Medische preventie

[0:00:01] Goedemorgen, goedemorgen. Allemaal welkom bij de commissievergadering van vaste kamercommissie voor volksgezondheid, welzijn en sport debat gaat over medische preventie welkom aan de minister en staatssecretaris hartelijk welkom aan de mensen op de tribune.

[0:00:16] Fijn om te zien dat er ook mensen zijn natuurlijk welkom aan mijn collega's.

[0:00:22] We hebben tot maximaal echt maximaal drie uur.

[0:00:26] Ik wil om kwart voor drie stoppen.

[0:00:29] Drie uur moet de zaal weer leeg zijn. Dus dat is alvast een waarschuwing

[0:00:33] en daarom we hebben vijf uur. We hebben op dit moment nog maar zes sprekers, maar soms kan het nog wijzigen. Daarom wilde ik u voorstellen om te beginnen met zes interrupties.

[0:00:44] De totaal.

[0:00:46] Dus zowel voor uzelf als ook voor de regering.

[0:00:52] Dat is heel weinig. Dat begrijp ik. Maar als de tijd is om meer te doen dan gaan we dat ook gewoon toestaan. Het tweede is. Ik wil u vragen om uw interrupties ook wel echt kort te houden, want de laatste debatten die ik met u heb meegemaakt heb ik toch is mij opgevallen dat de interrupties langer en langer en langer worden

[0:01:12] en ik ga denk ik ga proberen. Ik ga probeer ik geef alvast een winstwaarschuwing gaan proberen om na een halve minuut interruptie aan te geven dat het echt het einde is en minuut wil ik u gaat proberen af te kappen. Ik vermoed dat dat niet gaat lukken. Maar ik ga wel ik ga er ik ga wel proberen wat te handhaven. Dan weet u het alvast in proberen dat op de charmante in in en aardige manier.

[0:01:36] Maar er zit wel een strenge ondertoon onder hoop ik

[0:01:41] goed. Dan heb ik genoeg gezegd. Ik hoop verder zo weinig mogelijk te zeggen. Dus ik geef graag het woord aan mevrouw paulusma voor haar eerste termijn.

[0:01:49] Dankuwel. Voorzitter voorzitter, ondanks dat ik groningse ben begin ik vandaag met iets heel positiefs. Want wij hebben namelijk wat te vieren, vieren want jongens mogen ook het hpv vaccin halen. Het vooruitzicht in andere landen belooft veel goeds. Australië begon twee jaar eerder dan ons met prikken tegen het hpv en staat op het punt om baarmoederhalskanker volledig uit te roeien. Hiervoor moeten er wel voldoende geprikt worden en daarom begin ik bij de staatssecretaris vraag ik de staatssecretaris worden alle mogelijke doelgroepen bereikt en in sommige kringen is hpv maar uberhaupt praten over seks een taboe voelen jongeren zich vrij genoeg om het accent te halen. Graag een reactie en voorzitter op een correcte manier informeren is als het gaat om vaccineren. Ontzettend belangrijk hebben we ook gezien tijdens corona en bepaalde claims. Zoals jongens hoeft het niet want ze hebben geen baarmoeder zijn gevaarlijk, net als dus dat eerder genoemde fake nieuws. Het is zo frustrerend dat we hierdoor stil blijven staan met de ontwikkelingen waar we al eerder stappen op hadden kunnen maken in het belang van onze gezondheid

[0:02:47] en voorzitter frustrerend is ook de manier van kosten-effectiviteit berekeningen van vaccinaties, fictieve vaccins prijzen worden gehanteerd, niet de reële. We zien in landen om ons heen dat er goedkoper en sneller ingekocht wordt en al eerder vroeg ik de staatssecretaris om een inkoopstrategie, waarbij de overheid niet steeds vastloopt in de fuik van de hoogste prijs, en ik herhaal mijn woorden van het vorige medisch preventie debat van juni twintig, tweeëntwintig. Waarom waarderen we kosten-effectiviteit op het gebied van preventie nog steeds niet hetzelfde als bij curatieve zorg en in de brief die volgden schreef de staatssecretaris dat hij allerlei gesprekken ging voeren hierover. Ik ben heel erg benieuwd naar de uitkomsten hiervan. Want we zijn inmiddels een halfjaar.

[0:03:25] Daar.

[0:03:27] Voorzitter dan terug naar hpv. Juist voor hen die er tussendoor glippen is het bevolkingsonderzoek ontzettend belangrijk. Ook hier moet de drempel zo laag mogelijk zijn. Hpv zelf afname tess te helpen hiermee ik struikel over mijn eigen woorden hpv zelf afname testen helpen hierbij en door mijn amendement is hier ook veel geld voor vrij gekomen en dat is heel goed nieuws voor heel veel vrouwen. Dus voorzitter, ik hoor graag van de minister. Wanneer vallen de eerste zelf afname testen bij jonge vrouwen in de brievenbus. En dan voorzitter prep.

[0:03:59] Ook hier hebben wij vaker aandacht voor gevraagd, en net zoals de minister zie ik dat tussentijdse resultaten van de pilot positief zijn en ben ik blij dat de minister voornemens is om deze zomer een besluit te nemen. Echter blijft de capaciteit van de pallets en daarmee de beschikbaarheid van een probleem. Dus ik ga nogmaals aan de minister vragen wat kan de tussentijd wel doen voor deze groep wachtende is de minister bereid om nogmaals met de ggd is het gesprek te voeren overcapaciteit of een toch met de huisarts te kijken welke zorg mogelijk is via hun zodat mensen via de huisarts met een recept alsnog heb kunnen krijgen. Graag een reactie van de minister,

[0:04:34] Dankuwel. Mevrouw elementen heeft een interruptie en kan direct proberen om het te doen. Zoals ik net heb aangekondigd.

[0:04:40] Gaat uw gang dankuwel. Voorzitter.

[0:04:42] Ik ken d zesenzestig als een partij die opkomt voor mensen die het nodig hebben. Drieduizend mensen staan ook de wachtlijst die zullen nog heel lang moeten wachten. Het rivm onderzoekt of het effectief is. We weten uit internationaal onderzoek dat het effectief is, vind ik d zesenzestig aan mijn zijde. Als ik zal voorstellen om de bewijslast om te draaien, namelijk om nu die prep voorziening uit te breiden, zodat al die mensen op de wachtlijst toegang hebt tot pret. En als het rivm onderzoek onverhoopt zou uitwijzen wat er echt ongeveer zeer onwaarschijnlijk is dat het niet zou werken dat we het dan stopzetten. Zodra je het om.

[0:05:19] Dankuwel vijfendertig seconden.

[0:05:22] Ik zal hiermee ophouden. Zo meteen door mevrouw paulusma.

[0:05:27] Dagvoorzitter. Je hebt groenlinks vindt d zesenzestig heel erg aan haar zijde in het belang van trekken. Volgens mij hebben we daar ook altijd samen opgetrokken hebben we ook samen moties ingediend. Dus vandaar dat ik teleurgesteld ben over de gang van zaken en geloof ik ook net als mevrouw ellemeet dat de uitkomst van het onderzoek dat zal uitwijzen waarvoor wij ook steeds een pleidooi hebben gevoerd in de kamer. Daarom vraag ik nu de minister ook expliciet om te kijken of er niet nog een andere route is om dit wel beter te organiseren en ik verwacht eigenlijk dat de route via de huisartsen wellicht een hele snelle en effectieve is en ik ben benieuwd naar het antwoord van de minister en daarna zou ik willen nadenken over het voorstel van vijf meter.

[0:06:04] Gaat u verder? Mevrouw.

[0:06:08] Ik had heb gedaan. Voorzitter,

[0:06:10] we zetten stappen vooruit als het gaat om preventie en ik denk dat de afgelopen periode met corona ons ook geleerd heeft, hoe belangrijk dit is maar we hebben nog wel een hele hoop werk te doen bijvoorbeeld ook op het gebied van een gezonde leefomgeving, want we hebben het vaak over de gevolgen van fijnstof voor de gezondheid van de natuur en dat is helemaal terecht, maar laten we het nu ook eens hebben over de gevolgen van fijnstof voor onze eigen gezondheid. Uit onderzoeken van onder andere het rivm blijkt dat door fijnstof elk jaar tussen de zeven duizend en twaalfduizend mensen vroegtijdig komen te overlijden dat mensen een verhoogde kans hebben op longontstekingen, astma hart en vaatziekten fijnstof leidt tot meer medicijngebruik en zelfs tot spoedopname in het ziekenhuis en dit komt door de industrie, door onze autogebruik en door de intensieve veehouderij

[0:06:53] onder andere jonge kinderen, ouderen en zelfs mensen die sporten en zwaar werk doen in de buitenlucht buitenlucht hebben extra last van smog door fijnstof ook boeren of wellicht wel juist boeren dus. Tot zover de frisse buitenlucht. Voorzitter, en op dit moment hanteert nederland de doelen voor de luchtkwaliteit van de europese unie en deze zijn tot vijf keer minder ambitieus dan de richtlijnen van de who en de gezondheidsraad gaf in nederland in tweeduizend achttien al het advies aan het kabinet om juist die who richtlijnen over te nemen

[0:07:21] en d zesenzestig willen een stap verder. Nederland moet het wat d zesenzestig betreft voor elkaar krijgen dat ook de e u deze who ambities overneemt. Want fijnstof laat zich niet tegenhouden door landsgrenzen. Want we zien voorzitter, in de hele afgelopen periode verandering doet pijn. Zeker als je het idee hebt dat de buren over de grens zich niet hoeven aan te passen. Dus juist voor de boeren vraag ik het kabinet zich in europa in te spannen voor gezondere who doelen

[0:07:46] graag een reactie van de minister en de staatssecretaris vanuit gezondheidsperspectief, want de wetenschap. Voorzitter liegt er niet om afname in de concentratie van fijnstof leidt tot minder gezondheidsklachten.

[0:07:56] Een extra redenen waarom ik ook hier het kabinet nogmaals oproepen om actie te ondernemen om de stikstof doelen.

[0:08:02] Verhalen dankuwel.

[0:08:04] Dankuwel mevrouw paulusma. Dan gaan we door naar meneer bushoff en ik nog een mededeling manier hijink die had ook graag bij dit pad willen zijn. Maar hij ziek. Dus hij laat zich geëxcuseerd. Meneer bussel voor u termijn.

[0:08:20] Ja. Dankuwel. Voorzitter

[0:08:22] medisch preventie is van groot belang natuurlijk in de eerste plaats omdat we willen voorkomen dat mensen ziek worden. En natuurlijk omdat we willen dat mensen zo gezond mogelijk blijven. Maar in de tweede plaats is naast het individuele belang natuurlijk ook nog wel een soort collectief belang, namelijk dat het goed is als samenleving. Als we voorkomen dat mensen ziek worden en voorkomen dat er dus hogere kosten op ons afkomen die daarmee gepaard gaan. Dus het is van belang dat we inzetten op medische preventie en ik zou dan vandaag ook vier punten daarover willen inbrengen en ten eerste ook een punt dat aangestipt werd door mijn collega's rechts van mij, mevrouw paulusma over prep hiv-infecties tegenaan blijft natuurlijk van onverminderd belang en de minister leidt ook enthousiast over prep zorg en inbedding in de reguliere zorg en de eerste tussentijdse studie van de lopende pilot lijkt ook positief. De who adviseert al sinds tweeduizend positief over dit middel en in heel veel landen om ons heen is prep al laagdrempelig beschikbaar en de huidige pilot die loopt in nederland met het laagdrempelig beschikbaar stellen van prep heeft een beperkte capaciteit. Wat betekent dat er nog drieduizend mensen die dat met goede redenen wel graag zouden willen nu niet in aanmerking komen en de vraag blijft dan waarom vraag ik de minister even infecties. Voorkomen is intrinsiek van belang kosten effectief en eerder was het ook al mogelijk om de lopende paar van de lopende pilot de capaciteit te verhogen. Dus dat roept wel de vraag op waarom het dan nu niet mogelijk zou zijn om die capaciteit tussentijds te verhogen, terwijl dat eerder wel mogelijk was aan voorzitter dan mijn tweede punt over en post over apen pokken ggd kregen de mogelijkheid om ook homo en bi mannen te vaccineren als die zelf van mening zijn dat ze tot de hoog risicogroep behoren. Inmiddels is die vaccinatiecampagne beëindigd aan maar deskundigen beraad roep nu nadrukkelijk op tot het voortzetten van vaccinatie in een aangepaste vorm. Daarbij zou ook een zelf diagnose strategie moeten worden toegepast en ook adviseert de deskundigen vraagt om een adequate voorraad van de virusremmer taco vier in mat aan te leggen en vooralsnog voor de minister het advies het nu niet uit en wil eerst nader onderzoek doen en dat roept ook bij de pvda toch nog wel een aantal vragen op. Want ook hiervoor geldt dat voorkomen beter is dan genezen en bovendien schrift en schreef de minister eerder in beantwoording op kamervragen van de pvda en dan citeer ik voor het bepalen van de fractie van de te vaccineren doelgroep. Laat ik mij leiden door het advies van een deskundige praat dat zich richt op uitbraak bestrijding en de vraag is dus waarom de minister op zeven oktober twintig, tweeëntwintig dit zegt ik laat mij leiden door het advies van de deskundigen beraad en op twee december twintig, tweeëntwintig, dat eigenlijk niet meer doet, of althans nog maar gedeeltelijk namelijk wel conform het advies te meldplicht aanpassen van een a status na een b status, maar niet terwijl de mogelijkheden er waren en zijn het voortzetten van vaccinatie met dezelfde diagnose strategie en het aanleggen van een adequate voorraad van de virusremmer graag een reactie van de minister

[0:11:18] en voorzitter dan ook kort een derde punt aangaande vaccinaties, namelijk over het gordelroos. Vaak zijn de gezondheidsraad adviseert eerder positief over het gordelroos. Vaak zijn de kamer met algemene stemmen een motie aan om dit zo spoedig mogelijk beschikbaar te stellen

[0:11:34] en in de kamerbrief van de staatssecretaris op twee februari schrijft het kabinet dat het ook kosten effectief lijkt te zijn en graag zou ik dan ook van de staatssecretaris de toezegging willen dat hij prioriteit geeft aan de gordelroos vaccinatie, zodat ook uiterlijk in twintig, vierentwintig gestart kan worden en ik zou ook heel graag de staatsssecretaris willen vragen om een uitvoeringsplan bij de voorjaarsnota twintig, drieëntwintig, met daarin dan in ieder geval een overzicht van het fractie naam van het vaccinatieschema voor de leeftijdsgroepen van zestig jaar en ouder en voorzitter dan tot slot een laatste en vierde punt dat gaat over gezondheidsverschillen als gevolg van sociaal economische verschillen. Ik woon zelf in groningen.

[0:12:15] En als je van groningen zuid naar groningen noord fiets zo'n zes kilometer. Dan ga je ook zes jaar terug in levensverwachting en nog veel meer jaren in gezonde levensverwachting jagen en vandaag zagen we ook een open brief aan het kabinet van artsen hoogleraren en ruim zeventig organisaties die zeggen eigenlijk dat bestaansonzekerheid en armoede misschien wel de grootste boosdoener is van ziekten en dat zie je eigenlijk ook wel terug in de recent gepubliceerde kanker atlas dat op de plekken waar mensen het sociaal economisch moeilijker hebben vaker kanker voorkomt. En nou is het niet mijn bedoeling om dit debat te gebruiken om een heel erg sociale zaken debat te voeren over hoe we die bestaansonzekerheid gaan oplossen, maar één punt zou ik toch nog wel willen aanstippen en dat gaat over screening van mensen of bevolkingsonderzoeken naar kanker aan. We zien eigenlijk ook dat bij de bevolkingsonderzoeken juist de mensen die misschien wel eerder kanker krijgen het vaakst wegblijven bij dat soort bevolkingsonderzoeken. En nou lees ik wel door de regels door dat het kabinet graag bereid is om daar actie op te ondernemen. Maar ik lees nog niet wat voor concrete acties. Het kabinet dan gaat doen. Dus dat zou ik ook graag van de staatssecretaris willen weten. Dankuwel.

[0:13:28] Dankuwel meneer best of een tweetal vragen mevrouw tielen.

[0:13:31] Ja ik hoorde meneer bussurfen zeggen dat staatssecretaris prioriteit moet geven aan het gordelroos vak zijn. Dan zal ik straks zelf ook wat over zeggen. Maar prioriteit betekent altijd dat iets anders naar onder moet. Wat zou meneer bushoff willen d prioriteren zeg maar, zodat gordelroos wel al snel op het vaccin.

[0:13:51] De gamma kan dankuwel.

[0:13:54] Volgens mij is het niet nodig om nu iets naar onder te doen. Volgens mij is het gewoon nodig dat als je ziet wat de staatssecretaris zelf schrijft dat we zeggen we gaan starten in twintig, vierentwintig met die vaccinatie en dat is het een logische vraag is om te zeggen als we dat willen. Zorg er dan voor dat je met de voorjaarsnota van twintig, drieëntwintig ook met een uitvoeringsplan komt. Dat is mijn concrete vraag aan de staatssecretaris en ik zou niet weten waarom we daarvoor eerst iets anders naar de achtergrond moeten.

[0:14:18] Dankuwel.

[0:14:20] Ik denk dat gaat geld kosten. Ik weet nog niet hoeveel ga ik straks vragen waar de vrijdag zegt bij de voorjaarsnota en uitvoeringsplannen. Uitvoeringsplan is vaak niet zo ingewikkeld te maken. Alhoewel maar goed. De vraag is even afhankelijk van het budget dat ervoor nodig is en wat zou meneer bushoff willen prioriteren, zodat het rode roos zijn er ook daadwerkelijk een betaald programma.

[0:14:40] Ik kan worden.

[0:14:42] Voorzitter, dat gaat er dus vanuit eigenlijk. En dat dacht ik al dat die vraag dagen een beetje naar toe ging dat er onvoldoende financiële middelen zijn om de dingen die we met z'n allen belangrijk vinden te dekken en volgens mij is dat niet zo. Dat is een politieke keuze die je maakt dat je weinig geld te weinig geld beschikbaar stelt voor dingen van zorg die wij belangrijk vinden met z'n allen. Dus als dat uw vraag is dan zou ik zeggen wij maken als partij van de arbeid. Andere keuzes op het gebied van financiën en dingen die wij belangrijk vinden dan de vvd en wij denken dus dat met andere keuzes genoeg financiële middelen zouden hebben om bijvoorbeeld dat golden rose zijn wel op te nemen in het vaccinatieprogramma.

[0:15:16] Mevrouw tielen. Ik vraag precies naar die andere keuze. Dus wat wat zegt meneer bus of dan dat het bedrag dat we nodig hebben voor het hopelijk in de twee in de eerste termijn van de zijde van de regering en waar dat vandaan kan komen.

[0:15:28] Voorzitter, volgens mij kan ik dat heel makkelijk beantwoorden door te zeggen dat onze keuzes over bijvoorbeeld hoe je belasting heft belasting heft op bijvoorbeeld bedrijven die veel winst te maken wat de vvd niet wil en de pvda wel wil dat je op die manier meer geld vrij zou kunnen spelen voor bijvoorbeeld de zorg en dat zijn de keuzes. De sociale keuzes die de partij van de arbeid maakt die maakte vvd in dit kabinet niet. En op die manier zou je wel meer geld beschikbaar kunnen stellen voor bijvoorbeeld de zorg en dus ook bijvoorbeeld voor het opnemen van het gordelroos vaccin in het vaccinatieprogramma.

[0:15:59] Dankuwel, mevrouw paulusma.

[0:16:01] Ja. Dank. Voorzitter, ik heb over hetzelfde onderwerp. Een vraag me even vanuit een andere invalshoek. Want ik heb al vaker in huis. Het pleidooi gedaan om eens echt naar de effectiviteit te kijken van preventie omdat ik gewoon vindt en d zesenzestig vindt ook dat er meer geld naar toe moet

[0:16:17] dat lukt schijnbaar niet en dat heeft ook heel erg met een bepaalde simpele rekenmethode te maken. Maar ik heb dus ook al een aantal keren gevraagd naar maakt een strategie als het gaat om de effectiviteit van vaccins. Dan zou het zomaar kunnen zijn dat er ook vaccins afvallen omdat de gezondheidseffecten

[0:16:33] op andere vaccins of in andere bevolkingsgroepen sterker zijn, is dat dat zou voor ons een inhoudelijke afweging zijn en we zijn denk ik hebben allemaal mails gehad van allerlei partijen die allemaal graag wat we willen maar vind ik de partij van de arbeid aan mijn zijde als het gaat juist om die inhoudelijke afweging. En dan even los van het geld zijn hele makkelijke discussie, maar de inhoud en gezondheidseffecten.

[0:16:56] Dankuwel mevrouw paulusma en in in het verlengde van wat ik eerder zei uw interruptie duurt nu bijna een minuut ik in. Ik probeer alleen maar bewust.

[0:17:05] Maken. Ik zei al excuses deze was.

[0:17:07] Helemaal prima. Helemaal prima mee. Dit is ook een proces waar we met z'n allen doorheen moeten ik meneer bussurfen.

[0:17:14] Voorzitter, kijk het simpele antwoord en het korte antwoord is. Ja, natuurlijk natuurlijk vindt d zesenzestig. De pvda aan hun zijde. Als ze zeggen vinden wij die inhoudelijke afweging van belang van wat wel effectief is en wat niet. Maar dan is natuurlijk wel de vraag op het moment dat je een strategie uitwerkt. Dan moet je vervolgens wel op individueel niveau kijken van ben het ermee eens hoeft niet maar ik zou wel voorstander van zijn om zo'n strategie of zo'n plan verder uit te werken.

[0:17:40] Paulus.

[0:17:41] Ja dagvoorzitter. Want de partij van de arbeid stemde volgens mij vorige week voor een motie waarin gezegd werd. Het moet altijd een politieke afweging zijn. Welke zorg mensen wel of niet krijgen. Terwijl u eigenlijk een pleidooi houdt naar aanleiding van alle mails die u krijgt om het juist op inhoud te doen. Dus ik ben een beetje zoekende naar het standpunt van de partij van de arbeid.

[0:17:59] Volgens mij. Voorzitter, was ik daar heel duidelijk net in. Ik ben heel erg voorstander van dat je een strategie ontwikkelt een plan ontwikkeld, gebaseerd op inhoud en het blijven volgens altijd een politieke keuze hoe je dan weegt of je bijvoorbeeld een vaccinatie wel of niet in dat vaccinatieprogramma opneemt en die weging die kunnen d zesenzestig en de pvda vervolgens misschien wel anders maken. Maar in beginsel is er natuurlijk heel logisch dat je op inhoud zo'n plan maakt en kijkt van wat is wel effectief. En wat is niet effectief.

[0:18:27] Hartelijk dank. Meneer bus of dan gaan we door naar de bijdrage van mevrouw der helm. Gaat uw gang.

[0:18:33] Dankuwel voorzitter behoren natuurlijk dagelijks dat de zorgkosten in ons land de spuigaten uitlopen. Mevrouw tielen vroeg daarnet ook al terecht naar waar. Daarom is denk ook heel erg belangrijk dat we elke ziekenhuisbehandeling en uberhaupt opname het behandelingen kunnen voorkomen. Want dat is winst en vaccinaties kunnen daar een hele grote rol bij spelen. Voorzitter, er valt nog een wereld te winnen als het gaat om het sneller beschikbaar maken van nieuwe vaccinaties want is vorig jaar een motie aangenomen van de heer heerema en mij waarin wij vragen om zeg maar die doorlooptijd daarvan te verkorten. Dat duurt nu gemiddeld negen jaar voordat vaccinaties. De markt opkomen. Dat is ontzettend lang in een reactie erop geeft de staatssecretaris al aan dat die reactie of die doorlooptijd verbeterd is en dat dat ook korter is. Maar ik ben toch wel heel erg benieuwd naar hoeveel korter dat inmiddels is seizoen lang duurt het gemiddeld voordat een nieuw vaccin na goedkeuring op de markt komt, gaat het de staatssecretaris dat monitoren de komende tijd en is hij al in gesprek geweest met de gezondheidsraad over hoe die tijd ook voor kort kan worden tussen goedkeuring van het vaccin en het advies van de gezondheidsraad. Voorzitter, de doorlooptijden van geneesmiddelen in een sluis die zijn bijvoorbeeld in duitsland dertig dagen. Hier is dat niet verkort van vijf, honderd dagen naar korter. Maar is dat weer verlengd van vijf, honderd dagen naar zeshonderd dagen. Hoe zit dat dan met nieuwe vaccins in andere landen. Hoe snel zijn die daar op de markt?

[0:20:00] Voorzitter, als er dan eindelijk het advies van de gezondheidsraad over de inzet van een vaccin. Dan wil je ook dat het zo snel mogelijk beschikbaar is voor de juiste doelgroepen, maar ook dat duurt heel lang en dan kom ik ook net als mijn buurman op het gordelroos vak zijn.

[0:20:14] Het advies van de gezondheidsraad komt uit tweeduizend negentien het vak zijn ze wel beschikbaar maar de kosten moeten mensen nu op dit moment dezelfde dragen en dat is voor veel mensen niet te doen.

[0:20:25] Trouw kopt eigenlijk gisteren of vandaag ook al dat er een vaccinatiecampagne komt voor zestigplussers is dat ook zo. Wanneer komt die dat zou heel mooi zijn. Want zoals ik net al zei, het duurt allemaal al veel te lang. Voorzitter, in de brief van de staatssecretaris geeft aan dat na gesprekken met het rivm het er op lijkt dat het vak zijn kosten effectief beschikbaar kan komen. Maar wat betekent dat nu precies gaat de staatssecretaris dat geld vinden voor de voorjaarsnota van ditjaar. Want elke zestigplussers die dat wil zou zo snel mogelijk gevaccineerd moeten kunnen worden tegen goede reis roos veel ruis veel zestigplussers één op de vier heb ik begrepen kunnen dat krijgen. Het is ontzettend pijnlijk. Dus het zou fijn zijn als het zo snel mogelijk geregeld kan worden

[0:21:10] en voorzitter, een ander onderwerp boezemfibrilleren.

[0:21:14] We hebben daar heel veel leed en heel veel behandelingen te voorkomen. Vorig jaar een motie van mij aangenomen waarin ik vraag om samen met het veld te onderzoeken hoe ingezet kan worden op beroep ter preventie door middel van preventieve opsporing en de inzet van de oogarts kan de staatssecretaris aangeven wat de stand van zaken daar mee is. Want elke dag worden er honderd en tien mensen getroffen door een beroerte. En wat mij betreft is dus echt van groot belang dat hier snel iets te regelen is met het veld.

[0:21:42] Tot slot, voorzitter, met behulp van moleculaire diagnostiek kan een kankerpatiënt, een optimale diagnose, prognose en een doelgerichte behandeling krijgen en ik weet dat de minister dit ook heel erg belangrijk vind het zorginstituut buigt zich al een paar jaar over de implementatie in nederland. Maar de besluitvorming gaat ook hier heel erg traag. Ik wil graag een paar dingen vragen aan de minister. Voorzitter,

[0:22:04] ik wil graag van de minister weten hoe hij dit besluitvormingsproces en de concrete implementatie gaat versnellen, zodat elke patiënt die het nodig heeft. Deze dna analyse kan krijgen.

[0:22:14] En hoe ziet hij moleculaire diagnostiek in relatie tot het toegankelijk en betaalbaar houden van de zorg van de toekomst, want dat is immers ook een doel van het integraal zorgakkoord dankuwel. Voorzitter.

[0:22:26] Mevrouw dankuwel, mevrouw hen, mevrouw paulusma,

[0:22:29] Dagvoorzitter. Ik hoor mevrouw den haan ook een pleidooi doen voor een aantal maatregelen. Ik denk dat de hele commissie dat wellicht zal doen.

[0:22:39] Ik ben juist heel erg op zoek naar een strategie van de staatssecretaris want anders blijven we elke commissie vragen om vaccins a tot en met z, terwijl er volgens mij gewoon een strategie moet liggen. Ik zie mevrouw de al knikken. Dus mijn vraag zal met positieve reactie beantwoord worden, verwacht ik.

[0:22:54] We zien, mevrouw.

[0:22:55] Ja nee dat is een hele makkelijke vraag van de collega's van d zesenzestig. Daar ben ik het helemaal mee eens. Het zou heel fijn zijn als die strategie er komt. Het geldt niet alleen voor dit onderwerp, maar zou heel fijn zijn.

[0:23:07] Dankuwel. Dan geef ik graag het woord aan mevrouw ellemeet namens groenlinks.

[0:23:10] Dankuwel. Voorzitter, ik wilde graag beginnen met een groot compliment voor de publicatie van de kanker las. Ik vond het echt een heel waardevol

[0:23:18] waardevolle publicatie. Maar vrolijk word je er niet van bijvoorbeeld als je kijkt naar longkanker dan zie je dat de overlevingskans maar drieëntwintig procent is

[0:23:28] en je ziet ook dat het nogal uitmaakt waar je wieg staat of waar je huis staat. Hoe groot de kans is dat je ook longkanker krijgt bijvoorbeeld de mensen rondom tata steel die hebben anderhalf keer zo grote kans om longkanker te krijgen. Anderhalf keer

[0:23:44] als je kijkt naar de rotterdamse haven waar de grote olieraffinaderij van shell staat dan zien we dat zo'n dertig procent toename van longkanker is in de directe omgeving. En als je kijkt naar de eemshaven waar de grootste kolencentrale van nederland staat dan zie je dat tweeënveertig procent meer mensen longkanker krijgen. Dat zijn echt schokkende cijfers. We hebben het vaak over. Het maakt uit waar je wieg staat dan hebben we het over de ene wijk of de andere wijk. Maar het gaat ook over regio's waar wij vervuilende industrieën hebben, maar ook de overheid een verantwoordelijkheid voor heeft en ook zou je kunnen zeggen dat is niet pakkie-an van de commissie vws heeft alles te maken met de gezondheid van onze mensen. Dus ik wil aan de minister vragen hoe kijkt hij hierna. En hoe ziet hij zijn verantwoordelijkheid is het niet. De nederlandse overheid die alle industrie bij een enorme stad als rotterdam toestaat is het niet. De nederlandse overheid die de kolencentrales openhoudt, is niet de nederlandse overheid die tata nog steeds toestaat om de meest vervuilende productie daar toe te staan. Ik wil er heel graag een reactie op.

[0:24:48] Voorzitter, wat ook opvalt is dat er geen villa's rondom de haven staan of rondom de olieraffinaderij of rondom tata. Het zijn vaak kleine huisjes zijn ook mensen met een kleine portemonnee. Dus wat zien we grote bedrijven maken grote winsten en mensen met weinig geld die betalen er gewoon rechtstreeks voor met een eigen gezongen.

[0:25:06] Vrijheid,

[0:25:09] Voorzitter, om er nog iets concreter te maken. Ik vraag dus aan de bewindspersonen. Waarom sluit het kabinet de kolencentrales niet al tweeduizendvijfentwintig. Waarom belast het kabinet multinationals niet eerlijk. En wanneer gaat het kabinet nu echt strenge uitstootnormen stellen en handhaven.

[0:25:24] Voorzitter, naast de gezondheidsverschillen tussen arm en rijk en regionaal maak ik me ook zorgen over de gezondheidsverschillen tussen man en vrouw.

[0:25:32] Ook daar geeft de kanker. Een heel interessant inkijkje. Want je ziet bijvoorbeeld dat als je in het westen en in het noorden woont dat er een veel hogere kans op baarmoederhalskanker is als je in het oosten en het zuiden woont en het lijkt erop dat dat ook te maken heeft met vaccinatiegraad.

[0:25:49] Dus ik vraag aan de minister,

[0:25:51] Zal ik even stoppen, want dit zijn minuten. Stopt u mij gaat niet van uw tijd.

[0:25:58] Maar ik denk dat het goed komt met de tijd.

[0:26:41] Gaat u verder.

[0:26:42] Dankuwel. Voorzitter, ik had het over baarmoederhalskanker dat je ziet dat het in sommige regio's in nederland vaker voorkomt dat het lijkt alsof er ook een directe link te leggen is met hoe goed mensen zich laten vaccineren en ik vraag dan ook aan de minister

[0:26:55] deelt hij. Ik hoop dat dit een open deur is. Mijn conclusies over het nut van het vaccinatieprogramma en het bevolkingsonderzoek. En hoe gaat hij er nou voor zorgen

[0:27:03] dat juist in die regio's waar die gaat zo laag is dat het daar beter gaat,

[0:27:07] is er een plan is er een project. Ik hoor graag wat we wat we gaan doen want dat ook echt te verbeteren.

[0:27:12] Voorzitter, ook als het gaat om aandoeningen die niet vrouw specifiek zijn dan zien we dat ze vaak een grotere impact hebben op vrouwen dan op mannen simpelweg omdat we vaak niet onderzoeken wat de impact is op vrouwen, bijvoorbeeld als je kijkt naar corona studies dan zie je dat er bijna nooit onderscheid gemaakt wordt tussen mannen en vrouwen. Terwijl vrouwen vaker last hebben van klachten na coronavaccinaties en het vreemde is. We weten ook dat vrouwen een actiever immuunsysteem, waardoor ze vatbaarder zijn voor bijwerkingen van vaccinaties en dat wordt niet meegenomen in het onderzoek. Dus ik zou graag twee dingen willen zien van het kabinet. Ten eerste wil ik weten hoe de minister ervoor gaat zorgen dat in al het onderzoek, sekse en gender verschillen worden meegenomen

[0:27:51] en ik weet dat hier een programma verloop bij zon en wee. Maar hoe staat het daar nu mee en is het standaard beleid nu al bij het onderzoek dat door vws worden gefinancierd dat overal meegenomen wordt. Wat de impact is op vrouwen dan op mannen en voorzitter het meenemen van sekse verschillen in onderzoek is nodig om de achterstand die er is tussen kennis over mannen en het vrouwenlichaam niet verder te laten toenemen. Want daar hou je de achterstand niet meer in. Daarvoor is echt aanvullend onderzoek nodig is. De minister bereid om daar structureel financiering voor.

[0:28:17] Wij zoeken.

[0:28:18] Voorzitter, als het gaat over prep zei ik al kort in een interruptie dat het wat groenlinks betreft onbestaanbaar is dat we drieduizend mensen nog een hele lange tijd laten wachten en we kunnen het simpelweg omdraaien zeggen bieden het aan voor alle mensen die het nodig hebben en mocht onverhoopt het rivm onderzoek uitwijzen dat er toch niet effectief is quod non. Want dat weten we al dat het gewoon uit internationaal onderzoek niet de uitkomst gaat zijn dan kunnen we alsnog stoep zetten dus graag daar een reactie op. En tenslotte, ik zal daar nog uitgebreider op stil bij stilstaan. In het debat over de geneesmiddelen wil ik hier kort ook antibioticaresistentie noemen want het is een onderwerp wat er echt onderschatten. Nederland doet te weinig, zowel in europees verband als in nationaal verband om dat grote problemen aan te pakken. We mogen ons niet wat als iets hebben moeten leren hebben geleerd hebben van van corona is dat we ons niet moeten laten overvallen en dreigen nu toch weer mis te laten lopen als het gaat over de antibioticaresistentie. Dus ik zou graag alvast een voorproefje krijgen van wat we nog uitgebreider bij.

[0:29:16] De geneesmiddelen debat gaan bespreken.

[0:29:18] Dankuwel, dankuwel. Mevrouw amendement, dan geef ik graag het woord aan mevrouw tielen. Sgp.

[0:29:22] Dankuwel. Voorzitter, en ik wilde eigenlijk vijfhonderd jaar terug in de tijd namelijk een citaat van deze is erasmus. In ieder geval wordt hem het gezegde. Voorkomen is beter dan genezen toegeschreven en al vijf, honderd jaar. Het is een bekend gezegde geworden en in de gezondheidszorg een belangrijke rol, een steeds grotere rol krijgt voorkomen, oftewel preventie, omdat we ervan overtuigd zijn dat gezond blijven en weer gezond worden gebaat is bij heel goed preventiebeleid en heel veel mensen in het land denken bij preventie aan niet meer roken minder drinken meer sporten en bewegen en dat is op zich niet onterecht. Maar er is natuurlijk nog veel meer preventie en daar hebben we het vandaag over en ik wil het graag hebben over vaccinaties over preventie van kanker en rehabilitatie een rot woord. Maar ik leg het straks wel uit.

[0:30:10] En voor ik die onderwerp induiken. Een paar voorgaande sprekers op het ook over gehad over de gezondheidsverschillen tussen lage midden en hogere inkomens groepen en die verschillen zijn groot is de minister met mij eens dat ook preventiebeleid die verschillen moet moeten verkleinen. En als dat zo is wat ik verwacht en dan zou ik eigenlijk wel graag wat meer beleidsonderzoek daar voorzien of specifieker is de minister bereid om samen met bijvoorbeeld szw een interdepartementaal beleidsonderzoek op te zetten om te kijken hoe zorg en preventie beleid in relatie staan tot die gezondheidsverschillen

[0:30:45] is natuurlijk een toezegging krijgen.

[0:30:47] Mevrouw tielen heeft een vraag daarover van mevrouw ellemeet.

[0:30:50] Dit is natuurlijk een inkoppertje voor mij omdat ik het net gehad over de gezondheidsverschillen dat we zien dat ze rondom vervuilende industrieën. Neem de eemshaven neemt data neem de olieraffinaderij dat die verschillen daar veel veel groter zijn dat er gewoon veel meer mensen zijn die longkanker hebben. Dus we hebben geen onderzoek nodig. We hebben daadkracht nodig van dit kabinet deelt mevrouw tielen met mij de opvatting dat wij verantwoordelijk zijn voor die gezondheidsverschillen en dat we daarom die vervuilende industrieën moeten aanpakken.

[0:31:19] Ik vind verantwoordelijk voor alle gezondheidsverschillen vind ik nogal groot, juist omdat gezondheid bij zoveel factoren en daarom is volgens mij ook zijn er meerdere aspecten bij betrokken. Heel veel dingen daarvan invloed zijn. Dat kan een industrie in de buurt zijn. Dat is de manier waarop je leven inricht. Dat heeft te maken met leefstijl heeft met heel veel dingen met je dna van alles en nog wat. Dus ik vind dat mevrouw ellemeet niet de verkeerde conclusies trekt, maar misschien wel tussen de nauwe conclusies en daarom zou ik een breder beleid onderzoek graag zien.

[0:31:52] Mevrouw ellemeet,

[0:31:53] Voorzitter, laat het duidelijk zijn. Er zijn zeker verschillende factoren. Maar één van die factoren is dat vervuilende industrie mensen ziek maakt mensen eerder dood laat gaan dat er gewoon vijftig procent meer kans op kanker is als jij bij tata in de buurt woont en we zien dat de vvd de voorstellen die vanuit de kamer gedaan worden daar niet tegen proberen te houden. Dus het sluiten van de meest vervuilende onderdelen van tata daar stemt de vvd tegen. Dan vind ik het hier toch wat makkelijk om te zeggen we moeten onderzoek doen naar gezondheidsverschillen, terwijl aantoonbaar is dat het slecht voor je gezondheid is om voor bij vervuilende industrieën te wonen. Dus dan verwacht ik ook dat de vvd die verantwoordelijkheid neemt en daar wat aan gaan doen.

[0:32:35] Tielen.

[0:32:35] Mevrouw ellemeet gaat echt te snel en te enten plat. Wat mij betreft mag hoor. Helemaal prima. Maar volgens mij hebben we erbij plekken als de industrie en dat soort dingen. Daar heeft groenlinks ook zijn eigen visie op. Dat is is ook met andere ministers aan de hand waar het hier om gaat is dat het een breder vraagstuk is en gezondheid is van heel veel factoren afhankelijk en een mooi van die kanker atlas is dat je daar sommige dingen in terugziet. Maar heel veel ook niet. Dus volgens mij moeten we echt een breder. Ook als je kijkt naar szw. Wat mij betreft trekken we daar ez k ook bij hoor. Helemaal prima. Maar ik zou graag meer zien hoe de invloed van beleid is op bepaalde gezondheidsverschillen.

[0:33:14] Tevredenheid,

[0:33:16] Is het te snel en te plat op basis van feiten te constateren

[0:33:22] dat je rond de rotterdamse haven zo'n dertig procent meer kans hebben op longkanker dat je rondom tata steel zo'n vijftig procent meer kans hebben op longkanker dat je rond de eemshaven. Zo'n tweeënveertig procent meer kans hebben op longkanker. Dat zijn feiten. Dat is niet snel. Dat is niet plat. Er zijn andere factoren, maar deze factoren dat laten kanker atlas. Heel duidelijk zien zijn rechtstreeks te relateren aan die vervuilende industrieën en natuurlijk zul je altijd een afweging moeten maken. Maar het kan toch niet zo zijn dat vvd tegen blijft stemmen tegen voorstellen om bijvoorbeeld als het gaat om tata de meest vervuilende elementen te sluiten,

[0:33:58] Mevrouw tielen,

[0:33:59] In de constatering van mevrouw ellemeet of die snel en plaatsen. Maar ik vind het wel vooral ook om wat is dan de oplossing en de oplossingen van groenlinks zijn niet de onze omdat die ook nog veel andere implicaties hebben. Het is echt te één dimensionaal om dit soort verbanden te leggen en ook dan de oplossingen. Maar zo in de in de lucht te gooien.

[0:34:21] Gaat u verder?

[0:34:21] Mevrouw michels en dat gaat over de vaccinaties. Ook daar hebben al meerdere voor voorgaande sprekers over gehad. Ik heb vragen over het hpv en het gordelroos vaccinatie programma en baarmoederhalskanker is een verschrikkelijke en nog steeds vaak dodelijke ziekte en ook penis kanker is dat. En wat fantastisch is het dat jonge mensen zich kunnen laten inenten tegen het virus dat die kankers veroorzaakt. Toch is het nog niet zo succesvol als gewenst. Afgelopen jaar heeft nog niet de helft van de opgeroepen jongeren die vaccinatie gehaald en vooral voor jongens waarvoor ook volgens mij geen streefcijfer is benoemd blijft dat echt achter kan staatsssecretaris aangeeft wat zijn ambities zijn als het gaat om de vaccinatiegraad tegen hpv, met name ook als het gaat om jongens.

[0:35:07] En wat is de wat maakt dat de staatssecretaris pas over anderhalf jaar een heroverweging gaat doen over het type vaccin. Dat wordt toegepast. En nu wordt het tegen hpv zestien en achttien wordt door technische in in gent. Maar er zijn al bredere vaccins beschikbaar en kan de minister of staatssecretaris al eerder kijken of hij dat kan verbieden

[0:35:30] verbeteren

[0:35:31] over gordelroos vaccinatie is is al wat gezegd ik was op zoek eigenlijk naar gezamenlijke bronnen uit de kamer zeg maar hoe kunnen we de staatssecretaris helpen om daadwerkelijk budget te vinden voor deze kosten effectieve en effectieve preventie en maar er moet natuurlijk ook weten hoeveel het kost dus mijn eerste vraag aan de minister of staatssecretaris eigenlijk hoeveel budget heeft hij nodig en wat zijn zijn budgettaire afwegingen de komende tijd daar met ons delen op welke termijn hij denkt dat hij daadwerkelijk gordelroos vaccinatie in kan zitten, zodat we daar als kamer ook nog wat extra druk op kunnen zetten.

[0:36:07] Als het gaat over kanker

[0:36:09] heb ik er meerdere malen gevraagd om grotere nationale ambities en preventie en vaccinatie zijn belangrijke delen om kanker te voorkomen, met name ook bevolkingsonderzoek. Nederland blijkt europees kampioen op het gebied van darmkanker onderzoeken te zijn. Hartstikke goed. En als misschien niet zo toevallig zo hoog, want het is best wel makkelijk om mee te doen aan het onderzoek. Dat geldt niet voor baarmoederhals kanker onderzoek. Mevrouw paulusma zei al dat haar motie om een budget voor thuis zelftest. Wat hoe staat het daar eigenlijk mee. En ook andere innovaties om bevolkingsonderzoek te vergemakkelijken voor de mensen die eraan mee moeten doen

[0:36:48] geldt ook voor borstkankeronderzoek waar het niet een laag. De commissie niet heel laag is tweeënzeventig procent. Maar het is wel echt een hele vervelende ervaring en ik zou graag een doorkijkje krijgen naar de innovaties die daar zijn.

[0:37:03] Tot slot. Voorzitter pre hbo irritatie. Ik zou moeilijk woord, maar betekent dat patiënte in een zo goed mogelijke toestand worden geholpen. Klinkt wel raar maar dat ze dus fitter zijn voordat ze bijvoorbeeld een operatie ingaan fit erin zit eruit wordt er ook wel voor gebruikt bij diverse werkbezoeken onder andere in utrecht zijn we daar hele mooie voorbeelden van en samen met leefstijl interventies bij ook al gediagnosticeerde aandoeningen. Mevrouw den haan zei al boezemfibrilleren hartritme stoornissen zijn het hele effectieve programma's. Maar die blijven nog vaak pallets zonder betaald titel en elke zorginstantie moet met een goed idee moet dan zelf gaan bedelen om financiering en het inbedden in een onderzoek opzetten en elke zorginstantie begint dan weer met het uitvinden van een van het wiel opnieuw. Dat is denk ik. Zonde van de tijd is denk ik ook zonde van het geld en het is ook vervelend voor al die patiënte die al lang moeten wachten op passende preventie zorg noem ik het. Maar

[0:38:01] mijn vraag aan de minister is of de beleidsregel innovatie van de ns zit ook van toepassing is op bijvoorbeeld premie haar realisatie of wat nodig is om dat voor elkaar te krijgen

[0:38:11] en hoeveel experimenten die gebruik hebben gemaakt van die beleidsregels zijn nu ook structureel belegd en kunnen makkelijk worden geadopteerd. Als het als ik het zo mag noemen in andere zorginstanties graag een toelichting.

[0:38:22] Dankuwel,

[0:38:24] dankuwel mevrouw tielen. En dan geef ik graag het woord aan mevrouw naam.

[0:38:28] Dagvoorzitter voorzitter, ik wil beginnen met de uitvoering van de motie om te komen tot een nationaal actieplan kankerbestrijding.

[0:38:36] We weten dat één op de drie mensen in nederland te maken krijgen met kanker

[0:38:40] en iedereen die het zelf of in zijn omgeving heeft meegemaakt. Weet dat kanker meer over meer gaat dan alleen het bestrijden van verkeerde cellen,

[0:38:50] niet alleen de eigen gezondheid, maar ook de omgeving het zelfvertrouwen. Hoe ga je om met de ziekte op je werk je school voortgang. Het kan er allemaal onder onder lijden.

[0:39:04] Het cda ziet met het nationaal actieplan kankerbestrijding ook een regierol voor de overheid om samen met de wetenschap de zorg en maatschappelijke middenveld te komen tot een plan dat recht doet

[0:39:17] aan het maatschappelijke probleem dat kanker voor de samenleving vormt. Het gaat over preventie behandeling, maar ook nazorg.

[0:39:27] Vanuit het veld horen we dat de minister goed bezig is met de invulling van die agenda complimenten. Ook daarvoor kan de minister een update geven van dit proces.

[0:39:37] Voorzitter, de omgeving telt wanneer het gaat om de vraag hoeveel risico iemand loopt op een bepaalde vorm van kanker om dat te krijgen en de levensverwachting cijfers laten grote verschillen zien

[0:39:53] per gemeente tussen gemeenten

[0:39:55] en al eerder gerefereerd aan de kanker atlas.

[0:40:00] Een voorbeeld. Wat wordt gegeven in die kanker atlas gaat bijvoorbeeld over longkanker waar scherpe grenzen te zien zijn tussen arme en welgestelde wijken

[0:40:12] soms slechts gescheiden door water of een of een spoorweg

[0:40:17] is dat in één opslag te zien en een voorbeeld waar wat wat wordt gegeven. Erin is de amersfoortse volksbuurt zuster kwartier en de afgelopen tien jaar kwam longkanker daar zestig procent meer voor dan het landelijk gemiddelde

[0:40:34] zestig procent meer dan het landelijk gemiddelde. En als je dan kijkt in die welgestelde buurt aan aan de andere kant van het spoor. Dan is dat met eenentwintig procent onder het landelijk gemiddelde natuurlijk een enorm verschil.

[0:40:49] En wat het cda betreft is nederland ook gewoon te klein voor zulke grote verschillen dat dat mogen we niet accepteren.

[0:41:00] En bij longkanker weten we dat sociaal economische factoren. De omgeving een hele grote invloed kan zijn. Ze werd al eerder geconstateerd dat er disproportioneel veel tabaksverkoop punten zijn in armere wijken en in middelgrote steden.

[0:41:17] Veel van die tabakszaak ligt ook nog eens een keer op loopafstand van van scholen, waardoor het risico voor jongeren. Om te gaan roken veel hoger is en dit zijn omgevingsfactoren waar de overheid natuurlijk iets aan kan doen

[0:41:30] en wat het cda betreft ook iets aan moet doen.

[0:41:33] In hoeverre is in het nationaal actieplan ook aandacht voor maatregelen die de overheid kan treffen om die ongelijkheid in gezondheid effectief tegen te gaan.

[0:41:43] Hoe wordt de verbinding tussen de beleidsinzet van de minister en de initiatieven van onder andere kwf op dit punt ook versterkt.

[0:41:51] Voorzitter, het cda, het is geen geheim dat we ook in de onderhandelingen hebben gepleit voor extra geld voor de drie grote volk ziektes, waaronder dus ook kanker

[0:42:01] afgelopen oktober heeft het kabinet de eerste uitwerking hiervan naar de kamer gestuurd

[0:42:07] en daarbij wordt ook ingegaan op de publiekscampagne ter preventie van huidkanker

[0:42:14] en

[0:42:15] ik schrok echter van de gegevens die we kregen over dat in nederland iedere werkdag ieder half uur twee compleet voetbal elftallen

[0:42:26] met huidkanker te maken krijgen en dat zegt misschien iets over bewustzijn bij mij. Maar ik denk ook wel bij een heleboel andere nederlanders

[0:42:36] dat we eigenlijk niet zo bewust van zijn dat als je lekker gaat sporten in die buitenlucht dat je gewoon moet insmeren. En dat zit nog niet voldoende tussen de oren en als we zien dat huidkanker gigantisch veel voorkomt dan moeten we daar veel meer op gaan inzetten.

[0:42:56] Ik heb even een.

[0:42:59] Wacht ik even.

[0:43:03] Natuurlijk een lange

[0:43:08] buitensport is dan bijvoorbeeld een aandachtspunt. Hoe staat het met de uitvoering van het voornemen om

[0:43:16] ook meer schaduw rijke plekken in te richten en dus ook te kijken naar de manifest over som veilige sportomgeving kan de minister daarop ingaan. Tenslotte het kwf pleit wat cda betreft terecht voor een interdepartementale aanpak op het gebied van huidkanker

[0:43:38] is de minister en staatssecretaris daartoe bereid

[0:43:43] voorzitter omgeving telt als het gaat om verschillen maar geslacht ook en de kennis over het mannenlichaam is gewoon veel groter. Nog steeds dan het vrouwenlichaam ziektes manifesteren zich vaak niet gelijk en niet op dezelfde manier bij mannen en vrouwen voor ellemeet maakte dat punt ook

[0:44:05] de hindernis zit vooral ook in. Ja, hoe men is opgeleid is een soort rondom. Er is een soort agenda blindheid

[0:44:14] en er wordt ingezet op agenda onderzoek ook meer prioriteit in het onderwijs. Ik vraag de minister. Wat zijn de doelstellingen om die verschillen terug te dringen.

[0:44:25] Die kunnen we daar iets meer inzicht in krijgen. Want nu zie ik dat er mee aan de slag wordt gegaan, maar kunnen we niet echt inzicht krijgen in wat zijn de stappen. Wat zijn de resultaten.

[0:44:34] Dank, dank u wel, mevrouw kijken

[0:44:36] dan welke mevrouw agema.

[0:44:40] Sorry dat ik te laat was voorstellen. Ik zal nog.

[0:44:42] Ik op mijn kamer en ik had ook al gemist dat we eerder waren begonnen. Dus sorry.

[0:44:46] De verwarring. Maar u bent meer dan welkom en u mag ook direct uw inbreng doen. Gaat uw gang.

[0:44:55] Dankjewel. Voorzitter, de artsenfederatie knmg slaakte vanmorgen in het ad een noodkreet te zien. Een groeiend aantal gezondheidsklachten door armoede en schulden. De rotterdamse huisarts sjakie sana ziet vooral sociaal-economische problematiek. Hij zegt

[0:45:10] de coronacrisis, energiearmoede en inflatie hebben een enorme weerslag. Ik heb patiënte die u medicijnen niet ophalen of niet naar de fysio gaan omdat ze de kosten niet kunnen betalen en uiteindelijk worden hun gezondheidsproblemen veel groter

[0:45:25] nederland voorzitter wordt anno tweeduizend, drieëntwintig zie ik er

[0:45:28] wie geld heeft kan stoken en ventileren en hoeft bij gezondheidsklachten een verwijzing naar de specialist niet te vrezen.

[0:45:35] Een groter groeiende groep mensen kan niet stoken ventileert niet om het kleine beetje warmte binnen te houden, haalt noodzakelijke voorgeschreven medicijn die niet op net minder deel aan bevolkingsonderzoeken en laat zich liever niet doorverwijzen zou worden. Ziekere en daarmee duurdere patiënte. Dit alles vanwege het eigen risico dat voor velen niet meer op te brengen is

[0:45:55] in het najaar constaterende de stijl klasse zorg.

[0:45:58] De regering. Laat het bestaan. De regering bevriezen het eigen risico, maar weigert het af te schaffen en creëert daarmee hogere zorgkosten een zieke patiënte voor iedereen.

[0:46:08] Wie het eigen risico handhaaft heeft weinig op met medische preventie

[0:46:14] de kankerzorg. Onlangs de negen kantjes beleidsinzet tegen kanker heeft nederland de slechtst scorende op het landen bouvrie profiel van kanker tweeduizend tweeënveertig, twintig van de europese commissie. Dan gaat de minister hieraan doen, vraag ik,

[0:46:28] maar ook ligt de dalende trend in de deelname aan bevolkingsonderzoeken misschien aan het feit dat minste de kosten van het eigen risico niet kunnen betalen als vervolgonderzoek of een operatie nodig is.

[0:46:38] De minister schrijft dat zijn inzet is gericht op het wegnemen van drempels voor deelname aan bevolkingsonderzoeken. Nou doe het voor de hand liggende zou ik zeggen. Schaf het eigen risico af.

[0:46:49] De om ons heen krijgen. Patiënte nieuwe levensreddende een levensveranderende medicijnen. Eerste goed. Er wordt er daarna onderhandeld over de prijs in ons land overlijden mensen ook op jonge leeftijd door langdurige plaatsing in de sluis

[0:47:04] zorgkosten haat is hier dood door schuld van de overheid

[0:47:08] en graag een reactie van de minister

[0:47:11] dan vaccins zes. Ze werk op veel mensen als een rode lap op een stier. Maar ik ga het hier over andersoortige vaccins hebben namelijk vaak zestien wel werken

[0:47:19] belangrijk in de medische preventie ter voorkoming van pijn en ellende en soms zelfs kanker, ziekenhuisopname en overlijden.

[0:47:27] De raad voor volksgezondheid en samenleving stelt dat een snelle invoering van nieuwe vaccins wordt belemmerd

[0:47:33] door overheidsbeleid waardoor gezondheidswinst blijven liggen.

[0:47:37] Ook hier werkt zorgkosten haat verlangend. Graag een reactie, bijvoorbeeld in juli tweeduizend negentien kwam er een positief advies van de gezondheidsraad op het gordelroos vaccin. Maar over de fbi een medische in tweeduizend en zes al zeiden doen

[0:47:50] was vanmorgen had de staatssecretaris zijn nieuw puntje in de krant. Ook hier verlammende zorgkosten haat. Er is nog geen dekking.

[0:47:58] Vijftigplussers.

[0:47:59] Ik heb het ook al eens gehad en een vriendin van mij onlangs ook. Waarom krijgen wij

[0:48:05] de rest virus in september vorig jaar werd er al een vaccin goedgekeurd. En toch liepen kort geleden bijna onze kinderen. Essays over allemaal onnodig leed en ziekenhuisopnames

[0:48:16] vergadering handelt niet. Er moet nog op zoek naar een dekking. Ook hier verlammende zorgkosten haat.

[0:48:22] Welke vaccin tegen waterpokken die kinderen in omringende landen wel krijgen en bij ons niet de gezondheidsraad vindt de ziektelast te laag

[0:48:30] moeten in ons land kinderen zo'n nare ziekte doorlopen met kon koorts. En soms honderden jeukende bulten

[0:48:35] en een aantal ziekenhuisopnamen per jaar. Daar hebben we het weer de beperkte ziekenhuiscapaciteit.

[0:48:41] De levenslange littekens vaak in het gezicht.

[0:48:44] Ook hier weer verlammende zorgkosten haat. Het hoeft niet al dat leed

[0:48:50] dan nog de kosten van vaccins voor volwassenen. Zo bereikte mij een brief van iemand wiens dochter toch nog een hpv vaccin wilden. Maar omdat ze inmiddels zevenentwintig jaar is moet ze vierhonderd euro betalen.

[0:49:01] De hoog bedrag

[0:49:02] ook hier weer verlang om de zorgkosten raad

[0:49:08] debat over medische preventie pleit ik voor de biologische bestrijding van de teek ter voorkoming van de ziekte van lyme. Dat doe ik al sinds bij ons bij onze caravan in brabant.

[0:49:18] De teken gewoon over de tuinmeubilair liepen

[0:49:22] dat doen door andere bloemen of planten te plaatsen, bijvoorbeeld tussen houden erg van varens. Die kun je verwijderen verminderen. Er zijn vogeltjes die erg van teken houden. Dat soort dingen kun je allemaal doen. Nou,

[0:49:36] omdat geen enkel ander land in europa en tik aanpak heeft

[0:49:40] de eerste zijn

[0:49:43] veel leed voorkomen

[0:49:45] ook graag reactie.

[0:49:47] De ging om een medische preventie te denken aan het voorkomen van ziekten. Maar laten we niet vergeten dat het hier ook gaat om het voorkomen van het zieker worden van mensen die al ziek zijn.

[0:49:55] Fijn dat na een reeks kamervragen van ons stamceltherapie voor ms patiënte nu eindelijk ook in eigen land vergoed gaat worden.

[0:50:03] Ook dat was klasse. Zorg alleen mensen met toegang tot veel geld konden stamceltherapie in het buitenland gaan halen. Nu gelukkig ook in nederland wel is de groep nog te smal en vraag ik de minister de grondslag te verbreden. Want tenslotte, copd en belandde op jaarbasis dertigduizend mensen in het ziekenhuis met de aanval. De long alliantie ontwikkelde een kwaliteitsstandaard, copd longaandoening met ziekenhuisopname waarmee zo'n achtduizend van de ziekenhuisopnames voorkomen kunnen worden. En wanneer wordt deze landelijke in deze aanpak landelijk ingevoerd? Vraag ik de minister dankuwel.

[0:50:36] Dankuwel. Mijn vraag me dan zijn we aan het einde van de eerste termijn van de zijde van de kamer. Dan kijk ik even naar rechts om te vragen. Ik zit even de microfoon uit kunnen even overleg. Hoelang gaan worden.

[0:50:53] We gaan een half uur schorsen. Dus dat ze tot tien over elf gaan we weer door. Ik schors de vergadering.

[1:24:16] Goedemiddag. En morgen nog ik heropende vergadering

[1:24:22] collega's in. Ik heb de ambitie om zichtbaar niet te schorsen voor de lunch dan dat scheelt heel veel tijd

[1:24:33] als 't als als het toch zich anders ontwikkelt dan kan het altijd nog maar de deadline van drie uur. Die blijft wel of kwart voor drie. Die blijft gewoon overeind staan dus en lunch is natuurlijk gewoon meer een half uur drie kwartier. Tijd voor niets doen,

[1:24:48] maar laten we snel beginnen.

[1:24:50] Behalve natuurlijk eten. Overigens.

[1:24:53] Kijk ethisch is.

[1:24:55] De heer belangrijk. Als u als de minister begin met de beantwoording van de vragen en misschien begin met een reflectie op het belang van de lunch in in de dag. Maar gaat u vooral begint met de behandeling.

[1:25:07] Dank. Voorzitter, vandaag spreken we over het onderwerp medische preventie is een belangrijk.

[1:25:13] Onderwerp. Het levert een hele belangrijke bijdrage, zoals ook al genoemd

[1:25:18] aan onze gezondheid, bijvoorbeeld door ziektes te voorkomen of vroeg op te sporen. Ook het vermogen om seksueel je eigen regie te voeren is van belang voor je gezondheid.

[1:25:29] Uit het rapport van het integraal kankercentrum. Nederland blijkt dat het aantal kankerdiagnose de komende jaren verder zal stijgen en u hebt eerder en we hebben er ook al bij stilgestaan de petities gehoord van wat er in de komende tien jaar zal zal gebeuren en dan gaat er een duidelijke stijging van zowel het aantal nieuwe diagnoses aan het aantal mensen wat leeft met en na een behandeling voor kanker.

[1:25:52] Daarom is het van belang om samen met het veld in te zetten op een goede aanpak van kanker. En wat dat betreft werk ik aan het optimaliseren van de bevolkingsonderzoeken naar kanker

[1:26:01] een mooi voorbeeld van een verbetering in de bevolkingsonderzoek is de verbrede inzet van de zelf afname zet het set bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

[1:26:10] deelnames. Deelnemers aan dit bevolkingsonderzoek krijgen vanaf de tweede helft van dit jaar zelf afname zet kwam er niet uit thuis gestuurd als ze nog geen uitstrijkje bij de huisarts hebben laten maken. Alle dertigjarige krijgen een zelf afname zet direct met de uitnodigingen meegestuurd.

[1:26:28] Daarnaast is eergisteren een subsidie oproep van zon en wee gepubliceerd voor het proef bevolkingsonderzoek naar contrast mammografie

[1:26:36] afgekort sen met dit proef bevolkingsonderzoek wordt bekeken of het bevolkingsonderzoek borstkanker voor cliënten met zeer dicht borstweefsel kan verbeteren.

[1:26:47] Medische preventie hebben het zojuist ook al wel gehoord is een breed onderwerp. Wij zullen de gestelde vragen zo goed mogelijk beantwoorden. De staatssecretarissen zal vooral ingaan op vragen rond vaccinaties, seksuele gezondheid, kanker in relatie tot de leefomgeving en preventie in den brede en ik zal ingaan op vragen over infectieziektebestrijding. De aanpak van en de bevolkingsonderzoeken naar kanker en over de pallets en dat zal ik doen in de volgorde van eerst de vragen met betrekking tot kanker

[1:27:19] dan infectieziektebestrijding dan seksuele gezondheid, inclusief de with pallets en dan nog overige inclusief leefomgeving

[1:27:30] beginnende met vragen die gesteld zijn met betrekking tot kanker

[1:27:39] en dat begint met een vraag van mevrouw tielen ten aanzien van innoveren, innovatie bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Wat is de doorkijk. Wat betreft de innovaties.

[1:27:52] En hoe staat het met de inzet van de zelf afname zet? De gezondheidsraad werkt op dit moment aan een evaluatie van het bevolkingsonderzoek.

[1:28:01] Dan ben ik de vraag was sorry. Staat die innovatie bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker en dan loop je twee vragen door elkaar heen met excuses. Voorzitter, op de vraag ging over het bevolkingsonderzoek borstkanker.

[1:28:15] De gezondheidsraad werkt op dit moment aan een evaluatie van het bevolkingsonderzoek borstkanker, waarbij ook gekeken wordt naar mogelijke innovaties en andere screenings adviezen screenings techniek en ik verwacht dit advies eind van ditjaar.

[1:28:27] Verder is eergisteren een zon en wee subsidie oproep gepubliceerd voor een proef bevolkingsonderzoek met contrast mammografie. Ik noemde zojuist al even met deze techniek kan de screening bij cliënten met zeer dicht borstweefsel mogelijk worden verbeterd.

[1:28:41] En u bent op de hoogte van het eerdere onderzoek. Wat naar gedaan is destijds met mri. Het dance onderzoek. De evaluatie van de gezondheidsraad. En toen het advies daarop en er is een eerdere call geweest voor die contrast mammografie waarbij toen geen inschrijving was in een van de commentaar was dat het beschikbare budget het ingezette mogelijkheden te gering was. Dus dat hebben we uitgebreid en ik hoop zeer dat er nu wel een oproep is

[1:29:06] wat betreft

[1:29:10] de

[1:29:14] ten aanzien van de vraag van mn vrouw paulusma voor met betrekking tot de zelf afname test bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Ik noemde zojuist al in de inleidende tekst

[1:29:27] vanaf de tweede helft van dit jaar krijgt de doelgroep.

[1:29:30] De keuze tussen een uitstrijkje bij de huisarts vanzelf afname zet cliënten die na twaalf weken nog geen uitstrijkje hebben laten maken of zich niet hebben afgemeld. Voor het bevolkingsonderzoek krijgen er zelf af namens het thuis gestuurd.

[1:29:42] Dertig jarige die voor de eerste keer deelnemen krijgen er zelf afname. Het direct bij de eerste uitnodiging opgestuurd.

[1:29:50] Dus ik denk belangrijke verandering en ik hoop zeer dat dat de deelname gaat ook weer zal verhogen.

[1:29:58] Dat brengt me bij de vraag van mevrouw agema ten aanzien van deelname aan bevolkingsonderzoeken in relatie tot het eigen risico. Voorzitter, deelname aan bevolkingsonderzoeken naar kanker is voor een cliënt voor een burger zonder kosten op het moment dat er sprake is van een afwijkende uitslag wordt de cliënt doorverwezen naar de zorg voor verdere diagnostiek en eventuele behandeling. Op deze diagnostiek en eventuele behandeling is het verplichte eigen risico van toepassing. Dit geldt voor iedereen, ook voor mensen die niet deelnemen aan de bevolkingsonderzoeken. Het afschaffen van het eigen risico in dit kader is wat mij betreft ook niet.

[1:30:31] De worden.

[1:30:32] Dankuwel, een vraag van mevrouw.

[1:30:34] Dankuwel. Voor zover ik raak snel verveeld van het oplezen van die blaadjes. Natuurlijk ben ik ermee bekend dat het eigen risico niet geldt voor een bevolkingsonderzoek. En wat ik zei was is dat mensen vervolgens niet vervolgonderzoek wat nodig is laten doen omdat ze bang zijn dat ze dat niet alleen langzaam, maar daarvoor een eigen risico moeten betalen en ik hoor de minister nu al een aantal keren mooie woorden spreken als het gaat om de kankerzorg

[1:30:59] wel op de laagste plaats

[1:31:02] als het gaat om het landen profiel van europese commissie en die dalende trend in deelname aan bevolkingsonderzoeken. Die is daar.

[1:31:11] Wij zeggen dat daar een correlatie is met het eigen risico dat mensen vervolgens na een uitstrijkje of na ontlasting onderzoek.

[1:31:18] We gaan met onderzoek. En waarom wil de minister dat niet inzien. En waarom reageert u daar niet op op. Dat betekent dat werker gevraagd want nu ben ik

[1:31:25] interruptie kwijt en de minister deze blaadje op gelezen en we wisten natuurlijk al langer. Wat de minister zei en ik moet er echt een beetje verveeld van.

[1:31:32] Dankuwel

[1:31:34] minister.

[1:31:36] Voorzitter, ik denk dat er hier sprake is het verstandig om te beginnen. Ik zal even niet ingaan op het wel of niet voorlezen van van een blaadje in de veelheid van vragen die je krijgt, helpt het om in ieder geval de blaadjes te hebben, zodat ik geen vragen. Vergeet maar het helpt wel om even heel specifiek te kijken hoe voor welke getallen hebben we het? Mevrouw agema? Die verwijst naar deelname gaat voor bevolkingsonderzoek. Dat is de deelname gaat aan de eerste lijn screening

[1:32:01] een afname zetten te laten maken van een baarmoeder als uitspraak het laten maken van een mammogram. Het ondergaan van een fittest bij darmkanker en die getallen en die deelnamen graden, die daarin zijn geen kosten aan verbonden en die deelnamen graden. Die spelen dus ook wat dat betreft geen rol in het eigen risico

[1:32:20] ten aanzien van het eigen risico. Als er vervolgens echt sprake is van vervolg zorg komen we net als voor alle overige zorg is er een eigen risico, maar wordt dat voor degenen met de laagste inkomsten ook gecompenseerd met en de stabilisatie voor ditjaar van het totale eigen risico en de verhoging van de zorgtoeslag. Dus nogmaals verwijzen naar lagere deelname graden en daling in de afgelopen periode aan het bevolkingsonderzoek zelf. Er zitten geen kosten aan verbonden.

[1:32:52] Mijn vraag nu dus mijn tweede interruptie gebruiken voor een minister die opnieuw de techniek gaat uitleggen.

[1:33:10] Ik constateer dat de onderaan

[1:33:13] dat we de laagste plaats hebben in het landen profiel van kanker als het gaat om de europese commissie,

[1:33:19] de heer uit de stukken dat er een dalende trend is aan de deelname van bevolking.

[1:33:24] Minister de vraag

[1:33:25] de mening dat het wel eens zo kan zijn dat als je na het bevolkingsonderzoek vervolgonderzoek nodig hebt

[1:33:31] naar een specialist moet

[1:33:34] weg. Het eigen risico ziet hij in de noodkreet van vanmorgen van de artsenfederatie knmg die zegt ze zien een groeiend aantal gezondheidsklachten door armoede schulden.

[1:33:45] Waarom houdt de minister die klasse zorg die tweedeling in stand waardoor mensen vanwege het eigen risico zich niet laten doorverwijzen.

[1:33:54] Dankuwel. Meneer.

[1:33:56] Voorzitter, is een debat over medische preventie. Wat allereerst begint bij bevolkingsonderzoek een kanker

[1:34:03] waarbij mevrouw agema verwijst naar onze situatie, ook in de europese vergelijking met betrekking tot de oncologie. Dat heeft een veelheid aan verschillende parameters. Dan gaat het allereerst over het aantal bevolkingsonderzoeken wat wij hebben

[1:34:18] gaat het ook over de leeftijdsgroepen de kutov et cetera. Dus de techniek van het heeft ook te maken. Dus met de overal verdere deelname gaan. Het heeft te maken met de vervolgonderzoeken als mensen een positieve test hebben. Het heeft te maken met risicofactoren en het heeft ook te maken met de werken. De wijze waarop wij oncologische zorg organiseren heel veel verschillende aspecten. We kunnen er rustig een totaal debat over voeren. Een hele dag. Als de concrete vraag is heeft het eigen risico en effect op de gerapporteerde deelname gaat aan het bevolkingsonderzoek. Dan is het antwoord. Nee. Er zitten geen kosten aan verbonden en mensen kunnen natuurlijk een afweging maken zeggen stel dat ik een positieve test hebt

[1:35:00] dan

[1:35:01] wil ik die niet. Dus ook die primaire test niet in. Willen we niet om welke redenen dan ook dan kunnen heel veel redenen voor zijn. Dat is een individuele afweging waar ze zo nodig ook met of de regionale kanker geschiedenis organisatie of met een huisarts of met een andere professional bijvoorbeeld een medisch specialisten over in overleg kunnen gaan.

[1:35:19] Dankuwel. Voorzitter, nog één keer. Ja. Dit is natuurlijk geen debat. Laat ik dat voorop stellen. De minister reageert gewoon niet. Het is heel erg jammer. Heel concreet als iemand tegen mij zegt gewoon hier in de wandelgangen. Ik had ik heb deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek onderzoek van de darm screening

[1:35:37] en daar kwam uit dat ik het bloed bij mijn ontlasting had als ik werd doorgestuurd voor vervolgonderzoek.

[1:35:44] Ik kwijt de volgende keer doe ik dat dus niet meer.

[1:35:49] De effect van het eigen risico kan hebben dat op het moment dat iemand vervolgonderzoek nodig heeft naar aanleiding van een bevolkingsonderzoek

[1:35:57] en het eigen risico gaat lopen

[1:36:02] de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. Daarnaast wil ik graag een reactie van de minister op knmg vanmorgen de noodkreet van het aan knmg die wel degelijk een groeiend aantal gezondheidsklachten door armoede schulden ziet

[1:36:14] dat mensen het eigen risico niet kunnen betalen vanwege de kosten.

[1:36:17] Dank u wel, mevrouw aangemerkt. Minister.

[1:36:20] Ja. Voorzitter, twee vragen een ben ik mij van bewust dat kosten en eigen bijdrage een factor kunnen spelen bij het wel of niet ondergaan van een vervolg test bij een positieve test van een bevolkingsonderzoek. Ja daar ben ik me van bewust. Ik ben alleen niet voornemens anders dan de maatregelen die er getroffen zijn, zoals bevriezing van het eigen risico

[1:36:39] en het verhogen van de zorgtoeslag. Om daar iets anders aan te doen. De komen in precies dezelfde discussie als wanneer mensen niet na een positieve test. Maar om een andere reden zorgvraag doen wat we gedaan hebben ze bevriezen van het eigen risico in de verhoging van de zorgtoeslag. Er was vraag één. Ten vraag twee ben ik me ervan bewust dat levensomstandigheden, financiële situatie, huisvesting en andere factoren, relatie problematiek, et cetera

[1:37:11] een rol kunnen spelen bij het ontstaan van gezondheidsklachten en het ontstaan van een gezondheids. Vraag. Ja. Ook daar ben ik mij zeer van bewust. Dat is een van de redenen om dit breder in te zetten in onder andere het integrale zorg akkoord. Kijk ook naar de staatsssecretaris bij het gala akkoord en bij deze akkoorden bijvoorbeeld ook de nederlandse gemeentes te betrekken.

[1:37:35] Dankuwel niet hoeveel interrupties hebben afgesproken.

[1:37:37] Voor zes.

[1:37:38] Die hier nou ja, voorzitter dan met liefde zetten. Zal ik ze waarin op de kankerzorg. Wat gaat de minister concreet doen om ervoor te zorgen dat nederland van die laatste plaats af komt op die landen profiel

[1:37:50] tot landen profiel als het gaat om de kanker kanker. We staan onderaan wat gaat de minister nu doen

[1:37:56] om te zorgen dat we het liefst bovenaan maar omhoog gaan op die lijst.

[1:38:00] Dankuwel. Minister voorzitter, ik deel die ambitie en die inzet van mevrouw agema geheel, en ik ben de eerste om te zeggen dat wij aan onze stand verplicht zijn om ook op die kanker agenda bovenaan op alle plekken in europa te staan. Ik heb al eerder met uw kamer stilgestaan bij het feit dat bijvoorbeeld als je kijkt naar andere parameters zoals vijf jaars overleving voor veel vormen van kanker, dat wij voor veel vormen van kanker niet in de top drie staan en regelmatig of in het gemiddelde en soms zelfs daaronder. Dat heeft met heel veel factoren te maken voor sommige vormen van kanker heeft inderdaad te maken. Mevrouw agema, een vraag je voorzitter, ik kan niks doen. U vraagt een zeer.

[1:38:40] De eerste recent wordt minister zendt wordt

[1:38:45] mijn vraag maar zou u willen wachten tot de minister uitgesproken.

[1:38:51] Gaat uw gang.

[1:38:52] Voorzitter, als ik de gelegenheid krijg om te vertellen wat ik ga doen. Dan wordt het moeilijker. Ik proberen uiteen te zetten wat ik ga doen en dan zegt mevrouw agema dat ik het college graag. Nee maar dat helpt niet. Ik wil best zeggen wat ik ga doen maar dan moet ik ook gewoon de gelegenheid krijgen om het antwoord te geven aan. We staan hier voor de bühne.

[1:39:06] Daarom zit ik hier om ervoor te zorgen dat het een ordentelijke manier het debat verloopt en ik heb u het woord geven en uw microfoon daar aan en wij horen alleen u en mensen die thuis zitten. Die hoeren ook alleen. Dus gaat u gang.

[1:39:21] Dankuwel

[1:39:25] de incidentie van kanker. Allereerst heeft te maken met heel veel risicofactoren. De staatssecretaris zal er wat aan doen. Dan zal er wat over zeggen en ook wat we daar op allerlei manieren proberen om aan te doen.

[1:39:35] Dan kunnen we iets vervolgens met de bevolkingsonderzoeken voor kanker en ik ben bezig met al van allerlei initiatieven om te proberen om die deelname gaat weer omhoog te brengen. Ik heb zojuist al wat gezegd bijvoorbeeld ten aanzien van de deelname gaat bij het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker om de bestaande bevolkingsonderzoek en vervolgens ook te kijken of dat op alle punten verbeterd kan worden, dan wel geïntensiveerd kan worden. Ik heb al iets gezegd over de mogelijkheid en het onderzoek voor contrast mammografie voor vrouwen met dance borstweefsel. Ik heb een advies gekregen van de gezondheidsraad ten aanzien van het bevolkingsonderzoek, darmkanker. Dat zijn we nu aan het bestuderen en kom ik binnenkort met een respons dat advies is om het voorlopig niet aan te passen, maar wel onderzoek te doen. Ik zal binnenkort met een respons erop komen. Dus het gaat om deelname gaat verhogen. Het gaat om het optimaliseren van de bestaande onderzoeken. Het zal ook betekenen kijken mede op basis van het recente u advies of er mogelijkheden zijn voor andere bevolkingsonderzoeken wil niet zeggen dat we dat gaan doen. Ik heb er recent een advies gekregen van de gezondheidsraad om niet over te gaan tot een bevolkingsonderzoek huidkanker. Er liggen nog aanvullende adviezen vanuit de e u ten aanzien van longkanker en prostaatkanker over long zal ik zo nog wat zeggen. Dus en optimaliseren kijken naar eventuele uitbreiding van de bestaande en eventueel andere toevoegen, al dan niet in een pilot. Maar dan gaat het tot slot over het verbeteren van de oncologische zorg en een van de zaken die we daarop inzetten. Ook in het kader van het integrale zorgakkoord is sterke intensivering van regionale samenwerking op oncologische zorg met tal van verschillende aspecten die daar aan vastzitten.

[1:41:30] Dankuwel. Kunt u doorgaan met de verdere beantwoording van de vraag alstublieft dankuwel.

[1:41:36] Dat brengt mij automatisch bij de vragen over het nationale actieplan kankerbestrijding. Onder andere een vraag van mevrouw kuik kan de minister een update geven over het proces

[1:41:48] kwf i k l en de nederlandse federatie van kanker patiënt te hebben in overleg met mij. We hebben gezamenlijk gedaan. Eind tweeëntwintig het initiatief genomen om het nederlandse kanker collectief op te richten.

[1:42:00] U weet de kanker incidentie. Het werd zojuist al genoemde kanker incidentie in nederland is hoog weten uit rapporten dat die de komende tien jaar nog verder toenemen en we weten ook iets per

[1:42:10] kankersoort ook niet alleen van de incidentie, maar bijvoorbeeld ook van de overlevingscijfers. En dan moeten we ik noemde dat ze al gewoon constateren dat het op tal van punten niet goed genoeg doen. Daar waar de boodschap in het verleden eigenlijk altijd geweest is. Wij doen het fantastisch. Wij zijn internationaal van top. Ik ben het er al heel lang niet mee eens en ik ben echt van mening dat we dit moeten verbeteren. Dat liep totaal niet aan de inzet van onze professionals tot verpleegkundige top. We hebben ook niet in onze faciliteiten. Maar het ligt vooral aan de verbinding en netwerk zorg betere afspraken maken over het hele traject wat dat betreft is focus is heel vaak op in opzet curatieve behandeling. Maar ik denk dat het erg belangrijk is en dat zal wel kanker collectief ook doen om daarbij ook te betrekken. De palliatieve zorg die ook erg versnipperd is een onvoldoende aangesloten en waarbij vaak een ongelukkige term gebruikt wordt van uitbehandeld zijn,

[1:43:11] terwijl we weten dat dat vaak voor mensen en voor hun omgeving eigenlijk het traject is waarin ze het meest intensief behandeld moeten worden. Maar dan op een andere vorm

[1:43:20] dus kanker collectief loopt.

[1:43:25] Ik ben bezig om ook binnen het ministerie een centraal aanspreekpunt in te richten en zorgen voor goede aansluitingen. Ik noemde dat net al bij de afspraken die zijn gemaakt in het isa en bij de onderzoeken die vanuit het ministerie van vws worden gefinancierd op dit terrein.

[1:43:41] Dan vroeg mevrouw kuik. Voorzitter, ook in hoeverre is een nationaal actieplan kanker aandacht voor maatregelen die de overheid kan treffen om het verschil in gezondheid hierin tegen te gaan.

[1:43:51] Dat gaat zeker ook gebeuren. Kijk ook naar de staatssecretaris mede is dat een punt van aandacht in het gala en ook in het integrale zorgakkoord. En dan zetten we sterk in op het terugdringen van gezondheidsachterstanden. En als ik een punten noemen zonder anderen tekort te doen dan gaat het uiteraard ook over verschillen in risicogedrag.

[1:44:10] Dan gaat het ook over verschillen in deelname van bevolkingsonderzoek. Ik geloof dat mevrouw ellemeet zojuist zei geheel terecht

[1:44:17] dat we regelmatig zien dat de mensen met de grootste risico's de laagste deelname hebben en bevolkingsonderzoek

[1:44:24] en daarmee vaak ook weer gemiddeld. Als er kanker ontstaat in een later stadium gediagnosticeerd worden daarmee weer intensiever behandeld moeten worden meer bijwerkingen hebben

[1:44:33] en ook een slechtere uitkomst. Dus het is echt een dit dit is een vraagt om een aanpak op heel veel verschillende manieren

[1:44:44] dan.

[1:44:47] Sorry, mevrouw. Een vraag.

[1:44:49] De vraagt om aanpakken en daarvoor dus wellicht ook gewoon al die dingen op een rijtje zet al die correlaties. Ik vroeg inderdaad of de regering met kabinet de beide bewindspersonen bereid zijn om samen met bijvoorbeeld szw en ik geloof dat mevrouw ellemeet is het aan toevoegde internet per party mentaal onderzoek op te zetten om juist in die relatie tussen beleid en uitkomsten op het gebied van gezondheidsverschillen in kaart te brengen, zegt de minister dat wat wat zegt de minister daarop. Want dat heb ik misschien gemist expliciet

[1:45:18] minister.

[1:45:19] Dat zegt de minister dat de staatsssecretaris er straks.

[1:45:21] De.

[1:45:23] Anders mag ik tenminste alsnog, want het gaat de voorzitter over bevragen.

[1:45:29] Ik kom dan bij de vraag van mevrouw ellemeet over de incidentie van baarmoederhalskanker. Ook in relatie tot het bevolkingsonderzoek. Ik zij daar al iets over.

[1:45:39] I k l noemt ook de verschillen in deelname een bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker als een van de mogelijke. Maar ik kan wel zeggen ook zeer waarschijnlijke oorzaken van van regionale verschillen.

[1:45:51] Immers, en u noemde dat al waar de deelname graad lager is, is uiteindelijk de incidentie van het intensieve kaart zien om hoger

[1:45:59] met de verbrede inzet van de zelf afname een sets hopen we dat dat in ieder geval iets van drempel afneemt. Ik heb niet de illusie dat het volledig doet, maar we hopen dat dat iets helpt.

[1:46:10] Daarnaast wordt er door het rivm ingezet op goed geïnformeerde deelname aan de bevolkingsonderzoeken naar kanker en het wegnemen van drempels.

[1:46:17] Hierbij wordt met aanvullende investeringen vanuit het coalitieakkoord middelen rond focus ziektes specifiek ingezet op het bereiken van mensen met lage gezondheids, vaardigheden

[1:46:30] dan voorzitter, vroeg de heer bushoff de deelname, lager en cs zijn bevolkingsonderzoeken. Dat raakt eigenlijk aan dit zelfde punt. Als ik er nog iets aan toevoegen mag voegen en dan kijk ik ook naar de staatsssecretaris. Dan gaat het ook over inzetten. Meer doelgroep specifieke en visuele informatie verspreiden en in te zetten op voorlichting

[1:46:53] al bij onder andere buurthuizen en bibliotheken.

[1:46:59] Voorzitter, en dan

[1:47:01] heb ik deze vraag ten aanzien van mevrouw paulusma over wanneer kunnen de deelnemers een zelf afname zes ontvangen?

[1:47:06] Verantwoord.

[1:47:08] Of heeft een vraag voor u.

[1:47:10] Ja. En anders hoop ik dat ik kan niet opnieuw hoef te stellen aan de staatssecretaris als die erop ingaan, maar het was me niet helemaal duidelijk wie van de tweede nou helemaal verder op ingaat, want mijn concrete vraag was inderdaad. We zien dus dat grote gezondheidsverschillen zijn en dat mensen die relatief vaker in armoede leven met bestaansonzekerheid te maken hebben ook eerder ziek worden en minder deelnemen dus aan die bevolkingsonderzoek en dan hoor ik de minister zegt we gaan

[1:47:36] vooral voor inzetten op een voorlichtingscampagne in buurthuizen en dergelijke. Maar dat is niet specifiek gericht op de mensen die misschien wel het meest kwetsbaar zijn. En juist in die gebieden waar mensen versneld ze ziek worden. Dus mijn vraag was eigenlijk welke concrete andere stappen het kabinet voornemens is om te zetten om deze mensen juist die het het hardste nodig hebben, meer te laten deelnemen aan deze bevolkingsonderzoeken en welke concrete stappen zijn dat dan. Dat was mijn concrete vraag.

[1:48:05] Voorzitter, ik gaf al denk ik. Ik snap de heer bus of die maar ik gaf een aantal verschillende punten aan een is het optimaliseren van een bevolkingsonderzoek, zoals bijvoorbeeld met hun zelf afname zet. We zullen moeten zien of dat iets doet aan verschillen in deelname. Dat weten we niet van tevoren. Maar je hoopt dat dat iets is. Het is ook de inzet en ik was blij met het positieve opmerkingen over de kanker atlas.

[1:48:32] Die hebben we bewust ingezet. Ook met een subsidie van onze kant om die gegevens ook nadrukkelijk boven water te krijgen en op basis daarvan ook bijvoorbeeld gericht in de eerste lijn en met met de huisarts in gesprek te kunnen zijn en met de regionale ggd over versterking van beleid.

[1:48:50] Dus u vindt zijn gegevens uit die kanker atlas waar je aan de voorkant al gezegd. Ik verwacht bepaalde verschillen

[1:48:59] als je vervolgens ziet in je ziet die atlas en de wet een voorbeeld genoemd ten aanzien van longkanker. Dan word je nog meer alert en dan blijken sommige gevallen de de verschillen nog groter dan je gedacht dat er werd al wat genoemd.

[1:49:12] Die gegevens zijn ontzettend belangrijk om vervolgens en in te zetten op beleid zo nodig waar dat nodig is. Ook in te zetten op gericht onderzoek, omdat dit echt een lange termijn veel een intensieve aanpak vergt internationaal vergelijken met een paar dingen, internationaal vergeleken en dergelijke zeer gerichte nationale atlas is bij mijn weten voor het overige alleen beschikbaar in australie. Dus we lopen wat dat betreft gewoon echt.

[1:49:40] Voorop.

[1:49:47] Dat waren de vragen met betrekking tot kanker. Voorzitter, dan kom ik bij de vragen met betrekking tot infectieziektebestrijding.

[1:49:57] En dan had ik allereerst een vraag van de heer bushoff ten aanzien van en box. Waarom laat de minister zich niet meer leiden door het advies van een deskundige bereid om de vaccinatie voort te zetten terwijl dat in oktober wel weet en er was ook een vraag over twee komma vier. Iemand

[1:50:11] het advies voorzitter van de deskundige beraad blijft voor mij leidend. Ik wijk niet af van hetgeen ik er eerder over gezegd hebben. De deskundigen beraad heeft aangegeven dat de uitbraak onder controle is en dat het het meest. Waarschijnlijk is dat dit de komende periode zo blijft en het db adviseert op basis daarvan om een vaccinatie te strategie voor de lange termijn uit te werken en dat advies neem ik ter harte

[1:50:34] en dat betekent ook dat ik inzicht nodig hebben in de wijze waarop de vaccinatie de komende tijd kan worden uitgevoerd. Het rivm heb ik gevraagd om voor de korte termijn samen met de partijen na te gaan hoe de vaccinatie in ditjaar en ook volgend jaar kan worden uitgevoerd

[1:50:49] en daarover ontvang ik uiterlijk één maart van ditjaar advies dus op korte termijn en daarna zal ik uw kamer

[1:50:56] informeren

[1:50:58] ten aanzien van de takel vier iemand. Er is een europees verband een voorraad aangekocht. Die is momenteel in duitsland opgeslagen. Daar kunnen lidstaten gebruik van maken.

[1:51:09] Daarnaast wordt er ook in europees verband onderhandeld met de procedure producent over een gezamenlijke aankoop van het middel, maar dan ook per land opslag.

[1:51:17] Dat duurt iets langer dan in eerste instantie verwacht heeft ook te maken met het beperkte aantal besmettingen in europa en een deel van de lidstaten ziet daarom af van aankoop en dat betekent dat dat een worden was in de onderhandelen. Maar wij zitten er dus wel op in.

[1:51:35] Dan meneer zelf korte vraag.

[1:51:37] Volgens mij. Ja. Ik ben eigenlijk wel heel blij om te horen dat de minister daar op korte termijn ook op terugkomt op het advies dat hij heeft gekregen en naar dan horen wij daar meer over kunnen wij dan ook even meer horen in die brief die die dan gaat sturen naar de kamer over de stand van zaken met betrekking tot het medicijn waar ik de naam even van kwijt ben

[1:51:55] tik of.

[1:51:57] Het antwoord is van harte. Voorzitter,

[1:52:00] er kan

[1:52:04] dan vroeg mevrouw ellemeet met betrekking tot antimicrobiële resistentie. Nederland doet te weinig in europees en internationaal verband. Kunt u een voorproefje geven en ik deel geheel met mevrouw ellemeet. Voorzitter, dat antimicrobiële resistentie bacteriën schimmels ongelooflijk belangrijk onderwerp is en dat dit wereldwijd veelal een onderschat probleem is. Er is een publicatie verschenen enige tijd geleden in de lancet van een internationaal consortium. Wat met de nodige aannames. Maar toch wel overtuigend berekeningen heeft gedaan over wat dit mogelijkerwijs nu al doet ten aanzien van een aantal gevallen door onbehandelbare infectie dus infectieziekten waar je normaal in het verleden een goed werkend middel tegen gehad

[1:52:52] en waar nu resistentie is en mensen komen te overlijden omdat de werkzame middelen niet meer voor handig zijn.

[1:52:59] En dan is de inschatting dat dit na hart en vaatziekten. Alle een van de meest voorkomende doodsoorzaken wereldwijd is en dat het naar verwachting en nog los van de hoop ook veel blijvende schade moeizamer een behandeling en dat dit, als we niets doen in de komende langere periode nog aanzienlijk verder zal stijgen, aanzienlijk verder zal stijgen dus zeer belangrijk. Overigens ben ik het dan niet eens met de opmerking dat nederland te weinig aan doet. Nederland was al heel lang en is nog steeds echt een van de internationale trekkers van dit dossier. En dan kun je altijd meer doen. Ik heb zelf net deelgenomen op uitnodiging van de vn, de wereldgezondheidsorganisatie aan een internationale werkgroep hierover zat ook de vn environmental protection bij en andere organisaties en daar ook daar hebben we vanuit nederland sterk ingezet om dit internationaal verder te intensiveren. En dan kunt u onder andere denken aan het monitoren van de resistentie het gezamenlijk op inzetten en op sterkere ontwikkeling van nieuwe antimicrobiële middelen. Dat vraagt ook om nadenken over financiering structuren daarvan, zowel voor de ontwikkeling als voor het na lange tijd beschikbaar hebben. Immers, dit zijn middelen waarvan je eigenlijk wil dat ze op de plank liggen ze zo weinig mogelijk moeten inzetten. Dat vraagt en wat

[1:54:21] vreemde investeringen. Want je wilt als het een private is een partij stimuleren om iets te ontwikkelen en vervolgens zeggen. Maar eigenlijk willen we niet van je afnemen. Dus daar was ook de de gedachte over en bijvoorbeeld naast deze factoren ook vanuit nederland. De inzet richting internationaal alle betrokken partijen om echt te stoppen met inzet van deze middelen als groei remmen waar we in nederland al heel veel aan gedaan hebben, maar internationaal deze middelen nog veel gebruikt worden als groei

[1:54:52] dus belangrijke heel belangrijke topic wat

[1:54:55] in ogenschijnlijk vaak gewoon heel abstract is.

[1:55:00] Maar voor heel veel patiënte en hun behandelaar eigenlijk al gewoon

[1:55:05] dagelijkse praktijk kan zijn.

[1:55:09] Dan vroeg mevrouw agema. Voorzitter, ten aanzien van de tekenen aanpak biologische bestrijding van de tekens nodig. Waarom wil de regering dat niet. Zou je dat. Waarom doe je dat niet als eerste in europa wel

[1:55:19] aan mogelijke biologische bestrijding methodes kleven praktische een ecologische bezwaren. Er zijn nog onvoldoende onderbouwde studies over werkzaamheid en specificiteit

[1:55:28] experts van het rivm in het centrum monitoring vectoren twijfelen aan de haalbaarheid van de inzet van natuurlijke vijanden als effectieve en duurzame bestrijdingsmethode schimmels die ingezet kunnen worden tegen teken doden, bijvoorbeeld ook organismen die niet specifieke doelwit zijn

[1:55:43] nieuwe ontwikkelingen innovaties. Ten aanzien van biologische bestrijding worden echter nauwlettend gevolgd

[1:55:51] dan voorzitter, kom ik bij seksuele gezondheid en prep

[1:56:00] prep wordt, zoals bekend middels een pilot conform het advies van de gezondheidsraad in tweeduizend achttien sinds tweeduizend negentien verschaft aan hoog risicogroepen via het centra van seksuele gezondheid van de ggd.

[1:56:13] Zoals gedeeld. Toendertijd is het een pilot die loopt gedurende vijf jaar tweeduizend negentien tot medio twintig, vierentwintig en conform het advies van de gezondheidsraad wordt via de c geest aangeboden

[1:56:24] gecombineerd met een stad consult waarin goede voorlichting over het gebruik van prep. Daarnaast worden gebruikers gedurende het gebruik goed gemonitord middels een aantal vervolg consulten waarbij uiteraard gekeken wordt naar de incidentie van, maar ook de prevalentie van was. Er is toegezegd om de pilot na drie jaar en na afloop van de pilot te evalueren en ik heb eerder in overleg met de kamer ook al. We hebben eerder en de inclusie uitgebreid en eerder toegezegd dat wij ook na afloop van de pilot deze zouden continueren tot het moment dat er een conclusie lag en een voorstel voor het vervolg.

[1:57:03] Er wordt in de pilot voor de medicatie een eigen bijdrage van zeven euro vijftig voor dertig tabletten gevraagd. De tussen evaluatie na drie jaar is inmiddels afgerond en de uitkomsten daarvan zijn gedeeld met uw kamer uit die tussen evaluatie blijkt dat de c geest een goede kwaliteit van zorg leveren

[1:57:19] dat gebruikers de geleverde zorg kunnen waarderen en ook de laagdrempeligheid, anonimiteit en de lage kosten worden benoemd als positieve uitkomsten in concluderen op basis van de uitkomsten van de tussen evaluatie voorzichtig dat de seinen op groen staan om de prep zorg na afloop van de pilot structureel te bestendigen hebben het rivm gevraagd

[1:57:36] om een evaluatie uit te voeren naar het effect van

[1:57:39] dus nu nog niet. Ik heb de pilot is nog niet afgelopen. En daarnaast voert het rivm een scenario verkenning uit na op welke wijze de pret zorg na afloop van de pilot structureel kan worden ingeregeld, en op basis hiervan ben ik voornemens om rond de zomer van dit jaar een besluit te nemen over het bestendigen van de zorg na afloop van de pilot. Er is in de media het beeld ontstaan dat er geen andere manier is waarop persoon op de die belangstelling hebben, maar niet in de pilot zitten

[1:58:08] geen toegang kunnen krijgen. Tot prep is niet het geval. Huisartsen zijn in principe het eerste aanspreekpunt als het gaat om het verschaffen van pret en personen die belangstelling hebben, maar niet onderdeel zijn geen deelname zijn aan de pallets kunnen terecht bij de huisarts bij prep zorg via de huisarts is er wel sprake van, onder andere een hogere eigen bijdrage van tenminste twintig euro per maand voor dertig pillen, afhankelijk van het gebruik voor de medicatie.

[1:58:34] Ook bij verstrekking van prep. Door huisartsen is het belangrijk dat dit gepaard gaat met een stad consult bij goede voorlichting wordt gebruikt en dat er vooraf ook hier wordt getest. En daarnaast moeten gebruikers gedurende het gebruik goed gemonitord worden middels een aantal vervolg consulten.

[1:58:48] Sommige huisartsen hebben aangegeven. Het geluid heeft mij bereikt dat zij eigenlijk terughoudend zijn met het voorschrijven en dat betekent dat ik met de lhv in gesprek zal gaan om dit nog een keer onder de aandacht te brengen en dat brengt me bij de vragen. Allereerst van mevrouw paulusma. Wat kan de minister te doen in de periode van de pilot? Om de wachtlijsten weg te werken. Zijn er mogelijkheden via de huisarts is er een andere route. Ik gaf al aan. In principe zijn huisarts het eerste aanspreekpunt voor het aanbieden van goede zorg. Dat is niet altijd bekend. Het verstrekken van prep moet gepaard gaan met goede voorlichting, begeleiding en diagnostiek. Dat vraagt kennis en kunde.

[1:59:32] De lhv heeft vorig jaar laten weten dat sommige huisartsen principieel tegen zijn, omdat zij het aanbieden van zien als een preventie taak en beter vinden passen bij de ggd.

[1:59:42] Ik ga daarover in gesprek met de l a v en ik zal ook in gesprek gaan met de ggd om te kijken of personen die een belangstelling hebben geuit, maar nu geen onderdeel zijn van de pilot of die actief kunnen worden benaderd om hen te wijzen op de alternatieve manieren om aan de prep te komen.

[2:00:05] Nibud of en mevrouw paulusma.

[2:00:07] Voor staat dan toch even een vraag over want als je inderdaad via de huisarts moet krijgen dan kost dat je gemiddeld. Nou laten we zeggen ongeveer vijfhonderd euro kan je kosten via commerciële aanbieders misschien wel twaalfhonderd euro en mijn vraag is dan aan de minister. Waarom het gerechtvaardigd is dat een deel van de mensen die het heel goed kan gebruiken het voor hele lagere kosten kan krijgen en dat andere deel die drieduizend wachtende er wel fors voor zouden moeten betalen wat rechtvaardigt. Dat verschil. Volgens de minister.

[2:00:36] Minister.

[2:00:37] Ja voorzitter, ik denk dat het verstandig is om eerst even over de daadwerkelijke getallen hebben het vijfhonderd euro of vijftien, honderd euro. En als we de laatste evaluatie doen dan zijn dertig tabletten generiek nu verkrijgbaar. Vanaf twintig euro zal er nog een keer een check-up laten doen. Ik weet dat het in het verleden met totaal andere kosten gepaard ging en die vijf, honderd euro ken ik uit het verleden. Maar de laatste check. Ik heb het niet zelf gedaan. Maar ik heb het laten doen. Gaat het echt om geheel andere bedragen

[2:01:07] is dat vervolgens als die vergelijking maken en laten we even wegblijven bij het exacte bedrag

[2:01:13] is dat acceptabel. We doen een pilot met een hele specifieke vraag.

[2:01:18] Daarvoor hebben we de inclusie ook al verder uitgebreid en ook met specifieke

[2:01:22] onderzoeksvragen op advies van de gezondheidsraad. En wat ik doe en wat er eerder gebeurd is door mijn voorgangster is de inclusie al uitbreiden

[2:01:31] en de termijn bekorten.

[2:01:34] Als er mensen zijn die in deze periode dan terwijl ze geen deelnemer zijn zeggen maar ik wil toch graag dat medicamenten hebben, dan is de route zoals het voor altijd in dit soort situaties is via de huisarts. Dan zal ik ook mee over in gesprek en ik zal ook met de ggd en in gesprek.

[2:01:51] Meneer bushoff,

[2:01:52] Voorzitter. Maar dan is mij nog niet duidelijk. Ene volgens mij zijn er dus wel hoge kosten vorm of relatief hoge kosten verbonden aan andere wijze van het verkrijgen van prep. Maar daar zit dus een verschil intussen mensen die dat bijna vrij toegankelijk kunnen krijgen en zij die dat niet kunnen krijgen. Maar ik vind die rechtvaardiging. Die heb ik nog steeds niet gehoord. Anders dan dat de minister wel aangeeft dat die inclusie al een keer eerder is uitgebreid wat op zich goed is. Maar dat roept ook de vraag op waarom dan niet nog een keer.

[2:02:19] De minister.

[2:02:19] De voorzitter, een rechtvaardiging voor het drukken van kosten bij iemand die onderdeel is een deelneemt als als persoon als burger als patiënt

[2:02:28] aan een pilot en een onderzoek. Dit is is altijd dat die deelnamen gepaard is aan een vraag

[2:02:36] bij wel of niet. Helderheid kunt hebben over de keuze en de de rechtvaardigheid van die onderzoeksvragen een zojuist een paar honderd vragen over gesteld en opmerkingen over gemaakt. Maar ik verwijs maar even naar het advies van de gezondheidsraad

[2:02:51] en dat die deelnamen dan meestal

[2:02:55] gepaard gaat met of een verlaging of het geheel kwijtschelden van de kosten en dat is wat er hier gebeurd is en dat is in de zorg bij pallets en zeer gebruikelijk.

[2:03:05] Dankuwel. Meneer bus nog een.

[2:03:08] U heeft er nog twee.

[2:03:10] Voor zover ik begrijp dat dat heel gebruikelijk is. Alleen het verklaart nog niet waarom andere mensen die er niet voor in aanmerking komen niet ook onderdeel kunnen worden van die pilot om dat er nu een om wat mij betreft een onrechtvaardige verschil zit tussen mensen die wel toegang hebben tot verlagen kosten en zij die dat niet hebben en mijn vraag zojuist was ook van waarom we niet nog een keer die inclusie op hoog wat al eerder is gebeurd.

[2:03:34] Voorzitter,

[2:03:36] De hogere inclusie niet op omdat het voor de onderzoeksvraag niet nodig is

[2:03:41] en omdat ik stel nu al in een stadium zitten we bij. Ik zeg eerder dan de eerdere beoogde looptijd denk ik dat ik eerder al antwoorden kan krijgen van het rivm die hopelijk conclusies zijn om conclusies te trekken over het verdere vervolg. Dus als ik het nu zal ophogen. Dan lopen we een grote kans dat tegen de tijd dat we beginnen met die ophoging dat ik het antwoord van het rivm al heb. Laten we daar nou eens even van uitgaan ten aanzien van de hogere kosten zelf.

[2:04:08] Ik heb al uitgegeven aangegeven waarom het gebruikelijk is dat je een deel van de kosten op je neemt op het moment dat iemand in een pilot zit met een onderzoeksvraag. De gegevens daar ook voor verzameld worden op het moment dat mensen hun eigen keuze maken zeggen ik wil iets dan gelden de normale regels zoals die er zijn wel of niet in een pakket naar deze medicatie is verkrijgbaar, maar wordt niet vergoed. En dat betekent dat mensen dat zelf moeten betalen.

[2:04:33] Huisartsen zorgen. Overigens is, zoals u weet, zijn geen kosten aan verbonden.

[2:04:38] Meneer vraag. Ja.

[2:04:40] Tot slot, dan is mij nog niet duidelijk dat de minister zegt dat zou als we deze inclusie ophogen, dan is het risico dat we dat ik dan al de antwoorden van het rivm heb en ik zie niet in wat het probleem daarvan is. Dus zou de minister kunnen schetsen wat het probleem daarvan is dat je tussentijds die inclusie opgehoogd en dan in inmiddels misschien al die antwoorden van het rivm hebt want de minister geeft aan dat dat problematisch zou zijn of dat dat een belemmering zou zijn om die inclusie op het oog, maar ik zie niet wat het probleem daarvan zou zijn.

[2:05:06] Minister.

[2:05:11] Op het gevaar,

[2:05:14] Ik geloof dat siri al een antwoord gegeven op deze vraag beter dan moeten we dat moeten we vaker doen bij debatten dat.

[2:05:26] Zoals het altijd gaat voor dit soort het uitbreiden van een inclusie

[2:05:31] vraagt inzet van mensen en vraagt werk

[2:05:36] en gaat ons in deze fase met de nog resterende looptijd ten aanzien van het beantwoorden van de vragen in het geheel niet helpen. Er was eerder al een berekening gemaakt over vijfenzestig, honderd mensen. Dat is uitgebreid. Dat betekent dat ik er vertrouwen op hebben dat we ook eerder dan de eerder beoogde looptijd die antwoorden gaan krijgen. Ik weet het nog niet maar dit is zowel de vraag aan het rivm. En dan ook een besluit kunnen nemen over het over het vervolg daarna.

[2:06:03] En nu inzetten op de mensen vragen om nog meer personen te concluderen gaat ten aanzien van de beantwoording van die vragen niet helpen. De inclusiviteit is tekort en de vervolg tijd is ook tekort om met de inclusie van die extra mensen iets aanvullend te kunnen zeggen over de effecten op de incidentie van heeft en de effecten op preventie van soa.

[2:06:26] Ik verwacht dat ik die antwoorden met de huidige pilot gewoon gaan krijgen en hopelijk ook eerder gaan krijgen dan de oorspronkelijk beoogde looptijd,

[2:06:34] Dankuwel mevrouw paulusma aan te vragen.

[2:06:38] Dagvoorzitter en dank voor de reactie van de minister

[2:06:43] en mevrouw ellemeet begon ook al over. We hebben samen hard gewerkt aan die inclusie uitbreiding en ook de versnelling van die pallets. Dus ik snap de vraag van meneer bushoff eigenlijk niet helemaal want volgens mij is ons belang dat die pilot zo snel mogelijk wordt afgerond en dat mensen die uitkomsten die we allemaal voorzien we dit gewoon standaard zorg laten maken. Daar hebben die drieduizend mensen op die wachtlijst natuurlijk nu niks aan als ik ben blij met de beantwoording van de minister. Want de signalen die ik heel veel terugkrijgen hebben niet zo veel te maken met onrechtvaardigheid. Maar dat mensen eigenlijk niet weten waar ze ook terechtkunnen. Dus als de minister zich fors kan inspannen met de lhv en de ggd is ook in die proactieve benadering zodat die mensen niet wachten maar naar de huisarts gaan dan zou ik heel graag van de minister ook willen horen of er een bepaalde termijn opzit want ze een beetje jammer zijn als de lhv in beweging komt op het moment dat de pilot is afgerond. Vandaag hebben die drieduizend mensen op de wachtlijst.

[2:07:34] Die pizza dankuwel minister.

[2:07:37] Ja. Voorzitter, dank en dat gesprek ben ik plan om dat op hele korte termijn al te doen in de komende periode.

[2:07:46] Hele korte termijn niet onvoldoende specifiek denk ik.

[2:07:50] Nou onvoldoende specifiek. Ik denk dat ik geloof de minister dat hij er heel veel vaart gaat maken. Maar ik hoor ook graag dan de terugkoppeling van de minister.

[2:07:57] Minister.

[2:08:00] Sorry. Kijk naar de volgende vragen. Het antwoord is ja dat kan.

[2:08:04] Mevrouw ellemeet,

[2:08:06] Voorzitter, ik heb toch het idee dat we langs elkaar heen praten op dit onderwerp. Want het is hartstikke mooi dat er goede tussentijdse resultaten zijn en we willen zo snel mogelijk die pilot afgerond. Maar het is ook niet zoals je die pallets uitbreidt. Kijk het gaat er gewoon om zijn drieduizend mensen die wachtlijst, rechtsom of linksom zou het heel goed zijn zo snel geholpen worden. Dus ik ben helemaal niet tegen huisarts. Maar ik ben er niet tegen dat die pilot uitgebreid wordt. Want dat die misschien niet voegt niets toe aan die pilot. Maar het voegt wel iets toe aan de gezondheid van die mensen dus volgens mij is dat het punt is er een

[2:08:34] taboe op die pilot uitbreiden of willen we met z'n allen die drieduizend mensen zo snel mogelijk helpen. En dan zou het rechtsom of linksom kunnen.

[2:08:43] Minister.

[2:08:47] Voorzitter, is geen taboe op een pilot uitbreiden. Die pilot is ergens op gericht. Die heeft en nog eens. Ik verwijs naar de gezondheidsraad een pallets met vragen die vragen die gaan we beantwoord krijgen als ik nu zou inzetten op die pilot uitbreiden.

[2:09:02] Ik gaf het al aan. Dan vraag ik wat van de mensen die de pallets moeten runnen,

[2:09:07] terwijl een capaciteit beperkt is

[2:09:10] en ik die uitbreiding niet gaat helpen bij het beantwoorden van de vragen en er is een alternatieve route. En wat ik al aangaf is. Ik krijg de signalen. Mevrouw paulusma geeft dat ook nog een keer aan dat hij onvoldoende bekend is en b onvoldoende gebruikt wordt. Maar daar ga ik op inzetten om te kijken we dus maar dat hoeft vraag niet om een uitbreiding van de pilot. Dus er is geen taboe op. Maar het gaat ook niet helpen en ik wil wat dat betreft echt ook in de bescherming voor de mensen die pilot moeten runnen. Gewoon. We hebben hem al uitgebreid.

[2:09:40] Laten we even kijken naar de komen in de laatste fase van die pallets. Laten we die nou afronden en hopen dat hij hele heldere antwoorden op gegeven die ook ons in de gelegenheid stellen om goede conclusies te trekken en dan besluiten over het vervolg.

[2:09:54] Dankuwel verder met de beantwoording alstublieft.

[2:10:02] Dat brengt mij was dit nog.

[2:10:05] Dus.

[2:10:06] Oh sorry.

[2:10:08] Dat brengt mij bij het kopje overig

[2:10:13] en dan

[2:10:14] was allereerst een vraag van mevrouw paulusma ten aanzien van kosten, effectiviteit en preventie. Waarom waarderen we kosten even diversiteit op het gebied van preventie nog steeds op dezelfde wijze bij de curatieve zorg.

[2:10:27] En wat zijn de uitkomsten van de gesprekken die de staatssecretaris ging voeren. Dat laatste kijken naar de status.

[2:10:31] Daar eens.

[2:10:34] Sinds mijn brief van twee december jongstleden heeft het kennisplatform preventie een technische werkgroep ingesteld en zijn beantwoord door de vraag hoe de brede kosten en baten van preventie in de budgettaire effecten voor de rijksbegroting meegenomen kunnen worden in de besluitvorming en ik deel geheel het belang ook wat er ook vanuit de kamervoorzitter en vanuit de vraag van mevrouw paulusma hierop aangegeven wordt.

[2:10:54] We zijn vaak geneigd om de noem even de opbrengsten

[2:11:00] van preventie honderd waarderen die zijn ook moeilijk. Maar ze zijn vaak daarbij geneigd om ze onder te waarderen

[2:11:09] omdat ze op heel veel vlakken eigenlijk heel groot zijn en een veel langere nasleep hebben een programma kijkt naar de staatssecretarissen met bijvoorbeeld de potentiële opbrengsten van een programma gezonde start.

[2:11:23] De werkelijke opbrengsten daarvan zitten voor een deel op de korte termijn, maar zitten voor een deel ook over tientallen jaren nu omdat kinderen die onder bijzondere condities en meer aan term ter wereld komen daarvan weet je dat ze zestig, zeventig jaar later gewoon een lagere kans hebben op hart en vaatziekten en een lagere kans op kanker, et cetera

[2:11:43] en dat meenemen in opbrengsten is heel erg lastig,

[2:11:47] maar we moeten het wel meer doen om het breed over het voetlicht te krijgen. Dus technische werkgroep gaat ook in op het verschil in kosten effectiviteit tussen curatieve zorg en preventie bestaat uit deskundigen, waaronder mensen van het zorginstituut en het rivm

[2:12:01] en ik heb gevraagd gezien de omvang van de bruijn vraag om het rapport eind van ditjaar aan mij aan te bieden.

[2:12:10] Dan kom ik bij de vraag van mevrouw den haan over boezemfibrilleren of een update kan geven over de stand van zaken van de beroerte preventie. Een motie vanuit vws zijn we met verschillende partijen in de zorg in een gesprek aangegaan om te bepalen hoe ingezet kan worden op de verbetering van de preventie op beroertes.

[2:12:29] De partijen geven aan dat er al veel gebeurt op dit terrein en op het terrein van anti stolling zorgen, maar dat er ook nog diverse kennis signaal te zijn en ik zie, mevrouw de naam al knikken heb ik herkennen dit allebei en dan gaat het zowel om de preventie van beroertes, maar ook om de screening op boezemfibrilleren.

[2:12:46] Gezien het feit dat de beroepsgroepen primair verantwoordelijk zijn voor de inhoud en de kwaliteit van de zorg is het met name aan het veld. Om die kennis theater op te pakken. Maar om daarbij te ondersteunen, zijn we met zon en wee aan het kijken via welke programma's we vanuit vws kunnen inzetten op het verbeteren van beroerten, preventie en een van de zaken die daarop gaat is onder andere ook met toch beter zicht krijgen op en dus registreren en monitoren van de zeven jaar weten we uiteraard, maar ook van boezemfibrilleren en vroeg de technici.

[2:13:18] Mijn vraag,

[2:13:19] Ja. Voorzitter, ben ik heel blij mee. Dank aan de minister voor dit antwoord is heel mooi dat dat die gesprekken zijn er al concrete plannen met een concreet tijdspad.

[2:13:28] De minister.

[2:13:31] Nee nog niet. Voorzitter, anders dan dat het gesprek en dat ik zeg die technische werkgroep die loopt en daar moeten we even de tijd voor nemen. Ik kan het helaas wat dat betreft niet anders.

[2:13:41] Mevrouw,

[2:13:42] Ik snap ook dat er wat tijd voor nodig is, maar de motie zelf een vorig jaar. Dus de gesprekken duurden al een al een jaar. Ik zou toch niet graag hier volgend jaar nog een keer zitten met weer dezelfde vraag.

[2:13:55] Minister.

[2:13:57] Voorzitter,

[2:13:58] Dat deel ik geheel en zoals ik al aangaf is ik heb gevraagd aan die technische werkgroep of zij een rapport voor het eind van ditjaar mee kunnen aanbieden. Ik vind het niet onredelijk dat dit ook wel enige tijd vergt, want het is gewoon een complexe vraag.

[2:14:15] Dank u wel.

[2:14:20] Voorzitter, dan was er een vraag van verschillende kanten, onder andere mevrouw elf meter. Mevrouw paulusma over de relatie, leefomgeving en kanker. En wat ik doe met de informatie uit de kanker atlas over deze relatie en hoe ik de relatie met de industrie als staten en havens.

[2:14:35] Het beeld van de atlas is zeer gedifferentieerd. Een aantal voorbeelden kwamen er al wel voorbij. We hebben het gehad over data over eemshaven. De rotterdamse haven. Ook de eemshaven gelden ook ten aanzien van in vergelijkbare beelden. Het ging ook over verschillen tussen wijken bijvoorbeeld het voorbeeld werd genoemd. Ik dacht dat mevrouw daaraan dat deed

[2:14:57] ten aanzien van amersfoort.

[2:14:59] Dus de atlas laat een grote spreiding zien bijvoorbeeld op het terrein van longkanker.

[2:15:06] De belangrijkste oorzaak van longkanker zoals we weten is roken en andere factoren spelen daarbij verder een rol

[2:15:14] rondom specifieke industriegebieden en havens

[2:15:17] is met name sprake van zeer grote verschillen in longvlieskanker of in medische termen het mesothelioom.

[2:15:26] En zoals we dat weten is dat zeer sterk verbonden aan het gebruik van asbest in het verleden.

[2:15:33] Het geeft ook een goede illustratie. Precies dit voorbeeld. Dus ik ben blij dat dit voorbeeld genoemd is. Het geeft een goede illustratie van

[2:15:40] en het beeld wat de kanker atlas geeft

[2:15:43] en het feit dat dat helpt om op specifieke oorzaken in te zoomen. Maar het illustreert ook dat dat hele lange termijn aanpak is en we weten dat de blootstelling aan mesothelioom of aan asbest excuses

[2:15:55] veelal dateert van soms tientallen jaren geleden dat er bijvoorbeeld in een focus is ook het vroeger een gebied in het oosten van het land van eten niet een asbest fabriek. Dan zie je nu nog steeds zo'n pocket

[2:16:08] van een hoge hoog voorkomen hoge aantal gevallen van longvlieskanker en we weten wat er in de loop van vele jaren al gebeurd is en met de fabriek en met de regelen en met het opruimen. Maar dan werkt dat nog steeds tot op de dag van vandaag door.

[2:16:23] Dus.

[2:16:24] Het is een voorbeeld en een hele lange termijn aanpak ten aanzien van tata steel of bijvoorbeeld de rotterdamse haven. De staatsssecretaris van ind is verantwoordelijk voor het milieubeleid om bevolking te beschermen tegen gevaarlijke uitstoot van industrie en havens.

[2:16:38] Daarover hebt u regelmatig overleg de inbreng van mij uit en ook van de staatsssecretaris uit is

[2:16:44] om nadrukkelijk te kijken op de inbreng te hebben over volksgezondheid gaat over over asbest kan ook gaan over fijnstof of andere zaken hebben in dit kader ook al wel eens in dit kader gesproken over bijvoorbeeld de

[2:16:59] agenda. Er was een samen met de minister van lng over de agenda. Het nationaal programma landelijk gebied.

[2:17:09] Eerst mevrouw paulusma het en daarna mevrouw element, mevrouw paulusma,

[2:17:15] Dagvoorzitter.

[2:17:20] Ik bedoel ik niet flauw. Voorzitter, maar worden heel vaak de bewindspersonen van vws zeggen dat als het om fijnstof gaat of om asbest of om dingen buiten de portefeuille. Dat dat ook buiten de portefeuille ligt terwijl onderzoek aantoont dat mijn hele verhaal over fijnstof juist ontzettend veel gezondheids implicaties heeft en ik vooral ook vindt voor bedrijven die dit aangaat, maar ook voor onze boeren dat we duidelijkheid moeten verschaffen en het ergste is als we steeds meer dingen uitstellen of niet een hele grote stap durven te zetten, terwijl bedrijven, maar ook boeren zich moeten aanpassen. Ook voor onze gezondheid. Dan is het een beetje te vrijblijvend. Als ik de minister hoor zeggen we hebben er goede gesprekken over want ik vroeg kan de minister en de staatssecretaris er niet in europa ook voor gaan zorgen dat we die who doelen gaan halen. Want er is niet zo erg als straks met terugkerend inzicht maar eens eigenlijk geen terugkerend inzicht. Want we weten het al dat we ons nu aan die doelen moeten gaan houden en volgens mij weegt veel zwaarder als de minister van volksgezondheid daar samen met de staatssecretaris heeft pleidooi.

[2:18:21] Voert.

[2:18:22] Minister.

[2:18:24] Voorzitter, dank voor deze. Dat doe ik dat doe ik. Ik heb onlangs bij verschillende plekken aangesloten. Ook hier in de kamer bij verschillende debatten. Maar dat is de inzet en dan gaat het over fijnstof. Dan gaat het over de gevolgen hebben het heel veel over stikstof stikstof zelf is voor de mensen niet schadelijk maar vervolg producten wel en dan kom je weer bij de fijnstof. We hebben onlangs ook gehad over. Ook hier in de kamer over pfas, waarbij ik aansloot bij een debat met de commissie w

[2:18:57] en de inbreng nadrukkelijk is van laten we veel strakker ook de kijken naar volksgezondheid.

[2:19:05] En zoals ik dat zojuist al aangaf. Vaak lijkt dat dan maar voor de korte termijn is dit niet relevant is voor de hele lange termijn relevant.

[2:19:15] Dankuwel mevrouw ellemeet.

[2:19:20] Voorzitter, het is voor de lange termijn ervan, maar het is ook voor het nu relevant, want er zijn heel veel mensen die ziek zijn en dat is voor een deel veroorzaakt door ellende en ongezonde materialen uit het verleden. Maar dat wordt ook veroorzaakt door

[2:19:34] de ongezonde omgeving waarin mensen nu wonen

[2:19:38] en ik twijfel er niet aan dat de minister dit een belangrijk onderwerp vind. Eerlijk gezegd, geloof ik best maar ik denk dat de kracht en de belangen zo groot zijn dat de minister op geen enkele manier kan onderschatten wat ervoor nodig is om hier echt iets in beweging te brengen.

[2:19:53] Daarin. Er zijn grote industrieën, grote bedrijven, grote belangen en willen we het belang van die volksgezondheid opeens zetten dan zal de minister meer moeten doen dan praten. Dat is heel goed. Hij zo af en toe met z'n vuist op tafel moeten slaan en hij zou gewoon concrete doelen moeten formuleren. Waar willen we naar toe. En hoe leggen we die doelen langs de meetlat van de gezondheid van de mensen die daar wonen en nogmaals dat zijn niet mensen die een villa wonen. Dat zijn mensen die een kleine rijtjeshuis wonen. Dat zijn mensen die altijd de rekening moeten betalen. Ook als het gaat om een ongezonde leefomgeving. Dus ik vraag net wat meer aan de minister. Ik vraag hem formuleert doelen samen met de collega's en hauser eraan en en legde langs de meetlat van de gezondheid van onze eigen inwoners.

[2:20:33] De minister.

[2:20:43] Neem ik even kijken alleen maar ik ik loop er niet zie. Ik wil zeker wat over zeggen. Maar ik wil ook niet volledig op het terrein van de staatsssecretaris komen door hier al deze discussie nu te voeren, maar ik hoor heel duidelijk de oproep voor de concrete doelen die concrete doelen die moeten vanuit mijn perspectief gaan over volksgezondheid te doelen. Dat is geen doel, maar dat doe ik mevrouw ellemeet niet zeggen van een bepaalde industrie moet gesloten worden of er moet een bepaalde reductie bereikt worden in het terrein van van landbouw ten aanzien van uitstoot van stikstof wel het vervolg daarvoor van de effecten die dat heeft op fijnstof en bijvoorbeeld dan de verschillen ten aanzien van longaandoeningen en die concrete doelen. Daar zijn we ook mee bezig. Dat proberen we ook te formuleren welk met een vertaling van welke maatregelen dat dan exact vraagt want dat is niet eenvoudig. En dat geef ik ook al wel aan een deel van deze effect is gewoon echt zeer lange termijn rogier op hele lange termijn. Dan kun je ook in de val val komen dat we zeggen maar dat loopt allemaal al. En dat gaan we vanzelf bereiken uiteindelijk dus ik ben hier mee bezig als ik me gewoon vraag via kun je dat nu concreet vast trekken, bijvoorbeeld in termen van fijnstof en longaandoeningen. Nee dat kan ik voor nu niet.

[2:21:59] Dankuwel. Laatste vraag ik mevrouw paulusma.

[2:22:03] Ja voorzitter, dat is wel een beetje jammer want ik heb het gevoel dat ik geen antwoord krijgen. Mijn vragen en daardoor de vraag opnieuw moet stellen. Ik ga me gewoon heel concreet maken. Ik heb met heel veel koers patiënt gesproken die al jaren thuiszitten en niet verder kunnen komen. We weten allemaal wat de roze olifant in de kamer is. Dat heeft allemaal te maken met hoe we met onze veeteelt omgaan. Dan vind ik niet dat we kunnen zeggen we zijn bezig dan beaam ik echt wat mevrouw ellemeet zegt dan moet ook vws concrete doelen maken want het gaat om gezondheid van mensen en in de minste plaats niet van boeren zelf het laatste onderzoek wat naar buiten kwam. Daarin zagen we dat boeren juist ontzettend ziek worden van alle materialen die ze op het veld moeten gebruiken. Het begroot mij enorm en ik vind echt dat we meetbare doelen moeten maken. Juist voor de lange termijn en dat vws daarin ook aan zet is incluis de staatssecretaris.

[2:22:54] Dankuwel minister.

[2:22:56] Ja voorzitter, ik hoor dat heel goed en misschien want het is. Het raakt veel beter kunnen komen. Nu even bij de q-koorts. Bij de landbouw hebben het over fijnstof. Ik kom nog voor de zomer. Wij komen nog voor de zomer met een brief over de leefomgeving. Sta mij toe dat ik er dan met deze aansporing gewoon nog een keer aanvullend op terugkomt.

[2:23:15] Dankuwel dan dat je bijna aan het einde. Volgens mij.

[2:23:19] Ik had nog een vraag van mevrouw agema over copd aanpak en stamceltherapie voor ms patiënte.

[2:23:27] Op deze vragen zal ik schriftelijk terugkomen.

[2:23:32] Er was een vraag van mevrouw den haan over moleculaire diagnostiek belangrijk onderwerp, ook voor de toekomst van de zorg. We hebben er al vaker over gehad. Het zorginstituut nederland werkt op dit moment aan de implementatie in de praktijk. Dat vraagt om aanpassingen in de gehele keten van bekostiging van kwaliteit standaarden.

[2:23:49] Er komt voor de zomer een tweede kwartaal van dit jaar een voortgangsrapportage eind van ditjaar een eind rapportage.

[2:23:59] En dan vroeg mevrouw ellemeet en vrouw cuijk vroeger ten aanzien van gender en onderzoek aandoening hebben vaak grote impact op vrouwen. Maar er wordt slecht onderzocht hoe staat het met het zon en wee programma wordt standaard meegenomen bij vws beleid

[2:24:13] via een taakopdracht gender en onderzoek heb ik zal een week gevraagd duurzame aandacht voor en integratie van sekse en gender in onderzoek en onderzoeksprogramma verder te stimuleren.

[2:24:24] De dat onderzoeksprogramma loopt en ik ben ook met zon en wee in gesprek. Wat er ook in de toekomst voor nodig is, zal een heeft het opgepakt

[2:24:36] en zorgt dat het standaard meegenomen wordt in de opzet van programma's, subsidievoorwaarden, monitoring en evaluatie en daar waar het mogelijk is, wordt het ook meegenomen als aandachtspunt binnen het vws beleid. Ik verwijs hiervoor naar de brief over cultuur sensitieve zorg die uw kamer onlangs heeft ontvangen.

[2:24:59] Moeder kijken.

[2:25:01] Er is dezelfde vraag en dan was er een vraag van mevrouw kuiken over nationaal programma, kanker en gezondheidsverschillen.

[2:25:10] We zien dit heb ik eigenlijk grotendeels al gereed is geadresseerd.

[2:25:15] Mevrouw agema had een vraag over medicijnprijzen, onderhandelingen over prijs van levensreddende levensveranderende medicijnen in sommige omringende landen eerst vergoed en daarna onderhandeld over de prijs in nederland doen we dat anders.

[2:25:31] De pakket sluis. Voorzitter vernieuwen dure intramurale geneesmiddelen is een belangrijk instrument om de hoge kosten voor nieuwe dure geneesmiddelen te beheersen. Tijdens de sluis periode worden de middelen inderdaad nog niet vergoed uit het verzekerde pakket fabrikant te nemen over het algemeen wel een verantwoordelijkheid door het middelen welke kosteloos te verstrekken aan patiënte. Ik probeer der sluis periode zo kort mogelijk te houden

[2:25:55] die doorloopt periode licht van twee factoren ligt aan onze kant. Maar die ligt ook bij de fabrikant

[2:26:03] en dan.

[2:26:05] En nog een vraag van mevrouw agema.

[2:26:07] Voorzitter, dan krijgen we weer zo'n antwoord in de minister is de techniek achter de sluis als antwoord.

[2:26:12] Verliefd,

[2:26:13] Maar wij zijn hier bekend met debatteren met elkaar eens een bekend met de techniek van hoe der sluis werkt en mijn voorstellen. Mijn vraag is in landen om ons heen krijgen mensen eerst het middel vergoed en gaan landen daarna onderhandelen over de prijs en dat het verschil in nederland op leven en dood. En natuurlijk zijn er soms artsen die van de fabrikant het middel gratis mogen voorschrijven. Maar het is natuurlijk lang niet altijd zo. Mag ik even in herinnering brengen.

[2:26:39] De tweeëntwintig jarige vrouw die overleden is aan sympathiek vindt browser de taaislijmziekte omdat het middel kaft trio niet kreeg, omdat het hier in de sluis hart en een andere landen wel werd vergoed. Dus mijn vragen. Mijn voorstel aan de minister is om te stoppen met die sluis periode sluis periode om dat toe te zeggen dus niet nog eens uit te leggen wat sluis betekent, maken

[2:27:01] ermee te stoppen en net als andere landen eerst het middel voor te vergoeden en pas daarna te gaan onderhandelen over de prijs,

[2:27:07] Dankuwel minister.

[2:27:08] Voorzitter, mevrouw agema, en ik heb er op dit punt bij eerdere gelegenheden gediscussieerd, en wat dat betreft moet ik helaas mijn antwoord herhalen dat ik niet van plan ben om die sluis stop te zetten om bijvoorbeeld het beleid van duitsland over te nemen. Het is ontzettend belangrijk dat de nieuwe medicijnen op de markt komen dat dat ook zo vlot mogelijk gebeurt. In sommige gevallen kunnen die mijn nieuwe middelen leiden tot aanzienlijke klacht. Ter verlichting zou kunnen sommige gevallen levensreddend zijn

[2:27:36] en tegelijkertijd is het zinvol dat de effectiviteit van die middelen en de precieze doelgroep goed wordt beoordeeld en dat daarbij ook gekeken wordt in de gelegenheid is om te onderhandelen over de prijs. Veel van deze middelen en er is precies die zijn sluis bedoeld gaan ook per individuele behandeling gepaard met zeer hoge kosten en moeten daarmee ook gewoon collectief gefinancierd worden. Wij kijken ieder jaar ook naar de verhoging van de zorgkosten. De verhoging van onze premies en dure medicijnen vormen ondertussen een substantieel deel van de lasten van onze zorg. Dus het is ook heel verstandig dat we gewoon gedegen kijken uiteraard binnen een zo kort mogelijke periode maar gedegen kijken naar de daadwerkelijke kosten

[2:28:20] en de verhouding tot de baten.

[2:28:22] Dankuwel.

[2:28:24] Blog,

[2:28:26] een vraag.

[2:28:28] Een vraag van mevrouw tielen. Over pre applicatie is de beleidsregel innovatie van toepassing op rehabilitatie en hoeveel van die pallets kunnen gemakkelijk worden ingevoerd. In andere zorg in organisaties

[2:28:41] presentatie ben het geheel met mevrouw tielen eens is en zeer interessant voorbeeld van zorg als onderdeel van van de behandeling

[2:28:50] en de effecten daarvan op tal van zeker nog meer complexe vormen van chirurgie zou kunnen aanzienlijk zijn. Er zijn wat dat betreft zeer belangrijk, ook voor een patiënt wordt ingezet op het verbeteren van de conditie van patiënte voorafgaand aan een operatie, bijvoorbeeld door meer aandacht voor voeding bewegen en stoppen met roken het zorginstituut is op dit moment bezig met een beoordeling van de pre hbo reputatie bij darmkanker als inzet bij darmkanker operaties als onderdeel van medisch specialistische zorg en zal op basis daarvan een uitspraak doen of dit voldoet aan de stand van de wetenschap

[2:29:23] en lopen verschillende andere rehabilitatieprogrammas in het land. Dat is nog op experiment basis

[2:29:28] bij de nza aanlopen onder de beleidsregel innovatie waar mevrouw tielen zoek voor experimenten momenteel twee rehabilitatie experimenten. Dat gaat over darmkanker en het gaat ook over vijf andere chirurgische zorgpaden opgestart

[2:29:44] door onder andere het radboud, umc en verschillende ziekenhuizen.

[2:29:50] Ik beleidsregel geeft zorgaanbieders en zorgverzekeraars en zorgkantoren de ruimte om te experimenteren met de zorg die nog niet binnen de regelgeving te bekostigen is.

[2:29:59] Het is mogelijk voor deze experimenten ook voor andere om daarop aan te sluiten.

[2:30:04] Tot zover voorstellen. Dankuwel dan ik had aangekondigd dat het mijn ambitie was om niet gelyncht. Maar ik denk dat het toch verstandig is want anders want anders dan houden we het niet over

[2:30:16] en is ook beter voor ons allemaal. En hoezeer we ook uitzien naar de beantwoording van de vragen van de staatssecretaris

[2:30:22] wilde ik voorstellen om de lunch kort te houden. Dus als tien over half twaalf weer kunnen beginnen.

[2:30:30] Niet.

[2:30:32] Zijn een half uur aanzien wat langer wil half uur half uur kwart voor en dan betekent dan kwart voor zie ik u terug. Kwart voor één dankuwel.

[3:00:14] Ik open de vergadering. Goedemiddag. Allemaal. Ik hoop dat iedereen goed geluncht heeft en er voldoende tijd voor heeft genomen. En als iedereen weer ga ik geef ik graag het woord aan de staatssecretaris voor de beantwoording van de vragen.

[3:00:33] De staatssecretaris.

[3:00:35] Dankuwel. Voorzitter, inderdaad, zoals de minister ook al aangaf. Mooi onderwerp om hierover te spreken. We spreken

[3:00:42] vaak over leefstijl preventie vandaag over medische preventie en toch zie je ook. Wij zien dat die dingen aan elkaar raken.

[3:00:50] Bijzondere mijlpaal die ik toch even aan het begin doen is het gezond en actief leven akkoord hebben gesloten.

[3:00:56] Een paar weken geleden samen met de vng, maar ook de ggd gooi en de zorgverzekeraars waarin we gezondheid in de volle breedte eigenlijk gaan versterken

[3:01:06] dan ook structureel substantiële financiële middelen zijn vrijgemaakt.

[3:01:12] Ik ga over de volgende onderwerpen kort in het zijn relatief allemaal korte blokjes zijn er wel wat meer alleen denk wel dat het goed is om ze maar even

[3:01:20] kort individueel te benoemen. Allereerst een heel aantal over vaccinaties algemene vaccinatiestrategie mede namens

[3:01:27] of mede vanwege de vraag van mevrouw paulusma daarover dan gordelroos

[3:01:32] dan als derde hpv vaccinatie.

[3:01:37] En tenslotte over vaccinaties. Andere vaccinaties agema nog naar vroeg bijvoorbeeld over waterpokken et cetera

[3:01:44] en dan sluit ik af met een aantal noties over gezondheidsachterstanden

[3:01:49] en de leefomgeving in combinatie met gezondheid. Ik zou het als een relatief korte

[3:01:55] kopjes. Maar ik ga er maar even individueel langs.

[3:01:59] Allereerst over vaccinaties in algemene zin.

[3:02:06] Een vraag die een aantal fracties stelde ging over de door doorlooptijden.

[3:02:11] De doorlooptijden eigenlijk ook volgend jaar in het medische debatten over of medische preventie debat ook al even wat discussie over was

[3:02:19] van is nu de doorlooptijd van die negen jaar is die naam voor kort. En hoe zit dat nou precies

[3:02:26] onder anderen mevrouw den haan vroeg daarnaar.

[3:02:29] Ik ben doorlopend in gesprek over die doorlooptijden onder andere natuurlijk met de gezondheidsraad, maar ook met rivm en holland, bio.

[3:02:38] En inderdaad, de doorlooptijden zijn echt wel voor korte die negen jaar mag ik toch wel enigszins zo stellen hier is op dit moment niet meer aan de orde. Dat is in het verleden wel zo geweest, maar amendement is die negen jaar echt niet meer aan de orde

[3:02:54] en er is natuurlijk een overzicht van de vaccins waar we natuurlijk de doorlooptijden doorlopen

[3:03:02] en ook als je nu naar de huidige vaccins kijkt bijvoorbeeld over gordelroos dan zie je ook dat die doorlooptijden korter zijn.

[3:03:14] Een vraag die daaraan relateren was de vraag van mevrouw agema. Dat ging over de belemmeringen tot het aanbieden van van vaccins

[3:03:27] en

[3:03:28] u stelde zelfs volgens mij enigszins dat het overheidsbeleid zou zijn om vaccins te belemmeren, zeggen dat allerminst het geval is, is geen enkele reden om dat om dat te belemmeren.

[3:03:42] Ik heb eerst een vraag van mevrouw.

[3:03:45] Je punt van orde. Het was niet ik het als de raad vervolg seizoen. De gezondheid en samenleving die dat stelt.

[3:03:50] Dankuwel.

[3:03:51] Dank u. Voorzitter. Nou eerst eens haalt en ik zou willen zeggen dat er wat mij betreft geen enkele,

[3:03:57] geen enkele, geen enkele aanleiding is om te veronderstellen dat wij vanuit de overheid dat zouden willen belemmeren. Wat wij uiteindelijk doen met een standaardmechanisme is bekijken hoe we de kosten effectiviteit en het beschikbaar krijgen van de financiële middelen en ondertussen met een goede prijs uiteindelijk de vaccins kunnen aanbieden. Als je ook een publieke publieke status krijgen.

[3:04:26] Dan is er wel een vraag van mevrouw erna in ieder geval voor de staatssecretaris,

[3:04:31] Dankuwel. Voorzitter, dank aan de staatsssecretaris. U zegt inderdaad doorlooptijden zijn korter. Dat is heel mooi. Maar hoeveel korter zijn die niet want ik begrijp dat het nu zo rond de vijf jaar is. Klopt dat. En wat kan de staatssecretaris nog doen om zeg maar na goedkeuring van het vaccin en in de op dat moment en dan richting zichtbaar. De gezondheidsraad om dat traject te verkorten. Want dat zou toch op z'n minst moeten kunnen lijkt mij.

[3:04:59] Kijk het is ingewikkeld om in algemene zin iets te zeggen over de doorlooptijd. Want het hangt echt af van de verschillende vaccins die op de markt komen. Bij sommige vaccins zal het soms korter zijn en soms zal het ook langer zijn, met name ook als de prijs bijvoorbeeld nogal schommelt omdat de kosten effectiviteit in eerdere fase nog negatief zou kunnen uitvallen en in latere fase,

[3:05:21] bijvoorbeeld omdat de prijs verbeterd toch positief uitvalt. Er is een ingewikkeld om daar een algemene generieke norm op de

[3:05:30] te zetten. Wat we wel doen is. We zijn voortdurend in gesprek onder andere met de partijen die ik al noemde om niet onnodig rijk in het proces te hebben. Ik uiteindelijk moet er aan het einde van het proces ook nog een financiële middelen beschikbaar komen en dat zien we zo meteen nog even bij gordelroos.

[3:05:46] Maar dat is aan het eind van het proces. Het proces daarnaartoe. Daar proberen we alle mogelijke ruis die erin zit eigenlijk doorlopend in gesprek over te zijn om dat zo kort mogelijk te maken.

[3:06:00] Die.

[3:06:02] Ja.

[3:06:04] Is er dan een lijst zichtbaar van verschillende vaccins die op dit moment lopen en hoe dat proces gaat en u zegt het even moet ook nog financiële middelen beschikbaar komen. Wat is het verschil tussen vaccins die op de markt komen waar financiële middelen voor moedigen moeten worden gezocht, vaak preventieve vaccins. En wat is het verschil met geneesmiddelen die voor de behandeling zijn die dan wel gewoon vergoed worden. Wat zit daar. Ik snap dat.

[3:06:29] Die zo goed straat zien.

[3:06:32] Nou als het gaat om uw eerste deel van uw vraag van is er een lijst. Volgens mij heb ik die ook met de brief meegestuurd van welke fracties het er allemaal over gaat en daar zit ook een een beeld in van wat er nog door de gezondheidsraad wordt over wordt geadviseerd. Dus wat dat betreft dat dat is ook voor een deel ook nog aanstaande

[3:06:52] en daarnaast vroeg u van wat is het verschil met met de medicijnen. Ik denk dat het de vaccins in ieder geval belangrijk is dat we daar echt een apart aparte strategie oplopen en wat hier aan het eind gespeeld. Op dit moment is dat we uiteindelijk de discussie hebben van als er kosten-effectiviteit is, is er nog niet per definitie ook het financiële budget beschikbaar. Dat vergt volgens mij nog een afweging of had ook dat dat kan worden bekostigd.

[3:07:19] Dat is iets wat in ieder geval bij de vaccinaties echt een rol speelt, waardoor je niet automatisch kan zeggen als kosten-effectiviteit is dan is er ook financiering beschikbaar.

[3:07:30] Dan vroeg d zesenzestig ook nog specifiek ook van kunnen de vaccins niet goedkoper worden ingekocht. Elf zijn wij eigenlijk niet zit, zijn we niet een klein beetje duurder uit en kunnen we ook misschien in europees verband nog sterker in optrekken.

[3:07:50] Dit gaat natuurlijk via een aanbesteding en het rivm heeft daar de lead in.

[3:07:57] Er wordt natuurlijk naar een breed gekeken van verschillende factoren. Het gaat ook over leveringszekerheid, het gaat over de

[3:08:04] wijze van de wijze van toediening, de frequentie. Het gaat om gebruiksgemak, et cetera en het is ook ingewikkeld om het helemaal beeld compleet hebben want het gaat om concurrentiegevoelige informatie. Dus wij kunnen ook niet zomaar beoordelen of we nou hoog of heel erg laag in in onze prijzen zitten. Maar de signalen die we daarover krijgen is dat we het

[3:08:26] toch relatief goed doen. Dat is denk ik. Het algemene beeld

[3:08:34] dat over de vroeg mevrouw paulusma ook nog over de vaccinatiestrategie. Ik heb niet bij me liggen. Maar ik weet dat u daar zelf naar vroeg.

[3:08:42] Kijk we hebben natuurlijk een brief gestuurd vol vertrouwen in in vaccineren en daar ziet u eigenlijk op hoofdlijnen. De strategie die we uitrollen waarbij natuurlijk ook een aantal echter wissels omgezet worden en dat is met name de vaccinatiestrategie op achttien plus zeggen eigenlijk het rijksvaccinatieprogramma. Ik doe even op hoofdlijn de rijks vaccinatieprogramma voor kinderen. Achttien min.

[3:09:07] Dat heeft een hele goede status heeft ook een relatief hoge graad

[3:09:11] en dat moeten we vooral onderhouden en ook versterken. Maar op achttien plus daar geldt wel dat geldt eigenlijk veel meer vragen wat er nu eigenlijk een diversiteit aan partij is die dat aanbieden en het ook voor ook voor de gebruikers de niet altijd overzichtelijk is waar je welk vaccin haalt dus eigenlijk zou je veel achttien plus meer eenduidigheid in het vaccinaties stelsel willen krijgen.

[3:09:34] Dat is op hoofdlijn strategie die we hanteren, waarbij natuurlijk nog heel veel sub elementen in zitten die met name betrekking hebben op de vaccinatiegraad omdat we ontstaan op een aantal op een aantal vaccins natuurlijk zorgen over maken. Dat is op hoofdlijn drie, die we hanteren.

[3:09:53] Dan kom ik op de vragen over gordel roos

[3:10:01] de hoofdvraag. Ik begin toch even met de vraag van ja, kunt u toezeggen dat dat uiterlijk in tweeduizendvierentwintig wordt gestart met die vaccinatie en dat het uitvoeringsplan. Ook wordt overleg was de partij van de arbeid vroeg me eigenlijk is het een vraag die u collectief stelde namelijk hoe zit het nu precies met de met wanneer de de vaccinatie beschikbaar komt.

[3:10:24] Ik kijk ik kan dus niet toezeggen dat hun uiterlijk in twintig, vierentwintig worden gestart met de goede roos vaccinatie. Want zoals ik net al in algemene deel.

[3:10:34] Ik gaf.

[3:10:35] Is er na een positief advies van de ggd uiteindelijk nog een structureel financieel beschikbare ruimte nodig om uiteindelijk het vaccin ook te kunnen

[3:10:46] toedienen.

[3:10:49] En u kent allemaal de status van de rijksfinanciën tegen nog. Daar heeft de kamer zich over uitgesproken

[3:10:57] en ook over het toevoegen van extra middelen daarbij dus dat betekent dat het ook in dit geval echt nog wel met een bepaalde nodige onzekerheden omgeven is of ook in deze voorjaarsnota hebben we deze stap kunnen zetten.

[3:11:10] Maar het is nu een. Het is nu nog een open. Wij nemen die beoordeling mee in het proces van de voorjaarsnota. En dan zullen we ook terugkomen op de vraag of er of er financiële middelen beschikbaar komen.

[3:11:24] Dan ga ik meteen naar de vraag van van mevrouw tielen van hoeveel kost het nu eigenlijk? Dat is natuurlijk een hele legitieme vraag hangt enigszins af van de keuzes die je maakt. Er is nog wel het een en ander in te in te variëren.

[3:11:41] Maar de kosten zijn wel fors moet ik zeggen als je een inhalen campagne zou willen doen dan zou je dan is nu de inschatting voor de eerste vijf jaren

[3:11:53] twee, honderd miljoen per jaar nodig hebben voor hun inhoud campagne. En daarna omdat er dan de reguliere groep elk jaar van zestigplussers betreft zou je geschat ongeveer veertig miljoen nodig hebben.

[3:12:10] Dus kortom, dat zijn nogal dat zijn nogal forse bedragen. Kijk je kan natuurlijk in den haag campagne ook andere afwegingen maken of zelfs zeggen ik doe helemaal geen herhaal campagne inhoudt campagne

[3:12:25] in dat geval valt natuurlijk een deel van de kosten weg. Dus er is nog wel iets in te variëren. Maar in het meest. Ik zou zeggen stevige in de meest stevige inzet

[3:12:35] is het is het is het is het is het een forse forse financiële budget wat beschikbaar zou moeten komen,

[3:12:45] Mevrouw hebben,

[3:12:47] Ik wil toch nog even terugkomen op de financiën. Maar ik begrijp dat dat heel belangrijk is, maar voor kosten effectieve geneesmiddelen.

[3:12:58] Na de sluis is er per definitie budget. Waarom geldt dat dan niet voor kosten? Effectieve vaccinaties.

[3:13:06] Kijk als het gaat om geneesmiddelen weten kijk ik naar mijn collega's. Maar want ik in ieder geval begrijp is dat daar ook altijd nog een weging zit over de financiële beschikbaarheid,

[3:13:19] maar in ieder geval. Maar nogmaals dat ik concentreer me even op wat hier nu voorligt bij een bij. Er is als het gaat om het toedienen van vaccinaties, in ieder geval geen automatische financiële beschikbaarheid. Als er een positieve advies ligt

[3:13:34] en dan kom ik nog op een andere vraag die ook gesteld over

[3:13:38] over kosten-effectiviteit betekent dat nu eigenlijk. Volgens mij was die van van mevrouw den haan en dat betekent dat dat een vaccinatie doelmatig is dus dat volgens de referentie waarde van twintigduizend euro wagens paulusma ook nog vragen over stelde dat volgens die referentie waarde gunstige vergadering is ten opzichte van de kosten en gezondheidswinst.

[3:14:03] Dus in feite dat is kosten effectiviteit en soms is dus ook geen kosten effectiviteit als het mening als het vak zijn erg duur is bijvoorbeeld of de ziektelast erg laag is.

[3:14:16] Nou dat er kosten-effectiviteit is een andere. Dat betekent niet dat de automatisch daar heb ik nu al meerdere keren gezegd automatisch ook budget beschikbaar is.

[3:14:26] Toch nog een vraag van mevrouw.

[3:14:29] Ik snap wat het inhoudt kosten effectiviteit. Dat snap ik. Maar het is toch geen kostenpost dan het is dan toch een investering rendeert dan toch.

[3:14:40] Dank voor die vraag hebben we vorig jaar. Overigens vond ik met boeiende gesprekken hier eigenlijk over debat vorig jaar bij het management dan ook aan de discussie gehad over het rota virus in de nota vaccinatie. Kijk. Het punt is nu eenmaal dat je niet kan stellen dat er daarmee dat de middelen in dit curatieve domein. Dat je die dat die wegvallen. Dus je kan die middelen eigenlijk niet inzetten om het in het preventieve domein inzetten om vervolgens de stap te kunnen zetten. Dat is

[3:15:14] dat is te zorgen. Economische werking. Dus je zult uiteindelijk de keuze moeten maken of je het van toegevoegde waarde vind ik hebben vorig jaar dezelfde discussie gehad over rota. Maar zo werkt het nou eenmaal sommige economisch kunnen we best lang over gesprekken gaan. Alleen nu betekent het gewoon dat we dus extra middelen zullen moeten vinden om om de om het vaccin te kunnen toedienen.

[3:15:40] Mevrouw ten aanzien pruttelen, maar die heeft geen sorry. Dit wordt misschien maar in ieder geval aan aanstalten maken om nog een vraag stellen, maar er was wel door de vragen heen. Maar ik weet niet of

[3:15:53] maar ik zag ook mevrouw tielen en mevrouw agema. Dus misschien dat hij er zelfs een vraag stellen. Mevrouw tielen,

[3:16:00] Ik ben blij dat de staatssecretaris het rotavirus op op in herinnering roept want inderdaad daar wilde de kamer ook graag dat er geld voor gevonden werd en dat is gelukt. Heel heel blij. Daarmee en er was wel minder geld. Daar ben ik me van bewust. De vraag is dus de staatssecretaris zegt eigenlijk ja. Het kost zo. Wij kunnen afwegen. Wil je inhoud programma of of niet. Dat scheelt natuurlijk. Wij gaan een beetje kijken en dan komen we bij u terug rond de voorjaarsnota en ik heb eigenlijk volgens mij is er best wel breed. De de vraag om te zorgen dat dit voor elkaar komt. Dus de vraag is even aan de staatssecretaris. Welke welke oefeningen gaat u nu doen zeg maar dan om te kijken of laten we zeggen. Dames beginnen met die veertig miljoen waar we dat vandaan kunnen halen. Of moeten wij een aantal dingen meegeven waarvan waarvan we zeggen nou op die begroting van vws. Dat kan misschien wel iets.

[3:16:58] Dank. Voorzitter, kijk dit dit proces. Dat nemen we mee in de voorjaarsnota en dan gaan we natuurlijk weer heel kritisch kijken van wat kunnen we wat kunnen we niet welke mogelijkheden zijn er dus daar kan ik nu niet op vooruitlopen.

[3:17:10] Dus uiteindelijk neem dit mee in die volle weging ook over binnen binnen vws. Maar nogmaals, het gaat over serieus serieus geld. Dus kijk met rood daar natuurlijk ook laten zien er inzichtelijk gemaakt ten koste is gegaan. Uiteindelijk om structureel te kunnen te kunnen dekken, heeft de kamer uiteindelijk ook van gezegd dat een goede goede stap vooruit. Dit gaat echt over andere bedragen. Dus dit zal andere impact hebben en daarbij komt de vraag ook naar voren gaat dat lukken dat dat is ook gewoon een eerlijke vraag die ook op tafel ligt.

[3:17:44] Dankuwel. Mijn vragen.

[3:17:46] Ja. Dankuwel. Voorzitter. Ja. Het is al vele jaren van mijn frustratie dat bijvoorbeeld centraal planbureau. Alleen als dekking accepteert als je daadwerkelijk schrappen in de zorg dat dat minder kosten, zoals echter staatsssecretaris net zei die. Je maakt bijvoorbeeld in de ziekenhuizen, bijvoorbeeld de opname van esch patiëntjes die je niet meer hebt als als je het vaccin zou geven dat dat niet wordt geaccepteerd en dat is eigenlijk heel raar. In tegenstelling tot de grote meevallers die er elk jaar op vws zijn. Dus dus in de reguliere begroting is zijn bewindspersonen telkens op zoek naar een dekking. Maar sinds tweeduizend twaalf hebben we al zo'n dertien miljard euro minder uitgegeven dan begroot. Dus mijn vraag is eigenlijk hoe. Waarom is het nou niet mogelijk om deze dingen waarvan je evident weet dat het ziekenhuisopnames scheelt toch op te nemen en en dan iets te doen in die onderscheidingen.

[3:18:38] Dankuwel staat.

[3:18:39] Dankuwel. Het is in algemene zin van groot belang dat we proberen zo goed mogelijk te begroten. Dus dat we daarmee voorkomen dat er overschrijdingen zijn die zijn er overigens ook op de vws begroting of dat een onderscheidingen zijn. Dus dat er budget overblijft er dus het altijd is het van belang om zo precies mogelijk te kunnen begroten om daar robuust te zijn, zodat je voorkomt dat je onnodig budget gereserveerd. Dus dat is dat is dat is waar

[3:19:09] de andere vraag die u stelt is waarom kun je dat niet uit het curatieve domein eigenlijk schrappen en meenemen in het preventieve domein. Dat heeft ermee te maken dat uiteindelijk als je deze behandelingen niet hoeft te doen. Deze artsen die daar werken. Ik zeg het maar even heel praktisch dan niet op een ander zitten dan is er uiteindelijk een vaak andere zorg die zij verrichten, bijvoorbeeld omdat ze daardoor andere keuzes kunnen maken die nu blijven liggen of dat er wachtlijsten worden ingelopen. Dieren op sommige plekken zijn dus het is niet zo dat er dan volgens u curatieve domein vervolgens door de mensen die hierbij betrokken zijn. Volgende is gedaan wordt. Sterker nog, zij dat op een hele nuttige manier ook vervolgens anders in. En dit is het praktische antwoord. Je kunt er ook nog meer heel ik zei het al zorg economisch naar kijken en dan blijkt ook dat je niet zomaar die schuiven kan kan maken.

[3:20:00] Dankuwel, zowel door uw vragen. Mijn vraag.

[3:20:02] Ik moest even heel precies want tot tweeduizend, vijfentwintig jaren tot tweeduizend tien waren structureel overschrijding op vws en sinds tweeduizend twaalf zijn er structureel onderschrijven of vws dus nu per saldo structurele onderscheiding die optelt tot zo'n dertien miljard euro. Mohamed plezier.

[3:20:20] Is te houden. Maar u was door uw vraag en u heeft ook nog een tweede termijn. Dan kunt u ook nog maken. Maar goed.

[3:20:27] Waar waar het mij om ging is dat het moment dat je al deze vaccins bij elkaar optelt elkaar cafe golden rose rota, mevrouw.

[3:20:36] Die ik wilde voorstellen dat de staatssecretaris antwoord lopen lopen miljoen. Dat klopt, en daarom kunnen we in de tweede termijn hebben daar ook nog tijd voor. Maar ik ben wel eerlijk voor iedereen dezelfde.

[3:20:49] Debat kunnen was gewoon in plaats van de afkoop prijs stellen tijd te houden.

[3:20:55] Het is zoals het is staatssecretaris gaat u verder met de beantwoording van de vragen.

[3:21:00] Ja. Dank, voorzitter dat dat was wat de vraag waarom gordelroos voorzitter. Dus ik wilde eigenlijk naar tweede vak zijn namelijk hpv

[3:21:12] waar ik nog het een en ander over wilde kwijt wilde en de vragen daarover allereerst misschien toch ook wel de kant van. Het is het glas halfvol of halfleeg.

[3:21:25] Kijk we zien dat nu meer dan de helft van de jongens onder de negentien zich heeft laten vaccineren in het eerste jaar dat vaccinatie aan jongens gegeven werd en dat is althans zo beoordelen wij. Dat is eigenlijk best wel een mooi resultaat. Natuurlijk zijn de doelen er nog veel hoger dan dit.

[3:21:45] En er is zeker nog ruimte voor verbetering en daarom wordt er ook actief ingezet op een campagne vaccinatiecampagne. De doelgroep op ikzelf actief betrokken. Dus kortom, daar zijn een goede denk ik. Eerste stap gezet. Maar er is nog heel veel ruimte te verbeteren.

[3:22:04] Wat we geleerd hebben van deze eerste campagne is dat jongens. Behalve dat ze zichzelf willen beschermen

[3:22:11] ook gemotiveerd zijn om zich te laten vaccineren omdat ze daarmee hun partner beschermen. Dus het is eigenlijk een de intrinsieke motivatie is eigenlijk dubbel

[3:22:22] en u vroeg nog ook van hoe zit het nou met specifieke religieuze doelgroep of doelgroepen uit andere achtergronden voelen die zich wel vrij om het vaccin te halen en we hebben ook lessen, bijvoorbeeld over hpv vaccinatie juist ook voor deze deze bijzondere om het zo te stellen doelgroepen.

[3:22:44] Wat zijn eigenlijk de doelstellingen of de ambities als het gaat om hpv vaccinatie bij jongens, maar ook in algemene zin. Ik kan zeggen dat de doelstellingen die wij hanteren eigenlijk de who doelstellingen zijn

[3:22:59] en die zijn omdat we het heel precieze. Nu gaan delen. Maar er zitten natuurlijk nog ver boven waar wij nu in de vaccinatie gaat zitten. Dus daar hebben we nog nog fors ook ruimte om

[3:23:12] te ontwikkelen

[3:23:16] en er was nog ook een vraag van mevrouw ellemeet dat hoe we nou ook juist de vaccinatiegraad omhoog krikke in de regio's waar baarmoederhalskanker veel voorkomt, zoals noordwest nederland op naar aanleiding van kanker atlas

[3:23:33] op dit moment kan die hogere incidentie nog niet gekoppeld worden aan aan de vaccinatie

[3:23:39] omdat de vaccinatie eigenlijk veel later is gestart dan wat we nu aan incidentie zien.

[3:23:45] Maar we echter wel uiteraard zeer veel belang aan een hogere deelname, juist op deze groepen.

[3:23:50] Daarom worden de jongens uitgenodigd en proberen we in het algemene vaccinatie tarief vertrouwen in vaccinaties ook juist heel precies in te prikken op een bepaalde doelgroepen en bepaalde plekken in de samenleving om juist daar aanwezig te zijn in plaats van alleen maar een hoog over algemene strategie te hanteren en ook de ggd kiest juist veel vaker voor om eigenlijk meer

[3:24:12] af te dalen naar specifieke wijken specifieke straten gaat het zelfs om gemeenschappen in plaats van een algemene oproep te doen en dat zal ook hiervoor zeker van

[3:24:24] de toepassing zijn

[3:24:26] tielen was. Ook waren we pas over anderhalf jaar een heroverweging doen van het type vaccin. Dat wordt gebruikt.

[3:24:34] Het huidige vaccin beschermt goed tegen twee hoog risico hpv type

[3:24:40] die hpv gerelateerde kanker kunnen veroorzaken en de overeenkomst loopt tot één oktober twintig, vierentwintig en het begin twintig, vierentwintig stad een nieuwe aanbesteding en daarom is het dat een logisch moment om de vaccins keuze opnieuw te bekijken

[3:24:59] dat over hpv voorzitter, dan ga ik nog een aantal overige fracties die we kwamen, dacht ik vooral van mevrouw agema nog iets breder, namelijk onder andere het virus. Daarover loopt nog hetgeen advies dat is voorzien van het einde van ditjaar het s vaccinatie tegen het virus en op basis daarvan gaan we dan weer zien of horen over de kosten effectiviteit en vervolgens ook over

[3:25:26] de dekking daarvan en ook de waterpokken was nog een vraag van mevrouw agema en die had ik ook kan ik me nog herinneren. Vorig jaar ook gekregen en daar geldt weer hetzelfde antwoord als vorig jaar, namelijk dat er de gezondheidsraad hier op aangeeft dat de ziektelast dermate laag is dat het eigenlijk niet logisch is om hier een vaccin voor aan te bieden

[3:25:52] dan dat het dan dat alle vragen over de vaccinaties. Voorzitter.

[3:26:00] Nog een vraag van mevrouw tielen,

[3:26:02] Ik denk mijn laatste interruptie is het jammer. Maar goed ik hoorde de staatssecretaris zich. Ja. Het is nog niet. Dus ik ben best tevreden over jongens vaccinatie hpv is nog niet de doelen. Maar daar staatssecretaris nog even zeggen wat zijn doelen ook weer precies zijn en per wanneer we die bereikt hebben.

[3:26:21] Ik heb het nog even precies nagevraagd. Want ik vroeg wat zijn nou precies die who doelstellingen en die zijn met name gericht op meisjes. Dus daar hebben we nog wel iets te doen. Overigens. Maar de doelstelling van de wmo is in tweeduizend dertig, negentig procent van de meisjes volledig gevaccineerd op vijftien jarige leeftijd.

[3:26:42] En ik wil heel graag

[3:26:43] jongens doelstelling kan de staatssecretaris toezeggen dat hij daar iets over zeggen.

[3:26:47] De zeker. Ik ga ervan uit dat de who je toch ook een doelstelling voor heeft. Maar dat is gewoon even blind wat dingen terwijl je je niet je ook van ziet wat de winst is.

[3:26:56] Maar mocht dat niet zo zijn, dan zullen wij zelfstandig een doelstelling ook over jongens opnemen want dat is

[3:27:02] helemaal in lijn met ons beleid. Maar ik

[3:27:05] ik ga er eigenlijk voet schoot van de who daar de doelstelling blijft. Maar

[3:27:09] dat gaan we achterhalen. Kom ik nog even op terug in de tweede termijn. Voorzitter,

[3:27:15] dan ga ik naar de gezondheid achterstanden. Voorzitter,

[3:27:21] wat doen we eigenlijk in algemene zin om achterstanden terug te dringen. En hoe betrekken we de de inzichten uit de kanker was daar ook bij. Ik zei al iets over richting richting mevrouw ellemeet.

[3:27:37] Kijk in algemene zin zou dit willen zeggen we zien inderdaad dat gezondheidsachterstanden te lokaliseren zijn op de kaart

[3:27:47] op de tot op wijkniveau en wat we proberen in het gezond en actief leven akkoord is om op dat niveau ook aan te sluiten met onze praktijk

[3:27:57] en daarmee gaan we ook steeds verder en steeds steviger in onze ambitie om daar ons daarop te richten in plaats van op een algemene strategie.

[3:28:07] Inrichten,

[3:28:08] Dus wat doe je precies bijvoorbeeld in het voorbeeld van mevrouw kuik in die wijk op het gebied van van longkanker op roken

[3:28:17] als het gaat om de brief over roken die we gestuurd hebben. Wat is het een paar maanden geleden ziet u dus ook en ook over volksziekte is dat we ons steeds preciezer en specifieker gaan richten op doelgroepen waar eigenlijk een soort gezondheidsachterstand is of er een achterstand is in in dit geval de gezonde leefstijl in plaats van dat we ons blijven richten op de algeheel verhogen van een doelstelling natuurlijk wel uiteindelijk ook de beweging is alleen we kiezen steeds vaker juist om onderscheid te maken en om op die achterliggende oorzaken en gebieden in te steken in plaats van op een algemene insteek.

[3:28:58] Dat is ook onderdeel van het gala in het gala hebben we natuurlijk afspraken gemaakt waarop gemeenten in die volle breedte van allerlei onderwerpen. Dat gaat niet alleen over over in dit geval over ook. Maar het gaat ook over alcohol. Het gaat ook over gezonde voeding. Het gaat ook over nou kansrijke start waarbij gemeenten die ruimte krijgen om ook uiteindelijk op lokaal niveau in te zoomen en dat soort keuzes te maken.

[3:29:22] Mevrouw tielen vroeg ook

[3:29:25] zou het niet een verstandig idee zijn om een beleids onderzoek te doen naar gezondheidsverschillen

[3:29:30] en op dit moment loopt samen met sociale zaken en werkgelegenheid een adviesaanvraag bij de cellen

[3:29:38] om het kabinet dus ook breder dan alleen vws te adviseren over sociaal, economische gezondheidsverschillen, en naar verwachting wordt het advies in het tweede kwartaal van dit jaar opgeleverd en u ontvangt daarna van ons ook een beleidsreactie. En ik stel voor dat we eerst even dit advies afwachten en daarna overwegen of een bal of een ander daar nog iets aan kan toevoegen.

[3:30:04] Dat overgang kijken.

[3:30:06] Ja. Voorzitter, dank aan de staatssecretaris voor dit antwoord dat die ook aangeeft. We moeten niet alleen die generieke maatregelen nemen, maar ook echt onderscheid gaan maken, hebben we het antoni van leeuwenhoek ziekenhuis gezien met een screening op longkanker er specifiek voor zware rokers. In hoeverre zijn dat soort instrumenten worden die ook ook ingezet als het gaat om bijvoorbeeld die wijken waar de hoge mate van longkanker voorkomt kan kan dat een instrument zijn wat we ook meenemen in het beleid.

[3:30:43] Ik zie de minister zei dat die daar een tweede termijn iets over wil zeggen hoe dit wordt toegevoegd. Ik zou er iets anders tegenover willen zetten. Maar ik ben nog niet zolang geleden bij faddegon geweest waarbij ik ook dat gesprek ben aangegaan over hoe gaan we nu juist voor die groepen waar roken ook onderdeel is van de leefstijl daar een effectieve aanpak op op neerzetten. Dat is een ik ga toch even stevig een toch een tamelijk andere aanpak dan tot nu toe in algemene zin gelopen hebben. Dat vergt veel beter. Een andere aansluiten met veel meer sleutelfiguren. Mijn voorbeeldfiguren die die keuze hebben gemaakt om achtergrondverhalen daarvan. Dus het is echt een andere aanpak en ik denk dat we daarin ook gewoon nog eigenlijk niet goed weten wat echt werkt en steeds beter weten wat zou kunnen werken en dat we dat eigenlijk normaal op kleine schaal aan toepassen zijn en ik denk dat we nauw samen met vaandels bijvoorbeeld dit soort aanpakken echt moeten gaan uitbreiden. En daar hebben natuurlijk mede vanwege die aanpak op fractie dus ook op kunnen inzetten.

[3:31:47] Ik ga naar de de leefomgeving. Voorzitter,

[3:31:57] een van de vragen over ging over huidkanker en het voornemen om meer schaduw rijke sportlocaties in te richten

[3:32:05] en wij zijn op dit moment in overleg met het huidfonds over een brede campagne rond huidkanker om de bewustwording te vergroten. Het inrichten van zonder veilige sportlocaties. Dat is natuurlijk wel een rol waar of een zaak waar gemeente natuurlijk een tamelijk cruciale rol in hebben en ook daar zit in het gala mogelijkheden om ook op sporten en bewegen keuzes te maken. Dus ik zal ook gemeente in dat kader ook wijzen. Juist op dit fenomeen en dan kunnen ze wellicht ook via die methode van het gala daar nog op interveniëren.

[3:32:43] Dat is de enige die ik nog overhad. Want volgens mij was de rest ook al door de minister beantwoord, met name over bijvoorbeeld de industrie en dan ben ik door de vragen heen. Voorzitter,

[3:32:54] Dankuwel. Dan zijn we aan het einde van de eerste termijn. Dan gaan we door naar de tweede termijn aan de zijde van de kamer.

[3:33:02] Hoeveel hoeveel tijd ik zal dus niet in. Er wordt aan mij gevraagd hoeveel tijd in toestellen kamerleden om voor de tweede termijn de gewoonte is om de helft te doen van dus of eenderde eigenlijk dus normaal gesproken is twee minuten, maar we hebben inderdaad wel

[3:33:22] nog tijd. Dus ik zal niet heel streng zijn, maar wilt u alstublieft wel gewoon. Het is niet de bedoeling of doel om de tijd om helemaal vol te maken.

[3:33:31] Maar ik geen versneld woord aan mevrouw paulusma.

[3:33:33] Ja.

[3:33:34] Dagvoorzitter en ook dank aan de bewindspersoon voor de beantwoording. Ik ga mijn tweede termijn gebruiken voor de staatssecretaris. Want hij refereerde er zelf ook al aan het debat van de vorige keer vond ik een beetje flauw want wij hebben toen uitgebreid gesproken, niet alleen over een soort vaccin, maar juist over die strategie en er zijn een aantal toezeggingen opgedaan. De staatssecretaris samen met het zorginstituut in gesprek omdat we toen ook de conclusie trokken het zorginstituut beoordeeld gezondheidseffecten en kosten effectiviteit op basis van het jaartal tweeduizend vijftien. Toen zei ik nog in deze commissie gool is dat al een aantal jaren geleden, maar ook een coronapandemie dus waarschijnlijk want de staatssecretaris zijde is maatschappelijk draagvlak voor de manier waarop we dit financieren. Toen zei ik ik denk dat dat maatschappelijk draagvlak aan het veranderen is als je ook kijkt naar corona de staatssecretaris in gesprek gaan en zou er op terugkomen. Dat is niet gebeurd. Hetzelfde geldt voor een aantal andere dingen die nog steeds liggen en ik snap dat dit tijd kost en dat zo'n groot schip moeilijk in beweging komt. Maar de discussie ging niet over één type vaccin. Ik probeer nu al steeds een aantal debatten juist hoog over de urgentie te duiden en te vragen of de staatssecretaris daarmee aan de slag wil. Dus ik wil daar graag meer reactie op dan. We hebben heel goed debat gehad over het rotavaccin.

[3:34:52] Ik vroeg net ook niet om het bereiken van doelgroepen in de religieuze hoek. Ik denk namelijk dat een heleboel jonge mensen het gewoon spannend vinden om zich te laten vaccineren. En toen zei ik met een kwinkslag. Het is namelijk best wel spannend om over seks te praten en de gevolgen daarvan. Dus ik wilde het helemaal niet in de religieuze hoek krijgen. Ik vind het juist belangrijk dat jonge mensen zich goed laten informeren. Dus ik zou daar wel wat meer informatie over willen dan het heel erg versmallen

[3:35:17] op die hoek en ik snap dat de staatssecretaris zegt de minister heeft antwoord gegeven op de leefomgeving. Maar ik had ook heel expliciet gevraagd of de staatssecretaris daar op in wil gaan en hij gaf mij een uitstekend haakje door te zeggen rondom het vaccineren hanteren we de who doelstellingen. Ik heb heel expliciet aan de minister en de staatssecretaris gevraagd of het wat mij betreft namelijk een fantastisch idee is om ook de who doelstellingen rondom schone lucht en fijnstof te hanteren als het gaat om gezondheidsbeleid. Dus daar zou ik ook graag van de staatssecretaris reactie op willen.

[3:35:45] Dankuwel dankuwel mevrouw paulusma dan meneer bus of.

[3:35:50] Ja. Dankuwel. Voorzitter,

[3:35:53] allereerst blij overigens met de beantwoording van de minister als het gaat over het snel willen starten met vaccineren tegen en box weer dus dank voordat beantwoord. Iets minder blij was ik nog steeds toch op dat punt over was toch niet helemaal tevreden over want ik ben er nog eens ingedoken in de tussentijd ook over de kosten. En als je meedoet aan die pilot dan kost het je in totaal zeven, vijftig per maand. Ga je bijvoorbeeld naar de huisarts staan betaal je de kosten van de pillen natuurlijk zelf. Vervolgens betaal je de huisarts kosten niet zelf maar voor het vervolgonderzoek van het laboratorium onderzoek ben je wel je eigen risico kwijt. In tegenstelling tot wanneer je meedoet aan die pilot, oftewel er zit wel degelijk een groot kosten verschil aan of je meedoet aan de pilot of dat je het via de huisarts praat alsnog krijgt. Dus daar zit volgens mij een onrechtvaardigheid in die op te lossen is door die drieduizend mensen die nu nog wachten op toch toe te voegen aan die pilot en ik heb dan ook nog een vraag daarover aan de minister en naast dat ik dit onrechtvaardig vindt er nog wel benieuwd naar reactie van de minister daarop is mijn vraag aan de minister

[3:36:58] aan hoe sneller deze drieduizend wachtende gaan helpen. Is dat door ze toe te voegen aan die pilot. En wat volgens mij prima kan. Of is dat door inderdaad, zoals de minister zegt huisartsen toch te gaan vragen om dit middel voor te gaan schrijven. Terwijl huisartsen hebben gezegd dat niet te doen dat de lhv heeft dat gezegd niet te gaan doen en vijfennegentig procent van de huisartsen doet dat niet eens is dat een kansrijke route. Volgens de minister dan die drieduizend mensen toe te voegen aan die pilot.

[3:37:27] Dat is, geeft een vraag bij mevrouw kijkt en wanneer bus.

[3:37:31] Ja. Voorzitter, want de heer bushoff geeft aan. Ik vind niet helemaal rechtvaardig

[3:37:37] is voor hem ook een optie. Om te kijken naar wie kan het dragen om de om de kosten betalen en niet is dat ook iets waar hij aan denkt om zo die rechtvaardigheid daarin in te brengen.

[3:37:49] Meneer bushoff. Nou in z'n algemeenheid ben ik best wel voorstander van inderdaad naar draagkracht kosten verdelen. Dus ja. Alleen nu is het zo dat de een hele grote groep mensen is die voor zeven, vijftig per maand in die pilot meedoet en dat aan kosten kwijt te zijn. Een hele grote groep is die er niet aan meedoet en veel meer kosten kwijt te zijn. Dus ik zou het onrechtvaardig vinden als we voor die groep dan het onderscheid gaan maken en voor de andere groep niet.

[3:38:14] Dit.

[3:38:17] Mevrouw. Ja voorzitter, want ik zit even te zoeken. We hebben natuurlijk als het gaat om anticonceptie ook voor juist voor mensen die niet kunnen dragen. Juist dat we zorgen dat zij anticonceptie gratis krijgen en zou het dan ook niet zo zijn dat juist ook voor dit systeem je op die manier daar naar zou moeten kijken dat mensen die het wel kunnen dragen er ook gewoon voor betalen. De mensen die daar de portemonnee niet voor hebben dat we die een beetje helpen. Dat zou mij logisch,

[3:38:44] Die lijken meneer bussen.

[3:38:46] Voorzitter, kijk in de eerste plaats. Volgens mij is dat duidelijk het liefst ziet de pvda die drieduizend wachtende gewoon toegevoegd worden aan die pilot. Maar als dat niet gaat, ben ik best wel bereid om te kijken van wat is dan wel mogelijk en zou het dan een oplossing zijn om die drieduizend wachtende via de huisarts te helpen en helpt het dan als we kunnen kijken dat mensen die dat niet kunnen betalen. Geholpen worden. Dus in de eerste plaats het liefst toevoegen aan die pilot en anders voel ik wel wat voor de suggestie van het cda om te kijken hoe we mensen via de huisarts die het niet kunnen betalen kunnen ondersteunen.

[3:39:17] Dankuwel.

[3:39:20] Ja.

[3:39:21] We gaan door naar de tweede termijn van mevrouw de naam.

[3:39:29] Dankuwel. Voorzitter, dank aan de staatssecretaris en minister voor uw antwoorden aan de ondersteuning. Heel fijn en ik blijf toch ongeduldig als het gaat over die doorlooptijd met betrekking tot nieuwe vaccinaties zou echt heel fijn vinden als dat sneller kan. Want volgens mij is vaccinatie ook een van de meest effectieve manier van preventie. Nu dit zeggende bedenk ik me ook. Waarom zit het eigenlijk niet in het preventieakkoord. Maar goed. Wat mij betreft.

[3:39:55] Prima.

[3:39:56] Dankuwel dan mevrouw ellemeet.

[3:39:59] Dankuwel. Voorzitter, we praten altijd graag met lovende woorden over het belang van preventie. Maar als iets lastig is om echt voor elkaar te krijgen, dan is het provincie de plek geven die het verdient en de werd hier ook de suggestie gedaan van moeten onderzoek doen naar kosten-effectiviteit, maar ik zou daar graag een verzoek aan willen toevoegen, namelijk. We moeten ook onder het onderzoek doen naar de belemmeringen in het stelsel, want ik ben ervan overtuigd dat een van de redenen waarom preventie niet goed van de grond komt is door het stelsel het de baten vallen ergens anders dan de lasten. Dus daar zullen we echt ik zie de minister. Beetje relativerende knikken. Maar oké. Ik denk dat het echt de moeite waard zou zijn om daar precies ernaar te kijken en om die belemmeringen weg te nemen

[3:40:39] als het gaat om die gezondheidsverschillen. Dan vind ik het gala hartstikke mooi. Alleen we kunnen denk ik ook met elkaar vaststellen dat het niet genoeg is. Het was ook niet voor niets dat een zorgverzekeraar cz in den haag koos voor een schuldenaanpak omdat zelfs de zorgverzekeraars zag dat schulden probleem was en dat het dus buiten het domein van de zorg lag en dat roept bij mij. De vraag op welke manier verknoopt bijvoorbeeld de staatssecretaris de schulden aanpak aan zijn eigen aanpak en op welke manier zijn deze twee bewindspersonen bereid om breder te kijken en hun verantwoordelijkheid te nemen als het gaat over de gezondheids problematiek aanpakken vanwege een vervuilende omgeving en ik zou er ook best graag nog een compliment willen maken aan de minister. Want ik denk dat we nu een minister in huis hebben die hier best wel een stevige rol in zou kunnen pakken en dat is echt niet altijd het geval. Dus ik zou het zeer op prijs stellen als er een aanpak komt over integraal binnen het kabinet over het aanpakken van die gezondheidsschade door de omgeving en aanpak die die zou ik ook graag naar de kamer zien met daarin geformuleerde doelen en ook maatregelen als het gaat over de gender specifieke zorg dan hoor ik graag van de minister dat die geborgd wordt bij zone mee want we hebben nu een goed programma daarop lopen of goede aanpak, maar het is niet vanzelfsprekend dat hij er blijft. Dus hoe zorgt de minister dat hij er blijft. En als het gaat over de vrouw specifieke aanpak dan ontbreekt die nu volledig bij honderd meter. Dus ik denk dat we daar ook wat aan moeten doen, hoor ik de minister graag over. En tenslotte prep. Ik denk dat we twee routes moeten bewandelen en via de huisarts en via de ggd. Heel voor heel veel mensen zal dat de makkelijkste weg zijn en staat wat groenlinks betreft niet in de weg om die pilot.

[3:42:25] Dat ook uit te breiden dankuwel.

[3:42:27] Dankuwel, mevrouw element, mevrouw tielen,

[3:42:30] Ja. Dankuwel. Voorzitter en dank ook inderdaad voor het debat. Sommige mensen noemen dat geen debat. Maar ik wel. Volgens mij hebben gewoon hoop informatie met elkaar gedeeld en ook onze meningen. Ik hoorde de minister over de beleidsregels innovatie bij de zorgautoriteit over darmkanker. Een aantal andere. Ik ben ook wel benieuwd. En misschien een vergeten vraag was dat hoeveel van die pallets zeg maar ook structureel gemaakt worden. Dus hoe ze zichtbaar vanuit de innovatie regel naar een echt een echt en na een duurzame traject gaan ook in kosten en waarden. Het woord kosten effectiviteit zal vaak langsgekomen. Maar dat speelt daar natuurlijk ook een grote rol.

[3:43:12] Daarover gesproken snap ik wel de discussies die we hebben over de begroting en de vaccinatie en hoe we dat dan doen. En eigenlijk is het zonder dat we geen geld reserveren voor vaccinaties die bij de gezondheidsraad al in onder de onder dat onderzoek liggen. Dus ik zie ik zie de problematiek die voorligt. Maar ik hoop toch dat we daar een antwoord op kunnen vinden en misschien moeten we daar ook structurele eens naar kijken als we het hebben over preventie heeft ook met onze uberhaupt met onze rijksbegroting systematiek te maken. Dus ik wil xl groot overhoop trekken, maar het zit ons wel inderdaad wat dat betreft enigszins in de weg. Ik kijk uit naar de doelen voor de hpv vaccinatie bij jongens ik vind gewoon dat we daar en we moeten eigenlijk net zo hoog als bij meisjes. Maar dat is een suggestie.

[3:43:58] Er is veel gezegd over de kanker atlas en ik denk dat we daar nog heel veel mee gaan doen en ook over gaan doen. Maar als je het over preventie heb vind ik ook hart en vaatziekten wel een belangrijk onderwerp en ik denk ik. We hebben het al gehad over boezemfibrilleren en en beroertes ziet de minister of de staatssecretaris ook een kans om ook met betrekking tot hart en vaatziekten meer grip te krijgen op waar nou beter effectiever en harde preventie ingezet moet worden,

[3:44:34] knikt, knikte toen de staatssecretaris zegt laten we eerst het wrr-rapport ervan af. Er is ook best wel snel. Dus prima. Ik vermoed dat we nog steeds beleidsonderzoek willen. Maar daar kom ik dan wel inderdaad op terug. Ik ben benieuwd wat er uitkomt. En als laatste een beetje een andere vraag eigenlijk het nadeel van vroeg diagnostiek kan ook zijn over diagnostiek en overbehandeling en ik volg mij moeten we dat wel meewegen in alles wat we doen en mijn vraag is dan ook welke plek. Dat heeft nu of zou moeten hebben. Wat betreft het kabinet in het onderwerp een medische preventiebeleid.

[3:45:07] Dankuwel mevrouw tielen. Dan geef ik graag het woord aan mevrouw cda.

[3:45:12] Dank u, voorzitter, en ik dank de minister en de staatssecretaris voor de beantwoording fondsen is het aanpakken van die gezondheidsverschillen belangrijk en terecht dat de staatssecretaris ook zegt ja die generieke aanpak. Dat helpt misschien wel maar niet om die verschillen te verkleinen en volgens mij is dat ons doel omdat we zien dat die verschillen gewoon onacceptabel groot groot zijn. De minister gaf al even aan. We zien dat er bij bepaalde bevolkingsonderzoeken dat niet iedereen in alle gebieden daaraan meedoet,

[3:45:47] krijgen wij ook terug gerapporteerd hoe we dan wel gaan bereiken. Wat de inzet wordt om juist in gebieden die we achter zien blijven wel mee te mee te krijgen om de percentages omhoog te krijgen en misschien even. Ik had net een interruptie met de staatssecretaris als het gaat om longkanker. Het antoni van leeuwenhoek ziekenhuis leeuwenhoek ziekenhuis heeft in ieder geval een pallets gedaan of is daarmee begonnen om op blank longkanker te screenen. Ik vind dat heel interessant van een hoeverre kunnen we dat ook gericht inzetten. Juist op die wijken die ik al eerder noemen waar dat percentages longkanker veel hoger is dan het landelijk gemiddelde.

[3:46:33] Wij kunnen we daar een beetje mee spelen hebben daar flexibiliteit en kunnen we dat slim inzetten.

[3:46:40] Dankuwel mevrouw kijk dan

[3:46:43] kijk ik even naar rechts moeten geschorst worden of kunnen we direct door

[3:46:48] vijf minuten minuten schorsing. Vijf minuten. En dat is dus tot tien, tien over half

[3:46:56] twee.

[3:46:58] Ik schors de vergadering tot tien over twee.

[3:55:48] Ik heropende vergadering voor de beantwoording in tweede termijn van de zijde van de regering en ik neem aan dat ik als eerste het woord geven aan de minister

[3:55:57] minister gaat uw gang.

[3:55:59] Dank allereerst.

[3:56:02] Nog aansluitend op de vraag die mevrouw den haan bracht en ging ook gewoon mevrouw tielen ook en dan ging het over de begroting systematiek

[3:56:14] en bijvoorbeeld vaccinatieprogramma's bevolkingsonderzoeken. Klopt inderdaad. Het kwam zojuist al voorbij dat vergelijking met even gemaakt met medicatie voor bijvoorbeeld de introductie van dure medicatie op het moment dat een middel beoordeeld is in een sluis. Dan krijg ik uiteindelijk een voorstel positief of negatief naar positief is. Dan wordt er iets gezegd ten aanzien van wordt uiteraard niet openbaar, maar iets gezegd ten aanzien van de kosten van een individuele patiënt en de behandeling, maar ook ten aanzien van het totaal aantal patiënte en daarmee de budgettaire aanpak. Dat is dan voordat medicament niet begroot. Maar zit wel in de totale zet vws begroting in de systematiek van een percentuele stijging in de loop der jaren. Dus je kunt zeggen voor individuele middel is van tevoren niet begroot. Maar het zit wel in het totaal. En uiteraard is te sturen om te proberen om

[3:57:05] je hebt binnen het totaal beschikbare financiën te komen. Dat spreekt voor zich. Dat is voor de medicatie in de dure medicatie ten aanzien van vaccinatieprogramma's of bijvoorbeeld bevolkingsonderzoek. Dat loopt, zoals we zojuist al terecht genoemd loopt susanne bier de rijksbegroting

[3:57:20] en daar is ook als wij al eigenlijk weten dat bijvoorbeeld er een bepaalde beoordeling loopt bij de gezondheidsraad

[3:57:28] en je dus weet dat je op termijn een advies krijgt nou positief of negatief of gedeeltelijk is is dat niet begroot.

[3:57:35] Dus bijvoorbeeld

[3:57:38] adviezen ten aanzien van een kijk naar de staatsssecretaris, vaccinatieprogramma of ten aanzien van aanpassing of uitbreiding van een bevolkingsonderzoek hebben dat recent gedaan met een aanpassing van het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker. Dan moet er aparte financiering voor gevonden worden.

[3:57:56] Dat is inderdaad een verschil tussen en zou daar in de toekomst gedachten over kunnen laten gaan hoe je dat anders moet doen. Alleen wij moeten het nu doen met de systematiek zoals die er is.

[3:58:08] Dat brengt mij misschien wel automatisch even. Ik kom ik doe even per barry. Maar dat sluit nauw aan bij de vraag die mevrouw ellemeet heeft een opmerking terecht over dat wij onvoldoende rekening houden mee houden dat de kosten en de baten niet op dezelfde plek vallen. Dat raakt ook aan de vraag die mevrouw aangemaakt en dat klopt inderdaad geheel.

[3:58:31] Dat is een discussie die ik ook uit een heel grijs verleden nog kennen op het moment dat ik ooit bezig was met pogingen om een bevolkingsonderzoek darmkanker in nederland van de grond te krijgen en je eigenlijk ziet dat de baten zitten in vermindering van lasten voor behandeling van patiënte met darmkanker.

[3:58:49] Maar de kosten zitten aan de screening en de voorkant en dus in een andere systematiek en het goede nieuws vind ik er wel bij om ook op te merken dat ik in de afgelopen vele jaren dat ik daar in verschillende rollen mee bezig ben geweest. Gewoon echt gemerkt heb dat ook voor partijen, zoals de zorgverzekeraars echt een toch wel substantiële beweging is geweest en waar ze

[3:59:09] vele jaren geleden en ik ben met dit dossier al meer dan twintig jaar bezig. Vele jaren geleden zegt dit zit niet bij ons zit te zijn nu zeer anders. Een terecht noemt een voorbeeld

[3:59:19] van waarbij bijvoorbeeld een zorgverzekeraar ook inzetten op programma's voor saneren voor aanpak van schulden problematiek en andere zaken.

[3:59:27] Dus er is een belangrijke beweging

[3:59:29] zijn we er daarmee integraal en hebben we daarmee ook de problemen opgelost die we door onze eigen financiering systematiek heb niet volledig kan ik ook niet in één keer doorbreken.

[3:59:42] Sorry, ik stoppen.

[3:59:43] Dat ik een kind, mevrouw element, in ieder geval en daarna, mevrouw de naam,

[3:59:50] Ik snap dat de minister geen toverstokje heeft en dat hij niet in één keer kan kan oplossen. De problemen die er nog zijn, maar het zou wel goed zijn om preciezer te weten waar die belemmeringen zitten

[4:00:00] om er ook wat aan te kunnen doen want die kan u zeggen van. Oh zo zorgverzekeraars. Alsjeblieft. Pak je pakje taak een beetje ruim op. Maar

[4:00:11] ik zou het wel prettig vinden als er wat preciezer naar gekeken kan worden.

[4:00:14] De minister.

[4:00:16] Ja, zover. Ik ben gelijk ook even naar de staatsssecretaris kijken. Er wordt gewoon intensief naar gekeken hoe het is ook onderdeel van zowel het integrale zorgakkoord als het gala om en en zoals u weet hebben we bewust op ingestoken omdat integrale akkoorden te laten zijn, anders dan in het verleden met hoofdlijnenakkoorden en daar ook de verzekeraars ook de eerste lijnen en ook de nederlandse gemeenten bij te betrekken, omdat veel van dit soort dingen echt op verschillende tafels liggen.

[4:00:44] Mevrouw de voorzitter, dat dat weet ik. Dus we hebben hier uitgebreid over gesproken. Dus ik weet dat het idee dat het integraal is en daar ben ik ook erg voor. Maar we moeten wel uitkijken dat we niet met z'n allen mooie die er willen spelen. Dus dat het juist ook goed is dat zo'n dat we ook met zo'n integraal zorgakkoord enzo gala ook kijken van waar gaat het niet goed is dat we niet alleen op zoek zijn naar de best practice is die we overal graag ten toon spreiden. Maar dat we ook kijken van waar zien we het alsnog niet goed gaan en dat is de oproep die ik aan de staatssecretaris en aan de minister wil doen van uw taak ook zo op dat dat er ruimte is om die signalen te geven aan u en dat dat ook opgepakt kan worden. En want dan dan komen we dan zetten we stappen verder. En anders dan blijft er toch een beetje zitten op waar het wel goed gaat en en de de best practice is,

[4:01:34] Minister.

[4:01:35] Voorzitter, laat ik laat ik vooropstellen dat het op een hoop punten benoemen een beweging van de afgelopen langere periode, maar het gaat er veel punten niet goed. Een voorbeeld wat genoemd wordt. Dat is

[4:01:46] en dat is een bewuste reden dat wij ingezet hebben om anders dan in het verleden, waarbij een hoofdlijnenakkoord gesloten en het dan feitelijk voor ministerie een beetje de mogelijkheid van de tafel af. En nu is het aan het veld om bewust te zeggen. Nee, we willen ook in het hele verdere traject bijvoorbeeld ten aanzien van het iso geldt ook voor het gehouden gewoon en een continue tafel te hebben waar alle voorbeelden ook juist het benoemen van waar gaat het niet goed. Welk punt ook gewoon ook met aanwezigheid van ons gewoon continu gemonitord en op geacteerd wordt eerstvolgende overleg tafel voor isa is. Ik zeg het uit mijn hoofd acht maart

[4:02:27] en dat is er al een van een continue.

[4:02:31] Dankuwel, mevrouw de vraag.

[4:02:33] Ik hoor de minister inderdaad aangegeven dat het verschil tussen kosten effectieve geneesmiddelen en kosten effectieve vaccins en de financiering daarvan. Dat dat er is dat dat u daar op dit moment mee moeten we de minister op dit mee moet mee moet werken en dat snap ik ook. Maar ik hoorde u ook zo even tussen neus en lippen door zeggen daar zit daar moeten we misschien eens naar kijken

[4:02:57] en in hoeverre zou je daarna willen kijken.

[4:03:00] En kunnen kijken? Vraagt u via de voorzitter minister.

[4:03:04] Voorzitter, ik geef alleen aan dat het de systematiek is waar ik het mee te doen hebt en waar wij het mee te doen hebben ook voor voor deze regeerperiode en kunnen we daar voor de toekomst iets over aangeven. Ook op basis van bijvoorbeeld een betere indicatie van wat de werkelijke opbrengsten zijn van preventie en vroegdiagnostiek. Ja dat kan. Ik moet er alleen nu gewoon mee doen. Dus ik heb geen ambitie en ook niet de mogelijkheid voor de staatssecretaris om daarin de komende periode iets aan te doen.

[4:03:31] Maar het algemeen begrip erover helpt wel want dat betekent geeft ook wel aan bijvoorbeeld kijken naar de staatsssecretaris waar dan de worsteling zit. We zijn ontzettend blij met de introductie in de mogelijkheden die er zijn ten aanzien van rota virus. Maar voor iedere volgende krijg je weer dezelfde discussie.

[4:03:48] Dankuwel verder.

[4:03:53] Mevrouw den haan, juist in de discussie nog aanvullende opmerkingen ging het om ook opnieuw over huidkanker en

[4:04:02] ik hecht eraan om nog even op terug te komen om te beginnen een goede illustratie opnieuw van die kanker atlas is al een aantal keren voorbijgekomen. Zoals ik al aangaf, ook wereldwijd echt een bijzonder initiatief ben blij met alle werk wat i k en l daar aan gedaan heeft. Ook met de data die zorgprofessionals

[4:04:21] iedere week weer aan leveren jaar in jaar uit en met die atlas kun je bijvoorbeeld ten aanzien van de huidkanker. Heel goed zien dat daar hebben het zojuist al over longkanker gehad en aan voor baarmoeder huis. Maar dat daar

[4:04:33] opmerkelijke verschillen zijn in termen van veel grotere incidentie in allerlei kustregios

[4:04:39] en dat geldt dan zowel voor het plaveien vijzels elkaar genomen als voor het melanoom

[4:04:45] en dat betekent natuurlijk wat ook opnieuw in inzet. Je moet preventie hierop op dit terrein overal doen. Maar hier nog een extra focus. Ook hier geldt voor huidkanker. Het zelfde ten aanzien van de impact en de blootstelling een risicofactor. In de uiteindelijke vorm van kanker moeten ons realiseren dat er in de afgelopen vele tientallen jaren ontzettend veel gebeurd is en in de aandacht voor. Maar bijvoorbeeld ook in de in de sterkte van zonnebrandcreme

[4:05:11] en als ik voor mezelf spreken. Zeker met mijn haar groei. Dan zit ik in de risicocategorie. Dat zit ik al vele tientallen jaren. Als je goed kijkt naar de hoofdhuid. Dan kun je dat ook zien en dat heeft natuurlijk wel te maken met het feit dat veertig jaar geleden gingen hadden we of geen gebruik en was er weinig. De aandacht voor en als je al wat gebruikte dan was het factor twee of factor. Vier. Ik weet niet of het uberhaupt nu nog verkrijgbaar is. Maar dat

[4:05:38] dus heel belangrijk om naar te kijken, maar ook ons te realiseren dat er in de tussenliggende periode al een hoop veranderd. Maar dat je dat verder moeten intensiveren.

[4:05:47] Dan.

[4:05:48] Voorzitter, misschien de heer de minister houdt den haan kuiken misschien een beetje door elkaar. Dat snap ik

[4:05:55] de ergens iets van die van die boerderij met de kip en de haan. Maar maar ik was het die het vroeg. No problem.

[4:06:04] Dan mag u dat mij aanrekenen en niet mijn ambtenaren. Ik schrijf zelf mee hier duren door de dus geheel met excuses.

[4:06:11] Ik vind het wel heel aardig dat ik een antwoord krijgen op mijn vraag die ik niet heb gesteld. Dankuwel daarvoor.

[4:06:17] We hebben het ging. Ik zei ik. Er was geen vraag. Maar ik.

[4:06:20] Ik schoten nog even op aan de discussie ging wel over huidkanker en ik denk dat het juist zo goed illustreert even van dat je bepaalde dingen moet doen maar dat je de werkelijke opbrengsten van in termen van vermindering van kanker dan mogelijkerwijs die tien jaar twintig jaar of veertig jaar later.

[4:06:37] Dan kom ik bij de vraag van de heer buskens.

[4:06:42] En dat.

[4:06:43] Musharraf musharraf excuses ik het weer verkeerd bushalte. Het schrijf ik helemaal excuses. Ik schrijf het hier ook. Maar ik lees mijn eigen leugens en ik weet dat mijn excuses.

[4:06:52] Ik ben.

[4:06:54] Allereerst blij dat de heer bushoff de eerdere opmerkingen over vijfhonderd tot vijftienhonderd euro voor medicatie kosten van prep terugneemt en dat de kosten daadwerkelijk veel lager liggen.

[4:07:04] Het kosten verschillende jaarbeurs zegt dat het onrechtvaardig is. Het is inderdaad zo dat er een kosten verschil is de pret medicatie is wel veel goedkoper dan de vijfhonderd tot vijftienhonderd euro per maand.

[4:07:18] Wat overblijft. Inderdaad zijn de kosten voor de huisarts design nul. En wat er overblijft zijn de kosten voor de soa test. Ja dat is zo en redenen waarom er verschillen zijn tussen de inclusie in een pilot en het onderzoek wat eraan gekoppeld zit versus de reguliere zorgkosten heb ik al genoemd

[4:07:38] en ik zie voor nu geen mogelijkheden om daar iets aan te veranderen.

[4:07:46] Ik had al het vermoeden dat manier bushoff op wilde reageren.

[4:07:50] Ja, voorzitter, volgens mij nou goed. Misschien is dat dan een betere vraag want gaan we niet helemaal uit. Het kostte verhaal komen, maar zou ik dan de minister mogen vragen of het mogelijk is om schriftelijk nog eventjes uiteen te zetten wat de verschillende kosten voor de personen zijn als je het via de pilot doet via de huisarts en via de commerciële praktijken doet zou dat mogelijk zijn om dat nog schriftelijk toe te zenden aan de kamer en mijn tweede vraag was nog wat dan de snelste route. Volgens de minister is om die drieduizend wachtende te helpen.

[4:08:18] Voorzitter, ik ben altijd van harte bereid om van alles schriftelijk te doen. Maar ik tegelijkertijd ook even naar mijn ambtenaren kijken de kosten die ik gewoon al genoemd heb. Zeven euro vijftig voor deelname per maand versus en ik zei en ik heb er nog een keer uit te checken. De goedkoopste medicatie krijg ik als informatie twintig euro voor dertig tabletten. Dat is uiteraard afhankelijk van het gebruik slik je het iedere dag. Dan kun je er een maand mee vooruit. Doe je dat risico of gebruik gestuurd of seksueel risicovol seksueel contact gestuurd. Dan zijn het per moment

[4:08:51] zijn er vier tabletten tevoren twee en daarna vindt dat zijn vier tabletten en dan is het uiteindelijk die kunt u die som kunt u zo maken? In veel en ten aanzien van de huisarts zijn de kosten. Nul en ten aanzien van de soa-testen is het afhankelijk van het panel gaat het om tientjes tot richting. Als ik de informatie zojuist worden ongeveer honderd euro, afhankelijk van de periode en de interval waarmee dat gedaan moet worden en dat gebeurt nu in de pilot één keer in de drie maanden

[4:09:18] en en veel meer heb ik daar ook niet aan toe te voegen. Dus ik kan het ook nog een keer op schrift zetten. Maar ik denk gewoon met de vervanging hier dat dat voldoende zou moeten zijn.

[4:09:28] Mijn tweede vraag. Ik zie dat de eerste vijf voldoende.

[4:09:30] Is dat gaat. Sorry. De tweede vraag gaat over wat gaat sneller. En wat is kansrijker

[4:09:38] uitbreiding van de pallets één en nog los van dat ik niet voornemens ben dat het een pilot niet helpt en dat ik er ook de financiering niet voor hebt

[4:09:47] en dan kunt u zelf wat uit de opleider over of dat dan kansrijk maakt of niet. Ik denk dat ik dat het tempo en de aanpak via de huisarts en kansrijker is en sneller gaat

[4:10:00] en ik gaf overigens al aan dat ik ook met de ggd zal praten.

[4:10:05] Verder.

[4:10:08] Dan kom ik bij de vragen van mijn aanvullende vraag van mevrouw ellemeet en dan gaat het over de bredere

[4:10:16] aanpak brede integrale aanpak van gezondheidsschade. Ik neem het graag mee en zijn goed toeven voor de zomer kom ik daarover met een brief.

[4:10:28] Mevrouw ellemeet. Voorzitter, had ook een vraag over het structureel borgen bij zon en wee van zowel focus op gezondheidsverschillen als ook aandacht voor

[4:10:39] vrouwspecifieke klachten

[4:10:42] en ik wil dat graag toezeggen en zal er zelf ook zorg voor dragen

[4:10:48] en dan kom ik bij de vraag van mevrouw tielen ten aanzien van het structureel maken van pre applicatie pallets. Ja. De hele bedoeling. Een hele opzet is dat daar waar een pilot succesvol is iets laten zien dat we dat ook structureel gaan maken. Maar dan wel eerste resultaten van die pallets nodig.

[4:11:11] Zegt de tenminste daarmee dat er nog geen pallets zijn afgerond waar op basis waarvan die keuze gemaakt

[4:11:16] maakt heeft had moeten worden,

[4:11:20] Ik zeg uit

[4:11:23] ik weet checken dit even. Ik ben ik mijn neiging is om te antwoorden. Nee.

[4:11:27] Ik wil even gecheckt.

[4:11:30] Ik denk dat ik het antwoord zou kunnen geven.

[4:11:34] Dan vroeg mevrouw tielen ook naar de preventie van hart en vaatziekten er meer grip op krijgen en ik deel dat zeer. We hebben terecht heel veel focus op oncologie omdat het veel voorkomt enorme last, maar datzelfde geldt voor hart en vaatziekten, en dat geldt ook een mevrouw tielen noemde dat al ten aanzien van bijvoorbeeld het boezemfibrilleren. Ik denk dat wij ons. Het is wel eerder voorbijgekomen. Ondertussen realiseren dat als je kijkt naar hart en vaatziekten. Dan is de ziektelast van met name de consequenties van boezemfibrilleren zo als het risico op een beroerte zojuist al even genoemd is aanzienlijk, maar ook als je kijkt naar de diagnose van chronisch hartfalen, dan is dat treft het ondertussen een zeer grote groepen is dat sinds een kleine tien jaar en meer voorkomende hart gerelateerde doodsoorzaak dan het acute hartaanval. Uiteraard is chronisch hartfalen falen voor een belangrijk deel de oorzaak van eerder hartinfarct. Maar is een belangrijke factor. Dus het betekent. Dat is ook het overleg met onder andere de beroepsverenigingen en hart vaat stichting om te kijken hoe je beter grip op kunnen krijgen en ook beter kunnen interveniëren.

[4:12:51] Tot slot, voorzitter vroeg mevrouw tielen naar over diagnostiek en over diagnostiek en ik koppel daar ook even aan kwam ik een beetje uit het voorbeeld wat mevrouw tielen noem nam noemde de neef bevindingen en dat zijn terechte punten om dit te benoemen.

[4:13:08] Wij verwachten op hele goede gronden ontzettend veel van preventie en van vroegdiagnostiek. Maar we zijn ons allemaal heel erg doordrongen. Dat dat ook leidt tot neef bevindingen en daarmee vaak extra onrust extra kosten gelaten en soms ook weer hele andere traject en dat betekent telkens weer dat bij de inzet van iets specifieks. Ik kom daar zo even op terug bij de vraag van mevrouw kuiken over longkanker en longkankerscreening

[4:13:38] dat het ontzettend belangrijk is om de afweging te maken en sommige zaken je eigenlijk aan de voorkant zegt maar dat is bijna een no breder om hier vroegdiagnostiek op de in te zetten dat soms de balans met neef bevindingen

[4:13:52] toch negatief uitvalt dus heel erg belangrijk.

[4:13:56] Ik kan wijzen op ook een gezondheidsraad rapport op dit op dit punt wat ondertussen. Ik zeg uit mijn hoofd. Tweeduizend vijftien verscheen is en wat er ook veel aandacht voor vervroegen

[4:14:07] en de situatie in de conclusies van het rapport zijn eigenlijk nog steeds onveranderd. Dus het is niet nodig om daar een nieuwe rapportage op te vragen. Maar het gaf het al aan.

[4:14:15] Dat brengt mij. Tot slot. Voorzitter, bij de vraag van mevrouw kuiken over longkanker en longkankerscreening en het ging onder andere over de focus over gezondheidsverschillen. Het onderzoek van het asiel

[4:14:27] en ik denk dat dit prachtig voorbeeld is het is een belangrijke onderzoek. Dus ook echt wel een vraag wat de precieze afwegingen en de

[4:14:34] de

[4:14:37] benefits is echter de de opbrengsten de positieve versus negatieve bevindingen zijn. En dan gaat het onder andere over dat het met diagnostiek uitstekend mogelijk is om verdichting in longweefsel te vinden. Maar je zo goed mogelijk moet specificeren. Wat is onschuldig.

[4:14:54] En wat is potentieel kwaadaardig. Want de vervolg interventie is vervolgens meestal gewoon op een of andere manier gewoon intensief en ingrijpend

[4:15:07] en je wilt zo weinig mogelijk over diagnostiek en over ingrijpen. Maar je wil toch niemand missen doordat je kritisch bent en dat raakt heel erg aan. Dit zijn onderzoek richt zich in dit geval heel specifiek op mensen met het grootste risico. Dan gaat het hier natuurlijk over mensen die het langdurigste en zwaarst gerookt hebben en dan kom je precies inderdaad op de doelgroepen die mevrouw kauw. Ik ook aangaf.

[4:15:32] Voorzitter, dan wil ik hem even door pasen naar de staatssecretaris, want dit kan natuurlijk ook in het kader van preventie en mensen van het roken afhelpen. Misschien ook wel een instrument zijn. Dus in hoeverre wil de staatssecretaris ook kijken dat dit misschien wel een element kan zijn om mensen ook over de streep te trekken en te helpen verder om van die dodelijke verslaving af te komen.

[4:15:55] Dankuwel mevrouw krijgt. Dat is inderdaad een heel mooi bruggetje denk ik. Als de minister kluis met de beantwoording daarmee nee.

[4:16:02] Ik had nog een en xl. Ik moet even checken. Maar over de pre applicatie vraag van mevrouw tielen. En inderdaad, er zijn nog geen pallets afgerond.

[4:16:11] Maar dan komen we nu toch naar het bruggetje naar de staatsssecretaris.

[4:16:15] Dank, voor zover mijn eerste een van de vragen mevrouw kuiken in, want ik ga eens even bekijken. Behulpzaam kan zijn in het instrumentarium om de stimulans om te stoppen met roken te versterken daar behulpzaam zijn. Ik kan het zo niet beoordelen. Want nogmaals die die aanpak zoals verhaal als die bijvoorbeeld neerzet. Dat is echt wel

[4:16:33] heel erg specifiek cultuur specifiek specifiek voor bepaalde doelgroepen bevolkingsgroepen. Dus ik laat ook even ter beoordeling aan deskundigen of het behulpzaam kan zijn. Maar ik vind de suggestie wel goed om ook bij hen neer te leggen.

[4:16:46] Dan ga ik naar mevrouw paulusma had een aantal nog vragen over de strategische kant van de de vaccin vaccinatie en welke welke manier mee omgaan.

[4:16:56] Het deel

[4:16:59] waar de minister ook al even over noemde eigenlijk de de manier waardoor we nu kosten effectiviteit berekenen en vervolgens in die begon problematiek vast

[4:17:10] de structuur hebben neergezet. Daar daar moeten we nog wel eens een keer goed naar kijken, maar vooralsnog doen we het net wat we hebben dus daar is eigenlijk in die zin de situatie zoals die is

[4:17:20] maar wat we de komende jaren wel neerzetten en dat zijn ook groot is die we omzetten is dat achttien plus vaccinatie stelsel

[4:17:27] zitten ook nog heel veel vraagtekens bij maar dat is echt wel een stip aan de horizon waarvan we eigenlijk zeggen. Daar zouden we een grote beweging moeten gaan maken. Om al die verschillende vaccinaties die achttien plus om daar een soort eenheid in ordening aan te brengen

[4:17:40] en het gewoon gebruiksvriendelijker te maken door de graden omhoog gaan. Dat is een hele belangrijke. Een andere is de medisch risicogroepen. Ook in relatie. De doorlooptijden. Want daar zitten wel meer vragen over doorlooptijden waar ook in algemene zin iets over. Zij heeft de raad volksgezondheid en samenleving inderdaad ook ons op gewezen van daar zou eigenlijk wel een kortere doorlooptijd plaats moeten vinden en daarvan zou je inderdaad kunnen spreken van

[4:18:10] volgens mij dat de uitspraak van mevrouw agema waar u zojuist vandaan komt dat de overheid dat eigenlijk vakkundige en sneller en proactiever moet aanbieden en dat is een tweede wissel. Als we die om krijgen voor die medische risicogroepen om sneller de doorlooptijd te hebben en hen beter te bereiken. Ook bijvoorbeeld ten tijde van behandelingen. Ja, dan is dat ook een grote stap in het

[4:18:32] in de vaccinatiestrategie die we kunnen kunnen neerzetten

[4:18:36] dan andere onderwerp over hpv en jongeren.

[4:18:40] Een vraag naar paulusma.

[4:18:43] Dank voordat we de staatsssecretaris naar het volgende blokje gaat en en ik snap namelijk heel goed dat dit een heel groot schip is

[4:18:50] titanic is misschien niet de goede woordkeuze, maar het kostte wat moeite. Maar ik heb vorig jaar bij de begroting een motie ingediend om juist naar die begroting systematiek te kijken. Die is met ruime meerderheid aangenomen. Daar is een soort technische werkgroep zitten verschillende departementen bij zijn daarmee aan de slag gegaan. Dus het schip is al een beetje in beweging was. Ik vraag is om niet te reageren met we moeten het ermee doen. Ik ben op zoek naar een beetje urgentie. Om dit te veranderen. Want ik denk namelijk uiteindelijk dat het kabinet ook helpt

[4:19:21] naast de kamer. Maar dan hebben we er beiden heel veel profijt van. En daarnaast een heleboel mensen hierbij.

[4:19:27] Dank voor een beetje flauw om te zeggen dat we een gesprek hierover hebben en misschien ook wel moeten intensiveren. Alleen waarom ik er voorzichtig in ben is omdat ik de verwachtingen temperen dat dit op korte termijn inderdaad iets zou opleveren, want het is zo'n schip. Inderdaad. Volgens mij is de vergelijking.

[4:19:46] De terecht.

[4:19:46] Die weer probeert te kantelen die eigenlijk gaat over hoe financier ook in algemene zin preventieve maatregelen dat ik wat voorzichtig ben omdat er al snel een suggestie voor een komend najaar. Wanneer is er dan wanneer die wissels omgezet. Dus ik wil u graag toezeggen dat we u ook op de hoogte houden van de uitkomsten. Daarvan zijn er ook misschien her en der is een tussenstand geven van hoe kunnen we dit bij de brede welvaart meting bijvoorbeeld meenemen of

[4:20:13] hoe spelen cpb cbs bijvoorbeeld ook een rol in dit soort trajecten. Dus daar neem ik u graag aan mee.

[4:20:23] Voorzitter, er nogal wat verwachtingen uit voort kunnen vloeien die we najaar

[4:20:28] misschien niet kunnen waarmaken.

[4:20:31] Heel.

[4:20:31] Wordt. Ik denk dat we allemaal in deze commissie heel reëel zijn, want we snappen heel goed dat dit niet zomaar te bewegen is, maar we voelen wel steeds dezelfde discussie. Dus in die zin ben ik heel blij met deze toezegging. Want dat helpt het debat denk ik ook om met elkaar verder te komen als de staatsssecretaris ons daar vaker over kan informeren, zou dat helpen.

[4:20:51] Zeker voorstellen dat we dat op deze manier dan afspreken. En inderdaad, we moeten niet blijven draaien in dezelfde cirkel. Maar uiteindelijk wel stappen zetten de goede goede richting in dan jongeren en hpv excuses dat ik uw vraag op een andere wereld opgevat en het rivm doet hier ook specifiek onderzoek naar heeft ook paul de focus groepen bijvoorbeeld jongeren over een attitudes ten opzichte van hpv, maar ook over vaccinatie. In algemene zin zit er allerhande interventies die ze daarin steken om goed te achter halen van hoe jongeren hoe de opvattingen van jongeren veranderen en hoe die opvatting van jongeren zijn.

[4:21:34] Dus daar daar wordt actief op gestuurd. En inderdaad, het is zeker niet bedoeld om te zeggen nou we hebben een goede stap gezet. Dus hiermee is het ambitieniveau wel bereid want we hebben nog veel hogere ambities en dan hebben we deze onderzoek ook bij nodig om uiteindelijk die stappen te kunnen zetten. Dan kom ik eigenlijk ook meteen een linkje bij mevrouw tielen die vroeg namelijk die vaccinatie gaat en de doelstelling bij jongens hpv

[4:21:58] en ondertussen hebben we geconstateerd dat er who geen doelstellingen heeft voor jongens en ik stel voor om dezelfde doelstellingen voor jongens te hanteren als voor meisjes en ik kan het ook bij deze toezeggen dus aan de kamer om het ook een die manier op het in het beleid op te nemen.

[4:22:19] Dan kom ik nog bij de vraag van van paulusma over de leefomgeving en de wmo. Alle doelstellingen daaromtrent bijvoorbeeld over fijn stof.

[4:22:30] De who advieswaarden die zijn opgenomen

[4:22:36] in de richtlijnen. Die richtlijn geldt dus ook in in nederland. En hier is binnen het kabinet ook tussen de staatssecretaris van w in het najaar in het kabinet ook gesprekken over de inzet over hoe dat in europees verband. Verder wordt aangevlogen. Dus ook de inzet van nederland in europees verband op dat vlak.

[4:22:56] Ondertussen is op dit moment in nederland de het schone lucht akkoord gesloten met provincies en gemeenten en daar wordt gewerkt aan die schone lucht en daar geldende who advieswaarden dan ook als richtlijn.

[4:23:14] Dan heb ik volgens mij ook.

[4:23:18] Paulusma toch een vraag nog over.

[4:23:20] De kort,

[4:23:21] Dagvoorzitter om even heel precies te zijn, want een richtlijn is wat anders dan een doelstelling.

[4:23:27] Dus wat bedoelt staatsssecretaris nu.

[4:23:30] Ik kijk dat klopt. En ik weet dat als het gaat om fijnstof op lokaal en regionaal niveau ook discussies zijn over de toepassing.

[4:23:40] Dus er is een schone lucht akkoord zitten vaak ook doelstellingen in. Alleen niet altijd zo is het dat die doelstellingen helemaal identiek zijn aan de who advieswaarden hieromtrent,

[4:23:50] maar een schone lucht akkoord is dit eigenlijk is een totaliteit uit ge wisselt tussen de gemeenten provincies en het rijk. En daar is vastgelegd hoe wat de vrijheid is die gemeenten en provincies hebben en waar uiteindelijk de richtlijn wel geld.

[4:24:04] Daar is het nu in in vastgelegd.

[4:24:08] Mevrouw paulusma, laatste,

[4:24:10] Mijn laatste vraag. Dank. Voorzitter, ik vroeg ook heel specifiek of het kabinet juist met die who-normen naar europa toe komen omdat ik heel goed snap dat als je boer in een grensgebied en het over de grens anders is dan in nederland het echt wel ingewikkeld is om verandering tot stand te brengen en ik ben wel benieuwd naar de reactie van de staatssecretaris daarop.

[4:24:32] Het klopt dat in algemene zin in grensgebieden het vaak heel ingewikkeld is als zaken net over de grens anders liggen waardoor je niet weet waar je aan toe bent. Dat klopt

[4:24:45] dat? Dat geld. Dat klopt.

[4:24:49] Maar ik vroeg of want ik vroeg namelijk kan dit kabinet gaan lobbyen in europa om ons in europees verband aan die who-normen te houden, omdat anders verandering in nederland echt wel moeilijk is als de rest niet meegaat. Dus daar zou ik graag een reactie op willen van staatsssecretaris.

[4:25:05] Ik dank voorzitter. Dat is helder kijk de daar kom ik terug op mijn eerste vraag, namelijk de who waarden die zijn gesteld. Die zijn behoorlijk ambitieus en ik weet dat er verschil in zit tussen welke toepassing en gekozen wordt

[4:25:20] en soms is er inderdaad in gemeenten provincies worden die die waarde van de wmo als uitgangspunt genomen en soms gelden andere waarden en welke ruimte er is om zelf te kunnen kiezen. Dat is eigenlijk in schone lucht akkoord uiteindelijk neergelegd. Maar het is niet zo dat alle who banen op alle plekken in nederland identiek worden doorvertaald en dat zal ook niet de inzet zijn van het kabinet van de afspraken die er nu liggen liggen schone lucht akkoord vast en daar zit meer ruimte in dan één op één doorvertalen van de who advieswaarden in de lokale praktijken.

[4:25:55] Dan ga ik naar mijn vrouw ellemeet die nog vroeg naar het verknopen van schulden en gezondheid in het gala niet om telkens weer terug te halen. Maar zie je die brede benadering van gezondheid en hebben we het ook heel expliciet over aanverwante domeinen, waaronder ook de schulden aanpak. Daarbij leggen we ook wel weer heel nadrukkelijk een scheiding meer dan zeg ik ook erbij want er zit geen geld in het gala om de schulden aan te pakken. Maar we zeggen wel verknoopt. Nou onderwerpen aan elkaar waardoor je van één plus één drie maken en het ligt natuurlijk heel erg voor de hand dat de gemeente die juist ook in die schulden aanpak eigenlijk de eerste overheid zijn dat die verbindingen leggen met andere onderwerpen op het gezondheids domein. Om diezelfde doelgroep te bereiken, maar ook met zo'n zo'n aanpak welzijn op recept kun je heel vaak ook hele mooie combinaties maken.

[4:26:47] Nogmaals, er ligt een scheidslijn in wel te financieren vanuit het departement van vws en vanuit sociale zaken en werkgelegenheid, maar juist op het lokale niveau doen we de uitnodiging en ook wel echt een stimulans om dat te verknopen en bij elkaar te brengen

[4:27:03] en daarmee heb ik volgens mij de vragen beantwoordt. Voorzitter,

[4:27:08] Klopt. Ik zie instemmend geknik. Hartelijk dank. In ieder geval voor de beantwoording van de vragen.

[4:27:14] Dan komen we aan het einde. Ik heb een aantal toezeggingen of wij samen

[4:27:20] gehoord en genoteerd.

[4:27:23] Ik zal voorlezen. De minister steunt ris stuurt stuurt de kamer dit voorjaar een brief over het rivm advies met betrekking tot en boks.

[4:27:33] De minister gaat op korte termijn in gesprek met de fnv en de ggd over zorg en koppelt hierover terug naar de kamer.

[4:27:40] De minister en staatssecretaris sturen voor de zomer een brief over een gezonde leefomgeving, waarbij zij onder andere ingaan op het debat gemaakt. Opmerkingen van de leden over fijnstof landbouw, et cetera.

[4:27:53] De minister komt schriftelijk terug op de gestelde vragen van mevrouw agema over de stamceltherapie en copd aanpak voor ms patiënte.

[4:28:01] De minister stuurt in het tweede kwartaal een voortgangsbrief over moleculaire diagnostiek

[4:28:08] en de staatsssecretaris stuurt kamer te zijner tijd in reactie op het rapport over sociaal-economische gezondheidsverschillen

[4:28:16] en de minister stuurt voor de zomer een brief met betrekking tot een brede aanpak voor gezondheid schaden.

[4:28:24] Ja.

[4:28:27] Dat is.

[4:28:29] Er zit een dubbeling dat vandaar dat ik ook aan het haperen was.

[4:28:33] Wat is juist weet niet.

[4:28:35] Maar we gaan als de als deze toezeggingen straks nog even netjes opgeschreven. Want ook deze volgende nummer acht in in op dit lijstje. De minister zegt toe een specifiek zorg en mevrouw specifieke aanpak te borgen bij zon en wee

[4:28:55] en misschien dat formuleren nog iets van en de staatssecretaris houdt de kamer op de hoogte voor de van de financiering van preventie in brede zin op de ontwikkelingen op dit gebied.

[4:29:08] Dan constateer ik dat er geen twee minuten debat is aangevraagd. Dus de toezeggingen zijn extra belangrijk en dan rest mij nog de collega's te danken voor het debat. De staatssecretaris de minister natuurlijk hartelijk te danken. De ondersteuning. Dank in de mensen op de tribune en alle andere ons zijn. Hartelijk dank. Ik sluit vergadering,