Leefomgeving (tweede termijn)

[0:00:00] Goedenavond dames en heren hier op de publieke tribune.

[0:00:08] Zij niet thuis voor de buis zitten mee te kijken, maar uiteraard hier in deze zaal.

[0:00:13] Welkom staatssecretaris en ambtelijke ondersteuning.

[0:00:17] We zijn hier bij elkaar gekomen voor de tweede termijn van de commissie Leefomgeving.

[0:00:24] We hebben de eerste behandeling gehad op 24 april.

[0:00:28] Ik moet gelijk zeggen, dank aan iedereen die heeft meegeholpen om het toch weer zo vlot op de agenda te krijgen, zodat er niet te lange tijd tussen zit.

[0:00:39] Het is tweede termijn, zoals ik al zei.

[0:00:41] Dat betekent een spreektijd van 1 minuut 20 per fractie.

[0:00:47] Mijn voorstel is om twee interrupties te doen.

[0:00:49] We hebben namelijk een uur staan voor deze commissieverradering.

[0:00:52] De toezeggingen uit de eerste termijn zijn al vorige keer allemaal benoemd en door de heer Bamenka van D66 is toen al een twee-minuten-debat aangevraagd.

[0:01:05] En dan voor degenen die niet weten welke kant we hier links van mij bezitten, dat is de heer Bamenka van D66.

[0:01:13] Mevrouw Wingelaar van NSC, de heer Gabriels van GroenLinks, Partij voor de Arbeid, de heer Buijzen van de VVD en de heer Perik van BVB.

[0:01:24] En zelf ben ik bouwadministrair van de Partij voor de Vrijheid, de PVV.

[0:01:29] En ik neem momenteel nog een neuswaar als voorzitter.

[0:01:33] Maar van acte.

[0:01:34] En ik zou maar gelijk willen beginnen.

[0:01:36] Dus ik geef de heer Bamenka als eerste het woord.

[0:01:39] 1 minuut 20 heeft u. Ja, zucht.

[0:01:43] dank voorzitter en ook dank aan de staatssecretaris voor zijn antwoorden.

[0:01:47] Ik moet alleen even zeggen dat ik het gevoel van urgentie niet echt bij het kabinet voel.

[0:01:52] We worden eigenlijk constant van het kastje naar de muur gestuurd en dat terwijl er mensen ziek blijven worden.

[0:01:57] Ik blijf

[0:01:58] Ook met wat vragen zitten over de financiële keuze rondom het Schone Luchtakkoord.

[0:02:02] We weten nu al dat er concrete stappen genomen moeten worden om de doelen te behalen.

[0:02:07] Dus ik snap niet waarom er dan niet nu al vast geld gereserveerd wordt om onze schone lucht schoon te maken en te houden.

[0:02:15] Zou de staatssecretaris dit kunnen toelichten?

[0:02:17] Voorzitter, ik blijf maar drukken in het kaartbrengen van de PFAS-lozingen.

[0:02:22] Onze onderburen is het gelukt.

[0:02:24] Maar ons kan het pas over zeven jaar op zijn vroest.

[0:02:26] En de staatssecretaris heeft daar nog steeds geen antwoord op gegeven.

[0:02:30] En nu bereiken mij inderdaad signalen van mensen die zeggen van, goh, er zijn innovatieve manieren om dat sneller te kunnen.

[0:02:36] Is de staatssecretaris bereid om dat te verkennen?

[0:02:40] En daarnaast nog een... Ik heb een werkbezoek gehad in Helmond waar daar...

[0:02:44] Er sprake was van een PFAS-lozing in het riool.

[0:02:48] Daar hebben we kort over gesproken, vorige keer graag.

[0:02:51] Wil ik nog van de staatssecretaris weten in hoeverre de staatssecretaris Helmond daarin ondersteunt om het daar schoon te krijgen.

[0:02:57] Tot slot.

[0:02:58] En wat vindt de staatssecretaris van universele waarschuwingslabels op PFAS-houdende producten?

[0:03:03] Zodat mensen goed geïnformeerd zijn, kan de staatssecretaris onderzoeken welke mogelijkheden er zijn voor dit soort waarschuwingslabels.

[0:03:10] Dank u wel.

[0:03:12] Ik dank u ook, heer Babenka.

[0:03:14] Dan ga ik snel door naar mevrouw Vingelaar.

[0:03:16] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:03:17] En ook mijn dank aan de staatssecretaris voor de beantwoording van de vragen.

[0:03:21] Met betrekking tot BOMIX voor gebruik bij de verbreding van de A2, nog een aanvullende opmerking.

[0:03:26] Want voorzitter, het betreft hier namelijk ook nog het waterbeschermingsgebied.

[0:03:30] En u behandelde in het commissiedebat mijn vragen onder het kopje staalslakken.

[0:03:34] U heeft toegezegd om te onderzoeken of grootzalige gebruik van staalslakken

[0:03:38] uitsluiten valt.

[0:03:39] Zou dit ook kunnen gelden voor Bomics?

[0:03:42] Daarnaast, voorzitter, gaf de staatssecretaris aan in verband met het onderzoek van RIVM rondom Camelot dat er nog meerdere meetmethoden worden onderzocht.

[0:03:50] Wanneer komt er duidelijkheid over deze meetmethode en wordt er bij die meetmethode wel ook gekeken naar het gezamenlijke risico van meerdere stoffen in de lucht en dus niet per stof afzonderlijk?

[0:04:01] En verder ben ik erg benieuwd naar de twee openstaande antwoorden van mijn vragen waar de staatssecretaris in tweede termijn nog op zou terugkomen.

[0:04:09] Dank u wel, voorzitter.

[0:04:13] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:04:14] In het eerste termijn hebben we aandacht gedraagd voor een PFAS-lozingsverbod, verbod op PFAS-houdende producten en ook een verbod op PFAS-houdende textiel.

[0:04:24] En de staatssecretaris heeft heel netjes gezegd dat daar voor 21 juni een brief komt en daar zijn we heel dankbaar voor.

[0:04:29] Dus dat wil ik even gezegd hebben.

[0:04:31] Als er ook maar actie, niet alleen een brief is, maar ook een brief met actie waarin dan ook al

[0:04:37] handelingen staan en daarom wil ik daar graag een toezegging op dat daar in die brief ook handelingen staan.

[0:04:44] En het tweede wat ik zou willen vragen is, u heeft een toezegging gedaan aan de heer Boutkamp geloof ik om op bezoek te gaan bij een maritiem bedrijf die soms ook lobbyen om niet bij PFAS te gaan verbieden.

[0:04:57] Ik zou u ook willen vragen om dan ook op een werkbezoek af te leggen aan een bedrijf wat wel PFAS uitfaceert.

[0:05:05] Om niet alleen op bezoek te gaan bij partijen die voor PFAS zijn en die PFAS willen behouden in allerlei producten, ondanks dat mensen daar ziek van worden, maar dat dan ook te compenseren door naar

[0:05:15] nieuwe innovatieve bedrijven te gaan die zonder PFAS werken.

[0:05:18] Graag daar dan ook een toezegging op.

[0:05:20] En ik zou graag willen horen van de staatssecretaris hoe het zit met het overlegorgaan fysieke leefomgeving, want ons bereiken daar zeer vervelende signalen over dat een heel groot deel van de omwonenden daar uitgestapt is, de inhoud afgewezen heeft.

[0:05:36] En ik zou graag daar een reflectie van de staatssecretaris op willen.

[0:05:38] Verder dank u wel voor de toezeggingen ten aanzien van staatslakkentata en het voorzichtsprincipe en PFAS uit de eerste termijn.

[0:05:44] Dank u wel.

[0:05:47] Ik dank ook heer Gabriels.

[0:05:49] De heer Buizen.

[0:05:51] Dank u wel, voorzitter.

[0:05:51] En ook mijn dank aan de staatssecretaris voor de beantwoording van de vragen in eerste termijn.

[0:05:56] De VVD heeft een pleidooi gevoerd voor de vergunningsverlening voor wat betreft defensie.

[0:06:01] We hebben aandacht besteed aan de markt voor weerbedrijven en aan de problematiek voor lachgassilinders.

[0:06:07] Over de eerste twee onderwerpen ben ik tevreden met de toezeggingen.

[0:06:11] Voor wat betreft de problematiek met de lachgassilinders heeft de staatssecretaris op zich

[0:06:16] wel actiebreidheid getoond en is het ministerie ook bezig om vanmiddels handhaving, controles en een beweging om de explosiegevaar in een vroegtijdig stadium bij die cilinders weg te halen, bij afvalverbrandingsinstallaties.

[0:06:33] Maar toch zat ik te denken van

[0:06:35] Ja, is dit een proces wat wel goed afgestemd verloopt met de gemeentes?

[0:06:39] En u kon in de beantwoording ook niet echt met accurate cijfers komen over het aantal explosies, over het aantal gevonden cilinders.

[0:06:48] Dus ik zou eigenlijk daar wat meer cijfers achter willen krijgen om het probleem in de toekomst nog accurater aan te kunnen pakken.

[0:06:56] Dus mijn vraag aan de staatssecretaris is van, goh, heeft u dat nu in beeld, deze cijfers?

[0:07:02] En zo nee, ja, dan mogelijk dien ik daar dan een motie over heen.

[0:07:11] Dank u wel.

[0:07:13] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:07:14] Ik zou graag aan de heer Buijzen van de VVD willen vragen hoe de VVD de oplossing ziet in het tegengaan van die lachgassilinders die overal liggen, omdat er al verschillende moties zijn ingediend, ook onder andere door de voorzitter zelf en mijzelf, om een innamepunt te organiseren met statiegeld, omdat wij de problemen ten aanzien van die lachgasontploffingen ook zien.

[0:07:37] Die zijn toen niet gesteund door de VVD en de VVD heeft hier wel en voor lachgassilinders

[0:07:40] Ik vraag me af wat u dan als oplossing ziet.

[0:07:42] Dus een concrete oplossing om die problematiek tegen te gaan van al die ontploffingen in al die afvalverbrandingscentrales.

[0:07:50] Dank u wel, voorzitter.

[0:07:51] En ook in de eerste termijn heb ik volgens mij deze vraag al beantwoord, maar ik doe het met liefde nogmaals.

[0:07:57] Namelijk, kijk, er zijn verschillende moties ingediend, oplossingen aangereikt, waarvoor ook sympathie vanuit de VVD echter.

[0:08:04] Wij staan negatief ten opzichte van ideeën en oplossingsrichtingen die eigenlijk het gebruik van lachgas legitimeren.

[0:08:10] Dus als je indamepunten creëert of je gaat een statiegeldsysteem creëren, ja, dan legitimeer je daar eigenlijk het gebruik van lachgas mee.

[0:08:19] En dat willen we niet.

[0:08:20] We willen gewoon eigenlijk op stuk beleid op het gebruik van lachgas.

[0:08:24] Dat is iets wat de staatssecretaris terecht ook van zei.

[0:08:27] Daar zetten we als kabinet op in.

[0:08:30] Maar tegelijkertijd heb je die zooi, die cilinders die terugkomen.

[0:08:35] En daar moet een goede regeling voor zijn met gemeentes.

[0:08:38] Gemeenten zitten in de penarie op dat vlak.

[0:08:42] En het zijn juist de gemeentes die de cijfers kunnen aanbieden.

[0:08:45] Is er een daling waarneembaar mogelijk door het beleid van het kabinet?

[0:08:48] Of is er een stijging?

[0:08:50] En kunnen we ook met elkaar wellicht tot regelingen komen in het verlengde van andere drugsdumpingregelingen.

[0:08:57] In andere terreinen van drugsdumping wordt ook wel eens wat gedaan vanuit het kabinet.

[0:09:01] En in die richting zou het wellicht gezocht kunnen worden.

[0:09:04] Maar eerst de cijfers, wat ons betreft.

[0:09:07] Voor de heer Gabriels was dat nog niet voldoende, dus die doet een tweede interruptie.

[0:09:11] Het hele veld schreeuwt om directe oplossingen.

[0:09:12] Dit duurt al een jaar en in de tussentijd ontploffen die dingen nus nog steeds.

[0:09:16] Dus voor ons zeer onvoldoende en teleurstellend weinig concreet deze oplossing.

[0:09:22] Meneer Buijzen, ik hoor geen vragen, maar u mag reageren, kort.

[0:09:26] Daarmee legitimeert GroenLinks PvdA het gebruik van lachgas en dat kan ik toch absoluut niet voorstellen in deze tijd.

[0:09:31] Goed, ik denk dat u beiden op dit moment nog niet op één lijn zitten.

[0:09:37] Dat is een voorzichtige conclusie van deze voorzitter.

[0:09:39] Heer Pierik.

[0:09:41] Ja, dank voorzitter.

[0:09:42] En ik wil ook de staatssecretaris allereerst bedanken voor zijn antwoorden in de eerste termijn.

[0:09:47] Heel fijn.

[0:09:49] In de eerste termijn ben ik uitgebreid ingegaan op geurhinder.

[0:09:52] Ik heb toen op verschillende manieren duidelijk gemaakt dat de beleving van geur voor de een een totaal andere beleving kan zijn dan voor een ander.

[0:10:00] Zo weten we bijvoorbeeld dat de geur van houtverbranding, een barbecue of een koeienstal heel verschillende geurbelevingen op kan leveren.

[0:10:08] Voor de BBB-fractie staat echt als een paal boven water dat de geur van voudrijbedrijven nooit mag leiden tot een gedwongen sluiting van een voudrijbedrijf.

[0:10:16] Natuurlijk zullen bedrijven zowel in de landbouw als ook daarbuiten geluids- en geuroverlast zoveel mogelijk moeten beperken.

[0:10:23] Gelukkig zijn er ook talrijke innovaties die volop meewerken om die geurhinder verder te beperken.

[0:10:30] Daarom wil ik in deze tweede termijn de staatssecretaris nog twee aanvullende vragen stellen.

[0:10:34] Allereerst, welke innovaties ziet de staatssecretaris om de geuroverlast op veehouderijbedrijven nog verder te beperken?

[0:10:40] En hoe kan hij de inzet van deze innovaties stimuleren?

[0:10:45] Er zijn inmiddels technologische ontwikkelingen die het meten van geurhinder met behulp van sensoren,

[0:10:53] olfactometers en elektronische neuzen verder kunnen objectiveren.

[0:10:58] En dat is iets wat de BBB-fractie graag wil, objectief vaststellen van wat voor geurhinder er nu ontstaat bij verschillende bedrijven.

[0:11:08] En mijn vraag is dan ook welke stappen gaat de staatssecretaris zetten om het meten van geurhinder verder te objectiveren?

[0:11:14] Dat was het, voorzitter.

[0:11:15] Dank u wel.

[0:11:16] Dat vermoeden had ik al dat u aan het afronden was, want u zat namelijk uit mijn linker ooghoek gezien in de rode lijn.

[0:11:24] Maar goed, u krijgt een interruptie van het lid Kostiets, dus u kunt uw spreektijd nog even verlengen.

[0:11:31] Ik help de BB heel graag.

[0:11:35] De taak van deze staatssecretaris is niet om zich bezig te houden met de innovaties, maar om de rechten van onze burgers, de omwonenden, wettelijk te beschermen.

[0:11:45] En de rechter heeft uitgesproken dat die rechten al die jaar wettelijk niet zijn beschermd door de overheid.

[0:11:52] Dat is gewoon een hele foute wet, de hele tijd in stand gehouden door een bepaalde achterban.

[0:12:00] aan de kant van de agrolobby.

[0:12:02] Er kent de BBB op zijn minst die rechtelijke uitspraak, dus dat er jarenlang de rechten van omwonenden van veehouderijen zijn geschonden en dat het gecorrigeerd moet worden door deze staatssecretaris.

[0:12:15] Dank voor deze vraag.

[0:12:18] Wat de BBB-fractie vooral ziet, is dat de geurhinder van heel veel bedrijven in de landbouw door allerlei innovatieve maatregelen behoorlijk is verminderd.

[0:12:27] Dat blijkt ook uit allerlei onderzoeken.

[0:12:28] Ook het rapport van het RIVM bewijst dat.

[0:12:32] Als we kijken naar de geurrinder vanuit de landbouw... en we vergelijken dat met de geurrinder vanuit allerlei andere entiteiten... dan staat landbouw echt niet op de eerste plaats, maar op de vijfde plaats.

[0:12:46] Ik denk dat er al heel veel...

[0:12:49] progressie geboekt wordt als het gaat om het terugdringen van die geurrinder.

[0:12:53] En daar zullen we ook de komende jaren volop mee verder gaan.

[0:12:57] En wat mij betreft kunnen innovaties daar nog verder een belangrijke rol in spelen, maar innovaties die hebben in het verleden ook al bewezen dat ze behoorlijk werk maken van het terugdringen van die geurrinder.

[0:13:09] Ik bedoel, ik hoef maar even te refereren aan luchtwassers, maar je hebt ook het toepassen van mest en dat gebeurt ook in Nederland.

[0:13:15] Kunt u gaan afronden in uw beantwoording, meneer Peerik?

[0:13:17] Prima, dan is dit mijn antwoord.

[0:13:25] Dank u wel, voorzitter.

[0:13:29] Ja, voorzitters, luchtwassers zijn voor niemand gezond.

[0:13:32] Maar ik wil graag een antwoord op deze concrete vraag.

[0:13:35] Vindt de BBB, samen met de rechter en alle experts, dat de huidige wet- en regelgeving onvoldoende onze burgers, omwonenden beschermt en dat deze staatssecretaris die wet zo moet aanscherpen dat die burgers wel worden beschermd tegen de overlast van de veehouderij?

[0:13:54] Ja goed, volgens mij is heel duidelijk dat er in die landbouw hele serieuze stappen gezet worden om die burgers verder te beschermen tegen niet alleen geurhinderen maar ook geluidsoverlast.

[0:14:05] Er zijn allerlei maatregelen voor bedacht en ik denk dat er al serieuze stappen gezet worden om die maatregelen verder te implementeren en de BBB die zal alles eraan doen om ook die maatregelen te stimuleren die een verdere beperking van geurhinderen zullen gaan opleveren.

[0:14:23] U heeft helaas geen derde interruptie.

[0:14:27] U krijgt nu het woord voor uw eigen inbreng voor de tweede termijn.

[0:14:35] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:14:37] Ik moet zeggen, ik heb nog geen enkele extra concrete ingreep gezien van deze staatssecretaris als het gaat om bescherming van de gezondheid van mens, dier en milieu, anders dan al wel eens ingezet wordt voor het kabinet.

[0:14:50] En ik verwacht toch echt meer van deze staatssecretaris.

[0:14:52] Dat heb ik ook vaker gezet en dat wil ik de komende tijd toch echt wel zien.

[0:14:55] Misschien wel richting die wet over Geurwinder.

[0:14:58] Over het schone luchtakkoord en meer geld daarnaartoe in de eerste termijn heeft de staatssecretaris erkend dat dat inderdaad misschien wel geld bij zou moeten.

[0:15:06] Ik zuit me aan bij het betoog van D66.

[0:15:10] In de voorgangsbrief Industrie en Omwonenden staat een juridisch onderzoek over omgang met vergunningen en onzekere risico's.

[0:15:16] De conclusie is de regelgeving moet zo worden aangepast dat de informatiepositie van het bevoegd gezag ten opzichte van bedrijven verbeterd wordt.

[0:15:23] Gaat de staatssecretaris nu ook daadwerkelijk werken aan regelgeving om de informatiepositie van het bevoegd gezag ten opzichte van bedrijven te verbeteren?

[0:15:30] En kunt u toezeggen om dit jaar nog een concreet wijzigingsvoorstel in gang te zetten?

[0:15:35] Tenslotte, gisteren hebben omwonenden afstand genomen van het rapport over de Nationale Dialoog Gezonde Leefomgeving.

[0:15:41] Ze stellen onder andere dat het rapport ten onrechte suggereert dat er een breed draagvlak bestaat onder omwonenden voor de opgenomen adviezen.

[0:15:47] En dit is heel zorgwekkend.

[0:15:49] Kan de staatssecretaris toezeggen hierover met omwonenden in gesprek te gaan voor de zomer om te kijken hoe dit anders kan worden ingericht en dat omwonenden serieus genomen worden en zich niet alleen voelen gebruikt en hierover voor het reces terug te koppelen aan de Kamer?

[0:16:05] Dank u wel.

[0:16:06] Ik dank u ook het lid Korsis en dan kijk ik toch meneer Buizen even aan.

[0:16:10] Zou u ze vriendelijk willen zijn even het voorzitterschap willen overnemen?

[0:16:17] Ik ben niet in het hoogste in rang, denk ik.

[0:16:20] Maar ik wil dat heus al doen.

[0:16:22] U was de enige die even niet in z'n papieren zat te kijken, zoals de rest.

[0:16:26] Als de rest oké is dat ik, ondanks een lagere anciëniteit, toch deze voorzitterschap tijdelijk overneem, dan doe ik dat met liefde.

[0:16:34] Dus gaat uw gang, heer Boutkamp.

[0:16:37] Dank u wel, heer Buijzer.

[0:16:38] Dan ga ik snel van start.

[0:16:40] Onze dank gaat ook uit naar de staatssecretaris, maar goed toch, voorzitter.

[0:16:47] Nederland krijgt een gekocht feestje onder de naam Navotop.

[0:16:51] Dit pompeus Navo-circus doet ons land aan waar blijkbaar geen enkele regels voor gelden qua overlast, veiligheid, natuur en milieu.

[0:17:00] Groen wordt opgeofferd, wegen worden afgesloten en een primaire landingsbaan op Schiphol wordt er voor vrijgemaakt.

[0:17:06] Gevolg hiervan is dat er door het gebruik van de secundaire banen er wederom onnodige overlast in staat voor de leefomgeving.

[0:17:12] Terwijl in de prachtige provincie Vlevoland een kant-en-klaar vlieg had gereedlicht om deze poppenkast te ontvangen en van het nodige natje en droogje te voorzien.

[0:17:21] Dit had zeker de gestegen kosten aanzienlijk verminderd en dit past in de lijn van de PVV haalbaar, betaalbaar en realistisch.

[0:17:29] Alles zit op slot in dit land, maar voor dit theater, waarmedag Nederland het portemonnee voor heeft moeten trekken, valt er weinig te lachen.

[0:17:36] Is alles geoorloofd en is het eigenlijk om te janken?

[0:17:39] De vraag is dan ook, deelt de staatssecretaris onze mening?

[0:17:43] Ik heb nog even een paar seconden en dan wil ik toch even terugkomen op de vragen die ik gesteld heb over de windmolens en het antwoord daarop van de staatssecretaris.

[0:17:50] Ja, wij ons bereiken toch signalen dat er nog steeds provincies bezig zijn op basis van de zeer oude normen toch proberen plannen zeg maar er doorheen te jagen en daarmee omwonenden toch zeg maar met overlast op te zalen.

[0:18:02] Kan de staatssecretaris hier toch wat aan gaan doen?

[0:18:05] Dank u wel.

[0:18:06] Ik zag precies op tijd meneer Boutkamp.

[0:18:09] Dus zijn er nog interrupties?

[0:18:11] Niet?

[0:18:11] Dan geef ik graag het woord terug.

[0:18:13] Ik kijk naar de staatssecretaris hoeveel tijd hij nodig heeft om dit te beantwoorden.

[0:18:25] Maar de hulptroepen komen al binnen, zie ik.

[0:18:28] Toch heb ik tien minuutjes nodig omdat er nog best wel veel vragen zijn gesteld door de commissie.

[0:18:33] Gezien de tijd moet dat gaan lukken.

[0:18:35] Dan schors ik de verradering tot half zeven.

[0:30:58] Goedenavond.

[0:31:01] Ik heropen de vergadering na een schorsing om alle gestelde vragen te kunnen beantwoorden aan de Kamerleden.

[0:31:16] Hoeveel mapjes heeft de staatssecretaris?

[0:31:20] Voor ieder Kamerlid heb ik één mapje, waarbij ik ook direct de openstaande vragen van de eerste termijn mee zal nemen, maar dat zal ik vermelden als het een openstaande vraag is.

[0:31:29] Dus wij krijgen exclusief per Kamerlid een mapje?

[0:31:32] Dat is de intentie, ja.

[0:31:34] Dat is de intentie.

[0:31:34] Nou, dat is bij mij weten een primeur.

[0:31:38] Dus als u dan zou willen beginnen bij de heer Bamenga, dan... Ik verneem ook graag in de evaluatie erna of dat wel of niet wordt geaccepteerd, want dan kunnen we dat in de praktijk misschien wat vaker gaan toepassen.

[0:31:50] Nou, we gaan het zien, want we hebben nog een half uurtje te gaan.

[0:31:52] Dus laten we snel van start gaan.

[0:31:53] Dank voorzitter.

[0:31:54] Allereerst D66, de heer Bamenga.

[0:31:57] Nog een vraag van de eerste termijn die open stond.

[0:32:00] De vraag was, kan ik toezeggen om de consument beter te informeren, bijvoorbeeld door middel van universele waarschuwingslabels op producten met PFAS?

[0:32:07] U heeft het er net ook over gehad.

[0:32:08] Essentie van de antwoord is eigenlijk nee en ik zal uitleggen waarom.

[0:32:13] Gevastbeschermingsmiddelen en biociden worden geclassificeerd volgens Europees geharmoniseerde kaders, waaronder de verordening over de indeling, etiketering en verpakking van stoffen en mengsels.

[0:32:23] Maar voor PFAS is geen officiële klassificatie beschikbaar.

[0:32:27] Dus er is ook geen juridische basis om de gevraagde aandading op etiketten te plaatsen.

[0:32:32] Bovendien is er ook sprake van de Europese markt.

[0:32:34] Dus nationale verplichting kan leiden tot disproportionele uitvoeringskosten.

[0:32:39] En het dergelijke verplichting zal ook primair op het Europees niveau opgepakt moeten worden.

[0:32:43] Wat ik wel kan aangeven, richting de heer Bemenga, is...

[0:32:46] Er zal ook gerichte informatie aan consumenten via de website waar zit wat in.

[0:32:51] En later dit jaar ook de beschikbaarheid van aanvullende informatie op overheidswebsites over chemische stoffen, inclusief vefas, die wordt verbeterd.

[0:32:58] Dus dat is hetgeen wat ik kan bieden aan de heer Bamenga van D66.

[0:33:02] Maar ja, de essentie van het antwoord is eigenlijk nee.

[0:33:05] Wat u vroeg, dat is niet mogelijk.

[0:33:09] Dan heb ik een vraag van u net, van de heer Bamenga.

[0:33:13] Waarom regel ik niet alvast geld voor het Schone Luchtakkoord?

[0:33:15] Nou, ik heb deze vraag volgens mij ook in eerste termijn al deels beantwoord.

[0:33:20] Het Schone Luchtakkoord loopt nog gewoon door, ook in 2026.

[0:33:23] Dat heb ik ook eerder aangegeven.

[0:33:25] Alleen, we kunnen niet vooruit lopen op de financiële keuzes die het kabinet nog moet maken.

[0:33:30] Dus ook niet op de mogelijkheid voor extra budget voor het Schone Luchtakkoord, waarbij ik natuurlijk wel maar blijf inzetten voor een schone leefomgeving voor onze mensen in het land.

[0:33:39] Dan was de vraag over Helmond, van de heer Bamenga ook.

[0:33:45] Om mede-overheden te ondersteunen bij de aanpak van buitenproportionele opgraven in het gebied van bodemsanering, hebben we de specifieke regeling spukbodem beschikbaar.

[0:33:55] En de gemeente Helmond heeft binnen deze regeling de aangevraagde 8,8 miljoen euro toegekend gekregen voor de aanpak van de bodemverontreiniging.

[0:34:05] De laatste vraag ging over wanneer lozingen beter in beeld zijn.

[0:34:12] Dat is eigenlijk veel te lang, zoals de heer Benmenger dat onder woorden bracht.

[0:34:17] Het is natuurlijk, laat ik daarmee beginnen, het dossier van de minister.

[0:34:20] 19 juni is ook het commissie-debat water.

[0:34:23] Ik kan wel de vraag doorgeleiden naar de minister voor u. Alleen wat op dit moment de situatie is, de bevoegde gezagen werken aan het in beeld brengen en waar nodig actualiseren van vergunningen.

[0:34:35] Om alle vergunningen te herzien is een periode van zeven jaar nodig.

[0:34:40] Maar er wordt wel voorrang gegeven aan belangrijke vergunningen met betrekking tot de kaderrichtlijn water, zoals bijvoorbeeld PFAS-vergunningen.

[0:34:48] En dit najaar zal de minister van INW hier ook de voortgang opmelden richting de Kamer.

[0:34:53] Dat was het mapje van de heer Bamenga, voorzitter.

[0:34:56] Ik kijk de heer Bamenga aan.

[0:34:59] Of u nog een openstaande vraag heeft, dan gaat u gaan.

[0:35:04] U mag twee keer een vraag stellen.

[0:35:07] Dank u wel, voorzitter.

[0:35:10] Nou ja, toch wel bedroevend om te horen dat het antwoord op de vraag over die waarschuwingslabels dat de essentie nee is.

[0:35:18] Ik denk waar een wil is, is een weg.

[0:35:22] Dus wat mij betreft zou dat moeten kunnen.

[0:35:26] Ik vind het heel erg belangrijk dat de consumenten gewaarschuwd worden dat ze

[0:35:31] geïnformeerd worden over hetgene wat zij consumeren en dat ze daarin dus zelf ook eigen keuzes kunnen maken.

[0:35:39] Dus ik wil toch even kijken richting, want ja, anders dwingt de staatssecretaris mij om een motie daarover in te dienen, maar ik denk dat waar een wil is, nogmaals een weg is.

[0:35:50] En ik zou toch aan de staatssecretaris willen vragen om daar onderzoek naar te doen op welke manier we het vooralsnog mogelijk zouden kunnen maken.

[0:36:00] Dank u wel, staatssecretaris.

[0:36:03] Ik heb heel duidelijk aangegeven... het Europese speelveld speelt ons hier parter.

[0:36:10] Zoals de heer Bemenga ook weet... zijn wij aan het lobbyen binnen Europa voor een Europees verbod op PFAS.

[0:36:16] Volgens mij is de intentie nog steeds 2027 als ingangsdatum.

[0:36:21] Dan zou dat een stap dichterbij komen, mogelijk richting wat de heer Bemenga voor oog heeft.

[0:36:26] Alleen de website die ik net noemde, plus het feit dat wij de informatie op onze websites gaan updaten, betekent PFAS, is ook al een manier om daarop vooruit te lopen.

[0:36:36] Alleen een etiket, ja, ik heb net aangegeven waarom dat lastig in deze situatie is.

[0:36:41] Ik heb in mijn inbreng ook aangegeven dat mijn berichten

[0:36:56] zijn bereikt die aangeven dat het inderdaad wel sneller kan om overzicht te krijgen over die lozingen.

[0:37:04] En ik vroeg eigenlijk aan de staatssecretaris of de staatssecretaris bereid is om naar de innovatieve manieren te kijken om dat sneller voor die zeven jaar in kaart te brengen, om daar naar te kijken.

[0:37:14] De staatssecretaris.

[0:37:15] Voorzitter, volgens mij heb ik ook aangegeven dat dat uiteindelijk de portefeuille van de minister is en dat de minister hier ook stappen in gaat zetten.

[0:37:22] Dat is de situatie zoals die is.

[0:37:24] Maar ik zal het verzoek in ieder geval bij de minister neerleggen.

[0:37:27] Ja, aan de hand van uw antwoord heeft u sowieso toch al overleg gehad, dus dat is dan prima op dit vlak.

[0:37:33] Dan gaan we snel verder, wilde ik zeggen.

[0:37:36] Maar het lid Korsitz heeft een interruptie, begrijp ik, op dit onderwerp.

[0:37:41] Ja, als het mag.

[0:37:42] Eigenlijk niet.

[0:37:44] Want?

[0:37:44] Nou, gezien de tijd.

[0:37:46] Ik wil het rondje afmaken en dan kijken of we nog in de tijd zitten.

[0:37:50] Ik zie ook mede-Kamerleden alweer met de hand over het hart strijken, dus vooruit dan maar weer.

[0:37:58] Eén keer, maar wel kort dan bondag.

[0:38:01] Nou voorzitter, PFAS zit niet alleen in onze eieren, maar wordt overal door ons land verspreid via PFAS in bestrijdingsmiddelen.

[0:38:09] Dus het komt letterlijk overal in het land.

[0:38:13] De staatssecretariat zei dat hij lobbyt voor een PFAS-verbod, maar dan vraag ik hem op de man af of hij dan ook gaat lobbyen voor een PFAS-verbod in bestrijdingsmiddelen.

[0:38:22] Want anders zijn we nog lang niet af van PFAS en zit het alsnog op alles wat we tot ons nemen.

[0:38:28] Dat was gezien wat ik gewend ben.

[0:38:30] Een hele korte vraag van het lid Kostis.

[0:38:33] De complimenten dit keer.

[0:38:35] Staatssecretaris.

[0:38:36] Dank aan lid Kostis voor deze vraag.

[0:38:39] Wij zijn bezig met een Europees PFAS-verbod.

[0:38:42] Daar zetten wij onze energie voor in.

[0:38:44] Dat betekent niet dat ik een verbod op PFAS in de landbouw, want dat is automatisch.

[0:38:48] Op het moment dat er een PFAS-verbod is, geldt dat ook voor de landbouw.

[0:38:53] Dat is helder.

[0:38:54] Dan ga ik snel door richting staatssecretaris

[0:38:57] voor het mapje van mevrouw Wingelaar.

[0:39:02] Klopt, voorzitter.

[0:39:03] Ook van mevrouw Wingelaar uit de eerste termijn een vraag die open stond.

[0:39:08] Dat ging over het wetsvoorstel in relatie tot de robuustheid van de omgevingsdiensten.

[0:39:13] Hoe kan het wetsvoorstel waarin deze afspraak wordt geborgen nog tijdig bijdragen aan het robuust worden van de omgevingsdiensten?

[0:39:19] De betrokken bestuurlijke partners hebben zich aan de doelstelling gecommitteerd dat alle omgevingsdiensten op 1 april robuust moeten zijn.

[0:39:26] Ik houd hier ook een stevige vinger aan de pols en heb er ook vertrouwen in dat dat lukt.

[0:39:30] Om u een voorbeeld te geven, ik heb gisteren met een omgevingsdienst contact gehad via een online vergadering, waarin we met elkaar hebben gesproken over de situatie, omdat ze op dit moment nog niet op alle punten positief scoren.

[0:39:44] En ik heb aangegeven dat dat mij zordig gebaart en dat ik

[0:39:47] Graag zie dat die omgevingsdienst ook de noodzakelijke stap zet om uiteindelijk te voorkomen dat hetgeen wat wij beogen met het wetsvoorstel, namelijk een soort ultieme stok achter de deur, mocht de doelstelling toch niet gehaald worden.

[0:39:59] Dat is hoe de wet moet worden gezien.

[0:40:02] Maar wij gaan ervan uit dat we nogmaals door op de juiste manier contact te houden, te helpen, meedenken en ook op de juiste manier te waarschuwen.

[0:40:09] Let op, het wordt wel heel precair qua tijd, dat alle omgevingsdiensten gewoon per 1 april volgend jaar robuust genoeg zijn, voorzitter.

[0:40:19] En dan heb ik nog een vraag van mevrouw Wingelaar, die ze eigenlijk net ook weer herhaald heeft over BOMIX.

[0:40:24] Maar nu was de vraag iets uitgebreid, dus ik zal hem in tweeën beantwoorden.

[0:40:28] De vraag was, kan ik garanderen dat in ieder geval BOMIX nog niet onder de A2 komt, voordat we weten of het veilig kan?

[0:40:34] Nou, ik ken natuurlijk de zorgen in Limburg omtrekt het gebruik van BOMIX.

[0:40:39] Wij gaan wel ervan uit dat het toepassen van BOMIX veilig kan binnen de kaders van de regelgeving.

[0:40:44] Dat geldt ook voor eventuele toepassingen onder de A2.

[0:40:47] Dus een garantie om niet toe te passen is niet nodig wat mij betreft.

[0:40:52] Daarnaast, want u vroeg nu ook nog, zou je dan ook kunnen onderzoeken of het grootschalige gebruik uitgesloten zou moeten worden?

[0:40:59] Dat is eigenlijk de aanvulling van vandaag.

[0:41:01] Wat mij betreft, ik heb geen aanleiding om een verbod te onderzoeken op grootschalige toepassingen van BOMIX.

[0:41:08] We houden wel in de gaten dat het op de juiste wijze wordt toegepast.

[0:41:13] Dan heb ik de laatste vraag van mevrouw Wikkelaar, die is vers van vandaag.

[0:41:17] Die ging over wanneer duidelijkheid komt over de methode voor gezamenlijke risico's van stoffen.

[0:41:25] Eind 2025 komt er een samenvattend rapport van het RDVM over verschillende methodes.

[0:41:30] Die zullen we ook aan de Kamer toezenden.

[0:41:32] En op grond daarvan bezien we eventueel vervolgstappen.

[0:41:36] Maar ik blijf ook zeggen, een Europese aanpak heeft natuurlijk wel onze voorkeur.

[0:41:39] Maar eind 2025 zult u in ieder geval nadere informatie krijgen aan de hand van het rapport.

[0:41:46] Mevrouw Wengeraert, kort op de onderzoekvraag, graag.

[0:41:48] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:41:49] Ja, het kan in mij liggen, maar volgens mij heb ik de vorige keer gevraagd... Ik weet dat er nog een onderzoek loopt naar Bomex en dat u ons daar nog over zou informeren.

[0:41:58] Ik hoor u nu zeggen dat het veilig is.

[0:42:02] Begrijp ik dat goed?

[0:42:04] De staatssecretaris.

[0:42:05] Ik kan mij die vraag niet herinneren, maar dan moet ik hem terugzoeken in de notule.

[0:42:09] Ik heb die vandaag doorgenomen en ik heb die vraag niet gezien, maar het kan zo dat ik hier...

[0:42:14] een verkeerd beeld bij heb, maar dan kom ik daar schriftelijk op terug bij mevrouw Wingelaar.

[0:42:19] Maar ik heb hem niet gezien in de gespreksnoture die ik heb doorgelezen.

[0:42:23] Gelukkig hebben wij een uitstekende G4 ter beschikking en die wijst mij op het volgende.

[0:42:28] En dan van zijn aantekening heeft u toegezegd.

[0:42:31] Voor de zomer zullen de onderzoeksresultaten over Bomex met de Kamer worden gedeeld op verzoek van mevrouw Wingelaar.

[0:42:39] Nou, dan word ik bij deze gecoördiceerd.

[0:42:41] Dank daarvoor, voorzitter.

[0:42:42] Richting mevrouw Wingelaar, dan doe ik die toezegging gestond.

[0:42:45] Mevrouw Wingelaar, voor de tweede keer.

[0:42:47] Ja, en dan vraag ik toch nog, voordat we dus die onderzoeksresultaten hebben, wil ik een garantie dat het niet al onder die A2 komt.

[0:42:55] Het is waterbeschermingsgebied.

[0:42:57] We willen eerst weten of het veilig kan en of hoe het toepasbaar is.

[0:43:02] Dus dat zijn wel twee verschillende dingen hier.

[0:43:05] Staatssecretaris.

[0:43:06] Voorzitter, volgens mij heb ik ook aangegeven

[0:43:08] dat volgens de informatie die wij hebben, als je conform de juiste methode gebruikt, is het veilig, dus het is te gebruiken, tenzij het rapport met nader onderzoek uitwijst dat het toch niet zo is.

[0:43:20] Maar tot die tijd, gewijde vanuit het BOMIX, ook nog steeds veilig is te gebruiken, net zoals taalslakken, mits juist toegepast.

[0:43:29] Dank u wel.

[0:43:30] Dan gaan we naar het derde mapje.

[0:43:33] Het mapje van de heer Gabriels.

[0:43:39] Ja, dank, voorzitter.

[0:43:41] De heer Gabriels vroeg of ik ook een bedrijf wil bezoeken die PFAS willen uitfaceren, omdat ik dan allebei de kanten zie.

[0:43:48] Nou, ik ga natuurlijk met regelmaat op werkbezoek.

[0:43:50] Gisteren heb ik er zelfs drie gehad op één dag.

[0:43:52] Dat was ook voor mij uniek.

[0:43:54] Dus ook naar innovatieve bedrijven die de kant op gaan die de heer Gabriels schetst.

[0:43:59] Het gesprek met elke partij die ik voer, ja, dat is... Ja, dat is een goeie.

[0:44:09] Ik laat zeggen, op het moment dat die uitnodiging komt van een bedrijf vanuit die hoedanigheid, dan ga ik daarop in.

[0:44:16] Ik zeg wel heel eerlijk, ook richting heer Gabriels, mijn agenda is vrij vol, maar ik probeer wel altijd bezoeken te combineren.

[0:44:23] Dus als ik ergens in de buurt ben en ik heb nog ruimte over, dan kan ik daar vaker wel een uur of max anderhalf uur aan vastlopen om toch ook met zo'n bedrijf op bezoek te gaan.

[0:44:33] Dan heb ik van de heer Gabbers een brief over een lozingsverbod.

[0:44:38] Deze brief ben ik nu samen met de minister aan het voorbereiden.

[0:44:41] We zullen hierin aangeven wat we als mogelijkheden zien om lozingen verder te beperken of te verbieden.

[0:44:46] Dit geldt ook voor het verbieden van producten.

[0:44:49] Dus dat is waar we mee bezig zijn, samen met de minister.

[0:44:53] De laatste vraag van de heer Gabriels.

[0:44:55] Hoe gaat het met het overlegorgaan fysieke leefomgeving u bereiken zorgwekkende signalen van omwonenden?

[0:45:01] Het overlegorgaan fysieke leefomgeving heeft geadviseerd over een dialoog tussen industrie, omwonenden en wetenschap.

[0:45:09] Zoals toegezegd in het commissiedebat externe veiligheid van 4 maart jongstleden.

[0:45:13] volgt voor de zomer een kabinetsreactie op dit advies.

[0:45:16] En in deze reactie zal ook worden ingegaan op de zorgen van de deelnemende omwonenden over het proces.

[0:45:23] Die zorgen hebben zij kort geleden ook met Kamer en ministerie gedeeld.

[0:45:28] Ik heb uw Kamer recent ook het antwoord gestuurd dat we aan de omwonenden hebben gestuurd.

[0:45:32] En morgen ga ik ook nog in gesprek met de OVL hierover.

[0:45:36] Dat is de laatste, voorzitter.

[0:45:39] Meneer Gabriels, kort omondag.

[0:45:43] Dank u wel, voorzitter.

[0:45:44] De vraag die ik stelde was, er komt een brief over het PFAS-lozingsverbod, maar de staatssecretaris gaf net al aan dat hij blijft wachten op een Europees verbod, terwijl dat juist in de motie die aangenomen is door de Kamer staat dat er een nationaal verbod ook onderzocht wordt.

[0:46:03] Dus ik zou graag... Kijk, in die brief zou een handelingsperspectief moeten staan, in die brief zou een actie moeten staan over een verbod van producten,

[0:46:13] over, zoals de voorkeurde toezegging, het verbod op peesvasthoudend textiel, zoals in Frankrijk en Denemarken het geval is, en het lozingsverbod.

[0:46:23] Dus het zou een brief worden met die drie punten.

[0:46:26] En van die drie punten vraag ik nu een toezegging dat daar ook handelingen in staan.

[0:46:29] En niet alleen maar, ja, we gaan het niet doen.

[0:46:32] Ik heb aangegeven dat ik de brief samen met de minister aan het voorbereiden ben en wij zullen daarin dan ook het gevraagde van die Gabos handelingen of acties daarin meenemen waar mogelijk, zeg ik er wel bij.

[0:46:43] Wat ik bedoelde met Europese aanpak is, dat heb ik al een aantal keren betoogd ook in de commissie tijdens debatten, het is verstandiger om Europees na een verbod toe te werken, omdat je als je het alleen in Nederland al hebt, dat je nog steeds afhankelijk bent van wat er van landen om ons heen naar ons toe komt.

[0:46:58] Dat is de reden waarom ik altijd zeg Europees

[0:47:00] heeft mijn voorkeur omdat het gewoon effectiever is.

[0:47:04] Ik dank u wel.

[0:47:06] Dan gaan we snel door naar de beantwoording van de gestelde vraag van de heer Buizen.

[0:47:12] Ja, die had een vraag volgens mij over lachgascilinders.

[0:47:15] Ik zal u toezeggen dat ik hier in de brief op terug ga komen voor de zomer in de Kamer van het Commissie Debat Circulaire Economie.

[0:47:25] Kan dat iets specifieker, staatssecretaris?

[0:47:26] Waar komt u precies op terug?

[0:47:28] De cijfers over de lachgascilinders.

[0:47:32] U vroeg wat ik die paraat had.

[0:47:33] Daar kom ik rondom het commissiedebat circulaire economie.

[0:47:36] Voor de zomer kom ik daar op terug bij u. Ter verduidelijking in het commissiedebat zelf.

[0:47:43] Eerste termijn had u al geantwoord dat die cijfers dateren van wat langer geleden, die u toen paraat had.

[0:47:50] Ik ga er eerlijk gezegd niet vanuit dat u ineens meer cijfers op kan lepelen.

[0:47:56] U komt terug voor de zomer.

[0:47:58] Ik beraad me nog of ik u een mogelijke motie indien, en dan zien we wel.

[0:48:02] Ja, dank u wel.

[0:48:03] Nou, de heer Buijzen gaat nog een paar nachtjes slapen, hoor ik al.

[0:48:06] Dus dat is prima.

[0:48:08] Staatssecretaris, nog een reactie hierop?

[0:48:11] Ik hoor wat de heer Buijzen zegt en ik ben benieuwd naar de afweging die gemaakt wordt door de VVD.

[0:48:18] Dat horen we zo bij het overzichtslesje, heer Buijzen.

[0:48:21] De beantwoording van de gestelde vader van de heer Pierik.

[0:48:25] Dank aan de heer Pierik.

[0:48:27] Twee vragen heb ik gehad van de BBB.

[0:48:30] Welke innovaties en hoe gaan we die ondersteunen?

[0:48:34] Wij zetten kabinets breed in op innovaties in de veehouderij bij de aanpassing van de geurwetgeving.

[0:48:41] neem ik de potentie van de technische maatregelen mee.

[0:48:44] Voorbeelden van innovaties zijn luchtwassers, ingrepen in de ventilatie voor betere verspreiding, voor varkens ingrepen in de stal ter voorkoming van geur.

[0:48:55] Dat zijn voorbeelden van maatregelen, innovaties die we daarin meenemen.

[0:48:59] Tweede vraag van de heer Pierek.

[0:49:01] Welke stappen nemen wij om geur te meten?

[0:49:05] Er wordt nu gemeten met gecertificeerde neusen, mensen die

[0:49:11] gespecialiseerd zijn.

[0:49:12] Er wordt een nieuwe manier onderzocht, chemisch-analytische sensoren.

[0:49:18] Ja, die zijn op dit moment nog niet praktiserend toepasbaar voor vergunningverlening, maar het is wel iets waar we mee aan het kijken zijn of dat misschien ook kan helpen om betere resultaten te realiseren, voorzitter.

[0:49:30] Dat zijn de twee vragen van de heer Pierre.

[0:49:32] Maar daar gaat de heer Pierre Kortenboel nog op in.

[0:49:36] Ja, dank voorzitter.

[0:49:37] Daar ga ik nog heel graag even op in.

[0:49:38] Omdat het toch heel cruciaal is dat we die geurhinder verder objectiveren.

[0:49:43] En de staatssecretaris geeft recht aan dat er wat innovaties zijn.

[0:49:49] Mijn vraag is, wanneer kunnen we daar enig soelaars van verwachten?

[0:49:54] Wanneer kunnen we pilots of zoiets verwachten die inzoomen op het objectief meten van die geurhinder?

[0:50:05] Wanneer kan de staatssecretaris wat meer inzage geven in dat verhaal?

[0:50:08] Daar moet ik later op terugkomen, want het wordt namelijk onder andere gedaan door de Wageningen Universiteit.

[0:50:14] Ik heb op dit moment geen informatie wanneer dat eventueel, zeg maar, de eerste resultaten kan opleveren.

[0:50:19] Dus daar kom ik op terug bij de heer Peerik.

[0:50:21] Het onderzoek wordt overigens, de vraag wordt nu wel uitgezet, de kans is dat ik daar zo'n antwoord op heb.

[0:50:26] Heer Peerik, kort.

[0:50:28] De staatssecretaris komt erop terug met een brief of telefonisch of... Dat wil ik maar graag wel weten.

[0:50:34] Dat bedoel ik dus, voorzitter.

[0:50:36] Ik heb de vraag nu uitgezet.

[0:50:37] Het kan zijn dat we nu het antwoord voor u hebben.

[0:50:40] Anders kom ik daar per brief bij u op terug.

[0:50:42] En de volgende keer, staatssecretaris, via de voorzitter graag.

[0:50:47] U kent de spelregels en die willen we graag handhaven, anders wordt het een rommeltje.

[0:50:51] Ik heb ze ooit zelf gehanteerd, dank voorzitter.

[0:50:52] Ja, daarom juist.

[0:50:54] U weet hoe het werkt.

[0:50:57] U wordt niet gebeld, meneer Peerik, maar u krijgt wel antwoorden.

[0:51:00] Dan gaan we zien op welke termijn dat gaat komen.

[0:51:03] Dan de beantwoording van de vragen gesteld door het lid Kostic.

[0:51:10] Naar aanleiding van de interruptie van lid Kostic moet ik een kleine correctie aanpassen in zaken PFAS in de landbouw.

[0:51:19] Dit is de verantwoordelijkheid van het ministerie van LVVN.

[0:51:23] De werkzame stof PFAS is nu niet in het restrictievoorstel voor PFAS.

[0:51:27] PFAS als hulpstof wel.

[0:51:29] Aanstaande donderdag is er een commissiedebat over gewasbescherming.

[0:51:32] Daar kan hier verder over worden gesproken.

[0:51:33] Daar ben ik trouwens ook bij, voorzitter.

[0:51:36] Nou, in ieder geval blij dat u even nog dit in deze bespreking heeft kunnen corrigeren.

[0:51:42] Anders krijgen we allerlei misverstanden in de wereld, wat we niet graag willen hebben natuurlijk.

[0:51:47] Maar was er nog... Ik heb nog een paar andere vragen.

[0:51:50] Ja, dus gaat u gaan.

[0:51:51] Dank, voorzitter.

[0:51:53] Kan ik in gesprek met omwonenden aanleiding financiële dat zij de OVL-rapportage steunen?

[0:51:59] Was de vraag van lid Kostiets.

[0:52:01] Nou, ik spreek morgen, zoals ik al zeg, met de voorzitter van het OVL.

[0:52:04] over het uitgebracht advies.

[0:52:06] Ik neem het signaal dat de omwonenden afgeven, ook zeker serieus, zeg ik richting dit kost niets.

[0:52:11] En ik overweeg naar aanleiding van het gesprek morgen of ik ook de omwonenden nog nader wil spreken.

[0:52:17] Maar dat is eerst afhankelijk van het gesprek wat ik morgen heb.

[0:52:19] Dus daar kan ik op dit moment nog niet nader op ingaan.

[0:52:22] Dan heb ik nog een vraag van lid Kostiets.

[0:52:26] Ga ik de regelgeving aanpassen om de informatiepositie van het bevoegde gezag op zicht van bedrijven te versterken?

[0:52:33] De essentie van het antwoord is nee.

[0:52:35] Specifiek op het gebied van stoffenondersteuning het bevoegde gezag bijvoorbeeld door de ontwikkeling van de routekaart voorzorg beter toepassen.

[0:52:42] Ik ga eerst deze stappen zetten en blijf in contact met het bevoegde gezag of zij hiermee geholpen zijn.

[0:52:48] Op dit moment zie ik geen aanleiding om specifiek op dit punt de wet te wijzigen.

[0:52:53] Moet ik eerst de vraag afmaken of staat u interrupties tussendoor toe, voorzitter?

[0:52:57] Nee, we hebben afgesproken dat u gewoon het rondje afmaakt en daarna pas de interrupties.

[0:53:03] Dan heb ik een vraag van lid Kostic over de staalslakken.

[0:53:06] Die was van eerste termijn overigens nog, zeg ik erbij.

[0:53:09] Kan ik voorbeelden geven waar staalslakken geen schadebrokken aan hebben?

[0:53:13] Voorbeelden.

[0:53:14] Die we kunnen noemen, dat is Veenwalden, de Ooster- en Westerschelde en in Brabant.

[0:53:21] Het is wel zo, er geldt geen registratie- of monitoringsplicht voor staalslag toepassingen.

[0:53:28] De voorbeelden blijken dus uit onderzoek.

[0:53:32] In het onderzoek van de ILT naar zandvervangende staalslakken in grootschalige toepassingen wordt onder andere de locatie genoemd die ik net noem, in Friesland.

[0:53:43] Ik noem het Veenwalden, maar ik weet niet of ik het goed uitspreken, zeg ik, voorzitter.

[0:53:48] Waar staalslakken zijn afgedekt met folie.

[0:53:50] En er is ook onderzoek gedaan naar de toepassing van de waterbouwslak in de Ooster- en Westerschelde.

[0:53:56] En daar is geen onaanvaardbare effect op waterkwaliteit of ecologie aangetoond.

[0:54:01] En in het kader van recent onderzoek naar de toepassing van Duomix blijkt dat er diverse toepassingen van staalslakken in paden in Brabant zijn, waar ook geen problemen bekend zijn.

[0:54:10] Dat zijn de voorbeelden die ik kan noemen, voorzitter.

[0:54:15] Nog een vraag.

[0:54:16] Ga ik de regelgeving aanpassen

[0:54:22] Volgens mij heb ik die net deels gehad.

[0:54:23] Die gaat over of ik de informatiepositie van bevoegd gezag ten opzichte van bedrijven wil versterken.

[0:54:29] Volgens mij heb ik die net gehad richting lid kost iets.

[0:54:33] Kan ik toezeggen in gesprek te gaan met omwonenden voor de zomer over een platform en hierin voor het reces op terugkomen?

[0:54:41] Morgen heb ik natuurlijk het overleg met de voorzitter van de OVL.

[0:54:46] Aan de hand daarvan kan ik daar pas eigenlijk een duidelijke antwoord op geven, voorzitter.

[0:54:51] Ik weet niet wat er uit het gesprek kan komen.

[0:54:53] Laatste vraag die ik heb.

[0:54:55] Ga ik nu daadwerkelijk werken aan regelgeving om de informatiepositie te verbeteren?

[0:55:00] Met de implementatie van de richtlijn industriële emissies wordt de informatiepositie van het bevoegd gedrag versterkt.

[0:55:08] Maar eigenlijk is dit in lijn met hetgeen wat ik net ook al eerder heb gezegd.

[0:55:12] Dus daar zal het lid Kossitz op dit moment mee moeten doen.

[0:55:19] Ik bedenk ze nog even.

[0:55:21] Ik wil toch graag, ook gezien de tijd, een korte, bondige vraag van uw kant richting de staatssecretaris.

[0:55:31] Als u het zelf kort en bondig houdt, dan kan ik meteen door.

[0:55:38] Het onderzoek dat het ministerie zelf heeft laten doen, dat staat dus in het voorgangsbrief, is gewoon het advies.

[0:55:45] Zorg ervoor dat de regelgeving zo wordt aangepast dat de informatiepositie van het bevoegd gezag ten opzichte van het bedrijf verbeterd wordt.

[0:55:53] Dat is gewoon een duidelijk advies.

[0:55:54] Ik vraag me gewoon af waarom de staatssecretaris daar niet op in wil gaan.

[0:55:58] En als laatste vraag om haar mee te pakken, dat gaat sneller.

[0:56:02] over het gesprek over omwonenden.

[0:56:03] Het is heel groot dat die omwonenden collectief afstand hebben genomen van het rapport dat er nu ligt.

[0:56:09] Ik vind het zorgelijk dat de staatssecretaris zegt ik moet eerst even afwachten wat het gesprek dat ik morgen heb en dan ga je kijken of ik het gesprek voer.

[0:56:17] Ik zou heel graag de staatssecretaris willen vragen

[0:56:20] om nu toe te zeggen om in gesprek te gaan met omwonenden sowieso omdat het zo ernstig is.

[0:56:27] En anders om zijn minst toe te zeggen dat hij na het gesprek morgen een brief stuurt naar de Kamer of hij dan inderdaad in gesprek gaat met omwonenden of niet.

[0:56:37] Nou, misschien dat de staatssecretaris een brief kan voorkomen door een antwoord te geven wat richting lid Kostic bevalt.

[0:56:44] Staatssecretaris?

[0:56:45] Voorzitter, ik heb morgen het gesprek met de voorzitter en aan de hand daarvan bepaal ik of het noodzakelijk is en verstandig is om met de omwonenden te praten.

[0:56:52] Maar u weet zelf, ik ben ook al twee keer op zoek geweest om te praten met de omwonenden bij Tata Steel.

[0:56:58] Meestal ben ik wel genegen om zo'n gesprek aan te gaan, maar ik wil er gewoon niet op vooruit lopen, voorzitter.

[0:57:04] Dat is helder.

[0:57:05] Lid Kostic, heel kort nog even.

[0:57:08] dan wil ik weten wat er uit dat gesprek is gekomen en of u inderdaad echt met omwonenden in gesprek gaat.

[0:57:14] Kunt u dat dus ook communiceren per brief?

[0:57:16] Anders ja, ik weet niet hoe ik het anders moet weten.

[0:57:18] Staatssecretaris.

[0:57:21] Kijk, we gaan het gesprek aan.

[0:57:22] Vervolgens gaan we analyseren wat daaruit naar voren komt.

[0:57:25] De kans dat ik in gesprek ga met omwonenden is vrij groot.

[0:57:32] Ik ben op verschillende locaties met omwonenden in gesprek gegaan.

[0:57:35] Ik zal het hier waarschijnlijk ook gaan doen.

[0:57:36] Alleen, ik wil niet vooruitlopen op het gesprek van morgen.

[0:57:40] Dat is helder.

[0:57:40] Dat heeft u nu twee keer gezegd, misschien wel drie keer zelfs.

[0:57:43] Dus dan komt u toe aan het laatste mapje.

[0:57:51] Welke vraag is die, Bart?

[0:57:52] En dan heel kort, want anders krijgt u echt ruzie.

[0:57:55] Nee, omdat de staatssecretaris er gewoon aan voorbij gaat... dat in de eigen voortgangsbrief een onderzoek wordt gepresenteerd... waarin het ministerie wordt geadviseerd om de regelgeving zo aan te passen... dat de informatiepositie van bevoegd gezag wordt verbeterd.

[0:58:10] En dan zegt de staatssecretaris nee.

[0:58:12] Waarom gaat u voorbij aan het juridische advies hierover?

[0:58:15] Staatssecretaris.

[0:58:16] Voorzitter, dan zal ik het uitgebreide antwoord geven.

[0:58:19] Op dit moment zijn we aan het bekijken op welke wijze de versterking van de informatiepositie van bevoegd gezag versterkt kan worden in het kader van het VTH-stelsel, het robuust maken daarvan, juist omdat dit punt namelijk breder speelt dan alleen bij chemische stoffen.

[0:58:33] Dat is de reden waarom ik dit antwoord geef.

[0:58:35] Het is breder dan alleen chemische stoffen en daarom is dit de situatie zoals die is.

[0:58:42] Dank u wel.

[0:58:44] Nou nee, want u bent al door al uw interrupties heen, dus die ga ik niet meer toestaan.

[0:58:49] Helaas.

[0:58:50] Want ik ga het richting staatssecretaris vragen om het laatste mapje te doen voor de afronding.

[0:58:57] Een vraag van u zelf.

[0:59:00] Kan ik iets doen aan het doordrukken van nieuwe windparken onder behulp van de oude normen?

[0:59:06] Het is nu aan het bevoegd gezag om een eigen afweging te maken en die te onderbouwen.

[0:59:10] In deze situatie komt pas verandering als nieuwe regelgeving is vastgesteld.

[0:59:14] De voorbereidingen daarvoor zijn wel zeer ver gevorderd.

[0:59:19] Ik denk dat we binnen nu een hele korte tijd uiteindelijk richting IPO en VNG gaan komen met het voorstel wat wij bedenken vanuit het kabinet.

[0:59:28] En daar zullen we dan vervolgstappen zetten.

[0:59:31] Maar ik hoop dat we echt daar binnen nu en een paar weken een stap kunnen zetten, voorzitter.

[0:59:37] Dat betekent trouwens wel, dat is ook een van de dingen die ik wel wil opmerken, de overgangsperiode hebben we juist verlengd.

[0:59:42] tot later dan 1 juli.

[0:59:43] Maar dat heeft te maken met het feit dat zelfs als wij binnen nu, en wij spreken aan een maand, met iets komen, duurt het nog een tijd voordat het allemaal is vastgelegd in wetgeving.

[0:59:56] Tweede vraag, voorzitter.

[0:59:58] Die gaat over Lelystad Airport.

[1:00:01] Nou, formeel is dit natuurlijk een vraag voor de minister van INW.

[1:00:05] Dus ik zal uw vraag netjes doorgeleiden.

[1:00:07] En ja, de noodzak van de NAVO

[1:00:11] Daar heeft u misschien een andere afweging in.

[1:00:14] Ik denk dat het goed is voor Nederland dat wij deze top organiseren.

[1:00:19] Dat waren de beantwoording van de vragen.

[1:00:22] Toch wel van mijn kant één korte aanvullende vraag.

[1:00:27] Want ik hoor de staatssecretaris zeggen, er wordt aan gewerkt en er wordt op korte termijn, maar is er toch iets meer zicht op wanneer er dan richting IPO, VNG, zeg maar nadere regelgeving die kant op wordt geschoten?

[1:00:40] Want daar is toch wel behoefte aan?

[1:00:44] Voorzitter, wij zijn nu in een stadium.

[1:00:46] dat wij bepalen op welke manier we dit gaan communiceren richting IPO en VNG.

[1:00:51] Dus we zijn er met de betrokken bewindspersonen, zijn we er op een klein detail na, denk ik, uit.

[1:00:58] En uiteindelijk moeten we ook natuurlijk dan nog de communicatie gaan doen.

[1:01:03] Ik dank de staatssecretaris voor de beantwoording.

[1:01:06] Dan kijk ik rond.

[1:01:08] Ik dank iedereen, zeg maar, voor deze vergadering.

[1:01:11] Maar ik ga nu een overzichtje geven van de gedane toezeggingen.

[1:01:15] Dus, Kamerleden, let u goed op.

[1:01:18] Ook aan de linkerzijde van mijn kant zitten volgens mij de Kamerleden.

[1:01:21] Dus let goed op de toezeggingen die gedaan zijn door de staatssecretaris.

[1:01:25] De eerste is.

[1:01:26] In het najaar wordt de Kamer geïnformeerd over de stand van zaken ter aanzien van het in kaart brengen van alle PFAS-lozingen.

[1:01:32] Op verzoek van de heer Bamenga.

[1:01:35] Eind 2025 wordt de Kamer geïnformeerd over het RIVM-rapport over de verschillende meetmethoden als het gaat om gezondheidsrisico's bij de toepassing van gevaarlijke stoffen, op verzoek van mevrouw Bingelaar.

[1:01:47] De derde is voor de zomer ontvangt de Kamer de kabinetsreactie op het advies van het Overleg Orgaan Fysieke Leefomgeving.

[1:01:55] De vierde is voor de zomer wordt de Kamer geïnformeerd over de cijfers als het gaat om explosies en aantallen gevonden lachgascilinders.

[1:02:09] En de vijfde is de Kamer wordt geïnformeerd over de mogelijkheden om het meten van geurhinder te objectiveren.

[1:02:18] En dat is op verzoek van Pierik.

[1:02:20] Ik heb daar alleen nog geen datum bij staan bij deze toezegging.

[1:02:24] Misschien dat die over het hoofd is gezien, maar er wordt gefluisterd, dus er komt een datum aan.

[1:02:28] Het gefluisterd zegt uiterlijk eind dit jaar, voorzitter.

[1:02:32] Uiterlijk eind dit jaar wordt toegevoegd aan deze toezegging.

[1:02:35] Ik kijk even of de heer Buijs een opmerking heeft over de toezegging nummer vier.

[1:02:45] Nee, nee.

[1:02:46] Dit zijn de toezeggingen die vandaag gedaan zijn, maar dat zijn niet de toezeggingen van het vorige eerste termijn.

[1:02:50] Nee, maar bij aanval van deze vergadering heb ik gezegd dat bij afsluiting van de eerste termijn heeft de G4 al de toezeggingen voorgelezen en daar was verder geen reactie op gekomen.

[1:03:03] Dus die staan nog steeds.

[1:03:04] Die zijn we niet vergeten.

[1:03:05] Goed dat u dat even nog in herinnering brengt, maar dat heb ik juist recht.

[1:03:09] Ik kijk naar rechts.

[1:03:11] De toezeggingen die ik heb voorgelezen zijn correct.

[1:03:14] Wij kunnen ze onderschrijven, voorzitter.