Disclaimer: deze transcriptie is geautomatiseerd omgezet vanuit audio en dus geen officieel verslag. Om de transcripties verder te verbeteren wordt constant gewerkt aan optimalisatie van de techniek en het intrainen van namen, afkortingen en termen. Suggesties hiervoor kunnen worden gemaild naar info@1848.nl.
Ontwikkeling en beschikbaarheid van geneesmiddelen
[0:00:00] Ik was ingesteld op vergaderingen die altijd pas na tien uur beginnen.
[0:00:04] Tot die tijd zit ik er altijd op mijn kamer te werken.
[0:00:07] Dus excuses, we wilden lekker vlot beginnen.
[0:00:09] Dan is de voorzitter te laat, maar we zijn er nu.
[0:00:13] Ik open dit rond de tafelgesprek van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport
[0:00:18] over de ontwikkeling en beschikbaarheid van geneesmiddelen.
[0:00:22] Ik heet van harte welkom mijn collega's.
[0:00:24] De heer Bussel, die staat nog op de gang.
[0:00:26] De heer Klaassen namens de PVV, mevrouw Jansen namens NEC en mevrouw Paulus.
[0:00:29] mijn naam is D66. In de eerste ronde heet ik van harte welkom onze gasten, mevrouw de Ridder,
[0:00:37] de heer Frené van het Veen en mevrouw Doeleman. Blok één gaat over de problemen met ontwikkeling
[0:00:44] en beschikbaarheid van geneesmiddelen. Dat is ingepland tussen half tien en vijf voor half
[0:00:49] elf. We gaan eens kijken hoe ver we komen. Mijn voorstel is dat u zo direct uw verhaal doet en
[0:00:57] En dat we daarna gaan kijken of er nog vragen leven bij mijn collega's.
[0:01:01] Dus als eerste het woord aan mevrouw de Ridder.
[0:01:10] Omdat onze printer het vanochtend niet meer deed,
[0:01:12] zou ik het graag vanaf mijn weekboek willen doen.
[0:01:17] Geachte voorzitter, hartelijk dank voor de uitnodiging om vandaag hier te spreken.
[0:01:22] Ik doe dit namens de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde.
[0:01:25] Dat is de wetenschappelijke vereniging
[0:01:27] van 1400 kinderartsen en kinderartsen in opleiding in heel Nederland.
[0:01:32] Zelf ben ik werkzaam als kinderarts maag- en leverziekte
[0:01:34] in het Sophia Kinderziekenhuis Erasmus MC.
[0:01:38] Als we het hebben over het geneesmiddelentekort,
[0:01:40] dan zijn kinderen echt de Canary in de kolenmijn.
[0:01:43] En dit zal ik u toelichten in mijn verdere betoog.
[0:01:47] Als kinderarts weet ik echt heel goed hoe het is om medicatie voor te schrijven
[0:01:51] als patiëntjes die echt hard nodig hebben,
[0:01:53] die vervolgens helaas niet leverbaar zijn.
[0:01:56] Het feit dat medicijnen er steeds anders uitzien, in een andere verpakking geleverd worden, dat
[0:02:02] vinden patiënten en hun ouders al niet fijn, want zij zijn vertrouwd met hun medicijn.
[0:02:07] Alhoewel dit het therapietrouw niet bevordert, krijg ik dit nog uitgelegd, zodat aan patiënten
[0:02:12] en ouders duidelijk is dat het medicijn zowel veilig als effectief is.
[0:02:18] Ook al ziet het er opnieuw anders uit en zit het de ene keer in een doosje met Griekse
[0:02:22] opdruk en de volgende keer is dit Spaans.
[0:02:25] Maar het feit dat het broodnodige medicijn er eenvoudig weg niet is, dit is niet uit te leggen.
[0:02:33] Juist kleine kinderen komen relatief vaak bij de huisarts, de kinderarts of naar de SCH
[0:02:38] met acute problemen zoals luchtwegklachten en infecties.
[0:02:43] Wachtkamers en spoedposten zitten hier dagelijks vol mee.
[0:02:47] Veel van deze kinderen hebben meteen medicamenteuze behandeling nodig.
[0:02:51] Want als die niet gestart wordt, dan nemen klachten toe en dreigt opname in het ziekenhuis
[0:02:56] of zelfs opname op de IC.
[0:02:58] Maar helaas beginnen dan de uitdagingen pas.
[0:03:02] Hierbij een paar voorbeelden.
[0:03:04] Inmiddels weten we denk ik allemaal dat de dosis aerosol, salbutamol nauwelijks te verkrijgen
[0:03:09] is.
[0:03:10] Met name voor de kleinere kinderen met astma is dit zeer essentiële medicatie.
[0:03:15] Als deze kinderen benauwd zijn, is het zaak dit medicijn zo snel en zo goed mogelijk in
[0:03:20] in de kleine luchtwegen te krijgen, zodat deze zich verwijden.
[0:03:24] Als het medicijn daar niet komt, is de kans groot dat het kind alleen maar benauwder wordt,
[0:03:28] waarna medicatie alleen maar moeilijker op de juiste plek terecht kan komen,
[0:03:33] waardoor het nodig is of nodig kan zijn om het kind in het ziekenhuis op te nemen
[0:03:38] en middels vernevelende benauwdheid hopelijk alsnog effectief te kunnen behandelen.
[0:03:44] Een kind met longontsteking heeft antibiotica nodig.
[0:03:47] Aan amoxicilline is al ongeveer een jaar een tekort.
[0:03:50] En ook Augmentin is niet of nauwelijks beschikbaar.
[0:03:55] Tabletten zijn sowieso geen optie voor de kleintjes.
[0:03:57] Alleen in suspensie, drankvorm, kan een antibiotica aan hen gegeven worden.
[0:04:02] Drank, die er niet is.
[0:04:05] Alternatieven, azitromicine, claritromicine, zijn er zeer beperkt.
[0:04:10] En als er wel is, is er zo'n run op, dat dit ook binnen no-time op is.
[0:04:15] Helaas gelden dergelijke tekorten voor kinderen ook voor middelen als ijzerpreparaten, antiepileptica
[0:04:21] en soms zelfs oncolytica-antikankermedicijnen.
[0:04:25] Dit zijn medicijnen die op grote schaal door ons voorgeschreven worden
[0:04:27] en vaak van levensbelang zijn.
[0:04:30] Waardoor het heel invoelbaar is dat ouders boos, angstig en verdrietig worden
[0:04:35] en zelf naar oplossingen gaan zoeken.
[0:04:38] Door restanten medicatie van anderen over te nemen
[0:04:40] of zelf naar het buitenland gaan om medicatie te halen.
[0:04:44] En zoals u begrijpt hebben wij als dokters hier dan geen controle meer over
[0:04:48] en leidt dit makkelijk tot fouten en onveilige situaties.
[0:04:53] En dan wil ik ook graag nog even de vaccinatie zonder aandacht brengen.
[0:04:57] Tijdens de kinkhoest-epidemie wilden wij, onze achterban, kinderartsen,
[0:05:00] wijzen op het belang goed beschermd te zijn tegen kinkhoest
[0:05:03] door de booster, de herhaalde vaccinatie tegen kinkhoest, te halen.
[0:05:07] Want op die manier zouden we met een subclinische infectie
[0:05:10] dit niet over kunnen brengen op onze zuigelingen waar wij voor zorgen.
[0:05:15] Maar dan moesten we vanafzien van die oproep aan onze achterban,
[0:05:18] Want de booster was dus de aandacht beperkt voor radig dat als wij dit zouden doen, dit zo op zou zijn,
[0:05:24] waardoor wij als zorgverleners dus onbedoeld kinkhoes zouden kunnen overbrengen op de meest kwetsbare onder ons,
[0:05:30] namelijk de pasgeborenen, omdat wij als hulpverleners ons daar niet tegen hebben kunnen beschermen.
[0:05:37] Voor ons dokters is dit een zeer complexe situatie, waarbij we enorm ons best doen te roeien met de riemen die we hebben,
[0:05:43] zo creatief mogelijk alternatieven bieden.
[0:05:45] contact opnemen met bijvoorbeeld apothekers, om te overleggen wat er wel mogelijk is, en
[0:05:50] oproepen doen aan onze achterban om heel selectief om te gaan met de schaarse medicatie en echt
[0:05:55] twee of misschien wel drie keer na te denken of een patiënt dit medicijn echt wel nodig
[0:06:00] heeft, waardoor wij hier veel tijd en moeite aan besteden en we niet aan het echte dokteren
[0:06:06] toekomen.
[0:06:07] Voorzitter, ik rond af.
[0:06:09] Hierbij heb ik u geschetst dat de kinderen bij dit probleem de canarie in de kolenmijn
[0:06:14] zijn.
[0:06:14] Juist deze patiëntengroep is afhankelijk van een beperkte arsenale medicatie, omdat er
[0:06:19] maar een paar vormen medicatie zijn die goed toegediend kunnen worden, zoals de suspensies,
[0:06:24] de dranken.
[0:06:25] Waarbij ik nog toe wil voegen dat wij ons ervan bewust zijn dat het ministerie zich samen
[0:06:28] met het veld maximaal inspant om de medicijnen tekorten tegen te gaan.
[0:06:33] Wij realiseren ons dat dit probleem een veelkopgedraag is en denken graag mee aan zowel korte als
[0:06:38] lange termijn oplossingen, zodat wij gewoon weer kunnen dokteren.
[0:06:44] Dank u wel voor uw aangrijpende verhaal.
[0:06:47] Dan gaan we luisteren naar de heer Fréné van het Veen.
[0:06:50] Dank u wel.
[0:06:51] Goedemorgen.
[0:06:52] Mijn naam is Edwin Fréné van het Veen.
[0:06:53] Ik werk als...
[0:06:55] Mevrouw De Ridders, de microfoon moet altijd aanstaan als je spreekt, want dan gaan de camera's
[0:07:01] ook automatisch naar de spreker toe, dus vandaar dat we heel erg bovenop zitten dat de juiste
[0:07:05] microfoon aanstaat.
[0:07:06] Meneer Fréné van het Veen.
[0:07:08] Dank u wel.
[0:07:08] Edwin Fréné van het Veen, bestuurder van Mercander en daarmee verantwoordelijk voor
[0:07:12] een aantal bedrijven die direct toeleving doen aan patiënten.
[0:07:15] We hebben een aantal apotheekbedrijven, we hebben een GDS-bedrijf en wij worden natuurlijk
[0:07:19] ook dagelijks geconfronteerd met de medicatietekorten.
[0:07:23] Ik ga heel graag mee met mevrouw De Ridder voor wat betreft inderdaad de dagelijkse misère
[0:07:27] aan balies en in onze apotheken voor wat betreft het niet beschikbaar stellen van medicatie.
[0:07:32] Maar ik zou daaraan willen toevoegen dat soms ook medicatie wel beschikbaar is, maar niet
[0:07:35] beschikbaar mag worden gesteld omwille van regelgeving.
[0:07:38] En dat zou ik hier heel graag ook willen inbrengen.
[0:07:44] Ik heb voorafgaand aan deze bijeenkomst ook mijn position paper ingeleverd.
[0:07:50] Ik zou heel graag willen pleiten met elkaar voor, als ik kijk naar de geneesmiddelen tekorten,
[0:07:54] dan heeft het natuurlijk te maken met de wereld aan problematiek.
[0:07:57] Dat gaat over beschikbaarheid van niet alleen grondstoffen, maar ook mondiale problematiek.
[0:08:02] Soms gaat het ook heel nadrukken over keten en de tijdige beschikbaarheid
[0:08:05] of de tijdige informatieverstrekking van het eigenlijk niet beschikbaar stellen van medicatie.
[0:08:11] Daardoor krijg je een kaskade van effecten en dat is natuurlijk doodzonde.
[0:08:16] Ik zou het heel graag heel kort willen houden, omdat ik ook heel graag met jullie dialoog wil houden.
[0:08:21] Mijn kennende neem ik graag ruimte in, maar dat laat ik graag aan jullie.
[0:08:25] Dank u wel.
[0:08:26] Dan gaan we luisteren naar mevrouw Doeleman.
[0:08:28] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.
[0:08:30] Mijn naam is Niki Doeleman.
[0:08:31] Ik ben verpleegkundig specialist.
[0:08:33] Ik ben een zelfstandig bevoegd regiebehandelaar en bied mijn patiënten in geïntrigeerde medische
[0:08:38] en verpleegkundige behandeling.
[0:08:39] Uitgangspunt van deze behandeling is het bevorderen van de eigen regie en zelfmanagement bij ziekte
[0:08:45] en beperking, om zodoende de kwaliteit van leven te bevorderen.
[0:08:50] Het voorschrijven van uitsluitend recept medisch geneesmiddelen is daar een onderdeel van.
[0:08:58] Hier wordt een verplichtingsspecialist niet vanzelfsprekend in serieus genomen.
[0:09:04] Dit wegens onjuist de interpretatie van onze voorschrijpbevoegdheden.
[0:09:08] Door uw uitnodiging tot deelname van deze ronde tafelconferentie voel ik me als verplichtkundig
[0:09:13] specialist en als bestuurder van VN, VN en VS welgezien en serieus genomen.
[0:09:19] Dat komt de positie van de verplichtkundig specialist ten goede.
[0:09:23] Graag stel ik u voor aan meneer Jansen, een man met psychotische klachten.
[0:09:26] Het horen van stemmen is daar een onderdeel van.
[0:09:29] Deze stemmen hebben ook invloed op hoe hij naar medicatie kijkt.
[0:09:33] Deze meneer krijgt een depot Cepedera, een antipsychotikum, één keer per vier weken.
[0:09:38] Bij het zetten van deze injectie heeft hij een psychotische belevening.
[0:09:42] Hij denkt dat de verpleegkundige hem vergif inspuit.
[0:09:45] Het depot is plots alleen nog maar leverbaar in een variant van één keer per twee weken.
[0:09:49] U denkt dat het nog leverbaar is.
[0:09:51] Dat zou op zich niet zo ingrijpend moeten zijn.
[0:09:53] Toch is dit een ingrijpend gevolg van een tekort aan geneesmiddelen.
[0:09:58] Deze meneer moet nu één keer per twee weken gespoten worden en heeft één keer per twee
[0:10:02] weken langdurig de gevolg dat hij vergif ingespoten krijgt en dat hij deze mensen niet kan vertrouwen.
[0:10:06] Dat heeft invloed op de behandelrelatie.
[0:10:09] Tevens moet hij ten gevolge van mogelijke ernstige bijwerkingen van dit depot drie uur in het
[0:10:17] zicht zijn van een verpleegkundige.
[0:10:20] Over mevrouw Driessen in behandeling voor depressie.
[0:10:23] Ingesteld met antidepressivum.
[0:10:25] Verschillende van deze medicijnen zijn berucht over het plotseling staken.
[0:10:29] Dit geeft veel ontwenningsverschijnselen.
[0:10:32] Als je snel onverwachts om moet zetten, geeft dat ook bijwerking van een nieuw middel en
[0:10:37] kan invloed hebben op de surgicaliteit.
[0:10:39] Ook moeten er meerdere labcontroles gedaan worden, belastend voor het patiënt en voor
[0:10:43] het zorgsysteem.
[0:10:45] Ook stel ik u graag voor aan meneer Pietersen, een van de vele kwetsbare ouderen verblijvende
[0:10:50] in de chronische zorg.
[0:10:51] Hij kreeg een blaasontsteking, iets wat in de oudere geneeskunde regelmatig voorkomt.
[0:10:56] Een blaasontsteking is in principe makkelijk te behandelen met een antibiotica-excuusis
[0:11:04] met een smal spectrum die in de laagste mogelijke dosering zo kort mogelijk wordt voorgeschreven.
[0:11:09] Echter was het antibiotikum met dit smalle spectrum maar gebarige ruimte niet beschikbaar.
[0:11:17] Dit stelt voor een verplicht kundiespecialist voor een duivels dilemma.
[0:11:21] Optie 1, we kijken het toch even aan, we verhogen de vocht intake en wachten af wat er gebeurt.
[0:11:27] Wat vaak niet wenselijk is bij kwetsbare ouderen met verminderde hartfunctie.
[0:11:32] Optie twee. Wel behandelen, maar met een breed spectrum antibiotica.
[0:11:36] Deze antibiotica moet vaak veel langer voorgeschreven worden voordat het werkt.
[0:11:40] Patiënten hebben meer klachten als koorts, pijn, verwardheid of zelfs een delier.
[0:11:45] Daarnaast ook veel meer interacties met andere medicijnen die soms tijdelijk gestaakt moeten worden.
[0:11:50] Bij beide werkvelden is het voor de verplichtkundig specialist het effect van het werken, kwaliteit van werken ook groot.
[0:11:58] Het vraagt om meer tijd, meer begeleiding en ondersteuning van de patiënt.
[0:12:01] Er zijn naast de mantelzorgers en het zorgsteam dat deze tijd kostbaar is, ook voor andere
[0:12:07] disciplines.
[0:12:09] De tijd die ook voor andere dingen ingezet kan worden, bijvoorbeeld mensen op wachtlijsten.
[0:12:14] Daarnaast is het zeer onbevredigend om op deze manier je behandeling tekort te schieten, omdat
[0:12:18] je niet de passende zorg van hoge kwaliteit kunt leveren die je nastreeft.
[0:12:22] Het is dan ook zeer wenselijk om geneesmiddelen tekort zo snel mogelijk aan te pakken, om
[0:12:27] zodoende de impact hiervan op de patiëntenzorg zo veel mogelijk te minimaliseren, zodat de
[0:12:33] geboden zorg en behandeling van hoogwaardige kwaliteit blijft.
[0:12:37] Vroegtijdige detectie van mogelijke tekorten aan geneesmiddelen is iets wat zorgverleners
[0:12:43] graag eerder zouden willen horen.
[0:12:45] Ik heb een aantal van mijn collega's, maar ook in het land, nagevraagd hoe ze dit zien.
[0:12:50] Heel veel collega's geven aan dat het te laat is en dat ze geen idee hebben.
[0:12:54] We weten niet waar dit dan vandaan komt en dat levert ook weer op tot mensen plotseling
[0:13:00] om moeten zetten naar andere middelen, met ook een breder spectrum waaruit voorgeschreven
[0:13:08] kan worden, zodat het minder kwetsbaar wordt, met daarbij liefst afspraken hoe tekorten
[0:13:12] opgekost kunnen worden die dus inzichtelijk zijn, ook voor de zorgverleners.
[0:13:16] Tot slot zou er moeten worden nagedacht over het ontwikkelen van strategieën om patiënten
[0:13:20] beter te informeren en te ondersteunen tijdens dergelijke tekorten
[0:13:24] opgelegde veranderingen in hun geneesmiddelen.
[0:13:27] Dank u wel.
[0:13:30] Dank u wel. Dank u wel, Audrey.
[0:13:34] Even kijken. We hebben ruim voldoende tijd,
[0:13:37] dus ik stel voor dat we het lid op vraag laten stellen
[0:13:41] en dan even een uitgebreid antwoord kunnen vragen van onze gasten.
[0:13:45] Als eerste de heer Klaassen.
[0:13:47] Dank u wel, voorzitter, en dank u wel aan u drieën
[0:13:51] en in het bijzonder aan mevrouw Doeleman, omdat ik het zelf ook heel erg mooi vind
[0:13:55] dat de verpleegkundige beroepsgroep hier ook een rol in speelt
[0:14:01] en dat het ook goed is dat dat in toenemende mate bekend wordt
[0:14:03] dat de verpleegkundige een heel belangrijk vak is.
[0:14:08] Dat alvast gezegdhebbende.
[0:14:13] Ik denk dat het goed is dat zowel mevrouw De Ridder als Doeleman
[0:14:17] ook inzicht hebben gegeven op wat de effecten zijn
[0:14:21] niet primair op dat iemand die ziekte dan niet behandelt,
[0:14:27] maar ook gevolgen heeft daaromheen.
[0:14:30] En dat vraagt volgens mij ook om extra zorgkosten.
[0:14:34] Dus ik denk dat het goed is dat dat belicht werd.
[0:14:38] Zowel mevrouw Doeleman als de heer Fréné van Teveen zeggen
[0:14:42] dat die tijdige signalering van een mogelijk tekort,
[0:14:48] dat dat daar niet goed loopt.
[0:14:50] En ik was benieuwd hoe dat dan komt, hoe kunnen we dat dan voorkomen.
[0:14:56] En als er dan een tekort is, dan kwam mevrouw de Ridder inderdaad aan het hoor van heel veel artsen,
[0:15:03] maar ook van apothekers, ja, dan moeten we bellenrondes gaan doen.
[0:15:06] En ja, dan moet je geluk hebben dat er ergens nog wat ligt.
[0:15:09] En dat lijkt me echt afgrijzelijk om dat te moeten doen.
[0:15:13] Het kost één heel veel tijd, maar aan de andere kant, ja, we hadden de tijd, voorzitter, zei u.
[0:15:19] Dat tijd dat een Kamerlid een korte vraag stelt en dan een uitgebreid antwoord komt van onze gasten.
[0:15:24] Dan kom ik u tegemoet, dan is de vraag van hoe kunnen we oplossen, wat moet er dan gebeuren om dat tijdig herkennen te laten landen bij alle voorschrijvers en artsen?
[0:15:36] En hoe kunnen we voorkomen dat als je toevallig de juiste persoon belt, dat je dan geluk hebt en alle andere pech?
[0:15:44] En wie voelt zich geroepen om een antwoord te geven?
[0:15:47] Mevrouw de Ridder.
[0:15:48] Dank voor deze belangrijke vragen.
[0:15:52] Het zou ons kinderartsen zeker al helpen als wij beter zicht zouden hebben op waar de schaarse
[0:15:57] medicatie nog wel te vinden is.
[0:16:02] Het kan heel goed zijn dat er in apotheek A nog honderd doosjes, doosjes aerosol en salbutamol
[0:16:08] liggen, terwijl apotheek B, C, D, et cetera het niet heeft.
[0:16:13] In deze vervolgorde beginnen we dan met mazzel bij apotheek A, maar dat zal heel vaak toch
[0:16:18] Dus als dat centraal geregistreerd zou worden, dan zou dat enorm helpen.
[0:16:23] En als dat centraal geregistreerd is en we weten dat het nu extra schaars is, dan kunnen
[0:16:28] wij ook als beroepsgroep weer zorgen dat het schaarse medicijn echt bij de patiënten komt
[0:16:34] die het het allerhardst nodig hebben.
[0:16:35] Dus die informatie helpt ons wel degelijk om toch zo goed mogelijk voor onze patiënten
[0:16:41] te blijven zorgen.
[0:16:45] Iemand anders?
[0:16:46] Mevrouw Doeleman.
[0:16:53] Ik sluit me eerder aan bij mevrouw De Ridder, tot vooral het inzichtelijk hebben welke tekorten
[0:16:57] er aankomen voor voorschrijvers heel veel verschil kan maken, om daar ook al op te anticiperen
[0:17:02] en ook keuzes te maken.
[0:17:05] Ik heb onvoldoende zicht hoe het in de keten eruitziet waar dan de verandering in zou moeten
[0:17:10] zijn, maar vaak is het nu zo dat ik een week van tevoren een brief krijg via de apotheek
[0:17:17] dat een middel per direct niet meer aanwezig is.
[0:17:21] Dus dan moet je per direct actie uitzetten.
[0:17:24] Als je dat al... Zou je het al twee of drie weken eerder weten,
[0:17:26] dan kun je daar al in je hele caseload kijken.
[0:17:30] Welke patiënten vallen hierin? Wat kan ik hiermee?
[0:17:33] En mensen meer voorbereid naar zo'n omzetting toegeleiden.
[0:17:41] Ja? Meneer Van der Heven aan het woord.
[0:17:42] Ja, als ik daar nog op mag aanvullen.
[0:17:45] Normaliter is zo dat er eigenlijk regelgeving is
[0:17:48] over tekorten binnen twee weken moeten worden aangekondigd.
[0:17:52] Daarover komt het soms ook dat middelen per direct niet beschikbaar zijn,
[0:17:55] maar wat je heel vaak ziet, is dat het een kaskade van effecten geeft.
[0:17:59] Dus een middel X is niet meer beschikbaar.
[0:18:00] Dat is bij wijze van een combinatieprepaat.
[0:18:02] Dan worden volgens de twee dosis apart geschoten, noem ik het dan maar even,
[0:18:06] en dan gaat het heel hard.
[0:18:09] En ik herken wat jullie beiden zeggen,
[0:18:11] juist dit zijn gesprekken ook in de apotheek aan de balie,
[0:18:13] dit is dagelijks uitleg, dit is dagelijks frustratie van natuurlijk onze patiënten,
[0:18:18] maar ook van onze medewerkers en onze apothekers, die vervolgens contact hebben met huisartsspecialisten
[0:18:23] om weer maar weer te kijken wat er mogelijk is of wat kan worden bedacht.
[0:18:29] Dank u wel.
[0:18:30] Mevrouw Jansen namens de NSC.
[0:18:33] Dank u wel, voorzitter.
[0:18:35] Hartelijk dank aan de drie sprekers voor hun toelichting op hun verhalen en ervaringen.
[0:18:43] Ik heb eigenlijk een vraag die sluit wat aan bij de vraag van de heer Klaassen.
[0:18:48] Er zijn natuurlijk verschillende organisaties die zich bezighouden met de tekorten.
[0:18:54] Ze zijn bijna ontelbaar.
[0:18:57] Het CBG, de inspectie, het operationeel team, geneesmiddeltekorten, meldpunt
[0:19:01] geneesmiddeltekorten en defecten.
[0:19:03] Kunnen jullie schetsen in hoeverre jullie contact met deze organisaties hebben en wat jullie ervaring
[0:19:11] en of jullie misschien ideeën hebben van, goh, daar valt ook nog wel wat winst te maken
[0:19:16] in die hele keten van organisaties die deels ook nog overlappen, zeg maar, in die groepen.
[0:19:23] Meneer Van Heven van de VN.
[0:19:25] Ik zou daar wel iets over willen zeggen.
[0:19:28] Ik vraag me af of communicatie, zeg maar, aan de voorkant helpt.
[0:19:31] Dingen overkomen ons.
[0:19:33] Wat ik net al schetste, gelukkig hebben we een soort van corona achter de rug.
[0:19:37] Dat heeft veel problemen ook in de logistieke keten opgeleverd.
[0:19:40] Ik denk dat de werkelijkheid zal zijn dat er op een aantal momenten middelen niet beschikbaar zijn.
[0:19:45] De vraag is wel of ze in Nederland niet beschikbaar zijn of ze buiten Nederland wel beschikbaar zijn.
[0:19:49] Wat ik denk dat zou kunnen helpen, is op het moment dat we weten dat er in het buitenland
[0:19:54] middelen wel beschikbaar zijn, dat de IGE in die zin helpt om het middel sneller naar
[0:19:58] Nederland te kunnen importeren.
[0:19:59] Dat gaat een oplossing zijn.
[0:20:04] Dank u wel voor deze vraag.
[0:20:06] Dus voor ons als kinderartsen is het zo dat wij hier vooral heel veel contact over hebben met de apothekers.
[0:20:15] Want dat zijn onze meest directe spanningpartners in deze.
[0:20:19] En de apothekers zijn ook weer degene die uiteindelijk ervoor zouden moeten zorgen,
[0:20:25] indien mogelijk, dat het op de plank ligt.
[0:20:28] En wat ik wel heb begrepen, is dat er ook al heel veel maatregelen zijn genomen,
[0:20:34] juist om dit probleem op te lossen.
[0:20:36] waarbij bijvoorbeeld de farmaceutische industrie echt op tijd aan moet geven dat er een tekort aan gaat komen.
[0:20:44] Als dat netjes gebeurt, is dat heel erg behulpzaam, want soms is er een goed alternatief,
[0:20:50] maar moet dat dan ook weer op de plank komen?
[0:20:52] Dus is er een andere fabrikant die dat best zou kunnen maken, maar dan wel zijn productielijn op moet schalen?
[0:20:59] Maar dat zo'n maatregel dan helaas weer onvoldoende uitpakt, omdat de farmaceutische industrie
[0:21:05] die boetes niet wil hebben en dan heel laagdrempelig allerlei tekorten aan gaat geven, zodat door de
[0:21:13] bomen het bos weer niet meer te zien is.
[0:21:15] Dus dat is dan wel weer een probleem waar we tegenaan lopen.
[0:21:21] Mevrouw Doeleman.
[0:21:22] Dank u.
[0:21:25] Onze beroepsgroep heeft voornamelijk contact met de apotheker en moet het ook doen met de
[0:21:30] informatie die ze vanuit die hand krijgen.
[0:21:33] Maar zoals ik ook in mijn verklaring net aangaf, is het voor heel veel voorschrijvers heel moeilijk
[0:21:39] inzichtelijk wat er nou precies gebeurt.
[0:21:41] Wat maakt nou dat er een tekort niet is, dat er een tekort is?
[0:21:45] Wat maakt nou dat dit op de ene moment wel door een apotheker uit het buitenland gehaald kan worden
[0:21:51] en op een ander moment niet?
[0:21:53] Soms wordt het ook gezegd dat wij het ook even niet meer weten.
[0:21:56] Doordat het heel erg oninzichtelijk is, maakt het voor voorschrijvers en vooral ook voor verpleegkundig
[0:22:03] specialisten heel erg ongrijpbaar van wat gebeurt hier nou mee en wat kunnen we hier nou mee.
[0:22:08] En ik denk als daar meer inzicht in is van hoe loopt deze keten en welke stappen worden er wel
[0:22:14] of niet gezet, dat dat ook voor soms wat begrip kan leiden, maar soms ook aandragen van adviezen van
[0:22:22] Maar dit zou misschien ook nog een goede route kunnen zijn.
[0:22:29] Wat ik nog wat toe zou willen voegen, is dat er vanuit het CBG bijvoorbeeld de Swab-commissie is,
[0:22:36] gericht op tekort aan antibiotica.
[0:22:38] Daar zit dan weer een vertegenwoordiger vanuit de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde in,
[0:22:43] zodat we zo dicht mogelijk steeds aangelijnd zijn en zo actief mogelijk meedenken.
[0:22:51] Dank u wel.
[0:22:53] Dan gaan we naar mevrouw Paulusma namens D66.
[0:22:57] Dank u wel, voorzitter. En ook dank voor de inbreng.
[0:23:01] En ik moet zeggen dat ik als oud-verpleegkundige heel erg de verhalen van mevrouw Doeleman herken
[0:23:05] en me dan ook realiseer dat we er dus al meer dan twintig jaar en zo niet langer over praten.
[0:23:11] En ik vind het dus ook heel ingewikkeld.
[0:23:13] Dus ik ga de ingewikkeldheid dan misschien hier ook maar even op tafel leggen,
[0:23:17] want ik vind dat wij als politici moeten zorgen dat de procedures,
[0:23:21] de wet- en regelgeving, we hebben hier een taak met elkaar.
[0:23:25] En aan de andere kant zie ik ook dat als wij op een probleem springen en er komen weer
[0:23:30] vijftien nieuwe regels en procedures, dat we dan over een jaar weer een ronde tafel
[0:23:33] hebben en iedereen dan zegt, we hebben weer een heleboel nieuwe regels en procedures.
[0:23:38] Want volgens mij zijn er een aantal dingen heel goed belegd, ook bij de inspectie.
[0:23:42] Deze hele procedure rondom het tekortenbesluit, er zijn een aantal plekken waar je kunt melden.
[0:23:47] Dus er zijn al best wel een aantal zaken goed geregeld en ik was ook blij dat mevrouw De Ridder
[0:23:53] dat aangaf.
[0:23:53] En ik ga u zeker niet vragen, heeft u dan de gouden oplossing?
[0:23:58] Maar ik ben wel zoekende.
[0:24:00] Want als wij als Kamerleden straks met alle goede bedoelingen allerlei oplossingen gaan aandragen,
[0:24:08] weet ik niet of dat het veld überhaupt gaat helpen.
[0:24:11] En wat mij betreft primair ook de patiënt, want die trekt hier uiteindelijk aan het kortste eind.
[0:24:17] Dus misschien heb ik nog niet zozeer een hele specifieke vraag,
[0:24:20] maar wel deze worsteling, ook omdat wij heel erg geneigd zijn om het graag te willen oplossen.
[0:24:28] En ik weet niet of dat altijd de meest geschikte eerste stap is.
[0:24:33] Hoe denkt u daarover, mevrouw De Ridder?
[0:24:36] Ja, als ik de oplossing had, dat zou veel waard zijn. Dus die heb ik helaas niet.
[0:24:41] Maar wat ons zeker zou helpen, is als het proces transparanter is.
[0:24:46] Dus als we beter zicht hebben en tijdiger zicht hebben op wat de tekorten zijn...
[0:24:50] hoe het zit met de nodige alternatieven, welke voorraden waar liggen,
[0:24:55] want dat helpt ons beter om gerichter te sturen.
[0:25:00] Zoals ik net al zei, wij hebben een wekelijks nieuwsbrief naar onze achterban
[0:25:04] die goed gelezen wordt, dus wij kunnen er echt in zeggen, let op, dit komt eraan,
[0:25:08] maar er is die en die oplossing, of nou ja, dat soort zaken.
[0:25:13] Dat helpt enorm, dus meer transparantie in het proces is voor ons belangrijk.
[0:25:20] En ten tweede denk ik ook, want het is echt ingewikkeld als een geneesmiddel in Nederland
[0:25:28] niet beschikbaar is, maar in België wel.
[0:25:32] Dus wat zijn dan de redenen?
[0:25:33] Want er zijn ook middelen die Europees moeilijk zijn.
[0:25:36] Er zijn grondstoffentekorten et cetera, maar als middelen om ons heen goed beschikbaar zijn,
[0:25:42] maar in Nederland niet, dat maakt het heel lastig.
[0:25:45] En dan denk ik als zorgverlener, misschien varen we ook net even te scherp aan de wind,
[0:25:51] en moet het voor de industrie toch net even rendabeler zijn om ook te produceren en te
[0:25:58] leveren aan Nederland, zodat wij niet als eerste door het ijs zakken.
[0:26:03] En dan, als kinderarts heb ik al aangegeven, onze populatie zakt namelijk al als eerste
[0:26:08] door het ijs.
[0:26:09] Dus ja, we lopen dan echt tegen problemen aan.
[0:26:18] Ik sta een soort van te trappelen.
[0:26:20] Dank u wel, mevrouw Paulusma.
[0:26:22] Zo zag het er ook uit.
[0:26:25] Ik ben heel blij dat u zegt van...
[0:26:27] tenminste het beeld wat het mij oproept...
[0:26:29] ja, u heeft een verantwoordelijkheid.
[0:26:30] Wij hebben met elkaar een verantwoordelijkheid.
[0:26:32] Maar ik denk dat het heel belangrijk is...
[0:26:34] dat we ook met elkaar vaststellen...
[0:26:35] dat er een verantwoordelijkheid ligt bij de hulpverlener of de zorgverlener.
[0:26:38] En ik denk dat veel zorgverleners...
[0:26:40] dagelijks eigenlijk worden geremd...
[0:26:41] door bijvoorbeeld de regelgeving.
[0:26:43] En ik zou er wel twee voorbeelden uit willen lichten.
[0:26:47] Een van de bedrijven waar ik verantwoordelijk voor ben...
[0:26:49] wij produceren dagelijks medirollen voor 60.000 patiënten in Nederland...
[0:26:52] de dexterol in de volksmond.
[0:26:54] De gekke situatie doet zich daarvoor dat we medicatie op de plank hebben in potten...
[0:26:58] maar die mag ik niet ter beschikking stellen in de apotheek.
[0:27:01] Wij zeggen dat er een medicijntekort is.
[0:27:03] Strict genomen is dat op dat moment niet het geval.
[0:27:05] Dat geldt niet voor de sprees, zeker niet.
[0:27:07] Maar het heeft dus ook te maken met mogen wij op een andere manier dingen alsnog uitreiken.
[0:27:12] Een tijd geleden deed ik met mijn collega Martha een spreekuur in de apotheek aan de Bali.
[0:27:17] Daar komt een mevrouw, waarvan je ziet dat ze onrustig is.
[0:27:20] De mevrouw meldde zich aan de Bali voor de tweede keer, kwam daar rustgevende medicatie halen.
[0:27:24] Mijn collega moest vertellen dat hij niet mag meegeven.
[0:27:27] Gelukkig was mijn collega zo adequaat en dacht ik ga daar toch overleggen met de apotheker.
[0:27:31] De apotheker en zij stemden af en gaven deze mevrouw een medicatie mee.
[0:27:36] Een effect daarvan is wel dat een verzekeraar iets daarin kan doen in de zin van tarieven,
[0:27:41] omdat je wordt afgerekend op bijvoorbeeld een medische noodzaak of logistieke noodzaak.
[0:27:45] Dus regelgeving zit eigenlijk, denk ik, de hulpverlener in de weg.
[0:27:55] Mevrouw Doeleman, het hoeft niet per se, maar als u iets wil toevoegen...
[0:27:59] Ik ga ervoor. -...dan bent u van harte welkom.
[0:28:01] Dank u.
[0:28:04] Wat ik wil aanvullen, is dat het misschien ook goed is om te kijken...
[0:28:09] van, nu worden bepaalde medicijnen voor lage kosten ingekocht...
[0:28:13] en dat lijkt dan voor lelig te zijn.
[0:28:15] Maar als we dat zouden afzetten tegen wat het kost aan zorgverleningsinzet...
[0:28:22] om om te gaan met die tekorten.
[0:28:24] De apothekers hebben gemiddeld één FTE in dienst om die tekorten op te kunnen lossen.
[0:28:32] Als ik kijk binnen mijn eigen werk hoeveel tijd ik kwijt ben...
[0:28:35] als iemand anders ingesteld moet worden op een ander medicijn...
[0:28:39] met extra controllers, met gesprekken, hoeveel mensen ervan kunnen ontregelen...
[0:28:44] Denk ik dat het goed is om ook daarna te kijken van hoe kan dat meer in balans gebracht kunnen worden.
[0:28:50] En zoals ik zeg, ik ben verpleegkundig specialist, ik heb geen onvoldoende zicht op hoe dat keten goed werkt.
[0:28:55] Misschien is dat ook iets voor de rondes hierna.
[0:28:58] Maar dat zou wel echt mijn aanmoediging zijn om daar kritisch naar te kijken.
[0:29:04] Ja, mevrouw Parelsma.
[0:29:07] Dat deel ik met wat mevrouw Doeleman hier net zei en ik volgens mij gaf u dat net ook aan.
[0:29:14] Er moet ook wat gebeuren in het zorgveld.
[0:29:18] En dan geeft u aan, regelgeving zit in de weg.
[0:29:21] Maar ik ben wel op zoek naar...
[0:29:23] Want ik denk dat er een gebrek aan transparantie is.
[0:29:26] Maar is dat nou omdat de instanties die wij daartoe in het leven hebben geroepen...
[0:29:31] niet afdoende communiceren?
[0:29:33] Of hebben we in het veld eromheen ook met elkaar een aantal stappen te zetten?
[0:29:39] En dan vind ik het heel mooi dat mevrouw De Ridder aangeeft...
[0:29:40] we hebben een nieuwsbrief naar onze eigen achterban.
[0:29:42] maar zijn daar dan ook nog stappen in te zetten.
[0:29:47] Mevrouw De Ridder, meneer De Ridder.
[0:29:50] Nou ja, dank. Ja, ik kijk dan wel een beetje voorzichtig, denk ik, naar rechts,
[0:29:55] als ik eerlijk ben, want het zou voor ons dus al inderdaad helpen
[0:29:59] als wij beter zicht hebben op waar de voorraad nog wel is.
[0:30:06] En dat is dan natuurlijk bij de apotheek.
[0:30:10] Dus waarom dat op dit moment ingewikkeld is
[0:30:13] en hoe moeilijk het is om dat transparanter te krijgen,
[0:30:16] dat is niet aan mij, daar heb ik geen zicht op.
[0:30:18] Maar het zou ons wel enorm helpen en zou ook heel veel tijd schelen
[0:30:22] en echt de patiënten ten goede komen.
[0:30:27] Ja. Wilt u nog iets? Nee, nee, oké.
[0:30:31] Meneer Buzzof, namens de PvdA, GroenLinks.
[0:30:33] Ja, dank u wel, voorzitter.
[0:30:36] Ik richt me in eerste instantie even tot de heer Vrenuy van Veen.
[0:30:39] In Nederland hebben we een preferentiebeleid
[0:30:41] en ik denk dat dat preferentiebeleid ons heel erg veel heeft gebracht
[0:30:43] op het gebied van de betaalbaarheid van medicijnen, dus dat dat op zichzelf goed is.
[0:30:49] Tegelijkertijd kun je ook misschien zeggen dat het op punten is doorgeslagen.
[0:30:53] En dat wordt ook wel een beetje betoogd, volgens mij, in ieder geval in uw position paper.
[0:30:58] En dan zegt u van ja, toch zijn er al mogelijkheden om van dat preferentiebeleid eigenlijk af te wijken,
[0:31:03] namelijk op het moment dat er een medische of een logistieke noodzaak is.
[0:31:09] En dan zou je zeggen, nou, dat is mooi dat die mogelijkheid er al is.
[0:31:12] Alleen schrijft u dan vervolgens ook dat dat toch onvoldoende mogelijkheden zijn,
[0:31:17] omdat dat dan van invloed kan zijn op indicatoren die opgelegd zijn door de verzekeraar,
[0:31:25] met als mogelijk gevolg een financiële beperking.
[0:31:27] En die zin kan ik nog niet helemaal plaatsen.
[0:31:29] Dus kunt u mij daar iets meer over vertellen hoe dat dan zit,
[0:31:32] dat als je gebruikmaakt van die mogelijkheden die er al zijn om van dat preferentiebeleid af te wijken,
[0:31:37] dat je dan toch in de problemen zou kunnen komen?
[0:31:41] Meneer Vrené van het VN.
[0:31:43] Dank je wel.
[0:31:50] Kijk, verzekeraars spreken met de apotheken het tarief af.
[0:31:53] Dat zijn tarieven per verrichting helaas.
[0:31:55] Daar gaat het heel vaak niet over waardecreatie, maar eigenlijk letterlijk over het schuif van doosjes.
[0:32:00] Ik denk dat daar ook een aanknopingspunt zit voor het anders kunnen vormgeven van zorg.
[0:32:07] Wat bij een aantal verzekeraars zo werkt, is dat er met een soort van klassificatie wordt gewerkt,
[0:32:11] naar mate je marktaandeel groter is voor die verzekeraar,
[0:32:14] dan wel de wijze waarop je meewerkt aan het leveren van goede zorg.
[0:32:18] En goede zorg is soms niet, denk ik, goede zorg,
[0:32:21] maar is veel vaker het volgen van de regels.
[0:32:23] En daar komt dus een medische noodzaak of logistieke noodzaak voorbij.
[0:32:27] Een verzekeraar legt eigenlijk de norm op van,
[0:32:29] ik noem wat 90 procent van de middelen is preferent geleverd.
[0:32:32] Voldoel je daar niet aan, dan is er een afslag op het tarief.
[0:32:35] Dus er zit iets pervers in dat je eigenlijk soms zorg zou willen leveren,
[0:32:39] Omdat je het ook beschikbaar hebt.
[0:32:40] Of stel, het doosje A is er niet en je levert dus doosje B.
[0:32:43] Dat je aan de achterkant het risico loopt als je dat te vaak doet.
[0:32:46] Dat je tarief uiteindelijk in de apotheek wordt bijgesteld.
[0:32:51] Zeker.
[0:32:52] Dank u wel, voorzitter.
[0:32:53] Ja, kijk, op zichzelf snap ik dat.
[0:32:54] Maar dat betekent dus ook dat op het moment dat je vanuit medische noodzaak...
[0:32:58] of logistieke noodzaak dus niet het preferente middel voorschrijft of verkoopt.
[0:33:06] Dat dat ook valt onder die norm van 90% die je moet halen.
[0:33:09] en dat daar dus geen uitzondering voor is.
[0:33:13] Dat is correct, ja.
[0:33:16] Iemand anders nog op dit punt?
[0:33:19] Nee, dan gaan we naar...
[0:33:21] Even kijken.
[0:33:23] Mevrouw Thielen namens de VVD.
[0:33:26] Het zijn drukke tijden.
[0:33:27] Beste paard van Stahl.
[0:33:32] Dank, voorzitter.
[0:33:33] Sorry dat ik iets te laat was.
[0:33:36] Ik zat gewoon naar het scherm in mijn kamer te kijken.
[0:33:38] Ik dacht, oh, ze zijn al begonnen.
[0:33:40] Goed, sorry.
[0:33:41] En dan is het best wel ver lopen.
[0:33:42] Ik heb ook een vraag aan meneer Van Teveen.
[0:33:46] U zei net, ja dan heb ik het wel in bulk.
[0:33:50] Dus dan stel ik me voor een grote plastic pot met heel veel tabletten.
[0:33:53] Maar het is voorgeschreven op een stripje met 10.
[0:33:56] Ik weet het niet, ik probeer het maar beeldend te krijgen.
[0:33:58] Maar dan mag ik niet uit die pot met tabletten een klein doosje van 10 meegeven.
[0:34:04] Want dat is verboden.
[0:34:06] Welke regels zitten daar dan aan vast?
[0:34:09] En wat doet hij soms wel om als burgerlijke ongehoorzaamheid alsnog dit te doen?
[0:34:16] Meneer Van der Heen van het VN.
[0:34:18] In de apotheekswereld ben je toch zo braaf mogelijk, om dat gelijk op te bekennen.
[0:34:23] Even als voorbeeld vanuit het Baxter-bedrijf opnieuw nogmaals.
[0:34:30] Wij zijn gehouden in die zin aan regelgeving.
[0:34:32] Dus op het moment dat wij een tablet in een zakje verpakken, de Baxter Front de Medirol,
[0:34:37] dan is dat een receptplichtig middel geworden, of dan is het eigenlijk een receptplichtig middel
[0:34:41] en is het een recept, en hoor je dat ook volgens de regels van een receptenverwerker.
[0:34:44] Dat betekent dat we daar allerlei persoonlijke gegevens van de patiënt op moeten zetten,
[0:34:49] natuurlijk de dosering, hoe het eruitziet, het aantal wat erin zit,
[0:34:52] en dan hebben we daarvoor een recept nodig.
[0:34:54] Op zich is dat niet ingewikkeld, maar het is natuurlijk gek als je bij de apotheek staat
[0:34:58] en je weet dat er nog in 300 meter verderop in dit geval het beschikbaar is,
[0:35:01] dat er eerst een recept moet worden geschreven, de aanpassing moet worden gedaan,
[0:35:04] De patiënt wordt daarmee feitelijk gedwongen om in een GDV-rol te worden gepakt,
[0:35:09] noem ik het even, niet de patiënt vanzelfsprekend, maar de medicatie.
[0:35:12] En heeft dat voor de patiënt dus de consequentie dat daar ook een financiële belasting op zit?
[0:35:20] Omdat een patiënt moet...
[0:35:23] De GDV is opnieuw een verrichting in de zorgverzekeringswet.
[0:35:26] En dat betekent dus dat daar een declaratiecode aan wordt gekoppeld.
[0:35:28] En dat betekent dus dat er interactie zal zijn tussen de apotheek en de patiënt en de zorgverzekeraar.
[0:35:36] En u zei net, ik ben altijd wel braaf, maar zijn er wel situaties waarin u dat anders doet en wat gebeurt er dan?
[0:35:48] Binnen het bekste bedrijf zullen we daar echt nooit van afwijken.
[0:35:52] Wat ik zei in de apotheek van origine, het komt vanochtend veel voorbij, ook ik ben verpleegkundige van origine.
[0:35:59] Mijn zorghoud begint op dat moment te kloppen, op het moment dat je in de apotheek staat.
[0:36:02] Ik zou willen dat al onze medewerkers de ruimte pakken om die patiënten op dat moment iets te doen
[0:36:06] wat een soort van burgerlijk ongehoorzaam is.
[0:36:09] Dingen onder de toonbak doorschuiven, dat zullen we niet doen.
[0:36:11] Maar is er een recept en is er dus feitelijk een niet-preferent label,
[0:36:15] dan zullen we dat bij voorkeur mee willen geven.
[0:36:23] Leven er nog prangende vragen?
[0:36:25] Mevrouw Thielen.
[0:36:27] Ja, want we hebben het al heel erg over de keten en ik denk dat we stukjes van de keten vanochtend
[0:36:33] aan tafel krijgen. Fijn dat dat kan.
[0:36:39] En ik denk dat de mevrouw de Ridder, meneer Van Teveen en mevrouw Doeleman
[0:36:43] het einde van de keten zijn. Er zitten heel veel stappen voor.
[0:36:49] En u zei al, we willen eigenlijk eerder weten wat er aankomt.
[0:36:54] In hoeverre is het dan ook daadwerkelijk bestuurbaar,
[0:36:59] bestuurbaar of zoals u het zei, want uiteindelijk verwacht je natuurlijk net
[0:37:04] zoals dat wij een supermarkt binnen lopen dat zeg maar dat product wat we
[0:37:07] verwachten op het schap staat dat het er staat en ook als je van tevoren weet
[0:37:11] dat kan je iets anders doen maar uiteindelijk verwacht je dat het er staat
[0:37:14] dus als u zeg maar kijkt naar de stap voor u, wat verwacht u dan
[0:37:18] eigenlijk en wat kunnen we ja wat verwacht u ook van ons dat wij eraan doen
[0:37:23] dat u uw werk daar beter in kan doen zonder dat u al die bijsturingsmogelijkheden
[0:37:30] Dank u wel voor deze vraag.
[0:37:34] Uiteindelijk is het inderdaad verreweg het prettigst als het schap gewoon gevuld is.
[0:37:40] Maar wij snappen ook dat dat misschien op korte termijn niet haalbaar is door allerlei redenen.
[0:37:48] Als wij goed zicht hebben op de tekorten die eraan gaan komen, kunnen wij daar wel degelijk
[0:37:55] proactief mee aan de slag. Als voorbeeld was er een bepaalde ijzermedicatie die niet voorradig was,
[0:38:04] als wij dat op tijd weten, dan is er een andere fabrikant. Dit is de lange bel,
[0:38:09] dat duurt een minuut. Mag ik het gewoon? Wacht maar even, anders wordt er zo hard door u heen gebeld.
[0:38:15] Hij zat er net zo lekker in.
[0:38:19] Ja, ik pak hem wel weer op.
[0:38:34] Zeker een lange bel.
[0:38:54] U kunt ook opnieuw beginnen.
[0:38:57] Ja, wat ik aan het toelichten was, was dat wij zeker dan aanpassingen kunnen doen.
[0:39:06] Bijvoorbeeld voor het ijzerpreparaat is er dan ook een alternatief ijzerpreparaat.
[0:39:11] Maar dan moet die fabrikant dat wel op tijd weten, zodat de productie omhoog kan.
[0:39:16] Dan kunnen wij dat voorschrijven.
[0:39:18] Het is ook weer belangrijk dat wij ons dan realiseren dat heel vaak de dosering alweer anders is, et cetera.
[0:39:24] Dus er zit ook wel een boodschap in en toch ook wel een risico, omdat we het natuurlijk
[0:39:28] wel veilig en goed willen blijven doen.
[0:39:31] En er zijn ook veel vormen van medicatie en dat geldt voor de doses aerosol, salbutamol,
[0:39:38] maar zeker ook voor de antibiotica die heel erg seizoensgebonden zijn.
[0:39:42] Dus ook daarin kunnen wij best sturen door juist in het seizoen waar de grootste vraag
[0:39:48] is, daar dan zo goed mogelijk met wat er is om te gaan.
[0:39:54] Dus als wij dat weten, dan helpt dat ons absoluut.
[0:40:01] Ja, meneer Van der Heijen.
[0:40:04] In mijn positioningpaper heb ik ook iets gezegd over de mate van aantrekkelijkheid van Nederland
[0:40:09] als je het hebt over de geneesmiddelen.
[0:40:11] Ik heb daarin een grafiekje opgenomen van de top 20 meest verstrekte geneesmiddelen.
[0:40:17] Ik vond het best schrikbaar.
[0:40:18] Toen ik het had opgesteld, is het gemiddelde geneesmiddel dat wij in Nederland beschikbaar
[0:40:21] stellen gekoper dan het kleine pepermuntje, waarvan ik de naam niet zal noemen.
[0:40:24] En dat maakt dus ook dat we mondiaal misschien minder aantrekkelijk zijn
[0:40:29] om hier ook medicatie naartoe te krijgen.
[0:40:32] We hebben in Nederland een instrument, de WGP,
[0:40:34] waarin op zeven Europese landen een niveau wordt gekeken
[0:40:37] naar wat het dan mag kosten.
[0:40:40] Daar zit best wel bandbreedte bij.
[0:40:41] Er is een soort van paracetamolindex.
[0:40:43] Het is best wel opvallend dat Nederland...
[0:40:47] Dat is heel fijn vanuit kostbeheersing, overigens,
[0:40:49] dat Nederland daarin heel laag scoort,
[0:40:51] maar als we een land zijn waar het voor 10, 20, 30 keer zoveel kan worden verkocht,
[0:40:56] dan begrijp ik dat leveranciers daar wel ook invloed op willen uitoefenen.
[0:41:02] Mevrouw Doeleman.
[0:41:03] Ja, dank u wel.
[0:41:05] Ik zelf werk binnen de geestelijke gezondheidszorg
[0:41:08] en dat zijn over het algemeen heel erg kwetsbare mensen
[0:41:11] die ook moeite hebben met veranderingen in hun medicatie.
[0:41:15] Als ik van tevoren weet tot iets er aan zit te komen,
[0:41:18] kan ik in gesprek gaan met deze patiënten.
[0:41:20] Dan moet ik natuurlijk ook afwegen of het zinvol is om nu al hierover in gesprek te gaan.
[0:41:24] Want soms kan dat ook weer angst opleveren.
[0:41:27] Maar dan kan ik wel samen met de patiënt, eventueel de naaste, gaan kijken...
[0:41:31] ...van oké, hoe gaan we dit aanpakken als dit aan de hand is?
[0:41:35] Dan kun je een patiënt beter van tevoren voorbereiden...
[0:41:38] ...ook een betere strategie vormen over als dit tekort daadwerkelijk aan de hand is...
[0:41:44] ...hoe gaan we daar dan mee om?
[0:41:46] En ik denk dat dat ook echt wel weer invloed heeft op de medicatietrouw en op het vertrouwen in de hulpverlening.
[0:41:53] Wat binnen de geestelijke gezondheidszorg erg kwetsbaar is.
[0:41:57] Dank u.
[0:41:57] Dank u wel.
[0:42:00] Collega's, leveren er nog vragen?
[0:42:02] Meneer Klaassen.
[0:42:03] Nou, ik dacht wel eens dat grafiekje, maar dat is in mijn printje weggevallen.
[0:42:07] Maar ik zag het nu net, maar begrijp ik nou goed als ik daarna kijk dat het vooral statines zijn en maagbeschermers?
[0:42:16] Dan weet ik eventjes genoeg.
[0:42:23] Nabranders, iemand. Vragen? Hier nog nabranders. Mevrouw Paulusma.
[0:42:31] Er valt natuurlijk heel veel over te zeggen, want meneer Frenay van het Veen roept ook weer een hele andere discussie op.
[0:42:38] Rondom de inkoop en de prijzen. En ik denk dat daar echt wat moet gebeuren.
[0:42:42] Aan de andere kant denk ik ook dat we het heel goed doen in dit land.
[0:42:46] En dat er met heel veel maximale inspanningen, maar ook doordat we op de prijs letten...
[0:42:54] Dat is ook goed, want wij moeten hier in dit huis ook zorgen...
[0:42:58] dat we de middelen op de juiste manier weten te besteden.
[0:43:01] Ik vind alleen, en dat delen volgens mij alle collega's, wij krijgen te vaak berichten...
[0:43:06] dat mensen geen medicijnen hebben, ergens naartoe rijden, houdend bij de dokter zitten.
[0:43:10] En van die excessen moeten we natuurlijk met elkaar af.
[0:43:13] Ik heb heel goed gehoord dat het vooral ook in transparantie en communicatie zit.
[0:43:18] En ik ga daar, en ik denk met de collega's, ook nog weer eens wat langer over nadenken
[0:43:23] of dat nou weer per se iets van uit ons moet zijn.
[0:43:27] Ik heb wel ook gehoord de zorgen rondom de regelgeving.
[0:43:30] Ik denk dat daar echt wel een aantal dingen in op te lossen zijn en dat dat bij ons ligt.
[0:43:35] Maar ik ga daar eens goed over nadenken.
[0:43:36] En dat is misschien ook wel eens verfrissend vanuit de politiek,
[0:43:39] in plaats van meteen met een oplossing te komen.
[0:43:42] Iemand nog aan die kant, meneer Van Leeuwen.
[0:43:44] Ik zou er nog heel graag op willen reageren.
[0:43:47] Ja, als je het hebt over geneesmiddelen in Nederland en als je het hebt over het macrobeheerssysteem,
[0:43:54] dan is aantoonbaar gemaakt dat we al jarenlang stabiel zijn.
[0:43:59] Dat is best wel gek.
[0:44:00] Inmiddels staat de macrobeheerssysteem op 105 miljard.
[0:44:04] Al jarenlang staat de extramorale farmacie op ongeveer 5 miljard.
[0:44:08] Het is best bijzonderwetend dat we demografisch enorm vergrijzen.
[0:44:11] Er is steeds meer beschikbaarheid, dus je zou kunnen zeggen dat er al heel veel wordt gedaan.
[0:44:15] Ik denk dat er nog meer te doen is op het moment dat wij zeker vanuit het apotheekbedrijf bijvoorbeeld
[0:44:22] of apotheekbedrijven ook het gesprek met de patiënt kunnen voeren.
[0:44:26] Het is voor ons eigenlijk minder aantrekkelijk om het goede gesprek te voeren, omdat het
[0:44:31] doodje uitgeven interessanter is.
[0:44:34] Ik geloof erin dat als wij ook daar veranderen, dat we daar nog meer met elkaar zeggenschap
[0:44:38] over kunnen hebben.
[0:44:39] En ik denk ook, dat is ook wat ik in de positioning paper heb geschreven, ik zou heel graag vanuit
[0:44:44] het apotheekbedrijf te gesprek willen hebben met de 75-jarige over een cholesterolverlager.
[0:44:48] Ik wil nooit op de stoel zitten van de voorschrijver en ik wil ook nooit op de stoel zitten van de patiënt,
[0:44:53] maar het zou fijn zijn als wij worden aangemoedigd om te gesprek te hebben met deze 75-jarige mevrouw
[0:44:58] van god, wilt u wel of niet nog dit middel gebruiken, weten dat u ook de wereld aan bijwerking heeft.
[0:45:04] Het is de blans opnieuw het appel, wat mij betreft, op zorg.
[0:45:11] Dank dat ik nog even mag toelichten.
[0:45:14] Ik wil toch nog even aangeven dat ik heel goed snap dat er goed nagedacht moet worden en dat
[0:45:18] extra regelgeving etcetera, waar dat niet helpt, achteruit boert.
[0:45:23] Daarbij zou ik toch willen zeggen dat het probleem voor ons echt wel heel prangend is.
[0:45:29] Ik had vanochtend nog een collega aan de lijn die zei dat hij gisteren weer vier uur besteed had aan
[0:45:35] en regelen van antibiotica voor een patiëntje van me.
[0:45:38] Dat is een hove werkdag.
[0:45:41] Ja, dus ik denk dat ik niet hoef uit te leggen...
[0:45:43] ...dat ons het water toch wel best aan de lippen staat.
[0:45:46] En op dit moment is het mei, dus dat is voor ons dan even een rustig seizoen.
[0:45:52] Maar ik hoop toch dat voordat de herfst toeslaat...
[0:45:55] ...ja, dat het al ietsje beter op orde is...
[0:45:59] ...want anders dan maak ik me toch wel zorgen...
[0:46:01] dat wij de toch echt gewenste niveau zorg kunnen blijven leveren.
[0:46:09] Mevrouw Paulusma.
[0:46:10] Heel kort nog op reageren, want we hadden een tijdje terug een mondelingenvraag
[0:46:13] over geneesmiddelen, volgens mij door collega Thiele.
[0:46:16] En toen heb ik de minister ook gevraagd, zouden we een uitzondering moeten maken
[0:46:19] voor de meest kwetsbaren?
[0:46:21] En dat sluit misschien aan bij de kanarie in de kolenmijn.
[0:46:24] En dat is natuurlijk een hele ingewikkelde uitspraak,
[0:46:26] want mevrouw Doeleman-Knikt ook al, ook haar populatie is heel kwetsbaar.
[0:46:30] Maar zo kan iedereen, denk ik, een groep opnoemen.
[0:46:33] Maar als we iets zouden moeten doen, zouden we dan een keus moeten maken, of niet?
[0:46:43] Dat vind ik een hele lastige vraag, want ik realiseer me terdege dat ik als kinderarts
[0:46:49] en als voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde niet neutraal ben in
[0:46:53] deze discussie.
[0:46:55] Kleinkinderen hebben ook de toekomst.
[0:46:57] We hebben een kwart van onze bevolking is kind en zij zijn 100 procent van onze toekomst.
[0:47:03] Dus ik heb ze hoog zitten.
[0:47:05] Maar als ik het betoog van hiernaast hoor, dan grijpt me dat ook aan.
[0:47:11] Nou is dat ook wel opnieuw een kwetsbare bevolkingsgroep.
[0:47:16] Dus ik denk dat het voor bepaalde groepen wel degelijk nodig is om daar extra maatregelen voor te nemen.
[0:47:28] Ik wil vooral refereren aan wat mevrouw De Ridder eerder zei.
[0:47:33] Als iets in Nederland niet beschikbaar is, maar in de landen om ons heen wel, dan roept
[0:47:39] dat heel veel vragen op bij zorgverleners, van hoe kan dat en kunnen we het daar niet
[0:47:46] halen?
[0:47:47] Mijn aanmoediging zou zijn om veel meer te kijken hoe we kunnen zorgen tot een keuze maken
[0:47:53] tussen wie het meest kwetsbaar is.
[0:47:55] Dat is bijna een ethisch dilemma, van wanneer ga je die keuze wel of niet maken.
[0:48:00] Maar misschien kan er wel gekeken worden van hoe kan er een breder spectrum zijn
[0:48:04] waaruit we kunnen voorschrijven, zodat als een middel niet beschikbaar is,
[0:48:09] dat er ook iets is om op terug te vallen.
[0:48:12] Het is natuurlijk opvallend dat het dan in het buitenland
[0:48:14] wel beschikbaar is en hier niet.
[0:48:16] Ik heb daar onvoldoende zicht op waarom dat kan,
[0:48:20] maar misschien zit daar ook een deel van het antwoord.
[0:48:25] Dank u wel.
[0:48:27] Dan zijn we hiermee gekomen aan het einde van blok 1.
[0:48:30] Ik dank onze gasten van harte en schors ze tot half 11 voor het volgende blok.
[0:56:03] Goedemorgen. Ik heropen in het rond de tafelgesprek over de ontwikkeling en beschikbaarheid van
[0:56:08] geneesmiddelen. Ik heet van altijd welkom onze vier nieuwe gasten, mevrouw Kranen van Opstal,
[0:56:14] mevrouw Loekkemeijer, meneer Spee en mevrouw Heuvels.
[0:56:18] Hartelijk welkom.
[0:56:18] Ik stel voor dat we eerst naar u gaan luisteren en naar u inbrengen.
[0:56:24] Blok 2 gaat over verbetermogelijkheden voor de ontwikkeling en beschikbaarheid van geneesmiddelen.
[0:56:29] Ik geef als eerst het woord aan mevrouw Kranen van Opstal.
[0:56:33] Geachte voorzitter, geachte Kamerleden.
[0:56:36] Dank voor de uitnodiging voor dit rondetafelgesprek.
[0:56:39] Mijn naam is Lucy Kranen van Opstal.
[0:56:41] Ik ben manager beschikbaarheid bij de inspectie Gezondheidszorg en Jeugd.
[0:56:45] De laatste jaren staat de beschikbaarheid van geneesmiddelen steeds vaker onder druk.
[0:56:49] En ook als inspectie krijgen wij veel vragen als hoe kan dit?
[0:56:53] En vooral, excuses, wat doet de inspectie?
[0:57:00] Geneesmiddeltekorten worden veroorzaakt door een complex samenspel van factoren.
[0:57:04] Denk aan productieproblemen, grondstoffen die niet geleverd kunnen worden,
[0:57:08] kwaliteitsproblemen zoals een vervuiling of een plotseling stijgende vraag.
[0:57:13] Ook kan een vergunninghouder besluiten een geneesmiddel van de markt te halen,
[0:57:16] wegens bedrijfseconomische redenen.
[0:57:18] Ook zorgen oorlogen aan de grenzen van Europa voor logistieke uitdagingen.
[0:57:23] Ten slotte kunnen prijzen en andere financiële factoren een negatief effect hebben, zeker
[0:57:28] in een klein land als Nederland.
[0:57:31] Onze toezichtsrol richt zich op de gehele geneesmiddelenketen.
[0:57:34] Wij inspecteren fabrikanten van grondstof en eindproducten, en dat doen wij vooral in
[0:57:39] derde landen, zoals China, India en de Verenigde Staten.
[0:57:42] We houden toezicht op de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, op het vervoer en de distributie
[0:57:47] en op het voorkomen van illegale handel.
[0:57:50] Verder houden wij toezicht op bereiders, op de voorraadverplichting,
[0:57:54] op ongeregistreerde geneesmiddelen en op reclame voor geneesmiddelen.
[0:57:59] Wij doen in onze inspecties geen concessies aan kwaliteit en veiligheid.
[0:58:03] De kwaliteit van de geregistreerde geneesmiddelen in Nederland
[0:58:06] is van een bijzonder hoge kwaliteit
[0:58:08] en de inspectie vindt het essentieel om dit zo te houden.
[0:58:12] Samen met het CBG zijn wij verantwoordelijk
[0:58:14] voor de coördinatie van het meelpunt geneesmiddelentekorten en defecten.
[0:58:18] De inspectie heeft de bevoegdheid om tekortenbesluiten af te geven,
[0:58:21] hier al genoemd, waardoor bij een tekort tijdelijk
[0:58:25] een vergelijkbaar middel uit het buitenland gehaald kan worden.
[0:58:28] Hiervoor zijn wij nadrukkelijk afhankelijk van de juiste
[0:58:31] en vooral ook van tijdige meldingen vanuit de leveranciers.
[0:58:35] Ter ondersteuning van het meelpunt is het operationeel team
[0:58:38] geneesmiddelentekorten opgericht.
[0:58:39] Dit team bestaat naast het CBG en IGA, onder andere uit het LCG,
[0:58:45] groothandelaren en leveranciers.
[0:58:47] En het doel hiervan is om bij dreigende tekorten,
[0:58:49] bij voorkeur verder in de toekomst, gezamenlijk tot oplossingen te komen,
[0:58:53] zoals een opschaling van een vergelijkbaar geneesmiddel
[0:58:56] of een herverdeling van voorraden.
[0:58:58] Wat wij niet kunnen, is ingrijpen op bedrijfseconomisch gebied.
[0:59:02] We hebben geen handhavende rol wanneer het gaat om vergoedingen,
[0:59:06] prijsstellingen of preferentie.
[0:59:08] Als IGJ staan wij voor de kwaliteit, veiligheid en beschikbaarheid van geneesmiddelen
[0:59:12] en voor veilige en goede zorg.
[0:59:14] Ten slotte, als inspectie willen wij benadrukken dat we vooral moeten zoeken
[0:59:19] naar een duurzame samenwerking tussen beleid, praktijk en toezicht.
[0:59:23] Alle partijen in de geneesmiddelenketen moeten hun rol en verantwoordelijkheid nemen.
[0:59:27] Alleen dan kunnen we de leveringszekerheid in Nederland weer herstellen.
[0:59:31] Ik dank u hartelijk.
[0:59:33] Dank u wel. Dan gaan we nu luisteren naar mevrouw Loekenmaier.
[0:59:37] Voorzitter, dank u wel.
[0:59:39] Geachte leden van de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, dank dat ik hier
[0:59:44] namens het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen mag spreken over dit belangrijke onderwerp.
[0:59:50] Mijn naam is Paula Loekenmeijer en ik ben directeur van het Agentschap College ter Beoordeling van
[0:59:54] Geneesmiddelen en secretaris van het college.
[0:59:58] Het cbg is een onafhankelijk zelfstandig bestuursorgaan dat wordt ondersteund door het agentschap.
[1:00:04] Het CBG is een medicijnautoriteit.
[1:00:07] We beoordelen de werkzaamheid, veiligheid en kwaliteit van medicijnen om te bepalen of
[1:00:13] deze op de markt mogen komen.
[1:00:15] We doen dat samen met het EMA en andere Europese medicijnautoriteiten in een Europees netwerk.
[1:00:22] In het Europese netwerk werken we samen nu heel goed om te zorgen dat we adequaat reageren
[1:00:29] als er op Europees niveau problemen optreden in de beschikbaarheid van medicijnen.
[1:00:33] Het CBG is daarom in verschillende Europese coördinatiegroepen in zaken tekorten vertegenwoordigd.
[1:00:40] Shortages op het Europees.
[1:00:42] Het CBG coördineert daarnaast in Nederland samen met de IGJ, mijn buurvrouw, het meldpunt
[1:00:48] geneesmiddeldekorten en defecten.
[1:00:51] We signaleren dat de beschikbaarheid van medicijnen blijvend onder druk staat.
[1:00:55] Dit signaal hebben we ook al afgegeven in onze stand van de uitvoering die vorig jaar
[1:00:59] met de Tweede Kamer is gedeeld.
[1:01:00] De impact van tekorten en het wisselen van medicijnen is groot,
[1:01:05] zowel voor patiënten als voor zorgverleners.
[1:01:09] Hoe groot de impact van medicijntekorten is,
[1:01:11] hebben we de afgelopen maanden gezien bij tekorten aan bijvoorbeeld
[1:01:14] salbutamol en antibiotica voor kinderen,
[1:01:16] door de voorgesprekers zo nadrukkelijk benoemd.
[1:01:19] Het is essentieel dat we als geneesmiddelketer
[1:01:21] volle aandacht voor deze problematiek hebben.
[1:01:24] De afgelopen jaren hebben we als meldpunt gesignaleerd
[1:01:27] dat er vaker ernstige tekortsituaties zijn.
[1:01:29] En ook moeten we als overheid vaker maatregelen nemen bij tekorten.
[1:01:33] Daarbij moet u denken aan toestemming geven om buitenlandse verpakkingen te gebruiken.
[1:01:38] Of ook dat wij als CBG medicijndossiers met voorrang behandelen om tekorten te voorkomen
[1:01:44] of te beperken.
[1:01:45] De meest zorgelijke ontwikkeling vinden we dat er nog steeds minder geregistreerde alternatieven
[1:01:51] van medicijnen beschikbaar zijn.
[1:01:53] Ook voor medicijnen die we nodig hebben om basale zorg te bieden.
[1:01:57] Dat betekent dat een tekort steeds minder vaak kan worden opgevangen door een patiënt
[1:02:03] een alternatief middel mee te geven en daarmee komt de basiszorg steeds meer onder druk te
[1:02:08] staan.
[1:02:09] Ik vind het daarbij wel van belang om onderscheid te maken tussen nieuwe, innovatieve medicijnen
[1:02:14] en generieke, vaak oudere medicijnen.
[1:02:18] Beide zijn belangrijk, dat is helder.
[1:02:20] Maar de problemen met tekorten zitten vele al bij de generieke geneesmiddelen, de goedkope
[1:02:25] geneesmiddelen die we allemaal kennen en velen van ons dagelijks moeten gebruiken.
[1:02:30] Denk vooral bloedverdunners, asthma medicatie.
[1:02:33] We zien dat de medicijnen die dagelijks het meest worden gebruikt ook het meest onder
[1:02:37] druk staan.
[1:02:39] Als CBG kunnen wij het farmaceutische bedrijven niet verplichten om medicijnen te registreren.
[1:02:44] Of we kunnen ook niet voorkomen dat die medicijnen van de markt worden gehaald.
[1:02:49] De vergunninghouder bepaalt zelf of een geregistreerd medicijn daadwerkelijk op de markt komt.
[1:02:54] Een van de zaken die we als CBG doen, is bijvoorbeeld registratieverzoeken eventueel met prioriteit
[1:03:01] behandelen in het geval dat een vergelijkbaar middel met een kritisch tekort kampt.
[1:03:06] Ook als er bijvoorbeeld een nieuwe fabriek of een nieuwe fabricagemethode wordt toegevoegd,
[1:03:10] als er productieproblemen zijn, dan gaan wij extra snel ons werk doen.
[1:03:16] Dat medicijnen van de markt worden gehaald, gebeurt trouwens in 99 procent van de gevallen
[1:03:22] om bedrijfseconomische redenen.
[1:03:23] We zien dat de geneesmiddelmarkt steeds kwetsbaarder wordt, met name voor medicijnen die we iedere
[1:03:29] dag nodig hebben.
[1:03:31] Bij meldingen van tekorten en bij verzoeken tot doorhaling van firma's bekijken we als
[1:03:35] CBG altijd welke alternatieve medicijnen er nog op de markt beschikbaar zijn.
[1:03:40] Helaas signaleren wij dat dat er steeds minder worden.
[1:03:44] Wij hebben als onderdeel van deze complexe keten niet de pasklare oplossing voor het
[1:03:49] oplossen van deze medicijntekorten, ook al zou ik dat nog zo graag willen.
[1:03:53] Alle schakels van de keten moeten een rol spelen in het verminderen van de medicijntekorten.
[1:03:59] Laten we samen in Nederland en in heel Europa daar hard aan werken.
[1:04:03] Dank u wel.
[1:04:04] Dank u wel.
[1:04:05] Dan gaan we nu luisteren naar meneer Spee.
[1:04:07] Dank u wel, voorzitter.
[1:04:09] Mijn naam is Bart Spee.
[1:04:10] Ik ben de hoofddocent aan de Universiteit Utrecht en ik ben werkzaam in het gebied van de regeneratieve
[1:04:15] geneeskunde.
[1:04:16] Ik neem u graag mee in dit veld, want regeneratieve geneeskunde biedt veelbelovende oplossingen
[1:04:22] voor tekort aan medicijnen.
[1:04:24] En het biedt ook kansen voor effectievere medicijnen
[1:04:27] die met minder proefdieren kunnen worden ontwikkeld.
[1:04:30] En hiervoor hebben we wel uw hulp nodig.
[1:04:32] Regeneratieve geneeskunde richt zich op het herstellen, vervangen
[1:04:35] of vernieuwen van beschadigde cellen, weefsels en organen
[1:04:38] om ziekte te behandelen of te genezen.
[1:04:41] Het activeert het lichaam om zelf van de aandoening te genezen.
[1:04:45] Dit is in tegenstelling door de traditionele,
[1:04:48] zojuist generieke medicijnen,
[1:04:50] Regeneratief geneeskunde maakt daarbij gebruik van veel innovatieve technologieën zoals
[1:04:55] celtherapie, weefseltechniek en de aanpassing van genen.
[1:04:59] Dat verbetert de effectiviteit van bestaande behandelingen en stimuleert de ontwikkeling
[1:05:04] van geneesmiddelen voor een breed scala aan aandoening.
[1:05:08] Nederland is voorloper en zelfs grondlegger op het gebied van de enkele onderliggende
[1:05:12] technologieën die deze innovaties mogelijk maken.
[1:05:16] Het is goed om ons te realiseren dat veel traditionele geneesmiddelen voornamelijk zijn
[1:05:22] gemaakt om symptomen te bestrijden.
[1:05:25] Neem insuline bij de behandeling van diabetes, een mooi voorbeeld waarbij we het symptoom,
[1:05:29] het ontbreken van insuline behandelen, maar niet de oorzaak, het gebrek aan de cellen
[1:05:34] die insuline produceren.
[1:05:36] Regeneratieve geneeskunde kan hier een oplossing voor bieden.
[1:05:40] Daarnaast gebruiken we elke dag miljoenen mensen wereldwijd medicijnen die hun niet
[1:05:44] beter maken.
[1:05:45] Van de top 10 meest winstgevende medicijnen van de farmaceutische industrie in de Verenigde
[1:05:51] Staten is in het gunstigste geval 1 op 4 van de patiënten die daar baat bij hebben.
[1:05:56] In het slechtste geval gaat het op 1 op 25 patiënten.
[1:06:00] Dit is een enorme verspilling van middelen voor de gezondheidszorg.
[1:06:04] Dit gebrek aan precisie kunnen we oplossen door gepersonificeerde geneeskunde, ook wel
[1:06:09] personalized medicine genoemd.
[1:06:10] Daarmee toetsen we een behandeling van tevoren om te kijken of de medicijnen geschikt zijn
[1:06:16] voor die specifieke patiënt.
[1:06:19] Dit passen we al toe bij thuislijmziekten door gebruik te maken van celmodellen van
[1:06:23] de patiënt zelf.
[1:06:24] Medicijnen kunnen dus maatwerk worden, toegespitst op de individuele patiënt.
[1:06:30] Een ander punt waar regeneratieve geneeskunde rol kan spelen is bij de ontwikkeling van
[1:06:35] medicijnen.
[1:06:35] Vooralsnog gebruiken we in de preclinische fase dierproeven om te testen wat er gebeurt
[1:06:40] met een nieuw medicijn in het lichaam, waar het terechtkomt en wat het effect is op belangrijke
[1:06:46] organen.
[1:06:47] Wereldwijd worden miljoenen dieren gebruikt om deze geneesmiddelen te ontwikkelen, maar
[1:06:51] traditionele diermodellen zijn geen goede voorspellers voor reacties van het menselijk lichaam.
[1:06:57] Het metabolisme, de stofwisseling van mensen en dieren, kent grote verschillen.
[1:07:02] Voor leverschade bijvoorbeeld kunnen diermodellen 70% van de schade voorspellen tijdens deze
[1:07:07] maar 30% zal deze stap doorgaan zonder enige schade te laten zien.
[1:07:13] Gelukkig bieden moderne celmodellen een alternatief.
[1:07:16] Deze modellen bevatten levende organen of weefsels...
[1:07:19] die we onder gecontroleerde omstandigheden kunnen kweken in het lab.
[1:07:22] Dit maakt studies naar orgaanfunctie en ziektemechanismen mogelijk...
[1:07:26] en vergemakkelijkt de ontdekking van nieuwe geneesmiddelen.
[1:07:30] Door meerdere organen te combineren...
[1:07:32] kunnen we zelfs de fysiologie van het menselijk lichaam naboodsen.
[1:07:53] Een goed voorbeeld van zulke celmodellen ontwikkeld in Nederland is de kweek van mini-orgaantjes
[1:07:59] ofwel organoïden.
[1:08:02] Knulpunten bij het toepassen van geavanceerde celmodellen in de pre-klinische onderzoek
[1:08:07] en het versnellen van geneesmiddelenontwikkeling zijn onder meer de complexiteit van de ontwikkeling
[1:08:12] met bijkomende kosten, validatie en standaardisatie, het ontbreken van
[1:08:17] vergelijkende studies van klassieke diermodellen met geavanceerde
[1:08:21] celmodellen, dus parallelstudies, wetgeving en ook culturele verandering.
[1:08:26] Een belangrijke subvraag die ik ook wil benoemen, in Nederland en Europa is
[1:08:30] er een groeiende behoefte aan de productie van medicijnen om dat
[1:08:33] lokaal te organiseren, ik denk dan specifiek aan geavanceerde
[1:08:37] therapeutische producten, ook wel ATMP's genoemd.
[1:08:41] Knelpunten bij de productie van ATMP's voor academische instellingen of non-profit-organisaties
[1:08:46] zijn de hoge kosten, maar er is ook veel onduidelijkheid en gebrekkige transparantie over de beschikbaarheid
[1:08:52] en beoordeling van ATMP's, zowel voor ontwikkelaars als voor patiënten.
[1:08:58] Er is een groeiende vraag naar meer harmonisatie van wetgeving binnen Europa.
[1:09:02] De innovatie voor het produceren van deze ATMP's komt vooral uit de academie, maar de kennis
[1:09:07] en kunde voor de grote doorontwikkeling ligt historisch bij de farmaceutische bedrijven.
[1:09:12] We hebben elkaar nodig in doorontwikkeling en dit kan worden gestimuleerd.
[1:09:17] Ik hoop dat ik een aantal vragen heb beantwoord en een idee heb gegeven hoe innovatie kan
[1:09:21] leiden tot het versnellen en veiliger maken van geneesmiddelen, maar ook dat deze technologieën
[1:09:26] kunnen leiden tot nieuwe geneesmiddelen, ook voor de individuele patiënt.
[1:09:31] Het kan leiden tot minder dierproeven en het is goed voor BV Nederland.
[1:09:35] Maar we hebben wel u nodig om te zorgen voor de financiële randvoorwaarden voor innovatie
[1:09:41] en om de knelpunten in de regelgeving aan te pakken.
[1:09:44] Ik dank u voor uw aandacht en geef het woord graag terug aan de voorzitter.
[1:09:48] Dank u wel.
[1:09:49] Dan gaan we in deze ronde tenslotte luisteren naar mevrouw Heuvels.
[1:09:55] Dank u wel, voorzitter.
[1:09:58] Dank ook voor de uitnodiging om hier te zijn en iets te vertellen over geneesmiddelen.
[1:10:03] Mijn naam is Anke Heuvels, ik ben lead geneesmiddelen bij KWF Kankerbestrijding en ik praat graag
[1:10:08] en veel over geneesmiddelen.
[1:10:10] Ik zal proberen het zo kort mogelijk te houden vandaag.
[1:10:14] Bij KWF is onze droom om te zorgen dat elke patiënt beschikking heeft
[1:10:21] tot het geneesmiddel dat het best bij hem of haar past.
[1:10:26] En ik heb helaas ooit van dichtbij meemogen maken
[1:10:30] hoe belangrijk het is dat de geneesmiddelen beschikbaar komen
[1:10:33] en dat er veel geneesmiddelonderzoek plaatsvindt.
[1:10:38] Om dit te doen wil ik u vandaag graag meenemen in de volgende drie punten.
[1:10:43] De eerste is dat academische geneesmiddelenontwikkeling kan in het geval van zeldzame
[1:10:48] aandoeningen en wat wij noemen bedside therapies.
[1:10:51] Dat zal ik u straks verder uitleggen.
[1:10:52] De tweede is dat de hulp van de overheid nodig is door bestendiging van instituten als VAST om
[1:10:58] kennis te borgen en de kansen te grijpen die nu liggen in de Europese wetgeving op het gebied van
[1:11:04] geneesmiddelen, die op dit moment in de herziening zit.
[1:11:07] En hoe hierin de unmet medical need wordt bediend op zowel persoonlijk als maatschappelijk niveau.
[1:11:14] Allereerst is geneesmiddelenontwikkeling een lang proces, zeker tien tot vijftien jaar,
[1:11:20] en een heel duur proces.
[1:11:22] Dat geld moet natuurlijk terugverdiend worden door de farmaceutische industrie.
[1:11:27] Dat betekent dat hele kleine groepen patiënten met zeldzame aandoeningen commercieel niet
[1:11:32] interessant zijn.
[1:11:34] Maar dit is wel een groot probleem.
[1:11:35] In het geval van oncologie gooi ik hier even wat cijfers op tafel.
[1:11:40] Op dit moment krijgt 1 op de 2 mensen in zijn leven te maken met kanker.
[1:11:46] En 1 op de 5 net gediagnosticeerde kankerpatiënten heeft een zeldzame vorm van kanker.
[1:11:51] Dus het is zeldzaam, maar eigenlijk is zeldzaam helemaal niet zo zeldzaam.
[1:11:56] En op het moment dat je een patiënt bent met een zeldzame vorm van kanker, sta je al met 6-0 achter.
[1:12:01] De diagnose is laat, er zijn geen behandelmogelijkheden beschikbaar.
[1:12:06] Deze onderzoeken en die beschikbaarheid zijn essentieel om die in internationale samenwerking
[1:12:11] te doen, want je hebt grotere groepen patiënten nodig om dat onderzoek goed uit te voeren.
[1:12:17] Bij KWF werken we op dit moment op funderniveau internationaal samen.
[1:12:23] Wij hebben bijvoorbeeld een themacall.
[1:12:25] Dat betekent dat wij om onderzoeken hebben gevraagd in de klinische fase van geneesmiddelenontwikkeling,
[1:12:30] specifiek voor zeldzame kankers, om te zorgen dat deze geneesmiddelen onmiddellijk
[1:12:37] duurzaam beschikbaar zijn voor deze patiënten.
[1:12:40] Een ander voorbeeld van geneesmiddelen beschikbaar krijgen voor zeldzame patiënten is de Drup-studie.
[1:12:46] Die wordt uitgevoerd en is ooit begonnen, onder andere bij het NKI, en is inmiddels ook internationaal.
[1:12:51] Dat is een perfecte samenwerking van academische geneesmiddelonderzoekers, maar ook farmaceutische
[1:12:58] industrie, het Zorginstituut en verschillende verzekeraars zijn hierbij aangesloten.
[1:13:03] Dit zorgt dat patiënten met zeldzame of vergevorderde kanker snel toegang hebben tot geneesmiddelen
[1:13:10] die voor hen beschikbaar zijn.
[1:13:13] Ik zei het al, ik zal u nog vertellen wat we bedoelen met bedside therapies.
[1:13:17] Dat is eigenlijk ook een heel groot gedeelte van wat mijn collega hiernaast heeft uitgelegd.
[1:13:21] Het gaat hier om ATMP's, cel- en gentherapie.
[1:13:26] Een voorbeeld waar wij als KWF heel trots op zijn, is een celtherapie ontwikkeld door het NKI zelf,
[1:13:33] waaruit de tumor van een uitgezaaide melanoom worden de immuuncellen gehaald.
[1:13:39] Die worden weer geactiveerd, opgekweekt tot tienduizenden en in een leger teruggeplaatst
[1:13:44] in de patiënt waar net die immuuncellen zijn uitgehaald, om de tumor en uitzaaiingen aan te vallen.
[1:13:51] Dit blijkt ontzettend goed te werken.
[1:13:53] Het NKI heeft dit zelf ontwikkeld, helemaal tot en met fase drie.
[1:13:56] Het is vergoed in het Nederlandse basispakket.
[1:13:59] Samen met het NKI zetten we ons nu in om registratie bij de EMA en het ZBG voor elkaar te krijgen
[1:14:07] om dit duurzaam voorgoed te krijgen.
[1:14:10] Dit soort bedside therapies worden met het patiëntmateriaal zelf gemaakt.
[1:14:14] Het is dus heel belangrijk dat het dicht bij de patiënt wordt gebruikt.
[1:14:17] Dit is daarom ook een prachtige kans voor academische geneesmiddelenontwikkeling.
[1:14:24] Om te zorgen dat voor zowel de zeldzame gewone geneesmiddelontwikkeling als dit soort bedstijd
[1:14:31] therapies duurzaam toegang krijgen, is het belangrijk dat er ook registratie wordt aangevraagd.
[1:14:37] Dat heeft mijn collega van het CBG net ook al mooi aangegeven.
[1:14:43] De op dit moment herziene Europese wetgeving geeft daar heel veel kansen voor.
[1:14:50] Er zitten suggesties in voor extra registratiesupport via de Prime-status.
[1:14:58] Er is protocol assistance ook voor non-profit, dus daar zitten mooie kansen voor academische
[1:15:02] geneesmiddelontwikkeling in.
[1:15:05] Er zijn ook kansen voor ATMP's in de Europese farmaceutische wetgeving.
[1:15:11] Wij nodigen u dus van harte aan om optimaal gebruik te maken van deze herziening van de
[1:15:18] Europese wetgeving om in Nederland dit soort toegang te bestendigen.
[1:15:23] Als laatste in diezelfde Europese wetgeving is het de hete hangijzer, de unmet medical need.
[1:15:28] Dat is een prachtige term die heel erg tot de verbeelding spreekt.
[1:15:31] Als waar de noodzaak is, moeten we ingrijpen, maar er is geen enkele term in de medische wetenschap
[1:15:36] zo makkelijk een spin aan te geven als een unmet medical need.
[1:15:39] Ik denk dat ik hier heb geprobeerd te schetsen dat de unmet medical need zit aan hoeveel
[1:15:45] Behandelmogelijkheden zijn er beschikbaar, zoals in het geval van de zeldzame kankerpatiënt bijna niks.
[1:15:51] Hoe ernstig is de aandoening, is het levensbedreigend en hoe groot is de ziektelast?
[1:15:57] Ook bij de zeldzame kankerpatiënt is die enorm.
[1:16:01] Deze twee samen geven de individuele ziektelast weer wat de patiënt voelt op het moment dat
[1:16:08] hij met zijn ziekte geconfronteerd wordt.
[1:16:10] Voor de maatschappelijke ziektelast komt dat nog bij.
[1:16:13] Hoe vaak komt het voor?
[1:16:14] De combinatie van die drie geeft de Unamed Medical niet weer.
[1:16:18] Er zit in geneesmiddelenontwikkeling een prachtige sweetspot als het gaat om bedside-therapies of
[1:16:23] zeldzame aandoeningen, waar we de handen in één moeten slaan om de geneesmiddelen bij
[1:16:27] de juiste patiënt te krijgen.
[1:16:31] KWF springt op dit moment in het gat van die zeldzame aandoeningen en bedside-therapies om
[1:16:37] te investeren in duurzame toegang voor patiënten.
[1:16:40] We hopen daarin op uw hulp en steun, onder andere door het gebruikmaken van de kansen van de IPL en
[1:16:45] ...en het bestendigen van instituten als FAST, die alle partijen op het gebied van genezing...
[1:16:49] ...en ontwikkeling in Nederland aan elkaar verbindt.
[1:16:52] Dank u wel voor de mogelijkheid te spreken.
[1:16:54] Dank u wel. Dan gaan we naar de Kamer.
[1:16:56] Dan geef ik als eerste het woord aan de heer Klaassen namens de PVV.
[1:17:01] Ben ik toch een boffert?
[1:17:03] Ik heb twee vragen, voorzitter.
[1:17:06] Eén vraag gaat...
[1:17:08] ...want ik refereerde net naar die statines, bijvoorbeeld.
[1:17:13] De vragen zijn daar tekorten van.
[1:17:15] Twee miljoen mensen gebruiken die.
[1:17:17] Als er geen tekorten zijn, hoe komt het dan als zoveel mensen ze gebruiken
[1:17:21] dat er geen tekorten van zijn en wat kunnen we daarvan leren?
[1:17:25] Dat is de eerste vraag. Mag ik misschien de tweede meteen doen?
[1:17:28] En de tweede vraag is eigenlijk voor mevrouw Heuvels,
[1:17:31] want ik denk dat het heel belangrijk is
[1:17:35] dat bij dat soort dingen clinical trials plaatsvinden.
[1:17:39] Dan krijgen wij het signaal dat in Nederland is het verplicht
[1:17:43] dat die gegevens van die trials moeten ingevoerd worden
[1:17:47] en die moeten worden gecontroleerd.
[1:17:49] In Nederland moet dat fysiek, in het buitenland niet.
[1:17:53] Dat betekent volgens mij, en ik vraag eigenlijk aan mevrouw Heuvels
[1:17:57] of ze dat herkent,
[1:17:58] dat een heel boel van die clinical trials verplaatsen naar het buitenland.
[1:18:03] En wij daar dus de negatieve gevolgen van hebben.
[1:18:05] Eén, dat patiënten niet in Nederland mee kunnen doen aan die trials.
[1:18:09] Aan de andere kant ook dat er minder geld is
[1:18:13] om ook ander onderzoek binnen universiteiten te doen
[1:18:16] na bijvoorbeeld oncologische aandoeningen en behandelingen.
[1:18:19] Mijn vraag is, klopt dat?
[1:18:21] Voor de eerste vraag. De eerste vraag had je gedacht aan...
[1:18:26] Ja.
[1:18:27] Wie voelt zich roepen? Mevrouw Kranen van Opstap.
[1:18:30] Ja, zal ik beginnen?
[1:18:31] U vraagt of er tekorten zijn aan statines en zonee waarom niet
[1:18:35] en zonee wat we daarvan kunnen leren.
[1:18:39] Ik heb niet paraat of er op dit moment statines in tekort zijn.
[1:18:43] Ik weet alleen dat er geen tekortenbesluiten voor zijn.
[1:18:47] Waarom zijn er geen tekorten?
[1:18:49] Ik heb net geschetst dat de oorzaken op vele vlakken kunnen liggen van de tekorten
[1:18:52] en daarmee ook waarom er dus geen tekorten zijn.
[1:18:55] Als wij van de 30.000 geregistreerde geneesmiddelen in Nederland
[1:18:59] zijn er heel veel niet in tekort op dit moment, gelukkig maar.
[1:19:03] En dat kan bijvoorbeeld zijn omdat er meerdere aanbieders zijn,
[1:19:07] omdat het een hele veilige aanvoerstroom is,
[1:19:09] omdat dit bijvoorbeeld een middel is wat in China en India continu gemaakt wordt,
[1:19:13] continu op de lijn zit.
[1:19:17] Er zijn meerdere oorzaken waarom er geen tekort zou hoeven zijn.
[1:19:21] En dat geldt voor meerdere geneesmiddelen.
[1:19:24] Wat kunnen we daarvan leren?
[1:19:26] Wat we daarvan zien in die keten, is dat die dus stabiel is.
[1:19:31] Wat we vooral proberen te leren, is van de tekorten die wel ontstaan,
[1:19:34] waarom het daar gebeurt.
[1:19:36] Dus waarom ontstaan er daar wel productieproblemen?
[1:19:40] Waar zitten de risico's?
[1:19:41] En de risico's, zoals mijn collega van het CBG net ook al schetste,
[1:19:45] zien we vooral bij de geneesmiddelen waar nog maar een enkele aanbieder van is.
[1:19:49] Waar nog maar een enkele dosering van op de Nederlandse markt is
[1:19:52] of een enkele farmaceutische toedieningsvorm.
[1:19:55] Dat is bij de statines gelukkig niet het geval.
[1:19:59] Dat is bij heel veel of een toenemend aantal geneesmiddelen momenteel wel het geval.
[1:20:04] en daar moeten we iets aan doen.
[1:20:06] En we moeten ons in de handen knijpen met die tekorten die er niet zijn.
[1:20:12] Mevrouw Heuvels.
[1:20:15] Dank voor de vraag.
[1:20:17] Ik moet eerlijk bekennen dat ik de details over hoe die controle werkt niet precies ken,
[1:20:24] maar ik deel wel uw tussen de regels doorlezende zorg over
[1:20:29] dat wij minder onderzoek deze kant op krijgen.
[1:20:33] Ik zie zelf daar ook andere oorzaken in,
[1:20:36] ...namelijk dat ook door beschikbaarheid van geneesmiddelen...
[1:20:39] ...hier en daar onze standard of care anders is dan in onze omliggende landen...
[1:20:44] ...waardoor het minder interessant wordt om bepaalde internationale trials hier uit te voeren.
[1:20:49] En daarom vind ik het ook heel belangrijk dat we nogmaals goed de kansen grijpen...
[1:20:53] ...van de Europese Farmazijnse legislation, goed internationaal contact blijven houden...
[1:20:58] ...in bijvoorbeeld netwerken die ontstaan rondom zo'n drup-studie...
[1:21:03] om te zorgen dat wij echt wel, specifiek voor de onkologen kan ik spreken,
[1:21:09] dat wij altijd aan de top hebben gestaan van de onderzoekers in Europa of zelfs wereldwijd.
[1:21:15] Om dat te blijven staan is het essentieel dat we goed internationaal contact houden
[1:21:19] en zorgen dat die stand of care optimaal blijft in vergelijking tot de landen om ons heen.
[1:21:29] Voorzitter, ik zou kort uw toestemming mogen en wellicht die van mijn collega's.
[1:21:34] Ik moet er zo heel even tussenuit, en ik heb één vraag.
[1:21:36] Dus als het geen probleem zou zijn, zou ik...
[1:21:38] Dan gaan we naar meneer Bezoek.
[1:21:39] ...een korte vraag mochten.
[1:21:40] Dank u wel, Leforst.
[1:21:40] Ja, ik moet een kwartiertje weg, daarna kom ik weer terug.
[1:21:43] Maar ik heb eigenlijk meerdere vragen, maar ik hou het dan maar bij één.
[1:21:46] En dat gaat over die tekortbesluiten.
[1:21:49] Er wordt ook weleens gezegd, of eigenlijk lijkt het wel eens voor ons...
[1:21:52] dat die tekortbesluiten eigenlijk te laat worden afgekondigd.
[1:21:55] En mijn vraag is, wordt dat beeld herkend?
[1:21:58] En zo ja, als dat zo zou zijn, waar zit het hem in?
[1:22:01] zit hem dan in dat de informatie niet op tijd voorhanden is om zo'n tekortbesluit af te kunnen kondigen?
[1:22:08] Of zou het ook zo kunnen zijn dat je gewoon langer van tevoren al een tekortbesluit zou moeten afkondigen?
[1:22:17] Dit is denk ik een heel belangrijk onderwerp. Dank voor deze vraag.
[1:22:22] Wij herkennen dit deels, want soms komen tekorten pas tot ons op het moment dat er al een tekort gaande is.
[1:22:30] En dan zijn wij sowieso te laat, want met het afgeven van een tekortenbesluit...
[1:22:35] dat kunnen wij binnen 24 uur, dus daar zit niet per se het tijdsverlies in.
[1:22:41] Echter gaat het importeren ook tijd kosten.
[1:22:45] Het distribueren in Nederland kost tijd, dus je hebt het niet de volgende dag.
[1:22:51] Wat wij idealiter zouden zien...
[1:22:53] is dat de tekorten inderdaad lang van tevoren worden aangekondigd...
[1:22:57] zodat wij bijvoorbeeld binnen het OTG of binnen de bestaande structuren van CBG en IGJ
[1:23:02] uitgebreid onderzoek kunnen doen naar alternatieven,
[1:23:05] naar alternatieven in andere landen als dat nodig is, enzovoorts enzoverder.
[1:23:09] Alleen dat is niet de werkelijkheid.
[1:23:12] Hiervoor is ook al geschetst in de vorige sessie
[1:23:15] dat bij het tekort aan middel A kan heel snel een tekort aan middel B ontstaan.
[1:23:20] Dit nemen wij natuurlijk mee in ons onderzoek met het CBG
[1:23:22] op het moment dat dat tekort aan middel A ontstaat.
[1:23:25] Alleen, als dat al te laat is, dan zijn we bij middel B vaak ook te laat.
[1:23:30] Dus daarom ook onze oproep, wat we ook in de position papers schrijven...
[1:23:33] ...dat het melden van de juiste leveringsonderbrekingen...
[1:23:37] ...dat dat verder bestendigd wordt.
[1:23:40] En daar wordt nu ook heel erg hard aan gewerkt.
[1:23:42] Ook de collega's hier op het ministerie zijn daar heel hard mee bezig.
[1:23:46] Want we moeten weten wat er aankomt om tijdig te kunnen ingrijpen.
[1:23:53] Dank u wel.
[1:23:54] Was dat voldoende, meneer Bussel?
[1:23:58] Ja, maar ik ben nog wel benieuwd van... Ik denk... Ik kan dit volgen.
[1:24:03] Ik zoek nog alleen eventjes naar... Om het nog iets concreter te maken van...
[1:24:08] Wat voor termijnen dan? Kunnen we daar iets over zeggen?
[1:24:12] En dat is één en twee.
[1:24:15] Zouden dan... Wat zouden we ervoor kunnen doen?
[1:24:17] Of wat moeten we ervoor doen dat dat melden dan beter gebeurt dan dat nu het geval is?
[1:24:21] Want op zichzelf is de structuur om te kunnen melden er nu ook al.
[1:24:29] Ook daar is een aantal antwoorden op te geven, want het gaat om het doen van de juiste meldingen en tijdig.
[1:24:37] Dus het liefst zo vroeg mogelijk.
[1:24:39] Als we nu al weten dat over een half jaar een geneesmiddel in tekort raakt, dan weten we dat liever vandaag dan morgen.
[1:24:45] Ook de juiste meldingen, dus niet meer de zekerheidsmeldingen die niet tot een tekort leiden.
[1:24:52] Er zijn firma's die hun hele portfolio melden.
[1:24:54] Daardoor zien wij door de bomen het bos niet meer.
[1:24:57] U vroeg ook of we eerder een tekortenbesluit konden afgeven.
[1:25:01] Een tekortenbesluit werkt marktverstorend.
[1:25:04] Dus dat wordt feitelijk alleen afgegeven als er ook een tekort is...
[1:25:08] of als er een dusdanig klein marktaandeel over is...
[1:25:11] dat er gewoon niet voldoende beschikbaarheid is in Nederland.
[1:25:14] We hebben in coronatijd van tevoren tekortenbesluiten afgegeven...
[1:25:19] om te zorgen dat de nog schaarse voorraden alvast ingekocht konden worden.
[1:25:22] Dat was een uitzonderingssituatie op de wet en we willen bij voorkeur niet werken met
[1:25:30] uitzonderingssituaties, omdat we niet marktverstorend willen zijn.
[1:25:34] Het te snel en te vaak uitgeven van tekortenbesluiten kan namelijk ook leiden tot een perverse financiële
[1:25:39] prikkel, waarbij tekorten een verdienmodeel worden.
[1:25:45] Dank u wel.
[1:25:46] Dan gaan we terug naar mevrouw Jansen, AMS-NRC.
[1:25:51] Dank u wel, voorzitter.
[1:25:52] Ik heb ook een vraag aan mevrouw Kranen van Opstel.
[1:25:57] Ik zou het heel graag willen hebben over de voorraadverplichting.
[1:26:02] Als het goed is, heeft de inspectie daar zicht op.
[1:26:05] Kunt u een beetje een inkijkje geven in hoe dat toezicht eruit ziet en of u voldoende
[1:26:15] mogelijkheden of personeel heeft om het toezicht goed uit te voeren?
[1:26:20] en ook met het verzoeken van het vorige blokje, zeg maar, om meer transparantie.
[1:26:25] Zitten daar ook nog mogelijkheden om iets meer transparantie te geven
[1:26:29] in die verplichte voorraden?
[1:26:31] Mevrouw Karijn op de opstand.
[1:26:33] Ja, dank u wel.
[1:26:35] Wij houden risicogestuurd toezicht.
[1:26:38] Dat betekent dat we niet bij alle firma's langsgaan,
[1:26:41] maar bij een goede afspiegeling van grote firma's, kleine firma's,
[1:26:46] specialiteiten, generic enzovoorts.
[1:26:49] Wij zien, en dat zagen we vorig jaar ook al in het overgangsjaar, dat met name de twee
[1:26:53] weken voorraad bij de groothandelaren dat al een soort standaard in hun business wordt
[1:26:59] opgenomen, omdat zij ook willen blijven leveren aan hun afnemers.
[1:27:04] Als zij niet leveren, leveren zij ook geen service.
[1:27:07] Dus die twee weken is al standaard.
[1:27:09] Bij de handelsvergunninghouders is het vier weken geworden en die wordt ook gehaald.
[1:27:16] Dus wij zien eigenlijk in die voorraadverplichting geen ommissies.
[1:27:23] Waarbij wel gezegd moet worden dat veel van de tekorten die nu spelen,
[1:27:26] veel langer spelen dan die zes weken voorraad die je in de markt creëert.
[1:27:31] Die zijn wel heel erg geschikt om de tijdelijke onderbrekingen,
[1:27:34] bijvoorbeeld een transport wat uitvalt, of een transport wat...
[1:27:38] Noem het Suezkanaal, waar moet worden omgevaren.
[1:27:41] Dan kun je dat met zo'n veiligheidsvoorraad opvangen.
[1:27:44] Tekorten met andere oorzaken duren langer en die kun je met een veiligheidsvoorraad van zes weken niet opvangen.
[1:27:51] Uw tweede vraag ging over de transparantie.
[1:27:56] Misschien dat mijn collega van het CBG daar zo meteen op wil aanvullen, maar er is inderdaad een roep om transparantie.
[1:28:02] Die roep is er al enige tijd, waarbij de reacties ook wisselend zijn.
[1:28:08] Men is ook bang voor hamstergedrag op het moment dat er tekorten worden gepubliceerd.
[1:28:15] In de ons omringende landen is gebleken dat dat toch wel mee blijkt te vallen.
[1:28:19] Dus dat risico lijkt veel kleiner dan we aanvankelijk bang voor waren.
[1:28:25] Mag ik het woord overgeven?
[1:28:28] Ja. In de brief die onlangs naar de Kamer is gestuurd, is ook al het beleidsvoornemen aangegeven
[1:28:33] om in het vierde kwartaal toch te streven, maar zo'n publicatie.
[1:28:38] Het is inderdaad wat mevrouw Kraan aangeeft, een angst op een bankrun.
[1:28:45] Dat blijkt in de praktijk in andere landen wel mee te vallen.
[1:28:50] Het is wel een afweging die we met elkaar moeten maken.
[1:28:53] Die lijkt nu gemaakt te zijn door het ministerie.
[1:28:59] Dank u wel.
[1:29:04] Dank u wel, voorzitter.
[1:29:06] Ook dank voor de bijdrage.
[1:29:09] Ik heb eerst, als de voorzitter straks nog een tweede rondje toestaat,
[1:29:13] kijk ik... Ja, heel fijn, want dan heb ik straks namelijk nog een vraag voor de heer Spee.
[1:29:17] U mag ze ook allebei stellen.
[1:29:19] Nou, nu geeft u mij heel veel ruimte.
[1:29:22] Ik hoorde mevrouw Loeken mij in haar bijdrage het woord Europa noemen.
[1:29:27] Nou, dan springt mijn hart altijd een slagje harder.
[1:29:31] We zijn samen ook rapporteurs geweest en ook naar Brussel geweest...
[1:29:34] rondom de hele Europese farmaceutische strategie...
[1:29:37] en alle ontwikkelingen die daar gaande zijn.
[1:29:40] Nou komen daar natuurlijk ook verkiezingen,
[1:29:42] dus daar zal de samenstelling wellicht er ook anders uitzien,
[1:29:44] waardoor sommige dingen sneller gaan of misschien wat minder snel.
[1:29:48] Ik heb twee vragen.
[1:29:51] U gaf aan heel erg actief te zijn vanuit het CBG,
[1:29:53] ook in dat hele Europese samenwerkingsverband.
[1:29:56] Laat ik het maar even zo platslaan.
[1:29:58] Als u nou één ding zou kunnen noemen waarvan u zegt,
[1:30:01] dat zou ons nou helpen juist in die samenwerking,
[1:30:04] dan ben ik daar heel nieuwsgierig naar.
[1:30:06] En de tweede is, we hebben het heel vaak over deze medicijntekorten
[1:30:11] en de verbeteringen die we daarin kunnen aanbrengen.
[1:30:13] Hoe actief zijn patiënten betrokken als het gaat om de samenwerking
[1:30:18] die we in Europa hebben, de overleggen die er gaande zijn?
[1:30:21] Hoe is de stem van de patiënt daarin georganiseerd?
[1:30:25] Mevrouw Loekemeyer.
[1:30:26] Dank u wel voor deze ruime vraag, want ik kan heel ruim beantwoorden.
[1:30:32] Als CBG zijn wij heel uitdrukkelijk verbonden met onze Europese collega's...
[1:30:39] van andere Europese landen, andere agencies.
[1:30:42] En dat doen we op allerlei soorten van fronten.
[1:30:44] Ik ben wel heel trots om te mogen zeggen dat we als CBG daar wel in een koplopersgroep zitten.
[1:30:50] Dat zijn groepen van de Heads of Medicines Agency, de andere Paula's van de andere landen.
[1:30:57] En wij spreken elkaar zeer regelmatig, maar er is ook een EMA-management group,
[1:31:02] waarin bijvoorbeeld patiëntenverenigingen ook vertegenwoordigd zijn.
[1:31:07] Er zijn ook maatschappelijke groepen vertegenwoordigd in
[1:31:09] om ook de EMA te sturen, het EMA, het European Medicine Agency.
[1:31:15] Maar het gaat over deze tekorten, want als ik me daar nu even op richt,
[1:31:20] daar zijn specifiek allerlei soorten van coördinatiegroepen voor,
[1:31:24] waar ook weer medewerkers van ons in deelnemen.
[1:31:27] En er is ook uiteindelijk ook nog een Europese manier om,
[1:31:31] wanneer er in één land een heel groot tekort is,
[1:31:33] om een soort van noodknop in te drukken,
[1:31:36] zodat bij andere landen bijstand wordt gevraagd om medicijnen naar één land te nemen.
[1:31:42] Je ziet wel dat daar natuurlijk politieke voorbehoud is.
[1:31:45] Dat snap ik ook.
[1:31:46] Wat we ook zien in het Europese gebied,
[1:31:48] is dat wij niet het enige land zijn die hiermee tobbe.
[1:31:51] Heel veel landen tobben ermee.
[1:31:52] en dat heeft ook weer rare effecten.
[1:31:54] Want bijvoorbeeld Duitsland is bezig met enorme voorraden op te bouwen.
[1:31:58] Ja, en wat gebeurt er dan? Dat is er in andere landen dus weer minder.
[1:32:02] En dat is dus die solidariteit binnen Europa,
[1:32:05] is denk ik wel van groot belang om die te handhaven,
[1:32:08] zodat niet... Ja, iedereen doet zijn kast vol,
[1:32:11] maar dat betekent dat er voor andere landen weer minder te vinden is.
[1:32:15] Het is in ieder geval een belangrijk onderwerp
[1:32:18] wat iedere keer weer op de agenda staat,
[1:32:19] ...waar we met elkaar ook allerlei maatregelen overnemen...
[1:32:22] ...op het operationeel, tactisch, maar ook op het strategische niveau.
[1:32:26] En ook in de nieuwe regelgeving, zoals u zei, gaf net al aan...
[1:32:29] ...die is vorig jaar verschenen, een enorm pak.
[1:32:33] Het is echt bijna niet doorheen te komen, maar het heeft enorme gevolgen.
[1:32:39] Ook daarin is expliciet nu aandacht gekomen voor die tekorten...
[1:32:42] ...want we toppen er allemaal mee dat de AP's, de grondstoffen...
[1:32:47] ...op grote afstanden worden gemaakt.
[1:32:49] en dat je daar als Europa soms toch weinig in te beïnvloeden hebt,
[1:32:55] hooghoudt dat meer die productie ook weer meer naar Europa toe te halen.
[1:32:58] En om dan, denk ik, Europa te halen, dat lijkt me heel verstandig.
[1:33:03] Dank u wel.
[1:33:05] Mevrouw Paulus, heb ik daarmee uw vraag beantwoord?
[1:33:09] Deels, maar het lokt ook weer een andere vraag uit.
[1:33:12] En ik had ook nog een vraag gesteld over de betrokkenheid van patiënten,
[1:33:14] maar wellicht wil iemand anders daar nog op reageren.
[1:33:17] Maar ik hoor u het punt zeggen, Europese solidariteit.
[1:33:21] Dat is natuurlijk moeilijk af te dwingen, maar u geeft ook het punt rondom het tekort aan grondstoffen
[1:33:27] en productie.
[1:33:28] Dat zijn wel twee verschillende dingen.
[1:33:29] Ik denk dat we rondom de afhankelijkheid van grondstoffen dat niet één, twee, drie weten
[1:33:34] te veranderen.
[1:33:35] Daarmee heb je misschien minder invloed op de productie op het Europese continent.
[1:33:39] Of kijkt u daar anders naar?
[1:33:45] Als registratieautoriteit heb ik daar weinig over te zeggen.
[1:33:48] Ik kan hooguit vertellen wat daar op dit moment gebeurt.
[1:33:52] Je ziet wel dat er in samenwerking met de economische zaken en andere beleidsterreinen
[1:33:57] wordt getracht om daar stimulerend op te treden, zodat er weer meer naar Europa toe komt.
[1:34:03] Maar dat bevindt zich wel buiten mijn beleidsterreinen.
[1:34:08] Iemand anders nog op dit punt?
[1:34:10] Nee.
[1:34:11] Mevrouw Thielen.
[1:34:13] Dan ga ik daar wel een beetje op door.
[1:34:19] Want mevrouw Loekermeijer zei ook, ongeveer 99 procent van de bedrijven die zich terugtrekt
[1:34:24] met bepaalde geneesmiddelen uit de markt, dat gaat om bedrijfseconomische redenen.
[1:34:29] En dan ben ik benieuwd of dat typisch Nederlands is of ook iets breder Europees, wat u daarin
[1:34:35] ziet.
[1:34:37] En als er dus te weinig aanbieders zijn, dan gebeurt er allemaal wat er is, dus u zegt
[1:34:45] al meer productie naar Europa halen, maar het gaat heel veel over generieke medicijnen.
[1:34:50] Dus er is dan overal kennis en capaciteit, maar dat wordt dan toch niet ingezet.
[1:34:56] Wat ziet u dan dat ook andere landen doen om daar toch een rijkere aanbod van leveranciers in te krijgen?
[1:35:04] Heeft u daar zicht op, is eigenlijk uw eerste vraag.
[1:35:10] Waarom trekken bedrijven inderdaad om bedrijfseconomische redenen?
[1:35:14] En ik heb inzicht in wat er in Nederland daarvoor...
[1:35:17] ...waarom dat gebeurt.
[1:35:19] Ik heb geen feiten, en als cbg stoel ik me eigenlijk altijd op feiten...
[1:35:24] ...dat kunt u niet anders dan mij verwachten, dat het in andere landen is...
[1:35:28] ...maar ik kan me voorstellen dat dat niet heel erg afwijkt.
[1:35:30] Bij ons is het echt om redenen van...
[1:35:33] ...van financiële redenen.
[1:35:35] Als een bedrijf...
[1:35:37] Als een registratiehouder niet in de tender zit...
[1:35:40] ...en zijn middel niet meer kan verkopen...
[1:35:43] Waarom zou hij dan nog jarenlang registratievergoeding betalen?
[1:35:47] Want dat kost ook gewoon geld.
[1:35:50] Dat zie je natuurlijk gewoon gebeuren.
[1:35:52] Dan zien we dan dat de registraties worden ingetrokken.
[1:35:56] Uw tweede vraag, dat moet ik maar even weer scherp hebben.
[1:36:00] Over uw wellicht, maar u zegt al...
[1:36:02] En dat is logisch, ik hou me vooral bezig met de Nederlandse situatie.
[1:36:06] Maar wat u ziet dat andere wellicht doen om wel te zorgen dat het aanbod aan leveranciers
[1:36:11] ...op pijl blijft, noem ik maar eventjes.
[1:36:14] Maar ik zie ook mevrouw Kraan knikken.
[1:36:17] Mevrouw Kraan, afgelopen stappen.
[1:36:20] Ik denk niet dat ik het volledige antwoord heb.
[1:36:24] Ik denk wel dat een deel wat mee zou kunnen spelen...
[1:36:28] ...is dat de kwaliteitseisen in de derde landen...
[1:36:31] ...voor hun eigen producten vaak lager liggen...
[1:36:35] ...dan die we in Europa honteren.
[1:36:36] En nu houden we met de Europese lidstaten toezicht in die landen.
[1:36:43] Onze inspecteurs gaan 35 keer per jaar naar China en India.
[1:36:47] Maar als zij daar kwaliteitsproblemen tegenkomen...
[1:36:50] ...en dat zijn soms zaken als verf die van de muur afbladdert in de productielijn...
[1:36:55] ...dan kunnen zij niet anders dan zo'n lijn stilleggen of een certificaat intrekken.
[1:37:01] En je wil natuurlijk daar vaak genoeg bij zijn om die kwaliteit hoog te kunnen houden.
[1:37:06] Ik durf niet te stellen dat met productie in Europa dat probleem geheel verholpen is.
[1:37:10] Alleen, het is wel dichterbij en je hebt dezelfde eisen als die alle lidstaten aanhouden.
[1:37:15] Dus ik zie daar wel een positieve lijn in, maar die kan ik niet stoelen op feiten.
[1:37:24] Ik wil er nog één ding aan toevoegen.
[1:37:26] Het is denk ik niet voor niks dat we de productie in laaglone landen ooit hebben uitgezet.
[1:37:32] Dat zou ook iets met geld te maken hebben, denk ik.
[1:37:40] Leeft nog een vraag?
[1:37:43] Ook een vraag aan mevrouw Heuvels.
[1:37:46] U bent lead geneesmiddeler bij KWF.
[1:37:49] We hebben het altijd heel erg over innovatieve medicijnen.
[1:37:55] Er valt ook nog wel veel meer over te zeggen.
[1:37:57] Dat doen we ook volgende week.
[1:37:58] Maar heel veel patiënten met kanker hebben natuurlijk ook behoefte aan gewoon al die hele gewone pijnstillers.
[1:38:07] Bloed, cholesterol, ik weet het allemaal niet.
[1:38:09] Wat ziet u, zeg maar, vanuit uw gezichtspunt daarop gebeuren en wat zou uw advies daarbij zijn?
[1:38:18] Mevrouw Heuvels.
[1:38:20] Dank voor deze vraag.
[1:38:25] Er zijn, als het gaat om het tekorten bij de oncologie, twee aspecten.
[1:38:29] Het gaat echt om de oncolitica.
[1:38:33] Daar is heel vaak nog wel een alternatief mogelijk.
[1:38:37] En omdat het intramuraal wordt gegeven, zien we daar niet de problemen rondom therapietrouwen
[1:38:45] die in de eerste ronde werd geschetst.
[1:38:48] Het zit natuurlijk wel heel erg in de ondersteunende genezemiddelen rondom pijnstillingen en dat
[1:38:53] soort dingen.
[1:38:56] En daar heb ik vanuit KW ook niet echt een goed advies over, over hoe we daarop in moeten
[1:39:05] spelen of wat daar de oplossingen voor zijn, anders dan de oplossingen die al eerder geschetst zijn.
[1:39:18] U wilt nog een vraag stellen mevrouw Paulusma? Ja tuurlijk. Ja dank voorzitter, want ik had nog
[1:39:24] een vraag aan de heer Spee. Ik juich enorm toe dat er veel meer onderzoek gedaan wordt naar
[1:39:30] andere innovatieve toepassingen, wellicht ook wel zodat mensen minder afhankelijk worden van
[1:39:37] En in een hele korte bijzin zei u, er zou veel meer gedaan moeten worden richting ATMP's,
[1:39:45] maar dan ook richting Europa.
[1:39:46] En toen kwam er een punt.
[1:39:48] En toen dacht ik, misschien kunt u daar nog net even iets meer over toelichten.
[1:39:52] En zit Nederland trouwens in de weg?
[1:39:54] Dus had ik toch nog twee vragen, sorry.
[1:39:56] Dat geeft niks.
[1:39:58] Voor de productie van de ATMP's is denk ik ook heel veel samenwerking nodig.
[1:40:03] Dus zoals ik eigenlijk al aangaf, veel ATMP's zijn ontwikkeld vanuit
[1:40:08] de non-profit-organisatie Academische Instellingen.
[1:40:11] Maar die lopen ook tegen bepaalde barrières aan, waar je het hebt over
[1:40:14] het opschalen bijvoorbeeld naar echt klinische toepassing.
[1:40:17] De dure clinical trials, die al werden genoemd.
[1:40:21] Waar we vaak tegenaan lopen als we met innovaties naar bijvoorbeeld de EMA gaan,
[1:40:27] dan heb je natuurlijk van die lage instap dat je naar de innovatietaskforce kan,
[1:40:31] waar je heel veel informatie kan krijgen.
[1:40:34] Maar het is niet altijd even duidelijk met de innovatieve therapieën
[1:40:37] waar ze nou precies klassificeren.
[1:40:40] Dus dat is al iets waar we binnen Europa wel iets aan kunnen doen.
[1:40:44] Dan is er natuurlijk ook heel veel individuele lidstaten
[1:40:48] die ook wel eigen ideeën hebben over ATMP's.
[1:40:52] En dat zal meer geharmoniseerd moeten worden
[1:40:54] en een geluid moeten worden binnen Europa.
[1:40:57] Mevrouw Heuvels, wilt u daar iets aan toevoegen?
[1:41:03] Ja, heel graag. Dank u wel.
[1:41:05] Ik wilde ook graag reageren op de vraag, zit Nederland in de weg?
[1:41:10] Ik denk dat Nederland juist hier prachtige kansen heeft, omdat de contacten tussen de onderlinge labs bijvoorbeeld heel goed zijn.
[1:41:20] Die zijn echt actief georganiseerd, waardoor er weinig competitiegedrag is.
[1:41:26] waardoor dingen die geleerd worden in zo'n lab over snelle productie,
[1:41:29] snelle opschaling, snel met elkaar gedeeld worden.
[1:41:33] Ook zijn de contacten met bijvoorbeeld het CBG heel goed.
[1:41:39] Dus ik zou eigenlijk hier willen zeggen
[1:41:42] dat dit hier in Nederland prachtige kansen liggen in de ontwikkeling hiervan
[1:41:47] en het ook snel beschikbaar maken voor de patiënten.
[1:41:51] Maar dat ook hier weer de European Pharmaceutical Legislation
[1:41:54] Laat hier ook allerlei mogelijkheden zien voor internationale samenwerking.
[1:41:59] In Spanje zijn bijvoorbeeld ook dergelijke ontwikkelingen veelgaande.
[1:42:03] Dus hier ligt echt een mooie kans voor samenwerking in contacten die er ook al liggen.
[1:42:10] Een collega van de inspectie gaf aan dat ze ook voor ongeregistreerde medicijnen mee kijken.
[1:42:15] Dat is natuurlijk voor heel veel ATMP's aan de hand, waar bijvoorbeeld hospital exemption soms een
[1:42:19] kans biedt, maar soms ook lastig is.
[1:42:22] We kijken met heel veel gezonde wedstrijdspanning uit naar de registratie van de celtherapie uit het NKI.
[1:42:33] Ik ben heel benieuwd hoe dat proces gaat lopen, vooral omdat we daar echt prachtige resultaten zien.
[1:42:40] Ik ben benieuwd wat daar de rol zou zijn.
[1:42:41] Maar hier zie ik juist dat Nederland een vooruitstrevende rol heeft in vergelijking met Europa.
[1:42:48] Om daar nog even aan toe te voegen, want ik sluit me daar volledig bij aan.
[1:42:52] Een heel mooi voorbeeld vind ik daar ook het groeifonds RegMedXB, wat mooi verspreid is onder
[1:42:59] Nederland, waar echt bij de academische universitaire instellingen, samen met de
[1:43:05] ziekenhuizen, dus gewerkt wordt aan die innovatieve therapieën.
[1:43:09] Ik denk dat dat een heel mooi voorbeeld is van hoe dat eigenlijk goed georganiseerd is in Nederland.
[1:43:20] Ik wil daar nog één klein dingetje aan toevoegen, als u alles goed vindt.
[1:43:23] Want inderdaad, zoals mevrouw Naas mij al zei, zijn wij als CBG daar nou bij betrokken.
[1:43:28] Wat we wel vaak zien, is dat het nodig is dat ontwikkelende partijen hun dossiers goed op
[1:43:35] orde krijgen.
[1:43:36] Dat is ook de reden dat wij als CBG, maar ook vanuit het EMA, wetenschappelijk advies geven, zodat
[1:43:43] wanneer nou daadwerkelijk zo'n middel geregistreerd moet worden,
[1:43:46] dat ook de juiste onderzoeken en onderzoeksresultaten liggen
[1:43:49] om hem tot een succesvolle registratie te leiden.
[1:43:52] Dus op die manier proberen we dat te bevorderen.
[1:43:55] Dank u wel.
[1:43:57] Vrouw Paulusma.
[1:43:59] Ja, we kunnen, denk ik, uren over dit onderwerp praten.
[1:44:02] Dat gaat niet lukken, helaas.
[1:44:04] Maar ik heb goed genoteerd dat het Groeifonds dus een heel belangrijk middel is
[1:44:07] om te komen tot ontwikkeling in Nederland.
[1:44:10] En ik hoorde bijna alle sprekers zeggen in Europa gebeurt,
[1:44:14] al een heleboel. En dan, en dat was ook een beetje mijn vraag, zit Nederland in de weg?
[1:44:18] Ik had hem net even iets concreter moeten maken. Moeten wij politiek gezien nog wat doen om de
[1:44:23] kansen in Europa beter te benutten? Of ligt dat bij het veld en gaan we daar straks voor applaudisseren?
[1:44:30] Even heel plat geslagen.
[1:44:32] Meneer Speel of mevrouw Heuvels? Wie voelt zich? Mevrouw Heuvels.
[1:44:37] Nou, ik denk dat het hier wel heel belangrijk is om niet alleen op onze lauren te gaan rusten
[1:44:42] als voorloper op dit gebied, maar ook echt de internationale samenwerking proberen op te zoeken
[1:44:46] op verschillende niveaus.
[1:44:49] En ik denk dat specifiek voor ATMP's — ik gaf het net ook al aan, en wij noemen dat nu even
[1:44:57] bedside therapy — het belangrijk is dat het dicht bij de patiënt wordt gemaakt, omdat het gebruik
[1:45:01] maakt van het materiaal van de patiënt zelf.
[1:45:04] Maar dit is voor heel veel academische ontwikkelaars ook heel erg nieuw.
[1:45:09] Die hebben eigenlijk geen idee wat erbij komt kijken aan wetenschap en waar een inspectie precies om vraagt.
[1:45:17] Dus dit vraagt ook wel heel erg om goede landelijke en internationale coördinatie.
[1:45:22] Wat mij betreft is een voorbeeld van een organisatie die daar de kans toe ziet, VAST, Future Affordable
[1:45:30] Sustainable Therapies, die eigenlijk een hele mooie coördinerende rol kan hebben in ook de publiek-
[1:45:37] de privatesaanwerking die hiervoor nodig is om dit succesvol af te maken en ook de juiste mensen
[1:45:43] aan de juiste instituten koppelt op tijd.
[1:45:45] Want dat is ook wat een collega, want ze hebben geen net aangaf, belangrijk.
[1:45:54] Het gaat over Europa, maar ik draai hem toch dan eventjes naar de geneesmiddelenontwikkeling
[1:46:00] om te zien wat daar de mogelijkheden zijn.
[1:46:01] Bij het gebruik van proefdieren bij ontwikkeling heeft Amerika hier een beetje een voorbeeldfunctie
[1:46:10] zelfs voor ons door de Modernization Act 2.0 aan te nemen door de FDA in de VS, waarbij
[1:46:16] het eigenlijk de mogelijkheid wordt geboden — ik zeg niet dat het al gebeurt — dat je
[1:46:21] ook geneesmiddelen ontwikkelt zonder gebruik te maken van proefdieren.
[1:46:25] Daar loopt de EMA, en ik hoop dat ook in de volgende sessie te horen, een beetje op achter.
[1:46:30] Dat is, denk ik, nog wel iets waar we een slag kunnen slaan.
[1:46:39] Er roept veel op deze vraag.
[1:46:42] We hebben het nu over de ATMP's, maar ik wil het toch ook nog in deze context hebben
[1:46:47] over de innovatieve geneesmiddelen, bijvoorbeeld de oncolitica, die vaak Europees Centraal
[1:46:52] geregistreerd worden en waarbij wij zien dat ze in Nederland heel laat beschikbaar komen.
[1:46:58] wat deels komt doordat ons vergoedingssysteem heel erg lang duurt.
[1:47:03] En waarom zeg ik dit als inspectie?
[1:47:06] Dat is omdat wij de verzoeken voor levering op artsenverklaring
[1:47:09] langskrijgen om goed te keuren en wij zien daar een hele sterke toename in.
[1:47:13] Zowel van de geneesmiddelen die ooit op de markt waren en weggesaneerd zijn,
[1:47:17] maar toch nog heel erg nodig zijn, maar ook van de geneesmiddelen
[1:47:20] die er al wel zijn, maar waar in Nederland nog geen plek voor is
[1:47:24] en die dan eigenlijk via weer een andere uitzonderingsroute in de wet alsnog aan patiënten
[1:47:30] worden gegeven.
[1:47:31] Wat heel erg fijn is dat die route er is voor de patiënten die ze heel hard nodig hebben,
[1:47:35] maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat die via een uitzondering tot ons komen als
[1:47:39] ze gewoon begripbaar zijn.
[1:47:44] Dank u wel.
[1:47:44] Dan zijn we hierbij aan het einde gekomen van blok twee.
[1:47:47] Ik dank onze genodigde van harte en wij schorsen tot half twaalf.
[1:57:54] Ik heropen dit rondetafelgesprek van de vastkamercommissie van VWS.
[1:57:59] We zijn toegekomen aan het derde blok over Europese samenwerking.
[1:58:04] Dat hebben we opgesplitst in twee delen, omdat onze tweede twee gasten Engels spreken.
[1:58:10] We zullen eerst onze Nederlandstalige gasten te woord staan en ontvangen en met hen in
[1:58:15] gesprek gaan.
[1:58:16] Als eerste de mevrouw Timmers, apotheker en secretaris van de Wetenschappelijke Adviesraad
[1:58:20] van het Zorginstituut Nederland, en de heer Frenk, algemeen directeur van Lely Nederland
[1:58:25] en bestuurslid Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen.
[1:58:27] Het gaat zo over de Europese samenwerking.
[1:58:30] Ik mag als eerst de woord aan u geven, mevrouw Timmers.
[1:58:36] Dank u wel.
[1:58:39] Dank voor de mogelijkheid om hier namens het Zorginstituut een aantal dingen te mogen vertellen.
[1:58:47] Het Zorginstituut is, zoals u weet, de parkeerbeheerder van Nederland.
[1:58:51] Dat betekent dat wij de minister adviseren en besluiten nemen over wat er in de basisverzekering
[1:58:56] van de zorgvergoedering vergoed wordt.
[1:58:58] voor elke burger in Nederland die de zorg nodig heeft.
[1:59:02] En dat gaat voornamelijk over nieuwe en vaak dure geneesmiddelen.
[1:59:06] Dus ik realiseer me na een deel van de gesprekken die we net hebben gehad...
[1:59:10] dat we het misschien toch over een andere categorie hebben.
[1:59:13] Het Zorginstituut beoordeelt voor het grootste deel van nieuwe medicijnen vooraf...
[1:59:19] of ze in aanmerking komen voor vergoeding...
[1:59:21] en onder welke voorwaarden die vergoeding kan plaatsvinden.
[1:59:24] En ook na toelating tot de basisverzekering...
[1:59:26] verzekering moeten we blijven leren van nieuwe studies of door het gebruik van de middelen
[1:59:30] in de praktijk.
[1:59:32] Wij zien pakketbeheer als een totaal van activiteiten, van horizonscannen, beoordelen, pakkettoelating,
[1:59:39] gepast gebruikafspraken, zo nodig aanvullend onderzoeken en het monitoren, evalueren en
[1:59:44] weer bijstellen.
[1:59:46] En dit totaalpakket, daar hebben we dus als zorginstituut een taak, maar ook alle andere
[1:59:50] partijen in de zorg.
[1:59:51] Dus samenwerking is een mooi thema waar wij graag informatie over willen delen.
[2:00:01] Ik wilde op het onderwerp samenwerking ingaan, allereerst binnen Nederland, want voor pakketbeheer
[2:00:08] is de inbreng van alle stekelders, zoals ik al zei, heel belangrijk.
[2:00:12] En op het gebied van de geneesmiddelen, met name de nieuwe, dure, innovatieve geneesmiddelen,
[2:00:16] is het Zorginstituut erg positief over de samenwerking in Nederland.
[2:00:21] Binnen het landelijk overleg dure geneesmiddelen, het LODG,
[2:00:25] spreken we alle stakeholders en we spreken met elkaar over dure geneesmiddelenbeleid.
[2:00:30] En we werken samen aan de afspraken die in het ISA zijn afgesproken.
[2:00:36] En om daar een voorbeeld van te geven,
[2:00:38] bij alle wetenschappelijke verenigingen zijn dit jaar geneesmiddelencommissies opgericht,
[2:00:42] waar we mee samenwerken.
[2:00:44] En we vinden dat een heel belangrijke ontwikkeling,
[2:00:47] want zo kunnen artsen zich beter voorbereiden op de komst van nieuwe medicijnen.
[2:00:50] En ook voor onze beoordeling is het heel belangrijk dat artsen die de medicijnen in de praktijk
[2:00:55] gaan voorschrijven met ons in een vroegtijdig stadium informatie kunnen delen over hoe zij
[2:01:01] de nieuwe medicijnen zien en welke patiënten ze daarmee willen gaan behandelen.
[2:01:06] Maar Nederland is een klein land en daarom is ook de internationale samenwerking erg belangrijk.
[2:01:13] Recent is Europese wetgeving aangenomen die de Europese samenwerking versterkt.
[2:01:18] Na marktregistratie door de EMA, het Europese Geneesmiddelenbureau, mag een fabrikant medicijn
[2:01:26] verkopen in alle 27 Europese lidstaten.
[2:01:29] Maar omdat de vergoeding een nationale beslissing is, worden nieuwe medicijnen in alle landen
[2:01:34] afzonderlijk beoordeeld voor de vergoeding.
[2:01:37] Dat is veel dubbel werk.
[2:01:39] Door de Europese wetgeving en de samenwerking op dit terrein gaan we volgend jaar een gezamenlijk
[2:01:45] Europese rapport opstellen voor geneesmiddelen over de relatieve effectiviteit.
[2:01:51] En het Zorginstituut is hier groot voorstander van, een actief deelnemer van, en wij...
[2:01:58] vooral omdat wij denken dat het de landelijke beoordelingsprocedure van medicijnen kan versnellen.
[2:02:05] We bereiden ons inmiddels al een paar jaar voor om mee te kunnen schrijven aan die Europese rapporten
[2:02:09] en ook om de procedure intern zo te stroomlijnen dat we met die Europese rapporten
[2:02:14] inderdaad tijdswinst kunnen behalen.
[2:02:18] Daarnaast werken we al jaren samen binnen Beneluxa.
[2:02:22] Dat is een samenwerkingsverband van vijf landen, dus België, Nederland, Luxemburg, Oostenrijk,
[2:02:27] Ierland en zowel het ministerie van VWS als het Zorginstituut zijn daarbij betrokken.
[2:02:34] Die samenwerking gaat verder dan de gezamenlijke beoordeling die we binnen Europa gaan doen,
[2:02:38] want binnen Beneluxa kijken we ook samen naar de kosteneffectiviteit en kunnen we gezamenlijk onderhandelen.
[2:02:43] Dan wil ik nog graag drie belangrijke knelpunten benoemen die wij tegenkomen bij het pakketbeheer.
[2:02:51] Dat is één, de onzekerheid over effectiviteit, kosteneffectiviteit en optimaal gepast gebruik
[2:02:57] op het moment van pakkettoelating.
[2:03:00] Voor nieuwe medicijnen is steeds vaker onduidelijk hoe goed ze precies werken, voor wie ze werken
[2:03:05] en hoe lang die gezondheidseffecten aanhouden.
[2:03:08] Dat komt bijvoorbeeld doordat de registratiestudie geen controlegroep had, alleen maar relatief
[2:03:13] vitte patiënten bevalt of soms eigenlijk tekortduurs en het is dan naar de samenleving belangrijk
[2:03:20] om te verantwoorden om deze geneesmiddelen te gaan vergoeden.
[2:03:26] Het tweede knelpunt is de hoge vraagprijs voor innovatieve geneesmiddelen en daarmee
[2:03:32] samenhangende hoge verwachte uitgaven.
[2:03:34] In tegenstelling tot wat de VIG in een recente publicatie over de medicijnmythes wil geloven,
[2:03:40] Misschien wil mijn buurman daar nog wel op ingaan, maar we denken dat er wel degelijk een probleem is
[2:03:46] met steeds duurder wordende geneesmiddelen.
[2:03:49] Dus we zien eigenlijk dat we in Nederland problemen hebben met geneesmiddelen die heel erg duur zijn
[2:03:54] en met geneesmiddelen die heel erg goedkoop zijn.
[2:03:57] En we denken dat je die twee problemen niet bij elkaar moet optellen, want dan ontstaat er een beeld
[2:04:02] alsof er niet zoveel aan de hand is.
[2:04:04] En dat is, denk ik, niet terecht.
[2:04:07] We kijken bij pakkettoelating naar de effectiviteit van het medicijn, maar dus ook naar de kosteneffectiviteit.
[2:04:14] Dus staat de vraagprijs van de fabrikant in verhouding tot de gezondheidswinst voor patiënten?
[2:04:20] En in toenemende mate kijken wij ook bij pakkettoelating naar de redelijkheid van de prijs.
[2:04:25] Veel nieuwe geneesmiddelen kosten meer dan 100.000 euro per patiënt per jaar.
[2:04:30] Wij willen weten of die medicijnen de hoge prijs waard zijn.
[2:04:34] Het derde knelpunt is het gebrek aan handelingsopties die we hebben bij het Zorginstituut.
[2:04:41] Wanneer een nieuw medicijn veelbelovend lijkt voor patiënten en artsen, maar nog niet onvoldoende
[2:04:47] is aangetoond wat de meerwaarde precies is, willen wij in sommige gevallen graag dat dit
[2:04:53] voorwaardelijk beschikbaar zou kunnen komen.
[2:04:57] Het Zorginstituut heeft er regelingen voor, maar daar zouden wij graag veel meer mogelijkheden
[2:05:01] voor hebben.
[2:05:03] Vaak is extra onderzoek dan een voorwaarde en dat kan de verantwoordelijkheid van de
[2:05:07] fabrikant zijn om nog iets verder uit te zoeken, maar soms is het ook beter om dat onderzoek
[2:05:11] onder verantwoordelijkheid van de betreffende wetenschappelijke vereniging op te zetten
[2:05:15] en uit te voeren.
[2:05:17] Bijvoorbeeld wanneer artsen willen onderzoeken of een medicijn in een lagere dosering of
[2:05:21] minder lang gebruikt kan worden.
[2:05:23] Dit soort onderzoek zouden wij graag direct bij pakkettoelating als randvoorwaarde kunnen
[2:05:27] meegeven.
[2:05:28] De knelpunten die ik beschrijf zijn door allerlei ontwikkelingen de afgelopen jaren ontstaan.
[2:05:34] Onze manier van beoordelen en beleidsmogelijkheden sluiten niet perfect meer aan bij de huidige
[2:05:39] situatie, ook doordat het een dynamisch en complex veld is.
[2:05:43] Maar daar wordt aan gewerkt.
[2:05:45] Er zijn door de minister inmiddels al twee Kamerbrieven verstuurd over ontwikkelingen
[2:05:49] die moeten leiden tot een toekomstbestendig stelsel voor de vergoeding van dure geneesmiddelen.
[2:05:54] Verschillende bouwstenen van dat toekomstig stelsel zijn al in ontwikkeling en samenwerking
[2:05:59] speelt daarin een grote rol.
[2:06:02] Zo zullen de geneesmiddelencommissies ons gaan helpen in het selecteren van geneesmiddelen
[2:06:06] voor beoordeling en werken de ACM en de NCAA dus samen aan een advies over een kader voor
[2:06:12] maatschappelijk aanvaardbare uitgaven.
[2:06:15] Ook wordt er al gewerkt aan het vrijmaken van budget voor onderzoek.
[2:06:19] Deze acties zijn nodig om effectieve, dure geneesmiddelen op een goede manier beschikbaar
[2:06:24] te houden in Nederland voor iedereen die ze nodig heeft.
[2:06:28] Dank u wel en ik beantwoord graag vragen die er nog zijn.
[2:06:32] Dank u wel.
[2:06:33] Dan gaan we nu luisteren naar meneer Freek.
[2:06:37] Goedemorgen.
[2:06:38] Dank voor deze uitnodiging.
[2:06:40] Er wordt deze dagen veel gezegd, gesproken, geschreven over geneesmiddelen.
[2:06:45] Dat geeft aan dat het een heel belangrijk topic is en daar zijn we hartstikke blij mee.
[2:06:50] En ook fijn dat de Kamer zoveel tijd en ruimte heeft gemaakt voor discussie over dit onderwerp.
[2:06:55] Ik kan uren over dit onderwerp spreken.
[2:06:58] Ik realiseer me dat de tijd relatief beperkt is.
[2:07:01] Ik ga mijn best doen om zo beknapt mogelijk te zijn.
[2:07:03] Maar laat het op voorhand een open uitnodiging zijn om welk onderwerp dan ook met elkaar verder te spreken.
[2:07:09] We voelen dat er vaak over ons als genetische ontwikkelaar wordt gesproken.
[2:07:13] Soms ook wel met, maar dat zouden we graag vaker willen zien.
[2:07:16] En het fijn dat deze kans bijvoorbeeld met deze rondetafel daarvoor wordt geboden.
[2:07:21] Zoals de voorzitter al aangaf, mijn naam is Marco Frenk, ik ben algemeen directeur van
[2:07:25] Lilly Nederland.
[2:07:26] Lilly is een van oorsprong Amerikaanse geneesmiddelenontwikkelaar, die zich al 150 jaar inzet om innovatieve geneesmiddelen
[2:07:32] te ontwikkelen.
[2:07:33] Daarnaast ben ik ook bestuurslid van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen.
[2:07:39] In lijn met de titel van het blok hebben we onze position paper geschreven naar het thema
[2:07:44] samenwerking in Europa.
[2:07:45] Er gebeurt heel veel op dit vlak.
[2:07:48] Daar werd door Lonneke net al naar gerefereerd.
[2:07:50] Ook door voorgaande sprekers.
[2:07:52] Er wordt op dit moment in Brussel gewerkt aan een herziening van de Europese geneesmiddelenwet.
[2:07:57] De Kamer heeft daar drie rapporteurs voor aangesteld.
[2:08:00] Volgens mij zijn ze, alle drie zijn ze vandaag daar ook bij aanwezig.
[2:08:03] Dus we zijn heel blij met die aandacht voor dat onderwerp.
[2:08:06] Omdat we denken dat met deze herziening, die echt noodzakelijk is.
[2:08:10] De huidige wetgeving is ernstig verouderd.
[2:08:13] We lopen tegen modernisatie-issues aan zoals die net en ook eerder ook al zijn aangestipt.
[2:08:18] Het is echt belangrijk dat deze herziening goed wordt bekeken.
[2:08:22] Maar daarmee worden ook randvoorwaarden gecreëerd die heel erg belangrijk zijn voor de ontwikkeling
[2:08:28] van geneesmiddelen, de productie van geneesmiddelen, toegankelijk maken en ook het toegankelijk
[2:08:33] houden van geneesmiddelen en daarom een heel waardevol thema.
[2:08:37] Ik kom daar zo meteen kort nog even op terug, ook in relatie tot de positioning paper die
[2:08:42] we hebben geschreven.
[2:08:44] Voordat we dat doen, en om echt een goede discussie te kunnen voeren over geneesmiddelen,
[2:08:48] zijn er een aantal basale aspecten van geneesmiddelenontwikkeling die ik toch heel graag in herinnering wil
[2:08:53] brengen.
[2:08:54] We doen het aan de hand van vijf punten.
[2:08:59] Eén, geneesmiddelenontwikkeling is een complex proces.
[2:09:03] Eenvoudige oplossingen zijn al uitgevonden.
[2:09:05] De oplossingen van vandaag zijn ingewikkelde stoffen, biologische moleculen, ATMP's, vanochtend
[2:09:13] ook al wat over gezegd.
[2:09:15] Soms worden geneesmiddelen beschikbaar gemaakt in combinatie met de steun van digitale hulpmiddelen
[2:09:20] of oplossingen gekoppeld aan specifieke biologische markers.
[2:09:24] Dat maakt dat de medicijnen van tegenwoordig heel geavanceerd zijn en veel meer dan de
[2:09:29] traditionele geneesmiddelen die we uit het verleden kennen.
[2:09:32] Twee. Geneesmiddelontwikkeling vraagt om specifieke kennis en technologie.
[2:09:37] Geneesmiddelen groeien helaas niet aan bomen, worden niet thuis uit de badkamer gemaakt,
[2:09:46] worden niet met emmers uit de zee geschipt, maar vragen hele specialistische kennis.
[2:09:53] En daarmee is een geneesmiddel niet zo goed te vergelijken met een pak hagerslag,
[2:09:57] maar is de vergelijking met een ASML-chipmachine meer op z'n plaats.
[2:10:01] 3. Geneesmiddelenontwikkeling vraagt om intensieve samenwerking met de academie, met de ziekenhuizen,
[2:10:09] met beroepsverenigingen, onderzoeksinstellingen, patiëntenorganisaties.
[2:10:13] Zonder samenwerking komen succesvolle geneesmiddelen nooit op de markt.
[2:10:18] 4. Geneesmiddelenontwikkeling is kostbaar.
[2:10:21] De gemiddelde ontwikkeltijd van een geneesmiddel ligt tussen de 10 en 14 jaar.
[2:10:25] Soms zelfs nog langer, daar heb ik zo meteen een voorbeeld van.
[2:10:28] En vraagt hoge financiële investeringen.
[2:10:30] Die financiële investeringen worden gevraagd gedurende het hele proces van geneesmiddelenontwikkeling,
[2:10:35] maar met name in de latere fase van klinisch onderzoek, waarbij geneesmiddelen worden onderzocht
[2:10:40] bij mensen en patiënten op hun werkzaamheid en hun veiligheid en toepasbaarheid.
[2:10:44] Dat zijn zeer dure onderzoeken die grote investeringen vragen en dat maakt dat geneesmiddelenontwikkeling
[2:10:51] heel kostbaar is.
[2:10:52] En dan koppel ik aan het vijfde en laatste punt.
[2:10:55] Geneesmiddelenonderzoek draagt heel veel risico en een grote mate van onzekerheid in zich.
[2:10:59] De kans op succes bij geneeskundeontwikkeling is heel laag.
[2:11:03] Start je met het testen en het onderzoeken van 10.000 stoffen, dan blijft daar maar eentje
[2:11:08] van over die het mogelijk tot de eindstreep gaat halen.
[2:11:11] Dat maakt het geneeskundeontwikkeling en alle investeringen die je doet, ook in die 9.999
[2:11:17] andere stoffen, dat dat heel erg onzeker is en veel risico draagt.
[2:11:22] Een voorbeeld uit eigen keuken.
[2:11:24] Lilly spant zich inmiddels 30 jaar in voor het zoeken naar een onderzoek voor mensen
[2:11:28] die leidt aan de ziekte Alzheimer.
[2:11:30] Naar schatting heeft het bedrijf in die periode
[2:11:34] zo'n 10 miljard dollar geïnvesteerd in dit onderzoek.
[2:11:37] En tot op heden, helaas,
[2:11:39] heeft dat nog niet geleid tot een tastbare, concrete oplossing.
[2:11:42] Gelukkig hebben we veel geleerd in die periode,
[2:11:45] die wij en ook andere ontwikkelaars zullen blijven gebruiken
[2:11:48] om te zoeken naar een oplossing.
[2:11:50] Maar ondanks alle investeringen zijn we er nog niet.
[2:11:52] Dat onderstreedt hoe risicovol en onzeker geneesmiddelenontwikkeling is.
[2:11:57] Terug naar het blok van dit thema, Europese samenwerking.
[2:12:01] Zoals we ook al in onze positioningpaper hebben aangegeven,
[2:12:04] en wat ik net ook al aangaf,
[2:12:05] dan wordt dit gewerkt aan de herziening van de Europese geneesmiddelenwetgeving.
[2:12:09] Ik denk dat het heel belangrijk is.
[2:12:10] We zijn ook blij met de aandacht die u en de Kamer daarvoor heeft.
[2:12:15] Er worden randvoorwaarden gesteld, niet alleen voor Europa,
[2:12:17] maar daarmee ook voor Nederland.
[2:12:19] En het is goed dat we daar samen met aandacht naar kijken.
[2:12:22] En in het bijzonder twee onderwerpen die ik graag nog wil aanstippen,
[2:12:26] voordat ik afsluit.
[2:12:28] Ten eerste, gegevensbescherming, of gewel regulatory data protection.
[2:12:32] Het voorstel dat nu op tafel ligt, suggereert stimulering van innovatie.
[2:12:38] Dus door innovatieve geneesmiddelen beschikbaar te maken,
[2:12:41] kan je een langere databescherming zou je kunnen verdienen.
[2:12:45] De werkelijkheid is echter dat de huidig geldende databescherming wordt teruggeschroefd
[2:12:50] en met een zogenaamde stimulering voor bedrijven
[2:12:53] om innovatieve geneesmiddelen beschikbaar te maken
[2:12:56] en daarmee een langere databescherming te krijgen.
[2:12:59] Ik denk niet dat het innovatie stimuleert.
[2:13:01] Ik denk dat het innovatie gaat vermijden.
[2:13:04] Uit onze eigen onderzoeken van de Europese brancheorganisatie blijkt
[2:13:07] dat als we dit gaan doorvoeren,
[2:13:09] dat we over tien jaar vijftig minder innovatieve geneesmiddelen
[2:13:12] tot onze beschikking hebben.
[2:13:14] En dat heeft alles te maken met het voorbeeld dat ik net ook al gaf.
[2:13:17] Geneesmiddelenonderzoek is onzeker
[2:13:18] en draagt veel risico met zich mee.
[2:13:21] En het sleutelen aan deze bescherming, die helpt bij het dragen van het risico aan de onzekerheid,
[2:13:27] maakt het minder aantrekkelijk om in Europa te investeren.
[2:13:30] Dat is één.
[2:13:31] En twee, er is ook een thema betreffend de onvervulde medische behoeften.
[2:13:35] En daar heb ik vanochtend ook al veel over gehoord.
[2:13:37] Er zijn nog veel aandoeningen waar geen oplossing voor is.
[2:13:40] Er zijn ook een heleboel aandoeningen waar wel een oplossing voor is,
[2:13:43] maar nog niet voldoende helpt om mensen te ondersteunen.
[2:13:49] Dit initiatief behelst het helderder en scherper definiëren van welke zorg we echt hebben behoefte.
[2:13:57] Daar juichen we heel erg toe, maar laten we er wel voor waken dat er tussen selectief
[2:14:00] naar dit thema wordt gekeken.
[2:14:02] Als we onvervulde medische behoefte gaan definiëren, vraagt dat een hele brede stakeholder aanpak.
[2:14:08] We zijn ervan overtuigd dat onder andere ook patiënten en patiëntenverenigingen daar
[2:14:11] een hele belangrijke rol in zouden moeten spelen.
[2:14:14] Ik sluit af.
[2:14:16] Ik hoop dat ik het zo op een knop mogelijkheid kan houden.
[2:14:20] Geneesmiddelenontwikkeling en geneesmiddelen verdienen het om gekoesterd te worden.
[2:14:23] En daarom zijn we heel blij met deze aandacht voor dit thema vandaag.
[2:14:27] Dank u wel.
[2:14:28] Dank u wel.
[2:14:29] Ik dank u beiden voor uw uitgebreide toelichting.
[2:14:32] We hebben in dit blok nog vijf minuten, dus we kunnen niet iedereen een vraag laten stellen.
[2:14:36] Ik vroeg me af of ergens bij iemand een prangende vraag.
[2:14:42] Mevrouw Thielen, meneer Bushoff.
[2:14:44] Mevrouw Thielen.
[2:14:45] Vraag aan mevrouw Timmers, want zij gaf al aan dat wij verantwoordelijk zijn voor het pakketbeheer,
[2:14:52] waar natuurlijk gewoon überhaupt alle medicijnen in terugvallen.
[2:14:56] Hoe ziet het Zorginstituut het totaal aan medicijnen als onderdeel van het verzekerde pakket?
[2:15:05] Wat ziet ze daar als verbeterpunt in?
[2:15:12] Ik vind dit een moeilijke vraag, omdat ik het niet helemaal begrijp.
[2:15:15] Maar hoe we naar geneesmiddelen kijken...
[2:15:18] Wij zijn relatief veel met geneesmiddelen bezig...
[2:15:20] ...omdat geneesmiddelen in het gesloten systeem zitten.
[2:15:24] En dat betekent dat een groot deel van de geneesmiddelen...
[2:15:27] ...eerst een aanvraag moet doen voordat het verzekerde zorg kan zijn.
[2:15:30] Daarom komen heel veel geneesmiddelen bij ons langs.
[2:15:33] Dus daarom zijn wij heel veel met geneesmiddelen bezig.
[2:15:36] Tegelijkertijd realiseren we ons natuurlijk wel...
[2:15:39] ...dat geneesmiddelen een klein onderdeel is van de totale zorg.
[2:15:44] Dus die verhouding zien we wel.
[2:15:50] En wij zien ook dat geneesmiddelen een belangrijke onderdeel zijn van onze zorg.
[2:15:56] Dus we zijn niet anti-geneesmiddelen of zo.
[2:16:00] Het is wel bevestigd dat we geneesmiddelen hebben die heel belangrijk zijn voor patiënten in Nederland.
[2:16:06] En die we dus ook graag beschikbaar willen maken.
[2:16:08] Maar wel dus met die balans van is het het waard?
[2:16:14] Het probleem van de hoge prijzen kaart ik al aan.
[2:16:18] Mag ik een vervolgvraag stellen?
[2:16:20] Momentje, momentje.
[2:16:22] Vinden mijn collega's het goed als we in plaats van vijf voor twaalf,
[2:16:25] een twaalf uur stoppen met dit blokje?
[2:16:28] En dan het laatste blokje eventjes vijf minuten later laten aanraken?
[2:16:30] Dan hoeft het iets minder eigenlijk.
[2:16:33] Mevrouw Timmers heeft dan vooral inderdaad over de duren.
[2:16:36] Daar kan ik me voorstellen dat er veel tijd in gaat zitten.
[2:16:40] Hoe zit dat dan met de goedkopere generieke medicijnen?
[2:16:43] Wat doet het Zorginstituut daar wel of niet nog mee als het gaat om het pakketbieden?
[2:16:48] Martimer.
[2:16:49] Eerlijk gezegd doen we daar best wel weinig mee, omdat wij voor de vraag staan...
[2:16:56] is iets verzekerde zorg, moet het onderdeel zijn van het verzekerd pakket?
[2:17:00] En bijvoorbeeld de statines, de vraag, moet dat verzekerde zorg zijn, is beantwoord.
[2:17:05] Ja, dat moet verzekerde zorg zijn.
[2:17:07] Maar inmiddels is er concurrentie, zijn er heel veel aanbieders.
[2:17:10] Dus er komt later op andere vraagstukken,
[2:17:14] waarbij eigenlijk niet zozeer met de vraag is, is het verzekerde zorg, die statine,
[2:17:18] maar, nou ja, dingen die jullie net besproken hebben.
[2:17:22] Dus wij hebben daar eigenlijk niet zo'n grote rol in, nee.
[2:17:25] Hoewel ik beschikbaarheid van zorg best een belangrijk thema vind, ja.
[2:17:33] Busshof en dan nog meneer Klaassen.
[2:17:35] Ik heb ook een vraag voor mevrouw Timmers.
[2:17:40] Als een medicijn is goedgekeurd en op de markt komt...
[2:17:43] dan kan het zijn dat het in de praktijk toch iets minder effectief blijkt dan gehoopt.
[2:17:49] Of juist effectiever blijkt dan verwacht.
[2:17:51] Of dat het misschien met een andere dosering even effectief zou zijn.
[2:17:56] Bijvoorbeeld met een lagere dosering.
[2:17:58] Kortom, onderzoek daarna naar de effectiviteit van de medicijn...
[2:18:01] nadat ze ook op de Nederlandse markt zijn gekomen...
[2:18:04] Het lijkt best wel zinvol.
[2:18:06] Ook als het gaat om die veelbelovende medicijnen die u zelf net aanhaalde.
[2:18:10] En dan is mijn vraag of vanuit artsen, maar ook vanuit eigenlijk alle stakeholders...
[2:18:16] dus vanuit u, vanuit de artsen en vanuit de farmaceutische industrie...
[2:18:20] evenveel bereidheid is om dat onderzoek ook te doen...
[2:18:23] en dan eventueel prijzen daarop aan te passen.
[2:18:26] Frank Timmers.
[2:18:30] Nou, over het onderzoek doen kan ik denk ik iets zien.
[2:18:33] Want eigenlijk heb ik zo'n gevoel van, iedereen moet voor zichzelf praten, zo'n soort.
[2:18:40] Want wij doen geen onderzoek, maar we hebben natuurlijk meer te maken.
[2:18:44] Ik zie eigenlijk daar geen knelpunten, zal ik maar zeggen.
[2:18:47] Ik zie eigenlijk best wel veel beroepsgroepen met ideeën komen.
[2:18:51] Ook best wel vroegtijdig, best wel dingen willen aanpakken.
[2:18:54] Er moeten natuurlijk ook faciliteiten zijn, dus er moet financiering voor zijn.
[2:18:58] Dus dat is een van de knelpunten waar ik denk die ook erkend is.
[2:19:02] en waar eigenlijk wel aan gewerkt wordt.
[2:19:06] Wat dit dan betekent voor de prijs van geneesmiddelen,
[2:19:09] ja, daar hebben we, denk ik, niet heel erg iets voor ingeregeld.
[2:19:14] En de bereidheid daarover is meer een vraag voor mijn buurman, denk ik, ja.
[2:19:19] Meneer Vrenke?
[2:19:20] Ja, als ik tijd zou mogen toevoegen. Dank je wel. Dank voor de voorzet.
[2:19:24] Maar wat mevrouw Timmer eerder ook al aangaf,
[2:19:27] op het moment dat geneesmiddelen worden geregistreerd en toegelaat,
[2:19:29] weten we al best wel veel over de geneesmiddelen.
[2:19:32] Maar er is nog zoveel meer wat we over het gebruik van die geneeskunde
[2:19:35] in de dagelijkse praktijk zouden willen weten
[2:19:37] om de toepasbaarheid van de geneeskunde nog beter te maken.
[2:19:40] Dus degene bij wie het wel kant van slagen heeft
[2:19:43] zo makkelijk mogelijk te identificeren.
[2:19:44] En als het niet werkt, gebruik het dan vooral ook niet.
[2:19:47] Dus dat dat vervolgonderzoek nodig heeft,
[2:19:50] ik denk dat dat heel belangrijk is.
[2:19:51] Daar staan we als geneeskundeontwikkelaar zeker achter.
[2:19:55] Dus dat is de fase na de klinische studies
[2:19:57] dat er ook heel veel registry-onderzoek wordt gedaan,
[2:20:00] en heel veel data uit de dagelijkse praktijken worden verzameld die ons inzichten geeft
[2:20:04] in hoe werkt het genetische model nou echt in de praktijk,
[2:20:07] bij een niet-klinische setting en wat leren we daarvan over de toepasbaarheid ervan.
[2:20:11] Dus het doen van vervolgonderzoek, ik denk dat we met alle partijen dat heel erg toejuichen.
[2:20:17] En het sluit ook aan bij uw vraag, dat levert ook inzichten op in wanneer moet je bijvoorbeeld stoppen
[2:20:23] of hoelang moet je doorgaan voordat je een besluit neemt met stoppen ermee, voorgaan ermee door.
[2:20:27] en ook alternatieven als kunnen we de dosering optimaliseren.
[2:20:32] Dat zijn echt hele belangrijke vragen waar we nog zeker niet klaar mee zijn met het doen van onderzoek
[2:20:36] op het moment dat het geneesmiddel is geregistreerd en beschikbaar is gemaakt.
[2:20:43] Iedereen moet voor zichzelf spreken, maar ik denk dat er juist heel veel bereidheid is door vele partijen
[2:20:47] om daar samen verder aan te werken.
[2:20:49] Dat is een wat algemeen antwoord, maar het onderstreent wel ook hier het belang van samenwerking.
[2:20:54] Meneer Klaas.
[2:20:56] Ja, voorzitter. Ik heb een vraag aan mevrouw Timmers.
[2:20:59] Want komt het voor dat, we hadden het net ook over de sluis,
[2:21:02] dat als medicijnen, of een medicijn, een medicament,
[2:21:06] nu eenmaal door die sluis is, en die heeft dat overleefd,
[2:21:10] dat sommige patiënten, jammer genoeg niet,
[2:21:12] omdat het zo lang geduurd heeft, even trouwens,
[2:21:15] maar dat medicijn heeft het overleefd,
[2:21:18] komt het dan voor, toch nog, dat zo'n medicijn
[2:21:20] niet wordt voorgeschreven door artsen,
[2:21:22] omdat die niet vergoed zouden worden.
[2:21:26] Is dat iets wat voorkomt?
[2:21:28] En dus daarmee negatief effectief op de beschikbaarheid van medicijnen.
[2:21:33] Meneer Frenk en mevrouw Dieners.
[2:21:35] Mevrouw Dieners.
[2:21:36] Ja, dank.
[2:21:39] De sluis is voor geneesmiddelen die nieuw geregistreerd zijn.
[2:21:43] Dus op het moment dat iets uit de sluis komt,
[2:21:46] dan is het verzekerde zorg of dan wordt het niet meer tegengehouden.
[2:21:52] Wel is er een wettelijk criterium dat zorg moet voldoen aan de stand van wetenschap en praktijk.
[2:21:58] En dat doet u misschien op, dat sommige geneesmiddelen voor alle toekomstige indicaties in de sluis geplaatst worden.
[2:22:06] En op een gegeven moment ook uit de sluis gaan met een financieel arrangement.
[2:22:10] Ook voor indicaties die in de toekomst nog komen.
[2:22:13] Dus dan weten we dat het financiële probleem dat er al een afspraak over gemaakt is.
[2:22:20] Dus dat is ook geen reden meer om het in de sluis te plaatsen.
[2:22:22] Dan geldt eigenlijk alleen nog het wettelijk criterium stand van wetenschap en praktijk.
[2:22:27] Dus als het daaraan voldoet, ja, dan is het verzekerde zorg.
[2:22:31] En dan kan het dus ook voorgeschreven worden.
[2:22:37] Allerlaatste vraag van mevrouw Paulusma.
[2:22:41] Ja, dank voorzitter. Dat is een vraag aan de heer Frenken.
[2:22:47] Nou ja, wat ik in een eerder blok ook al zei.
[2:22:49] Dit is natuurlijk super ingewikkeld en het is een draak met zoveel hoofden.
[2:22:52] En het gaat volgens mij ook om wat iedereen bereid is in te leveren of op te geven om
[2:22:58] samen tot een oplossing te komen.
[2:22:59] En ik hoorde u net iets zeggen over, dat is even kort samengevat, dat u niet zo'n voorstander
[2:23:04] bent rondom de transparantie, rondom data, omdat dat innovatie tegen zou houden.
[2:23:07] En ik las in een eerder blog van u dat u, en ik citeerde, koude rillingen kreeg van de aanpassingen
[2:23:13] van het geneesmiddelenvergoedingssysteem.
[2:23:15] Maar dat zijn wel een beetje de instrumenten aan deze kant van de tafel.
[2:23:18] en ik ben wel benieuwd wat u vanuit de VIG, als iedereen wat moet inleveren,
[2:23:22] wat u dan ook vanuit uw leden bereikt bent om in te leveren,
[2:23:26] om te komen tot een oplossing die vooral voor patiënten meer gaat opleveren.
[2:23:32] Meneer Frenkens.
[2:23:35] U zegt eigenlijk... Er staan eigenlijk heel veel vragen.
[2:23:40] De allerlaatste vraag is de belangrijkste, want ik denk dat we allemaal wat mogen inleveren.
[2:23:43] Dus dat is dan de vraag aan de Vereniging van Innovatieve Geneeskunde.
[2:23:46] Wat zijn de geneesmiddelontwikkelaar bereid om in te leveren?
[2:23:50] Misschien aardig om er een statistiek bij te halen.
[2:23:52] Er zijn nieuwe data verschenen over de toegankelijkheid tot geneesmiddelen in Europa.
[2:23:57] Blijkt dat na EMA registratie, wat mevrouw Timmer ook al aangaf,
[2:24:01] dan gaan alle landen gaan vervolgens zich nog buigen over de toegankelijkheid van het geneesmiddel.
[2:24:06] Dan zien we dat 85 procent van alle door de EMA geregistreerde geneesmiddelen,
[2:24:10] die komen uiteindelijk beschikbaar voor patiënten in bijvoorbeeld een land als Duitsland.
[2:24:15] In Nederland blijkt dat maar 55 procent te zijn.
[2:24:18] Dus iets meer dan de helft van de geneesmiddelen die door de EMA wordt goed bevonden als zijn
[2:24:22] veilig en effectief, redt het uiteindelijk tot de Nederlandse markt.
[2:24:26] Teruggaan naar mijn betoog en het begin over geneesmiddelontwikkeling.
[2:24:30] Het vraagt heel veel investeringen om een geneesmiddel te maken.
[2:24:33] Dat betekent dat wij in Nederland ook als bedrijven die geneesmiddelen niet kunnen verkopen en
[2:24:38] dus geen commercieel resultaat meer kunnen realiseren.
[2:24:41] Ik denk dat daar al een heel groot offer ligt voor het investeren en het werken in Nederland,
[2:24:47] omdat er een aanzienlijk deel geneesmiddelen niet beschikbaar komen in Nederland.
[2:24:51] Dus dat als reactie 1.
[2:24:54] Reactie 2, waar we uiteindelijk allemaal hard voor werken, en daar is denk ik geen enkele
[2:24:59] uitzondering op, is ervoor te zorgen dat goede zorg voor mensen in Nederland beschikbaar is.
[2:25:04] Dat geldt voor ons, dat geldt voor het Zorginstituut, dat geldt voor iedereen hier aan tafel.
[2:25:10] Als het maken van goede prijsafspraken uiteindelijk noodzakelijk is...
[2:25:14] om onder de juiste omstandigheden het geneesmiddel beschikbaar te krijgen...
[2:25:18] dan doen we dat.
[2:25:19] Sterker nog, en daar gaf mevrouw Timmer ook een voorbeeld van...
[2:25:22] de financiële arrangementen zijn er juist op gericht...
[2:25:24] om als overheid samen met bedrijven te komen tot een maatschappelijk verantwoorde prijs...
[2:25:30] waarvoor wij vinden dat in Nederland het geneesmiddel beschikbaar moet komen.
[2:25:33] Het staat als een paal boven water dat daar wij ook een verantwoordelijkheid hebben te nemen.
[2:25:37] En die nemen we dan ook zeker.
[2:25:39] Dan schorsen we voor vijf minuten voordat we overgaan naar deel twee van blok drie.
[2:29:21] Ik heropen het rondetafelgesprek.
[2:29:24] Aan de orde is het tweede deel van blok drie over Europese samenwerking als het gaat om
[2:29:29] ontwikkeling en beschikbaarheid van geneesmiddelen.
[2:29:32] Onze twee komende gasten zijn Engelstalig en daarom zal ook het vervolg van het rondetafelgesprek
[2:29:38] in het Engels worden gevoerd. Mevrouw Paulusma heeft zich verexcuseerd. Aangeschoven zijn
[2:29:44] onze gasten en we zullen dan ook overschakelen in het Engels.
[2:29:48] Because our last two guests do not speak Dutch, the last part of this roundtable discussion
[2:29:53] is in English. I would like to welcome Mr. Rhodia Dies from the European Commission,
[2:29:59] who is digitally present with us today, and Mr. Cornier from the European Medicine Agency,
[2:30:05] de EMA, die hier met ons in de kamer is.
[2:30:10] Meneer Rodiades, mijn naam is Fleur Agema.
[2:30:13] Welkom.
[2:30:14] Ik ben de chairman van de Committee op Gezondheids- en Sport
[2:30:17] van het Nederlandse Huis van Representanten.
[2:30:19] Ik ben hier met verschillende members van onze committee.
[2:30:22] Zoals jullie weten, praten we vandaag over de ontwikkeling
[2:30:24] en de toegankelijkheid van medicijnen.
[2:30:26] We hebben al meerdere sprekers gehoord vanmorgen.
[2:30:29] Mag ik u vragen om zich brieflijk te introduceren
[2:30:32] en je visie over het onderwerp in vijf minuten uitlezen.
[2:30:36] Na de ingang van meneer Cornier
[2:30:38] hebben de committeemembers de mogelijkheid om vragen te stellen.
[2:30:44] Oh, is meneer Rodiaz aanwezig?
[2:30:56] We kunnen ook met onze andere gast beginnen, meneer Cornier.
[2:31:02] Is het oké om met u te beginnen? De vloer is jouw.
[2:31:08] Goedemiddag, Mar.
[2:31:09] Ik zal in het Engels doorgaan.
[2:31:11] Ik heb mijn Nederlands uitgemaakt.
[2:31:14] Mijn naam is Emmanuel Cormier.
[2:31:16] Ik ben de heer van de Regulatie-Science-Innovatie-Taskforce
[2:31:20] in de Europese Medische Agencie.
[2:31:22] En als herinnering, is de primaire verantwoordelijkheid
[2:31:27] de evaluatie, supervisie en veiligheidsmonitoring van medicijnen.
[2:31:32] Maar het heeft een voortdurende verantwoordelijkheid
[2:32:04] Dat is de situatie nu.
[2:32:09] voor de veiligheid van de mensen en de levens.
[2:32:09] Als we in Europa kijken,
[2:32:10] zien we dat elke lande elke jaar een uitkering ontstaat
[2:32:15] en dat dit voor de meeste therapeutische gebieden,
[2:32:18] zoals de ontchoffenheid, antie-infectie,
[2:32:20] met de gebruik van antibiotica als een voorbeeld,
[2:32:22] of de diabetes-drukken,
[2:32:24] dat er uitkeringen zijn.
[2:32:27] Om die uitkeringen te verminderen
[2:32:30] en te verminderen in de gezondheidszaak,
[2:32:34] We moeten een maatschappelijke, Europese afdraaiing coördineren.
[2:32:40] Om dit te ondersteunen, is de agentie,
[2:32:43] en dat is een legaal mandaat,
[2:32:45] een collaboratief framework met zijn netwerkpartner,
[2:32:49] de Nationale Competent Authority, de Europese Commissie,
[2:32:53] maar ook met de participatie van patiënten en zorgmedewerkers
[2:32:56] en op basis van de verschillende acteurs in de verbruikerschain,
[2:33:01] dus de fabrikant of distributeur,
[2:33:06] over dit soort problemen dat we in Europa op de momenteale basis kunnen beseffen.
[2:33:15] Om dat te doen, zijn we bezig met een uitdaging die uit het opslag van de toekomst wordt
[2:33:20] geïnitieerd en die uit de toekomst naar de toekomst wordt toegepast.
[2:33:27] Als het op de toekomst naar de toekomst gaat, dan is het echt een toekomst.
[2:33:28] De toekomst en de toekomst zijn de toekomst van de toekomst.
[2:33:28] Dat betekent dat we de toekomst van de toekomst hebben op dit moment, maar we moeten het
[2:33:32] Die is de bepaalde groepen die worden aangesloten.
[2:33:35] Zoals industriële, zorgdruksdruksdrukten en regulators.
[2:33:40] De tweede groep is de Medical Shortage Steering Group of MSSG.
[2:33:46] Deze is het te zorgen dat we een robuste respons bewijzen
[2:33:49] tegen de medicijnverbruikproblemen die worden gecauwd door grote evenementen
[2:33:52] of dringende zorgen in de Europese Unie.
[2:33:56] Het is de heerlijke verantwoordelijking aan de Staten
[2:34:00] maar ook de Europese Commissie en voornamelijk de marktautorisatievereniging van de fabrikanten
[2:34:06] om acties te nemen om schortingen te voorkomen en te mitigeren.
[2:34:12] Het is ook verantwoordelijk voor het overzien van de volwassen solidariteitsmechanisme
[2:34:16] met het doel dat landen kunnen vragen voor steun van andere landen in geval van schortingen.
[2:34:22] En de laatste groep die ik vandaag zal noemen is meer een steungroep van de MSSG.
[2:34:27] Het is een operatieve structuur, we noemen het de SPOC Working Party, SPOC betekent Shortage Single Point of Contact Working Party,
[2:34:35] die verantwoordelijk is voor de monitoring en verzameling van evenementen die kunnen veroorzaken op de uitvoering van medicijnen in Europa.
[2:34:43] Het biedt recommendaties aan de MSCG, dus de groep waarover ik eerder heb gepraat, over medicijnschakelaars en toevalligheidsproblemen.
[2:34:51] Dit is niet alleen een groep die praten, maar ook een groep die uitdagingen biedt.
[2:34:58] Ik zal een paar van deze uitdagingen listeren als een voorbeeld van de gebruikzaamheid van deze groepen.
[2:35:05] Recentelijk hebben we een toolkit gepubliceerd voor de mitigatie van medicijnschade,
[2:35:09] die een aantal recommendaties biedt om te worden toegevoegd in het geval van toekomstige schade.
[2:35:14] Deze recommendatie betekent een verhoogde samenwerking, niet alleen op het EU-niveau,
[2:35:18] maar ook internationale samenwerkingen, communicatie met de verschillende ondernemingsgroepen
[2:35:25] of verhoogde communicatie, recommendaties over alternatieve medicijnen, ondernemingsengagement
[2:35:30] in het geval van de ondernemers, de fabrikanten, de distributoren, de controle-distributie
[2:35:36] en regulatief flexibiliteit.
[2:35:37] Dus dit zijn recommendaties in het geval van medicijnbeschadigingen of mitigatie van medicijnbeschadigingen.
[2:35:43] We hebben ook een recommendatie opgeleverd en gepubliceerd om de versterking van de verbruikzaamheid van medicijnen te versterken.
[2:35:50] Deze kijkt naar preventie of acties die zouden kunnen ondersteunen voor de verbruikzaamheid van shortages.
[2:35:57] Zoals versterking van de fabriekskapaciteit, diversificatie van de verbruikers,
[2:36:03] monitoring van de verbruikzaamheid en de behoefte en voorziening,
[2:36:07] regulatorische ondersteuning en veiligheidsstoken, om maar een paar te noemen.
[2:36:10] We hebben in de laatste tijd de liste van kritische medicijnen in Europa gepubliceerd, voor
[2:36:17] die de voedselverbruik moet worden beheerd, zodat er geen uitbrekingen zijn vanwege een
[2:36:22] serieuze armte voor patiënten of het gezondheidssysteem.
[2:36:25] Die liste kan gebruikt worden als een startingpunt voor het beoordelen van de vulnerabiliteit in
[2:36:31] de voedselmiddelen en de volledige preventieve acties die daarbij vergelijkbaar zijn.
[2:36:57] En dat is ongedoende voor de mensen van de trede en de mensen van de trede daar.
[2:37:04] Ik verwacht dat alle mensen in de Nederlandse gemeenschappen,
[2:37:04] Toen hebben we ook geen bepaalde realisatie voor de municipalities.
[2:37:08] Als we naar de toekomst kijken, zal ik je een voorbeeld geven van wat we actief aan het werken zijn.
[2:37:15] Dat is de ontwikkeling en de uitvoering van een Europese afstandsbeschermingsplatform,
[2:37:19] een IT-platform, die de afstandsbescherming en de toekomst van medicijnen
[2:37:24] en de toekomst van kritische medicijnen nodig is tijdens een crisis.
[2:37:32] Deze platform heeft de toekomst van medicijnen,
[2:37:57] We hebben al een aantal uitvoeringen uitgevoerd en we kijken naar de volgende stappen.
[2:38:05] Heel erg bedankt.
[2:38:07] Heel erg bedankt voor uw invloed, meneer Kornier.
[2:38:11] Het is nog niet mogelijk om naar meneer Rodriades te gaan.
[2:38:16] Ik denk dat het beter is om naar de vragen te gaan.
[2:38:19] Als de members van het committee vragen hebben voor meneer Kornier.
[2:38:25] Ja?
[2:38:25] Meneer Klaas?
[2:38:26] Oh, meneer Klaas en mevrouw Janssen.
[2:38:31] Of mevrouw?
[2:38:32] Mevrouw Janssen.
[2:38:32] Mevrouw Janssen.
[2:38:33] Ja, bedankt.
[2:38:37] Ik denk dat je een perfect overzicht hebt van wat er gebeurt in de verschillende Europese landen.
[2:38:48] En ik vraag me af of je de specifieke bottlenecks of problemen in Nederland kunt uitleggen.
[2:38:59] Hebben we iets heel specifieks in Nederland?
[2:39:13] Ik heb geen specifieke informatie over Nederland in termen van wat de bottlenecks zouden kunnen zijn,
[2:39:20] maar zeker als het gaat om de toepassing van medicijnen,
[2:39:24] moeten we de complexiteit van de toepassing van medicijnen herkennen.
[2:39:29] We moeten ook herkennen dat er een interconnectie is met de toepassing van medicijnen in Europa.
[2:39:35] Wat een land verandert, is niet alleen vanwege dat land,
[2:39:40] maar er kunnen ook andere factoren gebeuren.
[2:39:43] Niet alleen in Europa, maar ook globaal.
[2:39:46] Dus ik denk, zonder te specifiek te zijn,
[2:39:48] of in ieder geval niet specifiek te zijn,
[2:39:49] over wat er in Nederland gebeurt.
[2:39:51] Ik denk dat die waardering,
[2:39:52] dat als het gaat om de toepassing van medicijnen,
[2:39:55] de toepassing van medicijnen complex is,
[2:39:57] internationaal geïnterconneerd,
[2:39:59] geïnterconneerd is één element.
[2:40:01] Ik denk dat dat moet worden bevattigd
[2:40:02] in het begrip van sommige van de problemen.
[2:40:05] En ik zou zeggen dat er een heleboel verschillende soorten redenen zijn waarom er een uitbreiding gebeurt.
[2:40:17] Het kan een verhooging van de bedrag voor specifieke medicijnen zijn.
[2:40:21] Het kan een probleem zijn met de fabrikant van de medicijnen.
[2:40:25] Het kan een batch-uitbreiding zijn, bijvoorbeeld een kwaliteitsprobleem.
[2:40:29] Het kan een probleem zijn met een van de vervoerders van de medicijnen.
[2:40:32] Dus dit zijn allemaal elementen die erin komen wanneer je kijkt naar shortages.
[2:40:37] En afhankelijk van de medicijnen kunnen deze elementen ook anders zijn.
[2:40:39] Dus het is niet precies iets wat specifiek is voor Nederland in dat geval.
[2:40:43] Ik denk dat dit een generele trend is die we over de member-staten hebben gezien.
[2:40:50] Dank u.
[2:40:51] Meneer Bissouf.
[2:40:53] Ja, heel erg bedankt.
[2:40:54] Ik denk dat we in de Europese Unie proberen ervoor te zorgen dat we genoeg medicijnen hebben,
[2:41:01] de beste medicijnen tegen een goede prijs.
[2:41:06] En in dat geval proberen we goede regulaties te hebben en om onze regulaties te verbeteren.
[2:41:13] Daarom kwam de Europese Unie met nieuwe en betere regulaties.
[2:41:18] En we hebben net van de farmaceutische industrie in Nederland gehoord
[2:41:22] dat ze zeggen dat dit verbetering van deze regulaties,
[2:41:25] zodat we genoeg goede medicijnen tegen een goede prijs hebben,
[2:41:29] Er zullen minder medicijnen worden toegevoegd naar de Europese markt.
[2:41:35] Ik vraag me af wat de uitzicht van de EMA op deze visie is.
[2:41:40] Meneer Cornier.
[2:41:42] Ja, bedankt voor de vraag.
[2:41:45] Het prijzen is natuurlijk niet in de grenzen van de agentie.
[2:41:49] Ik kan op een aantal van de punten over het prijzen commenteren,
[2:41:54] in een aantal van de vragen die we hebben.
[2:41:56] Als het om generieke producten gaat, dan is de prijs-trend altijd een onderdeel van de prijs-trend.
[2:42:03] En op een gegeven moment wordt de markt minder competitief.
[2:42:07] En dan kan je een exodus van de fabriek hebben, op basis van dat feit.
[2:42:12] Maar ander dan dat, kan ik niet veel commenteren op de prijs.
[2:42:16] Wat bedrijven betalen voor hun medicijnen, is niet iets wat we specifiek beheersen.
[2:42:23] En ik denk dat de complexiteit van de medicijnen daar ook in spelen.
[2:42:27] Dus dat is precies wat ik je kan vertellen.
[2:42:33] Speaker van de Labour Party.
[2:42:35] Ja, ik begrijp dat dat misschien niet in de schaal van de EMA is.
[2:42:39] Maar wat er in de schaal van de EMA is, is dat er genoeg medicijnen zijn voor de Europese markt.
[2:42:46] En dat er niet te veel afstand is.
[2:42:48] Dat was het hele punt van je spreek, denk ik, een minuut geleden.
[2:42:54] Dus ik vraag me af of de nieuwe regulaties van de Europese Unie
[2:42:58] kunnen veroorzaken op meer afstand van medicijnen op de Europese markt
[2:43:05] ten opzichte van de EMA,
[2:43:07] of misschien dat de EMA zegt dat dat waarschijnlijk geen risico is
[2:43:11] en dat de nieuwe regulaties van de Europese Unie
[2:43:14] geen afstand van medicijnen zullen veroorzaken.
[2:43:19] Sconia.
[2:43:21] Eerst al is het moeilijk voor mij om te commenteren op de nieuwe regulatie,
[2:43:24] Het is niet eindelijk, dus ik wil voorzichtig zijn met mijn interpretatie van wat in de tekst kan komen.
[2:43:33] In termen van uitkortingen, wat in de regulatie wordt ingezet, is een reflectie van wat wordt geïmplementeerd.
[2:43:43] Het lijkt wel een werkelijke oplossing te zijn.
[2:44:05] Maar ik denk dat er een element is om te geloven in het licht van de ervaring en het feit dat deze ervaring
[2:44:11] wordt getranslateerd naar de echte test, zodat we de korting kunnen beheersen tot een bepaalde aantal, natuurlijk.
[2:44:19] Mevrouw Stille, een vraag voor u.
[2:44:32] De politie heeft verantwoordelijkheid om de veel te halen.
[2:44:40] Maar de politie heeft niet de mogelijkheid om de politie te halen.
[2:44:42] Dus het is niet zo dat de politie zich op deze manier inzet.
[2:44:43] En ook niet zo dat de politie op deze manier het geld uitleggt.
[2:45:01] Wat is het doel van de EU?
[2:45:23] En dat wil zeggen dat we ook de EU moeten voeren...
[2:45:24] En voor de EU is het de doel van de EU om de EU te voeren.
[2:45:30] de mensen die we moeten beheren.
[2:45:36] Dus we moeten de maatschappij ook beter targeteren.
[2:45:47] Ik heb gezegd dat we ook een bepaalde maatschappij moeten beheren, maar het lijkt me dat we
[2:45:51] niet op dezelfde maatschappij moeten beheren.
[2:45:55] We moeten doorgaan met wat we op dit moment doen, in termen van de implementatie van een aantal
[2:45:59] van de recommendaties die we hebben gepubliceerd, zowel in termen van de mitigatie van de schroefdragen
[2:46:05] als in termen van het versterken van de voedingschain, maar we moeten ook andere elementen toevoegen.
[2:46:13] Ik denk dat de initiatief, die u misschien al hebt gehoord of misschien al eerder gesproken
[2:46:27] Ik denk dat we in de toekomst nog een tijdje moeten wachten tot deze politieke regels worden geïnstalleerd.
[2:46:43] We moeten een langdurige strategie hebben over hoe we deze politieke regels kunnen beïnvloeden in de toekomst.
[2:46:47] Dus ik denk dat het in termen van een grip, de invloed van de member-staten en de realisatie
[2:46:55] dat het een collectieve oefening moet zijn en heel erg een bewijsstatement over wat er
[2:47:03] aan de member-statenleven wordt gedaan, het kan lukken aan de member-statenleven, maar
[2:47:06] het moet ook worden aangezien wat de potentiële impact is die er ook op het Europese niveau
[2:47:10] kan zijn aan andere member-staten.
[2:47:13] Ik denk dat dit de dingen zijn die we moeten bedenken.
[2:47:18] Ik begrijp heel goed wat u zegt, maar vanmorgen hoorden we ook dat Duitsland zijn ijzersupply
[2:47:30] vergroten.
[2:47:31] Als Nederland dat zou doen, dan zou het iets kleiner zijn, maar als Duitsland dat zou doen,
[2:47:36] dan zijn er een heleboel medicijnen in de Duitse markten en het heeft een invloed op de
[2:47:42] Ik heb gehad dat u het over het solidariteitsmechanisme hebt gezegd.
[2:47:48] Maar dat is een noodzakelijk geval.
[2:47:51] Dus kun je een beetje beschrijven hoe dat zou werken in de praktijk?
[2:47:56] Als elke memberstaat grotere ironbrieden maakt, dan zouden alle memberstaaten meer kucherdage hebben.
[2:48:03] Wat kan EEMA doen?
[2:48:05] Eerlijk, bedankt voor de vraag.
[2:48:08] In het laatste jaar in december hebben we een nieuw lijstje kritische thusis gegeven.
[2:48:16] Zoals ik in mijn introductie al vertelde,
[2:48:19] kan het zijn dat hij een modoor is om onze sprek te focusseren
[2:48:22] als het gaat om andere stopen Х.
[2:48:23] En het kan ook een richting geven voor de meisjesstaten
[2:48:27] waarop wij ons voor kunststof kunnen focusseren
[2:48:29] want we maken ons van de kritische thuissancelevelen.
[2:48:33] Maar als je dan kijkt naar de complexiteit van de voedingschain,
[2:48:43] dan zie je dat er verschillende niveaus van stockpiling zijn.
[2:48:44] Je kunt het je voorstellen dat er stockpiling is op het farmaceutische niveau,
[2:48:47] op het distributieve niveau, op het fabrieksniveau,
[2:48:49] of op het nationaal niveau.
[2:48:50] En als je alle stockpilingen toevoegt,
[2:48:52] dan zal dit effect worden gecomponeerd
[2:48:54] en potentieel leiden tot een toevoeging,
[2:48:57] niet alleen op het nationaal niveau,
[2:48:59] maar natuurlijk ook op het Europese niveau.
[2:49:00] Dus ik denk dat, nogmaals,
[2:49:01] dit deel van de stockpiling,
[2:49:05] Het is een kwestie van het leren van onze opleidingen en het delen van ervaring en opleidingen
[2:49:13] over de member-staten, zodat het probleem van het stockpiling van een land,
[2:49:18] specifiek het verhogen van het stockpiling, leidt tot misschien potentiële uitbrekingen in andere landen.
[2:49:24] Ik zal niet zeggen dat het niet bestaat, want ik denk dat het moeilijk is om het te verkopen,
[2:49:29] maar om ten minste die bewustzijn over de member-staten te creëren,
[2:49:32] dat de actie van één member-staat, en dat weten we,
[2:49:37] een effect heeft op de andere member-staat als het om schortingen gaat.
[2:49:44] Een laatste vraag voor mevrouw Sjanssen.
[2:49:48] Dank u.
[2:49:49] Kunt u wat meer over de kritische medicijnlijst uitleggen?
[2:49:55] Want als ik het begrijp, is het gebaseerd op een nationale lijst.
[2:50:01] en welke impact heeft het op landen die zo'n lijst nog niet hebben geïnstalleerd?
[2:50:09] Meneer Cornyn.
[2:50:11] Meneer Cornyn.
[2:50:12] Ja.
[2:50:15] De eerste instantie van de kritische medicijnlijst werd in december gepubliceerd.
[2:50:21] Het was gebaseerd op een subset van ongeveer 600 onderdelen,
[2:50:26] uitgebreid door de combinatie van de kritische lijst van zes landen in Europa.
[2:50:32] Het is niet de helft van de onderdelen als het gaat om medicijnen, maar het is een onderdeel.
[2:50:42] Sorry, ik probeer de hele scope van je vraag te herinneren.
[2:50:49] Misschien zal ik de laatste deel van je vraag afvragen.
[2:50:52] Welke impact heeft het op andere member-staten die zo'n kritische lijst niet hebben?
[2:50:56] Ik denk dat het potentieel een voordelige impact heeft.
[2:51:00] Het is belangrijk dat we, op het niveau van de Europese Unie,
[2:51:05] de kritische medicijnen harmoniseren.
[2:51:08] De criteria voor kritische medicijnen zijn vrij eenvoudig.
[2:51:14] Er zijn twee hoofdcriteria,
[2:51:15] de therapeutische waarde van de medicijnen
[2:51:18] en de toegang tot alternatieve medicijnen.
[2:51:23] Deze twee criteria zijn vrij generiek
[2:51:26] en kunnen andere landen gebruiken
[2:51:45] Dat is al een hele mooie technologicale technologie, maar het is waarschijnlijk ook een volledig
[2:51:56] Dit is heel belangrijk voor de zorg, om het volledig te ondersturen, maar geheimen niet.
[2:51:58] Ze bestaan niet aan de hand developende technologieën die wordt geleverd in de gedachte van de
[2:51:58] opslag-uitkomst.
[2:51:58] Dit is een volledig andere oplossing die je directe naar een vooruitkomstwisket is gehoopt
[2:52:02] Het is niet mogelijk om meneer Rodiatis op de grote schermen te houden.
[2:52:10] Maar het is mogelijk om onze afspraak te sluiten en dan een gesprek te hebben met meneer Rodiatis op de iPad van de griffier.
[2:52:25] Maar we kunnen dat alleen in een klein committee.
[2:52:29] Je kunt niet gewoon je iPad omhoog draaien voor de luisteraars.
[2:52:32] Dus ik ben er verantwoordelijk voor voor de mensen op de tribune,
[2:52:34] dat het niet mogelijk is om zijn opzichten met het publiek te delen.
[2:52:39] Maar ik denk dat het een goede manier is om hem te horen.
[2:52:44] Dus ik sluit de afspraak en ik dank iedereen.
[2:52:49] Ik dank u wel.
[2:52:50] De bode, de dienstvlag, de redactie, de meeste publiek, de tribune en ik sluit hierbij de vergadering.