Gezond en veilig werken

[0:00:01] Ik open de vergadering.

[0:00:04] Aan de orde is vandaag het commissiedebat van de vaste commissie voor sociale zakenwerkgelegenheid

[0:00:10] met als onderwerp gezond en veilig werken.

[0:00:14] Naast mij zit staatssecretaris Nobel, hartelijk welkom.

[0:00:20] Verschillende collega's, ook hartelijk welkom.

[0:00:23] Mensen op de tribune en de mensen die thuis meekijken, ook welkom en dank voor uw interesse.

[0:00:29] Het is een debat met een spreektijd van vijf minuten.

[0:00:33] Laten wij in de eerste termijn het aantal interrupties op vier zetten.

[0:00:41] En een bonusinterruptie voor als meneer Vlag heel graag nog een vijfde wil.

[0:00:46] En als er verder geen punten van orde zijn...

[0:00:50] dan zou ik graag het woord willen geven van de eerste spreker...

[0:00:53] de heer Kisteman van de VVD.

[0:00:58] Voorzitter, dank u wel.

[0:00:59] Ik vervang vandaag mijn collega Aartsen.

[0:01:02] Ik wil daarnaast de staatssecretaris succes wensen met zijn eerste commissiedebat.

[0:01:06] Want dat is toch een bijzonder moment na de plenaire debatten.

[0:01:11] Wij kunnen niet zonder onze ondernemers.

[0:01:13] Ondernemers die over het algemeen het beste voor hebben met hun medewerkers.

[0:01:17] Ondernemers die willen dat hun medewerkers zo gezond en veilig mogelijk kunnen werken.

[0:01:21] We moeten onze ondernemers hierop vertrouwen.

[0:01:24] Voorzitter, debatten over gezond en veilig werken eindigen met regelmaat in nieuwe regels.

[0:01:29] In het hoofdlijnenakkoord is juist opgenomen dat we de regeldruk voor onze ondernemers willen terugdringen,

[0:01:34] zodat zij weer kunnen doen waar ze goed in zijn, ondernemen.

[0:01:38] Daarnaast staat ook in het hoofdlijnenakkoord dat wij geen Nederlandse koppen meer willen op Europese wetgeving.

[0:01:43] Wat mij betreft gaan we vandaag een goede stap maken en een stofkam halen door de onnodige regels.

[0:01:48] Om te beginnen met de risico-inventarisatie en evaluatie.

[0:01:53] Elke werkgever met minimaal één werknemerendienst moet de R.I.N.E. opstellen en verplicht laten

[0:01:59] toetsen.

[0:02:00] Nederland is de enige EU-lidstaat met de verplichte externe toetsing van deze R.I.N.E.

[0:02:05] Ik zou willen vragen aan de staatssecretaris of hij nog eens goed wil kijken naar deze

[0:02:09] externe toetsing.

[0:02:11] Is dit nu echt nodig?

[0:02:13] En in hoeverre is het van belang dat kleine ondernemingen met een laag risico een R.I.N.E.

[0:02:18] hebben?

[0:02:18] hebben. Wat de VVD betreft maakt het voor deze ondernemers niet meer verplicht, maar mijn

[0:02:22] vraag aan de staatssecretaris is of het ook vereenvoudigd kan worden. Dat zal een enorme

[0:02:27] stap zijn. Daarnaast wil ik aan de staatssecretaris vragen of hij wil kijken naar de jaarlijkse

[0:02:32] keuring van veilige arbeidsmiddelen. Zou deze keuring niet minder vaak kunnen? Ook dat

[0:02:36] zal enorm veel aan regeldruk schelen. Voorzitter, dan nog een nationale kop. Onder andere schilders,

[0:02:43] kappers en schoonmakers moeten van de Nederlandse Arbeidsinspectie een uitgebreide chemische

[0:02:48] rapportage en analyse van componenten van gevaarlijke stoffen bijhouden.

[0:02:52] Hoe werkt dit in de praktijk? Een blik verf wordt geleverd met veiligheidsinformatiebladen.

[0:02:57] Dit is een document met een omschrijving van de risico's van het product

[0:03:00] en aanbevelingen voor een veilig gebruik van dit product.

[0:03:04] Dit document wordt verplicht ingevuld door de leverancier en dat is Europese wetgeving.

[0:03:09] Dit geldt niet alleen voor verf, maar voor alle gevaarlijke stoffen

[0:03:11] en dit wordt overal in Europa uitgevoerd en als voldoende gevonden.

[0:03:15] Toch vindt de Nederlandse arbeidsinspectie dit niet toereikend.

[0:03:17] In Nederland moet de schilder, die gewoon met zijn vak bezig wil zijn en wil ondernemen,

[0:03:22] via een ingewikkelde methode zelf nog gaan beoordelen hoe schadelijk deze stoffen in

[0:03:26] de verf zijn en hoe hij hiermee moet omgaan.

[0:03:29] Dit geldt dus nogmaals niet alleen voor de schilder, maar ook voor kappers en voor schoonmakers.

[0:03:33] Voorzitter, ik wil aan de staatssecretaris vragen deze totaal onnodige Nederlandse kop

[0:03:37] zo snel mogelijk te schrappen.

[0:03:42] Het woord is aan de heer Van Kent.

[0:03:44] Zonder op al deze individuele voorbeelden in te gaan, maar kijk, heel veel regels en

[0:03:49] Heel veel afspraken zijn ooit bedacht als oplossing voor een probleem.

[0:03:56] En het is heel makkelijk om allerlei wetten en regels te noemen...

[0:03:59] ...en te vragen aan de minister, want ik hoor de VVD niet zeggen van...

[0:04:01] ...het moet geschrapt worden of het moet niet langer verplicht zijn...

[0:04:04] ...maar ik hoor al heel veel vragen stellen.

[0:04:06] Dat is natuurlijk heel erg makkelijk, maar heeft de VVD zich er ook in verdiept...

[0:04:10] ...in wat de reden was dat deze afspraken ooit zijn gemaakt?

[0:04:15] Het woord is aan de heer Kisteman.

[0:04:18] Voorzitter, volgens mij zei ik bij mijn laatste voorbeeld juist wel...

[0:04:21] om het te schrappen, voel ik daar specifiek om.

[0:04:23] Ik heb een eigen bedrijf gehad. Ik heb nog een eigen bedrijf...

[0:04:26] dus ik weet heel goed wat een RINE is en waar deze voor is.

[0:04:30] Een RINE is bijvoorbeeld om het bewustzijn te controleren...

[0:04:33] zodat het veilig wordt gewerkt.

[0:04:36] Alleen deze soort invulmethodes kosten enorm veel tijd...

[0:04:39] en zijn niet te begrijpen voor ondernemers.

[0:04:41] En wat er dan vaak gebeurt is dat ze het gewoon niet doen.

[0:04:44] Daarom zeg ik, zorg dat het eenvoudiger wordt, zodat de uitwerking, het bewustzijn van veilig werken blijft.

[0:04:49] Maar maak het wel makkelijker, zodat ondernemers gewoon kunnen ondernemen.

[0:04:53] En los daarvan, het betekent niet dat het dus minder veilig moet worden op de werkvloer, voorzitter.

[0:04:58] Een tweede vraag van de heer Van Kent.

[0:05:00] Ja, voorzitter, want dit soort dingen zijn wel degelijk bedacht om het veiliger te maken op de werkvloer.

[0:05:03] Een jaarlijkse keuring van veiligheidsmiddelen, dat is natuurlijk niet voor niks ooit bedacht.

[0:05:08] Dus waar haalt de VVD de wijsheid vandaan dat dat wel wat minder zou kunnen?

[0:05:13] Het woord is aan de heer Kisteman.

[0:05:16] Wij hebben die wijsheid, omdat wij zelf die praktijkervaringen hebben,

[0:05:19] dat het een beetje doorgeslagen is.

[0:05:21] Ik noem een paar voorbeelden van Nederlandse koppen op Europese wetgeving.

[0:05:24] In Europa wordt het genoeg bevonden.

[0:05:26] In Nederland moet het weer een stapje strenger.

[0:05:28] Waarom kan het in Europa wel en in Nederland niet?

[0:05:30] Dus wij vinden, hou het gewoon aan die Europese wetgeving.

[0:05:35] En dat is meer dan voldoende voor onze Nederlandse ondernemers.

[0:05:38] De heer Van Kents.

[0:05:39] Omdat het in Nederland veiliger moet zijn, blijkbaar.

[0:05:42] Daar is ooit voor een probleem een oplossing bedacht.

[0:05:45] Er is ooit bedacht dat het verstandig is om dit soort veiligheidsmaatregelen op de jaarlijkse te keuren.

[0:05:53] En ik begrijp werkelijk niet waar nou de inhoudelijke onderbouwing of wijsheid van de VVD op gebaseerd is dat we dat aan de kant kunnen zetten.

[0:06:02] Die voorbeelden, die wijsheid, die komt gewoon uit de praktijk.

[0:06:05] en dat betekent niet dat het in Nederland veiliger moet,

[0:06:07] maar dat we in Nederland een handje hebben om het altijd net voor iets beter te willen doen

[0:06:09] dan de rest in Europa.

[0:06:11] Beter is beter, toch?

[0:06:12] Beter kan ook doorslaan, voorzitter.

[0:06:17] Dan zeg ik, gaat u verder met uw betoog.

[0:06:21] Dank u wel, voorzitter.

[0:06:23] Voorzitter, dit is toch maar een begin.

[0:06:25] Ik zou dan ook aan de staatssecretaris willen vragen deze stofkam van mij over te nemen

[0:06:29] en zelf ook te kijken naar alle nationale koppen die voor onnodige regeldruk zorgen

[0:06:33] of andere onnodige regeldruksorgen.

[0:06:37] Het andere punt dat ik wil inbrengen gaat over asbestslachtoffers.

[0:06:42] In het confinant Instituut Asbestslachtoffers zijn afspraken gemaakt om de juridische

[0:06:46] leidersweg van asbestslachtoffers te verkorten. Het Instituut Asbestslachtoffers

[0:06:50] adviseert, bemiddelt of geeft voorlichting.

[0:06:54] Het is ontzettend goed dat veel partijen, waaronder werknemers, werkgevers, verzekeraars,

[0:06:58] diverse ministeries dit confinant hebben ondertekend. Het kan bij asbestslachtoffers

[0:07:02] soms helaas heel snel gaan en juridisch gestel is dan niet iets wat wij dan willen.

[0:07:07] Echter is in het konferant een verjaardagstermijn gekomen van 30 jaar.

[0:07:11] Veel van de ondertekenaars van het konferant zijn hier niet blij mee.

[0:07:15] Sterker nog, verzekeraars hebben al aangegeven het niet naar deze verjaardag te kijken.

[0:07:19] Mijn vraag is ook aan de staatssecretaris of hij wil onderzoeken of er een aanpassing kan worden gedaan aan dit verjaardagstermijn.

[0:07:26] Daarnaast wil ik de staatssecretaris vragen of hij ergens een mogelijkheid ziet om voor kleine MQB'ers,

[0:07:30] die toen de werknemer werkzaam was geen verzekering had, een vangnet te maken.

[0:07:36] Een kleine mkb'er zal met de schadevergoeding die hij zou uit moeten keren failliet gaan,

[0:07:40] of hij zal de schadevergoeding niet kunnen betalen.

[0:07:44] Daarnaast, en mijn laatste punt, kent Nederland een goed stelsel van certificering voor asbest.

[0:07:51] Vanuit Europa wordt Nederland verplicht een vergunningsstelsel te introduceren.

[0:07:54] In ons land vallen zo'n 300 bedrijven onder het certificeringsstelsel,

[0:07:57] maar mogelijk wel duizenden onder dit vergunningsstelsel.

[0:08:00] Mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij hier goed zicht op heeft

[0:08:04] en of de uitwerking hiervan niet voor allemaal nieuwe regeldruk gaat zorgen.

[0:08:08] Voorzitter, hier wil ik het bij laten.

[0:08:10] Dank u wel. En volgens mij heeft u nog een vraag van mevrouw Patijn.

[0:08:15] U heeft het steeds over regeldruk vanuit perspectief vanuit werkgevers.

[0:08:20] En het gaat steeds over regels die mensen beschermen.

[0:08:23] Ik hoor op geen enkele manier hoe u dan wel denkt dat de rechten van mensen beschermd worden die aan het werk zijn.

[0:08:31] De heer Kisteman.

[0:08:32] Het gaat ons er niet om dat deze mensen minder beschermd worden.

[0:08:36] Het gaat ons erom dat de regels makkelijker uitvoerbaar worden met hetzelfde effect.

[0:08:40] En het effect is nu dat regels, pak de R.I.N.E., zo ingewikkeld zijn geworden...

[0:08:45] dat ondernemers zeggen, ik ga het niet eens meer maken, want ik snap het niet.

[0:08:48] En ik denk, als u het met me eens bent, dat het dan belangrijk is dat we het makkelijker gaan maken...

[0:08:51] dat ze wel de rRNA gaan maken, dan dat ze het niet gaan doen.

[0:08:58] Ik begrijp van de VVD gewoon niet hoe ze dat dan zou willen doen, want ik ken de rRNA's en die zijn

[0:09:04] vaak vrij standaard gemaakt en voor sectoren zijn ze ook gestandardiseerd. Er zijn sectorwerkgevers

[0:09:10] die ook helpen met het maken van de rRNA. Op welke manier heeft u het dan over eenvoudig

[0:09:17] en zodat het ook ten gunste komt van werknemers.

[0:09:20] De heer Kistram.

[0:09:22] Nou, misschien is dan uw kennis slimmer of verder dan die van deze ondernemers,

[0:09:26] maar het is gewoon een grote groep ondernemers, zeg ik via de voorzitter,

[0:09:31] die het niet lukt en die het niet snapt en die gewoon met hun werk bezig wil zijn,

[0:09:34] die wil schilderen, die wil knippen.

[0:09:38] En voor hun zijn dit randzaken, het moet even snel tussendoor

[0:09:40] en voor hun is het gewoon te ingewikkeld.

[0:09:42] Dus u kunt blijven zeggen, ja, het is makkelijk, ze moeten het maar gewoon doen.

[0:09:45] De praktijk is anders.

[0:09:45] Het is ongeveer nu 65 procent van ondernemers heeft een RNA, die andere 35 niet.

[0:09:50] Laten we het juist al eenvoudiger maken, met hetzelfde effect.

[0:09:54] Het woord is aan mevrouw Patijn.

[0:09:56] Dank u voorzitter.

[0:09:58] U geeft geen antwoord op mijn vraag.

[0:10:00] Hoe dan? Wat dan? Op welke manier?

[0:10:02] Waar zit precies de fout? Waar zit precies die moeilijkheid?

[0:10:04] En hoe gaan we zorgen dat daadwerkelijk die mensen beschermd worden op de manier die bedoeld is?

[0:10:09] Ook bij de kappers, ook bij de schoonmakers.

[0:10:11] Omdat dat, en vaak ook nog grote bedrijven in de schoonmaaksector overigens,

[0:10:15] altijd nodig blijft dat er een goede risico-inventarisatie en preventieve werking is.

[0:10:22] De heer Kirstenman.

[0:10:24] Zeker. En wij vinden nogmaals, die werknemers moeten veilig kunnen werken.

[0:10:27] Begrijpt mij niet verkeerd.

[0:10:29] Alleen bijvoorbeeld bepaalde invuloefeningen.

[0:10:31] Pak even van die chemische rapportage die er bijvoorbeeld is online.

[0:10:36] Ik heb gisteravond nog even gekeken.

[0:10:38] Het is een enorm ingewikkelde invulsom geworden.

[0:10:41] waarin ondernemers afhaken.

[0:10:43] Dus er zijn tal van voorbeelden vanuit het bedrijfsleven die zeggen

[0:10:46] pak het nou zo op, vereenvoudig het, dan kunnen we het doen.

[0:10:50] Maar dan gaan we het doen en nu wordt het gewoon niet gedaan.

[0:10:53] Dus ga in die vereenvoudiging zitten, dan komen we een heel eind.

[0:10:59] Dan kijk ik even rond en dan geef ik graag het woord aan mevrouw Patijn voor haar inbreng.

[0:11:07] Ja, hartelijk dank voorzitter.

[0:11:10] Kanker is de meest voorkomende doodsoorzaak bij beroepsziekten.

[0:11:14] 2500 mensen sterven jaarlijks aan kanker, die het gevolg is van het werken met bijvoorbeeld

[0:11:19] gevaarlijke stoffen.

[0:11:21] Preventieve maatregelen zijn nodig om dit getal naar nul te brengen.

[0:11:26] In de Arbovisie 2040 van het vorige kabinet is deze doelstelling opgenomen, nul doden.

[0:11:32] Gaat de staatssecretaris deze doelstelling overnemen en hoe gaat hij deze doelstelling realiseren?

[0:11:38] Daarnaast meldt de arbeidsinspectie dat 22% van de slachtoffers van ongevallen op het werk

[0:11:43] uitzendkrachten zijn, terwijl van de totale arbeidspopulatie 6% arbeidskracht is.

[0:11:49] Een oorzaak kan zijn, al dus de arbeidsinspectie, dat uitzendkrachten relatief vaak onveilig werk

[0:11:55] doen in een werkomgeving met gebrekkige veiligheidsvoorzieningen.

[0:12:00] Hoe groot is dan het risico dat een uitzendkracht op latere leeftijd geconfronteerd zal worden met

[0:12:06] kanker als gevolg van het werken met gevaarlijke stoffen.

[0:12:08] Is de kans daarop ook drieënhalf keer zo groot als bij vaste werknemers?

[0:12:13] We weten het niet, want we zien het pas na decennia.

[0:12:17] Maar deze mensen moeten bij een uitzendbureau van een inlener aankloppen, terwijl ze ook al ziek zijn.

[0:12:28] De kans dat zij dan krijgen waar ze recht op hebben, is miniem.

[0:12:31] Kan de staatssecretaris in kaart brengen of het risico voor uitzendkrachten op blootstelling

[0:12:37] aan gevaarlijke stoffen inderdaad veel hoger ligt dan bij de vaste medewerkers?

[0:12:42] Wat gaat de staatssecretaris doen om ervoor te zorgen dat alle werkgevers maatregelen nemen om alle

[0:12:48] werkenden te beschermen tegen blootstelling aan ziekmakende stoffen?

[0:12:53] Zou er, gezien de kwetsbare positie van uitzendkrachten, niet een verbod moeten komen voor het

[0:12:58] inzetten van uitzendkrachten als er gewerkt wordt met bijvoorbeeld gegiftige en gevaarlijke stoffen,

[0:13:02] bestrijdingsmiddelen en het werken onder overdruk, zoals dat voor jongeren onder de 18 geldt.

[0:13:09] Daarnaast een aantal vragen over de regeling tegemoetkoming stofgerelateerde beroepsziekten,

[0:13:14] de zogenaamde TSB.

[0:13:17] Hoe staat het met het verbeteren van de toegang tot de regeling waar het departement op dit

[0:13:21] moment mee bezig is?

[0:13:25] En is het mogelijk om een soepele invulling te geven aan de term voorhandsaannemelijkheid bij

[0:13:31] bewijzen van de causaliteit van de stofgerelateerde beroepsziekten.

[0:13:35] Wordt er opnieuw gekeken naar de groep mensen

[0:13:37] van wie wellicht ten onrechte de aanvraag is afgewezen?

[0:13:42] En aansluitend op wat ook mijn collega van de VVD net aangaf,

[0:13:46] als je in 1980 tot 1990 gewerkt hebt met asbest en je wordt nu ziek,

[0:13:53] dan kom je niet in aanmerking voor een schadevergoeding,

[0:13:55] omdat je een verjaringstermijn geldt van 30 jaar.

[0:13:58] Ik ben het eens met het verzoek van de VVD om te kijken of die verjaringstermijn voor deze groep

[0:14:06] buiten werking gesteld kan worden.

[0:14:08] Dat gaat dus om de groep van voor 2004.

[0:14:12] Dan als laatste de bereikbaarheid buiten werktijd.

[0:14:16] Het blijft een onderwerp dat breed speelt.

[0:14:19] Niet alleen de digitale middelen maken dat we constant bereikbaar zijn, maar ook de vele

[0:14:24] communicatiekanalen brengen veel stress voor mensen, juist ook buiten werktijd.

[0:14:27] Dit leidt tot burn-outklachten die voorkomen kunnen worden door preventief de permanente

[0:14:34] bereikbaarheid terug te dringen.

[0:14:36] Maar wordt er voldoende aan preventie gedaan?

[0:14:39] Heeft de staatssecretaris daar zicht op?

[0:14:41] Wordt er nog gewerkt aan de introductie van financiële prikkels om bedrijven te stimuleren

[0:14:45] meer in preventie te investeren, in lijn met het CER-arbo-advies?

[0:14:51] In diezelfde arbovisie is opgenomen dat psychosociale arbeidsbelasting verplicht onderdeel zou moeten

[0:14:57] worden van ieder actief gebruikt arme kortaligers en elke R.I.N.E.

[0:15:04] Daaronder valt ook het recht op onbereikbaarheid.

[0:15:07] En hoe concreter, hoe beter, want dat ben ik zeker eens met mijn collega.

[0:15:11] Een vraag van de heer Kisteman.

[0:15:13] Ik ga niet op de R.I.N.E. hoor, ik wil de recht op onbereikbaarheid.

[0:15:16] Ik vind dat altijd een heel mooi voorbeeld, een mooi ding.

[0:15:20] Vindt u dat werkgevers ook recht hebben op onbereikbaarheid dan?

[0:15:23] Dat de werknemers niet in het weekend mogen bellen, etcetera.

[0:15:26] Het wordt echt van het werknemen bedacht, dus dat een manager of werkgever...

[0:15:30] Andersom dan. Hoe kijkt u daar dan naar?

[0:15:32] Het woord is aan mevrouw Patijn.

[0:15:34] Ja, wellicht kent u ons voorstel daarover waar we op dit moment nog aan werken.

[0:15:39] Maar de kern daarvan is dat er afspraken in het bedrijf moeten gemaakt worden...

[0:15:45] hoe er omgegaan wordt met bereikbaarheid buiten werktijd.

[0:15:48] En het kan het beste zijn dat je zegt...

[0:15:49] nou, mocht er in deze situatie een reden zijn om elkaar te bellen of te appen...

[0:15:53] Dan doen we dat op deze manier en dat doen we niet na acht uur of niet.

[0:15:58] Nou, dat soort dingen kunnen we afspraken over.

[0:16:00] Dus de kern gaat om, maak nou afspraken over hoe je die bereikbaarheid regelt,

[0:16:04] zodat mensen ook weten, dan moet ik ook echt niet bereikbaar zijn.

[0:16:09] De heer Kirstenman.

[0:16:11] Oké, maar vindt u dan dat wij dus als wetgevers op de stoel moeten gaan zitten

[0:16:15] tussen werkgever en werknemer?

[0:16:17] En kunnen we dit gewoon aan werkgevers en werknemers overlaten?

[0:16:19] Zouden we dit bijvoorbeeld in de CAO kunnen regelen?

[0:16:21] Waarom moet er meteen weer voor nieuwe regels worden gekozen?

[0:16:25] Mevrouw Partij.

[0:16:26] Nee, dat is precies de bedoeling wat u zegt.

[0:16:28] Dus je kan het in de RINE verplicht zetten dat je er afspraken over maakt en dat je die

[0:16:32] afspraken vastlegt, bijvoorbeeld in de CAO, maar op dit moment is er maar een heel beperkt

[0:16:37] aantal afspraken in CAO's opgenomen, bijvoorbeeld in het CAO over de Rijksoverheid.

[0:16:41] Ik denk dat het goed is dat de voorbeeldfunctie daar ook gesteld wordt, maar in het algemeen

[0:16:45] zijn er nog maar heel beperkt afspraken over gemaakt en het is gewoon nodig om dat te stimuleren.

[0:16:50] Het woord is aan de heer Kisteman.

[0:16:52] Kan het ook zijn dat er weinig afspraken over zijn gemaakt,

[0:16:54] omdat het ook gewoon niet een heel groot probleem is?

[0:16:59] Mevrouw Patijn.

[0:17:00] Ik weet niet of u de jaarlijkse opleving over dit onderwerp wel eens lang ziet komen.

[0:17:05] Het is iets wat heel breed leeft.

[0:17:07] En het wordt ook breed ervaren als een stressfactor.

[0:17:12] Het is gewoon...

[0:17:13] We hebben ooit...

[0:17:14] Ik ben wu ook van de vakbond, daar ben ik nog steeds lid van.

[0:17:18] En we hebben ooit gestreden,

[0:17:19] maar ook met de Socialistische Partijen.

[0:17:22] Social-Democratische Partijen, excuse, ik had het woord van de buurman.

[0:17:27] Maar wij hebben ooit gestreden om te zorgen dat we acht uur werken,

[0:17:30] acht uur slapen en acht uur vrije tijd hebben.

[0:17:32] En dat is de kern van waar we naartoe willen.

[0:17:35] De maatschappij is aan het veranderen, maar daar hoort ook bij

[0:17:38] dat vrije tijd wel goed geregeld wordt.

[0:17:43] Helder, volgens mij ook nog een vraag van de heer Vlag.

[0:17:46] Ja, voorzitter.

[0:17:47] We hebben een hele krappe arbeidsmarkt en de uitzendsector is een belangrijk

[0:17:52] vereveningsmechanisme bij piekvragen.

[0:17:54] En sowieso zou de Nederlandse economie denk ik op dit moment een heel groot

[0:17:56] probleem hebben als we geen uitzendsector zouden hebben.

[0:17:59] En veel mensen vinden het ook prettig om in een uitzendconstructie te kunnen werken.

[0:18:03] Wat me dan opvalt, is dat ik eigenlijk al voor de tweede keer op rij van mevrouw

[0:18:06] Patijn een sector hoor.

[0:18:08] Deze keer stelden ze het vragend waarin een uitzendverbod zou moeten gelden.

[0:18:13] We hebben het eerder gehad over de vleesverwerkende sector.

[0:18:15] Deze keer noemt mevrouw Patijn de sector die omgaat met gevaarlijke goederen.

[0:18:20] Waar eindigt dit?

[0:18:21] Is er wel ruimte in de visie van GroenLinks-PvdA voor de uitzendsector in Nederland?

[0:18:26] Het woord is aan mevrouw Patijn.

[0:18:27] Ik vind het mooi dat u mezelf ook noemt, Piek en Ziek, zeker.

[0:18:32] Daarbij zijn we ook groot voorstander van.

[0:18:34] Piek en Ziek is niet de meest logische plek als je met chemische stoffen gaat werken,

[0:18:38] bijvoorbeeld.

[0:18:39] Dat is ook voor de omgeving relevant.

[0:18:40] Je wil dat mensen goede werkinstructies krijgen over hoe om te gaan met geeflijke stoffen om te voorkomen

[0:18:46] dat er ontploffingsgevaar is.

[0:18:48] Je wil dat mensen ook goed weten hoe ze met hun eigen beschermingsommiddelen omgaan.

[0:18:51] En je wil — en dat is, denk ik, echt een hele belangrijke — dat mensen de werkinstructie krijgen

[0:18:55] en de middelen krijgen over hoe ze zich maximaal kunnen beschermen.

[0:18:59] Mijn zorg gaat over — daarom heb ik de vraag ook in meerdere stukken opgemaakt — dat we zien dat

[0:19:05] bij gewone ongelukken, die je direct kunt constateren,

[0:19:09] drie keer zoveel uitzendkrachten betrokken zijn dan werknemers,

[0:19:12] of tenminste, relatief drie keer zo'n groot risico is

[0:19:16] om een ongeluk te krijgen als uitzendkracht.

[0:19:19] En ik vind dat zorgwekkend.

[0:19:20] Ik vind het zorgwekkend dat mensen het risico lopen,

[0:19:23] omdat ze uitzendkracht zijn, om eerder ziek te worden van het werk,

[0:19:29] eerder ongelukken te krijgen en ook dodelijke ongelukken te krijgen.

[0:19:32] Dus het gaat mij erom, juist op die plekken waar we ook zeggen

[0:19:38] waar jongeren niet mogen werken, zet daar de uitzendende krachten niet in.

[0:19:42] Dat kan bij een fabriek als Shell bijvoorbeeld heel specifiek zijn

[0:19:46] bij het schoonmaken van de... Hoe heet die ding ook weer?

[0:19:51] Opslagruimtes, zeg maar. Dat is gevaarlijk werk.

[0:19:54] Daar moet je echt goede werkinstructies bij krijgen,

[0:19:57] want er is ook ontploffingsgevaar als je dat niet goed doet.

[0:19:59] Nou, dat soort zaken, hoe kan je dat nou zo vormgeven dat je die groep die echt zo even

[0:20:05] voor dat piek en ziek langskomt, daar nou niet zomaar op in gaat zetten?

[0:20:09] En daar kunnen dus nog twintig andere werkzaamheden om in die omgeving van de Shell doen.

[0:20:13] Dus het is niet zo dat heel Shell geen uitzendkrachten in kan zetten.

[0:20:17] De heer Vlag.

[0:20:19] Ja, voorzitter, ik heb goed geluisterd.

[0:20:20] Volgens mij gaat het wel voorbij aan de professionaliteit die ook uitzendorganisaties,

[0:20:24] zeker die onder het keurmerk vallen, besteden aan hun mensen.

[0:20:29] De goede zorgen voor de mensen ook.

[0:20:31] En op zich deel ik misschien uw zorgen wel.

[0:20:33] Het zou niet zo moeten zijn dat mensen die onder de uitzendcontract ergens werken...

[0:20:37] ...meer kans hebben op ongelukken of gezondheidsschade.

[0:20:40] Dat ben ik wel met u eens.

[0:20:42] Maar waarom zou je dan niet de schroevendraaier gebruiken...

[0:20:45] ...om die instructies beter te maken en de regels daarom trend beter te maken...

[0:20:48] ...in plaats van gelijk een hamer van...

[0:20:50] ...misschien moeten we de hele sector wel niet meer onder de uitzendregels laten vallen.

[0:20:55] Gebruik de schroevendraaier in plaats van de hamer.

[0:20:56] Dat is eigenlijk mijn oproep, CQ-vraag.

[0:20:59] Mevrouw Patijn.

[0:21:01] Dat is ook een van mijn vragen aan de staatssecretaris.

[0:21:03] Wat gaat u doen om te zorgen dat alle werknemers een goede bescherming krijgen van alle werkgevers?

[0:21:08] Dus dat zou mijn eerste stap zijn.

[0:21:10] Maar ik vind wel dat als wij zeggen dit is gevaarlijk werk voor 16, 17-jarigen, omdat je risico op gehoorschade,

[0:21:20] risico op kankerverwekkende stoffen, dat je dus ook risico hebt dat je met kanker in aanraking gaat komen

[0:21:26] als gevolg van het werken daarmee, dat als nu het risico voor deze groep mensen zo groot is,

[0:21:35] dat we die mensen ook die bescherming moeten bieden die ze verdienen en dat ze dus als

[0:21:39] dit specifieke werk doen, in aanraking komen met gevaarlijke stoffen, dat ze daar dan een direct

[0:21:44] contract hebben, zodat als er inderdaad daarna toch gevolgen zijn en je krijgt kanker, je gewoon

[0:21:49] bij één werkgever aan kunt kloppen en niet met een gedeeld werkgeverschap te maken hebt.

[0:21:58] Dan kijk ik even rond en dan geef ik graag...

[0:22:01] Ik maak nog even de beurt.

[0:22:04] Oh, jezus, ik dacht dat u klaar was.

[0:22:05] Nee, u heeft nog een volle minuut.

[0:22:07] Dus dan geef ik graag het woord aan mevrouw Partij.

[0:22:09] De vraag was, wordt er voldoende gedaan aan preventie rond die burn-uitklachten van de

[0:22:17] bereikbaarheid buiten werktijd?

[0:22:19] En heeft de staatssecretaris daar zicht op?

[0:22:21] Wordt er ook gewerkt aan de introductie van financiële prikkels om bedrijven te stimuleren

[0:22:25] meer in preventie te investeren in lijn met de CR-arbovisie en dus in de arbo-kortalingen

[0:22:36] en de RNE opnemen, hoe het recht op onbereikbaar geregeld gaat worden.

[0:22:42] Is de staatssecretaris bezig met het nadeel uitwerken hiervan en is hij bereid om hier

[0:22:48] snel werk van te maken?

[0:22:50] We vullen ons leven voor een groot deel met werken.

[0:22:53] Acht uur per dag in principe, maar het is een heel groot deel, om zo in ons levensonderhoud

[0:22:57] te kunnen verzien.

[0:22:58] Maar het zou echt zo moeten zijn dat je niet ziek wordt van je werk en naast je werk dus

[0:23:03] een heel gezond leven verder kan leiden.

[0:23:05] Dank u wel, voorzitter.

[0:23:09] Dank u wel.

[0:23:09] Dan geef ik graag het woord aan de heer Van Kent voor zijn inbreng.

[0:23:13] Dank, voorzitter.

[0:23:15] Intensive menshouderij, zo omschreef een voormalig bedrijfsarts die ik afgelopen maandag sprak.

[0:23:20] de situatie waarin mensen in de bagageafhandeling bij Schiphol moeten werken.

[0:23:26] En ik wil heel graag samen met deze staatssecretaris bij het eerste debat een afspraak maken

[0:23:31] dat we de komende tijd gaan kijken hoe we samen de situatie op die plek op Schiphol beter kunnen maken.

[0:23:36] En dan heb ik het over bijvoorbeeld het geluid.

[0:23:38] Ik ben daar een maand of twee geleden geweest en na een bezoek van ongeveer een half uur in die bagagekelder

[0:23:44] daar merkte ik aan mijn eigen gehoor het gevolg van die constante stroom

[0:23:49] op hoge snelheid aan koffers die via een dakconstructie door Schiphol worden getransporteerd.

[0:23:58] En tegelijkertijd is er een verbod op gehoorbescherming.

[0:24:02] En dat heeft ermee te maken dat bepaalde signalen gehoord moeten worden door mensen die daar aan het werk zijn.

[0:24:07] En ik wil de staatssecretaris vragen om te kijken of daar geluidsmetingen gedaan kunnen worden.

[0:24:12] vanzelfsprekend op een onafhankelijke manier,

[0:24:15] en waarbij de resultaten ook inzichtelijk zijn

[0:24:17] voor bijvoorbeeld de mensen die er werken en ondernemingsraad en vakbonden.

[0:24:22] Maar ik wil de staatssecretaris ook vragen om te kijken

[0:24:23] van in hoeverre er stillere bagagesystemen mogelijk zijn.

[0:24:27] Ik weet dat ook bij INW daar, bij Infrastructuur en Waterstaat,

[0:24:32] daaraan gewerkt wordt en daarnaar gekeken wordt.

[0:24:34] Het lijkt me heel goed om ook vanuit de Arbo-kant te kijken

[0:24:38] of daar ook vanuit het ministerie van Sociale Zaken druk gezet kan worden,

[0:24:43] dat daar naar gekeken wordt en dat er ook geleerd wordt

[0:24:45] van bijvoorbeeld betere systemen

[0:24:47] die op andere plekken in de wereld worden toegepast,

[0:24:50] zoals in Kopenhagen.

[0:24:52] We hebben ons ook laten vertellen dat er wel slimme geluidsbescherming bestaat

[0:24:55] die, op het moment dat er signalen zijn die de werknemers wel moeten horen,

[0:25:00] de noise-canceling wordt uitgezet,

[0:25:02] zodat wel degelijk ook aan de veiligheidsvoorschriften

[0:25:05] op de werkvloer voldaan kunnen worden

[0:25:07] en tegelijkertijd er wel gehoorbescherming plaatsvindt.

[0:25:09] Ik wil de staatssecretaris vragen om ook daar naar te kijken.

[0:25:13] Dan waar veel over gesproken wordt, is natuurlijk de lichamelijke belasting

[0:25:16] van het tillen van de koffers in de bagagekelder.

[0:25:20] Veel te doen over de tilhulpen die het vaak niet doen.

[0:25:23] Vragen hoe het nu staat met die dwangsom die is opgelegd,

[0:25:26] waar daar nu de laatste stand van zaken is.

[0:25:28] Maar we hebben ook samen met die bedrijfsarts naar die tilhulp gekeken,

[0:25:31] zoals die er nu is, en daarbij viel op dat er toch voor het lichaam langs

[0:25:35] dat goffers fysiek getild moeten worden,

[0:25:39] waardoor die tilnorm niet gehaald wordt,

[0:25:41] waardoor het gewicht wat getild moet worden te zwaar is

[0:25:43] en de lichamen van mensen die daar werken te veel en te snel slijten.

[0:25:49] En ik wil de staatssecretaris vragen om ook daarnaar te gaan kijken

[0:25:53] en ook te kijken hoe het zit met die tilhulpen

[0:25:56] en het gebruik daarvan op het moment dat het druk is.

[0:25:58] Want toen ik daar was, werden we keurig begeleid bij dat werkbezoek,

[0:26:01] maar ik vond het een moment om even met wat mensen te praten

[0:26:03] die daar even aan het pauzeren waren.

[0:26:06] En toen ik vroeg, als het nou echt druk is, gebruiken die tilhulp dan ook echt?

[0:26:10] Nee, meneer.

[0:26:11] Het is nogal een precieze handeling om die tilhulp te gebruiken.

[0:26:16] Ja, en als zeker bij een aantal beruchte luchtvaartmaatschappijen de klok tikt,

[0:26:22] dan is het geen tilhulp, maar het lichaam kapotmaken.

[0:26:27] En ik wil de staatssecretaris vragen om ook daar aandacht voor te hebben.

[0:26:31] dan de ultrafijnstof.

[0:26:33] Veel mensen die op de platform werken, worden daar constant aan blootgesteld.

[0:26:37] Er ligt een recent onderzoek van IRAS en de Universiteit van Utrecht

[0:26:40] dat mensen die op die platformen werken

[0:26:42] de helft van de tijd blootgesteld worden aan die ultrafijnstof.

[0:26:47] En ik begrijp dat daar nog geen grenzwaarden voor zijn.

[0:26:49] En ik zou de staatssecretaris willen vragen om daarin te duiken

[0:26:52] en zo snel mogelijk ervoor te zorgen dat die grenzwaarden er wel komen.

[0:26:56] En ook te werken, ook vanuit de Arbo-kant,

[0:26:59] en ook een oplossing.

[0:27:03] Er zijn talloze oplossingen, waaronder het elektrische taxiën,

[0:27:06] wat natuurlijk een belangrijke oplossing is,

[0:27:08] dat die uitstoot niet direct in de lichamen van de mensen die daar aan het werk zijn komt,

[0:27:15] maar ook de tankwagens voor de kerosine, de wagens voor de catering,

[0:27:19] wat vaak oude vrachtwagens zijn die op diesel rijden,

[0:27:22] en waar werknemers heel erg veel gezondheidsschade aan overhouden.

[0:27:28] Tot slot het vierde punt.

[0:27:30] Dat gaat over de kwaliteit van de werkomgeving, de hygiëne.

[0:27:33] Ik trof daar veel vuil aan, veel vervuiling ook van slijtage van de rubberen transportsystemen.

[0:27:40] Maar ook de toiletten, de douches die slecht schoongemaakt worden.

[0:27:44] En in de kantines waar de muizen letterlijk rond rennen.

[0:27:48] En de muizenkeutels tot in de magnetron en de koffieapparaten terug te vinden zijn.

[0:27:53] Dus ook die hygiëne kant, daar moet veel in gebeuren.

[0:27:57] en ik wil de staatssecretaris vragen of hij hiermee aan de slag wil gaan met deze vier onderdelen.

[0:28:02] En ik wil vragen om met een plan van aanpak te komen en om samen met Rick en Ron,

[0:28:07] die hier op de tribune zitten, die werkzaam zijn in de bagagekelder,

[0:28:12] om samen met hun en met ons op bezoek te gaan om daar met eigen ogen te zien wat daar misgaat

[0:28:17] en samen op te trekken om ervoor te zorgen dat in ieder geval op deze vier onderdelen

[0:28:21] er grote veranderingen en grote verbeteringen georganiseerd gaan worden.

[0:28:25] U bent door uw tijd heen.

[0:28:28] Mag ik nog vier dingetjes noemen, heel kort?

[0:28:30] In dertig seconden.

[0:28:32] Stand van zaken bouwplaats idee.

[0:28:34] Stand van zaken tilnorm straten maken.

[0:28:36] Stand van zaken toegang tot de werkvloer van de vakbonden.

[0:28:39] Graag de laatste stand van zaken.

[0:28:41] En taalleren op de werkvloer.

[0:28:43] In verband met veiligheid op de werkvloer.

[0:28:45] In de baas zijn tijd.

[0:28:47] Wat de visie van de staatssecretaris daarop is.

[0:28:49] Graag ook daarop een reactie.

[0:28:51] Dank u wel, voorzitter.

[0:28:52] Dat was 19 seconden, heel goed.

[0:28:54] Dus wordt goedeerd.

[0:28:56] Zijn er...

[0:28:57] Ik kijk even rond.

[0:28:58] Nee.

[0:28:59] Dan geef ik graag het woord aan de heer Vlag.

[0:29:01] Ja, voorzitter.

[0:29:02] Dank u wel.

[0:29:03] Werknemers moeten erop kunnen vertrouwen dat hun werkplek gezond en veilig is.

[0:29:07] De titel van dit debat.

[0:29:08] Zodat hun geliefden ze iedere morgen met een gerust hart uit kunnen zwaaien.

[0:29:12] In dit huis mogen we dagelijks ons werk gezond en veilig doen.

[0:29:15] Dankzij de voortreffelijke zorgen van de boders, beveiligers, politiemensen en restaurantmedewerkers.

[0:29:21] Ik zeg maar een keer dank voor vanaf deze plek.

[0:29:24] Om die veiligheid en gezondheid te kunnen garanderen hebben we ARBO-regels.

[0:29:28] Zeker als het over gezond en veilig werken gaat, is het stellen van regels soms letterlijk

[0:29:32] van levensbelang.

[0:29:33] Zonder regels kunnen we niet, maar tegelijk moeten we ook nuchter en realistisch zijn.

[0:29:37] Niet alles is te vangen in wet- en regelgeving.

[0:29:40] Ik hoop ook echt dat mensen onderling goed blijven nadenken.

[0:29:43] En toen ik het regeerprogramma las, kwam ik tot de conclusie dat het kabinet ook op die

[0:29:47] lijn zit.

[0:29:48] Daar staan duidelijke woorden in als het gaat om het voorkomen van regeldruk.

[0:29:52] De minister-president had het tijdens de algemene beschouwingen over dat het kabinet de stofkamp

[0:29:57] door bestaande regelgeving gaat halen.

[0:29:59] De SGP wil wat dat betreft de koelgraag bij de horens vatten, dat soort beeldspraak gebruiken

[0:30:04] wij graag.

[0:30:05] Gaat de staatssecretaris ook op zijn beleidsterrein regels snoeien?

[0:30:09] En wil hij daarvoor komen met een overzicht van de nationale koppen in onze Arbo-wetgeving?

[0:30:14] De praktijk leert namelijk dat met name generieke werkgeversverplichtingen als een lodelast

[0:30:19] druk op schouders van mkbs. En hij weet ongetwijfeld dat die schouders van die

[0:30:24] ondernemers niet altijd even breed zijn. Regeldruk is het grootste knelpunt

[0:30:27] volgens ondernemers en juist bij kleinere ondernemingen weegt dit extra zwaar.

[0:30:32] R.I.N.E. is al genoemd, een concreet voorbeeld daarvan zien we daar dus terug.

[0:30:36] Als ondernemer raak je Nederland al gauw verstrikt in een bureaucratisch dollof

[0:30:40] bij het opstellen van die R.I.N.E. Andere landen kennen een soepeler regime.

[0:30:44] Zo zonder Zweden ondernemen ze tot tien werknemers uit van de schriftelijke R.I.N.E.

[0:30:49] En in Duitsland kan een aanzienlijk deel van de werkgevers ook mondeling de R.I.N.A. afwikkelen.

[0:30:54] De SGP vindt dat er in de Nederlandse wetgeving ook meer aandacht moet komen voor maatwerk

[0:30:58] voor de kleinere werkgever.

[0:31:00] Elke werkgever met één werknemer in dienst moet al een R.I.N.A. en bijbehorend plan van

[0:31:05] aanpak opstellen.

[0:31:06] Wil de staatssecretaris kijken hoe dat vereenvoudigd kan worden?

[0:31:10] En wat vindt hij van het voorstel van mijn fractie om de kleinere werkgever tot 10 of

[0:31:14] tot 25 personen, waar je de grensdoek legt, dat moeten zien,

[0:31:17] uit te zonderen van het hebben van een schriftelijke R.I.N.E.

[0:31:21] Wil hij in elk geval in kaart brengen welke eenvoudigere alternatieven er zijn

[0:31:24] voor de verplichting voor het MKB?

[0:31:26] En ik overweeg ook een motie op dat punt.

[0:31:29] Daarnaast kent Nederland als enige lidstaat in Europa de verplichting

[0:31:32] van een dure R.I.N.E. toetsing door drie kerndeskundigen.

[0:31:36] Dat is nogal een flinke nationale kop.

[0:31:39] Wat verzet zich er tegen deze extra verplichting gewoon te schrappen?

[0:31:42] Een andere trend die ons zorgen baart is dat de inspectie steeds vaker regels lijkt te stellen

[0:31:47] die niet zijn gebaseerd op wetgeving.

[0:31:50] Hierdoor wordt de regeldruk nog verder opgevoerd.

[0:31:52] Zo begrijpen wij dat de arbeidsinspectie stelt dat vanaf 1 januari 2030 dieselmotoren verplicht

[0:31:59] vervangen moeten zijn.

[0:32:00] Klopt dit?

[0:32:01] Is de staatssecretaris het met mij eens dat bij het toezicht geen regels mogen worden

[0:32:05] toegevoegd zonder wettelijke basis en wil hij hierover in gesprek gaan met de arbeidsinspectie?

[0:32:12] Dan asbest, het is ook al door een aantal andere mensen genoemd.

[0:32:15] Naast de zorg voor de slachtoffers is het ook van belang dat veel, we hebben nog heel veel asbest in Nederland,

[0:32:20] dat dat ook gaat verdwijnen en dat het op een veilige en haalbare manier gebeurt.

[0:32:24] Het moet volledig schoon en veilig gebeuren.

[0:32:27] Maar we moeten ook zorgen dat het werkbaar blijft voor bedrijven die dat gaan verwijderen.

[0:32:32] Anders lopen we het risico dat het of blijft liggen of dat het illegaal gebeurt.

[0:32:35] Op dit moment worden met drones en telelenzen mensen voortdurend op de vingers gekeken.

[0:32:40] De SGP krijgt signalen van deze bedrijven dat de regeldruk en de vele inspecties echt

[0:32:46] onwerkbaar dreigen te worden.

[0:32:48] Herkent de staatssecretaris dit en is zij bereid om overleg te gaan met de sector over

[0:32:52] deze zorgen?

[0:32:54] We moeten namelijk, en dat heb ik al eerder gezegd, niet willen dat er straks geen enkel

[0:32:58] bedrijf nog asbest wil verwijderen, want dan bereiken we precies het tegenovergestelde

[0:33:02] van wat we willen.

[0:33:04] Laten we daarnaast blijven inzetten op risicogericht toezicht door de arbeidsinspectie.

[0:33:08] Al jaren dringt de SGP aan op werkbare regelgeving rondom asbest.

[0:33:12] De implementatie van de richtlijn brengt nog meer regels met zich mee.

[0:33:16] In de Kamerbrief lees ik dat het uitgangspunt is niet verder te gaan dan de asbestrichtlijn.

[0:33:21] Dat vind ik vreemd, want het regeerprogramma zegt duidelijk dat er geen nationale koppen komen.

[0:33:26] Kan de staatssecretaris bevestigen dat er geen extra regelgeving bovenop de asbestrichtlijn komt?

[0:33:32] En worden de sociale partners ook betrokken bij de uitwerking van het nieuwe stelsel?

[0:33:35] Tot slot, de SGP vindt dat we werk moeten blijven maken van een gezonde en veilige werkomgeving.

[0:33:41] En laten we er daarbij niet vergeten dat er regels zijn om mensen te beschermen en niet

[0:33:46] om ze dwars te zitten.

[0:33:50] Een vraag van de heer Kistman.

[0:33:54] Bedankt voor het betoog, vierde voorzitter.

[0:33:56] Kan ik dan de heer Vlag aan mijn zijde vinden om die hele methode van die chemische rapportage

[0:34:03] Om dat zo snel mogelijk als Nederlandse kop te schrappen, kan ik de SP daar met zijde bij vinden.

[0:34:10] Het woord is aan de heer Vlag.

[0:34:12] Daar wil ik zeker graag met de heer Kisteman over doorpraten.

[0:34:14] Wij delen volgens mij de twee uitgangspunten.

[0:34:17] Eén, het moet gewoon 100% veilig zijn, het werken daarmee.

[0:34:21] En daarbij hoeven we geen regels te bedenken die een extra gevoel van veiligheid creëren, maar die niet nodig zijn.

[0:34:29] Dank u wel. Dan gaan we door naar de inbreng van de heer Esser.

[0:34:34] Dank u wel, voorzitter.

[0:34:35] Alle hardwerkende Nederlanders dienen een gezonde en veilige werkomgeving,

[0:34:38] ongeacht de omstandigheden waarin mensen werken.

[0:34:41] In 2023 ontving de arbeidsinspectie meer dan 3.500 meldingen van ongevallen,

[0:34:47] 5% meer dan in 2022.

[0:34:49] Voor de PVV is het belangrijk dat alle medewerkers op een veilige werkneming kunnen werken

[0:34:53] en dat alles wordt gedaan zoals het moet.

[0:34:56] Uit de stukken van de arbeidsinspectie blijkt dat arbeidsimmigranten relatief meer te maken hebben

[0:35:01] met ongevallen dan andere werknemers.

[0:35:03] Uit de monitor bedrijfsongevallen 2023 blijkt dat er veel dodelijke ongevallen zijn onder

[0:35:08] arbeidsimmigranten.

[0:35:09] Het is groot belang dat we het risico van ongevallen zoveel mogelijk beperken.

[0:35:15] Welke aanvullende stappen kunnen worden genomen om onvallen in de toekomst te voorkomen volgens

[0:35:19] de staatssecretaris?

[0:35:20] Dan voorzitter asbest.

[0:35:22] Uit cijfers van Eurostart blijkt dat 78% van de werkgeleerde kankergevallen in de lidstaat

[0:35:27] verband houdt met boodstelling aan asbest.

[0:35:29] Kan de staatssecretaris aangeven hoe dit percentage in Nederland ligt, en heeft het kabinet een

[0:35:34] volledig en actueel beeld van de landelijke situatie bij het beperken van asbestverdachte

[0:35:38] taken?

[0:35:39] Over de instroom van nieuwe asbestrichtlijnen steunt de PVV het voorstel van de staatssecretaris

[0:35:44] om samenwerking met de stark gesteegde holders de huidige bevestiging te verbeteren, om te

[0:35:50] voorkomen dat kleine ondernemers onnodig worden belast met extra kosten en regelgeving.

[0:35:54] Voorzitter, het PVV ziet het als een positieve ontwikkeling dat aanpassingen zijn doorgevoerd

[0:36:00] in de regelgeving tegemoetkoming beroepsziektes.

[0:36:03] Toch wil de PVV de staats te vragen, ondanks dat deze maatregelen nog maar net zijn ingevoerd,

[0:36:07] of er een resultaat is te zien.

[0:36:10] Tot zover, voorzitter.

[0:36:13] Dank u wel.

[0:36:15] Ik kijk even rond en dan geef ik graag de hamer even over aan de heer Kisteman voor mijn

[0:36:20] inbreng.

[0:36:22] Dank u wel, voorzitter, en dan geef ik u nu de gelegenheid voor uw inbreng.

[0:36:26] Dank u wel, voorzitter.

[0:36:28] Nieuwsjouw Contract heeft de stellige overtuiging dat arbeid, werk, een baan, een bedrijf de

[0:36:34] kortste en breedste route is naar bestaanszekerheid.

[0:36:36] Voor 85 procent van de Nederlanders is dit ook de route.

[0:36:40] Die leidt tot een zeker bestaan, maar voor 15 procent is dat helaas niet.

[0:36:43] Nu is het niet zo dat 15 procent van deze Nederlanders allemaal niet kunnen werken

[0:36:49] door uitvallen vanwege ongezond of onveilig werken.

[0:36:52] Maar het is goed te realiseren dat uitval door arbeidsongevallen of ziektes als gevolg

[0:36:57] van werk te vaak voorkomt, te veel impact heeft en de maatschappelijke lasten hiervan

[0:37:02] simpelweg te hoog zijn, los van het feit dat het onfatsoenlijk is.

[0:37:06] In principe moet elk ongeval op de werkvloer gemeld worden bij de arbeidsinspectie.

[0:37:10] In 2023 waren er 2.493 onderzoeken met 2.386 slachtoffers, met 69 mensen die het leven hebben

[0:37:21] gelaten. 69 mensen. En van alle ongevallen is 35% gerelateerd aan vallen. En daar dan

[0:37:32] weer de helft van vallen van het dak. Dus we hebben hier gewoon 18% van de werkenden

[0:37:37] die bij een ongeval van het dak valt. Dit moet toch te voorkomen zijn. En voorkomen

[0:37:43] is gewoon veel beter dan genezen. Maar als het grootste type ongeval vallen van het

[0:37:46] dak is, met alle valbeschermingsmogelijkheden en richtlijnen en normen en de hele ratse

[0:37:51] vlats die we hebben. Voorzitter, ik zie gewoon niet wat je dan nog meer kan doen dan nog

[0:37:57] meer richtlijnen maken, nog meer normeren. Mijn vraag aan de staatssecretaris is wat

[0:38:02] kunt u nog doen om vallen tijdens werk tegen te gaan? Denkt u dan aan handhaven of toch

[0:38:08] meer voorlichten of hardere sancties, een verbod op bebouwing hoger dan twee meter zeg

[0:38:13] ik gekscherend. Bent u het met me eens dat het tijd is om te gaan handhaven en werkgevers

[0:38:18] meer verantwoordelijk te houden voor deze onnodige ongelukken.

[0:38:23] En om van valongelukken maar even door te schakelen naar Schiphol.

[0:38:26] Ik heb begin dit jaar vragen gesteld over de kankerverwekkende uitstoot op de platforms.

[0:38:31] Ik citeer uit de antwoorden van maart 2024 van uw voorganger.

[0:38:35] De arbeidsinspectie eist dat alle maatregelen die mogelijk zijn om de blootstelling op de platforms

[0:38:40] als gevolg van vliegtuiguitstoot en dieseluitstoot van vliegtuigvoorzieningen te minimaliseren,

[0:38:45] zo snel mogelijk genomen moeten worden.

[0:38:48] Maatregelen voor een probleem overigens dat al sinds 2007 bestaat.

[0:38:51] Maar goed, ik ben in juli op Schiphol geweest met overigens collega Patijn en we hebben uitleg

[0:38:55] gekregen over de al of niet elektrische taxibots die kerosine uitstoten op platforms verminderen

[0:39:00] en voorkomen.

[0:39:01] En de maskers die medewerkers op zouden kunnen zetten als toch een vliegtuig op eigen kracht

[0:39:06] dus met kerosine uitstoten het platform wil verlaten.

[0:39:10] Allemaal pilotfase, goede ontwikkelingen, maar toen we daarna op de platforms gingen

[0:39:13] kijken, amper elektrische taxibots en problemen met de laadinfrastructuur en niemand, ik herhaal,

[0:39:20] niemand met maskers op.

[0:39:22] Voorzitter, kan de staatssecretaris mij uitleggen wat de arbeidsinspectie dan precies bedoelt

[0:39:26] met zo snel mogelijk maatregelen nemen?

[0:39:28] En stel nou dat de arbeidsinspectie het niet voor elkaar krijgt, wat is dan de volgende

[0:39:32] trap in deze escalatieladder?

[0:39:35] Voorzitter, waar heeft een platformmedewerker van Schiphol precies recht op als hij op latere

[0:39:39] leeftijd kanker krijgt?

[0:39:40] Heeft uw instrument om Schiphol te verplichten om deze mensen te compenseren voor het leed

[0:39:44] op latere leeftijd?

[0:39:45] En tijd is hier niet in het voordeel van de slachtoffers.

[0:39:49] Wat kunt u doen?

[0:39:50] Het zijn er namelijk niet tientallen die dagelijks op platforms werken.

[0:39:54] Het zijn er eerder honderden en in de afgelopen zeventien jaar dus duizenden.

[0:39:58] En dan ben ik waarschijnlijk aan de conservatieve kant.

[0:40:01] Breng mij op het volgende punt, de tegemoetkoming stoffengerelateerde beroepsziekten.

[0:40:06] In de brief van uw voorganger wordt gesproken over een betrekkelijk lage interesse tot nu toe.

[0:40:11] Mijn vraag is dan ook, wat is de situatie nu?

[0:40:13] Hebben de acties van uw ministerie vruchten afgeworpen?

[0:40:16] Er werd in de brief gesproken over een analyse van gebruik van dergelijke regelingen in het buitenland.

[0:40:20] Los van de situatie nu in 2024, wat zou dan de verwachting zijn van het gebruik van de

[0:40:24] regelingen in vergelijking met het buitenland?

[0:40:26] Die stond namelijk niet in de brief.

[0:40:29] Voorzitter, is de staatssecretaris van mening dat er nu voldoende gedaan wordt om Nederlanders

[0:40:33] van een beroepsziekte te bereiken en met informatie over deze regeling te voorzien en dat mensen

[0:40:37] daardoor voldoende recht gedaan kan worden.

[0:40:41] Mijn laatste punt is de problematiek rondom de absolute verjaring van vorderingen van

[0:40:44] asbestslachtoffers.

[0:40:45] Hierover zijn al meerdere moties ingediend, maar nog steeds kunnen asbestslachtoffers

[0:40:48] die er nu pas achterkomen dat ze ziek zijn, niet de voormalige werkgever aansprakelijk

[0:40:53] stellen voor als zij in een onveilige situatie hebben gewerkt in de periode voor 2004.

[0:40:58] Voorzitter. Deelt de staatssecretaris onze mening dat voor deze mensen snel en zonder

[0:41:02] juridische omwegen een oplossing moet worden gevonden, zodat deze mensen een

[0:41:06] volledige schadevergoeding kunnen krijgen. Kan de staatssecretaris wellicht

[0:41:09] toezeggen dat hij hierover in gesprek gaat met de staatssecretaris voor

[0:41:12] Justitie en Veiligheid, wat hij daarin zou kunnen doen? En volgens mij is het weer

[0:41:17] tijd, dus ik wil zeggen dank u wel, voorzitter.

[0:41:21] U heeft nog tien seconden, dus als u nog iets kwijt wilt, dan mag u gauw gaan.

[0:41:26] Zijn er nog iemand op interruptie? Nee, want dan geef ik het woord aan u terug, voorzitter.

[0:41:29] Dan zie ik u graag om kwart voor vier terug.

[0:41:55] Dank u wel.

[1:16:32] Ik heropen de vergadering.

[1:16:37] Ik zeg ook welkom tegen uw nieuwe collega's die u meegenomen heeft, dus van harte welkom.

[1:16:45] Heeft u in blokjes uw inbreng verdeeld, een stuk of drie, vier blokjes?

[1:16:57] Wat vindt u fijn?

[1:16:58] Vindt u interrupties tijdens een blokje of aan het eind van een blokje fijn, tussentijds?

[1:17:05] Laten we beginnen met vier interrupties en dan kijken waar we komen.

[1:17:09] Ik geef graag het woord aan de staatssecretaris.

[1:17:14] Dank u wel.

[1:17:15] Dank ook aan de Kamer voor uw inbreng bij dit debat.

[1:17:18] Misschien is het goed om, voordat ik naar de blokjes ga, toch even stil te staan bij een heugtelijk feit.

[1:17:23] Want op 15 oktober is het precies 150 jaar geleden dat het kinderwetje van Van Houten werd ingevoerd.

[1:17:29] en dat is toch best bijzonder dat we hier vandaag ook met elkaar opnieuw

[1:17:33] bij arbeidsomstandigheden stilstaan,

[1:17:35] want dat was de allereerste sociale wetgeving in Nederland.

[1:17:42] Goede arbeidsomstandigheden zijn nog steeds ontzettend belangrijk

[1:17:44] en ik ben ook blij in die zin om te zien dat er mensen vandaag hier naartoe zijn gekomen

[1:17:48] om daar nog eens extra de nadruk op te leggen,

[1:17:51] want de meeste mensen werken gewoon

[1:17:52] en als mensen werken moeten ze dat uiteraard ook veilig kunnen doen.

[1:17:56] Ik heb eigenlijk vanuit uw hele Kamer gehoord

[1:17:58] dat u dat belangrijk vindt.

[1:18:00] Werk zorgt uiteindelijk voor brood op de plank.

[1:18:02] Het is een sociaal netwerk,

[1:18:04] het zorgt voor zelfontplooiing.

[1:18:06] Werk kan ook dienen als medicijn,

[1:18:07] want het kan ook werken als een actieve rol

[1:18:10] na herstel of ziekte

[1:18:11] of bij uitval. Kortom,

[1:18:13] werk is heel belangrijk, maar het moet wel veilig gebeuren.

[1:18:16] En helaas kun je ook in ons mooie Nederland

[1:18:18] ziek worden, en het aantal mensen dat jaarlijks

[1:18:20] overlijdt of ziek wordt, is nog steeds

[1:18:22] onaanvaardbaar hoog. Velen van u

[1:18:24] refereerden daar ook al aan.

[1:18:25] Door het werk worden jaarlijks naar schatting nog steeds 250.000 mensen ziek.

[1:18:30] Dat is echt veel te hoog.

[1:18:31] En ook vinden er nog steeds veel te veel ongevallen plaats.

[1:18:34] Ruim 100.000 ongevallen met verzuim per jaar.

[1:18:38] En als klapper op de vuurpijl, in negatieve zin,

[1:18:41] overlijden er nog steeds naar schatting ongeveer 4.000 mensen per jaar.

[1:18:45] Laat ik daar ook maar gelijk een antwoord op een vraag geven van mevrouw Patijn.

[1:18:49] Wilt u nog steeds die zero death of in goed Hollands nul doden per jaar

[1:18:54] Naast streven, ja, ook daar zal het huidige kabinet mee door willen gaan,

[1:18:58] want geen enkele dode is goed.

[1:19:01] Dus we moeten als streven houden nul doden.

[1:19:04] Dus het moet echt anders, want elke dode opwerken ze één teveel.

[1:19:07] En alhoewel het nooit helemaal te voorkomen is,

[1:19:09] moeten we echt het aantal zieken ook drastisch omlaag proberen te brengen met elkaar.

[1:19:14] Ondanks alle inspanningen die vanuit werkgevers en ook werknemers zijn gedaan,

[1:19:18] Ja, is wat ons betreft vanuit de overheid bezien het nog steeds niet genoeg het aantal mensen

[1:19:25] wat ziek wordt, kan echt dalen.

[1:19:27] En het meest geeigende moment om ons daarvoor in te zetten vanuit de overheid is met de Arbo-visie

[1:19:32] 2040.

[1:19:33] Daar zal ik in lijn ook met hoe het vorige kabinet dat heeft gedaan in grote lijnen op

[1:19:40] voort willen bewegen.

[1:19:42] Ik zie wel het dilemma met regeldruk, een aantal van u die heeft het ook aangehaald.

[1:19:46] Hoe gaat u om?

[1:19:47] Aan de ene kant het tegengaan van dodelijke ongevallen en ziekten

[1:19:51] en aan de andere kant niet het onnodig invoeren van regels

[1:19:54] die misschien ervoor zorgen dat nog het aantal doden,

[1:19:57] nog het aantal ongevallen daalt,

[1:19:59] maar dat we wel extra regels met elkaar hebben gegeven.

[1:20:01] Dat willen we natuurlijk voorkomen.

[1:20:02] We willen ook dat de regels uiteindelijk uitvoerbaar zijn,

[1:20:05] ook voor werkgevers, zeg ik erbij.

[1:20:08] En ik denk dat het goed is om daar per onderwerp ook een afweging over te maken.

[1:20:11] U heeft zelf ook al geconstateerd dat bij asbest bijvoorbeeld,

[1:20:13] dat we daar al best een heel aantal regels met elkaar voor op hebben gesteld.

[1:20:18] Volgens mij moeten we per onderwerp kijken wat kunnen we nog meer doen.

[1:20:21] Vallen kwam ook zojuist naar voren.

[1:20:24] Daar gaan we het ook nog over hebben met elkaar.

[1:20:26] Dat overleg kunnen we denk ik het beste doen samen met de sociale partners.

[1:20:31] Ik werk dus aan de uitwerking van vier urgente thema's in de Arbovisie.

[1:20:35] Over die voortgang wordt uw Kamer in juni geïnformeerd.

[1:20:37] En dan zou ik met u welbevinden, voorzitter, een aantal kopjes bij de kop willen pakken.

[1:20:44] Het eerste is die Arbovisie, de TSB, Asbest, Schiphol, denk ik even als los kopje en dan overig.

[1:20:52] En dan hoop ik dat ik de meeste vragen heb beantwoord.

[1:20:58] De Arbovisie en de vragen die daarover zijn gesteld.

[1:21:02] De eerste vraag was van GroenLinks.

[1:21:07] Die vroeg...

[1:21:09] En Partij van de Arbeid, excuus, u heeft gelijk.

[1:21:12] Het is ook van huis uit nog een beetje wennen.

[1:21:14] Mijn vader is ook bij de Partij van de Arbeid.

[1:21:15] Die is er ooit mee gestopt, omdat jullie samen zijn gegaan.

[1:21:18] Dus ik moet daar nog een beetje in wennen.

[1:21:20] Excuus, voorzitter.

[1:21:23] U vroeg aan mij...

[1:21:25] Kanker is het gevolg van gevaarlijke stoffen.

[1:21:28] En in de Arbovisie 2040 is nog steeds de doelstelling nul.

[1:21:33] Die willen we dus overnemen, dat gaf ik al aan, maar u vroeg ook hoe wilt u dat gaan realiseren?

[1:21:38] Nou, uiteindelijk willen we dat doen door in die Arbovisie een aantal thema's te benoemen.

[1:21:44] Een van de vragen die u ook stelde was, bent u bereid om met financiële prikkels te gaan werken voor preventie?

[1:21:49] Ja, dat is één van de pijlers die we daarin terug willen laten komen.

[1:21:54] Een andere pijler is het verduidelijken en herrijken van Arbo-regelgeving.

[1:21:59] Daarbij gaan we dus ook kijken naar de regeldruk.

[1:22:03] Dus wat mij betreft gaan we daar twee vliegen in één klap slaan.

[1:22:07] En het verbeteren van de beschikbaarheid en de kwaliteit die we al hebben

[1:22:11] bij de huidige RNA's.

[1:22:13] We zien ook dat er een trendbreuk is, in positieve zin,

[1:22:16] dat heel veel bedrijven gebruik maken van een RNA.

[1:22:19] En ik zou die lijn eigenlijk ook door willen zetten.

[1:22:22] Heel lang lag dat op 50 procent.

[1:22:23] We zien nu dat dat op 64 procent ligt. Hartstikke goed.

[1:22:26] maar dit kabinet denkt wel dat dat nog beter kan.

[1:22:29] En dan tot slot het vierde thema, de ketenverantwoordelijkheid

[1:22:33] voor opdrachtgevers en ook een betere bescherming van ZZP-ers.

[1:22:39] Even kijken. Dan de...

[1:22:43] Mevrouw Partij. Ja, vier.

[1:22:47] Ja, en ook tussendoor kan allemaal, dus als u een vraag heeft, mag u het stellen.

[1:22:53] Oké, een moment.

[1:22:56] U zegt die ketenverantwoordelijkheid.

[1:22:59] Kunt u daar iets meer over zeggen wat u daarmee bedoelt en hoe dat ingevuld zou moeten worden?

[1:23:05] Het woord is aan de staatssecretaris.

[1:23:08] Ja, wat we nu veel zien is dat opdrachtgevers zelf wel iets bedenken, maar dat het zo kan zijn dat iemand uiteindelijk in de hele keten bezig is.

[1:23:19] En ja, daar valt vaak nog tussen wal en schip hoe met veiligheid omgegaan moet worden.

[1:23:23] Dus daar willen we bij die Arbo-regelgeving meer in gaan doen.

[1:23:30] Gaat u verder met uw toog?

[1:23:33] Even kijken, de VVD vroeg, kunt u die jaarlijkse keuringsverplichting op veilige arbeidsmiddelen verlagen?

[1:23:40] Ik denk dat het goed is om te zeggen dat we dat voor een heel groot deel aan sectoren zelf hebben overgelaten.

[1:23:45] Dus daar hebben we bijvoorbeeld gezegd bij kleine elektrische apparaten waar de NEN-normen voor gelden,

[1:23:51] omdat ze niet wettelijk voorgeschreven zijn, dat ze daar zelf afspraken over kunnen maken.

[1:23:56] Dus volgens mij wordt daar voor een heel groot deel al tegemoetgekomen aan wat u graag wilt.

[1:24:05] Dan denk ik dat ik straks nog een paar vragen van dit kopje Arbovisie ga pakken.

[1:24:12] Maar die zie ik nu niet zitten, want ik denk dat ik een heel deel van nu tekort doe.

[1:24:17] Maar ik ga toch even nu dan over naar de TSB, als u dat goed vindt.

[1:24:21] En dan probeer ik straks nog te kijken welke andere vragen ik hier zou kunnen beantwoorden.

[1:24:26] En anders probeer ik daar in de tweede termijn op terug te komen.

[1:24:31] Die TSB is er natuurlijk voor als je schrijnend ziek bent geworden...

[1:24:35] ...doordat je in het verleden met schadelijke stoffen hebt gewerkt.

[1:24:38] Ik heb toevallig van de week, omdat ik het ook belangrijk vond...

[1:24:41] ...om voordat ik alleen maar in papierwerk zou duiken...

[1:24:45] ...ook met iemand gesproken die gebruik heeft gemaakt van die TSB-regeling.

[1:24:48] En wat je ziet is dat dat ook voor degene die uiteindelijk slachtoffer is geworden...

[1:24:53] ...dat dat echt als een erkenning voelt.

[1:24:54] Dus ik ben heel blij dat we die regeling hebben met elkaar.

[1:24:58] Tegelijkertijd zie ik ook, en dat zien jullie in uw Kamer ook,

[1:25:00] dat er nog te weinig gebruik wordt gemaakt van de regeling.

[1:25:04] En volgens mij vroeg mevrouw Partijn ook vanuit Partij van Arbeid GroenLinks van,

[1:25:10] ja, hoe staat het nou met de toegang eigenlijk tot die regeling?

[1:25:13] En ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat die toegang verbeterd wordt?

[1:25:17] Dus eigenlijk gaf u zelf al een beetje het antwoord ook in uw vraag.

[1:25:20] Inderdaad, de toegang tot die regeling is gewoon nog niet goed genoeg.

[1:25:23] Dat herken ik ook.

[1:25:23] En daar willen we ook mee aan de slag.

[1:25:26] Een van de dingen waarmee we dat willen doen is de communicatie.

[1:25:29] De regeling is eigenlijk gewoon nog niet bekend genoeg.

[1:25:31] Ik hoorde ook van het slachtoffer waar ik mee sprak...

[1:25:34] dat hij toevalligerwijs door zijn vrouw gewezen werd op het bestaan van de regeling.

[1:25:39] Terwijl een meneer eigenlijk degene was die het ongeval had.

[1:25:42] En hij werkte in de omgeving met, in dit geval, chemische stoffen.

[1:25:45] Maar hij was er nog helemaal niet mee bekend.

[1:25:47] Nou, dat geeft eigenlijk ook wel aan dat we daar echt nog slagen moeten maken.

[1:25:51] We zijn dus bezig met een campagne die we met namelijk willen richten op de zorgprofessionals

[1:25:58] en uiteindelijk ook op de mensen die die aanvragen moeten doen.

[1:26:02] En we werken daarbij ook samen met de adviescommissie om een lijst van beroepsziekten eventueel aan te passen

[1:26:08] en om te kijken of er eventueel maatwerk mogelijk is.

[1:26:11] Dus dat is de manier waarop we daar nu vorm aan willen geven.

[1:26:15] Een vraag van de heer Verkeers.

[1:26:16] Geen interruptie maar over de orde, want er wordt hier de hele tijd een afkorting gebruikt.

[1:26:19] Het lijkt me voor de mensen die het debat volgen en ook voor de bekendheid van de regeling,

[1:26:23] fijn om te spreken over de tegemoetkoming stoffig gerelateerde beroepsziekten.

[1:26:28] Ik hoor alleen maar de afkorting.

[1:26:30] Ik vind het een aardige toevoeging.

[1:26:33] En voor nu zullen we het dan toch TSB houden of wilt u hem elke keer volledig uitgesproken hebben?

[1:26:38] Hij was nog helemaal niet uitgesproken.

[1:26:41] Het woord is aan de staatssecretaris.

[1:26:43] Dank voor de herkent. U ziet hoe snel ik ook al in jargon vervallen ben in die paar maanden tijd.

[1:26:48] Ik heb er zelf ook erg hekel aan, dus goed dat u dat doet.

[1:26:53] Voorzitter, de vraag van NSC was, of eigenlijk van u zelf was,

[1:26:56] of ik van mening ben dat er voldoende wordt gedaan om de Nederlanders met een beroepsziekte te bereiken.

[1:27:02] Ik heb daar eigenlijk zojuist, denk ik, het antwoord op gegeven.

[1:27:05] Nee, dat vind ik niet. Ik vind dat we er eigenlijk meer moeten doen.

[1:27:07] en we zullen daar met de communicatie veel gerichter op moeten inzetten.

[1:27:13] Een andere vraag was het schrappen van de verplichting van de toetsing...

[1:27:17] van de RD&E-kerndeskundige, die kwam van de heer Vlag.

[1:27:21] Wij kennen als enige een verplichting om die kerndeskundige mee te laten kijken.

[1:27:27] Kan het worden geschrapt?

[1:27:32] We zullen er in ieder geval invulling aan moeten geven.

[1:27:36] Dat is volgens mij een verplichting.

[1:27:39] En wij hebben het op dit moment zo ingericht, wat ik zou willen doen.

[1:27:42] Want er zijn ook een aantal andere vragen geweest over...

[1:27:45] kunnen we het niet minder doen of op een andere manier doen?

[1:27:48] Ik zou eigenlijk bij die Arbovisie daarop terug willen komen.

[1:27:50] Omdat we wel op een bepaalde manier invulling moeten geven...

[1:27:54] aan de RINs en de wet- en regelgeving.

[1:27:56] Want u had ook een vraag over kleine ondernemers...

[1:27:58] en kan het niet op een andere manier?

[1:28:00] In Zweden en Duitsland doen ze bijvoorbeeld mondeling.

[1:28:03] Daarvan zou ik willen zeggen, laat me daarop terugkomen.

[1:28:06] Maar laat me ook samen met de sociale partners een gesprek voeren van...

[1:28:08] ...goh, kan dat niet eenvoudiger?

[1:28:10] Want ik deel wel de opvatting, vernuur me ook van de VVD, die aangeeft van...

[1:28:14] ...ja, we moeten niet onnodig met regelgeving komen...

[1:28:17] ...als er ook andere manieren zijn om wel aan die veiligheid te kunnen voldoen.

[1:28:24] Het woord is aan de heer Vlag.

[1:28:26] Ja, dank. Volgens mij delen we dan die visie dat dat niet onnodig zou moeten zijn.

[1:28:30] Als het gaat om die drie kerndeskundigen, dat vond ik juist een opvallend voorbeeld...

[1:28:33] ...waarbij we het enige land zijn die dat doen.

[1:28:36] Dus die zou, wat mij betreft, niet hoeven te wachten tot die ARBO-visie.

[1:28:41] Daar zou eerder maatregelen in geknomen kunnen worden.

[1:28:44] Maar ik snap ook dat de staatssecretaris het misschien in een totaalvisie wil doen en niet

[1:28:48] met allemaal losse maatregelen komen.

[1:28:50] Maar ik zou dan toch wel graag zien dat hij dit als een prioriteit ook mee wil nemen daarin,

[1:28:54] dat hij dat zou willen toezeggen.

[1:28:57] En wellicht vindt hij het ook prettig als we specifieke aanpassingen ook in een motie meegeven

[1:29:02] richting de ARBO-visie.

[1:29:05] Het woord is aan de staatssecretaris.

[1:29:07] Voorzitter, dank u wel.

[1:29:08] Ja, ik kan toezeggen via u, voorzitter, dat ik in ieder geval heel specifiek naar deze

[1:29:11] maatregelen zal kijken.

[1:29:13] Het ingewikkelde is dat in een debat als vandaag er ontzettend veel individuele of hele specifieke

[1:29:18] uitvoeringszaken voorbijkomen, maar meer in zijn algemeenheid hebben we afgesproken met

[1:29:22] elkaar geen nationale koppen en daar waar we denken dat het zonder extra regelgeving kan,

[1:29:27] zullen we dat vooral niet nalaten.

[1:29:29] Tegelijkertijd, het moet wel veilig en verantwoord.

[1:29:32] Dat zijn we denk ik ook, als een land als Nederland, met elkaar verplicht om dat goed te regelen.

[1:29:38] Mevrouw Patijn vroeg of het mogelijk is om soepeler om te gaan met de uitwerking aan voorhandse aannemelijkheid

[1:29:47] bij bewijzen van causaliteit.

[1:29:50] En dan gaat het opnieuw over de schadelijke stoffen.

[1:29:54] Ik denk dat het goed is om aan te geven dat we het rapport van de commissie-Heerts,

[1:29:57] waarbij eigenlijk nadrukkelijk centraal stond van probeer dat nou voorhands aannemelijk,

[1:30:03] laat dat leidend zijn, dat dat in ieder geval onze richting zal zijn.

[1:30:07] En aan het einde van het jaar ontvangt uw Kamer daar een voortgangsbrief met de stand van zaken,

[1:30:11] maar de gedachte is om in gedachte van het rapport verder te handelen.

[1:30:17] Dan de verwachtingen ten op ten aanzien van het buitenland.

[1:30:21] Er was een vraag van NSC, hoe gaat u om met die TSB-regeling als u kijkt naar

[1:30:26] hoe ze dat in het buitenland doen.

[1:30:27] In het buitenland zien we dat het aantal aanvragen veel hoger is.

[1:30:32] Dat is een goede en ook een ingewikkelde vraag tegelijkertijd.

[1:30:35] Want het zijn verwachtingen die wij hier nu hebben.

[1:30:37] En je ziet inderdaad dat in het buitenland er meer aanvragen zijn.

[1:30:41] Tegelijkertijd is het systeem daar ook anders in gericht.

[1:30:43] Dus ik vind het heel moeilijk om daar nu een vergelijking te maken.

[1:30:46] Ik denk ook dat we met elkaar moeten zien het komende jaar van hoe pakt het uiteindelijk uit.

[1:30:52] Maar ik denk wel dat het goed is om altijd ook in gedachten te houden

[1:30:55] dat in het buitenland hebben ze met vergelijkbare gevallen te maken.

[1:30:58] Alleen hebben ze andere regelingen.

[1:31:00] We hebben bijvoorbeeld de WIA.

[1:31:01] In het buitenland hebben ze dat misschien niet.

[1:31:03] En op die manier komen mensen op een andere manier uiteindelijk

[1:31:07] in contact met wet- en regelgevingbeoverheden.

[1:31:09] Maar ik denk dat we hier met elkaar op moeten blijven letten.

[1:31:13] Dan de herbeoordeling van de TSB.

[1:31:16] Een vraag van Partij van de Arbeid GroenLinks.

[1:31:20] Of we opnieuw kijken naar de aanvraag van mensen die ten onrechte is afgewezen.

[1:31:24] Ook dat zou ik meewillen nemen in die voortgangsbrief waar ik zojuist naar verwees.

[1:31:30] De absolute verjaringstermijn dan met betrekking tot asbest.

[1:31:35] Dan ben ik denk ik ook meteen in het kopje asbest beland.

[1:31:41] De asbest en de verjaringstermijn, de absolute verjaringstermijn.

[1:31:44] Niet? Of hadden jullie nog een van het andere?

[1:31:47] Nee, sorry.

[1:31:47] Ik ga over naar asbest, voorzitter.

[1:31:49] Ik dacht dat ik er nog eentje miste van de TSB.

[1:31:51] Een aantal van u, de VVD, nou volgens mij u allemaal, heeft zo'n beetje gevraagd naar die verjaardagstermijn.

[1:31:56] Dat laat ik u niet te kort doen.

[1:32:00] Bent u van mening dat er snel een oplossing gevonden moet worden?

[1:32:02] Want er wordt al heel lang over gepraat en kunt u die termijn van dertig jaar niet uiteindelijk laten vervallen.

[1:32:09] Laat ik vooropstellen dat ik hier ook met de staatssecretaris van rechtsbescherming contact over ga opnemen.

[1:32:14] Dat wordt natuurlijk al gedaan, maar ik begrijp uw wens.

[1:32:18] Alleen ik kan u niet nu de toezegging doen dat ik dit ga doen, want dat zal ik echt samen met hem moeten opnemen.

[1:32:24] Wat ik wel kan doen is dat ik in ieder geval schriftelijk bij u op terugkom om te kijken of we daar iets met die verjaardagstermijn kunnen.

[1:32:30] Want ik begrijp de wens van uw Kamer, maar ik zal dat toch echt even ook met mijn collega van JEV moeten overleggen.

[1:32:35] Want uiteindelijk is het wel iets wat in de wetgeving geregeld moet worden.

[1:32:41] Dan de certificering. Daar vroeg de heer Kisteman naar bij de asbest.

[1:32:46] En eigenlijk vroegen ze zich af van, ja, kan het niet met een wat lichter middel?

[1:32:53] En bij asbest is het natuurlijk, kan het van het kitnaadje tot aan grote daken gaan

[1:32:57] waar asbest op gevonden kan worden.

[1:32:59] En ik denk dat het goed is om te zeggen dat we daar al onderscheid in maken.

[1:33:03] Dus dat we bij lichtere zaken zoals, ik noem maar even het kitnaadje,

[1:33:08] dat we daar met elkaar zeggen, ja, daar moeten we een minder groot protocol voor optuigen

[1:33:13] dan bijvoorbeeld de asbestdaken. Dus dat doen we al.

[1:33:16] Dat willen we doen door middel van een lichter certificaat.

[1:33:19] Volgens mij wilde u daar nog verder in gaan en zeggen van kunt u kijken of het überhaupt zonder certificering kan.

[1:33:26] We hebben wel vanuit de Europese richtlijn, moeten we iets doen, ook voor die lichtere zaken.

[1:33:34] Maar ik wil u wel toezeggen dat ik wil kijken hoe we dat echt qua regeldruk zo min mogelijk kunnen doen.

[1:33:38] Want het is ook niet de bedoeling dat er uiteindelijk geen kleine ondernemers meer zijn...

[1:33:43] überhaupt zich eraan willen wagen om met asbest te werken.

[1:33:46] Want ja, dat zou gewoon zowel voor de ondernemer als voor de mensen thuis

[1:33:50] denk ik best problematisch zijn, als we überhaupt niet ook voor die kleine

[1:33:54] gevallen geen mensen meer bereid vinden om dat werk te doen.

[1:33:56] Omdat ze zeggen, ja, die papierwinkel.

[1:33:59] Daar kan ik niet echt op werken.

[1:34:03] Een vraag van de heer Vlag.

[1:34:05] Ja, kleine toevoeging voorstel.

[1:34:06] Want het gaat inderdaad hier misschien om de belangen van de ondernemers.

[1:34:09] Dat vind ik ook belangrijk in deze.

[1:34:10] maar het gaat ook om het belang van de mensen die in aanraking zouden kunnen komen

[1:34:14] als ze het op een onveilige manier gaan doen, zelf dat verwijderen.

[1:34:18] Volgens mij was het een week of twee geleden dat er een artikel in de krant stond

[1:34:22] dat iemand heel argeloos een behoorlijke dosis asbest zelf had afgevoerd

[1:34:26] en bij de stort kwam en daar dus mee geconfronteerd werd.

[1:34:31] Ja, die werden dus compleet geïsoleerd en alles erop en eraan,

[1:34:33] maar het was wel duidelijk dat die in ieder geval,

[1:34:35] zo werd het ook letterlijk in het stuk gezet,

[1:34:37] over enkele tientallen jaren hier de wrange vruchten van pluk.

[1:34:40] Dus eigenlijk zou het een mooi uitgangspunt zijn als de staatssecretaris zou willen zoeken

[1:34:44] naar een balans tussen zo veilig mogelijk en dat het nog wel aantrekkelijk is om het te

[1:34:49] laten doen en je niet in de verleiding komt om zelf te gaan rommelen met je dak.

[1:34:55] Ik denk dat we dat helemaal met elkaar eens zijn.

[1:34:58] Ik gaf al aan, het zou onwenselijk zijn als we uiteindelijk de regelgeving zo ver opschroeven

[1:35:02] dat heel veel ondernemers zeggen, nou, dan ga ik het niet meer doen, zeker daar waar

[1:35:06] het relatief kleine ingrepen betreft.

[1:35:08] laat staan als het gaat om grote daken.

[1:35:11] En dat is ook meteen een bruggetje naar de heer Esser van de PVV.

[1:35:15] Die vroeg naar, kunt u een actueel beeld geven van asbestverdachte daken?

[1:35:21] Er is een landelijke asbestdakenkaart, dat weet u denk ik ook,

[1:35:24] alleen niet elke dag aangeleverd, waardoor de kaart eigenlijk incompleet is.

[1:35:28] Het ingewikkelde is alleen wel dat we met elkaar hebben afgesproken

[1:35:30] dat gemeenten hier als lokale overheid in principe overgaan

[1:35:34] en dat dat niet iets is wat de nationale overheid in kaart zou moeten brengen.

[1:35:40] Tegelijkertijd is natuurlijk voor de veiligheid van,

[1:35:43] bijvoorbeeld brand bij asbestdaken, wel van belang dat we hier zicht op houden.

[1:35:48] Dus wat ik kan doen, is dat ik in ieder geval de vragen die u hier heeft gesteld,

[1:35:51] ook met mijn collega staatssecretaris INW, die daar uiteindelijk ook over gaat,

[1:35:55] zal delen, zodat hij ook van uw zorgen op de hoogte is.

[1:35:58] maar het aanleveren van die kaarten en het überhaupt ook in kaart brengen,

[1:36:06] ligt bij gemeenten en daar is natuurlijk op zich ook wel weer iets voor te zeggen,

[1:36:09] want gemeenten heeft beter in zicht welke panden er mogelijk met asbest werken

[1:36:13] en waar dan asbestdaken zijn.

[1:36:16] Dan was er nog een vraag over het onderwerp van de heer Kistman.

[1:36:21] Voorzitter, dank dat ik over het vorige kopje,

[1:36:23] maar ik was denk ik net snel door een hand gesteken.

[1:36:25] De staatssecretaris zei dat hij wel toezeg om te kijken

[1:36:27] dat het allemaal werkbaar bleef en alle regels die eraan komen.

[1:36:32] Maar krijgen wij dan een brief of hoe moeten wij dat zien?

[1:36:34] Wat voor reactie, wat voor toezegging bedoelt u hiermee?

[1:36:37] Gaat u alleen in gesprek met, of kunnen wij misschien een reactie van u ontvangen

[1:36:42] hoe de staatssecretaris dit dan wil gaan doen?

[1:36:46] De staatssecretaris.

[1:36:47] Ja, ik denk dat het meest pragmatisch is, voorzitter,

[1:36:49] om u gewoon een brief te sturen hoe we dat voor ons zien.

[1:36:55] Gaat u verder.

[1:36:56] Even kijken.

[1:36:58] We zijn nog steeds bij Asbest.

[1:37:00] Maar ik zie dat dit gaat over de regeldruk.

[1:37:03] En de vragen die de heer Vlachten over heeft gesteld.

[1:37:05] Daar hebben we volgens mij antwoord op gegeven.

[1:37:08] Kunt u toezeggen dat er geen nationale koppen komen bovenop de Asbestrichtlijn?

[1:37:12] In het hoofdlijnakkoord hebben we dat ook met elkaar afgesproken.

[1:37:15] Ik denk ook dat het goed is dat ik ook hier in de brief nog even aandacht aan schenk.

[1:37:21] De VVD vroeg naar het vergunningenstelsel en de certificering.

[1:37:24] Ook daar hebben we het, denk ik, over gehad.

[1:37:28] Alhoewel, de VVD vroeg schok af van, heeft u wel zicht op het aantal bedrijven

[1:37:33] dat mogelijk met een dergelijke vergunning moet werken?

[1:37:37] Onze inschatting is dat het om ongeveer 1500 bedrijven gaat.

[1:37:40] En vooral het overige denk ik dat ik het best even in die brieven

[1:37:42] specifiek op asbest en regeldruk daarop terug kan komen.

[1:37:46] En dan vroeg u tot slot, ook de VVD, de heer Kisteman,

[1:37:49] Kisteman, voorzitter, vroeg hoe gaan we om met de mogelijkheid voor een vangnet,

[1:37:56] maar dit hangt ook weer samen met die verjaardagstermijn van 30 jaar,

[1:38:00] waar we het eerder over hebben gehad, dus ik denk dat het goed is

[1:38:02] dat ik daar, nadat ik ook contact heb gehad

[1:38:05] met de staatssecretaris van Rechtsbescherming,

[1:38:08] ook daar even bij u op terugkom, want daar kan ik nu niet een antwoord op geven,

[1:38:13] want ik zal die verjaardagstermijn eerst moeten bespreken

[1:38:15] met de staatssecretaris van Rechtsbescherming.

[1:38:17] Hier nog een vraag over van de heer Kisteman.

[1:38:20] Ja, ik wil even doorvragen, Rob.

[1:38:22] Het gaat uiteindelijk om ondernemers die toen de tijd niet verzekerd waren,

[1:38:26] dus die zelf voor moeten betalen.

[1:38:27] Het heeft niet zoveel met het verjaardagstermijn te maken,

[1:38:29] maar dat ze niet verzekerd waren,

[1:38:31] vervolgens moeten zij dus die vergoeding betalen,

[1:38:33] meer dan terecht.

[1:38:34] Alleen zij zijn waarschijnlijk, omdat ze heel klein zijn,

[1:38:37] hebben ze dat geld niet.

[1:38:37] Dus of ze gaan failliet, of die compensatie kan niet betaald worden.

[1:38:41] Het heeft volgens mij niet helemaal iets met het verjaardagstermijn te maken.

[1:38:43] Het gaat gewoon om dat zij toen de tijd geen verzekering daarvoor hadden.

[1:38:46] Dus daar een vangnet voor, zeg maar.

[1:38:48] Het gaat echt om één à twee bedrijven per jaar, zeg maar, waar dit voorkomt.

[1:38:52] Dus ik hoef niet nu dat u meteen zegt, ja, dat doe ik of zo.

[1:38:54] Maar misschien, vierde voorzitter, zouden we daar eens naar kunnen kijken.

[1:38:59] Oordes aan de staatssecretaris.

[1:39:00] Ja, voorzitter, dank u wel.

[1:39:01] Ik zal proberen om daar even in de tweede termijn op terug te komen.

[1:39:04] Ik had uw vragen anders geïnterpreteerd, dus ik kijk of het lukt in de tweede termijn.

[1:39:08] Gaat u verder.

[1:39:09] Schiphol, denk ik, als volgende blokje.

[1:39:13] Laat ik vooropstellen dat ik de afgelopen jaren als wethouder veelvuldig met Schiphol in de weer ben geweest.

[1:39:19] En als het dan ging over de arbeidsomstandigheden, dan moest ik helaas altijd zeggen, daar ga ik niet over.

[1:39:23] Daar gaat de Rijkse overheid over. Dus ik ben ontzettend blij dat ik nu kan zeggen, daar gaan we over.

[1:39:28] Maar ook voor Schiphol geldt dat iedereen gewoon rechten heeft op een gezonde werkomgeving en een gezonde werkplek.

[1:39:34] En de Nationale Luchthaven heeft denk ik wat dat betreft ook gewoon een voorbeeldfunctie.

[1:39:38] Ze staan regelmatig in de spotlights, soms positief, soms negatief.

[1:39:43] Maar het is denk ik wel veilig om te zeggen dat er vaak is geconstateerd dat op Schiphol

[1:39:48] sprake is van fysiek werk, blootstelling aan gevaarlijke stoffen, geluid.

[1:39:53] Meestal krijg ik dat op een andere manier terug op het platform.

[1:39:57] Maar voor mij ook goed om te weten dat het ook bij de bagagebanden

[1:40:01] volgens de heer Kent van SP echt een probleem is.

[1:40:05] Dus ik wil daar ook samen met de minister van IMW,

[1:40:08] waar we een bestuurlijk overleg hebben ook met Schiphol,

[1:40:11] naar kijken hoe we dat eventueel kunnen verbeteren

[1:40:14] en hoe we daar met elkaar maatregelen voor kunnen treffen.

[1:40:17] Het is wel zo dat de arbeidsinspectie al verschillende handhavingstrajecten heeft lopen.

[1:40:21] Daar heeft u ook naar gevraagd. Daar zal ik straks nog nader op ingaan.

[1:40:26] Maar er lopen dus al een heel aantal handhavingstrajecten.

[1:40:29] En daar lopen ook dwangsommen op.

[1:40:31] Dus wat dat betreft zit er ook wel, los van, denk ik, de intrinsieke motivatie voor de luchthaven

[1:40:36] om daar gewoon verbetering aan te brengen, zit er ook wel degelijk een financiële prikkel

[1:40:40] om daar werk van te gaan maken.

[1:40:43] Er is volgens mij ook veel werk verzet de afgelopen jaren, maar ze moeten ook nog veel

[1:40:47] doen.

[1:40:47] Dat is, denk ik, de korte conclusie die ik zou willen trekken.

[1:40:52] U had specifiek een aantal vragen.

[1:40:54] U vroeg aandacht voor de tulhulpen bij de bagageafhandeling.

[1:41:03] De arbeidsinspectie heeft daar dus vorig jaar een last onder dwangsom opgelegd aan de bagageafhandelaren...

[1:41:09] om per direct fysieke belasting met die tulhulpen te voorkomen.

[1:41:15] En uiteindelijk zijn de werkgevers daar wel verantwoordelijk om toe te zien hoe die tulhulpen in de praktijk worden gebruikt.

[1:41:20] U gaf ook aan, ik heb met mensen gesproken en zeggen, we gebruiken hem wel,

[1:41:24] maar als het druk wordt, dan gaan we er toch op een andere manier mee om

[1:41:28] dan we met elkaar in ieder geval waarschijnlijk op papier hadden bedoeld.

[1:41:31] Dus ook dit zal ik meenemen in het bestuurlijk overleg.

[1:41:36] Ik wil er wel bij zeggen dat ik niet nu in lopende handhavingstrajecten

[1:41:40] me wil gaan mengen, want daar zijn ook gewoon duidelijke afspraken over gemaakt.

[1:41:44] Ik wil het wel meenemen in het bestuurlijk overleg

[1:41:46] die ik met de luchthaven zal voeren, samen met de minister van IMW.

[1:41:52] Even kijken.

[1:41:54] Ja, dat geldt eigenlijk ook voor fijnstof.

[1:41:57] Daar loopt ook een handhavingstraject.

[1:41:59] Ook daar zal ik me niet nu direct in gaan mengen.

[1:42:03] Maar ik wil wel zorgen die, zeg maar, geuit worden, die misschien ook nieuw zijn, daar opnieuw meenemen.

[1:42:08] Ik wil wel aangeven, dat u ook aangaf, de algehele hygiëne.

[1:42:12] Daar zijn bij mij op dit moment in ieder geval geen signalen voor dat daar handhavingstrajecten ook op lopen.

[1:42:17] Dus ik had zelf het gevoel dat dat vanuit de luchthaven

[1:42:21] een van de zaken was die ze wel concreet hadden aangepakt.

[1:42:24] Maar ik geloof en ik zal straks ook aan de heren vragen,

[1:42:27] want ze zitten ook in de zaal,

[1:42:29] dat u daar misschien andere ervaringen heeft met muizen die nog steeds door het pand lopen.

[1:42:33] Dus het lijkt me goed om daar ook na afloop nog even verder over te praten.

[1:42:37] Maar die signalen waren, dacht ik, opgelost en verholpen.

[1:42:41] Maar het is goed om daar misschien straks buiten deze vergadering

[1:42:44] ook aan de heren nog te vragen hoe zij dat zien.

[1:42:48] De gevaarlijke stoffen en de grenswaarde voor ultrafijnstoffen,

[1:42:51] iets waar ik ook destijds als wethouder voor heb gepleit om grenswaarden op te stellen,

[1:42:55] zodat je ook met elkaar duidelijk weet, dit is de grens en niet daarboven.

[1:42:59] Daar zijn we op dit moment ook mee bezig.

[1:43:01] We willen ons alleen wel laten adviseren door de Gezondheidsraad over die grenswaarden.

[1:43:06] Dus ja, er komen grenswaarden,

[1:43:08] alleen daar moeten we ons nog wel op laten adviseren door de Gezondheidsraad.

[1:43:17] De NEC had vragen over de blootstelling van gevaarlijke stoffen voor platformmedewerkers.

[1:43:21] Nog een vraag van de heer Van Kent.

[1:43:24] Ik denk dat de staatssecretaris in ieder geval dacht klaar te zijn met het beantwoorden van de vragen die ik had gesteld.

[1:43:30] Of komen er nog meer antwoorden?

[1:43:32] Ik heb nog een aantal vragen over Schiphol die ik wil beantwoorden.

[1:43:38] NSC-voorzitter, u zelf vroeg naar de maatregelen voor de arbeidsinspectie

[1:43:43] voor de belootstelling van gevaarlijke stoffen voor platformmedewerkers.

[1:43:45] Ik denk dat het goed is om daar nog even bestild te staan,

[1:43:47] want dan gaat het niet alleen om ultrafijnstof.

[1:43:49] Dan gaat het uiteraard ook om voertuigen die gebruik maken van diesel.

[1:43:55] Ook daar zijn eisen opgelegd door de arbeidsinspectie bij Schiphol,

[1:43:59] bij de afhandelaren, maar ook bij andere bedrijven die op de platformen werken.

[1:44:04] En Schiphol is bezig met het doorvoeren van die maatregelen.

[1:44:07] En de arbeidsinspectie houdt hier ook toezicht op.

[1:44:10] Maar dat is nog niet volledig zoals het zou moeten zijn.

[1:44:14] Dat is het antwoord dat ik daar nu op heb.

[1:44:19] En dan de rechten van de Schiphol-werknemers.

[1:44:23] Hoe zit het daarmee?

[1:44:24] Welke rechten heeft een platformmedewerker als hij klachten krijgt op latere leeftijd?

[1:44:30] Uiteindelijk kan ook een medewerker zijn werk geven aan sprakelijk sterren voor geleden schade.

[1:44:36] Maar ik denk dat het goed is om te zeggen, voorkomen is beter dan genezen.

[1:44:39] En om die reden moeten we gewoon Schiphol erop blijven attenderen.

[1:44:43] Dat al die zaken die ze wel op relatief korte termijn kunnen doorvoeren,

[1:44:47] dat die ook doorgevoerd moeten worden.

[1:44:48] Of het nu de APUS zijn, het elektrisch taxiën of de dieselvoertuigen die op de platform zijn.

[1:44:54] Daar moeten ze gewoon zo snel mogelijk aan voldoen.

[1:44:56] Daar hebben we ook harde afspraken met elkaar over gemaakt.

[1:44:58] En ik ga er vanuit dat Schiphol die ook doorvoert.

[1:45:00] En als dat niet zo is, dan liggen er lasthonden dwangsom.

[1:45:04] Maar dan zal ik ook bij elk bestuurlijk overleg de gelegenheid aangrijpen...

[1:45:08] om tegen de luchthaven te zeggen, we hebben dit met elkaar afgesproken.

[1:45:11] Hoe staat het ermee?

[1:45:15] Ik neem even het stokje over en ik zie een interruptie van de heer Van Oosterbroek.

[1:45:19] Ja, dank u wel.

[1:45:21] Nou, ik zou zeggen, daar zit natuurlijk wel een klein puntje.

[1:45:24] Dit is een traject wat volgens mij al vanaf 2007 loopt.

[1:45:26] En de Arbeidsinspectie heeft daar inderdaad gezegd van dit moet anders, dit moet beter.

[1:45:31] Zeker op het gebied van persoonlijke beschermingsmiddelen zijn er natuurlijk mogelijkheden.

[1:45:37] Het gebeurt niet en we zijn een half jaar verder.

[1:45:39] Wat betekent dat dan als de Arbeidsinspectie zegt dat je iets moet doen als bedrijf?

[1:45:43] En bovenal, wat betekent het als een bedrijf dat dan niet doet?

[1:45:47] En ik snap heel goed dat u ook vanuit uw rol zegt van dat is iets wat nog in gang is en daar moet nog resultaat uit komen.

[1:45:56] Nou ja, concreet met die taxables, zijn ze inmiddels al besteld.

[1:46:00] Tenminste, de informatie die toen kwam was, ja, dat is allemaal lastig ingewikkeld.

[1:46:03] Dat hebben we nog niet gedaan.

[1:46:04] En het punt over die persoonlijke beschermingsmiddelen, daar draaien we pilots mee.

[1:46:08] Maar goed, mevrouw Partijn Hik waren op de vloer daar.

[1:46:12] En ja, er is niemand die, nou ja, niet eens probeert er met z'n ding te lopen.

[1:46:16] Wat betekent het dan op het moment dat u zegt dat de arbeidsinspectie ermee bezig is?

[1:46:21] Staatssecretaris.

[1:46:22] Voorzitter, dank u wel.

[1:46:23] Ja, we worden vrij concreet.

[1:46:25] Bij de taxibots is volgens mij ook een proef geweest.

[1:46:27] Maar ja, een proef is leuk, maar moet uiteindelijk gewoon permanent worden doorgevoerd.

[1:46:30] Daar hebben we afspraken over gemaakt.

[1:46:32] Dus ja, er worden wel stapjes gezet.

[1:46:34] U geeft het zelf aan.

[1:46:35] We hebben ook gezien dat er hulpmiddelen ervan zijn.

[1:46:37] Maar als ze niet worden gebruikt, hebben we een probleem.

[1:46:39] Daaruit maak ik ook op dat Schiphol wel stappen heeft gezet.

[1:46:42] Maar dat het in de praktijk nog niet altijd het resultaat heeft wat we met elkaar willen zien.

[1:46:47] En ik wil dus niet treden in wat de arbeidsinspectie doet.

[1:46:49] Maar ik constateer denk ik wel met u, zeg ik via de voorzitter,

[1:46:53] dat er wel stappen worden ondernomen, maar dat bijvoorbeeld de hulpmiddelen

[1:46:56] die worden uitgereikt of niet worden gebruikt, dan wel niet voldoende van kwaliteit zijn.

[1:47:01] En daar zullen we met elkaar ook scherp op moeten zijn.

[1:47:04] Maar er zijn wel degelijk stappen gezet, maar er moeten ook nog stappen worden gezet.

[1:47:07] En in alle bestuurlijke overleggen die ik met de minister van INW heb op dit dossier,

[1:47:11] zullen we deze zaken gewoon en hoe concreter, hoe beter.

[1:47:14] Dus als u daar signalen van heeft, hoor ik die graag.

[1:47:16] Dat is ook de reden dat ik de afloop nog even met de heren zal praten.

[1:47:19] Want dan kan ik ook daar heel concreet mee in gesprek bij de luchthaven zeggen van...

[1:47:23] we hebben hier afspraken over gemaakt, het werkt niet.

[1:47:25] Of u heeft nog überhaupt op deze en deze terreinen niets ondernam.

[1:47:30] Dan draag ik het stokje weer terug aan de voorzitter.

[1:47:33] Woordens, dan staat secretaris.

[1:47:35] Ja, dank u dan.

[1:47:37] Het geluid, maar dan niet vanuit de oren en de noise cancelling systemen...

[1:47:42] maar vanuit de bagagesystemen zelf.

[1:47:44] Eigenlijk zou ik daar hetzelfde willen zeggen als wat ik al eerder heb aangegeven,

[1:47:49] dat ik met de minister van I&W ook daar over het gesprek zal aangaan,

[1:47:52] want ja, als de oplossing ligt in noise cancelling, goed.

[1:47:56] Als de oplossing ligt in stillere bagagewanden, ook goed.

[1:47:58] Volgens mij is de boodschap van u, we moeten echt kijken naar,

[1:48:02] is die blootstelling op geluid daar wel in orde?

[1:48:05] En daar heeft u ook naar gevraagd, bent u bereid om dat punt in te brengen?

[1:48:10] Dat ben ik zeker toebereid om ook te vragen van,

[1:48:12] goh, hoe zit het met die geluidsbelasting?

[1:48:14] Dan de fysieke belasting op Schiphol.

[1:48:17] Wat we daar allemaal aan doen,

[1:48:19] is volgens mij best uitgebreid aan de orde gekomen,

[1:48:23] onder andere de teelhulpen voor de bagageafhandeling.

[1:48:27] Alles moet uiteindelijk volledig geautomatiseerd worden,

[1:48:30] u constateert, en ik denk met u, de heren op de tribune,

[1:48:35] dat dat werkt, zolang het niet heel erg druk wordt

[1:48:37] en dat het anders erg ingewikkeld wordt, die teelhulpsystemen.

[1:48:39] Dus daar zal ook bij de herinspectie naar worden gekeken.

[1:48:44] Sterker nog, dat is ook gebeurd.

[1:48:45] In 2023 is geconstateerd dat die hulpmiddelen onvoldoende werden gebruikt.

[1:48:50] Dus wat dat betreft is het praktijkvoorbeeld wat de heer Kent van de SP hier aandraagt,

[1:48:54] voorzitter, ook door de arbeidsinspectie geconstateerd.

[1:48:57] En daarom is er ook opnieuw een lastenonderdwangsom opgelegd om de luchthaven erop te attenderen,

[1:49:03] dat ze dat heel snel in orde moeten maken.

[1:49:07] Sterker nog, die dwangsommen zijn afgerond en ook geïnt.

[1:49:11] En het gaat om ruim een miljoen euro wat aan dwangsommen inmiddels is geïnt.

[1:49:14] Dus het zijn stevige bedragen.

[1:49:16] En ik denk ook dat de luchthaven, los van de intrinsieke motivatie,

[1:49:19] ook de financiële prikkel wel voelt om daarmee verder aan de slag te gaan.

[1:49:23] En die dwangsommen kunnen natuurlijk ook oplopen op het moment dat blijkt

[1:49:26] dat ze hier, ondanks dat ze er eerder op gewezen zijn, er nog steeds niets mee doen.

[1:49:30] Dus ja, ik denk dat de luchthaven daar zelf ook mee aan de slag wil gaan.

[1:49:37] Dan het kopje overig, voorzitter.

[1:49:41] Een vraag van de heer Van Kent, waarschijnlijk over Schiphol.

[1:49:45] Ja, en ik ben ook wel blij verrast en ook wel goed om een wethouder,

[1:49:50] oud-wethouder aan te treffen die al de weg weet op Schiphol.

[1:49:54] En ik hoop dat het ook samen gaat lukken om in de komende periode

[1:49:59] inderdaad vanuit de twee ministeries waar ik allebei woordvoerder op ben

[1:50:02] te zoeken naar mogelijkheden om daar snel zaken te verbeteren.

[1:50:06] Want de bedrijfsarts die ik afgelopen maandag...

[1:50:08] ...de voormalig bedrijfsarts bij het KLM, die ik afgelopen maandag sprak...

[1:50:12] ...stelde ik de vraag van wat zou nou een redelijke pensioenleeftijd zijn...

[1:50:16] ...voor de mensen die werken in de bagageafhandeling.

[1:50:19] En het antwoord wat hij gaf was 55.

[1:50:22] Iemand die bij 20 begonnen is, na 35 jaar is het lichaam gewoon echt op.

[1:50:26] En dat laat echt zien dat het dodelijk is, ongezond is, ziekmakend is...

[1:50:31] ...om op die plek te werken, dat daar dus echt ingegrepen moet worden.

[1:50:35] En ik hoor een hele hoop toezeggingen dat in overleggen meegenomen gaat worden,

[1:50:40] dat er na afloop ook een gesprek met de heren plaatsvindt.

[1:50:45] Het lijkt me ook wel goed om met elkaar dan ook af te spreken

[1:50:48] dat we bijvoorbeeld over een paar maanden even de stand van zakenbrief krijgen,

[1:50:52] waarin op de hele brei aan punten die nu langs zijn gekomen

[1:50:57] de Commissie voor Sociale Zaken even weet van oké, waar staan we als het gaat om

[1:51:02] een aantal zaken die aan de orde zijn gesteld of waar de inspectie op zit

[1:51:06] of waar afspraken over zijn gemaakt met INW.

[1:51:10] En ik zou een paar dingen daar heel specifiek nog willen vragen.

[1:51:13] Eén, of er ook onafhankelijke geluidsmetingen plaats kunnen vinden

[1:51:18] om ook vast te stellen hoe groot het probleem is

[1:51:21] qua geluidsoverlast in de verschillende bagagekelders.

[1:51:25] Twee, of de tilnorm van 20 kilo gegarandeerd kan worden

[1:51:30] ...als in dat er geen koffers zwaarder dan 20 kilo in het bagageafhandelingstraject komen...

[1:51:37] ...want de heren hebben vandaag nog een koffer van bijvoorbeeld 27 kilo moeten tillen.

[1:51:43] Dat zie je er niet aan af. Ze komen uit het vliegtuig.

[1:51:47] En het bagagesysteem accepteert ook koffers die zwaarder zijn dan 20 kilo...

[1:51:51] ...pas als ze heel veel te zwaar zijn, worden ze op een andere manier afgehandeld.

[1:51:55] Dus zou de staatssecretaris die tillenorm echt hard...

[1:51:59] als een harde grens, ook in het overleg met Schiphol, willen afspreken

[1:52:05] en dat er dus ook echt geen koffers in het systeem komen zwaarder dan die 20 kilo.

[1:52:09] En ik zou willen vragen wanneer we die grenswaarde voor dat ultrafijnstof kunnen verwachten.

[1:52:17] Het woord is aan de staatssecretaris.

[1:52:20] Ja, voorzitter, dank u wel.

[1:52:21] Het zijn natuurlijk hele concrete zaken waar u nu meteen een toezegging op vraagt.

[1:52:24] U begrijpt, dat ga ik niet hier doen.

[1:52:26] Wat ik wel wil toezeggen, en dat is ook wat u vraagt om in een brief

[1:52:30] aan uw Kamer toe te sturen.

[1:52:32] Dat kan ik wel doen.

[1:52:33] De zaken die zojuist zijn benoemd,

[1:52:35] dat ik die ook allemaal in een BO uiteindelijk heen,

[1:52:37] een bestuurlijk overleg.

[1:52:38] Anders vervallen we weer in afkortingen.

[1:52:40] Dat ik die ook mee zal nemen, dat kan ik toezeggen.

[1:52:45] En dat de geluidsmetingen daar een onderdeel van zijn,

[1:52:48] dat ik dat wil bespreken, ja.

[1:52:50] Maar ik ga hier niet meteen een harde toezegging doen

[1:52:52] dat het ook ergens toe leidt,

[1:52:53] want ik wil ook de andere kant graag bevragen

[1:52:55] op hoe zij dat zien.

[1:52:57] Datzelfde geldt voor die tilnorm, ook daar ben ik bereid om dat te noemen in het gesprek.

[1:53:02] Maar ik kan u niet meteen de toezegging doen, het blijft bij 20 kilo, want ik heb geen flauw idee hoe die bagagesystemen werken.

[1:53:08] Dus misschien ga ik hier dan toezeggingen doen die er in de praktijk voor zorgen dat bij wijze van spreken de hele luchthaven vast komt te staan.

[1:53:14] Dat wil ik ook voorkomen, dat wilt u denk ik ook voorkomen.

[1:53:17] Maar ik kan in ieder geval die tilnorm meenemen.

[1:53:20] En de grenswaarde u vroeg, ja, hoe lang denkt u dat de Gezondheidsraad nog daarvoor nodig heeft?

[1:53:27] Volgens mij is deze vraag ook al een tijd geleden gesteld.

[1:53:30] Maar als u het goed vindt, dan kom ik daar in het tweede termijn op terug,

[1:53:33] want dan hoop ik een concrete antwoord voor u te hebben.

[1:53:36] Nog een vervolgvraag van de heer Van Kent.

[1:53:38] Dank. Ik begrijp dat daar nog even naar gekeken moet worden.

[1:53:42] En ik zou ook willen vragen om een termijn te noemen

[1:53:45] waarin we informatie kunnen verwachten.

[1:53:49] Dan nog een concrete vraag.

[1:53:50] Want de inspectie heeft ernstige misstanden geconstateerd.

[1:53:54] Er zijn miljoenen boetes opgelegd.

[1:53:57] En op een gegeven moment wordt het belang van werknemers zo hard geschaten...

[1:54:03] dat een bedrijf stilgelegd moet worden.

[1:54:06] En de vraag aan de staatssecretaris is...

[1:54:08] wanneer bereiken we het punt dat als de arbeidsinspectie keer op keer constateert...

[1:54:12] dat Schiphol niet doet wat ze moeten doen.

[1:54:15] Wanneer zet de inspectie de stap...

[1:54:17] en waarin zijn we in dat traject om uiteindelijk ervoor te kiezen om het stil te leggen,

[1:54:21] om zo af te dwingen dat alsnog die werknemers beschermd worden

[1:54:25] tegen deze levensgevaarlijke arbeidsomstandigheden?

[1:54:27] Het woord is aan de staatssecretaris.

[1:54:30] Ja, voorzitter, dat is een lastige vraag.

[1:54:32] Ik ga je niet de krant opmaken, Schiphol valt stil, maar ik begrijp wat u zegt.

[1:54:39] Er moet wel serieus worden omgegaan met de afspraken die we hebben gemaakt.

[1:54:43] Volgens mij zit er wel een verschil tussen levensbedreigend

[1:54:45] en arbeidsomstandigheden die uiteindelijk ertoe leiden dat je vroeger met pensioen moet gaan

[1:54:50] dan je eigenlijk zou willen omdat het lichaam op is, daar zit volgens mij nog wel een wereld van verschil.

[1:54:57] Volgens mij moet de barmlijn zijn dat in de gesprekken die ik samen met de minister vanuit de INW voer met de luchthaven,

[1:55:04] dat we erop aan blijven dringen dat ze al die zaken in orde gaan maken.

[1:55:07] En ik wil niet echt in als-dan discussies nu met elkaar vervallen.

[1:55:10] Van veel van de zaken weet ik ook dat we in die zin een hele innovatieve luchthaven hebben

[1:55:14] die ook op het gebied bijvoorbeeld van elektrische taxiën

[1:55:17] een pioniersfunctie wereldwijd ook vervullen,

[1:55:20] dat er maar weinig hele grote luchthavens zijn

[1:55:23] die dit al allemaal doorgevoerd hebben.

[1:55:26] Het is ook makkelijker om op bijvoorbeeld een kleine luchthaven

[1:55:29] zoals Eelde of Eindhoven

[1:55:31] dit soort technieken in te zetten.

[1:55:33] Dus ik zou wel voorzichtig willen zijn

[1:55:35] om al te harde stellingen naar me daarin te nemen.

[1:55:40] Maar de dwangsommen op zich

[1:55:41] zouden al aanleiding moeten zijn voor de luchthaven

[1:55:43] om er werk van te maken, omdat de boete an sich niet fijn is,

[1:55:47] maar ook de intrinsieke motivatie die ik zelf van dichtbij mee heb mogen maken

[1:55:51] bij verschillende directies van de luchthaven om uiteindelijker voor te zorgen.

[1:55:55] En dat is denk ik ook de insteek van dit debat,

[1:55:57] dat iedereen recht heeft op een goede, veilige en gezonde leefomgeving,

[1:56:02] ondanks dat daar, want we weten allemaal, een luchthaven is niet per se heel gezond,

[1:56:07] dat je met de beperkingen die dat met zich meebrengt,

[1:56:10] toch probeert om het zo veilig mogelijk en gezond mogelijk te maken.

[1:56:14] Het woord is aan de heer Van Kent.

[1:56:16] Ja, dank voorzitter. Ja, uiteindelijk zou het lot van de mensen die daar werken

[1:56:19] natuurlijk al een reden moeten zijn voor Schiphol om in te grijpen

[1:56:22] en zou er helemaal geen dwangsom moeten zijn.

[1:56:25] En ik wil de staatssecretaris dan wel vragen om ons ook even mee te nemen

[1:56:29] in welke vervolgstappen er formeel gezet gaan worden door de inspectie

[1:56:34] als Schiphol niet doet wat ze moeten doen.

[1:56:36] En wat betreft het elektrische taxiën, ik kan me vergissen,

[1:56:38] maar volgens mij is Schiphol daar absoluut geen voorloper in.

[1:56:42] Er zijn bijvoorbeeld luchthavens als Kopenhagen

[1:56:44] daar al vele, vele malen verder in.

[1:56:46] Dus ik zou eerder de staatssecretaris willen oproepen

[1:56:49] om Schiphol aan te sporen, om niet achteraan aan te sluiten,

[1:56:53] maar is bijvoorbeeld in Kopenhagen te gaan kijken

[1:56:55] en zelf die stappen te zetten om de mensen te beschermen.

[1:57:00] En tot slot, voorzitter, op het punt van Schiphol,

[1:57:03] nogmaals de uitnodiging om ook samen met de mannen

[1:57:07] die hier ook vandaag aanwezig zijn, ook op Schiphol ter plekke te gaan kijken,

[1:57:11] omdat bijvoorbeeld die muizenkeutels in de Magnetron in de kantine

[1:57:14] geen theoretisch voorbeeld is.

[1:57:18] De woord is aan de staatssecretaris.

[1:57:20] Ja, voorzitter.

[1:57:20] Kent heeft gelijk dat er bij andere luchthavens het wel gebeurt.

[1:57:23] Mijn punt was meer dat met name bij hele grote luchthavens,

[1:57:27] die ook een internationale hubfunctie kennen,

[1:57:29] waar het aantal vluchten wat jaarlijks en ook dagelijks vanaf de luchthaven vertrekt.

[1:57:34] Als je kijkt naar de omvang die de Nationale Luchthaven Schiphol daar heeft,

[1:57:38] die is vele malen groter en complexer.

[1:57:41] En daarom is het ook ingewikkelder om bijvoorbeeld dat elektrisch taxiën door te voeren.

[1:57:44] Maar dit zijn eigenlijk antwoorden die de minister van de EU en de WU weten kan geven.

[1:57:47] Maar uit een verleden weet ik dat dat de complexiteit die op de luchthaven is.

[1:57:52] Het niet vergemakkelijk om dit soort dingen door te voeren.

[1:57:56] Laat onverlet dat het wel moet gebeuren.

[1:57:58] Dus daar zal ik op blijven hameren.

[1:57:59] De brief kan ik u in het najaar aan uw Kamer doen toekomen.

[1:58:03] En ik zal daar ook aangeven hoe het nu zit met de arbeidsinspectie...

[1:58:07] en de mogelijke dwangsommen en lopende trajecten die er spelen.

[1:58:16] Deze krijgt uw cadeau.

[1:58:17] Maar dan nog snel een vraag aan de staatssecretaris.

[1:58:20] Ja, ik hoor in mijn oor dat dat tot 21 december loopt, het najaar.

[1:58:25] Maar ik probeer daar gewoon op korte termijn bij u op terug te komen.

[1:58:28] Volgens mij is dat in termijn redelijk te overzien.

[1:58:34] Helder. Dan gaan we verder met uw beantwoording.

[1:58:37] Ja, dank u wel, voorzitter, dan ben ik bij het kopje overig aanbeland.

[1:58:41] En dan begin ik bij een vraag van de heer Kent en die gaat over de taaleis,

[1:58:46] het taalleren op de werkvloer in verband met de veiligheid in de tijd van de waas.

[1:58:53] Het toeval wil dat ik vrij recent in Utrecht ben geweest bij een installatiebedrijf

[1:58:56] waar statushouders aan de slag gingen en dat ik daar heb gezien dat met name

[1:59:01] bijvoorbeeld met werken met pictogrammen dus eigenlijk op een slimme manier ervoor zorgen

[1:59:05] dat mensen in ieder geval de veiligheidsregels tot zich kunnen nemen,

[1:59:09] zonder dat ze de Nederlandse taal nog machtig zijn,

[1:59:12] dat die mogelijkheden er zijn.

[1:59:14] Maar we hebben ook een subsidie in het leven geroepen

[1:59:17] die ervoor zorgt dat bij werkgevers,

[1:59:20] daar waar een taalbarrière of cultuurbarrière is,

[1:59:22] dat ze die op de werkvloer kunnen verkleinen.

[1:59:24] Want uiteindelijk is het beheersen van de Nederlandse taal ontzettend belangrijk,

[1:59:27] niet alleen natuurlijk in het werk, maar ook op de werkvloer.

[1:59:30] Dus daar hebben we ook stappen in gezet.

[1:59:33] Maar we hebben ook in het hoofdlijnakkoord met elkaar afgesproken dat uiteindelijk de

[1:59:40] verantwoordelijkheid ook bij die werkgevers zelf ligt om daarmee aan de slag te gaan.

[1:59:44] Dan de externe toetsing van de R.I.N.E., een vraag van de heer Kerstman van de VVD.

[1:59:53] Wilt u, Kerstman toch, hè?

[1:59:54] Ja, er is een eetje fout gegaan.

[1:59:57] Nee, Kerstman zei ik niet.

[1:59:58] Zover ging ik niet, voorzitter.

[2:00:01] Alhoewel, als de VVD mij cadeautjes komt brengen, sta ik daar altijd voor open.

[2:00:06] U vroeg, wilt u kijken naar de externe toetsing van de R.I.N.E. en is dit echt nodig?

[2:00:12] Ik begrijp dat die toetsing soms lastig kan zijn.

[2:00:15] Het is denk ik wel goed om te zeggen dat we samen ook met de arbeidsinspectie kijken hoe we bedrijven kunnen helpen.

[2:00:22] Met name ook kleine ondernemers.

[2:00:24] kunnen we bijvoorbeeld ervoor zorgen dat ze door middel van tools snel een soort van

[2:00:30] standaard-R.I.N.E. hebben, dat ze niet al te veel tijd kwijt zijn aan het inrichten daarvan.

[2:00:34] Maar volgens mij sluit dit aan bij de eerdere regeldruk waar we het over hebben gehad met elkaar.

[2:00:41] Dus ja, ik ben... Ja.

[2:00:45] Nou, woordens aan de heer Kirstenman.

[2:00:47] Ja, ik dacht dat ik de hele dag al cadeautjes uitdeelde die de staatssecretaris zo kon inkoppen,

[2:00:51] maar heeft de staatssecretaris enig idee waarom wij dan in Nederland hier dan toch

[2:00:56] wel als enige een uitzondering op hebben vergeleken de rest van Europa op deze

[2:01:02] externe toetsing? Het woord is aan de staatssecretaris. Ja het is een invulling van

[2:01:07] hoe wij die RNA zien. Het is niet een extra kop maar het is een invulling hoe

[2:01:12] we ermee omgaan. Ik heb ook al aangegeven dat ik bij die

[2:01:14] Arbovisie 2040 wil kijken van is dit nou echt noodzakelijk of zouden we het op

[2:01:18] op een andere manier in kunnen richten, zodat er toch minder regeldruk achter vandaan komt.

[2:01:24] Dus ja, die toezegging heb ik eigenlijk eerder ook al gedaan.

[2:01:27] Het gaat mij niet zozeer om het middel, het gaat me om dat het veiliger wordt gedaan.

[2:01:31] En als dat kan met minder regeldruk, dan zal ik dat niet nalaten.

[2:01:37] Gaat u verder. Dank u wel.

[2:01:40] Dan vroeg de PVV bij mondel van de heer Esser, voorzitter.

[2:01:44] Wat doet u om het aantal arbeidsongevallen te verminderen?

[2:01:50] Uiteraard proberen we met rRNA's en allerlei andere middelen ervoor te zorgen

[2:01:55] dat het aantal arbeidsongevallen minder wordt.

[2:01:57] Maar we kijken ook samen met de arbeidsinspectie eigenlijk op een andere manier

[2:02:02] hoe kunnen we nu omgaan met de arbeidsongevallen.

[2:02:05] Dus voorheen was het altijd we gaan beboeten of we proberen een schuldige aan te wijzen.

[2:02:10] Dat gebeurt nog steeds, alleen we vragen ook van de werkgevers zelf

[2:02:13] welk verbeterplan zou u zelf in kunnen richten om ervoor te zorgen

[2:02:17] dat er minder arbeidsongevallen plaatsvinden.

[2:02:19] En we zien dat dat best een positief effect heeft.

[2:02:23] Dus daar willen we ook mee doorgaan.

[2:02:24] Door aan de werkgever zelf te vragen, hoe ziet u dat voor zich?

[2:02:27] Hoe zou u zelf verbeteringen willen aanbrengen?

[2:02:29] Want alleen maar beboeten is denk ik niet de oplossing.

[2:02:35] En volgens mij vroeg de heer Esser ook heel specifiek

[2:02:37] naar het aantal arbeidsongevallen bij arbeidsmigranten.

[2:02:42] Ja.

[2:02:44] Zullen we dit even, voorzitter, doen?

[2:02:47] Je moet wel even een microfoon aanzetten, anders horen we thuis niet mee.

[2:02:51] Heeft u dan wel eens met die bedrijven over bijvoorbeeld VCA-diploma's of veiligheidscursen,

[2:02:57] die ik zelf ook heel veel gevolgd heb op de werkvoer, komt u daar wel eens te bespraken?

[2:03:02] Woord eens aan de staatssecretaris.

[2:03:05] Ja, vindt u het goed als ik daar in de tweede termijn even terugkom,

[2:03:08] want ik ben niet zo heel bekend met de certificaten die u noemt.

[2:03:10] Dus als ik de certificaten en of andere manieren waarop we dat bespreken

[2:03:16] straks met u kan delen, dan doe ik dat graag.

[2:03:19] Ja.

[2:03:20] Gaat u verder.

[2:03:23] Even kijken. De gevaarlijke stoffen, daar vroeg mevrouw Patijn naar,

[2:03:27] maar volgens mij hebben we het daar best uitvoerig over gehad.

[2:03:31] Misschien is het nog goed om te zeggen, mevrouw Patijn vroeg, voorzitter,

[2:03:35] hoe gaan we om met ziekmakende stoffen en hoe kunnen we werkenden dat tegen beschermen?

[2:03:40] We zijn samen met...

[2:03:43] of we willen vanuit de Arbo-visie een expertbureau opzetten voor grenswaarden.

[2:03:48] Dus dat lijkt ons een manier om bijvoorbeeld bij ziekmakende stoffen

[2:03:51] om daar met elkaar tot naleving ook te kunnen komen van

[2:03:55] wat vinden wij uiteindelijk als grensacceptabel.

[2:03:58] En daarnaast willen we ondersteuning aan werkgevers bieden

[2:04:01] om ook de naleving in de praktijk, ja, om ook daaraan te kunnen voldoen.

[2:04:05] Want het stellen van regels is mooi, maar als werkgevers aangeven

[2:04:08] Ja, we kunnen dit helemaal niet handhaven met elkaar.

[2:04:10] Dan hebben we alleen regelgeving, maar nog niet een middel om het te voorkomen.

[2:04:15] Want de primaire verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk toch bij de werkgevers dan.

[2:04:20] Een vraag van mevrouw Patijn.

[2:04:23] Ja, ik heb mijn zorgen ook uitgesproken over dat bij ongelukken in ieder geval

[2:04:27] drieënhalf keer vaker uitzendkrachten de dupe zijn.

[2:04:31] En dat ik me zorgen maak dat ook dat het geval zal zijn

[2:04:35] bij het aanrijding komen met gevaarlijke stoffen.

[2:04:38] Ik heb de vraag gesteld of u in kaart kan brengen of dat ook daadwerkelijk is, of dat ook daar een

[2:04:43] groter risico is voor uitzendkrachten.

[2:04:47] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:04:49] Als we dat niet al in kaart hebben gebracht, dan wil ik bij deze toezeggen dat ik ga kijken of we dat

[2:04:53] in kaart kunnen brengen.

[2:04:55] Misschien kan ik daar in de tweede termijn niet meer over zeggen, maar als we het in kaart hebben

[2:04:58] gebracht, zo niet, dan zal ik daar alsnog naar gaan kijken.

[2:05:02] Dan de extra regels voor de NLA-blootstelling.

[2:05:05] Een vraag van de SGP.

[2:05:10] Dat ging over de dieselmotoruitstoot en de kankerverwekkende stoffen.

[2:05:14] Ook daar hebben we allerlei maatregelen voor gesteld.

[2:05:17] Hij is in de wetgeving vastgelegd.

[2:05:19] Dat heb ik volgens mij uitvoerig besproken.

[2:05:22] Het verbod met giftige stoffen voor uitzendkrachten.

[2:05:26] Een vraag van mevrouw Patijn.

[2:05:28] Moet er een verbod komen voor uitzendkrachten bij giftige en gevaarlijke stoffen?

[2:05:31] en werken onder overdruk, zoals dat onder andere voor jongeren geldt,

[2:05:35] vroeg mevrouw Partijn voorzitter.

[2:05:38] Nou, een algeel verbod, dat lijkt me echt een te grote stap.

[2:05:41] En daar zie ik ook niet nu direct aanleiding toe,

[2:05:44] maar wel om in die uitwerking van de Arbovisie ook echt op die preventie

[2:05:49] voor alle werknemers, om daar ook in die ketenverantwoordelijkheid,

[2:05:52] wat we eerder bespraken, om daar meer aandacht voor te geven.

[2:05:55] Maar nu de hele uitzendbranche daarvoor uitsluit, dat is echt een te grote stap.

[2:06:00] Nog een vraag van mevrouw Patijn.

[2:06:03] Ik zou in ieder geval willen oproepen om veel meer aandacht aan de werkinstructie te geven

[2:06:07] die die mens moet krijgen als ze werken met gevaarlijke stoffen, want juist die uitzitkrachten

[2:06:11] die even een paar dagen langskomen, daarvan heb ik in ieder geval wel signaal doorgekregen

[2:06:17] dat die groep heel kwetsbaar is, dus ik zou het fijn vinden als daar ook extra aandacht

[2:06:22] voor.

[2:06:23] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:06:25] Ja, dank u, voorzitter. Ik denk dat dit in die ketenverantwoordelijkheid

[2:06:29] en ook in die arbovisie, dat we daar ook naar zullen kijken.

[2:06:31] Het punt wat u zojuist benoemd, volgens mij komt het daar dan ook in terug.

[2:06:36] Even kijken, de gevaarlijke stoffen hebben we het volgens mij over gehad.

[2:06:42] Zweden en Duitsland, dus dat punt ga ik niet opnieuw doen.

[2:06:45] Dan de bereikbaarheid buiten werktijd.

[2:06:47] Mevrouw Peltijn vroeg daarna, voorzitter, wat wordt daar aan gedaan op het gebied van preventie?

[2:06:52] Ik denk dat het veilig is om te zeggen dat we in die 150 jaar sinds het kinderwetje van Van Houten

[2:06:57] iets anders met elkaar om zijn gegaan met de reguliere werktijden.

[2:07:04] Dus we zien wel met elkaar dat het iets is wat onze aandacht behoeft.

[2:07:10] Tegelijkertijd is de Europese Commissie op dit moment ook bezig met een netwerk,

[2:07:15] of met een richtlijn moet ik zeggen,

[2:07:16] hoe we met dat telenetwerk en eigenlijk alles wat daar omheen speelt,

[2:07:22] om te kijken hoe gaan we om met bereikbaarheid.

[2:07:25] En ik zou dat eerst willen afwachten voordat we nu zelf met regelgeving komen.

[2:07:32] Een vraag van mevrouw Patijn.

[2:07:37] Dat duurt lang, want als er eerst iets in Europa moet gebeuren,

[2:07:41] terwijl de instroom van het aantal mensen met burn-out in de WIA bijvoorbeeld ook aan het toenemen is,

[2:07:47] En dat er een samenhang is van een toegenomen werkdruk,

[2:07:52] omdat de bereikbaarheid buiten het werk tijd groot is,

[2:07:57] denk ik van, gaan we daar nou op zitten wachten?

[2:07:59] Of is er niet een mogelijkheid om iets meer ambitie te tonen op dat gebied?

[2:08:04] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:08:06] Ja, dank voorzitter.

[2:08:06] Kijk, de mogelijkheid is er natuurlijk altijd om tussen werkgevers en werknemers

[2:08:09] daar al afspraken over te maken.

[2:08:11] Daar zal ik geen stokje voor steken als dat gebeurt.

[2:08:14] Ik denk ook dat er best sectoren zijn waar het denkbaar is

[2:08:17] dat daar al afspraken gemaakt kunnen worden.

[2:08:20] Maar ik ga nu niet vooruitlopen op Europese wetgeving.

[2:08:23] Bovendien zou het ook een beetje in tegenspraak zijn

[2:08:25] met wat we met elkaar hebben afgesproken door een extra kop op te zetten.

[2:08:28] In dit geval zou er sprake zijn van een kop,

[2:08:30] want vanuit Europa is er nog geen wetgeving voor.

[2:08:33] Tegelijkertijd zie ik ook de mogelijkheid

[2:08:36] voor werkgevers en werknemers om daar samen nieuwe afspraken over te maken.

[2:08:39] Dus ik wil er niet nu op vooruitlopen.

[2:08:47] Ten eerste wil ik aangeven dat het woord we hebben afgesproken niet voor mij geldt, want het

[2:08:54] lijkt heel duidelijk dat als er maatregelen getroffen kunnen worden ter bescherming van

[2:08:58] de werknemer, dat volgens mij uw eerste taak is dat u daar zicht over heeft en dat u niet de

[2:09:03] hele dag bezig bent met de regeldruk van werkgevers.

[2:09:06] Ik begin me zo langzamerhand ook een beetje te ergeren dat dat het centrale thema wordt.

[2:09:10] En ik heb hier eerder wel gezegd, het lijkt wel alsof we hier in een EZ-debat zitten.

[2:09:14] Maar goed, dat gezegd hebben.

[2:09:16] Ik hoop echt dat u dan in ieder geval het gesprek aan gaat met werkgevers en werknemers

[2:09:21] om te zorgen dat hier ook aandacht voor gaat komen.

[2:09:24] Omdat dit een punt is wat veel meer aandacht nodig heeft dan het nu krijgt.

[2:09:29] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:09:31] Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:09:32] Ik heb volgens mij gezegd wat ik erover heb gezegd.

[2:09:35] Ik heb daar voor de rest niet nog verder nu een toevoeging op.

[2:09:40] Dan kom ik bij de vraag van de heer Kent.

[2:09:45] Het ging over de bouwplaats-idee.

[2:09:48] De heer Kent vroeg wat de stand van zaken is met de bouwplaats-idee.

[2:09:53] We zijn samen met sociale partners en voornemens om in het najaar hierover een

[2:09:58] expertbijeenkomst te beleggen.

[2:10:00] Ik hoop dan in het eerste kwartaal van 2025 uw Kamer hier nader over te kunnen informeren.

[2:10:09] Dan opnieuw een vraag van de heer Kent, voorzitter.

[2:10:11] Het ging over de toegang van de werkvloer voor vakbonden.

[2:10:16] Ik heb begrepen dat er gesprekken worden gevoerd op dit moment met de sociale partners.

[2:10:21] En dat ze ook kijken naar het eventueel wettelijk waarborgen daarvan.

[2:10:24] En die analyse die wordt momenteel afgerond.

[2:10:27] En ik hoop daar in het einde van het jaar u over te kunnen informeren.

[2:10:32] Het valrisico, een vraag van de NRC, voorzitter.

[2:10:37] Ja, wat gaat u doen om het nummer één ongevalrisico eigenlijk tijdens werk tegen te gaan?

[2:10:42] Ik denk dat het eerlijke antwoord is, en dat heeft u zelf ook al geschetst, er gebeurt ontzettend veel.

[2:10:47] En u vroeg, ja, is dan uiteindelijk de enige oplossing toch maar meer handhaven?

[2:10:52] Ik denk dat dat ook een onderdeel van de oplossing is,

[2:10:55] maar dat ook het gesprek erover aangaan, de communicatie,

[2:11:00] en toch telkens dit onderwerp ook bij werkgevers weer op de agenda te blijven zetten,

[2:11:05] dat het echt samen zou moeten gaan.

[2:11:07] Wat je wel ziet, is dat hele gerichte acties,

[2:11:09] zoals bijvoorbeeld in de zonnepanelenbranche,

[2:11:11] dat we dan vanuit de arbeidsinspectie heel gericht gaan handhaven,

[2:11:14] dat dat wel effect heeft.

[2:11:16] En dat je dan ook ziet dat het aantal ongevallen

[2:11:18] op het moment dat er veel acties plaatsvinden, dat dat wel iets doet.

[2:11:21] Maar uiteindelijk blijft het, denk ik,

[2:11:23] toch een van de grootste risico's, helaas,

[2:11:28] voor wat betreft ongevallen.

[2:11:29] Dus ik kan u daar niet helemaal gerust stellen, denk ik.

[2:11:31] En volgens mij blijft het antwoord tweeledig,

[2:11:34] dat we zowel aan de handhavingskant iets moeten doen als aan de preventie- en voorlichtingskant.

[2:11:39] En dan ben ik volgens mij door mijn vragen heen, voorzitter.

[2:11:49] De heer Kisteman heeft een vraag die volgens hem niet beantwoord is, dus die gaat de heer verstellen.

[2:11:55] Ja, voorzitter, of ik heb niet opgelet, dat kan natuurlijk ook.

[2:11:58] Het ging even over die nationale kop, zeg maar, voor die schilders, kappers, schoonmakers

[2:12:03] van de Nederlandse arbeidsinspectie, over die uitgebreide chemische rapportage,

[2:12:06] dat zij zelfs ook nog weer die analyse moeten doen,

[2:12:10] omdat de Nederlandse arbeidsinspectie het niet toereikend genoeg vindt

[2:12:12] wat er vanuit Europa is opgelegd?

[2:12:14] Of ik heb hem gemist?

[2:12:17] Staatssecretaris.

[2:12:18] Ja, voorzitter, dank u wel. Ik dacht dat ik die had beantwoord,

[2:12:20] ook in het kader van we willen ook kijken naar hoe bijvoorbeeld

[2:12:23] in andere landen dat gebeurt. Het is volgens mij niet een extra kop,

[2:12:26] maar de wijze waarop wij het hier met elkaar uitvoeren.

[2:12:29] Dus we moeten daar wel met elkaar op een bepaalde manier mee omgaan.

[2:12:34] En de toezegging is om te kijken van, kan dat op een lichtere manier?

[2:12:38] En u geeft aan, ik denk dat dat, omdat in andere landen het ook niet gebeurt, dat het niet nodig is.

[2:12:42] Dus dat zou ik in het kader van de regeldruk dan mee willen nemen in die concrete maatregelen.

[2:12:47] Dus er waren er nog een aantal genoemd, ook door de heer Vlag.

[2:12:49] Dit lijkt me ook een heel concreet voorbeeld.

[2:12:53] Nog een vraag van de heer Kisterman.

[2:12:55] Ja, dan wil ik toch even aan de staatssecretaris meegeven dat dit echt de Nederlandse kop is.

[2:12:58] En dat hij ook gewoon in de, nou ja, de top vijf, top tien staat van echt onnodige regeldruk.

[2:13:03] Dus mijn verzoek, misschien om daar in de tweede termijn op terug te komen,

[2:13:06] dit is echt een onnodige Nederlandse kop.

[2:13:08] Dus niet een interpretatie van, maar dit kan wat mij betreft,

[2:13:12] als ik u een cadeautje mag geven vandaag, zou ik deze kunnen intikken.

[2:13:17] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:13:18] Ja, dank u voorzitter. Ik kom even in de tweede termijn op de slag.

[2:13:21] Dan hebben we nog een vraag van de heer Esser.

[2:13:24] Er was nog één onder andere vraag.

[2:13:26] Ik had gevraagd over de Eurostart, die aangaf dat 78 procent van de werkgeleerde kankeren vallen

[2:13:32] in de Witse Staten verband houdt met boozeng en asbest.

[2:13:35] Ik had het eigenlijk aan de staatssecretaris, want hoe zit het eigenlijk, het percentage, in Nederland hierin?

[2:13:40] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:13:43] Klopt, voorzitter, die vraag heb ik niet beantwoord.

[2:13:45] Het percentage is echt gigantisch hoog. Ook in Nederland is het percentage heel erg hoog.

[2:13:49] De schatting die wij maken is dat het tussen de 25 procent en 56 procent hier ligt.

[2:13:54] Dus wel beduidend lager, maar nog steeds enorm hoog.

[2:13:58] Het woord is aan de heer Esser.

[2:14:00] Dan kom ik daar in de tweede lijn nog even op terug.

[2:14:05] Dan kijk ik even naar rechts.

[2:14:11] Helder.

[2:14:12] Dan vraag ik, zijn wij klaar voor de tweede termijn?

[2:14:15] Geef ik graag het woord aan de heer Kisteman.

[2:14:20] Voorzitter.

[2:14:21] Het is goed dat het hier vandaag over regeldruk gaat.

[2:14:24] Werkgevers zijn steeds mee bezig met lijstjes invullen, dingetjes bijhouden.

[2:14:29] Die tijd kunnen ze ook gewoon besteden aan echt contact met hun werknemers.

[2:14:32] Dus ik vind het zeker goed dat wij dit debat hier voeren.

[2:14:36] Ik wil de staatssecretaris bedanken voor zijn reacties.

[2:14:40] Ik wacht nog even de reacties af op het vangnet

[2:14:43] en het andere over die over die extra kop wat ik net stelde.

[2:14:47] En ik wil graag een twee minuten debat aanvragen, voorzitter.

[2:14:50] En dat zal waarschijnlijk graag weer over de RIJ nemen.

[2:14:54] Helder, dan geef ik graag het woord aan mevrouw Patijn.

[2:14:57] Dank voorzitter en ook dankzij de staatssecretaris voor de heldere beantwoording.

[2:15:01] Ik bewonder u over de snel opgedane kennis op dit gebied.

[2:15:06] Dus complimenten daarvoor.

[2:15:09] Ik heb ook ervaren dat u veel kennis heeft over de behoefte...

[2:15:13] ...om niet er in koppen te regenen.

[2:15:15] Maar ik wil u echt nadrukkelijk oproepen om vooral te kijken van...

[2:15:20] ...wat is het belang vanuit het perspectief van de bescherming van werknemers?

[2:15:24] Niet omdat ik niet vind dat er naar die koppen gekeken moet worden...

[2:15:27] ...want dat heeft u vooral allemaal zelf afgesproken in dat kabinet.

[2:15:30] Maar ik vermoed zomaar dat de EZ u daar ook regelmatig naar zal vragen hoe dat geregeld is.

[2:15:36] Dus ik hoop dat u ook echt het perspectief van de bescherming op de werkvloer in gedachten zal houden.

[2:15:46] En ik hoop — en dat is eigenlijk een hele groot, brede oproep — dat u, als het over arbeidsomstandigheden

[2:15:52] gaat, ook echt oog zal blijven houden voor die kwetsbare groepen.

[2:15:56] Dat zijn zowel de zelfstandige als de arbeidsmigranten als de uitzendkrachten.

[2:16:01] Want het is een groep die veel minder gezien wordt...

[2:16:04] ...omdat ze vaak met verschillende opnachtgevers te maken hebben...

[2:16:07] ...met verschillende inleners...

[2:16:11] ...en vaak met vluchtige uitzendbureaus vanuit het buitenland.

[2:16:14] En daar schietert volgens mij vaak tekort.

[2:16:17] Dus ik hoop dat u daar specifiek ook wat extra aandacht aan zal besteden de komende jaren.

[2:16:21] GESPREKSLEIDER. Het woord is aan de heer Van Kent.

[2:16:24] Dank, voorzitter. Ik heb sterk de indruk, en ik hoop dat de staatssecretaris het ook waar gaat maken,

[2:16:29] dat hij vol enthousiasme aan de slag wil om de arbeidsomstandigheden op Schiphol echt te verbeteren

[2:16:35] de komende tijd. Ik ben heel benieuwd wat er uit de overleggen en uit het uitzoeken van een aantal

[2:16:40] zaken, wat daar het resultaat van gaat zijn. Ik zou nog specifiek aandacht willen vragen voor het

[2:16:46] punt waar de voormalig bedrijfsarts ons op wees, dat bij die teelhulpen er alsnog voor het lichaam

[2:16:52] langs getild moet worden, waardoor alsnog die 20 kilo eigenlijk te zwaar is,

[2:16:56] omdat het lichaam in die draai extreem slijt.

[2:17:00] En ik zou daar ook nog aandacht voor willen vragen.

[2:17:01] Dus dat als er al tilhulpen zijn en ze worden gebruikt,

[2:17:05] dat dat dan nog steeds niet betekent dat het werk verantwoord is

[2:17:08] en dat daar dus ook nog andere oplossingen voor moeten worden gevonden,

[2:17:12] waarbij ik aan wil tekenen dat er ook heel veel verschillende tilhulpen zijn.

[2:17:15] Toen ik er was, werd er ook op dat moment weer een ander systeem geïnstalleerd

[2:17:18] die ook weer uitgeprobeerd zou gaan worden.

[2:17:21] Dus tilhulp staat niet gelijk aan dat het goed geregeld is, zou ik de staatssecretaris meewillen geven.

[2:17:28] Ik ben blij ook met de toezegging over die toegang op de werkvloer.

[2:17:34] Dat was een specifiek punt wat naar voren kwam in verband met de slachthuizen bij Vion in Boxel

[2:17:39] en op andere plekken waar de vakbond geweigerd werd op de werkvloer.

[2:17:44] En ik zou de staatssecretaris, want dit heeft een lange voorgeschiedenis, ook willen vragen

[2:17:47] om daarbij ook echt in te grijpen.

[2:17:50] Dus niet alleen maar de Kamer te informeren

[2:17:52] over wat er uit de eventuele overleg is gekomen,

[2:17:54] maar ook zelfstandig te handelen en dan bijvoorbeeld met voorstellen te komen

[2:17:58] om een wettelijk recht voor die toegang op de werkplek aan vakbonden te geven.

[2:18:04] En tot slot, voorzitter, ik zou oppassen,

[2:18:06] zou ik de staatssecretaris meewillen geven voor de lobby vanuit VNO

[2:18:10] om zomaar allerlei regels te schrappen.

[2:18:12] Ik zou daarbij echt op het hart willen drukken

[2:18:15] om even terug te gaan in de tijd

[2:18:16] en te kijken waarom die regels ooit zijn bedacht,

[2:18:19] voor welk probleem dat een oplossing was

[2:18:22] en niet ruksigloos allerlei lobbyvoorstellen te volgen.

[2:18:27] Dank u wel, voorzitter.

[2:18:29] Het woord is aan de heer Esser.

[2:18:30] Ja, dank u, voorzitter.

[2:18:32] Ik schrok toch wel over die cijfers die u net aangaf

[2:18:34] voor de boodschetting aan asbest.

[2:18:38] Waar ik ook een beetje over heb, is die asbest, die daken,

[2:18:43] die allemaal vol liggen met asbest,

[2:18:44] waar we nou niet van weten of er asbest ligt.

[2:18:47] Als daar een hagelbui overtrekt, als hagel op asbest komt,

[2:18:51] dan kan het breken en dan komt er ook asbest vrij.

[2:18:54] En als wij dus gemeentes hebben in Nederland

[2:18:56] waar we helemaal niet weten waar we aan toe zijn,

[2:18:58] we helemaal niet weten wat er dan in de lucht hangt,

[2:19:00] dat is natuurlijk voor de veiligheid niet goed.

[2:19:03] Dus ik hoop toch echt wel dat u snel al die gegevens gaat krijgen van die gemeentes,

[2:19:07] want dit gaat toch wel over de veiligheid van de mensen.

[2:19:09] En als dat percentage zo hoog is,

[2:19:11] dan wil je toch eigenlijk het liefst dat dat zo snel mogelijk opgelost wordt.

[2:19:14] En ik had ook over die veiligheidscursussen gevraagd.

[2:19:18] Misschien is het toch ook wel fijn als u naar een bedrijf gaat...

[2:19:21] en ook een keer praat van hoe zit die met de veiligheidscursus.

[2:19:23] Hoeveel veiligheidscursus worden hier gegeven aan de mensen die hier werken?

[2:19:26] VCA-diploma's, et cetera.

[2:19:28] Dat u dat meeneemt.

[2:19:33] Helder. Dan geef ik het woord even aan de heer Kisteman.

[2:19:38] Dan geef ik het woord aan de heer Van Oosterbruggen.

[2:19:41] Van Oosterbruggen, dat ben ik.

[2:19:44] Dank u wel, voorzitter.

[2:19:46] Dank ook voor dit debat. Ik denk dat het helder is. Er moet veel gebeuren.

[2:19:51] Wij kunnen vooral heel erg oplepelen wat er allemaal misgaat.

[2:19:54] Ik moet wel zeggen, het verbaasde me negatief dat iedereen het ongeveer over Schiphol had.

[2:20:00] En uw antwoord daarbij ook met name over bij de tilhulpen.

[2:20:06] Dat klopt, daar ga je niet misschien direct, akkoord, acuut dood aan.

[2:20:09] Maar goed, kerosineuitstoot is kankerverwekkend.

[2:20:11] Dus daar is wel degelijk een acuut probleem wat ook daadwerkelijk levensbedreigend zou kunnen zijn.

[2:20:17] En om die reden wil ik ook echt bij u opnieuw aandrukken van

[2:20:23] zorg dat hier daadkrachtig gehandeld wordt.

[2:20:25] Het gaat hier over duizenden mensen die dagelijks staan te ademen in kerosineuitstoot.

[2:20:31] Ook over de valpreventie, 69 mensen.

[2:20:35] Het is over een getal wat niet daalt.

[2:20:39] Dus je ziet in de cijfers van de stukken van dit debat een mooie schuin omhoog trendlijn, volgens mij.

[2:20:49] En inderdaad, meer informatie, meer handhaven, meer alles, meer dit, meer dat.

[2:20:53] Wat kunt u daarop toezeggen?

[2:20:54] Want uiteindelijk moet er wel iets gebeuren.

[2:20:55] Ik vind zelf 69 mensen die overleden echt veel te veel.

[2:21:01] Goed beschouwd, als dat in een ramp zou zijn, dan zouden direct alle registers opengetrokken worden

[2:21:06] en zou de Onderzoeksraad voor de Veiligheid erbovenop duiken.

[2:21:11] 69 is echt heel veel.

[2:21:12] Dus ook hier, ik begrijp uw verhaal van zojuist.

[2:21:14] Ik vond het wat procesmatig.

[2:21:17] En kunt u hier iets op toezeggen dat u daar echt iets aan gaat doen?

[2:21:19] Want uiteindelijk zou het natuurlijk fantastisch zijn als u in uw Amstermein 69 zou kunnen halveren.

[2:21:26] Of misschien wel beter.

[2:21:28] Staatssecretaris.

[2:21:28] U laat ik er even bij.

[2:21:29] Ja, staatssecretaris, laat u het woord.

[2:21:33] Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:21:34] Laat ik meteen bij de laatste vraag...

[2:21:38] U gaat direct door, of heeft u nog vijf minuten nodig?

[2:21:41] Nee, volgens mij kunnen we direct door.

[2:21:43] Gaat u aan de gang.

[2:21:45] Sorry, voorzitter, voor mijn enthousiasme.

[2:21:49] Laat ik... Ja, daar gaan we nog even over nadenken, voorzitter.

[2:21:54] Laat ik meteen bij de laatste vraag beginnen,

[2:21:56] want ik begrijp heel goed, voorzitter, dat via het NRC wordt aangegeven...

[2:22:01] ...ja, het is een beetje een procesmatig antwoord, dat klopt.

[2:22:03] En ik wou ook dat ik het ei van Columbus hier had om te zeggen,

[2:22:07] op deze manier gaan we die dodelijke ongevallen op het gebied van vallen kunnen voorkomen.

[2:22:14] Maar dat heb ik gewoon niet.

[2:22:15] En het eerlijke verhaal blijft, denk ik, dat we daar heel veel aandacht op moeten blijven vestigen.

[2:22:21] Niet alleen in de handhaving, maar ook in de preventie.

[2:22:23] En dat hele gerichte acties, bijvoorbeeld zoals bij de zonnepanelen,

[2:22:27] dat we daar ook over na moeten blijven denken.

[2:22:29] En we signaleren ook met elkaar dat er momenten zijn

[2:22:32] en dat er meer de daken op wordt geklommen.

[2:22:34] En dat zijn denk ik dan ook momenten om bijvoorbeeld de handhaving te intensiveren.

[2:22:39] Maar ik blijf me inzetten voor nul doden.

[2:22:42] Dus dat betekent ook dat er niemand uiteindelijk dodelijk van het dak moet vallen.

[2:22:45] Pas dan ben ik echt tevreden.

[2:22:47] Want ja, ook een halvering betekent dat er mensen zijn overleden

[2:22:50] gewoon tijdens het uitvoeren van werkzaamheden.

[2:22:52] Nou, dat zal ik nooit accepteren.

[2:22:54] Dus ik wil ook als kabinet nul doden, die lijn wil ik vasthouden.

[2:22:59] Daar hoop ik verdere verbeteringen ook deze periode in aan te brengen.

[2:23:02] Dus ik hoop dat dat misschien gepaard gaat met ook het aantal dodelijke ongevallen bij vallen.

[2:23:07] Maar volgens mij moeten we met elkaar blijven inzetten op nul.

[2:23:10] Dus ook niet een halvering, maar echt nul.

[2:23:15] Even kijken, dan...

[2:23:18] Dat is een ander onderwerp, voorzitter. Dat doen we op een andere dag.

[2:23:23] De certificaten, de vraag van de heer Esser van de PVV, voorzitter.

[2:23:27] waarom wordt het VCR-certificaat niet verplicht gesteld om het aantal ongevallen te verminderen?

[2:23:36] Oké, nou ja, ik zal me in ieder geval meer erin verdiepen.

[2:23:39] Wat ik in ieder geval zojuist heb meegekregen ambtelijk is wel dat het niet per se de verwachting is

[2:23:46] dat als we die certificaten echt gaan verplichten dat het tot heel veel minder ongevallen zal leiden.

[2:23:50] Maar ik denk wel dat het goed is en dat wil ik in ieder geval toezeggen

[2:23:53] om ook eens een keer een bedrijfsbezoek te doen bij een bedrijf wat bijvoorbeeld met die certificaten werkt

[2:23:57] zodat ik ook in de praktijk kan zien van, goh, wat houdt dat nu in?

[2:24:00] Ik moet zeggen, alle werk- en bedrijfsbezoeken die ik heb gedaan,

[2:24:04] maar ook de gesprekken die ik bijvoorbeeld met slachtoffers heb gevoerd,

[2:24:08] heeft mij heel erg geholpen, nu al als staatssecretaris in de korte termijn dat ik hier zit.

[2:24:12] Dus die toezegging wil ik in ieder geval doen, want dat was ook een vraag van uw zijde.

[2:24:16] U vroeg ook naar de asbestdaken en ja, ik begrijp, zoals u het schetst,

[2:24:22] dat er mogelijk dan een probleem kan ontstaan bij daken waarvan we niet weten

[2:24:27] dat er asbest in zit. Tegelijkertijd, dat heb ik ook al aangegeven,

[2:24:30] dit is wel echt iets wat bij INW ligt. Dus ik zal dit ook daarover brengen.

[2:24:34] We signaleren het probleem, alleen we hebben ook met elkaar afgesproken,

[2:24:38] waarschijnlijk vanuit INW, dat de lagere of de lokale overheden hierover gaan.

[2:24:44] En dat we dit niet als als rijk naar ons toe hebben getrokken.

[2:24:48] Ik zal het daar nogmaals adresseren.

[2:24:51] En ik denk ook dat het daar dan eventueel vandaan moet komen wat de oplossing is.

[2:24:56] dan wel dat u daar opnieuw het inbrengt om het verder te bespreken,

[2:25:00] want ik kan vanuit SZW daar op dit moment niets aan doen,

[2:25:04] maar ik begrijp wel het probleem dat u schetst.

[2:25:07] Het woord is aan de heer Essar.

[2:25:09] Ja, voorzitter. Ik had het niet over verplichtingen, hoor.

[2:25:11] Ik had meer als u naar een bedrijf toegaat waar veiligheidscursussen en certificaten nodig zijn,

[2:25:16] dat u die eventueel bespreekt met de mensen daar en dat u weet hoe dat in gang gaat daar.

[2:25:22] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:25:23] Ja, voorzitter. Nee, nogmaals, dat zal ik zeker doen.

[2:25:26] Het is een bedrijfsbezoek wat ik in ieder geval nog niet eerder heb gedaan.

[2:25:29] Ik ben wel met die minister samen met de arbeidsinspectie langsgeweest bij een bedrijf

[2:25:35] wat de boel niet helemaal op orde had bij een, ja, volgens mij dat ze het niet een inval noemen,

[2:25:40] maar in ieder geval we brachten een bezoekje aan een bedrijf, laat ik het dan maar zo zeggen,

[2:25:43] maar heel specifiek op de certificaten, daar heb ik me nog niet in kunnen verdiepen in de praktijk.

[2:25:49] Dus dat wil ik graag ook doen, dus die toezegging staat.

[2:25:55] Dan even kijken hoor.

[2:25:56] Vroeg de heer Kent nog wat betekent het als Schiphol uiteindelijk onfontoende stappen zet.

[2:26:04] Volgens mij hebben we het daar al over gehad, voorzitter.

[2:26:06] Dat de arbeidsinspectie gewoon ook lang zal blijven komen.

[2:26:09] Die zullen herinspecties doen.

[2:26:10] Die boeten zullen er niet minder om worden.

[2:26:14] Maar veel belangrijker nog, denk ik dat het is dat ik samen met de minister van INB...

[2:26:19] en eventueel ook vanuit de aandeelhoudersrol bij Schiphol

[2:26:23] gewoon ook de duimschroeven blijven aandraaien.

[2:26:25] Dit moet gewoon zo snel mogelijk in orde worden gemaakt.

[2:26:27] Al die zaken die ze kunnen doorvoeren, moeten ze gewoon doorvoeren.

[2:26:30] Daar hebben we met elkaar ook veelal termijnen op gezet.

[2:26:33] En als die termijnen niet worden gehaald, dan denk ik dat uiteindelijk

[2:26:39] de boetes wel om de hoek komen.

[2:26:41] Maar ik zou veel liever zien dat de termijn wel wordt gehaald

[2:26:43] en dat we gewoon met elkaar inzetten op een veilige, schone werkomgeving.

[2:26:48] Dat lijkt me veel prettiger.

[2:26:52] Dan het advies van de gezondheidsraad van Ulster aan Feinstof.

[2:26:55] Daar heb ik het volgens mij ook al eerder over gehad.

[2:26:59] De termijn heb ik volgens mij ook al genoemd.

[2:27:02] Ah nee, daar zou ik op terugkomen.

[2:27:03] Het streven is dat het advies in 2026 klaar is.

[2:27:06] Dus dat is wat ik daar als antwoord op kan geven.

[2:27:10] Dat ligt helaas nog wel wat verder in de toekomst.

[2:27:14] Het woord is aan de heer Van Kent.

[2:27:19] Ja, ik schrik hier wel een beetje van.

[2:27:21] Want dat betekent dat...

[2:27:23] Kijk, uit onderzoek blijkt nu dat de mensen die op die platformen werken...

[2:27:26] 50 procent van de tijd blootgesteld worden aan die ultrafijnstof.

[2:27:30] Dat dat zeer, zeer gevaarlijk en schadelijk is.

[2:27:35] En als we dan in 2026 pas grenswaarde krijgen...

[2:27:43] dan...

[2:27:44] Er moet wel eerder ingegrepen worden.

[2:27:46] Ik neem aan dat de staatssecretaris dat met de SP eens is.

[2:27:49] En de vraag is...

[2:27:51] We kunnen dus niet wachten op die grenswaarde.

[2:27:53] Op welke manier gaat de staatssecretaris dan ingrijpen?

[2:27:57] Want zo'n grenswaarde is natuurlijk wel belangrijk om ook echt een harde afspraak te kunnen maken

[2:28:01] over het terugdringen van uitstoot of het terugdringen van de hoeveelheid blootstelling.

[2:28:07] Dus ik schrik er een beetje van dat het pas in 2026 komt.

[2:28:10] En wat gaat de staatssecretaris in die tussentijd dan doen?

[2:28:14] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:28:16] Volgens mij zijn het twee dingen.

[2:28:18] Aan de ene kant de grenswaarde die uiteindelijk het ook handhaafbaar maakt.

[2:28:22] En aan de andere kant de verplichting van Schiphol om gewoon zich als goed werkgever te gedragen.

[2:28:27] Dus dat betekent dat we niet hoeven te wachten tot 2026 of met we bedoel ik eigenlijk Schiphol.

[2:28:32] Zij moeten gewoon hun werknemers uiteindelijk beschermen.

[2:28:35] Want ze weten dat ultrafijnstof uiteindelijk een schadelijke stof is.

[2:28:40] Dus daar moeten ze iets mee.

[2:28:41] Ook als er geen grenswaarden nu zijn.

[2:28:43] Daar hebben we volgens mij ook samen met de luchthaven al afspraken over gemaakt.

[2:28:47] Maar zij moeten dat ook echt zelf gaan doen.

[2:28:49] Dus we hoeven in die zin niet te wachten op de grenswaarde of Schiphol.

[2:28:52] Ik zeg op elke gegeven moment maar Schiphol moet daar gewoon mee aan de slag.

[2:28:55] Maar als we die grenswaarde hebben, dan kunnen we uiteindelijk ook makkelijker handhaven.

[2:28:59] Maar tot die tijd kan de luchthaven zeker maatregelen nemen.

[2:29:04] Het woord is aan de heer Van Kent.

[2:29:06] Ja, kan de luchthaven maatregelen nemen, maar kan de staatssecretaris niet handhaven?

[2:29:11] En volgens mij is dat wel de stok achter de deur die nodig is om...

[2:29:14] Want we hebben nu al heel vaak bij Schiphol gezien dat ze in woord van alles willen,

[2:29:18] maar qua daden ernstig tekort schiet.

[2:29:21] Ik bedoel, er liggen niet voor niks dwangssommen.

[2:29:23] En ik heb er eigenlijk nul vertrouwen in dat als er niet gehandhaafd wordt

[2:29:26] en er geen harde afspraken worden gemaakt,

[2:29:29] dat die blootstelling aan ultrafijnstof, dat dat opgelost gaat worden.

[2:29:33] Hoe ziet de staatssecretaris dat?

[2:29:35] Het wordt een staatssecretaris.

[2:29:37] Ja, voorzitter, ook zonder die grenswaarden wordt er dus al door de NLA

[2:29:41] gehandhaafd op gevaarlijke stoffen.

[2:29:43] Dus u vraagt heel specifiek grenswaarden ook voor ultrafijnstof.

[2:29:48] Daar zijn geen grenswaarden voor, maar wel voor die gevaarlijke stoffen.

[2:29:51] Daar wordt dus ook al op gehandhaafd.

[2:29:52] Maar het is wel belangrijk dat we uiteindelijk met elkaar grenswaarden stellen,

[2:29:55] zodat er nog beter gehandhaafd kan worden,

[2:29:57] zodat we nog betere afspraken eventueel ook kunnen maken

[2:30:00] voor de gezondheid van de werknemers die daar werken.

[2:30:03] Dus die grenswaarden hebben we wel nodig.

[2:30:05] Laat onverlet dat er nu ook gehandhaafd wordt

[2:30:08] en dat er nu ook vanuit de luchthaven als werkgever

[2:30:10] gewoon maatregelen getroffen moeten worden.

[2:30:16] Uitwoordiging aan de heer Van Kent.

[2:30:18] Ja, voorzitter, want is de staatssecretaris met ons eens

[2:30:21] dat als we doorgaan op de ingeslagen weg,

[2:30:24] dat er de komende jaren nog heel veel mensen doodziek zullen worden

[2:30:28] omdat ze blootgesteld worden aan ultrafijnstof?

[2:30:30] En vindt de staatssecretaris niet dat erbindende afspraken

[2:30:34] dan voordat die grenswaarde er zal zijn

[2:30:36] met Schiphol moeten worden gemaakt over de blootstelling aan dat ultrafijnstof?

[2:30:41] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:30:43] Ja voorzitter, ik vind dat er afspraken moeten komen.

[2:30:46] Alleen op het moment dat we niet een zorgvuldig rapport hebben ontvangen van de Gezondheidsraad,

[2:30:50] wat uitermate complex is en dat betekent dus ook dat er wat tijd voor nodig is,

[2:30:53] is het ook lastig om afspraken te maken.

[2:30:55] Dus daarom zijn die grenzwaarden nodig.

[2:30:57] Dan kunnen er nog duidelijkere afspraken worden gemaakt.

[2:31:00] En tot die tijd moeten luchthaven zeker maatregelen nemen.

[2:31:03] Maar pas als we dat advies uiteindelijk hebben,

[2:31:06] kunnen we nog beter het gesprek voeren over wat is uiteindelijk een goede grens

[2:31:10] en hoe moet die grens bereikt worden. Maar ik kan daar op dit moment zonder dat

[2:31:13] rapport heel ingewikkeld het gesprek over voeren en daarom is die grenswaard ook nodig

[2:31:16] en is dat rapport ook heel erg nodig, maar tot die tijd kan ik niet zover gaan als

[2:31:21] dat u nu wilt. Ik denk dat ik dit mini-debatje wel een

[2:31:27] beetje moet gaan afronden. Mag ik nog één opmerking maken?

[2:31:31] Bonusopmerking dan, ja nou komt-ie. Want voorzitter, ik vind het heel gek want

[2:31:37] De staatssecretaris praat eigenlijk met zichzelf.

[2:31:40] Want Schiphol is voor een groot deel bezit van de Rijksoverheid.

[2:31:45] Dus waarom zou de aandeelhouder en de staatssecretaris...

[2:31:49] niet samen een afspraak kunnen maken...

[2:31:50] over het terugdringen van de blootstelling aan ultrafijnstof?

[2:31:54] Omdat we allemaal weten dat het levensgevaarlijk is.

[2:31:57] En omdat we allemaal weten nu op basis van het rapport...

[2:31:59] dat de helft van de tijd mensen die op die platformen werken...

[2:32:02] aan die ultrafijnstof worden blootgesteld.

[2:32:04] Dus het is een...

[2:32:06] Nou, ik kan hele grote woorden gebruiken, maar mensen gaan eraan dood.

[2:32:10] En ik wil de staatssecretaris dus vragen om ook samen met de aandeelhouders te kijken

[2:32:13] of er wel, voordat die grenswaardes er zijn, daar wel duidelijke afspraken over gemaakt kunnen worden.

[2:32:20] Het woord is aan de staatssecretaris.

[2:32:22] Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:32:23] Er lopen nu volgens mij wel een aantal dingen door elkaar, want de aandeelhouderspet ziet, denk ik,

[2:32:29] niet zo zeer toe op de zaken die we hier nu bespreken.

[2:32:31] Dat doen we of vanuit de SNW of vanuit de IMW.

[2:32:34] Dus laten we die dingen ook niet met elkaar te snel vermengen.

[2:32:39] En volgens mij willen we uiteindelijk hetzelfde.

[2:32:42] Alleen het ingewikkelde is, en ik voer wel een gesprek, voorzitter,

[2:32:45] maar dan met uw Kamer nu, denk ik.

[2:32:46] Dus vooral niet met mezelf, maar ook echt hopelijk met u.

[2:32:50] Ik wil het ook.

[2:32:51] Alleen ik heb daar eerst dat advies van die gezondheidsraad voor nodig

[2:32:55] voordat ik een goed gesprek kan hebben over wat zijn dan precies die grenswaarden.

[2:32:59] Want dat is gewoon heel complex.

[2:33:00] Maar tot die tijd, en dat ben ik wel met u eens,

[2:33:03] moet er gewoon maatregelen genomen worden en dat doet Schiphol ook.

[2:33:06] En op het moment dat ze dat verzaken of verzuimen,

[2:33:09] dan zal de arbeidsinspectie alsnog optreden.

[2:33:18] De heer Kisteman vroeg voor een vangnet van kleine ondernemers

[2:33:25] met betrekking tot de asbest.

[2:33:30] Ik gaf aan dat dat samenhing met die verjaringstermijn.

[2:33:34] Want als die verjaringstermijn uiteindelijk zou vervallen,

[2:33:37] dan zou er een probleem kunnen ontstaan voor kleine ondernemers.

[2:33:41] En nu speelt het probleem dus nog niet.

[2:33:43] Dus volgens mij, tenzij we echt helemaal langs elkaar heen praten,

[2:33:47] heb ik het gevoel dat die dertig jaar op dit moment er juist voor zorgen

[2:33:50] dat die kleine ondernemer nu geen probleem heeft.

[2:33:53] Maar, en dat is de wens van uw Kamer,

[2:33:55] ga in gesprek met de staatssecretaris van Rechtsbescherming.

[2:33:58] Als we tot de conclusie komen dat die dertigjarige termijn vervalt,

[2:34:01] dan zou dit wel een probleem kunnen worden.

[2:34:03] Dus mijn voorstel aan u zou zijn

[2:34:05] dat op het moment dat ik dat gesprek heb gehad met de staatssecretaris van rechtsbescherming

[2:34:08] en we komen tot een andere werkelijkheid over die termijn,

[2:34:12] dat we dit daar dan ook meteen in meenemen.

[2:34:18] Een vraag, voorzitter, nog van de heer Van Kent over de teelhulpen.

[2:34:23] Uiteindelijk is het gewoon een eis vanuit de NLA dat alles wordt geautomatiseerd.

[2:34:27] En ik denk wel dat u me een goed advies heeft gegeven van

[2:34:30] kijk nou goed hoe die teelhulpen uiteindelijk ook in de praktijk werken

[2:34:33] en ga daarbij ook in gesprek met de ARBO-artsen die constateren dat een teelhulp niet meteen betekent

[2:34:39] dat er geen arbeidsomstandigheden zijn die negatief kunnen uitpakken.

[2:34:44] Dus volgens mij is dat iets wat ook in het proces van hoe gaan we dit beter doen voor de mensen die daar werken,

[2:34:49] dat zal niet in één keer helemaal goed gaan.

[2:34:51] Ik denk dat dat ook gewoon het eerlijke verhaal is en dat we zullen moeten kijken naar welke teelhulp werkt wel en welke werkt niet.

[2:34:57] Daar zullen we echt nog met elkaar wel een aantal keer over te spreken komen.

[2:35:00] maar laten we voor nu in ieder geval inzetten op dat die teelhulp zo snel mogelijk komt

[2:35:05] en dat de luchthaven dat zo snel mogelijk in orde maakt.

[2:35:09] De heer Esser vroeg naar de asbestdaken, daar hebben we het volgens mij over gehad.

[2:35:14] De nationale kop, voorzitter, van de VVD.

[2:35:18] Kunt u bevestigen dat het hier gaat om een nationale kop?

[2:35:21] En dan ging het over de schilders, de kappers en u noemde nog een groep, die ik even kwijt ben.

[2:35:28] Schoonmakers.

[2:35:30] Ik zou dat punt graag mee willen nemen in de rapportage die ook met de verfbranche wordt besproken.

[2:35:39] Het gaat nu in ieder geval om een eisen van de NLA.

[2:35:43] En ik wil eigenlijk voor nu de discussie over de nationale kop heel even laten liggen, als u dat goed vindt.

[2:35:51] Ik zou eigenlijk willen kijken naar hoe kunnen we, als daar toch sprake van zou zijn, want dat geeft u aan,

[2:35:56] Hoe kunnen we ervoor zorgen dat er uiteindelijk hetzelfde doel wordt behaald

[2:36:00] zonder al te veel extra regelgeving?

[2:36:02] Want dat is volgens mij de onderliggende vraag.

[2:36:04] En daar komen we, denk ik, in de brief die ik u ook al heb toegezegd,

[2:36:09] dan verder over te spreken.

[2:36:12] De heer Kisterman.

[2:36:13] Ja, voorzitter, dank. Nee, dat is prima.

[2:36:16] Maar mijn vraag is dan, zou u dan gewoon kunnen toezeggen

[2:36:18] of u er echt serieus naar wil kijken naar dit probleem?

[2:36:22] Dat is volgens mij bedoeld, maar dat zou echt gewoon...

[2:36:26] Uitwoordiging aan de staatssecretaris.

[2:36:27] Volmondig, voorzitter.

[2:36:30] De heer Van Kent vroeg over de werkvloer en u refereerde aan de Fion, als ik het goed heb.

[2:36:40] Er loopt nu een onderzoek en we hopen eigenlijk dat dit najaar, de brief waar ik het volgens mij ook al over heb gehad,

[2:36:47] dat ik u daar, dus dat is voor 21 december, meer over kan vertellen.

[2:36:53] vertellen en als u zegt ja daar ben ik nog niet tevreden over dan kunt u uiteindelijk altijd

[2:36:58] via middelen die de kamer heeft dat nog verder aanscherpen bijvoorbeeld met moties of mandamenten

[2:37:02] maar laten we eerst die brief dan afwachten 21 december is redelijk dicht dichtbij dan bent u

[2:37:14] denk ik aan de beantwoording van de tweede termijn nog een vraag van mevrouw patijn een vraagje mooi ja

[2:37:21] U gaf aan voor de verjaringen van de ASBIS-staatssecretaris dat u het gesprek nog heeft met

[2:37:28] de staatssecretaris van Rechtsbescherming.

[2:37:31] Ik zou wel aan willen dringen, want deze mensen hebben niet zo veel tijd meer, als ze nu ontdekken

[2:37:34] dat ze ziek worden, om daar echt snelheid mee te maken.

[2:37:40] Zullen we afspreken dat we er dan ook voor dit najaar op terugkomen?

[2:37:44] Dan hebben we die deadline van 21 december met elkaar.

[2:37:48] Maar ja, voor 21 december.

[2:37:56] Helder.

[2:37:58] Ik concludeer dat we geen vragen meer hebben en dat de tweede termijn is afgeroemd.

[2:38:03] En dan rest mij nog de schone taak, net als ik me verslik, om de toezeggingen met u door te nemen.

[2:38:16] En misschien wel belangrijk, ook in het commissiedebat vinden we toezeggingen fijn.

[2:38:21] Dat scheelt moties.

[2:38:22] En wij willen altijd graag een termijn erbij hebben.

[2:38:25] Dus dat wordt denk ik de belangrijkste vraag bij een aantal toezeggingen.

[2:38:28] Toezegging 1. De staatssecretaris komt terug op de vereenvoudigingsmogelijkheden van de R.I.N.E.

[2:38:35] in de voortgangsbrief over de Arbovisie.

[2:38:38] En dat doet onze staatssecretaris eerst de helft volgend jaar.

[2:38:46] Toezegging 2. De staatssecretaris neemt de vraag van het lid Partijn over de voorhandse aannemelijkheid

[2:38:53] mee in de voortgangsbrief voor het einde van het jaar.

[2:39:02] De staatssecretaris komt terug op de verjaringstermijn asbestschade na overleg

[2:39:08] met de staatssecretaris rechtsbescherming.

[2:39:11] Deze brief komt in het najaar, uiterlijk 21 december.

[2:39:18] De staatssecretaris komt in een brief terug op de regeldruk voor bedrijven

[2:39:22] naar aanleiding van de asbestrichtlijn.

[2:39:25] Daar heb ik nog een termijn bij nodig.

[2:39:34] Eerste helft volgend jaar, hoor ik, voorzitter, in mijn oor.

[2:39:39] Persoonlijk vind ik eerste helft volgend jaar.

[2:39:40] Dat loopt dan tot 30 juni.

[2:39:45] Kijk even naar links.

[2:39:46] Vinden wij dat vroeg genoeg?

[2:39:47] Dat vinden wij vroeg genoeg.

[2:39:48] Dus dat is prima. Eerste helft volgend jaar.

[2:39:50] Dan gaan we naar toezegging nummer vijf.

[2:39:53] De staatssecretaris komt in een brief terug op de situatie op Schiphol,

[2:39:56] na overleg met de minister van INW en Schiphol.

[2:39:59] Deze brief komt in het najaar, uiterlijk 21 december.

[2:40:02] Een toezegging 6.

[2:40:05] De staatssecretaris informeert de Kamer in het voorjaar over de voortgang van de bouwplaats-ID

[2:40:10] aan het lid van Kent toegezegd.

[2:40:13] En dat was in het voorjaar, dus in het eerste helft van 2025.

[2:40:18] Voorjaar, eerste kwartaal.

[2:40:21] O, voorjaars eerste kwartaal.

[2:40:23] Oké, grappig.

[2:40:24] Ik zou zeggen april, mei, juni.

[2:40:26] Ik hoor de staatssecretaris niet protesteren.

[2:40:30] Dus u zegt Q1.

[2:40:31] Ik vind Q1 prachtig.

[2:40:33] En als de staatssecretaris dat ook vindt?

[2:40:34] Helemaal goed. Dan gaan we naar de zevende.

[2:40:37] De staatssecretaris informeert de Kamer in een brief over toegang op de werkvloer

[2:40:42] voor vakbonden aan het lid Fakent en deze brief komt dit najaar.

[2:40:51] Uitdruk 21 december. Helemaal goed.

[2:40:53] Dan is er nog een twee minuten debat aangevraagd.

[2:40:56] Met als eerste spreken het lid Kisteman van de VVD.

[2:41:00] En als niemand er verder nog een opmerking over heeft dan.

[2:41:03] Oh, je mist er een, die staat hier.

[2:41:07] Dat is dan toezegging nummer 8.

[2:41:09] De staatssecretaris brengt het risico op beroepsziektes voor uitzendkrachten in kaart.

[2:41:14] En schrijft hier een brief over.

[2:41:17] Uiterlijk wordt meegenomen in de Arbovisiebrief, voorzitter.

[2:41:29] Dat is dezelfde brief als uit toezegging nummer 1, volgens mij.

[2:41:33] Dus volgens mij is dat akkoord ook voor mevrouw Partijn.

[2:41:36] Volgens mij zijn we rond.

[2:41:37] Als niemand nog een nabrander heeft, dan sluit ik deze vergadering.

[2:41:41] Dank voor uw komst en tot de volgende keer.