Hoorzitting met de beoogde bewindspersonen van het ministerie van Financiën

[0:00:02] Goedemorgen. Welkom.

[0:00:04] Het is vrijdag 21 juni.

[0:00:06] De langste dag van het jaar.

[0:00:08] Het begin van de zomer.

[0:00:10] En de verjaardag van een van onze kandidaten.

[0:00:13] Bewindspersoon mevrouw Asja Barne.

[0:00:15] Van harte gefeliciteerd namens ons allen.

[0:00:19] Voordat we deze bijeenkomst openen.

[0:00:22] Dat doe ik bij deze.

[0:00:23] En aan de orde is de hoorzitting met de kandidaten.

[0:00:26] Bewindspersonen van het ministerie van Financiën.

[0:00:28] De heer Heijnen, beoogd minister van Financiën.

[0:00:31] De heer Itzinga, beoogd staatssecretaris Fiscaliteit en Douane.

[0:00:34] En mevrouw Ascherbar, beoogd staatssecretaris Toeslagen.

[0:00:38] Ik heet hen van harte welkom, maar ook mijn kamergenoten, om maar zo te zeggen.

[0:00:47] Als eerste zien we hier aan mijn linkerzijde de fractie van het nieuwe sociaal contract in de personen van de heer Pieter Ontzigt.

[0:00:55] En mevrouw Nicolien van Vroonhoven, welkom.

[0:00:58] Daarnaast de fractie van D66 in de persoon van de heer Hans Velbrief, welkom ook.

[0:01:03] Dan de fractie van de VVD in de persoon van mevrouw Wendy van Eyck en mevrouw Rolien Kaminga, welkom.

[0:01:10] De fractie van de Partij voor de Dieren, vertegenwoordigd door het Lied Kostiets, welkom.

[0:01:14] De fractie van GroenLinks PvdA, vertegenwoordigd door de heer Bushoff, welkom.

[0:01:18] En de fractie van de Partij voor de Vrijheid, die nog een lege stoel tussen zich hebben zit.

[0:01:25] Oké, ik dacht misschien verwachten we nog iemand, de heren Vlottes en Mooyman.

[0:01:35] Welkom allemaal.

[0:01:37] Voordat we gaan beginnen denk ik dat het goed is om een aantal spelregels even met u te delen.

[0:01:43] Ik ga zometeen de kandidaat-bewindspersonen elke vier minuten spreektijd geven om zichzelf te introduceren.

[0:01:49] En vervolgens kunnen de aanwezige Kamerleden een vraag stellen per fractie, telkens één Kamerlid.

[0:01:58] En zoals we gisteren hebben gezien bij een aantal andere hoorzittingen,

[0:02:01] doen we gewoon een vraag en dan een antwoord, een vraag en dan een antwoord.

[0:02:06] En dan hopen we met name, want dat is het doel wat mij betreft van deze hoorzitting,

[0:02:10] om elkaar een beetje beter te leren kennen.

[0:02:12] En met name de heren Heijnen, Ittiga en Frau Aschabaar een beetje beter te leren kennen.

[0:02:18] Als iedereen het eens is met die gang van zaken,

[0:02:20] dan geef ik als eerst het woord aan de heer Heijnen.

[0:02:24] Ja, voorzitter, dank u wel.

[0:02:25] En allereerst ook dank voor deze uitnodiging.

[0:02:28] En laat ik beginnen met te zeggen dat het een hele grote eer is

[0:02:30] om hier als beoogd minister van Financiën voor u te zitten.

[0:02:33] Het is een heel belangrijk ambt dat ook komt met grote verantwoordelijkheid.

[0:02:37] De uitdagingen waarvoor wij staan zijn groot.

[0:02:39] De overheidsfinanciën lijken nu nog op orde,

[0:02:41] maar de tegenvallers en de risico's stapelen zich op.

[0:02:44] De uitgaven stijgen en het begrotingstekort loopt fors op.

[0:02:47] waardoor ons het staatsschuld toeneemt.

[0:02:50] En daarmee schuiven we rekeningen door naar toekomstige generaties.

[0:02:53] En ik vind dat we dat niet moeten doen.

[0:02:56] De oplossing kan dan niet zijn dat we telkens maar weer de belastingen verhogen.

[0:02:59] U kent mijn mening hierover.

[0:03:00] Ik vind niet dat we meer moeten belasten, maar minder moeten uitgeven.

[0:03:04] En dat vraagt om moeilijke keuzes.

[0:03:05] En ook keuzes die ik ook bereid ben te maken.

[0:03:08] We moeten tegelijkertijd ons ondernemers- en investeringsklimaat beschermen.

[0:03:13] Geld moet immers eerst verdiend worden voordat we het kunnen uitgeven.

[0:03:16] En ook de portemonnee van de gewone Nederlander behoeft bescherming.

[0:03:19] Want belastingverhogingen raakt juist hen, de middeninkomens, die samen met ons MKB de basis vormen voor onze samenleving.

[0:03:26] En voorzitter, los van bezuinigingen is misschien wel het belangrijkste dat de begrotingsdiscipline terugkeert.

[0:03:31] De ZALM-norm moet weer worden gehandhaafd.

[0:03:34] Dat betekent een strikte scheiding van inkomsten en uitgaven, en dat meevallers niet gelijk weer worden uitgegeven.

[0:03:39] En de rust en de voorspelbaarheid in het begrotingsproces moet terug.

[0:03:44] Het belang van begrotingsdiscipline geldt niet alleen nationaal, maar ook Europees.

[0:03:48] Nederland is onderdeel van de Economische en Monetaire Unie, en blijft dat.

[0:03:54] Onze welvaart is onlosmakelijk verbonden met die van onze buurlanden.

[0:03:59] Internationale samenwerking, gezonde overheidsfinanciën en duurzame economische groei is in ons allerbelang.

[0:04:04] Daar zal ik me ook voor inzetten.

[0:04:07] Samenwerking is ook wat ik nastreef in het verkeer tussen kabinet en Kamer.

[0:04:10] Natuurlijk zijn er altijd verschillen van mening, en dat hoort ook zo in een democratie.

[0:04:14] maar een debat hierover mag wat mij betreft op de inhoud stevig gevoerd worden,

[0:04:18] maar altijd zacht op de relaties.

[0:04:20] En zo heb ik de commissie Financiën ook leren kennen

[0:04:22] en ik hoop dat u ook mij zo de afgelopen jaren heeft leren kennen.

[0:04:25] Ik kijk even voor bevestiging, maar dat is gelukkig buiten de camera.

[0:04:31] Voorzitter, ik rond af waarmee ik begon.

[0:04:34] Namelijk dat het een grote eer is om hier als beoogd minister voor u te zitten.

[0:04:38] Maar het is nog een veel grotere eer dat het het ministerie van Financiën betreft.

[0:04:42] Een departement waar ik ooit mijn carrière begon.

[0:04:43] En ik heb dat ministerie leren kennen als een heel inhoudelijk, toegewijd ministerie met hele slimme en leuke collega's.

[0:04:50] En wij mogen echt in onze handen knijpen dat we zulke sterke instituties in Nederland hebben en dat mensen ook daar hun talenten willen inzetten.

[0:04:56] En ik zie het ook als mijn rol om de komende jaren voor hen te staan.

[0:05:00] En natuurlijk, als iets goed gaat, is het echt dankzij het werk van al die ambtenaren achter de schermen.

[0:05:04] En als iets fout gaat, dan ben ik daarvoor verantwoordelijk en dan kunt u mij daarop aanspreken.

[0:05:09] Maar voordat het zover is, begreep ik dat u ook nog een aantal vragen aan mij heeft.

[0:05:12] Dus bij deze geef ik het woord ook gelijk weer terug aan de voorzitter...

[0:05:14] ...om u daarvoor een gelegenheid te stellen. Dank u wel.

[0:05:17] Dank u wel, meneer Heijnen.

[0:05:19] Maar eerst geef ik het woord aan de heer Itzinga.

[0:05:21] Als u de microfoon uit wilt zetten, meneer Heijnen.

[0:05:24] Dan geef ik het woord aan de heer Itzinga.

[0:05:26] Goedemorgen, dank u wel, voorzitter.

[0:05:28] Ik wil u allereerst danken voor deze uitnodiging...

[0:05:31] ...en de kans om mijn kandidatuur toe te lichten.

[0:05:34] Het is bijzonder om hier vandaag te zijn...

[0:05:36] ...samen met mijn twee toekomstige collega's.

[0:05:40] Graag neem ik u mee in mijn loopbaan...

[0:05:41] en wil ik u laten zien hoe deze aansluit op dit eervolle ambt.

[0:05:45] Voorzitter, zoals mijn voor- en achternaam al doen vermoeden...

[0:05:48] ja, inderdaad, ik ben een Fries. En daar ben ik trots op.

[0:05:52] Ik ben geboren vlakbij een Fries dorpje dat ligt in het gebied...

[0:05:56] waar de provincies Friesland, Drenthe en Groningen bij elkaar komen.

[0:06:00] Na een paar jaar verhuisden we honderd meter over de grens naar Drenthe...

[0:06:03] en later ging ik studeren in Groningen.

[0:06:06] Ik ben dus ook een beetje Drenthe en Groningen.

[0:06:10] In de kleine gemeenschap waar ik opgroeide, leefde je niet als eenling.

[0:06:14] Mensen vertrouwden elkaar, paste een beetje op elkaar, hielpen elkaar en ontplooiden gemeenschappelijke initiatieven.

[0:06:21] En dat was heel gewoon.

[0:06:23] Ook het middelgrote familiebedrijf in het dorp nam haar brede maatschappelijke en sociale verantwoordelijkheid

[0:06:27] en was dus veel meer dan alleen een werkgever.

[0:06:31] Voorzitter, waarom vertel ik dit?

[0:06:32] Omdat het mij mede heeft gevormd.

[0:06:35] En het is ook precies waarom ik mij zo thuis voel bij Nieuw Sociaal Contract.

[0:06:38] De grondbeginselen van onze nieuwe politieke beweging...

[0:06:41] gaan uit van een positief mensbeeld waarbij de mens centraal staat.

[0:06:45] Niet het individu en zijn eigen belang, maar de mens in verbinding met de ander.

[0:06:49] En dat verklaart verschillende keuzes die ik later in mijn leven heb gemaakt.

[0:06:53] In Groningen studeer ik niet voor nu, maar het is wel een van mijn passies...

[0:06:57] inderdaad college geven en kennis overdragen.

[0:07:00] Dat heb ik vanuit huis meegekregen, want mijn beide ouders werkten in het onderwijs.

[0:07:05] Gedurende mijn fiscale carrière heb ik ook bestuurservaring opgedaan,

[0:07:09] zowel op nationaal als internationaal gebied.

[0:07:11] En voorzitter, in mijn vijftigste levensjaar heb ik de roer omgegooid.

[0:07:15] Ik miste iets, ik knaagde iets.

[0:07:17] Ik had ook al te lang geen college meer kunnen geven,

[0:07:19] want dat deed ik naast mijn andere werk met zoveel plezier.

[0:07:22] En herinneringen aan de lessen van het kleine dorp waren enigszins vertroebeld geraakt.

[0:07:27] En op een dag hoorde ik iemand zeggen, you learn, you earn and you return.

[0:07:32] De verschillende fases van het leven. Dat was het. Return. Teruggeven.

[0:07:38] En daarom ben ik uiteindelijk de politiek ingegaan.

[0:07:41] Mijn ambitie was om een goed Kamerlid te worden.

[0:07:43] Kritisch en met speciale aandacht voor goede wetgeving.

[0:07:47] Pieter Omtzigt was daarin mijn grote voorbeeld.

[0:07:51] Voorzitter, ik wil mijn kennis en ervaring graag verder inzetten voor dit land.

[0:07:54] En dat doe ik het meest effectief vanuit mijn fiscale achtergrond,

[0:07:57] mijn bestuurservaring en ook sinds nu een tijdje politieke ervaring.

[0:08:01] Daarom zit ik hier vandaag.

[0:08:03] Deze kandidatuur, die ik niet had durven voorspellen, voelt op dit moment als een logische en waardevolle stap.

[0:08:09] En er is nog veel te doen.

[0:08:11] Een regeerprogramma dat in concrete acties en degelijke wetgeving vertaald zou moeten worden.

[0:08:16] Want we kennen inmiddels helaas te veel voorbeelden van slechte wetgeving uit het verleden.

[0:08:21] Toeslagenouders en kinderen die vermalen raakten door het systeem.

[0:08:25] Hersteloperaties, box 3 uitspraken enzovoorts.

[0:08:28] Ook zal ik mij richten op de Belastingdienst, die onder andere kampt met grote ICT-uitdagingen.

[0:08:35] Ik zal de verleiding ook moeten weerstaan om niet volledig onder te sneeuwen in dagelijkse

[0:08:39] urgente zaken, maar ook om de lange termijnagenda uit te voeren, het voorbereiden van wetgeving

[0:08:45] voor reforming van toeslagen en het belastingstelsel, daar heb ik het dan over.

[0:08:50] En dat kan ik allemaal niet alleen, voorzitter.

[0:08:52] Dat moeten we samen doen, samen met mijn toekomstige collega's in het kabinet en uiteraard samen

[0:08:58] samen met u, samen met de Kamer.

[0:09:01] Ik kijk uit naar een constructieve samenwerking. Dank u wel.

[0:09:04] Dank u wel, meneer Itzinga.

[0:09:05] En dan geef ik ook het woord aan mevrouw Ascherbar voor haar inleiding.

[0:09:12] Dank u wel. Goedemorgen, geachte commissie.

[0:09:16] Mijn naam is Nora Ascherbar.

[0:09:18] En laat ik beginnen met u te bedanken voor deze kans

[0:09:23] om mijn kandidatuur toe te lichten voor de functie van staatssecretaris toeslagen.

[0:09:27] Ik neem u graag mee langs mijn loopbaan, mijn waarde en mijn passie.

[0:09:32] Ik wil u vertellen hoe deze aansluiten op dit dossier en deze positie en in het aanstaande kabinet.

[0:09:40] Aansluitend beantwoord ik natuurlijk graag uw vragen.

[0:09:43] De meest kernachtige samenvatting van mijn loopbaan is 15 jaar ervaring binnen de rechtelijke macht.

[0:09:50] Het was een tocht langs een breed palet aan functies en rechtsgebieden.

[0:09:53] gebieden. Een tocht die mij een zeer gedegen begrip heeft gegeven van niet alleen de theorie

[0:10:00] van het recht, maar ook de uitwerking van het recht in de praktijk. Het recht is vaak

[0:10:06] statisch, maar de uitwerking ervan is dat nooit. Ik zag recht, ik zag rechtvaardigheid,

[0:10:13] maar ik zag ook onrecht in al haar facetten. Complexe problemen, schrijnende situaties,

[0:10:19] Mensen die vast besloten zijn om daaruit te klimmen, of anderen die daar juist bij willen helpen.

[0:10:26] In 2008, het voelt inmiddels als een heel ver verleden, begon ik aan de RAIO.

[0:10:34] Oftewel, als rechtelijk ambtenaar in opleiding bij de rechtbank Haarlem.

[0:10:39] Ik was werkzaam binnen de sectoren strafrecht, bestuursrecht en civielrecht.

[0:10:43] En daarna werkte ik twee jaar als officier van justitie in opleiding, ook bij het parket Haarlem.

[0:10:48] Daarna heb ik nog een tijdje als politierecher en als advocaat cliënten bijgestaan.

[0:10:54] In 2014 startte ik als officier voor justitie in het parket Den Haag.

[0:10:59] In de tien jaren die daarop volgden heb ik heel veel verschillende zaken en functies gehad

[0:11:06] binnen het parket Den Haag, van commune strafzaken tot fraudezaken, van extremismezaken tot levensdelicten.

[0:11:13] Ik heb in 2020 en 2021 ook nog een periode als plaatservangend bestuurs- en strafrechter gewerkt.

[0:11:21] Ik leerde over het recht en ik leerde over het leven.

[0:11:24] En ik kon leren over beide, omdat het recht de neiging heeft om op een zeer ingrijpende manier invloed te hebben op het leven.

[0:11:34] Een positieve invloed, een rechtvaardige invloed, maar soms ook een invloed die absoluut ontwrichtend is.

[0:11:40] In mijn omgang met het recht heb ik me altijd laten leiden door de inzichten ontleend aan

[0:11:47] mijn achtergrond en wat ik zag in mijn jeugd.

[0:11:50] Het besef van hoe moeilijk het kan zijn om je te ontworstelen uit een positie van achterstand.

[0:11:56] Hoe doorslaggevend de rol van de overheid daarin kan zijn, in positieve zin maar ook in negatieve

[0:12:02] zin.

[0:12:04] In mijn werk heb ik te maken met heel veel zaken, heel veel regels, heel veel processen,

[0:12:09] wetten en tijdlijnen, maar mijn focus heeft altijd gelegen op de werkelijkheid die erachter

[0:12:14] schuilt.

[0:12:16] Het unieke individu dat zich tot die algemene regels moet verhouden.

[0:12:20] Zo leerde ik dat emotioneel leed eigenlijk bijna nooit gecompenseerd kan worden met alleen

[0:12:25] een straf of een schadevergoeding.

[0:12:27] Wat heel erg helpt is mensen rechtvaardig behandelen in het proces, ook wel procedurele

[0:12:32] rechtvaardigheid genoemd.

[0:12:34] Dit is van groot belang voor het vertrouwen en de legitimiteit.

[0:12:37] Door mijn brede ervaring in het recht ben ik analytisch en juridisch in staat om originele

[0:12:43] oplossingen te vinden voor hardnekkige problemen.

[0:12:46] De hersteloperatie is ongekend belangrijk.

[0:12:50] Het is de essentie van goed bestuur.

[0:12:53] En deze post is voor mij dan ook een ongekende eer.

[0:12:56] Ik groeide op in een achterstandswijk in Den Haag en ik weet hoe het is om als kind op te

[0:13:01] groeien in armoede.

[0:13:02] Ik weet ook hoe ontzettend moeilijk het is om je te ontworstelen uit een achterstandssituatie.

[0:13:10] Maar ik weet ook dat het kan en dat ik hier vandaag zit, is daar een voorbeeld van.

[0:13:17] Ik weet dat de overheid daarbij een doorslaggevende rol kan spelen en daaraan wil ik bijdragen.

[0:13:24] Bijvoorbeeld door te werken aan de vereenvoudiging van inkomensondersteuning, door de herziening

[0:13:31] van het toeslagenstelsel.

[0:13:32] Ik zie de gedupeerde van de toeslagenaffaire.

[0:13:37] Ik weet waar ze mee te dealen hebben en ik wil met deze empathie dit dossier oppakken.

[0:13:42] Er zijn drie routes voor compensatie, maar wat nu nog ontbreekt is die ene definitieve oplossing.

[0:13:49] De oplossing die ervoor zorgt dat ik de laatste ben die deze functie bekleed.

[0:13:54] Dank voor uw aandacht en ik beantwoord graag uw vraag.

[0:13:59] Dank u wel.

[0:14:00] Dan gaan we inderdaad over tot de vraagstelling.

[0:14:04] Daar nog even een paar dingen over.

[0:14:05] Het is handig om gewoon korte vragen te stellen.

[0:14:08] Dus niet hele lange inleidingen.

[0:14:10] Want dat maakt het ook voor de kandidaat of de bewindspersonen ingewikkeld...

[0:14:13] om dan te bedenken wat eigenlijk het gewenste antwoord is.

[0:14:16] Dus gewoon een korte vraag stellen.

[0:14:18] Daar zit ook altijd een vraagteken achter.

[0:14:21] We doen niet meteen aan doorvragen.

[0:14:24] Dus als u toch nog een aanvullende vraag hebt...

[0:14:26] Ik denk dat we wel tijd hebben voor meerdere rondes, vermoed ik zomaar.

[0:14:30] We hebben tot twaalf uur uitgetrokken hiervoor.

[0:14:32] Dus korte vragen in één keer en één vraagsteller per fractie.

[0:14:37] En ik vermoed zomaar dat het nieuwe sociaal contract begint met een vraag van meneer Omtzigt.

[0:14:44] Dank u wel, voorzitter.

[0:14:45] En dank aan alle drie voor hun bereidheid om bewindspersoon te worden

[0:14:48] en hun uitstekende introducties en motivaties.

[0:14:52] Na het bewogen verhaal van mevrouw Tjabber heb ik eigenlijk een hele droge vraag voor de heer Heine.

[0:14:58] Er zijn megategenvallers op BOXX3 en elders.

[0:15:01] Hoe groot zijn ze, en hoe denkt u ze op te gaan lossen de komende maanden en jaren?

[0:15:06] Wordt dat extra belasting op vermogen, of op andere wijze?

[0:15:11] En welke andere tegenvallers ziet u nog aan de horizon?

[0:15:17] De tegenvallers die ik ken, kent u ook, want die zijn gemeld aan de Kamer en hebben in de kranten kunnen lezen.

[0:15:25] Ik heb nog geen contact gehad met het departement, simpelweg wegens het feit dat ik nog geen minister ben.

[0:15:30] Dus ik weet niet meer dan u weet.

[0:15:32] Ik kan wel zeggen dat ik de tegenvallers zorgelijk vind.

[0:15:35] Een aantal hebben we natuurlijk ook al een overzicht van gekregen in ons informatieproces.

[0:15:43] Maar goed, het is toch schrikken als je ze ziet en het stapelt ook wel op.

[0:15:46] En hoe we dat gaan oplossen, dat is in de uitwerking van het regeerprogramma.

[0:15:51] Ik ga eerst het gesprek aan op het departement.

[0:15:53] Ik ga dan even onder de motorkap kijken wat er nog allemaal meer aantreft.

[0:15:57] Dan gaan we een nette startnota maken en dan gaan we dat verwerken in de miljoenennota.

[0:16:01] Dan zult u dat dan als Kamer zien.

[0:16:02] Dan kunnen we ook het debat daarover voeren.

[0:16:06] Meneer Veldrief.

[0:16:07] Ja, voorzitter.

[0:16:08] Ik vervolg richting beoogminister Heijnen met een soortgelijke vraag.

[0:16:14] Als je goed naar de plaat krijgt van het regeerakkoord, de financiële plaat, dan is die berekend

[0:16:19] op de somme van het CPB.

[0:16:21] Als je daar de onderliggende cijfers van het financieel bij pakt, dan zien die er wat

[0:16:25] minder goed uit.

[0:16:26] en dat betekent dat er best een kans is dat er deze zomer al extra bezuinigd zou moeten worden.

[0:16:32] Deelt wel of minister Heijnen dit gevoel?

[0:16:38] Deze zomer is wel heel snel, voorzitter.

[0:16:42] Kijk, het coalitieakkoord vaart scherp aan de wind.

[0:16:47] Tegelijkertijd buigen we ook fors om.

[0:16:49] We hebben onlangs hier in de Kamer een debat gehad over de voorjaarsnota.

[0:16:53] Die is ook doorgerekend door het CPB

[0:16:55] en daar schoot het begrotingstekort al door de 3% heen.

[0:16:58] Zo troffen wij het basispad, zoals we dat noemen, aan.

[0:17:01] Daarin buigen wij om.

[0:17:03] Ik was tevreden met de CPB-doorrekening.

[0:17:06] Die zegt, u buigt eigenlijk een halve procent BWP om.

[0:17:09] Wat was het? Van 3,2 naar 2,7.

[0:17:11] Dan heb je het over zo'n 6, 7 miljard ombuigingen.

[0:17:14] Dat gaat al een hele klus worden.

[0:17:16] Laten we daar eerst mee beginnen.

[0:17:18] Uit ervaring weet ik, gaandeweg komen er altijd tegenvallers.

[0:17:23] We weten ook, er zijn altijd meevallers.

[0:17:25] Idealiter kan je tegen elkaar wegstrepen en zo niet, dan zal je daarvoor aanvullend moeten

[0:17:30] ombuigen.

[0:17:30] Daarvoor hebben we ook afspraken gemaakt in het coalitieakkoord, dat als het begrotingstekort

[0:17:34] onvoldoende daalt of wat maatregelen onvoldoende opleveren, wat we aan de voorkant hadden beoogd,

[0:17:40] dan zullen aanvullende maatregelen nodig zijn.

[0:17:42] Maar laat ik daar niet nu al op vooruitlopen, want ook dat, we moeten überhaupt het hoofdlijnakkoord

[0:17:46] nog uit gaan werken.

[0:17:48] En dan moeten we ook gewoon eens aan de slag.

[0:17:51] en dan gaan we problemen stap voor stap oplossen.

[0:17:56] Mevrouw Van Eyck.

[0:17:57] Dank je wel, voorzitter. Ik ga door met een vraag richting de heer Heijnen ook.

[0:18:02] U staat, zoals we hebben kunnen horen, voor goed financieel bestuur,

[0:18:06] degelijke overheidsfinanciën.

[0:18:07] Hoe gaat u ervoor zorgen dat de ontwikkelingen binnen de EU

[0:18:11] ook op die manier worden geborgd

[0:18:13] en dat Europa eigenlijk ons voorbeeld volgt?

[0:18:17] Ja, goede vraag.

[0:18:19] De ontwikkelingen in Europa zijn best zorgelijk.

[0:18:23] We komen nu uit een tijd van relatieve rust.

[0:18:27] Maar als je onderliggend kijkt, dan zijn de afgelopen jaren onvoldoende gebeurd.

[0:18:30] Dat moeten we ook erkennen om die overheidsfinanciën in andere landen op orde te brengen.

[0:18:33] Nederland staat er nu gewoon goed voor.

[0:18:34] We voldoen aan alle normen. We hebben een lage staatsschuld.

[0:18:37] En we kunnen een klap hebben.

[0:18:39] En dat is ook de reden waarom we in de coalitie hebben gezegd...

[0:18:41] we gaan die overheidsfinanciën niet met een ruk aan het stuur...

[0:18:43] maar die gaan we rustig stap voor stap op orde brengen.

[0:18:45] Die tijd heeft Nederland, omdat we in het verleden netbegrotingsbeleid hebben gevoerd.

[0:18:49] In andere landen zie je dat de tekorten echt te groot zijn, de staatsrollen zijn te groot.

[0:18:53] En het pad waarop zij begeven is ook een ongunstige.

[0:18:57] Ik heb al even kort contact gehad met mijn Duitse collega, minister van Financiën, de

[0:19:02] heer Liender.

[0:19:02] Die gaf aan, ook onderschat niet, de rol die Nederland heeft als vijfde economie, ook

[0:19:08] in de Europese Raad en de positie die Nederland inneemt, wat voor effect dat heeft in Europa.

[0:19:13] Dus ik ben ook van plan om nauw samen te werken met de heer Liender op dit punt.

[0:19:19] Maar we zien ook de ontwikkeling op dit moment in Frankrijk.

[0:19:22] En dan zien we twee flanken, eentje aan de rechterkant en eentje aan de linkerkant,

[0:19:26] die in een staatsschuld die veel te hoog is, een begrotingstekort, waar zitten jullie op zo'n min 5%,

[0:19:30] veel te hoog, zien we toch begrotingen gepresenteerd worden of verkiezingsprogramma's met nog meer uitgeven.

[0:19:36] Dat gaat gewoon niet.

[0:19:39] Daar zullen ze ook achter gaan komen.

[0:19:40] Dus de markten zullen daarop gaan reageren.

[0:19:43] Je zal zien dat de rentes gaan stijgen en dan wordt het natuurlijk ontzettend spannend in Europa.

[0:19:48] En dan is het ook heel bepalend hoe Nederland en andere landen zich daarin opstellen.

[0:19:52] En dan één voorbeeld om het wat concreter te maken.

[0:19:54] We hebben gezien in Engeland wat er gebeurt als je feestbegrotingen presteert.

[0:19:58] We hebben daar natuurlijk een regering gehad van Liz Truss.

[0:20:01] Ik heb daar met de heer Omtzigt ook in Hilversum volgens mij nog gesprekken over gevoerd.

[0:20:06] Wat mij ook zeer veel zorgen baarde.

[0:20:08] Eigenlijk een feestbegroting moet meer uitgeven.

[0:20:10] Lastenverlichting, nog groter begrotingstekort.

[0:20:12] Je zag daar de financiële markten op reageren.

[0:20:14] De pond raakte in problemen.

[0:20:17] De pensioenfondsen raakten in problemen.

[0:20:19] De centrale bank daar moest ingrijpen.

[0:20:21] En hoe raakt dat gewone mensen?

[0:20:22] De hypotheekrenten gingen daar ontzettend snel omhoog.

[0:20:25] Omdat daar de hypotheken flexibel zijn gefinancierd.

[0:20:28] En daar zitten nu miljoenen huishoudens met honderden ponden per maand hogere aan lasten.

[0:20:33] Gewoon omdat een overheid zijn overheidsfinanciën niet netjes op orde heeft.

[0:20:36] En zo raakt dat mensen.

[0:20:37] En dat is de reden waarom ik het zo belangrijk vind dat we een net huishoudboekje hebben.

[0:20:41] En dat vind ik dus ook in Europa.

[0:20:42] En ja, we gaan in die zin hele spannende tijden tegemoet.

[0:20:45] Maar ik denk dat we slim onze samenwerking ook zoeken in Europa,

[0:20:48] dat we ook een stevig positie daarin kunnen innemen.

[0:20:52] Liz Kostic.

[0:20:55] Ja, dank u wel.

[0:20:57] We hebben als het goed is de komende jaren genoeg tijd om het te hebben over de dossiers.

[0:21:02] Ik wil het heel graag hebben over de rechtsstaat,

[0:21:05] want het is wel uniek dat we voor het eerst in de geschiedenis

[0:21:08] eigenlijk een radicaal rechtspolitici in de top van de macht hebben.

[0:21:11] En het is belangrijk voor de Partij voor het Dieren

[0:21:13] om te kijken hoe deze bewindspersoons zich daartoe verhouden.

[0:21:15] Mijn vraag aan mevrouw Achebar. U speelt zich op social media heel erg tegen discriminatie uit.

[0:21:23] U bent nu kandidaat-staatssecretaris in dit kabinet waarin de grootste partijen zeer uitgesproken is tegen moslims.

[0:21:32] U uitspreekt zich in de richting van omvolking, theorieën, complot die je theorieën verspreidt,

[0:21:38] de schuld geeft van alles wat er hier in Nederland gebeurt aan mensen met een migratieachtergrond.

[0:21:43] Dan is mijn vraag, hoe vereenzelfdigt u uw eigen standpunten met de acties waarmee uw coalitiepartners

[0:21:49] al meer dan twintig jaar verdeling zaaien en discriminatie niet alleen toestaan, maar

[0:21:54] openlijk aanmoedigen, ook sinds het opschrijven van uw baastelein?

[0:22:05] Dank voor uw vraag, mevrouw Kostic.

[0:22:07] Begrijpelijke vraag.

[0:22:10] Ik denk dat mijn aanstaande collega's, gisteren mevrouw Uittenmark, meneer Bruins en ook meneer Van Heijem,

[0:22:20] die hebben uitgebreid stilgestaan hierbij.

[0:22:25] En hoe ik mij hiertoe verhoud is dat we hebben een hele duidelijke basislijn afgesproken,

[0:22:34] een basislijn rechtsstaat.

[0:22:36] Iedereen die in dit kabinet stapt, zet daaronder zijn of haar handtekening.

[0:22:46] En die committeert zich daaraan.

[0:22:49] En daarnaast, straks op 2 juli, voor de koning en voor het hele land,

[0:22:55] zal iedereen die wil toetreden tot het kabinet, de eet- of de belofte afleggen op de grondwet.

[0:23:02] De Grondwet is ook heel duidelijk als het gaat om onderscheid maken op basis van etniciteit,

[0:23:09] ras, religie, et cetera, ook op basis van godsdienstvrijheid.

[0:23:15] Met die basislijnen, met die kaders, zo verhoud ik mij daartoe.

[0:23:22] Dat zijn duidelijke kaders.

[0:23:25] Zo stappen wij hierin.

[0:23:28] Ik denk dat dat voldoende antwoord op de vraag is.

[0:23:31] Dank u wel.

[0:23:33] Meneer Bisschof.

[0:23:34] Dank u wel.

[0:23:36] Ook namens de GroenLinks-PFNA-fractie allereerst felicitaties met uw voordracht voor deze belangrijke posten.

[0:23:41] Ik start met een vraag voor de heer Heijnem.

[0:23:43] Zoals we hebben kunnen lezen in het hoofdlijnenakkoord heeft u een aantal budgetaire afspraken gemaakt.

[0:23:48] Een aantal strakke kaders opgeschreven, waaronder een maximumzalde van min 2,8 procent.

[0:23:53] En ook in uw inbreng zojuist hoorden wij dat u daar graag aan vast wil houden.

[0:23:58] Tegelijkertijd zien we ook dat de tegenvallen zich opstapelen.

[0:24:00] Het niet doorgaan van de verkoop van Tennet, de Box 3-uitspraak van de Hoge Raad,

[0:24:06] de niet gehaalde bezuinigingen op de zorg.

[0:24:09] En dan is mijn vraag aan de heer Heijnen of in zijn analyse met deze tegenvallers

[0:24:13] en de afspraken bezuinigingen eigenlijk niet onvermijdelijk lijken.

[0:24:17] En is ook de vraag of u nog iets gaat doen aan de uitgavenkant deze zomer al.

[0:24:24] Voorzitter, laat ik vooropstellen dat ik de begroting graag beter had aangetroffen.

[0:24:29] We krijgen te maken met veel tegenvallers.

[0:24:31] We hebben natuurlijk in het basispad al veel moeten ombuigen om het aan de Europese regels te voldoen.

[0:24:36] En dat was nog los van alle politieke wensen die de partijen hadden.

[0:24:40] Dus we hebben ook met z'n allen veel politiek kapitaal moeten inzetten...

[0:24:43] om in eerste instantie de begroting op orde te brengen en te voldoen aan de Europese regels.

[0:24:47] Er komen nu een aantal tegenvallers bovenop.

[0:24:51] Ik zou zeggen, gun me u mij ook even de tijd om dit rustig met het ministerie te bespreken.

[0:24:56] Dan heb ik een beter overzicht van alle meevallers en tegenvallers.

[0:25:00] en dan kunnen we ook beter de consequenties daarvan in kaart brengen.

[0:25:03] Ik vind dat eigenlijk nu te vroeg om daar nu al op vooruit te lopen.

[0:25:06] Het zou ook ontijdig zijn.

[0:25:07] Ik vind dat die discussie ook eerst in de ministerraad gevoerd moet worden.

[0:25:09] Dus laten we dat in die volgorde doen.

[0:25:11] Ik kijk wel heel erg uit naar de debatten die wij daarover zullen voeren.

[0:25:14] Ik kan me zo voorstellen dat de heer Mussel wat meer aan de lastenkant

[0:25:17] de maatregelen zoekt en ik wat meer aan de uitgavenkant.

[0:25:20] Dus dat worden gewoon ontzettend mooie debatten de komende tijd.

[0:25:25] Meneer Mooyman.

[0:25:26] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:25:28] en ook dank voor de introducties van de kandidaat Bewindslieden.

[0:25:33] Een vraag aan de heer Heijnen.

[0:25:35] Zoals de heer Heijnen zelf ook al aangaf...

[0:25:37] is hij ook lange tijd deel geweest van deze commissie...

[0:25:41] waarover zijn samenwerking zeer prettig was.

[0:25:43] Mijn vraag is welke lessen de heer Heijnen zelf heeft kunnen trekken...

[0:25:47] van het begrotingsbeleid zoals gevoerd door het vorige kabinet...

[0:25:51] en wat hij zelf anders gaat doen.

[0:25:55] Wat hij anders gaat doen is minder uitgeven.

[0:25:57] Een goede vraag.

[0:25:58] Kijk, laat ik ook een compliment geven aan al mijn voorgangers.

[0:26:02] Alle ministers van Financiën, die bewaken de schatkist goed.

[0:26:05] En die bewaken ook de kaders en de spelregels, zoals we die al aan voorhand hebben afgesproken.

[0:26:10] Gaandeweg doen natuurlijk zich altijd ontwikkelingen voor,

[0:26:13] waarin je je ook opnieuw tot die regels moet verhouden.

[0:26:16] De energiecrisis, de hoogoplopende gasprijzen,

[0:26:20] die iedereen ook thuis aan de keukentafel voelde in de rekeningen die zij kregen.

[0:26:25] Wat is daar zo één van?

[0:26:27] Dan moet je handelen en dan kan noodwet breken.

[0:26:32] Tegelijkertijd zie je dan wel dat heel snel een begroting ook kan ontsporen.

[0:26:37] Ik heb vorig jaar bij de voorjaarsnota daar ook op gehamerd dat ik vond dat we destijds extra moesten ingrijpen.

[0:26:43] Dat is ten dele gelukt, maar ten dele ook niet.

[0:26:45] En dat zijn ook de delen die wij nu moeten oplossen in dit coalitieakkoord.

[0:26:49] Dus oplopende renteuitgaven waren niet structureel gedekt.

[0:26:53] Oplopende asieluitgaven waren niet structureel gedekt.

[0:26:55] overigens ook met goede argumenten.

[0:26:57] Dus ik wil daar niet in verwijtende sfeer over spreken.

[0:27:00] Het zijn wel keuzes die zijn gemaakt.

[0:27:02] En ik zou het

[0:27:03] tot mijn eigen ambitie maken,

[0:27:05] mocht zo'n situatie zich voorkomen,

[0:27:07] dat er een schok komt of je moet handelen,

[0:27:10] dat je het dan op een hele

[0:27:11] nette manier oplost, zodat je rekeningen niet doorschuift.

[0:27:14] Dat in eerste plaats.

[0:27:15] Dan uw vraag,

[0:27:17] wat heb ik nou geleerd van die tijd

[0:27:19] dat ik aan uw zijde van de Kamer zat,

[0:27:22] is voornamelijk het goede

[0:27:23] onderlinge contacten. We konden hier debatten altijd goed op de inhoud voeren, maar ik heb

[0:27:27] de commissie Financiën leren kennen als zeer collegiaal en dat achter de schermen altijd

[0:27:31] de lijntjes open waren, we het gesprek konden voeren. En dat is in een democratie ongelooflijk

[0:27:35] belangrijk. We kunnen hier elkaar de maat nemen en elkaar proberen te overtuigen van

[0:27:39] ons eigen gelijk, maar laat het nooit persoonlijk worden. En laten we elkaar ook geen verwijten

[0:27:43] maken of stickers opplakken van de een deugt en de ander deugt niet. Laten we dialoog

[0:27:48] voeren, elkaar met argumenten bestrijden. Ik heb dat al zeer prettig ervaren in deze

[0:27:52] En ik zou graag die lijn ook de komende jaren willen doorzetten.

[0:27:57] Dank. Dan hebben we een eerste ronde gehad.

[0:28:01] En dan gaan we door weer met de fracties.

[0:28:03] En als, zeg maar, sommige fracties zijn met meerdere Kamerleden.

[0:28:07] Het is aan u zelf. Ik probeer dat zeg maar non-verbaal even uit te vinden...

[0:28:11] wie er dan een vraag mag stellen.

[0:28:13] En ik denk mon-non-verbaal te kunnen begrijpen...

[0:28:15] dat mevrouw Van Vroonhoven nu een vraag wil stellen.

[0:28:17] Als je grijpt na het knopje, betekent dat dat je het hoort.

[0:28:19] Dat is wel heel duidelijk.

[0:28:21] Ik wil u met z'n drieën ook van harte welkom heten in dit gremium.

[0:28:27] Ik moet zeggen dat ik het heel mooi vind om u zo te zien zitten.

[0:28:30] Mijn vraag is specifiek gericht aan mevrouw Aciabar.

[0:28:35] Onder de indruk van uw introductie is het echt mooi om te horen.

[0:28:38] Het is ook fijn en een beetje trots om u daar te zien zitten.

[0:28:41] Vorige week is een motie aangenomen waarin het grootste deel van de Kamer heeft gezegd

[0:28:46] van de bewindspersoonlijk toeslagen moet in brede mate in gesprek gaan met de ouders.

[0:28:55] Ik hoor uit uw verhaal dat u dat ook heel erg belangrijk vindt en dat u zich ook kunt

[0:29:00] verinzelvigen met de ouders, maar kunt u mij een tipje van een sluier oplichten hoe u dat

[0:29:04] gesprek gaat vormgeven, wat u gaat doen, hoe u de ouders kiest, hoe u die stappen gaat zetten?

[0:29:14] Dank u wel.

[0:29:15] Ik heb inderdaad kennisgenomen van de motie.

[0:29:18] Dat inderdaad voordat we gaan schrijven, de regeringsplannen op papier gaan uitwerken,

[0:29:22] dat we nog voor die tijd met een brede delegatie gaan spreken met de ouders en de andere gedupeerden.

[0:29:31] Hoe ik dat ga vormgeven, ik denk dat het goed is om goed te luisteren naar de verhalen.

[0:29:40] Ik denk niet in een groot grijs kantoorgebouw,

[0:29:44] maar in een setting die vertrouwen geeft en die mensen op hun gemak stelt.

[0:29:51] En op zo'n manier een gelijkwaardig gesprek te voeren met de gedupeerden.

[0:29:58] Ik denk dat ik het op zo'n manier zou organiseren, zo snel mogelijk.

[0:30:04] Dank u wel.

[0:30:05] Meneer Velbrief.

[0:30:07] Nog één vraag voor minister Heijnen.

[0:30:11] Hij zegt dat hij heel strak wil vasthouden aan de regels.

[0:30:14] plaatst zichzelf in de traditie van de Nederlandse minister van Financiën,

[0:30:16] waar ik natuurlijk allemaal zeer steun.

[0:30:19] Ik wou twee ministers van Financiën noemen en vragen aan hem

[0:30:22] aan wie hij zichzelf nou het meest spiegelt.

[0:30:25] Aan de minister van Financiën in de jaren tachtig, Onno Rüding.

[0:30:30] Hij is beoogd minister, hij zegt heel vaak ik wil graag nee zeggen.

[0:30:35] Of aan minister Zalm, de laatste liberale minister,

[0:30:37] althans de laatste minister van de VVD op Financiën,

[0:30:43] die eigenlijk ook datzelfde zei, maar ook heel vaak ja zei, in mijn ervaring.

[0:30:47] Hoe gaat hij met andere woorden niet alleen nee zeggen, maar ook iets regelen in het kabinet?

[0:30:54] Ja, een mooie anekdote van de heer Zalm was dat hij zei, ik zeg altijd nee,

[0:30:58] behalve op één vraag, zei u nou nee? En dan was het antwoord ja.

[0:31:02] Maar inderdaad, kijk, je moet op voorhand streng zijn en die kaders bewaken.

[0:31:09] Dat kan nooit een doel op zichzelf zijn.

[0:31:10] Streng zijn op zichzelf bereikt ook niks.

[0:31:13] Je moet altijd het gesprek met elkaar aangaan, puzzelen, kijken hoe je problemen kan oplossen.

[0:31:18] Ik denk wel dat het ongelooflijk belangrijk is om verwachtingen aan de voorkant te managen.

[0:31:23] We kiezen soms scherp aan de wind te varen.

[0:31:25] We hebben te maken met tegenvallers.

[0:31:27] Dus ik zal ook mijn collega's, met mijn hier collega's, ook aanspreken.

[0:31:31] Jongens, er is weinig ruimte de komende jaren.

[0:31:35] En dus ook weinig ruimte om extra wensen in te passen.

[0:31:38] En dat betekent dat je wel eens nee moet zeggen.

[0:31:40] En daar ben ik wel toe bereid.

[0:31:41] Dat maakt je niet de populairste collega.

[0:31:44] Dus ik zal dat altijd vriendelijk doen.

[0:31:46] Maar ik denk wel dat het noodzakelijk is.

[0:31:47] Om ook gewoon netjes op de overheidsfinanciën te letten.

[0:31:51] Ook omdat gewoon voor elke euro zo hard is gewerkt in Nederland.

[0:31:54] En mensen vinden het helemaal niet erg om belasting te betalen.

[0:31:57] Maar ze zeggen wel, ga er een beetje netjes mee om.

[0:31:59] En dat ben ik van plan.

[0:32:01] En dat doe ik gewoon in een collegiale setting.

[0:32:03] En aan wie ik me het meest spiegel, dat zal dan toch de heer Zalm zijn,

[0:32:07] omdat dat natuurlijk ook de minister was toen ik studeerde.

[0:32:11] Dus daar kan ik me dan ook het meest mee associëren.

[0:32:15] Mevrouw Kamminga.

[0:32:16] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:32:18] En welkom ook aan de drie kandidaat Winspersoon.

[0:32:21] Ook gefeliciteerd natuurlijk met die voordracht, want dat is natuurlijk altijd weer een bijzonder moment.

[0:32:24] Mijn vraag is aan mevrouw Ascherbar.

[0:32:27] In uw brief heeft u al naar de toegelichten dat u graag het vertrouwen verder wilt verstellen,

[0:32:31] ook in de herstelopgave en met name natuurlijk bij de toeslagenouders,

[0:32:34] maar ook voor de overheid in een brede of in de overheid in een brede.

[0:32:38] Dus ik vroeg me af of u nog nader kunt toelichten

[0:32:40] hoe u dat precies wil gaan doen, waar u als eerste wil beginnen,

[0:32:43] maar toch ook welke kansen u ziet om die opgave te gaan versnellen.

[0:32:45] Want daar ligt natuurlijk ook gewoon een van de allergrootste opgaven,

[0:32:48] om het snel af te ronden.

[0:32:52] Dank u wel. Het zijn volgens mij twee vragen.

[0:32:57] Hoe ik het vertrouwen wil terugwinnen.

[0:33:02] Ja, daar is veel voor nodig, natuurlijk.

[0:33:04] Dat doe je niet van de een op de andere dag.

[0:33:06] We hebben al wat concrete ideeën.

[0:33:10] Het is natuurlijk belangrijk dat je bijvoorbeeld in de communicatie naar burgers...

[0:33:15] dat dat helder is, dat er bijvoorbeeld in brieven die uitgaan naar burgers...

[0:33:21] dat daar bijvoorbeeld een contactpersoon in staat, zodat ze weten wie ze kunnen bellen...

[0:33:25] als ze vragen hebben of als er problemen zijn.

[0:33:28] Transparant zijn, doen wat je zegt, zeggen wat je doet.

[0:33:35] Het klinkt misschien als een open deur, maar het is ook belangrijk om dat te gaan uitvoeren en op die manier te gaan doen.

[0:33:51] En als het gaat om de versnelling, dan zijn er al wat stappen gezet door de huidige staatssecretaris toeslagen.

[0:34:01] Ik moet natuurlijk wel echt goed gaan praten en me goed gaan inlezen in het dossier en goed gaan luisteren

[0:34:09] naar iedereen die deskundig is in dit dossier, om te kijken wat ik hier verder in kan betekenen.

[0:34:15] Maar dat het versneld moet worden, dat is duidelijk.

[0:34:18] En daar sta ik natuurlijk helemaal achter.

[0:34:20] En daar ga ik me ook voor inzetten elke dag.

[0:34:23] Dank u wel.

[0:34:26] Het lid Kostich.

[0:34:28] Ja, dank u wel.

[0:34:29] Ik ga toch even door op mevrouw Atyabar.

[0:34:32] Want net zoals uw vorige collega's gisteren, die ik ook heb gesproken, verwijst u naar

[0:34:37] een papier met een basislijn, en dat begrijp ik, maar mevrouw Atyabar weet net zo goed

[0:34:43] als ik dat een papieren werkelijkheid niet altijd vanzelfsprekend praktijk wordt.

[0:34:48] En daar is het voor nodig dat mensen met een voorbeeldfunctie in de max-functie zich uitspreken

[0:34:53] als het misgaat.

[0:34:55] En we hebben afgelopen weken gezien dat coalitiegenoten van uw Palestijnen-nepvolk noemen dat ze

[0:35:00] tegen uitspraken van de rechter en het demonstratierecht in pleiten

[0:35:05] voor het bij voorbaat verbieden en criminaliseren van bepaalde leuzen.

[0:35:09] En gisteren nog zei een van uw coalitiegenoten

[0:35:12] dat demonstraties hier bij de Tweede Kamer

[0:35:15] voor de Palestijnse bevolking per definitie jodenhaat waren.

[0:35:20] Dan is mijn vraag, en dat is heel fundamenteel voor ons.

[0:35:23] Als het straks weer misgaat, gaat u zich expliciet uitspreken?

[0:35:27] Gaat u een grens trekken?

[0:35:28] En zo ja, waar ligt die grens?

[0:35:31] Is het noemen van een omvolkingstheorie in zoveel woorden een grens?

[0:35:35] Is het inderdaad criminaliseren van protesten voor de Palestijnse burgers?

[0:35:41] Is dat ook een grens waarbij u zegt, daar ga ik me tegen uitspreken?

[0:35:45] Waar ligt de grens voor u?

[0:35:48] Het is niet helemaal zo kort als ik had gevraagd.

[0:35:52] Dus in de volgende ronde vraag ik u om iets compacter de vraag te stellen.

[0:35:55] Mevrouw Rajamar.

[0:35:58] Ik ga deze samenwerking aan met de beoogd bewindspersonen.

[0:36:05] En die beoogd bewindspersonen, die onderschrijven allemaal de zeven beginselen in de rechtsstaatsverklaring die in januari opgesteld is.

[0:36:19] En de grondwet, daar heb ik u zojuist ook uitgelegd.

[0:36:24] Dat is wat mij betreft de grens in de samenwerking met de kabinetsleden en de afspraken die we

[0:36:35] daarbinnen hebben gemaakt.

[0:36:37] In de Kamer vindt natuurlijk ook discussie plaats en dat is een zaak voor de Tweede Kamer.

[0:36:47] Het gaat hier om de kabinetsleden die hier instappen met dit voorwaardenpakket.

[0:36:56] Het zijn hele heldere voorwaarden.

[0:36:57] U heeft het over een grens.

[0:36:58] Daar staan allemaal grenzen in.

[0:37:02] Op die manier ga ik deze samenwerking aan.

[0:37:09] Ik heb nog een vraag voor de heer Heijnen.

[0:37:12] We lezen in de analyse van het CPB van het hoofdlijnenakkoord...

[0:37:19] Ik ben een positief mens, dus laat ik het positief formuleren.

[0:37:22] Enkele vraagtekens worden gezet bij de beoogde besparingen...

[0:37:25] en de hoogte daarvan, of dat realistisch is.

[0:37:28] Mijn vraag voor de heer Heijnen is dan wat is leidend?

[0:37:31] Gaat de heer Heijnen koetkekoet de afspraken uit het hoofdlijnenakkoord...

[0:37:35] en de omvang van de bezuinigingen die daarbij staan afdwingen?

[0:37:39] Of is er ook ruimte voor de realiteit...

[0:37:42] als blijkt dat die hoogte toch van die beoogde bezuinigingen...

[0:37:49] Dan wil ik er ook op wijzen dat in die CPB-doorrekingen ook maatregelen zaten die meer opleverden

[0:37:53] dan we verwachten.

[0:37:54] Dus per saldo pakte het de doorrekening positiever uit dan zoals wij het hadden voorzien.

[0:37:59] Maar als je naar individuele maatregelen eruit pikt, dan klopt dat.

[0:38:02] Dan zegt het CPB, dat is traditioneel, weet u het zeker, een voorbeeld is de hoofdlijnakkoorden

[0:38:08] in de zorg.

[0:38:09] Dat is traditioneel, zegt het Centraal Planbureau, daar boeken wij minder voor in.

[0:38:13] Jaar op jaar blijkt toch dat we die afspraken weten te halen.

[0:38:17] Ik ben ontzettend blij dat we een onafhankelijk CPB hebben.

[0:38:20] Die moet ons ook scherp houden.

[0:38:23] Tegelijkertijd zou het voor mij nooit een aanleiding zijn van iets is lastig, dan doe ik het maar niet.

[0:38:27] Dus ik ga wel die uitdagingen aan en we gaan ook proberen die bezuinigingen gewoon te halen.

[0:38:30] Dat doen we met elkaar in het kabinet.

[0:38:34] Gaan we dat samen doen.

[0:38:36] Nogmaals, met regeren komen we mee in tegenvallers.

[0:38:39] Dat gaan we stap voor stap bezien.

[0:38:41] En hoe ik me daartoe verhoud, dat moet echt de komende periode blijken.

[0:38:44] En dat doe ik ook in overleg met collega's dan in het kabinet nadat we beëdigd zijn.

[0:38:52] Meneer Flotters.

[0:38:53] Ja, voorzitter. Ja, heel veel dank.

[0:38:55] En het staat mij eerst toe om toch even terug te verwijzen naar de vraag in de eerste ronde die werd gesteld.

[0:39:00] Nee.

[0:39:00] Ja, voorzitter, want de PVV is wel...

[0:39:02] Nee, nee, nee, meneer Flotters.

[0:39:04] We zijn geen debat aan het voeren.

[0:39:06] We zijn vragen aan het stellen.

[0:39:07] U kunt van alles vinden van de vragen van anderen.

[0:39:10] Dat mag u ook, maar daar gaan we niet over praten nu.

[0:39:12] Dus dat ga ik echt niet toestaan.

[0:39:15] Nee, voorzitter.

[0:39:16] Dus ik vraag u om een vraag te stellen.

[0:39:18] Ja, voorzitter.

[0:39:19] Maar het zou dan ook de staatssecretaris ook wel sieren om ons ook op onze daden te beoordelen.

[0:39:23] Wij zijn een grote regeringspartij.

[0:39:24] Nee, meneer Vlotters.

[0:39:26] Ik stel een grens over hoe we hier de spel is, dat komt duidelijk uit.

[0:39:29] Ja, maar mijn vraag gaat ook over de heer Itzinga, voorzitter.

[0:39:31] Nou, dan stelt u uw vraag aan de heer Itzinga.

[0:39:32] Ja, ga ik ook nu doen, voorzitter.

[0:39:33] Ja, nee, dank u wel.

[0:39:34] Ga ik ook doen, absoluut.

[0:39:36] Voorzitter, mijn vraag is voor de heer Itzinga.

[0:39:37] Er zijn heel veel uitdagingen op het gebied van belastingen.

[0:39:40] Dat hebben we allemaal kunnen lezen, op allerlei onderwerpen.

[0:39:42] En dan zal mijn vraag ook zijn, als de heer Ettinga dat zo prioritair zou moeten duiden...

[0:39:46] ...waar liggen de prioriteiten? Wat is stap één?

[0:39:48] Want al die uitdagingen grijpen ook echt in elkaar, hè, ICT, Box3 enzovoort.

[0:39:54] Wat zou de eerste prioriteit zijn, het belangrijkste maat te pakken, zogezegd?

[0:39:59] Dank aan de heer Flotters voor deze vraag.

[0:40:02] Er zijn inderdaad heel veel uitdagingen en die schreeuwen allemaal om voorrang.

[0:40:07] Laat ik dat voorop stellen.

[0:40:09] Dus één van mijn eerste stappen zal zijn het maken, samen met mijn collega's in het kabinet,

[0:40:18] het maken van een meerjarige strategische agenda.

[0:40:25] Want we kunnen niet alles vanaf het eerste moment tegelijkertijd doen.

[0:40:29] Dus we zullen keuzes moeten maken.

[0:40:31] We zullen rekening moeten houden met de bepaalde beperkingen die er zijn.

[0:40:34] We weten dat er bij de Belastingdienst een groot probleem is rondom ICT.

[0:40:40] Er stond afgelopen week ook weer een groot artikel in een van de bladen daarover.

[0:40:46] Het ging dit keer over het BTW-systeem, het ICT-systeem daaronder.

[0:40:51] Dat zijn grote vraagstukken.

[0:40:54] Die zullen ongetwijfeld hoge prioriteit krijgen.

[0:40:57] Ook de hersteloperaties zullen ongetwijfeld hoge prioriteit krijgen.

[0:41:01] Box 3 zal hoge prioriteit krijgen.

[0:41:05] Als we niks doen aan Box 3, dat weten u nog vanuit onze vorige samenwerking in de Kamer,

[0:41:10] dan hebben we op termijn een nog veel groter probleem.

[0:41:14] Al deze punten zal ik samenbrengen in een plan.

[0:41:21] Daar zullen we dan een start mee moeten maken, waarbij we ook niet, en dat is vaak de uitdaging,

[0:41:29] en dat benoemde ik net ook al in mijn spreektekst, in mijn introductie,

[0:41:33] we zullen ook niet moeten vergeten

[0:41:35] dat er ook op de lange termijn een uitdaging ligt.

[0:41:37] We hebben met elkaar afgesproken dat we ook willen naar een nieuw stelsel.

[0:41:41] Nou, als je de hele dag bedolven wordt onder ad hoc zaken,

[0:41:46] dan zou dat in gevaar kunnen komen.

[0:41:47] Dus ik denk ook dat het belangrijk is

[0:41:49] dat we van tevoren met elkaar een stappenplan maken

[0:41:52] over hoe wij tot dat nieuwe stelsel gaan komen op termijn.

[0:41:57] Dat is niet iets van vandaag op morgen,

[0:41:58] Maar dat is wel iets waar we nu eindelijk eens een begin mee moeten maken.

[0:42:03] Er liggen stapels rapporten.

[0:42:04] Het komt nu aan op keuzes maken.

[0:42:06] Dank u wel.

[0:42:10] Ik denk dat mevrouw Van Vroonhoven een vraag wil stellen.

[0:42:16] Mijn vraag is aan de heer Ittinga.

[0:42:18] Wij hebben u de afgelopen maanden leren kennen als iemand die niet bang is om in Nederland

[0:42:24] als belastingparadijs aan te pakken.

[0:42:26] Dat deed u vanuit uw duidelijkheid als Tweede Kamerlid.

[0:42:29] Hoe gaat u dat doen als staatssecretaris? Wat zijn uw plannen?

[0:42:35] Ja, inderdaad. Voorzitter, dank voor deze vraag.

[0:42:37] Ik zeg tegen de mevrouw Van der Vroonhoven.

[0:42:40] Nederland stond er een aantal jaren geleden gewoon internationaal gezien slecht op.

[0:42:45] Laten we daar duidelijk over zijn.

[0:42:48] En er zijn in die jaren daarna, ook eerder weer eerder toekomt,

[0:42:53] aan de vorige kabinetten zijn grote stappen gezet.

[0:42:56] Het denken rondom internationale belastingstructuren,

[0:42:59] Het denken daaromtrend is veranderd de laatste jaren.

[0:43:04] We hebben geleerd met z'n allen van wat er in het verleden allemaal werd uitgevoerd.

[0:43:11] Dat is niet iets wat alleen het bedrijfsleven is aan te rekenen.

[0:43:17] Dat is ook iets waar de overheid destijds ook actief aan meewerkte, ook promoten.

[0:43:25] Belastingontwijking is dus in verschillende stapjes,

[0:43:28] ook vanuit internationale druk, is aangepakt.

[0:43:33] Er is een wereldwijde minimumbelasting gekomen,

[0:43:37] waardoor bedrijven wereldwijd een minimumbelasting moeten betalen.

[0:43:43] Daarnaast zijn ook nationaal stappen gezet.

[0:43:46] Er zijn bronbelastingen geïntroduceerd,

[0:43:50] op basis waarvan bepaalde kapitaalstromen

[0:43:54] naar bepaalde laagbelastende landen, het wordt een beetje technisch,

[0:43:57] die zijn ermee belast en die zijn in feite daarmee ontmoedigd.

[0:44:03] Is die agenda af? Nee, die agenda is zeker nog niet af.

[0:44:08] We hebben nog steeds ambities in die richting.

[0:44:13] Dat vindt u ook terug in het hoofdlijnenakkoord.

[0:44:17] We hebben daar ook taakstellend onszelf aan gecommitteerd, wat we gaan doen.

[0:44:22] En we zullen op basis van de inventarisaties die we gemaakt hebben

[0:44:26] en ook de uitvoering van Kamermoties,

[0:44:29] die overigens een meerderheid hebben gekregen op dit punt,

[0:44:33] zullen we daar uitvoering aan gaan geven.

[0:44:36] En we zullen binnenkort, of terzijne tijd, moet ik eigenlijk zeggen,

[0:44:41] ook met uw Kamer daarover in gesprek gaan.

[0:44:45] Meneer Veldbrief.

[0:44:46] Ja, een vraag aan de heer Itziker.

[0:44:48] Bij uw voordacht als staatssecretaris zijn u het volgende.

[0:44:50] Ik zit op het papier te kijken, omdat ik het graag wil citeren.

[0:44:53] Ik wil met mijn fiscale kennis en ervaring bijdragen aan goede wetgeving,

[0:44:56] zodat bijvoorbeeld extreem rijke particulieren een eerlijke bijdrage aan gaan leveren.

[0:45:01] Dat vinden wij ook, maar er zit wel een uitdaging.

[0:45:04] Hoe gaat u de tegenvallen op box drie in dat geval oplossen?

[0:45:08] Gaat u dat vooral zoeken in de sfeer van de vermogensbelasting?

[0:45:13] Voorzitter, dank aan de heer Velbrief voor deze vraag.

[0:45:17] Eén van mijn grote voorgangers in deze rol.

[0:45:25] De tegenvallen op box drie, daar zullen we naar moeten kijken,

[0:45:30] want die zou wel eens dermate groot kunnen zijn

[0:45:33] dat we daar wat langer over moeten nadenken

[0:45:37] over hoe we dat gaan oplossen.

[0:45:41] Daar is een analyse voor nodig, die heb ik nu niet pan klaar,

[0:45:44] want daar wordt, neem ik aan, binnen het ministerie nu ook aan gewerkt.

[0:45:48] Dat weet ik niet, ik zit nog niet in die rol, dus ik kan het niet beoordelen,

[0:45:51] maar ik neem aan dat daaraan gewerkt wordt.

[0:45:53] Want als je de arresten van de Hoge Raad bekijkt,

[0:45:56] geven die aan bepaalde punten ook wel wat meer duidelijkheid en wat meer richting.

[0:46:01] Dus het zou misschien ook nog wel eens zo kunnen zijn dat dat een bepaalde impact heeft

[0:46:06] over hoe groot de schade voor de staat is.

[0:46:11] Als ik het heb over het aanpakken van extreem rijken,

[0:46:15] dan heb ik het niet over de Nederlandse middenklasse die te maken heeft met Box 3,

[0:46:20] die te maken heeft met Box 2.

[0:46:22] Nee, dan heb ik het over situaties, grensoverschrijdende situaties,

[0:46:27] waarbij gebruik wordt gemaakt van landen.

[0:46:32] Ik heb weleens het voorbeeld, ook in het Kamerdebat en in mijn moties,

[0:46:35] het voorbeeld genoemd van Monaco, maar er zijn meer voorbeelden.

[0:46:40] En ik denk dat we met dat soort landen nou eens in gesprek moeten gaan

[0:46:43] om eens te kijken van willen we nog wel op deze manier met elkaar

[0:46:49] een systeem in de lucht houden, zoals dat ook voor grote bedrijven is geregeld in die

[0:46:59] minimumbelasting, moeten we dat ook niet eens kijken of we daar ook niet ten aanzien van rijke

[0:47:03] particuliere stappen moeten zetten. Dat is niet iets wat ik nu te plekken voorzin, dat is ook de

[0:47:07] uitvoering geven aan Kamermoties die daarover ook door mijzelf zijn ingediend. Dank u wel.

[0:47:18] U geeft aan de fiscale plannen zoals ze vastliggen het hoofdlijnenakkoord uit te willen voeren.

[0:47:25] Daar valt onder andere onder het afbouwen van negatief geëvalueerde fiscale regelingen

[0:47:31] en het aanpakken van onbedoelde constructies.

[0:47:34] Tegelijkertijd geeft u aan te willen gaan voor voorspelbaar fiscaal beleid

[0:47:39] en herstel van vertrouwen ook met het bedrijfsleven.

[0:47:43] Hoe verhoudt zich dat tot elkaar, vindt u?

[0:47:47] Dank u wel voor deze vraag, zeg ik tegen mevrouw Van Eijken.

[0:47:50] Hoe verhoudt zich dat met elkaar?

[0:47:51] Nou, daar staat best een beetje spanning op, denk ik.

[0:47:53] Er zou best een beetje spanning op kunnen staan.

[0:47:56] En dat is de verhouding.

[0:47:58] Dan is vervolgens uw vraag, denk ik, hoe gaat u daar dan mee om?

[0:48:02] Daar ga ik mee om door met betrokkenen in verschillende fases van het proces het gesprek aan te gaan.

[0:48:14] Een van de dingen die ik zeer heb gewaardeerd aan mijn voorganger, de heer Van Rij, is bijvoorbeeld

[0:48:21] dat hij ten aanzien van wetgeving, wetgevingstrajecten, internetconsultaties heeft gedaan.

[0:48:28] En daar komen toch altijd dingen uit waarvan je denkt, tjonge, daar had ik van tevoren

[0:48:34] had ik daar zelf niet over nagedacht.

[0:48:37] Dus het ophalen van informatie uit de samenleving, breed uit de samenleving, dus niet alleen

[0:48:43] belangengroeperingen, maar ook breder, is daarbij van groot belang en ik beoog om dat proces op

[0:48:52] die manier voor te zetten. Nu een hele korte, compacte vraag van het lid Constitutie. Als ik

[0:49:02] alleen de vraag stel, ben ik bang dat het niet begrepen wordt, maar ik probeer even weer aan

[0:49:06] mevrouw Al-Jabbar. De grootste coalitiepartner PVV stemde onlangs nog tegen een al afgezwakte motie

[0:49:13] die vroeg om de analyses en conclusies van de parlementaire enquêtecommissie

[0:49:16] fraudebeleid te omarmen.

[0:49:18] De PVV ontkende dat dat fraudebeleid te hard was

[0:49:23] en ook dat er sprake was van racisme.

[0:49:24] En mijn vraag is, als we zelfs daar niet in mee willen gaan,

[0:49:28] hoe denkt u dan recht te kunnen halen voor alle slachtoffers van het toeslag,

[0:49:31] een schandaal en nieuwe schandalen te voorkomen,

[0:49:35] waar ook de enquêtecommissie voor waarschuwt?

[0:49:38] Waarbij ik ervan uitgaat dat u wel die aanbeveling omarmt

[0:49:40] en wel erkent dat er sprake was van racisme.

[0:49:50] Zoals ik steeds blijf zeggen, ik kijk vooruit en ik kijk naar voren.

[0:49:57] En in het aanpakken van, om het maar zo te zeggen, fraude ook.

[0:50:05] Ik geloof erin dat je mensen niet in een mal moet proppen, maar dat je gevallen apart moet bekijken.

[0:50:11] En dat je moet kijken naar de mens achter elke casus.

[0:50:15] Zo ben ik ook voornemens om mijn taak op te pakken.

[0:50:22] Dat is wat ik hierover wilde zeggen.

[0:50:25] Dank u wel.

[0:50:28] Ook nog een vraag voor de heer Heijnen.

[0:50:32] We lezen in de analyse van het CPB dat er een aantal stevige vraagtekens worden gezet...

[0:50:36] bij de beoogde besparingen.

[0:50:38] Bijvoorbeeld de EU-aftracht, bezuinigingen op de ambtenaren en subsidies.

[0:50:42] Tegenvallen stapelen zich op.

[0:50:44] tegelijkertijd strakke budgetaire kaders.

[0:50:47] Ofwel, bezuinigingen lijken niet uitgesloten, ook in de beantwoording van de heer Heijnen.

[0:50:51] En dan lees ik dat de heer Heijnen de man van de kaarschaaf wordt genoemd.

[0:50:54] En de kaarschaaf is een instrument om over de hele linie besparingen te realiseren.

[0:51:00] En dat maakt mij wel wat zorgen.

[0:51:01] Want zouden budgettaire keuzes niet juist gemaakt moeten worden op inhoudelijke gronden?

[0:51:06] En is de kaarschaaf niet zo'n heel juist instrument om alleen maar besparingen te realiseren?

[0:51:12] Zou je dat niet alleen moeten doen, of vooral ook moeten doen op basis van inhoud?

[0:51:17] Zeker, en dat is ook de reden waarom 2,5 miljard op ontwikkelingssamenwerking wordt omgebogen.

[0:51:22] Een miljard op de sociale zekerheid en een miljard op de zorg.

[0:51:27] Als u voor die keuzes dan ook gaat staan, dan gaan we een goede samenwerking tegemoet.

[0:51:32] En ook een kaasschaaf is niet uit te sluiten.

[0:51:34] Maar die hebben we vooral gedaan als stok achter de deur.

[0:51:37] Omdat we natuurlijk ook zien dat een aantal maatregelen...

[0:51:41] Er is een risico dat het niet oplevert wat het moet opleveren.

[0:51:44] Dat zit in elke begroting, in elke plannen zit dat.

[0:51:47] Ook in de coalities waarin VVD met de PVDA heeft samengewerkt.

[0:51:52] En wij vonden het belangrijk, juist ook omdat we scherp aan de wind varen...

[0:51:55] ...om op voorhand daar al afspraken over te maken...

[0:51:57] ...om te voorkomen dat we gaandeweg daar weer een hele nieuwe discussie over moeten voeren.

[0:52:01] Dan is het makkelijkste en het snelste, en dat weet de heer Busselhoff ook...

[0:52:05] ...om dan te zeggen, dan over alle begrotingen.

[0:52:07] Maar beter is het inderdaad om ook keuzes te maken en hervormingen te doen...

[0:52:10] dan kom je natuurlijk ook weer in een hele nieuwe politieke discussie,

[0:52:13] zowel tussen kabinet en Kamer, maar ook in het kabinet zelf,

[0:52:16] van welke keuzes ga je dan maken.

[0:52:18] Dus we hebben hier een combinatie gezocht.

[0:52:20] Enerzijds stevige keuzes, en daar gaan we zeker nog een debat over voeren,

[0:52:24] vermoed ik zo, en anderzijds meer generieke maatregelen.

[0:52:27] En die generieke maatregelen zijn ook snijden in eigen vlees,

[0:52:29] want ik vind ook echt oprecht, als je de overheidsfinanciën op orde gaat brengen,

[0:52:33] dat je verplicht bent om eerst in eigen vlees te snijden,

[0:52:35] te kijken waar kan de overheid in leveren, waar kunnen we in subsidies minder doen,

[0:52:38] voordat je ook echt een offer gaat vragen aan die samenleving.

[0:52:42] Maar het tekort is inmiddels wel zo hoog opgelopen

[0:52:44] dat je ook daar niet meer van weg kan blijven.

[0:52:47] En dit is ook slechts de eerste stap.

[0:52:49] Want ook in de toekomst zullen aanvullende stappen nodig zijn

[0:52:51] om uiteindelijk die staatsschuld houdbaar te houden op die 60%.

[0:52:54] Want dan zal je echt naar een tekort van maximaal min 2 moeten.

[0:52:57] Maar laten we eerst kijken stap voor stap.

[0:52:59] We hebben ook gezien dat tussen raming en realisatie nog grote gaten zitten.

[0:53:03] We zitten nog steeds in een hooginflatieomgeving.

[0:53:06] Er zijn nog veel onzekerheden die op ons afkomen.

[0:53:10] Dus ik denk dat dit een verstandig parket is om als eerste stap te nemen.

[0:53:13] En dan gaan we gaan de weg, kijken waar we staan en of ook dan inmiddels die instrumenten

[0:53:17] nog nodig zijn.

[0:53:20] Meneer Flotters.

[0:53:21] Ja, voorzitter.

[0:53:22] Ja, dank u wel.

[0:53:22] Eigenlijk nog meer een vervolgvraag op de vorige ronde, want daar hadden we het over de uitdagingen.

[0:53:26] Oh, excuseer, aan de heer Edsinkra.

[0:53:28] Mijn vraag.

[0:53:29] Daar hadden we het over het grote pakket en uitdagingen.

[0:53:32] En dat zou ook mijn vervolgvraag zijn.

[0:53:34] Hoe verhoudt dat zich tot ICT, de mogelijkheden met software en het personeel,

[0:53:38] wat we natuurlijk ook heel veel al over weten bij de Belastingdienst

[0:53:41] en de mogelijke leegloop die daar komt,

[0:53:45] als de heer Itzikar daarop zou kunnen reflecteren?

[0:53:49] Ja, ik dank Arne heel vlot voor zijn vraag.

[0:53:51] Ik interpreteer zijn vraag dat hij graag van mij wil horen

[0:53:56] hoe ik de problemen met de Belastingdienst denk aan te gaan pakken.

[0:54:01] En die problemen, die liggen op het gebied van de ICT

[0:54:04] en die liggen ook op het gebied van de uitdagingen ten aanzien van personeelsverloop.

[0:54:12] Dat zijn grote uitdagingen.

[0:54:16] En waar het mee begint, is niet dat ik hier nu als een soort alwetende ga zitten oreren,

[0:54:25] waarvan ik denk, nou, als we het zo doen, dan is dat de oplossing.

[0:54:30] Daarvoor moet ik eerst in gesprek gaan met die organisatie.

[0:54:32] Daarvoor moet ik eerst inventariseren.

[0:54:36] Wat zijn de problemen? Hoe groot zijn de problemen?

[0:54:39] Welke oplossingen hebben de mensen die werken bij de Belastingdienst?

[0:54:43] Want dat zijn goede mensen.

[0:54:45] Dat is over het algemeen...

[0:54:47] Ik heb veel mensen gewerkt in het verleden en ook in het heden.

[0:54:50] Dat is over het algemeen hoog gekwalificeerd.

[0:54:53] Echt toegewijde mensen.

[0:54:55] Daar mogen we, denk ik, ook best een beetje trots op zijn.

[0:54:59] Die mensen hebben vaak ook ideeën.

[0:55:01] Dus je moet ook niet alleen praten met de mensen bovenin,

[0:55:05] maar ook de mensen op de werkvloer,

[0:55:06] de mensen die dagelijks te maken hebben met die ICT-problemen.

[0:55:10] Die inventarisatie, die wil ik gaan maken.

[0:55:13] Ik ben zelf geen ICT-deskundige, zeg ik er meteen bij,

[0:55:16] dus ik laat mij daarin ook echt wel adviseren,

[0:55:19] door de mensen die er echt verstand van hebben,

[0:55:22] om die problemen op die manier aan te pakken.

[0:55:26] Ten aanzien van personeel, ja, eigenlijk hetzelfde verhaal.

[0:55:31] Ik wil er eigenlijk voor zorgen dat, met name gelet op het grote personeelsverloop

[0:55:36] en de grote vergrijzingen die eraan zitten te komen bij de Belastingdienst...

[0:55:40] Ik heb weleens ergens in een rapport gelezen dat een groot deel...

[0:55:43] Ik dacht, nou, ik ga niet speculeren, maar een groot deel van de belastinginspecteurs

[0:55:49] en belastingambtenaren gaat de komende jaren met pensioen.

[0:55:53] Ik wil weten wat er aan gedaan is om ervoor te zorgen

[0:55:56] ...dat we dat verlies aan kennis, dat verlies aan ervaring, dat we kwijt gaan raken...

[0:56:03] ...hoe we dat op een zorgvuldige manier kunnen behouden, hoe we dat kunnen borgen...

[0:56:08] ...en waar nodig door nieuwe mensen daar natuurlijk voor aan te stellen.

[0:56:14] Maar dat is best een complexe analyse.

[0:56:17] Maar dit is even in hoofdlijnen, is dit, denk ik, mijn startpunt, mijn vertrekpunt.

[0:56:24] Meneer Omtzigt.

[0:56:26] Dank u wel, voorzitter. En ik heb een vraag voor mevrouw Schaber.

[0:56:30] U heeft eigenlijk de portefeuille waarvan ik, als ik enigszins uit de formatie klap,

[0:56:37] de partijen niet in de rij stonden om hem te doen.

[0:56:42] Dat laat iets over de politiek zien.

[0:56:43] Het zijn partijen die liever denken van ik wil zorgen dat we hard kunnen rijden dan de problemen oplossen.

[0:56:49] En ik vind het heel moedig dat u dat doet.

[0:56:52] Hoe, waar zitten volgens u de grootste knelpunten in de hersteloperatie?

[0:56:57] En op welke wijze denkt u ze de komende tijd op te gaan lossen?

[0:57:05] De grootste knelpunten is natuurlijk hoe lang het duurt.

[0:57:13] Mensen zijn al heel lang aan het wachten op verlossing, om het maar even zo te noemen.

[0:57:19] De procedure lijkt heel ingewikkeld te zijn geworden, zo ingewikkeld dat mensen daar gewoon

[0:57:26] niet meer uitkomen.

[0:57:28] Mensen hebben het gevoel dat ze met wantrouwen bejegend worden,

[0:57:31] in plaats van met vertrouwen bejegend worden.

[0:57:35] Er zijn verschillende knelpunten.

[0:57:37] Ik moet echt nog even goed gaan praten met de mensen die al heel lang bezig zijn met dit dossier,

[0:57:47] om advies in te winnen en om te kijken hoe we deze knelpunten gaan oplossen.

[0:57:53] Maar er zijn al heel veel stappen gezet.

[0:57:55] En ik ben voornemens om die stappen ook, ja, om dat voort te zetten, de positieve lijn.

[0:58:02] Dank u wel.

[0:58:04] Meneer Velbrief.

[0:58:05] Ja, ik wilde ook graag vragen stellen aan mevrouw Aciobar.

[0:58:08] U bent niet alleen verantwoordelijk, als ik het goed heb begrepen, voor het herstel,

[0:58:12] voor de hersteloperatie, maar ook voor de toekomst van de toeslagen.

[0:58:15] En wat opvalt in het hoofdlijnakkoord, ik mag daar niets over zeggen, want ik heb ook

[0:58:19] in kabinetten gezeten die dat steeds doen, we draaien altijd weer aan die toeslagenknop,

[0:58:23] omdat het zo'n fijne knop is om inkomensbeleid mee te voeren.

[0:58:28] En ik vroeg me af, hoe stelt u zich eigenlijk dat die toekomst van de toeslagenstelsel voor

[0:58:32] mijn partij en zijn voorstander daar uiteindelijk afscheid van te nemen?

[0:58:36] Geldt dat ook voor u? Hoe kijkt u daar tegenaan?

[0:58:42] Ik vind het hele stelsel echt te ingewikkeld voor de meeste burgers, om het maar even zo te zeggen.

[0:58:54] Ik kan me nog herinneren als kind dat ik mijn ouders hielp met het invullen van allerlei

[0:59:01] formulieren voor bijstand of voor wat dan ook.

[0:59:05] Het is echt voor de gemiddelde burger en ook zelfs voor specialisten gewoon soms niet te

[0:59:11] begrijpen omdat het soms in elkaar overloopt, soms elkaar tegenspreekt.

[0:59:17] Het is een dolhof van wetten en regels.

[0:59:23] Dus mijn algemene ambitie, om het maar even zo uit te spreken, is om dat te vereenvoudigen.

[0:59:29] En om te zorgen dat het begrijpelijk is en dat het niet fraudegevoelig is.

[0:59:37] Dat mensen niet door het verkeerd invullen van een formuliertje ineens in een bepaalde stroom terecht komen.

[0:59:44] waardoor ze alleen maar negatiever eruit komen.

[0:59:48] Terwijl het eigenlijk bedoeld is om mensen vooruit te helpen...

[0:59:51] en om mensen in een betere positie te brengen.

[0:59:55] Dus de algemene ambitie is dus om het te vereenvoudigen...

[1:00:01] en om te zorgen dat het helderder is...

[1:00:02] en dat mensen voor wie het bedoeld is ook begrijpen hoe ze het moeten gebruiken.

[1:00:09] En echt de hele precieze invulling...

[1:00:12] Ja, daar kan ik nu natuurlijk nog niet heel veel over zeggen, want daarvoor zal ik echt

[1:00:16] nog met deskundigen moeten praten en inlezen.

[1:00:21] Dank u wel.

[1:00:23] Mevrouw Kamminga.

[1:00:25] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:00:26] En laat ik dan een vraag stellen, ook een beetje in het verlengde van collega Vuilbrief net,

[1:00:30] dan ook aan mevrouw Ascherbar, over inderdaad de hervorming van dat toeslagenstelsel.

[1:00:33] Want het is natuurlijk uiteindelijk een proces van lange adem.

[1:00:36] En tegelijkertijd zijn er op korte termijn natuurlijk ook wel een aantal verbeteringen mogelijk.

[1:00:40] Dus hoe kijkt u naar die twee sporen?

[1:00:42] Hoe kijkt u daarnaar?

[1:00:43] en hoe gaat u dat oppakken?

[1:00:44] En zeker ook omdat u natuurlijk ook afhankelijkheden heeft met collega bewinspersoon.

[1:00:47] En hoe ziet u uw rol daar?

[1:00:51] Dank u wel, mevrouw Kamminga.

[1:00:53] Ik kijk uit naar de samenwerking met fiscaliteit natuurlijk,

[1:00:57] en met collega Eddie van Heyem op sociale zaken en werkgelegenheid.

[1:01:02] En ook met u natuurlijk, ook met de Kamer,

[1:01:04] want u heeft natuurlijk ook een grote inbreng in het geheel.

[1:01:08] Er is inderdaad een twee-sporen-beleid.

[1:01:11] We moeten inderdaad inzetten op wat nu kan,

[1:01:14] wat makkelijk te regelen is, maar het is zo ingewikkeld en het grijpt zo in elkaar samen

[1:01:21] dat we daar echt met specialisten heel goed naar moeten gaan kijken naar het stelsel van wetten

[1:01:27] en ook hoe die wetten dus uiteindelijk ook hun uitwerking hebben op de mens.

[1:01:32] Het zal een ingewikkeld proces worden, dat zie ik zeker, maar ik ben inderdaad ook voornemens om

[1:01:37] te kijken naar korte termijn en naar lange termijn, en te doen op korte termijn wat gedaan kan worden.

[1:01:46] Dank u wel.

[1:01:48] Dit kost iets.

[1:01:50] Volgens mij kan ik deze vrij kort houden.

[1:01:52] Ik wil nog heel expliciet weten van mevrouw Adjabar, want het is fundamenteel voor het oplossen van toeslagsschandaal

[1:01:58] en het voorkomen van nieuwe schandalen.

[1:02:00] Staat u achter de aanbevelingen van de Parlementaire Enquête Commissie Vrouwenbeleid

[1:02:07] En herkent u dat er sprake was van racisme en discriminatie bij toeslag en schandaal?

[1:02:19] Het is denk ik een feit van algemene bekendheid dat er veel fout is gegaan.

[1:02:24] En dat er ook in de selectie-criteria, waardoor mensen uiteindelijk als fraudeur zijn bestempeld,

[1:02:32] dat dat onterecht is geweest.

[1:02:35] En ik wil heel goed kijken naar alle aanbevelingen.

[1:02:39] Ik wil kijken naar wat er fout is gegaan...

[1:02:42] en ook echt gaan voorkomen dat dat in de toekomst weer gebeurt.

[1:02:49] Meneer Bussel.

[1:02:51] Nog een vraag voor de heer Ittinga.

[1:02:54] De gerechtelijke uitspraak over boxerie is nog geen weken oud.

[1:02:57] Het kabinet ziet zich geconfronteerd met een fikse tegenvaller.

[1:03:01] Nu is het best gebruikelijk dat zo'n tegenvaller ook binnen hetzelfde domein wordt opgevangen.

[1:03:06] Dus is mijn vraag of de heer Ittinga ook vindt...

[1:03:09] dat deze tegenvallen ook binnen het vermogensdomein

[1:03:12] moeten worden opgevangen en dat dit niet ten laste zou mogen komen

[1:03:15] van bijvoorbeeld middeninkomens via lastenverhogingen elders,

[1:03:19] bezuinigingen elders of de staatsschuld.

[1:03:23] Dank u wel, zeg ik tegen de heer Bussel, voor deze vraag.

[1:03:26] Ik kan deze vraag nog niet beantwoorden,

[1:03:27] want ik weet nog niet hoe groot de schade is.

[1:03:29] Dat wil ik eerst laten uitzoeken, in kaart brengen,

[1:03:36] met ideeën daarover in gesprek gaan met mijn,

[1:03:41] Onder andere mijn strenge buurman, zoals hij heeft gehoord.

[1:03:46] En dan pas kan ik die vraag beantwoorden, want ik vind dat nu veel te voorbarig.

[1:03:49] Kijk, we kunnen natuurlijk altijd zeggen van ja, de algemene beginselen zijn dit of dat.

[1:03:55] Maar dat hangt ook af, denk ik, van de hoogte van het bedrag waar het om gaat.

[1:04:02] En als dat echt om de eerste inschattingen...

[1:04:07] die wij, toen ik aan uw kant van de tafel zat, hoorden,

[1:04:11] dat was dat het wel eens om, roeig, 12, 12,5 miljard zou kunnen gaan.

[1:04:17] Ja, kijk, dan hebben we een hele andere discussie met elkaar

[1:04:20] dan in een situatie waarin dat bedrag veel lager is.

[1:04:25] Of misschien nog wel veel hoger. En dat kan ik nu nog niet inschatten.

[1:04:29] Dus geeft u mij even wat tijd, vraag ik u,

[1:04:34] om terug te komen met een degelijk antwoord op uw terechte vraag.

[1:04:42] Non-verbaal doet mij denken dat meneer Vlotters...

[1:04:46] Dames en heren, meneer Vlotters.

[1:04:47] Voorzitter, dat heeft u non-verbaal helemaal goed gezien.

[1:04:50] Mijn vraag zou zijn aan mevrouw Ascherbar.

[1:04:52] Want, kijk, de waarheid is natuurlijk...

[1:04:55] dat het in het kabinet gaat om problemen op te lossen...

[1:04:58] en zowel 130 te rijden.

[1:05:00] Dus zou zij nou ook bereid zijn om niet al te veel naar de heer Omtzigt te luisteren?

[1:05:04] Dat aangaande, voorzitter.

[1:05:05] En meer een combinatieoplossing dan te zien.

[1:05:07] Dank u wel, voorzitter.

[1:05:10] Leuke vraag.

[1:05:12] Uiteraard ben ik van plan om mijn rol als bewindspersoon onafhankelijk te doen.

[1:05:22] En ja, op die manier te werken aan zo goed mogelijk beleid.

[1:05:28] Dank u wel.

[1:05:31] We hebben al heel veel gevraagd en gehoord.

[1:05:34] Ik kijk of er nog behoefte is aan vragen.

[1:05:36] Ja, ik zie het.

[1:05:37] Mevrouw Van Vroenoven.

[1:05:38] Ik heb wel een leuke vraag aan de heer Heijnen.

[1:05:42] U staat bekend als, en zo profileert u zichzelf ook, als iemand die strak is van de tabellen, van de regels en ook van de CPB-modellen.

[1:05:50] Maar stel nu dat u wordt tegengeworpen, dat de praktijk soms wat rekkelijker is.

[1:05:56] Hoe gaat u daarmee om?

[1:05:59] Dat is een hele leuke vraag.

[1:06:01] Het mooie aan de politiek is dat je elkaar natuurlijk ook vaak spreekt buiten de Kamer om.

[1:06:06] Ik kan me herinneren van de vorige formatie, waar ik met de heer Grim wist.

[1:06:13] Die zit nu niet in deze commissie.

[1:06:15] Maar in de trein na een werkbezoek een lange rit heb gemaakt...

[1:06:17] en we hebben een half regeerakkoord in elkaar gestempeld.

[1:06:20] En de afgelopen formatie met de heer Vermeer.

[1:06:23] Hij had veel discussies gehad over de zin en zinnigheid van economische modellen.

[1:06:28] Waarin hij, als ik het samen mag vatten, zei...

[1:06:31] zie je ook eens de mensen achter de cijfers.

[1:06:33] En ik probeerde Henk te overtuigen dat hij de cijfers achter de mensen zag.

[1:06:37] En dat waren dan leuke discussies.

[1:06:40] Ik ben een econoom. Ik vind economische modellen heel waardevol.

[1:06:45] Ik denk dat wij ook echt onderschatten hoe goed bijvoorbeeld een centraal planbureau is...

[1:06:50] en hoe goed zij kunnen voorspellen en hoe waardevol dat ook is in het maken van beleid.

[1:06:56] Dat je ook ziet wat de effecten van beleid zijn, zodat je ook doelmatig met geld kan omgaan.

[1:07:00] Betekent dat modellen leidend zijn? Uiteraard niet.

[1:07:03] Het leven is meer dan dat.

[1:07:05] Waarom vind ik dit een leuke vraag?

[1:07:07] Want in de voorbereiding op deze hoorzitting...

[1:07:09] heb ik natuurlijk ook al mijn interviews en artikelen teruggelezen...

[1:07:13] in de vrees dat ik daar ooit iets gezegd zou hebben...

[1:07:15] wat u mij voor de voeten zou werpen.

[1:07:16] Toen kwam ik mijn eerste interview tegen...

[1:07:18] en dat is een economenblad, de Economische Statistische Berichten.

[1:07:22] Dit zal niet bij mensen thuis op de keukentafel liggen, maar hier...

[1:07:28] Voorzitter, de commissie Financiën wordt nu echt enthousiast.

[1:07:30] er komt leven nu in het debat. Dit was mijn eerste interview en ik ga hem hier gelijk

[1:07:38] witwassen zodat u hem nooit meer tegen mij kan gebruiken als ik nabediging. Wat ik daar

[1:07:44] zei is voor economen is het soms moeilijk te begrijpen maar in de politiek worden soms

[1:07:48] economische belangen ook afgewogen tegen ethische, morele of ideologische belangen die niet te

[1:07:53] berekenen zijn. Tegen de lezers van de economische statistiek berichten zou ik graag zeggen soms

[1:07:59] Soms is de wereld niet allemaal in modellen samen te vatten.

[1:08:02] Soms is de wereld irrationeel en dat is ook prima.

[1:08:05] En ik verras u hiermee en laten we dan ook hier een punt zetten.

[1:08:10] Ik voorzie dat er een link naar dit artikel wordt gedeeld met de commissie.

[1:08:15] Meneer Veilbrief.

[1:08:16] Voorzitter, ik had geen twijfels over de balukminister van Financiën, maar nu wel inmiddels.

[1:08:22] Nee, ik wilde een vraag stellen, die wilde ik eigenlijk, dat mag natuurlijk niet van u,

[1:08:24] maar aan alle drie de bewindspersonen stellen.

[1:08:26] Ik heb dat nu toch gedaan.

[1:08:28] Namelijk, zijn er nog dingen, ik heb het gisteren ook gedaan aan mevrouw Keijs,

[1:08:31] zijn er nog dingen die wij van u moeten weten, die we beter nu kunnen horen dan na uw beëdiging?

[1:08:39] In zakelijke en financiële zin niet.

[1:08:41] Ik weet dat ik soms nogal grumpy kan zijn in de ochtend,

[1:08:45] en ik denk dat het beter is dat u dat nu weet dan als u mij zochtens belt.

[1:08:53] Dank voor deze vraag.

[1:08:56] Zoals u weet ben ik 25 jaar lang buiten de politiek werkzaam geweest,

[1:09:00] Dus ik heb een aantal belangen opgebouwd.

[1:09:03] Die heb ik ook zo...

[1:09:07] Daar is ook een bloemlezing van te vinden in het register van de Tweede Kamer.

[1:09:12] En ik ben op dit moment bezig...

[1:09:14] Ik was gisteren op weg, zoals alle bewindslieden dat zullen moeten doen...

[1:09:18] naar de landsadvocaat om daar oplossingen voor te vinden...

[1:09:21] hoe we daarmee om moeten gaan.

[1:09:23] Ik werd helaas nog een hart van achteraan gereden bij het stoplicht.

[1:09:28] Het gaat allemaal goed, maakt u zich geen zorgen.

[1:09:29] Maar ik heb die afspraak, die heb ik volgende week staan.

[1:09:33] En de uitkomst van wat die afspraken zullen behelzen,

[1:09:38] die zullen aan de Kamer worden teruggerapporteerd.

[1:09:45] Ja, ik zal ontslag moeten nemen als officier van Justitie,

[1:09:50] zonder terugkeergarantie.

[1:09:51] Dus dat doet pijn en dat is een groot offer, maar dat doe ik graag voor dit dossier.

[1:09:59] Mevrouw Van Wijk.

[1:10:00] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:10:01] Ik heb nog een vraag aan de heer Itzinka.

[1:10:04] gemeenten maken zich zorgen over hun financiën.

[1:10:09] U wordt namens de minister van Financiën Fondsbeheerder en daarmee dus ook

[1:10:14] verantwoordelijk voor een adequaat omvang van het gemeentenfonds en een goede

[1:10:17] werking van de verdeelsystematiek. Hoe gaat u invulling geven aan die verantwoordelijkheid?

[1:10:24] Ja, dank u wel.

[1:10:26] Dank voor deze vraag, zeg ik tegen mevrouw Van Eyck.

[1:10:30] Zoals ik u net heb geschetst, is mijn

[1:10:33] achtergrond in eerste instantie dat ik fiscaal het een en ander weet.

[1:10:37] Ik ben minder thuis in deze systematiek.

[1:10:40] Dat zeg ik meteen erbij.

[1:10:42] Dus ik leg nu ook op tafel dat ik van plan ben

[1:10:46] om de komende tijd mij heel goed in te lezen op deze problematiek.

[1:10:51] Ook de techniek erachter.

[1:10:53] Want ik vind de techniek, ja, dat is een beetje mijn makken.

[1:10:56] Maar ik ben altijd ook benieuwd naar de techniek.

[1:10:58] Wat zit erachter? Hoe werkt dat systeem?

[1:11:01] Ik lees de berichten die mevrouw van Eijk noemt, die lees ik ook in de krant.

[1:11:08] Ik lees ook dat die zorgen er zijn.

[1:11:11] Er ligt ook een akkoord waar ook bepaalde oplossingen of bepaalde denkrichtingen in verwoord zijn.

[1:11:17] We zullen ook nog dat akkoord moeten vertalen in een regeerprogramma.

[1:11:21] En ik zal mij hier de komende tijd dus behoorlijk in moeten verdiepen.

[1:11:26] We zullen met een regeerprogramma komen waarin de nadere stappen staan vermeld.

[1:11:31] Maar het mogen duidelijk zijn dat er voor mij nog veel werk te doen is.

[1:11:38] Dit kost iets.

[1:11:40] Ja, dank u wel. Ik stel gewoon weer een vraag aan één bewindspersoon.

[1:11:44] In dit geval de heer Heijnen voor de verandering.

[1:11:46] In zijn introductie zei hij namelijk iets moois.

[1:11:48] Dat hij de rekening niet wil doorschuiven aan de toekomstige generaties.

[1:11:53] Maar daarin had hij het vooral over de staatsschuld.

[1:11:55] Bij de doorrekening van het hoofdlijnakkoord door het PBL.

[1:11:59] En de heer Heijnen zei net hoe belangrijk en goed die doorrekeningen zijn.

[1:12:01] is de conclusie van PBL dat sterk de nadeel ligt op het hier en nu en dat er geen rekening

[1:12:09] wordt gehouden met de effecten op de komstige generaties en op de rest van de wereld.

[1:12:14] Dus wat gaat de heer Heijnen doen om dit recht te zetten als hij die toekomstige generaties

[1:12:19] inderdaad serieus neemt, dus ook in het kader van brede welvaart?

[1:12:24] Ja, brede welvaarts zijn er elementen van, maar laat ik er specifiek één uitnemen.

[1:12:28] Dat is gewoon het klimaatbeleid.

[1:12:29] Voor de VVD was het ook heel belangrijk in dit hoofdlijnakkoord dat het klimaatbeleid

[1:12:33] Ik vind het ook heel belangrijk dat we die CO2-uitstoot terug gaan brengen.

[1:12:38] Daar kan ik economische redenen voor geven en nog veel meer andere redenen waarom je dit zou willen doen.

[1:12:42] Maar het belangrijkste is dat we dat gaan doen.

[1:12:44] Dus ik ben ook zeer tevreden dat het Klimaatfonds overeind is gebleven.

[1:12:49] Een van de grootste investeringen in het hoofdlijnakkoord is in klimaat.

[1:12:52] Het zit dan in kernenergie.

[1:12:53] Ik denk dat daarbij wat verschillen van mening over de nut daarvan.

[1:12:57] Ik ben ervan overtuigd dat zonder kernenergie je geen duurzame toekomst hebt.

[1:13:01] Dat is eigenlijk een debat die u het beste kunt voeren met de beoogd minister van Klimaat en Groene Groei.

[1:13:07] Maar het feit dat dit in het hoofdlijnakkoord zit, laat ook zien dat we niet alleen financieel naar de toekomstgeneratie kijken, maar ook breder.

[1:13:15] En dat zou mijn antwoord daarop zijn.

[1:13:20] Nog een vraag voor de heer Itzinga.

[1:13:22] Ik moet trouwens zeggen dat ik het wel enigszins zorgelijk vind dat die tegenvaller vanuit Box 3 toch mogelijk ook terecht komt bij midden- en lageinkomens.

[1:13:29] maar goed. De vraag aan de heer Itzinga is eigenlijk dat er best wel wat ambities staan

[1:13:33] in dit hoofdlijnakkoord op fiscaal vlak. En nu weten we ook dat de Belastingdienst nog

[1:13:37] best wel een schuld heeft in te lopen eigenlijk op technisch vlak. En de vraag is, kunnen

[1:13:42] zij al die veranderingen aan? En mijn vraag aan de heer Itzinga is dan of de heer Itzinga

[1:13:47] ook nee durft te zeggen tegen zijn collega's als blijkt dat de Belastingdienst een aantal

[1:13:53] van de voorgenomen fiscale veranderingen niet aan zou kunnen in de uitvoering.

[1:14:00] Dank u wel, voorzitter. Een hele terechte vraag.

[1:14:04] En die legt ook precies bloot wat een van mijn worstelingen gaat zijn de komende tijd.

[1:14:09] We zijn altijd, ook in mijn rol als Kamerlid, waren we altijd heel enthousiast met het verzinnen van heel veel nieuwe regels.

[1:14:17] Die stoppen we dan het liefst in een heel dik belastingplan met heel veel wetten.

[1:14:23] En die moeten allemaal uitgevoerd worden door de Belastingdienst.

[1:14:26] En die belastingdienst die krijgt het al zo voor zijn kiezen.

[1:14:31] Dus ik denk dat we met elkaar heel zorgvuldig moeten zijn,

[1:14:36] dat zal ook echt wel mijn rol worden, om die belastingdienst kritisch te bevragen

[1:14:42] op het moment dat er bijvoorbeeld een uitvoeringstoets verschijnt

[1:14:46] ten aanzien van een bepaald fiscaal wetsvoorstel.

[1:14:49] Ga ik ook echt vragen, weten jullie zeker, weten jullie echt zeker

[1:14:52] dat we dit kunnen, dat jullie dit aankunnen?

[1:14:55] We moeten niet overmoedig zijn, dat zeg ik er ook meteen bij.

[1:14:58] Tegelijkertijd moeten we ook niet blind zijn voor het feit dat het fiscale stelsel ook een

[1:15:03] politiek instrument is.

[1:15:05] Dus de mogelijkheden die er zullen zijn om veranderingen door te voeren, daar moeten we

[1:15:10] denk ik voor openstaan.

[1:15:11] Maar ik zal zeker als hoeder van de rust en de stabiliteit van de Belastingdienst, zal

[1:15:18] ik daar een schild gaan vormen in de gevallen dat er zaken dreigen te gebeuren waardoor

[1:15:24] deze organisatie nog verder in de problemen komt.

[1:15:31] Meneer Mooyman.

[1:15:32] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:15:34] Inderdaad, misschien goed dat we het, nou ja, dat de heer Ittinga gelijk het

[1:15:38] belastingplan aankaart.

[1:15:41] Meerdere bewindspersonen hebben natuurlijk de ambitie uitgesproken om het

[1:15:44] belastingplan zo beknopt mogelijk te houden en de fiscale wetgeving zo veel

[1:15:50] mogelijk te spreiden over het jaar.

[1:15:52] Nou, de praktijk blijkt doorgaans wat weerbarstiger.

[1:15:56] En hoe kijkt de heer Ittinga hier zelf tegenaan?

[1:16:03] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:16:05] Het is precies zoals de heer Mooyman het zegt.

[1:16:08] De ambities zijn er, maar de praktijk is weerbarstiger.

[1:16:12] Dat is overigens niet alleen iets, denk ik, wat de regering is aan te wrijven.

[1:16:27] Het is vaak een samenspel van, nou, dialoog,

[1:16:31] waardoor bepaalde wensen op tafel komen

[1:16:34] die dan wel of niet uitvoerbaar blijken te zijn.

[1:16:37] Vaak hebben we gezien, helaas in het verleden,

[1:16:40] wat slechte wetgeving dan kan doen

[1:16:42] als die onder stoom en kokend water is samengesteld.

[1:16:50] En ja, ik val een beetje in herhaling op de vraag...

[1:16:54] ...of op het antwoord dat ik aan de heer Bussel heb gegeven...

[1:16:57] ...ik zal echt mijn uiterste best doen om me voor te waken...

[1:17:01] ...dat plannen die we hebben, dat die echt ook uitvoerbaar zullen blijken.

[1:17:06] En dat is mijn rol en dat is mijn taak en die... Ja, dat ga ik doen.

[1:17:15] Zijn er nog leden met een vraag?

[1:17:19] Ik zie wel wat vingers, dus dan doen we gewoon weer een ronde...

[1:17:22] ...en dan geef ik het woord aan de heer Omtzigt.

[1:17:27] Ja, voorzitter, het zou toch raar zijn...

[1:17:29] geen vraagje meer had in deze kamer. Dat zou ik zwaar teleurstellen.

[1:17:38] En die teleurstelling wil ik u niet al te hard aandoen.

[1:17:48] Maar wat dat betreft wil ik toch wel opmerken dat deze hoorzitting wel een aardige verrijking is.

[1:17:53] Enigszins tegen mijn verwachtingen, moet ik zeggen, om kennis te kunnen maken met bewindspersonen.

[1:17:58] en ook vanmorgen, om eens rustig te praten met wat mensen echt beweegt

[1:18:03] en wat ze van plan zijn te doen.

[1:18:04] Ik heb daar één vraag voor de heer Heijnen.

[1:18:08] De huidige regering, uw voorganger, heeft vandaag,

[1:18:11] samen met mevrouw Yeziros, het wetvoorstel naar de Kamer gestuurd

[1:18:13] om cashbetalingen boven de 3.000 euro onmogelijk te maken.

[1:18:17] Wilt u dat doorzetten of wilt u dat het mogelijk blijft

[1:18:20] om met cash te blijven betalen?

[1:18:22] Of gaat u nog verder op dat pad de komende tijd?

[1:18:26] Ik heb het voorstel nog niet kunnen zien.

[1:18:28] Ik zag wel dat hij langskwam, maar ik heb hem nog niet in detail kunnen lezen.

[1:18:32] We hebben hier in de Kamer, toen ik aan de andere kant zat, vaak het debat over gevoerd.

[1:18:36] Deze maatregel kwam voort uit het bestrijden van witwassen.

[1:18:39] Dus dit zit niet in de categorie.

[1:18:41] We gaan cashgeld verbieden of willen de mensen het leven minder leuk maken.

[1:18:45] Maar we zien dat met grote sommige geld, cashgeld, veel witwaspraktijken hier plaatsvinden.

[1:18:51] Dan kijk je ook naar wat omringende landen doen.

[1:18:53] En dan wil je voorkomen dat de betalingen naar Nederland gaan, omdat hier makkelijker is om wit te wassen.

[1:18:58] Dus we proberen die grens internationaal gelijk te trekken.

[1:19:02] Dit is ook een grens die door VNO, NCW, MKB Nederlands en de ondernemers ook eens omarmt.

[1:19:08] En zegt wij vinden dit ook een goede grens, dus hou hem daar ook.

[1:19:13] Nou, en ik denk zelf als je zo'n belangrijk signaal ook vanuit de ondernemers krijgt.

[1:19:18] En als ik me niet vergis zit in het voorstel dat het niet om particuliere betalingen gaat onderling.

[1:19:23] Precies, dus dat blijft dan mogelijk.

[1:19:25] En dan zie je wat een enorm probleem wij hebben als het gaat om witwassen.

[1:19:30] Ik denk dat je wel aan dit soort type maatregelen moet denken.

[1:19:34] Ik wil een beetje voorkomen om al echt vooruit te gaan lopen op beleid.

[1:19:37] Ik ben nog helemaal niet benoemd als minister.

[1:19:40] Dus ik vind het wel echt netjes als het gaat om...

[1:19:42] bent u van plan iets uit te voeren?

[1:19:44] Waar trekt u grenzen om daarmee wel eerst tot de beëdiging te wachten?

[1:19:49] Zodat ik ook beleid met de ambtenaren, het advies daarvan, tot me kan nemen.

[1:19:54] en waar nodig, ook met mijn collega's kan bespreken, zowel op het departement als in de ministerraad.

[1:19:59] En dan pas daarmee het debat met de Kamer aangaan.

[1:20:02] Dat is wel de juiste, de zuiverste volgorde.

[1:20:04] Anders ga ik hier vrijelijk zitten speculeren.

[1:20:08] En dat lijkt me gewoon niet in de juiste volgorde.

[1:20:14] Het lid Kostič.

[1:20:16] Ja, toch een volgende vraag aan de heer Heijnen.

[1:20:19] Want fijn dat de heer Heijnen vertrouwen heeft in de maatregelen die al in het hoofdlijnakkoord staan.

[1:20:25] Dat was niet helemaal mijn vraag.

[1:20:26] want het pbl zegt juist dat de maatregelen die nu in het hoofdlijnenakkoord staat,

[1:20:33] dat ze geen rekening of nauwelijks rekening houden met toekomstige generaties.

[1:20:36] Dat is de doorrekening.

[1:20:37] Dus mijn vraag is, ontkent u de zorgvuldige doorrekeningen van het pbl en zo niet?

[1:20:45] Wat gaat u dan extra doen vanuit uw portefeuilles om wel rekening te houden

[1:20:50] met de toekomstige generaties, zodat als de pbl nog een keer een doorrekening doet

[1:20:54] van uw beleid dat ze kunnen zeggen, ja, nu zit het goed?

[1:20:59] Ja, een terecht aanvullende vraag inderdaad.

[1:21:02] Kijk, als ik hem even toespits op het klimaatbeleid,

[1:21:06] dan hebben we ook duidelijk gezegd, de doelen staan en die gaan we ook halen.

[1:21:11] Ook hier weer hebben we mooie planbureaus die goede doorrekeningen maken,

[1:21:15] die ons ook kunnen wijzen op, zit u nou op het goede pad?

[1:21:18] Ja, en als je afwijkt van dat pad,

[1:21:20] dan zullen daar ook aanvullende maatregelen voor nodig zijn.

[1:21:23] Ik ken wel de pbl-rapporten en ook de KEV'en zoals wij dat dan in de ambtelijke jargon noemen,

[1:21:28] dus de klimaat-energieverkenningen, waarin vaak ook werd gezegd u zit niet op het goede pad

[1:21:32] en bleek achteraf dat er eigenlijk best wel meer besparing was dan vooraf in zo'n doorrekening zaten,

[1:21:37] omdat ook niet altijd al het beleid werd meegenomen in die doorrekeningen.

[1:21:40] Dus staat u mij ook toe dat ik dan wel maar eerst verdiep in die doorrekening,

[1:21:44] dat ik ook kijk wat zit erin, om ook daar een goed oordeel over te kunnen geven.

[1:21:48] Maar de doelen staan vast.

[1:21:49] Ik vind ze staan politiek vast.

[1:21:50] Als ik vind dat we ze moeten halen, we staan ook wettelijk vast.

[1:21:53] We hebben gewoon een klimaatwet met elkaar afgesproken.

[1:21:55] Als het gaat om die 55%-akkoorden.

[1:21:57] Mevrouw Kost is ook de brede welvaart noemen.

[1:22:01] Die gaat breder dan alleen het klimaatbeleid.

[1:22:03] Nou, over de zin en nuttigheid van het brede welvaartsmonitor kunnen we ook nog uitgebreide debatten voeren.

[1:22:09] Het is ook een set aan indicatoren waar je ook heel veel mits en maar bij kan plaatsen.

[1:22:14] Maar we hebben, het is een extra beleidsinstrument, geeft ons extra inzicht.

[1:22:18] Die hebben we ook gevoegd bij de miljoenennota om die onderdeel te maken van het politieke debat.

[1:22:24] Maar ook te kijken waar moet beleid bij gestuurd worden.

[1:22:26] Maar ook daar, als we dat debat nu voeren, zouden we ook ernstig vooruit lopen op die monitoren.

[1:22:31] Dus laten we het ook hier stap voor stap doen.

[1:22:35] Meneer Bisschop.

[1:22:37] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:22:37] Er zijn natuurlijk nog genoeg vragen te stellen.

[1:22:40] En ook genoeg punten waar we verschillen van inzicht over hebben.

[1:22:43] En waar we het debat in de toekomst ongetwijfeld over zullen voeren.

[1:22:46] wat financieel-economisch verstandig beleid is en wat sociaal beleid is.

[1:22:50] Maar dat komt nog wel.

[1:22:51] Ik heb nog maar één vraag en die wil ik graag stellen aan mevrouw Asjabar.

[1:22:56] Er zijn nog steeds heel veel ouders die eigenlijk wachten op de afhandeling...

[1:22:59] van de affaire toeslagenschandaal.

[1:23:02] En die in de ellende zitten.

[1:23:04] Ondertussen lopen de kosten van deze afhandeling enorm op.

[1:23:07] De kans is dat die kosten nog verder zullen oplopen.

[1:23:10] Mijn vraag is dan ook of u deze afhandeling binnen het budgettaire kader...

[1:23:16] of dat u denkt, ik moet met mijn collega's binnenkort in gesprek...

[1:23:20] en dan ga ik daar stevig het gesprek over voeren als er meer geld nodig is?

[1:23:28] Inderdaad zijn er heel veel ouders die wachten op een oplossing.

[1:23:36] En uiteraard moet de oplossing ook binnen de kaders worden gedaan.

[1:23:41] Dat is natuurlijk logisch.

[1:23:45] Maar ik denk dat hier ook misschien weer een saai antwoord uitkomt...

[1:23:49] dat ik echt voor het beleid en hoe ik een en ander ga doen...

[1:23:53] en hoe ik dat ga invullen...

[1:23:56] dat ik daarvoor eerst in functie wil zijn...

[1:23:59] en ook echt heel goed wil praten met de deskundigen...

[1:24:02] en mij goed wil laten informeren over de knelpunten...

[1:24:06] en wat er nodig is en welke middelen er nodig zijn...

[1:24:10] om dit zo snel mogelijk en zo goed mogelijk op te lossen.

[1:24:18] Nee? Meneer Vlot, dat is de laatste vraag.

[1:24:20] Nee, geen vraag, voorzitter. Wij volstaan, dank u wel.

[1:24:24] Dan zijn we aan het eind gekomen van deze hoorzitting...

[1:24:26] ...waarbij we iets meer hebben kunnen zien van de personen...

[1:24:31] ...en de beleidsgedachten van onze kandidaten, bewindspersonen...

[1:24:35] ...en onze, bedoel ik dan, van de vaste Kamercommissie voor Financiën...

[1:24:38] ...die zitting zullen nemen op het departement van Financiën.

[1:24:41] Hartelijk dank voor jullie introducties en antwoorden.

[1:24:46] Hartelijk dank ook aan de Kamerleden voor de lange en de minder lange vragen, maar in

[1:24:50] ieder geval in de brede diversiteit van alles wat rondom het Departement van Financiën

[1:25:00] en de onderwerpen die onze Kamercommissie aangaan hebben gesteld.

[1:25:05] Dank daarvoor.

[1:25:06] We verfeliciteren jullie vast met de aanlopende voorpret richting 2 juli,

[1:25:12] omdat daarna natuurlijk enorm veel leuke debatten met elkaar zullen gaan voeren.

[1:25:18] Daar kijken we naar uit.

[1:25:19] Dank daarvoor.

[1:25:20] Vanmiddag om 1 uur is de volgende hoorzitting met de kandidaat-bewindspersonen

[1:25:25] op het gebied van infrastructuur en waterstaat.

[1:25:30] Ik wens u allemaal een fijne dag.

[1:25:32] Tot ziens.

[1:25:33] En vooral mevrouw Ascherbar, een fijne verjaardag.