Persconferentie Kabinetsformatie

[0:00:13] Een hele goedemiddag, van harte welkom bij deze persconferentie...

[0:00:16] ...in het kader van de kabinetsformatie.

[0:00:19] Zometeen zal formateur Richard van Zwolle eerst enkele inleidende woorden spreken...

[0:00:23] ...gevolgd door beoogd kandidaat minister-president Dick Schoof.

[0:00:27] Daarna is er beperkt mogelijkheid voor het stellen van een aantal vragen.

[0:00:30] Ik geef heel graag het woord aan Richard van Zwolle.

[0:00:33] Dank je wel. Dank u wel. Goedemiddag, dames en heren.

[0:00:36] Een bijzonder moment. Op voordracht van en met steun van de fractievoorzitters in de Tweede Kamer van PVV, VVD, NEC en BBB

[0:00:48] heb ik de heer Dick Schoof bereid gevonden beschikbaar te zijn als beoogd minister-president.

[0:00:55] En voordat ik hem graag het woord geef, een paar toelichtende aspecten.

[0:00:59] In het verslag van informateur Putters van 14 maart jongsleden en het debat in de Tweede

[0:01:07] Kamer daarover op 20 maart is vastgesteld dat een programmekabinet, zo u wilt een extra

[0:01:14] parlementair kabinet, zou worden gevormd.

[0:01:17] En het programmekabinet, het extra parlementaire, wordt gekenmerkt door het feit dat de vier

[0:01:24] fractievoorzitters in de Tweede Kamer blijven en niet in het kabinet toetreden.

[0:01:29] Daarmee stond toen vast dat er een minister-president van buiten zou komen.

[0:01:36] Er is ook meer ruimte in het kabinet voor bewindspersonen van buiten, van buiten de vier

[0:01:42] fracties, al dan niet met een andere of zonder politieke lidmaatschappen, en dat er een regeerprogramma

[0:01:49] zou komen ter invulling en ter uitvoering van het programmaakkoord van de vier fracties.

[0:01:55] Een ruime meerderheid van de Tweede Kamer heeft daarop volgend de heer Dijkgraaf bij mij gevraagd

[0:02:02] om een informatieopdracht uit te voeren en dat heeft op 16 mei geresulteerd in het akkoord van PVV, VVD, NEC en BBB.

[0:02:15] Daarover is op 20 mei gedebatteerd in de Tweede Kamer en daarop is weer de formatieopdracht uit voortgevloeid.

[0:02:22] In dat debat en in de formatieopdracht was meteen duidelijk dat de formateur met de vier

[0:02:30] fractievoorzitters als eerste stap een kandidaat beoogd minister-president zou zoeken.

[0:02:37] Die stap is vandaag gezet.

[0:02:41] Het formatieproces zal ik de komende weken voortzetten met de vier fractievoorzitters

[0:02:47] en met de heer Schoof.

[0:02:49] Het spreekt voor zich dat ik in alle besprekingen en gesprekken samen met hem zal optrekken.

[0:02:57] De stappen voor de komende weken zijn de zetel- en portefeuilleverdeling, aandragen en beoordelen

[0:03:05] van kandidaat-ministers en kandidaat-staatssecretarissen, voor het eerst hoorzittingen door de Tweede

[0:03:13] Kamercommissies met deze kandidaten en ter afsluiting een constituerend beraad,

[0:03:19] een eindverslag en een beediging van de bewindspersonen door Zijne Majesteit de

[0:03:24] Koning, waarna snel een debat in de Tweede Kamer over de regeringsverklaring.

[0:03:30] En dat alles voor 26 juni. Omdat de formatie gaat over de

[0:03:36] samenstelling van het kabinet en dus over personen, is de afgelopen week door de

[0:03:41] fractievoorzitters en mijzelf radiostilte in acht genomen.

[0:03:46] Nou, vanzelfsprekend, vandaag doorbreken we de stilte

[0:03:49] vanwege dit bijzondere moment en deze stap.

[0:03:52] Maar in alle eerlijkheid, na vandaag zullen we in beginsel

[0:03:56] de radiostilte weer hervatten

[0:03:58] totdat we weer openbare mededelingen kunnen doen.

[0:04:03] Tot slot, sluit ik me graag en volledig aan

[0:04:06] bij de woorden van de vier fractievoorzitters eerder vandaag

[0:04:10] over de waardering aan de heer Schoof voor zijn beschikbaarheid

[0:04:14] voor deze belangrijke, maar ook persoonlijk zware ambt

[0:04:18] van minister-president en voor de bereidheid,

[0:04:21] gezien zijn brede bestuurlijke ervaring,

[0:04:23] om zich in te zetten voor het bestuur van ons land.

[0:04:28] Zijn kwaliteiten, nationaal en internationaal,

[0:04:31] geven goede hoop op een bijdrage aan de stabiliteit van het bestuur.

[0:04:36] En ik geef graag het woord aan Dick Schoof. Dick.

[0:04:39] Dank, dank Richard.

[0:04:42] Beste mensen, goed om u hier allen te zien.

[0:04:46] Het zal voor veel mensen een verrassing zijn dat ik hier sta.

[0:04:50] Toen ik gevraagd werd voor deze functie had ik ook niet het idee dat ik hier nu vandaag zou staan.

[0:04:57] Dus die verrassing geldt eigenlijk ook voor mij.

[0:05:01] Ik heb er intensief over nagedacht.

[0:05:04] Ik heb met mijn vriendin en mijn twee volwassen kinderen echt intensieve gesprekken gevoerd,

[0:05:08] diep in de ogen gekeken en toen heb ik ja gezegd.

[0:05:12] Dat heb ik niet lichtvaardig gedaan, maar wel vol overtuiging en ik leg je graag uit

[0:05:17] waarom.

[0:05:19] Mijn hele werkzame leven heb ik me betrokken gevoeld bij het bestuur van ons land en daaraan

[0:05:25] mijn aandeel willen leveren.

[0:05:28] Na mijn start bij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten begon ik 36 jaar geleden als Rijksambtenaar

[0:05:33] ...bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen.

[0:05:36] En ik heb met veel overtuiging en meestal met ontzettend veel plezier...

[0:05:41] ...in de Rijksdienst gewerkt.

[0:05:44] Ondanks nog heb ik mij voor drie jaar eigenlijk bijgetekend...

[0:05:47] ...als secretaris-generaal van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

[0:05:52] En dat heb ik gedaan omdat het democratische rechtsstaat mij aan het hart gaat.

[0:05:57] De stap die ik nu zet, is onverwacht, maar niet onlogisch.

[0:06:01] Want uiteindelijk is de vraag die je voor jezelf moet beantwoorden,

[0:06:04] zou ik hier iets goeds kunnen doen?

[0:06:06] En mijn antwoord daarop is ja.

[0:06:12] Ik denk ook dat ik vanuit mijn bestuurlijke kennis en ervaring,

[0:06:16] als minister-president kan bijdragen aan dat goeds,

[0:06:18] voor de publieke zaak, het algemeen belang voor het land.

[0:06:23] In de functie van minister-president kan ik,

[0:06:25] zowel binnen de politiek als in de samenleving,

[0:06:27] heel direct bijdragen aan verbinding.

[0:06:30] Dat is voor mij een waarde op zichzelf.

[0:06:33] Daarnaast ligt er een ambitieus hoofdlijnakkoord met voornemens

[0:06:36] om op een groot aantal vraagstukken daar krachtig aan te pakken.

[0:06:41] Grip krijgen op migratie en asiel,

[0:06:43] het bieden van bestaanszekerheid ook aan boeren,

[0:06:46] de internationale veiligheid.

[0:06:47] Dat is waarom ik hier sta.

[0:06:50] Het nieuwe kabinet gaat de regeringsprogramma maken.

[0:06:54] Daar loop ik nu vandaag niet op vooruit,

[0:06:56] anders dat ik erg naar uitkijk om daarmee aan de slag te gaan.

[0:06:59] Met de nieuwe kabinetsploeg natuurlijk.

[0:07:01] De formateur heeft net toegelicht hoe hij de toestandkoming daarvan voor zich ziet.

[0:07:06] Maar zeker ook in verbinding met de samenleving, met de mensen met en voor wie we het doen.

[0:07:13] Denk aan maatschappelijke organisaties, mede-overheden, de publieke dienstverleners en bedrijfsleven.

[0:07:18] En denk aan de instituties, waar u als media ook een belangrijk onderdeel van bent.

[0:07:23] Zodat wij als politiek en bestuur hard kunnen blijven werken onder maatschappelijke vraagstukken,

[0:07:29] ...te zorgen van alle Nederlanders, serieus te nemen en aan te pakken...

[0:07:33] ...en zo bij te dragen aan het vertrouwen van de mensen in hun overheid.

[0:07:37] Voor nu laat ik het hierbij.

[0:07:39] Ik denk dat we elkaar in verschillende settings nog vaak zullen tegenkomen...

[0:07:44] ...en daar kijk ik vanzelfsprekend naar uit. Dank je wel.

[0:07:48] Dank u wel. Er is nu beperkt mogelijkheid om vragen te stellen.

[0:07:51] We beginnen bij de NOS vooraan.

[0:07:53] We stellen één vraag en niet honderd doorvragen, alstublieft.

[0:07:58] De NOS.

[0:07:59] JOURNALISTE Ja, hallo. U was tot nu toe topambtenaar,

[0:08:02] een neutrale positie.

[0:08:04] U krijgt nu een hele andere rol.

[0:08:06] Wat hoopt u als premier te bereiken en wat zijn uw plannen voor Nederland?

[0:08:11] Mijn plannen voor Nederland zijn datgene wat de fractievoorzitters

[0:08:14] met elkaar hebben afgesproken.

[0:08:16] Die krijg ik mee, dat is het hoofdlijnenakkoord.

[0:08:19] En op basis daarvan ga ik een programma maken.

[0:08:21] Dus u ziet uw rol voornamelijk als dat uit te voeren

[0:08:24] of ziet u ook ruimte om daar een eigen invulling aan te zetten?

[0:08:26] Er zijn veel vrije kwesties

[0:08:27] ...en er is ook ruimte om daar invulling aan te geven...

[0:08:29] ...en dat zal ook in het uitwerken van het akkoord ook tot stand komen.

[0:08:34] GESPREKSLEIDER.

[0:08:37] Er heeft u voorbehouden gemaakt bij het akkoord dat door de vier partijen is afgesproken.

[0:08:41] En een inhoudelijke vraag over de komende weken.

[0:08:44] De partijen zouden voor de verdeling van ministersposten uit willen gaan...

[0:08:48] ...van een gewogen, gemiddelde van de zetels in de Tweede en Eerste Kamer.

[0:08:52] Is dat een idee dat u aanspreekt?

[0:08:54] Die laatste vraag speel ik sowieso door aan de formateur.

[0:08:58] Die is daaraan zet om daar in eerste instantie het gesprek over aan te gaan.

[0:09:02] Daar zal ik dan bij aansluiten.

[0:09:04] En over of ik alder niet voorbouwd heb gemaakt.

[0:09:07] Nee, het regeerakkoord staat.

[0:09:09] Dat is ook de vraag vanuit dat regeerakkoord...

[0:09:11] ...de vraag aan mij geweest om minister-president te worden.

[0:09:16] AD, dan Elsevier.

[0:09:18] Komt u dat u aan de leiband van Geert Wilders moet lopen als premier?

[0:09:25] Ja, ik word premier, dus ik herken mij totaal niet

[0:09:28] in het beeld van de lijband van de heer Beldersveen.

[0:09:31] JOURNALISTE U hebt in een interview gezegd

[0:09:33] de morele pijngrens is nog lang niet bereikt.

[0:09:36] Komt die er nu aan?

[0:09:38] Nee, misschien komt de pijngrens ervoor aan

[0:09:40] in de termen van de intensiteit van deze functie voor mij persoonlijk.

[0:09:44] Maar er is een akkoord door vier fractievoordelen ondertekend

[0:09:48] met een brede meerderheid in de Tweede Kamer

[0:09:50] en dat is waarop ik mijn werk baseer.

[0:09:53] Als het weer dan volkskrant, dan een R2.

[0:09:57] Meneer Schoof, waarom heeft u zich afgemeld als lid van de PVDA?

[0:10:02] En, volgende vraag, hoe goed kent u de heer Wilders?

[0:10:08] Ik zal heel precies antwoord op geven.

[0:10:10] Ik heb op 1 januari 2021 van het dakmoment geen lid meer van de Partij van de Arbeid.

[0:10:16] Omdat ik me niet meer verband voelde met de Partij van de Arbeid, nadat ik er ruim 30 jaar lid van ben geweest.

[0:10:21] De heer Wilders ken ik, ja, een beetje.

[0:10:25] Ik heb in mijn vorige functies regelmatig met hem te maken gehad.

[0:10:29] En dat is ook de manier waarop we elkaar kennen.

[0:10:31] GESPREKSLEIDER 1 Volkskrant met Lee Wright en daarna Rijtwee.

[0:10:33] JOURNALISTE Meneer Schoof, tot nu toe is er nog niet echt een uitspraak geweest...

[0:10:40] ...van een premier, omdat we die nog niet hadden, van ik ben er ook voor alle Nederlanders.

[0:10:45] Sommige oppositiepartijen vooral zullen u zien als de kandidaat van Wilders.

[0:10:49] Hoe ziet u zichzelf als premier van alle Nederlanders?

[0:10:52] Of meer als premier namens deze vier partijen?

[0:10:55] Ik ben blij dat u die vraag stelt.

[0:10:57] Ik heb net in mijn tekst heel expliciet gezegd...

[0:11:02] dat ik de premier wil zijn van alle Nederlanders.

[0:11:05] Rij twee. Rij twee, hart van Nederland, dan geen stel.

[0:11:08] Ja, meneer Schoof, we mogen niet doorvragen, dus ik knal er gelijk in.

[0:11:12] Burgers volgen via nepaccounts.

[0:11:14] U zegt net, ik ben er voor alle Nederlanders.

[0:11:16] Nu zijn er heel veel mensen ontstemd over dat bericht.

[0:11:19] ...dat pop natuurlijk gelijk op nu voorgedragen bent.

[0:11:22] Hoe kijkt u daarnaar dat u burgers hebt laten volgen...

[0:11:24] ...terwijl dat juridisch helemaal niet haalbaar was?

[0:11:27] Daar is met de Kamer uitvoerig over correspondeerd...

[0:11:29] ...er is onderzoek nagedaan en daar verwijs ik ook naar.

[0:11:34] Eén doorvraag.

[0:11:36] Ja, dat is natuurlijk heel summeer.

[0:11:39] U wordt mogelijk premier van Nederland.

[0:11:41] Dit is groot iets wat nog boven u zweeft en u verwijst naar iets.

[0:11:45] Hoe kijkt u er zelf op terug dat u dat heeft toegestaan?

[0:11:47] Nee, ik verwijs echt naar datgene wat er, door de bewissing die op dat moment verantwoordelijk voor me was, over is gezegd.

[0:11:54] Geen stel.

[0:11:55] Dan waren er nog meer onderzoeken, het BODC-rapport onder andere, waarin duidelijk stond dat u zich bemoeid heeft als mensen te negatief een conclusie van een rapport van onderzoek hadden opgeschreven.

[0:12:07] Dan ging u zich daarmee bemoeien. Er zijn WOP-verzoeken zijn, meneer Grapperhaus was toen minister, heeft dat ook toegegeven.

[0:12:13] Hoe kijkt u daar dan tegenaan?

[0:12:15] Dit kabinet heeft het over transparantie, nieuwe bestuurscultuur.

[0:12:19] Dan is toch ook dit een dingetje wat heel erg gelijk oppopt.

[0:12:23] Maar ook hier verwijs ik naar het feit dat daar uitvoerig over is gecorrespondeerd.

[0:12:26] Waarom gaat u eigenlijk gewoon op de antwoordpunt niet?

[0:12:28] Ik denk dat dat op een later moment nog kan, maar niet op dit moment.

[0:12:31] Maar waarom nu niet?

[0:12:32] Ik doe het op dit moment niet. Ik verwijs echt naar de...

[0:12:35] Maar waarom verwijst u nu naar een rapport, maar later niet?

[0:12:38] Nee, ik laat het hierbij.

[0:12:39] We gaan door naar nu.nl, dan één vandaag.

[0:12:41] Minister, de verkiezingsuitslag wellicht minder makkelijk is voor mensen met een andere culturele

[0:12:50] achtergrond of mensen met een hoofddoek.

[0:12:51] Wat bedoeld u daarmee?

[0:12:55] Ik denk dat het een beetje in de vraag staat van even uw collega's, namelijk over de vraag

[0:12:58] of een deel van de Nederlanders zich zorgen heeft of dit kabinet wel voor alle Nederlanders

[0:13:02] is.

[0:13:03] En ik herhaal, ik wil de MP van alle Nederlanders zijn.

[0:13:10] Nederlanders, dat begrijp ik.

[0:13:12] Maar wat bedoeld u met die uitspraak dat die mensen zich wellicht ongemakkelijk voelen?

[0:13:15] Ik had dat ook in mijn eigen organisatie toen gehoord...

[0:13:19] ...dat mensen het gevoel hadden, wat gaat er precies in Nederland gebeuren?

[0:13:23] En ik constateer dat we met dit regeerakkoord, wat er nu ligt...

[0:13:27] ...uitstekend een programma kunnen maken voor alle Nederlanders.

[0:13:30] GESPREKSLEIDER 1 En vandaag dan BNR.

[0:13:31] GESPREKSLEIDER 2 Meneer Schoof, meneer Wilders voelt zich moreelgezien de premier.

[0:13:35] U bent de beoogd premier. Wie is ze de baas?

[0:13:38] Er is maar één premier in het land en er is één fractievoorzitter van de PVV.

[0:13:41] GESPREKSLEIDER 1 Maar de heer Wilders had uw functie willen hebben.

[0:13:44] Ja, en volgens mij met Arjen Sukkels ook.

[0:13:49] Maar ze hebben beide mij gevraagd, net als de andere twee, om deze functie te aanvalen.

[0:13:54] BNR dan op één.

[0:13:56] U zei, ik voel me niet meer verwant aan de Partij van de Arbeid.

[0:13:59] U wordt nu mogelijk premier van het eerste kabinet met een rechtsradikale partij erin.

[0:14:04] In hoeverre voelt u zich wel verwant met het gedachtegoed van de PVV?

[0:14:10] Ik ben partijloos.

[0:14:14] En dan vind ik de vraag naar verwantschap eigenlijk niet relevant.

[0:14:17] Wat ik wel relevant vind, is dat in mijn beleving het hoofdlijnenakkoord een goede basis geeft

[0:14:22] om de vraagstukken die ik noemde, om daar met elkaar aan te gaan werken op een manier

[0:14:26] die ook voor alle Nederlanders past.

[0:14:28] Maar het is een uiterst relevante vraag.

[0:14:30] De grootste partij is de PVV, rechtsradikale partij.

[0:14:33] U zit namens die partij, wordt u onder andere premier, omdat Wilders zelf geen premier kan worden.

[0:14:39] Dus nogmaals, hoe ver voelt u zichzelf verband met het gedachtegoed van de PVV?

[0:14:45] Geef daar eens antwoord op.

[0:14:46] Ik ben gevraagd door vier partijen, met een ruime meerderheid in de Tweede Kamer.

[0:14:50] Dus dat kan niet teruggebracht worden tot één enkele vraag van de PVV.

[0:14:53] Op één dan, ongehoord Nederland op rij drie.

[0:14:55] Aansluitend op mijn collega van BNR.

[0:14:57] Toch, de post van premier in dit kabinet behoort de PVV toe.

[0:15:02] Dus u vult een PVV-stoel.

[0:15:04] Onderschrijft u het PVV-verkiezingsprogramma of neemt u daar afstand van?

[0:15:06] Ik doe er allemaal geen uitspraken over.

[0:15:08] Ik ben partijloos.

[0:15:09] Ik zit ook niet voor de PVV, ben ik niet de premier, ik ben de premier gevraagd door vier

[0:15:16] fractievoorzitters.

[0:15:17] Maar dan kunt u zeggen, ik onderschrijf het niet?

[0:15:19] Nee, maar dan gaat hij vragen over alle partijen.

[0:15:22] Dus ik herhaal wat ik heb gezegd, ik ben gevraagd door vier fractievoorzitters.

[0:15:25] Daar heb ik me op gebaseerd en niet op enige andere vraag.

[0:15:29] Ongehoord Nederland.

[0:15:31] Ja, meneer Schoof, het vertrouwen in de politiek is enorm gedaald en dan uitrekent u als ex-AEVD

[0:15:36] Baas zou je zo kunnen zeggen, ja, hoezo denkt u dat u nu de juiste persoon bent om dit land

[0:15:43] te gaan leiden?

[0:15:44] Ik heb daar in mijn inleiding iets over gezegd, maar ik denk dat in al mijn functies het functioneren

[0:15:50] van de democratische rechtsstaat echt een rode draad in mijn werk is geweest en dat zal

[0:15:55] mij ook zeker helpen in de functie van de minister-president als dat zo ver komt de

[0:16:01] komende periode.

[0:16:02] ANP, dan NOS-Borchland.

[0:16:06] U bent trots op uw verleden als ambtenaar, u zegt te willen staan voor het functioneren

[0:16:11] van de rechtsstaat.

[0:16:13] Denkt u dat u, wat vindt u van het idee om meer dan 20% te snijden in het ambtenaarapparaat?

[0:16:22] Is het dan nog mogelijk om een goed functionerend apparaat te hebben?

[0:16:26] Daar zullen we ongetwijfeld met mijn op dit moment misschien nog net collega's over in

[0:16:30] gesprek gaan.

[0:16:32] Ik zal vandaag nog terugtreden als secretaris-generaal van het Departement van Justitie en Veiligheid.

[0:16:38] Maar dan zullen we met het ambtelijke apparaat uitvoering gesprek gaan over hoe we dat met

[0:16:41] elkaar kunnen uitvoeren.

[0:16:43] NOS Wilma Borgman en daarna een nieuwsuur.

[0:16:46] Meneer Schoof, ik zit me toch af te vragen hoe dat dan gaat tussen de verdeling tussen

[0:16:50] meneer, tussen de formateur en uzelf.

[0:16:56] Gaat u zich bemoeien met de personele bezetting van de ministersposten zoals dat normaal gesproken

[0:17:00] ook de beoogde premier doet.

[0:17:04] Zal ik die even pakken, ik heb dus gezegd dat wij gezamenlijk gaan optrekken, ik blijf

[0:17:10] de rol van formateur vervullen, de Kamer heeft daarover een motie aangenomen, dus die motie

[0:17:16] moet worden aangevoerd, natuurlijk zou je in theorie kunnen zeggen ik schrijf een briefje

[0:17:21] naar de Kamer dat ik het beëindigd, wijst u maar een nieuwe formateur aan en dan moet

[0:17:26] er een Kamerdebat te komen, dan moet dat de heer Schoof zijn.

[0:17:29] Dan zijn we een week verder om alleen een beetje een wisseling van namen te doen.

[0:17:35] Dus dat ga ik voortzetten samen met de heer Schoof.

[0:17:38] Ik zal hem betrekken bij alle gesprekken en besprekingen over alle stappen die ik zojuist

[0:17:44] heb genoemd, waarbij ook in aansluiting op een vraag van een collega van u eerder.

[0:17:50] Het is inderdaad zo dat de minister-president een post is van alle vier

[0:17:56] de fracties en dat die post niet zal worden afgetrokken of opgeteld,

[0:18:01] hoe je het ook wilt noemen, bij de zetelverdeling van de vier fracties.

[0:18:04] Dat is een interessante opmerking, want het betekent dat de PVV

[0:18:08] vervolgens aan bod is om een volgend departement te kiezen.

[0:18:12] Dus daar zou een PVV-minister ook op een financiën kunnen terechtkomen.

[0:18:19] Daarover moeten we nog met elkaar in gesprek zijn.

[0:18:22] Dus ja, die stappen moeten nog worden doorgelopen.

[0:18:27] Telegraaf Wouter de Winter, dan Jair Ferberda en afsluitend Nieuwsuur, Rij 1.

[0:18:31] Meneer Schoof, had u nou net een kort emotioneel moment toen u uw voordracht hield, of heb ik het met dat verbeeld?

[0:18:38] Volgens mij had ik gewoon even een klein komprisje in de keel.

[0:18:41] Ja, ik ken u nog niet zo goed, dus dat noteer ik dan.

[0:18:49] U gaat premier Rutte opvolgen.

[0:18:51] Welke van uw voorgangers, beoogd voorgangers, is nou een premier geweest waar u het meest

[0:18:56] inspiratie aan ontleent?

[0:18:58] Dat is een hele mooie vraag.

[0:19:01] Ik heb net in mijn verschillende functies de afgelopen jaren, het zal u niet verbazen,

[0:19:07] heel intensief met de heer Rutte samengewerkt en dan wordt zo iemand vanzelf ook een vorm

[0:19:11] van inspiratie.

[0:19:12] In de manier waarop hij dingen doet.

[0:19:14] ...van meneer Ontzigt geworden, dat hij het liefst...

[0:19:18] Ja, maar nee, maar het is nog iets anders dan dat iemand inspirator kan zijn...

[0:19:21] ...en of je het op dezelfde manier gaat doen.

[0:19:23] Ik zal het op mijn manier doen...

[0:19:24] ...en die zal ongetwijfeld anders zijn dan de heer Rutte.

[0:19:28] Dat kan bijna niet het geval zijn dat dat op elkaar lijkt.

[0:19:31] Met jou, heer Verwerder.

[0:19:32] Meneer Schoof, Van Harten allereerst.

[0:19:35] U was jarenlang ambtenaar en dan staat u nu opeens vol in die schijnwerpers.

[0:19:40] Kunt u dat eigenlijk?

[0:19:42] Ik zou zeggen, hoe gaat het er nu toe?

[0:19:43] Nou nee, maar ik kan me niet voorstellen als je achter de schermen...

[0:19:48] ...en nu opeens hier vol in die zaal. Dat lijkt me niet makkelijk.

[0:19:51] Het is een van de dingen die ik me echt de afgelopen periode ook heb afgevraagd.

[0:19:55] Omdat ik, ik heb het ook grappig gezegd in het gesprek met de formateurs...

[0:19:59] ...ook als topambtenaar, uiteindelijk zet je even een stapje naar achteren.

[0:20:03] En dus de bewindspersoon die uiteindelijk met de media en de samenleving...

[0:20:07] ...het echte contact zoekt.

[0:20:09] En ja, die verandering maak ik. Dat heb ik me dus ook afgevraagd.

[0:20:13] Kan ik dat?

[0:20:15] Nou, daar ga je ook over te raden bij collega's en, nou ja, so far, so good, dus ik denk dat

[0:20:21] dat moet kunnen.

[0:20:22] En ik hoop dat vandaag een goede eerste ervaring is en niet een tentaam waarvoor ik gezakt

[0:20:28] ben.

[0:20:28] Afsluitend, Nienke de Souten, Nieuwsuur.

[0:20:31] Ja, meneer Schoof, er zijn wel wat vragen over de uitvoerbaarheid van het hoofdlijnenakkoord.

[0:20:37] Er kwamen hier net ook een paar eerdere vragen dat u wel soms als ambtenaar de randen van

[0:20:42] ...hebt opgezocht, zegt u met de plannen die er liggen...

[0:20:46] ...ik vind het een goede zaak om die randen van de wet op te zoeken?

[0:20:49] Nou, in de uitwerking van het akkoord...

[0:20:52] ...zullen we kijken ook naar de uitvoerbaarheid...

[0:20:55] ...van al datgene wat nu is opgeschreven...

[0:20:57] ...met wel het doel om dat daadwerkelijk te realiseren.

[0:21:01] Ja, maar wilt u daarbij de randen van de wet opzoeken?

[0:21:03] Vindt u dat een goede zaak?

[0:21:05] Ik denk dat we dat gaandeweg met elkaar ook in de nieuwe winstploeg moeten uitzoeken...

[0:21:08] ...of we tegen die randen van de wet aan gaan lopen en hoe we daarmee omgaan.

[0:21:11] En tot slot, u zegt bij een heleboel vragen...

[0:21:14] antwoordt u toch nog eens een beetje als een ambtenaar...

[0:21:16] van ja, hoe ik er politiek in sta, daar gaat het niet om...

[0:21:18] ik ga dat akkoord uitvoeren.

[0:21:20] Maar u wordt wel de premier van Nederland.

[0:21:23] Dus toch misschien als afsluitende vraag...

[0:21:24] wat spreekt u zo aan in dit akkoord dat u zegt...

[0:21:27] daar wil ik de premier van worden?

[0:21:29] Ik denk dat dit... Nou, laat ik het ietsje anders zeggen.

[0:21:32] Ik denk dat het belangrijk is dat Nederland ook een premier heeft...

[0:21:38] Er zijn veel ingewikkelde onderwerpen die op dit moment aan de orde zijn.

[0:21:42] Die in ieder geval minimaal ambtelijk heeft ook bewezen dat hij rustig en bijeers kan blijven in al deze thematieken.

[0:21:49] Dat is wel denk ik belangrijk, want er zijn echt heel veel onderwerpen waar dat echt noodzakelijk is.

[0:21:54] Dat het ook nodig is om dat vertrouwen in de overheid terug te krijgen.

[0:21:57] En ook de verbinding tussen de burgers en zeg maar het politieke verstand te brengen.

[0:22:03] En dan zijn er onderwerpen die genoemd worden, zoals grippen op asiel en migratie,

[0:22:07] zoals internationale en nationale veiligheid, zoals bestaanszekerheid.

[0:22:11] Dat zijn echt superbelangrijke onderwerpen om daar met elkaar aan de slag te gaan

[0:22:15] en daar ook in het kabinet zo in de komende periode de zomer aan te werken

[0:22:19] om te zorgen dat we daar een goed programma op krijgen.

[0:22:22] Ten behoeve van de internationale pers nog één vraag door Reuters, afsluitend.

[0:22:27] Nu echt.

[0:22:27] Mr. Schoof, what does this moment...

[0:22:30] Ik kan ook iets harder praten.

[0:22:31] What does this moment mean for you personally and also for Dutch politics?

[0:22:38] About Dutch politics, I will not answer that question, because you have to ask that at the political world.

[0:22:43] But for me, this is a very intense moment.

[0:22:48] I never would have expected to be asked.

[0:22:53] Dus om hier te staan is een eer, een heel bijzonder.

[0:22:59] En ik weet wel dat de prime minister van Nederland een intensief werk doet, maar eerlijk.

[0:23:09] Hoe lang hoopt u het maar mee te krijgen?

[0:23:11] Het gaat voor een volledige periode.

[0:23:13] We komen tot een overronding. Dankuwel mensen, we gaan er een eind aan maken.

[0:23:17] Dankuwel. Komt u mee.