Toekomst Tata Steel

[0:00:00] Goedemorgen. We staan live. Dus ik wil graag beginnen om de simpele reden dat wij met veel sprekers die zitten en omdat wij maar drie uur voor dit debat over Tata steel hebben.

[0:00:11] Ik open deze vergadering van de vaste Commissie voor economische zaken en klimaat. Aan de orde is vandaag het commissiedebat over de toekomst van Tata steel,

[0:00:19] de minister en de staatssecretaris van economische zaken en klimaat en de staatssecretaris van infrastructuur en Waterstaat van harte welkom. Ik heet de leden die aanwezig zijn van harte welkom en iedereen die debat thuis volgt en hier een aantal in de zaal welkom. De spreektijd is vijf minuten per fractie. Dat is best fors. Ik wilde nog nog voorstellen om dat in te korten. Maar ik kan me voorstellen dat u de voorbereiding van vijf minuten heeft gedaan als het kortom kan doe dat alstublieft. Want ik denk dat we echt wel de tijd nodig hebben om het debat met elkaar te kunnen voeren.

[0:00:48] Ik zal dus daarom ook streng zijn op tijd en interrupties. Vijf minuten is echt vijf minuten. En u kunt voor mij een een waarschuwing verwachten als u bijna vijf minuten bent.

[0:00:57] Ik stel voor om twee interrupties in tweeën te doen,

[0:01:00] hoeft geen gebruik van gemaakt te worden.

[0:01:04] Dan geef ik.

[0:01:05] In overleg met uw Commissie het woord in eerste termijn aan mevrouw Leijten als aanvraag van debat. Daarna gaan we het rijtje af. Mevrouw Leijten van de SP. Gaat uw gang.

[0:01:15] Voorzitter, ik vind het bijzonder dat we hier zitten met zowel het ministerie van infrastructuur en milieu en economische zaken over de toekomst van Tata steel. En toen ik dit aanvroeg en toen we het hierover hadden als Commissie dat we dat is een keer integraal moesten bespreken, konden we eigenlijk ons niet

[0:01:35] konden we niet weten hoe urgent de situatie zou zijn. Aanvankelijk zouden we het debat voor de zomer hebben

[0:01:42] omdat het ook gaat over het besluit om bijvoorbeeld twee opslaan onder de zeebodem of we dat wel of niet. Een daarvoor subsidie geven, wilde het eigenlijk voor de zomer hebben is het na de zomer en de urgentie is hoger dan ooit. Want de vraag die eigenlijk nooit in de regio Rijnmond werd gesteld en u komt zelf van boven de rook van Tata. Voorzitter, ik zit net onder de rook van Tata. Maar waar iedereen die in de regio woont in noord-holland woont weet er is de hoogovens en de. Niemand heeft ooit nagedacht over een toekomst van die regio noord-holland. De kustlijn zonder de hoogovens en toch is dat nu een van de vragen die voorliggen gaan we door met de hoogovens met Tata steel zoals het nu heette. Vroeger heette het Corus in de omgeving noemden we toen sores

[0:02:35] en er is veel sores. Want dat het de uitstoot niet goed is voor de omgeving. Dat is in een tweetje. Dat weet iedereen dat het echt heel ernstig is. Dat staat nu ook gewoon een rapporten. Dat moet voor niemand een verrassing te zijn, maar het slechtste wat we nu kunnen hebben is dat we nu het debat hebben nu het moment om hebben een staatsssecretaris net aangetreden. Die zegt op deze manier kan het niet verder. En dat over een jaar of over een halfjaar eigenlijk nog steeds zitten met dezelfde bende die het is

[0:03:03] dus ik zou wel graag iedereen willen oproepen dat we ook een besluit nemen vandaag of snel met een motie of hoe dan ook. Maar eigenlijk zou ik dan de regering willen vragen.

[0:03:13] Ik zou het voorstel willen doen dat de toekomst van de ijmond aan de ijmond is,

[0:03:18] maar wel de eerste stappen voor de gezondheid worden gezet en die kunnen alleen worden gezet als we twee onderdelen van de staalproductie, want het is niet een fabriek. Het zijn vele fabrieken op dat terrein die wijk aan zee hebben om bouwt. Laten we zeggen waar er zijn twee onderdelen van het staal proces die echt echt eigenlijk dicht moeten en dat is geen verrassing. Dat weet de fabriek. De eigenaar. De omgeving weten dat al vanaf tweeduizend negen. Het had ook gekund financieel als in die tijd de winst de waren geïnvesteerd in verbetering van de fabrieken en de omgeving had allang gekund.

[0:03:54] Vanaf tweeduizend negen weten we al zijn twaalf jaar verder heel veel rapporten verder heel veel onrust wantrouwen in de omgeving verder.

[0:04:03] Ik zou zeggen koop die fabriek.

[0:04:05] De Indiërs die willen ervan af.

[0:04:08] Die willen er al tijden van af. Die lopen er mee te leuren die we geen toekomst voor de is zelfs gestaakt door het personeel voor hun toekomstvisie en voor die toekomstvisie staan ze nu te demonstreren hier buiten de tweede kamer dat wij daar geld in steken en ik zou zeggen we geven we geven we steken geld in de omgeving

[0:04:25] in de ijmond en dat mag van mij en groen staal zijn, maar het is uiteindelijk wel aan de ijmond om hetzelfde beslissen en omdat ze veilig en gezond te kunnen beslissen, moeten we nu de kookt en hoogovens cokes twee en hoog over zes stilleggen

[0:04:39] zou je dat. Het gaat geen aandeelhouder doen want het kost vierhonderd miljoen op jaarbasis. Dat is zo'n beetje de winst. Dan moeten we dat maar overnemen. Als overheid kunnen we de regio de keuze laten maken. Gaan we door met staal of niet. En als we doorgaan met staal. Dan kan het alleen maar groenten. Ik zou daar graag een reactie op willen we zitten in een tijd waarin we heel veel onvoorstelbaar vonden. We hadden het onvoorstelbaar gevonden om zoveel geld in de economie te steken voor corona vonden corona onvoorstelbaar. Maar nu doorgaan Tata nu door laten gaan op de huidige weg is een doodlopende weg. Dan gaat het hoe dan ook kapot en de omgeving is al kapot. Dus de oproep van de SP is vandaag helder nemend lot van de ijmond in eigen hand nationaliseren Tata en geef vervolgens de ijmond stem over de toekomst van date.

[0:05:26] Dankuwel Dankuwel. U heeft twee interrupties

[0:05:30] kort bondig directe vraag stellen, want gezien de binnen loop van nog meer Kamerleden wordt het echt een heel krap debat. Eerst heer bontebal van het CDA.

[0:05:40] Voorzitter, ik vind het een mooi pleidooi, pleidooi om de regio een belangrijke stem te laten hebben. Ik zal daar in mijn ogen niets over zeggen. Een vraag die ikzelf ook had ook toen ik Buitenhof zag is vindt u ook niet dat zo'n fabriek zo'n locatie ook van nationaal belang is en welke doorwerking heeft dan in andere discussies en zoals we het gaan gaan hebben over Botlek of over over over de misschien straks Limburg dus de regio een heel belangrijk. Belangrijk stem eens maar eens zijn dit soort bedrijven ook niet van nationaal belang zou je dus nationaal de ook niet wat van moet. Wat moeten vinden?

[0:06:18] Mevrouw Leijten, SP,

[0:06:20] Nou, zoals ik al zei, is het in de regio moeilijk voor te stellen dat we bestaan zonder dat zicht op die hoogoven deze het ook nooit overgegaan. Ik weet het eigenlijk niet. Ik heb heel erg zitten studeren op op alle gegevens van onze economie en de bijdrage soldaten de aan tweeënhalf miljard. Dat is veel maar iedereen weet ook dat op de schaal van economie dat best marginaal is. Ik denk dat het ik denk dat het onderdeel is van het DNA van de regio en ik vind daarom juist zo belangrijk om de regio de over laten gaan en ik zou het niet plat willen slaan met het belang ook die discussie niet met de belang op de economie. Ik kan me echt heel goed voorstellen hoor dat wij zeggen van willen staalproductie in Nederland houden. Ben niet tegen. Ben ook niet op voorhand per definitie voor. Maar ik vind het echt aan de regio en ik denk dat als ik nu zou zeggen er moet en zal een hoogovens blijven dan beïnvloed je die discussie ook al. En de afgelopen jaren is het eigenlijk zo geweest dat iedere keer als ik kritiek was op de uitstoot

[0:07:17] op de gezondheid in de omgeving. Dan werd daar overheen gedonderd met kritiek is het aantasten van werkgelegenheid en dat moeten we niet meer doen denk ik. Die werkgelegenheid, superbelangrijk en heel veel mensen die werken bij Tata steel Corus hoogovens die super trots zijn en dat snap ik.

[0:07:33] Maar het is een prachtig bedrijf en een prachtig proces. Alleen waar we nu staan is een doodlopende weg en daar moeten we uit zien te komen. Daarom dat dat dat behelst mijn pleidooi.

[0:07:42] Dankuwel. Aanvullende bontenbal? Nee. Heer Verhagen.

[0:07:47] Dank u wel. Voorzitter. Ja. De almachtige staat die de hoogovens gaat nationaliseren gaat wel heel erg ver. Maar

[0:07:53] ik ben op zich op zich het wel gedeeltelijk eens met uw pleidooi niet voor de nationaliseren, maar wel voor behoud van lokaal staal de blijft produceren. Want dat is opzich duurzamer, maar zou het dan niet een idee zijn om die subsidie die nu alleen wordt aangewend voor het afvangen en opslaan voor twee.

[0:08:12] Om dat aan te wenden en dat wel subsidie beschikbaar te stellen voor het vernieuwen van de van de over.

[0:08:20] Toilet. De SP.

[0:08:21] Volgens mij moeten we niet overgaan tot die subsidie voor Sergius. Dat is een rem op de vooruitgang. Dat is namelijk het open houden van die twee productie processen die zo giftig zijn. Want je vangt alleen de twee af. Maar de andere giftige stoffen die neerslaan in wijk aan zee en Beverwijk in ijmuiden in Heemskerk, deels in Haarlem. Na de rook naar Alkmaar. Voorzitter, dat blijft dan de die die die discussie over C de over C O twee. Wat voor onze Commissie natuurlijk een hele legitieme discussie is. Maar dat lost niet die gezondheidseffecten op als deze staalfabriek helemaal uitstootvrij zou zijn van tweeën hadden we nog steeds het probleem van de giftige uitstoot. Ze waren wel productieprocessen anders. Hè dus misschien minder uitstoot. Maar volgens mij is dat CBS zie ik niet als toekomst voor de armen. Maar als het nou gaat over u zegt de almacht van van de staat. Maar de heer Verhagen is toch juist een investeerder die ziet je investeert ergens in en dat is interessant en dan kan je geld aan verdienen en die heer van Haga ziet dan toch ook dat er geen

[0:09:31] investeerder is die op dit moment in Tata wil investeren waardoor die aandeelhouder in India. Het blijft leeg trekken de grootste staal winsten op dit moment sinds tijden want de staalprijs gaat door het dak en geen cent daarvan gaat naar naar de kinderen in in een wijk wijk aan zee die immoraliteit van deze aandeelhouder en de afwezigheid van een andere investeerder maakt toch juist dat je zegt ja maar neem dan het hand. Het heft in eigen handen en ik snap best dat we hier de heer Verhagen daar een lullige opmerking over moet maken vanuit zijn BV Nederland idee, maar juist voor de BV. Nederland zou het zo goed zijn als je dus ook af en toe durft te zeggen ja die staat die komen

[0:10:11] van de regio in handen nemen.

[0:10:13] Dank u aanvullend kort en het antwoord nog ook iets beknopter mevrouw Leijten, want we zitten nu met twaalf Kamerleden. Dus we hebben nog steeds drie uur die tijd wordt niet langer van nagaan.

[0:10:24] Er was niet echt mijn antwoord op mijn vraag. Nu gaan we zijn we dus bereid om een paar honderd miljoen te subsidiëren voor CBS. Daar ben ik tegen de bent u ook tegen voor de aandeelhouders is het waarschijnlijk wel haalbaar als ze die paar honderd miljoen expliciet aan de en de voor het vernieuwen van de ovens en dan heb je weer een een duurzame en rendabele exploitatie en en dan zijn we het helemaal eens. En dat hoeft niet via de staat te gaan. Ja. Die subsidie gaat wel via de staat. Maar volgens mij is het gewoon het verleggen van subsidiëren van iets slecht.

[0:10:56] Naar iets goeds.

[0:10:58] Nou begrijp ik een de zegt van eigenlijk moet de subsidie niet gaan in de CBS. Maar bijvoorbeeld in het sluiten van die onderdelen van de productie. Ik zou zelfs nog bereid zijn dat te doen. Maar dit is niet de vraag van het bedrijf en dat vind ik. Het is zo ontzettend ingewikkeld aan.

[0:11:12] Zij vragen ontzettend veel subsidie. Enerzijds vragen ze om het CBS. Ik hoop dat we vandaag vaststellen dat we dat niet moeten gaan doen omdat dat de rem op de vooruitgang is.

[0:11:22] Maar ze vragen niet om. Help ons dan die cokes dicht doen met een met een injectie. Nee, ze vragen dat juist niet. En dat vind ik ook daaraan zie je de in immoraliteit van de aandeelhouder ook want we weten dat dat dicht moet voor de directe gezondheidswinst van de omgeving en dat betekent dat je een aantal jaren even niet de winst maakt die je nu maakt omdat je een deel van de staalproductie uit productie haalt, maar wel de gigantische winst voor de omgeving en daar moeten wij denk ik nu naar kijken, zouden ze daar subsidie voor vragen. Meneer Verhagen zou ik zelfs dat gesprek nog aangaan voor de regio.

[0:11:56] Maar dat vragen ze dus niet Dankuwel voor de laatste vijf collega's die net binnen zijn gekomen. We doen maximaal vijf minuten spreektijd

[0:12:03] zeer streng. Dus u gaat daar niet overheen. Ik kap u daarom af. Maximaal twee interrupties in tweeën die ervan raam de flexibiliteit van gisteren zal ik vandaag niet hebben. We hebben maximaal drie.

[0:12:14] Uur, voor dit debat,

[0:12:14] Dat betekent dat wij

[0:12:16] echt krap in de tijd zitten.

[0:12:19] Mevrouw Leijten heeft als eerste spreker gesproken als aanvraag van dit debat. We gaan nu het rijtje verder af. De heer Erkens van de VVD gaat uw gang voor eerste termijn.

[0:12:27] Voorzitter.

[0:12:28] Vandaag spreken we over de toekomst van Tata steel en dat is nodig.

[0:12:33] Ook wij zijn geschrokken van de bevindingen van het RIVM.

[0:12:36] Er is logisch dat omwonenden zich zorgen maken over de gevolgen hiervan voor de gezondheid van zichzelf en van hun kinderen. Dat kan en moet anders.

[0:12:45] Bovendien is Tata steel binnen de Nederlandse industrie die verantwoordelijk is voor een derde van onze C O twee uitstoot ook nog eens de grootste speler. De grootste uitstoot van C O twee in Nederland

[0:12:56] waar stappen gezet kunnen worden voor de leefomgeving het klimaat en voor de economie moeten we dat doen. De urgentie is weg en het moment een is wat ons betreft ook

[0:13:05] de laatste tijd wordt erg gespeculeerd dat de staalindustrie in Nederland geen toekomst meer heeft.

[0:13:10] Maar daar is de VVD het niet mee eens.

[0:13:12] De industrie is cruciaal voor onze huidige en toekomstige werkgelegenheid en welvaart. We gaan immers ook in de toekomst staal nodig hebben.

[0:13:20] Daarna schiet het klimaat insteek meer op als een staal vanuit China meer gaan importeren. Daar wordt nog vervuilender geproduceerd en we maken ons nog verder afhankelijk van een land wordt ons niet bevriend is

[0:13:31] de C O twee uitstoot zou daarmee alleen toenemen.

[0:13:34] Wij willen daarom groen staal in Nederland gaan produceren.

[0:13:38] Ik ga niet meewerken aan plannen die vergroening willen realiseren door Nederland. De de industrialiseren. Dat is niet onze aanpak

[0:13:44] en we moeten daarom samen oplossen. Ook voor de tienduizenden mensen die direct of.

[0:13:48] Indirect,

[0:13:49] Werken in of rondom de Nederlandse staalindustrie

[0:13:53] via een groene industriepolitiek. Zoals sommige collega's het ook noemen,

[0:13:57] willen we grote stappen zetten stappen die goed zijn voor het klimaat. De omwonenden en de economie

[0:14:02] en er liggen nu twee routes tot verduurzaming voor die wezenlijk van elkaar verschillen.

[0:14:07] De eerste conclusies die we hebben kunnen inzien geven aan het de versnelde route waarbij direct wordt overgegaan op nieuwe productiemethoden technisch haalbaar is.

[0:14:15] De VVD vindt dat deze route in afwachting van definitieve onderzoek serieus overwogen moet gaan worden.

[0:14:21] Het bieden ons namelijk de kans om sneller en structureel de milieu en gezondheid problematiek van omwonenden te adresseren. Het zorgen ook voor een forse C O twee reductie in lijn met de ambities die we onszelf gesteld hebben.

[0:14:33] Bovendien zou dit plan data staal tot een van de meest toekomstbestendige en innovatieve staalbedrijven van de wereld kunnen maken

[0:14:40] in de ijmond een bedrijf al tienduizenden mensen met veel trots zouden kunnen blijven werken in en rondom de staalindustrie.

[0:14:48] Net als bij de bredere energie en klimaattransitie zal een sterke overheid haar verantwoordelijkheid moeten nemen,

[0:14:54] zowel bij de randvoorwaarde, alsook de kosten

[0:14:56] van deze transitie.

[0:14:58] De Europese groene grens heffing zou in ieder geval helpen om concurrerend te blijven ten opzichte van staal uit China bijvoorbeeld.

[0:15:05] Het is echter niet duidelijk hoe die versnelde route, in tegenstelling tot het oorspronkelijke plan de afhangen van C O twee

[0:15:12] financieel ondersteund zou kunnen worden.

[0:15:14] De VVD is van mening dat de regering op korte termijn moet onderzoeken hoe die versnelde route mogelijk gemaakt kan worden, zodat Tata steel ook daadwerkelijk voor het alternatieve plan zou kunnen kiezen,

[0:15:24] kan de minister toezeggen dat hij de komende periode mogelijke opties tot financiering gaat uitwerken in samenspraak met Tata steel Brussel en andere relevante partijen, zodat wanneer het onderzoek afgerond is er ook daadwerkelijk een keuze gemaakt kan worden voor die versnelde route.

[0:15:41] Daarnaast blijft er ook zorgen rondom de eigenaarschap van de staalproductie in ijmuiden.

[0:15:46] De eigenaar in India. Zoek naar een koper en is niet van plan om zelf fors te investeren, zoals collega de ook al zijn

[0:15:55] voorzitter wachten weer op. Laten we even wachten.

[0:16:52] Vervolgens betogen meer Erkens en de interruptie doen aan het eind van de betoog, want dat maakt het iets gestructureerder.

[0:16:59] Die voorzitter, zoals ik aangaf. De eigenaar. Een India is op zoek naar een koper en is niet van plan zelf fors te investeren. Tegelijkertijd vergt deze transitie miljarden vanuit de overheid. De VVD wil dat geld dat gebruikt wordt om Nederlandse industrie te verduurzamen. Ook in Nederland blijven en niet weglekt naar het buitenland.

[0:17:18] De regering zou in deze unieke situatie daarom alle opties moeten overwegen om het nationale belang te borgen.

[0:17:24] Dat kan het juridisch vastleggen van afspraken zijn tot zelfs het nemen in het uitzonderlijke geval van een overheidsbelang.

[0:17:30] Alle opties moet in ieder geval op tafel liggen. Mocht het noodzakelijk zijn.

[0:17:34] De urgentie de moment een is er

[0:17:36] en we moeten nu doorpakken om de meest innovatieve en duurzame staalindustrie van de wereld in Nederland hebben voor de omwonenden voor het klimaat en voor de economie.

[0:17:44] Dank u. Voorzitter, Dankuwel. Ik zie ik inventariseer eerst in de interrupties de eerst was van de van de leden na een, de heer van raam de naar mevrouw Leijten die drie. Dan gaan we die doen. De heer van de leeg. Gaat uw gang. Groenlinks.

[0:17:57] Dank u. Voorzitter, ik zou toch graag willen voorkomen dat vandaag een soort manifestatie van machteloosheid wordt.

[0:18:05] De overheid had in het verleden op veel momenten kunnen ingrijpen. Heeft dat niet gedaan.

[0:18:10] We zitten met bepaalde systemen die hun eigen logica hebben en heel specifiek wil ik van de VVD weten of zij vindt dat mocht het bedrijf bij de najaarsronde voor de subsidie duurzame energie een aanvraag indienen voor sessie s dat het mogelijk moet zijn dat die aanvraag wordt afgewezen, omdat er voor volksgezondheid schade van die optie groter blijkt te zijn dan de huidige situatie. Zoals het RIVM aangeeft, wil de VVD dat pleidooi ondersteunen.

[0:18:37] Dank voor deze korte bondige vraag. De heer Erkens gaat.

[0:18:40] Dank u, voorzitter, en ik had de vragen ook verwacht van de heer van de dus dat was niet totaal verrassend. Kijk die SD plus plus ronde. Die gaat bijna open. Die is in het najaar en tegelijkertijd is het alternatieve pad

[0:18:53] van de FNV van de werkgroep feestdag nog niet opengesteld. Onze voorkeur zou daarom zijn om de versnelde pad ook mogelijk te maken, zodat we ook daarvoor kunnen gaan kiezen en dat betekent dus ook

[0:19:03] dat we niet willen dat de onomkeerbare stappen gezet gaan worden voordat die keuze ook daadwerkelijk tussen die twee paarden gemaakt kan worden.

[0:19:12] Aanvullend van alleen de uw antwoord is. Ja

[0:19:15] hier ergens.

[0:19:16] De SD plus plus een subsidie instrument. Dat staat open. Maar ik zou wel de oproep willen doen ook aan Tata zelf en ook aan de minister. Om te voorkomen dat we onomkeerbare stappen gaan zetten. Dat was mijn antwoord.

[0:19:26] Dank u wel. De heer van raam partij voor de dieren.

[0:19:28] Dankuwel

[0:19:31] aan de ene kant een te verwachten verhaal van de van de VVD angst zaaien dat er dingen gaan weglekken dat China et cetera, terwijl China de nieuwste staalfabrieken staan in China. Er is een dertig procent overschot op de staalmarkt.

[0:19:44] Maar mijn vraag en dan sluit ik wel aan bij wat wat groenlinks zijn er eerder ook collega's van SP vandaag besluit te nemen zou graag willen weten vragen van van van de VVD die ergens Hoelang

[0:19:57] vindt de VVD het verantwoord om de bewoners

[0:20:01] rondom Tata steel

[0:20:03] in die gif dampen

[0:20:05] te laten zitten

[0:20:06] daar een deadline voor geven. Is dat een jaar is dat vier jaar dat vijftien jaar kan een concreet getal worden gegeven door de.

[0:20:13] Hier. Ergens.

[0:20:15] Ten eerste ben ik verrast dat de heer van raam een pleitbezorger van Chinees staal is niet verwacht. Maar zo leren we elk debat weer iets om zijn vraag te beantwoorden. De de liggen twee plannen. Er ligt nu de rood met plus plus volgens mij zijn een heleboel meer korte termijn maatregelen vanuit Tata zelf om inderdaad wat te doen aan de problemen die er zijn. Daarnaast want ik zeg is. Laten we dan ook meteen naar een structurele oplossing kijken en daar zo snel mogelijk ook voor beslissen. Want volgens mij delen we wel die urgentie met elkaar door is zo niet langer door kan gaan en willen we gewoon perspectief bieden op een situatie waarin dat niet het geval is en niet het plakken van pleisters de komende jaren.

[0:20:49] Aanvullend van raam,

[0:20:51] Voorzitter. Nee is geen pleidooi voor China. Het is alleen het even weer

[0:20:56] het angstbeeld weghalen. Wat de VVD graag schetst dat al het slecht uit China komt. Dat is niet zo. De modernste staalfabrieken staan wellicht in China

[0:21:03] en.

[0:21:05] Over.

[0:21:06] Die deadline. Hoelang Hoelang bewoners nog in de gif dampen zitten kunnen we vandaag besluiten dat bijvoorbeeld Coca thee.

[0:21:14] Dit kan is de VVD het daar mee eens wil niet zeggen dat die fabriek meteen morgen dicht is, maar we kunnen nu wel besluiten

[0:21:20] is de VVD daarvoor of niet.

[0:21:22] Dat wel weer ergens.

[0:21:24] Ik ga je vandaag niet besluiten om een fabriek te sluiten. Meneer van gaan er Iig een plan voor. Dat wordt bestudeerd. Een alternatief plan wat veel sneller gaat om die problemen structureel op te lossen. Daar pleiten wij nu voor en dat is ook mijn standpunt.

[0:21:36] Dankuwel. Mevrouw Leijten. SP gaat gang.

[0:21:39] Ja voorzitter,

[0:21:41] ik vind eigenlijk het pleidooi van de VVD, iets waar we mee verder kunnen voor de toekomst.

[0:21:48] Ik vind het heel goed dat u zegt eigenlijk liggen alle opties open. Maar ik snap ook wel de vraag wat betekent dat nu voor de omgeving neemt eigenlijk afstand van CBS ten opzichte van het plan van

[0:22:01] de de zee ster FNV directie Nederland.

[0:22:06] Maar we weten allemaal dat die twee fabrieken in het staal proces eigenlijk liever gisteren dicht moeten zijn

[0:22:14] of niet meer produceren, zoals produceren dan morgen en zou er dan niet iets wat u vraagt eigenlijk om ruimte voor het plan van van van zee ster FNV directie. Nederland zou daar dan niet bij moeten horen. Een deadline voor de kook

[0:22:30] fabriek.

[0:22:31] Cookies. Twee. Dank u wel weer ergens.

[0:22:33] Ik kan hetzelfde antwoord geven als bij de vraag van meneer van meneer van raam. Voorzitter, we moeten ook eerlijk zijn. Er zijn geen makkelijke snelle oplossing en de situatie. Het is gewoon een complexe situatie die is op het ijs. Zo groeit de staalindustrie staat al vanaf negentien, achttien. Als ik het goed heb en we hebben hiervan niet met elkaar besloten die urgentie om het radicaal anders gaan doen. Die delen met elkaar. Dat gaan we ook doen

[0:22:57] om daar een specifieke deadline aan te plakken wanneer het allemaal opgelost is. Zo makkelijk is het niet. En ook als u zou overgaan tot sluiting van de hele staalindustrie of van een gedeelte daarvan. U weet zelf ook daar zijn natuurlijk enorme juridische procedures moeten doorlopen worden en ik weet niet eens of dat sneller zou zijn dan overgaan op productie op basis van waterstof. Dus ik ga er geen uitspraken over.

[0:23:17] Aanvullend, mevrouw Leijten,

[0:23:20] De situatie over de toekomst is heel complex, maar het is de de de het antwoord op de zeer de uitstoot van zeer zorgwet werkende stoffen waar het RIVM over spreekt is heel simpel, namelijk die twee bronnen en in ieder geval de eerste bron cops twee zo snel mogelijk uit de lucht halen. Dat is ingewikkeld voor de productie van het vele staan. Daar zou je economisch kunnen opvangen. Maar wat ik vind echt dat VVD een goed verhaal heeft industriepolitiek niet wegkijken. De overheid jarenlang anders gezien dus echt hulde daarvoor. Maar ik denk wel dat voor de regio goed is om te weten wat betekent dat dan voor de gezondheidsdienst en zou het niet moeten zijn. Ik zeg niet wat meer die deadline moet liggen voor de zomer het voorstel gedaan. Dit jaar. Dat is helaas afgewezen door meerderheid van de kamer. Maar zou er niet als we dit bespreken ook gewoon een deadline moeten liggen van dan is in ieder geval dit onderdeel van de productie eruit. Want ik zeg even een ding. Voorzitter, het lijkt ingewikkeld. Maar als ze morgen overgaan op het niet verstoken van kolen voor dit verhittingsproces. Maar aardgas.

[0:24:21] Dan is het ook weg en het kan maar dat gaat wel ten koste van de winst. Dus als wij een deadline stellen. Dan moet

[0:24:28] Indiase aandeelhouder gaan bewegen zonder deadline geen beweging.

[0:24:35] Dankuwel ergens.

[0:24:37] Nogmaals, volgens mij doe niet zo makkelijk dat wij vandaag is kunnen besluiten. Het gebeurt morgen. Er zijn natuurlijk processen waar doorheen gelopen gaat worden. Gaan we ook als kamer vind ik onrealistische verwachtingen wekken bij mensen en nogmaals, ik ben echt bereid om de discussie met u over aan te gaan. We zijn volgens mij al meer eens op een structurele oplossing voor meestal wint het debat. Volgens mij wordt wat breder gedeeld.

[0:24:56] Maar ik denk niet dat de gemakkelijke oplossing vanmorgen al ligt. Dus ik laat me graag overtuigen. De rest van het debat en de komende maanden. Dus die discussie gaan we vaker met elkaar hebben me op dit moment ga ik er geen datum op plakken.

[0:25:07] Dank u wel. De heer Rossem heeft ook een vraag. Uw eerste van twee er Dank voor.

[0:25:11] Voorzitter, sluit een beetje aan wat mevrouw Leijten net zei en ik vraag me af van is de VVD bereid om inderdaad deeltjes van de fabriek te sluiten, bijvoorbeeld als je kijkt naar de kook centraal omdat je ook koks ergens anders zou kunnen inkopen en dat zou directe gezondheidswinst halen. Ik begrijp natuurlijk uw argumenten over juridische procedures, maar laten we dat

[0:25:32] aannemen dat als we dat echt zouden willen dat dat geregeld zou kunnen worden. Zou je dan bereid zijn om daarin mee te gaan.

[0:25:38] Die ergens.

[0:25:39] Ja, we kunnen veel gaan speculeren over als iets echt zou lukken. Maar dat heeft voor mij wat dat betreft dit moment geen zin. Nogmaals met die mevrouw Leijten zijn. Dat meen ik ook als wij hier verder over gaan praten in de toekomst ga ik graag de discussie mee aan. Gaan we graag over verder praten. Maar op dit moment ga ik niet hier ter plekke op basis van een interruptie en ook een verwachting wekken naar de buitenwereld met iets wat er misschien niet kunnen leveren.

[0:25:58] Eerder als voelt.

[0:26:00] Aanvullend. Ik vraag me alleen nog af van kijk op games. Als je iets in gang wil zetten dan moet je ook wel daar nu richting in durven geven. Dus ik snap je voorbehoud, maar de vraag is natuurlijk van ja als je die juridische procedure zou willen starten dan dan moeten we daar ook wel de keuze willen maken en ik vraag me af aan de VVD. Daarin staat.

[0:26:18] Ergens.

[0:26:20] We hebben natuurlijk wel een keuze en richting aangegeven net die duurzame staalproductie dat plan met nu onderzocht wordt het onderzoek het bijna afgerond. Dat ziet er veelbelovend uit en daar hoop ik ook de minister toe op ga kijken hoe we dat mogelijk kunnen maken, zodat er een structureel in de toekomst een oplossing vinden voor de omwonenden Andy banen en die industrie in Nederland gebouwde. Dat is de richting die ik in ieder geval die debat wil meegeven.

[0:26:40] De heer Thijssen van de partij van de arbeid,

[0:26:43] Ja maar daar wil ik toch wel iets verduidelijken met met collega Erkens van de WD. Er zijn twee problemen eentje is het is de grootste vervuiler van het land en ik vind inderdaad dat de VVD

[0:26:53] leiderschap laat zien te zeggen, moeten we niet in één keer kiezen voor groen staal en niet een tussenstap doen met fossiel staal en C O twee dumping hulde daarvoor heel erg goed,

[0:27:00] maar ook als we kiezen voor groen staal zijn we zo acht, tien jaar verder voordat die zeer zorgwekkende stoffen waar de omwonenden zich zoveel zorgen over maken dat die weg zijn dus ook op de korte termijn is er een plan nodig om die vervuiling terug te brengen.

[0:27:13] En als u dan nu niet wil zeggen we moeten er twee fabriek sluiten. Hoewel dat wel een van de meest logische optie is, kunnen het dan niet eens zijn dat we op de kortst mogelijke termijn van de regering moeten horen waar de vervuiling van data vandaan komt en hoe die naar beneden kan worden gebracht, zodat de omwonenden daar veilig kunnen wonen en de kinderen gewoon buiten kunnen spelen.

[0:27:28] Dankuwel, Heerkens.

[0:27:30] De VVD is geen tegenstander van de regering te horen wat er nog meer mogelijk is boven het de plannen die data al gemaakt heeft, kunnen de dingen versneld worden, zijn de stappen vanuit de regering mogelijk. Ik sta wel open om daarin te luisteren. Uiteraard. Ik ga daar niet voor liggen.

[0:27:42] Dankuwel.

[0:27:44] We zijn half uur onderweg. Twee van de dertien sprekers zijn geweest. Ik hoop dat u ook gewoon mee wilt werken om te zorgen dat we dit debat tot een eind kunnen brengen vandaag

[0:27:53] de heer Bauke D zesenzestig uw eerste termijn gaat uw gang.

[0:27:56] Dankuwel. Voorzitter

[0:27:59] voorzitter, wij waren bijna allemaal net op de manifestatie van FNV hier op de koekamp. Dat zijn mensen die zich zorgen maken of een baan, maar ook mensen die zich zorgen maken over de gezondheid van hun kinderen. Want die wonen vaak ook in dat gebied en ze kijken naar ons om het goede te doen naar de politiek. Het vraagt snelheid want te lang hebben we

[0:28:24] gewacht

[0:28:25] te weinig gedaan. Maar het vraagt ook zorgvuldigheid voor D zesenzestig is één ding zeker de toekomst van de staalindustrie in de ijmond

[0:28:35] is gezond en groen of die toekomst is er niet

[0:28:40] en ik zou willen dat het het eerste is dat het bedrijf blijft bestaan,

[0:28:47] maar heel snel werkt aan de gezondheid van de omgeving en op termijn ook werkt aan het aanpakken van de C O twee uitstoot.

[0:28:57] Voorzitter, de stapel rapporten die zijn heel duidelijk zware metalen fijn stof slechtere luchtkwaliteit en

[0:29:07] ik zei het net ook op de manifestatie. Ik ben zelf een kind van ouders die vijfendertig jaar in de aluminium industrie gewerkt hebben en ik ken de dilemmas. En om die reden ben ik

[0:29:19] heel voorzichtig met boude uitspraken doen over sluiten van het bedrijf meteen sluiten van onderdelen. Want dat betekent nogal wat voor al die mensen die daar werken en wonen.

[0:29:34] Tegelijkertijd zitten we wel met kinderen die spelen in dat neergedaald stof. De rapporten die zijn duidelijk de meer daling is ongewenst hoog.

[0:29:46] Ik vind het belangrijk om vandaag met het kabinet dit debat aan te gaan omdat ik twee problemen zie. Een op de hele korte termijn moet een oplossing gevonden worden voor de gezondheid situatie die slecht is in dat gebied

[0:30:02] en op de langere termijn moeten we ervoor zorgen dat de C O twee uit zo gigantisch is het is de bedrijf dat de meeste C O twee uitstoot in Nederland dat die omlaag gaat en ik vind het heel bijzonder dat de vakbond samen met bedrijf met een plan gekomen is om een de C O twee uitstoot radicaal omlaag te brengen en twee een plan dat ook op termijn werkt aan de gezondheid van de omgeving.

[0:30:32] Daarmee is het probleem niet opgelost,

[0:30:35] want op de korte termijn hebben we een gezondheidsprobleem en daarom wil ik aan de bewindspersonen aantal vragen stellen, want wij gaan op zoek vandaag met z'n allen en met deze bewindspersonen naar hoe we op korte termijn ervoor kunnen zorgen dat we de gezondheidsproblematiek daar oplossen. Vragen aan de staatssecretarissen van IND hoe en waar kunnen en moeten de normen zo snel mogelijk omlaag en kunnen we de first de vergunningen aanscherpen. De bewindspersonen van aids k. Die vraag ik om een onafhankelijk onderzoek te doen naar de toekomstscenario's van de regio en het bedrijf. We hebben nu een onderzoeksrapport van Roland Berger. Ik zou willen dat

[0:31:25] het kabinet een onderzoek uitvoert en bij dat onderzoek niet alleen maar de C O twee uitstoot. Dat is heel belangrijk klimaatverandering tegengaan, maar ook de gezondheidseffecten van de verschillende scenario's onderzoek en daarbij moet het ster

[0:31:41] expliciet in meegenomen worden. Waarom is dat zo belangrijk. Ik vind het belangrijk dat als we gaan investeren in dat bedrijf dat dat in één klap goed gaat en niet later laat laat ik daar heel duidelijk over zijn. Wat mij betreft is dat niet sessie s.

[0:31:56] Wat mij betreft is dat niet Sazias. Ik vind sessie s een transitie oplossing die in sommige gevallen heel goed kan werken en ik zie het gewoon niet in dit geval. Er is een andere reden waarom het belangrijk is om de bal echt bij het kabinet neer te leggen. Wij hebben de middelen als overheid om dit bedrijf een de goede kant op te duwen op de lange termijn, maar ook op de korte termijn kunt u nog een afronding komen. Ja. En ik vind het belangrijk dat we die mogelijkheid ook gaan gebruiken. Afsluitend

[0:32:31] wat de mensen willen zien is leiderschap van ons vergroening en Peter en en een betere gezondheid. En wat ons betreft gaan we daar niet alleen op de lange termijn, maar ook op de korte termijn aan werken. Dankuwel.

[0:32:44] Dankuwel. Lees in ieder geval twee interrupties. De eerste van de heer van der Lee en de Nav die van eraan. Dat zijn nu laatste interrupties ook dan weet u dat u daar doorheen bent. De heer van de leeg gaat uw gang.

[0:32:56] Dank. Voorzitter ook Dank dat die van op het punt van sessie is Bauke namens D zesenzestig een heldere positie inneemt, maar eerder in zijn betoog benadrukt het belang van allerlei nieuwe onderzoeken

[0:33:11] en vergeef me dat ik dat ga vergelijken.

[0:33:15] Maar ik kan me heel goed herinneren dat na de aardbeving in huizingen

[0:33:19] het super duidelijk was dat er een causaliteit zat tussen de gaswinning en beving in gevaar voor de volksgezondheid en voor levens van mensen en dat het toe gekozen is om veertien onderzoek uit te zetten. Het tijd van onderzoeken is echt voorbij en is D zesenzestig met mij van mening dat het de verantwoordelijkheid is van dit kabinet van deze drie bewindslieden, inclusief de minister van VWS die gaat over de volksgezondheid om op korte tijd met een integrale aanpak te komen en niet weer allerlei nieuwe onderzoek.

[0:33:47] De heer Bauke,

[0:33:49] Ja. Dankjewel.

[0:33:52] Nee. Er is wel onderzoek nodig. We hebben nu wat we nu hebben liggen voor de toekomst. De lange termijn toekomst van Tata steel is er zijn voorlopige conclusies van een onderzoek dat de FNV samen met het bedrijf laten doen dat ik wil is een onafhankelijk onderzoek waarbij we niet alleen kijken naar de C O twee effecten, maar ook naar de gezondheidseffecten. Dat vind ik voor de lange termijn wel belangrijk.

[0:34:18] Dank je wel aanvullende van de. Ik.

[0:34:21] Begrijp dat niet want het onderzoek loopt en de overheid heeft de kans gehad om het zelf te laten doen, heeft gezegd dat moeten de partijen zelf maar organiseren. Die hebben daar een derde onafhankelijke partij voor gevonden. De is geen nieuw onafhankelijk onderzoek nodig. Er zijn keuzes nodig. Verantwoordelijkheid nemen door dit kabinet maar ook veel dwingende het moederbedrijf een mooie baai dwingen om investeringen te doen. Dat is nu nodig.

[0:34:45] De heer Bauke,

[0:34:47] Voorzitter, begrijp me niet verkeerd via u, voorzitter van de. Ik vind dat er op korte termijn ook echt iets moet gebeuren en wij hoeven niet te wachten op het onderzoek. Maar ik wil wel over hoe we dat gaan doen. Welke in welke vorm de staat steun gaat verlenen aan het bedrijf om te verduurzamen. Lange termijn. Daar is wel degelijk onderzoek voor nodig. Dat laat onverlet dat op de korte termijn meteen gewerkt moet worden aan de gezondheidssituatie van mensen in de omgeving.

[0:35:17] Dankuwel. De heer van raam partij voor de dieren. Uw tweede en laatste interruptie.

[0:35:22] Wel voorzitter,

[0:35:25] Ik vind dat de je Bauke

[0:35:27] alleen een hele goede woorden heeft gesproken. Dat deed hij ook de afgelopen dinsdag op duurzame dinsdag dat veiligheid en milieu klimaat superbelangrijk zijn. En nu vraag ik hem daad. Bij het woord is. Hij bereid nu een besluit te ondersteunen. Wat de minister kan nemen. De staatssecretaris wat de overheid kan nemen om kook twee

[0:35:49] te sluiten

[0:35:51] en ik wijs er ook even op de opmerking van staatsrecht van Weijenberg in de hofbar die zegt ja misschien moeten we eigenlijk nu wel een besluit nemen om bijvoorbeeld te sluiten en dan staan we misschien wel voor de rechter. Misschien moeten we scherper aan de wind gaan varen. Met andere woorden

[0:36:08] is de heer Bauke van D zesenzestig bereid

[0:36:11] nu het besluit te ondersteunen ook zweten. Duidelijk met wat er ook maar voor nodig is.

[0:36:17] Welke.

[0:36:19] Ja, laten we de de de de koe. Maar bij de horens vatten inderdaad cokes. Twee is is het probleem als het gaat om de gezondheid. En wat ik wat ik wil is dat dit kabinet zo snel als mogelijk met Tata steel om de tafel gaat zitten om te kijken of dat op korte termijn mogelijk is als het haalbaar is. Ik vind wel dat dit kabinet dat nu moet doen want we weten dat de uitstoot daar vandaan komt.

[0:36:48] Dankuwel. U heeft ook een intern al mag aanvullend uiteraard hiervan van gaan Dankuwel voor de.

[0:36:53] Zei ik geen antwoord op de vraag met Tata steel om tafel gaan zitten zo snel mogelijk.

[0:36:59] De vraag is is D zesenzestig is de heer Bauke bereid

[0:37:03] daad bij zijn dure woorden te zetten om het besluit nu te nemen en te ondersteunen dat bijvoorbeeld

[0:37:13] vanuit gezondheidsredenen kook twee sluit opdracht geeft om te sluiten. Ja of nee.

[0:37:18] En als het niet zo is. Hoelang mag van D zesenzestig. De bevolking in de buurt van kook twee nog in die gif dampen zitten vier jaar vijf jaar zes jaar graag een duidelijk antwoord. Dank u,

[0:37:29] Bauke.

[0:37:31] Tegen de heer van raam wil ik zeggen als de ILT gegronde reden heeft om Cox twee te sluiten. Dan gaat ie dicht. Dat was uw vraag.

[0:37:40] Dankuwel. Dan gaan we naar de heer Graus, die in vragen heeft uw eerste interruptie.

[0:37:45] Dank u wel. Meneer de voorzitter. Ik wil ook graag een D zesenzestig vragen. Ik heb tijdens een werkbezoek in juli. Daar ben ik ook bij geweest. Toen heb ik voorgesteld dat we forensen, forensische patholoog of die van patholoog-anatoom moeten inschakelen om onderzoek te doen als mensen dat uiteraard als die dan medewerking willen verlenen. Familieleden ook

[0:38:03] want je moet natuurlijk wel je de doodsoorzaak weten wil je weten welke stoffen voor doodsoorzaken zorgen moet je mensen op die serum. Hoe staat u? Daarin wilde ik vragen via meneer de voorzitter.

[0:38:13] Heer Bauke.

[0:38:16] Ja.

[0:38:17] Voorzitter,

[0:38:23] kijk waar ik ik kan over deze vraag een beetje beetje boos worden. Want ik was inderdaad bij dat bij dat werkbezoek waar u dat zij en de omwonenden zijn heel bezorgd. Die zijn bezorgd omdat er meer kankergevallen zijn en ze zijn bezorgd omdat nu studies hebben aangetoond dat de depositie van gevaarlijke stoffen die leidt tot die tot die verschijnselen dat die heel hoog zijn.

[0:38:52] Dus het is wel heel duidelijk wat er aan de hand is en daarvoor hoeft hij niets van wat ik ga niet herhalen wat hij net zei. Maar het hoeft allemaal niet te doen want we weten waar de komt.

[0:39:01] Het mag aanvullend gras. Ja meneer de voorzitter. Maar goed voor die omwonenden dan ook voor de werknemers waar ik ook verstaan. De twee maanden balken waarschijnlijk ook maar ik heb het meegemaakt. Ik ben dus bij obducties geweest als Kamerlid en er waren dus mensen die corona verdacht waren die bleken dus helemaal niet kronen te zijn overleden en ik ben erbij geweest waar het diverse artsen bij. Soms waren er ook politiemensen bij marechaussees bij dus ik wil alleen maar aangeven. Het hoeft niet altijd een bepaalde en een een forensisch patholoog een patholoog-anatoom die kan precies zeggen vaak wat de oorzaak is. Welke stoffen zorgen voor welke vormen van kanker. Dus dat is wel dat moeten we wel weten als je mensen niet organiseert. En dan moet uiteraard moet dat vrijwillig gebeuren dat dat dat zal iedereen maar mee eens zijn, maar er zijn altijd mensen die dat willen, want we kunnen toch niet als we dat niet als geen lichaam en onze kunnen kunnen we toch niet exact weten wat de oorzaken zijn.

[0:39:50] Je kan ik heb geleerd van DNA afdelingen.

[0:39:53] Is stuk of vijf van Nederland kroeg moeten zeggen al de van je kan enkel echt weten wat doel zoals ikzelf die mensen op die serveert.

[0:39:59] En uw vraag is of het antwoord van de.

[0:40:02] Meer steun krijgen dat dat misschien vanuit de regering kan gebeuren. Uiteraard op basis van vrijwilligheid. Meneer de voorzitter, daar blijf ik herhalen.

[0:40:09] Dankuwel heer Bauke.

[0:40:11] Voorzitter, ook gezien de tijd. We hebben voldoende onderzoeksrapporten om de juiste afweging te maken voor de omwonenden Dankuwel.

[0:40:19] Dankuwel. Dan gaan we naar de eerste mijn van de heer Thijssen. Gaat uw gang.

[0:40:23] Dankuwel. Voorzitter,

[0:40:25] we zijn het zat en we willen niet langer pappen en nathouden,

[0:40:29] zeggen de omwonenden en zeggen de bestuurders van de ijmond regio

[0:40:33] en gelijk hebben ze want we hebben nu onomstotelijk een rapport van het RIVM die zegt dat er giftige stoffen neer dwarrelt en dat je kinderen moet laten buitenspelen in de omgeving van deze staalfabriek.

[0:40:45] En.

[0:40:46] De eerste verantwoordelijke die dit natuurlijk moet oplossen. Dat is de fabriek zelf de fabriek mag in Nederland niet vervuilen. En als dat toch echt niet anders kan dan moeten ze die vervuiling tot een minimum beperken en nu weten we dat dat in het verleden onvoldoende is gebeurd door deze fabriek en dan moeten de omwonenden kunnen vertrouwen op een sterke overheid die hen beschermt voor deze giften voor dit giftige stoffen in deze fabriek en ook daar realiseren we ons nu dat dat de afgelopen tijd onvoldoende is gebeurd.

[0:41:11] En als je dan met het fabriek praat over dit stof en over dat die vervuiling dan wapperen zij al snel met de roadmap en daarna wordt het rood met plus waarin zij gaan zorgen dat die zeer zorgwekkende stoffen minder zullen worden uitgestoten,

[0:41:24] maar zelfde rivm-rapport die laat zien dat de vervuiling de afgelopen jaren juist is toegenomen

[0:41:30] en daarmee ook mijn eerste vraag aan de staatssecretaris is die het ermee eens dat we de Tata niet op hun blauwe ogen en op de roadmap kunnen vertrouwen

[0:41:37] en daarom wil ik ook vragen aan de staatssecretaris kunnen we op de kortst mogelijke termijn een onderzoek een onafhankelijk onderzoek waarbij Tata niet aan tafel zit om te weten waar komt die vervuiling vandaan. En hoe kunnen we die zo snel mogelijk naar beneden krijgen dat er een veilige en gezonde leefomgeving is voor de omwonenden

[0:41:53] en ik denk ook dat ik ook twee fabriek zo snel mogelijk gesloten moet worden. Maar ik denk dat het goed is dat de regering zich daar zelf van vergewist en met het onderzoek op de kortst mogelijke termijn komen. Wanneer kunnen we dat verwachten?

[0:42:09] Dan hebben we natuurlijk de niet niet de zeer zorgwekkende stoffen, maar de C O twee vervuiling. Dit is de grootste vervuiler van Nederland. En we weten dat deze fabriek niet houdbaar is niet toekomstbestendig is als deze twee vervuiling zo doorgaat

[0:42:21] en ik vind het leiderschap van de werknemers van Tata die vandaag weer aan demonstreren waren

[0:42:27] en ik vind het leiderschap van de FNV dat zij niet heel behoudend zijn en zeggen we willen niet veranderen, want we zijn bang voor onze baan. Maar dat ze hun nek uitsteken en zeggen

[0:42:35] wij willen in de toekomst ook trots zijn op het ijmond. We willen in de toekomst ook die banen hebben, maar we willen ook een planeet achterlaten die nog bewoonbaar is.

[0:42:43] Dus ik vind het van leiderschap getuigen dat zij zeggen wij willen niet fossiel staal met veel twee dumping. Wij willen in één keer naar groen staal en we zien nu in een tussenrapportage van Roland Berger die onafhankelijke studie dat dit technisch haalbaar is.

[0:42:57] Dus ik sluit me aan bij het pleidooi van de VVD van de vvd-collega wil de staatssecretaris bekijken hoe het mogelijk de overheid kan helpen om groen staal mogelijk te maken. Want op dit moment zijn de subsidieregelingen daarvoor niet toereikend en kan dat gewoon niet

[0:43:12] maar ik heb ook een andere vraag. Want over een maand gaat de subsidieregeling open voor sessie is voor fossiel staal met C O twee onder de grond stoppen

[0:43:21] en daarmee zouden de tussen de staalfabriek en de overheid wel eens onomkeerbare stappen kunnen zetten, is de staatssecretaris bereid om zo snel mogelijk te zorgen dat die onopgemerkt onomkeerbare stappen niet gezet worden. En hoe kijkt zij nu aan tegen die experts en of prins Bosch die er is tussen de minister tussen de staatssecretaris en de fabriek.

[0:43:41] Dan is de staalfabriek natuurlijk ook iets anders. En dat zeggen die omwonenden en dat zeggen die bestuurders van de regio. Ook de staalfabriek

[0:43:49] heeft ook veel ontwikkeling en banen gebracht en daardoor konden ook duizenden gezinnen worden onderhouden in de regio

[0:43:54] en we gebruiken ook allemaal staal en in de toekomst hebben ook staal nodig voor windmolens voor terreinen voor e-bikes et cetera.

[0:44:01] Dus ik ben wel benieuwd van de minister van BZK. Hoe hij dit nu ziet ziet hij een plaats voor deze staalfabriek in Nederland de komende jaren.

[0:44:09] En als hij die ziet is die dan bereid om op zoek te gaan naar

[0:44:13] een consortium van bedrijven die belang willen nemen in deze fabriek. Want we weten dat de huidige eigenaar

[0:44:18] eigenlijk van de fabriek af wil en we weten ook dat de huidige eigenaar de afgelopen jaren veel en veels te weinig heeft geïnvesteerd,

[0:44:24] maar vooral geld heeft opgestreken voor de aandeelhouder.

[0:44:28] Dus.

[0:44:29] Wil de minister onderzoeken

[0:44:32] of de fabriek moet blijven of er een consortium moet zijn. Een is de minister wellicht beleid dat de ook de Nederlandse staat gaat participeren om die verduurzaming van de fabriek mogelijk te maken. Dankuwel.

[0:44:43] Dankuwel.

[0:44:44] Ga naar de eerste mijn van de heer bontebal van CDA gaat uw gang.

[0:44:48] Dank u. Voorzitter, de toekomst van Tata steel in Nederland is een lakmoesproef.

[0:44:53] Een lakmoesproef voor de vraag hoe serieus we zijn met de verduurzaming van Nederland en onze rol in de wereld op dat punt een lakmoesproef of we bereid zijn te werken aan een groene industriepolitiek en hoe deze dan precies vorm krijgt, maar ook een lakmoesproef hoe we aankijken tegen de rol van grote bedrijven in Nederland en de milieu en gezondheidsschade die zij veroorzaken en daarmee ook een lakmoesproef voor de vraag vanuit welke visie op de economie we denken en werken.

[0:45:17] Voorzitter, ik begin met de laatste vraag

[0:45:20] in de visie van het CDA staat de economie ten dienste aan het goede leven. Het welzijn van mensen bedrijf worden geen winst machines te zijn die zich niets aantrekken van uw werknemers. De leefomgeving waarin ze actief zijn en de rest van de samenleving. Integendeel, bedrijven, ontleend aan de samenleving. Haar bestaansrecht hier moet sprake zijn van wederkerigheid.

[0:45:39] Dat is ook de kern van het rijnlandse denken. In tegenstelling tot het Angelsaksische model van het rauwe aandeelhouders kapitalisme. Bedrijven moeten maatschappelijke waarde scheppen op de korte en de lange termijn. Anders verliezen ze hun bestaansrecht.

[0:45:52] Daar voeg ik aan toe. Dat willen we als Nederland echt impact hebben op de transitie naar klimaatvriendelijke economie. We moeten kiezen voor een groene industriepolitiek in ons visiestuk dat we gisteren hebben gepubliceerd, hebben we dit idee verder uitgewerkt. De kern van het verhaal is dat we de ambitie moeten hebben om de basisindustrie in Nederland te behouden en deze aanjagen en faciliteren. Om de overstap te maken naar groen staal, groene chemie groene kunststoffen.

[0:46:16] Daar moet de overheid actief bij helpen onder andere door maatwerkafspraken met de grote industrieën te maken. Het CDA maakt zich sterk voor het behoud van de maakindustrie in Nederland. De industrie is een belangrijke motor voor onze economie. Onze ambitie is Nederland behoudt een levensvatbare industrie die de komende decennia wereldwijd koploper is in schone productie. Ook in Nederland willen we Blue cooler banen behouden.

[0:46:39] Voorzitter, vandaag spreken we over Tata steel in ijmuiden een bedrijf dat de negentien, achttien

[0:46:44] met opgericht

[0:46:45] in de afgelopen honderd jaar heeft het bedrijf voor duizenden directe en indirecte banen in de regio gezorgd banen voor mensen die trots zijn op hun werk. Daarnaast produceert Tata steel staal met de laagste C O twee uitstoot per ton staal ter wereld. En zolang we staal gebruiken en dat moet doen we vermoedelijk nog wel een paar decennia zijn de staalfabrieken nodig, maar er is ook een kantelpunt bereikt

[0:47:07] door de vervuiling en gezondheidsschade in de omgeving van Tata steel zijn veel inwoners in de regio heel bezorgd. Kinderen groeien op in een ongezonde omgeving en worden vaker ziek of lopen blijvende gezondheidsschade op ouders maken zich zorgen over de gezondheid van hun kinderen

[0:47:22] als te lang niet geluisterd wordt naar de zorgen uit de samenleving kan het draagvlak snel verdwijnen. We hebben het ook gezien in het dossier aardgaswinning Groningen. Ook in het dossier Tata steel is de wederkerigheid zoekgeraakt.

[0:47:34] Voorzitter, in een van de gesprekken die ik deze week had over de toekomst van Tata steel zei iemand tegen me. Het rijk moet de regie pakken om het bedrijf naar een nieuwe fase te leiden. Deze zin is de kern van mijn betoog

[0:47:45] en in hetzelfde gesprek zei iemand anders wil je ook aandacht vragen voor die duizenden medewerkers van Tata steel zelf en hoe zij zich nu moeten voelen, wordt er ook naar hen geluisterd.

[0:47:56] Hoe voor hoe verder? Voorzitter, er zijn grofweg twee scenario's sluiten of ombouwen naar de duurzaam een staalfabriek.

[0:48:02] De ter wereld,

[0:48:03] Het eerste scenario is voor het CDA de weg van de mist u minste weerstand. Dit scenario gaan duizend banen verloren verliezen we een stuk verdiend vermogen en meer vervuilend staalfabriek je elders nemen de productie over. Daarnaast is dit scenario allerminst gratis. De ontmanteling zal namelijk ook niet gratis zijn.

[0:48:20] Het CDA kiest voor de route van de groene industriepolitiek.

[0:48:23] We hebben hier een unieke kans om te laten zien hoe we de basisindustrie in Nederland kunnen behouden en de schoonste technologie van de wereld kunnen realiseren. Tata steel ijmuiden moet blijven en het rijk moet de regie nemen het bedrijf naar een nieuwe fase te leiden.

[0:48:36] Maar als we dit echt willen, moeten we boter bij de vis doen als we Tata steel naar een nieuwe fase willen leiden. Wie gaat het geld op tafel leggen en onder welke voorwaarden

[0:48:45] het moederbedrijf Tata kijkt vooral naar de Aziatische markten lijkt en Muiden als ster vuist te beschouwen. We zullen het dus ook moeten hebben over het aandeelhouderschap van het bedrijf. Als men in India niet rijnlands kan denken, moet de staat zelf een rol gaan spelen en dat betekent dat we ook over het scenario moeten nadenken dat de Nederlandse staat het bedrijf in ijmuiden voor een deel of helemaal koopt

[0:49:05] dat aandeelhouderschap kan de tijdelijke fase zijn in de overgang naar de groen staalbedrijf.

[0:49:10] Deze spannende situatie voor het bedrijf vraagt om creatieve oplossingen als de staat gaat investeren in de vergroening van Tata is het niet gek als het geld uit de ene zak van de staat terecht komt in de andere zak van diezelfde staat. Daarmee kunnen we namelijk risico's beperken.

[0:49:25] Kunt u tot een afronden?

[0:49:26] Je nog twintig seconden. Ik sluit me aan bij de vragen van collega Bauke over een integrale studie naar welvaart je effect is niet alleen C O twee uitstoot maar gekoppeld met de effecten

[0:49:37] voor de leefomgeving

[0:49:39] en ik zou ook nog van de minister willen weten waarom nou precies die fusie met essenza niet gelukt is en of hij net als CDA wil overwegen om ook de staat te laten deelnemen om ook zo. Dan Tata steel naar de groenste staalfabriek ter wereld.

[0:49:54] Te helpen. Dankuwel. U heeft twee interrupties in ieder geval eerste van mevrouw Leijten van de SP gaat uw gang.

[0:50:00] Voorzitter, ik vind het heel goed om te horen dat het CDA zich eigenlijk de bij aansluit om te zeggen van wat we ook gaan doen voor welke toekomst dan ook groen of het saneren van de sluiting en ik ben echt ook eerder voor groen staal dan saneren en sluiten, maar het mag in ieder geval geen overheidsinvestering zijn die in de zak van de aandeelhouders verdwijnt het dat vertaal ik dan eventjes naar hoe de SP. Dat zou zeggen maar daar sluit het CDA zichtbaar aan en dat vind ik heel goed.

[0:50:27] Maar dan zitten we nog met de gezondheidsschade. Wat doen we met de gezondheidsschade op dit moment. We weten allemaal dat het gaat over die twee,

[0:50:35] twee en halve fabriek die echt uit het productieproces moeten worden gehaald

[0:50:40] en is de heer bontenbal van het CDA het met de SP eens dat je daar dan ook gewoon een deadline op moet zetten. Linksom of rechtsom en geen taboes kunnen aandeelhouder worden. We kunnen het nationaliseren. We hebben geen taboes. We willen een toekomst voor de regio zijn we met elkaar eens. Maar is het dan ook voor het CDA dat je nu een deadline zet op de uitstoot van die twee onderdelen van de productieproces bontebal.

[0:51:04] Voorzitter, ik heb nu dit debat een beetje gevolgd en we gaan nu in deze Commissie in deze kamer praten over specifieke onderdelen van het staal. Het bedrijf over cokes twee fabriek moet sluiten. Iedereen die wel eens over zo'n fabriek loopt of wel eens op zo'n grote industrie klus loopt weet dat alles met elkaar verknoopt en ik vind niet dat Kamerleden hier moeten gaan zitten millimeter. En precies moeten gaan vertellen welk stuk van het bedrijf wel of niet moet sluiten. Ik vind dat de kamer hoort een kabinet controleren. Ik vraag van het kabinet een plan daar hoorde die gezondheidseffecten helemaal bij en hetzelfde aan de kamer te controleren of de ambitieus genoeg en ik volg mij was ik duidelijk

[0:51:45] de regering moet gewoon regie nemen om die om dit bedrijf. Nou een naar een nieuwe fase te leiden en daar hoorde die gezond en ze gezondheidseffect horen daar helemaal bij.

[0:51:54] Aanvullend, mevrouw Leijten,

[0:51:57] Je soms dan denk ik wel eens zal ik jou complimenten geven uit CDA of niet, want het maakt helemaal niet uit. Maar ik vind echt dat het een goed verhaal is alleen je mist erbij. Wanneer moet het gezondheidseffecten dan zijn en laat ik het dan niet hebben over het benoemen van de productie onderdelen waarvan iedereen weet. Dat is de olifant in de kamer waarvan ieder van Tata ook weet dat dat dat dat moet gebeuren, maar zou het dan. Het zou willen doen dat de overheid moet de regie nemen en beide regie wordt in ieder geval deadline op de gezondheidswinst die mogelijk is op korte termijn.

[0:52:33] Ik zie op onderdelen noemen die de bedrijven waarvan we allemaal weten wat ze zijn en u opmerkingen zo'n fabrieksterrein ofzo terrein met al die fabrieken. Dat is machtig. Mooi. Hè dus dat snappen we ook allemaal. Maar het lopen in de omgeving van wijk aan zee. Het wonen in ijmuiden het onder de rook letterlijk wonen in Beverwijk. Dat is ook machtige indrukwekkend. Dus dat moet in samenhang zijn. Dus die gezondheidswinst mag niet wachten op de economische visie van de toekomst van Tata je boksbal.

[0:53:08] In mijn betoog heb ik het woord wederkerigheid gebruikt. Ik heb ook gezegd dat het rijk. Wat mij betreft maatwerk afspraken moet maken. Ik heb ook gezegd in andere debatten. Dat moeten bindende maatwerkafspraken zijn en die wederkerigheid hoort daar helemaal in te zitten. Het gaat niet alleen over C O twee uitstoot. Het gaat ook over wat zo'n bedrijf voor zijn leefomgeving voor werknemers. Goed werken werkgeverschap, onderwijs, innovatie van de kant van de overheid. Hoe creëren we voor die bedrijven ook een eerlijk speelveld. De toren. Dat hoort wat mij betreft allemaal onderdeel te zijn van dat die set maatwerkafspraken en ja daar horen deadlines. Wat mij betreft helemaal bij. En tot slot. U kunt het CDA nooit genoeg compliment geven. Wat mij betreft.

[0:53:48] Dankuwel mooie overgang naar de weer van Haga gaat gang. Uw eerste termijn.

[0:53:54] Voorzitter, de koninklijke Nederlandse hoogovens en staalfabrieken NV is niet zomaar een Nederlands bedrijf. We hebben het hier over zeer hoogwaardige Nederlandse industrie die al meer dan honderd jaar ontzettend veel bijdraagt aan onze economie en op dit moment werk verschaft aan zo'n veertigduizend mensen. Kleine tienduizend direct nog eens dertigduizend indirect

[0:54:13] inmiddels voert dit prachtige bedrijf. De naam Tata steel ligt het staalbedrijf onder vuur. In het kort zijn er twee problemen. Ten eerste moeten omwonenden ervan uit kunnen gaan dat een leefmilieu schoon is. De lucht die ingaan wordt, moet gezond zijn. En dan moeten ze volledig op kunnen rekenen en grafiek regels en dergelijke zijn uiteraard volkomen onacceptabel. Dan kan geen discussie over zijn in de technische oplossingen zijn voorhanden. Linksom of rechtsom zal dit moeten worden opgelost, en wel op zeer korte termijn

[0:54:40] kan de minister in deze toezeggen dat het probleem van de omwonenden een hogere prioriteit heeft dan het reduceren van de C O twee uitstoot.

[0:54:47] Maar de discussie over de bijdrage aan het vermeende klimaatprobleem is dezelfde als tijdens het debat over klimaat en energie met de staatssecretaris van BZK. Hoe gaan we er op een technisch en economisch verantwoorde manier voor zorgen dat de oude ovens van Tata steel vervangen worden door hypermoderne ovens die weer jaren mee kunnen en die bovendien minder C O twee uitstoten, zodat we geen geld hoeven weg te gooien aan luchtfietserij, zoals het afvangen van C O twee om het vervolgens te gaan opslaan in de grond.

[0:55:13] De directie van Tata steel in ijmuiden heeft tot nu toe gekozen voor ondergrondse opslag van C O twee en voor deze tijdelijke reductie van minimaal vijf miljoen

[0:55:20] ton C O. Twee per jaar is een investering van naar schatting drie miljard euro nodig. Veel te veel geld voor een tijdelijke en zinloze oplossing die het gevolg is van verkeerde aannames van bureaucraten in Brussel en den Haag. Het gaat hier eenvoudig gezien om een zakelijke beslissing die het best op technische gronden door ingenieurs van Tata steel kan worden genomen,

[0:55:38] en zoals zo vaak wordt het een drama als politici, zoals wij hier zich ermee gaan bemoeien. Wij zijn niet in staat om te bepalen welke filtersystemen gebruikt moeten worden. De wij zijn niet in staat om te bepalen of het technisch mogelijk is

[0:55:51] om eerst over te schakelen naar aardgas en eventueel in een later stadium over te schakelen naar waterstof en we zijn ook niet in staat om de kosten af te zetten tegen de opbrengsten of het technisch en economisch rendement van de industrie investeringen te kunnen beoordelen. Dat zal toch echt het bedrijf zelf moeten doen. In dit kader is het vreemd dat er wel ontzettend veel subsidie wordt gegeven voor het afvangen en opslaan van C O twee, maar niet voor het vervangen van de oude ovens voor nieuwe hightech ovens die beter zijn en kan de staatssecretarissen van IND uitleggen waarom dit zo is. Waarom stellen we niet gewoon een bepaald bedrag vast wat er net wel even over dat wij bereid zijn bij te dragen. Laten we het bedrijf zelf bepalen wat voor een technisch en economisch de beste oplossing is en als stimuleren we

[0:56:30] het het het vervangen van de over en het verduurzamen van de over. Dan geef ik geen subsidie voor Sergius. Maar gaan we direct voor de optie om naar groen staal te gaan.

[0:56:41] Maar voorzitter, de gure wind die in de tweede kamer bij het met betrekking tot ondernemers.

[0:56:46] Het Nederlandse bedrijfsleven en de Nederlandse industrie is wel een politieke kwestie

[0:56:51] linkse partijen staan te dringen om eigendom te beperken boeren van hun land te jagen fabrieken te sluiten en dat allemaal uit naam van het klimaat.

[0:56:57] Onze nieuwe religie,

[0:56:59] Maar voor belang van Nederland staat één ding vast

[0:57:01] als het bedreven ver weg pesten. Dan is er straks niets meer van ons land over. Dan wordt er niets meer gecreëerd niet meer ontwikkeld. Niets meer verdiend en ook geen belasting meer betaald want de overheid doet dat namelijk niet.

[0:57:13] En dan worden we volledig afhankelijk van andere landen die bovendien hetzelfde staal gaan produceren. Maar dan veel veel minder duurzaam

[0:57:20] belang van Nederland staat is achter Tata steel in is voor technisch en economisch verantwoorde en innovatieve doorstart van dit prachtige bedrijf Dankuwel. Voorzitter,

[0:57:29] Dankuwel.

[0:57:32] U heeft een interruptie van de heer Thijs en gaat uw gang.

[0:57:35] Dankuwel. Voorzitter. Ja ik vind het toch weer een klap in het gezicht van de mensen in Limburg die veel last hebben gehad van hoog water en van klimaatverandering

[0:57:43] dat hij nu doet alsof klimaat een religie is en niet gewoon een realiteit waar mensen echt heel veel last van hebben en wat we echt op te lossen hebben. Maar mijn vraag gaat over iets anders. U zegt dat we maar moeten vragen aan het bedrijf hoe zij kan verduurzamen en dat we de rekening moeten betalen van de onrendabele top. Terwijl ik denk je wat voor antwoord gaan we krijgen het belang van het bedrijf is winst creëren voor een aandeelhouders niet om de vervuiling naar het klimaat en vervuilende omwonenden zo goed mogelijk

[0:58:08] te reduceren. Dus ik wil vragen. Bent u niet voor ook een onafhankelijk onderzoek zonder dat Tata erbij zit, zodat de regering bank bepalen hoe we zorgen dat de vervuiling en omgeving zo minimaal mogelijk is, kan ik daarvan op uw stenen steun rekenen.

[0:58:21] De heer van Haga,

[0:58:24] Ze zijn heel veel opmerkingen.

[0:58:27] In eerste instantie heb ik gewoon gezegd dat het het opslaan en afhangen van C O twee. Wat mij betreft geen prioriteit heeft een zinloze oplossing is en helemaal nergens toe bijdraagt. Het het vervangen van die overigens wel en daar kunnen we geld voor vrijmaken. Dus enige rol voor de overheid die ik wel. Ik denk dat het altijd zo moet zijn dat we het eigendomsrecht van de aandeelhouders respecteren. Maar uw laatste vraag een onafhankelijk onderzoek. Prima. Waarom niet? Het is een groot probleem. Dus een onafhankelijk onderzoek kan daaraan bijdragen, denk ik. Het laat ook zien dat de belangen van van de omwonenden en de overheid en en alle Nederlanders dan ook worden meegewogen en het is natuurlijk zo dat die belangen anders zijn dan die van de aandeelhouders van onafhankelijke onderzoek is prima maar dat laat onverlet dat de de voorkeursoptie altijd een technisch verantwoorde op de oplossing moet zijn en het stimuleren van CBS is dat niet.

[0:59:25] Voldoende hartstikke goed. Dan gaan we naar de heer van de leden van groenlinks gaan.

[0:59:31] Dank u wel. Voorzitter, het is ruim honderdvijftig jaar geleden dat Nederland startte met de industrialisatie.

[0:59:38] Zie.

[0:59:38] We hebben al ruim honderd jaar hoogovens in de regio aan meiden.

[0:59:44] Het is toch wel een ongekend onvermogen van onze samenleving dat wij nog steeds niet in staat zijn om groen en gezond staal te maken dat veilig en verantwoord wordt geproduceerd.

[0:59:54] En hoe komt dat?

[0:59:56] Het komt voor een belangrijk deel door Neo liberaal beleid. We hebben een klimaatbeleid dat decentraal is belegd bij onder de mensen. Nee Sorry om bemande teveel onbemande omgevingsdiensten decentrale overheden die in een complex vergunningenstelsel niet de normen kunnen stellen die ze zouden willen stellen daarvoor naar het rijk kijken.

[1:00:17] We hebben een systeem waarbij via fiscale constructies een moederbedrijf winsten kan afromen. De verliezen kan dekken in een ander bedrijf in in Engeland, maar niet investeert in Nederland zelfs na

[1:00:32] rechterlijke dwangsommen moeten er vele volgen wil het bedrijf in beweging komen.

[1:00:38] We hebben een.

[1:00:39] Ongecontroleerd mededingingsbeleid zonder parlementaire controle in Nederland in Brussel, waardoor een fusie die kansen bood tussen thyssenkrupp en Tata werd afgewezen.

[1:00:49] We hebben bedrijven die het beter doen. Het Zweedse SBS SS Bea is verder dan Tata was geinteresseerd keek in de boeken en de productie schrok zich rot.

[1:01:00] Er moet nog zo ontzettend veel gebeuren en dat is nagelaten door een nalatige overheid en een nalatig bedrijf veel beloftes gedaan die niet zijn opgevolgd. We hebben publiek geld geïnvesteerd in de heer Sana technologie van onze belastingbetalers van Europese belastingbetalers, dat wij staat gebleven. Dat is verhuisd naar India, waar die technologie wordt toegepast en opgeschaald. Er moet worden opgetreden. U als kabinet moet met de minister van volksgezondheid met een integrale aanpak komen

[1:01:29] niet alleen maar wijzen naar bestaande regels en ja, de machteloosheid etaleren handelen. Dat betekent geen sessie s toekennen als de volksgezondheid verder verergert en het RIVM zegt dat dat het gevallen is. Dat betekent werken aan een duurzame oplossing. Wat ook groenlinks wil groen en gezond staat produceren in Nederland. Wij moeten aan de wereld laten zien dat dat kan.

[1:01:51] Maar dat betekent ook de volksgezondheid nu op een zetten. Dat betekent snel ingrijpen en ik denk en ik noem het toch dat die cokesfabriek snel dicht zal moeten en dit die cokes elders vandaan moet komen. Er moet gehandeld worden en dat is uw verantwoordelijkheid. Ik wil ook niet dat we nieuwe een begin maken met groene industriepolitiek die te lang op zich heeft laten wachten dat we onmiddellijk een ergens fee binnenhalen. Ik begrijp op zich dat alle opties open liggen, maar het is niet mijn eerste optie om alles een publieke verantwoordelijkheid te maken. Er zijn wegen om het moederbedrijf te dwingen, de volksgezondheid en dat is een grondwettelijke recht van de bewoners te beschermen en wij hebben de dure plicht als kamer om daarnaar te handelen en dat be drijf aan haar verplichtingen te houden.

[1:02:35] Ik hoop dat u

[1:02:36] op korte termijn met een integraal plan komt.

[1:02:40] En u niets.

[1:02:42] Verschuilt achter het feit dat u demissionair bent dat die formaat hier in Nederland maar niet op gang komt. U moet nu ingrijpen om de volksgezondheid van de bewoners te beschermen. We hebben de werknemers op de koekamp. Maar er zitten ook bewoners in dit gebouw en die willen vandaag horen hoe gaat het nu verder.

[1:03:00] En

[1:03:01] ik denk.

[1:03:02] Dat het belangrijk is dat u in uw eerste termijn al heel concreet bent en niet alleen vragen belooft of al beantwoord en onderzoeken beloofd maar aangeeft binnen welke termijn en duidelijk aanpak ligt voor Tata die groen en gezond staal mogelijk maakt en ik zeg daarbij de is op dit moment overproductie in de mondiale markt.

[1:03:23] De gezondheids effecten moeten nu ook leiden tot ingrepen in de huidige productie en dat is een risico voor het bedrijf. Het kan onverhoopt failliet gaan. Dus het is ook onze plicht om na te denken over wat er in dat scenario nodig is aan alternatieven en ook dat is uw verantwoordelijkheid voor het kabinet om over na te denken.

[1:03:43] Dankuwel.

[1:03:45] Dankuwel heeft een interruptie van de heer grinwis christenunie gaat gang.

[1:03:50] Voorzitter over die overproductie. Dat valt dit jaar nog wel mee als je kijkt naar die prijsvorming die is die is fors in de wereld. Maar dat even terzijde. Mijn vragen aan college van daarmee is hij had een heel helder verhaal waarbij zijn punt is van we moeten dat moederbedrijf dwingen

[1:04:04] en hij heeft geen trek in een soort tijdelijk nationaal eigenaarschap, zoals bijvoorbeeld collega's bontebal open de omdat data ver weg in India met clans in zesentwintig landen Tata steel in ijmuiden als een soort van sterf huis gebruikt. Mijn vraag is welke wegen ziet collega's van de leden aan om het moederbedrijf zowel juridisch als economisch

[1:04:30] te dwingen.

[1:04:31] De heer van der Lee,

[1:04:33] Dank u dat u die vraag stelt. Ik heb niet gezegd dat ik het uitsluit die optie. Maar ik wil dat niet als eerste optie nemen want ik ben bang voor een. Er is veel achter familie kool waar we collectief verantwoordelijk voor worden en we hebben nog lang niet alle mogelijkheden uitgeput om Tata echt onder druk te zetten. Ik herinner me een debat met de voorganger van de minister van EZ k toen in het Noordhollands Dagblad duidelijk werd hoe langs welke fiscale wegen en constructies er heel veel kapitaal is weggetrokken. Daar wordt te weinig aan gedaan

[1:05:03] als het gaat om de handhaving die de milieuhandhaving, en niet alleen op individuele stoffen, maar de cumulatie van meerdere stoffen die ernstige gevolgen gezondheidseffecten hebben, dan zal er met de hardere instrumenten met dwangsommen afgedwongen moeten worden dat de sneller door het beleid bedrijf gehandeld wordt,

[1:05:22] en ik denk ook als het gaat om de bereidheid die wij hebben als partij, maar ook als Nederland om mee te werken aan de financiering van een duurzame vorm van en een gezonde vorm van staalproductie dat wij ook bereid zijn te kijken naar verantwoorde publieke investeringen. Maar dat is wat anders dan nu al zeggen dat alle risico's van de bedrijfsvoering door de staat moeten worden overgenomen. Dat lijkt mij niet verstandig en dit is ook een risico voor al die andere elementen van de groene industriepolitiek die we nodig hebben om al die andere clusters die in Nederland hebben ook door die transitie te leiden.

[1:05:55] Oké Dankuwel

[1:05:56] voldoende. Dank u.

[1:05:58] Dan gaan we naar de heer van raam voor uw eerste mee gehad.

[1:06:03] Voor ze Dankuwel. Voorzitter, de teerling is geworpen en de kogel is door de kerk en staalindustrie in Nederland is schoon of gesloten

[1:06:10] en Tata steel is geen van beide door een combinatie van toenemend falend overheidsbeleid en falend verantwoord ondernemen zijn er nu twee acute problemen het gevaar voor de volksgezondheid en C O twee uitstoot.

[1:06:21] Ze moeten twee oplossingen komen of een integrale oplossing waarbij de problemen moeten worden aangepakt en daarover moeten nu besluiten worden genomen. Eén daarvan is het besluit om cokes twee te sluiten.

[1:06:32] We weten het nu ook zeker. We hoeven niet meer te onderzoeken. Tata steel maakt ziek. Hoofdpijn, hartklachten, diabetes, COPD en longkanker komen vaker voor in de omgeving van Tata steel. En als je met een magneet je en toe gaat blijven. De metalen aan je plakken. En nu bewijst het nieuwste rivm-rapport dat het extra schadelijk is voor kinderen.

[1:06:50] Voorzitter, partij voor de dieren heeft in april van dit ultimatum gesteld over een halfjaar. Dus nu ongeveer moet Tata steel schoon zijn op de meest vervuilende onderdelen moeten sluiten, of in ieder geval een productiestop krijgen, aangezien het kabinet en de provincie nu ook zeggen dat het niet zolang kan neem ik aan dat de minister daar nu voor gaat zorgen dat in ieder geval koks twee sluit dat besluit genomen worden.

[1:07:11] En als dat niet klopt. Wat gaat hij dan doen

[1:07:14] en ik vraag de minister. Wat hij nu gaat besluiten over hoogovens. Twee krijgt die een productiestop opgelegde drastische maatregelen die nodig waren, zijn immers niet genomen.

[1:07:23] Dus wat is zijn plan voor het sluiten van deze twee meest vervuilende onderdelen. En wat gaat er gebeuren met de werknemers die er nu werken.

[1:07:29] De minister zegt dat Tata steel zelf ook verantwoordelijk is en daar ben ik het helemaal mee eens

[1:07:34] en een fabriek die zichzelf een dusdanig grote maatschappelijke rol toekent heeft ook een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid en die neemt de Indiase eigenaar duidelijk niet.

[1:07:44] Maar uiteindelijk legt Tata steel Nederland verantwoording af aan Mubarak en die aan de aandeelhouders en legt de minister verantwoording af aan de tweede kamer

[1:07:53] elke fabriek dus ook de staalfabriek van Tata moet opereren binnen de duidelijke grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid grenzen, die de overheid nu duidelijk heeft nagelaten duidelijk te stellen en grenzen, waarbij het belang van mens en dier boven die van economische belangen gaat

[1:08:09] en ook grenzen die de overheid scherp handhaaft.

[1:08:12] Deze affaire toont aan dat de bestaande milieu, milieuwetgeving, de notoire slappe normen, de volksgezondheid onvoldoende beschermd

[1:08:20] en daar gaat de minister toch echt over. Waar staan we nu norm technisch welke gezondheidsschade vindt de minister voor dan wel aanvaardbaar. Welk besluit kan dit kabinet nu nemen om haar falende rijdt recht te zetten.

[1:08:34] Voorzitter, dan is er nog een groot probleem met Tata steel zeven procent van de C O twee uitstoot komt van Tata steel en de minister stuurde een brief over de afspraken die hij met Tata steel had gemaakt,

[1:08:43] maar heeft zijn handtekening gezet onder het

[1:08:45] bewijs van een schaamteloze lobby actie, de John krullend en de stemming geen bindende afspraken, geen afrekenbare doelstellingen, geen C O twee reductie, maar afvang en opslag CBS. Dus in plaats van een duurzame lange-termijnoplossing

[1:08:57] en vooral

[1:08:59] heel veel subsidies

[1:09:01] en daarbovenop heeft Tata steel nog even maximaal gelobbyd tegen de nationale C O twee heffing.

[1:09:06] Voorzitter, Tata steel is een bedrijf geworden dat zijn eigen toekomst en dat van achtduizend werknemers continu saboteert en de overheid staat het oogluikend toe met veel belastinggeld.

[1:09:16] De Tata steel en de overheid hebben eigenlijk alles gedaan wat de toekomst van dit bedrijf ondermijnt.

[1:09:22] Er wordt nu een pseudo dilemma gepresenteerd voor de toekomst een Tata steel CBS of groene waterstof

[1:09:28] en is, wil ik benadrukken dat met het nemen van twee maatregelen de gezondheidssituatie niet verbeteren, zeker niet omdat het nog jaren gaat duren.

[1:09:36] De tweede zou de keuze moeten vallen voor wat Statistiek binnen de duidelijke grenzen van de driehoek leefomgeving, klimaat en veiligheid gaat brengen en MKB zou dat moeten uitwijzen.

[1:09:46] Maar in dit verband van waar ik ook nog aan staatsssecretaris Weijenberg wat hij bedoelde met zijn opmerking dat de hield de scherper aan de wint mag vragen en van hem en liever een keer nat voor de rechter dan dat we het nu laten lopen.

[1:09:58] Ik vind het persoonlijk een veelbelovende.

[1:10:00] Van start,

[1:10:01] Partij voor de dieren is op dit moment niet van overtuigd

[1:10:04] dat de toekomstscenario's waar nu aan gedacht wordt, Tata steel binnen die maatschappelijke grenzen gaat brengen

[1:10:10] voor de ten derde moet de minister, wat zeker nu de hand op de knippen principe garanderen. Er wordt door Tata steel uit het behendig door de subsidies routers genavigeerd

[1:10:21] alsof belastinggeld niks is.

[1:10:24] En dan te bedenken dat Tata steel eigenlijk gewoon een buitenlandse fabrikant is die vooral importeert en exporteert.

[1:10:29] En precies heel weinig voorziet in de Nederlandse staat.

[1:10:31] De behoefte? Wilt u tot een afronding komen?

[1:10:33] Jazeker. Voorzitter, vier minuut dertig zie ik hier.

[1:10:36] Voorzitter, ik wil mijn bedrijf bij de besluiten met de oproep dat de minister onmiddellijk zijn verantwoordelijkheid moet nemen en het acute gezondheidsgevaren moet beteugelen. Gaat hij dat doen. Gaat hij dat besluit nemen.

[1:10:47] Daarnaast ligt de enige toekomst van Tata steel binnen de maatschappelijke grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid.

[1:10:53] Daarbinnen moet altijd het belang van mens en dier

[1:10:56] zijn die prevaleren en geen economische belangen. Voorzitter,

[1:10:59] Dankuwel.

[1:11:00] Dankuwel heeft een interruptie van de heer Erkens van de VVD gaat.

[1:11:03] Dank u. Voorzitter, ten eerste, ik vind het wel heftige woorden wat de heer van raam kiest dat data en de overheden bewust die toekomst ondermijnen. De werken ook gewoon heel veel mensen al jarenlang hoogt om de situatie te verbeteren voor omwonenden

[1:11:16] voor werknemers daar. Dus ik wilde het wel even gezegd. Mijn vraag is eigenlijk en ik heb het de heer van raar niet horen zeggen. Ziet hij een toekomst voor de staalindustrie in ijmond.

[1:11:24] Of niet, de heer van raam.

[1:11:27] Nou ik ben ik kan me aansluiten bij de wordt van de werken heel veel mensen die goed doen. Maar het systeem

[1:11:33] waar Tata steel dan aan mee met zand en metselen heeft en wat de overheid de afgelopen. Nou laten we zeggen veertig pak hem beet veertig, vijftig jaar heeft opgetuigd, zorgt ervoor dat nu eigenlijk zowel Tata steel aan de overheid die toekomst van die mensen saboteert. Dat is glashelder.

[1:11:48] Dat is helemaal geen hocus pocus en dat neemt niet weg dat er waarschijnlijk hele goede

[1:11:52] mensen werken die ook dat best willen willen net zo goed als weer ergens een uitermate en Mabel en goedwillende Menzis maar meewerkt aan het systeem

[1:12:01] wat nou niet direct bijdraagt aan het welzijn van de van de planeet

[1:12:06] en gelukkig ziet hij dat zelf ook steeds beter dan de andere vraag

[1:12:10] zien wij een groene toekomst voor voor staal in Nederland.

[1:12:14] Ik denk het wel. Ik denk dat er diverse plannen liggen

[1:12:17] die duidelijk maken dat staal groen geproduceerd kan worden, met name

[1:12:21] met name zeg ik erbij door te gaan recyclen

[1:12:25] en dat is iets wat Tata steel in de afgelopen honderd jaar gewoon nooit heeft aangegrepen. Die kans. En waarom niet. Ja daar ligt nou eenmaal een perfecte haven, waardoor het staal altijd goedkoper kan worden aangevoerd en dat is een soort wet van de remmende voorsprong geweest in negentien, zeventien. Top idee. We brengen leg en haven aan en dat is nu gewoon een grote belemmering gebleven om te gaan recyclen. Dus ik begon mijn betoog met het moet schoon

[1:12:49] of het moet niet gebeuren. En zoals het er nu uit staat, is Tata steel onderdeel van het probleem en niet van de oplossing. Ik hoop dat het duidelijk is.

[1:12:57] Dank u wel weer ergens tweede aanvullend.

[1:13:00] Bent u dan bereid om wat collega Bauke bontebal Thijssen zo gesproken die heer van der Lee onder ons dan wel te steunen om die alternatieve route mogelijk te maken naar groen gaan staan op basis van waterstof Williams dan wel een.

[1:13:12] De hiervan. Aan.

[1:13:16] Ja dat wordt een soort onderhandeling lijkt het dan wel. Wilt u steunen groen te houden. Dat is eigenlijk helemaal niet zo relevant. Het is nu bijvoorbeeld veel relevante om het acute probleem van die gifspuit van kook twee aan te pakken.

[1:13:29] Dat daar moet een besluit over worden genomen en chroomstaal Urgenda heeft ook een plan voor gepresenteerd. De moe. Prachtig.

[1:13:38] Ik denk dat we daar best naar willen kijken, maar niet een groen staal tintje met met met CBS en en en niet hebben dat dat is niet het de varianten

[1:13:50] en dus die woorden zijn heel mooi. We gaan er goed naar kijken. Dankuwel.

[1:13:55] De heer Graus. Uw eerste termijn gaat de gang van de PVV,

[1:13:58] Meneer de voorzitter en meneer de voorzitter, het RIVM rapport stuk het zorgwekkend dat iedereen ook met elkaar eens en tijdens het werkbezoek. Inderdaad. Ik begrijp niet dat meneer balken van D zesenzestig net zo dat die combo boos kan worden om een vraag moet doen. Toen wij er waren was het RIVM rapport nog niet bekend. En toen heb ik voorgesteld aan de CEO. Ook voor mensen waar sterven ze aan als er mensen zijn op basis van vrijwilligheid die die aan een obductie willen meewerken. Kom je mogelijk achter meer bewijzen oorzaken. Dus het is toch juist ten behoeve. Ik had het. Ik zei tegen de CEO toen ten behoeve van zijn werknemers is. Hoe kan iemand daar nou boos om zijn als je dat vraagt ten behoeve van omwonenden werknemers en ik wilde alleen maar vragen kan de regering de bemiddelen of misschien zelfs aan meebetalen dat dat dat allemaal wel onderzocht, zodat er misschien nog meer de boosdoeners en kwaad doen als een de kiem gesmoord kunnen worden die die allerlei ziektes veroorzaken. Dus ik begrijp de reactie niet goed. Ik heb kijk de PVV bekeek voor ons is de grote vraag hoe kunnen we Tata steel op een relatief gezonde manier laten voortbestaan en daar wil ik ook tussen mijn steun en spreken aan mijn collega van de van de VVD van de VVD,

[1:15:09] waarbij de de volksgezondheid dan de zal mijn collega van de VVD ook me inzetten die altijd leidend is. Maar ik geloof dat dat voor alle alle partijen geldt

[1:15:17] en die meneer vooraan zegt nee ik ken geen enkele partij die niet de volksgezondheid leiden. Dat zijn de dus

[1:15:24] dan moet ik me namelijk wel op je er niet wie dat niet wil, maar we willen ook zorg dat Tata steel in en zijn bestaansrecht dat het niet niet voor bedrijven. Want kijk we hebben staal nodig. Het is een hoogwaardig en nog steeds broodnodig product en we moeten ook rekening houden. Altijd is volksgezondheid leidend. Laat dat nogmaals gezegd zijn, maar ook zijn er sociaal, maatschappelijke financieel economische belangen en veel omwonenden. Want ik heb ook natuurlijk mensen daar gesproken ook mensen die er werken die zijn dat ook daar wel mee eens.

[1:15:54] Want.

[1:15:55] Tata steel is voor veel omwonenden en werknemers ook bijna heilig om het zo te noemen. Dus en

[1:16:01] dus we moeten de kerk in het midden laten van zijn. Voor zover de Mosul. De volksgezondheid moet altijd leiders zijn

[1:16:08] directe gezondheidsbedreigingen. Die moeten zo snel mogelijk vermeden worden en hoera gaat de regering. Dat doen. Ik zag tijdens een werkbezoek. De bepaalde kwaad doen als dat er al overkapte zijn tot de wanden om een waar ingezet. Dus het Tata steel echt al goede wil is een tonen dat de dat hebben we zelf als Kamerleden gezien laat dan ook alle prioriteit op geven. C O. Twee uitstoot tot nul terugbrengen. Kost veel tijd. Geld vind ik

[1:16:29] namens de PVV even iets belangrijker dan die directe gezondheidsbedreigende zaken. Dus die moeten echt met de grootste prioriteit worden aangepakt en het bedrijf mag een gemiddelde wens van inbegrepen van driehonderd miljoen euro per jaar.

[1:16:43] De sjah Tata steel zal een beroep gaan doen ook op onze overheid dat de een en een een stuk twee. En waar komt die financiële dekking vandaan en oerhollandse vraag natuurlijk. En hoeveel geld om hoeveel geld zal het gaan. Hoe snel kan die filter installaties gebouwd worden om de uitstoot van stof terug te brengen want daar is dat staat al in het plan van aanpak. Maar hoe snel gaat dat gebeuren en kan mogelijk met de grootst mogelijke snelheid gebeuren

[1:17:07] om de nogmaals die C O twee verlaging vind ik dan echt iets minder belangrijk dat dit soort dingen allemaal.

[1:17:15] De VVD pleit dus voor een van nemen van een overheidsbelang. Een Tata steel. En ja om hoeveel financiële dekking gaat dat dan weer helemaal twee. Ik moet er ook allemaal kunnen overleggen met mijn financiële woordvoerders. U weet hoe dat gaat met een fractie. En waar komt deze vandaan. Ik heb ik heb de financiële dekking misschien andere partijen wel maar ik vraag het aan de regering dit geval en is direct omschakelen naar aardgas een oplossing. Ik weet dat dat

[1:17:40] al een van de twee mogelijkheden wordt genoemd. Maar als dat direct gaat gebeuren is dat een oplossing en neemt hierdoor de overlast van de omgeving ook niet sneller af. Dat had ik ook graag bevestigd gekregen. En tenslotte, meneer de voorzitter,

[1:17:54] ik heb nog wel veel brieven gehad van de omwonenden al dan niet georganiseerd. Soms zitten ze stichting en soms zijn ze heel goed georganiseerd. Sommige zijn er ook losse omwonenden die wat sturen de ik weet dat ze ook allemaal brieven naar de regering hebben gestuurd en ook naar alle Kamerleden. En ja ik zal er toch graag een reactie van ook hoe hier mee worden omgegaan. Hoe op welke manier die mensen worden geholpen. Op welke manier ze erbij betrokken raken en ik. Dat zou ik ook graag geweten. Bedankt. Meneer de voorzitter,

[1:18:20] Dankuwel. Heer dassen. Uw eerste termijn van voelt.

[1:18:24] Dan. Voorzitter en we wisten het eigenlijk al. En nu is natuurlijk nog duidelijker om wonende van Tata steel zijn vaker ziek dan het Nederlands gemiddelde en ook jonge kinderen lopen de kans op gezondheidsschade. Sommige fabriek onderdelen zijn in de jaren zeventig gebouwd en andere landen hebben soortgelijke onderdelen al lang gesloten.

[1:18:42] De waarheid is dat data en deze omvang met de technologie die Tata nu gebruikt meer schadelijke stoffen uitstoot dan de omgeving mens en milieu kunnen verdragen

[1:18:51] en sommige concentratie stoffen zijn twintig tot honderd keer zo hoog. En toch voldoet data aan de uitstootnormen.

[1:18:58] Er zijn deze Dome dan nog wel. Juist, vraag ik aan de minister.

[1:19:02] Daarnaast staat symbool voor het oude industriële denken maakbaarheid, industrialisatie en optimalisatie. Het waren lang onze credo s en die brengen nu veel schade. De schade aan mens, natuur en leefomgeving moeten worden teruggedraaid. Welvaart en wijze welzijn moeten we beide voorzitters serieus nemen.

[1:19:19] Tamara voelt zich af of de huidige situatie van Tata nog wel houdbaar is en mijn vraag luidt is de huidige vervuiling volgens de staatsssecretaris, de schade aan mens en milieu in vergelijking met de economische waarde nog wel waard.

[1:19:32] Voorzitter, Tata produceert zeven en half miljoen ton staal per jaar en dat is meer dan de meeste staalproducent in Europa

[1:19:38] Tata steel in Nederland heeft elfduizend werknemers, waarvan negenduizend in haar meidenwerk. Dat zijn relevante cijfers als het gaat om onze economie.

[1:19:46] Voorzitter, de volgende cijfers zijn echter ook de feite. De Europese tak van Tata maakt de winst. Maar vorig jaar schreef het Noordhollands Dagblad de data Nederland via constructies al jarenlang geen winstbelasting betaald. Ook blijken er problemen te zijn in een aantal onderdelen van de fabriek. De cokes en gasfabriek twee die code verwerken voor productie is de grootste bon van stank en andere klachten in de omgeving van Tata steel

[1:20:09] en Tata steel beweert dat met de rood met plus de emissie van geur stof en geluid Tata steel en twintig, drieëntwintig, met respectievelijk vijfentachtig procent en vijfentachtig, vijfenzestig procent verminderd zal worden, maar er mogen geen bron metingen gedaan worden om dit goed te kunnen controleren.

[1:20:25] Voorzitter, als we luisteren naar de omwonenden zijn er de volgende mogelijkheden om de uitstoot van giftige stoffen zo snel mogelijk te verminderen. Allereerst verplichte inkoop van echt ze met zeer lage loodconcentratie of sluit tijdelijk de Palace fabriek koop deze pellets in totdat de nieuwe gas wassen operationeel is

[1:20:40] en twee sluiten kook cokesfabriek twee en ga over op gedeeltelijke inkoop van cokes sluit hoger over zes, die binnenkort toch gerenoveerd moet worden en breng de productie vergunning terug van acht naar vijf miljoen ton C O twee. Hoe kijkt de minister en staatssecretarissen naar deze optie.

[1:20:57] En wat betreft de werkgelegenheid is er op dit moment een schreeuwend de. Er is op dit moment een schreeuwend tekort aan technisch personeel. Laten we dan ook goed kijken of er mogelijkheden zijn tot omscholing. Mocht de werkgelegenheid geraakt worden.

[1:21:09] Wat zijn de bewindspersonen van plan? Wat betreft de noodzakelijkheid van omscholing

[1:21:13] een voorzitter als laatst nog de C O twee uitstoot is duidelijk maatwerk nodig voor Tata steel en de overheid speelt daarin een belangrijke rol. Nederland subsidieert verduurzaming via de SD, waaronder C O. Twee

[1:21:25] opslag fonds vraagt zich echter af of het plannen van Tata steel rondom C O twee opslag wel de juiste zijn. Wij denken van niet, want dit vraagt om dubbele investering. Voorzitter, er is ook een andere optie direct overstappen op de schonere productiemethoden eerst op basis van blauwe waterstof en daarna basis van groene waterstof

[1:21:41] ook wel de Jerry methode

[1:21:44] als Tata steel zich klaarmaken voor de eenentwintigste eeuw zou Tata zich op korte termijn moeten concentreren op het hoogwaardig marktsegment, lagere productie, maar wel schonere productie. Voorzitter, voorzitter fonds ziet de beste route het verkleinen van Tata het verduurzamen van de productie en de werknemers die daarbij geraakt worden. De juiste begeleiding geven naar nieuw werk erkent de minister de noodzaak van deze ideeën en is de minister samen met staatssecretarissen bereid de scenario's samen met data en om omwonenden verder uitwerken, zodat er maatwerk voor Tata komt.

[1:22:14] Voorzitter, laat dit een voorbeeld zijn waarin we de transitie zien als een economische kans, maar ook duidelijk onszelf uitspreken voor de gezondheid van juist mens en natuur.

[1:22:22] Dank u wel.

[1:22:24] Dankuwel heeft een interruptie van de heer pond Palmer. De bond.

[1:22:27] Dank u. Voorzitter, in het verhaal van Roland de worden natuurlijk die twee routes geschetst

[1:22:34] waarbij je ziet dat de een route op korte termijn tot twintig, dertig meer C O twee reductie oplevert, namelijk de route met Sergius en volgens mij staat er ook in dat die route goedkoper is vind ik niet dat dat doorslaggevend is want het hele gezondheids effect zit natuurlijk niet in dat rapport is dat heeft collega Bauke terecht vraagt het ooit onderdeel te zijn van die afweging. Daarnaast hoort natuurlijk periode na twintig, dertig ook onderdeel te zijn van die afweging. Maar het zou kunnen dat je dus een uitruil krijgt tussen naar de mate van C O twee reductie de kosten en de gezondheidseffect. Hoe kijkt u daar naar.

[1:23:07] Nassau,

[1:23:08] Ja. Zoals ik net aangaf, zijn we met voelt geen voorstander van CBS. Ook omdat de gezondheids implicaties daarvan vrij hoog zijn en natuurlijk zullen ook de C O twee reductie moeten versterken en daarvoor zeggen we ook van zullen we uiteindelijk ook de de grootheden ter grootte van Tata steel moeten verkleinen om het een die C O twee reductie via die andere route. De Jerry route te versnellen.

[1:23:34] Dankuwel. Heer Eerdmans. Uw eerste termijn.

[1:23:37] Dan kun jij goed in.

[1:23:38] Wat zei u?

[1:23:40] Van eenentwintig, eenentwintig. Zo is het ook. Maar soms maar net Dankuwel. Wij zien dat de twee zaken door elkaar lopen in discussie. Toch gaat het vrij soepel, namelijk twee problematiek en reductie ten opzichte van de volksgezondheid en concrete vervuiling van vanuit de fabriek. Wij zijn ervan geschrokken. De gevaar voor de volksgezondheid. We weten vanaf de jaren negentig het hoogovens

[1:24:05] en de zwarte waslijnen bekend bekend voorbeeld rond rond en Muiden maar ook nu vanaf tweeduizend vijftien de grafiek regens die gekomen zijn. Ik heb vanuit de directe omgeving daar mensen inderdaad ook aan de bel gehad en als je dan leest dat sinds jaren mensen aan wijk in wijk aan zee was bonnen voor een auto en schoonmaak van een huizen krijgen incidenteel gaat het dusdanig mis dat ouders op kosten van Tata specialistisch gereinigd worden en het RIVM raadt de kinderen aan na het buitenspelen in ieder geval in handen te wassen.

[1:24:35] Op vraag van bezorgde ouders kunnen zij niet antwoordt dat het gezond is om in wijk aan zee buiten te spelen. Dat is vreselijk. Dat vind ik. Dat doet mij denken aan de film erin Brockovich uit tweeduizend waarin je denkt van zijn we nou echt een die in staat om hier als als volwassen land mee om te gaan. En kortom, de discussie is vervuild zelf ten opzichte van C O twee groene, stroom, groen stijl ten opzichte van volksgezondheid. In mei leggen met name het laatste punt zeer veel nadruk en we begrijpen ook dat vandaag ook in Beverwijk en een interpellatiedebat plaatsvindt in de gemeenteraad over de positie van Tata steel in een heel discussie rond een wob-verzoek waarin de GGD daar aldaar Tata steel zou hebben geschrapt als mogelijke veroorzaker van de voor gezondheidspolitiek in in het rapport. Dat vind ik vind ik ook ernstig. Ik ben ook benieuwd of het kabinet daar tegenaan kijkt, want dit maakt natuurlijk de bewoners echt zeer boos ontstemd en bezorgd. Kortom, wij zeggen daar zijn grote problemen. Daar ligt een zware verantwoordelijkheid. Denk ook voor het kabinet om de bewoners die ten einde Raad zijn en weinig vertrouwen hebben in de overheid om die tegemoet te komen. De vragen zoals Tata steel zelf ontkent niet deze problematiek die zegt dat ook niet dat het niet bestaat. Maar wat kan de staatssecretaris concreet beloven en wat hij wat hij verwacht van Tata steel en wanneer dat is denk een belangrijke vraag. Ook vanuit de omgeving. Ik denk dat niemand Tata steel wil sluiten hier vandaag een hiervan is niet geheel zeker niet. Maar de fabriek moet wel gezond worden en dat heeft denk ik weinig tot niks te maken met het vergroenen aan zich en die die met maar wel met de de volksgezondheid. We kennen de cijfers ook elfduizend mensen woon werk werkzaam in het bedrijf en dertigduizend indirecte banen dus Tata steel de nek omdraaien. Dat gaat zeer nadelige gevolgen hebben voor de welvaart en werkgelegenheid ook in de regio. Ja. Eenentwintig gezegd wel wanneer Tata steel buiten haar vergunningen treedt regels overtreedt of milieudelicten pleegt, dan moet er hard tegen worden opgetreden en horen uit de provincie noord-holland toch verhalen dat de omgevingsdienst niet capabel of niet voldoende bezet is en soms ook expertise ontbeert om hier tegen optreden. Hoe ziet dat. Hoe zit dat fonds? Het kabinet. Hoe zit het met de vergunningen? In hoeverre is het aanscherpen van bestaande vergunningen een optie. Om dit probleem tegen te gaan, schijnt ook lokaal ook verwarring over te zijn,

[1:27:09] levert het overschrijden van een gezondheidskundige grens waardevol zijn staatssecretaris per direct een onaanvaardbare en onhoudbare situatie op of is er sprake van een situatie? De komende jaren stap voor stap. Men tastbaar, tastbare resultaten kan worden verbeterd, zoals Tata steel zegt, en tot slot de de beloftes van Tata steel met veel maatregelen van zich. De dorpsraad wijk wijk aan zee druppel op de gloeiende plaat. Driehonderd miljoen totaal niet voldoende. Hoe ziet het kabinet. Dat zijn de maatregelen uit de met plus volgens de staatssecretaris voldoende om de gezondheid zwaarder significant te verbeteren. Dan laat ik het volume.

[1:27:46] Hier Erkens. Dank u wel voor de mijn hier ergens werd een vraag.

[1:27:49] Die voorzitter, de heer vergelijk, en lopen na twee onderwerpen, ook door elkaar in dit debat. De volksgezondheid en leefomgeving en het klimaat. Tegelijkertijd komen ze ook samen in de toekomstplannen van Tata en en verschillende verduurzamen scooters die er zijn. Mijn vraag aan hem is als ook samenkomt de volksgezondheid en nieuwe manier van productie en daarmee ook het behoud van de staalindustrie is hij dan wel bereid om met ons en met andere partijen die route te verkennen.

[1:28:13] Eerdmans kijk mee.

[1:28:15] Verduurzamen is altijd een kwestie van tempo en

[1:28:19] en en geld. Dus hoe hoger je tempel ligt om meer geld kosten. Wij zijn niet voor het opleggen van C O twee scenario's bij aan bedrijven. Wij vinden innovatie. Prima is heel debat over gevoerd. Ook met staatssecretaris. Het heeft ons nu niet de prioriteit C O twee reductie omdat het om volksgezondheid gaat en dat stellen wij nu voorop. Vandaag is die routekaart voldoende. Wat betekent het voor Koops. Twee. Die vraag zijn al gesteld? Ik vind het belangrijk dat het kabinet daarop antwoord, maar wij zijn niet voor het het verhevigen van de de scenario's nu om groene stijl te produceren, omdat het namelijk ook directe gevolgen kan hebben voor werkgelegenheid mogelijk, mogelijk zelfs de hele vertrek van spul naar India. Dus wij zijn daar huiverig voor wij denken meer aan de bedrijfsvoering zelf van Tata en innovaties die daar worden ingevoerd.

[1:29:03] Dankuwel aanvullend is niet nodig. Dan gaan we naar de heer of voor uw

[1:29:07] Dieuwke. U heeft nog een interruptie. Gaat uw gang.

[1:29:11] Dankjewel. Voorzitter, nog heel even voortbordurend op de vraag van heer Erkens. Een vraag wanneer Eerdmans, want de studie van Roland Berger laat zien dat het verbeteren van de gezondheid en werken aan de reductie van C O twee wel degelijk hand in hand kunnen gaan. Dat is een studie die hij de de eerste resultaat die liggen er al is het is de heer Eerdmans het net mee eens dat als als blijkt de de eindconclusie van die studies van Hopelijk studies die het kabinet ook gaat doen. Als blijkt dat dat mogelijk is dat we de tweeën reduceren en de gezondheidssituatie sterk verbeteren. Dat dat de route is die we moeten kiezen.

[1:29:55] Eerdmans,

[1:29:56] Bij vangst fantastisch is als je iets doet en je hebt een bijvangst. Maar die bij van zie ik meer op het veranderen van de gezondheidssituatie daar nu en dat de bijvangst.

[1:30:04] De iets is waar.

[1:30:06] Op rood met duurzaamheid. Wat kan bewegen. Is dat prima ik huiverig om te zeggen. Nee, we geven heel veel en we hebben ons leven ongelooflijk uit aan subsidie aan het bedrijf in dat kader dat je dat dat doet als hoogste prioriteit een vol zich dan helpen de bewoners. Een klein beetje mee rond de zzpers en en allerlei lood en en gevaarlijke stoffen uitstoot. Ik vind dat de prioriteiten anders moeten liggen, maar ik ben het met u eens. Ik ben zeker eenentwintig is geen tegenstander van voordelen benutten bij inzet die je pleegt. Dus laten we dat laten we dat omarmen. Maar met die kanttekening. Ga.

[1:30:37] Dankuwel is voldoende. Dan gaan we naar leerstof van de SGP. Gaat u gang.

[1:30:42] Salomo zei al in zijn spreuken boek. Als er geen bossen zijn, is de krib schoon. Maar door de kracht van de or zijn er veel inkomsten. En als je dat vrij Vertaald. Dan zou je kunnen zeggen als je geen vieze handen wil maken. Kun je ook fluiten naar de bijbehorende inkomsten. Voorzitter, we kunnen onze maakindustrie het door klimaat en milieumaatregelen zo moeilijk maken dat ze bijltje erbij neerleggen.

[1:31:04] Maar als ze volgens diezelfde fabriek op een minder schone manier in het buitenland verder gaan en wij die producten weer importeren. Waar zijn we dan mee bezig?

[1:31:12] Tata steel zorg, nationaal voor de meeste C O twee uitstoot maar produceert mondiaal gezien wel het meest klimaatvriendelijke staal

[1:31:19] als hoofdboodschap. De SGP kiest liever voor vergroenen

[1:31:23] dan voor het verdwijnen van Tata steel.

[1:31:25] Want dat laatste zou ook het verdwijnen van enorm veel bedrijvigheid gelieerd aan die staalfabriek betekenen en alle banen die daarmee samenhangen

[1:31:33] waar Tata steel eerst inzetten op ca twee opslag loopt nu ook een haalbaarheidsonderzoek naar de directe omschakeling naar gebruik van waterstof. Heel goed

[1:31:41] en dat zal ook meer opleveren voor omwonenden.

[1:31:43] Het RIVM waarschuwt dat C O twee afvang en opslag misschien juist voor meer uitstoot van fijnstof zorgt en bij indirecte omschakeling naar waterstof zo echter meer steun van het rijk nodig zijn. Wat de kansen en kosten voor deze omschakeling zijn. Dat moet nog blijken.

[1:32:00] Even los daarvan. Waarom kiest de regering bij een enorme C O twee uitstoot resultaten stil niet voor een maatwerk aanpak met apart budget en aparte afspraken. Dat maakt het voor zijn concern eenvoudiger om toekomstbestendige keuzes te maken

[1:32:12] en daarbij gelijk mijn vraag en dan kom ik op de dekking.

[1:32:15] Wat zijn daarbij de mogelijkheden via het groeifonds.

[1:32:19] Dat vraag ik zeer direct aan de minister die ook dat groeifonds in portefeuille heeft. Voorzitter, we moeten ons realiseren dat het hoofdkantoor hebben. Collega's ook gezegd van Tata steel India staat

[1:32:28] en dat de Nederlandse blikje locatie in de verkoop staat.

[1:32:32] Wat betekent dit voor de toekomstperspectief en de investeringsbereidheid en misschien heel concreet is de minister voornemens om met de koning op missie te gaan naar Bombay

[1:32:42] verschillende rapporten wijzen erop dat de omwonenden niet alleen baat hebben bij de werkgelegenheid die Tata steel biedt, maar ook last hebben van de uitstoot van schadelijke stoffen. Je wilt een schone en veilige leefomgeving zeker ook voor je. Kinderen en dat blijkt nog steeds steekt heel erg tegen te komen. Zeker als ze de voorbeelden zojuist van mijn buurman ook hoorde op dat punt blijft actie nodig. Een paar vragen het activiteitenbesluit bepaalt dat emissies van zeer zorgwekkende stoffen naar de lucht zoveel mogelijk worden voorkomen. Dan wil je niet mogelijk is tot een minimum worden beperkt.

[1:33:11] En die heeft aangegeven dat binnen het huidige regelgevingskader

[1:33:15] de strenger opgetreden kan worden richting Tata heel concreet is. Mijn vraag wordt hier werk van gemaakt.

[1:33:21] Het RIVM onderzoek laat zien dat wat betreft pak en lood de normen voor maximaal toelaatbaar risico's niet worden overschreden, maar daarmee is nog niet alles gezegd. De provincie noord-holland geeft aan dat voor verschillende zeer zorgwekkende stoffen normen ontbreken en dat geen rekening gehouden wordt met een stapeling van zorgwekkende stoffen en dat de regels teveel ruimte bieden voor schadelijke piekbelasting

[1:33:43] en de recente reactie van de staatssecretaris van IND is wat mij betreft wel heel terughoudend. Maar goed dat kan ook een beetje het begin zijn natuurlijk wat dat betreft denk ik dat daar vast wel verbetering opkomt. Maar de staatssecretaris wijst naar Europa. En wat mij betreft is inzet op dat niveau. Prima. Maar waarom blijft het erbij. Ik vind het namelijk geen recht doen aan de knelpunten die de provincie heel concreet aankaart en mijn vraag aan de staatssecretaris is. Daarom

[1:34:09] kijk alsjeblieft samen met provincie en toezichthouder verder en informeer dan ook de kamer daarover.

[1:34:16] Voorzitter, Tata steel neemt maatregelen en heeft daar ook geld voor uitgetrokken, maar wordt ook gezorgd voor goede monitoring van de effecten daarvan, zoals het RIVM ons heeft geadviseerd. Tot slot, voorzitter, er lopen verschillende onderzoeken onder meer van het RIVM en de Onderzoeksraad voor veiligheid en dat is heel goed. Zolang ook de maatregelen genomen worden die nu gewoon nodig zijn, samen met Tata steel, want wij zeggen als SGP liever vergroenen dan verketteren.

[1:34:43] Dankuwel. Dan gaan we de laatste spreker van de kamer in eerste termijn de heer grinwis van de christenunie gaat uw gang.

[1:34:49] Voorzitter Dankuwel.

[1:34:52] Ja. Hoe kan het toch dat in de eenentwintigste eeuw in onze moderne tijd met vergevorderde kennis en normstelling een gezondheids ramp van grote omvang zich al jaren nota bene. Het is de laatste jaren niet beter maar slechter geworden. Zo laat het RIVM duidelijk zien

[1:35:07] omwonenden van Tata steel weten dat al decennia maar echt serieus luisteren naar hen. Dat gebeurde lange tijd niet

[1:35:13] het bedrijf beloofde beterschap. Maar vooralsnog werd het al maar om gezonder.

[1:35:19] Het vertrouwen van veel omwonenden van burgers is echt weg en het laatste. Het feit bijvoorbeeld zien dat bewoners diezelfde uitstoot zijn uitstoot zijn gaan meten.

[1:35:27] De discussie is een splijtzwam in lokale gemeenschappen. Ja, zelfs binnen gezinnen.

[1:35:31] Mijn vraag trekt de minister zich dit wantrouwen aan in hoeverre en en de staatssecretarissen in hoeverre heeft het handelen van de overheid daar. Volgens de bewindspersonen aan bijgedragen.

[1:35:43] Centrale vraag is dus hoe creëren wij in ijmuiden en omgeving weer een plek

[1:35:47] waar we gezond samenleven samenwerken en samen zorgen. Daar ga ik in het vervolg op in.

[1:35:52] Allereerst over toezicht en normstelling

[1:35:55] de voorwaarden voor gezond samenleven. Het toezicht toezicht heeft grandioos gefaald. Uit het rapport van de randstedelijke Rekenkamer bleek dat de verantwoordelijke omgevingsdienst niet tijdig ingreep bij overtredingen te laat was met het actualiseren van vergunningen en dwangsommen werden zelfs niet tijdig grind waardoor ze vervelen. Conclusie van het rapport was dat het bedrijf te groot en te zwaar was om adequaat toezicht op te kunnen houden.

[1:36:17] Enfin, we hebben er afgelopen dinsdag bij het debat over toezicht en handhaving nog uitgebreid over gedebatteerd met staatssecretarissen van Wijnberg,

[1:36:25] het toezicht van omgevingsdiensten niet in het minst bij Tata faalt. Mijn vraag aan hem welke Quick win is met name daar mogelijk

[1:36:35] de provincie geeft aan het eind van geeft aan aan het eind van haar instrumentarium te zijn. Zij wil een betere juridische basis om de who-normen qua uitstoot op te kunnen leggen. Het bedrijf zelf stelt zelfs bovenwettelijke goed te presteren qua uitstoot. Dat betekent dus dat de normen niet goed genoeg zijn om de gezondheid van omwonenden te beschermen naast dat het zeer waarschijnlijk ontbreekt aan adequaat toezicht, net op inging

[1:36:57] welke mogelijkheden zien de bewindspersoon op zeer korte termijn ook in Europa deze strengere normen leidend te krijgen in wetgeving.

[1:37:05] Een groot probleem ten aanzien van de huidige normen is dat ze geen adequate bescherming bieden bij cumulatie van gevaarlijke stoffen die niet met individuele normen kan worden geboden. En hoe gaan de bewindspersonen hier verbeteringen aanbrengen, zodat het volksgezondheidsrisicos veel reële kan worden ingeschat, kan worden gemeten. Vervolgens getoetst bij vergunningverlening

[1:37:27] naast samen leven en samen zorgen moeten we ook samen kunnen werken. In dit debat gaat dan ook om de vraag of en hoe we de in de toekomst van Tata vorm gaan geven.

[1:37:35] Voor ons staat de gezondheid van de omwonenden op een. Dan komt dus de belangrijk en centrale vraag hoeveel tijd geef het Tata steel nog en in het verlengde daarvan. Hoe realistisch en zeker kan verbetering in de uitstoot van giftige stoffen worden verwacht? Van Tata welke winst is er op korte termijn bewezen en afdwingbaar te halen

[1:37:53] en ik zie veel maatschappelijke organisaties bijvoorbeeld FNV maar ook milieuorganisaties oproepen tot snelle vergroening van Tata steel. Wat mij daarbij opvalt is dat er wel heel snel gesteld wordt dat vergroening ook verschonen zou betekenen,

[1:38:06] terwijl inherent aan de verwerking van ijzererts en gerecycled staal

[1:38:10] zware metalen en Pax komen. Dus hoe schoon en gezond kan een verduurzaamd Tata steel worden. Dat is eigenlijk mijn vraag Tata steel zelf stelt dat er tweehonderd dertien emissie punten zijn van zeer zorgwekkende stoffen op hun terrein en en wil wil de minister hier onderzoek naar doen onafhankelijke gespecialiseerde ingenieurs in milieutechnische hierbij betrekken en de resultaten daarvan zo snel mogelijk naar de kamer sturen. Dus hoe dat ze met elkaar samen samen kan gaan dat schoon en gezond

[1:38:42] en of het daarmee wel schoon genoeg wordt. Er moeten namelijk goed onderbouwde garanties voor omwonenden komen dat de fabriek op korte termijn ook daadwerkelijk schoner wordt.

[1:38:50] We hebben daarom snel verschillende scenario's en varianten nodig en is de minister bereid deze op korte termijn uit te werken en daarbij gezondheidswinst, klimaatwinst en financiële consequenties goed in beeld te brengen en te wegen. Daarbij moet niet alleen maar doorgaan het devies zijn, maar ook het afstoten van de meest vervuilende processen in fabrieken in de fabrieken als optie worden meegenomen, bijvoorbeeld door het sluiten van cokesfabriek twee.

[1:39:11] Maar daarbij moet natuurlijk ook ingegaan worden op de vraag of de business case dan wel uberhaupt interessant genoeg blijft voor de hele fabriek wortel moet komen. Ja. Dit moet goed in beeld worden gebracht alvorens we een toekomst strategie kunnen vaststellen met elkaar

[1:39:26] en verder sluit ik me op dit punt aan bij de vraag van collega's bontebal. Gelet ook op de ingewikkelde relatie met het moederbedrijf in India. Tot zover.

[1:39:34] Dankuwel. Dit was de eerste termijn van de kamer.

[1:39:38] Uw overweldigende aandacht voor dit debat zorgt ervoor dat wij enigszins moeten kijken naar de tijd en u heeft denk ik tot een uur of twaalf nodig om tot beantwoording te kunnen komen.

[1:39:49] Daar zit daar zit in tien minuten heen en weer lopen naar de ambtenaren kamer die een stuk verder is. Ik heb uitgezet bij de griffie om te vragen welke mogelijkheden er zijn om op korte termijn een verlenging van dit commissiedebat te kunnen voeren. Dat zal sowieso pas na de ATB worden. Dus we kijken ook even maar dan moet u zelf ook. Overigens is of er niet een alleen de eerste mijn nu proberen af te ronden. Wat lastig is een uurtje wat we hebben en vervolgens een plenaire afronding gaan doen, waarbij de je Erkens dan als gesprek zal plaatsvinden. U heeft daar een opmerking over mevrouw Leijten.

[1:40:19] De voorzitter, gezien de urgentie die iedereen hier heeft. Lijkt me dat het streven waard om te kijken hoe ver de bewindspersonen komen en dan een plenaire afronding in te plannen.

[1:40:30] Dat zou ook mijn allereerste voorstel zijn. Daar komt dan wel de vraag bij aan u in de eerste in de beantwoording van het kabinet. U heeft veel vragen gesteld. Laten we dan ook het kabinet de de ruimte geven om die vragen ruimhartig te beantwoorden zonder dat we meteen vanaf de eerste minuut gaan interrumperen. Want dan komen we er niet.

[1:40:49] Dan schorsing. Deze vergadering tot twaalf uur.

[2:00:57] Dames en heren, mag ik kort even uw aandacht voor het vervolg van het debat Thijssen bontebal Renske

[2:01:07] leidt mevrouw Leijten moet ik zeggen dan

[2:01:11] als er volgende week een plenaire afronding gewenst is en ik denk dat we daar niet aan ontkomen of voorkomen dus een and in de agenda te zitten. Als dit commissiedebat moet worden voortgezet, dan is het het meest verstandige en de snelste route minst omslachtig. Als de heer Erkens als eerste spreker en tweede termijn bij de regeling van werkzaamheden. Volgende week het plenaire debat aanvraagt wat volgende week ingepland moet worden, kunnen wel doorgeven aan Paul van doorn van de plenaire griffie. Dat dat goedgekeurd zal worden en dus onder voorbehoud ingepland wordt. Dus naar aanleiding van dit debat is dat volgens mij de eerste stap die we moeten doen

[2:01:43] en dan is het aan u volgende week om deze plenaire afronding met elkaar vorm te geven.

[2:01:50] Akkoord.

[2:01:52] Ik zie dat de staatssecretaris van EZ er nog niet is. Maar ik zou wel willen. Daar is de staatssecretaris

[2:01:58] exact op tijd. Mevrouw. Je circus. Je kunt nog niet zo snel vinden.

[2:02:05] Geeft niet. We vinden allemaal de weg uiteindelijk.

[2:02:09] Ik zou.

[2:02:10] De minister als eerste het woord willen geven in de eerste termijn van het kabinet en ik zou u willen verzoeken om terughoudend te zijn met interrupties al te snel. Ik zal ze ook niet toestaan, zou ik ook meteen zeggen want ik wil eerst

[2:02:22] bel later in het in het debat. Maar ik wil eerst de minister ruim de kans geven om de beantwoording te kunnen doen.

[2:02:30] De minister.

[2:02:32] Dankuwel. Voorzitter voorzitter, Tata steel of voor heel veel mensen nog steeds hoogovens en heel bijzondere plaatsen in in Nederland en natuurlijk zeker in de ijmond regio.

[2:02:43] Dat blijkt uit natuurlijk alle artikelen uitzendingen interviews van de afgelopen weken maanden. Dat blijkt uit de massale opkomst vandaag in in dit debat

[2:02:55] hand van uw wezen er al op meer dan honderd jaar geleden opgericht in een ook heel bijzondere en verwarrende tijd eigenlijk vanuit een gedachte die we nu strategische autonomie zouden noemen. Een land moet zijn eigen

[2:03:08] staal kunnen produceren en sindsdien natuurlijk een enorme ontwikkeling doorgemaakt die tegelijkertijd een reden voor trots is voor heel redelijk.

[2:03:19] Allereerst natuurlijk de de duizenden werknemers nu en in het verleden die daar en ja echt echt met trots en vakmanschap en boterham verdiend hebben

[2:03:28] en Tata steel tot een van de meest toonaangevende staalbedrijven ter wereld gemaakt hebben en een heel innovatief systeem daaromheen wat nauw verweven is met met het

[2:03:40] maar tegelijkertijd en dat hoort het kabinet ook heel goed.

[2:03:44] Ook een grote reden tot zorg

[2:03:47] staalproductie gaat over de hele wereld gepaard met heel veel C O twee uitstoot. Dus dat geldt ook voor Tata hier in Nederland en er zijn grote zorgen bij omwonenden over gezondheids en milieueffecten.

[2:04:00] Ik neem heel serieus. Het kabinet heeft met name bij monde van

[2:04:06] collega's van Wijnberg daar ook scherp op op gereageerd. Dat zou ons heel scherp op het netvlies

[2:04:13] en eigenlijk iedereen. Ik zal natuurlijk samen met collega's ingaan op gestelde vragen langs de logische lijn, collega's van Wijnbergen, milieu, gezondheids, aspecten en collega s over de algemene energie en klimaat beleid zelf over de

[2:04:35] eigendomsverhoudingen en toekomst scenario.

[2:04:40] Maar eigenlijk iedereen van u heeft al de wens aangeven die natuurlijk kabinet ook deelt

[2:04:45] dat wij

[2:04:48] op zo kort mogelijk termijn

[2:04:49] te maken hebben met tegelijkertijd het behoud van de banen bij dat bedrijf en die kern van dat innovatieve netwerk

[2:04:57] en een radicaal grondbedrijf op over de wens verschillen we volgens mij niet van mening. Iedereen voelt daarbij ook een enorme urgentie.

[2:05:07] Het kabinet heeft de afgelopen tijd deels ook aangespoord door een door eerdere kamermotie is ook steeds nauw contact gehad met met data. Dat is ook neergelegd in de experts en of prins pols zal zo ook ingaan op de vragen die daar over gesteld

[2:05:26] bij die contacten nu en in de toekomst hebben altijd heel scherp in de gaten gehouden wat ieders verantwoordelijkheid is. Dat is cruciaal. Velen van u hebben daar ook vragen over gesteld aan de overheid om met heldere strenge normen te zorgen dat dat milieu en gezondheidsvoorwaarden worden gewaarborgd,

[2:05:43] nog veel meer regelgeving van toepassing natuurlijk voor de mensen over belastingen andere regels. Maar voor dit debat zal het onderdeel milieu, gezondheid bovenaan staan en het is logisch dat de een van van de de grootste industrieel zelfs de grootste C O twee uitstoot van Nederland ook heel centraal staat in de plannen om naar nul twee in tweeduizendvijftig te gaan via een aantal tussen is aan de overheid om daarvoor de regels te waarborgen. Daar moeten we scherp in zijn. Daar moet je realistisch in zijn over wat er kan maar niet marchanderen met de regels die met elkaar afgesproken.

[2:06:22] Het is ook nadrukkelijk dan aan het bedrijf om bindende regels die wij stellen te zorgen dat zij bedrijfseconomisch vitaal zijn.

[2:06:32] Die verantwoordelijkheid hoort daar

[2:06:34] niet bij de over.

[2:06:37] Wij stellen regels

[2:06:39] en daarbinnen moet het voor bedrijf mogelijk zijn om produceren om winst te maken omdat je anders niet kunt blijven produceren. Om te innoveren.

[2:06:47] Maar het is bedrijf wat dat doet,

[2:06:49] De rij van over investeringen

[2:06:52] en het is ook aan het bedrijf en de de bontenbal wees daar specifiek op om te zorgen dat hun relatie met de omgeving. Ook daar waar die niet volledig bepaald is en dat is die nooit door door wettelijke kaders om de relatie met die omgeving goed te houden. Uiteindelijk hebben we kenden de in technische zin en omgevingsvergunning. Nou daar gaat de overheid over. Maar er is natuurlijk ook een maatschappelijke omgeving gemiddeld als volg mij op haar de je de heer bontebal op op doel de en ook die verantwoordelijkheid

[2:07:23] ligt uiteindelijk bij een bedrijf.

[2:07:25] Wij gaan over die technische omgevingsvergunning en en nog veel veel andere dingen. Maatschappelijke omgevingsvergunning gaat

[2:07:31] bedrijf

[2:07:33] en dat ook nog allemaal

[2:07:36] binnen de

[2:07:38] ontzettend belangrijk en ook geruststellende wetenschap dat Nederland een rechtsstaat is

[2:07:42] dat of het nou gaat om een bedrijf of om een in de individu

[2:07:47] maatregelen van de overheid kleine maatregelen. Grote maatregelen. Ingrijpende maatregelen

[2:07:53] moeten passen binnen de rechter.

[2:07:55] Een overheid kan niet handelen zonder dat er een wettelijke grondslag voor is die ook vastgesteld is op wettelijke normen. Zelfs op het moment dat er gevoeld wordt, kunnen we niet sneller. Dan is dat een terechte vragen.

[2:08:08] Maar je kunt niet het rechtsstatelijke traject passeren

[2:08:13] op het moment dat je zegt het duurt wat lang. Ik ken het gevoel. Velen van ons kennen. Het gevoel heel Nederland kent dat gevoel. We zijn wel een rechtszaak

[2:08:22] en ook een onvermijdelijkheid. We zijn een onderdeel van een grote wereld allereerste Europese Unie waar we gelukkig werken aan zoveel mogelijk gelijk speelveld en daarnaast een

[2:08:34] buitenwereld soms boos soms uitdagend waar we binnen moeten werken, is het onvermijdelijk om deze kaders te schetsen, want ze komen later in debat ongetwijfeld zijn dochter. Tenslotte

[2:08:47] we

[2:08:48] hebben en en daar wil ik FNV en Tata echt voor complimenteren. Een lopend onderzoek van Roland Berger. Alleen het woord lopend zegt ook meteen dat we op een wat ongemakkelijk moment zijn.

[2:08:59] We weten een richting, maar we kunnen geen definitieve antwoorden geven. Ik hoorde een aantal

[2:09:06] suggereert moeten in dit debat de antwoorden geven, maar ik zou het onverstandig vinden om zonder een een eindrapport.

[2:09:13] De definitieve antwoorden geven omdat ze weten dat een aantal dingen niet weten. En wat nog beter nieuws is. We weten dat aan die antwoorden gewerkt wordt en dat hij dit najaar ook nog

[2:09:23] na deze inleiding ga ik over naar mijn twee onderdelen.

[2:09:28] De toekomstscenario's en de verduurzamen.

[2:09:31] Kijk heel even. Dan kunnen we even die twee onderdelen afwachten en dat we daarna de interruptie interim inventariseren.

[2:09:37] Prima.

[2:09:39] De minister gaat uw gang.

[2:09:43] De heer pitches stelde in in alle scherpte de vraag ziet de minister. Het kabinet een toekomst voor deze staalfabriek in Nederland.

[2:09:54] Mijn overtuigend antwoord is. Ja. Binnen de regels die we met elkaar stellen omdat ik dacht dat hier thuis zit ook zelf als erop wees dat we ook in en na de energietransitie heel veel staan zullen blijven gebruiken.

[2:10:09] Dus dat het tegelijkertijd enigszins hypocriet is om te zeggen ja maar dan willen we het zelf niet doen. Maar je mist ook een enorme kans

[2:10:17] om de redenen die ik al aangaf. Al die mensen die naar een trotse boterham verdienen. Het kennen. Het centrum van kennis en innovatie, maar juist een land dat ambitieus is in de energietransitie moet dan ook niet.

[2:10:29] Nou eigenlijk ook wel makkelijke keuze te maken. Ja maar als het energie-intensieve is. Doe het manier weten dat het elders gebeurt, dan moet je juist de de keuze willen maken. Laten we ervoor zorgen dat dit ook in Nederland plaats kan vinden zonder blanco cheques.

[2:10:43] Wij moeten de voorwaarden scheppen waarbinnen dat kan, maar we kunnen nooit tegen een bedrijf zeggen.

[2:10:48] Dood,

[2:10:49] Of nalaat. Wij gaan garanderen dat u in Nederland staal kan blijven produceren of of kunststof of kunstmest of of die andere

[2:10:57] zeer een archieven energie-intensieve producten die we toch met z'n allen blijven blijven

[2:11:03] dat mijn overtuigd antwoord daarop en en hoe kijk ik tegen die achtergrond aan tegen de explosie en of prins pols die door mijn directe voorganger is gesloten met

[2:11:14] met tafels mee onderstreept die dat precies.

[2:11:18] Die geeft aan dat de overheid niet achterover leunt.

[2:11:22] Ik zou niet zomaar een ander voorbeeld kunnen bedenken van een individueel bedrijf waar de rijksoverheid zo'n experts en of principes mee sluit geeft juist aan dat we daar scherp opzitten. De kamer vandaag, maar ook in eerdere debatten heeft heeft gevraagd, maar maakt ook heel duidelijk

[2:11:39] die scheiding van verantwoordelijkheden.

[2:11:42] Wij kunnen begeleiden, toegang naar naar Europees fonds aandringen op goede Europese regelgeving die die transitie mogelijk maakt, maar we gaan geen verantwoordelijkheden.

[2:11:54] Zo luidt deze ex Fashion grenspost.

[2:11:58] Dan

[2:12:02] volg je boeken is het kabinet bereid om verder onderzoek te doen

[2:12:08] bij onderzoek heb ik lang geleden geleerd toen ik nog een paar op de universiteit moet rondlopen, hangt het antwoord altijd af van de vraag. We hebben natuurlijk heel wezenlijke onderzoeken klaar van het RIVM zorgelijk Roland Berger nog niet klaar.

[2:12:27] Dus de ik heb

[2:12:29] behoefte aan meer helderheid over welk welke onderzoeksvraag nou eigenlijk beantwoord moeten hebben en dat moeten we dan weer halverwege tegen het tijdsbeslag wat daarmee gemoeid is, dus wellicht dat er in de volgende termijn meer meer helderheid af kan komen.

[2:12:44] Doom

[2:12:46] verschillende mevrouw Leijten.

[2:12:49] Een ander scherp zeg maar maar heel aantal Kamerleden. De vraag stelt over gedeeltelijke of volledige overname door de staat

[2:12:59] dat

[2:13:02] hij brengt allereerste heel praktische vraag met zich mee voor welk probleem dat precies een oplossing is

[2:13:08] als we naar die die twee

[2:13:11] belangrijke richtsnoeren krijgen kijken. We willen werkgelegenheid, innovatie

[2:13:16] en behouden en en we willen zorgen dat dat gebeurt binnen de de milieu en energienormen die we in Nederland verantwoord zijn. Daar verandert opzich niks

[2:13:26] in. Door het eigenaarschap te veranderen.

[2:13:30] Want ofwel het antwoord is wat we allemaal hopen. Het is binnen de Nederlandse milieu en energienormen mogelijk rendabel staal te produceren,

[2:13:40] hoeft de overheid niet interessant

[2:13:43] of het antwoord is. Het is niet mogelijk om dat rendabel te doen dan is de vraag waarom wil je de belastingbetaler daar geld in laten steken. Want een structureel verlieslatend bedrijf betekent dat je ook ieder jaar geld in steekt wat je niet uit kan geven aan leraren agenten of

[2:13:57] wat je ook wil

[2:14:00] het antwoord

[2:14:01] op de opgaven die we zien en en en die banen en die innovatie en het voldoen aan alle normen ligt in het mogelijk maken van die technische innovatie

[2:14:10] binnen bedrijfseconomische randvoorwaarde waarin het betaald kan worden.

[2:14:14] Dus daar verandert dat aandeelhouderschap niets.

[2:14:18] In.

[2:14:20] Daarnaast kom je op een aantal praktische vragen

[2:14:23] de lessen van van

[2:14:26] Nederlandse en buitenlandse deelnemingen lenen om de al even ergens v

[2:14:32] staalbedrijven hebben een geschiedenis in Nederland niet zozeer maar in landen om ons heen van genationaliseerd worden en eigenlijk altijd daarna heel snel weer verkocht worden, omdat het nooit een nooit een succes was omdat je niet ontkend aan de dilemma wat bontebal schetsen moet de politiek of de kamer zich tot in detail met de bedrijfsvoering

[2:14:51] gaan bemoeien. Zodra je aandeelhouder bent

[2:14:55] kan je moeilijk meer weglopen voor die vraag en ook al zou je het willen hebben.

[2:14:59] De overheid is vaak tegen wil en Dank aandeelhouder in een aantal bedrijven

[2:15:04] de praktijk leert dat er dan direct bemoeienis ontstaat met met bedrijfsvoering. Kortom, de vraag is logisch, maar zowel de

[2:15:14] de praktische

[2:15:17] oplossingen die nodig zijn als de lessen uit het verleden leiden, dan niet onmiddellijk tot de conclusie dat dit een oplossing zou zijn.

[2:15:25] Dankuwel. Ik ga even over tot een aantal interrupties werpen zich vier, vijf mensen bij mij gemeld. Allereerst mevrouw Leijten dan heer van mijn leven van raam Erkens en bontebal.

[2:15:38] Dus we beginnen met mevrouw Leijten van de SP gaat uw gang.

[2:15:41] Voorzitter, ik vond het echt tranen trekkend hoe deze minister pleit voor de rechtsstaat

[2:15:47] als het op bedrijf rechten aankomt

[2:15:50] de handhaving van al dan niet fraude fraudeur zijn. Bij toeslagen hebben we nog maar eens scherp op het netvlies, maar ook mensen die bijvoorbeeld een uit verkering krijgen. Die mogen nog geen cent of geen boodschap van de buren krijgen van hun moeder krijgen of ze zitten bijna in het gevang. Ze krijgen boetes van hier tot Tokio. Maar een bedrijf mag de omgeving ziek maken nog zieker maken en zelfs zo ziek maken dat het het gesprek van de dag is of je nog wel doorgaan met het bedrijf en dan begint deze staat deze minister over

[2:16:21] de rechtsstaat. Ik zou willen dat deze minister net zoveel gevoel had over de rechtstaan als het ging over het belang van de omgeving omwonenden maar domein. Mijn vraag want hij zegt het lost geen problemen op als je eigenaar wordt en de overheid kan geen eigenaar zijn. De overheid die heel veel maatschappelijke strategische ondernemingen eigenaar. Dat zijn geen tranen trekkende verhalen. Sterker nog, de minister van Financiën komt hier regelmatig vertellen hoe succesvol dat is er is zelfs door deze regering gezegd dat we dat in cruciale sectoren moeten doen om als overheid mede te kunnen bepalen en regie te kunnen hebben over de toekomst van die bedrijven en die sectoren en dat is hier aan de hand. We weten dat de huidige aandeelhouder zijn winst na India trekt niet investeert in de noodzakelijke veranderingen. Daardoor wordt de toekomst zowel van de productie als van de regio ernstig geschaad en dan is er een rol voor de staat en durft de minister die denkwijze ook toe te passen.

[2:17:24] Dankuwel. De minister.

[2:17:27] Gewoon eten maakt twee punten allereerste punt van de rechtszaak. Mevrouw leidt heeft gelijk dat er de afgelopen tijd veel reden was om ons zorgen te maken over de manier waarop de rechtsstaat stoel gepast en doodgewoon vaak niet goed

[2:17:39] kan nooit een reden zijn om om te zeggen de rechtsstaat geldt op andere plaatsen.

[2:17:44] Een realiteit is dat dat we bij

[2:17:47] de toepassen van regelgeving

[2:17:49] op dit bedrijf op ieder bedrijf op iedere burger in Nederland altijd

[2:17:54] de logisch en onvermijdelijk volgorde van de rechtszaal moeten volgen weer stel je regels vast die pas je toe als je de regels scherper wil

[2:18:03] is er een goed debat over mogelijk, maar de volgorde kan alleen zijn eerste regels aanpassen en dan toepassen

[2:18:09] dan over en overheidsaandeelhouders aandeelhouderschap geen enkele discussie over dat de technisch kan elk geval dat je ik wees u er ook op de overheid is aandeelhouder op dit moment.

[2:18:21] Maar ik vind het ook mijn taak om erop te wijzen dat voor de die twee centrale vragen die nu voor

[2:18:30] behoud van werkgelegenheid en innovatieve kracht aan de aan de ene kant

[2:18:35] op een manier die zichzelf kan bedruipen. Lukt het niet.

[2:18:39] En aan de andere kant zorgen dat dat alle regels omtrent milieu, gezondheid en klimaat gewaarborgd worden.

[2:18:48] Daarvoor heb je geen ander aandeelhouderschap. En als je dan vervolgens de vraag stelt maar maar wil ik een onderdeel daarvan weglaten bij voorbeeld

[2:18:57] dat het rendement niet meer telt dan moet je wel meteen de vraag voor ben je dus bereid om langdurig belastinggeld erin te steken. Dat zijn reële vragen. Dan kan het nog zijn dat we daar verschillend antwoord op hebben.

[2:19:08] Maar het zijn wel de hele vragen die ik ook van een aantal van u overigens wel terug hoor. Zeker met in het achterhoofd. De lessen in het verleden over station.

[2:19:17] Dankuwel mevrouw Leijten. U mag aanvullend, maar het moet kort en bondig, want u heeft een flink aantal collega's die ook vraag wil stellen en we hebben nog twee staatssecretarissen antwoorden te komen.

[2:19:26] Voorzitter, de valse tegenstelling of werkgelegenheid

[2:19:30] of duurzaamheid. Daar moeten we voorbij.

[2:19:34] Het is nota bene. Het bedrijf zelf had gevraagd aan de overheid om te investeren in de C O twee oplossing is geen oplossing voor de die het ziek maken van de omgeving

[2:19:43] dat we de regels niet stellen die nodig zijn. Dat hebben we volgens mij allemaal geconstateerd dat er geen toekomst is van Tata steel op deze manier. Dat zegt demissionair staatssecretaris van infrastructuur en milieu. Gewoon overal in de krant op televisie bij de hofbar. Noem maar op. Dus dan moet je naar een oplossing en er is geen oplossing in de normen, want het duurt te lang en het ligt overigens ook in Europa. Er is een oplossing nodig voor de omgeving en die komt niet uit moet bij waar wat biedt dan deze minister aan dat bedrijf en overigens voorzitter zeggen dat de bedrijf en en en het verlies nemen dat dat iets voor de belastingbetaler is als je kijkt naar wat voor subsidies belastingkortingen op dit moment naar Tata steel Nederland gaat dan is het bijna een staatsbedrijf, want zonder de belastingkorting op de twee zou het al geen rendabel bedrijf uberhaupt zijn. Dat is een half miljard per jaar.

[2:20:39] De minister.

[2:20:43] De wezenlijke vraag is of die veiligheid voor de omgeving komt door het veranderen van aandeelhouderschap.

[2:20:50] Dat dat dat is een snelle stap die gemaakt worden, ongeacht wie de aandeelhouder is, moet de overheid rücksichtslos de regels die we in Nederland hebben rondom veiligheid en gezondheid handhaven, ongeacht wie de aandeelhouder.

[2:21:05] De overheid moet dus ook daarbij de instellingen hebben als een bedrijf daarbinnen niet kan functioneren.

[2:21:11] Er is geen plaats voor bedrijf hoe het bedrijf ook heet.

[2:21:14] Als je met elkaar redelijke regels hebben gesteld,

[2:21:17] waarvan we ook met elkaar hebben gekeken. De dit verhoudt dat zich tot andere Europese landen en een bedrijf kan daarbinnen niet en ja dan moet je ook voldoende mentale afstand hebben om te zeggen.

[2:21:28] Dan niet.

[2:21:30] Dat is wel een hele belangrijke reden om niet zelf aandeelhouder.

[2:21:35] De tweede is als je zegt nou het lukt dan niet om rendabel te zijn,

[2:21:43] maar omdat wij staaltje aandeelhouder zijn gaan we iedere keer bijplussen. Dan kom je onvermijdelijk op de vraag Hoelang ga je dat dan doen

[2:21:50] en waarom is dat dan een betere besteding dan

[2:21:53] onderwijs of agenten of een ander. Dat zijn toch relevante vragen.

[2:21:59] De heer van der Lee groenlinks,

[2:22:01] Ja. Dank u. Voorzitter even over die rechtsstaat. Kijk als ze nu recent terugkijken. We zien een urgenda-zaak. We zien een shells raak. We zien de stikstof zaak. Elke keer wordt er niet goed ingeschat wat de regels zijn en wat de rechtsstaat daarvan vindt de loopt nu ook rechtszaak van bewoners is een grondwettelijke recht op bescherming van gezondheid. We hebben het EVRM dat burgerrechten beschermt. Het kan heel goed zijn dat de rechter tot de conclusie komt dat wat de overheid hierover denkt niet gewoon. Klopt. Maar achterhaald is.

[2:22:37] Bent u minister zeg ik tegen via een voorzitter die van mening dat de staat nog verzaakt heeft om optimaal gebruik te maken van de rechtsstaat om Tata tot stappen te dwingen en bent u niet ook van mening dat u verzaakt hebt als het gaat om het maken van afspraken met het bedrijf.

[2:22:54] Er zijn namelijk nooit consequenties als het bedrijf beloftes niet nakomt.

[2:22:59] De minister.

[2:23:05] Een rechtsstaat in het specifieke geval van een bedrijf in dit geval Tata vraagt natuurlijk een heel specifiek antwoord. Meneer van der Lee verwijst naar drie rechtszaken. Eén daarvan heeft betrekking op Tata.

[2:23:20] De lopende rechtszaak past mij niet om daar commentaar op te leveren. Maar ik kan geen twijfel over zijn vonnis van de rechter altijd aan de partij of ze geen beroep willen. Daarom willen gaan worden in Nederland uitgevoerd.

[2:23:32] De andere zaken hebben hier niet rechtstreeks betrekking op.

[2:23:38] Maar ik begrijp dat de heer van der Lee parallellen ziet

[2:23:43] het doet niet af aan het cruciale feit dat als je een maatregelen wil nemen met betrekking tot in dit geval data dat die altijd gebaseerd moet zijn op bestaande regelgeving

[2:23:54] omdat inderdaad de overheid

[2:23:57] ook al zijn we daar veel bar in gebleken als eerste die rechtsstaat moet handhaven. Maar de tweede is

[2:24:03] als je een maatregel zou afkondigen waarvan je van tevoren kunt bedenken dat dit het niet houdt bij de rechter. Dan hou je ook voor het lapje.

[2:24:10] Het bedrijf zal naar de rechter gaan

[2:24:12] dan heb je nog steeds niks bereikt.

[2:24:17] Dom.

[2:24:20] Er is nog een hele trits aan Kamerleden. Wat een vraag wil stellen. U heeft een korte aanvulling en geef de collega's ook nog even de ruimte om.

[2:24:28] Ik zal het kort houden want ik kan hier nog heel lang op doorgaan. Maar dan een simpele vraag. Ik heb gevraagd om een integrale aanpak van dit kabinet.

[2:24:36] Wie neemt daar als eerste de verantwoordelijkheid voor is. De minister van economische zaken en klimaat. Laat ik het zo formuleren. De eerste aanspreekpunt voor de kamer als het gaat om de toekomst van Tata, zowel qua gezondheid als.

[2:24:48] Vergoeding,

[2:24:49] De minister.

[2:24:51] Het kabinet bespreekt met een mond en en u beslist wie u uitnodigt. We hebben hier op uw verzoek een delegatie van van drie bewindslieden die ieder voor voor een deel

[2:25:03] antwoord geven. De onvermijdelijke taakverdeling

[2:25:08] en ik gaf ook heel bewust in het begin van mijn betoog aan

[2:25:12] dat het kabinet verantwoordelijk is voor de overheid wil

[2:25:15] een Tata een voor bedrijven.

[2:25:18] Dankuwel. De heer van raam.

[2:25:20] Dankuwel. Ik wil ook even doorgaan op dat rechtsstatelijkheid waar

[2:25:24] ook deze minister weer eigenlijk doorheen glibberen als ik het zo mag noemen.

[2:25:31] Het is een feit dat er een grondwettelijke beschermingsplicht is voor de voor de burger voor een gezonde leefomgeving die plicht heeft

[2:25:38] de overheid

[2:25:39] daar is een grond. Daar is een wettelijke grondslag

[2:25:42] om en het kabinet spreekt met lijkt met twee honderd dan te spreken want ik hoor de heer blok zeggen. Nee, we kunnen niks doen want er is geen wettelijke grondslag. Ik hoor de staatssecretarissen duidelijk zeggen laten we het toch maar doen,

[2:25:58] namelijk die sluiting en want we moeten nu echt

[2:26:02] aan de bak en dan zien we wel bij de rechter. Hoe dat gaat

[2:26:07] dus die grondwet die die grondwettelijke beschermingsplicht.

[2:26:11] Dat is de grondslag op grond waarvan de minister een besluit kan nemen

[2:26:15] om bijvoorbeeld Cooks twee nu zo snel mogelijk te gaan sluiten, is hij daartoe bereid.

[2:26:21] Of zegt hij.

[2:26:22] Glibberen glibberden glibberig. Ik heb een expression of prins pols en we zien wel leven.

[2:26:29] De minister.

[2:26:32] De heer van raam heeft zelfs formuleren gekozen dat ik gezegd hebben dat je niks aan doen. Dat heb ik niet gezegd ik heb gezegd dat wat je kunt doen binnen de de rechtsstaat en regel moet van

[2:26:41] dan het Spanje specifieke punt van het het sluiten van de koop. Zweden is een onderdeel van een fabriek. Daar is een wettelijke grond voor nodig.

[2:26:51] Maar daar zouden we elkaar niet van hoeven te overtuigen. Dus als er een wettelijke grond is om omdat haar op die plek heldere milieu, gezondheidsnormen overtreden worden. Dan kan je zo'n vergaande maatregelen nemen. Maar als er geen wettelijke grond is, kan je niet zomaar een bedrijf of een deel van het bedrijf sluiten.

[2:27:12] Maar dat zou eigenlijk geen nieuws moeten zijn.

[2:27:15] Wordt aanvullend.

[2:27:16] Voor de dat is ook helemaal geen nieuws. En nogmaals, dat is onderdeel van het glibberig gedrag van van deze minister. Natuurlijk

[2:27:23] pleit niemand voor gaan afsluiten. En en als er geen natuurlijk moet je je aan de wet houden. Dat zou de de de minister goed moeten weten. Het punt is er zijn.

[2:27:33] Laat ik het anders formuleren, zegt de minister dat hij geen wettelijke gronden. Nu ziet. Met andere woorden laat hij

[2:27:41] de volksgezondheid voor wat het is

[2:27:44] en wil geen stappen. Daartoe nemen.

[2:27:47] De minister.

[2:27:49] Weer laat ik het ook worden van de heer van raam voor hemzelf,

[2:27:54] waarbij u zegt het kabinet heeft geen interesse in de volksgezondheid.

[2:27:58] Echt echt heel trendy heel concrete vraag of er nu een wettelijke grondslag is om het bedrijf of een deel van het bedrijf sluiten nu niet

[2:28:07] als die er is

[2:28:09] dan dan zal het het kabinet of de op dat moment bevoegde autoriteit de maatregelen nemen die de wet die biedt.

[2:28:19] Maar je kunt niet van een kabinet verwachten dat die maatregelen neemt zo ingrijpend als sluiting van een bedrijven of een deel van het bedrijf. Als er geen wettelijke grondslag.

[2:28:29] Dank, dan was de heer deze daarna de heer ergens thuis.

[2:28:34] Dankuwel voor ze. Ik ga toch nog even verder hierop want.

[2:28:37] Dit snap ik niet. Er is geen wettelijke grondslag, maar er zijn toch inwoners in dit land die recht hebben op bescherming van hun gezondheid en als er dan een fabriek is die de omgeving vervuild en die stof laat neerdwarrelen, waardoor de kinderen die buiten moeten spelen. Dan mogen zij erop vertrouwen dat er een sterke overheid is die dan in actie komt

[2:28:54] die dan naar het bedrijf toegaat en zegt u schaadt het gezondheid van mijn bevolking en wij moeten praten want die vervuiling moet zo snel mogelijk naar beneden.

[2:29:04] Dus dat de misschien nou ja, ik wil gewoon vragen is dat de instelling van dit kabinet van de minister en gaat de minister dit gesprek aan met is met met fabriek.

[2:29:13] De minister, zoals meneer Thatcher nu formuleert kan die wel. Dat is heel iets anders dan zeggen we sluiten zonder wettelijke grondslag een fabriek of een deel van de fabriek

[2:29:23] Thijs zegt gaat u in overleg. Sterker. Wij zijn in overleg.

[2:29:29] Er ligt ook al een heel investeringsplan specifiek gericht

[2:29:34] op het verminderen van uitstoot en mijn collega's en ik hebben de afgelopen tijd contact gehad met met Tata en andere betrokkenen en dat zal de komende tijd blijven natuurlijk.

[2:29:47] Tijdens een korte,

[2:29:50] Dat is op zich goed te horen. Maar dit aanvalsplan of dit actieplan. Dat is van Tata en Tata heeft de afgelopen jaren laten zien dat ze niet betrouwbaar is want ze is al jaren mee bezig. En toch is de uitstoot. Volgens het RIVM mogelijk geworden

[2:30:02] en dan komen we terug op moet die niet een belang nemen in dit bedrijf, zodat u achter de deur kunt kijken kunt zien wat er nodig is om deze fabriek schoon te krijgen en te verduurzamen. Ook kunt zien hoeveel steun van de belasting nodig is en of dat reëel is. Want als deze proeffabriek geen toekomst heeft dan heeft die geen toekomst. Dat ben ik met de minister eens.

[2:30:20] Dus gaat u niet. U moet niet vertrouwen op de blauwe ogen van Tata. Maar je moet u zichzelf ervan. Vergewissen hoe wij deze hoe we dit bedrijf op een verantwoorde manier in Nederland kunnen houden, is de minister daartoe bereid.

[2:30:32] De minister.

[2:30:36] Ook hier Thijssen gaat in op op de keuze voor via

[2:30:41] aandeelhouderschap door de overheid een milieueffect bereiken.

[2:30:47] Ik heb al aangegeven dat de overheid milieu regels, rücksichtlos en zonder aanziens des persoons.

[2:30:54] Het bedrijf moet handhaven. Daar maakt dat de aandeelhouderschap niet in.

[2:30:59] Als uit het handhaven van de milieuregels blijkt dat er snel grote dure investeringen nodig zijn, omdat anders

[2:31:09] niet verantwoord geopereerd wordt, is niet binnen de regels die met elkaar gezegd gesteld hebben.

[2:31:15] Dan

[2:31:16] trek je die investering naar de belastingbetaler toe op het moment dat je zegt ik neem sowieso een belang

[2:31:22] terwijl die nu bij de aandeelhouder ligt

[2:31:26] dus in feite bij de aandeelhouder aan steunen en ik meende uit een heleboel inbrengen en gehoord hebben dat hij dat niet wil.

[2:31:34] Dankuwel. De heer.

[2:31:36] Er zijn nog volg mij nog feit voor u.

[2:31:39] Eerst de heer Erkens dan heer heer bontenbal, de heer Bauke beheer vingers en duimen

[2:31:46] dus weer ergens gaat uw gang.

[2:31:49] Dank u. Voorzitter, ik hoorde minister net ook refereren aan de haalbaarheidsstudie van Roland Berger. Het klopt. Die is niet afgerond. Tegelijkertijd hebben we wel tussentijdse conclusies al kunnen inzien en dat ziet er veelbelovend uit. Het is zomaar voor woorden.

[2:32:03] Mijn vraag is heel concreet. Daarom ook is de minister bereid om in ieder geval in afwachting van de afronding van het onderzoek alvast te gaan kijken hoe het alternatieve pad mogelijk gemaakt zou kunnen worden, zodat we niet die tijd nog verliezen na afronding.

[2:32:16] De minister.

[2:32:18] Dat valt eigenlijk in het deel verduurzaming. Maar ik wil de vraag nu ook al.

[2:32:26] Er liggen in Roland Berger eigenlijk twee twee routes voor bestaande productieproces met Sazias

[2:32:33] en de waterstof route, met in ieder geval tijdelijk ook s omdat er

[2:32:40] in de voorzienbare termijn collega hierzo, dus zal er vast verder op ingaan in Nederland echt onvoldoende groene elektriciteit

[2:32:48] en dat is stap één en vervolgens productiecapaciteit voor waterstof is stap twee

[2:32:55] om data en Muiden te kunnen voorzien. Dus dus in beide plannen van Roland Berger. Om het zomaar te zeggen zit CBS om een de een de is

[2:33:04] het tijdelijk en de ander langdurig

[2:33:10] omdat de Zweden hoekje

[2:33:14] de de waterstof route

[2:33:17] nu niets via de Ser een roet gefinancierd kan worden als je het verleden al zowel naar gekeken. Toen was op grond van de kennis op dat moment. Het is een vrij nieuwe techniek.

[2:33:28] Het de afweging dat er nog geen ruimte voor was, vind ik het heel logisch dat we dat nu.

[2:33:35] En ook parallel aan het lopende onderzoek

[2:33:37] zorgvuldig onderzoeken over zowel nationaal als internationaal

[2:33:41] omdat de vraag die hier voorligt bij data natuurlijk niet anders is dan bij andere hoogovens in Europa

[2:33:48] je

[2:33:49] bij iedere oplossing die je kiest

[2:33:53] moet werken binnen de Europese staatssteunregels

[2:33:56] en is dus ook logisch om meteen op dat Europese traject. Maar dat zullen we graag.

[2:34:02] Korte ambulance.

[2:34:04] Heel cool.

[2:34:04] Van in te proeven. Ik proef een toezegging eerlijk gezegd expliciet maken. Op welke tijdslijn zouden ook een eerste informatievoorziening richting de kamer realistisch voor zijn verwachting.

[2:34:16] Minister dan wil ik even ruggespraak houden met mijn ambtenaren die die uiteindelijk de de dingen die ik beloof moeten uitvoeren. Maar daar kom ik zo op terug. Die gaan er zo een briefje toe stoppen.

[2:34:27] Dan gaan we naar de heer ponton.

[2:34:28] Vooral.

[2:34:30] Dank u. Voorzitter, ik zou toch even nog door willen gaan op dat aandeelhouderschap. Want

[2:34:35] ik ben het met de minister eens dat dat niet een totaal oplossing is. Er moet veel meer gebeuren. Maar ik denk dat de minister het wel te snel afschrijft.

[2:34:44] Er zijn drie redenen waarom je er wel over na kunt denken. Een is dat je als aandeelhouder inderdaad meer invloed hebt op de koers van het bedrijf twee is dat je risico's bij elkaar brengt. Dus als wij als overheid als met belastinggeld geld gaan investeren in het in het in het fors vergroenen van het bedrijf zitten er ook allerlei risico's aan en om als het geld vanuit de rechter broekzak in de linker broekzak terecht komt is dat haal je eigenlijk een risico daarmee weg en het derde is is dat je wellicht ook investeringen door andere partijen mogelijk maakt. Want als je als staat zelf deelneemt in zo'n bedrijf laat je ook zien dat die hele vergroening zijn route. Dat dat voor jou echt een serieuze zaak is en dat kan wellicht ook financiers hel over de brug helpen. Dus ik vind u daar te snel in gaat. Het is namelijk verdedigbaar als er sprake zijn van publieke belangen die onvoldoende geborgd worden, onvoldoende geborgd worden door bijvoorbeeld de regelgeving en die vraag. Volgens mij moeten met elkaar stellen, zijn een publieke belangen die onvoldoende geborgd worden. En als dat zo is dan kun je wel degelijk staats staatsdeelneming zijn. We hebben daar een paar van de die doen het namelijk hartstikke goed. En jij volgens mij een perfecte route ook om de verduurzaming van Nederland verder in gang te zetten. Dus wordt het niet tijd dat de Nederlandse staat wat ondernemender gaat denken.

[2:36:01] De minister.

[2:36:05] De heer bontebal heeft gelijk maar ik heb dat ook al eerder gezegd dat het feit dat de staat aandeelhouder is niet niet uniek is. Dat is de staat op dit moment op grotere schaal soms tegen wil en Dank en en soms heel bewust.

[2:36:20] Maar dat betekent dus ook dat dat we heel veel ervaring hebben in Nederland. Maar als het gaat om staalbedrijven vooral ook daarbuiten

[2:36:27] over de staat als aandeelhouder

[2:36:30] en hiervoor staatsbedrijven in de landen die dat gedaan hebben was geen succes. Maar je kan zeggen we gaan nog een keer doen

[2:36:39] maar dan moet je inderdaad heel zorgvuldig aftellen.

[2:36:42] Wat betekent dat voor de centrale vraag die voorleggen. Nou ik verval in herhaling. Als ik die nog een keer ga

[2:36:49] gaan noemen, komt de oplossing daarvan dichterbij met een ander aandeelhouders structuur.

[2:36:56] Ik gaf een aantal afwegingen waarom ik niet geloof dat geval is. Dat betekent niet dat niet over na wil denken, maar juist door al die vragen te stellen en en te beantwoorden.

[2:37:04] Kom je bij een optimale keuze. Ik denk niet dat de de staat helemaal nooit en nergens aandeelhouder van zijn man zijn al.

[2:37:13] Kort.

[2:37:14] Ik denk dat je tijdelijke aandeelhouderschap in zo'n cruciale fase wel degelijk kunt overwegen omdat je zeg maar die wederkerigheid erin kan krijgen. Dat kom je nooit alleen met regelgeving en afspraken. Er moet een intrinsieke motivatie zijn bij het bedrijf om echt die groene koers optillen gaan en dan helpt het als er een staat achter staat die zich dit willen wij ook en wij zijn bereid daar een stuk van de risico's te dragen.

[2:37:43] Minister.

[2:37:48] Of het helpt hangt heel erg af van de reactie bij de andere aandeelhouders. Want u zegt een gedeeltelijke tijdelijke

[2:37:55] aandeelhouder schap. Zoals zo begrijp ik het

[2:38:00] voor andere niet staats. Aandeelhouders is er opeens een aandeelhouder gekomen met oneindig diepe zakken.

[2:38:07] Dus het wordt voor hen heel aantrekkelijk om

[2:38:12] houding te kiezen.

[2:38:13] Onrendabele zaken hebben de staat voor

[2:38:16] en en wij kiezen voor rendement.

[2:38:18] Want opeens je de middenin. Dus die die gezonde afstandelijke houding als regelgeving die je anders kunt hebben en zeggen u moet aan de regels voldoen daarbinnen zelf winst maken en want anders is dat heel spijtig. Maar gaat het gaat die die gezonde houding kan je niet meer meer in.

[2:38:38] Hier. Bauke,

[2:38:39] Dankuwel. Voorzitter

[2:38:42] voorzitter, ik ga heel even door op dit onderwerp. Maar eerst moet mij van het hart dat wat mij opvalt en zijn heel veel vragen hierover gesteld over mogelijk staat deelname om ervoor te zorgen dat de publieke belangen dat publieke belangen gewaarborgd blijven, of het nu gaat om de gezondheid, het klimaat of de werkgelegenheid dat de houding van de minister heel afhoudend is en waarom is dat verbazingwekkend omdat heel veel bewoners, maar ook medewerkers van het bedrijf zitten te kijken en de situatie is niet alleen zorgwekkend, maar ook acuut

[2:39:26] en we verwachten

[2:39:28] dat we een kabinet en ministers en staatssecretarissen tegenover ons hebben die met ons meedenken en niet bij elke vraag die gesteld wordt. Drie vragen terug opwerpen. Dat dat valt mij op. Ik heb een specifieke vraag aan aan de minister en die heeft te maken met het rapport van Roland Berger en de minister noemde het al was misschien niet helemaal helder in mijn vraagstelling. Maar het Roland Berger rapport kijkt niet naar de gezondheid

[2:39:59] en is de minister het met mij eens dat daar ook expliciet naar gekeken moet worden, omdat we toe moeten naar een totaal afweging die niet alleen maar gaat over klimaat van welke route levert nou de meeste Cot winst op. Maar we ook juist moeten kijken naar de gezondheidseffecten van.

[2:40:17] Dank jullie wel. De minister.

[2:40:19] Voorzitter, de heer boeken heeft helemaal gelijk dat een heleboel mensen heel bizar. Bauke. Sorry heel bezorgd zijn over wat er bij Tata gebeurt en wat met haar gezondheid gebeurt en dat het heleboel nu zitten te kijken.

[2:40:33] Maar die hebben ook recht op eerlijke antwoorden

[2:40:36] en ook recht op onduidelijkheden die er zijn.

[2:40:40] Dat hoort ook bij een debat.

[2:40:42] En je.

[2:40:43] Zo'n mens met een kluitje in het riet sturen wanneer een aantal vragen die onvermijdelijk zijn

[2:40:49] want want alle punten die ik noem u kunt je minder zwaar wegen of zwaarder wegen, maar alle punten die ik noem zijn gewoon lessen van van van eerdere en lopende station.

[2:40:59] Je kunt mij niet verwijten dat hij juist naar iedereen die geinteresseerd zit te kijken.

[2:41:04] Al die voors en tegens

[2:41:07] dan het onderzoek naar gezondheid wil ik echt even rustig houden met met collega's van Wijnbergen. Want er is natuurlijk al RIVM onderzoek beschikbaar. Er zijn ook onderzoeken toegezegd en dat in het kader van met één mond spreken.

[2:41:21] Wellicht zijn er dingen mogelijk.

[2:41:23] Gaan we kort slapen. Heel goed. De heer is

[2:41:26] nog een telefoon neerleggen. En u mag uw geachte voorzitter,

[2:41:29] Dankuwel.

[2:41:31] Mijn vraag is toch wel even een begint er een is er iets waar ik mee eens was. In dit debat kunnen wij geen geen geen besluit nemen of definitieve richtingen uitspreken. Tegelijkertijd heb ik toch wel een beetje zorgen om het de minister daarna weet je eigenlijk de de de eigenaarschap of het gedeeltelijk eigenaarschap of gouden aandeelhouderschap

[2:41:49] terzijde schuift bij voorbaat uit zijn antwoord over normen spreekt niet dat volksgezondheid echt helemaal integraal goed in die afweging staat, omdat juist het probleem is dat die individuele normen die we hebben de cumulatie van stoffen en ik denk dat collega's van Wijnbergen zo nog op ingaat, niet helemaal goed kan ik kan managen. Dus kortom, in hoeverre zit de minister niet zelf al gevangen in een doel redenering zodat hij tegelijkertijd ons oproept om niet vergaande stappen te zetten.

[2:42:19] De minister.

[2:42:24] Beantwoord. De vragen over staats aandeelhouderschap omdat die vraag gesteld zijn. Er komen nog meer vragen aan de orde, maar

[2:42:30] we zijn even bij dit punt

[2:42:35] de gezondheidszorg en cruciaal ben ik mijn betoog mee begonnen. Zijn we allemaal ons betoog mee beginnen begon dat staat buiten kijf, maar juist omdat die cruciaal zijn,

[2:42:44] is de vraag cruciaal leidt staats de aandeelhouderschap. Het punt waar we zo lang bij stilstaan tot een betere gezondheidszorg.

[2:42:53] De gezondheidsnormen van staatsbedrijven mogen nooit soepeler zijn dan

[2:42:58] voor enig ander bedrijf. En als dus strenger zou dat je en dan kom je op die andere vraag

[2:43:04] heeft dat bedrijf dan nog de mogelijkheid om te opereren.

[2:43:09] Nou, dat de van die die achterliggende vraag. Ben je bereid om dat langdurig te blijven ondersteunen.

[2:43:15] Maar het is niet het aandeelhouderschap zelf wat het antwoord biedt op je gezondheid.

[2:43:20] De kort aan vullen. Voorzitter,

[2:43:22] Het ging mij niet alleen om het aandeelhouderschap. Het ging mij meer om dat de meeste diensten enerzijds stelt. Dit is niet de plek en het moment om vergaande uitspraken te doen over de toekomst tegelijkertijd sommige routes of wel lijkt uit te sluiten, ofwel niet helemaal lijkt te beseffen dat volksgezondheid niet op dit moment helemaal wordt gedekt met de normen die we hebben dus met die normstelling wat min of meer de speelruimte geeft voor een bedrijf om te opereren dan daarmee hebben we onze zorg voor de volksgezondheid niet afdoende gedekt en dat moet goed wel op tafel komen met een open mind. Ook met betrekking tot de definitieve conclusie die we gaan trekken op enig moment.

[2:43:59] Helemaal mee eens. Nogmaals, we zijn nu bij punt staat aandeelhouderschap en daarvan geef ik aan dat voor dat cruciale punt volksgezondheid ik de oplossing daar niet van komen.

[2:44:12] Meneer Eerdmans. U bent ook aan de beurt.

[2:44:14] Waar gaat uw gang kwam punt van orde. Maar we hebben nog twintig minuten. We staan er heel lang stil bij de minister deelt teveel veel vragen stelt dan ook aan de staatssecretaris die ik heel graag zou willen horen

[2:44:23] met na over de gezondheidsaspecten van Tata steel en daar gaat mijn heer van Wijnbergen over.

[2:44:29] Zeker dit punt. Ik zit

[2:44:31] continu op de klok te kijken om te kijken hoe dit debat in godsnaam in goede banen kan leiden. Dat lukt mij onvoldoende merk ik.

[2:44:38] We hebben inderdaad nog minder dan twintig minuten. We hebben nog twee staatssecretaris die aan de orde moeten komen.

[2:44:44] We zullen sowieso een deel van de beantwoording schriftelijke gang krijgen, ga ik vanuit. Ik heb al al geschetst hoe er volgende week tot een afronding plenair kunnen komen. Die mogelijkheid is er al voor dat ook met de plenaire agenda een krimpt. Maar dat gaat dat dat dat gaat waarschijnlijk lukken. Ik kan even naar de minister kijken met het verzoek kunt u de rest van uw antwoorden ook schriftelijk afdoen dat we de stap maken naar de staatssecretaris in verband met gezondheid waar volgens mij ook veel vragen over zijn gesteld.

[2:45:11] Als u dat wilt.

[2:45:13] Zullen we dat dan afspreken. Dan gaat de minister de restant van de vragen schriftelijk afdoen. Dan gaan we naar de staatssecretaris van IND voor het gezondheidsaspect, en dan voldoen we daarmee aan het punt van orde van de heer Eerdmans. De staatssecretaris.

[2:45:27] Dankuwel. Voorzitter, u plaatst me daarbij wel in een vrij ingewikkelde situatie dat de kreeg geprobeerd toen al uw vragen en de tijd die mij daarin die van mondeling. Kijk ook naar mijn collega rechterzijde van mij kort is. Ik ga mijn best doen maar ik wil ook wel echt heel zorgvuldig zijn vond een aantal van u. De heer van der Lee, zij het expliciet weten. Ook dit debat wordt actief gevolgd, niet alleen door de mensen van de FNV, maar ook teveel omwonenden nog zelf afgelopen maandag samen met de gedeputeerde van de provincie de stichten ook met hen spreken over een grote zorg en die waren natuurlijk al heel groot. Maar het RIVM rapport van vorige week heeft eigenlijk nu een verband laten zien. Ook in de wetenschap tussen de uitstoot op het terrein en de depositie gewoon op het balkon en op de speeltuin in de de zorg, met name voor de gezondheid van van een kinderen die zij denk ik allang vermoeden. Maar die ook nu echt uit de cijfers.

[2:46:22] De blijkt.

[2:46:23] Ik ik ga proberen kort dan te zijn. Maar ik vind dat wel zoeken want daarmee wil ik die zorgvuldigheid en ook het belang niet niet kleiner laten lijken. Doordat ik meer moet haast dan ik eigenlijk zou willen. Ik ik zal kortheidshalve dan mij beperken tot de tot de drie algemene lijnen. De een behoud van blokjes. Voorzitter en gaat over meten is weten de tweede gaat over wat hoe kun je nou scherper aan de wind zeilen. Welke rol kan ik als staatssecretaris spelen. Welke rol ligt bij iemand anders. En wat wat ben ik concreet aan het doen. Voordat was de kern van veel van uw vragen.

[2:47:00] Waarbij.

[2:47:02] Ik dan. En als tot slot wil ik nog iets zeggen over de inzet en de de relatie tot de midden. De de toekomst discussie van van Tata en als er één ding is dat volgens mij ook in dit debat van duidelijk is is dat de volg mij heb ik u bijna allemaal hoorde benadrukken het economisch belang dat dat was waar het in het verleden vaak eigenlijk dominant over ging. De afgelopen vijf tot tien jaar hebben we toeneemt over het belang van klimaatverandering en gelukkig en ook de rol van het welzijn van de grote uitstoot van C O twee.

[2:47:32] Daar bent u het in grote overgrote mate met elkaar over eens misschien een slag minder eensluidend wel Utrecht de zeer met elkaar eens bent is dat gezondheid. De derde poot in die afweging is die een volwaardige plek verdient en dat is ook wat ik een aantal van u vroeg daarna vorige week heb heb gezegd en ik proef eigenlijk bij u alle bij het kabinet bij de provincie. Ik zal wat meer over gaan zeggen en bij de Tata directie ook het heldere beeld dat het, zoals het nu gaat in de toekomst niet kan

[2:48:03] en dat is een gedeeld perspectief. Wat ons verder brengt

[2:48:08] dan hebben we misschien verschillende over de exacte oplossingsrichting weegt de een het ander iets zwaarder dan dat de een andere dat weegt. Maar dat is wat mij betreft wel iets waar we met elkaar op kunnen voortbouwen in uw kamer heeft ook in het verleden al met moties ook een aantal verzoeken gedaan. Ook aan mijn voorganger, waar ik zou nog meer over zeggen. De eerste vraag gaat over over mee te weten we nu wat er wat er gebeurt en de het RIVM heeft op verzoek van mij. Dat was eigenlijk ook het verzoek van u

[2:48:35] een studie gemaakt. Hoe je nou de gezondheidseffecten mee kunt wegen in de toekomst discussie. Daar zal ik mijn eindigen, maar in dat rapport benadrukken zij ook nogmaals het belang dat we beter weten wat er nou gebeurt en wat de relatie is en daar zijn volgens mij drie dingen die daar nu gebeurde. De eerste is dat de provincie en de gemeenten hebben eerder het RIVM gevraagd om onderzoek te doen om die relatie tussen de uitstoot uit de pijp noem ik het maar even of uit een te relateren aan wat er nou voor de bewoners in Velsen, Beverwijk en wijk aan zee. De veiligheid en de gezondheidsrisico's tijdens de tweede fase van opgeleverd, maar er komt nog een derde fase dat nog precies in beeld probeert te brengen. Dat is mijn eerste antwoord op de vragen die velen van u daarover hebben

[2:49:20] hebben gesteld,

[2:49:22] waaronder ook details die specifiek vroeg is dat onafhankelijk onderzoek wordt gedaan door het RIVM

[2:49:28] en ik geloof niet dat iemand uit hun onafhankelijkheid twijfelt. Ik niet in ieder geval

[2:49:34] en de tweede discussie is dat ook die RIVM notitie die over de toekomst gaat wel benadrukt dat voor elke beoordeling over of in de toekomst de verbeteringen optreden of het nou wat korte termijn maatregelen is of uit de meer toekomstscenario's dat je dan ook nog meer wil

[2:49:49] weten en dat is een terechte vraag waarover ik met de provincie wil gaan praten met het RIVM hoe dat dan geoperationaliseerd kan worden van

[2:49:57] zo heb ik ook zo begrepen. Dus naast het voortgaan van het onderzoek in opdracht van gemeente en provincie zullen wij ook met de omgevingsdienst in het bijzondere. Dat is het bevoegd gezag met excuses voor het jargon dat de vergunningverlening en het RIVM praten hoe je dat wel zou kunnen doen en daar zal ik u dan ook over informeren als daar meer over te zeggen is, maar het begint dan wel met dat je ook weet de eerst offers voegt daar ook specifiek naar de dat je de cijfers op orde hebt

[2:50:27] en dit zijn volgens mij de de twee echte studies die daar op zaken die daar kunnen

[2:50:34] kunnen helpen. En dan kun je ook laten beoordelen. Ik kom zo nog op de roadmap ook welke acties. Nou tot welke consequenties de ik zie de Eerdmans voor.

[2:50:45] Het was mijn bedoeling om u even aan het woord te laten en dan te kijken want we hebben nu nog tien minuten. Dus de staatssecretaris gaat uw gang.

[2:50:52] Dit was op dit was meten en weten

[2:50:55] noem ik het meer de de tweede gaat over schepper aan de wind zeilen en de vergunningen en velen van u hebben daar verschillende formuleringen vragen over gesteld. En hoe zit het systeem in elkaar en welke rol heeft welke overheidslaag waarbij ik me realiseer dat het voor bewoners echt helemaal geen moer uitmaakt of het de gedeputeerde een staatssecretaris of een wethouder is die iets doet of het de ILT is of de omgevingsdienst. Zij kijken naar ons als een geheel zoals wij als kabinet ook met hun mond praten, verwachten zij dat van de overheid en thuis? Het systeem zit zo in elkaar dat de vergunningen worden verleend door provincie. Dat is hoe de wet is, waarbij de omgevingsdienst dat in de praktijk brengt met vergunningen die hersteld en die vergunningen die die ja die die worden vergund, is dat logisch. Die hou er dan ook toezicht op of er ook gebeurt wat er in de vergunning staat

[2:51:51] en de vraag is dan is dat al genoeg is dat scherp genoeg in het verleden hebben we daar ook discussies gehad. Ook tussen overheid slagen. Het is nooit fraai en ik denk dat dat ook achter ons hebben gelaten. De ILT heeft als landelijke inspectie ook tot twee keer toe zelfs een rechtszaak gevoerd als ze vond dat de scherper aan de wind kon worden gezeild door de provincie. Maar ik denk echt dat we daar nu in een andere fase zitten, waarbij de ILT vooral nu helpt en ook aanbiedt om te helpen bij de omgevingsdienst van dit is ingewikkelde materie en het is wel goed. Mevrouw leidt is eigenlijk heel scherp. De normen gaan het in hun eentje niet oplossen dat zij en dat ik denk dat dat ben ik volledig met haar eens. Dat betekent niet dat ik machteloos ben of dat er niks kan. Maar het is absoluut waar dat dat dat niet dat dat niet een oplossing is die morgen tot extreme snelle veranderingen gaat leiden. Maar daar wil ik toch wel nog een paar dingen over zeggen want dan ga ik iets dieper in op het systeem. Het systeem werd gaat uw zeer zorgwekkende stoffen. Het gaat vooral om lood en over Pax waarbij overigens bij Pax een aantal van u terecht zei dat de uitstoot is gegroeid bij lood vindt dat dat ook moet zeggen is die wel degelijk afgenomen. Dan kunnen we af of we dat genoeg vinden nog steeds zit ruim onder de vergunde waarde bij is de afgelopen jaren ook gedaald. Ik vind het ook fair om dat te zeggen betekent niet dat er geen zorgen meer over is. Maar ik denk dat het wel goed is om ook dat punt wel te benadrukken en voor al die zo zeer zorgwekkende stoffen geldt een minimum Satie verplichting voor het bedrijf. Het bedrijf moet er alles aan doen om te streven dat de uitstoot daarvan nul is

[2:53:20] in de realisatie. Dat dat niet altijd mogelijk is. Maar dat is wel de permanente opdracht waarbij bijvoorbeeld dan ook moet worden aangetoond dat er met de best beschikbare technieken wordt gewerkt. In die zin was ik het niet eens met de heer van Haga die zei er is nooit de rol van de overheid hoe een bedrijf iets moet doen die best beschikbare technieken zijn onderdeel van internationale en daarmee ook nationale regels. Toch wel goed omdat de benadrukken.

[2:53:42] Dan kom je op de vraag wat betekent dat met de kennis die we nu hebben ook naar het RIVM rapport kan er dan kan er dan eigenlijk meer dan nu. En de die denkt op een aantal punten dat het nog scherper aan de wind kan

[2:53:59] die zit op de op de inhoud en daarover lopen ook op dit moment de gesprekken en laat ik er gewoon een in uithalen.

[2:54:09] Dat gaat over die normalisatie van die zeer zorgwekkende stoffen.

[2:54:13] Daar heeft de ILT op verzoek van de omgevingsdienst, het zogenaamde minimale Satie rapport van Tata steel beoordeeld en is de conclusie van de ILT geweest. Dat Tata steel nog onvoldoende ingreep vulling geeft bij het opstellen van een emissie reductie programma

[2:54:28] en dus is er ook gaat tegen Tata gezegd dat zij voor één oktober uit mijn hoofd van iets nieuws moeten opleveren om te laten zien dat zij echt alles doen om de uitstoot maximaal als zij dat kunnen te verminderen, en ik vind het ook een mooi voorbeeld van de samenwerking tussen de omgevingsdienst en de hield een tweede voorbeeld. Ik ben niet uitputtend is dat het bedrijf hars co zit op het domein domein van Tata op het terrein van Tata maar eens niet een zogenaamd een bedrijf wat valt onder de regels, waardoor de hield automatisch advies overgeeft aan de omgevingsdienst en we hebben de omgevingsdienst aangeboden of beter gesteld. Dat heeft de ILT gedaan. Wat hield de is een onafhankelijke toezichthouder. Dat is ook maar goed in dit land dat ik niet bepaald dat een onafhankelijke toezichthouder doet heeft aangeboden om ook op dat punt. Hoewel dat volgens de wet daar geen advies plicht is adviesrecht is om daar ook de hulp aan de omgevingsdienst aan te bieden. Als hij daar prijs op stellen om echt maximaal te helpen van dat is volgens mij wat we als overheid moeten doen. Samenwerken en dat op die manier doen dan dan is de vraag is dat is dat genoeg vond een aantal van u zei ja. Maar de de regels zijn wel ruim. Wat doet u dan om die regels aan te scherpen ook en dat klopt.

[2:55:38] En in Brussel hebben op een aantal terreinen aandacht gevraagd voor het aanscherpen van de regels en dan gaat het om de luchtkwaliteit richtlijn om er maar één te noemen waar je gewoon de gezondheid een grotere plek in kan krijgen. Maar het gaat ook om kun je iets doen met die cumulatie van verschillende stoffen onder andere die stoffen die grinwis vroegen ernaar. Dat zit nu onvoldoende in de regels. Maar ik ga er een ding bij zeggen. Dat heb ik maandag ook tegen de bewoners gezegd die Europese regels. Dat is een proces van zeer lange adem. Wat ik ook landen met denk ik heel andere visie op de staalindustrie moet zien te overtuigen dat die regels aangescherpt moeten worden. Dus een een een strategie vanuit de overheid kan nooit hangen op alleen maar het aanpassen van de normen. Maar dat wil niet zeggen dat je niet moet proberen en de is ook door de medewerkers van het ministerie ook in een vergadering in Europa ook aandacht voor gevraagd en ik zeg u graag toe dat ik ook zelf op zeer korte termijn ook een brief naar de Eurocommissaris zal sturen om dit punt nog eens stevig onder de aandacht te brengen. Daarmee heb ik het niet morgen geregeld en ook niet overmorgen. Maar ik vind dat je het altijd moeten proberen

[2:56:42] misschien het boekje even afmaken. Voorzitter, want het laatste hier gaat dan over. Ja. Hoe zit het dan met de actie van Tata zelf een van de dingen die denk ik. Nu ligt is bij die denkt dus dat ze de provincie toch kunnen helpen om nog strenger te zijn in de provincie is zelf ook in het verlengde van het rekenkamerrapport wel daar is gemaakt. Heel lokaal aan het kijken of de vergunningen strenger kunnen. Daar wil de ILT bij helpen. Dat zullen wij dus doen en en dat kan dus ook zijn dat de bijvoorbeeld iets verandert in de verhouding van rood met maatregelen. Dat is driehonderd miljoen

[2:57:17] en met een doel om een aantal uitstoot van stof, bijvoorbeeld in tweeduizend, drieëntwintig met vijfenzestig procent te verlagen.

[2:57:23] Fijnstof met vijfentwintig procent in tweeduizendvijfentwintig zware metalen met vijfenvijftig procent en een van het beeld van de provincie en ook van mijn hypotheek was altijd ongeveer voor de helft van dat pakket eigenlijk afdwingbare maatregelen waren dus maatregelen die je gewoon zou kunnen afdwingen vanuit de wet en regelgeving en die andere zijn bovenwettelijke.

[2:57:44] Dus die kunnen we niet afdwingen. Maar die zijn aangekondigd.

[2:57:47] De vraag is bijvoorbeeld een vraag die ik ook zelf heb waar ik over in gesprek met de provincie of eigenlijk niet meer van die maatregelen met de kennis van nu eigenlijk tot afdwingbare maatregelen zouden kunnen gaan behoren. En waarom is dat relevant niet omdat ik er een ander label op kan plakken want dat natuurlijk op iets wat afdwingbaar is de omgevingsdienst met hulp ook weer van de ILT natuurlijk veel strenger kan zijn over wat wanneer gebeurt en in die zin was ik vorige week ook wel hoopvol dat ik ook de directeur van Tata heb horen zeggen dat hij die rood met sneller zal gaan uitvoeren. Nou dat gesprek ga ik ook graag met een aan wat het dan in de praktijk betekent

[2:58:25] net zo goed als ik het gesprek met de omgevingsdienst aan wil. Wat wanneer gebeurt. In welke mate kunt u dat ook als toezichthouder afdwingen van nogmaals, daar ben ik niet zelf de omgevingsdienst degene die de vergunningen geeft en daar ook naar kijkt en ik begrijp heel goed dat de dat dat mensen rondom data zeggen. Ja, er zijn vaker dingen beloofd en dat is ook precies de reden waarom ik ook zelf wel met data het gesprek wil voeren. Ik ben echt bewust eerst naar de omwonenden met hen in gesprek gegaan. Hoe nou de mooie woorden ook worden Vertaald in ambitieuze daden die als we een twee jaar verder zijn ook tot uitvoering zijn gekomen als het gaat om filters velen van u vroeger naar en dan weer op de samen met de provincie mijn uiterste best voor doen en dat brengt mij voorzitter op het einde van dit blok en ik zie wat.

[2:59:11] Ik zie dat er een aantal interrupties is. De heer Eerdmans heeft nog geen interruptie gehad. Dus ik vind het ver om hem in ieder geval interruptie te gunnen.

[2:59:19] Dat betekent dat de rest van de beantwoording schriftelijk moet gebeuren.

[2:59:23] Dat kan niet anders.

[2:59:25] Ik zou het fijn vinden als u mij zo nog drie zinnen laat zeggen over de toekomst. Dan vind ik het heel raar daar niks over gezegd te hebben. Maar daar ben ik als was in uw handen van.

[2:59:32] De en geef ik een interruptie aan de heer Eerdmans en daarna kunt u de afronding doen.

[2:59:39] Dankuwel. Voorzitter, de toekomst. Dat lijkt me belangrijk voor de huiskamer in wijk aan zee of Beverwijk wel wat wat is de toekomst voor ons. Want ik vraag me af hoe dit verhaal in de huiskamer land in het noorden. Als je kijkt concreet wat betekent dit nou voor onze kinderen en de gezondheid om in te leven. We gaan vol met plenair verder. Dat lijkt mij goed om ook het kabinet en misschien een aantal opdrachten mee te geven van onze uit jaar eenentwintig, zeker op het gebied van gezondheid zullen wij de boel iets meer willen aanscherpen. Ik heb de indruk dat het toch wat ik dacht dat die het Thijssen het zij of de alleen maar er mag denk ik wel een schepje bij als het gaat over de de de verantwoordelijkheid voor Tata steel voor een leefomgeving. Ik denk dat het daarover moet hebben. Volgende week.

[3:00:21] Dit is geen vragen heeft vordering. Voorzitter, de daar zie ik dan altijd naar uit dat dat gesprek. Want ik bedoel over de urgentie verschillen wij ook totaal niet van mening die Eerdmans en ik maar wat ik hier ook wel niet wil doen is hier stoer. De taal van handhaving uitstralen die ik en in de praktijk over de provincie. Want nogmaals, zij geven de vergunningen dan niet kunnen waarmaken, want er is echt al meer dan genoeg gebrek aan vertrouwen denk ik ook naar de rol van de overheid om als je kijkt hoe lang het al speelt dat het laatste wat ik wil doen is hier stoere taal uitspreken die dan niet in de praktijk wordt gemaakt van de zijn we volgens mij veel en veel verder van huis over de toekomst. Voorzitter, dankt dat u bij die gelegenheid nog kort geeft uw kamer heeft een motie aangenomen van de leden Hagen en Bauke om in een toekomst discussie ook die geur die gezondheid het milieu ook een volwaardige plek te krijgen in de scenario's. Het rapport van Roland Berger. Wat voor twee scenario's. Nu is er tussenrapportage oplevert, kondigt aan ook in het vervolgonderzoek ook die gezondheidskant vol mee te nemen. Maar ik had het RIVM gevraagd in justitie heb ik u gisteren gestuurd om om te kijken wat hebben we nodig om dat goed te doen en ik zal ook opzoek gaan naar een partij om ook in het vervolg

[3:01:34] die dat had ik toch maar even doen dat dat die derde lood aan de stam. De gezondheid van ook onafhankelijk dat de twee scenario's om te laten doorrekenen. De heel vaak gaan gezondheid en schoon samen met klimaat, maar niet altijd. Dat is ook een van de waarschuwing van van het RIVM. En dan is mijn rol vanuit mijn verantwoordelijkheid die niet gaat over de de economische toekomst van van dato voor het klimaatbeleid om te zorgen dat ieder geval dat punt ook volledig in beeld is gekomen als die twee scenario's worden vergeleken het RIVM merk ik is terughoudend. Dat begrijp ik wel om een hele uitbundige analyse over een individueel bedrijf te maken. Dus ik denk dat ik met een checklist in de hand. Nu zal gaan kijken hoe en in welke vorm iemand anders dat dat kan doen wat ik als het RIVM. Ik begrijp die ook het ongemak van het RIVM wil die design die zeggen wij zijn er niet om een individueel bedrijf helemaal door te rekenen. Maar daarmee uw aangenomen kamermotie probeer ik op die manier praktijk te brengen. Ik vond ook die tussenrapportage zo rond een aantal aandachtspunten voor het debat over de toekomst als ook de oproep rond het belang van ook goed meten om later ook de voortgang te kunnen controleren. In ieder geval zeer waardevol. Dus volgens mij in de goed samenspel tussen uw kamer en het kabinet. Ik Dank het RIVM voor het snelle opleverde Dankuwel. Voorzitter,

[3:02:53] Dankuwel. Er staat nog een heel aantal vragen open. Die zullen schriftelijk beantwoord worden. Excuses staatssecretaris is uw poes dat dat niet meer aan de beurt bent geweest om uw beantwoording te kunnen geven. De schriftelijke beantwoording zal naar de kamer toegestuurd worden. De heer Erkens zal het plenaire debat bij de regeling van werkzaamheden volgende week aanvragen en de verwachting is dat er dan eind van de week ergens ingepland gaat worden niet meer op dinsdag. In ieder geval dan weet u dat mevrouw Leijten heeft na aanvulling.

[3:03:22] Mag ik een vraag aan de staatssecretaris van BZK stellen die veel gesteld is en waarvan het volgens mij goed is als we daar nu iets van het begin van een antwoord op krijgen. Het gaat over die investering van de Nederlandse overheid in de opslag van C O twee onder de grond.

[3:03:42] Want dan kunnen we als het op papier komt een promoties voorbereiden, maar de weten we al een beetje hoe het ministerie van economische zaken daarin vaart gaan we door op die weg of komt daar een bezinning op.

[3:03:55] Ik sta deze ene vraag toe graag een kort antwoord, maar dit is ook laatste excuses daarvoor.

[3:04:02] Blijkbaar, voorzitter, ik hoor de vraag van mevrouw Leijten in iets bredere zin over cesium, zo ver af van een opslag van C O twee.

[3:04:13] Volgens mij is is sessie is vindt niemand het een hele geweldige techniek waar we allemaal heel erg blij van worden. Maar zien we allemaal. De meeste van ons in de verkiezingsprogramma's en in de internationale onderzoeken en de wetenschappers ook dat we voorlopig zonder C is geen enkel klimaatdoel gaan halen. Dus als mevrouw Leijten mij vraagt ben je bereid om C is nu om daarmee te stoppen. Dat zou ik dat zou absoluut niet mijn advies zijn want het klimaatakkoord. Het Europese akkoord zit voor fifty Five. Niets is haalbaar. Als je nu sessie is eruit zou halen. Voorzitter, ik wilde graag even aan toevoegen dat ik dus samen met uw kamer dat ook zie en zo hebben we ook afgesproken met elkaar dat het een transitie techniek is dus niet iets waarvan we zeggen maar het moet maar tot einde der dagen doorgaan, maar wil je kosten efficiënt op korte termijn relatief korte termijn C O twee reductie realiseren. Dan kan je niet om Serviërs heen en ik wil graag in de beantwoording kan het ook nader ingaan in het proces hoe dat eruitziet. Ik begrijp ook de vraag gericht op dataverdrag in de natuurlijk vanochtend ook over. Dan kan ik iets op ingaan als ik daar nog één ding mag toevoegen. Want dat is volgens mij in ieder geval die vraag hebben we voor het reces hier in het commissiedebat klimaat wel gehad. Kan je dan zeggen voor een specifiek bedrijf welk bedrijf het ook zou zijn. Jij mag geen aanspraak maken op cesium is dat gaat niet. Je kunt niet een bedrijf uitsluiten. Dat is gewoon niet mogelijk juridisch gezien dus dat zou betekenen dat die ronden gewoon opengaat in het najaar en we dan zien wie zich wel of niet voor inschrijven wil zo ver zijn we niet. Maar dat is nu even de stand van zaken en ik kan er iets dieper op ingaan in de beantwoorden.

[3:05:52] Hartstikke goed. Dank voor deze beantwoording. Dat betekent dat we hiermee een eind hebben van de eerste termijn volgende week voortgang hebben in de plenaire zaal. Ik Dank u voor inbreng. Dank de bewindspersonen voor geduld en voor de aanwezigheid. Dank voor het kijken naar deze dit commissiedebat over Tata en we gaan volgende week verder Dankuwel.