Woningbouwopgave en koopsector

[0:00:02] Een hele goedemiddag, hartelijk welkom bij het commissiedebat de woningbouwopgave en koopsector. Wij gaan vandaag van twee tot zes met elkaar in debat. Alle sprekers hebben vijf minuten per fractie. U krijgt vier interrupties mits akkoord zijn. Anders ga ik er natuurlijk meteen weer reduceren. Allereerst het woord aan meneer van haga voor zijn eerste termijn.

[0:00:29] Voorzitter, hugo. De jonge is gewoon niet geschikt voor deze functie. Einde citaat aan het woord is jochem achterberg makelaar den haag die uit pure frustratie over de plannen van deze minister de vraagprijs van een woning verhoogde van tweehonderd negenennegentigduizend euro naar driehonderd vijfenvijftig duizend en één honderd euro. Dit om een statement te maken tegen de laatste proefballon die gelukkig al snel uit de lucht werd geschoten.

[0:00:55] Wat zou de minister willen zeggen tegen deze makelaar die symbool staat voor de hele huurmarkt. Voorzitter, met dank aan het hugo effect storten nederlandse woningmarkt volledig in de bouw ligt stil verkopen verkopen dalen financieringen worden niet meer verstrekt investeerders vluchten naar het buitenland. Beleggers huurders kopers woningzoekenden. Iedereen lijdt schade door stupide, socialistisch beleid, bedacht en uitgevoerd door incompetente bestuurders wordt de markt vakkundig gesloopt en vind alleen bv nl. Dat nee ook heb er toch wel. Joe williams met een week viel deden zet zadelhoff de nvm vastgoedbelang die vws

[0:01:31] en woningbouwers nl vinden dit. Maar de minister heeft al eerder in een vorig debat laten weten geen boodschap te hebben aan de mening van experts, omdat zij zogenaamd belangen zouden hebben. Voorzitter, de kern van het beleid is dat vraag en aanbod dankzij jarenlang wanbeleid en ingrepen. De markt niet meer in balans zijn daar eerst de vraagzijde. In tweeduizend, tweeëntwintig was het net al immigratie saldo maar liefst twee, honderd achtentwintigduizend mensen, waardoor de vraag naar woningen is geëxplodeerd en bv wil daarom zo snel mogelijk een asiel stopt omdat nederland de grens van het absorptievermogen heeft bereikt. En dan het aanbod voorzitter, dat bleef ver achter door onder andere de stikstof bouwstop de c o twee paniek. De duurzaamheidseisen verplichte warmtepompen, gasloos bouwen en ridicule verplichting om veertig procent sociale woningen te bouwen, waardoor geen droog brood meer te verdienen is voor ontwikkelaars en vervolgens kwam dit afbraak kabinet met een frontale aanval op box drie beleggingen door het afschaffen van de leeg waar de ratio en het invoeren van een fictief rendement van zes komma zeventien procent, waardoor particuliere beleggers massaal stoppen met investeren.

[0:02:32] Maar de doodsteek kwam door de regulering van de middenhuur in combinatie met de mos hebt waardoor beleggers financiers en bouwers stopten met ontwikkelen. Een totaal infarct van de woningmarkt is het resultaat en hiermee is de ambitie om negenhonderd duizend woningen te bouwen tot en met twintig, dertig hallucinant. Voor zover je hebt geen tel aan nodig om uit te rekenen dat als je meer dan tweehonderd duizend mensen per jaar binnenlaat je dan ook meer woningen nodig hebt en het is diep triest dat dit kabinet de consequenties van hun wanbeleid presenteert. Als het alsof het een natuurverschijnsel is, want voorzitter, dit zijn gewoon politieke keuzes de botsproeven laten zien dat in utrecht lees dus de hele randstad huurwoningen van particuliere verhuur. Dus maar liefst drieëndertig procent minder waard worden. Voorzitter, hier gaande pensioenen van twee miljoen ondernemers die hun hele leven keihard hebben gewerkt in rook op kleine ondernemers worden ronduit beroofd van hun pensioen. Wat vindt deze minister van deze waardedaling. Wat is zijn boodschap aan deze twee miljoen mensen. En hoeveel beleggings waarde is er door deze maatregelen verdampt en hoeveel faillissementen gaat dit opleveren. Voorzitter, de grote canadese belegger heer is gooit zesduizend negenhonderd huurwoningen in de verkoop en hoogleraar vastgoed analyse mark franken waarschuwt dat dit heel slecht is voor de woningmarkt. Wat vindt de minister van het feit dat eerst twee redenen aangeeft, namelijk de regulering van de middenhuur en de eurlings schepping maatregelen. En wat voor wat gaat de aanpassing van de eurlings stukken maatregel voor effect hebben op de woningmarkt. Voorzitter, bv nl heeft de volgende oplossingen die geen schade aanrichten stimuleren woningcorporaties om meer sociale woningen te bouwen en geeft de mogelijkheid om woningen te verkopen aan huurders stimuleert splitsen van grote woningen in kleine woningen met een minimum van dertig vierkante meter schaffen de kostendelersnorm of of ik heb daar al heel vaak een motie over ingediend versnellen. Het vergunningsproces voor bouwvergunningen bak scheefwoners aan zeven procent van de huurders in sociale woningen wonen nog steeds scheef pakken woonfraude door huurders aan. Gelukkig is daar laatste een motie over aangenomen. Pas bestemmingsplannen aan zodat bestaande woningen opgeknapt kunnen worden en los. De stikstof dwaling op staan woning delen en studentenhuizen weer toe maakt het transformeren van bedrijfsruimte naar woningen makkelijker staan nota bene drie miljoen vierkante meter. Kantoorruimte leeg op dit moment voor een asiel stop in al eerder gezegd bouw bejaardentehuizen en hofjes voor ouderen en doe ook iets aan de www zodat mensen weer financiering kunnen krijgen en het allerbelangrijkste is natuurlijk een betrouwbare overheid verhuurders eigenaren ontwikkelaars, beleggers bouwers, banken en ondernemers kunnen niet investeren als de overheid onbetrouwbaar is. Voorzitter, de rekening van het wanbeleid ligt niet alleen bij miljoenen ondernemers die bestolen worden, maar ook bij de generaties na ons. Die kunnen fluiten naar hun eigen woning minder overheid minder hugo en meer vrije markt dan het tij nog keren in het belang van nederland. Dankuwel. Voorzitter.

[0:05:20] Dankuwel meneer van den haag. Dan is nu het woord aan de heer het jaar van d zesenzestig.

[0:05:28] Dankuwel. Voorzitter, een stukje geschiedenis. In negentien, vijfenzestig wisten wij een kvp minister boogaars een bouwen te vestigen.

[0:05:36] Hij brak de bouwproductie met tomeloze inzet en een onorthodoxe aanpak naar honderd vijfentwintigduizend woningen per jaar. Dat was hard nodig toe

[0:05:43] vanwege het enorme woningtekorten

[0:05:45] en ook nu kampen met flinke uitdaging en er is een grote vraag naar betaalbare woningen en vandaag geen betoog van d zesenzestig over wat er allemaal mis is in de woningmarkt. Want in dit debat probeer ik samen met u een andere te kijken naar plannen die bij kunnen dragen aan te snel realiseren van woonruimte

[0:06:02] en dat doe ik vandaag. Voorzitter, met mijzelf. De vraag stellen wat zou minister boogaars hebben gedaan.

[0:06:08] Voorzitter, de minister is met energie en ijverig aan de slag.

[0:06:11] Wat dat betreft doet hij niet onder voor bogaards. De bouw moet worden aangeraakt. Daar zijn we allemaal over eens dan goed om te zien dat de minister de start bouw impuls voor gemeente in de steigers heeft gezet.

[0:06:22] Een aantal vragen hierover zijn gemeente voldoende geëquipeerd om snel aanvraag te doen. Voor deze bouw impuls is er aandacht voor extra ondersteuning voor de en vijftig gemeenten met deze aanvraag. Want die liggen uitdagingen met betrekking tot ambtelijke capaciteit.

[0:06:36] En wat vindt de minister van het idee om in de randvoorwaarden toch ook te kijken naar een koppeling met kant en klare woningen. Want we hebben snel woonruimte nodig voor de student en voor de jongeren.

[0:06:46] Voorzitter, ik blijf het herhalen. Naast nieuwbouw moeten wat d zesenzestig betreft. Topprioriteit maken van de inzet van de bestaande woningvoorraad. Wij hebben er al meerdere voorstellen voorgedaan

[0:06:56] en in februari heb ik een motie ingediend. Samen met collega's, grinwis en peter de groot om hardere afspraken te maken met vastgoedeigenaren om kantoren om te bouwen tot woningen.

[0:07:06] Deze motie is unaniem aangenomen. Ik wil graag van de minister weten hoe staat het met uitvoering van dit ombouw offensief. Want inderdaad drieënhalf miljoen vierkante meter kantoorruimte staat nog leeg. Duizend voetbalvelden. Dit kan bijdragen aan de realisatie van betaalbare woonruimte.

[0:07:22] Voorzitter.

[0:07:25] Moeilijk jaar heeft een interruptie van de heer van haga.

[0:07:30] Het transformeren van kantoorruimte naar woningen klinkt natuurlijk iedereen als muziek in de oren drieënhalf miljoen vierkante meter staat leeg. Dat kan makkelijk. Het loopt altijd stuk in de gemeentes omdat er gewoon geen vergunningen worden afgegeven,

[0:07:44] is de heer bulut jaar niet met me eens dat het een beetje een soort groundhog day wordt, waarbij we elke keer weer dezelfde oplossingen aandragen, terwijl de oplossing er gewoon voor het oprapen liggen en en dat er gewoon gewoon in de gemeentes moeten.

[0:07:57] De heer boulakjar,

[0:07:59] Voorzitter, daar ben ik het mee eens. Kijk. Transformatie is niet nieuw en volgens mij doet de regering ook er veel aan om eigenaren te stimuleren te verleiden om inderdaad te transformeren door bijvoorbeeld btw vrij

[0:08:11] te verbouwen. Dus ook transformatie brigades een motie van d zesenzestig in aantal jaren geleden om gemeenten te helpen

[0:08:16] om snel aan de slag te gaan met het ombouwen van van gebouw tegelijk zie. Tegelijkertijd zie ik nog dat er inderdaad veel te veel vierkante meters woonruimte of kantoorruimte leegstaat.

[0:08:27] Daarom ook mijn motie destijds van ook in na verleiden en stimuleren en helpen moeten een stap verder gaan zitten, zoals bijvoorbeeld ook kijken naar bij leegstand van woningen. Als je dan toch iets wat restrictievere stevig optreedt en een stevigere afspraak maakt met

[0:08:44] die vastgoedeigenaar. Want het is altijd nog voordeliger van vastgoedeigenaren om die wonen of die kantoorruimte leeg laten staan in verband met de boekwaarde

[0:08:51] terwijl een woningtekort hebben en uiteindelijk heel veel woonruimte kunnen realiseren. Duizend voetbalvelden dat zij misschien nog honderd duizend studentenwoningen

[0:08:58] die kunnen realiseren. Dus ja, het gesprek aangaan stimuleren verleiden. Maar er komt een tijd dat je ook een stevig gesprek moet aangaan.

[0:09:05] Meneer van der hagen.

[0:09:07] Voor voorzitter vinger inrichting. De vastgoedeigenaar begrijp ik nooit zo een vastgoedeigenaar die die wil natuurlijk gewoon ook dat er woningen van gemaakt worden. Een woning is gewoon veel meer waard dan kantoorruimte en het heeft helemaal niets te maken met afschrijving op op kantoorruimte. Dat heeft te maken met het feit dat als je een vergunning aanvraagt om te transformeren. De ambtenaar in de gemeente zegt nee hoor. In het bestemmingsplan staat bedrijfsruimte kantoorruimte. Dus het kan niet

[0:09:34] als er dan wel eventueel woning kan worden. Dan loopt het een stuk op de parkeernorm. Dus het loopt niet stuk op de onwil van de eigenaar van de verhuurder. Het loopt stuk op de onwil bij de bij de gemeente. En dan vaak bij de ambtenaren. Want vaak zie je dat het politiek nog wel gewenst is. Er liggen allemaal mooie transformatie nota. Maar het gaat mis bij de aanvraag en de afhandeling daarvan.

[0:09:56] Ikzelf meneer vraag. Nou is.

[0:09:57] D zesenzestig met mij eens dat inderdaad wij dan centraal moeten gaan ingrijpen bij de gemeentes om in ieder geval wat dwingender moeten gaan zijn naar gemeenteambtenaren. Om dit soort plannen gewoon goed te keuren.

[0:10:09] Jaar.

[0:10:09] Dankuwel voorzitter en en ja. De gemeente hebben capaciteit nodig is een grote uitdaging bij bij gemeentes. Wij moeten hen daar ook bij helpen noemde net al dat het voor vastgoedeigenaar nu btw vrij mogelijk is om te transformeren. Dat zie ik nog te weinig. Dus ik kijk wel degelijk ook een stuk naar de vastgoedeigenaar. Ik zie ook gewoon dat vastgoed

[0:10:30] nog heel lang nutteloos leegstaat. Dus het ligt ook een verantwoordelijkheid voor de vastgoedeigenaren zelf om zelf met plannen te komen stelt met de gemeente stappen en als we daar niet uitkomen wit ze ons wel. Het vind ik een en en ik wij zeker die de vinger naar alleen vastgoedeigenaar liggen uitdagingen bij zowel de eigenaar als

[0:10:47] bij de lokale overheid misschien wel de rijksoverheid

[0:10:50] en met een woningtekort kunnen we niet elkaar blijven aankijken. Vinger wijzen en moeten gewoon aan de slag en daarom ook mijn motie die ik heb ingediend.

[0:10:58] Meneer van haga.

[0:10:59] Maar waarom maken we dan niet gewoon dit soort omzettingen vergunningsvrij dan zeventig van het hele probleem af.

[0:11:06] Meneer, moeilijker.

[0:11:08] Vergunningsvrij wereld klinkt aanlokkelijk. Maar je hebt natuurlijk ook te maken met met de leefbaarheid. Wat wel kan. Hoe ziet de wijk eruit. Dus het moet natuurlijk wel. Ook kunnen laag van laaghangende fruit is een afgelopen jaren wil ingezet. Dus er wordt wel

[0:11:23] wat getransformeerd. Ik kijk nog naar een grotere klap dus heel veel vergunningsvrij. Daar ben ik niet zo'n groot voorstander van. Maar mogelijkheden als verleiden stimuleren en helpen waar nodig kan met expert teams zien. Soms is er weinig expertise expertise op het lokale gemeentehuis. Dus daarbij moeten ze helpen en ik vraag aan de minister van hoe staat het nou met die met het ombouwen offensief en ziet hij daar ook brood in.

[0:11:52] Meneer moet ik heeft nog een interruptie van mevrouw beckerman.

[0:11:55] Je hebt voorzitter, ik ben helemaal eens met de moeilijk jaar dat echt eigenlijk krankzinnig is dat je in zo'n diepe wooncrisis zit en tegelijkertijd een zo veel leegstand is en voorzitter,

[0:12:08] ik ben wel benieuwd hoe ver dat stevig gesprek zou gaan in vlaanderen hebben ze inmiddels een leegstand belastingen en nederlandse gemeenten pleiten daarvoor de vereniging nederlandse gemeenten pleit er nu ook voor. Ik ben wel heel benieuwd wat d zesenzestig daarvan.

[0:12:23] Vindt de heer boulakjar.

[0:12:26] Ja. Voorzitter, dank dank voor deze vraag. Ik zag het inderdaad ook een brief die we ontvingen na het vlaams model waar ze werken met een leegstand register kan eerste stap.

[0:12:36] Dus ik heb ze van acht punten plan een paar maanden geleden gelanceerd waarin ik spreek over in in gebruik neemt plicht. Dat gaat nog wel. Dan was de heer de jonge de minister niet helemaal over te spreken. Maar goed ik bedoel je moet wel die kant op bewegen. Maar daarvoor zitten nog een aantal stapt. Dus als je daar eveneens dat je daar nog een aantal stevige maatregelen op onderneemt. Ik ben wel voorstander van een toewerken naar een mogelijke leegstand register. Laat het maar zien wat er leegstaat.

[0:13:05] Welke kansen het biedt en welke mogelijkheden er zijn om gericht te gaan transformeren. Dus ik denk dat we aan dezelfde kant staan.

[0:13:14] Maar de snelheid. Uiteindelijk moeten ook de minister

[0:13:19] met de gemeente gaan bepalen, want uiteindelijk hebben we inderdaad die woningen keihard nodig.

[0:13:23] Mevrouw beckerman,

[0:13:24] Voorzitter, het is tweeduizend, drieëntwintig, tweeduizend tien.

[0:13:29] Dat kraken verboden en toen die werd werd ingevoerd werd gezegd. Jawel, maar tegelijkertijd met het verbod op kraken gaan we leegstand harder aanpakken en het is nu dertien jaar later en dan om nu te zeggen. Ja maar helft geeft nog even tijd geeft nog even tijd. Ik vind eigenlijk al veel te lang duren en ik vind het eigenlijk midden in een wooncrisis gewoon amoreel dat het recht op wonen. Wat in de grondwet staat geschonden wordt omdat mensen zaken leeg laten staan. Dus. En nogmaals mijn pleidooi. Het gaat mij niet om een leegstand register en maar ik vind die leegstand belasting wel een heel interessante optie.

[0:14:07] Je bent u daarmee eens?

[0:14:09] Dank. Ik ben het eens als het gaat over het aanpakken van leegstand als het gaat bij woningen hebben dat dat kan nog veel beter. Ik vind ook om uitleg baren verschrikkelijk dat er woningen leegstaan terwijl mensen liggen te verpieteren en zorg hebben over een dak boven hun hoofd. Dus ik wil het gemeente ook veel meer gaan werken met een leegstandsverordening te veel gemeenten hebben dat nog niet als het gaat om woningen. De volgende stap. Inderdaad is het aanpakken van leegstaande kantoren gebeurt al wel kan nog veel meer drieënhalf miljoen vierkante meter staat leeg en daar moet aantal flinke maatregelen voor over worden ingediend. Vandaar ook mijn zorg. Vandaar ook dat punt opgenomen hebben in mijn in mijn plan. Ik kijk echt de minister aan. Ga ermee aan de slag

[0:14:55] om een stevig gesprekken met de eigenaar aan te gaan.

[0:15:00] Meneer jaar heeft een interruptie van de heer de groot.

[0:15:02] Dank voorzitter, want ik deel de ambitie van d zesenzestig boulakjar dat we meer moeten gaan transformeren.

[0:15:10] Vandaar ook die gezamenlijk een motie in het kansen liggen die die aangegrepen moeten worden. Maar als het gewoon even heel

[0:15:16] praktisch afpellen

[0:15:18] dan om tot transformatie te komen er gewoon lonen. Er zijn drie dingen die die daar op dit moment heel erg belangrijk zijn, is een materiaalkosten van het transformeren van zichzelf.

[0:15:28] Tweede overdrachtsbelasting van tien komma vier procent

[0:15:31] en drie is dat we graag veel betaalbare woningen dan daarvoor terug willen zien. Wat is volgens de heer bulut jaar nu het gouden ei. Wat wij vragen aan de minister.

[0:15:39] Maar ik zou het ook gaven zoveel aan welke knoppen zouden we hieraan moeten draaien om ervoor te zorgen dat die transformatie toch wat meer op gang komt want registers en overzicht. Dat is belangrijk. Daar ben ik met u eens. Alleen. Uiteindelijk gaat het er ook over. Wanneer gaat het nu lonen dat het zaakje gaat lopen want ik geloof niet dat welke eigenaar van het kantoorpand of bedrijfspand het nou eens het pand maar gewoon leeg, laat staan dat het leuk vindt.

[0:16:03] De heer boulakjar,

[0:16:04] Ja voorzitter. En toch is het zo. Toch is het zo niet om het leuk vinden maar dat gewoon interessanter is financieel ook ik heb het zelf ook in in breda gezien een pand wat heel lang leegstond

[0:16:15] waar de eigenaar gewoon helemaal niet in beweging kwam, omdat het gewoon interessante was voor de boekwaarde om het om het leeg te laten staan. Dus niet leuk maar een strategische keuzes

[0:16:25] verleiden als het gaat over btw vrij dus eigenaren verleiden en stimuleren om toch aan de slag te gaan met met de transformeren

[0:16:34] en op die manier uiteindelijk ook de boel aanjagen. Want ik kan het niet uitleggen aan jongeren aan studenten dat we een enorm woningtekort hebben tegelijkertijd ook moet vertellen hebben drieënhalf miljoen vierkante meter

[0:16:45] leeg. Dus ja, we gaan verleiden. Ja, we gaan stimuleren. Maar op een gegeven moment moet je toch wel doorpakken en dat zou de heer peter de groot ook met mij eens moeten zijn. Vandaar ook dat we samen die motie hebben ingediend. Dus welke knoppen waar we aan kunnen draaien. Welke randvoorwaarden we nog op kunnen stellen, zowel voor eigenaar als voor de lokale overheid, misschien wel inderdaad met met parkeernormen, zoals de heer van haga ook aangaf. Dus allerlei manieren kijken om toch

[0:17:11] naast het laaghangende fruit dat het afgelopen jaar is ingezet ook een stevige stap te zetten richting toekomst, zodat we die

[0:17:17] miljoenen vierkante meter leeg hebben staan straks vol hebben staan met met de jongeren en studenten die plezierig kunnen wonen.

[0:17:26] Mevrouw van dijk. Dank u wel voorstellen. Dat is natuurlijk een hele wezenlijke hele wezenlijke discussie en ik was wel benieuwd waar de waar het verleden begint en wat er dan onder verleiden valt en waar het verleden ophoudt en de de meer hardere maatregelen beginnen, oftewel wat in het mandje van leiden moeten passen om te zorgen dat je ook echt een stap in zetten.

[0:17:46] In elkaar. Dus een van die verleidingen is inderdaad btw vrij dus

[0:17:52] de financiële prikkels geven aan aan eigenaren ook meedenken. Inderdaad. Dus met expert teams voor voor de lokale overheden. Denk aan makkelijkere parkeernormen dus niet geen rigide parkeernormen

[0:18:07] en op die manier kijken naar wat er wel mogelijk is. En als gemeente of als kantoor eigenaar dat gesprek niet aangaan niet willen aangaan. Dan moet je op een gegeven moment richting het vlaamse model gaan kijken. Voorzichtig om te beginnen met de leegstand register. Laat me zien wat de leegstand. Waarom het leegstaat. Heeft u een plan van aanpak voor de komende jaren wat hij wil. Laat maar zien. Volgens toch richting een leegstandsverordening gaan en leegstand boetes.

[0:18:36] Ik constateer verder geen interrupties. Heel moeilijk jaar vervolgt uw betoog.

[0:18:39] Dank u wel. Voorzitter, ik was gebleven bij complimenten te geven voor de minister voor de strategie om zestig vakantieparken te transformeren naar woonwijken en goed begin goed begin en onze oproep is om zo snel mogelijk concrete plannen maken zeker op locaties waar de natuur en leefbaarheid dit toelaat. Tegelijkertijd zien we bij gemeente ook nieuwe plannen voor luxe vakantiepark verder niks mis mee maar niet in lijn met de aanpak van bogaard boogaart begreep namelijk dat alle bouwvakkers die vakantiewoningen gerealiseerd. Dus niet bezig zijn met het bouwen van betaalbare huis en om die reden hield hij negentien, drieënzestig. De bouw van honderdvijftig luxe vakantiebungalows in limburg tegen mijn vraag aan de minister is hij het met ons eens dat dit het moment is om in de voetsporen van bogaards te treden en dergelijke maatregelen ook te overwegen ziet de minister ook dat we nu al onze vakmensen, materialen en locaties moeten inzetten voor de realisatie van betaalbare woningen.

[0:19:37] Voorzitter, dan studenten en kronenburg geen onbekend thema hier. Want vandaag ontvingen wij wederom een brandbrief van bezorgde studentenorganisaties en ik deel hun zorg. Elk debat. Probeer die te attenderen, want ook de bouw van studentenwoningen gaat te traag en de gevolgen daarvan zijn schrijnend

[0:19:55] tijdens de opening van het studenten jaar in september dijken en weer veel studenten zonder kamer in de knel te komen en dat steekt

[0:20:02] rond tussen wachten nog steeds op de bouw van vier duizend studentenwoningen bij kronenburg naast amsterdam in potentie de grootste studentencampus van nederland waarmee we in één klap een aanzienlijk deel van het huidige kamertekort kunnen oplossen. Kijk daarom met smart uit naar de beloofde brief over kronenburg in de tussentijd kan de minister deze zomer benutten om op z'n boog ariaans zo snel mogelijk aan de slag te gaan met kanten. Klare ready to go woningen voor studenten. Want die zijn snel beschikbaar en leverbaar.

[0:20:29] Voorzitter, een andere uitdaging voor de woningbouwopgave is een netto capaciteit. Daar ontvingen we ook al een brief over. Vorig jaar hebben dan al een brief over ontvangen waarin netbeheerders de noodklok luiden

[0:20:42] en kan de minister aangeven welke stappen er zijn gezet om te voorkomen dat de woningbouw vertraging oploopt door een gebrek aan capaciteit.

[0:20:49] Tot slot, voorzitter, onder het ministerschap van bogaards werden goedkope en snel te bouwen woningen geintroduceerd. Deze zogenoemde zogenaamde boogaars woningen speelde een grote rol in het terugdringen van de woningnood

[0:21:01] een waren nog op zoek naar een nieuwe meer aansprekende term voor kant en klare woningen en mijn voorstel zou zijn. Laten we de geest van wijlen bogaards, ook de naam naam van onze huidige minister aan deze woning verbinden. Geef het daardoor meer body kastje. We kijken dan daarom rijk haar reikhalzend uit naar de grootschalige uitrol van de jongeren. Units dankuwel. Voorzitter,

[0:21:24] Dankuwel beckerman overtuigd.

[0:21:26] Dank meneer moeilijk jaar en ook voor dat uw inbreng veel glimlach glimlach op beide gezichten hier naast mij heeft gebracht. Mevrouw beckerman van de sp voor uw eerste termijn.

[0:21:39] Ja dankuwel voorzetten en laat ik beginnen met het onderwerp wat sinds den uil vooral dat onderwerp, wiens naam wij niet mogen noemen is en grondpolitiek en in haagse kringen wordt wel eens gedaan alsof het ongeveer een dappere. Er is wat je kunt doen als bewindspersoon en is dit de dap is de minister omdat hij een brief heeft gestuurd over grond of schuift hij eigenlijk vooral die er veel vooruit. Terwijl nu ingrijpen noodzakelijk is en voorzitter. Nou laten we mild zijn en van allebei een beetje zeggen vandaag. Maar het is toch vooral het laatste zin in de brief vooral heel veel inzet van bestaande middelen beter gebruiken daarvan. Maar dat moet ook vooral gemeenten en provincies doen deels provincies gaat de minister daar extra financiering voor geven voor grond maar ook voor het kennis. En waarom bevat de brief geen maatregelen om het opkopen van grond puur om te speculeren en het knip van percelen in hele kleine stukjes aan te pakken. Voorzitter, en het wat we eigenlijk zien in de brief dat fundamentele debat vooral vooruitgeschoven wordt, terwijl de kamer eigenlijk al in meerderheid uitspraken heeft gedaan over grote private winsten. Waarom niet veel sneller de premie op speculatie. De hoge inbreng waarde aanpakken. Als je dat gaat verkennen in tweeduizend, vierentwintig jaar. Dan duurt het misschien wel tot tweeduizend, zesentwintig tot je wat kunt aanpakken. Voorzitter, en dan de vakantie parken en wij vroegen eigenlijk al vaak aandacht voor vakantie parken die worden opgekocht. Om er veel duurdere chalets of vakantie villa's te plaatsen. Recreanten die moeten wijken steeds minder ruimte voor mensen met een smallere beurs om vakantie te vieren. Het landschap onder druk en zelfs bouw in en nabij natura twee duizend. Maar voorzitter, er was nieuws. De minister geen er eindelijk iets aan doen. Mijn bekering noemde de minister, de jonge het nogal theatraal bekering op veertien november. Zij hebben bijvoorbeeld in de.

[0:23:38] Wat.

[0:23:39] Vorige keer heb ik u al mijn bekering op dat vlak opgebiecht. Nu zou ik u eigenlijk willen vragen om mij even de gelegenheid geven om te kijken hoe dat moet.

[0:23:48] Dat was.

[0:23:49] Dertien november zijde minister geef me even de mogelijkheid even de tijd om te kijken en voorzitter nu zien we die brief van de minister en daarin is heel weinig te bekennen van een bekering snapt de minister onze teleurstelling, want wij spreken bijna dagelijks recreanten die van hun geliefde camping af moeten wijken voor de rijken waarbij ze vaak duizenden euro's verliezen. En waarom neemt de minister de oplossingen niet van recreanten en over die precies aangeven waar ze tegenaan lopen en d zesenzestig zie ik wel bekeerd raken noemde zelfs de kvp en minister als groot voorbeeld en kaart hier absoluut mooi en kaart hier ook aan dat het niet zo heel zinnig is om midden in zo'n wooncrisis bouw vacatures in te zetten voor de bouw van die vakantiewoningen. Voorzitter, en dus maar volgens mij moet die bekering nog maar eens opnieuw. Voorzitter en dan leegstand hebben net al in het interruptie debatje veel over gezegd. Voorzitter, want wij vinden dat er nog meer aan moet gebeuren en zouden die vraag willen stellen, wil de minister ook nadenken over zo'n leegstand belasting zoals vlaanderen. Ook heeft

[0:25:00] en voorzitter en een belangrijke brief voor dit debat was de brief van de woonbond die gewoon heel concreet waarschijnlijk heel concrete actieplan voor nieuwbouw zeven, ambitieuze maatregelen en en wij zijn eigenlijk gewoon heel erg benieuwd wat de reactie van de minister is op dit voorstel gaat de deze voorstellen overnemen, want het zorgt er eigenlijk voor dat die conclusie die we na de vorige economische crisis trokken, namelijk dat we te lang hebben gewacht om juist corporaties te laten doorbouwen in zo'n crisistijd dat we diezelfde fout niet opnieuw maken en en zij geven eigenlijk van grond tot bouw en verhuur oplossingen om dat te voorkomen. Voorzitter, mijn laatste puntjes zijn eigenlijk zijn die kwaliteit. Een punt waar we veel over gehad hebben. Minister zet zwaar in onder andere op op toppen en transformatie mij de minister heeft daarbij wat ons betreft te weinig oog voor de kwaliteit, waaronder de veiligheid. En ja, we hebben natuurlijk recent helaas gezien in amsterdam een grote brand en en nu wordt er gezegd jij zorg. Nou dat die op top, maar ook

[0:26:15] die ver bouw dat je dezelfde kwaliteitseisen hanteert als bij nieuwbouw. Dat was altijd het geval. Dat is gestopt. In de vorige economische crisis zijn er. Laten we doorbouwen is de minister bereid om dat weer te doen en met allerlaatste vraag en de wooncorporaties ook vaak aandacht voor gevraagd. Samen met d zesenzestig en wij zien bij deze minister nog niet de ambitie en de doelstellingen. Om dit echt goed aan te gaan pakken. Welke doelstelling heeft de minister uberhaupt bij het gaat om die wooncorporaties dankuwel. Voorzitter,

[0:26:48] Dankuwel. Mevrouw beckerman gaan we naar mevrouw van dijk van het cda

[0:26:53] dankuwel. Voorzitter

[0:26:55] veel betaalbare woningen bouwen. Dat is het doel van deze minister deze kamer maar ook van gemeenten, provincies marktpartijen en corporaties staan samen aan de lat en samenwerking is ook de enige manier om onze doelstellingen te halen en terwijl de opgave groter wordt, zijn financiële omstandigheden voor woningbouw verslechtert. De verwachting is dat de volgend jaar een forse dip ontstaat en de woningbouw. Dat onderschrijven. Zowel de minister als marktpartijen. Alles een verschil van inzicht over de grootte van die dip waar de markt zegt dertig tot zestig procent, zegt de minister vijf tot vijftig procent kan de minister dit verschil van inzicht toelichten? Voorzitter bouwen begin met plannen maken. Er wordt gestuurd op voldoende plancapaciteit aan de volgende stappen snel van plannen naar realisatie en de ingestelde. Regionale versnelling stapels lijken hiervoor een mooi instrument en wij pleiten net als de bal coalitie voor een uniform monitoringsysteem met daarin voortgang knelpunten en de voorgestelde oplossingen en graag zouden we zien dat deze gedeeld worden met ons, maar vooral ik in de regio installeren van maken en inspiratie voor het de financiën. De minister is onder andere de mogelijkheden voor het inzetten van een doorbouwen garantie aan het onderzoeken wanneer het onderzoek klaar en kunnen we op rekenen dat voor tweeduizend, vierentwintig voldoende middelen vrijgemaakt zijn om een verdere daling van de bouwproductie kregen te gaan en een zelfs tot vragen heb ik over de start bouw impuls.

[0:28:16] Deze impuls is minimaal tweehonderdvijftig miljoen staat in de stukken minimaal. Maar hoeveel ruimte is er echter vragen wij ons af aan om bij de financiën te blijven. Uit de recente doorrekeningen blijkt onder andere ook de middenhuur opgave voor woningbouwcorporaties financieel alleen haalbaar met aanvullende maatregelen. Voorzitter, ik denk dat het randvoorwaardelijk is dat op hele korte termijn antwoorden gaan komen op deze en eventueel andere financieringsvraagstukken om de dip en bouwen te beperken bouwers te verleiden, zoals de collega's van d zesenzestig het over had en graag een reactie van de minister hierop maar voorzitter bouwen is meer dan huizen zetten is bouwen aan gemeenschappen en bereikbaarheid is daar een ontzettend belangrijk en deelt de minister de vrees van verschillende provincies dat de infrastructurele werken voor een aantal grootschalige woningbouwlocaties komende jaren niet gebouwd worden. Daarnaast kondigde de minister van en w aan dat de focus voorlopig gaat naar onderhoud en plaats van nieuw aan te leggen. Wegen herkent de minister. Deze signalen en zo. Ja. Wat vindt hij van deze keuzes die hem niet lijken te helpen. Voorzitter, het cda vindt het van groot belang dat naast veel meer bouwen. De positie van koopstarters in de huidige koopmarkt wordt verbeterd en helaas heeft de meerderheid van de kamer aan een van de meest kansrijke de mogelijkheden onlangs ondernomen. Daarom drie punten. Allereerst fijn dat het kabinet aan de slag is gegaan met de opzet van een nationaal fonds betaalbare koopwoningen gaat het lukken om deze nog dit jaar in gang te zetten. En ten tweede het kopen van een huis, onze zogenaamde per generatie. De mensen met een studieschuld. Ik heb er nog niet helemaal uitgedacht mag kunnen we van deze starters wellicht de starterslening verruimen of een stuk starterslening in plaats laten komen van de duo lening en is de minister bereid om hierover mee te denken aan die overigens in gesprek te gaan met s vn, vng en duo. Overigens wanneer nemen het besluit om de actuele stand van de duur schuld mee te nemen in de hypotheek berekening. Ik heb iets gelezen. Begin tweeduizend, vierentwintig. Ik zou graag de bevestiging willen dat het inderdaad per één januari geregeld is, want ook dat kan een deel van deze starters helpen. Ten derde erfpacht rond de zomer komt een handreiking voor gemeentes over hoe we transparantie over dit financiële product, want het is het feitelijk kunnen verbeteren, maar dit is een vrijblijvende handreiking en zal wat ons betreft een verplichtend karakter moeten krijgen in het kader van consumentenbescherming aan. Ook vindt het belangrijk dat de migratie van deze transparant naar deze transparante handreiking kosten neutraal plaats gaat vinden en dat er hefboomconstructie die er nu vaak inzet definitief uitgaat. Het is niet uit te leggen dat je ineens met tientallen procenten hoger pakte te kijken, enkel en alleen door een hefboomconstructie die niet uit te leggen is aan de consument. En tenslotte, wie gaat de uitvoering van deze migratie controleren? Het is een college bevoegdheid, dus de raad niet. Het is geen product onder de bsd, dus de afm niet. Maar wie dan wel. Voorzitter, tot slot structureel betrekken van woningzoekenden bij participatie rondom nieuwbouw. In de huidige participatieprocessen zien we dat vooral omwonenden gebruik maken van hun rechten en dat woningzoekenden hierin geen plek hebben aan de woonbond denkt graag mee over hoe woningzoekenden structureel een plek in participatie kunnen krijgen want partners zodat participatie niet alleen het individuele belang dient van bestaande bewoners, maar ook het algemeen belang van woningzoekenden en wij vinden dit een hele interessante gedachte en horen graag of de minister. Dit onderschrijft en eventueel aan mee wil werken. Dankuwel. Voorzitter,

[0:31:44] dankuwel. Mevrouw van dijk heeft een interruptie van de heer grinwis.

[0:31:50] Ja voorzitter, ik hoorde collega's van dijk waardering uitspreken over de bouw garantie. De doorbouwen garantie logisch ook want het cda pvda, christenunie heeft verzocht aan de minister om dat instrument in te gaan zetten en sneller een beetje kamer heeft het bijna unaniem gesteund. Maar het zit niet in het pakket. Inderdaad, mevrouw van dijk zegt de onderzoek maar nieuwbouwproject te vallen nu stil niet pas eind van het jaar. Hoe denkt mevrouw van dijk over dit instrument en of dat niet alsnog moet worden ingezet, en wel nu,

[0:32:23] mevrouw van dijk.

[0:32:25] Dan denk ik dan ben ik helemaal duidelijk geweest want ik had juist drie voorbeelden genoemd, waarvan ik denk ga je snel een besluit over nemen om die snel internet zetten omdat ik bang ben dat we anders die dit die er gaat komen alleen nog maar verder laten en dan zal ik heel onwenselijk vinden.

[0:32:42] Meneer grinwis. Voor zover en dat betekent dus dat mevrouw van dijk zegt tegen deze minister benut dat instrument nu zo snel mogelijk

[0:32:50] mevrouw van dijk binnen de instrument of als je betere instrumenten hebben een ander instrument. Maar zorg in ieder geval dat hij financiële verleiding om het zo maar te zeggen wel op een of andere manier rond gaat komen om het iedereen naar elkaar te kijken op elkaar te wachten.

[0:33:05] Meneer nijboer uw eerste termijn van de arbeid.

[0:33:09] Voorzitter, goedemorgen. Wat geregend.

[0:33:12] Iets kapot. Geen terreinen en dus terug naar huis waar de stroom is uitgevallen voor de trouwe volgers van de tweets van collega's bromet weten waar ik over hebben. Dus ik voel mij mede namens collega's brand met het woord.

[0:33:25] Daar je.

[0:33:26] Deze alle wetenswaardigheden kant van harte aanbevelen. Eens even reclame alle wetenswaardigheden in het leven van mevrouw willen we met zijn te volgen. Daarnaast is mijn troost met doorweekte voeten zie een gebakje en een kop koffie. Dus het komt allemaal goed. Ik voer dus mede namens collega's bromet het woord vandaag. Voorzitter, ik wil beginnen met grond politiek, net als mevrouw beckerman, want ik heb er al een paar keer een pleidooi voor gehouden om daar een fundamenteel debat over te voeren en ik vind dat de minister daar met zijn brief wel een aanzet toe geeft. Hij stipt eigenlijk alle grote punten ten aanzien van grondpolitiek daarin wel aan. En wat de pvda betreft gaat ook wel een richting die wij wenselijk vinden. Alleen de echte keuzes die ook moeten worden gemaakt worden wel een beetje doorgeschoven. Dus de keuze is of er een plan waterheffingen komt of een open ruimte heffing komt of er een bouwplicht komt. Het wordt allemaal onderzocht. Maar of het goede wordt behouden. Daar ben ik nog wel een beetje bevreesd over. Voorzitter, ook omdat er natuurlijk niet voor niks. Een van de grote politieke kwesties. De afgelopen decennia was, want het gaat om het eigendomsrecht in deze commissie weet als geen ander hoe zwaar dat voor sommige partijen weegt en voorzitter. Ja ik had liever gezien dat die knoop maar doorgehakt. Dus ik blijf de minister aanmoedigen om die beslissingen te nemen want ik denk echt dat het nodig is als je betaalbare woningen wil en dat wil de minister die dertig procent wil die afdwingen dat je ook echt ingrijpt in de waar de baten van bestemmingsplan wijzigingen terechtkomen en ik zie dat de minister de houding heeft om dat te willen doen en wijst op de instrumenten die gemeenten ook al hebben. Maar ik denk dat het ook nodig is om die andere zaken ook echt in te voeren, niet alleen te onderzoeken is de minister dat met mij eens.

[0:35:07] Met ons eens,

[0:35:08] Want ik zeg ik mede namens mevrouw bromet. Voorzitter, de negenhonderd duizend woningen hebben eerder over gesproken. Ik denk dat het kabinet dat niet gaat halen in tweeduizend dertig. Dat betekent niet dat de handdoek in de ring gegooid moet worden. Dat betekent wel dat er meer gedaan moet worden en ik vond het de woonbond daar eigenlijk geweldige plannen voor presenteren. Ik zal ze niet allemaal opnoemen van het afschaffen van de van de brievenbus belasting voor woningcorporaties tot extra middelen die nodig zijn om die betaalbare woningen te realiseren, zowel voor infrastructuur. Ik denk echt inderdaad dat het budget dat het kabinet ervoor heeft klinkt veel geld. Ik heb al eerder gezegd zevenenhalf miljard voordat je het weet. De weg leggen. Leg mij liggen maar twee weken gaan en je met. Ik woon zelf vlakbij de ring groningen woonde ik nou je bent zo kwijt. Dus als je negenhonderd duizend woningen wil bouwen dan heb je daar toch denk ik dat er meer voor nodig is. Hoe kijkt de minister daarna en ik denk ook als je die betaalbare woningen en ik vond die doelen van die van de van van de woonbond gegaan. Gaan we richting veertig procent in plaats van dertig. Als je wil dat er extra woningen bijkomen, zou ik wel verstandig vinden. Maar er moet wel geld bij dan. Want anders worden niet betaalbaar is de minister daartoe bereid.

[0:36:19] Voorzitter dan de netten hebben nog niet zo vaak in deze commissie over gehad. Maar jij je die zelfs sportclubs kunnen geen zonnepanelen op dak college in nieuw buinen, laat staan de trailer nieuwe woonwijken gebouwd kunnen worden en ik snap best dat dat er bij andere ministers op het bord ligt. Maar ik vraag ook wel wat deze minister eraan te doen want ja, de bedrijven die schrikken zich rot het geen aansluiting krijgen maar woonhuizen worden niet meer. Dus als er geen als ze niet op het net worden aangesloten. Zeker met het van gas af wat de pvda van harte ondersteund is het wel nodig dat je goede elektriciteits aansluitingen hebt is dat wel voldoende gegarandeerd.

[0:36:57] Voorzitter, doorbouwen garantie sluit ik aan bij de opmerkingen van de heer grinwis had ik eigenlijk van gehoopt dat voor de zomer. Dat werd aangekondigd niet niet onderzocht, maar we besloten nu gaan we doen want nu lopen die projecten vast. Dus waarom is dat niet gedaan en dan kom ik nog op wooncorporaties. Voorzitter, er een warm hart voor iedereen de kamer. De minister. Iedereen is er wel van gecharmeerd en geporteerd en het is ook zelfs budget bij amendement voor beschikbaar gesteld door de coalitie bij de vorige begroting. Maar de vraag is toch ook komt dat nou voldoende van de grond zit dan weer budget en wordt er weer gekeken maar een hypotheek krijgen voor voor mensen die beginnen is blijft gewoon een heel ding. Mensen gaat toch naar duitsland.

[0:37:38] Daar heb ik niks tegen. Maar dan moet je weer meer veel meer eigen geld meenemen en dat dat is dan hebben we juist die wooncorporaties heel vaak niet. Dus is er gewoon een keer geregeld. Ik gezegd tegen de minister zo veel banken woon niet in nederland gaan keer met ze om tafel zitten en zegt dat ze spreken af onder welke voorwaarden wooncorporaties gewoon fatsoenlijke hypotheek kunnen krijgen en dat geldt bijvoorbeeld ook voor micro woningen wil de minister ook stimuleren. Ook daar krijgen. Maar er is een hypotheek voor als je een in een kleinere woning bij iemand in in het waarin de tuin is het vaak niet meer in de op de landerijen wil gaan zitten. Dus ik vraag de minister daar echt ook niet alleen financieel, maar ook zelf actie ofzo ministerie actie op te ondernemen. Dankuwel.

[0:38:19] Dankuwel meneer nijboer.

[0:38:21] De heer de groot van de vvd.

[0:38:24] Dank. Voorzitter. De ambitie uit het coalitieakkoord is niet mals. Honderd duizend woningen per jaar tweederde betaalbaar

[0:38:30] en vooral voor die mensen die klem zitten en niet aan een woning kunnen komen en die afspraak. Voorzitter staat voor de vvd als een huis, maar tegelijk zien we minder verleende vergunningen, bouwprojecten die stoppen lagere bouw prognoses

[0:38:42] bestuurlijke afspraken die van het papier tot leven moeten worden gebracht. Investeringen in huurwoningen die opdrogen

[0:38:48] en wethouders die wel willen maar niet mogen bouwen of geld tekort komen om het project rond te krijgen. Kortom,

[0:38:54] lijkt een soort van impasse te komen met elkaar en als we niet uitkijken, dan neemt de roep om meer overheid en minder markt voor het bouwen van huizen toe.

[0:39:01] Daar geloof de vvd niet in.

[0:39:03] Laat ik helder zijn de overheid bouw geen huizen. Dat doet de bouw.

[0:39:07] En hoe moeilijk het voor hen maken

[0:39:09] om in de projecten van de grond zullen komen.

[0:39:11] Een aantal punten hierover. Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat de woon deals

[0:39:14] zeg maar het bestuurlijke commitment

[0:39:17] ook echt gaat zorgen woningbouw. Want het is nu nog vrij veel praten. Beetje stroperig proces. Hoe gaat de minister de markt niet alleen overtuigen want die willen doen is,

[0:39:26] maar ook praktisch helpen om tot bouwen te komen

[0:39:29] en even die oplossing is het bouwen goedkope gronden, vooral buiten de stad en ik heb daar al veel en vaak initiatieven getoond

[0:39:36] en mijn motie over het bundelen van goedkopere grond is afgedaan.

[0:39:39] Maar wat betreft de vvd echt onvoldoende

[0:39:41] en is de minister. Daarom bereid om hierop een bouw versnelling team

[0:39:45] voor te stellen.

[0:39:47] Die zorgt dat goedkoper. Honderd buiten de stad worden gebundeld.

[0:39:50] Stopt het in een soort van groen balans

[0:39:52] en zorgt dat de gemiddelde grondprijs daarmee dus laag is, waardoor er meer betaalbare grond beschikbaar komt om die veertig procent aan woningen voor de middenklasse te kunnen bouwen.

[0:40:02] Voorzitter, het nationale fonds betaalbare koopwoningen, collega's van dijk heeft daar ook al over gesproken

[0:40:08] voor de vvd is het is is het zaak dat goedkopere koopwoningen worden gerealiseerd voor starters, jonge gezinnen en alleenstaanden zowel een speerpunt. En als alles goed gaat dan komt inderdaad dit fonds en het einde van het jaar beschikbaar.

[0:40:20] Maar de vraag van de vvd is wat moet er daarna gebeuren.

[0:40:24] Daar moeten we juist nu over nadenken. Want zoals het er nu naar uitziet, kunnen in beginsel twaalfhonderd huishoudens geholpen worden.

[0:40:31] En ondanks dat het geld in het fonds terugkomt. Duurt het lang voordat meer huishoudens geholpen kunnen worden. Dus de vragen. De minister is. Hoe kan het fonds sneller groeien.

[0:40:40] Welke andere partijen naast gemeente en corporaties kunnen aansluiten om het fonds te vullen

[0:40:45] en tot welke omvang moet het fonds eigenlijk groeien om de jaarlijkse bouw van betaalbare koopwoningen te garanderen

[0:40:53] dan voorzitter, het benutten van de huidige ruimte. Ik ben in gouda geweest bij micro woning

[0:40:58] prachtig mooi concept. Maar het plaatsen gaat moeizaam en er is veel creatief, creativiteit rondom vergunningen van de gemeente voor nodig

[0:41:05] en is de minister bereid om te kijken naar meer vergunningsvrij plaatsen vergunningsvrij plaats van micro woningen eigenlijk net als mantelzorgwoningen. Het heeft ook wel over in de brief gezegd en daar minister in gesprek met de nederlandse vereniging van banken. Hetzelfde verzoek als collega's nijboer om te kijken hoe het met hypotheek zit als er bijvoorbeeld op een perceel verpanding is

[0:41:26] en als laatste voorzitter, nu de woning nood zo nijpend is, wil ik het over wonen en recreatieparken graag een punt maken

[0:41:33] tien maanden na mijn motie heeft het ministerie zesenzestig partner gevonden die mogelijk in aanmerking komen voor woonwijken

[0:41:39] zo mooi begin. Maar als het aan de vvd ligt is dit aantal te laag en gaat het omhoog moet naar een realistisch getal als het gaat over welke parken hiervoor in aanmerking komen.

[0:41:50] Mijn tweede vraag hierover gaat erover over de eerdere wetswijziging naar aanleiding van de motie koerhuis van eisen.

[0:41:56] De verruiming van de mogelijkheid permanente bewoning van recreatiewoningen. De boer. De minister heeft dit voorstel

[0:42:02] begin tweeduizend, tweeëntwintig teruggetrokken uit de eerste kamer,

[0:42:05] omdat dit mogelijk zou zijn in de in de aanstormende omgevingswet.

[0:42:09] Maar dat is anderhalf jaar geleden

[0:42:11] en u weet hoe het staat op dit moment met de omgevingswet,

[0:42:15] met het intrekken van deze wijziging en het feit de omgevingswet dus nog een tijdje op zich laat wachten is het voor mensen wonend op een park. Heel onduidelijk op het moment. Maar ze hebben wel te maken met handhaving die op de stoep staat daarom de vraag aan de minister hoe hij tegen deze handhaving nu aankijkt

[0:42:31] en ook vooruitlopend op de omgevingswet die eraan komt, want het levert op dit moment een veelvoud aan schrijnende gevallen op.

[0:42:38] Ik hoor graag van de minister weten hoe hij aankijkt tegen de nulmeting

[0:42:41] voor mensen die nu moeten wonen op een recreatiepark en het verlengde daarvan het opschorten van deze handhaving, omdat deze mensen nu letterlijk nergens heen kunnen.

[0:42:49] Tot zover. Voorzitter,

[0:42:51] Dankuwel. Meneer groot heeft een interruptie van mevrouw beckerman.

[0:42:54] Wel en en de onzekerheid voor mensen die recreëren op veel parken is even zo goed. Een groot en ik weet dat de heer de groot ook op bezoek was bij camping sandra voerde ze laatste familie camping van zandvoort en dat is een van die campings die bedreigd wordt omdat ze worden opgekocht, omdat er veel duurdere chalets op woningen komen en vervolgens moeten de recreanten die daar vaak heel lang komen wijken en en ik ben keurig teleurgesteld in die brief van de minister en ik zou de heer de groot via de voorzitter willen vragen wat hij vindt van dit punt dat we juist ook die recreanten beter moeten beschermen.

[0:43:35] De heer de groot,

[0:43:37] Voorzitter, kijk in mijn in mijn betoog gaat natuurlijk vooral over de de kansen benutten waar het kan om als te transformeren naar wonen en want het zijn dan ook vooral parken die die weinig uitzicht hebben op recreatie in de kamer al vaker over gesproken. Daar ging mijn motie ook al over.

[0:43:52] Ik sta nu een tweede punten aan. Het gaat over de schrijnende gevallen van mensen die die vastzitten op zo'n park

[0:43:57] waren gemeente en ook die mensen zelf nu in een in een soort vacuüm zitten. Wat wat heb ik wat heb ik aan de fietsen handhaving op de op de stoep staan. Maar ik kan ook nergens heen. Dus dat zijn twee punten waar ik me hard voor maakt. Derde punt had en dat is uw vraag gaat over over die familie campings. Ja ik heb er zelf ook verleden. Ik heb zelf ook op z'n familie camping gestaan. Ik zie wat er gebeurt. Ik denk juist dat het heel erg belangrijk is dat we zoeken naar waar de ruimte bij de ruimte wel eens voor voor het uitbreiden van recreatie. Maar dat is ook de vraag vanuit de sector.

[0:44:27] Maar dat ook heel zuinig zijn op op dit soort mooie concerten die in nederland al tientallen jaren zijn

[0:44:33] en in dat geval ondersteunt de oproep van mevrouw beckerman. Voorzitter, aan de minister. Om daar wat wat meer duiding te geven. Want eigenlijk in de brief is, is het niet.

[0:44:42] Welke kant het opgaat,

[0:44:44] Mevrouw beckerman,

[0:44:45] Voorzitter, maar kijk wij hebben met die recreanten gezamenlijke manifest gemaakt mij in best grote dingen vragen, maar ook best redelijke dienen dus beschermd dat mensen niet duizenden euro's verlies lijden wanneer zo'n camping wordt opgekocht, beschermde natuur en landschap het echt vrij bizar. Er wordt soms in nabij natura twee duizend luxe vakantie villa's gebouwd, terwijl de in een enorme wooncrisis zitten en voorzitter, ik vind ook wel tijd om najaar hom of kuit is misschien een beetje besmet sinds het landbouwdebat en maar voorzitter, het is een beetje jammer om nu weer te zeggen. Ja. De minister moet gaan kiezen. Want die die beloofde in november al ik ben bekeerd. En nu zitten we nog steeds met lege handen. Voorzitter, ik ben wel benieuwd of de heer de groot. Het ongeduld wat wij inmiddels hebben wat een beetje om geen te slaan in

[0:45:39] toch wat boosheid deelt.

[0:45:42] De voorzitter, laat ik helder zijn. Wat de vvd betreft zijn twee losse onderdelen. Want u haalt de wooncrisis erbij kijkt. Het ene gaat over wonen wonen transformeren wonen en mogelijk als je vastzitten park ook wonen, maar ook in de voor de waar ik ben geweest gingen niet over wonen over gedeeltelijk jaar gebruikt als familie camping en dat is ook aan de hand op het moment als zo'n park wordt getransformeerd naar een vakantiepark van een keten of of anderszins. Dus het gaat echt over recreatie functie en de bescherming van die familie campings.

[0:46:15] Dus dus wat ik aangeven. Ik denk dat de oplossing daarvan veel meer zitten in in meer doet de minister wil de minister ook henry regie voeren over die functie van die familie campings ten opzichte van wat is de omvang van de recreatie sector en deze park in nederland en ik denk dat daar de oplossing ligt.

[0:46:35] Dankuwel. Meneer de groot. Dan gaan we het tenslotte voor de eerste termijn naar de heer grinwis van de christenunie.

[0:46:47] Voorzitter, dankuwel.

[0:46:48] Voorzitter, begin dit jaar spraken we al uitvoerig met deze minister over de woningbouwopgave. En toen zagen we de problemen waar we nu middenin zitten al lang en breed natuurlijk met elkaar aankomen. Was ook geen hogere wiskunde.

[0:47:00] De projecten die niet kunnen rond rekenen door hogere bouwkosten kopers met begrijpelijke koudwatervrees die niet te lang dubbele lasten kunnen betalen in combinatie met onzekerheid over het goed kunnen verkopen van hun huidige woning

[0:47:13] die zorgen voor het uitvallen van nieuwbouwprojecten. De minister die je kreeg in februari huiswerk mee onder andere met een bijna unaniem aangenomen motie van de collega's geurts, nijboer en mijzelf om duidelijke maatregelen en er werden er twee expliciet genoemd en doorbouwen garantie die al drie jaar op de plank lag bij bij het ministerie van bzk

[0:47:32] en meer inzet van de corporatie niet aap woningen. De bouw daarvan. De minister is de afgelopen maanden druk bezig geweest. Er ligt een pakket maatregelen is echt niet stilgezeten, maar tot mijn verbazing ontbraken toch juist deze twee elementen in de aanpak van de minister en waar het kamer. Terwijl terwijl de kamer daar zo duidelijk om had gevraagd.

[0:47:50] Minister gehaald door garantie dus niets van de plank af. Maar komt met een start bouw impuls en dat roept vragen.

[0:47:56] Allereerst. Waarom is niet gekozen voor een loopbaan garantie? De garantie maakt het mogelijk dat de bouw kan starten als bijvoorbeeld zeggen vijftig procent van het project verkocht. In plaats van de gebruikelijke zeventig procent staat, heeft een geeft de garantie af de resterende voorraad te kopen als onverhoopt onverkochte woningen resteren die kans is overigens klein als de woning eenmaal gebouwd is. Wordt ie zo verkocht. Dat is nu toch wel de algemene gedachte in in de markt. Het is niet ondenkbaar. Dat is dus alsnog in honderd procent verkoop resulteert waardoor die afname garantie onbenut blijft

[0:48:30] en even schoon als eenvoudige oplossing. Minister kan gewoon op z'n geld blijven zitten. De garantie doet zijn werk.

[0:48:36] Ik vind het dus nogal bijzonder dat dit niet wordt gedaan. En waarom niet. Ziet de minister het niet zitten. Of ligt de minister van financiën dwars? Het middel doorbouwen garantie is in de huidige bouwcrisis

[0:48:50] immers superieur ten opzichte van de start bouw impuls van de minister en dan ga ik daar maar eens even op inzoomen

[0:49:00] meneer grinwis. Ik had eerder nog helemaal niet het woord geven. Maar toch. Wanneer de groot een interruptie op de heer grinwis.

[0:49:05] Dank. Voorzitter, want de heer grinwis is heel christenunie is heel enthousiast over het doorbouwen garantie en ik heb al vaker in debatten al aandacht gevraagd voor bouwprojecten die ontraden te vallen

[0:49:19] en dat zit hem vaak ook in dat dat er minder geïnvesteerd wordt in de huurders juiste huurwoningen niet niet gefinancierd kunnen worden opdrogen. De financiering. Ik heb daarin het de minister ook over gevraagd.

[0:49:30] Maar daar werkt hij doorbouwen garantie niet voor. Hoe kijkt de heer grinwis?

[0:49:36] Voorzitter, als ik mijn oor te luisteren legt bij ontwikkelaars bij aannemers bij makelaars bij gewoon allerlei partij bij bij woningbouwers bij allerlei partijen in de markt die dagelijks werk maken van het bouwen van huizen en niet alleen van individuele huizen, maar ook van hele projecten met allerlei soorten huizen. Dan is dat niet. Het eerste wat ik hoor. Het eerste wat ik hoor is van door de extreem snelle verandering in de rente en andere omstandigheden. Die heeft ervoor gezorgd dat mensen koudwatervrees hebben om in te schrijven bij nieuwbouwprojecten, waardoor teveel procent onverkort blijven, waardoor uiteindelijk een nieuwbouwproject stilvalt en niet tot ontwikkeling niet tot realisatie komt,

[0:50:18] en daarbij heb ik veel minder dan de heer de groot, de heer de groot van de vvd de nadruk op legt problemen gehoord over de de regulering van de huren die er aan schijnt te komen of andere zaken. Dit is punt één. En daarnaast zijn er nog heel veel andere issues die natuurlijk niet helpen het klimaat te verbeteren, zoals inderdaad sommige mensen die die iets hebben over de huur regulering of andere die denken van. Oh stikstof zijn allemaal geen zaken die behulpzaam zijn. Punt één is die combinatie van die veranderde marktomstandigheden in combinatie overnemen, met als gevolg het hele projecten niet tot ontwikkeling dreigen te komen en die start bouw impuls van de minister die pakt slechts en segment daaruit en kan dus dat verder helpen. Maar die die samengestelde projecten helpt dat nog niet

[0:51:07] vooruit. Meneer de groot.

[0:51:09] Nog een aanvullende vraag want nemen. Ik herken ook het beeld horen over dat het soms moeilijk is om koopwoningen weggezet te krijgen. Dus laten we niet elkaar opbieden. Wat wat mij betreft.

[0:51:17] Ik hoor ook veel signalen dat gaat over het investeringsvolume in huurwoningen, zowel voor corporaties, maar ook van van investeerders in de middenhuur. Ik heb er niet over de reguliere ik heb het echt over dit moment want zij hebben ook te maken met hogere rente zou het zou het niet slimmer zijn want ik heb daar vaker een debat we ook wel over gepleit om gewoon een lijst te maken welke projecten dreigen uit te vallen en daar geld in te stoppen, zodat iets zijn we niet sneller thuis.

[0:51:42] Want we hebben woningbouwimpuls.

[0:51:45] Voorzitter, kijk met geld zwaaien is altijd het het makkelijk. Dat is ook het eenvoudigst.

[0:51:52] Kijk ik denk dat het slimmer is om een garantie te bouwen die zo aantrekkelijk is, waardoor bouwprojecten die nu stilvallen alsnog in beweging komen. Maar zo onaantrekkelijk is dat hij daadwerkelijk wordt benut. Denk dat dat de uitdaging is en de waarom ik dit zo zeg is omdat onderliggend sprake is van een groot woningtekort, maar ook nog wel in veel segmenten van de samenleving van veel koopkracht, waardoor uiteindelijk veel woningen die dan dankzij zo'n garantie alsnog in in ontwikkeling. Er komen in worden gebouwd uiteindelijk toch als willen worden afgenomen en we gaat er natuurlijk wel om te zorgen voor goede betaalbaarheid smits et cetera, et cetera. Maar dus mijn analyse leidt ertoe dat op dit moment. Ik denk dit instrument. Het eerste zou inzetten en dat is geen diskwalificatie van andere zorg of diskwalificatie van andere instrumenten. Dus ik ga niet de start bouw impuls hier helemaal afkraken. Maar ik denk toch gewoon dat het beter had gekund,

[0:52:48] vervolgt uw betoog.

[0:52:53] Voorzitter jaar of die start bouw impuls heb ik gelijk. Maar wat wat al wat over gezegd bijpassen van van het van van wat geld bij van bij bouwprojecten, waarbij de business case niet helemaal rond gerekend. Maar ik vind het toch een vrij dure grap

[0:53:07] waarbij een beperkt aantal woningen voor die tweehonderdvijftig miljoen kunnen gebouwd en mijn vraag aan de minister is zou die daar toch niet iets herprioriteren en daarmee niet nog meer bouwprojecten een zetje kunnen geven en in beweging kunnen krijgen.

[0:53:22] Tempo is ook essentieel. Daarbij oktober is voor veel projecten te ver weg en dan zijn er alweer projecten dan dan hoe voorkomt de minister dat en vervolgens het eisenpakket. Het moet zo helder mogelijk zijn. Ook omdat gemeente niet veel capaciteit hebben om dit soort aanvraag te doen. Wat kan de minister. Deze gemeente bieden.

[0:53:38] Ja.

[0:53:39] Voorzitter, dan ga ik door naar een volgend volgende vraag, namelijk over de overdrachtsbelasting in de jaren na tweeduizend acht was dat een is dat op een tamelijk succesvolle manier ingezet en dan moet ik het zo goed zeggen. Ja, ontwikkelaars die nieuwbouwwoningen bij bij de bij de bouw van nieuwe woningen in de bestaande woning tijdelijk koopt en na oplevering van de nieuwbouw woning doorverkoopt. Dat was tamelijk succesvol in de jaren na tweeduizend acht. Maar nu wordt nu gehinderd door de overdrachtsbelasting en de termijn van zes maanden waarbinnen deze niet dubbel afgedragen te worden als een woning niet binnen zes maanden verkocht wordt met de ontwikkelaar het volle pond aan over de belastingbetaler. Zo'n ontwikkeling krabt zich dus wel twee keer te horen om dit te doen. Ziet de minister brood in het uitbreiden in tijd van deze faciliteiten, zegt twaalf, vierentwintig of misschien zesendertig maanden

[0:54:32] dan niet aap operatie door corporaties. Ook daar is door de kamer expliciet om gevraagd en waarom is het daar zo stil. Wat is de stand van zaken krijgen corporaties

[0:54:41] genoeg ruimte om die middenhuur te realiseren. Waar zit nou alvast is dat brussel of is het gewoon een kwestie van prioriteiten. Om een starter een kans te geven is vorig jaar veertig miljoen euro beschikbaar gesteld voor een koop startfonds. Wat mij betreft voordat de premie a woning van de eenentwintigste eeuw. De gestelde voorwaarden lijkt me prima. Max. Driehonderd vijfendertigduizend euro. Korting van vijftigduizend euro daarop en huishoud inkomen tot anderhalf a twee keer modaal wat we daarmee kunnen helpen. Ik zou zeggen waar wachten we nog op.

[0:55:08] En wanneer kunnen de eerste starters zich melden? Is mijn vraag aan de minister en ik benadruk nog maar even het revolverend systematiek van dit fonds. Het moet wel echt gaan werken en daarmee ook het voorkomen van het prijsopdrijvende effect wat hier latent onder zit komt dat nou voldoende uit de verf is mijn vraag en op welke termijn gaan we het effect zien en is die veertig miljoen die we nu hebben vrijgespeeld. Niet zo opgesoupeerd en gaat de minister op zoek naar ruimte om te zorgen dat dit motortje structureel gaat draaien en heb je misschien een opbouw van een jaar of drie nodig en dan kan het denk ik wel structureel gaan draaien ben ik door mijn tijd heen. Voorzitter,

[0:55:44] of nog niet. Ik zag nu

[0:55:49] dat dat goede

[0:55:51] in meneer er dan over het grondbeleid. Dan moeten we dan maar een apart debat over voeren. Maar dat wou ik eigenlijk nog een enorme enorme preek over gaan geven. U heeft ook nog een coöperatieve woonvormen sluit ik me aan bij de vraag van mijn collega's nijboer en de rest komt vast

[0:56:04] weer in de volgende

[0:56:08] er nog een tweede termijn meneer grinwis. Ik kijk even naar de klok. U heeft met elkaar complimenten gepresteerd om binnen een uur de eerste termijn te doen. Dus dat is heel fijn en een voorbeeld denk ik voor de andere zijde van de tafel. Ik stel voor dat wij twintig minuten schorsen tot tien voor half vier. Ik schors de vergadering.

[1:29:16] Ik heropent de vergadering aan het woord is de minister meneer die jongen.

[1:29:24] Voorzitter, dankuwel en ik zou eigenlijk mijn verhaal als volgt willen indelen. Allereerst woningbouw algemeen

[1:29:33] een aantal algemene vragen de dip en en wat we doen om de woningbouw weer te versnellen dan de regeling in alle financiële regelingen die daarbij moeten helpen

[1:29:45] dan het beter benutten van de bestaande voorraad, inclusief de vakantie parken

[1:29:50] dan het grondbeleid. En dan heb ik nog een blokje overig met overige vragen

[1:29:56] die ik daar zou willen bespreken. Maar allereerst de woningbouw. Algemeen dank, zeg ik. Inrichting van de heer boulakjar voor in de referentie aan de heer bogers pieter bogers. Één van mijn verder verder voorgangers

[1:30:10] en dat is inderdaad buitengewoon inspirerend wat die man voor elkaar heeft gebokst eigenlijk relatief korte termijn heeft heeft twee kabinetsperiode heeft hij gediend en is met een ongelooflijke energie aan de slag gegaan en heeft eigenlijk die die wederopbouw daadwerkelijk vaart gegeven en

[1:30:28] er zijn wel verschillen. Ook in de tijd van toen in de tijd van nu bijvoorbeeld dat er toen procedureel

[1:30:35] nog een stuk minder ingewikkeldheid was. Dat scheelt echt aanzienlijk.

[1:30:40] Een ander verschil is dat hij bijvoorbeeld wel een departement had daar waar ik toen ik startte in ieder geval nog geen departement tot mijn beschikking had omdat we dat nou juist een jaar of tien geleden hadden afgeschaft in de gedachte dat het ook zonder departement welkom en dat is natuurlijk een erg slecht idee gebleken

[1:30:55] en gelukkig hebben we dat ook weer gecorrigeerd, maar betekent wel dat de start dat die gepaard ging met ook weer opnieuw herinrichten, zij het binnen bzk van het departement om daadwerkelijk een volwaardig directoraat generaal op volkshuisvesting te hebben en een volwaardig directoraat generaal op ruimtelijke ordening te hebben

[1:31:15] en hier is waar we staan. We hebben een inderdaad het departement weer her ingericht, zij het binnen bzk in huizen in bzk,

[1:31:23] met volgens mij een programmatische aanpak op werkelijk alle mogelijke fronten op op de volkshuisvesting.

[1:31:30] Ondertussen

[1:31:32] heeft u mij een opdracht meegegeven in het regeerakkoord, waarbij u heeft gezegd we zullen ruim negenhonderd duizend woningen moeten worden gebouwd. Tweederde daarvan betaalbaar

[1:31:41] en en een jaar nadat regeerakkoord zien we dat de opdracht eigenlijk eerder groter is geworden dan kleiner is geworden. U kunt allemaal migratie cijfers van het cbs. Die laten echt zien dat die opdracht aanmerkelijk groter is geworden. Ik hoop op korte termijn te komen met een doorrekening daarvan door jeff. Die heeft uitgerekend wat betekent dat voor de voor de volkshuisvestelijke opgave is niet gering.

[1:32:05] Twee is dat het gesternte, waaronder die opdracht moet worden gerealiseerd, aanmerkelijk ingewikkelder is geworden. We hadden al een hele hoop tegenwind stikstof en een krappe arbeidsmarkt en eindeloze procedures. Maar sinds die oorlog in oekraïne is daar een sterk gestegen bouwkosten bijgekomen en met name en dat is echt de grote show stoppen,

[1:32:23] met name die snel gestegen rente niet tot een niveau waar je erg van moet schrikken. Maar bij een snelle stijging moeten huizenprijzen zich snel aanpassen en dat gebeurt natuurlijk niet. Het gaat altijd langzamer dan je eigenlijk zou willen en dat betekent gewoon dat kopers niet meer kunnen kopen. Particuliere kopers niet en beleggers niet en dat betekent inderdaad een enorme rem door die snel gestegen rente.

[1:32:48] Nou zie je ook wel ontwikkeling waarvan je denkt hij dat dat zou dan toch ook alweer een beetje kunnen helpen de komende periode.

[1:32:56] Je ziet bijvoorbeeld dat in de bestaande voorraad de woningprijzen snel zijn gedaald en ook dat die daling eigenlijk wel enigszins aan het stabiliseren is. Dat helpt

[1:33:05] wat je ook ziet is dat de stijging van de hypotheekrente ging heel snel. Maar het blijkt nu toch alweer een tijdje op hetzelfde niveau. Dat helpt natuurlijk ook want dat brengt namelijk de zekerheid weer een beetje terug waardoor die koper weer durft te te verkopen en durft te kopen

[1:33:21] en dat is wat we nodig hebben om projecten weer op gang te krijgen. Niettemin. Dat kost altijd meer tijd zeker de prijzen van de nieuwbouw voordat die zich neergezet hebben kost altijd meer tijd daar waar partijen nog kunnen inschikken, zal dat ook gebeuren. Als partijen niet kunnen inschikken, moet een nieuwe plannen maken

[1:33:38] nieuwe plannen maken met een andere programmering minder dure woningen. Er waren veel te veel duurdere woning natuurlijk geprogrammeerd. Maar goed. Dat betekent wel weer terug naar de tekentafel. Dat betekent dus ook weer nieuwe procedures. Dat betekent dus langere tijd. En wat ons te doen staat. Dat heb ik ook in de vorige debatten met u gewisseld. Wat ons te doen staat is dat we datgene wat overigens is dat we dat een zetje geven en zorgen dat er snel gebouwd gaat worden en datgene dat eventueel op korte termijn gebouwd zou kunnen worden dat we dat heel snel gaan vergunning dus naar voren gaan halen en dat zal ook de basis zijn van het betoog hier vandaag.

[1:34:12] We hebben natuurlijk heel erg veel inmiddels in gang gezet

[1:34:17] op de op de volkshuisvesting. We hebben eigenlijk het fundament gelegd waarop we de komende jaren kunnen verder bouwen. We hebben gezet die hele negenhonderd duizend woningen. Die hebben toegedeeld naar de taak voor de provincie die hebben toegedeeld naar de taak binnen die provincie voor de regio's en we hebben regionale woon deals afgesloten, waarbij we precies hebben bepaalt hoeveel woningen zullen jullie moeten bouwen. Voor wie zullen jullie moeten bouwen. Dus wat zijn de betaalbaarheid segmenten en ook waar zullen die woningen gebouwd moeten worden.

[1:34:45] De hebben vervolgens te maken met die woondeal die natuurlijk van papier terecht. Wat wat de heer de groot zegt van papier daadwerkelijk ook werkelijkheid moeten worden en daarbij sturen we eigenlijk met name via die versnelling stapels mevrouw van dijk refereert daar ook aan. En waarom doen we dat op die manier omdat we willen dat in iedere regio overheden provincie en gemeente met marktpartijen en corporaties om tafel zitten om te kijken waar waar is versnelling mogelijk. Waar is versnelling nodig. We weten gewoon dat de locaties naar achter zullen gaan schuiven. Dat betekent dat je andere locaties naar voren zult moeten halen.

[1:35:20] Dus aan die versnelling stapels moet dat gaan plaatsvinden. Dus locaties zoals die nu in beeld zijn. Dat zijn natuurlijk locaties waarmee je gaat werken. Maar goed mogelijk dat een aantal locaties daarvan gaat afvallen of daarvan gaat uitstellen en dat betekent dat je andere locaties.

[1:35:34] Naar voren gehaald.

[1:35:36] Wat betekent dit eigenlijk voor het voor ditjaar voor het volgend jaar een voor het jaar daarna. Mijn aanname is dat het dit jaar nog nog enigszins meevalt in het terugvallen van de bouw

[1:35:45] en dat is omdat de bouw die ditjaar wordt opgeleverd al vorig jaar begonnen is dus eigenlijk al onder het onder het ze nog wat gunstiger gesternte begonnen is. Ik denk dat je de eerste echte dip echt gaat zien. Volgend jaar en ik denk ook het jaar erna en dat heeft alles te maken met je. De bouw tijd die gewoon lang duurt. Dus datgene wat er aan vergunningen minder is afgegeven in het afgelopen jaar. Dat ga je het komende jaar ga je dat merken en het jaar daarna ga je dat merken datgene wat er aan bouwprojecten nu in de pauze wordt gezet. Dat ga je het komend jaar merken. Dat ga je het jaar. Daarna ga je dat merken. Dus er zal een dit aankomen. Die dip is onvermijdelijk. Onze taak is het om die dip zo beperkt mogelijk te houden

[1:36:24] en mevrouw van dijk vraagt naar verschil in inzicht in die dip. De markt zich dertig tot zestig procent minister zegt vijf tot vijftig procent.

[1:36:33] Dat zijn geen eigen getallen die vijf procent kwam van het eib, die vijftig procent kwam van de neprom ergens daartussenin zal het liggen. Maar ik heb geen glazen bol. Zij ook niet overigens. Maar iedereen ziet natuurlijk wel wat er gebeurt in eigen huis en maakt zich daarover grote zorgen

[1:36:49] hoe het ook zijn. Onze taak blijft dezelfde namelijk zorgen dat we de bouw op gang helpen. Daar waar we kunnen helpen. Een duw geven

[1:36:57] en dat dat is ook dat is ook wat we doen

[1:37:01] de woondeal van vraagt de heer de groot. Hoe gaan die dan bijdragen aan die woningbouw die woon deals die maken helder. Wat de taak is wat de opdracht is. Dat geeft voorspelbaarheid en zekerheid. Dat helpt

[1:37:10] geen voorspelbaarheid en zekerheid op de aantallen op de betaalbaarheid segmenten op de locaties.

[1:37:14] Maar.

[1:37:15] Om van papier naar werkelijkheid te komen. Zul je daadwerkelijk die vergunning moeten afgeven en moeten zeggen daar gaan we wel bouwen, ook al is daar gesteggel over geweest in de afgelopen periode

[1:37:25] en daar wil ik wil ik in op alle mogelijke manieren aan meehelpen en u had ook nog een vraag

[1:37:32] over moet je dan geen versnelling team opzetten voor goedkope buiten stedelijke locatie. Dat wil ik eigenlijk als volgt doen

[1:37:40] wat ik al heb gedaan is dat ik aan alle regio's heb gevraagd die een woondeal hebben komt tot een versnelling tafel. Deze maanden. Dus dat moet echt over de zomer heen moet dat geregeld zijn. In iedere regio moet er een versnelling stapel zijn. Dat is een zorg dat je daar de goede partijen aan zet is ook de grondeigenaren ook de ontwikkelende bouwers

[1:37:59] ook de ontwikkelaars die horen daar aan tafel omdat zij een goed zicht hebben. Op welke locatie zou eventueel versneld kunnen worden op welke locaties de inleg waarde helemaal niets over inbreng waarde helemaal niet zo hoog en kun je wel degelijk snel tot betaalbaar bouwen komen en kortom, wij hebben die kennis echt aan tafel nodig en die dat mandaat ook echt een.

[1:38:17] Voor nodig,

[1:38:19] Het tweede wat ik heb gedaan is dat ik aan aan ontwikkelaars hebben gevraagd. Kom met je locaties waarvan je denkt dat je kunt versnellen en breng die in aan die versnelling staan voor

[1:38:30] dus dat dat moet ook helpen.

[1:38:33] Het derde wat ik doe en dat is anders dan in het verleden is dat ikzelf ook wil dat ervan uit ons eigen departement aan tafel wordt gezeten bij die regionale versnelling staat. Dus ik wil daar zelf mee kunnen sturen. En dus ook de problemen signaleren en ook kunnen duwen. Waar het moet en dat betekent dat ik op het departement in aansluiting eigenlijk op de directie woningbouw die binnen dat directoraat generaal van volkshuisvesting zit en een een programma directie aan het inrichten ben die gaat over de realisatie van van de woningbouw in in de regio. Dus daar moeten de mensen zitten die namens ons vanuit het departement aan zitten eigenlijk aan die regionale versnelling staat dus daarmee ben ik aan het uitvoeren, zij het op een net iets andere manier, maar wel door echt aanwezig te zijn aan die tafel aanwezig te zijn vanuit het depot een beetje bogers achter bogers belde zelfs met aannemers omdat die vond dat de bouwsom te hoog was bijvoorbeeld een beetje dat idee dus vanuit het departement mee kunnen sturen in de regio.

[1:39:32] Heeft een interruptie van de heer de graaf.

[1:39:34] Dank. Voorzitter, want ik ben niet ontevreden met het antwoord van de minister

[1:39:41] in die zin dat dat het stuk daarvoor. Dat kennen natuurlijk heel erg rente bouwkosten zien uitkijken zien we nu de eerste instellingen en beton producenten stilstaan en daar maak ik me ervan uit dat punt maak ik me zorgen. En dan gaat mijn vraag over de opbouw van die kosten. En wat gaat over materiaal kosten. Daar wordt veel gesproken over de rente. Maar heel groot deel is grond

[1:40:01] en als dat via de huidige structuur van woningen zijn stapels doen dan komen we niet tot die bundeling van misschien wel die goedkopere gronden waar we waar wellicht drie, honderd duizend woningen gebouwd kunnen worden ten opzichte van nu zijn de dure gronden die dus nog moeten worden erg gewaardeerd wat de minister zelf ook aangeeft

[1:40:19] en je zou eigenlijk willen dat hij dat hij goedkoper. Honderd naar voren komen zodat is dan zult u sneller en dat

[1:40:25] gaat dan alleen maar gefragmenteerd video s avonds. Dus ik, zoals wel op zoek naar een soort van overkoepelende structuur en het hoeft helemaal geen nieuwe structuur te zijn, maar we kunnen gronden zijn rijksvastgoedbedrijf gemeenten projectontwikkelaars

[1:40:36] die gewoon goedkoper zijn.

[1:40:37] Want ik ben het eens met de minister. Er moet een soort van een setting plaatsvinden rondom die die dure gronden en daarom moet je dit naar voren halen en ik ben er nog niet van overtuigd dat dat het die alleen die versnelling stapels lukt en daar ging de vraag over.

[1:40:51] De minister. Dat snap ik.

[1:40:53] Een beetje een gelaagd antwoord al. Kijk het eerste is denk ik dat we dat we inderdaad zien dat waar gaat het waar lukken die business case is niet meer. Dat heeft met heel veel factoren te maken. Maar wat je daar ook inziet. Eerst dat daar waar er een te hoge inbreng waarde is van grond en die hoge inbreng waarde heeft bijvoorbeeld te maken met een hele lage rente van de afgelopen jaren door die hele lage rente heeft men gedacht heen. Misschien kunnen gewone mensen wel woningen van vierenhalve ton betalen zijn er heel veel woningen van vierenhalve ton geprogrammeerd. Inmiddels kunnen gewone mensen geen woningen van vierenhalve ton betalen en dus moet je naar naar een andere programmering toe. Maar als je naar andere programmering toegaat, dan is het zeer de vraag of de inleg waarde of de inbreng waarde waarmee je bent bent aan het rekenen bent gegaan datgene wat je ook ooit voor die grond hebben betaald. Dat dat uberhaupt nog uitgaan in de gebiedsontwikkeling.

[1:41:38] Dat zijn de gebiedsontwikkelingen waar een rem op gaat. Ik kan dat ook niet compenseren. Ik wil dat eigenlijk ook niet compenseren omdat ik dat omdat ik vind dat de grondeigenaar moet afboeken. Dat kost wel tijd snap ik ook. Maar dat betekent dat je zodat je andere gronden die dat probleem niet hebben dat je die eigenlijk naar voren moet halen. Ik denk dat we dezelfde analyse maken.

[1:41:55] Welke gronden zijn dat dan bijvoorbeeld naar gronden die al een hele tijd geleden zijn gekocht waar dit soort verwachtingswaarde nooit op is geprojecteerd. Dat kan gewoon van marktpartij zijn. Er zijn ook echt heel veel marktpartijen die dat die dat tegen ons zeggen van wij hebben wel degelijk grond. Maar ja, zeggen ze dan. Dat was een locatie die ofwel pas veel later in beeld was bij jullie of zelfs terzijde is geschoven. De afgelopen periode door de provincie bijvoorbeeld of door de gemeente bijvoorbeeld

[1:42:22] en wat ik daarmee doen want dat ik hoor dat zelf dan. En wat ik dan daarmee doe. Dat is nu ben ik gewoon ofzo van bellen of zijn onze mensen gewoon aan het bellen met de regio van wil daar nog eens opnieuw welwillend naar kijken en dat ga ik dus eigenlijk formaliseren. Dat ga ik opnieuw eigenlijk structureren dat de mensen die zich daarmee bezighouden. Gewoon ook met individuele casuïstiek het naar voren halen van individuele locaties dat we daar gewoon een stevige club van maken om daar beter op te kunnen sturen.

[1:42:49] Wat wel zo is dat het uiteindelijk het beste in de regio kan plaatsvinden. Een heel goed voorbeeld is die regio alkmaar. Die hebben dat echt op een geweldig mooie manier voor elkaar waarbij marktpartijen en gemeenten en de provincie echt in gezamenlijkheid kijken hoe ze dat het beste zouden kunnen doen en ook van elkaar weten welke locatie gaat nu even in de verdrukking omdat een belegger zich terugtrekt of omdat het even niet meer uit kan. Welke andere locatie kan er dus naar voren. Dat is een heel open gesprek daar.

[1:43:15] Dat is gewoon echt nog niet in iedere regio aan de hand op dit moment en ook nog niet met een vinger knip in iedere regio zomaar even tot stand te brengen. Dus we zullen denk ik aan al die dingen gewoon. Tegelijkertijd moeten werken zeer openstaan voor een grondeigenaren die zeggen ja op mijn locatie kan het eigenlijk wel.

[1:43:31] Dan speelt nog een ander ding als een andere wens die u in een eerder debat heeft geuit. Dat gaat over het buiten stedelijk bouwen en daar wil ik meer ruimte voor bieden straatje erbij noemt mevrouw van dijk van de cda-fractie ook vaker. Ik heb het idee gevraagd om alle mogelijkheden voor straatjes erbij in kaart te brengen, hebben ze nu alleen voor noord-holland gedaan. Dat wil ik voor de rest van het land ook in kaart hebben. Input voor die versnelling stapels om achteraan te gaan en ik wil kijken naar die ladder voor duurzame verstedelijking. Waar zit die nou als het gaat over straatjes erbij in de weg omdat het een enorme motiveringsplicht met zich meebrengt.

[1:44:06] Dus dat is ook nog iets wat in aansluiting hierop stimulerend zou kunnen werken.

[1:44:11] Meneer de groot kunt u interruptie kort houden. Dan kan ik de interruptie ook een beetje dreigen even anders zou ik dat moeten gaan inperken zou toch zonde zijn.

[1:44:17] We zijn lekker op. Zal ik er op streek met elkaar, maar ik zal deze kort houden

[1:44:21] dat hetgeen de mist nog een per één ding miste eigenlijk

[1:44:25] en dat gaat over die bundeling der krachten van die goedkoper om en bij elkaar brengen. Het is nu even niet kijkt waar het over gaat, is het rijksvastgoed het rijksvastgoedbedrijf heeft misschien ronde van een

[1:44:37] gemeente van twee en ontwikkelaars van twee en bij elkaar in één komma zoveel en die kun je dan inzetten

[1:44:43] voor die prijs om goedkoop te bouwen en versnelling aanbrengen en ook langjarig die bouwproductie garanderen en daar daar ben ik naar op zoek naar die naar die overkoepelende

[1:44:52] regie erop pak waarop meer regie omdat we zorgen

[1:44:57] zet tegenover duren om.

[1:44:59] De minister.

[1:45:01] U heeft die vraag als ik die eerder gesteld in debat. Dat ging over de nvb en ik weet dat ik uw vraag toen aanvankelijk niet goed begrepen. Daarom weet ik nu wat u wel had willen vragen toe en ik heb er ook wel achteraan gegaan.

[1:45:13] Dus.

[1:45:14] Dat is organisatorisch heel erg ingewikkeld. Dus bijvoorbeeld zo'n gebiedsontwikkeling

[1:45:18] voor in flevoland. In flevoland hebben drie grote gebiedsontwikkeling allemaal rvb grond gewoon tweederde betaalbaar bouwen. Daar is de grond. Heel goedkoop van onze eigen grond en die staat helemaal niet voor een enorme waarde in de boeken. Dus dat is goed te doen

[1:45:32] en wat u eigenlijk vraagt kun je geen soort gezamenlijke grex open. Een gezamenlijke grondexploitatie maken van van die plot en een ander plot

[1:45:40] punt is die andere pot heeft een andere eigenaar. Dus ook echt een andere een andere een andere grex eigenlijk. Dus het is een andere grondexploitatie die je dan te openen hebben. Wij krijgen we het gewoon zeg maar de qua structuur of qua organisatie gewoon niet bij elkaar gebracht om dat te doen. Dus u stelt een begrijpelijke vraag altijd althans vanuit de inhoud en begrijpelijke vraag. Maar het is razend ingewikkeld om daar vorm en inhoud aan te geven. Wij krijgen er gewoon niet goed bij elkaar gebracht.

[1:46:10] Meneer de groot u daar nog op en rvb van rijks vast

[1:46:15] mevrouw van

[1:46:16] dank u wel. Voorzitter, even terug naar die die versnelling stapels. Ik hoor de minister zeggen van. Goh. We gaan meest sturen. Ik leg het met. Ik leg het meer uit als faciliteren om te zorgen dat samen voor elkaar krijgen. We hebben inderdaad een debatje gehad over een leegstaande panden dat er soms best wel een zijn er koppijn dossiers ook voor gemeente van hoe gaan we dit aanpakken en hoe gaan we dit oplossen? Zijn ook vaak grotere projecten zou het een idee zijn om ook dergelijke projecten op de tafels neer te leggen, zodat je ook met elkaar met provincie zou kunnen nadenken van kunnen we hier nou een mooie methodiek voor bedenken of keuzes maken op elkaar meer een helpen

[1:46:51] combinatie met de derde.

[1:46:53] De derde blokje. Ik kom er zo op terug op de bestaande voorraad hoor maar

[1:46:59] of je ik vraag me af omdat dit gaat vaak over individuele transformatieprojecten van je hebt in de gemeente heb je inderdaad wel eens rotte kiezen zichtbaar in een wijk en en hoe je die dan hoe je die dan tot transformatie brengt.

[1:47:13] Dat zul je wel heel erg in op een wijk. Dit gaat eigenlijk gaat het meer over nieuwbouw en over woningbouwlocaties. Het aanwijzen van locaties dus meer de de planologische kant ervan. Dat is dat is weer net een ander pieter. Overigens willen we graag ook in transformatieprojecten meewerken meedenken. Daar hebben we ook ondersteuning voor kom ik zo nog eventjes op terug

[1:47:33] en u zegt is niet meer faciliteren in plaats van meest sturen hoe moet ik dat nou eens vriendelijk zeggen kijk neem locatie als de greppel zomaar een willekeurige locatie. Daar daar. Ik heb ooit als kind in alphen aan den rijn gewoond. En daar had je toen wethouder van assen.

[1:47:52] Toen was ik denk ik een jaar of vijf of zes of zeven ofzo. Had je toen wethouder van assen. Die wilde heel graag bouwen in de boek en de provincie vond dat dat niet zo nodig was.

[1:48:01] Ik ben inmiddels vijfenveertig in alphen aan den rijn. Heb je nog steeds wethouder van assen

[1:48:06] is echt waar. Is geen grap. Die vind nog steeds dat je moet bouwen in de greppel en de provincie vindt nog steeds eigenlijk van niet. Kijk dat type locaties. Dat gaat niet als vanzelf goed komen. Dat gaat niet als vanzelf tot een tot een succes worden. Dus daar is echt wel een beetje

[1:48:24] hulp bij nodig. Laat ik het gewoon zo zeggen meedenken hulp bij nodig zijn. Locatius kronenburg bijvoorbeeld

[1:48:32] dat dat daar staan al zoveel lang staan daar de hakken aan allerlei kanten in het zand. Daar is echt een beetje hulp en ondersteuning bij nodig om dat vlot te trekken en zo hebben we echt een hele lange lijst met locaties waar gewoon echt een beetje hulp en ondersteuning nodig is en en daar wil ik vorm en inhoud aan geven dus ietsje meer dan alleen faciliteren. Dat is eigenlijk toch ook wel meedenken meehelpen soms meebetalen ook. Je zou je zou het regie voeren kunnen doen. Dat is daar gewoon nodig

[1:49:01] dan een een uniform een uniform monitoringsysteem. Ik hoorde zo n verkiezingsleus uit voorbije tijden voorbijkomen.

[1:49:11] Een uniform monitoringsysteem voor de regionale versnelling stapels. Dat moeten komen, want het is echt nodig dat we goed zicht hebben op locatie dat we goed zicht hebben op voortgegaan op knelpunten eenduidig gebruikt, eenduidige definities. Dus dat ben ik op dit moment met verschillende regio's aan het afspreken om te zorgen dat dat er komt.

[1:49:35] Maar ik wil ook niet datgene wat er is weggooien. Dus ik probeer het wel te uniformeren. Maar ik ga niet een systeem opleggen zou ga ik niet doen.

[1:49:45] Dan werd er verwezen naar infra door de pvda onder andere van denk, denkt de minister ook niet dat er meer nodig zal zijn door de vvd onder andere van. Er is inderdaad ook infra middelen beschikbaar. Kijk

[1:49:58] en ik denk voor het eerst een en hard nodig. Ook overigens is er geconstateerd bij de vorming van dit kabinet. Als je meer woningbouw wilt ook grootschalige woningbouw wilt dan gaat dat niet zonder dat er ook meer aan infra wordt uitgegeven.

[1:50:12] We hebben inmiddels zeventien grootschalige woningbouwlocaties aangewezen tot en met tweeduizend dertig alleen nog maar

[1:50:18] waarvan de van de negenhonderd duizend willen we daar ruim tweehonderd vijftigduizend woningen opleveren en na twee duizend dertig op diezelfde locaties nog eens zo'n drie, honderd duizend. Dat is de potentie van de optelsom van alle woningen die er op die zeventien grootschalige woningbouwlocaties kunnen van de zevenenhalf miljard hebben zes miljard daarvoor uitgetrokken. Alleen al voor de infra daar. Daarnaast hebben we anderhalf miljard bestemd voor woningbouw die versneld zou kunnen worden.

[1:50:46] Als je hem wegdoet.

[1:50:48] Een tunneltje doet als je een aantal infra maatregelen ook nemen en dat zijn er best heel veel geworden. Dus we hebben zes miljard voor de grootschalige anderhalf miljard voor de versnelling projecten eigenlijk met infra

[1:50:59] en daarnaast hebben voor de de dekker van het publieke tekort op de gebiedsontwikkeling voor die zeventien grootschalige nog bijna een half miljard toebedeeld in de afgelopen

[1:51:09] periode onder andere arnhem hebben we daar een hele stevige impuls kunnen geven

[1:51:14] dat dat ik denk niet dat het genoeg is. Ik denk niet dat het genoeg is als je kijkt naar wat de woningbouwontwikkeling zou moeten zijn. Onderweg naar tweeduizendvijftig denk ik zeker niet dat dit genoeg is. Ik denk wel dat je kunt zeggen daar is wel een enorme impuls aan met name grootschalige woningbouw meegegeven. Even terugdenkend aan de vinex tijd die andere leerzame periode. Ik vind het toch boogaars en de finish periode vind ik toch twee hele leerzame periodes van hoe wij ook ons werk zouden kunnen doen

[1:51:40] en wat is daarin een aantal vinex gebieden echt niet goed gegaan dat er eerste wijk is gebouwd en daarna de weg daarnaartoe dat dat is dat is echt de verkeerde volgorde. Dit helpt om een gebiedsontwikkeling daadwerkelijk mogelijk te maken is genoeg. Ik denk het niet. Maar voor de gebieden die we tot twee duizend dertig nodig hebben tot en met tweeduizend dertig nodig hebben voor de grootschalige woningbouw

[1:51:58] denk ik van wel. En dan is er ook na deze kabinetsperiode gewoon weer een volgende periode waarin weer meer geld voor infra ter beschikking gesteld zou kunnen worden.

[1:52:08] Dan hebben we de financiële regelingen een mooi bruggetje naar alle andere financiële regelingen

[1:52:15] misschien eerst de start bouw impuls. Er is een aantal dingen over gezegd in overige gevraagd. Daar zijn we mee gekomen omdat hier terug naar mijn introductie, waarbij ik zei we moeten zorgen dat die projecten die vergund zijn dat die ook daadwerkelijk zo snel als mogelijk gebouwd gaan worden.

[1:52:31] En ja, we zien dat business case is gewoon niet meer dicht lopen en dan zou je kunnen zeggen nou dan programmering. Maar anders dan zet je er maar een paar verdiepingen bovenop of je maakt de woningen wat kleiner bijvoorbeeld en dan dan kan het opeens weer wel uit. Dat zou je kunnen doen. Maar als je alle vergunning hebt en die vergunning is al bij de raad van state geweest en je kunt eigenlijk gewoon gaan bouwen. Is dat wel dat zonder dat je het hele traject weer opnieuw doen. Dus dat zou enorm vertragend zijn. Dus want wij hebben gezegd is die projecten die gewoon een zetje nodig hebben. Die gaan we helpen.

[1:53:00] Daarvoor hebben we nu tweehonderdvijftig miljoen uitgetrokken zou ietsje meer kunnen worden. Maar nu in ieder geval tweehonderdvijftig miljoen.

[1:53:07] Wij verwachten daar ongeveer dertigduizend woningen uit de dip te kunnen helpen door de dit heen te kunnen trekken. Dus dat zou

[1:53:14] echt serieus helpen. Ook in de getallen echt serieus helpen, zeg ik richting de heer grinwis die wat wat zuiniger was in zijn enthousiasme over over deze regeling

[1:53:24] en dat betekent dat we tot aan het zomerreces reces beter inzicht willen krijgen in in wat die opgave is. Dus we hebben echt een concrete groslijst gevraagd aan gemeente van kansrijke projecten die toch dreigen te sneuvelen.

[1:53:36] De deadline voor het insturen is eenentwintig juli. Dus het is op hele korte termijn. Dan gaan we met die projecten gewoon kijken hoe zou daar die start bouw impuls daadwerkelijk kunnen helpen.

[1:53:49] In de zomer gaan we dan aan de slag met het voorbereiden van de aanvragen te doen we het eigenlijk allemaal gelijk optrekken te aanvragen door gemeenten en provincies en marktpartijen. In september

[1:53:58] start het formele proces van indiening en dat kan dan tot één oktober en mijn doelstelling is om in oktober besluiten te doen

[1:54:06] van de voorstellen en ook daadwerkelijk tot uitkering te kunnen komen.

[1:54:10] Dat is echt een heel snel proces omdat we allerlei dingen parallel schakelen en ik denk dat dat heel erg behulpzaam behulpzaam is.

[1:54:18] Ik snap wel iets van de aarzeling van de heer grinwis. Die had ik namelijk zelf ook en het was volgens mij ook een aarzeling die de heer de groot al eerder op tafel heeft gelegd. Pand in zo'n situatie met zo'n dip moet eigenlijk iedereen een beetje in dikke en inschikken. En als wij dan hier vanuit den haag telkens ronkende grote zak geld op tafel zetten. Dan gaat iedereen achteroverleunen. Want stel dat je denkt aan mijn business case is nu negatief hoeft niet per se morgen op dat projecten verdienen. Ik heb ook altijd tot volgend jaar of het jaar daarna. Waarom zou je dan niet wachten tot die grote zak geld daadwerkelijk tot uitkering is gekomen. Dus ik vind ook niet dat wij moeten uitstralen. Hier dat wij willen eens eventjes met geld van de belastingbetaler is namelijk het enige geld waarmee wij kunnen werken met geld van de belastingbetaler wel eventjes alle pijntjes vanuit de markt. Dat klinkt badinerend. Dat bedoel ik niet zo want er is wordt echt serieus financieel ook pijn genomen, maar wij kunnen niet alles hier repareren. Op kosten van de belastingbetaler zou ik echt onverstandig zijn om moeten doen. Deze projecten vind ik zeer verdedigbaar, want hier gaat het namelijk over projecten die al helemaal voor particulieren langs de raad van state zijn geweest net negatief draaien in de business case en die wil je een zetje geven om daadwerkelijk gebouwd te worden.

[1:55:24] Want dat wordt namelijk het verschil in volgend jaar wel die opgeleverde woning of niet. Die opgeleverde woningen en dat is volgens mij uw opdracht aan mij ook weer om te zorgen dat we zoveel mogelijk door die dip heen gaan bouwen

[1:55:36] dan extra aandacht voor de en vijftig vraagt d zesenzestig.

[1:55:43] Dat zijn.

[1:55:45] Je hebt je de vng hebben de griffier waar vaak ook eindhoven dan op bijkrijgt. Heb je eigenlijk te g vijf.

[1:55:51] Dan heb je geen veertig waar inmiddels ruim vijftig gemeenten dit van zijn hebben de en vijftig, waar inmiddels dag door de zestig gemeente zich toe verhouden en heb je ook nog de p team. Dat zijn de mini gemeente allemaal heel verwarrend.

[1:56:06] Die vind het wel prima.

[1:56:10] Dus hoe gaan we die en vijftig helpen. Nou kijk wat we sowieso weten natuurlijk is dat er bij kleinere gemeenten echt op dat er domein te weinig capaciteit is er dus we helpen sowieso met die capaciteit provincie doen het overigens ook en wij trekken daar zelf negentig miljoen voor uit om om te helpen

[1:56:26] dan de formele aanvraag voor de sp loopt via de gemeente, maar ook marktpartijen woningcorporaties hebben een belangrijke rol bij de totstandkoming ervan. Dus die kunnen ook meehelpen mee schrijven.

[1:56:36] Dan vindt er op landelijk niveau een inventarisatie plaats van projecten in een vergevorderd planologisch stadium. Dat geeft een beeld van de behoeften van zowel grotere als kleinere gemeenten eind augustus zijn er dan weer regionale sessies gepland waarbij de gemeenten ook nader worden geïnformeerd en ondersteund in elke gemeente kan zich daarvoor aanmelden. Ook de en vijftig

[1:56:53] en dan wordt er ondersteuning geboden

[1:56:57] doordat er ook experts beschikbaar zijn voor de gemeente om mee te helpen bij hun aanvraag, zodat hij het ook kan.

[1:57:06] En daarmee denk ik die en vijftig echt wel voldoende te ondersteunen. Als er meer ondersteuningsbehoefte is dan dan zou ik zeggen als je ze nog eens spreekt moedigste aan om het dan ook gewoon te vragen. Dan kunnen we kijken wat we kunnen doen.

[1:57:19] Er is een interruptie van mevrouw van dijk.

[1:57:21] Kort vraagje want personeels natuurlijk wel echt wel heel groot probleem. Jullie hebben zijn dus wel in staat om voldoende mensen aan te trekken om vervolgens onze gemeenten provincies te faciliteren.

[1:57:31] De minister.

[1:57:32] Verhaal is personeels voor iedereen een groot probleem. Eerlijke verhaal is ook marktpartijen hebben de afgelopen jaren met grote hartstocht goede ambtenaren weggehaald bij gemeenten provincies het rijk trouwens

[1:57:42] en dat zie je eigenlijk in elke sector waar een tekort is die zie niet in de jeugdzorg is in het onderwijs overal gebeurt er twee schalen meer en een dienstauto of een leaseauto en vervolgens voor voor een serieus bedrag kan je dan weer worden ingehuurd op die plek waar dat is een vacature was ontstaan die niet meer is in te vullen. Dus dat zie je overal gebeuren als u daarvoor een lumineus oplossing hebt dan ga ik er graag mee aan de slag want dat is echt iets wat denk ik. Iedereen in het publieke domein vreselijk stoort.

[1:58:08] Maar en ik geef een werd circumstances. Lukt het wel om via een flexibele regeling gemeente beter in staat te stellen om mensen te te aan te trekken. Provincies hebben een aantal ondersteunende mensen ook vaak of of richten samen met gemeenten zo'n flexibel in. Wij hebben in de inderdaad een expertteam ingericht. Wij hebben soms ook moeite om vacatures te vervullen, maar proberen dat wel zo goed als mogelijk te doen en maar inderdaad, de concurrentie is fors en het aantal mensen in het ruimtelijk domein in de afgelopen tien jaar is niet heel erg toegenomen. Zeker niet aan overheidskant, met name aan de markt kant is dat is dat fors toegenomen.

[1:58:48] En wat ook echt helpt is als gemeente ook wat meer openstaan om marktpartijen. Ik heb er mee te laten werken aan de klus die geklaard moet worden. Dat helpt ook echt. Want in veel ontwikkelaars willen daar graag in meedenken. Dus een beetje meer ruimte bieden voor de markt om daarin mee te helpen dat dat helpt echt dat ontspant

[1:59:06] dan zou er eventueel ook meer ruimte dan die minimaal vijftig miljoen beschikbaar kunnen komen. Het wordt minimaal suggereert dat er eventueel nog meer zou kunnen worden gevoteerd.

[1:59:17] Kijk, ik wil eerst even die landelijke inventarisatie afwachten en als daar echt een enorme over vraag blijft dan ben ik best bereid om te kijken of bijvoorbeeld een grotere of een deel van van de niet benutte woningbouw impuls middelen daarvoor ter beschikking kunnen stellen. Dat zouden we kunnen doen,

[1:59:32] maar ik wil het even laten afhangen van het aantal projecten dat daadwerkelijk die hulp nodig heeft

[1:59:37] dan de christenunie zichtbaar. Waarom wel die s i. Maar waarom nog geen opkoop fonds wel dat die start bouw impuls nog geen opkoop fonds en ook de heer nijboer stelde die vraag

[1:59:52] kijk ik heb geprobeerd te doen wat het snelst ingezet zou kunnen worden en de start bouw impuls is sneller dan een opkoopt fonds of een opkoop garantie of een of een doorbouwen garantie.

[2:00:07] U zegt in koor garantie maar een fonds en de garantie. Het zijn net iets verschillende vormgeving me eigenlijk wel voor hetzelfde doel, namelijk daar waar je die zeventig procent niet haalt die voor van het voorverkoop percentages niet haalt. Daar zou je eigenlijk een soort overheids garantie in de plaats kunnen zetten. Je die zeventig procent wat vaker aantikken van die zeventig procent. Dat is namelijk het afbouw, verzekeraars en hypotheekverstrekkers vragen

[2:00:30] van de bouwers voordat die gaat voordat die gaat bouwen. Het valt nog niet mee om dat vorm te geven. Laten we maar eerlijk zijn de techniek ervan is echt heel erg ingewikkeld. Dus dat vergt dat vergt om te beginnen al meer tijd in tweeën ervan is

[2:00:47] dat ik heel wisselende verhalen hoor. Uit de markt of dit een verstandig idee is. Dus daar waar de zorg is ga je als overheid niet te veel op de stoel van de markt zitten en maak je de markt daar ook niet een beetje lui mee speelt dat zeker ook bij die een opkoop fonds of een doorbouwen garantie

[2:01:04] wat je bijvoorbeeld ziet vanmorgen in het fd mooi artikel daarover wat je bijvoorbeeld ziet is dat partijen zelf inmiddels ook bij een veel lager voorverkoop percentages durven te bouwen. Wat. Nou als we gelijk al in dit voorjaar waren begonnen met een opkoop fonds of een doorbouwen garantie hadden ze dat dan ook gedaan. Ik denk het niet.

[2:01:24] Ik denk dat ze dan hadden gedacht. Nou laten we dan maar het vangnet van de overheid afwachten. Kortom, laten we ook niet te snel in de hulp stand springen. Want als je dat doet maak je de markt ook een beetje lui. Dus ze mogen best ook zelf wat meer in beweging komen en dat is wat je eigenlijk ook ziet gebeuren laat onverlet dat ik het met u eens bent dat dit een hele interessante optie is en ik heb vorige keer heb ik betoogd dat dit onderdeel is van het interdepartementaal beleidsonderzoek dat ik samen met de minister van financiën deed hij dat ik die start bouw impuls nu al deed en opkoop fonds daar onderdeel van maakt. Daar was u toen weinig enthousiaste over u. Zij haalde het dan naar voren en toen heb ik gezegd ik zal voor de zomervakantie nog even een stand van zaken melden en in het najaar

[2:02:08] kom ik dan zorg ik dan voor een soort tussenstand van zaken op. Het duurt altijd langer interdepartementaal beleidsonderzoek duurt altijd langer en ik wilde met een soort tussenstand komen in het interdepartementaal beleidsonderzoek, zodat ik daar eerder een besluit over kan nemen, namelijk in het najaar. En daar wil ik het ook wel graag bij houden. Dus het najaar is is de termijn waarop in uw kamer kan informeren over wel of niet. En in geval van wel. Hoe dan vorm te geven.

[2:02:33] Meneer grinwis.

[2:02:35] Ja. Voorzitter, wat ik niet helemaal begrijpen bij een start bouw impuls is is het rijk. Het geld sowieso kwijt is een subsidie.

[2:02:43] Je kunt er een aantal woningen mee ios trekkend. Dertigduizend. Ik ga dat niet badinerend over doen want het is geen geringe aantal zeker als je kijkt naar de bouwproductie ditjaar. En wat er ervan af gaat ten opzichte van een aantal jaren terug

[2:02:55] geen geringe aantal

[2:02:57] maar ze met zo'n garantie is toch de verwachting dat er veel meer woningen aan mee zijn zijn los te trekken

[2:03:04] en dat je niet gegarandeerd dat geld kwijt bent. Juist omdat het de vorm van een garantie en het ministerie heeft drie jaar geleden toen ik aan het begin van de coronacrisis nog hele andere verwachtingen waren over de impact van de coronacrisis op korte termijn het helemaal doordacht uitgewerkt et cetera dus veel eerder dan de start bouw impuls vastzit al huiswerk het de plank lag op het ministerie. Dus ik begrijp niet waarom. Dit is omgekeerd omgedraaid.

[2:03:30] Minister.

[2:03:31] Ik kijk ondanks de beleidsmatige uitwerking. Want dat is allemaal goed te doen, vergt natuurlijk veel meer tijd in het daadwerkelijk tot stand brengen, want het vraagt namelijk een uitgebreidere beoordeling van projecten, een project waarvan je de garantie.

[2:03:43] Die afgeeft dat als.

[2:03:45] De koper het niet koopt dat de overheid en dan zal kopen want het is het namelijk. Dan moet je wel even weten wat je dan koopt. Dus dat vraagt een veel uitgebreidere beoordeling.

[2:03:54] Twee is. Het gaat alleen over de koop kant. Dus het gaat niet over de huurkant. Dat kan bij die start bouw impuls wel. Het gaat echt alleen over de koop kant.

[2:04:04] Dus het is de vraag ook in het kader van tweederde betaalbaar of dat precies ook het segment is waarop je zou willen mikken. Drie is er moet een fonds. Dat moet ook beheerd worden. Hè dus er moet je moet echt iets iets oprichten. Een stichting ofzo dat ook daarin staat is om vastgoed te beheren. Want stel je nou eens voor dat die woningen dus inderdaad daadwerkelijk niet verkocht wordt hier wel die garantie afgegeven. Dan is die vandaag vanaf dat moment voor jou

[2:04:27] geef ik het geld uit. Dan is die voor jou. Maar dan moet je ook beheren. Moet je moet je te gaan verhuren en zou dus dat is geen sinecure. Dat is niet iets wat we zomaar eventjes zouden kunnen doen. Dus dat dat is. Dat vergt inderdaad. Ondanks dat het denkwerk beleidsmatige best wel wel gebeurd was, vergt dat inderdaad tijd dan dan de budgettaire kant ervan. Kijk als de aanname is dat in bijvoorbeeld de helft van de gevallen er geen aanspraak zal zijn op het fonds waarin in de andere helft van de gevallen er wel een aanspraak zou kunnen zijn op het fonds. Dan moet je eerst die aannames van tevoren moet je dat goed doen. Gelooft u mij daar zit het ministerie van financiën niet soepeltjes in ofzo. Want dat weet ik namelijk vanwege het flex fonds. Ik heb inmiddels een garantie fonds op flex behouden hebben bijna driekwart jaar over vergaderd voordat het fonds uit de grond getrokken was.

[2:05:08] Maar dan heb je die aannames met elkaar vastgesteld en dan levert dat wel degelijk een serieus budgettaire beslag op. Dat moeten we ook niet geringschattend overdoen. Het budgettair beslag. Dat zul je wel degelijk moeten reserveren. Dus en dat kan zomaar in de honderden miljoenen lopen. Dat is niet een gering bedrag wat je dan nodig hebt. Dus niet omdat men denkt nou ja dat hoef je pas later te betalen en de kans ook niet zo heel erg groot dat er dan geen budgettaire beslag zou zijn. Het budgettair beslag is juist heel fors en dat geld zit je wel vast. Ook al ga ik niet uitgeven. Zit je wel vast op de begroting. Dus moet ook wel een dekking hebben dus ook begrotingstechnisch is het niet zomaar een dingetje om even te regelen die serieus geld.

[2:05:43] Meneer grinwis. Ja voorzitter, ik kijk en mens lijdt het meest door het lijden wat hij vreest en wat nimmer op komt dagen soort leijten mensen meer dan god te dragen geeft. Dat is een beetje. Dat is een beetje wat hier aan de orde is voorstellen wat de minister zegt want hij gaat helemaal een beetje de beurs case scenario van zo'n van zo'n garantie

[2:06:03] hier uitpluizen. Maar de verwachting is juist gezien de fundament onder de woningmarkt dat als je de garantie slim regelt die waarschijnlijk nauwelijks benut gaat worden en welzijn welzijn positieve rol zou kunnen vervullen. Terwijl bij een subsidie is een ik snap het er simpel uit te voeren moet een subsidieregeling dingetje stuk en het geld naar de gemeente klaar is kees en je hebt dertigduizend woningen. Nou mooi hebben we geregeld

[2:06:29] terwijl ieder risico uit die iets van die risico perceptie die zich risico uit de markt even nemen en daar een veel grotere deal geven is inderdaad misschien iets ingewikkelder. Maar ik kan wel eens veel groter effect hebben. Dus daarom ben ik nog steeds enthousiaster over de beleidsmatige uitwerking van drie jaar geleden van het ministerie dan wat hier op tafel ligt. En ja ik ben inderdaad bang dat de minister tussen neus en lippen door de aap uit de mouw niet komen, namelijk het ministerie van financiën garanties heel ingewikkeld vindt en al heel veel garantie op de begroting staan her en der en dat het wel genoeg genoeg is geweest en daar daar ben ik eigenlijk bang voor dat dat

[2:07:03] de reden is en uw vraag was dan specifiek.

[2:07:07] Klopt dat. Maar ook van ziet ziet u meneer de minister ook wat de potentie van deze aanpak dat die eigenlijk in wezen veel groter is dan die van een beperkte subsidie gekregen voordat

[2:07:18] de eerste het woord neemt en dit was ongeveer drie keer de omvang van een interruptie. Dus als het met elkaar wat korter houden, wordt het ook debat een stuk spannender hoeft u niet de hele tijd de app. Met het beleid elkaars met z'n allen

[2:07:29] wat er wordt veelvuldig hebt

[2:07:33] de minister.

[2:07:34] Voor zover u zeg ik via de voorzitter, de heer grinwis vries een beetje toe. De conversie het want ik snap heus wat u zegt en het is natuurlijk niet voor niets dat die op het lijstje van wat zouden we allemaal kunnen doen. Staat is ook gewoon niet voor niets is het al eerder een uitgewerkt ding geweest op het departement

[2:07:51] niet voor niets zeg ik ook tegen u zou zomaar eens kunnen werken. Ik zet er ook al een aantal kanttekeningen naast het eerste is het is veel werk om zo'n ding niet alleen beleidsmatig uit te denken want dat is namelijk de makkelijkste kant ervan maar daadwerkelijk vorm te geven. Twee is als we het rollenspel zouden doen, waarbij u de minister van financiën zou zijn dan zou je toch ook zeggen joh, als het allemaal zo profijtelijk is. Waarom doet de markt het dan eigenlijk wel of niet. En als het zo weinig risico oplevert. Waarom doet de markt het dan eigenlijk zelden?

[2:08:19] Die niet.

[2:08:21] Dus natuurlijk gaat de minister van financiën niet het woord. De minister van financiën niet te doen van onze belastingcenten daar heel gemakkelijk in mee. Natuurlijk word ik daarop bevraagd van een beetje wel zeker dat het nodig is en wat is eigenlijk de toegevoegde waarde. En dan komt daarbij dat je tegelijkertijd ook ziet dat marktpartijen. Als je als overheid niet onmiddellijk in de hulp stand.

[2:08:41] Vriend,

[2:08:42] Toch zelf ook wel in staat blijken te zijn om dat gat dicht te leggen van die zeventig procent en een lagere percentages voorverkoop. Dus en we gaan er gewoon mee door eigenlijk met uw enthousiasme ga ik gewoon door met de uitvoering ervan

[2:08:55] en maar wel met begrip ook voor gewoon de taak die ook door de minister van financiën heeft om netjes op de staatskas te passen en zo gaan wij de uitwerking verder vormgeven in in het najaar meld ik mij terug bij uw kamer en dan mag u zeggen of of u het met mijn conclusie of onze conclusie vanuit het kabinet eens bent of niet. En uiteindelijk dat is ook de geruststelling aan het einde van de dag. Bent u de baas.

[2:09:17] Dus kunt u altijd weer anders besluiten dan het kabinet heeft gedaan.

[2:09:21] Dankuwel. Ik stel voor dat u of heeft u nog een interruptie al de heer nijboer?

[2:09:25] Ja.

[2:09:26] Voorzitter, want de minister heeft een boel energie en veel plannen. Maar ik vind het hier wel ben ik nog niet overtuigd dat dit nou snel genoeg van de grond komt. Want minister zichzelf volgend jaar zakte woningbouw echt enorm in. Dus dat ding moet er echt zijn. Eigenlijk had er al moeten zijn. Want wat nu garanties voor worden verleend, kan volgend jaar worden gebouwd is. Die staan er niet direct.

[2:09:49] Dus ik vraag de minister wel als hij het najaar kun je kan niet met terugwerkende kracht als kamer een instrument in de lucht hebben. Maar ik vind het dan wel lang is het dit najaar dan ook klagen, kan het ook per één januari dan ingaan of moet het dan nog worden besloten dat dan invloed per volgend jaar nog weer een stichting moet worden gemaakt en dat het dan straks de crisis voorbij en dan hebben we een doorbouwen garantie en dan dan komen komende risico's die de minister schetst.

[2:10:13] Op ons af of het najaar ook ligt de minister.

[2:10:16] Nou ik heb al zullen doen dan moeten we het ook zo snel mogelijk van de grond krijgen. Dat is zo en en we gaan gewoon dat heb ik zojuist toegelicht. We gaan gewoon aan de slag. Zoals ik uw enthousiasme ook hoor. Ik doe dat wel met ook begrip en en oog voor de kanttekening jaar ook bij te maken zijn en misschien toch even ter geruststelling. Kijk ook echt even vanmorgen naar dat financieel dagblad. Je ziet echt ook marktpartijen zelf in de benen komen voor eigen risico bouwen omdat natuurlijk voor een deel heeft grinwis daar een punten. Dat zegt u eigenlijk ook kijk woningen met zo'n enorm woningtekort gaan woningen die gebouwd worden gaan ook gewoon verkocht worden. Als dat nou een zekerheid is dan is het de vraag of de overheid die zekerheid moet geven of dat je dat ook als ondernemer zou kunnen doen.

[2:11:05] Niet alle ondernemers kunnen dat want ook voor ondernemers vergt dat een budgettair beslag en vergt dat een financiële positie waarbij ze natuurlijk ook niet het alleen voor het zeggen hebben. Maar soms ook van financiers gewoon afhankelijk zijn. Dus niet alle marktpartijen kunnen dat er wellicht is het om die redenen dus toch wel nodig. Dat zou zomaar kunnen. Maar het is ook niet zo dat er helemaal niets gebeurt omdat die zeventig procent voorverkoop moeilijk te halen is ook dat is niet zo.

[2:11:30] Ja voorzitter, ik vind een van de grootste fouten van tien jaar geleden dat we in in crisistijd we niet hebben door gebouwd. Terwijl, en daarom mede. Daarom zitten we nu met een enorme woningnood en ik ben er toe bereid om heel veel maatregelen te nemen in dit gaat natuurlijk niet om het overnemen van alle risico's. Het gaat tussen de vijftig en zeventig procent. Het grootste risico ligt natuurlijk nog bij de bouwers en projectontwikkelaars en maar dat stukje om daar als staat vanwege dat belang van woningnood en doorbouwen en werkgelegenheid in de bouw behouden en zo meer

[2:12:00] om dat te nemen en dat ben ik wel bereid om ook de nadelen daarvan die de zeker zijn om die die ook te nemen.

[2:12:06] En ik snap die afwijkingen en zo zit ik er eigenlijk ook in want want dat is zo'n zelfde redenering kun je namelijk ook van de start bouw impuls geven, maar we moeten juist die door te bouwen door de crisis heen omdat de bek lijstje van niet bouwen. Vele malen groter is er nog jaren bij ons blijft. Dus ik deel ik deel diezelfde afwegingen. Daarbij hebben er volgens mij genoeg over gezegd. Ik meld me in het najaar terug en dan beoordeelt u of ik mijn huiswerk goed genoeg hebt gedaan.

[2:12:27] Dan

[2:12:33] kan ik wel heel veel vragen kan ik doorbladeren. Dat helpt dan wel het nationaal fonds betaalbare koopwoningen. De ontwikkeling van het nationaal fonds. Dat is in volle gang. Mevrouw van dijk vraagt ernaar

[2:12:44] afgelopen maanden meerdere routes verkend hoe we dat zouden kunnen vormgeven. Vele experts, met name stichting opmaat heeft ons heel erg geholpen hierbij de technische uitwerking van die regeling is niet eenvoudig,

[2:12:54] maar over de zomer heen komen tot een gedegen uitwerking na de zomer informeren over de uitwerking van het nationaal fonds. En hoe dat hoe dat nationaal fonds moet gaan werken. Dan vroeg de vvd christenunie voegt eraan toe. En wie kan het nog sneller gaan groeien. En wat wordt de omvang. Ik heb de budgettaire ruimte die uw kamer heeft geformuleerd is veertig miljoen. Dus daar daar moet ik mee starten.

[2:13:23] Ik vind wel dat het interessant kan zijn dat ook andere partijen daarbij aanhaken. Want waarom zou dit alleen de overheid zijn en dat zou ik echt wel andere partijen kunnen zijn. Dat neemt dan wel weer brengt wel met zich mee dat er dan ook een zekere. De verwachting is dus dan moet je daar ook alweer een goede afspraken over maken. Want want marktpartijen zullen pas meedoen op moment dat er ook een rendement verwachting is

[2:13:45] revolverend zeker interessant. En ook omdat er een zekere tijd overheen gaat voordat hij dat revolverend dan ook daadwerkelijk plaatsvindt, moet je dat goed berekenen hoe dat gedaan zou kunnen worden. We onderzoeken momenteel de participatie van derden in het fonds. In tweeduizend, eenentwintig hebben we samen met neprom een verkennend onderzoek gedaan naar het nationaal koop startfonds en in die verkenning

[2:14:08] die er samen met een afvaardiging van projectontwikkelaars heeft plaatsgevonden, is een vergelijkbare rol voor ontwikkelaars weggelegd zoals ik die heb aangegeven in de kamerbrief van februari dus vijftig procent cofinanciering op de korting door ontwikkelaars of gemeente. Dat is ook een vorm van participatie

[2:14:23] dat ontwikkelaars die cofinanciering zien zitten, blijkt uit de huidige toepassing van koop starten en uit de eerdere verkenning van een koop startfonds

[2:14:30] en dat deze interesse actueel is. Dat hebben ontwikkelaars onlangs bevestigd

[2:14:37] naast ontwikkelaars kunnen natuurlijk ook gemeente financieel participeren. Ik kom daar na de zomer kom ik daarop terug.

[2:14:46] U heeft hierover dit punt en dan kom ik weer terug want het cda voor de vorige vraag nog een vervolgvraag. Eerst de heer.

[2:14:52] De groot en dank. Voor zover ik had ook gevraagd natuurlijk. Die revolverend fonds dat dat moet gaan lopen en dan komt er geld terug. Ik had gevraagd welk tijdsbeslag. Dat heeft de minister daar nog op moet studeren dan heel graag het najaar. Maar ik had ook gevraagd om binnen die negenhonderd duizend woningen.

[2:15:10] Om hoeveel woningen zouden over de over die zevenenhalf acht jaar gaan die we nu nog hebben.

[2:15:15] Die die.

[2:15:17] Hieronder gebouwd zouden moeten worden. En wat zou de omvang van het fonds dan waartoe zou moeten groeien. Ik ben een beetje van die doel redenatie. Dat helpt denk ik heel erg voor partij die zich zouden willen aansluiten. Wat mij betreft mogen dat ook andersoortige partijen aan ontwikkelaars vn nhg breed kijken omdat voor ons goed te vullen. Maar over hoeveel hoeveel woningen gehaald en hoeveel geld gaat het dan willen.

[2:15:39] Kijk startbedrag vanuit de rijksoverheid is die veertig miljoen. Want daar daar moet ik mee beginnen en dat zal dus ook het begin zijn

[2:15:47] de participatie, zoals nu voorzien is in ieder geval de participatie. Zo is het in het verleden uitgewerkt geweest is in ieder geval de participatie dat je met het nationaal fonds betaalbare koopwoningen of de koop startfonds dat je daarmee een deel vanuit het fonds doet en een deel ook door de ontwikkelaar of door de gemeente laat doen en dat is in de vorm van een lening die moet worden terugbetaald bij verkoop. Dus die revolverend bij verkoop. Dus als je een starterswoning hebt de mensen wonen daar een jaar of vijf jaar. Dan is dus vijf jaar duurt het dus voordat het revolverend en voordat je dus ook weer een nieuwe lening kunnen verstrekken eigenlijk uit dat fonds

[2:16:23] ander type participatie zou kunnen zijn. Daadwerkelijk participant in het fonds daarvan zeg ik als je dat doet bemoeilijkt het wel op enig moment want dat zal dan rendementen verwachtingen met zich meebrengen. Die rendement verwachting ben ik niet perse tegenwoordig zo zit ik er niet in. Alleen daar moet je dan wel goede afspraken over maken. De overheid hoeft geen rendement te maken. Behalve als het reserveert. Dus er moet een doel hebben van van regels.

[2:16:47] Dus, en wel hoeveel woningen je dan daadwerkelijk daarmee zou kunnen bouwen. Ik denk dat we dat gewoon mee moeten nemen bij de uitwerking. Denk dat ik daar nu geen getal op zou kunnen plakken.

[2:16:58] Vijfentwintig,

[2:17:01] We gaan nu uit van de start van vijfentwintig, honderd begrijp ik zeg maar wat we moeten doen is is na de zomer denk ik een gedegen uitwerking aan u voorleggen, waarbij we ook kunnen zeggen bij de start gaan we uit van zoveel woningen.

[2:17:13] Vervolgvraag. Meneer de groot.

[2:17:14] Ja. Kort voorzitter kijken want de systematiek en hoe het er nu bedoeld is glashelder. Er bestaat geen bestaat geen misvattingen over heb ik allemaal gelezen waar het de vvd over gaat is

[2:17:25] wat hebben we te doen tot twintig, dertig en is dan veertig miljoen moet dat groei naar tweehonderdvijftig miljoen.

[2:17:30] Ik heb het beeld gewoon niet en zou er ook partijen die op vaststelt zitten die misschien. Dat is een soort van garantie podt hebben daar bijvoorbeeld een goede bijdrage aan kunnen leveren en dan natuurlijk de probleem van het rendement. Dus

[2:17:43] als u daar eens willen kijken naar op terug willen komen. Is dat voldoende.

[2:17:46] Meneer doe ik heel graag doe ik heel graag kan ik gewoon ook in najaar betere antwoord geven.

[2:17:50] Dan gaan we nu nog even terug naar het nationaal fonds betaalbare koopwoningen. Als dit ook maar de vraag van de vraag aan het cda met betrekking, maar ook de heer. De heer grinwis heeft nog over de vraag over deze over de revolverende fonds. Misschien heer

[2:18:05] ik grinwis. Ja. Voorzitter, dankuwel of collega's van dijk. Eerst maar mijn vraag is eigenlijk najaar komt tenminste erop terug.

[2:18:13] Ik word een beetje ongerust van dan komt tenminste erop terug. Maar wanneer gaat dat

[2:18:17] de fonds van start. Dat dat is eigenlijk de crux. Want ik ben een beetje bang dat we studeren praten een brief schrijven. Maar het gaat erom dat dit echt ook weer een bouw motie wordt en jongeren starters een kans geeft

[2:18:30] van dijk geeft meteen aan dat het ook haar vraag was. Dus dan heeft u die meteen meegenomen. Als je dit beantwoordt aan u het woord.

[2:18:38] Mooiste vind ik vind het echt iets moois.

[2:18:42] Dit is.

[2:18:44] De ik zij hier geen najaar. Ik zei najaar zei ik in antwoord op uw punt en ik zou hier na de zomer is een wezenlijk verschil. Najaar duurt namelijk vanaf na de zomer tot de kerst en na de zomer is echt wel met prinsjesdag afgelopen. Er zit echt een wezenlijk verschil is na de zomer eens nader zouden dus dat is een lichtpuntje tweede lichtpuntje is. Het moet nog ditjaar worden ingesteld en voor het einde van het jaar en voor het einde van het jaar betekent voor het einde van het jaar dus december.

[2:19:20] Ja dan dan de startersleningen of de of de studielening overnemen. Kijk, kunnen we de starterslening verruimen of een stuk van de starterslening in plaats laten komen voor de duo lening was een vraag van mevrouw van dijk en of ik daar over na zou kunnen denken met s vn, vng en duo mijn initiële reactie voorzichtig zijn is ik weet niet of dat daadwerkelijk helpt, want de specifieke voorwaarden voor de toepassen van een starterslening die die verschillen op dit moment per gemeente.

[2:19:51] Dus als je zou verruimen, dan zou ik ook eigenlijk met hen daarover in overleg moeten en zo met hen naar moeten kijken. Maar het oprekken van de leencapaciteit van van starters heeft ook als nadelige effecten. Als je dat heel breed doet dat het ook een prijsopdrijvend effect heeft

[2:20:09] en daar waarschuwen financiële instellingen ook altijd voor als je dat te groot en te breed doet dan heeft dat een prijsopdrijvend effect.

[2:20:16] Wat betreft de studieschuld en hypotheken

[2:20:22] consumenten moeten niet in de problemen komen door een te hoge hypotheek en het is daarom van belang dat de maandelijkse lasten, waaronder dus de studieschuld dat die wel goed wordt meegenomen bij het bepalen van de maximale hypotheek

[2:20:35] en studieschuld kent een specifieke sociale voorwaarden zoals lange aflossingsperiode gunstige rente, draagkracht berekening. Daarom is het voor studenten vaak het meest gunstig nog om die studielening gewoon te houden. Want zo gunstig als je per duo krijgt krijg je eigenlijk nergens

[2:20:50] het overnemen van die starterslening heeft daarnaast ook niet meer lenen ruimte en geeft alleen een ingewikkelder aflossing.

[2:21:00] En dan de besluit van het van de actuele stand van duo om die schuld mee te nemen. De hypotheek berekening. Dat kan een deel van de starters helpen. Dat is vanaf één januari. Dan wordt de actuele maandlasten van de studielening bepalend voor de hypotheek berekening en dat geeft inderdaad veel meer ruimte voor oud studenten om een hypotheek te kunnen te kunnen.

[2:21:19] Mevrouw van dijk.

[2:21:20] Kijk

[2:21:22] één van de uitdagingen is dat aflossing op de lening. Die wordt nu meegenomen in capaciteit. Dan vind ik opzich terecht bij stadsdeel is natuurlijk heel anders want dan wordt het eigenlijke geherfinancierd aan. Dan ga je aflossen moment dat je inkomen toelaat vandaag dat ik dacht conceptueel. Misschien is het hier nog wel eens een oplossing te bedenken om wel binnen de tafel te blijven want ik vind verstandig financieren ook een groot goed, maar wel op een andere manier te kijken naar financieren omdat ik ben tegen de prijsopdrijving. Ik snap die zorg van andere kansen komen op dit moment gewoon niet tussen. En dat vind ik wel een serieuze zorg. Vandaar dat ik dacht misschien moeten we eens kijken voor die twee producten specifieke eigenschappen of we eens kunnen kijken van verzin een list en dan kunnen we toch niet een slimme koppeling

[2:22:06] maken de minister,

[2:22:08] Ik ben een beetje beducht om nu al te ferm op te antwoorden omdat ik weet dat het werk is geweest van mevrouw van dijk. Die heeft dit gewoon jarenlang gedaan. Dus wie ben ik als u zegt dat dit zou kunnen werken. Wie ben ik om te zeggen nou ik denk verdient. Dus laat ik het met die voorzichtigheid ook benaderen. En kijk waar wat ik bedoelde te zeggen is dat de de voorwaarden, waaronder je kunt lenen zo gunstig als er bij duo zijn zo gunstig krijgen in de markt eigenlijk nooit. Dus het het herfinancieren zichtbaar van een lening die je hebt als student opgeteld bij een starterslening of herfinancieren via een starterslening. Dat leidt bijna nooit tot vergelijkbare voorwaarden.

[2:22:47] Maar u zegt misschien zit de muziek in in het combineren van de de alle schuld in de vorm van een starterslening, waarbij een deel van die lening ook weer pas later hoeft te worden terugbetaald naar draagkracht

[2:23:03] achter een vormgeving van een starterslening.

[2:23:06] Laat ik u toezeggen dat ik eventjes met de genoemde afkortingen vng s vn die al eventjes gaan studeren of hier eventueel muziek in zou kunnen zitten. U heeft mijn aarzeling geproefd denk ik. Maar ik geef ook graag gewonnen op op kennis in uw richting omdat u hier vaker mee heeft gehakt met dit bijltje dan ikzelf.

[2:23:23] Mevrouw van dijk. Nou

[2:23:25] ik denk dat dat gewoon goed is om het is gewoon met elkaar op die manier ter bespreking in combinatie. Misschien komt er helemaal niks uit. Maar ik ben ook wel gewoon een beetje opzoek van hoe kunnen we nou op een financieel verantwoorde manier toch nog iets verzinnen om die per generatie te helpen.

[2:23:40] Dan heeft u een idee wanneer u daarop terugkomt als een toezegging.

[2:23:44] Ik zou bijna willen zeggen het najaar. Voorzitter,

[2:23:46] Dat is heel lang heb ik begrepen.

[2:23:48] Dat is ook zo. Wilt u dat specificeren?

[2:23:50] Heeft u misschien een samen brief van deze mee kan nemen voor de handeling

[2:23:55] voor de begrotingsbehandeling noteren. Het dank u. Gaat u verder met uw beantwoorden.

[2:23:58] Indrukwekkend. Ik weet niet wanneer die heeft gepland,

[2:24:00] Dus in het najaar in het najaar. Ik denk ik denk een maandje winst.

[2:24:07] Dan gaan we naar de overdrachtsbelasting.

[2:24:10] Want ja daar daar zie ik goed wat de heer grinwis bedoelt. Kijk ik denk ik was het eens met oneens met ongeveer de gehele bijdrage van de heer van haga,

[2:24:24] maar op één punt zie ik wel een zorg en dat is de stapeling van de marktsituatie van de regulering en de fiscaliteit. Dat is natuurlijk zeker wel een zorg, want het komt namelijk allemaal weer verschillend en bij iedere ondernemer weer verschillend. Dus kun je ook moeilijk.

[2:24:45] De de stevige conclusies uit trekken die de heer van haga wel trekt. Maar de combinatie van al die dingen bij elkaar is wel degelijk ook onderdeel van van de remmende factoren waarmee marktpartijen op dit moment te maken hebben en een hele ingewikkelde daarin is inderdaad de overdrachtsbelasting. Even de geschiedenis van de overdrachtsbelasting. Die was zes procent. En toen kwam er een differentiatie van de overdrachtsbelasting over om een hele goede redenen,

[2:25:09] namelijk naar twee procent voor particulieren en naar acht procent voor marktpartijen en met als gevolg overigens dat starters daardoor wel degelijk meer mogelijkheden hebben gekregen. Dat zie je ook gewoon werken en dat is natuurlijk iets heel mooi. Zeker in combinatie met de opkoop bescherming. Echt iets heel erg moois.

[2:25:27] Nou toen maakt het coalitieakkoord er negen procent van en toen nog twee onderhandelingen nachtelijke onderhandelingen. Verder waren we opeens op twee, tien komma vier procent beland.

[2:25:38] Dat is wel echt heel hoog. En zeker in combinatie natuurlijk met andere fiscale maatregelen is dat denk ik voor heel veel marktpartijen echt ook wel redenen soms waarom het zonnetje net niet meer uitkwam. Dat is ook echt zo en dan moet je oog voor hebben. Tegelijkertijd als ik nu tegen u zou zeggen joh prima draait percentages toch weer omlaag. Dan is dat er een zinnetje dat in potentie ook gewoon opeens honderden miljoenen kan kosten. Dus dat moet je ook altijd wel in het geheel bezien naar de stapeling als geheel daar waar het gaat over box drie overbrugging wetgeving en de nieuwe regeling bos drie. Daar waar het ook gaat over andere fiscale maatregelen. Daar ben ik natuurlijk samen met van rey erover in gesprek. Het resultaat daarvan. Dat zult u zien in in het belastingplan, zoals het wordt ingediend bij de begroting en en u heeft er eigenlijk een subtiele variant op namelijk. U zegt eigenlijk daar waar die vrijstelling. Nu bestaat voor zes maanden zou die vrijstelling eventueel voor iets langer kunnen bestaan. Dat heeft natuurlijk ook gewoon een budgettair beslag. Want dat betekent namelijk ook gewoon de vrijstelling als crisismaatregel een vrijstelling van het betalen van overdrachtsbelasting.

[2:26:42] Als je daarmee dingen vlot kunnen trekken die anders uberhaupt niet gebouwd hadden kunnen worden. Overigens zou je er ook alweer van kunnen zeggen. Dat leidt zelfs tot meer inkomsten voor de staat. Zo zijn er ook nog wel kunnen kunnen zien.

[2:26:54] Maar ik denk toch dat je wel ook rekening moet houden. Ook boekhoudkundige wel rekening moet houden met het met het inboeken dan van van kosten en die kosten zullen in diezelfde plaats moeten worden verwerkt als waar alle

[2:27:09] belastingmaatregelen in worden verwerkt. Dus ook daar moet je gewoon kiezen in wat je uiteindelijk gedekt kunt krijgen. Nou, nogmaals, ik snap dat u noemt ik delen ook dat hij echt aan de hoge kant is. Ik delen ook dat hier een aantal projecten echt op dit moment show stoppen. Het werkt. Maar ik kan niet vooruitlopen op de besluitvorming van dit najaar.

[2:27:28] Ik kijk even voordat u het woord krijgt. Heeft u het stukje regeling is afgerond? De heer grinwis.

[2:27:34] Ja voorzitter, ik dacht even waar gaat de minister helemaal inderdaad, zoals mijn specifieke vraag die je die termijn om even.

[2:27:41] Het is een extra schakel je tussen en particuliere verkopen en een nieuwe particuliere koper even te overbruggen met zo'n zo'n project met een ontwikkelaar die tussen gaat zitten.

[2:27:53] Dus je zou kunnen. Je zou kunnen betogen dat derft helemaal geen inkomsten bij het rijk. Want dat extra stapje zou er zonder die extra ruimte die zijn geweest, maar ik weet hoe de begrotingsregels werken. Dit is wel degelijk en in eerste orde wel een derving kan ik uit het antwoord van de minister destilleren dat hij zich gaat inspannen bij de minister van financiën. Om dit of bij de staatssecretaris. Om dit wel voor elkaar te krijgen en ook het fijntjes te wijzen op de tweede orde effecten dat het netto eigenlijk misschien wel helemaal geen geen inkomsten derft derving teweeg brengt omdat je eigenlijk iets tot stand brengt wat zonder die extra ruimte niet tot stand zou zijn gebracht en dus dat we eigenlijk helemaal als rijk niks gaan missen en ik weet dat ik nog iets zeggen wat tegen mijn natuur als financieel woordvoerder ingaat.

[2:28:39] De minister. Daar wilde ik net aan refereerde is goed dat u dat kijk ik heb natuurlijk gewoon mijn portefeuille. Dat is volkshuisvesting, ruimtelijke ordening. U heeft heel erg veel portefeuilles, waaronder ook de portefeuille financiën. Dus ik denk dat u zelfs nog meer dan ik in staat zou kunnen zijn. Honderd dit punt op dit punt tot een wijziging te komen. En als ik me gewoon even beperkt tot waar ik wel overgaan. Dan zeg ik snap dat u uberhaupt de stapeling van de fiscaliteit en de regulering en de marktsituatie dat u die problematiseert. Dat doet u niet alleen. Dat doet ook de heer de groot met enige regelmaat. Dat deed ook de heer van haga terecht. Ook denk ik

[2:29:18] dat dat u daarnaast zegt over b. Dus de overdrachtbelasting is wel echt een hele ingewikkelde daarin omdat hij wel zou de lucht industrie jubelt die zit wel echt klem.

[2:29:28] Zeker in combinatie met de marktsituatie snap ik. U weet van mij dat ik met van rij kijk wat zou er in de optelsom van de fiscale behandeling en de regulering. Wat zou erin te verrichten kunnen zijn?

[2:29:40] Heer van rij komt vervolgens met de uitkomsten op het fiscale terrein bij u terug op. Daar neemt u kennis van als financieel woordvoerder en gaat u vervolgens vurige debat aan met mijn collega's

[2:29:49] en ik kom vervolgens terug met de uitkomsten van deze discussie op ten aanzien van de regulering en daar gaat op z'n minst de heer de graaf met mij vurige debat over aan en ik denk heel veel andere dus zo zullen we doen dit najaar.

[2:30:04] Ik zie nog was het najaar in het najaar opeens.

[2:30:08] Meneer, laten we het reces voorlopig nog even niet overslaan. De heer van haga.

[2:30:13] Ja. Voorzitter dankuwel. Ik kreeg zowaar een compliment. Volgens mij van de minister dat ik dat is geheel ten onrechte. Misschien misschien heb ik dat verkeerd begrepen maar ik ben wel blij dat nu eindelijk op de kaart staat dat die stapeling aan maatregelen nu in het vizier staat van de minister en dat is goed. Ik hoor alleen nu weer de de scheiding maken tussen de fiscale maatregelen en de maatregelen die zelf doorvoert en ik zou graag zien dat dat in combinatie ook bekeken werd. Want heel veel beleggers bouwers financiers die die worden horendol van juist die aanval van twee kanten, zowel fiscaal zonder ontsnappingsmogelijkheid zonder over overgangs termijn als al die ingrepen in de in de verhuur markt. Dus kan ik ook op rekenen dat dat het ingezakt.

[2:31:01] Ik kijk nog eens een keer wordt bekeken.

[2:31:04] De minister.

[2:31:05] Misschien eerst nog even over de compliment. Ik zei nou eigenlijk juist. Ik ga er toch onderstrepen dat ik het oneens was met ongeveer alles wat u zei de enige erkenning die ik gaf een erkenning die ik al veel eerder heb gegeven, namelijk dat in de optelsom van de huidige marktsituatie, de optelsom van regulerende maatregelen, de optelsom van fiscale wijzigingen dat die optelsom en inderdaad soms ingewikkeld uit kan komen voor projecten specifiek over de regulering van de middenhuur hebben het vaker over gehad en moeten we het echt over hebben dat najaar. Daarom heb ik ook zo'n zin in het najaar.

[2:31:34] Daar denk ik eerlijk gezegd van dat we dat echt op zo'n manier doen dat de nieuwbouw nog gewoon uitkwam. U weet ook dat heb bespreek ik met verschillende ondernemers dat we nou juist een goed kijken naar ook wat wat er nodig is aan opslag voor juist het bouwen in tweeduizendvijfentwintig, omdat de plannen die al op tafel liggen gewoon gebouwd moeten kunnen worden en daarom heb je die opslag nodig omdat er de tijd niet eens om al die plannen aan te kunnen passen naar de opslag gaat echt helpen ook als crisismaatregel gaat echt helpen om te zorgen dat we die projecten in de middenhuur kunnen bouwen. En als de middenhuur wordt aangegrepen door sommige ondernemers inderdaad om te zeggen dat is nou echt en niet de rente. Maar het is echt een middenhuur die ons de meest dwars zit. Daar kan niet dat dat is omdat het een veel te klein marktsegment is om te zorgen dat daardoor het allemaal in het gedrang zou komen. Dus ik snap wel dat ondernemers zeggen het is de optelsom van de marktsituatie dus ook die oplopende rente

[2:32:34] en de regulering en de fiscaliteit die op dit moment nadelig kunnen uitpakken voeren voor business case en daarom bekijk ik inderdaad ook

[2:32:42] de fiscaliteit en de regulering in gezamenlijkheid. Dat doe ik met van rij

[2:32:46] en in het najaar komt van rij. Dus dus bij de begroting komt van rij terug met het belastingplan met de uitkomsten van de fiscale ideeën omtrent die stapeling en ik kom met het wetsvoorstel betaalbare huur en daarin ziet u ook de uitkomst in de regulering kant want die stapeling.

[2:33:03] Meneer vraag goed.

[2:33:05] Daar ben ik blij want dan zijn we het inderdaad gewoon op alles oneens en dat dat klopt ook wel want ja want ik zie ik zie gewoon wat er in de markt gebeurt. Mensen stemmen met hun voeten. Er wordt niet meer gebouwd wordt niet meer gefinancierd en mensen stoppen er gewoon mee. Dus wordt uitgepond en de hele particuliere verhuur markt is aan het verdwijnen en dat komt inderdaad door die stapeling aan maatregelen, maar het winstpunt van deze middag is wel dat tot voor kort zei de minister. Dat komt door de rente en de gestegen bouwkosten en nu geeft in ieder geval toe dat het ook door hemzelf komt en dat is dat is fijn.

[2:33:39] Dan heb ik toch nog een een vraag en dat ging over de eurlings stripping maatregel. Ik weet niet of daar nog apart op teruggekomen wordt. Maar volgens mij.

[2:33:50] Ook gegeven? De omvang van uw fractie? Bent u ook.

[2:33:52] Woordvoerder. Nou nee vreemde. Ik denk dat het.

[2:33:55] Maar goed is om dat gesprek gewoon te hebben met met collega's van rij. Dat lijkt me gewoon het beste want anders ga ik ook alle fiscale dingen doen en mijn collega's in het kabinet vinden al dat ik

[2:34:07] ik krijgen veel meningen hebben over allerlei andere portefeuilles. Dus ik denk dat u deze gewoon echt even met de collega's van.

[2:34:12] Ik kan mij vinden om hier tussen te blijven zitten. Dus dat gaat uw gang. Meneer van haga.

[2:34:18] De minister brak in mijn betoog. Maar respect voor als voorzitter. Dan laat ik de vraag dan anders stellen kijken als er een een grote canadese belegger opeens zegt van nou sorry, maar in in dit neo marxistisch landje wil ik niet meer investeren en we stemmen met onze voeten. We gaan weg. Wat voor effect heeft dat dan op op de op de huurmarkt. Want er verdwijnt gewoon kapitaal uit nederland. Het is er is een exodus van miljarden euro's die naar het buitenland verdwijnt en dat moet de minister toch zorgen baren en of dat dan een of ik die die vraag van fiscaal moet gaan stellen of hier. Ik denk dat de minister goed in beeld heeft wat deze exodus aan kapitaal en en mensen voor gevolgen heeft voor zijn plannetjes die, voor zover ik het kan zien niet waar gaan worden.

[2:35:08] De minister.

[2:35:10] Laat ik op heel veel dingen even niet reageren manier waarop één ding wel. Dat is die canadese belegger. Want natuurlijk dat verhaal is heel groot in de krant werd ook gretig aangegrepen door de tegenstanders van de regulering van de middenhuur. Om te zeggen zie je nou wel. Het is de regulering van de middenhuur. Die heeft gezorgd dat deze beleggers zich terugtrekt naar

[2:35:31] daar verdiep je dan in vervolgens van is dat nou eigenlijk echt zou ik ga er niet alles over zeggen want dat moet het bedrijf zelf naar buiten brengen.

[2:35:37] Maar dat is natuurlijk niet zo. Dat is natuurlijk niet zo dat dat de regulering van de middenhuur. Dat dat doorslaggevend zou zijn in de beslissing van zo'n investeerder sowieso de hele portefeuille uit het oog moet het besluit nog definitief worden genomen. De hele portefeuille in de verkoop zetten stellend dat het niet meer uit kan er. Waarom zou er een koper in geinteresseerd als het kennelijk niet meer uitkwam.

[2:36:03] Dus dat ook. Dat is al zo'n wonderlijke aannamen. Dus volgens mij is het goed om dit soort berichten ook altijd even te lezen voor wat ze zijn. Ik wil juist overigens dus begrijp me niet verkeerd. Ik wil juist dat nederland dat beleggers geinteresseerd blijven in nederland gaat over nederlandse institutionele beleggers grote beleggers, maar ook internationaal. We hebben heel veel kapitaal nodig om die enorme bouwopgave waar te maken.

[2:36:26] Maar het simplistische idee dat de regulering van de middenhuur en canadese belegger doet besluiten om een huwelijk portefeuille in de verkoop te doen is echt gewoon niet waar.

[2:36:37] Kort meneer vragen want we hebben nog drie onderdelen.

[2:36:40] Dit is echt simpel dat het gewoon niet waar is dat het niet meer uit kan, is de minister het met mij eens dat als je plotseling de middenhuur te reguleren dat je dan voor iedere kleine woning die niet boven de honderd zevenentachtig punten komt dat je gewoon d kapitaliseren en dat dat is een effect heeft op al die pensioenen van die mkbers en dus ook op dit soort portefeuilles en dat het dan inderdaad voor heel veel mensen niet meer uit kan en heeft de minister in beeld. Hoeveel in totaal d kapitaliseren vanwege deze regeling regeling van.

[2:37:08] Middenhuur, de minister.

[2:37:10] Nee, laten we dat debat trouwens ook de regulering van de middenhuur ook gewoon in het najaar hebben. Maar het gaat me even over het bericht van die canadese belegger is.

[2:37:17] Die heeft.

[2:37:18] Zelf het bericht ook genuanceerd. Het heeft alleen een strategic review willen doen. Een onderzoek. Dus wat ze met hun portefeuille willen gaan doen is niet een verkoop. Het is een aankondiging dat ze hun eigen portefeuille willen reviewen. Eerst de opties dus in kaart brengen wat ze zouden kunnen doen. Dus we wachten dat onderzoek eerst af en pas daarna zullen zij een beslissing nemen.

[2:37:37] Het verhaal als anders. Het verhaal was, gaat er een canadese belegger omwille van de middenhuur kan deze beleggers een hele portefeuille in de verkoop doen dat dat is een wonderlijk verhaal aan dat het niet zo is. Maar b. Omdat je dan dus aanneemt dat het voor deze belegger allemaal verliesgevend is geworden en dat als ze het zou verkopen aan een ander met die overdrachtsbelasting van tien komma vier procent. Overigens dat het dan opeens heel rendabel zou worden voor een ander. Dat is toch een rare gedachte zoals je de krant las moet je toch zelf ook al denken. Dit verhaal kan niet kloppen, maar het blijkt dus niet te kloppen

[2:38:07] en overigens is de belangrijkste reden zegt ook deze vastgoedbelegger. De belangrijkste redenen voor de review is de gestegen rente gestegen rente dus niet de regulering. Dat kan ook niet want dat is maar een veel kleiner deel van de potentiële verslechtering van de business case dus punt.

[2:38:26] Volgens mij gaat er nog over in debat in het prachtige najaar. Mijn verzoek ook gegeven. De tijd hebben nog drie blokjes. Dus.

[2:38:35] Was het maar vast. Het najaar dan het beter benutten van de bestaande voorraad, want het is ook belangrijk, namelijk. We zullen toe moeten werken naar die negenhonderd duizend. En juist een beetje op z'n jan de koning nog een andere grootheid uit het verleden als niet kan, zoals het moet moet het maar zoals het kan

[2:38:52] en en daar daar speelt dus ook bestaande voorraad echt een mogelijkheid of de levert ons echt ook een mogelijkheid op via splitsen bijvoorbeeld het splitsing potentie is echt groter dan op dit moment wordt benut

[2:39:07] via op toppen gebeurt nog op hele kleine schaal. Maar is wel degelijk ook een echt een heel interessante

[2:39:14] aanpak via transformatie punt van van boulakjar zeer terecht via transformatie kan er veel meer

[2:39:19] en en in de aanpak. Zoals we die neerzetten heb ik goed gekeken naar het acht punten plan van de heer boulakjar en dat wil ik daar graag in meenemen op toppen die er eventjes uit te pakken is misschien wel de meest interessante wat we zien namelijk is dat er een aantal dingen heel erg urgent zijn. Het verduurzamen van van slechte labels. Het verduurzamen van de oude stadswijken. De slechte labels uit die periode overigens van die pieter bogers. Want de woningen staan er wel maar de woningen zijn er ook al een tijdje geleden neergezet en en je ziet dat het energiegebruik die woningen torenhoog is, zijn het zijn geen energiezuinige woningen en je ziet dat daar ook eigenlijk een een hele serie matige aanpak is gekozen, waarbij de hele wijken type woningbouw hebben. Dat biedt dus enorm veel mooie mogelijkheden voor het serie matig verduurzamen.

[2:40:16] Wat is nou het mooie aan dat hele op tot concept dat je er één of twee verdiepingen bovenop kunt zetten. Want ze waren toen nogal kwistig met beton. Dus die gebouw is een stevig staat

[2:40:25] twee verdiepingen erbovenop kunt zetten en voor de revue van die twee woningen ook meteen de verduurzamingsopgave kunnen betalen en je kunt dat serie matig doen

[2:40:34] op zo'n manier dat je meteen ook verder stedelijk verdicht. Dat is heel erg nodig want die wijken kennen vaak een hele ruime opzet heel erg ook nog vanuit het gescheiden functies bedacht dus meer verdichten biedt ook de mogelijkheid om een nieuwe functies in die wijken aan te brengen. Kortom, je zou eigenlijk een hele wijken kunnen aanpakken met een programmatische op tot aanpak geïndustrialiseerd meteen op de verduurzaming meepakken en daadwerkelijk meer woningen toevoegen.

[2:40:59] Onderzoek van stec heeft uitgewezen dat er een potentie zit van honderd duizend woningen en eigenlijk iedereen die ik spreek zegt dat is een lage inschatting,

[2:41:08] maar laten we nou eens uitgaan van die lage inschatting. Hoe fantastisch zou het zijn om inderdaad honderd duizend woningen te kunnen op tot de komende periode en zelfs al zouden we der helm doen dan nog hebben een gigantische bijdrage geleverd die op de potentie vind ik misschien nog wel het mooist eigenlijk mooier nog dan dan ieder ander voorstel in het benutten van de bestaande voorraad geloof ik erg in die op top aanpak. Dus daar wil ik met die gemeente die dat ook zien zitten die bouwers die dat ook zien zitten en die corporaties die dat ook zien zitten, wil ik graag mee aan de slag om daar na de zomer een een programmatische aanpak op op uit te werken.

[2:41:43] Wil je dan de kwaliteitseisen voor transformatie en op toppen gelijk trekken aan nieuwbouw. Dat is wat mevrouw beckerman zegt in het bouwbesluit tweeduizend twaalf is er bewust een keuze gemaakt om bij ver bouwen een andere systematiek van eisen te hanteren dan onder bouwbesluit negentien tweeënnegentig in tweeduizend drie en dat is eigenlijk gebeurt om de verbouwing transformatie van woningen eenvoudiger te maken

[2:42:04] tot tweeduizend twaalf bij ver bouw voldoende de eisen voor nieuwbouw, tenzij de gemeente hiervoor ontheffing verlenen tot een lager niveau en in de praktijk leidde dat tot een situatie hebben ver bouwen in het algemeen aan nieuwbouw moest worden voldaan om dat de gemeente terughoudend waren in het verlenen van de ontheffing

[2:42:18] en dat werd breed ervaren als een belemmering voor de verbouwing voor de transformatie en mede op verzoek van grote gemeentes in tweeduizend twaalf besloten om uit te gaan van een landelijk verbaal niveau

[2:42:27] en dat ver bouw niveau ligt tussen het niveau van bestaande bouw en nieuwbouw in en dat gaat in de basis uit dat het bestaande kwaliteitsniveau van het bouwwerk door de verkoop niet mag verstrekken,

[2:42:37] Dichter.

[2:42:39] En ook in het baby, al is het ver bouwen niveau overgenomen in de nieuwbouw eisen.

[2:42:45] Sorry, ook in in de in de baby, al is de ver bouw niveau overgenomen omdat daarvoor breed draagvlak was

[2:42:52] en dat is en dat je hebt voor mij biedt dat dus ook nu geen aanleiding om die eisen heel erg op te schroeven omdat ik toch wel beducht ben dat dat tot nieuwe tot een nieuwe rem gaat leiden en dat niet moeten doen.

[2:43:08] Voorzitter, wij hebben ook een motie hierop in voorbereiding voor morgen. Twee minuten debat bouwregelgeving en daar ben ik eigenlijk dat dit wel heel noodzakelijk is en dat denken de vereniging nederlandse gemeenten ook want die pleiten er ook voor die zeggen ook jaar zorg. Nou als je op toppen dat die kwaliteit wel goed is en die kwaliteit niet alleen goed is. Maar dat dat dus ook op nieuwbouw en niveau zitten en kunnen bijvoorbeeld verwijzen naar die brand. Enkele weken geleden waarbij bleek. Ja maar als je dat dus niet doet dan kun je wel degelijk een probleem hebben en ik snap dat de minister om zegt ja maar ik wil tempo maken. Voorzitter en maar juist als je niet nu al zegt we gaan dat heel goed doen en dan kan het juist wel zijn dat je helemaal niet zo heel veel tempo kunt maken omdat er ook veel bezwaar tegen komt. Gemeentes zeggen niet voor niets nu al mee.

[2:44:07] Op dat punt snap ik hoor dat u dat vraagt, snap ik zeker omdat die brand natuurlijk gerelateerd was ook aan op tot hebben natuurlijk debat over gehad

[2:44:15] en wat we daar vooral moeten doen is weten hatte te maken met het niet houden aan de eisen die er wel gelden of hatte te maken aan of hadden te maken met de eisen die te laag geformuleerd waren en die hoger geformuleerd zouden moeten zijn

[2:44:33] en ik wil echt dat onderzoek. Dat heb ik u ook gezegd. Ik wil echter het onderzoek afwachten om die keuze goed te maken. Als je namelijk generiek de eisen verhoogt, dan betekent dat ook generiek meerkosten generiek een langere bout tijd et cetera je je moet altijd ook wel goed bewustzijn van de implicaties van het generiek verhogen van eisen wat dat doet in ieder project waar de kosten moeten worden doorberekend laat onverlet dat gebouwen brandveilig moeten zijn natuurlijk. Dus daarom wil ik ook goed dat onderzoek afwachten als het onderzoek aanleiding geeft om de eisen te verhogen. Prima.

[2:45:03] Dan gaan we dat doen maar even wel in die volgorde en ook betekent dat nog niet generiek dat dan nieuwbouw eisen moeten gaan gelden. All over the place. Dus in de volle breedte dus ook daar moeten we denk ik ook nog een onderscheid te willen maken.

[2:45:18] Ja

[2:45:20] ineens in het liefst mevrouw.

[2:45:22] Voorzitter, maar dit kan ook duurkoop worden. Want nu zeggen we doen het goedkoop. Want dat scheelt lekker geld kan op de lange termijn ook echt een hele dure koop worden. Voorzitter, ik zou toch de minister willen vragen om je heel stevig met de vng ook over spreken want die zeggen niet voor niks.

[2:45:39] We hadden tot tweeduizend twaalf. Die eisen we hebben dat toen in een crisis losgelaten. Maar het is echt niet slim.

[2:45:48] Minister.

[2:45:50] Zeker. Ik vind natuurlijk willen met de vng spreken en als ik dat niet wil dan willen zijn, hebben wij spreken dus dan heb ik zelfs nog aan de lijn. Dus dat is niet zo moeilijk. Punt is wel die die dat loslaten. Juist van die van die eisen toen dat voor alle transformatie nieuwe eisen zouden moeten gelden is juist ook op verzoek van gemeenten gebeurt dus prima. Nieuwe inzicht moet kunnen bekeringen. Hebben we allemaal maken we allemaal door. Kom ik zo nog op. Maar ik er was echt wel redenen om daarvan af te stappen en ik ga er ook niet zomaar weer terug omdat het echt kostenverhogend is voor alle projecten voor alle transformaties en meneer boulakjar wil nou juist dat we meer transformaties gaan doen. Nou, vergeet het maar op moment dat we de eisen gaan verhogen dat het er meer zullen gaan worden, dan zullen het er juist minder worden. Dus we moeten volgens mij ook wel eventjes dat in ogenschouw nemen en overigens brandveilig moet het zijn er dus daarover geen discussie. Maar dat betekent niet generiek all over the place. Nu de eisen verhogen.

[2:46:43] Dan ga ik naar de leegstand toe. Want ook dat gaat over bestaande voorraad.

[2:46:47] Allereerst nog even de getallen

[2:46:51] briljante administratie met

[2:46:54] de leegstand wordt vaak daar worden vaak hele grote getallen bij genoemd. En toch als je dan weer inzoomt blijken er toch wel weer wat minder panden te zijn en over ook heel verschillend in de verschillende grote steden. Amsterdam heeft bijvoorbeeld vrij veel last van. Maar andere steden echt weer heel veel minder. En wat je ziet is dat er naar verwachting zegt het cbs zo'n zestigduizend woningen langdurig leegstaan. Maar zegt het cbs ook maar die zestigduizend. We weten niet zeker of dat daadwerkelijk leegstaat. Want er is nog wel in het geloof. De helft ofzo van die woningen is het dan nog wel energie verbruik meetbaar. Dan staat er misschien wel niet zo leeg. Maar er is het kennelijk als als leegstaand op dit moment in de cbs administratie terecht gekomen. Dus er wordt op dit moment wordt nader onderzoek gedaan of het er wel zestigduizend zijn. Een deel van die zestigduizend. Dat is renovatie leegstand is lang langdurige renovatie leegstand. Daar kun je niet wonen we dan ook de bouwvakkers.

[2:47:52] Dus we moeten denk ik niet niets op het netvlies hebben dat er een enorme dat er een enorme grote oplossing ligt voor het woningtekort van dit moment omdat mijn aanname is dat daadwerkelijk lang langjarig leegstaande woningen.

[2:48:08] Dat dat er veel minder zijn dan wellicht zouden willen om te kunnen inzetten. Dat is een het tweede is

[2:48:14] wat hebben we nou op dit moment. We hebben een leegstand werd in de leegstand wet geeft gemeenten echt hele mooie mogelijkheden om het leegstaand vastgoed om te gaan amsterdam gebruikt ze ook fors

[2:48:26] meld plicht om leegstaand vastgoed na minimaal zes maanden te melden bij de gemeente met een boete tot negenduizend euro. Als dat niet wordt gedaan. Daardoor krijgt de gemeente inzicht in leegstaand vastgoed

[2:48:37] een verplicht gesprek tussen eigenaar. De gemeente op basis van die melding namelijk is die leegstand verklaarbaar als niet of niet. En als uit het gesprek blijkt dat die eigenaar geen legitieme redenen heeft voor de leegstand. Dan kan de gemeente de huurder een huurder voordragen in een beschikking is nogal stevig. Sommigen zouden het wellicht zelfs een inbreuk op het eigendomsrecht kunnen noemen. Als ik het debat van vorige week op het netvlies heb. Ik denk dat dit in ieder geval een veel verdere inbreuk is op het eigendomsrecht dan de wet die we vorige week aan de orde hebben. Maar misschien moeten we dat nog eens een keer overdoen,

[2:49:07] maar dit mag dus al. Dit heeft uw kamer al goed gevonden. Dus dit mag dus allemaal al. Dat gaat heel ver.

[2:49:15] Nou bij de crisis en herstelwet kan de meldplicht zelfs worden verkocht naar het melding binnen drie maanden het leegstand gesprek kan sneller plaatsvinden en de gemeente kan ook nog een huurprijs vaststellen van een inbreuk op het eigendomsrecht als een gebruiker wordt voorgedragen. Kortom, er zijn heel veel dingen mogelijk forum gemeente als ze met leegstand aan de slag zouden willen

[2:49:35] en en ik zou eerlijk gezegd ook gemeente willen aanmoedigen en volgens mij is dat ik mij ook eerder gevraagd door mevrouw beckerman moet de gemeente ook aan om daarvan gebruik te maken,

[2:49:46] zou ik dan ook nog een leegstand belasting kunnen gaan invoeren. Kano waar zou het niet gewoon gebruik maken van de wet die er is omdat het gewoon een goede wet is en verder werd is waarmee je eigenlijk als gemeente eindeloos veel mogelijkheden hebt om leegstand terug te dringen tot aan het voordragen van een huurder en het bepalen van de huurprijs nota bene. Dus me dunkt dat als je leegstand hebt in de gemeente dat je er als gemeente ook goed mee aan de slag kunt

[2:50:14] dan heb ik hier ook nog hele beschouwing over leegstand belasting in relatie tot het eigendomsrecht. Maar ik denk dat ik u die bespaar.

[2:50:23] Dan ga ik door met de heer boulakjar, althans met een vraag van de heer boulakjar, namelijk het ombouwen van woningen naar kantoren wij. Dat lijkt me logischer eigenlijk. Er stond er kort trouwens dat vroeger.

[2:50:38] Wij maken. Maak er gebruik van de instrumenten die al bestaan en ook een succesvol zijn. We hebben tienduizend transformatie zit per jaar. Dus dat is ook niet niet gering. Dus van de negentigduizend woningen. Vorig jaar waren er tienduizend transformaties.

[2:50:50] En wat we hebben gedaan, is de transformatie faciliteiten die we hebben dus de financieringsfaciliteit. Die hebben we opgehoogd. Ik heb de afgelopen jaar met twintig miljoen opgehoogd. Daarnaast hebben recent een city deal binnensteden gesloten waar mijn voorganger khadija onlangs nog wel mee was begonnen en die gaat in op de transformatie van winkelgebieden is het heel veel winkelgebieden die toch wat desolaat begint te worden en kijken of er winkels kunnen ombouwen tot tot woningen. Dat sluit ook aan bij de vraag die mevrouw van dijk stelden om daar juist in die winkelgebieden zie je vaak dat er zo'n.

[2:51:23] Er zijn rotte plek zit waar je als gemeente je al de hele tijd aan zitten ergeren en waar wij het maar niet voor elkaar krijgt om het om het daadwerkelijk gedaan te krijgen. Nou met die transformatie faciliteiten. Het geld in in het expertteam het landelijk expertteam zit ook zit ook echt kennis op het gebied van transformatie en ook dat kan allemaal helpen

[2:51:42] om om te zorgen dat we meer transformeren en zelfs ook die rotte plekken beet pakken

[2:51:50] en dan is eigenlijk de vraag. Volgens mij die mevrouw van dijk eraan toevoegt is zou je nou met die woon deals en ook met de versnelling stapels die daarbij horen. Zou je daar ook weer afspraken kunnen maken om die transformatie te versnellen. Nou sowieso op het transformatie potentieel denk ik. Dus dan denk ik dat ik aan uw beide vragen tegemoet komt

[2:52:09] en misschien zelfs wel tot op het niveau van van daadwerkelijke transport transformeren locaties, maar dat zal ik dat zal ik even nader moeten moeten bekijken of ik daar ook kan kan helpen en daar kom ik later in het jaar op terug

[2:52:24] dan de micro woningen. Het najaar inderdaad microfoon voor de begroting.

[2:52:29] Meneer de groot. Ik ga je niet het woord geven aan het einde van het blokje vind ik het goed. Dan krijgt u het woord

[2:52:34] de

[2:52:35] als u de microfoon helemaal minister.

[2:52:39] Maarten of ik bereid ben om te kijken naar vergunningvrij plaatsen van de micro woningen en of ik in gesprekken met de vereniging van banken voor hypotheken het plaatsen van de micro woningen is

[2:52:50] de een mooi mooi initiatief. Niet zozeer om de bestaande voorraad beter te benutten, maar wel de tuinen van die bestaande voorraad

[2:52:57] en bijvoorbeeld ook voor mantelzorg dus ook voor wonen en zorg is het echt een hele interessante optie. Niet iedereen heeft zo'n grote tuin natuurlijk waar het waar zo'n micro woningen in zou passen en ook niet iedereen heeft een schoonmoeder die graag in de micro woning zou willen wonen, maar er zit wel degelijk echt potentieel in.

[2:53:14] En wat we doen is in ieder geval zorgen dat de huidige bouw en gebruiksmogelijkheden voor mantelzorgwoningen ook onder de omgevingswet in stand wordt gehouden en daarmee blijft het plaatsen van mantelzorgwoningen onder bepaalde voorwaarden inderdaad vergunningsvrij.

[2:53:28] Daarnaast wordt het onder de omgevingswet mogelijk dat gemeente in het omgevingsplan meer mogelijkheden gaan bieden voor vergunningvrij bouwen

[2:53:35] en en we zijn al in gesprek met aanbieders van micro woning. Om te kijken op welke wijze het plaatsen van micro woningen verder kunnen stimuleren

[2:53:43] en het contact tussen de aanbieders van micro woningen en de nederlandse vereniging van banken. De nationale hypotheek garantie is al gelegd en wij zullen waar nodig ook aansluiten bij die gesprekken.

[2:54:01] Ik niet zo'n plechtige stilte van ik dacht nou dit is het moment. Maar u heeft helemaal gelijk. Ik zal we vroegen naar uw uw orde dan de transformatie van de vakantieparken.

[2:54:13] De heer de groot zette. Ik hoop dat u dat dat er straks veel meer transformatie potentieel is van de van d zesenzestig en dat hoop ikzelf eigenlijk ook.

[2:54:22] Maar dit is het resultaat wat ik nu heb op basis van de inventarisatie zoals die zijn gedaan. Die cijfers zijn gebaseerd op de inventarisatie is uitgevoerd in de provincies

[2:54:30] ook omdat zij meer kennis van hebben en zij ook echt verantwoordelijk zijn voor die afweging.

[2:54:36] Nou in mijn brief over de vervolg aanpak heb ik aangegeven dat ik inzet op registratie en monitoring van die vakantieparken en daardoor neemt het inzicht. Natuurlijk kunnen trekken we ook geld voor uit extra geld voor uit en daardoor neemt het inzicht in mogelijk te transformeren parken toe en dat leidt mogelijk ook tot een groter potentieel

[2:54:53] inzicht te krijgen van de situatie van op alle parken in nederland. Dat is een forse klus die vraag heel veel inzet aan de kant van het rijk. Omdat ik mevrouw beckerman heb beloofd dat ik mijn bekering ook daadwerkelijk in actie zal omzetten, maar zeker ook aan de kant van gemeenten en provincies en ik ben met gemeenten provincies in gesprek om te komen tot de meest efficiënte manier eigenlijk in waarop we kunnen ondersteunen bij die opgave, zodat we echt van ieder vakantiepark beter zit hier gewoon toekomstige recreatief potentieel ziet hier transformatie, potentieel

[2:55:24] en speelt hier ook iets met een andere opgaven namelijk zijn inmiddels heel veel kwetsbare bewoners waar je ook echt waar je ook echt iets mee mee moet.

[2:55:35] Nou via de woondeal overleg sturen op de vervolgstappen op de inventarisatie om te komen tot afspraken voor die parken die geschikt zijn gebleken om te transformeren

[2:55:43] en dan dan toch even naar die vragen van mevrouw beckerman die zegt eigenlijk ik had er echt meer van verwacht had ik had meer verwacht van van wat we nu doen. Volgens mij

[2:55:55] ben ik altijd wel transparant geweest over wat ik van plan was te gaan doen, namelijk aanvankelijk heb ik gezegd ik ben er eigenlijk helemaal niet van plan om hier on top of alles wat we moeten doen en alles waarmee we zijn gestart in deze kabinetsperiode

[2:56:08] om daarbovenop ook nog een aanpak van vakantiepark te hebben gewoon omdat het ook weer heel veel vergt in de personele ondersteuning vanuit het departement en je moet het ook allemaal. Maar waar kunnen maken

[2:56:18] en dat dat leidde tot grote teleurstelling en en aan uw kant, maar ook aan de kant van de heer de groot en u beiden heeft mij overtuigd om toch wel wat te doen en dat was waar ik het vorige keer met u over heb gehad. Ik vind dat u terecht

[2:56:31] aandacht heeft gevraagd voor voor toch rijks bemoeienis met die vakantiepark eigenlijk om een drietal redenen, met name omwille van de transformatie naar woningen. Dat is niet zozeer uw uw inzet als meer de inzet van de heer de groot geweest natuurlijk. Twee is een aanpak van ondermijning. Dat komt alweer dichter in de buurt denk ik van uw inzet en een derde is kijken of er betere zorg en ondersteuning kunnen bieden, met name voor kwetsbare bewoners en dat is uw inzet geweest

[2:57:02] waarbij u heeft gezegd we zien dat er sprake is van van een robotisering. Dat was uw wordt van de vakantie parken vakantiepark worden opgekocht en bewoners van die vakantiepark het nakijken hebben omdat zij daardoor in de knel kunnen komen en dat hoort natuurlijk bij die die derde lijn die ik ook schetst in de brief. Daarbij heb ik ook altijd gezegd ik kan ook niet tegenhouden als de ene eigenaar iets verkoopt aan de andere eigenaar kan ik dat ook niet tegenhouden. Dat wil ik ook niet want dat zou een hele bijzondere manier van inmenging zijn in het privaatrecht en tegelijkertijd speelt daar wel dat dat bestaande bewoners van vakantie barker wel in de knel kunnen komen en daar zullen we wel degelijk iets meer moeten. Daar is natuurlijk wel de gemeente eerst aan zet alleen dit is vaak iets dat de gemeente ook overstijgt, omdat het heel veel inwoners zijn ook uit andere gemeenten die een op zo'n park wonen. Dus wij zullen daar in gezamenlijkheid naar moeten kijken wat er in de beste aanpak is. Er was een bestaande aanpak vakantiepark die is geëvolueerd. Er komt nu een nieuwe aanpak van vakantieparken met deze drie loten aan de stam. En daar gaan we mee aan de slag.

[2:58:11] Ik snap het. En ik vind het heel vervelend want slaat debat een beetje dood. Maar wij hebben ook maar tot nog een uurtje en ook nog een tweede termijn. Dus ik stel voor dat het toch even het blokje afmaken en dan geef ik u daarna weer. Het wordt nadat meneer de groot over micro woningen het worden.

[2:58:26] Htc is wel bijna. Voorzitter. Ik ben wel bijna gereed.

[2:58:33] Dus wat we doen is kijken hoe met een brede groep partij dus ministeries provincies gemeenten maatschappelijke organisaties die vervolg aanpak vakantiepark kunnen vormgeven.

[2:58:44] Daarbij wordt ook een actie uitgevoerd met betrekking tot het opkopen uitponden van vakantieparken

[2:58:50] en en daar gaan we dus daar kom ik ook inrichting van uw kamer op terug. Hoe we dat gaan doen. En daarnaast werken we samen met de hiswa recron aan het beter voorlichten van recreanten huurders over hun rechtspositie op dit type partner

[2:59:08] dan de heer boulakjar zegt zou je niet ook nog in de voetsporen van bouwers kunnen treden. Om te zeggen stop maar met de bouw van die vakantieparken.

[2:59:16] Nou ik ben bereid om een heel veel voetsporen te treden van bogers. Deze wilde ik even aan me voorbij laten gaan omdat ik denk dat vakantiepark ook gewoon prima gebouwd moeten kunnen worden en ik geloof niet dat dat onze grootste show stoppen is voor het versnellen van de reguliere woningbouw.

[2:59:37] Punt

[2:59:44] alle investeerder over de microfoon woningen.

[2:59:46] Ja voorzitter, ik heb drie vragen, namelijk twee vragen over de vakantieparken. Maar ik zal even met een microfoon in kort beginnen

[2:59:52] kijken want ik snap het. Pleidooi wat de minister houdt over die mantelzorgwoningen. En hoe dat georkestreerd is eigenlijk rondom die vergunningverlening

[3:00:01] alleen en ik ben ook in gouda geweest. Daar ging het niet over een grote tuin. Maar het was wel heel mooi zal het er prachtig uit en het zorgt voor een woning

[3:00:09] en in gouden is er echt

[3:00:11] ontzettend veel creativiteit nodig geweest om dit te organiseren met elkaar. En juist daar ben ik naar op zoek naar iets meer ruimte of meer vastigheid voor andere gemeenten. Want die hekken daar gewoon tegenaan. En ik heb u niet heel expliciet horen zeggen dat u dat ging doen

[3:00:27] of ik heb goed geluisterd.

[3:00:28] Dus dat dus dat kan ook echt aan mij liggen. Voorzitter, de minister of ik altijd beter.

[3:00:32] Wij zeggen gouden uiteraard. Daar is de wethouder trouwens zo enthousiast geraakt over microfoon dat hij werk van heeft gemaakt.

[3:00:38] Dus dat is inderdaad een hele mooie show case. Maar kennelijk was het ook zo ingewikkeld dat die dus een fulltime werk van moet maken om die micro woningen voor elkaar te krijgen. Dus ik denk dat we juist van die goudse casus veel kunnen leren is zeer bereid om om met gemeente samen op te trekken om te kijken hoe je dit meer ruimte kunnen geven. Snel was. Ik denk niet dat de oplossing is voor ons tekort. Maar goed. De oplossing bestaat misschien ook wel gewoon niet. Het is geval een oplossing die kan bijdragen aan zowel het verbeteren van de situatie op wonen en zorg voor ouderen als ook daadwerkelijk het toevoegen van van woningen. Dus ik ben zeer bereid om de handschoen op te pakken. Om te kijken of ik samen met die aanbieders van van micro woningen en ook met de met de banken kan kijken wat ik aan belemmeringen zou kunnen helpen wegnemen.

[3:01:22] Mevrouw beckerman.

[3:01:24] Ja,

[3:01:25] u was eerder in het rijtje die ik dacht.

[3:01:28] Ja voorzitter en ja, voorzitter en toch

[3:01:31] is dit niet een bekering. Als je zegt het begin van de regeerperiode wilde ik er niks mee te kwam ik toch tot de bekering. En nu ben ik met de hiswa een beetje aan praten over beter voorlichten en ondersteunen van gemeenten. Voorzitter, het gaat wel degelijk om een groot probleem en dat zit ook raakt ook sterk aan de ruimtelijke ordening portefeuille die de die deze minister ook heeft en we hebben het over de bouw in en nabij natura twee. Duizend. Wij hebben over de bouw van luxe vakantie villa's die een behoorlijke impact hebben ook op het landschap. Voorzitter, en daar moet wel degelijk ook een ideologische keuze worden gemaakt, deelt de minister die.

[3:02:12] Mening,

[3:02:14] minister.

[3:02:15] Ja, maar ook daar speelt dat gemeente daar gewoon een wettelijke taak hebben provincie daar gewoon een wettelijke taak. En toch even precies want anders gaan we er gaan we het anekdotisch over spreken en doen we nog of het grappige is dat is het helemaal niet. Het gaat hier over vakantie parken waarvan ik aanvankelijk inderdaad heb gedacht bij alles wat we ook nog te doen hebben. Laat ik deze eventjes gewoon aan gemeenten en provincies en maak ik hier even niet mijn werk van en u zei ervan dat kan niet. Je kunt het niet alleen aan gemeente provincie laten van de spelen namelijk meer problemen die vakantiepark. Het eerste is er zitten door die opkoop van die vakantie parken zitten. Er komen er gewoon bewoners in de knel. Heel vaak zijn vakantieparken na dat er jaren van leegstand is geweest. Soms. Er worden ook gewoon mensen gehuisvest die elders terechtkunnen die niet in de sociale voorraad terechtkunnen die niet en een woning hebben in in de gemeente en daarom er op een vakantiepark verblijven zijn verschrikkelijke voorbeelden. Overigens daarvan geweest voor het oranje zal de allerergste denk ik. Maar er zijn meerdere parken die heel erg aan het verloederen zijn geraakt. Maar goed, waar mensen wel hun woonruimte hadden en als je daar als je zo'n park laat opkopen en en als zo'n park dan daadwerkelijk weer wordt gepind als vakantiepark een betekent wel een serieus aandeel van de mensen geen plek meer heeft, kan de gemeente dan zomaar voorzien in herhuisvesting is vaak een hele grote clusters fort oranje ben ikzelf nog eens wethouder van rotterdam betrokken geweest hoe het absoluut geen rotterdams grondgebied was, maar er wonen wel heel veel mensen uit rotterdam woonde op fort oranje. Dus een hele groep van gemeentes erbij betrokken geweest en daarbij hebben destijds zelfs ook samengewerkt met rijksoverheid, omdat het een vraagstuk was wat de groot was voor de gemeente aan zich dus op dat punt heb ik tegen u gezegd u heeft mij overtuigd dat er inderdaad wel een rijks of een noodzaak is van van rijks inzet. Dat is één twee is

[3:03:58] dat is de punt van de heer de groot namelijk maar zou dat zou hier ook niet de een transformatie positie in potentieel zit.

[3:04:05] De.

[3:04:06] Dat je onbenut laat als je er ook niet meer aandacht aan geeft. Ook vanuit de rijksoverheid ben ik ook eens dus ook om die reden geloof ik wel degelijk toch in een followup van de aanpak vakantiepark uit de vorige kabinetsperiode en een derde reden is waar ook mijn collega's jesse dus volop mee bezig is, is dat dat dit soort vakantie parken vaak magneet zijn voor allerlei ondermijnende activiteiten

[3:04:27] dus ook vanuit de aanpak ondermijning zou je er eigenlijk iets mee moeten willen. Die drie redenen heb ik u ook toegelicht in de brief die drie redenen zijn voor mij aanleiding om met een aanpak te komen

[3:04:36] en bij transformatie heb ik u de stand van zaken geschetst. De de aanpak van ondermijning ben ik samen met mijn collega bezig om dat verder vorm en inhoud te geven en ook ten aanzien van de aanpak van kwetsbare parken of qua parken met kwetsbare bewoners zou moet ik eigenlijk zeggen en ben ik nog niet gereed met het daadwerkelijk komen tot een tot een landelijke aanpak omdat ik die nu aan het uitwerken ben met gemeente met provincies met ook maatschappelijke organisaties die erbij betrokken zijn en met bijvoorbeeld ook het departement van vws en het departement van van sociale zaken, omdat het mede ook hun klandizie zou ik willen zeggen. Dus dus ik ben niet gereed nog met die aanpak. Ik vind wel dat ik er iets mee moet. Dus ik ben het in die zin juist eens met mevrouw beckerman en ik hoop ook dat ik in de loop van dit jaar met een met een aanpak ook op dit deel zou kunnen komen waar u ook enthousiast over bent. Op één punt ga ik niet met u mee, namelijk dat ik een taak zou hebben in het voorkomen dat vakantieparken ook verkocht kunnen worden aan

[3:05:37] roompot roompot die zin tegengegaan vind ik een veel ingewikkelder vraagstuk om om te gaan omdat ik dan eigenlijk zou treden in het privaatrecht en zou zeggen u mag dit niet verkopen aan die partij. Dat vind ik een rol die ik niet heb. Die kan ik ook niet hebben. Wat ik wel kan doen is zorgen dat de rechten van mensen serieus worden genomen dat mensen kunnen opkomen.

[3:05:56] Dat.

[3:05:57] Dat andere ook in de bres kunnen springen voor die huurders of die kwetsbare huurders in dit geval die met de rug tegen de muur staan en zien dat ze van een vakantiepark worden afgeduwd. Nou daar wil ik me voor inzetten. Ik wil kijken wat ik op dat punt zou kunnen bereiken en ik kom in uw richting terug naar een aanpak waarvan ik hoop dat u ook enthousiast over zijn.

[3:06:17] Voorzitter en voorzitter, als ik mag ik blijf dit heel lastig vinden om die kwetsbare bewoners moet inderdaad een oplossing voorkomen. Maar voorzitter, wij hebben een groter probleem dan alleen dat voorzitter, en dat is dat bijvoorbeeld de laatste familie camping in zandvoort verdwijnt, maar we zien ook dat veel mensen hier tegen in actie komen, bijvoorbeeld, zoals op links, temeer waar bewoners nu hun camping hebben teruggekocht van zo'n investeerder hoek van holland en we hebben recreanten. Het zijn trouwens geen bewoners. Recreanten hebben een camping terug gekocht en voorzitter, we zien ook dat steeds meer gemeenten hiervoor pleiten niet alleen dat recreanten. Dat kunnen, maar ook dat gemeente. Dat kunnen via het voorkeursrecht omdat die robotisering helemaal niet zo gewenste trend is en voorzitter, dat is wat wij ook aankaarten, maar ook die positie van die recreanten. Want die is heel erg zwak. Ze verliezen vaak duizenden euro's in. Dat kan niet worden opgelost. Alleen maar met een aanscherping van die hiswa recron voorwaarden alleen al niet omdat hij op heel veel parken niet eens van toepassing zijn. Voorzitter,

[3:07:32] Deelt de minister die opvatting

[3:07:35] voordat ik u meteen het woord geven want u heeft ook nog vragen staan wanneer de grote zijn inmiddels al beantwoord. Nee. Voor er dus ik ga er zo bij u ophalen. Maar ik wil ook even attenderen op dat het tien over vijf is er nog een stuk grondbeleid hebben een overige en dit is een brief die overigens nog niet geagendeerd voor deze vergadering. Dus u heeft nog steeds ook op zevenentwintig september de kans om hier uitgebreid met elkaar over in debat te gaan. Gaat u ongetwijfeld ook doen, maar wellicht dat dat een misschien nog iets beter moment is om het daar met elkaar over hebben. Toch ga ik nog even voordat u antwoordt. Mevrouw beckerman kijken of de heer de groot zijn vraag nog even mee kan geven. Dan kunt u die meenemen in uw heer de graaf.

[3:08:11] Ik heb uw aanmoediging gehoord. Zal ik zal het kort houden

[3:08:15] zestig park gevonden die die mogelijk mee komen voor transformatie kan ik denk dat dat zijn best heeft gedaan. Alleen als een als je niet dat de vvd'ers een park vraagt of de eigenaren van het park.

[3:08:27] De gemeente zegt u van mij de recreatie cluster dan blijf een beetje de discussie met elkaar zit. Dus ik denk dat daar nog veel werk te verzetten is hoe verder niet over te hebben. Nu wordt wordt komt vervolg aan voorzitter, zou ik willen zeggen en mijn tweede. Ik had nog een open vraag. Het gaat over de motie koerhuis van eisen en de wetswijziging die voorlag en ik heb daar vragen over gesteld over de handhaving.

[3:08:50] Ik meen dat u die vraag ook schriftelijk heeft gesteld over die motie

[3:08:58] even ter verduidelijking. U heeft in uw eerste termijn gevraagd toch, maar heeft het ook schriftelijk gevraagd.

[3:09:03] Nee ik heb niet een keer de schriftelijke vragen iets gevraagd over of de minister bereid is om een nulmeting te doen en te kijken om dat nog duurt voordat die omgevingswet. Er is en die mogelijkheid voor gemeenten om nu al te handelen.

[3:09:24] Kondigde.

[3:09:25] Even excuses. Ik had me even niet niet scherp misschien. Voorzitter, want u dit zelf hij de suggestie van hij is nu niet geagendeerde brief zevenentwintig september wel. Volgens mij heeft mevrouw beckerman, maar ook de heer de groot heeft mij weer eens extra aangemoedigd om om te zorgen dat ik tot de tanden toe bewapend hier op zevenentwintig september verschijnen en de zorg dat ik dan ook echt een stap verder ben in de uitwerking ervan en dat lijkt mij eigenlijk goed gegeven. Ook wat mevrouw beckerman ermee wilt, maar ook wat de heer de grote mee wilt. Ik heb in die brief heb ik geschetst stand van zaken van nu. Daarmee is niet klaar. Daarmee zijn we net begonnen en en wij hebben nog meer werk te doen op het punt van die vakantiepark. Daar zou ik het eerder gezegd voor nu eigenlijk bij willen laten.

[3:10:03] Die goedvindt. Mevrouw beckerman en de heer de groot kijk ik even specifiek aan. Bent u het eens met om om dat debat wat uitvoeren dan te voeren. Mevrouw beckerman en voorzitter, ik heb ook.

[3:10:12] Misschien een voorstel van orde, want daarom liep ik even langs bij collega's. Ik heb niet per se noodzaak voor tweede termijn. Dus wat mij betreft kunnen we ook gewoon wel openen om een tweeminutendebat aan te vragen. Maar dat is mijn voorstel en de minister gewoon laten antwoorden. En dan heel even heropenen voor de aanvraag. Maar ik hoef niet per se een tweede termijn. Als dat.

[3:10:35] Dus gewoon antwoorden vind ik prima. Exact. Maar wilt u dan nog steeds het wel die vakantiepark hebben, zullen we dat inderdaad zevenentwintig september dan wat volwaardige doen. Dat is met het eind van het debat

[3:10:45] in. Anders wordt rond de groot.

[3:10:47] Voorzitter, kijk het staat u vrij om je ook vragen te stellen. De meeste die over zaken die niet alleen op de agenda staan. Wat mij betreft alleen het punt. Het punt waar dit over gaat en dat is wel belangrijk. We noemen zeventien september. Er zijn gewoon mensen die die tot zevenentwintig september elke dag handhaving op de stoep hebben staan. Daar gaat deze vragen over. Het is een serieuze vraag van vandaag en we kunnen zeggen nou wij gaan lekker met vakantie. Maar die mensen die die voelen dat die zo

[3:11:11] want die hebben de handhaving op de stoep staan. Daarom stel ik die vraag vandaag.

[3:11:15] Meneer was ook een meer een technische voorstel gegeven. De tijd en omdat u een tweede termijn normaal wil, en dan heb ik nog een kwartier van grondbeleid en overige vragen. Dus

[3:11:27] dan kijk ik nog steeds naar mevrouw beckerman. Wilt u dat nu dan verder behandelen of zegt u van nou we gaan naar zevenentwintig september. Dan is ook heb ik vernomen. De minister tot de tanden bewapend. Maar goed dat.

[3:11:37] Voorzitter, mijn voorstel was eigenlijk meer om dan kan de minister gewoon antwoord geven op de vraag van de heer de groot en hoeven we geen tweede termijn geen sorry geen tweede termijn voor de kamer en dan kunnen we eventueel ook nog zijn eigen afweging bij een tweeminutendebat daarop terugkomen.

[3:11:53] Ja.

[3:11:55] En uw beantwoord dan wel in de tweede termijn in ieder geval de ook de handhavings kwesties die vraag te staan.

[3:12:03] Doorgetrokken. Daar kom ik kom ik op terug in de richting van de heer de groot en voor het overige voorzitter volgens mij heeft en de heer de groot en ook mevrouw beckerman andermaal de urgentie van dit onderwerp benadrukt,

[3:12:14] heb ik een brief geschreven. Juist omdat ik weet dat het u ernst is heb ik een brief geschreven over de aanpak van de vakantieparken, en wel een rijks betrokkenheid. Daar wil ik het eigenlijk niet van plan was en en vindt u ook dat er nog niet klaar is. Nou dat vond ikzelf ook want we zijn pas net begonnen. Laten we op zevenentwintig september. Wat mij betreft verder daarover het debat voeren en de de vraag die de heer de groot stelde die trekken uit de stapel en daar komen we op terug.

[3:12:41] Dan dan ga ik naar grondbeleid. Ik heb een brief gestuurd over het grondbeleid en daar overigens deden heer grinwis de suggestie om daar ook apart nog eens over door te spreken. Uiteraard. Als u mij daartoe roept dan dan zal ik er zijn wat we eigenlijk al vrij lang. Dat is namelijk in het jaar dat ik geboren ben zelfs nog voor mijn geboorte is er een kabinet gevallen over het grondbeleid. Het was het kabinet den uil van acht. Volgens mij.

[3:13:11] En dat ging eigenlijk heel erg over over hoe moet je daar nou vanuit een publieke en private bril naar kijken is nou is nou het systeem waarin de baten, met name het private worden geïnd en de kosten met name publiek moeten worden gemaakt is dat nou een systeem

[3:13:31] dat ook voor de lange termijn kan blijven gelden. Sinds die val van het kabinet is er eigenlijk een soort devies geweest. Hou je mond over grond zou je kunnen zeggen. Er is eigenlijk nooit meer op dat punt daadwerkelijk beleid gemaakt zou je kunnen zeggen.

[3:13:48] Sterker nog, er is een crisis geweest in tweeduizend was het tweeduizend tien, elf, twaalf, waardoor gemeenten heel erg moesten bezuinigen eigenlijk ook al hun grondposities moesten afwaarderen en ook een afdeling een grond daadwerkelijk hebben gesaneerd,

[3:14:08] waardoor ook aan actief grondbeleid vanuit gemeente. Maar op een hele geringe manier invulling is gegeven en ik denk in het kader van het weer gaan voeren van regie over de volkshuisvesting en over de ruimtelijke ordening dat het echt de moeite waard is om het hele thema grondbeleid. Daar waar we al het andere tegels al hadden opgelicht, een omgedraaide. Het hele thema grondbeleid toch wel weer ter hand te nemen. Dat heeft geleid tot een kloek stapeltje moties van uw hand en heeft geleid tot een kloeke brief van mijn hand die daarop het antwoord zijn en en dat is denk ik. Het is denk ik echt gelukt om de analyse te maken op een manier waar door experts zeggen ja dit is inderdaad hoe het zit ook gemeente zeggen dit is inderdaad hoe het zit. Dit is inderdaad wat ons parten speelt.

[3:14:52] Het is vervolgens gelukt om een aanpak te maken waarin we die dingen die we op korte termijn kunnen doen

[3:14:58] in dat eerste spoor namelijk een ondersteunen van gemeenten bij een veel actiever grondbeleid ook daadwerkelijk gaan doen beter inzetten van de wever g, het beter inzetten van het systeem of een een mogelijkheden voor onteigening bijvoorbeeld. Die zijn erg belangrijk om te zorgen dat we actiever grondbeleid voeren vanuit gemeente en te zorgen dat we de een deel van de traagheid die nu het gevolg is van van het grondbeleid dat tot op heden gevoerd is, kunnen oplossen. Dat kan met de huidige wetgeving grosso modo daar met de huidige wetgeving. Een tweede spoor is eigenlijk het verbeteren van het kostenverhaal. En daar kom je al een beetje op dat domein zeg maar uit negentien, zevenenzeventig, namelijk dat domein waarin je zegt is het nou op dit moment eerlijk. De manier waarop de de kostenontwikkeling van grond wordt verdeeld, namelijk zijn de kosten niet al te vaak voor de publieke kant en zijn de winst en de baten niet al te vaak voor de private kant. Dat is in dat tweede spoor is dat met name op het kost kostenverhaal gericht en dat is denk ik een heel belangrijk spoor. Dat gaan we ook nog gewoon deze kabinetsperiode doen. Dus het beeld zeg maar dat we alles naar de toekomst toe duwen. Dat herken ik in dat opzicht niet omdat we nou juist een ingewikkeld vraagstuk, maar het kostenverhaal vraagstuk echt op een betere manier willen doen. Heeft er alles mee te maken natuurlijk dat we heel vaak het woord onrendabele top horen. Dat hoort u waarschijnlijk ook heel vaak. Die top wordt ergens onrendabel door en een deel van de redenen dat het onrendabel wordt is om dat op het moment dat er aan kostenverhaal kan worden gedaan. De inbreng waarde van grond al dusdanig is dat er heel weinig ruimte meer is om aan kostenverhaal te kunnen doen en hoe komt dat nou dat komt omdat vaak de verwachtingswaarde veel te hoog was bij de taxatie of de verwachtingswaarde veel te hoog als bij de verkoop van grond omdat er heel veel tussenstappen zijn geweest waarin toch echt is gedacht om de zou je misschien wel eens heel veel hele dure woningen kunnen bouwen en dan leidt dat tot een verwachtingswaarde hun inbreng waarde die eigenlijk niet meer reëel is zeker niet als je voor tweederde betaalbaar willen bouwen. Het de opdracht uit het uit het coalitie.

[3:17:03] Die akkoord,

[3:17:04] En dat maakt dat ik denk dat erop kostenverhaal echt een hele hoop te verbeteren valt eigenlijk door veel duidelijker te zijn aan de voorkant en dat tweederde betaalbaar gebouwd moet worden en dat er wel degelijk ook gewoon kosten in rekening gebracht zullen worden die dan niet meer of die die dan eigenlijk aan de voorkant ingeprijsd moeten worden. Laat ik het zo zeggen. Een derde is. Hoe kun je nou omgaan met de waardestijging? De waardestijging als gevolg van om die gebiedsontwikkeling kun je daar nou een deel van afromen en in het gebied houden. Nou daar heb je de baat belastingvorm. Die werkt natuurlijk en niet goed genoeg is een bestaande mogelijkheid. Dus die moeten we juridisch verbeteren. Maar dat is ook niet echt wat er wordt bedoeld wordt dan vaak meer gehint op de plan waterheffingen zijn zouden meerdere vormgeving overigens zijn

[3:17:53] en daarvan heb ik inderdaad gezegd dat kost meer tijd dan we in deze kabinetsperiode erom. Dat hebben omdat om dat daadwerkelijk te gaan doen en en dat heeft er ook mee te maken dat gegeven alle wijzigingen die we al hebben in deze kabinetsperiode dit ook niet het allerbeste moment is om nu te introduceren. Het zou ook niet morgen helpen

[3:18:14] om het kostenverhaal te verbeteren. Het zou ik morgen helpen om gebiedsontwikkeling te versnellen. Eerder andersom. Het zou eerder heeft het juist een risico een gebiedsontwikkelingen te gaan vertragen. Dus ik wil dat wel onderzoeken. Maar de invoering daarvan al dan niet die laat ik inderdaad aan een volgende kabinetsperiode en maar dat wil niet zeggen dat we op al die andere fronten in het grondbeleid niet gewoon die stappen zetten die noodzakelijk zullen zijn.

[3:18:40] Waarom geen maatregelen, zegt de sp om opkopen van grond door speculatie. Sorry om opknippen van grond en speculatie te voorkomen.

[3:18:52] Ik denk dat dat er juist wel heel veel maatregelen in zitten die de speculatieve grond handel juist in damme en sowieso het gaan werken met tweederde betaalbaar bouwen in heel nederland maakt al heel erg uit. Bij welke verwachtingswaarde men men denkt te kunnen gaan rekenen.

[3:19:10] Het kostenverhaal verbeteren betekent echt dat je aan de voorkant al moet in prijzen dat er uiteindelijk zal worden afgerekend op kostenverhaal. Dus dat betekent allemaal wel dat er veel minder die prijsopdrijvende handel is aan de voorkant het veel beter inzetten van de wever g bijvoorbeeld helpt heel erg om om speculatieve grond handel te voorkomen. Gemeente helpen ook om die wever g in te kunnen zetten, bijvoorbeeld als je een wat kleinere gemeenten hebt en je moet een hele grote gebiedsontwikkeling doen en je wilt daar voor de wever g inzetten. Dat betekent dat die kleine gemeenten op zo'n kleine begroting hele grote kosten moet maken bij de aankoop van grond van de wever g daadwerkelijk gebruikt gemaakt gaat worden. Nou daar ga ik dus juist gemeente bij helpen om toch financieringsconstructie uit te werken. Samen met de gemeente om te kijken of er dan toch die gebiedsontwikkeling kunnen doen. Kortom, ik denk dat er juist heel veel maatregelen inzitten die echt helpen om die speculatieve grond handel tegen te gaan

[3:20:06] en ik heb ook aangekondigd in deze brief om de verkenning te doen naar een heffing ter voorkoming van speculatieve grond handel en dat sluit weer aan bij die andere discussie die we hadden over het opknippen en verkopen van landbouwgrond als overigens een breder ding. Dat gaat eigenlijk over consumentenbescherming heeft de heer boulakjar ook om een brief gevraagd om die brief. Die zit in de pen en be open. Deze week. Volgende week ik die gereed hebben want dat vergt afstemming met de minister van financiën die is daar de eerste pen voerde op omdat het met name gaat over de relatie met consumentenbescherming afm et cetera.

[3:20:42] Dan gaat de minister ook helpen in de financiering. Wat ik zojuist aangegeven. Twee dingen. De ene is daar waar we verwachten van gemeente dat ze actieve grondbeleid gaan voeren. Daar waar we verwachten van gemeente ook kleinere gemeenten dat ze de wever g vaker gaan inzetten. Wet voorkeursrecht gemeenten

[3:21:01] moeten we helpen denk ik met kleinere gemeenten met grote gebiedsontwikkelingen om die wij vergeten ook daadwerkelijk te kunnen effectueren. Je moet wel het geld hebben om die grond op te kunnen kopen als je er beslag op heeft gelegd of als je er voorkeursrecht heeft gevestigd, moet ik zeggen.

[3:21:15] Dus dat is één ding. Twee is. We helpen natuurlijk nu op alle mogelijke manieren om onrendabele grondexploitaties alsnog rond te krijgen. Die start bouw impuls waar we het net over hebben gehad is voor een deel zo'n zo'n instrument. De woningbouw impuls die wij hebben is voor een deel zo'n instrument om onrendabele gebiedsontwikkeling, onrendabele toppen in gebiedsontwikkeling publiek af te dekken,

[3:21:41] maar ik alleen naar de toekomst toe verstandig zou vinden als dat in mindere mate noodzakelijk is een deel van het onrendabel zijn van een top in een gebiedsontwikkeling komt namelijk omdat bijvoorbeeld in de programmering.

[3:21:51] De.

[3:21:53] Rekening is gehouden met met wat er daadwerkelijk betaald kan worden. Dus er is te duur geprogrammeerd. Er is vaak in de verwachtingswaarde bij grond is al uitgegaan van een te dure programmering. Daardoor is die grond eigenlijk al al heel hoog in de inbreng waarde. Daardoor kan er in geringe mate sprake zijn van kostenverhaal. Daardoor moet er publiek teveel eigenlijk worden aangelegd en voor de langere termijn zou je eigenlijk willen dat een gebiedsontwikkeling veel meer zichzelf bedruipen. Dus dat dat zowel de lusten en lasten in een gebiedsontwikkeling veel eerlijker verdeeld worden tussen publieke en private

[3:22:28] en daar zijn eigenlijk alle instrumenten voor bedoeld in de grond brief. Zoals ik ze neerzetten.

[3:22:39] Ja.

[3:22:41] Dan het cda heeft eigenlijk een beetje een afgeleide vraag, namelijk over de erfpacht en ik meen dat het een amsterdamse vraag is in de herkomst. Althans dat dat vermoed ik omdat

[3:22:51] de hele discussie over consumentenbescherming een hele amsterdamse discussie is eigenlijk dat is ook de gemeente waar de meeste erfpacht is

[3:22:59] en en ik heb al eens eerder op mijn bord gekregen. Deze vragen toen

[3:23:05] toen heb ik gezegd kijk eigenlijk zou ik vinden

[3:23:08] dat er dat de consumentenbescherming als het gaat over erfpacht dat dat eigenlijk aan de gemeenteraad is. Het is namelijk het college dat het beleid vaststelt

[3:23:17] en het is de de gemeenteraad die het college controleert in het vaststellen van beleid en daarbij eigenlijk rekening moet houden is hier nou het belang van de de betalers van erfpacht voldoende is meegewogen.

[3:23:31] Ja.

[3:23:32] En ik denk dat dat eigenlijk dat het eigenlijk dus dat daarin dus voorzien is gewoon in de in de rol die de gemeenteraad eigenlijk al heeft

[3:23:43] er is een handreiking in de maak die bedoeld is om gemeenten te ondersteunen bij het opnieuw vormgeven van erfpacht of als hij erfpacht beleid willen invoeren. Vroeger voeren er is in april is er ook een expert sessie geweest rond de tafel geweest met erfpacht specialisten en stakeholders erfpacht is natuurlijk in in de basis is dat een privaatrechtelijke overeenkomst alleen het erfpacht beleid is wel degelijk vastgesteld. In de gemeenteraad is wel degelijk publiekrechtelijk vastgesteld, zou je kunnen zeggen bestaande contracten aanpassen. Dat kan alleen met wederzijdse instemming. De gemeente kan het aanbod doen aan erfpachters van bestaande contracten. Maar de erfpacht te beslissen of u dat aanbod accepteert

[3:24:18] en erfpacht is inderdaad een college bevoegdheid. Maar de gemeente controleert het college en het gemeentebestuur bepaalt het het erfpacht beleid.

[3:24:27] Mevrouw van dijk. Daar wilt u wilt opzeggen

[3:24:29] wat ik begrepen heb overigens het breder dan amsterdamse discussie, want er komen steeds meer gemeentes op de lijnen over het onderwerp onder andere ook de gemeente den haag. De bevoegdheid ligt bij het college dus vaak ziet de raad het niet eens een weten helemaal niet wat burgers taal het voor mij een punt. Wie is nou eigenlijk. Wie controleert degene die het opstelt. Dus het zou misschien al helpen als we iets met die bevoegdheid zouden kunnen doen en daarnaast de wederzijdse instemming mag als ik niet in staat. Maar als consument. Wat dan.

[3:24:59] Oftewel wat zijn mijn rechten. Waar kan ik waar kan ik op de trom slaan? Wie beschermt mij? Ik vind echt dat we daar een probleem hebben wat we niet moeten onderschatten.

[3:25:08] De minister,

[3:25:10] Ik denk dat het verstandig is als ik dan bij u erop terugkom. Kijk, ik zou denken als het verleid door het college wordt bepaald, is het dus altijd de de raad die het beleid van het college moet vaststellen of moet controleren als er een indexatie. Want daar gaat het in dit geval over als er een indexatie paragraaf in het beleid zit een indexatie paragrafen bijvoorbeeld op de cpi index namelijk meelopen met inflatie. Dan is het aan de gemeenteraad. Om te zeggen dat vind ik een goed idee of dat vind ik een slecht idee. En als de gemeenteraad zegt dat vind ik een goede ideeën en vervolgens ziet men wat het doet bij erfpachters en zegt hij dat dat gaat wel heel hard omhoog en die erfpacht een vraag wie wie komt er nou eigenlijk voor mijn recht op. Dat was die gemeenteraad die die de indexatie percentages moest controleren die door het college zijn vastgesteld. Ik zou denken dat het zo in elkaar zit. Maar u kijkt me aan alsof ik iets over het hoofd ziet. Dus ik dan denk ik dat het beter is als ik er eventjes op afstuderen bij u op terugkomen.

[3:26:06] De minister wil toch zal het wel. Toch terugkomt misschien een goede vraag om mee te geven.

[3:26:11] Sorry

[3:26:12] ik zie het over het hoofd. Maar omdat ik die signalen van meerdere kanten krijgen vind ik het wel de moeite waard om precies met elkaar te weten hoe het zit voordat we conclusies trekken die misschien te voorbarig zijn. Er zou fijn zijn terug.

[3:26:23] Wanneer komt hij daarop terug bij mevrouw van dijk?

[3:26:26] Ja. Voorzitter ligt ook een opdracht slechts verzoek van de kamer van van alweer anderhalf jaar geleden motie geurts van mij over over een betere consumentenbescherming. Dus er ligt wel degelijk ook op bezoek bij de regering om te kijken hoe die je consumentenbescherming verbeterd kan worden. Dus ik verwacht dus meer

[3:26:45] wijze algemeen. Ik hoor al is er komt goed. De minister.

[3:26:48] Er is een. U heeft een motie ingediend. Inderdaad een loopt op dit moment een onderzoek. Dat was volgens mij de motie van geurts. Inderdaad. En er loopt een onderzoek geurts grinwis zelfs.

[3:26:57] Ja.

[3:26:59] De initiatiefnota koerhuis zijn naam. Zij geloofd en geprezen in dat geval al gaan doen. In dat geval komen er na de zomer op terug. Want daar zal daar zal dat onderzoek zijn afgerond en dan kom ik in mijn beleidsreactie kom ik terug op de vraag waarvan ik zojuist aan mevrouw van dijk hebben beloofd erop af te studeren.

[3:27:21] Mevrouw van dijk.

[3:27:22] Dan zou het misschien mooi zijn als ook gewoon concreet antwoord kan komen dan op de vragen of slotconclusie wie beschermt deze consument?

[3:27:29] Helder? Dat

[3:27:31] wil

[3:27:32] dat blokje over blokje over gaat uw gang,

[3:27:37] Dan allereerst kronenburg in het commissiedebat. In mij zeg ik. Inrichting van de heer boulakjar heb ik uw kamer geïnformeerd samen met harbers een onafhankelijke adviseur aangesteld om te kijken wat er mogelijk is om een doorbraak te creëren en tot een gezamenlijk gedragen oplossingsrichting te komen dat je daar best al een aantal jaren muurvast en die onafhankelijk adviseur is echt nodig om te kijken met verschillende belanghebbenden. Wat wat is daar mogelijk. Zij hebben dat onderzoek inmiddels afgerond. Hij heeft het onderzoek inmiddels afgerond en die conclusie bespreking nog voor de zomer en ik weet uit betrouwbare bron. Morgen is namelijk mijn eigen agenda met harbers en daar kom ik dan in uw richting op terug en vervolgens wordt er eerst een gesprek gevoerd met de gemeente amstelveen, zodat de gezamenlijke koers bepaald kan worden

[3:28:20] en voor alle partijen is het dan wenselijk om dat proces snel te doorlopen, zodat er snel duidelijkheid komt en ik wil echt uw kamer zo snel mogelijk informeren. Maar die u bent u bent telkens weer sneller dan ik kan werken. Dat is het eigenlijk.

[3:28:39] Dus ik kom er in uw richting op terug daar ook met prioriteit kant en klare woningen aan jongeren worden toegewezen. Ik had er wat aarzeling bij uw motie. Maar hij is wel aangenomen. Kortom, uw motie heeft meer indruk gemaakt dan mijn aarzelingen. Dus ja daar zal ik dan ook wat mee moeten in in de uitvoering. Dus ik ga er deze zomer eens eventjes naar kijken wat daar wat ermee zou zou kunnen

[3:29:00] dan de net congestie.

[3:29:03] Het is gewoon waar dat dat inderdaad echt wel een groot probleem is er bij heel veel locaties inmiddels echt een groot probleem is. Ik hoor hem op allerlei fronten terug en was het maar waar dat er een snelle oplossing zoals die is er namelijk niet vanwege het beperkte capaciteit, maar ook investeringscapaciteit soms personeel materiaal ruimte betekent dat het kiezen voor het een automatisch betekent dat het kiezen voor het andere niet kan en dat dan weer langer moet wachten. Recent is het landelijk actieprogramma net congestie opgestart. Dat zet in op drie sporen namelijk sneller bouwen van energie infrastructuur.

[3:29:41] Het stroomnet slimmer gebruiken en flexibele capaciteit vergroten en dat moet gaan leiden tot meer aansluit, capaciteit en snellere uitbreiding van het energienet. Collega jet is daar uiteraard in de lied. Wij werken daar weer met collega jet samen, maar ook met deze inspanningen zal de vraag naar elektriciteit voorlopig de capaciteit overschrijden en daarom wordt tegelijkertijd ingezet op het prioriteren van energie infra en het programmering van energie infra. Binnenkort volgt er een brief vanuit collega jet waarin de kamer wordt geïnformeerd op de situatie over de situatie op dit moment en ook de inspanningen die worden geleverd om de schaarste aan transportcapaciteit te verminderen

[3:30:20] en voor de hele korte termijn voorzien wij geen geen problemen met de locaties zoals die op dit moment in aanbouw zijnde met de aansluiting daarvan. Maar goed je komt zeker flex projecten bijvoorbeeld tegen waarbij het gewoon op korte termijn niet lukt heel interessante ontwikkeling pas bezocht met een batterij in de wijk en dat is wel echt een hele interessante oplossing om eigenlijk een beetje om de capaciteit problematiek heen te werken.

[3:30:45] Allemaal zonnepanelen op de daken en batterijen in de wijk om eigenlijk zelf ook in die energie of in die elektriciteitsvoorziening te voor voorzien. Dus dat type innovatie moeten we ook vooral blijven aanmoedigen.

[3:30:57] Meneer nijboer. Wilt u daar nog op reageren? Ik zag u net voorop.

[3:31:01] Ja. Dank, voorzitter, want ik zie dat er allemaal aanwezig zijn, maar het gaat allemaal wel een beetje een beetje stroef als ik dat zou zien met de verdeling en de capaciteit en met wie voorrang heeft en ik wil de minister en het kabinet waarop het hart drukken om wonen wel echt prioriteit te geven. Ik wil niet zeggen dat scholen ziekenhuizen die voorgaan. Maar er zitten wel heel veel. De grote het grote energieverbruik zit toch vooral een economische sectoren welzijn industrie. Dus als wonen veel prioriteit krijgt per net verdeling, vrees ik niet zo. Dat is volgens mij niet goed.

[3:31:33] De regels. De minister.

[3:31:36] Ja, maar er zit ook wel weer een grens aan natuurlijk. U zegt hetzelfde maar scholen moeten natuurlijk ook een ziekenhuis moeten natuurlijk ook. En

[3:31:44] kijk als het gaat om een grote aansluitend in het bedrijfsleven. Dan heeft u inderdaad gelijk. Die zou je achteraan kunnen kunnen zetten. Hoewel je daarmee we natuurlijk weer geen investeringen wil mislopen. Want die wil je namelijk weer wel graag hebben. Dat is natuurlijk economie al erg onverstandig is die allemaal achteraan in de rij zit wees gelijk prioriteren doet altijd pijn en je moet kiezen en woningen die wil je natuurlijk zoveel mogelijk naar voren halen. Maar er zitten ook weer grenzen aan collega jet gaat u daarover informeren en wij trekken daarin samen op. Dan ga ik naar de corporaties en de financiering van corporaties eventueel voor de middenhuur. De heer grinwis vroeg daarnaar. Ik dacht ook mevrouw van dijk vroeg daarnaar. En kijk even over de middenhuur. Wij moeten sowieso een regeling maken voor de middenhuur, zodat het uitkwam zodat nieuwbouw uit kan heel belangrijk

[3:32:28] als het uit kan voor marktpartijen. Dan kan het daarmee ook uit voor corporaties. Dat is gewoon en dat is denk ik. De basis van waaruit. We moeten denken en werken. Het tweede is wat wel zou kunnen is dat het makkelijker uit kan voor de duurdere deel in die middenhuur dan weer en dat het moeilijker uit kan voor het goedkopere deel in die middenhuur. Terwijl je ook wilt dat dat gebouwd worden voor de doorstroming namelijk erg belangrijk en dat ook de goedkoopste helft van de middenhuur gewoon gebouwd kan worden. Dat zou wel eens kunnen betekenen dat je ook daar toch de ruimte inderdaad zou willen benutten.

[3:33:05] En daar daar was eerder eigenlijk altijd de waarschuwing ambtelijk documentje in de war beginnen niet over in brussel. Want voor je het weet, hebben we uberhaupt ons hele stelsel van woningcorporaties op de tocht gezet.

[3:33:20] Dat moet je niet willen.

[3:33:23] Maar inmiddels denkt men ook in brussel echt wel anders omdat dit soort geluiden eigenlijk uit meerdere lidstaten komen dat dit deel van de markt eigenlijk onvoldoende bediend kan worden.

[3:33:33] Wat ik dus best wil doen en dat doe ik ook op dit moment is dat gesprek voeren met brussel naar brusselse molens draaide ook niet zo snel dat er onmiddellijk tot een regeling lijst van ja hoor. Prima. We verhogen even de daarop grenzen in. Overigens weet ik niet of dat de beste oplossing is namelijk. Je moet eigenlijk bij de sociale sector moet je echt zeggen ja dat is echt een sector waar de daarop grens, met name woningcorporatie bediend in het kunnen neerzetten van sociale huurwoning. Daar waar midden woningen en middenhuurwoningen eigenlijk ook wat gunstiger regime nodig zouden hebben dus meer garantstelling nodig zouden hebben op dat je beter kunt financieren goedkoper kunnen lenen, zodat je beter kunt financieren, is het de vraag of dat dan alleen voor corporaties zou moeten gelden. Waarom dan ook niet voor marktpartijen die in hetzelfde segment bouwen. Dus ik wil er wel met een iets opener blik naar kijken hoe we dan met die daad discussie willen omgaan. En en ik kan ook geen beloften doen op of uiteindelijk die ruimte ook in brussel blijkt te zijn als uw vraag is wordt de gesprekken gevoerd. Jazeker. In gesprekken worden gevoerd, niet alleen door nederland maar ook door een aantal andere lidstaten daar waar brussel eerst helemaal niet zo ontvankelijk was voor dat gesprek is men dat nu wel en wil ik ook op een behoedzame voorzichtige manier dat ook in in de nederlandse situatie ook bespreken omdat ik denk dat het gaat niet alleen over corporatie te gaan eigenlijk ook over marktpartijen diezelfde en financieringsbehoefte zouden kunnen hebben. Dus laat de kip even broeden zou ik eerlijk gezegd willen zeggen,

[3:34:59] had een veel korter antwoord beter antwoord misschien.

[3:35:06] Dit was compleet er in ieder geval

[3:35:08] de corporaties. Welke doelstelling heeft de minister kijkt wooncorporaties kunnen wel degelijk een mogelijkheid bieden en ik vind het ideologisch in ieder geval vind ik het iets heel moois

[3:35:18] omdat je ja dat is gewoon hoe hoe een initiatieven uit de samenleving ook daadwerkelijk de ruimte zou kunnen krijgen om om tot ontplooiing te komen en waarom zou het eigenlijk allemaal via de instituties moeten en waarom zou het niet gewoon vanuit eigen initiatief van mensen kunnen

[3:35:35] en veel veel initiatieven komen eigenlijk maar moeilijk tot tot realisatie. Dus ik wil de kans van slagen van veelbelovende initiatieven wil ik vergroten.

[3:35:44] Er is vorig jaar een amendement ingediend. Dat maakt tien miljoen daarvoor vrij. Dat wil ik inzetten om tot een goede aanpak te komen. Er is een partij nodig die veelbelovende initiatieven die in aanmerking komen voorfinanciering kan selecteren, en met banken spreek ik ook over hun bijdrage aan de financiering en met gemeenten over locaties en ondersteuning. In het najaar moet u geïnformeerd kunnen worden over een aanpak op dit op dit vlak. Ik ben voor het is taaie. Het gaat ook niet. Uiteindelijk niet leiden tot de grote getallen die we nodig hebben, maar het gaat wel leiden tot het beter kunnen omarmen van maatschappelijke initiatieven. Dat hebben we hard nodig.

[3:36:22] Punt. Daarmee ben ik grijpt volgens mij.

[3:36:25] Niet nog een aantal vragen de leden nog niet helemaal. De heer boulakjar.

[3:36:30] Voorzitter, korte vraag dank

[3:36:32] voor het antwoord met betrekking tot de wooncorporaties. Mevrouw beckerman, ik hebben honderd tafelgesprekken initieert in het inmiddels heilig najaar verzoek aan de minister om zijn stukken en brieven voor het rondetafelgesprek

[3:36:48] naar de kamer sturen volgens mij geen exacte datum griffier zal het even.

[3:36:53] Willen uitproberen.

[3:36:57] Mevrouw van dijk, dank u wel. Voorzitter, ik had nog een vraag over het structureel betrekken van woningzoekenden met participatie rondom nieuwbouw.

[3:37:05] Zeer eens en de omgevingswet moedig. Dat aangeeft daar ook eigenlijk alle ruimte voor participatie is voor het eerst ook echt een wettelijke plicht

[3:37:13] en zij het vormvrij en ik denk dat dat ook wel belangrijk is waar en waar ik me groen en geel aan erger is dat we inderdaad in die in die in nederland procedure land, met name de de mensen die al een woning hebben en de boze buurman de ruimte geven om eindeloos in het geweer te komen tegen woningbouw die gewoon nodig is en waarbij we eigenlijk het recht op uitzicht belangrijker hebben gemaakt aan het recht op het hebben van een woning

[3:37:39] dat onderdeel van van de wet regie krijgt veel aandacht gaat ook de komende tijd veel aandacht krijgen in uw kamer. We gaan gewoon na de zomer gaan we met elkaar de wet regie behandelen om te kijken of die procedures meer in balans kunnen brengen. Balans tussen de mensen die een woning hebben en vooral een uitzicht aan het verdedigen zijn en en het belang van de mensen die nog een woning nodig hebben en voor wie veel te weinig worden opgekomen

[3:38:05] dat we dat weer een beetje in evenwicht gaan brengen. Dat zit in die wet regie. Maar ik ben helemaal met u eens als je als je aan de voorkant participatie veel beter vormgeeft en ook in die participatie al in staat bent om woningzoekenden veel meer een stem te geven. Dan helpt het wel in de evenwicht in de discussie in de gemeenteraad van ook op de gemiddelde tribune van de gemeenteraad zitten doorgaans de mensen die nee zeggen en zeer zelden. De mensen die zeggen ja alsjeblieft. Kom maar door met die woningen. Want mijn kinderen hebben ze nodig of of ik heb mezelf nodig. Dus de woningzoekenden is ook in de gemeenteraadsvergadering niet heel erg in beeld.

[3:38:40] Je hebt verschillende gemeenten die dat echt wel pogen en maar daar moet echt wel veel meer vorm en inhoud aan worden gegeven. Want want zonder dat zal de balans uit beeld blijven. Dus ik ben het zeer met u eens.

[3:38:55] Meneer van haga.

[3:38:57] Vraag gesteld over die botsproeven in utrecht. Wat de nevenschade wordt van die regulering van de middenhuur. En hoeveel beleggerswaarde daar daardoor verdampt en hoeveel faillissementen. Dat gaat opleveren en of dat of dat in kaart is.

[3:39:11] Minister. Ja volgens mij. Het is uw lieveling onderwerp, maar ook mijn lievelings onderwerp en het gevaar is dat we daar de rest van de middag en de avond mee zouden kunnen vullen. Maar we hebben ook de wetsbehandeling die gaat over de betaalbare huur over de implicaties van de betaalbare huur, van de wet, betaalbare huur en van de regulering van de middenhuur. Dus ik denk dat we naar hartelust dat moment moeten aangrijpen om alle disputen op dit punt beslecht.

[3:39:31] Meneer vandaag gaan.

[3:39:32] Me heel goed om dan eens goed de degens te kruisen.

[3:39:35] Mooie belofte. De heer nijboer.

[3:39:38] Mevrouw beckerman en ikzelf hadden nog een vraag gesteld over het de plannen van de woonbond en een reactie van de minister erop en we waren razend enthousiast over. Dus ik hoop dat de minister dat ook.

[3:39:49] Probeer het even uit mijn hoofd doen. Kijk ik denk in het doel.

[3:39:53] Doel van de woonbond? Ben ik het.

[3:39:56] Zeer eens,

[3:39:58] Er komt.

[3:40:02] Ik ben het in het doel.

[3:40:07] Ik ben het in het doel van de aanpak van de woonbond ben ik het zeer eens. En toen ik de plannen zag dacht ik ja ik herken een hele hoop. Ik heb bij een aantal elementen ook wel aarzeling. Om een aarzeling te noemen, is dat men voor zich ziet dat de financiering met name vanuit de rijksoverheid moet komen, met name vanuit de overheid moet komen. Ik denk dat dat echt onverstandig is. Je hebt namelijk juist heel veel privaat kapitaal nodig om tot die enorme financieringsbehoefte te komen kijken. De bouw van negenhonderd duizend woningen. Daar zijn er zijn honderden miljarden mee gemoeid. Om die woningen te bouwen. Dus het idee dat je dat vanuit de overheid zou kunnen financieren. Dat is een voor de belastingbetaler in ieder geval geen goed idee en een beperkt ook weer de uitgaven mogelijkheid ook op op andere fronten waar we natuurlijk ook met elkaar belastinggeld aan uit willen blijven geven. Dus dat is een element waar ik echt wel aarzeling bij heb overigens zeven een half miljard aan aan infra middelen ruim een miljard aan afschaffing verhuurdersheffing en heel erg veel geld ook miljarden aan verduurzaming. Me dunkt dat we al behoorlijk veel van rijkswege financieren en dat moet allemaal worden opgebracht door belastingbetalers. Dus ik wil daar niets van zeggen dat ik daar onmiddellijk enthousiast over ben. Het tweede waarvan ik denk ik weet niet of dat de verstandigste keuze is dat men zegt je zou eigenlijk de sociale voorraad en niet mikken op die dertig procent, maar eigenlijk mikken op veertig procent.

[3:41:32] Ik denk dat dat ten koste gaat aan de bouw van de woningen die je kunt bouwen voor middengroepen. Want je zult ook altijd een vrije segment namelijk nodig hebben om aan kruisfinanciering te kunnen doen voor die tweederde betaalbaar dus binnen die tweederde betaalbaar naar veertig procent op sociaal betekent een kleiner aandeel van middengroepen en ik denk eerlijk gezegd dat we juist voor middengroepen het meest zullen moeten bouwen. Dus ik ben meer voor een net iets. Andere keuze binnen die tweederde betaalbaar waarbij je moet focussen op veertig procent voor middengroepen en en zevenentwintig procent sociaal en die zeventig procent sociaal. Die moet je dan zou verdelen dat je met name die sociale woningen bouwt in die gemeenten die dat de afgelopen jaren veel te weinig hebben gedaan. Dat lijkt mij een verstandige keuze. Maar dan loop ik allemaal dingen te noemen waar ik een ander accent zou plaatsen. Terwijl ik eigenlijk juist in in de in de hele gedachte van van de woonbond van jongens veel meer inzet op meer overheids regie veel meer inzet op meer betaalbaar bouwen dat ik die juist heel erg deel. Dus ik wil aan de richting van de keuze van de woonbond zeker niet afdoen en alles op alles zetten om nu juist door die dip en door de crisis heen te bouwen. Daar ben ik juist van harte voor. Want als we dat niet doen. Daarbij is u net op en de bouw zakt echt in. Dan hebben we nog jarenlang last van en met name mensen met de kleinste portemonnee. Die hebben daar dan het meest last van. Dus ik snap die inzet van de woonbond.

[3:42:56] Maar goed.

[3:42:57] Ja.

[3:42:59] Deelnemer.

[3:43:01] Dank. Voorzitter, ik denk dat dat het verschil tussen de minister en de woonbond over het verschil tussen pvda en ik zal niet voor de sp spreekt me even geen geen interruptie meer en de minister is namelijk dat als je zo veel publieke doelen heb dat er ook wel publiek geld nodig is. Ik vroeg om daar meer geld voor wegen, maar ook wel. Ik denk dat alleen de verhuurderheffing niet genoeg is voor de woningcorporatie. Je hebt de winstbelasting nog eens meezit het te kampen. Zeker als ik nog huurmatiging wil de komende jaren waar ik ook voorstander van ben dat dit nog wel echt een verschil is zagen net ook bij de bij de vragen van de heer grinwis over de betalen van de de garantie dat ik denk dat met dit budget druppel een verschil tussen de doorrekeningen van van pvda, groenlinks, programma's en het kabinet dat daarmee niet redden.

[3:43:49] Snap ik hoor dat u dat zegt alleen voorlopig natuurlijk wel want we hebben die doorrekening onlangs weer gedaan. De economische gestart is inderdaad flink veranderd, maar we hebben we de de nationale prestatieafspraken hebben de afspraak van gemaakt dat we die eens in de zoveel tijd gaan herzien.

[3:44:02] In.

[3:44:04] Althans dat we de doorrekening ervan eens in de zoveel tijd gaan herzien, namelijk eens per jaar maken we een nieuwe doorrekening in die doorrekening laat juist zien dat dat de opdracht voorlopig uit kan

[3:44:13] en dat voor latere jaren inderdaad. Het begint te knellen en zeker in een aantal regio's begint. Dat moeten we ook gewoon eerlijk onder ogen zien. Na de zomer kom ik ook terug in uw richting met wat we dan aan hoe de solidariteit binnen de sector dan ook op een adequate manier kunnen vormgeven, waaronder bijvoorbeeld projectsteun hoe we dat binnen de regio binnen de gemeente binnen de regio binnen de provincie et cetera zouden kunnen vormgeven en uiteindelijk ook zelfs landelijk is. Daar kom ik op terug. Maar voorlopig laat die doorrekening juist zien ook niet herziene doorrekening juist zien dat het voorlopig uit kan. Dus laten we het vooral een aanmoediging blijven en geen ontmoediging worden voor corporaties om juist alles op alles te zetten om om te blijven bouwen of te gaan bouwen. Moet ik eigenlijk zeggen dat zie je eerlijk gezegd corporaties ook wel doen. Dus dat is denk ik het het goede nieuws.

[3:45:00] Ik kijk nog even naar de andere leden.

[3:45:03] Dan ga ik eerst meneer van den haag gaat woord geven voor zijn niet tweede termijn.

[3:45:10] Alleen voor het aanvragen van een tweeminutendebat bij deze.

[3:45:15] En dan heb ik een lijst met toezeggingen meneer de groot.

[3:45:20] Ik zal nog het antwoord op mijn vraag te wachten over.

[3:45:23] De handhaving,

[3:45:25] Ik dacht misschien dat het misschien dat de minister nog. Ik dacht dat is misschien nog wel schorsen. Dus vandaar dat ik even te twijfelen.

[3:45:31] We hebben nog een kwartier.

[3:45:34] Ja. Voor voorzitter in gewoon in alle eerlijkheid. Ik geef u het antwoord wat ik zojuist krijgt aangereikt en mocht u aan het einde van het antwoord denken maar ik heb wel eens een doorleefde antwoord van deze minister gehoord

[3:45:43] dan dan snap ik waarom u dat zou zeggen en dan kom ik daar op zevenentwintig september maak ik alles goed. Ik denk dat het zou moeten doen in de recreatiewoning wordt doorgaans uw vraag was zo hebben wij een geregistreerd. Hoe kijkt de minister nu aan tegen de handhaving van permanente bewoning van recreatiewoningen. Recreatiewoning wordt doorgaans alleen tijdelijk en recreatief verblijf toegestaan locatie die geschikt is voor recreatie, namelijk

[3:46:09] is niet automatisch ook geschikt voor permanente bewoning. Dat kan bijvoorbeeld te maken met de ligging of de bouwkundige staat van de bereikbaarheid in de gevallen dat permanente bewoning van een recreatiewoning wel mogelijk en wenselijk is beschikken gemeenten over verschillende instrumenten om dit juridisch mogelijk te maken onder de omgevingswet die op één januari tweeduizend, vierentwintig in werking treedt, zullen hiervoor meer mogelijkheden zijn.

[3:46:29] In andere gevallen zijn gemeente in beginsel verplicht om handhavend op te treden. Ik heb gemeenten opgeroepen om hierbij de menselijke maat centraal te stellen in acht, acht te nemen, bijvoorbeeld door bewoners de tijd te geven en hulp te bieden om een andere woonruimte te vinden en gemeenten hebben er ook gewoon het beste zicht. Op afzien van de handhaving is alleen toegestaan in uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld als het als er zicht is op legalisatie of als handhaving onevenredig is

[3:46:57] de beoordeling van de wenselijkheid en de mogelijkheid van legalisering en handhaving blijft een kwestie van maatwerk waar gemeente op lokaal niveau en provincie provinciaal niveau het beste zicht op hebben.

[3:47:07] En daarnaast kunnen besluiten worden getoetst bij de bestuursrechter.

[3:47:15] Voorzitter, het was zo mooi debat, maar er is toch erg teleurstellend. Want die ging mijn vraag niet over.

[3:47:19] Mijn vraag was die ik stelde die was in relatie tot

[3:47:23] de wetswijziging die voorlag de ruimte die daarin geboden moet worden aan

[3:47:28] mensen die een recreatiewoning hebben om daar ook een object gebonden vergunningen voor te kunnen krijgen

[3:47:36] en dat is anderhalf jaar geleden is dat voorstel uit de eerste kamer teruggetrokken.

[3:47:41] We wachten al heel lang op die omgevingswet. Want dat was het argument. Maar die mensen die daar nu zitten die kunnen niet wachten op wat. En ook niet op zeventien september. Dus het was echt een serieuze vraag of tenminste nu zou willen kijken naar een nulmeting

[3:47:54] op of tot de omgevingswet die handhaving ieder geval tenminste op te schorten.

[3:47:58] De minister.

[3:48:00] Nou heel erg graven in mijn geheugen. Want volgens mij heb ik u hierover een brief geschreven. Ik heb u heel veel brieven geschreven. Dit was een van de honderden brieven die u heeft gekregen en volgens mij heb ik daarin betoogt dat de omgevingswet ingaat per één januari tweeduizend, vierentwintig en dat het niet mogelijk is om in tussentijd gewoon gegeven. De snelheid van wetgevingsprocessen in tussentijd een wet te maken die eerder mensen zou kunnen helpen dan de ingang van de omgevingswet die per één januari tweeduizend, vierentwintig ingaat. Dus een werd traject zou niet eerder tot een oplossing kunnen leiden voor deze mensen dan dat de omgevingswet wel zou kunnen. Dan heeft u een subsidie er gesubsidieerde vraag gesteld, want het is, zouden dan in de tussentijd iets mogelijk zijn om om de tijd te overbruggen naar de omgevingswet die neem ik even mee terug want anders ga ik voor startende moet ik niet doen. Die neem ik gewoon eventjes terug.

[3:48:54] Die neem ik gewoon even terug. Dan kom ik apart schriftelijk bij u op terug op dat u dat ook kunt toe.

[3:49:04] Ik ga mijn best doen om uw toezeggingen allemaal goed te verwoorden.

[3:49:10] De laatste heb ik niet genoteerd en de woonbond. Heeft u natuurlijk wel een brief gestuurd. Maar die stonden niet procedurevergadering heeft nog geen reactie van door de minister kunnen vragen per brief. Ik geef u een tip mee voor een volgende procedurevergadering na het reces. Als je uit

[3:49:27] morgen. Dan kunnen we dat wellicht tegemoet zien dan als eerste twee minuten debat is aangevraagd, aangevraagd door meneer van haga zal de eerste spreker zijn. Dat zal uiteraard na het reces plaatsvinden.

[3:49:41] De eerste toezegging de kamer ontvangt in het najaar een stand van zaken brief inzake het interdepartementaal beleidsonderzoek boom over de staat een bouw impuls.

[3:49:51] Ik kijk ook naar u of

[3:49:54] start start excuses

[3:49:58] twee. De kamer ontvangt na de zomer een brief inzake de uitwerking van het nationaal fonds betaalbare koopwoningen.

[3:50:05] Na de zomer is eerder dan in het najaar.

[3:50:07] Zodat er geen verwarring over voor prinsjesdag is na de zomer na de zomer registreren we nu als een voor prinsjesdag. De kamer ontvangt voor negentien september twintig, drieëntwintig voor prinsjesdag een brief over de instelling van het revolverend fonds,

[3:50:24] Dat hetzelfde. U heeft twee toezeggingen als hetzelfde geregistreerd. Het nationaal fonds betaalbare woningen is namelijk een revolverend fonds.

[3:50:31] Omdat er specifieke aparte vragen gesteld zijn over enerzijds dat het een revolverend fonds is hadden we net ook al een ding over maar ik ga u nu alsnog even verduidelijken en aan de andere kant namelijk uberhaupt het nationaal fonds.

[3:50:43] Daar koopwoning. Maar als je dat samenvoegt vind ik dat het is echt hetzelfde. We hebben een nationaal fonds.

[3:50:48] Die sowieso revolverend.

[3:50:50] Oké. Laatste drie, een toezegging dieren.

[3:50:53] Dat scheelt weer wat de mensen. Maar goed dan gaan we naar de kamer ontvangt na de zomer een brief inzake de participatie van gemeenten.

[3:51:02] Dat klinkt heel obligaat.

[3:51:09] Ik ging allemaal over hetzelfde willen.

[3:51:12] De gemeente zouden kunnen participeren of marktpartijen zouden kunnen participeren in het nationaal fonds wordt.

[3:51:16] Allemaal bij dat ene uitstekend. Dat komt allemaal nog. Dit is allemaal geregistreerd. Het is allemaal door de de redactie wordt het allemaal vastgelegd. Mooi. Dan wordt het geregistreerd. Vijf. De kamer ontvangt voor de begrotingsbehandeling een terugkoppeling op het gesprek van de minister met vng en duo om ervoor te zorgen dat starters met een duo lening aan een hypotheek kunnen komen.

[3:51:43] Ja. Het was wel iets verkennen er dan dit. Maar als je het zo opschrijft dan begrijp prima wat we doen met met de opdracht van mevrouw van dijk aan de slag.

[3:51:52] Dan punt zes. De kamer ontvangt in het najaar een brief over de transformeren locaties vanuit de woon deals en versnelling stapels.

[3:52:06] De excuses in het najaar inderdaad een brief over de manier waarop we transformatie onderdeel kunnen maken van de woondeal en de versnelling stapels

[3:52:17] en of dat het geval van locatie. Of ik daar ook op niveau van locatie op kan duren.

[3:52:25] Ik zie allemaal instemmend geknikt aan de overkant. Zoals mooi zeven de kamer ontvangt na de zomer een brief inzake erfpacht en consumentenbescherming. Met daarin antwoord op de vraag wie beschermt de consument?

[3:52:37] Met het onderzoek waartoe uw kamer mij heeft.

[3:52:41] Uitstekend punt achterkamer ontvangt de brief inzake wooncorporaties voorafgaand

[3:52:47] aan het rondetafelgesprek over wooncoöperaties ronde tafel gesprek zal overigens vermoedelijk in oktober gepland gaan worden. Dus dan weet u alvast

[3:52:57] wanneer de laatste toezegging niet.

[3:53:02] Die was een betere groot. Weet u uit uw hoofd kunt u herhalen?

[3:53:08] De minister stuurt een briefje misschien wel nog voor het reces. Wie zal het zeggen. Termijn. Daar hebben we niet over gesproken

[3:53:15] over de oproep om tussen nu en de invoering van de omgevingswet wellicht een opschorting van het handhaven.

[3:53:23] Daar kan ik heel lang maken. Maar als het gaat over wonen recreatie, parken.

[3:53:27] U kunt zich hier in vinden.

[3:53:29] De heer adequaat mijn toezegging weergeeft. Dus we kunnen het volgende keer gewoon andersom.

[3:53:33] Ja

[3:53:35] dan rest mij u te danken. Het was me een genoegen om laatste commissiedebat van het jaar ervoor te zitten. U heeft een nog van het politieke jaar, u heeft nog morgen een twee minuten debat bouwregelgeving. Die zal ik niet. Voorzitter, maar dan rest mij niets u niets anders dan u te bedanken voor uw aanwezigheid, uw uiteraard ook in uw ondersteuning. De mensen op de publieke tribune. De bode en de redactie dienst en dan wens ik u een hele genoeglijke avond

[3:54:05] dankuwel.