Disclaimer: deze transcriptie is geautomatiseerd omgezet vanuit audio en dus geen officieel verslag. Om de transcripties verder te verbeteren wordt constant gewerkt aan optimalisatie van de techniek en het intrainen van namen, afkortingen en termen. Suggesties hiervoor kunnen worden gemaild naar info@1848.nl.
Raad Buitenlandse Zaken d.d. 17 oktober 2022
[0:00:01] Goedemorgen. Allemaal. Ik koop een vergadering van de vaste kamercommissie om hem direct te schorsen, want de minister heeft ons laten weten dat hij enkele minuten is vertraagd verwachten over vijf à tien minuten in de zaal en dan gaan we weer heropenen.
[0:00:15] Ik schors de vergadering,
[0:01:25] Ik heropende vergaderingen missen. Inmiddels is de minister gearriveerd. De kijkers thuis en de kijkers op de publieke tribune te zitten. Van harte welkom. De minister van buitenlandse zaken met de ondersteuning uiteraard wel, uiteraard welkom en de commissieleden te weten eppink van de fractie van eenentwintig piri van de pvda, de heer
[0:01:46] van der staaij van de sgp cda jasper van dijk van de sp en sjoerdsma van de fractie van d zesenzestig en om huis van de fractie van het cda hebben spreektijden van vier minuten en ik stel de commissieleden voor om vragen te stellen in de eerste termijn aan elkaar en afhankelijk van de tijd vier of zes vragen aan de minister, maar laten we dat even bekijken. Geef gauw het woord aan de pink van de fractie van jouw eenentwintig
[0:02:14] dankuwel. Voorzitter, ik ben blij de minister hier te zien op zijn gebied buitenlandse zaken en hetgeen stikstof debat elders te hoeven doen. Voorzitter, de raad, de raad stelt voor een commissie naar oekraïne de military en systems mission te starten. Ik heb gewoon enkele vragen. Voorzitter,
[0:02:35] daartoe. Ik werk ik mee
[0:02:37] met het geven van militaire trainingen adviezen op zichzelf ben ik daar niet tegen. Wel vraag ik me af. En dat is een vraag aan de minister waar precies voor de minister de grens ligt wanneer nederland zich nu wel of niet in oorlog beschouwd, want wij doen mee, maar tot hoeverre en waar veranderen onze rollen. Ook zullen velen trainers en adviseurs inwoners zijn van de e u van een navo lidstaat. Hoe zit het dan met het feit als er doden zouden vallen of gewonden worden gezien als een gewapende aanval. Volgens artikel vijf
[0:03:11] dan over iran heb ik eigenlijk de volgende opmerkingen en voorzitter de moorden op marcel amini door het radicaal islamitische regime is internationale tragedie geworden. Het iraanse volk is dapper om tegen de ayatollahs in opstand te komen. Ja. Eenentwintig steunt de e u sancties gericht op de ziel van ibrahim privacy.
[0:03:31] De crux,
[0:03:31] Wij sancties licht, zoals de minister, zoals de minister weet, op het raken van schuldige personen in kwestie. De minister weet als geen ander dat sancties tegen het regime vaak onterecht onschuldige mensen kunnen raken. Mijn vragen de minister is daarom gericht op de effectiviteit van de zestien eu sancties. Op iran zullen deze sancties uitsluitend zien raken? Of heb ik een vraag over het arresteren van eu burgers? Zoals we weten gaat hieraan er vaak over zodra er iets actie komt vanuit europa of de verenigde staten. Om burgers uit die landen gevangen te nemen, hebben dat gezien met belgië beelden je zelfs bereid tot een uitruil verdrag met iran. Hoe hoeveel burgers zijn nu in iraanse geen zangers voor gevangenschap. En wat kunnen wij daartegen doen?
[0:04:25] Tenslotte, voorzitter armenië azerbeidzjan. Het is goed dat er een westerse arbiter zich bekommert om de nieuwe escaleerde situatie tussen armenië azerbeidzjan. Een missie naar armenië azerbeidzjan zien wij als een verstandige zet. Ik heb wel mijn vraag van hoeverre neutraliteit bekijken, want de voorzitter van de europese commissie, mevrouw van de leider van de leider die u noemde azerbeidzjan. Een betrouwbare partner heeft misschien te maken met olie belangen. Maar hoe duitse de minister die uitspraak?
[0:05:00] Voorzitter, armenië verdient de steun en herkenning van deze kamer. Daarom wil ik afsluiten met het aanvragen van de twee minuten debat, zodat ik daartoe een motie kan indienen en dankuwel. Dat was het
[0:05:13] dankuwel. Meneer pink. Zoals u weet kunt u twee minuten debat aanvragen in de tweede termijn. Dus daar krijgt u twee termijnen de mogelijkheid toe.
[0:05:20] Dat is het formele moment waarop dat gebeurt. Het woord. Mevrouw,
[0:05:24] u mag uiteraard mijn punt maken.
[0:05:27] Er is geen vooraankondiging gedaan voor hem. Normaal gesproken.
[0:05:31] De afspraak is inderdaad de afspraak. Maar dat betekent dus raadt buitenlandse zaken is volgens mij maandag. Dat betekent dat we twee minuut debat niet voor
[0:05:45] deze week nog kunnen inplannen.
[0:05:48] Er moet een vooraankondiging gedaan worden. Als er eventuele stemmingen zijn, is het ook de bedoeling dat het wordt aangekondigd.
[0:05:54] Dus voor de bezitterig. Deze week kan er geen twee minuten wat plaatsvinden.
[0:06:01] Ja dat is dat is wel de mededeling, mevrouw perry. Het woord is aan u.
[0:06:07] Gelukkig hebben we vier uur om alsnog de discussiëren met de minister ook zonder hem. Twee minuten om te starten. Een volle agenda starten met oekraine. We hebben gezien de afgelopen dagen vanmorgen de brute vergeldingsacties vanuit vanuit rusland. Mijn fractie vindt het ontzettend belangrijk dat die oorlogsmisdaden ook gedocumenteerd blijven en uiteindelijk hopelijk op een dag zal worden overgegaan tot vervolging
[0:06:35] en het is heel goed dat nederland een bijdrage aan levert, is ook belangrijk in deze fase en gelukkig gebeurt dat ook met zijn allen achter oekraine blijven staan ook alle eu landen wel schaamtevol hoe de financiële middelen die geleverd worden aan oekraine, dat de vs daar echt ver vooruit loopt op de europese unie en ik hoor graag hoe we dat gaan inlopen zijn ook een aantal moties aan de hand van de heer sjoerdsma daarover aangenomen in deze kamer hoor graag hoe de minister dat proces versnellen.
[0:07:08] Daarnaast zien we ook natuurlijk. Dat wordt geraakt wordt zijn energievoorzieningen, infrastructuur en het is denk ik heel belangrijk dat we oekraïners deze winter niet in de kou en in het donker laten zag gisteren aankondiging van de collegaministers zeventig miljoen. Een eerste pakket vanuit nederland. Om ervoor te zorgen dat de oekraine deze winter geholpen worden. Maar hoe kunnen we op grotere schaal helpen bij de energievoorziening en de wederopbouw van de infrastructuur.
[0:07:38] Een vraag die bij mij onbeantwoord blijft is wat ons einddoel is of als je tips engels wil zeggen onze theorie over james als het gaat om de oorlog tussen oekraïne en rusland wordt, maar ook niet helemaal duidelijk uit de kamerbrieven.
[0:07:55] Ik denk dat we allemaal snappen dat oekraine op alle manieren ondersteunen wapens leveren zodat zij ook gewoon op het slagveld oekraïne kunnen verslaan. Sorry. Rusland kunnen verslaan.
[0:08:06] Het is me niet helemaal duidelijk wat onze theorie of james ten aanzien van rusland is.
[0:08:12] Ik denk dat landen als de baltische staten, polen en finland daar anders tegenaan kijken dan nederland zie ik hoor graag hoe de minister. Dat ziet willen wij een regime change val van het regime in rusland is dat waar ze op uit zijn of beperken we ons tot het ondersteunen van oekraine.
[0:08:33] En wat doen wij om russische mensenrechtenactivisten dissidenten dienstweigeraars te helpen.
[0:08:39] Nederland heeft de mogelijkheid open houden om kortverblijf visa af te geven op basis van humanitaire gronden en mijn vraag is hoeveel van die visa hebben wij tot op vandaag afgegeven of hebben we met stopzetten van de uitgifte van toeristen visa eigenlijk alle mogelijkheden om illegaal het land te verlaten afgesloten.
[0:08:59] We zien ook gedood. Honderdduizenden russische jongemannen het land verlaten uit vrees voor mobilisatie of na een oproep en russische minderheden zijn hier grootste slachtoffer van opvang gebeurt, met name in georgië armenië en turkije
[0:09:15] en mijn vraag is of het kabinet in kaart kunnen brengen om hoeveel mensen dit gaat hoe de opvang is georganiseerd. En wat de achtergrond is van deze mensen
[0:09:25] en over bella roes. Ik denk dat het onmogelijk is om nu niet stevigere sancties ten aanzien van bellows voor te bereiden. Maar ik vraag ook om daar echt anders mee omgegaan dan met rusland bella russische volk heeft zich twee jaar geleden is in opstand gekomen heeft een andere leider gekozen alleen zit helaas nog. Dus laten we kijken hoe we de sancties kunnen inpassen dat het volk in beiroet daar zo min mogelijk door geraakt wordt.
[0:09:56] Voorzitter, ik kijk even naar u. Want ik ben vergeten mijn klokje aan te zetten.
[0:10:00] U heeft nog tien seconden een paar afronden spreken
[0:10:05] dan laat ik iran armenië azerbeidjaan, china, marokko voor wat het is.
[0:10:14] Dank u, mevrouw perry.
[0:10:16] Ik denk dat het verstandig is om de bal uit te laten rinkelen.
[0:10:49] Het woord is aan de heer brekelmans bankvoorzitter.
[0:10:52] Poetin gaat maar door met oorlogsmisdaden en vooral love raketaanvallen op burgerdoelen ook weer vannacht
[0:10:59] en de reactie van nederland was goed. Scherpe beoordeling en gisteren ook aangekondigd met raketten dragen we ook bij aan de luchtverdediging van oekraine.
[0:11:08] Hij vraagt haar minister of hij nog aanvullende mogelijkheden ziet om de wapenleveranties op de hoven bijvoorbeeld doordat nederland financieel bijdraagt aan wapenleveranties of via het verhogen van de europese vrees faciliteiten om daarmee ook wapenleveranties te kunnen financieren.
[0:11:23] En ondertussen is er een actie sanctiepakket waarin ook organisaties uit derde landen kunnen worden bestraft die helpen met het omzeilen van sancties en dat is mooi want ikzelf en ook enkele andere partijen in de kamer pleiten daar al langer voor
[0:11:36] kan de minister aangeven hoe deze extra territoriale sancties gaan worden ingezet en vervolgens gehandhaafd
[0:11:42] kunnen we hiermee voorkomen dat cruciale onderdelen voor de wapenproductie, zoals bijvoorbeeld micro chips via schimmige constructies alsnog in rusland belanden.
[0:11:50] En daarnaast gebruikte u zijn marktmacht op een goede wijze, bijvoorbeeld door beperkingen te stellen aan de import van producten uit derde landen die russische taal bevatten.
[0:12:00] Maar mijn vraag is wie gaat monitoren of in dat soort producten russisch taal zit en hoe die vervolgens ook tegengehouden kan worden.
[0:12:08] En wat kan nederland als handelsland aan doen om daarin ook informatie te leveren.
[0:12:13] Dan bellen we zien dat ze het land nog verder of het regime beter gezegd nog verder afglijdt hebben nu zelfs besloten om gezamenlijke troepen te gaan vormen met rusland. En nu is wat mij betreft helemaal duidelijk dat bellers met dezelfde zwaard behandeld moet worden als rusland.
[0:12:29] Bella roes verdient dezelfde sancties, internationale isolatie en ook dezelfde militaire afschrikking
[0:12:35] is de minister bereid om daar wederom stevig op in te zetten bij de aankomende er bezet
[0:12:40] dan tover. De sabotage van north stream, vitale infrastructuur moet beter worden beschermd, maar daarnaast moet ook degene die de pijpleiding hebben gesaboteerd worden bestraft
[0:12:49] en mijn vraag is welke juridische rancunes er zijn op dit moment om tot bestraffing van dergelijke daders over te gaan.
[0:12:55] Een idee zou bijvoorbeeld kunnen zijn om een onafhankelijk rijksinstituut een soort strafhof voor de zeebodem op te richten. Vraag is open. Hoe dat de minister hiernaar kijkt
[0:13:05] dan ga ik naar china.
[0:13:08] Dat staat ook op de agenda terecht, want het is goed dat er een strategische discussie over voert steeds komt natuurlijk weer dezelfde drie trap terug partner concurrent en rivaal kan de minister aangeven welke element hij tijdens de raad zal gaan benadrukken namens nederland
[0:13:22] de spanningen rond taiwan laten zien dat de e u geen tijd te verliezen heeft om haar kwetsbaarheden en afhankelijkheden van china af te bouwen. Deel tenminste deze urgentie en gaat hij dat ook overbrengen tijdens de nvz.
[0:13:34] Afgelopen week heeft de verenigde staten ongekende technologische sancties aangekondigd tegen china kan de minister aangeven wat hiervan de consequenties voor nederland en de europese unie zijn.
[0:13:45] En wat vindt de minister van deze sancties? Vindt hij dat de e u zich hierbij zou moeten aansluiten.
[0:13:52] Tijdens de raad vindt ook een e u asean top plaats
[0:13:56] en mijn vraag mistig is wat hij vindt dat deze top concreet zou moeten opleveren om de banden tussen u en deze landen te versterken. En wat is hierbij de inzet van nederland.
[0:14:06] Dan ga ik naar iran. Iedere dag zien we dat dappere mannen en vrouwen de straat op gaan
[0:14:11] om te protesteren tegen de onderdrukking door het barbaarse regime.
[0:14:14] De afgelopen dagen zaken vanuit het kabinet stevige veroordelingen. Dat is goed. En in volgde bad zijn er ook diverse moties aangenomen onder druk richting iran verder op te voeren.
[0:14:25] Ik wil niet herhalen, maar specifieke vraag is. We zien ook nog steeds berichten dat de economische sancties richting iran worden omzeild door schimmige constructies waar ook europese bedrijven bij betrokken zijn
[0:14:37] en wil de minister erbij bezet voor pleiten dat het tegengaan van deze omzeilingen. Dat dat de hoogste prioriteit moet hebben
[0:14:43] en ook weer een open vraag. We zien dat de internettoegang wordt geblokkeerd, kan het westen daar iets in doen om dat tegen te gaan. Nog een hele korte vaak slot over bosnië onlangs de verkiezingen. Daar heeft hij hoofd tegenwoordig een aantal opmerkelijke stap gezet
[0:14:57] en mijn vraag aan de minister is om daar te reflecteren en of dat hij daar ook iets kritisch over wil zeggen richting de hoofdwegen vorige en wellicht bij bezit.
[0:15:06] Jasper van dijk heeft een vraag voor je.
[0:15:08] De voorzitter, mag ik nog even terug naar oekraine. Want de heer brekelmans heeft ook gezien dat oekraine een verzoek heeft gedaan om lid te worden van de navo
[0:15:17] en de regering die antwoord op vragen van de kamer. We zullen dat bezien die zin die ze eigenlijk heel neutraal over moeten we dat bespreken.
[0:15:26] Het standpunt van wat ik tot nu toe weet van de regering. Hoe kijkt de vvd ernaar?
[0:15:31] Nee brekelmans?
[0:15:34] Nou de inzet van nederland en ook vanuit mij is altijd geweest om een directe confrontatie tussen de navo en rusland te voorkomen. Dus daarom hebben altijd gezegd we leveren wel wapens, maar geen mensen om mee te vechten
[0:15:47] op het moment dat oekraïne binnen afzienbare termijn lid zou worden van de navo. Dan heb je een directe confrontatie tussen de navo en rusland. Dus ik vind dat ik vind dat onverstandig. Dus ik zou daar zeker gegeven. De huidige situatie en we kunnen dat niet voorspellen. Hoe ziet dat de komende jaren ontwikkeld
[0:16:03] ben ik tegen een lidmaatschap van oekraïne bij de navo zou dat heel onverstandig vinden. Ik zou het niet categorisch uit in de hele verre toekomst. Ze is richting oekraïne is een belofte gedaan in tweeduizend acht, dat de mogelijkheid tot lidmaatschap in de verre toekomst ligt. Ik zou dat nu niet willen terugdraaien. Dat zou ik op dit moment zou ik dat ook het verkeerde signaal vinden. Emma binnen afzienbare tijd is voor mij de prioriteit om ook die directe confrontatie tussen rusland en de navo te voorkomen.
[0:16:31] Helder antwoord volgens van dijk.
[0:16:33] Het woord is aan de heer van der star.
[0:16:36] Dankuwel. Voorzitter,
[0:16:38] het is een van de kernprincipes uit het humanitair oorlogsrecht burgers. Laat je ongemoeid
[0:16:44] voor het rusland van poetin telt in principe kennelijk niet. Dat zagen we al eerder ook in syrische steden, maar ook in de oekraïense steden waar raketten
[0:16:54] op burgerdoelen de krim brug moesten wraken,
[0:16:58] iets wat poetin is nucleaire retoriek extra verontrustend maakt.
[0:17:03] Dat is het trieste gesternte, waaronder ook vandaag weer verder spreken en als reactie op de onvrije referenda waarmee rusland oostelijke oekraïne te annexeren nam de e. U achtste sanctiepakket aan mijn vraag aan de minister is ook wat hij hiervan verwachten. Ook van dit extra sanctiepakket het effect daarvan
[0:17:24] verder zie je natuurlijk ook nu met de winter in aantocht
[0:17:30] allemaal met bange vrees aan het dak geweld zich verder daar nog een weg baant. De emoties zijn natuurlijk van beide kanten ook steeds sterker. Maar de vraag is welke mogelijkheden serieuze mogelijkheden ziet tenminste ook voor voor deze escalatie, voor het voorkomen van onnodig bloedvergieten. Dat blijft natuurlijk altijd hoezeer wij ook zelf allemaal onze opvattingen hebben die ik net ook verwoord richting de agressie van rusland. Geen enkel misverstand erover, maar het blijft toch ook altijd wel een belangrijk punt om te kijken hoe je juist weer te allen tijde voorkomt dat ook burgers het slachtoffer worden van geweld
[0:18:08] en welke mogelijkheden en dus ook zijn voor de escalatie.
[0:18:12] Voorzitter, sgp steunt steeds gesteund en zullen we blijven steunen. De hulp aan oekraïne, ook de militaire hulp. Ik heb wel wat vragen over die europese militaire ondersteuningsmissie, met name omdat het nu best snel, ook al komen de raad daar ook een knoop doorgehakt worden, terwijl wij nog wel vragen erover hebben. Hoe zit t nu precies met mandaat doel duur samenstelling van de missie. En waarom krijgt een uur gaan de politiek strategische leiding. Welke rol voorziet de minister voor nederland.
[0:18:48] Wat zijn de risico s daarvan ook gezien de russische interpretatie van de missie slagen
[0:18:55] siri, syrië moet je mond houden. Dus vragen rond die missie ook een beetje omdat ik me herinner trainingsmissie in irak. Heb je een heel toetsingskader wat we uitgebreid bespreken. Dus hoe zit dat ie is dit geen artikel honderd procedure. Dus bij alle begrip voor de achtergronden. Toch even de vraag van hoe precies de zorgvuldigheid. Nu is gewaarborgd bij waar we nu hier ja tegen lijken te gaan zeggen.
[0:19:21] Voorzitter, oorlog in oekraine geeft ook extra onrust in de perifere regio s rond rusland.
[0:19:28] Er werd net al gedoeld op als een seintje als ze bij chance agressie tegen armenië deelt de minister ook de zorg hierover in welke
[0:19:38] dus stappen bepleit hij of zit hij ook in europees verband hierin
[0:19:44] voor het dan hieraan. In iran leidt de onvrede over de onvrijheid hoog op
[0:19:51] en ook de hele mensen. Leg de situatie blijft ie natuurlijk ook absoluut reden voor bijzondere aandacht,
[0:19:59] maar eens meer reden tot zorg.
[0:20:01] Ik herinner me dat we van oudsher hieraan altijd keken naar de rol in de regio, de mensenrechten situatie en de nucleaire dreiging die drie verschillende sporen ook steeds weer scherp in de gaten houden wat de ontwikkelingen daarin zijn. Zo stelt het ook op het nucleaire spoor internationaal atoomagentschap vast dat hij er dan extra centrum centrifuges in gebruik nemen voor de verrijking van nucleair materiaal. Dat geeft ook israël, maar ook de brede regio natuurlijk terecht ook hoofdbrekens. Mijn vraag is daarom zet nederland zich in de e u iran ook stevig te sanctioneren voor het overtreden van kades en afspraken op nucleair gebied.
[0:20:39] Tot zover mijn bijdrage niet termijn. Voorzitter,
[0:20:41] Dankuwel. Meneer van der staaij zijn jasper van dijk van de sp.
[0:20:46] Bankvoorzitter.
[0:20:48] De oorlog in oekraïne is de afgelopen weken in een nieuwe fase beland oekraine wint terrein terug en dat is knap begin deze week zagen we de aanval op de krim brug en de reactie van poetin was gewetenloos laffe aanvallen op burgerdoelen zoals woonwijken en speeltuinen in kiev. We staan aan de vooravond van de winter en dit zal de opmars van oekraine bemoeilijken letterlijk en figuurlijk een frozen conflict.
[0:21:14] De vraag is hoe het verder gaat. Er zijn veel tekenen dat dit een langdurige oorlog gaat worden. Is er een uitweg van dat pad.
[0:21:21] Wat valt er te zeggen over diplomatieke initiatieven,
[0:21:24] bijvoorbeeld. Vanuit turkije is het juist dat de russen daarop aandringt dwingen zoals je kunt lezen valt dit serieus te nemen.
[0:21:32] In hoeverre worden onderhandelingen vanuit het westen bevordert dan wel afgeremd. Wijs u graag op een citaat van rob de wijk
[0:21:40] in ons lijf blad de tribune
[0:21:42] ook in dit conflict opgelet. Ook in dit conflict is het amerika die bepaalt hoe deze oorlog afloopt. President biden zegt dat het serensky is. Maar als amerika geen wapens meer levert dan is er de afgelopen. De echte vraag is wat wil amerika eigenlijk.
[0:21:57] Wat kan de minister erover zeggen
[0:22:01] over de aanvraag van oekraine om lid te worden van de navo.
[0:22:05] Dat magneet brekelmans.
[0:22:08] Kijk van die kiest dit citaat en dat doet hij met haar redenen zegt hij ermee eigenlijk vanuit de vs zou geen wapens moeten leveren. Want dan beëindigd. Deze oorlog. En ten tweede nederland heeft gisteren weer raket geleverd. Wat vindt hij daarvan.
[0:22:22] Jasper van dijk nederland.
[0:22:24] Wat heeft gisteren luchtafweer gestuurd. Dat vind ik zeer goed te begrijpen
[0:22:30] en ik heb niets gezegd over de wapenleveringen van amerika naar oekraïne. Zoals u weet, zijn wij daar nooit voor gaan liggen in algemene zin.
[0:22:40] Maar ik wil graag dat de minister reageert op de citaat van de wijk. De minister zegt vaak wij volgen oekraine oekraine bepaalt wanneer er aan tafel gezeten en er valt heel veel voor te zeggen de wijk zegt ja maar wat wil amerika
[0:22:54] want amerika is natuurlijk een hele centrale speler in dat opzicht zit ook in kiev.
[0:23:01] Wat is het doel van amerika kan de minister daar meer over zeggen.
[0:23:05] Heeft een vervolgvraag brekelmans niet het geval van dijk van katten.
[0:23:09] De brekelmans over de aanvraag van oekraine om lid te worden van de navo.
[0:23:13] Graag een reactie van de minister kijkt ernaar. Het is een land in oorlog
[0:23:19] is het in die zin al niet erg lastig om zijn land lid te maken,
[0:23:24] graag een reactie.
[0:23:38] Gisteren stemde de verenigde naties over een resolutie over de annexatie door rusland van delen van oekraine. Hoe duitse minister de uitslag.
[0:23:48] Dit is een goede zaak om china mee te krijgen in hun veroordeling van rusland. De vraag is alleen of dat lukt. Ze hebben zich onthouden van stemming, net als in maart.
[0:23:59] En hoe kijkt u minister naar de toespraak van de heer borrell hoge vertegenwoordiger van de europese unie. Normaal ben ik niet zo n fan van deze man. Maar hij zei gisteren wel interessante dingen
[0:24:13] als het gaat om die tegenstelling tussen democratie en autocratie was die heel scherp. Voorzitter, en hij zei ik zou daar niet teveel op aandringen
[0:24:21] omdat bij ons ook veel autoritaire regimes zijn in ons kamp. Als u begrijpt wat ik bedoel dus die tegenstelling die zeer betrekkelijk erkent de minister dat borrel daar een punt heeft.
[0:24:32] Voorzitter,
[0:24:33] De heer heeft vragen,
[0:24:36] Voorzitter is een interessante insteek. Hoe ziet de heer van dijk dit inderdaad de boeren zelf opbelt vanuit de bril. Ik zie oude vandaag een bril bij zich vanuit de sp bril gezien tussen die autocratie en democratie in ons.
[0:24:53] Kamp.
[0:24:54] Van dijk. Voorzitter, ik heb dat al vaker gezegd ik vind dat lastig als je dat de hele tijd zo benadrukt. Wij behoren tot de democratische kamp en we verzetten ons tegen de autocraten. Lees rusland, china dat soort landen en je moet vaststellen dat in in ons kamp tussen aanhalingstekens bijvoorbeeld ook hongarije zit is dat niet ook een autocratisch land vraagt de minister. Hoe zit het met onze relaties met saoedi arabië met katar waar we het wereldkampioenschap voetbal gaan houden en en de regering nog steeds niet wil zeggen dat hij geen koning naar toe gaat. Dus ik zou zeggen die tegenstelling tussen autocratie en democratie. Er valt heel veel over te zeggen en borrell die relativeert de tegenstelling terecht.
[0:25:40] Ik draag het voorzitterschap over aan
[0:25:43] de voorzitter van deze commissie en komt netjes naast me zitten.
[0:26:00] Dijk,
[0:26:01] Dank u, voorzitter, hoe soepel.
[0:26:06] Voorzitter, sancties in november. Dat is over een paar weken gaat de olieboycot in werking. De olieboycot vanuit de europese unie
[0:26:16] naar rusland excuus mijn klokje weer aanzetten.
[0:26:22] Jij component. Mevrouw perry safe twee minuut vijftig sta ik
[0:26:30] ik ga naar die sancties. De olieboycot gaat in werking. Maar is het juist dat vijfentwintig procent van de olie import naar europa uit rusland komt en wat zijn de gevolgen voor de olies flash benzineprijs? Ik snap heel goed dat die sancties worden uitgevaardigd en komen er ook weer nieuwe bij in verband met de annexatie van de gebieden.
[0:26:52] In oekraine.
[0:26:54] We kunnen ons zeer veel bij voorstellen. Maar hoe voorkomt u dat de gewone man of vrouw die hier onder gaat lijden? De energiecrisis is al enorm. In frankrijk wordt steeds moeilijker. Wat voor gevolgen heeft deze zet voor de prijs aan de pomp
[0:27:09] worden gebruikers, net als bij gras gecompenseerd. Indien nodig graag een garantie op dat punt.
[0:27:17] Voorzitter, hoe staat het met de persoonsgerichte sancties? Wanneer krijgen een update van de in beslag genomen goederen hebben daar veel debatten over gevoerd, maar ik weet niet wat de laatste stand van zaken is. Voorzitter, ik zie dat de tijd dringt iran zijn moties aangenomen, gezamenlijke verklaring en ook wederom sancties graag een toezegging dat de nederlandse regering inzet op sancties vanuit de europese unie.
[0:27:43] En hoe kijkt de regering naar de eu missie in
[0:27:47] vanwege het conflict met armenië en azerbeidzjan steunt de regering die missie.
[0:27:52] Dank u wel.
[0:27:53] Heeft een van interruptie van mevrouw vrouw.
[0:27:57] U, voorzitter, ik was in mijn eigen termijn niet aan iran vandaag vragen.
[0:28:03] We hebben gezien dat de hoge vertegenwoordiger borrell heeft al aangekondigd dat alle opties op tafel liggen bij deze vergadering. Canada, vs zijn gegaan tot flinke sancties tegen ministers die verantwoordelijk zijn steun te spelen.
[0:28:21] Van.
[0:28:22] Voorzitter, het is het is werkelijk weerzinwekkend en er zijn geen woorden voor wat het iraanse regime met zijn burgers met zijn mensen doet. Er is een moord gepleegd. Er zijn meerdere moorden gepleegd op vrouwen, omdat zij een hoofddoek of hidjab niet goed zouden dragen. Ik vind het aan alle kanten verwerpelijk. Dus ik vind het heel goed dat ook de nederlandse regering en de europese unie kijken naar maatregelen en dus ook sancties tegen dit regime.
[0:28:52] Papieren of honderd.
[0:28:56] We weten bijvoorbeeld al dat er een nederlander vastzit. Andere europeanen zijn allemaal schijn protest gaande in iran.
[0:29:04] Vinden jullie ook dat we moeten kijken hoe onze ambassades een rol kunnen spelen, bijvoorbeeld bij het monitoren van processen een bezoek te brengen aan gevangenissen is dat ook iets wat de heer van dijk ziet zitten.
[0:29:19] Vind het hele goede suggesties. Dus ik hoor graag goede minister nakijkt. Ik heb gelezen dat de regering zegt we vertellen liever niet welke sancties we precies willen gaan instellen. Om iran te kunnen verrassen kan ik mijn best iets bij voorstellen. Maar ik vraag toch. Of de minister nu in dit debat zo goed mogelijk kan uitleggen wat hij van plan is.
[0:29:37] Dankuwel heeft elkaar een beetje geholpen naar de volgende spreker. De heer sjoerdsma d zesenzestig.
[0:29:42] Dank u. Voorzitter, een voetgangersbrug een speeltuin en boulevard bedrijfsterreinen appartementen
[0:29:51] allemaal doelwit van rusland. De afgelopen dagen waarbij rusland doelbewust burgerdoelen bestookt doelbewust vitale infrastructuur bestookt doet dat nu. Energiecentrales zijn telefoonnetwerken zijn watervoorzieningen zijn alleen afgelopen maandag al drieëntachtig raketten. Ik geloof nog veertien iraans amerikaanse drones en het geeft me aan hoe belangrijk het is dat oekraine deze oorlog.
[0:30:13] Wind,
[0:30:14] Voorzitter, daar een paar vragen over. Allereerst over gerechtigheid,
[0:30:18] rusland uiteraard geen onderdeel is van het strafhof. Dus ook carnaval crash en agressie kan daar niet worden opgepakt. Steun nederland het voorstel voor een speciaal tribunaal op agressie. Om ervoor te zorgen dat ook de leider van rusland. Poetin
[0:30:35] zijn gerechte straf niet ontlopen. Twee militair. Heel goed dat we gisteren hebben aangegrepen om
[0:30:43] luchtafweer munitie te leveren. Ik denk dat het een duidelijk signaal is dat wij niet luisteren naar de ingewikkelde woorden van poetin. Maar dat we gewoon onze eigen koers houden. Tegelijkertijd wil ik ook mankeren dat de kamer meer heeft gevraagd in juni per motie dat de premier in juli bij studenten heeft aangegeven. Daartoe bereid zijn en ik vraag deze minister van buitenlandse zaken of nederland nu al een keer een wapendeal voor oekraïne heeft gefinancierd of nederland sovjetartillerie munitie heeft gekocht, maar vooral of we bereid zijn om te komen tot ambitieuze voorspelbare cofinanciering voor oekraïne, zodat ze niet afhankelijk zijn van een besluit hier en daar maar dat ze gewoon de komende zes maanden tot een jaar weten waar ze op kunnen rekenen qua nederlandse steun dat ze begrijpen van deze minister
[0:31:26] het sanctiepakket achter pakket aangenomen en veel begint nu te draaien over de handhaving van de sancties daarover twee vragen hem
[0:31:33] over het ontdekte jacht en het grachtenpand hoe daar inmiddels mee staat
[0:31:38] twee misschien even over de krim brug ook die kapot is gemaakt, maar ook is gebouwd met hulp van nederlandse bedrijven. Althans dat lijkt het geval te zijn en mijn en dat is al heel lang geleden is dat vastgesteld. Mijn vragen hoe ver het staat met de rechtszaak tegen de nederlandse bedrijven? Sancties zijn weinig waard als de handhaving zodanig zacht is dat iedereen denkt nou ja, de sancties zijn, maar we komen er toch wel mee weg. Als we gesnapt worden. Graag een reactie van deze minister. Hoe hij dat ziet.
[0:32:08] Voorzitter dan iran collega´s hebben dat ook al gezegd. Jane aan azadi
[0:32:14] vrouwen, leven, vrijheid. Het is een. Het is een oerkreet. Het is een
[0:32:19] m n hartenkreet voor vrijheid en we zijn hier vandaag allemaal om die dappere iraanse vrouwen en meisjes te ondersteunen in die strijd en waarbij daar zoveel me zo veel mensen moedig hun mond opendoen, kunnen we natuurlijk niet zwijgen. En vandaar ook de volgende vraag vragen of de minister de aangenomen motie voor sancties om ervoor te zorgen dat degenen die verantwoordelijk zijn voor het geweld of de naam ministers zijn
[0:32:44] of aanvoerders van de morele titel is of de minister bereid is om die motie zeer serieus te nemen en met. Ik zou zeggen met enige verbetenheid willen pleiten in de europese bijeenkomst. Voor deze sancties zag dat duitsland en frankrijk zich daar ook voorstander van hebben getoond dan twee. Het is heel erg belangrijk dat die verhalen van de getuigenissen van wat daar gebeurt dat dat naar buiten komt en wordt het internet voortdurend platgelegd tussen vier en twaalf, net als die demonstraties zijn en dan blijft er alleen het reguliere telefoonverkeer nog over en dat is nu net heel kostbaar. Dus ik zou de minister willen vragen. Het is een beetje ongebruikelijk, maar wellicht kan hij in contact treden met bedrijven als kpn en vodafone. Om een deze dagen de dagen dat we echt ontspant dat iedereen wil weten hoe het met je familie gaat, maar ook dat die getuigenis uit moeten komen dat die tarieven dan naar beneden gaan of misschien zelfs gratis zouden kunnen worden. Het zou een prachtig gebaar zijn, ook van deze bedrijven en drie. Voorzitter, uiteraard.
[0:33:42] Er is een nederlander vastgezet door het iraanse regime zal ongetwijfeld in nederland zijn met die dubbele nationaliteit. Dat is vaak het geval. En dan erkent iran, de nederlandse nationaliteit niet. Ik zou heel graag
[0:33:53] de minister oproepen om alles te doen en dat zal ik ongetwijfeld doen wat hij kan doen om deze persoon weer vrij te krijgen en daar waar mogelijk de camera mee te nemen over hoe dat verloopt dankuwel.
[0:34:03] Dankuwel heeft een interruptie van de heer van duisternis.
[0:34:06] Ja. Voorzitter, een beetje in vervolg op de je wat we net hadden over autocratie versus democratie in europa versus rusland en china.
[0:34:15] Hoe kijkt de heer sjoerdsma naar de banden met azerbeidjaan die worden aangehaald door de europese unie in verband met grondstoffen die er uit te halen zouden zijn.
[0:34:23] Die sjoerdsma.
[0:34:25] Voorzitter, laat ik allereerst beginnen met datgene wat denk ik. Elk europees land duidelijk zou moeten doen, namelijk het geweld en ook als je de sommige filmpjes mag geloven moet altijd natuurlijk even een slag om de arm houden welke filmpjes geverifieerd kunnen worden. Maar er waarschijnlijk gepleegde oorlogsmisdaden door azerbadjan in de richting van armenië en dat dat is denk ik een.
[0:34:44] Thee,
[0:34:46] Wat ik denk dat het van het grootste belang is en dat is ook gebeurd. Overigens op die bijeenkomst in praag waar waar nogal wat kamerleden sceptisch over waaraan ik iets minder en daar is geprobeerd door de europese unie. Om deze twee landen bij elkaar te krijgen. Ik denk dat als je het hebt over welke rol moet de europese unie en nederland nu spelen?
[0:35:03] Dan is het uiteraard zorgen voor gerechtigheid en deze misdaden kunnen niet vergeten worden, maar er zal ook gezorgd moeten worden dat die problemen tussen armenië en azerbeidzjan worden opgelost. Juist nu rusland even niet bij machte is. Laat ik het zo zeggen. Om in de regio een rol te spelen. Kan de europese unie kan michel kan macron en wellicht ook nederland daar een rol spelen. Dat zou mijn belangrijkste oproep zijn vandaag en dank ook een collega van mij nog die gelegenheid te geven.
[0:35:31] Dus voldoende zie ik gaan naar de eer van het cda.
[0:35:35] Jij voorzitter gebeurt veel in de wereld en er lijkt wel of er elke dag niets bijkomt explosieven cocktail is en alles hangt ook aan elkaar aan elkaar vast. Maar gelukkig zijn ook positieve zaken de sterke veroordeling van annexatie van rusland in een verenigde bij de verenigde naties, honderd, vijf en honderd drieënveertig voorgestemd. De bekende vijf tegen een, vijfendertig onthoudingen en daar heb ik inderdaad ook vragen over over die onthouding. Want de minister noemde in zijn brief van de geannoteerde agenda dat er continu inzet wordt gepleegd op derde landen. Om die mee te krijgen om te kiezen voor vrijheid zoals lemansky dat zelf noemde. Mijn vraag is aan de minister. Wat is daar de inzet in. En waarom blijft in landen als zuid afrika moet naar namibië. Een aantal waar we toch goede relaties meer hebben. Waarom blijven die achtig, want dit is allemaal geeuw politiek cito dan voorzitter. Daar zijn verschillende vragen gesteld over de u mam missie ofwel de milieutheorie assistent mitch en ik sloot me aan bij de vragen van de heer van der staaij. Maar de belangrijkste vraag is wat is onze concreet bijdragen en komt ie op tijd, met name inderdaad ook door het leveren en trainer van het leveren van wapens aan het trainen van mensen om hun namen de vitale infrastructuren over energie gaat watervoorziening om die goed te beschermen.
[0:36:51] Voorzitter, dan toch ja je moet altijd hoop en optimisme hebben. Maar wanneer is dat dus vandaag in kazachstan ontmoet poetin en erdogan. Er wordt gezegd van rusland is bereid tot staakt het vuren. Maar wat is dat dan. Waarom nemen we genoegen mee. Als we het hebben over het staakt het vuren. En wat is de inzet is ook al met turkije aan de voorkant gesproken wordt. Die inzet zou zijn ervoor te eisen zouden zijn. Voorzitter, het cda maakt zich grote zorgen over het aflopen van de kraam deal. Die heeft honderd twintig dagen op vierentwintig november af we vandaag of gisteren ook grote files in in de in de zwarte zee van graan schepen die helemaal niet doorheen komen. Die tien tot vijftien dagen moeten wachten op controles en de vraag en de minister
[0:38:15] amerika s in de voert de druk op richting china, de economische oorlog of technologie, oorlog. Dat zal ons ook raken als een belangrijk land in de in de in de in de halfgeleiderindustrie. Nu hebben we het vandaag de dag over afhankelijkheid van olie. Maar we zijn net zo afhankelijkheid van halfgeleiders in de wereld en nederland daar zich niet. Nederland en europa eigenlijk moeten ook hun positie innemen. En hoe duidt de minister die gang van zaken.
[0:38:43] Dank voor uw bijdrage. We gaan naar de heer segers van de christenunie.
[0:38:48] Dus voordat we naar de wc gaan. De heer van dijk.
[0:38:50] Dank u. Voorzitter. Ja, ik wilde nog aan de heer amar vragen hoe hij kijkt naar sancties tegen iran
[0:38:59] en vindt hij het ook verstandig dat de regering zo goed mogelijk kijkt naar de iraanse oppositie die is natuurlijk veelkleurig. Maar hij zou de regering dan wel de europese unie niet moeten kijken hoe de iraanse oppositie geholpen kan worden in hun verzet tegen dit verderfelijke regime.
[0:39:17] Dankuwel drama.
[0:39:18] Voorzitter, collega, mulder, agnes mulder, die vandaag hier niet aanwezig kan zijn in verband met een buitenlandse reis die de motie ondersteunt van van de heer sjoerdsma over dit aspect van iran mede ingediend en europa samen hier inderdaad richting iran die druk op mijn voeren rondom sancties. Ik kan moeilijk doorgronden is dat via de oppositie het eerst dat de mannen met de mensen die wij achter dat die verantwoordelijk zijn voor deze daden dat die als eerste worden aangepakt en ook hier weer.
[0:39:49] Er gebeurt heel veel en alles hangt aan elkaar vast ook smet zonder zijn land als als iran. Dus ik vertrouw erop dat de europese unie, maar ook nederland de inzet heeft om eerst de verantwoordelijke aan te pakken en dan te kijken naar de juiste vervolgstap. Mocht dat nodig zijn.
[0:40:03] Dankuwel. Dan gaan we naar de heer segers van de christenunie.
[0:40:06] Dank u wel. Voorzitter, misschien een nieuwe escalatie in de oorlog in oekraïne en de raketbeschietingen op verschillende oekraïense steden hebben de afgelopen week gelukkig ook gezien dat oekraine weer verloren terrein teruggewonnen. Het is zaak dat we blijven helpen om ook dit succes te bestendigen. En als ik dan de cijfers die man van wat de amerikanen aan aan steun geven en wat de europese landen doen dan staan er volgens mij in schril contrast. Hoe kijkt de minister er tegenaan. En wat kunnen we als europa en nederland doen en misschien nog meer doen om ervoor te zorgen dat de rug, dat de russische agressie definitief gestuit wordt. Voorzitter, is een aantal keer over het conflict in armenië gegaan. De minister twijfelt volg mij niet wie het conflict in oekraïne begonnen is. Maar als het gaat om azerbeidjan en armenië wil de minister tot op heden niet weten wie nou de agressor is in dit conflict.
[0:40:55] Voor zover ik mijn fractie vindt dat pijnlijk en misschien ook wel ongeloofwaardig zien dat de vraag wie militairen op het grondgebied van de ander momenteel heeft een indicatie kan geven. Voorzitter, wilde mi, hoewel de minister aangeeft niet te weten wie de agressor is, schrijft hij in antwoord op mijn vragen wel dat het veiligheidspact sayers theo armenië niet beschermd heeft armenië dus wel bescherming nodig voor. Voorzitter, ik vraag me af hoe de minister ook deze uitspraken in het licht van niet weten wie de agressor is dan ziet de kamer heeft met verschillende moties eerder gevraagd om sancties tegen de verantwoordelijken voor oorlogsmisdaden toenmalig minister blok heeft gezegd dat hij dit bij zijn europese collega s zich voorgesteld na onafhankelijk onderzoek, maar op vier oktober jongstleden de u hoge vertegenwoordiger borrell dat er wat sancties betreft naar zijn weten geen van de lidstaten dit ter tafel heeft gebracht.
[0:41:48] Voorzitter, ik vraag welke lezing van deze twee. Klopt.
[0:41:52] Daarnaast vraagt of de minister de filmpjes geschreven over geëxecuteerde armeense soldaten is hij bereid de oorlogsmisdaden van azerbeidzjan tegen armenen te veroordelen. Voorzitter, en is hij bereid armenië te helpen
[0:42:06] om als er een verzoek komt om steun daar te kijken waar nederland of ook in e u verband kan helpen voor de tol. Tot slot over armenië gaat zich inderdaad verzetten tegen mogelijke gas leveranties vanuit azerbeidzjan of in ieder geval strenge voorwaarden stellen, is het overigens ook duidelijk hoeveel geld bij zo n deal uiteindelijk ook indirect bij russische maatschappijen terecht komt en de russische staatskas alsnog respect. Voorzitter, is ook gaan over buurland iran zien de laatste weken het brute repressieve karakter van dit regime tegenover zijn eigen bevolking. Hoe kunnen we deze? Hoe kunnen we deze bevolking nog verder steunen? Vraagt de minister denkt dat de pogingen om via een nieuwe nucleaire deal. De handel weer op gang te krijgen. Geen goed idee is, is de minister dat daar met me eens meer geld naar de iraanse economie komt in zakken terecht van de iraanse revolutionaire garde, die ook de economie beheersen en veel bedrijven in bezit hebben. Voorzitter, met dat geld weten we dat ook oorlog en geweld in buurlanden kan worden gevoed. Ik noem syrië, jemen, irak
[0:43:08] voor ze. Daarom is het belangrijk om dat op te pakken en dat ook stabiliteit daar in de regio kinderen kunnen creëren voor de deur.
[0:43:15] Dit regime is daarmee ook oorzaken. Een van de oorzaken van de vluchtelingenstromen die ook op gang zijn gekomen in de buurt buurlanden. Maar waar we ook in de e u en nederland mee te maken hebben en de minister dat er ook belang bij rust. Voorzitter, bij petrus voor niet voor meer handel, maar voor meer sancties. Op dit punt kunnen we de verantwoordelijken voor het geweld. Wat nu plaatsvindt, ook richting onschuldige burgers ook niet doelgericht aanpakken ga missen inderdaad pleiten voor sancties die het iraanse regime ertoe zetten ook hun koers te veranderen voor sam ethiopia voordat.
[0:43:47] Verder gaat naar ethiopië heeft een vraag van maar ik denk over.
[0:43:51] Je voelt het pleidooi van de heer zedig over het conflict armenië azerbeidzjan en de heer sjoerdsma zegt dat moet opgelost worden speelde aan de hand aan de rand van europa en europa heeft ook belangen bij allebei de landen wat er speelt en we moeten inderdaad over rechtvaardigheid misdaden moeten aangepakt worden. Maar ik hoorde
[0:44:14] ik kon niet goed duiden wat de heer je wat bedoelde over de gasleveranties van azerbadjan richting europa is. Geeft u de heer senor dat hij daar twijfels bij heeft of dat we dat niet moeten doen. Gasleveranciers van azerbeidzjan naar europa en is de christenunie dag tegen hoe moet ik dat duiden?
[0:44:34] Heer cda. Voorzitter, we doen hetzelfde wat we een aantal jaar geleden gedaan hebben. Wij maken ons afhankelijk van een onbetrouwbare partner. Voorzitter, een ezel stoot zich geen twee keer aan dezelfde steen. Maar voorzitter, weet niet wat we nu aan het doen zijn en of wij hier eigenlijk weer hetzelfde doen en ons allen al afhankelijk maken van volgens mij, zoals we allemaal kunnen zien. Een onbetrouwbare partner. Ik denk dat het daarom in het nederlands belang is, ook in uw belang om kritische vragen over te stellen hem omdat wij niet weten, net zoals ten aanzien van rusland in hoeverre als ze bij jou in staat is om om dat vertrouwen te wekken. Misschien in armenië dat dat niet goed gaat. Maar de tweede. Dat is ook mijn vraag hoe weten we lopen wij indirect niet. Ook de russische staatskas te spekken, zal de hele legitieme vraag ook omdat we in het verleden in het recente verleden gezien hebben dat we hier best kritisch op mogen zijn met wie we zaken doen met namen als onze e om ons een chili leveranties gaat.
[0:45:31] House,
[0:45:32] Voorzitter, ik begrijp ik begrijp dat er kritische vragen gesteld mogen worden. Maar ik heb al aangeeft bij mijn inleiding dat behoorlijk complex is wat alles hangt aan elkaar vast. En inderdaad, wij zijn afhankelijk van rusland is gewoon gelukkig loopt dat elke keer
[0:45:47] minder dan is een realiteit hebben we op ingesprongen. Mijn realiteit is ook dat wij niet voldoende en europa niet voldoende gas hebben
[0:45:56] en dus ook afhankelijk zijn en zelfs volg mij moeten differentieren naar andere partners zijn niet altijd de meest vriendelijke partners op allerlei terreinen. Laten we dat ook zij daar en ik vraag ook aan de heer sidorov in hoeverre natuurlijk vanuit bepaalde waarden politiek bedrijven. Dat moeten we blijven doen, maar ook met bepaalde realisme
[0:46:18] paul de realisme dat ter wereld en volg mij gaf de heer van dijk. Daar doe ik aan je heb inlaat met democratieën en autocratie te maken hoe en de vraag is bent u daar ook bereid om daar goed naar te kijken en niet alleen van bepaalde idealisme.
[0:46:34] De voorzitter denkt dat het belangrijk is dat wij inderdaad in een gebroken wereld leven en ons daartoe te verhaal hebben. Maar ik het niet met het cda mee eens ben is als we zien dat oorlogsmisdaden gepleegd worden dat armeense soldaten die gevangen zijn doodgeschoten worden dat bijna zeggen. Ja, maar we hebben toch energie nodig. Ik vind dat je daar een punt van maken. Ik mag wel. Ik vind dat je daar voorwaarden stellen en ik vind ook dat je een drukmiddel in handen hebt om ervoor te zorgen dat je in armenië er voor zorgt dat de rust kwam terug terugkeren en ik denk dat we dat drukmiddel met twee handen moeten aangrijpen. Omdat armeen op dit moment ge. I ge i see i geïsoleerd is. En dit niet de eerste keer is dat we dit over het conflict hebben. Dit blijft doorgaan. Onschuldige burgers worden vermoord, gevangen. Soldaten worden geëxecuteerd. Wij kunnen, als u niet geloofwaardig weg, wegkijken en vervolgens wel op andere punten zeggen altijd dat het anders moet. Dus ik snap het punt van de heer on come on a my house. Maar ik ik denk dat sancties voorwaarden stellen dit aankaarten en ook wel dreigen met consequenties dat het in dit geval niet verkeerd is en denk fruit. Ook de nederlandse waarden. Wat voor mij betreft nog zeker een belangrijk onderdeel is en pijler is van ons nederlandse buitenlands beleid wel zeker ontvoeren. Deze opgesteld,
[0:47:50] Dankuwel. Dan gaat u over honderd naar ethiopië. Volgens mij.
[0:47:54] Voorzitter, ook ethiopië staat op de agenda van de raad, net als bij armenië lijkt. Nee, met nederland en vooral de unie te willen weten wie de agressor is in dit conflict, terwijl de feiten toch echt wel te achterhalen zijn op dit punt in dit verband aan miss vragen of hij tijdens de raad de aandacht vestigen op de uitspraken van speciaal gezant weeber. Zij heeft na haar bezoek een paar opmerkelijke uitspraken gedaan, namelijk en ik quote de e. U wordt gezien als de partij die vooringenomenheid bevorderd door de selectieve weergave van informatie over het conflict en door uitsluitend de veroordeling van één kant onze rol als neutrale en eerlijke bemiddelaar wordt in twijfel getrokken en tot slot zegt ze op dit moment verkeer de rol en de invloed van de e u in bemiddelingspogingen in ethiopië in gevaar is tenminste bereid om hoge vertegenwoordiger borrel tijdens de raad te vragen waarom de u speciaal gezant baby dit zegt en of het voor hem. Aanleiding is de opstelling van de u in het in het conflict in ethiopië eens kritisch tegen het licht te houden. Tot slot,
[0:48:49] Dat mag nou u bent echt ruim over de tijd. Dan hou ik hierbij voortaan dankuwel.
[0:48:53] Dan gaan we naar de heer kuzu van denk en dank voor het opstarten van deze vergadering.
[0:48:58] Graag gedaan. Voorzitter, dankuwel. De vergeldings raketten vliegen oekraine. Deze week om de oren. De ene naar de andere stad wordt bestookt met raketten en iraanse drones. Het getuigt dan ook van een enorme maat van lafheid dat wanneer je verslagen wordt op het slagveld om vervolgens agressie te botvieren op burgerdoelen in oekraïne. Dat is wat poetin deed in syrië. Dat is wat poetin nu ook doet in oekraïne, voorzitter,
[0:49:23] en ik wil de minister dan ook vragen aangezien wij ook beloofd hebben dat we plannen hebben om bij te dragen aan de wederopbouw van oekraïne te kijken wat de stand van zaken is dat een breed aangenomen motie van mijn hand en ik zou graag van de minister willen weten wat de stand van zaken omtrent is. Voorzitter, aanstaande maandag treft de minister van buitenlandse zaken zijn evenknie en hoeken in
[0:49:46] in brussel van hongarije zijn hongaarse evenknie en en dat is zijn evenknie die de afgelopen dagen naar moskou is afgereisd om een lang jaren gas contract af te sluiten met poetin en ik vraag me af of hij samen met zijn andere europese partners daar wat van gaat zeggen want als we eensgezindheid willen hebben binnen de europese unie tegenover rusland. Dan is dit het meest verkeerde signaal. Wat je op dit moment kan afgeven. Voorzitter, deelt de minister dat met mij. Voorzitter, de europese unie heeft steun uitgesproken voor oekraine, maar we blijven wel ver achter
[0:50:24] wanneer het gaat in vergelijking met de verenigde staten. Zo wacht de oekraïense minister van financiën nog op bijna driekwart van het geld dat vanuit de e. U is toegezegd van het steunpakket aan negen miljard is slechts één miljard op dit moment gegeven. Slechts negende en ik vraag aan de minister. Hoe kan dit ook hoor ik graag van de minister. Hoe het zit met de nederlandse bedrijven die betrokken zijn bij de bouw van de omstreden russische krimp terug. In tweeduizendvijftien hebben we al sancties aangekondigd zijn acht sanctiepakket verder en het kan toch niet zo zijn dat nederlandse bedrijven laten profiteren van russisch geld door bij te dragen aan de wederopbouw van rusland.
[0:51:04] De omgekeerde wereld. Voorzitter, voorzitter, dan iran,
[0:51:07] daar voeren moedige vrouwen en mannen hun strijd voor zelfbeschikking en vrouwenrechten en wij moeten wij kunnen niet wegkijken. We moeten bijstaan waar dit kan en meer doen dan wat we kunnen en ik wil de minister dan ook fysiek verzoeken om het regime te raken waar echt pijn doet in het geval van rusland hebben wel gezien dat die persoon gerichte sancties veel pijn doen aan het regime en ik zou de minister willen vragen om vergelijkbaar net als canada stevige maatregelen af te kondigen. Dus wat canada kan, moeten we volgens mij hier in de europese unie ook kunnen en ik zou willen vragen om tijdens de raad buitenlandse zaken daar een groot punt van te maken.
[0:51:46] Voorzitter,
[0:51:49] Tot slot. Voorzitter, wij hebben in de afgelopen maanden eigenlijk langer dan een paar maanden meer dan een jaar. Volgens mij vragen we aandacht aan de fragiele situatie in bosnië en herzegovina en we zien nu op dit moment tot de hoge vertegenwoordiger christian schmidt de kieswet heeft aangepast en hiermee een forse stap terug heeft gezet in het voordeel van extreem nationalistische krachten gesteund door kroatië wil de minister dan ook vragen om de acties van schmidt te veroordelen en hem gewoon te vervangen door iemand die wel boven de partijen staat en etnische extremisme aanpakt. Graag een reactie van de minister, voor zover ik vrij. Ik maak me ook veel zorgen over de vrede en stabiliteit in bosnië en herzegovina is een kruitvat op dit moment. De oorlog in oekraïne heeft ook bepaalde factoren aangemoedigd en het risico van geweld kan niet worden genegeerd voor althea helpt al bijna twee decennia de vrede en stabiliteit in bosnië en herzegovina te handhaven. Ik wil de minister dan ook afsluitend vragen om in aanloop naar de eu top van tien november. Dus dat is over een maand in aanloop daarnaartoe pal te staan voor het behoud van de huidige positie van minimaal elf, honderd troepen. Ook wil ik de minister verzoeken om te pleiten voor het vergroten van de troepenmacht en als nederland ook actief bij te dragen aan deze troepen, alsmede uitrusting die daartoe nodig is. Dankuwel. Voorzitter,
[0:53:11] Dankuwel. Kijk rond geen vragen verder dan kijk ik even in overleg met de minister. Hoelang schorsingen
[0:53:20] wij schorsen tien minuten. Dat betekent dat wij vijf over elf verdergaan met de reactie van de minister eerst mee.
[1:09:04] Dames en heren, we gaan beginnen aan de eerste termijn van de zijde van het kabinet. We hebben afgesproken. Het begin van de vergadering vier interrupties.
[1:09:12] Ik ga even kijken of het uitkomt. Maar beperkt u ook in kort uit van de interrupties. Dan ben ik waarschijnlijk een stuk toegeeflijker om eventueel meer toe te staan. Maar hij heeft u zelf in de hand.
[1:09:21] De minister.
[1:09:24] Te danken en veel dank aan
[1:09:26] de leden voor de breedte en de diepte
[1:09:29] zoals dat men boven bij honderd vragen is getroffen. Stop met turven wedden die er langskwamen in het in het debat. Maar het was wel echt
[1:09:38] die spreuk van het korps mariniers kwam paden. Tot zover de wereld strekt.
[1:09:43] Er is veel aan de hand. Zoals als veel leden terecht hebben gezegd,
[1:09:46] is heel veel aan de hand en ook veel dossiers waar we ons met elkaar. Volgens mij grote zorgen over maken en dat kwam in dit debat ook zeer expliciet naar voren en waarvoor waarvoor dank,
[1:09:57] want het zijn toch ook veel dossiers waar we waren waar we volg mijn breed gemeenschappelijke. In optrekken
[1:10:03] vorstelijk ik het als volgt doen zo vanzelfsprekend veel aandacht gevraagd voor oekraine. Dus daar wilde ik mee beginnen en dan zal ik dat splitsen naar diplomatieke militaire ook bij de sancties stilstaan bij accountability
[1:10:15] bij de humanitaire de opbouw kant maar doe dan alles
[1:10:20] op het gebied van oekraine
[1:10:22] en daarna ga ik eigenlijk afhankelijk van hoeveel vragen ongeveer gesteld zijn. Gehackte ga ik de andere onderwerp langzaam ga ik daarna met iran verder
[1:10:31] armenië azerbeidzjan is een aantal keer langs gekomen en zo ga ik dan
[1:10:37] de andere gebieden in de wereld ga ik
[1:10:41] ik begin met zoals gezegd dan met oekraine.
[1:10:44] Een aantal opmerkingen over algemene opmerkingen en opmerkingen over het diplomatieke en daarna militaire sancties
[1:10:53] rechts geloof dat hij van dijk was ook van der staaij en die ook verwezen naar die stemming die er gisteren was in de verenigde naties, die bijna net zo heeft is uitgepakt als de vorige keer
[1:11:08] goede nieuws zou je kunnen zeggen is dat er een paar landen meer zijn. Die hebben gezegd dit dit veroordelen wij.
[1:11:15] Ik kon niet nalaten om vannacht ook nog even onder de motorkap te kijken en dan zie je dat er over een aantal verschuiving heeft plaatsgevonden en landen die van voor naar onthouden zijn gegaan. Ook een aantal landen die die eerder op no show stonden die die nu op onthouden staan
[1:11:29] zeer verheugend dat bijvoorbeeld marokko en senegal
[1:11:34] zich nu ook mee hebben uitgesproken voor de de motie. Wat het laat zien is dat er nog heel veel werk aan de winkel is was ik geloof dat hij van dijk was die specifiek
[1:11:45] china noemden we vaker met elkaar geconstateerd dat als je pure aantallen telt dan ziet het er behoorlijk goed uit. Als je vervolgens gaat kijken welk gedeelte van de wereldbevolking woont in een land
[1:11:58] wat bij de onthouden. De no shows en veel kleiner. Gelukkig bij de tegenstemmers behoort dan ziet het er toch minder fleurig uit.
[1:12:05] Dus dat betekent dat de inspanningen van nederland van de europese unie en die van onze bondgenoten in noord amerika elders op gericht moeten zijn om het gesprek aan te blijven gaan ook over het waarom en het bredere belang
[1:12:19] waarom dit de hele wereld raakt en dit niets raakt dan doe ik meteen de vraag van van dijk.
[1:12:24] Alleen de democratie.
[1:12:26] Maar waarom dit uiteindelijk gaat over de gemeenschappelijke noemer die we bovendien allemaal ondertekend hebben, namelijk het handvest van de verenigde naties en soevereiniteit
[1:12:37] en ik waarom ik dat
[1:12:39] expliciet maken is niet omdat iemand hier in deze kamer
[1:12:43] ook maar enige relativeren de opmerkingen wil maken bij het enorme belang van democratie, maar omdat de realiteit is dat dat een noemer is die maar een deel van de wereld.
[1:12:54] We weten verenigen en de noemer van soevereiniteit. Het respecteren van elkaars grenzen
[1:13:00] en charter dat dat een noemer is waarmee je veel meer landen met veel meer landen in ieder geval een vruchtbare dialoog kan kan beginnen
[1:13:11] en ik maak dat zo expliciet om dat nogmaals er niks is wat we afdoen aan het fundamentele belang van mensenrechten en democratie.
[1:13:20] Maar hier gaat het ook om het zoeken van van gezamenlijke is ook precies wat ik geprobeerd heb
[1:13:28] die vn week maar ook breder. Overigens zeg ik heel eerlijk met wisselend succes, want er zijn ook een heleboel landen zijn gewoon gebleven op de positie die ze die ze al hadden.
[1:13:39] Dat is ook ten aanzien van de vraag van van dijk en uberhaupt over
[1:13:45] over democratie
[1:13:49] je autocratie.
[1:13:50] Dan zou hij van sara van zijn dat pak ik even onder het diplomatieke. Je moet ook inzetten op op escalatie, waarbij ik over wel echt eens was met wat hij zei vanzelfsprekend in de context van steun voor oekraïne en dat heb ik hier bij herhaling betoogt. Dat zal ook de nederlandse lijn blijven
[1:14:10] dat wij
[1:14:11] altijd de voor zijn om bloedvergieten te vermijden te beperken.
[1:14:20] Maar dat je ook
[1:14:21] de kosten van vrouwen. Alles wil voorkomen dat je dat je opnieuw met alle goede bedoelingen, al is het maar half in de val van de faillissement trapt denkt om bloedvergieten te voorkomen. Gaan we nu eigenlijk.
[1:14:32] En toch aandringen op een onderhandelingstafel.
[1:14:35] Wij zullen daar gewoon oekraïne blijft steunen.
[1:14:40] Dat lijkt mij ook. Dat lijkt me ook de meest verstandige leider.
[1:14:44] We voegden er van dijk ook nog dat stuk dat ik de tribune kan becommentariëren. Dat is een kans die ik normaal gesproken niet graag zou willen laten lopen. Maar nu was het volg. Mij
[1:14:54] was het de wijk die in de tribune was opgenomen. Die moet ik dan weer van commentaar voorzien. Ik heb de wijk zeer hoog zitten.
[1:15:04] Ik heb dat artikel niet die niet kunnen lezen en en mijn waarneming is dat
[1:15:12] de wijk eigenlijk twee dingen zegt dat hij zegt vanzelfsprekend is te steunen.
[1:15:17] De militaire steun die de verenigde staten en andere leveren aan oekraïne is een hele belang is een heel belangrijk middel om de oorlog te kunnen voortzetten.
[1:15:23] Ik deel dat met een waarbij ouders. Daarnaast moet leggen dat dat er meerdere factoren zijn. Het is het is het is gewoon puur militaire kracht en wapens.
[1:15:33] Het is moreel extreem belangrijk zien we juist in deze oorlog. Het is strategie en tactiek waar waar we actief over wordt meegedacht door deze en gene.
[1:15:46] Het is logistiek en zo nog een aantal dingen die die gaan over je vermogen om om die oorlog
[1:15:54] te kunnen voortzetten en mijn waarneming is dat ook de amerikanen en ook andere van mening zijn dat uiteindelijk oekraïne dit te beslissen heeft. Maar dat in het hier en nu blijven steunen.
[1:16:06] Dan voegt hier aan mijn huis. Die vroeg nog naar de ontmoeting van erdogan en poetin en neem genoegen met een staakt het vuren. Ik hoop dat ik dat eigenlijk hiermee hebt beantwoord en het is zou je kunnen zeggen. De herbevestiging van wat ik hier vaker heb
[1:16:21] betoogd.
[1:16:23] Wat ik ook met grote regelmaat
[1:16:26] naar coleman hebben uitgesproken en de minister president
[1:16:32] ook naar zalinsky
[1:16:35] dan vroeg mevrouw perry die vroeg.
[1:16:38] Voordat we verder gaan. Hier heeft een vraag over van hamas.
[1:16:42] Voedsel uit interesse. Turkije gaat nu in gesprek met rusland is daar ook in andere top en over gesproken. Wat de inzet zal zijn. Welke lijn is een openings lijn inderdaad die een optie die op tafel zou kunnen komen.
[1:16:59] De minister.
[1:17:01] Voor forse. Wat wat je ziet gebeuren is dat er allerlei initiatieven zijn, waarvan sommigen
[1:17:10] met andere actief worden gecoördineerd
[1:17:13] dat het soms zo is dat er een diplomatiek initiatief wordt genomen door een regeringsleider uit meestal een groot g zeven land waar we over worden geïnformeerd en soms zijn ook dingen die landen gewoon puur zelf besluiten te doen en je niet via de binnenlijn over wordt wordt geïnformeerd en ook zichzelf vind ik dat ook begrijpelijk dat dat je dat alledrie die die categorieën dat die dat die plaatsvinden.
[1:17:42] Wat mij betreft zeer terecht is is dat er vanuit turkije duidelijk is uitgesproken dat dat die die annexatie onacceptabel is,
[1:17:53] houden wij juist ook omdat turkije heeft weten te bemiddelen. Ten aanzien van iran deal houden we contact over met met minister die over so blue. Maar we houden contact contacten
[1:18:07] zaak moet welzijn.
[1:18:09] Dat is een compromis omwille van het compromis sluiten. Het is oekraïne wat aan zet is en dat wordt heel breed beleefd is mijn waarneming bij de collega´s in de navo en
[1:18:18] in de europese unie.
[1:18:20] Vervolgen, betogen,
[1:18:22] Ik was net
[1:18:24] aanbeland bij mevrouw die mij een glibberig pad opleiden. Want die wilde weten wat nou eigenlijk de steed was.
[1:18:32] Dat is het
[1:18:34] hele goede vraag, waarbij we natuurlijk met elkaar moeten erkennen dat er nog heel veel onzekerheid is over niet alleen deze oorlog,
[1:18:42] maar ook over wat er in rusland zal gebeuren.
[1:18:47] Ik heb hier vaker uitgesproken, maar ik herhaal dat graag dat ik niet zie hoe wij terug kunnen naar hun business as usual met dit rusland met alles wat er gebeurd is, want
[1:18:57] er is voor miljarden schade aangericht. Er zijn de meest verschrikkelijke dingen gebeurd
[1:19:02] qua sancties. Er kan altijd nog wat meer. Maar we zitten bijna aan het plafond van watje
[1:19:07] van van wat je uit de kast kan halen.
[1:19:11] Het is niet goed voorstelbaar.
[1:19:13] En wat nederland betreft ook niet aanvaardbaar dat je op het moment dat er een staakt. Het vuren is. Daarna zou zeggen ja dat gaan we nu allemaal even even in een vloeiende beweging ontmantelen. Integendeel,
[1:19:24] maar ik vind het daarnaast vind ik het.
[1:19:27] Ik heb geen glazen bol. Dus het is lastig om te articuleren hoe dat dan verder zal gaan.
[1:19:33] Volgt u net als wij allemaal de ontwikkelingen in rusland zelf en is heel lastig te voorspellen hoe het daar intern
[1:19:39] alleen al termijn van een half jaar maar maar zeker niet op een termijn van twee of vijf jaar eruit zal zien. Dus ik vind het
[1:19:46] ik vind de de en steeds vind ik moeilijk te bepalen.
[1:19:50] Ik vind wel dat wij
[1:19:54] de lijnen die we nu de weg die we nu zijn ingeslagen met al die verschillende lijnen dat we daar aan vast moeten houden.
[1:20:00] Zeker. Zolang het huidige regime. Daar zit.
[1:20:07] Voorzitter, ik ben tot nu toe eens met alles wat de minister zegt dat er geen terugkeer mogelijk is naar business as usual is duidelijk. Maar wat ik meen te zien. Ik hoop dat de minister iets meer over kan zeggen is toch een verschil in de europese unie met wat nou precies ten aanzien van rusland willen bereiken. Dus je zag uw collega, collega van de minister in litouwen die het had over mensen moeten niet weg worden opgeroepen voor het leger moeten vooral blijven in rusland. Om zich te verzetten tegen tegen poetin. Dus ik kan me best voorstellen dat de minister zegt met sancties. Et cetera proberen wij ook de elite rond om poetin te raken om om het conflict te stoppen om de agressie te stoppen. Maar ik zie ook een aantal lissa die verder willen gaan en die de russische bevolking willen raken. Om zo n opstand te bemoedigen. Kan de minister daar iets over zeggen?
[1:21:05] De minister.
[1:21:07] Ja. Voor voorzitter, waarbij mijn waarneming is wel dat wat ik net zei echt door het gros van de lidstaten ook op deze manier wordt wordt gedeeld. En ja, er is een discussie over hoe om te gaan met
[1:21:22] en mensen die zeggen ja maar ik ik vertik het om voor zulk soort oorlog. Het leger in te gaan en wat ik wat ik over de prijzen vindt zij dat
[1:21:30] en met name de landen in het baltikum hebben opmerkingen gemaakt in de richting die mijn vrouw hier net
[1:21:37] ned hier herhaalde obers. Ze is een deel van de landen ook kritisch
[1:21:40] over deze mensen. Want die zeggen ja maar waarom heb je dan niet eerder uitgesproken als je er zo tegen bent. Dus daar zitten wel
[1:21:47] ook daar zit er weer zitten verschillende kanten aan. Kijk wat ik denk wij allemaal rusland zeer zo toewensen is dat
[1:21:57] onder druk van de bevolking het land ook eindelijk de weg inslaat van democratie, van mensenrechten,
[1:22:05] van de rule of law en in vrede en veiligheid met zijn buurlanden wil samen wil samenleven.
[1:22:10] Daar zijn we natuurlijk evident nog lang niet en en je ziet aan de ene kant zie je burgers in rusland, die zich de grootst mogelijke zorgen maken over het regime.
[1:22:19] Maar natuurlijk ook heel veel signalen over hoe een deel.
[1:22:22] En juist ook een deal deel wat wat dicht tegen het militaire apparaat lijkt aan te zitten en of juist kritisch is op het militaire apparaat eruit voortvloeit.
[1:22:31] Waar waar ultranationalisme speelt, waar men zegt er nog een schepje bovenop
[1:22:37] en het gaat allemaal veel te soft.
[1:22:40] Dus maar hoe dat zich zal uitkristalliseren. En wat eruit komt er uiteindelijk aan het langste eind trekt. Dat weet geen mensen voor weet ik het niet
[1:22:49] wat wij zullen doen is daar waar we kunnen
[1:22:52] natuurlijk blijven steunen. Simon society. Het is niet voor niks dat we ook journalisten die uit rusland gevlucht zijn die hier zitten die heel actief ondersteunen dat we dat fantastisch wat er bijvoorbeeld ook vanuit rita gebeurd op het gebied van van
[1:23:07] journalistiek. Daar zullen vanzelfsprekend mee doorgaan.
[1:23:10] Vullen. De vraag van papiertje. Daarna gaan we naar hiervan.
[1:23:13] Voorzitter, ik denk dat het goed is om nog één keer. Het gaat mij niet om de game. Het gaat erom wat wij proberen met ons handelen te bereiken, natuurlijk ook ten aanzien van rusland. Ik ben blij te horen dat wij dissidenten mensenrechtenactivisten actief willen blijven ondersteunen.
[1:23:32] Ik denk dat het toch belangrijk is. Voorzitter, om verschil te maken tussen mensen die onderdeel zijn van het regime, bijvoorbeeld het militaire apparaat. Wij willen kramer zo breed mogelijk sancties, individuele sancties tegen iedereen die ermee te maken heeft en de bevolking dus heel kort. Mijn vraag. De minister echt dat verandering in zo n dictatuur zou komen vanuit de bevolking.
[1:23:54] Kort antwoord.
[1:23:56] Maar ik ga toch over die sancties zeggen want ik ik denk dat het een. Het is noodzakelijk en ook onvermijdelijk dat je dat wij doorgaan met dit type sanctiepakket.
[1:24:08] Maar het zou ook een illusie zijn om te suggereren dat alleen maar dit soort sanctiepakket uiteindelijk een land op de knieën te dwingen. Dat is bij hieraan iets gebeurt. Je hebt over zie je wel dat dat mede een rol speelt in de in in de protesten. Nu de uitzichtloosheid voor de volgende generatie maakt
[1:24:24] en die uitzichtloosheid is mede vanwege de sancties. Maar ik ik heb zelf heb ik hier nooit betoogd. Dat is geen toeval dat alleen sancties
[1:24:32] russell tot een koerswijziging zullen weten te dwingen. Dat is eng
[1:24:36] twee. Ik ben het eens met het onderscheid wat mevrouw piri maakt. Maar je moet ook wel zo eerlijk zijn dat met de massieve sancties die wij met elkaar hebben afgekondigd
[1:24:45] je onvermijdelijk daarmee ook de burgerbevolking raakt
[1:24:48] en dat bovendien de elite er altijd in zal slagen om een deel van de ellende. Dat is nou eenmaal de de tragiek van dit soort regimes en in combinatie met sancties dat de elite erin zal slagen om een deel van de ellende van die sancties juist af te wentelen op de middenklasse en mensen met een kleine portemonnee. Dat is
[1:25:07] dat is onvermijdelijk zijn, wil ik wel eerlijk over zijn.
[1:25:11] Dan gaan we naar de heer.
[1:25:12] Dank u. Voorzitter, jij had nog een vraag over de vluchtelingen uit rusland die rusland ontvluchtte vanwege de mobilisatie
[1:25:21] en waarvan ik van mening ben dat we die beter kunnen ontvangen dan terugsturen.
[1:25:27] Ik vraag de minister of ver dat met me eens is en zo ja. Dus dat we moeten kijken over de grens landen. Rusland, georgië, armenië, kazachstan. Misschien moeten ondersteunen, want daar gaan veel bussen toe en volgens mij zijn die landen bekijken hoe ze daar mee omgaan. En bent u het met me eens dat ze beter. Daar kunnen zijn dan terug naar rusland en wellicht op het slagveld belanden.
[1:25:50] De minister.
[1:25:52] Volgens de menselijkerwijs wens je niemand toe om om te sneuvelen in de oorlog die bovendien ook niets ook niet heb gewild.
[1:26:02] Het is in
[1:26:04] doet me bijna denken aan die
[1:26:06] annie annie quote volg mij was van john kerry houden u termijn de laatste mensen die me en dat dat ongemak. Dat dat zie ik zeker wel nog net wat anders dan te zeggen dat
[1:26:20] tegen alle grenslanden ook tegen de landen in het baltikum. Jullie moesten daarvoor je grenzen openstellen want daar zegt men.
[1:26:26] We weten niet wie er binnenhalen en we weten ook niet wat wat dat betekent en deze mensen hebben eerder ook niet geprotesteerd. Dus ik vind dat voor nederland het zaak blijft onder de procedures die we sowieso hebben om die ook hier te hanteren
[1:26:44] en aan de landen dat de grenslanden daar verder zich
[1:26:50] over het algemeen openstellen. Dat dat begrijp ik vanuit die landen op zichzelf goed. Er is vanuit die landen ook nog geen verzoek om steun gekomen richting nederland.
[1:26:58] Dat is voldoende
[1:27:00] meneer stevens.
[1:27:01] Voorzitter, dank
[1:27:04] aan de hand van de vragen. Ik ook steeds verder het
[1:27:07] voorbij het diplomatieke. Ik ga een aantal andere dingen doen. Ik begin
[1:27:12] mendès.
[1:27:15] Ik ga door voorstellen met het hele stuk gaat over wapens en dank aan allen
[1:27:20] leden die daar ook
[1:27:24] ondersteunende opmerkingen hebben gemaakt
[1:27:26] aan aan het adres van het kabinet
[1:27:31] misschien eerst even de vraag van de eppink en ook die van van der staaij over
[1:27:36] de trainingsmissie en ook artikel honderd want ik ben het er zeer mee eens. Dat soort dingen moet moet altijd altijd zeer zuivere en helder zijn richting de kamer en hoe we dat doen.
[1:27:46] Hier is daarom van belang om ons te mankeren dat wij niet in oorlog zijn met rusland en oekraine op alle mogelijke manieren.
[1:27:53] Maar we zijn niet in oorlog
[1:27:56] die trainingen vinden buiten het grondgebied van oekraine plaats. Er is daarom geen sprake van van dicht in de buurt komen van artikel vijf.
[1:28:06] Soms is dat verwarrend omdat er ook wel eens een publieke school wordt gepraat over onze oorlog. Het is ook onze oorlog.
[1:28:12] Het is geen oorlog in de betekenis van artikel vijf. Dat zou je wel willen markeren.
[1:28:18] Wat ik in ieder geval zal doen. Ook omdat ik begrijp waarom dit zo nauw luistert. Dit is dit is niet
[1:28:24] zou je kunnen zeggen. Artikel honderd, honderd veeg. Maar op het moment dat we verder zijn in die discussie zal ik zorgen dat de kamer goed worden geïnformeerd over de exacte controle hiervan, zodat er in ieder geval geen enkel misverstand over bestaat.
[1:28:35] Hoe nederland hier ook een rol in speelt
[1:28:41] dan voorzitter vraag van die brekelmans, maar ook anderen over. Eerder deze week.
[1:28:48] Waarom hebben we dat gedaan. Vanzelfsprekend op een reactie op
[1:28:52] tot die daad van terreur richting de burgerbevolking en zeer eens met iedereen die zegt
[1:28:59] dat had
[1:29:00] dat dat kennelijk onvoldoende loopt op het slagveld. Dat dat dan een reden is geweest om te zeggen. En nu bombarderen we er flink op los en er wordt gespeculeerd op een internationale media of dat gaat over
[1:29:14] het intern willen versterken van de positie van het russische ministerie van defensie of het mogelijk te maken heeft met met de nieuwe aangetreden commandant. Eerlijk gezegd dat dat zal allemaal waar wij mee te maken hebben zijn misdadige aanvallen.
[1:29:29] Ook op civiele doelen
[1:29:31] die die niks met hem aan oorlogvoering te maken heeft en wat wij als kabinet hebben willen doen is tweeledig
[1:29:36] een actief hulp aanbieden voor het geval dit opnieuw gebeurt en dat kan je doen met met deze met dit type luchtverdediging
[1:29:43] en twee.
[1:29:45] Net als veel anderen
[1:29:47] hebben wij willen articuleren dat wij dit niet accepteren en dat we ook daarom niet publiek maken dat we dit doen, waarbij we normaal gesproken vaak dingen weliswaar vertrouwelijk richting de kamer. Maar maar niet breed communiceren.
[1:30:00] Dat is iets dat zou je kunnen zeggen is waarom geweest achter nu dat wel publiekelijk maken en zo heb ik het ook gisteren gisteren nog met met koeleba besproken.
[1:30:10] Voorzitter,
[1:30:18] dan was er gevaar van uw sjoerdsma over cofinanciering, zodat men weet waar men aan toe is, ben ik het op zichzelf zeer mee eens. Is het zo dat wij dat er steeds nieuwe verzoeken komen naar aanleiding van nieuwe ontwikkelingen.
[1:30:34] We zijn met hele andere dingen bezig. Ook in militair opzicht dan eerder dat later deze laat die luchtverdediging zien maar dat zie je ook die in die brede die veranderende oorlog die eerste veel mobieler was er nu veel meer
[1:30:48] ook niet de laatste paar weken. Maar mijn heer dat ik ook een merendeel artillerieoorlog is geworden.
[1:30:54] We doen het bij voorkeur in e u verband. Daarvoor pleit ook voor conform de motie van eerdere mevrouw papi,
[1:31:01] en we zullen we verwachten ook in de aankomende europese raad weer opnieuw over te
[1:31:05] we spreken.
[1:31:09] Ik zie beweging in de wilt u daarop reageert?
[1:31:13] Uitstekend sjoerd, interruptie,
[1:31:16] Ja, voorzitter,
[1:31:19] vooral de vraag omdat ik het idee dat soms dingen ook wel echt wilt
[1:31:22] ingewikkelder worden gemaakt dan ze zouden moeten zijn.
[1:31:26] En als ik zou luisteren, luisteren naar wat oekraine nodig heeft. Dan gaat het nu ook over voorspelbaarheid dus weten niet alleen volgende week of deze week of morgen.
[1:31:36] Maar volgende maand de maand erop en het komend halfjaar van wat kunnen we van onze partners verwachten
[1:31:42] en dat zal niet zou gaan. Dat zal niet oplosbaar zijn bij adhoc verzoeken die plotseling opkomen. Maar in het grote geheel van de strijd is denk ik een heel redelijk en logisch verzoek en ik mijn vragen. Zij kan deze minister waarheid denken en de besluitvorming van het kabinet. Daar is dus wat gaan we de komende maanden bedragen trekken we er van uit. Gaan we voor rechtstreekse financiering. Want ik wil ook alles via de e u natuurlijk prachtig. Maar ik heb ook het gevoel dat ik dan de denen en de duitsers optrekken en wij doen daar niet aan mee
[1:32:12] en ik zie de bedragen die wij sturen die zie ik niet zo stijgen, zoals bedoeld in de motie die de kamer heeft aangenomen. Dus dat is mijn vraag aan deze mensen.
[1:32:20] De minister.
[1:32:23] Dank allereerst dat herkent de kamer hopelijk vanuit het kabinet zei de minister, president minister van defensie en mijzelf. Wij zijn
[1:32:33] hier zeer actief op en allesbehalve, allesbehalve terughoudend. Elke keer dat er zich eraan dat er een dat er een vraag komt of dat we denken dat we een verstandig aanbod hebben dan doen we dat en we doen mee langs de lijn van het rechtstreeks leveren van wapens doen mee langs de lijn van het
[1:32:51] leveren in combinatie met bondgenoten dat ze het stukje stukje van de pantser houwitsers en samenwerking met duitsland. Daar is publiekelijk vrij veel over bekend is, kan ik ook makkelijk hier herhalen en we kijken ook naar hoe we kunnen helpen op het gebied van van inkopen kamer is geweest is, is ook bekend met het fonds wat de britten willen opzetten.
[1:33:13] Wat we over hebben ingekocht zijn zaken zoals helmen vesten,
[1:33:21] medische goederen
[1:33:23] eigen materieel is te breed geleverd. Dus ik ben wel gevoelig voor de vraag. Maar hoe kunnen we kijken
[1:33:29] hoe kunnen we wellicht nou zorgen nog voor meer voorspelbaarheid. Ik zou je ook graag mee terug willen nemen.
[1:33:34] Tegelijkertijd is de
[1:33:38] ik zou ook het beeld willen wegnemen als zou het vanuit de aanbod zijde nederland of andere eigenlijk heel ad hoc zijn. Het is meer zo dat we dat militaire experts
[1:33:49] vooruitkijkend en natuurlijk ook voorbij de de lopende week of de lopende maand kijken naar wat er nodig is gegeven hoe de oorlog zich ontwikkelt en dat we daarop inspelen en dan zie je dat er gewoon dat je op een hele andere fase bent dan in de periode. Dat werd werd aangevallen en over zie je ook dat
[1:34:09] het commitment en de mate waarin we dingen doen alleen maar verder is toegenomen.
[1:34:13] Dus ik ben gevoelig voor. Ik neem hem mee terug kijkt ook
[1:34:17] ik denk dat dat wel omdat we dat vertrouwelijk zullen moeten doen hoe we dat nog explicieter van antwoord kunnen voorzien, maar ik zou de nuance. Dus willen aanbrengen ten aanzien van hoe we het nu doen want dat is denk ik ook een effectieve handelswijze.
[1:34:28] Dat lijkt me voldoende weer sjoerdsma.
[1:34:30] Van der staaij. Voorzitter, bedoel die toezegging graag. Laten we die dan meteen meenemen bij de eerstvolgende vertrouwt die we van het ministerie van defensie krijgen hoe we dat gaan doen. Maar
[1:34:42] laat ik het zo zeggen. De kamer heeft.
[1:34:44] Wel een duidelijk signaal gegeven,
[1:34:46] Het gaat over de ambitie en de hoeveelheden en dat was voor de zomer en volg mij de premier zelf
[1:34:52] ook een belofte gedaan en deze minister gezegd nou we hebben rechtstreeks wapen geleverd in combinatie met andere
[1:34:58] feitelijk is het niet zo dat wij, zoals andere lidstaten doen
[1:35:02] wel inkoop of andere wapensystemen gewoon rechtstreeks financieren, oekraïne en toch. Dat is de makkelijkste manier. Ik zeg dan maar eventjes ontlast onze me. Het ministerie van defensie is de makkelijkste en meest voorspelt meest voorspelbare een voorspelbare manier om oekraine te steunen. Dus ik hoop echt dat
[1:35:20] in het antwoord van de minister dat ook echt besloten gaat worden, zodat we hier niet telkens terug hoeft te komen.
[1:35:26] Minister.
[1:35:27] Voordat ik vind het een goede suggestie om dit ook te nemen bij die vertrouwelijke brief in. Ook omdat er best een aantal dingen zijn die nog op het puntje van mijn tong liggen. Maar die ik hier ook liever niet wil uitspreken. Dus volg mij is dat is dat een verstandige suggestie van de heer sjoerdsma. Ik zal wel staande willen houden dat volg mijn kamer en kabinet
[1:35:46] beide zich zeer inspannen voor veel doen
[1:35:50] en dat dat ook herkend herkend wordt aan oekraïense. Zij viel mij ook gisteren weer op. Daar is men echt
[1:35:58] zeer complimenteus over wat wij allemaal uit de kast halen en hoezeer wij bereid zijn om je te helpen. Maar ik heb george maar goed verstaan.
[1:36:05] Dankuwel kodoku.
[1:36:07] Ik heb gisteren de oekraïense ambassadeur gesproken. Die sprak exact dezelfde woorden uit van der staaij.
[1:36:12] Dankuwel. Voorzitter, nog even terug naar de trainingsmissie. Als ik het goed begrijp is daar morgen of maandag daar ook groen licht voor te geven. Maar ik blijf maar zitten met het punt dat als ze inderdaad daadwerkelijk
[1:36:25] als als eenheid nederlandse militairen bolt zou worden uitgezonden. Normaal gesproken toetsingskader procedure hebben die we dan niet op deze manier volgen en ik begrijp niet goed waarom dat dat dan nu anders zou zijn.
[1:36:38] Minister dan moet ik dat even. Daar moet ik dat echt nog even hernemen. Mijn waarneming was dat we dit nu op dezelfde manier doen, zoals bij de eerdere trainingsmissies dat we hem expliciet onderscheid maken met de artikel honderd procedure. Maar dit is zo geforceerd in de staatsrecht en ook in in dit type regelgeving dat
[1:36:59] als hij zegt je moet toch nog checken of dit helemaal volgens de regels kunst gehad dat ik dat onmiddellijk doen en dan zal mijn voorstel zijn dat we na de besluitvorming op maandag dat ik ook meeneem in de terugkoppeling naar de kamer nog een keer dubbel checken of we dit nou helemaal doen. Volgens regelen kunst als de kamer dat van ons verwacht.
[1:37:17] Ik denk dat het goed zou zijn, want in het verleden is wat discussie geweest over uitzonderingen. Wanneer wanneer precies niet dat we in ieder geval onzorgvuldig rekenschap geven van zorgvuldige besluitvorming kiezen. Dus als hij hier een brief over kunnen krijgen en dat betekent dat zeg maar eventueel nederlandse inzet niet hiermee een voldongen. Feit is dat er altijd ruimte moet zijn voor een fatsoenlijke toetsing ook vanuit de kant van de kamer langs de lijnen van de toetsingskader is ook in het verleden gebeurd, zelfs als er formeel geen artikel goed van toepassen.
[1:37:46] Was voorstellen dat de minister zullen doen. Ik zal het uitgebreid meenemen in het verslag. Maar nogmaals het het
[1:37:53] gaat hier over een trainingsmissie niet op oekraïense grondgebied en ik zal ik zal verder zal ik zal ik dit in het verslag allemaal uitgebreid meenemen.
[1:38:02] Hij voorziet. Dat is goed, want anders dames even ter toelichting dat het niet om een oorlogssituatie gaan vond ik op zichzelf overtuigend omdat artikel honderd gaat om het bijdragen aan de internationale rechtsorde. En net als eenheid uitzenden van militairen buiten het koninkrijk zeg maar. Dus dat het niet een in oorlogssituaties betekent niet dat automatisch daarmee artikel honderd niet van toepassing zou zijn. Maar maar laat in de brief daar inderdaad nog verder op ingaan en daar dan ook zorgvuldig nog.
[1:38:28] Ja. En ik debatteren met de grootst mogelijke voorzichtigheid. Want ik ik heb ik erken meteen het idee van de sta hier als degene die het meest vanaf weet. Maar ik meent te weten dat je daar wel een onderscheid maken tussen wat je op het grondgebied van andere navo partners doet en embree in de wereld. Maar ik kom daar op terug en ik zal meenemen. Hoe zit dit verhoudt ten opzichte van toetsingskader.
[1:38:53] Gaat u verder?
[1:38:57] Voorzitter,
[1:38:59] Dan.
[1:39:02] Nog een vraag van de heer van dijk ook over eigenlijk een beetje het verlengde van wat de heer sjoerdsma vroeg hij vroeg ook naar
[1:39:16] nou wij zijn het vreemd met aanname van de van de van de zesde tranche.
[1:39:21] Dat klopt. Tot het plafond van het epv in zicht is en ik verwacht dat de komende maanden ook met financiële opties
[1:39:29] zal komen
[1:39:31] want ik zie ook dat je bent eigenlijk uit dat uit het potje wat ik geloof op zeven komma drie was begrensd
[1:39:37] bij de aanname van van deze meerjarenbegroting. Daar hebben we nu meerdere keren zeer uitvoerig uitgeput voor een specifieke situatie die we niet voorzien hadden van tevoren. En dan zullen we vanzelfsprekend de kamer informeren over hoe daar daarmee verder.
[1:39:52] De vraag van de heer van der staaij
[1:39:56] net de antwoordt.
[1:39:59] Hoeveel hebben gehaald. Hoort hier niet thuis
[1:40:02] dan een vraag van van dijk
[1:40:07] over oekraine en de navo
[1:40:13] en daar gaat ook daar ga ik toch dichtbij de lijn blijven zoals we die eerder met elkaar gesproken hebben.
[1:40:19] De navo heeft een open deurbeleid. Tegelijkertijd moet je vanzelfsprekend is er een is er een afspraak gemaakt in tweeduizend achttien die die wordt op dit moment uitgebreid nog teruggedraaid. Dus geen van tweeën speelt op dit moment terecht. Sjoerdsma die brekelmans. Een andere divisie naar het land is nu in oorlog.
[1:40:38] Dus dat ja dat dat heeft uw grote repercussies uberhaupt voor zoon
[1:40:43] discussie nog afgezien van dat alle huidige dertig en straks. Ik hoop snel tweeëndertig lidstaten daar overgaan,
[1:40:55] ben ik een heel eind
[1:40:57] door het militaire blok
[1:41:00] diplomatieke blok voor heel even deze.
[1:41:05] Ik dacht dat ik dat gedaan had.
[1:41:07] Dan gaan we even kijken naar wellicht vragen die gesteld zijn, maar nog niet beantwoord zijn. Heer van dijk. Mag ik heel even nog.
[1:41:13] Ter verduidelijking vragen wat is nou het standpunt van de regering over het lidmaatschapsaanvraag van oekraine om lid te worden van de navo.
[1:41:21] Voor of tegen de winsten.
[1:41:23] Voorzover ik heb daarnet de context van geschetst er daar ligt niet in een vernieuwde aanvraag.
[1:41:32] Ik vind het verstandig dat wij
[1:41:34] op dit moment nog uitbreiden nog wat afdoen aan die aanvraag van tweeduizend acht.
[1:41:41] Dat laat onverlet gewoon de brede open door politie en laat ze ook natuurlijk onverlet dat alle lidstaten uiteindelijk zou die aanvraag komen of dat actueel worden dat je daar dan met zijn tweeëndertig overgaat of met zijn dertig overgaat nu nog
[1:41:56] en daarin heel nadrukkelijk zou moeten worden meegewogen. Toch de de volstrekt unieke situatie dat een land nu in oorlog is en dat is
[1:42:06] die van dijk weet ook wat het verdrag daarover zegt
[1:42:10] mijn inschatting is dat er ook niet een discussie is die
[1:42:14] op korte termijn concrete zal worden.
[1:42:19] Eerst mevrouw de nadege kuzu,
[1:42:21] Voorzitter, twee vragen die nog niet beantwoord zijn. Misschien komen ze nog eentje over hoeveel humanitaire visa nederland heeft afgegeven, komt nog.
[1:42:30] Er komt nog heel formeel voorstellen
[1:42:33] die clowns kan toebrengen.
[1:42:34] Mijn excuses voor heb van emily. Ik heb het ik heb het diplomatieke en het militaire deel gedaan
[1:42:39] en ik krijg nog sancties en nog een aantal andere dingen die raken. Maar misschien dat ik morgen alsnog gedaan hebt. Waarom hoor ik het dan gaan we.
[1:42:45] Kijken of we dat straks heeft gaat verder dan kijken we even willen beantwoorden. Dankuwel.
[1:42:53] En voorstellen even tussendoor en vraag van het cda over de over oekraine en de graandeal deal die de gesprekken over de verlenging die loop op dit moment waar waar het mogelijk is, blijven dat steunen en de inzet van de secretaris generaal van de vn is ook om die onder deze keer afspraken
[1:43:15] er fors te verlengen.
[1:43:17] Dankzij de eerder afspraken zijn hebben allemaal gezien zijn die prijzen onmiddellijk weer gedaald
[1:43:24] en is die uitvoer enigszins op gang gekomen. Maar je moet gewoon constateren dat ze uberhaupt die deal kwetsbaar is gebleven en gebleken en zeker als die afloopt dat je dan onmiddellijk weer bij in de in de in dezelfde ellende zit als als eerder. Dus wij zullen daar
[1:43:40] op blijven. Blijf proberen te helpen, maar ook daar ben je bij een verlenging afhankelijk van van rusland.
[1:43:48] Dan.
[1:43:49] Aanpalend. Maar bij mij maakt. Neem het toch even.
[1:43:55] Je doet anders. Ik ga even door met het hele stuk over sancties. Volgens mij is dat logischer bij elkaar en dan begin ik met
[1:44:01] specifiek
[1:44:04] mijn voornemen is, zeg ik maar gewoon openlijk tegen de kamer omdat ook expliciet in te brengen. Komende maandag dat dat staat niet of misschien moet je zeggen impliciet op de agenda en ik vind dat het de oproert gegeven ook de ontwikkeling en dr
[1:44:20] en de berichtgeving over rusland. En wat die samen zouden optrekken in militair opzicht even los van de militaire experts die vervolgens en publiek zeggen dat dat vermoedelijk niet zo vaak kan lopen gegeven. Het gebrek aan mogelijkheden wat ze daarvoor hebben. Maar laat ik even terzijde.
[1:44:38] Dus ik vind het verstandig om dat wel te doen. Dus ik steun ook wat hier brekelmans net zei.
[1:44:44] Vervolgens moet je wel met elkaar het gesprek hebben over wat je wat je kan doen en wat effectief is en ben ik dan weer met mevrouw perry eens dat
[1:44:51] zeker een bevolking die
[1:44:54] controleur opgescheept zit met een regime dat je daar rekening mee te houden hebt
[1:44:59] alleen hier zal de conclusie zal de consequenties welzijn van meer sancties dat men ook daar dat ook de burgerbevolking die sancties wel zal voelen. Dat is
[1:45:07] dat is ook het geval. Maar ik wil naar de kamer graag expliciet zijn dat ik dit.
[1:45:13] Ik vind dat dit op de agenda wordt maandag dat ik dit ook zelfs al inbrengen en we hebben dat ook de afgelopen dagen al gesondeerd en aangegeven in in brussel
[1:45:24] dan breek ten aanzien van de sancties die van dijk die vroeg nog naar je zou kunnen zeggen de binnenlandse situatie in de effectiviteit.
[1:45:31] Het wordt
[1:45:33] midden of eind. Volgende week kijk even naar rechts dat er een brede overzichtsbord komt. Eind eind volgende week dat er een bredere overzichts brief komt. Waar staan we houden, zullen we
[1:45:44] tja eigenlijk alle aanbevelingen van van blok in meenemen en daar waar dat relevant was ook naar aanleiding van dit debat zodra ook aan justeat in mijn bezit zou doen. Dan hebben we dat allemaal
[1:45:55] in één keer bij elkaar.
[1:45:59] Dan voegt hij er nog naar
[1:46:01] die vijfentwintig procent en olie import.
[1:46:05] Ik zou niet willen ingaan op de precieze percentages want die fluctueren en hangt af van het soort olie. Het is wel zo dat vanaf respectievelijk vijf december vijf februari u sancties op
[1:46:17] die olie van kracht worden en dat aandeel verder zal dalen.
[1:46:23] Sowieso de olieprijs die een van hen misschien toch verrassende dingen die daalt de laatste maanden
[1:46:29] en ten aanzien van de
[1:46:31] de koopkracht. Want daar was daar ging de vraag van vandaag over. Eigenlijk wilde hij dat ik hier nog eens flink pak een flink pakket even uit de mouw schudden
[1:46:41] als het gaat om verdere steun.
[1:46:44] Mijn indruk is dat
[1:46:46] in de hink stap sprong prinsjesdag en de debatten daarna het kabinet en in het bijzonder de minister, president minister van financiën, minister van sociale zaken en nog een paar andere zeer sterk hebben ingezet op sancties die of op sancties excuus op op middelen die echt zorgen voor verlichting
[1:47:06] en zorgen dat dat de miljoenen nederlanders die die de energierekening ten volle voelen, maar ook de inflatie in het winkelmandje voelen dat die dat die maximaal geholpen worden en is een zeer fors pakket ook een shirt in internationale context.
[1:47:20] Plaatst,
[1:47:22] Van dijk wil voorkomen dat iran energiedebat wordt gevoerd gaat.
[1:47:25] Heel goed heel goed.
[1:47:27] Nee, ik keek voorzitter, ik verwacht niet dat de minister vandaag. Ja, we gaan we gaan vergelijkbaar pakket neerzetten als het gaat om olie naast de energie
[1:47:39] een crisis die zich nu die nu plaats heeft, maar tegelijkertijd vraagt de minister of daar wel over wordt gesproken binnen het kabinet. Want je kunt de sancties steunen en je kunt het relevant vinden. Maar ze komen er aan en het is de kans dat de benzineprijs net zo sky high door het dak gaat vliegen als de energie prijs erkent de minister dat risico en anticipeert. Het kabinet dan op een discussie daarover en wellicht ook een steunpakket.
[1:48:08] Relevante vraag,
[1:48:11] Ze zijn allemaal relevante vragen zou ik willen voorstellen. Mijn waarneming is dat het kabinet de afgelopen dagen weken maanden niet te weinig heeft gesproken over dit onderwerp en en zeer intensief ook in dialoog met de kamer heeft gesproken over hoe bloemendaal hoe zorgen we op een verstandige manier
[1:48:33] voor verlichting van de pijn die gewoon eerlijk over zijn heel breed in nederland gevoerd wordt en hebben gesproken met ondernemers,
[1:48:40] maar ook met mensen uit onze eigen omgeving misschien een deel van ons ook zelf die die minder langjarig gascontract hebben afgesproken hebben afgesloten en aan tot de conclusie komen dat je in plaats van misschien een paar honderd euro opeens een verdrievoudiging van de rekening krijgt en nederlanders weet ik ook uit een vorige hoedanigheid hebben een relatief klein vrij besteedbaar inkomen omdat veel dingen bij ons vastliggen
[1:49:03] de bodembeweging. Kom eens bij ons beperkt en dat betekent dat
[1:49:07] als en de wasmachine en nog een paar andere dingen kapot gaan mensen snel in in de knel komen financieel maar met zo n energierekening dat je potentieel structureel in de knel komt. Daar komt truc een mooi pakket. U zegt het goed, voorzitter van vele miljarden vandaag
[1:49:25] en zouden verder willen opwekken, dan is er vast een ander loket bij het kabinet omdat debatten hernemen.
[1:49:34] Voorzitter, de persoonsgerichte sancties ben ik het mee eens. Heb ik vaker gezegd was ook een vraag van van dijk van andere waarbij een van de lessen is dat ga ik zo meteen herhalen in de discussie over iran
[1:49:45] dat het hoe minder we daarover speculeren en hoe meer ik daar goed luisteren naar wat hier gezegd wordt, hoe groter de kans dat de vogel gevlogen is
[1:49:56] hiervan sla je die vroeg me wat ik verder verwacht van het aankomende pakket. Volg mij dat dat een heel eind.
[1:50:02] We kunnen
[1:50:03] toelichten.
[1:50:06] De vraag van brekelmans. Hoe gaan we monitoren zeer terechte vragen. Dan ging het vooral over geimporteerde producten ook derde landen.
[1:50:17] De douane doet dat we werken ook nauw samen met partners binnen en buiten de e u. Dat is de kern van de zaak omdat
[1:50:25] we zien inmiddels ook een heel eind publiekelijk bekend dat het met name relatief kleine onderdelen zijn daar waar het gaat over geimporteerde producten die nodig zijn voor niet alleen de oorlogsindustrie, maar ook breder voor de industrie die rusland het meest in de wielen lijken te rijden. Dus dan moet je dat wel controleren want anders dan gaat dat mogelijk alsnog door
[1:50:47] ten aanzien van de rechtszaken zou ik ook willen zeggen dat ligt echt bij justitie moet glashelder zijn voor nederlandse bedrijven document dat sanctie wetgeving van kracht is. Degene die daarover die de regels overtreedt dat hij
[1:51:02] de levensgrote kans loopt een man in aanraking komen met justitie en dat sicilië traject is verder aan.
[1:51:08] Uiteraard het om en vervolgens de
[1:51:11] rechtszaak
[1:51:14] je kuzu die vroeg nog naar nederlandse bedrijven en de krim brug. Daar heeft het al en is een voorbeeld van het hem. Wat een zaak is gestart richting een aantal nederlandse bedrijven vanwege vermeende betrokkenheid is nog onder de rechter is nog onder het oordeel moet ik zeggen. Dus daar kan ik op dit moment verder geen
[1:51:33] opmerking over maken.
[1:51:34] Voordat we verdergaan brekelmans heeft een vraag.
[1:51:38] Geen vragen over de sancties,
[1:51:40] Want het antwoord over de invoer is helder.
[1:51:43] Douane dat controleren.
[1:51:45] Alleen mijn vraag is cake en het is mij een doorn in het oog als
[1:51:50] derde partijen zijn die bijvoorbeeld chips naar rusland exporteren en we weten dat de kans groot is dat de wapenindustrie worden gebruikt, vind ik dat de e. U ook die dat soort bedrijven individuen moet kunnen er sancties kunnen opleggen en mijn vragen zit dat nou in het huidige pakket en zo gaan we dit nou doen of niet.
[1:52:11] De minister.
[1:52:14] Dus die sanctie ontwijking zit er wel in maar ik denk dat we dat nog even heel goed moeten uitklaren zal het ook meenemen. Verslag en ik ben er sowieso ben ik er voorstander van dat als dat er onvoldoende inzien dat we dat dan wel alsnog proberen te doen.
[1:52:26] Dus voor ze met uw goedvinden ga ik het gaan het als volgt doen.
[1:52:30] We nemen mee in het verslag in hoeverre dat hier nu is afgedekt en in hoeverre er nog wat extra s nodig zal zijn. Dan zal ik dat gewoon staande de vergadering zal ik dat inbrengen en kijken of dat daar dan te repareren is als dat niet zo is dan nemen we dat de volgende keer mee is dat mogelijk.
[1:52:44] Ja dat gaan we doen
[1:52:45] vervolgens betoog voordat je verder gaat. Heer kuzu heeft ook voor.
[1:52:50] Een hele algemene vraag dan wat gebeurt er eigenlijk met organisaties bedrijven ander soortenorganisaties die gewoon de sancties die wij met elkaar hebben afgesproken overtreden.
[1:53:02] Volgens de voorzitter. Dat is helder is eigenlijk net zoals bij voor het antwoord
[1:53:07] ook richting de heer kuzu scenario van de krim brug dus een partij die de sanctie regelgeving
[1:53:12] overtreed komt in het vizier van het openbaar ministerie
[1:53:15] en dan is het vanzelfsprekend aan het openbaar ministerie onder meer afhankelijk van de specifieke casuïstiek te bepalen of men wel of niet tot vervolging overgaat of zoon zaak dan uiteindelijk leidt tot een veroordeling is aan de rechter.
[1:53:26] Maar dat is de dat is de normale route.
[1:53:31] Aanvullend. Meneer kuzu.
[1:53:35] Voorzitter,
[1:53:37] ik vind eigenlijk zonde om er een interruptie aan te besteden. Maar ik ga het toch doen.
[1:53:42] Hoe lang moeten die zaken dan duren. Want we hebben het hier over een zaak die al vier jaar speelt en ik snap heel goed dat de minister zegt dat alle politieke partijen hier daar eensgezind over zijn dat we ons daar niet mee te bemoeien hebben, maar kan de minister dan begrijpen dat het enorm frustrerend is dat in het verleden bedrijf zijn geweest die dat die die sancties gewoon hebben overtreden
[1:54:04] en dat het zo lang duurt dat we daar nu nog steeds mee bezig zijn.
[1:54:08] De minister daar de eer.
[1:54:11] En voor zover ik begrijp of zichzelf wil alles het liefste wil je liever vandaag dan morgen. Maar ik vind het lastig om
[1:54:19] daar wat te zeggen over de snelheid waarmee het openbaar ministerie in bepaalde zaak heeft in behandeling heeft. Dat kan ik onvoldoende overzien en is ook
[1:54:30] het gaat ver voorbij. Mijn verantwoordelijkheid. Dus
[1:54:32] in algemene zin
[1:54:34] wil je dat soort trajecten altijd snel ook vanwege het het signalering effect wat ervan uitgaat. Daar daar kan denk ik geen misverstand over bestaan. Maar xu van de casuïstiek willen abstraheer omdat
[1:54:43] dat vind ik niet. Dat vind ik in de in de in de verdediging macht en ook in de portefeuilleverdeling vind ik dat niet helemaal aan mij.
[1:54:51] Anna houdt.
[1:54:53] De minister gaf aan dat er volgende week verslag komt over die over het sanctie gebeuren, kan de minister daar ook meenemen hoe het functioneert inderdaad dat er strikt gehandhaafd wordt op bedrijven
[1:55:04] die zaken deden met met rusland en ook in sommige gevallen ook langjarige verplichtingen zijn aangegaan of contract hebben lopen hoe die keerzijde dan dan zit die wel loyaal of moeten opereren naar aanleiding van het sanctiebeleid, maar tegelijkertijd lang langjarige zijn zij nog een andere andere zaken verplicht om zijn repercussies aan vanuit als je een contract hebt langjarig. Want hoe ga ik dat dan n bedrijf. Hoe gaat het dan in de praktijk daar iets in die brief opgenomen.
[1:55:33] Daarvoor zijn forse zeker zal ik zal ik doen.
[1:55:38] Ik denk dat we elke keer ook eerlijk zijn wij allemaal bij leren over waar zit daar nou een volgend gat in de dijk. Wat je vervolgens probeer dit te stoppen en een van de dingen die we in ieder geval met elkaar geleerd hebben waar blok ook heel expliciet over is geweest is dat hele simpele voorbeeld gaat niet allemaal aan de voorkant communiceren op een zaterdag en stuur naar naar honderden plekken in europa een lijst, maar implementeer het eerst voordat de vogel maandag gevlogen. Dit is uh. Dit is erover. Oké. Ik zal die meenemen
[1:56:08] daar waar we het debat waar de suggesties zijn om die processen aan te passen, houden we ons vanzelfsprekend aanbevolen
[1:56:17] dan vroeg george me nog specifiek. Hoe staat het met jachten en vastgoed naar de jachten in aanbouw die worden allemaal in de gaten gehouden door de douane aanbouw mag over doorgaan. Maar dat kan niet geleverd worden aan personen persoon in rusland en vastgoed is bevroren.
[1:56:34] Carlos heeft ook een aantekening geplaatst om het voor iedereen te verduidelijken. Maar ik zat in brede zin zal ik het in de brief van volgende week meenemen.
[1:56:43] De krimp brug daar vroeg niet alleen hier, maar ook in sjoerdsma naar mij volg mij gedaan
[1:56:52] dan misschien nog een paar andere dingen in de categorie oekraïne mevrouw perry vroeg nog naar humanitaire visa en ze vroeger ook kunnen we nou een overzicht maken hoe veel
[1:57:04] mensen dat zijn.
[1:57:06] Dat zou ik best willen leveren. Maar die worden niet als humanitair gekwalificeerd. Dus dat dat kan ik niet boven water trekken.
[1:57:14] We hadden precies dit gesprek
[1:57:17] hebben we ook in de vorige raad de in in praag met elkaar gevoerd toen het veel breder ging over over visa verstrekking nog uit te geven. Visa, visa die al veel langer lopen. En toen hebben we ook
[1:57:31] daar met de minister in gesprek gaat over hoe landen dat nou registreren. Maar ik kan dus niet. Dit is niet een categorie humanitair niet boven water kan trekken.
[1:57:41] Voor u verder gaat, mevrouw.
[1:57:43] Voorzitter, ik kan zo snel de stukken niet vinden. Maar er staat toch echt dat nederland is een paar weken geleden gestopt. Ik heb het hier volgens mij met het afgeven van de kortverblijf visa en het ministerie schrijft zelf nog steeds kunnen wij wel op humanitaire gronden die visa afgeven. Dus dan is een logische vraag. Als we voor toeristen zijn gestopt met het afgeven van visa, maar we kunnen nog wel doen. Voor humanitaire redenen ga ik ervan uit dat vanaf dat moment alle visa verstrekt zijn om u op humanitaire gronden zijn gebeurd, bedoel ik hou de vraag vloeit voort uit de brief die het ministerie zelf heeft gestuurd.
[1:58:25] De minister. Nee dat dat begrijp ik alleen de ik snap de logica van een kopie van papier kopie zegt eigenlijk je doet dit niet meer als dit is een kort verblijf hier dat dat daar gaat het om die geef je niet meer aan een toerist of veel minder aan aan toerist gaan we dan uit en en dan is dus eigenlijk
[1:58:46] bij implicatie is de reden dat je geeft is is humanitair, maar wij hebben niet de registratie en ik denk eerst uit andere landen al helemaal niet. Dus ik wil er best nog een keer en ook een opmerking over maken. Of kijken wat er wel over boven water te trekken is. Maar
[1:59:01] precies deze discussie ook luisteren naar de collega´s
[1:59:05] leverde in ieder geval een paar weken geleden niet het inzicht dat we dat boven water kunnen halen.
[1:59:10] Perry af, afsluiten,
[1:59:12] Het is mijn laatste interruptie.
[1:59:15] Dan vraag ik toch graag per brief aan de minister om gewoon nederland neemt een besluit om een toeristen geen visum meer te geven. Afgegeven überhaupt hoeveel kort verblijven visa verstrekt de afgelopen weken. Dat is volgens mij iets wilt dan hoeft u niet uit te splitsen. Als dat niet mogelijk is, maar het is goed om daar inzicht in te krijgen.
[1:59:37] De minister.
[1:59:38] Laten we als volgt doen want ze hebben niks tegen op wat we wel kunnen delen om dat te delen. Maar ik ga even ik ga even krijgsraad houden interne over wat we wel en niet hebben en dan ga ik proberen dat mee te nemen in het verslag. Zoiets zou doen
[1:59:56] dan voegt hier brekelmans nog naar spreekt aanpalend. Maar ik neem hem hiermee juridische lacunisch en sabotage onderzeese pijpleidingen
[2:00:06] ze wel geboren. Maar ik doe het toch maar hier.
[2:00:10] Jij ligt hier voor mijn neus. Dus eerlijk gezegd dat onderzoek loopt nog dus het dus dat maakt het wat ingewikkeld om nu al over bestraffing te spreken.
[2:00:21] Ik heb daar recent ook nog zowel met mijn deense als alsook de afgelopen dagen met mijn zweedse collega over gesproken. Die autoriteiten doen onderzoek door zijn alles allebei net op een andere manier.
[2:00:30] Het ligt bij een ander. Een ander deel van de overheid zal meer duidelijkheid over moet komen over de juridische aspecten. Maar laat ik het als volgt doen, want ook hier.
[2:00:41] Ik vond een nieuw hiervan
[2:00:44] een vernieuwende gedachten. Als we nou in het hernemen van dit gesprek en zodra er duidelijkheid is over de juridische
[2:00:52] vervolg stappen, zou het dan zo lijken te zijn dat er een lacunisch. Want dat was eigenlijk hypothese van die brekelmans. Laat me daar dan ook het gesprek over nemen en daar ben ik ben ik graag toe bereid.
[2:01:02] Voorzitter
[2:01:04] nog over de bijdrage zeer eens met iedereen die zegt ja, ook in humanitair opzicht kan europa kan nederland niet achterblijven. Daar zullen we mee doorgaan.
[2:01:16] Dat geldt voor de langere termijn. Dat geld is misschien niet nodig, maar wil je wel het gesprek over hebben
[2:01:23] en ook over de kortere termijn en gewoon letterlijk de winter door kunnen komen en wij gaan daar als nederland zullen we daar ook een voortrekkersrol in proberen te blijven spelen
[2:01:34] binnen de europese familie.
[2:01:38] En dan denk ik dat ik met oekraine. Een heel eind.
[2:01:40] Wil ik overgaan. Tot de overige.
[2:01:43] Onderwerpen. Dan kijk ik even rond. Ik heb in ieder geval de heer kuzu.
[2:01:46] Onderwerp vond.
[2:01:49] Voor ze.
[2:01:50] Nog één ding mag ding toevoegen
[2:01:51] specifiek richting de heer kuzu wil ik gewoon even in alle hoffelijkheid hier doen want de heer kuzu heeft de degene die dit onderwerp heeft aangezwengeld helemaal aan het begin.
[2:02:01] Er is volg mij recent ook de correspondentie geweest van het kabinet waarin hij wel naar een motie wordt verwezen van anderen, maar niet naar zijn motie en ik vind dat we dat altijd maximaal koninklijk moeten doen, ongeacht de afzender. Dus ik wilde nog een keer onderstrepen dat dat zijn fractie is geweest en hij persoonlijk is geweest die dit onderwerp heeft geagendeerd en dat wij hem volgende keer in het benoemen van de moties nog secure zouden moeten willen kijken. Ik vond dat ver omdat hier zo expositie.
[2:02:27] Dankuwel dankuwel.
[2:02:28] Ik dank de minister dat hij dat zegt daar gaat het mij niet om. Het gaat mij erom dat er ook daadwerkelijk wat gaat gebeuren en een specifieke vraag die ik heb gesteld. Maar ik nog geen antwoord op is geweest. Daarom verzoekt de minister, de voorzitter, om dit niet mee te tellen. Als interruptie is dat we ook wel achterblijft in hetgene wat we hebben toegezegd. Dat is een vraag die ik had gesteld aan de tweede vraag ging over of de minister er naar uitkijkt om zijn hongaarse evenknie te ontmoeten.
[2:02:52] Daar heb ik ook geen antwoord op gekregen.
[2:02:55] Klopt.
[2:02:58] Voorstellen dat dat daar waar wij wat kunnen versnellen we het absoluut doen. Dus laat ik gewoon toezeggen dat daar zit ook de minister van van leo s zit daar zit erbovenop. Laten we nou zorgen dat
[2:03:11] dit was een paar dingen. Wij willen dichtbij de amerikanen blijven als het gaat om de de grootte van de bedragen we echt een discussie in europa te gaan
[2:03:20] hoe we daar meer kunnen doen met europeanen. De heer kuzu voegt eraan toe dat nederland moet dan ook snel dat geld kunnen leveren wat ik wat ik wat ik wat ik goed verstaan.
[2:03:30] De vraag ten aanzien van mijn hongaarse collega, want ik heb driftig zitten schrijven. Maar ik heb niet elke vraag heb ik
[2:03:37] meegeschreven. Dan kom ik dan een tweede termijn nog even op terug. Als je dat goed vindt.
[2:03:42] Dan is er ook.
[2:03:43] Nog een vraag van zoetermeer.
[2:03:44] Voorzitter van en nog een vraag die ik nog niet heb ik nog geen antwoord op had had gekregen en dat ging over de kramen crasht en of nederland het tribunaal voorstel van oekraine steunt,
[2:03:55] Het lichtje gaat branden bij de minister.
[2:03:57] Voorstellen. Dat heeft hij helemaal gelijk in. Ik smeek spreekt vanmiddag nog met de procureur generaal uit oekraine.
[2:04:07] We gaan ook precies over dit onderwerp.
[2:04:14] Wat voor nederland van belang is dat het recht zoveel mogelijk zo breed mogelijk zijn loop zal hebben en dat we daar kijken
[2:04:22] welke middelen daarvoor nodig zijn. Dat dat is een beetje abstract. Maar dat is dat is hoe wij daar naar kijken.
[2:04:29] Het moet anders dan bij aantekenen dat de dat hoe meer je binnen bestaande gremia kan doen hoe effectiever het vak is. Waarom. Nou omdat je er vanuit moet gaan dat als je iets nieuws gaat oprichten. Dat dat actief sowieso zal worden tegengewerkt en misschien heel erg lang duurt en tegelijkertijd zijn wij daar ook bepaald niet principieel tegen omdat wij ook de lacunes zien
[2:04:50] dus het is. Wij willen eigenlijk gewoon met
[2:04:53] alle betrokkenen in gesprek hoe we ervoor zorgen dat het recht zijn loop zal hebben, waarbij dan over de eenheid in
[2:05:00] de brede noord, noord europees amerikaanse familie en europese familie wel van groot belang is
[2:05:06] en ik zeg het wat cryptisch. Maar dat moet even omwille van de gesprekken die we op dit moment aan het voeren zijn.
[2:05:12] Sjoerdsma vullend,
[2:05:14] Ja. Voorzitter, dat snap ik deels, maar tegelijkertijd
[2:05:20] door experts zeggen dat crash en dat dat met rusland op dit moment gewoon heel ingewikkeld ligt dat dat echt te vergezocht is dat dat niet gaat vliegen. Dus dus die misdaad zal je op een ad hoc manier moeten oplossen. Als je die niveau poetin zou willen aanblijven.
[2:05:33] Dus ik denkt dat mijn vraag waar op neerkomt dan twee splitsen of nederland niet zou steunen,
[2:05:40] voor zover dat aan wordt gevraagd dat alle misdaden die onder de isis zegel dat hij daar worden vervolgd. Maar dat bewaar. Het gaat over agressie
[2:05:49] dat nederland initiatieven die daardoor oekraine worden opgezet, zou steunen als daar ook eenheid in andere landen met andere landen zou zijn.
[2:05:57] Misschien moeten we misschien moeten beginnen. Dat heb ik ze ook bij in de vn week bij de binnen de conferentie heb ik dat uitgesproken. Het uiteindelijk gaat het erom dat je alle misdaden zeker wat wel de moeder misdaad wordt genoemd. Dat je die ook weten vervolgen ben ik het. Daar ben ik honderd procent met die sjoerdsma eens. Wij zitten dan vervolgens pragmatischer in
[2:06:16] welke weg ze moet bewandelen. Daar wil ik gewoon kijken naar wat werkt en en hebben wij geen taboes. Misschien dat ik het zomaar formulieren en ik heb daar eerder met archie met een aantal andere landen uiteraard ook zeer indringend met oekraïne over gesproken en vanmiddag gaan nemen we dat dat gesprek. Dus
[2:06:35] kunnen wij ook zeker met elkaar over de dialoog hernemen.
[2:06:38] De laatste die zich gemeld voor deze ronde was papier.
[2:06:43] Nog geen antwoord op de vraag of de minister bereid is om in kaart te brengen die honderd duizend russen die gevlucht zijn na een aantal van die buurlanden wat hun achtergrond is. Goede opvang. Daar wordt georganiseerd.
[2:06:54] Want elke keer worden motie in de kamer daarover worden ontraden onder het motto weten te weinig over. Het is misschien goed om te beginnen met een stap. Laten we dat in kaart brengen.
[2:07:04] De minister.
[2:07:07] Er natuurlijk zou zijn om te zeggen dat ik het nabij ga dan ga ik niet doen. Ik zal ik wil best proberen in kaart brengen niet hoeven te kunnen.
[2:07:15] Als ik heel eerlijk ben. Dus dit dat want dat gaat veel coördinatie vragen denken ook met een aantal andere mag ik het als volgt doen als ik nou ik wilde echt naar kijken want ik snap ook de
[2:07:24] ik snap ook het de gedachte achter de vraag. Als ik nou in kaart brengen in hoeverre dat mogelijk is en of dat nou ook hoeveel moeite dat gaat vragen ook juist weer van een aantal van onze bondgenoten. Dan neem ik dat mee. In het verslag zat goed.
[2:07:40] Dan gaan we de rest van de wereld.
[2:07:42] Ja voorstellen.
[2:07:45] We hebben wel ruim de helft denk ik ge had
[2:07:52] moet ik u graag zeggen.
[2:07:55] En de rest kan ik ook sneller.
[2:08:00] Ik begin met iran dat er bij veel leden hebben ernaar verwezen.
[2:08:05] Laat ik beginnen met toch nog een keer te herhalen dat we grotere zorgen hebben over wat we daar zien dat we veroordelen.
[2:08:13] Het geweld dat ik meerdere keren hebt aangedrongen op een onafhankelijk onderzoek
[2:08:20] en evident zijn. Er zijn er zijn er grote vraagtekens bij het onderzoek. Dat heeft plaatsgevonden.
[2:08:25] Waar waar vervolgens wat wordt gezegd over een natuurlijke dood en dat wij blijven oproepen tot gewoon het
[2:08:32] het recht om vreedzaam te protesteren
[2:08:35] en ik sluit zich aan bij iedereen zegt die die zegt dat heb ik zelf ook al een paar keer onder woorden gebracht.
[2:08:41] Groot respect voor de vooral vrouwen, maar ook mannen die daar
[2:08:46] om toch zeer moeilijke omstandigheden de straat op gaan.
[2:08:50] Daar wil ik eerlijk gezegd mee beginnen. Ik ben ook graag bereid je eppink die vroeg ernaar, maar ook anderen die vroegen ernaar om te kijken wat er meer komen op het gebied van sancties. Ik snap ook de oproep richting specifieke individu. Daar zeg ik dan nog even in algemene zin hetzelfde als in het vorige blok
[2:09:08] dat uw kamer goed verstaan heb
[2:09:11] en in brede zin daar welwillend ben. Ik heb ook al eerder richting mijn collega´s aangegeven dat ik vond dat wij hier op de europese raden de vergadering volgende week over zouden moeten hebben
[2:09:24] voor een cultureel twee relativeren opmerkingen maken een is. Wij zijn natuurlijk als internationale gemeenschap al heel ver gegaan in het sanctioneren van iran. Dus het aantal middelen je nog tot je beschikking hebt is minder dan zelfs in het geval van rusland, maar zeker in het geval van andere landen uit de gereedschapskist is gewoon een heel eind leeg
[2:09:44] en twee. Ook deze dingen raken potentieel de burgerbevolking. Maar ik ben juist vanwege altijd afschuwelijks wat we zien en uberhaupt onze grote grote
[2:09:53] zorgen ten aanzien van wat het regime. Daar
[2:09:57] doe,
[2:09:58] ben ik ben ik het met de kamer eens zal ik me daar ook hard voor maken.
[2:10:03] Tijdens de b zit
[2:10:06] dan ten aanzien van een vrachtwagen volg mij van mercedes. Maar misschien ook van de heer sjoerdsma over
[2:10:15] het het nucleaire.
[2:10:19] Dus ik dacht dat zij daar nog naar gevraagd hadden.
[2:10:22] Ja, heel eerlijk zijn. Ik ben niet optimistisch over. Ik heb mijn collega daar op aangesproken. Ik heb ook tegen hem gezegd dat
[2:10:30] mijn verwachting op geen enkele manier is dat door te vertragen door wat beters op tafel komt het woord. Het is het is de hoogste tijd om tot afspraken te komen en die moeten langs de lijnen zoals die nu op tafel liggen. Meer meer gaat er dus mijn neming vanuit de internationale gemeenschap komt in geen enkel geval.
[2:10:48] Komen voordat u verder gaat, is de vraag van eer.
[2:10:53] Dankuwel. Voorzitter, ik heb nog een vraag over de strategie van iran om burgers uit andere landen te gijzelen en we hebben dat gezien. In zweden werd een iraanse misdadiger. Als ik zo mag zeggen veroordeeld tot levenslang werden onmiddellijk m n zweet een zweedse toeristen opgepakt
[2:11:12] met belgië zelfvoorziening. Hetzelfde gezien in bud werd gearresteerd en veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf ook terrorist en vervolgens werd er een belg opgepakt ontwikkelingswerker
[2:11:24] en nu zie je dus dat er steeds meer arrestaties zijn waarbij hieraan eenvoudigweg deze mensen gebruikt als wisselgeld. Om die landen onder druk te zetten minder te doen.
[2:11:36] Wat kan de minister aan deze situatie doen want je wordt wel echt in de hoek gedreven.
[2:11:40] De minister.
[2:11:44] Ik abstraheer van van alle casuïstiek, want er zijn meerdere zaken die die eppink bij elkaar legt uit dat zijn goed recht. Maar maar
[2:11:54] ik wilde hem laten om daar van zeggen dat die allemaal onder dezelfde noemer vallen. Ik wil wel graag in algemene zin zeggen dat ik het ermee eens ben,
[2:12:03] onaanvaardbaar is en zich op geen enkele manier met het internationale recht met mensenrechten verdraagt
[2:12:08] op het moment dat een burger van het ene land
[2:12:13] op een bepaalde plek met justitie in aanraking komt dat je dat dat je dan retaillers door een burger van de tweede land in het eerste land op te pakken. Dat geeft druk op geen enkele manier geeft dat pas
[2:12:29] wat het betekent is dat wij daar vanzelfsprekend dit george dat dit soort zaken dat we daar landen ook op aanspreken.
[2:12:37] Ik denk dat ook verstandig is dat degene die die uberhaupt naar plekken reizen waar dit zou kunnen gebeuren dat die zich daarvan bewust zijn,
[2:12:48] heb ik vroeger ook. Ik blijf bij die eppink. Voorzitter, hoeveel burgers in iraanse gevangenschap zijn
[2:12:55] dat aantal gearresteerde eu burgers weten we niet. Er is er veel contact met zijn collega s uit de unie,
[2:13:01] maar we weten dat niet. We weten ook niet zeker. Ook landen zelf weten vaak niet zeker of ze het precieze totale lijst hebben zeker niet met de protestactie zoals die er
[2:13:11] recent hebben plaatsgevonden. Wie er allemaal opgepakt en helaas is het ook heel ingewikkeld om contact te krijgen. Dat is ons in dit specifieke consulaire gewoon nog niet gelukt. Ondanks herhaaldelijk aandringen bij de ambassadeur hier en ook bij de ambassadeur door onze ambassadeur in teheran
[2:13:32] je brekelmans en heer van der staaij die vroeger ook hiernaar sancties
[2:13:37] en dan specifiek de omzeiling en of ik dat wilde iedereen ga ik zeker doen. Dank daarvoor. De steun in de rug
[2:13:46] is dat helaas ook al langer patroon is sanctie lekkage
[2:13:51] kennen we in het bijzonder vanuit iran en eerder onder de tijd van saddam hoessein vanuit irak
[2:13:59] en ook hiervan staan alsof je expliciet over zijn zorgen op het gebied van het iraanse nucleaire programma en die ondersteuning
[2:14:11] dan vroeg de heer kuzu volgens mij, waaronder de iraanse ambassadeur nog niet hebben uitgezet. Dus ik dacht dat hij het letterlijk zo heeft gevraagd
[2:14:20] omdat de keuzes die wij tot nu toe gemaakt hebben, namelijk juist ook zijn aanwezigheid gebruiken voor het uitspreken van onze grote zorgen van onze veroordeling, maar ook aandacht te vragen voor de consulaire casus stappen. Dat die mogelijkheden zouden we niet hebben
[2:14:35] als we hem het land uit zou hebben gezet.
[2:14:40] Je kuzu en voorzitter een voorstel voor een second best dan is de minister bereid om die ambassadeur persoonlijk ton bieden persoonlijk op het matje te roepen om de situatie aan te brengen en ook de zorgen van de camera door te brengen.
[2:14:53] De minister.
[2:14:54] Daarvoor zal ik wat ik bij dit soort zaken verstandig vind is om elke keer gewoon heel goed te kalibreren ook interne met de mensen op het ministerie die jarenlange ervaring met dit soort zaken hebben ook een zeer goed weten wat wanneer effectief is, waarbij wij bepaald niet aan de zuinige kan zitten. Maar ik ik waar ik voor wil maken is dat
[2:15:16] wij steeds hier amper publiek gaan bepalen welk type diplomatieke interventie. Nou het meest effectief of het meest gewenst. Want dat is volgens mij niet niet verstandig. Maar het is geen toeval dat
[2:15:53] ik had al ietsje instemming gezegd richting de yakuza als het ging over persoonsgerichte sancties, maar wilde daar
[2:16:00] verder niets dat een abstractie doen en volgens mij heb ik de vragen van de heer sjoerdsma over iran ook beantwoord, dacht ik dat ik hieraan gehad
[2:16:08] kwam er daarna nog dunner.
[2:16:11] Voor mij heeft in ieder geval de telecom vraag niet beantwoordt sjoerdsma wellicht nog handelen.
[2:16:15] Die duif die gelijk ook niet meteen doen.
[2:16:20] Het is niet eenvoudig, maar wil er wel naar kijken
[2:16:23] en kom ik dan terug en volg mij is tweeledig uit. Het is een vraag die gaat over het internet en het is een vraag die gaat over de over de rechtstreekse verbinding. Wat mogelijk wat impliceert voor nederlandse telecom bedrijven nogmaals is niet makkelijk wil ik ook even ruggenspraak houden met andere in het kabinet. Maar ik snap wel de gedachte dat het van levensbelang is dat informatie naar buiten komt
[2:16:43] en als je dat vindt
[2:16:46] dan moet je ook kijken of je daar onorthodoxe middelen misschien voor kunt inzetten. Dus ik weet alleen niet wat ik wat ik beloof als ik zeg dat we dat wel even gaan regelen.
[2:16:54] Dus vandaar m n vandaan om enige voorzichtigheid excuus voor lucas die vraag vergeten.
[2:16:58] Dan is het voldoende.
[2:16:59] Dan gaan we.
[2:17:01] Naar het volgende blok.
[2:17:03] Volgens blok volgende dans voorstellen.
[2:17:08] Even kijken. Ja.
[2:17:12] Armenië azerbeidzjan en met name de heer
[2:17:14] caesar heeft daar uitgebreid. Maar vraag, maar ook de brekelmans en nog een paar anderen.
[2:17:24] Ik ken de de zorgen en ook de interesse en de belangstelling van de kamer en het ook terecht het bij herhaling aandacht vragen voor de situatie.
[2:17:37] Ik vind wel belangrijk om te zeggen dat het voor nederland
[2:17:40] niet mogelijk is om zelfstandig te bepalen wie er met agressie begonnen is.
[2:17:45] Beide landen wijzen naar elkaar. Wij zoeken contact hebben ook contact ook op politiek niveau met met beide kanten. Het is essentieel dat nederland betreft dat er een vredesakkoord of een vredesakkoord wordt
[2:17:57] bereikt. Er zijn ook door bemiddeling zijn er stappen gezet
[2:18:03] die u monitoren missie is de eerste stap. Eerder is erover. Ook door de christenunie gevraagd om een fact finding missie. Er was gewoon geen steun voor. Dan moet ik hier ook gewoon hier ook ruiterlijk herkennen.
[2:18:17] Maar nu is er
[2:18:19] wel steun om die om die monitoren missie
[2:18:23] vorm te geven dat dat zie ik als als progressie laat ook zien dat het hoger op de agenda staat in de europese unie
[2:18:30] en wij zullen doorgaan met
[2:18:34] bij beide landen erop aan te dringen om zich te onthouden van van handelingen die dat proces in in gevaar brengt.
[2:18:43] Wat ik sowieso doe, zeg ik ook keerzijden hier nogmaals specifiek toe in deze casus. Ik pleit altijd voor onafhankelijk onderzoek naar eventuele oorlogsmisdaden. Dat zal ik ook blijven doen
[2:18:54] en daar hebben we de ambassadeur van asfalt aan voor uitgenodigd hebben daarop bij hem op aangedrongen
[2:19:01] dan ten aanzien van de koppeling met de energie voor.
[2:19:04] Verder gaat de.
[2:19:06] Voorzitter, toch een vrouw voor mij zijn er een flink aantal landen
[2:19:11] ook binnen de e u die niet ten aanzien van het conflict an sich, maar wel bijvoorbeeld de executies van oorlog van personeel of worst daar gewoon dat veroordeeld hebben en eli verlost van het conflict, waarbij
[2:19:28] ik denk dat er genoeg aan aanwijzingen zijn om wel gewoon een standpunt in te nemen. Gaat het nu even specifiek om de oorlogsmisdaden waren beelden van zijn
[2:19:38] en er waren ook verschillende landen ook binnen eu verband zich uitgesproken over hebben en dat veroordeelde te hebben mij simpele vraag is kan de minister van buitenlandse zaken dat ook genoemd specificaties van de oorlogsmisdaden en de executies.
[2:19:53] Voor de twee dingen. Ik zal blijven bepleiten, ook in dit overleg dat het beste wat wij kunnen doen. Gegeven hoe de kaarten nu liggen
[2:20:03] is de europese unie de kans geven, anderen de kans geven om te kijken of
[2:20:09] wapenstilstand vrede. Dat soort zaken dichterbij kunnen brengen in plaats van verder af hoe moeilijk dat ook is en hoezeer ik ook alle sentimenten begrijp zeker daar waar het gaat over verschrikkelijkheden zoals oorlogsmisdaden.
[2:20:21] Maar dat betekent wel dat impliceert dat ik voorzichtig ben in deze fase in algemene zin met de schuldvraag bezig te houden. Nog los van het nederland dat maar heel beperkt kan beoordelen.
[2:20:35] Wij zullen altijd zullen wij oorlogsmisdaden. Door wie opengaan, zullen we die veroordelen
[2:20:42] en dat is ook de reden geweest dat we
[2:20:45] zo expliciet in gesprek zijn gegaan met de ambassadeur
[2:20:50] en daar zou ik echt de keerzijde ervan willen verzekeren dat we daarmee
[2:20:55] doordat ook in het in de toekomst zullen doen en ik zal daar ik zeg hem toe om daar ook
[2:21:00] maandag om er aandacht voor te vragen in europees verband.
[2:21:06] Voorzitter is goed dat er een scheiding wordt gemaakt van twee punten en al het algemene conflict, maar ook de oorlogsmisdaden. Maar voor voorzitter, als ik kijk naar data van de executies van er al fors onder mij heeft duitsland volg mij frankrijk. Volgens mij heeft griekenland. Het verenigd koninkrijk wilde die geen onderdeel meer van de e u. De verenigde staten hebben dat veroordeeld en ik vraag me af en misschien als dat schriftelijke toe daar schriftelijke uitleg moet komen dan dan hoor ik dat graag. Maar waarom is nederland voorzichtiger dan al onze bondgenoten die dit gewoon wel kunnen veroordelen. Ik snap dat gewoon niet.
[2:21:48] De minister daarna, de heer van der staaij.
[2:21:50] Ik ik blijf erop aandringen dat belangrijk is om onderscheid te maken tussen een aantal dingen heb ik net geprobeerd toe te lichten waarom we in in algemene zin. Maar dat staat los van de oorlogsmisdaden wonen in algemene zin. Onze cellen in het traject, zoals we ons opstellen. Los van dat ik heel goed. De de vriendschappelijke gevoelens die er breder leven. Ook in de kamer dat ik die ken en en onderkent als een
[2:22:15] twee bij oorlogsmisdaden spreken we ons altijd uit en vanzelfsprekend is het executeren van gevangenen daar altijd bij.
[2:22:27] Daarnaast is het wel zo dat er dat je altijd zeker moet weten dat het dat de informatie die je gepresenteerd krijgt dat die ook klopt. Dat is daar zijn we ook met elkaar over eens. Ik ben best bereid om nog een keer specifiek te kijken omdat uw zegen heer, zegt hij. Maar het is een hele lange lijst. En wat is dan hun beweegreden geweest omdat om daar naar te kijken. Maar ik vind dat je juist bij dit soort zaken ook heel zuiver moet opereren. En
[2:22:55] als je een veroordeling uitspreekt. Dan ga je een stap verder dan wanneer je zegt dat je je afschuw over uitspreekt en een onafhankelijk onderzoek eist. Dat is wat nederland gedaan heeft.
[2:23:08] De ik vind ook terecht dat je de lat hoog legt ten aanzien van de bewijsvoering.
[2:23:12] Wil je er nog een keer goed naar kijken. Vanzelfsprekend. Maar ik vind ook dat dat hoe zwaarder de beschuldiging.
[2:23:19] Hoe zekerder je moet weten dat die dat die houtsnijd zegt dan even in algemene zin.
[2:23:25] Daarna de eer van een staart?
[2:23:29] Gaat u nog een keer?
[2:23:31] Dank de misser geeft aan dat hij erop terug komt. Ook in verhouding tot de reacties van de buur van de bonden bondgenoten. Vraag me af of dat ook schrift terug nog krijgen, zodat een toezegging zeggen is omdat ik hier echt wel. Nou toch hier wel gewoon ooggetuigen duidelijkheid over zou willen.
[2:23:47] Volgens ging worden.
[2:23:49] Ja dat dat ben ik graag bereid om te doen. Ik weet alleen niet zeker of het ons lukt er bezet is al maandag moet dat echt wel wat dat dat wel enige enige activiteit van onze kant. Als het lukt dan neem ik het mee in het verslag.
[2:24:03] En anders zoek ik een moment op een later tijdstip van de staking.
[2:24:08] Waarvoor ze in aanvulling op de ceder en ik sta helemaal zijn inbreng. Maar misschien nog even
[2:24:15] op de achtergrond proefje natuurlijk ook bij de armeense gemeenschap. De zorg dat in het conflict tussen rusland en oekraïne ondertussen bij zijn gang kan gaan en dat de internationale gemeenschap naar minder alert op is of twee zelfs door olie belangen als azerbeidjan zegt laat me zitten en en dat vind ik wel een serieuze zorgen. Ik vraag niet om daarop te reageren.
[2:24:36] Ik zal de minister en voorzitter dat
[2:24:41] natuurlijk staat oekraïne op plaats één, twee en drie van ook weer dit debat,
[2:24:47] maar ook hier weten we de ruimte te vinden om ook aan aan dit conflict aandacht te besteden en er komt dat ook terug in de europese vergaderingen en is mijn waarneming echt terecht dit ook hoog staat op de agenda van mijn collega´s en mijzelf. En dat zal zo blijven. Want dat dat zeg ik. Tim van der staaij uiteraard
[2:25:05] voorzover nodig nogmaals toe.
[2:25:08] Mijn waarneming is daarnaast niet dat
[2:25:11] oliebelangen energiebelangen daarmee interfereren. Ik was het wel eens met diegene die eerder zeiden volgens mij was het hier sjoerdsma of of die brekelmans dat het bovendien echtpaar om een heel klein percentage gaat
[2:25:25] op dit moment komt drie procent van de biogas kon consumptie komt uit alsjeblieft.
[2:25:29] Dat helpt bovendien om de afhankelijkheid van russisch gas af te bouwen. De eer aan mijn huis was heel expliciet in konden kanaliseren onderstrepen dat je wat is op dit moment
[2:25:41] het belangrijkste wat je hebt als het gaat om energie afbouw van russisch gas dat volg mij zijn we het er allemaal over eens.
[2:25:46] Dan heb je daaraan niet allemaal alleen maar rooskleurige opties over op tafel was marcel. Het is over vaker zo niet leven
[2:25:55] en zeker in de internationale politiek. Dus ik ben het eens met de grondhouding op de tweede punt van hema stagiair match bart speelt in mijn optiek niet ten aanzien van energie.
[2:26:06] De heer epping,
[2:26:08] Voorzitter, wil ik toch even op doorgaan, want de voorzitter van de europese commissie, mevrouw van de leiding, heeft gezegd dat azerbeidzjan en betrouwbare partner is dan staat zij naast de potentaat van als we bij chandra.
[2:26:25] En dan vraag ik me af. Ja, we zenuwen de ene dictator zou worden. Dus vind je weer een andere dictator terwijl het maar een klein gedeelte van de olie is en eigenlijk wordt armenië erbij in een hoek gedrukt om dat in die periode dat als bij jean sterker is geworden. Dankzij olie het de kracht heeft gegeven om armenië in die hoek te drukken en dat ook nog met steun van turkije. Een van onze andere bondgenoten.
[2:26:48] Ik probeer de vraag te detecteren.
[2:26:51] Mijn vraag gaat over het. Mijn vraag gaat over wat vindt de minister over de opmerkingen van mevrouw van de leider.
[2:26:57] De minister.
[2:26:59] Ja die had ik over door. Daar was ik net bij bij aanbeland
[2:27:06] toch voor de helderheid is juist de e u
[2:27:08] die hier wil interveniëren en wil proberen om vrede dichterbij te brengen. Dus dat dat is precies waar mevrouw van der leij je met volle instemming van nederland op aandringt
[2:27:20] ten aanzien van de levering van energie en ik meen dat zij dat ook in die context gezegd heeft levert als ik met aan
[2:27:27] conform afspraken en is in dat opzicht is ook een betrouwbare partner. Sowieso vind ik het verstandig dat asscher
[2:27:34] mitchell missie bezig bent als de europese unie
[2:27:37] dat je aan de ene kant vanzelfsprekend wanneer de helderheid is, heb ik net ook richting de zee der gezegd over
[2:27:44] verschrikkelijke misdaden dat je daarover uitspreekt. Maar dat je tegelijkertijd ook
[2:27:48] daarin wel even bent en niet partij kiest want anders kun je ook stoppen met die poging om te bemiddelen.
[2:27:57] Los van de zeer complexe voorgeschiedenis die dit conflict kent
[2:28:02] en mandarijnen als die eppink die weten dat als geen ander.
[2:28:09] De heer.
[2:28:10] Ik zit op de wip mij nou ik weet niet of de minister nog gaat hebben over de gasleveranties en in hoeverre we weten of dat indirect de russische staatskas spek
[2:28:21] anders is dan mijn vraag. Maar die heb ik welgesteld en het lijkt erop alsof
[2:28:25] minister klaar is op dit onderwerpen.
[2:28:27] De minister voor. Ik ik weet niets. En dat ga ik ook niet. Volgens mij gaat dat dr
[2:28:35] de energietransitie richting als het gaat juist ten koste van energiezaken die we nu doen met azerbadjan gaan voor een deel ten koste van
[2:28:45] eerder afhankelijkheid van rusland.
[2:28:47] Ik heb ook geen
[2:28:51] reden om aan te nemen dat dat indirect alsnog
[2:28:54] in in de koffers van rusland beland. Maar ik beschikken niet over cijfers dat dat weten we gewoon niet.
[2:29:01] Ik dacht dat ik
[2:29:04] ik ga dit armenië. Als we klaar was.
[2:29:07] Helaas niet. Die preek was.
[2:29:10] Een hele korte vraag want monitorings of die een civiele missie in plaats van mij. Vraag is of nederland daar ook een bijdrage aan levert en zo. Ja, hoe we daar als kamer over geïnformeerd worden. Dat weet ik gewoon opbrengt. Niet een beetje dezelfde vraag als de heer van der staaij dezelfde over de militaire industrie typisch civiele missie. Maar dan nog wel met de risico´s voor de mensen daar naar toe gaan.
[2:29:34] Toen dacht thuishoor.
[2:29:35] Jazeker. Minister en voor de goede orde. Alle details worden nog uitgewerkt. Dus het is niet zo dat dat nu eigenlijk allemaal helemaal plan klaarligt. Maar ik maar waar terechte vraag wat ik voornemens ben om te doen is te zorgen dat we de kamer informeren uberhaupt over hoe de missie eruit gaat zien
[2:29:53] we denken dat het
[2:29:56] in principe zou gaan over een periode van twee maanden.
[2:29:59] Welke rol daarin te verdelen zijn. Wij zijn ook luisteren naar de belangstelling voor het onderwerp in de kamer vind ik dat je ook moet onderzoeken of er zelf een rol in te spelen hebt. Maar dat vraagt natuurlijk ook een gesprek over de verantwoordelijkheden die aangaat. En precies daarover zal de kamer informeren conform de vraag van inbreuk op ons.
[2:30:21] En dan ben ik
[2:30:23] daarmee echt aan het einde van dit blok
[2:30:30] en zijn inmiddels een heel eind
[2:30:35] ten aanzien van
[2:30:40] bosnië
[2:30:44] vroeg die brekelmans richting de verkiezingen die de verkeerscommissie heeft die uitslag nog niet definitief vastgesteld. Wij zijn ervan op de hoogte dat er een held hertelling zal plaatsvinden.
[2:30:57] Daar zou ik het eindrapport even willen afwachten voordat hij daar
[2:31:01] meer over zeggen.
[2:31:04] Dan was er voor mij ook een vraag van de heer brekelmans die ik breng raakt aan schengen, dacht ik
[2:31:12] oké dan dan heb ik dat gewoon zelf. Dan was dat.
[2:31:16] Waarom heb ik dat verzonnen.
[2:31:19] Ik wil nu naar het antwoord op de beurs dat antwoord,
[2:31:27] voor zover er vroeg de heer kuzu nog naar de althea missie.
[2:31:34] Hier oriënteren we ons op een mogelijke bijdrage. Dat is ook op zeventien juni is dat aan de kamer gemeld.
[2:31:40] De mogelijkheid en menselijkheid worden onderzocht. En als we daar over hebben gelegd komen ook terug naar de kamer niet
[2:31:45] vergeten en ik weet hoe ze er vaker aandacht voor vraagt
[2:31:51] dan vroeg ik koester ook nog waarom de hiv. Dat ging over om schmidt. Waarom die heeft ingegrepen
[2:32:02] die die beslissing lag binnen zijn mandaat heeft toegelicht dat hij dit besluit is genomen om de functionaliteit van politieke systeem te vergroten en te voorkomen dat de formatie van een nieuwe regering zal worden geblokkeerd.
[2:32:14] En hij heeft ook nog voorgesteld met zijn
[2:32:21] om een want ik moet het netjes moet zeggen om een uitspraak van het bosnische hooggerechtshof over de kieswet van de federatie van bosnië en artsen corina te implementeren.
[2:32:33] Dan heb ik dit.
[2:32:35] Is stuk.
[2:32:36] Ook gehad vroeger ook nog naar wat. Nou als als rusland hier blokkerende optreden. Ja, wij proberen gewoon die dat dat de te komen om die te kunnen
[2:32:50] verlengen.
[2:32:53] Hij vroeg mij dat alle vragen op dit onderwerp
[2:32:57] gedaan.
[2:32:58] Dan gaan we naar de heer kuzu brekelmans.
[2:33:01] Voorzitter,
[2:33:03] de minister geeft aan dat
[2:33:05] de heer smith heeft ingegrepen binnen zijn mandaat, maar dat is precies datgene wat hier betwijfelt wordt want hij ontleent zijn mandaat aan de zogenaamde bron bowers en dat is hetgene wat uitsluitend als laatste redmiddel gebruikt mag worden tegen onherstelbare onwettige handelingen. Dus dus dit zou dus betekenen dat er sprake zou zijn van onherstelbare onwettige handelingen, waardoor hij zijn mandaat gebruikt en daar gaat precies de discussie over dat mandaat heeft hij helemaal niet. En dit is koren op de molen van extremistisch nationalistische krachten, waardoor er ontwrichting plaatsvindt in bosnië herzegovina op dit moment dus persoon van de minister echt willen weten. En als dat op dit moment niet kan kan hij daar best later schriftelijk op terug komen. Maar dit is echt een kruitvat op dit moment waardoor laten we laten we dat laat dat alsjeblieft niet gebeuren dat dit dit kan gewoon leiden tot een geweldsescalatie.
[2:34:01] Volg mij volg mij zijn twee dingen. Het is de de is de vraag over het mandaat. Dat is een juridische vraag. Daar zou ik sta willen houden wat ik net gezegd heb. Je hebt daarnaast u de vraag over.
[2:34:12] Dit is een zeer vergaande stap. Dat is eigenlijk wat kuzu ook zegt in in een politiek hele ingewikkelde situatie.
[2:34:22] En wat je in ieder geval wil voorkomen is verder etnische. Hoe zeg je dat. Advisering van het van het conflict. Dat is wat je wilt voorkomen
[2:34:32] van het politieke systeem. Dat hebben wij ook precies zo onder woorden gebracht dat dat je daar heel goed die balans moet wegen.
[2:34:43] Laten we het als volgt doen dat als er nieuwe informatie overkomt dan neem ik dat ook weer mee in het verslag of op een op een op een ander moment, maar volg mij eens is, is dit zijn dit de
[2:34:55] de contouren. Zoals ik zie hier kan schetsen.
[2:35:00] Kom,
[2:35:02] Je hebt toch een vervolgvraag erop. Want
[2:35:05] kijk ik geloof best dat het binnen het formele mandaat past alleen op de dag van de verkiezingen de verkiezingswetten zodanig aanpassen dat dat ook impact heeft op de resultaten en vervolgens ook wat dat dan voor politieke consequenties heeft. Dat is op zijn minst opmerkelijk.
[2:35:21] Dik te noemen.
[2:35:23] Nou, zullen daar misschien bepaalde overwegingen hebben gespeeld waar ik geen zicht op hebben. Dus ik sta ervoor open om die te horen en daar dan vervolgens een oordeel over hem. Maar als ik puur naar de feiten kijkt dan snap ik dat daar heel veel kritiek op is en zou ik geneigd zijn daar zeer kritisch te zijn. En toch een vraag via hoe en op welk moment brengt nederland die dan over want ik ben wel met de heer kuzu is het een potentieel kruidvat en als dit de manier is waarop de hoofdvertegenwoordiger gaat opereren. Dan maak me heel veel zorgen over de democratie en het vervolg op de verkiezingen in bosnië herzegovina. Dus ik zou toch wel iets meer een standpunt van de minister horen en als dat niet. Nu kan heb ik daar begrip voor. Maar wanneer dan wel.
[2:36:03] De minister en voorzitter. Ik kan er nog wel iets over zeggen en ik snap ook echt ongemak. Ook bij wat hier brekelmans zegt kijk voor de goede orde. Er is een veel langer proces is er daar gaande geweest. Zijnde is heel lang onderhandeld.
[2:36:16] Er is ook door de hoge vertegenwoordiger is aangekondigd is eerder deze is deze ingreep is aangekomen.
[2:36:25] Dat neemt niet weg dat ik gewoon
[2:36:28] erken dat wat de heer kuzu. En nu brekelmans zeggen dat dat
[2:36:33] het is heel makkelijk om dat mis te verstaan en het is ook nogal wat. Dus het is ook wel echt een.
[2:36:41] Het is een. Het is een paardenmiddel en wij hebben ook onze zorgen over geuit richting de hoge vertegenwoordiger dat de impact daarvan is enorm
[2:36:52] en realiseer je je wat dat betekent en en hoe dat misschien ook weer de marges beïnvloed. Om uiteindelijk tot
[2:37:00] tot een compromis te komen, waarbij overigens dus je moet meewegen als de andere kant dat er dus eindeloze onderhandeld zonder zonden zichtbaar resultaat. Wat wij zullen doen is daar. Hij is daar gewoon aandacht voor blijven vragen. Het is te laat we dat ook gewoon herkennen met elkaar een hele hele ingewikkelde context waarin de geopereerd moet worden.
[2:37:23] Laten we als volgt doen want volg mij. Dit is dus denk het antwoord in het hier en nu als er nog nieuwe ontwikkelingen zijn dan probeer ik naar de kamer en nederland daar ook weer standpunten over inneemt, dan zal ik daar ook de kamer overblijven informeren.
[2:37:34] Dank aanvullend van de.
[2:37:37] Mag ik in lijn hier in mee. Dan vragen aan de minister. Wat hij vindt van de uitspraken van mevrouw vonden lijden, zoals ik die gisteravond zagen om bosnië herzegovina kandidaat lid van de e u te maken, gezien de interne verdeeldheid in het land de minister terecht aanstuurt. Wij zijn er eerder op bezoek geweest. Dan hebben we dat ook ervaren hoe combineer trudy.
[2:38:00] De uitspraak stand,
[2:38:03] En dat was de vraag waarvan ik dacht dat hier brekelmans bij die gesteld had. Maar die erbij gefantaseerd had.
[2:38:11] Daar wil ik echt even de uitspraak bestuderen en dan gaan we dat ook netjes richting de kamer communiceren. Maar dat vindt niet dat ik
[2:38:20] zaken die raken of aan schengen of aan eu uitbreiding dat dat op het moment dat er een mededeling komt van de commissie. Ik heb daar ergens tussen twaalf tussen middernacht en
[2:38:33] het moment dat de wekker ging heb ik daar kennis van genomen, maar ook niet meer dan dat ze nog even
[2:38:38] op een op een op een oproep nog net wat gestructureerder en geïnformeerde manier moet ik dat van antwoord voorzien.
[2:38:46] Voor zover je dat gewoon meenemen. Edith, dat de volg mij zijn er nog meer dingen zijn er genoemd ging over meer landen zijn. Er
[2:38:57] zijn opmerkingen gemaakt. Daar komen gewoon met een kabinetsstandpunt.
[2:39:03] De laatste staartje zitten.
[2:39:05] Dat.
[2:39:08] Uw vraagstelling merk ik dat u er ook uitziet
[2:39:14] die brekelmans die die zelf nog een intelligente vraag het je partner concurrent rivaal. Maar waar ligt de nadruk op verleidelijk om te zeggen op alledrie. Dat staat hier ook en laten we eerlijk zijn. We kunnen niet een van die aspecten negeren.
[2:39:54] Tegelijkertijd moet je die dialoog tuurlijk wel blijven zoeken. Moet je in zijn algemeenheid dat steve brinkmans. Volg me maar eens. Je moet op tekorten, maar ook op de lange termijn zal je realistisch moeten zijn, niet alleen
[2:40:08] over wat er daadwerkelijk aan de hand is daar echt bijgeleerd. De afgelopen tien jaar,
[2:40:14] maar ook in wat dan vervolgens het het handelingsperspectief is
[2:40:20] en dit die voorspelling durf durf ik wel aan de om ons heeft ook vaker dingen in die richting gezegd dit dit gaat nog heel lang bij ons blijven
[2:40:29] en raakt ook aan de fundamentele discussie die we binnenkort met elkaar hernemen over
[2:40:33] afhankelijkheid, strategische onafhankelijkheid.
[2:40:41] De ambtenaar hier breken we ons ook naar wat naar wat de verenigde staten recent gedaan hebben. Dat is in z n vrij complexe exportcontrole beleidswijziging. Wij zijn op dit moment ernaar aan het kijken ook naar de uberhaupt de impact op nederlandse bedrijven heeft
[2:41:00] direct indirect.
[2:41:05] Daar wil ik echt even helder inzicht hebben in alle consequenties ook met de huur nemen
[2:41:10] om gevoel te hebben voor de consequenties en wat de positie van de europese unie is werkelijk. Daar komen we zeker op
[2:41:15] treurig.
[2:41:17] Dan voelt hij brekelmans. Hoe de aansporing van de chinees voor mijn van van ivan van de chinese minister van buitenlandse zaken. Hoe ik die lees, maar ook andere hebben
[2:41:30] ook vanuit de chinese regering hebben dit soort opmerkingen gemaakt.
[2:41:36] Ik onderstreep dat nucleair. Wij hadden allemaal graag gezien als juist
[2:41:41] spelers van dit formaat zich veel explicieter
[2:41:43] hadden uitgesproken
[2:41:45] tegen de oorlog.
[2:41:47] Maar als je er met je er realistisch positief naar kijkt, lijkt er in ieder geval een kentering te zijn dat men
[2:41:54] en zich verzet tegen verdere escalatie en wij ondersteunen dat
[2:41:59] van dijk en ik realiseer me dat dit over het eerste blok wordt forstman krijg zo meteen de vraag waarom ik het niet beantwoord hebt
[2:42:05] van dijk voeg daar ook nog naar onthouden van china. Volgens mij heb ik dat
[2:42:09] heb ik daar eerder aangegeven dat onze inspanningen vanzelfsprekend opgericht zijn, maar dat je ook realistisch moet zijn of dana fundamentele koerswijziging op korte termijn
[2:42:20] te verwachten is dat vrees ik eerlijk gezegd niet vroeg. De vvd nog naar de e asean top die past binnen de europese en nederlandse ambitie om de samenwerking met strategische partners juist alleen maar meer vorm te geven. Een heleboel landen in die zich ook zorgen maken over destabiliseren, d stabiliteit of instabiliteit, moet ik zeggen
[2:42:41] in de pacific.
[2:42:44] Veel van die landen staan ook voor dat multilaterale systeem staan voor de internationale rechtsorde. Ik heb zelf recent ook asean ambassadeurs geweest,
[2:42:53] maar we gaan met de e. U proberen daar meer werk van te maken en onze inzet
[2:42:58] is opgericht om de samenwerking met deze landen verder te versterken.
[2:43:05] Voorstellen dat ik een heel eind.
[2:43:08] Dan heeft u een vraag van de heer aan mijn hout en daarna brekelmans aan de gang.
[2:43:15] Moet ik terugkomen op het punt van van china en amerika waar amerika nu actuele doen is en amerika niet doen. Jij bent hebben ze drie jaar geleden al ingezette. Hoe we er over het ingrijpen in de technologie waar ook nederlandse bedrijven bij betrokken zijn en we zijn nu twee, drieënveertig. En nu worden de duimschroeven nog verder aangedraaid vanuit amerika richting china en nederland maar steunt de minister in europa zal echt positie moeten kiezen en we zullen ook complexe gesprek met amerikanen aan moeten gaan. Maar uiteindelijk zullen we toch ook zoals amerika nu instelling neemt europa instelling moeten nemen en de vraag aan de minister is hoe ziet de minister dit in in de tijd op ons afkomen dan toch echt de europese unie tot m n positie gaat innemen werken.
[2:44:03] Hij wordt een groot en ook zeer complex onderwerp dat op verschillende manieren ook in verschillende commissies bij de hand raakt, is het k. Het raakt buitenlandse handel, maar ook vaak over halfgeleiders heeft het raakt deze commissie.
[2:44:16] Er zitten
[2:44:18] evidente link zit erin met china, maar het thema van strategische onafhankelijkheid is nog veel groter. Dan heb je daarbinnen nog weer eens de hele specifieke nederlandse positie ten aanzien van halfgeleiders in
[2:44:30] de driehoek of vierhoek met de verenigde staten, taiwan en zuid korea speelt ook een rol in en dat maakt het hele japan speelt een rol. Dat maakt het hele samenspel buitengewoon complex.
[2:44:46] Wat ik er qua proces even aan zou willen toevoegen. Dus volg mij voor dit moment ook kijken naar de klok. Het meest verstandig is dat we op relatief korte termijn spreken komen over strategische afhankelijkheden te spreken, komen over china er ook nog een vertrouwelijke briefing georganiseerd wordt en volg mij moeten we dat langs die lijn doen en moet nog een keer met elkaar nadenken. Maar dat vind ik lastig omdat daar zelf een oplossing hiervoor uit mijn mouw schudden. Dit raakt zo breed aan kabinetsbeleid en het raakt ook aan zoveel commissies dat we ook nog eens moeten nadenken over hoe we dat debat tussen kamer en kabinet de kamer en het kabinet op een goede manier vormgeven. Dat heb ik alleen hier gewoon geen oplossing voor meer concentreren.
[2:45:30] Ja. Dank daarvoor. Die die stap nou toch naar europa toe, want dit dit kunnen wij als nederland bekokstoven alleen naar die sessies doen in de proces, zoals de minister aangeeft. De belangrijkste wordt uiteindelijk de positionering van europa in deze.
[2:45:49] En ook delige zwaluwstaart met amerika is mijn vermoeden. Ik ben het mee eens. Wij zijn over een van de
[2:45:57] koplopers hierin ook vanwege die halfgeleiders discussie gegeven onze gegeven onze hele open economie die maakt dat wij meer over tegen afhankelijkheden nog meer moeten nadenken dan dan sommige anderen en wij zijn in dat denken in die in die drie pilaren zijn wij ook
[2:46:15] verder dan sommige andere landen. Dus ik ben het er zeer mee eens.
[2:46:20] Ik zou me moeten niet het hem doen en het andere. Laten we moeten ook de europese discussie voortzetten.
[2:46:27] Laten we dat dan ook meenemen in het breder debat. Als het mag. Er komt binnenkort een kamerbrief over de strategische afhankelijkheden.
[2:46:33] Die breken.
[2:46:36] Ik begrijp dat mensen niet meteen kan reflecteren op de amerikaanse sancties, maar dat misschien dat dat ofwel voor de begrotingsplannen of china debat even welk eerst dat hij ons zowel schriftelijk daar vooraf over kan informeren. Dan kunnen we daar verder over spreken. Lastig is. We hebben nu die strategisch discussie binnen de e u over china en die volg niet helemaal onze tijdslijn hier in de kamer. Wat betreft dus vandaar dat ik toch analisten zou willen vragen.
[2:47:04] Ik weet dat hij geen uitspraken doen over die drie trappen en welke nederland nou zwaarder vindt dan de ander. Wat dan weet ik welk diplomatiek antwoord dat ik ga krijgen. Maar is hij het wel met me eens dat de grote opgave voor de e u lichte. Hoe geven we die rivaliteit voor en want op het
[2:47:20] samenwerken als partner. Dat is denk ik overzichtelijker dan dan hoe wij ons
[2:47:26] beschermen en weren tegen de rivaliteit en dat dat ook de inzet zal zijn van nederlands indië strategisch scusi dat daar het grote werk te doen is en dat daar ook de meeste urgentie ligt omdat met alle instrumenten die we hebben, maar ook die we nog niet hebben omdat verder vorm te geven.
[2:47:40] De minister.
[2:47:42] Wat je moet erkennen. En daar zit denk ik ook dr.
[2:47:46] Daar zit denk ook de ligt ook het antwoord en het en het leunde naar de heer brekelmans in besloten is dat als je de film terugdraait ging het vijftien à twintig jaar geleden ging het in de dialoog eigenlijk uitsluitend over handel, amerika die daarover wel wat in voorop. Maar het is echt een hele andere wereld was het tien, vijftien jaar geleden als het ging over de relatie tussen de europese unie, maar ook nederland specifiek en china
[2:48:12] en je zou kunnen zeggen dat ie die pilaar dus relatief goed ontwikkeld is. Dat is dat dat deden we namelijk al dus in die zin ben ik het ermee eens dat wat je niet deed en wat neus dat je dat hebt toe te voegen.
[2:48:24] Ik zie de glimlach op het gezicht van die brekelmans is
[2:48:27] kan zich verenigen met dit antwoord voor de laatste paar dingen.
[2:48:36] Er was nog een vraag. Ik weet niet meer van wie over katar. Daar zou ik willen zeggen dat het kabinet daar volgende week vermoedelijk volgende week anders. De week daarna
[2:48:49] geïnformeerd wordt over het standpunt van het kabinet. Dat vraagt nog kabinetsberaad zeker deze vrijdag mogelijk later.
[2:48:55] Doorgaat. Er is nog een vraag over china van heer sjoerdsma.
[2:48:58] Voorzitter, nog een vraag over china en dat gaat over dat berucht badge letselrapport. Dat zou worden geagendeerd en de vn, mensenrechtenraad, maar niet werd geagendeerd om daar werd weggestemd dankzij china en een heel stel ongemakkelijke bondgenoten en mijn vraag aan dit kabinet is is of het mogelijk is om dat rapport te agenderen voor debat in de algemene vergadering
[2:49:26] en of het kabinet zich daarvoor zou willen inzetten.
[2:49:28] De minister.
[2:49:29] Voor de zou ik echt naar moeten kijken. Wij waren er voor de positie van nederland is duidelijk de positie van nederland
[2:49:38] en bondgenoten uit de de uitkomst was het was op het nippertje maar zal de stemming gezien hebben. Het was op het nippertje. Maar uiteindelijk, zoals bij elke uitslag. Het het resultaat telt en was hier niet zoals wij dat,
[2:49:54] zoals wij gestemd hebben, zoals wij dat graag zouden hebben, hebben gezien. Ik moet dat even nemen want dat dat vraagt vermoedelijk ook consultatie van van landen die juist wel met ons hebben opgetrokken. Ik ga dat doen. Ik zal die die confrontatie die die zal ik doen en dan moet ik daar op enig moment terugkomen. Ook dat is niet iets wat in een paar dagen geregeld is over.
[2:50:14] Maakt het laatste stukje.
[2:50:17] Voorzitter, ik heb je een bredere vraagt. Je zou kunnen zeggen dat hij eigenlijk van van die dat die eigenlijk ook ging over het allereerste deelname oekraïne terecht. Zij blijft achter die derde landen aangaan en landen die specifiek over uitstekend gesprek met mijn zuid afrikaanse collega gehad
[2:50:39] en ook anderen om hen te enthousiasmeren en zich te verenigen achter de
[2:50:46] achter de noemer van van soevereiniteit en het vn handvest zeer mee eens
[2:50:52] en dat zullen we blijven doen overigens dat er een langjarig traject wat
[2:50:59] veel inspanningen gaat vragen. Ook kijken naar de belangen in die landen gaat vragen want het is echt meer dan dat komen vertellen hoe wij daar tegenaan kijken. Langjarige inspanning van nederland en bondgenoten
[2:51:09] voor ze. Met die vrome woorden zou ik deze eerste termijn van mijn kant willen afsluiten.
[2:51:14] Hartstikke goed.
[2:51:15] Dan zijn eventuele vragen twee termijnen voordat ze een tweede termijn gaan beginnen van de kamer bij u in herinnering dat er geen vooraankondiging is geweest voor een twee minuten debat. Deze week omdat de raad op maandag plaatsvindt. Dat betekent dat wij hier met elkaar van gedachten wisselen zaken meegeven aan de minister en daar heeft hij op gereageerd en eerste termijn hou daar rekening mee met uw tweede termijn de vragen die u stelt de eerste de eerste spreker in tweede termijn de eppink.
[2:51:42] Voorzitter, ik wilde toch nog vragen of we een twee minuten debat kunnen houden. Maar na de zitting van de van het
[2:51:51] en dat gaat met name.
[2:51:53] Wordt aangekondigd voor de wordt toegevoegd aan agenda komende dinsdag wordt in de gaten gehouden.
[2:52:02] De heer kuzu. Voorzitter, procedureel kan het inderdaad, maar aangezien dat apparaat aanstaande maandag plaatsvindt, ben ik ook wel benieuwd
[2:52:10] wat de heer eppink dan aan kameruitspraak wil vragen.
[2:52:15] Kunt u voorzitter.
[2:52:20] Dat gaat over het conflict armenië azerbeidzjan.
[2:52:25] Maar voor komende maandag.
[2:52:27] Voorzitter,
[2:52:29] ik luistert wel even na van wat is dan precies de uitspraak die eppink wil doen is misschien kan de minister zeggen daar ben ik het mee eens. Dan hebben we er twee
[2:52:37] debat niet nodig.
[2:52:39] De eppink? Wat is de motie?
[2:52:41] Ik wil een motie indienen over de situatie conflicten armenië azerbeidzjan en daar een camera uitspraken over hebben.
[2:52:52] Dan ga ik het proberen wat scherper te krijgen. We hebben gesproken over armenië azerbeidzjan. Daar zijn toezeggingen gedaan door deze minister. U wilde een extra uitspraak hebben over armenië azerbeidzjan kunt u specifiek aangeven wat hij wil vragen aan het kabinet. Wellicht kunt u vandaag een toezegging krijgen dan hoeft ze die motie niet indiende, hoeft er geen twee minuten debat en kan het. Sterker nog, komende maandag nog meegaan.
[2:53:13] Mama worden.
[2:53:15] Ik ben een voorstander van dat nederland zich scherper uitspreekt tegen de recente gewelddadigheden van azerbeidzjan en met name de schending van mensenrechten.
[2:53:29] Ik denk dat de minister daar in twee dagen terug kan komen. Dat zou een hoop kunnen schelen weer brinkman stevens.
[2:53:36] Ik dank de minister voor alle beantwoording het rondje rond de wereld en met name ook een aantal toezeggingen die hij heeft gedaan. Allereerst om minder budget voor te pleiten om de sancties richting hoe ze aan te scherpen en op het gelijke niveau te trekken met rusland. Misschien niet exact hetzelfde, maar niet voor welk oostwaard hetzelfde niveau
[2:53:57] ook dank voor zijn inzet ten aanzien van iran. Om nogmaals ervoor te pleiten dat het omzeilen van sancties wordt tegengegaan en dat daar extra kritisch naar wordt gekeken
[2:54:07] en hetzelfde om ook te kijken naar die sanctiepakket. Dat is aangekondigd door de e u de actiepakket richting rusland.
[2:54:16] Wat betekent dat nou voor derden die die helpen om de sancties te omzeilen en mijn collega zei er wat over me om toch met die vragen iets scherp te stellen want daar komt ze nog op terug.
[2:54:27] Kijk mij gaat het niet alleen om bedrijven die helpen om handelsstromen tussen de e u en rusland te omzeilen, maar ook gewoon derde partijen chinees india, turkije maakt me niet uit waar vandaan. Maar die goederen leveren die rechtstreeks aan het russische leger worden of die door het russische leger kunnen worden ingezet. Bijvoorbeeld micro chips of hij daar nu ook de instrumenten in handen hebben om als europa de keuze kunnen maken om ook die gericht bedrijven sancties op te leggen.
[2:54:59] Dat zou daar zou ik graag meer informatie over willen in die in die brief en tot slot ook de toezegging als het gaat om de sancties van de vs richting china om ons daar op voor te informeren over het eerstvolgende.
[2:55:12] Wat vrouwen hebben
[2:55:14] dankuwel. De heer van der staaij behoefte aan een tweede termijn.
[2:55:17] Jouw fors tekort nog danken aan de minister voor de beantwoording in punten ook nog in het verslag terug zal komen.
[2:55:25] Ik sluit me aan bij de vraag van pink over armenië azerbeidzjan en wellicht is inderdaad als we eruit komen nu geen twee minuten debat nodig en tot slot over china
[2:55:36] vraag het nog aan de minister. Welke mogelijkheden ziet om ook in europees verband verder door te spreken over wat nou op mensenrechtengebied echt daadwerkelijk effectief is. Want je ziet eigenlijk dat er heel veel soms plichtmatig. Het zal best gemeenten zijn al verklaringen worden afgegeven, maar dat het heel lastig is om daadwerkelijk effect van te zien op bepaalde terreinen zie het juist achteruit gaan ze me ook nog in deze periode. Dus daarom die vraagt naar de effectiviteit van onze inzet hoor ik graag door reflectie van de minister.
[2:56:05] Dankuwel dingen jasper van dijk.
[2:56:08] Voorzitter. Dank voor de antwoordde. Ik hoor graag zet is en wat de europese unie precies gaat doen richting iran druk is hoog vanuit de kamer
[2:56:19] dus graag zo snel mogelijk bericht als het gaat om oekraine. Dan gaan we dus ook sancties, nieuwe sancties in werking en ik heb nog een feitelijke vragen. Klopt het dat de sancties ten aanzien van rusland
[2:56:34] ook gaan gelden voor de regio sapoli, tja en gerson
[2:56:40] die zogenaamd geannexeerd zouden zijn door rusland. Ik heb dat ergens gelezen. Maar hoe bekijkt u dat politiek. Want die regio s die zijn niet te accepteren wij natuurlijk helemaal niet dat rusland die annexeert. Dus ga gewoon.
[2:56:55] De toelichting, daarop.
[2:56:57] En tot slot katar, voorzitter, dat zou heel mooi zijn als hij morgen eindelijk na anderhalf jaar horen wat het standpunt van het kabinet is inzake de sp motie om geen officiële afvaardiging naar het wk in qatar te sturen. Hopelijk luistert u naar de mening van de kamer die duidelijk was en volgens mij kan de regering doet gewoon uitvoeren.
[2:57:19] Dankuwel. De heer sjoerdsma.
[2:57:22] Dank u, voorzitter en dank aan de minister voor zijn beantwoording in de eerste termijn zeker ook daar waar het gaat om de toezeggingen om dat snel te kijken op welke wijze.
[2:57:33] En structurele en voorspelbaarder,
[2:57:36] morele steun, voor wapen, aanschaffen.
[2:57:38] Voor oekraine zouden kunnen regelen.
[2:57:41] Ik hoop ook dat we diezelfde duidelijkheid snel kunnen krijgen. Daar waar het gaat om gerechtigheid.
[2:57:46] Ik snap goed dat we daar voor eenheid strijden. Maar er zijn nog wel wat verschillende verschillende
[2:57:52] laat ik maar zeggen. Belangen als het gaat om de misdaad van agressie. Wij hebben daar natuurlijk wat andere geschiedenis meer dan sommige van onze bondgenoten. Maar het is van het grootste belang dat deze misdaad ook uiteindelijk
[2:58:04] ze gebruikt wordt om
[2:58:06] poetin en de zijnen voor de rechtbank te krijgen
[2:58:11] ook heel goed dat de minister bereidt is om even te kijken naar wat kunnen de nederlandse telecombedrijven nu doen. Dan hoeft het ook niet met al te gekke gebaren, maar wellicht dat die bedrijven zelf ook denken. Hey misschien een moment om een gebaar te maken naar sommige van onze klanten. Gelet op de situatie. Dus het kan ook als het allemaal heel ingewikkeld is gewoon een vriendelijk verzoek zijn waar wel of niet op wordt gereageerd. Door dit bedrijf is het uiteindelijk aan henzelf en met betrekking tot china en het budget rapport en de awvn inderdaad. Ik snap dat misschien niet binnen enkele dagen kan. Maar het zal wel interessant zijn om een beetje te weten of dat kan of het überhaupt mogelijk is om dat rapport naar de awvn te tillen als het in de vn, mensenrechtenraad is gesneuveld.
[2:58:50] Als dat kan dan zou ik er voorstander van zijn dat wij daar achteraan gaan want anders dan blijkt dat rapport niet meer verstoppen. Het is gewoon eigenlijk door de wereldgemeenschap met met zeer weinig woorden van tafel gegooid en genegeerd en ik denk dat dat gelet op de feiten die daar staan en de zware beschuldigingen die daarin vervat zijn zeer ongunstig zou zijn.
[2:59:10] Dankuwel houden.
[2:59:12] We moeten de drank en de minister voor de beantwoording van de vragen voor zijn enorme inzet in deze crisistijd. Want daar speelt heel veel wordt vandaag ook voorbij komen en er zijn geen makkelijke oplossingen die met een statement op los. Daarom ook aanmoediging voor de diplomatie. De top in praag was een heel mooi voorbeeld. Veertig, veertig geleiders van van uit op het europese continent aanwezig waren. Leden van de europese unie, maar ook niet leden om juist daar moeilijkheden, moeilijke conflicten ook de bespreekbaar te maken. Dag steun voor het cda aan de minister. Om dat te blijven doen. Nederland is een klein land, maar een goed buitenland en bokst vaak inderdaad boeven zijn gewicht. We kijken uit naar de brief met de met de met de sancties. China komt nog terug zeer belangrijk voor ons, maar we hopen ook echt dat die graandeal er wel gaat komen want anders zijn we nog veel verder van huis ook aan de randen van europa.
[3:00:09] Dankuwel. De heer c dr.
[3:00:12] De voorzitter wil de minister danken voor zijn beantwoording zijn nog wat vragen stelt over iran en daar sluit ik mij bij aan te aan zijn van armenia heb ik een toe een toezegging. Volgens meiden daar in de brieven wordt nagegaan wat de buren landen bondgenoten hierover gezegd hebben en in hoeverre onze reactie zich daartoe werd houdt. Dus daar ben ik blij mee. Ik heb het misschien
[3:00:38] niet gehoord. Maar ik heb tatum van ethiopië. Een aantal vragen stelt en daar heb ik of geen antwoord of onvoldoende. Als dat zo is, zou er nog wel graag een reactie van de minister willen horen het ook al een conflict is wat een tijd sleept.
[3:00:52] En wij hier ook al een tijd lang aandacht.
[3:00:54] Vraagt het. Maar tot slot. Voorzitter, de minister heeft aangegeven dat er geen indicaties zijn dat met de gasleveranties uit als we bij jon we direct of indirect ook de russische economie of of russische personen daarmee bijvoorbeeld bevoordelen zouden missen wel weer willen vragen om zodra je indicaties zijn het wel richting de kamer te aan te geven, omdat het belangrijk is dat we ook niet via deze weg bijdragen aan het spekken van de russische staatskas.
[3:01:24] Dankuwel laten spreken van de kamerlid kuzu.
[3:01:26] Voorzitter dankuwel uiteraard danken aan de minister voor het beantwoorden van de vragen.
[3:01:31] Ik meen dat hij heeft toegezegd dat hij gaat kijken om financiële hulp te versnellen waar mogelijk waar het gaat om de wederopbouw van oekraïne. Dank daarvoor. De minister geeft aan dat hij ons ook goed heeft verstaanbaar. Het gaat om sancties en aangezien hij ons ik hem goed heb verstaan, wil ik hem ook nog wel meegeven dat canada keihard heeft aangegeven. Tienduizend mensen vanuit het iraanse regime die nooit meer van een leven in canada kunnen komen en dat zou ook wat betekenen. Voorzitter, dus al die kinderen van van die van die moellahs die straks niet meer naar parijs mogen of naar barcelona mogen of mogen studeren aan europese universiteiten. Dan raak je ze precies waar je ze wilt hebben. Voorzitter, ik zou de minister daarom ook willen oproepen om daar echt werk van te maken. Ik zou ook willen oproepen om werk te maken van het persoonlijk ontbieden van de iraanse ambassadeur hier in nederland. Want dat legt gewicht in de schaal en ik heb de minister daar ook over gehoord.
[3:02:26] Voorzitter, laatste punt bosnië. Daarover heeft de minister toegezegd dat wanneer nederland een standpunt inneemt. En als zich ontwikkelingen voordoen de kamer zo snel mogelijk geïnformeerd gaat worden. Maar daarover wil ik wel zeggen. Voorzitter, ik ben blij met de toezegging, maar het klinkt ook als een zoethoudertje. Want het is ingewikkeld. Het is complex. We weten het natuurlijk allemaal. Er is ook al in april voorgesorteerd door advies te vragen. Dan heb ik allemaal ook wel gezien maar ik zou toch echt het ministerie van buitenlandse zaken, evenals de permanente vertegenwoordiging in brussel willen oproepen om echt naar deze zaak te kijken want ik meen je echt voorzitter en dat zeg ik niet gauw vermaak hier echt missen. Dus ik zou willen vragen aan de minister om daar goed naar te kijken. Dankuwel.
[3:03:11] Dankuwel. Ik keek van rechterzijde direct beantwoording.
[3:03:14] Dan gaat missen.
[3:03:17] Dank voor de leden die vooral nog eens onderstreept hoeveel toezeggingen hebben gedaan in termijnen die allerlei toezeggingen nog eens
[3:03:27] fijntjes voor het voetlicht hebben gebracht. Wat ik wat ik begrijp en uiteraard waardeer ik ga niet elke toezegging.
[3:03:34] Opnieuw zijn er veertien. Voorzitter, doe ik straks wel.
[3:03:39] Dus volgens mij komt dat goed aan aan de brekelmans. Sorry, ik begin met met die ik begin met de eppink en ik zou als volgt doen wat dan ook
[3:03:51] mij ga ik dan iets zeggen wat hier ook breedte op op steun kan rekenen en licht sterk in het verlengde van de toezegging die ik net deed wat verstandig is is dat we als nederland en als u juist nu
[3:04:07] in een situatie lijken te komen waarbij partijen aan tafel kunnen brengen en houden voor vredige oplossingen voor voor vredesonderhandelingen en dus tot een oplossing kunnen komen, is het volgens mij verstandig omdat ze werk te laten doen.
[3:04:21] Dus in algemene zin. Wie is er nou begonnen. Wie heeft nou wat gedaan is een type veroordeling. Wat volgens mij niet helpt we die u echt geloofde u echt die die bemiddeling school laten pakken. Dat is eng
[3:04:33] twee. We gaan absoluut daar waar dat barbaar helder is hoe de kaarten liggen gaan we altijd doen, zoals nederland veroordelen schendingen van mensenrechten en veroordelen we schendingen van het oorlogsrecht en terecht worden voor specifieke casuïstiek hier ook aandacht aan gevraagd en zullen dat blijven monitoren. Het is niet voor niks dat we daarom ook
[3:04:54] tegen de ambassadeur hebben gezegd dit hier moet een onafhankelijk onderzoek komen. Wij willen dat die uitkomsten openbaar zijn. En dan zullen wij daar ook wat van vinden. Daar heb ik aan toegevoegd. Maar dat en dat herhaal ik dan nog expliciete ook in de richting van die eppink volg mij. Ze is nog een laatste stuk huiswerk en dat is met met onze bondgenoten die hiervoor in de beleving van een aantal leden in de kamer een stap. Verder zijn gegaan, daar
[3:05:20] ons met hen verstaan en begrijpen wat heeft gemaakt dat zij op basis onder andere van dat verschrikkelijke filmpje
[3:05:27] of misschien andere ander materiaal een stap verder lijkt het zijn gaan we tot een veroordeling zijn gekomen. Dat wil ik graag goed begrijpen. Ik wil het ook kunnen wegen. Want bij zo n zware beschuldiging
[3:05:37] ligt de bewijslast voor voor een land als nederland hoog. Volg me als ik dat doe dan dan leun. Ik ook zoveel mee in met met die eppink dat ie dat die twee minuten vrije tijd.
[3:05:49] Verdient.
[3:05:51] Voorzitter lijken een positieve. Laat ik het positief aanvliegen, zoals me dat ze zegt in den haag. Ik ben ik ben blij dat dat de minister bereidt is om alle gewelddadigheden te veroordelen. Laten we even in het midden waar nou precies vandaan komt. Maar dat er dan specifiek wordt gekeken naar schending van mensenrechten en schending van het oorlogsrecht, want het executeren van krijgsgevangenen valt wel industrie in het schenden van oorlogsrecht. En als daar specifiek naar gekeken wordt. En verder onderzocht. Dan ben ik er blij mee en dan geef ik graag de minister twee minuten terug.
[3:06:28] De minister.
[3:06:29] Voor ze danken. Dank ook voor de voor de flexibiliteit van dat
[3:06:34] het is volg mij nog weinig mensen aan deze tafel die zich zodanig vervelen dat ze
[3:06:40] zoek zijn naar werkverschaffing.
[3:06:44] Vorige week was bij die brekelmans die ik met wie ik het eens ben ten aanzien van de opmerkingen die hij ook in tweede termijn heeft gemaakt.
[3:06:54] De toezeggingen aan aan zijn adres en hij maakte maakte alsnog de nederlandse suggestie om daar ook enige snelheid buiten bedacht. Dat zullen we doen. Ik zal ik zal kijken of dat
[3:07:05] of we er al boter bij de vis kunnen geven. In ieder geval voorafgaande, maar dit ging specifiek over zijn zijn vragen over china ging ook specifiek
[3:07:14] specifiek gelinkt aan die kamerbrief op dat debat. Dat ga ik proberen te combineren. Als het niet lukt, dan maken we dat expliciet in de brief.
[3:07:22] Voorzitter van der staaij die die ook maar die trok een heel nieuw register open want zij kunnen niet even reflecteren op de effectiviteit van überhaupt het mensenrechtenbeleid en het ging dan specifiek over china.
[3:07:37] Ik ben daar
[3:07:39] uberhaupt graag voor thuis. Het begin met de erkenning en dat zal volgens hem kennende denk ook wel met me eens zijn dat
[3:07:47] dat de maakbaarheid van wat wij allemaal willen
[3:07:53] elders in de wereld uberhaupt beperkt is. Dus ik ben er vast van overtuigd dat landen er goed aan doen om die mensenrechten heel heel hoog in het vaandel te hebben dat dat ook betekent dat wij als nederlanders om onze ons dat het elke keer weer in onze diplomatieke contacten daar ook een dikke streep onder zetten.
[3:08:11] Maar als je terug kijkt niet alleen naar de afgelopen jaren en dit specifieke voorbeeld maar gewoon naar de afgelopen decennia is
[3:08:20] dan dan doen staat er toch ook in belangrijke mate wat hen zelf ingeeft en trekken zich af en toe wel degelijk wat aan van de buitenwereld, maar ook ook lang niet altijd
[3:08:31] enige terughoudendheid niet in het proberen maar wel in in het optimisme hoe je daarmee de wereld veranderd is denk ik is op zijn plaats,
[3:08:43] maar ook dat is een debat om te nemen.
[3:08:49] Voorzitter, dan de richting. De heer van dijk had een aanmoediging en daar had ik voor smaak qua proces al wat over gezegd. Dat ging over een motie van
[3:08:57] al anderhalf jaar geleden zijn. Maar daar vroeg je niet verder na de commentaar voor mij op. Hij valt wel nog een vraag over de sancties. Ik kan me dat niet voorstellen dat ook gecheckt en dat dat gaat u over rusland. En daar mag niet gaan over oekraïens grondgebied.
[3:09:16] Dat roept wel een vraag op.
[3:09:19] Die één ding. Ik ga het even checken net ingeblazen. Ga ik doen. Kijk dan een één ding in ieder geval
[3:09:26] heel expliciet maken
[3:09:28] wat wij natuurlijk wel willen zijn russische elementen raken op grondgebied waar ze niet horen te zijn. Wat we niet willen. En dan zal de e u op ook op geen enkele manier beogen is ter discussie stellen van wie dit grondgebied is. Grondgebied is namelijk van oekraine.
[3:09:45] Maar die twee dingen zeker weten ga ik dit even aannemen dat we dat op de juiste manier doen ook komende maandag.
[3:09:54] Dus misschien nog wat nieuw voor dit moment op deze manier mogen doen.
[3:09:58] Wilt u de microfoon gebruik is? Voor het verslag?
[3:10:01] Sorry, voorzitter, als het een concrete toezeggingen is dat we dit nog van de minister horen op welke manier deze gebieden wel of niet gesanctioneerd worden.
[3:10:09] Dat akkoord,
[3:10:10] Dat doe ik en dat neem ik dan mee in het in het verslag.
[3:10:14] Uitstekend,
[3:10:15] Vervolg.
[3:10:18] Voorzitter, de heer sous, maar die moedigt mij nogmaals aan om procedureel, om procedureel en inhoudelijk te kijken naar het vervolg op de mensenrechtenraad. Dat dat sluit aan bij wat ik net heb toegezegd.
[3:10:34] De heer amar zou ik ook willen danken had volg mij geen nieuwe vragen aan mijn adres dias had gelijk het nog één ding was vergeten en dat ging over
[3:10:44] ethiopië. Daar heeft de europese unie zich consequent neutraal opgesteld heeft steeds een oproep gedaan om het conflict te staken heeft aangedrongen nadrukkelijk aangedrongen om vrij toegang voor hulp op accountability. En wat ik ervan begrijp is dat de speciaal gezant weeber in een interne rapport zich heeft uitgelaten over het belang van voorzichtige communicatie in een delicate situatie. Wij hebben het ook aan de orde gesteld in gesprekken met lidstaten, maar ook in in de eeuw. Dus dat was voor mij het stukje wat ik je nog schuldig was
[3:11:22] en de heer kuzu had volgens mij ook aanmoedigingen in de categorie die een eerste termijn ook had gedaan. Maar dan in beknopte vorm
[3:11:29] en dan ik een cirkel.
[3:11:33] De heer kuzu,
[3:11:34] Hij zou nog in de tweede termijn terugkomen op een eerdere vraag die ik had gesteld had ik niet genoemd in de tweede termijn.
[3:11:40] Van hongarije, precies waar.
[3:11:44] Heb ik ook nog ergens.
[3:11:47] Kijk wat ik daarover kan zeggen is dat wij natuurlijk
[3:11:50] elke keer juist met degene die misschien moeite hebben met onderdelen van het sanctiepakket dat het gesprek mee aangaan
[3:11:59] dat het belang van eenheid wel enorm is en dat is met name die eerste fase is dat heel goed gegaan, maar laten we eerlijk zijn. Er zijn ook een paar kink in de kabel gekomen. Soms zou je kunnen zeggen. Begrijpelijk omdat repercussies bijvoorbeeld op het gebied van energie voor bepaalde landen heel veel forse waren dan bijvoorbeeld voor nederland en dan is het ook makkelijker roepen en tegelijkertijd is niets zijn er landen die die dichter tegen poetin aankruipen dan
[3:12:28] dan je misschien graag zou willen.
[3:12:30] Daar zullen we ons voor specifieke punten. Daar zullen we aandacht blijven vragen. Ook in
[3:12:37] inderdaad maandag. Maar nogmaals voor de eenheid is echt het eerste gebod.
[3:12:46] De heer segers,
[3:12:48] Met jose waarschijnlijk.
[3:12:49] Voor u ten aanzien van ethiopië. Ik ben het niet eens met de minister, maar dat mag. Maar mijn vraag was of of hij speciaal gezant w. W we nog even naar deze uitspraak zou vragen. Ik wilde tot opheldering leidt, want de context van deze vraag is sorry van de context van de tekst waar zichtbaar is dat geplaatst heeft en misschien ook tot nieuwe inzichten leidt bij het.
[3:13:12] Ministerie van biza.
[3:13:14] Voor het antwoord,
[3:13:17] De toezeggingen zijn op dus dan moet ik er ook één terug. Nee, ik zal het. We hebben dit doen dat dat zullen ambtelijk doen we en we zijn er dus over in gesprek. Maar zodat nemen.
[3:13:27] Dankuwel.
[3:13:28] Mijn collegas,
[3:13:28] Dank voor de inbreng in de eerste en tweede termijn dank aan de minister voor de beantwoording in eerste tweede termijn. Ik heb hier een lijst met toezeggingen voor mij liggen. Die ga ik met u doornemen voordat we afsluiten.
[3:13:39] De eerste toezeggen de minister informeerden kamer over naderen contouren van de
[3:13:46] uw militaire assistentie missies zodra daarover meer informatie beschikbaar is. Edwin van der staaij en termijn staat een vraagteken achter wanneer kunnen we dat verwacht. De minister.
[3:13:56] Kort na maandag ga ik kijken of het in het verslag doen of dat het zo uitgebreid wordt dat we het een expliciete aparte brief aan wijden.
[3:14:06] De twee. De minister bespreekt de mogelijkheden om steun aan oekraïne meer voorspelbaar te maken in erbij zetten en koppelt dit vertrouwelijke niet nodig. Terug voor de sjoerdsma termijn.
[3:14:18] Voorzitter, en het is net iets anders dan dit ding dat de minister de kamer wel goed verstaanbaar. Het gaat over de bilaterale steun
[3:14:26] vanuit nederland ten behoeve van ofwel een militaire ze mijn aankopen die oekraine doet die wij medefinancier ofwel onze eigen of we onze eigen directe militaire materiële steun.
[3:14:36] Voor voorzitter, volg mij is precies zo en mijn toezegging is dat ik dit eet dat dit in het kabinet hernemen en twee dat
[3:14:44] daar nog inzicht in geven wat we gedaan hebben en wellicht kunnen doen in een vertrouwelijke briefje.
[3:14:52] Het zal een briefing zijn van het ministerie van defensie.
[3:14:54] De brief. De vertrouwelijke brief. Die komt niet eens na zoveel tijd komt dat misschien een meest praktische het snelst.
[3:14:59] Morgen doen we het zo.
[3:15:27] F.
[3:15:28] Van dijk, sjoerdsma
[3:15:30] termijn.
[3:15:33] Ik denk dat dat is niet iets wat we uitgeklaard wordt. Dus daar heb ik wel heb ik echt wel een paar weken voor nodig.
[3:15:40] Heel goed.
[3:15:44] Voor de zes voor het reces. Het is dus niet voor het eerst komende zes voor kerstmis. Ja want dat dat wordt dat wordt echt een lange discussie kandideerde zijn van zaken geven. Ik weet niet of het is opgelost. Maar kom nou terug. Anders kunnen we dat ook. Dat zal ik meenemen in een van de debatten die we ongetwijfeld tegen die tijd hebben.
[3:16:01] Prima derde week december zes in het verslag van de airbus geeft tenminste nadere informatie over het aantal vieze afgegeven voor kortverblijf aan een russische staatsburgers zeven de minister bekijken in hoeverre het mogelijk is om statistieken in kaart te brengen ten aanzien van gevluchte russische minderheden in grenslanden en koppelt dit terug in het verslag van de b zit.
[3:16:22] Ach, de minister informeerden de kamer ten aanzien van de mogelijkheden om telecombedrijf te vragen hun tarieven te verlagen ten behoeve van communicatie in iran.
[3:16:32] Ik vroeg me iets anders. Misschien moet eerst met met zijn
[3:16:36] volgens mij ging het over zowel internet als vaste lijn en verlagen klinkt wel alsof opeens een enorme hap uit uit een piano nemen volgens mij waar het eerst om omging is dat we kijken of we daar kunnen helpen met communicatie mogelijk te maken.
[3:16:54] Prima. Een speciaal tussen een bepaald tijdstip heb ik begrepen
[3:16:58] dankuwel. Dan gaan we naar de volgende hoofdstad in het verslag. De minister informeerden kamer over de opzet en nederlandse bijdrage van de monitoring missie in armenië.
[3:17:07] Wat voor termijn kunnen we die verwachten.
[3:17:17] Dat dat woord niet in het verslag. Dat wordt een brief ergens de komende weken denk ik.
[3:17:22] Het bezoek van wanneer het is weet je ik denk dat de leider van is. Dit is gewoon meneer.
[3:17:27] Jazeker. Afspraak.
[3:17:28] Er is, komt het koude kamer team. De minister zegt toe schriftelijk teruggekomen op vermeende oorlogsmisdaden door azerbeidjan en de positie van buurlanden.
[3:17:37] Klopt.
[3:17:39] De termijn,
[3:17:41] Ik was bang dat u dat zou vragen dat ik daar hebben zeker ook een paar weken voor nodig. Maar daar kom ik zo snel mogelijk terug zal niet in het verslag zijn.
[3:17:48] Dankuwel. De minister zegt toe de kamer te informeren over nieuwe ontwikkelingen ten aanzien van het besluit van de hoge vertegenwoordiger in bosnië herzegovina om de
[3:18:00] werd zo te veranderen en te veranderen in de nederlandse positie erin
[3:18:04] twaalfde minister zegt toe de kamer te informeren over het kabinet standpunt over het advies van de e u om de status van kandidaat
[3:18:13] lidstaat toe te kennen aan bosnië herzegovina van dijk. Dertien. De minister informeert de kamer voor het commissiedebat china over het eu buitenland bedrijf beleid ten aanzien van china, met name als het gaat om de gevolgen van amerikaanse sancties tegen china.
[3:18:30] Veertien de minister komt binnen twee weken terug op het regering op de regeringsafvaardiging voor het wk voetbal in qatar.
[3:18:39] Weet zes weken.
[3:18:42] Even serieus. Binnen.
[3:18:44] Ik dacht ik voor ze. Ik heb gezegd dat ik vermoed dat dat het komende dat dat in de loop van volgende week zal zijn. Dat is mijn vermoeden. En als dat vermoeden niets wordt waargemaakt, worden de week erna.
[3:18:54] Binnen twee weken kan toch ook volgende week zijn.
[3:18:57] Ik heb net teruggeroepen.
[3:18:59] Het zou zomaar kunnen dat het onvermijdelijk is. De minister komt terug op het al dan niet sanctioneren van de door rusland bezetten bezette gebieden in oekraïne in het verslag van de nvz. Dan waren alle toezeggingen al dan niet aangescherpt in het verslag en zo opgenomen door de griffie. Dan dank ik u allen voor uw aanwezigheid. Notuliste voor het voor het werk wat ze leveren de bode voor de verzorging persoonlijke dank voor de voor de honing. Dat zorgt ook weer dat ik deze vergadering kan leiden. En dan sluit ik deze vergadering.