Landbouw, klimaat en voedsel

[0:00:00] Dit commissiedebat en zaken, landbouw, klimaat, voedsel, commissiedebat van de vaste commissie van landbouw, natuur en voedselkwaliteit, en ik eet normaal altijd de mensen op de publieke tribune thuis altijd als eerste van harte welkom. In dit geval doe ik aan de minister, omdat hij ook voor mij dus de eerste kennismaking met de minister

[0:00:19] en ik wens hem heel veel succes en een nieuwe missie en ook hoeder van de boeren en tuinders vissers de dieren. Koning vaderlanden volk heel veel succes ermee

[0:00:29] en ook collega en ook uiteraard de mensen op de publieke tribune. De mensen die thuis kijken en luisteren via het digitale kanaal alle levende staten generaal van harte welkom. Ik stel voor spreektijd van vier minuten per fractie en vier interrupties is vier los interrupties twee in tweeën, zoals u dat wilde maakt niet uit en ik geef graag als eerste het woord aan de groot van d zesenzestig.

[0:00:53] Dankuwel. Voorzitter,

[0:00:56] we hebben het over het landbouwsysteem vandaag en het is al vaker gezegd, maar het landbouwsysteem, zoals we dat nu kennen, heeft geen toekomst. Het is ongeschikt om tien miljard mensen te voeden.

[0:01:06] Het veroorzaakt in nederland. Volgens het pbl schade per jaar van zeven miljard euro.

[0:01:11] Zeventig procent van de bodems in europa is in een slechte staat en het aantal diersoorten is sinds negen, tien, zeventig. Dus dat is nadat ik geboren was met bijna zeventig procent afgenomen.

[0:01:24] Maar het gaat ook over ons voedsel. Het aantal micronutriënten in en broccoli

[0:01:31] is sinds negentien, vijfentachtig met

[0:01:35] drieënzeventig procent afgenomen. Dus er zit

[0:01:38] zat toen drieënzeventig procent meer calcium in een broccoli.

[0:01:42] Dus je moet eigenlijk gewoon steeds meer groenten eten voor dezelfde voedingswaarde. Dat is ook iets wat tot onrust stemt, erkent de minister dat ons huidige landbouwsysteem geen toekomst heeft eenvoudige ja. Nee vragen

[0:01:57] want als je dan kijkt naar de oplossingen die waar het ministerie mee komt dan zie je heel veel toverwoorden geintegreerde gewasbescherming, duurzaam beheer van landbouw, bodems en noem maar op en dan komt er een evaluatie. En dat zegt evaluatie. Ik moet eigenlijk operationaliseren. Je moet het eigenlijk ook gewoon gaan afdwingen.

[0:02:13] Het klimaatakkoord ook zon toverwoord een tover akkoord. Tweeduizend achttien. Wat is er nou gebeurd met al die mooie voornemens één megaton c o twee minder uitstoten uit de veenweidegebieden. Hoe ver staat het daarmee?

[0:02:30] Wat is er gebeurd? Afgezien van een aantal pilots en voor de glastuinbouw stapelen ambitie, op ambitie en subsidie op subsidie, maar daar is de uitstoot weer toegenomen.

[0:02:41] Pa vraag. Voorzitter, wanneer worden voor de drie sectoren landbouw, glastuinbouw en veenweidegebieden eindelijk sub sectorale doelen gesteld. Wanneer volgt de methaan strategie en welke stok heeft de minister achter de hand om de sectoren aan afspraken te houden, bijvoorbeeld aan energiebesparing, verplichting zoals ook bij andere sectoren het geval is,

[0:03:03] want elke keer maar die vertragingen en dan die afspraken

[0:03:06] kan de minister duidelijk maken wat de risico s zijn van vertraging en kan de minister een groot fan van het landbouwakkoord

[0:03:14] akkoord opnoemen dat gesloten is met de landbouwsector waar de sector zich aan heeft gehouden. Ik ben benieuwd,

[0:03:20] voorzitter, kweekvlees en de nationale eigen strategie nog een toverwoord vijftig, vijftig doelstelling,

[0:03:27] vijftig dierlijk, vijftig plantaardig nationale eiwit strategie.

[0:03:33] Ik heb met colega valstar een motie ingediend over het mogelijk maken van proeverij zijn er al vijfjaar mee bezig, maar nog maar zeven met een tweede motie ondersteunt en vorige week kreeg het bedrijfsleven een uitnodiging om over een proef protocol te gaan praten. Nou dat was een soort efsa toelating. Maar dan efsa light met de meest absurde vraag hoe kan dat gebeuren. Graag een reactie van de minister

[0:03:58] dan de supermarkten

[0:03:59] nog zo n klant die

[0:04:02] waar vorige periode alle motie sneller de groot is ingediend om de supermarkten het hele assortiment duurzaam te laten maken. Plus een eerlijke prijs voor de boeren voor uw voorganger ging daarmee aan de slag en de supermarkten zijn een is niet nodig. Dombo en zo dus de vraag aan de minister komt er ook waarschijnlijk terug op uw brief. Maar dat antwoord. Dat hebben we al heel lang gehoord van uw tussen voorganger dus graag toch een richtinggevende uitspraak. Welke werd de minister gaat gebruiken om supermarkten te houden aan de afspraken uit het coalitieakkoord. Want één ding weten we zeker vrijwillig gaan ze het niet doen. Waarom zouden ze dan de inkoop van biologisch eten en schoolmaaltijden.

[0:04:45] Het louis bolk instituut heeft al een fors aantal jaren geleden aangetoond dat biologisch eten gezonder is

[0:04:53] dan hebben we ook het inkoopbeleid van van het rijk. De minister zou daar versterkt opgaan gaan inzetten hebben ook in het coalitieakkoord afgesproken, maar er is ook onlangs een motie van d zesenzestig aangenomen om ook die school maaltijden te gaan bevorderen,

[0:05:11] is tenminste mee eens dat het heel goed zou zijn om dat op een biologische manier te doen.

[0:05:17] Dat was t. Voorzitter.

[0:05:19] Meneer de groot is interruptie van mevrouw van der plas van de boer per keer per week.

[0:05:24] Dankuwel. Vorige week hebben wij hier gezeten met eer remkes die de commissie opriep om niets polariserend zijn woorden doen ertoe herhaalde hij nog. En nu begint de heer de groot

[0:05:39] gelijk in zijn eerste zinnen

[0:05:43] eigenlijk gelijk match te benoemen. Alles wat er fout is en mijn vraag aan erg groot is, kan hij ook iets goeds zeggen over boeren.

[0:05:52] Meneer, de groot.

[0:05:56] Een opmerkelijke uitspraak van een partij die hier in dit huis vaak eenzijdige citeert uit uit onderzoeken met de waarheid niet zon. Loop je niet zo nauw neemt het op de persoon speelt en ook nog onder het mom van woorden doen er een collega de mond probeert te snoeren. Ik vind het best wel kwalijk. Ze legt ook ons vaak woorden in de mond.

[0:06:20] Andere partijen willen de boeren weghelpen

[0:06:22] weg hebben en wat is er nou polariserend. Dat is polariserend. De intenties van andere partijen op deze manier ondergraven.

[0:06:33] Dat is twijfel zaaien. Voorzitter, ik heb een aantal feiten opgenoemd die gewoon papier staan en dat is ook het werk van een politieke partij. Om die feiten hier op tafel te brengen.

[0:06:44] Mevrouw van der plas,

[0:06:46] Ik concludeer dat het antwoord. Nee. Is dat ze heel groot niks goeds kan zeggen over boeren.

[0:06:52] Hij leerde groot zie die verwijt mij persoonlijk dat ik dingen op de persoon speel dat ik mensen woorden in de mond leggen dat ik lieg dat ik twijfel zaaien en maar in de eerste zin zegt hij dat

[0:07:07] dat ik degene ben ik ben dus degene die polariseert en maar dat snap ik niet want

[0:07:14] heren groots die speelt nu zelf als persoon

[0:07:18] hypocrisie is dit als

[0:07:19] mag mijn heer.

[0:07:20] Voorzitter, ik heb het over de bbp en daar is de lijsttrekkers zit hier bij ons aan tafel. En heel opvallend dat er veel collega´s ook aan het schudden met hun hoofd instemmend. Met dat de bbp als partij

[0:07:35] toch vaak heel vaak de andere partijen hier

[0:07:39] intenties toedicht die gewoon onjuist zijn

[0:07:45] en erg polariserend werken want als ik dan voor een zaal boeren staan

[0:07:50] dan wordt dan begint het daarmee. A. U wilt de boeren weg hebben.

[0:07:55] Niets is minder waar. Ik ben politiek ingegaan namens d zesenzestig. Om ervoor te zorgen dat het landbouwsysteem dat nu geen toekomst heeft, waarbij de boeren geen toekomst hebben,

[0:08:05] waarbij de komende tien jaar weer de helft van de boeren zal verdwijnen

[0:08:09] als partijen als boer burgerbeweging hun zin krijgen, verdwijnen de boeren dus juist juist daarom, voorzitter, ben ik de politiek ingegaan. Juist om de boeren een toekomst te bieden. Dus ik laat me ook niet zeggen. Ik laat me die intenties ook niet aanblijven.

[0:08:24] Mevrouw van der plas, is uw voorlaatste interruptie,

[0:08:28] Die gebruik ik toch maar want alles wat hier gezegd wordt dat ik verre van mij.

[0:08:35] Ik wil de hele grote nog wel even één keer de kans geven en ik herhaal mijn eerste vraag is er één ding wat de heer de groot goed kan zeggen over de boeren iets positiefs graag.

[0:08:47] Eén ding. Meneer de groot.

[0:08:52] Voorzitter,

[0:08:53] het gaat hier niet om wat het suggestie, de suggestie van deze vraag achter deze vraag werkelijk verder van mij dat ik iets slecht uberhaupt hebt gezegd over boer. Ik heb helemaal niets gezegd over boeren. Sterker nog, de boeren zitten in een systeem waarbij iedereen aan zijn verdient veevoer verkoper, kunstmest verkoper, de verwerkende industrie.

[0:09:16] De retail, de banken allemaal partijen,

[0:09:20] Maar als je pleit voor het huidige systeem en boer burgerbeweging doet niks anders dan pleiten om het allemaal zo te laten zoals het is

[0:09:28] dat is gaat ten koste van de boer gaan de boeren kapot. Dus ik heb niets gezegd ten nadele van de boer, maar de feitelijke consequenties van alles wat burgerbeweging zegt en doet gaat ten koste van diezelfde boer.

[0:09:41] Dank u wel. Meneer de groot voor u die inbreng als de democraten zesenzestig de joker aan z. De laatste installatie ten opzichte van u.

[0:09:51] Dansers dan ja, ik zou bijna zeggen verspil ik ze maar

[0:09:57] wanneer groots die zegt dat burgerbeweging

[0:10:01] alles wil laten, zoals het is dat is gewoon pertinent onjuist schoon pertinent onjuist heb ik nog nooit gezegd ik heb nog nooit gezegd dat er meer vee moet komen. Ik heb ook nooit gezegd dat boeren alles moeten laten, zoals het is gewoon echt onjuist en ik zal hier een grote graag willen vragen om deze woorden terug te nemen.

[0:10:23] Voorzitter, is de consequentie van de inbreng van de boer burgerbeweging is. Dat alles zal zo blijven als het is als je twijfel zaait, oftewel een stikstof problemen. Als je twijfel zaait aan de oplossingen die worden gepresenteerd waar

[0:10:39] zulke stapels aan wetenschappelijk onderzoek aan ten grondslag liggen.

[0:10:43] Als je hier zo veel mogelijk zand in de machine gestrooid door de intenties van collega´s in in twijfel te trekken. Dan zal het effect daarvan zijn. Gelukkig hebben ze maar één zetel zal het effect ervan zijn dat het allemaal bij het oude blijft en als er nou één ding niet in het belang van de boeren is is dat alles bij het huidige blijven want dat was ook de vraag aan de minister. Ons huidige landbouwsysteem heeft geen toekomst. Juist voor de boer niet.

[0:11:12] Er zijn er twee interrupties, allereerst wanneer bisschop van de sgp en dan mevrouw mohammed groenlinks, mevrouw vestiging, mevrouw vestiging, u mag vooraan van de bisschop.

[0:11:21] Dankuwel. Ik wil graag aansluiten bij wat hier groot zegt herken wat de heer de groot heeft aangegeven in het interruptie debat. Zojuist is van harte steun daarvoor nog een verduidelijking vragen. De groot van d zesenzestig geeft aan in de richting van de minister die vraagt of er een voorbeeld te geven van een akkoord in dit geval een landbouwakkoord waar de sector zich aan heeft gehouden en leest in het regeerakkoord dat in navolging van het advies er een convenant komt met verschillende sectoren en cayton partijen om te komen tot een waardige veehouderij

[0:11:54] en ik maak me grote zorgen over over weer losstaande afspraken zonder dat die zijn vastgelegd in de wet. Dus ik wil de heer de groot vragen of ie toch wat sceptischer kijkt naar het vastleggen van afspraken in convenanten in plaats van wetgeving.

[0:12:09] Wanneer.

[0:12:11] Voorzitter, vind ik een hele goede vraag en het antwoord is simpel. Ik denk dat het mogelijk is om een afspraak te maken met de sector, mits je een stok achter de deur hebt. Dus je kunt afspraken maken over klimaat als de sector weet dat er anders gewoon de doelen zullen worden vastgesteld en de manier waarop je zal moeten gaan bereik

[0:12:31] dus de manier waarop ik denk dat dit convenant over een dier waardig veehouderij kan gaan werken is dat het abonnement vestiging

[0:12:41] wat wij als d zesenzestig ook hebben gesteund in de lucht zal blijven. Dus het is heel simpel. Het abonnement vestiging zegt dat je de omstandigheden van de dieren aan de stallen moeten de stallen aan de dieren moet aanpassen en niet andersom.

[0:12:56] Dat heeft enorme consequenties terecht. Want je moet nu staarten afknippen bijvoorbeeld dus dat is het alternatief van het alternatief slechter en mijn ervaring is dat de sector dan bereid is om mee te praten en mee te denken en dat is ook goed want dan krijg je ook weer meer draagvlak voor uiteindelijk wat je gaat doen. Maar wel met een stok achter de deur.

[0:13:17] Mevrouw vestiging knikt tevreden.

[0:13:20] Dan mag ik het allemaal laten voorgaan. Want je kunt niet een dame laten volgen.

[0:13:25] Voorzitter, ik heb daar geen enkel bezwaar tegen. Alleen het objectieve gegevens dat mevrouw vestiging eerder seinde dan ik. Dus dat was de reden. Maar welke dames kan ik nog voor laten gaan? Voorzitter, graag.

[0:13:38] Mevrouw mohammed alsjeblieft,

[0:13:42] Dankuwel had niet gehoeven dankuwel.

[0:13:46] Aanvaard, dit in dank.

[0:13:48] Voorzitter, ik ben graag gelijk met de mannen hier in deze commissie

[0:13:54] vraag ook aan de heer de groot, want ik had bij de voorbereiding van dit debat en het debat dat wij vanavond hebben over bestrijdingsmiddelen. Een beetje en ook de brieven die we deze week van het kabinet kregen een beetje moedeloos gevoel en de grote nick zitten nu eigenlijk allebei even lang in deze commissie zijn aan onze derde landbouwminister toe. En wat groenlinks betreft is er zit weinig schot in de zaak en ik vroeg me af wat vindt die de grotere eigenlijk van vindt hij hoe dat het eigenlijk gaat in de landbouw. Vandaag worden er drie, honderd duizend kippen vermoord. Morgen waarschijnlijk ook weer een heleboel

[0:14:28] is hij nou tevreden met dit kabinet waar d zesenzestig ook een onderdeel van uitmaakt.

[0:14:37] De bel voor de aanval

[0:14:39] van de lemaire

[0:14:41] vergaderingen

[0:14:42] die zelfs zoals

[0:15:31] god. Ik hoop dat u de korte versie geven want er is een enorme opkomst van kamerleden. We hebben maar drie uur vandaag stelde vragen en antwoorden moeten dadelijk omkocht er een puntiger. Mijn excuses daarvoor.

[0:15:44] Hoe vind je zelf dat het gaat om de vraag wat het kabinet en het antwoord is dat het buitengewoon slecht gaat. De portefeuille van van de stikstof minister. Dat gaat goed en het is echt bewonderenswaardig hoe zij doorgaat. De de landbouwminister dat deel van het coalitieakkoord is gewoon nog niet uitgevoerd en daarvoor ook niet

[0:16:06] dat dat maakt het buitengewoon nijpend omdat t zo slecht gaat met de boeren een betere toekomst ook gun.

[0:16:16] En ondertussen circuleert een aantal teksten op dat ministerie wat die al twintig jaar meegaan vol intenties toverwoorden onuitgewerkte zaken akkoorden zonder stok achter de deur. Dat is eigenlijk het het instrumentarium van het ministerie is volstrekt ontoereikend om de problemen die zich maar opstapelen om die op te lossen en dat is de reden dat we tegen de minister zeggen prima landbouwakkoord. Maar u gaat wel bepalen wat

[0:16:41] de inzet is.

[0:16:42] Wat is de uitwerking van het coalitieakkoord? Dat zijn de doelen die zeker moeten worden bereikt. Stok achter de deur. De minister mag dat ook wettelijk gaan regelen als hij er niet uit komt. En dan zal het ook wettelijk moeten regelen. Want je wil een gelijk speelveld creëren want niet iedereen zal achter zo n akkoord staan en ze willen wel een gelijk speelveld. Dus daarom. Dat is ook de reden dat in dit coalitieakkoord de minister veel meer bevoegdheden gekregen om het uiteindelijk ook te gaan doen wat anders dan staan we over een paar uur weer hier en daar voedsel zo leuk is het ook weer niet.

[0:17:14] Mevrouw mohammed.

[0:17:16] Zit. Ik ben het eens met d zesenzestig dat het helemaal niet goed gaat. Maar we hebben een nieuwe minister is een nieuwe ronde nieuwe kansen. Ik heb nog een vraag. Die gaat over het landbouwakkoord. Nu de groot daarover begint. Een landbouwakkoord is goed als het lang meegaat en ik hoorde de grote steeds verwijst naar coalitieafspraken en de coalitie gaat nog maar tweeënhalf jaar mee. Maximaal vindt de heer de groot ook dat zo n landbouwakkoord breed gedragen moet worden, ook door politieke partijen die zich eruit kunnen committeren na een volgende verkiezing waarin de politieke verhoudingen misschien net weer anders liggen.

[0:17:50] Wanneer de grond,

[0:17:52] Zit het coalitieakkoord is echt opgebouwd om voor hun komende generatie de toekomst te bieden en om dat ook een aantal

[0:18:01] kabinet vol te houden totdat gerealiseerd is er een transitie in die heel erg ingrijpend is in het belang van de boer belang van de toekomst van de boer,

[0:18:09] maar ook in het belang van onze omgeving

[0:18:12] en ook van onze economie. Want ik denk dat we ook gewoon geld kunnen verdienen. Zo simpel is het ook. Dus dat is de reden dat er echt een lange termijn perspectief moet komen. Ik geloof ook dat dat wel. De intentie is van het landbouwakkoord. Maar en dan is het heel goed dat dat resultaat ook weer terugkomt in de kamer niet onder alleen maar ja en amen tegen te zeggen maar om echt ook draagvlak voor te creëren.

[0:18:36] De hoge heren, de bisschop van de mannen, broeders sgp,

[0:18:41] Voorzitter dankuwel.

[0:18:43] Ik werd getriggerd door de reactie van collega groot op de interruptie van mevrouw van der plas.

[0:18:53] Ik vond dat ieder kiest zijn eigen stijl. Dat laat ik voor iedereen, maar het verwijt in de richting van de beweging dat we vooral selectief shoppen.

[0:19:06] Toen dacht ik van ja maar wacht even. Het is een publiek geheim over de interne discussies stikstof discussie binnen d zesenzestig.

[0:19:14] Het verwijt richting www dat ze vooral twijfel zaaien

[0:19:19] en even later hoorde ik

[0:19:22] eigenlijk gewoon de

[0:19:24] verwachting uitspreken. Je kunt wel een landbouwakkoord sluiten.

[0:19:28] Maar die agrarische sector heeft zich nog nooit aan een akkoord gehouden.

[0:19:32] En toen dacht ik van

[0:19:35] nou laat ik het woord hypocriet niet noemen, maar is de heer de groot ook in staat tot zelfreflectie

[0:19:41] en in die zin van dat je als hij spreekt over halvering van de veestapel.

[0:19:48] Wat er later weer wat genuanceerd wordt. Maar dat je dan

[0:19:52] tegenover die sector een keiharde destructieve positie kiest, lijkt dat nog tot enige zelfreflectie

[0:20:01] de enige want ik wilde mijn interrupties voor iets anders bewaren. Maar ik werd teveel getriggerd.

[0:20:07] Dat was het voorbeeld van een niet kochten. Een politieke vraag. Ik hoop dat het antwoord korter is naar de groot zelfreflectie. Kort is natuurlijk heel erg lastig.

[0:20:16] Wie die uitspraak was bedoeld om dit onderwerp te agenderen. Want in de twintig jaar ervaring die ik voorraad is kabbelt dat landbouw debat, maar door. En zolang het land niet op slot zat gebeurtenis. Dus dat is dat is een harde uitspraak. Dat weet ik. Dat heeft ook boeren pijn gedaan. Dat zie ik ook.

[0:20:35] Toch was het noodzakelijk omdat er nu wel over hebben en omdat er nu echt miljarden vrijgemaakt. Ook voor de toekomst van den boer. Dus het was toen ik had liever gehad dat iemand anders geleden had het ook kunnen doen, bijvoorbeeld vanuit de liefde voor de boer

[0:20:49] ook soms zeggen van zo zo is het. En zo gaan we het doen. Dat is ook de inzet van d zesenzestig staat in het verkiezingsprogramma zo raar. Dus dat is gewoon de inzet die in onderhandeling hebt. Vervolgens ga je dan met andere partijen kijken of er een meerderheid moet komen en we zijn een heel eind gekomen want de

[0:21:06] berekeningen in het coalitieakkoord. Die gaan ook in de richting van misschien dertig procent reductie van vee. Dus dat dat gaat de goede kant op. En dat is ook nodig. Want waar je ook hoe je het ook wendt of keert de problemen in dit land hebben te maken met de intensiteit van ons van ons vee.

[0:21:26] Het is zeker iets voorzitter, waar ik over nadenk wat ik ook zie wat het heeft gedaan bij boeren, waarbij ik ook zie dat bijvoorbeeld gert jan segers, christenunie die maakte van d zesenzestig wil de boeren halveren. Ik denk dat zo. N uitspraak eigenlijk veel meer pijn doet

[0:21:41] dan uiteindelijk wat ik zei ja. Dat heeft de fractievoorzitter van christenunie er toen van gemaakt.

[0:21:47] Dus het is ook vaak de reactie op dit interviewde zijn weinig mensen die dit hebben gelezen. Maar dat doet natuurlijk pijn bij de achterban.

[0:21:56] Met een bisschop.

[0:21:57] Voordat ik constateert dat de heer de groot vlucht in exempli toelichting een uitleg, maar niet in staat is althans niet hier op dit moment tot zelfreflectie.

[0:22:09] Meneer, de groot.

[0:22:12] Voorzitter, ik heb gezegd dat het mij wat doet die uitspraken als ik zie wat dat bij boeren doet zelfs melkveehouders die nooit in die afdeling zaten een tijdperk van gezegd. Dertig procent minder vee.

[0:22:25] Die waren daardoor aangedaan en dan leg ik het ook uit. Ik ben bereid het allemaal alle achttienduizend ook uit te leggen. Dus dat heb ik gezien dat dat ook echt iets gedaan heeft. Desalniettemin denk ik dat het goed was om te doen want we hebben het er nu over. Wij zijn ook met oplossingen gekomen die in het belang zijn van van boeren en we gaan het nu ook uitvoeren. Dus met met en niet op een koude manier. Maar op een manier.

[0:22:53] Dat is vaak lastig als iemand wordt genoemd. Mijn naam. Want die kan zich niet weer eens een beetje moeilijk en lastig

[0:23:00] beter om het niet te doen ook niet als het om niet kamerleden gaat zodra mijn naam. Dan moet diegene zich ook kunnen weren en dat is wel een beetje probleem, maar mogelijk helemaal geen wassen. Dalingen zijn termijnen terug terugkomen. Als je dat wil. Meneer thijssen pvda.

[0:23:16] Bankvoorzitter ging wel een beetje moe van de collega´s klimaatontkenners. En de stikstof ontkenners. Die zijn er niet.

[0:23:22] We hebben een rapport liggen van remkes en een coalitieakkoord waardoor er iets in de uitvoering moet laten we gaan hebben over dat advies en laat het gaan hebben over deze minister moet doen om deze puinhoop op te ruimen, zodat de boeren die nu zijn gewoon blijven lekker en gezond voedsel maken en op een goede manier een landbouwsysteem maken en niet vlag vliegen lopen af te vangen

[0:23:44] behoorlijk moe van. Ik heb wel een vraag voor d zesenzestig. Want die zegt niet een landbouwakkoord wordt nagegaan wordt nagekomen.

[0:23:52] Er is nu een idee om dan een nationaal programma landelijk gebied te doen. De doelstelling die moet dan in de wet komen. Maar als ik het goed begrijp van d zesenzestig moeten de maatregelen de stok achter de deur. Die moet dan ook concreet zijn, zodat doel dat dan in de wet komt ook gehaald wordt. Dus mijn vraag is hoe ziet de heer de groot. Dat zeggen. Welke stok

[0:24:13] moet dat nou wat hem betreft bij de uitrol van het nationaal programma landelijk gebied achter de deur zitten.

[0:24:19] Meneer, de groot.

[0:24:21] Voorzitter. Sterker nog die die komt in de wet. Dat is die vijftig procent reductie van de uitstoot die in twee duizend dertig moet zijn bereikt en via het nationaal programma landingsgebied, dat ook een wettelijke status heeft en worden ook de resultaatsverplichting wordt opgelegd aan de aan de provincies. Dus dat is ja heel veel harder kun je het onder de omgevingswet niet krijgen dan dat.

[0:24:45] Latijnse,

[0:24:48] Er is niet zo. Het kan wel want je kunt ook zeggen. En op deze manier als jullie er niet in goed gesprek uitkomen in de gebiedsgerichte processen

[0:24:57] en aangezien de heer de groot zegt dat de landbouwakkoord nooit zo heel erg goed gewerkt hebben. Kun je natuurlijk ook zeggen nou jullie krijgen

[0:25:03] een bepaalde tijd om erover te praten als het niet gebeurt, dan grijpen we in en dan gaan wij bepalen hoe die doelen toch echt gehaald gaan worden en dat in de wet dat stukje mis ik het antwoord of wel.

[0:25:14] De bedoeling voor wat betreft d zesenzestig.

[0:25:17] Dat is zeker de bedoeling. Dat zit ook in de wet. Want je bent verplicht om een programma te gaan indien op het moment dat je die doelen niet gehaald

[0:25:25] en daar zit dan ook een aanwijzingsbevoegdheid in voor voor de rijksoverheid. Dus dat zit er zeker in. Dus het is absoluut niet vrijblijvend.

[0:25:35] Dan gaan we nu luisteren naar de inbreng van het latijnse namens de partij van de arbeid.

[0:25:42] Dagvoorzitter goed om hier te zijn over dit belangrijke onderwerp te praten. Eerste keer dat we echt een debat gaan hebben met de nieuwe minister.

[0:25:51] Ik spreek namens de partij van de arbeid en de partij van de arbeid. Zoals u wellicht weet, werkt samen met een andere partij als groenlinks. Dus ik zal vandaag mijn inbreng ook doen namens groenlinks en maakt mee wil beginnen is groenlinks heeft ook een inbrengen. Dat doen ze ook namens de partij van de arbeid zou kunnen we meer inbrengen ervoor zorgen dat het fijne van samenwerken tegen de versplintering van het politieke landschap in dus die geef ik even mee. Dan weet u weet u hoe dat werkt bij pvda en groenlinks zullen we.

[0:26:20] De rups is ook vier maken. Dan kunnen jullie dat ook samen.

[0:26:24] Nee kijk, wordt er weer verwarring dat we zijn geen niet gefuseerd. We werken nauw samen en wij denken dat we dezelfde idealen. Wij streven dezelfde idealen na, maar we maken graag gebruik van de acht interrupties en acht minuten spreektijd. Dank u

[0:26:40] klimaat. Om daar even mee te beginnen. De grootste uitdaging waar de mensheid op dit moment voor staat. Het parijs klimaatakkoord is niet binnen bereik. De temperatuurstijging die wordt veel en veel meer dan wat we eigenlijk willen en in de wereld gebeurt er dus niet genoeg. En ook in nederland gebeurt er bij lange na niet genoeg. En dat is een probleem voor de landbouw, want er is droogte. Er is hagelschade. Er is wateroverlast

[0:27:03] en de boeren die ons voedsel produceren en die daarmee proberen een eerlijke boterham te verdienen staan onder druk

[0:27:10] en die boeren die zijn keihard nodig om omdat maar even heel duidelijk gezegd te hebben, want zij. We hebben hem nodig om het klimaat te beschermen ons ons voedsel te produceren om deze problemen op te lossen.

[0:27:21] Daar moet bij moet gezegd worden dat de landbouwsysteem op dit moment haar deel niet doet. Op dit moment is het een bron van c o twee emissies en van stikstofemissies in plaats van een oplossing kan zijn, namelijk een klimaatneutrale of zelfs een klimaat negatieve landbouw

[0:27:34] en op elf november begrijp ik dat we er meer over horen. Mijn tanden horen we hoe die klimaatdoelen gaan landen in het nationale aanpak voor het landelijk gebied en dan heb ik meteen een vraag over aan deze minister dweilen bij een technische briefing van het planbureau gehoord dat die opgave voor klimaat voor de landbouwsysteem nog wel eens zwaarder kan zijn of zij schatten in dat die zwaarder is dan wat de stikstof opgave is en is de minister dat eens met de planbureau.

[0:27:56] Dan heb ik het niet alleen over het doel van tweeduizenddertig, maar vooral ook het doel dat ietsje daarna ligt namelijk dat de landbouw klimaat neutraal moet zijn. Gaat hij dat doel dat ietsje verder is in tweeduizendveertig. Wat ons betreft gaat hij dat ook laten landen in het nationaal programma landelijk gebied,

[0:28:13] dan zijn er nog allerlei andere doelen gehaald moeten worden, zoals biodiversiteit, dierenwelzijn, zoönose ontbossing, meer plantaardig voedsel, vruchtbare bodem, biologische landbouw en daarvoor wordt nu gezegd dat die samenhang mee wordt genomen in het nationaal programma landelijk gebied en dat wordt nu natuurlijk allemaal vormgegeven en ik ben eigenlijk heel benieuwd wat de visie van de minister op is

[0:28:33] want er zijn drie doelen die worden meegenomen in het nationaal programma landelijk die andere zaken moeten daar zijn ook echt harde doelstellingen over waar we vandaag over spreken en die moeten daar toch in meegenomen worden in godsnaam. Laten we nou in één keer helemaal oplossen in het landbouwsysteem en in één keer duidelijkheid geven aan die boeren in plaats van nu iets doen en dan over een paar jaar weer langsgaan op het erf.

[0:28:54] Dan heb ik nog een vraag over de evaluaties die vandaag op de agenda staan, over de bodems en over het aandeel duurzaam voedsel. Wat we zien is dat de interventies door internet, interventies toch vooral zijn dat het onderzoek is en kennisdeling, maar het aandeel duurzaam voedsel blijft steken op zestien procent en mijn vraag is of de minister dat ook niet erg weinig vindt

[0:29:13] en de evaluaties praten over dat er een blijvende inspanning nodig is. Ik ben wel benieuwd of de minister van plan is om additionele maatregelen nemen anders dan onderzoek en kennisdeling

[0:29:25] en dan in de evaluatie wordt ook de hoop uitgesproken dat de boeren, marktpartij en consumenten meer gaan doen. We verwachten. Ik citeer dat voedsel aanbieders zoals supermarkten, horeca en catering, maar ook de verwerkende industrie hond verantwoordelijkheid nemen

[0:29:40] en mijn vraag aan de minister is of dat niet een beetje naïef is van zijn voorganger zeker dat een aantal partijen een uitnodiging een uitnodiging van remkes afsloegen omdat zij vinden dat ze geen aandeel hebben of geen rol te spelen in de stikstof problematiek.

[0:29:52] Vind jij ook niet dat er juist een sturende rol moet zijn richting die ketenen partijen

[0:29:58] en een manier waarop dat kan gebeuren is met de afrekenbare stoffen balans en daarvan hebben we een verkenning gezien en hebben ook gezien dat remkes voor de tweede keer heeft gezegd dat zou wel eens een manier zijn om deze doelen te halen.

[0:30:09] Het advies van remkes is overgenomen. Dus ik ben eigenlijk wel benieuwd. Gaat deze minister die rekeningen waren stoffen belast inzetten. Gaan we inderdaad vervuiling een prijsgeven die externe kosten internaliseren.

[0:30:20] Af te ronden.

[0:30:21] Nog twee punten. En als we dat doen is mijn vraag zijn dat hij nog twee vragen eentje is. Dat kan natuurlijk leiden tot hogere voedselprijzen en in deze tijden van problemen. Voor lagere inkomens is het voor mijn partij

[0:30:36] alleen mogelijk als dat gebeurt als lagere inkomens dan ook echt geholpen worden om die hoge voedselprijzen te kunnen doen en tot slot. We kunnen dat natuurlijk doen we eens met een stoffen balans. We kunnen ook zeggen na een aantal dingen gaan verbieden. Krachtvoer kunstmest. Dat wordt gewoon verboden is dat ook iets waar deze minister naar kijkt.

[0:30:52] Voorzitter.

[0:30:54] Latijnse naam, namens de pvda, mevrouw van der plas, namens de boer burgerbeweging,

[0:31:02] Dankuwel. Voorzitter, beste burgers en boeren in nederland. Hoewel we steeds horen over de klimaatcrisis staan we aan de vooravond van een veel belangrijkere crisis, namelijk voedselcrisis. De productie van een eerste levensbehoefte staat fors onder druk enerzijds door de gevolgen van de oorlog in oekraïne, maar ook omdat we hier onhaalbare doelen uitstorten over onze boeren en tuinders en vissers.

[0:31:25] Het lijkt wel alsof er een spreekwoordelijke oorlog wordt gevoerd tegen onze voedselmakers

[0:31:30] zeker acht procent van het glastuinders zal dit jaar nog failliet gaan vanwege de torenhoge energieprijzen en dit zal leiden tot minder groente, fruit, bloemen en planten in de winkels, maar ook het zal grote gevolgen hebben voor de ontwikkeling van duurzame innovaties immers, zonder onze primaire sector de tuinbouw. In dit geval kan er niet meer worden geïnnoveerd. Daar heb je een sterke en kapitaalkrachtige sector voor nodig en dit zal ertoe leiden dat nederland zijn duurzame teelt en kweek kennis niet meer naar het buitenland kan brengen, en dit leidt er toe dat in landen met een veel lagere kennisniveau en landen die veel minder duurzaam produceren, geen stappen gemaakt zullen worden voor verdere verduurzaming. Er is een interruptie van mijn leven met deze zin afmaken. Dan mag ik dit leidt ertoe dat in het buitenland de uitstoot van stoffen niet sneller.

[0:32:18] Meneer thijssen,

[0:32:19] dank voorzitter

[0:32:22] probeerde ik net met deze commissie op de inhoud in te zoomen om een aantal problemen op te lossen en te zeggen dat de klimaat en stikstof vond de kennis niet waren. Maar nou hoor. Ik weet toch zeggen dat een onhaalbare doelen over de sector worden uitgehold.

[0:32:33] Dan stort.

[0:32:34] Dat betekent dat nu dat bezigt. We hebben geen klimaatproblemen hebben geen stikstof probleem hoeft niks te gebeuren of vinden weet toch wel dat er echt

[0:32:43] volgens mij een halvering van de stikstof vervuiling moet zijn en dat de c o twee uitstoot drastisch naar beneden. Mevrouw van der plas

[0:32:51] vooropgesteld. De agrarische sector heeft in de laatste decennia ongeveer zeventig procent stikstof gereduceerd. Varkenshouderij heeft tweeëntachtig procent ammoniak uitstoot gereduceerd. Er is geen sector die zo veel ammoniak reductie heeft behaald als varkenshouderij ergens c o twee gereduceerd. Dus fijnstof gereduceerd. Er is ontzettend veel antibiotica gebruikt is gereduceerd. Dus kijk om aan te geven dat er niets hoeft te gebeuren dat dat denk ik helemaal niet. Maar dan ook helemaal niets. Ik heb ik heb geen boer gesproken nog die zegt van ik wil niks kon niets doen terwijl er meer en laat ze maar verrekken eigenlijk nog nooit gehoord. Dus ook nooit wat ik heb gezegd

[0:33:37] wat boeren wel graag willen en tuinders en vissers is dat ze ook de ruimte voor ontwikkeling wordt gegeven. Ruimte voor innovatie wordt gegeven. De ruimte kijkt boeren die werken elke dag met met bodem met omgeving met dieren en die wil ook denkt ook elke dag naar van hoe kunnen we het beter doen en zeker ontken. Ik ontken helemaal niks. Het enige wat ik zeg is onhaalbare doelen.

[0:34:02] Dus ik zeg niet dat er geen doelen gehaald hoeven te worden. Ik zeg dat dit onhaalbare doelen zijn, want zoals die het terrein zijn dan ons af. Voorzitter

[0:34:11] antwoord, zoals je weet heeft het planbureau voor de leefomgeving ook aangegeven al eerder in een rapport.

[0:34:20] Als we hem over knaw wees hebben de kritische depositie waren dat als je alles in nederland weghaalt dat die crisis. Depositie waren er nog steeds

[0:34:28] overschreden worden en dat bedoel ik bijvoorbeeld met onhandelbare doelen als een voorbeeld zullen heel veel maar dat is een voorbeeld. Dus het is niet zo doelen halen prima, maar het gaat hierover onhaalbaar doen.

[0:34:40] Meneer thijssen.

[0:34:42] Het is uw laatste drugsgeld.

[0:34:44] Dat is jammer maar ik ga me toch ik ga toch nog even even door want ik ben helemaal eens. Dus dat zien we inderdaad in de wetenschappelijke metingen dat veel vervuiling naar beneden is gegaan naar de landbouwsector. Hartstikke goed. Tegelijkertijd hebben vorige week gezien negenenzestig procent van de gewervelde dieren is uitgestorven. Volgens het wnf is ook een feit

[0:35:05] en daarom komen dus wetenschappers tot de conclusie van die stikstofvervuiling moet gehalveerd worden. De komende acht jaar die klimaatvervuiling. We moeten klimaatneutraal worden in tweeduizendveertig

[0:35:17] remkes heeft ook gezegd van ja het is gewoon zo. Dat moeten we inderdaad doen en dit zijn de handvatten die ik jullie meegeeft beste kamer om die doelen te halen.

[0:35:24] De pittige uitdaging, maar met veel innovatie en met veel ondernemers. Kracht in de landbouwsector van de boeren is dit wel wat er moet gebeuren, want dit zijn plannen tegen grenzen. Dit is niet iets waar we handjeklap over kunnen doen. Dit is de vraag of we onze aarde leefbaar houden of dat we op een gegeven moment op een planeet komen te wonen waar het heel onaangenaam wordt. Dus ik vraag het nog een keer aan

[0:35:45] mevrouw van der plas steunt zijn doel wat remkes hoofd overgenomen halvering van de stikstofvervuiling in twee duizend dertig.

[0:35:51] Vooral van plas mag met ja. Nee antwoorden.

[0:35:55] Nou kijk

[0:35:56] ik heb er nooit een geheim van gemaakt dat wij tegen twee duizend dertig zijn en dat waren en dat ben ik en dat zal ik altijd blijven

[0:36:05] en waarbij voor zijn is dat doelen gehaald kunnen worden binnen een redelijke termijn met maximaal maximaal faciliteren door dit kabinet om die doelen te kunnen halen en wij zijn ook tegen gedwongen uitkoopsom trokken maar even bij zeggen zullen we ook altijd tegen blijven. Maar wij zijn wel voor dat het kabinet dit kabinet echt maxima gaat verliezen faciliteren om de boeren te helpen bij een transitie naar een naar de nieuwe landbouw zomaar zeggen.

[0:36:38] Latijnse wilde graag interruptie, maar we gaan het niet redden met zijn grote is door een tweede termijn ook matthijssen en mevrouw maatschappij nu waarschijnlijk uw vraag stellen. Die werkt immers samen, mevrouw mohammed.

[0:36:49] Dankuwel. Voorzitter, ik wil graag aan de bmw vragen is voor de baby. Het klimaatakkoord van parijs is dat een leidend principe is dat een doel waar ze achter staat. En ten tweede wat is dan het plan om dat voor elkaar te krijgen met de agrarische.

[0:37:06] Vrouw van plas.

[0:37:11] Weet je voor mij had het klimaatakkoord niet gehoeven.

[0:37:15] Dat wil niet betekenen. Nee want ik zie alweer van. Oh ja zie je wel. Dat wil niet betekenen dat ik niet vind dat wij op het leefbare haar moeten wonen. Ik vind dat wij alles helemaal vastleggen tot op het bot, waardoor veel vastloopt. En wat ik ook vind is dat wij denken dat wij in nederland door hier rigoureuze maatregelen te nemen. Rigoureuze regels op te leggen dat wijden om dat hele kleine piepkleine stipje dat wij er dan voor gaan zorgen dat er wereldwijd klimaat verbetert, terwijl in andere landen en dat is wat ik heel vaak betoog,

[0:37:52] zeg ik hier eventjes heel nadrukkelijk

[0:37:55] dat als in andere landen niet op dezelfde laat ik het nu even bij europa houden.

[0:38:01] Wij willen dat die regels dan gelijk zijn voor iedereen. Maar wat wij doen hier in nederland. Wij gaan nog allemaal regels bovenop leggen waardoor je ook een ongelijk speelveld krijgt

[0:38:12] en waarom boeren hier in nederland niet op dezelfde wijze kunnen produceren als hun europese collega s, wat ook weer slecht is voor de opbrengst prijs want de kostprijzen is hier steeds hoger. Dat is ook een reden waarom boeren stoppen dan zou ik ook en ik zeg niet van de overheid jaagt alle boeren weg. Maar alles bij elkaar leidt dat er wel toe dat er steeds meer boeren gaan stoppen. En als hier boeren stoppen. Andy productie. Ja. U vindt het misschien leuk of niet. Maar de dierlijke eiwitten consumptie stijgt gewoon de komende decennia met een groeiende wereld bevolking. Als die productie hier dan stopt dan verplaatst het zich naar andere landen die veel minder duurzaam produceren. En dan vraag ik nogmaals

[0:38:51] wat levert dat ons wereldwijd dan op aan klimaatwinst.

[0:38:55] Dat is de vraag.

[0:38:57] Ik vind het altijd moeilijk om iemand aan te geven van wat er met hun vragen en antwoorden moeten er echt vanaf nu korter een puntige oren. Anders gaat gewoon de tweede termijn van de kamer eraan. Ik kan het voorspellen. Dus u hebt het allemaal zelf in de hand leden der staten generaal zal mijn vader ook en die zijn zorg zijn. Maar u gaat over de tijd had vier uur kunnen vragen en is drie uur geworden en nu moet ik de bewaken. Dus neem het mij niet kwalijk. Persoonlijk.

[0:39:22] Mevrouw de voorzitter, ik voel me niet aangesproken, want ik had een korte en concrete vraag die niet beantwoord werd namelijk dat het klimaatakkoord van parijs en bindende afspraken is en dan hoor ik allemaal mitsen en maren en ten tweede wat is het plan om dat te bereiken. Maar dat is er ook niet aan mevrouw van der plas willen ze vragen geloof je nou echt dat wij de klimaat doelen wereldwijd kunnen houden halen als we de consumptie van dierlijke eiwitten op t niveau houden zoals dat in nederland is of brengen op het niveau van nederland in andere landen waar de voetafdruk vele vele malen kleiner is dan de voetafdruk van nederland.

[0:40:01] Mevrouw van der plas, en ik had het niet persoonlijk tegen u, mevrouw broome, een algemene mevrouw van oplossen,

[0:40:08] Dankuwel. Kijk in welvarende landen kijken noordwest europa bijvoorbeeld. Daar zie je een afvlakking van de consumptie van dierlijke eiwitten en nederland is de vleesconsumptie nooit iets gestegen. Maar je ziet over algemene afvlakking.

[0:40:23] Maar in landen waar de welvaart toeneemt en dat zeggen banken ook geeft het ook cesar, waar de welvaart toeneemt, neemt de consumptie van dierlijke eiwitten neemt toe en krijg gewoon eenmaal meer mensen op. Dus ik zeg niet. We moeten veel meer vlees gaan produceren. Dat dat zeg ik niet maar het is gewoon een feit dat het gebeurt en mijn punt is dan kun je die productie beter doen in een land die een relatief lage ecologische voetafdruk heeft dan dat we het gaan verplaatsen naar andere landen waar dat niet zo is dat is volgens mij klimaatwinst is volgens mij dat je zo efficiënt en duurzaam mogelijk kan produceren voor hun groeiende wereldbevolking en nederlandse boeren kunnen dat dat is mijn punt.

[0:41:04] Vooral met die opname in tropische meer komt dadelijk aan de beurt. Zolang jij meneer de groot

[0:41:08] d zesenzestig,

[0:41:09] Voorzitter, boer burgerbeweging pleit voor een gelijk speelveld in europa.

[0:41:14] Nu heeft berekend dat er zes en zeven miljard euro schade aan onze voedselproductie is verbonden per jaar.

[0:41:22] Als we dat gelijk speelveld.

[0:41:24] Wat vindt u dan ook, voorzitter, dat we dan die zeven miljard euro in rekening moeten brengen bij de agrarische sector. Om zo die subsidiëring die we eigenlijk nu hebben om die te stoppen.

[0:41:35] Mevrouw lopez,

[0:41:37] Kijk als dat de redenatie wordt dan moeten we alles in rekening gaan brengen van alle producten die wij produceren.

[0:41:45] Nee dat vind ik niet. Ik vind ook zeker niet dat het voedsel duurder of de voedselprijs hoger moet worden. Mensen kunnen hun rekeningen niet betalen. En als het voedsel nog duurder wordt dan wordt een eerste levensbehoefte gewoon onbereikbaar. Dus dat vind ik niet wat ik wel vind is dat natuurlijk de sector. Maar dat geldt voor alle sectoren in nederland. Verder moeten verduurzamen. Verder moeten verduurzamen en dat willen alle sectoren. Dus ik nogmaals ik ken niemand in nederland die dat niet willen. Dus. Nee. Zeven miljard schade in rekening brengen bij de agrarische sector. Het zou helemaal gek worden.

[0:42:22] Ik weet niet wat de heer groot verder met onze boeren wil. Maar als we dat gaan doen dan kunnen we zeker op rekenen dat er nog meer boeren gaan stoppen en dan kunnen we zeker op rekenen dat onze efficiënter voedselproductie hier omlaag zal gaan. Dan kunnen we zeker op rekenen dat die productie nog verder gaat verplaatsen naar andere landen in de wereld die dat niet doen.

[0:42:39] Meneer, de groot.

[0:42:41] Maar dan vindt de boer burgerbeweging. Het is goed dat de nederlandse bevolking. De nederlandse burgers

[0:42:48] elk jaar

[0:42:50] feitelijk zeven miljard euro schade hebben.

[0:42:54] Dus moeten ze ook betalen met voedsel misschien iets goedkoper. Maar het is wel schade moet nu dertig miljard euro moeten ze bij elkaar opbrengen. Om al die schade te herstellen. Dus u vindt dat goed vindt het goed dat ze elk jaar een beetje armer worden. Als gevolg van onze voedselproductie heb ik dat goed begrepen,

[0:43:13] Ik kan niks goed, maar u doet bedoelt waarschijnlijk mevrouw van der plas, hè.

[0:43:18] Ik ga niets op deze polariserende vragen.

[0:43:22] Het enige waar ik op wil wijzen is dat d zesenzestig

[0:43:26] het ceta verdrag ondertekend, waardoor zeer grootschalige voedselimporten naar europa komen uit landen die totaal niet aan onze productie standaarden voldoen. Dat is wat ik daarover wil zeggen en ik ga doen. Ik blijf hier strijden voor een efficiënte duurzame voedselproductie door onze boeren, en ik laat me niet uit de tent lokken door de

[0:43:48] mijn grootvader.

[0:43:49] De grote isolatie en terugzien,

[0:43:53] Ook d zesenzestig is voor efficiënte voedselproductie en voor de schone voedselproductie, en dat betekent dat we het anders moeten doen dan nu doen. Ook in het belang van de boer. Juist als je een hart hebt voor boeren gaan zorgen dat de juiste manier kan produceren. Er is geen boer die zegt nou, ik wil met minder dieren en hetzelfde inkomen verbetering komen, wil ik wel verder dan de lijn van d zesenzestig.

[0:44:14] Maar dan toch even. U zegt dus

[0:44:17] hij had zelf berekend zeven miljard euro per jaar schade als nederland een bushokje was dan staan we toe dat elk jaar door een ruit wordt uitgetrapt zagen onze voedselproductie.

[0:44:28] Dus u vindt het goed dat de nederlandse burger

[0:44:32] elk elk jaar zeven miljard euro. Armen wordt met elkaar. Dus toch eventjes even vaststellen want dan weten we dat eigenlijk ook want dat is dus de schade die we hebben met elkaar.

[0:44:43] We spreken in de derde persoon hier dus nogmaals, het was aan mij gericht, maar ik bedoel, mevrouw van der plas, mevrouw van der plas.

[0:44:51] Nogmaals, het is jammer van de interruptie van de heer de groot, maar ik laat me niet uit de tent lokken door dit soort polariserende uitspraken. Voorzitter, dus ik ga verder met mijn betoog.

[0:45:02] Meneer de groot de joker zetten via de laatste alsjeblieft.

[0:45:06] Ja want het is een hele simpele vraag het dus ook niet polariserend. Het is feitelijk pbl heeft dat berekend. Het is feitelijk de schade en ik concludeer bedoel eigenlijk geeft mevrouw van de klasvoorzitter geef gewoon antwoord. Ze vindt dat goed.

[0:45:20] Ze vindt het goed dat we met elkaar elk jaar zeven miljard euro. Armen worden dan weten we dat ik denk ook dat de kiezers dat de burgers daar recht op hebben.

[0:45:31] Van atlas,

[0:45:32] Ja. Na die grote vier interrupties besteed om vier keer te zeggen dat onze boeren schadelijk zijn. En nogmaals, ik laat mij niet

[0:45:40] uit de tent lokken door die hele grote met dit soort polariserende uitspraken. Dus ik ga verder met mijn.

[0:45:48] Dan loopt de tijd vanaf nu helemaal van der.

[0:45:53] We hadden het over de glastuinbouw. Het leidt er ook toe dat de glastuinbouw minder stroom aan ons net zal leveren als er steeds meer glastuinbouwers stop. Voorzitter, veel tuinders produceren namelijk stroom produceren stroom leveren dit terug aan het elektriciteitsnet als komende winter veel tuinders omvallen. Dan heeft dat grote gevolgen voor de elektriciteitsvoorziening in het hele land. Het zomaar zou kunnen dat als het in de kassa donker wordt het ook in veel huiskamers vaker donker wordt in tweeduizend, eenentwintig was hoeveelheid elektriciteit. Die werd opgewekt door de glastuinbouw namelijk zo n tien procent van het totale energieverbruik in nederland en ook tennet gaf recent bij eenvandaag toe dat de glastuinbouw belangrijk is om het energienet in balans te houden. Daarom vraagt de minister om zich nu in te zetten voor deze sector kwam de minister ervoor zorgen dat tuinbouwsectoren gebruik kunnen maken van europese regelingen. Zij maken immers geen aanspraak op het gemeenschappelijk landbouwbeleid, oftewel de inkomens ondersteunende landbouwsubsidies uit brussel. Voorzitter, het vertrouwen tussen de land en tuinbouw staat op een zeer lage pitje en de politiek.

[0:46:57] Er gebeuren heel rare dingen zoals het ministerie van lhv veel te laat met het indienen van het nationaal strategisch plan in de e u deze werd op de post gedaan in september, terwijl het nsb al in januari moet ingaan. Dat is toch volstrekt onhaalbaar en vindt de minister dat ook

[0:47:13] de online tool op de site waar boeren kunnen uitrekenen wat voor effecten maatregelen hebben op een vergoeding klopt niet horen wij de schept valse verwachtingen omdat het staande beleid en niet in verwerkt is. De regionale wegen zit er niet in. Het is onduidelijk welk type water of sloot in welke categorie valt. Wat een droge sloot is landschaps elementen ontbreken waslijsten zijn niet klaar terwijl akkerbouwers nu al moeten beslissen wat ze gaan telen en contracten met afnemers moeten afsluiten en dat begint in juli al vindt de minister het verantwoord om met zo veel gebreken en onzekerheden het nsb toch in te voeren in tweeduizend, drieëntwintig

[0:48:05] tussen zestigduizend, vijfentachtigduizend hectare goede landbouwgrond uit productie genomen, vruchtbare grond waar geen voedsel meer op gebouwd mag worden, maar dit kan toch niet. Ik roept de minister op om boeren en tuinders een overgangsjaar te geven. Een jaar waarin het ministerie tijd heeft deze chaos op te lossen zonder boeren verder in onzekerheid stortte is de minister bereid dit te doen? Voorzitter, tot slot, een paar vragen is de minister bereid om in brussel voedselproductie aan te duiden als vitale activiteit die te allen tijde maximaal doorgang moet kunnen vinden. Kan de minister bevestigen dat de land en tuinbouw in de volle breedte binnen nader af te spreken kaders gebruik kan maken van de regeling

[0:48:45] is de minister bereid de productie van eiwitrijke gewassen in nederland concreet te ondersteunen via een vorm van tilt steun en zo een bijdrage te leveren aan het verdienmodel voor de akkerbouw, bijvoorbeeld via de nsb enkele regeling dankuwel.

[0:48:58] Dank je wel, mevrouw van der plas aan mijn stuntploeg burgerbeweging

[0:49:02] helemaal naar uw buurvrouw, mevrouw mohammed en ze spreekt

[0:49:06] nog steeds namens groenlinks. En nu ook namens de partij van de arbeid begrijp ik maar.

[0:49:11] Ik hoef helemaal niet meer te zeggen. Dankuwel.

[0:49:15] Voorzitter, groenlinks en de pvda maken zich grote zorgen over het veranderende klimaat en we houden ons vast aan het klimaatakkoord van parijs dat gesloten is en we willen ook dat nederland maatregelen neemt om te voldoen aan die afspraak. Onze handtekening staat eronder

[0:49:32] en de focus om die doelen te halen en die doelen zijn gesteld op tweeduizendvijftig, vijfennegentig procent c o twee reductie. Ik zeg ik zeg het hier maar even. We hebben veel gedaan in de landbouw. Maar hij moet nog veel en veel meer gebeuren. Die is ons eigenlijk een doorn in het oog. Want als wij alleen maar focussen op twee duizend dertig. Dat is al over zeven jaar. Dan vergeten we dat in de twintig jaar daarna de rest moet gebeuren en twintig jaar is kort voor een boerenbedrijf. Voorzitter,

[0:50:00] en ik zal me in deze bijdrage richten op twee elementen die van belang zijn voor de c o twee reductie in de landbouw, en dat is fijn en voertuigen

[0:50:11] en heer. De grote had het er net over. Wij dienden samen in tweeduizend negentien een initiatiefnota in heerenveen en red je niet alleen en we hebben in hetzelfde jaar ook een reactie gehad van de minister en een eervolle vermelding van het veep en wij zijn blij dat er een plan is gemaakt. Dat is een meerderheid in de kamer toen vastgestelde. Maar sindsdien is het eigenlijk heel erg stil gebleven.

[0:52:02] Ik zie bij mij op het weggetje alleen nog een grotere machines komen. En niet lichtere machines. En ik woon in zon v weidegebied.

[0:52:11] De minister heeft geld vrijgemaakt om een project te starten voor koolstof waardering in de vorm van c o twee certificaten, inclusief gebleken gebied pilots en ik zou de minister willen vragen hoe gaat het met die pilots. En wat zijn de resultaten ervan

[0:52:31] in het klimaatakkoord staat ook dat het rijk een bijdrage levert van honderd zesenzeventig miljoen euro tot en met tweeduizend dertig als provincies waterschappen en boeren ook bijdragen om de één megaton c o twee besparing in tweeduizenddertig in de veengebieden te realiseren. Mij vraag aan de minister is welke afspraken zijn hierover gemaakt met de andere overheden en welke voortgang is geboekt.

[0:54:00] Jawel, mevrouw mohammed namens groenlinks, mevrouw vestiging van de interruptie van mijn gymles van de christenunie.

[0:54:08] Volgens de dankuwel. Ik had een vraagje collega bromet. Want inderdaad dat voertuigenpark. Dat zal moeten worden verduurzaamd elektrificatie noemt noemt collega bromet. Het is misschien bij lichte tractoren voor licht werk. De meest voor de hand liggende route. Maar voor de meest tractoren zal het toch waterstof denk ik moeten worden en daar worden al wel proeven meegedaan, ook door de viool. Volgens mij dus door het ministerie aangezwengeld is mevrouw parlement daarvan op de hoogte. Hoe kijkt hij tegen het gebruik van groene waterstof in de toekomst aan zulke kansen. Want ik kan opgewekt worden op de boerderij helpt met zonnepanelen en windturbines en daarmee kunnen boerderij impulsief en tractoren of niet raken.

[0:54:53] Dat is een wandelende encyclopedie. Jodi mijn agenda is.

[0:54:57] Geen probleem. Ik ben helemaal niet dogmatisch. Hierin. Dus waar groene waterstof is is ook een energiebron waar geen c o twee bij vrij komt als hij gemaakt wordt op duurzame energiebronnen. Dus dat is prima. Ik zou het wel willen combineren met mijn pleidooi ook voor de veenweidegebieden en de belofte van het kabinet om daar te gaan voor lichtere voertuigen omdat daar de waterpeilen omhoog gaan. Dus ik zou het wel zeker een gemiste kans vinden als we allemaal overstappen op de waterstof. Want we hebben die waterstof ook nodig voor de zware industrie.

[0:55:30] Legendes is tevreden. Vooral vestiging partij voor de dieren.

[0:55:37] Dankuwel. Voorzitter, de nederlandse veehouderij is een failliet systeem en verkeerd zich op een doodlopende weg en johanna van voorschreef, daar een boek over.

[0:55:47] Ooit aten we dieren

[0:55:50] en een mooi voorwoord erin is een citaat van john maynard keynes

[0:55:54] is. De moeilijkheid is niet zozeer het ontwikkelen van nieuwe ideeën, maar het ontsnappen aan de oude en ik overhandig strakjes graag via de bode. Dit boek ook aan de minister.

[0:56:04] Want ik denk dat het belangrijk is en vandaag zijn we op verschillende onderwerpen benoemt dat we moeten stoppen met het eten van dierlijke producten. Voorzitter, verpesten niet alleen het leven van deze dieren, maar we zetten ook die van onze kinderen hiermee op het spel.

[0:56:18] Want onder de zes, honderd miljoen dieren in de vee industrie in nederland te voeden worden enorme hoeveelheden graan en soja, geteeld en geimporteerd. We vernietigen tropische regenwouden en vernachelen de natuur in ons eigen land. We gaan zelfs zo ver dat binnenkort via de rechter er waarschijnlijk besloten zal worden dat woningen niet langer in nederland gebouwd kunnen worden, omdat een krimp op het aantal dieren in de veehouderij kennelijk nog altijd taboe is voor dit kabinet.

[0:56:45] Het kabinet erkent dat de transitie naar meer plantaardig voedsel noodzakelijk is,

[0:56:49] maar in de uitwerking van de nationale eiwit strategie staat dat er wordt gestreefd om in twee duizend dertig de balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten van veertig procent plantaardig naar vijftig procent plantaardig te verschuiven. Wanneer ook klimaatseffecten worden meegenomen, wordt alsmaar duidelijker dat hij vijftig procent vis vlees of zuivel in tweeduizenddertig echt onhoudbaar is, zoals onder andere ook wordt benoemd door de raad voor de leefomgeving en infrastructuur. In een brief van het kabinet staat dat de doelstellingen niet in beton, gegoten,

[0:57:20] ontwikkelingen of nieuwe inzichten zouden kunnen leiden tot de verscherping of versnelling van het doel. Waarom heeft de minister niet gekozen voor verscherpte doelen? Aangezien nu al duidelijk is dat de gestelde doelen onvoldoende zijn.

[0:57:32] Voorzitter, uit recent onderzoek van de wageningen university research blijkt dat nederlanders ervoor open staan om meer plantaardig te eten. Maar dat ze het nog lastig vinden om dit concreet te doen en dat is goed te begrijpen want het beleid van het ministerie stimuleert plantaardig eten nog totaal niet bij een eerdere publiekscampagne om duurzamer te leven werd minder vlees eten, zelfs uit de campagne geschrapt in opdracht van de voormalige minister van landbouw en ondertussen wordt vlees eten nog massaal gepromoot, onder andere door subsidies. Vanuit de europese unie deelt de minister de mening van de partij voor de dieren dat het belangrijk is dat de consument duidelijke informatie krijgt over het belang van meer plantaardig eten. Hoe is hij bereid hieraan bij te dragen?

[0:58:13] De partij voor de dieren heeft veel suggesties om de eiwit transitie te vergemakkelijken. Allereerst is het belangrijk dat de echte kosten van vlees worden doorberekend eerder kondigde de minister aan onderzoek te doen naar een heffing op vlees. Hoe staat het met dit onderzoek. En wanneer verwacht de minister de resultaten naar de kamer te kunnen sturen

[0:58:31] en voorzitter vleesreclames deze kamers zijn een regelrechte gesubsidieerde sabotage van het kabinet doelen op het gebied van klimaat, stikstof dierenwelzijn en zoönose en zolang deze reclames nog gesubsidieerd worden. Vanuit de europese unie is het noodzakelijk om tegenwicht te bieden, is de minister bereid om een campagne op te starten dat gericht is op het minder eten van vlees en is hij bereid om in navolging van de gemeente haarlem vleesreclames op landelijk gebied te verbieden.

[0:58:58] En als laatste de kiloknallers

[0:59:01] stunten met vlees is slecht voor de dieren, maar ook voor boeren vlees wordt nog regelmatig verkocht onder de kostprijs. En wanneer gaat de minister hier een einde aan maken? Zoals ik al zei, voorzitter, de transitie naar plantaardige voeding is belangrijker dan ooit en mijn oproep aan de minister is dan ook om de doelen te verhogen en eindelijk met concrete plannen te komen om meer plantaardige voeding te gaan stimuleren. Dankuwel.

[0:59:24] Jawel, mevrouw vestiging namens de partij voor de dieren en ik wilde onze waarden camerabeelden verzoeken het boek in ontvangst te nemen waar we voor vestigingen te overhandigen aan onze minister

[0:59:36] van landbouw, natuur en voedselkwaliteit

[0:59:40] ik je wel mee naar de bodem

[0:59:48] gaan we luisteren de inbreng van de mannen broeder bisschop namens de staatkundig gereformeerde partij.

[0:59:54] Voorzitter, dankuwel goed dat we vandaag over het belang van voedsel en voedselzekerheid spreken, en daarbij hebben we de agrarische sector absoluut nodig en zeker als je als land volgens europese markt een beetje wild voorzien in je eigen voedselvoorziening

[1:00:15] voedselbehoefte, dan moeten we die sector koesteren dat er van alles moet gebeuren. Niemand die dat ter discussie stelt alleen de wijze waarop

[1:00:25] met de sector meewerken naar een doel toe of van bovenaf opleggen en dan in onhaalbare doelen verzeild raken

[1:00:38] die er vervolgens de sector weer op zijn bordje krijgt het verwijt dat ze dat niet gehaald hebben. Dat is eigenlijk de vraag waar het om gaat. Voorzitter, ik wil als eerste de vinger leggen bij de onduidelijkheid

[1:01:20] nog niet. Het kan niet zo zijn dat volgend jaar de boeren vervolgens de pin op de neus krijgen van jullie voldoen niet aan de overheid heeft de zaken niet voor elkaar.

[1:01:31] Wat je ook hoort is telers die at hij daar afdreigen te haken voor het geheel b. De regeling voor agrarisch natuurbeheer.

[1:01:41] Dan hebben we dus een gigantisch probleem onderkent de minister dat probleem er gaat hij liever vandaag dan morgen om tafel met de sector afspraken te maken. Geef snel duidelijkheid de boeren het voordeel van de twijfel te geven. In ieder geval volgend jaar rechtszekerheid voor de ondernemers gaat boven wat ons betreft bovenaan brusselse of haagse muggenzifterij.

[1:02:01] Voorzitter dan de landbouwakkoord. Goed dat de minister daar werk van wil maken. De kunst

[1:02:07] is om de kracht van ondernemers te benutten, zoals de serven herkenning ook al heeft aangegeven

[1:02:13] en dat is in de beleving van de vanuit de sector tot nu toe vooral gefrustreerd. Dit kan niet. Hier gaan we niet over zou hebben nu eenmaal niet afgesproken

[1:02:22] is het kabinet bereid om om te komen tot een landbouwakkoord over de eigen schaduw heen te springen.

[1:02:29] Het moet een akkoord zijn om de bocht te zien en dat is een mooi uitgedrukt. Maar om bedrijven niet uit de bocht te laten vliegen, zal ook de aanpassing van de scherpe bocht van het kabinet nodig zijn. Voorzitter, de glastuinbouw hard geraakt door de energiecrisis,

[1:02:47] ik wil mijn kortheidshalve hierbij aansluiten voor mij de opmerkingen die de

[1:02:55] die mevrouw van der plas van bp heeft gemaakt.

[1:03:00] We zullen corruptie van moskou.

[1:03:03] Voorzitter, want ik zou de kans niet voorbij laten gaan om de bedenker van het fenomeen landbouwakkoord. Dat is de sgp, dacht ik een vraag willen stellen waarover en dezelfde vraag die ik net aan de grote stelde zoon landbouwakkoord moet echt langjarig meegaan want ondernemers moeten zekerheid hebben de stad groenlinks ook achter mij vragen aan de sgp is, staan de doelen zoals we afgesproken hebben in europees verband over natuurbehoud over het klimaatakkoord van parijs staan die dan als de basis van een langjarig landbouw gehoord en vindt de sgp het wenselijk dat er een breed politiek draagvlak is voor het landbouwakkoord, omdat het anders over tweeëndertig jaar weer in de prullenbak kan verdwijnen op het moment dat er een andere politieke samenstelling is hierin in het kabinet.

[1:03:49] Als u de laatste drugsdealer

[1:03:53] wanneer stank.

[1:03:54] Mevrouw mohammed voor deze vraag natuurlijk hoe breder draagvlak hoe liever het ons zal zijn. Alleen zoals we hier aan tafel zitten, is ook duidelijk dat de wijze waarop we de landbouw willen transformeren, willen herinrichtte dat daar nogal wat verschillen van mening over zijn.

[1:04:31] En dan werk je toe naar afspraken die internationaal bent aangegaan. Alleen

[1:04:40] wij weten ook voor mevrouw may geen geen geheim. Wij weten ook dat nederland bepaalden interpretaties aan sommige afspraken heeft gegeven, waardoor doelen soms onhaalbaar worden. Ik noem bijvoorbeeld de hele discussie over de kritische depositie water. Dat kun je ook anders vormgeven. Ook binnen de europese afspraken zijn dat er wat moet gebeuren. Prima. En wat ik deel met mevrouw mohammed is inderdaad het moeten geborgd de langjarige afspraken zijn.

[1:05:12] Ik heb al gezegd de transitie die je wilt inzetten. Dat kost een generatie zie het onder ogen accepterend en daarom is ook tweeduizenddertig is om idioot jaartal dat dat is absoluut onmogelijk. Iedereen weet dat. En als je een beetje inzicht hebt in de sector. Hoe dat werk dan snap je dat t gewoon helemaal niet kan zelfs. Dus

[1:05:33] ja, laten we samen erop toe werken en werken aan zo breed mogelijk draagvlak. Maar je zult er wel keuzes maken en wat ons betreft

[1:05:41] worden die cursus ook vooral ingegeven door datgene wat voor de sector haalbaar is, zodat de voedselvoorziening van ons land niet in gevaar komt.

[1:05:52] Bankenfonds,

[1:05:53] U mag u betoog voor volgend jaar nog ongeveer vijfenvijftig seconden.

[1:05:58] Nou de glastuinbouw had ik me al over uitgesproken. Voorzitter, dan laat ik mij beperkingen en dan laat ik nog even op de bananen ingaan,

[1:06:07] want we zijn allemaal tegen voedselverspilling en we hebben al een keer eerder aandacht gevraagd voor de lijn die gevolgd wordt van ten aanzien van geimporteerde bananen in de rotterdamse haven waarvan er wat teveel gele in de partij zitten en dan wordt de hele partij afgekeurd en moet vernietigd worden, kan niet werk worden tot bananenpuree. En wat ons betreft is dit een banaan en grommende verspilling? In antwerpen krijgen de afgekeurde bananen van de belgische douane en andere groep. Een andere goederen code en kunnen daardoor let wel tarief vrij in nederland tot puree verwerkt worden. Dat kunnen wij toch ook gewoon regelen en ik probeer als een van de kleinkinderen weer een baantje heeft dit alles uit te leggen. Maar het is me niet gelukt om deze lijn deze politiek dit beleid uitgelegd te krijgen. Maar misschien zijn ze nog wat te jong voor

[1:07:02] voorzitter, dat was mijn baby.

[1:07:03] Dankuwel dankuwel van de bisschop. Sommige landen worden ze niet vernietigd maar dieren gegeven. Oké.

[1:07:10] Meneer valstar was de volkspartij interruptie, mevrouw vestiging. Sorry, dat ik over het hoofd heb gezien ik mijn kinderen zweer. Ik zie vaak jullie handen niet duidelijk

[1:07:20] dankuwel dankuwel.

[1:07:22] Voorzitter, en de sgp heeft het over de vragen van hun kleinkinderen die gesteld worden over

[1:07:29] je hebt het niet efficiënte manier van het gebruik van bananen dat de bananen worden vernietigd, vernietigd en dat het dan ook voedselverspilling is

[1:07:37] en dat begrijp ik heel goed. Maar hoe leg de sgp dan aan de kleinkinderen uit dat we nu op massale industriële schaal voedsel, vernietigen en verspillen door het eerst in het maagdrank systeem en kanaal van dieren te stoppen en vervolgens maar heel beperkt gedeelte aan voedsel over te houden voor mensen. Dat is de daadwerkelijke voedselverspilling. En wanneer gaat de sgp daar iets aan doen?

[1:07:59] Meneer, bishop,

[1:08:00] Voorzitter, dankuwel dank aan mevrouw vestiging voor deze vraag. Tot dan ben ik er blij mee. Kijk, een belangrijk punt is. Kijk. Dieren hebben voedsel nodig en dieren hebben een andere andere voedselbehoefte dan mensen gelukkig maar dat betekent dat je koeien gras kunt voeren en die koeien maken daar prachtige melk van je anders moet doen. Dat kun je ook industrieel proberen na te maken. Maar dat is nog niet zo n succes.

[1:08:33] Je hebt.

[1:08:34] Voedsel.

[1:08:36] Je hebt.

[1:08:37] Producten die verbouwd worden die als mens niet eens kunt

[1:08:41] gebruiken als voedsel en als hij dat via de lijn van de dieren laat lopen.

[1:08:46] Kan dat wel. En als ze groot genoeg zijn dan leveren ze ook nog eens een keer vlees en intussen schapen die de mol leveren en dat soort zaken.

[1:08:58] Vandaar dat dieren een onderdeel van ons systeem uitmaken en dan moet je goed voor die dieren zorgen. En als rentmeester ze ook beheren ten dienste van het voedselpakket. Wat een mens nodig heeft,

[1:09:13] Volgens voorzitter. Ik heb zelden zo n slechte uitleg gehoord over waar je om voedselverspilling in stand moeten houden. Het gaat erom dat het totaal niet uit te leggen valt dat je als overheid nog bijvoorbeeld melkproducten zuivelproducten in de schappen houdt zelfs subsidieert, terwijl er plantaardige alternatieven zijn waardoor je vier keer zoveel mensen kan voeden. Waarom zou je dat in de benen houden? Ik begrijp het daadwerkelijk niet.

[1:09:39] Meneer, bishop,

[1:09:40] Voorzitter, ik heb dat soort sommetjes van bepaalde organisaties ook wel gezien maar die roepen bij mij vooral vraagtekens op

[1:09:48] en het is voor een gevarieerd voedsel patroon is het gewoon noodzakelijk dat je een gevarieerd aanbod hebt en daar hoort ook

[1:09:58] vlees bij. Daar hoort ook melkproducten bij.

[1:10:02] Daarvoor heb je dieren nodig. Die maken onderdeel uit van dat hele voedselpakket en ja daar kun je bezwaar tegen maken en je kunt vervolgens ervoor kiezen om dat niet te gebruiken. Dat staat ieder vrij. Maar het gaat mij veel te ver om te zeggen van alles wat anti dieren wordt gevoed is is verspilling. Integendeel, dieren maken onderdeel van de voedsel kringloop uit. Ja dat dat kan. Mevrouw vestiging een slechte uitleg vinden. Ik denk dat het vooral het drop vastzit dat het geen uitleg is die haar aanspreekt. Nou dat kan. Maar daarmee is er nog geen slechte uitleg. Het werk. Nou eenmaal gewoon zo. En laten we dat gewoon onder ogen zien en daar ruimte verlaten bankvoorzitter.

[1:10:49] Bedankt. Meneer ook je sorry inbreng de sgp. Er valt zag spreekt namens de volkspartij voor vrijheid.

[1:10:56] Democratie. Ja. En dan bankvoorzitter spreek ik mede namens de heer boswijk en ik zit hier in plaats van de eer van kampen. Dus je krijgt drie voor de prijs van één alleen zijn het helaas wel drie spreektekst in de tijd van hem. Dus ik ga mijn best doen.

[1:11:10] Voorzitter, er zijn maar weinig boeren die geen stappen willen zetten om verder te verduurzamen te verduurzamen. Iedere kilo ammoniak, krachtvoer of iedere liter gewasbeschermingsmiddel kost geld. Niet. Voor niets heeft de coalitie afgesproken dat de prijs van verduurzaming van de landbouw niet eenzijdig mag worden doorberekend aan de primaire schakel in de voedselketen, de boer

[1:11:31] en dat terwijl consumenten steeds hogere eisen stellen aan voedsel, maar er aan de kassa eigenlijk geen cent extra voor willen betalen. En als klap op de vuurpijl dat de supermarkten er met de winst vandoor gaan en wegblijven bij de gesprekken over verduurzaming van de land en tuinbouw onder leiding van de heer remkes en pas na zware druk met tegenzin aanschuiven. Het riekt naar maatschappelijke nalatigheid. De vvd wil een eerlijke prijs voor de boeren in de voedselketen. Inmiddels kunnen ook alle argumenten over de vrije markt en vage juridische poeha over de mededingings werd naar de prullenbak worden verwezen, want zelfs de autoriteit consument en markt acm stelt inmiddels tot de keten afspraken over duurzame productie in de landbouw zijn toegestaan.

[1:12:10] Sterker nog, de acm ziet op dit moment terughoudendheid bij de supermarkten heeft de minister kennis genomen van deze kritiek van de acm en zo. Ja, hoe gaat u ervoor zorgen dat die ketenafspraken en nu eindelijk gaan komen.

[1:12:21] Wanneer ziet de vvd dat de minister aantoonbaar aan de slag gaat met de afspraken uit het coalitieakkoord

[1:12:27] verduurzaming van de landbouw willen we niet alleen terugzien in het verdienmodel, maar gaan we ook terugzien in het landschap. Ik sprak al over haar college van kampen sprak overbeek herstel in de stand van de stand van zakenbrief actieprogramma, klimaatadaptatie buitelen de goede bedoelingen en de pijlen projecten over elkaar heen. Alleen in de praktijk worden op dit moment vooral dat het kabinet wel heel erg topdown werkt. Neem bijvoorbeeld de vriezenveen bij de problematiek. Nadat de overheid aanvankelijk besloot generiek het grondwaterpeil te verhogen, dreigt een grote vruchtbare landbouwgebieden onbereikbaar te worden.

[1:12:59] De boeren en bewoners besloten dat het verstandige kon en begon een gebied processen inmiddels maar liefst zes stuks met ieder een eigen aanpak en maatwerkoplossing. Beleidsnota s organiseren geen draagvlak initiatieven uit de samenleving. Wel hoe zorgt de minister ervoor dat deze initiatieven van onderop volwaardig onderdeel worden van de in dit geval aanpak van de veen bij de problematiek, maar deze vraag geldt ook voor de gebieds processen in zeeland die zich richten op de verzilting problematiek op waterberging initiatief op texel houdt de minister zicht op deze belangrijke en waardevolle initiatieven en ondersteunt haar deze maximaal graag een reactie dat het gedeelte van de tekst waar ik me iets gemakkelijker bij voelt. De glastuinbouw collega van der plas wijde daar al terecht. Veel woorden aan de glastuinbouw verkeert in zeer zwaar weer meer dan de helft van het areaal staat deze winter leeg. En hoewel het kabinet compensatie maatregelen nemen, valt de tuinbouw die buiten de boot een maximum van tweeënzestigduizend euro. Terwijl de bakker om de hoek. Honderd tweeënzestigduizend euro ontvangt een schijntje de geliefde en innovatieve tuinders die door kunnen worden teruggeworpen naar de jaren vijftig de jaren van de seizoens gebonden tilt

[1:14:05] en dan is het nog maar afwachten of ze de arbeidsmigranten in die seizoenen weten te vinden.

[1:14:10] De uitdagingen zijn onnoemelijk groot en ik krijg getuige de brief van de minister die we gisteren ontvingen niet het gevoel dat de urgentie ook bij het kabinet wordt gevoeld. Mijn partij stelde eerder vragen over de lange vergunningstrajecten die bij aardwarmteproject komen kijken over de bijna uitzichtloze situatie van de limburgse tuinders waarin in de brief van gisteren. Nu wordt verwarmd wordt verwezen dat er ook gebruik gemaakt kan worden van restwarmte, maar tegelijkertijd zien wij een voorbeeld als de tuinders in zeeland die restwarmte verjaardag gebruikt om een jara scheiden schakelt af. Dus die restwarmte is er uiteindelijk niet meer over de broodnodige c o twee die nodig is voor de teelt, maar door de verkeerde stimulans nu onder de noordzee wordt gestopt. In de brief wordt bijna argeloos gemeld dat met nul komma vier megaton van de benodigde twee megaton c o twee. De motie van mijn hand is afgedaan.

[1:14:57] Voorzitter, als gezegd we voelen niet de urgentie van de minister. Om deze sector de helpende hand te bieden. Maar eigenlijk meer. U komt er wel uit. Toch.

[1:15:03] Het enige wat wij van deze minister vraag is deze sector in nood perspectief te bieden, niet alleen met het versneld uitgeven van zestig miljoen subsidie, want we weten allemaal dat u verduurzamingsslag het veelvoudig gevraagd columniste toezeggen op korte termijn met de sector en niet alleen glas. Maar nederland maar ook met de tuinen zelf in gesprek te gaan en concrete nieuwe stappen te zetten om niet alleen bang te winning, maar ook op het gebied van c o twee en elektrificatie deze innovatieve, innovatieve sector nota bene een topsector de hulp te bieden die zij verdienen,

[1:15:32] ben ik door mijn en je bent terug in de hemel die nog over kweekvlees. Maar daar heeft de hele groot naar verwezen. Dus ik zet hier een punt. Dank je wel.

[1:15:40] Valse dankuwel voor uw begrip gaan we naar mevrouw koekoeken en ze spreekt namens voelt.

[1:15:47] Wat is uw achternaam inca minder zou die het meest thuishoren in deze commissie aangaande natuur. Daar hoorde je beschermde inheemse soorten. Maar dat gaat nu niet.

[1:15:55] Mevrouw koekoek, dat dat zo precies waarom ik in deze commissie,

[1:16:00] Bedankt voor de bijbel.

[1:16:04] Ik de biodiversiteit en diverse natuur. Die gaan hand in hand en het is dan ook een groot probleem dat in europa de biodiversiteit met een helft is afgenomen en in nederland nog maar vijf procent van over is, want de combinatie van biodiversiteit en natuur is de sleutel tot het tegengaan van klimaatverandering en daarin kan de landbouw een belangrijke rol spelen door vermindering van uitstoot en natuurbeheer

[1:16:26] en we zijn het samenleven met de natuur verleerd en dat moet dat kan ook anders want we zien bijvoorbeeld in een groene stad er meer welzijn en gezondheid is slaven vooral ook daarheen werken. En juist daarom continu een veroordeling vanuit europa. Die gaat zorgen voor natuurherstel.

[1:16:42] Daarom begrijp ik niet helemaal voorzitter, dat de inzet van het kabinet is niet erg positief lijkt ten aanzien van dit voorstel, terwijl het kabinet herkent dat het herstellen en versterken van biodiversiteit tot nu toe te weinig effect heeft gehad, is het kabinet toch kritisch op een verslechtering verbod en het houdt in dat habitat type en herstelde leefgebieden van soorten buiten natura twee duizend gebieden niet mogen verslechteren,

[1:17:05] en dan wil het kabinet geen natuurgebieden beschermen tegen achteruitgang buiten die beschermde natura twee duizend gebieden en ik hoor graag een reactie van de minister. Op dit punt.

[1:17:16] We lezen in de reactie.

[1:17:17] Dat is van het kabinet dat eerst alle dat het kabinet eerst alle natuur in nederland in kaart wil brengen en dat uw kennis omtrent habitat, typen en soorten minister soorten mist kan de minister toezeggen dat dit meegenomen wordt in de nieuwe rol van de ecologische autoriteit.

[1:17:34] Daarnaast zou het kabinet weten dat er spanning dat dit een spanningsveld gaat opleveren met vergunningen voor omliggende woningbouw infrastructurele projecten voor de energietransitie. Dan vraag ik aan de minister. Waar hebben we het dan precies over wat zijn er problemen gaat opleveren en kunnen we ook niet ontdekken. Waarom zijn onze vergunningen niet in balans met de natuur en zou niet juist daar het uitgangspunt moeten leggen moeten liggen. Fonds vindt van wel. En ik hoor ook graag hierop een reactie van de minister.

[1:18:00] Voorzitter, biodiversiteit is een systemen niet een knopje waar je aan kunt draaien en dit me gelukkig ook terug in het rapport van remkes hier in dit rapport wordt een voorstel gedaan om gebieden in vier zones op te delen voor lampen gebruikt verschillende vormen van landbouw die in balans moet staan met de lokale leefomgeving. En juist daarom roep ik de minister ook op om anders te gaan denken over het voorstel dat nu voorligt

[1:18:22] en daarop aanvullend. We zien ook dat bedrijven op zoek zijn naar nieuwe toekomstgerichte manieren. Nu lazen we dat friesland campina op dit moment juist intensivering aanjaagt en er moet meer gebeuren om duurzaamheid echt belonen.

[1:18:36] Dat zie je bijvoorbeeld bij een bedrijf als arla die dat beter aanpakt en bredere doelen beloond. Ik mis hier eigenlijk de regie vanuit het kabinet kunnen we bedrijven niet meer sturen op wat wel werkt en hoe je erin toekomstgericht te werken.

[1:18:51] Dat is het werk willen maken van natuurherstel en nieuwe landbouwbedrijven, moeten we inzetten op een nieuw verdienmodel en duidelijkheid. Het kabinet geeft ook aan dat op de middellange termijn een afrekenbare stoffen balans geimplementeerd kan worden en zo kan er gekeken worden wat de milieuprestaties zijn van het bedrijf en voelt zou je graag een dashboard aan verbinden waar de boer ikzelf kan keuzes kan maken hoe de situatie die die zelf heeft voldoet aan de doelen op eigen gebied. Dus je moet meer inzicht krijgt op het eigen erf gebeurt wat er komt er weer af gaat

[1:19:23] en breder trekken dan alleen wat nu voorgesteld worden afging bakken in de afrekenbare stoffen balans en ik hoor graag hoe de minister hierover denkt

[1:19:31] dan het lenteakkoord werd genoemd, denkt dat het heel goed is dat nu samenloopt met het rapport van remkes heb ik nog een vraag over kan de minister aangegeven hoe de zeven mogelijkheden van landbouw die in het akkoord staan hoe die zich verhouden. Hoe die passen bij de zones die in het rapport remkes zijn opgeschreven.

[1:19:50] En dan tot slot sluit me aan bij de vraag die heel groot. Eerder stelde over duurzaam schoollunches en ik wilde gewoon graag aan toevoegen of de minister ook perspectief ziet voor meer mogelijkheden creëren voor gratis goedkoper aanbieden van duurzame werklunches.

[1:20:04] Dank u, voorzitter.

[1:20:06] Jawel, mevrouw koekoek en ze sprak namens voelt helemaal niet naar mevrouw beckerman spreekt namens socialistische partij en ik zag een filmpje voorbij komen er bepaalde kunstzinnige talent heeft want ik zag hier in huis beschilderen. Het zag er niet verkeerd uit.

[1:20:22] Dankuwel. Voorzitter en veel stukken vandaag op de agenda. Veel stukken over de strijd tegen klimaatverandering, strijd tegen honger en wat boeren hier en elders anders zouden kunnen of moeten doen terecht. Maar ik wil ook wel die olifant in de kamer benoemen de macht van de markt wordt onder belicht en voorzitter, het zweet van de boer kan niet opboksen tegen het schuim van de handel

[1:20:50] sinds de aanval op de hoek op oekraïne is de speculatie op voedsel enorm toegenomen

[1:20:56] en speciale vn, rapporteur voor extreme armoede en mensenrechten. Olivier. De schutter constateert dat en ik citeer

[1:21:04] er massaal gegokt wordt op honger door roofzuchtige financiers die weddenschappen afsluiten op voedsel

[1:21:11] voor elke procentpunt stijging van de graanprijs vervallen wereldwijd naar schatting meer dan tien miljoen mensen in extreme armoede en honger becijferd hij

[1:21:20] onderzoeksjournalist van afrika kan de continenten illustreerde recent dat in tweeduizend achttien een kwart van de contracten op de parijse termijnmarkt voor maaltijden in handen was van speculanten.

[1:21:32] Vier jaar later is maar liefst driekwart van deze voedselcontract gericht op speculatie. Speculanten zien voedsel, primair als verdienmodel

[1:22:16] en voorzitter en voedselzekerheid en voedselprijzen spelen natuurlijk ook in ons land op dit moment een grote rol zien de rijen bij de voedselbank enorm toenemen en sinds het uitbreken van de oorlog in oekraïne en daaraan gerelateerd. Het stijgen van de energieprijs en ook de prijzen voor voedsel van nederlanders extreem gestegen. Ook voor gezonde producten en ik zou het toch van het kabinet een betere uitleg willen hoe dat kan, is er bij supermarkten de dringende noodzaak om hun producten duurder te maken omdat ze een hoge inkoopprijs hebben want we zien dat heel veel boeren niet een hogere prijs krijgen voor de werknemers en toeleveranciers ineens beter betaald of gaat dit ook voor een groot deel naar winsten van de supermarkten.

[1:23:03] Wat kunt u doen

[1:23:06] aan deze prijsstijging voor consumenten en vindt het kabinet ook dat supermarkten hierin wel erg machtig zijn geworden.

[1:23:16] Volgens het gfk betalen nederlands ondertussen achttien een half procent meer dan vorig jaar aan boodschap en dat ligt veel hoger dan de inflatie.

[1:23:26] Voorzitter en de vraag die hier natuurlijk al vaak gesteld is door mijn collega esther ouwehand zeer eloquent. Tijdens de algemene politieke beschouwingen is toch over wat het kabinet direct kan doen en btw op groente en fruit en wij blijven het zeer onbevredigend vinden dat ook een maatregel die direct genomen zou kunnen worden onbewerkte en groente en fruit niet genomen wordt, omdat het heel veel nederlanders direct zou kunnen helpen. Voorzitter en

[1:24:01] de vvd vroeg het net wanneer worden in de keten afspraken gemaakt. We vinden dat ook wel erg soft en ze houden van het kabinet echt meer verwachten om juist te zorgen dat boeren beter gaan verdienen. Maar de supermarkten en die toelevering juist ook wat inleveren, omdat deze hoge marges echt tot heel veel problemen leiden bij boeren en bij

[1:24:26] huishoudens. Voorzitter, en daarmee ben ik door mijn tijd heen en dank u.

[1:24:30] Netjes binnen de tijd. Mevrouw beckerman zo dan gaan we nu tenslotte de mensen wat betreft het eerste termijn van de kamer en mug. Goedlachse, geachte afgevaardigde grinwis van de christenunie als voorzitter.

[1:24:44] De druk druk. Maar inderdaad, ik zal het met een glimlach proberen te doen. Deze bijdrage. En om te beginnen als laatste rijke je altijd aansluiten we heel goede vragen. Ik sluit onder andere aanwezig bananen vraag van collega bisschop. Die had ik in kinderen belastingplan ook aan de orde gesteld, want het is ook iets wat belastingtechnisch bij de douane moet worden opgelost bij de vragen van kosovo valstar over de glastuinbouw en ik vonden speculatie vraag van mevrouw beckerman sluit ik me ook graag bij aan om althans op speculatie met voedsel tegen te gaan

[1:26:40] in nederland gaan we naar soortgelijke wetgeving voor alcohol kan de minister daar een voorbeeld aan nemen voor vlees. Ook binnen de veeteelt liggen klimaat kansen. Afgelopen vrijdag was ik na het bezoek aan koosjere op bezoek bij joris buis en koeien en kansen melkveehouder in etten leur die zijn eigen veevoer verbouwd en melk produceren tegen zo n beetje de kleinste klimaatvoetafdruk van nederland in de melkveehouderij liggen en nog volop kansen grote klimaatwinst te boeken. En hoewel de minister het zelf verbouwen van veevoer

[1:27:08] de ieren.

[1:29:19] Wat droeg u die? U dient af te ronden. Je bent ruim autoriteiten.

[1:29:23] Er wordt gevraagd of de stof balans.

[1:29:27] Hoe wil de minister deze realiteit gemaakt op boerenerf en uitvoering van de motie die zaak in de visserij en hoe die tegemoet komen. Dan ben ik ook benieuwd naar. Tot zover.

[1:29:34] Dankjewel seizoen interruptie van mevrouw vestiging.

[1:29:38] Dankuwel voorzitter en gymles wist voor zijn inbreng. Ook bij hem hoor ik nadrukkelijk dat het nodig is om toe te werken naar meer plantaardig toekomst.

[1:29:48] Dat is fijn om te horen en ik lees vanmorgen bericht over de vergassing van de driehonderd duizend dieren.

[1:30:10] Daarbij moeten we dus kijken naar hoe gaan we om met zo n situatie. En als we het hebben over het toewerken naar meer plantaardig toekomst. Wat moeten we nu al doen en hoeveel tijd geven de minister daarvoor gaan we dan bijvoorbeeld deze stallen die nu waar de dieren vergast worden. Gaan ze dan weer vullen hoe gaan we om met die honderdachtentwintig bedrijven in de omgeving van deze deze uitbraak. Het zijn vragen die nu spelen en wat mij betreft dat we niet pas over een paar jaar kunnen gaan invullen. Maar dat we nu actie van de minister nodig hebben.

[1:30:42] Dus het antwoord korter dan de ondervragen alstublieft.

[1:30:47] Voorzitter over. Dus het zou een debat is pas vorige week kon ik zelf niet niet bij zijn. Dus ik ga niet nu allemaal een risicovolle antwoorden geven want ik heb dat debat nog niet terug teruggeluisterd.

[1:31:00] Wat wel zo is is dat denk ik zo n crisis waar we in zitten laat zien dat we op zoek moeten naar een nieuwe balans tussen tussen het houden van pluimvee en de dichtheid waarmee we dat doen en dat die dichtheid op dit moment wel heel groot is. Tegelijkertijd zijn er ook andere oplossingen zoals het inenten van van kippen mogelijk, want het is natuurlijk verschrikkelijk hoe wij nu miljoenen kippen en vergassen. Dat ben ik helemaal met colega vestigingen eens. Dat wil nog niet zeggen dat ik nu gelijk meegaan met haar met haar suggestie om dan nu gelijk maar boeren die al geconfronteerd worden met het ruimen van een fout van het pluimvee op een bedrijf om die dan maar te zeggen van nou je mag je niet meer vullen. Dat vind ik dat vind ik best wel ingrijpen. Dus daar ga ik niet zomaar hiermee. Maar dat de minister aan de slag moet met stappen om tot een nieuwe balans te kijken te komen, bijvoorbeeld die de gelderse vallei in andere regio s van ons land waar de dichtheid erg groot is dat moge duidelijk zijn.

[1:32:07] Hoewel.

[1:32:08] Ik kan de leden alvast verklappen. Gezien mijn ervaringsdeskundigheid dat hij die tweede termijn kunnen we vergeten. Dit is volstrekt onmogelijk, want de minister moet zich ook goed kunnen voorbereiden met zijn team de beantwoording en sommigen willen nog even een sanitaire stop hem zo smaken. Dus waar we zijn hier terug om elf, vijf en vijftig plus vijf voor twaalf zijn we terug en voelt dat de tweede termijn die niet door zal gaan. Wil de minister fatsoenlijk kunnen beantwoorden.

[1:32:34] Tot zo meteen tot vijf.

[1:57:52] Ik krijg open. Het commissiedebat landbouw, klimaat en voedsel stalen ik onze kersverse minister van landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Ik wil de minister vragen. Ik heb de kamerleden erop gewezen dat er geen tweede termijn komt. Dat is onmogelijk dat ook maar twee interrupties kunnen toestaan. Om dit geval wil de minister vragen om alleen op hoofdlijnen te beantwoorden omdat de rest schriftelijk wordt beantwoord

[1:58:17] en uiteraard kunnen er in twee minuten debat aanvragen en ik kunnen ons naar de plenaire zaal te plaatsen, maar andere opties en smaken zijn niet duur. Mevrouw mohammed,

[1:58:28] Voorzitter, wat bedoelt u met hoofdleinen? Ik hoop dat de vraag beantwoord worden die gesteld hebben.

[1:58:34] Ja, maar het gaat er nu om dat we zijn sommige onderwerpen zijn meerdere vragen gesteld en zal ook een deel schriftelijk beantwoord moeten worden, waarbij geen andere keuze want over een uur

[1:58:47] ga ik af amro en normaal de minister heeft al langer dan een uur nodig om dit te beantwoorden zonder interruptie. Maar ik wilde ook wat terug. Interrupties toestaan kocht een gaan en er zal een twee minuten debat kunnen jullie jezelf gewoon extra tijd gunnen, maar zijn geen andere mogelijkheden. Mevrouw vestiging.

[1:59:04] Voorzitter, twee minuten debat is bedoeld om moties in te kunnen. Maar dit gaat echt over het onderling in debat met elkaar en het is nu al het tweede debat dat op elkaar volgt waarin twee tweede termijn niet mogelijk is. Dus ik zou u willen vragen om goed te bewaken dat er voldoende ruimte is ingepland voor voor debatten, zodat we met elkaar in gesprek kunnen blijven gaan dat er ook ruimte is voor onderling debat is onderlinge interrupties. Maar misschien te gaan plannen.

[1:59:29] Dat gebeurde. Oké. Ik zit ook vaak voor een andere commissies aan de kamerleden kunnen zelf want dan kunnen we de griffier de griffier me aankijken want de kamerleden kunnen zelf bij meerderheid bepalen. We willen dat het vier uur worden zelfs ik heb laatst een debat gezeten zelf een commissie bad van zes uur. Dat kan allemaal als het om er een meerderheid voor is, is dat ligt allemaal aan uzelf. Maar ik moet alleen bewaker. Want ik ga nu flink beginnen met een vals heeft gelijk het woord aan meneer de minister alstublieft.

[1:59:57] Dankuwel. Voorzitter, ik hou korte inleiding en misschien is het dan verstandiger dat ik de vragen wat lezend beantwoord. Dat geeft mij de ruimte om wat punten te doen waardoor we misschien toch een heleboel vragen misschien nog kunnen behandelen. Wat mij betreft.

[2:00:11] Werkt de minister en blokjes had ik graag geweten. Een verband dat we aan het einde van een blokje persoon interruptie toestaan. Daarom dankjewel.

[2:00:20] Ik heb een blokje de landbouw, geel b, landbouwakkoord, enzovoorts. Ik heb een blokje klimaat. Ik heb een blokje ketens supermarkten en ik heb een blokje voedsel. Meneer de voorzitter,

[2:00:34] ik begin in zijn algemeenheid met

[2:00:38] een korte inleiding

[2:00:40] en dat zeg ik tegen die allemaal de landbouw heeft toekomst in nederland. De boeren hebben toekomst in nederland. De tuinders hebben toekomst in nederland akkerbouwers hebben toekomst in nederland

[2:00:50] en ik heb in mijn eerste week als minister ook gezien dat heel veel boeren op innovatieve wijze bezig zijn. Al met de transitie naar de toekomst, met de transitie naar kringlooplandbouw

[2:01:02] en dit soort boeren. Dat ziet ook wel kansen voor de toekomst.

[2:01:08] Want boeren die spelen natuurlijk een onmisbare onze voedsel.

[2:01:11] De boeren spelen een onmisbare wel in de kwaliteit van het platteland en het vitaal platteland

[2:01:17] boeren spelen op heel veel plekken ook al een belangrijke rol als het gaat om natuurbeheer, landschapsbeheer

[2:01:26] en tegelijk. En dat weten we ook en het is vandaag ook veel aan de orde geweest staat een bureau voor enorme uitdagingen waar we overigens als hele samenleving verstaan. Ik heb het al eens eerder gezegd

[2:01:38] de de focus is op de boeren, maar wij moeten ons realiseren in dit land dat we allemaal voor hele grote opgave komende stadions ook allemaal gaan raken en niet alleen de boeren

[2:01:48] ook andere sectoren staan aan de lat voor hele grote opgave en laten we dat niet vergeten.

[2:01:56] Maar de uitdaging die gaan over klimaat

[2:01:59] over stikstof

[2:02:01] over die waardigheid

[2:02:04] over zoönose.

[2:02:05] In dat kader

[2:02:07] is er vandaag weer een ruiming aangekondigd van drie, honderd duizend dieren.

[2:02:13] Ik vind dat

[2:02:14] echt verschrikkelijk en ik heb het zoönose debat ook al aangegeven

[2:02:18] dat ik een intensivering ga doen op het n beleid. Om ervoor te zorgen dat we nu echt maatregelen gaan nemen. Die gaan helpen om dit soort grote rijkdom die maatschappelijk niet verantwoord zijn. Maar die ook een enorme impact hebben natuurlijk eerst voor die dieren zelf,

[2:02:35] maar ook en niet in de laatste plaats voor de ondernemers. Het heeft een enorme impact en we moeten kijken of we daar echt wacht af kunnen komen.

[2:02:43] Oh diergezondheid bijvoorbeeld

[2:02:46] al dat soort al dat soort opgraven vragen inspanning van ons allemaal.

[2:02:50] En wat mij opvalt

[2:02:52] is dat. En dan zeg ik ook even naar de toekomst toe dat vooral ook heel veel jonge boeren

[2:02:58] buitengewoon gemotiveerd zijn om de stap naar voren te zetten om naar de toekomst te kijken en met die opgaven aan de slag te gaan in een transitie naar een nieuwe landbouw die voor hun perspectief biedt, maar ook in de toekomst middels een landbouw, een hele goede boterhammen kunnen verdienen.

[2:03:14] Ik heb heel veel boeren gesproken in de afgelopen weken heeft hij misschien begrepen en de jonge boeren die maakt een diepe indruk op mij die die zijn ook bereid om om die transitie met die grote opgaven aan te gaan maar vragen wel geef ons duidelijkheid

[2:03:30] geef ons richting

[2:03:32] en geef ze ook een beetje zekerheid dat datgene wat we doen ook voor de komende tientallen jaren ook datgene oplevert wat we graag willen hebben, namelijk een goed verdienmodel

[2:03:42] in de aanpak van de nieuwe landbouw. Laat het zo maar zeggen is ook het verdien model van de boeren voor mij leidend niet direct het verdienmodel van de keten. Niet direct het verdienmodel van de supermarkten. Maar het gaat mij het vertrekpunt. En het eindpunt is het verdienmodel voor de boeren. Kom er op terug

[2:04:01] en het is belangrijk, zoals remkes zegt dat wij in die transitie naar de toekomst toe dat ook de hele bocht in beeld hebben. Dus dat we alles meenemen en dat we ook dat op een zodanige manier doen dat er ook een zekere mate van rust gecreëerd kan worden in hun sector.

[2:04:18] Dat is even wat mij betreft de aftrap. Voorzitter, en ik ga nu graag open tot de beantwoording van de vragen. En dan begin ik. Maar waar ik net al m n pleidooi voeren voorhield. Het verdienmodel van de boeren.

[2:04:32] Eigenlijk.

[2:04:34] De ketenaanpak. Er zijn veel vragen over gesteld. Laat ik in zijn algemeenheid daar een antwoord op geven

[2:04:41] voor het nieuwe verdienmodel van de boeren is de keten van buitengewoon groot belang

[2:04:48] en dat is de keten in de aanvoer en het is de ketenen in de afname

[2:04:52] en we moeten er voor zorgen dat het verdienmodel van de boer bij de boer zelf zodanig robuust is dat alles wat

[2:05:00] laten we zeggen daar

[2:05:02] negatieve effecten kan hebben dat we dat in de keten als het ware wegdrukken omdat die boer dat verdienmodel moet hebben.

[2:05:09] Maar dat betekent ook dat wij de komende periode. Je weet ik ben op zoek op weg naar een landbouwakkoord. Ook in het landbouwakkoord zal de keten een plek krijgen.

[2:05:20] Maar laat ik duidelijk zijn. Ik denk dat de keten ook nu moet gaan leveren

[2:05:26] en dat betekent dat ik dus aan de n is aan de ene kant vanzelfsprekend het gesprek oppak met de keten om te komen tot goede maatregelen,

[2:05:34] maar ondertussen werk. Ik ook aan een pakket maatregelen die dwingend zijn die juridisch afdwingbaar zijn. En als voorbeeld en dat zegt het coalitieakkoord ook.

[2:05:43] We hebben binnenkort een afspraak met de directie van de acm om te kijken hoe ver in de keten de motor marktordening op een zodanige manier kunnen organiseren dat het verdienmodel van de boeren robuuster was dus daar ga ik mee aan de slag.

[2:05:57] Dus ik schreeuw schil de instrumenten niet maar ik wil wel graag de tijd tot aan het einde van het landbouwakkoord om met de keten tot goede afdwingbare en sorry afrekenbare afspraken te komen en lukt dat niet. Dan wil ik wel een cap en gereedschapkist hebben klaarstaan.

[2:06:14] Dus ik probeerde te praten als dit lukt dan gaan we de stokken die een paar keer voorbijkwam.

[2:06:20] Dus eerste wortel. Maar de sta klaar. Het zo maar zeggen.

[2:06:24] Dan heb ik volgens mij de keten wel gehad want nog even over duurzaam voedsel. Dat is ook de vraag van ja wat gaan we doen met de keten natuurlijk

[2:06:36] de hele landbouw gaat verduurzamen en natuurlijk betekent dat dat we op termijn duurt naar alleen duurzaam voedsel gaan dat niet alleen maar biologisch voedsel. Dat is breder. Wat is wel duurzaam voedsel en we moeten natuurlijk met de ketenen afspreken dat we moeten harde afspraken maken om dat duurzaam voedsel ook in de schappen te krijgen. Buitengewoon belangrijk

[2:06:58] wat dat betreft even op hoofdlijnen.

[2:07:01] Voorzitter, de beantwoording als het gaat om de kijken.

[2:07:05] Blokkeer hem en er was. Allereerst was er een. Mevrouw ging als eerste naar beneden. Ik hoorde mevrouw, mevrouw vestiging,

[2:07:12] mevrouw rackham.

[2:07:15] Dankuwel. Voorzitter, ik zei net tegen mijn collega en ach je mag complimenten beste halen. Lekker tempo mooie toon goed accent. Ook.

[2:07:24] Maar

[2:07:27] dus wat rotzooi.

[2:07:29] Er is mij verzekerd dat ik dat accent niet moet loslaten als ik ga en met agrarische sector aan de slag gaat. Dus dat doe ik dan ook niet.

[2:07:37] Ik waardeer dat ten zeerste voorzitter, ik vind het ook mooi dat de minister direct zeg ik schuw harde maatregelen niet de stok staat klaar. Kan de minister iets concreter zijn want die stok dan bijvoorbeeld zou zou kunnen zijn.

[2:07:54] Meneer de minister,

[2:07:57] Nee dat ga ik niet doen

[2:07:59] als ik aangeeft dat ik

[2:08:01] met de acm in gesprek ga als voorbeeld noemen om te kijken of een markt autumn de maatregelen kunnen nemen.

[2:08:08] Dan begrijpt u dat ik bereid ben om onder hele stevige maatregelen te nemen.

[2:08:14] Maar ik wil dat wel even op de juiste manier doen. Dus ik wil eerst kijken wat welke mogelijkheden heb ik want ik kan hier wel wat gaan roepen. Maar op het moment. Dat blijkt dat ik die mogelijk gereedschap kiest daarmee niet kan vullen. Dan dan staan we weer aan het begin. Dus ik wil eerst een goed onderzoek doen parallel aan het landbouwakkoord. Van welke mogelijkheden zijn er ook juridisch afdwingbare mogelijkheden

[2:08:37] en op het moment dat het landbouwakkoord meid op dat terrein te weinig oplevert dan ik niet om je om die de juridische maatregelen ook in het landbouwakkoord op te nemen.

[2:08:47] Beckerman meteen uw laatste vraag alweer.

[2:08:52] Dan bewaar ik hem.

[2:08:53] Ik had een excuus. Dat had ik niet helemaal.

[2:08:59] Meneer, de groot.

[2:09:04] Mevrouw mohammed.

[2:09:06] Zover. Ik had alleen een punt van orde. Ik zou het fijn vinden als in de beantwoording even de vraag herhaalt wordt en het antwoord dan voegt want anders denk ik,

[2:09:13] zoals ned van dit onderwerp heb ik niet in het debat voorbij horen komen, zowel antwoord zijn op de vraag. Maar dan weet ik niet meer welke vraag was.

[2:09:22] Nou dan zijn we klaar. Gaan we een blokje twee en de minister heeft gehoord. En dan zal ik er niet eens. Interruptie. Interruptietelefoon.

[2:09:29] Ik ga een blokje trainer. Het zou gaan over klimaat meneer de minister.

[2:09:36] Klimaat is een dikke blokje en het is ook logisch omdat daar gaat het juist om die grote opgave met elkaar met elkaar verstaan.

[2:09:47] Zij vragen gesteld over het klimaatakkoord tweeduizend achttien of er staat bijvoorbeeld met veenweidegebieden. Hoe staat het met de mooie voornemens?

[2:09:54] Wanneer worden voor de drie sectoren landbouw, glastuinbouw houderij en veenweidegebieden, sectorale klimaatdoelen gesteld

[2:10:03] antwoorden van mevrouw bloemet zit hier ook tussen ons gaat om koolstofdatering

[2:10:08] klimaatakkoord.

[2:10:12] We kijken naar het hele fijn. Wijde zit daarin

[2:10:21] klimaatakkoord.

[2:10:23] Laat ik

[2:10:24] laat ik beginnen met en dan kom ik daarna wel geleverd met. Ik pak even een hoofdlijn en daarna nog even een paar spreken specifieke specifieke punten die die gevraagd zijn.

[2:10:36] Er ligt een enorme klimaattop gehouden uitgesproken en het is een klimaattop gaven die niet alleen reikt tot twee duizend dertig.

[2:10:44] Maar die ook reikt tot tweeduizend vijftig. Ik ben me zeer bewust

[2:10:49] en wij zijn natuurlijk ook als kabinet aan het aan het werken aan die klimaat opgaven voor de toekomst. We hebben daar ook regelmatig bewindsliedenoverleg over. Ook met mijn collega van klimaat en energie

[2:11:05] om te komen tot de verdere invulling van de klimaattop gaven voor na tweeduizend dertig.

[2:11:13] Dat is nog niet uitgekristalliseerd, maar wij werken er hard aan omdat wij zien dat dat natuurlijk noodzakelijk is, gezien de akkoorden van parijs enzovoort.

[2:11:24] En daarnaast heb ik je al gezegd dat ook in de landbouw we een horizon hebben die verder dicht dan twee duizend dertig. Dus ik zou ook wel

[2:11:32] die klimaatdoelen moeten meenemen in het labo akkoord omdat hij een verdere horizon heeft dan juist die tweeduizenddertig

[2:11:40] dus vanzelfsprekend neem ik dat mee

[2:11:46] dan even de vraag wanneer de groot over de dries drie sectoren en de doelen

[2:11:52] die worden straks in het kader van het nvog worden niet gedefinieerd en mijn collega, mevrouw van der wal, zal die doelen ook meenemen. In het mp yoga. Begin volgend jaar zullen ze zijn gedefinieerd.

[2:12:10] De gebietst pilots gebied pallets over het in het veenweidegebieden.

[2:12:18] Deze deze pijlen zijn lopen nog. Ik stel voordat ik straks verleden tijd zijn afgerond,

[2:12:25] zal ik uw kamer informeren over de uitkomsten daarvan?

[2:12:34] Ik krijg m even een seintje dat ik de naam van de partij van expliciet noem dat ga ik vanaf nu keurig netjes doen

[2:12:41] vergroot misschien bij u attentie waarde van nou ben ik aan de beurt. Wat gaan we doen

[2:12:46] dus mijn vrouw met wie komt hij?

[2:12:52] Dit gaat over de bijdrage reductie van c o twee en veenweidegebieden.

[2:12:59] Het totale budget vanuit klimaatakkoord en vrijwel geen wijde was tweehonderd zesenzeventig miljoen.

[2:13:04] De provincies hebben de uitkering van impuls gelden honderd miljoen aangegeven daarnaast honderd vijf miljoen euro bij te dragen

[2:13:11] over de uitrol middelen is nog een gesprek gaande op dit moment.

[2:13:16] Deels gaat het budget ingezet worden voor de aanvullende maatregelen aan het watersysteem waar waterschappen waarschijnlijk ook aan bijdragen

[2:13:35] en over de voortgang van dat beleid wordt uw kamer geïnformeerd via de klimaat en energieverkenning en de klimaat nota die op één november zal verschijnen,

[2:13:46] dan nog even geen wijde gebied vijf van de zes fijn wijden.

[2:13:52] De provincies hebben hun eerste regionale verwijderen strategie een opgesteld naar aanleiding van uw initiatiefnota. Fijn dat je niet alleen

[2:14:04] de provincie verbeterd. Deze plannen naar integrale gebiedsplan voor klimaat water, stikstof

[2:14:10] en natuurlijk nemen zij ze ook op in de provinciale gebiedsplan van het en bovag.

[2:14:17] Ze zijn overigens zijn de provincies ook al gestart met uitvoering

[2:14:22] en ze nemen de eerste maatregelen geen

[2:14:25] en parallel daaraan die uitvoering wordt nog onderzocht

[2:14:30] of wat is de effectief effectiviteit van de mogelijke maatregelen op de reductie van broeikasgassen via het meerjarig, meerjarig. Een nationaal onderzoeksprogramma broeikassen gassan veenweiden en het nationale veenweiden innovatieprogramma.

[2:14:46] Dus eigenlijk komt het erop neer dat zou gaandeweg deze periode verschuiven van onderzoek naar uitrol en uitvoering.

[2:14:55] Daarmee heb ik volgens mij ook een antwoord gegeven op vragen van de heer valstar

[2:15:01] in twee vragen. Die gaan het veenweidegebieden en gebiedsgericht aanpak.

[2:15:09] De heer de groot die vraagt of ik een akkoord komen met de landbouw die heeft geleid tot dat effect.

[2:15:19] Dat klinkt mij een beetje door het wantrouwen naar de boer. Ik heb de afgelopen periode nogal met de boeren het gesprek gevoerd,

[2:15:29] ook over remkes, ook al wat landbouwakkoord. Zoals ik al zei. De agrarische sector is zich zeer bewust dat er grote opgaven liggen

[2:15:38] en dat er dus ook echt veranderingen een stevige transitie gaat plaatsvinden van de landbouw

[2:15:44] en ik heb de overtuiging dat de inzet van de landbouw echt is om te komen tot echt goede afspraken met de overheid,

[2:15:52] waarbij we natuurlijk ook de keten partijen zoals ik zei niet moeten vergeten.

[2:15:56] Overigens is het zo als ik kijkt naar het verleden waar hij ook aan refereert. Als ik kijk naar de aanpak van antibiotica. Wat dat voor effect heeft gehad in de sector.

[2:16:08] Als ik kijk naar de meerjarenafspraak energietransitie van de glastuinbouw de glastuinbouw bouw die nota bene

[2:16:14] een doelstelling heeft om in tweeduizendveertig al klimaat neutraal te zijn. Dat vind ik een compliment waard aan deze sector. Kom straks nog even terug op de

[2:16:24] glastuinbouw vanzelfsprekend

[2:16:27] die vraagt naar de meta strategie. Die weet dat wij in het kader van europa moeten komen met een meta strategie. En als alles meezit komt die half november naar uw kamer.

[2:16:41] Welke stok. Ik heb alleen over de stok gehad als het gaat om klimaatdoelstelling. Want dat valt natuurlijk ook onder de onder de stok en nam honderd instrumentarium wat ik ga bouwen, waarbij ook dwingende instrumenten op voorhand niet worden geschuwd. Zeg maar. Maar ik wil wel eerst het gesprek met elkaar voeren.

[2:17:04] Daarnaast is het zo dat voor de glastuinbouw

[2:17:09] in een kamerbrief over het samenhangend pakket glastuinbouw aangegeven dat er een nieuw individueel sector systeem uitgewerkt ter vervanging van c o twee sector systeem

[2:17:19] en dit systeem zou per één januari tweeduizend, vijfentwintig in werking treden.

[2:17:23] En verder nemen we natuurlijk de klimaatdoelstellingen ook mee in het nvog. Maar ze valt natuurlijk ook de basis en uitgangspunten en de kaders voordat landbouwakkoord

[2:17:33] dan technische briefing planbureau van je thijssen

[2:17:39] dat de klimaattop gaven zwaarder zal zijn dan stikstof

[2:17:43] met name de klimaat neutraliteit thijssen. Je bent net op tijd.

[2:17:49] Ik zou net antwoordde. Ik vond het jammer dat hij er niet was. Maar ben blij je te zien.

[2:17:56] Kijk in twee duizend dertig moet nederland minimaal vijfenvijftig procent minder broeikasgassen, gas, broeikasgassen uitstoten dan in negenennegentig

[2:18:06] en dat is een forse opgave natuurlijk alle sectoren en wij zullen moeten dragen en ik noem ook bewust alle sectoren.

[2:18:13] En op dit moment

[2:18:17] richt het nvog zich op de klimaattop graven tot twee duizend dertig. Daar zitten nog niet de doelstellingen in tweeduizendvijftig.

[2:18:23] Maar zoals ik al zei, we houden wel rekening met die doorkijk na tweeduizend vijftig. Ook omdat het bijvoorbeeld met de landbouw ook die die horizon ook achter die twee duizend dertig.

[2:18:33] We leggen,

[2:18:34] Dan valstar met de glastuinbouw.

[2:18:40] Daar zijn grote problemen.

[2:18:43] Dat gaat voornamelijk ook op dit moment natuurlijk over de energiekosten van de glastuinbouw.

[2:18:50] U weet dat er ook een regeling is in het leven is geroepen voor het mkb waar de glastuinbouw op kan mee liften.

[2:18:59] Helaas fouten glas zoals je weet onder een ander staat zijn kader dan dat mkb.

[2:19:07] Op dit moment is er drieënzestigduizend. Het woord overigens verhoogd naar drieënnegentig duizend.

[2:19:12] Maar we zijn nog in gesprek om te kijken of er niet de plafonds gelijk kunnen trekken. Gesprek dat loopt nog binnen het kabinet.

[2:19:21] Maar daarnaast heb ik ook met de minister van klimaat en energie gesproken en gezegd het wordt nu tijd dat we ook proberen. En daar heerst er helemaal mee eens

[2:19:29] dat we de klimaattop graves en de beschikbare middelen ervoor en de opgaven voor de tuinbouwsector dat we dat ook gaan versnellen. Dus ik ga nu versneld om de tafel met de hitte. Om te komen tot een versnelde aanpak van de klimaattop gaven voor de glastuinbouw.

[2:19:46] Want als ze dat doen, kan dat ook als het gaat om de hoge energiekosten. Heel veel verlichting bieden dat dat is

[2:19:54] dat is eigenlijk nou ja dat dat zou zitten. Causaal verband tussen. Dus vandaar dat ik ook daar extra druk op zet met de minister

[2:20:03] en natuurlijk ga ik hier ook over met de sector in gesprek vanzelfsprekend.

[2:20:09] Overigens er juist doordat de stemmingen zijn ook hoofdelijke stemming een team voor één dus dat betekent dat we al om tien redenen dat ik moet afhandelen. Dus we hebben nog een half uurtje

[2:20:22] laat die verrassen. Voorzitter, zeker de u komt als eerste aan de beurt als blokjes afgelopen. Wat mij betreft.

[2:20:28] Voorzitter was dit blokje afgelopen.

[2:20:30] Dank u wel. Meneer de minister, wanneer eli gold en dan.

[2:20:36] Voorzitter, inderdaad beter reduceer van antibiotica heeft de sector goed gedaan en heeft de reden is dat er ook een markt belang was en dat het via de verwerkende industrie gaat mijn vragen over wat kunt u wel of niet afspreken met boeren drukken geen wantrouwen uit. Alleen het gaat over wat is wat kan bijvoorbeeld een lto u een afspraak maken

[2:20:58] opleggen aan de boeren.

[2:21:00] Wat is hun belang om dat te doen om zich aan afspraken te houden dat gezegd hebben

[2:21:05] dat ik verder van mij vertrouwen is er alleen. Het moet ook worden verdiend. Dus waarom die stok achter de deur markt belang

[2:21:14] dan glastuinbouw. Die is gestegen in c o twee. Maar de minister begraaft bijna zijn portefeuille en die van zijn collega. Want wat heeft het nvog nu met een klimaatafspraak uit tweeduizend achttien te maken. Dus ik ga zelf maar even rekenen moest acht komma

[2:21:29] achttien komma negen. Megaton worden gereduceerd.

[2:21:32] Glastuinbouw is vier komma drie. De veehouderij en akkerbouw toch veertien komma zes megaton.

[2:21:39] Ik bedoel dat is toch de afspraak en dat kunt u toch gewoon nu in die sectoren gaan gaan opleggen waarom gaat u dat dan weer in een ander proces inbouwen?

[2:21:50] Meneer de minister,

[2:21:53] Omdat omdat we met elkaar hebben afgesproken dat we de opgaven per sector in het nvog ga meenemen en er komen er in januari brief bij je op terug.

[2:22:03] Gewoon die laatste instructies.

[2:22:06] Voor veenweiden. Kan me er niets bij voorstellen. Dat is ook een echt een gebiedsgericht element. Maar de rest is gewoon sectoraal. Dus ik zou toch nog even goed over nadenken en ik weet niet met wie u dat heeft afgesproken.

[2:22:16] Ik heb niemand vanaf sommige bedoelt meneer, meneer de minister van lhv.

[2:22:23] Je kunt dit verwacht in de brief van januari npo geven.

[2:22:27] Dat staat genoteerd gedaan dan mevrouw van der plas. Sorry meneer.

[2:22:32] Dankuwel. En dan aan de minister voor voor de inleiding echter. Hij is visserij vergeet te noemen en landbouw gaat om een heleboel dingen. Maar daar werd even vergeten dat het gaat om voedsel was de eerste verder vragen over de glastuinbouw. Dat is ik heb er nog gevraagd van kan de minister ervoor zorgen dat tuinbouwsectoren gebruik kunnen maken van europese regelingen, omdat zij geen aanspraak maken op het geheel b. Dus dat was even de vraag die ik nog niet beantwoord heb gezien in

[2:23:09] en de antwoorden van de minister zojuist.

[2:23:10] Meneer de minister,

[2:23:13] De beantwoording van die vraag heb ik niet bij de hand. Mevrouw overgeplaatst. Maar als het goed is, kom ik zondag bij u terug in het slot stapeltje. Wat ik nog heb even uw opmerkingen over visserij zeer terecht. Ik maak dan ook heel vaak de vergissing landbouw, natuur en visserij.

[2:23:30] De vissen zijn er blij mee

[2:23:32] of ze blij zijn met alles met een situatie op dit moment is het anders, maar ook daar gaat ik ga binnenkort op bezoek om met hun problemen te bespreken.

[2:23:39] Mevrouw mohammed.

[2:23:42] Voorzitter roel ontrolt zich een vrij ingewikkeld beleidsprogramma waarin pil geen rol speelt, maar ook een perspectieven brief. En nu dus ook het landbouwakkoord is mij nog niet helemaal duidelijk wat precies komt. Maar mijn vraag is eigenlijk als het goed dat de provincies bezig zijn met veenweiden strategieën. We staan aan de vooravond van het implementeren komt er in de perspectieven brief dan ook een pakket maatregelen dat de provincies kunnen gebruiken om over te gaan van pilot fases naar de uitrol van die waterpeil verhogingen.

[2:24:15] Ze moet weten wat hij wat hij wat je terugkrijgt voor die waterpeil.

[2:24:19] Lijkt mij de minister.

[2:24:22] Die perspectief brief. Wat mij betreft geen perspectief biedt meer heet maar een landbouw brief.

[2:24:28] Dus ik kom in november met u tot die met de landbouw brief

[2:24:32] en die lambo brief. Die moet landen in een landbouwakkoord

[2:24:36] en in die brief zullen cadeaus meegegeven worden voor het landbouwakkoord

[2:24:43] en de situatie veel weidegebied en de manier van de provincies en de inzet van middelen en de uitvoering ervan zal ook een plek krijgen dus in het lenteakkoord. De kade zullen mij geen woorden in de brieven in november, maar het landbouwakkoord zo concreet zijn als het gaat om de aanpak van twee weidegebied.

[2:25:01] Mevrouw, met uw laatste terugzien,

[2:25:02] Voorzitter gebruikt om graag voor, want het is nieuw voor mij dat wij een perspectieven brief krijgen die geen perspectieven briefmeer heet. Maar die een proces brief is die weer vooruitschuift naar waar we al die tijd op zitten te wachten. Klopt dat.

[2:25:14] Meneer de minister,

[2:25:16] Wij gaan niks vooruitschuiven. Mevrouw, met kent u deze minister nog niet maar het is zo dat de brief die in november tot hij komt

[2:25:26] die zouden de lijnen schetsen erlangs de landbouw zich zou moeten gaan omvormen.

[2:25:34] Dus de transitie paden zeg maar

[2:25:37] met heldere katers erbij bindende doelen van klimaat enzovoort.

[2:25:42] Dat is de eerste helft van de brief

[2:25:44] en de tweede helft zou gaan over het proces om te komen tot een landbouwakkoord. Dus het is niet een proces brieven heeft ook wel degelijk te maken met

[2:25:51] de eerste visie op hoe de landbouw erger over een tweetal decennia uitziet.

[2:25:58] Mevrouw vestiging,

[2:26:01] Dankuwel. Voorzitter en de minister heeft het over grote opgave bij waarbij een stok achter de deur nodig is en ik ben het met de minister eens. De minister gaat in gesprek met de sector en werkt ondertussen aan zoals hij zegt dwingende instrumenten aan wet en regelgeving als stok achter de deur

[2:26:18] en mag ik dan erop vertrouwen vragen aan de minister

[2:26:22] bestaande wet en regelgeving, zoals bijvoorbeeld de drie wetswijzigingen die ik vorig jaar tijdens mijn maidenspeech indienen.

[2:26:29] De wijzigingen op de wet dieren die zijn aangenomen in de tweede kamer zijn aangenomen. Unaniem zelfs in de eerste kamer dan ook in werking getreden dat de minister dat ook gaat regenen.

[2:26:42] Meneer de minister,

[2:26:49] Ik kan u kan ik gerust stellen. Wij komen daar binnenkort mee naar de kamer met de wetswijziging die ook recht doet aan mijn abonnement.

[2:26:59] Professor in de laatste terugzien,

[2:27:00] Voorzitter, dat is geen antwoord op mijn vraag.

[2:27:04] Ik heb als kamerlid de wet dieren op drie punten gewijzigd. Het ging om een vochtbeperking

[2:27:09] in uitzonderlijke gevallen als het gaat om dierenwelzijn.

[2:27:12] Het gaat om dat de minister brandveiligheidseisen kan stellen om stalbranden te voorkomen. Heel belangrijk en dat gaat over een waardige veehouderij, zoals de minister het noemt om het feit dat dieren niet langer meer aan de veehouderij aanpassen. Maar andersom. De minister heeft deze abonnementen die zijn aangenomen in de tweede kamer en in de eerste kamer unaniem niet ondertekend en ik vraag de minister gaat deze wetten en regelgeving deze stok achter de deur dan ook ondertekenen.

[2:27:38] Meneer de minister,

[2:27:41] Het laatste abonnement heb ik niets over gezegd. Het abonnement over de houderij

[2:27:45] en de andere twee heb ik dit begonnen in beeld. Ik ik weet het niet. Ik heb ik heb ik kan hier het antwoord niet geven omdat ik het niet weet. Ik heb gewoon een kennis niet.

[2:27:57] De minister.

[2:27:58] Het is aan de minister om de antwoorden te formuleren. Meneer de groot en als unicef het antwoord is ja dan vraag ik toch even na of het antwoord inderdaad ik jou moet zijn als je niet vindt.

[2:28:06] De minister kan nog.

[2:28:07] Misschien dat we hem meenemen.

[2:28:11] Zijn job terug. Inderdaad, mevrouw. Sorry. Meneer bishop.

[2:28:16] Voorzitter, een korte vraag naar aanleiding van de punten van de betrekking met betrekking tot de glastuinbouw. Het gesprek met de minister van van klimaat. Heel goed gesprek over de plafonds. Wanneer wordt dan kan daar duidelijkheid over gegeven worden

[2:28:35] wanneer de nood is hoog.

[2:28:39] Ik weet hoe rood, rood nood is. Ik zo snel mogelijk, maar ik kan op dit moment geen toezeggingen doen want ik ben ook veranderen. Afhankelijke hierin.

[2:28:49] Maar ik heb ook bij de jihad en de urgentiegevoel om hier zo snel mogelijk aan de slag te gaan

[2:28:54] en de komende weken vinden er gesprekken plaats om te praten over het plafond. En vandaar die honderdzestig.

[2:29:03] Kan de minister bij benadering aangeven bij benadering meneer. Dat zal plaatsvinden,

[2:29:10] Ja. Educatieve benaderingen in de tweede kamer zijn altijd lastig want voordeed weet dan dan heb je aan de broek hangen.

[2:29:19] Ik schreef het even rechts kijken hoor. Sorry.

[2:29:22] We moeten je ergens aan kunnen houden.

[2:29:26] Ik kijk zo snel mogelijk maakt.

[2:29:31] Ik kan op dit moment geen datum geven en ook niet. M n termijn. De urgentie is hoog. Ik begrijp de urgentie van de sector.

[2:29:41] Maar ik moet wel tijd hebben om samen met de minister van klimaat en energie te kunnen uitwerken en dat moet zo snel mogelijk onder dat het ook voor wat ik ook altijd een valse zijn voor de energierekening van de tijd ook enorm kan helpen als we daarmee versnellen,

[2:29:57] weet in ieder geval dat de hem ook heel graag hierheen wil versnellen. Dus wat dat betreft staan we daar niet tegenover elkaar maar strijden we schouder aan schouder om zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen.

[2:30:10] Het probleem is. We moeten natuurlijk als controlerende gaan. We moeten iets hebben waar we de minister aan kunnen houden aan een toezegging. Dus zo spoedig mogelijk. Dat kan ook voor u kan dat zijn volgend jaar en in de zomer. Terwijl er aan de andere kant betekenen nog voor de kerst. Dus vandaar dat ik vaak bij benadering of ik toch een toezegging kunnen.

[2:30:28] Ik doe geen toezeggingen op tijd. Maar als u zegt het kan volgend jaar zomer worden dan onderschat u het bewustzijn van deze minister over de nood die leeft in de sector.

[2:30:42] Dus ik ga daar veel sneller intensief mee aan de slag.

[2:30:45] Maar het is ook wel weer een complex probleem. Er wordt geld vrijgemaakt worden uit het klimaatfonds. Dus wij moeten dit ook goed regelen.

[2:30:54] Dus ik ik vind ik ik ga er geen toezeggingen doen maar weet dat ik daar echt alles op alles zetten om zo snel mogelijk met de toezegging komen en ja als de kamer te lang duurt dan dan hoor ik de camera.

[2:31:06] Geweldig.

[2:31:08] Eerst meneer thijssen. Een valse waarnemingen. Meneer thijssen.

[2:31:11] Voorzitter ton nog heel even over de brief van november. Want die bestaat uit twee delen landbouwakkoord tweede deel, maar het eerste deel

[2:31:17] gaat dit over dat nationaal programma landelijk gebied,

[2:31:21] maar we zitten wel heel erg te wachten op en gaat dan naar die transitie. De boeren een eerlijke inkomen verdienen voor het voedsel dat we produceren en daar kan niet weer de veertig kantjes zijn die we net hebben gehad. Dus ik hoop toch wel. Dat staat zo gaan we dat doen.

[2:31:36] Anders zijn we nog n stap voor.

[2:31:38] Meneer de minister,

[2:31:39] Dank u, voorzitter. Ja nou ik zal het even nog proberen uiteen te zetten wat u kunt verwachten van ons, want er is wat onduidelijkheid over in november komt er een brief

[2:31:48] met de hoofddoel, de hoofddoelen en hoofd inrichting hoofdlijnenbrief van het nvog. Dat komt van mijn collega, mevrouw van der wal.

[2:31:57] Daarnaast komt er van deze minister een brief over de toekomst van de landbouw. De landbouw brief zeg maar waar het juist gaat over wat u ook aangeeft dat we daarmee een doorkijkje krijgen krijgen naar de toekomst van de agrarische sector. Zo gaat dat er wat ons betreft uitzien kunnen met elkaar in debat over voeren.

[2:32:14] Daar zullen ook kader stellende zal elkaar de stelling zijn op het landbouwakkoord dat het landbouwakkoord en sluiten we ergens begin volgend jaar.

[2:32:23] Maar die landbouw brief die zal ook op de inhoud een aantal cadeaus meegegeven die bedoeld zijn voor het land om te landen in het landbouwakkoord en het tweede deel van die lange brief zal zijn dat daar het proces om te komen tot het lenteakkoord. Wat wat beschreven als meer procesmatig, maar het eerste belangrijke deel zal gaan over de toekomst van de landbouw hoe wij die zien en hoe wij willen komend dat de kades voor een landbouwakkoord indicator zal ook meegegeven worden in die brief van november.

[2:32:53] Thijssen.

[2:32:56] Nou dat is fijn. Deze verduidelijking begrijp ik het goed dat er staat dan ook in wat de concrete verdienmodellen zijn want dat is waar we naar hunkeren omdat we weten waar de transitie zich naartoe moet bewegen en nog een kleine vraag over het labo

[2:33:08] wordt

[2:33:09] want met wie welke partijen gaat de minister allemaal uitnodigen om mee te praten en dat landbouwakkoord mee te sluiten.

[2:33:16] De minister.

[2:33:17] Natuurlijk als wij de toekomst allemaal schetsen in nederland in de november brief. Dan gaat het natuurlijk over waar wij het verdienmodel van de boer zien,

[2:33:27] want daar moeten met elkaar in het landbouwakkoord naar toe werken

[2:33:30] en met welke partijen ga ik dat labo kortsluiten. Dat doe ik met de agrarische sector. Dus dat zijn de vertegenwoordigers van de partijen in de agrarische sector. De primaire proces zeg maar de boeren,

[2:33:42] maar willen we tot een goed resultaat kwam met het landbouwakkoord zal ik ook moeten praten met de natuurorganisaties. Want die hebben daar ook een rol in overigens ook al schade maar grijze natuurbeheer, landschapsbeheer enzovoort liggen er ook kansen voor de sector. Dus we hebben de rosa ook een bord.

[2:33:58] We zullen ook natuurlijk de keten partijen hierbij betrekken

[2:34:01] omdat nou ik heb daarnet al wat gezegd. Een hele grote opgave ligt dat zijn zo ongeveer op bord op dit moment nog ingericht. Het proces. Ik kom daarin in november brief bij je op terug.

[2:34:12] Maar dit zijn zoon grosso modo zeg maar de partijen die aan tafel zullen komen voordat van het landbouwakkoord.

[2:34:17] Meneer valstar.

[2:34:19] Dan voorstellen een blij om te horen dat de minister hart wil gaan lopen voor de glastuinbouw dat hij zijn collega yetta enkel meenemen. Laat ik dan in ieder geval vooraf zeggen dat ik hoop dat de afspraken met de glastuinbouw hier niet aan de overkant bij mtv zullen plaatsvinden. Maar gaan ze bijvoorbeeld naar het westland naar een glastuinbouwbedrijven naar een aardwarmteproject en daar met collega s te spreken. Want je hebt volgens mij niet in het westland geweest en haar vinden erg mooie initiatieven plaats. Laat ik een voorbeeld noemen. Dat is het aardwarmteproject vogelaar. Daar draait sinds tweeduizend zestien een succesvolle aardwarmte put. Daar ligt een braakliggend stuk grond naast en zij willen wij heel graag een tweede doublet boren, maar lopen tegen een muur van vragen regelgeving aan en ik heb tegelijkertijd vernomen dat bij het ministerie van economische zaken aan de overkant en een handvol mensen de vergunningen moeten verlenen en volgens mij kan dat echt sneller. Dus ik hoop dat u zich vooral op de verduurzaming gaat richten. Want ja het is belangrijk om het plafond te verhogen van tweeënzesti naar wat is of drieënzestig naar bijna negenduizend euro. Maar met alle respect gemiddeld glastuinbouwbedrijven heeft dat er vrij snel doorheen gejaagd. Deze compensatie. Dus mijn voornaamste vraag zet in op de verduurzaming

[2:35:30] en kijk ze dan met name ook voor naar het klimaatfonds wat bij de collegiate voornamelijk is belegd.

[2:35:36] Dankjewel. En dan zullen we vragen bleven liggen. Want meneer thijssen heeft geen interrupties meer of het verdienmodel is blijven liggen dus mogelijk kan de minister nog op reageren. Meneer de minister.

[2:35:47] Volkomen terecht zegt tegen valstar en ik vind het mooi suggestie om samen met juliette naar het gebied te gaan. Ik wil het ook vooral. Ik heb al gezegd bij mijn aantreden

[2:35:57] dat ik wil samenwerken met de sectoren en dat betekent dus ook dat ik in samenwerking met de sectoren moet komen tot goede oplossingen. Laten we dat vooral doen. Maar er zijn ook hele goede voorbeelden. Die zal ik hier vanmorgen voorbijgekomen van de glastuinbouw als het gaat om aardwarmte als gaat om energie levering zeg maar. Dus wat dat betreft zeker.

[2:36:16] En daar liggen ook de minder voor de klimaat. Het klimaatfonds ligt eraan toe. Klaar voor moeten onttrokken worden. Maar dan moet er eerst goede plannen komen. Dus eerst goede plannen dan geld eronder en aan de slag in de sector betreft.

[2:36:29] Meneer grinwis.

[2:36:41] Of komt komt het antwoord nog van die rare maar dat ging dus over dat als akkerbouwers beesten bouwmaterialen, tillen en fantastisch. Dan moeten we moesten daarvoor beloond worden, zoals hij kost of certificaten nodig. Maar daarvoor is nodig dat niveau de helft zoals bij de bosbouw van de klimaatwinst wordt toegerekend aan.

[2:36:59] De telers. Meneer de minister,

[2:37:01] Die antwoorden. Kunt u nog van mij verwachten. Ze liggen op een stapel. Dus ik ben echt niet vergeten met de grimm is.

[2:37:06] Dankuwel meneer valstar had nog een vraag en bij kringen toch nog.

[2:37:10] De vervolgvraag. Want wat verstaat u onder snelheid. Want veel tuinders hebben die ruimte niet meer om nu nog te gaan zitten afwachten wat de gesprekken binnen het kabinet. Ondertussen zijn de tuinders die omvallen die momenteel geholpen moeten worden. Wij hebben eerder als kamer ook om een overbruggingsregeling gevraagd voor die tuinders die kunnen verduurzamen en neemt hij dat daar ook mee in gesprek met collega is daar ruimte voor.

[2:37:36] Ik neem niets mee gaat naar de minister te vragen.

[2:37:38] Men is het het gesprek is op gang gekomen met de hitte naar aanleiding van de regeling.

[2:37:45] Dus ik begrijp dat je ziet dat die verduurzaming. Juist in die overgang en een overbrugging van de problemen waren thuis zit een rol zou kunnen spelen. Maar ik begrijp ook wel dat ook de uitrol van dat soort systemen vraagt ook tijd. Dus ik snap echt dat er heel veel tijdsdruk op zit.

[2:38:02] Dat. Begrijp jij het dan ook. Ze willen het zo snel mogelijk doen. Ga zo snel mogelijk naar de sector toe.

[2:38:08] Maar nogmaals even tijd om het uit te werken. Het is het is ook alweer in zekere zin complex in relatie tot de klimaatfonds. Dus dat moet wel goede manier gebeuren of gaan goede plannen maken met de sector.

[2:38:21] Mevrouw beckerman,

[2:38:24] Ik had eigenlijk vooral een procedurele vraag. De minister sprak over een perspectief brief. De november.

[2:38:34] Nu begrijp ik op het verwachte schema dat direct in de week na het herfstreces. Het debat zal worden ingepland. Dan is het ook wel november. Maar de vraag is dus komt die brief op tijd voordat de boot en tweede deel van mijn vraag zou zijn. Zit dat verdienmodel dat de heer thijssen het ook vroeg. Maar wat nog erg vaag is dat de mogelijk verdienmodellen zitten die dan ook in die toekomst van de landbouw brief.

[2:39:04] Meneer de minister. Ik heb volgens mij net tegen de laatste vraag te antwoorden tegen details gezegd dat hij erin zitten

[2:39:12] en het tweede.

[2:39:14] Wij hebben de remkes brief gestuurd naar uw kamer en er volgt een debat in november begin november over de remkes brief. Dat gaat over de applicatie van remkes van het kabinet

[2:39:26] halverwege november komt de landbouw brief wat perspectief verliest nog steeds noemt reclame brief noemde en ook de hoofdlijnenbrief nvog en daar kan dus daarna over gedebatteerd in de kamer. Naast een ander debat denk ik dan maar waaraan u refereert als het gaat om begin november. Want dat gaat voor zover ik weet aangevraagd door die klaver over de remkes appreciatie.

[2:39:50] We gaan vlucht naar het blokje rond over negen minuten gaat de bel. Mevrouw vestiging.

[2:39:57] Over negen minuten gaat de bel. Inderdaad en daarom wil ik toch even een procedure vragen stellen op de vragen die ik gesteld heb over het in werking laten treden van de abonnementen zijn aangenomen door de tweede en eerste kamer waar ik echt nog wel een antwoord op wil voordat deze vergadering is afgelopen.

[2:40:11] Meneer de minister,

[2:40:13] Maar de vergadering is niet afgelopen, mevrouw vestiging. We hebben nog tien minuten en ik heb toegezegde met een antwoord te komen en hij ligt hier naast me. Dus dat komt goed. Maakt u zich geen zorgen.

[2:40:23] Negen minuten ook nog een minuut of twee seizoenen waar meneer meestal mevrouw van der plas is kocht, want we moeten echt naar blokje.

[2:40:32] Ja nee dat begrijp ik. Maar ik wil toch even vragen aan de minister. Ik heb een aantal opsommingen gegeven wat er gebeurt als glastuinbouwers ontvallen. Dat is niet alleen minder groente, fruit en bloemen, planten, maar ook minder duurzame innovaties export kennis exploiteren. Dus ik wil wel aan de minister vragen of deze gevolgen van het stoppen van een failliet bedrijf zijn of die wel heel goed in beeld blijven bij het ministerie en of het ook echt wel meenemen in gesprek met juliette. Want iedereen denkt alleen aan dat ene bedrijf maar er zit een heel valt allemaal als een kaartenhuis in elkaar. Dus dat wil ik wel even graag nadrukkelijk meegeven om dat ook mee te nemen.

[2:41:15] Volgen meneer de minister.

[2:41:17] We praten over de gevolgen voor de hele keten dat realiseer ik me heel goed.

[2:41:21] We hebben ook voorbeelden van bedrijven die die willen stoppen, maar omdat de kosten niet meer kunnen opbrengen om grote bedrijven hebben gezien.

[2:41:29] Dus ik houd dat dat scherp in beeld. Maar ik wil vooral aan de slag nu met de sector en dat gaat zeker gebeuren.

[2:41:37] Dan gaan we een vlucht naar het blokje drie en vier en hoopt dat de minister de tulpen kunnen aanzetten.

[2:41:41] We hebben z n voorzitter. Maar dan meneer grimm. Dus ja nou kijk eens.

[2:41:50] Wil de minister ervoor pleiten dat vijftig procent van de winst van beide beest bouwmaterialen toegerekend wordt aan de akkerbouw.

[2:41:56] Ik vind het buitengewoon belangrijk, want dat biedt veel meer kansen

[2:42:00] en in het voorstel van de europese commissie. Om de

[2:42:04] dan heb ik dit niet uitspoken love, love wat logeren.

[2:42:08] De sheriff,

[2:42:10] U kent dat ik nog niet. Dus ik leer ook in elk debat weer wat nieuws kan ik je zeggen.

[2:42:14] Maar in de ruzie jeff veroudering te herzien, wat ook beoogd onder andere producten hout mee te nemen om de lucia verandering.

[2:42:22] Maar wat toch een definitie gegeven.

[2:42:24] Eind dit jaar komt de europese commissie met een voorstel voor de verandering over de certificering van koolstof, verwijdering,

[2:42:30] waaronder vastlegging in bij beest bouwmaterialen.

[2:42:34] De uitvoering van de motie vraagt om een eenduidige certificering smeekte me methode van carbon credits.

[2:42:43] De eerste stap om de uitvoering te geven in standaardisatie

[2:42:47] en ik vergelijk nu de huidige methode van verschillende certificering obligaties

[2:42:53] en ik zal een kamer hier voor het eind van het jaar over informeren.

[2:42:57] De motie van de goot wordt opgepakt in het kader van de maatregelen versnelling van bijen beest en circulair bouwen en verder bouwen

[2:43:04] en als onderdeel van de compensatie van intrekking van de productiebeperking bij kolencentrales

[2:43:09] en ook hierover zou uw kamer worden geïnformeerd bij de voorjaarsnota

[2:43:28] door middel van koolstof certificaten gerealiseerde koolstof vastlegging in nederland komt ten goede aan de realisatie van de klimaattop gaan van de sector van de verkopende partij in nederland.

[2:43:40] Even kijken dan de motie over de eenduidiger. Z n series methode van carbon credits.

[2:43:50] Zoals ik zei. De eerste stap is de stabilisatie.

[2:43:54] We zijn bezig met een inventarisatie en onderlinge vergelijking

[2:43:58] en het wordt per cluster van koolstof. Vastleggende vlassige leg het landgebruik

[2:44:04] maatregelen gedaan

[2:44:08] en de door de stichting nationale koolstof maakt ontwikkelde methode die bij als referentie

[2:44:14] en ten aanzien van de motie van het groot geld dat er invulling aan de invulling van deze motie door het rivm bzk gezamenlijk gewerkt wordt in het kader van de uitwerking van de maatregel versnelling voorbij beest en circulair bouwen en verbouwen dat we de antwoorden op de vragen van de heer grimm is een zo dat ik je vragen beantwoorden. Maar hij had niet weg hoeven lopen want volgens mij komende vragen niet bijzonder tegemoet.

[2:44:38] We praten dadelijk bij me legendes.

[2:44:42] Dan ga ik eerst over voorstellen als u me toestaat naar de antwoorden die ik mevrouw vestigingen toegezegd, want ik zou niet willen dat we nu

[2:44:52] door de tijd daar niet meer aan komen.

[2:44:56] Ik heb het laten navragen excuses dat ik de antwoorden net niet net niet had

[2:45:01] na het herfstreces komt er een brief over

[2:45:04] en daar staan die abonnementen ook in vermeld wat ermee gedaan wordt.

[2:45:09] En dan kunnen wij in het debat van tien november hier met elkaar verder over doorspreken

[2:45:15] en dan gaat het natuurlijk over de uitvoering van de abonnementen in samenhang met coalitieakkoord.

[2:45:21] Vooral vestiging kocht alstublieft.

[2:45:23] Voorzitter, de minister komt met een brief terug op de uitvoering van mijn abonnementen. Maar ze zijn niet ondertekend door de minister. Ze zijn anderhalf jaar geleden aangenomen. Ik wil de minister vragen met een simpel. Ja of nee kan heel kort gaat de minister de abonnementen ondertekenen.

[2:45:37] Wat is je antwoord meneer de minister.

[2:45:42] U vraagt me iets. Ik heb er geen zicht op. Ik ga dat nou niet toezeggen. Echt niet. Ik kom daar in de brief na het hcss bij je op terug.

[2:45:50] We moeten dit nu doen. Alle respect en de minister niet nog meer onder druk zal verdringend er iets. Dat gaat naar eenvoudigweg niet. We moeten door want over een paar minuten gaat de bel. En dan kan ik dan iemand spreken. Die kan ik geen afscheid nemen hameren. Meneer sorry beginnen de laatste blokken nu minister.

[2:46:14] Ik heb hier een aantal stapeltjes vragen ook geprobeerd om dat gebundeld te beantwoorden. Ik weet niet of er nog vragen lichaam op wat mij betreft, waardoor de antwoorden heen. Maar misschien klopt dat niet.

[2:46:27] Mevrouw van der plas, we zullen moeten gaan afronden, we moeten naar de plenaire zaal gaan lopen zijn hoofdelijke stemming. We moeten er allemaal zijn,

[2:46:38] Maar misschien heb ik dat gemist. Maar ik had me gevraagd om een overgangsjaar.

[2:46:44] Van van ghb en de delegatie.

[2:46:50] Je hebt nog drieëntwintig, drieëntwintig jaar nemen drieëntwintig. Ik weet waar u het over heeft die dat tennis meer aan de orde gesteld is belangrijk dat u goed dat dit ook even een danig op wijst

[2:47:01] omdat ze veel agrarische veel akkerbouwers ook zorgen hebben over het komende jaar omdat ze had ghb als dr

[2:47:11] delegatie beschikking laat gekomen zijn overigens, het zou evaluatie van wat u zei

[2:47:16] dat wij al eind vorig jaar met de europese commissie aan de slag zijn gegaan over het geheel b dat daar ook dus dat is niet ingediend in september. Het is gebruikelijk dat je eerst met de commissie in gesprek gaat

[2:47:31] en dat er dan een moment komt waarin zeg maar datgene wat het gesprek heeft opgeleverd. Wat werkt en dan word je weer opnieuw ingediend. Maar hij zal later vorig jaar eind vorig jaar ingediend.

[2:47:42] En natuurlijk realiseerden wij ons de zorg van akkerbouwers en we willen dan ook op met een milde hand het komend jaar zien. We hebben gezegd het is een leerjaar moeten ervoor zorgen.

[2:47:54] Bij ons zijn er nog vragen bij akkerbouwers zijn vragen die broccoli zijn en we zullen er dus ook als het gaat om de reeds ingezaaid. De gewassen bijvoorbeeld heeft ook de heer grimm is ook in het debat aandacht voor gevraagd. Wij zullen daar op een milde manier mee omgaan in het overgangsjaar en we zien het ook als een leerjaar om te komen tot een verdere invulling per één januari tweeduizend.

[2:48:18] Vierentwintig dankuwel meneer de minister.

[2:48:20] Neem er maar heel kort.

[2:48:22] Wel ga dan kan ik niet meer. Ik kan dit.

[2:48:24] Dit is het enige wat ik wil vragen. Hij zegt hij nu een leerjaar. Ik zou graag een brief willen van de minister. Hoe dat eruit gaat zien.

[2:48:33] Meneer de minister gekocht alsjeblieft.

[2:48:35] Mijn kinderen was schreef ik hem op terugkomen.

[2:48:37] Mevrouw koekoek is er al heel lang. Dus de allerlaatste.

[2:48:39] Vandaar.

[2:48:40] Ik ga mijn coöperatief opstellen met oog op tijd. Maar ik heb eigenlijk best wel veel vragen gesteld die niet beantwoord zijn. Ik vind het niet erg als dat schriftelijk beantwoord wordt.

[2:48:48] De efteling beantwoord. Die schriftelijk beantwoord die ze niet moet.

[2:48:53] Aan de bel trekken deze aannemen, maar mag ik dan reageren? Voorzitter, het klopt dat u vragen heeft gesteld, maar het merendeel van die vragen die vallen in de portefeuille van mijn collega van natuur en stikstof. Dus u krijgt ze beantwoord. Maar we leggen ze voor aan de minister van stikstof voor beantwoording. En dan stel ik voor dat u uw vragen schriftelijk worden beantwoord.

[2:49:16] Ik moet even een heel leven. Er zijn nog twee toezeggingen die volgen en ik wil ook vermelden dat er een twee minuten debat komt. Want als eerste spreken meneer de groot van d zesenzestig zijn twee toezeggingen aan de kamer ontvangt na het herfstreces en voor tien november een schriftelijke reactie op de vraag wanneer de drie aangenomen wetswijziging op de dieren worden ondertekend en de tweede toezegging is de kamer ontvangt schriftelijk een toelichting op de invulling van het jaar tweeduizend, drieëntwintig en er was een vraag van mevrouw van der plas

[2:49:47] meneer de minister.

[2:49:49] Volgens mij klopt het helemaal dankuwel dankuwel. Voorzitter, sorry dat we onder hoge druk. Dit debat moeten beeindigen. Alle mensen op de publieke tribune. Alle mensen thuis. De minister en zijn team kamerleden onze traumakamer bodem dienstverslag in redactie. Hartelijk dank, en ik sluit het commissiedebat aan.