoek vertrouwelijk

[1:02:21] met de Kamer delen zodra het is afgerond en deze ook zijn besproken met de betrokkenen.

[1:02:28] Ik voorzie dat dat dit najaar zal zijn.

[1:02:32] U heeft ook een vraag gesteld over de EU-subsidie en hoe het daarmee zit.

[1:02:37] Daar zijn we heel goed over in gesprek met de commissie.

[1:02:41] Er is begrip voor ons voorstel om uitstel te verlenen.

[1:02:50] U heeft de vraag gesteld of er ook schadeclaims zijn ingediend naar aanleiding van het intrekken

[1:02:58] van de aanbesteding.

[1:02:59] Ik heb het laten checken.

[1:03:01] De periode om bezwaar in te dienen loopt nog en de periode om bezwaar in te dienen loopt

[1:03:08] nog.

[1:03:08] Het is niet bekend of er bezwaar is ingediend.

[1:03:10] Dus dat is net een iets ander antwoord dan ik u zojuist vertelde.

[1:03:16] Dan kom ik uit bij het onderwerp e-commerce.

[1:03:20] Voorzitter, ik heb een kleine interruptie.

[1:03:22] Nog een vraag over het vorige blok, het lid Heid van NRC.

[1:03:26] Dank u wel, voorzitter.

[1:03:27] Kan de staatssecretaris nog wat duidelijker uitleggen wat ze bedoelt met het woord begrip?

[1:03:32] Want het gaat om een subsidie van 12 miljoen euro.

[1:03:36] Betekent het feit dat er begrip is voor wellicht uitstel

[1:03:41] dat we alsnog die subsidie dan kunnen krijgen? Of mag ik dat zo niet interpreteren?

[1:03:48] Ik geef het woord aan de staatssecretaris.

[1:03:50] Dank voor uw nadere vraag. Als u mij toestaat, kom ik hier in de tweede termijn op terug.

[1:03:58] Vanuit de voorzitter verzoek aan de staatssecretaris. Het helpt misschien de leden ook, omdat we

[1:04:03] drie interrupties hebben afgesproken, om even te weten wat alle blokken zijn die hierna

[1:04:05] nog komen.

[1:04:06] Ja, dat is een goed idee.

[1:04:07] Want we hadden net blot scanners gehad, volgens mij.

[1:04:12] We gaan nu naar een nieuwe douane-wetboek van de Unie en e-commerce. We hebben nog een

[1:04:18] blok ondermijning, weerbaarheid, integriteit. Dat is één blok. En nog een blok varia. Dat

[1:04:25] is ook best een dik blokje. Dan geef ik u het woord om door te gaan met

[1:04:30] de beantwoording. Dank u wel. Voorzitter, ik noemde het al in mijn inleiding. De douane

[1:04:36] krijgt het steeds drukker en drukker. En hoewel de douane van alles doet om het toenemende

[1:04:40] werk aan te kunnen, is er ook een grens aan wat we van deze uitvoeringsorganisatie mogen

[1:04:47] verwachten. De regels en beleid moeten aansluiten op wat de douane aan kan. Voor een deel betekent

[1:04:54] dat dat we ook scherpe keuzes moeten maken over nieuw beleid, waarover we overigens

[1:05:00] deels in EU-verband besluiten. Maar een groot deel van het extra werk komt ook door de groeiende

[1:05:07] pakketstroom van consumenten die op internet bestellen. Daar veranderen niet 1, 2, 3 iets

[1:05:13] aan. Daarom moeten de Europese regels zo veranderen dat ze de e-commerce-stroom meer behapbaar

[1:05:20] maken voor de douane. Op dit moment worden die Europese regels herzien. Een commissievoorstel

[1:05:25] voor een nieuw douanenwetboek van de Unie ligt nu bij de lidstaten. Een BNC-fiche over dit

[1:05:31] voorstel is eerder met uw Kamer al gedeeld. Nederland speelt een actieve rol bij de totstandkoming

[1:05:36] van het nieuwe douanenwetboek. Alles om te zorgen dat de douane het vele werk aan blijft

[1:05:42] kunnen en mensen erop kunnen blijven vertrouwen dat alles wat Nederland binnenkomt veilig

[1:05:48] is en dat dat ook aan de regels voldoet. Dan beantwoord ik nu de vragen over dit onderwerp.

[1:05:54] lid van EIC, van de VVD, heeft gevraagd hoe ik de toegang tot het vereenvoudigen en faciliteren

[1:06:03] voor niet-TNC-traders zie. En of ik ook bijvoorbeeld op Europees niveau kan pleiten voor behoud

[1:06:11] van een lichter regime, naast die van de TNC-trader. Op dit moment wordt over de voorstellen van

[1:06:18] het nieuwe douane-wetboek in Brussel onderhandeld. Het is nu nog niet duidelijk welke criteria

[1:06:25] precies zullen worden gesteld aan de trust-and-check trader. Voor het kabinet is het een prioriteit

[1:06:33] dat ook mkb'ers internationaal handel kunnen bedrijven. En hierbij moet het mkb gebruik

[1:06:41] kunnen blijven maken van douane-vereenvoudigingen en faciliteiten, al dan niet via de TNC-status.

[1:06:48] status. Nederland zet bij de onderhandelingen daarop in.

[1:06:56] Een andere vraag van een lid van EIC van de VVD. Hoe ga ik grip krijgen op de stroompakjes?

[1:07:06] Ben ik het ermee eens dat een stevigere aanpak van fraude nodig is? En hoe ga ik hier invulling

[1:07:11] aan geven? Nederlanders bestellen inderdaad steeds vaker en steeds meer producten via

[1:07:17] Met deze volumestijgingen en beperkingen in de wetgeving is een passende handhaving niet

[1:07:23] meer houdbaar.

[1:07:25] Omdat de traditionele handhavingsaanpak niet meer doenlijk is bij zulke grote volumes heeft

[1:07:31] de douane een aantal jaar geleden een andere handhavingsaanpak ontwikkeld om het risico

[1:07:37] tegen te gaan dat er te weinig invoerrechten worden betaald.

[1:07:41] In een actorgerichte aanpak richt de douane zich meer op de bedrijven achter de e-commercezendingen

[1:07:47] in plaats van op individuele zendingen. Het doel is om in contact te treden met deze bedrijven

[1:07:53] om in overleg naleving te vergroten. De beperkingen van deze aanpak zijn dat het

[1:08:00] alleen over het fiscale aspect gaat, namelijk het betalen van de douanerechten, terwijl

[1:08:05] dat zwaartepunt en de risico's liggen bij de niet-fiscale aspecten. En daar werkt de

[1:08:12] acteurgerichte aanpak niet voor. In ieder pakje kunnen voor gezondheidsschadelijke illegale

[1:08:19] medicijnen zitten, gevaarlijk kinderspeelgoed of bijvoorbeeld wapens zoals werpsterren.

[1:08:24] En daar zit ook urgentie. Het enorme aantal pakketjes betekent substantieel meer fysieke

[1:08:30] controles, en dat betekent de verveelvoudiging van het huidige aantal douaniers, meer controleren

[1:08:36] is dus eigenlijk geen realistische optie. De oplossing moet gezocht worden in een integrale

[1:08:41] aanpak samen met de handhavingspartners, de verantwoordelijke ministeries, gelijkgestemde

[1:08:47] lidstaten in de Europese Unie en ook de Europese Commissie. Nederland heeft bij de bespreking

[1:08:52] over de herziening van het douanenwetboek van de Unie ingebracht dat er maatregelen

[1:08:56] moeten komen die afdwingen dat het bedrijf dat de goederen importeert in de EU ook daadwerkelijk

[1:09:03] voldoet aan de EU-wet en regelgeving. In samenhang hiermee moeten maatregelen komen die de volumegroei

[1:09:09] van het aantal aangiften van individuele e-commerce-zendingen aan consumenten omlaagbrengt, bijvoorbeeld

[1:09:15] door de importeur te bewegen in één invoeraangifte een grote hoeveelheid goederen per soort,

[1:09:21] per bulk aan te geven. En dat vergemakkelijkt de controle van de aangifte en de daarbij

[1:09:28] horende goederen. Daarnaast is een meer intensieve Europese samenwerking in de handhaving nodig.

[1:09:34] Nederland heeft daartoe intensief contact gelegd met een aantal lidstaten.

[1:09:39] In Nederland heeft de douane bij haar handhavingspartners onder andere de inspectie voor leefomgeving

[1:09:45] en transport, de Nederlands voedsel- en warenautoriteit en bij het ministerie van economische zaken

[1:09:51] als coördinerend departement op dit terrein de handhavingsproblematiek aanhangig gemaakt

[1:09:56] in het kader van markttoezicht. En ik ben het met uw Kamer eens dat fraude en het voorkomen

[1:10:02] van ongewenste en gevaarlijke goederen bij consumenten, die bij consumenten komen, aangepakt

[1:10:07] moet worden. Als de douane tijdens haar toezicht producten tegenkomt die niet voldoen aan de

[1:10:11] EU-wet en regelgeving, dan worden die producten natuurlijk ingenomen. En ik heb uw Kamer meegenomen

[1:10:17] in de problematiek rondom e-commerce en wat er nodig is.

[1:10:22] Dan kom...

[1:10:23] Voordat u doorgaat, is er nog een vraag van het lid van EIK.

[1:10:27] Dank je wel, voorzitter.

[1:10:28] Wij praten snel, maar de staatssecretaris praat ook snel,

[1:10:30] dus ik ben nog een beetje in... Ik probeer het te verwerken.

[1:10:34] Op het punt ten aanzien van e-commerce

[1:10:37] en dat er een gezamenlijke aanpak nodig is, ook binnen de Unie,

[1:10:40] allemaal heel logisch.

[1:10:41] Er komt ontzettend veel binnen via Nederland.

[1:10:46] U geeft aan, of de staatssecretaris geeft aan, dat we het willen aanpakken daar waar de EU

[1:10:53] binnenkomt.

[1:10:54] Wat in theorie zou kunnen betekenen dat alles wat nu via Rotterdam loopt misschien straks

[1:10:59] via de havens in Italië binnenkomt, of Spanje, of waar dan ook.

[1:11:04] Als dat gaat verschuiven, zijn al die andere staten dan voldoende geëquipeerd om het ook

[1:11:09] echt aan te pakken, vraag ik aan de staatssecretaris voor de EU, voorzitter.

[1:11:13] Ik geef het woord aan de staatssecretaris voor de beantwoording.

[1:11:22] STAATSSECRETARIS GESPREKSLEIDER

[1:11:22] Als u mij toestaat, kom ik hier ook in de tweede termijn op terug.

[1:11:25] STAATSSECRETARIS GESPREKSLEIDER

[1:11:26] Dat is volgens mij goed.

[1:11:28] U kunt door met de verdere beantwoording.

[1:11:31] Even kijken.

[1:11:32] Dan kom ik bij lid Heijten van het NSC.

[1:11:37] De vraag is of er de onderhandelingen van de hervorming van de douaneunie, of ik ook

[1:11:44] de noodzaak zie om de douanenwetgeving te hervormen en of ik een update kan geven. Deze update

[1:11:51] is ook redelijk uitgebreid. In mei 2023 heeft de Europese Commissie voorstellen gepubliceerd

[1:11:59] voor de hervorming van de douanenunie. De Kamer is hierover geïnformeerd door middel

[1:12:04] van een BNC-fiche. Er zijn drie belangrijke wijzigingen ten opzichte van het huidige douanenwetboek.

[1:12:10] Ten eerste wordt bij de in- en uitvoer niet langer gewerkt met aangifte, maar er wordt

[1:12:16] gebruik gemaakt van uitgebreide data die samenkomen in een zogenaamde data-hub.

[1:12:22] Ten tweede wordt een douaneagentschap opgericht en ten derde wordt de vrijstelling van invoerrechten

[1:12:29] voor goederen onder de 150 euro afgeschaft.

[1:12:33] Er vinden nu langdurige onderhandelingen plaats in Brussel en bij de lidstaten is een breed

[1:12:39] draagvlak voor de hervorming. Want het huidige douanewetboek van de Unie voldoet niet meer

[1:12:46] aan de huidige tijd. Tegelijkertijd zijn er ook veel vragen over de specifieke uitwerking

[1:12:52] van de voorstellen van de commissie. De debbel is in de detail. Volgens mij hebben we deze

[1:12:57] vaker gehoord de afgelopen tijd. De verwachting is dat op zijn vroegst, aan het eind van het

[1:13:03] Pols voorzitterschap is in de eerste helft van 2025 een raadscompromis wordt bereikt.

[1:13:11] Vervolgens kan gestart worden met de triloog, waarbij de Europese Commissie, het Europees

[1:13:16] Parlement en de raadsvoorzitter om tafel gaan om aan de hand van de geamendeerde voorstellen

[1:13:22] te spreken over de definitieve tekst van de verordening.

[1:13:27] Dit wordt waarschijnlijk op zijn vroegst afgerond, eind 2025.

[1:13:31] De wijzigingen zullen vervolgens gefaseerd worden ingevoerd tussen 2028 en 2038.

[1:13:39] Binnen Nederland overleggen we intensief en constructief met het bedrijfsleven en het

[1:13:44] is belangrijk om hun wensen en zorgen te kennen en de impact van de wettelijke bepalingen goed

[1:13:49] te kunnen inschatten.

[1:13:54] Dan kom ik aan bij de beantwoording van lid Matoeg van GroenLinks PvdA.

[1:14:00] De vraag is hoe staat het met de hervorming en de voortgang van de EU-datahub en hoe zitten

[1:14:07] andere lidstaten daarin en loopt Nederland voorop?

[1:14:11] De onderhandelingen over de hervorming van de douane-Unie vorderen gestaag.

[1:14:16] Gelet op het belang van het onderwerp is het belangrijk dat het proces zorgvuldig verloopt.

[1:14:22] De datahub is met uitstek een onderwerp waar nog veel onduidelijkheid over is.

[1:14:26] Alle lidstaten, waaronder Nederland, hebben hier nog veel vragen over.

[1:14:31] In het voorstel wordt een nieuwe benadering voor afhandelen van de douaneformaliteiten

[1:14:36] gepresenteerd, de douaneaangifte komen te vervallen en daarvoor in de plaats moeten bedrijven

[1:14:41] de benodigde data aanleveren.

[1:14:44] Dit kan door de introductie van een EU-douanedata-hub, die tegelijk de huidige IT-systemen van de

[1:14:51] douane moet vervangen.

[1:14:52] Met de gegevens wordt een reeks gecentraliseerde elektrische diensten en systemen opgezet.

[1:15:00] De benadering betreft een nieuwe wijze om informatie te vergaren, verwerken en verbinden

[1:15:06] en biedt een nieuwe mogelijkheid om risicoanalyses uit te voeren op EU-niveau.

[1:15:12] Het kabinet is een groot voorstander van het beter gebruiken van data om processen te vereenvoudigen

[1:15:20] en waar mogelijk te versnellen. En waardoor het dubbel gebruik van data kan worden voorkomen.

[1:15:25] Maar dit moet wel met de juiste randvoorwaarden worden vormgegeven. Tijdens de onderhandelingen

[1:15:30] maak ik mij er hard voor dat de EU-duanendatahub zal voldoen aan de hoogste vereisten op het

[1:15:36] gebied van cyberveiligheid, gegevensbescherming en dat de toegang tot informatie uitsluitend

[1:15:41] op een niet-to-no-basis kan worden toegestaan. Dan kom ik aan bij het onderwerp ondermijning,

[1:15:56] waar ook weerbaarheid en integriteit onder geschaard kan worden. Mensen moeten kunnen

[1:16:08] vertrouwen op een goed functionerende rechtsstaat die hen beschermt tegen criminaliteit. Ondermijning

[1:16:15] schaad terecht staat en daarom moeten we dat aanpakken. En niet voor niets heeft dit kabinet

[1:16:20] op dat gebied ook een grote ambitie. En die ambitie raakt ook de douane, want de ondermijnende

[1:16:26] criminaliteit drijft voor een groot deel op drugshandel. Douaniers staan in de frontlinie

[1:16:31] van de strijd om die handel aan te pakken. Zij onderscheppen de drugs aan onze grenzen.

[1:16:36] En dat is niet eenvoudig, want criminelen vinden steeds nieuwere manieren en worden

[1:16:41] helaas ook steeds gewelddadiger. We moeten zorgen dat douaniers de beste middelen hebben

[1:16:46] om hun werk te kunnen doen, dat ze veilig kunnen werken en dat ze ook weerbaar zijn

[1:16:50] tegen criminele inmenging. Daar kom ik zo ook op terug. We moeten kennis delen en samenwerken

[1:17:00] met de overheidsorganisaties, met private partijen en ook met andere landen. En dat gebeurt

[1:17:05] binnen de wettelijke kaders. Een belangrijk punt daarbij vind ik ook innovatie, zoals

[1:17:10] die we uitvoeren samen met België en Brazilië. Want waar criminelen steeds weer nieuwe manieren

[1:17:19] vinden, kunnen wij niet achterblijven. En moeten we het liefst een paar stappen voor

[1:17:23] op ze zijn. Want alleen op die manier kunnen we een vuist maken tegen georganiseerde criminaliteit.

[1:17:32] Als het gaat over weerbaarheid en integriteit, dan is het heel belangrijk om douaniers te

[1:17:40] beschermen, omdat ze kwetsbaar zijn, omdat ze toegang hebben tot informatie die waardevol

[1:17:45] is voor criminelen. De douane heeft afgelopen jaren maatregelen doorgevoerd om personeel

[1:17:52] weerbaar te maken tegen criminele inmenging. Een aantal van die maatregelen is bijvoorbeeld

[1:17:58] dat het onderwerp aan bod komt in gesprekken met leidinggevenden en bij introductiebijeenkomsten

[1:18:04] voor nieuwe douaniers. Er is een uitgebreidere VOG, ook wel een PVOG genoemd, die is ingevoerd

[1:18:13] voor douaniers in bepaalde functies. We zorgen dat douaniers alleen bij de informatie kunnen

[1:18:18] die ze echt nodig hebben voor hun taakuitoefening. Dit zijn slechts enkele voorbeelden. We moeten

[1:18:24] constant alert blijven en dat is gewaarborgd met een nieuw opgericht bureau veiligheid en

[1:18:30] integriteit van de douane. Dan kom ik nu bij de beantwoording van lid Rep van de PVV. Wat

[1:18:40] doet de douane aan uithalers? Het komt regelmatig voor dat onbevoegde personen een container

[1:18:48] terminal binnendringen of zich laten insluiten om goederen uit een container te halen en

[1:18:54] te smokkelen. Het gaat bijna altijd om verdovende middelen. De douane zet in nauwe samenwerking

[1:19:03] met haar partners uit eenlopende controle en toezichtsmiddelen in om het uithalen tegen

[1:19:09] te gaan. Het team bijzondere bijstand, het tbb van de douane en de zeehavenpolitie verrichten

[1:19:16] aanhoudingen van uithalers in onder andere de haven van Rotterdam. Het tbb is gespecialiseerd

[1:19:22] het detecteren en vinden van uithalers op en rond het haventerrein. Het team maakt gebruik

[1:19:29] van speurhonden en camera drones met hittebeeldcamera's. Daarnaast surveilleren bewapende toezichtkoppels

[1:19:40] van de douane 24 uur per dag op en rond het haventerrein. Verder is er toezicht vanuit

[1:19:46] het water. Ze worden hierbij ondersteund door een cameranetwerk van 309 camera's.

[1:20:00] Er worden ook drones ingezet die fungeren als ogen op afstand.

[1:20:11] De jongen lui zit vaak helemaal klem in die criminaliteit. Wat daar ook nazorg voor gegeven

[1:20:17] is? Ik las laatst een stuk dat iemand heel graag uit die problematiek komt, maar eigenlijk

[1:20:24] onmogelijk is omdat er allerlei dreigementen vanuit de hogere criminele niveaus zijn om

[1:20:31] deze jongens dus toch in de systemen door te laten werken, dat was mijn vraag eigenlijk.

[1:20:45] Uw vraag zit eigenlijk op de nazorg. Dat is een taak die eigenlijk vooral bij justitie

[1:20:53] of inderdaad verderop in de keten zou moeten worden opgepakt. De douane heeft vooral die

[1:20:59] primaire taak om die grens te bewaken en om te zorgen dat de goederen niet het land in

[1:21:06] worden gesmokkeld. Als ik nog even de aanvulling van mijn collega

[1:21:13] verdank, dan lees ik hier dat er nog verschillende projecten zijn die zich richten op preventie

[1:21:20] en ook op zorg vanuit de gemeente. Dus er is ook aandacht voor de problematiek rondom

[1:21:25] de uithalers.

[1:21:31] Als je dat goed weet te kantelen, dan heb je ook geen terugval in de criminaliteit.

[1:21:38] Dus dat zal uiteindelijk bijdragen aan minder van deze uithalers.

[1:21:43] Bent u daarmee mee eens?

[1:21:46] Ik ben het met u eens dat er inderdaad breder gekeken moet worden dan de uithaler aanhouden

[1:21:53] en in de cel stoppen, om het maar even zo droog te zeggen.

[1:21:56] Er moet een aanpak komen die breder is en die gericht is op preventie.

[1:22:03] Er zijn ook verschillende samenwerkingsverbanden die ervoor moeten zorgen dat jongeren niet

[1:22:10] in de ondermijnende criminaliteit terechtkomen.

[1:22:14] De douane kan niet met honderd procent zekerheid zeggen, maar de douane volgt deze samenwerking

[1:22:25] ook met interesse, omdat we natuurlijk ook niet willen dat jongeren deze keuzes maken.

[1:22:37] Vanuit JNV is er inderdaad een DG-ondermijning die aandacht heeft voor het bredere palet.

[1:22:45] inderdaad, ja. Het voorzitter, het lid Mathoeg heeft een interruptie.

[1:22:54] Dank. Eigenlijk in het verlengde van deze discussie is mij ook heel duidelijk dat die

[1:22:58] samenwerken en die programma's liggen niet allemaal bij de douane, maar liggen ook bij

[1:23:01] de samenwerkingsverbanden. Ik zou het zelf wel heel interessant vinden dat wij een brief

[1:23:05] hierover krijgen, die dan ook naar justitie dan wel naar BZK gaat van onze collega's die

[1:23:09] ermee bezig zijn, maar omdat ik denk dat het een heel belangrijk onderwerp is. Dus waar wat

[1:23:14] wat uitgebreider toegelicht kan worden, wat die programma's zijn, hoe dat gaat, hoe dat

[1:23:19] in de keten gaat. Aan ons als Commissie voor Financiën, maar ook aan de collega's. Zou

[1:23:26] de staatssecretaris dat willen toezeggen?

[1:23:34] Dank u wel, voorzitter. Ik begrijp uw vraag. In de stand van de uitvoering, die volgens

[1:23:45] mij in december wordt gepubliceerd weer, daar wordt ook uitgebreid aandacht besteed aan

[1:23:52] het onderwerp ondermijning. Zult u ook wat tegenkomen over de samenwerkingen en wat er

[1:23:58] wordt gedaan op dit gebied. Maar echt het thema ondermijning en de aanpak van de ondermijning

[1:24:05] en ook het voorkomen dat er een jonge aanwas is die zich met dit soort zaken bezighoudt,

[1:24:10] dat is echt een thema dat bij justitie en veiligheid ligt. Ik zou u willen vragen om dat thema ook

[1:24:17] daar neer te leggen. Even kijken. Ik lees dat justitie en veiligheid hier ook regelmatig

[1:24:26] brieven overstuurd over dit thema.

[1:24:32] Deel c.

[1:24:33] De Tweede Kamer.

[1:24:35] Oh, ja, de Tweede Kamer.

[1:24:38] Er worden inderdaad regelmatig brieven gestuurd, ja.

[1:24:41] Dat luidt tot een vervolgvraag.

[1:24:43] Nee, dat is ook zo.

[1:24:45] En dat is zowel bij justitie en soms is dat bij BZK

[1:24:48] en soms is dat bij collega's die over de wijkenaanpak gaan.

[1:24:51] En dan is het...

[1:24:52] De vraag van heer Rep vond ik zo goed,

[1:24:54] want het ging over de betrokkenheid van de douane in die keten.

[1:24:58] En in het jaarverslag staat in algemene zien wat er gebeurt.

[1:25:02] Er wordt genoeg papier gemaakt, maar gewoon een toelichting van...

[1:25:05] dit is hoe wij daar in die keten samenwerken, vanuit uw verantwoordelijkheid.

[1:25:09] En dan kan die ook naar de collega's die daarover gaan...

[1:25:12] want dan kunnen wij voor het stukje waar het op ons te rijden ligt...

[1:25:15] hebben we daar wat meer inzicht in.

[1:25:18] Ik zou dat heel erg waarderen als we dat zouden krijgen.

[1:25:20] Dus ik hoop dat de staatssecretaris dat wil toezeggen.

[1:25:24] Dank u wel, voorzitter. Ik blijf er toch wel bij dat het een beperkte rol heeft in de bredere

[1:25:38] aanpak van de ondermijning. De DG ondermijning van justitie en veiligheid is echt de instantie

[1:25:46] die zich hiermee bezighoudt en ook echt in de breedte kijkt. Hoe zorgen we nu dat jongeren

[1:25:51] niet de stap maken om dit soort dingen te gaan doen. En hoe zorgen we dat als er iemand

[1:25:57] inderdaad wordt gepakt als uithaler, dat hij inderdaad niet residueert en dan weer niet

[1:26:02] in de fouten gaat. Dat strekt echt verder dan de rol van de douane. Maar in de stand van

[1:26:12] de uitvoering, die in december wordt gepubliceerd, daar staat in ieder geval uitgelegd de rol

[1:26:21] van de douane en hoe de douane haar rol ziet in de ondermijnende criminaliteit en ook als

[1:26:27] het gaat om de uithalers. Het let me toe.

[1:26:34] Ik snap het antwoord en ik snap die werkelijkheid ook. Maar wat we hier nu zien is een botsing

[1:26:38] van leefwereld en systeemwereld. Want wie is de persoon die je tegenkomt die juist zo'n

[1:26:43] ding haalt? Dat is gewoon een medewerker die er staat. Dat is een gezicht dat je herkent.

[1:26:46] En de vraag van de heer Reb was zo goed, want die zei wij krijgen signalen. Het is ontzettend

[1:26:51] aanlokkelijk om erin te blijven. Ik snap heel goed wat de staatssecretaris zegt, maar wat wij willen

[1:26:56] doen is vanuit onze betrokkenheid, en ik heb het gezien in staat van uitvoering, en ik bedoel,

[1:27:01] ik vraag niet om nog een rapportage, herhaal dat nog een keer even goed, maar om met elkaar te kijken,

[1:27:06] want wij doen dat in mijn fractie ook zo, om ervoor te zorgen dat niet het debat bij BZK een ander

[1:27:11] debat is en de commissie-Justitie, want die keten, dat is gewoon, in de echte mensenwereld is dat

[1:27:16] gewoon dezelfde realiteit. Ik heb goed geluisterd naar de inleidende zin ook van de staatssecretaris.

[1:27:22] Ik zie deze als een aanpakker. Dus ik snap het formele antwoord. Maar het is niet heel

[1:27:30] vaak dat de twee fracties die nu op hetzelfde punt vragen stellen, denken nou, dit is interessant

[1:27:35] wat hier gebeurt. Dus ik zou dan denken, dan zegt de staatssecretaris toch van nou weet

[1:27:39] u wat, ik ga u een kort briefje sturen waarin ik dat even toelicht wat onze taak is in de

[1:27:44] Maar begrijp wel, gooi er niet nog een extra taak bij de douane, want daar is de staatssecretaris

[1:27:49] ook voor.

[1:27:50] Maar alsjeblieft vraag ik aan de staatssecretaris, vierde voorzitter, zou je ons in die informatiebehoefte

[1:27:56] kunnen voorzien?

[1:27:57] De staatssecretaris.

[1:28:00] Dank u wel.

[1:28:03] Ik begrijp het echt, de brede blik, en dat het belangrijk is om te kijken als de douane

[1:28:10] inderdaad tegen een uithaler aanloopt en diegene in de ogen aankijkt, dat we natuurlijk altijd

[1:28:17] moeten kijken naar wie is de mens en wat zit hierachter en hoe voorkomen we dat iemand die

[1:28:21] stap maakt en ook hoe voorkomen we dat andere mensen die stap maken en hoe voorkomen we

[1:28:25] dat diezelfde persoon opnieuw de stap maakt. Dus ik begrijp echt dat je breder moet kijken

[1:28:31] en dat je echt naar de mens moet kijken. Waar mijn terughoudendheid wil ik het niet noemen,

[1:28:38] maar waar mijn vragenpunt zit, waar de schuring zit, is dat de douane geen faciliteiten heeft

[1:28:51] op het gebied van reclassering of hulpverlening. Dat zijn echt instanties die breder in de samenleving

[1:29:02] geworteld zijn en waar JNV meer contacten mee heeft en waar JNV wat diepgaandere contacten

[1:29:10] mee heeft om te voorkomen dat mensen deze stappen maken richting de criminaliteit en om te voorkomen

[1:29:19] dat er een nieuwe aanwas is. Volgens mij is er ook echt een DG-ondermijning die ook echt

[1:29:27] gaat over die jonge aanwas en ook echt letterlijk op dit gebied aandacht heeft voor jongeren

[1:29:39] die eigenlijk geronseld worden om dit soort keuzes te maken. Maar wij gaan in de stand

[1:29:44] van zakenbrief, dus van december, gaan we hier ook expliciet een aantal woorden aan wijden.

[1:29:54] Ik denk dat we die gaan noteren als toezegging dat er iets uitgebreider wordt ingegaan op

[1:29:58] dit vraagstuk in de stand van de uitvoering, waarbij heel nadrukkelijk wordt gezegd dat

[1:30:03] de douane een rol heeft in de keten, maar de verantwoordelijkheid ligt primair ergens anders.

[1:30:07] Het zou wel heel erg helpend zijn als dat voor ons meer inzichtelijk wordt gemaakt.

[1:30:11] Dus we hebben het zo gaan vastleggen.

[1:30:13] Dan geef ik het woord terug aan de voorzitter.

[1:30:15] En die geeft dan de heer Rep het woord voor een interruptie.

[1:30:18] Nog even een korte vraag. Je kunt als douane ook wat buiten het kaders denken. De politie

[1:30:24] doet in vergelijkbare situaties natuurlijk ook om bepaalde criminele activiteiten in

[1:30:29] de toekomst te voorkomen. Gaan ze ook gerichter een soort onderzoek of in ieder geval betrokkenheid

[1:30:36] tonen met de daders? In mijn optiek kun je niet als douane zeggen van nou, tot zover gaat

[1:30:42] gaat onze bevoegdheid. De rest schuiven wij door naar allerlei sociale instanties die ze

[1:30:48] daar mee moeten redden, zeg maar. De expertise van de douane is daar zeker een punt in, die

[1:30:56] daar heel goed bruikbaar is. Dus als het daar gepakt is, kun je niet zeggen van tot zover

[1:31:04] gaat onze bevoegdheid. Nee, je zal dus in mijn optiek iets meer kunnen leveren qua ervaring.

[1:31:10] Jullie zijn dus de experts op het gebied, met die uithalers, en dat zal zeker bijdragen

[1:31:16] om terugval van deze crimineeltjes naar de criminaliteit te voorkomen.

[1:31:25] Ik geef het woord aan de staatssecretaris.

[1:31:31] Dank voor de vraag.

[1:31:33] Ook een begrijpelijke vraag, natuurlijk.

[1:31:38] Als een uithaler wordt aangehouden...

[1:31:43] dan is ook wat de douane dan doet, is ook zo iemand uitleveren aan de politie.

[1:31:50] En er zal dan, als het goed is, als er voldoende is gedaan in de opsporing...

[1:31:57] in aanloop naar zo'n aanhouding. Er zal misschien door het openbaar ministerie nog een strafrechtelijk

[1:32:04] onderzoek worden opgepakt. Er zal iemand voor de rechter komen. Dus er zijn al heel

[1:32:10] veel stappen die doorlopen worden. En uiteraard heeft Duan expertise op het gebied van het

[1:32:18] Het vinden van drugs en het aanhouden van uithalers die zich op het terrein vinden om zo'n container

[1:32:31] te openen.

[1:32:33] Op het moment dat iemand wordt aangehouden, dan wordt hij overgeleverd aan justitie en

[1:32:37] veiligheid voor het strafrechtelijk onderzoek, voor de aanhouding en om dat proces verder

[1:32:41] te doorlopen.

[1:32:42] En op dat moment gaan er ook hulpverleningsinstanties meekijken om te kijken hoe zorgen we dat er

[1:32:48] niet geresidiveerd wordt en hoe zorgen we dat iemand niet weer de fout ingaat.

[1:32:53] Maar het signaal is duidelijk, zoals zojuist ook toegezegd, zullen we in het instant van

[1:32:57] zakenbrief iets meer aandacht besteden aan dit onderwerp.

[1:33:07] Even kijken, dan zal ik doorgaan waar ik gebleven was.

[1:33:13] Ik was gebleven bij dat de douane ook deelneemt aan het Hidden Run Cargo Team, dat verantwoordelijk

[1:33:23] is voor de opsporing van drugszaken waarbij uithalers zijn betrokken.

[1:33:30] Verder richt het programma weerbare haven terminals zich op de aanpak van de uithalersproblematiek.

[1:33:37] Dit onder meer om het uithalen van mogelijke partijen cocaïne te bemoeilijken.

[1:33:44] Dan kom ik aan bij de vragen van lid Heijten van Nieuw Sociaal Contract.

[1:33:51] Ben ik bereid om een pilot steeksproefsgewijs screenen te starten?

[1:33:58] Het screenen van medewerkers bij de douane is een van de aspecten om de douane en haar

[1:34:03] medewerkers te beschermen tegen ongewenste invloeden van buitenaf.

[1:34:07] De douane doet al heel veel aan het screenen van haar medewerkers, maar vanwege de verhoogde

[1:34:11] risico's op ondermijning en corruptie, wil de douane de screening van medewerkers versterken.

[1:34:18] Het is namelijk belangrijk dat er vanwege de verhoogde risico's inzicht is in de mate van

[1:34:23] betrouwbaarheid en kwetsbaarheid van medewerkers.

[1:34:26] Screening helpt als onderdeel van een samenhangend beveiligings- en integriteitsbeleid om deze

[1:34:33] risico's te mitigeren.

[1:34:35] Binnen de douane zijn er verschillende niveaus van screening, waarbij ook een deel van de

[1:34:39] medewerkers periodiek wordt gescreend.

[1:34:41] Dit geldt bijvoorbeeld voor de BOA's, voor medewerkers op luchthavens en ook voor vertrouwensfunctionarissen.

[1:34:49] Voor alle medewerkers van de douane geldt dat zij een VOG moeten overleggen.

[1:34:54] Zoals gezegd worden BOA's binnen de douane al periodiek gescreend.

[1:34:59] Op 1 juli 2022 is de eerste stap gezet naar versterkte screening en is de regeling aanwijzing

[1:35:08] VOG-gegevens geïmplementeerd, dus de VOG-P geïmplementeerd voor functies waar een verhoogde

[1:35:16] mate van betrouwbaarheid voor geldt. De VOG-P is nu voor ongeveer twee derde van functies

[1:35:22] binnen de douane van toepassing. De ambitie van de douane is een screening die qua zwaarte

[1:35:29] past bij het risicoprofiel van de betreffende functie. Dat betekent dus ook dat verandering

[1:35:35] van de functie leidt tot een nieuwe screening, als die nieuwe functie een ander risicoprofiel

[1:35:41] heeft. Een screening die met zekere regelmaat plaatsheeft, omdat zowel organisatorische als

[1:35:56] persoonlijke omstandigheden kunnen wijzigen. En de derde ambitie is, en dat is ook de stip

[1:36:03] op de horizon. Dat is de continue screening. Om deze ambitie te realiseren is overleg met

[1:36:10] de vakbonden nodig. Dit geldt ook voor het idee om een pilot te doen. Voor periodieke

[1:36:18] screening is een grondslag opgenomen in het cao Rijk. En op dit moment vindt er overleg

[1:36:25] plaats met de vakbonden hierover. Continue screening is het minst belastend. De systemen

[1:36:31] doen het werk. En voor continue screening dient een grondslag te worden gecreëerd in

[1:36:38] de CAO Rijk. Ik ben blij met de steun van de fractie NSC voor de ambitie van de douane

[1:36:45] op het gebied van screening. En ik zal dan ook contact opnemen met mijn collega van BZK

[1:36:51] om dit onder de aandacht te brengen.

[1:37:00] Ik had gezegd drie interrupties. We hebben tijd. Dit is inmiddels de vijfde, maar ik

[1:37:03] geef het even mee. Het is niet oneindig tijd. Dus ik geef het woord aan de lid Rep.

[1:37:09] Dank u wel. Nog even met betrekking tot het screen. Bent u bekend met de TOR-organisaties

[1:37:15] Toezicht, Handhaving, Afsporing en Regelgeving? En met het onderzoeksproject als de prooie

[1:37:20] de ja gepakt. Dat is ook een onderzoek geweest om integriteit vast te stellen binnen de douane.

[1:37:35] Ik ben niet direct bekend met deze aanpak, maar als u mij toestaat kom ik hier in de

[1:37:42] tweede termijn op terug. Dan ben ik aan het einde gekomen van het blok weerbaarheid integriteit

[1:37:53] Dan kom ik nu aan bij de VARIA-overige.

[1:38:01] Even kijken.

[1:38:03] Lid Rep van de PVV.

[1:38:07] Kan of ik inzicht kan geven in hoeveel gevallen middels bestuurlijke boete...

[1:38:13] in hoeveel gevallen inmiddels bestuurlijke boete zijn opgelegd...

[1:38:17] op basis van de nieuwe boetebepalingen.

[1:38:20] De nieuwe bepalingen zijn pas op 1 juli jongstleden in werking getreden.

[1:38:25] En cijfermatige gegevens over hoeveel boetes er zijn opgelegd, die zijn op dit moment nog

[1:38:30] niet.

[1:38:31] Ik ben wel blij dat met het wetsvoorstel tegemoet is gekomen aan een wens van het bedrijfsleven.

[1:38:39] Het bedrijfsleven heeft hier ook positief op gereageerd.

[1:38:43] Dan kom ik aan bij een vraag van lid Van Eyck van de VVD over waarden en hoeveelheidsoverscheidingen.

[1:38:55] U vraagt of er wetgeving in voorbereiding is en of de douane de ruimte heeft om bij een

[1:39:04] administratieve ommissie af te zien van buitenproportionele sancties, navorderingen.

[1:39:11] Ik ben bekend met dit knelpunt.

[1:39:14] De douane heeft dit knelpunt ook benoemd in de stand van de uitvoering van 2024.

[1:39:19] Daarin geeft de douane aan dat dit knelpunt op langere termijn alleen is op te lossen door

[1:39:25] aan de ene kant bedrijven te blijven attenderen op hun verplichtingen en daarop te handhaven,

[1:39:31] maar aan de andere kant te proberen te komen tot een aanpassing van de Europese douanewetgeving.

[1:39:38] Nederland heeft daarom een voorstel gedaan aan de Europese Commissie en aan de andere

[1:39:44] lidstaten om wetgeving aan te passen.

[1:39:46] Op dit moment zet de douane in de eerste plaats in op preventie met goede voorlichting door

[1:39:52] de vergunninghouders te wijzen op de verplichtingen die uit de vergunningen voortvloeien.

[1:39:58] Zolang de aangepaste wetgeving er niet is, zal de douane in de tussentijd de menselijke

[1:40:03] maat zoveel mogelijk blijven toepassen binnen de wettelijke kaders.

[1:40:10] Dit roept een vraag op bij de lid van Eyck.

[1:40:13] Dank je wel.

[1:40:14] En de staatssecretaris voor het antwoord op de vraag, maar het geeft eigenlijk geen echt

[1:40:20] antwoord.

[1:40:21] Want wat betekent dat dan, het toepassen van de menselijke maat binnen de kabels van wet

[1:40:26] en regelgeving?

[1:40:28] De wet is duidelijk en is ook de grondslag om na te vorderen.

[1:40:36] Welke ruimte zit daar dan?

[1:40:38] en hoe gaan we die bedrijven dan tegemoetkomen?

[1:40:41] Want het zit gewoon niet lekker dat als zo'n fout wordt gemaakt

[1:40:47] en je komt er zelf achter, dan is het allemaal zo in orde en wordt er ook niet nagevorderd.

[1:40:53] Op het moment dat de douane het constateert,

[1:40:55] dan hebben we een hele formele familieridische opstelling

[1:40:59] waardoor de grote navorderingen worden opgelegd.

[1:41:01] Bedrijven echt in problemen komen.

[1:41:03] En we blijkbaar ook nog eens een keer binnen Europa het enige land zijn

[1:41:07] en dat er op deze manier mee omgaat, dat creëert een ongelijk speelveld.

[1:41:12] Ik ben echt op zoek naar een meer pragmatische benadering van dit vraagstuk...

[1:41:18] om te voorkomen dat bedrijven om dit soort soms slordigheden zo in het probleem komen.

[1:41:23] Daar zit een bepaalde hardheid in.

[1:41:26] Maar ik zou graag van de staatssecretaris willen horen wat zij daar dan aan gaat doen.

[1:41:32] Ik geef het woord aan de staatssecretaris.

[1:41:34] Ja, dank u wel. Ik begrijp dit knelpunt echt en ik begrijp ook echt de roep om die menselijke

[1:41:43] maat omdat heel veel bedrijven echt flink in de problemen komen door de handhaving. Ik

[1:41:52] wil ook zorgvuldig zijn in mijn beantwoording. Als u mij toestaat zou ik ook hier zo op terugkomen.

[1:42:03] Dank u wel. Goed, dan kom ik aan bij de vraag die gesteld is, zowel door lid Matoeg als

[1:42:22] door lid Rep, over de wet politiegegevens. De ADR heeft geoordeeld dat de douane nog

[1:42:32] niet voldoet aan de eisen van de WPG. Ik vind dit ernstig, want de verwerking van persoonlijke

[1:42:41] gevoelige persoonsgegevens vraagt natuurlijk grote zorgvuldigheid. De douane werkt aan

[1:42:47] de hand van met de Tweede Kamer gedeelde verbeterrapports aan de verbetering van de geconstateerde tekortkomingen.

[1:42:55] Over het algemeen verloopt de uitvoering van de actiepunten volgens het aangevulde verbeterplan.

[1:43:03] De inzet is om alle verbetermaatregelen, met uitzondering van de verbeteracties die samenhangen

[1:43:10] met systeemaanpassingen, in opzet en in bestaan te realiseren voor 2024.

[1:43:18] Voor het einde van 2024, excuses, want dat kan natuurlijk helemaal niet.

[1:43:21] Het inrichten van de interne controle en monitoring blijft echter achter op de planning, naast

[1:43:28] enkele automatiseringsaanpassingen.

[1:43:31] Hier zal de komende tijd extra aandacht voor zijn.

[1:43:34] De komende jaren zullen ook jurisprudentie en nieuwe juridische en maatschappelijke inzichten

[1:43:39] invloed hebben op de lezing van de WPG-eisen voor organisaties die met BOA's werken en

[1:43:45] daarmee in 2019 onder de WPG zijn komen te vallen.

[1:43:49] En daarmee is duidelijk dat het voldoen aan de WPG een voortdurend vraagstuk blijft.

[1:43:56] Dan kom ik aan bij de vragen van een lid van EIC, van de VVD.

[1:44:01] MKB'ers worden oneerlijk weggeconcureerd.

[1:44:04] Hoe krijg ik hier grip op dat er een stevigere aanpak van fraude nodig is?

[1:44:11] Ja, inderdaad, momenteel zijn pakketten van buiten de EU met een waarde van minder dan

[1:44:16] 150 euro vrijgesteld van invoerrechten. Omdat de fiscale waarde verwaarloosbaar is. Dit

[1:44:23] levert een oneerlijk concurrentievoordeel op en is natuurlijk ook fraudegevoelig. Dus

[1:44:31] dat probleem zie ik inderdaad. De grens van 150 euro is gebaseerd op een Europese verordening.

[1:44:38] En bij de hervorming van de douanenwetgeving heeft de commissie voorgesteld om deze grens

[1:44:42] schrappen.

[1:44:43] Laat ik vooropstellen dat Nederland voorstander is van de afschaffing van de 150-euro-drempel,

[1:44:50] aangezien dit leidt tot een beter level playing field tussen e-commerce en de traditionele

[1:44:57] handel.

[1:44:58] Maar of dit uiteindelijk zal worden doorgevoerd is nog niet duidelijk.

[1:45:02] Het aandachtspunt bij de afschaffing van de drempel van 150 euro is dat er ook voldoende

[1:45:11] de implementatietijd moet zijn, aangezien ons systeem dan opeens veel meer data moet

[1:45:18] verwerken.

[1:45:19] In de btw was een soortgelijke grens van 22 euro, deze is sinds 1 juli 2021 succesvol

[1:45:26] verwijderd.

[1:45:27] Met de afschaffing van de 150 euro grens wordt het probleem van de enorme aantallen e-commerce

[1:45:32] zendingen niet kleiner.

[1:45:34] In samenhang hiermee moeten maatregelen worden genomen die de volumegroei van het aantal

[1:45:39] aangifte van individuele e-commerce zendingen omlaag brengt. Bijvoorbeeld door de importeur

[1:45:45] te bewegen één invoer aangifte van een hoeveelheid goederen, dus een bulk aangifte aan te geven.

[1:45:55] Dat zou de controle van de aangifte kunnen vergemakkelijken en ook de daarbij horende

[1:46:03] goederen. Hierover zijn we in gesprek met de commissie in de hervorming van het douanepakket.

[1:46:13] Dan kom ik aan bij lid Rep van de PVV, die een vraag heeft gesteld over passende mate

[1:46:23] van toezicht in combinatie met privacy. De mate van toezicht wordt bepaald door de risico's.

[1:46:31] Dat is ook een slimme inzet van de capaciteiten van de douane.

[1:46:37] De douane handhaaft risicogericht en kijkt daarbij naar de mate waarin burgers en bedrijven

[1:46:42] de regels naleven.

[1:46:44] Hoe minder goed de regels worden nageleefd, des te strenger wordt de douane.

[1:46:48] Dat klinkt allemaal heel logisch.

[1:46:51] En bij alle handhavingsactiviteiten respecteert de douane de privacy van de burgers en de

[1:46:57] bedrijven die zij beschermt.

[1:47:01] lid Matoeg van GroenLinks-PvdA. Ook over de wetpolitiegegevens. De douane heeft een vervolg

[1:47:15] gegeven aan de verbeteracties uit de WPG-audits die uitgevoerd zijn door de ADR. Zoals aan

[1:47:21] de Tweede Kamer al gemeld, bij de hercontrole van de WPG-douane heeft de douane een overvol

[1:47:26] IT-portfolio. De systeemaanpassingen zijn geprioriteerd en grotendeels in het eerste

[1:47:33] kwartaal van 2025 afgerond. Maar dit blijft afhankelijk van het uitblijven van onverwachte

[1:47:42] inslagen op het IT-portfolio. Dan kom ik aan bij de vraag van lid Matoeg over systeemaanpassingen

[1:47:52] en de WPG. U vroeg of het klopt dat zolang systeemaanpassingen niet zijn gerealiseerd de overige beheersmaatregelen

[1:47:59] geen effect kunnen sorteren. Dat is in principe niet het geval. Er is nog een situatie waarnaar

[1:48:06] gekeken moet worden. Die ziet afhankelijkheden op het terrein van inloggen. Dan kom ik aan

[1:48:24] Misschien kan ik ook gebruikmaken van deze gelegenheid om te zeggen dat er echt fantastisch

[1:48:29] werk is bij de douane en dat er echt alleen maar enthousiaste mensen werken, vol passie,

[1:48:34] om Nederland veilig te houden, Nederland te beschermen.

[1:48:38] Wie weet helpt dit iets.

[1:48:40] Maar in ieder geval is tot en met augustus van dit jaar 887,6 FTE nieuwe medewerkers

[1:48:48] ingestroomd.

[1:48:49] Er ligt de bezettingsgraad op 93,5 procent.

[1:48:52] De douane is gestart met een systeem van continu werven voor bepaalde functies en er wordt verder

[1:48:57] gewerkt aan het optimaliseren van de wervingsprocessen. Door continue werving wordt het hele jaar

[1:49:03] door kandidaten geworven, waarbij de juiste kandidaten, rollen en vaardigheden worden

[1:49:09] aangetrokken die direct en gedeeltelijk op de werkvloer worden opgeleid. In de aanpak

[1:49:16] wordt aangesloten bij de strategische personeelsplanning en er is ook een arbeidsmarktstrategie die

[1:49:22] gericht is op het bestendigen van de reputatie van de douane als een aantrekkelijke werkgever.

[1:49:28] Er wordt ook gewerkt aan zogenoemde doelgroepcampagnes, gericht op specifieke doelgroepen en op moeilijk

[1:49:35] vervulbare vacatures. Ook is er gestart met een stage- en traineebureau. Dit matoeg had

[1:49:43] een vraag over de grote geldstroom. Welke stappen de douane zet de komende tijd in het

[1:49:51] kader van het meerjarig verbeterprogramma en hoe het daarmee staat. Er is een implementatieplan

[1:49:57] voor de veertien beschreven procesketens die het meest raken aan de groot geldstroom.

[1:50:02] De overige procesketens binnen de douane worden op identieke wijze beschreven. De implementatie

[1:50:09] van overige procesketens krijgt in 2025 conform het eerdere implementatieplan.

[1:50:21] Dan kom ik aan bij een vraag van de PVV over het wetsvoorstel gegevensdeling politie en

[1:50:30] toezichttaken.

[1:50:32] Kan ik aangeven of de streefdatum gehaald wordt?

[1:50:35] Op 29 augustus is het advies van de Raad van State ontvangen en wij zijn het advies nu goed

[1:50:41] aan het bestuderen en verwachten het wetsvoorstel na het doen van enkele kleine aanpassingen

[1:50:46] naar de Kamer te kunnen sturen.

[1:50:47] De verwachting is halverwege oktober.

[1:50:49] Nog een vraag van dit rep van de PVV. De douane heeft regelmatig te maken met verstoringen

[1:50:58] die fors belastend zijn voor de logistiek. Welke maatregelen neemt de douane om de continuïteit

[1:51:03] te waarborgen? Sinds februari 2024 loopt de beschikbaarheid van de douanesystemen terug.

[1:51:11] Het bedrijfsleven ondervindt hier hinder van. De verstoringen zijn divers van aard. Het

[1:51:19] door de douane zelf worden ontwikkeld, maar ook om infrastructurele problemen in het datacenter

[1:51:27] van de belastingdienst. De douane zet zich samen met de belastingdiensten in om de beschikbaarheid

[1:51:33] van de systemen te verbeteren. Er is een taskforce opgericht die een grondige analyse heeft uitgevoerd

[1:51:39] en daar waar mogelijk ook meteen verbeteringen worden aangebracht. De eerste resultaten laten

[1:51:45] een verbetering van de beschikbaarheid zien, met name in de nieuwe applicatie DMS en alle

[1:51:51] applicaties die daarmee zijn gekoppeld. Daar zijn ommissies gevonden en deze zijn ook hersteld.

[1:52:00] Dan heb ik nog een vraag van lid Matoeg over de taakstelling. Dat is inderdaad een goede

[1:52:07] vraag. Hoe heeft deze taakstelling invloed op de douane? Primair is deze taakstelling

[1:52:16] bedoeld voor het kerndepartement, dus voor het ministerie. Er wordt wel onderzoek gedaan

[1:52:22] naar de efficiency en de samenwerking. Indien er winst valt te behalen, zal de douane bijdragen.

[1:52:34] Maar dit mag niet ten koste gaan van de dienstverlening voor burgers en bedrijven. Dat is de inzet.

[1:52:42] Dan heeft lid Matoeg ook nog een andere vraag gesteld over wat de douane geleerd heeft van

[1:52:49] de reorganisatie.

[1:52:51] Ik neem aan dat u doelt op de ontvlechting.

[1:52:55] Voor de douane heeft dit goed uitgepakt.

[1:52:58] We hebben focus kunnen leggen op zaken die specifiek voor de douane van belang zijn.

[1:53:03] De leerervaringen zijn vooral dat we het grondig hebben aangepakt.

[1:53:12] De volgende keer zou dit wellicht ietsje lichter, iets minder grondig kunnen, want het heeft

[1:53:18] wel heel veel effect gehad op het werkplezier.

[1:53:20] Verder heeft het ook betekend dat er afscheid genomen moest worden van naast de collega's.

[1:53:26] Dus aandacht voor de mens is ook belangrijk om te blijven houden.

[1:53:32] Dan ben ik, als dat goed is, aangekomen aan het eind van de beantwoording.

[1:53:37] Tenzij ik iets vergeten ben of iemand nog iets mist.

[1:53:42] Dan dank ik de staatssecretaris voor de beantwoording en dan ga ik weer naar de leden voor de tweede

[1:53:49] termijn.

[1:53:50] En dan begin ik bij het lid van Eyck.

[1:53:51] Dankjewel, voorzitter.

[1:53:53] En via u dank aan de staatssecretaris voor het beantwoorden van de vragen en het uitgebreid

[1:53:56] ingaan op de onderwerpen die wij hebben ingebracht.

[1:54:01] Ik kijk uit naar de reactie in het tweede termijn wat betreft de waarde- en hoeveelheidsoverscheidingen,

[1:54:06] omdat ik echt op zoek ben naar een oplossing en ik graag van de staatssecretaris zou willen

[1:54:11] weten...

[1:54:11] Als zij iets nodig heeft van de Kamer, wat moet dat dan zijn?

[1:54:15] En zeker ook omdat in de brief heel nadrukkelijk wordt aangegeven dat medewerkers hier ook,

[1:54:20] ik noem het maar even, last van hebben, dat ze op die manier ermee om moeten gaan.

[1:54:24] En naar de IBTD, de inspecteur-generaal, hadden wij gisteren een gesprek mee, daar gaf hij

[1:54:28] aan in zijn werkprogramma, is dit ook echt een onderdeel. Zij hebben het over rechtsbescherming

[1:54:32] en de ruimte van medewerkers om ook de menselijke maat toe te passen. Dan zou ik deze echt wel

[1:54:37] graag verder willen uitwerken en willen aflopen. Dus daar kijk ik in ieder geval naar uit.

[1:54:44] Dan heb ik nog twee hele kleine andere dingen die ik in mijn eerste termijn niet kon inbrengen.

[1:54:49] Dat gaat over de verbruiksbelasting, over alcoholvrije dranken. We hebben in het voorjaar een contourenbrief

[1:54:55] gekregen. Naar aanleiding van een aantal moties die zijn aangenomen. Hetgeen wat daar opviel,

[1:55:01] en waar ik ook over in gesprek ben geweest met een aantal fabrikanten van pure vruchten

[1:55:06] en groentesappen, is de al dan niet kunnen controleren van de laboratoria van de douane

[1:55:14] op toegevoegde suikers. Ik krijg daar verschillende signalen over. Ik zou graag aan de staatssecretaris

[1:55:20] willen vragen of dat nog steeds aan de hand is of dat dat specifiek ligt aan de laboratoria

[1:55:27] van de douane, omdat ik begrijp dat commerciële of onafhankelijke laboratoria dat wel kunnen

[1:55:34] en dit ook in andere landen gebeurt. Dus ik ben ook een beetje op zoek naar een oplossing

[1:55:38] en naar hoe kan het wel. En een tweede punt is naar aanleiding van het bezoek dat ik had

[1:55:43] aan Schiphol en de toelichting van de douane die wij daar ook hebben gekregen op de digitalisering

[1:55:49] van de B2 teruggaven voor internationale reizigers.

[1:55:52] Heel mooi project. Heel goed dat het nu ook geregeld gaat worden.

[1:55:55] Er wordt gewerkt met een app.

[1:55:58] En tegelijkertijd proefde ik bij Schiphol heel nadrukkelijk nog wel de behoefte

[1:56:01] om ook te blijven werken met kiosken,

[1:56:05] met een stukje ondersteuning ook vanuit het personeel wat daar rondloopt.

[1:56:10] En ik zie die trajecten vooral ook naast elkaar lopen,

[1:56:12] omdat niet iedere internationale reiziger in staat is om die app te downloaden

[1:56:15] en al die gegevens daar weer in te krijgen.

[1:56:17] Dan kan het vriendelijker zijn voor de reizigers en bezoekers van Schiphol

[1:56:21] om het op een andere manier te kunnen doen.

[1:56:23] Ik zou willen vragen of het mogelijk is om een tijdpad te krijgen

[1:56:27] voor de invoer van die digitalisering,

[1:56:29] inclusief de kiosken die dan op Schiphol komen te staan.

[1:56:32] Dat was het, voorzitter.

[1:56:34] Dank u wel. Dan geef ik nu het woord aan Heide.

[1:56:37] Dank u wel, voorzitter. Ik heb voor de tweede termijn geen vraag.

[1:56:40] Ik wil alleen ook de staatssecretaris bedanken en de collega's bij de douane.

[1:56:45] Dat was ik in mijn eerste termijn vergeten, voor het mij informeren en een beetje wegwijsmaken

[1:56:50] in.

[1:56:50] Ik weet niet of het gepast is om dat hier te doen, want het is ook mijn eerste commissiedebat,

[1:56:54] maar ik zou heel graag op werkbezoek gaan bij de douane om me daar beter over te informeren.

[1:57:01] Bij deze doe ik het even op deze plek, want wellicht zeggen collega's dat ze er ook wel

[1:57:07] oren naar hebben.

[1:57:08] Dus heel graag.

[1:57:11] Dank u wel.

[1:57:11] Dan geef ik het woord aan Cliff Tripp.

[1:57:13] Dank u wel, voorzitter.

[1:57:14] Ik kan geen toezeggingen doen, maar het idee vind ik prima om gezamenlijk op werkbezoek

[1:57:21] te gaan.

[1:57:21] Dus ik stem daarin mee.

[1:57:24] Dank u wel voor de zeer uitvoerige beantwoording van de vragen en de inzichtelijkheid in het

[1:57:31] douaneapparaat.

[1:57:32] Dank u wel.

[1:57:34] Verder heb ik in tweede termijn eigenlijk geen vragen meer, alleen nog de opmerking

[1:57:39] het onderzoeksproject als de pro-EBA gepakt, of daar nog iets van bekend was.

[1:57:45] Dat was het tot zover, voorzitter.

[1:57:51] Ik geef het woord aan mevrouw Matou.

[1:57:54] Dank u wel, voorzitter.

[1:57:55] En ik dank de staatssecretaris voor de beantwoording en ook de mooie,

[1:57:59] wat langere introductie over de opgave die zij,

[1:58:03] VU-voorzitter, voorziet zich en ook voor de mooie, voor de mooie dienst.

[1:58:07] Ik dank de staatssecretaris ook voor de toezegging om,

[1:58:09] We hebben de staatssecretaris ook heel duidelijk gehoord dat ze goed op de rol in de taken let,

[1:58:16] maar dat het wat uitgebreider toegelicht zal worden in de keten, met uitgebreide interruptiedebatten.

[1:58:22] Dus dat waarderen we enorm. Twee punten nog. Die WPG zit ons niet goed. Ik snap de IV-capaciteit,

[1:58:31] maar die systeemaanpassingen zijn wel echt... Dat is wel de grote impact. En ik vond in

[1:58:38] De beantwoording gaf de staatssecretaris toch wel aan van we zitten goed op schema, 24 halen

[1:58:42] we.

[1:58:44] Maar de belangrijkste is natuurlijk, nou ja, daar ben je ook gewoon afhankelijk.

[1:58:48] Daar zullen wij op blijven letten, want net zoals de staatssecretaris vinden we dat heel

[1:58:52] belangrijk.

[1:58:53] En tot slot zou ik graag een twee minuten debat willen aanvragen, want ik denk dat het

[1:58:57] belangrijk is dat wij als Kamer ons uitspreken en zeggen als wij met elkaar zoveel taken

[1:59:01] neerleggen bij zijn uitvoeringsdienst, dan moet hij gewoon buiten die taakstelling blijven

[1:59:04] en daar wil ik graag een motie over indienen.

[1:59:07] Dat was het.

[1:59:12] Ik stel voor dat we een kwartier schorsen en dan beginnen we om kwart over drie weer met

[1:59:17] beantwoording.

[2:14:39] Goedemiddag, welkom allemaal weer bij het commissiedebat.

[2:14:41] We gaan naar de beantwoording van de staatssecretaris in de tweede termijn.

[2:14:48] Ik heb best wel wat ruimte toegelaten omdat we goed in de tijd zaten in de eerste termijn

[2:14:52] en ook in de tweede termijn in de inbreng.

[2:14:54] en ik zou nu willen vragen om het heel erg te beperken, eigenlijk alleen maar een vraag

[2:14:58] te stellen als echt een verduidelijking nodig is. Ik zie geknikt dank daarvoor, ik geef het

[2:15:03] woord aan de staatssecretaris. Dank u wel, voorzitter. Ik zal beginnen

[2:15:10] met de vraag van lid Van Eyck over de overscheiding van hoeveelheden en de roep om de menselijke

[2:15:19] maat daarin. De inzet van de douane is gericht naar de voorkant, om in te zetten op preventie

[2:15:30] en voorlichting, om te voorkomen dat een UTB wordt opgelegd. Er is misschien wat ruimte

[2:15:41] in de voorfase mogelijk. Daar zijn we de douane aan het inzetten en ook mee bezig. Er is echt

[2:15:49] de volle aandacht voor. In die zin, dat moet voorkomen worden dat er een UTP wordt opgelegd.

[2:15:58] Lid van Eyck had het over dat in andere landen dat anders wordt gedaan, maar bij de douane

[2:16:04] zijn geen signalen dat het in andere landen anders gaat. De echte oplossing van het probleem

[2:16:13] ligt echt in Brussel. En we zijn ons aan het hardmaken in Brussel om in de nieuwe regelgeving

[2:16:24] daar wat meer ruimte te kunnen hebben om die menselijke maat binnen de kaders van de wet

[2:16:29] te kunnen toepassen. Dat is de beantwoording tot zover.

[2:16:38] Dan heb ik een andere vraag van een lid van EIC over het al dan niet kunnen controleren

[2:16:46] van toegevoegde suikers voor de verbruiksbelasting. Voor het Douane-laboratorium is het inderdaad

[2:16:53] niet mogelijk om onderscheid te maken als het gaat om hele kleine hoeveelheden. Het is

[2:17:00] belangrijk dat dat wel te kunnen doen als er inderdaad in de belasting natuurlijk onderscheid

[2:17:07] moet worden gemaakt. Het is niet bekend dat andere laboratoria dat wel kunnen. We werken

[2:17:17] wel echt intensief samen met andere laboratoria, maar ook echt kennis te delen en om te kijken

[2:17:24] wat er mogelijk is. Dan kom ik aan bij de vraag van lid Van Eyck van de VVD over de

[2:17:34] B3W-teruggaaf op Schiphol. Over de mogelijkheid om bij de kiosken nog een B3W-teruggaaf te

[2:17:43] kunnen doen. Dat is altijd de balans die gevonden moet worden. Digitaliseren, maar ook menselijk

[2:17:51] contact mogelijk maken. Het is ook het gemak om het op locatie te kunnen doen. In de stand

[2:17:57] van zakenbrief zal ik ingaan op dit punt. Dan heb ik nog een nadere vraag van lid Matoeg

[2:18:08] over de WPG in combinatie met de IT. In de IT-aanpassingen is echt prioriteit gegeven

[2:18:19] voor dit probleem als het gaat om de WPG. En ik zal ook hier in de stand van zakenbrief

[2:18:27] iets nader op ingaan op deze problematiek. Dan heb ik nog een vraag liggen van lid Rep

[2:18:35] van de PVV. Het gaat over onderzoek Prooi en Jager. Dat onderzoek is nooit afgerond. Dit

[2:18:47] is ook uitgebreid toen besproken met uw Kamer. Voor de douane heeft het in ieder geval niet

[2:18:52] geleid tot aanpassingen. En kunnen we dat helaas niet implementeren in het beleid.

[2:19:05] Dan heb ik nog een vraag van lid Heijten van Nieuw Sociaal Contract. Wat houdt nou precies

[2:19:12] het begrip van de commissie in als het gaat om het intrekken van de aanbesteding van de

[2:19:18] scanners. We zijn dus echt in goed gesprek met de commissie. We gaan ook een officieel

[2:19:24] verzoek om uitstel indienen. En ik kan helaas niet vooruit lopen op welk besluit de commissie

[2:19:31] gaat nemen. Dan had ik nog een beetje een technische vraag van lid van de VVD over e-commerce

[2:19:40] en over wat nu als de stroom gaat verschuiven naar andere lidstaten. Kunnen we dat aan of

[2:19:48] kunnen die dat aan? Kunnen die lidstaten dat aan? De Europese Unie kan inderdaad ook via

[2:19:56] andere landen. Het is daarom belangrijk om als lidstaten samen op te trekken. De oplossing

[2:20:03] moet echt op EU-niveau plaatsvinden. Gelukkig zijn ook alle lidstaten doordrongen van deze

[2:20:10] problematiek. We zijn niet de enigen die hiermee worstelen. De oplossing ligt niet bij meer

[2:20:17] toezicht, maar bij betere regels met verantwoordelijkheid voor de importeur en voor het platform. Verschuiving

[2:20:25] in de andere lidstaten van goederenstromen is juist een kenmerk van de douane-Unie.

[2:20:30] Eigenlijk is dat dus de business as usual. Maar meer en betere samenwerking is nodig

[2:20:36] en wenselijk. En ik ben blij dat dit ook onderdeel is van het nieuwe voorstel voor het douane-boek.

[2:20:47] Ik schors even een minuutje.

[2:21:08] Gelukkig is het maar water.

[2:21:47] Ik heropende de vergadering en er was een vraag van Blit van Eyck.

[2:21:51] Dank je wel. Naar aanleiding van het laatste antwoord van de staatssecretaris over de oplossing

[2:21:57] die binnen EU-verband gevonden moet worden. Natuurlijk, logisch, begrijp ik. En daarbij

[2:22:01] noemde de staatssecretaris specifiek de eindklant, de eindconsument en het platform. En er zitten

[2:22:08] steeds meer schakels tussen. En hoe zorgen we ervoor dat we daar ook ons op blijven richten,

[2:22:13] vraagt de staatssecretaris.

[2:22:14] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:22:36] Ik kom er heel snel op terug.

[2:24:21] Ik hervat het en het woord was nog steeds bij de staatssecretaris.

[2:24:29] Dank u wel.

[2:24:31] Een beetje een technische vraag.

[2:24:36] U heeft inderdaad...

[2:24:38] Het lid van EIC heeft inderdaad gelijk dat er veel tussenschakels zijn in de logistiek.

[2:24:43] op het moment dat een e-commerce pakket van A naar ontvanger moet worden verzonden en

[2:24:52] ook ontvangen moet worden. Juist daarom is het zo van belang om in de onderhandelingen

[2:25:02] van de ontwikkeling van het nieuwe douanenwetboek om echt die focus te leggen bij de platforms.

[2:25:08] want juist door die tussenschakels is het belangrijk om een verantwoordelijke te kunnen aanwijzen

[2:25:16] daarin om daar afspraken mee te kunnen maken. Dus die schakels proberen we juist eigenlijk

[2:25:22] zoveel mogelijk weg te halen, omdat dat voor meer druk zorgt. Dus de focus is op de platforms.

[2:25:31] Dank u wel.

[2:25:34] Dan zijn we daarmee bij het einde van de beantwoording in het tweede termijn. Dan rest mij nog de

[2:25:39] om de toezeggingen van dit debat even voor te lezen.

[2:25:44] Aan de leden vraag ik, let even mee op of het goed is en hetzelfde geldt voor de staatssecretaris.

[2:25:49] Wij hebben met dank van de GIVIR genoteerd dat de staatssecretaris het wetsvoorstel

[2:25:55] gegevensverdeling halfwege oktober met de Kamer zal delen.

[2:25:58] Dat is een toezegging aan Litreb.

[2:26:01] Ook is toegezegd dat de staatssecretaris het onderzoek van TNO en de risico's van scanapparatuur

[2:26:07] en de koppeling daarvan vertrouwelijk te delen met met ons als Kamer en voorziet dat dit gebeurt

[2:26:12] voor het eind van het jaar. Toezeggingen lid Heijten. De staatssecretaris zegt toe dat in

[2:26:19] de stand van zakenbrief van december expressie terug te komen op de betrokkenheid van de

[2:26:24] douane in de keten als het gaat over preventie. Het was een toezegging aan het lid Matoeg,

[2:26:30] maar ook aan de aan de hand van de vraag van het lid Rep. Ja, de staatssecretaris zegt

[2:26:36] toe in de stand van zaken, brief terug te komen op de teruggave op Schiphol.

[2:26:41] Dat is een toezegging aan het lid van Eick.

[2:26:44] En de staatssecretaris zegt ook toe in de stand van zaken,

[2:26:47] brief terug te komen op de wet en politiegegevens en de voortgang daar.

[2:26:51] En dat is een toezegging aan het lid Matoeg.

[2:26:54] Ja, nou, dan heb ik.

[2:26:56] Zijn we daar, hebben we die allemaal scherp?

[2:26:59] Kijk ik even.

[2:27:01] Geef ik het woord aan het lid van Eick.

[2:27:02] Ik zou graag in twee minuten het debat willen aanvragen.

[2:27:04] U deed dat al half in de eerste termijn volgens mij.

[2:27:06] of in het begin van de tweede termijn, maar graag.

[2:27:09] En daarbij geef ik ook aan, het heeft niet gierende haast,

[2:27:12] maar ergens vlak na de behandeling van het belastingplan zou heel fijn zijn.

[2:27:16] Dan is er ook een twee minuten debat aangevraagd met als eerste spreker lid Van Eyck.

[2:27:21] En dat zullen we doorgeven aan planner Giffey.

[2:27:23] Dan rest mij niks anders dan te zeggen dank aan de Kamerleden.

[2:27:27] Dank aan de mensen die thuis keken, maar ook hier op de tribune.

[2:27:29] En ook dank aan de staatssecretaris.

[2:27:31] Het was fijn u te gast te hebben. We kijken uit naar het volgende debat.

[2:27:34] En sluit ik hiermee de vergadering.