Circulaire economie

[0:00:01] Van harte welkom allemaal. En nu voor de echt zoals wij dat vroeger zeiden bij het commissiedebat circulaire economie van de vaste kamercommissie van infrastructuur en waterstaat en ik heb de mensen op de publieke tribune eigenlijk al een beetje wel concrete want ik ga me nu officieel op de mensen thuis die kijkt en luistert of het digitale kanaal

[0:00:21] en de staatssecretarissen aan het team van een gedeelte natuurlijk achter deuren zitten en ook alle leden van de staten generaal van harte welkom.

[0:00:30] We beginnen met een kleine vertraging bij de haven gekocht van een goede grap over gemaakt. Maar die heb ik al gedeeld zijn zal dadelijk even verhalen van de staatssecretaris. Ik stel voor dat we niet aan de spreektijd torenen. We gaan een tweede termijn de kamer en de staat en de staatssecretaris niet halen. Ik stel voor spreektijd van vijf minuten. De eerste termijn de eerste ronde af met twee interrupties in plaats van vier. Dat gaan we wel doen. Daarna komt de staatssecretarissen worden zo vrij als hij komt want ze moet om twee uur terug de zaal verlaten. Dus dat betekent dat dat het eigenlijk het debat wordt voortgezet op een andere datum en dat wordt een procedurele allemaal geregeld met de commissie. Er zijn al wat data gepasseerd en dan zul je me s.

[0:01:13] Ik vind het wel echt een beetje zonden van het debat om haar twee interrupties te doen. Ik zou zeggen laten we gewoon de eerste termijn van de kamer met elkaar doen en nobel gewoon vier vragen aan elkaar kunnen stellen om ik vind het wel erg zonde. Ik bedoel we kunnen niets aan de première agenda doen maar om zelf na te gaan beperken. Maar heel weinig vragen aan elkaar te stellen. Ondanks door elkaar hier allemaal volgens mij zit te popelen om wel met elkaar dat goede debat te voeren, zou ik wel echt heel erg onzeker.

[0:01:37] Daar gaat dat uiteraard ten koste van de inbreng. De tijd van de staatssecretaris. Maar er komt een vervolg. Dus ik weet niet of de leden zich daarin kunnen vinden. Het voorstel van mevrouw van als ik ze iedereen tevreden knikker. Dan gaan we dat doen. Dan blijven het gewoon vier interrupties, mevrouw van estes. Dat heeft hij wel mooie afgetikt en dan gaan we nu beginnen en ik geef graag als eerste woord en mevrouw hage namens democraten zesenzestig.

[0:02:00] Hartelijk dank. Voorzitter, voorzitter, vol verwachting klopt ons hart. Eind deze maand vieren we black friday een cyberman negentig procent korting. Één plus één gratis. Naast de winter zomerserie met cecil verleiden merken winkels en bedrijven

[0:02:20] consumenten tot aanschaf. Nog meer spullen de marketingafdeling splinter goed garen bij dit soort bedrijven winnen elke dag aan marktaandeel met miljarden omzet. Maar mijn hart huilt. We vieren blijkbaar deze massale overproductie en overconsumptie, cultuur en de rekening ligt bij de natuur, het milieu, het klimaat en de biodiversiteit met droogte bosbranden, overstromingen en uitputting van de aarde tot gevolg weten de planeet

[0:02:49] werk aan de winkel in het stellen van ambitieuze doelen engels nationaal programma op weg naar circulaire economie logischerwijs maakt je gebruik van de koplopers. Zij weten waar beleid wringt waar uitdagingen liggen

[0:03:02] aan tafel bij het opstellen van plannen en de uitgebreide producent verantwoordelijkheid zit de gevestigde orde die een groot belang hebben met de huidige lineaire consumptiecultuur zolang mogelijk in stand te houden. Dit staat broodnodige verandering in de weg is de staatssecretarissen bereid om met duurzame pioniers over de uwv en het nbc in gesprek te gaan en kunt u daarin duurzame partners. Vanaf nu nog een maand de kans geven voor gedegen reactie. Kunt u ook toezeggen dat de plannen van het mtc worden doorgerekend.

[0:03:33] Voorzitter, de staatssecretarissen is glashelder statiegeld op blik gaat per één januari in. Maar de sector gaat in beroep en het is maar de vraag of als overheid aan het langste eind trekken door de huidige verankering van de opzet van de uwv in de wet kan de staatssecretaris toezeggen dat geleerde lessen en noodzakelijke wet en regelgeving hier wel opvolgen.

[0:03:53] Belangrijk is dat er eenduidigheid komt voor de inwoner. De gemeente de inzamelaars en verwerker in de meest kwalitatief inzameling van afval en dat hun kennis dient voor de andere spelers in de keten is de staatssecretarissen bereid om tot een of twee standaardmodellen te komen die zorgen voor de meest efficiënte manier van inzamelen en is de staatssecretarissen bereid om een nationale visie op afvalverwerking en recycling neer te leggen. Eerder diende een motie in om deze ketenpartners een volwaardige plek aan tafel te geven. Hoe is hier opvolging aangegeven, want onlangs mijn motie is bij de uwv textiel voor dezelfde aanpak gekozen. Gemeenten, verwerkers en recyclers zitten niet aan tafel en de koplopers kunnen nauwelijks opboksen tegen het conservatieve geweld met de berg ultra fast fashion onderweg raakten circulair textiel daarmee verder uit beeld

[0:04:42] draag. De staatssecretarissen zorg ervoor dat de vergoeding toereikend is voor gemeenten, recyclers en verwerkers is uitfasering van plastic textiel al opgekomen in de gedachten van de staatssecretarissen twee jaar de tijd voordat overboord gaan op handhaving omdat gevestigde belangen alles bepalen

[0:04:59] kan de staatssecretaris verklaren waarom de ambities. Nu zijn de ambities. Nu zijn gebaseerd en hoe staat het met de ontwikkeling van een tweedehands markt?

[0:05:08] Voorzitter, schapenvlees en schapenkaas en de wol die wordt verbrand ideaal voor isolatie. Maar nieuw isolatiemateriaal wint het doordat uitstoot zwaarder weegt in hun levenscyclus analyse van het schaap een compleet nieuw niet duurzaam product als glasvol is dit probleem goed in beeld bij staatssecretaris voor verpakkingen is meer dan voldoende data beschikbaar over wat duurzaam is en wat niet. Dat houdt namelijk bij is. De staatssecretaris bereid een list te maken van goed te recyclen verpakkingen om vervolgens slechte recyclen verpakkingen uit te faseren

[0:05:42] en klopte tot consumenten, zowel betalen voor de verpakking bij aanschaf, afvalstoffenheffing en beroofd daarbovenop van uit algemene middelen aan europa voor het op de markt brengen van gebracht. Plestic. Voorzitter, ik sluit af. Het moet de staatssecretaris niet de sector zijn die de dienst uitmaakt richting een circulaire economie in het kabinet als coördinerende chef

[0:06:04] en in alle beleidsmaatregelen. Hoe pakte staatsssecretaris deze rol op zich

[0:06:10] zo voornamelijk namelijk dat in het tweede dat een tweedehands markt nog steeds hard geraakt wordt door de nieuwe wet op heling. Hoe is hij hier in overleg met jnv

[0:06:19] ook de staatssecretaris bij het vorige debat toe over drama over een drama met een departement overstijgende aanpak te komen.

[0:06:26] Wat is hiervan de status?

[0:06:28] Voorzitter, het is einde oefening voor bedrijven die verantwoordelijkheid meiden. Het is tijd de politiek die verantwoordelijkheid afdwingen en duurzame koplopers ons de weg laten wijzen naar een circulaire economie.

[0:06:41] Dank u wel vragen

[0:06:42] voor uw inbreng namens d zesenzestig is interruptie van mevrouw.

[0:06:48] Dank u. Voorzitter maar iets ruzie sluit

[0:06:50] mijn laatste woorden

[0:06:52] van haga. Want ik ben het daar uiteraard heel erg mee eens. Alleen als ik lees in de laatste brief van de staatssecretaris over die kon de stand van zaken over de circulaire economie dan zet zijn letterlijk in die brief. Het kabinet wil er voor zorgen dat iedereen die wil die wil zeggen ik doe in deze transitie kan meegaan. Maar daarbij zegt ze dus ook dus dat je er niet in mee kan gaan

[0:07:17] als bedrijf en ik ben wel benieuwd of d zesenzestig, net als de partij voor de dieren vindt dat dat niet de weg is die we op kunnen gaan. Prima om koplopers een mooi plekje geven. Maar we kunnen niet bedrijven die niet willen gewoon hun gang laten gaan. Ik ben benieuwd naar de visie van d zesenzestig

[0:07:32] vragen.

[0:07:34] Er is altijd een beetje nuance tussen bedrijven die helemaal niet willen of niet kunnen en er zit ook nog een heel onderdeel in. Maar ik denk dat het allerbelangrijkste is en dat het rapport duidelijk maakt is dat er een nationaal plan een nationaal beleid gekeken gaat worden naar de koplopers die tegen wetgeving aanlopen, die opengebroken moet worden ten behoeve van de verduurzaming en behoeve van circulaire economie. Maar aan de andere kant moet je er ook voor zorgen dat degenen die er een potje van maken dat die meekomen en dat betekent dus ook, zoals bijvoorbeeld de groene lijst van verpakkingen daarvan zien we gewoon dat er hele hoop op de markt komt die helemaal niet te recyclen is en dat weten we bijvoorbeeld ook mijn voorstel beginnen met de groene lijst of we beginnen met een met een met een goede duurzame aanpak en zegt dan en vanaf dat moment gaan handhaven op dan geef je ook de kans aan alle bedrijven om het goede te doen.

[0:08:26] Mevrouw vanessa,

[0:08:28] Caesar. Dat vind ik op zich wel mooi. Maar als we het nieuws ook weer van vanochtend te horen dat één op de vijf bedrijven helemaal geen zin heeft een milieumaatregelen te nemen. Twintig procent.

[0:08:39] Monique heeft geen behoefte om daar iets mee te doen. Dus daar moeten we toch dan kunnen we toch niet alleen maar kijken naar die koploper maar moeten we misschien juist nu wel gaan naar die twintig procent van die bedrijven en en nu gewoon gaan zeggen. Ja. Mijn jongens. Het is niet een kwestie van willen, maar het is een kwestie van moeten

[0:08:57] zorg ervoor. Ik ben er een voorstander van dat eerst de duurzame spelers aan tafel komen. Zoals mevrouw van vanessa duidelijk zegt, is het gros van de bedrijven wil het hartstikke graag. En daarvoor heeft ze een overheid nodig die een duidelijke lijn uitzetten en volgens mij is dat de manier waarop de manier waarop we dit beleid moeten gaan. Uitrollen gebruik de duurzame spelers die heel goed weten waar wetgeving wringt en op die manier gaan we de circulaire economie.

[0:09:25] Dank je wel.

[0:09:27] De volkspartij voor vrijheid en democratie, haar gekocht,

[0:09:32] Voorzitter,

[0:09:34] Voorzitter,

[0:09:36] Ik heb namelijk geen interruptie zou zeker niet meneer.

[0:09:40] Zeventig en trucs en beginnen ze opnieuw voor me vragen.

[0:09:44] Sorry, ik zal beter mijn aandacht trekken. Voorzitter, vol verwachting klopt ons hart ben ik helemaal eens met d zesenzestig en verhagen zei iets over een doorrekening. Het lijkt me heel goed dat als dit plan ligt dat er dan inderdaad een doorrekening hebben dan het debat hebben is dat inderdaad de vraag die gesteld aan de staatssecretaris weten of dit plan voldoende is om

[0:10:02] die er staan te halen.

[0:10:04] Ik kocht hem gevraagd. Dankuwel.

[0:10:08] Dat lijkt mij echt uitstekend als we weten wat de plannen. Wat de doorrekening betekent en of er nog aanpassingen gemaakt moeten worden. Maar ik zit te denken aan een generatie toets.

[0:10:19] Nou dat is allemaal geregeld bijna verkocht.

[0:10:22] Voorzitter,

[0:10:26] Nog één puntige vervolgvraag voor nog een compliment van de voorzitter is mevrouw van hagen dan ook te porren omdat jaarlijks doen om één keer per jaar een momenten hebben dat we het net ophalen. Kijken of op koers liggen voor de circulaire economie en dan een debat kunnen hebben over moeten de bijstellingen zijn of niet,

[0:10:44] mevrouw geraken.

[0:10:46] Ik weet niet of jaarlijks heel goed is voor het bedrijfsleven. Ik kan me ook voorstellen dat je zegt laten we een soort vijfjaarlijks doel stellen om en dan kijken wat er aangepast moet worden. Maar een circulaire economie is zo breed dat het best kan zijn dat op bepaalde productgroepen of bij bepaalde sectoren wel al tussentijd zouden kunnen doen. Maar ik vertrouw erop dat het dat het ministerie daar goed

[0:11:08] antwoord op heeft.

[0:11:12] Drie keer is scheepsrecht. Haarverkracht is vijf minuten lopen.

[0:11:17] Met hartelijke dank.

[0:11:19] Een circulaire economie is niets anders dan een economie waarin grondstoffen steeds maar weer hergebruikt worden

[0:11:27] met wie ik ook over de circulaire economie spreekt de impact van volledig hergebruik van grondstoffen is de bijdrage van hergebruik van grondstoffen op het klimaat is echt relevant en verdient dan ook veel meer aandacht. De grondstoffen transitie vraagt minstens zoveel van inwoners en het bedrijfsleven als de energietransitie en het is dan ook goed dat er een nationaal programma circulaire economie komt.

[0:11:50] Voorzitter, tijdens het vorige debat over circulaire economie heeft de staatssecretaris toegezegd een overzicht van de grondstofstroom aan de kamer te sturen en kan aangeven wanneer wij dat ontvangen.

[0:12:00] Voorzitter, de grootste uitdaging bij het hergebruik van grondstoffen ligt met plestic. De kunststofindustrie staat klaar om stevig te investeren in mechanische chemische recycling, waardoor veel minder grondstoffen, veel minder fossiele grondstof benodigd is.

[0:12:14] De industrie loopt daarbij wel tegen een aantal uitdagingen aan. Denk bijvoorbeeld aan het vrij verkeer van afval herkent de staatssecretarissen. Dat is bereid dat zo vorm te geven dat gebruik van plastic uit het buitenland eenvoudig mogelijk wordt voor bedrijven ziet zijn kansen zogeheten einde afval status voor plastic afval op te heffen, zodat hergebruiken sneller rendabel kan worden.

[0:12:35] Voorzitter, een grote bron van grondstoffen die we nog onvoldoende benut, is ons eigen afval.

[0:12:41] Uit analyses blijkt dat ongeveer vijftig procent herbruikbaar plastic in onze restafval zit restafval dat nu in de verbrandingsoven eindigt en dat betekent dat we jaarlijks nog tussen de drie en de vijf miljoen ton herbruikbaar plastic verbranden.

[0:12:57] Voorzitter, als we dat herbruikbaar plastic kunnen oogsten. Uit onze restafval spelen we miljarden euros materiaal vrij dat de markt niet hoeft in te kopen aan olie of gas

[0:13:08] is de staatssecretaris bereid om regie te nemen en speler te worden op de afvalmarkt om samen met bedrijven die drie miljoen ton plastic uit de afvalstroom te halen

[0:13:16] is de staatssecretaris bereid of in het mp ce een landelijke inzamel sorteren en verwekking strategie op te nemen die aantoonbaar leidt tot veel lagere kosten en een veel hogere opbrengst

[0:13:28] kan ze daarbij rekening houden met regionale verschillen. Het maakt nogal uit afval inzamelen bij hoogbouw in een stad werkt anders dan in het landelijk gebied. Wanneer de huizen verder uit elkaar staan,

[0:13:39] is de staatssecretaris bereid in het nbc op te nemen dat sorteer en verwerkingsbedrijven van elkaar gaan leren en dat ze de best beschikbare technieken van elkaar overnemen, zodat innovaties sneller en eerder leiden tot hogere gebruikt.

[0:13:53] Voorzitter, is de staatssecretarissen bereid de inzamel sorteer en verwerking van particulier afval en bedrijfsafval te stroomlijnen, zodat ook daar efficiency behaald wordt.

[0:14:04] Voorzitter, het volgende bron of nascheiding omgekeerd inzamelen daar gescheurde vuilniszakken op straat, troep en milieu pakjes en diverse manieren van luier recycling zijn allemaal goed bedoelde initiatieven, maar tegen hoge kosten en met onvoldoende resultaat. Immers, minstens de helft van de herbruikbare grondstoffen blijft achter in het restafval

[0:14:26] en voorzitter, als we het juiste scenario opnemen in het embc dan zijn we er significant minder grondstoffen minder fossiele grondstoffen voor nodig. Dan reduceerden we aanzienlijke hoeveelheden c o twee en bovenal. Dan kan de afvalstoffenheffing.

[0:14:41] Er is een interruptie voor vragen.

[0:14:44] Voorzitter, ik sloeg haar nog even aan op de stroom plestic uit grondstoffen of uit het afval halen als grondstof ben natuurlijk hartstikke voorstander van. Maar in september dit jaar is duidelijk geworden dat wij als land twee, honderd miljoen kilo per jaar juist exporteren. Dus bent u dan bijvoorbeeld voorstander van een verbod op de export of we hebben al veel te veel plastic en uw voorstel. Hartstikke goed.

[0:15:11] Zorg er dan voor dat we nog meer plestic.

[0:15:13] Uw plan,

[0:15:15] Verkocht.

[0:15:16] Voorzitter, dank u dank danken, mevrouw hare voor de vraag in september bekend dat er tweehonderd duizend ton plastic exploderen en er zit nog een factor je tussen nulletje op drie. Want we steken er nog miljoenen tonnen in dit land in de verkeerde fabriek en daar zit volgens mij de grote winst als het gaat om het voorkomen van de inkoop van fossielen grondstoffen moeten echt nadien miljoenen tonnen hergebruik van plastic toe en ik ben het met iedereen eens. Die zegt je moet aan de voorkant kijken hoe je minder plastic in de economie nodig hebt. Dat zit wat hoger op de ladder. Maar ik realiseer me ook dat we de grondstoffen die in de ketens zijn het plastic wat we vorig jaar en het jaar daarvoor en het jaar daarvoor hebben verbruikt met elkaar dat we dat en ik noem dat oogsten dat we dat moeten durven inzetten en dat vraagt regie dat we dat moeten durven inzetten om gewoon de inkoop van olie en gas te verlagen.

[0:16:11] Voor zover ik verfraai het geen vrede hebben. Demelza. Je hebt dankzij mijn vrouw van mij slechts twee interrupties erbij gekregen ze meneer thijssen,

[0:16:23] Bankvoorzitter en het is goed te horen dat in dit interruptie debat je de vvd ook voor is dat er uberhaupt minder plastic nodig is, hoewel het betoogt had toch wat minder over gaat daarom toch even vragen. Het het de hoeveelheid afval per persoon in nederland staat eigenlijk al jarenlang onder vijf, honderd kilo per jaar zou de vvd ervoor zijn dat de staatsecretaris meegeven van goor zijn ook een doelstelling daarop in het nationaal belang circulaire economie of een ander voorbeeld. Er komt steeds meer stuks verpakkingen. Laten we nou eens een doelstelling opgeheven aan albert heijn en zeggen nou dit is het maximale aantal stuks verpakkingen dat je mag hebben in tweeduizend, vijfentwintig en daarna moet het minder geworden want we willen minder plastic steeds maar weer die economie stoppen zou de vvd ervoor zijn.

[0:17:07] Wat is daarop uw antwoord? Meneer uitverkocht.

[0:17:12] Voor mij is het antwoord mijn eigenlijk een beetje want ja het is goed om aan de voorkant en we noemen dat de landen van lansink die ladder waar al die verschillende stappen op gebied van circulariteit in benoemd worden. Het is goed om aan de voorkant te kijken naar nut en noodzaak van materiaalgebruik en dus ook goed te kijken naar nut en noodzaak van materiaal, materiaalgebruik voor verpakkingen,

[0:17:37] maar ik aarzel om dat op te leggen als hun doelstellingen aan de sector omdat ik me realiseer dat die sector gewoon vraaggestuurd levert wat wij als consumenten met elkaar inkopen en mijn vragen heeft net een iets geroepen over de kortingsacties die eind deze maand weer gaan plaatsvinden en ik realiseer me dat dat misschien niet de beste prikkel is als je vanuit circulariteit naar de samenleving. Kijk maar het is wel een hele reële prikkel en we zijn er nou eenmaal allemaal heel gevoelig voor. Dus ik herken wel wat meneer thijssen zegt maar ik aarzel omdat als verplichting op te leggen, omdat ik ook de samenleving zo inschat dat we die verplichting niet gaan waarmaken.

[0:18:11] Het latijnse is de laatste interruptie,

[0:18:13] Ik weet het helaas. Maar we moeten denken van de vvd toch echt nog wat meer van de lineaire economie naar de circulaire economie krijgen want dit is heel erg oud denken en gelukkig hadden we in mei een debat met de staatssecretaris over gedragswetenschappers. Laat me eens kijken naar het gedrag van mensen en laat me eens kijken naar bijvoorbeeld de rol van reclame. Die heeft op het koopgedrag van mensen en kunnen we op die manier niet zorgen dat mensen minder nodig hebben en kunnen we niet door hun doelstellingen op te leggen aan bijvoorbeeld een supermarkt of aan bijvoorbeeld een bedrijf als unilever zorgen dat zij met producten komen waar niet altijd maar weer zo n plastic hoesje omheen zit. Want bij veel producten is dat helemaal niet nodig. Ik heb niet echt een vraag. Behalve dan dat ik hoop dat de vvd een open mind heeft als het plan van aanpak komt en ik hoop dat de staatssecretaris het nogmaals goed gehoord heeft en het meeneemt bij het nationaal programma circulaire economie.

[0:18:58] Verkocht.

[0:19:00] Hij is niet echt een vraag heeft beantwoord. De open mind voorstellen. Die heb ik wel degelijk.

[0:19:08] Als u het goed vindt ik want er is nog een introductie van mevrouw flash.

[0:19:13] Want die open mind die hoor ik op zich wel en daar ben ik dan heb ik nog wel een vraag over die ik interessant want

[0:19:19] ik hoorde je haverkort wel een aantal keer eigenlijk. Deze staatssecretaris oproepen om zo doorzettingsmacht nationale bevoegdheden te pakken die eigenlijk op dit moment bij gemeentes liggen inzameling van van huishoudelijk afval, gemeentelijke aangelegenheid. Ook de recycling.

[0:19:37] De fabrieks cats.

[0:19:39] Gemeentelijke aangelegenheid. Dus ik ik vind het mooi. Ik ben heel enthousiast, maar betekent het eigenlijk dat de vvd dus zegt dat deze staatssecretaris ook gewoon nu die bevoegdheden naar zich toetrekken. Als ik hoor over meer eenzame capaciteit meer fabrieken om dus ook gewoon gemeentes dus daarin te gaan dwingen. Want dat is obsceen zou ik heel fijn vinden maar dat is wel een ander beleid dan tot nu toe is.

[0:20:04] Ava gekocht,

[0:20:06] Voorzitter, u heeft me horen zeggen dat ik de staatssecretaris gevraagd of ze bereid is om daarin de regie te nemen en ik constateer in de kleine jaartje dat ik deze rol mag vervullen dat gemeentes wel de formele verantwoordelijkheid hebben voordat dat afvalbeleid. Maar dat ze daar ook eigenlijk maar heel weinig invloed op hebben en ik herken die frustratie van een gemiddelde gemeenteraadslid, maar ook van een gemiddeld wethouder als die aan het einde van het jaar weer eens machteloos moet uitleggen aan de inwoners dat de afvalstoffenheffing is gestegen en dat ook dichter of omschrijving of na scheiding of welk model ook tof vinden het niet gebracht wat we ervan gehoopt hadden en om dat te doorbreken, zou ik dat heb ik in de staatssecretaris gevraagd twee dingen gerealiseerd willen zien hem dat we meer standaardisatie met elkaar afspreken in het inzamelen verwerken en sorteren van dat particulieren, maar ook dat bedrijfsafval.

[0:20:58] En dat vraagt om meer regie. Want dat betekent gewoon dat je sneller van elkaar moet gaan leren en dat je die best beschikbare technieken daarin sneller moet uitrollen in in onze samenleving en het tweede is dat. Dat betekent dat je van die bedrijven in die sector. Wat mag vragen en dat ik noem het regie. Ik zeg niet dat we morgen de gemeentewet op dit punt moeten aanpassen. Dat laat ik over aan het ministerie hoe dat er in de praktijk om zien. Maar als u dat van mij gehoord heeft. Dan ben ik wel blij met uw enthousiasme.

[0:21:27] Ik heb niks gehoord. Maar je bedoelt waarschijnlijk mevrouw van es van de partij van u, mevrouw.

[0:21:37] Ik hoorde namelijk het verhaal over de gemeente dat een hartenkreet, al is bronscheiding wel degelijk beter dan scheiding. Maar goed die kanttekening dan even makend is de vvd het met mij eens dat de gemeente en ook alle andere ketens partners dan een duidelijke plek moeten krijgen aan de tafel bij uwv bij de uwv.

[0:21:59] Daarna gekocht.

[0:22:02] Dat weet ik niet. Voorzitter, ik denk dat het speelveld als het gaat om de uwv van van verpakkingen door een smal weggetje heen moet. Als je dat. Want mij eens vng vertegenwoordiger, namelijk driehonderd tweeënveertig gemeentes dat gesprek te voeren als mijn verhagen dat bedoelt, denkt dat het wel geneigd bent met haar eens te zijn. Maar dat is maar een heel klein stukje van het speelveld.

[0:22:27] Dus laat ik met plezier met vertrouwen over aan het ministerie omdat een goede plek in het nationaal programma circulaire economie te geven, waarbij het doel moet zijn dat we veel meer materiaal uit die afvalstroom gaan hergebruiken. Daar zit ook de winst. Als we dat goed doen, ben ik er echt van overtuigd dat we de afvalstoffenheffing naar nul terug kunnen brengen dat wethouders aan het einde van het jaar een positief verhaal richting een gemeenteraad en daarmee richting inwoners kunnen houden, zou ik ze van harte gunnen. Al die wethouders die mijn worstelen.

[0:22:58] Maar of dat er qua qua vormgeving rondom de uwv uit moet moet zien. Dat laat ik met plezier aan aan de staatssecretarissen.

[0:23:07] En met uw privé bedoelde mijn vragen uitgebreide producenten, verantwoordelijkheid, want hier zit teveel ter zake deskundige maar thuis kijken en luisteren. Mensen die niet weten waar het over gaat vragen.

[0:23:20] Door u door uw toelichting heeft helemaal gelijk. Dat moeten we nog meer meijer uitspreken.

[0:23:26] Ik denk dat sowieso dat wel binnen de uwv die keten spelers aan tafel moet zitten. Want op dit moment zijn niet producenten, met name vertegenwoordigt de lering onderling ook betoogd daar wel plaatsvinden dat een waar bent u het ermee eens dat de prikkel dus ook niet gericht moeten zijn op kilogram. Maar op kwaliteit van stromen.

[0:23:47] Daarna verkocht.

[0:24:01] Ook wat wat weeffoutjes met zich meebrengt, want we zouden veel meer moeten gaan sturen op grondstoffen, zoals mevrouw aangezicht tot materiaalstroom, van harte mee eens.

[0:24:10] Dank je wel

[0:24:12] beantwoorden

[0:24:17] van mulligen. Zeker zeker. Smaller.

[0:24:21] Dank u. Voorzitter vraag aan de vvd is nog even doorgaan op vraag van mevrouw hage.

[0:24:29] De vvd gewoon ervoor om een formele plek aan tafel te hebben voor de gemeente en de vvd ging net een beetje langs. Maar ik wil hier duidelijkheid hebben of ze dat ook

[0:24:40] toch ns een positieve ontwikkeling zou zien want uiteindelijk gebeurt precies wat de vvd die zelf ook betoogd. De inwoners die betalen voor hun rekening en dat is heel vervelend. Dat wil ik niet als zeven jaar. Volg mij wil vvd dat ook niet. Dus ik ben benieuwd of hij hier dan duidelijkheid over kan geven.

[0:24:57] Verkocht.

[0:24:59] Zover als het gaat over de uwv en rondom verpakkingen zitten nu een vertegenwoordiger vanuit de vereniging nederlandse gemeenten aan tafel en dat is heel smal. Als je belang van het oogsten zoals ik nam van die grondstoffen uit die afvalstroom met elkaar echt gaat wegen. Dus daar ben ik het met mevrouw mulder eens. Daar zou het best. De gemeente wat meer gepositioneerd worden. Maar ik hoop vooral dat dat leidt tot standaardisatie en kennisuitwisseling binnen die afvalsector, zodat we de optimale inzamel stroom uiteraard gekoppeld aan gemeenten er dan uitziet kunnen gaan uitrollen waardoor we veel meer opbrengst uit die grondstoffen ketel kunnen gaan halen en de kosten naar beneden gaan dat het doel is dan maakt het niet zoveel uit met hoeveel mensen de gemeenteraad tafel gaan zitten.

[0:25:45] Zo mulder,

[0:25:46] En misschien gaat het ook niet om de hoeveelheid mensen maar om welke positie ze daadwerkelijk daar aan tafel hebben dat ze invloed hebben niet alleen maar kunnen afwachten. Zeg maar aan het eind van de keten dat er nog een keer wat gebeurt. Daar zit mijn fundamentele vraag richting de vvd en als ze daar ook. Ja op antwoorden en ik zie collega knikken. Gelukkig

[0:26:04] dan u

[0:26:06] dat misschien met elkaar voor deze mpv in ieder geval wel regelen. Sorry uitgebreide producent verantwoordelijkheid, verpakkingen en ik wilde graag horen van een collega of hij dat deelt.

[0:26:17] Waarom vermeldde wordt enorm gewaardeerd om mensen thuis. Als we afkortingen uitleggen en schoonheid spreken verkocht.

[0:26:24] Dankuwel extra te knippen. Omdat ik vooral de vraag van mevrouw mulder begreep herken, maar ik stel je gerust ik via de voorzitter uiteraard. Want ook het is ook een goede vraag en het antwoord is wel positief

[0:26:39] maar ik heb niet voor niks. De staatssecretaris gevraagd of ze bereid is in dat nationaal programma circulaire economie nbc om daar wat meer regie te nemen omdat ik ook denk dat dat nodig is om over de gemeentes heen te kijken naar de beste strategie die inzamelen, verwerken en sorteren met zich meebrengt. Dus het is voor mij allebei. Het is niet alleen maar meer mensen en meer bevoegdheid en meer duidelijkheid vanuit de gemeentes. Maar het is vooral ook zorgt ervoor dat je daadkracht met elkaar tentoonspreid om in die keten de juiste keuzes te maken, waardoor de opbrengst toeneemt en de kosten dalen.

[0:27:17] Mijn god je hebt nog een minuut en vijfendertig seconden

[0:27:23] heb ik nog iets meer. Maar we gaan kijken of we zetten de tijd.

[0:27:26] Voorzitter, dat gaat goed komen. Dankuwel en had ik al gezegd dat de afvalstoffenheffing terug naar nul kan. Als we het goed doen met elkaar want dat scheelt namelijk elk huishouden in dit land ongeveer driehonderd euro netto en dat kan iedereen in deze tijd goed gebruiken dan voorzitter een paar laatste algemene vragen inwoners betalen inmiddels statiegeld voor blikjes bijnamen voor plasticflesjes. Alhoewel het inleveren bij supermarkten is helaas wat vertraagd. Maar op andere plekken is inleveren uberhaupt nog niet mogelijk

[0:27:53] is de staatssecretaris bereid in gesprek te gaan met het afvalfonds om te bereiken dat inwoners ook op bijvoorbeeld treinstations bij tankstations en blikjes en flessen kunnen inleveren.

[0:28:02] Voorzitter, is de staatsssecretaris bekend met een vervelend bijeffect van de single just plastic regeling

[0:28:08] en dat de definitie daarvan nog niet overal helder is, waardoor in de uitvoering problemen ontstaan prijzen van verpakkingen van bijvoorbeeld snoepjes of vaatwastabletten dreigen enorm te gaan stijgen en de vraag is wat zij daar nog aan kan doen.

[0:28:20] Nog twee punten.

[0:28:22] Het eerste asfalt het laten vervallen van de erkende maatregel voor asfalt centrales betekent dat ze niet langer circulair asfalt kunnen produceren. Is dat de staatssecretaris bekend en ook dat dat grote consequenties zal hebben voor het onderhoudsprogramma voor komend jaar bouwend nederland spreekt zelfs al over belgische toestanden. Wie wil dat nou dat willen we voorkomen, kan de staatssecretaris die zorgen wegnemen en toezeggen dat cirkelen asfalt gewoon beschikbaar blijft. En dan voorzitter als laatste positief punt sporten gaat om plezier en moet uiteraard op kwalitatief goede velden en zonder milieuzorgen knvb op zoek naar een alternatief vulmiddel voor kunstgrasvelden en daarbij startte een onderzoek naar hem schoon en betaalbaar alternatief

[0:29:02] is de staatssecretaris bereid dat onderzoek mede mogelijk te maken en overleg met de knvb te komen tot een lijstje van milieuvriendelijke bruikbare korrels voor plezierig speelbaar kunstgras. Voorzitter, tot ver van u,

[0:29:14] Dankuwel, dankuwel haverkost interruptie van mevrouw bush liet groenlinks.

[0:29:19] Dank u. Voorzitter ik even op de vvd begon over statiegeld. Want ik moet er over begin ik dit debat en de vvd noemt de eigenlijk in een tussenzinnen dat het enige vertraging heeft opgelopen en goed is de vvd er dan mee eens dat de huidige wetgeving zoals die nu is opgesteld, niet afdoende is, omdat het zolang heeft geduurd en constant vertragingstactieken zijn toegepast en ik vond het goed om op stations en dergelijke plekken te faciliteren, maar zouden we niet naartoe moeten werken na inname plicht om te voorkomen dat we constant met allerlei maatregelen moeten ingrijpen, terwijl de kern in. Wij weten niet wordt opgepakt.

[0:29:58] Na verkocht,

[0:30:02] Voorzitter, ik geloof niet dat inname plicht de oplossing gaat zijn, maar het helpt wel dat inwoners op meer plekken dat spul in kunnen leven. Statiegeld op blikjes en kleine flesjes was was een gelopen race. Maar hij had niet gehoeven want dat liep eigenlijk vrij goed. Ook als je kijkt vanuit de inzamelen mogelijkheden. Daarvoor waren blik in restafval blik binnen is, is een prima scheidbaar met een idee grondstofstroom. Maar het is nu eenmaal dus laten we ervoor zorgen dat inwoners het ook weer makkelijk kwijt kunnen. Dat is de oproep die ik aan het ministerie.

[0:30:44] Mevrouw moseley,

[0:30:46] Ik ben er ontzettend mee eens dat we ervoor moeten zorgen dat inwoners het zo makkelijk mogelijk moeten kunnen inleveren. Waarom pleit de vvd dan ook niet mee voor n plicht juist om dat doel te bereiken.

[0:30:57] Daarna verkocht.

[0:30:59] Wat fijn om van groenlinks te horen dat ze voor het gemak van de inwoners zijn positief, maar dat maakt niet dat het woord plicht direct bij mij tot veel vreugde leijten en ik ben meer van de verantwoordelijkheid van de verplichting en ik hoop dat we het met elkaar kunnen organiseren.

[0:31:17] Vrouw. Van s.

[0:31:19] Is uw laatste. Ik weet voorstellen. Maar je kan toch niet laten om even op te reageren. Voorzitter, want die lijn van die nelle lief aardig vragen die is al lang uitgezet. Dat is al lang bekeken en ze gebruiken gewoon. Nee,

[0:31:33] we hebben geen plek hebben geen optie oefenen niet te doen allemaal al gedaan. Er wordt van alle kanten gezegd die in mijn plicht is de enige optie om het voor burgers wat volgens mij de vvd heel belangrijk vind het gewoon zo makkelijk en goed mogelijk te maken om ook gewoon uw geld terug te kunnen krijgen. Zo belangrijk onderdeel. Je betaalt ervoor. Dus je zou ook je geld moeten truc kunt krijgen. Dus waarom gaan we nou weer opnieuw naar tactieken die waarvan nu al weten dat ze tot nu toe niet hebben gewerkt en we weten wat wel werkt namelijk een naam.

[0:32:04] Na verkocht,

[0:32:07] Nogmaals, ik geloof niet dat een inname plicht werkt misschien verscheurd erover met mevrouw van essen van van mening.

[0:32:15] Dus dat ten eerste, en ik hoop echt dat we de voorbeelden zijn er ook veel bijvoorbeeld ook bij sportkantines initiatieven ontstaan, waarbij de opbrengsten door de leden weer bij elkaar gebracht worden, waardoor de flesjes en blikjes straks ook keurig netjes verzameld worden. En dan gaan in dit soort voorbeelden gaan de opbrengsten naar de vereniging toe. Dat is hartstikke mooi. Dat soort initiatieven zijn prima te organiseren en ik hoop echt dat we dat ook kunnen uitrollen op andere plekken en mijn open vragen aan de staatssecretaris was of zij wil kijken wat er nog mogelijkheden zijn om het voor inwoners makkelijker te maken. Maar de inname plicht staat wat mij betreft niet op het lijstje.

[0:32:54] Dank je wel. Sorry beantwoorden.

[0:32:56] Gaan we van de inbreng van de partij van de arbeid en minder thijssen gaat dat doen.

[0:33:03] Bankvoorzitter en mijn fractie kan zich heel erg goed vinden. Een aantal stukken tekst die de staatssecretaris heeft geproduceerd over de toekomst van de circulaire economie en het belang daarvan om inderdaad minder afhankelijk te worden van allerlei dubieuze regimes om het eindeloos grondstoffen opgraven uit onze aarde te stoppen, maar ook als bijdragen om de klimaatproblematiek te stoppen biodiversiteit probleem in de tang te krijgen en op te lossen. Dus heel erg goed want de lineaire economie heeft inderdaad zijn langste tijd gehad en heeft niet meer de toekomst

[0:33:36] en dat betekent dat onze economie ingrijpend moet worden aangepakt en daarom kijken wij ook ons vol verwachting klopt ons hart over het nationaal plan circulaire economie de staatssecretaris later dit jaar mee komt en mijn eerste vraag aan de staatssecretaris of ze iets meer kan mededelen over welke doelen zijn nou precies daar in wil gaan zetten en bijvoorbeeld gaat werken met vijf tussendoelen of hoe ze dat precies ziet.

[0:34:01] Maar ik ook een vraag willen stellen over. We kunnen plannen maken, maar uiteindelijk zou het goed zijn als er een onafhankelijke scheidsrechter is die dan ook zegt nou deze plannen gaan leiden tot die doelen of niet er een bijschakelen nodig en ik zie wel iets achter een monitoring en over iets van een indicatie van het pbl. Maar ik denk wat nodig is om een goed debat te hebben in deze kamer en in deze commissie is een doorrekening van het plan,

[0:34:23] zodat we weten, worden de doelen gehaald of niet, dan kunnen we volgens een debat hebben over

[0:34:27] ze worden gehaald worden. Dit dat tot de gewenste manier of moeten er bijstellingen zijn graag een reactie erop of het liefst gewoon een toezegging van de staatssecretaris dat die doorrekening gaan doen

[0:34:40] en ja dat had ik ook al even in mijn interruptie debat met d zesenzestig. Ik vraag me wel af wat de secretaris te porren is voor omdat ieder jaar te doen om ieder jaar het net op te halen en te zeggen zit er bijna op koers voor de zedelijke economie of niet. Want voor het klimaat voor biodiversiteit voor de onafhankelijk zijn van dubieuze regimes is het gewoon super belangrijk dat we die doelen echt gaan halen en dat dit gaat lukken en is denk ik heel belangrijk dat we een keer per jaar zeggen we liggen op koers of niet. Net zoals dat gisteren is gebeurd, bijvoorbeeld met de klimaat en energieverkenning rond de klimaatproblematiek

[0:35:13] dan.

[0:35:15] Er zijn interruptie, zonder haverkort.

[0:35:18] Op dit punt schrok me ook door mijn hoofd. Toen toen verhagen van d zesenzestig begon doorrekening van plannen is is heel goed. Zeker als je met plannen begin

[0:35:29] het begin staat,

[0:35:31] maar we krijgen elk jaar vanuit het centrum van het planbureau voor de leefomgeving. De staat van onze circulaire economie menen dat het februari is dat we de poort weer gaan krijgen en dan kijkt het planbureau voor de leefomgeving hoe wij in die circulaire economie staan laatste was dat we het europese best goed doen. Maar als je naar de doelstelling kijkt er nog heel veel te bereiken is mijn vraag aan kevin arbeid aan details is wat hij dan nog aanvullend van het ministerie vraagt om

[0:36:02] om zijn wensen daarin soldaten te krijgen. Maar in hoeverre is dat wat we al hebben vanuit het planbureau voor de leefomgeving daarmee wellicht ook voldoende.

[0:36:12] Meneer thijssen.

[0:36:15] Nou, allereerst zou ik heel graag een doorrekening willen van het nationaal plan circulaire economie moet de staatssecretaris die schrijft dat de kiezer is die reportage die volgens mij tweejaarlijks is. Maar als we met de vvd het eens zijn dat het jaarlijks moet dan zijn we al een stap verder. Maar de staatssecretaris zegt natuurlijk altijd een nationaal plan circulaire economie niet meegenomen kan worden in de volgende analyse van het pbl. Maar dat baby hadden misschien wel naar kan kijken. Een beetje vraagt een beetje vaag. Daar gaat mijn vraag over. En daarnaast is er ook nog iets van een monitoringsrapport rapportage. Maar dat is precies waar mijn vragen over gaat. Mijn voorkeur zou het zijn dat we een keer per jaar het net ophalen en zeggen hoe staat het er nou niet mee. En dat er niet één keer in de twee jaar doen want dan denk ik dat het voor dit belangrijke onderwerp gewoon niet. Frequent.

[0:37:00] Is verkocht.

[0:37:03] Feitelijk toevoeging. Volgens mij is er inderdaad tweejaarlijks. Maar het planbureau voor de leefomgeving doet elk jaar dus ik kan me niet eisen wellicht nog een stukje terug vinden.

[0:37:14] Thijssen.

[0:37:15] Ik hoor geen vraag hoef ik geen antwoord geven.

[0:37:18] Dan kunt u kunnen je betoog vervolgen latijnse. U kunt uw betoog voor sommige kleine jimmy.

[0:37:30] De bankvoorzitter

[0:37:33] dan is het essentieel als op afvalstromen willen sturen dat we inzicht hebben in die afvalstromen maakten staatssecretarissen bij het nationaal plan circulaire economie goed inzichtelijk en is er dan ook bereid om te kijken naar de milieu impact van die afvalstromen in het buitenland. En om de show te kijken naar hoe krijgen we nou in noordwest europa die circulaire economie op gang en ook de vraag of daarbij de importheffing op de restafval hoe ze daarnaar kijkt

[0:38:00] maar met de aanpak van afvalstroom. Alleen zijn we nog niet. Volgens het recycling netwerk moeder in een cirkel plan. De voorkant van de productstroom centraal staan in de meeste van de vijfentachtig sectorplannen van het lab drie staan desondanks afvalstromen centraal

[0:38:16] en is de staatssecretaris bereid om te onderzoeken of daar een goede aanpak voor ontwikkeld voor ontwikkeld kan worden om de productstroom aan de voorkant centraal te stellen en daarnaast ook de staatssecretarissen willen vragen dat als we kijken naar die circulaire economie en hoe we dat nou allemaal op gang brengen om ook sociale doelstellingen aan te verbinden. Omdat we altijd uiteraard willen is dat de mensen die in de circulaire economie gaan werken dat die gewoon behoorlijk goed werk hebben werk hebben en goede arbeidsomstandigheden hebben dus ook daarvan is mijn vraag of de staatssecretarissen bereid is om daarnaar te kijken dan hebben van de staatssecretarissen een actieplan batterijen gekregen.

[0:38:53] Ik ik heb mijn fractie denken dat het super super belangrijk is en dat dit nou echt een van de sectoren is die ontzettend hard gaat groeien en ik denk ook dat hier een enorme kans ligt voor nederland. Omdat wij relatief veel elektrische auto´s hebben. Die sommigen ook al behoorlijk oud zijn. Dus we kunnen hier echt. We kunnen dit opschalen en het actieplan ziet er heel erg goed uit. Alleen als ik kijk naar de kon geen concrete actiepunten dit jaar en volgend jaar dan nog. Dan denk ik toch van ja

[0:39:18] is dit nou de de aanpak die nodig is, terwijl we weten dat batterijen zo verschrikkelijk belangrijk zijn, terwijl we nu al weten. Ondanks dat de grondstoffen strategie van het kabinet nog niet eens dat dit een cruciale grondstof wordt. Dus moet hier niet grootste gedacht worden om gewoon echt op een grootschalige manier met de sector iets op te zetten omdat we weten misschien niet in de eerste jaar wordt dan volledig gebruik. Maar dan wel in de jaren daarna, zodat we snel kunnen opschalen en ook die prijs van het recyclen upcycle naar beneden kunnen krijgen.

[0:39:50] Dan zegt de staatssecretarissen in haarstukken dat er ook nog meer een beleid nodig is, is mijn fractie het heel erg mee eens. Mijn vraag is dan ook of in het nationaal plan circulaire economie bijvoorbeeld doelstellingen komen voor die vijf, honderd kilogram per hoofd van de bevolking of dat naar beneden gaat in de loop der jaren. Maar bijvoorbeeld ook die piek plestic dat ze tegen bedrijven gaan zeggen hoeveel stuks plastic verkoop je eigenlijk per jaar en dat we dan normen voorstellen dat het elk jaar een beetje minder wordt.

[0:40:15] De laatste vraag opmerking was nabehandeling.

[0:40:18] Helemaal geen uitbrander. Mijn laatste is dat op dit moment slechts eenendertig procent van de drankkartons wordt gerecycled en dat vinden wij erg weinig. Ondanks dat de ambitie is om er vijfenvijftig procent te gaan en is hij niet een statiegeld aanpak mogelijk graag een reactie van de staatssecretaris.

[0:40:34] Wel

[0:40:34] latijnse namens de pvda na verkocht.

[0:40:39] Een vraagje over meneer thijssen maakt rondom de sociale kanten van de circulaire economie. Maar ik meende even in zijn vraag te horen toets dat maar even dat hij de staatssecretaris vraagt om aandacht te hebben voor de sociale kant van de circulaire economie en daarmee lijkt het wel alsof arbeid. De circulaire economie als een soort

[0:41:05] bijzondere ring van de volledige economie ziet en in mijn beleving gaan we in de toekomst na een volledige circulaire economie waar sociale omstandigheden vergelijkbaar met de huidige economie circulair net zo goed een plek als in deze tijd zijn. Maar

[0:41:22] mijn vraag is hoe ziet de partij van de arbeid? Datzelf en vanwaar die zorgen voor specifiek sociale omstandigheden in dat stukje wat in hun ogen suggereer zou zijn.

[0:41:33] Ik ben net eisen.

[0:41:37] Omdat dat heel vaak niet goed gaat omdat je ziet dat een vrije markt ervoor zorgt dat zowel mensen als planeet uitgebuit kunnen worden en eerlijk gezegd zien we dat ook wel gebeuren gewoon in nederland ziet onder wat voor omstandigheden. De koffer showers van schiphol moeten werken. Mijn fractievoorzitter heeft dat hij zit er ook over uitgelaten. Maar bijvoorbeeld ook pakketbezorgers die geen tijd hebben om even te plassen onderweg omdat ze

[0:42:00] een bizarre hoeveelheid pakketjes per per dag moeten bezorgen. En wat we willen doen bijvoorbeeld mijn voorstel over die batterij aanpak om dan te zeggen hoe kunnen we nou tussen overheid en bedrijven samenwerken dat we echt een schaalsprong maken dat we echt veel groter denken dan dat graduele. Dat betekent dat de overheid dus daarbij betrokken is. Het zijn met regelgeving, hetzij door te faciliteren. Misschien ook wel met subsidies en dan is het voor de partij van de arbeid cruciaal dat we vanaf de start zeggen oké we willen hier iets goeds doen voor de planeet. Maar dan moeten we niet de mensen vergeten en dan die mensen uitbuiten. Dus we moeten dan ook echt als voorwaarde stellen dat mensen behoorlijk goed werk hebben ook een circulaire economie.

[0:42:36] De laatste en corruptie,

[0:42:38] Ja. Nee dank en dat is niet erg dat het de laatste is

[0:42:42] dat is een belangrijk onderwerp. Mijn constateren. Gelukkig dat dat ook ziet dat de circulaire economie niet zomaar een stukje van maar dat het een volledige economie is en terecht. We hebben natuurlijk met elkaar te zorgen voor fatsoenlijke omstandigheden binnen die volledig circulaire economie. Dan gaan we mekaar elkaar.

[0:43:01] Maar u mag zo reageren,

[0:43:03] Is geen vraag. Maar hier ga ik de vvd natuurlijk heel erg aan houden dat iedereen in dit land fatsoenlijk werk heeft, waarvan niet kan rondkomen. Wat op dit moment absoluut niet het geval is, schrijft de vvd nog wel een been bij te trekken. Om dit voor elkaar te krijgen.

[0:43:17] Maak je borst maar nat. Mijn verkocht nu helemaal in drenthe eenmaal goedlachse mevrouw agnes mulder van het cda.

[0:43:24] Ja. Voorzitter, dank

[0:43:27] van dit jaar komt eindelijk de nationaal programma circulaire economie en voor het cda zijn in de transitie naar die circulaire economie een aantal dingen van belang. Wij vinden dat het klimaatbeleid en het beleid beleid op het gebied van circulaire economie elkaar moeten versterken dat langetermijnbeleid moet gericht zijn op bredere productieketens. En ook buiten onze landsgrenzen. Collega´s pleitte daar ook al vorming. We hebben een hele bevlogen bevlogen ambassadeur, bijvoorbeeld voor bangladesh die graag met nederland optrekt in de circulaire economie die kon ik dan tegen als woordvoerder buitenlandse zaken en zo heb je verder over de grenzen gesprekken met elkaar en ik vind ook dat we niet alleen circulaire economie dat dat europa verder moet helpen. Maar dat dat onze wereld uiteindelijk leefbaar moet houden en de overheid moet waar nodig de regie pakken om de transitie naar circulaire economie in goede banen te leiden.

[0:44:22] Voorzitter, ik begin bij de samenhang tussen ons klimaatbeleid, de circulaire economie beleid

[0:44:26] die ontbreekt nog

[0:44:28] en zo constateerde dessert onlangs dat er onvoldoende prikkels voor bedrijven zijn om de maatregelen een eigen bedrijf ook verderop in de keten primaire grondstoffen te gebruiken en minder c o twee uitstoten en het nationaal programma circulaire economie zou wat ons betreft concrete instrumenten en een concrete invulling moeten geven aan de samenhang tussen beide

[0:44:47] belangrijke punten en ik hoor graag van staatssecretaris hoe zij daar naar kijkt. Welke instrumenten en maatregelen heeft zij voor ogen

[0:44:55] en zeker als je nagaat dat we in een heel moeilijk geopolitieke omstandigheden verkeren. Dan moet je juist kijken naar je grondstoffen colega tijdstip gaf net al aan de batterijen. Nou die brief van de batterij is een reactie op een motie van het cda. Dus het is hartstikke mooi dat de pvda dat met ons zo belangrijk vindt. Maar als ik dan kijk bijvoorbeeld naar de brief die wij kregen ook over de grondstoffen en dat er weer wordt verwezen naar een andere brief die eerder bij ez kaas binnengekomen. Dan zie ik bij de grondstoffen strategie voor leveringszekerheid van kritieke grondstoffen staan nader te bepalen en dan maak ik me toch zorgen. Dus ik hoop dat daar echt vaart wordt gemaakt met die grondstoffen strategie, want we hebben het gewoon heel erg hard nodig, kunnen het ons niet veroorloven om zo afhankelijk te zijn.

[0:45:41] Interruptie van de geachte afgevaardigde bush.

[0:45:44] Dankuwel voorzitter worden bijdragen en we zaten samen bij de bij de presentatie van het rapport van de sociaal economische raad, onder andere over de grondstoffen, en ik ben ook blij dat het cda ook de contacten met het buitenland benoemd, vooral ook met landen waarin onder andere mensenrechten worden geschonden, juist ook specifiek voor de kritieke grondstoffen en mijn vraag aan het cda is of zij ook in het proces dus van die transitie scherp willen mee blijven kijken naar de mate waarin wij dus niet ten koste van de mensenrechten elders onze transitie in nederland op gang zetten, juist ook omdat die samenwerking, zoals eerder genoemd naar bangladesh. Andere landen ontzettend belangrijk is en niet ten koste moet gaan van de lokale bevolking.

[0:46:28] Mulligen,

[0:46:30] Ik denk dat mijn vrouw moseley lieten terecht aangeeft is dat

[0:46:34] de zorg die wij delen als als fracties en het is niet alleen zeg maar een zorg vanwege hoe verschrikkelijk het kan zijn voor de mensen daar. Maar het is ook gewoon een hele harde economische zorg. Want hoe kan je nou concurreren met oeigoerse dwangarbeid als nederlands bedrijf

[0:46:52] helemaal niet. Dus. Daarom hebben er belang bij om om goed te kijken van wat gebeurt er daar ook over de grens en daar invloed op uit te oefenen. En natuurlijk is de invloed beperkt. Laat me niet doen alsof wij over heel china gaan, maar we kunnen wel wederkerigheid vragen van china en we kunnen ook wel duidelijk aangegeven met die mvo beleid, liefst in europees verband dat we bepaalde zaken niet op onze markt willen hebben en dat er in ieder geval transparantie af moet zijn dat dat de monitoren is en als dat niet zo is ja dan moeten we misschien wat stick te gaan worden. Dus ik pleit niet voor volledige onafhankelijkheid en te zien in in europa. Mike pleit er wel voor om daar een eerlijker speelveld te krijgen. Dus dat dat deed

[0:47:31] ik met mevrouw bush niet.

[0:47:34] Dank je wel voldoende antwoorden.

[0:47:36] Goed bankvoorzitter sigaren. De samenhang tussen klimaat en energie en circulaire economie zien we ook sterk terug bij de afval energie centrales in ons land. En wat ons betreft is daar meer sturing en regie nodig voor meer recycling, hergebruik en natuurlijk uiteindelijk ook de circulair ontwerpen van producten en uiteindelijk de afbouw van verbrandings capaciteit, omdat er minder vraag zal zijn en in juni tweeduizend, eenentwintig heb ik gevraagd naar een realistisch scenario voor het afbouwen van die verbrandings capaciteit, met aandacht voor effect op onder andere duurzame energie europese c o twee uitstoot circulaire economie en het overleg verloopt stroef merk ik op en daarom wil de staatssecretaris oproepen dat als het niet lukt om met de sector als geheel afspraken te maken, te proberen of dat met maatwerk afspraken kan net zoals we bij het klimaatbeleid doen en in datzelfde stuk staat tot drie miljard euro voor klimaatbeleid en maatwerk afspraak beschikbaar zijn. Dus ik roept de staatssecretaris op om in het overleg met minister jetta eens goed te kijken wat er nog uit te halen is. Want wij willen graag werkgelegenheid en een transitie pad richting tweeduizendvijftig dat ze ook voor de medewerkers in deze sector van belang en is hij bereid de maatregelen te nemen die aansluiten bij de individuele centrales in s aspecten die ik opnoem in die motie. Voorzitter, we maken ons wel zorgen om de bodem als ze die overblijven willen zo min mogelijk daarvan overhouden is dat ook iets waar de staatssecretaris naar kijkt.

[0:49:05] Voorzitter, heb ik in juni in een motie gevraagd om de concrete beleidsopties afweging maatschappelijke kosten van circulaire economie beleid in kaart te brengen, zodat we de juiste kunnen juiste keuzes kunnen maken in de transitie richting tweeduizendvijftig en de serry zegt dat eigenlijk ook dat die motie voor mij of voor laura van geest gaat overnemen in het nationale plan. Voorzitter,

[0:49:28] en dan om punt van regie en sturing van de overheid heb ik de rol van de gemeenten in de uitgebreide producenten verantwoordelijkheid genoemd, en helaas krijgen we nog steeds de signalen dat er bij het nodige mis gaat en dat de rekening vervolgens bij de inwoners terecht komt. Dat kwam al naar voren in het in het debat net bij de uitgebreide producenten verantwoordelijkheid, verpakking, een bepaald in de praktijk. Het afvalfonds welke gemeenten, welke vergoeding krijgen dat er in twente toe geleid dat afvalfonds in bepaalde maanden al het ingezamelde plastic afkeurde dat het wordt verbrand, terwijl het nog prima te sorteren is vanwege hogere sorteer kosten kiest het afvalfonds dan wij hebben begrepen daar niet voor het resultaat is volgens hogere c o twee uitstoot hogere kosten voor gemeenten en uiteindelijk betalen dus de inwoners en ik vind dat niet de goede weg en ik ben benieuwd of de staatssecretaris dat ook ongewenst vindt en wat het cda betreft krijgen de gemeenten gewoon een formele positie in uw pervez. Daarnaast zullen onafhankelijke rol voor de overheidsorganisaties als rijkswaterstaat bij het bepalen van tarieven. De kwaliteit waarin het plastic afval moet voldoen aan de afspraken tussen producenten en gemeentelijke inzamelaars graag een reactie van de staatssecretaris en ik vrees dat ik door mijn tijd heen.

[0:50:44] Dat klopt. Dankuwel kost die gevulde koek. Mevrouw muller van s wordt vandaag ook circulaire economie.

[0:50:55] Maar dan voorzitter, laat ik maar meteen met de deur in huis vallen, want we moeten die transitie naar de circulaire economie versnellen. Het pbl wezen ons daar al op het planbureau voor de leefomgeving. Wees ons daar al op in februari. Maar ik zie sindsdien eigenlijk nog niet zo veel in de praktijk daarvan terug en ook recent en mevrouw miller noemen het ook al de sociaal economische raad kwam opnieuw recent ook met het rapport en ook zij wezen op die versnelling die nodig is voor het realiseren van onze klimaatdoelen. We overschrijden tegen grenzen en daarbij ook de draagkracht van de aarde. En om deze grote problemen op te lossen noemde ook zei dat we de energietransitie en hun grondstoffen die samen moeten aanpakken en dat dit onvoldoende gebeurt en gelukkig hoorde ik meerdere mensen vandaag hier over een week sluit aan bij de vragen daarover. Het is echt essentieel dat dat nu gebeurt en zijn bevelen dan ook aan om met concrete en afrekenbare grondstoffen en materialen doelstelling te komen.

[0:51:50] Het lijkt hem logisch als de staatssecretaris niet meeneemt in dat oeso al veel genoemde plan wat wij gaan zien. Eind van het jaar en ik ben benieuwd of zij daar op kan reageren.

[0:52:01] Dus ze hebben vult ook aan onvoldoende middelen ter beschikking te stellen voor die grondstoffen transitie en zij gaan pluizen op dit moment zelf al of die wat middelen precies zijn in aldus circulaire economie potjes. We zien opzich wel dat er de komende jaren flink extra geld bijkomt. Maar die budget is niet structureel amnesty benzine ook nog niet waar dit nou precies aan wordt uitgegeven, kan de staatssecretaris hier een toelichting geven.

[0:52:26] Dus ze geeft ook aan dat beprijzing via een grondstoffen heffingen effectieve maatregel kan zijn. Een voorbeeld hiervan is de belasting op virgil plestic waarmee de productie en het gebruik van nieuw fossiel plestic wordt ontmoedigd, en daarom snap ik niet dat deze staatsssecretaris zegt dat een belasting opnieuw plestic was in de besluitvorming over aanvullend klimaatbeleid wordt meegenomen in de begroting cyclus in het voorjaar van tweeduizend, drieëntwintig kan ik hierna uit concluderen dat er uberhaupt de vraag of dit komt nog nog niet is. Komt ie er nou komt ie er nou niet. Dat is de vraag die ik vandaag heb

[0:53:04] en dan voorzitter van foetale gebruikt door de nederlandse industrie gaat zevenenveertig procent van het gas en c negenenzestig procent van de olie naar plastics en van alle plasticproductie gaat vervolgens weer veertig procent naar plastic wegwerp verpakkingen. Ik vind dat echt bizar. Midden in een gascrisis gaat door die gigantische hoeveelheid gas naar plestic, waarvan een groot deel vervolgens vrijwel meteen weer weggooien.

[0:53:32] Een manier om hierin al snel hun slag te kunnen is door te stoppen met overbodige of vervangbare wegwerpverpakkingen. Een concreet voorbeeld hiervan is gewoon plastic verpakkingen van groente en fruit.

[0:53:44] Uit onderzoek van recycling netwerk benelux aangevraagd door het ministerie van i m zelf blijkt namelijk de meeste verse groenten en fruit zonder plastic verpakkingen kunnen worden aangeboden zonder dat het leidt tot veel meer voedselverspilling

[0:53:58] en we gaan ervan uit dat de staatssecretaris de bevindingen uit het onderzoek van recycling netwerk overneemt en plastic verpakkingen voor verse groente en fruit dan ook zal gaan verbieden. Graag een reactie in het kader van die onzinnige verpakkingen hoor ik ook graag hoe het staat met de aangenomen motie over het terugdringen van die grote hoeveelheden onnodige efficiënt materialen. Ik ben benieuwd naar de stand van staan stand van zaken.

[0:54:21] De voorzitter, wil ik het graag hebben over de inzamelt percentages van die kleine plastic statiegeld flesjes. Ik denk niet onverwacht, want de reden dat ik hier zo achteraan zit is altijd wat het noodzakelijk is om te weten wat een inzamelt percentages van die kleine plastic flesjes is. Want wanneer de doelstelling van negentig procent van grote en kleine flesjes gezamenlijk niet wordt gehaald, kunnen we daarna kunnen we naar als we niet weten welk percentage kleine groter is, kunnen we ook niet precies weten waar het mis gaat en kunnen dus ook niet geen specifieke maatregelen nemen, maar deze staatssecretaris wil gewoon ons echt die eenzame percentages niet geven en ook niet opvragen bij het bedrijfsleven. Ze willen enkel kijken naar het aandeel van kleine plastic flesjes in het zwerfafval. Maar die zwerfafval cijfers vertellen slechts het halve verhaal. Deze cijfers laten niet zien hoeveel flesjes worden ingeleverd of hoeveel flesjes alsnog bij dat restafval belanden.

[0:55:15] Wat een positieve een van statiegeld naast die vermindering van zwerfafval is ook die betere recycling, waardoor er minder grondstoffen worden gebruikt. Dus ik blijf erbij en ik snap het nog steeds niet en vraag het nog een keer herkend. De staatssecretaris dat de zwerfafval cijfers geen totaal inzicht geven in hoeveel plastic flesjes kunnen worden ingeleverd. En dus gerecycled kunnen worden en herkende staatscircus zagen ze loopt ook dat die in percentages van kleine plastic flesjes dus ook een aanvulling zijn op die cijfers over de zwerver.

[0:55:45] De afval, inzameling

[0:55:48] en drankenkartons. De partij van de arbeid hadden het ook al over. Zolang er geen statiegeld zit ons op drankverpakkingen zullen bedrijven altijd alternatieven zoeken om statiegeld onder dat statiegeld uit te komen. Deze werf in qatar en de plastic soup surfer zagen dat al gebeuren met die plastic flesjes zien ze zien er terug in het zwerfafval. Ik heb nog twee zinnen. Voorzitter, en dit zijn twee vragen alstublieft hoe ruimtesatelliet. Daar is die met haar informatie die zij ons aanlevert dat er geen beschrijving van platform flessen drank drankenkartons zou zijn en is de satelliet dan bereid om hem op zijn minst in gesprek te gaan met de smurfinator en de plastic soup surfer over dit onderwerp. Want zij zegt iets anders dan zij ons meedelen.

[0:56:27] Dankuwel dankuwel voor uw inbreng namens de partij voor de dieren.

[0:56:31] Vraag heeft een interruptie voor u.

[0:56:34] Jij kan mij in alle lijnen goedvinden van mevrouw van s. Maar waar ik haar nog niet heb gehoord, en wel in het verleden al vragen over gesteld.

[0:56:42] Dus ik dacht ik ga

[0:56:44] we bieden met deze interruptie. Voorzitter, wij hebben vragen gesteld over de luiers wat er natuurlijk wel minstens vijf per dag zijn en wellicht ook honderdvijftig per maand is ongeveer vijfentwintig kilo per maand. Heeft u zicht op de planning en heeft behoefte aan een planning van de uwv. Luiers.

[0:57:06] Z n moeder zijn.

[0:57:08] Maar bedankt. Ik ga ons de hele partij voor de dieren vieze luiers geven mag toch wel denk ik ook. Dat lijkt me heel goed idee. Volgens mij had had ik het woord versnellen genoemd in het begin dus alles waar we op kunnen versnellen, ben ik zeer groot voorstander van. Ik hoop eigenlijk ook dat we daar dan ook incontinentiemateriaal in gaan meenemen wat we ook gaan kijken naar menstruatie materialen ook een onderdeel wat we volgens mij niet moeten gaan vergeten. Wat ook een groot onderdeel is waar we nog veel te bereiken hebben en laat ik je ook nog een pleidooi doen voordat ze voor de europese economie. Want volgens mij moeten we kunnen we prima kijken hoe we lijmen. Ze kunnen recyclen, maar laten we ook gewoon ervoor zorgen dat er zo min mogelijk hebben en gewoon gaan naar die naar die luier die gewoon weer een wasmachine.

[0:57:57] Je hebt een zuinige baby me vragen met vijf luiers per dag. Voor mij leek het gemiddelde gedronken.

[0:58:03] Ik ben geen ervaringsdeskundige. Mevrouw busje liet namens groenlinks u vijf minuten.

[0:58:09] Dankuwel. Voorzitter, gisteren kwam de klimaat en energie verkenning uit en opnieuw de bevestiging met het huidige circulaire economie beleid wordt amper emissie effecten verwacht dat terwijl die transitie ontzettend belangrijk is de planetaire grenzen worden op onhoudbare wijze overschreden, maar volgens de sociaal economische raad staat de grondstoffen transitie nog altijd in de schaduw van de energietransitie, terwijl deze net zo belangrijk is om de crisis te bestrijden. Hier ed nijpels zei bij de presentatie van dit rapport veel zinnige citaten, maar één daarvan wil ik het even delen zorg voor beleid dat bijt zorg voor dwang en drang. We hebben beleid nodig dat impact maakt. Hoe gaat de staatsecretaris? De aandacht voor dit belangrijke door zeven grote ook bij collega´s van andere departementen.

[0:58:53] Graag een reactie daarop.

[0:58:55] De doelen van circulaire economie opnieuw het belang van effectieve doelen onderstrepen. We zijn inmiddels zes jaar verder sinds er besloten is om naar een circulaire economie toe te werken. Maar de doelen zijn nog altijd niet verder geconcretiseerd. De sociaal economische raad schrijft ook het klimaat en energiebeleid te vaak. Los van grondstoffen beleid wordt beschouwd. Daarom lijkt het ons goed dat er zo snel mogelijk een afrekenbaar klimaatdoel komt voor de circulaire economie zal dit doel geformuleerd zijn in het nationaal programma circulaire economie dat eind tweeduizend, tweeëntwintig verschijnt.

[0:59:26] Bovendien roepen wij al tijden op dat de doelstellingen per productgroep moeten komen. Wat wordt er in de brief bedoeld? Met de zin? Ik citeer de invulling van het raamwerk voor concrete doelen voor specifieke productgroep in een woord in het nationaal programma circulaire economie voorzien. Ik begreep die oprecht niet dus graag een toelichting. Daarop betekent dit ook dat de doelen er inkomenssteun. Wij pleiten hierbij met name voor circulaire doelstellingen, doelstellingen, waarbij per productgroep niet alleen een recycling doelstelling wordt geformuleerd, maar ook een preventie, hergebruik en recycled en doelstelling. Dit voorstel is gedaan in een rapport. Door het groene brein is de staatssecretaris bekend met dit rapport en neemt neemt zij dit mee. Place pleit er ook voor in europa

[1:00:07] milieustraten. Voorzitter, het gebruikt. Het hergebruiken of obstakel is altijd beter dan recycling, maar op dit moment op dit moment planbureau milieustraten nog te vaak goed bruikbare producten in een container. Als deze producten eenmaal in de container zijn beland, is het volgens de huidige wetgeving afval mag niet meer gebruikt worden. Enorm zonde, want hierdoor eindigen goede spullen zoals fietsen en meubels en kleding als afval ziet de staatssecretarissen mogelijkheden om meer ruimte te geven aan gemeentelijke inzamelaars om in samenwerking met creatieve circulaire ondernemers te kijken of er waardevolle spullen zijn ingeleverd bij voorbeeld door invoering van een grijze fase van bijvoorbeeld een week of twee weken waarin de grondstoffen in de container nog geen afval status krijgen, nog beoordeeld kunnen worden. Zo kunnen waardevolle materialen gered worden en een nieuw leven krijgen in circulaire ambacht centra. Ik heb hier wat voorbeelden van gezien in de praktijk dat een pilot op gemeentelijk niveau. Maar we zien ook tegen ontzettend veel beperkingen aan lopen. Vandaar ook de vraag of we dit nationaal meer ruimte kunnen geven om te stimuleren op meerdere plekken. Dan ga ik mijn vrouw haar blij maken want ik had een stukje sanitaire producten. Ik heb al vaker gesproken.

[1:01:14] Luiers op dit moment.

[1:01:16] Van het huishoudelijk afval. Ik ben erg blij dat er een uitgebreid en producenten verantwoordelijkheid komt voor deze gigantische afvalstroom dat ambities zien en daar ben ik blij mee. Maar ik heb de vraag over de planning kan de staatssecretarissen aangeven wanneer deze uitgebreide producent verantwoordelijkheid in zal gaan om duidelijkheid te geven aan inzamelaars en recyclers van zorgen gehoord vanuit het veld omdat natuurlijk altijd wel een ander voorbereid moet worden op dit moment nog niet duidelijk is hoe dat eruitziet en zal de staatssecretaris zich er ook voor inzetten om te zorgen dat de grootschalige recycling capaciteit zal komen. Verder nog menstruatieproducten. Eerder heb ik ook aandacht gevraagd voor deze afvalberg, want ook deze producten zijn ontzettend vervuilend, terwijl er goede alternatieven zonder plastic verstaan. Er bestaan ook herbruikbare alternatieven, zoals menstruatiecups. Wat doet de staatssecretaris om deze alternatieven te stimuleren en kan zij hierover in gesprek gaan met collega´s van sociale zaken.

[1:03:34] Dank u wel, mevrouw beschikt voor je inbreng namens groenlinks. We gaan schorsen tot duizend drieëndertig, half twee

[1:03:42] en daarna heeft de staatssecretaris nog een half uurtje. Dus ik stel voor dat we hem gewoon naar het verhaal doen er vervolgd. Eenmaal nog. Dan wordt allemaal met de rivieren moeten jullie maar onderling uitvechten volgt nog een andere datum waarin de rest van de eerste termijn van de staatssecretaris volk en de tweede termijn van de kamer en van de staatssecretaris tot dertien.

[1:25:57] Ik open het commissiedebat. Ik krijg open het commissiedebat circulaire economie begeven dadelijk het woord voor maximaal laat zal vijfendertig minuten zijn aan staatsssecretaris. De staatssecretaris geeft duidelijk aan welke blokjes gaat werken. Dan gaan we kijken dat al zodra een blokje ten einde is dan kunnen de leden eventueel de interruptie plaats. Maar ik denk dat er weinig tijd voor zal zijn. Dus we zien uit naar de volgende datum. En dan kijk ik even naar de rivier die de moetjullie gaat regelen. Dus, mevrouw de staatssecretarissen het en als de blokjes kunnen aangeven. Zou u zeer erkentelijk. Dankjewel.

[1:26:32] Heel hartelijk dank. Voorzitter, ik zal beginnen met een introductie en de doelen circulaire economie aan het nationaal programma.

[1:26:40] Het tweede blokje is de uwv textiel

[1:26:45] derde blokje afvalbeheer

[1:26:49] via de blokje verpakkingen en plastic statiegeld.

[1:26:54] En dan nog een blokje overig.

[1:26:56] Allemaal van de staatssecretaris.

[1:26:58] Dan

[1:27:02] wil ik eerst wat algemene dingen zeggen omdat we vandaag spreken over circulaire economie is een belangrijk onderwerp. Volgens mij iedereen zoals zetten en deze commissievergadering aan het hart andy circulaire economie op een zorgvuldige manier met de grondstoffen omgaan die de aarde ons biedt en vullen we onze rentmeesterschap op een goede manier.

[1:27:23] Dat leidt ertoe dat mezelf, maar ook toekomstige generaties en gezonder en schoon wereld kunnen leven en worden ook internationaal als koploper gezien. Ik heb mooie voorbeelden al gezien en ons land van chemische bedrijven die werken aan circulaire plastic tot duurzamere spijkerbroeken die gemaakt worden met meer plaats. Dus dat gaat ook al een heleboel goed we recyclen vrij goed in nederland. We zitten rond de tachtig procent die grondstofefficiëntie is de afgelopen jaren toegenomen en is een van de hoogste en de europese unie.

[1:27:53] We hebben doelen geformuleerd en we brengen ook met de internationale circulaire economie rapportage van het pbl als eerste land op deze manier de voortgang in kaart.

[1:28:07] Tot zover het goede nieuws. Het mindere nieuws is dat wij al op twaalf april onze artsen over hadden en nederland. Dus dat betekent dat we op twaalf april al meer grondstoffen hadden gebruikt als de aarde en een jager kan genereren en nederland gaan dan wel efficiënter omdat die grondstoffen, maar nog steeds neemt onze grondstoffen verbruik enorm toe

[1:28:31] en de praktijk is wereldwijd erg is dan moeten we ook met elkaar herkennen. Ik heb eerder vertaald en de commercie dat ik in bali ben geweest. Vorige twente en ik bezochten ook een lokaal afval project waarbij duizend families heel erg netjes hun afval, lokaal en zamelden. En die gerecyclede dat voor drie euro per maand. En van de andere duizend families in de buurt die geen geld voor hadden, werd alles gewoon ook en de mangrove gedumpt en ik werd bovendien ook nog apart genomen en mij werd verteld dat er nog altijd ook genoeg mensen kwaad met onze eigen europese en ook ons nederlandse plastic afvalbeleid.

[1:29:12] Diezelfde man mangrove ligt ook nederlands plastic afval. Daar ben ik erg van geschrokken. Ik heb meteen contact opgenomen met de ilt om te vragen hoe dat precies zit en dat is precies de reden waarom we in europa werken aan strengere regels die gericht moeten zijn op aantoonbaar, hoogwaardige en milieuverantwoorde voor werking,

[1:29:33] maar het laat ook zien dat er meer nodig is op de hele productieketen om een circulaire economie binnen bereik te krijgen en we moeten minder grondstoffen gebruiken dus niet alleen bellen, maar we moeten we dat ook gaan doen. We moeten betere ontwerpen meer hergebruiken meer repareren

[1:29:49] en dat het belangrijk is dat evident. Want de transitie naar een circulaire economie draagt bij aan het tegengaan van klimaatverandering aan biodiversiteit, aan een schoon milieu en schone waterkwaliteit, bodem, luchtkwaliteit en het draagt bij aan onze grondstoffen zekerheid, wat ook als aangehaald. Juist

[1:30:10] dat kunnen en willen we natuurlijk niet alleen als nederland. Dus daarom zet ik me daar ook in europees verband voor een breder dan dat.

[1:30:17] Ik probeerde haar aandacht te vragen voor ambitieuze plannen om waar het kan en waar het nodig is om dingen samen voor elkaar te krijgen. Dat vraagt om ambitieuze wetgeving en we moeten er ook voor zorgen dat de producten op de europese markt uberhaupt duurzame worden. Ik ben heel erg blij om te zien dat die visie gedeeld wordt door de europese commissie, maar ook in nederland zullen we op alle niveaus moeten samenwerken en de transitie naar een circulaire economie. Ik vind vooral dat het voor iedereen gemakkelijker moeten worden om hun bijdrage te leveren aan de circulaire economie en waar mogelijk moeten we het ook verbinden met de andere uitdagingen. Dat hebben we al besproken. We hebben ook andere transities. De klimaat transitie, de energietransitie en daar past die circulaire transitie. Terwijl ik volledig.

[1:31:07] Ik heb toegezegd aan de kamer dat er een nationaal programma circulaire economie komt. We hebben afgesproken met elkaar dat dat voor het eind van het jaar zou komen.

[1:31:15] We zetten daar een lijnen uit de komende jaren met die beleid visie. Dat is een begin van concretisering van onze doelen komt ook een eerste set aan concrete maatregelen om te gaan versnellen. Daarmee maken we concreet wat als rijk willen doen, nodigen we ook andere uit om zo veel mogelijk bij te dragen aan de transitie naar een circulaire economie en daarmee wil ik samen ook belangrijke vervolg stappen zetten richting en circulaire economie in tweeduizendvijftig. We hebben het al eerder over gehad. Een circulaire economie niet iets is wat je doet. Dus dit is echt een transitie. We zijn in goed overleg met de ketel op het moment. We hebben laatst een vergadering gehad waarin ze zeiden van ja, we onderschrijven volledig te hoofdleinen en concept.

[1:32:02] Maar ze gaven ook aan dat ze iets meer tijd nodig hebben zelf om hun eigen achterban te kunnen raadplegen over datgene wat er in het programma staat en ze willen ook kijken of het nog iets meer gefinetuned kan worden, want er zijn ook best wel wat ideeën vanuit de ketenpartners om het programma nog iets meer verdieping te geven dan nu heeft en dan komen we op het punt dat er ligt een programma. Het kan verbeterd worden. Ik hoorde haar zeggen kunt u ook andere duurzame pioniers nog betrekken en de totstandkoming van het nbc. Ja dat kan ik wel maar daar hebben we wel wat tijd voor nodig en mijn beleving zou het helpen. Ook op verzoek van die keten paul als als we iets uitstel hebben. Dat gaat echt niet om een halfjaar x denkt dat dat ergens in februari gewoon door kan liggen. Maar het geeft iedereen wat meer tijd en ruimte. Dus ik hoop dat de kamer daar op kan reageren dan een eerste termijn volgende week of zo. Voorzitter, dat geeft iedereen wat meer lucht.

[1:33:09] Even kijken dan had dus ik had al aangegeven op de eerste vraag van mevrouw hage dat ik ze graag wil betrekken.

[1:33:17] Even kijken. Dan kunnen ze ook meteen een reactie geven de komende maand op het concept programma.

[1:33:23] Dan hadden mevrouw hage aan mijn nicht eisen nog een vraag of het nbc eten. Dat is het nationaal programma circulaire economie of dat kan worden doorgerekend. Ik zou dat graag willen, maar het kan op dit moment nog niet, want de effecten van de voorgestelde maatregelen zijn vrij moeilijk in te schatten en dat komt omdat er nog onvoldoende kennis is om dat op een goede manier te kunnen doen is op voorhand duidelijk dat het doel om in tweeduizendvijftig en nederland zegt blij te zijn dat dat nog niet met de maatregelen zoals we ze nu hebben binnen handbereik is en ik probeer samen met kennisinstellingen het verkennen hoe het tot een goede onderbouwing kunnen komen van de effecten van de maatregelen. Het cpb bij het opleveren van de integrale c rapportage. Dat is in januari tweeduizend, drieëntwintig nog wel een aparte korter reflex gegeven op het nationaal programma.

[1:34:17] Naar aanleiding van de motie mulder breng ik eventuele aanvullende maatregelen een kaart met de bijbehorende kosten.

[1:34:26] Dan had mijn vrouw vanessa en vraag of er meer geld beschikbaar komt voor circulaire economie. Ik ben blij met die vraag van mevrouw van es het nationaal programma. Dat zal een belangrijke bijdrage leveren aan grote aandacht voor dit onderwerp en voor dit dossier en het programma zie ik een match vormen van nog meer de maatregelen beprijzen maatregelen stimulerende maatregelen. Dat moet samen een hele goede basis vormen. Tegelijkertijd zegt er wel bij dat meer aandacht en zet aan middelen nodig zijn om de circulaire economie te bereiken. Dat moeten we samen doen. Ik heb hier hele goede gesprekken met collegiate ons probleem vanuit een circulaire hoek. Dat is dat wij heel vaak milieuschade klimaat opbrengsten of klimaat. Mensen die je behaald.

[1:35:20] We veroorzaken geen schade. Dus je repareert niet. Dus je voorkomt dat er schade wordt toegebracht omdat ze alles een circulaire systeem brengt. Het systeem wat wij op dit moment hebben is heel erg gericht op reparatie. Dus we hebben c o twee winst behaald. Maar dat is altijd repareren en dat is nooit voorgekomen. Dat betekent dat de rekening. Dan heb ik ook al met jou over gesproken die sluiten niet goed op elkaar aan op wat wij willen en die transitie. Dat gaat nog heel veel water door de maas bij maastricht zeggen voordat we er zijn maar wat heel positief is vind ik is dat ook bijvoorbeeld tijdens een gesprek over hoe we onze klimaatambities moeten halen dat ook collega yetta aangaf van het is net heel erg belangrijk om te kijken hoe we circulaire economie daar daar een wezenlijk onderdeel van kunnen laten zijn. Dus ik vind en die zijn geld. Natuurlijk hebben we nodig, maar ik zou het mooi vinden als wij ook vanuit deze commissie kunnen nadenken over hoe je het goed kunt verweven met andere departementen ministeries. Dus bijvoorbeeld als het gaat om landbouw. Dat is ook iets wat je circulair kunt doen en ik wilde graag dat zij ook zelf meedenken over hoe ze dat gaan doen en hoe ze op hun eigen budgetten dat midden gaan aanpassen.

[1:36:40] Het helpt mij natuurlijk als de commissie daar dan ook wat meer richting meegeeft en aanloop naar de vaststelling van het nationaal programma. Maar dat ben ik verder niet zo heel erg bang voor dat dat gaat gebeuren.

[1:36:54] Mevrouw basiliek vraagt hoe ik de aandacht voor dit belangrijke dossiers vergroten nijpels heeft gezegd, zorgt voor beleid dat bijt. Ik woon ik vind een goede vraag. We delen het belang van de transitie van een evenwichtige sturing op zowel de grondstoffen als de energie transitie. Ik ga erover nog verder in gesprek en dat zal ik blijven. Maar mijn collega van ez kamer ook met de sec mede naar aanleiding van de zelferkenning. Het nationaal programma zal een belangrijke bijdrage leveren aan de grotere aandacht voor het dossier. Daar ben ik van overtuigd en het zal ook zorgen voor een nadrukkelijke koppeling met die andere transities.

[1:37:35] Dan had meneer thijssen nog een vraag over

[1:37:38] welke doelen explosie en het nationaal programma wordt eraan gewerkt met vijf tussendoelen

[1:37:44] ik voorzie en het programma en concreet recent a circulariteit stoelen voor specifieke producten groepen die doelen die gaan over het verminderen van grondstofgebruik of een substitutie over het verlengen van de levensduur en ook over hoogwaardige verwerking en dat zijn streefdoelen die we stellen voor twee duizend dertig. Want ik wil proberen ook en het programma wat concreter worden dat er toch wat keuzes maken want anders krijg je dat ze alles zou doen en dan doe je uiteindelijk niks. Het mooie is dat als je spreekt met de palmers dat ze ook aangeven van laten we kiezen, zodat we focus hebben en dat zal ook terug te vinden zijn en dat de eindversie van het nationaal programma,

[1:38:31] mevrouw mulder, zegt de samenhang ontbreekt tussen de grondstoffen transitie aan de energietransitie. Je moet inzetten op keten emissies.

[1:38:40] Ik herken het belang van het versterken van de samenhang tussen circulaire economie en klimaatbeleid voor smijt dat net ook al aangegeven en het programma wordt ingegaan op de relatie tussen verschillende

[1:39:10] thijssen vroeg nog of sociale doelstelling aan circulaire economie kunnen verbinden. Goede arbeidsomstandigheden werd ook naar vraagt door andere van hoe zorg je dan voor mevrouw bush league was

[1:39:24] die aan mevrouw mulder vroeg van hoe kunnen we nou ook voorkomen dat het probleem gaan verplaatsen? Dat vind ik een zeer terechte vraag.

[1:39:32] Ik zie de sociaal economische aspecten dus ook als een belangrijke voorwaarde om een circulaire economie te realiseren. Ik heb op dit moment geen concrete doelstellingen erop voorzien en het nationaal programma. Ik ben wel in gesprek met werkgevers en werknemers daarover en ik zal de inzet erop onderdeel te laten zijn van het nationaal programma.

[1:39:55] Mevrouw basiliek had nog een vraag over afrekenbare klimaatdoelen zal dat geformuleerd zijn en het nationaal programma

[1:40:09] en het programma zal ik nader ingaan op het ambitieus klimaatdoel voor circulaire economie en zoals het kabinet al eerder aan de kamer heeft laten weten, zal het precieze klimaatdoel voor c met de voorjaarsnota en tweeduizend, drieëntwintig worden vastgesteld, dan zal de camera liefdadig daarover geïnformeerd worden.

[1:40:29] Meneer verkocht en meneer thijssen nog vragen over

[1:40:33] of ik en het nationaal programma kan opnemen dat supermarkten. Dat was haar verkocht en bruin tonen zoals thijssen een plastic verpakkingen moeten gaan verminderen via de herziening van de verpakkingen regelen en zet ik volop en op de reductie van plastic verpakkingen. Dat doen we door het tegengaan van overmatig verpakken, maar ook door meer herbruikbare verpakkingen te stimuleren. Die doelen die zullen terugkomen en het nationaal programma circulaire economie.

[1:41:03] Dank u wel, mevrouw de staatssecretarissen. Ik ga even een paar interrupties toestaan en dan zijn we eigenlijk al bijna door de tijd heen. Allereerst verhagen, mevrouw bush league dan mevrouw vanessa, mevrouw mulder en thijssen vragen.

[1:41:17] Dank u. Voorzitter pingpongbal.

[1:41:20] Is korte vraag beantwoord.

[1:41:23] Kort kort woord van dank.

[1:41:27] Waar antwoord februari zit ik nog beetje mee spelen. Maar als ik iets eerder dan toch wel fijn vinden. Maar goed. Afijn. U geeft over pwn over die onderdelen ook dat het nog niet helemaal inzichtelijk is. Dat begrijp ik zit op gezond verstand kunt u nog ingaan op die generatie toets die ik heb aangehaald. Want dat zou ook goed zijn omdat we kunnen zien wat het beleid doet voor de toekomstige generaties. De generatie doet.

[1:41:55] Dank u, mevrouw de staatssecretaris.

[1:42:00] Ik wil dat zeker overwegen. Het is belangrijker wat wij ook al eerder aangegeven dat het goed is om te kijken wat de impact ook op langere termijn. Dus ik denk zeker dat het mooi is omdat

[1:42:09] mee te nemen. Mevrouw berger,

[1:42:13] Dankuwel. Voorzitter, ik was erg blij te horen dat de staatssecretaris in gesprek is met andere ministeries onder andere objecten aangeeft dat in gesprek is met de manier waarop we beoordelen niet meer afdoende is heel fijn dat dat gebeurt en dat was ook mijn vraag over de aandacht bij andere departementen.

[1:42:31] Ook op het advies van een society.

[1:42:33] Ze eruit om te komen met een kabinet inzet op de grondstoffen transitie en een adequate uitvoering structuur. Ik hoorde staatssecretaris zeggen dat ze dat onderdeel wil maken van het plan wat eraan gaat komen. Maar ik vraag me af is dat wel voldoende want als er gesprekken lopen met een ander ministerie kan me niet afzonderlijk een plan van aanpak komen om specifiek in te gaan op die kabinetsleden inzet in plaats van een onderdeel te maken van een departementale.

[1:43:00] Mevrouw de staatssecretarissen,

[1:43:03] Ik wilde er even over nadenken hoe we daar mee om moeten gaan. Want ik ben het ermee eens dat die grondstoffen strategie. Dat is ontzettend belangrijk thema en er moet niet even tussen de soep en de aardappelen door behandeld worden. En daar is het te belangrijk voor worden steeds afhankelijker. Meneer thijssen maakte een opmerking over.

[1:43:23] Dus ik vind dat een zeer terecht punt. Dus we moeten kijken hoe dat hoe dat ook met voldoende aandacht kan gaan. Landen en de besprekingen zoals wij die met elkaar hebben.

[1:43:36] Mevrouw liet zien,

[1:43:38] Nee ik ben heel blij met het antwoord. Maar ik ben wel aan het zoeken naar wat het concreet betekent.

[1:43:44] Even na moet denken over hoe ik of ik vind dat dat nu voldoende ruimte krijgt om genoeg

[1:43:53] ja. Aandacht krijgen die het verdient en ik beloof of ik zeg dan toe aan mevrouw basiliek zat ik daar nog schriftelijk even op zal reageren en dat ik een voorstel aan de commissie zal voorleggen over hoe we dat dan wel impasse dan ook impasse en daarnaast ook apart nog bespreken.

[1:44:14] Isaac, mevrouw van ijs,

[1:44:19] U, voorzitter, ik had een vraag die ik hem heb gesteld met het antwoord te hebben gemist komt. Ik was gewoon benieuwd. Komt er nou echt concrete en afrekenbare grondstoffen en materialen doelstelling zoals het zo specifiek aangeeft. Ik ben wel benieuwd naar wat wij kunnen zien. Die vraag heb ik nog geen antwoord op gehad

[1:44:40] en ik wil nog heel even doorgaan op die middelen. Want ik vind het antwoord op zich heel mooi. Ik bedoelde eigenlijk meer en ik wilde namelijk daar wel duidelijkheid hebben voordat we de begrotingsbehandeling ingaan. Ik zie dat met de huidige begroting een nieuwe mutatie zat er gewoon best wel veel meer geld bijkomt. Aankomende tijd. Mooi dat er meer hiervoor incidenteel meer geld bijkomt voor de aankomende jaren. Maar ik zie nog niet waar we dat incidentele geld wat we hebben waar we dat dan aan gaan uitgeven. Komt het dan in een nationaal plan terug waar we dat geld gaan uitgeven. Ik vind het best ingewikkeld wilde bij de begroting moeten we daar toch ook zouden we iets moeten vinden. Dus ik snap niet waar. Ik zie dat het er is. Maar ik wil weten waar waar het naartoe gaat.

[1:45:22] Dat was geen pingpongen vraag. Maar misschien kunt u een pingpong antwoord geven alsjeblieft.

[1:45:27] Ja. Om op die laatste vraag terug te komen. Dat komt dus terug en dan nationaal programma. Dus dan zullen ook wel richtingen worden aangegeven waar we geld aan uit willen geven aan. Uiteindelijk is belangrijk omdat bij die begrotingsbehandelingen ook mee te nemen, mocht dat nodig zijn als het gaat om het in kaart brengen van de grondstoffen strategie die zijn we volop aan het maken.

[1:45:54] Ik kan alleen nog niet zeggen wanneer dat allemaal af is want dat vraagt best wel veel aandacht en tijd dus ik kan niet zeggen wanneer die klaar is. Maar daar wordt aan gewerkt.

[1:46:06] Dankuwel,

[1:46:07] mevrouw de staatssecretaris,

[1:46:09] mevrouw mulder,

[1:46:12] Voorzitter, mij vraagt, zou ik gaan over die grondstoffen strategie, want er wordt van stuk stuk over verwezen en ik maak me grote zorgen van doen we dan de juiste grondstoffen waar we ook geopolitiek de komende jaren mee aan de slag zou moeten. Ik zie met name de bulk grondstoffen en vind ik helemaal logisch dat we doen natuurlijk maar wortel in het nationaal programma. Ook hier op ingegaan. Want dat lijkt me wel van belang en ook de kans die bietsers met die batterijen waar collega bontebal ook al aandacht voor heeft gevraagd en in het verlengde daarvan die scope drie, die we in het nationaal programma terug zou willen zien. Kan de staatssecretaris daar wat over zeggen.

[1:46:52] Mevrouw de staatssecretaris,

[1:46:56] Even voor de helderheid. Als je het hebt over die grondstoffen strategie. Dat is ook prima. Waar is het k. Dus wat wij doen vanuit ons ministerie is dat wij alle informatie die we hebben aanlevert. Op zich prima, want wij hebben natuurlijk ook heel veel milieu aspecten bij ons weer op het ministerie. Maar die grondstoffen strategie die zutphen is het k wordt op dit moment gemaakt en ik hoop dat ie gewoon zo snel mogelijk af is. Maar ik kan verder niets zichtbaar in de agenda van anderen kijken van andere ministeries op dit moment maar kan even navragen of er al zicht op is.

[1:47:40] Daar komt de staatssecretaris zal vanzelf terug in het vervolg van het debat met thijs. En dan tot slot.

[1:47:45] Drie solide.

[1:47:47] Volgens koop drie over c o twee reductie in het nationaal programma.

[1:47:53] We gaan er nu horen.

[1:47:56] Ja, waar we naar moeten kijken is gewoon een goede reductie hebben en dan is het gek als bepaalde dingen niet mee zouden tellen. Terwijl dat wel heel veel op omdat het even over de grens is bij wijze van spreken. Dus ik vind het wel belangrijk dat we daar goed naar kijken hoe we dat op dit zijn van die voorbeelden waarvan je eigenlijk allemaal wil dat het anders is. Maar dan zit je in een soort van beleidsmatige klem waar je jezelf en houdt dus we moeten kijken hoe we dagen tot oplossingen komen want ik ben het helemaal met mevrouw mulder eens dat winst is winst.

[1:48:38] Dank u wel. Meneer thijssen. En dan tot slot.

[1:48:41] Van pingpong reactie dan want we moeten terecht in nederland zorgen dat de c o twee uitstoot naar beneden gaat en ons niet rijk rekenen met iets wat in het buitenland is gebeurd. Maar mijn vraag gaat over dat er een nationaal programma circulaire economie komt supergoed superbelangrijk hebben het allemaal redenen waarom het zo belangrijk is, maar dat we het niet kunnen doorrekenen.

[1:48:58] En dan denk ik. Maar hoe gaan we dan

[1:49:01] zorgen dat we die belangrijke doelen gaan halen. Als we een reflectie krijgen. Maar eigenlijk nog niet weten

[1:49:07] oefenen doorrijden of we het kunnen doorrekenen en dus ook niet kunnen beoordelen. Is er nou een goed programma

[1:49:13] wil ik toch wel. Ik heb wel behoefte aan wat meer houvast goed debat met mekaar kunnen doen.

[1:49:18] Staatssecretarissen. Voorzitter, kijk, we zijn aan het kijken hoe we dat kunnen gaan opbouwen. Want wij willen dat ook doorberekenen. Ik ben van t meten is weten dus zowel uiteindelijk ook zorgen dat je ziet wat de effecten zijn. Maar je moet het wel op een goede manier kunnen doen en dit is allemaal vrij nieuw. Dus we zijn aan het kijken hoe we dat op een goede manier kunnen doen en daar zal ik ook de kamer en meenemen. Maar hetzelfde geldt overigens voor het pbl. Want als je kijkt naar de

[1:49:48] de positiviteit die je eigenlijk zou moeten voelen bij circulaire economie op basis van een heleboel modellen rekenmodellen die nu worden gebruikt niet terug te vinden. Dus dan dan doet circulaire economie het helemaal niet zo goed. Dus je moet uberhaupt modellen gaan aanpassen omdat we ons hele systeem op een andere manier willen gaan inrichten, maar we zijn aan het zoeken naar manieren om het wel meetbaar te maken en dan toch tegen meneer thijssen nog even over dat ons niet rijk moet rekenen met het verminderen van de uitstoot in het buitenland dat het vooral in nederland moet en niet om alweer van limburgse beginnen. Voorzitter, maar misschien komt toch omdat ik thuis zet. Maar als je een grens provincie woont dan kun je ontzettend veel last te hebben van industrie bijvoorbeeld die net over de grens zitten en het maakt mij niet zoveel uit wade wens precies zetten als je dan maar s en het is een verhaal. Het is zeker zo dat we moeten zorgen dat we alles naar beneden krijgen hier in nederland we nog aanvullend kunnen doen aan de buitenland. Ik zou zeggen laten we niet nalaten.

[1:50:54] Latijnse koorts,

[1:50:55] Een prachtig debat zal ik het helemaal mee eens. Dus laten we daarop inzetten. Toch nog wel die die verkend of hij die zoektocht dan van hoe kunnen we doorbreken. Want ik kan namelijk prima maatregelen bedenken die volgens mij sowieso heel erg goed zijn minder fashion material meer recyclingafspraken zijn allemaal dingen die we kunnen doen waarvan we weten dat ze goed zijn. Kan de staatsecretaris van een toezegging doen wanneer we dan

[1:51:20] horen wat daar uitkomt dat als het nationaal programma circulaire economie is dat er dan ook iets krijgen van nou dit is de manier waarop we het gaan doorberekenen of veroorloven een methode gaan ontwikkelen om te gaan doorberekenen.

[1:51:30] Dan varen we blind.

[1:51:31] De staatssecretarissen

[1:51:33] de reflectie van het pbl. Ons gaat helpen om een goed beeld te krijgen wat zij al vinden en vervolgens kunnen we dat als een goede basis gebruiken om te kijken van hoe kun je dat dan nog verder gaan kwantificeren.

[1:51:49] Afgekort, tot slot.

[1:51:51] Dank u, voorzitter aan de staatssecretaris voor deze antwoorden op de eerste blokje en ik zie uit naar blokje twee ergens in de loop van deze maand stelde de staatssecretaris nog een soort van vragen in een bijzin aan de commissie. Dat gaat over het moment waarop we het levenslicht zien van het nationaal programma circulaire economie en mijn fractie zou het waarderen als we die ketenpartners even de gelegenheid geven om de laatste puntjes op de i te zetten. En als dat betekent dat het februari vinden wij dat prima. Ik zal een aantal suggesties gedaan die verwerkt kunnen worden. Die bijvangst ik. Maar ik zou het waarderen als mijn collega´s en mevrouw aangeeft dat al gedaan. Zodat over uitspreken, want ik kan me voorstellen dat dat enige structuur en rust in uw ministerie en het ministerie brengt. Dus vandaar dat ik dit zo op.

[1:52:37] Mulder die sloot zich al verre al aan via non verbale communicatie ook. Maar mevrouw de staatssecretaris.

[1:52:45] Voorzitter, ik waardeer het dat meneer haverkost dat nog even agendeert zo in de laatste minuut omdat het voor ons inderdaad wel fijn is om het te weten en ook frietketel paul zit met name heel belangrijk om te weten van is die ruimte er uberhaupt nog om extra input te leveren. Ik heb gezegd ik zal het aan de kamer voorleggen bij tijdens de eerste de beste keer dat we met elkaar in gesprek zijn en dat is nu dus het zou voor mij fijn zijn als ik kan terug koppelen aan of de camera ook mee.

[1:53:13] Je kan stemmen.

[1:53:14] Der staten generaal zal jullie ermee akkoord? Niet? Mevrouw van s.

[1:53:19] Kijk, ik wil me aansluiten bij wat mevrouw haar gezegd ik vind een maand

[1:53:23] prima maar dan wil ik gewoon zeggen. Eind januari tot eind van het jaar bedacht begrijp ik

[1:53:30] dan een maand flink. Oké dan wordt het eind januari. Maar ik hoorde staatssecretaris in februari zeggen en dan wordt het weer eind februari en dan kijk ik heb mijn eigen bijdrage niet voor niks over versnellen gemaakt. Dus dan vind ik het dan word ik zelf weer een beetje zenuwachtig van. Dus kunnen we dan niet gewoon eind januari met elkaar proberen af te spreken. Want anders dan ga ik mijn eigen pleidooi over dat het allemaal sneller moet, ga ik dan nu.

[1:53:54] Ik kan het horen van de staatssecretaris.

[1:53:57] We hebben die cyclus met bijvoorbeeld na de ministerraad moeite allemaal. Dat soort dingen. Dus ik wil toezeggen om het zo snel mogelijk te donker. Één januari wordt het januari lukt dat niet. En de planning ook die we hebben gewoon procedureel van stap voor stap. Dan kan het zijn dat het misschien de eerste of de tweede week van februari wordt, maar laten we het niet laten doen.

[1:54:22] Vooral van s.

[1:54:24] Ik zou dat ook wel graag ook gewoon al is het een heel kort briefje van deze staatssecretaris dan wel even willen boeren dat we dat even aan de commissie meedeelt, want het antwoord. Stel dat het geen eind januari wordt, kan ze dan heel even laten weten wel wat de reden is dat het.

[1:54:37] De staatssecretaris bevestigde dat al binnen. We gaan een schorsing van het debat wordt voortgezet. Maar ik wil toch in ieder bedanken. Ook op die thuis hebben gekeken en geluisterd. Mensen op de publieke tribune. Heel veel zaken deskundige onze supersnelle camera worden ook onze collega van dienstverslag en redactie en ook de staatssecretarissen gevolg heel veel succes met al uw verplichtingen buiten deze brug. Alle leden van de staten generaal onze trouwe griffiers. Hartstikke bedankt en we zien elkaar binnenkort terug en mogelijk met een andere voorzitter. Maar ik schors deze vergadering vandaag.