Meer documenten
Commissie stelt MFB-lening van maximaal 35 miljard euro voor Oekraïne voor als bijdrage van de EU aan de EU-G7-steun van maximaal 45 miljard euro
Met haar voorstel voor een uitgebreid pakket financiële bijstand, bestaande uit een samenwerkingsmechanisme voor leningen aan Oekraïne ten belope van maximaal 45 miljard euro en een uitzonderlijke lening voor macrofinanciële bijstand (MFB) ten belope van 35 miljard euro, heeft de Europese Commissie vandaag een cruciale stap gezet om de steun aan Oekraïne te versterken.
Dit pakket vormt een hefboom voor buitengewone winsten uit geïmmobiliseerde Russische tegoeden en geeft een duidelijk signaal dat de kosten voor de wederopbouw van Oekraïne zullen worden gedragen door degenen die verantwoordelijk zijn voor de vernietiging ervan. Deze aanpak zal voor het eerst op gestructureerde wijze en op een zodanige schaal worden toegepast in alle kredietverstrekkers van de EU en de G7, waardoor langdurige, stabiele financiële steun voor het herstel en de veerkracht van Oekraïne wordt gewaarborgd.
Samenwerkingsmechanisme voor leningen aan Oekraïne
De Commissie stelt ten eerste voor om een samenwerkingsmechanisme voor leningen aan Oekraïne op te zetten dat de EU en de G7-partners zal ondersteunen bij het verstrekken van leningen aan Oekraïne tot maximaal 45 miljard euro. Terwijl Oekraïne nog steeds wordt geconfronteerd met ongekende uitdagingen als gevolg van de toegenomen agressie van Rusland, benadrukt dit voorstel de onwrikbare inzet van de EU voor de soevereiniteit en economische veerkracht van Oekraïne.
Via het samenwerkingsmechanisme voor leningen zal aan Oekraïne steun worden aangeboden die wordt gefinancierd door maximaal gebruik te maken van de financiële heffing op uitzonderlijke winsten uit geïmmobiliseerde tegoeden van de Russische centrale bank.
Oekraïne kan deze steun gebruiken voor de aflossing van in aanmerking komende leningen van de EU en andere kredietverstrekkers die deelnemen aan het initiatief van de G7 om het gebruik van uitzonderlijke opbrengsten te versnellen (Extraordinary Revenue Acceleration Loans for Ukraine – ERA).
Uitzonderlijke macrofinanciële bijstand
Als EU-bijdrage aan deze leningen in het kader van ERA-het initiatief, stelt de Commissie een uitzonderlijke MFB-lening van maximaal 35 miljard euro voor. Deze financiële steun is van cruciaal belang om te voorzien in de dringende budgettaire behoeften van Oekraïne, die fors zijn gestegen in het licht van de toegenomen en langdurige Russische agressie, onder meer in het kader van de uitgebreide financieringsfaciliteit van het IMF. Het resterende leningbedrag dat wordt gedekt, moet door andere G7-partners worden verstrekt.
Met dit uitgebreide financiële pakket worden de toezeggingen ingelost die tijdens de top van de G7-leiders in Apulië op 15 juni en tijdens de Europese Raad van 27 juni zijn gedaan.
Dit pakket bevestigt de vastberadenheid van de Europese Commissie om Oekraïne te blijven steunen in tijden van nood en zorgt ervoor dat de EU-steun standvastig en doeltreffend blijft.
Volgende stappen
Het voorstel moet nu worden goedgekeurd door het Europees Parlement en een gekwalificeerde meerderheid van de EU-lidstaten in de Raad voordat het in werking kan treden.
Gezien de urgentie van het voorstel zal de Commissie nauw samenwerken met de medewetgevers om tot een snelle goedkeuring te komen.
Achtergrond
Sinds het begin van de Russische aanvalsoorlog tegen Oekraïne heeft de EU, samen met haar lidstaten, het optreden van Rusland ondubbelzinnig veroordeeld en heeft zij Oekraïne en zijn bevolking ongekende steun geboden. De EU, haar lidstaten en de Europese financiële instellingen hebben samen al 118,3 miljard euro aan subsidies en leningen verstrekt om de Oekraïense oorlogsinspanningen en de Oekraïense economie te ondersteunen, basisdiensten in stand te helpen houden en vroegtijdige steun voor wederopbouw, humanitaire bijstand en hulp te bieden aan mensen die naar de EU zijn gevlucht.
In het kader van de sancties die de EU aan Rusland heeft opgelegd, zijn sinds februari 2022 tegoeden van de Russische centrale bank die in handen zijn van financiële instellingen in de lidstaten, ter waarde van ongeveer 210 miljard euro, geblokkeerd. Dit vertegenwoordigt het leeuwendeel van zulke geïmmobiliseerde tegoeden wereldwijd.
Het verbod op transacties met deze tegoeden leidt tot een buitengewone accumulatie van liquide middelen op de balansen van centrale effectenbewaarinstellingen (CSD's), wat een rendement oplevert. Op jaarbasis en afhankelijk van de rentetarieven worden de uitzonderlijke opbrengsten momenteel geraamd op 2,5-3 miljard euro per jaar. Deze onverwachte en uitzonderlijke opbrengsten zijn geen overheidstegoeden en hoeven niet ter beschikking te worden gesteld van de Russische centrale bank, ook niet nadat deze weer zijn vrijgegeven.
De EU heeft op 12 februari 2024 de regels voor het beheer van de geïmmobiliseerde tegoeden en reserves verduidelijkt en besloten dat CSD's die reserves en tegoeden van de Russische centrale bank ter waarde van meer dan 1 miljoen euro aanhouden, de opbrengsten ervan moeten afzonderen. Sinds 15 februari 2024 is het de CSD's niet meer toegestaan om vrij over de netto-opbrengsten te beschikken of deze aan de aandeelhouders uit te keren.
In mei 2024 heeft de Raad besloten om deze uitzonderlijke opbrengsten ten gunste van Oekraïne aan te wenden. Eind juli was al 1,5 miljard euro ter beschikking gesteld als ondersteuning van Oekraïne.
Meer informatie