Voortgang gebiedsprocessen

[0:00:01] Hierbij open ik het rondetafelgesprek van de vaste commissie voor landbouw, natuur en voedselkwaliteit, met name een hartelijk welkom aan de genodigden van de kamer. Onze gasten. Ik hoop dat u zich hier thuis gaat voelen. Maar dat gaan we meemaken.

[0:00:18] Het gaat over de voortgang van de gebietst processen.

[0:00:21] De vaste kamercommissie voor hun wil kennis nemen van het verloop van de verschillende gebied processen die nu lopen

[0:00:29] in het kader van onder meer de wet stikstof reductie en natuur verbetering en daarom is dit in gang gezet. We hebben een drietal blokken. Eerste blok hebben we de eer kosters, mevrouw büller. Als ik het goed uitspreek en de heer jonkers

[0:00:44] uit de diverse gebiedsdelen van dit land

[0:00:47] oost en noord. Als ik het snel zie

[0:00:49] en ik geef u alledrie en zeg maar intro gelegenheid als voorzitter van de meiden. Drie minuten kunt u toelichten wat u kwijt wil aan de kamerleden. Daarna

[0:01:04] gaan we de kamerleden u een aantal vragen stellen denk ik. Mag ik als eerste het woord geven aan de kosten.

[0:01:13] Dankuwel. Allereerst dank voor de uitnodiging.

[0:01:16] Ik ben inderdaad henk koster is het afgelopen acht jaar was ik wethouder in de gemeente noordenveld en de kop van drenthe daarvoor heel lang bij de dienst landelijke gebied gewerkt sinds mei als zelfstandige actief en ik zie die datum als onafhankelijk voorzitter van het gebied proces in veenhuizen

[0:01:33] en daar is een prachtig voorbeeld van hoe processen van onderop kunnen starten. Want de groep boeren die daar zit die zegt ja, we kunnen nog heel lang wachten. Maar we kunnen hem ook zelf aan de slag en kijken wat kunnen we hier realiseren? Hoe kunnen we in de toekomst een boterham blijven dienen in toch de doelen realiseerde ook al zijn die nog niet helemaal scherp.

[0:01:53] En dus eigenlijk met de vraag wat is die mogelijk vooruitlopend op het initiatief in energie bij de boeren zelf en ik kan het best heel erg veel blijkt inmiddels

[0:02:07] toch een notitie hebben nog een paar noties vermeld en ik ben zo vrij. Voorzitter, om die te herhalen, gezien mijn ervaring bij de dienst langer gebied, maar ook het proces in veenhuizen en de laatste tijd die ik weer actief binnen in dit veld zeg maar

[0:02:24] heb ik een aantal moties die graag als aftrap wil delen. Allereerst is

[0:02:31] over de doelen worden. Veelbesproken is het erg belangrijk dat die doelgroep geformuleerd worden. Maar daarna is het erg belangrijk vindt dat de regio mag gebied zelf de invulling ga doen.

[0:02:43] Dus ga vooral geen maatregelen voorschrijven, maar stuurde

[0:02:48] monitoren en verantwoording achteraf.

[0:02:51] Het gaat natuurlijk om het proces waarin een heleboel dingen aan de orde komen, maar cruciaal en dat blijkt ook in het proces veenhuizen is de aanwezigheid van grond. Als je aan de grond hebt dan ontstaat er beweging. Daar staat de creativiteit en dan gebeurt er iets. Dus zorg ook zou zorgen voor voldoende geld en geen ingewikkelde regelingen om gewoon te verbergen. En waar we tegenaan lopen veenhuizen die op een landelijk puntje. Maar dan willen we nu met zijn allen voor de overgangsgebieden willen we daar nu wil je daar nog landbouw die daar niet leren. Iets met waardering. Wil je kwalitatief verplichting nam iets anders. En stel nu dat schijnt niet gaat, ga ik ook in veenhuizen gebeurde dat die man zegt ik heb nu een gemengd bedrijf. Ik wil een hoge staat erop akkerbouw en ik wil mijn stikstof die ze verkopen stikstof rechter inleveren. Wat doen we dan

[0:03:44] allemaal mag zijn, maar open eindjes. Maar daar hopen de komende maanden om nog in te vullen.

[0:03:51] Er is complexe materie. Weet u ook en daar hoort ook bij een realistische planning

[0:03:57] als het gaat om processen die zich hier altijd pak je integraal doe je samen kosten. Ook tijd

[0:04:05] wil je tenminste draagvlak embryo te doelen realiseren

[0:04:08] en dus moeten we met ze alle er voldoende handjes zijn en voldoende euros

[0:04:14] eigenlijk die geld die realistische planning ook voor nu en de provincie moeten handelen in juli iets oplevert. Niets van mijn programma. Maar als je daardoor wat draagvlak voor creëer een klap klap. Maar goed we gaan zien.

[0:04:27] En wat ik ook nog verder zal je niet verbazen als ik zeg dat ik vroeger bij de dienst gebied gewerkt heb. De legende een aantal instrumenten op de plank die je heel goed zou kunnen gebruiken en dan denk ik aan land richting dat ding aan de wet in het landelijk gebied de willig. Maar kijk maar eens terug in het verleden. Hoeveel grote transities met instrumenten zijn gerealiseerd. Dus ik zou zeggen laten we alle instrumenten oppakken.

[0:04:49] En wat ik ook vind maatwerk.

[0:04:52] Altijd lastig.

[0:04:53] Maar

[0:04:55] we staan al de discussie nu in mijn proces. Stel nu dat we van de bedoelen tachtig tot vijfentachtig patiënt kunnen reduceren wordt geen team moeten worden.

[0:05:06] Zijn jullie dan tevreden? Of zijn we niet tevreden over mijn mooie discussie die daar plaatsvindt en bijna tot s nachts voorzitter, vind ik ook belangrijk dat we de taal van de ingewanden van de boeren spreken,

[0:05:18] Ik kan een tijdje doorgaan. Dan ga ik niet doen. Ik ga afronden.

[0:05:23] Kort samengevat heldere kaders goede instrumenten voldoende handjes en euros zorgt voor grond legt de regie in het gebied en dat meen ik oprecht

[0:05:32] en neem de tijd vorige biedproces zelf. Maar misschien.

[0:05:36] We hebben meer last van dit alles voorzitter is michelle toverwoord verbinding met de verbinding zoeken met gebied

[0:05:44] met elkaar daar te kijken hoe kunnen we dit probleem te tackelen?

[0:05:48] Dankuwel dankuwel meneer kost. Dus ik geef het woord aan mevrouw buller.

[0:05:53] Dankuwel.

[0:05:54] Ik ben lenneke büller. Ik ben projectleider van veenweidegebieden otterbourne delen in friesland. Ik ben projectleider namens het gebied. Mijn evenknie projectleider van de provincie van otterbourne delen. Die zit hier in de zaal. Wij doen dat samen.

[0:06:12] Ons proces. Gebietst proces is eind tweeduizend zestien gestart op initiatief van burgers en boeren samen destijds op basis van provinciale wij de visie opgave destijds nog bodemdaling verminderen door peilverhoging.

[0:06:31] Wij als gebieds partijen hebben toen van meet af aan gezegd

[0:06:36] wij willen niet alleen dat als opgave nemen. Wij willen de focus verbreden. Wij willen een integraal plan maken

[0:06:43] wat gericht is op de vitaliteit van het gebied als geheel.

[0:06:47] Dus we nemen ook natuur, biodiversiteit, landschap, cultuurhistorie, et cetera energietransitie mee.

[0:06:57] Wij zien onszelf in holborn de delen als een voorbeeld van de integrale gebiedsgerichte aanpak, zoals in het en ping werd gezegd,

[0:07:05] en we zijn het helemaal uit eens met de uitgangspunten dat je opgave, vooral in samenhang met elkaar oppakt

[0:07:14] en voor ons belangrijk als burgers het gaat om het landelijk gebied, niet alleen om de transitie van de landbouw

[0:07:23] in mijn ogen. Wat maakt ons proces succesvol.

[0:07:27] Dat is hier ook al een beetje gezicht contacten kennis, ogen en oren in het veld die koppel je aan de overheden. Dus die komen bij elkaar en experts en dat doen we van meet af aan

[0:07:42] en ook een open kijk,

[0:07:46] ondernemend ambitieus en dat met ondersteuning vertrouwen en speelruimte van de provincie. Dat heeft ons vooruit gebracht.

[0:07:57] Knelpunten vrijwillige medewerking en dat is ons vertrekpunt. Dat verondersteld geld grond, vooral ook grond en instrumenten om de boel in beweging te brengen en te houden.

[0:08:13] Want je opereert in dynamisch speelveld. Zolang het aan die handelingsruimte ontbreekt kun je onvoldoende sturen en inspelen op kansen die zich voordoen bijvoorbeeld een bedrijf te koop zag.

[0:08:27] Dat werkt stagnerend en frustrerend niet alleen voor het team. Maar ik merk inmiddels ook voor de boeren jongens

[0:08:37] laten we verder gaan. Tweede knelpunt.

[0:08:41] Het rijk moet duidelijkheid verschaffen over de opgaven en garanderen dat deze niet op korte termijn wijzigen. Dat is essentieel voor vertrouwen en draagvlak vlak en ook essentieel voor het ontwerpproces, want we moeten een stip op de horizon zijn

[0:08:57] in mijn ogen succesfactor voor de landelijke aanpak in wezen hetzelfde als bij ons in het klein rijk regio, mensen uit de praktijk en experts samen de noodzakelijke voorwaarden ontwikkelen, niet van bovenaf niet dicht timmeren met regeltjes.

[0:09:14] Geef de regio handelingsruimte, vertrouwen en tijd een maatwerk

[0:09:21] kost tijd.

[0:09:23] Wat ontbreekt, is het brede verhaal van het nvog.

[0:09:28] Deze transitie moet en kan iets opleveren voor het landelijk gebied. Dat moeten insteek zijn dan krijg je je mensen mee.

[0:09:38] Jammer dat het nu alleen om stikstof en natuur gaat en dat dat de opening is geweest van het nvog.

[0:09:46] Tot slot systeemverandering.

[0:09:49] Daar staan we voor gaan er mensen tussen wal en schip vallen

[0:09:54] en daar moet een vangnet voor gecreëerd worden

[0:09:58] en die zekerheid zul je als rijk moeten geven.

[0:10:03] Dat was het gebiedscommissie hebben we in alderbourne delen

[0:10:07] de overheden provincie waterschap gemeenten, het team en de boeren van otterbourne delen wij nodigen u graag uit om een keer langs te komen.

[0:10:18] Dank je.

[0:10:19] Altijd goed. Om friesland af te reizen, zou ik zeggen tegen de collega´s. Maar god dat terzijde. Ik wil graag het woord geven aan de jongens.

[0:10:30] Voorzitter, dank voor de uitnodiging. Mijn naam is henk donkers en ik ben programmaleider van de natura twee duizend opgave in overijssel.

[0:10:40] Daar zit een zesentwintig natura twee duizend gebieden en er lopen op dit moment ongeveer zestien gebied processen nog met een budget van ongeveer acht, honderd miljoen.

[0:10:49] We zijn in tweeduizend dertien, veertien begonnen. We zijn nu ongeveer halverwege

[0:10:55] en we moeten nog een behoorlijk stuk doen liggen een paar hele grote opgave.

[0:10:59] Ik ben ondertussen dertig jaar werkzaam in gebied processen bij de land inlichtingsdienst.

[0:11:04] Ik heb veel ervaring opgedaan in richting en inwillig wat mijn collega net al zei volgens mij prima instrument om nog eens een keer af te stoffen en eens een keer te kijken of dat niet gaat werken

[0:11:14] en ondertussen acht jaar bij de provincie

[0:11:17] gebiedsgericht werken gebiedsgericht werken is geen wondermiddel.

[0:11:21] Het is een manier van werken waarbij je samen probeert tot een zo goed mogelijke oplossing te komen voor het liefst een zo duidelijk mogelijk opgave

[0:11:28] gebiedsgericht werken kost veel tijd, veel geld en veel energie,

[0:11:33] maar gebiedsgerichte gericht op gebiedsgericht werken is ook de enige manier om op lokaal niveau, keukentafel niveau opgave in samenhangt gerealiseerd te krijgen.

[0:11:43] Opgaven hebben nu één keer samenhangt

[0:11:46] en ze zijn nooit enkelvoudig.

[0:11:49] En wat is er dan nodig om dat gebiedsgericht werk en aan het werk te krijgen.

[0:11:53] Duidelijke kaders. Wat moet waanzin speelruimte. En wat doen we niet

[0:11:58] een riem. Ons geld schot, helder mandaat en middelen zodat maatwerk op lokaal niveau geleverd kan worden en je niet voor elke handeling een heel proces moet doorlopen.

[0:12:08] Een overheid die optreedt als één overheid

[0:12:11] die gebietst het gebied proces over de volle breedte ondersteunt en faciliteert.

[0:12:16] Elke discussie heeft impact op het gebied proces

[0:12:19] kunt vandaag weer in zwolle zien we hebben weer ongeruste boer op bezoek.

[0:12:25] Dus ja.

[0:12:27] Elke keer als er weer ergens iets gebeurt, dan wordt het gebied proces verstoord.

[0:12:32] Een ruime grondvoorraad is heel belangrijk. Zonder voldoende grond heeft het starten van een gebied proces geen zin. Grond moet beschikbaar zijn in het proces en daar ook ingezet kunnen worden

[0:12:43] en gaan gebied processen en altijd makkelijk als je dat samen doet helaas niet procedures kosten. Echt heel veel tijd en grond is altijd emotie opgave landen altijd bij grondeigenaren en gebruikers

[0:12:57] en dat moeten we ons altijd overal elke keer in die processor realiseren en daar aandacht voor hebben.

[0:13:03] En tenslotte, u bent natuurlijk van harte welkom. Ook in overijssel. Om de natura twee duizend gebieden eens een keer in het echt te bekijken.

[0:13:10] Dankuwel.

[0:13:12] Dan kan u dan gaan we over naar de collega´s zijn. Acht fracties. Acht collega´s als iedereen zijn levensbeschouwingen gaat gebruiken. Als intro. Dan hebben we een probleem kwaad ijsblok. Maar dat kan de voorzitter hamert gewoon om kwart over drie, elf man heeft hij een aantal antwoorden gekregen op te vragen denk ik.

[0:13:32] Ik wilde wordt als eerste geven aan de heer de groot en geeft duidelijk aan wie u de vraag stelt dan ga ik een rondje maken. Maar iedereen kunt u een blok reageerde eerder groot en spreekt namens d zesenzestig fractie.

[0:13:44] Voorzitters en dan kan in leiders,

[0:13:48] heldenverhaal en fijn om te horen dat het toch goed loopt, maar ook duidelijk dat u vragen heeft voor de overheid.

[0:13:58] Nu is het zo dat in het mbo niet alleen op stikstof wordt ingegaan, maar ook alvast wordt gast anticipeert op water en klimaat

[0:14:08] misschien vragen meer jonkers en u mag aanvullen zijn die bredere doelen in te bouwen in dit gebied.

[0:14:16] Die al lopen.

[0:14:19] En dank als de heer boswijk en spreekt namens het cda.

[0:14:23] Dank u, voorzitter en dank je. Renate alledrie sprekers voor voor jullie input erg boeiend. Ik zie ook wel een beetje een rode lijnen van onderaf. Geef ons vertrouwen. Wees niet te dogmatisch. Maar ik was wel even benieuwd wat jullie vragen eigenlijk allemaal geld grond instrumenten als er dan een instrument is van jullie. Dat hebben wij nou echt nodig als een soort misschien smeermiddel om die transitie op gang te brengen. Wat zou dat dan moeten zijn en die vragen ook stellen aan mevrouw.

[0:14:55] Dankuwel. Ik geef het woord aan mevrouw mohammed spreekt namens groenlinks.

[0:14:59] Fractie.

[0:15:00] Voorzitter, als ik later geen kamerlid meer ben dan wil ik graag het werk van deze drie mensen lijkt me heel erg interressant en boeiend.

[0:15:09] Mijn vraag gaat over over het gesprek dat je voert werd ook al gezegd het gaat over de taal die je spreekt, maar het gaat ook over gedeelde uitgangspunten. Wat ik merk bij de gesprekken die ik met broeders. Er zijn boeren die zich er komen gigantische opgaven op ons af en die willen dat ook naar hun hand zetten. Maar er zijn ook een heleboel zeggen er is geen stikstof probleem. Het water is schoon klimaat. Ach ja dat zien we wel en dat lijkt me zo ontzettend moeilijk om mee om te gaan. Ik vraag me af hoe gaan jullie daar mee om in dit gebied processen?

[0:15:44] We gaan even de deur achter ons dicht doen want er wordt verplaatst zo te horen. Ik geef het woord aan mevrouw vestigingen van namens de partij voor de dieren.

[0:15:51] Dankuwel de voorzitter dank aan de drie gasten die we vandaag in ons midden hebben. Ik had een vraag aan mevrouw buller.

[0:16:00] Allereerst wil ik graag duidelijk hebben over welke veehouders in uw gebied, met name hebben volgens mij zijn het met name melkveehouders. Maar misschien kan mijn moeder er nog wat over vertellen.

[0:16:08] In haar positie in pepers schrijft mevrouw dat de inzet van het voorkeursrecht sturing zou geven. Het gebied proces en ik wilde graag vragen wat de voordelen daarvan zijn ten aanzien van de huidige situatie.

[0:16:36] Dank. Het is partij voor de dieren zijn van excuses. Het woord is wanneer thuis en spreek namens de pvda.

[0:16:46] U gaat de partij van de arbeid.

[0:16:47] Dat klopt.

[0:16:49] Dank voor uw komst en dank voor uw toelichting. Ik heb een vraag aan de heer jonkers, maar een alledrie. Maar laat ik me stellen aan de opgaven die we hebben laten zien dat we niet zozeer minder boeren nodig hebben, maar wel dat er fundamenteel moet worden ingegrepen in bij sommige bedrijven en dat klinkt toch een beetje alsof er gesprekken worden gevoerd over het kerstdiner met de kalkoen aan tafel wat we nog best wel ingewikkeld lijkt. Dus hoe kunt u schetsen wat nou de succesfactoren zijn om een gesprek te kunnen voeren met die boeren dat ze gewoon kunnen blijven. Maar dat wel hun bedrijfsvoering fundamenteel anders moet worden. Wat zijn dan de kritieke succesfactoren zomaar doen.

[0:17:29] Van kampen spreekt namens de vvd.

[0:17:31] Voorzitter, ook namens mij veel dank voor uw aanwezigheid en de presentatie. Ik heb een vraag aan de kosters. Want kunt u wat zeggen over hoe de waardering financiële waardering van grond een rol kan spelen in de in de gebiedsgerichte aanpak natuurlijk gangbare landbouwgrond heeft een bepaalde waarde voor hun voor een gangbare boer waar we naartoe willen is eigenlijk in bepaalde gebieden die harde knip tussen tussen agrarische hoog productieve landbouwgrond en enerzijds en anderzijds die hoog beschermde natuurgebieden anderzijds ziet knip wegnemen. Maar dat zal voor een boer natuurlijk financieel economisch wat betekenen hoe kan de grond waardering daarin een rol spelen in uw ervaring of wat is er voor nodig?

[0:18:16] Dank de heer grimm is spreekt namens de krediet.

[0:18:20] Dankuwel en dank aan alledrie. Ik heb een vraag van een werkbezoek in overijssel. Dus dat kan ik dan misschien aan de jonge stellen. Maar in principe vraag alledrie terug hoorde van je die gebietst proces liep al een tijdje had ik vanaf tweeduizend negentien is beetje begonnen en sommige provincies waren aldaar voor al flink bezig

[0:18:41] en met de komst van dit kabinet en de brieven schrijverij in april en juni zijn niet gebied processen eigenlijk steeds steeds meer onder druk komen te staan. Zijn mensen van tafel gelopen. Herkent u dat beeld? En hoe is er zijn mensen veel tafel krijg ineens weer schoon te krijgen.

[0:18:56] Bedank ons later spreken vanuit de kamer van deze ronde. Mevrouw van der plas spreekt namens mij.

[0:19:21] En versterking van de blijvende bedrijven en zo hoort het aan de voorkant vaak overgoten met een heel positief sausje. Maar die gronden zouden zijn uitgegeven aan taboes terrein, beherende organisaties zoals natuurmonumenten en staatsbosbeheer en kunt u aangeven of dit klopt en hoe veel bedrijven de dans en opgekocht en waar hij precies naartoe zijn gegaan.

[0:19:44] Kijk naar onze gasten of ze in staat zijn om antwoord te geven op de gestelde vragen wil ik als eerste kosten.

[0:19:50] Te geven.

[0:19:55] Dank u, voorzitter.

[0:19:56] Ik neem aan dat je bedoelt, stel ik nu de vraag van de heer van mijn beantwoorden.

[0:20:01] Dat bedoelt hij zeker de voorzitter, maar er werden ook wat bredere vragen stelde mag ook gelijk op reageren.

[0:20:08] Het gaat over die grond is een generatie. Heel veel discussie over natuurlijk als je als je grond verwerft. Wat betaal je dan dan kan ik heel makkelijk aan. Daar is de markt de marktwaarde die die betaal je de achterliggende vraag is natuurlijk krijg je daarvoor voor elkaar en dan krijg je gelijk de discussie als hij daar is ie bovenop doen wij gelijk discussies over staatssteun discussies in gelijke juridisch en ik heb daar in drenthe. Misschien zou kunnen kijken ernaar. Maar dan word ik een beetje een oude man. Zo bedoel ik het niet. Maar in het verleden nacht naast die aankoop gelden bepaalde regelingen waardoor je nergens texas kon doen om gewoon toch in de vingers te krijgen.

[0:20:45] Die waren gekoppeld aan land. Dat is de ik ook met oude instrumenten om even terug te kijken dat chip in bijvoorbeeld een afkoopt doet en dan nog iets extra s kunt doen zonder staatssteun de discussie terecht te komen. Dat zou een oplossing kunnen zijn.

[0:20:59] Kort aanvullende vragen.

[0:21:02] Mijn vraag ging vooral over de niet zozeer over grond verwerving, maar meer over het serveren van bepaalde grond. Dus als je als je zegt dat woord niet meer alleen maar plat engels rigas in een bepaald gebied, maar daar zal de zogenaamde landschap schond zoals dat in het coalitieakkoord wordt genoemd. Ja ik kan me voorstellen dat je als boer denkt allemaal mooi bedacht in den haag. Maar die grond die heeft een waarde heeft een bedrijfseconomische waarde. En hoe krijg je dat sluitend is dat een onderdeel in de in de gesprekken die u voert in die gebietst processen of niet.

[0:21:38] Die ja dat is zeker een onderwerp, want wij hebben ook ons proces nu

[0:21:45] een stroken van gereserveerde last aan grond en dan gaat inderdaad ik te zeggen. Maar mijn mishima vlot in mijn verhaal dat die discussie die gaat komen. Wat doe je dan in die gebieden. En zoals ik er nu tegenaan kijk, zou ik zeggen. Ja als hij daar verwachten dat boeren daardoor niets doen dan krijg je at een een afwaardering tot een bepaalde waarde en zeg dan tegen die boeren. Nou oké. Daar doen wij maar daar staat tegenover dat bedoel ik zou bijvoorbeeld een kwalitatief verplichting kunnen doen dat jij boer daar zoveel jaar een bepaald beheer een bepaald gewasteelt. Daar zal mij betreft een prima oplossing kunnen zijn.

[0:22:25] En als het gaat over voorzitter is gelijk domme gaan om een algemene vraag

[0:22:30] als het gaat over die doelen op een koppelingen lopende proces en dat was voor mij ook een vraag aan alle drie

[0:22:37] dat ding. Precies nu de discussie waar we ook in drenthe voor staan.

[0:22:42] Er zijn een aantal commissies die aan de slag zijn. Ik denk dat je per gebied bergen commissie moet kijken welke opgave kom erbij? Ik kan het met dezelfde commissie moet ander structuur moet je naar een andere leden hebben een andere aanpak hebben. Maar je kunt het beste dingen aan elkaar koppelen. Maar dan moet je per gebied.

[0:23:01] Ik verken. Dat is mijn werk.

[0:23:06] Dank gaan overnam aframmelen.

[0:23:10] Dankuwel. Nou even misschien aansluitend op die brede doelen zijn die in te passen in een lopend proces.

[0:23:18] In feite zijn wij de borns delen verbinden we deze doelen al aan elkaar zijn veenweiden. Dus we zijn met c o twee reductie ook bezig. Het watersysteem moet opnieuw worden ingericht. Dus we nemen meteen café mee doordat de

[0:23:44] reduceren we ook stikstof poh boy. Probeer het op die manier bij elkaar te brengen

[0:23:51] dan even naar de vraag instrumenten. Welk als eerste

[0:24:31] nadenken is minder leuk onteigening want dat is wat een van de boeren zelf ook heeft aangegeven. Dat is misschien voor onze boeren wel dit

[0:24:42] meest optimale hem hoe dan. Precies. Dat weten we niet maar dat

[0:24:47] speelt nu in ons hoofd.

[0:24:52] Mag ik dan doorgaan naar een volgende dan even wat voor veehouders in ons gebied. Dat zijn vijfentachtig procent melkveehouderij wat paarden wat schapen. Maar ze is voornamelijk melkveehouderijen zoals dat past bij veenweiden.

[0:25:12] Waarom inzetten van voorkeursrecht.

[0:25:17] Wat je ziet is dat geen weidegrond is goedkope grond.

[0:25:25] Wat er gebeurt is dat boeren die

[0:25:29] nou ver weg zitten

[0:25:31] die misplaatsing ruimte nodig hebben. Daar is dit aantrekkelijke grond voor.

[0:25:37] Dat betekent twee dingen dat je die grond als je die niet kunt verwerven.

[0:25:43] Die kun je niet inzetten voor je gebietst proces en het tweede is daar komen boeren die af en toe maaien en verder geen enkele binding met het gebied en de grond hebben

[0:25:55] en daar zijn de boeren zelf ook bang voor. Dat is wat je vaker gehoord van uitholling van het platteland dat het ontzilt raakt

[0:26:03] en het voorkeursrecht zou een manier kunnen zijn om iets meer de vinger in de pap te hebben. Waarom niet ingezet. Dat komt omdat we nog niet zover zijn,

[0:26:19] maar het staat wel op het lijstje omdat je dit soort ontwikkelingen ziet en die niet wilt

[0:26:25] vanuit het gebied als geheel

[0:26:29] dan de laatste vraag die direct aan mij gericht was gronden aangekocht en uitgegeven aan taboes. Dat is dat is niet waar.

[0:26:43] Wij hebben gronden aangekocht. Maar die hebben wij nog aan niemand uitgegeven

[0:26:49] omdat wij die grond reserveren voor straks een rouwproces en daar maak je nu nog geen beslissingen over de wordt in ga ook even vragen of flankerend beleid wordt in ons gebied in friesland flankerend beleid ontwikkelt. Waarom? Omdat pijlen opzet

[0:27:13] negatieve gevolgen heeft voor het inkomen en vermogen van boeren.

[0:27:19] Het flankerend beleid is ervoor om die negatieve gevolgen te compenseren en dat flankerend beleid is momenteel in ontwikkeling is concept nog en wij gaan dat eerdaags in een deel van ons gebied gaan we een praktijk simulatie doen om te kijken wat zijn de kinderziektes van het flankerend beleid. Maar het mooie ervan is dat er ook helemaal zicht krijgen op.

[0:27:44] Het gaat.

[0:27:45] Weer in keukentafelgesprekken

[0:27:48] hoeveel boeren gecompenseerd worden. Ze krijgen een plaatje van zo zou jouw toekomst eruit kunnen zien hoeveel je gecompenseerd worden in grond in geld of een combinatie.

[0:27:59] En dat helpt ons weer om te zien. Wat is de dynamiek in het gebied mogelijke dynamiek.

[0:28:06] In boswijk verduidelijking vragen.

[0:28:08] Ja. Even door over het flankerend beleid onschuld expliciet zou kunnen maken. Waar denkt u dan aan. Is het bijvoorbeeld agrarisch natuurbeheer bijvoorbeeld.

[0:28:16] Nee. Flankerend beleid is een systematiek. Dat zijn we nu aan het ontwikkelen om niet bij iedere ieder bedrijf afzonderlijk dubbel te moeten gaan taxeren. Et cetera. Wat gebeurt er. Maar dat je een systematiek ontwikkeld waardoor je helemaal in beeld brengt per perceel. Wat gaat het aan inkomen schelen en voor het bedrijf aan vermogens verlies en dat je dat kan compenseren. Dat dat is wat het flankerend beleid moet doen. Gewoon een negatieve

[0:28:52] gevolgen van de peilverhoging compenseren.

[0:28:56] Ik weet niet of ik het zo voldoende hebt beantwoord.

[0:28:59] Ik compenseren. Dus dat koop je dan bijvoorbeeld in één keer af.

[0:29:02] Het idee tot nu toe is dat het vermogen verlies gecompenseerd wordt en het inkomen verlies ook in één keer voor een periode van tien jaar, maar dit is concept fase. Dat wordt dit wordt momenteel ontwikkelt. En als hij daar in geinteresseerd bent.

[0:29:22] Kom naar friesland. Want ik kan het niet goed uitleggen als degene die daar mee bezig zijn.

[0:29:30] Dank dan gaan we over naar de jongens.

[0:29:34] De eerste vraag die ging over het combineren van nieuwe doelen met lopende processen. Ja dat kan.

[0:29:43] We kunnen stikstof doelen en water doelen meenemen in de natuur daar opgave alleen maar in de beperkte omgeving van die natura gebieden. Dus als je het breder gaat maken dan lukt dat niet meer want dan ga ik mijn opdracht echt veel groter maken dan wat hij op dit moment is

[0:30:01] toen we met de opgravingen begonnen. Toen was stikstof nog niet echt het item. Dus toen zij van jou valt buiten scoob en de laatste tijd. Neem het gewoon mee. En sophie als een bedrijf

[0:30:10] voor de natuur opgave iets moet en voor de stikstof opgave iets moet hier een totale oplossing voor verzinnen.

[0:30:16] Dus dat doen we.

[0:30:19] Dat was de vraag over doen dan de gesprekken bij mensen aan tafel met fundamentele gevolgen. Hoe doe je dat

[0:30:29] in de in de opgaven voor de natura in overijssel gebruiken heel veel rauw gronden roger londen helpt echt enorm goed om te compenseren, vooral als het om je grond inleveren voor vernatting of om bemesting minder te laten zijn. Dat kun je compenseren.

[0:30:48] We hebben in de natuur ook opgave ook het dwingend instrumentarium ingebouwd.

[0:30:54] Dus we kunnen mensen ook op basis van volledig schadeloosstelling compenseren.

[0:30:59] Dat scheelt altijd nog weer een aardig stukje bij je marktconform.

[0:31:03] Dat maakt net even wat meer mogelijk. Het lijkt heel ernstig, maar we hebben in zeven jaar tijd één keer een gedoogplicht opgelegd en onteigenen hebben we nog niet gedaan.

[0:31:13] Als je naar de toekomstige opgave gaat kijken dan komt er natuurlijk ook bij van jammu. Wat voor andere verdienmodellen kan die agrariër krijgen en ontwikkelen en welke euro hangen daar ook aan mee want we kunnen elkaar natuurlijk van alles over agrarisch natuurbeheer en ecosysteem, diensten en water verzinnen. Maar uiteindelijk gaat het over de uren die hij aan het einde overhoud.

[0:31:34] Dat is nogal wat te doen denk ik.

[0:31:37] Nou ja mensen die die van tafel lopen omdat processen niet niet lekker lopen. Ja dat klopt. Met name in de gebiedsgerichte aanpak hebben partijen even aan de noodrem getrokken.

[0:31:50] En wat wij doen is zoveel mogelijk in gesprek blijven. Dus als het niet voor mij in het openbaar gaat dan blijven die gesprekken voeren. We blijven de mensen uitnodigen.

[0:32:03] We blijven op uitleggen. En wat echt zou helpen is van ja als die opgave om echt eens een keer duidelijk wordt van wat houdt die in

[0:32:10] en wat is het perspectief. Dan denk ik dat we ze echt wel weer aan tafel krijgen

[0:32:16] en hoeveel gezinnen in natura opgave zitten ze gewoon aan tafel allemaal. Dus wat dat betreft is het niet overal meteen een probleem.

[0:32:26] En als je naar het huidige instrumentarium. Wat heb je nu nodig en wat zou jij graag willen? Dat is heel plat. Ik zou echt heel graag geld willen omdat er op dit moment bedrijven te koop staan in overijssel en die we nu laten lopen omdat we heen en weer lopen te steggelen over wie het eventueel zou moeten betalen

[0:32:43] en dat is echt echt super zonde want die ga je echt straks in de processor nodig hebben.

[0:32:49] Ze staan te koop.

[0:32:52] Anker, duidelijk, mevrouw.

[0:32:55] Ik wil nog even aanvullen.

[0:32:57] Daarop aanvullen

[0:32:59] in ons proces boeren dat ook tegen ons zeggen jongens. Er is een bedrijf of

[0:33:05] te koop.

[0:33:06] Ik zie dat dat is echt.

[0:33:10] Mevrouw met aanvullende vragen,

[0:33:13] Ik had nog een vraag gesteld niet specifiek aan een van de drie gasten. Maar aan alledrie hoe ze omgaan met met ontkenners.

[0:33:21] Kunt u wat duidelijker zijn ontkenners van.

[0:33:24] Je hebt uitgelegd. Mensen die boeren zeggen er is geen stikstof probleem. Het water is schoon en klimaat probleem bestaat ook niet.

[0:33:33] Iets iets opzetten ervan. Ja die die designer.

[0:33:39] Maar mijn ervaring is dat het gros ziet gewoon dat er een probleem is

[0:33:44] en als je daar met elkaar over doorgepraat dan is het is ook gewoon een probleem. En waar het grootste probleem zit bij de oplossing

[0:33:52] het niet zien van een oplossing maakt dat je probleem gaat ontkennen.

[0:34:02] Dat laat ik even door een stilte vallen dat het even binnenkomt bij ons allemaal. Ik kijk even rond. We hebben nog een kleine tien minuten voor een op hem gaan beginnen en begin met mevrouw van der plas dus korte vraag dan om wie dan kan gelijk gereageerd worden.

[0:34:19] Ja. Dankuwel. Inderdaad. Ik zal een hele korte vragen stellen want we hebben ook met voedselzekerheid te maken in de wereld. De wereldvoedselvoorraad is elf weken heeft de wereldvoedselorganisatie fao ooit alles berekend.

[0:34:36] Maar hoe kunnen we het belang van voedselproductie waarborg en deze gebietst processen.

[0:34:41] Wie stelt hier de vragen?

[0:34:44] Nou misschien dat alle drie de was erover kan zeggen of dat iemand zich geroepen voelt om deze vraag te beantwoorden. Dat laat ik even aan de drie over. En anders wil ik er best wel eentje uitkiezen hoor je dat liever heeft.

[0:34:59] Maakt het wel makkelijker.

[0:35:01] Zou ik die vraag in dit geval aan huurkosten,

[0:35:04] Kosters.

[0:35:06] Dankuwel.

[0:35:08] Ik denk dat dat.

[0:35:10] Hoi onderdeel is van het gebied processen op moment dat je zegt dit is de opgave waar we met elkaar verstaan in gaat in gesprek. En dan

[0:35:19] zei hij ook wat doen we hier en we doen weer niet. De combine. Heb je ook een analyse gemaakt. Welke bedrijven zouden verdwijnen met een goede dag zouden willen stappen en uiteindelijk komt te denken in het gebied uit dat je een deel die andere bedrijfsvoering doet die vertrekt en een deel die zijn gewoon toch zorg voor die voedselproductie. Volgens mij is dat die combinatie toch een heel gebied proces gewoon aan de orde.

[0:35:46] Dank gymles nog aanvullende vraag

[0:35:49] niet het geval.

[0:35:51] Voorzitter, dank dank voor de heldere antwoorden ook van meneer jongens op mijn vraag geeft de burger weer moet mijn vervolgvraag is wel want dat frustreert mij ook zeer

[0:36:03] gewoon boerderij te koop staan en die dus niet worden benut in zijn gebied proces, terwijl de stikstof ruimte en de grond. Een enorme belangrijke functie vervult. Dus ja. Elke kans die we n dag langer laten lopen is verloren tijd en ook verloren kans. Mijn vraag is

[0:36:21] wat ziet u zoal gebeuren naar wie gaan die ze kunnen natuurlijk langer te koop blijven staan. Maar welke partijen ziet u op de markt die wel die boerderij kopen en wat is er voor nodig, moeten we het gewoon zeggen van mag niet alles via de stikstof bank. Hoe hoe kijk je er tegenaan.

[0:36:39] Jongens.

[0:36:42] Er zijn veel verschillende partijen die die bedrijven gaan kopen. Dus ze blijven langer te koop staan. Tweede is dat er agrarische makelaars in in het speelveld te komen.

[0:36:56] Nou die die zien dat

[0:36:58] ook als een als een investering en op het moment dat de overheid het nu doet dan moeten ze straks nog een keer gaan komen. Dus ik denk dat zoiets ook al in zit.

[0:37:09] Collega boeren koop het ook maar over het algemeen nog met het idee van daar zit nog een vergunning op bestaat nog ruimte in de stal. Dus we zetten hem vol.

[0:37:20] Die zijn er ook en ik zie ondertussen natuurlijk ook collega.

[0:37:24] Maar overheden,

[0:37:26] Bedrijven opkopen.

[0:37:28] Dat kan niet niet makkelijker er niet beter van.

[0:37:32] Kunt u er expliciet in zijn? Welke? Welke collega overheden in?

[0:37:35] Waarschijnlijk heeft hij zelf ook de krant gelezen.

[0:37:39] Dus ja.

[0:37:42] Volg het debat in de provinciale staten van gelderland zou ik zeggen tegen regeling is en uw collega daar kampen.

[0:37:49] De heer jonkers

[0:37:51] de architectuur van de overijsselse gebiedsgerichte aanpak is een van de voorbeelden geweest bij het schrijven van het coalitieakkoord

[0:37:58] en in deze kamer vliegen de juridisch wapengekletter je wel eens om de oren met intrekken van vergunningen en onteigeningen en de een nog stoerder dan de ander.

[0:38:08] Maar u gaf net iets heel moois aan zijn eigenlijk ja, wij hebben een gebiedsgerichte aanpak die west voortvarend loopt. Geld is een is een aandachtspunt genoteerd.

[0:38:17] Maar kunt u wat meer vertellen over op welke wijze u dat zich wat minder leuke onteigenings instrumentarium of of anders hoe overijssel daarmee omgaat. Wat is daar de stok achter de deur om boeren ook gewoon een fatsoenlijke prijs te kunnen bieden.

[0:38:32] Jonkers,

[0:38:34] Dan moet even even zeggen. Dit gaat over de natura twee duizend opgave in overijssel is nog niet de hele brede opgave, maar in de natura twee duizend opgave hebben we het dwingend instrumentarium opgenomen.

[0:38:47] Dat betekent ook dat je als je dat wilt doen moet hebben vastgelegd in je provinciale verandering dat je dit instrument gaat gebruiken

[0:38:56] en dat je hem je plannen ook naar ruimtelijke plannen moet die moet laten vastleggen zodat je ook inderdaad zegt van joh. Dit instrumentarium. Mag ik hier inzetten omdat het een dwingend karakter heeft

[0:39:08] en dat we niet onteigenen en dat hebben we nog niet gedaan. Ja dat staat er dan even buiten matt maakt het wel mogelijk dat je die dat je die biedingen op deze manier doet en dat je uit staatssteun discussies blijft.

[0:39:22] Precies. Dat is mijn vraag. Want blijkbaar heeft uw proces zo ingeregeld dat het niet hoeft te leiden tot daadwerkelijk onteigening en dat is natuurlijk interessant omdat we hem zo vrijwillig mogelijke benadering willen. Hoe komt die daar hoe werkt dat.

[0:39:37] Uiteindelijk is het natuurlijk wel zo van als je er aan het eind echt niet uitkomt

[0:39:43] dan staan we er wel voor. Dat heeft ons bestuur ook gezegd van ja als het echt niet anders kan

[0:39:50] dan zullen we dat instrument gaan inzetten en we hebben een keer de gedoogplicht ingezet

[0:39:54] en ik vind het niet een heel fijn moment om dat te moeten doen.

[0:40:00] Maar het moet wel.

[0:40:04] Dank thijssen.

[0:40:07] Wat een goeie vragen van mijn collega van de vvd. Daarom kan ik een andere vraag stellen. Ik weet niet wat mevrouw miller was of meneer kosteloos over dat mp geef het nu ingestoken vanuit stikstof terwijl een van u zei het zou mooi zijn als het wordt ingestoken vanuit de waarde van het landelijk gebied dat daar ook een doelstelling voor zou zijn. Ik ben wel benieuwd wat voor doelstelling.

[0:40:27] Mevrouw brullen,

[0:40:29] Niet per se een doelstelling. Maar dan.

[0:40:34] Het is jammer dat het nvog gestart is met alleen

[0:40:39] natuur en stikstof en dan kom natuur tegenover landbouw te staan, terwijl het npo geen natuurlijk een brede doelstelling heeft.

[0:40:51] Wat ons betreft zou je het heet nationaal programma landelijk gebied zou je moeten zeggen. Het gaat om het landelijk gebied als zodanig ook

[0:41:03] dat is een oproep om de sonar te kijken. Je hebt gemerkt dat dat mensen

[0:41:11] zeggen als deze transitie gaat plaatsvinden. Dus uitholling van het landelijk gebied terwijl je

[0:41:17] ook met de inzet kan werken

[0:41:20] dat je zegt het kan het landelijk gebied ook iets opleveren. Alleen daar moet wel smeerolie voor zijn. Ik kan een klein voorbeeld geven. Dat is ook

[0:41:29] die allemaal schotjes tussen potten. Wij hebben nu straks de mogelijkheid om een wens van burgers te realiseren van een pad van het dorp naar het natura twee duizend gebied als de ruilverkaveling gaat plaatsvinden.

[0:41:47] Daar hebben we geen geld voor. We hebben wel geld om een karwei water aan te leggen en kruidrijke berm maar niet om dat te doen en dit zijn dit zijn dingen die doodzonde zijn, maar ook mensen worden enthousiast als ze zien dat het ook dit op kan leveren. Dat brengt energie en dat vind ik zo belangrijk. Dus het is nationaal programma landelijk gebied.

[0:42:17] Zeker helemaal eens. En ik denk dat de de kunst is vaak eigenlijk zeggen. Zeg mijn buurvrouw, aldus hem nou niet in het gebied zitten. Doe altijd geld uit de verschillende partijen bij elkaar en je pot in de commissie. Die gaat over dan heb je de meeste slagkracht en ik wil dit probleem oplossen,

[0:42:37] maar inmiddels is de zo vaak zo dat bij ieder potje hoort ook een aparte verantwoording. En dan het aan administratief erg lastig overbodig en daarmee verdwijnt een hele hoop slagkracht. Dus ik denk als je die dat bedoelt. Als we daartoe met elkaar.

[0:42:55] De beslissing. Dus.

[0:42:57] Is meer loslaten en minder erbovenop zitten maar monitoren en achteraf verantwoorden een hele slag kunnen maken. Helemaal eens. Met dit pleidooi.

[0:43:07] Vestiging.

[0:43:09] Omwille van de tijd. Een korte vraag over de voorkeursrecht voor de beantwoording waarin mevrouw moeder aangaf dat we zijn er nog niet helemaal klaar voor. En ik vroeg me af wat dat precies betekent.

[0:43:23] We zijn eigenlijk nog aan het ontdekken welke instrumenten we precies nodig hebben. Ik heb in processen beter proberen aan te geven. Een aantal en dit is er een van

[0:43:40] dit dit leer je vanuit het proces wat je ziet gebeuren dat je dit nodig zou hebben,

[0:43:47] maar we zijn nog niet zover. Samen met de provincie dat ze het in kunnen zetten.

[0:43:55] Maar ik ben niet een overheid een provinciaal iemand misschien is het makkelijker gedaan. Dat weet ik niet. Kan ik geen antwoord op geven.

[0:44:07] Kijk we hebben in overijssel wel eens over nagedacht of je een voorkeursrecht op dit soort gronde zou kunnen leggen en dan moet je dat gaan uitwerken en dat is eigenlijk de vraag die de van jou zullen we dat als overheden uitwerken en zorgen dat we dat werk kunt krijgen. Dan kunnen we het gebruiken. Nu draait iedereen om de brij heen.

[0:44:29] Maar voorzitter zou één ding mogen zeggen wat voordeel van het voorkeursrecht kan zijn als je ze uitgaat van ik wil het proces op me zo natuurlijk mogelijk manier laten verlopen. Er zijn ook gronden te koop, bijvoorbeeld in friesland om klei weijden die zeer aantrekkelijk zijn voor boeren op veenweiden je hen op die manier zou hij een proces ook kunnen besturen als de boeren zijn die hun bedrijven aan de provincie zouden willen verkopen dat.

[0:45:02] Zijn er nog dringende vragen. Gezien de tijd, maar vooral bromet.

[0:45:05] Voorzitter, korte dringende vragen wil stellen aan de heer kosters. Hij zei ja je moet wel een realistische planning hanteren en ik hoor vanuit de andere gebietst dat ze soms nu op de helft zijn zeven jaar, terwijl we haast hebben voor al die opgave. Het water moet schoon zijn in tweeduizend, zevenentwintig.

[0:45:25] Hoe verhoudt zich dat tot elkaar?

[0:45:30] De spanningen op en ik heb gezegd dat meen ik oprecht als je een goed gebit proces wilt doen waarvan je vanaf het begin het gebied wil meenemen. Het hele proces en met elkaar broeder oplossingen.

[0:45:42] Het is eigenlijk de enige methode om al die doelen te realiseren. Maar dat kost tijd en als je zegt ja van de andere kant is de druk op dat ding plezier. De spanning die er nu opzit we met elkaar moeten kijken hoe kan dat. Ene gebied zal waarschijnlijk sneller kunnen. Een andere, maar vergeet niet dat een goed gebit zijn proces kost maar één keer

[0:46:00] en jouw moeder de komende tijd zal gaan van het ene gebied mis je wel heel snel kunnen ander gebied langzaam. Maar dat is misschien precies wat nodig is.

[0:46:10] Mevrouw butler,

[0:46:12] Ik denk wel dat als je met elkaar. Nu staat in t begin van deze hele transitie. Als je met elkaar hebt uitgevonden. Dat zijn de voorwaarden. Dan gaat de trein lopen dan denk ik dat het in andere gebieden wel sneller zou kunnen. Maar het is wel het is wel mensen werken.

[0:46:35] Verandert, krijgt het laatste woord in yonkers.

[0:46:39] Ongeveer evenveel als voorbeeld daarvan op het moment dat je in een raad van state procedure terecht komt in een gebied proces twee jaar verder.

[0:46:49] Het kost tijd.

[0:46:52] Je kosters wilde toch nog overheen.

[0:46:55] Dankuwel voor.

[0:46:56] Ik wil even terugkomen op wat ik zei met verbindingen als het gaat over grond hebben die je borstbeen vroeg wat is ze nou echt nodig en ik denk niet dat je die vraag zou stellen en ik denk eens alledrie nodig hebt en ik denk dat mijn familie me duidelijk geworden dat fondsverwerving in grond hebben in de gebied processen van cruciaal is denk ik heel belangrijk is. En dan beginnen met verbinding. Als we elkaar als overheden al een beetje kwijtraken. Als ik wist dat ik laat me geloven. Dat klopt. Als dat echt waar. Is dat ding dan nog iets miss allen echt niet goed bij elkaar beconcurreren en zijn al bespeelde grondmarkt. Als dat echt zo is. Ik weet niet. Ik was er niet bij maar zitten krabben maar geloven dan is dat echt de dood in de pot. Als we als overheden elkaar beconcurreren dromen kwijt dankuwel voor ze.

[0:47:41] Dank dank aan onze gasten voor de komst naar den haag en de toelichting aan de kamerleden. We gaan even kort schorsen voor hem

[0:47:50] wisseling van de wacht en ik wil graag de eer van vollenhoven, mevrouw bolhuis en mevrouw de jong uitnodigen voor het volgende blok

[0:47:59] andy vandaan. Ik schors.

[0:49:33] Ik heropen het rondetafelgesprek. We zijn nu in de tweede blok aanbeland van de drie. Dit gaat dan over de regio zuid en west

[0:49:42] een hartelijk welkom aan onze gasten van de kamer op tot ze zich ook thuisvoelt

[0:49:47] eerste blok ging nog best wel redelijk vindt de voorzitter

[0:49:51] ook voor u drie minuten intro per persoon en ik wil aan de eer van blokhoofden als eerste het woord geven.

[0:50:00] Dankuwel. Voorzitter, geachte commissieleden, allereerst ook voor mij dank voor uw uitnodiging om

[0:50:07] en dit rondetafelgesprek over gebied proces te komen praten.

[0:50:10] Ik denk een mooie gelegenheid om onze praktijkervaringen met u te delen,

[0:50:14] omdat het hier gewoon over een forse opgave hebben. Transitie opgaven mag alle camera s uit het huis van thorbecke. De thorbecke zo n rol en een verantwoordelijkheid hebben.

[0:50:24] Mijn naam is jeroen van vlok over.

[0:50:26] Ik ben programmamanager en de mooie provincie limburg en al jaren betrokken bij allerlei opgaves in het landelijk gebied nu in de functie van programmamanager transitie landelijk gebied specifiek belast met het organiseren van de uitvoering.

[0:50:40] De ondertitel van ons limburgs programma is in limburg doen we het samen

[0:50:44] en er is wat mij betreft de succesfactor in gebied processen

[0:50:49] en onze prinses en peper hebben je limburgse kaas beschreven twee naast elkaar liggende natura twee duizend gebieden broer al het weg vlak langs de duitse grens

[0:50:58] en ik grote uitbreidings doelstelling voor een nationaal natuur netwerk

[0:51:02] in slechte staat verkeren en de natuur in water opgraven

[0:51:06] veel uitstoot van stikstof vanuit de landbouw, industrie en uit het buitenland

[0:51:11] en gebrek aan ruimte om economische ontwikkelingen verder te faciliteren, een mooie uitdaging voor een gebied proces.

[0:51:17] Er staan wat ons betreft voor nodig. Twee zaken zijn denk ik essentieel.

[0:51:22] Er is een duidelijke beschrijving van de opgave.

[0:51:25] Naast het team landelijke doelen van het nvog

[0:51:29] in limburg viel doen aan toegevoegd. Dat is perspectief voor de landbouw, behoud van het landschap,

[0:51:35] een houdbare vergunningverlening

[0:51:37] en de leefbaarheid, het sociale cohesie.

[0:51:40] Dat is wat ons betreft de brede de verbrede opgraven en transitie van het landelijk gebied

[0:51:46] en in de tweede plaats uiteraard draagvlak voor oplossingen vanuit partijen in het gebied.

[0:51:52] Dit zou moeten leiden tot een limburgse gebied programma in te dienen voor één juli tweeduizend, drieëntwintig, waarbij we aangeven op welke wijze stikstofproblematiek willen aanpakken en beschrijven wat we daarvoor van het rijk nodig hebben.

[0:52:04] Een sportieve planning. Dames en heren,

[0:52:07] wat hebben we dan nodig? Na het wegdoen? Vorige sprekers ook aangegeven tijd.

[0:52:12] We zullen moeten accepteren dat de opgaven schrok niet allemaal beroemd zijn en dat realiseren ervan

[0:52:17] in de gebieden processen tijd kost

[0:52:21] aan de minister hebben afgelopen maandag tijdens een werkbezoek aan hetzelfde gebied nog eens benadrukt haast te maken met het benoemen van de doelen om al die tijd te besparen.

[0:52:30] De tweede plaats zullen we betrouwbaarheid als overheid erg van belang een level playing field.

[0:52:35] Alle sectoren evenredig aanpakken en consistentie in de uitvoering. Als het bijvoorbeeld over een vrijwillige opkoopregeling gaat.

[0:52:41] Ook in bedkader hebben de minister maandag aangesproken om ons te helpen

[0:52:45] de regeling zo toegankelijk mogelijk te maken dat zoveel mogelijk en als meedoen

[0:52:50] en dan ruimte staat en zowel stikstof als grondposities, want grond hoorde het al eerder is essentieel voor het gebied proces

[0:52:59] derde punt instrumenten soms in de vorm van een generieke maatregelen. Een andere keer versnellings regeling van natuurherstel, maar ook de veelbesproken perspectief nodig voor de landbouw rekenen mee tot het benodigde instrumenten koffer onder mijn gebied proces succesvol in te gaan.

[0:53:14] In limburg zijn we samen aan de slag. Samen met de zogenaamde plattelands coalitie, waarin het waterschap terreinbeheerders, de natuur en milieufederatie en de l b.

[0:53:24] Samen met gemeentes werken aan een chemisch processen

[0:53:28] in een proces waarbij topdown doelen en bottom up oplossingen bij elkaar moeten komen,

[0:53:35] met als doel op één juli volgend jaar concrete propositie namens reëel gereed te hebben. Tot zover mijn bijdrage.

[0:53:42] Dankuwel overnam. Mevrouw bal huizen.

[0:53:47] Dankuwel. Voorzitter en dank u voor de gelegenheid hier bij u te mogen spreken vandaag. Mijn naam is simone bal huizen. Ik ben programmamanager stikstof. De laatste drie betrokken geweest bij het stikstof dossier in de provincie gelderland en ik heb ook mijn collega grens hendrikse meegenomen coördinator van het stuk grond in de provincie.

[0:54:04] De tribune,

[0:54:05] De gebietst processen in de provincie gelderland kennen meerdere vormen en doelen op de korte termijn zijn mijn gefocust op de stikstof reductie. Want daar hebben we gewoon met elkaar een hele forse opgave om dingen rondom wonen en werken in nederland weer vlot te trekken op de middellange termijn hebben we naast ruimte voor de landbouw ook ruimte nodig voor honderd duizend woningen in gelderland. Een nieuwe vorm van energievoorziening om een paar dingen te noemen en op de langere termijn denken wij met onze partners in de gebieden na over hoe gaan wij samen slimmer en schoner. Onze economische en maatschappelijke activiteiten doen en daarmee doel ik op c o twee reductie en emissiereductie. Want zoals voorzitter zoon zo straks ook al werd opgemerkt, hebben we rondom water, klimaat en stikstof wat ze doen met elkaar provincie scan het gebied heel goed staat het dichtste bij de gemeenten in de regio s in de gebieden en ook bij de steenhouwers en in die gebieden. De gebietst processen zijn voor ons als provincie gelderland en heel belangrijk sturing middel om te kijken in naar de vraag niet alles kan overal, maar vooral wat kan dan waar wel

[0:55:15] dan. Even kijken naar de praktijk in het gelderse die leert ons een paar punten onder anderen en dat is dat samenwerken werkt. Wij werken in de provincie gelderland, samen met zeventig partners uit de industrie, de bouw, de mobiliteit, de landbouw terreinbeheerder, organisaties waterschappen gemeenten eerder vanuit zijn eigen rol

[0:55:37] in gelderland hebben wij zelf ook een forse investering gedaan om tot stikstof reductie en c o twee reductie te komen. Zestig miljoen is vrijgemaakt. Onze staten. Dat laat zien dat er politiek bestuurlijk in gelderland breed draagvlak is om werk te maken van de natuur, maar vooral ook van een hernieuwde balans tussen economie en ecologie in onze provincie.

[0:55:56] Het derde punt wat de praktijk ons leert is dat er veel animo is voor vrijwilligheid. De onteigenings discussie die leeft bij ons in de provincie eigenlijk niet of nauwelijks is ook niet nodig. En wat ons betreft zet dat draagvlak in de gebietst proces onnodig onder druk.

[0:56:13] Tot slot, voorzitter, en wat hebben we nou van de kamer en het kabinet nodig de komende tijd en dat is eigenlijk samengevat praktische regels en ruimte

[0:56:24] om de goede dingen te doen

[0:56:26] en ik geef u een paar voorbeelden.

[0:56:28] In april hebben wij op verzoek van de minister van nature stikstof een bod gedaan voor versnellings maatregelen en we zijn heel blij dat een deel daarvan is toegezegd we zijn nu wel een halfjaar later en het geld staat nog niet op de rekening. We hebben er alle vertrouwen in dat het voor de kerstvakantie wel gaat komen. Alleen het zou jammer zijn als wij vervolgens in het begin van het nieuwe jaar eerst nog naar brussel moesten vanwege de staatssteun discussie.

[0:56:52] Want ondertussen hebben wij ongeveer twaalf, tweehonderd agrarische ondernemers die zich hebben gemeld bij ons als provincie en die willen praten met ons over de toekomst van hun bedrijf

[0:57:06] en dat is nogal wat

[0:57:08] woont

[0:57:09] en we zijn ons ervan bewust een ambtenaar te bellen in het arnhemse op het provinciehuis om over dit soort dingen te praten. Dat is geen eenvoudige keuze.

[0:57:19] Dus dat daar hebben we enorm veel respect voor en dat verdient ook persoonlijke aandacht. Wat ons betreft

[0:57:26] en die vertaalt zich bij ons in gesprekken die we daarover voeren met iedereen die zich aanmeldt zijn ondertussen honderdvijftig geweest

[0:57:34] dus daarom die persoonlijke aandacht aan de keukentafel. Die vinden wij erg belangrijk. Het is niet alsof je een rv loket belt voor een subsidie op de isolatie van de spouwmuur.

[0:57:43] Onze aanpak werkt. Laat het tot nu toe zien. Bezetten stappen nog lang niet voldoende.

[0:57:48] Maar de eerste belangrijke stappen zijn wel gezet hebben. Dertien bedrijf aangekocht daarmee een kleine zestigduizend kilo stikstof gereduceerd.

[0:57:57] En ja, we zijn. We gaan voor die zevenhalve kiloton stikstof reductie die de minister van de provincie gelderland vraagt en wij denken dat de basis van samenwerking en vrijwilligheid. Dat kan. Dat is even gericht op opkoopt ook gericht op landbouw. Daarnaast zien maar innovatie als een heel belangrijk spoor in de gebietst processen. Tweehonderdvijftig melkveehouders staan klaar bij ons om werk te maken van management maatregelen en daar willen we graag snel mee aan de slag.

[0:58:23] Kortom, we zien dat de opgaven in gelderland niet alleen de natuur en landbouw betreft, maar ook de andere sectoren economische sectoren en dat we dus integraal met elkaar wat te doen hebben.

[0:58:35] We zien ook dat de euro rendeert in gelderland.

[0:58:38] En daarnaast roepen we op om vooral het praktisch uitvoerbaar te houden met elkaar. En als overheid houvast te bieden aan ondernemers voor de komende twintig jaar.

[0:58:50] Dankuwel overnam van odeon.

[0:58:54] Dankuwel. Voorzitter,

[0:58:56] goedemiddag. Ook bedankt. Nogmaals voor de uitnodiging dat ik hier mag zijn.

[0:59:02] Ik ben henry de jong werkzaam voor de provincie utrecht

[0:59:05] en ik ben een gebiedscoördinator voor het gebied proces rondom het natura twee duizend gebied sportschool.

[0:59:12] Dat ligt in hun deelgebied noordwest en dat is een van de negen deelgebieden waar de provincie utrecht een gebied programma vermaakt

[0:59:22] patrol prachtig klagen lag veengebied met een flink areaal stikstof gevoelige natuur

[0:59:29] daar rondom eigenlijk een dieperliggende veen polder en ook een droogmaken rij met overwegend agrarisch functie

[0:59:38] in de zomer van twintig, eenentwintig is door de boeren in het gebied een proces gestart, samen met gebietst partijen en de thema s die hierbij eigenlijk speler die sluiten eigenlijk naadloos aan bij het nvog

[0:59:53] begin twintig, tweeëntwintig was hij al flink waren er flink wat stappen gezet voor bodemdaling was hun doel bereikt of een doel gesteld voor energie.

[1:00:03] Er werd ook al een uitvoeringsplan gemaakt, zichtbaar voor het aanleg van waterfiltratiesysteem om

[1:00:10] de bodemdaling tegen te gaan en de c o twee uitstoot te verminderen.

[1:00:15] Twee duizend en stikstof stonden ook op de agenda voor het tweede kwartaal van dit jaar.

[1:00:20] Toen werd er tien juni.

[1:00:22] En toen kwam de stad notitie van het nvog en ook het kaartje en dat weet ik eigenlijk wel behoorlijk af van de eerdere scenario s die in utrecht

[1:00:32] bekend waren en zo ontstond er eigenlijk wel heel erg veel zand in de raderen

[1:00:39] en daarna lag eigenlijk alles stil in boksschool. Maar eigenlijk in alle gebieden in utrecht

[1:00:45] nog steeds is er weinig beweging.

[1:00:48] Juist vorige week hebben de vertegenwoordigers van de agrarische partijen aangegeven dat zij

[1:00:53] formeel niet in gesprek willen

[1:00:56] informeel graag gelukkig wel. De gesprekken door ook met de boeren zijn de gesprekken en ook met de lto met honderd partijen maar.

[1:01:05] Formeel niet.

[1:01:08] Afgelopen zomer hebben heel hard gewerkt om het contact met de agrariërs te houden.

[1:01:13] Het gebied fris proces in school ligt nog stil. Maar het gesprek opgestart. Maar je merkt eigenlijk

[1:01:21] onbegrip en onzekerheid voor mijn eigen belemmering om stappen te zetten.

[1:01:26] De rode draad in die gesprekken kom met heldere doelen en duidelijke spelregels

[1:01:33] zorg voor een perspectief

[1:01:35] en biedt ruimte aan de koplopers.

[1:01:39] Want op dit moment vraag waar er veel gebieden om mee te denken en mee te bewegen zonder dat wij enige comfort of zekerheid of perspectief kunnen bieden

[1:01:48] en in ons position peper hebben de zeven punten aangedragen die echt belangrijk zijn om die gebied voor zessen weer op gang te krijgen

[1:01:56] en dan hebt u de oproep van god brengt u ze eigenlijk onder de aandacht van het kabinet,

[1:02:02] zodat we verder kunnen.

[1:02:06] Tot slot wil ik u uitnodigen voor een bezoek aan de provincie utrecht natuurlijk net als alle voorgangers als groep of individueel bent van harte welkom.

[1:02:16] En dan kunnen we verder hierover in gesprek gaan over overvragen die bij u bij uw leven en over de stappen die we momenteel zetten om toch richting dat gebiedsplan te komen.

[1:02:27] En als laatste wil ik eigenlijk melden dat

[1:02:32] we moeten het met elkaar doen. Er ligt een grote opgave in het landelijk gebied. En als als overheden samenwerken en die ervaring heb ik in t veen bij de douche

[1:02:40] kunnen we volgens mij grote stappen zetten

[1:02:43] hopelijk tot ziens in de provincie utrecht en dankt.

[1:02:47] Dankuwel. De leden zat er net is te gniffelen. Maar die komende maandag net vandaan en volg mij. Ik ben net gabriel werd net in mijn oor gefluisterd dat de heer boswijk elke dag in het gebied mossel zwemt.

[1:02:57] Dus wat dat betreft

[1:03:01] gaat wel goed komen denk ik. Maar ik geef het woord over andré van duin.

[1:03:09] Ja. Dank u.

[1:03:11] Voorzitter,

[1:03:14] Als de verhalen over het zwemmen klaar zijn. Dan ga ik rustig beginnen.

[1:03:17] Mijn naam is robbert jan van duin in het dagelijks leven burgemeester van de gemeente nieuwkoop en daarnaast ook voorzitter van de gebiedsgerichte aanpak nieuwkoopse plassen en omgeving en u zult begrijpen dat ik hier vandaag voor u met die laatste pet op zit mij toch niet kan laten met mijn burgemeesters pet op uw kort mee te nemen naar een van de verborgen parels van het groene hart want voorzitter, midden in het groene hart bij het dorpje nieuwkoop. Vindt u een van de mooiste en meest bijzondere natura twee duizend gebieden die ons land rijk is de nieuwkoopse plassen en de haak

[1:03:48] een prachtig waterrijk gebied met bijzondere planten en diersoorten, afgewisseld met boerderijen, koeien in de rij en prachtige hollandse plaatjes al eeuwenlang een inspiratie voor vele zo kwamen de schilders van de haagse scholen graag in het gebied hebben het als inspiratie voor veel van uw schilderijen gebruikt

[1:04:07] een gebied om te bewaren, te koesteren en heel zuinig op te zijn. Dus

[1:04:12] helaas heb ik slechts drie minuten ongeveer dacht ik. Voorzitter, maar u begrijpt dat ik als burgemeester van de gemeente waar dit gebied inlicht een hele dag. Hiermee zou kunnen vermaken. Dus ik begin er gewoon mee. Ik ga dit niet nu doen maar ik nodig u natuurlijk ook gewoon graag uit als commissie om dit gebied te komen bekijken en niet alleen de natuur, maar ook graag een bezoek aan onze agrarische ondernemers die ook nog in dit gebied zitten.

[1:04:36] Voorzitter, dan hetgeen waarvoor u me hier vandaag heeft uitgenodigd bij praten vandaag met elkaar over de grote opgave voor het landelijk gebied en hoe hiermee vanuit de gebiedsgerichte aanpak wordt omgegaan.

[1:04:48] Het oplossen van de stikstof problematiek in zuid holland via een gebiedsgerichte aanpak is ingewikkeld en complex in dit komt misschien wel het best tot uiting in het gebied rondom de nieuwkoopse plassen bodemdaling, stikstof c o twee reductie uit veengronden, ruimtelijke opgave, stikstof vanaf zee ook niet te vergeten. De nabijheid van een luchthaven schiphol op minder dan twintig kilometer. Zeker niet te vergeten hij niet op zijn minst de leefbaarheid in de kleine dorpen in en rondom het gebied

[1:05:17] met die complexe opgave zijn wij met alle gebied partijen al geruime tijd aan de slag en hebben ook flinke stappen gezet. U heeft een eerste aanzet kunnen zien hebben meegestuurd voor de koers van het gebied en deze koers zullen op korte termijn verder uitwerken, zodat we hiermee in de achttien verschillende polders die het gebied kent met grondeigenaren en gebruikers en andere stakeholders aan de slag kunnen

[1:05:39] aan de slag met het samen bedenken van concrete maatregelen en stappen die werkelijk leiden tot een perspectief,

[1:05:46] een plan voor de toekomst van landbouw, natuur en andere economische activiteiten met elkaar. In balans zijn

[1:05:51] zodanig dat we hierin vitaal gebied kunnen blijven leven wonen, werken en genieten echt maatwerk is.

[1:05:59] Hiervoor is echter nog wel wat nodig en daar vier uur. Voorzitter, heb ik uw hulp ook echt bij nodig. In onze aanpak hebben wij tweeënzeventig keukentafel gesprekken gevoerd met boeren in het gebied en uit die gesprekken kwam heel veel interessante informatie, maar één ding stond met stip bovenaan en dat wil ik u toch wel even meedelen.

[1:06:17] De teleurstelling en het wantrouwen in de overheid

[1:06:21] zo zonde zou ik zeggen. Zonde maar niet iets wat niet te herstellen is mijn werk heel hard aan het herstel van het vertrouwen en ik ben er ook wel trots op dat wij onze aanpak nog steeds al die verschillende partijen aan tafel zitten van lto tot natuurmonumenten en van drie verschillende waterschappen in het gebied tot zes gemeenten en twee provincies.

[1:06:42] Het valt niet altijd mee maar seizoen allemaal nog mee. Gelukkig. En er zit ook echt energie in het gebied en de wil om mee te denken mee te werken en onderdeel zijn van de oplossing. Het is nu alleen wel zaak om die energie niet verloren te laten gaan door mij te blijven praten en praten en praten en praten en praten

[1:07:01] herstel. Het vertrouwen zou ik zeggen. Voor het herstel van vertrouwen is wel een aantal essentiële ingrediënten nodig en die wil ik graag aan u meegeven. We beginnen met de opgave. Welke bijdrage wordt er nou precies van de landbouw verwacht boeren willen graag aan de slag. Mij hebben duidelijkheid nodig. Ze willen weten wat ze moeten doen. Welke opgave spelen in een polder een rol

[1:07:22] dan ondersteuning? In de transitie. Op welke hulp kunnen zij rekenen bij de transitie? Boeren willen weten? Op welke manier zij geholpen zullen worden met de maatregelen die ze kunnen nemen met het omvormen van een bedrijf

[1:07:33] welke maatregelen worden in welke mate financieel ondersteund en is die ondersteuning dan ook voldoende om de slag te kunnen maken welke wettelijke ruimte worden geboden om grond meer natuur gericht te kunnen gebruiken zonder dat dit is al eerder genoemd. Tot grote afschrijvingen leidt de landschap grond misschien wel een mooi thema.

[1:07:51] Hoe voorkomen we dat boeren investeren in technische maatregelen die later niet of onvoldoende juridisch houdbaar blijken als het gaat om de. Hierdoor verwachten emissie reducties

[1:08:01] allerlei vragen waarbij denk ik gezamenlijk als overheden een antwoord op zullen moeten geven en het laatste punt is het toekomstperspectief? Welke verdienmodellen zijn er straks en kunnen zij hiermee een fatsoenlijk inkomen verwerven. Uit onze berekening is gebleken dat alle bedrijfsmodellen in vergelijking tot een huidig gemiddeld bedrijf in het groene hart en inkomensachteruitgang laat zien en dat hebben we echt op een heleboel verschillende manieren berekend. Deels komt dit door de hoogte van investeringen die nodig zijn om invulling te geven aan opgave voor wat meer grond andere schonere stallen en bij een gelijkblijvend aantal stuks vee per bedrijf. Dus kortom, meer kosten, terwijl de inkomsten gelijk blijven of minder worden

[1:08:40] aanvullende. Een nieuwe verdienmodellen zijn daarom noodzakelijk, zodat de bestaanszekerheid is in de toekomst. Voorzitter, rob rond ik af.

[1:08:48] Concluderend kunnen we stellen dat onder de opgave met de boeren te kunnen realiseren vooral vertrouwen nodig is en dat vertrouwen kunnen wij vanuit het gebied werken en dat doen we ook maar hiervoor is ook uw inzet en de inzet van het kabinet nodig

[1:09:02] door duidelijkheid te bieden ten aanzien van de opgaven. De ondersteuning vanuit de overheid en de verdienmodellen. Alleen dan kunnen we aan de slag met onze opgave en de energie is, zou ik zeggen. Laat me niet verloren gaan.

[1:09:16] U. Ik ga over naar de collega´s voor de vragenronde geeft ook weer even duidelijk aan wie u de vraag gesteld en we gaan de vragen even inventariseren.

[1:09:24] Eerder groot.

[1:09:26] Voorzitter, dankuwel heldere inleidingen meerdere van u hebben gewezen op de ochtend na het ontbreken van perspectief nota

[1:09:37] van duin die ging daarop in dat er behoefte is aan een ander verdienmodel.

[1:09:42] De vraag is is niet de basis van de problematiek, zeker in een gebied als nieuwkoop, maar ook in andere gebieden waar toch alleen plek is voor wat xtc voor landbouw. De basis dat het basis verdienmodel van de verwerkende industrie op kostprijs gericht is en dat als je nu het anders gaat doen dat je in de problemen komt.

[1:10:04] Boswijk.

[1:10:06] Jij. Voorzitter het allemaal weer de hele boeiende verhalen en ook wat tegelijkertijd heel frustrerend, zowel uit limburg gelderland alles uit utrecht onder andere over het aantal stoppers die zich aanmelden. Maar wij als overheid niet eens over de brug komen totdat het allerlei emotioneel stap is. Ik heb even een vraag aan burgemeester van duin over een punt wat ik vaak terug hoor. Mevrouw bromet in het vorige rondje ook al gedaan. Toch vaker wantrouwen wat er is tussen vanuit de agrarische sector richting de overheid en overigens net zo goed andersom ook. En als ik dan naar een nieuwkoopse situatie kijk, ik spreek niet voor humor, maar vanuit de kamer.

[1:10:50] Ik ben een aantal keer in nieuwkoop geweest en als het bijvoorbeeld gaat over het veen moss rietland even uit mijn hoofd krijg heel vaak die die stukken doorgekregen en dan zie je dat dat de natuur daar verbeterd en tegelijkertijd zie je dat die kritisch. Depositie waren zo laag is dat iedereen zich hebben dus onmogelijk en er zijn heel veel boeren als reflectie. Waarom zou ik een tafel kopen als ik een onmogelijke opgave krijgen en dat begrijp ik. Hoe kijken jullie daarnaar. En hoe gaan jullie daar mee om.

[1:11:17] Mevrouw mohammed.

[1:11:20] Het spijt me. Ik heb ook een vraag aan de hiervandaan en de anderen mogen ook antwoordde. Het gaat heel vaak in dit gesprek vanmiddag al in de vorige ronde over dat er duidelijkheid moet komen over de opgaven en de doelen en ik zou aan de deelnemers willen vragen of of de doelen zoals wijze geformuleerd hebben vanuit het rijk in internationale afspraken, namelijk dat natura twee duizend niet mag verslechteren dat de waterkwaliteit op orde moet zijn in tweeduizendvijfentwintig en dat we in tweeduizendvijftig, vijfennegentig procent van de c o twee uitstoot hebben gereduceerd of die niet concreet genoeg zijn en wat er voor nodig is om die te concretiseren voor de gebieden zelf.

[1:11:57] Want ik heb ook wel eens het gevoel dat er gezegd wordt. Jij er geen duidelijkheid over de doelen onder omdat het best wel heftige duwde zijn.

[1:12:06] Van afwisseling,

[1:12:07] Voorzitter, zijn niet de enige doelen. Er liggen nog veel meer opgaven op ons te wachten, onder andere bijvoorbeeld over volksgezondheid, maar ook over dierenwelzijn. Dus mijn vraag is ook burgemeester van duin die gaat over de koeien in de wijk in nieuwkoop. En hoe ze is het dierenwelzijn geborgd in deze gebiedsgerichte aanpak en hoe zorgen we ervoor dat die koeien ook daadwerkelijk wijs zijn en niet met zen allen.

[1:12:32] Op stal.

[1:12:35] Details, zijn.

[1:12:37] Bankvoorzitter en dank aan alle aanwezigen. Ik heb een vraag aan mevrouw bolhuis en het gaat over u verteld over hoe het gaat in gelderland en dat dat in vrijwilligheid jullie heel erg ver komen met alle partijen aan tafel hebben. Een recente uitspraak van de raad van state die eigenlijk zegt nou als jullie de vergunningverlening voor past voor huizenbouw weer op gang willen krijgen, dan is er eigenlijk wel een dwingend instrumentarium nodig en we hadden bij de vorige de vorige ronde was ook een van de projectleiders van een gebied proces zijn. We hebben een dwingend instrumentarium. Dat hoeven we nooit te gebruiken. Maar het is wel een stok achter de deur en raad van state die stok achter de deur. Die moeten we zien om de vergunningverlening op gang te krijgen. Dus stel dat we nu zouden besluiten tot dwingend instrumentarium. Denkt u dan dat uw gebit gebiedsgerichte proces uit elkaar zou vallen of dat bij elkaar te houden door goed met elkaar te praten waarom. Dat gebeurt.

[1:13:27] In kampen.

[1:13:30] Voorzitter, ik heb een vraag aan mevrouw bolhuis en ik moet eerlijk zeggen ik ben abonnee op de stentor en ik herinner mij dat ik op een dag de krant opensloeg in een paginagrote advertentie zag die ook in deze peper staat afgedrukt over een boerderij te koop met twee honderd hectare grond in doornspijk.

[1:13:48] Ik moet u eerlijk zeggen dat ik me toen afvroeg. Hoe werkt dat nou precies wat doornspijk? Ik ken de omgeving goed komen vandaan aan de andere kant van de ijssel weliswaar. Dat is gewoon dat is gewoon tegen de veluwe aan

[1:14:01] dus dus ik ben heel erg voorstander van het inbrengen van landbouwgrond en bedrijven voor verplaatsing, zodat je natuurgebieden kwetsbare natuurgebieden in goede staat kunt krijgen. Maar waarom kiest dan de provincie ervoor om zo een casus realiseerde ik me maar om zo n bedrijf tegen de veluwe aan weer opnieuw in te vullen. Is dat. Welke afwegingen liggen eraan ten grondslag om om zo n boerderij in te brengen.

[1:14:31] Ik probeer te begrijpen wat haar de gedachte achter waren en de logische afwegingen.

[1:14:36] Je grimm is.

[1:14:38] Voorzitter, dan ga ik even op door richting mevrouw te danken aan alle inleider.

[1:14:45] Want het leek die advertentie leek geen afgewogen uitkomst van een gebied proces.

[1:14:50] Dus hoe komt zoiets dan dan wel stom tot stand met mijn vraag.

[1:14:55] Hierbij is net hadden we het ook alweer over boerderijen die te koop staan. Maar waar in het gebied processen niet de middelen zijn om

[1:15:05] op te kopen om die in een gebied succes in te brengen zij u een inleiding. Dertien bedrijven hebben wij, want wij hebben wel aardig wat geld van de van de gedeputeerde staten meegekregen. Dertien bedrijven hebben daarmee op kunnen kopen. Zestigduizend kilogram stikstof. Tegelijkertijd leest natuurlijk ook bericht van rijkswaterstaat die negentien bedrijven

[1:15:23] de tussentijd heeft opgekocht voor de a vijftien, a zevenentwintig.

[1:15:26] Hoe wat is ervoor nodig dat dat u en uw collega s in hun gebied processen als het ware elk bedrijf wat op de markt komt beschikbaar kan krijgen in die gebied processen voor natuurherstel voor pas melders en voor nieuwe ontwikkelingen zodat jonge boeren weer een kans krijgen.

[1:15:45] Dat was een vraag,

[1:15:49] mevrouw van der plas.

[1:15:51] Ik sluit wel aan bij wat jimmy is net ook aangeeft. Zestigduizend kilo stikstof door het opkopen van dertien bedrijven en ik vraag me af hoeveel pas melders. Daarmee zijn gelegaliseerd.

[1:16:10] Legaal gehouden? Bedoelt u.

[1:16:11] Maar dat maakt niet uit.

[1:16:13] Heel goed. Voorzitter, hele goede correctie dankuwel.

[1:16:17] Ik constateer dat burgemeester van duin vragen heeft gekregen. Dus ik begin daar even

[1:16:24] aan u het woord.

[1:16:25] Dankuwel

[1:16:27] en consequent. Burgemeester van duin wordt genomen. Hier zoals ik net aangaf met patrick van voorzitter van de gebiedsgerichte aanpak is ook niet namens mijn eigen gemeenteraad me voor de provincie zuid holland dank voortzetten en een aantal vragen inderdaad de groot begint met verdienmodel. Kijk wij hebben een paar weken geleden in de stuurgroep onze modellen gepresenteerd aan aan de leden

[1:16:50] en dan zie je dat er een aantal kolommen daarin neergezet. Hier heeft die volgens mij ook als bijlage gekregen en daar zie je dan hoe we een bepaald model scoort op ammoniak reductie op c o twee reductie om dat soort zaken. Je ziet eigenlijk in de meest rechterkolom. Dat zijn de en daar zie je bij elk model een minnetje of drie minnetjes

[1:17:14] voor de mensen die niet precies weten wat een minnetje betekent niet goed.

[1:17:18] Dus daar moeten we wat mee in. Dat vind ik ook echt de achilleshiel van deze aanpak. Want die boeren zeggen tegen mij wilde best wel doen maar het is niet de bedoeling om het aan het subsidie infuus te gaan liggen. Wij zijn ondernemers willen ook graag ondernemen, maar op deze manier is dat heel lastig. Dus daar zul je mee moeten. En daar zult u denk ik als kamer ook iets mee moeten. Dus als je iets aan het verdienmodel kunt doen en we geven ook wel een aantal aantal richting aan in ons positie en pepe.

[1:17:45] Dan zou dat heel fijn zijn, want op deze manier is het niet te doen en zul je dus misschien aan de kant van de

[1:17:51] investeringen die gedaan moeten worden. Iets hier iets van kostenreductie moeten bewerkstelligen als overheid maar zul je ook aan de opbrengsten kans kant

[1:18:01] actie moeten ondernemen. Dus wat mij betreft heel graag. Maar daar zou ik

[1:18:06] dat zou ik graag aan u laten

[1:18:10] neem boswijk hoofd veenmosrietland. Dit is dit is een constante discussie in het gebied en dat weet u ook want u komt regelmatig geld vroeg mij voor mijn buurvrouw en in boksschool. Wij hebben in onze natuur. Doe analyse die laat ook zien

[1:18:25] dat we met beheer. De de staat van de natuur in het gebied echter al een stuk beter hebben gekregen dan dat hij was

[1:18:34] en dat geldt ook voor veenmosrietland. Dat is echt beter geworden komt door beheer en door de manier waarop we dat hebben gedaan, maar ik zeg bewust beter.

[1:18:42] Is nog niet goed.

[1:18:43] En dat geldt ook voor veenmosrietland en dat zie je dan zie je ook wel hoe sommige doelen wat met elkaar botsen en dat dat dan af en toe ook wel wat pijnlijk om te moeten concluderen maar veenmosrietland is een van de habitat type met zomer maaien kunnen wij het behoud van veenmosrietland en zelfs het extra toevoeging van veenmosrietland echt bevorderen. Maar dat heeft weer effect op een andere habitat type, namelijk de noordse woelmuis

[1:19:12] en volgens het beheerplan hebben wij allebei die habitat type te althans niet slechter te laten worden en te verbeteren en op deze manier zie je dus dat er eentje beter wordt en eentje slechter. Dus dat zullen we ook nog wat moeten met die kritische depositie. Wade. En ik ben het met u eens. Die is heel laag en er zijn ook mensen die zeggen tegen mij aan en dan kan het dus echt echt helemaal niets meer in het gebied en in de wijde omgeving van het gebied. Daarom hebben we nu ook in ons in ons koers beeld en dat is misschien ook wel richting mevrouw broome die iets zei over de duidelijkheid van opgave en doelen daar

[1:19:45] ja daar gaan we ook al best wel ver want in ons begrenzing van natura twee duizend gebied zit nog een

[1:19:51] zestal veehouderijen, zoals de koers speelt nu voorligt, zien we daar ook geen ruimte meer omdat die emissie echt helemaal terug moet naar nul in dat gebied

[1:20:01] en op die manier kun je ook een type als veenmosrietland misschien nog wat wat versterken. Dus dat is wel een pijnlijk en ook een lastig en ook die duidelijkheid van doelen. Daar doelde ik ook niet zo op in mijn in mijn bijdrage. Het gaat meer om die opgave vanuit het nvog. Het gaat om de de claim op opruimt want midden in het in het groene hart in de randstad is er nogal vraagt naar ruimte waar we natuur toevoegen kunnen we niet meer bouwen, bouwen, kunnen we geen natuur toevoegen. We hebben ook nog geen regionale energie strategie waar we iets mee moeten.

[1:20:34] Welk deel van de opgave komt voor rekening van de boeren. Dat zijn echt zaken waar we duidelijkheid over nodig hebben. En dan kunnen we ook verder en we staan met onze aanpak.

[1:20:46] Volgens mij hebben we het meeste van ons huiswerk gedaan zijn we nu klaar om in die achttien paul. Dus echt een op tot de bedrijfsniveau met mensen in gesprek te gaan en maatwerk te zorgen en ook tot een goed plan te komen. Maar we staan nu echt gewoon holt omdat we meer duidelijkheid nodig hebben over die doelen.

[1:21:07] Voorzitter, laat de laatste vraag ging over de oven. De koeien in de wijken ook even aan gerefereerd. Hoe gaan we om het dierenwelzijn en dierenwelzijn is althans aan de tafel, zoals ik die voorzit niet het meest nadrukkelijker onderwerpen had waarschijnlijk een lief. Een ander antwoord gehoord. Maar dat komt wel aan bod in alle werkbezoeken die ik doe en ook in één van de maatregelen waarvan wij denken dat hij dat die al snel ingezet kan worden als het gaat om voeren management maatregelen. Dus dat ziet u ook in de bijlage van onze positie en peper. Daar staat ook en hij vroeg specifiek naar weidegang bestaan zie zie

[1:21:43] moet je kijken. Daar staat ook in dat we met. Ik geloof zeshonderd uur extra weidegang daar ook een heleboel mee kunnen. En uiteindelijk ook

[1:21:51] goed voor het dierenwelzijn zou ik zeggen dat daar moet ik denk mij voorbij laten want ik heb verder niets

[1:21:56] en heel veel beter antwoord. Sorry.

[1:22:00] Pardon, mevrouw de jong, of u nog ergens op wil reageren van de gestelde vragen.

[1:22:06] Ik wilde graag reageren op die op die doelen zeg maar die duidelijkheid van doelen.

[1:22:11] Wat je merkt is dat we gestart zijn in gebieden vaak met klimaattop gaven dus bodemdaling c o twee uitstoot

[1:22:19] de nvog stikstof continu eigenlijk bij

[1:22:23] dat gaat best goed, maar we hebben het boven de markt nog bodem en water sturend

[1:22:27] en dat heeft ook best wel heel erg veel impact op wat er in die veenweidegebieden gaat gebeuren.

[1:22:33] Dus vandaar die duidelijkheid aandoening is. Je hebt je voelt het gesprek. Maar aan de andere kant weet je dat er nog meer gaat komen. Dus vandaar die vraag om zo snel mogelijk die duidelijkheid

[1:22:46] dat schuift best naar achter. Telkens.

[1:22:51] Mevrouw balloze,

[1:22:55] Dankuwel. Voorzitter, ten eerste reactie op de vraag van tijs rondom het dwingend instrumentarium. Onze ervaring leert dat als zijnde stok achter de deur. Die context hoorde ik de vraag om vergunningen wel weer mogelijk te maken. Bij ons is de ervaring dat de belangrijkste stok achter de deur is stikstof reduceren vandaag

[1:23:23] en morgen en overmorgen

[1:23:26] dus gewoon doen en dat is voor ons eigenlijk de belangrijkste stok achter de deur en wij zien ook uit een eerdere zaak van de nvb die tegen de provincies aangespannen in het verleden dat dat het ook door de rechter op die manier op dat moment is om tien is beoordeeld dan bendelid even als dat goed is. Voorzitter, de vragen rondom doornspijk

[1:23:48] gebied processen is ook kansen pakken die zich voordoen en het betrof hier een bedrijf wat noodgedwongen moest stoppen. Dan hebben we het over twee honderd hectare

[1:23:57] liggend in een gebied waar ook agrarische bedrijven zijn die zoeken naar een ruil gronden. We kijken ook naar mogelijkheden voor natuur versterking van de natuur. Dus de kans deed zich voor om die locatie als provincie aan te kopen en wij vonden dat juist op die plek een hele mooie gelegenheid om te kijken hoe komen we nou tot een duurzaam een nieuwe invulling van zon zo gebied en dat is niet alleen iets wat we dan in arnhem bedenken. Dat doen we natuurlijk samen met de desbetreffende gemeenten

[1:24:28] daar en ook belangrijke steak steak holders in het gebied. Wat zijn of haar plannen zijn bij een mogelijke nieuwe invulling of versterking van het gebied en zo hebben we ook ons programma van eisen opgesteld. Dus het is ook de kansen die zich voordoen om op een goede manier te pakken met elkaar eens kijken naar een goede invulling dan voorzitter, misschien even te beantwoord. De vraag, mevrouw van der plas. Pas het legaliseren van pas melders heeft ook in gelderland. Hele hoge prioriteit zijn veel past melders die wachten op legalisatie bij ons in de provincie. Het zou heel erg mooi zijn als het ons ten dele lukt en ik zeg ten dele omdat het altijd moet matchen. De stikstof op een bepaalde plek en de locatie van de post meldde dat moet toch over elkaar heen vallen. Het is niet zo dat we de zestigduizend kilo zomaar uit te geven hebben zestigduizend kilo stikstof. Het zou heel mooi zijn als daar match te maken zijn en daar zijn we nu druk mee bezig om daar naar te kijken dat gezegd hebbende lopen we misschien een beetje op de zaken vooruit, omdat de minister heeft toegezegd ook speciaal middelen vrij te maken voor het legaliseren van pas melders en daar zijn we nu op in afwachting. Maar het zou mooi zijn als we die match nu ook konden maken met bedrijven die opgekocht.

[1:25:42] Ik zie een aanvullende vraag van mevrouw van der plas, althans onder houding.

[1:25:48] Nou ja, meer een aanvullende opmerkingen. Ik zou niet wachten op de minister. Ik zou gewoon heel lekker doorgaan en gelderland.

[1:25:55] Ik heb het idee dat dat iets sneller gaat dan wachten op het ministerie een tip die ik aan de provincie wil meegeven, maar wij horen graag wanneer wanneer dat lux inderdaad van zestigduizend kilo is natuurlijk wel behoorlijk wat waarmee je wat kan doen.

[1:26:12] Vooral.

[1:26:13] Ik kan alleen maar beamen dat wij in gelderland

[1:26:16] niet heel erg in die zin goed zijn in wachten, maar vooral willen doen en dat doen. We proberen de laatste drie jaar al te doen en vooral ook de komende tijd meer hoeven te gaan.

[1:26:26] Dankuwel hiervan vlak over. Wilt u nog ergens op reageren?

[1:26:29] Ja, dat wil ik wel. Voorzitter geen expliciete vragen gesteld. Maar misschien toch iets over de doelen en botsende doelen of elkaar aanvullende doelen.

[1:26:40] We hebben in zuid limburg vorig jaar ernstige wateroverlast gehad hebben er heel veel natura twee duizend gebieden. Kleine natura twee duizend gebieden hebben er heel veel bacon lopen waardoor je eigenlijk de landbouw daar bijna geen perspectief kunnen bieden als het gaat over bemesting of bestrijdingsmiddelen.

[1:27:37] Dank kijken of er aanvullende. Dat is het geval. Gaan we even een op een. Wat mij betreft weer. Ik geef het woord aan de heer de groot.

[1:27:46] De vraag aan van vloek over u noemde ook perspectief brief. Wat verwacht u daarvan?

[1:27:54] Hiervan. Voorkomen,

[1:27:58] Ik verwacht daar in ieder geval een bepaalde richting en concrete instrumenten in agrarische ondernemers denken zelf na over hun bedrijfsvoering.

[1:28:11] We moeten ook nadenken over wat past waar wel het perspectief dat wij hem die keukentafelgesprekken bijvoorbeeld kunnen bieden is ook nog enkele kader. We zijn in gesprek met een agrariër die wil stoppen ik vlak na zijn door duizend gebied en wil een kleinschalige camping beginnen als een haai die wel zonder overheidsteun gronden aankomt

[1:28:36] vandaag luxe natuur los.

[1:28:40] De bestemmingsplan. Technisch past het niet. Maar wellicht is een dergelijke transitie ontwikkeling, net wat passen dus zowel op rijksniveau in de regio en op lokaal niveau denk ik dat we met die spijt moeten om maatwerk gericht want ik zie dat wel vaker als de sleutel te kijken en te oordelen over de afweging te maken over wat gepast wagen wel.

[1:29:10] Boswijk,

[1:29:12] nog niet. Mevrouw gordon.

[1:29:15] Dan heb ik een vraag aan die hiervan. Want ik heb de indruk en hij zal het vast bevestigen dat het in limburg eigenlijk hartstikke goed gaat al in die gebied processen en met de uitkoop van boeren. Wat is nou de sleutel tot succes ten opzichte van andere provincies denkt hij vervloek over.

[1:29:32] Vlak over.

[1:29:34] Of het goed gaat. We zijn hier wel aan de slag. Maar we zijn nog lang niet met de natuur gaat het slecht en we hebben een forse opgave te halen. Wij willen fors ingezet op die opkoopregeling omdat wij denken dat dat de sleutel is om de zaken in gang te krijgen.

[1:29:54] Wat dat betreft is denk ik. De stikstof crisis ook een kans voor heel veel ondernemers

[1:30:01] ook wij hebben een lijst met tweehonderd bedrijven die zich gemeld hebben. Wij zijn wat dat betreft met hem in gesprek om te kijken zodra zich mogelijkheden voldoen. We willen ook eigenlijk combinaties maken dus niet alleen de middelen van de opkoopregeling,

[1:30:15] maar ook de versnelling agenda ook de natura twee duizend middelen de opgave middelen daarvoor voor inzetten.

[1:30:25] Dus we proberen zo optimaal mogelijk kansen te bieden omdat dat gebied proces te vol te voorzien van enerzijds ruimte stikstof en anderzijds grond. Want nou ja als je met hem horen praten die door will is het toch vaak liever en dan zeggen we dat is gewoon gewoon aan de orde. En dat kan alleen als er beweging ontstaat dus voor onze stad even de sleutels,

[1:30:52] Je wilt aanvullende vragen stellen op dit punt of u wilt een algemene vraag stellen.

[1:30:58] Doornspijk wil ik nog goed doorvragen.

[1:31:00] Ik kom zomaar aan de beurt maken voortaan eerst even met boswijk die.

[1:31:05] Excuses. Voorzitter was mevrouw met die mij triggeren even over over limburg doorpraten. Want ik heb een aantal keer contact gehad met een aantal gedeputeerde van juli en die gave ook aan. Joe. Wij hebben inderdaad een lijst met die boeren die die vrijwillig hebben aangegeven willen stoppen. Maar ik kreeg meteen ook door die zijn allemaal heel erg afwachtend of zelfs van tafel gelopen nadat er hierover een woest aantrekkelijke regeling werd gesproken,

[1:31:32] is er een hoelang zijn die mensen nog genoeg warm te houden. Het klinkt een beetje gek. Maar hoeveel hoeveel tijd hebben we nog want ik kan me ook voorstellen dat heel veel boeren. Dit geloof net al gezegd dat zo. N besluit neem je niet over een nacht ijs. Maar als je een naam hebt genomen dat je niet oneindig lang gaat zitten wachten.

[1:31:49] Vlak over terecht punt. Hoelang zijn ze nog warm te houden? Dertig november loopt de eerste termijn termijn af. Er wordt gesproken over een verlenging van de regeling inderdaad een van onze zorgen en die hebben we ook in een brief aan de minister kenbaar gemaakt is het schermen met nog woensdag aantrekkelijke regelingen, voor zover dat mogelijk is. Overigens denk ik dan want staat een aspect blijft natuurlijk altijd altijd spelen. Maar wij zijn wel in gesprek met de ondernemers om in ieder geval de garantie te bieden te proberen te bieden om als ze een verschil is dat we dat als overheid bijpassen en dat is wat ik bedoelde met dat level playing field en betrouwbare overheid.

[1:32:37] Ja dat moeten we proberen met zen allen te maken.

[1:32:41] Mevrouw vestiging,

[1:32:43] Je dankuwel. Voorzitter, en ik had het net al even over dat ze nog meer uitdagingen voor ons liggen, waaronder dus ook die ten aanzien van vogelgriep en heb ik ook mevrouw bouwhuis nog een specifieke vraag

[1:32:56] omdat het zich met name ook bijvoorbeeld afspeelt in gelderland vogelgriep uitbraken en wordt bijvoorbeeld ook gekeken naar de pluimvee dichtheid in gelderland bij deze aanpak.

[1:33:12] Ze kijken hoe een tweede vragen in de eerste vraag kan fietsen.

[1:33:15] Dat is niet gelukt.

[1:33:16] Vier, honderd agrariërs heeft nog geen bod kunnen doen die zich vrijwillig hebben aangemeld voor opkoop. Wat staat daarvoor in de weg.

[1:33:25] Ik merk dat de vraagstelling wat politieke begint te worden. Dat hoort in de tuin ook wel maar het gaat natuurlijk over de gebietst processen. Maar dat geef ik even mee en dat mag ook in de beantwoording wel doorklinken. Wat mij betreft, mevrouw balloze.

[1:33:39] Dankuwel. Voorzitter, ten aanzien van de eerste vraag. Het is een belangrijk gegeven dit soort dingen als vogelgriep van enorme impact op de pluimveesector in gelderland en wat wij waar we naar toe proberen te werken. Samen met de sector het met de brancheorganisatie ook rondom pluimvee nog meerdere brancheorganisaties uit de agrarische sector is kijken hoe wij samen naar een slimmer en schoner model kunnen waarbij we stikstof en c o twee emissies reduceren met elkaar door afspraken te maken over normen en die normen die betreffen ons wat ons betreft en ook, tot zover de gesprekken met onze agrarische partners niet alleen normen voor de stal. Want dat zou mogelijk, weet ik niet. Maar in ieder geval consequenties kunnen hebben voor dierenwelzijn en voor infectieziekten en dat soort zaken. Dus ik denk dat het belangrijk is om te kijken naar hoe kunnen we naar een systeem toe waarbij we normen stellen samen slimmer en schoner worden op het gebied van stal, maar ook mes aan mijn aanwending veevoer weidegang. Dat soort aspecten. Dus alleen kijken naar hoe kunnen we stallen verduurzamen. Dat zou misschien ook nog een averechts in deze discussie kunnen werken. Dus het heeft zeker onze aandacht en we proberen te kijken hoe we vanuit een breed perspectief ook vanuit dierenwelzijn infectieziekten tot een goede oplossing kunnen komen. Samen met de sector

[1:35:06] dat ten aanzien van de eerste vraag, ten aanzien van de tweede vraag en wat staat er in de weg om veel van deze mensen die de moeite hebben genomen en het lef hebben gehad om ons te bellen. De moed hebben gehad om ons te bellen om die om die wat te kunnen bieden. Dat heeft te maken met praktische regels en ruimte om een goed bod te kunnen doen. En natuurlijk ook geld. Maar ik heb het idee dat met vijfentwintig miljard in de transitiefonds misschien geld niet ons grootste probleem zou kunnen zijn, maar vooral ook praktische.

[1:35:37] Regelen.

[1:35:37] Die het ons mogelijk maken om vandaag iets te kunnen doen zonder dat we eerst als provincie naar brussel moeten afreizen om met de europese commissie over staatssteun in gesprek te gaan.

[1:35:49] Dank je. Thijssen.

[1:35:51] Je wilt toch nog een keer proberen een antwoord te krijgen op mijn vraag van mevrouw bal en ik snap dat het gebiedsgericht in gelderland heel erg gericht is op nu dingen doen die stikstofvervuiling naar beneden krijgen.

[1:36:03] Kijk hier in de kamer vreest dat als we een dwingend instrumentarium in de wet opnemen dat veel boeren in de weerstand gaan dat die gebiedsgerichte processen mislukken en dat het gebiedsgerichte proces in gelderland uit elkaar zou spatten,

[1:36:16] terwijl de raad van state zegt ja maar die hebben we wel nodig want we hebben dat onontkoombare pad in de wet nodig om weer vergunningsverlening te kunnen doen. Dus het lijkt een beetje een patstelling en na mijn vraag. Stel dat den haag dat toch zou doen en u kent uw deelnemers van uw gebitsgegevens proces heel erg goed. Als u dan uitleggen waarom dat gebeurd zouden het gebiedsgerichte uit elkaar spatten of is er een manier om het bij elkaar te houden,

[1:36:38] zodat we hem en hebben hem goed geraakt. Gebiedsgericht proces met actie.

[1:36:44] Een dringend instrumentarium zat de vergunningsverlening voor de huizenbouw weer vlot kan

[1:36:47] vlot kan komen.

[1:36:49] Vooral balloze,

[1:36:53] Wij interpreteren dat

[1:36:55] op dit moment. Ik denk dat ik de vraag begrijp interpreteren dat op dit moment een iets andere wijze en wij zien vooral het met elkaar werken aan afspraken over normen.

[1:37:06] Dus aan welke c o twee stikstof emissie normen mag je voldoen of je nou een papier een cartoon azië fabriek bent dichtbij de veluwe of je realiseert er een woonwijk dichtbij de vele of elders bij kwetsbare en tweeduizend of je bent agrarisch ondernemer

[1:37:21] afspraken over c o twee stikstof reducties rondom die economisch maatschappelijke activiteiten geborgd, bijvoorbeeld in de provinciale omgevingswet. Als we het hebben over dwingend instrumentarium. Dat zou voor ons ook een herkenbare route zijn werk. We hebben geprobeerd daar ook in het document wat naberius gestuurd rondom het veluwe amusement wat dingen over toe te lichten. Op die manier denken wij dat wij ook structureel kunnen zorgen dat het beter gaat met de natuur en misschien hebben we dan de individuele project toets rondom de natuurvergunning niet meer nodig omdat we op een andere manier met elkaar hebben als afspraken hebben gemaakt dat we het echt samen slimmer doen.

[1:38:03] Dank over naar de heer van kampen.

[1:38:06] Ik heb voor zijn toch.

[1:38:07] Nog even over doornspijk. Want ik ik begrijp wat u zegt over de benadering van het benutten van vrijkomende grond en bedrijven voor verplaatsen. Volg mij een prima strategie in dit betreft een bedrijf ging wist en ik heb een beetje zitten rekenen. Twee, honderd hectare grond grondgebonden melkveebedrijf. Kom je dan al uit op zon. Vier, honderd koeien nog afgezien van jong v. Wat is dan de bedoeling van de provincie? Bij de invulling van zijn locatie is het de bedoeling dat dramatisch. Dit is gewoon op de veluwe. Naast de veluwe dat daar een nieuw melkveebedrijf van vierhonderd koeien komt in de voorwaarden staat dan moet het van gangbaar biologische zijn. Kan u voor uw vertellen voor ze ook biologische koeien kende processen die leiden tot ammoniak vorming. Dus wat wat is dan de gedachte van het inbrengen van zo n prachtig bedrijf ongetwijfeld maar wel aan de rand van de veluwe en in het veluwe arrangement lezen we ook wel dat hij de opgave nog best wel groot is is hoe moet ik dan zo n advertentie lezen als casus zeg maar zal niet de enige zijn.

[1:39:12] De vraag is ook mede namens in grimm is, neem ik aan. Dan ga ik overnam. Mevrouw balloze.

[1:39:19] Helaas het bedrijf wat daar genoodzaakt was om te stoppen waardoor we de gelegenheid hebben gekregen om te kopen was omdat hij geen kans zag om door te gaan

[1:39:29] en de uitdaging die wij zien daar en met de steekwonden in dat gebied is te kijken hoe kunnen we met een voorwaarde dat de stikstof naar beneden moet in dat gebied. Juist wat u wat vragen stellen terecht aangeeft dichtbij de kwetsbare en tweeduizend. Hoe kunnen we daar nieuwe invulling geven aan een agrarische functie aan natuur, waardoor we de natuur kwaliteit ook verbeteren. Dus we zien het juist kans om op een slimmere schonere landbouw functie voor terug te brengen.

[1:39:59] Dus door ruimte te bieden voor meer extensieve

[1:40:03] gronden voor al bestaande bedrijven agrarische bedrijven daar in de buurt ruil gronden bijvoorbeeld dus dat is voor ons ook echt wel een elke stap naar de toekomst toe functies uitsluiten op en rond de veluwe bijvoorbeeld is bij ons niet reëel. Dan maken we van de veluwe. Een heel groot reservaat en dat dat kan niet in gelderland, want we wonen werken en recreëren boeren vervoeren allemaal heel dichtbij. Die mooie veluwe en ik vind het fijn om te zien dat diverse kamerleden ook al diverse keren de veluwe hebben bezocht. Dus maar hoe doen we dat dan wel op een slimmere manier want daar zit de toekomst. En als ik weet niet of dat toegestaan is. Voorzitter, als ik even mag leggen met de vorige vraag nog eventjes voor de volledigheid. Wij zien dat dat kan een dwingend instrumentarium als titel krijgen. Dat weet ik niet. Maar als ze bijvoorbeeld normering opnemen in onze provinciale omgevingsveranderingen. Dat is dringend dat geeft heel veel duidelijkheid en richting aan ondernemers in het gebied.

[1:41:00] Dus het lijkt alsof je dan heel streng bent en dingen beperkt. Maar dat geeft juist heel veel perspectief. Als je zegt als je het op die manier doet dan is er voor jou bestaanszekerheid voor de komende twintig jaar en kan je dus een financiering afsluiten. Ook voor je bedrijf. Dus we merken dat dat soort instrumenten bij ons juiste gebietst processen niet onder druk zetten, maar juist heel veel duidelijkheid kunnen bieden voor ondernemers in het gebied.

[1:41:26] Dankuwel. Gezien de tijd ben ik voornemens om dit blok af te ronden en over te gaan naar de derde blok

[1:41:32] en dank aan onze gasten voor hun aanwezigheid.

[1:44:21] Iedereen is stil, dan is het een mooi natuurlijk moment om hem welkom te heten aan onze gasten voor het blok

[1:44:30] met ons kopje betrokkenen in het gebied proces

[1:44:33] en ik wil de heer van der schans als eerste het woord geven voor zijn intro en iedereen in de vorige blok heeft zich keurig aan de drie minuten gehouden.

[1:44:45] Dank u. Voorzitter, ik ga me ik ga mijn best doen. Wethouder in de gemeente ede de gelderse vallei en de veluwe komen daar komen daar samen honderd twintigduizend inwoners. We werken samen met zeven andere gemeenten in de regio food valley zeventien duizend hectare natuur.

[1:45:02] Elfduizend hectare agrarisch in gebruik drie miljoen kippen honderd, drieëndertigduizend rundvee

[1:45:09] tweehonderd duizend varkens en vijftienduizend woningen te bouwen tot tweeduizend veertig dan een klein beetje wat de opgave is. Je zou kunnen zeggen. Een van de brandpunt van het nationaal programma landelijk gebied en wat zijn daar belangrijke punten. Voorzitter, in die gebietst processen die daar naartoe moeten gaan gaan leiden. Ik noem drie punten die wat mij betreft van van belang zijn en ook goed om onder uw aandacht te brengen. Dat is dat de gebietst proces geen uitvoeringsorganisatie is

[1:45:36] twee. Dat is dat in het landelijk gebied het meer gaat dan over natuur en landbouw alleen en de derde is dat we zonder goede randvoorwaarden verspilde moeite aan het verspillen zijn. Een eerste pup dat gebied proces is geen uitvoeringsorganisatie. Als we met verschillende partijen in die gebietst processor vooral

[1:45:56] rijksregeling moeten gaan uitvoeren, dan zou ik andere instrumentarium kiezen omdat om dat te doen. De belangrijkste vraag die ik stel als ik met boeren in gesprek gaan om de transitie die we met zen allen voor na te willen streven. Dat is de vraag waarom zo n boer die alles op orde heeft meedoen in de gebietst proces. Wat is er te halen

[1:46:16] want anders is het risico heel groot dat die beste boer op zijn handen blijft zitten totdat we een ons wegen. Het moet niet alleen gaan over wat niet kan

[1:46:26] of welke emissies dat er ingeleverd moet worden, maar het moet ook gaan over wat wel kan over welke waarde ervoor dat individuele bedrijven te halen is dat we niet alleen maar de lasten in het vooruitzicht stellen, maar ook de lusten. Voorzitter, en dan gaat het niet alleen over over geld moet het ook gaan over schuif ruimte. Tussen verschillende doelen is er ruimte om tussen de verschillende doelen te schuiven, zodat je in zo n gebied proces ook daadwerkelijk iets voor elkaar kunt krijgen dan het tweede punt dat het in het landelijk gebied gaat over meer dan landbouw en natuur. Alleen het gaat over brede welvaart. Vijftien procent van de economie van eden, maar ook van de regio food valley is afhankelijk van de agrarische sector.

[1:47:06] Er zit ook een heleboel andere partijen in de keten de ketel bij wat ons wel een klein beetje stort. En wat ik ook terug hoor. In die gebied processen is dat argument. Ja. Al dat geld wat we nu is dat is er niet voor buurthuizen en er wordt dan een klein beetje badinerend overgedaan. Soms kunnen dat soort functies helpen om draagvlak in de gebieden te creëren om juist mee te doen aan de gebietst proces. Dus kijk niet alleen maar naar de enkele toe op het gebied van landbouw en natuur. Maar kijkt ook breder. En ja ik weet alle gevallen van de uitdagingen die op dat punt in het verleden lagen. Maar kijk breder naar het toevoegen van waarde in het landelijke gebied om mensen mee te laten doen en dan het derde voorzitter, zonder goede randvoorwaarden is het verspilde moeite. Hoelang duurde de melkvee revolutie in schiermonnikoog zeven jaar.

[1:47:58] Nou dat is geen opbeurende gedachten. Daar was de complexiteit een stuk minder groot dan bij ons in de gelderse vallei. Dat betekent ook dat we respect moeten hebben voor tijd.

[1:48:08] Het is heel fijn dat we een duidelijke deadline hebben voor tweeduizend, drieëntwintig. Maar als een opmaat naar die deadline in tegenspraak met de startpositie een hele hoop doelen. Pas later komen wordt het heel lastig om daar allerlei gesprekken in het gebied over te voeren en dan tot slot, voorzitter, een van die randvoorwaarden is ook dat het rijk doet wat ze zegt

[1:48:31] en dat betekent zoveel als dat het niet helpt dat rijkswaterstaat bij ons in het gebied gezellig langskomt cowboy en als dat alle nederlandse woord is om aan de ene kant de prijs op stikstof onder druk te zetten

[1:48:44] daardoor de marktwaarde

[1:48:46] te laten doen. Stijgen, waardoor het ingewikkeld wordt voor provincie en gemeenten om met boeren in gesprek te gaan over welk geld dat de verwelken rechten te krijgen is.

[1:48:55] Dus voorzitter zorgt voor goede randvoorwaarden, want er zijn genoeg boeren in ieder geval in onze gemeente die klaarstaan sprak vandaag nog een maar dan moet het wel kunnen en moet het op tijd. Negen maanden de tijd nemen voor versnellings maatregelen. Dat is een beetje veel voorzitter.

[1:49:12] Dankuwel. Ga over naar de heer nijboer.

[1:49:16] Bedankt. Meneer de voorzitter en fijn om hier te zijn. Ik ben matthijs nijboer. Ik ben directeur bestuurder bij natuur en milieu. Overijssel zijn onderdeel van zijn werk beter het verband wat zich voor de natura twee duizend opgave in overijssel inzet en daarmee ben ik ook bestuurlijk trekken van een gebied proces rond de ijssel uiterwaarden

[1:49:31] en ik ben ook actief als een bestuurlijk advies als adviescommissie, lid één ding zijn vinden.

[1:49:38] Ik heb eigenlijk vier boodschap en een gedeelte sluit aan op vijf boodschappen die aansluit bij mijn buurman zelfs dus dat is heel interessant. Hetzelfde vinden. Wees helder op het wad

[1:49:47] en geef ruimte op het hoe

[1:49:49] dat is de eerste geef alle belangen aan tafel plek

[1:49:52] gebruik. De dynamiek in een gebied zorgt voor doelgericht en dwingend instrumentarium. Daar wordt hij een beetje spannend en acceptatie vraagt om zorg voor andere aspecten dan alleen natuur en landbouw.

[1:50:08] Het eerste gebied processen waar ik in zit, is het heel helder hebben met elkaar vastgesteld dat we de instandhoudingsdoelen van de natura twee duizend gebieden willen halen. Dat vond het kader waarbinnen bijwerken.

[1:50:20] Binnen dat kader zitten we allemaal aan die bestuurlijke taken.

[1:50:24] Het is essentieel. Volgens mij voor een proces

[1:50:27] dat op korte termijn helpt. Zeker gebieden wachten daar nu ook

[1:50:32] het vertraagt op dit moment bestaande biedproces dat die helderheid mythes mensen wachten op u noemde het net tot woest aantrekkelijk,

[1:50:40] terwijl dit vanuit

[1:50:42] terwijl dit vanuit staat zijn problematiek waarschijnlijk niet reëel is.

[1:50:45] Dus dave hier

[1:50:47] ook nu helder in

[1:50:49] laat de snelheid erin blijven.

[1:50:51] Het tweede is gebruikten gebied

[1:50:53] de dynamiek in hun gebied.

[1:50:55] Bij een gebied proces moeten we goed kijken op welke schaal dat moet plaatsvinden? Dit vraagt om heel veel kleiner gebied processen soms ontstaan die vanuit dit gebied van de dynamiek van een gebied

[1:51:09] naar een schaal die aansluit bij ondernemers en bij inwoners in het gebied.

[1:51:13] Het is belangrijk tot waar nu gebied waar nu dynamiek ontstaat dat ook te versterken.

[1:51:19] Daarbij helpt het ook daarvoor nu al middelen beschikbaar te stellen.

[1:51:23] Het derde set is geef alle belangen aan tafel een plek

[1:51:27] bewaak als rijksoverheid. De proces kwaliteit van de gebiedscommissie.

[1:51:32] Dat betekent dat er ruimte moet worden gemaakt in de gebietst proces voor alle belangen lost van grondposities beoordeelde ook gebiedsplan op.

[1:51:40] Dit betekent dat bewoners en natuur en milieubelangen vertegenwoordigt zouden moeten zijn en niet alleen mensen die een grondpositie zorg ook voor ondersteuning van die rollen

[1:51:51] zorg dat daar financiële middelen voor zijn, zodat de partners kunnen aanhaken. Want dat zorgt voor breed gedragen heeft ingepikt.

[1:52:19] Het tweede is dat

[1:52:20] zonder dwingend instrumentarium achter de hand

[1:52:24] zeer lastig zal worden. In alle processen. In overijssel hebben we dwingend instrumentarium hand. Het is net ook al door die jonkers van de provincie gezicht maar wil als laatste stap.

[1:52:34] We zetten ons allemaal in

[1:52:36] dat niet te gebruiken. Uiteindelijk

[1:52:40] dat dwingend instrumentarium leidt er ook toe.

[1:52:43] Dat is heel interessant dat we volledig kunnen schadeloos stellen die agrarisch die het betreft en ons kan dat helemaal niet.

[1:52:49] Het is essentieel dat we die aandacht daarvoor hebben want het zorgt ook voor dat mensen echte ruimte krijgen om te kijken wat ze hierna gaan doen.

[1:52:58] Tenslotte sluit aan bij het laatste punt van mijn buurman acceptatie vraagt ook aandacht voor andere zorgen in gebieden

[1:53:06] een eenzijdige focus op instrumenten die alleen maar aan natuur, water en klimaat opgaven de bijdrage. U hoort het mij zeggen als natuur en milieuorganisaties is te eenzijdig.

[1:53:16] U moet ook denken aan leefbaarheid respect in het landelijk gebied in de opgaven en u moet ook denken aan die toekomstbestendig lampen. Neem dat echt goed mee in het perspectief en ga niet de sectoraal met geld want dat vernietigt de acceptatie gepikt.

[1:53:32] Dankuwel antwoorden zonder je rijlaarsdam.

[1:53:37] Goedemiddag. Ik ben je dan melkveehouder in stompetoren noord holland.

[1:53:42] Ik dank u voor de uitnodiging. Een hele eer

[1:53:49] ga anders aanvliegen als mijn buren de wet gevraagd om verbeteren en knelpunten uit de gebietst processen.

[1:53:58] Dan kan ik heel algemeen zeggen dat ik duidelijkheid wil een goed gevulde instrumenten koffer

[1:54:03] perspectief en wortels eten. Maar de eens die die zijn nog steeds bij de agrarische sector op nummer één.

[1:54:12] Maar dat weet u allemaal. Dus dat hoef ik niet te halen. Maar deze toch gedaan. De duivel zit in de details

[1:54:21] en die details die komen in noord holland heel erg naar voren in in drie aspecten die willen graag bloemen.

[1:54:28] Ammoniak van c

[1:54:30] in de kustgebieden is ongeveer eenderde van de depositie

[1:54:35] ammoniak van c

[1:54:37] maria maritieme biologen wetenschappers zeggen er komt helemaal geen maniak van zee bestaat niet.

[1:54:43] Nvm heeft de ammoniak zijn nu omgedoopt in correctiefactor,

[1:54:47] maar het kan niet zo wezen in een gebied proces dat eenderde van de ammoniak

[1:54:52] depositie

[1:54:53] gewoon dat dat niet bekend is waar het vandaan komt.

[1:54:56] En nu zijn er twee opties

[1:54:59] damon jac die komt dus uit andere sectoren

[1:55:03] en het is niet bekend welke sector dus niemand neemt verantwoordelijkheid om te gaan realiseren

[1:55:09] of de meth systematiek deugniet. Er zijn wetenschappers die zeggen dat de zoutkristallen op op de meetapparatuur neerslaan en dat de ammoniak helemaal niet neerslaat in die gebieden. Dus dat zou zeggen dat eenderde van de ammoniak depositie in die gebieden helemaal niet bestaat en dat die reductie dus ook niet nodig is. Maar daar is duidelijkheid over. Want als daar geen werd overkomt of je in zo n gebied van zes niet aan te komen met de opgave.

[1:55:37] Ik zit vlakbij de polder met mijn bedrijf. Dus ik ben daar zeer in betrokken

[1:55:43] zullen gezien. Coördineerde ik alle chemisch proces in noord holland.

[1:55:48] Maar daar zit behoorlijk in.

[1:55:53] Het is wel grappig. Dames polder die is heeft hij in stand houden doelstelling voor de voor de oppervlakte en het behoud

[1:56:00] van hoeveel van de oppervlakte veenmosrietland,

[1:56:03] febo zwitserland, waar ze beiden aanwijzen. Datum nul komma eenentwintig hectare groot.

[1:56:07] Nu is ie ondertussen gegroeid naar twee komma negen, twintig hectare

[1:56:11] een vertienvoudiging.

[1:56:13] Praat, goed.

[1:56:14] Want meer natuur is goed.

[1:56:16] Daar is iedereen blij mee. Ook een boer.

[1:56:18] En toch ook weer niet

[1:56:20] want het is ook lastig

[1:56:22] meer natuur betekent meer seks of gevoelige zich houden

[1:56:26] en we hadden juist in de wezijn afgesproken dat we zo veel mogelijk gehouden onder de knvb gingen krijgen.

[1:56:33] Maar als je meer seks vervolg heksenzonen gaat carrière

[1:56:37] komt er ook meer seks extra houden die boven de kritische depositie waren blijven dus waar zijn de opgaven zijn want verzwaren in plaats van dat te reduceren.

[1:56:47] Tweede punt is die heksen gone die verschuiven naar andere locaties natuurbeleid zich uit de schoenen schuiven kilometer op. Er zijn bedrijven die hun bedrijfsvoering niet veranderd.

[1:56:58] Maar de sector van gevoelige natuur is dichterbij gekomen

[1:57:01] en opeens zijn ze type lastig worden,

[1:57:05] kan ik niet uitleggen aan de mensen in het gebied proces dat ze

[1:57:09] niets verkeerd gedaan hebben

[1:57:11] dat ze het eigenlijk heel goed gedaan hebben van de natuur heeft zich goed ontwikkeld

[1:57:15] en dat zij daarvan de dupe zijn.

[1:57:18] Dat kan niet zo wezen.

[1:57:21] Een extra wrang is het

[1:57:22] dat in stand houden. Doelstelling voor de oppervlakte in de polder is behoud van oppervlakte. Dus die vertienvoudiging

[1:57:30] die is helemaal niet nodig.

[1:57:33] Hij is wel goed maar is niet nodig. Loopt ons voor de voeten.

[1:57:37] Daar moet een oplossing voor komen.

[1:57:40] De derde de monitoring

[1:57:43] die is

[1:57:44] lastig.

[1:57:46] We hebben hem in stand houden. Doelstelling voor kwaliteit, behoud van kwaliteit in de polder.

[1:57:51] De monitoring gebeurt deels in het veld.

[1:57:54] Dus de vegetatie type die worden beoordeeld als de plantjes fris en fruitig bijstaan is dat goed. Dan krijgen we een groen vinkje

[1:58:01] als de structuur en de functie goed is. Groen vinkje.

[1:58:08] Als het typische soorten allemaal aanwezig zijn. Een groen vinkje.

[1:58:11] Maar dan komt het.

[1:58:14] Er moet nog een vinkje gezet worden en dat is voor abiotische factoren. Abiotische factoren worden niet gescoord in het veld worden gescoord met statistiek.

[1:58:23] En wat zijn abiotische factoren. Dat is bijvoorbeeld de waterkwaliteit.

[1:58:28] Ook de aanwezigheid van water,

[1:58:30] de zuurtegraad van de grond, maar ook gewoon de temperatuur een hete zomer is is een hoge temperatuur gewoon een nekschot voor de natuur

[1:58:40] die worden allemaal gescoord

[1:58:43] als die afwijken van de streefwaarde.

[1:58:47] Dan komt er een kruisje in plaats van een groen vinkje

[1:58:50] en die abiotische factoren dat zij alex stuurders middel om de natuur te ontzien.

[1:58:55] Maar die middelen die worden in de monitoren systematiek getrokken

[1:58:58] en ook al is de vegetatie type op orde.

[1:59:02] Als de sturing middelen niet op orde zijn,

[1:59:06] blijft

[1:59:07] de kwalificatie van die habitat slecht.

[1:59:10] Dus je weet vooraf in het gebied

[1:59:13] als de kritische depositie die wade niet gehaald gaat worden en dat aan de orde in in dit gebied

[1:59:20] de kwalificatie van de habitat

[1:59:22] nooit goed gaat worden.

[1:59:24] Ik kan.

[1:59:26] De ondernemers in het gebied

[1:59:28] niet meenemen

[1:59:31] als ze vooraf weten dat wat zij doen

[1:59:33] dat het nooit goed genoeg is.

[1:59:35] Ik zou u tot een afronding willen komen,

[1:59:37] Dat kan.

[1:59:39] Klein schot voor de boeg ook de economie zo ecologisch autoriteit gaat je gaat hiervoor voor een probleem staan. Die gaat monitoren op de op de ecologische kwaliteit. Als het goed is als de knaw uit de wc gehaald wordt.

[1:59:56] Maar zolang de knaw in de monitoren systematiek blijft kan ook de ecologische autoriteit geen kwalificatie goed geven.

[2:00:04] Dus uiteindelijk kunnen we dus niet scoren op de staat van instandhouding blijven we de knaw prioriteren

[2:00:12] kan niet de bedoeling zijn.

[2:00:14] Nou dank je. Dankjewel.

[2:00:15] We gaan over naar de vragenronde van de kamerleden en ik begin bij de heer de groot

[2:00:21] en geef aan wel onder wie u de vraag stelt dan gaan we eens even inventariseren. Alle kamerleden.

[2:00:27] Dank u. Voorzitter, in leiders. Ik heb een vraag aan de heer nijboer.

[2:00:33] U heeft het over de toekomstbestendigheid van de landbouw en het voorkomen van te sectoraal beleid. Als ik het goed heb begrepen, zal je daar wat meer over kunnen vertellen.

[2:00:43] Hemel zij wel. Voorzitter, nou het is goed dat wij dit gesprek dan ook eindelijk een echte boer aan tafel zit en het verhaal wat wat rijlaarsdam net haalden hadden we toevallig ook in het vorige blok, blokje forum. Weet ik het niet meer. Precies ging ook over veen reet.

[2:00:59] De land na een beetje kwijt.

[2:01:01] Alleen een ander gebied waar precies hetzelfde speelt. En nou ga ik geen vraag stellen aan waarderen rijlaarsdam. Maar eigenlijk wil ik vragen aan de heer nijboer soort reflexen hier op, want dit is

[2:01:13] wij vaak horen en ik moet heel eerlijk zeggen ik snap dan als ik moe zou zijn dat ik denk ja, ik wil. Ik vind natuur heel belangrijk en ik wil daaraan bijdragen. Maar jij loopt het soms niet een beetje op op eisen die wij hebben gesteld die onhaalbaar zijn.

[2:01:30] Mevrouw mohammed.

[2:01:33] Diepe zucht. Voorzitter, ik ga een beetje

[2:01:38] vraag stellen die naar voren kijkt naar de toekomst hebben we hebben gehoord in de vorige rondes en dat hebben we afgelopen maandag ook gehoord in het werkbezoek dat wij in utrecht hebben afgelegd met de commissie dat het een uitkomst zou zijn als gebiedsfonds gekomen die ter ondersteuning van de gebied processen werken en waardegebied processen uit kunnen nemen wat ze nodig hebben, ofwel voor natuurherstel. De opkoop van boerderijen. Ik zie ik zie de deelnemers aan deze ronde tafel knikken, maar ik zou dat graag invulling willen hebben van hoezo. Een gebiedsfonds er uit zou moeten zien in welke randvoorwaarden daarvoor zouden moeten gelden.

[2:02:17] Ik wilde van alle deelnemers van alle gasten, mevrouw vestiging,

[2:02:23] Voorzitter, dank aan de sprekers. Ik heb een vraag aan de heer nijboer stelt dat in de genoemde gebied processen er geen discussie zou zijn over het hoofddoel. Het gaat over de instandhoudingsdoelen voor de natura twee duizend gebieden.

[2:02:37] Ik vroeg mij af of dat ook betekenen dat er geen discussie is over hoe we dat gaan halen. Dus wat er nu afgesproken is dat er een halvering van de stikstof uitstoten nodig is

[2:02:47] en als die discussie wel is hoe de heer nijboer. Dat ziet.

[2:02:53] Meneer thijssen. Voorzitter, ik heb een vraag aan de heer nijboer en de heer van der schans. Ze hebben allebei gesproken over nog over de waarde van het landelijk gebied of dat niet een plek moet krijgen in die gebiedsgerichte een nationale aanpak. Landelijk gebied hebben ze een voorstel voor doel gesteld zou moeten worden in dat nationaal programma landelijk gebied.

[2:03:15] Hiervan. Komt.

[2:03:16] Voorzitter boer vraag aan de eer van der schans want ik sprak hem een warm gloedvol betoog uit over over de agrarische sector en dat delen denk ik. En velen met ons. Maar als wethouder staat u natuurlijk ook voor de afweging onvoldoende woningen te bouwen. Ik weet van een werkbezoek aan de gemeente ede. Dat daar destijds ook een afweging heeft plaatsgevonden. Zal die ring om een woonwijk te bouwen. Kunt u iets vertellen over hoe dat is gegaan in samenwerking met boeren in de omgeving om daar ook die functies.

[2:03:48] We kunnen gunnen.

[2:03:50] Je missen.

[2:03:52] Voorzitter bedanken. Dank aan alle leiders. Mijn vraag gaat naar die rijlaarsdam

[2:03:56] en mijn vraag is zijn verhaal is heel helder. Ik sluit aan bij de vraag van college boswijk over

[2:04:04] dat de knaw bij zon veenmosrietland never nooit gehaald kan worden, ook al zou je collectief elke functie verwijderen en elk mens.

[2:04:33] Dank u, mevrouw van der plas.

[2:04:36] Dankuwel en dank aan alle drie de in leiders voor een verhaal. Ik heb ook een vraag voor de heer rijlaarsdam. Ik vond het heel interessant wat zij noemden over de groene vinkjes en het rode kruis. Misschien omdat hij dat nog even goed kan verduidelijken waarom de habitat, de koning en de kwalificatie slecht krijgt, zal ze alle soorten ecologische goed voor. Maar belangrijker nog, hoe kan hun habitat de kwalificatie. Goed.

[2:05:05] Ik geef het woord heer van der schans.

[2:05:08] Dankuwel. Dan begin ik met de vraag van van mevrouw parlement over het over het gebied gebiedsfonds heel plat. Ik denk dat het zonder gebiedsfonds niet lukt.

[2:05:18] Dus ik denk dat dat we dat nodig hebben in hun gebied om aan de slag te kunnen gaan ook om middelen wat flexibeler in te kunnen zetten dan soms het strak gelabeld. De gelabeld en geld wat er wat er allemaal is want er is geld genoeg.

[2:05:31] Maar dan moet het wel ingezet kunnen worden en ik denk dat het ons helpt om dat in een gebied fonds fonds te kunnen doen en niet alleen maar om gebiedsgericht mee aan de slag te kunnen ook om afspraken te maken over welk doel moeten behaald worden. Dus hoeveel kilo aan stikstof moeten bijvoorbeeld middels dat geld dat soort afspraken mag je wat mij betreft heel erg goedmaken. Want dat geeft ook richting op lokaal niveau met elkaar aan de aan de slag te gaan. Maar maakt ook afspraken over wat je met die vrijkomende stikstof ruimte doet. We hebben nu de afspraak dat dertig procent minder natuur moet. Kan me goed voorstellen dat het in sommige gebieden wat meer moet zijn dan dertig procent, omdat we anders allerlei doelen in dat natuurgebied van ze lang zal ze levensdagen niet gaan gaan halen. Maar het is ook nodig om ruimte te creëren voor bijvoorbeeld woningbouw vraag waardeer van kampen het over overgeeft of die ene jongen boer die door will en daar wordt ontwikkeld voor voor nodig heeft. Dus je moet dat versleutelen zo n gebiedsfonds en dat hij daarnaast een groot aantal landelijk of boven regionale doelen ook in worden gesteld van bevatten voor de snelweg daar ergens ter hoogte van amelisweerd ook nog wat stikstof ruimte nodig. Ja dat snap ik. Maar doe het dan via dat gebiedsfonds doet via die gebietst aanpak. Want anders dan beter kapot bij mij in het gebied gebeurt dan bel ik aan. Dan zegt die boer wil je koffie. Dan gaat ie achterover zitten en dan zegt hij rijkswaterstaat of schiphol hebben veel meer te bieden. Dus gaan we naar de buurman en dan is de koffie. Lekker. Maar dan houdt het daarna met de effectiviteit in het gebied. Heel erg snel.

[2:07:04] Voorzitter, de vraag van de heer van de heer thijssen over welke doelen wil je dan stellen? Anders dan natuur en landbouw alleen in dat landelijke landelijke gebied. We hebben een hele hoop functies die leefbaarheid van het platteland uitmaken

[2:07:17] en we benaderen dat altijd heel erg bedrijfseconomisch. Het moet efficiënt zijn als er niet genoeg mensen meer in de bus zit en dan gaat die buslijn eruit als er te weinig kinderen naar school gaan dan sluiten school.

[2:07:29] Je moet ook durven kijken in je gebied proces of je een aantal van dat soort vragen in de samenleving recht kunt doen

[2:07:36] en dan kan het zijn dat mensen zeggen ik ben best bereid een en ander op te geven of te veranderen.

[2:07:40] Maar als dat voor het welzijn voor die brede welvaart in dat gebied een impuls kan betekenen.

[2:07:46] Nou kom maar op

[2:07:48] en dat sluit aan voorzitter bij de vraag van de heer van kampen over over die strijdende belangen. Soms voorzitter, ik ben een warm pleidooi voor de agrarische sector. Maar ik begon mijn verhaal dat we naast die gelderse vallei op de veluwe hebben

[2:08:03] de veluwe staat onder druk door hoef je niet heel intelligent voor te zijn. Dan kun je amanda en je ziet het en dan helpt het soms ook om een ecoloog mee te nemen want die laat je nog wat nader zien dus die urgentie is enorm. Laat ik daar heel duidelijk over zijn. En inderdaad wonen is in dat gebied ook een belangrijke vraag. Ik noemde het vijftienduizend woningen en de kampen verwees denk ik daar een casus in otterloo.

[2:08:23] Daar zijn we de afgelopen jaren in gesprek gegaan met een boer die pal naast natura twee. Duizend zit geen bedrijfsopvolger. Die wilde graag overstappen op recreatie of zijn recreatie tak verder uitbreiden dat je gezellig met t paard over het nationale park kunt kunt rijden en die was er eigenlijk wel blij mee dat door het stoppen van zijn bedrijf hij een bijdrage kan leveren aan zeventig woningen. Iets verderop.

[2:08:49] Er zijn er genoeg die dat willen

[2:08:51] liever dan voor die eerder genoemde snelweg. Dus als je die combinatie legt ook in dat gebied.

[2:08:57] Dan kan die boer die die afweging maakt, want het zijn lange processen moet ik stoppen moet ik niet stoppen. Hoewel ik door wil ik wel door. Dit zijn ook bijdrage die je kunt leveren aan hun gebied

[2:09:10] die over de streep kunnen trekken.

[2:09:12] Want als jouw zoon of dochter toevallig een woning zoekt in otterloo niet kan blijven en hierdoor misschien wel in otterloo kan blijven. Heb je een hele andere discussie

[2:09:21] en dat sluit ook aan. Voorzitter. Tot slot bij het eerdere punt want ik maakte over verbreed het nou kijk niet alleen maar naar landbouw en natuur alleen

[2:09:29] belangrijk bij dook zijn.

[2:09:34] Ik ga over naar de heer nijboer.

[2:09:36] Die de grote vroeg naar sectoraal beleid.

[2:09:41] Mensen denken niet sectoraal. Dus dat is altijd lastig als je een gebied proces zit dan denken mensen aan hun leefomgeving en wat er met allemaal met hen gebeurd.

[2:09:50] Een mooi voorbeeld van de sectoraal beleid is bijvoorbeeld een clash tussen het natuurbeleid of wat we willen met agrarisch en grondbeleid. Ik ken een boer in hun gebied.

[2:09:59] Die wil de natuur in gaan boeren.

[2:10:02] Maar doordat het zo geregeld hebben tot hij uiteindelijk ook volledige schadeloosstelling wil, moet eerst een grond helemaal onteigend worden moeten in de grondwet nog terugzien of ie n plek in dat gebied kan terug krijgen om weer natuur inclusief te gaan boeren.

[2:10:16] Ja dan denk ik waar zijn we mee bezig met zen allen dus dus dat zijn dus frustrerende mechanisme zijn kenmerk van de sector aan het kijken naar aspecten. Watje eigenlijk niet de levert. Het leven van mijn broer wil aandoen.

[2:10:33] De heer boswijk vroeger reflectie op het verhaal van lto.

[2:10:37] Kijk, u kunt mij van harte aan uw kant vinden als de achtergrond van die vraag is hebben we het natuurbeleid veel te technocratisch aangepakt.

[2:10:46] Het is enorm technocratisch geworden.

[2:10:50] En wat hebben we gedaan. De laatste jaren

[2:10:53] een hypotheek genomen op die natuur.

[2:10:56] En nu zitten we in een technocratisch wespennest waar we een oplossing voor moeten vinden.

[2:11:01] Het is nu tijd om af te lossen en dat zitten we in een technocratische juridische claim,

[2:11:07] maar we moeten dat wel doen met zen allen mijn reflecties op. Ik snap ontzettend goed te frustratie

[2:11:12] bij allerlei boer dat we in technocratische land zijn beland. Als het over hexagoon gaat en tot het niet meer gaat over de essentie van nature.

[2:11:21] Maar we zitten hier wel met zen allen en we moeten nu wil stappen vooruit zetten.

[2:11:24] Dus dat is de situatie hoe ik daar op dit moment over de

[2:11:28] randvoorwaarde voor gebiedsfonds. Volgens mij is een belangrijke randvoorwaarde voor gebiedsfonds. Natuurlijk is dat doelstelling gerelateerd was mijn bus.

[2:11:35] Buurman,

[2:11:50] Waarom was er geen discussie over de instandhoudingsdoelen. Jij daar was ik misschien herformulering niet zo heel heel terechte opmerking

[2:11:57] in die afspraken over instandhoudingsdoelen van natura twee duizend hebben aan de voorkant gezicht met alle partners. Daar gaan wij voor dat ging toen niet om de stikstof doelstelling zo nadrukkelijk bij zich

[2:12:09] en dat betekent dat we dus aan tafel zeggen van. Goh wat is er nodig om de biotische en abiotische omstandigheden in natura twee duizend gebied op orde te krijgen kan soms betekent dat je geen biologische buffer moet maken en daar gaan we met zen allen.

[2:12:22] Dus dat is het onderdeel waar geen discussie meer overleg en ik denk dat ook essentieel is of straks met elkaar gebied processen ingang tot we zich bij accepteren. De doelen die geformuleerd zijn. Anders kom je geen stap verder in hun gebied. Dan wordt het de hele tijd en achteraf. Misschien zijn het er niet mee eens, maar we snappen nu dat we in dit gebied

[2:12:39] vanuit deze doelen moeten werken. Ons komen niet vooruit.

[2:12:44] Dan had u nog een vraag over welke doelstellingen gekoppeld zou moeten worden aan de sociaal economische component en die impact en die brede welvaart mijn piemel te voelen. Zou u dat nou eens niet aan het gebied over willen laten biedt ruimte voor.

[2:13:02] Kijk dan wat er in dat gebied nodig is. Mijn enige pleidooi is van het enorme budget waar ik van twijfelt eraan of het voldoende is zorg dat er wat ruimte is in dat.

[2:13:12] Geheel,

[2:13:14] Om ook leefbaarheids respect te mee te nemen en laat het voorrang het gebied zelf

[2:13:19] om dat te doen. Dat zorgt voor zoveel meer acceptatie in gebieden.

[2:13:23] Dus dat was mijn pleidooi dus geen doelen op dat gebied.

[2:13:27] Maar wel ruimte,

[2:13:30] Ik ga over naar die rijlaarsdam.

[2:13:33] Mevrouw brunet dat het over randvoorwaarde voor de gebiedsfonds zijn provincie genoot. Dus dat is dat schept een band.

[2:13:40] De provincie noord holland heeft gefietst proces al veel langer op de kaart staan als de stikstof dossier lang is zichtbaar.

[2:13:48] Dus we staan qua bodemdaling c o twee reductie in nederland. Er gebeurt al veel meer dus randvoorwaarden is integraliteit.

[2:13:57] En als je naar de inhoud uit gaat kijken

[2:14:00] dan ga je ook kijken naar de daadwerkelijke staat van de natuur en dan zie je dat zicht of depositie een druk factor is van belang, maar niet de druk factor die allesbepalend is. Dus hij denkt dat je alle druk factoren mee moet nemen en dat je dan naar het doel een goede natuur moet gaan en je moet zorgen dat je daar gebiedsfonds op inricht. Anders doet. Doe je het voor gewoon niet efficiënt benutten

[2:14:27] en dat zal lastig zijn. Maar dat is keuzes maken en compromissen sluiten en schijnpolitiek te zijn. Dus dat moet lukken.

[2:14:38] De heer grimm is die wilden graag weten wat er verbeterd kan worden aan economische autoriteit.

[2:14:44] De economische autoriteit is er nog niet. Dus de grote weeffouten. Die heb ik nog niet in zicht. Alleen ik constateert dat de monitoring zal ze die nu gebeurt van de habitat type dat die stuk loopt om de druk factoren. De abiotische factoren worden in de monitoring getrokken. Terwijl eigenlijk het gaat om de goede natuur. Doel is hoe natuur zolang die factoren niet onder de vader zitten

[2:15:13] dan komt er een rood kruisje

[2:15:15] en dan is de habitat type altijd de kwalificatie slecht

[2:15:19] terwijl de pandjes goed zijn. Dat kan niet zo wezen. Dus wat mij betreft zal die monitoren systematiek

[2:15:26] een recapitulatie moeten ondergaan.

[2:15:29] Wat de daadwerkelijke staat van de natuur leidend is

[2:15:32] en dat niet de abiotische factoren meegenomen gaan worden.

[2:15:37] Mevrouw van der plas had die vroeg zich af hoe het kan dat de habitat slecht scoort

[2:15:43] het plantje er goed uitziet.

[2:15:45] Nou dat heb ik probeerde te schetsen.

[2:15:49] De haan. Het habitat type is een samenspel van alle soorten samen.

[2:15:56] Als alle soorten samen goed zijn.

[2:16:00] Dan heb je dus in het veld goede situatie.

[2:16:04] De druk factoren worden meegenomen.

[2:16:07] Dus zolang de kade waar je overschreden wordt,

[2:16:10] is de druk factor stikstof

[2:16:13] negatief. En zolang die negatief is, kan de monitoren systematiek gewoon geen goede kwalificatie voor de habitat geven.

[2:16:22] Dit is bijzonder zie ik het hoofdschudden. Maar zo werkt het wel in. Dat zou niet zou moeten. Ik denk dat we dat wel eens zijn.

[2:16:31] Het doel moet gewoon zijn dat de natuur goed uit gaat zien. En hier worden gewoon doel middel door elkaar gehaald.

[2:16:37] Dat moet anders.

[2:16:41] Oh dank kijk even rond of er nog aanvullende vragen zijn dat geval begin ik bij mevrouw van der plas.

[2:16:50] Dank u wel. Rijlaarsdam voor deze uiteenzetting.

[2:16:57] Ik had nog een vraag over de veenmosrietland in eiland polder was vertienvoudigd vertelde hij

[2:17:05] hoe kan dat. Ondanks een overschrijding van de depositie waarde.

[2:17:12] En nu vraagt dat aan

[2:17:15] die rijlaarsdam.

[2:17:18] Nou het is heel mooi. Griekenland heeft een kritische depositie waarde van zevenhonderd veertien. Mol wetenschappers zijn het erover eens dat de veenmosrietland zich goed ontwikkeld in een race tussen zevenhonderd mol in de zeventienhonderd mol. Wij hebben daar in nederland uit voorzorgsprincipes zevenhonderd veertien mol van gemaakt.

[2:17:36] Dat lijkt bijna het gemiddelde tussen zevenhonderd en zeventienhonderd.

[2:17:40] Ik zou me voor kunnen stellen dat we dat gedaan hadden door het echte gemiddelde te nemen.

[2:17:47] Dan zaten we nu op twaalf tot op veertien, honderd mol de achtergrond deposities. Duizendeen honderd mol. Dan hadden we nu geen probleem gehad met de kritische positie waren goed. Dat is niet de situatie die situatie is dat er een kritische oppositie waardig geprikt hebben. Zevenhonderd veertien mol.

[2:18:07] Maar de realiteit is dus dat die stikstofdepositie.

[2:18:12] De groei van het oppervlak niet belemmert.

[2:18:14] We zijn we hebben een beheerplan waarin drie dingen staan afdruk factor.

[2:18:20] Dat is de waterkwaliteit.

[2:18:22] Dat is het beheer.

[2:18:24] Dat is stikstofdepositie.

[2:18:27] De waterkwaliteit is niet op orde.

[2:18:29] De stikstofdepositie is te hoog. We zijn de afgelopen vijf jaar goed gaan beheren. Tweejaarlijks maaien en afvoeren van het gewas

[2:18:37] en in die vijf jaar is het oppervlakte vertienvoudigd.

[2:18:41] Dus dan is mijn conclusie

[2:18:44] dat van de drie druk factoren. Het beheer. De belangrijkste was en niet stikstof en niet de waterkwaliteit.

[2:18:51] Maar goed dat is dan mijn simpele conclusie als dollar radiozender.

[2:18:59] Dankuwel grimm is.

[2:19:03] Heldenverhaal. Ik heb een vraag nog aan die van der schans nog even over want hij noemde enerzijds het tevergeefs koffiedrinken

[2:19:13] als ze ook schiphol en rijkswaterstaat nog in de wacht staan. Anderzijds noemde hij het voorbeeld van de ene boer tegen natura twee duizend gebied aan en dat bijdroeg aan de bouw van zeventig woningen. Maar zodra zolang de gemeente ede die mogelijkheid heeft

[2:19:29] dan heeft schiphol de mogelijkheid om langs te gaan. Dus wat zou de beste methode is het dan toch inderdaad extern salderen defacto onmogelijk maken. Behalve dan als je via een provinciale of gebied stikstof bank. Dit gaat regelen is dat eigenlijk de portefeuille van

[2:19:46] de woorden van de heer van der schans van de sons.

[2:19:49] Ja voorstellen.

[2:19:52] Daar is geen makkelijk antwoord op te geven. We hebben daar de afgelopen maanden veel over nagedacht. Ook met alle uitspraken van de raad van state die over elkaar heen buitelen en die allerlei ruimte natuurlijk ook steeds terecht overigens steeds steeds kleiner maakt waartoe je nu goed aan.

[2:20:07] Wil je een hard schot zetten tussen groen en grijs. Om in dat vrijmaakte blijven en daar wordt onderzoek naar gedaan. Ik ben heel benieuwd. Ik denk dat met alle informatie die we nu hebben. Je hebt het beste dichtkunst zetten om het via een gebied dan wel via de provincie te spelen. Dat is het enige waarvan ik nu denkt dat kan ik uitleggen ook gewoon aan die aan die ene boer en het voorkomt ook dat wat de overheid kan bieden via een opkoopregeling ook niet uit de markt geprijsd wordt door iemand met veel meer geld

[2:20:39] want dan snap ik. Die ene agrarisch ook wel dat je denkt ja ik ben tweeënzeventig. Ik kan liever met een paar ton extra met pensioen gaan met een paar ton minder dus

[2:20:49] ja dan hebben we een heel gek princip in onze markt en als ze maar één ding moet acteren.

[2:20:55] Dat is volgens mij de rijksoverheid.

[2:20:59] In kampen.

[2:21:00] Ik heb toch een vraag. Voorzitter, aan de heer nijboer in het kader van het instrumentarium in de gebiedsgerichte aanpak

[2:21:26] en dan zegt de landsadvocaat adviseert eerder dat daar na ook nog een instrument is het intrekken van vergunningen en daar wordt nogal in deze kamer een hele discussie over gevoerd. Ik zou de heer nijboer willen vragen. Voorzitter, hoe hij naar het instrumentarium kijkt en ook zichtbaar. Die stap nog na het om de onteigening s titel waarin in overijssel wordt gekozen. Het intrekken van.

[2:21:48] In gebied proces.

[2:21:50] Hierna worden.

[2:21:54] Ik zou de tafel natuurlijk gedeeltelijk omgekeerd maken als dat de huurmarkt nadruk op verplaatser bij natura twee duizend gebieden in essentie vier en dan pas innoverende. Dus staehl zou ik andersom maken vanuit mijn perspectief.

[2:22:08] Maar het gaat natuurlijk om dat intrekken van vergunningen. Kijk één ding erover. Kijk als ik één ding vindt dat ook misschien wel iets om mac kijk hoe we met paul smulders omgaan is een hele rare situatie zijn extreem slechte situatie. Dus het intrekken van vergunningen zou ik echt als allerlaatste noodmiddel zien en feitelijk is het ook niet nodig als je al een ruimtelijk instrumentarium en onteigening is gebaseerd. Dan moet je ook ruimte plannen. Logisch wel wat doen.

[2:22:36] Dat betekent dus dat je in gebieden waar hij dat wil doen. Ja. Een nieuw nu nog een bestemmingsplan stond maken of een provinciaal inpassingplan straks onder de omgevingswet wat anders zult moeten doen

[2:22:47] maar dat betekent wel dat je dat moet doen en dat is wel een tijdsintensief traject. Dus ik weet niet of u de tijd heeft en wij met elkaar de tijd hebben om die weg overal te bewandelen.

[2:22:57] Dus dat is mijn mitsen en maren bij het laatste instrument wat u hem noemt.

[2:23:03] Maar mijn voorkeur heeft niet mijn voorkeur zou hebben om via het raam instrumentarium omdat je dan ook die schadeloosstelling goed kunt regelen.

[2:23:10] Frank. Ik heb nog vijf collega´s. En ik heb nog zeven minuten. Dat ga ik dus niet redden. Ik kijk even rond of een opdringende dringende.

[2:23:19] Beide heren willen tuurlijk je boswijk.

[2:23:23] Dankuwel? Mijn collega´s. Doe heel kort. Die nijboer dat het al een paar keer over je ook iets te bieden moet hebben in zijn gebied proces en waar we in de kamer heel vaak over hebben is onder andere langjarig agrarisch natuurbeheer of of andere ecosysteem diensten. Maar wat is in uw

[2:23:43] de beeld langjarig want daar wordt ook over gediscussieerd. Wat hoeveel jaar hebben we het dan over.

[2:23:50] Ik hoor termijnen tussen de vijftien en twintig jaar als ik met ondernemers praten.

[2:23:57] Eerder groot

[2:23:58] en nu als laatste vanuit de kamer. Het wordt maar ook de aanstichter van deze ronde tafel. Dus dat vind ik wel mooi.

[2:24:04] Meneer de groot is het verhaal rond en ik ben heel blij met dat we dit met elkaar hebben georganiseerd omdat je toch een heel mooi beeld krijgt

[2:24:13] toch veel positiviteit in in nederland in een gebied proces compliment aan alle mensen die er mee bezig zijn.

[2:24:21] Toch even nog wel over de stok achter de deur waar de collega van kamp ook al naar vroeg aan eer. Van der schans

[2:24:28] zou toch niet goed zijn om een dwingend instrumentarium achter de hand te hebben omdat dat eigenlijk het aspect vrijwilligheid nog wat groter maakte daarvoor.

[2:24:39] Van de schans.

[2:24:41] We hebben in de dagvoorzitter. We hebben in de gemeente ede. Zeshonderdvijftig actieve agrariërs.

[2:24:48] Daar zijn er meer van tussen de zestig en tachtig dat tussen de twintig en de veertig.

[2:24:56] Ik maak me eigenlijk eerder zorgen over of we over twintig jaar nog wel genoeg boeren overhalen.

[2:25:01] Er ligt echt om het plat te zeggen stikstof voor het oprapen in het in de gelderse vallei

[2:25:07] en is dat een makkelijke klus? Nee

[2:25:09] alleen hoe meer dat we het hebben over dwingend instrumentarium

[2:25:13] hoe langer dat

[2:25:15] ik ken mijn mijn wethouder soortgenoten zeg maar nodig hebben om dat vertrouwen wat steeds verder achteruit holt

[2:25:23] weer een beetje terug te krijgen.

[2:25:27] Ik zou de discussie of de tijd en inzet plegen in

[2:25:31] dat de middelen en het instrumentarium er is om zo snel als de sodemieter aan de gang te zijn aan de gang te gaan. Want ik kan steeds lastiger uitleggen dat we al sinds tweeduizend negentien urgentie prediken.

[2:25:46] Maar dat concrete maatregelen op gemeentelijke of op provinciaal niveau

[2:25:51] nog steeds heel lastig zijn uitvoeren.

[2:25:54] Als ik voor de vierde keer die kop koffie kon halen dan zegt ie al. Lazer op met je urgentie laat zien dat het je wat waard is.

[2:26:01] Ik zou bijna zeggen kom met uw geld over de brug en voer ergens de komende jaren eindeloos dat gesprek over dwingend instrumentarium als het niet blijkt te vlotte. Maar laat ons aan de slag gaan.

[2:26:16] Met dankzegging aan ieder die bijgedragen heeft aan ronde, rondetafelgesprek.

[2:26:23] Je ziet gewoon wat het teweeg brengt, besluit ik rondetafelgesprekken.