Hoorzitting met de beoogde bewindspersonen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

[0:00:01] Welkom allemaal bij de hoorzitting voor het ministerie van Volksgezondheid,

[0:00:08] Welzijn en Sport, ook de laatste in de reeks van hoorzittingen.

[0:00:12] Ik open de vergadering.

[0:00:15] Voordat ik wat spelregels ga uitleggen, even goed om te vertellen wie hier aanwezig zijn.

[0:00:22] Dan begin ik bij onze gasten.

[0:00:24] En dat zijn beoogd, of kandidaat, in ieder geval beoogd bewindspersonen.

[0:00:29] Mevrouw Agema, voor volksgezondheid, welzijn en sport, als minister.

[0:00:34] Meneer Karlmans, beoogd staatssecretaris jeugd, preventie en sport.

[0:00:38] Mevrouw Meijer, staatssecretaris langdurige zorg en maatschappelijke zorg.

[0:00:44] En vanaf volgende week is dat ook naar alle waarschijnlijkheid echt.

[0:00:48] Dus u bent nu hier als beoogd bewindspersoon.

[0:00:52] De leden van de Kamer heten ook van harte welkom.

[0:00:54] Ik zal ze ook even noemen voor de mensen die dit ook op afstand volgen.

[0:00:58] En iedereen die hier aanwezig is, pers, ook van harte welkom.

[0:01:02] Dat zijn mevrouw Westerveld van GroenLinks Partij van de Arbeid.

[0:01:06] Meneer Bushof, GroenLinks Partij van de Arbeid.

[0:01:09] Mevrouw Paulusma, D66.

[0:01:12] Het lid Kostic, Partij voor de Dieren.

[0:01:14] Meneer Klaassen, Partij voor de Vrijheid.

[0:01:17] Mevrouw Jansen, of Daniela Jansen, Nieuw Sociaal Contract.

[0:01:22] Mevrouw Bruining, Nieuw Sociaal Contract.

[0:01:24] Mevrouw Koekoek, Volt.

[0:01:26] en mevrouw Thielen, VVD.

[0:01:31] Dan gaan we over naar de spelregels.

[0:01:36] Er zijn een paar spelers die...

[0:01:38] Dit is de laatste in de reeks, dus u heeft vast ook andere gezien en gevolgd.

[0:01:43] Het mag geen verrassing zijn.

[0:01:45] Toch goed om dat nog even weer te noemen.

[0:01:48] Voordat we gaan beginnen met de vragen...

[0:01:50] krijgen alle kandidaat, bewindspersonen...

[0:01:53] de gelegenheid om in een maximale pitch van vier minuten...

[0:01:57] want u heeft ons ook voorzien van een brief,

[0:01:59] om ons nog even mee te nemen in uw beweegreden en motivatie.

[0:02:04] Vervolgens krijgen de leden per ronde de mogelijkheid om per fractie een vraag te stellen.

[0:02:12] Dus als GroenLinks PvdA het woord krijgt, dan stelt een van de leden één vraag.

[0:02:18] En zo gaan we dan de rondjes maken.

[0:02:21] Dus het is ook aan de fracties die met meer dan één lid vertegenwoordigd zijn,

[0:02:24] om te bepalen wie de vraag stelt.

[0:02:27] En wat mij betreft blijven we vragen stellen en er is een keer een eindtijd.

[0:02:32] En dan is het ook een keer klaar.

[0:02:34] En we hebben staan over tweeënhalf uur ongeveer.

[0:02:38] Dus laten we dat ook gaan doen.

[0:02:41] En andere hoorzittingen laten ook zien dat het op een gegeven moment ook aan u is...

[0:02:46] om te bepalen of alle vragen aan de orde zijn geweest.

[0:02:52] Verder is het niet de bedoeling dat u een oordeel of stemming uitspreekt over de kandidaten.

[0:02:57] Ik verzeker u, er komen genoeg momenten voor uw commissie om het debat aan te gaan, om door te vragen.

[0:03:05] De bedoeling is nu echt om per ronde één vraag te stellen en de vervolgvraag in de tweede ronde, et cetera, et cetera.

[0:03:12] Dus laten we dan ook snel van start gaan.

[0:03:16] Ik geef dan nu als eerst het woord aan de beoogd bewindspersonen.

[0:03:22] En om te beginnen met mevrouw Agema.

[0:03:26] Dank u wel, voorzitter.

[0:03:28] Geachte leden van de vaste Kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

[0:03:31] Lieve collega's.

[0:03:33] De afgelopen 6.307 dagen zat ik aan jullie kant van de tafel.

[0:03:38] Als fungerend voorzitter van de commissie-VWS mocht ik al even opschuiven naar het midden.

[0:03:42] En nu zit ik hier aan de overkant.

[0:03:44] Ik ben onze kiezers, de informateurs, formateur, de partijleiders en in het bijzonder de mijne

[0:03:49] bijzonder dankbaar voor de ontstandkoming van de samenwerking waarbinnen ik de nieuwe minister

[0:03:54] van VWS mag worden.

[0:03:56] Natuurlijk kreeg ik het wel even benauwd, omdat jullie er nu achter gaan komen dat ik niet

[0:04:00] alles weet over de zorg.

[0:04:02] Maar ik sterk me aan de gedachte dat ik wel het overzicht heb en de problemen goed ken.

[0:04:08] Het is ongebruikelijk dat iemand die langdurige oppositie heeft gevoerd op een bepaald beleidsterrein

[0:04:12] daardoor ook de bewindspersoon van wordt.

[0:04:15] Het is immers erg gemakkelijk om mijn handelen als minister langs de lat te leggen van wat

[0:04:19] ik honderden debatten, Kamervragen, moties en initiatieven heb ingebracht.

[0:04:23] Toch ben ik daar niet bang voor.

[0:04:25] Alles wat ik heb gedaan was in de oprechtheid de zorg beter te maken en die oprechtheid

[0:04:29] hang ik niet aan de wilgen als ik achter mijn bureau op het ministerie plaatsneem.

[0:04:34] Het wordt geen gemakkelijke klus.

[0:04:37] Onze zorg staat op klappen.

[0:04:39] Daar kan ik niet van weglopen.

[0:04:40] Voor mij is de zorg in de loop der jaren een lots verbondenheid geworden.

[0:04:46] In 2015 beschreef ik in mijn boek voor Silveren ruim 50 mantra's waarmee in die tijd bijvoorbeeld

[0:04:52] verslechteringen van de zorg als verbeteringen werden gepresenteerd.

[0:04:55] Inmiddels is het des te urgenter de problemen waar onze zorg voor staat te benoemen en op

[0:05:00] te lossen.

[0:05:00] En dat is geen eenvoudige opgave.

[0:05:03] Zorg is mensenwerk, van de cordate ambulanceverpleegkundige die uitrukt in een noodsituatie, de briljante

[0:05:09] de chirurg die een levensreddende operatie uitvoert, de betrokken verpleegkundige aan het bed,

[0:05:14] de lieve thuishulp die helpt de steunkaus aan te trekken, of de mantelzorg die zo goed

[0:05:19] en zo kwaad als het gaat er het beste van maakt.

[0:05:22] Het is allemaal mensenwerk.

[0:05:24] De zorg is de roeping van mensen met een tomeloze inzet en schier eindeloos geduld.

[0:05:28] En ondanks dat ze onder een steeds hogere druk komen te staan, zorgen ze ervoor dat we kort

[0:05:33] na een immense zorgcrisis nog altijd bij hen terecht kunnen met problemen met onze gezondheid.

[0:05:39] De grootste rijkdom van een mens.

[0:05:42] Onze 1,4 miljoen zorgmedewerkers zijn de zorg.

[0:05:47] In alle sectoren in het land lopen de personeelstekorten op.

[0:05:50] Maar in de zorg dreigen ze de komende jaren een katastrofale omvang te krijgen.

[0:05:55] Dan krijgen we te weinig huisartsen, tantartsen, scoota's de hulpartsen, verpleeghuismedewerkers,

[0:06:02] wijkverpleegkundigen, apothekersassistenten en ga zomaar door.

[0:06:05] Met alle gevolgen van dien.

[0:06:06] De prognose voor het jaar 2033 laat een duizelingwekkend tekort van bijna 200 duizend zorgmedewerkers

[0:06:14] zien.

[0:06:15] We moeten het tijs zien te keren.

[0:06:17] De politiek heeft de belangrijke taken voor te zorgen dat er voldoende zorgverleners zijn

[0:06:21] en dat ze hun werk goed kunnen doen.

[0:06:23] En het moet nu gebeuren.

[0:06:26] Als de hypothese klopt dat 1,4 miljoen zorgmedewerkers gemiddeld 40% van de tijd kwijt zijn aan administratie,

[0:06:31] dan levert een halvering van de administratietijd naar 20%, hypothetisch, 460.000 extra collega's op.

[0:06:38] Zonder dat er iemand van buiten de zorg bij hoeft te komen.

[0:06:42] Het fors verminderen van de administratietijd wordt dan ook mijn heilig doel.

[0:06:47] De bewindspersonen voor mij bereikten al goede dingen, zoals de wet WEGIS,

[0:06:50] die 1 miljoen administratieuren moet uitsparen.

[0:06:54] En nu moet de grote volgende slag gemaakt worden.

[0:06:57] De komende periode kruipen we in de pen om het hoofdlijnakkoord uit te werken,

[0:07:00] zoals de flinke verlaging van het eigen risico, het behouden van streekziekenhuizen

[0:07:05] en het beschermd dak boven het hoofd van onze alleroudsten als ze kwetsbaar worden.

[0:07:09] Ik zal alles doen wat in mijn vermogen ligt om de zorg in de benen te houden.

[0:07:13] Het gaat erbij niet om scoren, het gaat om winnen. Dank u.

[0:07:19] Dank u wel. Dan geef ik het woord aan de heer Karmans.

[0:07:25] Dank u wel, voorzitter, en dank voor de uitnodiging.

[0:07:28] In tegenstelling tot de twee dames aan mijn weerszijde ben ik nieuw hier.

[0:07:33] Althans, ook weer niet helemaal.

[0:07:36] Mijn vader, Frank Karremans, was naast zijn hele leven lang tekenleraar,

[0:07:41] namelijk ook illustrator.

[0:07:43] En u zult u misschien afvragen waarom ik dat zeg.

[0:07:45] Nou, eind jaren 80 en begin jaren 90 maakte hij politieke spotprinten

[0:07:49] voor het blad Nieuwspoort Nieuws.

[0:07:51] En ik heb net even bij de voorzitter gecheckt,

[0:07:53] maar het blad bestaat niet meer, althans niet meer in fysieke vorm,

[0:07:56] toen nog wel.

[0:07:57] En zijn tekeningen zijn zelfs in Nieuwspoort geëxposeerd.

[0:08:00] en ik heb het nog even opgezocht, in november 1990.

[0:08:04] Ik was toen precies vier jaar oud.

[0:08:07] Maar ik herinner me het nog heel goed.

[0:08:10] Net als als kleine jongen ook op andere momenten...

[0:08:12] aan mijn vaders hand rond te lopen in het gebouw van de Tweede Kamer...

[0:08:16] in het kader van zijn werk als politiek illustrator.

[0:08:19] Mijn interesse in de politiek en de maatschappij...

[0:08:22] is begonnen met de tekeningen van mijn vader.

[0:08:24] Mijn vader tekende en schilderde namelijk in zijn atelier bij ons thuis.

[0:08:29] Ik kwam daar natuurlijk als klein jongetje nieuwsgierig als je bent op die leeftijd vaak kijken en vroeg wat mijn vader aan het doen was.

[0:08:36] Hij legde mij dan uit wat hij had getekend, wie die meneer of mevrouw op de tekening was.

[0:08:41] Overigens vaak Ruud Lubbers.

[0:08:43] En in je hebt bij Janneke het er al voor zover je dat kan uitleggen aan een 4-jarige, wat het verhaal was dat er achter zat.

[0:08:50] Maar belangrijker, ik leerde zo wat politiek betekende.

[0:08:53] Namelijk je inzetten voor de samenleving.

[0:08:55] En dat het belangrijk is dat er mensen zijn die dat doen.

[0:08:59] Die gedachte heeft me nooit losgelaten.

[0:09:02] Ik ben tijdens mijn studententijd weliswaar begonnen met ondernemen,

[0:09:05] omdat ik een probleem zag dat ik wilde oplossen,

[0:09:08] maar koos in 2018 om actief, ook actief te worden,

[0:09:11] naast mijn baan als ondernemer in de lokale politiek in Rotterdam.

[0:09:15] En ik moet zeggen, ik kreeg toen van heel veel vrienden de vraag,

[0:09:18] wat ga je als ondernemer in hemelsnaam doen in de politiek?

[0:09:22] Mensen denken namelijk dat politiek en ondernemen om totaal verschillende dingen draait.

[0:09:26] En ja, er zijn natuurlijk verschillen, maar uiteindelijk draait het volgens mij om hetzelfde.

[0:09:30] Problemen oplossen en een positieve impact maken voor mensen.

[0:09:34] Dat heeft mij altijd gemotiveerd als ondernemer, als raadslid en daarna ook als wethouder in Rotterdam.

[0:09:40] Een geweldige stad waar ik met heel veel plezier heb gewerkt en waar ik heb geleerd hoe je er onder uitdagende maatschappelijke,

[0:09:46] maar ook politieke omstandigheden dingen voor elkaar krijgt.

[0:09:50] Samen met het college, de raad en met bewoners.

[0:09:53] Maar Rotterdam is ook een stad die getekend is door de oorlog en waar we

[0:09:56] niet alleen 4 mei herdenken, maar ook op 10 mei het allesverwoestende

[0:10:00] bombardement. Op 31 juli de eerste trein van Rotterdam naar Westerbork met

[0:10:04] uiteindelijk 686 Rotterdams-Joodse kinderen en op 15 augustus de

[0:10:10] slachtoffers in voormalig Nederlands-Indië.

[0:10:13] In het huidige tijdsgevricht is herinneren en herdenken belangrijker

[0:10:17] dan ooit. En ik ben erg gemotiveerd daar, zeker als we dit en volgend jaar

[0:10:21] 80 jaar vrijheid vieren als portefeuillehouder daar aan bij te dragen.

[0:10:26] Voorzitter, niet alle kinderen groeien helaas zorgeloos op.

[0:10:30] Te veel kwetsbare kinderen en gezinnen wachten nu te lang op hulp

[0:10:33] of krijgen niet de goede hulp die ze nodig hebben.

[0:10:35] De motivatie om de schouders daaronder te zetten en de problemen in de jeugdzorg aan te pakken

[0:10:40] en met name er ook voor te zorgen dat we voorkomen dat kinderen en gezinnen

[0:10:43] een beroep moeten doen op de jeugdzorg, wat zij daarvoor nodig hebben, is bij mij dan ook groot.

[0:10:47] Dat zal, net als in de GGZ, echter wel om keuzes vragen

[0:10:51] die misschien niet altijd even populair zijn, maar wel nodig.

[0:10:55] Want ook in de GGZ wachten te veel mensen te lang op de juiste hulp.

[0:10:58] We hebben geen onbeperkte middelen en capaciteit,

[0:11:01] maar dat is wel waar politiek voor is, keuzes maken onder schaarste.

[0:11:05] En mensen daarin meenemen en uitleggen waarom je bepaalde keuzes maakt.

[0:11:11] Tot slot, ik schreef het al even in mijn motivatiebrief,

[0:11:13] ik was zelf een matige getalenteerde linksmidden

[0:11:15] en op zijn best een gemiddelde tennisser,

[0:11:18] In tegenstelling tot mijn vader overigens, die van Raymond Sluijter een keer gewonnen heeft.

[0:11:22] Maar des te meer een groot bewonderaar van Nederlandse sporticonen.

[0:11:25] Sport inspireert, sport ontroert, sport leert je verliezen, leert je winnen, leert je samen te werken,

[0:11:31] presteren onder druk, maar is natuurlijk ook heel gezond fysiek, maar ook mentaal.

[0:11:36] En wat dat betreft sluit dat ook weer mooi uit aan bij het onderwerp preventie.

[0:11:40] Een veelzijdig onderwerp waarbij het mooie is dat ik dit niet alleen binnen de zorg tot uiting kan laten komen,

[0:11:45] maar ook daarbuiten.

[0:11:45] Ik ga met heel veel plezier aan de slag met deze onderwerpen om Nederland een weerbaar

[0:11:51] land te maken.

[0:11:52] En ik kijk uit naar een constructieve en prettige samenwerking met de leden van de Tweede Kamer.

[0:11:56] Dank u wel.

[0:11:57] Ik dank u.

[0:11:59] En dan gaan we luisteren naar mevrouw Meijer.

[0:12:02] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:12:04] Voorzitter, beste leden, beste collega's van de commissie VWS, in 2006 meldde ik mij tijdens

[0:12:10] mijn rechtenstudie als stagiaire bij toen nog de groep Wilders, een partij voor de vrijheid

[0:12:13] in oprichting.

[0:12:14] Uit nieuwsgierigheid en uit idealisme.

[0:12:17] Idealisme om iets positiefs te kunnen doen voor Nederland.

[0:12:20] En de PVV zou toen in dat jaar voor het eerst deelnemen aan de Tweede Kamerverkiezingen.

[0:12:24] En ik kwam toen op sollicitatiegesprek bij de heren Bosma en Wilders,

[0:12:27] die toen nog huisten in een klein, weggestopt zolderkamertje ergens op het Binnenhof.

[0:12:32] En met een aantal stagiaires en vaste kracht Martin, onze huidige Kamervoorzitter,

[0:12:36] regelden we toen onder andere de administratieve rondsnoep om deel te kunnen nemen aan de verkiezingen.

[0:12:41] En daarna zetten we een bustoer op door het land als onderdeel van de campagne.

[0:12:44] De PVV kwam toen met negen zetels de Kamer binnen.

[0:12:47] En sinds die tijd heb ik mij in verschillende functies met heel veel plezier mogen inzetten

[0:12:51] voor de PVV.

[0:12:52] Van beleidsmedewerker, lid van de Provinciale Staten van Zuid-Holland, tot lid van het Europese

[0:12:57] Parlement.

[0:12:58] En sinds 2017 ben ik lid van de Tweede Kamer der Staten-Generaal.

[0:13:02] Als volksvertegenwoordiger in de Tweede Kamer heb ik het woord gevoerd op onder andere Europese

[0:13:06] zaken, jeugdzorg, leefstijlproventie, sport en medisch-ethische kwesties.

[0:13:10] Het was heel bijzonder en een groot voorrecht om dit te mogen doen en daar ben ik heel dankbaar voor.

[0:13:15] Ik neem de ervaringen die ik heb opgedaan graag mee in mijn nieuwe functie.

[0:13:19] Voorzitter, het is een enorme eer om hier te mogen zitten.

[0:13:22] Als kandidaat staatssecretaris langdurige en maatschappelijke zorg.

[0:13:26] Tegenover denk ik wel de mooiste commissie die dit huis kent.

[0:13:29] De commissie volksgezondheid, welzijn en sport.

[0:13:32] De afgelopen jaren heb ik met veel plezier onderdeel uit mogen maken van deze commissie.

[0:13:36] En hoewel de verschillen soms groot waren, was het doel uiteindelijk hetzelfde, betere

[0:13:40] zorg.

[0:13:41] Vanaf de geboorte tot aan het sterfbed en in alle fases ertussen.

[0:13:45] Het gaat hier echt ergens over.

[0:13:46] Wat hier wordt besloten raakt mensen.

[0:13:49] Of het nu gaat over de toegang tot geneesmiddelen, hoe om te gaan met huishuisplaatsingen, wachtlijsten

[0:13:53] en personeelstekorten.

[0:13:55] En dat maakt het mooi, maar de verantwoordelijkheid ook heel groot.

[0:13:58] En die verantwoordelijkheid voel ik ook.

[0:14:00] En het besluit om ja te zeggen op de vraag om kandidaat te zijn heb ik dan ook niet lichtzinnig

[0:14:05] genomen.

[0:14:05] Want het gaat hier uiteindelijk niet om mij, maar om ouderen, mensen met een beperking

[0:14:09] en iedereen die zijn of voor haar leven een beroep doet op zorg.

[0:14:13] Zij en al die zorgprofessionals verdienen iemand die er voor ze staat en ik neem die

[0:14:18] verantwoordelijkheid heel graag op mij.

[0:14:20] En ik heb ontzettend veel zin om samen met mijn collega's, mevrouw Agema en meneer Karlemans

[0:14:24] aan de slag te gaan.

[0:14:25] En dat zal geen gemakkelijke klus zijn, daar ben ik mij ook van bewust.

[0:14:29] U, beste collega's van de commissie VWS, weet als geen ander dat de problemen groot zijn.

[0:14:33] Zo wachten duizenden hoogbejaarden op een plekje in een verpleeghuis.

[0:14:37] Meer dan de helft van de 75-plussers is eenzaam.

[0:14:40] Verpleeghuismedewerkers zijn 35 procent van hun tijd kwijt aan administratie.

[0:14:44] De personeelstekorten leiden tot gevaarlijke situaties in verpleeghuizen, zoals valpartijen,

[0:14:49] infecties of verwaarlozing.

[0:14:50] Thuis overlijden voor terminaal zieken wordt steeds vaker onmogelijk.

[0:14:54] De gehandicaptenzorg en de wijkverpleging staan onder grote druk.

[0:14:58] Zo kan ik nog wel even doorgaan.

[0:14:59] En het is ook noodzaak om heel snel hard aan het werk te gaan.

[0:15:04] Voorzitter, het hoofdlijnenakkoord bevat handvaart om in deze kabinetsperiode stappen te zetten.

[0:15:08] En ik ben dan ook blij met de investering in de ouderenzorg en de tomeloze inzet van mijn collega Agema

[0:15:13] om de regeldruk nu echt aan te gaan pakken.

[0:15:15] De realiteit is ook dat er nog een taakstelling van het demissionaire kabinet ligt.

[0:15:19] En de komende tijd gaan wij met elkaar aan de slag om één lander uit te werken in een regeerprogramma.

[0:15:24] En voorzitter, wat ik persoonlijk ook mooi vind in het hoofdlijnenakkoord

[0:15:27] is de aandacht voor palliatieve en terminale zorg.

[0:15:30] Juist in deze fases van het leven is het zo waardevol als de zorg goed geregeld is,

[0:15:34] zodat de zieken en familie zich daar geen zorgen over hoeven te maken.

[0:15:38] Dat is iets wat me zeer is bijgebleven in de korte tijd die ik als vrijwilliger in een hospice heb mogen werken.

[0:15:43] En ik zet mij daar dan ook heel graag voor in.

[0:15:46] Voorzitter, tot slot.

[0:15:47] Ik heb er zin in en ik kijk er enorm naar uit om met de collega's naast mij en de ambtenaren op het departement,

[0:15:52] maar ook met de leden van de commissie VWS, met de zorgprofessionals en de sectoren aan de slag te gaan.

[0:15:57] Misschien dat de route ernaartoe verschilt, maar ik ben ervan overtuigd dat we het uiteindelijk allemaal doen

[0:16:02] om ervoor te zorgen dat ouderen, gehandicapten en zieken de best mogelijke zorg krijgen.

[0:16:07] En dat de zorgprofessionals, die dag in dag uit keihard werken, dat op een zo goed mogelijke manier kunnen doen.

[0:16:13] Dank u wel.

[0:16:16] Ook. Veel dank.

[0:16:17] En dan gaan we nu naar de vragenron.

[0:16:20] En voor ik daar naartoe ga, ook nog welkom aan de heer El Abassi van de fractie DENK,

[0:16:25] die iets later is aangeschat. Welkom.

[0:16:28] Misschien heb ik dat niet expliciet gezegd, maar bij de meeste hoorzittingen was het vragen-antwoord.

[0:16:31] En dat wilde ik eigenlijk vasthouden.

[0:16:33] Dus ik denk dat dat het meest effectief is.

[0:16:36] Dan ga ik als eerst naar de fractie van GroenLinks Partij van de Arbeid, naar de heer Busshof.

[0:16:41] Dank u wel, voorzitter.

[0:16:43] en ook namens de GroenLinks-PvdA-fractie alvast gefeliciteerd met uw aanstaande benoeming

[0:16:48] tot bewindspersoon op een belangrijk beleidstrijd, namelijk volksgezondheid.

[0:16:53] Er werken heel veel mensen in de gezondheidszorg.

[0:16:54] Iedereen in Nederland heeft te maken met de gezondheidszorg.

[0:16:57] Er gaat heel veel geld om in de gezondheidszorg.

[0:17:00] En over dat laatste punt zou ik ook willen beginnen met een vraag aan mevrouw Agema.

[0:17:04] Want het nieuwe kabinet ziet zich geconfronteerd met enorme financiële tegenvallers.

[0:17:08] Het niet doorgaan van de verkoop van Tennet, de Box 3-uitspraak van de Hoge Raad,

[0:17:13] de niet gerealiseerde bezuiniging op de oudere zorg, miljarden stroppen voor het nieuwe kabinet.

[0:17:19] En dan is de vraag of gelet op de grote uitdagingen die de zorg kent,

[0:17:23] de grote ambities die mevrouw Agema ook heeft,

[0:17:26] het nog wel mogelijk is om ook eventueel verder te bezuinigen op de zorg,

[0:17:30] want het lijkt bijna onvermijdelijk.

[0:17:34] Ja, dank u wel. Ik dank heer Bussel voor zijn vraag en ik deel compleet de zorg die hij hier uit.

[0:17:40] Het vorige kabinet is 82 miljard euro meer gaan uitgeven en dat leidt tot een tekort in 2024 van 24 miljard euro.

[0:17:48] En daarom hebben we ook moeten bezuinigen in het pakket zoals dat voorligt en op de plaat.

[0:17:53] Toch ben ik er wel blij mee dat als het gaat om de zorg dat het behoorlijk beperkt is gebleven.

[0:17:57] En dat er ook dingen in staan die we ook kunnen ondersteunen.

[0:18:00] En wat ik ook heel erg blij mee ben, is dat in de huidige context,

[0:18:03] dus die context die zo erg veranderd is in het afgelopen jaar,

[0:18:06] we hebben kunnen bereiken dat we het eigen risico fors kunnen verminderen.

[0:18:11] Het bedrag wat daar nu voor gerealiseerd staat, is enorm hoog, 4,2 miljard euro.

[0:18:17] En ik ben dus heel dankbaar dat dat in de huidige context kan.

[0:18:21] Ik deel ook uw zorg voor eventuele extra bezuinigingen,

[0:18:26] Maar als het gaat om mijn heilig doel, als het gaat om die administratietijd,

[0:18:31] dat gaat natuurlijk vooral geld schelen.

[0:18:34] Doorgaan met digitaliseren, met automatiseren, wetten doorlichten.

[0:18:40] Als het gaat bijvoorbeeld om de verpleeghuizen,

[0:18:43] daar hebben we nu nog ZZP-financiering en 164.000 herindicaties.

[0:18:48] Maar waarom maken we daar niet één tarief van?

[0:18:50] Dat scheelt een hoop werk.

[0:18:52] Dat levert allemaal alleen maar geld op.

[0:18:53] Dus het levert personeel op en het levert straks geld op.

[0:18:57] Daarom is het mede ook mijn allerbelangrijkste taak om de zorg in de benen te houden.

[0:19:01] Genoeg mensen aan het bed te houden.

[0:19:03] Het levert dus genoeg geld en middelen en mensen op, als we dat ook met z'n allen gaan doen.

[0:19:12] Dan ga ik naar D66, mevrouw Paulus.

[0:19:15] Dank u wel, voorzitter.

[0:19:17] En ook alsnog, of wederom eigenlijk, mijn felicitaties met het beoogde bewindspersoonschap.

[0:19:23] Ik weet niet of dat echt een correct Nederlands woord is.

[0:19:26] En ik ben ook blij dat we elkaar in deze hoorzitting kunnen treffen.

[0:19:30] En ik ga even verder op de vragen van collega Bushoff.

[0:19:33] Er is ook een vraag aan mevrouw Agema.

[0:19:34] Ik ken mevrouw Agema al geruime tijd en ik ben ook heel blij om te horen dat ze net zo oprecht

[0:19:40] en betrokken en gepassioneerd blijft als dat ze was als Kamerlid.

[0:19:45] Maar daar zit ook een beetje mijn zorg via de voorzitter.

[0:19:48] Ik hoorde meneer Bushoff al vragen stellen over bezuinigingen, ook over aanstaande bezuinigingen.

[0:19:53] En ik ken mevrouw Agema, wat ik net al zei, ook van uit debatten.

[0:19:58] En dan gaat het er soms heel hard aan toe.

[0:20:01] En ook wel eens zover dat mevrouw Agema in al haar boosheid nog gepensioneerder wordt.

[0:20:08] En dat was natuurlijk in 2012 ook aan de hand.

[0:20:11] Toen is de boel geklapt in dit land, omdat de PVV aangaf...

[0:20:15] wij kunnen geen steun meer geven aan de bezuinigingen rondom zorg.

[0:20:19] en heeft de PVV gezegd tijdens de Katshuisoverleg hier doen wij niet meer aan mee.

[0:20:26] Ik ben heel benieuwd en ik denk een heleboel mensen ook uit het zorgveld,

[0:20:29] als het nou heel moeilijk gaat worden, blijft mevrouw Agema dan op haar plek of loopt ze boos weg?

[0:20:36] Dank u wel mevrouw Paulus maar voor deze vraag.

[0:20:39] Ik ben zeker aan die kant van de tafel wel een aantal keren,

[0:20:41] nou wel meer dan een aantal keren erg boos geworden over het gevoerde beleid.

[0:20:44] Ik kom ook uit onmacht.

[0:20:47] Ik geloof dat ik op de stoel van de heer Mohandas al een heel wat mildere houding aangenomen heb de afgelopen jaren.

[0:20:54] Toen ik dat een poosje geleden ook mocht doen.

[0:20:57] Ik krijg nu direct toegang tot informatie, dus ik zal ook heel veel dingen kunnen doen.

[0:21:02] Dus ik denk dat wat dat betreft mijn frustratie dat die niet meer terugkomt.

[0:21:07] Uw vraag als het gaat om het kabinet en of dat blijft zitten, daar ga ik natuurlijk niet over.

[0:21:12] Daar gaat uiteindelijk het parlement over.

[0:21:13] Het parlement gaat erover of het kabinet, wat straks op Bordes zit, in meerderheid wordt gesteund of niet.

[0:21:19] Het zou mijn liefding waard zijn om de plek die wij hier met z'n drieën gaan krijgen,

[0:21:23] zo lang mogelijk onze passie daarop in te zetten.

[0:21:27] Maar wat het parlement doet en over hoe lang wij daarin gesteund gaan worden,

[0:21:30] daar kan ik niet in een glazen bol kijken.

[0:21:32] Ik hoop zo lang mogelijk.

[0:21:36] Dan gaan we naar de partij voor de dieren, het lid Konstits.

[0:21:40] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:21:42] Kijk, we hebben nog een aantal jaar als het goed is om met deze bewindspersonen echt op de dossiers in te gaan.

[0:21:46] De Partij voor de Dieren vindt het echt belangrijk om bij deze bewindspersonen te toetsen wat

[0:21:52] nou van die basislijn dat op papier staat ze in praktijk gaan brengen.

[0:21:56] Dus mijn eerste vraag is aan mevrouw Agema.

[0:22:00] U was lid van racistische forum Stormfront, uw pleiten voor de-islamisering en beleid tegen

[0:22:07] asielzoekers.

[0:22:08] Uw partij verspreidde de omvolkingstheorie, de racistische omvolkingstheorie.

[0:22:13] Dan is mijn vraag, neemt u afstand van al deze racistische standpunten bij deze als beoogd

[0:22:20] bewindspersoon die voor de basislijn staat en neemt u ook afstand specifiek van de gedachten

[0:22:28] achter de omvolkingstheorie, namelijk dat mensen met een niet-westerse migratieachtergrond

[0:22:33] een gevaar zouden zijn voor de Nederlandse samenleving?

[0:22:37] Dank u wel, voorzitter.

[0:22:39] Ik dank het lid Kostić voor deze vraag, maar ik vind hem ook wel veel te ver gaan.

[0:22:43] Ik heb bij de PVV nog nooit een racist ontmoet en ik vind deze framing heel erg ver gaan.

[0:22:49] Mijn collega's hebben zich onvoldoende gerealiseerd wat omvolking en omvolkingstheorie,

[0:22:54] de connotatie en de context daarvan.

[0:22:56] En ik vind het heel erg goed dat ze er afstand van hebben genomen.

[0:22:59] Maar het etiket racistisch op mijn collega's plaatsen, dat accepteer ik niet.

[0:23:03] Dat zijn zij niet.

[0:23:04] Ze zijn niet fout, verkeerd en slecht.

[0:23:06] Ze hebben een vergissing begaan en ze hebben daar afstand van genomen.

[0:23:11] Helemaal los daarvan. Twintig jaar geleden, waar u op doelt, en wat u zomaar als een conclusie

[0:23:16] hier neerlegt, en wat ik ook echt onacceptabel vind, is dat ik als 26-jarige een keertje

[0:23:21] zat te googelen op mijn eigen naam. Ik was pas statenlid in de provincie Noord-Holland.

[0:23:26] En het gekke is ook dat geen enkele krant ooit deze stukken uit internetriolen heeft

[0:23:30] geplaatst, omdat ze begrijpen dat dat internetriolen zijn. Ik kwam gewoon googelend op mijn naam

[0:23:36] op een website stacht daar een heel lelijk stuk over mij als statenlid staan

[0:23:39] en ik maakte de vergissing in te loggen en een reactie te plaatsen.

[0:23:43] Want ik was naïef, ik wilde graag aardig gevonden worden

[0:23:46] en inmiddels ben ik twintig jaar later wel zover

[0:23:48] dat ik niet meer aardig gevonden hoeft te worden omdat ik weet dat ik aardig ben.

[0:23:52] Maar het gek is dus dat ik op dat moment gepakt werd

[0:23:54] door zowel radicaal rechts als in de twintig jaren erna door radicaal links.

[0:23:59] Ik heb geen verkeerde gedachten, dat hebben mijn collega's ook niet

[0:24:02] en ik hoop dat wij vandaag ook een streep kunnen trekken

[0:24:04] aan al die framing, want het is onterecht en het kan ook gevaarlijk zijn voor onze mensen.

[0:24:10] Het zijn niet fout, verkeerd of slecht. Het zijn geen racisten, fascisten, xenofoben of wat dan ook.

[0:24:16] Het zijn fatsoenlijke collega's die spijt hebben van wat ze eerder hebben gezegd en daar afstand van hebben genomen.

[0:24:21] En ik hoop dat wij er nu een streep onder kunnen zetten.

[0:24:24] Dan ga ik naar de heer Klaassen van de BVV.

[0:24:27] Ja, dankjewel voorzitter. En natuurlijk ook voor onze kant opnieuw

[0:24:32] De felicitaties voor de mijlpaal wat binnenkort uw weg passeert.

[0:24:41] Op basis van het antwoord dat u net gaf wil ik ook aangeven dat ik niet teveel van u

[0:24:45] moet gaan houden.

[0:24:47] Want we hebben natuurlijk ook een controlerende taak en daarom de volgende vraag.

[0:24:53] U gaf zelf aan dat het eigen risico wordt verlaagd.

[0:25:02] Als partij zelf hadden we natuurlijk wellicht liever gezien dat het er helemaal niet was,

[0:25:06] want dit is wat uiteindelijk in het akkoord terechtgekomen is.

[0:25:11] Maar er zijn in de maatschappij en ook bij heel veel politieke partijen wat vragen over,

[0:25:16] die leiden over onduidelijkheden.

[0:25:18] Wat betekent dat dan nu precies?

[0:25:20] Waarom gaat het zo laat in?

[0:25:22] Wat betekent dat voor de premissen die mensen moeten gaan betalen?

[0:25:26] Ik zou u graag de gelegenheid willen geven om daar eens op te reflecteren.

[0:25:29] Misschien ons en de mensen thuis uitleggen hoe u dat ziet.

[0:25:32] Dank u wel voor deze vraag, meneer Klaassen.

[0:25:36] Ik dacht dat wij het afgelopen halfjaar al heel fijn samen hadden gewerkt.

[0:25:41] Ja, zeker heel fijn. Daarom zeg ik, ik moet niet meer van u gaan houden.

[0:25:44] Vraag is helder. Mevrouw Achema.

[0:25:47] Er is inderdaad al heel veel gesproken tijdens talkshows over het eigen risico.

[0:25:51] En ik vind het heel erg jammer dat daar toch ook informatie weggelaten is.

[0:25:56] Ik ben bijzonder dankbaar voor het feit dat je ziet dat het afgelopen jaar de economische

[0:26:02] situatie enorm is veranderd en dat het toch nog is gelukt om het eigen risico in ieder

[0:26:07] geval voor te verlagen aan 165 euro.

[0:26:12] Er is een heel groot bedrag voor gereserveerd, 5 miljard euro.

[0:26:17] En het eigen risico wordt ook nog eens getransgeerd op 50 euro per keer.

[0:26:25] En natuurlijk is het zo in de context van de zorgverzekeringswet, dat je daar die 50-50

[0:26:31] privaat publiek hebt.

[0:26:32] Dus op het moment dat jij het eigen risico wilt verlagen, gaat de zorgpremie omhoog.

[0:26:38] Nou, daar wilden wij natuurlijk een stokje voor steken.

[0:26:40] Normaal gesproken is het zo, als jij het eigen risico wil vastzetten voor een jaar, dan moet

[0:26:48] je dus inderdaad rekening houden met een hogere premie.

[0:26:50] Maar wij willen op de langere termijn de wet gaan wijzigen.

[0:26:54] En dat wordt een traject van ongeveer twee jaar.

[0:26:57] En daarom hebben we ook kunnen bereiken, met onze partners, met onze beoogde coalitiepartners,

[0:27:04] Dat die hogere zorgtoeslag wordt gecompenseerd via de inkomstenbelasting.

[0:27:11] En ook via de compensatie voor bedrijven.

[0:27:13] Dat kan allemaal nagelezen worden onder 6a tot 6c.

[0:27:19] Het is volledige compensatie.

[0:27:20] Dus het eigen risico gaat fors verlaagd worden.

[0:27:24] En daar waar er geld bij komt, is er een navernante compensatie in de inkomstenbelasting.

[0:27:31] Daar ben ik heel erg dankbaar voor.

[0:27:34] Ik was ook in de voorbereiding en tijdens de onderhandelingen kwam ik erachter dat ik mijn

[0:27:41] fractievoorzitter onvoldoende had geïnformeerd toen ik hem naar een debat liet gaan en hij daar

[0:27:45] zei van dat gaan we direct doen, want ik had kunnen weten dat het anderhalf tot twee jaar duurt.

[0:27:51] Dat staat in zorgkeuzes in kaart op pagina 105 en dan zegt het Centraal Planbureau als je dit wil

[0:27:56] doen, als je het echt fors wil lagen wil, dan zul je een traject in moeten met de Europese wetgeving

[0:28:02] en dan duurt het gewoon 1,5 tot 2 jaar.

[0:28:04] Dan had ik mijn fractievoorzitter van op de hoogte moeten brengen,

[0:28:06] want dan had hij dat natuurlijk niet zo gebracht van we gaan het meteen doen.

[0:28:10] Maar we gaan het wel zo snel mogelijk doen.

[0:28:11] Het is ook het eerste wat ik ga doen op ministerie,

[0:28:14] is dat traject in kaart brengen.

[0:28:16] Welke beslissingen moeten we als parlement en bewindspersonen op welk moment nemen?

[0:28:20] Het is heel erg belangrijk.

[0:28:22] Ik zie al wat langer, en daar hebben we ook de rapporten voor,

[0:28:25] dat het eigen risico een drempel is

[0:28:29] voor mensen met lagere inkomens, om zorg te vragen.

[0:28:33] En de Insta constateert ook dat mensen met hogere inkomens,

[0:28:41] en die het beter om de woorden kunnen brengen,

[0:28:43] meer zorg gebruiken uit het collectief.

[0:28:46] Mensen met lagere inkomens uit het collectief gefinancierde deel,

[0:28:49] minder zorg gebruiken.

[0:28:50] En ik vind dat zorgelijk.

[0:28:52] We zijn allemaal verplicht verzekerd.

[0:28:54] En daarom vind ik dat de zorg gelijker toegankelijk moet worden.

[0:28:58] Vind ik het jammer dat we niet helemaal kunnen afschaffen, ja zeker, maar we moeten ook altijd

[0:29:02] nog wat te wensen houden voor een volgend kabinet en dat we hier op mogen inzitten en dat de

[0:29:08] beoogde coalitiepartners dit met z'n vieren voor elkaar hebben gekregen, ben ik er heel

[0:29:11] erg dankbaar voor.

[0:29:14] Dan gaan we naar mevrouw Jansen, Nieuws Sociaal Contract.

[0:29:18] Dank u wel voorzitter.

[0:29:20] Allereerst ook namens Nieuws Sociaal Contract gefeliciteerd u allen met uw benoeming.

[0:29:26] Ik heb een vraag voor de heer Kardemans.

[0:29:28] Als beoogd staatssecretaris Jeugd, Preventie en Sport gaat u in uw motivatiebrief

[0:29:33] heel keurig in op jeugd en sport, maar helaas niet op preventie.

[0:29:39] U noemde het woord preventie gelukkig net wel in uw mondelingenbijdrage,

[0:29:44] maar hoe kunt u mij ervan verzekeren dat uw hart minstens net zoveel uitgaat

[0:29:48] naar preventie als naar de andere twee onderwerpen binnen uw portefeuille?

[0:29:55] Dank aan mevrouw Jansen en ik denk ook een hele terechte vraag,

[0:29:58] want preventie is heel belangrijk, waarom ik het niet in m'n brief heb vermeld,

[0:30:04] omdat je probeert er een samenhangend verhaal van te maken.

[0:30:07] Ik heb ook medisch-ethisch er niet in genoemd en een aantal andere onderdelen,

[0:30:11] maar dat zegt niks over de passie die ik heb voor bepaalde onderwerpen.

[0:30:16] Ik denk dat het mooie van preventie is dat het op heel veel beleidstrijden speelt

[0:30:20] en dat het ook heel veel kan bijdragen voor de samenleving in z'n geheel.

[0:30:24] Als wethouder heb ik dat gezien, dat het ook heel erg goed kan werken,

[0:30:27] ook om zorgvraag te verminderen.

[0:30:29] En dat is natuurlijk wel een uitdaging waar we met elkaar voor staan.

[0:30:32] Dus ik zie dat absoluut als een noodzakelijkheid

[0:30:36] en ook iets waar ik met veel motivatie voor ga inzetten.

[0:30:43] Dank u wel. En voor ik naar mevrouw Koekoek ga,

[0:30:46] gaat er een bel, maar dat wilde ik eigenlijk niet zeggen.

[0:30:49] Ik wilde vooral zeggen dat de heer Vermeer is aangeschoven

[0:30:51] van de boerenburgerbeweging en ik krijg ze ook zo op het woord.

[0:30:59] Mevrouw Koekoek, Volt.

[0:31:01] Dank voorzitter.

[0:31:02] Ik wil doorvragen op het antwoord dat mevrouw Agema net gaf.

[0:31:07] De stand van zaken die ik herken...

[0:31:12] is dat een aantal beoogde bewindspersonen van de PVV hebben aangegeven...

[0:31:16] dat misschien omvolkingstheorie het verkeerde woord is...

[0:31:18] maar dat we nu zijn geland bij zeer zorgelijke demografische ontwikkeling.

[0:31:23] Daar is geen afstand genomen van het gedachtegoed dat erachter zit.

[0:31:27] Verschillende collega's hebben verschillende beoogde bewindspersonen gevraagd...

[0:31:29] Hoe kijkt u daarnaar? Dit is de stand van zaken waar we nu staan.

[0:31:32] Nu is in een van de vorige hoorzittingen gezegd...

[0:31:36] ...die zeer zorgelijke demografische ontwikkeling heeft negatieve gevolgen voor de zorg.

[0:31:40] Dus ook omdat mevrouw Agema best wel stevig aangeeft...

[0:31:47] ...dat is een frame en daar ben ik het niet mee eens...

[0:31:49] ...en dat wordt eigenlijk door Radicaal Links, wat het ook mag zijn, opgelegd...

[0:31:52] ...zou ik haar wel willen horen over hoe zij dan kijkt...

[0:31:55] ...naar die zeer zorgelijke demografische ontwikkeling...

[0:31:57] wat haar gedachtegoed daarachter dan is.

[0:32:00] Vraag maar.

[0:32:01] Dank u wel. Ik dank mevrouw Koekoek voor haar vraag.

[0:32:04] En ik weet niet goed wat zij bedoelt met gedachtegoed.

[0:32:08] Ik weet wel dat in Nederland er op 22 november verkiezingen zijn geweest.

[0:32:13] Dat niet alleen mijn partij ruimschoots de grootste is geworden,

[0:32:16] maar dat kiezers aangeven, acht op tien kiezers aangeeft,

[0:32:20] migratie een groot probleem te vinden.

[0:32:22] Dan vooral asielzoekers een groot probleem te vinden.

[0:32:24] Ook 42% van de kiezers van VOLT en wij willen de migratie beperken en dat willen heel veel

[0:32:33] mensen en dat is niet des aanziens des persoons en u kunt nu heel moeilijk gaan kijken.

[0:32:39] Een groot deel van de Nederlanders wil de migratie beperken en dat wil de PVV ook en

[0:32:46] ik heb er alle vertrouwen in dat ons dat ook gaat lukken omdat wij hier volksvertegenwoordiger

[0:32:51] zijn en doen wat de kiezer van ons vraagt.

[0:32:55] En ik vind het onprettig dat mevrouw Koekoek een soort van vuiltje aan gedachtegoed wil

[0:32:59] hangen.

[0:33:00] Mijn collega's zijn niet verkeerd, ze zijn niet fout, ze hebben geen verkeerd gedachtegoed.

[0:33:05] Het zijn normale mensen, die altijd normale banen hebben gehad, die ook afstand nemen

[0:33:09] van wat ze hebben gezegd en wat ze zich onvoldoende hebben gerealiseerd, wat de context en de gevolgen

[0:33:16] daarvan konden zijn.

[0:33:17] En daar nemen ze afstand van en daar ben ik blij om dat ze dat hebben gedaan, maar er

[0:33:20] Er is geen sprake van wat voor verkeerd gedachtegoed dan ook bij mijn collega's.

[0:33:31] Dat was de vraag.

[0:33:32] Ik zit even te kijken of...

[0:33:33] Ik bedoel, er is een vraag gesteld en u gaat over het antwoord.

[0:33:37] Als u zegt, dit is wat ik erover wil zeggen, is dat ook aan u?

[0:33:40] Dus de vraag is, wilt u hier nog iets op aanvullen of zegt u van, dit is voor mij voldoende nu?

[0:33:44] Voor mij is dit voldoende nu? Ik weet niet wat ik niet heb beantwoord.

[0:33:48] Nou, mag mevrouw Koekoek nog een keer zeggen wat ik niet beantwoord heb?

[0:33:51] Heel kort en gericht, want anders kan me voorstellen dat u de vraag weer gaat stellen.

[0:33:54] maar nu heel kort gericht, want anders blijven we op deze vraag zitten.

[0:33:58] Eens, voorzitter. Dat is niet de bedoeling.

[0:34:00] Nee, de vraag was...

[0:34:01] Ik heb stand van zaken een aantal beoogde bewindspersonen vanuit het PFV aangegeven.

[0:34:05] Het is een zeer zorgelijke demografische ontwikkeling.

[0:34:08] Mijn vraag was hoe mevrouw Agema daarnaar kijkt.

[0:34:10] En daarin is dat ook de vraag, welk gedachtegoed zit daar dan achter?

[0:34:15] Want wij hebben als... Daarom leg ik hem toe.

[0:34:18] Wij hebben als collega's naar een bepaalde theorie gevraagd.

[0:34:21] Mevrouw Agema zegt, mijn collega's hebben er afstand van genomen,

[0:34:24] Maar waar we nu staan, is dat er wel wordt vastgehouden aan het idee dat er een zeer zorgelijke demografische ontwikkeling is.

[0:34:30] En daar heeft mevrouw Agema naar gevraagd.

[0:34:32] Hoe kijkt zij er dan naar? Wat is dat dan precies?

[0:34:34] En daar heeft ze wel iets over gezegd in het kader van migratie, et cetera.

[0:34:37] Dus het is nu even aan haar om te kijken of wat u nog verder zegt.

[0:34:41] Er zijn bijzonder veel Nederlanders met zorgen over migratie en een veranderende bevolkingssamenstelling.

[0:34:47] En ik maak mij daar ook zorgen om.

[0:34:48] Ik maak mij er zorgen om dat een jonge vrouw als Lale Ghul, die vrij wil zijn in Nederland,

[0:34:55] op het moment dat ze een boek schrijft, bedreigd wordt en op de koop toe moet nemen dat ze haar

[0:35:00] familie niet meer ziet.

[0:35:02] En daar heb ik heel grote zorgen over.

[0:35:05] Ik verwacht dat jonge vrouwen die in Nederland opgroeien vrij zijn en in vrijheid kunnen

[0:35:10] leven.

[0:35:11] En dus heb ik zorgen over een veranderende bevolkingssamenstelling.

[0:35:13] Maar ik accepteer niet van mevrouw Koekoek dat ze doet alsof dat dan ineens een verkeerd

[0:35:18] gedachtegoed is.

[0:35:19] Want ja, ik vind dat die zorgen van zoveel Nederlanders terecht zijn.

[0:35:25] Oké, dan ga ik naar de volgende spreken, dat is mevrouw Thiele van de VVD.

[0:35:30] Dank u wel, voorzitter.

[0:35:31] En ook namens mijn fractie van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie, een hartelijke

[0:35:35] geluk en succeswensen aan mevrouw Agema, meneer Karremans en mevrouw Meijer.

[0:35:40] Ik heb een hele korte vraag aan mevrouw Agema, want ze zei net al, het eerste wat ik ga doen

[0:35:44] dus alles op een rijtje zetten om dat eigen risico af te verminderen.

[0:35:48] Mijn vraag is eigenlijk welke regel u als eerste gaat afschaffen om de administrativiteit van zorgpersoneel te verlagen?

[0:35:58] U vraagt u wel om mij te laten kiezen tussen mijn favoriete kinderen natuurlijk.

[0:36:04] Ik zal ook naar de ambtenaren moeten luisteren en hun adviezen en de dingen die zij al wat langer hebben uitgewerkt.

[0:36:11] Ik vind het heel goed dat ik direct toegang krijg tot informatie, dat heb ik nooit gehad.

[0:36:15] Maar wat mij nou de laatste tijd zo bezighoudt, is dat ik een meneer ken die zit in een rolstoel

[0:36:22] en die is door een dronkenlab ooit aangereden.

[0:36:27] Hij zit dus in een rolstoel en hij woont zelfstandig en de hele dag door redt hij zich goed.

[0:36:32] Hij moet alleen geholpen worden met in- en uitbed.

[0:36:36] Maar vervolgens zegt de aanbieder, de wijkverpleging zegt ja maar veertien keren moment per week,

[0:36:42] dat is veel te veel.

[0:36:43] Meneer moet naar een verpleeghuis.

[0:36:45] Maar in het verpleeghuis kan die meneer niet terecht, want hij is goed van geest.

[0:36:48] Hij zit alleen in een rolstoel.

[0:36:50] Dan kom je bij de gemeente terecht en de gemeente zegt ja tienduizend euro voor een plafondlift,

[0:36:54] ja die ga ik niet betalen hoor.

[0:36:55] En dan kom je weer bij die wijkverpleegkundige en die wijkzorgaanbieder die veel te weinig

[0:37:00] personeel heeft en die daarmee in hun maag zitten veertien keer per week iemand in en

[0:37:04] uit bed moeten tillen.

[0:37:05] En dan zie je dus dat het eigenlijk heel onverstandig is

[0:37:07] dat al die zorgwerten opgeknipt zijn.

[0:37:09] Maar waar speel ik nou? Ik speel met de gedachte om daar arbitrage op te zetten.

[0:37:13] Dus ik wil graag uitzoeken of het mogelijk is om bijvoorbeeld het zorgkantoor

[0:37:17] of een andere onafhankelijke een beslissing te gaan nemen.

[0:37:21] Want dan lijkt het mij toch dat we er met z'n allen beter af zijn met die plafonlift

[0:37:27] en die meneer zijn onafhankelijkheid en zelfstandigheid heeft.

[0:37:31] Omdat anders, nou ja, in een half jaar of een aantal maanden

[0:37:34] hangen maar niet erop, je uiteindelijk meer geld uitgeeft aan wijkverpleging en je dus ook al die

[0:37:40] inzet van personeel, dat zo schaars is, voorkomt. Dus ik spel in ieder geval met die gedachte om

[0:37:45] dat goed uit te werken. Ik denk dat dat heel veel inzet van zorgmedewerkers kan schelen en uiteindelijk

[0:37:56] ook geld weer. Het scheelt ook weer een hoop geld. Dank u wel. Dan ga ik naar de heer El Abassi van DENK.

[0:38:06] Ik was aan het luisteren naar de beantwoording van mevrouw Agema.

[0:38:09] Ik maak me echt ernstige zorgen.

[0:38:12] Mevrouw Agema geeft aan dat PVV'ers bestaan uit normale mensen, mensen met een baan.

[0:38:20] Maar de mensen die dagelijks beledigd worden door de PVV, dat zijn mensen met een migratieachtergrond, moslims.

[0:38:27] Dat zijn ook mensen met een gewone baan, normale mensen.

[0:38:32] En die worden als criminelen weggezet.

[0:38:35] Nou wil ik toch doorvragen op mevrouw Agema, want die heeft aangegeven — en daarom gaat

[0:38:43] het mij om de term omvolkingstheorie versus de inhoud — dat ze spreekt, als we het hebben

[0:38:48] over haar vakgebied, over islamisering in de zorg.

[0:38:52] Ik zou graag een reflectie willen hebben van mevrouw Agema en willen weten of ze ook afstand

[0:38:58] neemt van die term.

[0:39:00] Ik wil graag weten wanneer ik dat ooit heb gezegd.

[0:39:08] Voorzitter, ik heb hier behalve een krantartikel, heb ik ook...

[0:39:13] Als u het mij toelaat, kan ik het even opzoeken. Dat scheelt tijd.

[0:39:16] Dan kan ik zo antwoord geven op mevrouw Agema.

[0:39:19] Wat ik dan wil voorstellen is dat ik dan, als u dat goed vindt, naar de heer Vermeer ga.

[0:39:24] Dan kom ik zo bij u terug. Dan vind ik dat het meest zuiver om te doen.

[0:39:28] Dan ga ik eerst naar de heer Vermeer, BPP.

[0:39:31] Ja, dank u wel, voorzitter. Allereerst mijn excuses dat ik pas later binnen kon komen.

[0:39:36] en vooral aan de beoogde bewindspersonen,

[0:39:38] dat ik hun eigen pitch niet heb kunnen volgen.

[0:39:42] Dus als ik een vraag stel die eigenlijk al beantwoord is in uw inleiding,

[0:39:47] dan alvast mijn excuses.

[0:39:49] Maar ik heb een vraag aan de heer Karremans,

[0:39:52] die ook verantwoordelijk is voor preventie

[0:39:55] en daarmee ook voor het hele vaccinatieprogramma.

[0:40:00] En ik zou graag van de heer Karremans willen weten

[0:40:04] in welke mate hij zich zorgen maakt over de vaccinatiegraad

[0:40:08] en hoe hij ook kijkt in de hele vaccinatieprogramma's

[0:40:14] die ontwikkeld kunnen worden, bijvoorbeeld tegen kankersoorten

[0:40:17] en de Europese middelen die daarvoor beschikbaar zijn,

[0:40:22] wat zijn visie daarop is.

[0:40:26] Ja, dank voorzitter.

[0:40:28] En dank aan de heer Vermeer voor de vraag.

[0:40:30] Die had ik nog niet in mijn inleiding behandeld,

[0:40:31] dus dat is helemaal goed.

[0:40:35] Als het gaat om vaccinatiegraad, ik ben wethouder tot en met zondag in Rotterdam.

[0:40:41] Dat is een stad met een van de zo niet de laagste vaccinatiegraden in heel Nederland.

[0:40:50] Daar maken we ons als college zorgen om.

[0:40:52] Dat kan ik daarover zeggen.

[0:40:58] Tegelijkertijd weet ik krap twee weken dat ik deze functie ga doen.

[0:41:03] dat ik hier ook zou zitten tegenover de Kamerleden,

[0:41:06] heb ik nog geen stap gezet op het ministerie.

[0:41:08] Dus ik vind het een hele terechte vraag.

[0:41:10] En ik zou die vraag ook heel graag willen beantwoorden.

[0:41:12] Maar ik zou de heer Vermeer ook niet serieus nemen om nu even,

[0:41:15] als ik nu gewoon even een antwoord uit de losse pols even op tafel schud.

[0:41:19] Dus dat ga ik niet doen.

[0:41:21] Maar ik vind het wel een terechte vraag.

[0:41:23] En ik ga ook met veel plezier en met grote serieuzeheid

[0:41:27] ga ik aan de slag met de vaccinatieprogramma's.

[0:41:30] want ik heb in de stad gezien, ook als wethouder, dat het heel belangrijk is.

[0:41:36] Dank u wel. Dan ga ik even terug naar de heer El Abassi voor het citaat of de quote.

[0:41:41] Voorzitter, dank. Het was even zoeken, natuurlijk.

[0:41:45] Het gaat om een stenogram van 14 november 2007...

[0:41:50] en ik kan even citeren wat mevrouw Agema letterlijk gezegd heeft.

[0:41:52] Dat is namelijk...

[0:41:53] Mijn laatste punt is de islamisering van de zorg.

[0:41:57] De bevolking is het spuugzat om voortdurend geconfronteerd te worden met moslims die een

[0:42:02] aparte behandeling eisen in de zorg.

[0:42:04] Moslims moeten in de zorg normen en waarden van onze dominante cultuur bijgebracht worden.

[0:42:11] Dank u wel.

[0:42:13] Het is inderdaad al even geleden dat ik dat heb gezegd, dus mijn excuus is dat ik me dat

[0:42:16] niet meer helder voor de geest had.

[0:42:20] De zorgen die de heer El Abassi hierover houdt, snap ik vanuit zijn standpunt.

[0:42:26] Vanuit mijn standpunt denk ik dat ik, op het moment dat ik aan die kant van de tafel zit,

[0:42:31] die zorgen wel heb op het moment dat zorgmedewerkers bijvoorbeeld weigeren zorg te geven.

[0:42:39] Bijvoorbeeld een man niet willen wassen, daar vind ik wel iets van.

[0:42:44] Aan deze kant van de tafel heb ik elke zorgmedewerker heel hard nodig.

[0:42:52] En ja, iemands afkomst maakt me sowieso niet uit, maar ik denk dat het heel erg lastig is op de werkvloer

[0:42:59] als je het schaarse werk moet verdelen en een aantal collega's bepaalde handelingen niet willen doen.

[0:43:04] Maar ik denk ook dat dat binnen zorginstellingen iets is om op te lossen.

[0:43:08] Ik denk ook niet dat ik daar als minister iets mee kan.

[0:43:14] Maar het speelt wel hier en daar.

[0:43:18] Dank u.

[0:43:19] Dank u. Dan hebben we de eerste vragenronde gehad.

[0:43:23] Dan zijn we weer bij GroenLinks Partij van de Arbeid.

[0:43:25] En dan krijgt mevrouw Westerveld het woord.

[0:43:29] Dank u, voorzitter.

[0:43:30] En ik heb een vraag aan de heer Karremans over een onderwerp dat me heel erg aan het hart gaat.

[0:43:33] Dat is de jeugdzorg.

[0:43:35] En als ik dan in uw motivatiebrief kijk, dan vind ik het natuurlijk als voetballer leuk om te zien

[0:43:39] dat u een matig getalenteerde links-midden bent.

[0:43:42] Maar dan lees ik twee zinnen over jeugdzorg.

[0:43:44] En ik zou u willen vragen of u benieuwd heeft van welke crisis u straks gaat aantreffen.

[0:43:50] En dat u straks gaat praten met kinderen die wanhopig zijn,

[0:43:53] met ouders die wanhopig een plek zoeken voor hun kind,

[0:43:56] omdat ze bang zijn dat hun kind het misschien niet overleeft.

[0:43:59] Met jongeren die lijden, die niet de juiste hulp krijgen, niet de juiste onderwijs.

[0:44:04] En als u weet wat voor crisis dat is, hoe gaat u dan echt zorgen

[0:44:07] dat de komende tijd de juiste stappen worden gezet

[0:44:10] en dat het niet alleen maar blijft bij hele mooie ambities?

[0:44:15] Dank, voorzitter, en ook dank voor de vraag van mevrouw Westerveld.

[0:44:20] Weet ik in wat voor crisis terechtkom?

[0:44:22] Nou, laat ik het zeggen.

[0:44:24] Ik ben wethouder in een stad waar heel veel mensen een jeugdzorg nodig hebben.

[0:44:29] En waar ook enorme schijnende gevallen zijn.

[0:44:33] Zeker vanwege de samenstelling van de stad.

[0:44:35] Veel armoede, veel sociale problemen.

[0:44:37] Zijn mensen daar aangewezen op zorg.

[0:44:39] En zeker ook op jeugdzorg.

[0:44:41] En heb ik die mensen gesproken? Ja.

[0:44:43] En dat gaat door hart en ziel.

[0:44:45] Heb ik het volle zicht op de totale problematiek in de jeugdzorg in heel Nederland?

[0:44:50] Nee.

[0:44:51] Maar ik heb ook geleerd als wethouder, die ervaring neem ik natuurlijk mee, dat je met

[0:44:56] de juiste instelling, een open blik en heel hard werken, je daar heel snel achter kan

[0:45:00] komen.

[0:45:01] En ik ben voornemens met uiteraard veel mensen uit het veld te spreken, maar ook met Kamerleden,

[0:45:08] ook met natuurlijk de ambtenaren op het ministerie.

[0:45:12] want ik besef me terdegen dat er iets gedaan moet worden.

[0:45:15] En dat er elke dag, ook vandaag, ook morgen, en ook de dag na morgen,

[0:45:20] er mensen zijn die niet de juiste zorg krijgen, die er wel op wachten.

[0:45:23] En dat nodig hebben.

[0:45:24] En dat motiveert mij enorm.

[0:45:26] En daar ga ik graag ook samen met de Kamer mee aan de slag.

[0:45:33] Mevrouw Paulusma.

[0:45:35] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:45:37] Ik heb een vraag nog aan mevrouw Agema.

[0:45:40] Want ik begon mijn eerste vraag met dat ik eigenlijk heel blij was om te horen

[0:45:45] dat ze haar passie en betrokkenheid bij het onderwerp zou behouden,

[0:45:49] maar dat ik me daar ook wel een beetje zorgen over maakte.

[0:45:52] En die zorgen worden eigenlijk in deze hoorzitting groter,

[0:45:55] want ik heb mevrouw Agema nu een aantal keren horen zeggen

[0:45:57] dat hebben wij ons of collega's of ik onvoldoende gerealiseerd.

[0:46:02] Ik vind dat wij van bewindspersonen wat anders mogen verwachten.

[0:46:07] En ik vind dat een minister straks niet weg kan komen met

[0:46:10] dat heb ik mij onvoldoende gerealiseerd.

[0:46:13] de woorden van bewindspersonen doen ertoe en zijn heel erg relevant.

[0:46:18] Dus ik schrik ook wel wat als het gaat om de reactie die mevrouw Agema net gegeven heeft aan collega's.

[0:46:23] Maar ik ga een andere vraag stellen, want deze minister is het boegbeeld en moet er ook voor zorgen

[0:46:29] dat er genoeg mensen in de zorg aan het werk zijn.

[0:46:32] En die uitdaging is enorm en dat schrijft zij ook in haar brief.

[0:46:35] Ik heb veelvuldige debatten gevoerd met mevrouw Agema over hoe gaan we dat dan doen?

[0:46:39] En we zien allerlei verschillende wegen.

[0:46:41] Ik denk dat we ook iets moeten doen op het gebied van arbeidsmigratie.

[0:46:44] De PVV, de partij van mevrouw Agema, is daar altijd heel fel tegenstander van geweest,

[0:46:50] in allerlei bewoordingen.

[0:46:51] En nu schetst mij een verbazing, en dat is dan toch een anekdote, maar ik wil mevrouw

[0:46:56] Agema ook verschillende anekdotes noemen, dat de nieuwe collega van de fractie van de

[0:47:00] PVV eigenlijk alleen maar hier naartoe kan, omdat er een arbeidsmigrant bereid is om

[0:47:06] straks de zorg van zijn dierbare echtgenoten op zich te nemen.

[0:47:11] Dus ik ben heel erg benieuwd naar de reflectie en woorden doen ertoe hoe minister Agema arbeidsmigranten

[0:47:18] die wij nodig hebben in de zorg van harte welkom gaat heten de komende periode.

[0:47:22] Voor ik het woord ga geven aan mevrouw Agema, ik ga straks wel, de bedoeling dat de inleiding,

[0:47:26] die mag er zijn, maar hij moet echt iets korter.

[0:47:29] Anders doet u zelf tekort want u verdient meer vragen.

[0:47:32] Dus mevrouw Agema.

[0:47:35] Dank u wel voorzitter.

[0:47:36] Ik heb alle vertrouwen in mijn collega's en hoe waardig zij het ambt zullen dragen.

[0:47:40] Ik heb daar geen enkele twijfel over.

[0:47:43] Als het gaat om arbeidsmigratie, dan hebben wij daar inderdaad verschillende gedachten

[0:47:49] over gehuid in heel veel debatten.

[0:47:54] En ik ben ook heel erg blij dat mijn collega Nico Uppenschoten met 81 jaar Kamerlid kan

[0:48:03] worden.

[0:48:03] En dat hij dat kan worden, omdat hij op Kamerdagen zorg krijgt voor zijn dementerende vrouw.

[0:48:11] En ik kan me goed herinneren dat mijn collega's, als het gaat om sociale zaken, nooit hebben

[0:48:17] gezegd dat migranten, arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa weg zouden moeten.

[0:48:25] En dat heb ik me ook nooit voorgesteld.

[0:48:27] Dus die zorg begrijp ik niet.

[0:48:30] Als het gaat om de vraag of arbeidsmigratie een oplossing is voor de grote personele problemen die we hebben.

[0:48:37] Nou, ik ben er heel erg blij mee dat als ik in ziekenhuizen kom voor werkbezoeken,

[0:48:41] dat je daar altijd wel briljante artsen en verpleegkundigen uit het buitenland ziet.

[0:48:47] Dat wij dat toch weten aan te trekken als Nederland zijnde.

[0:48:51] Heel veel meer migratie kan Nederland volgens mij niet aan.

[0:48:55] Dus ik zie geen oplossing voor migratie, arbeidsmigratie, als het gaat om de zorg.

[0:49:01] Maar waar het wel gebeurt en waar het allemaal gebeurt binnen verdragen die wij hebben en waar het

[0:49:06] allemaal legaal is, is het goed en ben ik dankbaar voor iedere hand aan het bed die wij weten te

[0:49:13] genereren.

[0:49:14] Dan ga ik naar het lid Kostic.

[0:49:18] Dank u wel, voorzitter.

[0:49:20] Ik wil wel benadrukken dat mijn vorige vraag niet is beantwoord.

[0:49:23] in die vraag was of mevrouw Agema afstand neemt van de gedachte achter de omvolkingstheorie,

[0:49:28] namelijk dat mensen met een niet-westerse achtergrond een gevaar zouden zijn voor in

[0:49:31] dit geval de Nederlandse samenleving. Als ze daarop terug kan komen, graag. Mijn vervolgvraag

[0:49:35] is, u pleitte eerder voor de-islamisering, in brede zin van het woord. U zette mensen

[0:49:42] met een niet-westerse achtergrond weg als een gevaar voor de Nederlandse samenleving.

[0:49:46] Vindt u als beoogd bewindspersoon die de basislijn heeft ondertekend en ook als beoogd vice-premier

[0:49:57] dat islam en niet-westerse mensen hier gewoon in deze samenleving horen en zo ja, wat gaat

[0:50:06] u er dan doen dat zij u straks geloofwaardig vinden als een vice-premier, als een minister

[0:50:13] voor iedereen die zich in Nederland bevindt, volgens de Grondwet.

[0:50:16] Mevrouw Agema.

[0:50:18] Dank u wel.

[0:50:18] Allereerst als het weer gaat over mijn collega's.

[0:50:22] Ze hebben geen gedachtegoed.

[0:50:24] Ze hebben een vergissing begaan.

[0:50:25] Daar begon uw vraag mee.

[0:50:27] Ze hebben een vergissing begaan.

[0:50:28] Daar hebben ze afstand van genomen.

[0:50:30] Daar sta ik achter.

[0:50:31] Ik hoef niet afstand te nemen van iets wat ik niet heb gewezen.

[0:50:34] Maar ik doe het gewoon, want het is niet mijn gedachtegoed, nooit geweest.

[0:50:38] Ik heb er nooit iets over gezegd.

[0:50:39] Mijn collega's hebben dat gedachtegoed dus ook niet gehad.

[0:50:42] Maar ze hebben een vergissing gemaakt en zich onvoldoende gerealiseerd wat de connotatie was

[0:50:48] en de betekenis was.

[0:50:49] En daar hebben ze ook afstand van genomen en daar hebben ze spijt van gehad.

[0:50:52] Ik vind het heel erg jammer dat mevrouw Kostis daar maar ontevreden over blijft.

[0:50:58] Ik heb er alle vertrouwen in dat mijn collega's dat gedacht nog niet hebben, want ik heb ze

[0:51:01] nooit iets als zodanig horen uiten.

[0:51:05] Dan als het gaat om de rechtsstaatverklaring.

[0:51:11] Daarin staat zeker dat iedereen gelijk is, maar er staat ook in de rechtsstaatsverklaring

[0:51:14] dat we kritiek mogen hebben op religies.

[0:51:18] En daar waar nodig, zal mijn partij, ik denk vanuit de Kamer, dat blijven uiten.

[0:51:23] En ik zie dat op het beleidsterrein van de zorg helemaal niet zo vaak gebeuren.

[0:51:27] Ik heb, nou ja, 17 jaar aan die kant gezeten.

[0:51:30] Wanneer ging het nou over islam in onze commissie?

[0:51:33] We hebben honderden, zo'n duizenden debatten gevoerd zonder dat het woord ooit gevallen is.

[0:51:38] Dus u maakt er nu heel veel van, maar dat mag u doen.

[0:51:44] Wij hebben dat niet hier per tafel gehad.

[0:51:50] Mijn vraag wordt gewoon niet beantwoord.

[0:51:53] Ik zou toch wel willen dat mevrouw Agema vanuit haar rol...

[0:51:56] als bewindspersoon, niet alleen als minister, maar ook vicepremier...

[0:51:59] gewoon mijn vraag beantwoordt.

[0:52:01] Erkent u dat islam hier in Nederland hoort...

[0:52:03] als een onderdeel van de Nederlandse samenleving?

[0:52:06] Inclusief alle mensen met een niet-migratieachtergrond.

[0:52:10] Even, één tegelijk.

[0:52:11] Kijk, uiteindelijk gaat u over de vraag en uiteindelijk gaat de beoogde winst van u over het antwoord.

[0:52:17] Het kan zijn dat het antwoord niet is wat u hoopte. Dat kan.

[0:52:21] En dat kunt u ook afconcluderen of geen antwoord. Dat is ook aan u om te bepalen.

[0:52:27] Ik zou me vragen om daar wel of niet op te antwoorden.

[0:52:31] Ik begrijp dat het lid Kostic mijn antwoord niet bevalt.

[0:52:35] En dat is haar goed recht.

[0:52:37] Maar ik vertegenwoordig wel de grootste partij in het parlement.

[0:52:43] En heel veel mensen hebben zorgen.

[0:52:44] En we hebben in de rechtsstaatsverklaring afgesproken dat iedereen gelijk is.

[0:52:48] Maar dat wij wel degelijk kritiek mogen hebben op religies.

[0:52:52] Dat mag ook in een vrije land.

[0:52:55] Ik zou niet weten waarom we dat niet zouden mogen.

[0:53:00] Op dit moment niet. Ik ben beoogd, minister.

[0:53:02] Op dit moment niet.

[0:53:07] Ik blijf bij de conclusie dat mijn antwoord op mevrouw Kostich niet bevalt.

[0:53:13] Dan houden we het daar nu ook echt even bij en dan ga ik naar het lid Klaassen.

[0:53:19] Voorzitter, mag gewoon meneer Klaassen zeggen tegen mij hoor.

[0:53:23] Ik heb een inhoudelijke vraag voor de heer Karremans.

[0:53:27] Wat is uw visie op leestijlpreventie en bent u voorstander van maatregelen om een gezonde leestijl te bevorderen,

[0:53:34] bijvoorbeeld door heffen van gedifferentieerde accijns of belasting?

[0:53:38] Of vindt u dat mensen zelf verantwoordelijk moeten kunnen zijn voor hun doen of laten?

[0:53:45] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:53:46] Ja, dat is natuurlijk een hele mooie en ook goede vraag.

[0:53:50] Waarvoor dank, maar tegelijkertijd eentje die ik nog niet kan beantwoorden.

[0:53:53] Want als ik daar serieus antwoord op wil geven als beoogd staatssecretaris van Jeugd,

[0:53:57] Preventie en Sport, dan wil ik dat zorgvuldig doen.

[0:54:00] En dat wil ik zorgvuldig afwegen.

[0:54:02] Natuurlijk als liberaal geloof ik erg sterk in eigen verantwoordelijkheid.

[0:54:05] Dat zult u niet verbazen.

[0:54:06] Maar tegelijkertijd zie ik ook een rol voor de overheid weggelegd

[0:54:09] als het gaat om gezondheidsbevordering en gezonde levensstijlbevordering.

[0:54:18] Dus daar zal ik wel mee aan de slag gaan en willen.

[0:54:22] Maar om zorgvuldig op die vraag antwoord te geven, denk ik,

[0:54:25] nou, zou ik zeggen, stel die vraag over een tijd nog eens

[0:54:28] en dan kan ik u goed antwoord geven op die vraag.

[0:54:35] Mevrouw Bruini.

[0:54:37] Dank u wel, voorzitter. Ik heb een vraag aan beoogd staatssecretaris de heer Karremans.

[0:54:42] Kan de beoogd staatssecretaris toelichten waarom hij van mening is dat uitvoering van de

[0:54:46] hervormingsagenda jeugd gaat zorgen voor de benodigde verbetering van de problematische

[0:54:51] staat van de jeugdzorg? Dank u wel. Nou, voorzitter, kijk, het reikt wat ver denk ik om hier de hele

[0:55:01] hervormingsagenda te bespreken, maar we weten wel, en dat weet ik ook als wethouder, is dat

[0:55:06] dat er natuurlijk best wel wat uitdagingen zitten in de jeugdzorg,

[0:55:09] al is het maar om de financiële houdbaarheid te benoemen die erin zit,

[0:55:13] waar heel veel gemeenten ook mee worstelen.

[0:55:16] En om de zorg toegankelijk te houden voor de jeugd die het nodig heeft in de toekomst,

[0:55:21] zullen ook keuzes moeten worden gemaakt. Dat heb ik ook gezegd in mijn inleiding.

[0:55:24] En dat is niet altijd even makkelijk, maar dat is wel nodig.

[0:55:27] En die hervormingsagenda, die ziet daar ook op, die maakt ook keuzes.

[0:55:30] Ik denk dat er ook een aantal goede uitgangspunten in zitten,

[0:55:33] waaronder ook eigenverantwoordelijkheid.

[0:55:35] zoveel mogelijk probeert te demedicaliseren.

[0:55:37] Ik denk dat het goede uitgangspunten zijn

[0:55:39] die we vorm zullen moeten gaan geven in de toekomst,

[0:55:42] want ik denk dat iedereen het over eens is dat de uitdagingen groot zijn

[0:55:45] en dat die problemen ook zullen moeten worden aangepakt.

[0:55:51] Mevrouw Koekoek-Vold.

[0:55:54] Ja, voorzitter.

[0:55:55] Nog een vraag voor mevrouw Agemaand.

[0:55:58] Zou het ook vicepremier, en dat is natuurlijk...

[0:56:01] zeker gezien het belang van de positie,

[0:56:06] Ik denk het belangrijk om ook hierop door te vragen hoe zij die rol zal invullen.

[0:56:10] En dan ben ik met name benieuwd naar de omgang met de pers.

[0:56:13] We zien hier al hoe het met vragen van collega's wordt omgesprongen.

[0:56:17] Ik ben ook heel benieuwd hoe het met vragen van de pers wordt omgesprongen en heel specifiek.

[0:56:21] Het is goed gebruik dat de premier, maar ook de vice-premier, als die ter vervanging moet

[0:56:26] komen, op vrijdagmiddag een persconferentie, een vragenuur met de pers heeft.

[0:56:31] En mijn specifieke vraag is of mevrouw Agema dat voort gaat zetten.

[0:56:36] Ik heb een uitstekende verstandhouding met de pers.

[0:56:43] En de vraag was de persconferentie.

[0:56:45] Het zal een groot eer zijn om dat namens het kabinet te mogen doen als het zover komt.

[0:56:54] Het wordt gewoon voortgezet.

[0:56:56] Mevrouw Thielen, VVD.

[0:56:58] Dank u wel, voorzitter.

[0:56:59] Ik heb nog een vraag aan mevrouw Beoogdminister Agema.

[0:57:03] Als het gaat over de zorgprofessionals.

[0:57:05] Want we weten dat als we nu, als alle professionals die in deeltijd werken,

[0:57:11] een aantal uur per week meer zouden gaan werken,

[0:57:13] zeg van 25 uur naar 30 uur per week,

[0:57:16] dat dan eigenlijk alle tekorten opgelost zijn.

[0:57:19] Wat zou je als minister bereid zijn te doen

[0:57:21] om te zorgen dat dat ook daadwerkelijk het geval wordt,

[0:57:24] dat professionals ook aangetrokken worden om meer te gaan werken in een week,

[0:57:29] zodat ze meer voor elkaar en voor patiënten kunnen doen?

[0:57:32] Mevrouw Agma.

[0:57:35] Het zou fantastisch zijn dat iedere zorgmedewerker weet dat op korte termijn het personeelscore

[0:57:41] opgelost is als mensen een of twee uur meer zouden werken.

[0:57:44] Maar ik heb ook die vraag die mevrouw Tielemaas juist stelde, wel eens gesteld aan de huidige

[0:57:49] minister van Langdurige Zorg.

[0:57:51] Toen had ik haar gevraagd wat nou als we mensen weten te motiveren en dat de deeltaatfactor

[0:57:57] van 0,68 tot 0,80 gaat.

[0:57:59] Dan heb je het personeelscore heel ruim.

[0:58:01] Dat heb ik tot 2040-2050 opgelost.

[0:58:06] En toen schreef ze mij dat dat 4,9 miljard euro kost.

[0:58:09] Nou, dat is geld wat ik niet heb gekregen.

[0:58:11] Dat heb ik niet gekregen.

[0:58:14] Daarom kunnen wij niet anders dan inzetten op digitalisering, automatisering, artificial intelligence, arbeidsbesparende zorg.

[0:58:23] Om op die manier ervoor te zorgen dat de mensen die wij hebben,

[0:58:27] In ieder geval de uren die beschikbaar zijn meer kunnen besteden aan de zorg.

[0:58:34] Meer zorguren kunnen maken in plaats van administratieuren.

[0:58:38] Oké. Dan gaan we naar de volgende en dat is meneer El Abassi.

[0:58:44] Voorzitter, dank. Ik heb nog een quote.

[0:58:49] De minister mag niet de historische vergissing begaan dat islamisering van de zorg niet gestopt is.

[0:58:55] Hij moet ervoor zorgen dat die wordt teruggedrongen.

[0:58:58] En vervolgens dient mevrouw Agema een motie in met de dictum

[0:59:01] Verzoek de regering de zorg te de-islamiseren.

[0:59:07] Ik heb antwoord van mevrouw Agema gehoord en ik constateer eigenlijk

[0:59:11] dat de PVV wel afstand doet van de termomvolking, maar niet van de inhoud.

[0:59:18] En ik zou toch mevrouw Agema nog een keer willen vragen om afstand te doen

[0:59:22] van de uitingen die ze heeft gedaan en de motie.

[0:59:27] U richt zich op die quote en de motie even voor de helderheid kan vragen mevrouw Agema.

[0:59:31] Ik dank de heer El Abassi voor zijn zorg.

[0:59:34] Ik kan hem ook bij deze zeggen dat ik het niet over de islamisering zal hebben als ik minister ben.

[0:59:45] Neemt niet weg dat ik heel erg houd van het land waarin wij leven en de diversiteit aan meningen die je in dit land mag hebben.

[0:59:55] Dus de mening van de heer El Abassi, die op dit moment tegenover die van het Kamerlid aangemaast staat.

[1:00:05] En dat is ook goed vastgelegd in de rechtsstaatsverklaring, dat we wel kritiek mogen blijven hebben.

[1:00:10] Ik heb maar in 2006, ik ben in 2003 politiek actief geworden als staatslid in de provincie Noord-Holland.

[1:00:16] En kon in 2006 kiezen of ik mij wilde aansluiten bij het CDA of bij Geert Wilders.

[1:00:21] Het CDA had toen 44 zetels en Geert stond op nul zetels in de peilingen.

[1:00:26] Toch heb ik voor Geert Wilders gekozen, omdat ik niet in een islamitisch land wil wonen.

[1:00:31] Ik vind dat heel zorgelijk als ik zie hoe vrouwen een andere positie hebben binnen islam.

[1:00:41] Het spijt mij dat het Kamerlid Aagma een andere opvassing heeft.

[1:00:48] Bijvoorbeeld staat in de Koran dat een vrouw de helft erft van een man, of de vrouw op een lage plant staat dan een man.

[1:00:53] Er staan ook hele akelige dingen in.

[1:00:56] Ik mag die kritiek hebben en ik mag er een andere opvatting over hebben.

[1:01:00] De zorg die u heeft over de islamisering, dat zal ik als minister niet voorstellen, dat zal ik niet bezigen, dat zal ik niet doen.

[1:01:06] Ik heb veel grotere problemen aan mijn fiets hangen als minister dan dit.

[1:01:13] Ik hoop dat de heer El Abassi en ik samen mooie dingen kunnen doen voor de zorg.

[1:01:19] Dat heb ik ook altijd met zijn collega's gedaan.

[1:01:23] Helemaal omdat DENK ook voor een deel eenzelfde soort achterban vertegenwoordigt als mijn partij.

[1:01:31] Mensen die vaker lager inkomens hebben en vaker in achterstandswijken wonen.

[1:01:36] We hebben elkaar toen op dat vlak heel vaak kunnen vinden.

[1:01:39] En ik hoop ook dat ik met Denk in de Toekomst, als ik minister word,

[1:01:44] ook kan samenwerken om het leven en de zorg voor mensen beter te maken.

[1:01:51] Dank u wel. En dan gaan we naar de heer Vermeer.

[1:01:56] Ja, dank u wel, voorzitter. Ik heb een vraag voor de beoogd minister, mevrouw Agema.

[1:02:01] Maar die vraag gaat ook de bij de staatssecretarissen aan.

[1:02:06] En eigenlijk is dat ook naar aanleiding van de vraag van mevrouw Thielen

[1:02:09] En de kosten die mevrouw Agema noemde, van als je iets gaat veranderen,

[1:02:14] in de zorg wordt altijd alleen maar over kosten gepraat en niet over investeringen.

[1:02:20] Ook bij preventie zal, naast dat mensen minder ziek worden,

[1:02:26] is vaccinatie kan ook kostenverlagingen voor de toekomst betekenen.

[1:02:31] Ik begrijp dat zelfs Italië dat in de begrotingsregels opneemt en daarvoor compenseert.

[1:02:37] Mijn vraag is, gaat u zich de komende tijd, want ik heb dat al aan de formatietafel,

[1:02:42] was dat een groot probleem in de modellen, dat er alleen naar kosten gekeken worden.

[1:02:46] Gaat u ook bevorderen op de verschillende terreinen met uw staatssecretarissen dat er onderzoek gedaan wordt

[1:02:52] om ook de opbrengsten van investeringen in tandartszorg, in vaccinatieprogramma's,

[1:02:58] dat die nadrukkelijk meegenomen gaan worden, zodat volgende kabinetten

[1:03:03] straks gewoon een veel reëlere begroting kunnen maken, waarbij ook opbrengsten van investeringen

[1:03:09] meegeteld kunnen worden.

[1:03:11] Over de opbrengsten, mevrouw Achmer.

[1:03:13] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:03:14] Ik dank de heer Vermeer voor deze vraag, die ook voor mij echt een zo lang gevoelde hartekreet

[1:03:20] is.

[1:03:21] En dat is dat het heel lastig is om, in de zorgen weten we heel snel wat iets kost, maar

[1:03:26] het is heel lastig om door te rekenen wat iets nou opbrengt.

[1:03:28] Zo hebben we bijvoorbeeld het RS-vaccin, waarbij er nu ongeveer 3.500 zuigelingen per jaar

[1:03:38] worden opgenomen met het RS-virus.

[1:03:42] Voor hen is het leed dat ze hebben en hun ouders al enorm groot, maar ook de inzet van personeel

[1:03:47] in de ziekenhuizen is daarvoor heel groot.

[1:03:49] We hebben nu een vaccin, en voordat mensen thuis denken dat corona vrijwillig gebruikt

[1:03:58] daarvan, zou dat 2000 ziekenhuisopnames kunnen schelen.

[1:04:04] Dan ben je het eigenlijk spekkoper als je dat doet, want het scheelt enorm veel leed en

[1:04:09] het scheelt ook heel veel inzet van schaapspersoneel in de ziekenhuizen.

[1:04:15] Dan is het dus heel erg lastig om dat door te rekenen.

[1:04:18] Het is door Geboe, geloof ik, heel ver doorgerekeld naar dat het 2,7 miljard euro zou kosten,

[1:04:22] of 2,7 miljoen euro zou kosten, maar ook dat was dan weer onvolledig.

[1:04:27] Dus wat ik graag zou willen, ik ken de ambtenaren natuurlijk nog niet,

[1:04:31] wij gaan er straks als bewindspersonen voor het eerst naartoe,

[1:04:35] en dan wil ik daar een hele grote focus op, op de baten van de zorginvesteringen die we met z'n allen moeten doen.

[1:04:43] Want door alleen maar te zeggen, iets kost geld en ik doe het niet, dat gaat niet helemaal goed.

[1:04:47] We hebben jarenlang gehoord dat Nederland de beste zorg van de wereld heeft.

[1:04:51] We hebben inderdaad een ontzettend goed apparaat aan medewerkers, heel professioneel.

[1:04:58] Maar als we kijken naar Helter Klans, zien we Nederland wel echt afgeleiden, in de zin

[1:05:04] van dat de overlevingskans voor kanker, als je dat Europese rapport bekijkt, niet eens

[1:05:10] gemiddeld is, maar ver onder gemiddeld is in Nederland.

[1:05:14] Dus daar liggen dus ook grote uitdagingen die we wel met z'n allen moeten gaan bereiken.

[1:05:20] Een ander voorbeeld vind ik altijd zo triest als het gaat om doorrekeningen.

[1:05:24] Dat gaat dan om de verzorgingshuizen.

[1:05:27] Die werd er dan de financiering van gestopt en het moest 300 miljoen euro opleveren destijds.

[1:05:32] Dat was natuurlijk niet zoveel op de totale zorgbegroting toen.

[1:05:35] Maar wat je dus zag, is dat de kosten overal anders terugkomen.

[1:05:39] Dus je hebt het eerste lijstje blijf gekregen in de ziekenhuizen.

[1:05:42] Het geldt ook voor de GGZ-instellingen.

[1:05:45] Een derde van de GGZ-bedden werd ook opgegeven.

[1:05:48] Er zitten nu 110.000 psychiatrische patiënten in de tbs-kliniek.

[1:05:52] Die kosten staan nu ook het ministerie van JNV erbij.

[1:05:56] We zien dat een klein deel, iets van 10% van de E33-meldingen, bij de politie van verwarde

[1:06:02] personen dementerende zijn.

[1:06:05] En ook is er ook een empirische analyse geweest later.

[1:06:08] Dat heeft ook in het economisch statistisch bericht gestaan.

[1:06:11] Dat mensen die in het verpleeghuis wonen of thuis wonen,

[1:06:14] dat de thuiswoners veel vaker gebruik maken van ziekenhuiszorg.

[1:06:18] En dus de grote druk op het spoedhuis en de hulp.

[1:06:20] En dan zie je eigenlijk dat het een heel groot gevolg heeft gehad.

[1:06:24] Zo'n onvolledige doorrekening.

[1:06:26] Nou, dus het zal mijn liefding waard zijn.

[1:06:28] Ik ben blij een land te leven met een centraal planbureau, met doorrekeningen,

[1:06:31] en met financiën die op orde moeten zijn, want dat moet ook.

[1:06:35] Maar ik ga wel mijn inzet plegen op het doorrekenen van baten.

[1:06:43] Want het is ontzettend belangrijk dat we onze volksgezondheid,

[1:06:45] die ook in onze grondwet staat, ook in de benen houden.

[1:06:49] Dank u wel.

[1:06:50] En dan zijn we toegekomen aan de derde vragenronde.

[1:06:53] En dan ga ik naar de heer Busshof.

[1:06:56] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:06:58] Zojuist hoorde ik mevrouw Agema benoemen dat zij wist

[1:07:01] en haar partijleider had moeten weten al tijdens de campagne...

[1:07:04] en ook tijdens dat befaamde SBS6-debat...

[1:07:07] dat het eigen risico niet gelijk afgeschaft kon worden.

[1:07:10] En het eerlijke verhaal is dus dat de mevrouw die niet kon wachten...

[1:07:13] toch een rat voor de ogen is gedraaid en wel moet wachten.

[1:07:16] En het eerlijke verhaal is ook dat mensen die chronisch ziek zijn...

[1:07:20] weliswaar een verlaging van het eigen risico krijgen van 220 euro...

[1:07:24] maar dat de tegemoetkoming die zij nu krijgen van 220 euro wordt wegbezuinigd.

[1:07:28] De mensen die het dus het hardst nodig hebben, gaan er geen euro op vooruit.

[1:07:33] En mijn vraag aan mevrouw Agema is, accepteert zij dat en zo niet?

[1:07:37] Wat gaat zij concreet doen om ervoor te zorgen dat die mensen, die het het hardst nodig hebben,

[1:07:42] er toch een paar euro op z'n minst op vooruit gaan?

[1:07:45] Mevrouw Agema.

[1:07:46] Dank u wel, voorzitter.

[1:07:49] Natuurlijk, meneer Busselhoff heeft gelijk.

[1:07:51] Hij wist dat dus niet, ik wist dat wel, hij wist dat niet.

[1:07:53] Maar dat wist dus niemand, want ik was het ook vanuit 2020.

[1:07:56] Ik heb niet het hele Zorgkeuzes in Kaart in 2020 elke letter van gelezen natuurlijk.

[1:08:02] Dat heeft niemand gedaan.

[1:08:03] Nee, dat heeft echt niemand gedaan.

[1:08:06] Maar goed, we hadden het allemaal kunnen weten.

[1:08:09] We zijn er goed bij betrokken geweest, dus dat geldt ook voor alle deelnemers aan die

[1:08:13] debatten.

[1:08:14] Dat betekent ook voor de mensen die mijn fractievoorzitter daarop hebben aangevallen en ook de aanval

[1:08:20] nu.

[1:08:20] We hadden het allemaal kunnen weten.

[1:08:22] We hadden allemaal kunnen weten dat op een moment dus dat jij bijvoorbeeld het eigen

[1:08:27] risico bevriest, dat is een kleine wijziging, en dan doe je dat met die fifty-fifty regeling

[1:08:34] een beetje.

[1:08:35] Je bevriest het en dan gaat ook de premie een klein beetje omhoog.

[1:08:38] Maar wil je het zoals wij willen fors verminderen, dan heb je een Europese wetgevingstraject

[1:08:43] nodig.

[1:08:44] En dat is dus waar we allemaal mee te maken hebben.

[1:08:52] Ik had het kunnen weten, ik had mijn fractievoorzitter daarvan op de hoogte kunnen brengen, maar dat is anders gelopen.

[1:08:58] Wij lezen hier met z'n allen elke week wel de drie delen van de Lord of the Rings uit, denk ik, aan stukken.

[1:09:05] Het is onmogelijk om alles te lezen, dat weten we ook.

[1:09:09] Soms hebben we hier debatten met honderd rapporten en accepteren we het van elkaar dat we daarin highlights aanbrengen,

[1:09:15] want het is onmogelijk om de dertig delen van de Lord of the Rings in drie dagen uit te lezen.

[1:09:22] Dat gezegd hebben, daar ben ik er heel erg blij mee,

[1:09:25] dat we dus de financiële ruimte hebben gevonden en gekregen

[1:09:29] in deze moeilijke economische tijden om het eigen risico voor te gaan verlagen.

[1:09:33] En dan nog de vraag over dat andere punt.

[1:09:37] Ja, dat vind ik ook heel erg pijnlijk.

[1:09:38] Ja, even kijken.

[1:09:40] Ja, dat vind ik heel erg pijnlijk. Dat komt op sociale zaken terecht.

[1:09:44] En dat ligt dan ook daar op het terrein bij die bewindspersonen.

[1:09:49] Mevrouw, wat gaat u eraan doen?

[1:09:51] Ik zeg nog even...

[1:09:51] Ja, dat valt niet onder mijn portefeuille.

[1:09:55] Oké. Nee, maar dan weten we dat ook.

[1:09:59] Mevrouw Paulus.

[1:10:02] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:10:03] En ik denk dat het goed is voor alle volgers.

[1:10:05] Het zwaar bevochten halvering van het eigen risico gaat pas vanaf 2027 in.

[1:10:11] Wat wel heel actueel is en wat nu speelt...

[1:10:13] is de vergoeding van hele dure geneesmiddelen.

[1:10:17] En mevrouw Agema heeft nu net een aantal keren gezegd, als de nieuwe minister moet ik heel

[1:10:22] kritisch zijn ook op debaten en heb ik echt wel een financiële opgave.

[1:10:26] Dure geneesmiddelen is zo'n onderwerp van hele hoge uitgaven.

[1:10:31] Daar hebben wij vaak ook het debat over gevoerd.

[1:10:34] En ik ben heel erg benieuwd hoe mevrouw Agema van plan is om om te gaan met die dilemma's

[1:10:38] die vooral op dat gebied van die dure, hele dure geneesmiddelen speelt.

[1:10:45] Dank u wel. Wat ik nog vergeten ben te vertellen in die context van het eigen risico, is dat we dus op

[1:10:50] korte termijn, dus sinds het jaar 2025 en 2026, nog een envelop hebben gekregen voor gerichte

[1:10:55] lastenverlichting. Dus die zullen we ook bij deze groepen inzetten. 2,5 miljard, dat is toch een hoop

[1:11:02] geld. Daar kunnen we mooie dingen mee doen, dus dat zullen we ook gaan uitzoeken. De zeer dure

[1:11:13] Daar hebben we recent nog debatten over gehad.

[1:11:15] Het is een ongelooflijk veelkoppig monster.

[1:11:18] Ik vind ook dat de huidige minister van Medische Zorg, de D66-minister mevrouw Dijkstra,

[1:11:23] het hele geneesmiddelendossier voortvarend aanpakt.

[1:11:27] Ik vind het knap hoe ze dat doet en aanpakt, terwijl ze een relatief korte periode minister is.

[1:11:32] Als het gaat om de sluis, dan hebben wij daar met z'n allen ook baat bij.

[1:11:37] Bij het kosten van alle belastingbetalers scheelt het ongeveer 1 miljard euro op de kosten.

[1:11:44] Maar het slaat wel door op het moment dat andere landen allang een behandeling vergoeden en wij in Nederland nog niet.

[1:11:54] Dan kan ik me de hele verdrietige crowdfunding van mevrouw Drenth nog herinneren.

[1:12:02] Het was in Gent wel al beschikbaar, in Nederland nog niet.

[1:12:05] Een levensverlengende behandeling en zo moest daarvoor een crowdfundingsactie op starten.

[1:12:11] En ik denk dat als je dat aan de hand hebt, dat je wel aan het doorslaan bent.

[1:12:16] En daarom zal het mijn liefding waard zijn als ik met de mensen die daar dus heel veel expertise en kennis op hebben,

[1:12:23] daar nou eens goed mee over kan doorpraten op VWS.

[1:12:26] Want we zien bijvoorbeeld ook dat het inmiddels in Nederland al 700 dagen duurt, die sluisperiode.

[1:12:33] We zien ook dat er farmaceuten zijn die heel veel misbruik maken, heel veel winst maken.

[1:12:37] Dat zijn niet allemaal cowboys.

[1:12:42] Maar we zien wel dat er, er was van de week ook nog een uitzending bij Nieuwsuur, geloof ik,

[1:12:47] waarin je ook wel ziet dat er heel veel spanning op zit.

[1:12:54] Maar goed, ik vind wel dat er nog een motie is aangenomen van de heer Klaassen om in ieder geval

[1:12:58] voor te zorgen dat dat post-sluisperiode dan tijdens de sluisperiode plaatsvindt.

[1:13:03] Er zijn heel veel dingen nodig en ook te doen.

[1:13:06] Wat ik ook mooi vind — ik maak ook even van de gelegenheid gebruik — is dat ik in de voorbereiding

[1:13:11] van de hoorzitting mijn medewerker had gevraagd om even de aangenomen moties uit te printen.

[1:13:17] Dit zijn dus de aangenomen moties.

[1:13:23] Wanneer kan de commissie een brief verwachten?

[1:13:26] Uitvoeringsbrief.

[1:13:28] Maar toen ik ze ging doorlezen, gaf het mij wel hoop.

[1:13:32] Want we weten dat er een ander soort kabinet komt.

[1:13:34] Een kabinet dat ook afhankelijk is van de Kamer.

[1:13:38] Dat veel meer op hoofdlijnen gaat sturen.

[1:13:41] En er zitten, ook als het gaat om hele dure geneesmiddelen,

[1:13:46] hele hoopvolle moties tussen die soms wel heel kamerbreed gesteund zijn,

[1:13:52] is wel even lastig dat er soms ook een dekking bij moet.

[1:13:55] Er zitten ook aangenomen moties waar nog geen dekking bij zit,

[1:13:57] maar daar gaan we ook ons onstinkende best voor doen.

[1:14:00] Ik kan mij voorstellen dat het iets is wat bij de begrotingsbehandeling

[1:14:03] aan de orde gaat komen.

[1:14:05] Denk ik zomaar als oud-woordvoerder op dit dossier.

[1:14:10] Dan ga ik naar het lid Gostić.

[1:14:14] Ja, dank u wel.

[1:14:15] Kijk, de gedachte achter de omvolkingstheorie is

[1:14:18] dat mensen met een niet-westerse achtergrond gevaar zouden zijn voor deze samenleving.

[1:14:22] Mensen worden tegen die mensen opgehitst.

[1:14:25] En hoe dat onder andere gebeurt, is door selectief en misleidende informatie te verspreiden.

[1:14:30] Dat zie ik nu ook weer gebeuren door mevrouw Agerma, want ze heeft het over de Koran...

[1:14:34] die allerlei verschrikkelijkes zou bedoelen voor de vrouwen.

[1:14:38] Maar als we kijken naar de Bijbel, dan zien we dat het verkopen van vrouwen als slaven gewoon normaal is.

[1:14:43] We zien ook dat vrouwen worden gestraft voor de zonde van Eva

[1:14:48] en ondergeschikt worden gemaakt aan de man, de heerschappij van de man.

[1:14:54] Allemaal selectieve uitlatingen van mevrouw Aag,

[1:14:59] maar ook in deze functie als beoogd bewindspersoon, ook als vice-premier.

[1:15:04] Dus mijn vraag aan mevrouw Aag naam, neemt u daar als beoogd bewindspersoon, vice-premier, afstand van?

[1:15:11] herkent u dat alle mensen die zich in Nederland bevinden gewoon het recht

[1:15:17] hebben op gelijke behandeling en hoe gaat u ervoor zorgen dat iedereen zich

[1:15:21] ook daadwerkelijk thuis voelt en u accepteert als vice-premier?

[1:15:27] Even om het scherp te krijgen, u vraagt eigenlijk om afstand te nemen van

[1:15:31] datgene wat net is gezegd over de Koran. U hoeft daar niet te helpen.

[1:15:36] Nee, nee, ik help met anders gaan we weer van, het is niet beantwoord, dus even om

[1:15:40] scherper te krijgen? Ja, nee, ik zet me even scherp. Ik vraag niet om afstand te nemen van

[1:15:47] de Koran. Ik vraag haar om afstand te nemen van de selectieve manier waarop mevrouw Agema te werk

[1:15:53] gaat en dat omdat dat mensen tegen elkaar opzet terwijl we beter weten. Vraag. Nou,

[1:16:02] nogmaals, we hebben in de rechtsstaatsverklaring afgesproken dat we kritiek mogen hebben en ik

[1:16:06] Ik heb, dit kost iets zojuist, ook een hoop kritiek horen uiten op Christendom, dat is haar goed recht.

[1:16:14] Iedereen in Nederland mag kritiek hebben, mag religiekritiek hebben, dat is een vrij land toegestaan.

[1:16:21] Ik maak mij ook zorgen over de islamitische wereld, omdat je bijvoorbeeld hoort dat in Afghanistan meisjes niet meer naar school mogen,

[1:16:27] dat vrouwen ook in Afghanistan niet meer naar een schoonheidssalon mogen.

[1:16:34] Ik maak me daar heel erg veel zorgen over.

[1:16:36] Ik sluit me daar ook bijvoorbeeld aan bij zorgen die de huidige burgemeester van Amsterdam

[1:16:41] heeft, mevrouw Halsema, die bijvoorbeeld zegt ik kan niet wachten op het moment waarop

[1:16:46] vrouwen in vrijheid hun hoofddoek zullen afslingeren.

[1:16:49] Ik zie het liefst elke vrouw in Nederland hoofddoekloos en volstrekt vrij.

[1:16:52] Dat is haar mening en dat mag in Nederland.

[1:16:56] We kunnen niet met z'n allen in één vormpje geduwd worden.

[1:17:00] Ik ben niet selectief.

[1:17:01] Ik heb grote zorgen over de positie van vrouwen, van homo's, lesbiennes binnen islam.

[1:17:11] En ik denk dat die ook evident is.

[1:17:14] En ik denk dat het pas heel eng wordt als wij dat niet meer mogen benoemen.

[1:17:23] Ik constateer gewoon heel feitelijk.

[1:17:24] Dit is het antwoord van kandidaat, beoogd bewindspersoon, mevrouw Agema.

[1:17:31] En dit is geen debat.

[1:17:32] Dus weet je, we krijgen debatten in de Kamer en dan zou ik zeggen,

[1:17:35] ga dat debat vooral aan, maar dit is gewoon de vraag,

[1:17:37] daar hebben we spijlregels voor afgesproken.

[1:17:40] En alle vragen mogen gesteld worden,

[1:17:42] alle vragen mogen gesteld worden.

[1:17:44] En u gaat over het antwoord.

[1:17:45] En ik wil het ook zo sturen.

[1:17:47] Ik ben hier uw voorzitter en ik wil ook voorkomen dat we

[1:17:50] het gevoel hebben dat het toch een soort debat wordt.

[1:17:52] En ja, die momenten gaan gewoon komen.

[1:17:54] Dus ik ga nu naar meneer Klaassen.

[1:17:56] Ja, en ik heb een vraag voor beoogde staatssecretaris mevrouw Meijer en de vraag is eigenlijk heel

[1:18:04] simpel.

[1:18:05] Welke vraag zou ik u vooral moeten stellen en waarom?

[1:18:11] Ja, voorzitter, ik ben al blij dat u me een vraag stelt.

[1:18:15] Dat is op zich al winst natuurlijk na te zetten anderhalf uur of zo.

[1:18:20] Langdurige zorg leek mij een heel belangrijk onderwerp waar ik ontzettend trots op ben

[1:18:24] en dat ik daar dadelijk hopelijk mooie dingen in mag gaan doen.

[1:18:31] Dus de vraag die u zou moeten stellen, ik laat die toch echt wel graag aan u meneer

[1:18:34] Klaassen, volgens mij bent u creatief genoeg.

[1:18:39] Dus ik laat hem echt aan u.

[1:18:45] Ik krijg geen antwoord op mijn vraag, voorzitter.

[1:18:50] De vraag was welke vraag zou ik u moeten stellen, daarmee geef ik u alle ruimte om

[1:18:56] om een onderwerp te bedenken waar u iets van zou kunnen vinden?

[1:19:00] Het helpt wel als u wat richting geeft, maar goed, u gaat over de vragen.

[1:19:03] Ik ga geen vraag stellen over hobby's, dan maak ik het iets makkelijker.

[1:19:09] Welke persoonlijke ervaringen, overtuigingen neemt u mee

[1:19:12] in het ambt wat u gaat vervullen?

[1:19:14] En ook in het ambt als algemeenstaatssecretaris,

[1:19:18] maar ook specifiek voor de portfeil die u gaat bestieren?

[1:19:23] Daar kan ik dan wat mee.

[1:19:26] Ik denk dat mijn antwoord dan tweeledig is.

[1:19:30] Zoals ik in mijn motivatie en net ook in mijn korte introductie heb gezegd,

[1:19:34] ik loop al een tijdje mee in de politiek, maar slechts al enkele jaren

[1:19:38] in de commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

[1:19:41] Voor die tijd heb ik eigenlijk altijd toch met veel interesse

[1:19:44] vooral de passie van Fleur Agema gevolgd, die zij uitte

[1:19:48] en wat zij wilde doen op het gebied van de zorg.

[1:19:51] en ik was toen ook heel blij dat ik daar zelf iets mocht bijdragen,

[1:19:54] weliswaar op andere gebieden dan die straks hopelijk mijn portefeuille worden.

[1:20:01] Maar ik heb dat met veel plezier gedaan, en dat zijn ook, moet ik zeggen,

[1:20:03] wel de debatten die mij zijn bijgebleven.

[1:20:05] Ik ben ook woord voor de Europese zaken geweest, ook een mooi onderwerp,

[1:20:10] maar ik heb gemerkt in deze commissie, het gaat echt ergens over.

[1:20:13] De debatten die we hier voeren, ze raken mensen, of het dan gaat over geneesmiddelen,

[1:20:17] of de vele debatten over de jeugdzorg de afgelopen jaren.

[1:20:19] Ik kijk er dan ook echt naar uit, met heel veel plezier, omdat de ervaring die ik daarop heb opgedaan,

[1:20:25] om die mee te nemen in mijn toekomstige portefeuille en daarnaast mijn korte persoonlijke nood,

[1:20:32] die ik toch ook graag meeneem in het ambt dat ik dan hoop te gaan vervullen,

[1:20:39] is mijn korte tijd die ik als vrijwilliger in een hospice heb mogen werken.

[1:20:43] Ik stipte het ook eventjes aan in mijn introductie.

[1:20:46] Ik heb daar toch wel echt op gewerkt welk verschil je kunt maken in die laatste levensfase,

[1:20:54] of dat nou als vrijwilliger is of als zorgverlener.

[1:20:58] Ik heb daar hele waardevolle ervaringen op gedaan.

[1:21:01] Ik neem die graag mee in mijn toekomstig ambt, ook met indageneming van de passage die over

[1:21:06] palliatieve en terminale zorg staat in het hoofdlijnakkoord.

[1:21:11] Dank u.

[1:21:12] Dan ga ik naar mevrouw Jansen.

[1:21:15] Dank u, voorzitter.

[1:21:16] Mevrouw Meijer heeft helemaal gelijk dat langdurige maatschappelijke zorg erg belangrijk is,

[1:21:21] vandaar ook een vraag aan haar.

[1:21:24] Hoe gaat mevrouw Meijer zich als staatssecretaris inzetten voor een goede en toegankelijke gehandicaptenzorg

[1:21:30] met speciale aandacht voor participatie in de samenleving?

[1:21:35] Over de gehandicaptenzorg, mevrouw Meijer.

[1:21:38] Dank, mevrouw Jansen, voor die vraag.

[1:21:42] Ik denk net als in de rest van de zorg staat ook de gehandicaptenzorg onder grote druk.

[1:21:46] Er zijn natuurlijk een aantal problemen.

[1:21:48] U weet dat net zo goed als de rest van de commissie.

[1:21:53] De personeelstekorten en de tijd die aan administratie wordt besteed, gaan ten koste van de zorg.

[1:22:00] Ik denk dat we die twee obstakels, die ook grotendeels liggen bij mijn collega Agema, waar

[1:22:05] ze net wel een en ander over heeft gezegd, hard aan moeten trekken.

[1:22:09] Juist omdat de uiteindelijke zorg ook beter wordt als we het probleem bij de wortel aanpakken.

[1:22:17] Meer personeel die minder tijd hoeft te besteden aan de administratie, zal leiden tot betere zorg voor mensen met een beperking.

[1:22:25] En ook meer participatie voor hen.

[1:22:30] Dank u wel.

[1:22:31] Mevrouw Koekoek.

[1:22:32] Dank u voorzitter.

[1:22:33] Een vraag aan mevrouw Maaier.

[1:22:37] Toegang tot de zorg moet voor allemaal zijn.

[1:22:39] Dat lees ik wel terug in het hoofdlijnenakkoord.

[1:22:41] Dan is ik ook terug in het hoofdlijnakkoord dat de positie van LHB het eerst beschermd blijft.

[1:22:46] Nu is er niet al te lang geleden een Kamer een motie ingediend waarbij werd gesteld dat

[1:22:51] de zorg voor transjongeren moet verboden worden.

[1:22:55] Daar heeft mevrouw Maaier tegen gestemd.

[1:23:01] Gezien het standpunt dat de zorg voor iedereen moet zijn, wil ik mevrouw Maaier de gelegenheid

[1:23:05] om haar stem toe te lichten, maar vooral ook of zij wel het gedachte goed steunt

[1:23:12] dat toegang tot de zorg voor iedereen moet zijn.

[1:23:17] Ik begrijp nu pas wat ik bedoel met voor- en tegengestemd.

[1:23:20] Dat is verschillend gestemd, vandaar dat ik even in de war raakte.

[1:23:23] Oké, check. Mevrouw Meijer.

[1:23:27] Dank aan mevrouw Koekoek voor deze vraag.

[1:23:29] Ik moest ook even denken, maar ik herinner me inderdaad die stemming.

[1:23:32] Dat was volgens mij een vrije kwestie in onze partij en daar stond verdeeld verstemd.

[1:23:35] Daar refereert u aan.

[1:23:38] Ik denk dat het goed is om te zeggen dat ik die stem natuurlijk heb uitgebracht als lid van een oppositiepartij,

[1:23:43] waar dat inderdaad een vrije kwestie was en ik mijn afweging heb gemaakt.

[1:23:48] Nu zit ik hier als beoogd staatssecretaris langdurige en maatschappelijke zorg.

[1:23:53] Ik sta volledig achter uw opmerking dat de zorg voor iedereen toegankelijk moet zijn.

[1:23:57] Dat zal ik ook uitdragen.

[1:24:01] Ik onderschrijf daarnaast volledig het hoofdlijnenakkoord en de rechtsstaatsverklaring.

[1:24:04] en ik denk dat dat gewoon van mij een andere positie verwacht dan die ik in het verleden mogelijk heb ingenomen.

[1:24:10] Maar ik begeef mij nogmaals binnen de lijnen die het hoofdlijnenakkoord daarop oplegt

[1:24:14] en binnen de verklaring van de rechtsstaat die wij alle hebben onderschreven.

[1:24:20] Dank u. Mevrouw Thielen, VVD.

[1:24:24] Het bijt even op mijn tong om hierop door te gaan,

[1:24:26] maar ik heb wel een vraag aan mevrouw Maier over de veroudering, de vergrijzing van onze samenleving.

[1:24:32] Er komen steeds meer ouderen.

[1:24:34] Steeds meer ouderen hebben ook zorg nodig.

[1:24:38] Steeds meer mensen zijn nodig om ouderen te verzorgen.

[1:24:41] Maar die meer mensen zijn er niet meteen.

[1:24:44] Dus hoe kijkt u er tegenaan?

[1:24:45] Hoe gaat u ervoor zorgen dat we in plaats van zorgen voor gaan naar zorgen dat?

[1:24:50] En wat is de rol van de samenleving daarin?

[1:24:52] Hoe kunt u die toegang tot zorg voor ouderen blijven garanderen in de toekomst?

[1:24:59] wetende dat er steeds meer mensen zorg nodig hebben en dat er steeds minder mensen zijn

[1:25:03] die die zorg kunnen leveren.

[1:25:09] Ik heb de cijfers de laatste tijd op nageslagen, zonder hier te pretenderen dat ik een specialist

[1:25:15] ben.

[1:25:15] Dat ben ik absoluut niet.

[1:25:16] Ik heb eerder andere portefeuilles gehad, maar ik zag inderdaad dat tot 2040 het aantal

[1:25:22] 75-plussers naar 2,5 miljoen stijgt.

[1:25:26] Dus die vraag naar zorg zal zeker toenemen.

[1:25:30] Ik denk dat we twee grote problemen signaleren, de tekorten aan personeel en het personeel wat

[1:25:41] er is, wat tijd moet besteden aan andere zaken.

[1:25:45] Ik ben heel blij dat we in het hoofdlijnakkoord voor elkaar hebben gekregen dat er een investering

[1:25:50] van 600 miljoen op de plank staat voor de oudere zorg.

[1:25:54] De invulling daarvan moeten we natuurlijk uitwerken.

[1:25:59] Maar daar staat ook bijvoorbeeld in dat dat naar verpleeg- of woonplekken zou kunnen gaan.

[1:26:04] Waardoor we in die zin tegemoet komen aan het antwoord op uw vraag om plaatsen te creëren voor de mensen die komen.

[1:26:16] Ja, dat debat gaat ongetwijfeld komen.

[1:26:19] Ik kijk naar mevrouw Thielen.

[1:26:22] Ik snap dat u af en toe denkt,

[1:26:25] nu wil ik...

[1:26:26] Dat is een hele gezonde reflex voor Kamerleden.

[1:26:28] Maar we hebben ook met elkaar deze werkwijze vastgesteld.

[1:26:32] Ik constateer het maar even.

[1:26:34] Maar u heeft het bij anderen wel toegelaten.

[1:26:36] Maar vindt u echt dat uw antwoord...

[1:26:39] Nee, zegt u het maar.

[1:26:42] Ik vroeg naar het aantal mensen dat kan werken in de zorg

[1:26:45] en hoe de samenleving gezamenlijk kan dragen.

[1:26:47] en mevrouw Meijer reageert met een antwoord over plekken.

[1:26:50] En dat is dus geen antwoord op mijn vraag.

[1:26:53] Aan mevrouw Meijer om te kijken of ze haar antwoord afdoende vindt.

[1:26:56] Dat mag, maar het is ook aan u om aan te vullen.

[1:26:59] Ik ben zelf van mening dat het misschien deels wel een antwoord is op uw vraag,

[1:27:03] omdat het aantal mensen wat zorgbehoeften toeneemt,

[1:27:06] die mensen willen deels waarschijnlijk ook een plek ergens.

[1:27:09] Dus dat was in die zin mijn antwoord op de vraag.

[1:27:13] Aan de andere kant snap ik ook misschien dat u dat deels onbeantwoord vond,

[1:27:16] omdat u ook vroeg naar de rol van de maatschappij.

[1:27:18] Dat vind ik een lastige,

[1:27:20] maar je ziet nu ook dat heel veel mantelzorgers overbelast zijn.

[1:27:24] Dus we kunnen ook niet alles op de schouders leggen

[1:27:26] van degenen die naast hen staan.

[1:27:29] Dus ik denk dat het een complex vraagstuk is

[1:27:31] en waar ik me waarschijnlijk de komende tijd meer in zal moeten verliepen

[1:27:35] om dat die vraag een beter antwoord verdient dan deze.

[1:27:39] Dan ga ik echt naar de volgende spreek. Dat is Denk, de heer Albas.

[1:27:44] Voorzitter, dank. Mevrouw Agema had het over kritiek

[1:27:47] op een religie en dat mag ze van mij best hebben.

[1:27:51] Maar het gaat vooral om de selectieve kritiek die mevrouw Agema heeft.

[1:27:56] En daarvoor heb ik twee hele korte passages als voorbeeld.

[1:27:59] Namelijk in de Bijbel, door apostel Paulus wordt geschreven

[1:28:03] Uw vrouwen moet zwijgen in de gemeente, want het is hun niet vergund te spreken,

[1:28:07] maar onderworpen te zijn, zoals ook de wet zegt.

[1:28:10] Dan pak ik nog een citaat uit de Tora.

[1:28:17] waarbij er gesproken wordt over een man die een ongehuurde maagd verkracht.

[1:28:33] Wanneer een man een ongehuurde maagd vindt die niet is uitgehuurlijk en haar grijpt en met haar slaapt en zij worden betrapt,

[1:28:39] dan moet de man die met haar sliep aan de vader van het meisje vijftig zilverstuk geven.

[1:28:44] En zij zal zijn vrouw worden omdat hij haar vernederd heeft.

[1:28:48] Hij mag haar niet wegsturen zolang hij leeft.

[1:28:49] Nou ben ik echt benieuwd naar wat mevrouw Agema vindt van dit soort passages, of ze die verwerpelijk

[1:28:56] vindt en waarom ze die nooit benoemd in debatten, etcetera.

[1:29:01] Mevrouw Agema.

[1:29:02] Dank u wel en ik dank ook de heer El Abassi voor deze kritiek en die kritiek deel ik ook

[1:29:07] met hem.

[1:29:09] Maar ik denk dat het ook ligt in het feit dat ik al 18 jaar heel intensief omga met

[1:29:14] Geert Wilders, dat hij naar zijn werk gaat met loeiende sirenes in zwaar gepanzerde auto's

[1:29:23] en dat dat is omdat hij zwaar bedreigd wordt vanwege islamkritiek en daarom zie ik dat heel

[1:29:30] erg veel.

[1:29:30] Ik zie dus dat een man die in het verleden veel kritiek heeft geuit op islam geen vrij

[1:29:36] leven leidt in Nederland en ik ken in Nederland geen mensen vergelijkbaar als Geert Wilders

[1:29:43] die zo'n leven moeten leiden omdat ze kritiek hebben gehad op de Bijbel of de Tora.

[1:29:49] Neemt niet weg dat er ook in die geschriften passages staan waar je heel veel kritiek op kunt hebben.

[1:29:55] En dat is ook wat in een vrije land heel belangrijk is, dat je kritiek mag hebben.

[1:29:59] En zo staat het dus ook in de rechtsstaatverklaringen.

[1:30:03] De heer Vermeer.

[1:30:05] Ja, dankuwel voorzitter. Een vraag aan mevrouw Meijer.

[1:30:09] In haar CV gaf ze aan dat ze lid was van de tijdelijke commissie corona.

[1:30:16] Ze wordt straks, ik hoop vanaf volgende week, dinsdag verantwoordelijk...

[1:30:21] ook voor de langdurige en maatschappelijke zorg.

[1:30:25] Wat heeft zij vanuit die periode meegenomen waarvan ze denkt...

[1:30:32] Daar zal ik extra alert op zijn, mochten we weer geconfronteerd worden met een pandemie.

[1:30:40] Hoe zouden zij dat aanpakken dan?

[1:30:45] Even een ordepunt. Ik geef u zo het woord.

[1:30:47] Ik krijg hiervan ook gewoon de zorgwoordvoerders iets toegespeeld.

[1:30:51] Mevrouw Bouwersma, ik geef u toch even het woord.

[1:30:54] Ja, dank. Want ik hoorde hier even meer de koppeling maken...

[1:30:56] tussen het lidmaatschap van de parlementaire enquêtecommissie en de nieuwe rol.

[1:31:00] Maar volgens mij is het niet de bedoeling dat wij vanuit de parlementaire enquêtecommissie...

[1:31:03] hier nu toelichting gaan geven op zaken die gespeeld hebben...

[1:31:07] en hoe ze daar nu vanuit haar behoogde rol op zou reflecteren.

[1:31:10] Want dan gaan we een aantal dingen met elkaar vermengen...

[1:31:13] die we niet zo met elkaar afgesproken hebben.

[1:31:15] Ja, daar zit wel een bepaalde onvastheid in.

[1:31:17] Ik snap dat spanningsveld.

[1:31:19] Het is niet mijn bedoeling dat dat iets met de enquête zelf te maken heeft.

[1:31:23] Maar zij was tijdens de coronaperiode ook gewoon werkzaam hier in de Kamer...

[1:31:28] en als Kamerlid actief.

[1:31:31] Maar als zij zegt dat dat wordt ingewikkeld, dan respecteer ik dat uiteraard ook.

[1:31:37] Ik ken mevrouw Meijer ook als een professioneel Kamerlid, dus het is van u om te kijken hoe u daar op kunt antwoorden of niet.

[1:31:43] Maar u zit hier als beoogd bewindspersoon, even voor alle helderheid.

[1:31:47] Dank u voorzitter en dank ook aan de heer Vermeer.

[1:31:50] Ik heb in de tijdelijke commissie corona gezeten, dus de voorlopen van de parlementaire enquêtecommissie.

[1:31:57] Ik dank ook mevrouw Paulusma voor haar opmerking.

[1:32:01] Er zit vertrouwelijkheid in vast, dus ik kan daar niet te diep op ingaan.

[1:32:05] Wat ik er misschien wel over kan zeggen, is een stukje uit mijn eigen ervaring in die periode.

[1:32:11] Toen werkte ik toevallig ook in het hospice waar ik net al even naar refereerde.

[1:32:16] Dat hospice maakte onderdeel uit van een zorginstelling.

[1:32:20] Er zitten hier heel veel, volgens mij meerdere mensen in de zaal, in de commissie, die in

[1:32:27] die periode ook hard de handen uit de mouwen hebben gestoken in de zorg.

[1:32:33] Ik heb daar een klein stukje aan mogen bijdragen.

[1:32:35] Maar wat ik er vooral uit mee zou willen nemen, is de lessentrekker.

[1:32:40] De eenzaamheid die ik toen bij ouderen heb gezien, omdat ze geen contact meer konden

[1:32:43] hebben met naasten.

[1:32:45] Ik snap dat dat misschien op sommige punten onvermijdelijk was,

[1:32:51] maar dat was iets heel heftigs om te zien.

[1:32:54] En ook bij dementerende ouderen die gewoonweg niet snapten

[1:32:57] waarom hun bezoeker achter een scherm zat.

[1:32:59] Die dachten van, mijn zoon zit in de gevangenis

[1:33:02] en waarom kan ik er niet bij?

[1:33:03] Die kregen niet aan het verstand dat daar iets heel anders aan de hand was

[1:33:07] en dat dat een stukje bescherming was.

[1:33:09] Ik heb niet het antwoord op de vraag

[1:33:10] hoe moeten we daar precies in de toekomst mee omgaan?

[1:33:13] Maar mocht zoiets ons ooit nog overkomen of aan de deur kloppen,

[1:33:18] dan hoop ik dat we daar toch misschien op een andere manier mee kunnen omgaan.

[1:33:25] Dank u.

[1:33:26] En ik wil nog even expliciet ook mevrouw Poudersman bedanken.

[1:33:29] Terecht de interventie die u net deed.

[1:33:31] Dus even goed om dat ook nog even te ondersteunen.

[1:33:34] Dan komen we...

[1:33:35] Zijn we al bij de vierde?

[1:33:39] Zeker.

[1:33:40] We hebben nog de klok in ons voordeel, dus we gaan nog even door.

[1:33:47] Ik kom bij GroenLinks Partij van de Arbeid.

[1:33:50] Mevrouw Westervoort.

[1:33:52] Dank, voorzitter.

[1:33:53] Meneer Karremans, ik hoorde u zeggen dat er keuzes gemaakt moeten worden.

[1:33:57] Dat stemt me niet per se gerust.

[1:33:59] Want in het hoofdlijnakkoord worden ook keuzes gemaakt.

[1:34:01] Dan zien we dat bijvoorbeeld 130 rijden waar dat mag, wat het kan, wel een hoofdlijn is.

[1:34:07] Maar de enorme wachtlijsten in de GGZ niet.

[1:34:10] Die zijn ook de afgelopen tijd weer fors gestegen.

[1:34:13] Bijna 100.000 wachtplekken zijn er nu voor de GGZ.

[1:34:16] Voor een groot deel zijn dat mensen die ook echt dringend hulp nodig hebben...

[1:34:20] en die ook soms de wachtlijst niet overleven.

[1:34:23] En dat is mijn hele concrete vraag aan u.

[1:34:26] Bent u het met me eens dat dit een fout is, dat dit niet in het hoofdlijnakkoord staat?

[1:34:30] En wat gaat u doen om de komende tijd ook de andere leden van uw kabinet ervan te overtuigen...

[1:34:35] tenminste, ik hoop dat u dat gaat doen, te overtuigen dat dit wel een hoofdlijn is...

[1:34:38] en dat dit echt moet worden aangepakt en prioriteit moet krijgen.

[1:34:43] Meneer Karamans.

[1:34:45] Meneer, voorzitter, kijk, ik denk dat het onmogelijk is

[1:34:48] om alles in het hoofdlijnenakkoord te zetten wat belangrijk is.

[1:34:51] Aan de ene kant heb ik natuurlijk het politieke debat daar ook over gevolgd.

[1:34:53] Aan de ene kant was er kritiek op de lengte van het stuk.

[1:34:55] Het zou veel te lang zijn.

[1:34:57] Aan de andere kant is er kritiek omdat er eigenlijk weer heel veel onderwerpen,

[1:35:00] volgens bepaalde leden en mensen uit de maatschappij zeggen

[1:35:06] dat die onderwerpen er niet in zitten en hadden erin moeten staan.

[1:35:09] Dus dat is natuurlijk een lastige balans.

[1:35:12] Kijk, ik onderschrijf het hoofdlijnakkoord, ik ga er graag mee aan de slag, ik denk dat

[1:35:16] er heel veel handvaten zijn, maar ik deel ook de mening van mevrouw Westerveld, en ik

[1:35:21] weet ook haar betrokkenheid bij het onderwerp, dat is landelijk bekend, zeg ik erbij, dat

[1:35:29] daar natuurlijk uitdagingen zijn.

[1:35:32] En dan zeg ik het nog even heel netjes, we hebben het er net al even over gehad en ook

[1:35:35] over mijn ervaringen zelf in Rotterdam, met mensen die afhankelijk zijn van zorg.

[1:35:39] Dus ik ben het, en dat herhaal ik nog maar even,

[1:35:41] ter negen van bewust dat daar een enorme opgave is.

[1:35:45] Maar uiteindelijk zijn keuzes uiteraard nodig.

[1:35:48] Want politiek is keuzes maken.

[1:35:50] Politiek is keuzes maken onder schaarste.

[1:35:53] Er is niet onbeperkte capaciteit en niet onbeperkte middelen.

[1:35:57] Dus we zullen keuzes moeten maken.

[1:35:58] En het gaat niet altijd om geld, dat is ook mijn ervaring als lokaal bestuurder,

[1:36:03] was elk probleem maar op te lossen met geld.

[1:36:04] Dat is niet zo. Dus met die blik ga ik er naar kijken.

[1:36:10] Ik deel echt de ernst die mevrouw Westerveld ook heeft.

[1:36:13] Ik weet ook dat zij er veel meer van af weet dan ik zelf.

[1:36:17] Maar dat laat onverlet dat ik er graag mee aan de slag ga en ook die problemen onderken.

[1:36:22] Of het nou in het hoofdlijnenakkoord expliciet staat benoemd of niet, dat maakt voor mij niet uit.

[1:36:29] En of het een prioriteit is?

[1:36:32] Uiteraard. En volgens mij heb ik dat ook zo benoemd.

[1:36:35] Dank u wel.

[1:36:36] Mevrouw Paulus.

[1:36:38] Dank u wel, voorzitter.

[1:36:39] Ik heb ook een vraag aan de heer Karremans en ook een beetje in het verlengde van wat staat er wel of niet in een hoofdlijnenakkoord.

[1:36:46] In het hoofdlijnenakkoord staan wel veel woorden gewijd aan preventie.

[1:36:51] En om dan in het beroep van de vader van de heer Karremans te blijven.

[1:36:55] De financiële paragraaf als het gaat om preventie is een karikatuur.

[1:36:59] Want er zijn hele hoge ambities, maar er zijn geen middelen en ik hoorde meneer Karremans net zeggen ik ben net nieuw.

[1:37:05] Dus ik weet wellicht nog te weinig, ik ben de beroerdste niet, ik ga u even helpen.

[1:37:09] De middelen voor preventie zijn vrijwel allemaal incidenteel.

[1:37:12] Dat is 230 miljoen die vervallen per 2026.

[1:37:16] Daarnaast wordt er 300 miljoen structureel bezuinigd, onder andere op de GGD.

[1:37:20] Er wordt ook nog 10% bezuinigd op alle specifieke uitkeringen, waaronder de regeling op de seksuele gezondheid.

[1:37:26] En er komt een generieke rijksbrede korting van 1 miljard op subsidies,

[1:37:31] die vooral betrekking hebben op leefstijlprogramma's stoppen met roken.

[1:37:33] U kunt ze, denk ik, zelf allemaal invullen.

[1:37:36] Nu staat preventie in het hoofdlijnakkoord.

[1:37:38] U heeft veel ambities, ook een interessante brief.

[1:37:40] Hoe gaat u invulling geven aan dit zo belangrijke onderdeel...

[1:37:44] ...als het gaat om voorkomen van ziekte en zorg?

[1:37:47] Meneer Karamans.

[1:37:48] Dank aan mevrouw Paulusma, ook voor het voorlezen van deze tabel.

[1:37:52] Ja, die heb ik ook natuurlijk gezien, want die heb ik natuurlijk ook zelf kunnen lezen.

[1:37:57] En ik snap de vraag ook, tegelijkertijd...

[1:37:59] En het klopt dat ik nieuw ben, dat is inderdaad waar, maar ik ben niet nieuw als bestuurder.

[1:38:03] Ik ben bijna drie jaar wethouder geweest in Rotterdam.

[1:38:07] Daar werken we ook veel met preventie.

[1:38:09] Eigenlijk alles wat hier passeert door de Tweede Kamer,

[1:38:14] daar hebben wij ook mee te maken in een grote gemeente als Rotterdam.

[1:38:17] En ik weet ook dat geld niet altijd de oplossing is.

[1:38:21] Dus het kan soms helpen, maar het wil niet zeggen

[1:38:23] dat vervolgens de ambitie helemaal nul moet zijn.

[1:38:26] Dus ik denk dat we wel degelijk, en dat ontslaat ons echt niet

[1:38:29] van de verplichting om er mee aan de slag te gaan,

[1:38:31] dat we er wel degelijk ambities op kunnen formuleren,

[1:38:34] dat we er ook mee aan de slag kunnen gaan,

[1:38:35] dat we kunnen kijken wat werkt en wat werkt niet.

[1:38:38] En dat ben ik ook van plan te doen.

[1:38:41] En daarnaast is het zo dat preventie natuurlijk zijn weerslag kent

[1:38:45] op heel veel verschillende beleidsvelden.

[1:38:46] Dus het zit in heel veel beleidsvelden verweven,

[1:38:49] ook binnen mijn eigen portefeuille op andere beleidsvelden,

[1:38:52] maar ook breder in de maatschappij en breder in de politiek.

[1:38:55] Dus ik denk wel degelijk dat er kansen zijn.

[1:38:57] Ik denk dat het goed is om die ambitie te hebben, daar wel realistisch over te zijn,

[1:39:03] maar ook te realiseren dat geld niet altijd de oplossing is.

[1:39:09] Oké, dank u wel.

[1:39:12] Het lid Kostic.

[1:39:14] Ja, dank u wel. Ik ga even door op die basislijn, want het staat nu mooi op papier.

[1:39:18] Het is eigenlijk al gek dat het überhaupt op papier moet worden gezet,

[1:39:21] maar goed, dat is de dystopische werkelijkheid waarin we zijn beland.

[1:39:24] Dus de Partij voor de Dieren vindt het heel belangrijk dat dat ook in praktijk wordt gebracht.

[1:39:27] De praktijk toont alleen maar als mensen in machtsposities, zoals u als beoogde bewindspersonen,

[1:39:33] die basislijn ook praktiseren en u ook uitspreekt als het misgaat.

[1:39:39] Nu weer een vraag aan mevrouw Agema.

[1:39:41] U bent beoogd vicepremier.

[1:39:42] U vervangt straks regelmatig de premier, ook als voorzitter van de ministerraad.

[1:39:49] Daarmee bent u een van de belangrijkste die verantwoordelijk is voor het bewaken van die

[1:39:53] basislijn.

[1:39:54] En ik wil graag heel concreet weten of u zich gaat uitspreken als een ander in die ministerraad

[1:40:00] die basislijn overscheidt.

[1:40:01] Bijvoorbeeld als een van de ministers tijdens een ministerraad binnenkomt met een prinsenvlag

[1:40:07] op het jasje.

[1:40:08] Gaat u die minister aanspreken en vragen om die prinsenvlag af te doen?

[1:40:14] Vraag maar.

[1:40:15] Dank u wel, voorzitter.

[1:40:18] Over de ministerraad wordt in ieder geval niet gesproken.

[1:40:20] Die is geheim.

[1:40:21] Maar ik sta ook in mijn fractie bekend als een bijzonder harmonieus collega.

[1:40:28] En natuurlijk zal ik ook de basislijnen en de rechtsstaatsverklaring met hand en tand verdedigen.

[1:40:33] Want dat is wat ons verbindt.

[1:40:35] En het zou mijn liefding waard zijn om de boel bij elkaar te houden.

[1:40:38] Dus ik zal daar zeker op acteren.

[1:40:42] Ja, dat zal ik doen.

[1:40:44] Ik zal het doen.

[1:40:45] Het is mijn taak en ik zal het mijn taak uitvoeren.

[1:40:49] Dank u wel.

[1:40:50] Meneer Klaas.

[1:40:50] Ja, dank u wel, voorzitter. Ik heb een vraag aan mevrouw Agema ook.

[1:40:59] Ik weet dat mevrouw Agema een enorme dossierkennis heeft en ook een heleboel feitenkennis heeft

[1:41:06] en daar ook heel vaak onomwonde voor uitkomt met hele stellingnamen.

[1:41:12] Maar ja, straks bent u minister, bent u niet bang dat dat en die feitenkennis een combinatie met de gedrevenheid

[1:41:19] of je even licht gaat botsen met de ambtenaren.

[1:41:22] Hoe wilt u daar inhoud en vorm aan gaan geven?

[1:41:26] Vraag maar.

[1:41:27] Dank u wel.

[1:41:27] Ik ben zeker altijd een gepassioneerd Kamerlid geweest,

[1:41:30] maar niet een botsend Kamerlid.

[1:41:33] Ik vind mensen leuk.

[1:41:34] Ik vind samenwerken met mensen leuk.

[1:41:37] En ik kijk er heel erg naar uit.

[1:41:39] Er werken ontzettend veel mensen op VWS,

[1:41:41] om ze te leren kennen, om de dossierhouders te leren kennen.

[1:41:45] En wat ik ontzettend, wat ik het allerleukste vind,

[1:41:47] is dat ik echt gewoon toegang krijg tot al die informatie en dat ik ook richting mijn collega's,

[1:41:53] die nu nog mijn collega's zijn, hier uitspreek, is dat ik dat ook zal bewaken, dat het ook bij u

[1:41:58] komt. En ik ga proberen, omdat de informatie die u vraagt, in kamervragen, in debatten en noem maar

[1:42:04] op, dat u direct en snel de antwoorden krijgt. Want dat is denk ik heel erg belangrijk om je

[1:42:12] dossierkennis op te bouwen. Dat doe je hier natuurlijk in een aantal jaren, maar dat doe

[1:42:15] door constant maar door te vragen.

[1:42:18] En dat gaat al eens een hele lange tijd overheen.

[1:42:19] Ik zie er heel erg naar uit om...

[1:42:22] De passie die hier is, is op het ministerie ook.

[1:42:24] En de contacten die ik wel eens heb gehad met mensen op het ministerie,

[1:42:28] was altijd hartstikke leuk.

[1:42:30] Dus ik kijk daar heel erg naar uit.

[1:42:35] Oké, dank u.

[1:42:37] Mevrouw Brenning.

[1:42:38] Dank voorzitter.

[1:42:39] Ik heb een vraag aan mevrouw Meijer.

[1:42:42] Hoe gaat u er eigenlijk voor zorgen

[1:42:44] dat er integraal gaat samengewerkt worden door VWS, SZW en BZK op het vraagstuk dakloosheid.

[1:42:55] Dank u wel. Dank u wel, voorzitter. Een dank ook voor de vraag, interessante vraag, ook ingewikkelde

[1:43:03] vraag voor iemand die nog nooit in functie op een ministerie heeft rondgelopen. Dus ik worstel

[1:43:10] een beetje met hem te beantwoorden, omdat ik ook niet buiten al gebaande paden wil gaan. Maar

[1:43:16] Maar mijn inzet is om uiteraard de contacten met al mijn collega-bewindspersonen kort en goed te houden.

[1:43:23] Zeker op dit belangrijke dossier, wat een aantal portefeuilles raakt.

[1:43:27] Er staan ook een aantal goede zinnen over in het hoofdlijnenakkoord.

[1:43:31] Ik denk dat dat uiteindelijk het belangrijkste is, dat de lijntjes kort zijn...

[1:43:34] ...dat we goed overleggen, dat we allemaal de urgentie zien van het probleem van dakloosheid...

[1:43:38] ...en ook de onderliggende problemen die daaronder liggen...

[1:43:40] ...zoals een tekort aan woningen of gebrek aan financiële zekerheid.

[1:43:44] Dit is een thema dat zo breed is dat het misschien gedragen wordt door nog wel meer bewindspersonen

[1:43:51] en ministeries dan die u net opnoemt.

[1:43:54] Ik hoop dat dat enigszins temoet komt aan uw vraag.

[1:44:01] Ik zou eigenlijk willen doorvragen op de vraag van mevrouw Paulus, want ik begrijp wel het

[1:44:08] antwoord van financiën, maar dat is niet altijd het antwoord.

[1:44:11] Tegelijk denk ik dat de heer Karman de positie van bovenbewindspersonen aangenomen heeft,

[1:44:16] met enthousiasme, is ook al politiek betrokken al een tijd, dus heeft in die

[1:44:20] zin ook wel meningen en visie ontwikkeld. Dus ik zou daar wel, juist op die vraag

[1:44:25] van preventie, want die zie ik ook terug in het hoofdlijnakkoord, maar ik zie daar

[1:44:29] nog niet de keuzes, omdat ja wat je voorstelt in het hoofdlijnakkoord moet

[1:44:33] je waar kunnen maken. Dus ik zou daar wel wat meer op willen horen en ik ga

[1:44:38] eigenlijk vanaf de heer Karren wat dat kan, gezien zijn politieke ervaring.

[1:44:44] Dank voor de vraag en dank voor het vertrouwen aan mevrouw Koekoek.

[1:44:52] Kijk, zeker als het gaat om preventie.

[1:44:53] Preventie is natuurlijk moeilijk kwantificeerbaar.

[1:44:55] Het kan wel, dus op bepaalde manieren kan je dat proberen te meten.

[1:44:59] En dat is ook belangrijk om het te doen.

[1:45:01] En we hebben dat ook in Rotterdam gedaan.

[1:45:03] Dus op heel veel fronten is er heel veel geïnvesteerd landelijk, maar ook in Rotterdam, in preventie.

[1:45:08] En we hebben maar mondjesmaat gezien dat dat effect heeft gehad.

[1:45:10] En daarmee zie je dus eigenlijk dat, ondanks dat er heel veel geld is geïnvesteerd,

[1:45:15] dat er aan de andere kant niet zoveel effect is gesorteerd als gehoopt.

[1:45:20] En daarmee ondersteunt dat ook heel erg, de visie die ik daarop heb, denk ik, in mijn beeld,

[1:45:25] dat geld niet altijd de oplossing is.

[1:45:27] En zeker als het gaat om preventie.

[1:45:30] Natuurlijk, kijk, elke beoogde bewindspersoon wil natuurlijk dat in zijn of haar portefeuille

[1:45:35] er natuurlijk miljarden bij komen.

[1:45:36] Dat maakt het werk hartstikke veel makkelijker.

[1:45:38] Maar dat betekent ook dat het huishoudboekje van de staat niet op orde kan komen.

[1:45:42] En dat is natuurlijk wel een doel van dit kabinet, om dat te doen.

[1:45:45] Er is teveel uitgegeven, er moet op de schatkist worden gelet.

[1:45:50] Ik snap dat ook. Ik snap dat als VVD'er en ik snap dat ook als beoogd lid van het kabinet.

[1:45:56] En tegelijkertijd ben ik straks verantwoordelijk voor preventie, jeugd, sport en heel veel andere onderwerpen die eronder vallen.

[1:46:02] En ga ik niet zitten sickeneuren over bepaalde ombuigingen die binnen mijn portfeuille vallen,

[1:46:07] maar ik ga kijken wat er wel kan.

[1:46:09] Ik ga kijken wat werkt, wat niet werkt, wat we kunnen doen met de beperkte middelen die

[1:46:12] we hebben.

[1:46:13] Dat doet elk huishouden, dat doet elke ondernemer en ik vind ook dat de overheid dat moet doen

[1:46:17] en dat ben ik ook van plan om dat als behoogde staatssecretaris te doen.

[1:46:22] Mevrouw Tiele.

[1:46:23] Ja, ook ik wil een vraag stellen aan de heer Karmans.

[1:46:26] Als je de totale zorgsector opdeelt in onderdelen, dan zijn er een paar die heel erg achterlopen

[1:46:34] in het toepassen van innovaties.

[1:46:36] En dat zijn net twee die bij meneer Karremans in de portfeuille komen, namelijk de geestelijke

[1:46:40] gezondheidszorg en de jeugd.

[1:46:43] Dus ik wil eigenlijk vragen aan meneer Karremans wat we van hem mogen verwachten, zeg maar,

[1:46:47] als stimulans, koploper, wat dan ook, zeg maar, om innovatie juist in die twee sectoren

[1:46:53] veel beter ontwikkeld, maar ook geïmplementeerd te krijgen.

[1:47:01] Voorzitter, twee dingen daarover.

[1:47:03] Want ik vind het een hele terechte vraag en een hele goede vraag, dus dank daarvoor.

[1:47:06] Ten eerste is dat wat ik gezien heb in de overheid, dat heb ik gezien als wethouder,

[1:47:12] dat we het heel lastig vinden in de overheid om goed te experimenteren.

[1:47:16] Om eens dingen te durven aan te pakken, duidelijk af te kaderen, van tevoren duidelijke KPIs te stellen,

[1:47:23] van wanneer gaan we er wel mee door en wanneer niet mee door.

[1:47:25] Maar je krijgt al heel snel in de overheid de terminologie

[1:47:28] een experiment is mislukt, ook als je er veel van geleerd hebt.

[1:47:32] En dat het niet tot het gewenste resultaat leidt

[1:47:35] om vervolgens een probleem op te lossen, ala, maar je hebt er wel van geleerd.

[1:47:38] Die mindset heb ik gemerkt in de hele brede overheid in Nederland.

[1:47:43] En ik denk dat het heel belangrijk is om daar juist ook in de zorg,

[1:47:45] ook in de jeugdzorg en de GGZ, mee aan de slag te gaan.

[1:47:48] Niet met het nemen van onverantwoorde risico's uiteraard,

[1:47:51] zeker niet met kwetsbare mensen,

[1:47:52] Maar je moet wel dingen durven aan te pakken.

[1:47:55] Ik denk dat dat heel belangrijk is.

[1:47:56] En twee, mevrouw Thiele zegt terecht, in twee van de delen van mijn port 5 uur van functieaanduiding

[1:48:03] loopt dat daar nog misschien wat achter.

[1:48:05] Bij sport is dat natuurlijk tegenovergestelde.

[1:48:07] Dus ik ben heel benieuwd en dat vind ik sowieso mooi.

[1:48:09] Preventie en sport werken sowieso heel goed samen.

[1:48:12] Maar ook als het gaat om GGZ en jeugdzorg ben ik heel benieuwd,

[1:48:16] en dat ben ik ook van plan verder uit te diepen en daarmee aan de slag te gaan,

[1:48:19] of we dingen die we leren in dat veld, waar innovatie juist heel goed gaat,

[1:48:23] of we daar kruisbestuiving kunnen realiseren in de andere velden.

[1:48:26] Hoe dat er precies uit gaat zien, dat weet ik niet.

[1:48:28] Daar wil ik graag mee aan de sloog.

[1:48:30] Maar dat is wel een van de dingen die ik zou willen uitlopen.

[1:48:35] Dank u.

[1:48:37] Meneer Al Abassi.

[1:48:39] Voorzitter, dank.

[1:48:41] Het is verschrikkelijk dat de heer Wilders beveiligd moet worden.

[1:48:45] Tegelijkertijd is het niet minder verschrikkelijk dat moskeeën beklad worden.

[1:48:50] Dat ramen van moskeeën vernield worden.

[1:48:52] dat 1 miljoen mensen zich niet veilig voelt door uitingen en uitspraken van de PVV hier.

[1:48:58] En die angst geldt overigens niet alleen voor moslims, want we hebben gezien dat de heer

[1:49:03] Bosma bijvoorbeeld nu ook niet welkom is bij Ketikoti en we beperken ons ook niet tot alleen

[1:49:08] de zwarte gemeenschap. Ik heb hier namelijk een motie waarin de PVV roept tot zwaardere straffen

[1:49:13] als het gaat om allochtonen. Ook aan ouders van allochtonen die onschuldig zijn. En niet alleen

[1:49:20] straffen, maar ook nog het land uitzetten als het vaker gebeurt en daar staat mevrouw Agema ook onder.

[1:49:27] Beseft mevrouw Agema wat dit soort moties doen met Nederlanders met een andere migratieachtergrond

[1:49:34] en neemt mevrouw Agema afstand van dit soort moties en uitingen?

[1:49:40] Dank u wel, voorzitter. Ik ken de motie en de context niet goed, maar wat ik de heer

[1:49:48] Al Abassi zou willen zeggen is dat het duidelijk is dat DENK en de PVV over een aantal onderwerpen

[1:49:54] heel verschillend denken, dat ook bijvoorbeeld de leus die door DENK hier in het parlement

[1:50:00] gebruikt wordt, Forum de Liver to the Sea, ook door het parlement, als het parlement

[1:50:06] daarin ook een motie heeft aangenomen, als geweld te beschouwen.

[1:50:10] Ondanks dat zit DENK toch in het college Rotterdam en wordt er samengewerkt met het VVD en D66.

[1:50:16] Wat ik tegen de heer Al-Basri zou willen zeggen is dat iedere Nederlander en iedereen die zich

[1:50:22] in Nederland bevindt mij lief is en dat ik ervoor zal zorgen als ik de post van beoogd

[1:50:27] minister inneem, dat ik daar ook vanuit mijn rol als minister voor zal zorgen dat iedereen

[1:50:32] zich goed voelt in ons land en alles zal ik doen wat in mijn bereik ligt als minister

[1:50:39] van volksgezondheid, welzijn en sport om de volksgezondheid van iedereen die zich in Nederland

[1:50:45] bevindt te bevorderen.

[1:50:47] Dank u wel. En dan ga ik naar de heer Vermeer voor als laatste in deze ronde.

[1:50:53] Ja, dank u wel, voorzitter. Ik heb een vraag voor mevrouw Agema.

[1:50:57] We hebben het straks al over gehad over de toelatingsprocedures van nieuwe medicijnen.

[1:51:02] We hebben ook problemen doordat wij lagere prijzen voor medicijnen betalen dan omliggende landen.

[1:51:09] Dat klinkt als een fantastisch onderhandelresultaat, maar als je dan de medicijnen niet krijgt, heb je wel een probleem.

[1:51:15] En we hebben geen of weinig eigen productie meer in Nederland.

[1:51:22] Ook voor onze strategische onafhankelijkheid is het superbelangrijk dat we zelf voldoende medicijnen in Europa maar ook in Nederland produceren.

[1:51:31] Want als iemand met zelf een beperkte longcapaciteit weet ik dat medicijngebrek letterlijk adembenemend kan zijn.

[1:51:40] Wat gaat de beoogd minister van VWS hieraan doen de komende jaren?

[1:51:47] Vraag maar.

[1:51:48] Dank u wel voor deze vraag, meneer Vermeer, want ik maak me er ook hele grote zorgen over.

[1:51:54] Een vergelijkbare vraag is ook gesteld door de mevrouw Paulusma.

[1:52:01] De problemen die we hebben met geneesmiddelen zijn echt een veelkoppig monster.

[1:52:05] Ik vind ook dat de huidige minister van Medische Zorg, mevrouw Dijkstra, daar hele goede stappen op zet.

[1:52:13] En soms is het gewoon heel erg lastig.

[1:52:15] Kijk, grondstoffen komen soms niet eens uit Nederland, niet uit Europa, maar van een hele andere kant van de wereld.

[1:52:21] En als daar dus een beperking is in de grondstoffen, is het heel lastig om hier een oplossing te vinden.

[1:52:29] Veel fabrikanten zijn bedrijven die soms, als de bedrijfsvoering tegenvalt, een middel ineens niet

[1:52:36] meer produceren.

[1:52:37] Ja, dan zitten we ook met de handen in het haar.

[1:52:41] Ik vind het niet goed als het preferentiebeleid, dat ons met z'n allen ongeveer een miljard scheelt

[1:52:49] aan kosten op onze zorgpremie, zo ver gaat dat fabrikanten op een gegeven moment zeggen

[1:52:55] Nederland betaalt zo weinig, dat land slaan we maar over.

[1:53:00] Want dan kom je ook weer op die baten terecht.

[1:53:02] Op het moment dat mensen hun door een medicus voorgeschreven medicijnen...

[1:53:07] en ze zijn verplicht verzekerd en ze hebben een verplichte zorgverzekering...

[1:53:12] en ze hebben recht op zorg en die medicijnen niet krijgen...

[1:53:16] waardoor ze bijvoorbeeld kunnen werken, naar hun werk kunnen gaan...

[1:53:19] maar ook hele kleine kinderen die problemen hebben met ademhalen.

[1:53:24] Dan vind ik wel dat wij in het kader van de volksgezondheid dat moeten rechtzetten.

[1:53:29] Dus dan gaat het weer over dat scherpe kantje en daar waar beleid doorslaat.

[1:53:33] En ik zal me daarin dus met de kennis en de kunde die op ministerie aanwezig is en met de voortvalendheid

[1:53:40] die mevrouw Dijkstra hier al heeft ingezet, zal ik volle vaart vooruit gaan.

[1:53:47] Ook wel voor ik naar de volgende ronde ga, is mij ook te orde gekomen dat de behoefte is aan een hele kort schorsing.

[1:53:51] Dus ik wilde even vijf minuten schorsen en dan gaan wij door.

[2:01:13] Ik open de hoorzitting met de beoogde bewindspersonen

[2:01:19] voor het ministerie van Volksonderhoud, Welzijn en Sport.

[2:01:21] Ik wil de leden vragen om echt het nu te beperken tot een vraag,

[2:01:27] liefst eigenlijk gewoon zonder inleiding.

[2:01:30] En we eindigen echt drie uur, dus ik kijk ook of er dan

[2:01:32] na deze ronde nog een ronde mogelijk is.

[2:01:34] En ik vraag de bewindspersonen heel kort en bondig te zijn.

[2:01:41] Bij ook bewindspersonen, zeker.

[2:01:45] Nou, er is...

[2:01:47] Ik constateer verschillen tussen de drie, maar...

[2:01:49] misschien gaan we dat ook blijven meemaken de komende tijd.

[2:01:52] Maar ik ga nu naar GroenLinks Partij van de Arbeid.

[2:01:55] De heer Bushoff.

[2:01:55] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:01:57] Een vraag voor mevrouw Meijer over de ouderenzorg.

[2:02:00] Aan de ene kant zien we in het hoofdlijnenakkoord...

[2:02:02] dat een eerdere bezuiniging van 1,2 miljard op de oudere zorg gehalveerd wordt.

[2:02:06] Als je positief bent en een beetje politiek lenig...

[2:02:09] dan zeg je er komt 600 miljoen bij op de oudere zorg.

[2:02:12] Aan de andere kant is er ook een niet ingevulde...

[2:02:15] of behaalde bezuiniging van 600 miljoen bijgekomen in de afgelopen weken.

[2:02:20] Dus er komt dus bijna geen geld bij voor de oudere zorg.

[2:02:23] En mijn vraag is dan ook...

[2:02:25] gaat u ervoor zorgen dat er echt meer geld bij oudere zorg bijkomt?

[2:02:28] En zo niet, kunt u met het huidige budget voor meer oudere zorgplekken gaan zorgen?

[2:02:34] Mevrouw Meijer.

[2:02:36] Dank u wel voorzitter en dank ook voor die vraag.

[2:02:39] Ik begrijp die zorgen en ik deel die zorgen natuurlijk ook.

[2:02:43] Want ik ben aan de ene kant heel blij met wat er in het hoofdlijnakkoord staat.

[2:02:46] De halvering van het eigen risico en de investering van 60 miljoen in de oudere zorg.

[2:02:50] Ik denk dat dat hele mooie punten zijn en ik ben ook wel echt trots op dat we dat voor elkaar hebben gekregen.

[2:02:55] Maar aan de andere kant deel ik ook de zorg van de heer Busselhoff en van heel veel mensen

[2:03:00] die werken in de zorg en op handen zijn in de bezuiniging.

[2:03:05] Gewoon de taakstelling van het demissionaire kabinet die er nog ligt.

[2:03:09] En werkelijkheid, dat is gewoon de realiteit.

[2:03:11] En daar heb ik mee te dealen.

[2:03:13] En ook die zal net als andere plannen uit het hoofdlijnakkoord de komende tijd nader ingevuld moeten worden.

[2:03:18] En ik zal me met heel veel motivatie en ook met hart voor de zorg,

[2:03:24] zoals we dat als partij ook altijd hebben gedaan, ook die taakstelling tot mij nemen.

[2:03:29] Want dat is gewoon de realiteit die er is.

[2:03:32] Dan gaan we naar mevrouw Paulusma.

[2:03:34] Dank u wel, voorzitter.

[2:03:35] Mijn laatste vraag is voor mevrouw Agema.

[2:03:38] Zij geeft een brief aan.

[2:03:39] Het fors verminderen van de administratietijd wordt dan ook mijn heilige doel.

[2:03:44] Een van de manieren om, ik weet niet of we het heilige doel moeten behalen,

[2:03:46] maar om wat aan administratiedruk te doen, is digitalisering.

[2:03:49] Het veld geeft ook aan daar grote stappen in te willen zetten.

[2:03:52] Hoe gaat de minister daaraan bijdragen dat de gegevensuitwisseling

[2:03:55] en de digitalisering in de zorg op gang komt?

[2:03:57] Vragen maar.

[2:03:59] Ja, ik zie hier een enorme kans als het gaat om digitalisering.

[2:04:04] Dat is een kans die we de komende vijf of tien jaar moeten aanpakken,

[2:04:08] omdat dat enorm veel inzet van personele uren scheelt.

[2:04:16] Ik kan er eigenlijk vrij kort over zijn, mevrouw Paulus, maar digitalisering is ontzettend belangrijk.

[2:04:21] Er zijn ook budgetten voor.

[2:04:23] En we zullen ook hier een grote slag moeten maken, want dat is een van de pijlers die

[2:04:26] ontzettend belangrijk worden als het gaat om besparing van arbeidsuren.

[2:04:33] Het lid Kostic.

[2:04:37] Ja, toch een vraag voor de heer Karremans.

[2:04:40] Vanuit ook zijn rol als iemand die de basislijn heeft ondertekend.

[2:04:44] We hebben net gehoord van mevrouw Agema dat ze weigert als boogdivisiepremier en als minister

[2:04:49] om afstand te doen van de gedachten achter de omvolkingstheorie dat niet-westerse mensen

[2:04:54] een gevaar zouden zijn voor de samenleving.

[2:04:58] En dat de islam, en te erkennen dat de islam gewoon in de Nederlandse samenleving hoort

[2:05:02] en dat mensen met een niet-westse achtergrond gewoon in deze samenleving horen, die komt

[2:05:07] tot de vraag.

[2:05:08] Ik herhaal alleen maar even omdat het relevant is voor de heer Kardemans.

[2:05:11] Vindt u dat iemand die daar geen afstand van durft te doen, die niet durft te erkennen dat

[2:05:30] niet-westerse mensen en islam gewoon in deze Nederlandse samenleving hoort, dat hij geschikt

[2:05:35] is om de eerste vice-premier van dit land te zijn?

[2:05:43] Ik geef mevrouw Agema... Nee, ik ga over de orde.

[2:05:46] Mevrouw Agema mag hier even kort op antwoorden, maar de vraag is wel gericht aan de heer Karremans.

[2:05:49] Die krijgt ook zo de mogelijkheid om daar op te antwoorden.

[2:05:51] Eerst een vraag, maar kort.

[2:05:52] Ik beschouw dat als een persoonlijk feit, voorzitter.

[2:05:56] Mijn collega's hebben bij het uiten van die woorden en begrippen zich onvoldoende gerealiseerd

[2:06:00] wat de context en de lading ervan kon zijn.

[2:06:04] Ze hebben beide afstand daarvan genomen.

[2:06:06] Ik neem daar afstand van omdat ik die woorden ook nooit gebezigd heb en ik heb niet dat gedachte goed.

[2:06:09] En ik vind het heel verdrietig dat mevrouw Kostic bij een bepaald verhaal wil blijven.

[2:06:18] Religies zijn gelijk in Nederland, dat staat ook in onze rechtsstaatsverklaring.

[2:06:21] En in onze rechtsstaatsverklaring staat ook dat kritiek toegestaan is.

[2:06:25] En ik denk ook dat dat belangrijk is, want als we in een vrij land als Nederland geen kritiek meer

[2:06:29] mogen hebben, zijn we ook verloren.

[2:06:31] Dus de dingen die mevrouw Kostic juist zei, zijn feitelijk onjuist.

[2:06:37] En dan ga ik nu naar de heer Karmans.

[2:06:40] Ja, voorzitter, kijk, als door het lid Kostić aan mij gevraagd wordt wat ik van omvolking

[2:06:46] vind of van een omvolkingstheorie, ik heb denk ik in mijn bijdrage aan het begin gezegd waar

[2:06:52] ik vandaan kom, de stad Rotterdam, die getekend is door een allesvernietigend bombardement

[2:07:00] van de nazi's, dus u kunt zich denk ik wel even indenken wat ik daarvan vind, tegelijkertijd

[2:07:06] Spreek ik ook heel veel mensen in Rotterdam, die heb ik ook gesproken.

[2:07:10] Ik kan me nog een heel levendig gesprek herinneren met een oudere man in een portiek in Carnisse,

[2:07:16] die zich zorgen maakt en met lede ogen toe ziet hoe zijn wijk is veranderd.

[2:07:22] Ook door de komst van andere mensen, dat zijn wijk in die zin is veranderd,

[2:07:27] en dat zal ik een voorbeeld noemen.

[2:07:28] Zijn wijk is totaal verkamerd en daar slapen nu vaak

[2:07:34] 7, 8, 9 Oost-Europese arbeidsmigranten op een kamertje onder vreselijke omstandigheden of in schuurtjes.

[2:07:41] De sociale binding in die wijk is weg.

[2:07:44] Dus mensen maken zich zorgen daarover en die zorgen snap ik ook.

[2:07:47] Dus ik vind ook dat je dat serieus moet nemen.

[2:07:49] Aan de andere kant, als liberaal, en dat zit ook heel dicht bij mezelf,

[2:07:54] zal ik altijd iedereen beoordelen, en ik vind ook dat het daar om moet gaan,

[2:07:59] om hun toekomst en nooit om hun afkomst.

[2:08:01] Rotterdam is natuurlijk een hele diverse stad, dat kent u.

[2:08:04] We zijn allemaal Rotterdammers, we werken daar ook in hele uitdagende politieke samenstellingen samen.

[2:08:09] En dat is hoe ik daarin sta.

[2:08:13] Dank u wel. Dan ga ik naar de heer.

[2:08:16] Dank u wel, voorzitter.

[2:08:19] De doelstelling van deze bijeenkomst is om wat nader zicht te krijgen op de beoogde bewindspersonen, hun overtuigingen, hun visie.

[2:08:29] en daar worden vragen over gesteld en zoals soms in wetenschappelijk onderzoek dat wordt genoemd

[2:08:35] dan kom je bij datasaturatie. Nou, dat betekent dat je voldoende informatie hebt om iets daarvan

[2:08:41] te vinden. Op dat punt ben ik aangekomen en ik heb daarom ook geen vervolgvragen meer.

[2:08:47] Ik dacht dat u een vraging stelde over datasaturatie. Een nieuwe term in de zorg

[2:08:54] ontdekt. Maar nee, u hoeft geen nieuwe datasaturatie op te tijgen op het

[2:08:58] Het ministerie van Volksgezondheid.

[2:08:59] Dat is u bespaard gebleven.

[2:09:01] We gaan naar mevrouw Jansen.

[2:09:06] Dank u, voorzitter. Ik heb een vraag aan de heer Karremans.

[2:09:10] Ik zou graag willen horen wat zijn mening over het preventieakkoord is...

[2:09:14] ...en of hij van plan is om de lijn van de huidige staatssecretaris voor te zetten...

[2:09:18] ...of dat hij andere prioriteiten of een ander aanpak heeft.

[2:09:23] Meneer Karremans.

[2:09:25] Ja, voorzitter. Ik kan eigenlijk geen ja of nee op die vraag zetten...

[2:09:29] Maar ik heb geen aanleiding om nu te zeggen van ik ga er totaal van afwijken.

[2:09:32] Dus daar wil ik gewoon mee aan de slag.

[2:09:36] Dus dat wil ik ook in de toekomst vorm gaan geven.

[2:09:39] Ik weet dat het preventieakkoord er is.

[2:09:40] Ik denk dat er ook heel veel goede dingen in staan.

[2:09:43] Wat ik net al zei, ik kan nu niet zeggen van ik ga 100 procent overnemen...

[2:09:47] ...of het allemaal niet doen.

[2:09:51] Maar ik denk dat het een goede basis is om op door te bouwen...

[2:09:53] ...en we zullen moeten kijken wat we daaruit voortzetten...

[2:09:57] ...wat we misschien anders moeten doen, waarvan we weten of waarvan we zien dat het niet werkt...

[2:10:00] ...om ervoor te zorgen dat we wel invulling geven aan dat belangrijke onderwerp preventie.

[2:10:06] GESPREKSLEIDER Dankuwel. En dan kom ik bij mevrouw Kokoek.

[2:10:10] JOURNALISTE Dank, voorzitter. Ook een vraag aan de heer Karamans, ook over preventie.

[2:10:13] Want ik wilde eigenlijk vragen naar maatregelen...

[2:10:17] ...die misschien niet direct naar zorg flankeren, maar wel de zorg heel erg stimuleren.

[2:10:21] En specifiek vraag de rol van natuur.

[2:10:24] Ik weet dat de heer Karamans, volgens mij, betrokken is geweest...

[2:10:26] ...met initiatief Urban Sports, of ja, stadssporten in goed Nederlands.

[2:10:37] Dat praat ons heel vervelend.

[2:10:41] Maar de stilte is ook ongemakkelijk. Goed.

[2:10:43] Over die Urban Sports.

[2:10:44] En of hij daar het belang van is een goede ontwikkeling van de natuur...

[2:10:47] ...of hij dat ook ziet en of hij dus ook samen zal werken met de collega's...

[2:10:51] ...in het kabinet die daarop toezien in relatie tot die inzet op preventie.

[2:10:55] De karrenbos.

[2:10:56] Ik ben heel dankbaar voor deze vraag, voorzitter, zeg ik tegen mevrouw Koppel...

[2:11:00] ...want dat is waar ik nu als wethouder extreem veel mee bezig ben.

[2:11:04] Iedereen kent Rotterdam als een grijze, industriële stad.

[2:11:07] Maar wat we in een rap tempo aan het vergroenen zijn...

[2:11:09] Het Hofplein, daar springen we in als Feyenoord kampioen wordt.

[2:11:13] Eén keer in twee jaar.

[2:11:16] En dat veranderen we van een heel druk verkeersknooppunt...

[2:11:19] met vijf banen voor de auto, naar een prachtig mooi groen verblijfsplein.

[2:11:22] Dus er zijn nog heel veel investeringen die we doen.

[2:11:25] En dat doen we niet alleen omdat het er mooi uitziet op de plaatjes...

[2:11:27] maar dat doen we ook omdat het voor luchtkwaliteit goed is...

[2:11:30] en voor het welzijn van mensen.

[2:11:31] Dat doen we niet alleen op het Hofplein, maar juist ook in heel veel verstenen stadswijken.

[2:11:36] Want voor heel veel mensen begint de stad niet op het Hofplein of op de Koolsingel,

[2:11:40] maar gewoon natuurlijk bij hun eigen voordeur en hun eigen straat.

[2:11:44] Dus die vergroening is extreem belangrijk, ook in het licht van klimaatadaptatie.

[2:11:48] Je ziet hoe heet het is hier nu vandaag.

[2:11:50] Nou, bij de Kralingse Plas, ja ik word nu een beetje de wethouder,

[2:11:53] maar bij de Kralingse Plas is het 7 graden koeder dan in verstenen stadswijken

[2:11:57] zoals Hillesluis of Afrikaanerwijk.

[2:11:59] En daar zitten juist hele kwetsbare mensen, vaak met een achterstand,

[2:12:04] die ook geen geld hebben voor een airco bijvoorbeeld, of vaak onder platte daken.

[2:12:09] Dus het is juist inderdaad heel belangrijk om dat te doen.

[2:12:12] Vergroening kan daarbij helpen, natuur kan daarbij helpen, juist ook stadsnatuur.

[2:12:16] En ook toegang voor mensen die wonen in een verstenen omgeving tot natuur.

[2:12:22] En daar komt OV bijvoorbeeld weer bij kijken.

[2:12:23] Dus dat zijn allemaal zaken die inderdaad heel belangrijk zijn.

[2:12:26] Dus zeer terecht te vragen en dus nogmaals dank daarvoor.

[2:12:31] Dank u wel. Mevrouw Thielen.

[2:12:33] Ja, dank u wel. Mijn vraag is voor mevrouw Agema.

[2:12:35] Voor de meeste Nederlanders is het meest zichtbare wat zij bijdragen aan de zorg...

[2:12:40] de maandelijkse premie die ze overmaken naar zorgverzekeraars.

[2:12:43] Wat vindt mevrouw Agema aanvaardbaar...

[2:12:45] als het gaat over de ontwikkeling van die premie de komende jaren?

[2:12:49] En wat gaat ze doen om hem... Wat mij betreft moet hij stabiel blijven.

[2:12:53] Wat gaat ze doen om dat voor elkaar te krijgen?

[2:12:56] Ja, dat laatste gaat zeker niet lukken.

[2:12:59] Maar waar ik mij wel aan sterk is wat er de voorbije jaren is gebeurd.

[2:13:02] Ik weet nog heel goed een rapport van het Centraal Planbureau uit 2010.

[2:13:06] Zorg blijft groeien, heette dat.

[2:13:08] En dat rapport zei, en we kennen die uitdrukking allemaal wel, dat de zorg in 2040 de helft

[2:13:13] van ons inkomen zou gaan uitmaken.

[2:13:16] Nu heb ik dat allemaal goed in de gaten gehouden de afgelopen twaalf jaar.

[2:13:19] En wat wil nou het geval?

[2:13:21] Die zorg ging veel minder hard groeien.

[2:13:24] En inmiddels gaat het om een bedrag van gemiddeld 1,7 miljard euro per jaar, of 1,4 miljard euro per jaar.

[2:13:31] Dat de zorg niet groeide, dus wat je zag was dat de prognoses, de prognoses deden dat en de daadwerkelijke zorgkosten deden dat.

[2:13:38] En het zou mij nou een liefding waard zijn dat prognoses en realisaties, daar zal ik op gaan aansturen,

[2:13:45] want VWS maakt die prognoses niet, die komen van extern, maar dat die prognoses en realisaties dichter bij elkaar komen.

[2:13:53] Dat verwacht ik ook, want je ziet dat in prognoses ook de loomsom meegenomen wordt van arbeidskrachten,

[2:14:00] waarvan we ook weten dat ze er niet bij gaan komen, want de menskracht is er niet.

[2:14:04] Dus dat dat meer in balans komt.

[2:14:06] Dus prognoses en realisatie dichter bij elkaar komen.

[2:14:09] En dan zul je ook zien dat de zorgpremie blijft stijgen,

[2:14:14] maar dat er minder heftige voorspellingen naar voren zullen komen.

[2:14:18] Omdat ik dus verwacht dat die lijn van de afgelopen twaalf jaar, waar de zorg 1,4 miljard euro per jaar

[2:14:25] minder steeg dan voorspeld, die zal doorzetten en dan met name op het terrein van personeelstekorten

[2:14:31] die zullen toenemen. Oké, dank u. Meneer El Abassi. Voorzitter, dank. Ik vind het jammer dat mevrouw

[2:14:42] Agema nog geen afstand heeft gedaan, of in ieder geval niet op de hoogte is van de motie die ik

[2:14:46] daar zojuist voor had gelegd. Ik merk dat er verwarring is tussen de term omvolking en

[2:14:54] de inhoud. De inhoud heeft het namelijk over een idee dat de bevolkingssamenstelling van

[2:14:58] een land of regio wordt veranderd door middel van massale immigratie of hoog geboortscijfers

[2:15:03] van bepaalde etnische of culturele groepen. In mijn ogen de PIVV-lijn. En als we daarna

[2:15:12] kijken wat mevrouw Agema daarvan vindt.

[2:15:16] En als we ook nog meenemen dat er, zoals ik aangaf, selectief zijn in de kritiek en ook

[2:15:21] nog eens een motie die vraagt om bepaalde groepen harder te straffen en ook nog het land uit te

[2:15:27] zetten, hoe kijkt ook mevrouw Agema daarvan?

[2:15:31] En lijkt dat niet juist meer op een bepaalde vorm van omvolking?

[2:15:36] De motie gaat het dan over.

[2:15:37] Ja, maar die motie en de context van die motie ken ik niet.

[2:15:40] Ik vraag me ook af of dat ging over slachtoffers van meisjesbesnijdenis.

[2:15:44] Maar ik ken die motie niet en ook de context niet.

[2:15:46] En dan komt u er zomaar mee en dan kan ik daar dus niet goed op antwoorden.

[2:15:50] Het spijt me dat ik daar dus niet goed op kan antwoorden, omdat ik de context, het debat en die motie niet ken.

[2:15:57] Als het gaat om het begrip omvolking, die is ontstaan tijdens nazisme.

[2:16:02] Dat is een zeer verschrikkelijke periode in onze geschiedenis.

[2:16:07] Mijn collega's hebben zich dat onvoldoende gerealiseerd.

[2:16:09] hebben we er ook volmondig afstand van genomen.

[2:16:13] En dat is het één.

[2:16:15] En het andere is dat de Nederlandse bevolkingssamenstelling verandert en dat dat een gegeven is dat onze

[2:16:23] bevolking toeneemt, fors toeneemt en dat veel mensen daar zorgen over hebben.

[2:16:29] We zijn een klein land, alles komt inmiddels onder druk te staan.

[2:16:32] Maar dat ook mensen zich zorgen maken over die veranderende samenstelling, bijvoorbeeld

[2:16:36] En dat heb ik al eerder gezegd, voorzitter, en ik val inderdaad in herhaling.

[2:16:40] Een jonge vrouw als Lale Ghul, die in een vrije land als Nederland toch hele grote problemen

[2:16:47] ondervindt om vrij te zijn, en zij staat er niet alleen, en veel mensen hebben daar zorgen

[2:16:51] over.

[2:16:52] Dus het is belangrijk, denk ik, om die zorgen los te zien van theorieën op een pad waar

[2:17:02] we niet op moeten gaan.

[2:17:04] Daar hebben we mijn collega's afstand van genomen.

[2:17:06] maar daar heb ik veel respect en belonding voor. Dat moeten ze ook doen.

[2:17:09] En dat zijn verschillende dingen.

[2:17:11] Dank u. Dan kom ik bij de heer Vermeer.

[2:17:14] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:17:16] Mevrouw Agema schrijft in haar motivatiebrief

[2:17:19] dat de zorg de roeping van mensen is met tomeloze inzet

[2:17:23] en schier eindeloos geduld.

[2:17:25] Dan heb ik van haar al wel zo'n 18 jaar tomeloze inzet gezien.

[2:17:30] Maar hoe denkt zij het geduld op te kunnen brengen

[2:17:34] als bewindspersoon u zelf verantwoordelijk bent voor de dossiers waar u jarenlang al als meestal in

[2:17:42] de oppositie actief in bent? Dank u wel voor deze mooie vraag, meneer Vermeer. Ik denk ook dat ik in

[2:17:51] mijn brief de context heb geschetst van waar de zorg nu staat. Zorg is mensenwerk en we zien de

[2:18:00] personeelstekorten veel harder oplopen dan ons lief is en er zijn straks gewoon te weinig

[2:18:06] Er zijn straks te weinig huisartsen, er zijn straks te weinig mensen die in de verpleeghuizen kunnen werken.

[2:18:13] Er zijn te weinig doktersassistenten.

[2:18:15] Van alles is straks te weinig.

[2:18:17] En dat moeten wij afwenden.

[2:18:21] En daar ben ik heel erg ongeduldig op, omdat het moet.

[2:18:27] Omdat de optie dan maar geen zorg, het personeelstekort bij verloskundigen loopt op naar 6000 in 2030.

[2:18:35] Er gaan kinderen geboren worden als we dat zouden laten gebeuren die, terwijl ze onder

[2:18:41] medische toezicht geboren zouden moeten worden, dat dat niet gaat gebeuren.

[2:18:46] Of terwijl er geen verloskundige bij is die kan beoordelen wat de medische situatie is.

[2:18:51] En daarom zal het mijn heilig doel zijn om te automatiseren, te digitaliseren, regels

[2:18:56] te schrappen en alles eraan te doen.

[2:18:58] En ik vind dat ook de grootste verantwoordelijkheid van de politiek om de zorgmedewerkers hun

[2:19:02] werk te kunnen laten doen met voldoende collega's.

[2:19:06] Dank u wel.

[2:19:07] We hebben nog tien minuten.

[2:19:08] Ik wil de leden het volgende voorleggen.

[2:19:11] Dit is echt de laatste ronde.

[2:19:13] Echt alleen nog een vraag.

[2:19:14] Maar ik zeg er ook bij, stel even een vraag die u nog wilde stellen.

[2:19:17] Ik wil even uit die herhaling vallen van vragen die al gesteld zijn.

[2:19:20] Anders gaan we die tien minuten niet redden.

[2:19:22] Dus ik geef nu het woord aan mevrouw Westerveld.

[2:19:26] Dank u wel, voorzitter.

[2:19:27] Mijn vraag gaat over beleid voor mensen met een beperking.

[2:19:31] Want ik zie wel licht wat hier wordt gezegd.

[2:19:33] Soms de warme woorden over de doelgroep en wat er in het hoofdlijnakkoord en in de financiële

[2:19:39] bijlagen staat.

[2:19:41] Dan zie ik bezuinigingen op mensen die mentale problemen hebben, ook op mensen met een beperking.

[2:19:46] Mijn vraag aan mevrouw Meijer is hoe zij gaat voorkomen dat straks de meest kwetsbare mensen

[2:19:52] in deze samenleving geen hulp meer hebben.

[2:19:54] Gaat zij zorgen dat we die stappen zetten naar een meer toegankelijk Nederland, ook

[2:20:00] voor mensen met een beperking, zoals nou ook de afspraak is in het VN-verdrag?

[2:20:04] Het VN-verdrag. Mevrouw Meijer.

[2:20:08] Dank u wel, voorzitter. En dank ook voor de vraag.

[2:20:11] En ik deel die zorg natuurlijk ook.

[2:20:13] Want ik heb hier net ook het beeld gezet.

[2:20:14] Aan de ene kant heb je de, wat ik vind, hele mooie punten uit het hoofdlijnenakkoord

[2:20:18] over het eigen risico en over de investeringen in de oude zorg.

[2:20:21] Aan de andere kant heb je de realiteit ook.

[2:20:24] En dat is onder andere ook de taakstelling van het demissionaire kabinet

[2:20:27] en gewoon de grote problemen die in de zorg algemeen aan de hand zijn.

[2:20:32] In de gehandicaptenzorg, in de wijkverpleging, in de oudere zorg.

[2:20:35] Ik pretendeer hier ook niet met een pennestreek van alles op te kunnen lossen.

[2:20:40] Dat zal een gevecht van de lange adem worden.

[2:20:46] Maar ik kan hier wel mijn uiterste motivatie uitspreken om iets goeds te doen.

[2:20:51] Ook juist voor die doelgroep waar mevrouw Westerveld zich al jarenlang zo hard voor maakt.

[2:20:54] Ik denk ook dat het akkoord daar handvaten voor bevat, maar ook dat er nog een hoop stappen

[2:20:59] worden gezet.

[2:21:00] Een van de problemen — mevrouw Agema heeft het er vaker over gehad — is wat we structureel

[2:21:05] door de hele zorg zien.

[2:21:06] Zijn die personeelstekorten?

[2:21:08] Zijn de tijd die aan andere dingen gaat dan naar de zorg?

[2:21:12] Ik denk dat als we dat voortvarend gaan aanpakken, er op het gebied van de mensen waar u zich

[2:21:17] altijd heel erg hard voor maakt, en terecht, ook stappen kunnen worden gezet, juist ook

[2:21:21] om die toegankelijkheid te verbeteren.

[2:21:24] Dank u.

[2:21:25] Ik begrijp dat ik nu stil moet zijn.

[2:21:27] Ja, we gaan even door.

[2:21:29] Mevrouw Paulusma.

[2:21:32] Dit kost iets.

[2:21:35] Ja, onze laatste vraag toch aan de heer Karremans.

[2:21:39] Mevrouw Agema heeft gewoon geweigerd afstand te nemen van de gedachten achter de omvolkingstheorie.

[2:21:44] Ik heb net al gezegd...

[2:21:46] Maar voorzitter, dit gaat over...

[2:21:48] Maar wat is uw vraag aan de heer Karremans?

[2:21:51] Dat heeft u net gezegd.

[2:21:53] Als mevrouw Aagma bij deze afstand wil doen van de gedachte achter de omvolgingstheorie en dat is dat niet-Westerse personen een gevaar zouden zijn voor deze samenleving.

[2:22:02] Ik vraag u echt, ik doe ook een beroep op u.

[2:22:04] U heeft deze vraag net gesteld.

[2:22:07] Niet aan de heer Kardemans.

[2:22:09] In ieder geval een vergelijkbare vraag aan de heer Kardemans.

[2:22:11] Mevrouw Aagma heeft daar een persoonlijk feit van, maar heeft er ook op gelegd.

[2:22:13] Ik wil dat eigenlijk niet weer opnieuw.

[2:22:15] Dus het is nu gewoon...

[2:22:16] Even, jongens.

[2:22:18] Het is nu aan u om een hele gerichte vraag te stellen aan de heer Kardemans.

[2:22:21] Dat vraag ik u nu rechtstreeks en zonder inleiding.

[2:22:24] Gelijk, alsjeblieft. Anders gaan we deze tien minuten niet redden.

[2:22:27] Ja, daar was ik mee bezig.

[2:22:28] Oké. Stel die vraag dan.

[2:22:31] Ik wil dan van de heer Karremans wel horen of hij afstand wil doen...

[2:22:36] van de gedachte achter de omvolkingstheorie...

[2:22:39] namelijk dat niet-Westerse mensen een gevaar zouden zijn...

[2:22:44] voor onze Nederlandse samenleving.

[2:22:46] Gewoon een simpele ja of nee.

[2:22:47] Ik stel voor dat deze vraag eigenlijk ook al is gesteld...

[2:22:51] Heer Karramans hiervoor.

[2:22:52] Nee, maar u mag even antwoorden.

[2:22:55] Volgens mij, voorzitter, was ik daar net echt heel duidelijk over.

[2:22:58] Dus daar wil ik het bij laten.

[2:23:00] En ik wil het hier ook bij laten.

[2:23:03] Dat meen ik oprecht.

[2:23:04] Kijk, u heeft ook als persoonlijk feit, maar ik wil niet dat u alles herhaalt.

[2:23:09] Voorzitter, ik heb bij elke vraag van mevrouw Kostic afstand genomen van de woorden die gebruikt zijn door mijn collega's.

[2:23:16] Dat heb ik elke keer gedaan.

[2:23:17] En ze blijft zeggen dat ik dat niet heb gedaan.

[2:23:19] Ik heb dat elke keer wel gedaan.

[2:23:22] Het zijn woorden die niet gebruikt hadden mogen worden met de verkeerde context.

[2:23:25] Ze hadden niet gebruikt mogen worden.

[2:23:27] Mijn collega's hebben er afstand van gedaan.

[2:23:29] Natuurlijk heb ik dat ook, maar ik heb ze nooit gebruikt.

[2:23:31] Dus voortdurend blijven herhalen dat ik ergens geen afstand van heb gedaan.

[2:23:35] Wat ik wel heb gedaan vind ik kwalijk, voorzitter.

[2:23:37] Mevrouw Kostic zit er inmiddels geharnast in.

[2:23:40] Maar het is tijd dat we dit gaan laten rusten.

[2:23:43] Want het punt wordt iedere keer gemaakt en wij hebben afstand genomen.

[2:23:46] En ik vind het ook in de richting van mijn collega's niet juist, voorzitter.

[2:23:50] Oké, mevrouw Agne heeft een punt gemaakt, mevrouw Kotze heeft haar punt gemaakt.

[2:23:54] En ik wil het hier echt behouden.

[2:23:55] Er is ook genoeg over gezegd in deze hoorzitting.

[2:23:57] Ik kijk naar meneer Klaassen.

[2:23:58] Die had net al gezegd dat hij er niet van afziet.

[2:24:01] Ik kijk naar NSC.

[2:24:02] Mevrouw Bruining.

[2:24:04] Dank u wel, voorzitter.

[2:24:05] Ik heb een vraag aan de heer Karremans.

[2:24:06] Of u in het kort kan toelichten of aangeven hoe hij van plan is om de mensen om wie het echt gaat,

[2:24:11] dus de kinderen, jongeren en ouders actief te betrekken bij de hervorming en de jeugdzorg?

[2:24:18] Meneer Caramans.

[2:24:19] Ja, voorzitter, dat antwoord moet ik schuldig blijven, want dat is natuurlijk een hele inhoudelijke vraag.

[2:24:23] Ik heb nog geen stap, daar heb ik ook gezegd, nog geen stap op het ministerie van VWS gezet.

[2:24:26] Ik heb nog met geen ambtenaar gesproken.

[2:24:28] Ik weet krap twee weken dat ik dit ga doen.

[2:24:31] Ik hoop wel een beetje op begrip voor dat feit.

[2:24:33] Ik heb ook nog natuurlijk een wethoudersrol af te ronden.

[2:24:36] Ik snap de vraag heel goed, maar ik zou, dat heb ik ook tegen de heer Vermeer gezegd,

[2:24:41] Ik zou de Kamer ook niet serieus nemen als ik hier gewoon nu wat ga verzinnen en uit de losse pols ga schudden.

[2:24:45] Dus dat ga ik niet doen.

[2:24:47] De vraag blijft heel terecht, maar mijn antwoord blijft ook hetzelfde.

[2:24:51] En tegen de leden zou ik willen zeggen, u kunt geen vragen om een schriftelijke nazending.

[2:24:54] Want zij zijn formeel nog geen bewindspersoon.

[2:24:57] U kunt wel de vraag stellen als u straks de degens gaat kruisen op dit onderwerp.

[2:25:03] Mevrouw Koekoek.

[2:25:07] Ja, ik had...

[2:25:11] De heer Karmans is wethouder geweest.

[2:25:12] Dus ik vraag eigenlijk wel toch om ook daar iets van richting.

[2:25:15] Het is een heel belangrijk onderwerp...

[2:25:20] wat al jaren om een goede oplossing vraagt.

[2:25:23] Dat deze vraag ging komen in deze hoorzetting was bekend.

[2:25:26] Dus ik doe toch een appel om richting.

[2:25:28] Wilt u iets van dit?

[2:25:30] Sterker nog, ik ben nog steeds wethouder.

[2:25:33] Maar net zoals je dat doet in een kabinetsploeg...

[2:25:36] verdeel je de taken en de onderwerpen.

[2:25:38] Dus het zit ook niet in mijn portefeuille...

[2:25:41] wat ik nu doe als wethouder.

[2:25:43] Dat is evident.

[2:25:45] Dus daar ben ik niet mee bezig.

[2:25:46] En ik heb er net al van wat ik erover heb kunnen zeggen...

[2:25:49] ook over de problemen die we ervaren hebben...

[2:25:51] en ook over wat ik al in Rotterdam heb ervaren...

[2:25:54] daar heb ik inderdaad over gezegd wat ik heb kunnen zeggen, ook over welzijn.

[2:25:57] Maar als er mij gevraagd wordt van hoe gaat u de hervormingsagenda implementeren...

[2:26:01] samen met mensen, ja, dat is echt een vraag niet aan een wethouder.

[2:26:04] En al helemaal niet aan een wethouder die dan onderwerpen bestiert...

[2:26:07] maar natuurlijk echt aan een beoogd bewindsproon.

[2:26:08] En nogmaals, ik snap de vraag, dus dat is natuurlijk helemaal prima.

[2:26:13] Ik zie ernaar uit om dat gesprek op een later moment met elkaar te voeren.

[2:26:17] Dank u wel.

[2:26:19] Mevrouw Thielen.

[2:26:20] Ik heb geen aanvullende vragen meer, anders dan zeggen dat ik me verheug op de inhoudelijke

[2:26:24] debatten die na het zomereces waarschijnlijk gezwind van start zullen gaan.

[2:26:28] Dank u wel aan de bewindspersonen en succes met alle voorbereidingen de komende tijd.

[2:26:33] Ik kan nu zeggen dat de commissievergaderingen al zijn ingepland, dus het vervolg gaat komen.

[2:26:39] Meneer Al Abassi.

[2:26:41] Voorzitter, dank.

[2:26:42] Ik snap het gevoel van collega Kostic heel goed.

[2:26:45] Ik heb de definitie namelijk voorgelezen

[2:26:47] en er wordt door de PvdA wel afstand gedaan van de term,

[2:26:50] maar naar mijn mening niet van de inhoud.

[2:26:53] Wil ik een vraag stellen aan de heer Karamans, een andere vraag.

[2:26:57] Sport en bewegingen, die wil de heer Karamans inzetten als ambitie.

[2:27:03] En ik zou de heer Karamans willen vragen hoe hij dat rijmt

[2:27:06] met de btw-verhoging.

[2:27:08] De btw-verhoging.

[2:27:09] Meneer Karamans.

[2:27:11] Dat is een feit, dat staat in het hoofdlijnenakkoord.

[2:27:13] Ik heb er net al even over gezegd, het valt als staat nooit met één maatregel die politiek is afgesproken.

[2:27:20] Als ik kijk naar Rotterdam, daar werk ik samen met een denkwethouder op sport.

[2:27:23] Bijvoorbeeld heel erg over sport in de buitenruimte.

[2:27:25] Daar komt geen btw bij aan de pas.

[2:27:28] Maar er zijn heel veel manieren om dat bijvoorbeeld te stimuleren.

[2:27:31] Dus ook als het gaat om sportbeleid, preventiebeleid en eigenlijk elk ander soort beleid.

[2:27:37] Daar heb ik net ook over gezegd wat ik vind dat geld niet altijd de oplossing is.

[2:27:41] Dat je niet altijd naar de financiële kant van zaken moet kijken.

[2:27:44] Maar dat je intrinsiek moet kijken van wat kan je met elkaar bereiken binnen de mogelijkheden die je hebt.

[2:27:48] Het is duidelijk wat de mogelijkheden voor mij zijn en wat de afspraken zijn in het hoofdlijnenakkoord.

[2:27:52] En ik ga daar met vol enthousiasme, ook met betrekking tot sport, dank dat daar ook een vraag over komt.

[2:27:58] Op het laatst, heel fijn, ga ik daar mee aan de slag.

[2:28:03] Als sportvoerder vond ik dat dan belangrijk. Nee, lach ik niet.

[2:28:07] Meneer Vermeer, tot slot.

[2:28:09] Ja, dank u wel, voorzitter, en ik wil de beoogd minister en staatssecretarissen

[2:28:13] hartelijk danken voor alle antwoorden en toch ook het geduld wat ze opgebracht hebben.

[2:28:19] En ik hoop dat we vanaf nu vooral het ganghebben over de zorg,

[2:28:23] juist voor alle mensen in Nederland, maar ook voor alle mensen die in de zorg werken.

[2:28:28] En heel veel succes en wij zullen uw kaders meegeven en controleren waar dat nodig is.

[2:28:34] Ik dank u, ik dank de leden, ik dank de kandidaat, bewindspersonen, allen.

[2:28:41] Ik dank iedereen die dit heeft gevolgd, de pers, alle geïnteresseerden.

[2:28:46] En ja, het staat natuurlijk gewoon vast dat wij al na de zomer met elkaar heel veel zorgdebatten gaan hebben.

[2:28:53] Maar ook op sport, op preventie.

[2:28:55] Kortom, volgens mij wordt het een mooi parlementair jaar.

[2:28:59] En ik sluit hiermee de vergadering. Dank u wel.