Staat van de volkshuisvesting

[0:00:00] Welkom bij de vaste commissie voor binnenlandse zaken. Vandaag gaan wij in debat met minister van binnenlandse zaken en koninkrijksrelaties in de heer de jonge

[0:00:09] aan tafel in ieder geval vier leden wellicht dat er nog meer verschijnen. U heeft vandaag vijf minuten per fractie ik laten gegeven. De tijd die we hebben de interrupties wat los.

[0:00:21] Maar goed

[0:00:22] dat kan ik altijd weer aanpassen natuurlijk naargelang uw interrupties te lang of te kort zijn. Dus laten we zeggen vijf minuten interrupties een beetje vrij onderling. En dan wordt het was een heel mooi debat. Allereerst het woord aan de heer van haga.

[0:00:39] Dankuwel voorzitter. Ja ik ik moet ook, zoals gebruikt ik eerder weg want ik zit meestal in een ander debat. Maar nu zit ik op en neer in het spreiding zweth debat.

[0:00:47] Helaas,

[0:00:49] Maar ik volg natuurlijk de iedereen volgt de antwoorden. Dus

[0:00:54] goed. Voorzitter,

[0:00:55] de woningmarkt stevent af op een regelrechte ramp.

[0:01:00] Dat is niet nieuw. Dat is niet de vaste tekst. Maar dat is wel zo. De verkoop van woningen aan beleggers en particulieren is ingestort en het aantal bouwaanvragen keldert het regent ontslagen bij architecten en er zijn vacatures stop bij opdrachtgevers en volgend jaar zullen ook onze aannemers ongetwijfeld hun orders zien kelderen

[0:01:17] denkt de minister echt dat de regulering van de middenhuur meer betaalbare huurwoningen opleveren. En hoe verklaart hij de exodus van verhuurders? De woningmarkt. Voorzitter, de regulering van de middenhuur komt bovenop allerlei andere contraproductieve maatregelen, zoals de stikstof bouwstop de c o twee gekte duurzaamheidseisen warmtepompen inmiddels gelukkig niet meer verplicht zijn. De veertig, veertig, twintig regel langer vergunningstrajecten the box drie aanval niet te vergeten.

[0:01:44] De mos heb de afschaffing van de leeg waar de ratio en ook dat heeft niemand op z'n vizier staan nog de reuring stripping maatregel. Er lijkt geen einde aan dit wanbeleid te komen. Orkaan hugo blaast iedereen omver van bouwer tot ontwikkelaar van ondernemer tot investeren, net als een compliment overigens

[0:02:03] de schade in de markt bedraagt honderden miljarden euro's en ik vraag me af wie de last van dit wanbeleid moet dragen, kan de minister aangeven wat de totale kapitalisatie van de vermogens van deze mkb ondernemers bedraagt en ik las in vastgoed journaal dat volgens de abn amro het vastgoed zelfs twaalf procent lager in het tweede kwartaal twintig, drieëntwintig en natuurlijk komt het een beetje door de rente en het antwoord van de minister is altijd is de rente. Maar het is zijn ook de overheidsmaatregelen. Dus ik wil graag een uitsplitsing. Voorzitter, de vraag naar woningen is geëxplodeerd onder andere door immigratie met een netto migratie saldo van honderd achtentwintigduizend mensen in tweeduizend, tweeëntwintig is de minister met bv nou eens bent toenemende vraag en een stagnerend aanbod. De problemen alleen maar groter worden.

[0:02:47] Voorzitter, de particuliere verhuurder is nu dankzij de overheidsmaatregelen massaal aan het uitponden kan de minister aangeven wat het effect is voor het middenhuursegment en naast dat de huur regulering zijn doel niet behaald speelt er nog eens belangrijkste het eigendomsrecht. Een basisrecht wordt ingeperkt. Door deze stapeling van maatregelen kan de minister aangeven wat de impact is op het eigendomsrecht van al deze beleidsmaatregelen en deelt hij de minister of deelt de minister de zorgen dat deze regulering mogelijk strijdig is met het rivm evrm.

[0:03:17] Voorzitter dan de oplossingen

[0:03:19] van bv uiteraard

[0:03:21] de stimuleren woningcorporaties om meer sociale woningen te bouwen en geeft ook de mogelijkheid om woningen te verkopen aan verhuurder of aan huurders die huurders die worden een eigenaar en die worden minder afhankelijk en dat is heel erg goed voor de samenleving stimuleren het splitsen van grote woningen in kleine woningen met een minimum van dertig vierkante meter schaft de kostendelersnorm af zodat mensen kunnen samenwonen zonder hun uitkering te verliezen.

[0:03:44] Versnel,

[0:03:45] Vergunningsproces voor bouwvergunningen. Daar is de minister inderdaad mee bezig. Waarvoor complimenten pak scheefwoners aan zeven procent van de huurders in sociale woningen wonen scheef en aanpak woonfraude aan zijn talloze sociale huurders die een sociale woning voor veel geld onderverhuur en dat moet stoppen. Pas bestemmingsplannen aan zodat bestaande woningen opgeknapt kunnen worden en los. De stikstof dwaling op

[0:04:05] staan woning delen en studentenhuizen weer toe tekort is nu zesenvijftigduizend achthonderd woningen. Dat wordt het in twintig, dertig en mijn vraag is dan ook waarom hebben we niet minder. Buitenlandse studenten is toegenomen van negen procent zestien procent meer. De honderd twintigduizend buitenlandse studenten. Dat kan toch wel een beetje minder maakt het transformeren van bedrijfsruimte naar woningen makkelijker. Er staat maar liefst drie miljoen vierkante meter woonruimte leeg en ook perifere bedrijfsruimte in woonwijken kunnen makkelijk getransformeerd worden. Maar dat gebeurt niet omdat de bestemmingsplan dwarsliggen voor een asiel stop in heb ik natuurlijk al over gehad. Bouw bejaardentehuizen en hofjes voor ouderen. Doe iets aan de www ft zodat mensen weer een financiering kunnen krijgen. Dat is de wet ter verkoop voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme en het leidt tot enorme blokkades bij het verkrijgen van financieringen en het allerbelangrijkste is natuurlijk een betrouwbare overheid verhuurders eigenaren ontwikkelaars, beleggers bouwers, banken en ondernemers kunnen niet investeren met deze onbetrouwbare overheid

[0:05:07] dat continu wijzigen van wetten en regels levert een slechte investeringsklimaat op en bedrijven stemmen met hun voeten. Iedere ondernemer of belegger die zijn onderneming kan verplaatsen naar buitenland of een belegging kan liquideren. Vlucht. Voorzitter, tot slot

[0:05:23] minder overheid is de sleutel tot succes. Minder ingrepen. Minder overheid en meer marktwerking kunnen de balans herstellen en tot duurzame oplossingen voor onze woningmarkt leiden. Dus laten we stoppen met allerlei jaloezie maatregelen. Laten we stoppen met het voeren van linkse marketingcampagnes en laten we weer starten met investeren bouwen in winst maken. Nederland moet weer voorop en vooruit in het belang van nederland. Dankuwel voorzitter.

[0:05:46] Dankuwel. Meneer verhagen. Gaat u direct weg? Of kunnen we nog even genieten?

[0:05:50] Ja nee ik ga nog even.

[0:05:54] Hartelijk welkom, ook aan de heer nijboer.

[0:05:56] U heeft vijf minuten en interrupties zijn vrij. Dus dan weet u dat vast.

[0:06:02] We gaan het meemaken. Mevrouw beckerman van de sp aan het woord.

[0:06:07] Dankuwel. Voorzitter, vorige week een werkt daardoor iedereen gesproken over bestaanszekerheid beloftes gedaan

[0:06:16] en deze week wordt dat keihard teniet gedaan met de ene hand geven en met de andere hand kaart weer afpakken want voorzitter, vijf komma acht procent zo veel dreigende huren voor sociale huurders komend jaar te stijgen. Vier komma negen procent voor vrije sector huurders.

[0:06:36] Dit zou wel eens

[0:06:38] één van de hoogste huurstijging voor sociale huurders kunnen worden. In de afgelopen dertig jaar

[0:06:45] is dat echt het record dat deze minister wil breken

[0:06:49] door hij de boeken ingaan als de grootste huurverhoging van de generatie.

[0:06:53] Heel veel mensen zijn hun rekening een krantenkop verwijderd van problemen en gisteren waren dat twee krantenkoppen hogere zorgpremie en een huurexplosie.

[0:07:03] Voorzitter, we kunnen niet kletsen over bestaanszekerheid en tegelijkertijd zekere grond keihard onder mensen hun voeten wegslaan en de sp heeft drie amendementen ingediend om deze huurverhogingen tegen te houden. Twee jaar geleden lukt het ons vier weken voor de verkiezingen om hun huur bevriezing aangenomen te krijgen en we vragen dat andere partijen nu opnieuw stop. Deze huurverhoging nul procent is genoeg en huurverlaging beter

[0:07:30] en voorzitter

[0:07:32] een zeker bestaan kan niet zonder en zeker thuis. Dat is natuurlijk een gigantische open deur en tegelijkertijd zien we dat het voor heel veel mensen nog steeds niet de realiteit is een interruptie.

[0:07:45] Hanneke heeft een interruptie van de heer. De groot.

[0:07:47] Dank u. Voorzitter, ik zal even te kijken wanneer het stuk over de huurder bevriezing of huurverlaging van mevrouw van beckerman de sp afgerond was. Ik heb daar een vraag over want ik denk dat het de vvd heeft dat in het verleden ook gesteund. De huren bevriezen. Dus natuurlijk moeten we zorgen dat dat huren. Goed betaalbaar blijven dat mensen dak boven hun hoofd kunnen blijven betalen.

[0:08:08] Maar ik heb er wel een vraag bij want we hebben ontzettend veel geld gereserveerd. Ook om mensen die op de wachtlijst staan, bijvoorbeeld voor de corporatiesector om daarvoor te bouwen en het voelt een beetje als een keuze maken tussen zorg voor de mensen die een dak boven hun hoofd hebben

[0:08:23] en de mensen die nog naar op zoek zijn naar een woning en dat zijn er ontzettend veel.

[0:08:27] Dus ik ben benieuwd hoe beckerman daartegen aankijkt, want het zal groot. Het zal gewoon een grote impact hebben op die tientallen miljarden die klaarstaan om geinvesteerd worden in nieuwe de bouw van een nieuwe sociale huurwoningen.

[0:08:38] Beckerman.

[0:08:40] Voorzitter, klopt. Vorige periode dienen wij heel veel voorstellen in voor huurverlaging en ook voor huur, bevriezing

[0:08:47] en andy kregen in de tweede kamer telkens geen meerderheid tot net voor de verkiezingen en ik weet dat nog erg goed. Voorzitter, en dat kwam omdat de vvd in de kieswijzer beloofde en huur bevriezing bij de altijd tegenstemde. Toen liep ik de kamer in met die prins van de kieswijzer. Ik zei tegen de heer koerhuis of u ligt hier of u ligt in de kieswijzer. Maar ergens klopte niet en dat heeft ervoor gezorgd dat hij inderdaad voor die motie stemden waarvoor nog veel dank

[0:09:14] en voorzitter. Nu is de vraag waar ga je dat dan uitbetalen. Zo'n huur bevriezing. Voorzitter en en waar ikzelf heel erg blij mee ben is dat gisteren en de motie ingediend door mijzelf. De heer grinwis en mevrouw bromet is aangenomen, waarin werd uitgesproken om corporaties vrij te stellen van winstbelasting en aan dat dat vinden wij al heel lang heel erg bizar. We zijn heel erg blij dat de kamer nu deze stap heeft gezet, want het is natuurlijk vrij bizar en dat huurders

[0:09:51] per jaar nu een miljard straks misschien wel anderhalf miljard aan die winstbelasting moeten betalen. Dus dit extra geld zouden wij bijvoorbeeld willen inzetten om dit te betalen. Voorzitter, dus we hebben een voorstel en u kunt ook nog betalen. Ik zou zeggen vvd doe net als twee jaar geleden en stem voor het voorstel.

[0:10:10] De groot,

[0:10:12] Dank voor jaar. Ik zal er zeker over nadenken. Alleen ik ben toch even wat kijk uit uiteindelijk

[0:10:19] de vraag is is het dan niet een sigaar uit eigen doos kijk op het moment als die corporaties doen wat ze hebben gezegd te doen

[0:10:27] dat ze de prestatieafspraken nakomen en hun vermogen investeren om meer sociale huurwoningen te bouwen, dan is er ook niet veel winstbelasting die ze moeten betalen of geen winstbelasting. Ze moeten betalen. Dus dan gaat het als als alsnog gaat het af van het geld wat zij ter beschikking hebben om te kunnen investeren in nieuwe nieuwe woningen

[0:10:45] en laat onverlet dat ik niet zeggen dat ik er niet mee eens ben dat we goed voor zittende huurders moeten zorgen,

[0:10:52] bedoel ik ook de huurtoeslag plannen van huurtoeslag, maar ik zou toch wel graag van mevrouw beckerman van de sp willen weten hoe ze aankijken tegen dat dat mogelijk kan leiden tot minder nieuwe sociale huurwoningen.

[0:11:05] Voorzitter, zou ik wat langer antwoord mogen geven, want er zitten heel veel aspecten in voorzitter, want wij hier een beetje de suggestie werd gewekt is ook dat die huurverhoging nu misschien wel meevalt, want er is toch vorige week zo'n mooie stijging of eigenlijk minder eigen bijdrage van huurtoeslag beloofd. Daar wil ik graag twee dingen zeggen eén een heel groot deel van de huurders krijgt geen huurtoeslag

[0:11:31] en twee. Die wordt dus volledig teniet gedaan.

[0:11:34] Rekensommetje is vrij simpel. Stel dat je huur. Vijfhonderd vijfenzeventig euro. Dan heb je trouwens geluk en en je rekening. Deze huur of deze huurverhoging bovenop. Stel je hebt geluk. Je krijgt die krijgt drieënhalf procent kom je dus alweer bijna is. Dat is alweer weg die extra geld voor huurtoeslag. Dat is wat ik bedoelde. Ik zei wacht eens even vorige week kletsen we over bestaanszekerheid en deze week pakken we het gewoon weer af

[0:11:58] dat om mee te beginnen en dan zou een huurverlaging of een huur bevriezing leiden tot minder woningen. Dat is wrang om dat zo te stellen waarom. Jarenlang werd er

[0:12:10] en gezegd we gaan verhuurderheffing heffen.

[0:12:15] De sp zat hier jarenlang en zei stop daarmee. Je maakt de sociale huur kapot. Je helpt huurders hiermee niet. Er wordt te weinig gebouwd. De huur wordt te hoog woningen worden van slechte kwaliteit was allemaal niet waar.

[0:12:28] Nu is het afgeschaft. En nu worden winstbelasting en dat weer heel erg hoog. Voorzitter, huurders hebben al dertien miljard verhuurder heffing betaald en betalen nu dus de heer miljarden aan winstbelasting. Voorzitter, kijk als de vvd zegt hey. Ik ben het ermee eens. Sp dat we de huren moeten bevriezen op dat we de huren moeten verlagen. Prima, dan is dat een politieke keuze en dan vinden we het geld voor. Ik heb al een suggestie gedaan. Afschaffing van die vennootschapsbelasting winstbelasting voor corporaties afschaffing van a tot en ik heb ook al opgezocht. Dus bijvoorbeeld ook nog wat vrij te besteden. Geld in de begroting. Voorzitter, met mij valt over dekking te praten, maar laten we vooropstellen die extra huurverhoging misschien wel de hoogste van de generatie gaat heel veel huurders heel veel pijn doen.

[0:13:15] Voordat we de heer moeilijker is. Eerste de heer van haga.

[0:13:19] Ja. Voorzitter, dit is natuurlijk wel een beetje dezelfde riedel en het is wel grappig dat de vvd en de sp hier elkaar helemaal hebben gevonden. Beiden tegen huurverhoging. Vvd heeft voor huur bevriezing gestemd en de sp. Dat is begrijpelijk hebben om de sp komt op voor de onderkant van de markt. Pvda komt op voor de voor de ondernemer en de ondernemers nam de verhuurder en er is vorig jaar een inflatie geweest van meer dan tien procent.

[0:13:44] Nou.

[0:13:45] Is het dan onredelijk om een huurverhoging van iets van vijf procent te vragen op sociale woning. Want de onderkant van de markt waar mevrouw beckerman voorop komt. Die krijgt dan een hogere huurtoeslag. Dus die voelt voelt daar vrij weinig van. Laten we eerst daarop reageren,

[0:13:59] Verhuren,

[0:14:01] Voorzitter. En ja ik vind dat onredelijk. Want ik vind dat wonen en recht is en ik vind dat bestaanszekerheid een groot goed is en ik vind dat het bizar is dat we in nederland het over hebben dat één miljoen mensen in armoede dreigen te raken en dat we dat met lapmiddelen op te lossen en voorzitter, de huur en een zeker huis en is wat mij betreft een grondrecht en dat is en daar zal de heer van haga geheel anders over denken. Maar voor mij staat dat recht voorop en niet de markt en niet wat je eraan kunt verdienen. Voorzitter, dus ja ik vind dat we huren betaalbaar moeten maken.

[0:14:38] Meneer van den haag aan.

[0:14:40] Voorzitter, maar die woningen moeten ook onderhouden worden en de grootste lastenstijging komt naar bijvoorbeeld door de gemeentelijke lasten die tien, twintig. Soms wel vijftig procent hoger zijn geworden. Dat moet door een verhuurder worden opgebracht. Dan is het toch niet onredelijk om te stellen dat een huurder er feitelijk net al niet niets op achteruitgaat en die bestaanszekerheid vinden bv net zo belangrijk vinden wij vinden ook dat iedereen een huis moeten moet hebben. Maar als je aan de ene kant nou vorig jaar twee, honderd achtentwintigduizend mensen binnenlaat net al net al immigratie resultaat en vervolgens gaat de heer de jonge er ervoor zorgen dat er ook niks wordt bijgebouwd. Dan krijg je dus een onbalans in de woningmarkt en die wordt dan door de sp en de vvd afgewenteld op de verhuurders. Dat is apert onredelijk. Maar het gevolg daarvan is ook dat niemand meer zin heeft om een nieuwe woning te bouwen. De hele markt is ingestort door precies dit beleid. Dus dus nogmaals, is het dan niet beter om te zeggen van nou, er komt een redelijke huurverhoging van bijvoorbeeld vijf procent, waardoor de mensen die nou voldoende verdienen om dat te kunnen betalen. Dat gewoon kunnen betalen en dat is nog niet eens in lijn met de met de inflatie. Maar de mensen die echt aan de onderkant zitten die worden gecompenseerd door de huurtoeslag.

[0:15:53] Korte reactie,

[0:15:54] Ja voorzitter dus erg moeilijk om hier kort op te reageren. Maar de echte onderkant wordt gecompenseerd, zegt de heer van haga, voorzitter, die huurtoeslag is maar voor een beperkte groep en heel veel mensen zien wel jaar op jaar op jaar hun huur stijgen maar zien en daarmee dus komen steeds verder in de problemen. Voorzitter, en ik had ook verwacht dat de heer van haga ook daarvoor op zou komen, want de groep die in problemen komt, wordt steeds groter. Daarnaast de huurtoeslag en stijgt mee die hele cadeautje. Wat de vorige week werd gepresenteerd is gewoon in één klap weg

[0:16:29] kan gewoon in één klap weg zijn en dus daarmee gaan mensen op achteruit en voorzitter en ja ik snap

[0:16:35] dat als je wonen als verdienmodel ziet dat dit een probleem is voorzien met mijn partij is ook voorstander van een hele brede sociale sector. Mijn partij is een voorstander van dat ook middeninkomens in sociale huurwoningen moeten kunnen wonen en mijn partij is ook voorstander van dat we corporaties laten bouwen voor die groepen voorzitter en ja daar ben ik het helemaal met de heer van den haag van eens. Er is een gigantische wooncrisis gecreëerd door foute politieke keuzes. Voorzitter, en daarom hebben we ons ook altijd ingezet tegen de afbraak van de trotse volkshuisvesting. Want dat is volgens ons de oplossing. En inderdaad wonen als verdienmodel werkt niet als je huurders op die manier wilt uitknijpen.

[0:17:17] Meneer van den haag. Een ander punt.

[0:17:20] We moeten iets anders proberen overeenkomst dus ook maar kijk in de sovjet unie duurt het gewoon vijfentwintig jaar voordat je een woning kreeg omdat er staat dat ging doen. Er staat die ging over de woningen. De staat ging over auto's en de stad heeft laten zien dat dat er staat gewoon incompetent is die kan helemaal niks. En dat is altijd zo. Dus hoe meer overheid hoe slechter het woord ook voor uw achterban. Maar goed we gaan het ergens over eens worden.

[0:17:46] Er zit een hele grote groep mensen in de sociale woningen die veel te veel geld verdiend. Mensen die een ton verdienen en die vierhonderd euro betalen terwijl zijn aan de gracht wonen in amsterdam. Dat wordt gesubsidieerd door de andere mensen. Dat kost ook de achterban van mevrouw beckerman kost dat woningen. Dus

[0:18:04] wat gaan we dan doen als de sp en de vvd dus blijkbaar ook zegt we gaan de huren bevriezen. Dat gaan we doen aan dat contingent van scheefwoners dat voor een dubbeltje op de eerste rang zit en gesubsidieerd wordt door ons allemaal want wij werken heel hard voor betalen belasting een bijbetalen. Nou eigenlijk die twee miljoen ondernemers die dus hun pensioen hebben geregeld. Op die manier die betalen dat. Hoe gaan we dit oplossen. U bent toch met me eens dat dit ook een fout in het systeem.

[0:18:28] Mevrouw beckerman,

[0:18:30] Voorzitter, de sovjet unie. En dan zijn echt wel je argumenten geloof ongeveer op voorzitter. Dat lijkt me niet een systeem waar iemand hiernaartoe wil. Voorzitter, maar laten we eens kijken op het moment dat de mensen het goed regelen en het voorbeeld van wenen. Het woord die vaak aangehaald

[0:18:46] in die stad mag je met ook een hoger middeninkomen in de sociale huurwoningen. Ongeveer zeventig procent van de inwoners in wenen mag in een sociale huurwoning wonen woont in een sociale huurwoning. We zijn daar geweest hebben. Prachtige nieuwbouw wijken duurzame nieuwbouw wijken en ze hebben. Je kunt van alles. Je kunt zo gek niet bedenken of ze hebben het en het mooie is de bouw geen huizen te bouwen aan gemeenschappen en je hebt wooncomplexen met daarin een bibliotheek wooncomplexen met de in een zwembad op het dak wooncomplexen en met daarin theater, ruimte of hele kleine winkels dat mensen kunnen starten met een onderneming. Dat kan allemaal

[0:19:25] en met een overheid en mensen die ervoor zorgen dat iedereen in die sociale huur kan wonen

[0:19:32] dus lage inkomens, middeninkomens en mooie daaraan is. Je hebt geen achterstandswijken. Voorzitter, dat vinden wij nou echt een voorbeeld van hoe het kan werken. Voorzitter, en dat werkt dus ook een zwembad op je op je dak zelfs met een laag inkomen. Dus kunnen we elkaar vinden met zogenaamde scheefwoners uit huis jagen? Nee. Scheefwoners is een bedacht bedacht. De term en voorzitter, wij zien juist dat er ook voordelen van zijn dat we goede gemengde wijken bouwen en het voorbeeld van wenen is al genoemd. Dankuwel.

[0:20:03] Ik ga toch eerst naar de heer een moeilijk jaar zal ik bij de heer de groot en

[0:20:08] expressie zag. Ja voorzitter,

[0:20:10] Een korte vraag mooi debat tot nu toe en ik onderschrijf helemaal wat mevrouw beckerman zegt als het gaat over mensen helpen om de huur lasten op te brengen

[0:20:22] en voor de lagere inkomens hebben we de huren verlaagt het werk door de komende twee jaar. Dat is goed. Er is een wet betaalbare huur in in de opmaak. Ik wil heel graag behandelen. Maar ik heb nog geen aanzet gezien tot een

[0:20:37] dat in de kamer is gestuurd. Maar goed dat is voor de middeninkomens. Maar als het gaat over de huub bevriezing. Destijds heeft d zesenzestig de tegengestemd. Waarom dat niet niet dat we vinden dat we niet mensen moeten helpen om de huurlast op te brengen. Maar als je kijkt naar generieke huur bevriezing.

[0:20:54] De land zo heel bevriezing. Ook bij de mensen die dat misschien niet nodig hebben.

[0:20:58] Mensen die.

[0:21:00] Goed verdienen. Ook in een sociale huurwoning zitten we midden huurwoning. Dat geldt ook voor hen, terwijl zij het niet hard nodig hebben. Anders dan die mensen met een lager inkomen waarvoor de huurverlaging hebben ingezet. Dus is mevrouw beckerman niet bevreesd dat ze met een generieke huur bevriezing. Een deel laten landen bij mensen die niet nodig hebben, terwijl woningbouwcorporaties juist die kleine ophoging nodig hebben om te investeren in leefbaarheid te investeren in verduurzaming, wat een structurele maatregelen die woonlasten omlaag te brengen, ziet zij dat ook.

[0:21:33] Mevrouw beckerman,

[0:21:34] Voorzitter, ik begin even met het laatste deel van de vraag zie ik ook dat corporaties geld nodig hebben om te bouwen om te verduurzamen om te verbeteren. Ja. Voorzitter, het zie ik heb er gisteren nog een aantal voorstellen in stemming gehad daarover. Wij vinden het echt schandalig dat mensen in tweeduizend, drieëntwintig nog steeds een ziekmakende schimmel woningen moeten wonen. Betekent dat dan ook dat huurders daarvoor en alleen moeten betalen. Dat is dan de vraag die je moet stellen en voorzitter is ook voor een middeninkomen nu een vijf komma acht procent huurverhoging op vijf komma drie. Misschien dat half procent af. Maar we weten nog niet wat het wordt is dat nu te betalen. Voorzitter, dat is de grote vraag en vorige week

[0:22:11] van links tot rechts noemden. Iedereen bestaanszekerheid als belangrijk thema en wat je vorige week heb beloofd wordt nu alweer afgenomen. Voorzitter, dus ja, we moeten zorgen dat er meer gebouwd wordt verduurzaamd wordt verbeterd wordt. Absoluut waar we moeten ook zorgen dat huren betaalbaar blijft en heb ik liever generieke maatregel dan al die verschillende lapmiddelen met toeslagen die we de afgelopen jaren hebben gezien, want daar moeten we wat ons betreft vanaf en voorzitter is dat dan onrechtvaardig dat mensen dat geld krijgen. Voorzitter, deze huurders hebben jarenlang meebetaalt om de staatskas te spekken. Dat is veel meer dan ik bijvoorbeeld als huiseigenaar moet betalen. Voorzitter, dus ja, over rechtvaardigheid kun je twisten, maar laten we vooral nu vooropstellen dat we in een hele moeilijke tijd voor heel veel mensen een de hoogste huurverhoging in misschien wel dertig jaar zien aankomen en daar zou ik graag een oplossing voor zoeken.

[0:23:04] De groot? Wilt u nog reageren?

[0:23:08] Meestal. Ik heb heel vaak komt hier het voorbeeld van wenen over tafel. Maar meestal reageer ik daar niet zo. Ik was er ook bij bij het werkbezoek en ik moet zeggen dat het een heel mooi uitziet in wenen al. Er zijn twee fundamentele dingen die mevrouw beckerman niet bij het verhaal van wenen verteld en dat er ongeveer jaarlijks tienduizend woningen worden gebouwd waar vijf, honderd miljoen euro subsidie verstrekt wordt en dat de gesloten markt die zich niet zomaar toegang tot de woonmarkt in wenen. Dus die schaarse die wordt gewoon buiten de stad gehouden. Dus dus dat zijn wel twee fundamentele voorwaarde om zo een woonklimaat te kunnen te kunnen maken en mijn vraag aan mevrouw beckerman is dan ook als we dat vertalen naar nederland niet vijf, honderd miljoen wonen vijfhonderd miljoen per jaar nodig.

[0:23:50] Maar misschien wel vier of vijf miljard per jaar nodig om die woningen te kunnen bouwen. Het is toch veel beter om onze eigen pensioenfondsen. Dat geld staat klaar. Dat geld. Leg het nederlandse ambtenaren. Nederland nederlanders leggen dat ook in waar we later ook de pensioenen van moeten uitkeren om dat geld aan te wenden om in de woningmarkt te investeren heel nobel eigenlijk systeem. Dat gebeurt nu niet. Er zijn heel weinig pensioenfondsen investeren doordat die rendementen niet gehaald kunnen worden.

[0:24:16] Mevrouw beckerman. Voorzitter, aantal elementen een vind ik weet het paradijs op aarde. Nee, dat bestaat niet. En kun je uberhaupt erover twisten of dat item mogelijk is. Maar nee, voorzitter, dus daar ben ik het mee eens dat het veel geld kost. Dat klopt. En dat is een politieke keuze en een politieke keuze waar ik ook voor zou willen gaan. Zou je ook pensioenfonds kunnen laten bouwen. Ja. En tot negentien vierennegentig moesten geloof pensioenfondsen al hun geld in nederland of we investeren werd er ook heel veel geïnvesteerd in wonen moet dat dan in de markt. Nee dat hoeft niet. Je zou dat dus ook net als in wenen waar ze investeerden zeggen ja je moet genoegen nemen met een klein rendement

[0:24:57] en je moet genoegen nemen met het feit dat je

[0:24:59] er echt dertig jaar aan vastzit. Maar je weet wel zeker dat je het krijgt en dat kan ook een forum zijn dus wel sociaal laten bouwen, maar ook op die manier er-voorzitter dus en dat zijn volgens mij elementen en zouden wij daarvoor willen betalen. Als je ziet wat je ervoor terugkrijgt is dat een gesloten systeem en kan dat beter dan denk ik ook. Je moet daar een aantal jaar wonen. Wil je daar toegang toe hebben en we zien dat de vrije sector in wenen. Echt echt peperduur is dus ja ik zie dat er ook nog problemen mee zijn. Maar goed als de unie als schrikbeeld wordt, wil ik dit tegenoverstellen als hij kijkt is het is wel mogelijk. We hebben jarenlang hier in de kamer elke keer gehoord. Het mag niet van europa. Je mag niet voor de middeninkomens bouwen. Dan krijg je europa op je nek lenen heeft gezien gezegd tegen europa gaan we niet doen. We blijven bouwen voor de middeninkomens. We blijven staan voor onze trotse volkshuisvesting. Dat dat nederland ook moeten doen en wat mij betreft gaan we dat doen.

[0:25:57] Heer grinwis.

[0:25:59] Voor zover ik wil een lange termijn perspectief even inbreng in deze discussie. Want kijk het standpunt wat mevrouw beckerman inneemt en wat wat best luidruchtig is aangekondigd over de bevriezing dat een heel populair standpunt. En wat is nou mooier dan mensen zeggen tegen mensen zeggen u gaat volgens mij niet omhoog.

[0:26:16] Maar op lange termijn gaat de volkshuisvesting daar wel de prijs voor betalen en daar zit mijn zorg. Gisteren stonden de schouders gehouden met mijn motie om de winstbelasting voor woningcorporaties af te schaffen en gelukkig heeft die motie meerderheid gekregen. Wat mij betreft gaan we dat ook gewoon regelen en in ruil daarvoor gaan de corporaties ook echt leveren.

[0:26:34] Maar dat nou de dag later deels weer weg te spoelen met een huur bevriezing dat dat wringt een beetje ook al snap ik dat het populair is en ook al vind ik de huidige huur stijging van vijf komma drie, vijf komma acht procent in de gereguleerde segment vind ik extreem. Maar we moet ook constateren dat in de prestatieafspraken die zijn gemaakt met woningcorporaties best al heel veel van de opbrengst van de verhuurderheffing. Eigenlijk is teruggegeven aan huurders in die prestatieafspraken maar een relatief klein deel mijns inziens nou echt woningbouw gaat

[0:27:04] dus ondergraaft mevrouw beckerman niet met haar pleidooi op lange termijn, de volkshuisvesting. Daar ben ik echt wel bezorgd over. Ook al als je kijkt naar de stichtingskosten

[0:27:14] een huis. De huur die je

[0:27:16] moet vragen om die stichtingskosten eruit te halen.

[0:27:18] Wat we niet doen want we hebben de huur gereguleerd is de huur is lager dan wat je nodig hebt om het terug te verdienen.

[0:27:24] Dan moet het toch op lange termijn die woningcorporaties niet uitrollen en dat is toch een risico wat we hiermee

[0:27:30] lopen.

[0:27:30] De beckerman en voorzitter, dit vind ik zeg me. Dit zijn natuurlijk de interessante discussie, maar laten we even naar de hele sector kijken. Want wat ik had zo interessant vind is dat aan de ene kant heer van haga doet alsof de sociale huur soort zwaar gesubsidieerd instituut is, terwijl aan de andere kant laten we even eerlijk zijn. De sociale huur is eigenlijk iets heel bijzonders, namelijk. Het zijn mensen vaak met een lager inkomen die ook nog een eigen systeem in stand houden. Dus die er en voor zorgen dat er dus dat ze met hun huur, niet alleen voor een eigen woning zorg, maar ook nog dat er meer gebouwd wordt zo veel geld zoveel publiek geld zit er niet in. Sterker nog, de afgelopen jaren hebben we vooral heel erg veel gehaald. Heel veel mensen wijze dan op. Ja. Het is gesubsidieerd vanwege lagere grondprijzen, maar laten we daar eens naar kijken. Laten we daar eens naar kijken want als we nu kijken dan zien we inderdaad dat heel veel sociale huur projecten en veel te hoge grondprijzen worden gevraagd en dat gemeente daar heel erg knel zitten en dus inderdaad dat is een probleem. Dus dan zie je dus een systeem waar eigenlijk huurders voor best wel veel aan de lat staan en wij

[0:28:39] als kopers meer subsidie krijgen door die staartjes kennen we allemaal zeg maar hoe groot die huis. Hoe hoger je hebt, hoe meer je krijgt en het eigenlijk best wel wonderlijk. En dat we binnen dat systeem dan nu ook nog zeggen tegen de huurders die dus al heel veel aan de staatskas betaald. Nou alsjeblieft hier nog even vijf komma drie, vijf komma acht kan nog iets meer worden kan ook iets minder worden. Huurverhogingen bovenop en voorzitter is het dan het beste middel om het zo te doen. Voorzitter, met ons is ook heel goed te praten over huurverlagingen maximale huren voor type staat ook allemaal in ons programma. Maar als we nu geconfronteerd worden met de stelsel waar de huren al heel hard gestegen zijn ook in de vrije sector trouwens en en mensen echt het water aan de lippen staat en er nog een aantal weken hebben

[0:29:25] dan is dit toch niet het zwaard van damocles wat je boven zo'n grote groep wil laten hangen. Want we weten allemaal dat echt niet alleen de lage inkomens, maar ook de middeninkomens zijn en die vijf komma acht procent is echt voor heel veel mensen. Ik merk ook dat me dat is heel stom. Maar dat raakt mij ook echt dat doel dat gevoel dat je in zo'n krantenkop leest en denkt dat je vorige week dacht hij. Het gaat over bestaanszekerheid en dat je deze week denkt daar gaat het weer. Daar gaat er die zorgpremie omhoog die huur. Vijf komma acht procent en dat is de heftigheid en ik denk dat we daar voor een oplossing moet komen en dat we inderdaad moeten kijken hoe kunnen we tot een rechtvaardige huren komen? Hoe kunnen tot de rechtvaardigen trotse volkshuisvesting komen.

[0:30:05] Heel kort. Ik mis. Ik wil die michiel helemaal met mevrouw beckerman en ik vind vijf komma acht procent ook extreem. Maar ik zie je op lange termijn ook ongelooflijke opgave en waarbij ik ook constateer dat als we betaalbare volkshuisvesting op lange termijn in ons land willen continueren. Dan kun je dus niet met een dubbeltje op de eerste rij zitten en daar zit wel een beetje mijn mijn probleem met een eenzijdig pleidooi van uw bevriezing. Dan dan leggen we de rekening eenzijdig neer bij de bij de verhuurders vaak woningcorporatie in dit geval de regeling reguliere huur en dat is wel een beetje het probleem met met alleen dit vooropstellen en misschien heeft mevrouw beckerman heel andere oplossing. Want inderdaad feit is wat ik ben het vaak oneens met de heer van haga, maar de mensen die recht hebben op huurtoeslag op volledig huurtoeslag. Die kunnen tweederde van hun huurstijging goedmaken via de huurtoeslag. Als je vijf, honderd vijfenzeventig, vijfhonderd vijfenzeventig per maand betaald en die die huur zou met vijf komma drie stijgen dus dertig euro.

[0:30:57] Dan komt er negentien euro van terug via een hogere huurtoeslag maar even. Dus dit is wel dit dit is wel de feitelijkheid van van hoe het systeem in elkaar zit is dat er nog steeds een extreme huurstijging voor mensen zonder portemonnee met met een lege portemonnee. Ja dat herken ik maar ik vind ik vind het lange termijn perspectief. Dat maak ik me enorm veel zorgen over het volkshuisvesting is niet gratis

[0:31:18] helder. Ik denk wel dat u al wat heeft.

[0:31:20] Voorzitter, ik voel me meteen het woord nemen.

[0:31:23] Want wellicht is het goed is als u ook nog in hoeverre pleidooi. Want u heeft nog

[0:31:28] vier minuten of dat is het drie minuten ook om uitgebreid op in te gaan. Dus een korte reactie. En dan mag u verder gaan met uw betoog,

[0:31:34] Ik wil op twee dingen reageren een want ik dit. Ik denk dat ik samen met de heer grinwis. Als wij stelsel nog vormgegeven dat we heel ver komen, maar dit gaat over het hier en nu en twee dingen vind ik echt heel onrechtvaardig. Een is als je vorige week beloofd

[0:31:48] dat huurders erop vooruitgaan. In ieder geval de huurders die huurtoeslag ontvangen

[0:31:53] en je pakte deze week voor een heel groot deel af. Dan kun je wel gaan op de vierkante millimeter zeggen ja, maar het valt allemaal mee. Een deels wordt gecompenseerd. Je hebt hen vooruitgang beloofd en dat wordt nu toe niet gedaan voor een heel groot deel en daarnaast weten we ook die veertig en zestig procent van in de sociale huur krijgt het veertig procent niet. En die hebben huurverhoging op huurverhoging op huurverhoging gekregen en dus dat ten eerste en twee. Waarom maken we huurders

[0:32:20] via een verhuurders helemaal verantwoordelijk voor dat toekomst van het stelsel. Dit stelsel is niet uitgehold door de huurders. Het stelsels niet uitgehold door verhuur dus trouwens voor een deel wel maar dat is uitgehold door foute politieke keuzes. Het stelsel is gewoon en uitgehold. Doordat we het hebben afgebroken en verhuurderheffing is er een voorbeeld van. Maar we kunnen ze allemaal opsommen van de brutering tot de verhuurder heffing nu tot de hoge winstbelasting en dat en daarvan eenzijdig op het bordje leggen van huurders en zeggen hier slikt nog maar een keer. Dat vind ik dus heel onrechtvaardig en ik denk dat wij echt ver kunnen komen als wij samen een plan mochten maken voor de sociale huur, maar dit niet. Ik vind dit echt niet kunnen en zo op de valreep zo even zo'n krantenkop zo even zijn huurverhoging. Dat dat gaat gewoon niet bij mij.

[0:33:09] Ik stel voor dat u verder gaat met uw betoog.

[0:33:15] Ik weet niet eens waar ik het over had sloop.

[0:33:18] Ook leuk. Ja en nee, voorzitter, maar ook dat ik zijn zeker bestaan kan niet zonder zekerheid thuis en dat zou een open deur moet zijn die helemaal niet hoeven te benoemen. Maar het is wel waar. En vorige week stond ik naar chantal uit berghem bij oss en zij kreeg net zei buren ineens te horen. Uw woning wordt gesloopt en zware trouwens net deels ook gerenoveerd. Maar uit het niet zonder inspraak en op veel meer plekken dreigt nog steeds sloop. Hij zie tabel hofje in den bosch buurt pompen burg flat in rotterdam. De indische buurt in delft in huize sint pieter straat in winschoten en en al die huurders komen in actie maar echte zeggenschap echte zekerheid over hun bestaan hebben ze niet en de sp wil dat deze sloop stopt geen sloop zonder zeggen stad schap

[0:34:02] en voorzitter, we waren dan ook geraakt door het pleidooi van architect en ik hoop dat ik het goed uitspreek ninke happel die pleit voor een slok verbod

[0:34:10] en zij zegt ja, de heer. De jonge heeft het vooral over bouwen, maar we moeten ook woningen vinden ze zegt er staan twee, honderd zestienduizend gebouwen leeg en dat zegt ze niet alleen. Ze doet er ook wat aan haar architecten kantoor is midden in antwerpen in een leegstaand gebouw. Dat zou gesloopt worden. Honderd jaar geleden gebouwd voor sociale huur zijn, zijn nu bezig met een renovatie en ze zegt als je ziet wat we nu aan het realiseren zijn kwa woonkwaliteit. Dan vraag je echt af hoe kan het dat er ooit gedacht werd uberhaupt over sloop en voorzitter. Ze zegt ook het is niet alleen goed om de wooncrisis op deze manier aan te pakken is ook gewoon veel duurzamer en dus waar blijft die actieve aanpak tegen leegstand.

[0:34:53] Minister heeft heilig vertrouwen gesteld in de leegstandsverordening. Maar de vereniging nederlandse gemeenten geeft al aan de gemeenten doen dat niet zagen. Het vorige week nog den haag rotterdam besloten geen leegstandsverordening in te voeren, terwijl in die gemeente ook tienduizenden woningen en panden leegstaan. Voorzitter, vng heeft gevraagd om andere instrumenten, zoals de leegstand belasting. Wij hebben het gisteren in stemming gehad. Helaas is net weggestemd. Maar wat is nou wat is nou de oplossing. Vindt u het wel best zo.

[0:35:22] Die leegstand midden in de wooncrisis of gaan we er echt iets aan doen.

[0:35:26] Voorzitter, ik ben tot slot en zeker bestaan begint bij een zeker thuis in het huis moet betaalbaar zijn en daar moeten we de dreigende huurverhogingen stoppen dat huis moet er zijn en daarom moeten we betaalbare woningen bouwen en leegstand aanpakken dat huis moet zeker zijn. Daarom moeten we stoppen met het slopen van goede woningen dat huis moet goed zijn en daarom moeten we slechte woningen met schimmel of door wij woningen aanpakken. We hebben nog enkele weken. Laten we die weken gebruiken om de wooncrisis echt aan te pakken. Dankuwel.

[0:35:56] Dankuwel mevrouw beckerman woord is aan de heer de groot van de vvd.

[0:36:00] Dank. Voorzitter. De vvd wil voor iedereen een fijn en betaalbaar dak boven het hoofd

[0:36:06] in eigen huis voor iedereen of een goede huurwoning voor een redelijke huur

[0:36:09] en daarom moeten we juist meer bouwen om meer mensen die nu geen betaalbare woningen hebben verder te helpen,

[0:36:15] maar ook kunnen we ons inzetten om het potentieel van woningen op de woningmarkt beter te benutten.

[0:36:19] Alleen zorgen we zo alleen zo zorgen we ervoor dat iedereen in nederland ervaart dat we het woningprobleem aan het oplossen zijn

[0:36:26] en geen mooie praatjes hebben met boter bij de vis doen.

[0:36:30] Wat een mooie plannen van deze minister zorg in de praktijk best voor wat stress

[0:36:34] met bouwers, verhuurders en investeerders en zelfs die laatste groep die loopt nu weg

[0:36:40] waardoor bouwers juist weer stil komen te staan

[0:36:43] want dat is wat we te zien. Misschien minder vergunningen.

[0:36:46] We zien minder animo om te bouwen en nog veel erger lopende bouwprojecten. Daar wordt de stekker uitgetrokken en dat moet anders

[0:36:54] als vvd willen we ook de grote stijging van de huren beperken excessieve huren tegengegaan,

[0:37:00] maar landelijk voorgestelde regels erover om de huurprijs te berekenen. Die werken verstikkend die willen we aanpassen.

[0:37:06] We zorgen hiermee voor een redelijke huurprijzen

[0:37:08] en dat verhuren loont

[0:37:10] en dat er huurwoningen worden gebouwd,

[0:37:13] verhuren van woningen ook voor kleine verhuurders en het investeren door alle partijen. Ik heb er net al wat over genoemd. De nieuwbouw nieuwbouw van huurwoningen aantrekkelijk blijft

[0:37:22] en daarvoor zullen ook de verschillen wat design ervan op de woningmarkt

[0:37:25] naar grote steden in de randstad en andere plekken zullen we moeten erkennen,

[0:37:30] zoals het de nederlandsche bank die juist verwacht dat de combinatie van de huizenprijs, daling en stijging van de inkomens vanaf medio twintig, drieëntwintig juiste betaalbaarheid gaat verbeteren.

[0:37:40] Graag hoor ik hierover de mening van de minister is hier al uberhaupt zicht op want ik zie het in de praktijk niet. Wat is de laatste stand van zaken en eventueel nog effect op de huur reguleren.

[0:37:52] De corporatiesector hebben net al uitvoerig over gewisseld. Er ligt een goede deal

[0:37:56] met het afschaffen van de verhuurderheffing is er inmiddels zevenenzeventig miljard voor de lange termijn beschikbaar om te bouwen en ik zou ook willen zeggen laten we vooral stoppen met discussiëren en ervoor zorgen met elkaar

[0:38:07] dat die dertigduizend nieuwe sociale huurwoningen per jaar echt gaan komen.

[0:38:10] Laat de corporaties. Ik zou liever weer woningbouwcorporaties noemen mee investeren in bouwprojecten in plaats van een terugtrekkende bewegingen maken.

[0:38:20] Hoe kijkt de minister naar de status van het uitvoeren van deze prestatieafspraken,

[0:38:25] en dan wil ik nog een ander punt maken omtrent sociale huurwoningen,

[0:38:28] want vaak is het iemand. Die moet die verhuist de sociale huurwoning die verplicht wordt om de om het huis in de oude staat terug te brengen

[0:38:38] en zeker zo als er nog geen nieuwe huurder is.

[0:38:42] Dat is toch juist iets wat er in deze tijdgeest wanneer we kijken naar duurzaamheid en het tegengaan van verspilling van goede meubels, andere huisraad of aankleding juist niet willen.

[0:38:52] Deze eis van corporaties, maar ook voor andere verhuurders is eigenlijk een doorn in het oog.

[0:38:57] En wat kan de minister hierin betekenen.

[0:39:00] U heeft een interruptie van de heer van haag gaan.

[0:39:03] Ja, voorzitter, het klinkt natuurlijk heel leuke iedere huurder is een woning aan het verduurzamen, maar heeft de heer de groot cijfers of een rapport ofzo van hoeveel dit dan.

[0:39:17] Hoeveel daarvan dan verduurzaming was echt verbetering. En hoeveel gewoon gebruiken en schade. En.

[0:39:26] De groot voorzitter, het gaat. Het gaat in mijn oproep gaat vooral over laminaat behang.

[0:39:36] Wat een verhuurder waar hij geïnvesteerd heeft misschien een lange tijd om een korte tijd voor het huis zelf dat die verplicht wordt om dat eruit te trekken in een container te gooien die op straat staat te wachten.

[0:39:47] Terwijl dat er nog terwijl het een nieuwe huurder dat misschien wel zou willen overnemen. Vaak is de nieuwe huurder niet bekend. Dus mijn voorstel zou zijn om gewoon te wachten totdat er een nieuwe huurder is. En dan te vragen of u het overnemen, wil het wel hebben we het niet hebben. Dat voorkomt een hoop werk. Dat voorkomt een hoop verspilling en het hele makkelijke ingreep eigenlijk.

[0:40:04] Meneer vragen.

[0:40:05] Voorzitter, dit is echt totaal wereldvreemd. Dit komt natuurlijk bij de corporaties wel voor dat ben mee eens. Want dat is een soort ambtelijke insteek en er komt van een ambtenaren langs en die zich gewoon alles moet moet in de oude staat. Maar denkt u echt dat er een particuliere verhuurder is die als bijvoorbeeld de de huurder. De gevel heeft geïsoleerd of een hoog rendement cv ketel heeft opgehangen of mooie laminaat heeft neergelegd in de puntjes netjes dat die zegt van nou dat moet er allemaal uit want we willen gewoon weer opnieuw beginnen. Er is geen particuliere huurder verhuurder die die zo stupide is om kapitaal te vernietigen dat het onderdeel van het van het maken van rendement is juist dat en als inderdaad nog een bank staat die goed de natuurlijk gaat ie naar de volgende volgende er dus

[0:40:48] mag ik dan inderdaad

[0:40:50] concluderen dat dit alleen maar gaat over corporaties.

[0:40:53] In de groot voorzitter,

[0:40:55] We zijn met elkaar eens. Maar ik heb de vraag gesteld omdat ik het heb gezien in gevallen waar het de corporatie betreffen.

[0:41:01] Maar ik zou als de minister. Daar gaat kijken, zou ik ook gewoon ik ga ervan uit dat het niet plaatsvindt. Zeker niet met installaties wel gek zijn als je installatie eruit schroeft en op straat zweth. Wie doet dat dus dat zou zeker niet doen

[0:41:13] maar ik heb de vraag gesteld over corporaties en daar ook breder in te kijken. Dus ik denk dat wij het in grote getale eens zijn over het beeld wat we daarover hebben, maar laten we ook vaststellen dat het gewoon voorkomt in het land

[0:41:23] dat dat dit dat dit dat het gebeurt. Ik heb daar meerdere voorbeelden van gezien. De laatste tijd waarin ook de de partijen de huurder die uit de huurwoning ging erg versteld stond van het feit dat hij maar gewoon gesommeerd werd om de laminaat uit de woning te trekken in de in de kliko te gooien, terwijl het niet eens contact gehad had met volgende met de volgende huur.

[0:41:46] Meneer nagaan.

[0:41:49] Het wordt eigenlijk steeds steeds grappiger. Maar goed. Er zullen er zullen vast wel voorbeelden zijn bij bij corporaties dat maar

[0:41:59] mijn ervaring is en dat kan ik ook niet staven met een rapport trouwens, maar mijn ervaring is wel dat negenennegentig procent van de keren dat iemand uit hun woning gaat na nadat intensief bewoond te hebben dat het gewoon vaak zo is dat de muren weer geschilderd moeten worden dat de het laminaat volledig afgetrapt is en dat dat de woning die dan in nieuw staat werd opgeleverd geschilderd mooie vloer erin. Alles erop en eraan dat ie inderdaad afgetrapt is. En dan is het toch een beetje bezijden. De waarheid invult geeft een valse voorstelling van zaken alsof dit echt een groot probleem is. Nee. Als je iets huurt in nieuw staat en je gaat naar tien jaar eruit. Moet je gewoon weer in de oude staat opleveren. En als er inderdaad iets is dat je hebt gedaan dat echt goed is. Natuurlijk blijft dat dat in de woning dat dit maar dit is dit is echt helemaal geen probleem. Dus ik ik verbaas me een beetje over. Ik ken de heer de groot toch wat langer dan vandaag. En die die komt ook volgens mij uit te behalve in ieder geval een vastgoed achtergrond dat dit nou het punt is dat de vvd gaat opbrengen nadat ze en dat heb ik ook al eerder gezegd wij hebben gepleit voor een voor voor een huur bevriezing.

[0:43:08] De korte reactie, de heer de groot,

[0:43:11] Ik heb inderdaad ervaring in de bouw. Laat ik het daarbij houden. Maar het is gewoon heel reëel dat dit in een aantal gevallen de laatste maanden naar mij toegekomen is dat dat gewoon de staande praktijk is dat dat verhuurders in ieder geval in dit geval vaak een corporatie, corporaties omdat er nog geen nieuwe huurder bekend is gewoon eisen van die woningen in oude staat helemaal vrij op te leveren. Dat is gewoon zonde en ik mijn enige vraag. De minister is wil die daar naar kijken.

[0:43:37] Meer is het niet. En u had de hele wereld erbij. Maar voor mij is dat niet nodig.

[0:43:41] Voorzitter,

[0:43:42] Volgt uw betoog dan als laatste van vandaag nog wat over vakantieparken. Want ik ben er al een tijd mee bezig en eigenlijk is het een teleurstellende inventarisatie op de motie uit september vorig jaar

[0:43:53] dat er slechts zestig parken naar boven zijn gekomen die mogelijk getransformeerd zouden kunnen worden naar woningen dat terwijl naar schatting zo'n beetje vijfenvijftigduizend mensen oppakken verblijven.

[0:44:04] Het is logisch dat dit de uitslag is als je de vraag stelt aan provincies en gemeenten. Daar is nu juist de crux wat in hun plannen komt die transfer kansen transformatie die optie daarvoor natuurlijk heel vaak niet volgens willen vasthouden aan de bestemming en daarom zou ik graag toe willen naar een werkwijze waar eigenaren en parken zichzelf kunnen melden. Daarmee is nog geen feit. Als u kunt ten tenminste zichzelf melden en dat we aan dat er dan aankoersen op een aanpak van toestaan waar het kan en handhaven. Waar het moet

[0:44:33] wat allemaal dat ikzelf die vragen gesteld heb, heb ik de afgelopen weken minimaal vijf duizend recreatiewoningen naar me toegeschoven gekregen die in potentie geschikt zijn voor transformatie.

[0:44:44] Dit kan natuurlijk enorme verlichting bieden op de krappe woningmarkt en ik heb daarom nog twee vragen aan de minister

[0:44:49] de tenminste blijven wijzen naar de mogelijkheid binnen de omgevingswet. Maar wat gaat er veranderen aan de controverse tussen wensdenken van gemeente en eigenaren

[0:44:57] en twee. Waarom stapte minister met zo'n woningnood in het achterhoofd hier niet uit en geeft de eigenaren meer een regierol ten aanzien van het verzoek tot transformatie. Voorzitter, we moeten alle zeilen bijzetten,

[0:45:10] alle potentiële ruimte benutten om te zorgen voor een fijn en betaalbaar dak boven het hoofd voor iedereen die dat nu niet heeft.

[0:45:18] Tot zover dankuwel. Meneer. De groot heeft een interruptie van mevrouw beckerman.

[0:45:22] Ja voorzitter en ik zou eigenlijk willen vragen hoeveel woningen en vrijkomen op het moment dat je op vakantie parken mag wonen want dat is altijd de premisse. Dat mensen eigenlijk een woning aanhouden terwijl ze toch het grootste deel van hun tijd op vakantiepark zijn. Maar klopt dat ook kan. Hij kent de heer de groot uit cijfers van.

[0:45:45] De heer, de heer de groot,

[0:45:46] Dank voorzitter. Ja volgens mij hebben het er vaker over gehad met elkaar dat getal het richtgetal wat ik noem dat er vijf duizend mensen al dan niet illegaal legaal gedoogd op andere vormen ergens dan niet rondom in een recreatie of vakantiepark verblijven op dit moment

[0:46:04] niet al die mensen hebben ook een tweede woning naar wat ikzelf. Ik heb ik noemde net zelf een aantal van vijfduizend recreatiewoningen. En wat mij toe zelf toe gekomen is en daarom zie ik een verdeling van ongeveer fifty-fifty er dus dus wat je wat je ziet is dat dat die fifty-fifty kan misschien nog lager zijn, kan misschien hoger zijn. Maar het gaat wel over tienduizenden woningen

[0:46:27] die we daarmee vrij kunnen maken en daarbij

[0:46:31] die vijfenvijftigduizend die ik net noemde al die mensen hoeven niet weer een nieuwe woningen te koop. Dus dus zo is het ook alleen. Ik wil er wel bij zeggen. En dat is denken belangrijk punt. Ik denk dat van die vijf duizend hier. Ik noem niet niet al die woningen ook echt geschikt zijn om te wonen en dat is wel een aandachtspunt waar ik ook bij de vvd ook hoog houdt als het gaat over transformatie. Ik heb in mijn mijn aanpak ook al gezegd het gaat om zorgvuldige transformatie. Het gaat daarbij over woningen die voldoen aan het bouwbesluit wij ook erg langdurig kan wonen en die ook gewoon voldoen aan wet en regelgeving als het gaat bijvoorbeeld over geluid en stankoverlast, want het is gewoon belangrijk, want anders kun je er uberhaupt geen toevoeging van maken bij woonwijken. Dus ik ga ik ik zeg dat getal van vijf duizend. Daar moeten we wat mee. Daar zal een deel een dubbele woning aan te houden. Er zullen ook mensen tussen zitten die daar niet zouden kunnen blijven wonen onder de woningen niet geschikt is. Dus het is een heel diffuus beeld.

[0:47:25] Maar het zijn zeker.

[0:47:26] Meer dan zestig parken die nu geïnventariseerd.

[0:47:30] Mevrouw beckerman. Ja voorzitter, maar dat blijkt dus heel erg tegen te vallen, namelijk dat mensen die daar wonen en kijk ik gebruik niet als argument. Het wordt heel vaak gebruikt als argument van de voorstanders. Zeg jij. Er komen heel veel woningen vrij maar dat blijkt dus eigenlijk niet te kloppen. Want heel veel mensen wonen er permanent zijn misschien ergens anders ingeschreven met het heel vaak een familielid een vriend en heel veel woningen komen daarmee niet vrij. Dus dat argument is erg vind ik erg goed bruikbaar en ik ben het helemaal eens met de heer de groot dat we echt moeten voorkomen dat je een onderklasse straks niks anders meer aanbiedt dan de mogelijkheid om op een camping bij het trailer park achtige situatie te wonen.

[0:48:13] Dan kun je dan mooi transformeren naar woonwijken met ons best over te praten maar dan moet je wel voorkomen dat die waarde sprong niet ook deels geïnvesteerd wordt in alles wat er dan nodig is. En voorzitter, ik vraag me echt af

[0:48:27] of de aanval die de heer de groot doet op het onderzoek wat nu gedaan is of dat wel klopt want volgens mij zijn heel veel parken niet op plekken

[0:48:36] waar je een woonwijk zou willen en is het ook goed dat we ruimte houden voor vakantieparken dat mensen ook gewoon vakantie kunnen hebben.

[0:48:46] De heer de groot korte reactie,

[0:48:48] Korte reactie. Ik denk dat ik denk dat mevrouw beckerman nick als het gaat over deze transformatie dit transformatie potentieel. De rol van recreatiepark in nederland het voorkomen van ondermijning en andere praktijken op op recreatieparken iedereen elkaar heel ver. Heel goed en heel ver kunnen gaan vinden.

[0:49:07] Alleen wat ik wel wil benadrukken is dat. Er zijn natuurlijk mensen die op dit moment een huis hebben en daarnaast een recreatiewoning hebben waar ze zouden kunnen wonen. Dus dat het potentieel potentieel in het feit dat mensen op dit moment in recreatiewoningen met niets anders. Die hoeven dan ook geen andere woning. Er zijn twee groepen waar potentieel dit en ik zie en is ook waar ik de mensen spreek ik zie in de praktijk gewoon dat vooral eigenaren, maar ook parken best wel. Dat zouden willen onderzoeken. Maar die ruimte nu niet krijgen van de gemeente en daar ik op aan. We moeten uit die controverse dat kunnen we in de woonvisie die we hebben en de woningen die we nodig hebben niet gebruikt in nederland.

[0:49:43] Dank u meneer de groot ga ik naar de heer boulakjar van deze.

[0:49:46] Dankuwel. Voorzitter, het zicht op een betaalbaar huis is in nederland al een tijd geen vanzelfsprekendheid meer

[0:49:53] de tekorten lopen op en de druk op de woningmarkt blijft hoogte en zien het parlement en de minister die er alles aan proberen te doen om de woningbouw.

[0:50:00] Vlot te trekken.

[0:50:01] Want de knopje hier volgens mij allemaal voor hetzelfde staan bijna allemaal aan de kant van de woningzoekenden. Voorzitter, vandaag een drietal thema's die ik wil aanstippen.

[0:50:11] Een omslag naar beter gebruik van de bestaande woningen en gebouwen, studentenhuisvesting en woon discriminatie. Voor zover het bouwen van woningen is hard nodig en tegelijkertijd kost nieuwbouw enorm veel geld

[0:50:24] zo ongeveer drie, honderd duizend euro per woning. Het kost ook ruimte en het duurt vreselijk lang ellenlange en tijdrovende procedures starters, studenten en andere woningzoekenden kunnen niet wachten. Ze willen nu een betaalbaar huis

[0:50:39] en de aantallen die de laatste tijd worden opgeleverd, stemmen niet hoopvol en daarom wil d zesenzestig de eenzijdige focus op nieuwbouw verleggen naar een omslag naar beter gebruik van de bestaande woningen en gebouwen miljoenen vierkante meters kantoorruimte staan onnodig leeg. De flatgebouwen en complexe kunnen worden opgeklopt en uitgebreid

[0:51:00] grote corporatiewoning woningen kunnen slim worden omgebouwd tot zorg combinatie woningen waar ouderen en mantelzorgers samen kunnen wonen.

[0:51:08] Het delen van een woning moet niet worden belemmerd maar gefaciliteerd zo zorgen we sneller voor woningen waarbij we optimaal gebruik maken van bestaande woningen en gebouwen.

[0:51:18] Die moet ik jaar heeft een interruptie van de heer de groot.

[0:51:21] Precies bij laatste.

[0:51:25] Dank dank. Voorzitter,

[0:51:27] ik ben het. Ik ben het met de heer blokje van d zesenzestig eens dat we het transformatie potentieel om maar even zo te noemen in nederland voorlopig gebruik. Ik was laatst bij een nieuw woonzorgcomplex van getransformeerd is. Ik hoor alleen van die onderneming die dat gedaan heeft, is dat het bijna niet rendabel is. Het is bijna niet te doen materiaalkosten personeelskosten overdrachtsbelasting kunt alles verzinnen. Dus wat is dan de concrete inzet van heer boulakjar van d zesenzestig. Om dit aan te jagen, want het lijkt nu juist af te nemen door alle kosten die hiermee gepaard zijn het niet uit wat wat is de concrete inzet van.

[0:51:59] Je.

[0:52:01] Als het gaat om dank. Voorzitter, als het gaat om transformatie van zakelijk vastgoed. Inderdaad heb ik al eerder in debatten bepleit kijken of je met transformatie subsidies transformatie impulsen de boel kunt aanjagen. We hebben in het verleden ook volgens mij vanuit het rijk is er gezegd btw vrij ombouw van zakelijk vastgoed. Dus dat betreft zakelijk vastgoed, maar ook vooral kijken naar de bestaande flatgebouwen van woningbouwcorporatie. Ik zie ook woningbouwcorporaties. Wat mij betreft die daar een grotere rol in gaan spelen. Dus flatgebouwen en appartementencomplexen kun je op toppen aanplakken. Dus een lagere tegenaan of bovenop maar keuken. De grote corporatiewoningen die veelal of tenminste vaak worden bewoond door een enkel huis of er enkel persoonshuishoudens. Dan kun je heel slim en gericht kun je daar zorgcombinatie woningen van maken. Dan kun je daar

[0:52:48] heel snel woonruimte regelen voor mensen die behoefte hebben aan aan nultredenwoningen. Maar dan kun je ook kon combineren met op de bovenverdieping en ruimte bieden voor starterswoningen misschien wel in combinatie met mantelzorg op die manier veel meer kijken naar de bestaande woningen bestaande gebouwen die we in nederland voorhanden hebben want daarmee kun je sneller wonen woningbouw ook goedkoper. Ik heb al aangegeven een woning bouwen kost driehonderd duizend euro en duurt gewoon heel lang. Terwijl volgens mij een enorme potentie is in nederland in de beschikbare ruimte die we hebben

[0:53:21] bij woningbouwcorporaties, maar ook als het gaat over zaken.

[0:53:24] Vastgoed. Meneer de groot.

[0:53:26] Ja. Dank voorzitter nemen. Dat is ook een goed goed verhaal van de heer blokje als het gaat over het over het vooral ook kijken naar het eigen bezit of het eigen domein waarin je dingen kan doen om de corporaties kijken vooral binnen de corporatiesector waarin je dan ook wat kan doen.

[0:53:39] Maar waar de echte vraag over gaat. Dus we hebben daar wat leegstaat willen we graag woonruimte van maken of wat leegstaat willen we graag iets doen van een zorgcomplex maken. Daar gaat het daar zit natuurlijk de crux. Want wat leegstaat zijn vaak winkels en kantoren en dat wil je door iemand laten transformeren naar woningen die je verkoopt of woningen die verhuurd en daar zit er een hele hoge kosten aan vast. Hoe kijkt de heer boulakjar daar tegenaan. Want dat is nu juist hetgene waar de klad in zit.

[0:54:06] Voorzitter, de heer de groot die focust zich vooral op zakelijk vastgoed. Maar volgens mij moet moeten we kijken naar het hele brede palet aan mogelijkheden veel gebouwen

[0:54:16] en en woningen zijn niet alleen handen van van ondernemers, maar ook dus ook van woningbouwcorporatie het rijksvastgoedbedrijf zelf heeft enorm veel potentie en daar zie ik nog te weinig meters die worden ingezet.

[0:54:28] Maar als het gaat om het zakelijk vastgoed. Je begint natuurlijk met het gesprek impuls btw vrij allerlei financiële manieren om ondernemers te stimuleren, maar wij hebben gisteren gestemd voor de motie van mevrouw beckham als het gaat om die leegstand belasting.

[0:54:44] Ik denk als met z'n miljoenen vierkante meters die leegstaan onnodig en vaak is het gewoon rendabeler of financieel interessant voor een vastgoed ondernemen of vastgoedeigenaar om die woning of om dat gebouw gewoon leeg te laten staan in de boekwaarde.

[0:54:58] Dus ja stimuleren. Maar volgens ook wel stevig gesprek en toewerken naar een leegstand register, zoals in belgië kennen uiteindelijk ook. Wij noemen het een in gebruik neemt plicht. Nou laat maar zien waarom u die kantoren leegstaan waarom u niet om ombouwen tot tot woningen mag ook zakelijk zakelijke ruimte zijn. Maar doe er iets mee en laat die woningen en gebouwen in van niet leegstaan en dat is het punt wat ik probeer te maken.

[0:55:27] Korte reactie korte reactie want meneer bos gaan boulakjar gaat niet in op mijn vraag is dat het niet loont.

[0:55:33] Dat is grootste probleem. Je kunt dwingen

[0:55:35] en dat is in sommige gevallen ook nodig, vindt de vvd ook om wat te doen. Verrommeling in het beeld of maakt niet uit winkel leegstaande winkels. Wat dan ook wordt hebben

[0:55:44] alleen op moment als een ondernemer belast wordt wordt hij die business case nog slechter en daarna wil het niet zeggen is dat het loont om te bouwen.

[0:55:53] Dus het gaat ook over welke maatregelen neemt d zesenzestig daarvoor. Ik hoor alleen maar dingen die die gaan over het aanzwengelen van van het proces.

[0:56:01] Dat is niet helemaal voorzitter. Want volgens mij begon ik ook. Er wordt getransformeerd. Dus het is degelijk wel rendabel. Ja. Ik ben het mee eens dat sommige complexen gewoon enorm complex zijn om te bouwen. Dan zul je misschien wat meer financiële maatregelen moeten nemen, maar ook de subsidies die we kennen btw vrij noemde ik al eerder. Ja, we zien. We hebben ook oog voor dat soms niet rondkomt en daarom zeg ik werk als rijk de komende tijd met impuls. We gaan straks tenminste komt straks nieuwe kamer, nieuwe regeerakkoord. Daar zullen heel stevig maatregelen moeten worden genomen om te kijken hoe je die gebouwen

[0:56:37] en samen met ondernemers. Natuurlijk ben ik mee eens. Eerst verleiden stimuleren en dan was het in die volgorde dan dan het stevig gesprek.

[0:56:44] Dus ja, we gaan ondernemers niet dwingen om iets te doen wat enorm veel geld kost. Maar ik kan het ook niet accepteren. Voorzitter,

[0:56:51] via u dat er miljoenen vierkante meters aan ruimte leegstaat in nederland. Terwijl een enorm woningtekort is al die mensen en daar zitten we hiervoor voor die woningzoekenden om hen het perspectief en het zicht op een betaalbaar huis weer te geven.

[0:57:06] Ik stel voordat u verder gaat.

[0:57:08] Ja, voorzitter dan het tweede punt studentenwoningen.

[0:57:11] Voorzitter, ik moet er blijven erop blijven hameren. Het tekort aan studentenwoningen allereerst dank aan de minister voor de brief over de voortgang met betrekking tot studentenhuisvesting.

[0:57:22] Er worden stapjes gezet. Maar er is veel meer nodig om onze studenten van een fijne kamer te kunnen voorzien. Honderd groot tekort aan kamers heeft grote gevolgen voor studenten voortdurende stress tijdens hun zoektocht naar geschikte woning lange reistijden waardoor studeren of deelnemen aan het studentenleven wordt beperkt.

[0:57:39] Dat heeft grote impact op hun studie studieresultaten en kan zelfs leiden tot studie uitval.

[0:57:44] Voorzitter, en het gaat hier om de nieuwe generatie

[0:57:48] uit wanhoop accepteren zijn soms noodgedwongen door noodgedwongen een veel te dure en slecht onderhouden kamer.

[0:57:53] Maar de regel letterlijk de kamer binnenstroomden. Ik heb het met eigen ogen gezien. Voorzitter, dat kan zo niet langer. D zesenzestig heeft daarom het een groot aantal studenten belangenorganisaties een manifest opgesteld een duidelijke oproep blijf doorwerken

[0:58:08] aan de oplossing voor de woningmarkt voor de woningnood onder studenten.

[0:58:13] Ik heb een aantal exemplaren bij. Voorzitter, het manifest die we die de bodem vragen om die te overhandigen. Het fotomoment met de minister komt straks en daarin staan een aantal voorzitter een concrete concrete acties,

[0:58:32] concrete acties, voorzitter, maakt dwingende afspraken met studenten steden over concrete aantallen studentenwoningen

[0:58:39] om die afspraken worden niet gemaakt op dit moment en haal die kant en klare woningen die nu in de opslag staan te verstoffen. Weg

[0:58:46] en laat gemeente is met prioriteit beschikbaar stellen van studenten en jongeren

[0:58:50] de zorg. Daar is ie weer en zorg. Voorzitter, daar is ie weer de locatie kronenburg bij amsterdam naar eindelijk snel bebouwd kan worden,

[0:58:59] zullen daar bijna drieduizend studentenwoningen kunnen worden gerealiseerd. D zesenzestig wil je hem doorzettingsmacht en regie zien van deze minister,

[0:59:09] voorzitter, dat derde punt woon discriminatie.

[0:59:12] Heb je uiteindelijk zicht op een betaalbaar huis of kamer. Dan zijn er verhuurders die puur vanwege hierna jouw die kans ontzeggen

[0:59:20] nog steeds blijkt driekwart van de huurbemiddelaars bereid om bijvoorbeeld mannen met een marokkaans klinkende naam te weren. Doodgewone hardwerkende nederlanders

[0:59:31] moeten dus in deze wooncrisis ook nog eens opboksen tegen oneerlijke verhuurders wat d zesenzestig betreft onbestaanbaar. Ik vraag daarom de minister om actief de strijd om te voeren tegen deze oneerlijke verhuurders en daarnaast om gemeente

[0:59:46] erop te wijzen dat de wet goed verder huurder schap een manier is om deze louche praktijken

[0:59:50] te stoppen, want wij krijgen signalen dat veel gemeenten nog moeten starten met de invoering van deze wet.

[0:59:56] Een gemeente die hier wel voortvarend mee aan de slag is, is de

[0:59:59] is de gemeente van de minister zelf rotterdam.

[1:00:02] Zij zijn vorige maand gestart met een nieuwe methode omvang discriminatie tegen te gaan. Samen met particuliere verhuurders is er een verhuur platform opgezet

[1:00:10] waarbij woningzoekenden op dit platform anoniem bewoning kunnen reageren.

[1:00:15] Niet ideaal wat d zesenzestig betreft want je zou je eigenaar nooit hoeven

[1:00:20] te verstoppen, maar we moeten alles inzetten om discriminatie op korte termijn uit te bannen.

[1:00:25] Ben erg benieuwd naar de rotterdamse aanpak. Ik heb twee vragen bij voorzitter is de minister bereid

[1:00:30] deze proef maximaal te ondersteunen

[1:00:33] en is hij bereid de kamer te informeren over de uitkomsten van deze proef

[1:00:37] dankuwel voorzitter.

[1:00:39] Dankuwel meneer boulakjar. Even voor mijn beeld. Het zijn nogal veel zie er wel een lid hierna studeerde er wel een heeft is het ook voor de commissieleden of is het alleen voor oké dan dan leg ik hem hier neer. Gewoon even een technische. De rest aan de wonen.

[1:00:56] Ja.

[1:00:57] Dank. Dan gaan we naar de heer nijboer van partij van de arbeid.

[1:01:00] Dankuwel. Voorzitter, ik kan me wel voorstellen dat als je huurder bent. En inderdaad de huurtoeslag verhoging. Als je het al meekrijgen, want het is best een lijst in zo'n miljoenennota

[1:01:11] die zijn aangekondigd dat er een huurstijging van van rond de vijf tot zes procent, vijf komma acht procent. Dat je dat rauw op het dak valt gisteren en ik snap echt de systematiek wel en de heer grinwis wees er ook op als de inflatie stijgt, stijgen ook de kosten van onderhoud van hun woning en mijn zus en zo

[1:01:28] huurders moet het wel weer opbrengen en dat zijn in het algemeen. De mensen met de laagste inkomens in nederland zeker de meeste huurders en is het wrange ook nog dat de mensen in een sociale huurwoning

[1:01:38] een hogere huurverhoging voor de kiezen dreigen te krijgen. Volgend jaar dan de mensen in de vrije sector

[1:01:45] en voorzitter, ik vraag de minister daar toch op te reageren of dit nou echt evenwichtig is,

[1:01:50] want ik ben het wel eens met de heer grinwis die net bij interruptie zei van ja je kunt niet tot in lengte van jaren. Als je steeds op de nullijn houdt

[1:01:58] dan klinkt dat politiek aantrekkelijk en daar voel ik ook best wel voor voor huurverlaging hier en daar kun je niet eeuwig doen want dan op den duur zijn er geen investeringen meer mogelijk. Maar om nou in één jaar tegelijk zes procent vijf, zes procent bovenop te klappen is alweer de andere kant van het uiterste. Zeker gezien de kamer gisteren een belangrijke uitspraak heeft gedaan, namelijk dat er van de winst belasting van de corporaties af gegaan moet worden. De pvda vindt dat er lang sp vindt dat er lang groenlinks zit lang christenunie andere. Er is nu een meerderheid voor dus die zou ook voorop lopend vooruitlopend daarop op die uitspraak ook de huren kunnen matige volgend jaar dus ook groot voorstander van zijn.

[1:02:36] Mevrouw beckerman,

[1:02:38] Oh sorry. Voorzitter nul procent kun je niet eeuwig doen nemen. Dit kun je al helemaal niet maken natuurlijk in de heer nijboer het volledig mee eens. Maar wat bedoelt hij nu? Concreet wil ik via de voorzitter vragen wat is dan redelijk wat ons betreft bevriezen inderdaad die huren. Net als we twee jaar geleden deden. Maar wat stelt pvda voor?

[1:02:59] Nou voorzitter, ik ben zelfs op sommige onderdelen voor huurverlaging beckerman ook dus ik vind het een huur bevriezing helemaal zo gek niet als je er maar geld tegenover stelt. Dus daarom hebben natuurlijk ook gisteren van harte en hebben wij al veel vaker gedaan. Het afschaffen van de winstbelasting gesteund. Dan kunnen corporaties terugbetalen voor de heer.

[1:03:17] Is.

[1:03:18] Dus als mevrouw beckerman die motie indient en hij is inmiddels gedekt, want we hebben het geld voor de wooncorporaties. Er staan of in ieder geval de voor de woningcorporaties is gedekt.

[1:03:27] Dan ga ik dat ga ik dat steunen.

[1:03:30] De heer grinwis ik lekker naar naar de rekening die al verderop loopt. Maar dat de ik verder manier. Voorzitter, wat de huren ook reguleert, is de wet die ikzelf heb gemaakt, namelijk in de vrije sector. Ik ben blij dat de minister cao lonen doet er niet aan de inflatie. Want dat was wel een rampenplan geworden als we dat hadden volgehouden. Maar die loopt per één mei volgend jaar loopt ie af en de minister heeft er een briefje over naar de kamer gestuurd van die bode verlengen. Maar toen is het kabinet gevallen in de tussentijd en ik wil wel de minister op het hart drukken om die werd tijdig bij de kamers door de kamers te loodsen, zodat dat wel verlengd worden in de vrije sector niet in één keer in één mei volgend jaar. De vrije hand heeft in de huurder kan tot tot grote hoogte kan opbrengen. Dus ik wilde als deze kamer wel behandelen. Ik vind het ook liever als deze kamer dat dat niet meer lukt. Volgende kamer maar wel voor een mij gaat dat lukken.

[1:04:23] Het voor eenheid kan ingaan. De eerste kamer moet er wel een februari ofzo gestemd hebben. Voorzitter, ik wil ik aandacht vragen voor het misbruik van groups contracten steeds meer

[1:04:34] verhuurders gebruiken groups contracten en daarmee omzeilen ze eigenlijk het puntenstelsel en dus niet toegestaan heeft de minister geloof ik ook in antwoorden op kamervragen van mijn hand veranderen over mezelf gezegd. Maar ja dan kunnen we constateren als er gebeurt. Wat wat eraan gedaan

[1:04:50] wordt er wat aan gedaan

[1:04:52] is eigenlijk mijn vraag.

[1:04:54] Ik vraag de minister te reageren op de motie van groenlinks. Nee van sp, groenlinks, christenunie bij de initiatiefnota van mijzelf over het afschaffen van de markttoets gaat er nu gebeuren. Lijkt me een goede zaak gisteren aangenomen kan direct ingevoerd is meerderheid voor

[1:05:09] voorzitter, dan kom ik op de kosten van de duurzaamheid van energieverbruik per vvd'ers

[1:05:18] bij de best veel signalen over lampen in gang is dan lampen verbruiken nog niet meeste energie maar gewoon in publieke ruimtes verwarming, bijvoorbeeld in halle waar weinig invloed op wordt, kan worden uitgeoefend. Wel wordt doorberekend op de huurders. Wat kunnen zij er nou aan doen als dat nou gewoon veel te hoog wordt opgestookt en zij de rekening elke maand krijgen dan nog een laatste huur punt voorzitter, dan is het label onderzoek wat we gisteren kregen viel me op dat de huurder zo eigenlijk viel me op dat de energiekosten. Zo zo weinig verschilde per label. Ik verwachtte echt een enorm verschil tussen label a label g en het zal wel verschil

[1:05:58] maar dat was helemaal niet zo vreselijk groot. En als je dan kijkt naar de huren. Dat vind ik op zichzelf wel logisch. Juist heel tochtig huis wat minder huur opbrengt dan een heel goed geïsoleerd huis als je bij elkaar optelt. Dus dat niet eens zo vreselijk veel verschil tussen. Dus ik wil de minister vragen of dat of die indruk. Klopt. En ik wil de minister waarschuwen om niet overal die labels als basis voor te gebruiken. Het is natuurlijk makkelijk in het politieke debat. Om dit punt wil maken want slecht geïsoleerd. Goed geïsoleerd. Huppakee subsidie er hartstikke slecht. Maar die labels zijn natuurlijk helemaal niet per se bedoeld om ook een financiële prikkel direct aan te hangen. Als je die dat de te ver doorvoert, dan is de realiteit van het energieverbruik en de label en de labels die de gebouwen hebben weerspiegelt eigenlijk niet meer goed. De werkelijke situatie. Dus ik wil er wel voor waarschuwen om jawel. Echt najaar. Als er financiële prikkels geven geldt ook voor verhuur. Dus geldt ook voor labels aan dat er wel in verhouding staat tot tot energiebesparing.

[1:06:53] Winst.

[1:06:55] Voorzitter, dan wil ik oproepen de wet regie volkshuisvesting zo snel mogelijk in te voeren en nog aandacht vragen. Tot slot, voor de hoorzitting die wij hebben gehad over architectuur beleid. Er zal geen debat meer voorkomen voor overkomen voor

[1:07:11] er een nieuw kabinet is of er een nieuwe kamer is moet ik zeggen maar ik vond het best interessante punten uit komen. Dus die wil ik toch voor het voetlicht brengen. De aanbestedings eisen veranderen een investeringsfonds om meer aandacht te geven voor de leefbaarheid en in de leefruimte de bredere leefruimte en ook de kennis van architecten veel meer bundelen in het land. Je merkt aan de uitnodigingen bij de hoorzitting. Het tumult dat erover was dat daar een enorm gebrek aan is en ik vraag de minister daar kort op te reageren.

[1:07:38] Wel. Voorzitter, dank u wel. Meneer nijboer gaan naar de heer baudet van forum voor democratie.

[1:07:46] Dankuwel

[1:07:47] toen ik dit debat aan het voorbereiden was. Dit is het debat over de integrale visie op de woningmarkt

[1:07:55] zat ik te bedenken dat

[1:07:57] eigenlijk zo zou moeten zijn dat de minister die verantwoordelijk is voor

[1:08:01] de woonsituatie in het land van nature eigenlijk anti immigratie zou moeten zijn

[1:08:09] want dat is

[1:08:10] de grootste oorzaak van de druk op de woning markt de woonsituatie nemen en vierhonderd duizend mensen die acuut een woning nodig hebben in nederland en er zijn ook al sowieso honderd, negenhonderd duizend jongeren die nog thuis wonen. Maar eigenlijk al uit huis zouden willen enzovoort enzovoort. Dus het is gewoon een gigantisch probleem.

[1:08:32] Ja. En als je dan kijkt naar wat er de afgelopen dertien jaar zo'n beetje aan immigratie is geweest dan zijn dat cijfers die één op één overlappen. Dit is gewoon één op één. De oorzaak van die overdreven druk op de bestaande woningen. En dan zou je eigenlijk moeten zeggen dat de minister die de woonsituatie in het land zou moeten verbeteren. Anti klimaatbeleid en anti stikstofbeleid zou moeten zijn. Dat zijn eigenlijk de de natuurlijke vijanden de natuurlijke tegenstanders van de minister en ik wil hem vragen. Juist omdat dit een algemeen visie debat is of hij daar op zou willen reflecteren of hij dat ook zo ziet of hij dat als de twee belangrijkste oorzaken ziet van deze huidige woonsituatie. Ik heb al een aantal wat meer kleine punten dus ook de punten die andere mensen hier noemen. Je kunt bijvoorbeeld het woning delen makkelijker maken. Je kunt de zorgen dat nederlandse studenten voorrang krijgen op bijvoorbeeld op studentenwoningen ten opzichte van buitenlandse studenten. Je kunt

[1:09:37] met het splitsen van woningen makkelijker maken zijn natuurlijk allemaal concrete dingen die je kan doen om het hier en daar.

[1:09:46] Meer ruimte,

[1:09:47] De creëren. Vakantiewoning is ook al genoemd permanente bewoning toestaan. Dat snap ik. Maar dat is in feite klein bier ten opzichte van de grote kwestie. Hier is een kleine statistiek

[1:09:59] in negentien vijfennegentig was een gemiddelde woning in nederland kosten drieënnegentig duizend euro en het modale inkomen was tweeëntwintig duizend euro. Dus maar even hypotheek vijf keer modaal. Dat was de prijs van een woning in nederland in negentien vijfennegentig. En nu is de gemiddelde prijs van een koopwoning in nederland vier ton

[1:10:20] en is het modale inkomen vierhonderd duizend. Dus nu is het tien keer modaal dat dat is gewoon dat is de grote trend en dat dat heeft dus als je dat wil aanpakken. Dan moet je volgens mij twee dingen doen. Je moet stoppen met die stikstof restricties die overigens ook werkelijk helemaal nergens op slaan. Dat blijkt ook uit de overheidsrapport zelf tweeduizendzeventien is empirisch onderzoek gedaan naar de impact van stikstof op het op het milieu en de overheidsrapport zelf

[1:10:50] verkondigen dat in alle honderd tweeënzestig natura twee duizend gebieden toestand van de natuur goed tot uitstekend is. Deze informatie is ook naar brussel gestuurd

[1:11:01] en op een of andere vreemde reden is dat niet door gecommuniceerd naar het ministerie dat het stikstofbeleid in nederland maakt want dat maakt het op basis van modellen. Maar die modellen werkelijkheid. Die komt totaal niet overeen met de gemeten door de overheid zelf in de officiele overheids rapporten vastgestelde toestand van natuur. Dus een hele stikstofbeleid is aantoonbaar. Volgens de officiële overheidsrapport en nogmaals uit tweeduizendzeventien, gebaseerd op kolder. Wat status die de natuurlijk krijgt is uitstekend. Goed tot uitstekend. En ten tweede de immigratie. Daar moeten we nu echt mee gaan stoppen daar op beide punten wil ik graag een reactie. Een visie reactie van de minister ziet hij dat ook zo. En als hij dat niet zo ziet want hij is namelijk daar wil ik graag ook een reactie op.

[1:11:47] Hij heeft een keer gezegd. Paar jaar geleden dat wat hem betreft er nog één tot twee miljoen immigranten. Wij zouden kunnen komen en dat aantal woningen is dat ook zijn visie van wat wat is nou op lange termijn hoeveel de bevolkings hoeveelheid waar moeten we aan denken in de jaren vijftig werd gezegd de wonen nu al te veel mensen in nederland. We moeten naar acht tot tien miljoen inwoners. Toen heeft nederland en emigratie programma opgezet zou de minister daar ook in het kader van het oplossen van de woningnood een voorstander van zijn. Er is al een emigratie programma. De overheid heeft immigratie programma. Mensen krijgen vijfduizend euro, zoals een paspoort opgeheven en weggaan uit nederland is er de minister. Dat is zo dat is nu zo in nederland. Dat is staand beleid. Dat kun je op rijksoverheid punten nel vinden. Dat is het huidige beleid. Maar dat zou je kunnen ophogen.

[1:12:37] Het bedrag kunnen verhogen. Je zou kunnen zeggen maak er vijfentwintigduizend euro van maakt er vijftigduizend euro van is de minister bereid om daar bijvoorbeeld een onderzoek naar te laten doen om te kijken wat dat voor druk vermindering op de woning situatie zou opleveren, graag op al die punten een integrale visie zoals het thema van dit debat is mij vast.

[1:13:01] In de eerste mijn horen van minister. Maar u heeft ook nog een. U heeft twee interrupties allereerst die van de heer grinwis.

[1:13:07] Voorzitter, we hebben best vaak visie debat over wonen in in deze commissie, maar ik hou, waarvan ik heb twee vragen aan de heer worden een waarom begint heel veel stikstof stikstof en woningbouw hebben bijna niets met elkaar te maken. Slechts woningbouw veroorzaakte nederland maar nul komma drie procent van de totale stikstofuitstoot en negentig procent van de woningbouwprojecten kan ondanks het door de heer voor de verfoeide beleid gewoon door hebben geen last van stikstof heb ik wel benieuwd naar een naar een reactie waarom hij dit dan aansluiten

[1:13:38] was eerst even doen helderheid. De heer baret.

[1:13:42] Kijk dan ook twee vragen tegelijk hoor. Maar omdat de vergunningsaanvraag wel degelijk een aanzienlijke vertraging oploopt en het is overigens niet waar dat negentig procent allemaal kan doorgaan. Dat is ja dat is binnen de projecten die nu worden ondernomen. Maar als je die regels versoepelen zou je veel meer nieuwe projecten kunnen krijgen.

[1:14:07] De heer grinwis voorzitter blijft staan dat stikstof bijna geen en belemmerende factor is voor woningen.

[1:14:12] Bouwen als zou uberhaupt geen.

[1:14:13] De facto verbod. We vragen in deze in via mij het woord. Dus dat doen we hier ook de commissie eigenlijk die gymles. De vraag. Mijn andere

[1:14:21] mijn vraag is kijk het punt wat ik wat ik mis is eigenlijk het een andere ontwikkeling. Ik durf het woord bijna niet te noemen in in aanwezigheid van de heer bordeel, maar verdunning, namelijk huishouden verdunning. We hebben de minst. We hebben de meeste vierkante meters inmiddels in de geschiedenis per bewoner. En wat is de visie van de heer baudet daarop op het feit dat dat woningen in in deze tijd zo weinig mensen per vierkante meter. Eigenlijk hebben want het is niet alleen migratie. Wat een driver is achter de toenemende woning. Vraag. Het is ook gewoon zo dat er veel minder mensen in een huis wonen. Als je het vergelijkt met eerder.

[1:14:59] Meneer dit een beetje levensruimte is toch hartstikke goed.

[1:15:06] De heer bulk jaar. U had ook nog een interruptie aan de heer,

[1:15:09] Ja. Voorzitter, dank aan. Het gaat ook over stikstof. Dat noemt de heer baudet als een van de twee hoofdfactoren van het van de vertraging in de woningbouw.

[1:15:19] En als ik kijk naar landen om ons heen. Duitsland geeft geen stikstofprobleem. België relatief relatief frankrijk. Andere landen hebben geen stikstofprobleem mij ook te kampen met een enorm woningtekort. Dus waarom zou in nederland het stikstofprobleem

[1:15:39] wel een probleem zijn in andere landen niet.

[1:15:42] Wanneer er is in nederland geen stikstofprobleem dus stikstof is een niet bestaand probleem zit is dus echt werkelijk helemaal niets aan de hand met de nederlandse natuur dus

[1:15:54] van a tot z is dat hele verhaal kolder

[1:15:58] de woonsituatie in

[1:16:01] andere landen is ten is is wel onder druk komen te staan door de massale immigratie waar ook onze buurlanden onder onder zucht een natuurlijk maar

[1:16:16] is toch is toch echt van een andere orde. De woningnood in in bijvoorbeeld frankrijk of duitsland is van een andere orde dan nederland is daar geconcentreerd op sommige plekken. Sommige gebieden maar naar verhouding van je inkomen

[1:16:30] is een woning in duitsland is veel goedkoper dan in nederland.

[1:16:36] Heer grinwis uw eerste termijn. U bent helemaal. U bent aan de beurt van de christenunie aan u het woord.

[1:16:44] Voorzitter, dankuwel. Ik ga gelijk door een aantal concrete onderwerpen. Allereerst over de nieuwbouw. In de eerste halfjaar zijn er negen duizend negenenveertig nieuwbouwwoningen verkocht

[1:16:56] en dat is ongekend weinig de laagste aantal sinds het crisisjaar tweeduizend dertien.

[1:17:01] Tegelijkertijd werden tweeënzestig, honderd tegen sociale huurwoningen opgeleverd en dat is tien procent minder dan het vorige jaar

[1:17:08] in de eerste helft

[1:17:10] en het aantal afgegeven bouwvergunningen. Dat blijft ook met vele tienduizenden achter bij de jaren hiervoor

[1:17:17] en het ziet er niet naar uit dat dat snel gaat verbeteren.

[1:17:21] Je hebt de boetes. Het marroccoli. De staat van de volkshuisvesting knap hier niet van op en dat deze deze feiten die nota ongelooflijk tot een enorm bouw offensief en ook een enorme samenwerking tour de force van de minister en alle andere betrokkenen bouwers gemeenten provincies

[1:17:41] om hier verandering in aan te brengen, want het gaat niet goed. Ik ben benieuwd hoe de minister dat nu. Het gaat over de staat van de volkshuisvesting hoe hij dit weten. Dat zei demissionair is nog wel aanpakken en ik heb brengen in herinnering dat er gisteren een paar mooie moties zijn aangenomen.

[1:17:56] Een ervan is bijvoorbeeld over een doorbouwen garantie tijdelijke. Ik ben benieuwd hoe de minister dit wil gaan gaan regelen. De kamer is duidelijk waar de minister moet nu in actie komen. Ik heb wel ideeën voor dekking ook binnen de eigen begroting. Maar die wil ik met plezier later nog wel

[1:18:13] voor toelichten. Heer gymles voordat u verder gaat. De heer de groot had u een interruptie? De heer de groot.

[1:18:20] De heer boulakjar was eerder dan krijgt het woord van meneer de groot meneer moeilijker.

[1:18:24] Dank, voorzitter, dank voor de zesde van de heer de groot. Een vraag aan de heer grinwis. Vandaag gaat ook een stuk over visie en de heer grinwis heeft daar ben benieuwd naar de visie van de minister. Maar ik ben benieuwd naar de visie van de heer grinwis. Ik noem het ook in mijn bijdrage lijkt een eenzijdige focus op

[1:18:42] de bouw van nieuwe woningen te zijn.

[1:18:45] U noemde ook de verdunning net in het interruptie interruptie debatje met de heer baudet.

[1:18:51] Hoe kijkt de christenunie

[1:18:55] vertegenwoordigd door de heer grinwis naar om die omslag te maken naar een meer gebruik van de woonruimte de meters die we al hebben in nederland. Om juist op die manier ook tijd te winnen kosten te besparen.

[1:19:09] En toch ook de ruimte te besparen en zie je ook.

[1:19:11] Duur? Hoe.

[1:19:13] Ziet. De heer grinwis.

[1:19:15] Meneer grinwis

[1:19:17] na twee dingen één. Ik denk dat er in onze woningbouw inspanning. We hebben het vaker doe ik zelf ook aan mee hebben het vaak over sociale en midden en koop en duur. Ik denk dat we dat we een andere benadering nodig hebben en dat is namelijk voor wie bouwen en dan moeten we voor ouderenhuisvesting en geclusterd woonvormen bijvoorbeeld knarrenhofjes ik het allemaal allemaal manieren hoe je op als je wat ouder bent prettig samenwoont en het ook fijn is om te verhuizen uit het huis misschien wel iets wat aan de grote kant is dat nu wat ietwat aan de grote kant is

[1:19:49] na zo'n zo'n huis bij jou in de buurt. Dat zou ideaal zijn. Dus volgens mij gaat het en het gaat over het toevoegen van van interessante woonvormen

[1:19:59] voor en die kunnen vaak geclusterd zijn modulair en weet ik wat allemaal zodat je flexibel bent ook in de toekomst

[1:20:06] in je eigen buurt

[1:20:07] en anderzijds. Het gaat zeker ook over het kijken hoe je hoe je bestaande woningen beter kunt gaan gebruiken. Ik ben wat huiverig van

[1:20:15] van overal maar zeggen van we gaan splitsen en we gaan gaan verkameren. Want ik heb ook in oude stadswijken gezien wat dat oplevert, namelijk heel veel leefbaarheidsproblemen in een huis van de jaren twintig, met zulke bandjes gaan splitsen. Dat dat wens ik niemand toe. Tegelijkertijd zijn er ook veel huizen een beetje leeg te staan. Dus hospitaal regelingen of splitsen in wijken waar het wel mogelijk is, is zeker een oplossing. Dus die omslag die die boulakjar voorstelt om hiervoor geen mogelijkheid onbenut te laten. Die deel ik daarmee de focus helemaal weg van woningbouw of of niet bouwen verouderen. Dat zou dat zou ik dat zou ik niet willen. Dat zou het juist wel willen toevoegen. Dus volgens mij is het. En-en

[1:20:59] die.

[1:21:00] Ja, heel kort voorzitter, om die omslag te realiseren heb natuurlijk ook wel een stevige uitspraak van de kamer. Dus ik hoop dat de heer grinwis van met d zesenzestig die je die oproep wil wil doen als ik even blijf bij de gemeente. Dus zo geliefde gemeente van de heer grinwis den haag zijn den haag.

[1:21:20] Ik krijg bericht twintigduizend woningen die in den haag leegstaan twintigduizend woningen in den haag

[1:21:25] zijn te kunnen woon. Twintigduizend gezinnen inwoner.

[1:21:29] Zo bizar.

[1:21:30] Ja,

[1:21:32] Dus hoe kijkt de heer grinwis dan als de als de als het gaat over veel beter gebruik maken van

[1:21:38] van die leegstaande kantoren leegstaande woningen van van gebouw

[1:21:42] hebben toch wel die omslag nodig hebben. Een stevige uitspraak nodig vanuit de kamer.

[1:21:46] Ik heb volgens mij gisteren die motie is verworpen. Ik vind dat we ons leegstandsbeleid wel een tandje stevig kan. Ik heb ook voor de motie gestemd om een leegstand belasting om de leegstandsverordening eigenlijk uit te breiden met leegstand belasting

[1:21:59] dus eens met de heer boulakjar als het gaat over transformatie van kantoren is den haag bijvoorbeeld jarenlang kampioen geweest van het om bouwen van kantoren naar woningen.

[1:22:09] Dus volgens mij hebben we daar al een aardige spirit ingemaakt. Tegelijkertijd is den haag specifieke stad. Ik weet van kamerleden die hier en

[1:22:17] en of weet ik wat hebben en die zijn daar niet heel de week. Dus dus die die huizen staan deels leeg. Dus dus je moet je moet even wel wat de graaf. Dus onderscheid spreken over hoe zo'n stad er precies uitziet en wat de structuur is in algemene zin

[1:22:32] dat er in nederland huizen leegstaande kantoren leegstaan en daar zit eigenlijk geen geen enkele prikkel op omdat daar verandering in aan te brengen. Daar wil ik daar wil ik absoluut mee aan de slag of er nou een stevige uitspraak van de kamer nodig is. We hebben het volgens mij gisteren geprobeerd en kunt nog wel een keer proberen. Ik wil de minister vooral uitdagen om de tussentijd niet stil te zitten te kijken hoe we leegstand

[1:22:55] zoveel mogelijk kunnen beperken tot echter frictieleegstand en niet een soort van het kapitalistische leegstand waar alleen de eigenaar beter van wordt en de woningzoekende niet

[1:23:04] meneer molenkamp.

[1:23:06] De laatste punt. Voorzitter, niet misschien niet richting de heer grinwis. Toen ik dat cijfer opnoemde hoorde ik wat geroezemoes ook bij de minister. Ik noem de twintigduizend het herstellen zijn vijftienduizend. Ik heb het die vormen voor het vijftienduizend woningen op één januari staan leeg. Tweeëntachtig, honderd woningen langer dan een jaar vierenzestig, honderd woningen langer dan twee jaar in forse aantallen. Het geroezemoes was niet helemaal terecht dankuwel.

[1:23:28] En ook weer een beetje wel

[1:23:29] de heer de groot.

[1:23:32] Het geroezemoes van de heer grinwis aan het begin van zijn bijdrage was, heb ik wel heel goed verstaan. Ik ben altijd blij als de heer grinwis even met is actuele cijfers komt hoe we ervoor staan en dat is eigenlijk wel heel verschrikkelijk beeld is. Je kijkt naar waar wij moeten honderd duizend woningen per jaar. Dan gaan we bij lang. Daarna gaan we dat niet halen. Maakt de vvd zich grote zorgen over want de echte oplossing om uit de crisis te komen is woningbouw alleen zie dan de heer grinwis ook altijd grijpen naar overheid om dat op te lossen. Dus dus hoe gaat u het met provincies en gemeenten rode daar ligt al een niels zou zeggen we moeten eigenlijk minder regels hebben om te kunnen bouwen. We moeten daarom doorpakken. U heeft ook net. U noemde het net. Ook is nog een motie over over die extra belasten we minder moeten belasten.

[1:24:18] We hebben we hebben als overheid regels ingevoerd ten aanzien van de huurprijs berekening.

[1:24:23] Wat zien we geld dat we nodig hebben om te bouwen. Gaat het nu gewoon naar het buitenland er dus is het is, is de heer grinwis het niet met mij eens dat de vvd eens, voorzitter, via u dat. We moeten oppassen om niet nog meer overheid in te zetten wat ook heel veel geld extra gaat kosten. Kijk bijvoorbeeld naar de doorbouwen garantie waar de heer geen grinwis het ook vaak over heeft. Weer garantie van de overheid is het niet beter om nu eens zozeer oké, dit werkt niet. We moeten we wat meer ruimte geven aan de aan bouwers en investeerders om ook die aantallen te gaan halen.

[1:24:56] Heer grinwis.

[1:24:57] Voorzitter, de heer de groot maakt van die tegenstellingen die niet niet zijn. Volgens mij kunnen overheid en marktpartijen hier elkaar versterken en ook particuliere initiatief moeten ruimte krijgen. Om een van de belemmeringen is dat particuliere initiatieven vaak tegen hogere rentes moeten financieren dan bijvoorbeeld woningcorporaties. Dat zet al die particuliere initiatieven op achterstand. Dus dat soort belemmeringen

[1:25:19] die die kunnen we volgens mij samen met financiële partijen zoals banken, slechte en nog eentje dat wij de winstbelasting inderdaad willen afschaffen voor woningcorporaties heeft er gewoon mee te maken dat wij nu jaar op jaar en dat begon met een paar euro in tweeduizend acht, meen ik. Het loopt nu op naar anderhalve één komma zes miljard euro over een paar jaar geld uit die sector trekken die naar woningbouw kan. We moeten goed beseffen dat als we huizen bouwen. Ik ken ik ik kan me nog herinneren. Niet niet dat ik toen al heel actief was. Maar dat in de jaren zeventig, tachtig dat toen tot acht procent van de uitgaven van de overheid naar woningbouw ging en dat is was op een gegeven moment ook te gekke heel veel is in premie a woningen gestopt en is toevallig waren dat soort staatsloten die werden uitgedeeld. En wie wie een premie a woning kreeg maar die hadden mazzel want die kon erop. Krijg je op zodra die de woning verkocht. Dus we moeten wel heel slim en prudent met met overheidsgeld omgaan. Maar in het verleden was het volstrekt gebruikelijk om een aardig deel van de overheidsbegroting in te zetten in volkshuisvesting. Waarom? Omdat huizen we niet bouwde voor een paar jaar niet voor één generatie. Maar voor het voor zegt twee, honderd jaar en dan moet je heel na goed nadenken als je zo'n wijk wil stichten kun je niet alles voor een dubbeltje op de eerste rij zitten en moeten we ook als overheid haar bereid zijn en te sturen en geld in te stoppen. Tegelijkertijd ruimte geven aan het particulier initiatief. Dus ik zie niet zozeer die tegenstelling die de vvd ziet en nu alvast allemaal normen die we hebben alvast bij voorbaat inleveren, dan zou ik vertrouwen op de kracht van innovatie. Als je een duidelijke normen stelt en op lange termijn enorm norm scherper wordt een daagt de markt uit als je dat dan ook stabiel. Een beetje doet om met innovatieve woonvormen te komen, zoals modulaire woningbouw, en ik weet dat de heer de groot daar ook wel perspectieven ziet en dan hoef je niet per se op voorhand al in te gaan we even op normen. Dus dus dat is een beetje hoe ik er tegenaan kijkt en het is uiteindelijk een inderdaad een gezamenlijke verhaal en niet een of of verhaal op bij voorbaat eigenlijk het hoofd in de schoot leggen van daarmee om in op norm x of y.

[1:27:17] Telegraaf.

[1:27:18] De korte vervolgvraag, want ik denk dat ik het hartgrondig kan eens zijn dat het dat het ik noem het even bijna anderhalf moet gaan toepasselijke vandaag zou kunnen zeggen mijn in anderhalf moet gaat alleen het lijkt nu alsof we de investeerders die ook mee moeten investeren en dat zijn dus ook investeerders innovaties. Dat zijn ook investeerders in middenhuurwoningen die we nodig hebben. Dat zijn ook investeringen die gedaan moeten worden om ervoor te zorgen dat wat u zelf ook aangeeft dat die kostprijs van de woning naar beneden gaat zijn allemaal investeringen voor nodig dat hij gelijk oplopen met de ambitie en de wensen die we hier als als kamer. Het kabinet over formuleren met elkaar honderd duizend woningen

[1:27:57] de praktijk zie is dat die partijen juist afhaken. Dat is de reden waarom die aantallen zo laag zijn.

[1:28:03] De redenen dat we waar de vergunningen zijn dat er zo weinig woningen worden opgeleverd heeft met name daarmee te maken omdat er partijen zijn die op dit moment liever in een snelweg in frankrijk investeren

[1:28:11] dan in een woning in nederlanders tot te zot voor woorden. Waarom zegt de heer grinwis die niet gewoon klip en klaar. We moeten zorgen dat we die partijen wat meer comfort bieden, zodat we die klus samen kunnen klaar. Want dat hoor ik grinwis niet zeggen.

[1:28:23] Meneer grinwis

[1:28:25] voorzitter micro als het gaat om de wet betaalbare huur en daar iets meer ruimte bieden om het aantrekkelijk te maken om in nieuwbouwwoningen te investeren met de christenunie zeker over te praten.

[1:28:39] Maar in brede zin. Het gaat hier ook over beschikbaarheid van bouwgrond. Het gaat hier over voldoende kundige ambtenaren die niet als eerste een briefje sturen van we nemen u uw aanvraag in behandeling en bij bij deze alvast de aankondiging van uitstel. Maar dat de eerste brief is. We hebben in behandeling genomen en hier is uw vergunning het et cetera, et cetera. Het gaat over heel veel aspecten. Dus ik vind niet dat dat is een beetje natuurlijk een risico van de vraag van de heer de groot dat we tegen elkaar gaan uitspelen. We moeten inderdaad daar en daarom mijn interruptie op mevrouw beckerman. Het is heel sympathiek om de huur te bevriezen. Maar

[1:29:14] pas op met wat lange termijneffecten is dus dus daarom is het. Ik weet het. Populaire standpunt is gewoon bevriezen. Klaar. Maar we moeten echt heel prudent zijn in wat we doen middelen die we hebben heel voorzichtig is in in inzetten, maar niet met een een handelwijze van ja weet je wat waarom ze weglopen naar frankrijk. Dat is omdat ze te weinig ruimte hebben. Dat is dat is gewoon dat dat verhaal is te kort door de bocht

[1:29:36] afrondend nog een korte reactie.

[1:29:39] Ik stress hier alleen maar wat ik ik ben het daar deels mee eens. Christenunie alleen maar even. Het feit dat de aantallen. En nu al zijn de aantallen zijn nu al. Het is er al.

[1:29:48] En als we over de lange termijn wat daar daar denk dat wij elkaar kunnen vinden over lange termijn ervoor moeten zorgen dat die honderd duizend woningen per jaar gehaald moet dan moet er echt veel gebeuren. Geen micro dingen. Er moet veel meer gebeuren en dat daar ging mijn vragen.

[1:30:02] De heer grinwis.

[1:30:04] Volgens mij zijn we het daarover eens en ik denk dus dat dat bijvoorbeeld in zo'n actuele casus vraag uitval waardoor bouwprojecten die vergund zijn, niet van de grond komen. Een kans van tijdelijke doorbouwen garantie wel degelijk van nut zijn. Daar daar ben ik van van ervan overtuigd en gelukkig de meerderheid van de kamer.

[1:30:21] Voorzitter, dan ga ik door

[1:30:28] de start bouw impuls is ook zo'n instrumenten. Minister.

[1:30:31] We weten dat de woningbouwimpuls al jarenlang een forse onderuitputting kent.

[1:30:35] En ja, hoe gaan we voorkomen dat de nieuwe nieuwe instrumenten of instrumenten die we die we hebben gecreëerd met goede bedoelingen dat hij niet uiteindelijk een beetje liggen te roesten in de kast bij het ministerie omdat er onderuitputting dreigt.

[1:30:48] Oké. Ik zie de minister geruststellend nee schudden. Dat dat ga ik dan zo van hem horen

[1:30:55] en dan ga ik naar

[1:31:01] de

[1:31:03] punt zullen sprak wilders al aan de orde geweest. Het bouwen offensief heb ik al benoemt dan maak even een uitstapje naar de servicekosten met mevrouw beckerman heb ik gestreden tegen misbruik daarvan. En wanneer komt het herziene besluit servicekosten naar de kamer? De wet goed verhuurderschap is inmiddels in werking getreden. De gemeente moeten handhaven. Duidelijkheid is dus nodig bij gemeente. Ik kan de minister al wat contouren, schetsen en gemeente vragen voor handhaving ook om een register

[1:31:30] dan het grondbeleid. Voor de zomer stuurde de minister een brief naar aanleiding van de motie van collega's, collega's, boulakjar en mijzelf. Ik ben hebben volgens mij nu al via de mail voorgesteld via mijn beleidsmedewerker om een schriftelijk overleg daarover te voeren. Ik denk dat dat nodig is

[1:31:47] toch alvast een een enkele vraag de grond brieven van drie sporen die uitgewerkt gaan worden spoor. Één is helder en maak goed gebruik van de instrumenten die er zijn. Ik onderstreept de wet voorkeursrecht gemeenten. Dat vraagt veel expertise die veel gemeenten zeker de kleinere ontberen

[1:32:01] kan het rijk niet tegemoet komen met voorkeursrecht experts in een poel bijvoorbeeld de provincies

[1:32:07] en verder moet de gemeente nog meer dan voorheen aan actieve grondpolitiek doen. Maar hoe geeft de minister dat nu een woest dat gemeente dat daadwerkelijk weer gaan durven na de financiële crisis enzo en welke rol gaat het? Rijksvastgoedbedrijf hierbij spelen als openbare groenbeheerder bij uitstek. Hoe kunnen zij misschien gemeente hierbij helpen

[1:32:24] bij spoor? Drie, twee en drie wordt het spannend. Er staan een nieuwe instrumenten beter dekken van publieke kosten en waardevermeerdering van grond

[1:32:31] om die publiek ten goede te laten komen. Hoe verhoudt de nieuwe grondbeleid zich nu tot de instrumenten die de aanvulling werd grondeigendom omgevingswet biedt. Daar zit ook al een nieuwe regeling voor kostenverhaal in die gelijk die lijkt op de baat belasting.

[1:32:45] Daar kan vanaf één januari aanstaande de ervaring mee worden opgedaan als de omgevingswet in werking treedt,

[1:32:50] en verder geldt dat de waardestijging van de grond meestal niet als baten bij de huidige grond bezitten terechtkomen. Deze is de grond vaak al gekocht van een voorgaande ontwikkelaar en die van het voorgaande en het duurt wel even voordat je dan bij de eerste gronden zitten bent vaak de boer de grondwaarde warmte zo te zeggen. Langzaam op.

[1:33:06] En hoe kun je daar dan beter aan kostenverhaal doen

[1:33:12] bij de oproep tot extra heffingen moeten wel verzekerd worden dat dit niet omgekeerd zal worden en een prijsopdrijvend effect teweeg zal brengen. Hoe hoe gaat de minister daarmee om nog een laatste onderwerp de coöperatieve woonvormen waarvoor slechts tien miljoen beschikbaar is, terwijl juist die voor ouderen meerwaarde hebben en een rol in de doorstroming kunnen kunnen hebben. Knarrenhofjes zijn niet aan te slepen, althans de vraag is enorm groot geloof dat de eenenveertigduizend huishoudens staan ingeschreven. Maar ze komen nauwelijks van de grond. Veel gemeentes toch huiverig zijn er andere belemmeringen zijn

[1:33:46] en de minister doet de meest motie geurts grinwis af met een regeling om sociale huurwoningen te verkopen aan corporatie van corporaties.

[1:33:55] Maar dat is toch echt een beetje mager. Het rapport dat de kamer voor de zomer ontving is namelijk duidelijk of er komt een financieel en beleidsmatig kader waarbinnen de realistische mogelijkheden zijn voor wooncorporaties om een wooncomplex te realiseren of er worden geen verwachtingen gewekt dat er mogelijkheden zijn voor wooncoöperaties. En wat is de keuze van de minister.

[1:34:14] Onze keuzes helder. Wij zijn voor het maximaal mogelijk maken van het realiseren van wooncorporaties en volgens mij ben ik nu wel een beetje door mijn tijd.

[1:34:21] Je hebt dankuwel meneer grinwis. De minister heeft aangegeven en zeker met de trits vragen van de heer grinwis er nog bij denk ik dat twintig minuten heel verstandig is. Ik schors de vergadering tot vijf voor vijf. Tot zo.

[1:58:13] Ik heropende vergadering. Aan het woord is de minister,

[1:58:19] Voorzitter worden buiten microfoon, alle referenties,

[1:58:22] Gemaakt richting.

[1:58:24] Ajax feyenoord is die ik wel goed om even te memoreren dat dit de meest historische overwinning ooit is geweest in de arena

[1:58:32] en dat de klassieke inmiddels wordt gebruikt om even aan je doelsaldo te werken. Dat is als worden natuurlijk gewoon worden time to be live zou bijna willen zeggen nou dan gaan we door naar

[1:58:42] de de woningbouw, de volkshuisvesting.

[1:58:45] Ik heb eigenlijk twee grote belangrijke onderwerpen gehoord

[1:58:51] in in de inbreng van van de kamer in het eerste onderwerp gaat echt over bouwen. Wat kunnen we doen. Wat kunnen er maximaal doen om zoveel als.

[1:58:58] Mogelijk te bouwen,

[1:59:00] En het tweede onderwerp gaat over betaalbaarheid houden we de huren betaalbaar onder andere

[1:59:07] en die twee onderwerpen wil ik allebei heel goed behandelen. Daarnaast heb ik een blok met met een aantal overige vragen die zich niet zo makkelijk in deze twee blokken laten laten indelen. Maar voor ik de vragen gaan beantwoorden. Voorzitter, een aantal inleidende opmerkingen vooraf.

[1:59:23] Wat.

[1:59:24] We hebben gedaan bij de start van deze kabinetsperiode is ten aanzien van de volkshuisvesting de regie weer hernemen. Dat was de opdracht die voortkwam uit het regeerakkoord

[1:59:35] en daarmee is een enorme tour muren in gang gezet van de manier waarop we vanuit den haag met de volkshuisvesting bezig zijn. Sowieso gaat het weer over volkshuisvesting. Tot voor kort ging het over de woningmarkt als het daarover ging. Maar sinds kort hebben. Het weer over volkshuisvesting vanuit het besef vanuit vanuit het idee wonen is een grondrecht. Artikel tweeëntwintig van de van onze grondwet hebben we niet voor niets wonen is een grondrecht dat voorzien. In voldoende huisvesting is daarmee een plicht voor de overheid een zorgplicht die rust op de overheid en die zorgplicht hebben we heel matig ingevuld in de afgelopen jaren, namelijk door nota bene het hele departement van volkshuisvesting af te schaffen en eigenlijk nauwelijks meer ervan uit den haag regie te voeren op de volkshuisvesting is een historische fout historische fout is hersteld bij de start van deze kabinetsperiode.

[2:00:32] Maar daarmee heb je natuurlijk niet van de ene op de andere dag. Alles wat in de afgelopen jaren scheef is gegroeid hersteld en ik denk dat daar ook dat een belangrijke context is ook voor het debat dat we hier vandaag.

[2:00:44] Voeren,

[2:00:45] Ik ga in op wat we allemaal hebben gedaan om daadwerkelijk die regie weer te te hernemen. Tweede is

[2:00:51] en dat is denk ik. Het debat waar de heer baudet ook aan aan refereert dat volkshuisvesting natuurlijk heel erg te maken heeft met demografie, demografische groei die je doormaakt. De demografische groei die je doormaakt

[2:01:03] in nederland in ieder geval in de afgelopen jaren is het vrijwel volledig het gevolg van van migratie. Het is dat is de achtergrond van de van de groei die we doormaken en ik heb ook al in eerdere debatten hier als het gaat over de volkshuisvesting

[2:01:18] en ook al in meerdere interviews heb ik daar over gezegd. Wat ik daarvan vind, namelijk. We hebben en veel te weinig regie gevoerd op de volkshuisvesting

[2:01:28] en dat is de redenen om die regie te hernemen en we hebben veel te weinig grip gehad tot migratie.

[2:01:34] En daarmee zeg ik niet dat nul migratie een mogelijkheid zou zijn en of wenselijk zou zijn. Dat denk ik namelijk niet. Ik denk dat er altijd migratie nodig zal zijn.

[2:01:43] Dat als.

[2:01:45] Als er sprake zou zijn van nul-immigratie, kom je in een situatie van bevolkingskrimp. Terecht en bevolkingskrimp leidt uiteindelijk tot economische krimp

[2:01:52] leidt uiteindelijk tot het niet meer houdbaar zijn van de verzorgingsstaat, bijvoorbeeld als we de effecten van bevolkingskrimp zouden willen zien dan

[2:01:59] dan zou je bijvoorbeeld naar japan kunnen kijken in japan heeft grote moeite om daar de verzorgingsstaat overeind te houden. Zorgorganisatie waar te houden is een van de redenen waarom. Ik ben op bezoek geweest om te kijken ook wat zij van de vorige portefeuille nog wat zij ook doen om die vos gezondheid of de zorg te organiseren waarheid van de zorg overeind te houden en daar zie je hoe hoe sterk bevolkingskrimp de organiseer waarheid van de zorg kan beïnvloeden

[2:02:26] en mijn overtuiging is. Dus je zult een verantwoorde demografische groei moeten doormaken en dat dat doe je toch door migratie.

[2:02:36] Daarnaast hebben natuurlijk gewoon internationale verplichtingen terechte internationale verplichting om te zorgen dat mensen die voor eigen leven moeten vrezen dat die ook altijd een plekje kunnen vinden hier als het terecht aanspraak maken op de vluchtelingenstatus. Maar als je kijkt naar de aantallen waarmee nederland is gegroeid in de afgelopen jaren is nederland veel harder gegroeid dan ze eigenlijk aankunnen. Dat is niet voor het eerst dat ik dat zegt dat heb ik al veel vaker gezegd en de noodzaak dus om toe te gaan naar meer grip op immigratie, zodat de demografische groei die je doormaakt behapbaar blijft

[2:03:12] is een noodzaak die wat mij betreft als een paal boven water staat er dus even zeer als er een enorme noodzaak is in het hernemen van de regie op de volkshuisvesting

[2:03:21] door overal afspraken te maken over hoeveel woningen wil bouwen. Voor wie wil bouwen waar je wilt bouwen,

[2:03:28] zullen we ook grip op migratie moeten hebben door en niet alles is even stuur waar natuurlijk maar je zult moeten zorgen dat de groei die je doormaakt. Het demografische groei die je doormaakt behapbaar is en niet onnodig. De spankracht van de samenleving onder druk zet. Naar afgelopen jaar zijn we gegroeid met ruim tweehonderd duizend mensen.

[2:03:47] Daar valt niet tegenop te bouwen. Dus dat kunnen we ons gewoon niet blijvend veroorloven. We zullen toe moeten naar meer grip op migratie

[2:03:54] dan de vraag die allereerst gaan over de woningbouw.

[2:04:00] Want want misschien eerst nog even die die situatie is een aantal kenschetsen gegeven

[2:04:07] door verschillende fracties over hoe het gaat met met de met de woningbouw en en wat daar hoe je daar op dit moment tegenaan moet kijken

[2:04:15] en wat we ook de verwachten hebben voor de komende periode kijkt de opdracht mede dus door migratie. Overigens is dat zeker niet de enige achtergrond van de opdracht aan het huishoud verdunning is wel degelijk ook een andere verklaring. Dus dat we steeds kleinere huishoudens hebben. Dat heeft twee effecten op twee achtergronden. Een is vergrijzing

[2:04:31] is één van beide partners komt te overlijden en de ander blijft in het huis wonen waar ze woonde en dat gebeurt natuurlijk vaak meer dan zie je dan zie je dat er sprake is van huishoud verdunning. Een andere trend is individualisering steeds minder mensen die die een relatie aangaan op zo'n manier dat ze samen gaan wonen en dat maakt dat zowel huishoud verdunning als migratie leidt tot een grote opdracht. De enorme opdracht die we hebben met elkaar komen tot en met tweeduizend dertig is negenhonderd een eenentachtig. Duizend woningen hebben berekend in die die hebben we herberekening die opgave omdat

[2:05:04] we de migratiecijfers natuurlijk wilde meenemen en die zullen we ook blijvend herberekende ook dat is een van de dingen die we sinds deze kabinetsperiode weer zijn gaan doen, namelijk planmatig werken daar waar het gaat over de volkshuisvesting. Hoeveel woningen hebben eigenlijk nodig? Negenhonderd eenentachtigduizend

[2:05:19] daarvan zijn er in het afgelopen jaar negentigduizend gerealiseerd. We hadden gedacht dat dat er tachtigduizend zouden zijn.

[2:05:26] Maar dat zijn er negentigduizend geworden in het afgelopen jaar zijn er meer woningen gerealiseerd dan in de tien jaar daarvoor per jaar,

[2:05:35] maar ook meer dan we hadden gedacht. Dit jaar lijkt het zo te zijn dat we daarbij in de buurt uit gaan komen en realisatiecijfers twaalf maanden gemiddelde

[2:05:45] van van augustus tot augustus het jaar eerder komt uit op zo'n achtentachtig. Duizend zit dus onder die negentigduizend. Maar het zit er wel dicht tegenaan.

[2:05:56] En dat maakt dat voor afgelopen jaren voor ditjaar eigenlijk best heel behoorlijk is gebouwd. Maar het is niet genoeg.

[2:06:04] En de economische situatie is verslechterd. Dus de opdracht is eigenlijk groter geworden. De economische situatie is verslechterd. En waarom met name door de rente. Er wordt

[2:06:13] er is van allerlei tegenwind natuurlijk altijd maar met name de rente

[2:06:16] heeft daar het meest hard ingehakt. Die is namelijk in hele korte tijd vrij scherp gestegen. Die is opzich niet helemaal niet zo hoog tussen de vier en vijf procent is helemaal niet absurd hoge hebben veel hoger gehad. Alleen hij is een hele korte tijd gestegen. Dat maakt

[2:06:30] dat kopers niet meer kunnen kopen. Dat is eigenlijk gewoon de korte korte versie van het verhaal.

[2:06:37] Je ziet wel dat

[2:06:39] dat ik u heeft een interruptie. Maar ik dacht we gaan even naar de inleidende stukjes luis. Maar als u wilt u nu al daarop interrumperen.

[2:06:48] Ik laat het aan de minister om dat te bepalen of je het nu mijn vraag wil verduin.

[2:06:52] Mijn vraag of ik ben als we als in uw handen juist.

[2:06:55] Wat heerlijk zouden het is heerlijk weer en dan ga ik

[2:06:58] tegen de voorzitter verstrekt

[2:07:02] door gezellig.

[2:07:04] Ik stel voor dat u dan de inleidende stukken. Want u heeft ook een zelf een aantal vragen gesteld. Dus ik kan me voorstellen dat er sowieso nog terugkomen wordt. Laten we dat even afwachten.

[2:07:13] Dus allereerst die opdracht is groter geworden bij de start van het kabinet hebben gezegd. Negenhonderd duizend woningen tot en met tweeduizend dertig. Maar met de het migratie saldo van de afgelopen jaren hebben dat naar boven moeten bijstellen en hebben gezegd. Nee, het zijn negenhonderd, eenentwintig duizend negenhonderd eenentachtig duizend woningen tot en met tweeduizend dertig vanaf tweeduizend, tweeëntwintig gerekend.

[2:07:31] De eerste negentigduizend woningen hebben daarvan dus gebouwd in het afgelopen jaar. Dat betekent nog een kleine negenhonderd duizend te gaan tot en met tweeduizend dertig. Dit jaar denken we in de buurt uit te kunnen kunnen komen van die van die negentigduizend van het afgelopen jaar. Althans als je kijkt naar de twaalf maanden gemiddelde van de afgelopen twaalf maanden.

[2:07:51] Maar het tempo omhoog moeten. Daar waar juist het gesternte, waaronder we dat tempo zullen moeten realiseren, is verslechterd. De economische steunt is verslechterd

[2:07:59] en en dat is grillig en ik wil er een paar dingen noemen want de heer

[2:08:04] grinwis noemde daar het aantal verkochte nieuwbouwwoningen in de eerste helft van dit jaar. Dat is inderdaad veel te laag aantal afgegeven vergunningen is veel te laag staat wel tegenover het door die rentestijging zien. We

[2:08:17] hebben een prijsdaling gezien kon dat ook echt wel want die prijs die was veel te hard gestegen. Juist door de lagere rente. Dus dit die prijs iets gecorrigeerd is, is juist heel goed.

[2:08:26] Maar die prijs moet wel stoppen met de daling moet snel gaan ook eens weer stoppen met dalen en stabiliseren. En eigenlijk liefst eerder een heel klein beetje stijgen en dat is ook precies wat aan doen is en dat helpt voor het terugkeren van het consumentenvertrouwen. Dus dat is toch een lichtpuntje dat ik niet onbenoemd wil laten.

[2:08:41] Tweede wat ik niet onbenoemd wil laten is ook dat is de gestegen rente is gestabiliseerd en is ook de verwachting dat die voorlopig ook wel op dit niveau blijft en ook dat helpt het consumentenvertrouwen. Daarnaast zijn de inkomens behoorlijk fors gestegen. Gelukkig maar want de inflatie was hoog, maar ook dat helpt om de app te kunnen overbruggen. Dus dat zijn op zichzelf genomen zijn dat positieve signalen.

[2:09:01] Het punt is en de woningmarkt is op dit moment gewoon heel erg. En eigenlijk altijd wel erg conjunctuurgevoelig

[2:09:09] en daar moeten we eigenlijk ook door die conjunctuur heen zekerheid willen bieden en ik denk dat het daar met name ook in uw vraagstelling over ging. Hoe kunnen we door die conjunctuur heen zekerheid bieden want we kijken aan tegen een dip volgend jaar. Ik denk dat dat onmiskenbaar is, maar we kunnen wel er alles aan doen die dip zo klein mogelijk te houden, bijvoorbeeld door te gaan bouwen wel al vergund is

[2:09:28] en en die projecten te helpen dat daar is de start bouw impuls voor bedoeld of door snel te gaan vergunnen, wat op korte termijn gebouwd zou kunnen worden. Daarvoor zijn die versnelling stapels bedoeld die we door het hele land hebben ingericht.

[2:09:41] We kunnen helpen door zekerheid te bieden. Langjarig zekerheid te bieden over locaties. Dat is bijvoorbeeld die zeventien grootschalige woningbouwlocatie. Dat is bijvoorbeeld ruimte maken voor een straatje erbij. Binnenkort kom ik daar richting de kamer met een met een brief hoe we dat willen gaan doen. Dat is bijvoorbeeld nog meer grootschalige locaties aanwijzen richting de toekomst, zodat er zekerheid ontstaat over de locaties waar gebouwd kan worden

[2:10:05] procedures is een groot groot grote bron van ergernis. Een enorme bron van onzekerheid. Ook voor beleggers onder andere voor bouwers. Want wanneer kun je dan eigenlijk bouwen en daar doen we alles forum die procedures natuurlijk te willen versnellen, zowel door de ambtelijke capaciteit te versterken aan de kant van gemeenten en provincies, maar ook door de wet zo te wijzigen dat in ieder geval procedures kunnen worden verkort

[2:10:31] en een structurele meer toewerken naar een meer structurele financiering van de woningbouw. Dat zou ik voor de langere termijn natuurlijk heel erg wil. Ik heb het voor deze termijn moeten doen met datgene wat in het coalitieakkoord ook besloten lag en ik denk dat we dat op een hele zinvolle en effectieve manier

[2:10:45] aan het inzetten zijn en aan het inzetten zijn geweest met de woningbouwimpuls start bouw impuls extra middelen voor flex woningen

[2:10:54] en daarnaast maar daar kom ik zo op terug in de vragen van inrichting van van de heer de groot denk ik dat we het investeringsklimaat als zodanig ook voor de landbouw turn tegen het licht moeten houden want grilligheid in het investeringsklimaat

[2:11:06] helpt heel erg niet naast die grilligheid in de rentes maar grilligheid in de investeringsklimaat helpt heel erg niet om investeerders ook daadwerkelijk geinteresseerd te blijven houden. Kortom, wat we moeten doen we alles doen wat mogelijk is om te zorgen dat we zoveel als mogelijk met zoveel mogelijk regie met zoveel mogelijk tempo zoveel mogelijk betaalbare woningen bouwen en daarvoor is

[2:11:25] is een flink aantal maatregelen nodig die zich niet allemaal vertalen in de woningbouw productie die je morgen ook zullen terugzien woningbouw is iets van lange adem.

[2:11:35] Dit ter inleiding. Voorzitter,

[2:11:38] Dan heeft u nu een interruptie en voor mijn voor de goede orde. Heeft u verschillende blokjes. Of gaat u per twee totale blokken.

[2:11:45] Bouw en betaalbaarheid dus bouw en met name alle vragen over de betaalbaarheid van de huren en daarnaast nog een blok met overige

[2:11:53] of of faria zou ik willen zeggen, want overige klinkt klinkt oneerbiedig varia zou.

[2:11:59] Voordat u daarmee verder gaat dan is nu het woord aan de heer bardet. Kijk even zijn aandacht.

[2:12:06] Die heeft u.

[2:12:09] De minister zei dat het aantal immigranten de afgelopen jaar

[2:12:17] dat je daar niet tegen op kan bouwen en daarmee lijkt hij impliciet te zeggen dat teveel last en met de term meer grip op immigratie dat dus dat wil ik ook een beetje als eufemisme voor minder immigratie is er meerdere farid begrijp ik dat goed is dat wat hij bedoelt met meer grip dus minder immigratie.

[2:12:37] Maar hoeveel immigratie

[2:12:41] zouden we dan wel aan kunnen in de ogen van de minister en meer fundamenteel. Hij noemde het voorbeeld van japan zeggen ja. Het is eigenlijk als een als een bevolking krimpt. Dat kun je eigenlijk niet goed hebben als als samenleving. Dus je moet altijd blijven groeien als dat inderdaad zo is met was voor een aantallen dan en wat betekent dat dan voor over tien jaar vijftien jaar twintig jaar is het zo dat in de ogen van de minister de bevolking in nederland in principe dus altijd

[2:13:09] moet blijven groeien en ook kan blijven groeien of je toch op een gegeven moment het punt dat je zegt na vijfentwintig miljoen dertig miljoen weet ik veel. Dan zijn we echt wel en dan moet ik dan moet het misschien constant proberen te behouden. Dat dat kan nog iets bij voorstellen

[2:13:24] maar dan moet je niet verder gaan groeien. Overigens denk ikzelf ben het daar niet niet echt mee eens hoor dat je moet blijven groeien als bevolking. Maar ik wil gewoon binnen de redenering van de minister even weten hoe hij dat precies. Voorzitter,

[2:13:40] Ik.

[2:13:41] De minister.

[2:13:42] Laat ik allereerst. Ik vind het een mooi een belangrijk thema en ik vind eigenlijk dat dit thema het thema demografie demografische groei veel en veel en veel te weinig aan de orde is hier in den haag. Dat is ook altijd mijn pleidooi geweest demografie is zo de baasjes eigenlijk van hoe ons land zich ontwikkelt in potentie ook buitengewoon disruptieve thema, namelijk als die groei veel te snel gaat

[2:14:02] of als we ons onvoldoende bewustzijn van wat een veranderde samenstelling van de bevolking zou kunnen betekenen dat ik vind dat demografie eigenlijk in het hart van beleid zou moeten zitten en daarmee ook eigenlijk in het hart van het politieke debat en we hebben het er veel te weinig over. Dit is een van de redenen dat

[2:14:16] de staatscommissie demografie hebben ingesteld waarin we eigenlijk precies dit type vragen hebben voorgelegd. Dus wat wat is nou eigenlijk. Wat is nou eigenlijk een verantwoorde demografische groei die je aan zou kunnen als land. Dus hoe ver kunnen we eigenlijk groeien en wat verwachten we eigenlijk ten aanzien van die groei,

[2:14:34] groei wordt daar waar groei eigenlijk tot ik denk begin van dit millennium eigenlijk met name of er in hoofdzaak veroorzaakt door door natuurlijke aanwas en zien we eigenlijk dat in de afgelopen jaren juist migratie. De belangrijkste veroorzaker is geweest voor voor demografische groei. Nogmaals, ik geloof dus niet dat je zou kunnen of zou moeten zeggen grenzen dicht of nul migratie geloof dat dat gewoon niet kan dat kan niet voor de arbeidsmarkt. Maar dat

[2:15:04] dat kan ook vooral niet omdat dat dan als resultaat zou geven. Bevolkingskrimp en bevolkingskrimp is bijna onhanteerbaar.

[2:15:11] Dus ik zou zeggen verantwoorde groei. Dat is mijn mijn baasjes stelling. Je ziet als je kijkt nu naar de bevolkingsopbouw dat een dat een groei met honderd duizend plus per jaar wordt ook als je het aantal oekraïners afgehaald van migratie saldo van het afgelopen jaar tweehonderd zevenentwintigduizend migrant migranten er in in saldo erbij. Als je daar een aantal oekraïners van afgehaald heb ik nog steeds een migratie saldo van ruim honderd duizend en ruim honderd duizend daarvan heb ik veel vaker betoogd als inderdaad veel meer dan we aankunnen. Dat zouden we echt niet niet moeten willen waar het om gaat. Vervolgens is is dat we grip krijgen eigenlijk op alle migratiestromen die totdat saldo leiden. Dus dat gaat over asielmigratie met alle beperkingen van dien. Om daar daadwerkelijk grip op te krijgen. Maar dat moet wel

[2:15:56] dat gaat over arbeidsmigratie waar we denk ik echt heel veel mogelijkheden nog niet benut hebben om daar wel grip op te krijgen en het gaat over studie migratie waar we de eerste stappen wel hebben gezet om te komen tot meer grip.

[2:16:06] De optelsom van.

[2:16:08] Van die migratiestromen binnenkomende en vertrekkende de optelsom daarvan. Dat is het migratie saldo waarmee we van doen hebben en mijn stelling is dat is een boven de honderd duizend is dat veel te hoog. Dus het zal heel erg veel lager moeten in de optelsom van de migratiestroom.

[2:16:23] En wat dan exact het aantal is dat dan nog net hanteerbaar is gegeven. Het aantal huizen dat je kunt bouwen. Gegeven de zorg die je zult moeten organiseren.

[2:16:33] De optelsom ervan of het beeld dat dat het hanteerbare migratie saldo is. Dat zal de uitkomst zijn van de vraag die we hebben neergelegd bij de staatscommissie demografie.

[2:16:44] Dan

[2:16:45] zullen we ook dat aantal vervolgens als uitkomst van het advies van de van de staatscommissie demografie, zullen we ook weer hanteerbaar moeten zien te maken in bijvoorbeeld het kader van de nota ruimte. Daar gaat het heel erg over hoe zien we eigenlijk onze samenleving, bijvoorbeeld in tweeduizendvijftig. Hoeveel mensen kunnen er eigenlijk wonen in nederland

[2:17:02] en zonder dat je alle open ruimte opsoupeert of zonder met met nog steeds voldoende ruimte voor natuur of voor economie. Want alle transities waar we middenin zitten of dat nou de landbouw is of richting circulaire economie is of onze biodiversiteit eigenlijk al die transities vragen meer ruimte.

[2:17:21] De demografische groei vraagt natuurlijk ook meer ruimte. Dus het is nogal bepalend hoeveel mensen die hier wonen met elkaar en ik denk dat het heel gezond zou zijn om daar toch een richtgetal voor af te spreken hoe groot willen we eigenlijk groeien en als je weet hoe groot je kunt zijn. Hoe groot je wilt zijn dan weet je ook wat het jaarlijkse migratie saldo kan zijn. Wat je dus aankwam

[2:17:39] en dat dat ook weer relatief is dat weten we van koningin juliana die in een van haar troonrede heeft gezegd. Nederland is vol en dat was toen ik geloof we dertien miljoen inwoners hadden dus dat is ook de relativiteit ervan en dat was inderdaad het moment waarop we verwachten dat die naoorlogse babyboom een enorme bevolkingsexplosie zou gaan leiden en waarbij inderdaad allerlei migratiebeleid over emigratiebeleid is geformuleerd dat ze is dit moment geweest dat de mensen dan kan het zijn vertrokken. Et cetera. Dat verwacht ik niet op korte termijn dat we dat type beleid gaan komen dat we moeten komen met demografisch beleid

[2:18:12] met een met een richtgetal ook een streefgetal van hoe groot hoezeer zou nederland ook kunnen groeien. Dat geloof ik wel. Ik geloof juist dat het heel verantwoord beleid en dat we daar in alle rust een politiek debat over kunnen hebben.

[2:18:27] Dat geloof ik ook. Ik geloof dat het heel erg noodzakelijk is om juist dat te doen met alle beperkingen ook weer van dien in bestuurbaarheid der dingen. Dat is natuurlijk ook zo.

[2:18:39] U keek alsof u nog hierop willen reageren.

[2:18:41] Maar ik.

[2:18:42] Mevrouw becker aan de kauwen op deze.

[2:18:46] Op deze.

[2:18:47] Taal, bloem.

[2:18:54] Dus de volgens de minister is er een punt waarop de bevolking niet verder dus aantal kan groeien. Maar dat punt is nog niet bereikt in zijn ogen dus de dus er is nu

[2:19:07] een gecontroleerde groei nodig, begrijp ik van de minister dat hij dat vindt.

[2:19:13] Maar wanneer is er dan geen gecontroleerde groei meer nodig. Wanneer wonen er dan wel voldoende mensen in nederland.

[2:19:21] De minister ontmoeten staatscommissie.

[2:19:24] Wij bepalen wil, wil hij er zelf geen uitspraak.

[2:19:26] We doen nou ik denk inderdaad dat het heel verstandig is om we hebben die vragen namelijk allemaal dat dat heeft dat heeft dat er dan dan zul je naar een aantal dingen moeten kijken wat kun je in de ruimtelijke sfeer aan. Dus wat kun je aan groei aan in de ruimtelijke sfeer, bijvoorbeeld ten aanzien van de volkshuisvesting, maar ook ten aanzien van de ruimtelijke ordening. Wat kun je aan ten aanzien van de zorg? Sommige mensen denken dat het juist voor de organiseer waarheid van de zorg heel verstandig zou zijn om meer migratie te willen of te willen toestaan. Punt is natuurlijk dat uiteindelijk deze mensen ook ouders zullen worden die erbij komen en daarmee dus ook weer zorg nodig hebben. Dus als het migratie saldo tussen hier bijdraagt aan bevolkingsgroei is dat juist een een verder versterken van het demografisch effect dat ook problemen juist kan veroorzaken voor de organiseren waarheid van de zorg na al dat type scenario's worden naast elkaar gezet en uitgewerkt

[2:20:15] door door de staatscommissie demografie en ik denk dat we op basis daarvan zullen moeten komen tot een tot een daadwerkelijk richtgetal ten aanzien van de gewenste groei die hierdoor wilt maken in in nederland

[2:20:27] en ik denk dat het verstandig is ook in die stappen te doen omdat het ook echt allemaal op elkaar inwerken natuurlijk. Dus ik denk dat het verstandig is om het in die stappen te doen. Die staatscommissie er bewust ingesteld. Juist met deze redenen.

[2:20:38] Ik heb ook met de staatscommissie gesproken. Dus ik weet dat ze bestaan en ik weet hoe ze te werk gaan en zo. Alleen ik vind het ook een beetje vreemd dat de minister wel degelijk vooruitloopt op de uitkomst van de staatscommissie. Want die zich op dit moment hebben we groei nodig. Misschien komt de staatscommissie wel tot de conclusie overigens wat die staatscommissie ook maar vindt uiteindelijk is natuurlijk een politieke afweging. Je kunt dat niet outsourcen alleen maar maar misschien zeggen ze wel leden moeten vijftien miljoen mensen in nederland wonen. Nederland is een land gemaakt voor vijftien miljoen mensen en meer is gewoon teveel. We moeten tweeëneenhalf miljoen mensen moeten we motiveren om ergens anders naar toe te gaan.

[2:21:21] Dat.

[2:21:22] Ik kan een uitkomst zijn van die staatscommissie. Dus als de minister zegt ik wil mijn oordeel gewoon opschorten. Ik ga gewoon niets erover zeggen. Dan zou hij ook niet kunnen zeggen we moeten groeien. Er moeten meer mensen naar nederland komen dan zou ie gewoon daadwerkelijk moeten zeggen.

[2:21:35] Ik weet ik weet.

[2:21:36] Niets over

[2:21:38] de demografische situatie,

[2:21:41] U neemt allebei het woord en dat wil ik liever niet. Maar uw vraag aan de minister is is dat er is hij dat met u eens of want het is bedoeling dat we vragen stellen aan elkaar. Dan komen we verder niet.

[2:21:54] En uw vraag is

[2:21:56] wat uw vraag aan de minister.

[2:21:59] Bent u dat met mij eens.

[2:22:01] Ik wil ik eens. Ik vind ook dat uw weergave van mijn stellingname ten aanzien van het punt van demografische groei niet juist is. Ik zeg niet. We moeten groeien. Ik zeg maar juist nederland is nu al het het dichtstbevolkte land op één na van europa.

[2:22:17] Nederland is het snelst groeiende land van europa. Daar waar heel veel andere landen juist krimpt groeit nederland en razendsnel in nederland groeit veel harder dan we kunnen hebben. Dat is mijn stelling.

[2:22:27] Dus wat we moeten doen is die die groei controleerbaar maken. Er is groei nodig zijn, maar

[2:22:33] gecontroleerd en dat betekent dat we grip zullen moeten hebben op migratie, migraties de belangrijke veroorzaakt.

[2:22:39] Weet u dat er groeien.

[2:22:41] Dat gaan we gaan niet onderbreken en volgens mij bent u al heen en weer aan het wisselen. Dus volgens mij is dit.

[2:22:48] Dat is mijn lieve lente andere voorzitter,

[2:22:50] welke termijn dat klopt. En wij doen alles was in uw handen is

[2:22:54] in fantastisch. En dan weet u ook dat om zeven uur. Ik ook afsluit en we hebben nog heel veel vragen want de beantwoording van de vragen is nog niet eens begonnen. Laten we daar dan naartoe overgaan. Laten we dat doen. Laten we dat doen.

[2:23:07] Meneer vragen.

[2:23:09] Toch hierop kort op verder gaan. Het is het feit dat we een ik heb nog weinig van uw tijd ingenomen. Maar het feit dat we een miljoen woningen tekort komen. Het feit dat we vorig jaar vierhonderd drieduizend mensen erbij kregen en netto saldo van twee, honderd achtentwintigduizend in de plus zaten en we per jaar wat u het niet eens vijftigduizend euro, vijftigduizend, zestigduizend woningen bijbouwen. Dan dan is dat toch een signaal dat dat er op dit moment helemaal geen groei meer mogelijk is.

[2:23:43] De minister.

[2:23:44] Nou ik denk dat u iets van mijn inleiding heeft gemist, denk ik want ik heb zojuist betoogd dat de de omvang van de opdracht inderdaad heel fors is die negenhonderd eenentachtig duizend woningen bij aanvang van de kabinetsperiode was dat negenhonderd duizend woningen. Negenhonderd eenentachtig duizend woningen tot en met tweeduizend dertig

[2:24:01] in tweeduizend, tweeëntwintig zijn daarvan de eerste negentigduizend dus niet vijftig of zestig, negentigduizend woningen gebouwd. Dat is

[2:24:08] dat is het hoogste aantal eigenlijk in de afgelopen tien jaar. Maar toch ook nogal te weinig. Als je kijkt naar het migratie saldo van het afgelopen jaar en daarom is mijn stelling. We groeien harder dan. We hebben kunnen

[2:24:18] en dat is niet alleen omdat we een gebrek aan regie hebben gehad op de volkshuisvesting dus met veel te weinig tempo met veel te weinig regie veel te weinig betaalbare woningen hebben gebouwd om de afgelopen periode, maar ook veel te weinig grip hebben gehad

[2:24:32] op migratie en migratie is een toenemende mate de achterliggende drijver van de bevolkingsgroei. Dat is dat is in in de afgelopen tien jaar is de migratie geweest die verantwoordelijk is geweest voor de bevolkingsgroei en we hebben jaren gehad waarin de relatief een laag migratie saldo was

[2:24:50] corona jaren twintig, twintig, eenentwintig en we hebben jaren gehad waarin we een veel te hoog migratie saldo hebben gehad. Maar eigenlijk over de afgelopen periode kun je echt wel zeggen dat de trend is naar honderd duizend plus tweehonderd zevenentwintigduizend was het vorig jaar. Maar als je daar alle

[2:25:05] zelfs als je daar alle oekraïners afhaalt dan nog even migratie saldo van ruim honderd duizend plus. We kunnen niet.

[2:25:11] We kunnen niet met dat aantal groeien. Dus mijn stelling is. We zullen meer grip moeten organiseren op migratie. We zullen moeten zorgen voor een verantwoorde beheerste demografische groei

[2:25:21] en ten aanzien van wat moet dat dan zijn en hoe zou je dan. Welke scenario's moet je dan aan denken. Daar hebben die staatscommissie voor ingericht en ik ben het zeer eens met de heer. Uiteindelijk is het een politiek debat en is het ook een politieke keuze

[2:25:34] mooie bijvoorbeeld aan hoe men dat in canada doet. Daar is migratie is natuurlijk migratielanden huizen moeten migratie gewoon heel gerationaliseerd politiek debat eigenlijk ieder jaar opnieuw

[2:25:45] om te kijken naar hoe groot moet die bevolkingsgroei zijn? Wat heeft de economie nodig? Wat kunnen we hebben met elkaar. Een groot verschil is natuurlijk wel de geografische ligging van canada en dat helpt wel geweldig om beleid te kunnen voeren.

[2:25:56] Dat is wel een groot verschil, maar de de redelijkheid waarmee daar een migratie debat wordt gevoerd. Ik zou daar zeer voor pleiten ook in nederland.

[2:26:05] De reactie van de heer vandaag zijn heel lang antwoord maar kijken niet niet alles is politiek. Sommige dingen zijn gewoon technisch onmogelijk. Als er tweehonderd duizend mensen per jaar binnenkomen. En oké misschien het eerste jaar negentigduizend woningen gebouwd. Maar de woningbouw is is geïmplodeerd vastgoed journaal verwacht nu in tweeduizend, vierentwintig niet meer dan vijftigduizend woningen gebouwd worden en dat klopt ook wel want het is die stapeling van de maatregelen. Dus technisch gezien

[2:26:34] is het

[2:26:35] niet houdbaar. Er komen tweehonderd duizend mensen per jaar bij

[2:26:39] en er worden vijftigduizend woningen gebouwd. Dan houdt het gewoon op en dan moet je moet je eigenlijk kiezen voor krimp in plaats van beperkte of beheerste groei gecontroleerde groei.

[2:26:50] Waarom waarom kiest u niet gewoon voor krimp een tijdje tot alles weer in balans.

[2:26:54] Is bevolkingskrimp. Het.

[2:26:56] Die heb ik zojuist toegelicht. In de richting van de heer baudet bevolkingskrimp leidt uiteindelijk ook gewoon tot economische krimp en leidt uiteindelijk daarmee ook tot het niet meer kunnen opbrengen van de verzorgingsstaat die we met elkaar hebben opgebouwd

[2:27:08] met een enorme vergrijzing voor de boeg. Lijkt me dat de meest onverstandige keuze die op dit moment zou kunnen maken.

[2:27:13] Ik denk daarom ook dat het zo goed is om het migratie, migratie debat over het demografisch debat ook echt op een feitelijke en inhoudelijke een grondige en degelijke manier te voeren er dus dus je hoort natuurlijk heel vaak aan de rechterkant van het politieke spectrum hoor natuurlijk. Nul migratie. Maar wat nul migratie betekent, wordt er nooit bij verteld. Dus dat dat leidt tot bevolkingskrimp. Dat dat leidt tot de economische krimp. Dat dat leidt tot het af moeten bouwen van de verzorgingsstaat. Het wordt erbij verteld,

[2:27:38] net als dat aan de linkerkant van het politieke spectrum er veel te vaak wordt gedacht dat dat je ook zonder maatregelen zonder beperkende maatregelen op migratie. Dat dat ook goed kan blijven gaan. Dat is natuurlijk ook niet zo want de eerste mensen die daarvan de dupe zullen zijn.

[2:27:52] Het zijn nou juist de mensen de oude stadswijken. De eerste mensen die daarvan de dupe zijn. Er zijn er juiste mensen voor wie links opkomt. Kortom, we zullen dat migratie debat op een redelijke zedelijke grondige degelijke manier moeten voeren, juist vanuit het politieke meer.

[2:28:07] Meneer van den haag kort afsluiten. Dat is echt totale onzin. Immigratie kost op dit moment vierentwintig miljard per jaar, omdat we bepaald soort migranten binnenkrijgen migranten uit noord-amerika. Die leveren

[2:28:22] net al iets op voor de samenleving en migranten uit afrika. Die kosten geld en uiteindelijk kregen wij dus voornamelijk gelukszoekers en die kosten vierentwintig miljard per jaar dat afgezet tegen een beetje krimp van de natuurlijke bevolking en de stelling dat dat automatisch zou leiden tot een slechtere economie en dat is volgens mij gewoon meer een politiek statement om te rechtvaardigen dat we nu eenmaal die grenzen wagenwijd hebben opengezet. Belang van nederland. Vindt u hiervan niet. Wij denken dat een een beetje krimp helemaal niet zo erg is en als je al die mensen uit afrika er niet bijkrijgt die de eerste generatie niks doen dan is dat helemaal niet zo erg je je bespaart vierentwintig miljard kun je ontzettend veel mooie dingen mee doen. Ook voor onze ouderen.

[2:29:05] Dus niet helemaal maar wellicht dat het ook dit debat nu.

[2:29:08] Dan ik heb nog een antwoord aan het dan proberen een beetje afronden. Ik denk ik denk dat de heer van den haag. Behalve als het als het gewoon

[2:29:16] meer slogan nest bedoeld was zichtbaar. Onderweg naar de campagne maas echt inhoudelijk bedoeld was dan dan graag nog even een reactie dat

[2:29:22] stel dat je nu zou stoppen met arbeidsmigratie en dat betekent dat een groot deel van de landbouw en ook niet meer van het land kan houden kan halen. Dat dat de distributiecentra stilstaan.

[2:29:33] Dus dat betekent echt heel erg veel heeft een enorme

[2:29:38] enorme economische implicatie alleen al dus dat is dat is dat is een deel is arbeidsmigratie zul je nodig hebben. Alleen heel veel minder dan we nu hebben dus in het migratie saldo. U noemt afrika.

[2:29:50] Maar het migratie saldo wordt voor een belangrijk deel juist bepaald door arbeidsmigratie en met name oosteuropese arbeidsmigratie. Dat is dat is dat is het gros van de aantallen waarmee we te maken hebben. Asiel is heel veel kleiner in het migratie zal als onderdeel van het migratie saldo dan arbeidsmigratie.

[2:30:06] Dus waar je het echt over moet hebben is over migratie vanuit een demografisch perspectief vanuit de groei. Dus welke groei kunnen we aan en op welke manier zouden dat ook. Stuur waar kunnen maken. Dus dus het werken met een met een richtgetal vind ik iets heel zinvols. Als je vervolgens ook in staat bent om er maatregelen bij te bedenken die ook daadwerkelijk helpend kunnen zijn.

[2:30:26] Ik geloof dat het kan en ik geloof dat het moet en ik geloof dat laura. We kijken hoe het afloopt dat dat geen goede manier is

[2:30:32] om beleid te maken. Dus ik geloof inderdaad in in meer grip op migratie naast heel veel meer regie op de volkshuisvesting en laten we het nu maar weer hebben over de volkshuisvesting. Het migratie debat in het

[2:30:44] demografie debat vervolgen dan op een ander

[2:30:47] op een ander moment, misschien zelfs wel met een andere bewindspersonen. Het zou zomaar kunnen

[2:30:51] omdat het eigenlijk niet per se alleen maar mijn portefeuille

[2:30:55] dan dan ga ik naar de vragen zoals die zijn gesteld halen corporaties een opgave. Nou

[2:31:00] wat je in ieder geval ziet is dat corporaties

[2:31:03] een aantal dingen echt enorm versnellen zijn. Je ziet dat het investeringsvolume je ook in nieuwbouw natuur enorm is gegroeid. Het klaargezet. De investeringsvolume toewerken naar die verdubbeling die nodig is

[2:31:15] en en mogelijk gemaakt door de afschaffing van de verhuurdersheffing.

[2:31:19] We zien dat corporaties een enorme positieve versnelling in gang hebben gezet bij het uitfaseren van e f en g labels. Dat willen we ook heel graag hebben we ook met z'n afgesproken. Dat zijn ze ook aan toe.

[2:31:28] Wat de corporatie doet ook ervaren is die enorme tegenwind die je overal ziet die enorme tegenwind die corporaties ook waar corporatie ook last van hebben.

[2:31:39] De verantwoording 's informatie die hebben corporatie vlak voor de zomer bij ons ingediend en dat zal denk ik. De komende maand tot een reportage leiden.

[2:31:54] Dit najaar in ieder geval tot een reportage. Dus zorg dat u

[2:31:58] bij de staat bij gelegenheid van de staat van de volkshuisvesting, in ieder geval dat die informatie bij u ook bekend is de verantwoording over het afgelopen jaar

[2:32:06] en in december zal men dan weer de nieuwe informatie aandragen ten aanzien van de investerings keuzes voor het komende jaar

[2:32:13] en die verwacht ik in het voorjaar met uw kamer te kunnen delen

[2:32:18] dan het beter benutten van de bestaande voorraad. Want daar gebeurt daar gebeurt te weinig op. Daar kan heel veel meer op en dat zijn we ook aan het doen

[2:32:29] door creatieve alle kansen te benutten die er op dat punt mogelijk zijn.

[2:32:35] Eerst eens wat ik zou willen noemen, is het opkloppen het vanmorgen daar een goede overleg over gehad met gemeente met corporaties en met met bouwende partijen

[2:32:45] en en met hen ook afgesproken dat we naartoe gaan werken naar een meer programmatische aanpak van het opkloppen.

[2:32:51] Een van de grootste probleem, namelijk een gebrek aan locaties en en bij het opkloppen geld die locaties die hebben we al design al in het bezit van corporaties en alle drielaagse flats is

[2:33:01] in in de oude stadswijken, zowel in rotterdam als in utrecht als in amsterdam als in den haag.

[2:33:07] Dat zijn allemaal mogelijkheden om te kunnen op tot zet er een twee verdiepingen. Behalve op je kunt niet alleen je hebt niet alleen meer betaalbare woningen. Je hebt daarnaast ook

[2:33:17] de mogelijkheid om meteen ook de verduurzaming beet te pakken. Dus je slaat twee vliegen in één klap. Je hebt daarnaast de mogelijkheid om iets te doen om de leefbaarheid in de wijk laat eigenlijk drie vliegen in één klap op. Daarnaast de mogelijkheid om meer met de geïndustrialiseerde bouw te doen en je hebt de mogelijkheid om de bouwdrift te lijf te gaan voor de komende periode. Kortom, die slaat eigenlijk vijf vliegen in één klap. Dus ik ben heel erg voor op toppen. Alleen ik zie wel dat het veel te langzaam van de grond komt en de ik denk dat tot tot zichtbaar anderhalf jaar geleden zou je kunnen zeggen maar dat er ook nog heel veel te ontdekken viel in meer in de technische vormgeving ervan, maar ik geloof juist eerlijk gezegd dat die technische mogelijkheden echt gereed staan.

[2:33:54] En nu is het zaak dat we zorgen dat de opdracht ook snel worden gegeven dat we komen tot een continue bouw stroom van de projecten. Dus daar ga ik mee aan de slag en ik wilde

[2:34:04] ik wil nog voor de kerst wil ik aan u een programmatische aanpak op toppen met u delen.

[2:34:11] Heeft een interruptie van de heer.

[2:34:13] Ja. Voorzitter, dat is muziek in mijn oren natuurlijk een technisch kan het ook allemaal. Het is een verkeerde veronderstelling dat alles in handen van de corporaties is een corporatie zullen misschien prima wat aan kunnen doen. Maar die zijn over het algemeen vrij log en langzaam. Maar het gaat altijd mis bij de bestemmingsplannen

[2:34:31] in de meeste bestemmingsplannen staat gewoon een bouwhoogte die bouwhoogte niet wordt aangepast. Dan zit er een ambtenaar op het gemeentehuis in die echt leuk plan, maar we keurig af want het staat niet in het bestemmingsplan. Het mag niet de grote hoogte zo de nok hoogte zo. Het gaat niet. Dus als er iets zou moeten veranderen, dan is dat misschien een motivatie voor al die gemeentes om in bepaalde wijken waar we het wel willen willen toestaan en je wil dat nu niet op een monument te doen, maar bepaalde wijken die na de oorlog zijn gebouwd. Dat je zegt dat je wat die grote hoogten. Die gaan van acht naar zestien verhogen en zoek het verder maar uit markt en dan gaat de markt zijn werk doen en dan heb je heel snel dat voor elkaar.

[2:35:08] Minister.

[2:35:09] Uw geloven in in dat de markt als vanzelf zijn werk gaat doen is iets groter dan het mijn oren moet ik zeggen.

[2:35:16] En uw somberheid over gemeentes ook wel iets groter dan het mijne. Dus ik denk eerlijk gezegd dat het anders werkt. Volgens mij is het zo dat we ze niet zo tegenover elkaar moeten zetten. Maar dat je eigenlijk zou moeten zeggen

[2:35:27] ik wil dat een gemeente een corporatie een bouwende partij gewoon per per wijk eigenlijk gewoon een plan maakt om de op om het op top te gaan versnellen

[2:35:38] en en dat is ook de afspraak zoals we die vanmorgen hebben gemaakt. Dus ik wil echt tot een programmatische aanpak komen op hele korte termijn de eerste

[2:35:47] quick wins boeken daar waar je een bestemmingsplan zoek om te wijzigen. Moet je het bestemmingsplan wijzen. Dat kost natuurlijk tijd maar niet overal is dat nodig om het bestemmingsplan te wijzigen. Je kunt ook een afwijking vergunning werken bijvoorbeeld alleen dan is het weer zaak dat je voorkomt dat er allerlei bezwaar en beroep gaat gaat gelden. Daarvoor zul je de wijk weer mee moeten nemen. We zullen een heel veel heel veel lessen te leren hebben

[2:36:10] en maar ik ben er echt voor dat we veel meer gaan gaan op top. Omdat ik denk dat dat echt zo veel vliegen in één klap slaat en ik denk ook echt dat het kan hebben stek gevraagd onderzoeksbureau stec gevraagd om alle mogelijkheden in kaart te brengen. Die hebben gezegd joh je kunt echt tot en met tweeduizend dertien voor ruim honderd duizend woningen toevoegen via op top. Dus het zou fantastisch zijn, zelfs al zou de helft maar lukken dan nog zou dat een fantastische bijdrage kunnen zijn aan het woningtekort.

[2:36:36] Dan heeft lager.

[2:36:37] Nou we delen die ambitie, maar het kon mij weer zo sovjet achtige over. We gaan het wijkgericht gaan we dat aanpakken en we gaan de hele blokken tegelijkertijd doen en er wordt een soort vijfjarenplan dat ongelooflijk lang gaat duren. Terwijl als de bestemmingsplan gewoon wordt aangepakt aangepast en de particuliere markt kan ook meedoen. Dan heb je een parallel traject. Dan heb je en de corporaties die dat kunnen doen aan doen mijn eigen trage manier prima maar dan heb je ook de markt en dat is een veel snellere manier en dan hoeft het niet per blok. Dan kan het gewoon per woning. En als er geld te verdienen valt dan wordt het onmiddellijk gedaan. Veel sneller dan de corporaties. Dat kunnen.

[2:37:14] Niet helemaal vraag maar.

[2:37:16] Hou niet van dat deze fouilleren van corporaties zeggen ouders op corporaties zijn werkelijk fantastisch bezig en zeker ook op dit punt hebben een hele ingewikkelde taak en hebben vaak het grootste bezit in dit type wijken. Als je even kijkt naar de wijken zoals pieter bogaers destijds heeft neergezet. Midden in de wederopbouw. Dat zijn eigenlijk de wijken die het meeste kans bieden voor voor dit type op tot projecten

[2:37:36] grosso modo is het daar gewoon corporatiebezit met inderdaad enkele blokken die dan particulier zijn met particulier eigendom.

[2:37:43] Dan heb je vaak te maken me heel erg gespiegeld eigendom bezit. Dat maakt het juist heel veel moeilijker om dit soort afspraken te maken. Een corporatie kan veel sneller tot dit soort afspraken komen. Kortom,

[2:37:53] laten we nou gewoon elkaar een beetje de waarde laten en en ook gewoon aanspreken op de verantwoordelijkheid die iedereen heeft en op de kansen die iedereen heeft om echte versnellen in het op op. Ik geloof in

[2:38:04] waar ik ook in geloof in het is in het versnellen van transformatie. Als je kijkt naar wat we door transformatie voor elkaar hebben gekregen, zeg ik in de richting van de heer boulakjar.

[2:38:12] Dan zie je dat we in de afgelopen vijf jaar gemiddeld zo'n tien, elf. Duizend woningen hebben toegevoegd.

[2:38:24] Ik denk dat je zelfs zou kunnen zeggen over de afgelopen tien jaar zo'n honderd duizend woningen hebben toegevoegd de transformatie. Dus dat

[2:38:30] moeten we op z'n minst volhouden. En eigenlijk zou ik het juist groter willen ze in het programma woningbouw staat de ambitie om te willen toegroeien van tien en vijftienduizend per jaar

[2:38:39] ken dat. Ik denk dat dat kent maar niet vanzelf want transformatie heeft op dit moment bijvoorbeeld dezelfde rente issues als iedereen

[2:38:47] transformatie heeft heel vaak ook heel veel bezwaar en beroep gedoe. Dus dat ook dat

[2:38:53] dus dus wat we wat we doen daarvoor om dat te stimuleren, is het volgend. We hebben een transformatie loket waar partijen met vragen over transformatie terecht kunnen. We hebben verschillende financiële instrumenten ingezet die

[2:39:06] wij kunnen helpen bij transformatie, de baby, de impuls aanpak winkelgebieden regeling aandachtsgroep de regeling tijdelijke huisvesting, maar ook straks de start bouw impuls is allemaal kan allemaal benut worden voor daadwerkelijk transformatie als er echt woningen worden toegevoegd. Dus daar dat is dan wel het het thema. Daarnaast hebben we natuurlijk ook vanuit het rvb

[2:39:29] zelf vastgoed dat we ter beschikking stellen en dat is veel meer dan we vaak denken. Dus ik ga denk ik. Ik ga denk ik eens een keer gewoon in een brief aan uw kamer zetten van wat hebben daar op dat punt gedaan in de afgelopen jaren wat gehouden. Ook in de komende jaren doen

[2:39:44] in het transformeren van van vastgoed. Kortom,

[2:39:47] we blijven stimuleren. Ik geloof er echt in dat er nog heel veel meer mogelijk is, hoewel het aantal te transformeren panden natuurlijk wel afneemt. Dus

[2:39:58] niet zozeer ten aanzien van leegstaande winkel leegstand leegstand kantoren. Daar is echt nog wel wat te vinden. Maar grosso modo zijn er ook al heel veel panden beet gepakt in de afgelopen jaren.

[2:40:06] Danser? Kunt u ook aangeven wanneer die brief ongeveer richting deze commissie.

[2:40:11] Ja hoor. Ik denk in in het vierde kwartaal

[2:40:15] dat ruim voldoende.

[2:40:17] Dat is bijna het dan toch.

[2:40:21] Het viertal. Dat begint al bijna natuurlijk wel een tijdje voordat het is.

[2:40:26] Eens

[2:40:28] voor het eind van het jaar. Dat is fijn moeilijker.

[2:40:31] Ik wil nog een poging wagen of misschien eventueel zou kunnen voor de begroting wordt natuurlijk heel spannend. Maar ik kijk even de minister aan.

[2:40:44] Je moet ik even thuis bekijken.

[2:40:45] Dus de rijksvastgoedbedrijf.

[2:40:49] Ik ga ik ga even checken. Dus ik snap uw aanmoediging. Ik beloof het vierde kwartaal en misschien zelfs in een beetje het begin van het vierde kwartaal. Dan zou het zou wel eens net voor de begroting kunnen zijn

[2:40:58] dan de leegstand

[2:41:00] dat debat hebben vaker gehad. Kijk eerst eventjes over de aantallen leegstand.

[2:41:05] Daar daar hebben de leegstand monitor door het cbs.

[2:41:10] En daar zag je in tweeduizend twintig zag je daar drieënzestig. Duizend woningen landelijk langdurig leegstaan in tweeduizend, eenentwintig, zestigduizend woningen leegstaan. Maar zegt het cbs erbij.

[2:41:25] We zien wel dat in een deel van die woningen gaat best nog wel regelmatig. Het ligt aan althans er wordt nog energie gebruikt. Dus of dat daadwerkelijk klopt dat. Die woningen echter ook langdurig leegstaan is, maar zeer de vraag. Dus het cbs is zelf niet helemaal zeker of dit niet of je niet ook een overschatting inzit. Dat is een

[2:41:41] twee is. We hebben natuurlijk het gesprek gehad of het debat gehad zou je kunnen zeggen over zouden een verstandig idee zijn om een leegstand belasting in te voeren.

[2:41:50] Ik heb daarvan betoog. Ik vind dat niet zo heel erg verstandig want

[2:41:54] en het is eigenlijk de langzaamste weg naar resultaat. Er is namelijk nu al een leegstand werd.

[2:42:00] Gemeenten kunnen gewoon een leegstandsverordening maken om leegstaande werd. Er was altijd amsterdam die daar echt in voor opliep.

[2:42:07] Maar utrecht schaart zich daar nu ook bij en ik denk dat andere steden gaan volgen

[2:42:12] en en een verordeningen maken onder de leegstand werd er is is een veel snellere weg naar resultaat dan een nieuwe wet gaan maken met een nieuwe belasting

[2:42:22] en het vergt eigenlijk hetzelfde klusje aan de kant van gemeente, namelijk. U zult altijd moeten handhaven en dat is dat is nu ook een belemmering voor het willen invoeren van een leegstandsverordening dat gemeenten zeggen ja eigenlijk wat de capaciteit die daadwerkelijk de handhaving speelt bij een belasting ook dus.

[2:42:36] Dus het wordt ook niet makkelijker ofzo voor gemeente. Kortom, ik deel gewoon niet zo. Het pleidooi voor de leegstand belasting. Ik denk dat er voldoende mogelijkheden zitten onder de leegstand werd en ik denk dat het probleem van echt langdurige leegstand is niet de frictieleegstand waar echt langdurige leegstand heel veel kleiner is dan vaak wordt verondersteld.

[2:42:52] Ik zie een interruptie van mevrouw beckerman.

[2:42:55] Voorzitter, in tweeduizend tien

[2:42:58] wet de wet kraken en leegstand ingevoerd en er werd gezegd ja, we maken kraken illegaal en gaat leegstand harder aanpakken. Tweeduizend, die nu juni tweeduizend, drieëntwintig hebben zestigduizend woningen langdurig leegstaan, zegt de minister jaar misschien wel misschien niet. Misschien gaat het licht af en toe nog aan.

[2:43:17] Voorzitter is toch helemaal niks van terecht gekomen die hardere aanpak van leegstand. Als je in tweeduizend, drieëntwintig niet eens weet. Midden in de wooncrisis moment dat ongeveer drie, honderd duizend mensen een woning zoeken hebben we geen idee wat er nou precies leegstaat en niet. Dit kan minister nog niet de succesvolle aanpak noemen. Vraag via de voorzitter,

[2:43:37] De minister.

[2:43:38] Ik zou ik niet willen beweren dat het een succesvolle aanpak is. Dat. Heeft u mij niet horen zeggen wat ik beweer is dat de aantallen leegstand dat het veel geringer is dan vaak wordt veranderd.

[2:43:48] Veld,

[2:43:49] Dat zelfs de zestigduizend, dat zestigduizend langdurige leegstand dat ook het cbs denkt dat dat een overschatting is van de feitelijke situatie.

[2:43:59] Het tweede wat ik beweer is dat er een adequaat wettelijk instrumentarium bestaat, namelijk in de vorm van een leegstand werd die overigens best weinig wordt gebruikt. Dat is de andere kant

[2:44:09] amsterdam gebruikt om echt goed handhaaft ook echt

[2:44:13] utrecht gaat om echt goed gebruiken en gaat ook echt handhaven en ik denk dat de stap voorwaarts is. Ik denk dat een aantal andere steden gaat volgen.

[2:44:19] Maar van alle dingen die er heel erg behulpzaam zouden kunnen zijn in het oplossen van de woningnood denk ik gewoon dat dit wel moet maar niet het allergrootste is dat is gewoon het eerlijke verhaal.

[2:44:29] Beckerman en voorzitter, vorige week nog hebben den haag en rotterdam besloten om geen

[2:44:37] leegstandsverordening in te voeren. Ze kan nu wel zeggen. Ja. Amsterdam doet het goed en utrecht gaat het misschien goed doen bij de grote steden zich gewoon te gaan we niet doen, doen we niet. Dus dan zitten we toch in de situatie dat we in een wooncrisis zitten dat allemaal mensen een woning zoeken

[2:44:53] dat we gewoon geschikte woningen leeg laten staan.

[2:44:55] De gemeente daar.

[2:44:58] Zeggen we gaan niet doen wat de minister en het instrument wat de minister biedt dan kunnen wij toch niet zeggen. Dat wachten we nog een paar jaar af moet.

[2:45:06] Die toch meer gebeuren. We gaan die.

[2:45:08] Dat gaan we evalueren. Dat doen we volgend jaar. Dat is gewoon de reguliere evaluatie bepaling die bij je leegstand werd hoort

[2:45:14] en dat zou inderdaad kunnen leiden tot een aanscherping van of een wijziging ervan.

[2:45:18] Maar wat uw voorstel is, is het introduceren van een leegstand belasting

[2:45:23] en daarvan zeg ik dat zouden alle langzaamste weg naar resultaat zijn. We hebben nu gewoon een wet.

[2:45:29] Ik constateer ook dat een flink deel van de gemeente geen gebruik maakt op dit moment van de mogelijkheden die er wettelijk welzijn waar het introduceren van een nieuwe wet is daarvoor niet de oplossing, want de redenen namelijk dat gemeente er weinig gebruik van maken omdat ze zeggen ja. Het kost heel veel inspanning heel veel handhavingscapaciteit

[2:45:45] en eigenlijk voor een relatief beperkt aantal leegstaande woningen die we dan zouden kunnen toevoegen aan het woningbestand.

[2:45:53] Dus ja wij wij kiezen onze inzet op een ander vlak.

[2:45:58] Ik vind het overigens ook in de verhouding tussen rijk en gemeenten ook goed hoor dat gemeente ook selectief zijn in welke instrumenten ze willen niet inzetten en ook daar de instrumentaria inzetten waar ze waar ze het meest nuttig zijn. Ik vind het niet zo gek. Ik vind het eigenlijk ook wel goed.

[2:46:11] Dus kortom, laten we de gemeente blijven aanmoedigen. Daar waar inderdaad sprake is van grote leegstand. Laten we wel precies zijn hoeveel leegstand er daadwerkelijk is en hoe dit ook bijdrage zou kunnen leveren. Laten we leegstand werd evalueren.

[2:46:24] Eens een toepassing is een toepassingsbereik

[2:46:27] en dat zijn de stappen die je kunt dit punt.

[2:46:29] De

[2:46:32] nog twee interrupties, de heer grinwis

[2:46:35] er-voorzitter, dan is de vraag wanneer komt de minister daar dan mee naar de kamer. En ten tweede zou je daarbij de

[2:46:42] geleerde lessen in belgië willen meenemen want ik ben wel benieuwd wat voor voor en nadelen die belasting. Daar heeft

[2:46:50] de minister.

[2:46:52] Jammer zeker. Dat wil ik wel doen. Volgend jaar komt die tweede kwartaal. Dan denk ik

[2:46:58] volgend jaar komt die en ik wil graag belgie erbij betrekken vind sowieso dat we overal belgië.

[2:47:02] De betreft,

[2:47:04] in welke kort.

[2:47:06] Vooral daar wil ik nog even een onderscheid te maken,

[2:47:08] In ieder geval. En in welk kwartaal komt

[2:47:10] volgend jaar

[2:47:12] budget wanneer vandaag heeft ook nog een interruptie.

[2:47:16] Ik vraag me af wat

[2:47:19] economische redenen zou zijn voor mensen om hun woning leeg te laten staan. Want voor zover ik het om energie zijn mensen meestal aan het wachten op de gemeente voor een bouwvergunning die soms al jaren kan duren of mensen zijn aan het verbouwen in afwachting van het klaar komen van die verbouwing staat het leeg door de hele box drie ellende is iedereen nu aan het aan het verkopen. Dus dan staat het leeg tijdens de verkoop. Mensen gaan naar het buitenland. Laatste een woning leeg staan. Ze hebben misschien een tweede woning ergens in leuk plaatsje buiten de stad staat dan ook leeg. Dus uiteindelijk zijn dat volgens mij de voornaamste redenen waarom iemand iets leeg laten staan en ik ken geen enkel voorbeeld van iemand iets leeg laten staan. Gewoon voor de lol om het leger, laat staan omdat die verlies wil maken. Dus is dit niet een ongelooflijke jaloerse maatregel die enorme inbreuk maakt op het eigendomsrecht.

[2:48:13] De minister dat ook weer niet natuurlijk. Die leegstand werd er niet voor niks

[2:48:19] en woningen die die bijvoorbeeld worden aangekocht. Om die op enig moment ook weer te verkopen, waarbij men geen zin heeft in in een verhuurder of een huurder in tussentijd.

[2:48:32] Dat is dat is een aantal situaties geweest natuurlijk, waarbij mensen hebben gezegd. Ja. De speculatie een woningen die voor bedoeld hebben. Even geen dat dat zoveel ruimte hebben niet in woningbestand. We zullen juist moeten zorgen dat we leegstand terug te dringen. Dat is de achtergrond geweest van de leegstand zweth leegstand overigens als als

[2:48:50] probleem is heel gedifferentieerd over het land als geheel. Daar heeft u gelijk in die je ziet het echt veel meer in amsterdam dan elders. Daarom is niet zo gek ook dat amsterdam door het meest op inzet.

[2:48:59] Twee is dat het zomaar leeg laten staan voor de lol. Er zit vaak zit er inderdaad een verhaal bij. Dus vaak gaat het inderdaad over een verbouwing die in aantocht is, ook al zou men die verbouwing pas volgend jaar willen starten, zou me nu wel even de handen willen vrijheid hebben, bijvoorbeeld als een huurder op dit moment eruit gaat en dan dan even geen nieuwe huurder erin zodat je ook echt de vrijheid over wanneer je dan die verbouwing kunt starten. Dat is een hele praktische verhalen zit er natuurlijk ook achter zeker of het daar willen denken wat wil ik eigenlijk met mijn bezit wil ik het nog in verhuur houden of zou ik het eigenlijk op een andere manier willen inzetten. Dus er zitten hele praktische verhaal zit er ook achter en daarom denk het is goed om heel genuanceerd spreken over over leegstand over de aantallen, maar ook over de verhalen die erachter zitten.

[2:49:45] Meneer vragen denkt de minister ook niet dat door het afschaffen van de tijdelijke huurcontracten dat daardoor dat soort leegstand misschien juist gaat toenemen.

[2:49:56] Minister. Dat is mogelijk, maar dat dat gesprek hebben gehad bij het afschaffen van de tijdelijke huurcontracten en daar is een weging gemaakt door de wetgever zeg ik dan eventjes

[2:50:04] het tussen de bescherming van de huurder en de ene kant en het beschermen van voldoende woonruimte aan de andere kant. En die weging is uitgepakt zoals die is uitgepakt. Dus dat debat is geweest.

[2:50:15] Nou dan.

[2:50:17] Eens.

[2:50:21] Is echt eind volgend jaar begreep ik omdat de evaluatie

[2:50:26] goed de vakantieparken.

[2:50:28] Meneer vandaag heb nog een.

[2:50:30] Misschien kan het dan meteen meegenomen worden. In die evaluatie

[2:50:34] kunnen

[2:50:36] de het hele leegstand verhaal en en de tijdelijke verhuur.

[2:50:46] Ik denk dat die werd dan nog niet zo heel lang van kracht. Dus ik denk dat je daar nog heel weinig zinnigs over kunnen zeggen

[2:50:52] want die zal ergens in de eerste helft van volgend jaar ingaan. Dus ik denk dat je daar nog niet zo heel veel effect van kunt zien dan

[2:51:00] dan de de vakantie parken. De vraag van de vvd.

[2:51:08] U heeft natuurlijk vaker op dat punt bevraagd en ik denk ook ik heb u ook vaker gezegd dat ik het met u eens ben dat in die vakantie barker wellicht niet de oplossing, maar op z'n minst een deeltje van de oplossing ligt erin. Het grote vraagstuk rondom rondom locaties

[2:51:26] en we weten natuurlijk dat we best heel veel parken hebben die die getransformeerd zouden kunnen worden en er was een transformatie potentieel van zo'n zestig parken en inmiddels zijn er een aantal recente aanvullingen geweest en komen we op vijfentachtig parken.

[2:51:40] Wat we hebben afgesproken is dat we in de bestuurlijke overleggen rondom de woondeal

[2:51:47] het potentieel verder gaan verfijnen, en dat wil ik aan het einde van ditjaar doen met alle regio's om daarop ook vervolg stappen te maken. Dat betekent ook dat u in de in het eerste kwartaal van volgend jaar ook weer geïnformeerd zou kunnen worden op de afspraken die we in alle concreetheid hebben gemaakt met de verschillende regio's.

[2:52:05] Daarnaast hebben we gezegd dat stond ook in de brief die we hebben gestuurd. Naar aanleiding van uw vragen. De vragen van mevrouw beckerman hebben gezegd. Eigenlijk zouden we hier ook echt een aanjager nodig hebben om dit richting de provincie en richting de gemeente ook extra onder de aandacht te brengen en ook alle vragen waarmee rekening gehouden moet worden ligging, het geluid stank, cirkels, bouwkwaliteit, et cetera om op die vragen ook aan aan kennisontwikkeling te doen, zodat je niet iedere keer opnieuw het wiel hoeft uit te vinden.

[2:52:35] Die wordt op dit moment aangezochte hoop ik ook op korte termijn mee naar buiten te kunnen komen omdat ik echt geloof dat hierop meer kan gebeuren en ook meer moet gebeuren

[2:52:49] als het gaat over het potentieel zestig in de eerste inventarisatie inmiddels ter aanvulling op vijfentachtig stelt dat het nog iets iets hoger zou kunnen zijn.

[2:52:58] Ben ikzelf monter er in de observatie. Hoeveel dat dus is. Ik vind het vrij veel. Stel dat je straks tegen honderd partner zou kunnen transformeren. Dan heb je volgens mij juist een behoorlijke slag geslagen

[2:53:10] omdat een deel van de parken en dat is bundeling van mevrouw beckerman juist misschien wel juist beschikbaar zou moeten blijven voor recreatie en ik geloof dat dat ook waar is.

[2:53:19] Ik geloof dat er ook een deel van het park leent zich juist wel voor woningbouw. Een deel van de parken zou je juist eigenlijk misschien wel moeten moderniseren om juist beschikbaar te houden voor recreatie.

[2:53:30] Meneer de groot heeft een interruptie.

[2:53:33] Dank. Voorzitter. Ja. Dat laatste heb ik tegen mevrouw beckerman ook al gezegd vind ik ook.

[2:53:39] En het eerste wist ik al. Maar mijn vraag is niet beantwoord. Mijn vraag ging erover. Bent u bereid om ook de regie voor die vraag die eigenaren en of parken hebben bij hen neer te leggen

[2:53:50] want u refereert weer en doet u vaker het afgelopen jaar in de uitvoering van de motie en de bestuurlijke overleggen.

[2:53:56] Dan krijg je precies datgene wat nu ook de opbrengst is terwijl er heel veel onvrede zit bij mensen die je misschien wel zouden willen transformeren maar helemaal niet aan tafel komen omdat gemeenten zeggen deze bestemming is gewoon recreatie punt.

[2:54:10] De voorzitter, zeker.

[2:54:11] Maar volgens mij is nou juist de taak ook van. Daarom wil ik namelijk ook die die aanjager. We doen we het anders hadden we daar gewoon zelf kunt via de bestuurlijke overleggen zoals we die hebben. Daarom wil ik juist die aanjagen benoemen als er sprake zou kunnen zijn van meer potentieel dat via de inventarisatie bij de provincie bij de gemeente niet in beeld is gekomen. Dat vind ik juist. Dat moeten kijken hoe die wel in beeld kunnen brengen. Bij enige punt is

[2:54:35] en het kan zo zijn. Dat stellen zelfs al zou een eigenaar denken maar ik vind het echt een zeer kansrijke locatie hiervoor te transformeren woningbouw. Dan kan het nog steeds zo zijn dat een provincie of een gemeente daar anders over denkt dat dat kan nog steeds.

[2:54:49] Maar uw punt. Volgens mij is, maar het is nu niet eens in beeld. Dus het gesprek wordt nu eigenlijk gewoon onvoldoende gevoerd. Het is op z'n minst landelijk niet in beeld. Dus dus het is eigenlijk helemaal geen onderdeel van deze inventarisatie. Dat zou ik echt willen rekenen tot de taak van die aanjager die ik dus graag op korte termijn worden aanstellen

[2:55:08] dan de deur. De doorbouwen garantie.

[2:55:13] Daar hebben eerdere debatten over gevoerd en ik heb u toegelicht dat ik eigenlijk best wel snap wat de achtergrond is van het willen hebben van een doorbouwen garantie. Ik heb er wel ook bij gezegd

[2:55:26] dat een garantie fonds garantie fonds waarbij je vanuit de overheid eigenlijk in stad woningen opkoopt of garantie geeft voor voor de afname van woningen.

[2:55:37] Dat dat ook natuurlijk een vrij bijzondere inmenging is in het functioneren van de woningmarkt waar ook niet alleen maar voordelen aankleden. Ik zie ook echt wel de voordelen. Maar er zitten niet alleen maar voordelen aan en daarom zul je dit goed moeten uitzoeken wat de voor en nadelen zijn en zul je dat ook moeten doen in relatie tot alle andere instrumenten die je hebt als overheid

[2:55:57] vanuit de rol en taakopvatting, maar ook vanuit de financiële risico's en uberhaupt

[2:56:02] ook wel van uit. Is dit nou de meest doelmatige inzet van van belastinggeld.

[2:56:08] Dat brengt mij bij een tweede punt en dat is meer de dekking van de motie die u heeft ingediend, want u heeft een motie ingediend met verve verdedigd. Toen heb ik bij uw ontstentenis heb ik uw motie van commentaar voorzien

[2:56:23] en en vervolgens

[2:56:25] heeft u dat s avonds teruggekeken want dat was de afspraak dat u dat u de reactie op de motie s avonds zou terugkijken. Ik dacht een buitengewoon overtuigende overtuigd de kwalificatie met de motie te hebben gegeven,

[2:56:37] maar kennelijk niet dusdanig overtuigend dat u ook heeft gezegd nou vooruit. Dan hou ik de motie aan. Dus de motie is in stemming gebracht. De motie is aangepast in stemming gebracht. Moet ik erbij zeggen. Maar

[2:56:49] als je kijkt naar de dekking van die motie dan laat die beste wensen over. Ik ga natuurlijk niet alle referenties maken naar bier kwalificaties van vorige week naar de dekking waar nodig dekking te vinden in het begrotingsonderdeel bewoners van bzk begroting en hierover de kamer te informeren.

[2:57:04] Punt is natuurlijk dat datgene wat staat in het begrotingsdeel wonen is ofwel juridisch verplicht of reeds bestuurlijk belegd.

[2:57:11] Dat betekent dat er geen gratis mogelijkheden zijn in dat begrotingsonderdeel en ik had eigenlijk gedacht. Als u de motie aanhoudt dan kunnen wij kan ik een brief schrijven. Dat ga ik trouwens nog steeds doen, namelijk over de manier waarop de dat begrotingsonderdeel daadwerkelijk al tot uitdrukking is gekomen ofwel bestuurlijk belegd is.

[2:57:30] En dan dan kunnen we het gesprek hebben of u inderdaad wilt dat we een deel van dat geld dus niet uitgeven zoals we het eigenlijk van plan waren. Maar reserveren voor een fonds dat nog gemaakt moet worden, waardoor er natuurlijk op korte termijn juist helemaal niet wordt aangewend voor woningbouw. Daarnaast de omvang van wat je nodig zou hebben als je echt tot een fonds wilt komen is in mijn inschatting. Maar goed dat wordt nu uitgewerkt veel groter dan wat je eventueel zou kunnen schrapen in dit begrotingsonderdeel. Kortom, over de dekking heb ik echt wel wat te twisten en en dat dat wil ik eigenlijk graag doen gewoon echt langs de lijn van de inhoud. Dus ik ga u een brief schrijven voorafgaand aan de begrotingsbehandeling en laten we dit debat hebben bij de begrotingsbehandeling.

[2:58:09] Die gymles wil er toch graag wat over zeggen.

[2:58:11] Voorzitter, de motie is aangenomen. Dus de minister heeft om uit te voeren en daarvoor moet je zich niet alleen met ons tot ons verhouden en over fondsen beginnen. Nee hij heeft een dispuut met de minister van financiën over hoe je zo'n garantie vormgeeft en hoe je een garantie wel of niet. De begroting zet en het hoeft helemaal niet in de vorm van een fonds, zoals de minister nu stelt. Dat is echt een keuze. Dat is één twee. Ik heb een aantal dekkingen aangereikt. Ik wil inderdaad de dekking opengelaten voor de minister. Om te kiezen. Maar bijvoorbeeld in een flex woningen zit tweehonderd twintig miljoen herplaatsing. Reserve

[2:58:43] is die tweehonderd twintig miljoen herplaatsing reserve echt nodig. De start bouw impuls van de minister hebben we eindeloos over getwist en daarom is die motie doorbouwen garantie op ingediend tijdelijke doorgaans in aangenomen.

[2:58:54] Die is effectiever nader inzicht van de kamer dan de start bouw impuls van de minister.

[2:58:59] Dus er zijn een aantal twistpunten

[2:59:01] geweest en uiteindelijk heeft de kamer besloten deze motie aan te nemen. Dus ik heb gewoon aan de opdracht is helder en daarbij heeft de minister zich niet alleen te verhouden tot ons mogen tot de minister van financiën. Want ik weet het daar op de dispuut ziet hoe ga je met garanties om en mijn stelling is nog altijd dat een tijdelijke doorbouwen garantie. Daar moet je iets tegenover zetten. Snap ik heb de begroting. Maar dat die in de praktijk tot minder uitkering zal moeten worden gebracht dan je op voorhand moet reserveren. Ik weet dat de financiële regels zijn, maar de verwachting in de markt is dat ze doorbouwen garantie. Uiteindelijk leidt tot gewoon bouwprojecten die volledig verkocht zullen worden.

[2:59:39] De minister.

[2:59:40] Hij eerst nog even over de motie is aangenomen. Dus u moet uitvoeren. Zo werkt het niet zo werkt het staatsrechtelijk natuurlijk niet. Motie is een uitspraak van de kamer en het kabinet zal zich verhouden tot die motie, maar een motie die iets vraagt wat niet kan die kan het kabinet niet eens uitvoeren. Dus dus zo werkt het niet. Dus wij komen de reactie op de motie. Dat zal ik doen voor afgaand aan de begrotingsbehandeling. En dan zullen we het debat daarover hebben. Dat is één twee is.

[3:00:08] Er zijn inderdaad verschillende vormgeving mogelijk en u weet dat wij hebben gezegd we gaan een interdepartementaal beleidsonderzoek doen, naar uberhaupt het financierings instrumentarium vanuit de rijksoverheid ten behoeve van het stimuleren van woningbouw

[3:00:22] en onderdeel daarvan is die is die doorbouwen garantie

[3:00:27] die door garantie hebben naar voren gehaald op uw verzoek en daarom kunnen we daarop een tussenrapportage verwachten in december. Daarom kan ik niet vooruitlopen. Want dat is nog niet gereed.

[3:00:38] Dus dat is het tweede en dan gaat het inderdaad over de verschillende vormgeving. Want daar heeft u gelijk in. Je kunt een garantie vormgegeven in de vorm van een fonds of anderszins. En dat heeft kent weer een verschillende budgettaire beslag. Dat klopt,

[3:00:49] maar ieder budgettair beslag daar zul je wel in moeten voorzien. Dus je kunt niet omdat je denkt dat het wel meevalt voorzien in een lager het budgettaire beslag dan de rekenen regels voorschrijven. Je kunt hooguit twisten over de rekening regels. Maar ergens zal je toch een keer een keuze moeten maken.

[3:01:05] Dat brengt me ook bij de dekking mogelijkheid voor de reservering van flex. Daar heb ik nou juist eindeloos gesteggel hebben ook externe expertise voor ingeroepen en dit is het bedrag inderdaad dat nodig is als je een garantie zou willen afgeven voor het kopen en voor het bouwen van van flex woningen. Dat gaat over een herplaatsing financiële herplaatsing garantie. Dit is gewoon een budgettair beslag dat het met zich meebrengt, en dan tot slot de start bouw impuls echter tegendeel is waar de start bouw impuls was echt een zeer zeer gewenste maatregel vanuit de markt in den brede.

[3:01:35] Dit animo daarvan is levensgroot. Het animo daarvan kent een enorme overschrijding juist van het budget. Daarom heb ik het budget ook verhoogd naar drie, honderd miljoen.

[3:01:44] Dat komt neer op zo'n twaalf en half duizend euro per woning en daarmee kunnen er net wel projecten rond gerekend worden die anders precies niet gebouwd kunnen worden en dit is het meest effectieve instrument om om de dip waar we tegenaan zitten te kijken om die dip door te komen. Ieder geval op z'n minst te beperken.

[3:02:04] Dus in de waardering van de start bouw impuls ben ik het echt niet met u eens. Dat doe ik echt in commissie met met een volle breedte van van de hele woningbouw coalitie over over een doorbraak garantie staat veel meer. Daar bestaat veel meer discussie over. Nogmaals, ik ben er helemaal niet tegen. Sterker nog, ik ben er eigenlijk wel sla ik die enthousiaste over alleen kent ook nadelen en heel veel verschillende vormgeving vereiste belangrijkste vind ik eigenlijk dat de dekking die u denkt te kunnen vinden voor een belangrijk deel gewoon bestuurlijk belegd is. Dus het is niet gratis wil ik maar zeggen als je die dekking zou aanreiken voor dit fenomeen. Dus als u er geld voor reserveren, zou ik het juist niet op de begroting van wonen doen omdat dat niet gratis kan.

[3:02:44] Ik zie nog twee leden die graag u wilt overweeg dan mee willen geven. De heer nijboer.

[3:02:49] Dank voorzitter. Ja, de heer grinwis en ik en overigens ook andere het cda ook

[3:02:55] drukken al een hele tijd op die doorbouwen garantie. Het komt er maar niet van een is was de minister eigenlijk gewoon niet voor. En nu zie wel site die zegt ie. Dus zullen we zo langzamerhand meer voorstellen worden met de kamer wil gewoon meer actie en sneller en daarom dienen we die moties in. Dan gaan we met een amendement komen op de begroting.

[3:03:11] Ja

[3:03:12] ik ik moedig.

[3:03:15] De minister wel aan om zeg maar voor de begrotingsbehandeling met een brief te komen waarin het kan in plaats van met een brief waarom het allemaal moeilijk is en niet kan me dan wordt het altijd wat lompe kamer met amendement moet doen.

[3:03:25] Er een amendement en voorzitter is echt veel te makkelijk als als ik aan uw betoog. Dan moet je ook van uitgaan dat dat klopt. Als u als ik uw betoog dat een deel van de middelen ofwel bestuurder verplicht is ofwel bestuurlijk belegd is.

[3:03:37] Mag ik ervan uitgaan dat het klopt wat u zegt, maar mogen dat alsjeblieft even zien. Dan is dat u terecht. Dus ik daar komt gewoon een brief in in uw richting. Maar het is niet zo dat als u een motie indient dat ik maar voor de dekking te zorgen. Zo is het niet. Dus ik ga u weergeven op welke manier de budgetten op dit moment belegd zijn

[3:03:52] en en ik vind echt dat we niet zomaar hink-stap-sprong tot een doorbouwen garantie moeten besluiten

[3:03:59] en als we niet eens hebben kunnen spreken over de vormgeving ervan en stelt dat u zou zeggen ik wil daar geld voor te leggen dat eigenlijk al veel eerder zou kunnen worden aangewend, namelijk echt al effect zou kunnen hebben voor het starten van bouwen in tweeduizend, vierentwintig.

[3:04:17] Dan zou ik het heel onverstandig vinden om dat geld vast te zetten voor iets wat pas veel later

[3:04:22] effect zou kunnen hebben. Zou echt heel onverstandig zijn. Dus als u graag dekking zou willen hebben voor en een doorbouwen garantie. In welke vormgeving dan ook zou ik u willen aanbevelen en echt adequate dekking aan te reiken en mijn stelling is dat is op de begroting van bzk in den breedte en ook op het begrotingsdeel wonen niet te vinden, niet in de omvang die u nodig zult hebben.

[3:04:43] De heer de groot. Sorry hoor.

[3:04:46] Ja. Voorzitter, kijk over motie is ben ik volledig met de minister, minister is ook als demissionair. Ze zijn niet alleen maar uitvoerings organen van wat de kamer roept mijn motie is moet ook wel weer serieus genomen worden. Anders met amendementen zijn we mee. De wetgever en dat is bij een begrotingsbehandeling kun je gewoon geld anders beleggen en ik voorspel de minister dat deze kamer of in ieder geval ikzelf en ik hoop ook een meerderheid hier geld voor beschikbaar stellen, maar we willen nu. Dat gebeurde vorig jaar al. Dat gebeurde weer een jaar onderzoek en er gebeurde het anders in vierentwintig weer niet. En ik ben best bereid om te kijken waar op de begroting, want waar elders op de begroting. Elke minister heeft het liefst elders op de begroting de ruimte is. Wij geven daaraan richting voor aan bedenkt dat kan de minister denk van niet maar ik

[3:05:27] ik zoek wel en ik wil wel er volgend jaar een dubai garantie komt in een goed vormgegeven voor

[3:05:33] dat is voor mij wel vast staat

[3:05:35] uit politiek.

[3:05:36] De uitgangspunten en ik denk voor een meerderheid van de.

[3:05:39] Dit is een heel helder signaal. Voordat ik naar uur toegaat. Ook de heer de groot. Heeft u nog een punt.

[3:05:45] Voorzitter, dank want ik ben blij met de toezegging van de minister, zodat u daar serieus naar kijken

[3:05:51] als je er vanuit een grotere plaat bekijkt. Negenhonderd duizend woningen. Dat betekent gewoon dat er de komende acht, negen jaar driehonderd miljard euro. Zo'n beetje geïnvesteerd zou moeten worden in de woningmarkt. Daarvoor is een heel groot deel gereserveerd door corporatie is een beetje vijfenzeventig miljard voor corporatiewoningen. Dat betekent dat er misschien wel honderdvijftig tot tweehonderd miljard vanuit particuliere in die woningmarkt moet worden geïnvesteerd en er wordt hier zomaar rücksichtslos even over een doorbouwen garantie gesproken gaat over tien, vijftien, twintig miljard per jaar wat particulieren zouden moeten investeren als een deel daarvan uitvalt en de overheid staat garant voor dan gaat het over een garantstelling van miljarden.

[3:06:30] Dus ik ben heel blij met de toezegging van de minister dat hij goed wil kijken over welke precieze bedragen ook over de langere termijn deze garantstelling gaat wat de vvd verwacht dat het echt geen doen maar even klein bier is dat het daar niet over gaat. Tweede punt is. Ik noemde net die drie miljard. Ik heb mij bij het bijdrage ook betoogd is dat we investeerders aan boord moeten houden, zou de minister dan ook tegelijkertijd willen kijken hoe het staat met de tientallen miljarden die we nodig hebben om goedkope, koop en middenhuurwoningen door investeerders laten bouwen. Want ik heb in maart al bij de aan de minister gevraagd ook betoog het jaar rente is één ding maar die fondsmanager die die rente

[3:07:07] schokken moeten opvangen die er nu wel klaar. Hoe staat het dan met die tientallen miljarden die we nodig hebben om te worden in geïnvesteerd in de middenhuurwoningen. Dus als de minister toch tijd laat ik daar dan gelijk even naar kijken want anders krijgen we daar straks ook weer een garantie discussie.

[3:07:22] Ik zou even die twee onderdelen wel even uit elkaar willen houden. Dus ik ga die brief schrijven voorafgaand aan de begrotingsbehandeling waarin ik laat zien op welke manier we de middelen zoals die beschikbaar zijn op de op de bzk begroting voor wonen

[3:07:34] en juridisch verplicht hebben en bestuurlijk belegd hebben

[3:07:38] waarmee ik ook zal laten zien dat er dus niet de ruimte in zit die u veronderstelt. Dat is een

[3:07:44] en en overigens hebben gewoon een afspraak gemaakt om richting december dat ik u laat zien op welke manier we wel of niet met een met de vormgeving van een een doorbraak garantie aan de slag zouden kunnen of er een fonds constructie of anderszins. Dus dat dat volgt

[3:08:01] als onderdeel van het interdepartementaal beleidsonderzoek.

[3:08:04] Twee.

[3:08:05] Is wat wat de heer de groot vraagt en ik denk echt terecht vraagt. Kijk als als investeerders kijken naar de nederlandse markt. Dan zie je natuurlijk dat het investeringsvolume behoorlijk is, is aangetast. Ook door de rentestijging. Dat is logisch. Dat is niet zo gek dat dat zo is het totale investeringsvolume in de woningbouw is daardoor geringer geworden. Beleggers zitten op in handen, maar niet alleen door die.

[3:08:29] De rentestijging.

[3:08:31] Vaak wordt aan de regulering van de middenhuur genoemd. Ik ik betwist dat dat een heel groot deel zou kunnen betreft zeker door de vormgeving die we kiezen een hele evenwichtige vormgeving ervan en ik denk ook dat vind ik ook terecht trouwens dat bij de behandeling van de regulering van de middenhuur dat ook een to challenge punt is namelijk maak je nieuwbouw nog steeds mogelijk is het nog steeds aantrekkelijk om te willen investeren in nieuwbouw

[3:08:54] en maar het is veel meer dan dat. Het gaat namelijk bijvoorbeeld ook over het fiscale klimaat. Het gaat ook over de zekerheid die beleggers hebben op het moment dat ze in nederland zouden willen investeren. Dus het hele investeringsklimaat is van

[3:09:07] van veel meer afhankelijk en ik denk ook dat we veel meer nodig zullen hebben dan alleen de nederlandse pensioenfondsen. We zullen ook internationale beleggers geinteresseerd moeten willen blijven houden in de nederlandse markt.

[3:09:17] Daar wordt.

[3:09:19] Er wordt niet altijd met heel veel enthousiasme over gesproken maar één ding. We gaan die negenhonderd duizend woningen niet bouwen als we ook niet buitenlands kapitaal hebben

[3:09:28] beleggings kapitaal hebben op de op de nederlandse woningmarkt. Dus wat we moeten doen is zorgen voor een.

[3:09:33] Dat zou mijn toezegging zijn inrichting voor de heer van de heer de grote zorgen voor een goede investering propositie eigenlijk in

[3:09:41] in het vastgoed in nederland en dat is waar we met beleggende partijen inmiddels een trajecten over zijn gestart. Wat is nou wat maakt nou die nederlandse markt aantrekkelijk. Waar zouden we die aantrekkelijker moeten en kunnen maken. En hoe doen we dat eigenlijk. Hoe verhouden overheid en investerende partijen zich tot elkaar en ik denk eerlijk gezegd dat dat gesprek veel te weinig is gevoerd in de afgelopen periode dat we elkaar daar ook een beetje door verloren zijn en ik denk dat het heel erg helpt om tot een propositie te komen vanmorgen met met beleggende partijen in overleg geweest hoe we dat zouden kunnen doen en ik denk dat het zou moeten kunnen lukken om voor het einde van het jaar zo'n investerings propositie op te leveren die helpend voor deze periode, maar mogelijkerwijs ook weer helpend voor een volgende kabinetsperiode.

[3:10:27] De heer de groot,

[3:10:29] Fractie nog naar. Ik zie ernaar uit. Ik heb ik heb het ook benoemd in in mijn bijdrage dat ik denk dat onder andere die u regulering echt te benaderen. Nu is en dat er ruimte gezocht moeten worden om die partijen te blijven binden. Ik ben blij om te horen dat dat gesprek gegaan is en ik kijk reikhalzend naar.

[3:10:47] Ten aanzien van de huurregeling. Dan gaan we waarschijnlijk bespreken. Ten tijde van het behandelen van van de wet weet dat ik vooruitlopend daarop. Ik heb een aantal ideeën over hoe je die zorgen bij investeerders ook echt weg zou kunnen nemen vooruitlopend daarop wil ik ook wil ik ook die die boodschap ook al kenbaar maken omdat onzekerheid daarover zich alleen dat al die onzekerheid daarover alleen al die je maakt beleggers op dit moment terughoudend. Nogmaals, ik denk overigens dat de regulering van de middenhuur slechts een klein deel uitmaakt van die totale investering propositie. Ik denk dat veel veel bepalender is het fiscale klimaat. Neem bijvoorbeeld de de overdrachtsbelasting.

[3:11:28] Dat is ook niet helemaal nieuw, want we hebben vaker besproken. De overdrachtsbelasting is wel heel erg hoog op dit moment ook een internationaal perspectief al heel erg hoog. Dus dat ik denk dat dat een veel bepalender element is ook de snelle verhogingen in stapjes in de afgelopen tijd en veel bepalende element is dan de regulering van de middenhuur maar telt allemaal op en investeerders kunnen gewoon heel goed rekenen. Dat is een beetje punt en we moeten willen in heel europa is het op dit moment zitten beleggers op in handen. Duitsland is echt helemaal in elkaar kachel.

[3:11:53] Maar je moet willen dat als de markt weer een beetje aantrekt. Dan moet je weer dat dat beleggers graag naar nederland willen komen. Liever dan elders natuur. Kortom, we moeten die investerings propositie moeten we weten versterken en ik zou dat graag willen toezeggen inrichting van de heer de groot

[3:12:09] dan

[3:12:14] de modernisering van het grondbeleid, en dan heb ik een blokje bouwen gehad. Het modernisering van het grondbeleid. Ik denk dat daar een aantal terechte vragen van de heer grinwis gesteld zijn.

[3:12:25] Wat doe je nou eigenlijk aan aan actief grondbeleid.

[3:12:34] Sorry. Even goed bladeren

[3:12:45] wat we wat we wat we doen. Inderdaad is in het eerste spoor is met name gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden zoals die er al zijn en wat we doen is het versterken van de capaciteiten van de kennis van de middelen bij gemeente

[3:12:58] en en dat doen we eigenlijk vooral door het bundelen van kennis en capaciteit in uw suggestie van zou het nou niet goed idee zijn om experts toe te voegen aan bijvoorbeeld provinciaal team ofzo. Die doen we eigenlijk op de op de manier dat we

[3:13:15] voorkeursrecht experts mensen die kennis hebben van actief grondbeleid toevoegen aan het expertteam woningbouw dus design voor provincies en voor gemeenten zijn die te raadplegen. Die kunnen ook echt heel actief meehelpen

[3:13:26] in in de casussen zoals die zoals die voorliggen

[3:13:35] dat over het grondbeleid.

[3:13:43] Ik denk dat dat het belangrijkste is over het grondbeleid voor nu. Dan zou ik eigenlijk de brug kunnen maken naar de betaalbaarheid. De vragen van mevrouw beckerman, met name van mevrouw van de heer grinwis en de heer nijboer

[3:13:55] kijk ik begrijp het natuurlijk wel een krantenkop. Want dat zei u ook zo n krantenkop die zegt plus vijf komma acht procent en wellicht

[3:14:04] in de verhoging van de huren. Dat is best een stevige krantenkop, maar juist daarom is het goed om wel even de context

[3:14:10] toe te lichten.

[3:14:12] Vorig jaar toen we de afspraken maakt met de woningcorporaties. De nationale prestatieafspraken toen zagen we dat de inflatie gierend hoog was en toen was de regel dat maximale huurverhoging was gekoppeld aan de inflatie. En toen dachten we dat daar kunnen we niet mee doorgaan want de inflatie van tien procent. Dat daar er leken toen op item kwam. Uiteindelijk is die uitgekomen. Negen komma zeven procent.

[3:14:31] Dat zou pas echt een historische huurverhoging hebben kunnen zijn, zowel in de corporatiesector als ook in de vrije sector.

[3:14:38] Dus hebben gezegd wat is nou eigenlijk juist vanuit de uit het oogpunt van bestaanszekerheid en veel logische koppeling. De koppeling tussen de loonontwikkeling zoals die wordt doorgemaakt

[3:14:48] en de huurverhoging.

[3:14:50] Dus hebben gezegd we moeten eigenlijk die huurverhoging gaan koppelen aan de loonontwikkeling. En waar heeft dat vorig jaar toe geleid.

[3:14:56] Nou, tot een maximaal toegestane huurverhoging van drie komma één procent.

[3:15:01] Waarbij.

[3:15:02] De gerealiseerde huurverhoging daar nog een procent onder was namelijk twee procent.

[3:15:07] Dus zou je kunnen zeggen. Acht procent ten opzichte van die inflatie.

[3:15:11] Waarbij.

[3:15:12] De gerealiseerde huurverhoging in de corporatiesector nul komma één procent was. Dat is de werkelijkheid geweest afgelopen jaar. Dus daar waar die als we niets hadden gedaan. Tien procent zou hebben kunnen zijn.

[3:15:23] Was die in de corporatiesector nul komma één procent. Waar kwam dat door

[3:15:26] met name ook door die hele lage huurverhoging ook gemiddeld genomen. Maar hij kwam ook omdat we een hele specifieke huurverlaging hebben toegepast voor zes, honderd duizend huurders met de laagste inkomens inkomen tot honderd twintig procent. Kortom, ik denk juist dat we die huurverhoging die telkens vormgegeven op zo'n manier dat we heel erg rekening houden. Juist met de betaalbaarheid ervan.

[3:15:49] Wat geld er nou dit jaar na dat de de lonen en natuurlijk behoorlijk zijn gestegen. Gemiddeld genomen met vijf komma acht procent. Dat maakt ook dat gemiddeld genomen hebben gezegd als die twaalf maand stijging net zoveel is als dat we nu zien dan zou het zo kunnen zijn dat we vast gaan stellen aan het einde van het jaar dat de huurverhoging vijf komma acht procent kan zou kunnen zijn als max

[3:16:12] paar dingen daarbij een is dat er natuurlijk niet alleen een indexatie is van de huren, maar ook een indexatie is van de huurtoeslag die goed deels compenseert.

[3:16:23] Wat wat er aan huurverhoging zou kunnen worden gevraagd zou kunnen worden gevraagd, zeg ik omdat we weten dat de huurstijging zeker in de corporatiesector nooit is wat die wat die markt is het tweede wat ik er bij zou moeten zeggen de specifieke huurverlaging naar vijfhonderd, vijfenzeventig euro. Max van zes, honderd duizend huurders is natuurlijk niet weg. Die telt gewoon door die tikt gewoon door de indexatie begint vanaf dat moment

[3:16:45] het derde dat ik zou willen zeggen is. We hebben afgesproken dat de gemiddelde huurstijging in de corporatiesector

[3:16:51] de loonontwikkeling is min een half procent.

[3:16:54] Dat maakt dat er een autonome huur quote verbetering is juist voor de bewoners van de corporatiesector

[3:17:01] en en daar dan nog aan toevoegen. Als je kijkt naar de stijging van het wettelijk minimumloon is die nog veel hoger geweest dan de stijging van de gemiddelde lonen in nederland.

[3:17:12] Kortom, ik denk nou juist dat we echt met oog op de huurders juist met de laagste inkomens echt verantwoorde keuzes hebben gemaakt.

[3:17:21] Wat gaat er nou gebeuren als je zou zeggen nou doe toch maar een huur bevriezing. Dan ben je defacto natuurlijk het investeringsvolume aan het beperken

[3:17:29] en het investeringsvolume beperken van woningcorporaties. Dat is niet gratis. Letterlijk niet omdat het geld kost, maar ook figuurlijk niet omdat het afgaat ten voor van van de woningvoorraad of van de verduurzaming die ook natuurlijk nodig is. Juist voor de huurders van nu, maar ook voor de huurders van straks.

[3:17:45] Kortom, ik denk dat we een hele afgewogen keuze hebben gemaakt in het juist willen koppelen aan de loonontwikkeling.

[3:17:52] Mevrouw beckerman

[3:17:55] heel veel worden.

[3:17:58] Feitelijk

[3:17:59] komt er gewoon op neer dat sociale huurders

[3:18:04] met vijf komma drie, vijf komma acht. Misschien nog iets meer. Misschien nog iets minder huurverhoging.

[3:18:10] Geconfronteerd worden,

[3:18:12] En dat

[3:18:14] feit check. We hebben vorige week van links tot rechts mensen horen praten over bestaanszekerheid,

[3:18:21] hoe belangrijk dat was allemaal mooie beloftes en deze week komt er dus het nieuws dat die huurverhoging misschien wel vijf komma acht procent bedraagt de minister kan toch niet zeggen dat dat een goede uitkomst is.

[3:18:34] De minister.

[3:18:37] Ik wat ik heb gezegd is dat. Ik begrijp dat als je zo'n kop lees dat je denkt jonge kan dat eigenlijk wel en en dit helpt natuurlijk niet voor de mensen met de laagste inkomens en daarom wil ik ook het echt in een in die bredere context plaatsen. Eerste is natuurlijk gewoon de redenen om het juist te willen koppelen aan de loonontwikkeling. Sterker nog, voor de mensen in de corporatiesector gemiddelde loonontwikkeling binnen een half procent betekent dat er altijd een autonome huur quote verbetering inzit voor de mensen in de corporatiesector. Dat is één.

[3:19:03] Twee is als je.

[3:19:04] Kijk naar de huur indexatie moet je natuurlijk altijd wel bij vertellen dat ook de huurtoeslag wordt geindexeerd

[3:19:10] hebben, bijvoorbeeld als je kijkt naar laten we gewoon een rekenvoorbeeld nemen iemand met een huur van van een kleine zeshonderd euro. Die zou met een huurverhoging van ruim vijf procent zou die dertig euro meer gaan betalen per maand.

[3:19:22] Maar de huurtoeslag die stijgt ook nou laten we zeggen met twintig euro per maand. Dus die wordt goed deels wordt gecompenseerd door de huurtoeslag stijgende de de indexatie van de huurtoeslag

[3:19:33] en daarnaast hebben natuurlijk in het cobra pakket van vorige week hebben natuurlijk als kabinet gezegd we gaan daarnaast ook de huurtoeslag echt verhogen. Dus actief verhogen voor iedereen

[3:19:42] met met ruim dertig euro per maand. Dus dus de huurtoeslag gaat veel meer omhoog in zijn in de optelsom van indexatie en van huurtoeslag verhoging dan dat de huren omhoog gaan. Zelfs als die omhoog zouden gaan met vijf procent en de verwachting is helemaal niet dat ze omhoog gaan met vijf procent. Want het maximum van de toegestane huur verhoging wordt door corporaties nooit gebruikt. Daar komt nog bij dat er zes, honderd duizend mensen met de laagste inkomens is de honderd twintig procent wettelijk minimumloon die zijn allemaal actief per één juli hebben die een huurverlaging gekregen na vijf, honderd vijfenzeventig euro.

[3:20:16] En vanaf daar begint dan weer die indexatie. Kortom, huurders zijn echt goed af met alle afspraken zoals we die hebben gemaakt.

[3:20:22] Ik kan beckerman.

[3:20:24] Voorzitter en je hebt het is echt met de ene hand geven en met de andere hand weer terugnemen

[3:20:30] en voor een heel groot deel hebben mensen helemaal niet iets gegeven gekregen.

[3:20:34] Voorzitter,

[3:20:36] als dit wel doorgaat,

[3:20:38] dan wordt dit

[3:20:41] een van de hoogste

[3:20:43] huurstijgingen van de afgelopen dertig jaar. Dat klopt. Toch. Wil de minister echt.

[3:20:48] Ja.

[3:20:49] De grootste huurverhoging van de generatie worden.

[3:20:54] De minister.

[3:20:56] Toch even de inflatie was afgelopen jaar tien procent. De effectieve huurstijging voor bewoners van corporatiewoning was nul komma één procent.

[3:21:05] Tien procent inflatie. Nul komma één procent huurstijging. Dat is een dat is uniek.

[3:21:11] Dat is pas historisch

[3:21:12] en als je en in dat komt door de koppeling. Dus aan de lonen en dat komt door een gerichte huurverlaging voor de mensen met de laagste inkomens die gericht de huurverlaging die blijft gewoon staan die koppeling aan de lonen blijft ook staan en daardoor

[3:21:26] weten we zeker dat de loonontwikkeling gelijke tred houdt met de stijging van de huren. Het is heel belangrijk, want daardoor weten we dus zeker dat mensen te kunnen blijven betalen.

[3:21:36] Wat daarbij nog meer speelt is dat we er juist voor voor de mensen die huurtoeslag ontvangen en zien we ook dat er een indexatie is van de huurtoeslag, dus niet alleen van de huren, maar ook van de huurtoeslag die dat goed deels compenseert. Daarnaast hebben besloten tot een huurtoeslag verhoging die daar nog weer eens bovenop komt

[3:21:56] en zou je kunnen zeggen. De gemiddelde loonstijging. De mensen in de corporatiesector hebben veel vaker zitten rond het minimumloon

[3:22:04] en minimumloon is natuurlijk veel meer gecompenseerd en de gemiddelde loonstijging. Kortom,

[3:22:09] ik denk echt dat als je het totaalplaatje bekijkt voor de huurder

[3:22:14] dat die in zijn totaliteit onder de streep. Echt gewoon goed af. Is.

[3:22:18] Ja voorzitter, ik heb niet het gevoel dat we hier vandaag heel veel verder mee komen en wij zullen ook amendementen indienen op de begroting en de minister shopt ook wel uit zijn uit de groepen die hiermee bereikt. Voorzitter, en we hebben vorige week toch ook echt gezien

[3:22:34] dat er een noodpakket moest komen. Weer

[3:22:37] weer een noodpakket voor koopkracht maatregelen en dat je daarmee kielekiele zeg maar binnenhaalt

[3:22:44] dat misschien mensen niet verder in de armoede zakken

[3:22:48] juist ook veel aandacht ook van mijn buurman een linkerzijde een partij vvd voor juist die groep die overal voor wordt uitgesloten. Niet die huurverlaging heeft gekregen die geen huurtoeslag krijgt en die voor heel veel andere toeslagen ook niet in aanmerking komt. Die krijg je je gewoon weer een huurverhoging bij

[3:23:06] voorzitter en daarmee

[3:23:08] heb je vorige week.

[3:23:10] Gezegd.

[3:23:12] We houden de armoede gelijk.

[3:23:15] Dat kan tragische uitkomst vindt

[3:23:17] en vandaag of gisteren kom je weer met een huurverhoging die weer groepen gaat raken.

[3:23:23] Minister huurverhoging staat gewoon in koopkracht wilde ook van vorige week. Dus dat is niet iets wat erbij komt. Dat staat gewoon in het koopkrachtbeeld van vorige week. Dus dat

[3:23:30] dat is geen goede weergave van van de stand van zaken. Maar wat ik eigenlijk nog problematisch vind is dat u selectief inzoomt op op een getal, namelijk op de huurverhoging en daarbij niet verteld dat het wmo harder omhoog gaat en dat de huurverhoging koppelen aan de gemiddelde loonontwikkeling dat het juist ten gunste is van huurders, zodat ze altijd kunnen betalen. Daardoor die gekoppeld zat aan de inflatie die natuurlijk plotseling vorig jaar heel fanatiek werd, hebben een bewust gekoppeld aan het aan het inkomen aan de loonontwikkeling

[3:24:00] derde element dat de maximale huurprijsstijging dat die door corporaties nooit maximaal wordt doorgevoerd. Dus dat de gemiddelde huurprijsstijging altijd lager is dan de maximale huurprijsstijging. En

[3:24:11] wat mevrouw beckerman ook niet benoemd is dat als je het niet zou doen dan creëerde corporaties heel erg in op een investeringsvolume. En dat dat komt de verduurzaming weer niet ten goede. En als dat de verduurzaming niet ten goede komt, betekent dat dat mensen langer geconfronteerd zullen worden met een hogere energierekening komt een nieuwbouw niet ten goede. Dat betekent dat we nog langer in het woningtekort zitten. Kortom, ik vind echt dat we dan wel het hele plaatje moeten

[3:24:34] dan heeft mevrouw beckerman aangekondigd dat ze met een amendement komt. Ik ben heel benieuwd. Ook naar de dekking ervan had ik al gezegd dat er hebben niet zo makkelijk dekking te vinden is op die

[3:24:43] bzk begroting.

[3:24:44] Dus ik wacht het af

[3:24:48] dan

[3:24:58] de de vennootschapsbelasting

[3:25:00] om nou niet weer in in een sfeer verslechtering dispuut te komen, zou ik hier misschien wel heel te gaan voorbij moeten gaan we ik heb gezien. Het is een spreekt uit motie

[3:25:09] spreekt uit motie is een

[3:25:10] motie die de kamer tot iets oproept in dat vond ik op zichzelf genomen. Geruststellende gedachte, want de dekking die hieruit voortvloeit is nogal fors. Ik heb wel zoals beloofd een brief klaarliggen

[3:25:21] waarin ik beschrijf wat het zou moeten kosten en ook wat ervoor zou moeten gebeuren om het gedaan te krijgen. Gewoon de technische kant ervan. En die brief. Die is onderweg en die bereikt u ruim voor de voor de begrotingsbehandeling

[3:25:34] en dan de verlenging van de wet nijboer die wil de minister op het hart drukken dit tijdig bij de kamer aan te bieden en ik ben inderdaad voornemens deze wet te verlengen en heb het concept daartoe af. En dan breng ik binnenkort een internetconsultatie

[3:25:48] en daarna zal het zo snel mogelijk naar de raad van state naar de kamer

[3:25:53] dan wanneer komt het herziene besluit servicekosten naar de kamer? Voorstel tot wijziging van het besluit is klaar gaat op korte termijn een internetconsultatie en daarna zal het zo spoedig mogelijk naar de kamer gaan. Concreet komt met een limitatieve lijst van servicekosten en pas ik een aantal technische dingen aan in het bv, zoals de voorschoolse bepalingen de voorziening in werking treedt, is één januari tweeduizendvijfentwintig

[3:26:15] dan

[3:26:17] de blok, blok varia.

[3:26:19] Het begin ik met het thema wonen discriminatie.

[3:26:23] Want wat gaan we nou eigenlijk actief doen. U heeft pas de monitor gezien die monitor liet iets gunstiger cijfers zien dan het jaar daarvoor. Dat is het goede nieuws,

[3:26:32] maar het slechte nieuws is dat wel een discriminatie gewoon volop aan de orde van de dag is. We hebben denk ik met de wet goed verhuurderschap hebben we echt een stevige mogelijkheid gecreëerd voor gemeenten om in te grijpen.

[3:26:45] Ik denk dat dat gewoon een hele stevige wettelijke maatregel is daarnaast de bewustwording nodig via de communicatie dat daar trekken we samen met verhuurders op samenwerking versterken met lokale overheden, brancheverenigingen en bij de antidiscriminatievoorzieningen die op gemeentelijk niveau worden georganiseerd. Een jaarlijks brengen de cijfers in kaart.

[3:27:05] Die heeft ook gevraagd hoe zou je nou wat rotterdam aan het doen is die proef zou je daar nou wij willen helpen. Ik weet niet of ze hulp nodig hebben. Maar ik ga er in ieder geval heel erg van leren. Ik deel ook heel erg wat de heer boulakjar erover zegt eigenlijk vind het heel erg dat dat je zelfs totdat soort dingen moet overgaan naar je naam eventjes weg typexen om omdat je anders misschien op basis van je naam wordt geweigerd. Maar kennelijk is het nodig

[3:27:30] en ik ben heel benieuwd wat het oplevert. Dus ik ben heel benieuwd hoe dat hoe dat gaat werken in in rotterdam. Dus ik ga er heel geinteresseerd we tegenaan bemoeien om te kijken wat er in andere gemeenten. Wat we daar in andere gemeenten mee zouden kunnen.

[3:27:44] Dan vraagt de heer nijboer over de groep contracten. Wat ik daarvan vind, maar ook misbruik kan worden tegengegaan. Kijk in z'n algemeenheid vind ik groep vind ik groep contract niet per se onwenselijk omdat het ook een mogelijkheid is om contractueel woning delen ook op een goede manier mogelijk te maken wat wel onwenselijk is als deze contractvorm wordt gebruikt om een te hoge huur te vragen. De schijn te wekken dat je daarmee huurprijs regulering zou kunnen omzeilen.

[3:28:11] Dus wat ik graag zou willen doen is.

[3:28:22] Gaat uw gang gaat. Ik hoor ik graag.

[3:28:24] Willen doen is dat ik dat ik via de wet betaalbare huur

[3:28:29] dat we eigenlijk de onwenselijke kant van de groep contracten zoals dat nu zoals die nu zichtbaar hebben dat we die ongedaan gaan maken. Dat heeft met name te maken met het in plaats van afdwingbaar dwingend maken van het woning waardering stelsel

[3:28:44] er dus nu is het zo als je niet piept

[3:28:47] dan ben je na zes maanden de sjaak bij een te hoge huur. Maar hoe het woord is dat de de woning waardering stelsel gewoon dwingend kan worden opgelegd en dat het toezicht daarvoor bij de gemeente komt te liggen.

[3:28:59] Ik denk dat dat geweldig geld en daarnaast gaan we natuurlijk het het baby en zo dus het woningwaarderingsstelsel voor onzelfstandige woonruimtes gaan we aanpassen.

[3:29:07] Ook omdat het huidige woning waardering stelsel veel te weinig rekening houdt, vind ik met de marktomstandigheden van dit moment. Dat is ook erg beperkend

[3:29:16] in de mate waarin nieuwbouw van studentenwoningen nog nog plaatsvinden. Kortom,

[3:29:21] ik heb een iets genuanceerder beeld erbij en ik weet in ieder geval dat de dingen die we doen heel erg helpend zijn om de onwenselijke kant van de groep contracten tegen te gaan

[3:29:30] dan vraagt de vvd kunnen we niet iets doen aan dat huurders hun woning in oorspronkelijke staat moeten terugbrengen.

[3:29:37] Dat dat ik begrijp wel heel goed. De de irritatie of de observatie op z'n minst van is het niet heel gek dat dat je wordt geacht een mooie vloer eruit te trekken. Daar waar niet eens. De vraag is gesteld aan de volgende huurder of die misschien zou willen overnemen. Maar punt is dat huurcontract is een is een overeenkomst tussen twee partijen die dat in beginsel zelf bepalen.

[3:30:00] We hadden voor corporatie of private huurders in de regel is dan of in de regel is het zo dat je moet terugbrengen in oorspronkelijke staat

[3:30:07] en dat gaat vaak over geboren, muren en al te grote huisvlijt en creativiteit die niet per se bevorderlijk is er ook voor de verhuurbaarheid van de woning voor de volgende

[3:30:19] dus een ingreep. Zoals je die zou voorstaan is niet zo makkelijk vormgegeven. Het betekent namelijk dat je het huurcontract

[3:30:28] van het huurcontract een of onderdelen van het huurcontract een soort dwingend recht zou moeten maken. Dus dat ik echt in moet grijpen in het in het privaatrecht zou ingrijpen zijn via het burgerlijk wetboek en dat vind ik best wel een ruige oplossing.

[3:30:41] Voor.

[3:30:42] Voor dit. Dus ik weet niet of ik er echt iets aan kan doen.

[3:30:46] Dat zou mijn.

[3:30:47] Beoordeling zijn van het signalen van de heer de groot

[3:30:51] dan de kosten van energieverbruik van vvd'ers in addertjes de kachel aan eigenlijk niet wilt, moet je eerst bij je bij huurder of verhuurder aanhangig maken.

[3:31:02] En als dat niet werkt, zou het mogelijk kunnen zijn om naar de huurcommissie te stappen

[3:31:08] en dan heb je zelfs nog huurteams die je erbij. We willen helpen,

[3:31:11] maar er zijn wel mogelijkheden om daar iets aan te doen

[3:31:16] en ik denk dat dit ook wel de tijd is om daar iets aan te doen is zonde van het geld natuurlijk dan de studentenhuisvesting.

[3:31:22] Ik denk dat we met het landelijk actieplan echt wel meters aan het maken zijn op een manier waar de heer boulakjar zomaar een enthousiaste ook over zou kunnen worden.

[3:31:31] Je ziet ook dat het tekort is gedaald. Je ziet dat het aantal nieuw te bouwen. Studentenwoningen is toegenomen dat steeds meer gemeenten echt heel goed. De samenwerking opzoeken met studentenhuisvesters en met universiteiten.

[3:31:47] Dat zien we eigenlijk steeds beter gaan. Maar we zitten nog niet op de uitbreiding van zestigduizend. Dus daar daar hebben we ook echt werk te doen. Dus wat ik doe is dat met name stimuleren in de in de dertien studentensteden is dat ook de taak van de van de de trekker op dit punt ardin mourik. Die maakt echt concrete afspraken met die die dertien studentensteden om te zorgen dat we de programmering voor de toe te voegen. Studenten woningen ook echt gaan gaan programmering op de verwachte groei, namelijk de zestigduizend

[3:32:21] zij dat bindende afspraken zijn in ieder geval afspraken waarvan wij vinden dat zij zich daaraan moeten houden en dat vinden ze zelf eigenlijk ook wel hoor. Dus in zoverre zijn ze inderdaad bindend of afdwingbaar zijn. Dat is moeilijk want het zijn echt wel wel bestuurlijke afspraken en waar wij vooral helpend willen zijn, is het wegnemen van allerlei knelpunten dan kronenburg

[3:32:41] daar ook daar zijn gewoon veel meer mogelijkheden dus ook daar willen we toegroeien naar studentenwoningen ook naar andere vormen van tijdelijke bewoning hebben alleen met de geluids regelgeving te maken die heel erg belemmerend werkt. Dat weet de gemeente ook

[3:32:57] kronenburg heeft de volle aandacht. Ik ik wil graag in de beantwoording van de kamervragen aangeven op welke manier ik aankijk tegen vervolg mogelijkheden ook op kronenburg weten in ieder geval dat er ook volle bak mee in overleg zijn met de gemeente.

[3:33:15] Dan vraagt de heer van den haag. Waarom zou er niet minder internationale studenten? We hebben vrij misschien wel iets te lijvig lijvige bespreking gehad over migratiestromen en een van de migratiestromen is gewoon studenten.

[3:33:29] Dus dat is ook de reden om te zeggen als je weet dat het aantal internationale studenten. De de het absorptievermogen van onze universiteiten, maar ook van de van de van de huisvesting situatie overstijgt dan zul je dus inderdaad een aantal dingen moeten doen.

[3:33:43] Daar is ook een een brief over gestuurd op eenentwintig april antwoord minister van onderwijs, cultuur en wetenschap,

[3:33:50] en we verwachten met de volgende inzet een dempend effect op de instroom van internationale studenten in het landelijk actieplan studentenhuisvesting gaat een van de afspraken over de instrumenten om de internationale instroom te kunnen sturen.

[3:34:02] Robbert dijkgraaf werkt en bestuurlijke afspraken met hoger onderwijsinstellingen over gerichte werving van internationale studenten over extra mogelijkheden voor instellingen om een numerus fixus gerichter in te zetten

[3:34:12] over het behoud en de beheersing van de nederlandse taal

[3:34:19] en over verdere mogelijkheden van regievoering en bovendien is het wetsvoorstel internationalisering in balans

[3:34:27] afgekort. De wit.

[3:34:29] Momenteel in internetconsultatie tot en met half september

[3:34:33] is het al geweest. Dus die zal zonder twijfel dit najaar worden afgerond

[3:34:38] dan de coöperatieve woonvormen.

[3:34:44] Kijk,

[3:34:46] er is gewoon waar dat dat coöperatieve woonvormen moeilijk moeilijk aan financiering kunnen komen. Het vorig jaar ook over gehad dat het heeft geleid tot een amendement bij de begrotingsbehandeling van ik mijn tien miljoen. En toen kreeg ik de opdracht om voor die tien miljoen. De meest zinvolle dingen te doen. Nou daar zijn we natuurlijk volop mee bezig.

[3:35:03] Maar dat is niet een oplossing voor alles. Laten we ook eerlijk in zijn want het is namelijk ook alweer tien miljoen. Dus dat is een enigszins een oplossing, maar zeker niet een oplossing voor alles

[3:35:12] twee is. Ik zou vinden en willen dat ook de markt en dan bedoel ik in dit geval de financieringsmarkt ook gewoon in stad

[3:35:22] en hier op dit moment is ik een bank is daadwerkelijk geinteresseerd in coöperatieve woonvormen en andere banken vinden eigenlijk het risico veel te groot en ik denk dat we daar werk te doen hebben een financiële instellingen te overtuigen om juist wel in mee te doen want het is namelijk echt waar. Als het niet gaat lukken om de financiering goed rond te krijgen, dan is het inderdaad ook heel moeilijk om veel meer nieuwe coöperatieve woonvormen uit de grond te trekken of het moet helemaal particulier gefinancierd worden via allemaal één op één

[3:35:54] hypotheken. Dat is niet onmogelijk, maar wel complexer natuurlijk.

[3:35:59] Ik zou willen voorstellen dat we hier verder over doorpraten. Nadat ik u mijn aanpak heb gestuurd en nadat u het rondetafelgesprek heeft gehad

[3:36:09] dan.

[3:36:11] Heeft u een interruptie van de heer grinwis?

[3:36:14] Voorzitter, we zitten nog te wachten in dit kader misschien niet letterlijk de wooncorporatie dat daar die vorm hebben, maar het kan ook een andere vorm hebben particuliere initiatief knarrenhofjes. Et cetera is er een motie aangenomen over het verkennen en het wegwerken van die drempels om de financiering voor elkaar te boksen. Daarom hebben wij een aankondiging van de minister na het zomerreces komt dat wordt het gelijk daarin meegenomen of wanneer wanneer komt dat komt het voor de begroting?

[3:36:45] De minister.

[3:36:53] Dat dus er komt een rondetafelgesprek. Dat zult u hebben en voorafgaand daaraan sturen wij een brief met onze aanpak en ik wilde eigenlijk het element wat u noemt daarin opnemen, zouden het goed vinden.

[3:37:05] Vraag.

[3:37:06] Dan heb ik nog een vraag. Voorzitter, die gaat over architecten en en eigenlijk is het nu al drie keer op rij dat de heer nijboer aandacht vraagt voor architecten

[3:37:17] en dat ik eigenlijk onvoldoende vindt hoe ik daarop antwoord in mijn zelfreflectie eventjes. Dus ik ga u gewoon een brief toezeggen want ik vind namelijk dat wij dat wij veel meer doen in de ruimtelijke ordening denk ik beter op dit moment dat in de volkshuisvesting. Die vind dat we veel meer met architecten samen zouden moeten doen en ik ga daarbij uiteraard gebruik maken van ook de uitkomsten van het rondetafelgesprek. Dat dat u heeft.

[3:37:42] Ja

[3:37:43] meneer nemen voorzitter.

[3:37:45] Je hebt natuurlijk de voorkeur om een ik snap best dat het helemaal een brief met visie waren drie jaar op gestudeerd is, kan zijn als voor de begrotings debat iets van een iets van een richting kan komen. Ook bij de begroting wel.

[3:37:59] Er een deadline in uw leven is aangebracht. Alles precies even moeten zo dicht mogelijk bij het paradijs zien te komen natuurlijk voor voordat u vertrekt. Dat begrijp ik. Maar ik denk dat dit wel heel ambitieuze hoor.

[3:38:18] Ik denk eerlijk gezegd dat dat niet gaat lukken, maar laten we het andersom doen als u verstandige ideeën heeft dan ga ik daar graag mee aan de slag.

[3:38:27] In nemen.

[3:38:29] De voorzitter, dat is anders is probleem dat de minister zegt in het begrotingsdebat. Dan kom ik weer met inhoudelijke punt had ik vandaag ook een dan heb ik iets meer tijdens nog iets meer inhoudelijke punten in maar ik heb een brief toegezegd en daar verwijs ik naar het is dan heb ik er eigenlijk heb ik die we geen brieven inhoudelijk antwoord dan deze toezien. Dat probeer ik ook een beetje te voorkomen. Dus ik wil probeer wel een inhoudelijk debat

[3:38:50] over architectuur nog te voeren tijdens liefst vandaag, maar dat lukt niet. Maar tijdens de begroting.

[3:38:56] De minister.

[3:38:58] Het zo doen. Ik snap uw vraag, maar ik ga dat nog even niet toezeggen. Ook gegeven alle andere dingen die nog moeten gebeuren voor de begrotingsbehandeling. Stel dat het wel lukt dan is dat mooi meegenomen stelde dat niet. Lukt ook niet getreurd want dan kunt u een motie indienen en wij hebben zojuist gehoord hoezeer u ook vindt dat motie moet worden uitgevoerd. Dus dan moet ik met die motie aan de slag. Dus dat zou ook een oplossing kunnen zijn natuurlijk.

[3:39:23] Nou dan uw allerlaatste vraag net was toch mijn ene laatste blijkt uw allerlaatste vraag. Het gaat over de energielabels die energielabels die worden gebaseerd op objectieve kenmerken van een woning gebaseerd op een gemiddeld gebruik. Dat is een vereiste uit de europese richtlijn is niet mogelijk om het label te baseren op het daadwerkelijke gebruik van individuele bewoners

[3:39:40] en dat verschilt inderdaad vanwege gezins grote temperatuur.

[3:39:45] Volgende week hebben een gebouwd debat over verduurzaming zou zomaar kunnen zijn dat we daar ook nog wel even het thema labels aan de orde hebben. Want wat ik wel. Snap dat wel echt zo is er ook punt dat mevrouw beckerman vaker heeft gemaakt en ook de heer de groot.

[3:39:57] Als je meer economische waarde toekent aan labels. Dat betekent het ook dat de manier waarop die dingen worden uitgegeven. Dat we daar ook wel echt onze hand voor in het vuur moeten steken en ik denk dat daar nog wel een aantal stappen in te zetten zijn. Die gaan we zetten maar daar moeten we denk ik. Het debat over hebben.

[3:40:12] De karakter.

[3:40:16] U bent klaar met de beantwoording. Dan kan ik u wellicht ook gegeven. Deze tijd er de de commissie ziet af van zijn tweede termijn,

[3:40:29] behalve inderdaad. Wij hebben natuurlijk een hele lijst met toezeggingen die ik straks nog gaan oplezen en de heer van haga krijgt wel even het woord.

[3:40:36] Ik wil graag een tweeminutendebat aanvraag en ik dank de collega's voor voor het feit dat er geen tweede termijn hebben, vind ik echt fantastisch.

[3:40:45] Het is een recht, maar we hebben gewoon begrotingsbehandeling bij motie precies over deze thema's, maar ook moties kunnen worden ingediend, volstaat dat niet van de. Dat is ook over. Dat is bijna dezelfde tijd dus ook om het een beetje praktisch.

[3:40:57] De vragen,

[3:40:59] Het probleem is dat ik als als splitsen door jullie beperkt ben in de tijd. Dus ik heb zestien minuten voor vier of vijf begroting geloof ik. Dus dus dat dat in normaal gesproken. Als ik normale tijd zou hebben, zou ik zeggen natuurlijk maar gezien het feit dat ik maar de helft van de spreektijd hebt en nog minder zou ik toch graag een normaal tweeminutendebat willen.

[3:41:21] Maar dat gaat over één minuut dan denken.

[3:41:23] In mijn geval is dat inderdaad één minuut en dan kan ik zes moties indienen als ik heel snel praten.

[3:41:28] Vergeven als commissie mee bij de begroting één minuut motie tijd.

[3:41:32] Druppels wil

[3:41:33] ja

[3:41:37] goed.

[3:41:38] De nou ja kijk dat kunnen we natuurlijk wel besluiten. Maar dat dat kan helemaal niet hier besloten worden. Dus dus dat is moeilijk ik dan moeten we volgens mij bij de regelingen moeten we vragen of.

[3:41:50] Nee, we doen gewoon tweeminutendebat helder

[3:41:52] in tweeminutendebat aangevraagd. Commissie heeft geprobeerd dat u daarvan vinger houden maar dat gaan we gewoon zo noteren en dat is meteen de eerste toezegging in twee minuten debat aangevraagd door de heer van haga dan de volgende en ik hoop dat de leden en minister goed met mijn meeluisteren of het goed genoteerd is die minister stuurt een brief over de groot over het toewijzen van die grootschalige locaties daar om te bouwen. Een vraag is alleen

[3:42:17] per wanneer

[3:42:19] die brief. Dan komt.

[3:42:25] Toegezegd. Hij komt sowieso. Ik heb er volgens mij vandaag. Die is toegezegd, maar er komt wel. Hij komt denk ik in oktober in oktober.

[3:42:34] Drie,

[3:42:38] Die je zomaar gedaan zou kunnen hebben.

[3:42:41] We zouden we elkaar allemaal scherp. Die komt dus nog maar dat is de minister stuurt voor aankomende kerst een brief over de programmatische aanpak rondom op toppen

[3:42:51] en dan volgende is aan de heer boulakjar. De minister stuurt in het vierde kwartaal van twintig, drieëntwintig een brief over het versnellen van de transformatie.

[3:43:03] Van de nvb woningen van de van de van datgene wat het rijksvastgoedbedrijf zou kunnen doen.

[3:43:09] Zo noteren we het de minister stuurt volgend jaar.

[3:43:13] Mijn vraag is nog eventjes wanneer een evaluatie van de leegstand werd naar de kamer. De resultaten van vlaanderen worden daarin meegenomen en er was toezegging.

[3:43:20] De heer grinwis.

[3:43:21] Dat wordt eind volgend.

[3:43:22] Jaar eind volgend jaar q. Vier heren de minister stuurt in het eerste kwartaal een brief over vakantieparken en de afspraken met de regio's daarover.

[3:43:34] Als uitvloeisel van de van de afspraken die zijn gemaakt. Een herziene afspraken die zijn gemaakt over de regionale woondeal is.

[3:43:40] De minister stuurt voor de behandeling van de begroting bzk een brief over de dekking slechts uitvoering van een doorbouwen garantie. Dat is naar aanleiding van de motie van grinwis en consorten was het uw cs motie.

[3:43:53] De minister informeert voor het einde van het jaar twintig, drieëntwintig de kamer over de investerings propositie was toezegging aan de heer de groot is

[3:44:03] de minister stuurt voor de begrotingsbehandeling bzk kamerbrief over de vennootschapsbelasting.

[3:44:15] De minister stuurt voor der g voor de rondetafelgesprekken.

[3:44:18] Woning vlijmscherp die zich buiten de microfoon. Jammer. Dat zou zelfs zijn voor de algemene financiële beschouwingen.

[3:44:25] Is ook

[3:44:27] die over de vennootschapsbelasting van de woningbouwcorporaties.

[3:44:31] Dan is dat nu zo genoteerd dan de minister stuurt voor het rondetafelgesprek wooncorporaties over coöperatieve woonvormen en hoe financiële instellingen te overtuigen zijn om hieraan mee te werken of te verleiden zijn om mee te trekken. Een brief.

[3:44:47] Het gaat meer van een plan van aanpak om te doen wat nodig is om coöperatieve woonvormen van de grond te krijgen en daar is die verleiding inderdaad een financiële is daar een onderdeel van. Maar er is meer gewoon een brief over het plan van aanpak wooncorporaties. Dat is.

[3:45:01] Dat gaat u voor rondetafelgesprek een of ook naar aanleiding van een voor een tafelgesprek voor voor check

[3:45:08] en dan de minister stuurt eind oktober een brief over hoe architecten beter kunnen worden betrokken bij het bomenbeleid. Dat was te versneld. Toch of niet

[3:45:18] dat.

[3:45:21] Sowieso is is heel veel van wat we doen de komende periode is een afscheidscadeau voor de woorden dus sowieso waar ik heb u gezegd ik ga het proberen om dat om dit zo snel als mogelijk te doen. Ik verwacht dat het zou kunnen lukken voor eind oktober dan zegt ie. Er wordt. Doe het dan voor de begrotingsbehandeling? Dat kan ik niet helemaal beloofd. Maar ik snap wel de wens. En stel dat we dat niet gaat lukken. Wat zomaar zou kunnen. Dan ga ik in ieder geval met heel veel interesse naar uw moties krijgen.

[3:45:44] Dan kijk ik tenslotte nog even naar de commissieleden of ik alles daarmee heb gehad. Dan zit er niets anders op dan de dienst bode redactie een verslag allemaal bedanken. De minister en ondersteuning, en uiteraard de publieke tribune, uiteraard de leden. Tenslotte, en ik wens u een hele fijne avond en eet smakelijk.