Disclaimer: deze transcriptie is geautomatiseerd omgezet vanuit audio en dus geen officieel verslag. Om de transcripties verder te verbeteren wordt constant gewerkt aan optimalisatie van de techniek en het intrainen van namen, afkortingen en termen. Suggesties hiervoor kunnen worden gemaild naar info@1848.nl.
Commissie Parameters
[0:00:00] Goedemiddag. Allemaal. Ik open hier bij de vergadering van de vaste commissie voor sociale zaken en werkgelegenheid aan de orde een technische briefing, met als onderwerp de commissie parameters. Ik heet onze gasten, mevrouw de vries, als voorzitter van de commissie, de heer pelser, de heer vellekoop en de eer van ewijk van harte welkom bij
[0:00:24] de vaste kamercommissie voor sociale zaken en werkgelegenheid uiteraard de kamerleden van harte welkom.
[0:00:31] Ik heb een paar afmeldingen, mevrouw, maar toch van de fractie van groenlinks, de heer van kent van de sp en mevrouw den haan van de gelijknamige fractie je hebben aangegeven dat ze verhinderd zullen zijn. Vandaag de heer omtzigt heeft aangegeven dat hij na de regeling van werkzaamheden zal aansluiten bij deze vergadering. Verder heb ik aanwezig vanuit de zijde van de kamer, de heer de jong van de fractie van de pvv. Hij loopt zo binnen de heer nijboer van de fractie van de pvda, de heer stoffen van de sgp, mevrouw palland van het cda de eer ceder van de christenunie en de smals van de vvd uiteraard onze gasten op de publieke tribune en alle geïnteresseerden kijkers thuis, van harte welkom bij deze vergadering. De commissie parameters heeft aangegeven dat ze graag een inleiding willen verzorgen met een presentatie van ongeveer een kwartiertje. Daarna bestaat de mogelijkheid voor de kamerleden om vragen te stellen in de richting van de commissie
[0:01:28] en zonder nog meer woorden aan te wijden, geef ik graag het woord aan mevrouw de vries van de commissie parameters
[0:01:36] dankuwel. Voorzitter, coke voor de gelegenheid om hier een nieuw gezelschap het advies van de commissie parameters te mogen toelichten. Ik zal een aantal inleidende woorden spreken en daarna zullen de overige aanwezigen commissieleden ingaan op de afzonderlijke onderdelen van het advies als introductie ongetwijfeld voor de vragen die jullie daarover heeft
[0:02:00] voor de volledigheid. De samenstelling van de commissie tarief van de leden professor soort professor willen kopen en professor van ewijk hier aanwezig en de namen van de overige leden. Ziet u hier op te sluiten?
[0:02:16] De taakopdracht van de commissie was om te adviseren over de parameters voor loon en prijsinflatie rendementen op aandelen en andere activa. Zoals u bekend is dit advies. M n terugkerend advies. En dat het bedoeld is om te zorgen dat pensioenfondsen met de juiste aannames rekenen en daarbij niet uitgaan van te optimistische
[0:02:40] verwachtingen. De commissie adviseert over de uld met forward wreed en over de scenario s in de wet staat dat de commissie elke uiterlijk elke vijf jaar adviseert. Het advies van de vorige commissie was beduidend meer recent namelijk twintig, negentien, maar door de ontwikkelingen in het kader van de beoogde invoering van de wet toekomst. Pensioenen is door de minister dit jaar opnieuw om advies gevraagd en dat heeft ermee te maken dat de economische scenario s in the way to pay meer toepassingen krijgen en dat ook voor het eerst een risico neutrale scenario s nodig zijn, in het bijzonder voor de vwa methode en voor het berekenen van netto profijt tijdens de transitieperiode naar het nieuwe stelsel
[0:03:28] voor de volledigheid ook nog de parameters en de uefa hebben natuurlijk ook toepassingen in de nieuwe wind en gedurende de transitie.
[0:03:37] Hoe is de commissie te werk gegaan? Denk ik belangrijk om te noemen dat er twee belangrijke uitgangspunten zijn voor het werk van de commissie. In de eerste plaats transparantie. Dus de commissie heeft ervoor gekozen om zoveel mogelijk openbare bronnen te gebruiken en in de tweede plaats wat wij noemen reproduceerbaarheid te smelten. U ver methode als een model voor de scenario s zijn heel precies gedocumenteerd.
[0:04:02] Daarbij hebben wij als uitgangspunt voor het advies genomen dat, indien er overtuigende en eenduidige wetenschappelijke argumenten of andere dwingende reden zijn om mijn methode aan te passen. Dan adviseert de commissie tot die aanpassing en als die argumenten niet doorslaggevend zijn, dan heeft de commissie besloten om de bestaande methodes hoeft het advies van de vorige commissie ongewijzigd te laten
[0:04:28] en als er in ons rapport geen overtuigend eenduidig wetenschappelijk argument is dan is dat ook in het rapport aangegeven
[0:04:38] dan een korte introductie op
[0:04:40] het advies of de hoofdonderdelen eruit.
[0:04:44] U heeft kunnen zien dat de parameters opnieuw zijn beoordeeld op basis van meest recente wetenschappelijke inzichten heeft geleid tot een aantal aanpassingen. Zo een manier van ewijk. Zometeen op ingaan.
[0:04:56] Verder adviseert de commissie om de uefa methode aan te passen op basis van de nieuwste gegevens over liquiditeit in de markt en dat is met name het zogenaamde die blik wit en transparant criterium van opa. En wat eigenlijk zicht op het moment dat die markten diep, diep lieverd en transparant zijn. Dan kan er uit een betrouwbare
[0:05:17] marktprijs van worden afgeleid
[0:05:20] en voor de economische risico neutrale scenarios heeft de commissie een nieuw model en de nieuwe kalibratie methode ontwikkeld en die scenario s zijn vervolgens getoetst ook met uitgebreide plausibiliteit cheques op die scenario s zal zometeen manier verder ingaan op de uefa methode meneer pepys
[0:05:39] staat als introductie op het advies. En dan geef ik graag het woord aan meneer van ewijk.
[0:05:47] Meneer van leeuwen.
[0:05:48] Dankuwel.
[0:05:50] Vooraf. Ik moet uiterlijk half zeven excuseer me dat ik omgeven met wegsluipen uit
[0:05:59] gebrek aan belangstelling voor het onderweg. Wat betreft de parameters hebben de vorige programma s ons gevraagd te valideren. Dus we hebben ze allemaal weer opnieuw bekeken. In het licht van de huidige informatie heeft tot een paar bijstellingen geleid, zal ze heel kort staan samengevat.
[0:06:19] Hoop,
[0:06:22] Deze me een tabel met een heleboel getallen gelijk. Maar in essentie. We hebben de inflatie in paramus.
[0:06:31] Hij ligt opwaarts bijgesteld omdat de doelstelling van de ecb iets is aangepast, was altijd maximaal twee procent. Nu is het rond twee procent.
[0:06:41] Dus hij is verhoogd van één komma negen naar twee
[0:06:45] de reële loonstijging hetzelfde gebleven. Dus looninflatie gaat ook met hem omhoog.
[0:06:52] Daarnaast hebben we naar aandelen rendement gekeken daar. Dat heeft een bijstelling geleid naar beneden met nul komma vier.
[0:07:01] Dat is met name veroorzaakt door de sterke daling van de reële rente in tweeduizend negentien nu
[0:07:08] de reele rente is met punt acht gedaald en voor de helft vertaald kon forum
[0:07:16] redenering die ook in de vorige commissie werd gehanteerd
[0:07:19] in een verlaging van het rendement. Nul komma vier
[0:07:24] meegaan. Ook sommige andere rendementen van zakelijke waarde gaan ook omlaag
[0:07:30] voor de loon en prijsinflatie kom ik op de volgende sluit ook nog wel weer terug. Maar daar hebben we gekeken naar het groeipad.
[0:07:42] We signaleren bij de inflatie dat de onzekerheid op het ogenblik wel erg groot is en dat is inflatie te maken hebben die we de afgelopen twintig jaar niet hebben gekend en we adviseren daarom ook. Hij stelt dat de aanpassing spat te verlengen van vier na acht jaar.
[0:08:00] En hoe kom je dan aan dat pad is heel simpel. Ook het cpb een raming aangepast van vier naar acht jaar. Daarbij sluiten we aan hebben. Zeg gewoon voor de eerste acht jaar
[0:08:11] sluit aan bij wat het cpb raamt en daarna gaan we uit van het lange termijn getal van die twee procent
[0:08:20] er uitgebreid stilgestaan bij de vraag of we moeten vasthouden aan
[0:08:25] een vast rendement is voor de periode waarvoor het advies geldt,
[0:08:31] had de vorige commissie gezegd hanteren een vast aandelen rendementen. Dat geeft stabiliteit in het systeem.
[0:08:38] Daar zijn.
[0:08:40] Coach. We hebben besloten daaraan vast te houden en er zit een onderbouwing voor in ons rapport
[0:08:49] wat betreft de inflatie. Ik liep er al op vooruit werden geacht te kijken naar de lange termijn ontwikkelingen met toegelicht in groeipad vastgesteld en liepen raam. De inflatie speelt verder ook een rol in dit scenario scenario sets. Maar daar zal straks mijn collega vellekoop na erop ingaan.
[0:09:14] Dat wat betreft te praten.
[0:09:16] Dankuwel meneer van ewijk. Mag ik het woord geven?
[0:09:21] Nee. Pelser
[0:09:27] dankuwel. Meneer de voorzitter,
[0:09:30] De u s erg pensioenfondsen hebben verplichtingen die enorm ver in de toekomst liggen. Als je nu vijfentwintig jaar oud bent bouw je veertig jaar op tweeënveertig jaar op tot je zevenenzestig bent
[0:09:43] en daarna ga je met pensioen en volgde er een hele hoop uitkeringen. Zolang als je leeft dus pensioenfondsen beheren kasstromen die tot wel bijna honderd jaar de toekomst in gaan
[0:09:59] en die moeten zeker in de huidige sdk moeten die kasstromen contant gemaakt worden met behulp van een zogenaamde rentetermijnen structuur
[0:10:09] en de er methode zegt iets over hoe we kunnen een gedeelte van de rente aan mijn structuur kunnen we in de markt observeren aan de hand van prijzen van obligaties en renteswapcontracten die worden verhandeld in de markt, maar de verplichting van de pensioenfondsen loopt nog verder door dan dat er een liquide markt is en dus moeten we een methode hebben om de rente op termijn structuur door te trekken voor de zeer lange looptijden.
[0:10:36] In het.
[0:10:37] Oude advies werden de mark rentes tot en met dertig jaar gevolgd en begon men vanaf dertig jaar en een men af van van de marktprijzen en begon toe te groeien naar de zogenaamde ultieme ford reet. Dat is een lange termijn rente waar de rente op termijn structuur toe convergeert.
[0:11:00] Inmiddels heeft ook de de europese toezichthouder voor de voor de verzekeraars en pensioenfondsen en je opa
[0:11:08] heeft een onderzoek gedaan naar in hoeverre de markten voldoende diep en liquide en transparant zijn om die marktprijzen ook daadwerkelijk te volgen. En wat als de markt niet voldoende liquide en transparant is, is als dam partijen gaan handelen om renterisico s af te dekken, verstoren ze daarmee de werking van de markt en kan dat leiden tot een vertekend beeld van waar de waar de rente op termijn structuur zich werkelijk zou bevinden.
[0:11:37] Daar is een uitgebreid onderzoek naar geweest en inmiddels uit het onderzoek is gebleken dat zeker voor de euro markt die bijzonder liquide is en waar bijzonder veel handel is is dat tot en met looptijden van vijftigjarig de markt echt voldoende liquide en transparant is om de marktprijzen ook echt te volgen.
[0:11:55] Daar hebben wij bij ons advies dus voor aangesloten en we hebben gezegd we ons advies is om de rente termijn structuur zoals die uit marktprijzen volgt tot en met een looptijd van vijftig jaar echt te volgen. Dat is in het grafiekje ook weergegeven met die rode met die rode dropjes
[0:12:13] en de oranje lijn is dr
[0:12:15] het het oude advies van de commissie tweeduizend negentien en je ziet dat vanaf een dropje van dertig jaar dat de oranje lijn ervan af begint te lopen van de marktprijzen en ons advies is om tot en met het laatste dropje van vijftig jaar de marktprijs te volgen
[0:12:31] en dan ook voor de langere looptijden meer direct aan te sluiten bij laks zeggen de de rentes die in de markt gevolgd worden. Dus het de oude usr was gebaseerd op een honderd twintig maans lopend gemiddelde van wat de rentes in de afgelopen periode waren
[0:12:53] en ons advies is om meer aan te sluiten bij actuele marktrentes en dus ook om bij de extrapolatie van de rente termijn structuur aan te sluiten bij de informatie die we in de markt zien.
[0:13:07] Even kijken. Volgens mij is dat waren dat alle puntjes die ik had dankuwel.
[0:13:12] Dank u wel meneer pelser microfoon. U kunt uitzetten. Dan kan ik het woord geven aan de heer vellekoop
[0:13:19] dankuwel.
[0:13:23] Zoals bekend is er bij deze versie van de commissie praat dus ook gevraagd om twee soorten scenario s op te leveren toekomstige ontwikkelingen van rente aandelen rendementen en inflatie in de eurozone en in nederland die twee types zijn dan aan de ene kant economische scenario s p scenario s die gaan helpen bij vragen zoals wat konden pensioenuitkering zijn over veertig jaar in een gemiddeld scenario. Een goed scenario en een slechte scenario. En daarnaast types scenario s q scenario s risico neutrale scenario s die we nodig hebben bij waarderings vraagstukken. Dus dat gaat helpen bij het beantwoorden van de vraag hoeveel geld is er nodig om toegezegd de pensioenuitkeringen over veertig jaar ook daadwerkelijk te kunnen doen, dan is natuurlijk de vraag in hoeverre het model dat de vorige commissie parameters uit tweeduizend negentien geformuleerd daarvoor bruikbaar was en we zijn tot de conclusie gekomen dat er een nieuw model voor de scenario s sets ontworpen moest worden eigenlijk twee redenen die risico neutrale scenario s die nodig zijn in de transitie. Het was niet goed mogelijk om dat te doen met het vorige model. We willen nu namelijk ook aansluiten bij de prijzen van bepaalde markten instrumenten en dat betekent dat we hem wat flexibeler model nodig hebben. Daarnaast ook erg belangrijk in het voorbereidend werk van de technische werkgroep zijn eigenlijk al een aantal gewenste eigenschappen van het model geformuleerd. Ik zal daar straks ook een paar van noemen
[0:14:53] en het eerdere model uit tweeduizend negentien dat voldeed daar niet altijd aan die er toch geen goed model was. Maar de toepassingen waren anders. En ook de dingen die je aan een model zou kunnen vragen als gewenste eigenschappen waren toen anders.
[0:15:07] Nou dat heeft geleid tot een nieuw model wat we afgekort hebben tot tweeduizend, tweeëntwintig model. Daar gaan we wel degelijk huis van het model, zodat er, zoals dat in tweeduizendnegentien was we een aantal onderdelen toegevoegd door de eerste is dat de mate van onzekerheid op de financiële markten met een technische term voor intimiteit of de stochastische volatiliteit toegevoegd hebben aan het model. Dat betekent dat we er in dit model niet langer noodzakelijkerwijs van uitgaan dat de mate van onzekerheid in de toekomst zoals die in de sneeuw beschreven wordt. Hetzelfde is als de mate van onzekerheid. Nu.
[0:15:43] Dat is iets wat we nu expliciet mogelijk hebben gemaakt door dit aan het model toe te voegen. Ook maakt het model gebruikt van prijzen van instrumenten zoals ze die op het moment van kalibratie zien. Dus we kijken niet alleen naar historische gegevens, maar we proberen te kijken als we nu naar een snapchat van de markt kijken wat zijn de kosten van allerhande instrumenten die beschermen tegen bijvoorbeeld oplopende inflatie bijvoorbeeld dalende rente dus instrumenten die ons daar iets over kunnen leren worden meegenomen in het bepalen van het model waarmee de paramour waarmee de scenarios dan gemaakt worden.
[0:16:22] We kunnen nu ook de nominale en reële rente termijn structuur precies fitte. Dat is van belang omdat bij berekeningen waar we willen kijken naar de waarde nu van nominale kasstroom in de toekomst bijvoorbeeld het al dan niet meenemen van de doorsnee systematiek willen we graag heel precies aansluiten bij de rente termijn structuur nog preciezer dan dat bij het vorige model het geval was
[0:16:45] en bovendien kan het model wat makkelijker dan voorheen elk kwartaal aangepast worden aan actuele marktinformatie, met name waar het gaat om de nederlandse inflatie. Dan kom ik zo
[0:16:58] nou dat betekent
[0:17:00] dat we nu nieuwe scenario kunnen maken, zowel voor de patiënt als de crueset en een aantal punten die we eruit willen lichten omdat die natuurlijk ook midden in het licht van de huidige economische situatie extra belangrijk zijn. Ten eerste inflatie in een scenario sets. Hoe hebben we inflatie meegenomen naar de sets als het gaat om nederlandse inflatie worden nu mede gebaseerd werd even genoemd door college van ewijk op ramingen van het centraal planbureau dus voor de korte termijn sluiten de scenario s aan bij het centraal planbureau verwacht voor de komende jaren van inflatie voor de lange termijn. Want dat gebeurt is maar die ramingen voor een beperkt aantal jaren wordt er gekeken naar de doelstelling van de ecb ook net al even genoemd die momenteel twee komma nul procent is. Tegelijkertijd gebruiken dus ook hier markt gegevens van europese derivaten. Dat zijn contracten die beschermen tegen oplopende inflatie en door die marktprijzen om mee te nemen bij de kalibratie van het model proberen het model ook te voeden met die informatie, informatie die iets zegt over wat het kost om je te beschermen op de financiële markten tegen bijvoorbeeld oplopende inflatie.
[0:18:14] Dat was zij verbeteringen. Het model. Dus waarom hebben we ervoor gekozen om deze uitbreiding?
[0:18:20] Het model toe te voegen,
[0:18:22] Zoals eerder gezegd door die als voor die tijd kunnen we ervoor zorgen dat de onzekerheid op de financiële markten op de korte en de lange termijn niet hetzelfde hoeft te zijn. Dus neem een marktinformatie mee, maar ook in het besef dat dat een snapchat van de markt op dit moment is, denken we dat dit een belangrijke eigenschap is. Dat zorgt er dus voor dat we ook een betere aansluiting vinden bij marktprijzen die we nu zien. Dus hopen dat dat ook het vertrouwen in het model scenario s verder zal versterken
[0:18:52] in technische termen. Dat is ook zelfs al een keer in een debat bij de tweede kamer plenair debat in de tweede kamer moet ik zeggen. Aan de orde geweest betekent dat we nu gebruikmaken van kans verdedigingen die niet noodzakelijkerwijs symmetrisch zijn heel concreet voorbeeld. We denken niet dat de onzekerheid na een daling van aandeelprijzen verschilt van de onzekerheid na stijging van aandeelprijs en dat betekent dat dus liever niet gedwongen worden om te werken met symmetrische verdedigen. Dus het plaatje dat we een plenair debat voor gezien hebben waarin symmetrische afdeling werd getoond waar wat vraagtekens bijgezet worden en dat zal nu in het nieuwe model niet meer noodzakelijkerwijs aangenomen worden.
[0:19:36] Dat brengt mij ook tot wat quantitative vragen waarvan uw commissie al eerder had aangegeven
[0:19:44] wel aangegeven had om wat cijfers te willen zien wat ik hier als die op de site gezet hebben. Zijn cijfers voor de nederlandse inflatie zoals die over één jaar over vijf jaar over tien jaar
[0:19:59] in de scenario s voorkomen om preciezer te zijn met welke kansen scenario s voor nederlandse inflatie gevonden worden. Ze zien hier aan de linkerkant steeds jaar één jaar vijf jaar tien jaar dan in het midden bij vijftig procent. De mediaan. Wat is dat getal waarvan we kunnen zeggen dat de helft. Dus met kans een half inflatie lager en de kans om half de inflatie hoger is. We hebben ook een patiënt negenennegentig procent kwartier laten zien. Dus de één procent slechtste en de beste scenario s voor de inflatie en daarnaast ook het maximum dat voorkomt in scenario zet omdat we een stochastische volatiliteit hebben toegevoegd, zodat dat onzekerheid op de korte en de lange termijn verschilt, is er niet meer sprake van een symmetrische verdeling is als we kijken vanuit het midden van de verdeling en rond de twee procent. Dan zien we dat de scenarios naar beneden ongeveer twee procent bedragen richting het één procent kwam tiel. Terwijl de scenarios omhoog. Een stuk hoger zijn in de buurt van zeven procent. Als ze uit negenennegentig procent quantiy kijken en we zien ook dat was eerder ook al door de nederlandsche bank gemeld dat het maximum dat voorkomt in de scenario s een stuk hoger ligt
[0:21:17] dus de waaier van mogelijke inflatie scenarios is een stuk breder geworden. Een stuk breder dan in de uitkomsten van het vorige model blijft intussen wel zo dat de kans op de extreme dus op de zeer hoge scenarios voor inflatie dat de kansen klein zijn, moeten we ook goed bedenken dat we hier niet een inschatting geven bij de scenario s van de inflatie die achter ons ligt, bekijken hier naar de inflatie in het komend jaar, zoals de hele hoge prijzen die we nu zien op onze energierekening voor onze boodschappen het komend jaar zo hoog blijven en komt dat overeen met een inflatie van nul procent vraag je steeds wat de komende stijging in de komende jaren is daar gaat de snaren
[0:22:03] dan ook wat andere kende getallen. Maar dan niet over de inflatie, maar over de aandelen en de rentestanden dus ook daar was er gevraagd naar getallen voor de mediaan dat in het midden vijftig procent. Dus het grotto waarvan we kunnen zeggen dat de kans
[0:22:20] de kans was voor vijftig procent aan de linkerkant en vijftig procent aan de rechterkant van dat getal ligt ook voor verschillende looptijden van één jaar dertig jaar en zestig jaar. Wat ken getallen zien hier dat de mediaan zo ongeveer rond de één procent lichter zien ook dat de reële rente die reële hield wat lager ligt. Dat is voor langere looptijden een groot effect voor korte looptijden, zoals ook zouden verwachten en ook hier hebben we de door u gevraagde maxima gerapporteerd ook goed om te benadrukken dat er nu sprake is van elk hiervan een scheve verdeling van hem. Niet symmetrische verdeling. Dus er is een verschil tussen de media en de verwachting zwaarden. Beide worden gerapporteerd. In het rapport van de commissie
[0:23:11] wou ik t voor nu bij laten.
[0:23:13] Dankuwel meneer vellekoop. Het is nu aan de kamerleden om vragen te stellen. Ik zou de kamerleden uiteraard willen verzoeken. Dat snapt natuurlijk wel dat het politieke debat met de minister zal plaatsvinden.
[0:23:25] Ergens volgende week heb ik al in het weekschema mogen ontwaren. Dus laten we ervoor zorgen dat voor politieke orde en achterwege laten en dat we inhoudelijke vragen stellen over het werk van de commissie parameters.
[0:23:38] Stel de vraag
[0:23:40] eén of meerdere
[0:23:43] gasten die wij hier hebben voor de overzichtelijkheid voor de administratie, zodat zij eventueel kunnen meeschrijven. De heer de jong gaat laten zien.
[0:23:53] Meneer de voorzitter, voorzitter, allereerst harder. Dan kan de commissie dat ze nu.
[0:23:58] Hier is.
[0:24:00] Dank daarvoor. Het heeft wat langer geduurd.
[0:24:04] Wellicht kan de commissie uitleggen waar dat dan aan heeft gelegen,
[0:24:09] maar mijn eerste vraag gaat over de inflatie. Als ik het goed lees, dan gaat de commissie uit van twee procent inflatie, op basis van de inflatie doelstelling van de europese commissie.
[0:24:22] Dat bevreemdt mij en de reden waarom dat vreemd is als je naar me kijkt naar de afgelopen tien jaar van inflatie.
[0:24:31] Twee komma vier procent. De afgelopen dertig jaar twee komma twee procent inflatie. Afgelopen vijftig jaar drie komma één procent inflatie en ze kijkt sinds de tweede wereldoorlog. Heb je drie komma zeven procent inflatie dus allemaal een stuk hoger dan waar de commissie mee komt. Kan de commissie aangeven waarom dat zo is en waarom er niet is gekeken naar bijvoorbeeld gewoon die harde cijfers van hoe het is in het verleden is geweest.
[0:24:59] Twee procent.
[0:25:01] Ze is laag ten opzichte van wat er zelfs in een lage tijd die afgelopen tien jaar waarbij sprake is geweest van lagere inflatie aan het begin zelfs dan als je die rekening pakt is het nog hoger dan de inflatie waar de commissie mee komt? Kan de commissie dat uitleggen?
[0:25:19] Bij wie kan ik de vragen over immigratie neerleggen. Maar ik kom straks terug want we doen eerst een rondje verzamelen alle vragen of we het om de beurt doen.
[0:25:29] Voorzitter, graag vanwege de techniek zou ik graag perfect.
[0:25:32] Ik denk dat dat in dit geval als ze daarmee instemmen, kunnen we het op die manier doen dan zou ik de vraag of tijdspad zou ik graag bij mevrouw de vries van het neerleggen en de vragen over inflatie bij de van ewijk.
[0:25:46] Mevrouw de vries.
[0:25:49] Dank u. Voorzitter, de commissie heeft natuurlijk zijn uiterste best gedaan om het advies zo snel mogelijk op te leveren heeft in het in de toelichting van meneer vellekoop kunnen horen dat anders dan de vorige commissie er niet alleen om een bijstelling
[0:26:03] en werd gevraagd van de parameters, maar ook om een heel nieuwe variant, namelijk de risico neutrale scenarios en dat heeft technisch de nodige voeten in de aarde gehad. Dus er is een technische verklaring dat het bouwen van het model meer tijd heeft gekost dan oorspronkelijk was voorzien.
[0:26:22] Dank u wel, mevrouw de vries sterven meer werk.
[0:26:25] Wat betreft de inflatie. Het klopt als over een langere periode een langere periode de inflatie hoger geweest namen de jaren zeventig was de inflatie heel hoog.
[0:26:35] Als je kijkt naar de euro periode periode waarin de ecb de euro aanvoert zeg maar dan is de gemiddelde inflatie. Één komma negen procent heeft ook de vorige commissie nagekeken. Dat sloot mooi aan bij
[0:26:53] ook de doelstelling van de ecb. We signaleren nu de doelstelling iets veranderd is, en daarom gaan we van twee procent uit.
[0:27:03] Daarmee vertrouwen erop dat de ecb op lange termijn voldoende instrumenten heeft
[0:27:09] om de inflatie onder controle te houden en haar doelstelling te realiseren.
[0:27:15] Eerst ecb ook op uit.
[0:27:19] Dankuwel. Meneer van hurk je uit principe wel voor uw tijd. Meneer.
[0:27:24] Ik heb een heel setje aanvragen. Maar ik richt me nu even je zoon op het inflatie deel
[0:27:31] meneer van ewijk zegt jasje aan een langere periode kijkt dan dan is dat zo. Maar ik kijk naar als ik naar alle periodes zo ongeveer de afgelopen tien jaar nogmaals, tweeduizend dertien, tweeduizend tweeëntwintig, twee komma vier procent afgelopen dertig jaar twee komma twee procent afgelopen vijftig jaar drie komma één procent sinds de tweede wereldoorlog. Drie komma zeven procent. Mijn vraag is waarom is er dan gekozen voor die twee procent? En dan zegt meneer van ewijk van de ecb. We vertrouwen erop dat zij dat zij de instrumenten hebben om bij te sturen.
[0:27:58] Maar.
[0:27:58] Er is nergens aangegeven dat hij instrumenten worden ingezet. Daarnaast is een van de instrumenten is het bijstellen van de verwachtingen van de ecb. En ja dat is mooi, maar daar heb je weinig aan de punt is wat mij mijn vraag is het. Het ziet er zo vreemd uit dat er wordt gekozen voor twee procent,
[0:28:18] terwijl we nu in een mega crisis zitten met een hoge inflatie. Ik snap dat je dat niet nu. Je kan niet zeggen omdat we nu twee jaar aan een hoge inflatie te maken hebben dat het dan per definitie. Ze wisten dat de komende tien
[0:28:30] jaren ook zo is, maar we weten wel uit onderzoeken ook internationale onderzoeken
[0:28:35] dat op het moment dat er een langdurige de hoge inflatie is dat het steeds moeilijker wordt om terug te gaan naar een lage inflatie. Met andere woorden ik maak me echt zorgen dat die twee procent veels te optimistisch is en daarmee eigenlijk de bruikbaarheid van deze parameters s wel daarmee in het geding komt en ik zou dat tot meer onderbouwing voor willen hebben. Waarom dan toch van mening is dat die twee procent goed zou zijn als we alle andere periodes zien
[0:29:02] dat het al hoger is dan die twee procent.
[0:29:07] Van ewijk.
[0:29:08] Heel kort hebben gekeken naar de gewoon de hele periode. Probeer zoveel mogelijk gegevens te gebruiken. De reeks voor de euro hebben de maximale periode benut en dan sluit goed aan bij de doelstelling van de twee komma nul. Ik wil er wel op wijzen dat hij nog maar een paar jaar geleden. De meeste mensen bezorgd waren over stagflatie en die is werkelijk lastig te beheersen. Kijk naar japan scenario en op het ogenblik zien we geen aanleiding om te zeggen van we geloven niet dat dit evidentie is dat het afwijkt van twee procent.
[0:29:46] Dank u wel. Meneer. Ik denk dat dit nu wel voldoende is gewisseld. Ook aangeeft dat er meerdere vragen had. Dus als we nog een rondje kunnen doen. Kunt u nog een vraag stellen?
[0:29:56] De heer nijboer.
[0:29:57] Ik dank de commissie ook. Ik moet straks eigenlijk moet nu weg want we zijn wetgevingsoverleg groningen. Maar ik probeer het terug te kijken. Ik heb twee vragen. Allereerst het blijkt een update van de vorige commissie parameters en de vraag is is er ook gekeken naar de uitkomsten van die commissie eigenlijk een ex post analyse noemen. Criticasters terwijl die zeggen want het ontbreekt. Eigenlijk is dat gedaan en tweede vraag. Voorzitter, als u mij toestaat.
[0:30:21] De commissie schrijver maken geen impact analyses, want dat kan sturen in de besluitvorming van van sociale partners. We doen plausibiliteit cheques en mijn vraag is waarom zou de sociale partners zich daar niet door laten sturen. En wat is nou eigenlijk het verschil tussen die plausibiliteit jackson en die impact analyses. Wat wat had u anders gedaan dan u nu heeft gedaan.
[0:30:45] Wie kan ik het woord daarover geven?
[0:30:49] Je verkoop.
[0:30:52] Ja. Dus als het gaat om de vraag waarom we plausibiliteit hebben gedaan en geen impact analyses. Dan denk ik dat een impact analyse zou betekenen dat we voor heel veel verschillende fondsen voor heel veel verschillende mogelijke eigenschappen van die fondsen gekeken zouden hebben. Wat de economische scenario s betekent zouden hebben, terwijl plausibiliteit seks hebben ons puur gehouden bij de economische eigenschappen van een model dus gekeken. Bepaalde verdelingen zijn zoals we zouden verwachten bepaalde eigenschappen zijn die, zoals we die ook in de literatuur zien sluiten dingen aan bij tijdreeks uit het verleden maar eens zonder te kijken wat die economische scenario s zouden betekenen voor pensioenfondsen of voor aanbieders van pensioenregelingen, juist omdat dan ook erg bang zouden zijn als we daar niet over zouden zeggen dat men dan misschien geneigd zijn om te denken dat dat dan voor een heel scala aan fondsen zou gelden. Dus je wilde niet
[0:31:45] verder gaan dan het kijken naar de plausibiliteit van de scenarios en niet analyseren. Wat dat voor de verschillende fondsen zou betekenen, zou het onderscheid gemaakt hebben en omdat we bang waren dat anders sturend zou kunnen werken met het eerste deel van uw vraag even vergeten mijn excuses daarvoor.
[0:32:01] X post analyse.
[0:32:03] Ja. De exploitant van de uitkomsten. We hebben natuurlijk wel gekeken naar eigenschappen van het eerdere model, maar we hebben niet ook een volledig doorrekening van het oude en nieuwe deal naast elkaar gelegd, omdat dat ook niet zou kunnen voor een groot aantal van de wijziging die we gedaan hebben met het vorige model natuurlijk geen risico neutrale sets gemaakt werden. Dus we kunnen niet de risico neutrale sets van het vorige model en het huidige model met elkaar vergelijken, terwijl die risico neutrale sets een bepaalde aanpassing die we gedaan hebben wel juist tot hele fundamentele aanpassing van het model geleid hebben waar we wel natuurlijk nagekeken hebben is naar dingen die er
[0:32:41] de aanleiding van het eerdere model beweert zijn en dingen waarbij er gezegd van nou dat zijn misschien aardige dingen om aan te werken en dat is ook heel systematisch gebeurd in die technische werkgroep die ging natuurlijk vooraf aan de commissie paar amateurs. Er is eigenlijk een soort naar je zou kunnen zeggen een soort wensenlijstje neergezet van dingen die dan ten opzichte van het eerdere model ook gegeven de nieuwe toepassingen wel verbeterd konden worden. Wij zijn ook heel erg blij dat we eigenlijk aan dat wensenlijstje denken we heel aardig hebben kunnen voldoen in dit nieuwe model.
[0:33:17] Dankuwel meneer verkopen nu nijboer heeft er nog een vervolgvraag.
[0:33:21] Ik snap dat u dat niet voor de kust scenarios heeft gedaan. Want die zijn nieuw. Maar waarom dat niet voor de pees is gebeurd, snap ik niet helemaal.
[0:33:28] Meneer nijboer verkopen.
[0:33:32] Zeg maar het puur kijken naar de eigenschappen van de p scenario s. Dat hebben uiteraard gedaan. Dus het model zoals dat erroll was. Dat kennen we hem ook maar implementatie van dus daar hebben wel degelijk nagekeken, maar we hebben dus omdat we bij plausibiliteit seks hebben gehouden, hebben we natuurlijk vooral gekeken wat zijn nu de eigenschappen van het model tweeduizend negentien, die we zouden willen veranderen in het nieuwe model. En daar hebben we ons opgericht.
[0:34:00] Dankuwel meneer verkopen nijboer eventueel heel veel succes bij het wetgevingsoverleg groningen. Meneer stoffen.
[0:34:08] Dank dank aan de commissie.
[0:34:10] Dat je hier bent.
[0:34:14] Jij zou best een paar dingen de revue gepasseerd. Maar laat ik beginnen met een vraag over datgene wat niet doorgerekend want als we keken naar adviezen die tot nu toe heeft gegeven dan waar dat altijd advies gebaseerd op het bekende pensioenstelsel een heleboel historische data inzicht enzovoorts.
[0:34:32] Nu wordt het gebruikt in het nieuwe stelsel en geeft dat ook nog extra onzekerheid,
[0:34:38] omdat het omdat het nieuw stelsel is en hoe werkt dat eventueel door het advies zou je daar iets meer over kunnen zeggen en ik weet niet wie die vragen kan beantwoorden. Dan komt de commissie vast wel oud—voorzitter,
[0:34:48] Vast en zeker. Dank meneer stoffer
[0:34:52] kijk naar de zijde van onze experts
[0:34:56] die verkoop.
[0:34:59] Ja ik kan daar wel iets over zeggen. Dus kijk de mate van onzekerheid proberen we ook natuurlijk in te schatten voor economische scenario zijn uit de data in zekere zin los van de toepassingen. De onzekerheid proberen we voor de korte termijn en de lange termijn in te schatten door haar datum kijken. We kijken naar historische data. Maar we kijken ook naar een snapchat van de markt op in dit geval juni tweeduizend, tweeëntwintig en we proberen daar die onzekerheid in kaart te brengen en daarbij helpt het ook dat we nu omdat we een risico neutrale scenario s kijken ook die snapchat van de markt meenemen, want daarin kunnen we zien aan de prijzen die er gerekend worden voor bescherming tegen onzekerheid. Dat vertelt ons ook iets van hoe de markt die onzekerheid inschat. Maar wat we niet gedaan hebben is als dat uw vraag betreft is dat we gekeken hebben hoe die onzekerheid dan doorwerkt in allerhande toepassingen. Want dat zou betekenen dat we dan inderdaad die impact analyses zouden doen waar we voor gekozen hebben om die om die niet te doen. Dus we hebben wel geprobeerd onzekerheid. Mensen denken ook dat een van de krachtige verbeteringen van het model is en dat stond ook op het wensenlijstje van van eerdere commissie of de technische werkgroep, moet ik zeggen. Zorg ervoor dat de onzekerheid op de lange termijn onzekerheid op de korte termijn niet noodzakelijkerwijs hetzelfde gekozen worden.
[0:36:20] Want dat was dat was ook iets wat een kritiekpunt was op een kritiek punt com zijn in het vorige model maakt een inschatting van onzekerheid. De volatiliteit is de technische term en die was dan min of meer constant vooral looptijden. Het feit dat we die nu
[0:36:38] dat die nu in de tijd kan variëren en zelf ook een toeval variabele is betekent dat dus wel meenemen dat er wat meer onzekerheid in de toekomst zou kunnen zijn en zelfs ook dat dit model in de sneeuw beschreven zou kunnen worden dat de prijs die we betalen voor bescherming tegen onzekerheid op de lange termijn. Anders kan zijn dan op de korte termijn.
[0:36:59] Dank u, meneer verkoop.
[0:37:01] De heer stoffen is voorzien. Mevrouw palland,
[0:37:07] Voorzitter, eenvoudig jurist met een aantal professoren op economische speltheorie zijn om materie te begrijpen. Dank voor al uw werk en uw adviezen.
[0:37:19] Ik had eigenlijk dezelfde vraag als die nijboer over de reflectie opent. Een aantal of een commissie heeft een aantal malen periodiek advies afgelegd. De reflectie vraag is gesteld,
[0:37:33] maar nu geeft hij aan bijvoorbeeld ten aanzien van de inflatie in een scenario sets van eigenlijk hebben we volgen dan het cpb voor de kortere termijn die wel op. Dat is dan acht jaar en daarna baseren we ons op de ecb doelstelling en het is mooi om je daarop te baseren. Dat lijkt congruent. En ergens heeft hij ergens op gebaseerd. Maar we zien ook dat ook. Ecb beleid mogelijk politiek afhankelijk is dat cpb heeft naast gezeten. Ik vroeg me af. Is er ergens iets van ja, u heeft iets gezegd over terugblikken. Maar waarnemingen ten opzichte van de eerdere scenario sets en dat meegenomen in dit advies.
[0:38:15] Waarom er dan toch hiervoor kiest. En als u mij toestaat. Voorzitter m n tweede vraag gaat toch nog even over de mevrouw balans. Een prima handel.
[0:38:27] Een ander onderwerp is. Laten we dan in de tweede ronde bij de horens vatten, de heer pelser.
[0:38:37] Bij het maken van zoon van zoon model
[0:38:41] zitten we in een soort spagaat.
[0:38:44] We kunnen
[0:38:45] de historie zien wat er gebeurd is. Dus daar kunnen we zo model heel precies op of zo goed mogelijk op op aansluiten bij het gedrag van de rente en de inflatie en de aandelen die we in het verleden hebben gezien.
[0:38:58] Waar we altijd een afweging moeten maken is. In hoeverre is het gedrag wat we in het verleden gezien hebben is dat ook representatief voor wat er in de toekomst gaat gebeuren en wat
[0:39:09] denk wat het moeilijk maakt is dat we de afgelopen twintig jaar een hele bijzondere periode hebben gezeten
[0:39:17] waar natuurlijk de rente extreem laag is geweest zelfs negatief. Wat nog nooit voorgekomen. Ik heb nog boeken op de plank liggen waar ze gebouw negatieve rente. Dat kan echt niet. Nee dat is wel gebeurd.
[0:39:29] Dus we hebben hem en je kunt aan de ene kant zeggen ik keek hielp. Ik probeer het model zo goed mogelijk aan te sluiten bij wat er in het in het in het volledig gebeurd. En als ik het
[0:39:40] beetje charcheer. Als we dat zouden als we voor de rest het model alleen maar zouden laten reageren op wat er in het verleden is gebeurd, zegt het model. Ik heb het volledig de rente alleen maar naar beneden naar beneden naar beneden gaande. Dus als ik het als dat model gewoon ongecontroleerd. De toekomst in laten gaan. Dan zegt het model. Ja. Ik kijk alleen maar wat ik in het volledig gezien heb.
[0:40:00] Dus daar proberen we hem een afweging in te vinden en hoe we dat gedaan hebben is dat we zeggen we gebruiken andy historische data. We gebruiken de informatie die we uit de markt prijzen kunnen halen en voor de lange termijn gemiddelde waar scenario s set naar toe gaat, sluiten we meer aan bij een expert op indiana
[0:40:23] en zo proberen we een soort middenweg te vinden tussen tussen wel gebruik maken van de informatie die in het verleden was, maar ook proberen en laat ik zeggen. Voorspellen is moeilijk. En als het om de toekomst gaat het helemaal moeilijk
[0:40:38] proberen we om daar naar de toekomst toe kijkend ook mee te nemen. Ja wat wat expertopinie is en op dit moment weet ook niet precies wat er in de toekomst gaat gaat gebeuren. En vandaar dat vervoer die inflatiedoelstelling dus laat zich aansluiten bij het centraal planbureau en er toch van uitgaan dat de ecb succesvol zal zijn in in het sturen op die twee procent inflatietarget.
[0:41:06] Dankuwel. Meneer pelser. Een vervolgvraag.
[0:41:09] Dat ging over de de grotere waaierden de asymmetrie die u aangeeft van de verschillen kunnen ontstaan en die is slaap verschillend uit. Zal ik maar zeggen. Kunt u dat nog eens toelichten wat dat betekent in de praktijk is is dat omdat de onzekerheid voor een deel is toegenomen en dat hierin is vertaald
[0:41:34] met met het rekening houden met meer negatieve afwijkingen zal ik maar zeggen. Of moet ik dat anders interpreteren omdat dus omdat het niet meer
[0:41:42] symmetrisch is.
[0:41:44] Nee. Pelser?
[0:41:47] Het gedrag in het verleden. Wat we in in laks zeggen wat we aan de data kunnen zien. Zie je dat bij aandelenkoersen je
[0:41:56] grotere kans hebben om een grote klap naar beneden te maken. Als als de markt instortte dan storten ze naar beneden in. Het is. Het komt niet voor dat de markten in één dag dertig procent omhoog springen. Dus bij aandelen zie je dat wat we noemen. De kans verdeling schreef naar links. Dus er is relatief meer kans op op grote uitschieters naar beneden dan op uitschieters naar boven.
[0:42:16] Bij rente en inflatie is precies het omgekeerde aan de hand door. Dus bij bij inflatie kan het welko voorkomen dat de inflatie kiev tien procent of twintig procent is, maar het is veel minder. Waarschijnlijk hebben in het verleden ook bijna nooit gezien dat de inflatie onder de nul procent komt
[0:42:34] dat die asymmetrie
[0:42:36] dat zat laks heeft altijd al in in de in de financiële markten gezeten en in het gedrag van de tijd reeksen. Maar het is lastiger om een model te maken dat die asymmetrie. Goed.
[0:42:46] Dat kan vangen.
[0:42:48] Dus in de voorgaande modellen in de voorgaande wat de commissie paramaters hiervoor hebben. Ze zijn ze wat zeggen zijn ze uit gegaan als als vereenvoudiging om te werken met een model dat symmetrisch is
[0:43:04] en wij hebben nu de stap gezet dat te zeggen we willen voor die q scenario s ook beter aansluiten bij de prijzen in de markt tijdens je hebt maar marktprijzen van inflatie opties. Je hebt de marktprijzen van rente opties. Het marktplein van aandelen opties. Dus je kunt contracten in de markt kopen die qua bescherming lijken op de beschermings elementen en de en de en de indexatie elementen die erin pensioencontracten zitten en daar hebben we van gezegd we we breiden. Het model laat zeggen in een inrichting uit door door die volatiliteit toe te voegen door en laks een geweldig scheefheid
[0:43:44] in die kans verdelingen mee te nemen en daarmee kunnen we ook die betere aansluiting bij de prijzen van beschermingscontract, waarvan de marktprijzen nu in de markt kunnen zien, kunnen we daar beter bij het model daar ook beter laten aansluiten.
[0:44:02] Dankuwel meneer pelser
[0:44:04] naar d c.
[0:44:06] Bedankt voor de toelichting en dat u hier vandaag bent.
[0:44:10] Volgens mij is dit rapport wat dit keer is uitgegeven
[0:44:13] door meer dan ooit door meer mensen dan ooit met verwachtingen bekeken. Ik kan me voorstellen dat het vrij spannend is
[0:44:21] vraag vanuit een juridisch aspect met volgende maken heel veel mensen maakt zich zorgen dat dit denk ik niet niet opgevallen,
[0:44:31] waarbij ook de daarbij ook een belang. Belangrijke vraag is of met het mogelijke aannemen van de wtt.
[0:44:40] Laat ik het anders formuleren dat dat er dan ook geen mogelijkheden meer zijn om bij te kunnen sturen. Dus dat
[0:44:45] dat wat er nu ligt en ik doe rekeningen tot die eenmaal vastzitten en dat met mogelijk aannemen van de way to pay er ook geen sturing bij mogelijk is dat die koppeling. Er is in juridisch opzicht.
[0:44:57] Ik ben benieuwd hoe jullie hoe jullie dat ziet. Wil je dat ik deze vraag moet stellen. Het gaat meer over de juridische koppeling tussen wat jullie adviseren de doorrekening van het mogelijk wel of niet aannemen van de wto.
[0:45:14] Mevrouw de vries,
[0:45:16] ik ben bang dat mijn antwoord daarop kort is, namelijk dat het antwoord op uw vraag niet in ons mandaat zit. Dus dat wij daar geen mening over hebben.
[0:45:25] Christus. Het is een technische vraag, maar heeft ook een antwoord gekregen buiten het mandaat.
[0:45:33] Mevrouw van beukering.
[0:45:36] Voorzitter,
[0:45:38] dank u dat u een advies heeft uitgebracht hier aanwezig bent. Ik heb een algemene vragen of u modellen vanuit de sector gekeken heeft voor uw advies.
[0:45:51] En ten tweede vraag gewoon doen in de tweede ronde dankuwel. Mevrouw van beukering is voor de verkoop,
[0:46:00] We hebben niet direct toegang tot modellen uit de sector, in de zin dat wij de details van de modellen van commerciële partijen bijvoorbeeld zouden kunnen inzien. Dat is niet zo. Het is wel zo dat twee partijen ortec finance en apg ook in de technische werkgroep zitting hadden. Dat betekent dat we daar wel zeg maar ervaringen hebben kunnen uitwisselen over modellen over het kalibreren van modellen en het wensenlijstje, waardoor we dus zo blij zijn dat we daar voor een groot gedeelte aan hebben kunnen voldoen. Is ook mede opgesteld vanuit de critici kijken hierdoor die partijen naar de door de kritische blik die de die die partij om geworpen hebben, maar we hebben niets tijdens ons werk om modellen van bijvoorbeeld commerciële partijen zijn huisjes die er nu al zijn in detail bekeken omdat uw commerciële partijen om begrijpelijke redenen niet ons
[0:46:54] de details van die modellen prijsgegeven.
[0:46:57] Mij is meestal een helder antwoord geen vervolgvraag.
[0:47:00] Christmas.
[0:47:02] Voorzitter, dankuwel. Ik heb een technische vraag. En wat minder. Technisch zou beginnen met wat minder technisch vragen.
[0:47:11] Die komt dan zo
[0:47:15] volgens mij meneer vellekoop van het model zo gemaakt dat we elk kwartaal kunnen aanpassen
[0:47:21] of in ieder geval de. Er kwam een repeterend opmerkingen kwam daarover het model en ik vroeg me af hoe dat hoe dat moet zien of we elk kwartaal dan een rapport van de commissie opruimen te krijgen of of
[0:47:37] hoe hoe wij daarmee om moeten gaan.
[0:47:40] Dankuwel meneer smalls de verkoop.
[0:47:43] Nee, dat we zijn heel blij dat dit ei gelegd is.
[0:47:48] Ik heb er ook een einde komen aan de whatsappjes die ik van familieleden kreeg die zeiden van ik hoor dat er weer in de tweede kamer op cijfers gewacht wordt. Dit gaat zeker weer over. Jullie zijn erg blij dat dat nu gebeurt. Wij maken geen scenario. Zes de nederlandsche bank maakt scenario s en die kunnen dus met de methode die wij die het rapport voorstellen kunnen zij besluiten om dat te herkalibreren.
[0:48:14] Een van de dingen die we hier een van de redenen dat we dat hier ook benadrukken dat ik dat ook benadrukt bij het blokje inflatie is dat natuurlijk de vraag is als we
[0:48:24] de ramingen van het centraal planbureau proberen te volgen voor het gemiddelde van de nederlandse inflatie betekent niet dat ze zeggen dat woord inflatie is natuurlijk nog steeds scenario zetten om de hele waaier aan mogelijke inflatie waar ook aanzienlijk hoger en ook lage inflatie mogelijk is, maar het gemiddelde van de nederlandse inflatie. Dat sluit aan bij de ramingen van het centraal planbureau. Dan is het wel belangrijk dat inderdaad als die ramingen anders worden dat er inderdaad bij de herkalibratie van de nederlandsche bank, zoals de nederlandsche bank opnieuw kijkt naar de methoden die we gebruikt hebben om van de markt gegevens tot scenario s te komen dat ze daar mee kunnen nemen en daar hebben we denk ik. Zorg voor gedragen dat dat relatief makkelijk kan. Dus als er ook echte ding op de korte termijn zo veranderen dat het idee vanuit het centraal planbureau over het gemiddelde van de inflatie op de korte termijn verandert dan kan dat relatief makkelijk meegenomen worden in een update van het model en dus van de scenario s.
[0:49:25] Mag ik een vervolgvraag stellen?
[0:49:27] Alleen elk kwartaal zichtbaar. Dus ik kan toch altijd kunnen een model toch altijd op elke dag opnieuw door.
[0:49:33] Dat is niet aan ons.
[0:49:36] Dat is niet aan ons de nederlandsche bank bepaald tussen huisarts en wanneer ze die gaan updaten. Maar technisch is het mogelijk om met nieuwe gegevens het model opnieuw te schatten en nieuwe scenario s.
[0:49:49] Dankuwel meneer vellekoop. De heer smalls knikt instemmend. Dus hij heeft antwoord gehad op zijn vervolgvraag gaan we naar de tweede ronde.
[0:49:58] Oh nee meneer omtzigt is iets later binnengekomen.
[0:50:01] Meneer mijn excuses. Probeer u te volgen. Maar er was regeling van werkzaamheden door een aantal dingen moest zeggen
[0:50:09] je kiest voor een vast rendement op aandelen iets lager dan vorige keer
[0:50:16] en het is mogelijk dat de rente boven het vast rendement uitkomt.
[0:50:19] Dus dan heb je een rente van zes procent rendement op aandelen begroot van
[0:50:24] vijf komma vier of vijf komma zes procent ervan af zijn.
[0:50:27] Dan heb je negatieve risicopremie
[0:50:30] en dan in één keer
[0:50:33] je hele beleggingsbeleid omgooien van die zogenaamde moet kopen. Voor ons model.
[0:50:37] Klopt dat.
[0:50:39] En het tweede wat er aan vastligt. Het vorige commissie
[0:50:43] die heeft aangegeven dat
[0:50:47] de paramaters op zich niet geschikt. De model, me model niet geschikt is om beleggingsbeleid. Om te bepalen is het volgens jullie dit model
[0:50:55] wel geschikt om beleggingsbeleid mee te bepalen.
[0:50:59] Dankuwel. Meneer omtzigt
[0:51:02] de eer van ewijk.
[0:51:04] Ik zal het eerste deel van de vraag doen. Het klopt. In theorie is het denkbaar dat je omgekeerde rente en aandelen rendement
[0:51:14] krijgt. Dit is natuurlijk een afweging
[0:51:19] een alternatief zou zijn vaste risicopremie
[0:51:24] bovenop bovenop de rente. Dat is niet ideaal. Is de theorie niet voor theoretisch
[0:51:34] kan risicopremie negatief zijn hangt erg van de type schok af en correlaties in de markt. Daar is op zich is er niks tegen en het is historisch niet voorgekomen bij mijn weten. Ik heb hem gecheckt moet eerlijk zeggen,
[0:51:49] maar het vast rendement geldt alleen voor voor de periode. Voor het advies geldt de komende vijf jaar
[0:51:58] en daarvoor hebben wij deze denk ik dat nog steeds een verstandige beslissing is om alvast een andere rendement te nemen. Theoretisch zou het kunnen voorkomen. Ja maar ik denk de kans daarop erg klein is
[0:52:13] colega vellekoop kan vertellen hoe klein, maar het is echt heel klein en theoretisch is het ook niet uitgesloten. Ik denk dat er dan nog steeds geen enorme ongelukken gebeuren. Maar ik denk dat de voordelen van een raam het er toch opvegen tegen welk alternatief dan ook.
[0:52:32] Dank u meneer omtzigt of
[0:52:34] vraag de tweede ronde.
[0:52:39] Ik was niet voor mij. Maar die drink ik meer voor.
[0:52:43] Anderen,
[0:52:48] meer pelser.
[0:52:51] Het bepalen van het beleggingsbeleid is meer in detail, want in principe dat hoe pensioenfondsen daar in de markt mee omgaan. Is dat ze ook naar meer soorten van beleggingscategorieën kijken
[0:53:07] en dan heb je een uitgebreide model nodig waarbij je zegt we gaan aandelen modeleren. We gaan vastgoed modelleren. We gaan hypotheken moduleren, binnenlandse beleggingen, buitenlandse beleggingen.
[0:53:19] Wij hebben bewust en dat is het beleid geweest van de van de van de commissie parameters is om te zeggen wij het model is niet geschikt om het beleggingsbeleid op te bepalen. Het beleid. Het model is voornamelijk geschikt om aan de kant voor de uniforme rekenmethode ik een inzicht te krijgen. En nu als als nieuwe toevoeging als je een federale methode of als je de netto profijt berekening wil doen. Wat is dan als je een inzicht te krijgen wil krijgen in een in een in een in een in een eerlijke verdeling tussen alle harten die in het pensioenfonds zitten kun je een waarde berekening doen om te zien wie er bieden als als laks netto winnaars of nettoverlies was in een bepaalde voorgestelde regeling uitspringen.
[0:54:05] Dus het model is niet geschikt om laks in haarlem studies mee te doen in de zin van het beleggingsbeleid over een heleboel verschillende beleggingscategorieën heen, omdat men dit model uit te rekenen of te optimaliseren.
[0:54:20] Meneer omtzigt.
[0:54:21] Dat is helder. Dus het model is niet geschikt om beleggingsbeleid mee te bepalen. Dat geeft ons wel een interessante vraag. Straks bij de wetsbehandeling. Want dan wordt een gedeelte van de ruimte, zowel voor bepaald.
[0:54:33] Maar dan blijft de eerste vraag hangen
[0:54:36] want we hebben wel vaker gedacht dat iets onwaarschijnlijk was negatieve rentes waren onwaarschijnlijk. Dat is hij zelf had gedacht dat in mei vorig jaar gevraagd had of een inflatie van meer dan vijftien procent onwaarschijnlijk was dan had ik het antwoord jaar gegeven dus even
[0:54:51] en u ook denk ik dus
[0:54:54] zes procent rente klinkt onwaarschijnlijk. Maar is niet volstrekt onmogelijk. Het is echt wel voor gekomen de afgelopen dertig jaar dat de rente boven de zes procent
[0:55:03] en de reden waarom ik het vraag is dat als een fonds dan nog geen touw heeft de k zit en je hebt zes procent rente en vijf procent vijf komma nog wat procent rendement op aandelen.
[0:55:13] Dan loop je hele herstelplan. De basis van deze paramaters vast
[0:55:17] want dan moet je dan moet je vooral een rente vastrentende waren gaan zitten dan krijg je een aandeel kopen want je vast rente is het enige wat je nog kunt gaan zitten.
[0:55:25] Dus de keuze hiervoor.
[0:55:27] Die heeft vergaande consequenties,
[0:55:30] Als het gebeurt.
[0:55:31] Dat we hier een spoeddebat hebben en zeggen maar fonds kan niet herstellen.
[0:55:35] Dus mijn vraag is.
[0:55:37] Is het niet verstandig om daar escape losers voor te hebben want jullie moeder is niet voor bedoeld. Maar in de wetgeving wordt het dan wel voor gebruikt.
[0:55:49] Meer kan ik kan ik kan hier misschien wel een beetje gerust stellen. Ten eerste in de in de scenario s sets is het wel degelijk zo dat het aandeel rendement meebeweegt met de korte rente. Dus als de vraag is van hen kan de korte rente plotseling een stuk hoger worden dan het aandelen rendement en dat is niet zo de manier waarop de parameter die hier gekozen is terug continu scenario is dat we zeggen op de lange termijn en in evenwicht zorgen we ervoor dat er gemiddeld bij scenario s gezien wordt dat aansluit bij de parameters zoals die hier gekozen is bovendien de vraag of er dan dingen mis zou gaan in de zin van ja dan krijg je soort beleggingen die het altijd goed doen of waardoor er altijd heel erg veel geld te verdienen is een belangrijke eigenschap van ons model is dat de zogenaamde equivalent hebben ingevoerd. Een beetje een technische term. We zorgen ervoor. Dat is ook in de wetenschappelijke literatuur gebruikelijk een harde eis in dit model dat het niet mogelijk is dat we een soort contract te maken waar ongelooflijk veel geld zonder risico mee verdiend kan worden. Dus het mag niet mogelijk zijn. Dat is ook een eigenschap van de p en q s
[0:56:56] dat we bijvoorbeeld een contract maken waarbij de verzekeringspremie in voor iets dat nooit gaat gebeuren. Dat zou een manier zijn om zomaar uit het niets geld te scheppen, hebben ook meer op de pensioensector gericht voorbeeld in het rapport opgenomen. Dus die angst dat er dan een soort gouden beleggingsbeleid komt, waardoor plotseling zonder risico te nemen. Heel erg veel geld gaan verdienen. Dan kan ik u geruststellen. Dat is echt niet mogelijk. We hebben juist gekozen voor een klasse rolmodellen. Maar we weten dat pad wordt uitgesloten.
[0:57:28] Dank u wel meneer verkopen.
[0:57:30] We gaan naar de
[0:57:32] tweede ronde.
[0:57:35] Dan kunt u straks zo straks op terug komen omtzigt.
[0:57:38] Nu de jong. Voorzitter, ik maak me toch echt echt ernstig zorgen over de manier waarop de parameters. De commissie parlementen naar de inflatie is gaan kijken. Ik vind twee procent vind ik echt veels te optimistisch.
[0:57:50] Nogmaals, mijn vraag. Ik gebruik ook cpb cijfers gebroken cijfers van het cbs. Dus het lijkt mij logisch dat er dan nog meer inhoudelijk op wordt gereageerd wordt gezegd jaar de euro tijd was één komma negen procent inflatie. Dus we hebben het nu goed geregeld met deze sets. Alleen met dit advies zal ik u net allerlei voorbeelden heb gegeven die allemaal boven de twee procent inflatie uitkwam en ik wil graag een onderbouwing waarom er dus voor die twee procent gekozen. Want ook uw eigen stuk staat
[0:58:20] dat u erkent dat het dat dat de manier waarop de inflatie zich ontwikkelt, kan een bepaalde richting op gaan waar commissie geen rekening mee is gehouden. Maar dan zegt de commissie ook echt op dit moment onvoldoende wetenschappelijke empirisch onderbouwing onder andere parameters en scenario s te verkiezen boven uit het advies van de commissie gebruikte
[0:58:40] dan is mijn vraag welke wetenschappelijke onderbouwing heeft u dan omdat
[0:58:46] om dit dan zo in europort te zetten om niet andere parlementen zestig gebruiken en mijn andere vraag die eraan gekoppeld is. Heeft u uw eigen cijfers ook later
[0:58:57] onafhankelijk laten bekijken. Heeft u er anderen na laten kijken of datgene wat er voorligt voor die keuze voor twee procent, omdat de toetsen of dat ook wetenschappelijk elders ook onderbouwd wordt, waarbij u voldoende ervan overtuigd ben dat dit de manier is om deze dit advies te geven. Heeft hij de cijfers zelf laten checken.
[0:59:21] Meneer uw werk.
[0:59:25] Wat betreft de twee procent. Als je kijkt naar nu de voorspelling van het planbureau over de komende acht jaar inflatie loopt heel snel terug naar twee procent is in die zin sluiten direct aan bij
[0:59:40] het onderzoek van het cpb. Verder heb ik er niet zo veel meer aan toe te voegen. Serieus naar gekeken. Ik denk we zitten nu echt in een andere wereld en in de jaren zeventig wordt echt ander monetair beleid gevoerd en we hebben een ander regime
[0:59:59] en we gaan ervan uit dat dit dat de ecb blijft kijken als
[1:00:07] als ze uit de euro zouden starten stappen dan zou je nog weer eens opnieuw moeten benzine. Dan kom je in een hele andere wereld terecht.
[1:00:14] Laten we er even van uitgaan dat er binnen deze wereld blijven en dan is die thee drinkt. In andere handen redenering kan ik niet verzinnen.
[1:00:23] De tweede vraag was van wetenschappelijke onderbouwing toetsing en toetsing van de cijfers vroeg dirk de jong. Heeft u daar.
[1:00:31] Wat aan toe te voegen.
[1:00:33] Daar heb ik weinig aan toe te voegen. Behalve dat de hele wereld hier naar kijkt europa ocw cpb cpb zich voorlopig me er voortdurend mee bezig om die zin een brede consensus.
[1:00:47] Meneer jongen. Ik wil. Nee, ik wil u erop wijzen van u heeft de vraag gesteld antwoord gekomen. Als we de vraag stelt
[1:00:57] waardoor er toegevoegde antwoorden kunnen komen, dan zou dat prettig zijn.
[1:01:01] Jazeker. Ik blijf ik blijf wel inhoudelijk.
[1:01:06] De afgelopen tien jaar was het twee komma vier procent inflatie. De afgelopen dertig jaar twee komma twee de afgelopen vijftig jaar drie komma één.
[1:01:15] Dan zegt de commissie
[1:01:19] dat ze niet verder onderbouwd voor amsterdam voor een lage inflatie cijfer kiest van twee procent ten opzichte van wat de historie aangeeft. Dan vraag ik ook.
[1:01:29] Heeft u de cijfers laten checken. Daarop zegt de commissie negen.
[1:01:33] We hebben t niet laten toetsen. We hebben onze cijfers niet laten toetsen. Wij zijn ervan overtuigd. Sterker nog, er wordt letterlijk gezegd wij gaan ervan uit dat dit zo gaat werken
[1:01:42] en dat is voorzitter, als je inderdaad terecht wordt. Heer van ewijk zegt dat de hele wereld naar deze cijfers kijkt. Daar ben ik het helemaal mee eens. Dat is absoluut waar. Dan zou je toch ook juist heel goed zijn om extra te laten checken. Juist om de zorgen weg te nemen dat we nu met onbruikbare cijfers zo tent te maken krijgen.
[1:02:02] Dus nogmaals, de heer voor eeuwig had niet de behoefte om er nog iets aan toe te voegen. Maar ik heb geen antwoord gekregen op mijn vraag één is het getoetst kwam min of meer een. Nee. Op twee zijn er andere wetenschappelijke onderbouwing om niet af te wijken van de gebruikte methodes en drie. Wat is nou de harde reden om thee te kiezen en niet om bijvoorbeeld tweeënhalf procent op drie procent te kiezen
[1:02:26] ten opzichte van de historie en ik gebruik die cbs cijfers.
[1:02:29] Waag t niet uit mijn duim.
[1:02:34] Die van mij lijkt.
[1:02:38] De commissie heeft zich ook op een aantal onderwerpen laten adviseren zijn deskundigen geweest die de commissie raadplegen. We kunnen natuurlijk niet het rapport aan iedereen gaan voorleggen want dan gaan alle resultaten naar buiten. We hebben ons laten adviseren door cpb in deze
[1:03:00] en ogen.
[1:03:03] Ik weet niet. We hebben natuurlijk hebben naar de cijfers gekeken. Ik blijf bij de stelling. De meest relevante cijfers zijn die voor de europeriode. Die hebben de maximale termijn gebruikt en die sluiten prima aan bij de bij deze uitkomst. Dus ik zie geen reden om daarvan af te wijken.
[1:03:20] Meneer topher.
[1:03:23] Ja. Dagvoorzitter.
[1:03:25] Als we kijken naar de hele set parameters zoals adviseert dan zijn dat
[1:03:31] nou redelijk precieze cijfers. Maar ik ga ervan uit dat achter het geheel onzekerheidsmarges zit. Weet u al iets over gezegd. Maar
[1:03:38] zit er een onderscheid tussen de verschillende parameters is nu veel onzekerder dan de ander. Zou u daar wat meer over kunnen zeggen.
[1:03:48] Die verkoop of de heer van ewijk,
[1:03:52] Zet hem op twee manieren zit er onzekerheid zitten in de parameters we daar een deterministische waarde van bepalen.
[1:03:59] De andere onzekerheid zit in de sets en dan zie je wel dat de ene variabele grotere spreiding kent
[1:04:05] dan andere variabelen en voor de piramides hebben wel uitgebreid gekeken naar naar de onzekerheid die er zitten zitten ook een tabel in over de volatiliteit verspreiding voor voor een aantal relevante paramaters,
[1:04:26] maar dit is ons niet gevraagd naar de mate van onzekerheid van de parameters. Dat rapporteren we niet allemaal.
[1:04:37] Vervolgvraag. Meneer stoffer.
[1:04:41] Ja, als voor onze voor voor het idee het gevoel om wat meer gevoel bij te krijgen als ze niet deskundige verlies had. Wellicht omdat er altijd met die cijfers. Dat moet via een voorzitter voor de met u geeft mij toestemming om het een beetje ongebruikte doen verliezen dat wellicht zeg maar gesneden koek en zo zo schattig dat ongeveer in kan. Hoe kunnen wij er wat meer gevoel bij krijgen. Want ik kan me voorstellen dat als hij daar niet verder ingedoken bent dat u dat niet heeft. Maar is er een mogelijkheid nog wat meer gevoel krijgen om qua onzekerheid kan marges om die parameters heen.
[1:05:18] Durf me.
[1:05:23] Dit is een. Het is een kwestie van de parameter onzekerheid in het algemeen benadrukken wel dat het kijken naar de toekomst best lastig is en zeker in deze periodes. Het omschrijven we ook netjes. Ik kan nu niet zeggen van de een is meer onzeker dan de anderen. Er zitten onzekerheid rond alle programma s die niet zwart uitspraken over te doen. Ik denk wel informatie in een scenario sets omdat hij naar de correlaties van de belangrijke praat met een soort gekeken
[1:05:57] en die is geschat op basis van het verleden.
[1:06:00] Dankuwel meneer van ewijk, mevrouw palland.
[1:06:03] Geen vervolgvragen. Ceder.
[1:06:08] Voorzitter, bij
[1:06:11] daarvoor zaten de huidige wetgeving voorschrijft dat dat binnen een paar jaar de uitverkiezing iedere vijf jaar zou moeten worden getoetst en zijn aan te wijzigingen ten opzichte van tweeduizend negentien.
[1:06:22] Ik vroeg me af
[1:06:26] wat de uitkomst anders zou maken als je veel kortere termijn of een veel langere termijn hebt is omdat er een onzekere periode hebben
[1:06:35] economisch nou dankbaar vinden wij als kamerleden moet hij ons toe ver ver houden. En ten tweede omdat je ook omdat dat ook een nieuwe een nieuw stelsel ingaan. Dus ik vraag me af of zij of ze iets zou kunnen zeggen over wat wat mogelijk in de in de implicaties zouden kunnen zijn van een verlenging van de termijn voor korting.
[1:07:02] Mevrouw de vries. Ik weet niet zeker of ik uw vraag goed begrijp verlenging van de termijn voor de transitie bedoeld.
[1:07:08] Ze zouden een verduidelijking kunnen geven. Mercedes,
[1:07:12] Het gaat, het gaat een fortuin opleveren van het oordeel van de commissie parameters.
[1:07:18] Kunt u daar mee uit de voeten? Mevrouw de vries.
[1:07:22] De vraag is eigenlijk of een nieuwe commissie eerder dan over vijf jaar weer een advies zou moeten
[1:07:28] uitbrengen, begrijp ik dat goed.
[1:07:30] De implicaties zouden zijn op het moment dat je
[1:07:34] geen vijf jaar meer geadopteerd,
[1:07:36] maar eerder of later schreef benieuwd of of u de implicaties daarvan zou kunnen schetsen, hebben hem vijf vijver met elkaar af te spreken. Maar ik ben benieuwd wat de implicaties volgens deze commissie van zouden kunnen zouden zouden zijn.
[1:07:54] Verkopen.
[1:07:55] Ik denk dat inderdaad de termijn kan ons is, maar ik denk dat wel belangrijk is om onderscheid te maken tussen aan de ene kant bepaalde parameters die gekozen zijn en bijvoorbeeld het maken van de scenario s schetsen waarbij we eigenlijk een methode aanreiken waarop je een model zou kunnen kalibreren met gegevens. Dus als uw vraag betekent van binnen welke termijn zou je zo n model. Misschien willen voeden met nieuwe gegevens. Daar gaan wij ook niet over. Maar dat is wel een andere vraag dan een nieuwe commissie beramen te benoemen die alle parameters en ook de methode die gebruikt wordt om bijvoorbeeld scenario sets te maken opnieuw te evalueren. Dus het is niet aan ons. Maar ik denk wel dat dat onderscheid gemaakt moet worden aan de ene kant een nieuw rapport van de commissie paramaters of de methode die de commissie voor amateurs voorstelt om bepaalde dingen uit te rekenen om die toe te passen op een nieuwe datasets.
[1:08:48] Mevrouw van beukering,
[1:08:51] voorzitter, zou ik mogen vragen of ik de vorige chief deze shit. Nog even iets meer uit legt zou kunnen krijgen. Dat zou ik over de nederlandse inflatie en het ging net goed maar ik merkte dat nu wat langer aan doorpraat zijn dat ik het fijn vinden om die er nog heel even te zien is dat mogelijk.
[1:09:11] Technisch zou dat mogelijk moeten zijn en uiteraard kan daar ook uitleg over gegeven worden.
[1:09:17] Jullie verkopen. Dus we hebben hier omdat we niet zeg maar een inflatie kiezen. Dus het is niet zo dat we zeggen de cpb inflatie. Dat is de inflatie die we gaan zien. De komende jaren scenario sets is er een hele waaier aan mogelijke waarde van inflatie. Alleen we moeten naar een gemiddelde voor kiezen en rondom dat gemiddelde is er nog een soort spreiding een soort onzekerheid naar hoe groot die onzekerheid is. Dat leren we uit data uit het verleden. Dat leren we ook uit de markt gegevens die iets zeggen over de bescherming die we op wat ze zouden moeten betalen voor bescherming tegen onzekerheid waar we gemiddeld op uitkomen. Daar moet je ook daar zal in de schaduw zit ook en daar horen ook getallen bij en daarbij hebben dus gezegd van nou daar kiezen we niet hetzelfde voor de nederlandse inflatie en de europese inflatie. Ze gebruiken de rijkere datasets over europese inflatie om iets te leren over de onzekerheid, omdat in het verleden die erg op elkaar leken. Maar het niveau van de nederlandse inflatie in de toekomst. Daarbij hebben dus gezegd we gebruiken de cpb ramingen voor de korte termijn en voor de hele lange termijn dus voorbij de jager waren het centraal planbureau nu iets over zegt, gaan we uit van dat van de target van de ecb van twee procent. Hier hebben laten zien in bijvoorbeeld het quantiy. Één procent staat in de linkerkolom voor een, vijf en tien jaar zien we eigenlijk. Wat is het op één na laagste
[1:10:44] op één procent na pardon. Één procent na de laagste inflatie die we tegenkomen. Negenennegentig procent van thiel betekent de op één na hoogste inflatie die we tegenkomen. Dus dat betekent dat dat zij geven een soort bandbreedte waarbinnen die hele waaier van inflatie zich bevindt ziet ook dat in het midden vijftig procent. Dus dat is precies het niveau van je kan zeggen nou de kans is de helft dat we boven de krant is de helft dat we er onderkomen. Die ligt rond de twee procent. Het is niet precies twee procent, omdat het gemiddelde weliswaar op de langere termijn die twee procent is, maar we hebben scheve verdeling. We hebben niet met een symmetrische plaatjes die
[1:11:24] die in de kamer wel gezien hebben. Dus het gemiddelde en de media zijn niets meer exact
[1:11:32] hetzelfde en dat zien we dus ook terug komen. We hebben hier ook gerapporteerd omdat er ook eerder wel naar vraagt werd wat het maximum is dat we in de hele scenario zien dus de allergrootste inflatie die we gezien hebben over één jaar over vijf jaar in tien jaar en dan zien we die getallen ook gerapporteerd zijn. Dus er is een hele waaier van mogelijkheden. Daar zitten ook hele hoge inflatie bij. Maar op grond van de gegevens die we nu zien, wordt de kans op die hele hoge inflatie in de toekomst. Want die is niet de gerealiseerd inflatie. Maar wat er in de komende jaren kan gebeuren die kans op die extreme wordt gewoon heel klein ingeschat. Als we kijken naar het cpb. Maar het komt natuurlijk ook een beetje tegen als we kijken wat het imf, ecb enzovoort daarover schrijven dus in die zin is dat misschien wat minder verbazingwekkend.
[1:12:26] Dankuwel vellekoop. De smalls.
[1:12:30] Je hebt. Voorzitter dankuwel. Ik had beloofd om een technische vraag stellen. Het ging over deze tabel.
[1:12:34] Goed dat wij hebben.
[1:12:36] Is geen toeval zijn. Want wat wat ik interessant vind is als ze bijvoorbeeld het colombië max inflatie nemen
[1:12:46] dat het lijkt alsof de inflatie op één jaar horizon hoger zou kunnen zijn dan op een vijf jaar horizon. Terwijl je zou denken dat als je de tijd lange neemt dat dan de inflatie ook meer kans heeft om hoger te worden zichtbaar.
[1:13:03] Ik hoop dat u begrijpt wat ik bedoel, en hetzelfde geldboete s moet anders ook voor de vijfennegentig procent percentiel en ook vijftig procent percentiel waarbij je dus in één jaar in plaats van twee komma twee. Terwijl vijf jaar meer inkomen en negenenzeventig. Dus het lijkt me.
[1:13:22] Dit is voor mij duidelijk bij de bij de maximale inflatie van hoe kan dat kunt u daarop reflecteren.
[1:13:29] Weer verkopen.
[1:13:31] Ik snap de verwarring helemaal is misschien direct erbij moeten zeggen als we zeggen de inflatie vijf jaar. Dan hebben we het over de inflatie vijf jaar na nu en dan gedurende één jaar. Dus dat is de inflatie tussen tweeduizend, zevenentwintig en tweeduizend, achtentwintig. Dat betekent dat we gewoon steeds per eenjarige inflatie periode maar een of vijf of tien jaar in de toekomst gekeken hebben. Zo hebben wij de vraag interpreteert. Er zijn ook cijfers die zo expliciet in het rapport staan over de cumulatief inflatie is een vraag die van kardinaal gedurende die hele periode gebeuren. Maar die worden niet gerapporteerd. Als u dat prettig vindt die natuurlijk aanlevert.
[1:14:13] Is goed wordt geïnterpreteerd als wilt u het hebben of niet?
[1:14:16] Nee, dit is voldoende zo dankuwel.
[1:14:19] Ik hoorde wel de eer om te zeggen dat hij het zou waarderen als hij dat zou kunnen krijgen. Als u als de commissie ons dat kan doen toekomen, zou dat fijn zijn. Meneer omtzigt.
[1:14:30] Voorzitter, ik ga nog eens door deze tabel is dit nou de tabel. Vraag even voor tweeduizend, drieëntwintig. Dus is dit wat jullie met de huidige stand van zaken verwachten voor tweeduizend, drieëntwintig. Dus als je op dit moment voor tweeduizend, drieëntwintig, een schatting moet maken wat de inflatie is dan in een, vijfenvijftig, vijfennegentig, negenennegentig max percentiel pakken zijn dit dan de cijfers?
[1:14:53] De cijfers zullen komen.
[1:14:55] Janus. De een jaar gaat over het komende jaar.
[1:15:00] In juni,
[1:15:02] Dit zal gebeuren gebaseerd. De kalibratie is gedaald. Gegevens van juni tweeduizend, tweeëntwintig.
[1:15:08] Dus in juni tweeduizend tweeëntwintig hadden we een voorspelling dat we in tweeduizend, drieëntwintig, twee komma twee procent inflatie
[1:15:15] als media zouden hebben,
[1:15:17] terwijl het imf op dit moment eracht verwacht om er eentje te noemen.
[1:15:21] Dus echt. Het is echt een enorme afwijking.
[1:15:24] Ik sta echt ik sta echt kwaad worden als ik dit deed. Terwijl ik je zie moet ik in alle eerlijkheid zeggen maar ik zal er een politiek oordeel over hebben. Maar
[1:15:31] ik ik hoop het volgend jaar twee komma twee.
[1:15:35] De tweede vraag is hier.
[1:15:38] Van een zei er is niet gevraagd naar de er onzekerheid.
[1:15:43] Dat is nogal wat. Want die met de onzekerheid is ik vrij groot
[1:15:47] voor de niet specialisten die kijken toen we bij het rivm model
[1:15:53] aan het begin van de kroon crisis bleek de gemiddelde i c ligduur bleek daar tien dagen te zijn en het moesten er drieëntwintig zijn. Dus laten we negenhonderd dertig procent meer ic bedden nodig
[1:16:04] of bij het stikstof model had een foutje gemaakt en het was de beste inschatting. Dan zou het op griep gebaseerd en we wisten gewoon niet beter. Doe daar wat van vinden. Maar dat gebeurt.
[1:16:17] Dus hebben jullie zelf wel een idee hoe groot de parameter onzekerheid zou kunnen zijn. Want als hij dat soort modellen honderd procent kan zijn.
[1:16:27] Hebben jullie daar een gevoeligheid analyse op losgelaten zijn die bereid er eentje te doen of je een soort schatting doen.
[1:16:35] Wat. Het zou betekenen dat meneer omtzigt van de week
[1:16:39] of.
[1:16:45] Kijk in de in de literatuur is natuurlijk van alles bekend verspreiding van een aantal parameters dat ze altijd weer historisch dus ook dat is weer gebaseerd op ervaring in het verleden de voorspelling daarvan naar de toekomst
[1:17:01] is lastig als je vraagt wat ons gevoel is denk ik dat dat niet zijn hart en maatstaf is. Dus we baseren ons op wat licht en dan hebben we inderdaad alleen gedaan hebben gerapporteerd op basis van het verzoek aan ons en dat is om de maximale parameters te leveren en dat is hun waarden en zo wordt hij ook toegepast.
[1:17:28] Wenst iemand nog een toevoeging te geven met de zijde van de experts die ik ook.
[1:17:34] Misschien wel goed om
[1:17:36] daaraan toevoegen dat het in zekere zin natuurlijk ook onvermijdelijk is en dat was ook alleen al volgt uit het feit dat we ook proberen aan te sluiten bij markt gegevens. Dus als we dat proberen te doen. Dat betekent dat ook dat wanneer nieuwe data gebruiken om het model te voeden dat bepaalde parameters ook een andere waren zullen krijgen. Dus natuurlijk is het ook goed om te beseffen dat dat in zekere zin onvermijdelijk is en mijn alternatieven modellen van alternatieve aanpak waarbij je uiteindelijk toch weer een methode op het leven om scenario s te maken, zodat ook het geval zijn.
[1:18:14] We hebben nog tijd voor een extra rondje maar kan ook de hertenjong willen vragen om mij
[1:18:21] een ander soort vragen te stellen als de eerste twee vragen de heer de jong
[1:18:27] en als ze geen vragen heeft.
[1:18:28] Jazeker. Ik hoorde gelach vanuit de commissie.
[1:18:32] Het is gewoon een grote zorg die die inflatie. Dus vandaar dat ik daarop door ben gegaan in de afgelopen vragen
[1:18:42] als het gaat over de
[1:18:47] de formules die gebruikt worden.
[1:18:50] Dan zie je ook dat als het gaat om de aandelen dat het zo zou kunnen zijn. Althans daar zou ik graag een bevestiging of dat klopt
[1:18:58] dat er met gebruikte formules lager met aandelen gewerkt kan worden.
[1:19:04] Klopt dat klopt. Die aanname van mij.
[1:19:08] Dit kunt u iets vragen? Iets verduidelijken?
[1:19:12] Ja precies. Is het waar dat de families die gebruikt worden.
[1:19:16] Dat zometeen daarmee met die formules pensioenfondsen worden gedwongen om minder in aandelen te beleggen.
[1:19:25] Nee, we eerder is.
[1:19:28] Zij zijn deze paramaters
[1:19:32] leidend beiden bij het beleggingsbeleid is op geantwoord. Nee, dat moet het ook niet zijn beleggingsbeleid harrison baseert op de sets en niet niet dat
[1:19:42] aandelen niet op de parameters
[1:19:46] en zou je met methode lager uit kunnen komen. We hebben natuurlijk dezelfde methode gebruikt. De vorige commissie en we zagen geen reden om daar nu van af te wijken. Stift is toen goed onderbouwd hebben weer opnieuw weer goed naar gekeken
[1:20:03] en zien geen reden om daar vanaf te krijgen vanaf te wijken. Ik heb het dus nog even het rapport nagekeken over de inflatie periodes staan we keurige te bellen in het rapport van alle inflatie over de periodes die wij hebben bekeken, zitten ook langere periodes bij zijn vastperiode te vinden waarin dat afwijkt. Maar ik denk dat we dat voldoende.
[1:20:22] Met een laatste opmerking heropend een discussie. Dus laten we dat laten we dat niet doen. Meneer.
[1:20:29] Dat niet doen want ik heb hier gewoon een shit van cbs en weten we komen er gewoon niet uit en stelt me echt teleur. Dat maakt me ook grote zorgen om. Het gaat om de vraag die ik zojuist stelde misschien hier wat beter moeten formuleren.
[1:20:42] Ik weet hoe het werkt een door de commissie geadviseerd of ieder geval. Er is een advies voor de commissie van de commissie gegeven. Volgens dnb en aan de slag gaan, vervolgens van de pensioenfondsen.
[1:20:52] Mijn vraag is zouden de scenario s die gebruikt die gebruikt zijn. Het resultaat van dit van dit hele proces van deze commissie
[1:21:00] kunnen resulteren
[1:21:01] via de weg van dnb uiteindelijk bij die pensioenfondsen kunnen resulteren in een beleid waarbij er minder in aandelen kan worden belegd.
[1:21:13] Die ik.
[1:21:14] We adviseren niet over het beleggingsbeleid. Ons is gevraagd om een inschatting te maken van economische scenario s die wij zo realistisch mogelijk vinden. Dat hebben we in eer en geweten gedaan en ook weten uiteraard als commissie dat inflatie daarbij een grote rol zal spelen en het kan natuurlijk zo zijn dat andere partijen tot andere ideeën komen over inflatie op de korte termijn. Wij hebben ons gericht op het centraal planbureau en we hebben ons gericht en dat zeggen we er wel steeds bij op de gegevens zoals die door het centraal planbureau in juni tweeduizend twintig aangeleverde werden als het centraal planbureau waar experts natuurlijk zitten die ook al jaren kijken die al jaren kijken naar inflatie die daar heel veel meer tijd en mankracht in kunnen stoppen. Onze commissie als hij tot de conclusie komen dat op de korte termijn zou overnemen en een aantal van de getallen die u noemt een veel hogere inflatie zal dat dus ook bij herkalibratie in de scenario zet
[1:22:09] zijn rol gaan spelen. Dan zal inderdaad die snaren zijn ook veranderen, dan zullen bepaalde getallen die we nu laten zien natuurlijk ook veranderen. Dus dat willen we wel benadrukken. We hebben heel bewust voor gekozen om te zeggen neem niet aan dat de onzekerheid op de lange termijn hetzelfde is als de korte termijn hebben ook gezegd. Neem niet aan dat europese inflatie hetzelfde is als nederlandse inflatie hebben ook gezegd zorgen voor een herkalibratie komt door de nederlandsche bank dat daar veranderen die ideeën over de inflatie in meegenomen kunnen worden, maar we denken wel dat het terecht is dat we daar de experts van het cpb gezien hun expertise en gezien het feit dat zij ernaar blijven kijken. Totdat meegenomen kan worden model in plaats van dat wij hem daar volkomen onafhankelijke getallen voor de inflatie bij gaan verzinnen.
[1:22:56] Dankuwel meneer verkoop de stoffen. Heeft u nog vragen? Geen aanvullende vragen dankuwel meneer stoffen, mevrouw had voor de groene misschien in de tussentijd.
[1:23:06] Ja misschien nog een over de rente heb ik het goed begrepen dat
[1:23:15] ook in uw rapport
[1:23:25] de rente blijft de gemiddelde inflatie over de inflatie over de snaren ligt rond de twee procent.
[1:23:35] En als ze informatie over de rente en de inflatie samennemen over een langere periode dat er geen sprake kan zijn van een negatieve rente ook weer in deze scenario s set.
[1:23:56] Dat lijkt misschien. Ik weet niet of dat een politieke vragen is of niet. Maar of dat nog consequenties heeft voor ons om af te wegen of dat nog iets zou betekenen.
[1:24:08] Blootstelling aan vaste rente een beschermings rendement. Maar dat is misschien meer iets moet doorpassen.
[1:24:13] Ik denk dat dat meer iets is voor de afweging van de politieke partijen van de frank.
[1:24:17] Maar de eer. Het eerste deel van de vragen,
[1:24:20] Heeft iemand die
[1:24:22] scherp?
[1:24:24] Wat was precies uw vrouw.
[1:24:28] Of het klopt dat ook in uw rapport
[1:24:32] uiteindelijk als je kijkt naar de gemiddelde inflatie zei dat sturen op die liggen rond de twee procent gekoppeld aan
[1:24:43] de rente over de langere termijn er nog meer sprake kan zijn in het huis van negatieve rente.
[1:24:52] Pelzen
[1:24:54] dankuwel voorzitter.
[1:24:57] In de scenario s set. Heb je een spreiding van een heleboel uitkomsten. Dat is een beetje wat je hier in de in de in en zowel bij de inflatie als bij de nominale rente en bij de reële rente
[1:25:11] blijkt dat het gemiddelde is op die bepaalde waarden geprikt. Maar in die scenario seth blijft echter een hele spreiding een uitkomst te komen en als je naar de extreme kijkt met één procentpunt of het negenennegentig procent punt dan blijft het ook zo dat in de scenario s die we hebben zowel erg sommige uitkomsten zijn waar rente en inflatie negatief.
[1:25:31] Worden.
[1:25:32] En aan de andere kant zijn er ook uitkomsten waar we zes procent inflatie zien zes procent rente. Dus die spreiding in de uitkomsten. Dat is een eigenschap die ook steeds indisch scenario blijft.
[1:25:50] Dankuwel meneer pelser.
[1:25:52] De vervolg. Vraag jij toch.
[1:25:55] Wij krijgen natuurlijk ook mensen die iets vinden van uw werk op de lijn en die geven aan vrij. Als we de informatie over de rente inflatie samen nemen, dan is nagenoeg over de gehele zestig jaar sprake van negatieve rente en volg mij klopt dat dan niet. Maar we hebben rekening gehouden met variabelen en extreme en daar zit ook negatieve rente in.
[1:26:15] Nu pelser,
[1:26:16] We hebben nog een je erbij gehaald die hier kun je zien hoe over een looptijd van een jaar voor van looptijd van dertig jaar voor verloopt van zestig jaar. Sorry. Het is een looptijd van tien jaar. Maar het is een jaarsrente en de dertigjarige rent en zestig jaars rente.
[1:26:31] Daar zie je dat in die scenario s set, zowel als je naar de onderkant kijken negatieve rentes voor kunnen komen. Maar aan de bovenkant ook hele positieve rentes van zeven procent of of vier procent
[1:26:45] en je ziet ook dat het model de eigenschap heeft en dat klopt ook met wat we in de markt zien is dat de beweging in een jaarsrente dat die relatief grotere uitslagen heeft dan de beweging in de dertig of zestig jaar als rente.
[1:26:59] Dank u wel. Meneer pelser.
[1:27:01] Meneer. Heeft u nog vragen niet het geval, mevrouw van beukering ook niet. Meneer smalls.
[1:27:07] Dit is mijn kans om professor vraag te stellen. Dankuwel voorzitter. Ja. Die laat ik niet graag met me. Ik heb met interesse ook de referenties zit lezen en als wetenschap bedreven wordt, dan is er ook altijd discussie.
[1:27:23] Volgens mij klopt het nou dat als hij nou de de
[1:27:30] dat u kunt zeggen dat we de scenario s die die wij voor die of die nu straks gebruikt gaan worden dat die dus ook volgens de stand van de wetenschap.
[1:27:42] De meeste meningen vertegenwoordigen omdat we ook gebruik maken van verschillende scenario s en niet focussen op een getal dus even zonder een politieke discussie te willen uitlokken. Maar de getallen die meneer die onder noemden over de de inflatie zijn natuurlijk absolute getallen. Maar volgens mij gaat het hier om over een wolk mogelijkheden
[1:28:10] en mijn vraag is dus klopt het dat die wolk zeg maar gemiddeld genomen ook de stand van de wetenschap vertegenwoordigt.
[1:28:20] Denk dat het ja.
[1:28:22] Het antwoord daarop is denk ik ja
[1:28:26] ik zie dat bijna iedereen knikken. Ja. En meneer pelser heel duidelijk en ik heb het antwoord daarop is. Ja. Heeft u nog een vervolgvraag.
[1:28:35] Ik vind het jammer dat ze een kort antwoord is.
[1:28:37] Hij had zich er zo op verheugd. Meneer smalls,
[1:28:41] meneer omtzigt.
[1:28:43] We hoorden de eerste keuze meestal uitgelegd inderdaad ook waarom je dertig en vijftig jaar.
[1:28:51] Die snap ik op zich,
[1:28:53] maar we krijgen niet te maken met een ferdy voor de verzekeraars en pensioenfondsen verder uiteen gaan lopen
[1:28:58] waardoor verzekeraars zeg maar een optimistische. U heeft er mogen gebruiken.
[1:29:05] Wat is nou precies de keuze om af te wijken van die van verzekeraars. Omdat je daarmee ook een level playing field verstoord
[1:29:13] en als je een vaste uitkering moet beloven op basis van de verzekerden verzekeraars fijn natuurlijk een hogere vaste uitkering mag gaan toezeggen
[1:29:20] dan wanneer je gebruik maakt van een pensioenfonds.
[1:29:26] Impulsen,
[1:29:29] Wij zijn een onafhankelijke adviescommissie. Dus het het advies dat wij geven over de usr is in onze ogen de manier waarop de rente op termijn structuur uit de markt bepaald moet worden en geëxtrapoleerd moet worden
[1:29:41] die het beste aansluit bij de inzichten uit de wetenschappelijke literatuur
[1:29:48] in de wetenschappelijke literatuur is dan niemand die zich een moving ergens methode gebruikt om de rente te extrapoleren. Dus ons advies is echt gebaseerd op zoveel mogelijk aansluiten bij de marktrente.
[1:30:01] Het is vervolgens aan de toezichthouder in onze ogen om laat zeggen de vragen van level playing field en die toezichthouder stelt dit voor die toezichthouder toezichthouder van verzekeraar doet dit toezichthouder voor pensioenfondsen doet dat.
[1:30:15] Het is aan de toezichthouders om daar invulling aan te geven hoe daar met die verschillen in die level playing field als al zijn hoe daar mee omgegaan moet worden.
[1:30:25] Dankuwel. Meneer peltzer. Meneer omtzigt.
[1:30:27] Ja. Dat brengt ons bij een dilemma. Want de ene gaat met een best wel andere vette mensen op de lange looptijd tot korte looptijden loopt het allemaal wel rond
[1:30:36] op de looptijden van veertig en vijftig jaar zit je echt om een behoorlijke verschillen tussen
[1:30:43] toch nog even terug naar dit plaatje. Voorzitter,
[1:30:46] ik snap dat dit in juni was. In juni was de inflatie acht, negen procent uit mijn hoofd cbs inflatie
[1:30:53] schilder. Een beetje met de hasi met europese definitie. Maar hij was toch al behoorlijk
[1:30:59] behoorlijk hoog.
[1:31:02] Natuurlijk is hij daarna helemaal de dak gegaan en de laatste waarnemingen omdat je vergelijk met een jaar daarvoor is die over iets naar beneden. Zestien rond de veertien procent
[1:31:12] op basis van de laatste informatie dus niet. Jullie hebben hier alle informatie tot juni zitten snap ik
[1:31:19] op basis van alle informatie die beschikbaar is, zegt even tot en met oktober november.
[1:31:25] Wat is dan de verdeling. Want jullie verwachten volgend jaar op basis van modellen
[1:31:31] op wat de inflatie zal zijn dus zichtbaar. De vijftig en met en variantie. Wat wat dus dus de prijsinflatie. Wat de looninflatie, zoals hen de loonstijging
[1:31:42] die twee eigenlijk voor voorkomt. Ja wat wat hebben jullie die die exercitie gedaan.
[1:31:48] Dankuwel. Meneer omtzigt de heer verkopen.
[1:31:52] Die exercitie hebben niets gedaan. We kunnen misschien wel iets over zeggen. Dus de getallen die u noemt zijn gerealiseerde inflatie. Dat is de inflatie die je meet als je een jaar terugkijkt in de tijd. Dus als je een één jaar periode neemt en dan krijgen waarvan nu dan het eind is als we kijken naar de inflatie in de toekomst en dat is wat we meenemen in de scenario s, omdat het daar natuurlijk de toekomst moeten bekijken.
[1:32:17] Dan denk ik dat als de laatste informatie van het cpb mee zouden nemen als er officiële ramingen komen en je moet even goed kijken over welk getal het dan hebben of dat een officiële raming is maar die zullen dan denk ik iets hoger uitkomen omdat in juni tweeduizend, tweeëntwintig. Volgens mij inderdaad ook de inschatting van het cpb van de inflatie in de toekomst. Dus bijvoorbeeld voor tweeduizend, drieëntwintig, tweeduizend, vierentwintig lager was. Dus als die nu hoger zou zijn en het model ze opnieuw gekalibreerd worden. Er zouden nieuwe huisarts gemaakt worden, dan zouden deze getallen dus omhoog gaan. De onzekerheid zou niet erg veel verschillen denk ik. Tenzij we ook omdat hij die onzekerheid al een beetje uit de data voor ook de eurozone inflatie waar we ook derivaten voor hebben meenemen. Maar het niveau van de nederlandse inflatie zou er dan op reageren als het model voeden met die hogere nieuwe inflatie.
[1:33:11] Dankuwel. Meneer verkoop.
[1:33:13] Ik kijk nog even rond is, is er nog behoefte aan een ronde. Ik zie wel dat
[1:33:21] toch zullen we het kort houden dan. Ja meneer doen.
[1:33:27] Vraag krijg ik het vraag.
[1:33:30] Heb jij wel eens.
[1:33:33] Jazeker. Andere vragen.
[1:33:37] Deze vier commissieleden zou ik graag willen hebben. Dit rapport opgesteld
[1:33:45] is er in de wereld een vergelijkbaar rapport vergelijkbaar advies ooit gepresenteerd met de methodes. Zoals u die heeft gebruikt ook en de formules die u heeft gebruikt,
[1:33:58] is er een vergelijkbaar rapport aan te wijzen. Internationaal gezien?
[1:34:04] De reikwijdte. Deze vraag nu pelser.
[1:34:07] Voor het extrapoleren van de rente aan mijn structuur. Daar gaat onder andere over de europese toezichthouder over
[1:34:14] het specifiek maken van een tussen aanhalingstekens officieel model waarmee de de pensioenverplichtingen worden doorgerekend is redelijk uniek in de wereld, de nummer één. We hebben op een gegeven moment een rondje gehad dat wij ook een externe expert raadplegen en hij zei god ik ben net in de verenigde staten geweest en in canada. Toen vertelde ik dat ik uitgenodigd zou worden door een nederlandse commissie die een officieel model maakt hij zich daar die canadezen die amerikanen die vallen van hun stoel af dat er zoon dat er een officieel model gemaakt wordt dat waarmee je dit soort berekeningen wordt wordt gedaan. Dus ik. Dit is voor zover ik het weet is dit wel aardig uniek in de wereld.
[1:34:56] Val val van een stoel in positief of negatief.
[1:35:01] Dat is een goede vraag. Dat durf ik niet meer. Dat kan ik me niet herinneren.
[1:35:10] Jaloers zijn.
[1:35:12] En meneer vellekoop.
[1:35:15] Ik denk dat het goed is om te benadrukken dat als de technische appendix waar onze vergelijkingen staan alle model aanname dat als je internationale experts vragen daarna te kijken, zullen ze misschien niet tot hetzelfde model komen, maar wel die elementen werken en dat ze denkt dat ze met name zullen herkennen. Als we zeggen met enorme exercities waar we hier mee bezig zijn dat het heel erg belangrijk is bijvoorbeeld dat de rentetermijnen structuur goed aansluit dat het heel erg belangrijk is dat we je equivalency hebben, zullen ze denk ik wel technische appendix. De elementen die daar bij horen herkennen.
[1:35:47] Uitbraak, standaardmodellen,
[1:35:49] We gebruiken wel ook modellen die in de literatuur vaker gebruikt zijn. Dus het is niet zo dat we vanuit het niets met een totaal nieuwe aanpak komen is dat misschien een beetje ter geruststelling. We beginnen niet met een volkomen leeg vel.
[1:36:02] Dank u wel. Meneer verkopen.
[1:36:04] Nee ik heb als ik het dus goed begrijp, is er niet een vergelijkbaar rapport, zoals in omvang, zoals de commissie heeft gepresenteerd, internationaal aan te wijzen. Elders.
[1:36:14] Dat
[1:36:15] dat kan je van alles van vinden. Alleen dat betekent dus ook dat je het niet. Daarnaast kan leggen. Je kan het dus niet vergelijken en ik kan de commissie dat in ieder geval beamen dat dit een rapport is waarbij je eigenlijk of een advies is die niet naast een ander internationaal advies in dezelfde omvang in dezelfde grootte en met ook zeker hetzelfde element namelijk hoe om te gaan met op dit moment die vijftien, honderd miljard euro aan pensioengeld. Het is niet iets vergelijkbaars vrouwenvriend.
[1:36:48] Als antwoord op uw vraag misschien niet in dezelfde vorm, maar de commissie heeft zich nadrukkelijk gebaseerd op wetenschappelijke inzichten en heeft het ook op die manier gedocumenteerd in het rapport. Dus ik denk dat u het rapport moet zien als een verzameling van internationale wetenschappelijke inzichten waarop de commissie zich natuurlijk in belangrijke mate heeft gebaseerd. Wat meneer verkoop al zei, ze niet dat de commissie volledig uit eigen inzicht zichtbaar zijn rapport heeft opgeleverd, maar zich daar plezier degelijke manier op wetenschappelijke inzichten heeft gebaseerd.
[1:37:20] Dank u wel, mevrouw de vries.
[1:37:23] Echt heel kort.
[1:37:24] Dat snap ik. Maar het
[1:37:26] verzamelen van informatie en wetenschappelijke elementen betekent nog steeds dat er een advies ligt. Mijn concrete vraag was er is niet een ander advies in dezelfde omvang dezelfde vorm internationale aan te wijzen dan bij dit advies mee te vergelijken is.
[1:37:41] Volgens mij niet. Inderdaad niet de eer van een zicht.
[1:37:49] Niet niet dat zij daar kennis van.
[1:37:52] Dankuwel meneer meneer omtzigt.
[1:37:55] Heeft u nog een vervolging. Nou ik heb daar al gekeken ging vroeg vragen. Dus als u nog meer vragen dan is dit de laatste vraag.
[1:38:04] O. Jee! Zeg.
[1:38:07] Wat zegt de een na laatste ook nog een vervolgvraag stellen en daarna ook nog een hele korte vraag.
[1:38:15] U.
[1:38:17] Met een korte.
[1:38:19] Vervolgvraag? Dan vraagt u mij.
[1:38:24] U geloofde gisteren sinterklaas. Dus dit kan ook wel iets heel spannend. Ik vraag me af zit een research in deze set.
[1:38:33] De dag dat hij me leuk vond.
[1:38:38] Laat daar maar mee beginnen. Dan komt vroeger vandaag.
[1:38:43] De pelser,
[1:38:45] Voor dr
[1:38:48] nominale, rente en inflatie componenten. Daar zit minder iverson in
[1:38:55] in het aandelen rendement. Daar zit chemie de diverse in.
[1:39:01] Dat is een beetje controversieel punt.
[1:39:04] Er zijn bepaalde wetenschappers met een zeer uitgesproken mening die juist zeggen daar moet wel minder reverse in die in in de model set zitten. Daar hebben we naar gekeken en het wat het lastig maakt en waarom laks zeggen waarom vechten economen elkaar hier de tent over uit is, omdat het antwoord niet zo duidelijk is
[1:39:29] als je kijkt in in de data dan
[1:39:33] dat natuurlijk die aandelenkoersen op en neer bewegen
[1:39:37] is het lastig om uit de data. Laat ik zeggen om daar uit te vissen. Zit er wel minder researcher in of zit er niet mee in reverse in want er zit enorm veel laks zeggen aandelenkoersen gaan omhoog omlaag omhoog omlaag omhoog omlaag.
[1:39:50] We hebben wel gekeken. Het model dat wij hebben heeft de potentie om ook met reverse voor aandelenkoersen met aandelen rendementen te werken.
[1:40:00] Dus we hebben ook naar een variant van het model gekeken als we dat rivers en knopje tussen aanhalingstekens aanzetten. Als je dan statistisch kijkt, zijn wij tot de conclusie gekomen. Er is in onze ogen niet voldoende overtuigend bewijs om die minder reviews en ook echt in deze scenario s set te stoppen
[1:40:21] en totdat dat is het dus in in de set die we hebben zitten wel degelijk reverse in de inflatie en de rentes scenarios en in de aandelen rendement scenario zit geen expliciet hem in diverse nemen.
[1:40:34] Meneer doen.
[1:40:36] Helder, helder antwoord ook
[1:40:39] dan heeft hij het heel vaak zelfs een van uw expertise gebied is natuurlijk de robuustheid van wat hier ligt.
[1:40:46] Als ik dit nou zou moeten beoordelen hoe robuust is wat die lichten zo robuust is dit voor een schok of een verschil van ik wil geen fout noemen, maar een motor george boksen zei ontmodderen zonder musical. We weten heel goed dat wij niet goed zijn
[1:41:04] zijn zelf een oordeel moeten vellen over hoe robuust edith voor een verschillende aanname of
[1:41:10] of een moduleer fout of een of poetin die weer begint
[1:41:16] of landsky zichzelf verdedigt. Weet ik veel. Je wilt hebben. Maar.
[1:41:22] De vraag zal de maat van robuustheid. De dave van de ook.
[1:41:27] Jij denkt dat formuleringen die we in het rapport wel gebruikt hebben is dat we ons af moeten vragen denken we dat er een alternatief model is
[1:41:35] dat een stuk robuuster zou zijn gegeven. Het feit dat we een model dat niet al te complex is best een expositie dat we een wensenlijst hebben van eigenschappen die we graag willen dat model heeft dus niets te vragen denken we dat je met een ander model dat ook probeert historische data te vitten op de markt gegevens meeneemt dat je dan een veel robuuster model kunt maken en zo model kunnen wij niet. Dus het is inherent aan het model dat als er nieuwe gegevens komen en zeker als er grote geopolitieke veranderingen zou zijn, zoals u noemt. Ja dan zal er inderdaad flinke verschuivingen plaatsvinden, maar we denken niet dat dat bij dit model. Nou meer het geval is dan bij andere modellen. Sterker nog, het feit dat we niet alleen historische gegevens gebruiken, maar ook van een aantal parameters zeggen die kun je niet direct uit de markt te halen. Dus dan zul je toch naar meer macro economische overwegingen moeten kijken of je toch een beetje vast moeten houden aan bijvoorbeeld een parameter van de doelstelling van de ecb voor inflatie. Dat maakt natuurlijk dat we wel steeds proberen de informatie die we uit de markt kunnen houden uit historische gegevens meenemen. Maar dat ze bij een aantal parameters ook de robuustheid proberen in te bouwen door te zeggen als er niet direct uit de markt informatie te halen. Alice over bepaalde elementen van het model, dan zullen we daar een keuze moeten maken zo goed mogelijk dat onderbouwend op grond van bijvoorbeeld macro economische overwegingen
[1:42:56] dus korte antwoord is. Ik zou niet gewoon alternatief weten waarbij je die inherente
[1:43:03] de ingreep, waarbij de robuustheid systematisch beter is.
[1:43:08] Die omtzigt.
[1:43:11] Ik zeg ook niet dat hier een dat dat je hier binnen vijf minuten model heb dat robuuste beter of wat dan ook is. Dat is niet niks. Er zit hier ontzettend veel werken.
[1:43:21] Alleen ik merk op dat als je terugkijkt, want de vorige drie commissie paramaters gehad hebben
[1:43:27] dat je bij elk van die drie commissie brabant is ver buiten het negenennegentig procent in te vallen beland bent aan de een of de andere kant.
[1:43:35] Dus dit keer zijn we te ver boven beland bij
[1:43:40] bij de inflatie.
[1:43:42] Die is op geen enkele manier voorspellen dat hij boven de tien procent kon zijn maximaal zes procent en het was vorig jaar met die met en we zaten op een gegeven moment.
[1:43:50] Nou dik boven de vijftien ligt eraan hoe je meth.
[1:43:54] De keren daarvoor negatieve langdurige negatieve rentes no way en ze kwamen toch.
[1:44:02] Ik weet ook niet wat het volgende evenement. Ik weet ook niet wat het volgende is, zouden ze zich niet dit.
[1:44:07] Maar we zullen straks moeten dealen met een schok die we nog niet kennen en we gebruiken waarvan we weten dat ze niet helemaal daarvoor zijn. Dus daarom had ik eigenlijk gehoopt van hoe hoe moeten we er dan mee omgaan. Als dat gebeurt.
[1:44:21] Hoe moeten we omgaan op moment dat we merken zul je voor dit is de verspilling van volgend jaar
[1:44:26] en volgend jaar blijkt de inflatie acht procent te zijn en ze niet die gek van dit wat imf centrale voorspelling gemaakt heeft. Volgens het imf
[1:44:35] zit bij de één procent. En als je in één procent naast zit. Voorzitter bij mening in nederland en mensen zoals wat is nou moet je niet doen maar
[1:44:44] dat lijkt hier uit die zitten buiten de spits waar we rekening mee houden.
[1:44:52] Wat moeten we doen het moment dat zoiets gebeurt. Wat moeten we als volgende volgend jaar de inflatie tien procent tarief. Die vraag stelt.
[1:45:00] Wie kan daar antwoord op geven en weer verkopen.
[1:45:04] We kunnen niet voorspellen. Het enige te kunnen probeert te doen is wat we geleerd hebben uit inderdaad die eerdere modellen te verbeteren. Daarom is er nu meer spreiding en dus die onzekerheid op de lange termijn die anders kon zijn dan het korte termijn. Wat misschien wel gaat helpen is als ook de ramingen van het centraal planbureau. Inderdaad komen tot een inschatting waarbij veel grotere inflatie zal zijn, dan is het dus mogelijk om met dit model in herkalibratie dat mee te nemen.
[1:45:32] Dus ook. Wij weten het uiteraard niet. Maar als er nieuwe informatie komt dat dan
[1:45:37] het beste dat we kunnen regelen dat er in ieder geval een model hebben gemaakt wat die nieuwe informatie zou kunnen verwerken. En dan zullen we dat ook terugzien in de scenario s.
[1:45:45] Dank u wel, mevrouw van beukering.
[1:45:51] Ik vind het super interessant vind ik geweldig
[1:45:55] ik achter peter. Ik denk dat ik gewoon ga stoppen omdat ik iets anders gaande. Echt super interessant.
[1:46:01] Maar ik
[1:46:03] ik kom nog even een vraag in de laatste noot van wijziging
[1:46:07] hebben we een ondergrens opgenomen en ik vroeg me af als standaard regel wordt toegepast ontstonden scenario zit er nog van invloed kunnen zijn of dat tot kijk nu een beetje alsof ik een keer een ingewikkelde vragen stellen. Dus als openlijk
[1:46:23] neem de ondergrens die vijfennegentig gestolen. Ik was benieuwd of tot je
[1:46:29] voor de of nog wat betekent voor de uitkomsten
[1:46:33] als straks de standaard regels
[1:46:34] de toegepast. De pelzen vraagt denk ik om verduidelijking of kijkt naar de heer vellekoop.
[1:46:45] Ik deed het werk en de toepassing zit sterven niet naar gekeken.
[1:46:53] Maar misschien zijn er ook nog mensen die het volgende week staat toe dat u de opmerking een microfoon plaatsen.
[1:47:01] Ik meende in de media te hebben gelezen dat een aantal fondsen hadden gekeken naar het advies van de commissie en dat dan iets negatievere voor de doorberekening van de verplichtingen iets negatiever effect zou hebben, maar de meeste fondsen staan er goed voor en dat het niet ter discussie zou stellen daargelaten enkel fondsen er slecht voor staat, maar volg mij waren de effecten beperkt voorspelde fondsen tot nu toe konden overzien. Maar daar heb ik uit de media. Dus ze zelf berekening.
[1:47:32] Ik zou bijna zeggen je kunt aan die kant gaan zitten en ze gaf net aan u bent een simpele jurist. Ik ben maar een simpele voorzitter en constateert dat veel vragen hebben gesteld en veel vragen beantwoord hebben gekregen. Ik dank de experts de leden van de commissie parameters, mevrouw de vries, de heer pelser vellekoop van ewijk. Van harte bedankt. Uiteraard. De commissieleden dank voor de vragen en de kijkers thuis kijkers op de publieke tribune
[1:48:02] lisa griffier. Dank dat u er bent
[1:48:06] en de kijkers thuis.
[1:48:07] Wij gaan door met matthew discussies totdat we het hele publiek kwijt zijn
[1:48:13] uiteraard onze griffier bedankt en stenograaf, bedankt en de bodem. Ik sluit hierbij de vergadering.