Aanbieding Prinsjesdagstukken door de minister van Financiën

[0:00:00] De orde is de aanbidding van de begroting voor het jaar tweeduizend, drieëntwintig kate. De minister van financiën van harte welkom. De tweede kamerleden in de zaal de volle publieke tribune. De mensen die op een andere manier dit volgen en ik geef als eerste het woord aan de minister van financiën.

[0:00:25] Mevrouw de voorzitter, angst zonder gedachten. De geest loopt als een pak ezel. De verschroeide aarde op niets valt te overpeinzen nu voldongen, feiten om ons heen.

[0:00:37] Dit zijn de eerste woorden uit het gedicht dat dichter des vaderlands lieke marsman schreef de dag na de russische inval in oekraïne werd die ochtend wakker in een andere wereld voldongen feiten die we liever niet hadden gekend. Angst voor velen in ons deel van de wereld een grote onbekende drong nu toch binnen in de huiskamers zijn we wel zo veilig als verdachte. Wat betekent dit voor onze vrijheid.

[0:01:03] Twee, tweeduizend, tweeëntwintig werd niet het jaar waarop verhoopte

[0:01:07] allereerst en bovenal voor de oekraïners die nu al meer dan twee honderd jaar vechten in een oorlog die niet. Zij hebben gekozen. En dan lijkt het tij te keren. Het einde is nog lang niet in zicht.

[0:01:21] De precieze aantallen kennen we niet, maar er zijn talloze doden te betreuren.

[0:01:25] Mensen uit hun huizen verdreven steden verwoest en onze steun aan oekraïne staat buiten kijf en die zullen we voortzetten.

[0:01:34] Inmiddels weten we ook dat de oorlog gevolgen heeft in ons land

[0:01:38] gevolgen van een andere orde, maar niettemin met grote impact.

[0:01:43] Al voor de oorlog nam de inflatie toe. Maar de prijzen lopen nu nog verderop in het bijzonder op de energierekening.

[0:01:50] Daardoor komen veel nederlanders in de knel. Het raakt iedereen maar niet iedereen even hard

[0:01:56] voor mensen die al moeilijk rondkwamen is de stijging in hun vaste lasten niet meer te dragen.

[0:02:02] Meer dan een miljoen huishoudens loopt het risico om rond te kunnen komen

[0:02:07] en het aantal kinderen in armoede neemt sterk toe.

[0:02:11] Vandaag bied ik u de miljoenennota voor het komend jaar.

[0:02:15] Ik doe dat voor het eerst als minister van financiën in kabinet rutte vier.

[0:02:19] Dit is van oudsher een feestelijke dag vol traditie en die traditie beleven vandaag. Maar voor veel nederlanders. Zoals we weten is het geen feestelijke tijd verre van dat. Daarom komt het kabinet met een groot pakket aan maatregelen om met name voor de mensen met de laagste en middeninkomens de gevolgen van de inflatie te verzachten

[0:02:42] en op langere termijn de inkomens van mensen te verbeteren.

[0:02:46] De miljoenennota gaat over onze plannen in twintig, drieëntwintig. Maar mensen die nu in nood zijn, kunnen daar niet op wachten.

[0:02:55] Daarom kwam het kabinet eerder dit jaar al met een pakket van zeven miljard euro voor koopkrachtverbetering en werken we nu aan een prijsplafond voor gas en energieprijzen

[0:03:06] door een samenspel tussen overheid, energieleveranciers en besluitvorming in brussel is het mogelijk geworden om hier meer te doen dan we eerder hadden voorzien.

[0:03:16] Het prijsplafond is een tijdelijk maximum aan de gas en energieprijzen. Om zo de energierekening behapbaar te houden.

[0:03:23] De energieleveranciers gaan we daar nu al rekening mee zodat mensen hier snel profijt van zullen hebben.

[0:03:30] Zo bieden we een beetje meer zekerheid in deze onzekere tijden.

[0:03:35] We helpen mensen niet alleen met de acute problemen van dit moment, maar ook voor de langere termijn door het minimumloon al eenentwintig, drieëntwintig met ruim tien procent te verhogen en door de lasten op arbeid te verlagen, zodat werken meer loont,

[0:03:50] want dit is ook het moment om belasting op arbeid en vermogen meer met elkaar in balans te brengen.

[0:03:55] Het gaat om een pakket van in totaal zeventien komma twee miljard euro en de doorrekening van het cpb laat gelukkig zien dat dit pakket de koopkracht van met name de meest kwetsbare groepen zal versterken.

[0:04:08] Maar, mevrouw de voorzitter, het blijft zoeken naar de balans op een heel smal.

[0:04:15] We kunnen niet alle gevolgen van de inflatie wegnemen.

[0:04:19] We zullen niet alle mensen bereiken.

[0:04:22] We moeten ook constateren dat er een grens is aan de wendbaarheid van onze overheid.

[0:04:27] Desalniettemin mag u van ons kabinet verwachten dat we alles in staat stellen om de weerbaarheid te vergroten en de welvaart eerlijker te verdelen.

[0:04:37] Het is onze taak om de gevolgen van onze besluiten te overzien en deze uit te leggen

[0:04:43] ook misschien wel juist wanneer dit moeilijk is.

[0:04:46] Het is ook onze gezamenlijke plicht als politiek om te waken voor overmoedige besluiten

[0:04:52] extra overheidsuitgaven kunnen immers de inflatie aanwakkeren

[0:04:56] en ten slotte maar niet onbelangrijk geld dat we nu investeren in bestaanszekerheid van mensen kan niet naar zorg, onderwijs of de koopkracht gaan van toekomstige generaties.

[0:05:09] Mevrouw de voorzitter,

[0:05:11] ondanks de nijpende situatie van een grote groep mensen en de onzekerheden die bestaan over de economische ontwikkeling is het fundament van onze economie nog steeds sterk.

[0:05:21] De overheidsfinanciën staan er relatief goed voor het bedrijfsleven toonde grote veerkracht na de pandemie

[0:05:28] dat fundament geeft hoop voor de toekomst en ruimte in het heden.

[0:05:33] We kunnen dit aan,

[0:05:35] want deze uitzonderlijke tijden vragen om uitzonderlijke maatregelen,

[0:05:40] om een uitgestoken hand en om solidariteit.

[0:05:46] De stijgende prijzen en de problemen van nu zal scherp op ieder netvlies fries. Het houdt ons voortdurend bezig zou mij voortdurend bezig,

[0:05:56] maar de problemen van nu mogen ons het zicht op de toekomst niet ontnemen.

[0:06:01] Juist wij, als bestuurders hebben de plicht om op lange termijn perspectief voor ogen te houden om de problemen van vandaag niet door te schuiven naar volgende generaties om te blijven investeren in vraagstukken vanmorgen

[0:06:15] de droogliggen, rivieren, verwoestende bosbranden en dodelijke overstromingen van deze zomer laten zien dat we niet af kunnen wachten. Daarom investeren we de komende tien jaar vijfendertig miljard euro voor een klimaatneutraal nederland in tweeduizend vijftig.

[0:06:33] Ieder kind heeft recht op goed onderwijs onafhankelijk van waar je opgegroeid of hoeveel je ouders verdienen. Daarom gaan miljarden naar onderwijs en gelijke kansen.

[0:06:43] Het is de laatste tijd vaak gezegd. Maar de oorlog in oekraine heeft ons werkelijk doen beseffen dat vrede en veiligheid niet vanzelfsprekend zijn

[0:06:54] en daarom is er vijf miljard euro beschikbaar gemaakt voor defensie en ook op het gebied van wonen en infrastructuur doen we forse investeringen

[0:07:02] en we doen er alles aan om de stikstof uitstoot te verminderen en de agrarische sector perspectief te bieden.

[0:07:10] De ambities liggen er nu hebben we de taak om dit voor de langere termijn in beleid te vertalen en uit te voeren.

[0:07:17] Het tekort aan arbeidskrachten in veel sectoren maakt onze opdracht niet eenvoudig. Toch zijn wij als kabinet aan zet om deze ambities waar te maken.

[0:07:27] Mevrouw de voorzitter,

[0:07:29] een gecompliceerde tijd vraagt om scherpe keuzes. Daarom presenteren vandaag een miljoenennota waarin we geld uitgeven aan bestaanszekerheid, onderwijs, klimaat en veiligheid.

[0:07:41] Dit zal niet alle problemen van mensen wegnemen. Daartoe is de overheid ook niet bij machte.

[0:07:46] De toekomst is nog ongewis. Wat we wel weten is dat we het niet alleen kunnen.

[0:07:52] Nederland is een krachtig land als politiek bedrijfsleven en maatschappij samenwerken. Als sterke schouders de zwaarste lasten dragen, kunnen we veel bereiken

[0:08:04] dat overstijgt politieke opvattingen en ideologie en vraagt om vertrouwen in elkaar

[0:08:11] en in onze gezamenlijke toekomst.

[0:08:14] Mevrouw de voorzitter, het gedicht van die marsman waar ik mee begon was nog niet af en het gaat als volgt verder

[0:08:21] hoop is een alchemist de dichtste steen ontzegeld

[0:08:25] als uit een ei

[0:08:27] mijn veren pakje bebloed

[0:08:30] onmogelijk. Het eerste verzet wordt het luidste protest. Er is een nieuwe wereld mogelijk.

[0:08:37] De problemen van nu maken veel mensen wellicht moedeloos. Ze werpen een schaduw op de hoop voor een betere toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen.

[0:08:45] Het kabinet wil met de plannen. Een deel van die onzekerheid wegnemen.

[0:08:50] Een nieuwe zekerheid geven

[0:08:52] hoe moeilijk de situatie voor mensen nu nog eens. Er is een nieuwe wereld mogelijk in de samenwerking met u kijk ik uit naar een beloftevolle toekomst en dat bied ik u nu graag de miljoenennota voor twintig, drieëntwintig aan.

[0:09:35] Ik dank de minister van financien voor het aanbieden van de begroting voor het jaar tweeduizend, drieëntwintig. Ik stel voor

[0:09:43] als commissies bedoeld in artikel zeven punt negentien, tweede, lid en artikel zeven punt tweeëntwintig, derde lid van het reglement van orde aan te wijzen de commissie voor de inlichtingen en veiligheidsdiensten, de commissie voor de werkwijze, de commissie voor de verzoekschriften en burgerinitiatieven, de commissie voor het onderzoek van de geloofsbrieven voor de miljoenennota de najaarsnota en de voorjaarsnota in handen te stelen.