Aanbod Groninger Gasberaad voor presentatie over enquête 'Bodem in zicht - Rapportage onderzoek naar schadeafhandeling van schade door mijnbouw'

[0:00:00] Technische briefing. Deze vergadering van de commissie economische zaken en klimaat, en ik heet u van harte welkom. Onze genodigden, de heer oosterbaan, mevrouw ring, of de heer erin get, mevrouw schutte en de heer rozema van het groninger gasberaad. Zij hebben een onderzoek laten doen gedaan. Bodem inzicht en zullen we dat vandaag aan de kamer presenteren. Ik heet u van harte welkom. De collega's, mevrouw van der plas van www, mevrouw kreuger van groenlinks, de heer boulakjar van d zesenzestig en mevrouw teunissen van de partij voor de dieren afgemeld hebben zich de collega's mulder van wijngaarden en beckerman die wou er heel graag bij zijn. Maar we hebben altijd dubbele planning als dieren. Het is een enorm ge

[0:00:44] puzzel om zoveel mogelijk bij zoveel mogelijk bijeenkomsten zijn. Dus ze verontschuldigen zich daarvoor zullen we dit zeker dan wel door medewerkers zelf later terugkijken en volgen

[0:00:55] en we gaan het als volgt doen hebben afgesproken. De presentatie neemt ongeveer een kwartier in beslag. De heer oosterbaan heeft daar de leiding in. Maar aangezien we met een aantal kamerleden zijn dat redelijk overzichtelijk is, sta ik ook vragen tussendoor toe.

[0:01:09] Ik geef het woord aan de heer oosterbaan voor zijn presentatie.

[0:01:14] Dankuwel. Mijn naam is robert oosterbaan inderdaad zoals gezegd en ik ben marktonderzoeker bij enigma research en ons onderzoeksbureau heeft in opdracht van het groninger gasberaad een marktonderzoek uitgevoerd

[0:01:29] naar de afhandeling van de schade. Door mijnbouw.

[0:01:32] Inmiddels deze presentatie wil ik u kort meenemen in de high leids van het van het rapport rapport net ook gekregen. Daar staat het uitgebreid in mijn presentatie is voor de voor de hype

[0:01:47] en beginnen we met de onderzoeks verantwoording. Hoe hebben we het onderzoek aangepakt?

[0:01:52] Het begon met een onderzoeksvraag waarbij het groninger gasberaad bij ons kwam gewoon de gasvoorraad wilde graag met behulp van het onderzoek in kaart brengen. Wat de omvang aan uniek adres is in absolute zin bij de schade afhandeling niet naar tevredenheid is verlopen en of, waarbij de schade tot nu toe nog niet volledig is hersteld.

[0:02:15] En daar lopende mensen in deze groep tegenaan. Waarom zijn ze ontevreden over over de afhandeling. En wat is de status van het herstel. Hoelang moeten wachten deze mensen al het onderzoek er een inkijk geven in hoe de schadeafhandeling bij verschillende groepen moeten leeft.

[0:02:36] De doelgroep van het onderzoek waren groningers en inwoners van de kop van van drenthe die in het aardbevingsgebied wonen hebben allerlei respondenten ondervraagd en in het kaartje aan de aan de linkerkant. Ziet u ook waar deze respondenten allemaal vandaan kwamen.

[0:02:52] Dit is een online kwantitatief marktonderzoek geweest dus een online enquete het veldwerk heeft plaatsgevonden. In oktober vorig jaar hebben voor de benadering hebben we een meerdere sporen ingezet. Allereerst het regio noord panel was het grootste panel van noord nederland.

[0:03:09] Die panelleden hebben we benaderd voor het onderzoek hebben ook de samenwerking gezocht met met dagblad van het noorden en zij hebben op hun website en via de social media een oproep gedaan om deel te nemen aan het onderzoek en het groninger gasberaad heeft zelf ook de enquete verspreid.

[0:03:26] Uiteindelijk heeft dat zeshonderd drieënzestig respondenten opgeleverd die materiële schade hebben of hebben gehad en die via dus in de doelgroep van het onderzoek

[0:03:36] en die die hebben we vragen voorgelegd. Het ging om twaalf, honderd zes en zeventig schade meldingen.

[0:03:42] Hoe zit dat nou

[0:03:44] na een respondent die kan meerdere schade meldingen hebben gedaan.

[0:03:48] Dat ziet u in het grafiekje aan de linkerkant. Hoeveel schades heeft u in de aan uw object. Heeft u gemeld na één keer eens eenenvijftig procent maar negenenveertig procent. Die heeft dus twee schades of meer gemeld. En dat resulteert dus ook van die zeshonderd drieënzestig mensen hebben in totaal dus twaalf, honderd zes en zeventig schade meldingen gedaan.

[0:04:11] De tien procent in tweeduizend tweeëntwintig, dertien procent in twintig, eenentwintig en zevenenzeventig procent eerder dan in twintig, tweeëntwintig of twintig, eenentwintig en logischerwijs zijn dan ook bij verschillende instanties geweest waar men die schades heeft gemeld

[0:04:30] dan de resultaten.

[0:04:34] Het begint eigenlijk allemaal met met erkenning. Je ziet een schade aan aan je object en een je geeft aan zeg maar. Ik denk dat dit schade is door de door de gaswinning van die twaalf, honderd zes en zeventig schade meldingen zijn er vijf, honderd negenenzestig niet of maar gedeeltelijk erkend

[0:04:56] dat bijna de helft in dit in dit onderzoek

[0:05:00] was het groene, groene balk je af. Groene vlak je en van die vijf, honderd negenenzestig dienende. Ik moet even goed kijken. Tweehonderd negentig, dat volgens mij of twee, honderd, tweehonderd negentig een een zienswijze in dus die gaan eigenlijk een stap verder in het juridische proces omdat ze het niet mee eens zijn. En dan nog eens twee, honderd vierendertig gaat ook in bezwaar en honderd vierentwintig. Die gaat ook in beroep. Dus tweeëntwintig procent van de vijf, honderd negenenzestig, die doorlopen de hele juridische procedure omdat ze het niet eens zijn dat hun schade niet wordt wordt erkend door door de gaswinning.

[0:05:44] Kijk even terug. Tweeëntwintig procent. Dus honderd, vierentwintig van de vijf, honderd negenenzestig

[0:05:53] schade melden.

[0:05:59] Dan gaan we nu over naar de erkende schade meldingen. Dat zijn er duizendzevenentachtig waar we het hier over hebben. Dit lijkt een hele ingewikkelde terwijl maar ik ga u meenemen en dan dan wordt het vast wel duidelijke wat we hier zien op de horizontale as zijn de jaren waarin de schademelding is gedaan en op de verticale as wanneer dan de schademelding volledig is afgehandeld.

[0:06:24] En dan zijn de grijze vakjes.

[0:06:26] Dan zijn de percentages tussen de melding en de afhandeling in datzelfde jaar heeft plaatsgevonden. En wat je dan ziet is dat in twintig, tweeëntwintig, eenentwintig, eenentwintig de afhandeling sneller is verlopen. Dan zien we eenenvijftig procent en achtenvijftig procent. Want in datzelfde jaar dan geregeld is. Dat heeft waarschijnlijk te maken met die ing regeling die vijfduizend euro regeling dat er toen allemaal is wel positief om te benoemen.

[0:06:55] De grijze vakjes die verder naar beneden lopen. Daar zie je dat die percentages aflopen.

[0:07:01] Wat je onderin de tabel links onderin ziet is het percentages zestien procent van het totale aantal schade meldingen. Wat nog niet is afgehandeld.

[0:07:11] Dan zie je in het jaar twintig, tweeëntwintig, vierenveertig procent staan en dat percentages is nog niet zo gek want stel bijvoorbeeld dat je in september een melding hebben gedaan en dit onderzoek was in oktober gaat dan is het nog maar een maand geleden. Dus dan is het niet zo gek dat het nog niet allemaal is afgehandeld. Maar als je dan door de jaren heen kijkt

[0:07:31] dan zie je dat de percentages dat er op de onderste balk overal percentages blijven staan.

[0:07:36] Zelfs bij meldingen die eerder dan in tweeduizend twaalf is gedaan en is er nog eenentwintig procent die aangeeft van het is nog niet afgehandeld.

[0:07:47] Dat zie je door al die jaren eigenlijk heen.

[0:07:51] En wat u ook kunt zien is als bijvoorbeeld naar de jaren tweeduizend vijftien, tweeduizend veertien, tweeduizend dertien en tweeduizend twaalf kijkt en je kijkt bovenin. Dan zie je bijna eigenlijk alleen maar nul procent of één procent staan dus in die jaren is van die oude meldingen gebeurt er eigenlijk niets meer. Dus er zit geen progressie meer in deze mensen die in in tweeduizendzeventien of die die dan nog wachten. Die blijven alert maar wachten en er gebeurt eigenlijk niet zoveel meer in die in die gevallen zijn voor deze tabel laat zien.

[0:08:31] Boulakjar heeft een.

[0:08:33] Lijken dan dat het aan te horen. Volgens verder gaan het volgende ziet. Terwijl eigenlijk een patstelling

[0:08:40] dreigt of tenminste is. Heeft u in kunnen zoomen waar dat aan ligt. Welke type schade meldingen zijn het oudere mensen bijvoorbeeld die zeggen laat maar zitten of of heeft nog in kunnen zoomen op op die schade meldingen.

[0:08:55] Zie komt zo meteen ook in de presentatie komt er nog aan bod van het is wel erkend maar het is nog niet afgehandeld. Daar stokt het daar gaat het mis. Dat komt zo meteen in de verdere sjoerd komt dat ook naar voren.

[0:09:11] Daar eerst nog even inzoomen op de

[0:09:13] de schade meldingen die dan wel volledig zijn afgehandeld. Hoe is dat dan gegaan.

[0:09:19] Vijfendertig procent kiest voor een schade hersteld door een aannemer negenenveertig procent voor taxatie van de schade en een vergoeding en vijftien procent voor een vaste vergoeding. En wat je ziet dat die vaste vergoeding. De laatste twee jaar veel vaker is gekozen. Veertig procent van de schademelding een, die vanaf tweeduizend, eenentwintig laten zijn gedaan wordt gekozen voor een vaste vergoeding en dat is die ing regeling van van vijf duizend euro

[0:09:51] dan van mensen die gekozen hebben voor schadeherstel doen aannemen. Dat gaat eigenlijk best heel goed. Driekwart is daar tevreden tot zeer tevreden over over het werk wat die aannemer heeft verricht

[0:10:03] en tweederde heeft ook het gevoel dat de schade voor honderd procent is verholpen door die aannemer. Een derde niet

[0:10:12] wat we wel zien is dat als we gaan inzoomen van hoeveel schade meldingen heeft een persoon gedaan en je ziet dat het aantal meldingen wat iemand heeft gedaan toeneemt dat ook het gevoel dat de schade niet voor honderd procent is verholpen toeneemt van die mensen komt die schade eigenlijk steeds weer of in ieder geval of het steeds dezelfde schade of het is een andere schade. Maar ieder geval zitten ze elke keer weer met z'n met met schade is dan zie je dus dat eenenvijftig procent van de mensen die vaker dan vier keer een schademelding hebben gedaan, heeft gevoerd. De schade tot op heden nog niet voor honderd procent is voor geholpen

[0:10:48] door de aannemer.

[0:10:52] Dat resulteert dan ook in twee verschillende rapportcijfers die we zien een zeven komma één voor de schadeafhandeling. Als je een melding hebt gedaan,

[0:11:02] maar naar een, vijf komma vijf bij mensen die vier keer of meer een schademelding hebben gedaan

[0:11:09] en dat komt eigenlijk omdat ze het gevoel hebben dat ze elke keer maar weer in in de ellende terecht komen.

[0:11:17] Dan komt heel duidelijk naar voren

[0:11:23] dan wat u net zei de de schade meldingen die nog niet volledig zijn afgehandeld

[0:11:29] wapenstok dat dan. Waarom is de schademelding nog niet volledig afgehandeld

[0:11:33] na drieëndertig procent. Die heeft nog een verschil of een bezwaar of een rechtszaak lopen tien procent wachten op een schaderapport of wachten op versterking. Maar wat hier eigenlijk het meeste opvalt in deze grafiek is de anders namelijk vierenvijftig procent. Daar zat een open info veld bij en je ziet dat deze groep die wil heel graag het verhaal kwijt van nou hier heb ik een open info veld hier hier ga ik intikken hoe ik dit blijft

[0:12:02] en dat zit inderdaad in de in de zij aan de aan de rechterkant kunt u een aantal quote kunt u lezen buik meer dan vol van het gehannes met schade-experts. Ik ben emotioneel uitgeschakeld.

[0:12:14] Mijn bloeddruk en stress, stress zorgt ervoor dat ik niet doorzetten. Zoveel onrechtvaardigheid en dat is wat je hier eigenlijk door het hele rapport heen leest bij deze groep

[0:12:31] ook niet verwonderlijk dat driekwart van de respondenten, waarbij de schade nog niet volledig is afgehandeld, ontevreden tot zeer ontevreden is over de gang van zaken tot nu toe

[0:12:41] en die ontevredenheid die neemt nog verder toe. Naarmate het al langer is geleden dat men die schade heeft gemeld

[0:12:48] over de afhandeling van de schade meldingen die voor twintig, eenentwintig zijn ingediend, is tachtig procent, tachtig procent ontevreden tot zeer ontevreden,

[0:12:59] terwijl dit over schade meldingen die in twintig, eenentwintig of laten zijn ingediend. Negenenzestig procent is

[0:13:05] nog steeds hoog, maar je ziet er dan een verschil

[0:13:09] zie erin.

[0:13:13] Wanneer verwacht men dan het de schade wel volledig is afgehandeld. Daar zie je eigenlijk het onderste balk je zestig procent zegt dat niet te weten

[0:13:23] en de percentages hoelang het al geleden is dat je die melding hebt gedaan. Hoe hoger het percentages

[0:13:29] van mensen die zeggen ja ik heb geen idee wanneer dit wanneer dit klaar is drieënzeventig procent van nog niet afgehandeld. De schade meldingen die voor twintig, eenentwintig zijn gedaan, weet nog niet wanneer de schade zal zijn afgehandeld

[0:13:48] dan de toekomst. Dan komen we weer op het aantal respondenten uit in plaats van op het aantal schademeldingen dat dit zijn die die zeshonderd drieënzestig, die we ondervraagd hebben. Verwacht u in de komende jaren dat de schade ontstaat door mijnbouw

[0:14:01] aan uw woning of object dan zie je dat zestien procent verwacht veel schade zesenzestig procent enige schade en slechts achttien procent. Die zegt van nou ik denk dat het dat het klaar is dat niet weer komt

[0:14:18] en het zijn nog vaker de ondervraagden in de a vier of meer dan vier schade meldingen hebben gedaan die de komende jaren wederom veel schade verwacht. Dus dat is echt een hele andere groep die hier te pakken hebt dan de mensen die een schade hebben hebben gehad en dat zagen we het rapportcijfer. Maar dat zien we dan ook hier weer terugkomen.

[0:14:39] Vierenvijftig procent van de mensen heeft geen vertrouwen in de schadeafhandeling in de toekomst

[0:14:46] en nog eens eenenzestig procent

[0:14:49] heeft geen vertrouwen in de versterkingen

[0:14:51] in de toekomst,

[0:14:54] het vertrouwen in zowel de schadeafhandeling een als de versterkingen neemt nog verder af naarmate men meer schade heeft gedaan. Dat zie je aan door het hele rapport steeds steeds terugkomen.

[0:15:07] Maar dan de conclusie

[0:15:11] in dit onderzoek het in het begin gezien is bijna de helft van de aangemelde schades niet of maar gedeeltelijk erkend

[0:15:17] terwijl die schade. Volgens de aanmelden is wel toe te schrijven is geweest aan de gevolgen van de mijnbouw. Onder deze groep heerst een gevoel van onrecht en dat zie je ook in de percentages die dan nog een zienswijze in doet indient in bezwaar gaat en ook nog geen in beroep gaat

[0:15:36] bij de gedupeerden met erkende schade zijn de schade meldingen waarvan de afhandeling al jaren duurt om voor deze gang van zaken heerst vrijwel unaniem ontevredenheid was in die grote tabel die we gezien hebben dat in al die jaren bij de kolom bij de rene overhandig percentages stonden

[0:15:56] en de ontevredenheid neemt verder toe. Naarmate het al langer is geleden dat de schade is aangemeld. Dit geldt ook voor de onwetendheid wanneer de schade naar verwachting is afgehandeld

[0:16:07] en de onwetendheid neemt eveneens verder toe als een schademelding onderdeel uitmaakt van meerdere andere meldingen die door een persoon zijn gedaan.

[0:16:18] Resultaten maken duidelijk achter iedere schademelding een persoon of gezin zit met zijn eigen verhaal en eigen geschiedenis. En wanneer een schademelding onderdeel uitmaakt van meer schade meldingen die door dezelfde persoon zijn gedaan,

[0:16:32] dan is dat van invloed op hoe die schadeafhandeling wordt beleefd.

[0:16:38] En daar personen die drie of meer schaden melding hebben gedaan, is veel vaker het gevoel van dat de afhandeling schade niet voor honderd procent is verholpen en er is minder tevredenheid over het totale afhandeling en die uit zich ook in een lager rapportcijfer.

[0:16:53] Er is bij deze groep amper vertrouwen in een toekomst zonder nieuwe schade.

[0:16:57] Ze heb het gevoel nog jaren in de ellende zitten.

[0:17:02] Positief is om te benoemen dat de schadeafhandeling. De afgelopen jaren significant is versneld. Dat zagen we in die grote tabel bij de twintig, eenentwintig en twintig, tweeëntwintig,

[0:17:11] dat het sinds die ing regeling dat het wel beter gaat,

[0:17:18] ondanks het positieve resultaat dat die afhandeling wel eens versneld

[0:17:23] mogen de gedupeerden waarbij de schade nog niet volledig nog niet wordt erkend afhandeling verre van vlot verloopt

[0:17:30] niet uit het oog worden verloren.

[0:17:32] Mijn schademelding staan daarbij vaak niet op zichzelf en zouden daarom ook niet als zodanig moeten worden afgehandeld,

[0:17:39] dan is dit het advies, want wij er uit uit het rapport hebben gehaald, zowel overweging waard om voor gedupeerden het meerdere schade meldingen een aangepast afhandeling programma op te zetten om zo het vertrouwen in een goede afloop

[0:17:54] dit te vergroten.

[0:17:57] Helder dankuwel.

[0:17:59] Graag gedaan. Dan komen we bij de de vraag. Ik wou voorstellen dat het gewoon vraag en antwoord te doen hebben zoveel mogelijk een gesprek. Ik denk dat het kan. Allereerst geef ik het woord aan mevrouw van der plas.

[0:18:12] Ja. Dankuwel. Een mooi dat we nu ook gewoon zo goed inzicht is in de cijfers. Want we hebben het altijd wel over manier staat het ook zwart op wit. Dank voor deze presentatie. U geeft aan dat er heel veel mensen stress ondervinden die verhalen horen wij natuurlijk ook

[0:18:30] ook gewoon echt van heel veel schrijnende situaties waar ik dan hier niet op ingaan, maar waarvan we allemaal wel weten wat er is gebeurd

[0:18:40] en ik vroeg me eigenlijk af of dat ook inzichtelijk is wat mensen noemen. Het is wel in de anders namelijk bijvoorbeeld zie je dat dan wel terugkomen. Er is ook goed inzichtelijk hoe bij hoeveel mensen gewoon echt psychische en psycho somatische lichamelijke klachten in als gevolg van psychische klachten zijn ontstaan.

[0:19:04] Daar nu nog zijn. In dit rapport hebben we dat niet inzichtelijker kunnen krijgen en mensen kunnen konden in de open antwoorden wel hun verhaal kwijt. Maar we hebben dat niet specifiek gemeten. Dus we kunnen daar niet echt iets over roepen aan de hand van deze cijfers.

[0:19:19] De heer rozema hebben bewust.

[0:19:22] Voor deze vragen gesteld van de onderzoek van de universiteit groningen gronings perspectief dan praten over iets van tienduizend mensen die stress gerelateerde klachten hebben.

[0:19:38] Mevrouw,

[0:19:41] Dank en dank ook voor deze presentatie. En inderdaad heel belangrijk om het zo inzichtelijk te krijgen. Ik heb eigenlijk een vraag over die die knip eigenlijk tot tussen wat er de afgelopen twee jaar verbeterd is versus die oude gevallen die duidelijk eigenlijk blijven liggen

[0:20:01] en hoe zou je nou juist eigenlijk daar even de volle aandacht op kunnen krijgen om dat hoe zeg ik dat

[0:20:09] heb je daar specifieke aanbevelingen voor hoe je juist eigenlijk die gevallen die nu blijkt dat er meer aandacht is om de huidige gevallen zo snel mogelijk te laten lopen in plaats van de ouderen gevallen die op de plank blijft liggen.

[0:20:23] De heer oost,

[0:20:27] Wat je ziet is die vijfduizend euro regeling die er is gekomen en daardoor is er wel heel veel versnelling gekomen. Maar wat je uit de cijfers ziet die in die grote tabel dat inderdaad dat er een groep is die eigenlijk vastzitten en en waar helemaal geen progressie wordt geboekt en in de open antwoorden wordt er gezegd van arib en emotioneel uitgeschakeld.

[0:20:48] Nee ik weet het allemaal niet meer. Dus die groep zou je ook echt wel moeten helpen in het oplossen. Want zelf lukt het bijna niet meer.

[0:21:02] Natuurlijk.

[0:21:03] Maar dat is dus eigenlijk best een. Ik zeg het even maar een overzicht is een groep die je gewoon op het netvlies kan hebben.

[0:21:10] Toch.

[0:21:12] Wordt geknikt.

[0:21:14] Vanuit dit rapport. Mensen hebben het anoniem ingevuld. Dus wij kunnen die mensen die niet uithalen. Maar ik denk wel eens bij instanties moet het eventueel natuurlijk naar voren te halen zijn van het is een melding gedaan. Er is nog niet afgehandeld en.

[0:21:30] Erik. Het wil wat aanvulling.

[0:21:34] Bij tmg is natuurlijk nu de laatste tijd ook veel aandacht vestigt op deze groepen en er zijn ook speciale teams samengesteld die zich nu dus gaan buigen over die hele oude schades en dan geleidelijk aan naar het nu terug werken en er blijkt dat met die relatief kleine teams toch wel een behoorlijk resultaat te halen is als je de getallen mag geloven die ze daarin noemen en dat dat doen we natuurlijk. Dan hebben ze er al honderden gevallen opgelost met die

[0:22:07] kleine teams die dat nu een pand bekijken wat dus de vraag eigenlijk laat van waarom kan het nu wel

[0:22:14] want dit was natuurlijk al heel lang een oplossing geweest, maar waarschijnlijk komt dat omdat ze nu beter in beeld komen.

[0:22:23] Heer boulakjar,

[0:22:26] Ja. Dank voorzitter. Allereerst dank aan het gasberaad onderzoeksbureau natuurlijk die vandaag een toelichting komen geven. Ik heb eigenlijk een vraag

[0:22:36] aan de heer oosterbaan me ook een andere vraag aan leden van het groninger gasberaad even over de aanbeveling die u doet

[0:22:44] een soort van een versnelling proberen te creëren op die groep complexe casussen is dat niet een risico

[0:22:52] als een weer iets organiseren of misschien.

[0:22:55] Goedbedoeld. Weer.

[0:22:57] Voor onduidelijkheid, onzekerheid en ongelijkheid kan zorgen. Mijn tweede vraag is eigenlijk aan het gasberaad.

[0:23:03] Zelf.

[0:23:05] Hebben die vast al gedaan. Een

[0:23:08] een reactie op het rapport. Maar misschien kun je toch daar nog even op.

[0:23:12] Reageren het rapport van vorige week.

[0:23:21] Ik ben het eventjes kwijt.

[0:23:25] De aarde. Volgens mij heeft het mooie mooi onderzoek en u een aanbeveling gedaan. Ga aan de slag met die groep. Ik heb het die op schrift complexe casussen. Maar misschien heeft iets anders benoemd jaar een programma voor hen.

[0:23:39] In het leven te roepen. Deze groep die die een schade heeft gemeld en waarbij die schade eigenlijk vrij simpel op te lossen is met die vijf duizend euro regeling en die groep zit meer aan de rand van van het gaswinningsgebied en die zijn ook best tevreden over de afhandeling. Het is met name de groep die die veel meer schade heeft die die echt in de ellende zitten en de worden volgens mij weer apart van elkaar af gehandeld. Maar eigenlijk is het een heel plaatje voor die mensen. Het is hun huis we allerlei schade aan is. Dat zou anders opgepakt moeten worden. Op die manier denk ik. Misschien kan herman nog wat over zeggen.

[0:24:20] Ja graag die mensen die al die ingrijpende schade hebben als gevolg van meestal dezelfde oorzaak die worden nu natuurlijk gezien als hele complexe zaken maar allemaal losse complexe zaak met het project duurzaam schadeherstel waar nu aan wordt gewerkt en waarvoor ook in overleg met bzk aparte budgetten zijn beschikbaar gesteld. Is er die mg nu bezig om te proberen dat in kaart te krijgen en dan inderdaad, zoals robert al had aangeraden als een probleem te zien als je een scheur heb die steeds weer terugkomt en je gaat niet onder de grond kijken wat er met de fundering daaronder aan de hand is. Dan weet je eigenlijk al dat je alleen maar dik smeert en doe je dat vier keer achter elkaar. Dan kun je je voorstellen dat de eigenaar van het pand daar geen vertrouwen meer in heeft dat wat ook duidelijk blijkt uit dit verhaal. Duurzaam herstel is een project waarbij ze in eerste instantie kijken naar een pilot

[0:25:23] een, drie, honderd huizen verspreid over het gebied allemaal verschillende types. De bedoeling is om daaruit inzichtelijk te krijgen. Wat dan met die funderingen aan de hand kan zijn en in hoeverre dat een gevolg is van de gaswinning of gerelateerde onderwerpen, want ook bijvoorbeeld het laten dalen van het waterpeil geen problemen met de fundering. Dat is over heel nederland zomaar in groningen wordt het waterpeil naar beneden gezet als gevolg van de gaswinning en het feit dat de bodem een enorm stuk gedaald is. Dus daarmee versterk je dit soort dingen. Dus er wordt aan gewerkt, maar er is nog wel op hele beperkte schaal. En zoals alles in dit gebeuren,

[0:26:07] duurt het ontzettend lang, want alleen al het procedureel werken in de richting van de uitvoering van de eerste schade gebeuren. Daar zijn we tot aan de zomer nog mee bezig en dat heeft ook te maken met europese aanbesteding en al dat soort dingen.

[0:26:26] De heer rozema,

[0:26:28] Je kunt nog even aanvulling op wat herman. Er zijn van die oude gevallen of complexere gevallen. Hoe je het ook noemt, zijn ook heel veel zaken die nog bij de nam liggen en gisteren hoorde ik ook weer een voorbeeld. Dat loopt al tien jaar en dat wordt allemaal gesteggel en gedoe en gingen over den haag op aangepast. De hele kwaliteit in tien jaar je niks aan je pand kan of mag doen dan dan wordt het steeds moeilijker en die voornamelijk als je erop inzoomt is het vaak mkb is het avro en al die zaken die die wat extra aandacht moeten hebben en daar moet gewoon om ingezoomd worden en niet apart instituut voor optuigen, maar vooral daarmee aan de slag gaan. Dus die hele stapel die blijven liggen oppakken in me extra energie en aandacht op te pakken

[0:27:16] en misschien dat de die vraag zal misschien wel vast te komen om vaak zit er ook in hoger beroep of er zitten een zaken in die wachten op versterking adviezen. Dus er zit allemaal dat soort zaken omheen waardoor dat najaar nog niet loopt.

[0:27:33] Dankuwel. Mevrouw teunissen,

[0:27:35] Ik vind het heel goed dat dit rapport inzichtelijker maakt dat we eigenlijk te maken hebben met twee groepen die speciale aandacht verdienen en dat is dus een de groep. De stapel die al heel lang ligt. Daar moet daar moet echter nog toe komen en tegelijkertijd ook de mensen die dus met meerdere meldingen te kopen hebben en die twee. Dan heb ik eigenlijk een proces vraag van wij hebben dus die twee groepen. Er zijn speciale teams opgericht. Dus er is een aanbeveling nu van je zou eigenlijk een speciaal afhandeling programma moeten opzetten voor die groep die meerdere meldingen heeft. Wat moet er volgens jullie nu in het proces gebeuren om dat op

[0:28:20] poten te zetten. Ik weet dat het een beetje grote vraag is maar

[0:28:26] wat zou nu de volgende concrete stap volgens jullie moeten zijn.

[0:28:31] De heer.

[0:28:34] Er zijn een aantal aanbevelingen gedaan door de apple groep. Dat is op verzoek van de staatsssecretaris een onderzoek geweest van de procedures bij die mg en daarover is eigenlijk in eerste instantie een beetje samenspraak geweest met de maatschappelijke organisaties en met de mensen van de ing zelf die in de technische uitvoering zitten eigenlijk continu naar voren dat het verhogen van de forfaitaire bedragen al een mogelijkheid zou kunnen geven om mensen die echt in de erkende gebieden zitten en denk en het centrum van de beving gebied rondom loppersum en dan in een wat grotere kring om die alvast

[0:29:18] gerust te stellen van dat het kan worden aangepakt.

[0:29:22] Als je een forfaitaire regeling hebt waarop helemaal niets meer terug te halen is, zoals de vijfduizend euro regeling dan is dat heel twijfelachtig of je daar op in moet gaan. Maar door die regels wat te versoepelen en de mogelijkheid te geven om daar ook op terug te komen,

[0:29:40] wordt het aantrekkelijker voor heel veel mensen om

[0:29:44] om te melden voor de forfaitaire regeling, tenzij het toch allemaal te duur gaat uitpakken en dan laten doen door een techneut of door iemand die dat goed kan beoordelen. Dus dat zal versnellen. Dat zal verbeteren en dat zal met name het vertrouwen vergroten,

[0:30:03] denk ik.

[0:30:06] Mag ik er zelf? Collega's? Ook? Een vraag?

[0:30:08] Vragen over stellen microfoon.

[0:30:11] Ik had ook over dit

[0:30:13] thema want het is best een dilemma. Laat je mensen eerder was met die vijfduizend euro ook zo. Ja dan pak je dat dan heb je mag geen schade niet meer melden en feit dat is veel geld aan de ene kant weinig en de andere kant veel geld voor veel mensen per tienduizend natuurlijk het voorstel. Nu is nog meer en die verleiding best groot team en en wat dan. Als de schade grote blijft in dat dilemma zeggen jullie eigenlijk van. Het is toch verstandig die tienduizend te doen en als het dan meer is, moet je alsnog kunnen melden om ruimte te maken om de de enorme ellende en langdurige problemen van anderen. Om daar meer aandacht aan te besteden. Is dat een beetje de.

[0:30:50] Het bedrag van tienduizend. Dat is eigenlijk door de pers samengevat uit de omschrijving zoals die door het ing gegeven. Ze hebben nog niet helemaal vastgesteld wat een

[0:31:02] mogelijkheid spinnen die regelingen zoals ze uit de de opties naar voren komen die door aids kan worden geboden, maar het zou gaan tot bijvoorbeeld een bedrag van vijftienduizend

[0:31:16] daarboven moet er toch echt serieus gekeken worden naar wat is de oorzaak. En dan kom je eigenlijk in dat circuit van dat op den duur in dat circuit van herstel duurzaam of herstel door een door het ing ingehuurde vakman die dan ook kan zeggen van nou de kosten zijn zodanig dat rechtstreeks moeten worden verrekend. Dit gaat om de weerkerende schades en dit gaat om het gebied waarin ook eigenlijk geen discussie is over de oorzaak. Je kunt binnen de nieuwe opzet van het geheel toch aan het einde constateren van nou luisteren. Het wordt allemaal te duur voor het bedrag dat ik heb gekregen en dan kan door die aanbevolen vakman van die mg alsnog de zaak worden afgemaakt. Eventueel en dat is nog iets waarover gesproken wordt in ieder geval met ons zou het dan kunnen zijn dat er een regeling wordt gemaakt, waarbij het geld alsnog weer wordt verhoogd. Maar dan loop je het risico dat je terugbetaling moet doen en dat is iets waar wij niet over staan te trappelen

[0:32:29] en want iemand die dit soort bedragen vergoed krijgt dan blijkt dat het voor dit geld niet op te lossen is en dat je dan het bedrag dat je hebt gekregen moet terugbetalen. Dat is natuurlijk een haast onmogelijk. Iets om te accepteren.

[0:32:46] Dankuwel de ruimte voor voor vervolgvraag,

[0:32:50] mevrouw van der plas.

[0:32:54] Dankuwel.

[0:32:58] Hoe staat het gewoon in gasberaad tegenover het

[0:33:03] plannen om bijvoorbeeld een generaal pardon

[0:33:07] toe te kennen en dat alle gemelde schades van burgers en bedrijven en van de versterkingsoperatie is

[0:33:14] worden erkend als mijnbouwschade en ook de afgewezen schades,

[0:33:19] met als doel om alles bij de rechter weg te halen

[0:33:23] en de dossiers over te dragen aan gemeente

[0:33:27] en op deze manier misschien effectiever te werk

[0:33:31] kunnen gaan.

[0:33:34] Even ter toelichting

[0:33:37] heeft in groningen een tien puntenplan voor gepresenteerd en er zitten ook bij de kandidaat van ons provinciale staten zitten ook mensen met mijnbouwschade en die er ook zeer nauw bij betrokken zijn bij de afhandeling daarvan en ik was benieuwd hoe u daartegen aankijkt.

[0:33:57] Eigenlijk is dit een combinatie van een aantal maatregelen een aantal vragen eigenlijk want een generaal pardon als term is natuurlijk al wat wat moeilijk. Het is niet zo niet. Dat alles wordt aangevochten. Het is vaak zo van dat het door ingewikkeld door moeilijk moeilijk afwikkelen, door moeilijk opnemen door personeelstekort door alle mogelijke redenen allemaal onnoemelijk lang duurt

[0:34:27] daar daar kun je eigenlijk niet aan versnellen. Tenzij je regelingen hebt die ook versnelling mogelijk maken en om dat de hele actie van hebben. Ing is opgehangen aan de aansprakelijkheid van de naam is het vaak niet eens een procedure die in de in de weg zit. Maar gewoon puur de kwaliteit van de mensen van de onderzoekers van degene die het herstel moeten laten doen en dergelijke. Als je

[0:34:58] al zou zeggen van alle schades

[0:35:01] worden geaccepteerd. En als zodanig ook betaald. Dan zit je nog steeds met die stap. Hoeveel dan.

[0:35:09] Dus er zal iemand ergens een een waarneming moeten doen en dat kun je laten doen door iemand die daar verstand van heeft. Dat zijn bij uitstek bijvoorbeeld aannemers.

[0:35:20] Mensen die in de bouw ervaring hebben maar dat zijn niet noodzakelijkerwijs mensen die bij een gemeente zitten dus een gemeente als als bouw bureau inzetten voor dit soort zaken. Dat maakt het heel moeilijk want dan krijg je juist een versterking van die ambtelijke kanalen. Dus onze aanbeveling is steeds geweest verandert niet bindend. Het organisatorische schema, ook al is dat niet ideaal want dan werk je alleen maar vertraging in de hand. Op dit moment is vertraging ongeveer het allerbelangrijkste wat mensen tegen zicht werken.

[0:35:58] Andere

[0:35:59] sorry, mevrouw schut.

[0:36:02] Mag ik daar nog een aanvulling op doen in de landbouw werkzaam op hebben ze op het ogenblik een avro team en die werken met consulenten en iemand kan zich melden bij het ado team krijgt aan een consulent toegewezen en die consulenten die begeleiden, zowel door het schadeproces door het

[0:36:17] versterking proces als ook asten met de gemeente dingen zijn omdat het bijvoorbeeld sloop nieuwbouw moet worden en ze zitten in downloaden lopen daar vast

[0:36:25] en die die

[0:36:27] doen heel veel voor die mensen krijgen we ook hele goede geluiden over terug.

[0:36:35] Dankuwel.

[0:36:37] Mevrouw keurig, nog een vervolgvraag.

[0:36:40] Op het mijn eerdere vraag ook al over die mensen die meer drie of meer schade meldingen hebben gedaan. Dat lijkt me toch een vrij specifieke groep. Ik had even niet in het schema.

[0:36:52] Hoe groot die groep is. Maar is jullie beeld. Dat is uw beeld dat deze mensen. Hoe zeg ik dat dat zullen we dan ook veel mensen zijn juist ook heel veel stress en gezondheid en alles hebben en in

[0:37:09] dat die groep genoeg nu op het netvlies is bij de instanties zoals u net schetste met die teams die daar specifiek op werken of of zou je daar nog meer moeten doen dat je echt gaan kijken van mensen die drie of meer schades hebben.

[0:37:24] Daar gaan we even specifiek opzitten.

[0:37:30] Mensen die zo veel schade hebben gemeld zijn niet noodzakelijkerwijs doorgegaan in het traject van melden

[0:37:39] en een van de grote problemen die het ing geeft is om juist dat soort zaken boven water te krijgen. Bovendien komt er dan vaak achter weg dat het toch echt gecombineerde schade zijn die drie dingen die

[0:37:53] in de administratie op zichzelf staan vallen vaak onder een toch wel wat moeilijker

[0:38:00] oorzaak. Dan moeten worden samengewerkt met de nctv. Er zijn versterking trajecten die de timing ook heel moeilijk maken.

[0:38:10] Dus je weet eigenlijk niet helemaal om hoeveel mensen het gaat wij sowieso niet, maar ook het ing niet. Samenwerking met de ncrv zou betekenen dat zij in een heel ander tijdsbestek komen te zitten wandelen. Ing

[0:38:26] kan schade herstellen in een paar dagen

[0:38:31] bij wijze van spreken als er eenmaal is erkend, maar als dat ingepast moet worden in een versterking 's traject. Dan kan dat betekenen dat je over een jaar over twee jaar of over een onbekende tijd op. Dat is meeste geval als aan de beurt bent ook voor je schade ook voor die scheur die je in je woonkamer loopt ook voor die deur die echt helemaal vastzit, omdat het scheef is gezakt. Dus dat maakt het wel heel erg moeilijk om een overzicht te krijgen.

[0:39:01] Misschien wel goed om te vermelden is dat het onderzoek had ook doel om een representatief beeld te schetsen van van de aantal schadeafhandelingen meer verschillende soorten groepen in beeld te krijgen van hoe hoe zit iemand erin die een schade heeft. Hoe ziet iemand die drie of meer schades heeft. Maar het is niet zo dat de percentages die hierin het rapport ziet ook de percentages van de werkelijkheid zijn op die manier.

[0:39:30] Mevrouw teunissen, nog een vervolgvraag,

[0:39:33] Ja. Voorzitter dankuwel

[0:39:36] nog even over die twee groepen. Dus de mensen die meerdere meldingen hebben gedaan en meldingen die lang blijven liggen. We hebben nu een aantal zaken besproken waar dat ook versneld zou kunnen worden. Dus we hebben het gehad over capaciteit

[0:39:51] er over psychische problemen over een directe aanpak voor specifieke groepen

[0:39:59] ziet u daarnaast want ik hoorde ook de heer rink net zeggen van we kunnen we zouden niets nu aan de organisatie moeten gaan veranderen. Want dan dat leidt alleen maar tot vertraging en dat willen we ten alle tijde voorkomen. Maar welke andere mogelijkheden ziet u om de processen voor deze met twee groepen

[0:40:21] te versnellen.

[0:40:27] Op dit moment is het een puur juridisch proces, omdat het helemaal gekoppeld is aan de verantwoordelijkheden van de naam

[0:40:34] en de afrekening die daaraan is geregeld. Maar als je nu naar een bouwkundig probleem zou verheffen. Dan kun je al een heel stuk van de problematiek voorkomen. Je kunt het overlaten aan mensen die in een veel bredere kring betrokken zijn bij dit soort zaken. Denk gewoon aan de dorpjes timmerman. Iemand die nog met een samen zaag en hamer en dergelijke weet hoe zo'n huis moet worden hersteld die ook inzicht heeft in hoe die specifieke panden worden gedaan. Nu op dit moment wordt er

[0:41:10] door experts gekeken uit een bureau dat soms uit rotterdam komt om zuid limburg komt daarna wordt het

[0:41:19] door een andere expert achter een computerscherm beoordeeld en die zit wie weet waar en daaruit worden een conclusie getrokken

[0:41:29] ooit die dan moet worden opgelost of of worden omgezet door iemand met die zagen die hamer in

[0:41:38] een oplossing.

[0:41:40] Nou sla die tussenliggende stappen over en laat ik meteen door die persoon doen of

[0:41:46] organiseer je binnen je eigen

[0:41:49] organisatie iets waarmee je juist met dat soort mensen werkt om te bepalen waar het probleem ligt.

[0:41:56] Ik denk dat daarin een belangrijke oplossing kunnen liggen.

[0:41:59] Die boulakjar heeft hier. Ja want ik was aan het twijfelen. Ik zie een aantal passages uit te werken. Slecht uitgevoerd zeer storend uiteindelijk na heel veel gedoe. Het meest verbetert. Kwaliteit van de werkzaamheden was slechts in zeer slechte weersomstandigheden zijn de weg werkzaamheden uitgevoerd, met als gevolg vervolgschade en zelf moeten betalen.

[0:42:20] Komt mij overigens heel veel beunhazen daar actief zijn waar je het over die

[0:42:24] die timmerman in groningen zijn die mensen zich volop aanwezig en kunnen we niet juist meer gebruik maken van de expertise van de mensen lokaal.

[0:42:37] Ook de punt wat je de kwaliteit van de schadeafhandeling in het verleden werd zeker doornam gezegd van smeren cosmetisch gedicht naar de dus dat kun je in de de uitvoeren niet de schuld van geven. Die krijgen gewoon een raadsmededeling. Dank u. De komende jaren later komt die scheur terug dus en nu pas. Nu wordt er een keer gekeken van wat is nou echt nodig voor de gebouw. Dus de heer de omslagen heeft jaren geduurd dat dat er gekeken wordt van ja, we moeten ook kijken naar de kwaliteit van de woning heeft een nodig en dat dat men dacht dat het verleden gewoon heel makkelijk dicht. Meer dan zijn we klaar. Maar dat blijf gewoon doorgaan en dat zal in de toekomst ook zo zijn. Dus als je daar niet op gaan inwerken, blijft het gewoon gehannes.

[0:43:24] De het.

[0:43:26] De dit zijn oordelen van de mensen die ze hebben ingevuld in de vakjes bij de specifieke vraag en ook in het kader van het onderzoek zoals dat op dat moment liep. Er zijn heel veel mensen die ontevreden zijn over de uitvoering. Maar dat heeft ook te maken met wat peter het aangaf dat er opdracht wordt gegeven om een bepaalde schade te herstellen. Als je dan het schaderapport ziet dan staat daar dat er een scheur is van veertig centimeter die tot aan de rand van een vensterbank loopt en daarna drie centimeter die daar nog onderuit steekt in plaats van scheuren repareren.

[0:44:07] Het wordt dus ook naar de naar degene die de opdracht krijgt toe gespecificeerd. Wat moet worden hersteld en voor welk bedrag

[0:44:18] de scheur die tot aan de vensterbank loopt en dan nog een paar centimeter eronder. Die is bij de volgende beving ineens acht centra beter in plaats van drie centra beter dan moet er een aanvulling plaatsvinden in de schaduw rapportage voor hoeveel die langer is geworden. Al dat soort zaken is natuurlijk een hele vreemde manier van

[0:44:41] herstellen en dat leidt ook tot dit soort reacties

[0:44:46] en de tweede vraag was van zijn er dan lokaal voldoende van die specialisten haast niet maar

[0:44:54] het woord haast maakt ook al een beetje duidelijk zijn natuurlijk wel mensen die dit kunnen en die zouden ook

[0:45:02] ten volle kunnen worden ingezet. Alleen er zijn op dit moment wel heel veel lokale aannemers en lokale kleine bedrijven die zeggen van ja maar hier ga ik niet meer mijn tijd in doen. Ik stap in de bus en ik reik naar assen en daar kan ik gewoon lekker weer aan het werk zonder zeurpieten die me constant op die drie euro vijfennegentig, die ik teveel heb gebruikt afgerekend en dat soort dingen. Dat gebeurt helaas wel en je ziet ook dat mensen die na een tijd bezig zijn geweest voor de schadeherstel zeggen van nou ik ga mee. Lekker werpen op de versterking. Want daar zal het misschien beter zijn. En dan ook teleurgesteld uw werk komen. Dat is terzijde.

[0:45:49] Mag ik een kleine aanvulling op wat herman zegt al een aannemer die verstedelijking meedoen moet het advies voorfinanciering investeringen in pas over drie jaar of vier jaar gaat dan zit in het gaat er niet om duizenden euro gaat om bedrag een grote bedragen. Wat een aannemer moet voorfinancieren dus heel begrijpelijk die zich van ja, we gaan we anders doen.

[0:46:13] Fred teunissen nog een vervolgvraag. Slotvraag.

[0:46:16] Ja. Ik vroeg me alleen af hoe zich dat verhoudt tot zijn wel een aantal mensen wel tevreden over de afhandeling van de schade. Dus als we het hier hebben over over dit soort meer aan bouwkundige praktijken gaat dit voornamelijk over de mensen die dan meerdere. Dat is denk ik neem ik aan het hele eenduidig. Het proces hoe het nu gaat dus dus waar zit het verschil in is eigenlijk de vraag.

[0:46:42] Een belangrijk verschil is dat er natuurlijk heel andere schades ontstaan in het centrumgebied als aan de randen en die werken voor de statistiek wel mee als je het rapport kijkt dan staan daar een aantal mensen in die gewoon heel tevreden zijn over alles. Er zijn ook mensen die je negen of een tien geven aan de procedure. Want die hebben

[0:47:03] terwijl ze aan de rand van het gebied woon niet heel veel last en risico hebben een scheurtje waarvoor ze dan in eerste instantie een vergoeding kunnen krijgen van vijfduizend euro. En dan daarnaast ook nog in aanmerking komen voor de verduurzaming subsidie van vierduizend euro. Die mensen zullen tevreden zijn. En dan ook overal uitdragen en tegen vrienden, bekenden zeggen moet je ook doen.

[0:47:31] Dus dat is die groep die,

[0:47:35] voor zover wij dat kunnen beoordelen. Altijd tevreden zal zijn,

[0:47:41] maar de groep die echt in het centrumgebied zit en die op op in het centrum riep. Wou ik evenals als oordeel op punt of beoordeel punt nemen diegene die je echt in het centrumgebied zitten. Die hebben een schade en die schade wordt met de dag groter of breder of dieper en dat zie je. En dat

[0:48:05] vrede op je in

[0:48:06] en op het moment dat je dan wat verder naar de randen komt naar de gebieden waarin twijfel is, is het wel of is hetgeen aardbeving schade of als je buiten de de dorpen komt en mensen zeggen niet tegen jou van bij mij was het zo maar

[0:48:26] bij jou is het verkeer beoordeeld of anders beoordeeld. Dan kom je juist demi ongunstige situatie van wel of niet herkend

[0:48:34] straten met verschil

[0:48:37] vrienden met verschil buren met verschil en dat drijft erg door naar die naar die samenleving. Dus dat merk je ook in hoe mensen tegen elkaar aankijken.

[0:48:51] Hartelijk dank.

[0:48:53] Ik denk dat het een goed gesprek was over een nuttig rapport dat u heeft opgesteld, wat ook de kennis van de kamer weer verder heeft verdiept. Ik dank u mede namens mijn collega's enorm voor uw komst hier in de kamer.

[0:49:08] Wij gaan er de komende tijd. De griffier werd tot wanneer de debatten zijn met het. Dat kan ik u vertellen heb ik hier nu niet. Maar wij gaan hier de komende tijd verder over spreken als kamer. Dank u nogmaals, de heer rozema. Mevrouw schutte, de heer in het en de heer oosterbaan.

[0:49:22] Ik dank de collega's voor de aanwezigheid en ik dank de kijkers thuis voor de aandacht en ik sluit hiermee deze.

[0:49:30] Dit gesprek,