Explosies

[0:00:00] Goedemorgen, welkom bij het rondeltafelgesprek van de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid.

[0:00:05] Het onderwerp is explosies.

[0:00:07] Het rondeltafelgesprek is een initiatief van mevrouw Moedleweg van GroenLinks PvdA.

[0:00:12] En we hebben een zeer interessante ochtend voor de boeg.

[0:00:16] Te beginnen met een eerste blok waarbij wij vereerd zijn met de komst van vier burgemeesters.

[0:00:21] De heer Weybenga, burgemeester van Vlaardingen.

[0:00:23] De heer Abu Talib, burgemeester van Rotterdam.

[0:00:26] De heer Vreulich, burgemeester van Vijfherenlanden.

[0:00:28] heren Landen en mevrouw Halsema, burgemeester van Amsterdam.

[0:00:31] Fijn dat u er allemaal bent en dat u ons

[0:00:32] deze ochtend komt bijspijkeren met uw kennis.

[0:00:37] En ik zou u willen uitnodigen om achteren

[0:00:39] en volgens een korte inleiding te houden van niet meer dan enkele minuten.

[0:00:43] Want als u allemaal een kwartier zou gebruiken, dan hebben we geluisterd, maar

[0:00:46] dan hebben we u geen vragen kunnen stellen en dat zouden wij jammer vinden.

[0:00:49] Dus ik zou u willen vragen om het enigszins kort te houden.

[0:00:52] En dan doe ik daarna een beroep op de leden

[0:00:53] om ook hun vragen kort en bondig te formuleren.

[0:00:56] Gaat uw gang, meneer Wijbenga.

[0:01:00] Dank u wel, voorzitter en Kamerleden en mensen die luisteren.

[0:01:05] Een explosie in een straat beroert de emotie van de angst.

[0:01:12] Ik sprak grootouders die hun kleinkind niet meer thuis durfden te ontvangen.

[0:01:18] Volwassen buren die niet meer goed slapen.

[0:01:23] Leerkrachten die zien dat kinderen onzeker zijn.

[0:01:27] Kinderen bed plassen, schooluitval.

[0:01:30] Het heftigste moment was in de stad Vlaardingen.

[0:01:34] Een brand die volgde op een explosie.

[0:01:37] Omdat vaak vloeibare stoffen worden gecombineerd met een explosief.

[0:01:42] Grote brand in een huis, heel fel.

[0:01:44] Waarbij het hele huis is uitgebrand en het gezin net heeft kunnen ontvluchten.

[0:01:50] Waarbij zware longschade is ontstaan voor een van de kinderen die op de intensive care heeft gelegen.

[0:01:58] Terroristen slagen erin om met weinig middelen heel veel angst te zaaien.

[0:02:03] Dat doen de opdrachtgevers van deze explosies ook in onze dijken, straten en steden.

[0:02:10] Het doel van die explosies kan heel verschillend zijn.

[0:02:14] Maar vrijwel altijd ligt er een heel heftig conflict tussen een opdrachtgever die een betaling in het vooruitzicht stelt...

[0:02:23] en het doelwit van die explosie.

[0:02:26] die explosie, aan de aanslag aan de basis.

[0:02:30] En de impact die het voor derden heeft, is eigenlijk collateral damage,

[0:02:34] wordt voor dief genomen.

[0:02:36] Maar die schade voor derden is zeer ingrijpend.

[0:02:42] In een paar grove streken gelet op de tijd zeg ik u wat wij als burgemeesters te doen hebben.

[0:02:49] Als de angst in een wijk toeslaat na zo'n explosie.

[0:02:52] De eerste is de empathische burgervader of burgermoeder...

[0:02:56] die ook verontwaardigd is en strijdbaar is, het niet wil accepteren.

[0:03:02] En omdat de schuldige opdrachtgever er vaak niet is...

[0:03:07] is de burgemeester daar om de emoties te kanaliseren, de boosheid, de angst.

[0:03:11] Maar ook, en ik kom er straks nog op terug, het gedeukte vertrouwen in de rechtsstaat.

[0:03:17] Mensen hebben echt het idee, ja, wie staat aan mijn kant?

[0:03:20] Daar kan ik nog wel vertrouwen op.

[0:03:24] Een tweede rol naast die empathie als burgervader is het gezag over de politie.

[0:03:28] Zorgen dat de politie goede inzet pleegt.

[0:03:31] Preventief, maar ook repressief, goede aanhouding kan doen.

[0:03:35] De wijkagent heel betekenisvol dicht bij de mensen brengen.

[0:03:39] Ik kan niet genoeg benadrukken hoe belangrijk dat is als verlengstuk van ons als burgemeester.

[0:03:45] Naast burgervader, gezag over de politie, ben je ook gezagspartner in de Driehoek.

[0:03:49] met het Openbaar Ministerie en dring je aan op prioriteit in de opsporing.

[0:03:55] Er is altijd tekort daaraan, dus er moeten keuzes gemaakt worden.

[0:03:59] En als burgemeester breng je natuurlijk in de stem van de stad...

[0:04:03] en de bewoners om dit op te sporen.

[0:04:06] Dan ben je ook een bestuurder van de stad...

[0:04:08] die heel veel kan doen ook vanuit de gemeentelijke taken...

[0:04:11] in onderwijs, jongerenwerk, maar ook in helpen van mensen...

[0:04:16] van hoe kun je dingen repareren, et cetera.

[0:04:19] Ik voel me als burgemeester in de gelukkige omstandigheden dat ik echt goed geholpen word

[0:04:24] door politie, openbaar ministerie, gemeentelijke diensten.

[0:04:28] Wel schuurt het altijd in capaciteit en financiën, maar dat is eigenlijk niks nieuws onder de

[0:04:33] zon.

[0:04:34] In onze schriftelijke bijdrage die ik met burgemeester Abu Talib en de hoofdofficier Hillenaar heb

[0:04:40] ingebracht naar u, geef ik een aantal dingen mee aan u waarvan we denken dat het nog beter

[0:04:45] zou kunnen.

[0:04:46] Een betere aanpak van dit verontrustende fenomeen.

[0:04:49] Eén aspect geef ik zelf graag even aandacht aan u.

[0:04:53] Omdat het mij en veel collega's wel in de weg zit.

[0:04:57] Dat is het doelwit van een aanslag kan een onschuldig slachtoffer zijn.

[0:05:02] Maar het kan ook een misdadige tegenpartij zijn voor een opdrachtgever.

[0:05:07] En dat doelwit is...

[0:05:10] Dat doelwit wordt getroffen.

[0:05:12] En de privacy is vervolgens een grote rem op een snel en adequaat zicht op dat doelwit.

[0:05:20] Je wil ingrijpende maatregelen nemen om de buurt te beschermen en misschien ook het doelwit te beschermen.

[0:05:26] Maar het is nauwelijks mogelijk voor een burgemeester in die concrete situaties om een ander zicht te hebben op het doelwit dan wat je via openbare bronnen en media verkrijgt.

[0:05:36] Ik kan beter de krant lezen dan afwachten wat ik op mijn bureau vind als het gaat om informatie over het doelwit.

[0:05:42] En voor je beeldvorming als burgemeester, voor je houding van hoe je ermee om wil gaan,

[0:05:48] voor je besluiten, wil je eigenlijk meer weten welke bezittingen heeft zo'n doelwit.

[0:05:53] En de omgeving doorheen, schulden, belastingen, bedrijfsvormen, rechtspersonen,

[0:05:58] omroerende zaken en transacties, antecedenten.

[0:06:02] De legitimatie om dit soort zaken vertrouwelijk te informeren naar de burgemeester,

[0:06:08] erin zitten dat het doelwit angstaanjagende acties heeft opgeroepen bij derden en de overheid weet

[0:06:17] daar versnippert als ze is heel veel meer van maar brengt dat dus niet op die ene plek waarvan u

[0:06:22] verwacht dat die de staat representeert graag zou ik zien en dan rond ik af voorzitter dat wij de

[0:06:29] juridische mogelijkheden en de praktische invulling krijgen om die belangrijke rol die ik net beschreef

[0:06:34] nog beter te kunnen invullen. Dank u wel.

[0:06:37] Heel hartelijk dank. Dan geef ik het woord aan de heer Albert Daleb.

[0:06:43] Ja, voorzitter, dank voor deze wenkomst.

[0:06:46] Burgemeester Wijberg en ik werken ernaast samen, ook met onze driehoek,

[0:06:49] in het zogenaamde Vlaardingenoverleg, omdat dat overleg in Vlaardingen plaatsvindt.

[0:06:54] Ik ga geen woord herhalen van wat hij zei, want dat is juist en dat geldt ook voor ons.

[0:06:59] Alleen de aantallen in Rotterdam zijn een stuk groter.

[0:07:04] De burgemeester Halsma zal zometeen iets zeggen over hoe die getallen in Amsterdam zijn,

[0:07:10] vergelijkbaar iets.

[0:07:11] We zien overigens wel de laatste maanden een zekere trend dat die aanslagen dalen.

[0:07:16] Hadden wij in januari nog zo'n dertig, zitten we nu in april op vijftien per maand.

[0:07:22] Dus daar zit een dalende lijn in voor wat het waard is.

[0:07:26] Ik wil toch een andere hoek aansnijden, voorzitter, en dat is deze.

[0:07:30] Uit de rioolwateronderzoek in Rotterdam blijkt dat wij er goed zijn voor 60.000 lijntjes cocaïne per avond.

[0:07:41] 60.000 lijntjes cocaïne per avond.

[0:07:43] Ik laat bewust de stelte vallen, dan kunnen we het een beetje op ons laten inwerken.

[0:07:48] Wat wij met elkaar hebben aangericht in dit land, door het gebruik van drugs te normaliseren.

[0:07:55] Ik blijf het een bizar fenomeen vinden, dat kennelijk onze jeugd niet zomaar kan feesten...

[0:08:00] zonder een kooklijntje of een pilletje.

[0:08:04] Inmiddels heb ik in Rotterdam twee doodlijke slachtoffers te betreuren gehad.

[0:08:08] Twee jonge meisjes, in de leeftijd van 18, 19, als gevolg van gebruik van drugs.

[0:08:13] Luister naar die moeders en je kent het verhaal.

[0:08:18] Deze bel duurt een hele minuut.

[0:08:20] Ik vind het zonde van uw betovering.

[0:08:21] Kan ik erdoorheen praten?

[0:08:22] U mag dat doen, u kunt er ook voor kiezen om even te pauseren.

[0:08:26] U mag erdoorheen praten, wij kunnen u verstaan.

[0:08:28] Goed, dan praat ik door.

[0:08:32] Een van mijn actiepunten richting de Kamer...

[0:08:35] en dat vraagt bijna een soort maatschappelijke debat en discussie...

[0:08:39] is hoe is het zover gekomen dat we dat drugsgebruik zo hebben laten normaliseren...

[0:08:46] dat dat ons nu tegen ons aan het keren is.

[0:08:50] Twee, de burgemeester Wijnberg had het erover...

[0:08:53] slachtoffers bij wie die explosies plaatsvinden...

[0:08:59] maar zijn zelf of hun familieleden betrokken op enige lei bij de drugshandel.

[0:09:08] En volgens mij moeten we dat ook hardop zeggen, want veel van die mensen zeggen van we weten van niks

[0:09:13] en als later het onderzoek vordert, blijken ze toch eigenlijk zelf meer in de shit te zitten.

[0:09:20] Vervolgens weten we ook, goede analyses overigens van de recherche,

[0:09:25] tussen de opdrachtgevers die ergens in de wereld langs een zwembad zitten te lurken aan hun martini

[0:09:33] en de frontsoldaatjes die het werk doen dat er soms tien lagen zitten.

[0:09:39] Tien lagen.

[0:09:40] En de opdracht wordt vaak verstrekt door een anoniem persoon via social media aan zo'n jongen.

[0:09:46] Vaak zijn het jongens en enkele keer een meisje.

[0:09:50] En hier heb je een tas. Hier zit een kalasnukof in, letterlijk.

[0:09:54] Hier zit een kalasnukof in.

[0:09:55] En als het een succesvol resultaat is, dan zorgen wij ervoor dat je betaald wordt.

[0:10:00] En overigens, vaak worden ze ook niet eens betaald. Dat weten we dan ook nog eens.

[0:10:05] En dus de soldaatjes die we pakken, pakken daar heel veel van.

[0:10:09] Zoals ze zouden willen, ze hebben geen idee wie erachter zit.

[0:10:12] En het zijn ook vaak kwetsbare jongeren.

[0:10:14] ...soms ook met een lvb-problematiek en soms uitgebroken gezinnen.

[0:10:19] Dus er zit ook wel degelijk een enorme maatschappelijk vraagstuk achter.

[0:10:25] Dat pleit overigens ook wel voor internationale samenwerking...

[0:10:28] ...en in vormen van internationale opsporing wil je bij die lui komen...

[0:10:32] ...die ver weg in de wereld feitelijk de opdrachten verstrekken...

[0:10:37] ...waarvan soms ook het idee bestaat dat die ook in de gevangenis zitten.

[0:10:41] Dat brengt mij wel tot een aantal verzoeken die ik graag aan de Kamer zou willen doen.

[0:10:44] Dat is om te beginnen als verbod op de productie van zwaar vuurwerk in Europa,

[0:10:49] en dat in een Europees verband.

[0:10:52] Er zijn landen in Europa met een zekere traditie op dit punt.

[0:10:55] Ik kan hem verder geen namen, maar het lijkt mij nou verstandig.

[0:10:58] Als wij Europa voor de burgers kunnen laten werken,

[0:11:01] is dit een heel nuttige maatregel.

[0:11:04] Er is een discussie gegaan over het plaatsen van zware vuurwerk

[0:11:08] op de lijst van wapen en munitie.

[0:11:10] Volgens mij is dat iets wat u heel goed kunt doen.

[0:11:14] Preventie via onderwijs en jongerenwerk.

[0:11:17] Burgemeester Halsema en ik hebben een film laten maken, het heet Zwijgerecht.

[0:11:21] Ik raad u die film aan, die moet u echt zien.

[0:11:24] Dan kunt u ook zien hoe net gewezen criminelen ontdekken dat ze in de film fantastische acteurs zijn.

[0:11:33] Maar het leven is echt en die moet u echt zien.

[0:11:36] Wij zijn van plan, burgemeester Halsema en ik, om die film te voorzien van aanvullend onderwijsmateriaal

[0:11:43] en dat op schodelen te laten draaien.

[0:11:46] Voor preventie moet ook echt meer geld komen,

[0:11:49] en vooral ook voor het jongerenwijk.

[0:11:51] Dan moet er een landelijke coördinatie komen.

[0:11:54] Ik heb op verzoek van minister Ernst Herst Ballien

[0:11:56] ooit de taskforce Rofo vervallen,

[0:11:59] de HIC mogen leiden, dat heb ik bijna 14 jaar lang gedaan.

[0:12:03] We hebben met elkaar in dit land,

[0:12:04] door te coördineren en samen te werken met private partijen ook,

[0:12:08] dat delict behoorlijk onder de knie weten te krijgen.

[0:12:10] En wij pleiten er ook voor om die taskforce opnieuw in te zetten, maar dan op dezelfde manier zoals wij dat bepleiten.

[0:12:17] En niet het alternatief waar het ministerie mee is gekomen in vorm van een afstemmingsoverleg.

[0:12:21] Dat zet geen zoden aan de dijk.

[0:12:24] En tot slot, inderdaad, ik sprak daarnet over het niet langer normaliseren van drugsgebruik.

[0:12:29] Daar moeten we echt een keer met elkaar het gesprek over voeren in dit land.

[0:12:31] Dat is een sociologisch fenomeen waar ik echt in toenemende mate bizarre kantjes van zie.

[0:12:37] Dat was het, voorzitter.

[0:12:38] Hartelijk dank.

[0:12:39] Dan geef ik het woord aan de heer Vreulich.

[0:12:42] Dank u wel, voorzitter.

[0:12:44] Geachte leden van de commissie.

[0:12:45] Fijn dat ik hier ook vanmorgen bij mag zijn.

[0:12:48] Om ook het licht van een kleinere gemeente even over dit onderwerp te mogen laten schijnen.

[0:12:53] Over dit nieuwe fenomeen.

[0:12:54] Want dat is het.

[0:12:55] We zien dat de onderwereld met een harde knal de bovenwereld binnenkomt.

[0:12:59] En daar vind ik als overheid nog niet het goede antwoord op.

[0:13:02] En ik wil u graag even meenemen in de casuastiek.

[0:13:05] De zomer van 2022, kleine twee jaar geleden.

[0:13:07] en we hebben de twijfelachtige heren in mijn gemeente,

[0:13:10] in het dorp Hoevenhaag, waar het fenomeen eigenlijk een beetje begonnen is toen.

[0:13:14] Daar waren twee explosies, een nieuw dorp waar honderden jonge gezinnen wonen, veel kinderen.

[0:13:21] Bij die eerste explosie, s'nachts, lagen in het huis ernaast tien tot twaalf kinderen te slapen,

[0:13:26] want die hadden een slaapfeestje in de woonkamer.

[0:13:29] Ze moesten het glas uit hun haren halen.

[0:13:32] Bij de tweede explosie volkwam een openstaande deur binnen in het huis,

[0:13:36] dat er echt een ramp was gebeurd met de zwangere mevrouw en de kinderen die boven schriepen,

[0:13:41] want de drukgolf kon achteren, waardoor de achterpui en de onderverdieping helemaal verwoest is van dat huis,

[0:13:47] maar gelukkig boven de mensen ongedeerd waren.

[0:13:51] En dat is voor die mensen verschrikkelijk, maar het doet heel veel met omwonenden, met zo'n buurt, met zo'n dorp.

[0:13:58] Nou, wat doe je dan als burgemeester?

[0:14:00] Collega Weiminger zei het al, je bent er als burgervader.

[0:14:03] Je probeert zo snel mogelijk de mensen bij elkaar te krijgen.

[0:14:06] En naar ze te luisteren en ook uit te leggen wat je kunt doen als burgemeester.

[0:14:11] Nou, cameratoezicht, het sluiten van woningen, dat hebben wij ook gedaan.

[0:14:15] Families dus eigenlijk gezinnen uit hun huis zetten.

[0:14:18] En dan kom je toch wel voor een enorm dilemma te staan.

[0:14:22] Te beginnen met die camera's.

[0:14:23] Staan die hier voor de openbare orde?

[0:14:25] Of ook ter beveiliging en voor de opsporing?

[0:14:27] Nou, daar heb ik aardig wat discussies over gehad met het Openbaar Ministerie.

[0:14:31] Ook voor een kleine gemeente is het bijna niet doenlijk om,

[0:14:33] Als daar zeven, acht, negen camera's staan die 24 uur per dag worden uitgelezen

[0:14:38] door de politie of door een bedrijf, dat is voor ons niet op te brengen.

[0:14:41] Dat kost 10.000 euro's per maand.

[0:14:44] Dan het sluiten van de woningen.

[0:14:46] Dat is een bevoegdheid van de burgemeester, maar dat is een herstelmaatregel.

[0:14:49] Dat is een maatregel om de openbare orde te herstellen.

[0:14:52] Het is geen maatregel om verdachten te straffen of om aanslagen te voorkomen.

[0:14:57] En je kunt ook niet oneindig een familie uit hun eigen huis houden.

[0:15:01] De rechter vraagt daar terecht een goede onderbouwing.

[0:15:04] En ja, dan kom ik op het punt ook van burgemeester Wijminga.

[0:15:08] Wij krijgen vaak te weinig concrete informatie om dat te delen.

[0:15:12] En wij krijgen alleen maar een regeltje van de politie of het OM.

[0:15:15] Er is nog altijd dreiging op dat huis.

[0:15:17] Maar dan gaat de rechter op een gegeven moment geen genoegen meer meenemen.

[0:15:21] En dan moet je misschien die mensen weer terug naar hun huis brengen.

[0:15:24] En dan kom ik bij het dilemma.

[0:15:26] De omwonenden vinden daar ook wel wat van.

[0:15:28] Die hebben namelijk daar heel veel angst over.

[0:15:31] Wat moet je als gemeente met mensen die je uit huis zetten?

[0:15:34] Die komen op een gegeven moment ook bij mij van de burgemeester.

[0:15:37] Wordt het gecompenseerd?

[0:15:38] Heeft u een ander huis voor me?

[0:15:40] Mag ik een hotel declareren?

[0:15:42] Maar die dreiging die verhuist ten eerste natuurlijk gewoon mee met de personen.

[0:15:47] En in ons geval werden de mensen ook het stelsel bewaken en beveiligen geadviseerd, omdat,

[0:15:54] wat collega Aboutaleb ook zei, de mensen zeggen in eerste instantie allemaal ik heb geen idee

[0:15:59] waarom er een bom aan mijn deur hangt.

[0:16:00] Nou, de politie heeft daar vaak wel wat ideeën over.

[0:16:05] Als mensen dan weigeren om in dat stelsel te gaan, zou het dan niet zo moeten zijn,

[0:16:10] zoals ook in het buitenland bij andere landen het geval is,

[0:16:13] dat de verantwoordelijkheid van de burgemeester om onderdak te verlenen of te compenseren,

[0:16:18] zou moeten vervallen.

[0:16:19] Want er wordt je politiebescherming aangeboden, die weiger je,

[0:16:23] ja, dan is het ook een beetje klaar, wat mij betreft.

[0:16:26] En inderdaad, wat burgemeester Amboer-Taalheb zegt, pak dit landelijk aan.

[0:16:30] Maar ook lokaal. In onze gemeente zijn we op de middelbare scholen signaleringstafels gestart.

[0:16:36] Dat is regelmatig terugkeren in de tafel, fysiek ook op de scholen.

[0:16:40] Daar zit de wijkagent aan, daar zit de jongerenwerker aan, daar zit de school aan natuurlijk.

[0:16:45] En er zit ook de gemeente aan. Hoe gaat het met de buurt? Hoe gaat het met de school?

[0:16:49] Hoe gaat het met de leerlingen? Wat zijn rode vlaggen?

[0:16:52] We proberen ook een conciërge daar een beetje streetwise in te maken.

[0:16:56] Als een meisje elke donderdagmiddag wordt opgehaald door een zwarte BMW.

[0:17:00] noteer dat kenteken maar een keer en geef dat maar eens een keer door aan de wijkagent.

[0:17:04] Dus dat soort dingen zit je echt aan de voorkant met preventie.

[0:17:07] En we moeten met elkaar, denk ik, tot betere afspraken en regelgeving komen,

[0:17:11] zodat die vermenging van die verantwoordelijkheden tussen de burgemeester,

[0:17:14] openbare orde en het Openbaar Ministerie, de strafbare feiten,

[0:17:18] dat die vermenging minder gaat voorkomen dan nu het geval is.

[0:17:22] En ja, ik sluit erg aan bij meneer Aboutaardeppe als het gaat,

[0:17:26] Waar zijn we mee bezig als wij 60.000 lijntjes kooken per dag?

[0:17:32] Het begint ergens en dat zijn toch onze kinderen, jongeren en ook ouderen die die troep gebruiken.

[0:17:40] En daarom komt het hier.

[0:17:41] Dus daar zit wel een groot deel van de oplossing.

[0:17:44] Maar die oplossing is heel moeilijk te verkrijgen, denk ik.

[0:17:47] Dank u wel.

[0:17:48] Hartelijk dank.

[0:17:49] Dan geef ik het woord aan mevrouw Halsema.

[0:17:53] Dank u wel, voorzitter.

[0:17:54] Dank u wel.

[0:17:55] Het is een eer hier vandaag ook het woord te mogen voeren.

[0:17:59] Ik moet wel bekennen dat ik na de vorige betooging enigszins in de verleiding ben om ook een

[0:18:02] discussie te gaan voeren over drugs.

[0:18:06] Laat ik me in ieder geval aansluiten bij de vorige sprekers dat ik denk dat een fundamenteel

[0:18:10] debat over drugshandel en drugsgebruik op zijn plek is.

[0:18:15] Laat ik daar mijn één opmerking bij permitteren.

[0:18:18] Tientallen jaren van intensivering van de opspoeling en vervolging van drugshandel in

[0:18:23] Nederland en internationaal heeft geleid tot recordvangsten inmiddels.

[0:18:29] Het heeft geleid tot verdergaande professionalisering van de georganiseerde

[0:18:34] misdaad, een toename aan geweld op onze straten, zonder dat de straatprijzen

[0:18:39] in cocaïne ook maar een cent omhoog zijn gegaan.

[0:18:42] Dus het effect van het beleid tot dusver is er niet of het is averechts.

[0:18:48] U merkt al, ik sta daar enigszins anders in.

[0:18:51] Voor mij is het eigenlijk onverteerbaar dat wij een product met zulke grote gezondheidsrisico's

[0:18:57] in handen hebben gelegd van amorele criminelen, hen een monopolie hebben gegeven, de verstrekking

[0:19:05] ervan.

[0:19:05] Maar dit is wellicht een debat dat we op een ander moment moeten voeren.

[0:19:09] Goed.

[0:19:11] De explosies.

[0:19:12] In onze stad ook een heel groot probleem, zoals u weet.

[0:19:14] Bijna 200 vorig jaar.

[0:19:16] En als het zo doorgaat, als de trend van de eerste maanden zich doorzet, dan komen we

[0:19:21] behoorlijk bovenuit en dat is niet iets waar we trots op zijn.

[0:19:25] Wat ik daar wel bij op wil merken, en ik denk dat dat ook geldt in de steden en gemeentes

[0:19:29] van mijn collega's, is dat we ook een verschuiving zien.

[0:19:33] Er vinden bijvoorbeeld geen liquidaties meer plaats.

[0:19:36] Dat is wel, zeg ik met echt enorme relativering en ironie erbij,

[0:19:42] het enige goede nieuws, want het is verder natuurlijk alleen maar slecht nieuws.

[0:19:45] Er is heel veel gezegd over de omstanders, de buren, de wijkbewoners

[0:19:50] die er echt heel veel last van hebben en die daarmee ook bang worden.

[0:19:54] En wat ik ook zie gebeuren in met name de kwetsbaarste wijken in onze stad,

[0:19:58] is dat inwoners zich verder terugtrekken.

[0:20:00] En is dat de zwijgcultuur, die er op een aantal plekken al was,

[0:20:04] verder versterkt wordt.

[0:20:05] Mijn collega's hebben opmerkingen gemaakt over de intensivering van

[0:20:08] opsporing en vervolging.

[0:20:11] Ik ben het daar volledig mee eens.

[0:20:12] Alle opmerkingen die zij hebben gemaakt, ben ik het mee eens.

[0:20:16] Ik zou er wel één kanttekening bij willen plaatsen.

[0:20:18] Ik snap de behoefte van de Kamer om daar ook landelijk gevolgen aan te kunnen geven en

[0:20:24] bijvoorbeeld een taskforce in het leven te willen roepen.

[0:20:27] Ik kan me ook voorstellen dat het met name daar waar de samenwerking met wetenschap wordt

[0:20:31] geïntensiveerd heel nuttig zou zijn.

[0:20:35] Ik waarschuw wel een beetje, en dat doe ik ook in navolging van burgemeester Abu Talib,

[0:20:40] voor het oprichten van opnieuw een parallelcircuit aan de lokale, regionale en nationale opsporing

[0:20:47] en vervolging die we al hebben, zonder dat dat tot grotere effectiviteit leidt.

[0:20:52] En dan verwijs ik even naar de activiteiten die hier zijn geweest rond ondermijning,

[0:20:57] waar natuurlijk ook een nationaal instituut in het leven is geroepen,

[0:21:00] dat in ieder geval, wat mij betreft, weinig toevoegt op dit moment

[0:21:04] aan de lokale en regionale en nationale opsporing en vervolging die we hebben.

[0:21:10] Ik zou eigenlijk één element nog wat meer willen benadrukken.

[0:21:15] En dat is de preventie.

[0:21:17] Ik noemde even al de zwijgencultuur.

[0:21:19] Dat is echt heel problematisch in onze wijken.

[0:21:23] En dat heeft er ook mee te maken dat wij in toenemende mate zien...

[0:21:26] dat zowel aan de kant van de daders als aan de kant van de slachtoffers...

[0:21:30] er sprake is van criminele uitbuiting en mensenhandel.

[0:21:33] Met name daar waar het gaat om minderjarige daders...

[0:21:37] maar ook slachtoffers, denken wij het fenomeen te zien...

[0:21:42] dat bijvoorbeeld het plaatsen van explosieven als doel heeft

[0:21:46] om jongeren te dwingen om de misdaad in te gaan.

[0:21:51] Dus het is een middel, het wordt ook ingezet.

[0:21:54] En wij zien heel vaak dat als er een explosief afgaat bij een woning,

[0:21:58] dan vinden wij in de onderzoeken niet direct antecedenten

[0:22:00] of relaties met misdaad.

[0:22:02] En dat maakt het ook heel ingewikkeld om stappen te zetten.

[0:22:06] Wat wij wel vermoeden, is dat er nog geen antecedenten zijn,

[0:22:09] maar die er wel komen nadat het explosief is afgegaan.

[0:22:13] Dus dat daar gezinnen wonen met opgroeiende jongeren,

[0:22:17] waar tegen eigenlijk wordt gezegd er is nu een explosief afgegaan en nu ga je voor ons werken,

[0:22:23] want doe je dat niet dan zal er over een aantal weken weer een explosief afgaan.

[0:22:27] Dat gaat vaak om behoorlijk kwetsbare jongeren.

[0:22:30] Soms gaat het om verstandelijke beperkingen, het gaat om jongeren met weinig perspectief,

[0:22:35] die eigenlijk op die manier gedwongen worden de georganiseerde misdaden in te gaan.

[0:22:40] Dat geldt dus aan de daderkant, of aan de slachtofferkant.

[0:22:44] Het geldt ook aan de daderkant.

[0:22:46] Wij zijn op dit moment met het Openbaar Ministerie in gesprek

[0:22:49] of niet ook nagegaan moet worden dat de daders anders behandeld worden.

[0:22:54] Of ze toch ook niet soms, er bent toch geen misverstand.

[0:22:57] Als je een explosief plaatst, dan heb je een zwaar crimineel feit begaan

[0:23:01] en dan moeten er opsporingen en vervolgingen en veroordelingen plaatsvinden.

[0:23:04] Maar wij beginnen wel de indruk te krijgen dat ook bij de daders er sprake is van hele

[0:23:10] zware druk die er is uitgeoefend op hen.

[0:23:15] Dus niet alleen wordt hun geld beloofd, maar ze worden ook onder druk gezet met geweld

[0:23:19] om geweld bij anderen te plegen.

[0:23:21] De vraag is hoe je daarmee om moet gaan.

[0:23:24] En dan kom ik op het element dat ik wil benadrukken, dat is preventie.

[0:23:29] Wij denken dat de enige manier om hier op de lange termijn werkelijk iets aan te doen,

[0:23:35] behalve onderwerpen die al genoemd zijn door mijn collega's, zoals bijvoorbeeld een algemeen

[0:23:40] vuurwerkverbod, maar vooral een verbod op de productie van zware vuurwerk zoals nu ook

[0:23:44] in het nieuwe regeerakkoord is opgenomen in heel Europa, en natuurlijk is dat van groot

[0:23:50] belang.

[0:23:51] En wat ook van groot belang is, wat volgens mij door een van de wetenschappers naar voren

[0:23:54] zal worden gebracht. Dat is veel meer aandacht te gaan hebben, dat heb ik een vorige keer hier

[0:23:59] ook gezegd, voor wapenhandel en voor handel in explosieven. Dat niet langer als bijvangs te

[0:24:04] beschouwen in opsporing en vervolging, maar daar echt voor aan te geven. Nu terug naar preventie

[0:24:11] en de rol die wijken daarin moeten spelen. Ik maak me grote zorgen over het verminderen van

[0:24:16] de sociale netwerken en de politie netwerken in onze wijken. Het allerbelangrijkste is de

[0:24:23] aanwezigheid van wijkagenten, districtteams die de straten, onze jongeren, de families daarachter,

[0:24:31] hun schuldenproblematiek, de verwevenheid met misdaad door en door kennen. Onze wijkagenten

[0:24:38] zijn echt goud waard. En daarom wil ik tot slot maar even vooruitlopen op de besteding van de

[0:24:45] 300 miljoen die nu is vastgelegd in het regeerakkoord. Dat gaat onder het kopje nationale veiligheid.

[0:24:51] Ik kan me voorstellen dat heel veel partijen zich dan melden tot en met de grensbewaking.

[0:24:58] Ik zou hier willen zeggen, zet het in op onze politie en met name op het versterken van

[0:25:04] de wijknetwerken van onze politie, onze wijkagenten.

[0:25:09] Heel hartelijk dank aan jullie alle vier voor de uitgebreide uiteenzetting.

[0:25:14] Het is erg interessant.

[0:25:15] Dank jullie wel.

[0:25:16] Ik kijk naar de leden en ik wil voorstellen dat wij alle vijf één vraag stellen en daarbij

[0:25:21] en duidelijk zeggen aan wie we de vraag richten

[0:25:23] en dat zo kort en bondig mogelijk proberen te doen.

[0:25:26] Allereerst mevrouw Moedler namens Bloemings PvdA.

[0:25:28] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:25:30] Allereerst mijn enorme waardering voor jullie komst en voor jullie inbreng,

[0:25:34] wat ontzettend nuttig is, want ook wij willen als Kamer iets doen

[0:25:37] aan de ruim 500 explosieven die we dit jaar al hebben meegemaakt

[0:25:41] en wat alleen maar meer gaat worden

[0:25:43] en daarmee we waarschijnlijk een record gaan verbreken

[0:25:45] ten opzichte van volgehande jaren.

[0:25:47] explosieven die door gerondselde jongeren worden teweeggebracht.

[0:25:53] Mijn vraag richt zich met name op de oplossingsrichting die wij eerder via een voorstel hebben aangekaart,

[0:26:00] namelijk waarbij we de regering hebben verzocht om in samenspraak met de burgemeesters, met het OM,

[0:26:06] met de politie, te komen tot een integrale samenwerking en handelingskader ter bestrijding van deze problematiek

[0:26:13] na het voorbeeld van het landelijke taskforce overvallen.

[0:26:17] Die is aangenomen.

[0:26:18] En mijn concrete vraag was, en die werd deels beantwoord door burgemeester Aboutaleb,

[0:26:23] ja, de minister wil alleen maar een afstemmingsoverleg, dat is niet voldoende.

[0:26:27] En ik hoor mevrouw Halsema zeggen, ja, het moet wel lokaal blijven.

[0:26:31] Wat gaat jullie helpen?

[0:26:33] En aan wie richt u die vraag?

[0:26:35] Precies, u moet toch enige kant op.

[0:26:39] Burgemeester Halsema en Aboutaleb gingen er allebei op in.

[0:26:42] En ik hoorde een soort van discrepantie.

[0:26:44] Ik wil daar wat, of niet. Dus wat hebben jullie nodig?

[0:26:48] Wilt u toch... Want anders gaan we dat allemaal doen.

[0:26:50] Wilt u toch één iemand uitkiezen aan wie u de vragen in eerste instantie wil richten?

[0:26:54] Dan richt ik hem als eerste aan burgemeester Abu Talib.

[0:26:59] Dank u wel. En excuus dat ik dat zou doen,

[0:27:00] want anders hebben we toch het dubbele aantal vragen. Dat is toch...

[0:27:03] Mevrouw Michonne Derksen namens VVD voor uw vraag.

[0:27:08] Ja, voorzitter, dank u wel. En dank ook aan onze gasten van vandaag.

[0:27:11] Het is ook goed om te zeggen dat we natuurlijk hier heel veelvuldig over de aanpak van de georganiseerde drugscriminaliteit hebben.

[0:27:18] En dit is zo'n vreselijk uitwas daarvan, die je gewoon lokaal ziet en waar u mee te maken heeft, wekelijks, zo niet meerdere malen per week.

[0:27:29] En het staat ons hier, ik sta, ik voel me in ieder geval verantwoordelijk om ook datgene hier dan ook mogelijk te maken wat u nodig heeft om de straten en de wijken veilig te maken.

[0:27:41] Dat is wet sluitingsbevoegdheid is genoemd, de wet wapens en munitie.

[0:27:46] Maar ik ben erg benieuwd nog naar dat invulling van dat punt informatiedeling.

[0:27:50] Ik heb daar zelf heel vaak, heb ik dat naar voren gehaald.

[0:27:54] Daar is politiek, is daar verschil van inzicht over.

[0:27:58] Volgende week stemt de senaat over de wet gegevensverwerking samenwerkingsverbanden.

[0:28:04] Dat gaat niet unaniem worden aangenomen.

[0:28:06] Dus dat maakt maar dat juist we dit soort verhalen nodig hebben

[0:28:11] om wetgevingen over informatiedeling verder te brengen.

[0:28:14] Anders lukt het echt niet.

[0:28:16] En hoe hard ik er ook zelf aan zal willen blijven trekken.

[0:28:19] Wat heeft u concreet?

[0:28:20] Ik denk dat ik het beste aan mevrouw Hasma kan vragen.

[0:28:23] Wat heeft u nou concreet nodig om een vervolgstap te zetten in het delen van informatie,

[0:28:29] zodat u inderdaad ook lokaal beter deze problematiek kan aanpakken?

[0:28:35] Dank u wel. De heer Arendema namens PVV.

[0:28:39] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:28:40] Toen meneer Aboutaleb de stilte liet vallen na zijn 60.000 lijntjes cocaïne gebruik in Rotterdam,

[0:28:47] sloeg ik even snel aan het rekenen en dat komt dan al op enkele kilo's.

[0:28:51] En als je dat dan weer vertaalt naar geld, dan kunnen we beseffen dat het om enorme bedragen gaat.

[0:28:58] En dat is toch kennelijk ook wel de bron van alle kwaad, zeg maar,

[0:29:01] want uiteindelijk vloeit daar ook dit explosieve geweld uit voort.

[0:29:06] En hoe je dat dan ook maar aanpakt...

[0:29:08] Ik ben niet zo voor de gedachtenrichting van mevrouw Haltsema,

[0:29:11] maar ik wil in ieder geval wel de waardering uitspreken voor alle burgemeesters

[0:29:14] dat ze hun taak als burgemeester, als vader, als burgemoeder goed opnemen

[0:29:19] en het gezag over de politie.

[0:29:21] Ik ben van mening dat je dat toch landelijk moet gaan coördineren

[0:29:25] op een manier waardoor je volgens mij, en dat is dan ook meteen de vraag aan meneer Aboutaleb,

[0:29:30] van hoe zou je dat nou landelijk moeten gaan oppakken

[0:29:32] zodat je vooral in die informatievoorziening en vooruitdenkend op waar zou het nu kunnen gaan

[0:29:38] plaatsvinden en wat kunnen we er dan aan doen om het te voorkomen, hoe zou je dat moeten inrichten,

[0:29:42] wat kan hem daarbij helpen. Dank u wel. Dan mevrouw Bruining NSC. Dank u wel voorzitter. Dank

[0:29:49] jullie wel voor jullie inbreng en ik heb eigenlijk een korte en concrete vraag aan burgemeester

[0:29:53] Halsema. U gaf aan dat de wijken zeg maar achteruit gaan qua sociale binding en dat mensen daar zeg

[0:30:01] erop nahouden. Heeft u een concreet beeld van hoe we dat eigenlijk zouden kunnen oplossen?

[0:30:07] Hoe kunnen we van die zwijgcultuur afkomen en hoe kunnen we zorgen dat de sociale cohesie in de

[0:30:11] wijken zoals we die vroeger kenden? Ik kom uit de Bijlmer namelijk en vroeger was er heel veel

[0:30:15] sociale cohesie. Je kon gewoon bij de buurman en buurvrouw binnenlopen en dat is nu niet meer zo.

[0:30:20] Hoe kunnen we dat terugkrijgen, niet alleen als samenleving, maar wat zou de Kamer daar

[0:30:23] eventueel in kunnen betekenen? Dank u wel. Dan voeg ik daar zelf vanuit de SP ook nog één vraag aan

[0:30:30] En ik zal hem dan richten aan de heer Wijbenga.

[0:30:34] Ook vanuit mij natuurlijk alle waardering voor de burgemeester.

[0:30:37] Want er komt nogal wat op een burgemeester af na zoiets afschuwelijks als een explosie.

[0:30:41] Dat heeft hij heel indringend en nadrukkelijk aan ons uitgelegd.

[0:30:45] Veel waardering daarvoor, zeg ik de collega's ook na.

[0:30:48] Maar mijn vraag aan de heer Wijbenga.

[0:30:50] Een van de taken of rollen van de burgemeester is dan gezagspartner in de driehoek met het OM.

[0:30:55] En daar dring je dan aan op opsporing en vervolging.

[0:30:58] wetende dat de capaciteit beperkt is.

[0:31:01] En toen vroeg ik mij toch af.

[0:31:03] En nogmaals, ik denk dat ik vrij goed op de hoogte ben van de capaciteitstekorten bij de politie,

[0:31:07] ook in de wijken en bij het Openbaar Ministerie.

[0:31:12] Maar wat zegt dat nou over de staat van onze opsporing en hoe we het uit de hand hebben laten lopen,

[0:31:19] dat je dan bij zoiets verschrikkelijks als een explosie nog aan moet dringen op opsporing en vervolging.

[0:31:23] Wat zegt het nou over de staat waarin we nu verkeren in relatie tot de middelen die daarvoor zijn uitgetrokken in het hoofdlijnenakkoord?

[0:31:31] Goed, dat zijn de vragen die vanuit de Kamer gesteld zijn.

[0:31:35] Ik stel voor dat ik eerst de heer Abou-Taal op het woord geef voor de vragen uit de PvdA en de PVV.

[0:31:41] Dan mevrouw Halsema voor de vragen vanuit de VVD en NSC, zeker.

[0:31:46] Dan de heer Weijbergaar voor mijn vraag.

[0:31:48] En dan geef ik ook de heer Vreulich nog het woord in deze ronde om te reageren als hij dat wil op zaken die gezegd zijn.

[0:31:56] Ik zei net dat ik op verzoek van minister Ernst Isbalin toen die taskforce heb voorgezeten...

[0:32:02] en die taskforce had een kern, bestaande uit een aantal vaste leden...

[0:32:07] en hij kon aangevuld worden afhankelijk van elk thema van aanpalende disciplines.

[0:32:14] Zo hebben wij met elkaar daarin, succesvol vind ik echt, de basis gelegd...

[0:32:18] voor een ander type pinautomaat.

[0:32:21] Dat komt omdat we daarmee de Vereniging van Banken en met alle andere partijen goede gesprekken

[0:32:25] hebben gevoerd over hoe die pinautomaat eruitziet en waarom het nuttig was om het geld wat erin

[0:32:30] zat eventueel bij een kraak te kunnen verlijmen, dan weer te kunnen verkleuren en onbruikbaar

[0:32:34] te maken.

[0:32:35] Dat wil niet zeggen dat wij dat uitgevoerd hebben.

[0:32:38] Dat lag decentraal, want de banken deden het.

[0:32:41] Wij hebben daar de basis gelegd met elkaar voor het centraliseren van rechercheeenheden

[0:32:46] en binnen de gemeente op dat de recherchecapaciteit niet verspreidt

[0:32:50] over districten aan de orde, zomaar dat je de kennis bij elkaar kunt brengen.

[0:32:55] Dat andere motoren van de politie,

[0:32:57] om met elkaar lidden die gevlucht zijn op te sporen,

[0:33:03] het zogenaamde drie-dingenmodel, dat bespreek je daar met elkaar,

[0:33:05] maar je gaat niet, en dat is terecht wat mevrouw Halsma zegt,

[0:33:08] er is geen discrepantie tussen, de uitvoering moet in de regio's blijven.

[0:33:13] We hebben nu een discussie over hoe gaan we met NSOC, dat is een fenomeen wat u kent.

[0:33:19] Ik ben geen voorstander van operaties uitgevoerd door NSOC.

[0:33:24] NSOC moet wat mij betreft een soort AIVD zijn voor drugshandel, voor ondermijning en het internationale netwerk.

[0:33:32] Ik ben recent in Latijns-Amerika geweest met twee collega-burgemeesters, Hamburg en Antwerpen.

[0:33:38] En dan vraagt de topman van de indichtingen in Peru aan mij...

[0:33:43] kunt u mij in verbinding stellen met de indichtingendiensten in Nederland?

[0:33:48] Ik laat nog een keer stil te vallen.

[0:33:50] Daar verbaas je toch over?

[0:33:52] Dat we dus dat soort lijntjes niet hebben.

[0:33:54] De tweede grootste producent ter wereld is Peru.

[0:33:58] En we hebben geen directe contacten mee.

[0:34:02] Of een land als Ecuador.

[0:34:04] Ja, ik gooi toch maar even een bommetje in deze kamer...

[0:34:07] waar we geen ambassadeur hebben.

[0:34:09] Ik zeg het toch maar na, ik laat dat niet laten vervallen.

[0:34:14] Ecuador, waar we geen ambassadeur hebben.

[0:34:16] Ik spreek met de president en ik vraag hem om hulp.

[0:34:19] Wij hebben belang bij hulp door Ecuador.

[0:34:22] Maar het eerste antwoord is, neemt u ons eigenlijk wel serieus?

[0:34:25] U heeft niet eens een ambassadeur hier.

[0:34:27] Maar het zijn wel landen waarvan wij afhankelijk zijn.

[0:34:29] Dus laat ENSOC, wat mij betreft, zich concentreren op het zijn van een soort AIVD

[0:34:34] ...voor alles wat te maken heeft met de drugs in de wereld, in Europa en Latijns-Amerika...

[0:34:39] ...en ons vooral ook aanreiken, zoals AIVD dat ook doet, waar de regionale politieeenheden moeten interveneren.

[0:34:46] Ga niet operaties uitvoeren in mijn haven, daar is het team dedicated voor en staat om dat voor te doen...

[0:34:53] ...maar geef ons wel de informatie die daarbij heel nuttig kan zijn.

[0:34:57] Nou, wat ons betreft richt ook zo'n taskforce in voor dit thema.

[0:35:01] Maar doe dat gewoon een aantal jaren, ook lange termijn, want dit fenomeen is morgen niet weg.

[0:35:05] De focus moet zijn een jaar of tien, lang volhouden, zoek daar eens goede mensen bij.

[0:35:10] En afhankelijk van de thema's breid je dat uit.

[0:35:12] En als het thema klaar is, gaan die mensen weg en komen er andere mensen weer in.

[0:35:16] Dan de vraag van de heer Adema.

[0:35:19] Heb ik eigenlijk een beetje op deze manier zo beantwoord.

[0:35:22] Kijk, het zijn kilo's, maar al die troep wat in Rotterdam aankomt en in Zeeland, dat wordt niet alleen dat geconsumeerd.

[0:35:30] Wij zijn een distributieland. We hebben een perfecte haven.

[0:35:33] Maar ook perfect voor drugsdistributie.

[0:35:36] En er gaat 200 tot 300 miljard in om.

[0:35:38] Alleen al de productie in Colombia. 200 tot 300 miljard.

[0:35:42] Daar kunnen ze iedereen mee omkopen.

[0:35:47] Nog een keer één derde en dan ook niet meer nog een keer stil te vallen.

[0:35:50] Als ze daar, tot en met in de hoogste regionen van het land, mensen kunnen omkopen...

[0:35:55] wie zegt mij dat dat hier niet gebeurt?

[0:35:58] Laat dat een waarschuwing zijn.

[0:35:59] Iedereen kan in die lijn gecorrumpeerd worden.

[0:36:01] Het zijn enorme bedragen die daarmee in omgaan.

[0:36:04] Zodanig dat in Peru de hoogste aanklagen beveiligd moeten worden

[0:36:09] door mensen uit Miami, omdat ze het in het land zelf niet toevertrouwen

[0:36:14] aan de locale politie om de eigen topvrouw,

[0:36:17] in dit geval van het Opbouwministerie, daar te kunnen beveiligen.

[0:36:21] Het is een ernstig vraagstuk en ik heb geen idee of die urgentie,

[0:36:25] en ik probeer daar toch met scherpe bewoordingen te duiden,

[0:36:27] of die urgentie in deze Kamer ook doorkomt.

[0:36:29] Wat we hier te maken hebben met een vrij ernstig fenomeen, waar we niet gemakkelijk over moeten doen.

[0:36:34] En nogmaals, ik ben onderweg naar de uitgang, maar ik wil toch ook vandaag deze gelegenheid gebruikmaken

[0:36:40] om u nog een keer duidelijk te maken dat dit echt ernstig is.

[0:36:43] En dat moet u met grote vaart en met veel trefzekerheid aanpakken.

[0:36:50] Dank u wel.

[0:36:51] Dan mevrouw Halsema.

[0:36:53] Dank u wel.

[0:36:54] U kunt zich waarschijnlijk voorstellen dat de heer Abu Talib en ik hier regelmatig

[0:36:57] buitengewoon levendige discussies over hebben.

[0:37:00] Die zal ik hier niet met u voeren, behalve nog eens te beklemtonen dat wellicht de discussie

[0:37:06] tussen ons laat zien hoe nodig het is dat er een fundamenteel debat wordt gevoerd over

[0:37:12] de richting van ons beleid ten aanzien van drugs.

[0:37:17] Ik ben het volstrekt eens voor de duidelijkheid met de uitleg die mijn collega Abou-Taleb gaf

[0:37:23] aan de werking van een taskforce, waarbij ik ook nog eens wil benadrukken hoe belangrijk

[0:37:28] Het is om opsporing en vervolging regionaal en lokaal georganiseerd te hebben,

[0:37:33] waarbij onderlinge samenwerking en informatieuitwisseling

[0:37:36] vanzelfsprekend van heel groot belang is.

[0:37:39] Daarmee kom ik ook op de vraag van Kamerlid Michon over de informatiedeling.

[0:37:45] Ik wil u eigenlijk vragen om zometeen mijn collega Vreulich ook even het woord te geven,

[0:37:51] omdat hij met name zei dat daar een groot probleem lag

[0:37:54] en ik dat probleem veel minder herken.

[0:37:57] Dat heeft wellicht ook te maken met de grootte van korpsen, de wijze waarop korpsen werken.

[0:38:03] Daar zitten natuurlijk regionale verschillen in.

[0:38:07] Bij ons in Amsterdam-Amstelland is de informatiedeling bij explosies niet echt een groot probleem.

[0:38:14] Want ik krijg politierapportages na explosies die behoorlijk uitgebreid en gedetailleerd

[0:38:20] zijn en op basis waarvan ik inderdaad bestuurlijke besluiten kan nemen.

[0:38:24] Wat ik wel onder de aandacht van de Kamer wil brengen, is de toekomst van de Rieks, de

[0:38:29] regionale centra voor informatieuitwisseling.

[0:38:33] In Amsterdam hebben wij deze enorm versterkt.

[0:38:37] Waar uitwisseling plaatsvindt tussen Belastingdienst, Nederlandse Bank, opsporingsinstanties en

[0:38:45] anderen, dat staat op de tocht voor volgend jaar en de jaren daarna.

[0:38:49] Omdat lijkt, en zo zit er toch enige, iets te veel variatie in de ontwikkeling van nationaal beleid,

[0:38:58] lijkt men toch weer een stap terug te doen van de Rieks.

[0:39:01] Voor onze beeld, bijvoorbeeld wat er aan de hand is in wijken, wat er aan de hand is op stedelijk niveau,

[0:39:07] is juist deze uitwisseling van enorm belang.

[0:39:11] Omdat je daar kan zien hoe eigenlijk de financiële stromen van georganiseerde misdaad lopen.

[0:39:17] en die leiden uiteindelijk natuurlijk toch naar de allerkwetsbaarste jongeren in de wijken,

[0:39:22] die daar uiteindelijk ook hun geld van krijgen.

[0:39:25] Kom ik op de wijken, de vraag van mevrouw Bruining.

[0:39:29] Ja, wij zien natuurlijk dat bijvoorbeeld in een wijk als de Bijlmer,

[0:39:35] maar niet alleen daar, ook in Zuidoosten,

[0:39:37] en het zijn natuurlijk, de Bijlmer wonen honderdduizend mensen,

[0:39:40] dat is een enorm stadsdeel, dat kun je niet meer een buurtje noemen.

[0:39:46] Daar zien wij inderdaad dat de sociale controle vermindert.

[0:39:50] Dat heeft tal van oorzaken.

[0:39:52] Die liggen in armoede, die liggen in gezinsstructuren die kwetsbaar zijn.

[0:39:57] Jongeren die eigenlijk veel te veel op straat zijn.

[0:40:00] Maar ook bijvoorbeeld woningnood is er rechtstreeks aan verbonden.

[0:40:05] Omdat wij ook zien dat met name jongvolwassenen op straat blijven hangen.

[0:40:10] Terwijl ze een woning zouden hebben, ze daar zouden zijn.

[0:40:13] Er zijn rechtstreekse verbanden.

[0:40:17] Het terugdringen van de armoede is een enorm groot probleem.

[0:40:21] En uw partij is er natuurlijk druk mee.

[0:40:22] Het gaat om het versterken van de bestaanszekerheid.

[0:40:25] Wat voor ons ook heel belangrijk is, is de aanwezigheid van de rechtsstaat op straat.

[0:40:30] Dat zit in wijkagenten waar jongeren een vertrouwensrelatie mee op kunnen bouwen.

[0:40:35] Het zit ook in het terugdringen van discriminatie en etnisch profileren.

[0:40:39] Het is echt heel erg belangrijk.

[0:40:40] Toen ik aantrad, waren er lokale bestuurders die tegen mij zeiden...

[0:40:44] in Amsterdam-Zuidoost zegt elke moeder tegen haar opgroeiende zoon van 12, 13...

[0:40:49] vanaf nu ben je een verdachte.

[0:40:51] Als je opgroeit met dat idee, dan ben je niet geneigd om de politie te helpen.

[0:40:56] En dan ben je ook niet geneigd om te praten met hulpverlenende instanties...

[0:41:02] over de druk waaronder je wordt geplaatst.

[0:41:04] Dus je moet discriminatie, etnisch profileren echt terugdringen...

[0:41:08] want dan vertrouwen ze. De wijkagent is de belangrijke schakel daarin.

[0:41:14] En onze districten zijn enorm onder druk.

[0:41:16] Niet alleen hebben wij tekorten in de bezetting die er wel is,

[0:41:21] maar we hebben ook gewoon meer nodig.

[0:41:24] We hebben wijken waar geen wijkagenten meer zijn.

[0:41:28] Dan is het echt weilen met de kraan open.

[0:41:31] Tot slot, ik ben een enorm voorstander van wijkrechtspraak.

[0:41:36] Ik merk ook dat de Kamer de laatste jaren daarin stappen zet en die juich ik echt heel erg toe.

[0:41:42] Ik zou u heel graag willen uitnodigen om te komen kijken bij de buurtrechtbank in Amsterdam-Zuidoost.

[0:41:49] Want die heeft een enorm effect.

[0:41:50] Laat ik dat in één kleine illustratie en dan ben ik klaar.

[0:41:54] Daar zit een rechter die kent er Pappeheimers.

[0:41:57] Die weet welke jongens er weer staan, wat hun achtergrond is.

[0:42:01] Maar er zit ook het buurteam dat aan de gemeente verbonden is.

[0:42:04] En wat gebeurt er dan?

[0:42:06] Er staat een jongen en die heeft weer geld aanvaard voor kleine misdaad, soms wel ernstiger feiten.

[0:42:14] En dan vraagt de wijkrechter, hoe gaat het eigenlijk met je moeder?

[0:42:17] Zit je moeder nog in de schuldhulpverlening?

[0:42:20] En dat blijkt het geval te zijn.

[0:42:21] Want moeder vindt het verschrikkelijk wat haar zoon doet.

[0:42:24] Zou het liefst zien dat dat helemaal ophoudt en dat hij naar school gaat.

[0:42:28] Maar de koelkast doet het ook al een hele tijd niet meer.

[0:42:31] En dan komt die jongen met net iets te veel geld thuis.

[0:42:33] En dan denkt die moeder, ik let even niet op.

[0:42:37] Want dat betekent namelijk dat we nieuwe koelkasten kunnen komen.

[0:42:40] En daar gaat het mis.

[0:42:41] En als je schuldhulpverlening, sociale ondersteuning en strafrecht...

[0:42:47] tegelijkertijd op een wijkniveau inzet...

[0:42:49] dan sla je echt drie vliegen in één klap.

[0:42:51] Het is ongelofelijk.

[0:42:52] Dus help ons onze wijken te versterken.

[0:42:55] Doe dat via het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid.

[0:42:59] En als je investeert in de strafrechtsketen...

[0:43:01] Doe het met name ook bij het niveau.

[0:43:05] Dank u wel.

[0:43:06] Ik zal de verleiding weer staan om iets over inhoudelijk op in te gaan.

[0:43:10] De heer Wijbinga, voor uw vragen.

[0:43:13] Dank u wel, voorzitter.

[0:43:15] De heer Nisper.

[0:43:16] Ik merk bij u allemaal, en dat vind ik eigenlijk een betekenisvol moment,

[0:43:22] naar alle mensen die ook slachtoffer zijn van wat hier in Nederland aan het gebeuren is,

[0:43:28] dat u hier betrokkenheid bij heeft en dit agendeert.

[0:43:31] Dat is echt heel goed.

[0:43:32] het hoogste orgaan democratisch in ons land zegt, wij nemen daar tijd voor.

[0:43:38] Dus ik denk echt dat dat een hart onder de riem is van al die mensen die gewoon in de shitomstandigheden zitten

[0:43:45] door dit soort misdadige gedrag.

[0:43:47] En uw waardering naar de burgemeesters doet ook goed,

[0:43:51] want het is inderdaad een pittige job die ze hierin te doen hebben.

[0:43:55] Uw vraag naar tekort in informatie en opsporing kan ik kort en krachtig beantwoorden.

[0:44:01] dat tekort is voor mij, en ik hoor dat eigenlijk niet anders van andere gezagdragers, evident.

[0:44:09] En ik weet dat dat een relatief punt is, want je kunt zeggen er is altijd tekort aan deze

[0:44:16] staatsfunctie, dat is misschien ook zo. Maar als het om deze ernst van zaken gaat,

[0:44:20] dan voelen we dat allemaal als eigenlijk een niet verantwoord tekort. Dus daarom is het goed

[0:44:25] dat u dat vraagt en dat wij dat ook mogen zeggen. Het is wel goed dat in het tweede blok politie

[0:44:31] Justitie zullen spreken, die kunnen denk ik meer dan nog over zeggen, maar vanuit

[0:44:35] vanuit mijn rol zie ik dat het bijvoorbeeld politie ontzettend goed

[0:44:39] lukt om heel veel daders aan te houden. Ofwel direct op hete daad, ofwel naar

[0:44:43] hele snelle opsporingen. Dat is fantastisch.

[0:44:45] Maar die daders zijn eigenlijk, ja de soldaten, maar soms echt gewoon sneuwe

[0:44:51] jongetjes met allerlei beperkingen en problemen die daarin gedraaid zijn.

[0:44:57] Ja, zij steken het af, maar de kwade genies zitten echt elders.

[0:45:02] Ja, die pakken we bij bosjes.

[0:45:04] En die slurpen capaciteit en inzet.

[0:45:09] Het moment waarop je zegt, ja, maar we willen nou echt eens kijken wat daarachter schuilgaat,

[0:45:14] dan zijn dat hele complexe, grote onderzoeken.

[0:45:17] Niet zelden met heel veel verhulde gedragingen van de partijen die zich voordoen.

[0:45:22] Niet zelden met internationale connecties.

[0:45:26] Dan praat je echt over zware, georganiseerde criminaliteit.

[0:45:29] En dan ben ik wel bezorgd over hoe slecht we daarin slagen om dat snel te doen.

[0:45:34] Blijkbaar is de capaciteit voor die zware opsporing zodanig belast...

[0:45:40] dat je echt, voordat een serie zich kwalificeert voor een groot, zwaar onderzoek...

[0:45:44] ben je echt een helend op weg.

[0:45:46] Dan praat je echt over de ernstigste series.

[0:45:48] Dus ik ben nu heel blij dat dat in mijn eigen gemeente op twee series gelukt is.

[0:45:53] maar het is eigenlijk erg dat het zo lang moet duren.

[0:45:56] Ik zie dat ook aan de informatiepositie.

[0:45:58] Ik vind het heel terecht dat collega Halsema het heeft over de RIEC.

[0:46:03] Want dat is voor mij een geweldige uitkomst geweest voor een van de grote series,

[0:46:08] dat die aan de slag komt.

[0:46:10] Maar ook daar zit heel veel beperking in, in capaciteit en agendering.

[0:46:14] En dat het op losse schroeven staat, voel ik ook aankomen.

[0:46:16] En dat is wel heel gevaarlijk.

[0:46:18] Want als onze informatie nou op één manier over de hele staat heen,

[0:46:23] over alles wat de overheid weet, bij elkaar gebracht kan worden op een goede manier,

[0:46:27] dan is dat juist in dat Riek.

[0:46:29] En daar gaan een aantal dingen open die anders door AVG en privacy altijd niet open gaan.

[0:46:34] Dus ik vind het soms wel wat bureaucratisch langduren voordat zo'n Riek aan de slag kan.

[0:46:39] Maar als ze aan de slag gaan, is het een geweldige opening daarvoor.

[0:46:43] En ik kan niet nalaten om te zeggen dat ik het punt van de wijkengrens echt heel cruciaal vind,

[0:46:49] dus ik val mijn collega daarin bij.

[0:46:52] Dank u wel. Dan geef ik het woord aan de heer Vreulich.

[0:46:54] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:46:55] Laat ik op dat laatste gelijk even aanslaan.

[0:46:58] Dat Riek is ongelooflijk belangrijk voor informatiedeling,

[0:47:01] maar ook voor bijvoorbeeld, ik heb u genoemd, de Cialeringstafels.

[0:47:05] Die financierden wij voor een deel vanuit het Riek, vanuit het project Jonge Aanwas.

[0:47:10] Dat geld stopt gewoon dit jaar.

[0:47:11] Dus wij moeten dat uit de gemeentefinanciën nu zelf halen.

[0:47:14] Nou, dat betekent dat iets anders weer niet kan.

[0:47:16] Dus daar sluit ik heel graag bij aan.

[0:47:19] Het punt van de informatiedeling.

[0:47:20] Kijk, we hebben allemaal te maken met de AVG, de WPG, de wetpolitiegegevens.

[0:47:24] En ik begrijp heel goed dat een burgemeester niet tot in detail het onderzoek hoeft te volgen.

[0:47:28] Maar als iets langer duurt, en dat heb ik gedacht over een paar maanden, een half jaar,

[0:47:33] dan moet je ook voor de rechter meer informatie hebben

[0:47:36] hoe het staat met een bepaald onderzoek, omdat de rechter anders zegt...

[0:47:38] Ja, het is gewoon niet meer goed om mensen uit hun huis te houden.

[0:47:44] Dus dan gaan die mensen weer terugkeren.

[0:47:46] En dan heb je weer de buurt terecht op je dak.

[0:47:49] Dus dat is echt wel een dilemma.

[0:47:51] Volgens mij heeft collega Weiminger onlangs ook een kort geding gehad

[0:47:54] van mensen die weer terug willen naar hun huis.

[0:47:56] Ja, je staat als burgemeester echt met lege handen.

[0:47:59] Dus dat is echt heel erg ingewikkeld.

[0:48:01] Riek heeft het over gehad.

[0:48:03] Ja, aan de andere kant zie ik ook dat de politie natuurlijk fantastisch werk doet.

[0:48:07] niet alleen met de soldaatjes van meneer Albutaleb, maar in ons geval in Hoevenaar ook met een opdrachtgeefster

[0:48:13] die in maart, dus nog maar kort geleden, tot zeven jaar gevangenisstraf is veroordeeld

[0:48:17] vanwege de explosies die bij ons veroorzaakt zijn.

[0:48:20] Nou, dat zet wel zoden aan de dijk, denk ik.

[0:48:22] Dus ik wil ook mijn waardering uitspreken voor politie en justitie op dit punt.

[0:48:26] En ja, die wijkagent, die is gewoon nodig.

[0:48:29] En ja, mijn gemeente bestaat uit zestien, zeventien dorpen en stadjes.

[0:48:35] Dus ja, er zijn natuurlijk heel veel dorpen waar geen wijkagent is.

[0:48:40] Ook al heeft zo'n dorp meerdere wijken, ze hebben niet eens een dorpsagent.

[0:48:43] En het is zo belangrijk, want die wijkagenten...

[0:48:46] ...die kennen die jongens en die meisjes.

[0:48:48] En die kunnen ze ook eens op een andere, informele manier aanspreken.

[0:48:51] En die komen dan weer informatie te weten...

[0:48:55] ...waar je ook grotere zaken mee open kunt maken.

[0:48:58] Dus die wijkagenten zijn echt van essentieel belang.

[0:49:01] Het is zo dat inderdaad de plek en het geld...

[0:49:05] Nou, het kan zeker meer, maar de bezetting is een heel erg groot probleem.

[0:49:08] En daar lopen we denk ik met de hele samenleving tegenaan nu.

[0:49:13] De heer Albert Dalep heeft gezocht om één zin.

[0:49:15] Ja, en dat is een oproep aan de Eerste Kamer.

[0:49:18] Ik weet dat hier een zwaar ideologisch debat heeft plaatsgevonden over die wet die nu daar voor hangt.

[0:49:22] En dat er volgende week dinsdag stem in over is.

[0:49:25] Mijn oproep zou zijn, laten we ons niet in de steek.

[0:49:28] Laten we ons niet in de steek door die wet niet aan te nemen.

[0:49:32] Dank u wel. Er is geen ruimte meer voor een volledige Vragenronde,

[0:49:36] want we zouden heel lang met u door kunnen praten,

[0:49:38] maar we gaan dat ook nog doen met andere gasten deze ochtend.

[0:49:40] Er is wel ruimte nog voor één of twee vragen.

[0:49:43] Ik kijk in eerste instantie naar mevrouw Moedloer als zij een dringende vraag heeft

[0:49:46] en dan gaan we kijken of daar meteen op geantwoord kan worden

[0:49:49] zolang als de tijd het toelaat.

[0:49:50] Maar dat is maar tot vijf voor elf, omdat we ook nog moeten wisselen met de gasten.

[0:49:54] Allereerst mevrouw Moedloer.

[0:49:55] Dank u wel, voorzitter, voor die gelegenheid.

[0:49:57] Dan richt ik direct mijn vraag aan burgemeester Vreulich.

[0:50:00] En dat gaat met name om de zorgplichten die je hebt tegen de inwoners bij het sluiten van de woning.

[0:50:08] Die vind ik spannend, want de slachtoffers zijn ook de buurtbewoners na zo'n explosie.

[0:50:13] Wat doe je daarmee?

[0:50:14] En mag de betreffende persoon terug?

[0:50:16] Want zo'n explosie blijft niet bij één keer.

[0:50:19] Of niet?

[0:50:19] De vraag is dan, waar moet volgens u die grens worden getrokken als het gaat om dat zorgplicht?

[0:50:27] En met name wat is dan proportioneel en wat moeten wij als Rijk dan verder oppakken?

[0:50:32] Meneer Scheulich.

[0:50:34] Dank u wel voorzitter, dank u wel voor de vraag.

[0:50:37] Dat is natuurlijk niet met een schaantje te knippen.

[0:50:40] Want voordat een rechter heeft gesproken kun je ook niet vaststellen of iemand wel of niet daarmee de verantwoordelijkheid voor heeft.

[0:50:47] Wel op basis van politie-informatie heb je natuurlijk wat meer informatie.

[0:50:51] Maar voor mij werkt zeer zwaar hoe de buurt daarin staat.

[0:50:54] Dan spelen gewoon potverdorie kinderen op straat.

[0:50:57] Ik heb meegemaakt dat die kinderen niet meer op straat mochten spelen, omdat dit net gebeurd was.

[0:51:03] Dus er komt een moment, en dat begrijp ik ook, dat de rechter zegt,

[0:51:07] burgemeester u moet die mensen weer terug in huis laten.

[0:51:10] De soldaten, waar burgemeester Abou-Taleb het over had.

[0:51:14] En het gaat gewoon door.

[0:51:16] Wij hebben 459 uithalers aangehouden.

[0:51:21] Eigenlijk een vergelijkbare verleiding.

[0:51:23] een vergelijkbare groep waaruit geput wordt.

[0:51:26] Dus we hebben vorig jaar 650 mensen aangehouden,

[0:51:31] veel al jonger dan 23 jaar.

[0:51:34] En we zien, in de trend waar ik me dus zorgen over maak,

[0:51:37] dat ze steeds jonger worden.

[0:51:40] We hebben een onderzoek laten verrichten door het team Crimineleninlichtingen,

[0:51:43] die dus echt de informanten in het criminele milieu hebben gehoord.

[0:51:47] En die zeggen het ook, ze worden ook steeds jonger.

[0:51:51] Want dat is goedkoper en het leidt tot minder straf.

[0:51:55] Dus wij hebben al jongeren gezien van 11 jaar.

[0:51:59] Ik heb jongeren gezien van 14 jaar met een automatische wapen die aangehouden is.

[0:52:02] Dus die trends, daar maken wij ons buiten gewoon veel zorgen over.

[0:52:10] En natuurlijk wordt er dan gekeken naar politie en justitie.

[0:52:13] En natuurlijk wordt er ook gevraagd, en terecht, er zou meer politie moeten zijn...

[0:52:18] om dat fenomeen ook de kop te kunnen bieden.

[0:52:22] Maar om de problematiek te schetsen,

[0:52:25] die 650 aanhoudingen in Rotterdam waar ik het over had,

[0:52:27] die hebben nog niet het verschil gemaakt.

[0:52:30] En er worden forse straffen opgelegd.

[0:52:32] Forse straffen.

[0:52:33] Jarenlange gevangenisstraffen.

[0:52:35] Dus de strafdreiging is niet een beletsel

[0:52:39] voor deze jongeren en jongvolwassenen

[0:52:42] om daarop door te gaan.

[0:52:46] Even kijken wat...

[0:52:48] Dus wat we zien is dat die trend doorgaat.

[0:52:53] En die soldaten een soort oneindige aanwas laten zien.

[0:52:57] Verkeerd, deze trend niet.

[0:52:59] En dat maakt dat wij pleiten voor een heel breed, massief, integrale aanpak.

[0:53:07] Die buitengewoon creatief is.

[0:53:08] En waarin we echt een samenwerking hebben van departement, van politie en justitie.

[0:53:14] Van gemeente op provincie.

[0:53:15] maar ook van tal van private partners,

[0:53:18] om tot creatieve interventies te kunnen komen.

[0:53:21] Waar denk ik aan?

[0:53:24] Het is natuurlijk het gesprek wat we moeten voeren,

[0:53:26] en ik heb niet alle antwoorden,

[0:53:28] maar als ik bijvoorbeeld kijk naar waar hebben we de Tweede Kamer het departement voor nodig,

[0:53:31] een aantal dingen kwamen al langs.

[0:53:33] Ja, wij willen een internationaal verbod op vuurwerk.

[0:53:36] Ja, wij willen dat cobra's in de wet wapens en munitie komen.

[0:53:40] Tien cobra's blazen een auto compleet op.

[0:53:44] Ik heb de filmpjes gezien. De kracht daarvan is enorm.

[0:53:51] Dus regelgeving. Ja, wij willen dat er meer begrenzing aan komt, omdat daar die werving ook veel op plaatsvindt.

[0:54:00] Dus ja, we willen heel graag in gesprek om te kijken waar we die regelgeving kunnen aanschepen.

[0:54:05] Je zult ook in preventie veel meer die wijken in moeten.

[0:54:10] Ook dat heeft u gehoord.

[0:54:12] Je zult weer in de haarvaten van die wijken moeten komen.

[0:54:14] Want daar gebeurt het. Daar vindt die werving plaats.

[0:54:16] En dat moet niet alleen de overheid doen.

[0:54:18] Dat moeten ook maatschappelijke partners doen.

[0:54:20] Want uiteindelijk zal die informatiepositie, die meldplichten, veel groter moeten worden.

[0:54:25] Ik denk aan private partijen als de vuurwerkbranche.

[0:54:29] Hoe zorgen we nou dat we een halt kunnen roepen aan die levering van het zware vuurwerk?

[0:54:35] Ik denk aan de verzekeringsmaatschappijen.

[0:54:37] Ik denk aan woningbouwverenigingen.

[0:54:39] Hoe maken we, zeg maar, ook de wijken weerbaarder op dat punt?

[0:54:43] Maar ik denk ook aan het midden- en kleinbedrijf.

[0:54:46] Niet alleen voor stageplekken en vanuit werkgeversperspectief.

[0:54:50] Maar ik zou ook het debat willen voeren.

[0:54:52] Hoe kan het zijn dat jongeren van 14, 15 jaar cash 2500 euro aftikken voor een stel sneakers?

[0:55:00] En ik heb het antwoord niet, hoe je daar precies mee op moet gaan.

[0:55:03] Maar ik wil dat gesprek voeren, want ik wil een breder maatschappelijk eigenaarschap op het fenomeen.

[0:55:10] Ja, u had nog veel meer willen zeggen, maar dat had u goed gezien.

[0:55:16] Dank u wel. Ik geef het woord aan de heer Hoefnagel.

[0:55:19] Dank u wel, voorzitter, geachte voorzitter, geachte Kamerleden.

[0:55:23] Dank voor de gelegenheid ook om onze inzichten met u te delen.

[0:55:26] U heeft onze gespreksnotitie ontvangen, maar ik wil nog deze gelegenheid gebruikmaken

[0:55:29] om een aantal punten extra te benadrukken.

[0:55:32] Het plaatsen van explosief als dreigings- en intimidatiemiddel

[0:55:35] zien we vooral bij drugsconflicten, maar ook inmiddels in copycat

[0:55:40] in een relationele sfeer.

[0:55:42] Dus we zien eigenlijk dat er veel herhaling en veel volgend is op dat dossier.

[0:55:49] Het merendeel is grootstedelijk, maar we zien uiteindelijk alle aanslagen in het hele land.

[0:55:54] Het werd al gezegd, dit jaar waren er al vijfhonderd aanslagen.

[0:55:57] De meeste op woningen, met allebei behorende schades en risico's.

[0:56:00] Dat komt er straks ook voorbij.

[0:56:02] Maar altijd met enorme lokale impact.

[0:56:04] Dus dat is eigenlijk wel de uitstraling die dat ook heeft.

[0:56:06] En ook voor de collega's die daar elke keer ter plaatse komen,

[0:56:08] is dat ook het eerste gevoel wat ontstaat.

[0:56:10] Wat is hier, ik zeg het even, in hemelsnaam gebeurd?

[0:56:13] Het is echt een onvoorstelbare situatie die je aantreft.

[0:56:16] En de slachtoffers zijn over het algemeen niet één keer, maar meermalen doelwit.

[0:56:20] Dus inderdaad, het is een keer gebeurd.

[0:56:21] En de kans dat het weer gebeurt, en het zijn ook veel onschuldigen,

[0:56:25] omdat er ook gewoon echt fouten worden gemaakt.

[0:56:27] Voor wie is dit bedoeld?

[0:56:29] Ja, dat geeft hele ongemakkelijke situaties.

[0:56:32] De daders in de rol van de uitvoerers, die zijn gemiddeld 23 jaar oud.

[0:56:36] Dat is tien jaar jonger dan de gemiddelde crimineel.

[0:56:40] Maar we zien inderdaad in de leeftijd van elf, twaalf, dertien jaar met name kwetsbare jongeren...

[0:56:45] die heel makkelijk te mobiliseren zijn via social media platforms.

[0:56:49] Ik zal geen namen noemen, want dat ligt altijd heel gevoelig.

[0:56:54] Maar die doen voor een relatief laag bedrag.

[0:56:57] En dan zeg ik het even in grootte van tussen de 200 en de 2000 euro...

[0:57:01] zet je toch je leven op het spel.

[0:57:02] Want dat is wat er gebeurt.

[0:57:03] En ik vind het ongelofelijk dat we tot nu toe maar zo weinig slachtoffers hebben.

[0:57:07] Als ik de incidenten zie, het werd net ook even al gezegd,

[0:57:11] dan is het onvoorstelbaar dat het blijft bij die intimidatie en aftreiding.

[0:57:15] We hebben natuurlijk wel een paar ernstige incidenten gehad.

[0:57:18] Er wordt gebruik gemaakt van een combinatie van cobra's en een brandbare vloeistof.

[0:57:23] Dat geeft ook een bepaalde uitstraling.

[0:57:24] Daar zal mijn collega aan de rechterzijde ongetwijfeld over zeggen.

[0:57:27] En vanaf nu wil ik eigenlijk stoppen met het woord vuurwerk te gebruiken.

[0:57:31] We hebben het hier over explosieven.

[0:57:32] Want elke keer komt het weer terug.

[0:57:34] En elke keer maken we het vergelijk naar consumentenvuurwerk.

[0:57:37] We hebben het hier gewoon over explosief.

[0:57:39] En dat is ontzettend makkelijk verkrijgbaar.

[0:57:42] En we zien het terug bij de aanslagen.

[0:57:45] Maar we zien het terug bij de plofkraken.

[0:57:47] Maar we zien het ook terug bij de jaarwisting.

[0:57:49] Dus als ik het even van perspectief van geweld tegen politieambtenaren bekijk.

[0:57:52] Dan is dit ook het middel wat elke keer de gehoorschade bij de collega's veroorzaakt.

[0:57:58] Wij doen als politie met alle beschikbare specialisten alles aan om daders op te sporen.

[0:58:04] En inderdaad, ik kan ook best zeggen, ik ben er in die zin wel trots op,

[0:58:08] dat we in meer dan 20 procent van de gevallen van incidenten tot aanhouding kunnen komen.

[0:58:13] En daarom werken we natuurlijk samen met het Openbaar Ministerie,

[0:58:15] met gemeenten en met publieken, maar inmiddels ook met een aantal private partijen.

[0:58:21] Wij zullen blijven voorkomen waar mogelijk.

[0:58:24] Uiteraard reageren wij op alle incidenten.

[0:58:28] En het belangrijkste voor ons is...

[0:58:32] wij werken aan een goede nationale en internationale intelligencepositie...

[0:58:36] in de samenwerking en ook op onderzoeksniveau.

[0:58:39] Dus dat is ook wat wij echt te doen hebben.

[0:58:41] Maar het enorme aantal incidenten komen wij onvoldoende toe aan de gelaagdheid in de aanpak.

[0:58:47] We kunnen van de uitvoerder naar de opdrachtgever gaan.

[0:58:51] Maar vanmorgen werd het getal tien genoemd.

[0:58:53] Nou, ik zou vijf, zeg maar, nog tussenrollen willen benoemen.

[0:58:57] Maar al die inspanningen gaan dus ook ten koste van allerlei andere maatschappelijke vraagstukken.

[0:59:02] Dus even in het volume en wat dit vraagt, is dat denk ik belangrijk.

[0:59:05] Wij ondersteunen het voorstel tot een landelijke aanpak van dit fenomeen te komen.

[0:59:09] Maar er zijn andere interventies en partijen nodig om te voorkomen dat nog meer jongeren

[0:59:14] zich hiertoe aangetrokken voelen.

[0:59:17] Om er internationaal voor te zorgen dat de beschikbaarheid van de explosieven afneemt.

[0:59:22] en om de digitale platforms mede verantwoordelijk te laten worden.

[0:59:28] Ik mis eigenlijk, dat is vanmorgen nog niet genoemd,

[0:59:31] en ik mis, dat doe ik even op persoonlijke titel,

[0:59:33] ik mis enorm de maatschappelijke verontwaardiging op dit dossier.

[0:59:37] Dank u wel.

[0:59:39] Dank u wel.

[0:59:40] Dan geef ik het woord aan de heer Vredegorg.

[0:59:42] Ja, dank u wel.

[0:59:44] Voorzitter, en leden van de Tweede Kamer,

[0:59:47] het is een, nou ja, ik vind het geen genoegen om dit te moeten toelichten,

[0:59:51] Want we hebben het inderdaad, zoals de collega's links ook al genoemd hebben, over zeer ernstige incidenten.

[0:59:58] Wij komen er als explosieve opruimingsdienst, worden we vaak betrokken, niet altijd.

[1:00:05] En dat is ook logisch, want als het explosief is volledig is afgegaan, dan zijn we er niet bij.

[1:00:10] Maar toch zien wij ook bijna dagelijks inzet van de EOD.

[1:00:14] Nou, dat geeft aan. En we zijn niet bij alles betrokken.

[1:00:16] Ook vandaag weer een melding gezien van een vuurwerkbrandcombinatie

[1:00:23] waarover gesproken is.

[1:00:25] Daar hebben we het dus over die cobra's met brandbare stoffen daaromheen.

[1:00:30] En dat is dagelijks kost.

[1:00:32] Wat ik graag zou willen toelichten, dat is net al even genoemd, de kracht van dit vuurwerk.

[1:00:40] Want ik ben het eens met de collega van de politie, wij spreken ook gewoon over explosieven.

[1:00:45] En wij behandelen ze ook zo als we ze moeten ruimen.

[1:00:50] Waar we het ongeveer over hebben, een Cobra 8 daar zit springstof in of flitspoeder in

[1:00:59] dit geval.

[1:01:00] En dat is ongeveer vergelijkbaar met de explosieve kracht van militaire explosieven.

[1:01:05] En in een Cobra 8 zit ongeveer 2,5 keer zoveel flitspoeder als in een handgranaat.

[1:01:10] Dus één Cobra 8 heeft de uitwerking van tweeënhalve handgenaat, ongeveer.

[1:01:17] Wij maken geen onderscheid tussen zware vuurwerk en explosieven, we behandelen hetzelfde.

[1:01:24] En sterker nog, daar waar militaire explosieven in een gecontroleerde keten worden geproduceerd

[1:01:31] en gefabriceerd en behandeld, is dat met flitspoeder wat in Cobra's zit.

[1:01:36] en het zijn niet alleen cobras, het is meer, is dat iets anders.

[1:01:41] En een van de grote gevaren ook van cobras, en het gebruik van flitspoeder,

[1:01:46] wat dan vervolgens ook gebruikt wordt voor plofkraken,

[1:01:48] is de zeer grote gevoeligheid voor statische elektriciteit.

[1:01:52] En veel meer dan bij militaire explosieven.

[1:01:55] Dus de kracht is hetzelfde, maar de kans dat het per ongeluk afgaat,

[1:02:00] of foutief afgaat, is nog eens een keer een stuk groter.

[1:02:03] Wij als EOD zijn ook echt betrokken met alle partners in de inlichtingenketens, onze expertise

[1:02:11] wordt gedeeld.

[1:02:13] Er zijn mensen van de politie die werken bij onze inlichtingensectie van de explosieve

[1:02:17] opruimingsdienst.

[1:02:19] Dat gaat allemaal goed, maar als we zien dat je feitelijk legaal of bijna legaal met busjes

[1:02:29] vol explosieven vanuit Europa, waar het in sommige landen vrij te verkrijgen is, naar Nederland kan

[1:02:34] komen. Ja, dan hebben wij daar toch ook wel ernstige zorgen over. En natuurlijk is het ook zo,

[1:02:42] en we zien dat dit is explosief gestegen. Laat ik het maar even bij die beeldspraak houden. Het

[1:02:48] aantal handgranaatincidenten is weliswaar afgenomen. Dus als we dit oplossen, daarmee zijn we er denk

[1:02:55] Ik denk ook niet, maar dan gaan we meer op de andere onderwerpen...

[1:02:58] waar vanochtend over gesproken is.

[1:02:59] En dan gaat het echt over de criminaliteit en waar wordt het voor gebruikt.

[1:03:04] Maar volgens mij hebben wij het vooral te maken met cobra's en flitspoeder.

[1:03:12] Ik kijk nog even of ik nog wat gemist heb.

[1:03:21] Misschien iets over de samenwerking nog, wat we nu al doen.

[1:03:24] We geven ook veel voorlichting, zowel aan de collega's van de politie.

[1:03:28] want het kan echt supergevaarlijk zijn als je daarbij in de buurt komt.

[1:03:33] Ook aan de collega's van het OM, ook aan rechters,

[1:03:37] om te duiden van wat doet dit nu, deze springstof.

[1:03:41] We ondersteunen ook onderzoek als het gaat om beveiliging van...

[1:03:45] In het verleden van Geldautomaat bijvoorbeeld,

[1:03:46] dat heeft echt een hele positieve uitwerking gehad

[1:03:49] op het aantal aanslagen in Nederland.

[1:03:52] Ik zeg daarbij natuurlijk bij in Nederland,

[1:03:54] want in Duitsland is het gigantisch gestegen.

[1:03:56] Dat kunt u ook lezen in het nieuws.

[1:03:57] En dat is ook humaniteit vanuit Nederland, onder andere.

[1:04:05] Ja, en wat ik er nog bij wil aangeven, is voor de explosieve opruimingsdienst als enige

[1:04:09] dienst in Nederland die explosieven mag ruimen, dat we natuurlijk ook in de grote internationale

[1:04:14] context nu meer gevraagd worden en ook in de militaire kant de bijstand doen, want we

[1:04:21] doen beide.

[1:04:23] Dus nou ja, als we het in Nederland rustiger hebben, kunnen we ons ook beter focussen

[1:04:29] op het buitenland. Dat zou ik als slot nog willen toevoegen. Dank u wel.

[1:04:34] Hartelijk dank. Dan wil ik hetzelfde stramien voorstellen, namelijk één vraag per persoon

[1:04:39] inventariseren en dan heeft u maximaal zes vragen in totaal. Dus ik hoop dat u mee wilt schrijven en

[1:04:44] ook wilt opletten aan wie de vraag wordt gericht. Allereerst mevrouw Moedeloer, voor uw vraag.

[1:04:49] Ja, ik zou die willen richten aan de heer Hillenaert. Ik weet in hoeverre hij zich al

[1:04:55] jaren hard maakte om deze problematiek op te lossen.

[1:05:01] Wij zien dat met name jongeren worden geronseld.

[1:05:04] U heeft dat net ook aangegeven.

[1:05:06] Het gemak waarop dat gaat op social media, op Telegram, Snapchat, ik noem ze wel even, dat is

[1:05:11] gewoon best heftig.

[1:05:12] En u vraagt om extra strafrechtelijke instrumentarium.

[1:05:18] U zou willen dat toegang tot informatie op social media, waarop daders geronseld worden, makkelijker

[1:05:23] Ik wil daar graag toelichting op, want dit kost volgens mij ook wat capaciteit, ook vanuit de politie,

[1:05:30] om dat goed in te gaten te houden. Dus hoe ziet u dat voor zich?

[1:05:34] Dank u wel. Mevrouw Michon.

[1:05:38] Ik denk dat u elke keer antwoordt en dat ik dan pas...

[1:05:40] Nee, ik ben er klaar voor.

[1:05:44] Ik schetse eigenlijk een heel somber beeld.

[1:05:47] Dat was natuurlijk de vorige ronde ook, en nu weer.

[1:05:51] dat ze met man en macht eraan werken en dat het eigenlijk...

[1:05:55] Nou ja, als je zou zeggen geen deuk in een pakje boter, ja we doen wat.

[1:05:58] Maar of het succesvol is, is zeer de vraag.

[1:06:03] De heer Hillener schetst een aantal dingen waardoor er volgens mij juist...

[1:06:08] wat ertoe leidt dat er veel meer kan.

[1:06:10] Dus die woningbouwcorporatie is niet goed aangesloten.

[1:06:13] Er zijn zoveel clubs betrokken in de Mars of in de zeilijn die een bijdrage zouden kunnen leveren...

[1:06:18] en die dat niet mogen of niet doen, of van welke reden dan ook.

[1:06:22] En een van de belangrijke elementen waarom dit ook niet onbevredigend blijft,

[1:06:28] laat ik het zo zeggen, is toch politie.

[1:06:29] Dus ik ga naar mijn vraag aan de heer Hoefnagel.

[1:06:32] Kijk, als je gewoon de feiten, de cijfers van de afgelopen jaren ziet,

[1:06:35] dan komt er meer geld bij de politie bij en dan komen er meer mensen bij.

[1:06:39] Dat kunnen we niet anders, dat zie je uit de stukken.

[1:06:43] Toch is er geen burgemeester eigenlijk die stelt,

[1:06:46] Ik zie te weinig politie, dus waar zijn ze nou?

[1:06:50] Ik wil helemaal geen politieke vragen stellen, maar u zit...

[1:06:53] omdat u nou in Noord-Nederland zit u gewoon toch dagelijks...

[1:06:57] met alle schema's en alle mannen en vrouwen om u heen.

[1:07:00] Kunt u nou iets schetsen wat er nou met die politie aan de hand is?

[1:07:05] Kloppen de cijfers niet? Klopt de inzet niet?

[1:07:08] Doen ze eigenlijk iets anders?

[1:07:10] Ik zou zo graag iets meer beeld willen hebben...

[1:07:14] die niet aflatende klacht over tekortkoming van de politie die we altijd horen.

[1:07:22] Dank u wel.

[1:07:23] Dank u wel.

[1:07:24] De heer Aardema.

[1:07:26] Ja, dank u wel.

[1:07:27] Ik wil graag één ding, denk ik, even rechtzetten.

[1:07:30] Wat ik in de betogen heb gehoord.

[1:07:31] Want de vuurwerkbranche die verkoopt geen cobras, volgens mij.

[1:07:34] Dat is gewoon puur illegale handel.

[1:07:37] En ik hoor meneer Hillenaar zeggen dat de strafdreiging, dat het geen beletsel zou zijn voor de jongeren

[1:07:44] om een delict te plegen, maar volgens mij is die breedmassieve aanpak ook niet.

[1:07:48] En hij schetst dan een verhaal over Zweden, de Zweedse aanpak next level.

[1:07:52] Misschien kan hij daar nog enige duiding aan geven wat ons zou kunnen helpen

[1:07:55] om dit ernstige fenomeen de kop in te drukken.

[1:08:00] Dank u wel.

[1:08:00] Dank u wel. Mevrouw Bruinink.

[1:08:03] Dank u wel, voorzitter.

[1:08:04] En dank voor jullie bijdrage.

[1:08:06] Ik heb eigenlijk een vraag aan de heer Vredegor.

[1:08:08] U gaf net aan dat u voorlichting geeft aan het OM, aan de politie.

[1:08:12] En hoe zit dat met onderwijs?

[1:08:14] Geeft u ook bijvoorbeeld voorlichting op het onderwijs?

[1:08:17] Want er worden heel veel jongeren natuurlijk geromsteld om dit soort praktijken uit te voeren.

[1:08:22] En hoe zit dat eigenlijk?

[1:08:23] Is daar een plan voor?

[1:08:24] Is daar ooit over nagedacht?

[1:08:26] En zo ja, kunnen wij op een of andere manier helpen om dat eventueel mogelijk te maken?

[1:08:31] Want ik denk dat dat toch ook wel een grote impact zou hebben als je dat op scholen gaat uitleggen,

[1:08:35] wat het eigenlijk inhoudt en wat de schade kan zijn die het kan aanrichten.

[1:08:40] Dank u wel.

[1:08:42] Dank u wel.

[1:08:45] Ik heb een vraag die ik bij de heer Hillenaar zou willen neerleggen.

[1:08:53] Ik dacht dat de slachtoffers die het pand uitgezet worden vaak ook onderdeel zijn van het criminele

[1:09:06] circuit.

[1:09:10] Ik hoorde meerdere sprekers hebben over de zwijgcultuur.

[1:09:13] Nou, is dit een onderwerp die ik in de Raad ook veelvuldig in Utrecht...

[1:09:18] die op de Utrechtse Raadsagenda is geweest.

[1:09:20] En waar wij vooral mee te maken hadden binnen MKB-land...

[1:09:23] was met afpersers of concurrenten.

[1:09:26] Die met een bedrag kwamen en die ervoor zorgden dat er een explosie plaatsvond...

[1:09:31] om of de concurrenten uit te schakelen of af te persen.

[1:09:36] En mijn vraag is, wordt dat beeld gedeeld?

[1:09:39] Zien jullie dat ook?

[1:09:41] vanuit Rotterdam zou ik de heer Heerlenaar willen vragen.

[1:09:44] En wat doet dat met die zwijgcultuur vanuit de ondernemer

[1:09:47] die zich gestraft voert, terwijl die eigenlijk een slachtoffer is

[1:09:49] en precies die ondernemers die juist de oren en ogen van de wijk horen te zijn?

[1:09:55] Graag een reflectie daarop.

[1:09:57] Dank u wel.

[1:09:58] Dan zal ik zelf nog één vraag toevoegen

[1:10:00] en dan gaan we vlug naar de gasten om alle zesde vragen te beantwoorden.

[1:10:06] U bent eigenlijk niet de eerste en u zult ook niet de laatste zijn.

[1:10:08] Die zegt er is een aanpak op vele fronten nodig.

[1:10:10] Het Europees verbod op explosieven komt langs, wel of geen landelijke aanpak.

[1:10:13] Er zijn veel aspecten aan, maar ook heel nadrukkelijk,

[1:10:16] nu ook vanuit de opsporing- en vervolgingskant,

[1:10:19] horen wij eigenlijk een pleidooi voor meer preventie en een maatschappelijke aanpak.

[1:10:23] En ik zou de heer Hillenaar willen vragen,

[1:10:25] ondanks alle goede dingen die er vanuit het strafrecht gebeuren en de aanpakken doorrechercheren,

[1:10:31] strafrecht keert deze trend niet, zei de heer Hillenaar heel duidelijk.

[1:10:34] En ik zou hem willen vragen, omdat hij vanmorgen ook aanwezig was bij het ook wel indringende pleidooi

[1:10:38] van onder andere mevrouw Halsma, voor meer bestaanszekerheid,

[1:10:40] de aanwezigheid van rechtsstaat op straat,

[1:10:42] de wijkagent terug, wijkrechtspraak, versterken van de wijken,

[1:10:47] of hij in algemene zin, en nogmaals,

[1:10:49] dat is een brede vraag, om daar een reflectie op te geven,

[1:10:52] in hoeverre hij dat onderschrijft en denkt dat een dergelijke aanpak

[1:10:55] uiteindelijk nodig is om dit achtnekkerige fenomeen

[1:10:58] wel de kop in te drukken.

[1:11:02] Dat zijn de vragen.

[1:11:04] Dan ga ik, ik denk gewoon het rijtje af en dan begin ik bij de heer Hillenaag.

[1:11:08] Ja, en dank u wel.

[1:11:11] Mevrouw Butler vroeg naar social media, wat precies te doen.

[1:11:17] Op zichzelf is dat best ingewikkeld natuurlijk.

[1:11:20] Omdat het een social media bedrijf is in het buitenland.

[1:11:23] En je ziet allerlei vormen.

[1:11:26] Als je kijkt naar Snapchat, dan is het ook heel vluchtig.

[1:11:29] En dan zit je met bewaartermijnen.

[1:11:34] Gewoon vluchtige informatie.

[1:11:39] Kijk, ik kan zo niet een conceptregelgeving waarmee we dat oplossen.

[1:11:44] Maar ik denk wel dat we daar in Europees verband en nationaal, internationaal verband naar moeten kijken

[1:11:50] hoe we daar wel meer begrenzing aan kunnen geven.

[1:11:54] En ik vind ook wel dat als we gaan kijken naar de verantwoordelijkheid van social media,

[1:12:00] het feit dat daar gewoon oproepen op plaatsvinden, het feit dat dat gewoon kan,

[1:12:04] Het feit dat er gewoon advertenties gezet worden, willen zij dat faciliteren.

[1:12:10] Dus we zullen...

[1:12:12] Dus ik heb niet een panklare regel, maar we zullen in die complexiteit...

[1:12:18] ...zullen we die gesprekken en de druk op die social-media-bedrijven...

[1:12:22] ...wel moeten opvoeren om te kijken...

[1:12:24] ...hoe zij meer verantwoordelijkheid op dit punt kunnen pakken.

[1:12:27] En ja, en dan helpt het als je...

[1:12:32] ...nou ja, in ieder geval ook informatieplichten kent...

[1:12:35] ...zoals we dat ook bij telecomproviders, et cetera, et cetera, kennen.

[1:12:38] Dan helpt het ook als er, zeg maar, bewaarplichten en dat soort dingen blijven.

[1:12:43] Maar het is wat mij betreft ook in die zin wel wat breder.

[1:12:48] Meneer Adema, die zegt...

[1:12:49] ...cobra's illegaal, dat klopt in Nederland, maar in het buitenland niet.

[1:12:54] En daar zit het punt.

[1:12:56] Het kan dus redelijk makkelijk vanuit het buitenland ook binnenkomen.

[1:13:00] En nu weet ik, de politie is al druk bezig, hebben we op 14 mei ook een confinant gesloten

[1:13:06] met hun collega's uit Frankrijk, België en Duitsland, waarbij gekeken wordt hoe kunnen

[1:13:11] wij met een joint investigation team, hoe kunnen wij met informatieuitwisseling, hoe

[1:13:17] kunnen we met gezamenlijke inspanning, hoe kunnen we zeg maar ook, nou ja, dat transport

[1:13:22] he, die export en import van illegaal vuurwerk of zwaar vuurwerk, hoe kunnen we die beter

[1:13:28] Dus daar wordt ook door de operationele diensten gekeken hoe dat kan.

[1:13:32] Maar Europese regelgeving op dit punt, waardoor het overal illegaal zou zijn, zou al kunnen helpen,

[1:13:38] omdat dat gewoon niet gelijk getrokken is.

[1:13:43] De Zweedse aanpak, ook daar zijn ze nog wel aan het zoeken.

[1:13:49] Maar één middel wat we in ieder geval hebben overgenomen, wat in Malmö wordt toegepast,

[1:13:55] Maar wat op Harvard ontwikkeld is, heet de Group Violent Intervention.

[1:14:01] Die is in diverse steden in Amerika en ook in Malmö toegepast.

[1:14:07] En dat heeft ook wel geleid tot een behoorlijke teruggang in criminaliteit.

[1:14:13] En wat is de essentie van die aanpak?

[1:14:15] De essentie van die aanpak is dus dat je op basis van hele diepgaande analyses in beeld krijgt...

[1:14:21] wat er achter die conflicten zit, wie daarbij betrokken zijn en wie daar in de sleutelfiguren

[1:14:28] zijn.

[1:14:30] En op basis van die analyses gaan we, worden dan, diegenen die we dan daar uitgekomen zijn,

[1:14:37] die krijgen een brief, die worden uitgenodigd.

[1:14:40] In Zweden is het geweest dat ze bijvoorbeeld een call-in hebben gedaan in een stadion,

[1:14:44] waarbij ze die persoon ook allemaal hebben uitgenodigd.

[1:14:48] Zo'n call-in gaat in Rotterdam ook komen.

[1:14:51] op korte termijn en dan is dus de boodschap luister wij zien waar je mee

[1:14:58] bezig bent en de boodschap is tweeënlijnen en ik kan vermaken als

[1:15:01] ernstige zorg als je zo doorgaat dan dan ga je of nog verder in de

[1:15:06] criminaliteit of het kost je je kop en wij willen je helpen

[1:15:12] wij gaan zorgen dat jij zeg maar dat we je een andere kant op kunnen krijgen we

[1:15:15] gaan hulpverlening daar omheen zitten als je daar geen gebruik van dit aanbod

[1:15:20] wat we hier nu doen, maakt. Dat doen we ook schriftelijk. Dan heb je onze onvoldeerde

[1:15:24] aandacht en dan weet dat je gewoon echt gewoon in het vizier van politieïnstitutie zit.

[1:15:29] Nou, zo'n aanpak heeft in het buitenland geholpen, heeft in Zweden ook wel geholpen. En daar zijn

[1:15:35] we nu, hoop ik zeg maar, dat we ook de komende periode ook wat stap op kunnen zetten en

[1:15:41] successen in kunnen krijgen. De zwijgcultuur zit er met name ook bij de soldaten. Jongeren

[1:15:57] die geworven worden, die houden allemaal hun mond dicht. Daar is ook alle aanleiding voor,

[1:16:05] want we hebben al meegemaakt dat op het moment dat er iemand wordt aangehouden voor een explosie,

[1:16:10] ...dat er ook een explosie afgaat in zijn directe omgeving...

[1:16:17] ...als een soort waarschuwing. Jij moet niet gaan praten.

[1:16:20] Kijk, aan de ene kant weten ze niks en hebben ze heel beperkte informatie...

[1:16:24] ...en aan de andere kant wordt er ook wel echt veel druk gezet...

[1:16:27] ...om te zorgen dat ze blijven zwijgen.

[1:16:31] Als we gaan kijken naar de... Kijk, het is ingewikkeld, hè.

[1:16:35] Want u heeft het natuurlijk over de ondernemers die daar last van hebben.

[1:16:39] En we kunnen ze ook bepaald niet allemaal over één kam scheren, maar wat we zien is,

[1:16:44] en dat heeft onderzoek wel uitgewezen, dus dat een deel van die slachtoffers ook wel

[1:16:51] onderdeel uitmaakt van criminele verbanden en dat ze daarom ook niet het achtste van

[1:16:59] hun tong laten zien.

[1:16:59] Maar de kunst is dus om te zorgen dat we de slachtoffers en de doelwitten in die zin goed

[1:17:05] uit elkaar halen en ook, nou ja, in ieder geval op een goede manier kunnen

[1:17:10] behandelen waardoor het effect wat u schetst niet optreedt.

[1:17:14] Dus die diversiteit zie je. Dat betekent ook dat je in de aanpak daar ook sterk

[1:17:19] rekening mee moet houden. Maar feit is dus dat een deel van die

[1:17:24] explosies afgaan bij mensen die ook zelf onderdeel uitmaken van een

[1:17:29] crimineel geheel.

[1:17:32] Ik pleit ooit voor preventie, daarop reflecteren.

[1:17:35] Ik ben daar ontzettend voor, want ik maak me echt...

[1:17:41] Kijk, ik heb net geschetst, die 650 jongeren in die wijken,

[1:17:46] veelal uit Rotterdamse wijken, die gooien natuurlijk hun toekomst

[1:17:50] gewoon echt compleet weg.

[1:17:52] En de verleiding is een paar honderd euro.

[1:17:55] En wij weten uit onderzoeken die we ook in dat milieu gedaan hebben,

[1:18:04] dat erbij horen, dat status, dat geld verdienen,

[1:18:10] dat dat belangrijke motieven zijn waardoor ze in die criminele wereld getrokken worden.

[1:18:15] Dus we zullen een alternatief moeten bieden.

[1:18:18] En daarvoor is die preventie ongelooflijk belangrijk.

[1:18:21] En daarom moet je dus diep in die wijken zitten.

[1:18:25] Je moet weten, want in die wijken worden ze ook geronseld,

[1:18:29] dus je moet ook weten waar de kwetsbare jongeren zitten.

[1:18:34] En de politie heeft ook een hele mooie signaalkaart gemaakt,

[1:18:38] dus echt een beeld gebracht van wat zijn nou een aantal factoren

[1:18:42] die opvallen, waardoor je ook extra aandacht aan die jongeren

[1:18:47] zou kunnen besteden.

[1:18:48] Alleen, we zullen daar voldoende handen en voeten moeten geven...

[1:18:51] om ook aan de hand van signalen die er zijn dat gesprek aan te gaan.

[1:18:57] En die jongen te kennen en die jongen ook een alternatief te bieden.

[1:19:01] En daarin helpen natuurlijk wijkrechtspraak.

[1:19:04] Waardoor je je papa-heimers kent. Want dat is de kern.

[1:19:09] Je papa-heimers kennen en zorgen dus dat je daarmee in gesprek bent.

[1:19:13] En ik denk dat dat ook wel wat breder zou zijn dan alleen gemeenten en de wijkagent.

[1:19:22] Want ook woningbouwverenigingen, ook andere sociale of maatschappelijke organisaties

[1:19:28] hebben informatieposities in die wijk.

[1:19:30] Kunnen we dat misschien nog iets meer bij elkaar brengen om te kijken

[1:19:33] dat je die pappahemmers ook vroegtijdig in beeld krijgt.

[1:19:38] Want we willen gewoon niet dat ze voor die verleiding vallen,

[1:19:42] de toekomst weggooien met algevolgen van dienst.

[1:19:46] Dank u wel. Dan kijk ik naar de heer Hoefnagel.

[1:19:50] Ja, de vraag van mevrouw Michon.

[1:19:56] Ik kan hem wel aangezet, maar vooruit.

[1:19:59] De vraag van mevrouw Michon.

[1:20:01] Ja, het is een grote vraag.

[1:20:02] Dus welk effect sorteer je als politie?

[1:20:04] Zo heb ik hem dan maar opgevat.

[1:20:06] En wat is er dan in die maatschappij in de afgelopen jaren gebeurd?

[1:20:08] Op bewaken, beveiligen, op maatschappelijk ongenoegen, op alle dingen waar wij

[1:20:12] uiteindelijk gewoon een heel stuk van onze inzet op plegen.

[1:20:16] En heeft onze bijdrage, vroeg dat dan ik toe?

[1:20:18] Nou, ik denk zeker wel dat dat toevoegt en dat het signaal er ook wel vanuit gaat.

[1:20:22] Ik denk ook eerlijk gezegd, want zo durf ik er ook naar te kijken,

[1:20:25] wij hebben ook echt wel wat te doen.

[1:20:26] Als wij kijken rondom bijvoorbeeld alles rondom gedigitale criminaliteit

[1:20:30] en alles rondom die platforms die hier gebruikt worden, daar zetten we stap in.

[1:20:33] Maar in die ontwikkeling hebben we echt wel nog een aantal dingen verder te brengen.

[1:20:39] Als ik kijk naar waar de politie start, en dan doe ik, het is geen politieke antwoord,

[1:20:43] maar bij de vorming van de nationale politie en waar we nu zitten,

[1:20:46] dan zijn we ongeveer wel gelijk gebleven.

[1:20:48] Alleen we zien dat in betaalbaarheid er heel veel dingen anders zijn geworden.

[1:20:53] Dus we hebben hoger opgeleid en dergelijke.

[1:20:55] En wij zitten eigenlijk nog steeds binnen datzelfde spectrum

[1:20:59] en met dezelfde aantal mensen zijn wij nog, zeg maar, andere dingen aan het doen.

[1:21:03] Dus ik denk dat dat wel iets is waar we ons goed van bewust moeten zijn.

[1:21:08] Daarstraks kwam even voorbij de wijkagent.

[1:21:10] Dan maak ik het even praktisch naar mijn huidige context.

[1:21:13] Als jullie horen, kom ik wel uit het Haagse, maar werk ik nu in het Noorden, dat weet ik.

[1:21:21] Maar daar was eigenlijk bij de start van de vorming nationale politie waren 600 FTE boven tallig.

[1:21:27] Dus wat we nu zien, is dat Noord-Nederland in het afgelopen jaar eigenlijk ook net zoals de rest

[1:21:32] van het land, zoals wij dat noemen, door het ijs is gezakt. En eigenlijk met gewoon de bezetting

[1:21:36] die het is, het moet doen. Dat doet enorm pijn. Dat doet enorm in die pijn. Dat doet enorm pijn

[1:21:40] En in het gevoel van collega's doet het enorm pijn in de wijk.

[1:21:43] Maar dat is wel waar wij het mee te doen hebben.

[1:21:45] Dus ik zou wel enige hoop toch ook willen uitspreken...

[1:21:50] ...hoe wij uiteindelijk ervoor zorgen dat we inderdaad die lokale verbondenheid...

[1:21:54] ...met elkaar organiseren en die wijkagent echt weer verder in positie brengen.

[1:21:58] Dank u wel.

[1:22:00] Hartelijk dank. Dan de heer Vredegor.

[1:22:04] Ja, dank u wel. In reactie op de vraag van mevrouw Bruining...

[1:22:07] ...over de voorlichting op het onderwijs.

[1:22:10] Nou, het is wel een behoorlijk niche onderwerp om dat enkel naar voren te brengen.

[1:22:16] Ik denk, want het gaat breder, de collega's naast mij hebben ook gesproken over de brede criminiteit en de verleidingen voor de jeugd.

[1:22:24] En ik denk wel dat we daar een rol in kunnen spelen.

[1:22:27] Zeker als het gaat om de kwalitatieve voorlichting, om daar pakketten in te maken.

[1:22:31] En ik denk dat we ook al veel doen.

[1:22:35] Wij kunnen niet alle scholen gaan bezoeken.

[1:22:37] Wij kunnen best een school bezoeken en we kunnen misschien ook wel twee, drie scholen bezoeken.

[1:22:43] Maar naast deze inzet zijn er nog veel meer dagelijkse inzetten op magneetvissers,

[1:22:50] die ouderen schutsgenaten uit de Tweede Wereldoorlog enzovoort.

[1:22:53] En dat gaat ook gewoon door.

[1:22:56] We hebben twee teams op vijf minuten staan die dus gewoon op vijf minuten notus overal naartoe kunnen.

[1:23:04] Daarnaast nog twee ploegen op twee uur, dus als we daar capaciteit voor in gaan zetten,

[1:23:11] en we zouden dat heel breed moeten gaan doen, dan is dat op dit moment niet doenlijk,

[1:23:16] want dan gaan we dus een andere gevaarzetting compleet negeren.

[1:23:20] Qualitatief kunnen we daar best een rol spelen.

[1:23:23] Maar via de politie, de EFers en de TEFers, ik ben even de afkortingen kwijt,

[1:23:30] maar dat zijn de mensen waar wij zaken mee doen bij de politie,

[1:23:34] ook openplaatsdelict, wat onze contactpersonen zijn,

[1:23:37] daar zetten we volledig op in.

[1:23:40] Die worden opgeleid, die worden voorgelicht.

[1:23:43] Dus dat doen we wel.

[1:23:46] Maar wat mij een beetje zorgen baart,

[1:23:48] wij kunnen natuurlijk vertellen hoe gevaarlijk het is

[1:23:50] maar daar tegenover staat de social media en de filmpjes.

[1:23:55] En hoe gevaarlijk kan het nou zijn als je het gewoon online kan bestellen

[1:23:58] vanuit Polen of Italië, binnen de EU.

[1:24:03] En daar vecht je dus ook tegen.

[1:24:07] En wij zien het dagelijks, de ernstige gevolgen.

[1:24:10] En we kunnen ze ook op de filmpjes zien.

[1:24:13] Wat het doet en wat het potentieel doet.

[1:24:17] Tot zover, dank u.

[1:24:19] Ja, meneer Illener.

[1:24:22] Ik heb niet per se een super machteloos of negatief beeld willen schetsen.

[1:24:26] want ik vind dat we als politische justitie wel degelijk een deuk in een pakje boter slaan.

[1:24:33] En als je ziet de pakkans bij die explosieven,

[1:24:39] als ik zie hoe de handelingsperspectieven die gemaakt zijn,

[1:24:43] de informatiepositie die ook steeds beter wordt,

[1:24:47] en ik zie ook hoe we brokers en soms ook opdrachtgevers komen,

[1:24:51] ik vind wel degelijk dat we daar gewoon behoorlijk succes in boeken.

[1:24:53] Alleen, mijn stelling is, je redt het niet als politie-institutie alleen.

[1:25:01] En dat is wat meneer Abou-Taleb ook over de taskforce overvallen zei.

[1:25:05] Ik heb ook in die taskforce gezeten.

[1:25:07] En wat je ziet is dat uiteindelijk, die overvallen die waren rond 2010,

[1:25:13] hadden we er meer dan 3000 in Nederland.

[1:25:16] En door daar dat brede en creatieve front op in te zetten,

[1:25:22] zitten we nu op 500. Dus dat is echt substantieel teruggebracht.

[1:25:27] En als ik ga kijken wat uiteindelijk het meeste effect heeft gesorteerd,

[1:25:31] dan is het bijvoorbeeld, zeg maar, dat andere betaalautomaten.

[1:25:35] Dan zijn het andere werkwijzen, dan zijn het ideeën

[1:25:39] die we nu nog niet eens kunnen bedenken,

[1:25:42] maar die gaan de weg wel ontstaan.

[1:25:44] Dus preventieve, alternatieve maatregelen,

[1:25:47] dat zijn eigenlijk de maatregelen die het verschil hebben gemaakt.

[1:25:50] Dus dat maakt dat mijn oproep voor die brede aanpak is vanuit een optimisme

[1:25:55] dat we echt gewoon meer kunnen doen als we dat eigenaarschap verbreden

[1:26:00] en als we die gezamenlijke feest ook maken.

[1:26:05] En dan is de aspergers overvallen voor mij echt een heel positief en ook hoopvol voorbeeld

[1:26:13] waar ik gewoon ook heel veel vertrouwen in heb.

[1:26:15] Dus ik wil u niet alleen maar achterlaten met een heel zonderbeeld.

[1:26:21] Dat is altijd prettig. Dank u wel.

[1:26:24] Dank voor uw beantwoording.

[1:26:25] Er is nog ruimte voor vervolgvragen.

[1:26:27] Toch stel ik voor, ik denk dat iedereen nog wel een vraag kan stellen,

[1:26:30] om het wel vraag-antwoord gelijk te doen.

[1:26:32] En dan spreek ik de hoop uit, als we het kort en bondig houden,

[1:26:35] dat we allemaal nog toekomen aan een vraag.

[1:26:37] Mevrouw Moederdeweg.

[1:26:38] Dan richt ik hem direct aan de heer Hoefnagel,

[1:26:41] want ik denk dat hij het met me eens is dat een fenomeenanalyse,

[1:26:45] een landelijke fenomeenanalyse naar explosies vrij belangrijk is,

[1:26:50] omdat je daarmee ook een oplossing kunt creëren.

[1:26:54] Er staat zelfs in het position paper dat uit een analyse van een groep van 500 verdachten blijkt

[1:26:58] dat meer dan de helft meerpleger zijn

[1:27:01] en dat van een groep van 1650 slachtoffers

[1:27:07] meer dan 80 procent, meer dan één keer doelwit is geweest

[1:27:11] van een poging tot een aanslag.

[1:27:13] Dat zegt iets.

[1:27:15] En dat brengt ook volgens mij de oplossing nabij.

[1:27:19] Hoe ziet u dat voor u en wellicht kunt u al vooruit lopen op die oplossingen?

[1:27:25] Ja, de opdracht voor de fenomeenanalyse die loopt, na de zomer is die klaar.

[1:27:31] Dus daar zijn we echt een heel eind mee op streek.

[1:27:33] We hebben eerst getracht om een landelijk operationeel beeld te vormen.

[1:27:37] Omdat het, dat werd vanmorgen ook een aantal keren gezegd, vrij veel losse incidenten zijn.

[1:27:42] Dus wij zien straks ook en in modus operandi en in dadergroep en in internationale betrokkenheid

[1:27:48] zien wij mogelijkheden om daar verder onderzoek naar te doen.

[1:27:52] Dus dat geeft richting aan de ene kant aan politie en justitie om daar wat mee te doen,

[1:27:56] maar geeft straks misschien ook mogelijkheden in de richting van, ik noem het even, een taskforce,

[1:28:00] om te kijken waar de optionele mogelijkheden zitten.

[1:28:04] Dank u wel. Mevrouw Michon.

[1:28:07] Dank u wel, voorzitter. Ik wil graag tegen de heer Hulenaar zeggen dat ik het zeer met u eens ben van die brede aanpak preventief,

[1:28:14] maar dat vereist ook weer allerlei wetswijzigingen,

[1:28:18] want dan moet je dus ook een woningbouwcorporatie en een school

[1:28:21] de plicht geven om mee te doen, want niet iedereen wil meedoen.

[1:28:24] En ook weer in informatiedeling de mogelijkheid geven

[1:28:28] om serieus mee te doen.

[1:28:30] Dus dat vind ik er ingewikkeld aan.

[1:28:32] Het vraagt nogal wat.

[1:28:34] Mijn vraag aan u gaat over de patseraanpak,

[1:28:36] want je denkt altijd, hoe tref je ze nou?

[1:28:38] En hoogstraffen valt tegen.

[1:28:42] Of je kan zeggen er zijn altijd weer nieuwe jongeren.

[1:28:45] Maar spullen afpakken doet echt pijn.

[1:28:47] En Rotterdam staat bekend om de patser aanpak.

[1:28:50] Hoe werkt dat dan in Rotterdam, zou ik willen vragen.

[1:28:53] En waarom wordt het dan eigenlijk niet overal uitgerold?

[1:28:57] Kunt u daar vanuit ook uw brede blik van OM-organisatie iets over zeggen?

[1:29:04] Nou, eerst even over die verplichtingen.

[1:29:07] Ik geloof niet dat dat zo strikt gezien moet worden.

[1:29:10] Ik weet dat de woningbouwverenigingen, en daar ben ik ook mee in gesprek,

[1:29:15] hartstikke bereid zijn om daar over mee te denken en over mee te praten.

[1:29:18] Ik weet dat scholen daar ook hartstikke bereid toe zijn.

[1:29:21] Dus ik ben er wat hoopvoller over en heb er ook eigenlijk wel vertrouwen in dat

[1:29:26] dat soort coalities zeg maar echt niet met een wet een wettelijke basis moeten krijgen.

[1:29:33] En met informatie, het is natuurlijk natuurlijke,

[1:29:35] alleen de vraag is natuurlijk welke informatie wist u uit

[1:29:37] En welke informatie hebben ze precies ook nodig, hè?

[1:29:43] En dan zullen we best tegen dingen aanlopen.

[1:29:46] Maar ook daar is ook al best veel wel mogelijk, hè?

[1:29:50] Die patsen aanpak, ja, wij kijken bij degene die we aanhouden...

[1:29:56] of we die kleren, die statussymbolen ook kunnen afpakken.

[1:30:01] We hebben daar een speciaal team voor.

[1:30:04] Confiscteam, die daarmee bezig is.

[1:30:08] En we doen er ook nog wel wat extras mee.

[1:30:11] Kijk, wat we ook wel doen, is dat we kijken of we ook goederen die we kunnen afpakken of we die maatschappelijk kunnen herbestemmen.

[1:30:26] Bijvoorbeeld bij uithalers hebben wij gloednieuwe slaapzakken aangetroffen.

[1:30:31] Die hebben we in beslag genomen in zo'n hotelcontainer.

[1:30:34] En die hebben we in de Pauluskerk.

[1:30:36] En zo zijn we wel op zoek naar hoe je dus op die manier aan de ene kant kunt kijken,

[1:30:43] pak de statussymbolen af.

[1:30:44] En aan de andere kant, hoe kunnen we daar ook maatschappelijk wel weer een functie aan geven.

[1:30:51] Ja, en waarom die patse aanpak zeg maar niet overal hetzelfde is uitgerold,

[1:30:57] daar heb ik niet precies de antwoord op, hè.

[1:31:00] Nou goed, daar moet je ook weer keuzes en middelen van hebben om dat ook vorm te kunnen geven.

[1:31:06] Dank u wel.

[1:31:08] Meneer Adema.

[1:31:10] Ja, dank u wel.

[1:31:11] Meneer Hillena schetst wat alternatieven die de taskforce overvallen hebben bedacht.

[1:31:16] En een van de dingen is de aanpassing van de geldautomaten.

[1:31:19] Dat heeft in Nederland tot goede resultaten geleid.

[1:31:22] Het is wel zo dat er volgens mij uit Nederland afkomstige mensen nu in Duitsland veelvuldig vastzitten.

[1:31:27] Omdat ze net over de grens die dingen nog niet hebben aangepast.

[1:31:31] U schetst ook dat de groep violent intervention, de Zweedse methode zeg maar, moet ik dat zien

[1:31:36] als een soort analyse waarop je vervolgens de zaak gaat stukmaken en daarmee bloot gaat

[1:31:41] leggen.

[1:31:42] Ik kan me nog niet goed voorstellen hoe die aanpak werkt.

[1:31:45] Misschien kunt u dat nog even schetsen.

[1:31:46] Nee, kijk, door die analyse ken je de rollen.

[1:31:50] Op het moment dat er strafbare feiten gepleegd zijn, dan moeten ze gewoon daarvan aangehouden.

[1:31:55] Dus de eerste brief die wij gestuurd hebben, die persoon die pleegde er strafbare feiten

[1:31:59] in die week en die hebben wij, die is netjes aangehouden, afgestraft.

[1:32:05] Vervolgens gaan we wel in detentie. Dat spreekt met met hem aan.

[1:32:10] Dus het is niet in die zin alternatief.

[1:32:14] Dus het hangt er een beetje af in welke fase je kunt intervenieren.

[1:32:19] Maar dat doet niet af aan gewoon de berichting van Sandra Feyenoord die gepleegd zijn.

[1:32:26] Mevrouw Boning.

[1:32:27] Dank voorzitter. Ik heb een vraag aan de heer Hillenaar.

[1:32:31] Veel van die jongeren die natuurlijk betrokken raken bij deze incidenten zijn onzichtbaar.

[1:32:35] Heeft het OM daar iets voor bedacht om die jongeren zichtbaarder te maken?

[1:32:39] Of ligt dat op de stapel om een plan daarover te ontwikkelen?

[1:32:44] Want ik denk dat het natuurlijk heel belangrijk is dat die jongen eigenlijk zichtbaar worden

[1:32:47] als je wil inzetten op preventie en die bredere aanpak waar je het over heeft.

[1:32:51] Nou ja, daarom hebben wij ook die tentakels in de wijkhart nodig en vanuit die signaalkaarten,

[1:33:03] dus als iemand opeens dure kleren heeft of iemand opeens een ander bestedingspatroon

[1:33:06] heeft, we kunnen ook wel inschatten, mensen die niet naar school gaan, die geen dagbesteding

[1:33:13] hebben.

[1:33:13] Zo kun je dus wel in beeld krijgen, aan de hand van die signalen, waar de mogelijke kwetsbare

[1:33:19] jongeren zouden zijn en dan heb ik zeg maar wijkpolitie gemeente maar ook ook

[1:33:25] andere maatschappelijke organisaties nodig om te kijken of we die aan de hand

[1:33:29] van die signalen kunnen kijken of we die jongen ook allemaal in beeld krijgen dus

[1:33:34] dus ik heb geen lijst waar alle jongeren van van Rotterdam in staan die die

[1:33:38] mogelijke namerking komen maar we willen wel kijken of we en dat is een pleidooi

[1:33:42] dicht meer aanwezig zijn op social media meer aanwezig zijn in de wijken dat dat

[1:33:48] Dat hoor je ook andere vanochtend wel zeggen, om juist die informatiepositie zo goed mogelijk te hebben.

[1:33:55] De heer El Abassi.

[1:33:57] Voorzitter, dank.

[1:33:59] Ik had net de vraag aan de heer Hillenaert gesteld, ook over de MKB-ondernemers.

[1:34:05] En een deel van het antwoord heb ik ook gekregen, waarvoor dank.

[1:34:12] En daarbij had de heer Hillenaert het ook over een deel van de ondernemers die ook vuile handen heeft.

[1:34:17] Waar ik vooral op zou willen inzoomen is het deel dat geen vuile handen heeft.

[1:34:24] En ik snap het dat vanuit de daders het heel lastig is.

[1:34:29] Bewust niet de daders, maar de ondernemers hebben er echt belang bij...

[1:34:32] om de overheid of de gemeente in dit geval te helpen.

[1:34:35] Het gaat om hun zaak, het gaat om hun onderneming.

[1:34:38] En ik heb een rondje langs de velden gedaan en ik ben enorm geschrokken.

[1:34:41] Ik hoorde mevrouw Halsman al zeggen dat de daders...

[1:34:44] dat die weleens met discriminatie te maken hebben,

[1:34:47] niet mee willen werken met de overheid.

[1:34:49] Maar vanuit de ondernemers heb ik heel veel geluiden gehad van

[1:34:52] de buurman of een buurman verderop, die is gesloten door de overheid,

[1:34:56] door de gemeente in dit geval.

[1:34:58] Ik ga mijn vingers er niet aan branden.

[1:34:59] Ik bemoei me hier niet mee.

[1:35:01] En die angst, die ondernemers die willen heel graag meewerken,

[1:35:04] is mijn gevoel, in het rondje Langs de Veld die ik heb gehad.

[1:35:07] Maar die zijn bang om zelf aangepakt te worden,

[1:35:10] omdat er al onschuldige ondernemers gesloten zijn.

[1:35:13] Herkent de heer Hillenaar dat en hoe willen ze dit in het vervolg aanpakken als dat zo is?

[1:35:19] Dank u.

[1:35:20] Nou, ik herken dat niet specifiek van ondernemers.

[1:35:23] De ondernemers is ook niet de grote groep, zeg maar, waar we in het perspectief van explosief over praten.

[1:35:28] Ik herken wel dat er gewoon veel te weinig gemeld wordt.

[1:35:33] Dus een van die doelstellingen van die taskforce zou voor mij, wat mij betreft natuurlijk moeten zijn,

[1:35:37] hoe gaan we die meldingsbereidheid vergroten?

[1:35:39] En dat kan natuurlijk door initiatief als Meld Misdaad Anoniem of dat type.

[1:35:47] Maar als er zeg maar dit soort dingen achter zitten, dan moet je daar ook gewoon het goede gesprek over voeren.

[1:35:56] En dat begint natuurlijk wel met, hoe krijgen we dat vertrouwen weer een klein beetje terug?

[1:36:02] En als ik u zo hoor, dan zou ik heel graag met die ondernemers in gesprek gaan over waar hun vrees zit.

[1:36:11] en kijken of we daar toch gewoon antwoorden op kunnen geven.

[1:36:15] Dus ja, die meldingsbereidheid is wat mij betreft echt een thema

[1:36:20] en laten we hem vooral in de volle breedte aanvliegen

[1:36:22] om de oorzaken eronder in beeld te krijgen

[1:36:24] en te kijken of we daar op een goede manier een antwoord op kunnen geven.

[1:36:30] Ik zou zelf nog een vraag willen richten aan de heer Vredegoer

[1:36:33] die jaarlijk de afschuwelijke kracht beschreef van de explosieven

[1:36:39] En dan wordt al in de Kamer gewerkt aan het onder de wet wapens en munitie brengen van de Cobra's.

[1:36:47] Er zijn ook pleidooien om dat in een Europees verband te verbieden.

[1:36:50] Want we vinden het allemaal niet goed dat dat zo makkelijk te verkrijgen is.

[1:36:55] Ik weet niet of u daar antwoord op kunt geven.

[1:36:56] Maar heeft u enig zicht op de kans van slagen?

[1:36:58] Want wij kunnen dat natuurlijk wel makkelijk vinden vanuit Nederland.

[1:37:01] Maar ik denk dat sommige Europese landen daar heel anders over denken.

[1:37:04] Nogmaals, ik weet niet of u daar zicht op heeft, maar misschien kunt u daar toch iets over zeggen.

[1:37:08] Nee, ik heb daar niet heel veel zicht op.

[1:37:11] Er zit ook vaak veel in cultuur.

[1:37:15] Ook de gevaarzetting en wat we in Nederland vinden om mensen te beschermen.

[1:37:21] En ook binnen Europa ligt dat in andere landen anders.

[1:37:26] Ik zou er wel voor willen pleiten dat niet bij...

[1:37:29] Ik ondersteun de effort van de Kamer om dat inderdaad onder wet wapens en munitie te brengen.

[1:37:35] Maar dan niet een Cobra 8, maar wat erin zit, het flitspoedig.

[1:37:39] Maar ook de materialen om het zelf te kunnen maken.

[1:37:42] We hebben op andere gebieden gezien dat we de precursoren, zoals dat genoemd wordt,

[1:37:46] de halffabricaten van explosieven, dat heeft een goede aanpak.

[1:37:52] En daar hebben ook mensen last van, ook mensen die geen kwaad in de zin hebben.

[1:37:57] Maar daar zien we echt wel effecten.

[1:38:01] Dus ik zou hem wel, als we dat aanpakken, ook wel breed doen.

[1:38:07] Want ook de halffabricaten zijn in sommige landen ook te bestellen.

[1:38:12] Maar het makkelijkste is nu de Cobra, want die wordt netjes verpakt en besteld.

[1:38:17] En die komt dan met de post zelfs aan.

[1:38:21] Dus daar zit wel een groot probleem.

[1:38:24] En ik denk dat die adressering op Europees niveau zeker een goede zaak is.

[1:38:29] De kans van slagen, daar kan ik weinig over zeggen.

[1:38:36] Ik kijk nog één keer naar de aanwezige leden, of er nog dringende vragen zijn in deze ronde.

[1:38:43] Niet direct. Als jullie het goed vinden heb ik zelf nog één vraag, als dat mag.

[1:38:48] Dat is dan aan de heer Hoefnagel, want ook de heer El Abassi vroeg aandacht voor...

[1:38:54] Nou, laat ik het anders zeggen.

[1:38:56] In dit rondeltafelsprek tot nu toe is vaak gezegd van mensen die dit overkomt,

[1:39:02] hebben niet altijd zelf schone handen.

[1:39:05] Onderscheidsslachtofferdader is niet altijd makkelijk te maken.

[1:39:08] En de heer Hoefnagel die zei, maar er worden wel ook veel fouten gemaakt

[1:39:11] bij plaats van exclusieve, dus het raakt wel degelijk ook onschuldige mensen.

[1:39:14] En mijn vraag aan de heer Hoefnagel is, is nou dat onderscheid

[1:39:18] wel zo duidelijk te maken en goed te maken?

[1:39:20] Weten jullie wanneer er sprake is van, ja, ik stel de vraag wat makkelijker

[1:39:24] dan die in werkelijkheid zal zijn.

[1:39:25] Maar weten jullie of er sprake is van onschuldige mensen?

[1:39:28] En of ze dan ook echt onschuldig zijn?

[1:39:31] Dat is bijna een gewetensvraag.

[1:39:33] Maar we doen natuurlijk naar alle incidenten onderzoek.

[1:39:35] En gaandeweg wordt dat natuurlijk duidelijk.

[1:39:37] Dat is vaak aan de voorkant of het is niet direct duidelijk.

[1:39:41] Nou, er zijn volgens mij ook vanmorgen voorbeelden genoemd

[1:39:43] waar het ogenschijnlijk is dat het allemaal een onschuldig slachtoffer is,

[1:39:47] maar uiteindelijk uit later onderzoek blijkt dat wel degelijk iemand een relatie heeft

[1:39:50] of dat er iets in de relatie is in het kader van verdovende middelen, bijvoorbeeld.

[1:39:55] In ons fenomeenonderzoek gaan we daar antwoord op geven.

[1:39:59] Daar gaan we ook naar die achtergronden kijken en daar gaan we ook zien, inderdaad,

[1:40:02] want dat is op basis van alle onderzoeken die er zijn

[1:40:04] en ook wat we inmiddels internationaal aan intelligences bij elkaar aan het verzamelen zijn,

[1:40:08] gaan we daar een antwoord op kunnen geven.

[1:40:10] Dus ik kan nu een soort gevoel neerzetten, maar dat zou ik eigenlijk bij weg moeten blijven.

[1:40:17] GESPREKSLEIDER DE JONGEREN DOOR ELKAAR

[1:40:17] Op zich in de aanpak en in het vervolg en in het onderzoek maakt het geen verschil.

[1:40:23] Alleen soms wordt het onderzoek bemoeilijkt omdat je veel minder informatie krijgt.

[1:40:29] Maar het wil niet zeggen dat we zeggen, oh, die zit er misschien zelf in.

[1:40:32] Laat maar zitten, hè? Integende.

[1:40:38] Dan ga ik voorstellen om het hierbij te laten.

[1:40:41] En dan wil ik u heel hartelijk bedanken ook voor uw tijd, uw inbreng...

[1:40:44] ...alle deskundigheid en expertise die u op ons heeft overgebracht.

[1:40:47] Daar kunnen wij verder mee. Ik dank u hartelijk.

[1:48:28] Welkom terug. Het derde blok onder de noemer wetenschap.

[1:48:33] Van harte welkom aan mevrouw Krusselman, researcher Gun Violence Universiteit Leiden.

[1:48:39] De heer Van der Toren, bestuurskundige en criminoloog onderzoeker en docent lokale zaken.

[1:48:44] En de heer De Jong, lector aanpak jeugdcriminaliteit Hogeschool Leiden.

[1:48:49] En als ik iets hiervan niet helemaal goed heb gezegd, kunt u zelf ook recht zitten in uw introductie.

[1:48:54] want ik ga u het woord geven voor enkele minuten om ons uw inbreng te vertellen.

[1:48:59] Gaat uw gang, mevrouw Krusselman.

[1:49:01] Dank voor de uitnodiging om hier vandaag te komen spreken.

[1:49:04] Ik heb uiteraard met samen collega's de afgelopen jaren onderzoek gedaan

[1:49:08] naar het misbruik van geweldsmiddelen in Nederland en Europa,

[1:49:11] dus met name vuurwapens, maar ook handgranaten in 2020

[1:49:15] en recent naar het misbruik van explosieven door criminelen

[1:49:19] en meer recent ook wellicht andere personen die bijvoorbeeld relationele conflicten hebben.

[1:49:25] Uit het onderzoek en wat we vandaag al hebben gehoord, komt duidelijk naar voren dat het

[1:49:29] gebruik van explosieven op dit moment te veel voordelen heeft voor criminelen en dus ook

[1:49:34] andere mensen die conflicten hebben.

[1:49:36] Waaronder uiteraard de grote beschikbaarheid van die middelen, dat er helaas te veel kwetsbare

[1:49:43] jongeren zijn die het grote risico op zich willen nemen, opdrachtgevers blijven nog te

[1:49:47] vaak weleens in het donker. Hij wordt niet opgepakt. Maar het effect van die explosieven

[1:49:52] is enorm. Op het doelwit zelf, dus als je een tegenstander hebt, kun je grote financiële,

[1:49:58] sociologische en in zekere zin ook wel maatschappelijke schade toevoegen. Uiteraard weet de buurt

[1:50:02] wel waar, bij wie zo'n explosief afgaat. Het onveiligheidsgevoel in de buurt wordt verhoogd.

[1:50:12] capaciteiten die moeten worden ingezet door de politie is heel groot en het zet

[1:50:18] natuurlijk ook de overheid en in zekere zin in het bijzonder lokale besturen voor

[1:50:22] een enorm bijna onoplosbaar dilemma in dat ze wel iets moeten doen, een zorgplicht

[1:50:28] voor de burgers maar waarbij ook het nemen van bepaalde maatregelen ook wel

[1:50:32] in de handen kan spelen van criminelen. Bijvoorbeeld het sluiten van huizen is

[1:50:36] ook weer extra schade die dit toluit ondervindt.

[1:50:41] Dus als we het willen hebben over een aanpak van dit fenomeen, van het misbruik van explosieven,

[1:50:47] moeten we uiteraard kijken hoe we die voordelen voor criminelen kunnen verminderen.

[1:50:53] En er zijn vandaag al een heleboel verschillende mogelijkheden genoemd,

[1:50:56] waaronder de wet wapens en munitie om die middelen te beperken, preventieve aanpak enzovoort.

[1:51:03] die wil ik niet groot herhalen, waar ik wel nog nadruk op wil leggen, is dat we niet bij nul

[1:51:11] moeten beginnen. Want de onderliggende criminaliteit hiervan, dat is het bedreigen, het intimideren door

[1:51:16] middel van geweldsmiddelen, dat is eigenlijk niet nieuw. Ook voor 2021, wanneer we de komst van

[1:51:22] explosieven zagen, werden bijvoorbeeld vuurwapens gebruikt om huizen te schieten. Vergelijkbaar

[1:51:27] processen, vaak uitvoerders die niet per se weten wie de opdrachtgevers zijn. Er is met een vuurwapen

[1:51:32] geschoten op een huis, bij herhaaldelijke incidenten is het huis gesloten, dus erg vergelijkbaar.

[1:51:38] De criminaliteit aan zich is niet per se nieuw, wat ook betekent dat er al een heleboel initiatieven

[1:51:43] liggen, initiatieven op lokaal en regionaal niveau, bijvoorbeeld gericht op die kwetsbare

[1:51:48] jongeren.

[1:51:51] Maar wat we wel goed naar moeten kijken is welke van deze initiatieven wel ook echt goed

[1:51:55] werken.

[1:51:56] En daar wordt op dit punt nog heel weinig echt goed onderzoek naar gedaan.

[1:51:59] Dus wat zijn echt de effecten van dit soort initiatieven?

[1:52:01] Als we hier naar meer onderzoek doen, kunnen we die beperkte middelen die er zijn,

[1:52:05] financieel en andere personele capaciteiten bijvoorbeeld, beter inzetten.

[1:52:10] Dus dat is het eerste punt dat ik wil maken.

[1:52:11] Goed kijken naar wat er al ligt en dat ook goed en effectief benutten.

[1:52:16] Het tweede punt dat ik wil maken, is dat we ook de geweldsmiddelen in de bredere zin,

[1:52:22] dus niet alleen explosieven, maar bijvoorbeeld ook vuurwapens en andere geweldsmiddelen,

[1:52:26] een centralere rol moeten geven in de criminaliteitsbestrijding.

[1:52:29] Op dit moment, en dat hebben we eerder ook al gehoord, is de aanpak vaak persoonsgericht,

[1:52:34] opgericht op de drugs, onderliggende conflicten.

[1:52:37] En dat moet zeker ook gebeuren, die aanpak.

[1:52:40] Maar wapens, vuurwapens, explosieven, explosieven nu wel in een mindere zin, maar die worden

[1:52:44] vaak als pijfangst gezien.

[1:52:46] Oh, we hebben een partij cocaïne bij iemand gevonden en ook nog wat wapens.

[1:52:50] Maar vervolgens wordt er weinig of te weinig structureel onderzoek gedaan naar die wapens

[1:52:55] bijvoorbeeld.

[1:52:56] Dus ik wil daarvoor pleiten om geweldsmiddelen een centrale rol te geven.

[1:53:03] Daar beter onderzoek naar te doen.

[1:53:05] Want uiteindelijk willen we ook niet dat er een waterbed-effect ontstaat.

[1:53:08] Waarbij we een heel effectieve aanpak en alle middelen zetten op die explosieven.

[1:53:12] En dan gaan criminelen weer terug naar de vuurwapens bijvoorbeeld.

[1:53:15] Dus vandaar dat ik daarvoor gaar wil pleiten.

[1:53:19] Dank je wel.

[1:53:21] Hartelijk dank.

[1:53:22] Dan geef ik het woord aan de heer Van der Torren.

[1:53:25] Ja, nou dank u wel. Ik zal het een en ander vertellen.

[1:53:30] Kijk, als kernboodschap zou ik wel willen geven.

[1:53:32] Het gaat hier uiteindelijk om criminele macht en invloed in ons land.

[1:53:36] En die is heel groot.

[1:53:37] En die explosieven is een van de uitingsvormen ervan.

[1:53:40] Er had ook een ronde tafel georganiseerd kunnen worden...

[1:53:43] over criminele investeringen in zorgaanbieders.

[1:53:46] Om maar eens een dwarsstraat te noemen.

[1:53:48] Ik zal het een en ander vertellen.

[1:53:50] Dat baseer ik op drie adviezen die we ook al hebben neergelegd...

[1:53:54] Het pakt voor de rechtsstaat, preventie met gezag.

[1:53:58] En een ongevraagd advies pakt voor de rechtsstaat 2.0.

[1:54:04] De rode draad in preventie met gezag was ja, preventie is nodig.

[1:54:08] Ja, de wijkagenten in positie.

[1:54:11] Maar je hebt op lokaal niveau, op gemeenten niveau,

[1:54:14] heb je ook lokale recherche en opsporingsonderzoeken nodig.

[1:54:17] En dat hebben we in Nederland niet en heel slecht georganiseerd.

[1:54:20] Dat is echt een zwart gat.

[1:54:24] En als de wijkagent weet dat meneer Van der Torre of meneer De Jong niet deugt,

[1:54:28] dan moet dat nog wel bewezen en onderzocht worden.

[1:54:30] En dan kan hij niet naar het einde van de gang lopen naar de recherche, want die zit er niet.

[1:54:34] Daar zitten geuniformeerde collega's die de veelvoorkomende criminaliteit onderzoeken.

[1:54:39] En die misschien, daar zal ik zoiets over zeggen, met pijn en moeite,

[1:54:42] onderzoek doen naar meneer De Jong of meneer Van der Torre.

[1:54:44] Dat is een groot probleem.

[1:54:46] Ik denk dus ook dat de explosies kwetsbaarheden blootleggen.

[1:54:51] en dat dat veel interessanter is dan de explosies zelf.

[1:54:55] De explosies zelf moeten onderzocht worden en daar moet je naar kijken,

[1:54:58] maar wat het blootlegt is, denk ik, veel belangrijker.

[1:55:01] Als je dan kijkt naar de criminele context waarin dit plaatsheeft,

[1:55:05] dan geldt natuurlijk dat onze drugscriminaliteit enorm uit de hand is gelopen,

[1:55:11] internationaal gedood is en lokaal verankerd is.

[1:55:14] En omdat die drugscriminaliteit lokaal verankerd is,

[1:55:17] moet je ook je lokale recherche en opsporing lokaal verankeren.

[1:55:22] Dat matcht met elkaar.

[1:55:24] Juist in Nederland, omdat dit nou het grootste en onderscheidende misdaadprobleem is in Nederland.

[1:55:32] Ook als je Europol-onderzoeken ziet en het afzet tegen andere Europese landen.

[1:55:37] Wij kunnen alle populaire drugsorten vanuit dit land leveren tegen een goede prijs, een goede kwaliteit.

[1:55:43] Betrouwbaar geleverd over zo ongeveer de hele wereld.

[1:55:47] En dat leidt tot olievlekwerking.

[1:55:49] Dat leidt ertoe dat de misdaad groeit.

[1:55:52] Want het is verknoopt met witwassen.

[1:55:54] Het is verknoopt met ondergrondsbankieren.

[1:55:56] Het is verknoopt met criminele investeringen.

[1:55:59] In vastgoed en in bedrijven.

[1:56:01] En het is verknoopt met wapenhandel.

[1:56:03] Ja, natuurlijk.

[1:56:03] Dat is een 2-3-eenheid met drugscriminaliteit.

[1:56:08] Maar dit betekent wel dat criminelen allerlei functies vervullen op lokaal niveau.

[1:56:13] Ze zijn huisvester.

[1:56:15] Ze zijn werkgever in de boven- en in de onderwereld.

[1:56:17] Ze zijn zorgverlener, die om te reiken de zorg leveren.

[1:56:21] Bankier, sponsor, leverancier van allerlei illegale producten.

[1:56:25] Explosieven, drugs, vapes, het maakt niet uit.

[1:56:29] En omdat ze die functies vervullen...

[1:56:31] hebben ze veel invloed op lokaal niveau, op jongeren.

[1:56:33] Je krijgt een kamer, dan moet je wat voor terug doen.

[1:56:37] Dat kan een explosieflegger zijn, het kan ook prostitutie zijn.

[1:56:41] Je koopt gokken of je gaat illegaal gokken.

[1:56:44] Je koopt drugs, je bouwt schulden op.

[1:56:46] Die moet je afbetalen bij criminelen.

[1:56:47] Daar moet je wat voor terugdoen.

[1:56:49] Je sluit een lening af, je accepteert een financiering.

[1:56:53] Of je hebt een criminele opdrachtgever.

[1:56:55] Ja, die weet wat jij doet en dus ben je chantabel.

[1:56:58] Dus ze krijgen macht en invloed.

[1:57:00] Nou, dan zie je ook nog dat die drugswereld heel conflictgevoelig is.

[1:57:04] Want er worden allerlei afspraken gemaakt, leveringen, noem maar op.

[1:57:07] En dat kan fout gaan. Dan kan je niet naar de politie stappen.

[1:57:09] Dat moet je onderling oplossen.

[1:57:12] Kijk, en dan is het ook zo dat die misdaad, nu die eenmaal zo groot is...

[1:57:16] ook dat er langzaamaan steeds meer publiek geweld komt. Kijk, zes jaar geleden had ik niet

[1:57:20] voorspeld dat er zoveel explosies in dit land zouden zijn. Dat had ik echt bijna voor onmogelijk

[1:57:25] gehouden. Maar nu die drugswereld zo groeit en daar ook mensen in actief zijn die opportunistisch

[1:57:31] zijn, die over-opportunistisch zijn, die zelf drugsverslaafd zijn, die in de problemen gebracht

[1:57:38] worden, ja zie je dat er ook steeds vaker naar geweld geglepen wordt. Nu zijn het explosies,

[1:57:42] Dus het kan ook een andere uiting krijgen, op enig moment.

[1:57:47] Verder zie je dat de criminele wereld ook een buitengewone aantrekkingskracht heeft.

[1:57:51] Er is gewoon een arbeidspoel in Nederlandse wijken.

[1:57:54] En wat je ook ziet is dat...

[1:57:56] Kijk, die overvallen zijn aangepakt door een taskforce, met succes.

[1:58:00] Maar je ziet natuurlijk ook dat criminelen dachten...

[1:58:02] nou, laat ik nou stoppen met overvallen plegen.

[1:58:04] Want die drugse wereld is veel interessanter.

[1:58:06] Een lagere pak, kansenhogere opbrengst.

[1:58:08] Dus daar zit ook een gratis effect in.

[1:58:13] En wat je verder ziet is dat er natuurlijk allerlei jongeren worden ingezet.

[1:58:20] Kijk, en dan zie je wel dat er heel veel jongeren zijn in onze samenleving.

[1:58:24] Die moeten jong leren met vijf of zes ballen.

[1:58:27] Nou, er valt er af en toe wat op de grond.

[1:58:29] Ze voelen acute problemen, hebben niet het geduld om dat op te lossen.

[1:58:33] Misschien ook niet het vermogen om dat te doen.

[1:58:36] Ja, dan is die criminele wereld een oplossing.

[1:58:37] Want daar kunnen ze een baantje krijgen.

[1:58:39] daar kunnen ze een klus krijgen, daar kunnen ze huisvesting krijgen.

[1:58:43] Ja, die staat dan voor het gevoel dichterbij dan de overheid.

[1:58:47] En die criminelen zijn ook in die wijken voortdurend aan het scouten

[1:58:50] en zijn daar heel actief en outreachend.

[1:58:52] Ja, dat moet je als overheid dan dus ook zijn.

[1:58:54] Nou, dit is de criminele context.

[1:58:56] Nou even een paar, denk ik, hele relevante knelpunten.

[1:58:59] Punt één, een lokaal opsporingsgat.

[1:59:01] Nou, Cyril Fijnhout heeft het al opgeschreven.

[1:59:04] Het dikke boek uit 2012, pagina 450 tot 470.

[1:59:08] Dan kunt u de rest overslaan.

[1:59:11] Daar staat gewoon...

[1:59:13] In de basisteams staat alleen geuniformeerde politie...

[1:59:16] en geen specialistische recherche.

[1:59:18] Dan denk je, dan moet je bij de districten zijn.

[1:59:21] Nee, die districten kregen de opdracht high-impact crimes.

[1:59:23] Nog niet de georganiseerde drugscriminaliteit.

[1:59:26] Dan zitten we dus op de regio en landelijk.

[1:59:29] Ja, dat is wel heel ver weg als die criminelen lokaal ingebed zijn.

[1:59:33] Ja, dus je ziet dat dat opsporingsgat...

[1:59:35] wat Feyenoord zag, dat dat inderdaad is ontstaan.

[1:59:38] Het is ook een streep door de rekening van het idee van gebiedsgebonden politie.

[1:59:42] Want daar was het idee, als de wijkagent in positie is en iets ziet,

[1:59:45] dan wordt de kennis die die heeft omgezet in actie bij de politie.

[1:59:49] Maar dat kan niet op het moment dat het om dit soort zaken gaat

[1:59:51] en die recherche niet dichtbij is

[1:59:53] en bovenin natuurlijk ook vol loopt met andere zaken.

[1:59:57] Je ziet dat de politie lokaal ook zegt, ja, dit gaat zo niet.

[2:00:00] Dus in Arnhem bijvoorbeeld, twee basisteams,

[2:00:03] zijn dertig man vrijgemaakt in de uniformpolitie

[2:00:05] om op te treden tegen drugscriminaliteit.

[2:00:07] en zet de burgemeester heel actief in op preventie aan de andere kant.

[2:00:11] Dat is dus preventie met gezag.

[2:00:13] Heel vaak ben je lokaal en is het preventie zonder gezag.

[2:00:16] Ja, we zijn bezig met preventie.

[2:00:18] Maar ja, de justitiële kant ontbreekt bijna.

[2:00:21] Terwijl dat toch in de wettelijke taak van de politie werkelijk het eerste is.

[2:00:26] In Groningen trouwens ook.

[2:00:27] Daar zie je dat telegramdealers worden aangepakt en een witwasaanpak.

[2:00:30] Nou, net ging het ook even over een witkassaanpak.

[2:00:33] Dat is wel een beetje pionieren onderop.

[2:00:35] Dat zou best wel eens van bovenaf aangestuurd mogen worden

[2:00:38] en gefaciliteerd door lokale recherche.

[2:00:40] Nou, de tweede consequentie hiervan zijn informatietekorten.

[2:00:44] Dat hebben recherchebazen me al lang geleden verteld.

[2:00:48] We kunnen te weinig lokale opsporingsonderzoeken opstarten.

[2:00:51] Er zijn te veel criminele nieuwkomens.

[2:00:53] We zijn het zicht op de criminaliteit kwijt.

[2:00:56] Ja, dan weet je ook niet meer wie dader is en wie slachtoffer is.

[2:00:59] Dan pak je nog wel de mensen aan die de explosieven neerleggen.

[2:01:02] Maar ja, als dan een burgemeester vraagt, ja, maar wat zit hier achter?

[2:01:06] Ja, dan is dat toch heel vaak niet in beeld.

[2:01:08] Of is dat onzeker?

[2:01:11] Of is er alleen maar zachte informatie?

[2:01:13] Ja, dat is het product van toch het inzakken...

[2:01:17] en het eigenlijk gewoon een beetje verwaarlozen van de lokale regeringsfunctie.

[2:01:22] Eigenlijk al heel lang in Nederland, hè.

[2:01:24] Nou, wat is er nodig?

[2:01:27] Gaan we eens even kijken.

[2:01:28] Nou, een taskforce, ik ben er niet tegen.

[2:01:30] Maar ik sta ook niet op de tafel te dansen.

[2:01:32] Want het is toch een bepaalde uitingsvorm van een veel groter probleem dat wordt aangepakt.

[2:01:41] Dus ik zou zeggen, de lokale opsporing, dat is een noodzakelijke basisvoorziening.

[2:01:48] Wat gewoon echt aanwezig moet zijn.

[2:01:50] In het pakt voor de rechtsstaat 2.0 pleiten wij voor duizend extra regisseurs.

[2:01:55] Of die uit de lengte, uit de breedte nieuw geworven moeten worden, dat maakt me niet uit.

[2:02:00] En dat willen we juist, omdat wij ook een maatschappelijke politie willen.

[2:02:03] Wij willen een politie lokaal aanwezig die de grootste maatschappelijke veiligheidsproblemen kan aanpakken.

[2:02:09] Ja, en dan heb je dit nodig.

[2:02:11] De wijkagent kan het zien, maar kan niet dat opsporingsonderzoek starten.

[2:02:16] Dus de politie, die pleit ook een beetje voor anderen moeten wat doen en er is preventie.

[2:02:23] Ja, dat is waar, maar vanuit haar kerntaak moet de politie met die lokale opsporing de bijdrage leveren.

[2:02:28] Dat is gewoon de wettelijke taak die de politie in ons staatsbestel heeft.

[2:02:36] Nou, twee, wat je ook ziet, is er zijn allerlei routines in het land om op te schalen.

[2:02:41] Bij ordeverstoringen, bij terreur, bij voetbalwedstrijden.

[2:02:45] Als FC Vlaardingen nog had bestaan, dan had er een peloton er mee kunnen komen.

[2:02:49] Die club bestaat al lang niet meer.

[2:02:53] Maar nu dit speelt en als er dan langdurig lokaal dreiging is

[2:02:58] en explosieven afgaan, ja, dat is er niet een routine om een lokale driehoek bij te staan.

[2:03:04] Ik denk dat het best goed is om erover na te denken hoe je dat zou moeten regelen,

[2:03:09] omdat je je toch goed voor kan stellen, het zit in de sfeer van de criminaliteit en de openbare orde.

[2:03:16] Nou, er zijn ook voor teams grootschalige opsporing zijn wel routines.

[2:03:20] Denk ik, ja, zo'n driehoek moet daar dan ook op terug kunnen vallen.

[2:03:23] En dat is ook wel belangrijk dat die routines er zijn,

[2:03:25] omdat die burgemeester niet het beheer over de politie heeft.

[2:03:28] Die kan wel vragen om extra inzet, maar hij kan het niet claimen.

[2:03:32] Ik ga niet zo ver dat ik zeg,

[2:03:34] het beheer moet terug bij binnenlandse zaken voor een deel en bij de burgemeester.

[2:03:38] Er zijn wel steeds meer burgemeesters die daarvoor pleiten.

[2:03:41] Nou, dat laat ik echt aan u over. Daar heb ik ook geen mening over.

[2:03:45] Maar in ieder geval zou die driehoek wel die bijstand moeten hebben.

[2:03:49] Nou, daar komen we op een punt waar we in Nederland, denk ik,

[2:03:51] van nature eerder naartoe gaan, dat is preventie.

[2:03:54] Alleen, ik zeg je weinig, want er komt zo'n spreker die zich daar meer in verdiept.

[2:03:59] Kijk, je moet dan wel doortastend dingen kunnen voorkomen.

[2:04:02] En dat vraagt wel mensen die in een rauwe, nare wereld tegenover jongeren...

[2:04:07] ...die ook niet alles vertellen, die ook niet elke dag een goede bui hebben...

[2:04:10] ...maar dat ze daar een positie weten te krijgen, invloed weten te krijgen.

[2:04:14] Er is een discussie nu over wanneer ben je effectief.

[2:04:16] Eigenlijk vertelt de literatuur dat wel.

[2:04:18] Je bent effectief als jij met de jongere contact hebt...

[2:04:21] ...en hij nog aan jouw wijze lessen denkt als hij thuiszit.

[2:04:23] Dus je moet een klik zien te krijgen. Dat is moeilijk, maar daar moet je naartoe werken.

[2:04:29] En je tegenstanders zijn de criminelen die ze ook bereiken en die ze heel fanatiek bereiken.

[2:04:35] Wat ik ook nog wel bij wil zeggen, je moet ook wel ruggesteun hebben van het stadhuis.

[2:04:40] Ook gewoon van beleidsambtenaren.

[2:04:42] Dat als je die jongeren iets toe wil zeggen, dat je het kan waarmaken.

[2:04:46] Dat kan leefgeld zijn, dat kan een advies zijn omdat ze bezittingen op hun naam hebben gezet voor iemand anders.

[2:04:54] Want anders zijn de oplossingen in de criminele wereld heel dichtbij.

[2:04:57] Want die nemen dan de schulden over.

[2:04:59] Die geef je in een golfje cadeau.

[2:05:01] Moet je wel naar Duitsland op en neer rijden, zit je daar weer gedetineerd.

[2:05:04] Dus die overheid moet ook flexibel en betrouwbaar naar de jongeren kunnen zijn.

[2:05:10] En ik zie daar wel een boek liggen wat daar veel dieper op ingaat.

[2:05:13] Dus ik denk dat ik mijn mond maar ga halen.

[2:05:15] Punt.

[2:05:16] Dat wilde ik niet zeggen, maar het wordt wel op prijs gesteld.

[2:05:18] Want dan kunnen we gaan luisteren naar de heer De Jonge.

[2:05:20] Hartelijk dank, meneer Van der Toren.

[2:05:22] Dank u wel.

[2:05:23] Dank voor de uitnodiging.

[2:05:27] Vorige spreekscollega's hebben al heel veel gezegd.

[2:05:29] Ik ga me inderdaad beperken tot preventie.

[2:05:33] Ik weet veel minder van de ondermijning en de aanpak vanuit de repressie en opsporing.

[2:05:38] Maar preventie lijkt me inderdaad een heel belangrijk onderdeel van de aanpak hier.

[2:05:44] Ik ben ook de figuur, denk ik, die dan af en toe nog...

[2:05:47] Ik zal een paar keer genoemd de haarvaten. Ik mag onderzoek doen in die haarvaten, in twee wijken.

[2:05:52] Ik zal ze verder niet noemen omwille van privacy.

[2:05:55] En ik heb natuurlijk de afgelopen weken extra goed opgelet op dit onderwerp.

[2:05:58] En ik kom dan toch weer schrikbare casuïstiek tegen.

[2:06:01] Maar ook online.

[2:06:02] Dus ik lees even voor één kort berichtje van de Telegramgroep Werkers bij 1.

[2:06:07] Zaak, auto of woning die opgeblazen moet worden.

[2:06:10] Alleen vandaag alles goedkoper.

[2:06:13] Dus dat wil ik even voorlezen om jullie ook uit de illusie te halen...

[2:06:16] allemaal criminelen zijn, zoals Robbie Roks dat ooit mooi zei, die in een busje in die

[2:06:20] wijk rondrijden en met knuppels die jongens aan het ronselen zijn.

[2:06:23] Dit zijn ook jongetjes die gewoon op dat ding kijken met het verstand van een pinda.

[2:06:28] Dat heeft vaak met leeftijd te maken en jonger zijn en soms met wat andere

[2:06:31] beperkingen en denk je zo kan ik snel mijn centjes komen.

[2:06:34] En dan gaat het mis.

[2:06:36] En dan moet je er inderdaad zijn.

[2:06:38] Dan moet je in verbinding staan met die jongeren.

[2:06:40] Je moet je moet gezaghebbend in verbinding staan met de jongeren.

[2:06:43] Je moet kunnen bijsturen.

[2:06:44] en dat is inderdaad werk van preventiemensen.

[2:06:47] Wie zijn nou vooruitgeschoven posten in onze wijken?

[2:06:51] Dat zou een wijkagent kunnen zijn als je het soort wijkagent hebt

[2:06:54] die op die manier in verbinding staat met de jongeren.

[2:06:57] Dat zijn er een paar.

[2:06:58] Dus als we nu gaan investeren op die wijkagenten vanuit het idee

[2:07:01] de wijkagent is een oplossing, moet je ook weer weten wie heb je daar.

[2:07:04] Want we hebben in het verleden ook meegemaakt

[2:07:05] dat we de wijkagent een bepaalde functie gaven

[2:07:08] en heel veel mensen begonnen te solliciteren

[2:07:09] omdat dat gewoon natuurlijk een prettige stap was in je carrière.

[2:07:12] Dat levert er niet altijd het soort wijkagenten op die je wilt hebben

[2:07:15] in uw oude woonomgeving of andere wijken waar ik vaak kom.

[2:07:20] Zuidoost, toch? Waar kom je vandaan? Ja, precies.

[2:07:23] Dus je moet ook daar natuurlijk opletten wie je wil,

[2:07:25] maar dat geldt nog steeds veel meer voor de preventiekant.

[2:07:28] Want daar heb je dan jongere werkers als vooruitgeschoven post.

[2:07:31] Daar hebben we heel erg op weten te bezuinigen.

[2:07:33] We hebben een handje vol, als je kijkt op het probleem dat we hebben.

[2:07:35] Echt een handje vol. We hebben veel meer zorgmedewerkers,

[2:07:38] waaronder ook de wat meer malefiedentypes,

[2:07:41] waar mijn collega van de Tor al naar verwees.

[2:07:43] Maar laten we even uitgaan van de goeie krachten.

[2:07:46] Het is niet de jongerenwerker die het gaat oplossen.

[2:07:48] Het is niet de hulpverlener die het gaat oplossen.

[2:07:51] Het is niet de ene professional die het doet.

[2:07:53] Dat moet een team zijn.

[2:07:55] En we zijn er ook heel goed in geweest de afgelopen jaren

[2:07:58] om dat keurig op te knippen in allemaal kleine stukjes

[2:08:01] en dat volgens prachtig neoliberaal beleid uit te besteden in aanbestedingen

[2:08:04] waarbij je situaties krijgt, in ieder geval in de wijken waar ik werk,

[2:08:07] maar allerlei partijtjes, beter geëquipeerd en minder geëquipeerd,

[2:08:11] met elkaar stevig concurreren om de zieltjes van deze kinderen.

[2:08:14] Dat is nou niet echt een bevoordelijke sfeer om tot het soort preventie,

[2:08:19] het soort plus preventie, zoals ik dat dan maar noem,

[2:08:20] voor deze doelgroep te komen, die we nodig hebben.

[2:08:24] Want wat hebben we nodig? We hebben nodig dat deze kinderen,

[2:08:26] want dit zijn over het algemeen kinderen uit vrij complexe situaties,

[2:08:30] thuis, armoede, er zijn al heel veel factoren genoemd, die ga ik niet herhalen,

[2:08:34] Die moeten ergens terecht kunnen.

[2:08:36] En daar moet dan iemand zitten met enig gezag en een luisterend oor.

[2:08:39] Daar ken ik er een hoop van.

[2:08:40] Maar, tot eerlijkheid gebied te zeggen, dat zijn fantastische mensen.

[2:08:45] Maar dat zijn geen hulpverleners.

[2:08:47] Dus die moeten ook weer iemand naast zich hebben met enige forensische kennis.

[2:08:50] Die kunnen herkennen waar bepaalde gedragingen van deze jongetjes vandaan komen.

[2:08:53] Waar ze misschien net anders op moeten reageren.

[2:08:55] En ik maak het echt, ik zit er met mijn neus bovenop, hè.

[2:08:58] Dus je moet dan ook weer een coach hebben of iemand ernaast met hele goede forensische kennis.

[2:09:02] Dat moet niet een hulpverlener zijn van een organisatie die daar met de spreekwoordelijke

[2:09:06] witte jas binnenkomt rollen met het idee ik ga hier mensen maken, want die kan heel snel

[2:09:10] weg uit dit soort wijken.

[2:09:11] Je moet daar ook weer iemand hebben met een bepaalde affiniteit met de doelgroep die

[2:09:15] qua ego ook weer kan klikken met die jongerenwerker die daar op die jongeren zitten en niet het

[2:09:20] gevoel heeft van nu geef ik mijn jongeren op.

[2:09:22] Daar komt zoveel bij kijken wat we helaas nog niet weten, maar wat heel belangrijk is

[2:09:26] om te onderzoeken.

[2:09:27] En dat laatste wil ik vooral benadrukken, want er is inderdaad nu een discussie daar

[2:09:32] ...dat we vooral evidence-based interventies willen.

[2:09:35] Helaas is het zo dat evidence-based interventies, degene die we kennen...

[2:09:39] ...dan gaat het om agressieregulatie of multisysteemtherapie...

[2:09:42] ...vooral interventies zijn die op hele jonge leeftijd...

[2:09:45] ...in gezinnen zouden kunnen werken volgens onderzoek.

[2:09:47] Fantastisch, maar kom maar eens binnen bij die gezinnen.

[2:09:50] Zorg maar eens dat dat knulletje naar die training gaat.

[2:09:53] Daar hebben we iets anders voor nodig en we hebben bijzonder weinig kennis...

[2:09:56] ...over juist het soort preventie waar u behoefte aan heeft in die leeftijdscategorie...

[2:10:01] die jongetjes op die telegram kijken ofwel dat gesprek voeren met die crimineel in de buurt.

[2:10:05] Ze hebben heel veel werk met elkaar te verzetten

[2:10:07] en ook een flinke investering te plegen.

[2:10:10] Dat moet op een verstandige manier, want er zijn ook allerlei uitwassen.

[2:10:13] Er is natuurlijk nu veel geld ook voor preventie met gezag,

[2:10:15] dus ja, dat moet uitgegeven worden.

[2:10:17] Er komen ook de gekste ideeën natuurlijk voorbij over wat zou kunnen werken

[2:10:20] en sommige lijken ons erg aan te spreken,

[2:10:22] maar een belangrijke vind ik vooral het puntje bewustwording.

[2:10:25] Want ik denk aan de ene kant dat je als onderdeel van preventie moet zien

[2:10:29] een stukje bewust worden. Niet alleen bij de jongeren, door ze duidelijk te maken hoe

[2:10:33] gemakkelijk je inderdaad, zoals die meneer hier voordat zei, je leven vergooit.

[2:10:38] Alleen scared straight-achtige projecten alleen werken niet. Je moet heel zorgvuldig die informatie

[2:10:43] bij de jongeren brengen, met de wetenschappelijke kennis dat het ook landt. En ik zou het niet bij

[2:10:48] de jongeren willen houden. Ik zou ook heel erg graag die ouders erbij betrokken zien. Zowel op social

[2:10:53] media, als op specifiek ook deze explosiegolf, want dat is de enige zaak die ik wel kan noemen,

[2:11:00] denk ik, die bekende Hedelse fruitzaak.

[2:11:03] De jongetjes die daarvoor vastzitten, die kwamen twaalf uur s'avonds even binnenzeilen en vroegen

[2:11:07] papa en mama dus om twaalf uur half één s'nachts of er nog een paar lege colaflessen waren.

[2:11:11] Dan moeten bij jou de alarmbellen afgaan, sowieso dat je kind daarna weer in een auto stapt,

[2:11:15] knetterstoont en richting Hedel rijdt en nu weet ik voor hoeveel jaar vastzit.

[2:11:19] Die ouders moeten ook echt bewustgemaakt worden met wat voor wereld hun kindjes nu te maken

[2:11:24] Maar dat is niet alleen een kwestie van boemanspelen en angstaanjagen.

[2:11:28] Je moet die mensen meenemen, daarnaast staan, ze ondersteunen...

[2:11:32] ...en er komt gewoon heel veel kennis en ervaring vanuit het sociaal domein bij kijken.

[2:11:36] Dat moeten we niet onderschatten.

[2:11:38] Vandaag ging het over het veiligheidsdomein, superbelangrijk...

[2:11:41] ...maar het sociaal domein moet hier echt heel goed bij betrokken worden...

[2:11:43] ...op basis van de beste kennis en ervaring die we hebben.

[2:11:47] Ja, en dan het laatste puntje, dus het gaat om wat werkt, het gaat om wie werkt...

[2:11:53] Maar het gaat ook om waarborging.

[2:11:54] Als we dan ergens een succesje boeken,

[2:11:56] stel dat in de wijk de hitte er een beetje uitgaat, zoals we dat op straat zeggen,

[2:12:00] niet gelijk gaan afschalen, dan zal het wel hier voorbij zijn,

[2:12:02] want dan popt het daarna weer op.

[2:12:03] Daar zijn we heel goed in, als we ergens een goede aanpak hebben gehad

[2:12:06] in een bepaalde buurt op een bepaalde groep

[2:12:09] en de rust is weer teruggekeerd aan afschalen

[2:12:11] en ik zie het nu in bepaalde wijken, dan wachten we een paar jaar

[2:12:13] en dan staat het probleem als veenbrand weer op te laaien.

[2:12:17] Dus daar wil ik ook echt voor waarschuwen en uitgaan van een duurzame oplossing.

[2:12:21] Dus ik durf langdurig te investeren.

[2:12:24] Vanuit die programma's die eerder ook al de burgemeester Halsma zijn genoemd,

[2:12:27] daar zijn ze in Amsterdam nu weer bezig, een paar wijken en in Den Haag ook.

[2:12:30] Langdurige investering.

[2:12:31] Daar wil ik het even bij laten.

[2:12:34] Ook heel grachtelijk. Dank.

[2:12:36] Dan gaan wij weer allemaal maximaal één vraag stellen per persoon.

[2:12:40] Dat is altijd een uitdaging.

[2:12:41] Maar u weet dat uw collega's ook goede vragen zullen stellen.

[2:12:45] Dus laten we het toch bij één vraag laten.

[2:12:47] Mevrouw Moedloer, voor de eerste vraag.

[2:12:48] U raadt het goed, hoor. Ik heb direct vragen aan alle insprekers.

[2:12:51] Maar ik ga straks in de tweede ronde aan de heer Van der Toren wat vragen.

[2:12:56] Ik ga nu naar de heer De Jong.

[2:13:00] Want ik heb de eer gehad om met hem samen te mogen werken

[2:13:04] als het gaat om de inzet van specialistische jongerenwerkers

[2:13:08] voor de 2-procentgroep die toch wat zwaardere delicten plegen

[2:13:14] en uitgroeien tot zware criminelen.

[2:13:17] Mijn vraag is in hoeverre ziet de heer De Jong

[2:13:20] deze 2%-groep betrokken worden bij die explosies?

[2:13:27] En in hoeverre kunnen dan ook die specialistische jongerenwerkers,

[2:13:30] waar eerder voor is gepleit, hen behoeden

[2:13:32] om dit soort acties te ondernemen?

[2:13:38] Vind je het goed als we eerst de vragen inventariseren?

[2:13:41] Is dat oké? Dank u wel.

[2:13:43] Dan zoek ik u mee te schrijven met de vragen die gesteld zijn.

[2:13:45] Mevrouw Michon.

[2:13:46] Ja, dank u wel.

[2:13:47] Voorzitter, ik wil een vraag stellen aan de heer Van der Toren.

[2:13:53] We zitten heel vaak ook bij preventie met gezag in constructies te denken.

[2:13:58] Dus laat nou die wijkagent samenwerken met de school en laat nou ook het stadhuis aansluiten.

[2:14:05] En we hebben daar een aantal constructen eigenlijk al voor in het leven geroepen.

[2:14:09] Bijvoorbeeld het zorg- en veiligheidshuis.

[2:14:11] Of bijvoorbeeld die constructies die ontstaan door preventie met gezag.

[2:14:17] En mijn vraag is nu eigenlijk, als het echt gaat om die doortastende preventie,

[2:14:23] dus eigenlijk, als ik de heer De Jonge ook goed begrijp, heel erg vroeg signaleren en heel snel daarbij zijn.

[2:14:29] Zijn dan die bestaande constructen die we nu hebben, werken die daarvoor?

[2:14:36] Want hoe krijg je het anders bij mekaar? Daar is het te krijgen op te puzzelen.

[2:14:43] Ik heb een vraag voor meneer Van der Torre, die schetste de lokale opsporingvoorziening

[2:14:49] en dat er nogal wat aan schort.

[2:14:52] Kan hij misschien nog schetsen wat hij dan als het ideale beeld zou zien?

[2:14:55] In grote steden zal het waarschijnlijk beter gaan dan op het platteland.

[2:15:00] Die districtstrategie doet toch ook wel dit soort onderzoeken?

[2:15:04] En hoe ziet hij dan de samenwerking tussen die eenheden en een eventuele lokale eenheid,

[2:15:12] die dan bijstand gaat verlenen?

[2:15:14] Misschien kan hij daar nog wat nader op ingaan.

[2:15:18] Dank u wel, voorzitter.

[2:15:19] Ik heb een vraag aan de heer De Jonge.

[2:15:21] Hij had het natuurlijk over de pluspreventie en over bepaalde wijken waar je inzet kan tonen.

[2:15:28] Hoe moet ik het goedstellen?

[2:15:29] Even nadenken.

[2:15:31] Hoe wordt er gewaarborgd, binnen die pluspreventieaanpak die er dan zou moeten komen of zou zijn,

[2:15:36] dat je niet alleen in een bepaalde wijk blijft kijken vanuit vooroordelen of een bepaald vertrekpunt?

[2:15:43] Zie je dan voldoende de onzichtbare jongeren, waar we het al vaker over hebben gehad hier

[2:15:48] tijdens dit rondedafelgesprek?

[2:15:50] Moet je ook niet verder kijken dan de wijken waarin je nu kijkt?

[2:15:54] Dank u wel.

[2:15:58] Ik heb meerdere sprekers, vanaf de burgemeester tot aan nu, horen aangeven dat er vaak,

[2:16:07] of dat nou binnen de woningen of bij mkb, gaat om slachtoffers dat er ook een bepaalde maat

[2:16:16] van schuld is.

[2:16:17] Zo noem ik het even.

[2:16:18] Dus ze hebben vuile handen of toch ergens te maken met drugshandel in de achterpoort of

[2:16:24] of wat dan ook. Mijn vraag was of is...

[2:16:30] We merken dat hierbij het bestuursrecht ingezet wordt

[2:16:32] en die kijkt juist niet naar schuld. Het gaat om het veilig,

[2:16:36] het waarborgen van de openbare orde. En ik wil aan de onderzoekers,

[2:16:41] ik zou hem dan in dit geval aan mevrouw Krüssel maar willen vragen,

[2:16:44] ziet ze ook gevaren van het inzetten van het bestuursrecht hierin?

[2:16:48] Omdat het juist met het bestuursrecht helemaal niet gaat om de schuld.

[2:16:51] Het waarborgen van de openbare orde staat hier voorop.

[2:16:55] En welke gevaren ziet zij?

[2:16:57] Dat zou ik graag willen vragen. Dank.

[2:17:00] Ik zou mijn vraag willen richten aan de heer De Jong.

[2:17:05] Want ik denk dat de heer De Jong, misschien ook niet,

[2:17:09] ik zou zelf ook willen pleiten voor meer wijkagenten,

[2:17:11] meer jongerenwerkers, meer hulpverleners.

[2:17:13] De kritiek op het neoliberaal beleid zou ook uit mijn mond kunnen komen.

[2:17:17] En beter betrekken van het sociaal domein.

[2:17:19] Je moet ergens terecht kunnen.

[2:17:22] Maar voor je het weet, dat gebeurt mij weleens, wordt je pleidooi voor meer preventie, wat bedoeld is als antwoord om de voedingsbodem weg te halen voor die enorme uitwassen waar het gaat om explosies of hele andere zaken, weggezet als soft.

[2:17:35] Sterker nog ga je te rollen sokken. Nou ben ik hier nog nooit uitgescholderd door de collega's.

[2:17:39] Maar het gevaar ligt altijd op de loer. Dus je moet je altijd indenken als je dit soort voorstellen doet.

[2:17:43] Ik zou de heer De Jonge willen vragen om daar eens op te reageren.

[2:17:48] Of dit nou een softe aanpak is die hij voorstelt.

[2:17:53] Ik denk dat ik gewoon het rijtje afrui. U heeft allemaal vragen gehad.

[2:17:56] En u weet ook welke vragen op uw lijstje staan.

[2:17:59] En ik sta ook toe dat u hier en daar op elkaar reageert als u dat wenst.

[2:18:03] Mevrouw Kruissommer.

[2:18:04] Dank. De vraag was over de gevaren van het inzetten van bestuursrechten.

[2:18:08] Ja, zoals ik al zei in mijn introductie...

[2:18:10] ik denk dat het lokale bestuur voor een enorm dilemma staat...

[2:18:14] ...ook gewoon simpelweg geen goed handelen mogelijk is.

[2:18:18] Zowel het niks doen, niet reageren op die explosie...

[2:18:21] ...bijvoorbeeld geen panden sluiten...

[2:18:24] ...om bijvoorbeeld door te zeggen van die persoon zit wel zelf in conflict of een rol erin...

[2:18:30] ...is niet mogelijk, want daardoor doe je niet recht aan je zorgplicht...

[2:18:34] ...maar ook zeker voor die persoon zelf, maar ook de hele buurt.

[2:18:38] Dus je moet wel iets doen.

[2:18:39] En toch kan ook het doen, het inzetten van dit soort maatregelen gewoon simpelweg in de handen spelen van criminelen.

[2:18:49] Door bijvoorbeeld het pand te sluiten, dan doen we het nog een ergere schade door.

[2:18:54] Ik denk niet dat daar een goed antwoord op is.

[2:18:56] En het probleem is ook dat we veel niet weten over de motieven van de opdrachtgevers.

[2:19:00] Als we bijvoorbeeld zouden weten, ze zetten eigenlijk de beslissingen of de maatregelen

[2:19:05] van bijvoorbeeld burgemeesters actief, of ze houden rekening mee, dan zou je kunnen

[2:19:11] zeggen, misschien moeten we minder maatregelen nemen op specifieke casus, maar we weten de

[2:19:16] motieven simpelweg niet of criminelen daarmee rekening houden.

[2:19:19] Dus het is erg moeilijk om, ik denk, als bestuurders daar iets goed in te doen, moet ook gezegd

[2:19:27] worden.

[2:19:29] Dank u wel.

[2:19:31] Dan de heer Van der Toren.

[2:19:33] Ik zal daar nog een kleine geit hierover misschien.

[2:19:36] Kijk, op het moment dat het lokaal het strafrecht minder sterk wordt,

[2:19:40] dan is het gewoon minder duidelijk met wie je te maken hebt.

[2:19:43] Kijk, soms zie je dat een strafrechtelijk dossier leidt tot een bestuurlijke maatregel.

[2:19:46] Dan hebben we duidelijkheid.

[2:19:47] Maar op het moment dat er een bestuurlijke maatregel is, een strafrechtelijke onduidelijkheid,

[2:19:51] ja, dan begrijp ik uw vraag heel goed.

[2:19:53] En dan is er wel eens zachte informatie.

[2:19:55] Ja, meneer Van der Toren deugt echt niet.

[2:19:56] Maar ja, dan beschadig je weer iemand zonder dat er bewijs is.

[2:19:59] Ik kan ook maar beter je mond houden, dus nee, dat probleem zie ik wel, ja.

[2:20:03] Ik zou het ook liever via het strafrecht oplussen

[2:20:05] en dan het bestuursrecht erachteraan laten lopen.

[2:20:09] En ik zit in dat debat wat hier wel over is, ben ik dan toch een beetje de havik,

[2:20:13] maar hier ben ik het onmiddellijk mee eens.

[2:20:16] Dan de vraag van mevrouw Michon.

[2:20:18] Ja, wat moeten we nou met die constructies en die aanpakken

[2:20:23] die er al zijn in die preventie met gezagwijken?

[2:20:25] Ja, kijk, in algemene zin vind ik dat een moeilijke vraag.

[2:20:27] Als ik in een wijk ben, vind ik het een stuk makkelijker worden.

[2:20:30] We hebben in Leeuwarden-Oost gekeken, nou, er kwam toch wel bij dat je zegt...

[2:20:33] ...nou, hier zijn we heel veel zorginstellingen bij elkaar.

[2:20:36] Dus dat gaf een duidelijk target.

[2:20:39] In een andere wijk, die noem ik nog even niet, dat rapportje verschijnt binnenkort...

[2:20:44] ...zeg je, ja, we zien hier Westerse arbeidsmigranten.

[2:20:48] Eerste generatie, daar is eigenlijk helemaal niks mis mee...

[2:20:50] ...en als er gewoon iets is, dan worden ze een beetje uitgebuit.

[2:20:53] Maar ook dat lijkt wel mee te vallen, want ze zijn zelf redzaam.

[2:20:55] Maar we maken ons enorme zorgen over het basisschoolonderwijs,

[2:21:00] omdat een westerse allochtoon, daar krijg je niet extra geld voor,

[2:21:03] want het krijgt alleen een niet-westerse.

[2:21:05] Maar er is wel een enorme onderwijsachterstand,

[2:21:08] alleen al bij de ouders in de eigen taal,

[2:21:09] laat staan in de Nederlandse taal.

[2:21:12] Ja, en de ouders en arbeidsmigranten hebben dus geen schuld,

[2:21:14] en krijgt het basisonderwijs geen extra geld.

[2:21:17] Nou, dan zeg je, oké, laten we hier absoluut in het basisonderwijs beginnen.

[2:21:22] Nou, kom je in een andere wijk,

[2:21:23] ja, dan is de middelbare school dé plek waar je een constellatie omheenbouwt.

[2:21:28] Ja, en dan denk ik dat...

[2:21:31] Even op hoofdlijnen zie je een paar dingen.

[2:21:34] Mensen die...

[2:21:35] Jonge mensen die hulp willen hebben, moeten weten waar ze terecht kunnen.

[2:21:38] Ik denk als je onderwijscijfers en spijbelen op ziet komen,

[2:21:41] dat je met een gesprek door een jeugdconsulent op schoolactief

[2:21:43] er meteen bij moet zijn.

[2:21:45] En dat het buitengewoon nuttig is,

[2:21:47] als je mensen die in een moeilijke omgeving opgroeien

[2:21:49] en helemaal nog niks met misdaad te maken hebben,

[2:21:51] dat je die de goede kant op duwt.

[2:21:53] en dan weet ik niet eens of ik preventie mag noemen.

[2:21:55] Dat is makkelijker preventie dan waar jij het over hebt, maar die moet je wel meegraaien.

[2:22:00] Want dan weet je in ieder geval, wij leveren op dit moment even een bijdrage om het die kant op te duwen.

[2:22:07] Nou dan heb je een aantal mensen die in beeld komen, die moeten aan die professionals gekoppeld worden waar Jan Dirk het over had.

[2:22:15] Ja en u begrijpt natuurlijk dat ik ook een paar kandidaten zie voor de lokale opsporing.

[2:22:19] Want op het moment dat je natuurlijk doelbewust drugs verkoopt op de school,

[2:22:23] daar mensen rondzot en in de problemen brengt, ja, dat is wel echt kwade wil.

[2:22:27] En dan, en dan zeg ik de stap naar meneer Adema, dan is mijn ideaalbeeld,

[2:22:32] dat de wijkagent, als die dan op het bureau van het basisteam is,

[2:22:35] naar het eind van de gang loopt en dat in elk basisteam tien regegeurs zitten.

[2:22:40] Die, die, ja, en dat is helemaal niet zo veel, want 167 basisteams keer tien.

[2:22:45] Nou, dan hebben we bij de destriksgegeers, je lakt dat pakken,

[2:22:48] Er werken, pak een beetje, 3.500 mensen.

[2:22:51] Maar er lag al een AIF-rapport voor 2012...

[2:22:54] dat er ook ongeveer een tekort was bij de toenmalige de schriksrecherche van 3.000.

[2:22:58] Dus die is meegeteeld de nationale politie in.

[2:23:02] Ja, en daar heb je dan ook gelijk een beetje het probleem...

[2:23:04] dat die de schriksrecherche zit al helemaal vol.

[2:23:06] Ja, dan is een werkrelatie opbouwen met het basisteam lastig.

[2:23:11] Ja, dat wordt, denk ik, makkelijker als je daar een bruggenhoofd hebt...

[2:23:14] van mensen die met opsporing bezig zijn.

[2:23:15] En om wel om misverstanden te voorkomen, wel opsporing op de Nederlandse manier.

[2:23:19] Dus ik kan me voorstellen dat iets leidt tot een veroordeling met sociale voorwaarden.

[2:23:23] Maar op het moment dat je dus weer te maken hebt met mensen die bewust mensen voor het karretje spannen,

[2:23:28] ja, dan krijg je natuurlijk een heel ander traject.

[2:23:31] Kijk, en wat mij ook prettig lijkt, is als je in een lokale driehoek zit met een aantal burgemeesters,

[2:23:36] ja, dat je ook hier vanuit gevoed wordt en een beetje een actueel beeld hebt van jouw lokale misdaad.

[2:23:42] En dat is toch het bericht wat ik vaak hoor, van ja, we zijn dat zicht toch wel kwijtgeraakt.

[2:23:48] Dat hebben we een beetje door de vingers laten glippen.

[2:23:51] En ik heb dus een beetje een organisch beeld, dat schetst Feyenoord ook in dat boek.

[2:23:56] Als je het regionaal en op de schrikte organiseert, er zijn 43 districten, dus dat is een heel hoog niveau.

[2:24:02] Ja, dan moest je daaronder ook iets hebben om gewoon die opsporing te laten functioneren.

[2:24:06] En ook om dat vak bij de politie gewoon echt een plek te geven en ook mankracht aan te koppelen.

[2:24:14] Dus dat is echt wat me op dat punt, zeg maar, voor ogen staat.

[2:24:21] En ik zou bijna zeggen, als je in de rest van de wereld kijkt, is dat niet zo'n gekke gedachte.

[2:24:30] Zou ik een kleine vervolgvraag mogen stellen op het punt van die constructies?

[2:24:34] Want als ik ook het antwoord van u, van meneer Van der Toren, hoor,

[2:24:38] dan komt het zo erg neer op dat hele specifieke wijkgerichte aanpak, ook per persoon.

[2:24:44] Want iedereen is anders, elke wijk is anders.

[2:24:48] En zou je dan niet, dus we hebben een driehoek in zo'n lokaal niveau,

[2:24:51] we hebben allerlei initiatieven in de wijk,

[2:24:53] dat preventie met gezag is ook echt gericht op kwetsbare wijken.

[2:24:57] We willen Arnhem, mooie voorbeelden met de Presikave University,

[2:25:01] heel erg een persoonsgerichte aanpak,

[2:25:04] bijna uit een heel klein, behalbaar niveau, echt wijkniveau.

[2:25:11] Zou dat niet ook qua, daarom zit ik aan die constructies,

[2:25:15] hebben we niet dus die vaste constructies zoals een veiligheidshuis

[2:25:18] of zoals we met preventie, met gezag die wijksamenwerking

[2:25:22] eigenlijk gestald te geven.

[2:25:24] Is dat een manier om juist dan die jongeren in beeld te hebben

[2:25:27] en het goede te geven wat ze nodig hebben?

[2:25:31] Ja, ik denk dat die Arnhemse aanpak, dat je dan natuurlijk een heel end komt.

[2:25:36] Je hebt natuurlijk ook nog jongeren die hebben niet zo'n hele intensieve hulp nodig.

[2:25:40] En die moet je niet vergeten.

[2:25:41] Dus ik heb ook weleens begrepen bij de Presikhaven Universiteit,

[2:25:44] dat ze ook gewoon heel snel tientallen jongens aan een baan hadden geholpen.

[2:25:47] Die hadden ze misschien zelf ook wel gevonden, maar die hebben ze even versneld.

[2:25:50] Dus zeg maar die kant zou ik er absoluut bij pakken.

[2:25:53] En dan gaat het eigenlijk zo werken.

[2:25:55] Dat zag je vroeger ook met het bureau Vondtlijn in Rotterdam.

[2:25:57] Dan weten de mensen die naar de goede kant van de streep willen,

[2:26:02] weten dan ook dat er iemand bij de overheid is waar ze naartoe kunnen.

[2:26:05] En dat hoor ik ook al uit Arnhem,

[2:26:07] dat het niet alleen is dat de overheid die mensen zoekt,

[2:26:10] maar dat het omgekeerd ook al duidelijk is.

[2:26:12] Nou, ik denk dat je dan erg in de goede richting zit.

[2:26:18] En het enige, ja, wat ik er dan toch maar blijf zeggen,

[2:26:20] kijk, je hebt een zorg- en veiligheidshuis.

[2:26:23] Pas op dat het niet een zorghuis wordt,

[2:26:24] Want veiligheid vraagt dan wel weer ook die harde kant erbij.

[2:26:30] GESPREKSLEIDER DE JONGEREN IN HET HOOFD

[2:26:31] Ja, dank u wel.

[2:26:34] Eerst die vraag over de 2 procent.

[2:26:36] En die koppel ik ook even met het risico van stigmatisering.

[2:26:39] Want ook 2 procent is natuurlijk weer een begrip.

[2:26:43] Alleen wil ik wegblijven van woorden als risicojeugd en kwetsbare jeugd.

[2:26:46] Dat vind ik vervelend.

[2:26:47] Maar goed, het gaat dus om een klein aantal jongeren,

[2:26:50] een relatief klein aantal jongeren, die in hele complexe situaties opgroeien.

[2:26:55] Is de jongerenwerker de aangewezen persoon, de intensief jongerenwerker,

[2:27:00] om die personen te redden?

[2:27:01] Nou ja, zoals ik al zei, dat is sowieso een integraal verhaal,

[2:27:04] maar ik wil eerst even een scheiding maken tussen twee levensfases van die jonge mensen.

[2:27:09] Want ik heb voorbeelden dus recent goed opgelet gezien, deze bijeenkomst die eraan zit te komen.

[2:27:14] Voorbeelden van, wat ik zou noemen, jonge kinderen die er nog tegenaan schurken.

[2:27:19] Daar zie ik dat ze inderdaad dreigen slachtoffer te worden van criminele uitbuiting.

[2:27:25] Dus door groepen onder druk gezet te worden, ook door over zonder betaling explosieven te plaatsen.

[2:27:31] Maar ik zie ook dat ze daarmee onderling gaan dreigen bij stomme akkerfietjes.

[2:27:37] Dus ruzietjes over iets wat online gepost is over elkaar.

[2:27:43] Ook een paar jongetjes in een andere wijk waar ik was die boos waren dat het buurthuis gesloten werd.

[2:27:47] en die zagen nu opeens ons met de gemeente daar eigenlijk plannen maken voor een nieuw idee.

[2:27:51] En toen was de eerste reactie ook van nou, dan gooien we wel even een bommetje naar binnen.

[2:27:54] Dus het is ook iets wat inmiddels,

[2:27:56] juist ook omdat het slechte voorbeeld wordt gegeven door de negatieve rolmodellen,

[2:28:01] iets wat dan op een gegeven moment ook naar beneden doorseipelt.

[2:28:03] En dan krijg je nog knulligere explosieven misschien straks in de wijk.

[2:28:07] Dus dat is ook iets om rekening mee te houden.

[2:28:09] Ik denk dat die kleintjes, die jonkies, dat die wel als je er bovenop zit

[2:28:14] En als je ook goed online werkt en op de hoogte bent van waar ze kijken, wat ze zitten, wat er speelt.

[2:28:21] Dat is heel ingewikkeld, maar soms dan wordt die informatie ook weer offline aangedragen zodat je weet wat er online speelt.

[2:28:27] Ik denk dat je dan als jongerenwerker heel veel kunt bereiken in samenwerking en afstemming met al die andere partijen die je ook echt nodig hebt.

[2:28:34] En niet in de laatste plaats zijn dat ook vaak wat informelere partijen in de buurt.

[2:28:38] Dan weet je ook, gaat het om een straatsschuld of gaat het om een boete die iemand opgelegd heeft.

[2:28:41] Want als het om een boete gaat, dan kunnen we misschien met een paar oude heren...

[2:28:45] ...waar we er misschien liever niet mee samenwerken, nu heel snel de situatie ontzenuwen.

[2:28:49] Nee, dat soort zaken.

[2:28:50] Ik denk dat die daar heel veel kan betekenen.

[2:28:52] Mids van bepaalde kwaliteit, gespecialiseerd, lokaal geworteld...

[2:28:55] ...en een hele goede samenwerking met de andere partners.

[2:28:57] De oudere groep, en daar zit ik te denken aan de casus van een jongetje...

[2:29:01] ...die zat nota bene al in zorg.

[2:29:03] Ja, die wordt gewoon door een taxi opgehaald, omdat hij op zo'n stom bericht...

[2:29:06] ...en die zit in een taxi, die heeft geen idee waar hij heen gaat.

[2:29:09] Er ligt een zakje achterin. Hangt het aan de deur? Hangt het aan de verkeerde deur?

[2:29:13] Wordt niet betaald? Nou ja, dat soort dingen, weet je.

[2:29:16] Maar deze specifieke jongen is al doorgegroeid.

[2:29:20] Dus dat zijn voorbeelden van echt zware misdaad.

[2:29:23] Waar zo'n jongen in zit met ook echt hele zware gevolgen.

[2:29:27] Want deze jongen levert je niet zeker meer na allerlei dingen die er na gebeurd zijn.

[2:29:31] Ja, dat mag je niet neerleggen bij een welzijns- of een jongerenwerkorganisatie.

[2:29:36] Dat is echt gevorderde werk.

[2:29:39] Dus als het gaat, dan heb je het ook niet meer over preventie.

[2:29:41] Dan heb je het over herstel in dit geval.

[2:29:42] Echt hopen dat het allemaal nog blijft leven.

[2:29:47] Dus preventie, ja.

[2:29:49] Mids dus nog niet ver genoeg doorgegroeid.

[2:29:53] En dan kom je wel natuurlijk in een grijs gebied van dubbeltjes op zijn kant.

[2:29:56] Want een jongetje van 15, laatst, die was dus daar allebei betrokken.

[2:30:00] Maar die is nu binnen. Hopelijk krijgt hij werk.

[2:30:03] School, we zitten druk mee bezig.

[2:30:05] En het is een dubbeltje op z'n kant.

[2:30:06] Maar dan zie ik hoe intensief, hoeveel intensiviteit in het werk zit van zo'n werker...

[2:30:12] ...die eigenlijk 24-7 op dat moment, dat kant-op-moment aanwezig moet zijn.

[2:30:16] Hoe nauwder geschakeld moet worden met de desbetreffende coach op dit jongetje.

[2:30:21] Hoe zorgvuldig er afgestemd moet worden met veiligheid.

[2:30:23] Hoe goed iedereen ook op z'n informatiepositie en reputatie moet letten.

[2:30:27] Dat is zo'n topsport.

[2:30:29] En daar weten we nog te weinig over.

[2:30:31] En we redden het niet door te zeggen van...

[2:30:32] Ja, we gaan aan een paar risico- en beschermingsfactoren werken

[2:30:35] op een aantal leefgebieden.

[2:30:37] Daar komt ook heel veel kennis die we nog, ja, dan moeten ontwikkelen

[2:30:42] over niet alleen de werkrelatie met het kind en het gezin,

[2:30:46] maar ook onze samenwerkrelatie in die aanpak.

[2:30:48] Daar moeten we ook veel scherper op zijn, dat we veel beter weten

[2:30:52] wat doet de andere partner, een andere partner, het sociaal domein

[2:30:54] of het veiligheid, waar liggen de verantwoordelijkheden...

[2:30:57] En ook de relatie tussen die mensen, daar moet ook een beetje aan gewerkt worden.

[2:31:01] Dat moeten mensen zijn die vertrouwen hebben in elkaars competentie,

[2:31:05] maar ook in elkaars intentie.

[2:31:06] Waar ik dat zie, gaat het vaak goed, maar dan kom ik weer op mijn uitsmijtertje duurzaamheid.

[2:31:12] Als dat dan een tijdje goed gaat, ja, mensen vertrekken weer.

[2:31:16] Dus dan moet je zorgen dat als daar een sfeer is ontstaan in de integrale aanpak,

[2:31:20] dat men wel goed samenwerkt, onder de juiste regie, goed informatie deelt,

[2:31:24] dat die werksfeer geborgen blijft, ondanks dat mensen op een gegeven moment

[2:31:27] vertrekken, ziek worden of andere dingen gaan doen.

[2:31:30] Dan nog even een andere vraag over stigmatisering.

[2:31:33] Er is natuurlijk altijd iets om ontzettend scherp op te zijn.

[2:31:36] Het is denk ik wel een realiteit dat veel van deze kindjes komen uit kwetsbare gezinnen.

[2:31:42] En dat heeft niet zoveel specifiek altijd met achtergrond te maken.

[2:31:45] Het heeft gewoon te maken met kwetsbaarheid.

[2:31:46] Armoede is denk ik de allerbelangrijkste.

[2:31:48] En de armoede is natuurlijk wel geconcentreerd in een aantal wijken.

[2:31:51] Dus is het ook logisch dat je je meer gaat concentreren op de wijken waar die armoede speelt.

[2:31:56] Aan de andere kant ben ik het roerend mee eens dat je daar niet op het stuk moet staren.

[2:31:59] want een heel groot deel van de leefwild van deze kinderen is niet meer offline.

[2:32:04] Die wijk is nog steeds belangrijk.

[2:32:05] En ik denk dat de werkers, de mensen in die wijk,

[2:32:07] maar ook tante Mina en noem ze allemaal maar op, superbelangrijk zijn.

[2:32:12] Maar zestig, zeventig, misschien straks tachtig procent, elf uur zitten die kinderen online.

[2:32:17] Ik heb ze dinsdag ook weer eventjes hun schermtijd opgevraagd.

[2:32:21] Online! En dan zitten ze met Jan en alle man natuurlijk, overal.

[2:32:25] Dus daar moet je ook vooral zijn.

[2:32:27] Ik denk, lokaal moet je die sociale inbending hebben,

[2:32:30] maar je moet niet vergeten dat je meer dan de helft van hun leven mist

[2:32:33] als je daar geen zicht op hebt. En dat is niet wijkgebonden.

[2:32:38] En ook daar is helaas het verhaal dat kennis nog in ontwikkeling is,

[2:32:41] zeker als het ook gaat om interventies en hoe we daarmee moeten werken.

[2:32:45] En dan als laatste vraag, soft. Ik zou hem omdraaien.

[2:32:50] Ik zou zeggen, preventie is stevig links,

[2:32:52] Want je bent echt duurzaam het probleem aan het oplossen.

[2:32:57] Ik zou je niet laten wegzetten als soft, maar ik zou jezelf propageren als stevig links.

[2:33:03] Want je werkt een probleem weg.

[2:33:04] En je bent niet van de korte klappen waarbij we later met de gebakken peren zitten.

[2:33:09] Je wilt het probleem echt met de wortels aanpakken.

[2:33:12] Dus ik zou jezelf gewoon een steviger jargon bedienen.

[2:33:15] En je hebt de wetenschap aan je zijde.

[2:33:17] Want die kunnen jou op allerlei manieren laten zien dat alleen repressie niet gaat werken.

[2:33:22] Dat het hoogst onverstandig is.

[2:33:25] Ook een repressie.

[2:33:27] Ook nog eens, ja.

[2:33:28] Dus daar heeft de collega weer gelijk.

[2:33:31] Dus zo zou ik dat doen.

[2:33:33] Stevig links.

[2:33:36] Dank u wel.

[2:33:37] Voor uw beantwoording.

[2:33:39] Maar toch een politieke partij.

[2:33:41] Ja, sorry. Mag dat eigenlijk?

[2:33:44] De vragen mogen niet politiek.

[2:33:45] Maar de antwoorden wel.

[2:33:46] Dat is uitstekend.

[2:33:49] Er is nog ruimte voor een enkele vervolgvraag.

[2:33:51] Voor wie dat wil, ik kijk eerst even aan die kant.

[2:33:54] Gaan we even andersom.

[2:33:55] Mevrouw Breining, zie ik.

[2:33:58] Wat je wil.

[2:34:02] Ik heb altijd de neiging om even de vragen voor te bereiden, maar dat maakt niet uit.

[2:34:06] Ik heb hem wel even in gedachte.

[2:34:09] Ik zou aan de heer Van der Toren willen vragen welke gevaren hij ziet als het gaat om, wellicht

[2:34:19] is daar al over nagedacht.

[2:34:21] We hebben het gehad over vuile handen, geen vuile handen.

[2:34:25] Als we daar even doorheen kijken, is het idee dat je iemand eigenlijk beloont,

[2:34:31] door het feit dat hij bijvoorbeeld een explosie plaatst, of dat nou gaat om een onderneming, een woning,

[2:34:36] los van het feit of het gaat om iemand die vuile handen heeft of niet,

[2:34:39] dat we zo iemand eigenlijk belonen, dat hij dat doet met het idee om het pand te laten sluiten.

[2:34:45] Kan hij daarop reflecteren en werkt dat niet juist averechts,

[2:34:49] waardoor het aantal explosies zelfs toeneemt.

[2:34:52] Dit keer zou ik wel veel willen stellen om de vragen meteen te beantwoorden,

[2:34:56] als het gaat om te kijken hoeveel vragen we nog kunnen toestaan.

[2:35:00] Kijk, het eerlijke antwoord is dat ik het niet weet waar het toe leidt.

[2:35:03] Ik snap wel het punt dat als er strafrechtelijk weinig is en er een sluiting is,

[2:35:10] dat dat voor degene die je treft moeilijk te verkroppen is.

[2:35:15] Als burgemeester heb je dan de afweging met de omgeving.

[2:35:18] Maar het kan ook zijn dat je een crimineel in de kaart speelt, absoluut.

[2:35:23] Ik ben soms heel blij dat ik geen burgemeester ben en dit is zo'n moment.

[2:35:27] Maar ik snap uw vraag heel goed.

[2:35:28] Dus ik zou zeggen, hou het lokaal in de gaten.

[2:35:30] En waar je politiek vindt, nu gaat dat te ver.

[2:35:34] Moet dat vanuit de gemeenteraad maar aangekaart worden?

[2:35:37] Ik maak er dan wel weer een boek over.

[2:35:41] Mevrouw Bruini.

[2:35:42] Ik heb nog een aanvullende vraag aan meneer De Jong.

[2:35:47] Ik heb graag een reflectie op het feit hoe meneer De Jong er tegenaan kijkt om ervaringsdeskundigen

[2:35:53] ook een rol te geven in de aanpak van de 2% jongeren, dus jongeren die uit het leven zijn gestapt.

[2:36:00] Ik wil weten hoe die daar een plek in kunnen krijgen, maar ook hoe meneer De Jong aankijkt

[2:36:04] tegen gemeenschapsinitiatieven, zoals in Amsterdam-Zuidoost, om even bij die wijk te blijven.

[2:36:09] Dan heb je de stichting van een moeder wiens zonen betrokken waren in de drilrepscene.

[2:36:15] Ja, precies, die kent u.

[2:36:17] En hoe daar meer gevolgen aangegeven kan worden in die brede aanpak waar u het over heeft,

[2:36:23] waarin iedereen eigenlijk gespecialiseerde kennis heeft, en of die kennis waarvan u zegt

[2:36:27] dat we die eigenlijk nog niet bezitten, daar eigenlijk ook deels in zit.

[2:36:31] Dus dat die er al is, maar dat je moet weten hoe je hem gaat waarborgen en hoe je hem een

[2:36:36] plek geeft in het proces aan zich.

[2:36:38] Meneer de Jonge.

[2:36:42] Er was heel veel in mekaar.

[2:36:44] Ik zit nu even op het einde te denken.

[2:36:46] Nee, ervaringstestkundige. Dat was uw eerste vraag.

[2:36:48] Ervaringstestkundige.

[2:36:49] Kijk, het is een

[2:36:52] tweezijdig antwoord. Want aan de ene kant

[2:36:53] denk ik dat een aantal van die kinderen

[2:36:55] op eerste, in eerste instantie

[2:36:58] na een tijdje gaat dat wel goed, maar in eerste instantie

[2:37:00] wat meer zullen aannemen van iemand

[2:37:02] met die achtergrond, die

[2:37:04] ervaringen dan van mij met mijn mooie blauwe ogen

[2:37:06] mijn wipneus. Dat is nou eenmaal de realiteit. Dus je moet die mensen de kans geven, wij zijn

[2:37:12] daarbij gebaat als die mensen de kans krijgen om die kracht in te zetten. Dat heeft ook te maken

[2:37:17] vaak met hun lokale wortels, met de veiligheid die ze uitstralen, de veiligheid die die kinderen

[2:37:22] voelen in hun nabijheid, want omgevingen als dit zijn ook ontzettende omgevingen die afkeuring

[2:37:27] en angst oproepen bij die kinderen. Dus ik ben daar in een heleboel opzichten een voorstander van,

[2:37:31] Maar ik ben er ook heel voorzichtig mee.

[2:37:34] Omdat als je ze naar voren schuift en je ze niet goed begeleidt,

[2:37:39] of je doet dat in wat ik al eerder genoemd heb in dit gesprek,

[2:37:42] een soort scared straight-achtige situatie waar je voor de klas gaat staan,

[2:37:46] dan is het eerste wat die persoon zegt om indruk te maken op die kinderen,

[2:37:50] hoeveel die verdiend heeft met het uithalen van die container,

[2:37:51] is ook het enige wat die 16-jarige jongetje onderhouden.

[2:37:54] Dus dat moet je niet willen.

[2:37:56] Dus je moet dat heel goed begeleiden en je moet ze goed inzetten

[2:37:59] en je moet dus ook zorgen dat die mensen gekend worden in hun bijdrage,

[2:38:05] want dat zijn mensen met unieke mogelijkheid tot hun bijdrage leveren,

[2:38:10] terwijl ze ook openstaan voor bepaalde kennis die ze nou eenmaal niet bezitten.

[2:38:15] Als dat bijvoorbeeld gaat over die forensische kennis die je nodig hebt,

[2:38:18] bepaalde zaken die nodig zijn om deze kinderen te begeleiden,

[2:38:23] om niet met een of ander verhaal per ongeluk criminaliteit te legitimeren

[2:38:27] of agressie te legitimeren of, wat ik ook meegemaakt heb,

[2:38:30] huiselijk geweld te legitimeren.

[2:38:31] Allemaal vanuit goede bedoelingen, vanuit eigen ervaring.

[2:38:34] Dus je moet die mensen heel zorgvuldig begeleiden.

[2:38:36] En dat moet weer gebeuren door iemand waar ze respect voor hebben.

[2:38:38] Dus het is een dans van mensen die goed op elkaar afgestemd zijn.

[2:38:43] En dan kun je ze benutten.

[2:38:44] Datzelfde geldt voor die stichtingen.

[2:38:46] Want ook die stichtingen zijn lokale partijen die komen tot stand,

[2:38:50] vaak uit frustratie en tragedie, die kunnen ontzettend aan kracht winnen.

[2:38:56] Maar ook dat zijn mensen die bijvoorbeeld soms een hele nare verhouding hebben met het systeem

[2:39:02] van hulpverleners van organisaties. Ik zit nu in een wijk waar zo'n partij, als jij noemt,

[2:39:08] ook een moederpartij is uitgeschakeld, omdat het desbetreffende ambtenaar daar dacht van ja,

[2:39:12] we krijgen bepaalde gelden binnen, we geven die aan een andere club. Dus je moet je voorstellen,

[2:39:17] het pandje verdwijnt, er komt een andere partij in en dat zorgt voor heel veel reuring.

[2:39:23] Die nieuwe partij kan daar met de beste bedoelingen zitten,

[2:39:27] om wat te betekenen voor die kinderen, maar die staat gelijk 10 uur achter.

[2:39:31] Dus je moet ook als ambtenaar, moet je die wijken in en je moet met die gevoelens rekening houden

[2:39:36] op het moment dat je aanbestedingen gaat doen, dat dus niet de schijn kan ontstaan

[2:39:40] dat daar mensen geld verdienen over de rug van kwetsbare mensen,

[2:39:44] of dat er maar een beetje geknutseld wordt met kwetsbare mensen

[2:39:47] en mensen daar een goede boterham aan verdienen.

[2:39:50] Dus ja, de begeleiding en de verbinding zijn denk ik de belangrijkste waarborgingen om het te benutten daarvan.

[2:39:57] En dan denk ik ook dat er gewoon echt nog onderzoek moet komen.

[2:39:59] Nou, wat kunnen ze wel, wat kunnen ze niet?

[2:40:01] Wanneer wordt het spannend?

[2:40:04] En ook een ingewikkelde vaak.

[2:40:05] Het zijn mensen die geworteld zijn in die gemeenschappen, dus dan zijn er toch banden.

[2:40:09] Dan kom ik een beetje op het terrein waar ik dus wat minder van weet, de opsporing en zo.

[2:40:13] Maar op een gegeven moment krijg je natuurlijk toch vriendschapsbanden, burenbanden, familiebanden...

[2:40:18] die weer door dat proces heen gaan, ook ingewikkeld.

[2:40:22] Want soms dan zie ik bemiddelingen in situaties op straat waarvan ik denk

[2:40:26] ja, dit heeft ervoor gezorgd dat die bom niet is opgehangen of dat conflict is vermeden.

[2:40:30] Maar als ik dan aan de veiligheidsambtenaar zeg wat ik heb gezien

[2:40:33] en ik vraag, is dit grijs gebied? Dan krijg ik te horen, nee, dit is diep, diep zwart.

[2:40:36] Dit kan absoluut niet, wat hier heeft plaatsgevonden.

[2:40:39] Terwijl ik denk, ja, wat is hier nou wijsheid? Dus daar moet ook beleid op komen.

[2:40:44] Kortom, een niet eenvoudige situatie en niet een heel simpel antwoord op uw vraag.

[2:40:49] Heb ik nou nog een stukje gemist?

[2:40:53] Zeker.

[2:40:54] Dank u wel.

[2:40:56] Wie heeft er nog een hele dringende vervolgvraag?

[2:40:58] Ik zie er toch nog drie.

[2:40:59] Dan vraag ik jullie alle drie vragen om dat kort te doen.

[2:41:02] De heer Adema.

[2:41:05] Ja, ik heb niet zozeer een specifieke vraag, maar het is een zeer indringend probleem wat

[2:41:10] ook lastig oplosbaar is, kunnen we concluderen.

[2:41:12] We gaan toch wel ons best doen, denk ik.

[2:41:14] En mag ik vanuit mijn positie in ieder geval alle insprekers bedanken voor hun licht...

[2:41:19] wat ze hebben laten schijnen op deze materie.

[2:41:22] Zeker. Dank u wel.

[2:41:23] Mevrouw Michon.

[2:41:24] Ja, ook van mij. Dank. Goed dat u dat zegt.

[2:41:27] Ik zit heel erg te broeden inderdaad.

[2:41:28] Het stevige linksverhaal op preventie zou ik juist zeggen.

[2:41:33] Het moet geen linksrecht zijn.

[2:41:34] En ik denk juist stevige preventie.

[2:41:39] Dat is wat we allemaal zouden moeten willen.

[2:41:43] en ik vind stevige preventie, als blijkbaar rechtse politicus, zou ik zeer voor zijn.

[2:41:50] Maar kunnen we nou iets zeggen, en ik denk dat ik het aantal weet, maar ik probeer het toch.

[2:41:55] Wat zijn nou, kunnen we nou wat meer gemeenten langs de lat leggen?

[2:42:03] Want er zijn honderd initiatieven, elke gemeente voert het allemaal anders uit.

[2:42:09] Elke gemeente doet zelfs de preventie met gezag op een andere manier.

[2:42:12] Die leefbare wijken van BZK had een andere manier, andere potjes, andere...

[2:42:16] Dus kunnen we nou met elkaar eens iets zeggen, vooral in die combinatie van zorg en veiligheid,

[2:42:22] want dat erken ik zeer, dat moet aan elkaar gekoppeld zijn voor deze doelgroep.

[2:42:30] Kunnen we iets meer inzicht krijgen in wat werkt en wat niet werkt?

[2:42:34] En die gemeente een beetje aan de lat, tegen de lat, hoe zeg je dat?

[2:42:38] Nou ja, een beetje meten met elkaar.

[2:42:42] Kijk, ik zou eerst zeggen wat ik niet zou doen.

[2:42:46] Er zijn nu wat suggesties, ook van landelijk actieve onderzoekers, die zeggen je moet alleen

[2:42:50] maar dingen gaan financieren die evidence-based zijn.

[2:42:53] Nou, ik heb net geluisterd, dat is dus, als ultieme maat is dat niet verstandig.

[2:42:59] Wat je denk ik wel kan vragen in die plannen, is om veel specifieker te zijn over de aard

[2:43:04] van de doelgroep waar je je op inzet, en dan denk ik, dan kan je soms met literatuur matchen

[2:43:10] dat dit bij de doelgroep past.

[2:43:11] En anders komen we intuïtief ook wel heel eind, hè.

[2:43:15] Dus ik denk dat ik dat, als ik naar die plannen kijk,

[2:43:18] dan zeg ik zelf ook altijd, wees nou iets duidelijker.

[2:43:20] Je gaat preventie, maar wat is de doelgroep?

[2:43:22] Wat is de situatie? Hoe groot is het?

[2:43:24] Over hoeveel mensen hebben we het?

[2:43:26] En er zit een behoorlijk verschil per wijk in.

[2:43:29] En onderzoeksanalyse technisch is dat niet heel moeilijk.

[2:43:32] Dus ik zou veel meer willen dat ze toespitsen

[2:43:36] over welke doelgroep hebben we het.

[2:43:37] Nou, de één is vooral preventief

[2:43:39] en de andere wordt vooral strafrecht.

[2:43:41] Bij jongeren na het strafrecht natuurlijk strafrecht altijd een pedagogisch doel,

[2:43:45] dus dat moeten we niet overboord gooien, tenzij we voor volwassen strafrecht kiezen.

[2:43:50] Ja, en ik denk dat je dat mag vragen aan de gemeenten.

[2:43:54] Alleen zitten ze nu vaak met problemen.

[2:43:55] Ze moesten die plannen maken en het geld kon er aankomen,

[2:43:58] hadden ze geen tijd om dat onderzoek te doen.

[2:44:01] De wat kleinere gemeenten kunnen dat ook niet zelf,

[2:44:04] waar gemeenten als Amsterdam of Rotterdam dat zelf van kan.

[2:44:07] En ik zou ook inderdaad zeggen, laten we dit dossier asje, laten we het zo apolitiek maken als het maar kan.

[2:44:12] Dit zou iets gewoon totaal kamerbreed, dat vind ik echt.

[2:44:17] Nog heel even dus door, want ik was misschien de veroorzaker door het stellen van die vraag.

[2:44:21] Dat wordt bevestigd door mevrouw Michon.

[2:44:23] Dat is ook absoluut de bedoeling en er wordt ook prima samengewerkt.

[2:44:27] Meneer de Jonge.

[2:44:28] Precies, dat nemen we allemaal terug.

[2:44:29] Het gaat gewoon om preventie in verbinding en stevig.

[2:44:33] Ja, ik sluit volledig aan bij de woorden van de heer Van der Toren.

[2:44:39] Ik wil er nog aan toevoegen dat het wel inderdaad benadrukken, wat ook gezegd werd, verstandig innoveren.

[2:44:46] Dus als je iets doet, baseer het wel ergens op.

[2:44:49] Doel, doelgroep moet duidelijk zijn, niet vreubelen.

[2:44:52] Dat heb ik ook al gezegd.

[2:44:54] Wat ik nog even daarbij wil zeggen, is dat er nu vanuit preventie met gezag ook een heel sterk wordt gekeken in die 27 gemeenten.

[2:45:01] die is nu weer uitgebreid met 20, geloof ik, dat zit op de 47, wat men allemaal doet.

[2:45:05] Dus we zijn aan het onderzoeken en in gesprek met elkaar om langs mekaar te leggen.

[2:45:10] En één van de dingen die daar wel uitkomt, wat heel problematisch is,

[2:45:13] is dat juist omdat het jongerenwerk zo ontzettend bezuinigd is

[2:45:16] en dat juist dat er vooruitgeschoven posten zijn

[2:45:19] die een deel van die preventie op zich moeten nemen,

[2:45:22] dat je ziet dat vanuit de afdeling veiligheid wordt opgeplust.

[2:45:26] Dus dat er potjes komen vanuit een hele andere tak van sport en sociaal domein

[2:45:29] die opeens extra geld geven voor veiligheid, maar die gaan ook sturen met een veiligheidsbril.

[2:45:35] Dus die gaan weer andere dingen vragen van het jongerenwerk dan dat ze gewend zijn vanuit het sociaal domein.

[2:45:39] Nou, dat levert ook weer voor heel veel zaken problemen op die ons weer op achterstand brengen.

[2:45:44] Dus ik ben een groot voorstander van om daar een stapje terug te doen, te kijken hoe organiseren we dit allemaal,

[2:45:50] en uit te komen hopelijk over een poosje voor een soort voorbeeldopdracht voor gemeenten.

[2:45:55] Groot-klein zal wat aanpassing behoeven,

[2:45:57] hoe je een domein overstijgende, maar ook een organisatie overstijgende opdracht

[2:46:01] verstrekt aan een aantal organisaties samen,

[2:46:05] om die stevige preventie te kunnen bieden.

[2:46:08] Zodat zij ook, als ik met een jongen minder goed uitkom,

[2:46:11] en ik denk die moet bij Edward zijn, want die heeft nou eenmaal die klik,

[2:46:14] dat mijn chef tegen me zegt, goed gedaan.

[2:46:17] En niet, wat ben je nou voor idioot dat jij Pietje naar hem hebt gestuurd,

[2:46:20] want we raken onze taartpunt kwijt.

[2:46:22] Daar moet ook goed naar gekeken worden.

[2:46:26] Dan de laatste vraag van mevrouw Moedeloer, die hopelijk een korte vraag is, maar ook

[2:46:30] dat een kort antwoord op mogelijk is.

[2:46:35] Sowieso ga ik stevig links als slogan gebruiken voor de volgende keer.

[2:46:39] Ik wil mijn vraag stellen aan de heer Van der Toren.

[2:46:42] Dat gaat over die lokale opsporing.

[2:46:44] Ik heb de Pact voor de Rechtsstaat gelezen.

[2:46:46] Wij hebben daar vragen over gesteld tijdens de begroting.

[2:46:48] en die 1.000 FTE-lokale opsporing vinden binnen de huidige capaciteit, dat is niet te doen?

[2:46:54] Want dan moet ik het dus ook gaan aangeven als Kamerlid.

[2:46:56] En waar gaat het dan ten koste van?

[2:46:58] Ik vind het ingewikkeld.

[2:46:59] Ik ga die vraag binnenkort weer opnieuw stellen, maar het antwoord is niet erg bevredigend telkens,

[2:47:09] omdat ook op nationaal niveau ontzettend veel goede dingen worden gedaan met opsporing.

[2:47:15] En hoe weeg je dat af?

[2:47:17] U zei net, dat zoeken ze dan maar uit waar ze dat vinden.

[2:47:21] Maar ik vind dat best wel een hele ingewikkelde puzzel.

[2:47:25] Ja, ik vind dat ook.

[2:47:26] Maar toch, als ik dat even met Ronald Koeman vergelijk...

[2:47:29] dan zeg je, je hebt een paar spelers, die zet je als eerste op het veld.

[2:47:32] De lokale recherche zou ik als eerste op het veld zetten.

[2:47:36] Dat is gewoon het...

[2:47:38] En ook burgemeesters die tegen ons...

[2:47:40] dan heb ik het, ook de mensen om mij heen...

[2:47:42] die zeggen, als ik nou vijf extra politiemensen zou krijgen...

[2:47:46] Toen had ik vroeger gezegd, doe maar vijf wijkagenten.

[2:47:48] En nu zeg ik, doe maar vijf rechercheurs.

[2:47:50] Want het is ook, ook de vraag over het bestuursrecht.

[2:47:54] Het is natuurlijk af en toe gewoon een vlucht uit armoede.

[2:47:56] En natuurlijk kan je daar kritiek op hebben.

[2:48:00] Dat vind ik ook echt een probleem.

[2:48:03] En ik snap dat het nu ingewikkeld is.

[2:48:06] Maar ik zou zeggen, ja, dat is dan maar zo.

[2:48:09] En als je mij echt het mens op de keel zou zetten...

[2:48:12] en je hebt in een gebied vijftien wijkagenten...

[2:48:15] Laat ik zeggen, dan maak ik het van drie rechercheurs, weet je.

[2:48:17] Dan hebben we twaalf wijkagenten en drie rechercheurs.

[2:48:20] Alleen, alleen, ja, op dit niveau bemoeien...

[2:48:22] Ik vind wel echt heel jammer dat dat in Nederland zo gelopen is.

[2:48:26] Maar dat is ook omdat...

[2:48:29] Ja, ooit hadden we natuurlijk in ons land hele andere problemen.

[2:48:32] Dus je kan het wel verklaren.

[2:48:35] Ik hoop dat u zich erin vastbijt.

[2:48:38] En dat vroeg of laat de witte rook is.

[2:48:40] Dan hoef ik hier niet over toe te komen met dit verhaal.

[2:48:43] Maar ik vind wel belangrijk dat verteld wordt, want Serieo is met pensioen en moet iemand aan die boom blijven schudden.

[2:48:49] Dus als u dat namens Serieo wil doen, dank je wel.

[2:48:55] Ik hoop dat u het niet heel erg vond om hier te komen om inderdaad dit verhaal te vertellen.

[2:48:59] Maar ik wil u allen drie heel hartelijk bedanken.

[2:49:02] Een hele belangrijke perspectief vanuit de wetenschap waarderen we zeer.

[2:49:06] En het krijgt absoluut een vervolg.

[2:49:08] En ik weet heel zeker dat er een aantal Kamerleden is die zich hierin zal blijven vastpijten.

[2:49:12] Ik dank u hartelijk en ik sluit dit rondetafelgesprek.