Kennisbijeenkomst : Hoe werk blijft veranderen

[0:00:07] Goedemiddag. Welkom bij een kennis. De kennisbijeenkomsten over hoe werk blijft veranderen. Het is een dit is een bijeenkomst van de Commissie sociale zaken van de tweede kamer. Dus en nee ik ga samen met mijn collega Judith Tielen proberen deze ruim twee uur die we met elkaar hebben zo goed mogelijk te leiden. Als je denkt wat is dat is de heer van dijk vandaag genuanceerd. Dat komt omdat ik namens de hele Commissie spreekt

[0:00:31] en dat goud poogt te doen. We hebben ook collega's Kamerleden hier aanwezig.

[0:00:37] We hebben mevrouw Marijke Beukering van D zesenzestig, mevrouw zijn er maar toe van groenlinks en we verwachten nog Don ceder van de christenunie en Hilde pallandt van het CDA. Maar nogmaals, dit is geen politieke bijeenkomst. Dit is echt een kennisbijeenkomsten en ook een periode af te sluiten die we als Commissie de afgelopen ruim drie jaar met elkaar hebben doorlopen.

[0:00:58] Judith.

[0:00:59] Ik je al meteen een beetje mag corrigeren grijs. Want je zei de Commissie sociale zaken, maar we gaan het vanmiddag hebben over werk en officieel heet de Commissie sociale zaken en werkgelegenheid.

[0:01:10] Daar heeft ie helemaal gelijk in.

[0:01:14] Het is ook meteen weer een soort halve politieke opmerking, maar we zien een door de vingers en de kijken veel mensen mee. Dus we proberen ook het zo interactief mogelijk te doen. Ik denk dat Judith daar straks wat meer over over over gaat vertellen. Maar ik denk dat handig is om u alle een even mee te nemen hoe we deze periode met elkaar hebben doorlopen. Want zoals ik al zei, dit is een commissieactiviteiten. In tweeduizend achttien hebben we als Commissie van sociale sociale zaken en werkgelegenheid met elkaar bepaald en afgesproken dat de veranderende arbeidsmarkt echt een onderwerp is wat alle politieke partijen bezighoudt en ook heel veel mensen in het land bezighoudt heel veel werkgevers in het land bezighoudt heel veel organisaties bezighoudt is verdachte dat echt een goed onderwerp om breed in de Commissie een aantal jaar te verkennen te hebben op verschillende manieren gedaan. Daar hebben we onder andere begeleid door met name begeleid door fantastische staf die bijvoorbeeld een die was ook want wij zijn natuurlijk altijd in en uit als Kamerleden. Maar die ons een beetje op de rechte pad hebben gehouden en daarmee is deze bijeenkomst ook een soort slot van de van de periode die werden afgelopen drie jaar met elkaar hebben doorlopen.

[0:02:20] Er is onder andere een een Europese vergelijking gemaakt als het gaat er vroeg aan landen naar om met robotisering en de platform economie. We hebben als Commissie ook verschillende werkbezoek georganiseerd. We zijn bij nedcar geweest. We zijn bij picknick geweest. We zijn bij bol punt com geweest

[0:02:37] om daar te kijken. Dat zijn toch typisch bedrijven die vol in een soort nieuwe met het volgende soort nieuwe ontwikkeling zitten en daar werden we vriendelijk ontvangen heb ook veel van geleerd.

[0:02:47] De Commissie is naar Frankrijk geweest en drie dagen

[0:02:50] om daar ook van onze Franse collega's te horen hoe zij daar en met de veranderende arbeidsmarkt omgaan en we hebben het Rathenau instituut en het sociaal cultureel Planbureau. Het sociaal cultureel Planbureau pas meer in een Onderzoeksraad. Maar het gaat naar de onderzoek fonds gedaan. Dan zal de herdacht straks meer over vertellen, maar ook het SCP heeft een uitgebreide studie naar naar veranderen de arbeidsmarkt gedaan en daar zullen we samen starten. Maar Judith. We gaan het interactief doen. Hoe gaan we dat doen.

[0:03:17] Ja, we hebben twee rondes. We hebben aantal gasten die zullen we zo voorstellen in de eerste ronde. En dan gaat het over expertise en wetenschap en Gijs, Gijs van dijk. Jij zei net al wat over de onderzoeken die we hebben laten doen als kamer

[0:03:31] en daarna hebben we een tweede ronde en met een aantal mensen uit de praktijk. Die gaan we straks dan ook u aan uw voorstellen en tussentijds. Ze kunnen in ieder geval de leden van de Kamervragen stellen om hun kennis te verrijken. Het is tenslotte een kennisbijeenkomsten, maar ook de mensen die meekijken en die nu van achter een scherm op een werk of thuis of waar dan ook misschien op een terras. Want is best mooi weer meekijken ook die mensen kunnen vragen stellen die ontvangen dan hier en die kunnen we dan ook stellen aan experts of aan de mensen uit de praktijk en zo proberen we met elkaar gewoon veel meer te begrijpen hoe die arbeidsmarkt aan het veranderen is en zodat wij daar als politici straks ook goede keuzes kunnen maken als het gaat om beleid en wet en regelgeving. Maar misschien de mensen die meekijken omdat ze een bedrijf leiden of ergens werken of bij een vakbond vakbond zitten om daar ook een voordeel mee te doen. Dus zo proberen we het echt een beetje een gesprek te maken.

[0:04:23] En het is interactief. Dus u kunt uw vragen gewoon gedurende deze bijeenkomst mailen

[0:04:29] en dan moet ik het goed zeggen. Dat kan via meerdere kanalen. Maar dat kan onder andere via WWW punt tweede kamer punt NL Slash kennis bijeenkomst.

[0:04:38] Als u daar op die pagina. Als u daarop klikt dan kunt u daar een vraag stellen en die gaan we ook proberen te verwerken, zodat we die aan het einde van iedere ronde ook proberen te betrekken om het ook in die zin interactief te houden. Het gaat. Het gaat om de pagina WWW punt tweede kamer personeel flash kennisbijeenkomsten zo voldoende denk ik.

[0:04:56] Ik denk het wel en anders krijgen we misschien wel een vraag dat het niet voldoende onduidelijk is.

[0:05:00] Dan moet hij dat zeker ook kunnen. Weet u ons erbij te bereiken. We beginnen, zoals gezegd, met de adjunct directeur van het sociaal en cultureel Planbureau. Maar Marjolein Olde monnik of welkom en u begint met een inleiding over uw onderzoek.

[0:05:17] Dank voor de uitnodiging

[0:05:19] en Dank voor het idee want inderdaad gesprek met deze Commissie was de eerste aanleiding voor ons om aan dit onderzoek te beginnen,

[0:05:27] wat ongeveer twee jaar in beslag heeft genomen,

[0:05:30] en uiteraard vertellen we u heel graag over de uitkomsten van het onderzoek en dat relateren we ook graag aan ander onderzoek voor iedereen die het nog niet weet. In dit onderzoek hebben we doordacht hoe grote ontwikkelingen neerslaan bij mensen zoals digitalisering denk dan aan robotisering en platform Misery, maar ook meer sociaal, culturele ontwikkeling bijvoorbeeld ontwikkelingen rondom zorgen leren leven lang ontwikkelen die kanten.

[0:05:56] En voordat ik dan de diepte induikt

[0:05:59] begin ik met de basis om of het perspectief dat volgens het SCP leidend moet zijn.

[0:06:04] Ik weet niet of u toevallig gisteren Nieuwsuur heeft gekeken waar mijn collega Kim Putters zat.

[0:06:10] Hij zei daar ook al

[0:06:11] dat u vaak te beperkt vanuit een domeinnaam maatschappelijke opgave wordt gekeken

[0:06:16] terwijl die opgave eigenlijk door allerlei domeinen heen loopt of zo. U wilt door het leven van de mens.

[0:06:23] Zo kun je bijvoorbeeld niet naar personeels tekort kijken in de zorg

[0:06:27] zonder ook naar problemen op de woningmarkt te kijken. Je zal maar in het ziekenhuis in Amsterdam willen werken. Maar hoe vind je een woning of naar personeelsproblemen in het onderwijs of de zorg te kijken, zonder naar modern werkgeverschap, zoals dat genoemd wordt door de WRR en laatst ook door Doekle Terpstra waar mensen ook de mogelijkheid moeten hebben om buiten hun werk om te zorgen en te blijven ontwikkelingen et cetera.

[0:06:52] Nou lijkt het heel ingewikkeld om maatschappelijke opgave domein overstijgend of integraal aan te pakken.

[0:06:59] Dat is natuurlijk ook maar het helpt als je door de ogen van mensen blijft kijken

[0:07:04] want in de levens van mensen bestaan die Schotten eigenlijk niet.

[0:07:08] Ik werd zelf bijvoorbeeld vanochtend niet wakker als alleen werknemer,

[0:07:12] maar ook als ouder

[0:07:13] van een ontzettend irritante puber kan ik er bij zijn partner en mantelzorger en ik leef elke dag in al die domeinen zonder daar de hele tijd onderscheid te maken in mijn hoofd en probeer die tegelijkertijd zo goed mogelijk te managen en te combineren,

[0:07:28] en daarom is het belangrijk te blijven kijken. Ook bij arbeidsmarktbeleid naar de wisselwerking van werk met zorgtaken met onderwijs, met vrijwilligerswerk, et cetera en het gemak waarmee deze rollen en activiteiten gecombineerd kunnen worden,

[0:07:42] bepaalt mede de kwaliteit

[0:07:44] van leven en de maatschappelijke positie en kansen van.

[0:07:48] Burgers,

[0:07:50] Daarom is het ook belangrijk te blijven kijken naar nuance en verschil van uit hetzelfde burger perspectief in de levens van mensen kunnen veranderingen op hetzelfde moment zowel gunstig als ongunstig uitpakken.

[0:08:01] Het vraagt dus om nuance oog voor verschillen tussen sociale groepen door te kijken wat grote ontwikkelingen daadwerkelijk voor mensen betekenen komen soms onverwachte gevolgen naar voren. Zo bleek bijvoorbeeld uit ons onderzoek naar internationalisering dat mensen zich eigenlijk niet zozeer zorgen maken over het verlies van een baan, maar zich afvroegen hoe gaat het met waardering als mijn baas in San Francisco zit

[0:08:25] en bang zijn niet meer gezien te worden.

[0:08:28] Terug naar de arbeidsmarkt. Als je dan vanuit het perspectief van de werkende mensen kijkt en dat als uitgangspunt neemt

[0:08:35] wordt ook meteen de beperking duidelijk, want het wordt duidelijk dat processen op de werkvloer en informele regels, zoals normen en verwachtingen tussen werkgevers en werknemers

[0:08:45] heel erg bepalend zijn voor de manier waarop beleid uitwerkt hoe arbeidsmarkt veranderingen uitpakken, ongeacht het handelen van politiek en overheid,

[0:08:54] ongeacht wetgeving, beleid en toezicht.

[0:08:58] Terug. Naar het onderzoek

[0:09:00] wil ik hier in ieder geval twee van de belangrijkste conclusies laten.

[0:09:04] We bespreken,

[0:09:06] Is een arbeidsmarkt agenda nodig die recht doet aan de brede betekenis van werk,

[0:09:12] met oog voor een en mijne

[0:09:14] en twee

[0:09:16] oog voor sociaal culturele factoren vergroot de effectiviteit en de legitimiteit van arbeidsmarktbeleid. Ik begin bij het eerste.

[0:09:23] Werk,

[0:09:25] Het is voor mensen

[0:09:26] en voor de maatschappij zo veel meer dan een baan en inkomen.

[0:09:31] Mensen hechten sterk aan wekker merken als nou ja, u weet het vanzelf sales zelfontplooiing zeggenschap

[0:09:38] sociale banden op het werk. Werk en privé balans willen graag dat hun werk, maar ook zijzelf gezien worden en gewaardeerd worden.

[0:09:46] Maatschappelijk

[0:09:48] als er weinig ruimte is om te zorgen en te leren

[0:09:51] blijven mantelzorgtaken liggen remt dat de innovatiekracht en de duurzame inzetbaarheid van mensen

[0:09:58] als mensen het gevoel hebben vervangbaar te zijn en niet gewaardeerd te worden, kan het leiden tot onthechting.

[0:10:05] De maatschappelijke discussie over kwaliteit van werk verlengd zich vaak tot werkzekerheid.

[0:10:10] Het is belangrijk,

[0:10:11] maar niet het enige en dat doet dus geen recht aan wat werk betekent voor mensen en maatschappij.

[0:10:18] Maar daardoor is er ook onvoldoende oog voor al die andere aspecten van de kwaliteit van werk of werk die veranderen onder invloed van arbeidsmarkt handelingen. De werkdruk combinatie privé in balans et cetera.

[0:10:30] En als je dat dus niet expliciet maakt,

[0:10:33] blijven de verschillende beelden ontstaan

[0:10:36] over wat nou goed werk is

[0:10:38] en

[0:10:39] de risico's

[0:10:40] dat partijen zoals sociale partijen, overheid en politiek langs elkaar heen blijven.

[0:10:45] Dit vraagt dus fundamentele gesprekken over wat we goed werk vinden

[0:10:51] met sociale partners, mensen op de werkvloer, overheid en politiek

[0:10:55] en

[0:10:56] ik zou een beetje prioritering aanbrengen.

[0:10:58] Maar dokters,

[0:11:00] Het vraagt naast de expliciteren. Ook de zicht op nuance en verschil. Want ons onderzoek laat zien dat de gevolgen van arbeidsmarkt ontwikkeling voor werkenden niet eenduidig zijn.

[0:11:10] Toen we begonnen aan het onderzoek dacht ik nou digitalisering. De de wordt eigenlijk op twee manieren naar gekeken of het breken is het walhalla. Het brengt alles of het is nou ja, de duivel. Want we gaan er allemaal aan. En zoals vaak blijkt het waarheid in het midden te liggen. Het heeft voor sommige mensen brengt een nieuwe kansen, zoals een enorme vrijheid en autonomie en voor andere mensen brengt het geldzorgen en onzekerheid

[0:11:33] arbeidsmarkt veranderingen kunnen ook andere aspecten beïnvloeden en de kwaliteit van werk en de kwaliteit van leven op verschillende manieren voor verschillende groepen

[0:11:40] beïnvloed, zoals de ervaringen die men heeft werkvloer

[0:11:44] en de ruimte die je hebt om te zorgen en te leren.

[0:11:47] Ik kan mijn werk zelf regelen. Ik kom gewoon thuiswerken met corona. Mijn zus.

[0:11:52] Moet zorgen.

[0:11:53] Ik kon dat niet.

[0:11:56] Dat vraagt ook verbreding van de aanpak dus niet alleen verbreding van het gesprek, niet alleen inzet op werkzekerheid en loon, maar ook op de zachtere kanten werkdruk betekenisvol werk

[0:12:06] ruimte om te blijven zorg en leren herhaal de aanbeveling van Doekle Terpstra van vorige week modern werkgeverschap blijft belangrijk

[0:12:14] en is lang niet overal gerealiseerd.

[0:12:18] De advies op het terrein van flexibilisering van onder andere de Commissie Borstlap lijkt ons goed doordacht.

[0:12:23] Dus en breed gedragen en kunnen daarom een stevige pijlers zijn. Maar

[0:12:29] wat is dan heeft mij als dominee ook geregeerd en breed op alle aspecten van kwaliteit van werk sturen en niet alleen op werkzekerheid, want daardoor ontstaan er kansen en om de duurzame inzetbaarheid en arbeidsmarktparticipatie te vergroten en deze baten reiken veel verder dan de arbeidsmarkt. Ze betekenen bijvoorbeeld dat we ook de zorg voor ouder wordende mensen kunnen blijven realiseren

[0:12:52] en het kan niet alleen helpen betaald werk aantrekkelijker en inclusiever te maken, maar ook maatschappelijke uitdagingen opvangen of beïnvloeden, zoals de vergrijzing, personeelstekorten, globalisering, maar ook sociale gelijkheid en samenhang

[0:13:05] dan twee

[0:13:07] oog voor sociaal culturele factoren.

[0:13:10] Een rode draad. Ik zei het al in onze onderzoeken was dat een groot deel van de kwaliteit van werken in de brede zin van het woord gewoon op de werkvloer bepaald

[0:13:19] geldt niet alleen voor het inkomen, maar vooral voor de meer zachte

[0:13:23] aspecten,

[0:13:25] ervaringen,

[0:13:27] waardering, werk, privé ontwikkelmogelijkheden.

[0:13:31] Die informele regels cultuur spelen natuurlijk een ongelooflijke rol.

[0:13:36] Wat zijn of onuitgesproken verwachtingen

[0:13:39] over beschikbaarheid.

[0:13:42] Ik begon ooit in een baan waar zo'n figuur zeiden dat als mensen weer gingen weg gingen dat het ambtenaren tijdje was. Ik ben ondertussen jaar ambtenaar. We gaan echt niet om vier uur weg.

[0:13:52] Het is niet eenvoudig beleid te ontwikkelen dat direct ingrijpt op die cultuur op de werkvloer. Je kunt ook nog een goede boom opzetten. Hoe wenselijk dat is maar dat laat ik aan u

[0:14:02] maar om echt verschil te kunnen maken, is het wel noodzakelijk om oog te hebben voor die sociaal culturele factoren

[0:14:08] en hiervoor zijn tenminste twee redenen

[0:14:10] normen over zaken. Als de bereikbaarheid en beschikbaarheid van werk kunnen de arbeidsmarktkansen van groepen, bijvoorbeeld als vrouwen of mensen met een beperking in de weg staan

[0:14:20] en culturele factoren kunnen de effectiviteit van arbeidsmarkt hervormingen beïnvloeden,

[0:14:25] negatief.

[0:14:27] Dus je kan wel verlofregelingen uitbreiden.

[0:14:30] Maar als het nemen van verlof niet als vanzelfsprekend wordt gezien op kantoor. Ja dan gaan mensen gewoon dat verlof niet opnemen.

[0:14:37] Zolang dat als gebrek aan arbeidsethos wordt gezien

[0:14:40] en als werkgevers niet anders over kosten en baten van flexwerk gaan denken en werknemers het gewoon vinden

[0:14:47] dat ze het werk dat ze doen tijdelijk is, dan zullen bij nieuwe regelgeving simpelweg nieuwe wegen

[0:14:53] de gevonden worden

[0:14:54] door de mazen van de wet te glippen.

[0:14:58] Uit ons onderzoek blijkt dus dat de overheid. Dus dat wat de overheid verwacht zijn beperkingen kent

[0:15:05] veel verandering krijgt gestalte op de werkvloer en daarbuiten in het gewone leven

[0:15:10] en ze vragen dus ook om het intekenen van andere partijen,

[0:15:13] werkgevers, onderwijs, werknemers, et cetera. Maar er zijn ook voor overheid wel degelijk aangrijpingspunten begint met bewustzijn cruciaal.

[0:15:22] En hoewel beleid geen cultuurverandering kan voorschrijven, kan je wel rekening houden met culturele processen en kan je hierbij sturen.

[0:15:29] Bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van beleid kan rekening gehouden worden met de sociale realiteit waarin mensen leven

[0:15:35] en kan het ook kan de overheid ook mijn taken binnen het motiveren en informeren.

[0:15:40] We kunnen experimenteren met concrete programmas die gericht inspelen op organisatiecultuur

[0:15:46] en daarnaast vraagt de dus van iedereen om heel expliciet te zijn over mensbeelden en aannames die liggen onder beleid en die vervolgens ter discussie durven te stellen en te toetsen aan de realiteit.

[0:15:56] Want waarom krijgen vrouwen die een kind krijgen bijvoorbeeld standaard verlof terwijl mannen dit moeten aanvragen.

[0:16:02] Hierachter ligt deels de norm dat we

[0:16:05] van vrouwen verwacht dat het tijd voor een kind maken van ander misschien niet perse

[0:16:09] of een ander voorbeeld. Veel beleid is gericht op een leven lang ontwikkelen en dat gaat er bijvoorbeeld van uit dat werknemers en werkgevers intrinsiek gemotiveerd zijn hierin te investeren

[0:16:20] en onderzoek suggereert natuurlijk dat dit lang niet altijd het geval is.

[0:16:24] Het vraagt ook een interdisciplinaire blik bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid,

[0:16:29] met aandacht voor inzichten uit de sociale wetenschappen en zicht op en inzicht in de consequenties van beleid in het dagdagelijks leven van mensen

[0:16:38] en het vraagt dus om het echte burger perspectief niet alleen in de inleidende paragraaf alstublieft maar echt in wetgeving beleid en regels vanuit het perspectief van de burger en wederom te toetsen aan realiteit Dankuwel.

[0:16:55] Mooi Dankuwel heel herkenbaar. Ik heb er ook gelijk allerlei beelden bij is. Dat is dat. Dat is een mooie van zo'n onderzoek denk ik. Laten we eerst voordat we ook de andere sprekers antwoorden laten even de Kamerleden vragen of zij al wat eerste reacties of vragen hierover hebben. Ik zie mevrouw pallandt, mevrouw.

[0:17:16] Ook ook in het voor mij herkenbaar. Iedereen heeft verschillende rollen. Ik kom hier van het van het thuisfront met een een dochter met corona en ik hoef overigens niet in quarantaine en ben getest en allemaal goed goed genoeg verklaard om hier in uw midden te zijn,

[0:17:33] maar terecht dat hij wijst op op de beperkingen van wet, wet en regelgeving. Natuurlijk hebben we hebben al zelf hier discussie over dat we misschien ook eens nog eens zorgvuldiger naar moeten kijken welke wetgeving we aannemen en hoe en hoe dat uitwerkt in de praktijk. Maar eigenlijk die informele regels die zijn die zijn van belang en dat begrijp ik heel goed ook inderdaad de voorbeelden die u noemt over het opnemen van van verlof en ook dat je af en toe nog eens voorbeelden hoort dat als een man ouderschapsverlof aanvragen dat hij dan te horen krijgt van nou daar heeft ooit iemand hier aangevraagd. Die werkt die niet meer om maar wat wat informele signalen af te geven. Maar dat is natuurlijk ook lastig voor ons om daar op te sturen en ik hoor u zeggen. Je kunt ermee experimenteren motiveren informeren inspireren helemaal mee eens.

[0:18:26] Maar hoe ziet u daar in. Ik denk dat gesprek met je net op de werkvloer aangaan. Dat kan misschien een personeelsvertegenwoordiging of een er. We hebben natuurlijk ook de polder waarin we proberen allerlei beelden bij elkaar vanuit de praktijk bij elkaar te brengen,

[0:18:43] maar we zien denk ik ook dat in de eenentwintigste eeuw dat het niet meer vanzelfsprekend is dat je daar het dat die vertegenwoordiging niet meer zo veel zelfspot.

[0:18:51] De is hoe.

[0:18:53] Ziet u. Ik moest meteen daaraan denken. Ziet u daar ook nog een verhouding in of een rol

[0:18:57] hoe we dat opnieuw kunnen vormgeven. Of is dat helemaal niet nodig.

[0:19:02] Dan kunnen we ook mijn kennis bijeenkomsten.

[0:19:06] Oh

[0:19:09] dus even ter aanvulling. Ik zei niet dat dat er niks mogelijk was aan beleid veel flankerend beleid dat in zichzelf aannames kent die wellicht wat aanpassing nodig hebben

[0:19:21] en is natuurlijk stimulerend beleid.

[0:19:23] Ja. Als je kijkt naar het betrekken van burgers bij beleid en afwegingen en keuzes maken, dan zijn er vele vormen mogelijk.

[0:19:34] Ik kan daar uren over praten. We hebben toevallig net een onderzoek gedaan voor buitenlandse zaken. Hoe je burgers kunt vragen naar opinies over Europa. En hoe ingewikkeld dat is en dat je dat serieus mijn basis boodschap is.

[0:19:49] Ja, we moeten nadenken omdat de manier waarop sommige groepen vertegenwoordigd worden. Anders is dan de partijen die aan tafel zitten op dit moment. En ja, er zijn groepen die we eigenlijk niet spreken

[0:20:02] en daar kan je op allerlei verschillende manieren mee omgaan. Als je veel onderzoek over is

[0:20:07] voor de volgende keer.

[0:20:12] Zeker. Goede vraag. Dankjewel.

[0:20:15] Deze. We kijken naar wat meer.

[0:20:17] Van der Veen van de sociaal economische Raad zeg maar mee met aan ons mee wil geven over de veranderende arbeidsmarkt.

[0:20:27] Met net vooraf de opmerking dat voor de uitnodiging stelt sociaal economische Raad. Dat klopt. Zit ik in maar

[0:20:34] ik spreek iets meer namens mezelf en mede dames sociaaleconomische Raad, maar ik denk dat ik dingen gezegd waar niet iedereen.

[0:20:41] Ik wou net zeggen is dat een waarschuwing. Maar het is in ieder geval een teaser. Het is in ieder geval een gaat.

[0:20:46] Is aan u om te ontdekken wat daaronder valt. Daarom.

[0:20:54] Ik ga iets dichter weer naar beleid toe dan mevrouw monnik of maar ik ben het wel helemaal met u eens dat ze met die wisselwerking tussen het formele en informele en de rol van de ruimte die je hebt ons beleid dat het goed is om daarover na te denken

[0:21:11] kijken naar de arbeidsmarktbeleid, zou ik zeggen dat wij

[0:21:14] de afgelopen decennia een

[0:21:18] model hebben ontwikkeld, wat eigenlijk twee kenmerken heeft namelijk een sterk bevordering van deeltijdwerk lachen. Daar zijn we al heel lang geleden mee begonnen

[0:21:26] en Stef versterking van de ruimte voor flex en dat heeft een hele typische arbeidsmarkt opgeleverd in Nederland

[0:21:33] zeer flexibel

[0:21:35] hoge deeltijd factor

[0:21:37] met een heleboel goede gewenste en ook wat ongewenste effecten

[0:21:42] en de gewenste effecten zou ik typeren in termen van een hoge participatiegraad internationaal kijkend

[0:21:50] en ik denk dat voor een belangrijk deel. Het feit dat Nederland geen hoge inkomensongelijkheid heeft

[0:21:57] en dat ook de afgelopen decennia heeft weten vol te houden veel te maken heeft met hoe wij de afgelopen decennia onze arbeidsmarkt hebben ingericht en

[0:22:06] zeg maar zo'n anderhalf verdieners economie en een hele flexibele economie hebben opgericht,

[0:22:13] maar er zitten ook heel grote nadelen en die nadelen die kennen we allemaal.

[0:22:18] Maar de cd. De contract zekerheid is een onderdeel daarvan. Maar er zijn er meer waar het gaat om scholing. We weten dat zzpers minder scholen dan

[0:22:29] de gemiddelde werknemer. Dat is ook logisch.

[0:22:33] Dat moet ze zelf verzorgen en moet er ruimte voor zijn. De binding van werknemers aan bedrijven is zo'n element wat samenhangt met

[0:22:43] zo flexibele arbeidsmarkt, wat wellicht ongewenst effect heeft. Dus het is een heel dubbel beeld wat we het beleid. De afgelopen decennia hebben geproduceerd.

[0:22:52] Als ik naar een nou naar nu kijk en een deel van de advies van de sociaal economische Raad zou ik zeggen

[0:22:58] voor een deel zijn die bedoeld om onevenwichtigheden in systeem dat we hebben gecreëerd.

[0:23:04] Waar nadrukkelijk zeg ik ook positieve elementen aan zitten die proberen te herstellen zoals ik kijk naar het recent middellange termijn advies en alle adviezen die daarin zitten rondom de flex

[0:23:15] de omgang met flexcontracten nul uren contract. Noem het maar op. Dat is voor een deel een correctie zou ik zeggen op een aantal ontwikkelingen die we de afgelopen

[0:23:26] tien vijftien jaar

[0:23:29] deels bewust

[0:23:31] zelf in het leven hebben geroepen.

[0:23:36] Maar en dat komt krijgt misschien wat minder aandacht en daarom wil ik nu wat meer aandacht op focussen in de advisering van dessert zitten ook een heleboel dingen die niet zozeer bedoeld zijn als herstel of correctie van wat in het verleden heeft zich voltrokken, maar die ook nadrukkelijk vooruitkijken

[0:23:52] en vooruitkijken zou ik zeggen dan. Wij richten onze aandacht zich dan op.

[0:23:57] Dan denk ik dat waarin de afgelopen decennia onze inzet sterk gericht was op verhoging van participatie

[0:24:05] in de toekomst. Het probleem waar we mee te maken krijgen en wat ook richtinggevend zal zijn voor de arbeidsmarktbeleid. In mijn ogen

[0:24:13] is tweeledig en die heeft enerzijds te maken met demografische veranderingen anderzijds te maken met technologische veranderingen.

[0:24:20] We krijgen te maken op dat we hebben al te maken met krimp en met tekorten op de arbeidsmarkt serre heeft

[0:24:29] begin dit jaar begin dit jaar een advies uitgebracht over de arbeidsmarkt. Zorg. Nou daar zit je al met grote tekorten

[0:24:36] en dat gaat niet minder worden. Dat gaat alleen maar erger worden. De komende jaren. En daar heeft veel van wat mevrouw al de monnik of noemde over modern werkgeverschap en hoe je de dat inricht speelt hierin een belangrijke rol om aan die tekorten tegemoet te komen,

[0:24:51] maar recent heeft u in de kamer ook het een en ander aangenomen waar het gaat om de beloning

[0:24:56] en dat speelt natuurlijk ook een rol in die discussie

[0:25:00] maar tekorten op de arbeidsmarkt is een belangrijk element zou ik zeggen voor de toekomst dus een element

[0:25:06] tweede element voor de komende decennia is. Dit zijn de transities. We gaan een aantal belangrijke veranderingen inrichting ten gevolg van de klimaattransitie

[0:25:17] robotisering, de verdere ontwikkeling van digitale economie. Dat heeft ingrijpende consequent. We zien het vandaag al in de gasprijzen dat we toch wat sneller overvallen worden door ontwikkelingen dan we misschien gedacht hadden

[0:25:31] in dat speelveld van enerzijds demografische ontwikkelingen anderzijds transities daartussen ontwikkeld zal het Nederlandse arbeidsmarkt beleid zich moeten ontwikkelen en dat vraagt denk ik om een nieuwe focus en ik zal er een paar noemen en ik zie Gijs kijken. Dus ik zal proberen het kort te houden. De ik noem er een paar.

[0:25:51] Ik denk dat in de toekomst de arbeidsmarktbeleid breed moet zijn. Je moet vraag en aanbod gericht werken want je zult invloed willen hebben op de ontwikkeling van werknemers ook aansluitend bij die transities bijvoorbeeld. Dat vraagt om scholing. Dat vraagt om veel aandacht voor om en bijscholing.

[0:26:09] Maar het vraagt ook om bijvoorbeeld een tweede puntje een arbeidsmarkt infrastructuur en de hebben heeft er ook diverse malen over geadviseerd daarin

[0:26:18] voorzieningen in het leven worden geroepen om die te faciliteren dat mensen die

[0:26:24] transitie bijvoorbeeld kunnen doormaken waar het gaat om hun eigen arbeid inzet

[0:26:30] tekorten vragen ook om een aandacht voor hoe krijg ik zoveel mogelijk

[0:26:36] handen aan het bed zeggen we dan in de zorg. Dat heeft te maken met contract zekerheid. Dat heeft te maken met veel deeltijdwerk, maar ook breder kunnen we op alle mogelijke manieren nog kijken naar de arbeidsparticipatie en dan hebben bijvoorbeeld over het feit dat wij in Nederland redelijk begrenzen arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidsbeperking.

[0:26:56] Maar bijvoorbeeld ook dood waar het gaat om de inzet van migranten dat daar dat gaat niet vlot en misschien moeten we in de toekomst daar wel veel ruimer mee worden en ook een grotere inzet hebben we nodig

[0:27:08] ook daarover heeft de een aantal adviezen uitgebracht.

[0:27:13] De transities op de arbeidsmarkt vragen om mobiliteit. Dat is wat anders dan flexibiliteit waar we tot nu toe over gehad hebben. Mobiliteit wendbaarheid betekent dat je wil dat

[0:27:24] je arbeids aanbod zich aanpast aan de veranderende vraag en wij denken dat je daar een specifieke arbeidsmarkt instructie structuur voor zou moeten ontwikkelen. Het eenmaal twee middellange termijn advies wat

[0:27:39] in mei

[0:27:41] is uitgebracht door de heeft ook een heel deel. Wat gaat niet over contract zekerheid. Maar wat ging over de arbeidsmarkt infrastructuur en die haaks op dit soort vragen aan.

[0:27:52] Ik kan nog meer noemen, maar tot slot. En dan

[0:27:57] rond ik al een beetje af gehesen

[0:28:03] in diverse adviezen heeft, hebben wij ook aandacht gevraagd voor niet zozeer de omgang met technologische verandering, maar de inbedding van Technologies verandering in bedrijven. Dat noemen we sociale innovatie, zorg dat het bedrijf en de de werknemers op een bepaalde manier betrokken worden bij dit soort technologische veranderingen. Denk ook na hoe technologische verandering in bedrijf bijvoorbeeld in de zorg aansluit op de werkproces en breng ze met de dus Arbeidsorganisatie en de technologische verandering zo dicht mogelijk bij mekaar sociale innovatie en technologische innovatie bij elkaar brengen. Wij beschouwen dat als voorwaardelijk voor

[0:28:44] een

[0:28:45] goede overgang naar een nieuwe technologie

[0:28:48] en daar en dan sluit ik af.

[0:28:51] Dat staat een beetje haaks op een te flexibele Arbeidsorganisatie. Want dat vraagt om een zekere stabiele binding tussen werknemer en bedrijf

[0:29:01] sociale innovatie en technologische innovatie vragen dus om een toch weer een ander soort Arbeidsorganisatie dan de afgelopen tien vijftien jaar hebben ontwikkeld.

[0:29:11] Dat wil natuurlijk niet zeggen dat mobiliteit wendbaarheid en een zekere mate van flexibiliteit, ook in de toekomst nog steeds noodzakelijk.

[0:29:20] Dankuwel.

[0:29:21] Leuk dat u uw zorg noemt, want ook in ronde twee hebben we mevrouw helder die uit uit in in de zorg uit de zorg in ieder geval daar vast wellicht een beetje op kan reflecteren. Als u de microfoon uitzetten. Dan ga ik kijken of mevrouw toegeeft de vragen.

[0:29:35] Voor u.

[0:29:37] Ik ga beginnen om tegen. Misschien zijn er nog steeds mensen thuis die naar ons kijken en dan hoop ik want het is tot nu toe al een geslaagde bijeenkomst hoge verwachtingen voor de rest. En ik was even op de website en is heel makkelijk om een vraag in te dienen en het is ook heel eigenbelang. Want ik heb heel veel vragen en ik ga nu maar eentje stellen. Dus ik hoop dat de mensen thuis.

[0:29:54] Me vragen stellen

[0:29:57] noemen we dat.

[0:29:58] Ja.

[0:30:00] Ik hoop dat de koffie bij jullie thuis ook heel lekker is en hierboven in dit nieuwe Kamergebouw waar ik een fijn kamertje heb met veel licht licht altijd een stapeltje rapport en elke als ik binnenkom staan ze me aan en middellange termijn advies is er een. De scp-rapport liggen daar ook weer er ook het rapport van de Commissie Borstlap met tot Ondertitel in wat voor land willen bewerken

[0:30:26] en dat is voor mij ook wel een beetje de vraag die we vandaag hebben belt twee twee mooie inbrengen gehad en de vraag die ik heb is in hoofdstuk vier van het rapport wordt aangegeven voorkom een Point, Point of no return dus voorkom. Een punt van het huidige stelsel hoorde ik de vorige spreker zeggen eigenlijk zegt u dat ook meneer van en Veen van je beleid loopt tot grenzen. Je moet vooruitkijken en ik heb altijd geleerd. We zijn meestal slechts in vooruitkijken. Wie elke keer zowel de politiek als de wetenschap. We proberen het goed en de wereld die verrast ons altijd maar dat is ook heel mooi. Doe daar grote veranderingen mee zoals u die beschrijft en ook de vorige spreker onze levens zijn ingewikkeld. Het is maar goed ook dat ze zich niet houden aan de grenzen van de mijne. Geef het leven lol en en soms is wat minder lol en mijn vraag is eigenlijk. Ik vind het best wel ingewikkeld. Dus een Point of no return met een stelsel. Wat niet meer werkt. Grote vragen mochten geen politiek bedrijf, maar ook grote botsingen me soms iemand de doelen zouden moeten zijn van wat we wensen politiek gezien met een context waarvan je weet. We weten niet wat er over tien of twintig jaar gaat gebeuren en mijn vraag is eigenlijk hoe maak je in die context

[0:31:34] goed beleid, zodat je niet over vijftien jaar weer een hele leuke kennisbijeenkomsten hebt waarin mensen zeggen we hebben weer zo'n Point of no return.

[0:31:46] Dat ze daar heeft verstand van. Toch horen we dat moeten doen.

[0:31:54] Ik denk dat het nou ik denk dat het belangrijk is en daarom ik denk dat we dat beiden hebben gedaan dat je een helder kader hebt voor

[0:32:04] waarbinnen je arbeidsmarkt wil laten ontwikkelen. Dus mevrouw monnik hof heeft het gehad over die wisselwerking tussen het formele en informele belang van

[0:32:14] zeg maar de over sectoren heen kijken. Ik heb geprobeerd om de discussie die nu sterk gekleurd wordt in mijn ogen in termen van contract en zekerheid iets te kantelen richting waarvan ik denk dat we de komende twintig jaar wat de arbeidsmarkt gaat kenmerken tekorten en transities.

[0:32:36] Ik denk ook dat die ontwikkeling deels het probleem van flex en contract oplost, omdat in een krappe arbeidsmarkt je sneller vaste banen gaat aanbieden

[0:32:47] en een krappe arbeidsmarkt. Dat zien we in de zorg gaat het inkomen vanzelf omhoog want er is gewoon concurrentie

[0:32:53] en tekorten.

[0:32:55] Maar het aangeven van die heldere kaders die richtinggevend zijn voor je beleid denk ik zijn belangrijk en dan is het aan u deels ook om daar invulling aan te geven

[0:33:04] en in mei voor mij in de serre dan om te proberen die partijen op gelijke probleemstelling te krijgen

[0:33:12] en ook die kant op te krijgen en ik zou zeggen

[0:33:17] kunnen we een ander verband misschien nog over doorpraten dat

[0:33:22] de sociale partners de afgelopen jaren wel heel druk bezig zijn geweest om die met elkaar uit weer dat gedeelde belang te vinden.

[0:33:32] Het feit dat er voor het eerst sinds vijftien jaar weer zo'n hemel ligt

[0:33:36] zegt ook wel iets drinken.

[0:33:40] Uiteindelijk kijk ik u aan om antwoord op uw eigen vraag te geven.

[0:33:46] En terecht zou ik bijna zeggen als u de microfoon weer uit zit dan kijken of van de kant van de Kamerlid mevrouw mevrouw balans,

[0:33:53] Misschien een beetje compacte vraag. Maar u heeft ook een position peper geschreven. Die was ook extreem compact op een a vier boerderij geweest. Statements en en nuttige informatie, maar ook zaken van in de kunnen een hele middag over door bomen per Bullit bijna.

[0:34:11] Maar u gaf onder andere aan behoudt ook de voordelen van flex, niet alleen voor ziek en piek, maar ook om de nodig om transities te stimuleren en u geeft al aan transitie zijn een grote opgave dat dat vergt dat we die infrastructuur. Dat dat moeten laten faciliteren dat je investeert in in leveren om ontwikkelen om en bijscholing, maar dit viel mij op. Ook omdat het zo toch wel vrij concreet refereert aan het rapport van Borstlap die zegt vlek zou je moeten beperken tot ziek en piek. Misschien wilt u dat nog iets toelichten hoe je dat ziet.

[0:34:47] Klopt. Borstlap heeft het vooral over zieken een piek.

[0:34:52] En wat ik hier probeer te zeggen is dat in een snel veranderende arbeidsmarkt en daar gaan we naar toe met de komende transities

[0:35:00] dat een zekere wendbaarheid mobiliteit op de arbeidsmarkt nodig is, omdat veel mensen waarschijnlijk van baan zullen moeten veranderen of van ook van specialiteit

[0:35:11] en op een of andere mooie manier zul je die wendbaarheid mobiliteit flexibiliteit moeten faciliteren of dat altijd via contracten moet. Dat weet ik niet. Dat kan ook via allerlei andersoortige voorzieningen waarin je mee dat mogelijk maakt.

[0:35:26] Dat was eigen wat ik hier bedoelde te zeggen en dit is tegelijkertijd zo'n punt waarvan ik zei ik weet niet of alle sociale partners dit met mij eens zullen zijn. Dus begrijp uw vraag.

[0:35:36] Nee, helder en ik begrijpen want die had het inderdaad al over mobiliteit in plaats van die flexibiliteit van ons inderdaad op het contract gericht. Nou dan heeft hij dat goed gedaan. Dankuwel.

[0:35:49] Die mobiliteit wendbaarheid. Dat is wel iets wat in diverse adviezen van de sociaaleconomische Raad ook centraal staat, bijvoorbeeld over de technologische veranderingen waar we ook eigenlijk

[0:36:01] vrij uitgebreid al bij die wendbaarheid die je nodig hebt stilstaan

[0:36:06] maar dat is wat anders dan contract zekerheid.

[0:36:12] Leuk Dankuwel. Meneer dosis hier ook namens het Rathenau instituut Rathenau instituut heeft de afgelopen periode voor de kennis agenda zoals we dat dan noemen, maar dit project ook onderzoek gedaan maar doet nog veel meer onderzoeken. Dus we zijn benieuwd naar uw visie op de veranderende arbeidsmarkt. Meneer das.

[0:36:31] En Dank ook natuurlijk voor de uitnodiging om hier naam straat en instituut wat te komen vertellen. Ja, we hebben inderdaad heel veel onderzoeken gedaan naar het thema technologie en arbeidsmarkt en

[0:36:44] daar kun je dus ook veel over zeggen. Dan ga ik natuurlijk niet doen want daar is de tijd te kort voor. Maar ik denk wel dat het belangrijk is om een nieuw om te constateren dat als we kijken naar de manier waarop technologie de arbeidsmarkt verandert dat dat natuurlijk iets is wat voortdurend is en er komt dus ook een voortdurende opdracht uit voort voor u als kamer om nieuwe technologieën steeds weer opnieuw in te bedden en opnieuw te zorgen dat die ook in goede banen worden geleid

[0:37:11] in mijn bijdrage. Nu wil ik inzoomen in een op een specifiek aspect

[0:37:17] waarvan wij denken bij het Raad instituut dat het de arbeidsrelatie in de komende jaren gaat beïnvloeden en dat is data en digitale technologie.

[0:37:27] Wat vaak wordt een beeld geschetst dat we bewegen naar een data economie waarin de organisaties grote interesse hebben natuurlijk in de data van klanten en je gaat naar mijn website. Je klikt ergens op. Je kijkt ergens naar dat is natuurlijk allemaal. Je laat van die kruimels achter en die zijn allemaal heel interessant voor organisaties om vervolgens ook inzichten uit te halen en de klant dan weer netjes in een bepaalde richting of te verleiden tot het kopen van een product of dienst.

[0:37:54] Maar wat in onze ogen nog wat minder aandacht krijgt, want dit is iets wat we nu volgens mij wel een beetje beginnen door te krijgen hoe dat werkt maar wat nog een beetje onderbelicht is dat het evenzeer geldt voor de mensen die het werk doen die later ook omdat iedereen tegenwoordig gewerkt met technologie. Nou goed niet iedereen, maar het wordt natuurlijk een steeds meer banen of dat nou eens wanneer je achter een computer zit of of wanneer je gewoon in de praktijk werkt. Maar je moet dat in een app bijhouden. Steeds meer van die dingen. Daar hebben we technologische hulpmiddelen bij en die hulpmiddelen die maken het niet alleen mogelijk om ons werk te doen om dat makkelijker effectiever efficiënter te doen. Maar die maken het ook mogelijk om data te verzamelen over de werkende zelf

[0:38:40] en zo ontstaat er in feite. Je zou kunnen noemen. Een data Katie van de werkende of een data Katie van de waarde van werk

[0:38:49] en wij hebben inderdaad vorig jaar begin tweeduizend twintig een rapport afgerond. Toen is het onderzoek hebben afgerond in februari en later dit jaar kwam dat rapport

[0:39:00] nog voor de coronacrisis en daarin constateerden we dat er steeds meer instrumenten digitale hulpmiddelen op de markt komen om werkende in feiten in kaart te brengen in data te proberen te vangen. Ik hoef niet uit te leggen dat daarna met alle thuiswerken. Wat er gebeurde, zagen we een enorme explosie van het aanbod en we zagen ook in verschillende krantenberichten zagen excessen terugkomen van organisaties die daar ook naarstig naar op zoek waren van hoe kunnen we de de werknemer die nu niet meer op kantoor is. Hoe kunnen we die toch nog een beetje in de gaten houden.

[0:39:36] Dat is echter dat is zeg maar het aspect van controleren van met is niet het enige waarvoor die data wordt ingezet en dat wil ik even benadrukken want wij zien eigenlijk dat er drie doelen zijn waarop waarvoor organisaties dit inzetten. Dus ten eerste het strategische plannen van personeel

[0:39:54] waarbij wordt gekeken naar de personeelsbehoefte. Volgens mij kan ik door.

[0:40:02] Er was iets van een geluid. Met geluid is ver weg geluisterd.

[0:40:05] De.

[0:40:06] Het inschatten van de strategische personeelsbehoefte. De vraag of mensen of je kunt voorspellen of mensen al dan niet op een zeker moment het bedrijf gaan verlaten. Om welke reden dan ook daarvoor zien we dat Analytics heel erg wordt ingezet,

[0:40:20] maar ook het aannemen van nieuw personeel. Dus bijvoorbeeld een eigenlijk een digitalisering van de sollicitatie procedure waarin digitale screening van cv wordt gedaan waarin je spelletjes kunt spelen om om te laten zien dat je geschikt bent en daarin worden dus allerlei data ook weer gebruikt tussen analyse van emotie herkenning bijvoorbeeld om iets te zeggen over iemands persoonlijkheid Tone of voice meter naar goed dat dat zijn dus de dingen die bij op het gebied van plannen en aannemen van personeel ziet. Daarna heb je te controleren en aansturen. Zo talloze voorbeelden hier kunnen noemen, maar dit is denk ik iets wat wat iets bekender is. Het gaat om om screenshots te checken van internet en e-mail gebruik camera's geluidssensoren pasjes kijken of je achter je computer zit dat soort excessen moet ik zeggen.

[0:41:11] En tot slot ook het ondersteunen en ontwikkelen van personeel. Dat is ook een doel waarvoor organisaties dit inzetten

[0:41:17] en dat is eigenlijk ook best een nobel doel en het gaat niet alleen om de wantrouwende werkgever. Nee. Organisaties zetten dit die data ook in omdat ze denken van nou misschien kunnen we helpen ons personeel helpen om iets meer naar te kijken naar waar haal je je plezier uit in je werk en en en dus informatie terug geven, zodat zij met die informatie soort vorm van zelf surveillance een gedrag dan weer kunnen aanpassen.

[0:41:46] Nou we weten inmiddels natuurlijk dat weten geen doen is dus maar dat daargelaten. Dat zijn dus de verschillende doelen

[0:41:54] al die hele ontwikkeling is natuurlijk niet in een wettelijk vacuüm. Het is niet zo dat organisatie zomaar allerlei data kunnen mannen en van een werknemers kunnen kunnen inzien. En daar iets mee kunnen doen. Maar we zien in de praktijk dat er wel spanningen en onduidelijkheden zijn als het gaat bijvoorbeeld om de toepassing van de APG en de arbeids context. Dan zien we dat het voor werkgevers niet helemaal duidelijk is op sommige punten wanneer er bijvoorbeeld sprake is van een gerechtvaardigd belang en dan zie je dat later de AP corrigeert en zegt van hier is geen sprake van een van een gerechtvaardigd belang en dus daar zitten wat juridische onduidelijkheden die volgens mij opgehelderd zouden kunnen worden, zoals dat natuurlijk altijd is op het moment dat nieuwe technologie zijn intrede doet

[0:42:43] en het gaat dus om meer dan alleen privacy. Het gaat niet alleen om mag het van de APG. Want een van de belangrijkste boodschappen denk ik. Als we kijken naar wat betekent deze technologie voor ons werk en dan wil ik eigenlijk aansluiten bij het verhaal van mevrouw de Munckhof monnik of is dat je ziet dat de verschillende functies van werk, zowel voor een individu als maatschappelijk gezien die worden geraakt door deze technologie.

[0:43:09] De ruimte die je hebt om zelf autonoom keuzes te maken in je werk en niet het algoritme. Wat zegt wat je moet doen. De ruimte die je hebt om sociale relaties met elkaar aan te gaan op de werkvloer allemaal van die hele belangrijke functies van werk. Meer dan alleen het verwerven van hun inkomen die worden geraakt door deze technologie.

[0:43:30] Daar moeten we dan niets aan doen. Om enigszins richting te geven, zal ik een paar punten benoemen, maar ik zal het kort houden. Ik denk dat belangrijk is om te realiseren dat meerdere actoren een rol spelen.

[0:43:42] Dus wij roepen eigenlijk als we als Raad en instituut ook op tot een maatschappelijk debat over de vraag wat we wenselijk vinden dus niet alleen wat mag er van de VNG of van andere wetgeving. Maar hoe zouden we willen dat data en digitale technologie op de werkvloer gebruikt wordt.

[0:44:02] Ik denk dat het belangrijk is dat de sociale partners daarover met elkaar het gesprek aangaan en misschien ook afspraken maken. Maar inderdaad ook op het niveau van de werkvloer zul je met elkaar het gesprek aan moeten gaan van hoe je het ervaart op het moment dat je continu gemeten wordt dat er data en technologie op die manier wordt ingezet. Dus ook hier gaat het inderdaad om die die culturele componenten. En hoe gaan we met elkaar om. En wat vinden we goed werk.

[0:44:30] Het is belangrijk kwaliteitseisen te stellen aan die digitale instrumenten, want de de validiteit van sommige instrumenten is gewoon onvoldoende aangetoond. Kun je op basis van een dna-profiel. Dat geef je dan aan een individu. Want dat mag niet aan de werkgever. Maar kun je dan echt iets zeggen over de individuele talenten van iemand en hoe iemand zich zou moeten ontwikkelen. Kun je dat dat soort informatie gebruiken? Kun je op basis van gezichtsherkenning emotie herkenning iets zeggen over iemands kwaliteiten en dat zijn allemaal vrij discutabele dingen. Dus daar is het belangrijk denk ik. Om te zorgen dat die naar je instrumenten dat je daar certificering voor voor krijgt, zodat je een beetje de cowboys die die allerlei waanzinnige belofte doet die inperkt

[0:45:17] en uiteindelijk ook actief investeren in actief toezicht en handhaving. Dat is natuurlijk ook een belangrijke rol voor de inspectie SZW en voor de autoriteitpersoonsgegevens om misschien samen nader uit te leggen hoe bepaalde normen in de context van de arbeid van de arbeidsrelatie uit zouden moeten werken en ook gewoon te kijken of daadwerkelijk wordt voldaan aan hetgene wat is afgesproken en uitdrukkelijk aandacht te hebben voor de psychosociale arbeidsbelasting en daar is die inspectie SZW natuurlijk van belang omdat we zien dat deze technologie ook gewoon echt kan voor kan zorgen dat werk heel monotoon is heel vermoeiend is dus eigenlijk komt daar ook weer de conclusie van dat het gaat om de waarde van werk centraal zetten. Goed werk centraal zetten en met elkaar het gesprek hebben over hoe we deze technologie willen gebruiken op de werkvloer oog hebben voor zowel de kansen als de risico's,

[0:46:25] Leuk. En inderdaad heel interessant onderzoek

[0:46:30] en ook weer een andere kant eigenlijk van van een hele verandering van de arbeidsmarkt is. Er zijn vaste vragen over. Overigens heeft meneer Bart smals zich ook bij ons gevoegd het als Kamerlid namens de VVD en maar kijk eventjes naar de Kamerleden of of zij iets willen vragen aan meneer das over data en digitale

[0:46:49] aspecten van de arbeidsmarkt. Ik zag u vinger mevrouw. Maar toch. Ja hoor.

[0:46:56] We hebben net gehoord dat het heel belangrijk is om dit soort discussies de burger perspectief te doen als ik mijn aantekeningen. Goed lees dan hebben we het bij de eerste spreken ook gehoord dat de consequenties van dit soort ontwikkelingen verschillend uit kunnen pakken. Dus ik dacht ik was ontluisterend. Laten we dan even heel concreet maken want ik kan me voorstellen dat als als het gaat in een werk context waarin taken heel concreet zijn moet pakketje a naar B brengen dat veel makkelijker is om de toepassing en effectiviteit van de analyse die ons neemt, deelt een kok van het onderzoek en waar ik nieuwsgierig naar was en ik denk dat vraag aan u. Da's maar misschien ook wel aan de andere leden om actie te hebben. Wat is daar vanuit de relatie werkgever of werkende opdrachtgever

[0:47:42] de dat sociologische want dat is dus aan het veranderen. Wat de waarde daarvan is en hoe hoe pak het verschillend uit want we hoorden net een heel mooi verhaal. Ik kon thuiswerken. Iemand anders kon dat niet een beetje gevoel te krijgen van wat betekent dit nou eigenlijk voor verschillende soorten groepen werkenden en gezien de taken die ze hebben.

[0:48:00] Kijk. De verwachtingen die mensen hebben ten aanzien van werk. Die zijn natuurlijk nooit helemaal hetzelfde. Dus niet iedereen wenst evenveel autonomie in zijn of haar werkzaamheden. En als je gaat als je een poll houdt op de werkvloer van wil je hoeveel dagen wil je thuis werken? Dan krijg je natuurlijk ook allemaal verschillende antwoorden. Zo geldt dus ook voor deze technologie dat sommige mensen en laten we een voorbeeld nemen. Marianne lid X is iets van van Microsoft. Dat is een tool waarmee je kunt kijken van dan krijg je aan het eind van de week een mail van hoe productief ben je geweest. Hoe gefocust ben je geweest en dat is een vorm van je zou het zelf surveillance kunnen noemen. Krijg je inzicht in je eigen gedrag en dat kun je vervolgens gebruiken om dat aan te passen. Als je dat wil. Dat is de veronderstelling. Sommige mensen vinden dat misschien heel prettig. Die denken van nou dit is mooi. Dit is inzicht in in mijn handelen en daar kan ik dan vervolgens iets aan doen en bij andere mensen bekruipt juist een gevoel van helpen ik iedere minuut wordt vastgelegd. Dus de manier waarop die technologie uitwerkt op de arbeidsrelatie op de werkenden die kan inderdaad enorm verschillen en ik zie zowel kansen als risico's. Maar ik denk dat het dus daarom belangrijk is om niet alleen op een hoger niveau of het nou gaat om wetgeving of afspraken door sociale partners. Maar inderdaad ook gewoon op de werkvloer met elkaar het gesprek te hebben over hoe je dat nou ervaart en of je het prettig vindt of niet. Dus. Daarin is dat burger perspectief of werkende perspectief gewoon ontzettend belangrijk om ook mee te nemen.

[0:49:33] En en een kleine vervolgvraag is dan eigenlijk. We hoorden net je ziet verschillende consequenties bij verschillende groepen let daarop vanuit het burger perspectief. Ik vond het helemaal. Maar het is ook weer gesproken over gemiddelde. Wat zien we nou als het gaat om de veranderende ruimte voor die autonomie of de consequenties van pleit en eigenlijk is dat misschien wel een korte vragen we ons eerst te spreken.

[0:49:55] Maar ik denk

[0:49:56] omdat jij er ook wat over zou kunnen zeggen. Maar

[0:49:59] wat wij zien is dat je toch wel ziet dat de positieve effecten vaak de wat meer minder kwetsbare groepen treffen en andersom. De negatieve effecten vaak de kwetsbare groepen

[0:50:11] dat het hebben van autonomie uberhaupt al. Het is dat de een het wat belangrijker vindt dan de ander. Dan ga ik er mooi mee. Maar dat het relevant en belangrijk is en dat waardering relevant en belangrijk is. Dat geldt eigenlijk voor iedereen en dat is niet voor iedereen even rijkelijk aanwezig. En dan zitten we toch vaak

[0:50:27] bij mensen met een lager opleidingsniveau. Mensen die in armoede leven. Mensen met enorme flexcontracten.

[0:50:35] Wat wij ook zien is dat ontwikkelingen zoals digitalisering, nieuwe kwetsbaarheden bloot gaan leggen

[0:50:41] en het is interessant om daar rekening mee te gaan houden. Gewoon digitale vaardigheden worden. Er zijn eigenlijk alleen maar maar dat wordt de een

[0:50:49] en we kunnen niet helemaal voorspellen want ik ben met u eens dat toekomst voorspellen heel ingewikkeld is

[0:50:55] waar de nieuwe kwetsbaarheden gaan liggen. Maar je ziet toch wel dat daar verschillen in optreden ten opzichte van wat wij dat noemen. De meer

[0:51:03] klassieke indeling die u kiezen.

[0:51:08] Heel kort want ik kan deze analyse alleen maar onderschrijven, maar ik zou willen toevoegen dat wij een om ons onderzoek ook in laat zien dat waar deze technologie op dit moment toegepast wordt een ontwikkeld wordt dat dat inderdaad vaak de nou laat ik zeggen de wat kwetsbaardere beroepen zijn dat het gaat om de onderhandelingsmacht die je hebt in de arbeidsrelatie om daar wat aan te doen. Een ondernemingsraad zou er bijvoorbeeld iets aan kunnen doen. Maar is er een ondernemingsraad of ben je klein en kleinbedrijf of ben je een platform waarin je überhaupt niet op die manier met elkaar hebt voor de de arbeidsrechten op kunt komen. Dus wij zien inderdaad zeker ook dat het dat het op dit moment in bepaalde beroepen jaar meer tot vervelende situaties leidt dan in andere.

[0:51:51] Ja.

[0:51:52] Mevrouw pallandt had nog vragen.

[0:51:55] U geeft hele helder betoog en ook uw position paper hele praktische handvatten van als je gaat nadenken over nieuwe technologieën en toepassing op de werkvloer en een viertal uitgangspunten waar je aan moet denken dat dat gaf u net mondeling aan en ik vroeg me af of u al. Ik blijf met je naast het drinken ook

[0:52:17] analoog aan de vraag die ik aan mevrouw of monnik of stelde van hoe ga je dat gesprek gesprek aan hoe zorg je ervoor dat die werknemers ook positie in hebben om daadwerkelijk dat gesprek zeg maar daarover aan te kunnen gaan en hoe laat je de kwetsbare daarin die nadelen niet ondervinden.

[0:52:36] Maar ziet u al in bijvoorbeeld bepaalde sectoren of heeft die voorbeelden van waar dit gesprek al op een aardige manier tot stand is gekomen.

[0:52:44] Opzichte van oudste zit nog echt in de kinderschoenen die beweging moeten we gaan maken in dit zijn de vier uitgangspunten erbij.

[0:52:50] In ons onderzoek hebben we gesproken met een aantal organisaties die echter wel bezig zijn met met data en technologie op de werkvloer. En dan zie je dat zij bijvoorbeeld ook wel ethische commissies oprichten. En inderdaad de aangeven dat het heel belangrijk is om om het gesprek aan te gaan met de werknemer over die toepassing. Dus dat gebeurt ook al wel.

[0:53:12] Ik denk wel als wij hebben we hebben gemerkt dat dit een moeilijk onderwerp is om om over te praten als organisatie. Dus het zou natuurlijk ook zomaar kunnen dat wij de braafste jongetjes en meisjes in de klas hebben gesproken. Daarover kan ik natuurlijk ja dat dat weet ik niet zeker maar dat zou kunnen. Maar het gebeurt in ieder geval wel. Dus de de zijn al veel organisaties die daar wel het voortouw willen nemen. Ik denk alleen mijn inschatting zou zijn dat het echt nog onvoldoende gebeurt.

[0:53:41] Ook leuk combineren.

[0:53:42] Twee nog eens wat van terug te horen van een aantal organisaties die we aan tafel hebben.

[0:53:48] Meneer tussen zit hier namens het UWV werkbedrijf. Een van de. Ik denk een van de grootste organisaties in Nederland die met werk bezig is naast bijvoorbeeld Randstad. Maar er komen er honderd twee op terug. En meneer tussen kunt u vertellen over hoe jullie zeg maar als UWV kijken naar die veranderende arbeidsmarkt. En wat jullie wat jullie rol. Daarin is.

[0:54:08] Ja.

[0:54:09] Dank ook van onze kant uiteraard de Dank voor deze deze uitnodiging en de gelegenheid die we hebben gekregen om iets te vertellen over ons soort werk. Dat is onlangs feite een kennisinstituut zijn over de arbeidsmarkt door een wettelijke verplichting hebben om transparantie te bieden, maar ook wel de de brug denk ik naar de uitvoering, omdat we natuurlijk ook in opdracht van u als staten-generaal en van de minister van sociale zaken dingen hebben te doen op de arbeidsmarkt.

[0:54:36] Hij wist al vier maanden van tevoren dat hij zijn werk in zijn woonplaats en Overijssel zou verliezen.

[0:54:41] Hij meldt zich bij UWV en wordt doorverwezen naar één van onze adviseurs werk

[0:54:45] die meldt hem dat ie pas vier weken voorafgaand aan ontslag dienstverlening van ons kan krijgen als de mensen zijn aanvraag WW wordt toegekend.

[0:54:55] Een ander in noord-holland volgt bij ons een traject om aan het werk te komen. Al snel is ze erachter dat ze niet meer terug wil in haar oude beroep management assistent.

[0:55:04] Niet alleen de zal een administratief beroep met weinig toekomst, maar hart ligt ook elders in de jeugdzorg.

[0:55:10] De opleiding die ze wil volgen, duurt zes maanden en ze heeft nog maar drie maanden WW

[0:55:14] daar konden wij als UWV niet aan beginnen en zij dus ook niet.

[0:55:17] Het doet er niet toe of ze na de weer in de bijstand komt of niets krijgt dit perspectief kunnen we niet bidden

[0:55:24] konden we niet bieden

[0:55:26] sinds de vorming van de regionale mobiliteit teams wel

[0:55:29] in afstemming en overleg met sociale partners en gemeente is van werk naar werk dienstverlening mogelijk.

[0:55:35] Mensen die sinds twaalf maart tweeduizend twintig een werk treden te verliezen of verloren hebben krijgen wat ze nodig hebben, ongeacht de uitkeringssituatie.

[0:55:44] De dienstverlening van verschillende partijen loopt door

[0:55:48] de publieke dienstverlening van de arbeidsmarkt in ons land. UWV werkbedrijf is sinds begin van deze eeuw beperkt tot dienstverlening van mensen met een uitkering van het UWV.

[0:55:59] Het is nodig dat we ons met de partners op de arbeidsmarkt weer inzetten om brede publieke en gezamenlijke dienstverlening op de arbeidsmarkt creëren

[0:56:08] die voor iedereen hulp biedt bij de vragen hoe kom ik aan werk of ander werk en voor werkgevers. Hoe kom ik aan medewerkers. Want ik kan geen mensen vinden

[0:56:19] maar dan zullen ook jonge mensen komen die advies willen over profiel en pakket keuze of welke beroepsopleiding mogelijkheden bieden om geen valse start te maken op de arbeidsmarkt,

[0:56:29] maar ook mensen die vastgelopen zijn in een beroep die een beperking hebben. Mensen die werken in een sector met weinig perspectief en mensen in wie een werkgever weinig heeft geïnvesteerd.

[0:56:40] We hebben het over mensen die niet zomaar weer aan het werk komen.

[0:56:44] Gelukkig veruit de meeste werkgevers en werkenden lukt het op eigen kracht

[0:56:48] overheid moet zijn voor mensen die dat niet zonder steuntje in de rug lukt

[0:56:53] en die steun is niet alleen financieel

[0:56:56] de brede publieke en gezamenlijke dienstverlener op de arbeidsmarkt moet de kansrijke sectoren en beroepen kennen,

[0:57:03] moet u weten welke arrangementen, scholing en instrumenten echt werken opdat mensen weer aan de slag kunnen.

[0:57:10] En die zal een nauw overleg met sociale partners moeten weten wat er nodig is om zowel voor werkgevers ondernemers als voor werkenden een meer impulsieve en dynamische arbeidsmarkt mogelijk te maken,

[0:57:21] onder andere door werkgevers te traceren. Om mensen met een beperking aan te nemen en de werk

[0:57:26] en de werkgever en de werkzoekenden te faciliteren met passende voorzieningen die daar voor soms nodig zijn.

[0:57:33] Die dienstverlener moet toegankelijk zijn voor werklozen en werkende voor gezonden en zieken en mensen met en zonder uitkering

[0:57:41] en die dienstverlener moet niet alleen creatief werken, maar vooral ook doen aan preventie, het voorkomen van werkloosheid.

[0:57:48] Als u zich nu afvraagt, doet het UWV dat niet.

[0:57:51] Dan moet ik het nuanceren. Ja dat doen we. Wij voeren middels onze professionele dienstverlening uit wat u samen met SZW formuleert als onze maatschappelijke opdracht.

[0:58:02] We beschikken over een groot arsenaal aan middelen om werkzoekenden en werkgevers te matchen.

[0:58:07] Maar mijn antwoord is ook wij werken vooral en hoofdzakelijk alleen voor mensen met een uitkering van UWV

[0:58:14] als die uitkering stopt, stopt in principe ook onze dienstverlening

[0:58:19] in januari tweeduizend twintig. Paul van de uitbraak van corona zijn de belangwekkende rapporten van de weer erg aan de Commissie Borstlap over de arbeidsmarkt verschenen.

[0:58:29] Drie voorgangers hebben hierop

[0:58:32] waarin veel maatregelen worden bepleit om de arbeidsmarkt te moderniseren, onder andere door mensen te faciliteren om zich permanent te blijven ontwikkelen of om bij te leren om duurzaam te kunnen blijven werken.

[0:58:44] Ook wat opgeroepen tot meer samenwerking tussen de twee grote overheidspartijen die mensen aan het werk helpen. Gemeenten en UWV

[0:58:53] tijdens het begin van de coronacrisis hebben die twee partijen, gemeenten en UWV en vervolgens de werkgevers en vakbonden elkaar gevonden

[0:59:02] in opdracht van het ministerie zijn in alle arbeidsmarktregio's, regionale mobiliteit teams opgericht.

[0:59:08] We hebben hiermee een nieuwe, veelbelovende, gezamenlijke landelijke infrastructuur gebouwd.

[0:59:15] Gelukkig hebben de en weer regeling en de andere overheidsmaatregelen zeer goed gewerkt.

[0:59:21] Er zijn tot op heden veel minder faillissementen en werklozen dan het CPB. Een jaar geleden vreest.

[0:59:27] We maken nu minder mensen van deze gezamenlijke diensten gebruik dan de verslagen.

[0:59:32] We hebben met die regionale mobiliteits teams gewerkt, zoals de brandweer. Dat doet

[0:59:37] als er brand uitbreekt,

[0:59:39] staat ze klaar om dit te bestrijden.

[0:59:41] En zoals de brandweer een enorme rol heeft in het voorkomen van brand. Zo zullen wij ook meer moeten zorgen dat mensen uitvallen

[0:59:48] investeren in preventie.

[0:59:51] De vereniging van Nederlandse gemeenten en UWV en dat is echt historisch schreven samen aan de informateur.

[0:59:58] Laat ons leren van die infrastructuur en laat ons die verder uitbouwen

[1:00:03] als de wetgever niets doet, eindigt deze nieuwe een belangrijke voorziening als de coronamaatregelen ophouden. Dat willen we niet

[1:00:11] die dan dat het om onszelf gaat, maar het gaat om de arbeidsmarkt. De ondernemers en mensen die naar vermogen willen en kunnen blijven meedoen aan werk.

[1:00:18] Bouw de brandweer niet af omdat er nu geen brand is. Er is namelijk nog zo ontzettend veel te doen.

[1:00:26] In alle arbeidsmarktregio's werken wij goed samen in de regionale mobiliteit teams soms ook onder de naam regionaal werkcentrum.

[1:00:34] Daar kan iedereen terecht voor dienstverlening van niet alleen gemeenten en UWV, maar ook van de bonden werk loketten beroepsonderwijs en soms ook gelukkig. De uitzenders

[1:00:43] met steun van de wetgever kunnen we met de genoemde partners een heel Nederland wijkcentra. Het liefst onder dezelfde naam bouwen tot een arbeidsmarkt voorziening waar iedereen profijt van heeft.

[1:00:56] Nu zien we een zeer krappe arbeidsmarkt.

[1:00:59] De economie herstelt in rap tempo. We zijn veerkrachtiger dan dat we vorig jaar dachten,

[1:01:05] maar er is een urgente kwestie. Veel werkgevers kunnen onvoldoende mensen vinden voor een vacatures en er is een grote groep ongezien talent

[1:01:15] wij als UWV willen werken voor allebei die groepen.

[1:01:18] Het is een primaire taak van werkgevers en werknemers, en tegelijkertijd is het een publiek belang.

[1:01:25] Samen staan wij voor de uitdaging om te voorkomen dan een grote groep mensen het blijvend zonder werk en perspectief moeten stellen.

[1:01:33] Wij gaan ervan uit dat er velen zijn die ook willen werken of meer willen werken. Maar die in onze bestanden van gemeenten en UWV niet gekend zijn.

[1:01:41] We weten nog niet precies om hoeveel mensen het gaat.

[1:01:44] Wel.

[1:01:45] Dat werkgevers om mensen zitten te springen.

[1:01:49] We zeggen nu weer

[1:01:51] hadden we in laagconjunctuur. Maar de middelen gehad om veel meer te ontdekken wie dat zijn wat een profiel is wat ze nodig hebben om weerwerk fit te zijn en gematcht te kunnen worden op de aantrekkende vraag bij hoogconjunctuur, zoals nu

[1:02:05] de noodzaak tot anticyclisch beleid wordt voor de zoveelste maal bewezen.

[1:02:11] Nu is het moment om dit echt een keer te doen en om te kiezen voor een integrale aanpak in het domein van werk en inkomen.

[1:02:18] Maak vervolgens veel meer prioriteit van activerend arbeidsmarktbeleid, zoals scholing.

[1:02:23] Stel de financiële middelen hiervoor beschikbaar een durft te kiezen.

[1:02:26] Bepaal de goal van van het stelsel voor arbeidsmarkt dienstverlening,

[1:02:30] landelijk, zowel als regionaal

[1:02:33] met een heldere hierop voor de verantwoordelijke minister en brede betrokkenheid van de verschillende publieke en private partners,

[1:02:40] want dat is cruciaal om de regionale mobiliteits teams door te ontwikkelen.

[1:02:46] Tot slot de vrouw. Wier verhaal ik aan het begin vertelde heeft inmiddels een jeugdzorginstelling gevonden die haar in dienst wil nemen

[1:02:53] als zij de opleiding heeft afgerond

[1:02:55] en ditmaal tienduizenden keren

[1:02:58] is goud waard voor de werkzoekenden goud waard van de werkgever, de arbeidsmarkt, maar vooral goud waard voor de hele samenleving.

[1:03:08] Dank u wel. Meneer tussen. Ik zou bijna fan worden van.

[1:03:14] Kan altijd.

[1:03:16] Het is intussen uw eigen dienstverlenende organisatie. Dus dat zou heel mooi zijn als alle Kamerleden fan zouden zijn.

[1:03:22] Dan denk ik ooit verwachten welkom en ik permitteer me ook gelijk een vragen want ik vind het u noemde al een paar keer Renate leerwerk loket scholing enzovoort. Als u nu kijkt naar hoe die regionale en mobiliteit teams met mensen aan de slag zijn. Wat vindt u dan of wat ziet u dan in het opleidingsaanbod. Wat wel of niet past ook gezien de transities waar we het hierover hebben gehad en ik weet het antwoord niet. Er zegt een open vraag waar zijn er dingen waarvan u zegt van nou daar hebben we echt behoefte aan of tekort aan of houden ze hiermee op of wat dan ook gewoon een oproep aan.

[1:03:59] Het was heel even wel ff dat wel even tijd nodig om te komen tot de vorming van regionale mobiliteit teams wil ik gewoon lid van de v van de weer wit, wit als geen ander. Hoe uitdagend laat ik het zo noemen? Het is om sociale partners een zelfde speerpunt te laten formuleren. Dat was met de vorming van regionale mobiliteit teams niet anders zijn. De DG kast herstel van SZW heeft ongelooflijk veel moeten duwen en trekken. Maar het is het is tot stand gekomen

[1:04:29] en wat het feitelijk is dat is zichtbaar. Sociale partners zijn in principe in eerste instantie verantwoordelijk voor van werk naar werk. Maar zoals ik zeg het is ook een publiek belang dat mensen van werk naar werk kunnen. Dus wij willen graag ook het UWV samen met gemeenten daarin ondersteunen. Wat doen we dat niet adequaat dan druppelen mensen door richting sociale zekerheidsuitkeringen dan wel sociale voorzieningen, uitkering en dat is voor elk individu altijd een sociale klap. Dat is

[1:04:56] rouwverwerking. Dat is verdriet. Dat is

[1:05:01] gespannenheid van hoe doe dat met mijn huur mijn hypotheek kinderen die studeren et cetera

[1:05:05] daarvoor is van alles nodig. Daar is vooral ook toegepaste trainingen workshops, onderwijs, scholing, omscholing, herscholing, bijscholing allemaal voor nodig en je ziet dat de mbo-colleges die zijn heel erg goed aangehaakt door op die regionale mobiliteit Siem samen met met SBS hebben we overleg.

[1:05:24] Het is toch wel even een transitie om ook bijvoorbeeld beroeps begeleidende leerweg gekocht durende weer leer wegen op elk moment in ons land te kunnen starten

[1:05:34] en dat is natuurlijk ook iets waar de minister van OCW bij betrokken moet zijn van hebben. We houden we die tweetal data een paar jaar om puur administratieve redenen of kijken we naar wat mensen nodig hebben om een kortdurend certificaat of een beroepsopleiding of gedeeltelijke beroepsopleiding af te ronden. Dus die onderwijswereld moet zich wel gaan vormen op die dynamische arbeidsmarkt en dat is nog wel een uitdaging. Dus ik weet dat sommige partijen bezig zijn om een nieuw kabinet aan elkaar te maken. Dat zou een van de hoofdpunten moeten heb ik begrepen. Ik weet niet of je erbij betrokken bij mevrouw groot dilemma vast wel. Meneer van dijk ook niet. Dat is denk ik wel een uitdaging voor de komende kabinetsperiode. Want we hebben te lang eigenlijk onderwijs en arbeidsmarkt als twee aparte dingen gezien en wat ik ook zeg van ik hou echt van een infrastructuur, maar ook jonge mensen die niet weten wat ze voor pakket moeten kiezen of wat voor profiel dat ze ergens kunnen binnenlopen

[1:06:29] doen met het huis van de arbeidsmarkt, regionaal werkzaam. Het maakt me niet uit hoe het heet als het maar overal in Nederland dezelfde naam heeft want dan kun je ook landelijke campagnes gaan voeren en dat is denk ik heel erg heel erg van belang dat ze de juiste keuze maken om niet de valse start te maken op de arbeidsmarkt waarin je ook jonge mensen kunt motiveren dat zorg ongelooflijk leuk werk is om te doen of dat de bouw ontzettend leuk is om te doen of de techniek of de installatietechniek dat je mensen weer te werven en dat je alles. Alle partijen want daar ben ik erg van alle partijen ook de uitzenden als blijf ik zeggen. Ook na mijn vrienden van CNV en FNV ook de uitzenders hebben een ongelooflijk grote rol die ze alle minuut omdat ze heel veel connecties met ondernemend Nederland kunnen benutten om mensen weer perspectief te bieden.

[1:07:14] Internet voor mij een hele goede oproep en denk wel breed gedeelte dat werk naar werk. Dat moet je gaan uitbouwen. We hebben corona gehad. Daarmee hebben we dat nu is om als eerste stap neergezet dat want dat moet je behouden.

[1:07:25] Dat gaat ook om de groep die van een de een naar de andere baan gaat, maar we hebben ook een best een grote groep die al heel lang langs de kant staat. En hoe ziet u daar de rol van het UWV in combinatie met de gemeente. Want het lukt gemeenten nu toch vaak moeilijk om om mensen te bereiken ze ook te helpen deel Big budgettair probleem natuurlijk. Maar wat is de rol van het UWV daarin.

[1:07:47] Op dit moment heel concreet dat we dat zogenaamde onbenut arbeidspotentieel zo noemt. Zo zitten er in de beleid staan van het centraal bureau voor de Statistiek. Wij noemen het liever ongeziene talenten, maar wij tellen, voor zover we het zien. BSN nummers dus mensen die in de polis administratie

[1:08:07] te boek staan als niet werkend of gedeeltelijk werkend, maar vooral ook nog een uitkeringssituatie hebben CBS bidden die enquêteren.

[1:08:15] Dus die die cijfers van onbenut, arbeidspotentieel en omgezien talent. Dat willen we zodanig bij elkaar brengen dat je ook weet wie zijn dat dan. Wat zijn dan de profielen van mensen en wat hebben die profielen van mensen nog nodig aan

[1:08:33] extra vaardigheden extra skills om naar die actuele vacatures

[1:08:39] te gaan waar werkgevers soms van wakker liggen omdat ze die niet vervuld krijgen, terwijl hun portefeuille uit peilt

[1:08:46] en als je dus precies weet om wie het gaat

[1:08:50] vierhonderdvijftig duizend mensen die bij de gemeente en de participatiewet wedstrijden hebben weten we echt niet wat daar het profiel van is

[1:08:56] bij een flink aantal mensen bij ons aan allerlei soorten uit de weten we niet wie dat zijn profiel zijn we nu intensief aan het inventariseren om te weten omdat ze misschien heel veel mensen aan de kant staan die zelf niet de weg naar die vacature weten te vinden, want dankzij gemeenten en ons eventueel wel. Maar als je niet weet wat ze kunnen en wat ze nodig hebben. Dan gaan vacatures tijdelijk voorbij aan hen en dat is doodzonde. Dus.

[1:09:22] Alle haren en snaren om dat nu.

[1:09:24] De helder te krijgen, maar ook voor de toekomst helder te hebben over wie melden zich. Wie zijn het wat voor profiel. Wat hebben ze nodig dat je dat DNA plaatje weer te maken naar de bestaande vacatures, maar ook de DNA plaatje weer te maken naar toekomstige en daar heb je de onderwijsinfrastructuur in ons land ongelooflijk hard bij nodig.

[1:09:42] Daar gaat hij wil de heer van der Veen op reageren. De. U krijgt zo de mogelijkheid, maar ik wil hem meteen ook een vraag want hebben ook de mens gevraagd wordt goed mee gekeken wordt ook veel vragen gesteld. We zullen niet alle vragen hier vandaag kunnen behandelen, maar dan gaan we bundelen en er komen ook via de Commissie website weer op terug.

[1:09:57] Er werd ook gevraagd door iemand die zegt hoe hou je met die traditie waardeer van der Veen onderaan ook naar verwezen verwees ouder. Hoe wordt rekening gehouden met laaggeletterde burgers met een beperking die vaak moeite hebben met digitale vaardigheden. En hoe gaan we deze personen niet verliezen op de arbeidsmarkt. Als u in in in reactie op die het is ook op deze vraag zou willen ingaan. Heel graag.

[1:10:16] Ik ga mijn best doen. Ik wou reageren op meneer is

[1:10:21] met omdat ik het ook heb gehad over arbeidsmarkt infrastructuur en het gaat eigenlijk over drie grote actoren. Dat zijn de sociale partners waar het gaat om van werk naar werk

[1:10:31] het UWV waar het gaat om de sociale verzekeringen en de gemeentes waar het gaat om de sociale voorzieningen

[1:10:37] en de vraag is denk ik vooral voor

[1:10:41] het toekomstig beleid. Hoe organiseren we met die drie verschillende groepen een goede infrastructuur die doet voldoet aan de eisen die wanneer het is een

[1:10:51] formuleren

[1:10:53] en ik wilde kan er ook wel een stap verder inzetten aansluitend ook bij een aantal adviezen van de Ser.

[1:10:59] Wij hebben steeds geredeneerd vanuit de werkplein. Als centraal punt op de arbeidsmarkt infrastructuur

[1:11:06] en aansluitend bij bijvoorbeeld het theorie advies gaat over de werkloosheid wetgeving

[1:11:12] kan ik me heel goed voorstellen dat je gaat denken in de richting van een soort ge regionale gecentraliseerde vormen van dienstverlening waar verschillende partijen gebruik van maken die overigens daar binnen hun eigen taken hebben want daar zul je die zul je moeten herkennen. Maar wanneer we erin slagen om die infrastructuur bij mekaar te krijgen, hebben we misschien niet een huis van de arbeid, maar hebben we in ieder geval wel een herkenbare infrastructuur waar

[1:11:40] met de de omscholing toeleiding van mensen naar werk, maar ook al die transities die op ons afkomen die wat beter kunnen faciliteren.

[1:11:48] Twintig, dertig jaar geleden. Ik weet niet Hoelang het geleden is, hebben wij een groot deel van de arbeidsmarkt infrastructuur opgeheven omdat we dachten dat we die niet nodig hadden, omdat het vanzelf ging twintig jaar geleden

[1:12:01] mijn stelling zou zijn dat je de komende twintig jaar de arbeidsmarkt dergelijk type voorzieningen wel weer nodig gaat hebben vanwege de problemen die nu op je afkomen.

[1:12:11] Als je een dergelijke infrastructuur arbeidsmarkt infrastructuur hebt die herkenbaar en en zekere uniformiteit heeft denk ik ook dat ze vraag van de

[1:12:19] vier van het publiek dat je een makkelijker toegankelijker en een herkenbaarder vorm van dienstverlening hebt die, zodat het eerste denk ik wat je nodig hebt om mensen de weg te helpen ook mensen die wat minder bureaucratisch vaardig zijn

[1:12:37] dus in die zin denk ik dat dat dat deze twee dingen daar wel de deze twee vragen daar bij elkaar komen.

[1:12:44] Tof.

[1:12:46] Als gevolg van zijn maar flinke bezuinigingen, vooral op dat deel van het UWV het UWV werkbedrijf is hadden we de de de in de periode tweeduizend tien, tweeduizend tot tweeduizend zestien. Vooral de eerste drie maanden in de WW online dienstverlening en we merkten de merkte echt dat mensen op die online toegangs weg vastliepen omdat ze laaggeletterd zijn of omdat ze niet die vaardig genoeg zijn.

[1:13:11] Reden waarom dat ik na mijn aantreden in mei tweeduizend vijftien direct ook geen zijn van ik wil mensen wil zien

[1:13:17] omdat je daarmee ook naar herkenbare plekken omdat je daarmee ook ziet wat iemands mogelijkheden zijn. Ik ben ook heel erg blij dat dat was geloof ik. Rutte twee kabinet Rutte twee dat die ook een extra budget ter beschikking gesteld voor die persoonlijke dienstverlening het gezicht achter het cv. Maar dan ook zien wat wat wat hebben mensen nog nodig. Dus ik hoop ook echt heel erg dat we in de overheids dienstverlening die persoonlijke dienstverlening en die op maat toegesneden dienstverlening want werken is natuurlijk veel meer inderdaad dan dan dan alleen maar werk en inkomen. Het is ook jezelf ontwikkelen. Het is ook je netwerk je je eigen waarde van betekenis zijn 's avonds wat te praten hebben aan aan tafel met wie je lief zijn van wat je allemaal weer meegemaakt. Dat is ook dat is ook werk en ik zou verschrikkelijk graag al die mensen die er nog van verstoken zijn op op maat toegesneden op trajecten van weten wat werkt maar niet zomaar wat doen maar weten wat werkt om mensen toe te leiden naar de mogelijkheden op de arbeidsmarkt zodat mensen zich kunnen realiseren. Dat is het allerbelangrijkste in een een mooi land als dit.

[1:14:22] Dat ben ik het met heel erg met u eens.

[1:14:25] Sander twee van een Graafland moest zeggen maar ik denk dat is zo hard. Theater.

[1:14:29] Was best mooi geweest hoor. Voor deze vrijdagmiddag over mensen gesproken ook een leuke vraag van van Nick. Hoe wordt er gedacht en misschien of meneer das of mevrouw onder monnik of wordt er gedacht over de inzetbaarheid van robots op.

[1:14:43] De op de werkvloer,

[1:14:44] Is. Heeft u daar is u bent u al tegengekomen in onderzoek kunt u daar iets over zeggen.

[1:14:54] Niet hoe wij hoe de wordt gedacht over maar meer over de invloed en daar hadden we het al over. Ik denk jij. Het is een bijna vervelend antwoord dat we hier ook genuanceerd over moeten zijn. Dus er zijn voordelen aan robotisering en nadelen.

[1:15:08] Misschien moet ik beginnen met dat de maar heel beperkt is nog

[1:15:12] idem dito voor platform regering. Dus toen begon aan het onderzoek dacht ik dat is enorm. Maar dat valt dus nog best wel mee.

[1:15:21] En hier geldt eigenlijk steeds hetzelfde als je over robotisering gaat nadenken. Doe het dan vanuit de brede visie op werk en met oog voor de mens zit kan behulpzaam zijn

[1:15:35] tot op het niveau dat dat dat een pratende robot in je huis enige eenzaamheid kan verlichten,

[1:15:41] maar het kan ook gevoelens van vervreemding en onthechting bevorderen.

[1:15:47] Dus ik zou het vooral vanuit dat perspectief willen.

[1:15:53] Ik wil eerst even reageren op een een punt want die platform economie is natuurlijk ontzettend interessant als je kijkt naar de ontwikkeling van waar ik het zojuist over had en die is natuurlijk inderdaad heel klein eigenlijk nog maar de impact van die ontwikkelingen die zie je veel breder in de arbeidsmarkt is, dat wil ik nog even toevoegen. Als je het hebt over het belang van die platform economie, dan is dat meer dan alleen in hoeverre werken mensen nu in die platform economie, maar ook de ontwikkelingen die je breder op de arbeidsmarkt daar vandaan komen.

[1:16:22] Vul ik even aan dat het ook interessant is om naar de machtsverhoudingen.

[1:16:25] Dan gaan kijken. Misschien moeten we ook hier over dit onderwerp nog een dat de agenda, maar wij hebben in tweeduizend achttien een rapport uitgebracht over robotisering en automatisering op de werkvloer. En dan zie je inderdaad dat eigenlijk als je echt gaat kijken naar hoeveel robots zie je nou op de werkvloer. Dat dat valt allemaal best mee

[1:16:46] hangt natuurlijk af van wat is je definitie van zoiets. Wat is je mobiele telefoon bijvoorbeeld gehoord dat daar al bij of niet. Dus die definitiekwestie is daarin belangrijk. Maar wat doe ik vooral ook heel belangrijk is is gewoon contact hebben met de mensen die uiteindelijk met die machines moeten gaan werken en het gesprek met elkaar hebben over wat betekent dat nou voor het werk dat je doet en het plezier dat je daarin hebt ze ook hierin is dat burger perspectief denk ik weer heel belangrijk.

[1:17:14] Ja

[1:17:15] en nog een aanvulling. Wat je ook ziet is en wat doet het met je besluitvormingsvermogen met de keuzes die je maakt dan heb je ook veel onderzoek naar

[1:17:23] het heeft vergaande implodeert zien wij.

[1:17:27] Wij realiseren ons dat we een vraag stellen mega vraag inderdaad waar je waar je dagen kan vullen. Maar de tijd is de is voor ons ook strak. Dus ik zou u nu heel erg willen danken voor uw bijdrage zeer interessant en vanuit verschillende expertise

[1:17:43] en ook voor alle mensen die meekijken want er worden veel vragen gesteld over van alles en nog wat van van robots tot mensen met een arbeidsbeperking en de toegang tot werk,

[1:17:50] tot tot de arbeidsverhoudingen. Dat zou ik graag willen. Wij zijn op post op de website van de tweede kamer. Ook bij deze bijeenkomst alle rapporten ook onze de de rapport van van staan. De position Papers en ook alles wat wij als Commissie hebben opgeleverd. Dus dat is ook zeker de moeite waard om naar te kijken.

[1:18:05] Vuur en voor nu zou ik u hartelijk willen bedanken.

[1:18:08] Hartelijk Dank en wij gaan een shows doen om het goed Nederlands te zeggen we gaan door naar ronde twee

[1:18:15] en voor de mensen die later zijn ingeschakeld. Het is goed in datum nog even. U kunt uw vragen of opmerkingen aan ons meegeven via WWW punt tweede kamer punt NL Slash kennis bijeenkomst om onze kennis met elkaar verder te delen en op te bouwen. Hartelijk Dank aan mevrouw de monnik of meneer van der Veen meneer das en meneer tissen en tot tot ziens zou ik zeggen want we we praten nog wel door hoorde ik zojuist.

[1:25:00] Welkom terug.

[1:25:01] Wij deze kennisbijeenkomsten met de titel hoe werk blijft veranderen van de vaste Kamercommissie, sociale zaken en werkgelegenheid. Dat betekent dat geen politieke bijeenkomst is, maar vooral een bijeenkomst van veel kennis met elkaar te delen kennis op te bouwen, omdat wij politici daar natuurlijk gewoon ons voordeel mee moeten doen omdat wij beleid en wetten en regels dienen te maken en dan is het wel handig als het ook past, niet alleen bij de dag van vandaag, maar ook die bij die van morgen en volgende week.

[1:25:30] Daar hebben wij een traject van twee jaar voor gehad, waarbij vandaag eigenlijk. Soort van de climax is, waarbij alles samen komt en we hebben net al een blok gehad met een aantal experts. En nu hebben een aantal mensen uit de praktijk. Als ik het zo mag noemen uitgenodigd om met ons te delen hoe zij kijken naar die veranderende arbeidsmarkt, met name ook als het gaat over bijvoorbeeld scholing, omscholing tekorten. De Commissie heeft heel veel werkbezoek gedaan een aantal rapporten laten maken, waarbij ook experts en mensen uit de praktijk zijn gesproken zijn gesproken. Dus dat is allemaal vastgelegd in papier. Maar ik hou er altijd wel van als de dingen van het papier afkomen om zo te zeggen dus fijn dat u hier bent en mevrouw ten Hoonte directielid van Randstad meneer Muller, oprichter, directeur van picknick. Dat zijn die kleine wagentjes die in sommige steden boodschappen rondbrengen. Mevrouw helder, zorgbestuurder en meneer alderliesten die van deltalinqs is en daar gaan ze allemaal wat over vertellen. Dus ik zou het eigenlijk voor willen stellen dat we eerst mevrouw ten Hoonte vragen om wat over te vertellen over hoe zij dingen kijkt vanuit haar positie dan halen wat vragen op dan meneer Müller, zodat het een beetje soort van gesprek en als u op elkaar wil reageren, zou ik zeggen doe dat ook gerust en de mensen thuis. U mag uw vragen blijven stellen. En dan aan het eind van dit blokje stellen we die ook graag aan de mensen hier aan tafel. Mevrouw toernooi.

[1:26:56] Dankuwel voor de uitnodiging. Er is heel veel verteld over wat er gaat veranderen. Mijn position peper spreekt voor zich. Ik laat zien waar we met elkaar naar toe zouden moeten werken. Een duurzame arbeidsmarkt waar mensen nieuwe zekerheid gaan ervaren

[1:27:13] en naast dat er allerlei belangrijke rol weggelegd zijn voor sociale partners en wie dan ook is er ook een hele belangrijke rol weggelegd voor werkgevers. Zij doen met een mens en organisatie inzichten. Eigenlijk vormen zij de basis van wat er op een arbeidsmarkt gebeurt. Zij hebben misschien wel het primaat om die mobiliteit en wendbaarheid naast onderwijs naast uitkeringsinstanties ook echt vorm te gaan geven met elkaar en dat doen zij steeds vanuit goed werkgeverschap en dat is goed werkgeverschap waarin we zeggen

[1:27:49] de voelen wereld. De beweeglijke wereld maakt dat je als organisatie je aanpassingsvermogen organiseren,

[1:27:55] maar kunnen mensen nog wel een loopbanen organiseren en dat is de gedachte achter een duurzame arbeidsmarkt niet zozeer dat goed werkgeverschap bestaat uit altijd bij een werkgever blijven, maar juist kunnen transfereren. En dat veilig kunnen doen. Je je opleiding veilig weten te stellen tussen sectoren enzovoort enzovoort. We gaan ervan uit dat er werk genoeg is dat we steeds moeten zorgen dat mensen toegang tot werk krijgen dus niet afstap van de arbeidsmarkt. Heel goed organiseren, maar met name steeds het opstappen en het terugvinden van werk en we weten daarbij dat dat niet steeds hetzelfde werk zal zijn

[1:28:33] dus sociale zekerheid, ongeacht soort contract wat je hebt, ongeacht de sector die je verlaat is iets waar we met elkaar ook heel hard aan moeten werken.

[1:28:44] Vandaag is het het verschil tussen contract al heel vaak gevallen. En waar ik heel graag een beroep op doe is dat we ophouden met naar contract te kijken ophouden met werk flexibel te noemen, maar het kunnen hebben in dit land over op welke manier gaan we werk goed regelen voor alle mensen die werken en Commissie regulering van werk heeft een hele goede voorzet voorgedaan.

[1:29:04] En wat zou de politiek en de overheid dan moeten doen op die veranderende arbeidsmarkt. Dat is voor iemand uit het bedrijfsleven lang niet altijd makkelijk te formuleren, omdat het toch een beetje een Black box is maar een grote tip zou kunnen geven en dat is probeert u de leefwereld centraal te stellen en niet de systeemwereld

[1:29:24] tof gaf daar het of deze gaf daar prachtige voorbeelden van

[1:29:28] ondersteun mobiliteit en wendbaarheid. Doe dat vanuit werkgevers en voor iedereen.

[1:29:34] Probeer eens niet vanuit uw dogma te vertrekken, maar vanuit wat zouden we nou eigenlijk willen bereiken, namelijk een duurzame arbeidsmarkt met niet meer zekerheid

[1:29:43] ons God maakt een loket en zorg dat publieke private en plooi met service voor mensen kunnen zijn. Mijns inziens zijn de RET is daar een vreselijk mooi begin van geef ons tijd. Geef ons ruimte om dat verder uit te bouwen om te wennen aan elkaar

[1:29:59] en ik hoop dat u zich de komende acht jaar herinnert dat mensen geen uitkering zoeken

[1:30:04] maar inkomen werk en zekerheid

[1:30:07] Dankuwel.

[1:30:09] Dankuwel zijn er om vragen bij de leden.

[1:30:15] Deze

[1:30:16] inleiding.

[1:30:17] Mevrouw me toe.

[1:30:22] Dank en alles sluit ontzettend goed op elkaar aan.

[1:30:28] Je zou bijna denken. Hoezo is dit niet eerder gelukt want die artiesten die hadden het al over. Het gaat ontzettend lekker. Er wordt hard aan gewerkt en en in het vorige rondje ging het ook over hoe heb je het gesprek. Ook in een periode

[1:30:43] van anticyclisch beleid van nu is er ontzettend zichtbaar. De krant open. Ik spreek mijn buren bedrijfsorganisaties verschillende sectoren. Iedereen is aan het springen en op zoek naar goed personeel en dan is het heel zichtbaar en ik ben wel benieuwd hoe de en u geeft een hele duidelijke opdracht aan politiek mee en die vraag heb ik gesteld in eerste ronde. Wat kunnen wij doen. Ik ga gewoon mijn advies vragen vandaag. Dat is een beetje zo ben ik wakker geworden om dat gesprek dus ook in een periode waarin heel veel mensen eventjes omdat het om het economisch minder goed gaat er wat minder werk is

[1:31:19] volgens mij heeft dat te maken met het anders kijken naar budget stromen en het heel goed realiseren van wat kun je nou in welke fase met elkaar realiseren. Dus als het heel warm buiten is dan moet je zorgen dat je op het moment dat het wat wat wat frisser wordt dat je dan kunt optreden en dat je dan mensen kunt zeggen oké. Wil je naar een andere sector. Hoe gaan we dat dan voor je organiseren. Want als de vraag weer aantrekt dan samen klaar. Dat betekent dat je net iets verder met elkaar in de verte moeten moet leren kennen dat je er ook het bedrijfsleven op op kunt bevragen en dat je werkende mensen het vertrouwen moet geven dat je in die tussenliggende periode uitgerust op zoek gaat naar ander werk of je om of bijgeschoold. En dat als dat gewoon echt een gemeenplaatsen. Gewoon

[1:32:04] dan denk ik dat we op een goede manier ook balans zullen vinden in

[1:32:08] hoog en laagconjunctuur.

[1:32:11] Van Beukering,

[1:32:13] Dankuwel ik Bommel soms even rond. Maar af en toe stel ik ook een vraag als het kan. Ik had inderdaad nog even een vraag over want we hebben het hier ook al eerder gehad over kwetsbare mensen eigenlijk en ik maak me wel wat zorgen over duurzame banen. Als ik het heb over de kwetsbare mensen. Want die komen toch vaak in de in flexibele contracten terechte uitzendkrachten. Ik vroeg me af hoe je daarop zou kunnen reflecteren. Hoe je daar even naar zou kijken of ze uitzendbranche Patijn zou kunnen veranderen wat u betreft.

[1:32:45] Wat heel erg bepalend is hoe we over duurzaam werken en duurzame banen met elkaar spreken is dat steeds bij een werkgever en voor altijd of kun je dat ook zo organiseren dat mensen waardig van het ene werk naar het andere werk worden bewogen. Ik hoop dat we in een land leven waar we zullen zorgen voor mensen die moeite hebben met leren en en en dus moeite hebben om op die arbeidsmarkt te blijven. Er zijn hele mooie ideeën over de basisbaan. Het zou ons lot sieren om daar eens over na te denken dat je in plaats van een uitkering wel werk vindt en dat op een bepaalde manier ook deels gesubsidieerd kan behouden, zodat we met elkaar zorgen dat we een duurzame arbeidsmarkt maken voor iedereen die op de arbeidsmarkt actief is.

[1:33:35] Ik ben met u eens dat we de definitie met elkaar beter moeten gaan verkennen. Want ik denk gewoon meedoen aan de samenleving betaald onbetaald werk is is allebei in mijn ogen erg belangrijk, maar ik spreek toch best wel veel mensen die van van tijdelijke contracten een tijdelijke contract te gaan en elke keer weer in een bepaalde situatie komen. Wat wat betekent dat voor een bestaanszekerheid. Dus daarom was ik ook wel een klein beetje benieuwd of we daar ook niet met elkaar de komende periode aan moeten gaan werken naar u noemt dan het voorbeeld van de basisbanen natuurlijk een voorbeeld. Maar ik zou graag nog wat breder willen kijken

[1:34:09] waar we ook vanuit mijn eigen sector. Heel goed op moeten letten is dat we niet een baan voor iemand proberen te regelen. Maar dat we heel erg alert zijn. Ook vanuit het principe bedrijven willen hun aanpassingsvermogen organiseren. Mensen in Europa dat we zorgen dat we die

[1:34:23] werkperiode is veel beter op elkaar aan laten sluiten en dat we publiekprivaat gaan samenwerken op als dat werkte dan even niet is is dat de waardig georganiseerd. Dat is denk ik waar we met elkaar heel goed voor staan.

[1:34:37] Ik kom meneer heeft een vraag die we van Marjan ook in het vorige ronde kregen. Dat gaat eigenlijk over de. We spreken over eigenlijk zou werkloosheid tot het verleden moeten moeten behoren als we echt van werk naar werk stad weten te realiseren.

[1:34:51] Maar de de de situatie op dit moment is is dat er heel veel mensen in een flexibel onzeker contract zitten en dat nu allerlei rapporten zijn ben ik ook politiek wel breed

[1:35:00] met verschillende kleuren natuurlijk ook de tendens is. We moeten dat toch terugdringen. Eenmaal deze vanuit de dus zou kunnen missen. Raad is er duidelijk over.

[1:35:07] Maar de rol van van de uitzendbureaus is in die zin dubbel aan de ene kant inderdaad mensen die nu langs de kant staan aan een baan helpen en Marjan bijster op

[1:35:15] dat sommige uitzendbureaus ook meewerken aan de carrousel van van onzekerheid en van zes maanden op zes maanden op zes maanden af zou ik maar zeggen dat mensen voortdurend inderdaad toevallig gisteren ook gesprek met aantal mensen die eigenlijk al jarenlang in een flexibel contract zitten en niet uitkomen. Hoe ziet u de rol van van de van de uitzendsector.

[1:35:35] Volgens mij moeten we heel goed in gesprek ook zelf over wat betekent die arbeidsmarkt voor mensen en we weten allemaal dat in feite al jaren achter die draaideuren aanjagen en we zullen daar ook moeten zorgen dat we een soort gelijk speelveld krijgen en niet een waterbed waardoor er gezocht wordt naar allerlei andere oplossingen. Ik denk dat daar het gesprek de komende jaren heel sterk over zal moeten gaan. Op welke manier kunnen wij loopbanen zo vormgeven dat we niet steeds zoeken naar een plek waar toch net even iets anders kunnen organiseren en kom je ze regulering van werk doet daar volgens mij een goede voorzet op. Maar daar hebben we nog met elkaar beter naar te kijken.

[1:36:11] Mevrouw gaat me toch nog. Ik zag er verder nog.

[1:36:15] Als ik dat dan toch vraagt om omdat we in het vorige rondje waren. We hebben al gezegd over die rapporten waar ik elke dag langs als ik mijn kamer in loop en u noemt nu regulering van werk middellange termijn advies en weer er en daar wordt de best wel concrete voorstellen gedaan en ik denk er werd ook verwezen. Wij maken in dit huis de samen met de regering die keuzes ben heel benieuwd eigenlijk van mevrouw ten Hoonte specifiek de de aanbevelingen die gaan over de verkorting van die periode heel specifiek dus in die bredere context. Maar er wordt ook echt iets gezegd over dat uitzendwerk het fase ANP. Nou ben benieuwd hoe leest u die rapporten van die zegt moeder het gesprek aangaan, maar kon natuurlijk ook daar ligt die hele stapel met best wel wat concrete aanbevelingen hoe de u ernaar kijkt.

[1:37:00] Kijk Borstlap zegt heb een Borstlap Crow pijler vijf, inclusief en activerend arbeidsmarktbeleid. Dat is waar we heel erg naar kijken en daar worden ook aanbevelingen gedaan waarvan ik denk als je dat zo gaat organiseren dan zie ik alweer uitweg X y Z is dat is het gesprek wat ik de komende tijd heel graag zou willen voeren, moeten we het hebben over fasering moeten we het hoe gaan we dat nou wat we niet willen dat ontstaat. Hoe gaan we nou echt met elkaar zorgen dat dat dan ook niet ontstaat dat er geen draaideur is dat er een waardige loopbaan kan zijn, ongeacht contractvorm, en ik hoop dat u de moeite neemt om niet de korte bocht te nemen en dan in een nieuwe fase a B of C D te schieten. Maar de uitkomst centraal stelt en dan toewerkt naar en zo gaan we daar komen.

[1:37:50] De uitzendbranche is vaak zeg maar de branche die als eerste ziet hoe dingen voor tenminste dat heb ik altijd een beetje geleerd die als eerste ziet wat voor dynamiek op de arbeidsmarkt is en volgens mij heeft corona dat ook wat ik me terug herinner van die eerste maanden corona hebben die daar ook echt inderdaad een rol in gehad, zegt ook erg goed werkgeverschap. Dus mensen moeten mobiel blijven. Wat doen jullie als Randstad met betrekking tot scholing en en investering in.

[1:38:18] In omscholing of bijscholing. Hoe werkt

[1:38:20] van bij jullie. We hebben op dit moment een een scholings platform voor al onze werkenden en eigenlijk voor iedereen die daar op zou willen komen open gezet. We hebben in coronatijd. Alle mensen die in de w zaten gevraagd. Zestienduizend waren dat er zou een opleiding willen volgen.

[1:38:38] Minder dan duizend mensen zeiden ja daar heb ik interesse in en we hebben gelukkig ook gevraagd waarom dan niet omdat ik bang ben dat mijn uitkering gevaar loopt omdat ik denk dat ik terug kan naar de oude sector. Dus omdat ik eigenlijk een broertje dood aan leren.

[1:38:55] Daar hebben we met elkaar. Volgens mij niet alleen te zeggen Leeflang ontwikkelen is heel belangrijk, maar vooral hoe kun je nou voor alle leden van de beroepsbevolking dat zo aantrekkelijk maken dat je bij wijze van spreken werken ervaring verzilverd en kortdurende opleidingen vanuit werkgever. Het is een abonnement op leren en misschien dan wel de beroep begeleidende leerweg voor iedereen op de op de arbeidsmarkt.

[1:39:20] Dus jullie hebben eigenlijk heel veel over geleerd zeg maar over hoe dat wel. Wat zou jullie tips zijn zeg maar aan ons als het.

[1:39:25] De gaat om dit soort scholen.

[1:39:29] Ik zal met name op dat sentiment in gaan spelen en ik zou het veel laagdrempeliger maken vanuit werkgever en daar komt dus ook weer die rol van die werkgever. Om de hoek. Zorg. Nou, dat wij vanuit onze organisaties een bijdrage kunnen leveren aan die gewenste verandering op de arbeidsmarkt.

[1:39:46] Ik kan het niet laten om ook het onderzoek van Jessie Coen aan te halen. Die spreekt over kunnen mensen proactief loopbaan gedrag leren wat op het moment dat mensen proactief over hun loopbaan na kunnen denken.

[1:39:58] Voelt dat heel zeker worden. Zij krijgen ze zelfvertrouwen weten ze wat ze kunnen dus het het het idee om daar gewoon in onderwijs ook op in te spelen binnen loopbaan oriëntatie vakken. Dat is volgens mij wat er moet gebeuren.

[1:40:15] Veel Dank. Doe ook vooral in het vervolg mee in in de discussie. Dus zou ik nu de het woord willen geven aan heer Muller. We zijn bij u op bezoek geweest hebben een werkbezoek bij afgelegd namens de Commissie over de veranderende arbeidsmarkt en ik weet. We hebben daar zelfs geprobeerd om om om of een over hoe noem je dat om de je hebt haar naam voor verzamelen van verzamelen van boodschappen. Ik kan ook wel. Ik denk dat ik dat wel kan zeggen dat wij niet niet de allersnelste. Maar dat dat best goed deden.

[1:40:43] Ik goed.

[1:40:45] En nog een paar opmerkingen gemaakt. Toeristen hebben allemaal meegevoerd. Dank voor de voor de uitnodigen om hier te zijn. Ik ben inderdaad hier namens picnic. We zijn in tweeduizend vijftien begonnen

[1:40:56] inmiddels in drie landen actief Nederland, Duitsland en ook recent in Frankrijk.

[1:41:00] Dus dat gaat om zich heel goed. Wij doen eigenlijk iets wat betekent dat alle mensen in Nederland thuisbezorgd kunnen krijgen omdat wij voor de laagste prijs doen en ook nog gratis. Dus betekent de hele grote markt en dan groeide ook snel

[1:41:12] en daarnaast doen we dat nog duurzaam. Dus we hebben natuurlijk de grootste vloot elektrische autootjes van Europa. We rijden melkboer rondje waardoor we heel veel verkeersbewegingen uit de wijk halen en daarnaast ook volkomen voedselverspilling allemaal belangrijke dingen en ook een voor de duidelijkheid. We werken niet met zzpers en niet met grote groepen arbeidsmigranten

[1:41:30] verder niks mis mee maar even voor de duidelijkheid dat nog wel eens kleur door elkaar wordt gehaald.

[1:41:34] Nou ik wou eigenlijk ook de eerste drie punten van onze stuk dat we in hebben geleverd erin gaan wij zitten in de ecommerce, zoals we allemaal weten

[1:41:43] en dat veranderende gedrag van die consument is een hele sterke opkomst van Koenders tot gevolg gehad. Kroon. Heeft u nog versterkt.

[1:41:50] Maar dat betekent dat die arbeidsmarkt verandert. Supply chain verandert. Er komen allemaal nieuwe banen bij. En dat is ook bij ons het geval. We hebben nu ongeveer tienduizend banen gecreëerd en we blijven continu op zoek naar shoppers. Dus dat zijn magazijnmedewerkers en runners onze.

[1:42:05] Bezorgers.

[1:42:06] Nou en die banen zijn niet alleen nodig om klanten te bedienen. Dat snapt iedereen,

[1:42:11] maar het is ook een hele belangrijke werkgelegenheid voor me vooral jongeren en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij ons.

[1:42:18] Het is een werkelijkheid die heel veel doorgroei mogelijkheden biedt ruim tachtig procent van het operationele leadership bij picnic is eigen kweek. Dat zijn mensen die gewoon deels begonnen zijn

[1:42:28] en laat het doorgroeit zijn naar een leidinggevende functie.

[1:42:32] Nou hier commercial is over een paar jaar de grootste retail markt van Nederland in omzet

[1:42:38] en wij moeten als sector commercieel veel beter naar voren brengen wat die banen betekenen. Wat kun je daar doen. Wat kun je leren wat van carrière mogelijkheden zijn de enzovoort. Wat houdt die banen werkelijk in

[1:42:49] en het is een beetje een open zenuw van mij dus compliment geven

[1:42:53] is dat in de media. Toch wel heel vaak op een neerbuigende toon over deze banen wordt gesproken gaat vooral over excessen uit het buitenland die even heel simpel worden geprojecteerd op de Nederlandse situatie teksten als mensen die in dozen langs snelwegen werken en van de baas niet naar de wc mogen nou ik kan u vertellen dat gebeurt bij ons niet maar dat gebeurt bij geen enkel commercieel bedrijf op Nederlandse bodem. Dus dat praten op die manier over de sector is niet alleen schadelijk voor de sector, maar ook onverdiend voor alle collega's van ons die elke dag met veel plezier naar werk gaan

[1:43:29] en dit is juist de sector die staat te springen om jong talent. Dus als wij nu zo blijven praten over deze sector gaan we gewoon de tuinbouw achterna waar geen enkele Nederlandse jongen of meisje werkt althans bijna niet meer. En dat is echt heel zonde want we hebben er elk jaar tienduizenden kinderen die van de mbo afkomen. Die zoeken een baan die Koenders heeft die banen. Maar als ze zo blijven praten over ecommerce willen ze daar straks niet meer werken echt doodzonde zijn.

[1:43:54] We gaan die bijvoorbeeld in Ridderkerk en Zwolle een heel groot centrum bouwen voor beide hebben duizend mensen nodig. Tweeduizend mensen. We zijn er met gemeentes in gesprek. Hoeveel mensen hebben nu in de bijstand zitten. Wij willen namelijk al die mensen van de bijstand halen en bij ons. Dat werken allemaal dus niet vijf of tien. Maar dat kan iedereen allemaal en dat betekent dat je echt heel anders moet gaan denken en dat betekent ook dat je heel veel tijd hebt nu nog omdat die dingen pas over tweeëneenhalf uur opengaan om het goed te organiseren, opleidingen mensen werk fit maken enzovoorts.

[1:44:26] Dus positief praten over deze sector is denk ik belangrijk, want het starters banen zeg maar die we twintig jaar geleden kende dus vooral heel veel administratieve banen. Dat zijn nu de ecommerce starters banen van vandaag. Dat betekent tik op het tweede punt

[1:44:40] dat deze jonge doelgroep hebben vooral jonge mensen

[1:44:43] die laten zich eigenlijk traditioneel niet meer vertegenwoordigde vakbonden en dat is een belangrijk punt

[1:44:50] omdat in de ecommerce sector bestaat helemaal geen CEO op dit moment

[1:44:54] de hele lage organisatiegraad in return ecommerce heel weinig mensen nog lid van de vakbond.

[1:44:59] En daar zijn de duel partijen als Alibaba en Amazon die alle vrijheid hebben om met hun eigen arbeidsvoorwaarden de Nederlandse markt te betreden. Er is geen C op dit moment.

[1:45:09] Nou wij hebben zelf die eerste commercieel gebouwd vorig jaar. Dat hebben gedaan om juist die werknemersparticipatie waar de Cher ook op aandrong terug te laten komen. We hebben namelijk eerst een enquete uitgestuurd samen met vakbond de Unie.

[1:45:23] Dat doen ze via een proces. Dat heet die C in dat enquete in die enquete worden alle medewerkers gevraagd wat vind je belangrijk in je baan en in je loopbaan enzovoorts. Vervolgens ga je in onderhandeling

[1:45:34] aan de hand van die uitkomsten met de vakbond. Daar komt een onderhandelingsresultaat uit

[1:45:38] en vervolgens is de vakbond in coronatijd met alle hele kleine zaaltjes met schermpjes en toestanden is die het ondernemingsraad gaan uitleggen aan onze medewerkers en die konden vervolgens en dat vind ik echt geniaal konden stemmen of ze mee eens waren allemaal

[1:45:54] en is dit echt een hele andere manier dan zeker met de lago. De zat schat die wij hebben maar een paar mensen te laten beslissen

[1:46:02] en uiteindelijk stemde inderdaad bijna negentig procent voor en werd dus de eerste ecommerce een feit. Dat is nu

[1:46:08] anderhalf jaar geleden. Dan komen je op derde punt

[1:46:11] uit die enquete bleek namelijk dat flexibiliteit een hele belangrijke wens was en dat is niet de flexibiliteit zoals die nu vaak wordt uitgelegd. Dus zzper of arbeidsmigranten het stukloon. Nee dat gaat over flexibiliteit. Terwijl ik wel zeker weet dat ik overal vaste baan heb of zeker mijn uren kan maken die ik wil maken.

[1:46:29] Ik was afgelopen dinsdag in Rotterdam waar we heel groot distributiecentrum werken vijf, honderd mensen en daar ging het erom dat we met kleinere teams gaan werken met wel zeg maar een vast rooster van het team waar je toch de flexibiliteit hebt om een paar dagen een andere dag te kiezen en dat is eigenlijk precies wat die mensen willen die willen heel graag. Die vaste baan hebben of die veertig uur per week.

[1:46:50] Maar toch nog een beetje die combinatie hebben om bijvoorbeeld die zorgtaken wat ze vandaag ook in de stuk veel terug zijn gekomen

[1:46:56] om die terug te kunnen doen dus

[1:46:58] flexibiliteit binnen een vast contract of met de zekerheid van uren is dat is wat de mensen bij ons graag willen en dat is een hele andere flexibiliteit dan zzpers. Want ik zei al die hebben we niet.

[1:47:10] Ik sprak die middel trouwens ook heb ik hier even opgeschreven met Hussein Hoessein is vier jaar geleden uit Irak gevlucht

[1:47:17] is nu wel super fase. Dat betekent dat die op het aantal dagen per week het hele centrum leidt

[1:47:22] en wat je daar is heel goed ziektes. Alles wat te maken heeft met technologie. Hoe ga je met date. Om al die skills leert voor iemand gewoon aan in die paar jaar tijd krijgt verantwoordelijkheden die echt heel aanzienlijk zijn en is voor hem ook weer een springplank mogelijk weer naar andere functie. En dat geldt voor heel veel mensen die bij ons komen werken vaak eerste baan

[1:47:40] leren werken leren op tijd komen in teams werken met datum en technologie. Dat is weer een opstap naar een volgend stuk van immers werkbaar

[1:47:49] bestaan.

[1:47:50] Nou, en. Daarnaast hebben nog eens laatste punt dat wij in Utrecht nu een gemechaniseerd voor veel wat Center aan het bouwen zijn. Ik hoor net iets over robots en toestanden na legalisatie is ook een soort robotisering. Ook daar zie je weer de breedte van het aantal banen dat daar ontstaat is gigantisch of het tuin onderhoud is of het nou in hoe je met zo'n apparaat omgaat is hoe je daar weer werkt en hoe je daar weer je je plezier je werk krijgt. Dat is gewoon super interessant om naar te kijken.

[1:48:17] Dus ik wil graag afsluiten met een oproep. Ieder geval om ecommerce als een kans voor Nederland te zien

[1:48:24] en we zijn van oudsher ontzettend goed en logistiek

[1:48:27] de kennis in huis voor technologie. En als we de arbeidsmarkt hierop aan laten sluiten, kunnen heel veel mensen een mooie baan vinden

[1:48:34] en wordt dit bovendien ook een geweldig exportproduct.

[1:48:37] Ik wil je nog een keer uitnodigen om langs te komen. We zijn de tweeënhalf jaar verder en is heel veel alweer veranderd in de tussentijd.

[1:48:45] Ik ben er wel geweest met je nog niet. Nou kijken dus veel Dank voor je voor uw verhaal dat dit zal vast tot vragen leiden. Bart allereerst smals.

[1:48:57] Dankuwel Gijs jouw naam staat erbij. Dus blijkbaar mag dat dan.

[1:49:04] Je moet gaan uitleggen waarom dit sneller maar hartelijk Dank. Eigenlijk heb ik een vraag aan zowel meneer als mevrouw ten Hoonte. Want als ik het goed heb is is Randstad ook internationaal bezig en ik ben eigenlijk wel heel erg benieuwd

[1:49:18] naar lessen die wij kunnen leren van het buitenland

[1:49:22] waar of

[1:49:24] waar ze dingen goed doen of beter doen op het gebied van de arbeidsmarkt of juist dingen echt heel erg slecht georganiseerd hebben en welke kant we echt niet op moeten.

[1:49:34] Nou ik kan misschien wel een voorbeeld noemen. De de arbeidstijden werd in Nederland is dertig pagina's

[1:49:40] in Duitsland die drie regels.

[1:49:43] Dan zou je zeggen. Duitsland is altijd een beetje ingewikkeld land die de een dus precies andersom. En dat scheelt enorm. Daar wordt zeg maar het aannemen van mensen op die manier aantrekkelijker gemaakt

[1:49:52] in Nederland is het ongelooflijk ingewikkeld gemaakt over.

[1:49:58] Wij zitten natuurlijk in een heel breed spectrum en waar we ook nog in landen zitten waar echt sprake is van veel informele arbeid.

[1:50:06] Als we naar de branche markt kijken, dan zijn wij geneigd om te zeggen in de noorden ik Zweden en Denemarken is het heel goed geregeld,

[1:50:16] maar ook daar horen we van ja daar is een beetje de wendbaarheid en flexibiliteit toch ver te zoeken in een economie. Dus ik weet niet of je ze zo naar het buitenland zou moeten kijken. Ik denk wel dat je heel goed moet weten wat vinden we niet toelaatbaar. Waar willen wij ons voor laten staan? Dat is een waardige arbeidsmarkt

[1:50:33] en vooral te zorgen dat we niet in een soort van informele platform sprokkel arbeidsmarkt terecht gaan komen.

[1:50:46] Ja. Nee. En de de me. Ik ben ook wel heel erg benieuwd naar gewoon concrete dingen, zoals bijvoorbeeld wat meneer Muller heeft of u ook nog zoiets heeft van God dat doen ze bijvoorbeeld heel slecht in in de nordics

[1:51:01] of andersom.

[1:51:05] Ik werk voornamelijk voor Nederland. Dus ik vind het heel moeilijk om echt die internationale vergelijking te maken. Dan begeeft me op glad ijs.

[1:51:14] Vraag me toch.

[1:51:17] Als we hier dan toch zitten en ik hoop straks ook nog vragen van de mensen thuis want die kunnen insturen. Ik heb inmiddels een kopje thee. En wat water. Dus ik hoop dat er is ook wat extra s winkel gepakt heeft. Mijn vraag is aan de heer Muller. Want die zijn er iets heel moois over de goede mensen doormaken bij bij jullie. Het bedrijf en die het vorige gesprek en ook net heb het over ontwikkeling. De infrastructuur moet eerlijk zeggen. Soms ook wel saaie woorden over ik daar niet helemaal enthousiast van en maar wat ik heel benieuwd naar was heel concreet. Want sinds de Kamerlid ben ik krijg ontzettend veel verhalen van mensen die zeggen joh. En begin in onze ingewikkelde levens is het toch niet gelukt op school. Maar je hebt een bak vol talent of je bent iets gaan doen en heeft dat niet afgemaakt. En wat ik vaak terugkrijgen is dat mensen zeggen dan lukt het me niet meer want ik ga starten ergens maar dan loop ik constant tegen die formele regels aan hebben we in het vorige rondje net gehoord zorgen vormen dat mensen hun talent kunnen ontplooien ook via onderwijs en werk. Maar het klinkt alsof jullie dat op een interessante manier doen. Dus hoe kijken jullie naar hoe selecteer je mensen en hoe kijken naar talent is dat alleen maar de papiertjes of doe je dit ook een andere manier.

[1:52:28] De rusten zeggen dat wij eigenlijk alleen maar daarna talent kijken dus helemaal niet naar papier en voor de mensen die bijvoorbeeld in ons voor veel met centra werken die de boodschappen inpakken. Daar gaat het er gewoon om. Heb je er zin in? Om hier te komen werken? Heb je er zin in om met je collega's een beetje interactief te zijn en dan kom je heel snel achter of mensen het ook leuk vinden of niet. Dus uiteindelijk gaat dat heel snel en joh. We hebben fantastische verhalen. Precies de mensen denken die jij noemt, waarbij de mensen inderdaad met een beetje ellendige geschiedenis hebben gehad die bij ons komen werken die opeens een draai vinden

[1:52:59] en die ook niet hoeft te solliciteren en ingewikkelde papieren laat zien en die opeens als een raket gaan. We hebben een dame die toevallig uit Griekenland kwam die is nu hoofd van onze hele zeventien afdeling. Want die bleek opeens daar een bepaalde opleiding te hebben gehad in Griekenland. Dus er zitten heel veel pareltjes in. Maar sommige mensen moeten wel de kans krijgen om dat te kunnen ontwikkelen in een in een organisatie en ik vertelde even over die dinsdag of hoop dus dat ik in Rotterdam was en als je dan de zaal en kijkt zeg maar met tweehonderd mensen. Dat is zo ontzettend pluriform mensen met allerlei achtergronden met allerlei eigen sociale situatie met talenten met geschiedenis qua werk en dat is eigenlijk ontzettend mooi als je die banen kunt bieden om te laten starten.

[1:53:40] En hoe pluriform is qua leeftijd ben ik dan wel nog nieuwsgierig.

[1:53:43] Nou het is het is aan de jonge kant maar zeker niet alleen maar eenentwintig en tweeëntwintig, maar het is wel een de jonge kant. Dus het is wat minder zeg maar vijftig plus.

[1:53:54] Maar misschien kun je inderdaad als je kijkt samen met met UWV. Als je zo'n zo'n rol spelen om te kijken wie kun je uit de bijstand motiveren om te komen werken. Er zijn ontzettend veel banen ook voor vijftigplussers.

[1:54:05] Absoluut.

[1:54:08] Veel Dank zij u graag het woord geven aan mevrouw helder.

[1:54:13] Dankjewel. Ik hoorde net in de eerste ronde het woord Point of no return en ik denk juist van naar de zorg kijken dan hebben we dat Point of no return eigenlijk al te pakken en de toekomst is bij ons al lang begonnen.

[1:54:25] We varen met een grote mammoettanker volgeladen op hoge snelheid en we moeten met elkaar een bocht van negentig graden maken

[1:54:32] en proberen ook niemand aan boord te verliezen. Dat is ook belangrijk

[1:54:36] en er is eigenlijk zoals wij ernaar kijken zijn al een aantal wegen voor was. Ik had nog even een notitie meegenomen waarvan we toen dachten een aantal maanden geleden. Ik hoop dat hij op tijd is voor de kabinetsformatie. Nou dat is gelukt en ik zal er verder niet teveel op ingaan, maar er zijn wel een paar elementen waar ik werk zeker aan zal zal raken.

[1:54:55] Want als je naar de toekomst kijken mag tot humor het van de week eigenlijk heel mooi mag tot pubers van positieve gezondheid en die zei we moeten misschien niet praten over meer zorg, maar over minder patiënten

[1:55:06] over minder cliënten minder klanten

[1:55:09] en dat is denk ik ook de weg voorwaarts. Want we weten. We hebben ervaring dat als mensen

[1:55:15] bijvoorbeeld al vergevorderde dementie hebben dat we ze zo goed kunnen begeleiden dat ze weer een stukje zelfstandigheid

[1:55:21] terugkrijgen en daarmee ook weer thuis kunnen wonen.

[1:55:24] Als je eerder begint en mensen met beginnende geheugenproblemen goed stimuleert of vitalisering of revitaliseren allerlei termen. Dan kunnen we misschien die verpleeghuiszorg die zwaardere complexe zorg ook thuis wel voorkomen.

[1:55:39] We weten dat als we mensen over een slimme vloer laten lopen dat ze zien of ze een hogere neiging hebben tot vallen als ze dan nog een hoop erbij aangeven en die zit sinds deze week sinds vorige week in een boxer short

[1:55:52] dan ja dan als ze dan vallen dan breken ze hun huid niet. Dus we kunnen met andere woorden heel veel zorg nog nog weghalen

[1:56:00] en dat is natuurlijk een weg voorwaarts. Maar u begrijpt wel. Dat betekent ongelooflijk veel voor de medewerkers in onze branche. Om die beweging mee te maken. Als je met technologie moet werken of als je niet over ver zorg gepraat, maar over ons zorgen of stelsel toch over vitalisering en dingen niet doen. Dat betekent dat een enorme omslag.

[1:56:20] Het betekent ook iets voor de maatschappij en daar kijken we ook de politiek aan om ons daar een duwtje in de rug te geven omdat er toch bij de mensen die onze medewerkers in de dagelijkse praktijk tegenkomen door een hoge mate van vraag zit van recht op gezondheidszorg

[1:56:35] en vooral zelf niet nadenken nog over wat je gaat doen als je ouder bent hoe je daar op voorbereid. Maar ons aankijken omdat te leveren en als we gewoon kijken naar de cijfers hoeft er geen rekenwonder voor te zijn en gaat dat gewoon niet passen in de toekomst. Dus we moeten en het werk heel erg gaan veranderen. Echt anders gaan werken en we moeten ook werken aan andere verwachtingen met elkaar

[1:56:59] even terugkomen komen omdat anders werken. Daar is gelukkig wel in de sector al heel veel gaande. We doen heel veel werken veel met technologie ben zelf mede initiatiefnemer van een beweging anders werken in de zorg. Er zitten van in vier regio's met tweeënvijftig organisaties en er zijn er meer. Ook bij acteurs zijn diverse initiatieven voor living labs, maar we moeten wel door kunnen pakken met de initiatief en daar hebben we ook meer steun voor nodig. Onder andere in het goed organiseren van een digitale infrastructuur.

[1:57:28] Want je kunt allerlei technologie hebben maar als het netwerk te traag werkt.

[1:57:33] Ja dan houdt zeg maar de energie ook snel weer op bij sommige organisaties om daarin door te pakken

[1:57:39] en we hebben ook goede open gegevens uitwisseling nodig en dat is ook een agenda die we hebben neergelegd bij het toekomstige kabinet. Als het komt

[1:57:50] wat we ook nodig hebben, is een steuntje in de rug. Om de mensen die nu bij ons werken ook binnen te houden. Dat betekent dat we goed onze werkgeversrol moeten kunnen spelen. Dat betekent dat wij ook kijken naar, zoals over de periode van het komende kabinet heen want we hebben echt uithoudingsvermogen nodig met elkaar om om die dat goede werkgeverschap goed neer te zetten. Waar gaat dat over? Het gaat over een goed level playing Field als het gaat om salariëring

[1:58:18] best ingewikkeld nog gaan we nu een toezegging. Maar hoe gaan we dat in de praktijk doen? Dat moet geen teleurstelling worden.

[1:58:25] We hebben ook je goede aansluiting nodig bij de opleidingen. Ook daar is van de week begreep ik over gesproken, want de initiële opleidingen moeten goed mee stoppen met ons. Er is nog steeds een ongelooflijke uitval als het gaat om mensen die met opleidingen starten.

[1:58:42] Er zijn meerdere oorzaken. Ik hoorde ook over toetreden arbeidsmarkt.

[1:58:47] Ik zie al jaren mensen bij ons komen werken ook bij tante Louise waar ik bestuurder van ben die vaak ook via de vrijwilligers functies dan bij ons instroom en de betaalde baan

[1:58:58] zij maar ook andere studenten leerlingen. Ook zij instromers is toch ook een enorme sociale meervoudige problematiek, waardoor mensen ook gewoon die combinatie werken in de zorg

[1:59:11] en privé situatie niet niet volhouden en we zitten er volop in om te zorgen dat mensen dat wel kunnen volhouden.

[1:59:18] Begin als voorbeeld zelf altijd iedere introductie bijeenkomst met medewerkers zeg ik altijd als er iets is in je privéleven onschuldig Palm. Die kan met zestig euro beginnen, meldt het gewoon voor ons is het peanuts om je daarbij te helpen. Maar het kan enorm oplopen en een blokkade worden om te zeggen hoe we daar als werkgevers in in klaarstaan.

[1:59:39] We hebben ook veel te doen als het gaat om het organiseren van stageplaatsen en daar is de cyclus anti slip is altijd lastige op het moment dat de druk omhoog loopt en dat zien we nu ook post coevert.

[1:59:51] De afgelopen zomerperiode in de zorg was gewoon een ramp in de zin dat mensen moe zijn graag vakantie willen opnemen. Collega's krijgen de daardoor zwaarder. Alles waar ik mee aankom als het gaat om technologie, innovatie denkt iedereen.

[2:00:07] Het is al genoeg juist. Nu moeten we anticyclisch proberen dat te doen. Hetzelfde geldt voor stageplaatsen,

[2:00:15] dan moeten we gewoon goed organiseren met elkaar en kijken hoe dan wel want moeten juist nu het zwaarder wordt in de zorg zorgen dat we daarmee doorgaan.

[2:00:24] Dat was mijn inleiding. Ik kan nog één ding en dat ging ook over het de data en de uitvoer en ook een interessant thema vind ik zit ook nog in de Commissie van het CBG centrum voor ethiek en gezondheid. Maar ik ben ook in mijn eigen organisatie mee bezig

[2:00:40] want al die technologie van slimme luiers sensoren levert allemaal data op

[2:00:46] en ik heb het beeld al lang verlaten dat het gaat om jonge of oude medewerkers die wel of niet. Digitaal vaardig zijn en hiermee om kunnen gaan. Het gaat veel meer om een zekere mate van planmatig uit om zelf ook als medewerker open te staan voor inzichten over jouw werkproces daar zelf iets mee te willen doen.

[2:01:03] Ik denk dat er een taak bij ons als werkgevers ligt om ook dat proces goed te organiseren, zodat men medewerkers zich niet gecontroleerd voelen, maar meer gesteund voelen dat ze inzicht hebben in hun eigen werk en dat gaat natuurlijk gepaard met het organiseren van goede zeggenschap.

[2:01:19] En daar hebben we zelf ook een agenda in als als werkgever.

[2:01:24] Daar wil ik het even als inleiding bij laten.

[2:01:29] Ik kijk naar mijn linkerkant.

[2:01:32] Hilde.

[2:01:35] Dank voor uw introductie. Inderdaad. Het raakt natuurlijk aan heel veel thema's vanuit uw praktijk die hier al voorbijkomen.

[2:01:46] We hebben ook vaker kennis genomen van het feit dat werknemers zijn op zoek naar die autonomie en die zeggenschap en eigenlijk wordt natuurlijk overal breed onderkend en erkent benzine een hang naar ZZP om dan op je roosters keuzes in te kunnen maken en dergelijke. Maar dat speelt natuurlijk enorm. Ook in de zorg

[2:02:07] en kunt u aangeven hoe u in de sector er nou mee bezig bent om de de de de vlucht die kant op te te voorkomen en en die zeggenschap concreet gewoon in dienstverbanden vorm te geven.

[2:02:22] Kunt u reeds over.

[2:02:24] Jazeker. En ik kan het ook nog gerelateerde gewoon aan de voorbeelden in mijn eigen beroepspraktijk en want het gaat natuurlijk toch over dat je aan de ene kant het gevoel hebt dat je je eigen dag mag regelen en je eigen rooster mag regelen en aan de andere kant is het ook heel belangrijk dat mensen gewoon betekenis gegeven en bezig zijn, maar ook betekenis halen uit het feit dat ze bij in dit geval tantelouise horen dat dat en bij de collega's horen ook verbonden zijn aan aan de organisatie

[2:02:52] en als een hele lastige balans natuurlijk

[2:02:54] omdat dat ook verplicht als je bij een organisatie behoren verplicht het ook om mee te doen met de regels van de groep

[2:03:01] verplicht het ook om om er te zijn om aanwezig te zijn en kun je niet zomaar zeggen. Maar de goede diensten eruit uitpikken

[2:03:09] en dat is best lastig. Ik zie ook wel collega's naar de ZZP toegang. Ik zie ze ook weer terugkomen omdat het feiten als je dat goed georganiseerd met elkaar en je medewerkers vinden ze ook zomaar vinden gehoord voelen zich gehoord voelen zich erkend. Dan geeft zo'n organisatie ook heel veel betekenen zijn heel veel collega de collegialiteit die ze ook weer missen en je kunt op die manier de de wijze waarop mensen moeten werken. Kun je ook enigszins reguleren.

[2:03:38] Als je zzper bent dan ligt het er ook maar net aan waar je in welke beroepspraktijk terechtkomt. Wat je daar dan ook weer aantreft.

[2:03:45] Ik denk dat heel genuanceerd ligt. Ik denk dat wij als werkgevers daarvan moeten leren is heel erg dat mensen over het algemeen heel erg blij worden in hun werk als ze hun eigen dag kunnen regelen. Een eigen rooster en ook het gevoel hebben dat ze dat het ze die het overkomt als ze zelf zeggenschap hebben

[2:04:02] en dat kun je natuurlijk in tal van instituties in je eigen organisatie kun je dat regelen of dat nou een een verpleegkundige of een paramedisch adviesraad is

[2:04:12] of dat je gewoon zorgt dat mensen meedenken over de toekomst mee doen en je ook gewoon een hele persoonlijke belangstelling voor voor je mensen je organisatie.

[2:04:21] Mag ik nog één ding aan toevoegen, want het raakt me erg omdat ik er zelf heel erg mee bezig ben. Het betekent ook ik kan dat als bestuurder vinden. Maar hoe breng je dat nou in een grote organisatie ook echt op die werkvloer over en zorg je dat alle leidinggevenden die dilemmas die er gewoon zijn van de groep en het individu goed afwegen en we hebben daar in mijn eigen organisatie bijvoorbeeld een leiderschap programma voor georganiseerd, waarbij we proberen in ieder geval alle leidinggevenden die er zijn en alle teams auto's en dergelijke te leren. Hoe doe je dat, zodat ze ook de vrijheid voelen om afwegingen te kunnen maken

[2:04:56] en en dus afwegen gewoon maatwerk ook voor individuen te kunnen geven maar een maatwerk voor een individu.

[2:05:02] Dat betekent ook iets voor de rest van de groepen. Dat is het. Dat is het spanningsveld.

[2:05:10] Die sprak zelf al over innovaties zoals die slimme vloeren zeg maar. Ik denk inderdaad als we naar de toekomst zonder zorgen kijken dat echt nodig is ook inderdaad om slimme oplossingen te hebben.

[2:05:21] Nou hoor ik ook wel van mensen die innovaties hebben bijvoorbeeld rondom steunkousen of of wassen zeg maar.

[2:05:31] En wat niet eens zo heel erg technologisch is, maar wel heel slimme dingen dat de ook nog wel een een ja ook nog wel weerstand is tegen verandering zeg maar die misschien ook nog wat typische is binnen de zorg dan elders. Maar dat is even mijn mijn at dronk zeg maar van die gesprekken. Herkent u dat en en wat wat zou me nou een manier zijn om die angst voor verandering zeg maar dat dingen misschien toch anders gaan worden dan wat je gewend bent geweest. Hoe zouden we daarmee om moeten gaan en wat zou de politiek daar wel en niet te kunnen doen.

[2:06:02] Dat laatste vind ik een lastige wat we een vanzelf aan kunnen doen is dat veranderen proces ook zo organiseren dat ze zelf ook meespreken daarover.

[2:06:11] We zien inderdaad al heel vaak allerlei uitproberen zoals doen en dan stopt het weer bijvoorbeeld een organisatie. Daarom ben ik zelf ook begonnen met de beweging anders werken in de zorg, waarbij we elkaar als organisaties ook helpen om dat vliegveld te maken.

[2:06:25] We hebben in de zorgen het wel uitgevonden dat als we het ergens op een plek hebben geprobeerd willen we het zelf vooral nog een keertje verder uitproberen

[2:06:34] en daar hebben we ook gewoon met met zorgorganisaties onderling afspraken gemaakt dat het darm dat daar geen tijd meer voor is. Dus als er iets op een plek werkt dan gaan we het gewoon breder toepassen. En dan kunnen we ons veel beter concentreren op dat echte implementatie moment het aanleren van de nieuwe werkwijze in plaats van het nog ter discussie stellen dat we op die manier gaan doen.

[2:06:55] Je ziet dat dat inderdaad. Dat is lastig. Mensen willen per definitie niet makkelijk veranderen als ze zelf het voordeel daarvan zien. Dus ik geef mensen van eigen organisatie zelf een stem. Als je nou uren hiermee uit bestaat besteed. Waar wil je dat dan terugzien. Dat helpt enorm want dan levert het een zelf iets op.

[2:07:15] Ze hebben bijvoorbeeld de robots technologieën ben ik nu mee bezig kunnen gebruiken om niet meer zelf fysiek te hoeven tillen

[2:07:22] dan levert het jou iets op

[2:07:25] en en ik hoop dat daarmee die die angst wat meer naar de achtergrond gaat en het ook gewoon zien zien dat het werkt.

[2:07:34] Veel Dank zij. Tot slot graag het woord willen geven wanneer allerliefste.

[2:07:40] Dankuwel.

[2:07:42] Ja ik zie er iets anders uit dan de foto die jullie bij de informatie hebben gekregen. Bas Jansen die aanwezig zou zijn, heeft zich die justitie thuis. Dus die heeft mij vanochtend gevraagd. Wil jij mijn plek innemen en met liefde,

[2:07:59] Kees alderliesten vanuit deltalinqs ik Delta links is de ondernemersvereniging van de bedrijven in de Rotterdamse haven en maken zo'n vijfennegentig procent van de bedrijven zijn dus deel van onze achterban.

[2:08:11] Ja. Als laatste spreker wordt het een behoorlijke uitdaging om jullie te vertellen wat jullie nog niet weten. Tenminste dat is hetgeen wat ik in ieder geval aan de uitnodiging meekreeg en ik heb het een en ander opgeschreven. Ik denk dat het namelijk een bevestiging gaat worden. Mijn verhaal van hetgeen wat al is gezegd,

[2:08:28] bijvoorbeeld het belang van het bij elkaar brengen van het onderwerp van de onderwijswereld en de en de arbeidsmarkt. Wat die het is een met vermelden of, zoals de heer van der Veen dieper inging op de sociale innovatie en technologische innovatie bij elkaar brengen.

[2:08:46] Ja. En hetgeen wat de heer Muller al zei, als het gaat over praten van eens over de sector en hoe dat het ook het imago en het denken over de sector beïnvloed jaar voor een Rijnmond regio is dat wel degelijk. Ook bij ons absoluut een impact.

[2:09:04] Want mijn poort Rotterdam staat voor jaar twee. Toch wel belangrijke transities. De energietransitie en de digitalisering slag

[2:09:14] en ik kom steeds meer tot de opvatting dat

[2:09:18] de technologie en ook de Financiën niet de bottleneck zullen zijn voor een succesvolle transitie, zowel voor in de energietransitie als digitalisering, maar dat het Human Capital zal zijn.

[2:09:32] Wij hebben de zonder de juiste mensen gaat die transitie of vertragen of zelfs in het ergste geval gewoon niet het gewenste resultaat opleveren

[2:09:42] en

[2:09:43] wij hebben namelijk nu al te kampen met tekorten hebben onlangs een arbeidsmarkt verkenning uitgevoerd in de en in de haven en zeventig procent van de bedrijven en de respondenten geven aan dat ze onvervulbare of moeilijk vervulbare vacatures hebben

[2:09:58] en als je kijkt naar een digitalisering slag heb je icters nodig naar de ICT die in onze regio. Als die op zoek is naar werk. Dan heeft die de keuze uit tien banen of tien vacatures energietransitie. Als we met elkaar de andere installaties willen gaan bouwen hebben werktuigbouwkundigen nodig. Die personen kunnen ook kiezen uit vijftien banen en de noodzakelijke elektrotechnische die van belang zijn om de een industrie te elektrificeren. Die kunnen meer dan twintig vacatures uit meer dan twintig vacatures kiezen en die arbeidsmarkt spanning die is te groot. En nu al

[2:10:30] en ik verwacht dat die in de toekomst alleen maar groter gaan worden

[2:10:34] als ik kijk naar de gemiddelde leeftijd in in onze branche. Dan kijk ik met jaloezie naar

[2:10:42] een bedrijven picknick. Maar bij ons ligt toch al kleine de helft is hoger of ouder dan vijfenveertig jaar.

[2:10:50] Dus dat gaat uitstromen en die piek die gaat in tweeduizenddertig komen. Dus wij zien alleen maar een toenemende uitstroom van die oudere populatie

[2:10:59] instroom van vooral technici die we nodig hebben. En als ik naar onze de havo populatie kijk, is het vooral mbo.

[2:11:06] Ja dat is helaas na hoeveel jaar techniek pakt en we daar het resultaat niet mee gehaald. Sterker nog ik

[2:11:13] ik heb even de cijfers bijgepakt. Maar als ik de de uitstroom in het mbo op de technische opleidingen in twintig, twintig vergelijk met die van de start van twintig, dertien is die getapt.

[2:11:23] Dus ook.

[2:11:25] Zullen wij in de toekomst uit die scholen

[2:11:28] geen impact of geen een nieuwe techniek krijgen

[2:11:34] en als je dan een energietransitie daar nog eens meeneemt naar verschillende rapporten over één ding zijn ze het erover eens. En dat is dat het heel moeilijk te schatten is wat nou de daadwerkelijke optelsom zou zijn van het verlies aan banen die de fossiele sector gaat geven en het de de de nieuwe banen die gaan ontstaan binnen een binnen een energietransitie grote foutmarge is. Maar wat ik toch altijd wel hoor. Is dat het onderaan de streep tot een plus gaat leiden. Dus dat het meer banen gaat opleveren.

[2:12:05] Alleen hoe die banen zullen zijn. Dat wordt naar mijn idee de uitdaging van de toekomst. En dan kom ik ook op de op het punt van het samenwerken van onderwijs, opleiden

[2:12:16] en arbeidsmarkt.

[2:12:18] Ik denk de enige manier om dit te kunnen tackelen

[2:12:22] is als bedrijfsleven en onderwijs heel dicht tegen elkaar aan te kruipen, zodat je snel en veerkrachtig kunt optreden op het moment dat je wel weet wat dan. De vraag zal zijn en welke capaciteiten en en en en competenties hiervan mensen vraagt die de energietransitie met zich mee gaat brengen

[2:12:39] en naar mijn idee kan dat al. En gebeurt dat al op heel veel verschillende plekken in publiekprivate samenwerking en ik denk ook dat dat heel goed in de regio kan en het belang van de regio is daar ook wel van belang. Zelf ben ik betrokken

[2:12:52] bij het netwerk katapult waar heel veel van dat soort samenwerkingsverbanden in actief zijn en in mijn optiek kunnen we die regionale kracht veel natuurlijke benutten en ook bedrijven en scholen veel meer

[2:13:06] ook invloed geven in het opleiden van mensen door ook gewoon bedrijven zelf meer voor de klas te laten staan en andersom ook scholen meer mee te laten kijken bij de technologische ontwikkelingen waar wij mee bezig zijn. En dan kom ik op die samenwerking te technologische innovatie en sociale innovatie.

[2:13:27] En als laatste zullen we heel creatief moeten zijn in het aanboren van allerlei verschillende bronnen waar we onze mensen vandaan gaan halen.

[2:13:34] Dat gaat dus niet meer uit die scholen komen. Dus we zullen het op een andere manier moeten doen

[2:13:39] en mijn optiek is dat je dan niet aanloopt tegen de leert bereidheid van mensen. Maar dat je tegen allerlei andere

[2:13:47] belemmeringen aan. Ik neem de haven van Rotterdam die centrum Rotterdam

[2:13:52] puntje Maasvlakte is vijfenveertig kilometer willen wij bepaalde groepen mensen aan behoren en in de haven te laten interesseert of in de haven laten werken, zullen we mogelijk iets moeten doen aan de vervoersproblematiek die we op dit moment hebben openbaar vervoer is lastig te regelen,

[2:14:08] zullen we, wanneer we bijvoorbeeld internationaal trillend willen aan behoren, zullen iets moeten doen aan de huisvesting,

[2:14:16] tijdelijke of permanente huisvesting.

[2:14:19] Dat zijn andere factoren en andere zaken waar je nadenkt op het moment dat je het over werkgelegenheid hebt

[2:14:29] en Nathan terugkomend op punt wat de heer Müller al zei, als het gaat ook over het imago. Hoe zorgen we er dan ook voor dat die noodzakelijke jong high potentials. De de mensen die die ook daadwerkelijk het verschil willen maken en een betere toekomst willen realiseren hoe we die ook aan het werk krijgen. Daar waar de het meeste effect te behalen is, namelijk in de industrie die op dit moment echt die verandering moet gaan wij een teweeg brengen en daar zit naar mijn idee ook.

[2:14:58] Ja. Een lastige dynamiek tussen enerzijds het het veel over hebben en anderzijds de gevolgen en de impact die dat kan hebben in ook de publieke opinie waar we wel mee te kampen hebben, zeker op het moment dat het gaat over het aantrekken van mensen

[2:15:15] dat eigenlijk in het kort en daarmee ook de bevestiging ook naar jullie toe als het gaat over wat wat wat wat geven we u mee. Ik geloof in een en in het belang van de regio dat we daar dat daar meer in te behalen is. Ik geloof in het

[2:15:33] meer kijken vanuit de visie van arbeidsmarkt waarvan je als we dan toch hebben over verdeling van van posten. Waarom zou je niet onderwijs en sociale zaken meer in elkaar met elkaar laten integreren onder een arbeidsmarkt post kunnen brengen

[2:15:51] en dat was eigenlijk wel maar het belangrijkste.

[2:15:56] Hilde.

[2:15:58] Mooi. Ook dat dat laatste pleidooi. Ik moest wel zeggen ik kan helemaal volgen. Ben ook enorm voorstander van die samenwerking van onderwijs, ondernemers en

[2:16:12] de laatste is onderhoud aan huis.

[2:16:15] Ja.

[2:16:17] De is in ieder geval en je ziet ook dat in heel veel arbeidsmarktregio's is vindt die samenwerking plaats en is er een soort Human Capital agenda

[2:16:27] en ik hoor u ook zeggen van hebben. We doen dat ook in onze regio en we laten mensen gastlessen geven gastlessen geven en dergelijke en dat moeten we ook zeker blijven doen. Maar ik vraag me wel af redden we het daarmee of hebben we het niet. Toch een soort van

[2:16:43] andere structuur daarin met elkaar.

[2:16:46] Dag.

[2:16:47] Een op dat dat laatste punt wat u zei dat denk eens na over dat dat onderwijs en en de arbeidsmarkt en sociale zaken. Ik moest meteen aan mysteries denken en ik

[2:16:57] krijg ook wel vaak geluiden terug. We willen allemaal niemand is daar op tegen dat leven lang ontwikkelen. We zien allemaal de noodzaak daarvan.

[2:17:05] Maar toch dat we het gevoel ergens hebben dat dat blijft hangen en dat, aldus als je dat als je dat aan elkaar koppelt ook vanuit beleid dat we daar een slag zouden kunnen maken. Dus ik vond dat uw oproep daarin mooi en ik denk dat we dat ook wel iets is wat we hier met elkaar

[2:17:21] daarna een beetje zoeken maar of moet moeten niet een soort meer een structurele structuurwijziging plaatsvinden.

[2:17:32] Ik denk dat er sowieso een structuurwijziging zou kunnen plaatsvinden in de wijze waarop wij onderwijs en en en sociale zekerheid nog als twee aparte zuilen zien

[2:17:41] de tijd dat we iemand in door een onderwijs pijplijn heen brengen zodat hij een startkwalificatie krijgt en dan

[2:17:50] terecht kan op de arbeidsmarkt en dat we het dan overhevelen naar een andere beleidsstructuur. Dat is voor mij voorbij. Dus in die zin zit aan het leven lang ontwikkelen en onderwijs en opleiden zit heel dicht tegen elkaar aan als het gaat over

[2:18:03] de publiekprivate samenwerking in de regio, zoals gezegd, Rotterdam.

[2:18:11] Ik moet zeggen ik merk wel dat ik bij heel veel verschillende Human Capital agenda's hebben elke zichzelf respecterende topsector heeft een Human Capital agenda. We hebben op provinciaal niveau een Human Capital agenda. We hebben op op op gemeentelijk niveau Human Capital agenda. En eigenlijk willen we allemaal hetzelfde

[2:18:27] van werk naar werk van school naar werk en weer aan het werk

[2:18:31] en dat is wel de kunst om op een een of andere manier de ene agenda de ander later te laten versterken en op dit moment zie ik daar nog wel

[2:18:40] over elkaar heen buitelen van initiatieven en ik denk dat we daar ook op landelijk of op de verschillende overheidsniveaus elkaar wel in kunnen sturen.

[2:18:51] Zou ik daar iets

[2:18:53] ik dat mochten begreep ik in gesprek. Want ik ondersteun dit van harte. We hebben zo veel tafels en ook vanuit de zorg. Dus ik zou ook iedereen voor het werkbezoek in de zorg graag uitnodigen

[2:19:03] dat heel dichtbij elkaar werken en leren. Ja dat doen wij natuurlijk al heel lang maar en bekijken ook met VNO, NCW bijvoorbeeld regionaal met een transform. Een dergelijke van wat kunnen we nog samen doen. Maar we zitten en ontkomen niet aan zitten we met z'n allen in dezelfde vijver te vissen.

[2:19:19] Dus en dat terugbrengen naar regionaal om regionaal te kijken wat kunnen we in deze regio. Nou het beste doen wat nou vervoer is of andere zaken. Dat maakt het wel hanteerbaar de volgens mij.

[2:19:31] Maar ik zou niet voor willen pleiten om nog meer tafels te maken want dan.

[2:19:37] Machine. Een vraag die gestuurd te stellen. Hebben jullie als kamer zicht op de effectiviteit van die Human Capital toestanden.

[2:19:50] Is dit een hele goede vraag en ik denk dat mijn collega Bart snels die de Commissie Financiën doet, maar ik denk dat voor al onze collega's geldt de effectiviteit van beleid en daar nieuwsgierig naar zijn en dat ook meten met elkaar en het onderdeel laten zijn van debatten hier. Ik weet het antwoord niet op deze vraag. Maar ik denk dat het heel vaak niet weten. Dus dat is een hele goede vraag. Als ik nu de Mike heb zou ik er dan weer een vraag terug mogen.

[2:20:13] Wij stellen voorzitters,

[2:20:16] Want toch even over die aansluiting in het vervolg ook op de collega's van het CDA. Ik heb een tijdje terug toen u vertelt met Rotterdam. We zijn op zoek naar talent. Mensen kiezen de opleidingen niet ook niet hele mooie mbo-opleidingen. Wij hebben ze nodig. Het zijn weinig. Volgens mij in de zorg zien we dat soms ook en ik denk dat ser-rapport was dan zie ik juist bijvoorbeeld in Rotterdam veel jongeren met een be culturele achtergrond in hoge mate kiezen die voor opleidingen administratief of die die kiezen assen, assen als ze moeten kiezen wat ze wat ze gaan studeren voor een opleiding waar we eigenlijk al van zien. Ik zijn het. We kunnen niet voorspellen waar we best wel van zien waar ze werkgelegenheid best wel laag en ik ben heel nieuwsgierig heel concreet. We hebben net van heer Muller gehoord hoe je dat kunt doen. Talent gebruiken. Maar hoe zorg je ervoor dat in die keuze context munt. Als je niet informatie hebt in je sociale kring. Om te weten en het is misschien een sector die verder van je af ligt, ook al woon je in Rotterdam. Je denkt Hey. Dat zijn opleiding die die bij mij past of dat ze gaf beroep. Wat ik later wil doen.

[2:21:24] Als u antwoord op kan geven. Hoe zorg je daarvoor door vooral veel ook wel aan voorlichting te doen,

[2:21:31] maar eerlijk gezegd ben ik een voor een warm voorstander van om keuzes te beperken

[2:21:37] en ik moet zeggen dat Marco pastors in het nationaal programma rotterdam-zuid dat op zich best interessant doet

[2:21:42] door vooral te focus te leggen bij juiste jongeren op Zuid op in rotterdam-zuid op de de sectoren zorg, techniek en haven als zijnde de sectoren waar op dit moment de de krapte zit en want je hebt de keuze is reuze voor de gemiddelde jongeren in in Nederland en het klopt zeker als je naar de verschillende achtergronden en culturen kijkt dan de zijn zijn er zeker ook groepen mensen waar de natuurlijke neiging om te kiezen voor met name de de de de de wat meer jasje tasje beroep om het zomaar te zeggen vrij groot is van je je af kunt vragen of iedereen ook daadwerkelijk die functies gaat krijgen die die ook daadwerkelijk beoogt alles puur alleen naar opleidingsniveau wat erbij hoort om daadwerkelijk in de je en in de in de rechterlijke macht terecht te komen of waar dan ook.

[2:22:35] Dus ik denk voorlichting is een hele belangrijke

[2:22:39] en we zullen iets moeten doen. Ook aan het imago van en beeldvorming van een sector in zijn in het algemeen.

[2:22:48] Vanuit de Commissie macro. Doelmatigheid weten we ook mbo weten we ook dat met name economische initiatieven. Een heel belangrijke emanciperen. De route is dus je ze ook goed na moeten denken over hoe kunnen studenten of aankomende studenten het gevoel hebben dat ze wel verder kunnen dan met name uit andere culturele achtergrond hebben mensen neigen om het lager in te stappen en daarna door te willen groeien en dat lijkt lastiger te zijn in de beroepen die dan bijvoorbeeld in de haven voor handen zijn en makkelijker in administratief economisch.

[2:23:20] Ook een vraag van Willy en die sluit hier misschien wel een beetje op aan toen hij zei imago en ze zegt nou ja weet je ik hoor veel dingen over scholing en transities en weet ik wat allemaal. Maar kunt u voorbeeld geven van beroep, bijvoorbeeld in de haven voor bijvoorbeeld in de zorg. Hoe.

[2:23:36] Een.

[2:23:36] Werkdag of en of een beroep er nou over een jaar of twee anders uitzien. Welke accenten zijn dan anders. Wat wat wat betekent het eigenlijk het veranderen. De verandering van werk.

[2:23:49] Als ik naar de bijvoorbeeld het werk van een gemiddelde verzorgende kijk, dan betekent het dat er voor een belangrijk deel in de ouderenzorg dat in de thuissituatie zal plaatsvinden. Dus dat is wel anders. Overigens de meeste mensen die ouder zijn wonen ook thuis om een klein deel wat elders verblijft.

[2:24:05] Daar zal veel meer gebruik worden gemaakt van sensor technologie bijvoorbeeld dat roept een hele nieuwe vragen op. Dan moet je wel mee om kunnen gaan en het zal een belangrijke mate. Ook worden dat wijkverpleegkundigen verzorgenden

[2:24:21] de mantelzorgers daar waar ze zijn want niet iedereen heeft zo'n steun structuur in staat stelt om eigenlijk samen met de ouderen zelf aan de slag te gaan om om om gezond ouder te worden in plaats van dat ze zelf die zorg

[2:24:36] voor

[2:24:37] verlenen. Dus het wordt veel meer een coachende rol en dat is dat is toch wel wezenlijk anders.

[2:24:47] Als het voor de haven bekijkt dan wordt vaak de haven gerelateerd aan zwaar werk vies werk en ik noem het nu zelf ook weer een daarmee heb ik de roze olifant ook gelijk weer.

[2:25:00] Terwijl

[2:25:01] als je kijkt naar de toekomst van de haven. De container terminal. Daar gaan steeds meer wordt daar geautomatiseerd gewerkt. De kraanmachinist die voorheen boven in de kraan een container uit een schip lost doet dat nu van met een joystick vanuit een kantooromgeving.

[2:25:18] We zijn met met elkaar aan het nadenken over onbemand varen en ook of truck platooning in de logistiek binnen de industrie.

[2:25:29] Daar zie je ook dat dat het zware werk sowieso niet aanwezig is. Tuurlijk. Je hebt je veiligheidsvoorschriften. Dus je zult wel het nodige moeten doen aan bescherming. Maar daar wordt ook veel vanuit controlekamers gewerkt

[2:25:42] en alleen die industrie kampt met een eigenlijk een onbekendheid van wat er nou aan mogelijkheden is en daardoor een imago wat onterecht is.

[2:25:53] In hagel. Ik ben bij het scheepvaart en transport college geweest natuurlijk wel bekend is een opleiding voor logistiek vooral

[2:26:00] en daardoor ook over ecommerce gesproken en die zeggen ja het is gewoon eigenlijk een beetje buiten de scope van de kinderen die daar komen studeren.

[2:26:06] Dus we gaan nu kijken of een combinatie kunnen maken van een deel bij ons op leiden letterlijk op locatie en een deel gewoon op school en dan zien ze opeens wacht zeven commercial in een stofjas in de magazijn. Nee dat is. Er zijn inmiddels meer laptops dan stofjas. Dus het is een heel andere omgeving dat ze eigenlijk als beeld hebben en misschien ook even op die op reactie daarop en dat soort banen zijn onvoldoende in beeld. Het was wel interessant.

[2:26:32] Mag ik u danken, want wij zijn in de kamer altijd heel erg van de inhoud, maar ook strak op de tijd omdat we

[2:26:38] daarbij ook de andere goede afspraken over hebben. Maar ik wil u danken voor uw komst en uw bijdrage. Dat geldt voor u en ook voor de voor de spreek uit de eerste ronde.

[2:26:47] We hebben de afgelopen drie jaar als Commissie onze kennis positie versterkt op de veranderende arbeidsmarkt. Dat is ook wat ik net ook zei op de website allemaal goed terug te vinden. Uiteraard is het onderwerp niet klaar. Ik zou zeggen nooit klaar

[2:26:59] en dat zal zeker nu inderdaad als er straks een nieuw kabinet is in deze Commissie sociale zaken en werkgelegenheid hier voortdurend onderwerp van gesprek zijn.

[2:27:07] Maar daar helpt natuurlijk de beelden uit de praktijk. De gesprekken die we hebben gevoerd met u, maar ook de afgelopen jaren jaren hebben zeer waardevolle onderzoeken erbij erbij. We hebben vanuit de staf heel veel notities die ons allemaal als fracties met ons verschillende politieke kleur, ook in versterkt voor de komende voor de komende tijd.

[2:27:27] Dus ik zou vooral de staf. Want zonder de stap van de tweede kamer. Daar moeten wij eerlijk over zijn, zijn we helemaal nergens. Als Kamerleden zou ik hierbij de stap die echt heel veel heeft gedaan. Ongelooflijk willen bedanken

[2:27:38] en met name Ellen na born om ook even specifiek te noemen want zij heeft als trekker dit de afgelopen drie jaar gedaan. Je volgt een Aqaba voor voor degene die meekijkt. Ik wil ook de kijkers thuis heel erg bedanken. Er zijn heel veel vragen gestuurd en dan komen wij op terug te gaan, terwijl de vragen netjes beantwoorden.

[2:27:54] Dus dat weet u dat die vraag niet om onbeantwoord blijven. Maar in zo'n gesprek hebben we wel delen van van wat u heeft gestuurd. Ook wel meegenomen omdat omdat die ook onderdeel van het gesprek te zijn. Judith.

[2:28:06] Voor iedereen die denkt ja die politici hebben altijd een grote mond en een mening. Waarom was hij er dus niet vanmiddag naar de was omdat we onze kennis gingen vergroten en de politieke debatten echt over de arbeidsmarkt hebben de afgelopen anderhalf jaar wat stilgelegen omdat we het vooral over de arbeidsmarkt in coronatijd hebben gehad in de tweede kamer. Maar ik vermoed zomaar dat als er straks iets van een regeerakkoord ligt dat we dan weer in volle kracht vooruit gaan om inderdaad al die dingen die we vandaag besproken ook te proberen te vervatten in in beleid of juist het loslaten van beleid of dat zullen we allemaal zien en dan hoort die ons allemaal weer vanuit een eigen politieke kleur maar Dank in ieder geval voor jullie verrijking van onze kennis erover.