Vliegveiligheid

[0:00:05] Goede morgen. Welkom bij de vaste commissie voor infrastructuur en waterstaat. Welkom aan de minister collega´s mensen op de publieke tribune vandaag het commissiedebat over

[0:00:20] vlieg veiligheid. Ik denk dat we best wel veel sprekers hebben verwacht ook nog wel een paar dus ik stel voor drie vragen en ik zal jullie helpen om je strikt aan de afgesproken spreektijd te houden, zodat we het geheel kunnen afronden binnen de afgesproken tijd. Als u daarmee

[0:00:46] akkoord bent dan geef ik graag het woord aan de hoop namens de fractie van de pvda gaat.

[0:00:51] Dank u. Voorzitter jaar na het uitbreken van de crisis in tweeduizend twintig waren de duizenden medewerkers die op schiphol werkte ongeveer de eerste die op straat belanden van de tweeënzeventigduizend werknemers die in tweeduizend negentien nog op schiphol werkte leverde minder dan vijftigduizend over

[0:01:06] en meermaals is gewaarschuwd dat het afgeschaald personeelsbestand druk niet aankon.

[0:01:10] Na vorige zomer zei het personeel dit nooit meer. En toch moest het eerst mis gaan voordat een serieuze stap werd gezet om werknemers beter te belonen en een akkoord te bereiken met de vakbond waren we blij mee. Maar na het aflopen van de zomer bonus delen dezelfde problemen zich opnieuw voor die toont aan dat er structurele waardering nodig is voor de mensen die dit zware en onmisbare werk doen niet enkel zomer toeslag vindt de minister het akkoord tussen schiphol en de vakbonden nog voldoende om ervoor te zorgen dat mensen op schiphol blijven willen blijven werken en in hoeverre vindt de minister dat de mooie woorden van schiphol voor de zomer zijn waargemaakt.

[0:01:46] De arbeidsomstandigheden bij schiphol zijn nog altijd ver onder de maat. Niet alleen kunnen mensen elk moment uitgegooid worden. Maar de lonen zijn te laag. De werkdruk is te hoog en het is vaak ook nog eens hartstikke ongezond. Mensen die zichzelf letterlijk een hernia werken om de sector overeind te houden

[0:02:00] en het overschrijden van grenzen is de standaard geworden of het nu gaat om arbeidsvoorwaarden, geluid stikstof fijnstof of c o. Twee schiphol doet alles om de grootste en goedkoopste van europa zijn de zogenaamde plofkippen met met de zogenaamde gouden eieren moeten wat partij van de arbeid betreft altijd opereren binnen de sociale en maatschappelijke en juridische grenzen.

[0:02:20] Voorzitter, nederland wijkt af van andere landen doordat er geen beperkingen geldt voor afhandeling. Bedrijven die aan de slag willen op de luchthaven. Als gevolg hiervan zijn er op schiphol maar liefst acht verschillende afhandelaar actief. Dit leidt tot destructieve concurrentie en tot drukte op het platform, wat weer een risico vormt voor de veiligheid en werd afgelopen week ook weer pijnlijk duidelijk door het goede journalistieke werk van nos en nieuwsuur. In dit item zagen we dat schiphol en de afhandeling bedrijven nog steeds de neiging hebben om hun kop in het zand te steken. Ondertussen zijn de onderliggende problemen zoals werkdruk en personeelsverloop eerder toegenomen dan afgenomen. Veiligheid hoort op hem te staan en om dat waar te maken, is het nodig dat de positie van het grondpersoneel verbeterd. Dat betekent sociale voorwaarden en operation standaard, zodat bedrijven niet kunnen concurreren op arbeidsvoorwaarden en omstandigheden, maar ook een onderzoek naar de veiligheidscultuur en de werkdruk onder het personeel.

[0:03:11] Wat gaat de minister doen om dit tot stand te brengen en wat heeft hij tot op heden ondernomen om het aantal van acht afhandeling bedrijven op schiphol te beperken en de concurrentie op arbeidsvoorwaarden door deze bedrijven aan banden te leggen, zoals u heeft aangekondigd in een brief van zestien juni tweeduizend, tweeëntwintig. Hoe kijkt u aan tegen de stelling van betrokken bedrijfsartsen die waarschuwde dat de helft van het grondpersoneel een beroepsziekte oploopt als de huidige werkwijze ongewijzigd blijft. En hoe kan het dat een nederlandse arbeidsinspectie in haar voorgangers hier al twaalf jaar niet meer op hebben gecontroleerd die al regelmatig berichten verschenen over in de media en fnv schiphol meermaals aan de bel trok

[0:03:47] voorzitter, mijn laatste punt ultrafijnstof platform werkt en medewerkers worden al jarenlang willens en wetens bloot gesteld aan ultra fijnstof en andere schadelijke stoffen. Een belangrijke oorzaak is dat het vliegtuigen een straalmotor gebruiken om weg te rijden van de vliegtuigen opstelplaats opstelplaats waarbij ze zo de zogenaamde ghettoblast richting platform medewerkers blazen.

[0:04:09] Om de blootstelling terug te dringen moet de operatie worden aangepast. Vliegtuigen moeten voortaan na.

[0:04:14] Vlieg.

[0:04:15] Opstelplaats gesleept worden in plaats van een straalmotor te gebruiken en diesel aangedreven grond apparatuur en voertuigen moeten vervangen worden. Door elektronische varianten

[0:04:25] gaat de minister optreden om deze buitengewone ongezonde operatie aan te passen en zo. Ja, hoe. Wat gaat de minister samen met de minister van szw doen om ervoor te zorgen dat de arbeidsinspectie in actie komt en vindt de minister, net als de partij van de arbeid noodzakelijk op de arbeidsmarkt inspectie. Een periodieke controle houdt op schiphol.

[0:04:43] Dankuwel hoop dan is nu het woord aan heer bauke namens de fractie van d zesenzestig.

[0:04:49] Dankuwel. Voorzitter

[0:04:51] voorzitter, veiligheid staat op één en hier moeten we constant aandacht voor hebben en in de luchtvaart staatveiligheid hoog op de agenda, maar de toegenomen concurrentie zou de veiligheid nu wel echt onder druk. Er zijn zo veel grond afhandelaar op schiphol dat het soms wel black friday in een winkelcentrum lijkt

[0:05:11] en de gezondheid van werknemers komt hierdoor in gevaar. Machines zijn defect mensen scheuren en spieren en breken hun rug en komen zo thuis te zitten. Kan de minister toelichten hoe het kan dat de arbeidsinspectie hem twaalf jaar niet heeft gecontroleerd.

[0:05:26] Ik kan de minister de kamer op de kortst mogelijke termijn informeren over deze misstanden en daarbij ingaan op wanneer deze signalen bekend waren bij schiphol. Het ministerie van ind en sociale zaken. En hoe ver is de minister met de regels die het aantal grond af handelaren op schiphol moet verminderen.

[0:05:45] Op welke termijn stuurde minister deze naar de kamer?

[0:05:50] Voorzitter, oververmoeide piloten vechten tegen slaap in de cockpit.

[0:05:54] Ik had haar heer wees krijgt sinds een jaar meer landingsrechten in europa, maar toch ziet het europees agentschap voor de luchtvaartveiligheid niet toe op de regels voor het maximum aantal vlieguren

[0:06:05] twee vragen aan de minister. Waarom is er na vele meldingen van piloten en de european cockpit association nog geen onderzoek ingesteld

[0:06:14] en kan de minister toezeggen streng te gaan handhaven op het aantal vlieguren bij katar

[0:06:21] dan vliegen over conflictgebieden. Voorzitter, nederland draagt de geschiedenis van m h zeventien met zich mee en voelt daarom des te meer de noodzaak dat er niet wordt gevlogen over conflictgebieden. De onderzoeksraad voor veiligheid pleit voor een internationale aanpak voor de aanscherping van het luchtruim beheer en het is goed te lezen dat nederland het initiatief neemt om deze aanbevelingen over te nemen,

[0:06:46] maar met honderd drieënnegentig lidstaten die akkoord moeten gaan, is het een lang proces. Dus vraag ik de minister. Wat gebeurt er tot die tijd. Wat gaat de minister doen om samenwerking op europees en mondiaal vlak te versnellen, zodat de vlot wordt gehandeld en de veiligheid van reizigers op één staat. Voorzitter, mijn laatste punt gaat over de luchtruim herziening. Schiphol gaat het aantal vliegbewegingen verminderen naar vierhonderd veertigduizend

[0:07:13] noodzakelijk voor de gezondheid van omwonenden om geluidsoverlast tegen te gaan en voor het klimaat. Ik ben benieuwd of we met deze krimpt de aanvliegroutes kunnen verbeteren. Daar een paar vragen aan de minister over de noordoostelijke aanvliegroute wordt niet meer gebruikt om de grond omdat voldoende afstand tussen vliegtuigen niet gewaarborgd kan worden.

[0:07:34] Klopt het dat daardoor de inwoners in de dorpskernen zoals castricum of helo meer overlast ervaren.

[0:07:41] En wanneer komt hiervoor een oplossing en draag de krimp die is voorgesteld hieraan bij omwonenden wachten nu echt al jaren

[0:07:49] en het tweede vraag doet de ilt onderzoek naar het verbeteren van de aanvliegroutes, zodat de overlast afneemt.

[0:07:55] En dan toch de parallelle kaagbaan die ooit bedacht is om aanvliegroutes te versimpelen en zo groen mogelijk te maken. Is de minister dan nu bereid om toe te zeggen dat deze reservering op de kortst mogelijke termijn geannuleerd wordt.

[0:08:10] Tot slot, voorzitter, we moeten er alles aan doen om de luchtvaart de meest veilige sector te houden want dat is die. En met het oog op werkomstandigheden. De omwonenden en het klimaat, het klimaat en de natuur is dat meer dan noodzakelijk dankuwel.

[0:08:25] Dankuwel. De heer belt met een vraag van dierdorp van de pvda.

[0:08:29] Voorzitter, en dan kan hij voor zijn bijdrage. Ik was benieuwd of die hier bauke. Het akkoord tussen schiphol en de vakbonden voor de zomer nog voldoende vindt die zomer bonus of dat hij het met mij eens is dat er meer nodig is dus echt structurele waardering, want we zagen bij de ns dat de minister van financiën van de partij van de heer en de staatssecretarissen. Je weet druk gevoerd hebben op de ns om de lonen nog verder omhoog te krijgen, vindt hij ook dat de minister van financien en de minister van ing hetzelfde ook bij schiphol zouden moeten doen voor die werknemers om echte zorg, structurele, betere beloning.

[0:09:05] Misschien moeten we even pauzeren. De vraag is duidelijk door de bel heen gekomen, hoop ik anders. Kunt u dat herhalen

[0:09:40] er soms vliegt de tijd niet bij hem zelfs een debat over vliegveiligheid gaat gang d zesenzestig.

[0:09:45] Dankuwel. Voorzitter, voorzitter, de lonen van de mensen op school die moeten structureel omhoog

[0:09:52] en ik denk dat we allemaal dachten voor de zomer, toen het chaos werd en schiphol hierin hoorzitting vertelde dat ze dat ze dat zouden doen, gingen we ervan uit dat dat ook zal gebeuren. Ik constateer nu na de zomer dat dit onvoldoende is dat het niet structureel is en dat ook nog blijkt dat de arbeidsomstandigheden op schiphol nog veel slechter zijn dan we aangenomen hadden. Dus om antwoord te geven op de vraag van die hoop. Ja ik vind dat de lonen, maar ook de arbeidsomstandigheden moeten verbeteren en niet

[0:10:26] incidenteel me echt structureel en ik heb

[0:10:29] heel veel moeite. Dat is ook de reden waarom wij de schipholdirecteur weer uitgenodigd hebben voor een hoorzitting. Ik vind dat echt te weinig

[0:10:38] te weinig gebeurd in de tijd die we tot nu toe hebben dus eens met de heer erop.

[0:10:46] Een korte vervolgvraag en ik ben heel blij met dit antwoord maar vindt de heer bauke dan ook dat de minister van financien haar positie ook aan moet grijpen, net als bij de staatssecretarissen met de staatssecretaris van i w bij de nsa heeft gedaan om ook druk op te voeren op schiphol omdat we daadwerkelijk voor elkaar te krijgen.

[0:11:02] Bierbak.

[0:11:03] Dankjewel. Voorzitter, we zitten hier in debat met de minister van infrastructuur en waterstaat. We hebben eerder over de situatie op schiphol met een gedebatteerd. Ik kijk hem in eerste instantie aan om met schiphol. Om de tafel te zitten en ervoor te zorgen dat schiphol mensen beter gaat betalen en dat de arbeidsomstandigheden beter worden als het nodig is dat de andere ministers bij betrokken worden. Sociale zaken vermijd staat op een arbeidsomstandigheden ministerie van sociale zaken en mogelijk het ministerie van financiën. Ja, dan zullen we dat in tweede instantie zeker ook moeten doen.

[0:11:40] Een vraag van mevrouw kregen van de fractie van groenlinks,

[0:11:43] Voorzitter, toch ook op dit punt afgelopen maandag hadden we een debat over de nieuwe nota staatsdeelnemingen met de minister van financiën een prachtig theoretisch verhaal over mvo. Een moment dat je het concreet maakt en zegt de casus schiphol. Hoe zorg je als aandeelhouder dat schiphol gewoon een fatsoenlijke werkgever is,

[0:12:02] geeft de minister niet thuis verwijst naar deze minister. Dat kan toch niet waar zijn toch ook als aandeelhouder verantwoordelijk en ik hoop dat d zesenzestig dat toch met me eens is dat we ook als aandeelhouder hier gewoon bovenop moeten zitten.

[0:12:17] Dankuwel. Voorzitter, wat ik wil is dat de situatie verbeterd en snel ook de situatie voor de mensen. Underground is de arbeidsomstandigheden en de lonen die de mensen moeten ontvangen en dat moet in eerste instantie gebeuren door het bestuur van schiphol en dat moet

[0:12:36] door de minister van ing duidelijk gemaakt worden aan het bestuur aan de heer ben schat en jaar als aandeelhouder hebben ook een rol. Maar dat dat leidt niet direct tot een oplossing. Ik zoek naar de oplossingen en die stel ik wel voor aan de minister van ind en aan de directie van schiphol. Vandaar ook het verzoek om weer bij ons langs te komen.

[0:12:59] Voorzitter wil een directie opereert binnen de parameters die aan de ene kant de wetgever stelt en aan de andere kant aandeelhouders stellen en in dit geval is dat beide. De nederlandse overheid. Dus dan is het toch heel bevreemdend om alleen maar te duwen op de wetgevers kant eigenlijk te zeggen nou, als aandeelhouders sturen gewoon lekker op dat dividend en voor de rest hebben we geen mening als aandeelhouder over hoe een bedrijf als werkgever is.

[0:13:28] Die balken.

[0:13:30] Dankjewel. Voorzitter, ik heb ik heb geen vraag gehoord. Maar ik wil nog wel reageren. Ik ik ga echt voor effectief iets veranderen op schiphol en dan is voor mij het eerste aanspreekpunt. Deze minister van ing die heel veel gesprekken met schiphol voert. Maar die zoals ik dat zie je niet effectief geweest zijn. De afgelopen maanden. Daar hebben in het debat vandaag over. Maar ik sluit niet uit mevrouw kruger dat die volgende stap gezet moeten worden. Want wat ik zie is dat er te weinig op schiphol gebeurt om de arbeidsomstandigheden beter te maken en de lonen van mensen structureel omhoog te krijgen.

[0:14:07] Vraag wanneer koerhuis van de vvd.

[0:14:09] Wel daar hoor ik die ook voorstellen om de reservering voor de tweede kaagbaan zou leren, verbaast mij voorstellen heeft hij eerder gedaan moties ingediend verworpen. En dan komt ie weer met het voorstel dat men nog meer verbaast is dat die bij het debat vliegveiligheid doet want ik heb de vorige keer ingebracht dat het juist voor vliegveiligheid belangrijk is om de tweede kaagbaan juist te bouwen en niet de reservering te schrappen. Ik heb ondertussen al gesproken met de vereniging voor voor piloten en die bevestigen dat ook de meeste wind die de waarheid komt uit het zuidwesten. En wat hun betreft is voor vliegveiligheid rond beter om de tweede kaagbaan te bouwen, zodat je vaker tegen de winter in kan landen of of uitvliegen. Graag reactie van banken. Waarom komt met.

[0:14:52] Voorstel.

[0:14:54] Dankuwel voor shit. Ik ben blij met deze vraag. De parallellen kaagbaan is ooit bedacht om groei mogelijk te maken en aanvliegroutes te versimpelen. Groei

[0:15:06] zit er niet meer in. Heel lange discussie over gaat. Het wordt geen groei. Het woord krim.

[0:15:12] Een forse krimp

[0:15:13] vierhonderdveertig duizend vliegbewegingen. Het is een. Het is een. Het is een feit dat schiphol misschien nog niet onder ogen wil zien als ik kijkt naar de plannen die schiphol heeft met de aanleg van nog een pier.

[0:15:26] Daar heb ik de minister ook in het vragenuur eerder deze week fors aantal vragen over gesteld en volgens mij wordt deze minister niet serieus genomen door de directie van schiphol. Maar het gaat om krimp niet om groei en in het krimpscenario is het schrappen van de reservering wel echt aan de orde. En vandaar mijn oproep aan de minister

[0:15:48] schat nu die parallelle kaagbaan.

[0:15:51] Koenders vindt het jammer dat de bouw van d zesenzestig in het debat vliegveiligheid niet ingaat over mijn vraag overvliegen, veiligheid en dat die tweede kaagbaan daaraan kan bijdragen en alleen maar zit te focussen op op zijn eigen verhaal van krimp en hij weet ook heel goed dat het gaat om krimp van geluid en niet per se om in de toekomst om krimp van van vluchten.

[0:16:15] Je bauke.

[0:16:15] Dankuwel. Voorzitter, het gaat om krimp van vijfhonderd duizend vliegbewegingen na vierhonderdveertig duizend vliegbewegingen. Daar hebben we het over en in het scenario van groei was die paarden kaagbaan zeker ook in het kader van de veiligheid aan de orde,

[0:16:31] maar dit is niet meer het geval. We leven in een andere wereld. Meneer koerhuis via uw voorzitter, we leven in een wereld van krimp en niet in een wereld van groei van schiphol dankuwel.

[0:16:41] Dan geef ik nu het woord aan mevrouw er namens de fractie van groenlinks,

[0:16:44] Voorzitter,

[0:16:46] het is een totale puinhoop op schiphol is een puinhoop voor de werknemers voor de reizigers voor de omwonenden en met een onderliggend structureel issue op veiligheid, klimaat en stikstof vijftien jaar sturen op blinde groei en de goedkoopste willen zijn, heeft ons hier gebracht. De race naar de bodem en nu moeten we een hele korte tijd het tij keren. We hebben een reset nodig van schiphol en veiligheid is mensenwerk en onmenselijke werkomstandigheden kunnen nooit veilig zijn extreme werkdruk en andere ongezonde werkomstandigheden en als gevolg daarvan grote doorloop van personeel bij de bagage in grond afhandeling zijn een veiligheidsprobleem

[0:17:28] en we kunnen heel voldoen. We kunnen het aantal afhandelaar beperken mensen beter opleiden, beter belonen en meer menselijk werkrooster en gezonder arbeidsomstandigheden en dat kost geld, maar lijkt wel meer tot veiligheid voor zowel de werknemers als de luchtvaart en de passagiers en de onderzoekers concluderen dat maar vinden het ingrijpend en dat is ook precies wat we willen dat het kabinet ingrijpt, want het gaat niet goed en we weten dat bijvoorbeeld het halveren van het aantal afhandelings bedrijf in rome heeft geleid tot een halvering van de schade aan vliegtuigen en een betere en efficiëntere service. Voorzitter, dit is een debat vliegveiligheid. Maar dat gaat om meer dan neerstortende vliegtuigen schiphol maakt dagelijks slachtoffers op de grond bij omwonenden met slapeloze nachten meer astma bij kinderen,

[0:18:17] maar ook bij het personeel.

[0:18:20] Dat moet zwaar moet sjouwen en nog veel meer ultrafijnstof binnenkrijgt de helft van onze ouderen heeft klachten kopte de nos. Vorige week. Dat is een veiligheidsrisico en wij als eigenaar bestuurder en wetgever van schiphol moeten dit oplossen.

[0:18:35] Het is onbegrijpelijk dat schiphol het laden en lossen van vliegtuigen uitbesteed aan bedrijven die niet eens beschikken over de nodige materiaal om dit veilig en efficiënt te kunnen doen. Dat is niet iets waarvoor mijn inspectierapport moeten wachten. Dat moet schiphol regelen en de minister schuift de verantwoordelijkheid ligt primair bij de sector partijen zo werkgek zoals werkgevers en schiphol. Maar schiphol zijn mezelf minister kaag en minister harbers. De minister van wayne minister van financiën zijn de baas en zijn wijzen naar elkaar en ondertussen verandert er niets in de een linksom of rechtsom. Dit moet geregeld worden waarom de aandeelhouder

[0:19:14] of tenminste van ind niet voor een extra lid van de raad van commissarissen, met als taak de sociale reset, die nu keihard nodig is om schiphol te veranderen en sociale commissaris, die zorgt voor een reset, zodat schiphol weer een fatsoenlijk werkgever wordt dan voorzitter de opvolging van het rapport van de ovv. Het rapport was destijds een schok. Er was fysiek en operationeel van alles mis met de veiligheid van schiphol en de grootste klacht van de ovv ging over de cultuur bij schiphol en bij het ministerie om eerst de luchthaven te laten groeien en dan de verkeerde problemen met extra maatregelen proberen te negeren

[0:19:53] en de minister concludeert in februari droogjes. Kennelijk zijn alle maatregelen die de afgelopen vierenhalf jaar zijn getroffen. Onvoldoende die briefjes van februari. Ik ben benieuwd wat in de tussentijd is gebeurd. Maar ik ben vooral benieuwd hoe de minister kijkt naar het structurele probleem wat er onder ligt namelijk complexiteit van de luchthaven. Hoe gaan we dat oplossen? Minder baanwisseling banen buiten gebruik stellen minder vliegtuigen per uur. In de brief van vorige week schrijft de minister wederom de noodzakelijke veiligheidsmaatregelen eerst te willen afwegen tegen overige belangen. Welke belangen zijn dat? Hoe zorgen we ervoor dat we eindelijk kiezen voor schiphol. Dat past kwaliteit boven kwantiteit. Geen plofkip maar vliegveld om echt trots op te zijn. Dankuwel. Voorzitter.

[0:20:40] Dankuwel mevrouw kreeg of een fractie van groenlinks, dan is nu het woord aan de heer koerhuis namens de fractie van de vvd.

[0:20:48] Nederland moet vooruit en blijf doorvliegen. We moeten naar een luchthaven systeem, een herziening van het luchtruim in nederland. Dit om luchthavens op elkaar af te stemmen. Banen te behouden en vlieg veiligheid en overlast aan te pakken.

[0:20:59] Het vliegen boven een conflictgebied kan levensgevaarlijk zijn. De rand van de m h zeventien heeft dit helaas bevestigt. Dit geeft wat mij betreft ons land een verantwoordelijkheid om internationaal het gevaar van het vliegen boven conflictgebieden te adresseren. De huidige procedures van de vn organisatie voor burgerluchtvaart icao zijn. Zolang ik begrijp dat nederland zich inzet om die procedures korter te maken. Wat is de stand van zaken. Ik hoor dat nederland volgend jaar een internationale conferentie over vliegvaardigheid organiseert. In hoeverre zet nederland zich ook inhoudelijk in op die conferentie om het gevaar van vliegen boven conflictgebieden te adresseren.

[0:21:34] Een eenzijdig vliegverbod voor nederlandse vliegmaatschappijen. De klm boven een conflictgebied zal slechts symboolpolitiek zijn om buitenlandse vliegmaatschappij die goed te kunnen overnemen van de klm. Ik wil een oplossing zoeken tussen de lange procedures van icao en de klm. Eenzijdig een vliegverbod opleggen. Kan de minister zich ook inzet om de procedures van de organisatie voor burgerluchtvaart en jazz haar beter te maken. En da s standaard de wereldwijde standaard uit te laten maken.

[0:22:03] Vliegen aan boord moet ook veilig zijn. De e u en katar hanteren dezelfde werk en rusttijden in de luchtvaart maar tellen de werk en sturen anders doordat katar de rust uren aan boord niet zelf als werkuren.

[0:22:14] We kunnen piloten die fulltime werken meer uren vliegen. Vorige week kwam aan het licht dat piloten die vulkaan te werken oververmoeid zijn en moeten vechten tegen een slaap. Ik vind het niet alleen onacceptabel voor de vliegveiligheid, maar ook voor de nederlandse concurrentiepositie in de luchtvaart in de e. U is het goed geregeld. Maar zoals ik al vaker zich aan de randen van de e u niets kan de minister zich er voor inzetten dat vliegvelden en vliegmaatschappij aan de randen van de e. U zoals catha, maar ook turkije en de emiraten onder de werk en rusttijden komen te vallen dan voorzitter, iets waarmee ik mij al langer een erge. Het aantal reizigers dat tijdens het vliegen aan boord overlast veroorzaakt stijgt fors iedere vliegmaatschappij moet een eigen zwarte lijst van vliegen hazels bijhouden en mag die niet met elkaar delen vanwege privacyregels

[0:23:01] in het vorige debat pikt de toezegging gekregen dat de minister gaat onderzoeken of en hoe nederlandse vliegmaatschappijen die wel mogen delen met elkaar.

[0:23:09] De minister schrijft dat nederlandse vliegmaatschappijen verschillende criteria hanteert voor wie op de zwarte lijst wordt geplaatst en hoelang diegene op de zwarte lijst staat. Ik wil dat de minister zorgt voor een systeem zodat iemand die overlast veroorzaakt in een vliegtuig van de klm op schiphol niet in een vliegtuig van transavia op eindhoven kan stappen. Columnisten die toezeggen.

[0:23:28] Voorzitter, tot slot al jaren lang zien we een stijging van een drone gebruiken die pete goede kansen voor nederland

[0:23:35] van het inspecteren van bruggen tot het vervoer van medicijnen. De vliegveiligheid kan echter ook in gevaar komen als drones in vliegroutes vliegen afgelopen juni is een drone in hoofddorp in de buurt van schiphol veel te hoog gevlogen en te laat opgemerkt.

[0:23:48] Het vliegen in de buurt van luchthavens is verboden. Door middel van een virtuele beschermingsmuur kunnen de luchthavens drones tegenhouden zijn of komen en gesprekken met producenten van troost. Om te voorkomen dat een droom die virtuele beschermingsmuur makkelijk kan ontwijken,

[0:24:04] komen er europese regels hiervoor. Als die europese regels er niet komen,

[0:24:10] is de tenminste bereid om zich in iran in de e u zich hiervoor in te zetten

[0:24:15] in het luchtruim. Boven luchthavens zijn luchthavens verantwoordelijk voor het tegenhouden van drones, maar ik hoor het in het luchtruim rondom luchthavens niet duidelijk is wie verantwoordelijk is, kan ik missen duidelijk maken.

[0:24:27] Dankuwel

[0:24:29] dankuwel vraag van de heer van rey.

[0:24:32] Dankuwel evalueren. Dankjewel. Voorzitter, voor de kurhaus in een plenair debat. Twee weken geleden meen ik.

[0:24:40] Hij legt de minister voor het verband tussen de escalerende klimaatcrisis.

[0:24:47] De veiligheid voor mensen die natuur en milieu ook in het kader van de uitstoot van de luchtvaart.

[0:24:53] De minister antwoordde toen dat die link tussen veiligheid en klimaat. Dat gaat mij te ver

[0:24:58] en ik vroeg me af. Schaakte hier koelhuis zich ook in dat kamp.

[0:25:04] Mensen die denken dat klimaat en veiligheid en de uitstoot van de luchtvaart niets met elkaar te maken hebben.

[0:25:10] Decor.

[0:25:12] Dankuwel voorzitter van het wereldwijde cijfers over het nederlands, maar begrijpt dat de luchtvaart slechts vier procent van de c o twee uitstoot is

[0:25:21] van alle c o twee uitstoot. Dus dat we ook naar die andere huizen zesennegentig zouden moeten kijken als we er een disney klimaatdiscussie van zouden zouden willen maken. Maar volgens mij gaat het vandaag over luchtvaart niet over klimaat zou voorstellen deze discussie ook in de commissie klimaat en energie te voeren en niet hier in de commissie.

[0:25:40] Je.

[0:25:43] Dat is geen antwoord op de vraag. Ten eerste is het zo dat die vier procent in twintig, dertig al veel meer is omdat luchtvaart niet in staat is te verduurzamen in de mate waarin het nodig is.

[0:25:53] Het gaat niet zozeer om het absolute getal van vier procent. Waar het om gaat is elke tong die de extra bijkomt.

[0:26:00] Elke tong je extra bijkomt. Het gevaar vormt.

[0:26:03] Je zou kunnen zeggen.

[0:26:05] Dertig seconden is niet zoveel

[0:26:07] en dat is nog dertig seconden.

[0:26:08] Maar als je vier minuten onder water zit dan is dat dodelijk en dat is het punt wat wetenschappers leggen

[0:26:16] en waar de luchtvaart ook een rol speelt en dr

[0:26:19] de minister zei eigenlijk dat dat verband gaat mij te ver die maat veiligheid en uitstoot en ik vroeg me de enige familie die ik heb

[0:26:29] in het kurhaus dat ook.

[0:26:31] Ik hoor is.

[0:26:32] Nogmaals, ik wilde je geen klimaatdiscussie maken als ik wel vinden dat zij met elkaar eens weten we volgens mij van elkaar dat we luchtvaart moeten gaan verduurzamen en de voicemail wordt het hoog tijd dat we dat we dat langverwachte kennisgroep gaan opstarten. Om te kijken hoe lucht maar ook scheepvaart in de toekomst gaan gaan verduurzamen en ook welke leidende rol nederland daarin kan spelen in de wereld. We hebben al een hele goede positie op het gebied van van brandstoffen en met name in de rotterdamse haven. En hoe kunnen we dat gebruiken om die leidende rol te pakken?

[0:27:05] Je vooraan.

[0:27:06] Jij zulke plaatsen volg mij. Ik vind jammer dat de heer koerhuis zich toch in

[0:27:12] kan schaart van eromheen dansen rol van luchtvaart. En dan in het debat zeg. Ja, ik wil geen klimaat.

[0:27:19] De discussie vermaken terwijl hij in dezelfde zin doorgaat gaan over verduurzaming hebben. En dan wil ik nog even voorhouden dat experts waardeer hoe was er ook bij. Was

[0:27:31] ons verteld hebben dat die vier miljard kilo kerosine verduurzamen helemaal niet mogelijk is in de tijd

[0:27:40] die we nog hebben om de uitstoot terug te brengen, is de heer koelhuizen dat dan met mij eens dat experts dat gezegd hebben

[0:27:48] of hij dat ook min of meer ontkennen.

[0:27:51] Ja ik hoor ik hoor een aantal punten hoe ik tegen je hiervan van raan zeggen kijk ik ben niet zo niet zo pessimistisch kijken je eraan denkt als die vier procent al niet lukt uit irak zou zeggen als hij denkt dat hij vier procent al niet lukt, moet die andere zesennegentig procent van de c o twee uitstoot. Ik ben optimistisch. Ik denk dat we als nederland die leidende rol kunnen en moeten oppakken. Ik zou het graag samen willen doen. Kijkt ook naar de naar de hiervandaan, maar ook naar andere hierin. De commissie en verduurzamen gaven mij ook gewoon om klaar te zijn voor de toekomst die naar die herrie toekomstige toekomstbestendig luchtvaart.

[0:28:32] Zodat we kunnen blijven doorvliegen,

[0:28:35] Vraag wanneer de hoop namens de pvda.

[0:28:38] Dank u dankuwel. Voorzitter, volg mij gelijk. Mijn laatste.

[0:28:42] Ik ben eigenlijk wel blij want ik zag de afgelopen week een geniaal inzicht bij de heer koerhuis voorbijkomen, namelijk dat de arbeidsvoorwaarden en het salaris van het personeel bij schiphol structureel verbeterd moest worden. Dus ik wil een feliciteer. Ik ben heel blij mee dat het inzicht inmiddels ook bij de vvd binnen is gekomen. Dus complimenten daarvoor

[0:29:00] dan toch als we het over je arbeidsvoorwaarden hebben. Twaalf jaar lang heeft de arbeidsinspectie niet gecontroleerd bij schiphol. Twaalf jaar lang toevalligerwijs ook twaalfjaar. De minister van ind van de vvd hadden op die portefeuille. Wat vind je koerhuis tot twaalf jaar lang onder het bewind van van vvd bewindspersonen opinie niet gecontroleerd door de arbeidsinspectie. Hoe rekruteert hij daarop.

[0:29:27] Ik hoor reis.

[0:29:28] Dankuwel. Voorzitter, de hoop stelt dat het inzicht bij mij nu is binnengekomen voor voor hogere lonen en een betere, betere arbeidsvoorwaarden. Ik heb niet anders gezegd. Sinds ik woordvoerder luchtvaart ben en

[0:29:46] ja ik denk dat we dat vindt het ook goed dat schiphol vandaag de onderhandelingen is gestart voor voor betere, voor betere arbeidsvoorwaarden, zoals vanochtend in de pers hebben kunnen lezen en over de arbeidsinspectie is het niet goed dat er twaalf uur niet gecontroleerd is. Helemaal niet omdat de voorafgaand een lang langdurig verbeteren verbetertrajecten is geweest voor schiphol en dan zit heel gek dat je dan twaalf jaar lang niet niet controleerde. Ik heb er al kamervragen over gesteld. Samen met mijn collega die over de arbeidsinspectie gaat en dat jaartje voor mij is het duidelijk genoeg is niet goed geweest en dat moet anders.

[0:30:27] Mevrouw groenlinks vragen,

[0:30:30] Ja voorzitter, dat is niet goed geweest. Is wel een understatement. Maar goed we zijn nu waar we zijn en er is heel duidelijk een stevige reset nodig om te zorgen dat schiphol weer een fatsoenlijke werkgever wordt. Welke rol ziet de heer koerhuis daarvoor voor de minister van ind en welke rol voor de minister van financiën als aandeelhouder zou niet veel sterker als aandeelhouder daar ontmoeten.

[0:30:54] Ik hoor, hoor.

[0:30:56] Nee, dat ze dat helemaal eens met met mevrouw kreuge. Ik vind inderdaad dat dat de minister van ing, maar ook de minister van financien moeten ingrijpen op schiphol. Dit kan zo niet langer en ik heb al eerder gezegd ik wil dat die zomer toeslag weer weer ingevoerd wordt. Als een toeslag en de andere helft zien we vandaag dat er dat de onderhandelingen zijn zijn gestart voor voor structureel. Ik zie hier de hoop schudden. Maar ik las in het fd dat de onderhandelingen zijn gestart voor voor structureel betere arbeidsvoorwaarden. Als dat niet zo is. Kijk naar de herald. Dan zou ik willen dat het alsnog alsnog gaat gebeuren.

[0:31:36] Bij d zesenzestig.

[0:31:42] Dankuwel. Voorzitter, voorzitter, de heer curatie stelde mij vragen over de over de kaagbaan en veiligheid en niet ik heb een vraag aan hem over dit onderwerp. Want ik heb het nog even nagezocht veiligheid voorop in het onderzoek van ing staat dat de rapporten van het ministerie geeft aan dat de verschillende banen figuur uit configuraties de veiligheid gegarandeerd is en die baan was voor groei bedoeld en daarmee om het luchtruim effectiever te maken. Dit dit komt uit ind weerrapporten. Groei is niet meer aan de orde gaat om krimp

[0:32:20] dus de noodzaak is weg. Graag reflectie wanneer je koerhuis hierop.

[0:32:25] Ik kon reizen.

[0:32:26] Is. Fijn dat in de in de rebound, de heer bouwkunde, zegt dat veiligheid voorop staat. Dus daar ben ik daar vinden we elkaar dan.

[0:32:33] En dat rapport waar hij naar verwijst van ind ken ik niet. Ik heb wel de vereniging van piloten gesproken die moeten uiteindelijk

[0:32:45] echt vliegen en teddy vliegroutes afleggen en ik stel voor dat is ook spreekt of we nodigen ze uit in de kamer. Want die bevestigen toch echt wel dat die tweede kaagbaan gewoon nodig is voor vliegvaardigheid. Tot slot dan overgroeide. Ik heb al vaker aangegeven dat de groei van de luchtvaart in nederland belangrijk is. De bevolking groeit fors tweehonderd duizend mensen erbij die die willen vliegen. Die moeten hun baan en de luchtvaart is sta gewoon gewoon heel belangrijk voor.

[0:33:18] Dankjewel, voorzitter en korte vraag gerust zeggen de heren koerhuis. Dus dat het rapport van het ministerie dat onderschrijft hij niet dat die informatie klopt niet eens dat we die courgette.

[0:33:30] Koenders daar beneden.

[0:33:31] Dat zeg ik niet. Ik zeg ik ken het rapport niet. En om het verschil van inzicht te overbruggen. Misschien een idee om de vereniging van van piloten uit te nodigen. Samen met de ambtenaren van van de ind en dan kunnen we kijken tot ze horen in hoeverre we tot elkaar komen.

[0:33:48] Was mijn laatste nou ik denk om hem informatie captain overbruggingspensioen. Goed als de koerden uit het rapport van het ministerie leest in dat dat misschien een betere suggestie is dan uitnodigingen uitsturen.

[0:34:01] Ja dat doet de suggestie terug dat de heer bouman de rapporten leest van de vereniging van piloten in de vereniging van piloten spreken.

[0:34:11] Dankuwel. Dan is nu het woord aan de heer eppink van een fractie van ja eenentwintig gaat.

[0:34:15] Dankuwel. Voorzitter verschillende thema s zijn de revue al gepasseerd en ik zal de puntsgewijs doorheen gaan. Vorig jaar eenentwintig is het erg belangrijk en noodzakelijk dat harmonisatie van internationale regels binnen europa wordt nagestreefd, maar er zijn helaas voorbeelden van europese chi, chi s en onder andere die van er uit hongarije. Een zekere meneer joseph farrady die erg laatdunkend doen over het factor vermoeidheid of oververmoeidheid en die min of meer zegt we zijn allemaal wel eens een keer moe ted dat terwijl en ik ben een regelmatige kijken van het programma air crash investigation op national geographic. Zie je dat vermoeidheid. Een van de grootste risico is voor de vliegveiligheid alkalose constant heen en weer vliegen in amerika heel veel gebeurt, dan hebben we zoveel vluchten dat ze eigenlijk niet meer weten als er moeilijkheden zijn om acute en snel te reageren en dat is een groot gevaar en daarom ook mijn vraag ziet de minister het belang van het tegengaan van oververmoeidheid bij personeel van de luchtvaart en zeker bij piloten.

[0:35:27] Vervolgens voorzitter heb ik ook enkele vraagtekens bij het luchtvaartverdrag met carter

[0:35:34] door de omvang, door de door een omvangrijk katar een luchtvaartverdrag mag katar is het aantal vluchten verruimen van veertien naar tweeënveertig per week op schiphol

[0:35:45] vanuit dat oogpunt genomen is daarmee dus ook een direct veiligheidsbelang voor nederland. Het is echter bekend dat bij carter er is een groot verschil zit tussen de theoretische veiligheidsmanagementsysteem en de daadwerkelijke praktijk. Er is een totaal gebrek aan wat heet just got zullen we niks gerapporteerd. Iedereen moet stil zijn de franse conspira cylons een samenzwering van de stilte en het laat ook zien dat er een ongelijk speelveld is op het gebied van werk en rusttijden in combinatie met gebrekkige just culture en dat is een risico volle mix. Dat leidt tot gevaarlijke situaties

[0:36:29] en ik vraag waarom de minister ook om te zien hoe hij hoe hij katten en wees onder druk kan zetten om een just culture in te voeren.

[0:36:40] Ik roep de voorzitter af met het thema dat weliswaar niet op de agenda staat, maar door iedereen besproken wordt en dat is schiphol. Onze dierbare luchthaven

[0:36:52] en ik zal erover willen zeggen dat als we daar naar kijken dan is ten eerste veilig vliegen is een heel belangrijk. Het grootste goed maar daadwerkelijk het halen van de vlucht is toch een prettige bijkomstigheid en vier uur wachten. Ik heb het zelf ook meegemaakt. Dat is echt niet leuk. Passagiers sluiten je aan in ellenlange rijen. Dit kan en mag niet. De nieuwe standaard zijn een soort van nieuw normaal. Onze nationale trots is een groot deel van de zomer gedegradeerd tot het lachertje van europa en laat dit nu alstublieft niet weer van voren af aan beginnen. Daar zijn in dit management grote inschattingsfouten gemaakt en daarom een hele eenvoudige politieke vragen aan de minister. U voelt een mol komen, heeft de minister nog het volle vertrouwen in de pees in de huidige president directeur van schiphol. Dank u.

[0:37:43] Dankuwel die eppink dan eens gehoord van de fractie van de partij voor de dieren gaat.

[0:37:47] Voorzitter, voor de luchtvaart. De luchtvaartsector heeft me een taak opereren binnen de grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid.

[0:37:56] En wat een puinhoop is het geworden op schiphol blinde groei race naar de bodem.

[0:38:02] Ja. Optimistisch naïeve juichende vvd ministers die de groei bevorderen. En nu

[0:38:09] wat een puinhoop.

[0:38:10] Doe het over overveer in tweeduizendzeventien met zijn rapport over de veiligheid kwam van deze minister nog kamerlid en sinds publicaties hij de vierde minister al op dit departement infrastructuur waterstaat en nog steeds zijn de aanbevelingen uit het ovv rapport niet opgevolgd.

[0:38:28] Zo schiet de inspectie leefomgeving en transport nog altijd tekort qua capaciteit

[0:38:32] en is het nog steeds niet gelukt om het aantal runway in cursus structureel te verminderen voor de kijkers. Dat zijn wanneer vliegtuigen te dicht bij elkaar komen op de landingsbaan

[0:38:41] en ook is het ministerie nog steeds bezig met de aanbeveling om schiphol met al zijn banen minder complex te maken.

[0:38:48] Wat heeft de minister nauru sinds zijn aantreden gedaan om er vaart achter te zetten en op basis van welke uitgangspunten werkte minister nu aan het verbeteren van de veiligheid.

[0:38:57] Het ovv rapport toen dat werd geschreven dat we bij ongeveer vierhonderd tachtigduizend vluchten schiphol rekent er op dat ze nog steeds vijf duizend mag uitvoeren en tegelijkertijd heeft de minister aangegeven dat schiphol en twintig, drieëntwintig gekrompen moet zijn naar vierhonderd veertigduizend krimpen staat ook fijn dat dat volledig omarmd wordt nu door d zesenzestig.

[0:39:18] Dan weten we dat als we de klimaat crisis serieus aanpakken met een krimp van het aantal vliegbewegingen. Tweehonderdvijftig moeten zonder dit kabinet zo heilige functie wordt aangepast

[0:39:29] aangetast.

[0:39:30] Kortom, op welke basis van welke scenario s wordt er nu gewerkt?

[0:39:35] Er is een structurele oplossing voor de veiligheidsproblemen, niet

[0:39:38] voorgestelde krimp en sluiting van banen,

[0:39:42] landingsbanen,

[0:39:44] afsluiting van een van de banen sowieso gepast zijn nu schiphol gaat krimpen en het erop lijkt dat de polderbaan

[0:39:50] illegaal is aangelegd.

[0:39:52] Een gigantisch stikstof opgave ligt

[0:39:54] en de luchthaven in zijn geheel. Laten we dat niet vergeten. Illegaal opereert

[0:39:59] graag een reactie ander onderwerp veiligheid van het vliegen. De giftige stoffen in de cabinelucht soms ziek maakt het in de dagelijkse concentratie, maar ook zeker bij hoge concentraties

[0:40:08] zogeheten view fans piloten raken duizelig zien dubbel zijn niet in staat basale controle vragen te beantwoorden en ze vliegen verliezen soms het bewustzijn.

[0:40:18] Het probleem is bekend, maar de nationale adviesgroep cabinelucht stelt dat de oorzaak van de klachten nog niet helemaal duidelijk is.

[0:40:26] Voorzitter is toch

[0:40:27] echt ongelofelijk. Allereerst is ons andere informatie bekend, namelijk dat van de honderd toxische stoffen die geïdentificeerd zijn en de mate van gevoeligheid voor vooral bepaald wordt door genetische aanleg, maar ook als je die kennis nog te onduidelijk vindt en blijft te wachten op verder onderzoek, dan is de huidige stand van zaken onacceptabel. We weten immers dat de piloten flauwvallen

[0:40:48] en de oplossing is simpel

[0:40:50] vliegtuigbouwers verkopen. De optie om alleen nog schone lucht in de cabine te brengen. Maar dat is nu niet verplicht.

[0:40:57] En dus kiest men er nauwelijks voor een van de redenen waarom die boeing zeven, drie, zeven max uit de lucht vielen onder een aantal voorzieningen die niet verplicht waren niet werden aangeschaft door de maatschappijen.

[0:41:11] Wat gaat de minister daaraan doen? Voorzitter, tot slot, in het plenaire debat over legde ik de link tussen de escalerende klimaatcrisis. En wat dat betekent voor de veiligheid

[0:41:19] van mens, dier en natuur en milieu.

[0:41:22] De minister antwoordde toen en ik citeer, in de tweede moord van de heer verhaal legt hij een link tussen veiligheid en klimaat. Dat gaat mij te ver.

[0:41:30] Mijn vraag is blijft de minister nu oprecht dit volhouden,

[0:41:34] terwijl bij de huidige prognoses van de sector zelf in twintig, dertig, tien tot twaalf procent c o twee uitstoten en niet in staat is voldoende te verduurzamen

[0:41:45] dat het te ver gaat om een link te leggen tussen de klimaatcrisis en veiligheid

[0:41:49] gaat erg ver wil hij daarop teruggekomen. Ik zei het al. Ik wilde natuurlijk best bijpraten. Maar ik denk dat hij zelf ook wel inziet dat twee graden klimaatverandering een levensgevaarlijke toekomst biedt

[0:42:00] en dat vliegen disproportioneel veel opwarming veroorzaakt. Dankuwel, dankuwel.

[0:42:05] Dan dankuwel die ervan eraan en dan is het woord aan al qaeda namens de fractie van de sp.

[0:42:13] Voorzitter, ik vind het erg goed van partijen van links tot rechts tegenwoordig zo veel aandacht is voor de werkomstandigheden in de luchtvaart. Dat is wel eens anders geweest. Wel

[0:42:23] jammer dat het zo moet ontspoorde voordat het zover kwam.

[0:42:27] Het grootste gevaar voor de vliegveiligheid lijkt op dit moment namelijk die slechte werkomstandigheden van de werkers in de luchtvaart en dat geldt alleen voor het personeel op de grond

[0:42:36] in de beveiliging en bijvoorbeeld in het grond afhandelingsproces. Zij zijn essentieel. Het veilig en aangenaam houden van de luchtvaart worden al jaren ondergewaardeerd in een stelsel van marktwerking en uitbuiting.

[0:42:48] Afgelopen maandag werd bekend dat schiphol maatschappijen alweer vraagt om vluchten te annuleren vanwege gebrek aan beveiligers. De oneindige wachtrijen leiden tot gemiste vluchten en boze passagiers, agressie en vechtpartijen zijn er helaas weer aan de orde van de dag en geen wonder dat steeds meer mensen afhaken van dit beroep

[0:43:10] beveiliger zoeken hun heil elders. Ook omdat de toeslag op vijf euro. Inmiddels is verdwenen en personeelstekort op schiphol worden of lijken dus alleen maar dreigen groter te worden. Wat het verwachte effect daarvan op de vliegveiligheid vragen aan het kabinet.

[0:43:23] Hoeveel vluchten kunnen er op dit moment nog op een veilige manier

[0:43:27] uitgevoerd worden. Gezien de personeelstekort.

[0:43:31] De arbeidsinspectie is vorige week voor het eerst sinds jaren weer op schiphol geweest en schrok zich rot

[0:43:36] zelfregulering. Een marktwerking op luchthavens heeft dus gefaald en zowel het personeel als reizigers zijn daar de dupe van.

[0:43:44] Eenmaal in de lucht zijn er helaas ook grote zorgen.

[0:43:48] Ook van cabinepersoneel horen we namelijk dat zij zich zorgen maken over de drukte aan boord van toestellen, de gebukt, gebrekkige controles op de arbo normen en het tekort aan collega´s.

[0:43:58] Steeds meer mensen worden in het vliegtuig gepropt zonder voldoende ruimte en ook dat leidt weer tot agressie en onveilige situaties in de lucht. Hoe kan het vragen aan de minister dat er geen wettelijke normen zijn over hoe een vliegtuig moet worden.

[0:44:12] Ingericht,

[0:44:14] Is hij bereid dat op te stellen? Is hij bereid dat soort normen te stellen en is hij bereid een breed onderzoek naar de vliegveiligheid in relatie tot de werkomstandigheden van het cabinepersoneel te starten.

[0:44:25] De vakbond wacht al jaren op een zogeheten nulmeting of een risico inventarisatie. Maar dat komt maar niet van de grond en het lijkt toch dat ze van het kastje naar de muur worden gestuurd en dat inspectiediensten niet uitkomen of wie dan dat onderzoek zou moeten uitvoeren. Hoe staat het daarmee vragen aan de minister.

[0:44:42] Tot slot. Voorzitter, ook de piloten slaan alarm piloten van maatschappij als katar airlines zegt structureel te kampen met oververmoeidheid is ook gelukkig veel aandacht voor gevraagd door andere partijen is de minister was de minister al bekend met die signalen. Wat heeft hij eraan gedaan want iedereen kan bedenken wat er kan gebeuren als cockpitpersoneel komt met uitputting. Dus daar moet tegen opgetreden worden. Zou je denken

[0:45:03] is de minister bereid om hierover in gesprek te gaan met de bonden

[0:45:06] de aangenomen motie van de sp over het betrekken van van de bonden en piloten bij het certificeren van vliegtuig kon helaas niet rekenen op steun van easa en dat vinden wij spelen.

[0:45:17] Verdrietig.

[0:45:18] Is de minister ook bereid om daarover in gesprek te gaan en wat gaat hij daartegen doen?

[0:45:23] Voorzitter, ik herhaal het grootste gevaar voor de vlieg veilig en veiligheid lijkt op dit moment lijken op dit moment de slechte werkomstandigheden van werkers in de luchtvaart. Het is dan ook duidelijk hoe de vliegveiligheid verbeterd kan worden, namelijk door te luisteren naar de mensen op de werkvloer en ze in staat te stellen,

[0:45:39] Mijn gewone werk goed te doen.

[0:45:40] Dank u wel.

[0:45:42] Dankuwel. Een vraag van de heer epping, eenentwintig.

[0:45:47] Ik heb een vraag voor de opheldering

[0:45:51] reed over de misstanden bij schiphol, de slechte werkomstandigheden enzovoort, dat het jarenlang heeft geduurd. Maar de hoofdaandeelhouder van schiphol is volgens mij al zo goed ben geïnformeerd. De nederlandse staat en dat betekent dat de nederlandse staat de minister en ook het parlement. De tweede kamer dat wellicht eerder aan de orde moeten stellen. Misschien is men zijn wij daar zelf te laat. Ik zit hier. Zolang het parlement. Maar misschien hadden wij al de tweede kamer zelf wat actiever moeten zijn en zeggen kijk dat kan zo niet. Dat leidt tot chaos.

[0:46:24] Leer elkaar.

[0:46:25] Voorzitter, in algemene zin spreken wij tegenwoordig veel te vaak over wij als tweede kamer als instituut alsof er geen verschillen zijn tussen de partijen die in die kamer zitten. Kijk dat de vvd dat jarenlang niet heeft gedaan. Dat kan nog iets bij voorstellen maar dat nu juist de sp wordt verweten dat wij niet die zaak aan de orde hebben gesteld. Dat is toch echt potsierlijk. Toen wij al jarenlang alleen helaas als een van de weinige en nu heeft de wal helaas het het schip gekeerd en is het overduidelijk wat de misstanden zijn. En nu is het inderdaad in de media. Mensen doen onderzoek naar en komt het ook in het debat en heeft ook de aandacht van die app ingetrokken. Maar als hij eerder naar de s p had geluisterd. Dan had hij deze vraag uberhaupt niet hoeven te stellen.

[0:47:05] Ik zie rechts van heer,

[0:47:06] Misschien mag ik wat zeggen want het is de eerste keer dat ik de gelegenheid krijgen om hierover te spreken. Dus ik heb het niet tien jaar geleden al kunnen doen. Maar het is als instelling mag zeggen in het algemeen en de tweede kamer. Één van de belangrijkste instelling van het land zou dat aan de orde moeten komen. Misschien heeft u dat gedaan. Niet gedaan. Maar er is toch een zekere collectieve schuld omdat je regering hebt. De pvda heeft ook in de kabinet gezeten hulzen tien jaar geleden.

[0:47:33] Dus ja.

[0:47:36] Je kunt je jezelf de vraag stellen had me dan niet wat eerder moeten zien en misschien kan de minister en misschien kan jij moest mark de minister vragen om dat te zeggen waarom heeft de nederlandse staat dat te lang over over het hoofd zien want misschien was het zo dat schiphol een hele lage kosten moest hebben. De winsten moesten groter zijn de kosten zo laag zijn die werden gedrukt en daardoor bleven de lonen laag.

[0:48:02] Voorzitter, laat ik het monteer eppink eens zijn dat de meerderheid inderdaad dit probleem heel lang heeft onderschat en dat het een blinde vlek was voor de meerderheid in het parlement, meerderheid van partijen en zijn partij geweest die ook in het verleden hier veel aandacht voor gevraagd, maar

[0:48:16] de cultuur bij de meerderheid was inderdaad een andere en daardoor is het ook te weinig naar buiten gekomen heeft ook te weinig aandacht van de media gehad. Maar dat is dus een te gemakkelijk verwijt aan het aan de instelling van het parlement. Als je wel kunt constateren dat er partijen zijn geweest die er wel degelijk aandacht voor hebben gevraagd. Dat is wat ik wilde zeggen.

[0:48:38] Dankuwel elkaar van de fractie van de sp zijn gekomen aan het eind van de eerste termijn van de kamer met de complimenten van uw voorzitter over de korte puntige vragen en bijdrages. Volgens de minister heeft verzocht om twintig minuten in verband met de logistiek om voor zijn eerste termijn voor te bereiden is geschorst tot tien over tien geschorst.

[1:10:11] Ik heropen de vergadering niet alle leden zijn

[1:10:17] terug, maar we hebben geschorst tot tot tien over tien

[1:10:22] verzoek aan de minister om.

[1:10:24] Aan te geven.

[1:10:25] Blokjes. Hij antwoord

[1:10:29] voor de zijde van de kamer stel ik voor vijf korte vragen zodat we even de tijd kunnen nemen om je punt te maken tot de kern te komen aan de minister. Het verzoek om kort en puntig te antwoord. Het woord is aan de minister.

[1:10:45] Voorzitter, dankuwel. Ik wilde beginnen met een blok over alles op gebied van arbeidsomstandigheden. Wat er gedaan is wat eraan te doen is moet nog gebeuren.

[1:10:55] Ook in relatie tot veiligheid. En dan ook nog een paar andere vraagstukken over schiphol. Daarna kom ik op het vraagstuk van de nasleep van de ramp met m h zeventien

[1:11:09] en vervolgens heb ik m n aantal diverse vragen onder andere over de zwarte lijst katar drones tot behandeling dan in een blok.

[1:11:19] Diverse vragen.

[1:11:21] Voorzitter,

[1:11:24] ik heb in de eerste termijn.

[1:11:25] De heer.

[1:11:27] En misschien een technische vraag in dat blok over. Ik neem aan dat daar ook die vraag naar klimaat veiligheid.

[1:11:33] Dank u wel. Alle alle vragen die nog blijven liggen. Komen daar aan god.

[1:11:39] De minister.

[1:11:44] Voorzitter, terecht dat

[1:11:46] alle sprekers in de commissie aandacht vragen voor de arbeidsomstandigheden,

[1:11:51] ook in relatie tot de thema vliegveiligheid waar we vandaag in dit debat over hebben, hoewel het vraagstuk nog verder gaat dan alleen vliegveiligheid.

[1:12:02] Alle fracties hebben ook gevraagd wat de inzet is van dit kabinet wat we daar de afgelopen maanden aan hebben gedaan en vooral wat er nog te doen staat

[1:12:12] en vanaf het aantreden van dit kabinet in januari weten ook wat de grote opgave is rond schiphol. Ook in relatie tot omgeving. Ook in relatie tot tot hinder,

[1:12:25] maar zeker ook na een paar maanden toen ook de grote capaciteitsprobleem op schiphol logistiek wachtrijen. Alles wat we hebben gezien. De staking bij de grond af handelaren is geweest, is het kabinet van menen van meet af aan heel duidelijk geweest en dat is overigens voor daar misverstanden over staan, zowel minister kaag. Als ik we hebben ook veel overleggen gezamenlijk gevoerd met met schiphol met unisono. De boodschap dat om dit op te lossen. Zowel de beloning van de mensen op schiphol als de arbeidsomstandigheden fors verbeterd moeten worden. Die boodschap hebben we indringend meegegeven aan schiphol en we constateerden dat schiphol daar in ieder geval op geacteerd heeft door in juni het sociaal akkoord met de bonden af te sluiten waarin veel van deze onderwerpen worden geadresseerd. Daarnaast in het hele debat over

[1:13:15] de kosten op schiphol heeft dit kabinet zowel minister kaag als ik voortdurend gezegd dat wij niet sturen op lagere kosten dat wij ook niet sturen op dividenduitkeringen. Sterke schiphol heeft inmiddels ook al aangekondigd dat we de komende drie jaren geen dividenduitkering in zit en daar hebben wij ons niet tegen verzet of wat dan ook, omdat wij ook zien dat er veel grotere problemen op schiphol zijn die structureel opgelost moeten worden. Dat zit in de in de hele operatie en de kern. Daarbij is ook de medewerkers tevredenheid kunnen die het werk doen zonder om onacceptabel hoog opgelopen werkelijk

[1:13:56] al vanaf vorig jaar

[1:13:58] speelde daar dat mede door de vakbonden aandacht gevraagd voor de omstandigheden van bijvoorbeeld het grondpersoneel. Daar is tweede helft tweeduizend, eenentwintig een gezamenlijke werkgroep voor opgericht waar ook het ministerie aan meedoet en de werkzaamheden daarvan zijn mede door de indringende signalen van van de vakbonden ook voor de zomer gelukkig in een stroomversnelling gekomen. Collega, minister van gennep en ik

[1:14:26] hebben zowel voor de zomer als onlangs gezamenlijk overleg voert met de vakbonden hebben ook voor de zomer gezamenlijk overleg gevoerd met schiphol en klm onder hen ook indringend op deze signalen te wijzen en ik neem aan wijs geworden door de zomer heeft ook schiphol. Vorige week met alle betrokken partijen in een werkvergadering aangegeven dat men nu ook actief overgaat naar de maatregelen die wij ook zeer logisch en zinnig achter en en ook al aan het skiën onder de aandacht hebben gebracht, met name het beperken van het aantal partijen in de grond afhandeling.

[1:15:02] Dat is schiphol heeft de onlangs een brief over gestuurd. Ik heb uw kamer daarover berichten beschouwen dat als een formeel verzoek om over te gaan tot alle regels en wetten die daarbij horen om het aantal grond af handelaren te kunnen beperken. Dat betekent ook dat het ministerie samenwerkt met schiphol. Om zo n voorstel goed te onderbouwen, zal vervolgens nog wel moeten voldoen aan alle eisen ook in de europese unie over bijvoorbeeld aanbestedingen. Als je uiteindelijk een beperkt aantal grond af handelaren wilt overhouden. En zoals ik in het debat voor de zomer in de kamer ook al aangaf. Dat zullen we in de eerste plaats ook doen moeten doen met niet alleen waardering voor, maar ook bezorgd voor de medewerkers die nu op schiphol werken. Dat heb ik toen onder andere ook in de molen. In reactie op de motie van de heer elkaar kaja gezegd wij willen ook in zo n operatie, waarbij het aantal grond af handelaren beperkt gaat worden. Niet dat de medewerkers die nu bij één van die bedrijven werken het kind van de rekening zijn. Dus je moet ook heel zorgvuldig aandacht zijn voor hun belangen.

[1:16:08] De vraag was ook het sociaal akkoord voldoet dat nu het sociaal akkoord gaat had als een component. De beloning. Ook ik zie de berichten daarover natuurlijk de afgelopen dagen ook uit het verband was hier en daar gelegd wordt met met het aflopen van de herfst bonus. Ik beschouw dat in eerste instantie als een zaak tussen schiphol, de betrokken bedrijven en de vakbonden.

[1:16:35] En zoals ik dinsdag in het vragenuur al aangaf, betekent dat ook dat wij in ieder geval op korte termijn ook alle feiten boven tafel krijgen. Wat is nu waar. Wat maakt dat ook deze week weer opeens het aantal medewerkers bij de beveiliging dramatische achteruit liep. Daarna zitten een paar andere aspecten in het sociaal akkoord daar waar wij van meet af aan hebben gezegd, ook in overleg met schiphol first things first. Ik moet eerst die zomer moet gewoon op orde. De rust moet weer terugkeren. Nou dat is overduidelijk nog niet gelukt, maar tegelijkertijd wel afgesproken. Vanaf september werken we ook en werkt schiphol vooral ook aan de andere aspecten die men in het sociaal akkoord heeft afgesproken, bijvoorbeeld het aspect van je die security wel uitbesteden of moet je dat gewoon weer gaan inbesteden op op schiphol dan overigens met dezelfde waarborgen voor de medewerkers die er nu zijn zoals ik net aangaf richting over het aspect van de van de grond afhandeling

[1:17:36] en daar komt bij en daar hebben minister van gennep en ik ook over gesproken, zowel met de bonden. Maar er ligt ook een belangrijke taak die minister van gennep ook op zich heeft genomen. Alle andere arbeidsomstandigheden, de arbeidsinspectie en alles wat zowel vorige week in de tv uitzending van nieuwsuur zat maar wat onzin. De week ervoor ook persoonlijk door de vakbonden al verteld is en waarvan wij gewoon klip en klaar hebben gezegd op deze wijze. Dit zijn niet de afspraken die we hebben gemaakt als in tweeduizend tien afspraken zijn gemaakt om bijvoorbeeld apparatuur te installeren, maar vervolgens is de conclusie dat die niet of onvoldoende wordt gebruikt,

[1:18:18] dan is dat eens te meer zaak dat daar vanuit de arbo wet en arbeidsomstandigheden op gehandhaafd moet moet worden, want dit is niet de luchthaven en dit is niet het type werk wat wij op deze manier willen hebben.

[1:18:33] Ik heb nog wat meer vragen over. Maar dit is even als belangrijkste lijn van het kabinet hierover.

[1:18:38] Dankuwel. Dus vraag me niet van eraan partij voor de dieren.

[1:18:42] Straks gaan we hierover klimaat hebben we inderdaad over die arbeid omstandigheden hadden we ook gehoord hebben.

[1:18:47] Vorige week is dat voor wat betreft die beveiligers die zeggen ja, ook al krijgen honderd euro. En doe het nog niet.

[1:18:54] En de vraag die ik heb is de volgende schiphol in de media verschijnen duidelijke berichten dat schiphol binnen enkele dagen nieuwe maatregelen zal treffen.

[1:19:04] De maatregel die u bespreekt. Dat gaat niet binnen een paar dagen gebeuren. Daar zijn we denken over eens wat je hoort is dat schiphol maandag gaat aankondigen gaan dertig procent start gaan we schrappen kunt kunt u dat bevestigen of ontkennen. Want dat zou ook die broodnodige rust die nodig is, kunnen helpen

[1:19:31] om die chaos te beëindigen. Dat is wat ik wat ik wat ik hoor een bevestiging of ontkenning dertig procent reductie.

[1:19:38] Ik heb ik heb geen getallen paraat van wat er zou gaan gebeuren. Wat ik op dit moment weet is dat er voortdurend overleg is op schiphol. Hoe de problemen van deze week en problemen die men nog kan zien aankomen voor de komende week hoe die zo snel mogelijk opgelost worden en zodra er nieuws over is. Zult u het horen? Zal ik het ook horen. Feit is wel dat de situatie zoals die nu is op schiphol en dat hebben wij ook overgebracht op schiphol kan niet op deze wijze lang voortduren mede ook of vooral ook met het oog op het onderwerp waar we hier vandaag debat voor hebben. De veiligheid. Dus dat zal op enig moment gewoon tot hem op hele korte termijn tot een besluit moeten leiden. Wat wat ook vanuit het oogpunt van veiligheid lange rijen wachtende mensen. Het weer wordt de komende weken natuurlijk ook niet meer. Fijne zomerse weer als je een rij buiten staat, maar ook de druk op medewerkers, want het werk moet wel te doen zijn en wij verwachten van security medewerkers dat zij de tijd en de ruimte krijgen om fatsoenlijk te bagage, te controleren. Ook vanwege allerlei veiligheidsrisico´s hetzelfde gat. Ook in de verdere afhandeling van vliegtuigen. En het belangrijkste wat er moet gebeuren is dat de hoeveelheid vliegbewegingen, hoeveelheid passagiers die men kan ontvangen op schiphol vanuit het oogpunt van veiligheid dat het dat is en niet meer waar dit toe gaat leiden, hoop ik ook op op zeer korte termijn te horen, zoals ook de reden dat ik uw kamer vorige week in een brief gemeld. Waarom ook sinds ze deze problemen zich voordeden vanaf het voorjaar ook de ilt. De inspecties op schiphol geïntensiveerd hebben omdat er bij de huidige omstandigheden op schiphol natuurlijk veel meer veiligheidsrisico s kunnen zijn dan je in een normale omstandigheden hebt.

[1:21:19] Ja. Dank.

[1:21:22] Maar goed dat de minister daar inderdaad bovenop zit hierin en haar nieuws schiphol. De laatste buren dagen af en verwacht binnen enkele dagen met die maatregel is de minister het met me eens dat

[1:21:34] de meest voor de hand liggende actie die je kan doen, is het echter acuut schrappen is van van vluchten

[1:21:42] om de druk te verlichten. Als meest voor de handliggende is het daarmee eens

[1:21:46] en twee werkt hij daar dan actief aan mee. Gaat hij daar actief aan meewerkt. Voor zover dat is tenslotte coördinator die over die vruchten gaat.

[1:21:56] Maar.

[1:21:57] Werkt hij mee met dergelijke diepe oplossingen die binnen nogmaals enkele dagen maandag al verwacht worden,

[1:22:03] De mist,

[1:22:05] Voorzitter, ik ga niet speculeren over wat het meest voor de voor de hand liggend is. Dat moet echter logistieke experts alle betrokken bedrijven op schiphol met elkaar zo snel mogelijk uitzien. De dokter ineens over worden. Wat we gezien hebben dat ze ervaring van het verleden dat bij de vergelijkbare problemen in de afgelopen maanden dat je twee knoppen heeft om aan te sturen. Dat is niet in de eerste plaats het aantal vluchten, maar vooral het aantal passagiers omdat daar de grootste bottleneck op dit moment zit zit. Maar zoals voorzien hebben. Het aantal passagiers heeft uiteindelijk een weerslag op het aantal vluchten. Ik ga daar niet over speculeren. Het is nu alle hens aan dek voor schiphol en de betrokken airlines om zo snel mogelijk op zeer korte termijn deze chaos het hoofd te bieden.

[1:22:47] Ook pvda.

[1:22:49] Voorzitter probeerde goed te luisteren naar wat de minister nou precies zei over of hij het akkoord nog voldoende vond de gesprekken die hij had met de minister van financiën met schiphol. En wat dan nog verder voor nodig is en hij noemde het aflopen van die bonus in dat het een zaak is tussen schiphol en de vakbonden. Maar ik vind het ook een zaak van deze minister en van de minister van financiën dus nog een keer de vraag vindt hij nog steeds een maatregel die voor de zomer zijn afgekondigd. Voldoende wetende dat die bonussen afloopt, is er niet. Wat gaat hij dan doen om die structurele verbeteringen van de van de arbeidsomstandigheden van het loon om daar nu met de minister van financiën nog verder achteraan te gaan want ik vind het niet genoeg als de minister zegt dat vind ik iets tussen schiphol en de vakbond vindt dat hij daar voornamelijk ook een rol in heeft.

[1:23:32] De minister voorzitten.

[1:23:35] Er zijn allerlei aspecten af, allerlei afspraken gemaakt in het sociaal akkoord die allemaal wat ons betreft onverkort moeten worden uitgevoerd.

[1:23:43] Wat ik van de week aangaf. Het is in de eerste plaats aan schiphol en ook aan betrokken bedrijven. Om precies de feiten boven tafel te krijgen waarom er dan deze week opeens minder beveiligingsbedrijf zijn. Dus er zijn echt twee verschillende geluiden hoort het geluid over de zomer hoort ook het geluid wat ik van de week ook in de kamer noemde van beveiligers die thuis zitten niet worden opgeroepen. Dus er zijn ook beveiligingsbedrijven die zeggen jij bent of waar die die hetzelfde aantal mensen leveren als een paar weken geleden, ondanks het aflopen van de zomer bonus. Daar zit ook een beweging onder van bijvoorbeeld mbo en hbo studenten die in de zomervakantie. Daar werken en die ieder jaar daar werken. Maar in september weggaan. Wat het allerbelangrijkste hierbij is is dat wij en dat is zowel minister kaag als ik hebben gezegd er is wat ons betreft geen beletsel om iets te doen. Je hoeft niet wat ons betreft het dividend op te schroeven of de winst omhoog te krijgen. Terwijl ondertussen deze problemen voortbestaan. Dus er is schiphol heeft geen beletsel vanuit de overheid om zelf met de bonden daar goed uit te komen.

[1:24:51] Deur! Open!

[1:24:53] Dat het geen beletsel heeft. Daar ben ik helemaal met de minister eens om te zien. Gewoon berichtgeving dat schiphol op dit moment gewoon echt winst maakt en dus ik zou echt de minister van ing en ook de minister van financiën echter hard willen drukken, net als met ns is gebeurd om echt indringend nogmaals gesprekken te hebben met schiphol voor structurele verbetering van de werkomstandigheden en dat loon omdat ik echt denkt dat het helpt als als de minister dan nog meer regie neemt.

[1:25:18] De minister.

[1:25:19] Het is wat ook iedere keer in dat debat hebben natuurlijk altijd wordt ook de overheid als aandeelhouder aangesproken. Wij hebben die boodschap indringend van meet af aan overgebracht. Dit probleem lost in onze optiek alleen op

[1:25:33] als je zorgt dat mensen op schiphol willen werken en dan heb je twee knoppen om aan te draaien. Dat is de beloning van de medewerkers en dat is de arbeidsomstandigheden van van te zwaar tillen tot aan rare werktijden en en de werkdruk om dat aan te pakken. Die boodschap die breng over hebben. Ook recent een week of twee geleden hebben, mevrouw, en ik die ook nog overgebracht aan de raad van commissarissen, ook met de indringende vragen om hier bovenop te zitten dat deze twee aspecten dusdanig geregeld worden dat de chaos definitief beteugeld kan worden.

[1:26:11] Die elkaar spelen.

[1:26:13] Voorzitter, de minister geeft aan dat risico s voor de veiligheid op dit moment groter zijn dan normaal op de luchthaven en dat hij verwacht dat het wordt opgelost. Daardoor en ik snap dat omdat hij natuurlijk ook verantwoordelijk is voor de vliegveiligheid.

[1:26:27] Vraag hem eens wat voor

[1:26:29] instrumenten heeft hij omdat

[1:26:32] af te dwingen? Kan hij bijvoorbeeld maximum stellen aan het aantal vluchten of het aantal passagiers en is het nu zijn politieke keuze om dat niet te doen. Of is het zijn analyse dat hij dat uberhaupt niet zou kunnen opleggen. Dus ze kunnen sturen op het maximum aantal vluchten of passagiers.

[1:26:48] De minister.

[1:26:51] Het is niet zozeer een keuze. Het is handelen op de feiten en wij hebben vanaf de periode voor de zomer onderkent dat wat er nu op schiphol aan de hand is, kan leiden tot meer veiligheidsrisico´s. En dat heeft ertoe geleid. Dus ik weet niet of dat zo is. Ik heb daar geen berichten van dat er acuut meer veiligheidsrisico s waren, maar het is wel reden geweest dat de ilt. De inspectie leefomgeving en transport. De inspecties op schiphol geïntensiveerd heeft en dat is vervolgens ook het instrument op het moment dat de ilt constateert dat er situaties zijn die niet voldoen aan de regels die of ze nou wel of niet. Een veiligheidsrisico opleveren dan dan kan en zal de ilt daarop handhaven.

[1:27:34] Dus het is niet zozeer het sturen op

[1:27:38] de vraag van die elkaar in het aantal vliegbewegingen of iets dergelijks. Dit is gewoon zorgen dat de regels die er zijn ook voor vliegveiligheid dat die goed gehandhaafd worden. En daar heeft de ilt zijn inspecties op geïntensiveerd.

[1:27:49] Ja oké.

[1:27:51] Voor zover wat mij betreft. Tot slot op dit punt want ik snap wat de minister zegt het liefst ook dat het op deze manier wordt opgelost zonder inmenging van de minister. Maar als wij constateert dat niet gebeurd en het gebeurt nu op dit moment al heel lang niet naar een tijdelijke oplossing leek leek in de zomer. Maar was alsnog heel druk

[1:28:10] is hij in deze situatie dan niet geinteresseerd in de vraag van hoeveel passagiers er op dit moment afgehandeld zouden kunnen worden met het oog op zijn verantwoordelijkheid voor de voor de veiligheid of is hij niet geinteresseerd in zo getal en zegt hij alleen maar van het moet veilig en zie maar hoe je dat doet.

[1:28:30] De minister. Nee ik ben daar zeer geinteresseerd. Maar er zijn verschillende aspecten daarbij het aantal passagiers. Op dit moment kan niet gehandeld worden op schiphol. Dat ziet iedereen anders heb je geen wachtrij. Dus dan moet je maatregelen nemen dat er een aantal passagiers komt wat schiphol op dit moment met de gegeven aantal medewerkers kan kan afhandelen waar het gaat om vliegbewegingen zijn er weer andere risico s en bij op beide ziet de ilt toe dat als de risico´s zijn dat die dat die weggenomen worden. En dat gebeurt ook voortdurend. De ilt heeft geen acute veiligheids is issues vastgesteld hebben wel een aantal risicovolle situaties geconstateerd

[1:29:11] bijvoorbeeld risicovol gedrag bij de grond afhandeling, waar vervolgens op geacteerd is, heeft naar aanleiding van onwenselijke situaties direct ter plaatse contact opgenomen met de zeventien managers van de grond afhandelaar of de airlines of wie het betreft

[1:29:27] en is ook in gesprek met het eerste mes schiphol. De luchtvaartmaatschappijen grond af handelaren onder meer op basis van die signalen tot een structurele aanpak te komen en daarmee gewoon risico s te voorkomen en dat gebeurt allemaal voortdurend. Maar dat is niet te vangen in een getal dat getal varieert ook hebben ook de afgelopen tijd. Gezien de ene dag komen er meer passagiers afgehandeld worden dan de anderen.

[1:29:51] De kunst is of de de opdracht is om het op zodanige aantallen te krijgen dat het zonder risico s

[1:29:59] behandeld kan worden.

[1:30:01] Mevrouw kreeg groenlinks,

[1:30:05] Voorzitter, ik

[1:30:07] vind de boodschap van de minister dat hij zegt er is geen beletsel voor schiphol om stappen te nemen vind ik teveel zeg maar dat hij daarmee teveel afstand neemt en te weinig zelfregie pakt en zeker ook met de minister van financiën die aandeelhouder is. Er zijn radicale ingreep nodig om van schiphol weer fatsoenlijk werkgever te maken. Dus welke radicale ingreep wil deze minister doen bijvoorbeeld zorgen dat er de raad van commissarissen iemand zit die gewoon als primaire verantwoordelijkheid heeft een sociale reset om er gewoon weer fatsoenlijk werkgever van te maken.

[1:30:49] Ik zei ik ga haast mezelf herhalen. Maar dit is wat we de hele tijd hebben gezegd tegen schiphol, maar ook in het vennootschapsrecht in nederland hebben we in ieder geval gezegd de aandeelhouders stuurt niet op dividend stuurt niet opblazen kosten. De aandeelhouder, maar ook dat is minister kaag, maar ook ik vanuit de zorg voor de exploitatie hebben gezegd

[1:31:10] om dit op te lossen. Zul je niet had schiphol zelf ook al bedacht. Maar zul je wat ons betreft iets moeten doen aan de arbeidsomstandigheden en de arbeiders beloning zodanig dat er weer mensen op schiphol willen werken en de werkdruk niet onacceptabel hoog is of überhaupt gewoon normale werkdruk is

[1:31:28] en daarbinnen heeft schiphol. Wat ons betreft alle ruimte om dat op een goede manier te regelen. Dus alleen ook weer niet zo dat je als aandeelhouder doe je staat wel op afstand is in de eerste plaats raad van commissarissen die daar stuurt. Die hebben wij daar ook op aangesproken en wij spreken de hele raad van commissarissen dorp aan de suggestie over de samenstelling van de raad van commissarissen. Die kan ik hier niet overzien, want dan kom ik echt op het terrein van een collega bij uw begreep ik ondanks debat hebt hebt gehad, maar los daarvan. Ik vind het bij omstandigheden zoals die nu zijn op schiphol vind ik het verantwoordelijkheid van de voorzitter en alle leden van de raad van commissarissen om hier aandacht voor te hebben.

[1:32:08] Voorzitter, is. De raad van commissaris zie erop toe moet zien, zegt de minister de minister zegt het is uiteindelijk bedrijfsvoering van schiphol zelf en er zijn geen belemmeringen. Nou ik denk dat we daar echt stevig op moeten sturen. Ik denk dat het heel goed zou zijn als binnen de raad van commissarissen er een commissaris is die gewoon behept is met deze sociale aspecten om echt een hele snelle heel snel die transitie te maken naar een fatsoenlijk werkgever. Dus ik wil toch de minister vragen om hier met zijn collega die die de aandeelhouder is om hier snel overleg over te plegen dan bij de kamer op terug te komen voordat wij hier in twee minuten debat over hebben want ik denk

[1:32:49] op afstand gaan staan. Dat werkt niet

[1:32:52] en schiphol vragen om een goede fatsoenlijke werkgever te worden. Dat doet de minister nu al een tijdje kennelijk gebeurt dat niet genoeg.

[1:33:00] De minister.

[1:33:02] Wat dat laatste betreft. Er is ontzettend veel werk aan de winkel.

[1:33:08] Maar ik vind het wel heel goed dat het sociaal akkoord in deze vorm gesloten is voor de zomer, want het is echt een uitgebreide lijst dingen waar we ook voortdurend meekijken dat ze wel gedaan worden en met het akkoord in de hand hebben we bijvoorbeeld nu ook eindelijk de doorbraak om het aantal grond of handelaren te beperken. En wat betreft uw uw vragen, uw ideeën over de samenstelling van de raad van commissarissen. Het is colega, minister kaag, die daarbij alle staatsdeelneming overgaat, maar ik zal uw. Ik zal uw vraag overbrengen aan haar en zorgen dat u een reactie krijgt erop.

[1:33:41] Dat zeg ik u?

[1:33:42] Die van raam had nog een aanvullende vraag.

[1:33:46] Jazeker. Ik ben blij. Dat kan je even doorging op dat punt van wat de minister zelf kan doen. Zeker in het licht van

[1:33:53] en wat schiphol zelf aankondigt dat ze heel snel met maatregelen komen. Binnen enkele dagen lees ik de enige praktische manier is dan het beperken van de van die vluchten.

[1:34:03] Een punt dat ik wil maken naar aanleiding van wat zij namelijk is de verantwoordelijkheid van de minister punt maakte ik ook. Hij verwees naar de ilt eigenlijk.

[1:34:16] Hij deed net ook in het debat met met mevrouw kunnen we dan voor vlees en kaas. En nu naar de bibliotheek en ik vind eigenlijk dat hij daar een beetje.

[1:34:24] Duikt.

[1:34:26] Als ik het zo marcel en waarom zeg ik dat omdat in die tiende de solide zestig voortgangsrapportage van de ovv waar we het onder andere over hebben. Net staat

[1:34:37] dat de ilt

[1:34:39] nog altijd tekortschiet qua capaciteit.

[1:34:43] Dat kan de constatering. Dat brengt de veiligheid niet ten goede. Maar dat betekent

[1:34:49] ook in het licht van wat zijn voorgangers hebben gezegd over die over het ovv rapport wat de basis vormt van al die voortgangsrapportages. Het moet allemaal op orde zijn voordat we überhaupt praten over verdere groei of invulling van of of noem maar op. Dan blijkt dat hij te weinig is nog steeds tekortschiet

[1:35:08] dan

[1:35:10] ik kan het toch niet anders zijn dat hij daar dat deze minister zelf meer verantwoordelijkheid nemen dus wel degelijk gaat sturen als hij ziet dat hij

[1:35:17] veiligheid misschien in het gedrang is nu nog niet het geval is. Dan moet hij toch ook een rol spelen in dat ingrijpen in het aantal vluchten. Want de enige knop waar hij aan kan draaien. De minister.

[1:35:27] Of het aantal passagiers en.

[1:35:29] Sorry overhield en via vier jaar het aantal vluchten. De passagiers klok.

[1:35:35] De ilt. De inspectie leefomgeving en transport is onderdeel van van het ministerie van i w is onafhankelijk in zijn inspectie taken.

[1:35:44] Desalniettemin wel voor de zomer aangegeven dat deze situatie vraagt om geïntensiveerde handhaving had hield hij ook zelf al bedacht. Dus dat is helemaal mooi en heeft ook de ruimte en de middelen voor voor gevonden. Zeg. Straks nog meer over de arbeidsinspectie. Voor zover ik daarover alle informatie hebt van szw maar hield hij heeft ook daarnaast nog afgesproken om gezamenlijke inspecties met de arbeidsinspectie te gaan doen om juist ook in dat kruisverband tussen werkdruk wellicht oververmoeidheid zoals genoemd is, maar sowieso de bejegening. Wat dat voor sommige passagiers. Want dat wordt ook niet vrolijker op deze dagen in het zij het verband tussen werkomstandigheden en veiligheid onder elkaar ook gezamenlijk op op te inspecteren.

[1:36:29] Die van randall kort dag.

[1:36:31] Twee. Voorzitter. Nou ik kan niet alle twee tegelijkertijd waar zijn want ik hoor nu dat de minister zegt de hield. Hij is voldoende geëquipeerd

[1:36:40] om alles te doen wat ik gevraagd heb of wat nodig is, terwijl in de voortgangsrapportage staat van de ovv.

[1:36:48] De inspectie leefomgeving schiet nog steeds tekort qua capaciteit. Dus ik kan dat niet. Ik kan het niet rijmen met elkaar. Ik vind het heel vreemd.

[1:36:55] De minister voor de.

[1:36:57] Voor de langere termijn kijkt ook in het kader van van het starten van de luchtvaartautoriteit naar het de capaciteit van inspectie, handhaving en het voldoende op sterkte te brengen daarvan ook voor de structurele omstandigheden in de omstandigheden van nu is hij heeft de ilt daar mensen middelen voor voor gevonden en op langere termijn ben ik eens moeten we daar nog verdere inspanning op plegen en dat doen we in het kader van de oprichting van de luchtvaartautoriteit.

[1:37:24] Vraag van de heer coureurs vvd.

[1:37:26] Voorzitter. Ja, ik sluit me toch aan bij wat sympathie. Hier heb ik eerst zei het is heel goed dat we hier meneer de rol van minister bespreken en dat hij zo richting schiphol zegt dat dit probleem moet opgelost worden. De salarissen moeten omhoog. De contracten moeten betere omstandigheden moeten beter, maar laten we ook onze eigen rol oppakken en we hebben de weddenschap niet voor niks. Een een tweede keer uitgenodigd en in ieder geval vanuit vanuit de vvd zeg ik. Ik ga ervan uit dat de problemen opgelost zijn voordat hij definitief opgelost zijn voordat hij hier komt.

[1:38:00] Ik hoorde geen vraag. Dus ik stel voor dat de minister zijn betrokken.

[1:38:04] Dan kijk ik even want er zijn ook een paar dingen aan de orde gekomen. Eerst de vraag over de arbeidsinspectie.

[1:38:19] Ik ken niet alle details bij van de inzet van de arbeid inspectie. Want dat is aan mijn collega van szw en de arbeidsinspectie is ook daarin bepaald onafhankelijk zijn. Zijn programma

[1:38:30] wat ik heb meegekregen is dat de arbeidsinspectie in dit geval vertrouwden op de bedrijven en tegelijkertijd voor andere onderwerpen, zoals gevaarlijke stoffen wel aanwezig is geweest op schiphol voor voor diverse inspecties en daarnaast ook op basis van van de recente signalen de nu de inspecties weer weer heeft opgepakt in de hele grond afhandeling

[1:39:02] hier pauwke vroeg wanneer de signalen bekend waren bij ind en sociale zaken.

[1:39:10] De ilt heeft wat ik net zei toezicht geintensiveerd naar aanleiding van de signalen die zijn natuurlijk niet nieuw heeft, hield hij ook de afgelopen jaren die permanent aanwezig op schiphol ook op op toegezien en over of ze ook wanneer de ilt wanneer zaken waarneemt op gebied van arbo achtige zaken. Dan wordt doorgegeven aan de arbeidsinspectie. Maar die bepaalt en vervolgens zelf zijn zijn inspectieprogramma op

[1:39:38] en ik zal de colega van szw vragen om ook te keihard aan de kamer te melden. Wat er verder bij de inspectie bij de arbeidsinspectie bekend was over eventuele signalen van schiphol. Eerste beeld is overigens dat er bij de arbeidsinspectie

[1:39:54] wel meldingen binnen kwamen. Maar die gingen vooral over loon en werktijden en bijvoorbeeld in de afgelopen periode niet over het tillen van koffers, maar daarvan weten we inmiddels hoe dat in elkaar zit en dat is ook iets wat de arbeidsinspectie blijkbaar niet gaat oppakken

[1:40:13] dan over de

[1:40:17] omstandigheden op het platform.

[1:40:20] Bijvoorbeeld vraag van heer van de heer elkaar kaja over ultrafijnstof,

[1:40:31] afgelopen periode ook de kamer daarover schriftelijke geïnformeerd.

[1:40:37] Wij vinden vanuit ing ook vanuit szw een veilige en gezonde werkplek van groot belang. Daarom hebben wij ook afgelopen jaar de sector gemaand tot een tot een gedegen aanpak.

[1:40:48] Alle partijen in de sector. Die hebben een task force ultrafijnstof opgericht die aantal maatregelen onderzoekt. Zo is er een proef gestart met mondmasker ter bescherming van platform, medewerkers en de belangrijkste structurele is inzetten op aanpassen van brandprocedure van brandstoffen t sleep proces van vliegtuigen en de elektrificatie van de grondoperatie die in tweeduizenddertig voor volledig uitstootvrij moet zijn.

[1:41:15] Hiernaast doet de arbeidsinspectie onderzoekt naar blootstelling van medewerkers op het platform aan meerdere emissies en szw houdt ons hiervan op de hoogte en wij benadrukken voortdurend bij schiphol dat men dit zeer serieus neemt en ook alle medewerking verleend aan het proces en werkgroepen die op dit gebied zijn zijn opgericht.

[1:41:37] De vraag van de hoop over.

[1:41:42] De voorzitter. Ik hoor op zich positieve woorden van de minister, maar ik wil toch wel even herhalen dat

[1:41:47] als je kijkt naar de uitzending van nieuwsuur maar vorig jaar ook zembla wat voor uitspraken worden gedaan door personeel vind ik dat echt

[1:41:56] alle alarmbellen af moeten gaan en een van de mensen die vertelde dat hij geen collega kent die gestopt is best ging schiphol die geen kanker heeft. Een van de artsen de artsen die zeggen bij de uitzending van nieuwsuur dat de helft van het grondpersoneel een beroepsziekte oploopt. Als de huidige werkwijze ongewijzigd blijft. Ja, dan is het toch wel heel erg schrijnend tot dat het toezicht van de arbeidsinspectie zo tekort heeft geschoten. De afgelopen jaren. Dus ik vraag dan ook de minister concreet te zeggen dat er gewoon een periodieke controle komt van de arbeidsinspectie bij schiphol omdat blijkt dat er gewoon teveel mis is gegaan dat zo schadelijk is voor die mensen dus in hoeverre wordt dat nu periodieke echt gedaan. De komende tijd en wil hij dat doen.

[1:42:37] Zeggen.

[1:42:38] De muur,

[1:42:43] Ik de beelden die er zijn we ook de gesprekken die minister van gennep en ik samen daar de afgelopen tijd over hebben gevoerd zijn heel indringend. Dat ben ik volkomen eens met de heer der hoop en iedereen in de kamer die de aandacht voor vraagt. De arbeidsinspectie doet onderzoek in dit geval ook naar naar ultrafijn stof. Het onderzoek daarnaar bevindt zich in de afrondende fase zal dan via de arbeidsinspectie en via het ministerie van szw ook bij de kamer terecht komen. Dat is ook echt afweging aan de arbeidsinspectie en szw. Wij nemen gezamenlijk probleem

[1:43:22] buitengewoon serieus bij die tas fors ultrafijnstof zijn niet alleen de betrokken bedrijven vertegenwoordigt ook vertegenwoordigers van de mede werkers. Daar is een begeleidingscommissie met vakbonden, rijk, af, handelaren, klm en luchtverkeersleiding, nederland, onafhankelijke validatie, commissie. Ik ga ervan uit dat daar goede aanbevelingen uit naar voren komen die we vanuit het kabinet zeer serieus zullen zullen oppakken, maar dit is wel even wachten op dat onderzoek en de aanbevelingen die daar die eruit komen.

[1:43:58] Curran,

[1:44:00] Ik snap best dat voordat zoon periodieke controle komt u dat onderzoek even afwachten wat er precies allemaal mis is gegaan, maar dit alles overziend en horende zou ik verwachten wat er ook uit het onderzoek komt wat ik nu hoor vind ik gewoon dat er een periodieke controle moet komen. Al helemaal omdat het de afgelopen periode niet goed genoeg is gebeurd en over onderzoeken gesproken. Voorzitter, komt er ook een onderzoek naar de veiligheidscultuur en de werkdruk onder de grond personeel wordt dat ook meegenomen zou krijgen.

[1:44:27] We weten tenminste,

[1:44:30] Kijk. Het eerste en het is niet om flauw te zijn. Maar ik heb een aantal keer aangegeven dat

[1:44:35] ik kan hier niet over de inzet van de arbeidsinspectie hier beslissen. Maar dat valt niet onder mijn ministerie. Maar alstublieft. Ik heb er daar veel over gehad. Gezamenlijk met minister van gennep en nemen dit gezamenlijk bloedserieus. Maar ik zou ook de kamer willen vragen om dan verder gaan de vragen over de arbeidsinspectie en de inzet van scw szw dan ook aan de orde te stellen in het kader van arbeidsomstandigheden bij bij de colega. Het kabinet want ik kan gewoon niet hier ter plekke alles overzien en de gevraagde toezeggingen doen. Maar alsjeblieft, neemt u van mij aan dat we dit buitengewoon serieus nemen omdat ik ook de gezondheidsrisico s zie en ook datgene wat we vandaag hier bespreken. Alles op gebied van eventuele gevolgen voor de voor de vliegveiligheid. Dat neem ik bloed bloedserieus.

[1:45:27] Ja jaar onderzoek naar de veiligheidscultuur en de werkdruk onder het.

[1:45:31] Nou ja, ook dat de werkdruk. Dat is onderdeel van het sociaal akkoord en dat wordt precies ingegeven door deze overweging onacceptabel hoge werkdruk op schiphol in de afhandeling op het platform in de security kan gevolgen hebben voor veiligheid, en juist daarom hechten wij er zo aan dat dat onderdeel van het sociaal akkoord ook voortvarend wordt uitgevoerd.

[1:45:57] Dieuwke d zesenzestig,

[1:45:59] Dankuwel. Voorzitter, nog heel even voortbordurend op de vragen van de heer der hoop, want ik snap waar de ministers zeggen niet. Ik zie ook dat dat de minister de ernst van de situatie inziet. En toch denk ik dat wij als ing commissie die gaat over vliegveiligheid hierover geïnformeerd willen worden. Dus.

[1:46:16] Ik snap.

[1:46:17] Dat het primair. De minister van sociale zaken is, maar zou de minister de kunnen toezeggen dat hij ons samen met de minister van sociale zaken informeert

[1:46:27] over de arbeidsinspectie. Hoe dat loopt als het gaat om fijnstof, maar ook om de arbeidsomstandigheden en aangeeft of inderdaad een periodieke controle zou plaatsvinden. Want daar schort het. U heeft dit wel aan geschort. De afgelopen twaalf jaar.

[1:46:48] Minister van gennep en ik hebben gezamenlijk ook ergens dit najaar nog een bezoek werkbezoek aan schiphol op de rol staan, waarbij we ook diepgaand op al deze problemen in zullen gaan. Dus ik kan toezeggen dat ik denk dat handig is, omdat dan naar aanleiding van het werkbezoek te doen dan een gezamenlijke brief naar de kamer te sturen en daarmee ook uw commissie te informeren.

[1:47:07] De minister vervolgt zijn. Mevrouw kreeg heeft nog vragen.

[1:47:11] Voorzitter toch even over ultrafijnstof. Want we hebben heel lang in de kamer aandacht gevraagd voor ultra fijnstof als acuut gezondheidsprobleem. Toen onze aandacht gekomen voor de effecten op omwonenden op de kindertjes in schoolklassen in aalsmeer et cetera. Nu is er eindelijk aandacht voor de werknemers. Maar dat is allemaal onderdeel van hoe dring je welke normen stel je voor fijnstof. En hoe drink je daar gewoon dring je dat terug. En waar staat dat nou eigenlijk want daar hoor ik de minister niet over.

[1:47:46] De minister.

[1:47:48] Dat is ook het andere vraagstukken daarbij waarvan waarover ik u eerder heb geïnformeerd dat ook daar nog onderzoek loopt het omgevingsonderzoek wat net voor de zomer naar buiten kwam, zal ook vervolgd worden in een diepgaande vervolgonderzoek, ook ook naar normstelling en grotere of andere vraagstukken erachter en hetzelfde geldt, geldt natuurlijk ook op het platform om tot een goede norm te komen moet je ook gewoon alle goede inzichten naast elkaar liggen en uit mijn hoofd. Nee dat was ander maar maar ook instanties als het rivm et cetera betrekken,

[1:48:24] maar ook dat loopt allemaal wel nu aan de hand van die onderzoeken.

[1:48:30] Krijgen.

[1:48:31] Voorzitter, een heleboel onderzoeken en daarmee dus ook bescherming voor mensen die op de lange baan geschoven wordt. Mijn vraag is eigenlijk eerste minister het met me eens dat sowieso wat ook daarna norm wordt mensen mensen werknemers en omwonenden nooit bloot gesteld mogen worden aan meer ultrafijnstof dat dit het geval is dat het sowieso vanaf nu een rap krimpende blootstelling moet zijn.

[1:49:01] Ja want daar zijn de maatregelen die al genomen zijn natuurlijk ook op gericht hebben doen aanvullende onderzoeken nu. Ik noemde net een proef met met mondmasker s. Maar het allerbelangrijkste zijn de structurele maatregelen een uitstootvrij platform in twintig, dertig elektrificatie van processen aanpassen van brand stoffen, aap aanpassen van slepen processen van van vliegtuigen. Dat zijn de structurele maatregelen die allemaal in gang gezet zijn en die moeten uiteindelijk toe leiden dat je het probleem bij de bron aanpakken en dat moet ook een aantal aantal doelen zijn staan daarvoor voor twee duizend dertig. Want we hebben ook haast mee.

[1:49:41] De minister vervolgt zijn betoog.

[1:49:52] We vragen ook al gehad.

[1:49:56] De heer of mevrouw kreuger die vroeg nog naar de complexiteit van de luchthaven baanwisseling banen buiten gebruik stellen.

[1:50:07] We zijn ook vanuit het ministerie bezig met een analyse ook op de complexiteit van schiphol in samenhang met andere belangen en ook in samenhang met de andere voornemens, zoals het verminderen van het aantal vluchten tot vierhonderd veertig duizend. De sector zelf onderzoekt ook de operationele kwaliteit complexiteit

[1:50:28] betekent ook aan de kant van de luchthaven wordt bekend welke onderdelen van de infrastructuur door de gebruikers als complex worden ervaren en vanuit dnb om te bezien of er aanvullende veiligheids winst kan worden geboekt als het operationeel concept wordt wordt aangepast en ik verwacht in de volgende voortgangsrapportage uw kamer te kunnen informeren over deze beide processen daarachter zit ook die pak ik dan ook maar gelijk de vraag van de heer bauke over de parallellen kaagbaan. Wat ik in een eerder debat in de kamer hebben aangegeven is dat ik eerst op hoofdlijnen een besluit wilde over de toekomst en de omvang van schiphol. Dat is het besluit van vierentwintig juni om vierhonderdveertig duizend vliegbewegingen toe te staan. Daarachter komen heel veel vraagstukken die dan van een oplossing kunnen worden voorzien, niet alleen de parallelle kaagbaan. Ook de indeling van de ali b zones is de zones die al dan niet geschikt zijn voor bebouwing in de omgeving van schiphol. Dat verkennen we ook met de omgeving provincie en betrokken gemeentes. Dus de toezegging die balken vraagt om hier vandaag af te kondigen dat er geen parallelle kaagbaan komt. Die kan ik hier niet doen. Maar ik herhaal mijn eerdere toezegging dat dit in het rijtje besluiten ziet wat we met het vierenveertig besluit in de hand. Het komende jaar kunnen kunnen gaan doen. Dat red ik niet. Dit jaar. Maar ik verwacht medio volgend jaar daar duidelijkheid over te hebben wat we met parallelle kaagbaan doen hopelijk in de eerste helft van volgend jaar.

[1:52:00] Bauke.

[1:52:02] En dat houdt dan ook nog verband met inderdaad waar de koerhuis op wees dan moet je ook weer heel goed kijken naar de ideale configuratie van de banen in de in de toekomst.

[1:52:12] Je bouwen,

[1:52:13] Dankjewel. Voorzitter, dat laatste. Dat snap ik.

[1:52:17] Maar we gaan krimpen. Dus de kans dat je dat je die baan nodig hebt is nu of dit de reden om die baan aan te leggen is nu weggevallen. Ook als het gaat om veiligheid. Maar ik wilde een ander vragen aan de minister te stellen. Hij gaf inderdaad aan dat de eerste integrale afweging moet maken. Hey. Nu is besloten dat krimpt. Dat is in juni gebeurd.

[1:52:39] En nu zegt hij dit jaar het besluit niet te kunnen nemen in dezelfde zin zegt ie waarschijnlijk medio volgend jaar kan de minister even aangeven wat de even precies aangeven wat tussen nu. Wat is het september twintig, tweeëntwintig en medio. Twintig, drieëntwintig uur. Waarom duurt het zo lang?

[1:52:59] De muur,

[1:53:00] Omdat er een veelheid aan uitwerkingen is in de eerste plaats op het vierenveertig besluit. De belgische produceert procedure en ik kwam bij ons de medewerkers niet tot idioot hoge werkdruk wil wil leiden, maar daarnaast ook omdat we heel veel andere processen bijvoorbeeld het gebied proces met met overheden en omgeving ook aan het opstarten zijn en het zijn ook vraagstukken die ook daar thuishoor. En waarom ook niet zomaar voorbij wil gaan aan de partijen in de in de omgeving. Maar wees gerust dat ik ook dit soort vraagstukken voortvarend wil oppakken. Maar dat gaat dat gaat helaas niet in een paar maanden.

[1:53:39] Herbouw,

[1:53:41] Ja. En toch ben ik ben ik helaas niet gerust via uw voorzitter aan de minister, want het is niet nodig voor groei. Het is niet nodig voor de veiligheid. De omgeving die vraagt erom.

[1:53:56] Het duurt heel lang. Ik ik ben er dus niet gerust op dat er vaart achter gezet wordt. Sterker nog, het moest van de kamer van mij moest de oproep komen om dit te doen. Dus nee ik ben ik ben er niet gerust op en ik zou de minister willen vragen om dit even het proces te schetsen en dan de kamer te sturen, zodat we daar gewoon even een oordeel over kunnen hebben. Dankuwel.

[1:54:18] De minister.

[1:54:19] Dat dat wil ik nog een keer uiteenzetten. Dus dat dat zeg ik toe en overwegingen die de herbouw genoemd kunnen en zullen waarschijnlijk heel valide overwegingen zijn waar het gaat om al dan niet groei van van schiphol. Maar ik wil echt gewoon ook in de juiste volgorde doen en ik wil het ook doen met mede met overleg met de omgeving. Want het er natuurlijk ook in een grote vraagstuk. Dit gaat ook over de ruimte die rijsenhout al dan niet krijgt. Maar dat dat datzelfde probleem hebben in amstelveen hebben op een paar andere plekken en ook daar moeten we nog op een goede manier met elkaar kijken van wat zijn de zones in omgeving waar in de toekomst wel zou kunnen bouwen en waar is het gewoon handig. Ook al zou er ruimte ontstaan ontstaan om dat niet te doen omdat je dan als het ware weer de hinderen van de toekomst kunt gaan creëren. Maar dat probeerde dat proces zal ik uiteenzetten aan de kamer.

[1:55:05] Ze fondsen,

[1:55:08] De ook vroeg ook naar onderzoek naar het verbeteren van aanvlieg routes. Dat is niet of of die dat doet.

[1:55:17] Dat ligt niet bij de ilt luchtverkeersleiding, nederland en schiphol. Die zijn verantwoordelijk voor de routes en het voldoen aan de geluidsnormen.

[1:55:26] Daar speelt op de achtergrond natuurlijk het grotere project van de herziening van van het luchtruim en de ilt. Die ziet vervolgens toe op de naleving van de geluidsnormen en treedt handhavend op wanneer die worden overschreden en dat heeft ie ook een tijdje terug nog gedaan aan schiphol en no vanwege een overschrijding in twintig, eenentwintig

[1:56:05] en daardoor vliegt het verkeer dat vanuit het oosten de polderbaan nadert in de nacht de langere route over de noordzee. Die loopt inderdaad langs castricum en heiloo krimp heeft hierop geen geen invloed en nell heeft oplossingen verkend, maar geen voldoende veilig alternatief gevonden. Een oplossing zal uiteindelijk gekoppeld moeten worden op middellange termijn aan de modernisering van het verkeersleiding systeem.

[1:56:33] Dan

[1:56:38] kom ik bij

[1:56:40] dan ga ik over voorzitter naar het hoofdstuk vliegen over conflictgebieden in de nasleep van van emma zeventien. Maar de heer een bouwkeet koerhuis vroegen wat we doen om samenwerking, europees en mondiaal te versterken zodat vliegveiligheid, veiligheid op een staat. Dat is precies wat wij doen al sinds die tragische dag in juli tweeduizend veertien, waarbij we ze ook voortdurend de stichting nabestaanden m h zeventien betrekken bij alles wat erop dat gebied gebeurt.

[1:57:14] Naar aanleiding van het ovv rapport heeft een jaar de doorontwikkeling aangekondigd van het platform voor betere, snellere informatie, uitwisseling. Wat wij als kabinet natuurlijk

[1:57:24] volledig ondersteunen en in samenwerking met canada. De e u c a c hebben we vanuit nederland joris chamblee opgeroepen om de handleiding voor vliegen over conflictgebieden te updaten en daarin ook een platform als perspectief voor de risicobeheersing op regionale schaal op te nemen.

[1:57:45] Dan ben ik het eens met de heer koerhuis dat de huidige procedures niet alleen de huidige altijd procedures van ikio lang te lang zijn.

[1:57:56] Ook daar proberen we voortdurend die procedures aan te scherpen.

[1:58:02] Zo werken we met internationale partners aan de ontwikkeling van criteria, zoals voor het sluiten van het luchtruim boven conflictgebieden die criteria moeten worden opgenomen in de handleiding voor vliegen over conflictgebieden en dat is het

[1:58:15] meest haalbare op internationale artsen die op internationale schaal op korte termijn. Maar daar zitten wel in de handleiding voor al die kerel verdrag staten

[1:58:24] die criteria die zullen we presenteren op dat zeven skisporen dat volgend jaar wordt georganiseerd. Dus dat is juist bedoeld om hier vol. De aandacht op te vestigen en ook daar een streep onder te kunnen zetten dat het er dan is er vervolg over het zeven sky forum. Wat dit jaar door canada werd georganiseerd. Want dat trekken we samen

[1:58:44] binnen de ikea is het de gewoonte dat nadat landen met de toepassing van die criteria ervaringen hebben opgedaan, je over kunt gaan tot een wijziging van het verdrag van chicago. Dus in lijn met de kabinetsreactie kunnen die voorbereidingen hierop pas na tweeduizend, drieëntwintig plaatsvinden. Maar dan hebben we hopelijk volgend jaar wel weer een hele belangrijke stap gezet waar wij ons niet af laten voor zullen inzetten, net als de klacht die nederland en australië bij ikea hebben ingediend tegen rusland.

[1:59:18] Dat is dan is er een vraag van heer bauke hierover van d zesenzestig.

[1:59:22] Dankuwel. Voorzitter, mijn vraag ging over het onderwerp van de noordoostelijke aanvlieg route. Want dan kan de minister voor zijn antwoord, maar

[1:59:34] het systeem waar de minister het over heeft waar we op moeten wachten. Het zogeheten ecall systeem. Dat wordt al jaren uitgesteld en ondertussen en ik noem dit ook mensen in castricum en heiloo die worden ondertussen met heel veel nachtvluchten geconfronteerd

[1:59:51] kan de minister niet nader onderzoek doen om te kijken of het niet versneld kan worden, want het duurt al heel lang

[2:00:00] het instellen van het nieuwe van het nieuwe software systeem

[2:00:05] en dat hebben we bij de laagvliegroutes ook gedaan. Dus het kan,

[2:00:09] zou de minister kunnen toezeggen dat hij nader onderzoek doet, zodat we sneller met de nieuwe software systeem gaan werken. Dankuwel.

[2:00:16] De minister.

[2:00:19] Kijk ik voel ik voel enorm mee met dit vraagstuk. Maar de de het antwoord instituut gaat dit gaat technisch niet. Het is zo megalomane operatie om van het huidige besturingssysteem over te gaan op het nieuwe. Daar wil ik geen risico´s of daar begrijp ik dat elf jnl terecht geen risico wil nemen om dat te versnellen. En dan vervolgens in de problemen te komen en het onderzoek naar andere oplossingen. Ja dat is gedaan. Dat heeft elf en verkend. Maar die ziet binnen de huidige consolatie geen voldoende veilig alternatief en is daarvoor gewoon echt afhankelijk van de invoering van van het icas besturingssysteem.

[2:00:56] Ik spijt me.

[2:01:01] Betrokkenheid van piloten ik de certificatie van vliegtuigen waar je naar vroeg.

[2:01:10] De piloten worden op verschillende momenten in de certificatie projecten betrokken. Ter uitvoering van uw motie hebben we bij hem zijn gepleit voor structurele betrokkenheid van de koepelorganisatie van piloten heeft heeft naar ons pleidooi geluisterd geeft aan dat operationele piloten bij de evaluatie van nieuwe vliegtuigen of vliegtuig varianten in voldoende mate worden betrokken binnen hun huidige werk, werkwijze en acht daarmee afdoende de betrokkenheid van piloten gewaarborgd.

[2:01:50] Hier. Kaja vroeg ook naar de veiligheid van de werkomstandigheden van het cabine personeel.

[2:02:00] We hebben vanuit ind geregeld overleg met met de vakbonden. Daar komen ook de werkomstandigheden van het cabinepersoneel aan de orde

[2:02:09] die verder wordt een beetje eentonig ook een verantwoordelijkheid zijn van de arbeidsinspectie voor toezicht op de arbeidsomstandigheden, maar ook dit is een vraagstuk wat in het overleg wat minister van gennep en die kort voor de zomer met klm en schiphol hadden wel indringend onder de aandacht is gebracht om daar goed op te acteren.

[2:02:31] Vragen.

[2:02:32] De hierover van de heer van keihard spelen,

[2:02:35] Voorzover ik kan er kort over zijn als iemand maar dat onderzoek doet.

[2:02:39] Weet u al jarenlang wordt.

[2:02:41] Verwezen en daar schiet niemand wat mee op cabinepersoneel niet reiziger niet. Dus kan de minister wil toezeggen dat iemand binnen afzienbare tijd en dan hoor ik het liefst ook nog wanneer

[2:02:51] dat onderzoek gaat doen. Het maakt mij niet uit wie want het kabinet spreekt ook met een mond. Als wij maar de toezegging krijgen dat het onderzoek gaat gebeuren linksom of rechtsom.

[2:03:00] We hebben daarvoor een gezamenlijke werkgroep bij de ministeries ook in of een gezamenlijke commissie waar ook de ministeries in vertegenwoordigd zijn, de seh, waar een hoop klachten en onderzoek op het gebied van arbeidsomstandigheden voor cabinepersoneel worden behandeld. Dus zijn beide ministeries in betrokken en signalen die eruit komen worden ook worden ook op opgepakt. Ik meen dat ik daar ook in de afgelopen maanden ook de kamer nog verder over heb heb geïnformeerd.

[2:03:29] Minister fondsen wordt ook gekakt.

[2:03:35] Of ga je nog over.

[2:03:37] Tot slot dan voordat ik dit onderwerp gaat, niet weg door zo een technisch antwoord

[2:03:43] wordt gevraagd om een nulmeting risico inventarisatie van wat er gebeurt doordat er steeds meer mensen in vliegtuigen gepropt worden doordat daardoor ook irritaties ontstaan en ook de werkdruk toeneemt en dat daardoor onveilige situaties in de lucht ontstaan. Daar zou een onderzoek naar komen en het onderzoek komt er maar niet omdat dat geven de vakbonden aan omdat niet duidelijk is wie dat onderzoek moet uitvoeren. Inspectie szw op inspectie hield en ik geef dan gewoon aan dat hierbij ook dat het terug op tafel zou komen tot het moment dat het onderzoek plaatsvindt en dit dit soort technische antwoorden van de minister. Daar schiet niemand wat mee op.

[2:04:25] De minister en tegelijkertijd moeten we ook weten wat wat de feiten zijn en die nationale adviesgroep cabinelucht betreft bijgepakt waar ik u zojuist over over aangaf. Daar zitten werk vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers, maar ook rivm en tno om ook de feiten boven tafel te krijgen en die hebben we wel nodig, want zonder het inzicht in wat er precies aan de hand is, kunnen de handhavers uiteindelijk niet niet op alle aspecten handhaven.

[2:04:59] De minister vervolgt zijn betoog.

[2:05:02] Dan

[2:05:05] de vraag van de heer van raam over het verband tussen klimaat en veiligheid waar we twee weken. Vorige week was het ook even een kort debat over hadden in de in de plenaire zaal kijk ik begrijp niet dat er grote risico s zijn verbonden aan klimaatverandering risico´s voor de aarde zelf, voor de duurzaamheid voor de gezondheid van van mensen.

[2:05:38] Vervolgens het directe een op een verband tussen de klimaatverandering en de de luchtvaart en de veiligheid van de luchtvaart daarvan heb ik gezegd ook vorige week. Dat vind ik te vergezocht. Laat onverlet dat klimaatverandering een taak is die we verschijnsel is die we te bestrijden hebben waar we reden waarom nederland net als bijna alle landen het klimaatverdrag van parijs heeft ondertekend, met daarin ook de noodzaak om in alle sectoren en overal in alle aspecten van ons leven de c o twee uitstoot te beperken en de reden dat ik het zo scherp zeggen zei vorige week in het debat is omdat ik ook wel weer weet wat er gebeurt als ik zeg dat verband dat is wat dan roept van eraan mij per ondergaande op om de hele luchtvaart bij wijze van spreken morgen af te schaffen en dat vind ik niet de weg naar niet de juiste weg naar de naar de klimaatverandering of naar de klimaataanpak laat onverlet dat alle sectoren hier een taak hebben dat we voor alle sectoren moeten kijken hoe klimaatdoelstellingen gehaald moeten worden. Maar dat de luchtvaart in nederland ook als ik om me heen kijk in europa willen koploper positie bij vervuld in de ambities. De wijze waarop men tot duurzame brandstoffen wilt komen, de wijze waarop men de uitstoot wil verminderen

[2:06:59] en om dat zeker te stellen en en mogelijk ook nog niet genoeg vinden we daar nationaal nog extra ambities bovenop zetten, zoals het c o twee plafond. Dus nou zo kijk ik er tegenaan.

[2:07:13] Meneer vandaan.

[2:07:16] Ik hoop dat u mij niet kwalijk neemt dat

[2:07:20] ik onderdelen van het antwoord van de minister

[2:07:24] hier als onzin moet bestempelen,

[2:07:27] want de gedachte dat deze minister bang zou zijn dat als hij

[2:07:31] het verband wat misschien een tweede termijn dat ik nog wat rapporten overhandig

[2:07:37] het verband tussen klimaatverandering en de luchtvaart en de onmogelijkheid van de luchtvaart om te verduurzamen

[2:07:43] niet kan leggen of niet zo scherp wil zeggen omdat manier van randa gaat roepen dat hij de luchtvaart wil afschaffen.

[2:07:50] Ik hoop dat hij en kijk er even aan dat hij ook zelf vindt dat dat

[2:07:56] echt gewoon onzin deel is van zijn antwoord.

[2:08:00] Daar zou ik mee willen beginnen.

[2:08:02] Dan moet hij ook mee eindigen.

[2:08:03] Dat zou mij.

[2:08:06] Interruptie, de minister.

[2:08:09] Voorzitter, ik sta voor het kabinetsbeleid. Wat vindt dat we met de hele samenleving moeten moeten verduurzamen van van mobiliteit gebouwde omgeving, landbouw, industrie, energievoorziening overal en daar is de luchtvaart een onderdeel van wat mij betreft op gelijke wijze. Als we dat van andere sectoren vragen en daar liggen grote uitdaging ook grote ambities omdat om dat te doen

[2:08:35] en als er een land is wat de luchtvaart ook voortdurend een spiegel voorhoudt, dan is dat nederland maar het is ook zo dat de luchtvaart niet de enige c o twee uitstoot is en ook niet de allergrootste. Het is wel een collectieve taak voor alle sectoren waar c o twee de lucht in gaat.

[2:08:51] Frankrijk laatste interruptiegat gaan.

[2:08:54] Voorzitter, toch ook op dit punt want gister zagen we de cbs cijfers over de c o twee uitstoot. Wat laat zien dat over de hele linie er een reductie is maar dat mobiliteit enorm tegenvalt en bij de luchtvaart er weer een gigantische groei is namelijk terug naar het oude normaal voor corona ziek hoorde ministers zeggen op gelijke wijze dat de luchtvaart moet bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Dus ook streven naar die min zestig procent

[2:09:23] in twintig, dertig.

[2:09:26] Communisten,

[2:09:27] Wij volgen als als kabinet de afspraken die gemaakt zijn onderhandelen met met de duurzame luchtvaartafel. Op dit punt en als land hebben wij als kabinet hebben wij gezamenlijk een afspraak gemaakt om vijfenvijftig procent c o twee reductie te doen in twintig, dertig en daarbovenop te streven naar zestig procent en dat is een doel dat voor nederland het samenspel van alle sectoren geld.

[2:09:55] De minister volgt zijn.

[2:09:58] Ik vervolg met een qatar airways.

[2:10:06] In de eerste plaats hebben een aantal leden naar gevraagd.

[2:10:13] Het is in de eerste plaats verantwoordelijkheid van de autoriteiten in qatar om aandacht te besteden aan mogelijke veiligheid en gezondheidsproblemen. Meldingen van het vliegend personeel moeten ook door de autoriteiten van katar worden onderzocht en de internationale burgerluchtvaartorganisatie die ziet toe op de naleving van de internationale kaders. Dan vraagt de kamer natuurlijk. Terecht kunnen wij nog toezien op die handhaving.

[2:10:45] Het antwoord daarop is dat omdat de europese wetgeving voor arbeidsonrust tijden niet van toepassing is op katar is de hield twee beperkt in haar toezichts mogelijkheden doet wel in zijn algemeenheid doet hield een aantal veiligheidsinspecties specifiek gericht op buitenlands, bezoekende maatschappijen en easa wijst deze inspecties risico gestuurd toe vanuit europa en zorgde voor de verdeling

[2:11:08] en de platform inspecties van twee bij buitenlandse luchtvaartmaatschappijen geven maar een beperkte mogelijkheid op de toetsing van werk en rust tijden.

[2:11:19] Nederland zal overigens wel op want we hebben dat luchtvaartverdrag met katar en vermeende misstanden die er geconstateerd worden bij qatar airways. Die kunnen we als gevolg van dat verdrag onder de aandacht van de europese commissie brengen in de voorbereiding van het gemengd comité. Onder het katar, luchtvaartverdrag en nederland zal het signaal ook naar aanleiding van de recente media berichten onder de aandacht brengen van dat gemengde comité.

[2:11:46] De vraag van de heer bakken,

[2:11:49] Dankuwel. Voorzitter, wilde nog heel even terugkomen op het punt van verduurzaming van van de samenleving en dus ook van de luchtvaart onder de minister zei we gaan de verschillende sectoren op gelijke wijze behandelen. Dat lijkt me een heel goed uitgangspunt. De minister die pracht ook de afspraken uit het coalitieakkoord herinneringen minimaal vijfenvijftig procent met een maatregelenpakket dat optelt tot zestig procent. Eerder noemde de minister ook een van de instrumenten om het te komen, namelijk een c o twee plafond voor de luchthavens

[2:12:25] gebruik de minister die de doelen die we afgesproken hebben als leidraad voor het stellen van het c o twee plafond. Want het is het is zoeken naar hoe hoog moet het plafond komen zitten, zodat al die sectoren ook de luchtvaart bijdrage daaraan.

[2:12:40] De minister.

[2:12:44] Alle sectoren hebben ook verschillende opgave erin want ik herken niet wat die bouwkeet zegt dat alle sectoren op gelijke wijze. Het is ook voor iedere sector.

[2:12:55] Oké dan. Volg mij heb ik het samenspel van alle sectoren bedoelt dat in ieder geval, en het doel van vijfenvijftig procent in twintig, dertig en de kijken we natuurlijk ook naar de verdeling van het doel over de verschillende sectoren en vanzelfsprekend kijken we bij de vormgeving van de c o twee plafond. Ook dat dat het c o twee plafond wel wel doet wat het moet doen, namelijk zorgen dat de c o twee uitstoot in de luchtvaart verder beperkt gaat worden. Zoals ik eerder heb aangegeven aan de kamer kon ik daar later dit najaar met met de onderzoeken op dat gebied en de verschillende varianten en de wijze waarop we dat verder willen vormgeven.

[2:13:36] Maar uiteindelijk is gewoon dat c o twee plafond is natuurlijk ons instrument om de c o twee doelen van de luchtvaart ook op lange termijn te borgen en daar moet het plafond gewoon op een goede manier aan aan bijdragen.

[2:13:49] Hier heb ik over catarella.

[2:13:53] Voorzitter, ik vind de vermogen of de mogelijkheden voor nederland om te waken over het uit de de fitheid van de van het cabinepersoneel en zeker de piloten toch wel een beetje mager beestje. Want als je kijkt in m n programma geweest om op tv over dit onderwerp. De vele klachten van piloten, de apps en de berichten die ze sturen moeten slapen in de cockpit en zo. Ja. Dit is een zeer duidelijke signaal dat dat de veiligheid niet gewaarborgd wordt. Het kan veel beter zou die veel beter zijn te zeggen dat het verdrag er snel gesloten. Maar om te zeggen dat dat de veiligheidsmaatregelen van qatar airways compatibel moeten zijn met de veiligheidsvoorschriften die we zelf hanteren. Op deze manier importeren wij allemaal onveilige situaties, waarbij we pas achter komen als er een ongeluk is gebeurd

[2:14:52] en dat betekent dat we dus al die wetgeving moeten respecteren van andere landen die lagere maatstaven toepassen, hebben daar niet echt grip op hebben. Dus ik wilde toch verzoeken aan de minister om dat waar dan ook aan de orde te stellen, zodat de veiligheids systeem die men heeft bij allebei bij andere luchtvaartmaatschappijen dat die compatibel zijn met wat wij hanteren binnen de europese unie.

[2:15:17] De minister.

[2:15:19] Ja. Voorzitter, dat is dat is uiteindelijk de essentie daarvan is vastgelegd in het luchtvaartverdrag tussen de europese unie en katar, en wij gebruiken de mogelijkheden die daarin zitten die ik zojuist schetste om er melding van te maken. Die gebruiken zoals die in het verdrag zitten. Los daarvan zijn er natuurlijk tal van internationale regels die door ikea gesteld worden en ook die ziet toe op de heer op de naleving van de internationale kades. Dat is uiteindelijk wel inherent aan een bedrijfstak die per definitie natuurlijk gewoon een internationale een globaal opererende bedrijfstak is datgene wat vanuit europa vastgelegd moest worden is vastgelegd in het e u luchtvaartverdrag met met katar.

[2:16:03] De heer koerhuis, die vroeg naar.

[2:16:06] De misdragende passagiers aan boord.

[2:16:13] Koenders, dat de vraag of er ook katar schat toegang.

[2:16:17] Ja want het is kicki. Ik maak al langer city woordvoerder ben het punt van die vliegvelden en vliegmaatschappij aan de randen van de e u

[2:16:26] en het gaat niet alleen ik eerder gaat over klimaatregels. Maar nu hebben we het dus over de werk en rusttijden en ik zie daar gewoon oneerlijke concurrentie

[2:16:36] en dus nu ook de zaken die vliegveiligheid raken. Ik vind dat niet kunnen en ik wilde de ze onder de eu regels komen te vallen tot we anders iets doen richting die richting die landen actie ondernemen of dat de minister de e u oproept om actie te ondernemen tegen die landen. Want ik wil gewoon dat ze eronder onderkomen te vallen.

[2:17:01] De minister.

[2:17:02] Ik wil die begrijp ik. Tegelijkertijd is dit een zaak van de van de e u. Op dit moment zijn er geen luchtvaartverdrag onderhandelingen nog met turkije, nog met de verenigde arabische emiraten. Dat zijn twee van de landen waar waar grote ups buiten europa liggen. Maar dat is toch echt het enige punt waar het

[2:17:23] waar het geregeld kan worden. Daarvoor is dan gewoon een europese onderhandelingsmandaat nodig, en wij doen wij vanzelfsprekend altijd ons op ons best als ze onderhandelingsmandaat aan de orde is om dit soort aspecten in te brengen, met simpelweg op dit moment niet niet aan de orde. Dat is het enige de enige mogelijkheid die we hebben om over dit soort dingen afspraken te maken.

[2:17:42] De zwarte lijsten.

[2:17:51] Het is mogelijk voor luchtvaartmaatschappijen om informatie over overlast gevende passagiers te delen, mits dat gebeurt binnen de kaders van van de avg. Dat laatste levert voorhoofd voor luchtvaartmaatschappijen nog wel wat hoofdbrekens op hoe ze goed moeten regelen.

[2:18:07] Het kan wel tussen klm en transavia omdat die onderdeel zijn van een concern, maar daarbij ook gewoon allerlei praktische dingen op te lossen hebben die straks ook waarschijnlijk heel veel inzicht bieden voor andere nederlandse luchtvaartmaatschappijen over wat heb je dan onderling te regelen om dit op een goede manier te doen omdat men wel bij de nederlandse luchtvaartmaatschappijen die ambitie deelt en dan kom je inderdaad op een heel praktisch punt dat de kwalificaties die men geeft aan de passagier nog wel eens verschillen van luchtvaartmaatschappij tot luchtvaartmaatschappij, en dat is soms ook ter beoordeling van het cabinepersoneel. In welke categorie a hanteert vier oplopende categorieën van misdragingen aan boord. Maar in welke categorie plaatsen roken op het toilet. Dat is bij de ene maatschappij categorie één bij de andere categorie twee. Er worden ook verschillende termijnen opgelegd van de duur dat je niet welkom bent aan boord. Dus dat zijn allemaal van die praktische zaken waar men nu achter komt door de wens om het gezamenlijk te gaan delen en daarom heeft de sector gezegd nou als klm en transavia beginnen. Dat leert ons waarschijnlijk ook heel veel leert ons vervolgens ook hebben is in de tussentijd ook nog even de ruimte om de hoofdbrekers die dat oplevert richting de avg op op te lossen. Dan kan ik niet verder afdwingen. Behalve dat ik gelukkig constateert dat de wens breed wordt gedeeld en me daar ook voortvarend aan werkt.

[2:19:30] Meneer koerhuis.

[2:19:32] Dank u. Voorzitter, ik vraag ook niet afdwingen, maar ik vraag wel regie van de minister.

[2:19:37] Het past ook in dit geval het beeld dat de vvd voor de voor de luchtvaart in nederland. En vandaar naar een luchthaven systeem gaan en dat de minister de regie voert. Ik zou graag willen dat de minister hierop regie voert, zodat dezelfde criteria gehanteerd gaan worden en dat dat vliegen aso saus

[2:19:57] eeuwenlang op zwarte lijst staan. Dus zo ze daar graag een antwoord van de minister dat hij daarop regie gaat voeren. En ja en toch mis je ook alvast een inventarisatie van de minister of ook wetgeving in de weg staat. Want ik hoor inderdaad de minister avg zeggen ik noemde al de privacyregels en dan

[2:20:19] ja dan dan komt er mij al snel de angst op staat wetgeving in de in de weg om om vlieg aso s aan te pakken en het zal niet het eerste onderwerp zijn waarop op op wetgeving naar de kamer komt, omdat dit soort informatie toch niet gedeeld kan worden.

[2:20:37] De minister.

[2:20:39] Wat betreft de regie bij faciliteren. Dat proces al dus ja dat dat doe ik wel benzine ook een goede praktijken vervolgens in de toekomst gedeeld kunnen worden en qua wetgeving. Kijk als er vraagstukken uitkomen die op het gebied van wetgeving liggen dan kijk ik daar natuurlijk als eerste naar. Soms is het geen zaak van wetgeving, maar zowel zaak van goed organiseren. De avg. Ja die gaan we natuurlijk niet veranderen. Alleen voor dit voor dit punt de avg is gewoon het kader. Ik zie wel dat dat voor heel veel bedrijven ook in dit geval betekent dat men bij een paar extra waarborgen heeft in te bouwen om aan de regels van de avg te voldoen, maar uiteindelijk zou dat binnen de regels van de avg zou je natuurlijk wel een zwarte lijst van misdragende passagiers moeten kunnen maken. Matchen. Maar de goede waarborgen hebt en dat is nog even een paar hoofdbrekens tussen de maatschappijen die dat op dit moment ook allemaal op verschillende manier registreren.

[2:21:41] Dat was misschien de ledenlijst. Normaal high club zijn betoog.

[2:21:47] Verkennen we inderdaad ook vanuit de rest van de samenleving dan de drones

[2:21:57] virtuele beschermingsmuur geofencing voor voor drones. En nasa werkt aan het tegengaan van cyber security. Risico´s. Met drones en geofencing is er een overval. Maar een radertje in het geheel wordt door fabrikanten in de software van drones verwerkt om het moeilijker te maken om bewust of onbewust zonder toestemming met een drone in de buurt van de luchthaven te komen. Dus daar daar werkt ze aan om ervoor te zorgen dat dat ingebouwd zit. Maar dat is niet het hele verhaal van technologische mogelijkheden die ontwikkelen zich zoals die koerhuis optreedt in hoofddorp hoog tempo dus allerlei cyber security maatregelen worden we daarbij nationaal als europese nauwlettend in de gaten gehouden. Vanuit het ministerie blijven we daar ook op aangehaakt.

[2:22:45] En waar het gaat om de handhaving rond in het luchtruim.

[2:22:50] Buiten boven de luchthavens zijn de luchthaven zelf verantwoordelijk. Daarbuiten is de politie verantwoordelijk op het luchthaventerrein wordt koninklijke is is doet doet de koninklijke marechaussee de handhaving op drones. Daarbuiten is de politie az en het om vervolgens voor de eventuele strafrechtelijke vervolging van een drone piloot.

[2:23:11] Voorzitter, ik ik daarmee de vragen beantwoord hebt dankuwel.

[2:23:16] Dank aan de minister voor zijn beantwoording in eerste termijn. Ik zie ik nog. Die heeft toch nog een vraag en het wordt dus nu heb ik jou eenentwintig.

[2:23:27] Voorzitter, ik had nog een vraag gesteld en die leiden of de minister het volle vertrouwen heeft in de huidige president directeur van schiphol.

[2:23:36] De minister.

[2:23:37] Voordat ik meende dat ik straks wel even ingegaan. Hoe het werkt in het vennootschapsrecht van aandeelhouder een raad van commissarissen, naar raad van van bestuur. Mijn belangrijkste relatie met de heer bisschop en de raad van bestuur is dat ik hen voortdurend spreekt over de exploitatieproblemen op schiphol. De wijze waarop men daar invulling aan geeft, de wijze waarop men met maatregelen komt. Ik stel vast dat er veel maatregelen in gang zijn gezet. Maar dat ze bij elkaar nog altijd onvoldoende effect hebben en dat we dus echt nog een stevige tante bij moet en dat vanuit het ministerie bijna dagelijks en ikzelf met hoge regelmaat breng de boodschap over.

[2:24:19] Goed dan stel ik voor dat we naar de tweede termijn van de kamer zijn als ze nog ondervragen onbeantwoorde vragen zijn dan kunt u dat ook melden nog en ik sta voor anderhalve minuut. Het woord is aan heer de hoop van de fractie van de pvda.

[2:24:34] Voorzitter, ik verwacht die niet nodig te hebben dan aan de minister voor de antwoorden ook ambtelijke ondersteuning. Ja. Als er één ding toch bij mij blijft hangen, is het dat ik vind dat de minister en ook minister van financiën toch nog meer regie moeten nemen met de problemen bij schiphol.

[2:24:51] Het zijn inderdaad, zoals de minister zegt twee aspecten. De arbeidsvoorwaarden en lauren en ook daarin verwacht ik toch een actievere rol nog van dit kabinet. Ik ik vind zelf een partij van de arbeid vindt dat er meer nodig is dan niet zomaar bonus echt structurele waardering voor het personeel bij schiphol en ik ja ik vind echt dat we moeten kijken naar een periodieke controle bij de arbeidsinspectie en ik zou graag erop terugkomen bij een bij hem in te plannen. Twee minuten debat. Voorzitter,

[2:25:21] De heer help dan is het woord wanneer balken van d zesenzestig gaat.

[2:25:25] Dankjewel. Voorzitter en ook van mijn kant dank aan de minister en de ambtelijke ondersteuning voor de beantwoording van de vragen. Het is goed dat de regels worden opgesteld die het aantal grond af handelaren beperkt en het is ook goed dat er kritisch gekeken wordt dat werknemers niet verder de dupe worden. Maar ik heb ik heb geen antwoord gehoord op mijn vraag wanneer de kamer deze uitwerking kan verwachten. Dus nog heel even een reactie van de minister daarop verder dan toch nog heel even over overlast die ervaren wordt door de aanvliegroutes. De minister zegt dat er onderzoek gedaan is en dat er op dit moment geen veilige oplossing is, is het dan dus zo dat mensen maar moeten wachten op. Ja toch wel wat ik noem het eeuwig durende de eeuwigdurende invoering van het icas systeem of de de luchtruim herziening.

[2:26:24] Probeer toch nog een keer bij de minister vragen om te kijken of hij dat niet kan versnellen. Want ik

[2:26:30] weet dat dit na jaar na jaar, maar wordt uitgesteld. En dan tenslotte nog over de krimp die is aangekondigd. Die biedt wel echte ruimte om te versnellen op. Ook de fysieke leefomgeving dus ook daar zou ik graag aan de minister willen vragen om te kijken of het proces kan versnellen. Dankuwel.

[2:26:53] Dankuwel dan stoort aan mevrouw kregen van de fractie.

[2:26:55] Groenlinks dankuwel voorzitter, juist schiphol is een publieke dienst en deed dit kabinet zowel als wetgever als aandeelhouder is daar verantwoordelijk voor en dat gaat gewoon een puinhoop. Dus ik wil toch de minister vragen om zowel als aandeelhouder vier zorgen dat in die raad van commissarissen echt iemand komt die gewoon behept is met die sociale reset die nodig is om te zorgen dat weer een fatsoenlijke werkgever wordt om in te grijpen in het aantal passagiers. Om het veilig te zijn. Dat is gewoon een verantwoordelijkheid van deze minister dan over het klimaat. Ik heb de minister heel duidelijk horen zeggen. De luchtvaart moet op gelijke wijze bijdragen aan het terugdringen van de c o twee uitstoot. Dan is toch de vraag gaan die c o twee plafonds worden gezet op het niveau van de duurzame agenda luchtvaart van de sector of de afspraken van het coalitieakkoord en dat is een vrij fundamenteel. Want als het gaat om gelijke wijze dan zou t moeten zijn. De afspraken uit het coalitieakkoord dus vijfenvijftig procent dankuwel. Voorzitter,

[2:28:01] Dankuwel. Dan is het voor daniel koerhuis van de fractie van de vvd.

[2:28:05] Voorzitter, dank. Ja. Ik ben blij met de uitgebreide in antwoord van de minister over het vliegen boven conflictgebieden

[2:28:14] met betrekking tot

[2:28:17] ja tot tot de vliegvelden vliegmaatschappij aan de randen van de e u.

[2:28:23] Ja, dit nog net niet goed genoeg. Ik zou echt willen dat de minister zich actief inzet in de in de e u onder. Ja die die vliegvelden die vliegmaatschappijen onder de e u klimaatregels te krijgen om hun werk en rusttijden en wat mij betreft zo snel mogelijk aan die verdragen aan te passen waar de minister het over had

[2:28:43] dan de vliegen haarsaus. Ik hoorde is ook zeggen ja, ik wil er regie van de minister op een luchthaven systeem. Ik wil zeggen ik faciliteert. Ik kijk waar de vliegmaatschappijen meekomen. Iets meer regie van de minister hoort dat die ook echt echt actief de vliegmaatschappijen helpt om om vliegen, vliegen saus aan te pakken dan de drones. De minister zegt de politie. De politie doet moeten ze drones tegenhouden rondom luchthavens. Misschien kan iets meer uitleg. Maar ik kan me voorstellen dat het later in de brief doet samen met de minister van ing. Hoe dat er in de praktijk precies uitziet. En dan tot slot de tweede kaagbaan hebben het gehad over vliegveiligheid. Maar ik vond ook aangeven als de tweede kaagbaan bouwen. Dat zal ook andere banen ontlasten die best wel wat overlast geven. Volg mij verwees de heer zelf ook naar die andere banen die overlast geven en ik begrijp ook dat als je de tweede kaagbaan bouwt er ook meer mogelijkheden voor woningbouw komen komt rondom amsterdam.

[2:29:49] Dankuwel. Dan is het woord aan eppink fractie van jou.

[2:29:52] Dank u. Voorzitter vond dat de minister nogal wat formalistisch antwoord gaf op mijn vraag. Ten aanzien van de leiding van van schiphol maakt het dan opnieuw formuleren ook namens de vele reizigers die zolang in de rij moeten staan, is de minister tevreden met het werk van de heer bisschop. Ja of nee.

[2:30:12] Dankuwel. Dan is het woord dan neer van ruimte.

[2:30:15] De fractie van de partij, voorzitter,

[2:30:17] Wat aangegeven nog niet helemaal niet alle vragen beantwoord hebben gezien. Dus ga je gang.

[2:30:21] Dat klopt. Dankjewel. Voorzitter, ervoor ze in navolging van heer koerhuis. Kijk, de echte vliegen a saus zit natuurlijk in de luchtvaartsector zelf. En als je nou kijk hoe de minister antwoorden geeft. Ik moet onderzoek doen. Het is nog niet mijn verantwoordelijkheid. Ik ga er niet over. Ik zie het verband niet zo zwart wit.

[2:30:39] Toch een aantal vragen dan nog nog een keer duidelijk krijgen die die dertig procent reductie van passagiers ik het financieel dagblad publiceert net dat schiphol bekendmaakt dat ze bovenop de bestaande maatregelen achttien procent minder vertrekkende vluchten gaan doen dan is het toch raar dat de minister dat of niet weet of

[2:30:59] wel op de hoogte was. Dus daar heb ik een nieuwe vraag eigenlijk

[2:31:03] het klimaat vraagstuk

[2:31:05] en de luchtvaart is al een wetenschappelijke effect ziet over geweest dat fair share naar rato twintig, dertig het klimaat plafond c o twee plafond voor de luchtvaart tweeëntwintig megaton is

[2:31:16] dat is niet weersproken in een second opinion, met name aangevraagd door

[2:31:21] met name ook aangevraagd door de coalitiepartijen dus niet tegengesproken dus graag daar een reactie op.

[2:31:27] Ik heb vijf onderzoeken zes onderzoeken meegenomen over het verband tussen luchtvaart en klimaat. Dat zou ik graag van de minister willen geven

[2:31:35] en dan de vragen niet beantwoord. Is dat ging over die cabinelucht dat ook een gevaar is voor voor de veiligheid, zeker voor de piloten. De vraag wat simpel vlieg bouwers verkopen de optie om alleen nog schone lucht in cabine te hebben.

[2:31:51] De minister kan meehelpen dat verplicht te stellen is nu niet verplicht dus luchtvaartmaatschappij doen dat gewoon niet is te duur. En wat kan hij daarin doen om die optie te verplichten?

[2:32:02] Voorzitter, dankuwel.

[2:32:05] Dus vraagt wanneer de hoop pvda.

[2:32:07] Hiervandaan heeft een bondgenoot aan mij in deze commissie wat betreft verduurzaming krimp in de luchtvaart, maar er was één ding waar ik wel even over views zijn tweede termijn en dat was, zeiden de echte aso s is de luchtvaartsector zelfs zijn de mensen die werken in de sector zelf en ik denk dat wel goed is om een onderscheid te maken tussen de bagage afhandelaars. De mensen die dat moeilijk werk doen of schiphol en de schade die schiphol toe berokkend aan leefomgeving. Dat ben ik het mee eens. Maar even die nuance. Ik hoop dat de heer vanavond met me deelt, want dat zou verkeerd over kunnen komen.

[2:32:41] Meneer vandaag dankuwel. Ik ben blij dat je mij de kans geeft dat te verduidelijken.

[2:32:47] En als ik het heb over de de vliegen aso s. Dat is het management dat de sector die maar doorgaat di rect bestuurders die me meegaan onderzoeken uitstellen verbanden vaag maken en heb ik het uitdrukkelijk niet over de mensen je eigenlijk het slachtoffer van zijn dankbaar voor deze kans om dat te verduidelijken.

[2:33:06] Dankuwel. Dan is het woord aan elkaar van de fractie van s p d koerhuis heeft.

[2:33:11] Gaat aansluiten bij de heer der hoop.

[2:33:15] De luchtvaart in nederland zorgt voor zo n driehonderd duizend banen. Om die allemaal weg te zetten als vliegen zoals vind ik eigenlijk vind ik eigenlijk ook niet kunnen maken.

[2:33:23] Ik ben blij dat hij dat dat hier vergaderd voor een deel terugneemt. Ik zou erop willen wijzen dat wordt wereldwijd verduurzamen, kunnen we in de in de in nederland wil de luchtvaart als asociaal wegzetten en sluiten. Maar dat heeft helemaal geen zin want er gaat het met de luchtvaart verplaatsen dan aan de randen van nederland net over de grens. Volgens mij moet het positief benaderen. De luchtvaartsector positief benaderen die leidende rol pakken wereldwijd om te zorgen dat wereldwijd die luchtvaartsector verduurzamen.

[2:33:55] Ook wederom dank voor deze verduidelijking had ten eerste, die driehonderd duizend. Dat is een mythe besta. Ik zou willen vragen om daar niet steeds mee door te gaan en het tweede is inderdaad niet de mensen die daar werken zijn het slachtoffer van die magie eraf van aftrek. Inderdaad. Maar je mag het gerust weer uitbreiden naar de vliegers vliegen sector wereldwijd. Dus dan mag ik niet meer uitbreiden. Nogmaals, wat ikea bijvoorbeeld voorstellen op het gebied van verduurzaming als een wassen neus en brengt daar echt mee. De veiligheid en klimaat veiligheid in gevaar.

[2:34:30] Dus de vliegen aan zou zitten zitten overal wereldwijd dankuwel.

[2:34:35] Dan is het woord aan nero. Kaya van de fractie van de sp gaat.

[2:34:40] Voorzitter,

[2:34:42] Aso, s,

[2:34:43] Dat is wel een erg wordt. Maar slachtoffers zijn het ook niet de mensen die ik spreek in de luchtvaart die zijn er vaak hartstikke trots op zijn

[2:34:50] vaak hartstikke gefrustreerd. Ook dat zij hun werk niet goed meer kunnen doen. Juist omdat het zo uit de hand loopt vanwege de grote drukte en grote aantallen die ook die medewerkers zien het liefst dat die aantallen een beetje omlaag gaan, zodat zij willen het werk

[2:35:03] op een goede manier kunnen doen. Het werk waar ze trots op zijn voorstel aan de minister voor de beantwoording van ons vragen constateert wel dat

[2:35:12] veel van die vragen veel van die antwoorden waren alsof aardig vraag van kunt u nog eens uitleggen hoe het precies zit moet proces antwoorden en allemaal formalistisch antwoorden. Terwijl

[2:35:23] ik ook heel veel resultaten heb gevraagd dus van de minister en ook wat meer de regierol hebben ook andere partijen nagevraagd en ik wil alleen maar ook constateren dat

[2:35:34] op het moment dat het natuurlijk mis gaat in de vliegveiligheid. Dan

[2:35:38] dan is hij eindverantwoordelijke dan dan moet hij die verantwoordelijkheid wil nemen. En dan zullen wij hem ook zeker wel om die verantwoordelijkheid aanspreken.

[2:35:48] En dan zou ik tot slot nog willen vragen om terug te komen op mijn zorgen over de arbeidsvoorwaarden van cabinepersoneel, niet alleen als het gaat om cabinelucht, maar ook over allerlei andere zaken die ik heb benoemd dankuwel.

[2:35:59] De eerste vraag van de koerhuis en daarna van de heer en mevrouw.

[2:36:04] Dankuwel. Maar ik vond iets interessants wat wat de sp zei dat de mensen in de luchtvaart trots zijn op hun werk. Maar ik ben het eens en de tavern moest openhouden

[2:36:16] en dat weet hier al qaeda is toch een beperkte groei in nederland van de luchtvaart nodig om te zorgen dat mensen hun werk houden en ik hem toch helpen uit de spagaat te komen want de eekhoorn zeggen die mensen zijn trots op hun werk en dat moeten we zo houden. Maar ik zie er hier al qaeda of de sp ook wel eens voorstellen. We moeten krimpen en een fonds opzetten voor voor mensen die werken in de luchtvaart, zodat ze stoppen met werken in de luchtvaart. Dat is een spagaat. Ik roep u op. Kom alstublieft uit te spannende spagaat. Laten we samen staan voor mensen die werken in de luchtvaart en dat ze hun werk kunnen behouden.

[2:36:50] Voor zijn. Ondertussen begin ik echt mijn mijn geloof in de goede intenties van koerhuis echt verliezen, want dit deze discussie hebben vaker gevoerd.

[2:36:59] De mensen die het werk zelf doen als u met de vakbond praten die zijn het niet met hem eens dat die groei nodig is om de werkgelegenheid in de luchtvaart te behouden.

[2:37:07] Als die stelling niet juist is en die stelling is niet juist dan is de rest van het van de vraag van uw koerhuis is overbodig.

[2:37:14] En als die stelling wel juist is dan vraag ik aan hem om onderbouwing en dan hebben we inderdaad een discussie die we echt daadwerkelijk moeten voeren. Maar de mensen om wie het gaat de werknemers zelf die geven aan van die groei is niet nodig om werkgelegenheid te behouden. Integendeel, als wij ons werk goed willen kunnen doen, dan moeten die aantallen omlaag.

[2:37:34] Het is dezelfde ikzelf op deze discussie even te stoppen. U heeft duidelijk gemaakt waar je staat het woord is aan de balken d zesenzestig voor nog even tussen vuur.

[2:37:43] Je kunt geloven. Voorzitter, omdat ik lees net het bericht op de website van de telegraaf dat de heer ben schop vertrekt als baas van de luchthaven schiphol en ik zou graag een eerste reactie van de minister. Hier willen dankuwel.

[2:37:56] Begrijp ik. Dat was ook de vraag van frankrijk.

[2:37:59] Zeker. Voorzitter, ik denk dat het belangrijk is dat de minister hier toelichting opgeeft of het hele gesprek wat we net hebben gehad over beter aansturen van het bestuur van schiphol of dat het al duidelijk was dat de heer schop staande het debat ging vertrekken.

[2:38:14] Goed dan is dat duidelijk. Die vraag komt nog bij zijn gekomen aan het einde van de tweede termijn van de zijde van de kamer en ik geef het woord en een paar minuten schorsing en dan geef ik het woord aan de minister geschorst tot drie minuten.

[2:42:42] Ik heropen de vergadering en gelet op de actualiteit kan ik me ook goed voorstellen dat er nog vragen zijn van de leden. Maar we stoppen strikt om één uur dus beperkte nu het woord is aan de minister.

[2:42:56] Voorzitter, laat ik maar beginnen met het nieuws dat zojuist naar buiten kwam. Ik kan bevestigen dat de heer bisschop

[2:43:03] zijn functie ter beschikking heeft gesteld, ook vanwege de aanhoudende problemen op schiphol en bij de oplossing daarvan zelf ook niet in de weg wil staan. Ik denk dat bij alles wat er speelt en dat siert dat hij deze stap zet

[2:43:20] en ik ben daar staande dit debat ben ik geïnformeerd over het voornemen daartoe. Het is uiteindelijk aan ook weer in de verhouding. Zoals ik u net in het debat hebt gezegd gezet aan de raad van commissarissen om daar uiteindelijk de bekendmaking over te doen

[2:43:40] en ik heb niet tijdens het debat kunnen checken. Ik ben daarover geïnformeerd. Ik heb niet tijdens dit debat kunnen checken. Maar ik ga er gewoon van uit dat de aandeelhouders vertegenwoordigd door het ministerie van financiën daar natuurlijk ook tijdig over in in kennis is gesteld.

[2:43:56] We verkregen die de hoop en dan van vandaan.

[2:44:00] Voorzitter toch even de minister heeft net een moment genomen en ik neem aan contact gehad. Ook neem ik aan met het ministerie van financiën. De aandeelhouder. Mijn vraag zou zijn wanneer is de raad van commissarissen geïnformeerd door de heer bisschop. Wanneer is de aandeelhouder geïnformeerd en wanneer was het kabinet van plan de tweede kamer te informeren hierover een debat te voeren over hoe er beter toezicht kan zijn op het functioneren van schiphol en dus ook van de bestuurder bij schiphol. En dan blijkt dat deze minister grens op de hoogte was dat gisteravond kende al bekend was dat hij opstapte.

[2:44:38] De minister. Voorzitter, ik weet niet of dat.

[2:44:40] Is gisteravond bekend was. Ik ben daar. Ik ben er vanochtend tijdens een debat over geïnformeerd en ik heb ook niet de aandeelhouders rol gewoon even in alle in alle scherpte. Ik weet niet wanneer het ministerie van financiën daarover is geïnformeerd. Maar het moment om de kamer te informeren is ook als de aankondiging formeel is en die is zojuist om vijf over half één gedaan.

[2:45:06] Keerde.

[2:45:07] Ik vind het wel opmerkelijk want ik zie het letterlijk op de website van schiphol staan. Dick benschop heeft gisteravond bij de raad van commissarissen zijn functie als president directeur bert ter beschikking gesteld. Ik vind het hoogst opmerkelijk dat de minister dat blijkbaar tijdens dit debat pas weet. Dus dan vind ik dat buitengewoon fatsoenlijk van de raad van commissarissen weten dat wij hier vandaag een debat hebben

[2:45:29] dat met name ook over de redenen gaat waarom. Je bent blijkbaar zijn functie ter beschikking heeft gesteld. Dat vind ik hoogst. Opmerkelijk. Ik ga ervan uit dat de minister dat ook opmerkelijk vind dat hij dat dan niet eerder gehoord.

[2:45:42] Twee in in hoeverre heeft de minister wel of niet druk gevoerd op de heer schoppen of heeft hij daar.

[2:45:48] Zich op een afstand houden.

[2:45:51] De minister.

[2:45:52] Voorzitter, wij hebben voortdurend de druk uitgeoefend op het nemen van de juiste maatregelen vanuit het ministerie van i m w waar het gaat om zo snel mogelijk de hele operatie en exploitatie op schiphol te verbeteren. En ik weet niet wanneer wat er gisteravond gebeurd is. Dat weet ik hier nu niet en ik weet ook niet wanneer het formele besluit is genomen van de raad van commissarissen, bijvoorbeeld om in het voorstel tot vertrek te beveiligen. Dat zijn echt vragen. Die kan ik niet beantwoorden. Ik vertel u. Ik heb tijdens het debat gehoord over het voornemen en wat dat betreft ook gehouden aan de bekendmaking door de raad van commissarissen.

[2:46:34] Die ervan eraan en daarna de eer koerhuis.

[2:46:37] Dankuwel en hoop noemt het hoogst. Opmerkelijk dat zinken beleefde uitspraak hebben wat net over een kwalificatie die ik niet zal herhalen.

[2:46:47] Management of of hogere regionen van de luchtvaart sector.

[2:46:53] De minister moet zelf ook voelen dat hij hier n beetje in zijn hemd gezet wordt als het ware. Ik zou graag een brief willen ontvangen en misschien namens de commissie met een feitenrelaas vanuit het oogpunt in ieder geval van de van deze minister ook vragen gaande aan de aandeelhouder is van en dan kunnen we het naast elkaar leggen en dan kunnen we er over spreken, want ik sluit me aan bij de voorgaande sprekers, mevrouw. Ik hoop dat het heel bijzonder is dat een debat hebben,

[2:47:22] terwijl dit niet weten of de minister dat ook niet deed dus graag een toezegging over een feitenrelaas van deze minister.

[2:47:30] De minister en voorzitter, de feiten vanuit mijn perspectief. Dat zijn er enkele die heb ik u zojuist geschetst en het verzoek van de kamer er meer inzicht in te hebben. Lijkt me het beste om dat in ieder geval in eerste instantie ook met de minister van financiën te bespreken en zo nodig gezamenlijk met het feit dat relaas te komen.

[2:47:49] Dan de heer koerhuis en daarna die eppink wil eerst even alle leden gelegenheid geven wat anders dan krijg ik teveel in op neerkomen.

[2:47:57] Allereerst je begrijpt begrijpelijk besluit van de heer bisschop.

[2:48:01] Ja, we hebben allemaal gezien dat hij de problemen niet op te lossen dat hij de problemen niet opgelost heeft gekregen. Maar nou ja in ieder geval wat mij betreft wel die blik vooruit. Heel goed. Ik had het ook kunnen voorstellen. Feitenrelaas me gezamenlijk feitenrelaas lijkt me nuttiger dan de tweede vraag die naast elkaar te houden. Dus een feitenrelaas gezamenlijk van vermiste van ing en de minister van financiën zou ik ook wel willen voorstellen wat natuurlijk. Als commissie hadden wij de band schop gevraagd. De tweede keer naar de kamer te komen. Lijkt me dat dat niet meer hoeft dat we in conclaaf gaan maar eentje die ik graag op de lijsten van de servische voorzitter van de raad van commissarissen.

[2:48:37] Heb ik.

[2:48:39] Dankuwel. Voorzitter, u denkt ook dat de positie van hier ben schop onhoudbaar was geworden.

[2:48:44] Ik heb ook aan die minister de vraag gesteld of er nog het volste vertrouwen had in de heer bisschop de minister heeft er omheen gedraaid. Moet ik zeggen. Terwijl hij wist dat bishop intussen zijn ontslag had ingediend. Ik heb nog een vervolg vraag gesteld die nu overbodig is. Maar ik moet dan wel vaststellen dat de minister niet heeft gezegd wat hij wist en naar waarheid. Mijn vraag hebt beantwoord.

[2:49:12] De minister.

[2:49:13] Voor ze zijn laatste werp ik echt echt van mij maar eens. Nee, we hebben hier in dit deel in deze commissie hebben we

[2:49:23] heel vaak dit debat gevoerd en in de vennootschapsrechtelijke verhoudingen gaat er geen directe lijn van de minister van ind naar de raad van bestuur van schiphol waar het gaat om vertrouwen functioneringsgesprek et cetera en dat heb ik hier al in ettelijke debatten uiteen gezet en aan die koers houden ik mee.

[2:49:43] Goed dan stel ik voor dat de minister doorgaat met zijn beantwoording tweede termijn

[2:49:48] het woord is aan de minister.

[2:49:50] Voorzitter, dan loop ik de vragen nog even langs die gesteld zijn die eerder hoop vraagt nogmaals de aandacht voor alles op gebied van arbeidsvoorwaarden en arbeid beloning. Dat zijn. Dat is precies de inzet van het van het kabinet die wij en wij is in dat geval ofwel minister kaag, minister van gennep of ik of gezamenlijk overbrengen aan schiphol betrokken partijen op op de luchthaven en waarbij wij ook ook bijvoorbeeld met vakbonden hebben gezegd, die ons ook ook onze aandacht vroegen voor het sociale akkoord om vanuit onze rol bijvoorbeeld waard. De exploitatie betreft goed toe te zien dat alle aspecten van het sociaal akkoord in dit opzicht ook worden nagekomen door door schiphol en waar het gaat om de arbeidsinspectie verwijzing naar de antwoorden die ik hun eerste termijn heb gegeven met de constatering dat de omstandigheden op schiphol inmiddels de indringende aandacht van de arbeidsinspectie hebben

[2:50:51] de heer vroeg naar op waar het gaat om dat sociaal akkoord hoe die maatregelen verder uitgewerkt zullen gaan worden. Dat is op dit moment overleg voeren onderwerp van overleg tussen schiphol en de bonden. Wij hadden aanvankelijk

[2:51:06] tot twee weken terug ook gedacht dat het met de zomer ellende onderhand wel voorbij zou zijn en me in dat opzicht niet meer periodiek zouden hoeven rapporteren over rijden. Zoals ik van de week in het vragenuur heb gezegd geld eens te meer dat we wekelijks rapportages blijven vraag van schiphol en de koelkamer. De overblijven informeren en we zullen in de komende rapportage erover ook even ingaan hoe het in de tijd ook gepland is met de verdere uitwerking van het sociaal akkoord

[2:51:33] over de noordoostelijke aanvliegroute die s nachts niet gebruikt wordt. Daar geld echt geen ander antwoord dat ik in de eerste termijn gaf. Ik ga niet aandringen bij luchtverkeersleiding nederland om de implementatie van icas te versnellen. Het is een omvangrijke operatie. Het is de overgang op een volstrekt nieuw besturingssysteem voor voor het luchtruim in nederland is op dit moment helemaal gebouwd. Maar er geldt een lange testperiode en ik denk dat ook als je kijkt naar andere ict projecten in nederland het alleen maar goed is dat luchtverkeersleiding nederland pas overgaat op het moment dat het systeem werkt en op dat moment zijn er weer nieuwe dingen mogelijk in het in het luchtruim.

[2:52:22] Datzelfde geldt ook voor bewerken in gestaag tempo door in hoog tempo door niet alleen aan de implementatie van vierhonderdveertig duizend vliegbewegingen, maar ook aan de andere aspecten in de omgeving. Maar ik ga dat niet doen zonder de omgeving. Daar hebben we gewoon goede afspraken over gemaakt in het kader van de zijn strategie en ik verwacht waar het gaat om de tweede kaagbaan. De l i b besluiten over locaties dat we daar echt gewoon in het komende in de komende twaalf maanden gewoon echt heel veel knopen kunnen gaan kunnen gaan ontvangen met het vierenveertig besluit in de hand. Mevrouw kreuge, ik had al toegezegd om haar verzoek voor een raad van commissarissen lid met specifieke portefeuille op dit gebied van de arbeidsomstandigheden om dat ook te bespreken met minister kaag en daarop terug te komen bij haar. Dus die toezegging die die staat.

[2:53:19] Direct is.

[2:53:19] Ingrijpen in het aantal vluchten

[2:53:22] daarvan heb ik een eerste termijn gezegd dat het aantal vluchten. Daar is deze zomer ook in beperkt. Maar dat de allerbelangrijkste fonds is dat de problemen op schiphol worden aangepast langs welke weg dan ook, beperking van het aantal passagiers, beperking van het aantal vluchten. Andere maatregelen zal allemaal in elkaar grijpen, maar ik leg niet te willen van dit vraagstuk van bovenaf een doel op het aantal vluchten op de vraag. De opdracht aan schiphol is om deze chaos weg te krijgen

[2:53:49] waar het gaat om de c o twee plafond. Ik heb in eerste termijn gezegd er is een nationale vijfenvijftig procent doelstelling voor alle c o twee uitstoot in nederland bij elkaar, met als ambitie erachter zestig procent. De internationale luchtvaart is op zichzelf ook niet eens onderdeel van het nederlandse klimaatakkoord, want het is een internationale sector en de sturing. De vindt inmiddels plaats via het fitz voor fifty five programma van de europese unie. Tegelijkertijd zou ik ook zeggen we hebben een paar keer gedebatteerd over het c o twee plafond.

[2:54:26] Laten we dit najaar kom ik met het aangekondigde onderzoek op wat de verschillende varianten et cetera en ik denk dat dat het moment is om het debat erover te hervatten. Ik kan niet toezeggen, zal ik ook niet doen dat de luchtvaart voor een doel van vijfenvijftig procent krijgt in het c o twee plafond voor twee duizend dertig. Want dat zijn niet de afspraken die eerder zijn gemaakt in klimaatakkoord en verdrag van parijs

[2:54:51] koerhuis. Je vraagt mij om actiever in te zetten om vliegtuigen buiten de rand van europa aan te pakken. Maar even kortheidshalve. Eerder heeft hij de suggestie gedaan voor een c o twee grenzen heffing. De cybermen die in europa komt die ervoor in te zetten. Dat verzoek heb ik gedaan in europa. Maar luchtvaart nadat zodat dat treft betrekkelijk weinig gehoor zijn geen medestanders voor te vinden op dit moment en er spelen op dit moment met de betrokken landen geen verdrag ze aanpassing en als die landen daar ook geen wens te hebben. Dan komt er geen verdrag tot stand is helaas de werkelijkheid waar ik in zit.

[2:55:29] De regie op de zwarte lijst,

[2:55:33] zoals ik heb aangegeven in in eerste termijn begeleiden bij dat proces faciliteren. Dat proces moet proberen om mee te denken met het oplossen van praktische obstakels en zie ik ook gelukkig dat de de nederlandse luchtvaartmaatschappijen daar ook echt zelf de ambitie hebben om uiteindelijk gewoon tot het delen van die van die zwarte lijst te komen.

[2:55:57] De gevraagde brief om ook samen met justitie en veiligheid nog even in kaart te brengen hoe politie en om kunnen ingrijpen op op drones die vliegen op plekken waar ze niet mogen vliegen. Die zeg ik toe

[2:56:10] de eer van raan over achttien procent reductie van passagiers. Ik weet dat erover gesproken wordt wat ik in eerste termijn zeggen ik weet niet wanneer die gesprekken worden afgerond of dat vandaag is morgen maandag weet ik niet. Ik weet wel dat er tussen alle betrokken partijen op schiphol op dit moment gisteren vandaag. Ik hoop dat ze er vandaag uitkomen niet morgen overleg plaatsvindt over hoe de operatie werd passend te maken is dus een aantal passagiers op schiphol wat daadwerkelijk zonder idioot lange wachtrijen afgehandeld kan kan worden en wat dat vervolgens betekent voor betekend voor de airlines.

[2:56:50] De heer van rijn kondigde ook aan dat er

[2:56:55] dat hij nog een aantal onderzoeken wil delen over de c o twee uitstoot van de luchtvaart. Ik bestrijd niet dat er c o twee uitstoot is in de luchtvaart. Ik zie wel dat daar heel veel verschillende onderzoeken over zijn. Ook in het debat van uw kamer vanochtend zonder daar al meerdere opvattingen naast en soms tegenover elkaar. Ik begrijp ook niet dat er de c o twee uitstoot vanuit de luchtvaart verminderd moet worden. Maar het kabinetsbeleid is om dat ook te doen in een ambitieus tempo gesteund door de voornemens van de duurzame luchtvaartafel die uiteindelijk de sector wel mee kan maken en ook daadwerkelijk kan imprint implementeren

[2:57:42] cabinelucht.

[2:57:47] Systeem.

[2:57:47] Mensen die niet verplicht zijn vliegtuigen worden door internationale instanties als, zoals een jaar zijn gecertificeerd worden op basis van internationale regels gebouwd, bijvoorbeeld ten aanzien van verplichtingen op het gebied van filters en binnen die regels is het aan luchtvaartmaatschappijen zelf om te bepalen welke vliegtuigen en opties zei bestellen.

[2:58:12] Oke. Ja. Ze heeft verschillende onderzoeken en initiatieven gestart omtrent cabinelucht

[2:58:17] waarbij ook kennisinstituten uit nederland actief aan bijdragen. Om het inzicht naar view fans en mogelijke gezondheidsrisico s bij blootstelling te kunnen vaststellen, zodat hier uiteindelijk internationaal maatregelen op genomen kunnen worden en ik benadruk nogmaals dat deze onderzoeken en opvolgende initiatieven ook volop de aandacht van mij, maar ook van de nationale adviesgroep cabinelucht hebben

[2:58:45] en ook de hierover kaja vroeg nog naar cabinelucht.

[2:58:51] Voor wat betreft de arbeidsomstandigheden kan ik ook nog toevoegen dat de recente gesprekken zijn geweest tussen de vakbonden en de arbeidsinspectie en de ilt over de arbeidsomstandigheden van cabinepersoneel.

[2:59:01] Naar aanleiding hiervan heeft de arbeidsinspectie de risico, inventarisatie en evaluatie opgevraagd bij de betrokken werkgever en de arbeidsinspectie bestudeert nu die stukken en beraadt zich op eventuele vervolg stappen en verwacht hier een paar weken voor nodig te hebben en dan ga ik ervan uit dat u via de reguliere rapportages over arbeidsinspectie vanuit het ministerie van szw daarover zult worden geïnformeerd.

[2:59:26] Daarmee heb ik denk ik alle.

[2:59:28] Vragen beantwoord. Dank u wel. Dan ga ik over tot de toezeggingen en het zijn er zeven luistert u goed mee. De minister zal de suggestie om in de raad van commissarissen van schiphol iemand aan te stellen die toeziet op de arbeidsomstandigheden bespreken met zijn collega van financiën en de kamer hiervoor informeren hierover informeerde toezeggingen. Mevrouw kruger,

[2:59:53] dan is de vraag wanneer.

[2:59:56] De raad,

[2:59:57] Mijn salaris voor. Voor speciale arbeidsomstandigheden. Probeersels.

[3:00:05] Even kijken met de situatie nu maar lekker we afspreken binnen binnen zes weken.

[3:00:15] De minister zal zijn. Collega van szw vragen welke signalen wanneer bekend waren bij de arbeidsinspectie over de arbeidsomstandigheden op schiphol en bij de kamer

[3:00:23] op terugkomen.

[3:00:28] De minister zal de kamer samen met zijn minister van szw na een werkbezoek aan schiphol informeren over de arbeidsinspectie en haar toezicht op ultra fijnstof en de arbeidsomstandigheden op schiphol, alsmede de vraag periodieke controles gaan plaatsvinden.

[3:00:43] Vier

[3:00:45] in de volgende voortgangsrapportages vliegveiligheid schiphol zal worden ingegaan op het operationeel concept en de complexiteit op schiphol toezeggen. Mevrouw kruger,

[3:00:53] de minister zal in een brief

[3:00:55] het proces schetsen hoe tot medio tweeduizend, drieëntwintig besluit worden genomen over het al dan niet schrappen van de reservering van de parallellen kaagbaan toezeggen meer balken zes. De camera ontvangt feitenrelaas over het vertrek van de heer bisschop van de minister, samen met de minister van financiën

[3:01:13] vrouw.

[3:01:15] Ik denk dat voor ons heel belangrijk is om precies te weten. De minister zegt weer overvallen te zijn. Maar dat betekent dan of dat de minister van financiën niet praat met de minister van ind of het betekent dat de raad van commissaris niet praat met haar aandeelhouder. Zij willen echt van detail van minuut tot minuut bewijs spreken wie wanneer waar over is geïnformeerd, want dit is echt een hele vreemde gang van zaken

[3:01:39] en ik zou dit heel graag heel snel ontvangen. Dus ik wil ook graag horen wanneer we dit kunnen hebben.

[3:01:45] Dat laatste deel van de vraag? Kunt u antwoorden?

[3:01:48] Ik doe mijn best zo snel mogelijk, maar ik zit hier in een debat. Ik heb hier tijdens het debat geen contact gehad met met financiën, maar we zullen het gevraagde feitenrelaas zo snel mogelijk.

[3:01:56] Verstrekken,

[3:01:58] Staat genoteerd dan punt zeven. De kamer wordt geïnformeerd over de wijze waarop politie en toezichthouders

[3:02:05] toezichthouder op drone drones vliegen op plekken waar dat niet is toegestaan als een toezegging meer koerhuis en de hoop van de pvda heeft hem twee minuten debat aangevraagd.

[3:02:18] Dan dank ik de minister voor zijn voor de beantwoording van de vragen collega´s voor hun aanwezigheid. Mensen op de tribune. En uiteraard de ondersteuning voor de koffie en ik sluit deze vergadering.