Wooncoöperaties

[0:03:10] Ik open,

[0:03:10] Dit ronde tafelgesprek wooncorporaties. We hebben vandaag.

[0:03:15] Drie blokken,

[0:03:17] En ik heet de gasten van harte welkom.

[0:03:21] De heer lengkeek,

[0:03:23] Auteur van operatie wooncorporatie die zit op een derde plek zie ik hier trouwens staan want ik heb de nummers erachter gekregen. Dus ik moet beginnen met meneer de lange van het project manager droom wonen. Dan moet ik naar

[0:03:40] nummer twee op dit lijstje en dat is

[0:03:44] men de heer, de heer smits van coping,

[0:03:47] Helemaal goed.

[0:03:48] Dan komen we wel bij de heer lengkeek van operatie wooncorporatie. En dan komen we bij mevrouw sietske universitair hoofddocent van de faculteit bouwkunde van de tu delft, van harte welkom.

[0:04:02] Verder zijn aanwezig. Collega's, sandra beckerman van de sp faissal boulakjar van d zesenzestig en inge van dijk van het cda.

[0:04:11] Die aan.

[0:04:12] Mogelijk schuiven nog andere collega's aan henk nijboer en ik van de pvda-fractie.

[0:04:17] Het gaat als volgt.

[0:04:19] U krijgt allemaal allemaal enkele minuten de tijd om uw verhaal af te steken om een inleiding te houden. U heeft ook voor een groot aandeel aantal van u geldt dat uw position paper heeft geschreven waar wij met interesse kennis van hebben genomen en daarna is er gelegenheid voor de collega's voor het stellen van vragen in maximaal een uur de tijd want dan gaan we verder met blok twee en daarom gaan we direct beginnen en ik begin gewoon op volgorde van van u is u hoe u bent gezeten. Dus ik geef eerst de heer de lange directeur projectmanager van droom wonen.

[0:04:50] Het woord,

[0:04:52] Dankuwel met het langer van dromen wonen de positie en peper is bekend. Dus ik zal vooral gedaan wat hij luistert te halen en de rest

[0:05:01] is kan gelezen worden en ik vlieg me iets breder omdat wij gewoon een procesbegeleider zijn voor zowel sepot initiatieven als wooncorporaties

[0:05:10] herzien daar ook eigenlijk parallel wel een aantal dezelfde problematiek,

[0:05:14] een of andere belangenbehartiging, kennisontwikkeling. Wij zien vaak zijn het mensen die pas spontaan ergens aan beginnen en niet heel lang van tevoren over nagedacht hebben. Dus je ziet dat een derde bouw stroom. Wat eigenlijk de burgerinitiatieven zijn dat die eigenlijk geen geen brancheorganisatie hebben geen belangenbehartiger hebben. Dus het zou fijn zijn als daar gewoon wat meer inkomen. Maar dat zie je wel met koop link en samen bouwen in is een organisatie wat meer op cbs richt. We denken dat het goed is om die te blijven ondersteunen en die ook wat meer body te geven dat ze ook dat goed kunnen oppakken.

[0:05:50] Andere probleem. Wat vaak veel voorkomt is natuurlijk locaties waar de ontwikkelaars en corporaties vaak zelf kunnen verwerven, is het vaak voor burgerinitiatief heel lastig om al heel vroeg in het traject locaties te verwerven,

[0:06:05] heeft vaak met financiering te maken. Dus het zou goed zijn om daar wat meer aandacht te zijn. Zou mooi zijn als in ieder geval de overheden hun eigen locaties daar ook voor beschikbaar stellen

[0:06:15] en het zou mooi zijn als ook wat meer gebruik wordt gemaakt van de bestemmingsplanmogelijkheden waarin eigenlijk sepot in dit geval een wooncorporatie zou je onder ceo kunnen schaden. Maar misschien is het goed om dat wettelijk nog een keer ook apart te definiëren. Maar dan kun je die als categorie opnemen, net als sociale huur en middeldure. Dus ik denk dat dat goed is om om de locaties wat meer te doen en lagere overheden uiteraard. Provincies en gemeenten kunnen ook een bijdrage

[0:06:43] erbij. Financiën is het eigenlijk vooral bij de wooncorporatie inderdaad dat je waar je eigenlijk als je met twintig individuen individueel je woning koopt kun je honderd procent financieren krijgen we nog renteaftrek op moment. Je zegt met diezelfde twintig individuen kopen diezelfde twintig woningen. Maar dan gezamenlijk dan wordt het in één keer een bedrijfsfinanciering maximaal zestig, zeventig procent en moet je eigenlijk de renteaftrek heb geen renteaftrek. Dus het zou goed zijn om te kijken hoe je dat kunt doen. Op dit moment lijkt die die financieringsmethode. De meest geschikte. In dat geval zou ik zeggen zou het fijn zijn als ieder geval voor die dertig procent of veertig procent die ze niet via de bank kunnen lenen dat er een fonds voor is. Er is inmiddels een fonds opgericht zit tien miljoen in. Maar als je het vergelijkt met de andere budgetten voor huurtoeslag vier komma zeven miljard hypotheekrenteaftrek twaalf komma twee miljard. Dan zou zo'n fonds nog wel iets voor zou kunnen. Dus ik heb gezegd van laten we daar dan ook maar één miljard insteken stad even mijn bijdrage.

[0:07:42] Dankuwel. Kort en bondig zoals we het graag gezien. De heer smits van.

[0:07:47] Ik.

[0:07:47] De koppeling,

[0:07:49] Ik kan uw bordjes niet zien. Dus ik moet.

[0:07:51] Papier kijken.

[0:07:53] Ik kijk eens thuis kunnen het wel goed zien er een stuk voor bedoeld.

[0:07:56] Ik weet niet meer dan een miljard.

[0:08:02] Geachte commissie,

[0:08:04] De de wooncorporatie. Het kan toch niet waar zijn dat in nederland de woonvorm met de meeste maatschappelijke waarde moeilijker tot stand komt dan andere woonvormen.

[0:08:14] Dus daar moet echt iets aan veranderen.

[0:08:16] Collectieve woonvormen maken slechts nul komma één procent uit van het woningbestand in nederland

[0:08:22] en van zeg maar alle woorden collectieve woonvormen zijn wooncorporaties nog maar een fractie. Dus dat vraagt om actie.

[0:08:31] De maatschappelijke waarde van wooncorporaties laat zich goed in woorden uitdrukken,

[0:08:35] maar slechts in euro's

[0:08:37] wooncorporaties laten niemand tussen wal en schip vallen. Niemand blijft in eenzaamheid achter in wooncorporaties, niemand beleid af en criminaliteit,

[0:08:49] het sociale netwerk van wooncorporaties van een ideaal vangnet en oud daardoor maatschappelijke voorzieningen betaalbaar.

[0:08:57] En daarnaast maken wooncorporaties het leven voor de bewoners zelf betaalbare door het delen van voorzieningen

[0:09:04] omdat ze kosten ook gezamenlijk kunnen dragen.

[0:09:08] Een voorbeeld als je vier centrale wasmachines neerzet voor twintig huishoudens. Dan bespaar je zestien wasmachines. Zo simpel is het en dat we een hoop productie en een op afval

[0:09:19] en dat is nog maar een voorbeeldje

[0:09:23] wooncorporaties kunnen een bijdrage leveren aan het middenhuursegment.

[0:09:28] Als je nu een sobere business case opstelt voor een wooncorporatie. Dan kom je al snel uit op woonlasten van duizend euro of meer.

[0:09:37] Het is een corporatie is echt een bijzonder lastig om woningen in het sociale segment te realiseren, hoewel iedere wooncorporatie dat dolgraag wil

[0:09:45] onder de huidige omstandigheden kijken we dan al snel naar woningcorporaties om de beheer corporatie variant mogelijk te maken met

[0:09:55] de woning huren zeg maar onder de sociale huurgrens.

[0:09:59] Ik denk dat er velen vanmiddag logisch zullen richten op de op de wooncorporatie als vastgoed corporatie. Ik vraag nu extra aandacht voor die beheer coöperatie mensen als johan conijn bijvoorbeeld die zijn pleitbezorger van de corporatie omdat hij nu al eenvoudig gerealiseerd zouden kunnen worden. Woningcorporaties bouwen we toch al. Dus kunnen net zo goed beheer corporaties bouwen maar geloof me ook beheer corporaties zijn een drama om te ontwikkelen.

[0:10:32] Dat lukt namelijk alleen wanneer gemeente genegen zijn om de ruimte voor te bieden

[0:10:36] daaraan mee te werken en dat lukt alleen wanneer corporaties afstappen van de opvatting dat de heer corporaties met een op op natie voren kruipen op de reguliere woonruimte verdeelsysteem en daarmee andere huurders

[0:10:54] passeren

[0:10:56] en daarbij zijn corporaties ook niet snel bereid om extra ontwikkelcapaciteit vrij te maken voor de heer corporaties, want dat vergt het helaas nog in de notitie die ik had ingediend, geef ik een beeld hoe meer corporaties gestimuleerd zouden moeten worden om uit die nul komma één procent aandeel van van de woningvoorraad komen en tot volwassenheid te komen.

[0:11:22] Er zitten een reeks van aanbevelingen in.

[0:11:25] Maar uiteindelijk komen die neer op drie belangrijke thema's.

[0:11:31] Eerste is

[0:11:32] maak van de corporatie een eigen categorie in het btw

[0:11:38] vrijheid dan ook van

[0:11:41] sturings elementen die gericht zijn op het individuele woningaanbod. Ik noem maar iets als het passend toewijzen,

[0:11:52] want er zijn meer voorbeelden en twee maakt heldere afspraken met lokale regionale overheden dat de corporatie onderdeel uitmaakt van.

[0:12:04] Regio deals woondeal,

[0:12:06] Woonzorg, visie, prestatieafspraken zodat de beer corporaties uiteindelijk een wezenlijk percentages van die woning productie productie zullen uitmaken

[0:12:15] en drie. En dan spreek ik voor eigen parochie. Natuurlijk maakt het mogelijk dat koppeling als expertise centrum voor woon en beheer corporaties

[0:12:24] ook langjarig ondersteuning kan bieden aan zowel de bewoners initiatieven als ook aan overheid, woningcorporaties en marktpartijen.

[0:12:34] Iedereen weet dat wooncorporaties een meerwaarde betekenen voor onze samenleving. Wij hebben gemerkt dat er politiek brede steun is voor wooncorporaties. Het zijn vooral de institutionele belemmeringen die in de weg staan om de wooncorporatie van de grond te krijgen

[0:12:48] en dat zullen we vanmiddag denk ik. Ben ik bang vaak te horen krijgen.

[0:12:52] Willen we dat die corporatie een kansrijke propositie vormt dan is de politiek aan zet.

[0:12:58] Daarna de corporatie.

[0:13:01] Het volstaat niet om corporaties op te roepen om beheer corporaties te faciliteren. Het is het nodig om eerst voorwaardenscheppend te zijn.

[0:13:10] Koppeling gaat graag het gesprek aan om te bepalen hoe die aanbevelingen het beste uitgevoerd worden.

[0:13:18] Dankuwel.

[0:13:18] Dankuwel en daar zit er voor. Dus dat komt goed uit het woord is aan de heer lengkeek ook van de auteur van operatie wooncorporatie.

[0:13:28] Dankuwel coauteur. Want alles is cool in de coöperatieve beweging ook goed om peter kunst hier bij te noemen.

[0:13:36] Ja. Het is mooi. Volgens mij dat we hier vanmiddag op deze manier bij elkaar zitten in de zin van u heeft een tamelijk breed palet aan mensen uitgenodigd die met verschillende expertise hier bij elkaar komen

[0:13:48] en dat is denk ik. Hartstikke goed om zo'n beeld te krijgen bij wat is die coöperatieve beweging komen.

[0:13:53] Tegelijkertijd zou ik echt willen uitnodigen ook eens kijken bij die projecten want dat spreekt toch duizend keer meer dan de woorden die je in dit soort prachtige zalen met elkaar spreekt. Dus dat is dat is een dat is een oproep.

[0:14:05] De op slechts uitnodiging,

[0:14:07] Ja.

[0:14:09] En ik zou u ook willen oproepen gaan kijken in het buitenland. Wat we met het boek operatie wooncorporatie. Dat komt eigenlijk voort uit de fascinatie of ook de verbazing. Hoe kan het dat betaalbaar wonen in de landen om ons heen niet beperkt is in zijn kwaliteit en in de manier waarop mensen dat zou produceren. Maar zo'n rijkdom en ook zo'n goede afspiegeling is van de maatschappelijke diversiteit die onze samenleving kenmerkt

[0:14:34] en als je daar goed naar kijkt dan zie je eigenlijk. En daar daaromheen heb ik mijn

[0:14:38] mijn position paper ook geschreven. Dus naast het boek en de hele stapel die u vandaag hebt terug kreeg behoorlijk wat leesvoer. Maar ik dacht van er zijn eigenlijk drie sleutelbegrippen die overal in terugkomen en belangrijk om daarbij te betrekken. Dus het gaat over betaalbaarheid. Het gaat over zeggenschap en het gaat over collectieve kracht. We hebben het vandaag over de wooncorporatie. Er zijn natuurlijk verschillende vormen. We hebben een soort vrij divers palet van collectieve woonvormen.

[0:15:06] Deze drie termen die die kenmerken echt wat de wooncorporatie is die eerste die betaalbaarheid die komt voort uit het feit dat wonen niet meer een individueel bezit is maar dat dat gemeenschappelijke bezit is en dat je dat als je dat verankerd dat je dan op de lange termijn dat wonen uit de markt trekt en daarmee dat wonen ook op de lange termijn betaalbaar maakt

[0:15:26] doordat wooncorporaties met kostprijs huren rekenen is er een ander aspect. Dat is niet het rendement van een ander. Het is de kostprijs die nodig is om het wonen in stand te brengen en in stand te houden.

[0:15:38] Een tweede punt wat daarmee te maken heeft die zeggenschap.

[0:15:41] Dat gaat over hoe willen wij wonen niet de vraag hoe wil ik wonen. We hebben in nederland in de afgelopen periode zou je kunnen zeggen daar allerlei feestjes van gevierd. Die denk ik ook ontzettend goed en een belangrijk zijn dat dat gebeurt. Maar de vraag hoe willen wij wonen is ook een vraag die maatschappelijk is die gesteld wordt niet alleen door mijn individuele voorkeuren, maar ook om een antwoord te geven op maatschappelijke vragen bijvoorbeeld rond solidariteit bijvoorbeeld rond zorg bijvoorbeeld rond wonen en werken in combinatie en je ziet dat wooncorporaties je eigenlijk een manier zijn om dat niet alleen met elkaar te bespreken. Maar dat ook met elkaar te bouwen en zo met elkaar te wonen

[0:16:18] en dat leidt tot vernieuwing, maar ook tot een gevoel van gemeenschap en van toebehoren. Wat in de huidige tijd van grote waarde is. Je zou kunnen zeggen de dagelijkse democratie die hier natuurlijk dagelijks wordt uitgeoefend. Maar de dagelijkse democratie. Alledaagse democratie zit ook bij die wooncorporaties

[0:16:35] in de manier waarop je met elkaar samenleeft. En als en als laatste punt de in die sleutelbegrippen dat collectieve kracht als idee. Het gaat echt over mensen zijn echt in staat om dit te doen op het moment dat je daar de ruimte voor geeft dat je de faciliteiten daar inzet. Dus de vraag van waarom zien we dit niet meer. Dat is niet de vraag omdat omdat we in rotterdam wat soepeler zijn dan in amsterdam dat ze daar welzijn bij ons in rotterdam nog niet. Dat heeft gewoon te maken met de condities. Onder welke voorwaarden kun je dit doen

[0:17:04] en als je dan kijkt van wat is nodig om dit op te schalen. Dan gaat het over hoe kun je die collectieve kracht, maar ook ondersteunen

[0:17:09] om echt opdrachtgever te zijn, zodat niet de initiatieven die beginnen dat die zichzelf in korte tijd moeten opleiden tot projectontwikkelaar na vier jaar in de touwen hangen en daar wonen en vervolgens die kennis maar mondjesmaat kunnen overdragen aan degenen die dan zelf weer aan het begin staan van zo'n traject. Dus die opdrachtgeverschap dat als het ware organiseren en faciliteren. Dat is een belangrijk punt.

[0:17:33] Het tweede punt wat ik daarom zou willen maken, want wij. Je ziet waar lopen mensen tegenaan

[0:17:39] in de financiering in de gronduitgifte in de grondwaarde bepaling dus eigenlijk dat deze vorm met die kenmerken die ik net noemde eigenlijk onbekend is en dat die ook niet wettelijk verankerd is. Dus waar hebben we het dan met elkaar over

[0:17:51] dus voortdurend pleidooi. Wat ik zou willen doen is zorgt dat een heldere definitie is van die woningcorporatie die dus gaat over die dat het dat het dan collectieve autonome organisaties van die personen dat het gaat over die gemeenschappelijke woonbehoeften en ambities. Dat is een onderneming is en het is geen vrijwilligerswerk wat je met elkaar doet. Het is een onderneming die ook op de lange termijn dus continuïteit garanderen.

[0:18:15] Dit zonder winstoogmerk,

[0:18:17] Dat is een belangrijke toevoeging aan

[0:18:19] die je samen democratisch bestuurt en controleert. Dus dat die essenties die moet je met elkaar vastleggen, zodat dan ook in onderhandelingen en in trajecten die je met elkaar hebt. De bank weet waar hij aan toe is. Wat is dit voor een club vrolijke vrienden die met elkaar hier op de stoep staan dat de gemeente. Dat weet op moment dat ze hun grond beleid moeten formuleren, maar ook dat andere maatschappelijke partners met wie weet.

[0:18:41] Werkt weet waar ze aan toe zijn.

[0:18:43] Vanuit zo'n heldere definitie kan je dan ook bouwen aan de condities die nodig zijn om dit groter te maken. Dat begint bij de grond aan wie wordt die gronden uitgeven hoe komt die grond beschikbaar? Ik denk dat het ontzettend belangrijk is en we zitten hier in de tweede kamer nationaal gezien zou het rijksvastgoedbedrijf daar echt nog een stapje kunnen zetten

[0:19:03] voor de rest is grond is natuurlijk vooral de zaak van gemeentes corporaties en voor een deel natuurlijk ook van marktpartijen marktpartijen zullen hun grond niet zo graag afstaan aan corporaties omdat ze daarmee niet het rendement kunnen realiseren wat ze zelf via de middenhuur en beleggers vormen wel kunnen doen is ontzettend belangrijk om te zorgen dat die grond is ook preferent uitgegeven kan worden aan die wooncorporaties. Dan zegt iedereen didam, didam, europese staatssteun en concurrentievervalsing. Dat mag niet.

[0:19:31] Dan kom ik weer terug bij dit punt als je de definitie helder stelt als die definitie helder is dan kan je gewoon onder specifieke condities uitgeven met een voorkeur voor de gemeenschap. Als u daar heldere uitspraak over doet als wetgever en als tweede kamer dan helpt dat iedereen

[0:19:46] die financiering werd net al genoemd. Later laat ik daar gewoon zeggen. Ik sluit me aan bij de vorige sprekers. En dan tellen we het gewoon op.

[0:19:52] De inmiddels is een twee miljard geworden. Drie miljard vier.

[0:19:56] En die kennis zorgt dat inderdaad ook dat het helpt dat die kennis die kennis infrastructuur. Dat kunnen mensen zelf organiseren, maar het helpt als je daar zeker nu in deze prille fase dat er een ondersteuning. Ook vanuit het rijk komt omkoping gewoon goed op de poten te zetten en te zorgen dat dat die professionalisering dat je dat met elkaar kan doen

[0:20:16] als je kijkt ook van wat is het succes in landen als zwitserland, duitsland, oostenrijk, dan zie je dat die koppels daar ontzettend belangrijk in zijn

[0:20:22] vanuit kennis, maar ook vanuit solidariteit en ook het onderling financieren

[0:20:28] en dan als laatste wil ik eigenlijk naar een punt wat wat hierin hier in dit huis. We hebben het natuurlijk over de woningwet van tweeduizend vijftien waar adri duivestein ook een belangrijke stem in is geweest en ook daarin de wooncoöperatie verankerd heeft onder meer in de vorm dat wooncorporaties kunnen ontstaan op het moment dat bewoners zeggen tegen een corporatie. Wij willen zelf zelfstandig naar die routes nog niet zo vaak geweest.

[0:20:54] Ik denk dat het heel belangrijk is om in de woningwet. De route van het beheer corporatie duidelijker te structureren en mogelijk te maken

[0:21:05] dat dat als het ware een eerste logische stap is om die volkshuisvesting

[0:21:09] waarvan we weten dat waar die vandaan komt, en ik zou u dan ter afsluiting twee foto's willen laten zien.

[0:21:16] Dit is dit is negentien, honderd één

[0:21:19] amsterdam.

[0:21:20] Kunt u het een beetje zien?

[0:21:21] Dat is gewoon een grote groep portret amsterdam negentien een. De eerste steen legging van de bouw maatschappij tot verkrijging van de eigen woning.

[0:21:33] Dit is in zürich

[0:21:35] dit het algemene ledenvergadering die foto's dat ook in het boek. Ik vind het zo'n prachtig beeld. Dit is de algemene ledenvergadering van de honderd jarige

[0:21:43] honderd jarige vergadering. Dus we hebben de honderd edities hiervoor gehad van de algemene bouwkunde je hetzelfde in zürich.

[0:21:51] Dus dit is dit is wat volkshuisvesting is.

[0:21:54] Is mensen die zelf hun eigen huisvesting verzorgen,

[0:21:58] maar ook dat hebben gekregen van degene die voor hen daar hebben gewoond en doorgeven aan degene die hier wonen en de betaalbaarheid hierover daar dat dat is schrikbarend op het moment dat je een belegger bent zo zeggen. Hoopgevend op het moment dat je een bewoner bent

[0:22:14] maar dat is dat is waar ik waarvan ik zou willen aanduiden. Dit is ook iets van de lange termijn en het lijkt alsof we vandaag moeten fixen dat dit kan geregeld worden en dat het dan dat het dan. Ok en op orde. Maar ik denk dat we vandaag moeten kijken van wat zou je nou over twintig, dertig jaar nodig hebben

[0:22:32] en wat is ervoor nodig om dat vandaag te beginnen te organiseren. Dus kijk naar de lange termijn want betaalbaarheid is echt een oplossing die op de lange termijn echt zich zo terugbetalen zal renderen en die lange termijn die begint gewoon hier. En nu vandaag.

[0:22:46] Dankuwel.

[0:22:47] Wel. Als een vis in het water. Bent u in de in de kamer en grote vergaderingen laten zien en en over bieden met miljarden. We zijn bij.

[0:22:56] Mevrouw sietske university,

[0:22:58] Der hoofddocent. Faculteit bouwkunde aan nu het woord.

[0:23:01] Ja. Dankjewel. Dus ik wil je bedanken voor de uitnodiging. Maar om de tafel deel te nemen. Mijn excuses bij mij in nederland. Maar ik werk heel hard aan mij en wij spraken gesprekken in nederlandse. Ik heb ook mij contributie me inzetten gestuurd en ik ik vind het zeggen dat ik overtuigd ben dat koopwoningen corporatie in belangrijke bijdrage kan leveren aan het oplossen van het vraagstuk in nederland. Ik ben over aan twintig jaar bezig met de studie van een onderzoek van sociale woon

[0:23:47] wij huisvesting een hele roepen en bijna tien jaar nu met dit met het sturen van verschillende collectieve woonvormen in in europa en in nederland in het. Ik moet zeggen dat woningcorporaties in heel ver kracht. Die model is van asbest. Denk dat zien wij overal in europa dat krant weer in in context van de wooncrisis overhoudt en heb dat ook gelijk betaalbare collectieve kracht en andré waarde van de bredere collectieve coöperatieve beweging zijn zelf uw eigen verantwoordelijkheid, onafhankelijkheid, gelijkheid, rechtvaardigheid en solidariteit en dat is nog dat zijn de waarden die de woningcorporatie ondersteunen.

[0:24:44] Ik denk dat het waardevol is voor de nederlandse volkshuisvesting. Het is waard. En verder te brengen

[0:24:52] en van anders ook zien. Waarom willen mensen zelf in woningcorporaties wonen en ernst zijn sociale. Dat is internet staan op een tijd waarin wij hebben een crisis van eenzaamheid. Twee weken geleden denk ik. De week kwam zijn gaat hier in in tegendeel gaat in hier in nederland. Dat is een probleem overhoudt en in collectieve woonvormen, zoals de woningcorporatie zien waar dat mensen in sociale verbonden. Ga je te wonen en er is ook in de heer heel interresant ter verpanding verbinding met zorg, speciaal voor ouderen en milieu. Duurzaam er lippen door rand en middelen te delen is ook in het heel belangrijke motivatie voor mensen mary meer mensen in bij sander jongere mensen jongeren familie en zo in een wooncorporatie te wonen. Economisch, gezien het bundelen van middelen en om huisvesting betaalbaar te maken werd ook en heer heel krachtige motivatie. Dus mensen voor wie dat belangrijk is dat ouderen zich gezegd hem jongeren christine die als je mensen graag willen wonen in halsteren liedje taak en willen een dille is starters. De jonge mensen die geen geschikte woning vinden kunnen en zij zij kunnen ook krachten bundelen om in een woning te krijgen zonder in in steden waar de woningmarkt heel makkelijk is voor hun kwetsbare. Het kwetsbare groepen, zoals economische daklozen en vluchtelingen en alleenstaande ouders. Wij zien heel innovatieve modellen die je ook bij onderaan de corporaties ben gewoon een hebben bijvoorbeeld de startblokken model in amsterdam of magic mix. Dus er is heel veel sociale innovatie in

[0:27:01] in dit gebied en ik denk dat er is een groot potentieel voor woningcorporaties. Deze woonbehoefte het om de woningbehoefte

[0:27:19] te vullen, maar het aanbod blijft echter achter voorraden door het ontbreken van passende regelgeving en financiële voorwaarden en bernard en harry hebben al dat gelijk in in technisch. Maar de vraag of coöperatief te worden en is er daar kunnen we ook zeggen. En op basis van wetenschappelijk onderzoek. Maar hoe kunnen we verder gaan en in mij mijn boek. Ik heb ook in hebben. Maar dat het lanceren en w. Twee weken dus in engeland en in nederland met heel veel kist daar die voorbeelden van verschillende soorten collectieve vormen zal breder als corporatief. Maar natuurlijk ook met corporatief wonen en wij wij presenteren vier wegen om deze en opschaling op te schalen en is de federaties omdat ze de raadslid bieden een heel ecosysteem wat ondersteuning aan nieuwe wooncorporaties, waarbij de ouderen corporaties financiële middelen,

[0:28:27] maar ook kennis, slimmere en dat een zien wij heel vaak in landen waar woningcorporatie is niet nieuw zijn. Ze hebben een lange geschiedenis, bijvoorbeeld in zürich. De kop en hagen en in steden en stille en waar woningcorporatie voor sander voor middenin kan men een goede oplossing zijn.

[0:28:51] Dus er is heel belangrijk dat wij in nederland waar december voor men beginnen wij aan doorsturen aan de boer. Ik heb collectieve en daarom is en ook in de heldere definitie in het woningwet geld belangrijk als arie heeft gelikt en dan hebben we weer een andere forum. De beheer corporatie waar bewoners kunnen als gemeenschap wonen. Maar binnen een grotere structuren zoals een woningcorporatie. Maar in nederland kan dat niet zo snel of de hoe zeg je dat dat gewoon. Dat gebeurt niet heel sneeuw. Er is een groot potentieel ook om de huurders de mogelijkheid te geven.

[0:29:43] Dus ik vind dat wij moeten woningcorporatie is veertig stimuleren om huurders club en groep en te faciliteren en begrip corporatie te vormen, bijvoorbeeld door hun integratie, nieuwe ontwikkeling, planning en prestatie afspraken. Dat zien wij dat ook in andere landen zoals scandinavië. Dat is dat is ook en het systeem en model dat heel belangrijk is partnerschappen op scala aan de paal of de wijk zijn ook in manier van om deze verschillende vormen van wooncorporatie te faciliteren, waarbij gemeenten en woningcorporaties en ontwikkelaars samen met burger, collectief en werken. Wij zien dat ook in wenen bij voorbaat, waarbij u grote nieuwe ontwikkelings projecten bij moeten een doelstelling bewaart en voor dit soort de burger initiatieven en dat is gezien als zijn inzet dorp in middelen om meer sociale duurzaamheid hebben en tot een netwerk kent zijn ook in heel belangrijk middel om de wooncorporatie te ondersteunen en op te schalen en hier wil ik zeker gaan koppeling is het grootste landelijke netwerk dat die wörsdörfer collectieve initiatief samen met een bericht en ik denk dat het is cruciaal om een stabiele financiële steun voor koppeling te hebben, zodat continu irriteert van dit is de werking hebben.

[0:31:18] Dank dankjewel. Wel.

[0:31:20] Hartelijk dank. Dan is het nu gelegenheid voor het stellen van vragen. Ik stel voor dat twee vragen. Maar als u drie heeft, mag het ook voor mij zijn overzichtelijk. Laten we beginnen in principe met twee en dan geef ik eerst het woord aan mevrouw beckerman.

[0:31:35] Ja. Dankuwel dank aan alle sprekers.

[0:31:39] Ik sta eigenlijk heel interessant want ik had samen met mijn buurman het initiatief genomen voor deze hoorzitting rondetafelgesprek. Maar ik had minder verwachtingen dan dat u heeft geleverd. Nu al in het eerste blok eigenlijk. En ik denk zit ook al heel veel na te denken. Ik zit met mijn buurman te schrijven van wat kunnen we doen. Wat kunnen we hiermee hebben vorig jaar natuurlijk die tien miljoen mensen eigenlijk een soort frustratie. Als ik u van onze zijde ook wel dat daar zo weinig eerste al dat er natuurlijk tien miljoen konden krijgen, maar vooral dat het dat er zo weinig meegedaan is eigenlijk behalve de ondersteuning voor de organisatie. Maar zo weinig echt aan de slag gaan. Dank voor alle handvatten u geboden heb ik vond het ook heel interessant om over de andere landen te lezen en ik vond de nonnen die gingen samenwerken met de groep anarchisten eigenlijk het leukste. Ik denk dat ik daar nog wel. Dan is weer op bezoek zou willen. Maar mijn vraag zit eigenlijk over en

[0:32:39] de volgorde der dingen en wat u eigenlijk aan ons. Wij hebben aanstaan. Volgende week hebben wij een groot debat. Het begrotingsdebat en u allen heeft bijna opgeroepen veranderd in de wet dat dat is opzich zou ik er voorstander van zijn. Maar wat is nou de juiste volgorde en moet we het allemaal tegelijk moeten we aanjagen dat u nu eerst ook in rotterdam corporaties van de grond komen. Moet je moet je eerst bewijst hebben zodat je daarna ook met de wet. En wat is nou logisch voor ons. Wat zou wat zou u aanraden als eerste stappen. Want ik ben met alle voorstellen. Ik heb nog geen vier miljard. Maar ik ben met alle voorstellen eens, maar ik zit heel erg te worstelen. Wat zou u doen als u dinsdag op onze stoel zou zitten.

[0:33:22] Een vraag maar dan stel ik hem gewoon een meer.

[0:33:24] Dankuwel.

[0:33:25] We doen eerste vragen. Dus ik vraag u even te inventariseren of er te onthouden mag allebei.

[0:33:31] De heer bakker. Voorzitter, dank aan de insprekers. Inderdaad. Dank voor uw komst. Dank voor uw inzichten en uitgebreide position paper inderdaad samen, mevrouw beckerman,

[0:33:45] dit rondetafelgesprek initieert ook om ervoor te zorgen dat er meer bewustwording bewustwording komt kamerbreed zitten niet heel veel kamerleden. Maar de belangrijkste kamerleden zitten hier aan tafel dat zij daar kan ik zeggen dat die ander toe en niet aanwezig zijn, maar ik heb ik heb een aantal een tweetal vragen. Voorzitter,

[0:34:06] Enerzijds,

[0:34:07] De heer de lange met de langer bekend ook uit mijn eigen breda. Als het gaat over de eigen locaties van de overheid en van de heer lengkeek had het ook al over het rijksvastgoedbedrijf heeft heel veel

[0:34:21] gronden in bezit. Welke rol specifiek wat kunnen we op de korte termijn doen ook rijksvastgoed

[0:34:28] verder aan te jagen en juli bij hen zelf ook al een beweging dat ze meer inzet plegen op

[0:34:35] op de realisatie van wonen corporaties

[0:34:39] dan de tweede vraag. Voorzitter ging het is veel over beheer corporaties gaande. De medewerking van woningbouwcorporaties inderdaad al heel lang mogelijk

[0:34:47] om om vanaf uit mijn hoofd. Vanaf vijf deelnemers kun je een beheer corporatie opzetten die loopt niet echt storm begrijp trouwens dat is de kamer. Bel betekent dat er een andere debat is betekent niet dat er niets van aan.

[0:35:05] Wat is er nog meer nodig denk ik merk ook in mijn gesprek met woningbouwcorporaties. Als ik begin over coöperaties is daar niet meteen te springen. Wat is er nog meer nodig is. Het aantal van vijf is het is dat een belemmering kunnen dat niet bijvoorbeeld na

[0:35:21] twee of drie. Waarom vijf bedoel

[0:35:24] zit daar nog een spelling. Om dat aan te jagen en een derde vraag. Voorzitter, nog stiekem. Het gaat over de subsidie van van koppeling

[0:35:34] ook inmiddels het voorstel dat ik samen mevrouw beckerman kamerbreed natuurlijk gesteund om dat voort te zetten. Er is ooit afgesproken op een gegeven moment moet u op eigen benen staan. Hoe ziet u dat gaat dat lukken. Of zegt u van een structurele middelen nodig om om al die woon coöperatieve initiatieven in het land verder te ondersteunen.

[0:35:55] Ik heb gegeven

[0:35:57] dankuwel.

[0:35:58] Het woord is aan wordt buiten de microfoon heb ik gemaakt. Maar ik kan niemand volgen. Dus ik geef het woord aan mevrouw van dijk.

[0:36:04] Van het cda.

[0:36:05] Dankjewel voor ons het en ik kon het gehemelte bij de buren van boekel. Dus we kennen het ecodorp kennen we heel goed duurzaam leven verbinding zeggen ze

[0:36:15] bijzonder om daar een keer op bezoek te gaan dat gezegd hebbende vandaag toevallig of misschien niet helemaal toevallig een brief van de minister over de over deze deze onderwerpen aan eigenlijk onderkent de minister en de brief eigenlijk alles wat er nodig is en financiering aan locatie de grond aan juridische benodigdheden. Dus ik ben wel een beetje op zoek naar hij erkent dat hij zegt van ik ga er hard mee aan de gang. Maar we moeten er natuurlijk een aanjager met elkaar. Als we dit belangrijk vinden. Ik ben ook wel een beetje op zoek naar de volle honderd dingen. Wat zou nou in juli verstandig zijn om ons als eerste aan te zetten.

[0:36:50] Dankuwel heb ikzelf ook nog. Korte vraag. Dank voor uw komst.

[0:36:57] Ik heb altijd begrepen dat het krijgen van een hypotheek en garantie regelingen zoals het wsw dat woningcorporaties heeft het dat het echt best wel een groot probleem is zit er al een beetje schot in een wat moet er gebeuren om daar schot in te krijgen in de tweede vraag gaat toch ook wel een beetje veel geld van de wet wel bedoelde u ook niet. Denk helemaal serieus met die vier miljard. Maar

[0:37:17] ik kan iedereen wil natuurlijk wel betaalbare grond willen woningcorporaties willen ook graag betaalbare grond en de moet ook wel een groot publiek belang zijn om grond tegen een andere prijs dan wat wat andere voor willen betalen beschikbaar te stellen.

[0:37:31] Dus ik ben wel benieuwd hoe u daartegen aankijkt tegen bijvoorbeeld sociale woningbouw, waar de wachtlijsten enorm zijn betaalbare koop het ook nodig is en grond is nou één keer schaars in dit land en heeft een enorme prijs en geef ook niet meer zo makkelijk weg om het maar even huiselijk te zeggen.

[0:37:48] Dat waren mijn vragen.

[0:37:49] Ik ga gewoon op op het rijtje af. Normaal zijn we heel strak in wie welke vraag aan wie stelt er is nu aan iedereen wel wat gevraagd. Behalve aan de aan de stichting zelf. Die geldt echter van de heer boulakjar. Die vraag gaat blinken. Ik kan me zo voorstellen. Dus voelt u vrij om te reageren op de gestelde vragen. Dan geef ik eerst het woord aan de heer de lange.

[0:38:10] Dankuwel. Ik zal proberen een beetje snel doorheen te lopen en wat reactie te geven en sommige dingen geef ik ook even door

[0:38:18] als ik even kijken van de eerste vraag was van wat kunnen we nou de begroting verzekeringen zijn volgende week wat daar meegenomen worden. Daar gaat het volgens mij vooral om financiën dan zou ik zeggen. Laten we ergens tussen die één en vier miljard uitkomen en dat is voor het budget. Ik denk misschien ook wel goed om zeggen dat hebben we niet ditjaar nodig en maar als je geld gaat lenen, betekent het wel dat je het niet direct weer terugkrijgt. Dus het is uiteindelijk loopt het naar een bedrag op. Het komt uiteindelijk ook weer terug om mensen gaan aflossen. Dus ergens zul je moeten gaan zoeken van waar ligt dat dat budget

[0:38:51] en ik denk dat voor de. Het is denk ik door iedereen aangeeft, zal ik nog vaker aangeven. De verschillende belangenorganisaties koop link

[0:38:58] en samen bouwen in twee organisaties die zich inzetten om dit verder van de grond te krijgen. Dan denk ik ondersteun die dan ook de is meer gericht op wooncorporatie op sepot. Maar het gaat uiteindelijk voor beide voor burgerinitiatieven

[0:39:13] d zesenzestig vroeg van eigen locaties overheid. Wat is daarvoor nodig? Vaak zit het er minder voorwaarden als het rijksoverheid iets verkoopt. En dan wordt het natuurlijk via het biedt aan bode. Er kan iedereen bieden. Maar je moet het direct afrekenen. Daar begint het probleem vaak voor burgerinitiatieven en soms worden er ook nog voorwaarden aangesteld in de zin van je moet zoveel omzet hebben. Je moet ervaring hebben of dat soort zaken. Dus dan wordt het ook lastig voor

[0:39:41] burgerinitiatieven bij gemeente en provincie kunnen ze het in principe doen. Tegenwoordig lopen inderdaad die dan wel vaker allemaal goed beginnen maar eens mee om in het bestemmingsplan gewoon sepot. En wat mij betreft wooncorporaties straks nog specifieke keer benoemen dat die in het bestemmingsplan opgenomen kunnen worden.

[0:40:00] Nou, breda werd net al even genoemd heeft inmiddels cbs beleid en nrc route boekje en dringt dat nu af. En wat zie je nu zie je dus in grote projectontwikkelaars dat er gewoon een deel beschikbaar komt. Dus op die manier kun je denk ik ook dat benoemen. Maar dan moet wel afspraken over zijn als de gemeente dat niet opneemt, dan is het dus vrij. Dus misschien kunnen we kijken ook overheden wat meer kunnen dwingen of aanspreken dat ze gewoon dat ook die wettelijke mogelijkheid die er eigenlijk dus gewoon al is gewoon benutten.

[0:40:33] Heer corporaties geef ik even door want dat ben ik wat minder in thuis. Dus ik denk dat het goed is dat die daarop reageren

[0:40:40] koppeling zou bouwen in op lange termijn op eigen benen. Ik denk dat dat kan. Ik denk dat op een gegeven moment ook kunt kijken naar verschillende methoden om dit soort organisaties te ondersteunen. Wellicht vanuit de corporaties die ge realiseert worden dat ze ook een bijdrage kunnen doen.

[0:40:56] Dus ik denk dat er op lange termijn wel eens maar ik denk dat je wel over een periode van tien, vijftien jaar moet praten voordat ze op eigen benen kunnen staan. Dus de komende tijd zul je dat echt nog wel moeten ondersteunen.

[0:41:10] Ja. De erkenning van de vanuit de minister is er nou dat is mooi. Dan zou ik zeggen. Dan kunnen we stappen maken

[0:41:19] de volgorde van dingen en ja het blijft een beetje lastig want aan de ene kant zeggen van hier wel goed om de koppeling samen bouwen in als organisaties te blijven ondersteunen en te versterken. Want uiteindelijk gaan we daarmee meer gaan doen als er geen locaties komen dan kun je mensen heel blij gaan maken. Maar dan kunnen ze uiteindelijk nog niet staat er dus ook. Dat maakt lastig. En als het volgens mij aan locatie is, maar de financiering is lastig. Dus het hangt uiteindelijk toch aan elkaar. Dus het is heel lastig om daar denk ik een volgorde in aan te geven

[0:41:52] dan als laatste de de hypotheek garantie regeling.

[0:41:56] Ja.

[0:41:57] Je merkt al in verschillende mogelijkheden dat als wakker zijn. Mensen moeten naar een bedrijfsfinanciering. Dus je gaat naar een. Je moet dan dat de dertig, veertig procent zelf inbrengen.

[0:42:08] Nou. Het werd laatst al een keer genoemd bij een sessie. Dan komt een soort stapel financiering mensen leggen zelf wat in crowdfunding. Soms is een stimuleringsregeling bijvoorbeeld stimuleringsregeling wonen en zorg vanuit het rijk

[0:42:21] was in eerste instantie de bedoeling dat de overheid een garantie zou geven, waardoor de banken zouden lenen in de praktijk bleek het zo ingewikkelder toch de rijksoverheid het zelf weer leent.

[0:42:32] Zo zijn er verschillende regelingen provincies hebben ook nog weer regelingen. Vaak zijn allemaal niet dezelfde voorwaarden. Dus je moet heel erg zoeken als initiatief van waar moet voldoen.

[0:42:42] De wet even gerefereerd aan betaalbare grond.

[0:42:45] Mijn uitgangspunt is dat betaalbare grond alleen voor sociaal zou moeten. Dus dat zou ook binnen de wooncorporatie kunnen

[0:42:53] dus als er mensen zijn binnen de wooncorporatie die gewoon een goed inkomen hebben hoeft niet per se betaalbare grond hebben.

[0:42:59] Daarnaast zijn er misschien ook nog knoppen waar je naar kunt kijken. En nu hoor je feite vaak een zeker een bedrijfsfinanciering moeizaam in twintig jaar aflossen. Als we zouden kunnen kijken naar bijvoorbeeld deze nou moet het wel helemaal afgelost worden, kan het niet in vijftig jaar afgelost worden. Dan kun je op die manier denk ik ook heel veel betaalbaarheid op die manier reduceren.

[0:43:17] Voor kort.

[0:43:19] Dankuwel heer dank ik.

[0:43:22] Smit. Sorry, de heer smits shirt zit zul je kunt u vroeger nog separaat. Dat gaat niet meer goedkomen. Vanmiddag.

[0:43:29] Misschien kunnen wij beter van stoel wisselen.

[0:43:32] Bedoel ik.

[0:43:38] Ik loop dezelfde vragen af natuurlijk een beetje op het gevaar af dat ik ook antwoorden dubbel met wat men vertelde of wat anderen vertellen.

[0:43:50] Een.

[0:43:51] Vergadering is het zo dat er niet één stap is die je zou moeten zetten om de wooncorporaties echt lastig te kunnen trekken. Er moet ontmoeten. Op verschillende fronten moeten er acties komen aan om het om het tot een succes te maken.

[0:44:10] Als ik het toch een moest kiezen, wist ik dat het mes op de keel. Maar dan zou ik zeggen voorkom dat initiatieven werken aan hun plannen dat ze met met pijn en moeite een locatie weten te bemachtigen dat ze een plan opzetten dat ze het hele voorbereidingstraject toen ook ook met eigen middelen daarin een heel veel tijd, energie en dan tegen de financiering aanlopen en niet verder gekomen

[0:44:37] zichtbaar aan het eind van de rit kort voor de voor de start zichtbaar.

[0:44:42] Dus een oplossing voor de financiering denk ik dat dat ook een soort

[0:44:47] terugslag zal krijgen naar naar het eerdere eerdere stappen

[0:44:52] zoals je weet dat je als je een deugdelijk plan hebt dat je dan ook op financiering kunt regelen. Dan kom je natuurlijk veel makkelijker binnen bij alle partijen ook om een locatie te verwerven.

[0:45:03] Dus ik denk dat dat we er verstandig aan doen om daar

[0:45:08] te beginnen neemt niet weg dat er ook nog heel veel meer moet gebeuren omdat

[0:45:16] hoe dat dan zou moeten die die financiering dat dat kwam eigenlijk aan het eind van de laatste vraag. Dan kom ik dadelijk nog wel even op terug.

[0:45:25] Wat er nodig is. Even naar de volgende vraag wat er nodig is voor beheer corporaties.

[0:45:32] In mijn notitie heb ik daar de nodige aanbevelingen in in vermeld. Ook ook voor beheer. Corporaties moeten op veel fronten stappen gezet worden.

[0:45:45] Opnieuw als ik er dan een van zou moeten kiezen, dan zou ik zeggen niet rechten op een minimumaantal van vijf kan het misschien drie of ze zijn er ook van drie. Maar het zou enorm helpen als de beheer corporatie als een zeg maar een eigen onderdeel zeg maar als een als een eigen standaard in de woningwet terug te vinden is dus

[0:46:14] niet niet in de kantlijn. Maar een wezenlijk andere benadering met andere waarden dan de koop en en met name de sociale huur. Nu is het nog echt onder de sociale huur geparkeerd, maar een weer corporatie onderscheidt zich wezenlijk van van de sociale huur. Dat heb ik ook geprobeerd in mijn notitie duidelijk te maken.

[0:46:41] Status, vooral

[0:46:43] geef het een eigen staat

[0:46:46] mijn favoriete onderwerp koop link en wat er met. Ik zou moeten gebeuren. Koppeling. Een beetje mijn kindje er nu zeven jaar bij betrokken

[0:46:59] heb gezien. Wat wat het belang is van een organisatie zoals koppeling. En wat het doet als je kennis deelt en dat zien we ook aan het aantal initiatieven dat zichtbare koppeling heeft aangesloten. Dat zijn er inmiddels honderden van het overgrote deel in oprichting is.

[0:47:17] Wil je als koop link zeg maar een een je eigen broek op kunnen houden. Dan heb je heb je nodig dat die wooncorporaties ook als het ware van de van de band rollen. Dus dat wat je doet als ondersteuning organisatie dat dat ook resultaat oplevert.

[0:47:45] En dan zijn er

[0:47:47] zijn er een aantal mogelijkheden om ervoor te zorgen dat koppeling op eigen benen kan staan.

[0:47:54] Dat kan zichtbaar in dat proces zitten. We zijn een aantal dienstverlening mogelijkheden die waar koppeling een rol in zou kunnen kunnen pakken.

[0:48:04] Probleem is natuurlijk dat op dit moment er amper wooncorporaties gerealiseerd worden. Dus dat er nog geen volume is en dat er daar moeten we realistisch in zijn. Er gaan jaren overheen. Nog voordat al die wooncorporaties in oprichting ook een soort stabiele stroom van gerealiseerde projecten gaat opleveren.

[0:48:25] Maar als we nu opgeven, zou dat echt eeuwig zonde zijn dus niet doen.

[0:48:33] De over de financiering kwam mijn vraag hoe krijgen we die financiering op gang.

[0:48:43] Zelf ben ik ook betrokken geweest bij het bij een poging om een leent fonds op te zetten voor wooncorporaties waarbij je niet zomaar een knip maakt in in bancaire financiering en daarnaast eigen hun eigen kapitaal dat je moet opbrengen. Maar dat je dat samenvoegt

[0:49:05] en dat je een zeg maar een bijna volledige financiering via leent fonds organiseren.

[0:49:11] We dachten daar een begin mee kunnen maken met die tien miljoen. Dat dat is niet gelukt. Die tien miljoen ligt dus nog op op het schap zonder maar is een klein bedrag om een fonds in te richten.

[0:49:22] Dus ik kom toch weer bij mijn buurman uit ergens tussen miljard. Er wordt een running gag vanmiddag.

[0:49:34] Maar dat dat zou natuurlijk een enorme steun in de rug zijn voor die initiatieven als niet overal een financiering vandaan moeten halen. Ik ken een aantal business cases van financieren van wooncorporaties die die het wel redden. En dan zie je dat ze uit alle hoeken en gaten een financiering deuren zal zijn als er één loket was

[0:49:58] alle als laatste de nijboer over die over die grondprijs en de betaalbaarheid van die van die grond. Ik kan alleen maar over zeggen. Er is nog niet zolang geleden een richtlijn voor taxatie

[0:50:18] van wooncorporaties verschillende en die richt zich met name op hoe om te gaan met de waarde van de grond onder hun wooncorporatie,

[0:50:30] want het is een zinvolle

[0:50:32] publicatie geweest want het is een terugkerend discussiepunt.

[0:50:38] Dankuwel.

[0:50:39] We nu echt bij de heer lengkeek.

[0:50:45] Weet u hoeveel.

[0:50:46] Nieuwbouw koopwoningen. De ditjaar verkocht zijn.

[0:50:49] Tot nu toe.

[0:50:50] Toen ze naartoe. Kunt u een schatting doen? Of mag dat niet vragen? Meneer de voorzitter,

[0:50:55] U mag verandert vragen. Krijg geen antwoord. U nu? Gaat u werden door? Ik zal het antwoord.

[0:51:04] Ik zal het. Ik zal het u verklappen zijn. Dit jaar zijn drieduizend driehonderd nieuwbouw koopwoningen in heel nederland verkocht tot ongeveer nu. Dus dat even om ook aan te geven dat die hele bouwsector natuurlijk piept en kraakt onder de onder de nieuwe voorwaarden zullen we maar zeggen vanuit financiering en bouwkosten

[0:51:25] en dat raakt natuurlijk ook die coöperatieve sector.

[0:51:27] Tegelijkertijd is denk ik heel belangrijk om je te realiseren dat die dat hij dat die markt zoals wij nu ingericht hebben dat er in dat coöperatieve segment soms hoor je wel. De derde weg of de derde bouw stroom noemen

[0:51:42] dat het waanzinnig belangrijk is om als je die op gang krijgt. Dan heb je andere financieringsvormen andere financierings logica ook waarmee projecten in gang worden gezet en dat is iets wat in tijden van crisis wel doorgaat. Als je kijkt naar de landen waar dit in de in de onder meer uit de de projecten die we bezocht hebben dan zie je dus dat het anticyclisch is en dat is interessant.

[0:52:05] Uw vraag. Ik pak er eigenlijk twee uit de eerste vraag van waar te beginnen

[0:52:12] minister de jonge heeft voor de brief die hij vandaag heeft verstuurd. Die heb ik nog niet gezien. Heeft hij een brief gestuurd waarin die laat schrijven of waarin zijn ambtenaren eigenlijk een beetje zo

[0:52:24] een beetje miauwen. Ja. Het is zo divers en er zijn zoveel verschillende vormen. Dat maakt het zo ingewikkeld om de regels voor te maken want dan sluiten we altijd de een in en de ander uit.

[0:52:33] Nou

[0:52:34] daar wordt als het ware een soort kaart getrokken waarvan ik denk hoe kan dat nou want dat is juist die maatschappelijke diversiteit is de kwaliteit en de feiten. Het feit dat er diversiteit is betekent dat mensen duizend routes en sluipwegen zoeken om toch als het ware dat collectief wonen met elkaar te kunnen organiseren. Dus mijn punten echt zijn. U bent tweede kamer waar te beginnen. Zorg. Nou dat die definitie helder is. Dat heb ik net ook gezegd ik denk dat als je die als je die definitie helder maakt dan krijg je een aantal effecten die daarop volgen. Dat heeft te maken met financiering. Dat heeft ook te maken met dan kun je een regeling inrichten waar je gewoon verwijst of naar hoe je het in de wet of in een toelichting bij de wet of een algemene maatregel van bestuur of welke vorm u ook voor kiest dat het dat het vastgelegd is en in de in het in het duits noemen ze dat gewoon een nut zich de oftewel een sector die tot nut van 't algemeen is de definitie die u ook in het in het in het peper kunnen terugvinden. Die die haakt daar ook op aan. Dus het is wonen. Het is vastgoed. Wat niet voor de markt is. Wat als het ware wel in onderneming is ondergebracht, wat niet op op rendement gebeurd. Maar wat echter op gebruikswaarde berekend is.

[0:53:52] Dat is als je dat vastlegt.

[0:53:54] Dan komen er dingen in beweging. Dan kun je volgens mij een serieus fonds gaan gaan inrichten, waarbij duidelijk is wie onder welke voorwaarden aanspraak kunnen doen op dat fonds. Ik ben heel prettig dat het een uit het ander volgt dan kun je ook

[0:54:10] in omgevingsplannen die nou op gemeentelijk niveau gemaakt worden. Kan gewoon verwezen worden naar zo'n definitie kun je kan gewoon in plannen aangewezen worden. Dit soort percentages sociaal, dit soort percentages. Wat we gewoon in de vrije markt is een percentages wat we aan die derde bouw stroom toewijzen

[0:54:28] en zo denk ik van als je het een begint dan kun je verder met het andere dat fonds. Dan is natuurlijk belangrijk om daar gewoon een serieus fonds van te maken. Dan mag ook duidelijk zijn die die tien miljoen. He kijk gewoon naar de stimuleringsregeling wonen en zorg die hugo. De jonge zelf toen hij nog bij vws heeft opgericht. Ik weet niet precies hoeveel daarin zat. Maar de opzet daarvan met subsidie voor de plankosten en vervolgens een participatie die de die genomen wordt in de financiering en het is een heel helder model wat zo overgenomen kan worden voor coöperatieve woon initiatieven

[0:55:04] dus ook daarin. Dat is geen rocket science. Het hoeft niet allemaal opnieuw uitgevonden te worden. De logica is is voorhanden.

[0:55:13] Dus dat eigenlijk over die vraag waar te beginnen

[0:55:17] en

[0:55:18] dan de tweede waar ik op in zou willen gaan. Dat is de vraag van henk nijboer

[0:55:23] over echt legitimiteit van een beperkte van een van een lagere grondwaarde is natuurlijk echt een belangrijke vraag. Maar die heb ik denk ik met het eerste punt heb je dat voor een belangrijk gedeelte heb je dan natuurlijk ook een garantie in en dus op welke conditie zie je dat die corporaties inderdaad nimmer zullen verkopen. Dat dat wat er aan subsidies of aan de fondsen in zit dat dat niet in particuliere zakken verdwijnt. Dat is ontzettend belangrijk dat je dat via via die definitie vastlegt. Maar dat kan je ook vervolgens terug laten komen in de grondwaarde berekening. Nou als je kijkt naar een stad als münchen die zeggen gewoon wie zijn onze bondgenoten voor betaalbaar wonen. Wie help ons om dat te realiseren. Dat doen. Beleggers. Maar die doen dat maar voor een beperkte termijn. Dan is er een grondwaarde die daarbij hoort. Dat doen. Corporaties doen we het op een veel langere termijn. Dan is daar een grondwaarde die daarbij hoort. Dus het is ook het is niet subsidie. Het is een heel logische manier hoe je als het ware met economische principes tot een waardebepaling komt van die grond en van het vruchtgebruik van die grond

[0:56:25] en daarbij is denk ook belangrijk om je te realiseren. Grond verkoop is natuurlijk een vorm erfpacht is een heel duidelijke vorm om maatschappelijk ook te verankeren. Wat er met die grond gebeurt. Dus ik ik denk dat het belangrijk is om die legitimiteit van een lagere of een passende grondwaarde op zo'n manier te verankeren en ook daarmee veel meer te werken.

[0:56:46] Dankuwel dankuwel. Dan is tot slot het woord aan mevrouw.

[0:56:50] Ja. Dank je wel. Ik denk dat hebben heb ik goed geleefd en zijn mensen van de praktijk te hebben een heel praktisch advies van mij als onderzoeker als wetenschapper. Ik ik moet zeggen als je het is woonvormen onderzoek. Je ziet dat ze zijn niet van aan dagen na de andere ontstaan is een lange termijn proces. Dat heb ik heel veel politici anders doen en dat is belangrijk om in de in de woningwet ook in de omgevingswet

[0:57:36] ankeren te integreren en heldere definitie is heel belangrijk in dit zien en is er gaat over een heel een heel aanpak over collectief wonen niet gewoon in één particulieren voor. Maar in alle soorten aan woonvormen eigendom, verhuurders, sociaal. Dat dat zal in en in cursus zijn en gewoon woning cursus voor mensen in nederland collectief te worden. Dat kan met de woningcorporatie met de bestuur, de heer corporatie in in de verschillende vormen. Dus dat is hem bij nodig. De wet

[0:58:18] het verschillende wetten.

[0:58:20] De woningwet omgevingswet dat er in in weg en meer in integreren. Ik hoop dat is duidelijk. Dankjewel.

[0:58:33] Hartelijk dank, zijn we precies binnen de tijd gekomen aan het eind van dit eerste blok. Ik dank u allen hartelijk ik schors voor een enkel moment en dan gaan we chargeren en dan gaan we direct om kwart voor vijftien uur vijfenveertig. Kwart voor vier gaan we door met blok twee ik schors voor een enkel moment.

[1:03:19] Ik heropenen het rondetafelgesprek wooncorporaties. We zijn toegekomen aan het tweede blok en dat gaan we op dezelfde manier doen als ook het eerste blok was, maar niet dan nadat ik de collega's nog een keer heb voorgesteld is mevrouw beckerman van de sp, de heer boulakjar van d zesenzestig, mevrouw van dijk van het cda en de heer grinwis van de christenunie heeft ook bij het staartje van zojuist aangesloten geschoven en is er nu bij en mijzelf henk nijboer van de pvda. Ik wens u van harte welkom en ik stel u ook even voor aan de mensen thuis en de mensen op de publieke tribune. Dat is en u ziet nu op volgorde van hoe ik een papiertje staan. Dus als het goed is, doe ik het beter dan met mevrouw marjan aartsen van ecodorp zuiderveld.

[1:04:04] De heer alfons remy van de unie van en voor de wielewaal is er wel een een geel oranje boekje van gehad. Zojuist de heer floris shiva lee van wooncorporatie w vijftien, vijfenvijftig en julian van der zanden van de nieuwe meest van harte welkom. U heeft het net kunnen zien hoe het een beetje gaat. U heeft enkele minuten voor de introductie en daarna is er gelegenheid voor het stellen van vragen. We gaan het net zo weer doen. Dus ik geef het eerst het woord aan mevrouw aarts.

[1:04:36] Ja. Dankuwel en hartstikke bedankt voor de uitnodiging waar ik natuurlijk heel graag op ingegaan.

[1:04:43] Ik ben een van de gelukkigen die in een ecodorp woont

[1:04:48] en dit ecodorp is samen gerealiseerd naar de woningcorporatie die eigenlijk ten doel heeft gesteld van altijd met een groep bezig te zijn

[1:04:57] met een burgerinitiatief en ik kan dat alleen maar toejuichen dat dat natuurlijk gewoon een landelijk iets gaat worden.

[1:05:05] Ik woon in ecodorp. Het is een woningcorporatie die net die die andere vorm heeft inslaat op het sociale het ecologische het economische en culturele aspect

[1:05:18] en zoals je eigenlijk al. Nu wonen er nu een kleine tweeëneenhalf jaar

[1:05:26] zien wij al enorme verschillen in wat dat wonen met zich meebrengt

[1:05:32] en

[1:05:33] het is vooral ook maatschappelijke ontlastend. De maatschappelijke vragen die we nu hebben eenzaamheid, gezondheid

[1:05:42] die biodiversiteit die zorg vragen die er liggen die wachtlijsten die er zijn. We zien de voordelen al nu nu nog maar net geland zijn

[1:05:52] en ik denk als het zeker ook in het vorige blok. Zo is ingegaan op waar gaan we dat van betalen. Is dit misschien ook iets om mee te nemen omdat je dus aan de andere kant de lasten laag verlaagd. Ik zou daar zeker groot voorstander voor zijn. Daarnaast zijn natuurlijk ook bij ons ik ecodorp zuiderveld

[1:06:16] is het eerste ecodorp van zeven g. Dat is het overkoepelend orgaan van ons. Want wij zijn eigenlijk van mening van ja. Dit kunnen we voor onszelf willen, maar zo veel meer mensen willen dit ook nog toen wij laten we lieten weten dat we dit van plan waren en locatie hadden hadden we binnen de kortste keren nou genoeg mensen in interesse bij

[1:06:40] de peilingen die waar we wel drie ecodorp mee konden vullen.

[1:06:45] Dus ik zou dat zeker heel erg aanraden om met wooncorporaties dit op te pakken.

[1:06:54] Daarnaast dus ook.

[1:06:58] Wij kunnen gemeente denk ik ook.

[1:07:01] Veel.

[1:07:02] Met elkaar afstemmen of informatie opvragen. Ik ben in de laatste twee jaren

[1:07:08] door meerdere gemeentes overheden en woningcorporaties benaderd mogen is op bezoek komen. Kun je informatie geven. Hoe werkt dit nou. En

[1:07:18] iedereen komt dan met het idee binnen of het plan binnen om een pilot te gaan doen in hun gemeente. Ik hoop niet dat iedere gemeente in nederland pallets moet gaan proberen om dit van de grond te krijgen.

[1:07:32] Dus

[1:07:35] naast dat het sociaal verbindend is denk ik ook van we hebben als nederland binnen de eu ook afgesproken om met elkaar juist aan die duurzame ontwikkelingsdoelen de sd geest te werken.

[1:07:51] Wij hebben gemeten ondertussen dat dat bij ons flink ontwikkeld. Dus ik denk dat daarin ook een goede grote bijdrage gedaan wordt

[1:08:01] en

[1:08:04] ik zal het niet al te lang meer uit. Maar ons tweede project waar wij nu mee bezig zijn. In wageningen

[1:08:11] hebben we ook juist zo aangepakt dat we dus met nog vier andere woon initiatieven zijn samen gaan werken met een woningstichting zijn we daar nu bezig om een gebied van honderdvijftig woningen te realiseren.

[1:08:23] Juist ook om

[1:08:25] als initiatieven te ondersteunen en te versterken. Dat doen we op die manier daarin wageningen. We doen dat als ecodorp samen met het ecodorp een netwerk.

[1:08:36] We werken samen met een klink gewoon maar om te zien hoeveel wensen hiervoor zijn

[1:08:43] hoeveel mensen hiervoor

[1:08:46] jarenlang zich inzetten

[1:08:49] en

[1:08:50] sommige helaas zonder resultaat

[1:08:53] dankuwel.

[1:08:54] Hartelijk dank voor uw inleiding. Dan is het woord aan de heer remy van de unie van en voor de wielewaal.

[1:09:00] Dankuwel. Voorzitter.

[1:09:04] Dankjewel. Voorzitters en de wielewaal uit rotterdam zijn erg blij dat ze uw kamer mogen toe spreken en de ervaringen van de afgelopen tien jaar.

[1:09:12] In beeld te brengen.

[1:09:14] Want de wielewaal is al meer dan tien jaar bezig om een woonwijk te realiseren van meer dan vijf, honderd vijfenveertig woningen

[1:09:20] en inmiddels is dat teruggebracht naar driehonderd vijftig woningen, omdat de woningen al naar projectontwikkelaars toe zijn gegaan.

[1:09:29] Ik heb je mag de bewoners al lange tijd samen met de experts ook begeleiden in deze gevecht en de wieden bouwers hebben ook al wet en regelgeving proberen te veranderen

[1:09:42] als boven de wielewaal praten dan praat je over een woonwijk in rotterdam geschonken door de bevolking van zweden toen

[1:09:50] rotterdam gebombardeerd was en de mag zweden die even die motie is woningen geschonken

[1:09:56] woningen zijn binnengekomen bij de gemeente en de woningen op hollands gebruik zijn enorm goed gebouwd en de tijdelijke woningen bestaan nu nog steeds

[1:10:05] gemeentelijke woningen. Dat werd een coöperatie.

[1:10:09] De woningen zijn uiteindelijk al die jaren niet onderhouden, maar wel bewoond geweest en nu zijn ze verkocht aan bp d. Rabobank

[1:10:20] hoe en wat weten we niet

[1:10:23] wet openbaar bestuur weten we niet. Gemeenteraad rotterdam beter niet. Het is kwijt. Maatschappelijk vastgoed is kwijt.

[1:10:32] De bewoners zijn langs de deuren gegaan met het politieke partijen gesproken en die gaven heel netjes aan van zorg ervoor dat het wettelijk geborgd is dan staan we achter jullie plan.

[1:10:42] De bewoners zijn naar de rechter gegaan en uiteindelijk hebben hoger beroep een uitspraak gekregen van de rechter

[1:10:48] en

[1:10:49] een later stadium

[1:10:51] de wet

[1:10:52] woningwet tweeduizend vijftien is niet veilig. Want uiteindelijk kunnen corporaties de woningen als zeggen het is leeg. Het gaat gesloopt worden. Dan zit er een gat in de wet en regelgeving.

[1:11:04] Dan mag het gewoon verkocht worden aan een projectontwikkelaar. Dan verdwijnt er maatschappelijk vastgoed

[1:11:11] een hiaat die echt gerepareerd moet worden door uw huis om het in orde te krijgen en de wielen bouwers hebben dat voor nederland gedaan. Die zijn langs de deuren gegaan. Vijf euro geschonken. Twee euro vijftig en hebben we

[1:11:23] advocaten voor ingezet en tot en met de hoge raad de uitspraak

[1:11:27] beschikbaar voor u in die deel ik graag met u.

[1:11:30] Maar de wielerbaan die bestaan al meer dan tien jaar en we hebben netjes een document gekregen van het ministerie van binnenlandse zaken dat we een

[1:11:39] wooncorporaties zijn en wat willen jullie paul

[1:11:42] met een grond die nu beschikbaar zijn, kunnen we echt een vastgoed corporatie regelen

[1:11:47] en eigenlijk moet je zo zien. Voorzitter, alle woningcorporaties in nederland zijn ooit gestart als corporatie of het nou voor medewerkers waren van de mijne of van de ns of bijvoorbeeld van de publieke omroepen.

[1:12:01] Werkgevers zagen mijn medewerkers mij mensen moeten veilig wonen comfortabel wonen. Dus er werden initiatieven genomen en laten zijn. Die

[1:12:10] wijken zijn terechtkomen bij corporaties aedes die beheren dus meer en die vertegenwoordigen meer dan twee, honderd en zestig woningcorporaties

[1:12:19] denk je dan ga je het gesprek aan met zo'n corporatie. Maar ze houden het zo voor zich.

[1:12:25] Ze willen die discussie niet want ze zijn bang dat ze de woningen kwijtraken of de grond kwijtraken.

[1:12:31] Alle betrokkenen hier al corporatieve ideeën die zijn voor de bewoners. We gaan het regelen behoeft geen winstoogmerk willen wonen, veilig wonen voor iedereen

[1:12:42] en en aedes is daar niet de partijen in voorzitter onlangs gesprek te voeren. Dus het beste is dat regie ontstaat vanuit den haag om aan te geven.

[1:12:52] Ja je hebt coöperatieve wooncorporaties beleggers en je hebt eigen woningbezit

[1:13:00] en

[1:13:02] de woningwet tweeduizend vijftien is prachtig hele duidelijke richtlijnen, maar

[1:13:06] de bewoners van bieden we al hebben vastgesteld.

[1:13:09] Er zitten gaten in.

[1:13:10] Dus zorg ervoor dat het maatschappelijk vastgoed maatschappelijk blijft dat de woningen gebouwd worden over financierbaarheid de grond kan gewoon in eigendom blijven netjes bij de

[1:13:20] gemeente

[1:13:21] en we zitten er woningen neer. En zoals ook andere sprekers duidelijk hebben aangegeven. De huren hoeven echt niet verder omhoog.

[1:13:28] Dat is prachtig.

[1:13:30] En wat.

[1:13:30] De wielewaal rotterdam is geëvolueerd

[1:13:33] in tien jaar tijd ze constant met ideeën bezig geweest om dat met elkaar te regelen.

[1:13:39] En wat is er nu gebeurt. Uiteindelijk hebben nu in combinatie met te weinig woningen te weinig zorg te weinig cohesie

[1:13:47] is,

[1:13:47] wordt vandaag overhandigd aan iedereen in nederland ook op internet te vinden. De zelfredzame wijk

[1:13:55] wat in rotterdam bieden we al gebeurt. Dat kan een mooie blauwdruk zijn voor hun woning oplossingen en ook voor de zorg. Want die cohesie wordt daarin

[1:14:03] gehouden en is dat cijfermatig grond te rekenen. Dat is cijfer rond rekenen, want het corporatie plan dat ook digitaal beschikbaar.

[1:14:12] Dan word je dan eigenlijk serieus genomen door instanties. Nou de wielewaal was er heel vroeg bij. Al in tweeduizend dertien, veertien praten met het minister minister

[1:14:22] over ministerie moet zeggen

[1:14:24] we spraken met de corporatie bespraken met gemeenten. En ja de angst was, kunnen die bewoners dat wel.

[1:14:31] En die bewoners kunnen het goed. Dus het vertrouwen geven ook de burgers vertrouwen geeft ze een bepaalde

[1:14:37] sturing helpt.

[1:14:39] Het hoeft niet te even zwaar zijn als de corporaties. Maar die wet en regelgeving is prima gebruikt dat ook want we moeten zuinig zijn op onze huizen dus helemaal niet erg. Het kan

[1:14:50] en dat zouden we graag

[1:14:52] navolging willen zien. Wat kan bieden. Wat betekenen de grond is er

[1:14:57] de woningen kunnen gebouwd worden en de wielewaal kan binnen

[1:15:01] twaalf maanden gerealiseerd worden. Dus als ook lang over de laaghangend fruit hebben dan praten we daarover. En tot slot, voorzitter, tot slot financierbaarheid

[1:15:11] het nationaal plan rotterdam-zuid.

[1:15:15] Daar zijnde geldmiddelen al helemaal beschikbaar.

[1:15:18] En dan kan de woonwijk in een twaalf maanden gerealiseerd worden.

[1:15:22] Dankuwel.

[1:15:23] Dankuwel. Dan is nu het woord aan de heer shiva nie. En hij is van de wooncorporatie w vijftien, vijfenvijftig.

[1:15:29] Kleine correctie,

[1:15:31] Iets indrukken,

[1:15:33] Wij zijn wij zijn een beheer corporatie.

[1:15:35] Sorry.

[1:15:37] Is.

[1:15:38] Wij zijn beheer corporatie. Wij hebben een jaartje of vijftien de panden in de straat in rotterdam. Om niet gehaald. Dat was een constructie waarin woonstad de eigenaar niet wordt panden kon zorgen, maar ook niet konden ontwikkelen. Dat is gekraakt. Vervolgens van beheer genomen en dat heeft de stichting daarvoor gedaan hebben overgenomen en wij zijn in gesprek met de woningbouwcorporatie tot de conclusie gekomen

[1:16:03] dat het een goed idee zou zijn om zelf een beheer corporatie op te richten. Samen met trevor james een van de inmiddels overleden leden van kopen denken we zijn we tot een plan gekomen. Eerst zouden we te kopen. Eigenaarschap, maar dat woonstad en in dit geval een mooie taak om het sociaal te houden en beschikbaar dat een kerntaak was waar het niet afstoten. En daar wil ik er ook in gevonden. Dus in dit opzicht spreek ik even voor de corporaties. Maar zoals je ziet een corporatie met zestigduizend.

[1:16:35] Ik geloof woningen met ongeveer acht, honderd man proberen te besturen. Dat is onmogelijk. Dus de systeemwereld van een bewoner van een wooncorporatie is dat dat rijmt niet met de behoeften van leven en wonen.

[1:16:50] Dus ik geloof dat beheer corporatie van wooncorporatie een model zou zijn waar je maatschappelijke wil meer zou kunnen doen waar eigenaarschap ontstaat en waar je dus eigenlijk met mensen die gezien worden als huurders of als sociale huurders of als consumenten. Dat zijn ook allemaal professionals en ik heb mijn buurman horen zeggen wij hebben het in die zin bewezen. Je kan gewoon met tachtig diverse mensen meer corporatie oprichten van een vereniging vorm en daarmee doe je het onderhoud en sociaal onderhoud en het gevolg daarvan is dat je dus een open wijk structuur krijgt betekent ook dat we een aantal woningen hebben omgekat of nee zou moeten zeggen aan berg ruimtes tot eenmaal geen panden. Dat is maatschappelijke ontroerend goed. Dat betekent dat je daar een aantal zaken hebt

[1:17:36] die dus breder en culturele zijn dan het wonen aan zich met wijk functies. Dat betekent ook dat de overkant die niet bij de leden behoren ook toegang hebben. Dat betekent dat je eigenlijk gewoon zeggen een klein samenleving weer opnieuw aan het opbouwen bent

[1:17:53] en dit model werkt veel beter dan een wooncorporatie te kunnen nog helemaal niet wat je merkt het leuk is. We zijn het samen aangegaan. Maar eigenlijk alle systeemproblemen die corporatie heeft of moet je een sociale wooncorporatie.

[1:18:07] Die kunnen wij enigszins oplossen met de beheerskosten coöperatie alleen die werelden die raken elkaar nog niet helemaal. Dus probeer maar eens met leden met primaire behoefte wonen en leven te koppelen aan de systeemwereld van bijvoorbeeld de woonstad lijkt mij dat aardig en twee andere mensen bij ons uit het bestuur. Maar de rest van de bewoners niet want die hebben gewoon zorgen. Wanneer kan ik mijn huis in worden gaat kosten. En hoelang gaat de verbouwing duren

[1:18:34] waarbij woonstad de problemen heeft van hoe gaan we deze mensen tijdelijk huisvesten gaat het uberhaupt wil doen want als willen doen, krijgen we nooit akkoord van het bestuur. Als je merkt daar zitten allerlei problemen die we volgens mij praktisch heel makkelijk kunnen oplossen. Alleen daar moet wel het een en ander voor los gestort.

[1:18:49] Worden.

[1:18:51] Tekort denk ik om dat nu allemaal aan te halen. Wat wel leuk is om te vertellen. Er zijn zeven punten die wij in corona periode voor elkaar hebben gekregen,

[1:19:00] want het is sinds tweeduizend negentien begonnen met de bouw zijn coronaperiode hebben een aannemer gekregen heeft circulair gebouwd. We hebben als wooncorporatie of meer corporatie mee gebouwd. De architect bepaalt en dus ook gezorgd dat het inderdaad plannen afgestemd waren op de behoeften van de mensen die er komen te wonen. Het is sociale woningbouw gebleven

[1:19:21] en vervolgens is het een binnenstedelijke operatie geweest en dat is allemaal gelukt in twee jaar tijd binnen budget.

[1:19:29] Dus ja. Dit lukte de commerciële sector niet eens. Dus, laat staan als zeven punten bereikt zijn. Dan wordt het tijd dat het toch ook een keer bij dus ook op professionals gaat indalen. En wat daarnaast nog wel erg interessant is, is de cultuur van een huurder en de cultuur van een verenigingslid van der meer corporatie. U kent het verschil waarschijnlijk wel tussen een huiseigenaar huurder even los van wat we daarna gaan stemmen. Maar wat een huiseigenaar doet is zorg dragen voor zijn pensioen of zorg dragen voor de plek waar die woont en een huurder die bel te woon kopen of die beeld woningbouw op het moment dat er een lekkage iets aan de hand is. Ga je niet het proces uitleggen wat er gebeurt als je bij een als je huurt en er gaat een lampje stuk in de gemeenschappelijke ruimte. En hoeveel mensen er geweld moeten worden en gecheckt moeten worden. Wat voor scripts er afgedragen moet worden om dat te fixen. Wat dat kost of als een bewoner naar toe loopt er een nieuw biertje in rijdt. Maar dat zijn er nogal tekenen kenmerken. Dus ik geloof dat als mensen meer eigenaarschap krijgen. Dat kan in een eigenaars vorm van een wooncorporatie of in een beheer corporatie dan ontstaat er iets wat in nederland heel goed kunnen en dat is ondernemen en samenwerken en daarom echt belachelijk dat nog niet bestaat. Dus vandaar kom ik hier graag even vertellen.

[1:20:49] Hartelijk dank, dan is nu het woord aan julia van der zanden van de moment.

[1:20:55] Dankuwel. Voorzitter,

[1:20:58] ik heb een mooie ook mijn huiswerk gedaan en peper opgestuurd. Dus ik kan ik wil gaan voorlezen. Maar

[1:21:04] zoals de eerste spreker. Als je dat ze een van de gelukkige personen was die in gemeenschap woont. Zo ben ik er ook een want nu woon ik in een gemeenschap in nijmegen en ik wist al langer de wens om naar amsterdam te verhuizen. En toen ik dit project van de nieuwe meent voorbij zag komen, dacht ik van ik ben gek als ik niet inga want daar werden we met onze woongemeenschappen gevraagd om te investeren in het project. Ik dacht ja ik ik wil niet alleen dat we hierin investeren. Ik wil je gaan wonen. Want waarom in godsnaam zou ik mijn paradijsje in nijmegen verlaten voor een flatje drie hoog achter. Want waar in godsnaam. Kom je terecht in amsterdam. Als je

[1:21:37] zonder netwerk daarnaartoe verhuisd.

[1:21:40] Dus dat is eigenlijk de essentie van mensen willen met elkaar wonen. Je wil het samen doen en dat is er deze dingen zo belangrijk voor zijn en die woonvorm is er nog veel te weinig.

[1:21:52] Er werd mij net al ingefluisterd door een kamerlid dat er in breda. Ook in straat de meent is, want de nieuwe meent trots op het oudhollands woord de meent. Dat staat voor het gedeelde beheer van een publieke zaak en dat is voor ons ook misschien wel een van de grootste kernwaarde dat het gaat voorbij en privé bezit en marktwerking want huizen zijn er gewoon om in te wonen. Niet om winst mee te maken en dat is ook dat te willen doen met ons projecten. We zijn heel blij dat we nu eindelijk kunnen gaan bouwen over drie weken.

[1:22:22] Dus het is heel fijn. Maar

[1:22:25] het nogal wat voeten in aarde voordat we konden gaan bouwen en heb ook heel veel uitstel opgelopen. Maar in die periode viel het ons op dat de wooncorporatie helemaal geen eerlijke positie heeft in de markt van enerzijds wordt gezien als commerciële partijen. Want je bent een pand aan het ontwikkelen. Je kunt geen particuliere hypotheek krijgen en er worden prijzen gerekend alsof je een ontwikkelaar bent met diepe zakken, maar we kunnen niet het verlies van een project compenseren met de winst van de ander project. Want er is geen ander project is alleen eigen huis,

[1:22:54] maar we zien ook van woningcorporaties toegelaten instellingen goedkoper kunnen lenen en lagere grondprijs hoeven te betalen. Maar waarom die lagere grondprijzen dan niet mogelijk zijn voor burgers die ook sociale huur zelf realiseren, is mij eigenlijk een raadsel en dan niet enkel voor een periode van tien jaar, zoals bij nieuwbouw tegenwoordig vaak het geval is, maar voor de gehele levensduur van ons pand

[1:23:15] en ook bij de bank merkten we dat de positie van de wooncorporatie onduidelijk is, want de rekenmodellen lijken geen rekening te kunnen houden met dingen als sociale cohesie of zelfwerkzaamheid, want sociale cohesie zorgt ervoor dat de leegstand veel lager is dan in een ander wooncomplex en door zelfwerkzaamheid kunnen onderhoudslasten ook weer veel lager zijn dan bij conventioneel beheer. Omdat je inderdaad niet vijfendertig administratieve stappen door moet voordat er een lampje vervangen kan worden, bijvoorbeeld, maar ook een beetje gewoon zelf een keer een likje verf op de kozijnen kan doen en er niet schilder voor betaald hoeft te worden. Zulke dingen hebben allemaal gunstige financiële gevolgen en het zou ik alleen maar eerlijk zijn wanneer je een lager financieel risico dus ook terug zou zien in een lagere hypotheekrente.

[1:23:59] We hebben vooral ook gemerkt van

[1:24:02] dat het nu voor ons eigenlijk alleen gelukt is omdat er veel andere partijen achtergrond zijn gaan staan. Acht andere sociale woning panden die allang gerealiseerd zijn en decennia bestaan. Die hebben samen met de kans fonds en een investeerder ons een afbouw garantie van bijna twee ton kunnen geven en daardoor heeft de bank ons nu uiteindelijk toch een hypotheek kunnen verstrekken. Maar dat betekent ook dat het eigenlijk voor andere panden alleen maar lukt als je gewoon een flinke som geld op tafel kan leggen en dat is natuurlijk de grap. Als je sociale huur probeert te ontwikkelen. Dan heb je niet een hele dikke envelop om iemand gas leggen. Dus het wordt steeds moeilijker voor ook voor andere corporaties om dezelfde weg te bewandelen. Als wij dat gedaan hebben

[1:24:41] en wat ook eerder al genoemd is van een wooncorporatie draagt bij tegen woningnood vereenzaming tekorten in de zorg

[1:24:48] trekt bij en een fijne leefomgeving en ook de duurzaamheidsambities. Dus we denken dat het van groot belang is dat er beleid wordt gemaakt om meer wooncorporaties te onze te stimuleren

[1:24:58] en het gegoten in drie aanbevelingen net ook al genoemd van maken. Een wettelijke definitie van wooncorporatie dus los van sepot en los van wat er nu in de wet staat over wooncorporaties. Want dat gaat alleen over collectieve overnames van huurwoningen door huurders van corporaties

[1:25:15] richten landelijk fonds in van waaruit wooncorporaties kunnen lenen tegen gunstige voorwaarden dat wij nu in amsterdam kunnen bouwen is eigenlijk alleen omdat de gemeente amsterdam daar ook een fonds voor heeft ingericht, want de rabobank financiert net iets minder dan vijftig procent van ons project.

[1:25:31] De andere iets meer dan vier miljoen hebben we dus uit allerlei andere hoeken en gaten moeten halen dat ons gelukkig wel gelukt maar het is eigenlijk niet echt te doen. Dus wanneer dag met een landelijk fonds voor is dan is dat een stuk makkelijker te regelen

[1:25:44] en op den duur is het ook iets wat zichzelf in stand houdt, omdat het geld er natuurlijk steeds in terugkomt en leen fonds hebt er niet een subsidiefonds

[1:25:54] en ook wel wat ik eerder minder gehoord van biedt professionele ondersteuning. Want het is echt als burgerinitiatief ook al ben je een collectieve heb je veel kennis. Je hebt echt niet alle kennis in huis om door alle wirwar van banken en meerjaren onderhouds planning beng eisen en investeringskosten. Je moet alles weten en dat kan niet. Daar heb je hulp nodig en we zijn onze adviseurs dan ook echt ontzettend dankbaar dat ze ondersteun die jungle heen en hebben kunnen helpen en we dachten van de als je dan toch contact heb met die projecten onze de juridische en financiële ondersteuning te geven. Dan kun je er ook meteen zeggen van 't zorg dan ook dat je kennissen aanbiedt over dingen als gemeenschap, vorming en besluitvorming, zodat je ook zichtbaar sociaal zorgt dat die gemeenschap sterk zijn, want daar stond het uiteindelijk op dat het sociaal sterke gemeenschappen zijn want daar

[1:26:49] haal je ook al die sociale voordelen uit zoals die eerder genoemd zijn. Arib noemde al de kennisinfrastructuur en ik denk dat het faciliteren en het verspreiden van die kennis essentieel is om deze sterke burgerinitiatieven te laten groeien.

[1:27:05] Hartelijk dank. Dan wil ik voorstellen weer twee vragen per persoon. Het liefst wel een beetje gerichte dan de vorige keer dan weet u ook waar u verwacht voor het antwoord op geven. Maar ik ben niet de aller strengste vandaag. Dat merkt u wel, mevrouw beckerman van de sp.

[1:27:21] Dank aan alle aanwezigen en ook jullie hebben natuurlijk ook wel. Misschien wel. Pioniert eigenlijk allemaal wel of niet gelukt is en of je wel of niet opbouwt voor misschien wel heel veel andere straks in nederland. Althans dat hoop ik dat zou heel mooi zijn en

[1:27:40] ik denk even twee hele concrete vragen want en eigenlijk vind ik het het voorbeeld van der wielen waanders is natuurlijk gewoon wel echt een drama toe. Tenminste zo veel strijd, maar ook zo veel verliezen en zo veel tegen macht. En wat zouden wij hebben elkaar al ontmoet geloof bij het protest van de twee bos buurt mij dat en wat zouden we want u zei ook hele nuttige dingen vertrouwen geeft mensen natuurlijk allemaal heel erg waar. Maar wat zouden we heel concreet vanuit tweede kamer het theater in de wet die is heel duidelijk overgekomen. Maar wat zou heel heel hard nodig zijn zichtbaar aan aanstaande dinsdag. Want dat in werd, kunnen wij gewoon niet. Dinsdag dicht krijgen. Wat zou u ons adviseren

[1:28:29] en

[1:28:32] ja eigenlijk dit de ervaringen zijn natuurlijk heel erg duidelijk en ik was wel benieuwd aan van der zanden en dat laatste biedt die professionele ondersteuning hebben natuurlijk net ook wel van van koop link gehoord en hebben jullie zelf ook gekeken naar voorbeelden in het buitenland. En wat leer je daar van want ik vond die en

[1:28:59] federatie structuur of hoe dat steeds maar weer door en doorgaat eigenlijk een soort sneeuwbal effect en ook wel een hele mooie. En wat kun je daar ook van ik ben benieuwd of jullie daar over na.

[1:29:10] Dag dankuwel dankuwel.

[1:29:12] De heer bakker, d zesenzestig,

[1:29:15] Dank u. Voorzitter ook aan de deelnemers deelnemers aan deze ronde. Hartelijk dank en waardering voor jullie inbreng en inzet voor een belangrijk thema twee vragen ook

[1:29:29] rondom de wielewaal in rotterdam. Dank u noemde ook in uw betoog. Maar u concretiseren dat niet. Nationaal programma rotterdam-zuid kunt u daar nog.

[1:29:39] Dus even.

[1:29:41] Op ingaan. Wat wat u daarmee doelde en aan mevrouw aarts. Want u bent al in woningen. U heeft al uw droom gecreëerd. Het gaat naar veel over het tegengaan van eenzaamheid, leefbaarheid, sociale cohesie, gemeenschaps, vorming echt hele belangrijke elementen in op het vraagstuk.

[1:30:02] Wat ziet u al concreet terug in uw project. Kunt u dat ook concreet te maken wat u merkt

[1:30:08] in uw mooie initiatief dankuwel.

[1:30:11] Dankuwel mevrouw van der

[1:30:13] dankjewel was het dankuwel dank inderdaad aan de sprekers en veel vragen zijn al gesteld. Film verhalen hebben ook wel terugkerende problematiek. Dat maakt voor onze enerzijds moeilijk antwoord ook makkelijker als een honderd dingen allemaal bijkwamen. Maar ik was wel een beetje op z'n op zoek naar de financierbaarheid. Het eerste blok al aandacht voor is besteed. Want ik geloof o k zelfwerkzaamheid eindelijk een beetje een vereniging is verband. Zal ik maar zeggen. Het bouwen kan worden ontzettend veel geld. Wij hebben ooit met onze verenigingen een sporthal gebouwd dan wel heel veel minder geld hebben er volledig kunnen doen. Zijn jullie en hebben jullie ook een beetje in beeld gebracht. Wat het kostenbesparende effect want ze kunnen zijn. Hebben jullie daar al rekenvoorbeeld een aantal business case. Want dan zal wel interessant zijn als we ook maar die informatie gesprekken aan zouden kunnen gaan met de financiële

[1:31:04] is hij toch

[1:31:06] dankuwel.

[1:31:06] De heer grinwis christenunie,

[1:31:09] Dank dank voor de duidelijke toelichting en hartverwarmende initiatieven. Een vraag aan de heer van der zanden. Dat is over de financiering in het verlengde van mijn collega's van dijk

[1:31:24] in in de in het position paper begin ging al duidelijk op in.

[1:31:30] Maar wat is nou op korte termijn. We zouden fonds in kunnen richten. We zouden ook kunnen. Misschien kunnen zeggen van nou die wsw van voor de woningcorporaties die breiden we uit naar wonen wooncorporaties.

[1:31:40] Wat is de kortste klap. En wat is nou ook om even het verschil te zien. Het verschil in in financiering in kosten, bijvoorbeeld als je een ton moet lenen of een paar ton waar loop je zoal tegenaan. Allereerst het verkrijgen van de financiering een probleem met de tweede het kosten verschil is ook heel groot waardoor

[1:31:57] zo'n project als de nieuwe gemeente veel meer obstakels te overwinnen dan als de woningcorporatie zou besluiten tot bijbouwen van een aantal sociale huurwoningen.

[1:32:07] De eerste vraag en tweede

[1:32:11] twijfelen of dat misschien het algemeen. Ik weet niet wat er in de eerste ronde al eens gepasseerd.

[1:32:16] Maar dat gaat over het beschikbaar stellen van grond en ik weet niet bij wie die het beste kan

[1:32:20] kan stellen. Dus dat laat ik even aan u. Maar

[1:32:25] ik ik hoor te vaak van problemen van wethouders die het lastig vinden om met een weer een burgerinitiatief aan tafel te moeten want we willen allemaal voor de voor de laagste prijs en zekere hoeveelheid grond en die doen liever zaken met grote projectontwikkelaars woningcorporaties et cetera. Wat is nou daar nodig om iets in de houding amsterdam met een mooi voorbeeld genoemd. Iets in die houding van van bestuurlijk nederland te veranderen op lokaal niveau dat men niet voor de gemakkelijkste route kiest, maar wel voor het burgerinitiatief qua en dan met name gericht op die grondpositie.

[1:33:05] Dankuwel. Ik stel zelf een vraag en die gaat.

[1:33:09] Daarover de opmerking van mevrouw aarts,

[1:33:11] Overal pallets dat ze dat niet zo zag zitten en ik deel eigenlijk dat je je kunt er eigenlijk niet tegen zijn en tegelijkertijd beetje dan ook dat het structureel allemaal einddoel.

[1:33:20] Duurt voordat van de grond komt.

[1:33:22] In de vorige sessie was heel belangrijk dat de definitie van wooncorporaties heel goed was met verschillende vormen.

[1:33:29] Wat zijn nou de echte dingen waarvan u denkt en andere mogen er ook wat van vinden van dat is nou echt nodig om dat te voorkomen dat het allemaal maar pilletjes en projectjes zijn in het echt een beetje vorm krijgt als vierde pijler onder de huisvesting in nederland naast kopen sociale huur, vrije sector, huur

[1:33:47] en wooncorporaties.

[1:33:49] Dan geef ik u gelijk het woord. Mevrouw haage.

[1:33:56] Dank je wel.

[1:33:59] Er werd in ieder geval ook een vraag gesteld van wat hebben we eventueel ook geleerd uit het buitenland.

[1:34:05] En wat

[1:34:08] van onze ecodorp en in ieder geval geld is onder andere die gemeenschaps vorming. En hoe ga je besluit nemen met elkaar

[1:34:15] en waar sta je voor. Waar ga je dus je verantwoordelijkheid voor nemen.

[1:34:20] Dat hebben wij inderdaad van andere ecodorp eruit. Europa en de wereld meegenomen

[1:34:26] agenda. Nou is zo'n overkoepelend orgaan geen heropen zijn we lid van.

[1:34:33] Dus het is een wereldwijd netwerk en daarin zijn die juist de meeste

[1:34:38] positieve goedwerkende zaken meegenomen. Daar zijn trainingen op gebaseerd en dat trainen we ons ook jaarlijks mee.

[1:34:47] Dat hebben we van begin af aan gedaan dus ook al in de voorfase

[1:34:52] juist ook gewoon ecologisch duurzame. We willen het allemaal maar dan kom je er toch achter dat er tienduizend manieren naar toe leiden. Dus hoe ga je daar met elkaar dat gesprek aan hoe doe je dat onderling.

[1:35:08] Dus dat vooral vanuit de gemeenschap forum en en de ondersteuning is er ook op dat gebied

[1:35:15] dat men vooral ook leren van elkaar van hoe hebben wij het hier wel gerealiseerd?

[1:35:20] Verder zal ik doorgaan.

[1:35:23] De andere.

[1:35:26] Er werd ook gevraagd naar wat is nou die concrete winst in het wonen.

[1:35:33] Er bestaat zoiets als de emma aex. Ik weet niet of ze helemaal bekend is. Maar dat is eigenlijk de maatschappelijke aex en daarin hebben wij van tevoren ook enige beeld of de vragen ingevuld van nou hoe denken we dat we onszelf staan aan het zijn ontwikkelen

[1:35:53] en dan zie je eigenlijk dat heel veel op het gebied van dat gaan mij het verhaal. Dat is veel sneller doorbroken. Want je buurman

[1:36:01] klopt op de deur

[1:36:02] te zijn. Geen opnames geweest van mensen die op psychiatrische opnames die dat daarvoor wel hadden bijna jaarlijks opsteker ik de twee jaar

[1:36:15] de depressies worden als korter ervaren.

[1:36:19] Men is bewust aan het worden. Dus eet gezonder eten uit eigen moestuin. We hebben een eigen foto. Dus we stimuleren ook vooral de biologische voeding

[1:36:31] op te nemen.

[1:36:33] Daarnaast zijn er dingen als de c o twee vermindering. We maken met elkaar gezamenlijk gebruik van deelautos. Dus je hebt gewoon een andere verdeling

[1:36:44] bij

[1:36:45] in ons ecodorp zijn ook de expliciete zorgvragers en in het dorp.

[1:36:53] Dus bij hun is vooral dat opname verhaald kortere periodes van depressie, maar ook consulten die intussen stuk minder voorkomen. Was het één keer in de twee weken hoor je nu verhalen dat het één keer in de zes of acht weken is dus dat is nog maar ook die korte periode eigenlijk al een verbreding en een winst

[1:37:11] voor de hele maatschappij denk ik met die wachtlijsten van tegenwoordig

[1:37:23] denk ik ben even jouw vraag

[1:37:25] kwijt over de pallets de pallets.

[1:37:29] Ja,

[1:37:31] er komen hele enthousiaste gemeentes en wooncorporaties en zorginstellingen bij ons langs van wij willen ook wat

[1:37:39] en

[1:37:40] wat ik gewoon ook vaker hoor aan terugkrijgen is dat er eigenlijk zo weinig onderlinge kennis delen is met gemeentes

[1:37:49] provincies en

[1:37:51] ja, waarom zou iedere gemeente of iedere ambtenaar. Dat wil weer opnieuw uit moeten vinden, maar ook dus iedereen initiatief.

[1:37:59] Dus ik denk van ja als je juist op dat soort vlakken veel meer kennis delen zijn dit soort projecten goed gegaan deel dat ook en vertrouwen op elkaar aan. We roepen allemaal van de burger zou de overheid moeten gaan vertrouwen beginsel gemeentes overheden van

[1:38:22] gebruikt elkaars inzet en energie en dat zou ik zeer sterk stimuleren.

[1:38:30] En ja. Dat geldt dus ook dan dat al die pallets niet nodig zijn, denk ik. Maar dat er gewoon goede voorbeelden zijn die gevolgd kunnen worden.

[1:38:39] Oké dankuwel. Heer henry.

[1:38:42] Dankuwel. Voorzitter, de vragen tegenmacht. De wielewaal heeft echt te maken had met tegenmacht omdat ook voorlopen waren hebben dat wel zeker gevoeld. En dat maakt een beetje onbekend maakt onbemind eigenlijk in. We hebben echt de aan de hand van de woningwet tweeduizend vijftien zijn we een van de voorlopers geweest en hebben de tegenwind gehad.

[1:39:03] Dus die nu ook wel een terugkeer dat men openstaat. Juist omdat we een woningtekort hebben. Dus die vierde pijler die gaten komen. Dus ik zou het graag willen terugleggen bij het ministerie en bij om in ieder geval die

[1:39:15] extra route te realiseren naast corporaties op corporaties serieus nemen beheer, maar ook vastgoed

[1:39:24] nationaal programma rotterdam zuid. Ja daar ligt heel veel geld ter beschikking.

[1:39:30] Alleen dat wordt niet gebruikt in onze optiek en de bieden we als je ligt om de hoek. Dus uiteindelijk de financierbaarheid van de wielewaal kan eigenlijk op die wijze geregeld worden. De grond. De zijde van de gemeente en pvdd kan het gewoon weer teruggeven en dan kan het gerealiseerd worden. Dus benut het geld en u hoeft niet elke keer nieuwe fondsen te creëren, want uiteindelijk

[1:39:51] is daar gewoon in rotterdam is er geld genoeg voor om dat te regelen en dan kom je eigenlijk terug. Ook de volgende vraag over financierbaarheid even voor iedereen wereldwijd. Als je bij een bank financiert is

[1:40:05] laag risico is vijfenvijftig procent residentiële vastgoed is vijfenvijftig procent. Ik hoor mijn collega's maximaal vijftig, veertig procent financieren. Dus onder het risico verhaal. Maar dat plaats van over huizen

[1:40:17] die op woning wordt gekocht worden met volgens de laatste eisen

[1:40:22] die hebben een levensduur van meer dan vijftig jaar. Dus als een bankinstelling laurens kan financieren. Vijfenvijftig procent zou de overheid kunnen zeggen we pakken die andere vijfenveertig procent

[1:40:33] en nederland heeft prachtig instituut als de bank. Nederlandse gemeenten of de waterschapsbank die allemaal risk management systeem hebben in taxaties als overheid zegt we stellen geld daar voor de bestaande bankstructuren geld beschikbaar specifiek voor woningcorporatie aan de eisen voldoen dan kunnen al die initiatieven geregeld worden. Sterker nog, voorzitter, nederland is een trippel aan land

[1:40:54] en wereldwijd moet geld aan geadopteerd worden en nog wel. Ja dat moeten we ook zo houden we ook ook buitenlandse partijen zullen zeggen van ik voor woonfonds. Ik zou daar zeker in nederland daar geld voor beschikbaar stellen tegen de lage rente

[1:41:08] op die wijze hoeft het niet alleen maar nederlands schilderswijk kan zelfs wel internationaal geld zijn. Dus dat hoeft niet. Het probleem zijn in mijn gesprekken met banken, instellingen voor de wielewaal specifiek hadden we de financiering al helemaal rond

[1:41:21] grond.

[1:41:22] De spijker op de kop.

[1:41:24] De gemakkelijkste route is gewoon naar een vastgoedontwikkelaar of of een andere partij.

[1:41:31] Ja doe dat niet. Overheid, gemeente provincie

[1:41:36] kijk naar de initiatieven en sterker nog, oude werd woningwet zegt heel duidelijk.

[1:41:41] Als u het geld gaat om vreemde gaat u is bij de bewoners langs

[1:41:46] en de huurder langs hebben die een initiatief. Dan moet je ze horen, kunnen de corporatie plan maken en dan kan het geregeld worden

[1:41:55] bij de wielewaal hebben meegemaakt. De overheid in de meest slechte

[1:42:00] situatie en we hebben nu nog wob-verzoeken lopen en we gaan op onderzoek. Onze juristen zijn nog steeds bezig om het door te lichten.

[1:42:08] Het is

[1:42:09] het is schrijnend en dat willen we voorkomen in andere situaties

[1:42:14] en pallets. Toch zou ik willen pleiten om vlieguren te maken

[1:42:19] en dan specifiek even over de partijen die hier aan tafel zitten en de wielewaal in het bijzonder. Wij zouden heel graag een pilot. Maar ik willen starten.

[1:42:28] Het corporatie plan is klaar.

[1:42:30] We hebben het allemaal de contacten zijnde en uiteraard onder toezicht. De voorzitter, onder toezicht samen met ambtenaren, samen met het ministerie om ook vlieguren te maken om te zeggen van lukt dat

[1:42:42] temperatuur te meten en dan ga je verder en dan kunnen we ook feitelijk over feitelijke situatie praten. Er zijn tien jaar kwijtgeraakt. Ook in. Maakt niet uit.

[1:42:51] Maar nederland moet nu acteren en dat hebben we graag voor nederland realiseren.

[1:42:57] Dankuwel.

[1:42:59] Hartelijk dank.

[1:43:01] Is verleend.

[1:43:03] Volgens mij geen concrete vragen gehad. Maar wat wel aardig is betreft de grondpositie. Arie lengkeek heeft daar een hele mooie uiteenzetting over gegeven. Dus ik verwijs u

[1:43:14] de aantekeningen van daarvoor.

[1:43:18] En dan tot slot juliana van der sande.

[1:43:21] Weer eens met de vragen over of naar het buitenland hebben gekeken naar goede voorbeelden daar. Ja. Nee, sociaal zeker over besluitvorming is er gewoon internationaal al heel veel over voorgekauwde kun je wat dat betreft van groepsproces heel veel leren en ook die zou kijken ook willen aanraden voor de definitie van een wooncorporatie. De zeven coöperatieve principes die zijn een internationaal bekend en dat gaat ook over besluitvorming bijvoorbeeld hoe je gewoon een groep definieert dus daarvan kun je zeker het buitenland leren maar voor dingen als hoe we hier financiering en regels en zo dat dat is zo specifiek nederlands. Er kun je hun thuisland kijken hoe het gaat met de wetgeving natuurlijk heel anders.

[1:44:04] Daar is blijft ondersteuning, denk ik gewoon echt voor nodig voor die burgerinitiatieven

[1:44:10] werd mevrouw aarts gevraagd naar de concrete voorbeelden van sociale voordelen, maar aangezien ik nu in nijmegen ook al in een corporatiewoning kan ik die ook wel beantwoorden. Ik moest meteen denken aan de operatie die ik vorig jaar moesten ondergaan, waarna zes weken niet goed voor mezelf kan zorgen en kennis mij had dezelfde operatie en die heeft zes weken een zorgbetaler gezeten. Ik kom na een week alweer naar huis en mijn buren. Die hebben elke dag voor mij gekookt en de andere buur kwam elke week mijn was doen, waardoor ook gewoon in mijn eigen huis kon zijn, waardoor je de sfeer zijn zorg getoond minder nodig hebt

[1:44:41] en dan ja dat lijkt me een heel groot voorbeeld. Maar dan heb je natuurlijk ook nog altijd dat je

[1:44:46] fietsen deelt dat het nooit je bloem op is als je de taart wil bakken omdat er altijd wel een burgers die iets heeft of appels voor in de stamppot en er zijn altijd zulke dingen waar de deelauto is inderdaad wat bernhard tot wij delen onze wasmachine het waardoor er minder wasmachines nodig zijn in de voorbeelden zijn legio de werd gevraagd naar cijfers voor goedkoper onderhoud. Ik zou denken zeker van gaan dan naar de baby. G. Ik zie de woningbouwvereniging gelderland alleen beheer corporaties heeft kun je met hen goed vergelijken wat er onderhoud cijfers zijn versus conventionele bouw en de heb ik het ook wel een kermis zijn over gehad omdat wij met de nieuwe meent ook wilde bewijzen aan de rabobank van nee, het gaat echt niet zo veel geld kosten. Jullie denken dat het onderhoud kost. Maar er zijn lastig algemene cijfers op te plakken, want veel coöperatiever die er nu al zijn zitten bijvoorbeeld ook in hele oude gebouwen en je kunt je voorstellen dat het onderhoud van een oud klooster heel anders is dan van een nieuwbouwwoning gemeenschap. Maar die cijfers design er zeker al

[1:45:50] dan de vraag van obstakels waar je tegenaan loopt voor financiering. Het eerste waar wij heel erg tegenaan liepen de taxatie. Want hoe het taxeren je in godsnaam iets dat niet bedoeld is om te verkopen is er gelukkig de taxatie richtlijn van platform eenendertig, dus hopelijk maakt dat de boel een stuk makkelijker dan een andere beperking hierbij heel erg hadden het terugbetalen van kortlopende leningen, want de bancaire financiering is wel voor langere tijd. Maar bijvoorbeeld dingen als crowdfunding die we hebben gedaan en andere leningen die zijn maar voor kortere periode

[1:46:22] en zelfs iets als tien jaar is al lastig om terug te betalen omdat die eerste tien jaar is waar je dan de badkuip hebt zoals dat zo mooi heet dat je onder nul zit. Dus het jij je moet vooral zorgen dat ze echt een langlopende lening kunt hebben en dan. Wij liepen ook heel erg tegenaan dat de bank dus maximaal vijftig procent financiert op dit moment. Dus dan moet je dus de helft van je geld ook nog ergens anders vandaan zien te halen en dat de bank dus ook nog een hele grote garantie vraagt voor risico's die wij niet zo zien om dat zij dus nog wel risico's zien omdat er de sociale cohesie en

[1:46:58] dingen die voor ons risico's afdekken bestaan niet voor banken. Dus dan moet je daar alsnog een smak geld tegenover zetten

[1:47:06] en met de pijlen het van wat er nodig is. Denk god pallets zijn dit eigenlijk al zo lang aan het doen en misschien zijn wooncorporaties nu heel booming. Maar eigenlijk zeg maar sinds de tijd dat de kraker heel groot was is gewoon het wonen in gemeenschappen. Dat is er al. Zolang dus dat we nu nog steeds met pallets bezig zijn. Dat vind ik eigenlijk

[1:47:28] treurig. Maar arib noemde het geloof ik ook al van grond geld en groep en geld hebben we het al veel over gehad. Dat komt denk ik wel groepen zijn er genoeg want er zijn echt veel bewonersinitiatieven maar grond blijft dan denken over mensen moeten gewoon een plek hebben om te bouwen of om een pand over te kunnen kopen. Dus grond lijkt me dan het het voornaamste voor de andere groepen.

[1:47:53] Helder dankuwel. Ik kijk even of er nog dringende vervolgvragen zijn.

[1:47:58] Je hebt dat dat hoeft niet plenair gedeeld. Die zijn er niet was helder en duidelijk. Ik wou wel voorstellen om direct door te gaan met het volgende blok en niet in kwartier te schorsen. Dat lijkt me niet nodig. Dus we schorsen. Vijf minuten en we gaan om vijf over half zes en ik dank de insprekers voor een waardevolle bijdrage dan ook voor de position. Papers ik schors voor minuut of vijf en dan gaan we om vijf over half vijf verder proberen om af te sluiten. Dankuwel.

[1:54:36] Ik.

[1:54:36] Dit ronde tafelgesprek wooncorporaties.

[1:54:42] Ik heet van wat harte welkom. Het publiek. Ik heet u van harte welkom. De.

[1:54:46] De insprekers,

[1:54:47] Van dit derde blok,

[1:54:49] Ik.

[1:54:51] Dikke chaos,

[1:54:53] Weer begonnen.

[1:55:00] Ik heb ik heb niet voor niks in hamer liggen. Maar meestal meestal niet nodig.

[1:55:04] Daarop. Goed,

[1:55:05] En ik stel aan u voor de collega's, mevrouw beckerman, namens de sp, de heer boulakjar namens d zesenzestig, mevrouw van dijk namens het cda. De heer grinwis namens de christenunie en ik ben zelf van de pvda. Ik heet de insprekers van harte welkom. De derde en laatste blok. En dat zijn. Dat is de heer mol programmaleider bij stichting

[1:55:24] de heer van bach architect, de heer mertens van guido, met een advies stad en ontwikkeling

[1:55:33] en de heer van der weerd van het stimuleringsfonds fonds volkshuisvesting. U plaats aanwezig zag ik zojuist in het publiek bij de vorige blokken. We gaan het precies hetzelfde doen als zojuist. Dus ik geef u eerst de gelegenheid om een introductie te verzorgen. Wij hebben uw positie position paper ook ontvangen waarvoor hartelijk dank. En daarna gaan wij vragen stellen.

[1:55:52] Dus zo gaan we doen het die allereerst is het woord aan de heer mol.

[1:55:58] Hartelijk dank, voorzitter, hartelijk dank. De commissie mooi dat we hier als stichting wonen als programmaleider wooncorporatie een toelichting kunnen geven over wat we met wooncorporaties doen en wat er nodig is om wooncorporaties verder te helpen. In het amsterdamse ondersteunen we heel veel wooncorporaties amsterdam heeft een aantal jaren geleden een actieplan wooncorporaties opgesteld. Er zijn we ook een beetje bij betrokken geweest

[1:56:25] en het actieplan houdt in het uitgeven van grond en dat doet de gemeente. Wij ondersteunen initiatieven. We geven trainingen

[1:56:33] en scholing beantwoorden heel veel vragen en proberen ook voor te zorgen dat groepen tot stand komen

[1:56:40] en amsterdam heeft ook een stimulerings regeling

[1:56:43] voor wooncorporaties. Dus zorgt ook voor

[1:56:47] financiering op het moment dat je op een kavel zeg maar geland bent als groep. Er is ook een selectieprocedure. Die staat open voor alleen wooncorporaties

[1:56:56] en initiatieven worden daar zichtbaar getest geselecteerd op de kwaliteit van plannen en ook op financiële haalbaarheid

[1:57:06] financiële haalbaarheid in de zin of ze een plan goed doorgerekend goed bedacht hebben en ook tot realisatie gaan komen we natuurlijk ook belangrijk is voor een initiatief

[1:57:19] burgerinitiatieven. Het is al vaker langsgekomen. Ik wil daar één ding. Ik schrijft er ook veel over. Ik wil daar één ding uit te halen. We hebben hier in nederland best te maken. Er zijn ook verschillende onderzoeken met heel veel burgerinitiatieven. Als ik ben zelf ook bij betrokken bij burgerinitiatieven

[1:57:36] betrokken geweest bij ecodorp boekel. Tenminste ik heb ze mede ondersteund

[1:57:40] ondersteunen ook buiten amsterdam af en toe initiatieven. Ik ben ook in duitsland betrokken bij een grote organisatie, organisatie het niet horizon syndicaat

[1:57:49] en als burgerinitiatief ben je gewend om mee te horen.

[1:57:53] Dat is is nou eenmaal een kloof tussen

[1:57:57] zichtbaar. De politiek, het systeem en de burgerij. Dat zal niet zomaar verdwijnen. Maar wat we nu zien is. We zien een grote groei, groeiende groep initiatieven.

[1:58:11] We zien ook dat steeds meer wooncorporatie slagen. Ondanks zeg maar. Ik noem het ook altijd de ondanks beweging. We zien dat steeds meer initiatieven slagen. We beginnen langzamerhand te ontdekken hoe die wooncorporatie ook ook echt van de grond kan komen in amsterdam zijn nu verschillende initiatieven gaan bouwen. De nieuwe meent gaat bouwen. Een paar stroken is bijna klaar met bouwen. De waren is bijna opgeleverd. Er zit nog een hele trits van initiatieven van jongeren. Ouderen zit eraan te komen. Ik ondersteun de gemeente utrecht die zijn ook bezig die de laatste ook een avond met tachtig bewoners die hier geinteresseerd zijn. Dus het loopt in heel nederland. Dus eigenlijk zitten we nu in de fase en u door

[1:58:54] en daar hebben we niet alleen met de lokale overheid voor nodig, want er zijn best wel gemeente. Niet alleen maar amsterdam die hun nek uitsteken in het mogelijk maken.

[1:59:04] Maar daar hebben we het rijk voor nodig.

[1:59:07] Er is al op wetgeving ingegaan. Daar schrijf ik ook het een en ander voor over. Maar ik wil u een voorbeeld geven

[1:59:13] in de woningwet is in artikel achttien a de wooncorporatie opgenomen.

[1:59:19] Dat is in de nacht van duivestein is dat gebeurd.

[1:59:23] In artikel achttien a wordt gezegd wooncorporatie. Maar wat er bedoeld is, is vereniging.

[1:59:31] Als je echter dan moet ik mijn tekst even opzoeken naar het burgerlijk wetboek gaat en je kijkt daar in artikel drieënzestig

[1:59:40] eerste lid van het tweede boek van het burgerlijk wetboek.

[1:59:45] Dan staat daar dat je als vereniging de term corporatie niet mag gebruiken

[1:59:50] is verboden.

[1:59:51] Je kunt dan aangeklaagd worden door andere corporaties omdat je naam gebruikt

[1:59:56] van wat je niet bent.

[1:59:58] Dus de ene wetgever zegt

[2:00:00] vereniging de ander zegt mag niet.

[2:00:03] Dan ga je subsidieaanvragen

[2:00:05] en er is bijvoorbeeld de vvd. Dat is voor bestaande

[2:00:10] wooncorporaties die bijvoorbeeld iets met duurzaamheid willen regeling.

[2:00:15] Daar staat jou hoor. U kunt subsidie krijgen als u een wooncorporatie bent volgens artikel achttien van het van een van de woningwet.

[2:00:23] Maar wacht even. Dit zijn initiatieven die niet via met een corporatie te maken hebben. Dus die voldoende misschien wel helemaal niet aan. En nu is er weer een nieuwe regeling die spreekt dan plotseling over.

[2:00:34] Ja. Nee, u moeten juist die s p i code hebben. Dus er wordt er niet meer vereniging gebruikt maar weer een hele andere term, maar dit soort verwarring.

[2:00:43] We hebben gewoon echt standaarden nodig en duidelijk artikel wat een wooncorporatie is dan kunnen gemeente meewerken. Die weten wat ze zal selecteren. Ik zou zeggen dat zou in het burgerlijk wetboek moet maar dat verder techniek. Dat laat ik aan u over. Maar zo'n bepaling is gewoon echt nodig

[2:01:03] als het over de financiering gehad hebben. Ik ben samen met andere betrokken geweest bij de oprichting verkoop coping.

[2:01:10] We hebben daar gesprekken gehad met bzk zijn ook heel blij. Ook daarvoor gepleit dat ook het rijk beweegt ook vanuit de

[2:01:22] de redenering dat we zien dat verschillende gemeenten nu amsterdam heeft twintig miljoen

[2:01:27] vrijgemaakt in een fonds voor wooncorporaties het rijk tien.

[2:01:31] Dus u ziet hier al een beetje verschil. En wat we zien met die tien miljoen is dat is gewoon te weinig om het fonds aan de praat te krijgen.

[2:01:40] Dat bedrag moet gewoon hoger

[2:01:43] om ervoor te zorgen dat dat er een revolverend fonds komt waar wooncorporaties gebruik van kunnen maken

[2:01:54] in amsterdam werkt die financiering, maar we zien ook wel dat dat is waar ik verschillende gemeenten over hoor. U weet allen hoe het in de gemeente, hoe verschillende gemeenten gaat met financieringen. Ik denk dat een gemeenschappelijk fonds nationaal waar rijk en gemeente in kunnen participeren en misschien zelfs provincies en andere overheidsorganen

[2:02:15] ervoor kan zorgen dat die wooncorporatie ook echt overal in nederland van de grond komt.

[2:02:21] Dus dat is nodig.

[2:02:24] Een ding wat ik ook wel eigenlijk. Tot slot.

[2:02:29] Professionalisering van initiatieven is heel belangrijk.

[2:02:34] Koning is al genoemd als als netwerk.

[2:02:38] Dat is

[2:02:39] echter essentieel dat koop niet de komende jaren verder gesteund kan worden,

[2:02:43] zodat initiatieven ook sneller tot realisering kunnen overgaan en ook kennis gedeeld kan worden en die beweging net zoals in de landen om ons heen kan groeien.

[2:02:54] Hartelijk dank, dan is het woord aan de heer van bach architect.

[2:03:00] Dagvoorzitter ook bedankt voor de uitnodiging ben graag om mijn standpunt toe te lichten.

[2:03:09] Als architect heb ik een aantal scenario's en wooncorporaties mogen bijstaan in de ontwikkeling van hun plannen en dat doe ik eigenlijk al

[2:03:18] ongeveer vanaf de jaren zeventig particulier initiatief van mensen die kleine wereld wilde wonen en meer in gemeenschappelijkheid. Zulke plannen vragen vraag aan lachen lange adem

[2:03:28] veel overleg om tot realisatie te komen.

[2:03:31] De overheid kan hier in een beperkte rol hebben, zoals plannen die worden ontwikkeld op locaties

[2:03:36] die een dergelijk bouwvolume mogelijk maken.

[2:03:39] Dat ligt anders

[2:03:40] bij particuliere plannen op locaties die volgens een bestemmingsplan en verder gelegen boven een niet toestaan. Dan kan de overheid

[2:03:48] juist wel een stimulerende rol hebben.

[2:03:51] Ik

[2:03:53] ben ook zeer geinteresseerd in in het een sociologische en filosofische aanpak

[2:03:59] en die heb ik ook

[2:04:01] op een ander in een andere rol kunnen toelichten.

[2:04:07] En dan heb ik het over demografische veranderingen.

[2:04:10] Want die komen op ons af.

[2:04:13] De vraag naar andere woonvormen zal alleen maar toenemen. Het aantal huishoudens tot tweeduizendvijftig stijgen omdat steeds meer alleenstaanden en kleine gezinnen zullen zijn

[2:04:23] en teveel wordt in de huidige wetgeving en regelgeving uitgegaan van bezetting van de meeste woningen door een twee ouder gezin met twee kinderen

[2:04:32] in twintig, eenentwintig was ik in de gelegenheid om mijn input geven voor het nieuwe regeerakkoord twintig, eenentwintig, via het topoverleg

[2:04:43] duurzaam overleg politieke partijen voor mij een openbaring om toch met.

[2:04:48] Tien,

[2:04:49] Andere politieke partijen te praten over wat in zo'n regeerakkoord opgenomen zou moeten worden.

[2:04:57] Dan heb ik het gehad over de toekomst te bouwen. Pakt twee jaar oud

[2:05:02] passende woningen te bouwen fonds koffie concept flexibel bouwen

[2:05:06] en het tweede wat ik heb aangegeven lokaal, maatwerk en experimenten

[2:05:11] met vormen van duurzame ontwikkeling van woningen mogelijk maken, zoals dan weer collectief particulier opdrachtgeverschap wooncorporaties en dergelijke

[2:05:21] zal het achtige constructies buurt initiatieven stimuleren

[2:05:25] naast hen afgestemd met verenigingen van eigenaren mee gestapelde woningen

[2:05:31] helaas het woord woon corporaties haalde het niet en moest uit de tekst worden geschrapt.

[2:05:38] Gelukkig hebben we ook weer een nieuwe ronde, nieuwe kansen en in twintig. Veel dit jaar heb ik dat via mijn politieke partijen toch weer aan kunnen kansen. En ja het staat in één van de verkiezingsprogramma's.

[2:05:59] Daarnaast ben ik dat is mijn derde punt. Ik ben ook besturen van een lokale overheid die per raadslid dus uit dien hoofde

[2:06:07] zie ik heel goed waar

[2:06:10] initiatiefnemers tegenaan lopen op lokaal gebied. Uiteraard heb ik ook natuurlijk wel overleg met met wethouders. Ik ben namelijk ook jarenlang regio ambassadeur van mijn

[2:06:24] regio gooi vechtstreek geweest dus veelvuldig overleg kunnen plegen. Wat is mogelijk en dat is vanmiddag ook al aangetoond. Er zijn best veel initiatieven die mogelijk zijn

[2:06:36] en daar moet aan gewerkt worden en

[2:06:40] eerst de wetgeving hierin centraal

[2:06:44] als laatste punt even die grondpolitiek

[2:06:48] grond in nederland is schaars zo efficiënt mogelijk uitgegeven moeten worden.

[2:06:53] Wooncorporaties lopen echt te vaak tegen problemen rondom grond problematiek aan

[2:06:59] door middel van gereden grondprijzen, al dan niet met subsidie zijn wooncorporaties beter in staat woningen te ontwikkelen.

[2:07:06] Het maar de centrale overheid zal hierin een helder standpunt moeten formuleren dankuwel.

[2:07:12] Hartelijk dank, dan is nu het woord aan de heer mertens.

[2:07:16] Dankuwel dankuwel voor de uitnodiging. Ik weet denk ik veel minder van wooncorporaties dan alle vorige sprekers,

[2:07:25] maar ik weet ietsje meer over grondbeleid van ik ben zelfstandig adviseur over grondbeleid. Ik adviseer veel gemeenten in nederland sinds kort ook de eerste provincie.

[2:07:38] Er is al heel veel gezegd. Grond is een schaars goed en is ook heel erg nodig om een initiatief als deze ook mogelijk te kunnen maken. Daar begin mee. De locatie die je moet hebben

[2:07:52] en als we kijken naar de beschikbaarheid van die grond. Dan zijn er eigenlijk twee grote problemen te onderscheiden. Eerste is een hele lastige. Dat is namelijk het recht op zelf realisatie.

[2:08:03] Wat betekent dat als je eigenaar bent van de grond en je bouw mogelijkheden krijgt door een wijziging van de bestemming op die grond

[2:08:13] dat je dan als eigenaar. Je mag beroepen op dat terecht op zelf realisatie en dat je dus zelf dagen op mag gaan bouwen.

[2:08:23] Wat inhoudt dat het aantrekkelijk is voor partijen die daar hun brood mee moeten verdienen om voldoende grond voorraad in in bezit te nemen. Dat is immers waar je continuïteit op op krijgt.

[2:08:42] Dat hebben we dus ook een grote mate gezien dus en die commerciële partijen zijn ook bereid om een hoge prijs te betalen voor die grond. Wat het er dan uiteindelijk ook weer heel moeilijk maakt om alsnog met die grond naar andere meer maatschappelijke doelstellingen te gaan. Als je die partijen zou willen overwegen, zou je de grond niet aan een woningcorporatie of een wooncorporatie of een ander maatschappelijk initiatief willen dienen.

[2:09:13] Tweede probleem is de het het ontbreken van de bestendige gedragslijn, zoals ik dat noem bij de overheden als het gaat om grondpolitiek. Kijk alleen maar naar de rijksoverheid als het gaat om from bij from en de markt moet het oplossen. Nou, de markt kan heel veel mag kan niet alles oplossen. Zeker ook niet alle maatschappelijke opgave in nederland. Daar is de markt niet primair voor

[2:09:45] de

[2:09:47] ik ben even de draad kwijt. De de als we naar de gemeente kijken

[2:09:54] dan zit daar ook een gebrek aan die bestendige gedragslijn. Immers, als we de afgelopen decennia kijken naar het grondbeleid bij gemeenten dan zien we dat daar heel vaak gedraaid wordt van een heel actief beleid naar een heel faciliterend beleid weer terug en actief et cetera.

[2:10:11] En wat zien we dat er heel veel de economische conjunctuur gevolgd wordt tijdens het economisch beter gaat dan zijn gemeente eerder bereid om in te stappen gaat het economisch minder goed.

[2:10:21] Dan zien we dat ook van buitenaf. De druk om dat aan de markt over te laten toeneemt en dat gemeente dus vaak overstappen op dat faciliterend grondbeleid

[2:10:31] en eigenlijk doen ze die beweging altijd net te laat. Je zou verwachten dat dat anticyclisch gebeurt. Maar ze volgen daar die economische conjunctuur

[2:10:41] en meestal net te laat. Gevolg daarvan is dat heel veel gemeenten in nederland nog maar heel beperkt grondposities hebben

[2:10:50] die ze dus ook zouden kunnen inzetten om initiatieven als deze mogelijk te maken.

[2:10:56] Dus dat in de kern probleem. En dan heb je daarnaast in de in de uitvoering van het grondbeleid nog een hele hoop randvoorwaarden die wel wat beter zouden kunnen. Maar ik denk dat we hiermee wel krijg een het probleem een beetje geschetst hebben.

[2:11:12] Zoals ik naar oplossingsrichting kijkt

[2:11:15] dan denk ik dat daar, aangezien het recht op zelf realisatie zie ik niet zo snel verdwijnen. Dus dus dat zal ik dat ga ik niet oproep

[2:11:24] maar een actieve grondbeleid en let op actief voor dus niet vol actief grondbeleid. Want dat kunnen gemeenten en provincies gewoon helemaal niet aan mijn actief grondbeleid van met name gemeenten en provincies. Dat zou zeer wenselijk zijn om met name die maatschappelijke initiatieven die wil ondersteunen als overheid om die ook mogelijk te maken

[2:11:49] daarbij dan wel vooral letten op het hanteren van een maatschappelijk grondbeleid en dat houdt in dat je niet kijkt naar grond wegzetten tegen de hoogste financiële opbrengst. Maar dat je vooral afweegt eigenlijk terug naar waar grondbeleid en basis voor bedoeld is.

[2:12:08] Van welk effect kunnen we hiermee realiseren welke ambities die wij hebben als overheid kunnen wij waarmaken

[2:12:16] en die maatschappelijke impact afwegen tegen de financiën

[2:12:22] die financiën die zijn uiteraard wel van belang. En als het gaat om gemeenten die nu de grond positie moeten innemen die dan vooral ook maatschappelijke initiatieven mogelijk moeten maken. Dan kom je al heel snel in de discussie van de onrendabele financiële toppen te zetten

[2:12:40] en daar zou het ontzettend helpen. Als we daar breed in nederland het overleg kunnen voeren. Zijn er andere dekkingsmogelijkheden voeren zal ook het rijk, bijvoorbeeld bij willen springen om daar een deel van die onrendabele toppen te dekken. Immers, dat hebben we net ook in de voorbeelden al heel erg gehoord met dit soort maatschappelijke initiatieven kun je op andere terreinen heel veel besparingen realiseren. Dus ja dat dat is dat. Dat zou pleiten voor toch regelmatig een mkb analyse maken.

[2:13:20] Nou paar voorwaarden heb ik genoemd in in mijn spreekt notitie. Dus die ga ik niet allemaal nog herhalen

[2:13:29] wat ik wel nog zou kunnen noemen. In deze als laatste is iets waar we met faciliterend grondbeleid veel mee te maken hebben. Dat is de hoge inbreng waagde waarmee gerekend wordt in het kostenverhaal. Dat maakt dat dat heel veel gemeenten met met macro aftopping te maken krijgen en dat ze de kosten voor het realiseren van maatschappelijke van van allerlei voorzieningen niet kunnen verhalen op de commerciële partijen

[2:13:59] en een wetswijziging die zou dat kunnen veranderen door niets te kijken naar de onteigening waagde, maar door te kijken. Huidig gebruik of residuele waarde van wat er gebouwd gaat worden

[2:14:15] daar goed en dan er is nog een kamerbrief uiteraard van de minister een hele hoop maatregelen of of in ieder geval voorstellen worden gedaan over modernisering van grondbeleid. Daar heb ik eigenlijk al een paar uit genoemd staan er ook nog veel voorstellen die op langere termijn onderzocht gaan worden. Die hebben vooral op kostenverhaal en op eventueel speculatieve redenen grond aankopen of je daar niet iets aan waar de afroming zou kunnen doen. Maar dat vraag nog heel veel debat. Dus dat dat zie ik niet. Ook op hele korte termijn een oplossing. Maar dat het dat het besproken wordt is goed.

[2:14:54] Dankuwel.

[2:14:55] Dan is het woord aan de heer van der weerd.

[2:14:57] Van het stimuleringsfonds, volkshuisvesting.

[2:15:00] Dankuwel voor de uitnodiging.

[2:15:03] Ik ben inderdaad hier namens het stimuleringsfonds, volkshuisvesting en wij proberen maatschappelijke maatschappelijk gewenste initiatieven mogelijk te maken die niet of niet volledig door de door de markt gefinancierd worden. Veelal doen we dat met overheidsmiddelen en zo proberen we samen of aanvullend op de markt in impact te maken.

[2:15:26] Vandaag zit al heel veel gaan over nut en de noodzaak van wooncorporaties op zich niet veel aan toe te voegen

[2:15:34] is heel veel zijn veel knelpunten naar voren gekomen in een van de knelpunten is de financiering en ik wil me even daartoe beperken.

[2:15:44] Wij hebben inmiddels wat ervaring op dat gebied te geven. Uitvoering aan de regeling in amsterdam die een aantal keer genoemd is en waar ook de nieuwe meent gebruik van gemaakt heeft. Dus wij merken daar. Wat is nodig om ontwikkelen initiatieven zich hoe zien business case is uit, maar ook hoe gedragen financiers zich dus wat wat ze willen banken wel en niet doen, al moet ik zeggen dat ik dacht de banken nog iets meer deden dan dan vijftig procent is. Dit is dat in in het voorbeeld van de nieuwe meent denk ik wel heel erg aan de aan de onderkant. Maar vanuit die ervaring kunnen we zeggen als je naar het financiële probleem kijkt. Er zijn eigenlijk knelpunten

[2:16:25] in de ontwikkelfase en in de realisatiefase van het project de ontwikkelfase als eigenlijk nog onzeker is dat het doorgaat. Maar je moet wel kosten maken. Banken staan niet in de rij om daar de vingers te financieren. Eigenlijk zijn er op dat moment geen geen opties.

[2:16:40] Vervolgens als je stort. Je gaat de realisatiefase in.

[2:16:45] Je hebt een financiering voor nodig en dan zie je dat de financiering moeilijk te krijgen is en dat die niveau niet helemaal te krijgen is en we zien dat banken

[2:16:55] voorzichtig hier wel wat we willen doen. Ik dacht aan zestig, zeventig procent. Maar nogmaals net kwam een voorbeeld van vijftig procent

[2:17:05] in. Dan zie je dat een behoorlijke aanvullende financiering ook in die fase nodig is. Dus financieringsprobleem zit eigenlijk op twee punten aanloopfase en realisatiefase voor een deel

[2:17:17] als je dan kijkt welke oplossingen zou het rijk kunnen bieden. Ik hoorde net een oplossing van geven. Het wsw meer mogelijkheden om ook richting wonen cooperaties te gaan. Daar heb ik niet naar gekeken. Dus ik weet niet of het mogelijk is. Ik weet ook niet hoelang het duurt om het mogelijk te maken

[2:17:35] en ik heb gekeken naar twee dingen. Je zou fonds kunnen vormen met overheidsmiddelen wilt een beetje het model amsterdam waar vanuit het fonds de ontwikkelfase wordt gefinancierd door banken in de realisatiefase wordt gedaan. Wat daar kan en aanvullend vanuit het fonds wordt gefinancierd wat nodig is om het om het rond te krijgen.

[2:17:57] Tweede optie is dat een fonds wordt gevormd met middelen van de overheid en in het fonds wordt geparticipeerd door financiers.

[2:18:06] Dan krijg je eigenlijk een loket waarbij de volledige financiering afgenomen kan kan worden

[2:18:13] en van waaruit zowel de ontwikkelfase als de realisatiefase gefinancierd kan kan worden.

[2:18:20] Wij zijn vorig jaar in gesprek geweest met een aantal partijen is al aan gerefereerd. Je bent erbij geweest en toen is gekeken van zou de fondsen kunnen vormen, is een beetje doorgerekend op tien miljoen omdat tien miljoen beschikbaar was. Daar is met banken gekeken. Die zouden wel willen aanvullen tot tot vijfentwintig miljoen.

[2:18:40] En dat niet van de grond gekomen omdat daar geluiden opgingen van ja het is het is eigenlijk maar heel klein gaat terug gaat werken.

[2:18:48] Inmiddels hebben nog eens geprobeerd om de gesprekken te openen en we denken dat we op openingen zijn, maar belangrijk is ook om aan te geven van wat wat kun je ermee en ga je echt het verschil meemaken als je vijfentwintig miljoen hebt,

[2:19:03] zij het zijn hele groffe bespiegelingen. Maar als je het aantal wooneenheden kijkt dat je kan realiseren. Is er toch beperkt. Ik heb honderd vijfentwintig genoemd in in het paper. Dat is uitgegaan van het model wordt dat wordt gefinancierd. Volledig vanuit het vanuit het fonds

[2:19:18] in andere varianten de eerste variant waarbij fonds een deel gefinancierd en de markt. Een ander deel financiert op het project. Daar is een beetje afhankelijk van de participatie. Dus het deel dat de bank voor zijn rekening wil nemen

[2:19:32] is dat licht dat op zestig, zeventig procent komen op dezelfde aantallen uit die ik die ik net noemde wordt dat vijftig procent, zoals bij de nieuwe menen te hebben gezien. Dan ga je nog minder woningen financieren. Dus

[2:19:44] het is een bescheiden opzet. Dus nogmaals doorgerekend vanuit tien miljoen destijds omdat het beschikbaar was en ik denk dat we met elkaar vandaag gehoord hebben over de noodzaak om het groter op te zetten.

[2:19:57] Ik heb miljarden gehoord zouden we een beetje angstig maken want

[2:20:01] het geld moet er ook worden uitgezet. Als je fonds vormt een fonds heeft inkomen inkomsten en het fonds heeft kosten committeren aan grote bedragen. Heb je ook kosten over grote bedragen. Dus dan zou ik voorstellen om dat meer gefaseerd aan te pakken. Maar met tien miljoen gaan we een heel klein effect sorteren en ik hoop dat we met elkaar iets groter effect kunnen sorteren en daarmee vooral leren voor de toekomst.

[2:20:28] Hartelijk dank.

[2:20:29] We doen weer hetzelfde als zojuist. Dus ik vraag u de vragen te noteren of onthouden mag van mij ook, en ik geef de collega's de gelegenheid om twee vragen te stellen aan het eerst als eerste aan mevrouw beckerman van de sp.

[2:20:42] Ja dankuwel. We zijn heel veel wijzer geworden vandaag

[2:20:46] ook wel dat ons amendement.

[2:20:49] Goed bedoeld was goed bedoeld.

[2:20:51] Ik zei meteen dat we te weinig vonden. Maar dat het ook echt een nog niet geholpen heeft is dat er worden flink aan het werk gezet denk ik zo nodig en

[2:21:01] ik heb wilde eigenlijk de vraag stellen aan de heer mertens. U noemde grond bij gemeente en de probleem ik daar in de eerste ronde of de eerste blok ging het ook over rijks gronden en dat die op dit moment niet ingezet kunnen worden. Vaak omdat je in één keer op het moment dat in de verkoop gaat direct het geld moet hebben. Ik was wel benieuwd of u daar ook nog iets meer over zou kunnen zeggen ook wat wij daaraan zouden moeten veranderen,

[2:21:36] kan bij verkoop en kan misschien ook nog wel bij op andere manieren dat het gewoon rijksgrond blijft en de heer mol

[2:21:46] was ik ook wel heel goed is dat heel erg te knikken eigenlijk bij het laatste opmerking van de heer van der weerd over na hoe maak je dan zo'n hoe zou je dat fonds doen en hoe zou je dat nu financiering was wel benieuwd welk van die twee modellen u dan zou willen wat wat u daar dan logisch van vindt en de modellen was dus die mengvormen of het puur een rijks fonds. En hoe moet je dat dan opstart. Dank.

[2:22:14] Dankuwel. De heer bakker d zesenzestig.

[2:22:18] Dank, voorzitter, en ook dank aan de

[2:22:25] aanwezigen voor hun inbreng weer twee korte vragen één aan de heer mertens als het gaat over recht op is zelf realisatie dat je daar lastig doorheen komt bij die ontwikkelaars mee. Ik hoorde in het eerste blok van de heer menno. De belangen die nog op de publieke tribune zit

[2:22:40] dat volgens het bredase model je dat wel degelijk via verordeningen enigszins kunt afdwingen of daarin van stevige afspraken over te maken

[2:22:50] zijn. Dus misschien dat je daar nog iets over wilt zeggen en dan de heer van der weerd. Ja. Toen ik het hoorde het amsterdamse. De amsterdamse negenentwintig miljoen en wij maar met tien miljoen is natuurlijk maar goed. Het was een eerste aanzet, maar we horen vandaag ook terug dat het

[2:23:07] nog lang niet toereikend is. Ik ben ook wel voorstander van die gefaseerde opschaling van zo'n fonds. Misschien dat hij dat de heer van der weerd toch nog iets kan vertellen

[2:23:17] over welke orde van grootte door vier, vijf miljard. Vandaag gaat ik overdrijf ook een beetje maar wat zijn wat realistische bedragen ook met

[2:23:27] de nieuwe regeerakkoord op.

[2:23:29] In het vizier dankuwel.

[2:23:31] We moeten wezen, mevrouw van dijk,

[2:23:33] Je was het. Dank u allen voor de inbreng. Ik heb ook een vraag over het fonds. Ik las in de brief van de heer de jonge die vandaag kwam ook wat moeilijk moeilijk over hoe werkt nou eens in fonds naar de heer van der wereld heeft natuurlijk ervaring mee vanuit starterslening. Volgens mij onder andere. Ik ben benieuwd of jullie betrokken zijn bij de overleggen wat je nodig hebben om de minister toch echt wel een goede manier van werken zou kunnen zijn.

[2:23:59] Dankuwel. De heer grinwis christenunie.

[2:24:01] Dank de inleiding waren heel helder. Enige vraag is inderdaad ook over even over over geld. Stel je voor dat dat we proberen dat dat die die private manier van de banken er wat bij en het rijk. En wat bij hoeveel heb je een kritische massa geld nodig om echt wel van starten. We komen er wel die drempel over te komen. Dat is dat is mijn vraag aan. Ik denk aan de hemel en de heer van der weerd is dat inderdaad gewoon twintig miljoen van het rijk. En dan en dan veertig miljoen van de bank. Ik wilde wat wat gevoel krijgen. Want hoe groot

[2:24:39] minder realistisch om volgende week bij de begrotingsbehandeling te realiseren overzichtelijke hoe beter,

[2:24:46] maar we willen ook effect sorteren.

[2:24:49] Dankuwel. Ik heb zelf nog een vraag aan de heer mertens. De ervaring leert dat grondpolitiek en eigendomsrecht veranderen in de kamer nog niet zo niet zo niet zo makkelijk is en niet zo sinecure is

[2:25:00] zijn nou dingen die ik heb er zelf een uitgesproken opvatting over. Maar goed los, maar we zijn er dingen die je echt in de praktijk in de definities van die grondposities en zo kunt wijzigen zonder dat je de hele grondpolitiek helemaal overhoop gegooid. Want ik misschien wel zou willen die toch zal helpen.

[2:25:18] Er is bijvoorbeeld de basis van die waardering van de inbreng bepaling als je daar in de techniek. Wat er wat dingen beter kunt doen. Die substantieel zou helpen en die dan niet direct

[2:25:29] de politiek. Dat is meer op mijn taxatie op politiek onmogelijkheden stuiten. Dat zou denken. Boer helpen kunnen helpen.

[2:25:37] Sorry. Dan geef ik eerst het woord aan de hemel.

[2:25:42] Er was een vraag van mevrouw beckerman. Welke modellen zijn logisch in het fonds. Maar op dit moment wat ik me even een amsterdamse aanpak noemen. Het fonds doet een deel van de

[2:25:57] de ontwikkeling financiering. En dan proberen water de bij de boude. De bank erin te krijgen. Wat we gezien hebben is dat je dan wel de kwestie krijgt of na ontwikkeling een bank houdt tot financiering willen overgaan

[2:26:15] en dat wil zeggen dat je eigenlijk extra risico bij het initiatiefrecht. Dus

[2:26:20] de tweede model. Dat heeft wel mijn voorkeur. Het eerste model werkt en er is ook heel veel toetsen voordat een initiatief zeg maar de financiering van de gemeente amsterdam en in krijgen. Maar tweede model zou denk ik een stap. Verder zijn als we dan kijken naar de kritische massa. Wat zou dat fonds in ieder geval moeten hebben en het is een beetje arbitrair waar het begint. Ik heb in mijn peper bedrag tussen de vijftig en honderd miljoen genoemd

[2:26:53] ik in de gesprekken met de banken kwam steeds naar voren als eigenlijk vanuit het rijk niet vijftig miljoen komt

[2:27:01] dat er als bedrag noem dan dan zien de bank hebben de banken zoiets van ja is er eigenlijk wel commitment bij het rijk om ook in de toekomst zo'n fonds te gaan ondersteunen.

[2:27:14] Dankuwel.

[2:27:15] Dan is het woord aan de heer van bach,

[2:27:22] Volgens mij zijn er geen vragen aan mij gesteld,

[2:27:25] Ik mag u mag reageren op wat je denkt van nou.

[2:27:28] Andere vragen wel graag dat zij zo direct op andere vragen wel graag. Dat mag nu net heeft het college ook.

[2:27:36] Dan geef.

[2:27:39] Dankuwel.

[2:27:41] Eerste vraag ging over de rol die eventueel het rijksvastgoedbedrijf zou kunnen vervullen.

[2:27:48] Ik heb aangegeven ook een mijn position paper. Dat dat ik denk dat het verstandig is om grond beleid uitvoering, vooral in handen te laten van gemeenten en provincies. Waarom omdat zij daar ervaring mee hebben.

[2:28:04] Hoewel het lastig is om aan voldoende capaciteit te komen. Ambtenaren die dit allemaal kunnen begeleiden.

[2:28:12] Zit daar toch de meeste ervaring en capaciteit nog een overheid slagen bij betekent een meer onderhandelen betekent vissen in dezelfde vijver als het gaat om personeel,

[2:28:25] maar neemt niet weg dat het rvb met met het bezit wat men heeft ook op een wat maatschappelijke manier zou kunnen kijken. Dat betekent ook voor het rvb, maatschappelijke grondbeleid dus niet alleen naar de hoogste prijs, maar heel goed kijken naar wat is de vraag uit de maatschappij

[2:28:44] en op basis daarvan een afweging maken tussen wat wat de meeste rendement in totaal integraal oplevert.

[2:28:55] Tweede vraag ging over hoe wat kun je toch regelen als als we kijken naar het zelf realisatie recht waar waar gemeente dan toch een rol in kunnen hebben,

[2:29:08] omdat er inderdaad een paar voorbeelden zijn genoemd, waarbij het gaat om bestemmingen daar specifiek een opnemen

[2:29:16] dat je bepaalde woonvormen juist terug wil zien in de in de programma's.

[2:29:24] Daar.

[2:29:26] Geld dat je op papier heel veel kunt regelen.

[2:29:30] Maar dat dat in de praktijk tot tot hele lange trajecten kan leiden van onderhandelen. Nog een keer opnieuw proberen

[2:29:38] en dat en dat zorgt gewoon voor heel veel extra kosten vertraging et cetera. Dus je kunt papier heel veel regelen moet je ook zeker niet nalaten, want ook dat is iets waar je toch regie op kunnen voeren,

[2:29:53] maar de meest directe manier is om toch ook zelf een rol te spelen in die

[2:29:59] markt

[2:30:01] en dat was ook de de derde vraag van wat kun je in de techniek regelen in plaats van dat ze het zelf realisatie recht gaan kijken. Ik denk heel logisch.

[2:30:12] Dat is toch dat dat actieve grondbeleid betere mogelijk te maken, zodat je een transparanter gedeelde een markt krijgt op die grondpolitiek. En als het gaat om grondposities waar je waar je als overheid niet de grond waar waar die waar dat hun eigendom is van andere partijen. Dat is vooral in het kader van het facilitair grondbeleid van belang om naar die inbreng waarde te kijken.

[2:30:42] Die nu.

[2:30:43] Heel hoog wordt en dat betekent eigenlijk dat je ook een beetje dat je zelfs beloond wordt omhoog in te kopen omdat uiteindelijk gemeente dan een deel meebetalen op die hele hoge koopprijs

[2:30:57] dus door naar een andere methodiek te kijken op die inbreng waarde zal de macro aftopping veel minder snel van toepassing zijn

[2:31:05] en is de hoop in ieder geval dat de inkoop prijs misschien ook iets gedrukt kan worden.

[2:31:14] Dat zijn hele concrete.

[2:31:17] Helder dankuwel. En dan is het woord aan de heer van der weerd.

[2:31:23] De vraag niet aan mij gesteld, maar wel even reagerend op de vraag van mevrouw beckerman van welk model heeft nou voorkeur bij de twee. De twee modellen van doel. Stop alles in een fonds verstrekt vanuit het fonds alles of en hebben een klein rijks fonds en laat het per financiering aanvulling door door de markt.

[2:31:42] Ik denk dat uitgangspunt moet zijn dat de markt maximaal meedoet. Dus wilt u in bij de bij beide modellen moeten uit uitdagen

[2:31:49] in het tweede geval dat je alles vanuit een fonds kunt u kunt verstrekken waardoor banken al in geparticipeerd hebben. Dat leidt tot een situatie dat je een loket hebt dat je inzet voorwaarden hebt dat je duidelijkheid hebt en ik heb vandaag begrepen dat gewoon heel belangrijk is bij de ontwikkeling van een coöperatie dat je weet waar je aan toe bent dat je weet wat je kan dat. Je weet hoeveel post ook gaat

[2:32:12] en dan denk ik dat makkelijker is als je met dat ene loket te maken hebt dan wanneer je met allerlei verschillende partijen in gesprek moeten en dan ineens gehoord dat de financiering niet zestig procent is maar vijftig procent en weer terug tegemoet. Dus dat daarover dan waren er nog twee vragen over orde grootte. Dan moet je aan denken

[2:32:33] en kan op twee manieren benaderen. Een gaat over het de fondsvorming de funding. We hebben gezien. Tien miljoen aanvullen met vijftien die het is het is een beetje klein bier moeten we dat doen. Zet dat zoden aan de dijk.

[2:32:46] Dus het helpt als de ambitie groter is, dan is het denk ik makkelijker om daar een vergunning voor te krijgen.

[2:32:51] De ene kant de andere kant is maar je moet wel uit kunnen zetten. En als je dan naar die vraagkant kijkt. Ik denk dat koppeling het best iets over kan kan zeggen

[2:33:02] dat hebben ze gedaan is. Ze hebben gezegd van op dit moment zien wij zesendertig initiatieven die eigenlijk op zoek gaan naar financiering. Het ene initiatief is verder in het proces dan de andere en ze hebben gekeken naar de tien meest kansrijke die op dit moment spelen en stellen daarvan. Daar is ongeveer honderd miljoen voor nodig om een fonds van honderd miljoen te vormen, is het denk ik nodig om daar een veertig miljoen aan rijks budget voor beschikbaar te stellen. Zou je de ambitie iets hoger leggen en zegt van ik wil verder gaan dan de eerste tien meest kansrijke initiatieven in de wetenschap. Dat dat een aantal achteraan komen. Dan kun je ook factor daarop loslaten.

[2:33:44] Ik laat ik zou het niveau beschouwen als eerste tranche en ook naar de markt signaal afgeven dat iets verwacht mag worden en ik zeg dat omdat processen bij partijen om iets te ontwikkelen. Die duurt gewoon heel lang en ik kan me voorstellen dat soms zelfs jaren duurt en een regeling die dan ineens verdwenen is dat. Dat zorgt voor probleem.

[2:34:08] Dankuwel. Ik zag dat de heer van bach. Die had het al aangekondigd doen.

[2:34:14] Dank, voorzitter,

[2:34:17] in z'n algemeenheid wil ik toch even een lans breken ook voor het werk van de lokale overheid omdat

[2:34:24] enerzijds met grondbeleid, maar anderzijds ook verwerkelijking van de van wooncorporaties zij hun best wel een rol hebben.

[2:34:36] Ik ben nu al een jaar of tien raadslid en ik kan me nog herinneren uit de begin periode dat grond best wel voor een hoog bedrag in de begroting werd gezet.

[2:34:46] En nu zie je zo langzamerhand een wijziging een siemens om te kijken naar intensieve die gehonoreerd moeten worden. Dat is dan enerzijds bij woon corporaties voor sociale of of middenhuur anderzijds voor woon corporaties in mijn gemeente. Ieder geval is nu langzamerhand daar toch wel een consensus om die richting in te gaan. We zijn met een

[2:35:16] samen met twee andere gemeenten met een heel mooie plan van ongeveer vijfhonderd negentig woningen bezig waarin twee wooncorporaties een

[2:35:29] plannen kunnen uitvoeren.

[2:35:33] Daarnaast wil ik toch wel even hebben over

[2:35:35] praten veelal over nieuwbouw, maar ik ook in mijn eigen praktijk

[2:35:41] zie ik dat bestaande bouw. We hebben gehad en vast goed. Rijksvastgoed dienst heeft daar zou het een rol bij kunnen spelen.

[2:35:49] Maar er is ook nog wel ander bestaand vastgoed. Wat mooi gebruikt kan worden voor wooncorporaties

[2:35:57] en het is toch een kwestie van in overleg gaan met de lokale bestuurders. De wethouders eventueel gedeputeerde en er zijn legio voorbeelden die echt wel tot een

[2:36:10] tot mooie plannen hebben geleid. Dus dat wil ik nog even benoemd hebben.

[2:36:14] Ja. Dankuwel en wmo. Heeft u nog een aanvulling. En dan ga ik nog even inventariseren of de vervolgvraag zijn.

[2:36:20] Ik had nog een kleine afsluiten. Dat is namelijk. Dat was ik helemaal vergeten dat er een handboek geschreven hebben. Handboek wooncorporatie.

[2:36:26] Deze amsterdam,

[2:36:29] Het ligt hier voor me en dan vergeet ik het gewoon. U kunt dat eventueel gratis downloaden. Als je zoekt op wooncorporaties handboek wooncorporaties en dat laat zien als je het opschrijft standaardisering procedures heldere uitleg, helder uitleggen hoe je burgerinitiatieven al een eind op weg kunnen helpen.

[2:36:48] Heel goed dankuwel.

[2:36:50] Ik zie mevrouw beckerman nog voor een vraag. Verder zie ik de collega's naast zich informatie verwerken. Dus ik geef mevrouw, mevrouw beckerman.

[2:36:59] Dat regelen.

[2:37:01] Misschien daar even over want het wordt wel steeds concrete eigenlijk. En het is wel heel goed en met drie rondes wordt wordt steeds concreter ook wat wij vanuit de kamer kunnen kunnen doen met gaten in de wetgeving dichten, maar ook gewoon zorgen dat er een start mogelijk is. En probeer wel even van de heer van der weerd. U kwam op zeg maar als je tien meest kansrijke als eerste tranche. Dan heb je veertig miljoen rijksgeld nodig. Heel mooi had net over

[2:37:30] vijftig zitten we iets boven. Maar u knikt heel hard. Dus ik was heel erg benieuwd wat u wilde zeggen. Toen de heer van der weerd dat zij.

[2:37:38] Nou die lijst van meest kansrijke die groeit. We hebben een hele ben ook actief bij kopen van een redelijke strenge meetlat. Dat is namelijk dat die initiatieven moet even de zaal in kijken, maar in ieder geval redelijk snel tot

[2:37:54] start bouw of afname grond kunnen komen. De initiatieven die verder in de pijplijn zijn. Dat zijn er echt nog meer. Dus bijvoorbeeld niet in opgenomen. Dat zou bijvoorbeeld de gemeente utrecht ook nog grond wil uitgeven. Dat konden we niet meenemen want

[2:38:09] dat gebeurt pas begin dit jaar maar laten we zeggen als dat fonds ingericht wordt. Dan komt er een initiatief wat over een jaar financiering nodig heeft

[2:38:18] en dat is niet meegenomen. Dus die vijftig miljoen

[2:38:22] of die tien miljoen hebben wij zeg maar dat is echt een mini.

[2:38:26] Ik zie instemmend geknikt van.

[2:38:30] Er zijn geen vragen meer. Dan zijn we mooi op tijd aan het eind gekomen van dit rondetafelgesprek, wat veel nieuwe inzichten heeft gegeven en verdieping. Dus ik dank ook deze vier sprekers van harte, zowel voor een position paper, zoals voor een heldere verhaal. Ik dank de collega's voor hun aanwezigheid. Ik dank het publiek voor de interesse, zowel hier op de tribune als de mensen die dit online hebben gevolgd of later nog gaan volgen en ik sluit hiermee het rondetafelgesprek.