Programma Samen tegen Mensenhandel

[0:00:00] Het programma samen tegen mensenhandel

[0:00:02] van harte welkom aan de staatssecretaris van justitie en veiligheid en zijn aanwezige ambtenaren. Er zijn veel aanwezige kamerleden van harte welkom. We hebben maar twee uur de tijd voor dit belangrijke debat. Dat betekent dat wij het met drie minuten spreektijd per fractie zullen moeten doen en maximaal twee vragen aan elkaar per persoon, zeg ik op voorhand. Dat is bijzonder weinig. Maar anders hebben we weinig ruimte om het debat met de secretaris te voeren.

[0:00:27] Nee.

[0:00:28] Dat gezegd hebbende, stel ik voor dat we snel van start gaan en geef ik het woord aan mevrouw bikker van de christenunie.

[0:00:34] Voorzitter en de eerste tijdswinst. Ik spreek ook namens de sgp. Wie is er op tegen om mensenhandel aan te pakken. Niemand.

[0:00:43] Maar de vraag is wel wie is er voor wie maakt nou echt werk van de bestrijding van mensenhandel. En hoe doe je dat? Voorzitter, u zult dan altijd ons christenunie en sgp

[0:00:54] vinden als partijen die op zullen staan omdat de mens niet is gemaakt om geknecht door anderen door het leven te gaan om moderne slaaf te zijn

[0:01:03] en het is daarom dat de christenunie in het vorige kabinet heeft ingezet op een actieplan terug voor mensenhandel.

[0:01:11] Maar voorzitter, mijn conclusie nu als ik het plan lees wat er is dat er inhoudelijk

[0:01:16] en financieel meer nodig is om echt robuust werk te maken van de strijd tegen mensenhandel en ik legde een paar zaken uit. Allereerst de klanten aanpak geen vraag zonder geen zonder vraag, geen aanbod dat basale uitgangspunt lijkt, maar niet de landen op het ministerie.

[0:01:32] De staatssecretaris zegt dit is geen prioriteit voor mijn fractie en de kamer is dat wel het geval. Tweede punt criminele uitbuiting. We zijn met elkaar naar het verenigd koninkrijk geweest en we weten dat er waarschijnlijk maar het topje van de ijsberg zien en er staan plannen voor meer bewustwording. Dat is goed, maar geen plannen. Wat het betekent als criminele uitbuiting meer in zicht komt voor de keten.

[0:01:52] Er ligt een stevige motie over het management beginsel die niet wordt uitgevoerd, zoals de kamer heeft bedoeld. Ook dit verdient aanscherping graag een reactie

[0:02:00] als minderjarige, minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting. De meest schrijnende groep, maar ook de zichtbare groep.

[0:02:08] In dit plan zie ik geen geloofwaardige acties om dat te veranderen

[0:02:12] als vierde samen

[0:02:15] samen met al die partijen in het veld die keihard aan de slag zijn. Elke dag om mensenhandel tegen te gaan. En juist het goede te zoeken voor slachtoffers en de wijze waarop is omgegaan met de overlegpartners verdient niet. De schoonheidsprijs moet beter samen met een

[0:02:29] als vijfde de financiën. Mijn fractie wil een robuustere aanpak. Dat is duidelijk. Daarom hebben wij de najaarsnota ook een amendement liggen wat college grimm is samen met groenlinks pvda heeft ingediend.

[0:02:38] U hoort het. Wij zien ruimte voor verbetering en er zijn ook andere punten die niet binnen de tijd passen. Maar ik hoop op collegas is de staatssecretaris bereid om met de wensen van de kamer met de samenwerkingspartners en hopelijk ook met extra middelen. Als de collegas vanavond instemmen met het een verbetering van dit plan, wat echt stevig bijdraagt aan de strijd tegen mensenhandel. Tot slot, voorzitter,

[0:03:02] de staatssecretaris ziet geen meerwaarde in een landelijk die mensenhandel,

[0:03:06] maar onze fracties zien dat wel. Als vertegenwoordigers van en om en politie en marechaussee en belastingdienst zeggen

[0:03:13] schuift de staatssecretaris dit niet te gemakkelijk terzijde. Helemaal tot slot. Ik sluit me aan bij de vragen die d zesenzestig zal stellen. Hadden ze aangekondigd ivo over de regeling, maar we zullen zien of ze aanschuiven.

[0:03:24] Uit betrouwbare bron weet ik dat die vragen gesteld gaan worden, omdat ik zou zeggen dat ikzelf straks het woord zal voeren namens de sp. Daar zullen vragen over gesteld gaan worden. Maakt niet uit. Maar in elk geval worden gesteld, dan is het woord aan de fractie van groenlinks en pvda aanwezig zijn, moeten we, en, mevrouw, mevrouw moeten we het woordvoerder.

[0:03:40] Draagt het vervolgens na het reces over. Ik ga nu pas beginnen grip nu opstart

[0:03:48] kon mensen van slachtoffers van mensenhandel is flink gedaald. Dat klinkt als goed nieuws ware het niet dat de omvang van mensenhandel volgens experts toegenomen, met name die minderjarige slachtoffers uit beeld worden onzichtbaar. Een constatering waardoor voor mij

[0:04:03] mannen alarmbellen afgaan, maar helaas geeft een actieplan niet het vertrouwen dat hiermee substantieel verbetering komt, want het gekke is alle problemen worden in het actieplan wel genoemd die wij hebben geconstateerd, maar de oplossingen die wel aanwezig zijn. Die komen niet terug in het plan zelf schrijft zelfs het plan zonder akkoord van het maatschappelijk middenveld is voorgelegd aan de kamer en dat er keuzes in het programma worden gemaakt die niet stroken met aangenomen kamer moties en toezeggingen en zeker niet de aanbevelingen die zijn gemaakt. Ik zal een voorbeeld geven. Mijn eigen motie over de landelijke aansturing en een landelijk systeem. Staatssecretaris lag erbij

[0:04:43] deed ze in gemeenten die verantwoordelijk zijn signaleerde te weinig doen amper meldingen. Dat schrijf ik niet. Dat schrijft

[0:04:53] want mensenhandel is een probleem dat zich niks aantrekt van gemeente of landsgrenzen.

[0:04:58] Integendeel, de netwerken achter mensenhandel zijn goed georganiseerd, zoals de staatssecretaris

[0:05:06] in regionale aanpak van mensenhandel, bijvoorbeeld doordat daders en slachtoffers zich verplaatsen naar gemeenten waar minder zicht is dan kun je toch niet anders dan toewerken naar een landelijk systeem een aansturing zijn dingen

[0:05:18] volledig mis in het plan van aanpak. De ambities. Wie neemt hier de leiding. Waarom is er niet gekozen voor bijvoorbeeld de nationale coördinator. Wie heeft de regie

[0:05:28] landelijk, maar ook internationale. Dat is het stukje wat ik

[0:05:33] vind uitgewerkt in het plan.

[0:05:36] Ik ga heel concreet zijn

[0:05:39] die ik ook niet goed genoeg vind. Dat is de. Er zijn de strategische onderdelen

[0:05:46] waarbij de staatssecretaris in zijn actieplan zegt

[0:05:49] een van de strategische doelen is het snel en adequaat signaleren van mogelijke slachtoffers uit een situatie hulp en zorg en ondersteuning bieden die opvangplekken die nodig zijn. Dan gaan we pas in tweeduizend, zesentwintig beginnen of uitwerken. Veel te laat

[0:06:04] van het inloophuis in eindhoven voor mannelijke prostituees en daarmee rond rond ik af dat dat moet natuurlijk. Dat heeft een landelijke functie gekregen,

[0:06:16] maar wordt regionaal ondersteund

[0:06:20] en dreigt met sluiting aanstaande januari. Daar moet iets mee gebeuren. U voelt aankomen. Voorzitter, er moeten een aantal fundamentele wijzigingen in het actieplan komen en een aantal opmerkingen van ook partners moeten daarin worden meegenomen. Nu niet voldoende.

[0:06:38] Dank u wel. Dan geef ik het woord aan mevrouw helder van de b.

[0:06:42] Dank u wel. Voorzitter, een, tweeduizend achttien alweer is met het programma samen tegen mensenhandel gestart en voor de uitvoering en implementatie is per één januari van ditjaar structureel twee miljoen beschikbaar. De opdracht is het bestaande programma gezamenlijk met de vele parels in het veld te kijken en te komen tot een gedraagt en uitvoerbaar actieplan met drie strategische doelen. Ten eerste het voorkomen van de slachtoffers, ten tweede het signaleren van slachtoffers uit de betreffende situatie en ten derde daders frustreren en aanpakken. Dat klinkt goed, maar het zijn geen concrete doelen met deadlines of wat dan ook fijn dat we een brief krijgen. Welke voortgang moet ik meten en waaraan kan ik de toetsen. Daar heb ik graag een antwoord op. Want daarom vandaag een paar vragen waarvan ik hoop dat de staatssecretaris de dadelijk kan beantwoorden.

[0:07:31] In de brief staat, dan citeer ik onze ambitie doelstellingen, actielijnen en acties moeten de komende jaren resultaten gaan leveren. En dan is mijn vraag wat is het tijdspad zijn er termijnen of is er een einddatum? Een citaat. Voor zodra het doel is dat we eind twente drieëntwintig. Dan zitten we bijna en juridische grondslag hebben gecreëerd van de signalen tafel mensenhandel middennederland einde citaat. Maar wat we bedoelden met in juridische grondslag aan dient. De juridische grondslag voor informatiedeling. Waarom dan vooralsnog alleen van deze signalen tafel haalt het slachtoffer zo snel mogelijk uit een benarde positie en dat is waar we het vandaag over hebben.

[0:08:11] Volgens mijn tweede punt van vandaag en daarmee rond ik al af, maar zal wel een winstwaarschuwing uit het onderzoek van het centrum, kinderhandel en mensenhandel is gebleken dat daders die tegen betaling seks hebben gehad met minderjarigen in veel lagere gevangenisstraf krijgen opgelegd. Dan wordt geeist door het openbaar ministerie. Dat zagen we al in de valkenburgse zedenzaak plat gezegd een loverboy zaken afschuwelijke term. Welke casus aanleiding was een taakstraf verbod van artikel tweede lid wetboek van strafrecht en in deze zaken wordt dat een meer dan de helft van de gevallen zijn maar liefst onszelf door een dag onvoorwaardelijke gevangenisstraf op te leggen. Gecombineerd met een taakstraf die hebben uitgezeten. We blijven op vrije voeten. Voorzitter, staatssecretaris het www eens dat dit onacceptabel is. Het kan toch niet zo zijn dat de dader een taakstraf krijgt. En dan citeer ik een rechter nog bij zijn gezin met kinderen uitroepteken erbij kan blijven, terwijl een leven van een ander kind zijn gedrag geruïneerd is en zo ja. Wat gaat de staatssecretaris hier aan doen. Daar heb ik een motie van klaarliggen met taakstraf en minimum straf te maken ook een waarschuwing voor vanavond. Dank u wel.

[0:09:21] Dank u wel. Het woord aan de heer krol van.

[0:09:23] Voordat ik zal met de deur in huis vallen. Het cda is helemaal niet tevreden met hoe dit plan eruit ziet.

[0:09:29] De ambities liggen laag en er worden te weinig concrete voorstellen gedaan

[0:09:33] en er missen hele belangrijke elementen in de aanpak van mensenhandel. Allereerste vraag waarom heeft dit zo lang

[0:09:40] moeten duren? Waarom er geen urgentie op de staatssecretaris schrijft zelf mensenhandel is een van de meest mensonterende vormen van criminaliteit.

[0:09:49] Dan had je mogen verwachten dat er hier een steviger plan mag

[0:09:53] om mensenhandel te bestrijden, is een effectieve strategie nodig. Jonge slachtoffers worden geronseld door criminelen, jonge vrouwen worden slachtoffer van seksuele uitbuiting. Het merendeel van de slachtoffers is onzichtbaar. Ze doen geen meldingen en daarom is het goed dat de staatssecretaris zegt in te zetten op bewustwording en het hoge van de meldingsbereidheid, maar daarmee zijn we nog lang niet

[0:10:14] minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting zijn zo goed als uit beeld geraakt.

[0:10:19] Dat is echt problematisch. Wij moeten onze jongeren beschermen. We lezen er eigenlijk nauwelijks iets over wat gaat de staatssecretaris. Nou heel concreet hieraan doen. Hoe wordt er daadwerkelijk hulp en bescherming geboden aan bijvoorbeeld minderjarige slachtoffers.

[0:10:34] Voorzitter, de aanpak van klanten

[0:10:37] in het programma is vrijwel niks te lezen over de aanpak van de klant kant van seksuele uitbuiting. Het is toch onvoorstelbaar

[0:10:44] dat klanten die net zo goed schuldig zijn aan dit systeem er zo makkelijk van af komen en mijn collega helder refereerde daaraan voorbeelden van een dag voorwaardelijke onvoorwaardelijke celstraf uitgezeten hebben

[0:10:55] in de aangenomen motie in de aangenomen motie cuijk bikker van juni ditjaar heeft de kamer nogmaals benadrukt dat klanten een van de kern oorzaken vormen van mensenhandel, omdat dit betrokken moest worden bij dit programma. De staatssecretaris geeft in zijn brief van deze week aan dat de aanpak van klanten geen prioriteit heeft, omdat bij de totstandkoming van het plan van aanpak niet de brede wens is uitgesproken om hier aandacht aan te schenken. Dit terrein niet met elkaar. Voorzitter, wat is nou heel concreet. De opvatting van staatssecretaris als het gaat om de rol van de klant

[0:11:28] en ik kan alvast aangeven dat het cda hier een motie over overweegt in te dienen

[0:11:33] dan voorzitter de tijd gaat alweer snel in het actieplan wordt gesproken over deadlines in vierentwintig, vijfentwintig, zesentwintig eerst communicatiestrategie gericht op seksuele uitbuiting dan een jaar later op de arbeidsuitbuiting en zesentwintig op criminele uitbuiting. Dit kan toch veel ambitieuzer. De noodzaak ligt veel hoger. Er wordt een jaarlijkse voortgang naar de tweede kamer beloofd

[0:11:59] kan de secretaris toezeggen dat we dit halfjaarlijks gaan doen op zijn minst. Tot slot. Voorzitter, het moge duidelijk zijn. Het cda is teleurgesteld in dit plan van aanpak. We vragen ons hardop af hoe pijnlijk dat is of het uberhaupt verstandig is om niet terug naar de tekentafel te gaan hoe vervelend verdere vertraging zou zijn.

[0:12:19] Dit stuk doet geen recht

[0:12:22] aan de slachtoffers van mensenhandel en de de omvang van dit probleem. Dank u wel.

[0:12:27] Dank u wel. Dan geef ik het woord aan mevrouw faber van de pw.

[0:12:32] Dank u. Voorzitter mensenhandel is een ernstig misdrijf dat keihard bestreden moet worden en dat geldt niet alleen voor de daders, maar ook voor de profiteurs mensen worden op gruwelijke wijze misbruikt in de schimmige wereld van onder andere gedwongen prostitutie, arbeidsuitbuiting, drugshandel, orgaanhandel, bestrijding van die zijn moeilijk door de aanwezigheid van meedogenloos, geweld en intimidatie. Hierdoor zijn slachtoffers vrijwel onzichtbaar vergroten. Van de bewustwording kan de signalering vergroten. Dat klinkt op papier. Heel mooi, maar de praktijk is weerbarstiger. Het is een illusie dat bijvoorbeeld een buitenlands slachtoffer zich meldt bij een huisarts en deze slachtoffers bij de politie een helemaal niet. Je vriend is zijn echt niet geneigd om een politiebureau in te lopen als ze uberhaupt weg kunnen komen van hun

[0:13:16] van een van degenen die hun onderdrukken voor het nederlandse slachtoffers lichte signaleer is kans hoger, daar zij dikwijls ingeschreven staan bij een huisartsenpraktijk en de nederlandse moorden scannen. De vraag is of zij kunnen ontglippen aan de meedogenloze daders in het geval van meerderjarigheid. Minderjarig kan de school een rol spelen. Kortom, de signalen zullen moeten komen van buiten bijvoorbeeld van professionals en burgers zien op hun werk in een straat een bedrijventerrein. Maar dan moeten zij wel weten waar ze die signalen kwijt kunnen zonder dat ze zelf het slachtoffer worden van geweld en intimidatie. De wijkagent daar een grote rol in spelen. Echter wordt hij dikwijls ingezet voor noodhulp als gevolg van gebrek aan capaciteit bij de korpsen

[0:13:59] en alles valt of staat bij voldoende mankracht. Wat gaat de staatssecretaris doen aan het capaciteitstekort. Veel mensenhandel betreft prostitutie die zich afspeelt in hospitality branche geld voor deze branche. Een meldingsplicht. Zo. Nee, waarom geen meldingsplicht bij aannemelijk vermoeden graag een reactie.

[0:14:19] Een groot deel van de slachtoffers komt uit oost europa, waaronder niet shengenlanden,

[0:14:23] zuid, amerika en afrika. Reden te meer om de asielstroom stevig in te dammen en grenscontrole te versterken.

[0:14:30] Mensenhandel is lucratief voor de daders. Zolang er vraag is blijft het aanbod moet de daders en profiteurs keihard aangepakt worden. Dit ter voorkoming van herhaald, leiderschap en genoegdoening voor het slachtoffer.

[0:14:43] Want hoe zit het met de strafmaat. Vorige week kwam de nos met het bericht dat zestig procent van de daders is inzake seks met minderjarigen wegkomt met een veroordeling van een dag onvoorwaardelijke celstraf en een taakstraf aan gehakt, kun je doorgaan met je eigen manier van leven. Dat is geen straf maar een stimulans om door te gaan met het vernietigen van jonge levens voor je eigen plezier

[0:15:07] en onnozel beweerde datje niet op de hoogte was van het feit dat het een minderjarige betrof is onzin. Wat zegt u kunt u af gaan ronden. Het is strafbaar. De dader weet dat hij een risico loopt en heeft tevens een onderzoeksplicht.

[0:15:20] Dit voorbeeld doet afbreuk aan de stoere maatregelen van de staatssecretaris die frustreren en aanpakken. Maar hoe zit het met de aanpak van de profiteurs is hij het ermee eens. Daders en profiteurs maximaal gestraft dienen te worden en is hij het ermee eens dat taakstraf niet aan de orde zijn. Dan vragen reactie. Dank u wel. Dank u wel.

[0:15:37] Dan is het woord aan mevrouw veldman kamp van de wd en excuus collegas voor haast. Drie minuten spreektijd anders komen we er niet toe aan afronding van dit debat. Mevrouw veldman kamp,

[0:15:46] dank u, voorzitter, voor de wd is elke vorm van mensenhandel volstrekt onaanvaardbaar en er moet krachtig opgetreden worden tegen deze misdaden, of het nu gaat om gedwongen prostitutie het verplicht verspreiden van drugs pakketjes of het plaatsen van explosieven in portieken of de uitbuiting van arbeidsmigranten onder onmenselijke omstandigheden. In al deze gevallen moet tegen opgetreden worden.

[0:16:09] Uitbuiting blijft een complex probleem maar lastig grip op te krijgen is, omdat het vaak achter gesloten deur plaatsvindt of dat mensen niet doorhebben dat ze uitgebuit worden.

[0:16:17] Het is daarom goed dat het kabinet de afgelopen tijd heeft gewerkt aan het actieprogramma dat nu voorligt. Mensenhandel is een probleem dat een landelijke aanpak vergt.

[0:16:26] Toch zie ik dat zie ik dat op een aantal plekken verbetering nodig is. Daarom wil ik een aantal punten meegeven aan de staatssecretaris.

[0:16:33] Ten eerste de doelstellingen van het actieprogramma, mevrouw helderder, daarnet over. De huidige doelstelling van het actieprogramma zijn niet goed meetbaar. We kunnen niet goed beoordelen hoe effectief het programma straks is de doelstellingen kunnen en moeten wat mij betreft veel duidelijker en meetbaar worden geformuleerd. Ik wil de staatssecretaris uitdagen om deze slag te maken met het actieplan, zodat we straks weten waarvoor we hebben gedaan en hopelijk steeds meer grip krijgen op de aanpak kan de staatssecretaris toezeggen dit te doen met een aanpassing van een addendum op het programma, bijvoorbeeld dan wat de wd betreft, moeten daders van mensenhandel altijd strafrechtelijk worden vervolgd. Het is hiervoor nodig dat de overheid over de benodigde instrumenten beschikt om daders effectief te kunnen vervolgen. Daarom is het zo belangrijk dat de modernisering van artikel tweehonderd drieënzeventig f wetboek strafrecht voortvarend loopt.

[0:17:22] Deze wet moet zo snel mogelijk na het verkrijgen van het advies van de raad van state worden behandeld in de tweede kamer.

[0:17:27] Door het delict mensenhandel te herzien, kan de bewijslast bij mensen handelszaken worden verlaagd, waardoor naar verwachting daders sneller en eerder kunnen worden veroordeeld. Maar in lijn met deze wet zou ik de minister willen vragen om te kijken naar de mogelijkheid van een aangifteplicht. Op dit moment geldt een wettelijke aangifteplicht voor zware misdrijven, zoals doodslag, verkrachting en terroristische misdrijven door het verplichten van het doen van aangifte voor iedereen die kennis draagt van dit vreselijke misdrijf mensenhandel. Stel je een duidelijke norm en heb je hopelijk een wapen in handen om mensenhandel aan te pakken en meer leed bij slachtoffers te voorkomen.

[0:18:03] Tot slot op dit moment loopt een onderzoek naar van de nationaal rapporteur naar wat de dader profielen zijn van daders van mensenhandel. Dit onderzoek richt zich specifiek op daders van seksuele uitbuiting. De resultaten zouden dit najaar komen, kan de staatssecretaris hier wat over zeggen hij de mogelijkheid voor vervolgonderzoek naar daders van arbeidsuitbuiting en criminele uitbuiting of dat toegevoegde waarde kan hebben, is de staatssecretaris het eens dat een verbreding van het onderzoek naar profielen gewenst is en hoe worden resultaten van het onderzoek van de nationaal rapporteur meegenomen in dit programma samen tegen. Men zal er toch nog een. Tot slot je eentje. Ik begrijp dat er een nieuwe europese richtlijnen in de maak is over mensenhandel en natuurlijk met het doel tot dat internationale samenwerking wordt bevorderd, heeft de staatssecretaris in beeld van hoe dit actieprogramma zich verhoudt tot die richtlijn. Dank u wel.

[0:18:54] Dan geef ik het woord aan de heer veldkamp van

[0:18:58] dank u, voorzitter,

[0:18:59] allereerst waardering dat dit separate afzonderlijke dit thema op de agenda staat vandaag en niet tussen twintig andere themas krijgt de aandacht die het verdient

[0:19:10] richting u. Voorzitter, zou ik willen vragen als ik het goed herinner. De nationaal rapporteur mensenhandel geeft, gaf vroeger regelmatig technische briefings erg benieuwd of dat nog steeds het geval. Het voornemen is

[0:19:24] richting de staatssecretaris. Voorzitter, zou ik willen vragen sluiten, mevrouw mijn kleur internationale perspectief van mensenhandel, slachtoffers, daders geldstromen kunnen een internationaal karakter hebben en ik zie daar

[0:19:36] eigenlijk niet echt terug in in de brief van de staatssecretaris moet dat niet sterker naar voren komen je via internationale geldstromen achterhalen ook netwerken kunt samenwerken met eurojust, europol. Dergelijke instanties.

[0:19:50] Welke steun kan nederlandse steun bilateraal bieden aan landen? Ik heb het gisteren over roemenië, bulgarije goud kan ook in moldavië bijvoorbeeld

[0:20:00] zijn er best practices in andere in andere landen om ons heen te halen.

[0:20:05] Tweede mensensmokkel, mensenhandel, de nexus daartussen klas beleidskader mensen smokkel drieëntwintig, zesentwintig.

[0:20:13] Hoe zit dat viel me op in de in de gestrande franse wetsvoorstellen over migratie zat een bepaling dat georganiseerde mensensmokkel om dat aan te merken als als mensen handel waardoor hogere strafmaat daarvoor kan gelden. Ik kan me indenken dat op smokkelroutes. Mensen die gesmokkeld worden op een gegeven moment slachtoffer worden van mensenhandel. Tot slot

[0:20:38] enkele ambtgenoot hebben het opgebracht klanten als mocht degene destijds in twee duizend bij de legalisering van prostitutie was de bedoeling ook tegelijkertijd het strafbaar stellen van minderjarigen

[0:20:50] aan de orde.

[0:20:51] Opsporing en vervolging heeft voldoende is dat voldoende van de grond gekomen? Dat betreft heeft de rechtspraak voldoende aandacht voor en als laatst opmerkingen. Voorzitter, we hebben wij zijn een totaal nieuw, sociaal contract totaal nieuwe fractie gestart op wat dat betreft. We hebben heel veel brieven en stukken gekregen van maatschappelijke organisaties instanties, rode kruis. Een dergelijke zeer gewaardeerd en stukken die niet aan ons voorbijgaan. Dank

[0:21:19] dank u wel. Dan geef ik het woord aan mevrouw pot namens d zesenzestig.

[0:21:24] Voorzitter, dank u wel.

[0:21:26] Er zijn weinig misdaden zo mensonterend als mensenhandel en volgens mij bestaat daarover ook geen discussie in deze commissie.

[0:21:34] In de vorige periode hebben we goed kunnen samenwerken over alle partijen heen en ik hoop dat we met deze nieuwe commissie kunnen voortzetten. Voorzitter, ik zou me vandaag vooral richten op de zogenaamde b acht, drie regeling. De regeling die bepaalt dat slachtoffers van mensenhandel verblijfsrecht krijgen in die ze meewerken aan strafrechtelijk onderzoek naar de dader.

[0:21:53] Een hele belangrijke regeling die ervoor zorgt dat slachtoffers zonder verblijfsrecht ook naar de politie durven stappen.

[0:21:59] Enkele jaren terug is deze regeling echter gewijzigd, waardoor dat verblijfsrecht alleen wordt toegekend als de medewerker van het slachtoffer noodzakelijk is, oftewel als we het ook op een andere manier kunnen bewijzen. Dan zetten we het slachtoffer uit

[0:22:13] de wijziging kwam na een stijging van het aantal aanvragen voor deze regeling, voor de zogenaamde dublin en zoals we de reflex van sommige partijen kennen, werd geconcludeerd. Er wordt oneigenlijk gebruik gemaakt van de regeling

[0:22:25] en dus moest het strenger.

[0:22:27] Afgelopen zomer ontvingen we een evaluatie van deze beleidswijziging en ik las daarin onder andere uit onderzoek van het wtc dat op het moment van totstandkoming van de wijziging al bekend was, blijkt dat het niet goed mogelijk is om oneigenlijk gebruik te meten

[0:22:40] en onderzoek naar de stijging van het aantal b acht, drie aanvragen heeft niet plaatsgevonden.

[0:22:46] De staatssecretaris praat het recht door hierop te zeggen

[0:22:49] dat de wijziging was bedoeld om de uitvoering te ontlasten en dat is gelukt. Maar daarbij gaat hij voorbij aan het feit dat het ministerie wel degelijk het tegengaan van oneigenlijk gebruik als doel noemde en dat de keuze heeft geleid tot minder last op de uitvoering, maar ook tot minder bescherming van slachtoffers van mensenhandel

[0:23:07] kan de staatssecretaris hierop reflecteren. Ik kan niet aangeven welke andere manieren zijn verkend om de uitvoering te ontlasten zonder dat slachtoffers. Daarbij worden geraakt en voorzitter, laat het duidelijk zijn voor d zesenzestig mag de bescherming van slachtoffers nooit ondergeschikt worden gemaakt. Dus ik wil de staatssecretaris vragen om deze beleidswijziging zo snel mogelijk terug te draaien.

[0:23:28] Voorzitter, het adviseert ook om meewerken aan het strafrechtelijk onderzoek en verblijfsrecht van elkaar los te koppelen. Daarin staat overigens niet alleen ook verschillende organisaties die slachtoffers ondersteunen zijn voorstander van die loskoppeling in het programma samen samen tegen mensenhandel lees ik in tweeduizend, vierentwintig wordt gestart met een verkenning van de mogelijkheden. Maar wat d zesenzestig betreft, zijn de signalen duidelijk de koppeling is onwenselijk en moet zo snel mogelijk worden losgelaten, kan de staatssecretaris het actieplan hierop aanpassen.

[0:23:56] Voorzitter gaan afronden.

[0:23:59] Vijftien minuten. Ik heb hem zelf ook

[0:24:02] nog drie minuten spreektijd drie minuten. Maar maakt u nog een laatste opmerking heel raar. Maar u kunt u opmerkingen.

[0:24:09] Voorzitter,

[0:24:10] oké dank u wel.

[0:24:13] Dan loopt onze klok te snel. Dan gaan we na afloop checken dan roepen we in excuses aan collegas. Maar dit is de de klok die die hier bij ons tikt. We gaan het controleren.

[0:24:23] Ik wil mevrouw bikker vragen om het voorzitterschap over te nemen.

[0:24:28] Zeker. Voorzitter thuis staat de klok. Goed. Voorzitter, dat ben ik nu en dan geef ik het woord aan michiel van nispen namens de sp.

[0:24:37] Dank u wel. De staatssecretaris heeft het gehoord. Iedereen is het eens over het belang van de aanpak van mensenhandel is een afschuwelijk delict. Het is moderne slavernij.

[0:24:46] Iedereen is het erover eens

[0:24:48] hoe kan het dan vraag ik aan de staatssecretaris dat er geen ambitieuzere aanpak ligt. Dat is een vraag die veel mensen al hebben gesteld. U heeft de staatssecretaris heeft zo ongelooflijk veel bondgenoten de nationaal rapporteur mensenhandel. Jazeker. Die fans voor children. Het leger des heils rode kruis vereniging nederlandse gemeenten de vergeet ik nog een hoop die hebben zich gemeld en allemaal zijn ze kritisch. Het programma is niet ambitieus genoeg. Het is te vaag. Concreet en onvoldoende budget om te doen wat nodig is met de suggesties van het strategisch overleg. Mensenhandel is bar weinig gedaan. Uiteindelijk is het ook zonder hun instemming, zonder een bondgenootschappelijk staatssecretaris. Volgens mij zou moeten omarmen aan de tweede kamer gestuurd en over het budget de financiële invulling was op dat moment zelfs nog heel weinig duidelijkheid hebben daar niet eens inzicht ingehaald. Dus hoe kun je die bondgenoten vervreemden bij zo'n belangrijke aanpak. Een voorbeeld daarvan niet concreet niet ambitieus en vooruitschuiven van keuze. Dat is dat die die b acht, drie regeling waar de woordvoerder van d zesenzestig al uitgebreid over over sprak hulp van slachtoffers moet er altijd zijn altijd ook als er te weinig opsporings indicaties zouden zijn bij de politie of te weinig capaciteit. Dat moet daar niet van afhangen. Dus daar staat in het actieplan om met tweeduizend, vierentwintig te starten met een verkenning naar de mogelijkheden van het loskoppelen, etcetera. Er is al zoveel onderzocht overduidelijk onvoldoende concreet te weinig ambitieus. Wat ons betreft het budget als je een niet erg ambitieus en weinig concreet programma dan volstaat dit budget van twee miljoen euro. Maar als je kijkt naar wat je eigenlijk zou willen wat de staatssecretaris al die jaren al heeft beloofd, dan is die twee miljoen veel en veel te laag.

[0:26:32] De sp steunt het abonnement voorligt bij de najaarsnota overweegt een motie om dit voor de komende jaren.

[0:26:40] Volgens de verhogen niet meer kunnen we niet wachten tot een nieuw kabinet.

[0:26:43] Wat betreft de opvang het house of sprak mevrouw al warme woorden over sluiting van die opvang dreigt. De sp-fractie betreft onbestaande initiatieven. Om dat open te houden, zullen wij steunen. Tenslotte, voorzitter, ik ga afronden, net zo streng als ik voel u was geen steun voor dit plan van de sp. Het moet echt terug naar de tekentafel. Dit is echt een concept startpunt. Wij roepen de staatssecretaris op om zijn huiswerk opnieuw te doen.

[0:27:12] Dank u wel.

[0:27:13] Dank u meneer van nispen geef ik het woord terug aan de voorzitter,

[0:27:17] En dan ga ik kijken naar de staatssecretaris van justitie en veiligheid. Hoelang hij nodig heeft voor het voorbereiden van de beantwoording.

[0:27:25] Zo heel erg lang? Voorzitter,

[0:27:27] de teksten van de bijna unaniem commissie

[0:27:35] ambtenaar vraag een kwartier. Kunt u me dat gunnen?

[0:27:38] Ja

[0:27:38] dat kunnen we u heeft ook loopafstand in dit onhandige gebouw zeker dat begrijpen. We gaan wij om twaalf uur verder met dit

[0:27:46] debat.

[0:46:53] Ik heropend dit commissiedebat over het programma samen tegen mensenhandel. We zijn toe aan de eerste termijn de beantwoording van de staatssecretaris van justitie en veiligheid. Die zal zo beginnen met het mededelen van zijn inhoudsopgave en de verschillende onderwerpen die aan bod komen en tegen de collegas zeg ik. Ik twijfel of ik op voorhand het aantal interrupties zal maximeren, met als risico dat die ik mag wel drie keer vragen als we dat doen dan hebben we dertig interrupties en dan komen er helemaal niet toe. Tot aan het aan het einde. Ik roep u op. Laat ik het zo zeggen om terughoudend te zijn en de staatssecretaris een onderwerp zijn blokje af te laten maken, dan is er gelegenheid tot het stellen van vragen en als dan nog oneens blijft. Wat zou kunnen dan is er vanavond nog gelegenheid voor twee minuten debat, waarbij de staatssecretaris zullen treffen onder voorbehoud is aangevraagd

[0:47:43] en een interruptie is sowieso heel kort en bondig hooguit een inleidende zin en vervolgens direct de vraag die aan de staatssecretaris wordt gesteld.

[0:47:50] Dat gezegd hebbende, wil ik het woord geven aan de staatssecretaris van justitie en veiligheid.

[0:47:55] Voorzitter, drie blokjes algemeen programma slachtoffers. En dan een blokje overig met met het blokje algemeen programma. Normaal gesproken debatten over van alles en nog wat ik leg het neer. U geeft uw mening discussieer erover. Eventueel twee minuten debat en we gaan over de orde van de dag. Dat lijkt mij, gezien de bijdrage van de commissie vandaag niet de meest voor de hand liggende weg, want u was behoorlijk kritisch op een aantal punten ben ik het volstrekt oneens ga ik straks wel betogen om te kijken of ik u kan overtuigen en zo niet, dan zijn we het niet eens met elkaar. Maar de bottom line is dat als deze commissie zo op deze manier naar dit programma kijkt wat te doen. Hebt.

[0:48:45] U heeft ook wat te doen, zeg ik erbij een deel van uw kritiek komt voort uit het feit dat u.

[0:48:51] Ik geef toe. Dat geldt voor sommigen onder u meer dan veranderen bij het coalitieakkoord en vastgelegde twee miljoen euro uitgetrokken was voor dit programma en hier dus ambities die wellicht boven gaan. Maar ik heb ook gehoord dat een abonnement gaat gaat komen. Is prima. Het lijkt mij dat ik op basis van vanochtend en de eventuele moties die vanavond indient gecombineerd met het al dan niet aannemen van een amendement bij de bespreking in februari bij u terugkomt en aangescherpt verhaal bij neerleggen.

[0:49:27] Dat was algemene reactie op basis van

[0:49:31] de sfeer die ik hier proeft en de kritiek die in zijn algemeenheid had.

[0:49:35] Noteren we meteen als toezegging. In februari komt er een aangescherpt programma samen tegen mensen.

[0:49:40] Voorzitter, ik zei er wel bij ook even voor de helderheid het abonnement niet want u ambities van de commissie gezamenlijk gingen verder dan in die twee miljoen euro past die nu nu ligt. Dat zeg ik er ook meteen richting bij ten behoeve van vanavond. Mevrouw helder gaf al een aantal keren winstwaarschuwingen voor vanavond uitgaande van het huidige budget

[0:50:09] iets er uit. Sorry. Iets ring betekent ook iets eruit. Want voorlopig zijn dat de kaders waarmee we hebben te werken

[0:50:16] dat gezegd hebbende.

[0:50:19] Ja.

[0:50:20] Zijn er een paar dingen waar ik het echt oneens ben met verschillende sprekers in dit gezelschap.

[0:50:26] Om te beginnen als het gaat om de b die regeling. Het is niet zo

[0:50:34] sorry. Ik zag mevrouw helder en u gaat over een oordeel kamerleden.

[0:50:40] De te pakken en te handhaven. Ik denk dat dit een goed moment is om u algemene inleiding heeft gehouden om mevrouw heldere de interruptie.

[0:50:50] Ik vraag me dan af. Meerdere collegas en ikzelf hebben gevraagd naar deadlines en concreet afrekenen doelen staan er dus duidelijk niet in. Maar hoe kan de staatssecretaris dan wel weten dat als het aangepast wordt niet binnen die twee miljoen past.

[0:51:04] De staatssecretaris.

[0:51:07] Voorzitter gekeken wat kosten de verschillende onderdelen die in dit programma zitten. Daarbij komen wij tot de optelsom van twee miljoen. Maar dat laat onverlet dat het kritiekpunt van mevrouw helder verbaal en non-verbaal. Positief werd gereageerd. Andere meegenomen moet worden in de aanscherping die ik in februari bij neer moet leggen en wellicht dat dit een onderwerp is waar we naar moeten kijken benoemen zoveel dat dit zo veel concreter, zodat mevrouw helder ook samen met andere in de toekomst makkelijker op kan sturen en monitoren

[0:51:43] dan de b acht, drie regeling. Het is niet zo

[0:51:48] dat op het moment dat iemand hier niet mag blijven op basis van de regeling dat de dame gezegd hebben, dan is er dus geen sprake meer van hulp aan zo'n slachtoffer.

[0:51:59] Ten eerste gaat hier de koppeling, bijvoorbeeld met de dublin situatie mensen terugkeren naar een ander land in europa. Maar het kan niet zo zijn dat het simpele feit datjij zegt slachtoffer te zijn van mensenhandel. Jouw verblijfsstatus oplevert in nederland. Want dat zou

[0:52:17] los van het punt wat mevrouw pot noemde van druk op de organisatie een argument kunnen zijn voor iemand die graag in nederland wil blijven vanuit de wanhoop van haar zijn huidige situatie om dit argument te gebruiken. Dus dat moet je niet doen. Dat moet je niet doen. Dus daarin verschillen van mening met mevrouw plots.

[0:52:43] Mevrouw

[0:52:44] voorzitter, dat is ook een beetje een karikatuur van wat ik gezegd zou hebben, want in mijn beleving is het niet zo dat we hiervoor op het moment dat iemand zei ik ben slachtoffer van mensenhandel dat we iemand automatisch geloofde. Daar hoort altijd een bepaalde mate van onderzoek bij

[0:53:03] de stad.

[0:53:06] Wat ik merkte in de woorden van mevrouw pot heb ik het niet over de woorden zojuist uitgesproken. Maar in haar bijdrage was op het moment dat iemand niet nodig is. Dan kan hij terug naar het land van waar hij vandaan kwam. Maar dat vond ik een karikatuur. Want het is niet zo dat hulp aan een slachtoffer of een vermeende slachtoffer van mensenhandel gelijk staat aan het gegeven van een verblijfsstatus in nederland.

[0:53:31] Die koppeling zie ik niet. Dus het simpele feit datjij hulp nodig hebt. Omdat je op dat moment is het vermeende slachtoffer omdat het bewijs is geleverd, maar ieder geval slachtoffer van slachtoffer bent zijn de andere vormen van hulp denkbaar dan iemand een verblijfsstatus te geven. Dat is wat mijn stelling is.

[0:53:51] Mevrouw bod.

[0:53:53] Maar hoe materialiseren die hulp zich dan op het moment dat iemand over de grens gezet wordt.

[0:53:57] De staatssecretaris die hulp hoeft ook niet automatisch in nederland plaats te vinden. Voorzitter, het kan ook in andere landen het geval zijn. Het is niet zo dat wij het enige paradijs op aarde zijn. Maar nogmaals, het gaat mij erom dat je niet die koppeling moet leggen van ik meld dat ik slachtoffer ben van mensenhandel en dus krijg je een verblijf status blijkbaar aan het einde van het onderzoek of iemand is dan nog

[0:54:25] vind ik dat geen reden om hier te mogen zijn. Zelfs als je slachtoffer bent van mensenhandel is dat in zichzelf geen grond om een verblijfsstatus te krijgen en verblijfsstatus krijg je op het moment dat je in het land van herkomst risico loopt op vervolging. We hebben het hier over een proces wat daaraan gekoppeld is verschil van mening met mevrouw pot. Voorzitter, daarmee doe ik andere onrecht aan een aantal andere hebben aangegeven het eens zijn met mevrouw pot. Ik verschil van mening daarover en

[0:55:01] we zouden op basis van moties kunnen zien of het verschil van mening met de minderheid van meerderheid van deze kamer. Maar in ieder geval is dat er inhoudelijk op dat punt inzit.

[0:55:15] De.

[0:55:17] Zou de staatssecretaris iets kunnen vertellen hoe dat nu gaat wij ontvangen signalen van afrikaanse landen waar veel mensen binnenkomen met een verhaal

[0:55:31] die dan ook nog eens zo vaak op elkaar lijkt op die manier te komen. Zijn ervaringen hoe het nu gaat,

[0:55:43] Sorry die kan ik zo op deze manier niet benoemen. Maar ik leg wel even een link tussen deze vraag voorzet en de bijdrage van de heer veldkamp. Zeg het maar bij de verschillen. Maar toch want die veldkamp had het ook over zijn slachtoffers van mensensmokkel slachtoffer van mensenhandel. Ik denk dat dat in veel gevallen aan de orde is.

[0:56:09] Het zijn wel op dit moment twee verschillende delicten. Maar dat er veel sprake zal zijn van mensen die slachtoffer zijn van mensensmokkel. Althans je zou kunnen zeggen voor een deel cliënt zijn in het kader van mensensmokkel en slachtoffer zijn of worden van mensenhandel en dat is precies de reden dat je in mijn ogen geen koppeling moet leggen tussen slachtoffer zijn van mensenhandel en het opleveren van de verblijfsstatus. Want ik denk dat we allemaal hier al die mensen die met honderden kleine boot van wrakken situatie op de middellandse zee worden gepropt en naar de overkant van de middellandse zee worden gebracht dat we die als slachtoffer gaan zien dat dat voor allemaal je geld. Toch is dat niet de reden waarom wij dan vervolgens zeggen dan mag je je blijven. Ja of nee. We moeten zorgen dat het niet meer gebeurt. We moeten de mensensmokkelaars aanpakken. De prikkels wegnemen om hiernaartoe te komen, etcetera. Maar het simpele feit dat iemand dan

[0:57:14] erkend, zeg ik even richting mevrouw pot slachtoffers van mensenhandel maakt niet dat je moet zeggen dan mag je hier blijven.

[0:57:21] Dat lijkt mij iedergeval geen goede zet.

[0:57:26] Ik zag blikken bewegen. Dank dank u heeft pech dat u naar mij kijkt.

[0:57:30] Had ik niet moeten doen. Mevrouw bikker

[0:57:32] hoor.

[0:57:33] Voorzitter, dank u wel. Toch. Ik haken in iets teveel in een karikatuur gaan spreken. Deze regeling gaat over mensen die vervolgens in handen komen van mensenhandelaren seksueel worden uitgebuit en er zijn volop voorbeelden van nigeriaanse vrouwen een spoor naar naar het verenigd koninkrijk, maar ook andere voorbeelden. En wat we zien is dat de overdracht van deze slachtoffers op dit moment dat het niet goed gaat

[0:58:01] en ik mis die nuance in het antwoord van de staatssecretaris waarmee we teveel tegenover elkaar staat. Het doel van die regeling is juist dat degenen die verdienen aan deze mensenhandel, seksuele uitbuiting, dat die er niet mee wegkomen en de slachtoffers beter beschermen en zelfs.

[0:58:17] Wat toch.

[0:58:18] Beroemd is om een actief vreemdelingenbeleid doet op dit punt meer. Ik wil de staatssecretaris toch echt uitdagen om die verdieping in zijn antwoord aan te brengen,

[0:58:27] De staatssecretaris.

[0:58:29] Wanneer ze daar heeft mevrouw baker gelijk in

[0:58:34] wat ik deed en het ligt niet aan mevrouw pot. Dat ligt aan mij was teveel reageren op mijn interpretatie van de woorden van mevrouw pot en een maakt. Daarmee maakte ik eendimensionaal heeft gelijk om te beginnen moet je ervoor zorgen dat je het onderscheid maakt tussen de verschillende varianten in die varianten moet altijd sprake zijn van een warme overdracht moet je altijd zorgen dat op het moment dat er sprake is van terugkeer naar een land en je hebt te maken met iemand die niet alleen hiernaartoe gekomen is om

[0:59:06] een beter leven te krijgen. Maar in dit geval ook slachtoffer is geworden van mensenhandel. Dat je zorgt dat er sprake is van een warme overdracht naar het land of een organisatie in het land van herkomst, en zeker als mevrouw bike gebruikt en mevrouw bikker, en ik wordt normaal gesproken. Voorzitter, ook bij deze commissie bespreken in deze commissie, zowel over mensenhandel als over seks werk vandaag over seks in relatie tot mensenhandel. Maar mevrouw zitten als ik zeg wat dieper in het seksueel klinkt raar. U begrijpt hoe ik bedoel dan zitten dan vinden we elkaar daarin herkennen mensen die slachtoffer zijn geworden. Daar heeft mevrouw bikker gelijk in het haar van haar corrigerend toespreken. Ik zal dat nemen, mevrouw,

[0:59:55] Vervolg van mevrouw.

[0:59:57] Dank daarvoor. Alleen het punt is dat we al in tweeduizend negentien de motie indiende regelt dit nou beter

[1:00:04] en telkens opnieuw zien we toch dat dit niet goed gaat dan

[1:00:09] snap ik heel goed dat op het ministerie eerst het algemeen antwoord wordt voorbereid waarin alle zorgen nog eens op een rijtje worden gezet in zijn algemeenheid, maar we hebben hier heel concreet al meerdere malen benoemd het zelf gezien dat het niet goed gaat. De kamer heeft een motie ingediend en eerlijk gezegd

[1:00:25] wat is er nodig om het te fixen. Ik begin een beetje moedeloos worden. Maar dat wil ik helemaal niet zo die dagen voor kerst. Dus ik nodig. Staatssecretaris daar toch echt uit. Ook op de vraag die mevrouw pot stelde met die nog eens even

[1:00:38] aan te geven welke.

[1:00:39] Verbeten de staatssecretaris.

[1:00:42] Het is ook een sowieso is dit dossier een buitengewoon lastig dossier specifiek dit punt is dat ook omdat je

[1:00:52] moet zoeken naar beleidsregels wetsregels. Ieder geval algemeen geldende regels voor specifieke situaties. Want als je het hebt over de nigeriaanse prostituee waar mevrouw bikker het overleeft. Dan denk ik dat we elkaar

[1:01:12] veel meer naderen of zelfs vinden als je kiest voor een algemenere formulering over slachtoffers van mensenhandel, dan geraken we uit elkaar omdat zeker in het licht van het totale programma gaat mensenhandel is als je over de grens bent van arbeidsuitbuiting naar mensenhandel tot en met het voorbeeld van wat mevrouw bicker noemt en je hebt over de categorie mensen die slachtoffer wordt van mensenhandel in de lijn van de veldkamp. Als iemand die vanuit asiel oogpunt mensensmokkel. Dus je moet erin hele specifieke formuleringen vinden. Dat is buitengewoon.

[1:01:54] Ik verstond niet wat mevrouw pikken zei.

[1:01:57] Regeling. Dat mag niet buiten de microfoon. Dus u gaat gewoon verder.

[1:02:00] Nee maar dat is een niet mevrouw. Je redt het niet met die b b achter regeling. Dus je moet het gewoon op een zorgvuldige manier doen. Maar goed

[1:02:15] ik heb gezegd we komen nader te spreken over dit verhaal. Wat ik zei is ik heb gehoord dat u heeft gezegd ik kom er in februari op terug. Als u mij van heel veel extra geld heeft voorzien. Veel van uw wensen voldoen zij er wel bij.

[1:02:31] Op dit moment zit ik in de stand dat ik aan een aantal wensen van u niet op de manier zoals een deel van de kamer. Dat wil meteen naar een volgend punt te gaan naar een volgend persoon te gaan. Ze gingen richting de microfoon,

[1:02:46] mevrouw midler. Wij verschillen van mening over of wij het landelijk moeten maken of niet landelijk moeten maken. Dat kan even heel simpel als de kamer

[1:02:58] mij dwingt bij motie dat dwingend klinkt allemaal zwaar. Maar bij mij bij motie daartoe vanavond in meerderheid oproept. Uiteindelijk is in negen van de tien gevallen motie de kamer de baas. Ik ben het niet met mevrouw muller eens. Ik vind dat we dit moeten doen langs de weg van de gemeentes en niet langs de weg van een landelijke organisatie moeten doen en dat klopt. Mevrouw butler en mevrouw bikker verwijzen met enige regelmaat naar

[1:03:28] hun werkbezoek en later ook mijn werkbezoek aan het verenigd koninkrijk.

[1:03:34] Ik zit er op dit punt anders in we het niet eens.

[1:03:38] Ik vind ik dat ook in dit kader moet doen.

[1:03:40] Mevrouw moeder, twee,

[1:03:42] Correcties. Volgens mij heeft deze kamer in een meerderheid de staatssecretaris voor het verkiezingsproces opgeroepen om te kijken in hoeverre we kunnen toewerken naar een landelijke systeem. De landelijke aansturing. Dat is een als de staatssecretaris doet dat opnieuw. Dan ga ik het opnieuw doen.

[1:03:59] De is

[1:04:01] voorzitter, dat de staatssecretaris zichzelf tegenspreekt. Want hij heeft in zijn eigen plan van aanpak aangegeven dat hij regionale verschillen ziet dat gemeenten te weinig signaleren dat mensen netwerken achter mensenhandel zo goed georganiseerd zijn dat ze profiteren van verschillen.

[1:04:19] De regionale aanpak

[1:04:22] de

[1:04:23] welke systemen voor landelijke sturing. Ik zie een discrepantie intussen de probleem analyse en vervolgens de oplossing die volgens mij niet past bij de praktijk en ook niet past op wat de praktijk wil.

[1:04:36] De staatssecretaris.

[1:04:40] Het eerste punt heeft gelijk dat het in het zeer recente verleden de kamer heeft gezegd welke lijn wij willen. Dat heb ik meegenomen in wat als actieplan ligt op dit punt gezegd kamer. Ik ben het niet met u eens. Ik presenteerde

[1:05:00] u hoort mij in het verleden spreken inmiddels. Ik presenteerde vanochtend dit plan daarvan zei

[1:05:08] u de commissie van de burg nog maar even een paar punten scherpen en ik praat nu lichtjes naar mezelf toe. U was kritisch had ik het net formuleren. Dus heb ik gezegd dat ga ik doen.

[1:05:21] Ik sprak echter ook u aan als commissie door te zeggen kijk dan ook of u de kaders kunt verruimen, want u heeft voor een deel. Ik geef toe. Christenunie d zesenzestig, vvd en cda wat meer dan sommige andere partijen, bijvoorbeeld bij coalitieakkoord bepaalde kaders meegegeven de financiële kaders. Dat is de de kanttekening. De andere kant op

[1:05:44] en ik zeg ik heb gehoord wat u op een aantal punten zegt. Maar dat wil niet zeggen dat het met u eens bent. Echter vanavond komt u ongetwijfeld met met moties. Dan ligt het aangescherpte plan. Dan gaan we zien wat er wel en wat niet kan en uiteindelijk kunt u ook voor kiezen om te zeggen als ik in februari kom als kamer op enkele punten van den burg eens en corrigeren ben. Dat is uw recht. Ik mag wel beargumenteren. Waarom moetje niet met me eens bent? En tweede punt wat, mevrouw de voorzitter, het klopt. Ik zie het een aantal verbeterpunten zijn benoem ik inderdaad in de tekst en verder vind ik het uitermate belangrijk dat wij kiezen voor op gemeentelijk niveau neerleggen en landelijk aansturen vng gaan gaan faciliteren. Voorzitter, maar je zult nog steeds op lokaal niveau moeten uitvoeren. Dus ik zit anders in dan.

[1:06:44] En ik zeg ook hier weer mevrouw muller en zij kan uiteraard betogen dat ze daarin gesteund werd door een aantal collegas. Maar ik spreek gewoon even de hoofd woordvoerder aan. Het is niks persoonlijk richting mevrouw. Met.

[1:06:57] Maar ik vraag de staatssecretaris om niet meer in herhaling te vallen nu een paar keer gezegd dan komt de aangescherpt plan. Het moest binnen de bestaande kaders etcetera, maar laten we dat echt concrete vragen beantwoorden van de leden is mijn verzoek aan de staatssecretaris.

[1:07:09] Mevrouw moeten we.

[1:07:10] We gaan om helpen deze geweldige staatssecretaris die het best wel lastig heeft gehad de afgelopen maanden door een amendement in te dienen voor extra middelen voor mensenhandel. Ik hoop van harte dat die wordt aangenomen, zodat hij kan doen wat gedaan moet worden, maar een concrete vraag is. Het gaat niet alleen om het geld. Klopt. We hebben wat extra wensen. Maar je kan ook opnieuw kijken naar de ambities en de prioritering kan me best voorstellen dat je eerder begint met uitwerking van opvang. Op die wijze zou het actieplan ook kunnen herijken. Ziet de staatssecretaris dat ook.

[1:07:48] Ja.

[1:07:49] Ja.

[1:07:51] Ik wilde vragen meer concreet gewoon even een aantal vragen ook kort beantwoorden. Voorzitter, mevrouw veldkamp van de wd,

[1:08:02] Nee.

[1:08:04] Sorry.

[1:08:06] Doe ik het dan fout?

[1:08:08] Excuus excuus. Ik heb gisteren in nee eigenlijk is uw eigen schuld. Maar los daarvan moet ik het goed zeggen, mevrouw veld man van de wd. De vraag over de onderzoek ligt als het gaat om profielen. Daar wordt op dit moment inderdaad door de nationaal rapporteur onderzoek naar gedaan. Ik heb nog geen tussentijds informatie, dus die kan ik niet aan u geven. Zodra ik het heb. Heeft u het twee tellen later op dit moment hebben ieder geval nog geen nadere gegevens

[1:08:46] ook een vraag van mevrouw veldman met betrekking tot het smart te maken. Die ga ik dus dat sluit ook aan bij de vraag van mevrouw helder. Dat was een groot smart betoog van mevrouw helder. Die ga ik meenemen in de aanscherping voor februari, zodat er inderdaad meer toetsings mogelijkheden in zitten. Waarom zit er in het actieplan geen concrete acties? Mevrouw veldman is toevallig voorzitter van van boven naar beneden opgenomen aangaande de gezamenlijke aanpak van daders. Paar dingen een

[1:09:26] dit programma is een kopje op wat er verder allemaal. Het is niet zo dat in dit programma alles staat wat er gebeurt op het gebied van mensenhandel en de aanpak van het openbaar ministerie. De politie als het over de grens gaat qua gedrag de arbeidsinspectie. Er zijn heel veel organisaties bezig met de bestrijding van mensenhandel. Alleen we hebben gezegd wij doen nog een programma als

[1:09:57] kopje bovenop die ook kijkt wat er op een aantal zaken kan kan gebeuren. Maar er zijn vele organisaties los daarvan ook bezig om te kijken wat het kan. Dat is een twee. Ook daarin zijn in dit programma als het gaat om het kopje erop keuzes gemaakt in het kader van de financien kan wel wat kan niet. En nu merkt mevrouw veldman zegt heel nadrukkelijk van kijk ook naar meer hier als het gaat om de slachtoffers. Sorry zeg het verkeerd. De klanten. Er ligt ook een nadrukkelijk extra wenst. We hebben ook gekeken wat kan er wel en wat kan niet verder. Kom ik er ook nog specifiek terug in de bijdrage van februari.

[1:10:48] Een interruptie van mevrouw veldman.

[1:10:51] Ik vroeg me af of de staatssecretaris kan reflecteren op dat je enerzijds volgens mij erkent de staatssecretaris dat het wat concreter geformuleerd kan worden. Allemaal anderzijds hoor ik zeggen. Het is interessant om als kamer te kijken naar het amendement over twee miljoen extra voor de aanpak

[1:11:12] op moment dat je dat soort dingen doet dan zou je toch willen dat die gelden heel goed terechtkomen bij dingen waarvan we allemaal zien. He. Daar kunnen we ook achteraf zien of het ons geholpen heeft die passen bij concrete doelstellingen. Dus kunt u die combinatie daar op reageren.

[1:11:31] Ja.

[1:11:32] Daar moeten we dan kijken in het kader van het smarter maken zoals u het formuleerde en zoals mevrouw helder formuleren.

[1:11:42] Maar als je dan.

[1:11:43] Uiteraard. Mevrouw veld.

[1:11:45] Maar als je nu een amendement zou krijgen voor twee miljoen extra terwijl de doelen nog niet helder geformuleerd zijn. Wat gaan die twee miljoen extra dan betekenen. Dat is een vraag ik u om op te reflecteren. Terwijl ik ook straks buiten vergadering met mevrouw.

[1:12:03] Voorzitter, u kunt formeel gesproken als kamer twee dingen doen. U kunt zeggen van wij verhogen het budget van twee miljoen na vijf miljoen en van den burg komen op basis van die vijf miljoen met nieuwe voorstellen.

[1:12:20] Een voor elders uit de voor mij prettigste variant. U kunt ook zeggen wij verhogen het budget van twee miljoen naar vijf miljoen. Wij vinden dat die drie miljoen extra aan de volgende drie zaken moet worden uitgegeven. Als ik hier inderdaad een aantal kamerleden hoor, dan sluit ik die laatste variant niet uit dat u middels een abonnement naar enerzijds meer geld geeft en anderzijds

[1:12:45] sturing geeft, zou ik bijna willen zeggen eindelijk aan aan u als u mijn een algemene pot geeft, kom ik er algemeen nieuw nieuw voorstel,

[1:12:56] maar ik vrees met grote vreze

[1:12:58] voor mevrouw butler. Op dit punt. Mevrouw butler. Verder valt het mee.

[1:13:03] Ik heb nog interrupties van mevrouw is, mevrouw huldiging,

[1:13:07] Dat is dan toch weer een vervolg op de interruptie die ik aan het begin heb gedaan, zegt de staatssecretaris doen we een algemene pot en dan kom ik met met de doelen. Net was het antwoord. Nee, we hebben gekeken wat het kost een gestapeld miljoen moeten de kamer van het programma moet zichzelf daarvoor vijf miljoen gaan verlenen, vat ik samen. Zo werkt het niet.

[1:13:29] De staatssecretaris.

[1:13:31] De voorzitter moet mevrouw helder geen karikatuur van maken. Wat ik schets is gewoon de twee mogelijkheden die een kamer heeft u heeft in het coalitieakkoord opgenomen. Wij trekken twee miljoen euro uit voor twee miljoen extra terecht. Mevrouw zegt bij tegen twee miljoen extra uit voor het programma tegen mensenhandel en vervolgens is het aan het kabinet om voorstellen te komen.

[1:14:02] U had ook in het verleden vijf miljoen van kunnen maken of elk willekeurig bedrag. Dat doe je dan dan stel je als kader de kamer. De kaders en vervolgens gaat het kabinet binnen die kaders aan de gang en het enige wat ik zei is het staat u vrij

[1:14:17] om dat niet op die manier te doen. Even als voorbeeld is gesproken over een specifiek project in eindhoven.

[1:14:25] Ik ben het er niet mee eens dat wij dat specifieke project in eindhoven vanuit landelijke gelden in dit budget financieren.

[1:14:34] Waarom niet? Het heeft geen landelijke uitstraling. Dit is niet iets waarvan ik vind dat op landelijk niveau gefinancierd moet worden.

[1:14:43] Daar kunt u anders over dingen dan kunt u zeggen van de fijn van den burg. Maar wij gaan het toch doen. Dat is de vrijheid die u heeft

[1:14:51] voor de rest, de kaders en bestuur.

[1:14:54] Helder.

[1:14:56] Zo een ideale wereld werken. Maar de staatssecretaris is aan zet door een programma te schrijven waar blijkbaar de coalitieakkoord twee miljoen van uit getrokken dat extra wordt uitgetrokken structureel ook nog en dan komt de staatssecretaris met een plan en dat plan is dusdanig dat bijna iedereen zegt als daar geen concrete doelen en

[1:15:17] of ik het al vijf miljoen sterren moet controleren of structureel twee miljoen extra. Ik moet het kunnen controleren. Kamerleden willen eindhoven erbij wil er niet bij. Dat is inderdaad maar ik vind dat de staatssecretaris aan voorbijgaat dat hij zijn huiswerk niet heeft gedaan om een plan hebben gevraagd. Het plan. Nu krijgen we concluderen dat niet voldoende is, maar wel weten dat het die twee miljoen te boven gaat. Dus de staatssecretaris kan ook twee dingen doen hiermee doorgaan met een nieuw plan komen en dan zien wij hoe we het gaan financieren.

[1:15:45] In de staatssecretaris.

[1:15:47] De staatssecretaris mag van de voorzitter niet in herhaling treden, maar ik wijs er toch even op dat die deze vergadering in mijn bijdrage begonnen bent met te zeggen dat ik in februari terugkomt met een aangescherpt verhaal dat ik erbij gezegd heb dat ik het expres in februari doe omdat ik denk dat de wensen die de commissie heeft geuit de twee miljoen te boven gaan en ik had begrepen dat er een abonnement zal komen. Dus dan kun je dat combineren. Dus volgens mij zoeken we verschillen tussen kamer enkel mij die er niet zijn. Ik heb al geconcludeerd dat u niet tevreden bent. Mijn huiswerk nog een keer goed moet nakijken en moet aanscherpen. Volgens mij moeten we daar niet in herhaling treden. Voorzitter,

[1:16:31] Niet doen.

[1:16:31] Alleen wat ik dus aan het doen. Ben. Nu is enerzijds vragen beantwoorden en anderzijds ook aangeven waar ik het niet met u eens ben in het kader van door mevrouw helder gebruikt wordt verwachtingsmanagement. Ook ik geef namelijk alvast winstwaarschuwing af

[1:16:47] wat u ook aan mij geeft. Soms kan ik het niet met u eens zijn. Tenzij u mij uiteraard daartoe dwingt.

[1:16:53] Devereaux.

[1:16:54] Voorzitter ik voorzie op een herhaling van zetten in februari het moment dat wij vanavond allerlei moties indienen en in februari blijkt dat het plan wel aangescherpt is, maar uiteraard de wens van de kamer ook het nieuwe budget dan nieuwe budget te boven gaan. Misschien zou het helpen, neem ik even ervaringen mee uit de andere commissies als staatssecretaris februari gewoon even inzichtelijk maakt wat alle mensen hadden gekost.

[1:17:18] Want dat helpt bijvoorbeeld als het gaat om het openbaar vervoer heeft de kamer ook altijd veel meer wensen dan het budget en dan geeft de staatssecretaris al die bij elkaar opgeteld hadden ons zoveel geld gekost. Maar dat geld is er niet kamer. We hebben deze keuzes gemaakt met deze afwegingen. Als het staatssecretaris kan toezeggen dat dat in februari erbij zit. Ook de kamer had veel wensen en die waren misschien dat past niet. Dan heeft de kamer daar een stukje transparantie waar ze misschien zelfs nog op kunnen sturen. Maar in ieder geval duidelijk is.

[1:17:50] De secretaris,

[1:17:52] Volgens mij had ik net al aangegeven richting mijn vrouw mijn kleur dat ik dat deels ook zou doen en waarom zeg ik deels ook zou doen om vergelijk te blijven. Voorzitter, je kunt vrij exact uitrekenen wat een extra halte of een extra buslijn kost op deze manier niet altijd in dit programma te effectueren. Maar binnen die nuancering zal ik dat ook doen. Voorzitter,

[1:18:21] Dan noteren we dit toezegging gecombineerd met die toezegging omdat het een toezegging is over wat er in februari naar ons toekomt. Mevrouw bod

[1:18:29] misschien even aanvullend. Want als er dan iets meer zich daarop hebben dan kunnen we ook iets iets handiger. Want ik hoor de staatssecretaris nu een aantal keer zeggen dat amendement wil doen. Ik weet dat nog niet want ik vind wel er vallen veel dingen over te zeggen. Maar op moment dat we meer zicht hebben op hoe die die opbouw van die kosten in elkaar zit. Dan kunnen wij ook voor de begroting beter bepalen of er eventueel nog met geld willen schuiven.

[1:18:57] De staatssecretaris.

[1:18:58] Daar zit een volg tijdelijk vraagstuk. Want volgens mij moet u de abonnementen voor de begroting eerder indienen dan februari. Maar ik ga niet over hoe de agenda van de kamer gaat. Dus daar zit wel spanning in vanavond. U gaat over alles. Ik ga vanavond over niks. Maar vanavond liggen algemene moties voor de hand. Amendementen liggen pas voor de hand bij het nieuwe verhaal in in februari, dan wel bij de begroting bespreking, maar op dit moment zult u moeten doen als het gaat om amendementen indienen en sommigen wilden dat al op met informatie die u nu heeft wilde zelf.

[1:19:47] Als voorzitter een verduidelijkende vraag stellen over een toezegging in februari te komen, is het zo dat de begrotingsbehandeling. Voor zover ik weet. In februari is ik aan de staatssecretaris zullen vragen wanneer in februari had hij gepland om met die brief en die financiële bijlage. Die onderbouwing die door de heer krol is, is aangevuld om daarmee te komen en zou dat passend zijn wellicht nog voor de begrotingsbehandeling te doen.

[1:20:12] Voor zijn, maar ik meen dat mijn begrotingsdebat,

[1:20:17] mijn begrotingsbehandeling op negenentwintig januari was gesplitst.

[1:20:23] De achterin,

[1:20:25] Sorry.

[1:20:27] Dat zou het kunnen zijn, maar dit betreft het algemene deel justitie en veiligheid waar mensenhandel onder valt.

[1:20:33] Is die gesplitst. Want dat was nog even de discussie die gesplitst werd of niet gesplitst werd dan hebben we het dus over

[1:20:41] zes, acht februari wordt meer ingefluisterd.

[1:20:46] Ik.

[1:20:50] Ik moet even nadenken over uw vraag, voorzitter, of beter gezegd andere mensen laten nadenken die me dat even influisteren. Dan ga ik u vragen.

[1:20:57] Om uw beantwoording te volgen en dan komen straks

[1:20:59] op terug

[1:21:00] gaat werken.

[1:21:02] Dan ga ik wel naar veld kamp in dit geval. Dat is hoe verhoudt actieplan zich tot de herziening van de europese richtlijn. De europese richtlijn werd gedurende het proces om te komen tot het actieplan aangepast aangescherpt. We hebben geprobeerd om zoveel mogelijk bij aansluiten. Voorzitter, er is ruimte om in de uitvoering straks rekening te houden met de definitieve tekst van de herziene europese richtlijn

[1:21:33] dan even een algemene vraag van mevrouw baker en mevrouw muller over het actieprogramma en zat hier ook van nodige kamerleden kritiek op het feit. Dit plan wordt niet gedragen door het veld. Dat vond ik een wat prikkelende samenvatting die door verschillende kamerleden werd geuit. Want we hebben enerzijds het zon en daar heeft u als het goed is een brief van gezien die inderdaad kritisch is, maar het veld is breed want er is met veel organisaties gesproken onder tafel bijeenkomst georganiseerd en daaruit heb ik toch echt de conclusie getrokken dat er bij veel organisaties wel degelijk draagvlak is voor dit verhaal

[1:22:16] echter ook daar moeten wel scherpe keuzes worden gemaakt. Wat zit er wel in. En wat zit er niet in de is dus juist uitvoerig. Een van de redenen waarom. Ik meende dat het cda was heel kritisch aan me vroeg waarom heeft het zo lang geduurd is. Het feit dat er zoveel motororganisaties geprobeerd hebben bij dit verhaal te betrekken en bijeenkomsten te organiseren.

[1:22:43] Mevrouw moeder,

[1:22:44] Voorzitter, in mijn beleving zit er een verschil in het ophalen van probleem en mogelijke oplossingen en bijeenkomsten organiseren met het maatschappelijke middenveld versus uit je eigen plan en de concrete voorstellen die er liggen dat weer terugleggen. Het gevoel hebben van het wel of geen draagvlak. De signalen die wij hebben ontvangen. Tot op heden waren inderdaad van de organisaties die zeggen wij voelden ons niet gehoord of de ambities zijn niet voldoende of sterk of scherp of moet veel eerder. Misschien kan de staatssecretaris daar ook even een reactie op geeft. Volgens mij bestaat er een verschil in hoe neem ik ze mee in aan de voorkant. En als het plan ligt.

[1:23:29] De secretaris,

[1:23:32] Voorzitter, de organisaties willen veel meer. Dat staat niet ter discussie. De organisaties willen veel sneller. Dat staat niet ter discussie. Vervolgens moet ik het wel doen binnen bepaalde kaders en het uiteindelijk is het mijn verhaal wat ik aan u presenteren

[1:23:51] en dat is terecht. Want als het zou zijn dat ik uiteindelijk tegen al die organisaties zeg dit is mijn plannen zijn zetten allemaal een handtekening eronder. Dan roep ik tegen de kamer moet de mond houden. Want iedereen vindt dat van nee ik kom met een voorstel rekruteren. Maar het is wel mijn voorstel niet van die organisaties. Daarin moeten keuzes worden gemaakt. Wat ik doe niet alles wat organisaties willen al helemaal niet zo snel als de organisaties willen omdat ik bepaalde kaders te maken. Wat kan wel en wat kan niet zo een van de redenen waarom ik even fronten zuchtte bij de vraag van de voorzitter wel voor de hand ligt dat ik in januari begin februari met organisatie om de tafel zit. Zeg jongens en meisjes. Wat vinden jullie hiervan en gewapend hier aankomen? Zetten met beste kamer.

[1:24:49] Pak tak, tak. Dus nu klaar.

[1:24:52] Dat zal ik nooit zo zeggen. Nee, ik zal het uitermate brengen.

[1:24:57] Mevrouw de voorzitter, het was een prettige samenvatting van vast. Een hele lijst gaat worden. Maar toch vind ik niet dat de staatssecretaris alleen die organisaties moet moet wijzen. Ik heb geconstateerd dat het inderdaad met reden zegt hier kunnen wij hier hebben we moeite mee want er zit een hele hoop dingen achter die deze kamer meerdere keren heeft gesproken. Neem bijvoorbeeld de aanpak van minderjarigen. Hoe we daarmee omgaan.

[1:25:23] Zijn motie van collega van de graaf en cuijk allebei inmiddels niet meer in deze kamer aanwezig en het komt uit de voor vorige kamer telkens opnieuw heeft de kamer opnieuw gezegd.

[1:25:34] Zorg dat je minderjarige slachtoffers in beeld hebt.

[1:25:37] Neem de criminele uitbuiting. Dus ik wil dat staatssecretaris. Ik ben blij dat hij zegt ik ga hiermee terug het gesprek in. Maar neem dan ook die organisaties daarin zie het niet alleen maar als dat ze bezig zijn met wensen voor zichzelf of ik weet niet of haar dat suggereert. Maar zo voelt het wel een beetje. Men wil altijd meer natuurlijk. Maar dit is gefundeerd op wat de kamer gevraagd heeft en dat vind ik echt een dat zijn de stukken die nu enorm ontbreken in het voorstel wat er tot nu toe is gedaan.

[1:26:03] Ja.

[1:26:04] Nee, ze waren duidelijk. Voorzitter.

[1:26:08] Hoe ver bent u met uw beantwoording?

[1:26:10] Ja dat is bij mij altijd heel moeilijk te zeggen want ik ga altijd dwars door alle punten heen en beter sneller. Laat ik het even een belangrijk punt uitpakken door verschillende kamerleden genoemd. Maar ik kijk nu even specifiek naar mevrouw faber. Want die had daarin de ik zou bijna zeggen prikkelend teksten namelijk

[1:26:34] er mag niet alleen maar een taakstraf worden opgelegd en doen.

[1:26:39] Wat gebeurt er dan met enige regelmaat? Mevrouw helder had het over. Dan wordt er gezegd een dag plus taakstraf

[1:26:47] als mens vind ik daar een hele hoop van

[1:26:51] als staatssecretaris ga ik niet over uitspraken van rechters en dat is maar goed ook.

[1:26:58] U heeft als kamer nadrukkelijk de wens uitgesproken dat er niet meer voor dit soort misdrijven alleen maar een taakstraf mag worden opgelegd en dus heeft u gezegd er moet altijd een gevangenisstraf worden opgelegd.

[1:27:15] Hij staat dan vervolgens rechters vrij om dat van een dag tot een maximum straf op te leggen. En ja je kunt uit het feit dat we heel vaak

[1:27:30] die een dag oplegging zien afleiden dat rechters

[1:27:37] vooral voor die taakstraf willen gaan. Maar door u tussen aanhalingstekens gedwongen zijn om een straf op te leggen en dus kiezen voor die ene dag.

[1:27:48] Dat is zoals het systeem werkt de kamer zou

[1:27:54] ik ontraad het de kamer ten zeerste zeggen die gevangenisstraf moet dan tenminste zoveel zijn. Volgens mij moet je daarbij wegblijven en dan staat het rechters vrij los van wat ik daar als als mens van vind, zeker als dan ook nog daarbij argumentatie komt. Zoals mevrouw faber citeerde dan kan

[1:28:18] hij vervolgens bij zijn gezin zijn met zijn kinderen dat voelt.

[1:28:23] Dat kan bij heel veel mensen jeuken, maar het is toch

[1:28:28] in onze huidige systeem. Wat ik ten alle tijden zal verdedigen, zou dat de vrijheid van rechters is om dat te doen en ik zal

[1:28:36] in mijn eigen kamer met de deur dicht soms commentaar leveren op rechters in mijn andere rol van staatssecretaris migratie heb ik deze week een paar keer

[1:28:47] dingen gezegd die mevrouw baker niet wil horen, maar wel met de deur dicht publiekelijk zal ik nooit een uitspraak mogen doen over wat ik vind van de uitspraak van de rechter.

[1:28:58] Mevrouw vader voor een interruptie.

[1:29:00] Dank u. Voorzitter, ik begrijp dat de staatssecretaris niet in het vaarwater wil zitten van de uitspraken van rechters. Maar het is wel zo dat de tweede kamer wil de strafmaat bepaalt dat we er zeker wel invloed op kunnen hebben. Een oproep aan de staatssecretaris om daar wat aan te doen. Dat moet gewoon kunnen

[1:29:19] de staatssecretaris.

[1:29:22] Ja,

[1:29:23] Ik ben het niet met mevrouw faber eens.

[1:29:27] De tweede kamer bepaald niet de strafmaat.

[1:29:31] De tweede kamer bepaalt welke straf er maximaal gezet kan worden op een overtreding of een misdrijf. Er is maar één iemand die de strafmaat bepaalt.

[1:29:43] Dat is de rechter.

[1:29:46] Dat lijkt me ook de juiste weg. Dus u bepaalt de k.

[1:29:50] U bepaalt de kaders waarbinnen de rechters moeten opereren en vervolgens staat het rechters vrij om binnen die kaders te opereren en los van wat u daarvan vindt

[1:30:00] doen alle rechters in nederland het ook want ze voldoen aan de door u gestelde kaders.

[1:30:06] Mevrouw faber voor een vervolg,

[1:30:09] maar de staatssecretaris kan toch niet ontkennen dat het is toch wel heel bijzonder dat rechters veel en veel lager straffen dan het om eist inzake bijvoorbeeld betaalde seks met minderjarigen. Dat is toch wel een heel bijzonder bijzondere gebeurtenissen die momenteel zijn. En dan moet er wel een lampje gaan branden, moeten wij actie gaan ondernemen, want het is wel zo dat de rechter die bepaalt de straf. Maar

[1:30:35] dus de strafmaat ligt vast in wetten en die bepalen wij

[1:30:39] de staatssecretaris.

[1:30:41] Die heeft u bepaalt namelijk. Er moet altijd een gevangenisstraf worden opgelegd en het kan niet volstaan worden met alleen een taakstraf en

[1:30:53] het feit. Nee maar het feit dat de rechter afwijkt van het openbaar ministerie ook dat

[1:31:00] is zoals wij het stelsel hebben ingeregeld. Het openbaar ministerie

[1:31:06] ook weer onafhankelijk is als het gaat om de straf eis ook daar gaat u als kamer nog helemaal niet, maar ook de minister gaat over het openbaar ministerie gaat ook weer niet over de eis van het openbaar ministerie hebben in nederland bepaald. Het openbaar ministerie daarin onafhankelijk opereert en de rechter ook het nadeel van onafhankelijkheid is dat mensen dingen kunnen doen die je niet wil.

[1:31:31] Het voordeel van onafhankelijkheid is. Het lijkt mij duidelijk. Het moet niet de politiek zijn die in individuele casuïstiek bepaalt welke straf wordt opgelegd.

[1:31:40] Metro.

[1:31:43] Deze staatssecretaris als een uiterst slimme bestuurder die nog wel eens kijkt binnen zijn mogelijkheden en af en toe nog wel eens met creatieve oplossingen komt dan zit die deur dicht hebben we een paar krachttermen geuit waar we niet blij van zijn vanwege de uitspraak van de rechters en dan dan zie ik maar dat vormen dat de staatssecretaris. Oke.

[1:32:05] Ik kan me niet bemoeien of uitlaten over over de strafoplegging. Maar

[1:32:11] ik ga er alles aan doen binnen mijn macht

[1:32:15] om het die klanten moeilijk te maken.

[1:32:17] Dat is wat ik wel kan doen.

[1:32:19] Dat zie ik voor me.

[1:32:20] Maar dat gebeurde niet.

[1:32:22] Deze staatssecretaris zegt

[1:32:24] ik helemaal geen prioriteit aan de klanten aanpak moet keuzes maken.

[1:32:28] Dat is toch een extra klap in het gezicht dat we daar helemaal los van. Want die rechter heeft gezegd

[1:32:35] daar moet de staatssecretaris hand in hand met deze kamer er alles aan doen om in beleid de klanten

[1:32:42] van deze verschrikkelijke praktijk zo moeilijk mogelijk te maken.

[1:32:45] De staatssecretaris.

[1:32:48] Daarom, voorzitter, hebben we en het grappige is is in dit geval nog de staatssecretaris nog de woordvoerder. Maar daarom hebben we ook gezegd dat per één januari tweeduizend, tweeëntwintig, twee, drieënzeventig geest ingevoerd. Dat hebben we gedaan om te kijken naar die kant van de klanten. Voorzitter, want voor die tijd was sowieso geen geen sprake van en vervolgens los van het feit dat als er op één januari tweeduizend, tweeëntwintig, twee, drie geest ingevoerd het nu nog te ver gaat om daar

[1:33:23] verregaande conclusies aan te verbinden is een stap die we gezamenlijk hebben gezet om daarin keuzes te maken

[1:33:31] en even los daarvan wil ik nu in de tijd te ver voor zetten, want vele kamerleden hebben aangegeven dat dat klant perspectief in de klant perspectief. Sorry, dat de klant ook nadrukkelijk in programma moet worden opgenomen,

[1:33:48] wil ik wel bij u toetsen. Maar dat kan ook buiten de vergadering doen wat u dan precies voor ogen heeft, want we hebben het opgenomen in het wetboek. Het is duidelijk dat we ook communiceren hoe verwerpelijk bepaald gedrag is. Maar als er gedachten zijn hoe je er verder

[1:34:10] het de klant zo ingewikkeld mogelijk kan maken in het specifieke geval van mensenhandel. Want daar hebben we het over in dit geval dan sta ik daar zeker voor voor open.

[1:34:22] Ik slaap wat vragen over het algemeen wordt gezegd dat ik bepaalde dingen aanscherpen. Dan heeft ook geen zin om nu al te lang bij stil te staan.

[1:34:34] Dat helpt ook voorzitter, om de orde

[1:34:38] daar te handhaven.

[1:34:44] Dit was mevrouw veldman, wanneer beoogde departement het wetsvoorstel dat voorziet in de modernisering van strafbaarstelling van mensenhandel in in werking treedt. Het is op tweeëntwintig november vorige maand aangeboden aan de afdeling advisering van de raad van state. Zodra we dat advies ontvangen hebben, moeten we uiteraard afhankelijk. Wat het advies is dat verwerken en daarna komt het naar u. Het is op dit moment in handen van de raad van state wanneer zij bij mij neerleggen. Dat weet ik niet. Dat is niet een in mijn handen zo snel mogelijk komt het naar u toe. En wat ik zal doen als een tussenstap. Zodra ik het heb ontvangen van de raad van state kan ik een inschatting maken hoeveel tijd ik nodig heb om een eventueel advies te verwerken. En wat het betekent voor wanneer u kunt kunt behandelen.

[1:35:41] Ja, dan een punt waar ik ook van mening over verschil. En daar is overigens. Er ligt er een motie. Dat is de motie bikker midler gaat over dat paulus munt beginsel. Daar zit ik iets genuanceerder in. We hebben echter, hij komt aan de orde. Voorzitter, bij de zojuist genoemde wetsvoorstel, wat ik besprak met mevrouw het hans paar op reageren op mevrouw veldman. Dus ik wil er nu het bordje met mevrouw bikker of maar dat betrekken bij die discussie. Maar u weet dat ik daar

[1:36:20] licht anders naar kijkt dan de twee indieners van de motie die komt aan de orde bij de hetzelfde wetsvoorstel.

[1:36:33] Mevrouw helder en meneer krul hadden gevraagd hoe wordt seks met minderjarigen nu strafbaar gesteld? We moeten onderscheid maken in leeftijdscategorie als het gaat om minderjarigen. We hebben twee, achtenveertig b van het wetboek van strafrecht wanneer het gaat om zestien of zeventienjarige slachtoffers als het gaat om slachtoffers die jonger zijn dan zestien jaar. Dan valt het onder andere zedendelict en hebben we het over artikel twee, vijfenveertig en twee, zevenenveertig van het wetboek van strafrecht. Daarnaast hebben we een sinds tweeëntwintig. Wat ik net noemde het te maken met een artikel wat ik net aangaf als het gaat om ernstige vermoeden dat er sprake is van mensenhandel nog wat anders is dan het simpelweg strafbaar zijn van het seks hebben met met minderjarig. Ze hebben een drie tabs in deze

[1:37:31] daar ben ik al in gegaan.

[1:37:35] Kan de staatssecretaris mevrouw pot kan de staatssecretaris reflecteren op de beleidswijziging voor slachtoffers. Mensenhandel uit tweeduizend negentien, waarbij een van de doelen was om oneigenlijk gebruik tegen te gaan.

[1:37:50] Ja klopt.

[1:37:51] Nee die heb ik

[1:37:53] maar eigenlijk al voldoende aan de orde gesteld in het kader van de

[1:37:59] acht, drie. Laat ik er zitten.

[1:38:01] Die heb ik al.

[1:38:03] Ja. Klok de een uit de mijn uit.

[1:38:05] Mijn schuld mevrouw pot antwoord toch

[1:38:08] nog hoger. Nou mijn vraag was vooral zijn er ook andere want er werd toen aangegeven. Het is ook bedoeld om de uitvoering te ontlasten. Prima, maar zijn er dan ook andere manieren om die uitvoering te ontlasten.

[1:38:20] De staatssecretaris.

[1:38:25] Maar nu met de microfoon aan op mij op dit moment niet bekend. Voorzitter,

[1:38:37] ik heb later door. Voorzitter een aantal dingen al aan de orde zijn geweest.

[1:38:44] Die kwam ook van meerdere voorzitter, maar onder andere van mevrouw vader faber seksuele uitbuiting in de hospitality branche. Daar hebben we ook

[1:38:57] in de voor vorige commissie. Volgens mij. Ik zie geknikt bij de tussen aanhalingstekens oudjes in deze commissie hebben daar ook over gesproken? Nee, mevrouw munt, ik bedoelde ook u daarmee hebben we daar ook over gesproken omdat we inderdaad zeker in de hotel wereld zien kamers. Waarom extra handdoeken wordt gevraagd waar in een uur tijd meneer op visite komen dat we daar nadrukkelijk aandacht aan moeten besteden. Ik heb het voorbeeld genoemd van hotels waar de bezettingsgraad honderd twintig procent is ook letterlijk een indicatie is dat dingen zijn dat er ook over in gesprek gaan met de branche. Om te kijken wat kunnen jullie daarin doen? Je bent daarin voor een deel beperkt omdat wat in de hotelkamer gebeurt in de hotelkamer gebeurt en je moet een onderscheid maken of er sprake is van mensenhandel of seks werk. Dan heb je een heel ander traject. Maar we hebben wel aangegeven, hotels en andere branches moeten veel verantwoordelijkheid nemen hebben aangegeven dat wij ook oppakken en dan ga ik ook aan uw kamer over rapporteren.

[1:40:11] Ja,

[1:40:13] mevrouw faber.

[1:40:15] Dank u. Voorzitter, jij bent u dan ook voorstander voor een meldingsplicht naar voren brengen.

[1:40:22] Nee voor zit er wat als ik zeg dat ik er niet voor ben is dat niet hetzelfde als ik het tegen ben. Even voor de helderheid. Maar ik wil daar eerst over in gesprek. Wat we zien is dat heel veel hotels twee, honderd zeg ik even uit mijn hoofd inmiddels al gecertificeerd. Er wordt geknikt door door mijn hersenen. Dat zijn inmiddels al gecertificeerd als het gaat om programmas die zijn maar ik zal er nog even apart ook aandacht aan besteden in relatie tot februari. Voorzitter richting mevrouw mevrouw faber.

[1:40:54] Dat is een toezegging als toezicht.

[1:41:01] Vlak voor nu over

[1:41:05] ook gehad.

[1:41:14] Grappig genoeg wil ik eigenlijk klaar zijn

[1:41:16] en niet omdat

[1:41:19] dat wil je natuurlijk zodra je binnenkomt. Maar zo bedoel ik het niet. Maar er zijn nog meer dingen aangegeven van dit kan scherper. Dit kan anders hier naar kijken. Maar ik heb nu de punten benoemd waar ik afwijk van sommigen van u in het kader van verwachtingsmanagement. Maar voor de rest neem ik die ook mee en kom ik bij u terug in mijn verhaal van februari. Voorzitter, ik weet in ieder geval dat ik een kamerlid in ieder geval niet tevreden gesteld. Dus nog eventjes verwachtingsvol naar voorzitter.

[1:41:50] Maar dat betekent niet dat dat niet iedereen die opnieuw ook wel tevreden is. Maar daar hebben nog een korte termijn. Dat gaan we horen. Ik geef het woord aan mevrouw veldman kamp.

[1:42:00] Dank voor de reactie op vorm en hoe

[1:42:05] de staatssecretaris nu aan wil pakken. Daar kan ik goed in meekomen. We kijken nog even naar of wij het voldoende vinden. Maar wij gaan we misschien een tweede termijn over hebben qua aanscherping van de plan. Maar inhoudelijk wil ik nog vragen of de staatssecretaris kan reageren op die aangifteplicht dat we naast aangifte plicht voor doodslag, verkrachting en terroristen terroristische misdrijven ook mensenhandel onder de paraplu zouden kunnen brengen.

[1:42:36] De.

[1:42:38] Voorzitter, daar komen we het over te spreken in het kader van het wetsvoorstel. Hij raakt aan de vraag van mevrouw faber die het had over een meldplicht. Er gebeurt niet vaak. Maar de wd haalt hier dan de pw rechts in door nog wat strenger te formuleren. Maar ik wil er in dat kamer erop terugkomen. Voorzitter,

[1:42:59] Goed. Dank u wel, dan is er zeer beperkt ruimte voor een tweede termijn. We zijn immers met tien woordvoerders en we hebben nog maar vijftien minuten intensief. De beantwoording betekent dat ik u oproep om een een enkele vraag of hartenkreet te uiten van na vijfenveertig seconden zo ongeveer zult u rekening mee moeten houden.

[1:43:18] Mevrouw de voorzitter, dank u wel dank dat de staatsssecretaris in ieder geval de conclusie van de commissie overneemt, dat het beter moet dat het aangepast moet en we dat in februari terug gaan zien met het plan. Tegelijkertijd moet het ook echt fundamenteel. Om die reden vraag ik het twee minuten wat ik mis in de beantwoording nog dingen die ik heb gezegd signaal staatssecretaris voor.

[1:43:41] Jawel.

[1:43:42] Dank u wel, mevrouw. Sorry. Dank u wel, mevrouw mevrouw. Ik moet weg.

[1:43:48] Volgens mij is de conclusie van het debat. Helder voorzitter, namelijk dat wij gewoon niet tevreden zijn met wat er ligt. Ondanks de goede inspanningen en de

[1:43:58] de inspanningen. Laat ik het daarop houden. Daarom gaan wij twee minuten was vooraf al aangevraagd. Dat is wel heel fijn, inclusief de stemmingen. Ook bij zullen met een aantal moties komen onder andere over de landelijke aansturing, onder andere over het inloophuis voor de mannelijke prostituees en voorstellen aangaande de herijking. Daar zult u ons ook onder zien onder elke voorstel.

[1:44:24] Mevrouw, handige,

[1:44:26] Er staatssecretaris van de antwoordde. Ik breng me even de trias politica. De scheiding der machten. Herinneringen. Maar die controleren elkaar en die houden elkaar in evenwicht zijn niet zo strikt gescheiden als vaker wordt

[1:44:39] verondersteld. Doelbewust zijde van wat de kamer heeft uitgesproken en de geest en de plicht van de overheid om minderjarigen te beschermen hun lichamelijke integriteit. De staatssecretaris kan wel de wet aanpassen, al dan niet op verzoek van de kamer zal ik dan voorleggen hoe het eruit komt te zien dat in overleg met met collegas, maar het verzoek doen om twee minuten debat om de wet aan te passen.

[1:45:08] Dank u wel.

[1:45:09] Dirk wil de conclusie van dit debat is helder voorzitter, nog heel veel werk te doen. De staatssecretaris

[1:45:15] willem in ieder geval complimenteren dat die daartoe bereid is ook het cda zal vanavond in ieder geval een voorstel doen rondom de aanpak van klanten. Ik sluit me aan bij het betoog van mevrouw helder. Er gaat iets mis in de rechtspraak en ook een de tweede kamer kan zich over uitspreken en waar nodig scheppingen doen.

[1:45:35] Mevrouw faber.

[1:45:37] Dank u voor ieder geval de staatssecretaris. Bedankt voor zijn beantwoording en het kan zijn dat ik vanavond nog een motie indienen onder andere over de rechtspraak. Tot zover.

[1:45:46] Dank u wel, mevrouw veldman.

[1:45:48] Dank voor de beantwoording en de aanscherping. Daar zijn wij ook blij mee. Wij zijn een van die partijen waar mevrouw hilde mee in overleg is voor de wetsaanpassing en de aangifteplicht voor ons belangrijk om de slachtoffers te beschermen dat we die waarschijnlijk zullen brengen.

[1:46:03] Dank u wel.

[1:46:05] Veldkamp

[1:46:06] voor de staatssecretaris beantwoording en bereid een nieuwe tekst komen.

[1:46:11] Mevrouw bod.

[1:46:12] Voorzitter, ik denk niet dat ik in vijfenveertig seconden iets kan zeggen dat de staatssecretaris over de streep trekt met betrekking tot de achterin regeling. Dus ik ga het even proberen. Dank u wel,

[1:46:24] Twee minuten.

[1:46:26] Dan geef ik het woord aan de heer.

[1:46:30] Dank u wel. Ik heb nog wel de vragen aan de staatssecretaris. Ik vind het goed dat hij inziet hoe je het ook wil noemen. Het moet beter. Dat gaat ook gebeuren in februari. Ik hoop heel erg dat we inderdaad een financiële onderbouwing krijgen van alle wensen vanuit de kamer, maar ook vanuit de maatschappelijke organisatie die nu niet ingewilligd konden worden, zodat wij ook kunnen kiezen wat we niet willen. Ik wil me verzetten tegen de houding. De coalitie had niet voldoende geld geregeld. De kamer heeft onvoldoende geld geleverd als staatssecretaris van justitie en veiligheid iets zo belangrijk als de aanpak in het bestrijden van mensenhandel. Dan past vind ik ook de staatssecretaris met een voorstel te komen. Dit is wat ik ga doen. Ik heb zelf geld geregeld desnoods gevraagd aan het ministerie van financien voor mij was in dit debat wel iets teveel. Dat ligt er ook aan de kamer die heeft meegegeven etcetera. Kom zelf met een voorstel zou ik willen zeggen tegen de staatssecretaris. Dan kunnen we daar als kamer altijd nog wel veel geld minder gemogen. Maar zo zal het waarschijnlijk niet gaan. Dus dat is mijn hartenkreet in deze tweede termijn.

[1:47:30] Dank u wel. Meneer van de sp staatssecretaris in de gelegenheid om meteen te antwoorden voor meneer van nispen en staatssecretaris carlos branden.

[1:47:41] Om met dat laatste te beginnen. Voorzitter, ik ben het met de heer van nispen op dit punt oneens.

[1:47:49] Op zeven juli

[1:47:51] is het kabinet gevallen als het kabinet het geval is, dan hoort zelfs demissionair kabinet beleids arm te opereren, zowel op inhoud als op financien, met uitzondering van want ik geloof dat u voorzitter moet zijn met met uitzondering van een aantal zaken die expliciet zijn genoemd. Ik vond het niet aan mij om te zeggen bij deze begroting voor tweeduizend, vierentwintig bij verhogen in het budget. Los daarvan is de kritiek vanuit de commissie nagenoeg unaniem heb ik mij ook nadrukkelijk aangetrokken zoals ik in de eerste termijn heb gezet. Gewoon omdat ik als kamer buitengewoon serieus. Neem, maar vooral vanwege de openingswoorden van mevrouw biker. We verschillen namelijk absoluut niet van mening als het gaat om de strijd tegen over de uitvoering zitten de verschillen in. Maar er zit honderdvijftig plus achtentwintig geen verschil van mening tussen kamer en kabinet als het gaat om het belang hiervan. Dus vandaar.

[1:48:59] Ik zeg wat ik zeg ik moet echter, want ik ben tenslotte staatssecretaris van justitie en veiligheid moet ik het echt op een punt oneens zijn met gezegd

[1:49:11] rechters omzeilen niet de wet

[1:49:16] rechters voeren de

[1:49:18] en rechters voeren de wet uit. Ze voeren niet uit, zoals de kamer dat in althans, zoals een aantal kamerfracties willen maar rechters opereren hier volstrekt binnen datgene wat in de wet is is opgenomen. En verder heeft mevrouw heldere gelijk. Voorzitter, staat het een ieder vrij. Althans zal het kamerleden in ieder geval vrij om een mening te hebben. Een staatssecretaris hoort op dat punt terughoudender te zijn.

[1:49:47] Helder gekocht,

[1:49:48] De handelingen wil ik wel eventjes corrigeren staat de kamer niet alleen vrij om iets te vinden. De kamer voor het recht van initiatief. Dus ze kunnen zelf ook nog wel een beetje als er onwilligheid bespeurt wordt effe noteren.

[1:49:59] Daar staat.

[1:50:00] Genoteerd en die onwilligheid slaat in dit geval niet op de staatssecretaris voor de helderheid. Voorzitter, de staatssecretaris geeft aan dat de rechters binnen de wet opereren. Daar moeten we geen onduidelijkheid over laten bestaan dat de rechters binnen de wet opereren alleen kamerleden staat met een initiatiefwet te komen. Normaal gesproken het kabinet voorzitter, niet in demissionaire status. Dat is wat er wel is op een specifieke vraag wil ik nog even ingaan. Voorzitter, dat is de vraag met betrekking tot hebben overigens, voorzitter, op dit moment de nodige regisseurs die overal zitten en de keten regisseur mensenhandel coördineert ook dit overleg ook in het programma wat ie nu voorligt, is de prioriteit opgenomen dat er een dekker netwerk moet zijn van de keten regisseurs. Voorzitter, en ik heb ook al benoemd in het verleden dat veel waarde hecht aan het viel ook in de derde fase mee door moeten gaan. Dit nu als een soort voorloper op. Maar anders dan voelt het niet goed voor mevrouw bikker. We moeten mevrouw met een goed gevoel.

[1:51:15] Ja.

[1:51:17] Daar naar huis sturen. Tot zover voorzitter.

[1:51:21] Ik kijk nog een keer rond en dan zijn wij tot een einde gekomen van dit commissiedebat over het programma samen tegen mensenhandel. Er is al een twee minuten debat aangevraagd is nog eens bevestigd dat gaat plaatsvinden. Wij bedanken voor de staatssecretaris van justitie en veiligheid en zijn ambtenaren, maar we zien hen vanavond nog terug de vanavond nog toezeggingen met uw dochter nemen. De staatssecretaris stuurt in februari een aangescherpt programma samen tegen mensenhandel naar de kamer waarin de volgende aspecten worden meegenomen, concrete doelstellingen met deadlines, waardoor er meer toegangsmogelijkheden financiële bijlage met een overzicht van de kosten van de wensen van de kamer

[1:51:58] en specifiek ook de meldplicht voor de hospitality branche en de aangifte plicht. En nou ga ik om me heen kijken of deze toezeggingen op ieders instemming kunnen rekenen. Dan weten we wat we met elkaar hebben afgesproken en ik wilde nog vragen of de staatssecretaris. Inmiddels weet wanneer in februari wij dit aangescherpte plan kunnen verwachten

[1:52:18] vanwege de begrotingsbehandeling.

[1:52:20] Voorzitter, u soms denk ik terecht alle toezeggingen op

[1:52:25] en zonder alleen maar de toezegging van de staatssecretaris zoals het hoort die er overigens wel bij zei tegen een aantal kamerleden wel jullie abonnement af. Dat noteert u als voorzitter en terecht. Ik vind wel dat we er naar moeten streven. Voorzitter, om het aan u te presenteren voor de begrotingsbesprekingen van zes februari.

[1:52:47] Dan hebben we dat nog scherper gemaakt, inclusief de voering die de staatssecretaris net deed zag ik mevrouw bikker of is dat laatste nu afdoen.

[1:52:54] Mevrouw. Precies. Er is fundamentele kritiek op het programma. Een aantal van de dingen misschien extra geld voor nodig zijn, maar er zit gewoon kritiek in die om aanpassing vragen los van of er extra geld dan gezien de uitspraken van.

[1:53:07] De kamer. Hier.

[1:53:09] Gaf een paar keer aan. Maar ik mag blijven zeggen van de voorzitter. Ik heb u gehoord.

[1:53:16] Ik heb u gehoord vind ik een mooie afsluiter van het debat. Nogmaals dank aan alle ook voor de mensen op de publieke tribune en de aanwezigen thuis. En dan sluit ik dit commissiedebat.