Hoofdrailnetconcessie: reizigers, toegankelijkheid en decentralisatie

[0:00:23] Ik heb alleen ofzo.

[0:00:25] Dames en heren, met uw welnemen heropenen ik deze commissievergadering formeel is het de tweede commissievergadering heeft als het goed is in de eerste commissievergadering gehoord hoe we het procedureel met elkaar gaan doen. Dat zal ongetwijfeld nog een keer geëvalueerd worden, maar niet vanavond en ik stel voor dat de leden de resterende tijd die ze nog hebben. Welkom, mevrouw van der graaf. De resterende tijd hebben van de totaal acht minuten kort en bondig benutten om de punten te maken die ze willen maken. Stel voor twee interrupties. Maar laat ik dat ook zeggen dat als u die niet gebruikt ik dat zeer waarderen, zodat we nog voldoende tijd hebben voor de eerste termijn van de kant van het kabinet, waarna we uiteraard ook nog een tweede termijn met elkaar hebben afgesproken die dan over.

[0:01:12] In totaal gaven.

[0:01:14] En dat je dat dan ook nog weer kunt doen. Vanavond doel was kwart over tien. Het is nu kwart voor negen vraagt enige discipline van ons allemaal en dan ga ik u bij helpen. Zoals gebruikelijk geef ik het woord aan de heer boulogne van d zesenzestig en u had zitten.

[0:01:32] Drie minuten voor.

[0:01:33] Vier minuten.

[0:01:35] Dank de afgelopen weken hebben we hiermee.

[0:01:41] Alle spreektijden. Dan weet ik wat ik moet zoeken.

[0:01:44] U had nog vier minuten

[0:01:49] als ik ze allemaal af wil gaan. Meneer al had nog drieënhalve minuut. Meneer nog vier minuten, mevrouw.

[0:01:54] De graaf is klaar.

[0:01:56] We denken mevrouw brochand heeft nog ruim vier minuten ben ik nog vier minuten meneer madlener heeft nog twee en halve minuut

[0:02:06] en meneer minas heeft nog twee minuten en ruim twee minuten en veertig seconden ongeveer.

[0:02:15] Dan moet we sneller praten. Gaan wij sneller luisteren. Meneer ze niet fractie van d zesenzestig.

[0:02:21] D zesenzestig wil dat creativiteit weer leidend wordt in de oplossingen voor overvolle treinen of de inzet van personeel. Alleen dan staat de reiziger voorop. Dat is belangrijk onderwerp, zoals toegankelijkheid, innovaties als mobility en zijn service en minder volle treinen.

[0:02:37] Voorzitter, eerste toegankelijker in antwoord, in antwoord op de feitelijke vragen de staatsssecretaris dat zij voor prioritaire themas goede prestaties wil bogen.

[0:02:46] Zij rekent daar de toegankelijkheid van trein niet toe, want hierover worden geen prestatie indicatoren afgesproken en d zesenzestig vinden toegankelijkheid van trein wel een prioriteer, prioritair thema

[0:02:58] aan enkele vragen voor ze kan zijn toezeggen.

[0:03:00] De ns relevante onderdelen uit het bestuursakkoord toegankelijkheid wel te boren in het programma van eisen en kan de staatssecretaris toezeggen de aanwezigheid van toiletten in treinen

[0:03:11] van van streefdoel naar een bindend doel om te zitten

[0:03:15] en drie. Wat vinden ze wat vind je van het idee om in treinen de uitstap richting aan te kondigen, zoals ook in duitsland gebeurt voor mensen met een visuele beperking en kan de staatssecretaris toezeggingen decentralisatie kader eisen van toegankelijkheid mee te nemen.

[0:03:30] Voorzitter, dan onze geliefden fiets. Dat is een essentieel onderdeel in hun toegankelijk en aantrekkelijk spoor en daarom twee vragen hierover. Ik wil graag de harde toezegging

[0:03:41] van de staatssecretarissen dat zij zorgt voor minstens een gelijkwaardige regeling voor de fietsenstalling

[0:03:47] en een toezegging dat zij dit regelt in het programma van eisen. Zolang de stations agenda niet bekend is

[0:03:53] voorzitter van innovatie, datum en maas mobiele service. In het voordeel van van dit debat had ik het over innovaties, innovaties, zoals de mobiliteit zijn sterk afhankelijk van delen van data en samenwerking in applicaties.

[0:04:07] In nederland hebben we verschillende reis applicaties met beperkte integratie van het totale vervoersaanbod, integratie van mobiliteit en nauwelijks abonnementen die alle vormen van ov combineren.

[0:04:18] Dat zijn jouw zaken waarbij de reiziger gebaat is en remt de ontwikkeling van mobiele service, oftewel maas nog enkele vragen. Voorzitter,

[0:04:27] dan kan de staatssecretaris toezeggen eisen te stellen aan het referentie aan bod, zoals reizigersinformatie en dan kortingen en kan zij ns verplichten een aanbod te doen.

[0:04:36] Ns is zelf de grootste partij in het maas aanbod en dat rechtvaardigt strengere afspraken

[0:04:42] kan zij toezeggen een gelijk speelveld te mogen in het programma van eisen bij het referentie aanbod. Dit is namelijk nog geen ijs in de maas waardigheid ijs. Voorzitter, tot slot

[0:04:52] de krapte op de arbeidsmarkt houdt de komende jaren aan

[0:04:57] welke afspraken met maakte de staatssecretaris concreet over slimmere, inzet

[0:05:02] en efficiënter inzet van personeel en werving en kan zijn toezeggen ook hier afspraken over te maken. Ik denk aan de inzet van camera s voor het tijdelijk sluiten van deuren of het versoepelen van de zogenaamde bakken

[0:05:15] is de staatssecretaris bereid om de ns afspraken hierover te maken over streefdoelen voor verspreiding, spreiding van reizigers en als laatste

[0:05:22] vraag die stel ik niets. Je bent klaar.

[0:05:26] Dank u vriendelijk.

[0:05:27] Ik geef met plezier. Het woord namens de sp.

[0:05:33] Voor zover ik moet eens even wat improviseren omdat de orde. Nu gaat zoals die gaat maar je kunt er ook niks aan doen. Verder

[0:05:41] als de man zou liggen als aan de sp zou liggen. Dan wil ik vrij wilde zijn. Dan zou hij kiezen voor een vervoerders op het spoor die dienstbaar is aan de samenleving en dat betekent ook dat reed gedecentraliseerde traject op termijn gewoon weer uitgevoerd zouden moeten worden door de ns worden duidelijkheid en het gebruiksgemak voor reizigers zou verhoog. Het liefst ook dat het beheer van het spoor ook weer in een bedrijf onder een bedrijf wat tussen prorail en ns ook gewoon even

[0:06:06] het bedrijf voerde die in zijn geheel verantwoordelijk wordt voor ons om spoorvervoer en daardoor is het ook vanzelfsprekend dat wij de roep steunen om ook de tarieven bevoegdheid ook bij het ministerie te leggen, want juist daardoor is het woord zou het mogelijk worden om ook meer te sturen als volksvertegenwoordigers, maar ook als regering op om de maatschappelijke belangen en niet op

[0:06:31] op winstbejag, waar de markt toch vooral op uit zou zijn. En daar hoort ook bij dat wij hier in het debat over tarieven kunnen hebben, bijvoorbeeld om in uitzonderlijke situaties die tarieven te verlagen en nu moeten wij het vooral hebben over de belasting en de btw op tickets opnieuw te verlagen waar ik ook voorstander van bent. Maar dit is te beperkt

[0:06:50] en ook is nu programma in het programma van eisen vrijblijvende. Hij is opgenomen dat de staatssecretaris ook al ingaan om een dubbel opstaptarief.

[0:07:00] Te vermijden, maar.

[0:07:02] Dat is op geen enkele manier. Dat gaf ook aan door de staatssecretaris af te dwingen en dat is dus ook weer een resultaat van die marktwerking. Als je dat inchecken en uitchecken met opstaptarieven zou ontwerpen vanuit het perspectief van de reiziger. Dan had je natuurlijk nooit het systeem gehad tot vandaag de dag hebben. Dat is puur en alleen ontworpen vanuit het perspectief van de bedrijven, zodat voor de bedrijven behapbaar werd en niet vanuit het gebruiksgemak van de reiziger. Wat de europese commissie nu zegt na te streven. Maar eigenlijk komen ze in de praktijk gewoon op voor de belangen van de commerciële bedrijven en helemaal niet voor de reiziger. Juist omdat ze meer van die marktwerking willen opleggen. Dus ik zou de staatssecretaris ook willen oproepen om gewoon een manier te vinden om de dubbele opstaptarief te vermijden, niet alleen van de van de na de treindienst we eigenlijk in het gehele openbaar vervoer, zodat we zouden we dat toch als volksvertegenwoordiging moeten kunnen eisen, zouden dat de regering toch voor elkaar kunnen krijgen. Tot slot, voorzitter, over de voorzieningen en service voor reizigers bij nieuw materieel worden strengere eisen gesteld aan de kwaliteit

[0:08:06] standaard oplaadpunten voor de telefoons voor andere zaken internetverbinding in aanwezigheid van toiletten bijvoorbeeld en het is goed en het is noodzakelijk,

[0:08:14] maar eens de staatssecretaris het met ons eens dat we zoveel mogelijk naar toe moet streven tot de tweede klas in treinen dat we daar gewoon van afstappen dat we gewoon een klasse krijgen niet een eerste en een tweede klas. Maar het voorzieningenniveau het nu alleen maar voor eerste klas reizigers hebben dat hij dat aan iedereen kunnen garanderen. Dus weg met de klassen in de trein en we kennen allemaal het storende beeld van reizigers. Zeker nu die als haringen in een ton in de tweede klas moeten staan, terwijl een ruimere veel duurdere eerste klasse meer dan voldoende plek is en plannen uit het verleden om bij de introductie van nieuw materieel te kiezen voor treinstellen zonder onderscheid tussen ze lijken nu op het ministerie in een la te zijn verdwenen. Dus het wordt hoog tijd om die weer tevoorschijn te halen is de staatssecretaris dat met de zon.

[0:08:56] De socialistische partij eens dankuwel. Dank meneer het woord aan de heer van der molen namens de fractie van het cda.

[0:09:03] En voor zou bijna willen zeggen zonder klassenstrijd geen socialisten. Dat biedt perspectief misschien, maar het is vast niet bedoeld.

[0:09:10] Voorzitter, ons openbaar vervoer per spoor als publieke dienst zien betekent wat het cda betreft drie dingen. Allereerst

[0:09:17] zeggen dat ontsporen een publieke voorziening is en zeggen dat we die publiekvoorziening op het hoofdrailnet van de ns toevertrouwen schept voor hen voor de ns dus een verantwoordelijkheid naar onze samenleving of die verantwoordelijkheid wordt waargemaakt. Daar zaandam nadrukkelijk moet worden toegezien door de staatssecretaris zal moeten worden gestuurd.

[0:09:35] Het tweede punt is waar de dienstverlening aan reese vergroot kan worden, kunnen regionale vervoerders ruimte krijgen als aanvulling op wat de ns doet het cda is er dan ook voor staf voorstander van samenlopen liggen op termijn mogelijkheden voor vervoerders in de regio. Bovendien wordt de ns op die manier ook scherp gehouden om juist in verschillende regio s ook hun uiterste best te blijven doen. Hoewel de staatssecretarissen dit concreet gaan aanpakken in de komende tijd.

[0:10:00] Vraag karen van der molen heeft een vraag van collega s helpen.

[0:10:05] Voorzitter, want in de eerste termijn had die van de molen terecht interruptie op de minas dat hij eerst aangaf, willen niet verder liberaliseren broadway zijn betoog toch wel een beetje meer ruimte voor pam. Nu gaf de heer van molens zijn eerste termijn heel nadrukkelijk aan. We willen niet liberaliseren. En nu heeft ie toch over ruimte voor meer decentralisaties op regionale lijnen. Hoe moet hij dat met elkaar rijmen.

[0:10:31] Meneer de voorzitter, dat hoeft niet omdat ik in mijn eerste termijn de volgende zin hebt uitgesproken benzine in tal van regels in nederland. Het regionale vervoerders. Goede dienstverlening leveren dezelfde een schepje bovenop doen voor de reiziger. Daar waar de ns voorheen minder wilde investeren. Dat betekent voor het cda dus niet dat ons netwerk volledig dicht moet voor marktpartijen. Maar daar zit wel een grens.

[0:10:51] Oftewel ik zie ruimte voor marktpartijen, al was het maar omdat de marktpartijen nu ook die ruimte al nemen. Ik kom zelf uit dezelfde provincie algemeen als ik en daar wordt het overgrote deel van het openbaar vervoer door arriva gedaan en met verve.

[0:11:06] Dat betekent dat ik op andere punten nog wel ruimte zie. Maar dat moet dan in belang van de reiziger zijn. Dat is punt één en twee zitten grenzen aan. Dus je zult mij zeker niet het pleidooi van de heer als woorden herhalen dat we alles gewoon open aan de markt kunnen bieden. Daar trek ik dus de grens. Maar zoals ik al een eerste termijn zei dat betekent niet dat ik tegen elke marktpartij ben alleen ja goed die spelen dan wel een ondergeschikte rol in in het totaal ten opzichte van hen.

[0:11:34] Dankuwel. Als uw eerste termijn bedoeld dan bedoelt u de eerste termijn van het vorige debat voor de verslaglegging moet helder zijn, kunnen dat wordt nog terugvinden. Straks afdoende zelf had hij nog een gedwang.

[0:11:46] Oké, duidelijk. Dan heb ik scherp hoe het cda. De wedstrijd zit. Tegelijkertijd zien we u heeft het over de goede prestaties van arriva en ik zie ik zie daar ook heel veel goede dingen in de provincie, maar tegelijkertijd de werknemers bij arriva verdienen wel minder dan bijna bij de ns toch in verschillende treinen bijvoorbeeld minder toilet is minder om op die manier voor de reiziger. Dus je zou kunnen stellen dat je op die manier minder regie en af en toe minder kunt waarborgen voor de reiziger en ook voor de werknemer. Dus ik ben benieuwd hoe het cda ziet.

[0:12:21] Meneer van der molen.

[0:12:22] Voorzitter, ben ik niet met u eens. Ik weet niet in elke arrivatrein in nederland. Dus ik weet niet hoe de vlag er in limburg bijhangt. Maar de voorzieningen die in mijn provincie worden geboden in het noorden van nederland. Die zijn goed. Ik ben het er wel mee eens dat ik het liefste heb dat iedereen die voor welke ov bedrijf werkt goede arbeidsvoorwaarden heeft en gewoon goed verdiend ook want dat mag ook tegenover een inspanning staan. Dat betekent dat als arriva minder betaald dan dan de ns dat ik hoop dat arriva dat been bijtrekt. Maar dat zullen ze met de vakbonden moeten afspreken. Ik was blij met de cao die er nu door de ns is afgesproken, al was het maar om te voorkomen dat mensen bij de ns vertrekken, terwijl we al een enorm tekort hebben aan mensen die de treinen kunnen bemannen. De mensen moet ik zeggen.

[0:13:06] U vervolgt uw betoog. U vervolgt u betoog. Pas nadat de heer van graan zijn vraag gesteld.

[0:13:12] Dankuwel. Want we komen alledrie uit dezelfde provincie en de heer van der molen die die zijn ervaringen van arriva op zijn persoonlijke ervaringen. Maar dat is niet wat wat het beeld is

[0:13:26] als je de kranten leest het ziekteverzuim. De uitval is hoger.

[0:13:32] De de stappen over een cao akkoord. De verschillen zijn veel groter. Dus daar zie je juist bij uitstek dat zoon marktpartij de concessie gewonnen heeft. Maar daarna

[0:13:45] tegen zo laag mogelijke kosten gaat gaat rijden. Dat zie je terug in de in de in in de berichten over de uitval. Dus ik zou die vermoord werden

[0:13:55] vragen zijn ervaringen met tarieven, niet alleen op zijn eigen persoonlijke

[0:14:00] ervaar of zijn mening niet alleen op zijn eigen persoonlijke ervaring mee te luisteren naar

[0:14:05] bijvoorbeeld de fnv erover zegt meneer naar de naar de cijfers kijken.

[0:14:10] Van der molen.

[0:14:12] Voorzitter, als vakbonden met met die regionale vervoerders gesprekken hebben over de cao. Dan moeten ze daar hun inzet plegen. Daar ben ik het helemaal mee eens. Vind dat een gezonder verhoudingen vakbond zegt dat hij namens personeel wenst en dan moet de werkgever kijken wat er financieel mogelijk is. Dus laat die met elkaar het gesprek maar voeren. Kijk, ik neem de ns. Nu ik ik zeg vanavond. Wat mij betreft gaat de ns de komende tien jaar op het hoofdrailnet rijden terwijl de ns nu ook problemen heeft heeft ook een enorm personeelstekort is nu ook pet op dit moment op het spoor. Ook als je daar werkt en je moet aan klanten die die weer een trein missen uitleggen dat het niet anders kan dan dit is gewoon waardeloos situatie. Maar ik ga nu niet zeggen. Ja. Daarom moet ik de ns maar een vinger laten de komende jaren. Nee dan kies ik voor dat bedrijf die mag dat gaan doen en ik vertrouw erop dat de verbetering is. Wat mij betreft ook voor de regionale vervoerders. Daar zijn nu tekorten in hoe ze met personeel omgaan. Die hebben problemen ook met personeelstekort. Ik ga dat nu ook niet verwijten. Dus ik vind dat nu niet een situatie die niet onder die niet oplosbaar is. Dus zie geen reden om de regionale vervoerders nu zoals misschien de sp wel wil op te heffen en daar ook ns van te maken. Ik denk dat we daarin een goede balans in nederland hebben getroffen.

[0:15:22] De voorzitter is het enige winst in de trein. De watje. Want het ging allemaal goed. Daarbij heb ik goede ervaringen mee naar dat gaat niet goed is, is het cda dan niveau eens met de partij voor de dieren en wellicht ook met andere partijen dat de decentralisatie niet verder moet worden trokken.

[0:15:42] De eer van een voorzitter raad voor stad voor de hiervandaan helemaal geen winst in dat bakje omdat zijn interpretatie van mijn woorden niet klopte. Dus als ik hem daarin corrigeren is dat geen winstpunt in het debat tussen de partij voor de dieren en cda.

[0:15:56] Daar zitten uberhaupt in weinig debatten tussen partij voor dieren en het cda winstpunten kan ik u vertellen maar ik vind dat wij best naar meer ruimte voor decentralisatie kunnen kijken. Maar dat betekent niet.

[0:16:10] Dat je dat op alle plekken doet.

[0:16:12] Dat moet goed onderbouwd zijn. Dat moet zeker in op bijvoorbeeld in regio s zijn waar men niet ontevreden is over de dienstverlening. En dan staat de reiziger op één. Dat heeft de staatssecretaris ook gisteren. Pardon gezegd

[0:16:22] en ik heb de staatssecretaris gevraagd hoe ze dat komende jaren voor zich ziet.

[0:16:26] U vervolgt.

[0:16:29] Voorzitter dan het derde punt stevige sturen betekent wat het cda betreft ook dat het dubbele opstaptarief nog voor de ingang van de nieuwe concessie verleden tijd zou moeten zijn. Graag een reactie van de staatssecretaris hoe ze de ns en andere vervoerders gaat aanzetten. Zo snel mogelijk hier een einde aan te maken en is hij bereid het nieuwe programma van eisen hiervoor als drukmiddel te gebruiken.

[0:16:49] Wat kost een treinreis nou precies. Daar heeft de reiziger geen zicht op. Dit is in duitsland met een complexe spoor net wel het geval en in nederland niet lukt het niet om een overzichtelijke tariefstructuur te creëren. Wat ons betreft komt er in de concessie en sturingsmechanisme op de overzichtelijkheid van de prijsstructuur graag een reactie van de staatssecretaris.

[0:17:08] Voorzitter reizigers willen weten hoe vaak de trein op tijd is en of ze een zitplaats hebben, maar dit willen ze weten voor hun traject voor de rit die zij nemen op die punctualiteit zitplaatsen kans in algemeen klantoordeel moet per traject gestuurd kunnen worden en niet alleen op algemene streefcijfers voor het hele land. Er moet een bodem waarde komen. Graag een reactie van de staatssecretaris.

[0:17:31] Voorzitter, moet er ook voldoende treinen en zitplaatsen in de vroege ochtend en de late avond beschikbaar zijn. Ook dit krijgen wat het cda betreft zijn weerslag in een prestatie indicator waar de ns zich aan zouden moeten houden. Ook op dit punt graag een reactie van de staatssecretaris. Voorzitter dan afronden. Want ik denk dat ik redelijk in mijn tijd zit. De parkeer plek voor de fiets parkeergarages waar andere collega collega´s het ook al over hebben gehad. Die staan nu niet meer in het programma van eisen en daarmee dan straks ook niet meer in de concessie en alleen afspraken daarover maken in de stations agenda is wat het cda betreft echt een te vrijblijvende route

[0:18:10] ook dit moet worden vastgelegd in iets waar de ns op aangesproken kan worden in de toekomst uiteraard met de flexibiliteit voor de ns om in te spelen op veranderde omstandigheden. Want de stallingen die we nu kennen zijn misschien niet de stallingen van over zeven jaar. Maar ik zou graag het pleidooi willen houden om de fietsenstallingen gewoon weer in de concessie te zetten, zodat iedereen die die combinatie maakt tussen fietsen en trein. Ook in de toekomst ook in de komende tien jaar weten waar ze aan toe zijn en waar we ook niet per fietsenstalling dan met de gemeente of provincie apart een afspraak zouden moeten maken. Tot zover. Voorzitter,

[0:18:41] Ik dank u vriendelijk meneer van der molen. En dan geef ik het woord aan mevrouw bush liet namens de fractie van groenlinks.

[0:18:47] Dankuwel. Voorzitter,

[0:18:49] het programma van eisen moeten er wat ons betreft voor zorgen dat het openbaar vervoer beter wordt en de reiziger centraal staat. Alleen op die manier kunnen we de transitie naar openbaar vervoer mogelijk maken. Dat is nodig om de klimaat en stikstof crisis te bestrijden en om vervolgens ongelijkheid te verkleinen. Wat ons betreft gebeurt dit nu onvoldoende.

[0:19:06] De afgelopen periode hebben teveel problemen gezien op het spoor opschaling van de dienstregeling. Een korte treinen zijn. Aan de orde van de dag en hiervan is de reiziger de dupe. Waarom gebruikt de staatssecretaris de mogelijkheden van het programma van eisen niet om deze problemen aan te kaarten.

[0:19:21] We kunnen het pv meer eisen worden opgenomen qua frequentie en qua lengte van treinen op drukke trajecten. Waar is de analyse van waar per traject gekeken kan worden wat op zijn minst nodig is om aan de groeiende reizigers vraagt voldoen want ik niet dat mensen juist weer de trein uitstappen omdat er dan weer te krap wordt

[0:19:38] en dan infrastructuur. Het spoornetwerk loopt tegen haar grenzen aan terwijl we juist nu in zou moeten zetten op maximale groei. Toch moet de ns. En nu vaak voor kiezen om de dienstregeling te verslechteren of materieel aan te pas als er infrastructurele problemen zijn, waaronder slappe bodem, waardoor zwaar materieel er niet met de gewenste snelheid op kan rijden, kan de staatssecretaris in de pvda opnemen dat mogelijke infrastructurele investeringen ook mee worden genomen bij knelpunten in de dienstregeling toegankelijkheid en betaalbaarheid.

[0:20:07] Allereerst het bestuursakkoord toegankelijkheid hebben we het vaker over gehad in deze commissie. Deze zou in de week van de toegankelijkheid getekend woorden. We zijn allemaal uitgenodigd bij het vorige debat. Maar dat is inmiddels vier weken geleden. Waar blijft het akkoord. En waarom moeten we daar op wachten.

[0:20:23] Ook voor de toegankelijkheid is het van belang dat de ns op het hoofdrailnet blijft rijden. De ns is de enige vervoerde die structureel met ervaringsdeskundige in gesprek gaat en de expertise op het gebied van toegankelijkheid is hoog continuïteit op het hoofdrailnet is belangrijk om deze toegankelijkheid te waarborgen. Meer marktwerking in de toekomst

[0:20:41] is voor maatschappelijke organisaties. Echt een groot zorgpunt. Graag een reactie van de staatssecretaris op de zorgen, want het maatschappelijk middenveld. Hetzelfde geldt voor internationale lijnen. Hoe kan de staatsecretaris toegankelijkheid waarborgen in de open toegang waar we het over hebben gehad. Maar nu specifiek over de reizigers die ermee te maken zouden kunnen krijgen en hoe dwingt hij daarbij strenge eisen vond het duurt al best lang op het bestuursakkoord uberhaupt te bereiken. Hoe zou zij dit doen met internationale partners die dan ook nog een commercieel belang hebben hierin voorzitter, betaalbaarheid ook fijn vinden dat de wettelijke bevoegdheid tarief bevoegdheid volledige bij het ministerie zou moeten liggen. In het vorige debat gaf de staatssecretaris bij de beantwoording van de vragen aan dat ze dat bij de ns wil laten liggen omdat die meer kennis hebben over tariefdifferentiatie maar voorstellen wat ons betreft gaat niet alleen om kennis, maar het gaat ook om politieke keuzes. Wat vinden wij van de reiziger vragen om te betalen voor het ov reiziger de treinen in stimuleren. Dus ik vond het antwoord nog niet voldoende en ik ben heel erg benieuwd naar waarom de staatssecretaris die verantwoordelijkheid niet wil nemen.

[0:21:43] Voorzitter, deur tot deur reis. Hoe kunnen wij dat zo aantrekkelijk mogelijk maken?

[0:21:49] Voor reizigers is de werkelijke reistijd. Een van de allerbelangrijkste redenen om de auto te laten staan en over te stappen op het ov hoelang de deur tot deur reizen met het ov, hoe minder snel de reiziger de auto, laat staan daarom des te belangrijker om het hele traject goed in elkaar te passen en ook wij vinden fietsparkeren daarin een belangrijk element. Waarom is het op dit moment uit de concessie gehaald. Het pvda heeft de ambitie dat reizigers zo optimaal en drempelloze mogelijk van deur tot deur kunnen reizen. Fietsparkeren hoort daar wat ons betreft absoluut bij de helft van de treinreizigers komt immers met de fiets naar het station en de bestaande afspraken verdwijnen zonder dat er nieuwe afspraken zijn gemaakt, terwijl het eigenlijk best goed geregeld was. Waarom is dit uit de concessie gehaald en kan de staatssecretaris dit heroverwegen in het verlengde hiervan. Een vraag over de ov, fiets of andere vormen van deelfietsen nog niet op alle stations zijn deze deelfiets systemen beschikbaar kan dit ook in de concessie worden opgenomen en voorzitter, de aansluiting op regionale ov, wat kan de staatssecretaris toen? Om dit nog beter te regelen,

[0:22:52] kan erin de concessie maatregelen worden genomen om je in en uitchecken van ns naar regionaal vervoer zo goed mogelijk te regelen en ga de staatssecretarissen enkelvoudige in en uitchecken mogelijk maken. Dan hou ik het hierbij dankuwel.

[0:23:04] Dank u vriendelijk, mevrouw smit. Het woord wanneer de hoop namens de partij van de arbeid.

[0:23:09] Dank u. Voorzitter, voorzitter, elke tien minuten rijdt er een trein naar rotterdam. Om de vijf minuten kun je daarvan. Daan met de metro naar het centrum en ook in amsterdam woont als je het kunt betalen. Zijn er genoeg mogelijkheden om met het openbaar vervoer te gaan. Maar ik krijg steeds vaker berichten van mensen door heel het land voor die mogelijkheid niet is,

[0:23:29] ongeacht of hij in de stad of in de regio woont, toegang tot het openbaar vervoer zal rond de partij van de arbeid betreft een basisrecht moeten zijn voor iedereen, maar op dit moment is het zo dat heel veel mensen zich afgesloten voelen tot de samenleving. Mensen die geen alternatief hebben voor veel mensen betekent geen bus geen baan op dit moment meer over de treinen. Maar de staatssecretaris begrijpt vanuit haar achtergrond ook heel goed wat ik bedoel en ik maak me er heel erg zorgen over en daardoor zou ik graag zien dat we toewerken naar een landelijke ondergrens voor toegang tot het openbaar vervoer,

[0:24:01] openbaar vervoer, waarbij we niet kijken naar de kille winstcijfers of het aantal reizigers dat we kijken naar de mensen en de verhalen achter dat openbaar vervoer sta ik in dat staat de partij van de arbeid voor

[0:24:14] een drempelloze toegankelijk en een comfortabele reis is daarvoor enorm belangrijk en het feit dat de pvv wordt voorgesorteerd op nog meer decentralisaties werkt daar mijn inziens niet aan mee. Het is heel fijn dat de pvv formeel staat het concessie houden op het hare er alles aan doen om goed samen te werken. Maar woorden zijn helaas niet altijd goud waard in de praktijk.

[0:24:36] Neem bijvoorbeeld het noodnummer. Dertien, achttienduizendachttien. Wat de ns tot op heden nog niet deelt met de regionale vervoerders, terwijl deze herhaaldelijke aan hebben gegeven daar gebruik van te willen maken, is de staatssecretarissen het met ons eens dat iedere reiziger ook ook die gebruik maken van regionale vervoersdiensten recht heeft op een noodnummer in het in te schakelen wanneer die zich onveilig voelt en wat gaat ze dan doen om die samenwerking te verbeteren

[0:25:01] in de strijd om de reiziger buiten om de reiziger buiten de randstad niet definitief te verliezen voor het ov zou graag zien dat in het pgb wordt opgenomen dat de kapu is niet meer. Alleen op gemiddeld niveau worden gemonitord met een overzicht van kpn is per station wordt gemaakt. Zo stimuleren we de ns om het netwerk zo breed mogelijk goed te bedienen. Andere manieren om die drempel om het ov om het ov te nemen zo laag mogelijk te maken zijn te vinden door het opheffen van die overstap moeten dat ook al eerder is genoemd en het afschaffen van de grens toeslag.

[0:25:36] Nu word je als reiziger gestraft. Als je van ver komt

[0:25:39] dit. Terwijl we uit het klimaat verkenning van vandaag kunnen opmaken dat het huidige kabinetsbeleid tot wel zes megaton c o twee equivalent meer wordt uitgestoten in tweeduizenddertig

[0:25:51] op het huidige pad halen we op mobiliteit niet meer de helft het niet meer de helft afgesproken doel in het klimaatakkoord. Waarom gaan nog steeds niet alle alarmbellen af willen toch juist het gebruik van ov stimuleren in de strijd tegen klimaatverandering.

[0:26:08] En dan voorzitters zou ik nog even terug willen komen op die tarief bevoegdheid. Ik vond het antwoord van de staatssecretaris daar toch niet helemaal wat wat ik daarvan gehoopt dat we zien bij regionale concessies. Ook dat er wat mogelijk is. Dus ik zou graag zien dat de staatssecretaris daar wel die tarieven bevoegdheid naar je toen kregen we hebben daar ook een aangehouden motie voor de vloer met d zesenzestig best voorstellen dat we daar even naar kijken. Dus nogmaals de boodschap om daar wat aan te doen en ervoor te zorgen dat het openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk is of het nou in de stad of de regio is.

[0:26:43] Dankuwel. Meneer de hoop.

[0:26:45] Het woord is aan de heer munoz zijn,

[0:26:47] Dankjewel. Voorzitter, voor de ondanks de problemen van de laatste tijd zou het heel gemakkelijk zijn om te zeggen jo ns heeft een beurt gehad en het is nu tijd voor een ander. Want dan weet je niet wat je krijgt en daar zit niemand op te wachten en volgens mij heeft de ns hele goede prestaties geleverd. Tegelijkertijd merk ik dat een deel van de kamer, met name de linkse partijen, inclusief de pvv hier russische roulette durft te spelen met de marktanalyse die de europese commissie vraagt en dit najaar weet je wat we doen het maar gewoon niet. Maar op het moment dat we het niet doen en we worden straks geconfronteerd met juridische financiële implicaties, niet alleen vanuit de europese commissie, maar ook omdat er een rechtszaak loopt. We vergeten dat hier voor het gemak. Maar dan zijn het dezelfde partijen die zeggen ja mijn auto gaat om geld naar andere bedrijven zijn risico s die we niet moeten nemen. Dus ik zal zeker met een voorstel komen om marktanalyse te doen. Voorzitter, tegelijkertijd zien wij risico in de opstelling van de europese commissie en we hebben in nederland hele goede ervaringen met decentralisaties en de staatssecretarissen. We gaan als nederland veel verder dan andere landen. Dat valt reuze mee.

[0:27:50] Bijna drieënnegentig procent van het spoorbeheer spoornetwerk in handen van de ns in duitsland bijvoorbeeld leidde de nationale intercity s die rijden in open toegang

[0:28:01] internationaal gaan ze echt verderop in nederland doen dus het is niet helemaal waar. En wij zien aan de randen van het netwerk echt nog wel ruimte voor decentralisaties en ik zal de staatssecretaris oproepen om die decentralisaties om te onderzoeken welke ruimte er nog meer is en de heer van der molen die zijn die de vvd wil alles aan de marktkooplui vrijlaten. Dat willen we helemaal niets. Nergens gezegd. Het is jammer dat hij dat soort beschuldigingen onderhand onderwijs. Want wij zijn er voorstander van om de concessie één op één aan ns te gunnen, maar wel met voorafgaand aan een aan een onderzoek, inclusief een plan b waarin we dus de financiële en juridische je.

[0:28:36] Die risico risicos verwerken. Voorzitter, neerkomt.

[0:28:39] U heeft een vraag van de heer van der molen.

[0:28:43] Voorzitter, nog even iets checken bij de heer munoz. Want ik weet dat open access in duitsland standaard is maar ik weet ook dat ze zulke hoge eisen en zulke hoge kosten opleveren dat geen bedrijf. Daarin staat

[0:28:55] dus dan hebben ze het op papier gefikst en in de praktijk hebben ze een stokje voor gestoken. Klopt. Die duiding daarvan en in duitsland dan in ieder geval geen goed voorbeeld voor ons. Want dan zouden we het op papier net zo goed kunnen fixen. Zowel de europese commissie blij is, maar uiteindelijk schiet niemand wat mee op.

[0:29:11] De heer munoz,

[0:29:13] Voorzitter, in de praktijk is zo dat in duitsland hogere tarieven gebruikstarieven worden gehanteerd. Dat dat kan de keuze voor duitsland. Daar gaan wij zelf over gaat. De staatssecretaris over maar op het moment dat wij een marktanalyse maken en daar komt uit dat je in nederland zelf gaat over die tarieven. Dan kunnen we best nog zeggen. Nou we houden alles bij de ns. Maar zijn keuze. Maar dat kan je pas maken met je marktanalyse hebt uitgevoerd.

[0:29:37] U volgt uw betoog? Nee, daar moet ik nog even mee wachten. Mevrouw bush. Heeft.

[0:29:42] Dankuwel. Voorzitter. Ja want de heer munoz moet heel specifiek duitsland en de toegang daar en dan met name dat dat een positief voorbeeld zou zijn. Maar dat is niet het hele verhaal rond. In duitsland zijn er ook geschrokken. Reacties op die open toegang, wat vooral lokale politici bang zijn dat haltes in een provincie plaats zullen verdwijnen omdat die haltes dan niet meer rendabel zijn. Dus eigenlijk het verhaal waar de heer munoz constant tegen pleit. Dat gaat niet altijd mis. Dat zat precies in duitsland aan het gebeuren is en het wordt daar heel specifiek gezegd als je politieke doelen behalen moest gunning ook politieke aanpak en daarin een keuze durven maken durven bij te staan voor mensen die anders vinden die munoz ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen voor een minimale toegang tot het openbaar vervoer dat dat niet kunnen overlaat aan de markt juist ook om het in duitsland niet altijd.

[0:30:28] Goed gaat dounas.

[0:30:30] Voorzitter, mevrouw moseley zegt is terecht maar open toegang betekent vooral dat je de markt ruimte biedt om meer aanbod te genereren en op het moment dat je als overheid als politiek ziet dat in bepaalde plekken of bepaalde stations daardoor niet toegankelijk worden. Dan heb je de ruimte om dat in een concessie te borgen. Dus de angst die mevrouw bush league heeft die is niet van toepassing daarvan zeg ik dan roep ik de staatssecretaris erop zet dat in een concessie met ns. Dan hebben we ervoor gezorgd dat we een basiskwaliteit in een concessie sowieso waarborgen. Maar nogmaals, ik zeg dus niet dat we de duitse kant op moeten gaan, vooral probeert te benadrukken is. Laten we kijken welke kans er zijn in de regio om tot verdere decentralisaties over te gaan, omdat de ervaringen uit het verleden hebben opgeleverd dat de ns die lijn niet meer wilde rijden. Het waren de regio s die ze hebben overgenomen aan marktpartijen hebben overgedragen. Die marktpartijen zijn gaan intensiveren op die treinen op de trajecten en lokaal vervoer daarop hebben laten aansluiten, waardoor er nu meer reizigers in de treinen zitten dan dat toen ns treinen reed dus het is een competitie in een zachte vorm. Maar die levert wel kwaliteitsverbetering op.

[0:31:38] Meneer elkaar.

[0:31:41] Voor ze gewoon effe een oprechte vraag aan minas is voelt hij zich niet totaal ongemakkelijk met het feit dat het wat hij marktpartij dat dat gewoon buitenlandse staatsbedrijven zijn.

[0:31:53] Minus,

[0:31:54] Voorzitter, waar ik mij ongemakkelijk over voel is dat er partijen in deze kamer zijn, inclusief die van elkaar. Ja die jongen laten marktanalyse. Lekker los en we zien wel welke risico s nemen en dat we dan straks boetes kunnen krijgen van hun claims kunnen krijgen van die buitenlandse partijen. Dat vind ik veel gevaarlijker dan dat wij buitenlandse partijen mogelijk toelaten aan de randen van ons net dat we ervoor zorgen dat de reiziger erop vooruit gaat. Want dat is wat de ervaring ons heeft geleerd.

[0:32:20] Voorzitter,

[0:32:21] Instantie ontwijkt de vvd. Mijn vraag en hij geeft geen antwoord. Hij geeft geen antwoord op mijn vraag of hij zich niet ongemakkelijk voelt dat het geen marktpartij zijn, maar buitenlandse staatsbedrijven. Als we kijken nu naar de energievoorziening waarin we ons voor de kop kunnen slaan dat we onze energiebedrijven hebben verkocht en waren met heel gek vinden dat nederlandse staatsbedrijven. Dat deden. We waren nu

[0:32:44] een zweedse we de staatsbedrijven doet een duit staatsbedrijven. Onze energievoorziening doet

[0:32:48] vind de heer munoz vraag ik opnieuw het niet ongemakkelijk dat als hij spreekt over zogenaamde marktpartijen. Dat dat in de praktijk arriva

[0:32:57] de deutsche bahn is of keolis. De franse overheid is er helemaal geen commerciële bedrijven zijn maar gewoon buitenlandse staatsbedrijven die onderdelen van ons spoor willen overnemen.

[0:33:09] Amy,

[0:33:10] Voorzitter, als we de vergelijking met carolien arriva gaan maken met de ns. Dan is de ns misschien een nederlands staatsbedrijf, maar het is wel een commercieel bedrijf want het bedrijf levert geld op

[0:33:20] en ik vind

[0:33:21] dat de reiziger voorop moet staan bij het bekijken van hoe zorgen ervoor dat de ov breed toegankelijk maken en dan maakt het mij helemaal niet uit dat de ns een concessie krijgt toegewezen. Sterker nog, ik vind het juist heel goed dat de staatssecretaris die stap zet. Want ik alleen zeggen is dat we als we aan de randen van het netwerk zien dat andere partijen dat beter kunnen doen dan de ns. Dan moeten we ook de keuzes durven te maken omdat aan andere partijen over te laten. Maar als de ns zegt wacht even. Ik heb ervan geleerd. Ik wil die centrale lijn zelf hebben want dan wordt het een regionale aanbestedingen waar de nsa mee kan doen. Dus we sluiten dennis niet uit. Nu gaat ervan uit dat de ns buitenboord zet voor die regionale lijnen. Het enige wat wij zeggen is decentraliseren ze nog ns prima meedoen aan die regionale aanbesteding

[0:34:04] en met de ervaring en expertise die we die de ns heeft de ns de aanbesteding juist moeten kunnen winnen en dat is waar we aan moeten werken.

[0:34:12] Met elkaar,

[0:34:13] Wel een klein minuutje en vervolgt uw betoog.

[0:34:16] Voorzitter, dankuwel. Voorzitter, ik had al gezegd laten we kijken wat er uit een onderzoek komt om die decentralisaties verder uit te werken

[0:34:24] ten aanzien van toegankelijkheid van het ov fysiek digitaal, maar ook emotionele toegankelijkheid voor een hele grote groep reizigers met een beperking is belangrijk dat we ook in de pvv aandacht aan besteden, roept de staatssecretaris op om daar aandacht aan te besteden.

[0:34:40] Die tarief bevoegdheid. Die staat niet alleen neer op wat wat rekeningen voor de tarieven aan andere voeders. Maar het gaat ook om een eerlijk speelveld voor bijvoorbeeld mogelijk mobiliteitskaart aanbieders. Dus ik midden aanleiding wat ik heb gehoord van de staatssecretaris overweegt een motie voor in te dienen. Maar dat kondigde alvast dankuwel voorstellen.

[0:35:00] Dankuwel meneer minas en we gaan naar de volgende meneer madlener namens de pvv.

[0:35:06] Voorzitter,

[0:35:10] ja. Ik denk dat het een mooie ontwikkeling is dat is de zelfrijdende elektrische taxi die zal de komende tien jaar intrede doen en zal een deel van het openbaar vervoer aanbod

[0:35:20] overnemen en dat zijn hele mooie ontwikkelingen en ik ben heel benieuwd hoe dat uit gaat pakken. Ik heb er zelf

[0:35:28] veel vertrouwen in. Dan zijn die wegen allemaal heel hard nodig om ons te vervoeren. Wij maken ons niet alleen druk over een derde van de nederlanders die met het openbaar vervoer reizen, maar ook over de tweederde van de nederlanders dat niet doen en die die auto gewoon nodig hebben en dat ook betaalbaar moet zijn. Ik vind dat heel veel partijen dat totaal onderschatte dat de afhankelijkheid kunnen we allemaal wens denken dat iedereen met met zijn eigen trein komt. Maar het gaat gewoon nooit gebeuren. Die trein is altijd maar een deel van de mobiliteitsoplossing en mobiliteit of het nou met de trein of met de auto is altijd heel belangrijk voor iedereen.

[0:36:00] Dus wij blijven ons inzetten voor ook voor de automobilist en ook voor de voor het openbaar vervoer. Ik heb eigenlijk een hele praktische vraag. De nieuwe concessie spreekt over de reizigers punctualiteit

[0:36:14] van vijf minuut, zoals het nu is omschreven omdat terugbrengen naar drie minuten en ik zou een voorstel wilde doen. Iets om over na te denken om in plaats van die drie minuten die vijf minuten te handhaven. Maar het aantal treinen wat niet haalt te verkleinen. Dus niet die drie, vijf minuten drie minuten maken. Maar die negentig procent opkrikken naar bijvoorbeeld negenennegentig procent.

[0:36:36] Want ik heb liever dat er meer treinen met vijf minuten vertraging zijn dan dat nog steeds die tien procent treinen die dat helemaal niet of die soms niet op kom dagen was veel erger.

[0:36:45] Dus maar dat is iets om over na te denken ik overwegen een motie tot punt

[0:36:52] vijf minuten blijven dan zullen ze het nu ook eens vijf minuten

[0:36:58] dan. Ja. De betaalbaarheid. Ik denk ik. We hebben veel wensen uit de kamer gehoord die steunen wij natuurlijk. Ik denk alleen dat is niet reëel. Ik ik hoorde het moet allemaal goedkoop en van huis naar huis en dat gaat gewoon niet. Dus maar goed we zullen ze bekijken en ik wens om ook de staatssecretaris en veel succes bij nog een puntje. Voorzitter, we hebben we geven een monopolie van tien jaar aan de ns. Dat is niet niks. Dat is een gigantische verantwoordelijkheid. Dan kunnen ze ook naar de moeten ze hun best voor doen. Uiteraard. Dat hoeven we ons bewust geweest. Dat hoeft zich eens iets voor te betalen wat ons betreft als ze het goed doen en al het geld inzetten om een maximale dienstverlening tegen een zo laag mogelijke prijs zijn wij zeer tevreden. Maar als dat niet lukt, zoals nu dat de dienstregeling afgeschaald wordt en zijn zakken beneden

[0:37:43] de afspraak. Ja dan zie ik vond dat de staatssecretaris. Ik heb een goed gesprek gehad met ms. Maar er is geen enkele sanctie of wat dan ook, althans ik zie dat niet terug. Ik lees de brief. En ja staatsssecretaris legt zich daarbij neer van ja ik heb gesproken met zijn punt. En ja dat was het dan. Het is een tandeloze tijger dan en ik hoor graag van staatssecretaris hoe zij dat ziet hoe zijn wel ook haar positie. Wat kan versterken. Mocht de goedwillende ns is er niet in slagen door mismanagement. En wat de afgelopen tijd is gebeurd. Nrc heeft dat ook toegegeven zullen er fouten gemaakt.

[0:38:17] In een beslissing dankuwel meneer madlener. Ik geef het woord aan de eer van rijn namens de partij voor de dieren.

[0:38:23] Dank u wel dank voor de voor de antwoordde. Ik heb een aantal zaken nog. Ik zou willen vragen die inzet te delen en misschien beslist notitie naar de kamer te brengen. Wat de positie naar de naar de naar europa wordt ook het delen van de opzet van de van de marktanalyse. Nogmaals

[0:38:44] de staatssecretarissen steeds. Ja. Het belang van de reiziger

[0:38:48] ook in het licht van europa staat voorop

[0:38:50] in europa is het maar de vraag of het belang van de reiziger voorop staat. Dus je moet even kijken wat is de definitie van het belang van de reiziger, zoals europa daar naar kijken want die kiezen voor die liberalisatie

[0:39:03] en dat is eigenlijk alweer een gepasseerd station

[0:39:08] vertelde ik mijn eerste bijdrage. Je moet gaan kijken naar waar gaan we heen niet waarvan waar we vandaan komen.

[0:39:17] Eerste punt tweede punt. Ja ik vond

[0:39:21] de positie van het antwoord van staatssecretaris hoe

[0:39:24] als hij zich verzet tegen de asfalt

[0:39:27] lobby niet echt heel erg geloofwaardig. Nogmaals, acht komma acht. Bijna negen miljoen auto´s.

[0:39:33] Die moet in tien jaar twaalf jaar eigenlijk.

[0:39:37] We mogen blij zijn als we één miljoen ons kunnen veroorloven

[0:39:42] en dat betekent dat er een enorme opdracht ligt voor de voor de ns om dat openbaar vervoer

[0:39:48] het te intensiveren en ik zou de staatssecretaris toch

[0:39:53] meer willen aanmoedigen om zich daar sterk voor te maken. Want nu lijkt het net alsof die modaliteiten naast elkaar kunnen bestaan en dat is niet zo.

[0:40:01] Dat heeft remkes al laten zien. Niet anders kan

[0:40:04] de keuze voor openbaar vervoer of asfalt is een veel hardere strijd om de staatsecretaris hier

[0:40:10] doet voelen dus graag daar een reactie op en dan heb ik nog een punt van

[0:40:20] actie met de luchtvaart.

[0:40:22] Gaan we nu echt.

[0:40:25] Het spoor inzetten

[0:40:26] om reizigers naar langeafstandsvluchten te laten maken. Per saldo heb je kans dat we niks helemaal niet daalt.

[0:40:33] Ik zou de staatssecretarissen ook willen aanmoedigen om ermee te stoppen en regionale op die korte vluchten in europa overbodig maken en lange vluchten. Dan moeten we daar kunnen we ons niet meer veroorloven. Dus dat is eigenlijk op het verkeerde paard wedden om eens even een andere modaliteiten noemen dan voorzitter.

[0:40:55] Barry madlener, uw interruptie.

[0:40:58] Volgens de partij voor de dieren gaat nu voorschrijven waar we iets wel en niet voor mogen gebruiken want je mag dan wel naar de vegetarische slager waarschijnlijk met de bus, maar niet naar schiphol om op vakantie te gaan. Het moet ook niet zal worden dat de partij voor de dieren gaat bepalen welk treinritje ik wel mag maken en welke niet als ik in plaats van mijn auto met de trein naar schiphol dat toch prima dat toch een autoritje. Dat is toch alleen een moraal verhaal geven.

[0:41:23] De vara,

[0:41:24] Ik vond het mooi dat de heer madlener het voorbeeld van die taxis noemde canada en kunnen vinden die nogmaals die negen miljoen auto s van de weg verdwijnen en voor een deel zal dat misschien zelf rijdende taxi.

[0:41:37] Dat is hem dus misschien kunnen we elkaar daarin vinden.

[0:41:42] Kijk me niet zo gek op eenmaal niet vergeten. Pvv altijd dat we midden in een klimaatcrisis zitten.

[0:41:48] Het is redden wat er te redden valt

[0:41:50] en dat is wat er valt heel wat te redden. Maar dat betekent, zoals bijvoorbeeld het duitse constitutionele hof gezegd heeft.

[0:41:57] Wij zullen nu veel drastischer maatregelen moeten nemen,

[0:42:01] zodat we in de jaren twintig, dertig

[0:42:04] niet burgervrijheden moeten gaan aantasten,

[0:42:06] omdat we dan zo hard moeten ingrijpen dat dat inderdaad aan de orde is.

[0:42:11] Dus het is juist omdat die dat soort spookbeelden

[0:42:14] die madre madlener schetst

[0:42:17] te voorkomen dat we nu drastisch moet ingrijpen systeemverandering

[0:42:22] en dat is eigenlijk ook de oproep naar de staatssecretaris om zich veel harder

[0:42:28] te maken voordat openbaar vervoer reed. Ik zal haar het kaartje geven. Daar moeten we uitvinden die fijnmaziger van het openbaar vervoer wellicht zelf met zelf rijdende taxi

[0:42:38] en het autogebruik terugbrengen naar misschien een miljard miljoen auto s

[0:42:44] in nederland. Dat is een mooi streven.

[0:42:46] Dankuwel madlener.

[0:42:48] Met de oproep om niet de trein te nemen naar schiphol. Om op vakantie te gaan. Ben je al bezig met het voorschrijven waar we ons vervoer voor gebruikt of niet. Dan ben je op dat pad en ik vind dat we daar principieel niet aan moeten geloven. De overheid moet niet gaan voorschrijven. Welke richt je wel nuttig is en welk liedje niet als ik met de trein naar schiphol gaan dan is dat mijn keuze

[0:43:09] en dan moeten we niet gaan zeggen dat is niet goed. En laten we die band kunnen we het station schiphol wil sluiten.

[0:43:17] Probeer even

[0:43:20] en nogmaals, het is juist om te voorkomen dat we in die situatie zitten dat we echt aan basisrechten moeten komen aan grondrechten van burgers dat ze hun keuzes niet meer zelf kunnen maken als we niet harder ingrijpen.

[0:43:34] Meneer nogmaals doet heer madlener net alsof we nog negentien, tweeënzeventig leven alsof het allemaal kan. En dat is niet meer zo.

[0:43:41] Ik weet niet wie zij een van de collega´s had het over de rapport van vandaag. Dit is desastreus.

[0:43:47] Het is desastreus

[0:43:49] dus redden wat er te redden valt en er valt heel wat te redden. Maar dat betekent dus dat je scherpe keuzes moet maken.

[0:43:55] Verhoogt uw betoog?

[0:43:57] Dankuwel. Dus daar graag een wat mooie beeld scherper beeld van van de staatssecretaris nog een aantal punten uit de concessies. We zien eigenlijk veel aandacht voor de nieuwe betaalmethodes en we hebben daar ook al wat vragen bij gesteld. Zeker

[0:44:14] de gevaren voor de privacy. Als je aldi betaalmethodes gaat gaat mengen en ziet ze ook in dat bij het decentraliseren van de vervoerslijnen kan bijdragen aan hun bewegingen minder privacy, vriendelijke betalings alternatieven.

[0:44:27] De huidige proef hebben nu, waarbij de reizigers continu een gps locatie delen werkt misschien wel gemakkelijk, met name voor de bedrijven,

[0:44:36] maar het is maar de vraag of je met meerdere vervoerders hebt

[0:44:40] of die dat opweegt tegen de inbreuk risico´s voor de privacy. En dat is nog een reden waarom we niet verder zijn voor die verder decentralisatie. Voorzitter,

[0:44:50] ik wil afsluiten met een compliment.

[0:44:54] We hadden toen we hieraan begonnen. De gedachten en moeten veel duurzaamheidseisen en moties in gaan dienen in dat programma van eisen en dat is gelukkig niet nodig. Dus dat verdient een groot compliment.

[0:45:06] Dank u dank u vriendelijk. Mevrouw van der graaf heeft in het eerste debat al haar beide inbrengen geleverd. Dus vandaar dat zij het woord krijgt met de staatssecretaris afgestemd en volg mij we een kwartier genoeg. Dus wij schorsen tot

[0:45:22] goed kijken tot iets over kwart voor tien.

[0:58:40] Dit ben jij niet.

[0:58:44] Lieve mensen.

[0:58:45] Met respect voor uw geduld,

[0:58:49] Wil ik u verzoeken weer te gaan zitten en heropen ik deze commissievergadering. Ik zeg dat bewust heel langzaam, zodat hij ook echt gaat zitten op de publieke tribune

[0:59:04] en garrett. Moore meneer

[0:59:08] staatssecretaris heeft aangegeven de beantwoording in vijf blokjes te willen doen. Blokje, algemeen blokje toegankelijkheid, een blokje betaalbaarheid, een blokje decentralisaties en dan nog een restant in het blokje over stil voordat we niet meer dan twee korte interrupties toestaan en het liefst gewoon maar een wederom aan het einde van het blokje. Dat is me goed bevallen en ik heb geen klachten gekregen. Dus u ook.

[0:59:33] Het woord is aan de staatssecretaris

[0:59:35] dankuwel. Voorzitter, mevrouw basiliek, die vroeg wat doet hij eraan om de recente problemen aan te pakken was een lijmen wat meneer matt lena zei wat doe je nou allemaal of niet, hoor ik daar ook in.

[0:59:49] Maar we hebben hele duidelijke afspraken en de concessie met ns. En wat ik doe is tijdens cia spreekt ze erop aan onze afspraken zijn aan het eind van het jaar hebben we een eindgesprek over of ze alles wat we hebben afgesproken of ze dat ook na komen doen ze dat niet

[1:00:07] kunnen ze boetes krijgen bijvoorbeeld en het is ook niet al te best voor je eigen reputatie. Als je er slecht op straat. Dus het eind van het jaar. Dat is het moment waarop je met elkaar inhoudelijk gaat bespreken van happy geleverd wat afgesproken en tussentijd spreek je ze aansporing aan en hebben ze hun eigen verantwoordelijkheid dan meneer van der molen vraagt moeten niet meer sturen op de maatschappelijke rol

[1:00:34] van ns als concessieverlener door middel van die concessie stuur ik ns ook aan op zaken die ik maatschappelijk belangrijk vindt, moet u denken aan de bereikbaarheid van nederland op een efficiënte, toegankelijke en duurzame wijze met een hoge kwaliteit.

[1:00:49] Het programma van eisen sturing zo ingericht dat goede prestaties geborgd zijn en daarnaast ook als bedrijf ruimte krijgt om te bepalen hoe ze die maatschappelijke doelen behalen.

[1:01:01] Een vraag voor mevrouw bush league hadden geen commissiedebat al beantwoord over meer eisen opnemen over de frequentie en lengte van treinen. Dus volgens mij hebben we al voldoende over.

[1:01:12] De spoken. Voordat hij naar het volgende blok gaat, zag ik dat er een vraag is van de heer matlener.

[1:01:18] Ja ik vind het een

[1:01:20] redelijk onbevredigend antwoord,

[1:01:23] want we hebben gezien dat er nu een personeelsprobleem is daardoor kortere treinen al die andere problemen. De ns heeft nu eigenlijk deze week aangekondigd daar hele logische maatregel op te nemen, namelijk het inzetten van kantoorpersoneel voor een conducteur en het invoer inhuren van een beveiligd. Dat kan ieder kind bedenken een halfjaar lang niet gebeurd.

[1:01:44] Er is niets gebeurd. En nu.

[1:01:46] Gebeurt dat wel. Dat is toch veel te lang.

[1:01:49] En dan denk ik ja. Wat heeft het dan voor zin heeft de staatsecretaris heeft er bovenop gezeten om dit soort onconventionele maatregelen te nemen. Je hebt een verplichting naar je reiziger en dan ga je toch niet zeggen. Ja weet je wat we gaan de dienstregeling terugschroeven, want we hebben geen personeel veel te makkelijk heeft de staatssecretaris al jullie gesprekken een halfjaar geleden aangegeven jongens. Het gaat niet goed. En dat komt door personeel inzetten en gabe de beveiligers inhuren en doe alles om die mensen te pakken. Die show ceo sluit snel een cao of. Sterker nog, doe het maakt het nog beter dat er misschien meer mensen heeft de staatssecretaris dat allemaal gedaan.

[1:02:25] Gezien.

[1:02:26] Voorzitter. Ik heb de gesprekken met de directie voert over cao. Dat heb ik ook teruggekoppeld aan de kamer in een brief die meneer eenmaal alleen ongetwijfeld ook gelezen heeft. Daarnaast hebben we natuurlijk ook de gesprekken met de directie van ns gehad over de huidige problemen daarbij steeds tegen ze gezegd luister ik snap dat er personeelskrapte is en alle sectoren dus voor een deel kun je dat daar niet zoveel aan doen. Maar het stuk waar je wel wat aan kunt doen wat je had kunnen voorzien. Dat moeten jullie oplossen. Ben creatief. Ik heb het gisteren nog besproken met de toen nog net niet nieuwe president directeur. Ik heb het ook nog aangegeven en het openbaar vindt dat ns naar creatieve oplossingen moet zoeken dat gesprek is continu gaande en uiteindelijk is het zo dat je wordt natuurlijk wel afgerekend over de prestaties die je levert tijdens een lopend jaar. Dus het is niet zo dat toch alleen maar aan het eind van het jaar wordt gekeken hoe presteer je op eenendertig december. Dus dat wordt allemaal meegenomen. En als er uiteindelijk gewoon noodzaak is om zeg maar straffende dingen op te leggen. Dan doen we dat.

[1:03:43] Heel kort.

[1:03:44] Die stad die straf willen we niet voor minder straf heeft de reiziger hebben we niks aan. We hebben deze ns personeel niks aan. Maar we weten al jaren eigenlijk van de problemen bij de ns van teveel werkdruk te weinig personeel dus niet nieuw dus niet van vorige week en uw vraag en er is nooit wat aangedaan. En nu ineens gaat gaan ze out of the box ineens wel dingen doen. Dat is veel te laat en ik zeg dat niet alleen de ns directie heeft zitten slapen en gedoe met die cao die al veel sneller af kunnen sluiten, maar ook de staatssecretarissen hebben.

[1:04:12] Is bestuurders stelt.

[1:04:13] Veel aan de orde, maar geen vragen geen concrete vragen heeft dan ik. De staatssecretaris vragen het volgende.

[1:04:18] Het is misschien geen vraag, maar het is wel belangrijk om te reageren, denk ik, want dit is.

[1:04:22] Die klopt dan gaat de staatssecretaris vragen om.

[1:04:25] Het klopt niet. Ja. Het is heel simpel. Maar ik heb echt zeer regelmatig contact met de directie van ns om ze aan te sporen om de problemen op te lossen. Ik heb daar ook heel regelmatig brieven over gestuurd aan de kamer. Ik heb al beloofd aan meneer minas. Om een seintje op te sturen van alle dingen hoeft niet zegt ie nu maar dan stuur ik het setje wat ze misschien al aan het voorbereiden zijn wel naar meneer madlener en dan kan hij ook geloofde me ook niet, zegt hij.

[1:04:54] Je komt er goed vanaf. Ik stel voor dat u het wel belangrijk. Dat bent u met u eens.

[1:04:58] Ja, ik namen wat ik heel erg lastig vindt dit soort debatten. Dat is als de indruk wordt gewekt dat wij vanuit het kabinet. Dat gaat niet om mij even voor de duidelijkheid we niet bovenop zetten als het gaat om de bedrijfsvoering van ns niet op orde zou zijn. Wij daagden directie niet op aanspreken. Ik ga niet zeggen misschien zelf wel wat het zo goed als u me kunt vinden als privé persoon. Maar het is ook niet aan. Meneer de voorzitter om te zeggen dat ns treinen moet verlengen of dat ze twee conducteurs. Dat is de ns een bedrijf en die gaat over de bedrijfsvoering. Wat we wel kunnen doen is zeggen dit werkt zo niet pesten. Ns voor een deel snappen we het misschien maar voor een deel vinden we dat jullie jullie zaken op orde moeten krijgen. Doe dat dan

[1:05:48] weet dat jullie daarop aan zullen spreken en weet ook dat we jullie zullen zeg maar. Ja ik bedoel ik. Dus zeg maar de boetes opleggen als jullie niet leveren en dat is allemaal gebeurd. Meneer madlener kan vanavond rustig gaan slapen.

[1:06:07] U gaat mijn volgende blok.

[1:06:09] Toegankelijkheid. Goed dan. Mevrouw basiliek vroeg nog naar de status van een bestuursakkoord toegankelijkheid. Het toeval wil dat als het goed is. Alle commissieleden zijn uitgenodigd om komende maandag om half elf en de tramremise aanwezig zijn bij de ondertekening van het bestuursakkoord toegankelijkheid. Dus ik wil nogmaals vanaf deze plek alle commissieleden van harte uitnodigen. Alle kamerleden om daarbij aanwezig te zijn. Dus maandag half elf en de tramremise.

[1:06:39] Dan had meneer lukianenko vraag of aardig.

[1:06:45] Ja. Onderdelen uit het bestuursakkoord toegankelijkheid welborn en het programma van eisen en met het ondertekenen van het bestuursakkoord toont ns als beoogd vervoeren. Alcoholwet me op de afspraken uit het bestuursakkoord.

[1:06:58] Even kijken. Dan had hij ook nog een vraag over de aanwezigheid van toiletten en treinen voor een schuilt dat alle treinen op dit moment toilet hebben

[1:07:08] en het programma van eisen vraagt te vervoeren en toiletten aan te bieden aan zich in te spannen. Om dat ook schoon en functionerend hebben want dat is hoe ik altijd wel prettig.

[1:07:21] Het wordt herkend aan de kant.

[1:07:23] Het was later voor voorzitter dan even kijken. Meneer ik jou vroeg of ik de toegankelijkheid eisen en het uitgangspunt een cadeau voor decentralisaties betrek ik borg toegankelijkheid sectorbreed en dat doen we dus en het bestuursakkoord en de wet en regelgeving op grond van de wet gelijke behandeling en het is daarom niet nodig om een plek te geven en het gesprek over decentralisatie.

[1:07:48] Dan heb ik nog een vraag over hoe we de toegankelijkheid waarborgen bij open toegang dat voor alle vervoerders in europa geldt als een materieel moet voldoen aan de technische specificaties voor toegankelijkheid aan de regels daarvoor en dat zorgt voor de belangrijkste waarborg. Maar ik voel momenteel wel een onderzoek uit om een beter zicht te krijgen op de precieze verschillen tussen concessie aan open toegang vervoer, en daarbij kijk ik ook naar de nut en noodzaak van eventuele aanvullende verplichtingen ook vroeg toegankelijkheid is als aanvullende maatregelen. Daarvoor moeten nemen of bepaalde wet of regelgeving moeten aanpassen. Dan zullen we dat zeker doen.

[1:08:27] Dan had wanneer ik jou een vraag over wat ik er van vind op de uitstap richting aan te kondigen en de trein is enkele jaren geleden samen met de oogvereniging door ns onderzocht en die hebben toen in gezamenlijkheid of voor gekozen om informatie over de uitstap zij weer te geven en een app

[1:08:45] en zo kunnen reizigers die een visuele beperking hebben tijdens hun reis altijd zelfbeschikking over die informatie. Wat zeg je.

[1:08:54] Op de app najaar al voor blinden en slechtzienden zijn er apps waarbij je dus dan niets leest, maar wel dat je waarschijnlijk beluisterd aan welke kant je uit moet stappen.

[1:09:09] Zo stel ik me dat dan voor. Maar ik snap dat dat misschien geen handige fomulering heren

[1:09:18] dan mevrouw basiliek vroeg nog

[1:09:22] over het belang van het blijven rijden op het hoofdrailnet.

[1:09:49] Dat was.

[1:09:50] Geen interrupties op dit blok. Dan gaan we door naar het volgende blokje.

[1:09:53] Een stukje betaalbaarheid. Ja

[1:09:56] meneer van der molen vroeg van waarom lukt het in duitsland wel in nederland niet. Daar hebben we het over mij of de mensen daar heeft de commissie het al met elkaar over gehad. Ik wil niet dat het nederland niet lukt om een overzichtelijke tariefstructuur te creëren naast verantwoord zich via de site heel erg duidelijk over hoe de tarieven zijn opgebouwd.

[1:10:13] Daarnaast blijkt ook op een kaarsen inzichtelijk hoe zogenaamde tarieven eenheden, hoeveel zogenaamde tarieven eenheden tussen elk station in nederland zetten dan was er nog een vraag die nog een keer gesteld door elkaar door meneer geholpen, mevrouw bush league of de tarieven bevoegdheid waarom we daarop niet meer regie nemen. Het vaststellen van tarieven en ontwikkelen van een aantrekkelijk aanbod aan verschillende kazen is. Dat vergt specifieke kennis en daarnaast heeft die kennis meer dan ministerie. Dat had ik net ook al aangegeven. Het vorige debat.

[1:10:46] Ik heb nog een vraag en dit blokje. Voorzitter,

[1:10:49] en dan hadden we nog even kijken waarom maakt ze niets voor voor aanvang van de nieuwe concessie al een einde aan het dubbele opstaptarief.

[1:10:58] Ja ik kan dat niet eenzijdig doen omdat het landelijke afspraken vraagt, zal ik uw eerste termijn gezegd.

[1:11:05] Ik zag hem bij de heer hoop.

[1:11:08] Voorzitter. Ik vind het te gek dat het argument is dat ns meer kennis heeft

[1:11:13] volgens mij zijn er heel veel slimme mensen die meewerken. Als wij hier als combi in de commissie gewoon zeggen dat wij de voorkeur hebben dat de tarieven bevoegdheid bij je weemoed liggen, zodat we meer sturing op kunnen geven. Dan snap ik niet waarom dat het argument moet zijn om het niet te doen. Dus de staatsssecretaris kan ook zeggen ik wil het gewoon niet. Dan weten we dat dan kunnen we daarna de motie wilt aandoen. Maar ik vind de argumentatie vind ik gewoon.

[1:11:38] Wil je nog een vraag aan koppelen?

[1:11:41] Ik kan de staatssecretarissen een uitgebreide toelichting te zien in regionale concessies ook gewoon dat het gebeurd tussen provincies en vervoerders misschien in andere landen dat daar wel een andere afweging gemaakt wordt door landelijke overheden. Dus ik snap die argumentatie van de staatssecretaris niet in. Ik hoorde graag nog een uitgebreidere.

[1:11:58] Die op de staatssecretaris.

[1:12:00] Voorzitter, wat er op regionaal niveau veel gesprekken zijn ook politiek gezien inderdaad over de hoogte van de tarieven, bijvoorbeeld.

[1:12:09] Wij kiezen ervoor om dat op een andere manier en richten als de kamer dat op een andere manier wel dan ja dan hoor ik dat wel maar dit is de manier waarop het hebben ingericht is kennis en kunde beschikbaar binnen ns en niet alles in één keer magische opgelost. Als we ineens als overheid naar onszelf toetrekken. Je hebt dan inderdaad wel meer sturing. Dus ik snap het verzoek vanuit de kamer voor een deel wel maar ik vind ook dat je als je een bedrijf hebt die zijn zelf prima in staat om na te denken over hoe je op een goede manier tot tarifering kunt komen. Lijkt mij dus dat is de afweging voor het ministerie en voor ons als kabinet omdat bij ns gewoon te beleggen. En als de kamer daar een andere afweging maakt dan zal het via een motie of hoe dan ook of je een abonnement moeten

[1:13:02] ik ga heel kort.

[1:13:04] Ik zie ineens allemaal vingers en dat was niet mijn bedoeling. Ik wou eerst de hoop de gelegenheid geven voor een aanvullende vraag. Staatssecretaris en als dat antwoord afdoende is dan hoop ik dat al die vingers weer verdwijnen en anders gaan opstellen.

[1:13:17] In ieder geval fijn voor dit uitgebreider antwoord en ik heb niet duidelijk. Staatssecretaris wil het zelf gewoon liever niet. Maar de mogelijkheid is er wel als de kamer daarvoor kiest en de staatssecretaris daar op aanstuurt, bijvoorbeeld door emotie. Morgen dan is daar wel de mogelijkheid om dat te doen. Daar zijn geven

[1:13:32] zaken die die dat belemmeren.

[1:13:36] De staatssecretaris. Voorzitter, dat is niet één, twee drie geregeld. Er is heel veel kennis op mijn ministerie. Maar die mensen zitten natuurlijk ook niet bepaald duimen te draaien, zou ik willen zeggen. Dus die hebben allemaal dingen die ze aan het doen zijn. Dus op het moment dat je zegt dat je extra bevoegdheden richting rijk wilt trekken dan betekent dat ook dat er bepaalde extra kosten bij komen kijken dat u waarschijnlijk mijn mensen zou moeten aannemen. Misschien moeten we mensen van ns. Het ministerie gaan halen bij wijze van spreken om de kennis en kunde in huis te halen. Maar goed. Dus het is niet zo dat het dan zomaar even geregeld kan zijn met een motie zonder dat daar financiële onderbouwing aan ten grondslag ligt. Maar ik weet dat meneer roept ook wel weet dat de wereld niet zo simpel.

[1:14:19] Vriendelijk.

[1:14:21] Ik zie bij de zorg neer gaan dan gaan we dat gewoon doen. Meneer.

[1:14:27] Voor ze erover dat het dubbele opstaptarief. Ik snap dan dat het nu niet in één keer in dit programma van eisen geregeld kan worden. Maar de eerste staatssecretaris bereid om daar goed onderzoek naar te doen en een lange termijn plan op te stellen hoe dat op termijn toch weg te werken zou kunnen zijn en hier misschien wel eerste stappen gezet kunnen worden. Maar dat we dat

[1:14:45] in ieder geval op termijn er vanaf.

[1:14:48] De staatssecretaris was

[1:14:50] ik heb ook al een onderzoek aangekondigd. Daarna en ik ben bereid om een aanloop naar het onderzoek en tijdens dat onderzoek nog steeds met alle betrokken partners en partijen te kijken van hoe kun je dan ervoor zorgen dat je het zo gemakkelijk mogelijk voor de reiziger maakt

[1:15:03] dus terecht punt van meneer al keihard wordt opgepakt.

[1:15:07] De heer van heel kort aanvullend,

[1:15:11] Vraag. Eerste vraag was ook super kort heel kort dan wanneer krijgen wij te horen op welke termijn van die dubbele opstaptarief.

[1:15:19] Af kunnen zijn.

[1:15:20] We zitten op het moment dat dat allemaal is uitgewerkt. Kom ik met een voorstel eventueel naar de kamer of ik zal dat doen. Maar u moet er dan wel aan denken dat dat rond de vijf, honderd miljoen gaat kosten om maar eens wat te noemen. Dus alle dingen die worden voorgesteld. Het klinkt allemaal sympathiek en gemakkelijk te regelen, maar vaak is dat in de praktijk allemaal niet zo simpel. Dus. Maar het is wel natuurlijk. Het kan een heel jaar een meer prettige beleving voor de gemiddelde reiziger zijn. Dus het kan een overweging waard zijn. Dus er komt nu een onderzoek en ik zal de resultaten van het onderzoek delen als ze aanleiding daarvan door de kamer. Ook wordt aangegeven van werk dat nog verder uit. Dan gaan we dat doen als de kamer zegt we hebben andere prioriteiten en het leven. Dan gaan we ons op andere dingen richten.

[1:16:03] Ik koop het dan eens romig kan ik dat we voor de zomer twintig, drieëntwintig dankuwel.

[1:16:10] Misschien komt er nog aan de orde gaat graag naar de privacy inbreuk risico zodat je al die betaalmethode gaat gaat stapelen en is een service gaat verdelen over allerlei decentrale

[1:16:24] vervoerslijnen komt er een reactie op of één of ander blokje. Want dan hoef ik hem niet te vragen of was dat nu.

[1:16:30] De staatssecretaris.

[1:16:31] Dat komt in het blokje overig.

[1:16:34] Uw geduld op de proef stelt meneer vooraan. Gaat u verder met de decentralisaties.

[1:16:41] Ik maar één vraag, voorzitter van de heer van der molen over

[1:16:45] het geven van ruimte aan regionale vervoerders om een samenloopt met ns diensten te verlenen, vervoerders kansen zien om reizigers te bedienen en aanvulling op te halen en concessie moedig ik dat zeker aan en het staat u vrij om beschikbare capaciteit aan te vragen?

[1:17:01] Van der molen.

[1:17:03] Voorzitter, om even dit punten. Dank voor het antwoord. Om het even iets uit te breiden. Breng ik wellicht nog even een nieuw punten. In maart ging wel belangrijk. Vanmorgen om even die vraag gesteld hebben. Regionale vervoerders gaat brengt ook regionale investeringen mee. We hebben daar gezien dat provincies bereid zijn te investeren in die gebieden. Alleen we hebben ook provincies schat bijvoorbeeld de provincie waar ik woon fryslan die geïnvesteerd heeft in bijvoorbeeld het spoor om de ns daar bijvoorbeeld vier keer per uur te kunnen laten rijden waar dat niet was en ik vroeg me gewoon af hoe gaat de staatssecretarissen om met dat soort afspraken die door regionale overheden met de ns zijn gemaakt wordt, zou heel jammer zijn als straks regionale overheden in het spoor hebben geïnvesteerd, iets waar we blij mee kunnen zijn en dat dan de concessie aanleiding zou geven wellicht onbedoeld dat dat soort afspraken die nu gemaakt zijn niet plaats hoeven te vinden. Misschien zijn er wel afspraken bij de provincie. Maar ik zou wel graag helderheid willen hebben of er straks ook in dat proces naar dat soort zaken willen kijken want we zijn nu heel erg met de haagse kant van de zaak bezig, maar ik zou ook graag de regionale investeringen willen continueren en de afspraken die daar de gunst van de reiziger.

[1:18:10] De staatssecretaris

[1:18:12] voorzitter kijken als je kijkt naar bijvoorbeeld het programma van eisen dan zie je ook dat er wel ruimte is ook super hoopt voor regionale aanbieders

[1:18:22] en dat betekent ook dat we altijd kijken samen met provincies van waar ze ook behoefte aan zal altijd vanuit een vraag komen. Dus we gaan niet van bovenaf op lijken dat bepaalde dingen moeten. Maar als bijvoorbeeld, zoals in limburg zijn we nu aan het kijken naar een wijn van eindhoven naar lake.

[1:18:42] De provincie is aan het nadenken of dat eventueel een idee is om dat ook zelf een hoop toegang te regelen. Goed als daar vraag is en dat wordt uitgezocht. Dan kijken we daar natuurlijk dus misschien dat ik even de vraag van meneer van de molen dan niet helemaal beantwoord heb. Maar natuurlijk kijken we altijd naar ook wat investeringen van regionale partijen ook kunnen betekenen voor de landelijke partijen aan andersom

[1:19:10] aanvoelend.

[1:19:11] Dat is deels antwoord op mijn vraag. Maar misschien kan het antwoord ook gewoon nog schriftelijk komen voordat we morgenochtend kwart over tien elkaar treffen in de plenaire zaal. Het gaat er mij om dat er ook regionale overheden zijn. Die hebben geïnvesteerd in het spoornetwerk en hebben afspraken gemaakt met de ns om daar de frequentie van.

[1:19:28] De treinen te verhogen. Dus.

[1:19:29] Zij hebben gerealiseerd dat dat kan. De ns heeft zich daar ook vastgelegd en het is gewoon informatieve vraag

[1:19:36] gaan we dat ook borgen in de concessie of gaan we op een andere manier doen want als ze straks weer een nieuwe periode beginnen en zou het cda het jammer vinden als dat soort afspraken en investeringen van regionale overheden wegvallen onbedoeld. Want ik kan me niet voorstellen dat de staatssecretaris zegt dat wil ik even maar buiten discussie houden. We moeten het misschien wel even scherp houden.

[1:19:56] Destijds kijken.

[1:19:58] Ik zal dat zeker vragen maar ik kan het nu niet toezeggen dat dat onderdeel wordt van zijn concessie. Maar ik vind het wel heel terecht punt om te bespreken en zoon gesprekken die je hebt tot de totstandkoming richting concessie.

[1:20:14] Dankuwel uw laatste bod.

[1:20:17] Dan komt er nog een vraag van meneer eraan over wat onze positie richting europa is. Bent u bereid de opzet van de markt analyse te delen. Ja. Ik ben, zoals gezegd op dit moment nog in gesprek met de europese commissie over de voorgenomen gunning. Ik zal u uitvragen over de uitkomsten informeren de komende tijd hebben aangegeven waar ik naar neigt. Maar ik ben ook erg benieuwd naar de twee minuten debatten die zojuist zijn aangevraagd door de kamer en ook de richting die door de kamer wordt meegegeven en bredere zin dan enkel de commercie van de commercie. Weet ik inmiddels de meningen.

[1:20:50] Wel wordt natuurlijk wel interessant om te zien hoe de stemmingen morgen uitpakken en dat zal zeker ook worden besproken met de eurocommissaris

[1:21:00] en dan had mijn vrouw sliep nog een vraag over hoe ik de aansluiting op andere regionale ov zo goed mogelijk geregeld krijg, ga ik enkelvoudig en een uitchecken mogelijk maken om de deur een deur tot deur is verder te versoepelen ook en de regio is een samenwerking met andere vervoerders. Ja die is van groot belang, zowel andere treinvervoerders, maar ook bus tram metro noem het allemaal maar op en ik vraag de beoogd concessiehouder dan ook om de samenwerking met die andere keten pan was om die zo goed mogelijk te verbeteren en ze zoveel mogelijk aan elkaar te verbinden.

[1:21:35] Dan wordt gevraagd door meneer de hoop graag opnemen. Het kpn niet meer op gemiddeld niveau, maar ook per station op te nemen. Sturing via capice op stations die dat sluit minder goed aan om de beleving van reizigers en dat zorgt voor een minder optimale sturing en reiziger die stopt niet per se op elk station bijvoorbeeld. Dus vandaar dat we er voor kiezen om dat op een andere manier te regelen. Meneer de hoop voorstelt

[1:22:01] dan had meneer van der moolen nog een vraag over voldoende treinen en zitplaatsen in de vroege ochtend laatavond moet dan niet een prestatie indicator komen waar hij zich aan moet houden. Ik zal vragen en de nieuwe concessie om meer informatie dan nu het geval is en ik heb daarmee een basis om het gesprek aan te gaan met de concessiehouder als ze onderpresteren op individuele lijnen. Ook is anders. Het is iets iets meer fijnmazig dan de vorige

[1:22:28] afspraken die we hadden

[1:22:30] dan wel de meneer al kaya graag de tweede klas afschaffen. Hij vindt dat alle reizigers dezelfde kwaliteit verdienen. Ja. Het afschaffen van de tweede klas lijkt me niet per se een goed idee. Ik bel dat we inzetten op de verbetering van de kwaliteit van de tweede klas en zo wil ik ook bijvoorbeeld met kpn zitplaats kan sturen op de zitplaats kans in de tweede klas. En dan niet alleen in de piekuren, maar ook de daluren.

[1:23:00] Dan had meneer voel mevrouw celik. Die hadden nog een vraag die ik aan de eerste de eerste sessie over de krapte op de arbeidsmarkt. Wat welke afspraken maken we concreet of een slimme zet van personeel werving ik baal ook van personeelstekort en de impact die dat heeft op het personeel wat keihard werkt aan alle zeilen bijzetten en ook voor de reiziger. Maar het is aan de ns omdat problemen voortvarend op te pakken.

[1:23:26] Dan had vrouw sliep nog vragen of ik de pvv kan opnemen dat terug

[1:23:32] mogelijkheden zijn om te investeren in infrastructuur.

[1:23:37] Als er knelpunten zijn bij het opstellen van een dienstregeling nam mijn uitgangspunt is dat het vervoer aanbod zo goed mogelijk aansluit op de beschikbare infrastructuur en dat staat ook in het programma van eisen

[1:23:49] meneer matt lena die belde de drie minuten weer terug na vijf minuten, zodat de treinen wel rijdt vanwege de voorziene hogere frequenties van treinen op bepaalde verbindingen

[1:23:59] en die kochten we opvolgt rijden wordt het nog belangrijker dat zoveel mogelijk treinen. Volgens de dienstregeling rijden.

[1:24:05] Daarom is die norm aangepast na drie minuten

[1:24:09] zijn interrupties op geloof ik niet.

[1:24:11] De negentig.

[1:24:13] We hebben afgesproken dat we de interviews aan het eind zouden doen. Dus ik ga me vragen

[1:24:19] verduidelijking vragen maar wacht er nog even mee hadden we gezegd dat we de twee zouden doen en heeft ze die inmiddels al gehad.

[1:24:27] Twee verduidelijken, verduidelijken,

[1:24:29] Er is geen interrupties. Dan ga ik dan maakt u uw verantwoording af.

[1:24:35] Daarop vroeg of ik het met hem eens was dat iedere reiziger die gebruikt maakt van regionale diensten recht heeft op het gebruik van een noodnummer, onderschrijft het belang van een noodnum mama als concessieverlener van het hoofdrailnet heb ik geen zeggenschap over de diensten die regionale aanvoerders of regionale vervoerders aan de reizigers aanbieden. Daarnaast heeft de resultaten en aanvaringen met hun sms en updienst gedeeld met andere vervoerders en ze zien een meerwaarde van van hen

[1:25:05] dan bulk. Je had nog een vraag over de overkant toezeggen dat er wel eisen gesteld worden aan het referentie aan bod en bovendien ns verplicht een aanbod te doen en eisen dat ns referentie aan een referentie aan bod doet jaarlijks met de bepaling en het programma van eisen aan op te eisen die ook regionale overheden stellen en gaan alle concessies uiteindelijk voldoen aan dezelfde eisen.

[1:25:30] Dan was er nog een vraag van d zesenzestig over hoe een gelijk speelveld aanbieden voor de aanbieders van mobiliteitskaart

[1:25:38] of er sprake is van een oneerlijk speelveld is aan de acm om te beoordelen en de acm houdt daarop vanuit de mededingingswet toezicht.

[1:25:46] Meneer van der molen die vroeg nog of er een gelijkwaardige regeling komt voor fietsen. Zolang de stations arianna niet rond is

[1:25:52] tot het nieuwe argumenten op basis van de ambities van de stations urgenda is blijven de huidige afspraken.

[1:26:01] We kwamen allemaal mensen zitten blijven de huidige afspraken rond fietsparkeren gelden zoals ze zijn vastgelegd en de lopende concessie. En dan s de laatste vraag van mevrouw bush league over de deelfiets systemen dat die nog niet beschikbaar zijn op alle stations en kan dat de concessie worden opgenomen. Ik vind het heel belangrijk om deelfiets te hebben op stations en zeker voor die deur tot deur ijs. Maar het aanbieden van deelfietsen op stations wil ik niet via die concessie doen zal ik me ook een beetje in eerste aanleg gezegd

[1:26:33] dat willen we niet als exclusief recht bij de vervoerder van het hoofdrailnet neerleggen. Maar op basis van de stations gaan zal het aanbieden van deelfiets door meerdere meerdere aanbieders ook verder worden uitgewerkt.

[1:26:45] Dank u vriendelijk woord aan mevrouw van der graaf. Nog een vervolgvraag.

[1:26:51] Het is meer een vraag van herhaling van de vraagteken eerste tweeëndertig zelfs maar daarbij om meer nu het antwoord. Als u daar al over heeft gereageerd, maar omdat u zojuist weer over begint over het personeels inzet die zegt terecht of de staatssecretaris zegt de rechter. Dat is aan ns. Maar hier ligt wel een heel groot probleem. In de eerste termijn heb ik ook aangegeven dat wij een antwoord op onze kamervragen hebben meegekregen dat in de concessie en ook wettelijk er geen enkele belemmering is om met minder inzet van personeel toch langere treinen in te kunnen zetten. En toch verder ben ik wel benieuwd hoe de staatssecretaris hiernaar kijkt en hoe zij wat haar ambitie daarover inrichting ns of zegt ze hier trek ik mijn handen ervan af en laat hem aan dennis. Ik ben daar wel heel erg benieuwd naar.

[1:27:42] De staatssecretaris.

[1:27:43] Voorzitter, we hebben dit al besproken. Dus ik zei van ik heb een mening en geloof me nog had ook een mening en zo hebben we allemaal een mening. Maar hij doet niet ter zake in de zin van dat nn een bedrijf is dat gaat over de eigen bedrijfsvoering en wat wij kunnen doen is

[1:28:04] de directie aanspreken op het hebben van een goede bedrijfsvoering. Het zoeken naar creatieve oplossingen. Ik heb het gisteren nog gedaan. Ik doe dat zeer regelmatig informeert de kamer daar ook steeds over dat we ze aansporen om dat te doen. Ik geef signalen af dat we wel erg pittige gesprekken gaan krijgen aan het einde van het jaar. Als er niks verbeterd. We dreigen met boetes als het niet verbeterd. Maar hoe zij omgaan bij ns met bijvoorbeeld een of twee conducteurs per trein hoe ze omgaan met een langere trein. Dat is niet aan mij en niet aan ons om daar iets van te vinden. Dat is echt iets voor de bedrijfsvoering van ns,

[1:28:52] ongeacht wat je misschien persoonlijke mening over kunt hebben.

[1:28:55] Dank u vriendelijk te zijn.

[1:28:58] Voorzitter, twee dingen korte. Ik had gevraagd om aan de staatssecretaris om de inzet te delen en niet zozeer de uitkomst.

[1:29:07] Als je weet wat de inzet is dan kun je ook kijken van hoe is het dat verduidelijking. Ik heb begrepen dat ze dat niet van plan was. Dus dat moeten doen met uitkomst.

[1:29:16] Helaas denk ik. En twee. De vraag naar privacy.

[1:29:20] In antwoord worden

[1:29:22] voorzitter van specifiek op het gesprek met eurocommissaris. Wat de inzet is.

[1:29:26] Sorry dat mijn kinderen.

[1:29:28] Ik heb het hele beeld geschetst en ik heb ook gezegd er is geen top scenario te verzinnen waarvan je zegt van dit klopt helemaal precies. Ik heb de kamer aangegeven dat het scenario waarbij je een beknopte markt analyse doet dat dat

[1:29:44] en de meest na de grootste snelheid. De meeste duidelijkheid geeft,

[1:29:49] ondanks het feit dat wij zelf ook geen voorstander zijn. Maar hoe je het wil zien van een beknopte marktanalyse. Maar dat geeft wel de meeste mee snelle route tot rust en dat is dus wat ik heb aangegeven. Ik heb ook aangegeven dat ik nog volop in gesprek wil blijven met de eurocommissaris dat ik niet veel ruimte zie ik ook heel benieuwd naar wat de camera verder nog in meerderheid van gaat vinden. Dat zal ik zeker ook meenemen en betrekken en mijn gesprek met de eurocommissaris. Want dit is iets hier staat de kamer en het kabinet staat hier gewoon niet tegenover elkaar en wij zijn allemaal zijn wij voornemens om die onderhandsgunning op een goede manier te regelen en om ervoor te zorgen dat we op een goede manier dat doen zonder dat we allerlei lastige procedures verwikkeld raken die onnodig die onnodige belemmeringen opleveren voor de reizigers.

[1:30:45] Dankuwel dankuwel voor de beantwoording privacy nog.

[1:30:50] De puntje van ingegaan

[1:30:54] over die betalen over die betaalmethode weet wel dat jij daar kom ik nog op terug.

[1:30:59] Dat zat in het blokje overige ja dat herinner ik me nog.

[1:31:03] Oh nou ik heb daar nu even het antwoord niet op. Ik zal proberen dat zo meteen nog te krijgen. Het is een beetje lastig zitten aan het einde van een blokje. Dus als we nog een antwoord voorbereid kan worden dan dan zal ik nog even door.

[1:31:21] Maar ik wil de eerste termijn afronden. Want ik ben onder de indruk zijn als u nog vragen heeft dan kunt u die ongetwijfeld nog een tweede termijn kort stellen extra voor één minuut en laten we gewoon niet meer integreren. Dan hebben dat ook geluk gehad.

[1:31:36] Ik moet even blijkbaar geduld hebben want ik krijg vanuit

[1:31:40] drie minuten voordat ze u aan, zodat we verder kunnen dan schorsen. Maar het blijft vooral in de zaal schorsing voor drie minuten.

[1:31:49] Mag ik een puntje van orde maken of een vraag stellen aan de griffie. Nee ik ben heel snel. Maar ik ben net te laten rijden. Dan kunnen we die drie minuten dat mooi voor gebruiken. Neem mijn vraag is heel simpel. We hebben vandaag dit besproken.

[1:32:04] Nee nee dat vind ik ook niet.

[1:32:07] Het is meer ook voor elkaar en voor de collega´s. Het is een ingewikkeld onderwerp. Hoe stuur een bedrijf aan voor tien jaar. Dit gaat pas tweeduizend, vijfentwintig in wat nou de volgende moment dat we dit gaan bespreken.

[1:32:19] We zitten nu onder het moties.

[1:32:20] De werk. Morgen vluggertjes gaan we ik neem aan dat je over drie maanden weer over spreken.