Mbo (voortzetting van commissiedebat van 9 november)

[0:00:01] Goede morgen allemaal.

[0:00:04] Ook de heer elijah cindy goedemorgen. Die collega´s nog even bezighoudt.

[0:00:08] Fijn dat we allemaal weer zijn bij de hervatting van het commissiedebat van vorige week over de npo werkagenda die de minister

[0:00:17] naar de kamer heeft gestuurd onder andere hunters staan nog meer onderwerpen voor het mbo. Deze agenda.

[0:00:22] Tijdens de vorige vergadering zijn we vanwege tijdgebrek gestrand

[0:00:26] in de beantwoording. In de eerste termijn van de kant van de minister. Dus ik stel mijn collega´s voordat we dat zo gaan hervatten. Maar ik zie colega van baarle met een opmerken.

[0:00:37] Voorzitter opmerkingen, maar een mededeling zal zo dadelijk ook deel moeten nemen aan de vergadering van de commissie voor de werkwijze

[0:00:46] en dat is geen disrespect voor de bewindspersoon in deze edele commissie en het onderwerp, maar ik zal op en neer moeten gaan lopen. Dus mijn excuses.

[0:00:56] En ik begreep dat mevrouw van der plas hetzelfde lot is toebedeeld. Dus dat wordt een beetje pendelen. Maar dat moet u maar even naar bewind van zaken zelf doen

[0:01:06] en waar we straks in de tweede termijn eventueel met uw rekening kunnen houden als het gaat in de volgorde. En dan dan zullen we dat doen maar dan vraag ik u dat even aan te geven en ik zie de elijah iets tegen de griffier fluisteren. Misschien willen we dat allemaal.

[0:01:20] De heer elias. Daarom stak ik mijn handjes,

[0:01:23] De planeet zich dankuwel. Voorzitter, even een korte vraag omdat we nu het vervolg hebben van vorige week

[0:01:29] nog even scherp hebben of er nog interrupties mogelijk zijn en zo. Ja, hoeveel en of wij een vervolg doen van vorige week omdat ze nu weer opnieuw beginnen met de telling.

[0:01:40] Voor. Ik zou zeggen voorzitter, ikzelf, ik zou de college zullen voorstellen dat we eigenlijk gewoon hervatten en dat we allemaal nog één interruptie hebben op de resterende onderdelen die de minister nog bespreekt. Daar hebben we een tweede termijn. Daar nemen we de gebruikelijke twee minuten voor en dan kunnen we natuurlijk altijd nog even kijken of alle vragen

[0:02:02] gesteld en beantwoord zijn.

[0:02:05] Naar mijn beste informatie is er vanmiddag twee minuten debat dus onder voorbehoud. Dus ik weet niet wat het voorbehoud is misschien dat we vandaag ook weer op tijd klaar zijn. Maar daar lijkt het wel op.

[0:02:16] Dan ronden we sowieso met de minister deze commissiedebat ook plenair af.

[0:02:22] Dat zijn de spelregels voor vanochtend. Ik wens je veel succes.

[0:02:26] Ook de minister. Ik zou u graag het woord willen geven om de beantwoording verder af te ronden. En misschien kunt u dan nog even beginnen met het noemen van de blokjes die nog voor vandaag openstaan.

[0:02:36] Dank u, voorzitter. Ja. Fijn dat we het debat te kunnen continueren bleek dat vorige week deze commissie veel meer vragen kon stellen dat de minister kon beantwoorden, althans in de afgemeten tijd. Maar denk ik ook wel laat gewoon zien hoe belangrijk het is dat we hier over het mbo spreken omdat we zo veel te bespreken is. Voorzitter, de blokjes die nog resteren uit mijn eerste termijn zijn hun kansen gelijkheid

[0:03:01] en dan twee specifiek schoolkosten drie de aansluiting

[0:03:07] onderwijsarbeidsmarkt en dan heb ik nog een vierde blokje een klein via de blokje over themas.

[0:03:15] Wat we ook al vorige week hebben gezien dat we de goede themas te pakken hebben gesproken kansen gelijkheid, ongelijkheid, de arbeidsmarkt, de kwaliteit van het onderwijs gelijkwaardige deelname aan studenten leven vinden van passende stageplekken. De beste docenten en dat voor iedereen betaalbaar te houden en dat laatste thema staat al jaren op de agenda en in het debat vroeg die de hoop mij een brief te sturen over de stand van zaken rond de ingediende eerder ingediende moties over schoolkosten die brief heeft uw kamer en ook uw commissie gisteren ontvangen en die brief heb ik ook naar aanleiding van de zoek. Een tweede bezoek van de heer erop ook nog eens een keer

[0:03:55] uiteengezet hoe ik de komende jaren wil zorgen voor carrière perspectief voor onderwijs geven het mbo. En natuurlijk als u nog vragen heeft over die over die brief. Dan ben ik natuurlijk bereid om nog verder op in te gaan.

[0:04:10] Dan laat ik beginnen. Voorzitter, met mijn eerste blokje kansen gelijkheid.

[0:04:15] Ik bedank de leden nogmaals voor een uitspraak over hoe belangrijkste kansen, gelijkheid en gelijke waardering van het mbo vinden ook ten opzichte van het hoger onderwijs.

[0:04:27] Mevrouw bush league heeft terecht aangegeven dat mbo dat we niet alleen moeten waarderen in tijden van arbeids mark krapte. Dat is niet niet een goed goed genoeg argument. Het is wel denk ik iets waardoor het nog een keer extra het licht schijnt

[0:04:43] en hier quint

[0:04:44] die vroeg zich ook af waarom mensen zo n negatieve associatie hebben met mbo en ik heb zelf al aangegeven van

[0:04:54] dat we daar vanaf moeten dat we ook af moeten van dat hoger en lager denken en dat ik sterk voel dat de maatschappij.

[0:05:03] Ik denk op dit moment wel een punt is om ook die kanteling te maken en ik vind ook heel erg belangrijk dat dat geluid hier ook vanuit vanuit de kamer zo helder doorklinkt.

[0:05:13] Normaal gesproken hoe het mbo studenten optimale kansen moeten krijgen op mijn vaardigheden en potentie te volle te ontplooien, ongeacht hun achtergrond en financiële positie

[0:05:25] die van hun ouders of een beperking

[0:05:28] over stage discriminatie nog een paar dingen zeggen waar ik vorige week niet aan toekwam. In antwoord op de vraag van de heer van baarle over de inrichting van fysieke meldpunten kan ik u meedelen dat ik ernaar streef in het stage pakken daar concrete afspraken over te maken, zodat die per schooljaar tweeduizend, drieëntwintig, vierentwintig de volgende schooljaar kunnen worden ingevoerd, en u vroeg ook de heer van builen vroeg ook hoeveel van de dertig miljoen in het stage pakt dan wordt uitgegeven aan het voorkomen van stage discriminatie boos. Volgende ongeveer veertien, half in het voorkomen en tegengaan van stage discriminatie, inclusief de betere van stagebegeleiding.

[0:06:04] Dertien miljoen daarvan gaat naar de spd wordt al ingezet voor praktijk begeleiders verder te professionaliseren. Dat zijn de begeleiders en de bedrijven

[0:06:14] en één komma zeven ongeveer voor landelijke kennisontwikkeling en concrete instrumenten om stage discriminatie tegen te gaan.

[0:06:23] Hiervan waren vroeg ook waarom we tot tweeduizend, vierentwintig moeten wachten om stage met nick zit matching te onderzoeken.

[0:06:30] Dat is beslist niet het geval.

[0:06:32] Mijn voorstel is om te starten in het volgende leerjaar drieëntwintig, vierentwintig met objectieve stage matching

[0:06:39] op basis van het onderzoek wat nu loopt en dat vergelijkend onderzoek kan gebruikt worden om de van te leren en het beleid verder aan te scherpen denkt dat we allemaal mee eens zijn dat dit best beste ingrijpende stap zou zijn en dat we ook moeten kijken welke variant het best werken.

[0:06:57] Nogmaals, we zijn van plan alleen met eerstejaars studenten te starten

[0:07:03] en niet gelijk met alle studenten gaan echt die kennis en expertise daarin verder opbouwen. En dan kunnen wat mij betreft ook de scholen. Een deel van de extra middelen die ze uit de coalitieakkoord krijgen.

[0:07:14] In het kader van de kwaliteit zal spraken inzetten, bijvoorbeeld verbeteren van stagebegeleiding op school en de inzet van extra personeel capaciteit

[0:07:25] ten aanzien van thuis ook een aantal andere zaken van belang. Ik wil nog even ingaan op een punt dat de heer van der molen heeft terecht heeft aangestipt, namelijk dat het heel veel jongeren op niveau twee heel moeilijk is om een stage te vinden.

[0:07:37] De sint stage pakt wil ik ook concrete afspraken maken met bedrijven, zodat er voor iedere student studenten stage plek beschikbaar is en met name ook voor die doelgroep. Want dat is echt wel zo belangrijk, want dat is echter de eerste stap

[0:07:52] is absoluut cruciaal voor hem om een mooi perspectief te hebben op een goed werkzaam leven.

[0:07:59] Goede begeleiding is ook van belang. In antwoord op vragen van de heer van der molen wil ik aangeven dat ik het echt nodig vindt dat school drie verplichte gesprekken voert eigenlijk omdat er een in het begin midden en einde zit

[0:08:11] dat zijn driehoeks gesprekken waarbij school, leerbedrijf en student bij betrokken zijn.

[0:08:15] Er zijn natuurlijk allerlei uitzonderingen te bedenken. Stage in het buitenland hele korte stages. Maar ik wil wel eigenlijk proberen dit de norm te laten zijn.

[0:08:27] Daarmee wou ik dat blokje stage, stage discriminatie discriminatie afronden. Dan nog een aantal andere dingen die ook wel passen in het gelijke kansen discussie naar het begint natuurlijk met het goed informeren en begeleiden bij het maken van studiekeuzes. Mevrouw hage

[0:08:43] vroeg naar de mogelijkheden om de intake van de doorstroom binnen het mbo verder te verbeteren.

[0:08:48] Nou misschien trouwens dat veel studenten tevreden zijn over de begeleiding, vooral bij de start, maar we zien ook dat een op de tien aangeeft dat er te weinig studie voortgangsgesprek zijn

[0:08:59] en ik ben aan het onderzoeken hoe we dat kunnen verder verbeteren.

[0:09:02] Vanuit het coalitieakkoord hebben ook extra middelen beschikbaar gesteld voor verbetering van loopbaanoriëntatie en begeleiding. Jaarlijks zoon drieëndertig miljoen

[0:09:11] en de heer bisschop hier niet eens, maar ik ben wel met hem eens dat het van belang is dat we werken

[0:09:18] aan een betere, betere aansluiting troost. Velen van u. Dat vinden tussen vmbo en mbo zodat vmbo leerlingen ook op hem op met een goed overwogen een keuze kunnen maken voor een mbo opleiding via de werkagenda en wederom. De middelen van het coalitieakkoord gaan ook inzetten op betere aansluiting van de onderwijsprogramma s

[0:09:40] in de hele beroeps kolom dus ook vmbo

[0:09:43] mbo en hbo.

[0:09:46] Ik ben ook met mevrouw hagen eens dat het

[0:09:50] hebben van een ondersteuningsbehoefte nooit een reden mag zijn voor het afwijzen van studenten.

[0:09:56] Ik gaf al eerder aan in het verkrijgen van de stage en ik wil nog eens benadrukken dat over de hele linie jongeren met een ondersteuningsbehoefte de aandacht moeten krijgen die ze verdienen.

[0:10:06] Dat begint al bij de instroom

[0:10:08] in de verbetering aanpak. Pas in de verbetering aanpak passend onderwijs. Mbo is dit de verbetering van de intake een belangrijke pijler

[0:10:17] bij intakegesprekken. De instellingen voeren met aangemeld. Studenten is kennismakingsoriëntatie.

[0:10:23] Het doel is niet de selectie

[0:10:25] en de heer bisschop wees op het belang trouwens van de betrokkenheid van ouders daarbij

[0:10:29] de organisatie, ouders en onderwijs is

[0:10:33] vanaf de totstandkoming van de betere agenda passend onderwijs betrokken geweest.

[0:10:40] Misschien dat we even wachten tot de lange. Maar u deed het heel moedig. Het ging best goed.

[0:10:52] Zolang duurt een minuut.

[0:11:24] Ik weet in ieder geval nog een agendapunt voor de commissie voor de werkwijze van twee collega s meteen toe gaan maar even het woord aan de minister. U bent echt met de afronding van het blokje bezig. Ja prima.

[0:11:40] Booth over de betrokkenheid van de ouders.

[0:11:44] Het ministerie verstrekt ook financiering aan ouders en onderwijs

[0:11:48] en we vinden het heel erg belangrijk.

[0:11:50] Ten slotte of niet. Tenslotte, maar ook even over deze aan mevrouw hagen vroeg ernaar

[0:11:57] dat de negatief psa alleen mag worden afgegeven als ze voldoende studie voortgang is. Hoe staat het met de evaluatie.

[0:12:03] Nou einde dit jaar ga ik uw kamer een brief sturen waarin ik ga op de koers te varen met psa, zowel in het mbo als het hoger onderwijs

[0:12:14] dan vroeg mevrouw van der graaf en kip beertema ook nog maar ik ben het eigenlijk met een beide eens dat belangrijke studenten zich veilig voelen op school

[0:12:25] een plek hebben waar ze hun zorgen terecht kunnen, bijvoorbeeld met docenten mentoren

[0:12:30] op veel scholen gaat het goed, maar blijft dat natuurlijk benadrukken. Ik maak werk van een veilig studieklimaat

[0:12:36] waarin iedere student wordt gehoord en gezien doe ik samen met scholen en landelijke partners

[0:12:42] via de monitor integrale veiligheid ga ik meten hoe het staat met de sociale veiligheid en daar start ik begin volgend jaar mee.

[0:12:50] Ook mentaal welzijn is belangrijk, samen met mijn collega van vws staatsssecretaris

[0:12:55] werk ik aan de aanpak gezonde school en de aanpak mentale gezondheid

[0:13:00] ook de middelen van het mbo onderwijs npo o nemen scholen een breed scala van initiatieven

[0:13:06] en hier beertema vroeg mij om naast een veilig studieklimaat te zorgen ook dat de overdracht van kennis en vaardigheden op school kan blijven plaatsvinden.

[0:13:15] Dat is voor mij absoluut de kern

[0:13:17] van het onderwijs

[0:13:19] en ik ga natuurlijk altijd maar ik blijf ernaar streven om de kwaliteit van het onderwijs continu te verbeteren.

[0:13:26] Dan wil ik nog kom op punt van voortijdige schooluitval van de heer elliot.

[0:13:32] Het doel van de vnv en pak aanpak is maximaal twintigduizend vs in tweeduizendvierentwintig dit jaar waren dat er vierentwintigduizend was te hoog.

[0:13:43] Hardnekkige oorzaken zijn hier toename van mentale problemen verkeerde studiekeuzes ook een aantrekkende arbeidsmarkt trouwens.

[0:13:51] Ik zet daarin stevige langs verschillende lijnen.

[0:13:54] Ik denk de investeringen die we gaan doen in niveau twee heel belangrijk is. Ik wil eerder honderd vijfenzeventig miljoen extra.

[0:14:03] Ik hoogte de coördinatie functie. De de regionale meldt een coördinatie functie op van drieëntwintig jaar tot zevenentwintig jaar.

[0:14:12] We investeren hiervoor vijfentwintig miljoen in de gemeentelijke zijde van de aanpakken.

[0:14:17] En ja die samenwerken. Heel erg belangrijk en ik denk ook de inzet op mentaal welzijn die ik net noemde. Een belangrijk component is

[0:14:25] de heer. Je had het ook nog over tien jaar bij defensie vindt het een interessant idee. Ik ga erover in gesprek met staartsecretaris van de maat van defensie. Om verder te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn voor potentiële psv. M n zoon tien jaar.

[0:14:42] Ik denk in algemene zin de baby al interessant kan zijn. Ik zal doen. De baby al offensief kan bedenken. De juiste manier zijn om toch dat werken leren een andere combinatie te maken, vindt dat eigenlijk nog steeds te weinig gebruik van gemaakt wordt. Dat willen we echt echt vergoten.

[0:15:01] Met heer quint en de heer van der molen ben ik het eens dat kwetsbare studenten beter geleid moeten worden naar de arbeidsmarkt en daarom ga ik ook voor extra begeleiding en nazorg inzetten.

[0:15:15] Ik kijk nog even naar. We hebben het al gehad over de uit aansluiting met het beroepsonderwijs juiste arbeidsmarktinformatie en voorlichting liefste allemaal die ambitie staan in de werkagenda, de betere loopbaanoriëntatie en begeleiding.

[0:15:34] Dan ben ik ook blij dat de heer van der molen. Voorzitter, een vijftal concrete punten heeft genoemd. Waar we al direct aan de slag kunnen gaan, lijkt nog even kortlopend was misschien wat wat schetsmatig vorige week.

[0:15:49] Ten eerste de collegekaart.

[0:15:51] Mijn inzet is inderdaad om iedere mbo studenten een college uit gaan geven. Een prima idee. En ik wil dat snel gelijk ga gaat in gesprek met mbo, raad en joep mbo

[0:16:02] lesgeld.

[0:16:05] Er zijn strengere voorwaarden en kortere periode voor teruggaaf van lesgeld, zowel wetgeving ze uitvoering stad weer eens anders geregeld. Het mbo en het ook niet uit te leggen. Ik ga onderzoeken of dat meer in lijn gebracht worden.

[0:16:17] De studie studieschuld toeslag. Ik wil met mijn collega

[0:16:21] minister carola schouten van szw in gesprek gaan

[0:16:24] overstuurd. Uw slag voor minderjarige mbo studenten die is gekoppeld aan de studiefinanciering die ze niet hebben.

[0:16:31] Denk dat dat een mooi concreet aandachtspunt is en medezeggenschap

[0:16:35] heel belangrijk.

[0:16:38] Ik wil gaan kijken hoe we

[0:16:42] het mbo beter kunnen betrekken in het onderzoek naar de medezeggenschap. Dat onderzoek bestaat nu vooral voornamelijk nog in haar oog

[0:16:50] in het mbo is dat heel belangrijk en ook geweest bij een prachtige dag die job heeft georganiseerd over de medezeggenschap het mbo.

[0:16:57] Dus dit nemen we mee. En als laatste de studentenhuisvesting

[0:17:02] dat bespreken op dit moment met de brancheorganisatie voor sociale studentenhuisvesting

[0:17:07] toegankelijkheid voor mbo studenten wisselt heel erg per corporatie.

[0:17:11] Ik denk hier ook het uitgangspunt gelijkwaardigheid moet zijn

[0:17:14] dan tenslotte, ik ben bijna klaar met mijn blokje. Voorzitter, dit is ook het grootste blokje. Mevrouw bush delict vroeg nog over stageplaatsen en trendy chips in de rijksoverheid

[0:17:26] in mijn eigen ministerie zijn al mbo studenten werkzaam onder andere bij duo zijn interessante stageplekken voor ict. Een hele grote onderdeel van ons ministerie.

[0:17:36] Ik. Ik zou graag ook met mijn collega´s bij bzk in gesprek gaan om te kijken of dit breder in de rijksoverheid kan en ik denk eerlijk gezegd als we het hebben als wij de maatschappij opgeroepen om goede stageplaatsen voor het mbo. Dan moet de overheid ook naar zichzelf kijken. We kunnen ongetwijfeld meer doen

[0:17:57] dan tenslotte,

[0:17:58] mevrouw van der graaf goed naar de rente die embryo s betalen

[0:18:02] die rente over hun studie lening. Die is vastgesteld in de wet en voor het komend jaar kan ik die dus ook niet zomaar veranderen,

[0:18:12] maar de wet waarmee we de basisbeurs in het hoger onderwijs willen invoeren en die snel hoop ik met u te kunnen bespreken. Daar wordt wel voorgesteld om toekomstige mbo studenten op hetzelfde afbetaling gezien te laten vallen als hoger onderwijs, studenten. Dat is een royale en regime. Dat zou dan voor mbo studenten kunnen opgaan die vanaf drieëntwintig, vierentwintig beginnen

[0:18:38] studenten die voor die tijd zijn begonnen zouden dan de keuze hebben onder welk regime ze willen vallen. Dus de korte of de lange appelen betalingstermijn

[0:18:46] en in het kader daarvan van deze vraag vroeg mevrouw van der graaf ook of er een profileringsfonds voor het mbo kan komen. Net zo h hao. Zo fonds bestaat er al sinds augustus tweeduizend, eenentwintig

[0:18:58] jaarlijks is daar een bedrag van tien miljoen beschikbaar. Wat ongeveer even als je kijkt is het volg met tweeëntwintig miljoen voor het hoger onderwijs soms ook twee keer zo groot.

[0:19:06] Dat is een mooie stap in de gelijke behandeling van mbo studenten gelijke behandeling. Vmbo staan ten opzichte van haar studenten

[0:19:13] en ik kan toezeggen dat uw kamer eind dit jaar een eerste evaluatie van dat fonds

[0:19:21] verkrijgt en dat was mijn blokje voorzitter.

[0:19:24] De echte tenslotte,

[0:19:27] ik heb een aantal collega gezien die nog aanvullende vragen willen stellen. De heer van baalen, de heer beertema, mevrouw van der plas en de heer quint en ik zal compleet. Dan gaan we dat doen. Geef het woord aan de eer van warner.

[0:19:38] Dankuwel. Voorzitter, naar aanleiding van dat de minister. Nu zijn beantwoording op stage discriminatie heeft afgerond die je cindy heeft zijn eerste termijn ook vragen over gesteld, namelijk het discriminatie van studenten met hem.

[0:19:50] Die beperkingen,

[0:19:52] En de minister gaf in zijn beantwoording aan dat natuurlijk hij dat belangrijk vindt.

[0:19:57] Alleen dat de minister belangrijk vindt, brengt mij bij de vraag van hoe gaan we dat dan terugzien. Concreet is, kan de minister toezeggen dat hier gewoon

[0:20:04] specifieke aandacht voorkomt in dat stage pakt en dat we daar ook gewoon concrete maatregelen voor gaan zien, gericht op die groep.

[0:20:11] De minister.

[0:20:13] Voorzitter, kan ik toezeg

[0:20:14] absoluut goed.

[0:20:16] Weet mevrouw van der graaf van de christenunie welkom. Dan geef ik het woord aan de heer beertema.

[0:20:23] Ik heb de minister drie of vier. Tenslotte horen uitspreken. Dus hij leert het wel goed complimenten voeren.

[0:20:30] Voorzitter, ik vraag me af of in het kader van de psv dat voortijdig schoolverlaten zinnigs zou kunnen zijn om in de leer overeenkomsten een bepaling op te nemen die het verbiedt die het werkgevers niet om voortijdig leerlingen een contract aan te bieden, want het is wel een van de redenen en mijn tweede vraag is heb ik de reactie op de publicatie van de voorzitter van mkb gemist, die in plaats van een verplichting om stagiaires aan te nemen.

[0:21:00] Pleit voor een platform dat hij wil inrichten voor open en dat zijn eigenlijk mijn vragen.

[0:21:08] Oké dankuwel. De minister.

[0:21:14] Voorzitter, die die eerste suggestie. Ik moet er even over nadenken maar ik ik ben in de geest van de vraag helemaal mee eens want het die groen pluk die plaatsvindt,

[0:21:25] is iets wat we absoluut niet willen aanmoedigen

[0:21:28] en het past ook niet bij de functie van de leerbedrijf en we proberen natuurlijk. Uiteindelijk is ook in het voordeel van bedrijfsleven dat studenten met een diploma afsluiten. Hoe verder ze doorleren, hoe beter. Dus ik vind het een goed punt

[0:21:44] en voor de baby, al wordt mij gezegd is, is een contract nodig. Dus daar zouden we dat kunnen opnemen.

[0:21:55] Wat betreft het voorstel van mkb nederland om een platform in te richten voor vrijwillige open harry.

[0:22:02] Ik ben blij met initiatieven die oproep. Dat moet ook aan

[0:22:05] tussen mijn ogen echter niet genoeg. Het is een van de varianten en studenten blijven dan nog steeds aangewezen op de leerbedrijven die dan vrijwillig werken met opa harry.

[0:22:17] Dus ik denk alles helpt hier.

[0:22:20] Maar voor mij is dat niet een reden om de andere variant stage matching niet te willen doorzetten.

[0:22:28] Dankuwel. Ik heb de eer beter maar toegestaan twee vragen te stellen

[0:22:33] in maar goed, ik wil je allemaal wel gelijk behandeld.

[0:22:36] Dus bid maar door. Ze vragen heen. Maar ik sta hier allemaal twee vragen toe. Misschien dat dan nog een collega op dit onderwerp iets extra s wil zeggen dat je cynisch zet dan onderaan de lijst want we gaan nu eerst over naar mevrouw van plassen.

[0:22:52] Dankuwel nog even over de leerlingen met een beperking leerlingen belang vsl de bv enzo is tot nu toe eigenlijk belangenbehartiger voor kinderen in het speciale voortgezet onderwijs

[0:23:07] die gaat zich ook bezighouden met mbo studenten en die geven aan die

[0:23:16] dat is eigenlijk wel een apart onderzoek moet komen van waar zitten nou precies knelpunten voor leerlingen die afkomstig zijn uit het speciaal onderwijs op het mbo is er wel genoeg begeleiding. Wat zijn de knelpunten? Wat zijn precies de behoefte voor die leerlingen

[0:23:35] zijn er wel passende stages. Hoe wordt daarnaar gekeken en ze willen ook graag dat de lijn met het vs. O zeg maar bij het overstappen van het voortgezet onderwijs na het mbo. Dat zeg maar de lijn met vs nog even behouden wordt omdat ze anders eindigt in een soort van gat vallen en ook bij het speciaal onderwijs natuurlijk heel veel begeleiding op het mbo ineens niet meer.

[0:23:59] Ik wilde eigenlijk aan de minister vragen daar een apart onderzoek naar komen of een aparte analyse nakomen. Dan ga ik gleed. Mijn tweede vraag stellen en wil de minister contact opnemen of ministerie contact opnemen met el paso om specifiek over dit onderwerp binnen het mbo discussie die wij hier ook nog vaker gaan voeren. Om daar een goed contact mee te houden en ze eventueel uit te nodigen voor een gewoon gesprek.

[0:24:30] De minister.

[0:24:32] Dank u. Voorzitter, voor het verplaatsen van deze deze vragen. Allereerst zeg maar gebeurt dat in zekere zin al. Want bij het passend onderwijs

[0:24:46] voeren we deze deze gesprekken. Dus ik denk dat we je niet zozeer moeten onderzoeken. Maar echt goed de vinger aan de pols moeten houden en kijken hoe dat hoe dat loopt en we kunnen zeker nog in contact treden, met

[0:24:57] als zo. Ik moet wel zeggen dat het wat ik al eerder zei dit jaar al meerdere toe boksers analyses gesprek heb gehad op bij conferentie ben geweest met deze specifieke groepen. Een grote groep is

[0:25:12] eerlijk gezegd ongeveer een derde van de mbo studenten kampt met een beperking of chronische ziekte of dus dat is heeft echt de aandacht heeft onze aandacht.

[0:25:21] Ik moet trouwens ook zeggen. Het heeft de aandacht van vele leerbedrijven die soms juist daar hele bijzondere oplossing voor weten te vinden.

[0:25:30] Dus het is een onderwerp. Onze aandacht heeft. Dus ik denk dat het goed is dat we dit nauwkeurig blijven monitoren en ook nog in gesprek treden met met deze deze organisaties.

[0:25:43] Nou het is echt een dat kan ik echt toezeggen. Het is een element dat in onze plannen terugkomt omdat het over zo n grote groep in de breedte over een hele grote groep studenten gaat.

[0:25:53] Dankuwel. Meneer quint.

[0:25:55] Ja ik heb een vraag over de studieschulden zei minister in dit kader willen meegeven. Overwegen ook eens te kijken naar de wet passend onderwijs, maar we hadden het erover en je ziet dat de zorgplicht die wel eens op de middelbare school verdwijnt. Op het mbo kunnen we later moment ongetwijfeld nog langer over hebben. Embryo s mogen nu gaan kiezen onder welk regime te gaan vallen bij het terugbetalen als ik als ik de minister goed begrijpen. Dat is mooi

[0:26:19] en ook de woorden die hij zei die toch eigenlijk maar ongemakkelijk vindt dat er nu een hogere rente percentage van mbo zou zijn dat dat onderschrijf ik ook

[0:26:28] maar onder de streep blijft het nu toch zo

[0:26:31] dat er een groep mbo overblijven die straks een hogere rente gaan betalen over hun studieschuld dan een medestudenten in het hoger onderwijs.

[0:26:40] De minister.

[0:26:43] Dus goed denk te benadrukken dat die twee manieren om de rente te berekenen. Hem is nog even technisch het gemiddelde nemen van een heel jaar inflatie. Anders alleen in de maand september kijken

[0:26:55] a priori is mij niet duidelijk welke gunstiger en minder gunstig is, hangt er helemaal van af. Als je september ineens een hoge inflatie met de sprong oploopt, wat natuurlijk dit jaar is gebeurd,

[0:27:05] dan is een meeting in september komt ongunstiger uit van de hoge rentepercentage van gemiddeld.

[0:27:12] Laten we even een winstwaarschuwing gegeven kan heel makkelijk situatie voorstellen waarin de schok eerder in het jaar zit. Ja. En dan is de andere berekening komt minder goed uit mijn belangrijkste argument is waarom we naar deze die jaarlijkse gemiddelde moet gaan, omdat het als je op de lange termijn kijkt, zal het onmiddellijke schokken dempen. Het is altijd beter om het geleidelijk op te laten lopen om uiteindelijk gaan dan moet ik ook eerlijk zijn

[0:27:37] en de berekeningen van de rente percentages als winnen. Als we hun wereld gaan hun economie gaan

[0:27:42] met blijvende hoge inflatie. Dan zullen op alle mogelijke plekken in de samenleving zullen de rentes omhoog gaan. Ook bij de bij de studieleningen ook als het alleen maar omdat de de overheid ook zelf hier moet lenen.

[0:27:57] Dus dit is denk ik een een verschijnsel dat ze dit dit jaar heeft. Daar kan ik ook niet niet veel meer aan doen.

[0:28:06] Het valt gelukkig ook nog wel mee. Dat zijn niet dramatisch hoge rente percentages maar vanaf volgend jaar kunnen studenten zelf kiezen voor dat gaat over. Dus dit is krijgen wat mij betreft de dempende werking van de rente denkt dat dat op de lange termijn ook de meest verstandige keuzes.

[0:28:25] Meneer quint.

[0:28:27] Dat snap ik. Maar het is niet een antwoord op mijn vraag. Het punt blijft namelijk dat er een groep overblijf een groep mbo overblijft die anders behandeld worden. Dan dan een collega´s op hbo ben je ook de rente over studieschuld in algemene zin. Daar komen we later nog wel over te spreken. Heb ik nog wel wat wat suggesties voor. Maar nu gaat het specifiek om het onderscheid en dan kun je toch wel degelijk zeggen van oké wij bij repareren dat in ieder geval op korte termijn om te voorkomen dat je straks in de cynische werkelijkheid zit, waarbij een mbo. Twee keer zoveel rente betalen over zijn studieschuld.

[0:29:00] Dit jaar.

[0:29:02] Dan dan een hbo of een of een student aan de universiteit.

[0:29:06] Dat had gekund.

[0:29:09] De minister.

[0:29:10] Nee, deze voorzitter deze rentepercentage liggen in de wet vast. Dus er was geen mogelijkheid voor ons om dit te corrigeren.

[0:29:19] Je bent op minister,

[0:29:23] Denk dat het duidelijk is in ieder geval.

[0:29:24] Maar dit is uw derde vraag. Maar inderdaad, dit is de minister is dat vind ik heel fijn. Toch niet. Ja. En deze minister vindt het zelf ook fijn elijah zien.

[0:29:38] Dank u, voorzitter en bedankt aan de minister in ieder geval ook over de beantwoording van de vragen het vc op beantwoording van kamerlid beertema met betrekking tot de vs vingers hoorde ik de minister zeggen van ja nee maar wij willen namelijk ook afspraken maken in dat overeenkomst bdl,

[0:29:56] zodat zij daar geen dat er geen groei ontstaat en ze van de opleiding worden gehaald. Ik schrik er wel van om dat voornamelijk bij de onderwijsraad hebben gevraagd voor uw bezit die groen. Precies in wat blijkt nou dat zijn bowlers geen bibbelers. Dat betekent in feite dat de minister nu hoorde dat hij nu lijkt te schetsen dat de problemen zit. Ik vind het wel belangrijk dat de minister wel heel scherp heeft

[0:30:17] van die vierentwintigduizend driehonderd vijfentachtig voortijdig schoolverlaters van jaar dat hij precies weet waar het ligt bij wie in welke opleidingstraject en niet dat we straks op een gegeven moment met oplost.

[0:30:28] Dingen gaan komen.

[0:30:29] Terwijl we het probleem niet goed hebben geanalyseerd is de minister bereid om dat onderzoek te doen ze die heel scherp heeft hoe die is ontstaan.

[0:30:37] De minister voorstemmers in een toelichting. Wat ik zei baby. Oh ik weet dat het bij de bol zit. Maar dan is baby. Oh. Juist een oplossing. Dus dat het gaat erom dan denk ik om nadrukkelijker de baby al leerweg aan te bieden als een manier waarop je wel kan gaan werken.

[0:30:56] Dat is niet de vraag van over game wellicht geef jezelf aan. Dus misschien had hij nog een keer kunt verduidelijken en dan heeft u uw eerste.

[0:31:02] Even ter verduidelijking van mijn eerste interruptie. Voorzitter, het gaat echt over dat in het beantwoorden van de vraag van die waar u het gezicht van joe. Ik wil graag als ze bijvoorbeeld een een opleiding doen, hebben ze arbeidsovereenkomst dat in dat arbeidsovereenkomst staat

[0:31:17] dat daar dan opgeeft bent geen sprake mag zijn van groen plukken van een baby als student alleen het probleem ligt bij bol en die hebben geen arbeidsovereenkomst die zitten gewoon op school. Dus vandaar dat met de lostrekken. Maar ik ben het eens met de minister over dat baby een kans kan zijn. Maar hij verscherpte hebben gaat minister nu toezeggen dat die inderdaad ook gewoon goed kijken naar de oorzaken van psv en daardoor oplossingen op plakt.

[0:31:39] De minister.

[0:31:41] Voorzitter, ja dat ga ik toezeggen dat ik tot scherpe krijgen en mijn antwoord was een eerder moest gezien wordt als een correctie van mijn mijn beantwoording van de vragen van de buurt. Dus het zit er niet in

[0:31:54] de baby als juist een oplossing. Om dit tegen te gaan.

[0:32:00] Mevrouw van der graaf.

[0:32:02] Shit. Ik kom nog even terug op het op het vraagstuk over de rente wat zojuist gewisseld met wie quint. Ik heb daar ook over gevraagd in de eerste termijn of de situatie gezet die die rente die wordt nu vastgesteld voor vijf jaar of wordt er voor vijf jaar vast gezet. Precies voor deze groep. Een wetsvoorstel is aanstaande van herinvoering basisbeurs is het niet mogelijk om de vaststelling van het rentepercentage uit te stellen totdat moment van het wetsvoorstel van de herinvoering basisbeurs, zodat je niet die ongelijkheid hebt. Dat was een gedachte die bij ons leefde, zouden we zoeken naar oplossingen omdat we natuurlijk veel signalen krijgen van studenten die het gevoel hebben. Wij worden ongelijk behandeld en daarin zoeken op verschillende manieren naar hoe we deze studenten tegemoet zouden kunnen komen en welke justin zou de minister daarvoor hebben?

[0:33:02] De meeste van deze deze specifieke te hebben onderzocht en leek niet mogelijk. Maar ik wil je nog best wel verder over in gesprek met u om te kijken of er andere varianten mogelijk zijn op dit moment heb ik niet heb ik niet en heb ik niet een weg gevonden.

[0:33:23] Mevrouw charlie.

[0:33:26] Dankuwel. Voorzitter, ik heb twee vragen de eerste geuit over meldingen van stuitend discriminatie binnen de instelling. In de brief van de minister staat dat scholen en escalatieladder ontwikkelen, waardoor onderwijsprofessionals de casus kunnen escaleren en er altijd actie wordt ondernomen nadat altijd dat had ik graag zo gezien maar ik heb in gesprek met studenten ook gezien dat dat eigenlijk niets aan de orde is dat sommige instellingen helemaal niet escaleren of helemaal niet met het bedrijf in gesprek gaan en als ik de brief leest dan zie ik een soort van uit de instelling niets moet gebeuren vanuit scp en vanuit de organisaties. Maar op het moment dat een school niet escaleert. Dan ontbreekt een hele belangrijke schakel. Wat kan de minister doen om ervoor te zorgen dat erin draait geëscaleerd en bijvoorbeeld een school niet de keuze maakt om liever staatsbedrijven te vriend te houden voor in de toekomst dan even aan de bel te trekken, moet ik meteen mijn tweede vraag.

[0:34:21] Of zal ik nu je toch bezig bent? Misschien handig.

[0:34:23] De tweede vraag is eigenlijk vrij kort. Dat gaat over studenten met een handicap in eerdere in interrupties werd al gevraagd naar onderzoek. Ik moest zelf terugdenken aan een motie die eerder door collega westerveld en wassenberg is ingediend. Een jaar geleden waarin heel specifiek werd gevraagd naar in aanvulling op het onderzoek van het verwey jonker instituut staat discriminatie

[0:34:47] ook specifiek discriminatie bij studenten met een functiebeperking in beeld te brengen en de minister gaf aan. Ik hou liever de vinger aan de pols in plaats van teveel te onderzoeken, maar er is reeds al onderzoek aangevraagd. In hoeverre is dit meegenomen, want wij konden het niet terugvinden. Misschien is er al maar ik wilde het even checken.

[0:35:03] De minister.

[0:35:10] Allereerst voorzitter punt van hoek gaan we nu zorgen dat ook in de praktijk gaat werken.

[0:35:16] We hebben nu gaan scholen veel meer middelen geven om dat te doen dus minder excuus.

[0:35:22] We houden het ook heel erg de vinger aan de pols.

[0:35:24] En ja ik denk ik gezegd ook dat vanuit mijn verantwoordelijkheid in zekere zin een escalatieladder moet bewandelen. Het mag gewoon niet gebeuren. Dus dan moeten we gewoon heel scherp zijn. Dus we gaan die gesprekken aan met de scholen. We zijn echt alert op signalen. Er zijn nu allerlei toezeggingen gedaan. We gaan bestuurlijke afspraken maken. Maar ja mijn inzet zal heel scherp zijn. Ik wil gewoon dat het dat dat scholen hier en gewoon keihard te zijn en ik snap soms wel de moeilijke positie kan ongetwijfeld. Men wil ook de goede banden met de leerbedrijven houden, maar dit mag gewoon niet in scholen gebeuren

[0:36:01] en ik denk van ja, we hebben nu wel een situatie gecreëerd waarin men die aanpak kan gaan verbeteren.

[0:36:09] Dus we gaan het heel scherp monitoren ook echt afhankelijk van alle signalen die ook door studenten en door de studentenorganisaties tot ons komen. Maar ik blijf scherp op aanspreken denkt dat we met elkaar moeten afspreken dat hier gewoon de lat heel erg hoog moet liggen

[0:36:23] en wat betreft studenten met een functiebeperking.

[0:36:28] Ik denk dat ik daar graag nog even in de tweede termijn op terug wil komen.

[0:36:32] Dat is goed. Dan geef ik het woord aan de eer van banen.

[0:36:35] Dankuwel. Voorzitter werd net gezegd embryo s voelen met een onrechtvaardigheid. Het onderscheid en rente, rentepercentage voorzitter, ik zou zeggen ze hebben gelijk. Het is ook gewoon een onderscheid en ook onrechtvaardig onderscheid. Wat mij betreft

[0:36:48] de minister gaf aan van jou. Het staat in de wet. Ik kan daar niet zoveel aan doen.

[0:36:52] Voorzitter, wat belet dan de minister. Om de wet te wijzigen

[0:36:56] en er dan wel wat aan te doen. Dat staat in de weg.

[0:36:58] Doen.

[0:36:59] De minister, voorzitter staat niets in de weg om de wet te wijzigen. Dat gaan we ook doen en dat dat kost tijd zeg maar daar zijn we mee bezig. Dat nemen we mee in de wet en dat kunnen we dus wel voor de toekomst regelen.

[0:37:19] Goed dan zijn alle vragen gesteld naar dit blokje in en vraagt de minister om het volgende blok erbij te pakken.

[0:37:25] Dan gaan we weer verder.

[0:37:30] Voorzitter van een korte broekjes zijn. Dat gaat over schoolkosten

[0:37:34] een belangrijk element van de discussie rondom kansengelijkheid

[0:37:39] en zoals ik al mijn brief over schoolkosten die ik heb toegestuurd ook aangegeven vindt dat iedere student zich moet kunnen ontplooien. Het mbo een startkwalificatie moet kunnen halen.

[0:37:49] De heer quint heeft mij gevraagd waarom ik de regeling voor ongebruikte leermiddelen niet bij wet regelen.

[0:37:56] Dit is omdat we terug koopregeling naar aanleiding van een eerder debat pas sinds vorig jaar is ingesteld tussen relatief nieuw instrument.

[0:38:04] Ik wil instellingen daarom toch wel de tijd geven om te zien of ze het in de uitvoering goed kunnen regelen.

[0:38:13] Wij dachten dat zes instellingen nog geen regeling hebben ingesteld zijn wel gaan bellen. Dat is het fijn als je een week tussentijd heb

[0:38:20] drie bleken het wel te hebben, maar niet goed gepubliceerd en maakte daar ook in excuses voor

[0:38:25] een school een is bezig met een pilot waarin ie die

[0:38:31] leer me de gratis worden. Dus worden verstrekt. Dus vandaar dat ze ook geen terugkoop regeling hebben

[0:38:38] en twee scholen hebben niet kunnen bereiken.

[0:38:40] Maar ik nogmaals, ik zou graag uw toe dat dit echt ook de laatste kans is om het goed te regelen

[0:38:47] en ik ik ga distro instellingen die dus volgens mijn laatste informatie geen regeling hebben ons een keer heel nadrukkelijk benaderen

[0:38:56] en ik vind dat daarnaast voor één maart tweeduizend, drieëntwintig

[0:39:02] in overleg met de studentenraad

[0:39:04] alle instellingen hun communicatie voor de regeling verbetert moeten hebben. Dan ga ik er ook een brief over sturen

[0:39:10] en ik ben met u eens als de situatie dan nog niet verbetert, dan zal hier regelgeving voor moeder voor moeten worden ontworpen

[0:39:18] de heer der hoop vroeg naar het weghalen van de prikkel om te kiezen vanuit schoolkosten inderdaad. Studenten moeten vrij van financiële overweging kussen kunnen kiezen voor een opleiding.

[0:39:29] Ik sta dus positief tegenover het voorstel gaan kijken hoe we dit kunnen realiseren.

[0:39:34] De heer grant vroeg of het niet gek is dat we studenten die het meeste belang hebben bij een startkrediet kwalificatie. Dat is niveau twee

[0:39:40] als enigen moeten betalen voor leermiddelen.

[0:39:43] Nou is het zo dat alle mbo studenten betalen voor leermiddelen. Maar je bedoelt waarschijnlijk de meer minderjarigen bol studenten

[0:39:51] die hebben vaak geen startkwalificatie ontvangen geen studiefinanciering of vergoeding van leermiddelen maar betalen wel

[0:39:56] dat is een verschil met de situatie zoals u al aangaf van minderjarige studenten of leerlingen en andere onderwijstypes

[0:40:04] vind het een belangrijk punt. Ik ga gewoon kijken of we dat gelijk kunnen trekken.

[0:40:08] De heer der hoop had nog een vraag over hoe ik wil omgaan met meerderjarige studenten met betalings problemen zijn op dit moment al verschillende regelingen.

[0:40:18] Ik denk dat veel van deze studenten hoogstwaarschijnlijk een aanvullende beurs kunnen aanvragen. Ik zei al van

[0:40:24] dat doen ze soms niet terwijl ze daar wel recht op hebben nadat onderdeel van onze plannen rondom de herziening van de studies financiering is daar gewoon echt zal een campagne beginnen om heel duidelijk te maken.

[0:40:38] Scholen kunnen ook minderjarige studenten in schrijnende situaties helpen vanuit het mbo studenten fonds. Wat ik eerder noemde

[0:40:45] de stichting leergeld of de gemeente kan nog helpen

[0:40:49] en ik denk ook dat het beter kan. En dan kijken we naar onszelf is de bekendheid met de verschillende financiële regelingen die er zijn.

[0:40:57] Ik zie gewoon in de praktijk dat studenten en ouders

[0:41:01] vaak daar de weg in het bos niet weten te vinden.

[0:41:04] Ik ga samen met joep mbo ook inzetten om dan kijken hoe we die bekendheid kunnen kunnen vergroten en dat waren mijn punten rondom schoolkosten.

[0:41:16] Ik geef het woord aan de heer erop.

[0:41:19] Voorzitter,

[0:41:20] In ieder geval dan dat de minister schriftelijk hier nog even wat uitgebreider wilde ingang. Dus dat dat het verzoek van de commissie dat haar gestalte aan is gegeven. Dus ze waardeer ik ben alleen niet heel blij met beantwoording. Ik ik schrok er zo van. Ik bedoel we hebben nu we verwachten van scholen instellingen zelf dat ze zo regeling hebben. We zien in de praktijk dat een groot gedeelte van deze scholen te groot gedeelte. Naar mijn mening die regeling nog niet heeft waar die regeling is, kunnen heel veel leerlingen überhaupt de weg niet vinden. En als ik dan zie dat de minister hen nog de ruimte wil geven tot maart tweeduizend, drieëntwintig. Dan dan vind ik dat toch wel teleurstellend en er is ook een motie cindy quentin die je tien april tweeduizend negentien al aangenomen. Om te zeggen ja. Ga nou voor een wettelijke verplichting. Dat heeft de minister niet gedaan en hij geeft. Jaja, ik wil scholen tot in maart tweeduizend, drieëntwintig tijd geven. Ik zou zeggen als we deze signalen hebben en is nog steeds niet genoeg gestalte aangegeven waarom kiest de minister niet voor om dat nu te doen.

[0:42:23] De minister er even toelichting van alle mbo scholen waren er zes

[0:42:30] maar bedacht dat niet geregeld was. Daar bleek na navraag. De vier, die we konden bereiken hadden alle vier of een regeling of een goed excuus twee heb ik hem nog niet kunnen bereiken. Dus ik heb dit moment heb ik niet het gevoel dat een groot aantal scholen zijn want u weet ik ga nog horen van die twee.

[0:42:45] Wat betreft die

[0:42:48] dus een punt is is die regeling. Het tweede punt is wordt daar goed over gecommuniceerd

[0:42:54] en ik denk dat dat eigenlijk het belangrijkste punt is en daar wil ik ze op aanspreken.

[0:42:59] En daar lag ook mijn deadline voor één maart tweeduizend, drieëntwintig.

[0:43:03] Want nou ja ik ga natuurlijk zeker nog die twee scholen waar ik nog niet van gehoord hebt ga ik nog aanspreken

[0:43:11] en ik ga er gewoon vanuit dat hij dat gewoon snel gaan doen. En nogmaals ik ga niet zeggen dat ze hem niet hebben

[0:43:18] man bij drie, die de vier scholen die ik wel wist te bereiken, bleek dat ze het wel hadden maar niet goed over communiceren of dat ze een goed excuus hadden natte namelijk gewoon gratis was.

[0:43:31] Wel benieuwd welke twee instellingen de telefoon niet opnemen als de minister belt. Maar dat laten we maar niet doen. Kijk even naar de heer hopen voor een aanvullende vragen.

[0:43:39] Ja. Laat ik mijn woorden grote aantal even corrigeren. Dat was niet vast niet goed gekozen. Maar de minister begrijpt mijn frustratie bij de scholen die waarbij het niet goed goed het geval is.

[0:43:48] We deden die frustratie.

[0:43:50] Dat.

[0:43:51] Dat vind ik fijn dat u die frustratie deel tegelijkertijd ligt natuurlijk wel. Die motie die niet die niet uitgevoerd is. Dus ik zou zeggen dit najaar. Dit is dan een signaal dat het wel zou moeten, maar laten we het hebben over die scholen waar de mogelijkheid, terwijl de studenten weten die weg gewoon nog niet goed genoeg te vinden en de minister gaf aan dat hij mijn suggestie sympathiek vond om die prikkel meer bij die instellingen neer te leggen hoe zou de minister dat dan voor zich zien want ik zou dan zeggen ja. Leg dat volledig bij die school neer die die verantwoordelijkheid zodat studenten niet meer financiële prikkel hebben om een andere keuze te maken. Dus dan heb je ook juist dat aspect van kansengelijkheid dat de minister ook belangrijk vind de mogelijkheid om die zorg bij de student neer te leggen. Dus ik zou er zelf in twee minuten debat voorstel voor kunnen doen. Maar ik ben ook benieuwd hoe de minister daar dan.

[0:44:41] Gaan. Ik zou willen gaan.

[0:44:43] Minister. Voorzitter, nogmaals, ik sta positieve nodig

[0:44:46] die tegenover dit voorstel. We moeten even gaan kijken van wat is nou de meest praktische manier om dit verder uit te gaan werken en is dekking voor dus, zoals alles vragen vraagt dat details. Maar ik vind niet alleen sympathiek, maar staat er positief tegenover.

[0:45:04] Dankuwel. We gaan naar het blokje onderwijs en arbeidsmarkt. De minister.

[0:45:11] Voorzitter, al met elkaar eens zijn dat iedereen mbo student een opleiding verdient die past bij zijn of haar interesses talenten capaciteiten ook een die leidt naar een kansrijke een duurzame plek op de arbeidsmarkt.

[0:45:26] En wat ook gezegd is is dat die plekken op de arbeidsmarkt op dit moment meer dan voldoende zijn. De vraag naar met name vakmensen, met name mbo opgeleide is groot. We weten allemaal de grote thema s rond klimaat, energie wonen, zorg en onderwijs ook nadrukkelijk noemen. Laten we dat ook vergeten. Zeker in deze commissie vaste commissie voor het onderwijs dat onderwijs zelf ook een belangrijk werkveld is ook onze embryo s.

[0:46:00] De hoop had het over een baan garantie ba garanties liggen helaas niet binnen mijn vermogen.

[0:46:09] Maar laat ik duidelijk zijn

[0:46:12] dat ik het wel toejuich

[0:46:15] als de werkgevers dat zouden kunnen doen.

[0:46:17] Ik denk dat dat een heel belangrijk element zou kunnen zijn. Juist in de sectoren waar een schreeuwende vraag is

[0:46:24] en niets weerhoudt hen omdat onder deze manier

[0:46:30] ook studenten.

[0:46:32] Ze zeggen te lokken of uit te dagen om in die sectoren aan het werk te gaan.

[0:46:38] Samenwerking is cruciaal. We hebben ook het aanvalsplan arbeidskrapte techniek, bouw en energie hebben onlangs in ontvangst genomen

[0:46:48] samen. De werkgevers werkende onderwijs en de overheid pakken we daar samen de handschoen op

[0:46:55] om tekorten in techniek en ict aan te pakken. Is er vanuit ocw een breed pakket aan maatregelen.

[0:47:01] Een aantal voorbeelden investeren honderd miljoen voor in de voortzetting van het sterk techniekonderwijs

[0:47:09] vijftig miljoen voor de aansluiting van het mbo op de arbeidsmarkt, waarbij drieëndertig miljoen voor het verstevigen van loopbaanbegeleiding het mbo.

[0:47:19] Daar is de lidl ook levenslang ontwikkelen. Katalysator waar bijna vierhonderd miljoen voor uitgetrokken is toegekend is vanuit nationaal groeifonds fonds.

[0:47:30] We hebben al gesproken over de maatschappelijke diensttijd kan ingezet worden om werken internetsector te promoten,

[0:47:36] investeren ook nog eens het regionaal investeringsfonds mbo

[0:47:40] dat vanaf tweeduizend, vierentwintig sterke gericht zal worden

[0:47:44] op de klimaat en energie energietransitie. Dus ik zie heel veel mogelijkheden om het werken in de techniek

[0:47:52] voor jongeren

[0:47:54] en met nadrukkelijk ook vrouwen denk ik. Dat is echt een een punt wat wij na het hart gaat ook als minister van emancipatie vindt prachtig om op allerlei techniek en ict afdeling het embryo rond te lopen.

[0:48:08] Maar soms zie ik totaal geen vrouwen daar soms één

[0:48:13] en dan zijn is iedereen erg blij mee.

[0:48:15] Dus daar ligt ook echt een enorme uitdaging in zijn mooie initiatieven rond het interface van techniek en zorg en andere plekken waar we denk ik echt veel meer kunnen doen.

[0:48:24] Als kabinet werken we aan het actieplan groene en digitale banen aanleggen verbinding met plan van de werkgevers.

[0:48:32] In het kader daarvan

[0:48:33] vroeg mevrouw van der plas, ook naar meer aandacht voor het de beroepskolom al in het primair onderwijs.

[0:48:43] Ik weet dat er ontzettend veel prioriteiten zijn. Het basisonderwijs moet u kleur goed leren rekenen, schrijven en rekenen. Maar bij mij betekent ook dat kennismaken met techniek heel belangrijk is

[0:48:55] en een punt als mijn persoonlijke opmerkingen.

[0:48:57] Ik vind soms erg moeilijk dat we de selectie

[0:49:00] in ons vinden funderend onderwijs eigenlijk doen

[0:49:04] via het meten van rekenen en taal dat in eerste instantie cognitieve vaardigheden zijn. Dat snap ik dat je daar goed in moet zijn als je bijvoorbeeld vwo wil gaan doen

[0:49:15] maar ik vind zelf moeilijk dat de praktische vaardigheden die we eigenlijk zo centraal stellen in het mbo

[0:49:21] dat u niet meten en dat kinderen eigenlijk niet een soort positief advies krijgen van beroepsonderwijs is jouw pad. Jij kan dat heel goed dat dat is gewoon een feitelijke constatering. Ik weet ook niet hoe het had moeten moeten oplossen, maar het is wel een opmerking die

[0:49:39] we hebben heel vaak van ik heb hier gezegd we willen het onderscheid tussen loge hoger en lager. Willen we dat geld kwijtraken willen alles niet langs m n dementie meter.

[0:49:50] Dan denk ik van ja bewijs spreken nogmaals dus voor eigen rekening maar een cito toets is natuurlijk wel heel eendimensionaal beeld.

[0:50:02] De heer der hoop had ook nog over schone zegt van mbo studenten om door te kunnen leren. Ook voor de transitie opgave. Mevrouw van der graaf heeft ook nog gevraagd om een reactie op de werkbegeleiding leerweg om werken en leren betere combineren.

[0:50:14] Ik zie de combinatie van werk en leren echt als de toekomst

[0:50:18] het gesprek met collega wiersma continu hebt.

[0:50:22] We willen naar een leren hun land zijn,

[0:50:25] maar in de tijd dat je

[0:50:27] eerst naar school gaat en daarna gaat werken en je niet meer bij schold niet mijn achtergrond. Dus het zit trouwens ook echt.

[0:50:35] Ik zou zeggen fundamenteel ook in ons denken in het mbo

[0:50:39] bereiden eigenlijk nog steeds teveel denk ik.

[0:50:42] Onze studenten voor op hem

[0:50:46] een arbeidsmarkt die statisch is waar dingen niet veranderen, maar ook het werk wat je doet niet veranderd

[0:50:52] en dat is weer denk ik toch een klein beetje een soort negentiende eeuws beeld

[0:50:56] en dat is gewoon niet. De werkelijkheid.

[0:50:58] Gelukkig gebeurt er al heel veel, zowel binnen bol en baby is

[0:51:02] voldoende ruimte om werken en leren in verschillende verhoudingen te combineren

[0:51:08] trouwens interessant voor u waar we waren op werkbezoek maandag in zeeland. En ik heb daar weer een nieuwe vorm gedaan. Een bol opleiding op locatie. Dus de leerlingen in dit geval zaten in een in een horeca setting

[0:51:22] en de docenten gingen naar de eigenlijk naar de bedrijven toe en verzorgde daar de bol opleiding ook wel interessante variant juist in de regio waar de afstanden heel groot zijn

[0:51:32] en als ze soms handig dat de leraar de de computer doet dan dan alle studenten.

[0:51:38] Tegelijkertijd heb ik een proef. Ik ook bij de heer der hoop en mevrouw van der gaag. De vraag of het huidige onder wij stelsel nog goed past en twee dingen. Ten eerste heb ik al gezegd gaat echt toekomstverkenning in voor het mbo. Maar samen met collega wiersma werk. Ik ook aan dat winkel persbureau perspectief op leven lang ontwikkelen, maar dit soort dit soort zaken allemaal

[0:51:59] tot aan de orde komen en uw kamer zal door de heer wiersma in het voorjaar drieëntwintig over die toekomstvisie en het actieplan voor l. Verder worden geïnformeerd.

[0:52:10] De heer elliot cindy hoeveelheid baby al offensief

[0:52:13] met elkaar eens zijn.

[0:52:15] Dat had echte kracht is van het mbo dat het nog niet genoeg gebruikt wordt, is de manier om jongeren voor wie deze manier die snel dat het onder het werkveld in kunnen

[0:52:27] ja dat is echt de manier van werken die past

[0:52:31] bij hun talenten. Het is ook internationaal best een interessante variant waar men ook in het buitenland nakijkt. Ik zou daar graag een flinke groei willen zien. U had altijd over een tien procent groei.

[0:52:44] Ik vind het wel mooi mooi streven en ik wil echter ook de mbo sector uitdagen

[0:52:50] om niet alleen daar meer aandacht voor te hebben. Maar bij een offensief worden ook natuurlijk.

[0:52:56] Ik zou zeggen ambitieuze doelen.

[0:53:01] Nogmaals, ik denk dat dat voor een heleboel problemen. De oplossing kan zijn.

[0:53:06] Het kader van baby al vroeg die bisschop mocht naar de subsidieregeling praktijk leren die bedrijven ondersteund bij het begeleiden van studenten. Deze regeling is een belangrijke stimulans

[0:53:16] voor

[0:53:18] werkgevers. Om die leerplaatsen aan te bieden die hij de regeling wordt verlengd tot eind drieëntwintig en daarna komt er op basis van de lopende evaluatie een nieuwe regeling

[0:53:29] en de bedragen waar de heer bisschop navroeg daar die zullen terugkeren naar het niveau van voor corona,

[0:53:38] dan is het de krapte op de arbeidsmarkt en de dalende studentenaantallen van belang dat er ook in de regio een passend opleidings aanbod in stand blijft. Dat heb ik keer op keer gezien in mijn werkbezoeken

[0:53:50] was het thema ook weer maandag en zeeland. Het gaat niet alleen om de bediende van de regionale arbeidsmarkt. Maar natuurlijk ook om de mogelijkheden voor studenten in het mbo om zich verder te kunnen ontwikkelen.

[0:54:04] Zoals u weet,

[0:54:06] werkt het op dit moment via task force archer aan een hernieuwde werkwijze doelmatigheid.

[0:54:13] Mevrouw van der graaf vroeg nog wanneer we daar iets kunnen van verwachten.

[0:54:17] Ik verwacht dat advies binnenkort iedere dag

[0:54:20] ga dat dan ook mijn visie gaat ga die dat advies naar je toe sturen. Samen met mijn beleidsreactie op doelmatigheid, en dat kan ik u toezeggen voor de kerst

[0:54:32] zo belangrijk dat er een aantal elementen zitten die diepere doordrenking vragen en die dan ook terug zullen komende toekomstverkenning

[0:54:40] en dat is trouwens dezelfde brief die ik aan de eer van der molen heb toegezegd over het vraagstuk van het adequaat aan opleidingsaanbod in de regio dus ook dat nemen in eerste instantie mee in de brief voor de kerst en dan in tweede instantie de toekomstverkenning

[0:55:00] op het opleidingsaanbod vroeg de heer bisschop nog naar de aantal kwalificaties

[0:55:07] die er zijn

[0:55:09] in het mbo, onderwijs en bedrijfsleven gezamenlijk verantwoordelijk.

[0:55:13] Maar ik ben wel van mening dat er kritisch gekeken moet worden of er wel zoveel specifieke kwalificaties nodig zijn. Komt wel terug bij dat een beetje filosofische punt

[0:55:23] dat de insteken het embryo nog steeds. Je bereidt je voor op die langlopende carrièrepaden

[0:55:31] die heel overzichtelijk zijn waar je precies weet wat je moet doen

[0:55:34] en dan ook daar in die laan lang kan blijven lopen. We weten allemaal dat de arbeidsmarkt gewoon veranderd. Wat dat betreft. Dus we moeten daar goed midden in zien te vinden. Goede aansluiting bij de arbeidsmarkt, maar genoeg ruimte voor die flexibiliteit.

[0:55:50] Een aantal goed voorbeeld is trouwens de metaalsector waar men gezamenlijk tot echt een flinke reductie van het aantal kwalificaties is gekomen

[0:56:00] en ik ga dit najaar de svb. Dus nu het advies vragen over de toekomst van de kwalificatiestructuur nemen dit thema mee

[0:56:07] en dan nemen we ook het arbeids perspectief van niveau. Twee mee waar de heer van der molen expliciet om vroeg. Er zijn studenten te doorstromen naar niveau. Drie. Maar er zijn ook veel die op dat moment uitstroom uit de arbeidsmarkt

[0:56:21] die uitdagingen die daar spelers zijn anders.

[0:56:25] Het is tijd om tekenboeken. Echt dat we eerlijk zijn heel belangrijk dat men gewoon überhaupt m n weg vindt in de arbeidsmarkt

[0:56:31] en dat is soms een hele taaie eerste stap moeten eerlijk gezegd ook ook wel een zekere realisme in bewaren. Wat we precies daarvan kunnen vragen.

[0:56:41] Vraag toch een soort andere keuzes in het opleidings aanbod

[0:56:47] en ik denk dat dat

[0:56:50] naar mijn

[0:56:52] laatste punt. Dat was de vraag van mevrouw van der graaf. Die

[0:56:57] vroeg naar hybride docenten

[0:57:00] die zijn denk ik van grote meerwaarde in het beroepsonderwijs en kunnen we de verbinding tussen onderwijs en arbeidsmarkt bedrijfsleven versterken.

[0:57:08] Mevrouw van der graaff over fiscale vrijstelling.

[0:57:11] Die is al eerder onderzocht. Moet ik zeggen. En dat bleek niet mogelijk

[0:57:17] naar aanleiding van de motie van de graaf aan moest waarin de vergelijkbare vraag wordt gesteld stuurt de minister van ez kan binnenkort een brief aan de kamer en er wordt nog verder op ingegaan en dat was voorzitter, mijn laatste opmerking over het blokje aansluiting, onderwijs en arbeidsmarkt.

[0:57:32] Hartelijk dank. Ik geef het woord aan de heer elijah zien.

[0:57:36] Dank u. Voorzitter. Ik ben wel blij dat minister zijn focus ligt met name ook op loopbaanoriëntatie, begeleiding

[0:57:42] en ik hoorde ook de minister en ik heel mooi richting mevrouw van der plas over hoe komen we nou hoe zorg je ervoor dat die techniek, techniekonderwijs als gevolg dat dat meer aandacht krijgt.

[0:57:51] Ik denk dat het ministerie in zijn in zijn geheel hierin een belangrijke rol in kan spelen in denk ook zeker de colega, namelijk minister wiersma. Waarom.

[0:57:59] Want als ik namelijk ook docenten en leraren spreekt die zeggen ook het is heel raar als je kijkt naar het vmbo. We hebben basiskader en theoretici leerlijn basis en kades met het oude s van de mensen in de zaal die ken ik nog van vroeger en de hel theoretici leiders meer mavo als je gaat kijken naar het basis en kader. Daar zie je dat het aantal praktijkuren dat het twaalf keer veertig minuten eens per week

[0:58:23] ga je dus naar theoretische leerlijn

[0:58:26] iets hoger ligt dan zie je dat het aantal praktijk uren heel hard naar beneden dondert en dan zitten we op tweeëntachtig minuten per week.

[0:58:34] Dus dat is eigenlijk al drie keer meer in basis en kader in de praktijk lessen dan op de theoretische leerlijn.

[0:58:40] Dus wat we hebben gedaan is dat als als ouders zeggen van we willen voorzitter misschien.

[0:58:47] Op weg naar een zin met een vraagteken aan het eind dertig hebt ga ik nu doen.

[0:58:52] Ik moet wel even wel iets schetsen omdat de minister zelf ook nog zoekende bastaard is volg mij ligt het hierin dat ouders ook steeds meer kinderen binnen het vmbo het hoogste niveau pakken en daardoor het effect is dat het aantal praktijk uren naar beneden gaat. Welke rol ziet de minister en het ministerie zich als het gaat om ervoor zorgen dat die praktijk de praktijklessen en die praktijkuren flink omhoog geschroefd dat vmbo ers meer kennismaken met praktijk.

[0:59:19] Voor ze kan toezeggen dat dit thema de zeggen de herwaardering

[0:59:24] van het pak

[0:59:26] praktisch, praktische vaardigheden beroepsonderwijs iets is wat mijn collega minister wiersma en ik echt delen en ik ga graag met hem in gesprek. Want we denken dat we heel goed realiseren dat succes en het onderwijs

[0:59:39] ook zit. Hoe de verschillende vormen van onderwijs op elkaar aansluiten moet vaak de plank strippen

[0:59:44] en daar gaan vaak ook dingen mis. Dus ben ik me zeer bewust dat ik hier niet over gaan denk ik wel eens dat belangrijk is dat we met elkaar het gesprek over voeren en deze suggesties deze aandachtspunten die scene meegeeft die die staan genoteerd. Die neem ik mee in dat gesprek.

[1:00:02] Vrouw. Van de graaf.

[1:00:05] Voorzitter, over de hybride docenten en onze gedachten om een theo te maken in navolging van vws zou dat hebben we al eerder gedaan en daarover hebben gedebatteerd met de ministers van economische zaken en ik weet dat er inderdaad een brief aan komt, maar onze indruk is wel dat het helpt als er vanuit twee departementen hierna wordt gekeken en als er bij het departement van onderwijs, waar de beroepsopleidingen een plek hebben die behoefte stevig wordt gezien en gevoeld. Dan denk ik dat dat ook een bijdrage kan leveren aan misschien toch een oplossing in deze richting dat bedrijven andere maatregelen misschien een fiscale regeling gestimuleerd worden om meer docenten in te zetten in het in het onderwijs. Als ik de minister zo hoor. Dus daarom had ik mijn vraag ook zo geformuleerd wil de minister deze optie nog actief inbrengen bij het inter departementale beleidsonderzoek wat hij doet en waarover ik heb gelezen dat hij dat doet en of hij je misschien vanuit ocw en zetje kan geven.

[1:01:15] De minister. Voorzitter, ik denk dat het hierover in gesprek gaan. Ook met de collega´s bzk. Een hele belangrijke suggesties. Dat wil ik zeker doen. Ik denk dat we dit de bodem ga ik niet over. Maar de toekomstverkenning wel over. Dus daar moeten we absoluut in meeneemt, kan ik toezeggen.

[1:01:37] Ja dat zijn toezegging, zegt mevrouw van der graaf. Maar de griffier was al druk aan het schrijven. Dus dat komt goed

[1:01:43] dan zijn we bij de laatste blokje overig

[1:01:48] terechtgekomen. Dat is een a vier tje hebben ook weinig overdag meer. De heer beter maar wilde iets zeggen.

[1:01:54] Een hele korte vraag. De minister vestigt terecht de aandacht op tot twintig,

[1:01:59] Door uw vragen, enorme eer.

[1:02:01] Even ter verduidelijking,

[1:02:05] Ter verduidelijking op het blokje overig.

[1:02:09] Metaal en eindtermijn die metalen bedoel enorm teruggebracht en bij een aantal van ons heeft daar nog goede herinneringen aan zijn nodig is dat dan nog doorgezet door andere opleidingen binnen het mbo. Dat was eigenlijk mijn vraag.

[1:02:28] Voorstellen

[1:02:30] voor evenveel van vanuit gewoon mee met met de interesse. De kennis die ik op dit moment heb denk ik vond dat een hele goede beweging. Die wil ik graag gebruiken om het gesprek. Een aantal andere sectoren. Volg mijn zorg is er een. Nu ben ik niet zeker zijn een aantal sectoren waar je echt nog een veelheid ziet

[1:02:46] en ik denk dat als ons op een gegeven moment afvragen waarom er zo weinig zand door de zandloper loopt als je een hele nauwe hals hebt dan dan gaat het ook niet lukken. Dus ik denk dat die ervaringen echt moeten delen en we city natuurlijk ook wel als je kijkt wat de

[1:03:05] alleen al binnen het mbo. Heb je ook een waaier aan aan mogelijke credo nummers en varianten is het gesprek tussen die verschillende sectoren soms ook lastig denkt dat er hele belangrijke taak ligt voor mij voor de overheid om het gesprek met elkaar te voeren, openen

[1:03:23] en te kijken van als we nu daar wat

[1:03:27] wat soepeler zijn en mijn eigen punten is van dat die specialisatie zeker voor bepaalde beroepen nodig is. Maar die kan ook voor een gedeelte plaatsvinden op het moment dat je bent ingestroomd in het bedrijf en en nogmaals, we moeten ook eerlijk zijn. Juist in de wat technische beroepen gaat de komende jaren natuurlijk heel erg veel veranderen en dus vandaar dat uiteindelijk die leeflang ontwikkeling lijn ook een hele belangrijke is en wie ze moeten denk ik misschien niet te veel waarde hechten aan de hele specifieke profielen. Want die verrader.

[1:03:57] Meerdere.

[1:03:59] Ze zijn denk ik ook niet helemaal realistisch en de vraag is gewoon van kunnen we de goede voorbeelden, zoals bijvoorbeeld uit een metaal. Zo zo hoor ik de vraag kunnen we die ter inspiratie aan andere sectoren voorleggen en dan moeten we dat gesprek op gang brengen en dat doe ik met veel plezier.

[1:04:15] Dan gaan we nu definitief over naar het a vier tje over.

[1:04:19] Ja. En dat betreft twee vragen die nog niet aan de orde zijn gekomen. De eerste eentje misschien wel. Ja eigenlijk wel de eerste wordt opgemerkt. Dus het punt. De heer bisschop vroeg naar de vorming van bedrijfstak scholen in het mkb gestimuleerd kan worden.

[1:04:38] Op dit moment stimuleert het kabinet de vorming van die bedrijfsscholen met zogeheten slimme subsidie dat ze subsidie van sociale zaken en werkgelegenheid voor mkb bedrijven.

[1:04:48] Het kan onder andere aangevraagd worden om zo n bedrijfsschool op te richten.

[1:04:53] Mijn collega minister wiebes, maar werkt momenteel aan een toekomstvisie als zij overleven lang ontwikkelen en dan gaat hij ook in

[1:05:01] op het punt van het stimuleren van het oprichter van bedrijfsscholen doet die ook meedoen

[1:05:06] naar aanleiding van een motie van de leden stoffen en van der plas hierover en de ander over punt was het meenemen van hybride docentschap in het mbo en ik heb mevrouw van der graaf al gezegd dat gaan we doen maar doen we dan in de toekomst verwenning en we gaan zorgen dat die twee analyses nauw bij elkaar aansluiten.

[1:05:27] Dat was het wel

[1:05:31] voor de beantwoording. Ik kijk even naar mijn collega s van banen van der plas staat de commissievergaderingen al aanstaande of half twaalf. Nou dat dat gaat dan wel lukken.

[1:05:43] Twee minuten voor uw tweede termijn en ik begin met eer elijah zien.

[1:05:51] Voorzitter dankuwel en ik wil dat minister bedanken voor voor de beantwoording van de vragen en ik vind het wel belangrijk om hier gewoon even complimenten te geven aan de minister.

[1:06:01] Ik ben de afgelopen vijf jaar al sinds ik en bill woordvoerder ben echt keihard knokken om andy ook gewoon hun rechtmatige plaats te geven, niet alleen in de politiek, maar zeker ook in nederland en ik zie hier ook gewoon een hele sterke bondgenoten ben ik heel erg blij om.

[1:06:17] Dank daarvoor.

[1:06:21] Nog wel even een over de schoolmiddelen. Ik vind het heel goed dat de minister zelf komt. Ik hoorde de heer der hoop zeggen van joe de motie al je chili queens. Die is niet tot uitvoering gekomen. Ik zie hem anders zie dat hij wel tot uitvoering komt dat die terugkoppeling. Daardoor is ontstaan. Dat is een hele belangrijke rol. Maar waar ik bezwaar tegen maken is dat hij dat een aantal scholen niet hebben en scholen die het hebben dat ze het op verstoppen zodat studenten niet weten of dat ze voorwaardes hebben die gewoon onrealistische nog onhaalbaar zijn. Daarom ben ik zo blij dat de minister nu ook gewoon aangeeft dat ie tot één maart de scholen de kans geeft om echt een levert betere en anders gaan we eigenlijk met de hele politiek kabinet en kamer gaan we gewoon ergens anders lag onder een flinke stok te creëren.

[1:07:06] Ik heb nog wel een aantal moties ter bekrachtiging van in ieder geval de twee punten waar we het over hebben gehad. Bdl en voor de school verlaten. Vandaar dat ik graag een twee minuten bad wilde aanvragen die toevallig ook vandaag om kwart over twee is ingepland. Dan zal ik een aantal moties indienen. Gewoon ter stimulering dat we het gewoon even op papier hebben staan, zodat we de komende tijd in het veld die draagvlak krijgen omdat we kunnen laten zien dat een grote meerderheid van de tweede kamer die plannen steunt samen met kabinet dankuwel. Voorzitter.

[1:07:35] Dankjewel weer zin heeft in twee minuten debat aangevraagd. Dus die vindt vanmiddag geplaatst. Ik geef het woord aan mevrouw van der plas.

[1:07:44] Dankuwel. Ik wilde nog even terugkomen op de worsteling van de minister van hoe gaan we dat nou precies doen binnen dat ze basisonderwijs om dat praktisch onderwijs ook in de beoordeling van asscher van groep acht of vanaf de middelbare school ook naar het mbo gaat, maar ook als je vanaf groep acht naar de middelbare school gaat dat kinderen ook gewoon

[1:08:10] wordt verteld

[1:08:12] dat

[1:08:13] je ook heel goed kan scoren op praktisch onderwijs en het feit dat de minister daar al zo mee worstelt en wij daar hier ook heel erg veel aandacht voor vragen. Dat geeft wel aan dat het een heel belangrijk onderwerp is want ik ben er echt van overtuigd dat het gewoon echt op de basisschool al begint als kinderen vanaf eigenlijk vanaf groep één al meegeven dat praktisch onderwijs ontmoet gewoon eigenlijk. Ja. In het curriculum worden opgenomen.

[1:08:41] Maar wij hebben daar als kamer ook een verantwoordelijkheid in ons knallers over de schutting gooien bij het ministerie van lost maar één voorop, maar wij kunnen zelf ook met voorstellen komen. Dus ik overweeg in de volgende procedure van een vergadering van ocw die ik helaas niet al te vaak om bijwonen vanwege tijdgebrek, maar dit keer zal het tijd speciaal vermaak. Want ik denk dat het goed is dat we daar eens een ronde tafel gesprek over gaan houden met school voor voortgezet onderwijs primair onderwijs mbo om te kijken in een ronde tafelgesprek om ook meer informatie over te krijgen en te kijken of er dan stappen daar toe kunnen zetten dat het enige wat ik hier nog over wilde zeggen en voor de rest dank aan de minister voor de antwoorden

[1:09:24] en zijn staf natuurlijk

[1:09:26] niet te vergeten.

[1:09:28] Hartelijk bedankt. Mevrouw van der plas, geef ik het woord aan mevrouw hage.

[1:09:31] Dank u, voorzitter.

[1:09:35] Allereerst voor de enorme lading aan antwoorden die u aan onze kant. Ik vond het heel fijn om te zien dat ook timing van dank aan de leden. Want ik denk dat we veel overeenkomsten met elkaar hebben. Dus ik kijk uit naar de verschillende constructies van moties. Zometeen. Ik wil graag twee punten aangeven en quint gaf net al even over die ondersteuningsbehoefte. Ik heb nog wel zorgen over hoe het vastgesteld wordt. De studenten zijn op dit moment zelf verantwoordelijk maakt niet eens uit welke leeftijd voor het vaststellen van die ondersteuningsbehoefte. Daarbij hoeven ouders niet betrokken te worden. Het voortgezet onderwijs waar ze vandaan komen ook niet per sé omdat we zien dat het een reden kan zijn van afwijzing denkt dat het heel goed zou zijn om hier in de toekomst ter verkenning aandacht aan te besteden. Dus ik vraag om een toezegging. Anders ga ik het in twee minuten wel inbrengen of er toekomstverkenning specifiek naar die onder steunen behoefte gekeken kan worden en wellicht ook de overweging genomen kan worden om het onderwijs te laten vallen. Als we die toezegging krijgen, dan hoop ik dat misschien gelegen is om met mij een motie op te stellen,

[1:10:41] Ik zou niets liever willen,

[1:10:43] Voorzitter gezelligheid dan nog even kort over de leermiddelen waar mijn buurman aan mijn linkerzijde over begonnen is. We hebben binnenkort wel de begroting. Dus ik ben heel benieuwd of de of de minister hiervan iets van de kamer kan informeren voor de begroting over wat het zou betekenen als we leermiddelen zouden bekostigen, bijvoorbeeld voor minderjarigen voor de basisvaardigheden over basisvaardigheden. Op die manier kunnen we er echt goed inhoudelijk debat over hebben. Dus het lijkt mij een mooie eerste aanzet maar kijkt ook naar mij.

[1:11:15] Colega, op links.

[1:11:16] Want anders wordt het.

[1:11:19] Bankvoorzitter.

[1:11:20] Dank je. Ik zag nog een interruptie van de heer zien.

[1:11:24] Velden vraag richting mevrouw hagen, de basisvaardigheden. Welke definitie hanteert basisvaardigheid zijn talyn taal rekenen en taal rekenen. Burgerschap.

[1:11:35] Verhagen denkt dat elke elke uitbreiding een grote prijskaartje kent waar het mij om gaat is dat er een verschil is tussen een minderjarige studenten die op het voortgezet onderwijs de bekostiging krijgen van hun boeken. Maar op het mbo niet als we daar een wieg voor kunnen breken en elke gradatie of het nou de basisvaardigheden zijn alle leermiddelen ook nog extra leermiddelen zoals bij banketbakkerij. Ik kan me voorstellen dat het een enorme omvang krijgt in in de kosten. Maar als we geval een aantal punten van zouden kunnen zien. Dan kunnen we het debat.

[1:12:09] De overvoeren, bij de begroting,

[1:12:12] Dankuwel weer hoop.

[1:12:15] Dan voorzitter aan de minister voor de beantwoording. Ik denk een belangrijk debat wat met elkaar hebben ook een debat wat maatschappelijk steeds vaker plaatsvinden over de waardering van mbo ers en dat biedt ook de mogelijkheid. Nu denk ik om als kamer en ook voor u als minister stappen in te zetten en ik merk die bereidheid bij u. Ik merk die in de commissie en dat vind ik ontzettend fijn en ik hoop dat dat ook verder gaat dan dan de mooie woorden in de plannen die we nu al hebben. Maar dat we nog meer kunnen realiseren voor al die embryo s. Maar wat we daar ook bij nodig hebben, zijn natuurlijk fantastische docenten en daar zit voor mij nog wel iets waarvan ik denk daar moeten we goed naar kijken neemt met name ook over die functie mix dat carriereperspectief voor docenten.

[1:12:57] We hebben gisteren ook weer met de rekenkamer gezeten. Het is eigenlijk een terugkerend gesprek van wat voor doelen halen we nou uit

[1:13:04] de financiën die we uitgeven. En als als ik kijk naar wat voor doel willen we uit die functie mix halen dan is het echt nog betere kwalitatieve docenten en ik zou daar toch hardere eisen aan willen stellen. Echter dat we zien dat die docenten doorgroeien naar naar een minimum percentages die al zeeschaal en maximumpercentage die schat. Ik zou de minister willen oproepen om binnen die gesprekken met de sociale partners te kijken hoe hoe de kades die u wilt stellen hoe we daar ook op die manier indicatoren aan vast kunnen leggen en daar wil ik graag met de met de minister ook in twee minuten debat nog verder gesprek over voeren omdat ik echt vind dat het nodig is. We willen echt dat het echt resulteert omdat we ook zien dat de docenten daar een beter perspectief krijgen dat die leerlingen het ook voelen en daar wil ik graag ook nog verder mee met u aan de slag.

[1:13:58] Hartelijk dank, de heer van banen.

[1:14:01] Je dankuwel. Voorzitter het deze week stond het verhaal van martin s in de krant.

[1:14:08] De dochter van jaar voor solliciteerde voor een stage en werd afgewezen en solliciteerde daarna onder de naam sloots

[1:14:17] en kreeg prompt een stageplek aan geboden aan voorzitter,

[1:14:21] als ik dat soort verhalen leest dan word ik echt woedend. Dat is gewoon discriminatie in de praktijk. Dat zien we gewoon plaatsvinden.

[1:14:29] Voorzitter, ik wil daarom allereerst tegen de minister zeggen dat de fractie van denk blij is en de minister steunt dat hij voortvarend aan de slag wil gaan om stage discriminatie in zijn eigen woorden uit te bannen. Ik denk dat het heel goed is zo goed dat hij aan de slag gaat met matching dat het dan ook dat het ook volgend jaar gaat gebeuren. Het is goed om te horen dat het bedrag van om en nabij de vijftig miljoen van die dertig miljoen voor chantage pak beschikbaar is voor de bestrijding van stage discriminatie. Dat is voortvarend. Dat is een enorme stap vooruit

[1:15:00] en wij zijn ook blij met de toezegging dat de minister gaat kijken hoe hij dit meetbaar gaat. Mike. Als hij het wil uitbannen, moeten we ook gaan meten hoe het gaat uitbannen en dat hij ook concrete maatregelen gaat opnemen voor studenten met een beperking de discriminatie daarvan te bestrijden, maar een fractie van denk, zal nog wel een aantal aanscherpingen zien

[1:15:18] en daarom kondig ik alvast twee moties aan die in voorbereiding heb en die gaan over hoe we ervoor zorgen de spd meer aan de slag te zetten met de handhaving en hoe we kunnen gaan maken met mystery guests en die zal ik tijdens de twee minuten debat gaan.

[1:15:34] Inzetten,

[1:15:35] Dank voorzitter,

[1:15:38] Dankuwel je van banen zijn weinig verrassingen meer over voor twee minuten debat. Zometeen maar goed, zien we dan wel weer. Wacht maar. Oh nou dan lopen we daar ook weer uit de tijd dirk quint.

[1:15:50] Ik kom nog even geen moties. Ik ga ervan uit dat de minister gewoon een tweede termijn alsnog gelijk geeft. Ik vind het fijn om te horen dat op op heel veel van die punten in het onderwijssysteem. De minister die ongelijke die ongelijkheden wil proberen weg te weg te organiseren. Eigenlijk

[1:16:09] ook te kijken naar bijvoorbeeld het gelijk trekken van de schoolkosten binnen het mbo waar de minister net iets over zei. Ik had ooit daarover iets bredere vraag.

[1:16:17] Mijn oorspronkelijke vraag ging namelijk over die startkwalificatie dus gratis is om via de middelbare school. Je startkwalificatie. De havo en vwo gaat hoef je niet voor te betalen. Maar als je dus via die route uiteindelijk je startkwalificatie moet gaan behalen. Dan betaal je wel je lesgeld en je schoolgeld voor je je materialen zelf dus dat was eigenlijk mijn vraag en ik snap best dat als ik nu bij wijze van spreken puur theoretisch geval moties indienen van maak het morgen gratis dat hij dan niet gaat halen. Maar ik zou het wel fijn vinden als de minister als die toch aan die verkenning bezig gaan. Een keer kijkt dan is het niet gek dat juist die startkwalificatie via het mbo dat hij

[1:16:52] jongeren op kosten jaagt wat vier havo vwo niet zo is. Kijk sowieso erg uit naar die ondertussen haast mythische verkenning van de minister

[1:17:02] en ik zou willen meegeven. Let daarbij ook vooral op de op de schakelmomenten tussen verschillende onderwijsvormen. Want dat is in de praktijk vaak en mevrouw. Waar gaat het dan over? Vaak het moment dat het voor jongeren fout gaat en zeker voor kwetsbare jongeren fout gaat. Dus ik ben ook erg benieuwd naar zijn reactie op de suggestie om bijvoorbeeld passend onderwijs daarin mee te nemen en over de studieschulden. Want ik heb nog steeds een vraag over. Ik krijg niet. Het is toch zo dat er voor de huidige generatie studenten een groep ontstaat

[1:17:32] die niet de keuze heeft

[1:17:34] en dus automatisch

[1:17:37] meer of een hogere rentes moeten gaan terugbetalen over de studieschuld

[1:17:40] dan een jaargenoten in het hbo en universiteit.

[1:17:45] Anders begrijp ik het verkeerd. Maar dat is volgens mij wat er hier aan de hand is en dat zal ik wel onrechtvaardig vinden en dan sluit ik niet uit dat er alsnog een motie op zou moeten indienen. Tenslotte studieboeken.

[1:17:55] Door uw tijd zijn, tenslotte was.

[1:17:58] Tenslotte, want ik had een vraag stelt die verder ging dan alleen die terugkoop regeling. Ze leveren niet. Ze komen te laat. Er worden vaak geen compensatie gegeven, maar ook uitgeven stellen bijvoorbeeld niet online boeken beschikbaar

[1:18:14] als ze niet voor elkaar krijgen om een boek te leveren en ik ben eerlijk gezegd wel een beetje klaar met die zogenaamde marktwerking van de studieboeken waarbij dus elke keer erop neerkomt dat alleen het verdienmodel voor de uitgevers en me voor de studie voortgang van een student gaat

[1:18:26] of de minister het niet met mij eens is en of hij er wat aan kan doen.

[1:18:29] Dankuwel, mevrouw charlie.

[1:18:32] Dankuwel voor de minister en zijn team voor het beantwoorden van de vragen. Ik ben blij dat de minister beaamt dat we mbo studenten niet alleen waardeerde ten tijde van arbeidskrapte, maar gewoon in het algemeen dat het gaat om het principe van gelijkwaardigheid. Ik hoop ook dat we heel snel over kunnen harmonisatie gewoon goed beleid maken wat in principe goed is en niet beleid van de afgelopen jaren moeten repareren. Elke keer

[1:18:53] voorzitter nog stage discriminatie. De minister zei de vorige keer dat het een sprong in het diepe is. En gelukkig zei hij vlak daarna. O, het is eigenlijk geen sprong in het diepe. Want het moet gewoon gebeuren en ik ben heel blij met die corrie met die correctie. Want minister want voorzitter hartstikke mis is het minste wat we zouden moeten doen. Ik zag dat de minister was geraakt bij de uitzending van nieuwsuur dat de studenten ranja zei van als je constant wordt afgewezen als student van hey laat de samenleving. Maar ik vertaal hem nu kamer geschikt om het zo maar even te zeggen is blij dat de minister. Dat ziet en erkend en hopelijk ook voortvarend aan de slag gaat. Dat zie ik ook bij stage. Matthew is niet de oplossing. Maar dan begin daartoe. Voorzitter, ik ben blij dat de maya blij. Ik ik ben nog wat kritisch op de stagevergoeding. De minister heeft daar wel veel vertrouwen in. Dus ik wacht het gewoon af en ik zie het graag tegemoet wat docenten betreft ook. Wij hebben vorige keer benadrukt hoe belangrijk het is dat zij veel worden meegenomen in de proces en ook inspraak hebben dan maakt hij ons nog zorgen over. Dus daar komen we nog op terug en voorzitter dan laat ik het. U kan nog een concrete vraag. De minister gaf aan dat hij in gesprek gaat met collega´s op andere departementen over studenten die vanuit het mbo stage kunnen lopen wordt ministerie fijn dat het al bij de minister kan ik wel even concreet weten wanneer we terugkoppeling kunnen krijgen van die gesprekken, zodat we kunnen kijken of er dagen voorop moeten maken of niet. Dankuwel.

[1:20:15] Dankuwel

[1:20:16] dan het behoort aan de heer beertema.

[1:20:19] Voorzitter, ook mijn dank aan de aan de minister en zijn staf voor de beantwoording van de vragen. Ik vind het wel jammer dat die dat die elegante oplossing van het mkb zo makkelijk terzijde wordt geschoven. Want ik vond het een elegante oplossing.

[1:20:34] Ik heb nog een vraag over. Er is te voorspellen hoeveel bedrijven gaan afhaken. Nu dat plan van mkb wordt overruled. Hoeveel bedrijven gaan of afhaken als minister toch die stage dwang stage matching is toch stage dwang gaat doorzetten. Ik maak me een beetje zorgen over. Ik kan me voorstellen dat als dat niet bekend is dat er nog een onderzoek naar gedaan wordt.

[1:21:00] Want wat ik me ieder geval kan voorstellen is dat bedrijven niet ineens zich massaal zullen gaan aanmelden. Nu dit systeem het meldpunt zo bij waren altijd voorstander van meldpunt. Maar nu andere partijen ook nu dat in het leven wordt geroepen. Dusdanig graag nog even een antwoord op.

[1:21:23] Dankuwel, mevrouw van der graaf.

[1:21:26] Voorzitter, dankuwel en ik dank de minister ook heel hartelijk en de medewerkers van het ministerie voor alle antwoorden die geeft zijn en ik ben heel erg blij dat de minister in het hart lijkt uit te dragen en dat is zo komt het ook over de gesprekken die ik met hem heb gevoerd heb ik de indruk dat hij dat ook echt zo voert ervaart dat mbo studenten echt de waardering verdienen die ze nodig hebben en dat het belangrijk is dat het in deze zaal klinkt maar dat dat ook echt iets breeders is van de samenleving en dat hij zich er sterk voor wil maken. Ik vraag hem daarbij nog wel te reageren op ons voorstel om ook iedereen mbo studenten een luisterend oor te geven. Dus dat in de ondersteuning structuur op de scholen echt ruimte is voor gesprekken zingevingsvragen vanwege de vragen waar studenten mee kunnen rondlopen. Dat vinden wij belangrijk en ook de schoolcultuur moet een veilige plek zijn dat het normaal is om je zorgen te spreken. Ik ben blij met de toezegging van de minister over het hybride docentschap en hoe je bedrijven daarbij nog met regelingen eventueel kunt stimuleren om hier aan bij te dragen. We zien dat dat goed werkt in de in de in de onderzoeks hoek om het maar zo te zeggen maar dat we het in de technische hulp goed kunnen gebruiken en ik hoop dat de minister dan ook het instrument van een baby die al expliciet zou willen meenemen. Dat zou ik heel graag in de toezegging verpakt krijgen en dan vraag ik de minister nog inhoudelijk in te gaan op ons voorstel over het profileringsfonds dat er nu niet is voor mbo studenten dat zij een financiële vergoeding kunnen krijgen op het moment dat ze bestuurders activiteiten doen zien dat wel in het hbo en wo. Dat zouden wij graag zien. En daar heb ik vragen over gesteld in de eerste termijn waar ik nog geen reactie op heb gekregen.

[1:23:19] Dankuwel.

[1:23:21] Even ter aanvulling voordat hij aanwezig was bij de quiz show kon zijn,

[1:23:27] heeft de minister op die vraag gewoon antwoord.

[1:23:30] We geven maar mijn excuses.

[1:23:32] Dan ga ik dat gewoon terugluisteren. Dan kunt u dat laten zitten omwille van de tijd? Ik had iets anders.

[1:23:38] Nee, prima in mijn auto ligt niet aan u helemaal goed?

[1:23:43] Moet ik u kom hier.

[1:23:44] Die niet eerder zijn en we weten hoeveel portefeuilles te behartigen heeft. Dus je bent verontschuldigd. Dan zou ik de heer je cindy even willen vragen om het voorzitterschap over te nemen, zodat ik nog kort kan reageerde namens de cda fractie.

[1:23:58] Dankuwel. Dan geef ik het woord aan de van der molen van het cda.

[1:24:01] Dankjewel. Voorzitter, het ziet er altijd zo gek uit. Het is het is net als met die met die bel. Maar goed we doen het. We doen het zo.

[1:24:08] Verder met uw bijdrage. Wilt u afronden? Ja precies. Vraag.

[1:24:15] Iets met een vraagteken aan het eind van de zin. Ik wil me aansluiten bij. Ik wil de minister danken voor de antwoordde. Ik heb veel vragen gesteld. Ik heb op al die vragen een antwoord gekregen en ik verklap niet wat ik daar bij twee minuten debat over zal doen. Ik wil me wel aansluiten bij de collega´s die al hebben gezegd dat

[1:24:31] we niet dat dat niet alleen de minister zien die heel actief probeert het mbo en de rechter tussen studenten gelijk te trekken. Maar ik namens het cda fractie ook voorstellen voor gedaan

[1:24:42] maar maar dat het ook qua qua houding heel anders is dan we in het verleden wel eens hebben gezien,

[1:24:48] maar ik merk ook dat de nieuwe met een soort voortzetting van een commissiedebat zit op een andere dag omdat de tijd tekort kwamen dat het denk ik ook nog veel breder gewaardeerd wordt in de kamer dat het nodig is. En inderdaad, zoals we gezegd, niet alleen in tijden dat iedereen roept doe ons een handvol meer embryo s want komen ze tekort. Maar dit is iets waar heel veel van ons denk ik op hebben zitten te wachten als als ik voor mezelf spreek dat het mbo een stuk centraal staat en ik ben blij dat er ook geld bij zit, zodat we kunnen kunnen investeren.

[1:25:18] Willen we nog even aansluiten bij opmerkingen die collega´s hebben gemaakt die ik zelf niet in mijn inbreng had. Maar wellicht voor je als signaal wel goed dat daar ook nog namens het cda een streep onder zet.

[1:25:28] Dat zijn de schoolkosten die genoemd werden. Daar wordt al wat gedaan. Ik ik hoorde colega hagen van d zesenzestig daar ook iets over zeggen. Ik heb zelf een hele zomer lang telefoontjes aangenomen. Want bij die embryo werd de telefoon wel opgenomen van van studenten en ouders die op het laatste moment moesten overwegen om een mbo opleiding te beginnen en negen van de tien gesprekken gingen over schoolkosten en dat zijn gewoon gezinnen met een kleine portemonnee die gewoon tegen opkijken om zo n grote investering te doen terwijl ze weten dat het goed is voor hun zoon of dochter. Dus mochten we daar nog een slag en kunnen maken. De komende tijd dan beveel ik dat van harte aan en ook de opmerking van mevrouw moet lied over de stagevergoeding. Ik ken een heel concreet voorbeeld. Op schiphol wordt er over de arbeidsvoorwaarden uitgebreid gesproken. Daar is heel veel te doen en daar heeft het cnv en cnv jongeren uitgenodigd om een tafel gesprek over de stage vergoeding te voeren, omdat ook die groep niet vergeten mag worden als het gaat om de voorwaarden en ook zij hebben gewoon stages nodig. Mensen die kennismaken met schiphol. Dus ik zou de minister willen vragen of hij samen met zijn collega van sociale zaken wil kijken hoe die ook via die kant

[1:26:36] daaraan kan bijdragen dat dit een goed en serieus onderwerp is om bij cao gesprekken mee te nemen. Daar willen ondernemers zich echt op vastleggen want ze hebben dit jonge talent nodig maar een zetje vanuit het kabinet kan misschien helpen. Tot zover. Voorzitter,

[1:26:50] Dankuwel. Meneer.

[1:26:52] Dan geef ik je het voorzitterschap over aan u.

[1:26:54] Dankuwel.

[1:26:55] Dan geef ik het woord aan de minister voor de verdere beantwoord. Een korte schorsing kan.

[1:27:00] Heeft je nodig? Nou niet meer dan vijf minuten? Dan schorsen.

[1:27:03] Vijf minuten tot drie minuten over half twaalf. Vijf minuten over half twaalf.

[1:35:56] Ik hervat de vergadering. Terwijl de collega´s nog een beetje binnen komen druppelen.

[1:36:06] We zijn nog een aantal vragen gesteld in de tweede termijn of opmerkingen gemaakt. Ik geef graag het woord aan de minister.

[1:36:11] De antwoorden,

[1:36:12] Dank u. Voorzitter, allereerst in reactie op de opmerking van de alliantie. Maar eigenlijk van u allemaal

[1:36:21] over hoe je gezamenlijk aan het werk zijn

[1:36:25] om dat beeld dat hiërarchie speelt in het onderwijs te kantelen.

[1:36:30] Dank voor uw complimenten, maar ook de complimenten van mij aan u mijn allereerste bij vuurdoop in de kamer was het debat wat we hadden over de rechtspositie van mbo studenten. Dat was al direct weer zo n moment van waarom is dat eigenlijk zo anders geregeld

[1:36:47] en ik vond dat mijn eerste ervaring was dat er echt in de volle breedte van de kamer en ik weet dat velen van u daar echt op een persoonlijke manier ervaring met mbo heeft hij u allemaal ook het mbo hoog heeft en dat we daar gewoon gezamenlijk in konden optrekken dat u ook als kamer

[1:37:07] toch als volksvertegenwoordiging laten doorklinken dat het eigenlijk een keer klaar moet zijn

[1:37:15] met die eigenlijk de achterstelling van het beroepsonderwijs in de breedte het mbo en met name ik vond het zelf ook een heel hartverwarmend signaal. Dus ik denk dat we

[1:37:24] we kunnen elkaar complimenten geven, maar we kunnen ook met elkaar op zoek gaan. Wat zijn nou de concrete acties die we konden ondernemen om te zorgen waar die ongelijkheden zitten wat we er tegen kunnen doen. Bedenkt op een aantal punten nu een begin kunnen maken en blijft graag met u in gesprek daarover

[1:37:41] heel heel dan. Dank voor uw aanmoediging om

[1:37:46] een scherpe deadline te zetten rondom de schoolmiddelen. Nogmaals, ik denk dat de scholen echt van goede goede zin zijn. Maar die stok die moet gewoon achterdeur en vanaf één maart. Als het dan niet in orde is. Dan denk ik dan kunnen elkaar goed vinden dat we stevige moeten ingrepen. De mevrouw van der plas is niet meer. Maar ik denk haar aandacht van hoe geven met elkaar. Als we die kanteling willen aanbrengen, dan moeten we dat over de volle lengte, ook van het onderwijs toen ook veel eerder. Ik weet zeker dat u ook mijn collega. Wie is maar een gewillig oor vindt rondom deze discussie.

[1:38:26] Het is ook mijn persoonlijke ervaring trouwens dat ik heb veel ook op basisscholen zeg maar zijn techniek onderwijs gegeven als welwillende ouder.

[1:38:34] En wat me altijd opviel dat een heel andere groep kinderen ineens daar zeer goed in blijken te zijn. Enthousiasme zijn. Dat zijn soms niet degene die altijd de hoogste punten halen voor een rekentoets

[1:38:47] en dat soort momenten belangrijk dat we aandacht geven aan de techniek aan de praktijk. Maar ik denk ook dat het belangrijk is dat

[1:38:56] kinderen snel leren dat ze eigenschappen hebben die gewaardeerd worden en dat ze zich ook trots voelen wat ze kunnen maar dat is een veel groter gesprek te moeten voeren. Maar misschien kunnen we daar ook bij andere gelegenheden terugkomen. Dan ga ik naar geval hagen die eikel twee concrete punten had allereerst die

[1:39:19] verzorgen over de ondersteuningsbehoefte van studenten zelf voor verantwoordelijk zijn,

[1:39:26] kunnen we dat aandacht geven. De toekomstverkenning absoluut

[1:39:31] nogmaals, die ondersteuningsbehoefte kan toch geen reden zijn voor afwijzing of geen studiesucces.

[1:39:36] Ik neem het mee in het beleid voor passend onderwijs en er is een monitor passend onderwijs die uitgevoerd wordt voor cavia en die komt al voor de zomer. Dus ik kan al eerder dan in de gaat zeker ook nemen in de toekomst

[1:39:49] verkenning. Maar ik denk dat voor de zomer ik u al meer over kan rapporteren.

[1:39:55] Uw vraag over de leermiddelen. Wat wat zou precies kosten in alle mogelijke varianten door meerdere van u aangegeven. Ik kan zeker een brief toezeggen voor de begrotingsbehandeling, waarbij u misschien ook een soort menu krijgt en ziet wat wat de kosten zijn die daarmee zijn gemoeid.

[1:40:14] We kunnen ook vragen van is dat alleen basisvaardigheden moeten breder moeten we daarbinnen nog keuzes maken. Maar er zijn meerdere varianten kunnen we gaan we met heel veel plezier voor u.

[1:40:29] Nou ja eigenlijk dat forum in kaart brengen.

[1:40:32] Ga naar de heer der hoop

[1:40:34] die vroeg bedrukt nog een keer belang van de docenten in het carriereperspectief. Wat zijn de doelen die daar willen halen. Wat voor eisen stellen

[1:40:45] hoe we dat gaan doen is natuurlijk zorgen dat we die die komen binnen die die afspraken die we gaan doen. De kwaliteit afspraken met de scholen. Waar gaan we daar wel proberen norm te stellen. Dan gaan we eigenlijk ook per school afspreken wat die indicatoren zijn

[1:40:59] en hoe daarop gaan sturen, zodat we uiteindelijk ook het resultaat biedt. Dat gaat ook met de discussie die u misschien dat we morgen ook nog gaan voeren over van wat met ons beleid. Hoe meten we succes. Wat voor indicatoren kiezen we daar dus dat gaan we dan op deze manier inbedden in de kwaliteitsafspraken.

[1:41:22] Dank ook aan de eer van baarle. Hij is er niet meer. Maar absoluut. Hij heeft natuurlijk ook op vele plekken. Nou het punt van discriminatie. En hoe het in de praktijk voorkomt.

[1:41:36] Ik deed geen toeval is dat het oogst volop in de media terugzien van dat zijn schrijnende gevallen en ik kijk uit naar de moties dan de heer

[1:41:45] quint

[1:41:48] eerste punt van

[1:41:51] hoe kunnen we uw punt van de startkwalificatie lesgeld materiaal kunnen meenemen. U vroeg kunnen meenemen die toekomstverkenning. Absoluut. Maar ik denk ook dat we even dit ook mee moeten nemen in de brief die u voor de begrotingsbehandeling gaan toezeggen. Dat kan ook onderdeel zijn van het valt sommige items van het menu op deze deze wijze. U vroeg nog een keer

[1:42:15] na de marktwerking nam de marktfalen. Eigenlijk zou ik zeggen. De rol van de uitgevers bij de schoolkosten.

[1:42:25] Nou we hebben afspraken gemaakt met de mbo raad dat ze zich gaan inspannen om de positie van die uitgevers en distributeurs te doorbreken.

[1:42:33] Daar zijn me met hem in nauw contact. Ik ga nog een keer vragen naar een laatste inzicht blijkt ook soms dat de rol van de docenten daar soms wat moeilijk is die soms

[1:42:45] zowel naar een boek vragen en tegelijkertijd ook een eigen materiaal hebben. Nogmaals, ik wil ook nog een keer bij deze gelegenheid

[1:42:54] job felicie naar danken eigenlijk want die hebben gewoon heel veel vanuit de studentenorganisatie veel inzichten met ons gedeeld. Maar het heeft onze aandacht en dan nu de rentes.

[1:43:07] Ja, nogmaals die die ongelijkheid die zat in het systeem die die blijft dus wel. Ik zie op dit moment geen mogelijkheden om daar verandering in te brengen

[1:43:20] dan mevrouw bush delict. U vroeg stage discriminatie.

[1:43:29] Dank u voor uw steun daarin. En

[1:43:33] ik denk dat het algemeen is discriminatie m n probleem. Hier wordt het wel heel concreet. En ik ben inderdaad fijn ik mezelf koosjer hebben niet dieper geen spoor

[1:43:47] gaan springen. Wat we gaan doen is. We gaan proberen wel een concrete stap vooruit te zetten en dat is een stap die

[1:43:54] dat is niet iets gradueel. Niet dat we langzaam opdraaien. Het is een ander instrument nogmaals verzetten het heel voorzichtig bedankt voor uw steun daarin en ook nog eens een keer benadrukt dat dit gewoon heel veel studenten gewoon dagelijks overkomt en nogmaals een kwart van de studenten laten sommige onderzoekers zien rapporteert het en we hebben je gezegd dat gaat heel breed alle mogelijke manieren waarop studenten worden gediscrimineerd

[1:44:19] en de bug.

[1:44:23] Even kijken. Ja. Ik denk dat we ook nog even terug moet komen op een vraag die ik u toegezegd op een tweede termijn te beantwoorden slaapt onderzoek naar stage discriminatie met jongen met een functiebeperking. Dat onderzoek wordt op dit moment door kpn nijmegen uitgevoerd en vochten de resultaten voor de zomer van tweeduizend, drieëntwintig.

[1:44:44] U vroeg ook van kunt u in gesprek gaan met mijn collega´s in het kabinet en de andere ministeries. Ja, dat ga ik doen. Ik denk dat ik moet beginnen met mijn collega van bzk en ik ga begin volgend jaar informeren over hoe die gesprekken lopen over de mogelijkheid van mbo studenten om stage te lopen in de rijks overheid niet alleen bij ocw

[1:45:07] dan vroeg de heer beertema van hoeveel bedrijven gaan nu afhaken als we deze stage dwang gaan doorzetten.

[1:45:15] Ik verwacht eigenlijk helemaal niet, want juist in deze tijd van krapte en deze voorzichtig manier waarom het inzetten.

[1:45:23] Ik vind dat jongeren een eerlijke kans moet geven. Maar goed we gaan natuurlijk nog de gesprekken rondom stage pakte afsluiten

[1:45:29] en we gaan ook eens kijken welke precies welke varianten van stage matching gaan gaan introduceren. Maar nogmaals, het is een stap een stap voorwaarts,

[1:45:41] maar ook aan de heer beersma. Dank voor uw warme belangstelling voor het mbo. Die weet u ook bij u uit het hart komt

[1:45:50] dan tenslotte.

[1:45:51] De mooiste jaren van mijn leven.

[1:45:53] Absoluut ja nee maar

[1:46:00] nou ik ik moet zeggen ik spreek veel docenten in het mbo. Even tussendoor de soort passie waarmee ze daar in het mbo echt het verschil maken voor studenten die naar raakt me iedere keer weer

[1:46:17] dan mevrouw van der graaf vraag over

[1:46:22] kunnen studenten ook terecht met een ondersteuningsbehoefte het luisterend oor. Dus de zingevingsvragen.

[1:46:28] Absoluut belangrijk. Ik denk dat de studieloopbaanbegeleiders daar een belangrijke rol in hebben. Ze zijn bij mbo instelling. Het eerste ook het laagdrempelig aanspreekpunt

[1:46:38] en we gaan ook toch nogmaals, honderd vijfenzeventig miljoen extra investeren vooral die niveau twee om die daar meer ruimte voor te bieden. Dus ik denk hoopgevend is ook echt mijn boodschap aan de instellingen. Jongens ik heb jullie de middelen gegeven gaat doen, zorgt ervoor dat die begeleiding is. En inderdaad dat dat luisterend oor en er is heel veel wat studenten te vertellen hebben.

[1:47:03] U vroeg of het voorstel van fiscale vrijstelling

[1:47:09] en met name ook theo expliciet meegenomen kan worden in onze toekomstverkenning.

[1:47:14] Nou dat dat zeg ik.

[1:47:17] Graag toe,

[1:47:19] Bij deze.

[1:47:22] Dan ga ik naar de laatste vragen die zijn door de heer van der moolen stelt. Voorzitter uzelf

[1:47:32] ook dank voor uw warme woorden.

[1:47:36] De schoolkosten komen en terug in meerdere varianten in een brief voor de begrotingsbehandeling.

[1:47:41] Je vroeg de stagevergoeding heel belangrijk. Iets zeer ongelijk.

[1:47:45] Daar zijn we voor gedeeltelijk afhankelijk van walter natuurlijk in de cao onderhandelingen worden gedaan.

[1:47:53] Ten eerste ga ik het stage pakte afspraken maken met alle partners over stagevergoeding. Daar zijn ook de jongeren vakbonden bij aanwezig.

[1:48:01] Mijn inzet is inderdaad om dit ook via de cao te regelen en die gesprekken met mijn collega bij sociale zaken, werkgelegenheid die lopen al die ga ik zeker nog een keer

[1:48:11] dit punt keer extra onder de aandacht brengen.

[1:48:14] Hij doet met elkaar ook natuurlijk vaststelde dat er bepaalde sectoren zijn waar geen c oast zijn. Ik sprak maandag twee studenten die tandarts assistent zijn en die gewoon een hele lage vergoeding kregen via hem pakken we dat nu weer aan. Dus maar dat betekent dat we dit gesprek moeten op heel veel plekken in de samenleving

[1:48:37] voeren. We hebben met elkaar vaak vastgesteld

[1:48:40] dat als embryo s vandaag stoppen met werken dan valt de hele samenleving stil zitten echt werkelijk op alle

[1:48:48] alle punten in de samenleving. Dat geld ook dus voor die stages en daarom is dat gesprekken over stage vergoeding

[1:48:53] ook een ingewikkeld gesprek met je voeren het eigenlijk met de hele samenleving, maar absoluut belangrijk om de jongeren vertegenwoordigers, jongen vakbonden daar ook in een goede positie te plaatsen en daarmee voorstellen ben ik aan het einde van mijn tweede termijn.

[1:49:06] Dank je. Ik zag nog beter die collega´s. Korte vraag. Laat die ook even kort houden. Dan zijn we binnen de tijd klaar. Mevrouw.

[1:49:14] Voorzitter, fijn dat fijne beantwoording de toezeggingen met betrekking tot in verwerken die toekomstverkenning. Maar waar het mij nog wel een stukje concreter mag is die ondersteuningsbehoefte hebben we juist in die in debat over de rechtsgeldig die gelijke positie voor mbo studenten vastgesteld en daar staat expliciet dat de student moet komen met die onder steunen behoefte dus volgens mij is het ook goed om in je toekomstverkenning te bekijken wat we aan wetmatigheden moeten nog moeten aanpassen als een soort sleepnet erachteraan.

[1:49:48] Ja absoluut. Dat doen we dat doen we denk ik in het kader van die analyse die we bij passend onderwijs doen want dan kon hij nog sneller op op terugkomen. Absoluut bekijken ook wat daar mogelijk nog verder geregeld moet worden.

[1:50:00] Dankuwel. Meneer quint.

[1:50:05] Ik schiet een beetje op scherp. Als ik het woord sleepwet horen.

[1:50:09] Oké dan dan ben ik er helemaal bij. Ik had nog een vraag over over de toezeggingen die de minister deed over die startkwalificatie van begrijp ik goed dat album meenemen een briefje nog voor de begroting komt. Er staan namelijk uitstekend zijn het schild.

[1:50:21] Een motie vanmiddag de minister.

[1:50:23] Als als variant in normale dingen. Nu kunnen bieden.

[1:50:28] En als laatste mevrouw van der graaf.

[1:50:31] Voorzitter, heer de christenunie is ongelooflijk blij dat we extra middelen voor die studieloopbaanbegeleiding uit te trekken en ik hoop echt dat dat gaat werken. Want als ik studieloopbaanbegeleiders spreekt dan ontmoet ik daar hele bevlogen. Mensen die de studenten graag ondersteunen vervolgens als ik met studentes spreken, hoor ik dat dat ook vaak de uren zijn niet sneller uitvallen. Dus hier gaat iets niet goed. Dus ik hoop dat dat deze inzet van de minister daaraan bijdraagt. Maar ik overweeg hier nog wel een motie op op dit punt om in de ondersteuning structuur voor de voor de scholen toch iets te kunnen betekenen.

[1:51:09] Dat was denk ik een aanvulling. Hartelijk dank,

[1:51:13] met de instemming rond ik de vergadering af. Er zijn een aantal toezeggingen gedaan van de vorige ronde heeft in een memo van de griffie al die toezeggingen om een rij gezien die zijn naam gesteld.

[1:51:24] Er liggen hier allemaal briefjes met allemaal aantekeningen die dus de griffier heeft het allemaal weer correct bijgehouden. Maar ik zou je willen voorstellen dat in het verslag op te nemen en gaat de inval toezeggingen opname in de registratie mee dus dat komt allemaal goed vrees niet.

[1:51:40] Ik dank de minister en zijn ondersteuning voor de beantwoording van de vragen. De collega´s ook voor de aanvullende vragen die vandaag zijn gesteld, is in twee minuten debat aangevraagd door collega s zien. Dus we zien elkaar vanmiddag weer beertema die tot aan het einde van deze vergadering is gebleven en dat waardeer ik en dat waardeer ik zeer en ik sluit de vergadering.