MBO Raad over nieuwste uitkomsten van de benchmark mbo

[0:00:00] Waar de vaste Commissie voor onderwijs, cultuur en wetenschap van de technische briefing van de mbo-raad over de nieuwste uitkomsten van de bands maakt voor het mbo. Namens de mbo-raad zijn aanwezig. De Adnan tekin, voorzitter van de mbo-raad, die als eerste door het kan je kunt krijgen. Heer de jong, lid van het bestuur van de embryowet en lid van het college van bestuur mborijnland

[0:00:21] Gerrit Vreugdenhil lid van het college van bestuur ROC van Amsterdam

[0:00:25] en Marijn slinger projectleider ben smak mbo-raad namens de zijde van de kamer. Mevrouw Botticelli van groenlinks, de heer Elias VVD, de heer van menen D zesenzestig en ik ben René Peters. Voorzitter, maar namens het CDA ook woordvoerder

[0:00:40] maar geneukt wordt, geven.

[0:00:42] Dank u, voorzitter en fijn dat we hier kunnen zijn vandaag inmiddels alweer voor de zestiende keer

[0:00:48] dat de mbo sector haar bands presenteert. Dat doen we altijd traditiegetrouw noemde net al de namen. Dat doet niet alleen de voorzitter, maar dat doen we door samen met de portefeuillehouder hoe de jong vanuit het bestuur en we nemen altijd ook een andere bestuurder met ons mee en ik hoorde net van de heer Vreugdenhil dat het dit zijn derde keer is dat jij hier bent en dus we gaan het met z'n drieën doen. Voorzitter, en en deze smaak is wel belangrijk voor ons omdat wij hechten aan transparantie, omdat we hechten aan sturingsinformatie waarbij scholen onderling, maar ook naar de maatschappij toe gegevens kunnen uitwisselen en wij hebben natuurlijk als mbo maatschappelijke opdracht en we willen ons daar ook publiekelijk over verantwoorden en daarom ook deze wens maken.

[0:01:38] We zien.

[0:01:40] Een aantal ontwikkelingen en ik ga twee korte noemen. Eentje is wat mij betreft positief

[0:01:45] en daar zal straks de heer de jong zal daar in zijn presentatie nader op ingaan en we zien ook een ontwikkeling die ons enige.

[0:01:54] Zorgen baart.

[0:01:56] Hallo.

[0:01:58] Als we kijken naar het studiesucces. Dan kan ik met trots melden dat de afgelopen jaren een afname hadden

[0:02:06] als we kijken naar studie resultaat.

[0:02:08] Alleen dat die twintig, twintig. Dat hebben ingelopen.

[0:02:13] We zitten nu op het niveau van tweeduizendzeventien zijn in tweeduizend acht zijn we begonnen met de studie. Succes.

[0:02:22] De eerste

[0:02:23] paar jaren hebben wij altijd een toename gehad

[0:02:27] en de afgelopen jaren een afname in de twintig, twintig is een kentering hebben we kunnen zien, zijn we heel erg trots op. Dat zien we ook terug in de diploma

[0:02:35] waardering heet dat volgens mij diploma resultaat zien we ook een kentering dat we daar weer positieve cijfers kunnen laten zien

[0:02:44] of dat nou helemaal met corona te maken heeft dat die discussie kunnen we met elkaar ook straks gaan voeren. Maar dat is wel een positieve kentering. Alleen wij zien ook een uitdaging en die uitdaging zit hem met name

[0:02:55] in het aantal studenten wat wij zien

[0:02:59] vorig jaar hadden wij vijfhonderd, twintigduizend studenten in het mbo.

[0:03:04] Echt wel duidelijk een corona-effect. Wat we toen hebben gezien. Studenten bleven langer doorstuderen bleven langer in het onderwijs ook veel studenten die een keuze voor de bol hebben gedaan

[0:03:14] en wat zien we nu dit jaar. Want die cijfers hebben ook net binnen de de een oktober telling die kent u allemaal zien we een terug gaan naar vierhonderd achtennegentigduizend. En als we nou even door ons oogharen kijken

[0:03:26] na de prognose die wij hebben en en dan neem ik even het jaartal twintig, vijfentwintig de zijn de komende tweede Kamerverkiezingen. Dan gaan we dus terug naar vierhonderd vierenzeventig Duitsland, met alle mitsen en maren daaromheen. Deze coronacrisis hadden we ook allemaal niet verwacht. En dan konden we ook niet op anticiperen. Maar dan zien we wel een flinke terugval

[0:03:49] en dat maakt ons op een paar manieren ons dat zorgen een. Wij zien scholen die een toename hebben die zien we met name in de geef hier in de grote steden, maar we zien een afname. Ook in krimpgebieden. En juist in de krimpgebieden zien wij dat onze mbo-scholen daar toch ook wel een beetje het cement zijn van die samenleving en van die regionale samenleving en die regionale economie.

[0:04:11] Ik kom mbo-scholen tegen die in een regio in een regio of in de top drie van de werkgevers zitten of of de grootste werkgever zijn in die regio.

[0:04:23] Het is niet alleen maar voor opleiden voor de arbeidsmarkt is van belang, maar ook voor het voorzieningenniveau. In die regio is van belang

[0:04:29] dat wij onze best doen om onze mbo scholen op een bepaalde niveau te krijgen.

[0:04:35] Nou dan kunt u zich afvragen als mbo sector ook over na. Ja, we proberen die nabijheid het om te blijven organiseren. We proberen ook dat gesprek met die regionale bedrijfsleven op een goede wijze

[0:04:47] te voeren die ik denk ook dat wij ook een een opdracht of een boodschap aan u willen meegeven.

[0:04:54] We hebben het al wel vaker hierover gehad, maar ook binnen de stichting van het onderwijs en latere selectie zou wellicht kunnen helpen, zodat leerlingen op een later moment kunnen gaan kiezen of ze de theoretische kant of de beroepsgerichte kant op willen gaan, maar ook wij willen wij en dat voelen wij ook. We hebben ook echt een opdracht als je kijkt naar die tekort sectoren

[0:05:15] na wat ik net over de de eventuele programma akkoord of regeerakkoord. Nee zal me niks verbazen als daar ook heel veel ambities uit voortkomen op de tekort sectoren en daar voelen wij ook een opdracht en en als je dat even door je oogharen kijkt naar de afname en en de uitdagingen die we hebben

[0:05:34] dan zullen wij ook zelf daar een agenda op moeten bepalen. De zijn we al mee bezig. Het gaat nu te ver om dit moment daar verder over door te praten. Maar er zitten met name ook in onze relatie met het regionale bedrijfsleven. Hoe hebben wij dat ingericht? Hoe hebben wij loopbaan oriëntatie ingericht? Hoe hebben wij met name ook het eerste jaar ingerichte kunnen studenten zich wat breder oriënteren

[0:05:57] breed naar smal noem ik dat

[0:05:59] ik denk dat we daar op een later moment met elkaar verder over van gedachten kunnen wisselen en vanuit mijn perspectief positief punt. Dat gaat met name over het jaarresultaat en de diplomas, maar ook wel dat we ons zorgen maken over het aantal studenten en wat dat dan weer betekent vooral die maatschappelijke uitdagingen

[0:06:19] rondom stikstof energietransitie en alle uitdagingen. Denk dat het goed is als we daar ook

[0:06:25] de verdiepende gesprekken op een later moment over over doorpraten met elkaar en dan geef ik graag het woord. Voorzitter

[0:06:32] aan Gerrit Vreugdenhil.

[0:06:34] Maar niet voordat ik welkom geheten. Mevrouw kerstboom, namens forum voor democratie en heer hapte moeten hoop. Hij zit kleine in het scherm zit er helemaal namens de partij van de arbeid en u wilt u het hoort meneer Vreugdenhil,

[0:06:47] Dank u wel wat ze dan al zei we proberen transparant te zijn. Blijkt ook uit die zestien bands Mark hebben. Ik noem toch maar even die ook die interactieve vergelijking stoel waar we ook elkaar voor bevragen hebben ook de gesprek. Dus we willen niet alleen maar transparant zijn aan de samenleving. We willen ook transparant zijn aan elkaar en ook uiteraard de problemen die er zijn met elkaar bespreken. Om te zien of de oplossingen zijn

[0:07:14] de zestiende bands Mark laat op zich geen geen somber beeld zien natuurlijk best een goed beeld. De liquiditeit is gewoon goed en die neemt verder toe instabiliteit zo gestegen en OESO verbiedt uit de geldt evenzeer

[0:07:31] de is tegenvraag natuurlijk onmiddellijk van worden. De middelen wel goed besteed nodig. De tweeduizend twintig was een bijzonder jaar het jaar van corona. Aanvankelijk is dat volop ingezet op de ICT ondersteuning om het allemaal online te kunnen doen.

[0:07:48] Voor zover ik weet niet hoeveel wij hebben gedaan en voor mij alle instellingen hebben toen de de de geld deuren opengezet om het maximaal te ondersteunen. Ik denk ook dat in hoge mate gelukt is als je een het jaarresultaat van het jaar erop kuit. Dus je inzet is is echt goed geweest om de jongeren die dan toch onderwijs. Volgens een zo goed mogelijk te bedienen.

[0:08:13] Toen dachten we eigenlijk dat dat twintig wel eens een somber jaar zou kunnen worden. Financieel gezien alleen de dat keer door toen en met name is het gekeerd omdat we toch een aantal uitgaven niet hebben gedaan

[0:08:24] en dan met name omdat de Coronel periode langer duurde bijvoorbeeld denk aan professionalisering middelen extra uitgaven grond stages van studenten, studiereizen, leermiddelen. Zo zijn er een groot aantal drongen. Niet niet in de laatste plaats ook de gewoon het zakelijke reizen en het woonwerkverkeer nog eens gecompenseerd door thuiswerk vergoeding, maar per saldo zag je gewoon in de loop van het jaar het omslaan in een gewoon een positief saldo. Nou vervolgens is is in de tweede helft twintig ook we duidelijk geworden dat er een probleem ontstond ook met de instroom die de instroom kwam toen nog toe. Ook daar hebben de scholen op geanticipeerd door door gewoon mensen beschikbaar te stellen. Voor zover dat kon

[0:09:10] was best een lastige opgave,

[0:09:13] omdat het online onderwijs ook het online in werken moet mogelijk maken en dan zie je echt wel de beperkingen van onze online periode alle hens aan dek om studenten te begeleiden naar een diploma en verdere begeleiding. En dan is het lastig om mensen te werven en die goed in te werken. Dus dat is zichtbaar. En dan ga ik even naar de volgende shit. De verschillen tussen de instellingen zijn groot.

[0:09:40] Dus dus wat ik zeg is een wat wat wat generiek beeld maar besef wel dat wat voor de een geld geldt niet voor de andere de zijn aan de rechterkant natuurlijk heel uitzonderlijke liquiditeit. Maar allemaal links is ook wel zorgelijk. Dat gaat wat dan ook zuiden gaat vaak over kleinere instellingen wordt ook mee gesproken. De sector is ook bereid om die vraagstukken op te lossen met behoud van een zekere aanbod in de regio. Dat dat soms is het niet anders. Fusie leidt. Maar goed de de cijfers van degenen die helemaal links staan daar dan ook aanleiding voor.

[0:10:21] Dat geldt ook voor de rentabiliteit is je ook enorm verschillen. Het is niet zo dat alles wat onder de streep zit. He. Dat is zeg maar het gemiddelde die die die die die streep. Dat dat dat het slecht is. Je kunt ook zeggen wat er onder subsidies juist goed want daar is maximaal ingezet. De middelen die in het verleden zijn opgebouwd om die nu aan te wenden

[0:10:42] en dus de een om hieruit conclusies te trekken is lastig.

[0:10:48] Wel is het beeld. De verschillen per instellingen zijn gewoon groot. Er zijn echter inslaan die fors investeren en er zijn instellingen die door omstandigheden middelen overgehouden en daar speelt het dwars doorheen de krimp en groei en de verwachte toekomst et cetera.

[0:11:06] En wat zei de Greenpeace dit jaar voor het eerst zichtbaar als je dat onderscheid maakt tussen de totale omvang valt dat nog mee. Ook al is er twee procent. Als je kijkt naar de instroom is dat fors en dan is het zo'n ruim zes zes, zeven procent. Dus dat de impact daarvan is enorm. Als we weten dat drie miljard. En omgaat. Dat gaan we toch toe naar hiervan krimp is al zestig miljoen. Dus het duidt ook een beetje die die die die wellicht die over solvabiliteit. Dat dat echt de komende jaren een ander beeld gaat geven.

[0:11:43] Nou dan ga ik naar de kosten kant.

[0:11:50] Dus de de personeelskosten die die stijgen. Nou dat is uiteraard logisch als gevolg van SEO.

[0:11:59] Je ziet ook wel dat de verhouding in de ontwikkeling. Anders is.

[0:12:04] Dus we gaan gaandeweg. Ze geven we steeds meer uit aan personeel en de overige kosten componenten nemen af. Enerzijds is dat goed. Er ontstaat wel

[0:12:14] een een een risico dat al zou moeten worden ingegrepen dat het haast niet anders kan dan ingrijpen in de het personeel. Dus je ziet dat de sectoren goed in staat is om de huisvestingslasten te beheersen en tegelijkertijd om de huisvesting niveau op orde te houden.

[0:12:39] Dus je ziet ook dat het aandeel ICT weliswaar licht gestegen is dat zijn dan maar even de harde ICT lastig dat dat dan hebben we het over apparatuur software et cetera netwerk

[0:12:55] maar niets. De kosten van begeleiding. Want die zitten gewoon personeelskosten ROC van Flevoland zet fors in op de begeleiding juist het online onderwijs met coaches. Nou dat ze kun je ook als ICT kosten benoemen. Maar dat zit niet in deze componenten zit gewoon in de personeel.

[0:13:12] De rijksbijdrage zijn gestegen. De personeelslasten stijgen harder

[0:13:17] in verhouding. Maar goed dat dat dat kan

[0:13:21] door die veranderende samenstelling

[0:13:27] de personeelskosten per F die e die stijgen fors. Dat is de volgende ook dat is enerzijds door de de de CEO

[0:13:39] ook wel door de door door door de de mix en docenten zijn vaak het duurste. De juist in op meer docenten

[0:13:47] huisartsen kost hem gewoon iets gezegd en het aantal ICT ook. Hij ziet wel dat dat over de jaren fors gestegen is, maar bieden over een langere periode

[0:13:58] en dat geldt ook voor die personeelskosten

[0:14:01] en nogmaals, wij vinden zelf dat we de huisvestingslasten goed op orde hebben.

[0:14:07] Het is wel de vraag die ook in de sector. Nu reist groen gaan we om met huisvesting op lange termijn heeft niet alleen maar met de krimp te maken, maar ook de de andere vormen van onderwijs. En hoe functioneert het schoolgebouw en je ziet dat dat jongeren een soort herbeleving krijgen van de waarde van het naar school gaan en daarmee ook de de de de schoolgebouw zien als ruimte om te verblijven elkaar te ontmoeten elkaar te stimuleren.

[0:14:36] Nou dan. De gebruikelijke grafieken die die kent u wel van andere jaren en je ziet die zie je die voortgaande verschuiving, zij het in tweeduizend twintig

[0:14:51] iets minder dan voorgaande jaren, maar nog steeds nemen die personeelskosten toe

[0:14:59] en de overige lasten nemen af en de huisvestingslasten die blijven in dit geval op niveau. Maar die zijn in de loop van de jaren afgenomen.

[0:15:07] Dus hierin wordt het beeld bevestigd wat ik zo even zijn

[0:15:11] als we dan de de borst personeelslasten bezien

[0:15:15] en dan dan dan is het zeventig procent. Bijna zeventig procent gaat naar de onderwijzend personeel.

[0:15:23] Je ziet wel dat die direct onderwijs ondersteunend personeel iets toeneemt heeft ook te maken met de projecten heeft ook te maken met kronen heeft ook te maken met de rif na ieder geval met met de kwaliteit sturing et cetera.

[0:15:35] Maar het zijn marginale verschillen

[0:15:41] dan de aantallen studenten hier zie je dat het aantal studenten

[0:15:48] per FD. En hoe lager hoe beter om het maar even te duiden

[0:15:55] dat dat stabiliseert op dit moment verwachten dat het in eenentwintig die trend doorzet omdat de in eenentwintig weer extra mensen voor de klas

[0:16:06] brengen ook als gevolg van de extra middelen die we krijgen.

[0:16:12] Nou dat was mijn toelichting op de Financiën.

[0:16:21] Als er vragen zijn antwoorden.

[0:16:24] Ik kijk even door het ik misschien eerst eens nog een stukje tekst hebben daarna de vragen dan je kunt vinden. Dan vind het ook goed. Da's wel heel verstandig. Dan geef ik het woord aan de heer de jong.

[0:16:37] Dankuwel. Voorzitter,

[0:16:39] dus is één ding die Gerrit nog niet heeft benoemd en misschien ook niet of toch goed om te weten is dat er geen enkele instelling dit jaar afgelopen jaar onder verscherpt toezicht heeft gestaan. Dus het zegt ook iets over de robuustheid die we hebben bereikt binnen het mbo. Ik neem even het stukje studies. Het succes voor mijn rekening.

[0:16:59] Daar is die ik denk een te ver

[0:17:03] of vergis ik mij.

[0:17:05] Ja.

[0:17:08] Vijfhonderd twintigduizend studenten hadden we het over in tweeduizend twintig de is hier even uitgesplitst van hoe dat over de niveaus van het mbo is verdeeld.

[0:17:17] En hoe dat verdeeld is in baby al bol en over de de sectoren. En wat dat dan al aangaf die sterke daling van iets onder de vijfhonderd duizend studenten zie je dat ook een verschuiving plaatsvindt relatief minder Boris en de baby. Alles nemen toe.

[0:17:35] Dus dat geeft ook wel weer wat dynamiek.

[0:17:37] Bij de instellingen,

[0:17:39] Als ik dan naar de volgende ga

[0:17:41] dan hebben we ook een verdeling gemaakt naar hoeveel mannen hoeveel vrouwen onderscheid naar leeftijd.

[0:17:47] Het ABC gebied geen per se gebied en welke achtergrond onze studenten hebben

[0:17:54] op zich spreken die getallen denk ik voor of die percentages voor zich.

[0:18:00] Het is goed om te melden dat de sector heeft, heeft het inderdaad qua onze doelstellingen stuurt zoveel mogelijk studenten na hun diploma helpen.

[0:18:11] We hebben onlangs corona of misschien ook wel. Dankzij de extra aandacht heeft ertoe geleid dat we minder uitval hebben gehad.

[0:18:18] Dat is toch een belangrijke indicator in het onderwijs van zoveel mogelijk studenten bij ons houden.

[0:18:23] Dat is gelukt. Het jaarresultaat.

[0:18:26] Dan zou ik de tegenhanger van uitval. Die is ook toegenomen van tweeënhalf procent.

[0:18:33] Het aantal behaalde diploma's is vrijwel gelijk gebleven niveau twee tot en met vier

[0:18:38] en er is ook zichtbaar dat van onze instelling verlaten met een diploma dat relatief meer studenten naar het HBO zijn gegaan. Zo ook een van de opdrachten binnen de drie, drievoudig op dat die we hebben

[0:18:52] NWO.

[0:18:54] Dan kan hij door me heen.

[0:18:58] Nou hier is ook nog dat studiesucces gemeten en jaar resultaat zichtbaar over de afgelopen jaren. En dan zie je zullen vinden. Het afgelopen jaar dat we daar tweeënhalf procent toename hebben bereikt.

[0:19:08] Daarmee zitten we weer zo'n beetje op het niveau van tweeduizendzeventien

[0:19:13] dat even op hoofdlijnen met betrekking tot studiesucces. Ik neem ook nog even het onderdeel medewerkers onderzoek. Dat is ook een van de loten aan de stam van de bands maakt onderzoeken die wij deze doen om de twee jaar elke twee jaar

[0:19:31] en wat denk ik goed is om te zien is dat we hebben nu vier onderschatten inmiddels

[0:19:36] en dat de betrokken een bevlogenheid dat die dus van achtentwintig, zes inmiddels op drieënveertig punt drie is uit uitgekomen. Dus dat is een behoorlijke toename

[0:19:46] in betrokkenheid en bevlogenheid en dat geeft ook wel aan dat ook op dat vlak

[0:19:52] een positieve ontwikkeling is waar te nemen in in de sector.

[0:19:56] Als ik dan naar de laatste shit gaat dan is het ook een stuk werkdruk was een was een belangrijk thema. Er wordt altijd veel over werkdruk gesproken

[0:20:05] en ook daar zien we een in in ronde vier, een positieve ontwikkeling dat toch zesenvijftig komma negen procent zegt van heb ik vind mijn werkdruk op niveau. Die is goed. En we komen van vijftig komma twee. Dus dat is toch wel een een behoorlijke toename in in positieve zin

[0:20:23] laat onverlet dat we daar wel aandacht voor moeten blijven houden. Ook de komende jaren maar eens in de sector geeft ook aan dat mensen zich meerdere zolang voelen in hun functie.

[0:20:34] Dat is wat ons betreft op hoofdlijnen. De de mens maakt en

[0:20:39] aan u om de vragen te stellen. Dankuwel.

[0:20:43] Dankuwel meneer de jong. En dan kijk ik even naar de zijde van de kamer. Meneer Sidney heeft. Ik ben van aanschrijven schrijven dan neem ik heb ik dacht ik begin bij omdat u een prangende vraag. Maar dan pakken we het rondje zoals op volgorde. Dan is dit wordt.

[0:20:59] Ja, als veel Dank natuurlijk opnieuw een naar twee weken geleden de

[0:21:06] de benchmarks van het basisonderwijs het voortgezet onderwijs gezien.

[0:21:10] Door.

[0:21:11] De aantal slinger die was daar ook bij. Nee dat was er niet bij. Even bij een andere bijeenkomsten. Maar goed die hebben inmiddels ook doordat dit werkt en belangrijk is voor ons.

[0:21:22] Dus dat is alleen maar mooi. Ik heb twee vragen als het mag een de eerste gaat over die uitval

[0:21:31] die is dan afgenomen. Ik vroeg me af hoe het zeg maar over de jaren verdeeld is, want we hebben natuurlijk toch. Ja ik weet al iets van te zeggen is maar een bindend studieadvies ingevoerd, maar ook te laten we zeggen de onbeperkte toelating

[0:21:45] is er al iets over te zeggen wat de effecten van zijn en het andere is de blijkbaar is de werkdruk verbeterd of althans niet

[0:21:55] mensen voelen zich prettiger dan dan een tijdje geleden bij de voordeur

[0:22:00] monitor en mijn vraag is zijn er bepaalde maatregelen genomen om dat effect.

[0:22:06] Te bereiken,

[0:22:06] Welke zijn dat dan.

[0:22:08] De andere daar eventueel van leren.

[0:22:10] Maar dat zijn mijn eerste vraag.

[0:22:13] Dankuwel. Meneer Sydney.

[0:22:16] Voorzitter en ook Bedankt aan onze gasten die bereid zijn om in ieder geval ook kon vertellen over de smaak. Heel fijn zijn jaarlijkse traditie vak waar ik graag naar uitkijken. Dus Bedankt dat jullie de zijn. Ik heb even een aantal vragen opmerkingen, want de heer tikkie zei terecht ook over die krimp van het studentenaantallen tot tweeduizendvijfentwintig wel goed dat u dan praten in kabinetsperiode of verkiezingsperiode. Als we verder kijken naar tweeduizend dertig. Dan zien we echt een afname, vooral in krimpgebieden bank kan oplopen tot vijfendertig procent.

[0:22:48] Ik ben ik heel benieuwd hoe jullie daar naar kijken. Even los van een uitgestelde studiekeuze en we hebben hier ook te maken met ontwikkelingen demografie en met name de jongeren en het aantal geboortes. Dus hoe jullie dus voorbij die tweeduizendvijfentwintig grens kijken naar die krimp wat volgens jullie echt nodig is.

[0:23:07] Tweede punt is dat ik van de heer de jong had begrepen dat het aantal bners is toegenomen, terwijl ik veel signalen krijg dat het in coronatijd het aantal baby s juist is afgenomen omdat vanwege de coronamaatregelen de veel plekken het niet zeggen. Denk bijvoorbeeld aan de horeca.

[0:23:24] Ik hoor nu tegengestelde verhaal. Ik ben heel benieuwd of we wat meer cijfers hebben voor het aantal bellers. Het aantal modder. En als de inderdaad klopt dat het aantal dollars zijn gestegen. Is dat een reden waarom er zoveel goede liquiditeitseisen rentabiliteit, solvabiliteit aanwezig is, omdat het natuurlijk een baby krijgt een mbo-school veertig procent. Terwijl bij een modder honderd procent van de bekostiging.

[0:23:50] Nog een punt over

[0:23:52] het aantal studenten per ft. Dat dat was wel een punt wat ik even verbazingwekkend vond. Want als ik had terugkijken naar de cijfers die we vorige jaar hebben gezien. Dan zien we dat in tweeduizend achttien een ft op twaalf punt drie zat studenten tweeduizend negentien, een op twaalf. Dus dat is een verbetering muziek in de cijfers. Als we terugkijken naar de ziet dat het volg mij één punt vier, veertien punt drie en veertien punt vijf is. Het komt niet overeen met wat de grip rapporteert ook richting de kamer in voorgaande jaren is het wat wat hoe komt dat verschil dan.

[0:24:26] Dus misschien dat jullie het even wat dieper op in kunnen gaan en de laatste vraag is het aantal voortijdig schoolverlaters. Hebben jullie inzicht wat dat vorig jaar en het jaar ervoor. Precies. Was dat even voor nu.

[0:24:38] Ik ben blij dat u een schriftelijke bij. Ik probeer het hier ook mogen doen om de vragen dat ik van grond voor te laten geven. Maar mevrouw kerstboom, wanneer het woord.

[0:24:46] Voorzitter van in elk geval de sprekers bedanken voor de presentatie. Eigenlijk heeft de heer van meende eigenlijk mijn vraag over uitval al gesteld. Dus ik heb voorlopig nog even geen vragen maar alsnog Dank aan de sprekers,

[0:25:00] Dank u wel. Meneer de hoop heeft u vragen toevallig.

[0:25:06] Zeker heb ik die allereerst Dank voor de toelichting en excuses dat ik net twee minuten later later inschakelde.

[0:25:13] Ik wil nog even doorgaan op het verschil tussen de regio in de Randstad en de met name ook salariëring van van docenten.

[0:25:21] Wat voor effect heeft dat en hoe kijken jullie naar de functie mix in wat voor rol die ook kan spelen.

[0:25:28] Dus de randstedelijke ontwikkeling van het cao en en en hoe dat in de provincie in de regio toch net wat anders is.

[0:25:38] Dankuwel en mevrouw wisselink. Heeft u ook een vraag. Misschien.

[0:25:46] Dagvoorzitter en Dank aan de mbo Raad voor de toelichting en de ben smaak. Mijn vragen over de tekort sectoren die werden zojuist ook aangestipt door de heer tekin en wat ik mij afvraag is.

[0:25:59] Er wordt gesproken over dat we daar later verdiepende gesprekken over zullen moeten gaan voeren. Hoe kunnen we daar het beste forum aangeven, vooral als het gaat om die combinatie met het aantal afnemende studenten in de nabije toekomst waar de hier

[0:26:13] van de VVD ook vragen opstelde. Dus wat kunnen we doen om die verdiepende gesprekken zo concreet mogelijk te maken en daarvan de effecten zo voelbaar op korte termijn.

[0:26:22] Dankuwel.

[0:26:24] Dankuwel. Dan kijk ik naar de zijde van de Emiel. Dat kan ik de vraag van de informeren over uitval uitgesplitst naar jaren en de werkdruk verlagen. Waar zou de te kunnen komen aan wie kan ik het woord geven. Wordt.

[0:26:38] Dankuwel. Wat betreft de uitvallen. Je noemde al twee twee effecten. Dus een is bindend studieadvies en anders de ongelimiteerde instroom schoonheid verplicht om alle studenten toe te laten.

[0:26:54] We hebben in het begin in de in de in de jaren begin jaren dat dat het werd ingevoerd, hebben wel een lichte toename gezien van van de uitval. Maar ik denk dat corona. Juist omdat er meer vreugde gaf het aan. En meneer teken van

[0:27:10] die die extra aandacht die we aan onze studenten hebben gegeven om ze binnen de binnen het onderwijs te houden.

[0:27:17] Die heeft wel zijn effect. Dus we hebben je denken sector heel veel van geleerd. Ik denk dat dit een van de positieve punt is die Kronos ons heeft duidelijk gemaakt.

[0:27:27] Dus ook binnen binnen onze ledenvergadering hebben we daarvan ook gezegd van. Goh, dit zouden we echt door moeten trekken.

[0:27:33] Het was een van de speerpunten natuurlijk uit de bestuursakkoord dus ook daar zie je dat de sector de echt bewust heel bewust en gericht mee aan de gang is gegaan

[0:27:43] dat wat betreft de de uitval. Het werk. De werkdruk en welke maatregelen hebben we daar nu ingenomen. Nou, zoals gezegd we hebben we zijn begonnen met de het tweejaarlijks te onderzoeken. De vreugde noemde ook al van werken. Wij voeren ook duidelijk gesprekken met elkaar

[0:28:00] en door nog meer dan dan vroeger onze medewerkers te betrekken bij de koers die de instelling kiest.

[0:28:08] Ja en en als je mensen meeneemt. Dan Da's dan heeft dat ook tot tot uitdrukking dat mensen zich daar beter. En zolang bij voelen

[0:28:17] en we hebben natuurlijk niet in het minst ook extra ondersteuning in de klas georganiseerd door onderwijsassistenten bijvoorbeeld de in te voeren en dat dat is natuurlijk ook. Dan maak je ook gelijk zichtbaar dat je dat je de werkdruk van docenten serieus neemt.

[0:28:35] Ik ben van mening dat nadrukkelijk fijn beantwoord. Vreugde.

[0:28:39] Ja misschien nog aanvullend wat wat we ook doen is een professionalisering. We denken dat echt professionalisering helpt om de werkdruk te verminderen. Naarmate mensen meer competent zijn,

[0:28:50] zijn ze ook meer in staat om met die lastige situatie om te gaan en wat we ook doen en is het ministerie van OCW ook nauw bij betrokken is. Jammer wat ontregelen noemen en dus dat we echt in gesprek gaan. Waar heb je last van met name waar het gaat om de regelgeving agressiever lastendruk te proberen we ook met automatisering antwoord op te geven. Het is een taai proces. Maar we staan open voor om al die signalen constructief op te pakken en daarmee die lastig

[0:29:17] verlichting waar mogelijk te reduceren.

[0:29:22] Dankuwel. Dan zijn we gevierd door vragen van de heer El yassini. De eerste ging over de krimp en ging richting de vijfendertig procent in bepaalde gebieden. Hoe kijkt u kunt u daar misschien meer woorden aan vuilmaken. Ik dacht dat het een vraag als tekenen gesteld werd.

[0:29:36] Verlof. Voorzitter, dankjewel. Nee maar het casino heeft natuurlijk gelijk als je verder kijkt dan twintig, vijfentwintig.

[0:29:42] Dan gaat het richting de vier, twintig en dertig. Als je die cijfers. Goed. Dat zijn de zijn dat zijn de cijfers, maar het is wel een serieuze uitdaging, met name in die gebieden waar het heel snel kan gaan weer vreugde heel zei wel iets over. Je ziet natuurlijk die bewegingen. Dat doen, met name ook de scholen. Om die nabijheid te kunnen garanderen en om ook dat goede gesprek ook met het regionale bedrijfsleven te kunnen blijven voeren. Ik denk dat die ontwikkeling zich gaat doorzetten. Wat wij niet kunnen doen is natuurlijk de economische activiteit. De bouwopgave et cetera. Dus je zult in die krimpregio's. Natuurlijk moet je ook aantrekkelijker maken. Ja daar is echt de regionale overheid en de landelijke overheid voor nodig. Maar wij kunnen onze bijdrage leveren aan samen met het regionale bedrijfsleven en het zo inrichten. Het onderwijs dat aantrekkelijk is voor deze studenten om daar ook een een plekken te vinden. Ik zei net iets over die latere selectie dus meer kinderen. Daar gaat dit. We zitten in een vergaat in sommige gebieden in een vergrijzende omgeving, maar we zien ook een verdere toename van de AVRO regering in dit land. Dus dat gesprek moeten we zeker met elkaar gaan voeren en dat zit met name in het publiek bekostigde deel maar dan kom ik ook nog even op de vraag van mevrouw boel Charles Eyck die vroeg over hoe kun je dat nou wat interessanter maken hebben ook niet publiek bekostigde deel en dat is leven lang ontwikkelen. En zolang we in Nederland nog niet een permanente leercultuur hebben met elkaar hebben wij daar wel uitdaging. Ook als samenleving ook als mbo-scholen. Wij willen daar graag ook een steentje aan bijdragen. En juist in de krimpgebieden om de tekort sectoren om daar wat perspectief te bieden, denk ik dat we met elkaar nog wel wat beter zouden kunnen maken.

[0:31:22] Kijk even naar mijn rechter buurman.

[0:31:25] Het is niet alleen een vraagstuk van de instellingen want want die krimpt als dat niet anders kan dan moet je ermee leren leven, maar het is ook een vraagstuk van de arbeidsmarkt. Ik denk dat gewoon ook of je nou in het westen zitten of in de provincie dan vind ik die vraag naar mbo die die zal de komende jaren niet afnemen en dus moeten we als samenleving linksom of rechtsom antwoord op geven en jaar voor regering die dender toch bepaald niet door de beeldvorming honorering. Dus dat dat hoe maken we dat dat de de beroep voor de van zo op niveau van mbo aantrekkelijk.

[0:32:02] Dat is de en dat is best naar uitgave opgave en misschien ook wel dat er andere resources worden aandacht aandacht trokken. Dat kan niet anders. Dus ook mensen die hier binnenkomen. Ik denk dat daar echt een opgave ligt om die die te laten participeren. Een samenleving

[0:32:22] en en dan ligt dat niet een opgave. De inburgering van van de van de vrije markt. Nee ik zie dat echt. Wij zien dat echt als een opgave van van het mbo.

[0:32:33] Dan toch nog even van van mezelf heeft allebei een woord gebruikt. Wat ik niet ken of niet herken.

[0:32:39] Huppelen, puppy zeewering. Kunt u mij

[0:32:43] Sorry heb ik het begrepen. Maar ik had het niet goed. Ja. Nee. Dankuwel. Dan had ik denk ik hoor het niet goed. Ik denk wel dat ik dit heb ik wel begrepen. Dan is er een tweede vraag. Die schreef die gingen over meer baby s

[0:32:58] zou zijn toegenomen. En wat is dat de relatie tot de rentabiliteit. Als ik het goed heb begrepen meneer de wereld.

[0:33:03] Dankjewel. Ik denk dat de verwarring is ontstaan dat ze in de huidige benchmark die we hiervoor hebben we het over die vijf, honderd twintigduizend, waar ik op doelde bij de relatief hogere baby cijfers die slaan op tweeduizend, eenentwintig dus op de instroom jongstleden en dat gaat gewoon financieel effect hebben over twee jaar natuurlijk de en twee bekostiging. Dus dat heb ik bedoeld.

[0:33:28] De zeggen.

[0:33:30] Misschien mag ik dan gelijk door?

[0:33:32] Misverstand te voorkomen. De baby, al is het is per één oktober jongstleden toegenomen. Dat zeg ik maar vorig jaar afgenomen. Dus je ziet wel de verschuiven en dat heeft alles te maken met de economische. Maar dat is volgens mij.

[0:33:44] Is ook inderdaad wat de heer de jong ook inderdaad uitlegt. Mijn verwarring was in tweeduizend twintig was volgens mij een daling van het aantal trajecten dat eigenlijk gewoon is aangetrokken in het nieuwe schooljaar. Om zo te zeggen, want deze base Marcus over twintig, twintig. Toch. En daar was mijn verwarring. Dus Mirjam zijn toenaam te zijn van maar eens twintig, twintig over dit jaar met voor mij nu wel duidelijk.

[0:34:04] Ze zijn open.

[0:34:07] Excuses voor de voor de verwarring. Dan was u laatste vraag waar het ging over de aantal studenten per dienst. Die is verklaarbaar. Er is geen onjuiste informatie verstrekt. Want die die cijfers die u noemt die twaalf komma zes tot en met twaalf punten. Een in het laatste jaar toen hadden betrekking op de combinatie van onderwijzend en direct ondersteunend onderwijs, personeel en degene die wij nu lieten zien. Die gaat zeker over onderwijs en personeel docenten. Dat geeft ervaring. Dus beide staartjes staan wel in de in de gepubliceerde bands maak je kunt u daar in terugzien.

[0:34:45] Helder. Maar meneer ziet er toch nog een allerlaatste vraag. Volgens mij die voertuig schooluitval. Dus ik kijk

[0:34:53] wie daar iets over zou kunnen zeggen.

[0:34:56] Litteken.

[0:34:58] Volgens mij vroeg de heer El yassini over kunnen we vergelijken met voorgaande jaren WSW cijfers. Ik weet niet of we niet bij de hand hebben. Madeleine die cijfers PSV dan zorgen we ervoor dat meneer dat u dat krijgt.

[0:35:11] Ik heb ze ook niet bij de hand. Want meneer vermeende die begonnen ook over schooluitval en die geeft inderdaad terecht aan dus een zijn enorme stappen genomen kunnen tot er een periode was als meestal vijf, tien of vijftien jaar geleden dat we op zeventigduizend studenten per jaar hadden die uit cilinders eigenlijk voort uit de school. Later werd het is teruggebracht uiteindelijk met twintigduizend. Maar ik begin nu weer toe te nemen in coronatijd is dat weer een beetje geremd. Maar ik ben benieuwd hoe dat nu verloopt want dat is wel hetgene waar ik het meeste zorgen maakt waar eigenlijk mbo-scholen helemaal vooraan staan en echt enorm kunnen helpen. Dus ik ben benieuwd naar die cijfers.

[0:35:44] Die zullen dan volgen dan de wraak van de heer de hoop die gingen over functie mee en dan

[0:35:50] tussen de Randstad en de provincie. Ik heb daar heb ik verder niet helemaal paraat. Maar misschien

[0:35:56] meneer de jong.

[0:35:57] Ja dat is ook één van de redenen de zit. Er is een groot verschil in de Randstad ten opzichte van de van de de de de buiten of de buiten liggende provincies daarvoor is in het de in de tijd ook die functie mix die extra middelen zijn toen ook toegekend aan de de grote steden. We hebben nu ook als mbo Raad een beroep gedaan richting de minister van dat wijf zeg joh die functie mix eigenlijk zie niet heel grote verschillen meer dus dat leraren tekort. Dat is echt een landelijk beeld op dit moment

[0:36:28] en hebben wij ook gevraagd om in het nieuwe kabinet aandacht te geven dat we eigenlijk zeggen joh. Die huidige fikse must functie mix middelen die kun je niet verspreiden over het hele land. Want dan verdampt het. Wij hebben natuurlijk als als Randstad scholen. Inmiddels zijn we natuurlijk vele vaste contracten aangegaan met mijn docent. Dus als je dat zou verspreiden dan verdampen die gelden dus onze ons beroep op op de minister is geweest om die functie mix gelden landelijk te laten gelden. En dan gaat het om zo'n negentig miljoen die we daarvoor hebben gevraagd.

[0:37:03] Hoop. Ik kan uw mimiek niet zien. Want u bent zo klein in beeld is het.

[0:37:09] Ik ben ook niet niet langs te gaan. De Commissie, dat weet u.

[0:37:13] Maar nu bent u wel groot in beeld als maar verhoogd wordt.

[0:37:17] Dank voor de voor het antwoord heel verhelderend dus verder ook niks aan toe te voegen.

[0:37:22] Dankuwel. Dan was er nog een vraag van mevrouw Bush League die gingen tekort sectoren en die vraag was volgens mij ook aan tekenen.

[0:37:29] Ik probeerde er net al een deel van het antwoord te geven. We zijn nu bezig ook samen met de werkgevers. Om te kijken wat wat kunnen wij nog meer doen. En als hij weet dat als je kijkt naar onze grootste opleidingen zitten die nu zorg welzijn in techniek. En juist daar is nu heel veel vraag naar het is volgens mij doen wij maximaal wat we kunnen alleen nu ook met aan de vooravond van een nieuwe regeerakkoord met nog meer maatschappelijke uitdagingen dat we ook wel met de werkgevers willen kijken. Ja, hoe kunnen we dit detail. Nou keren. Dus ik vertelde net iets over die latere selectie. Dat is meer voor de lange termijn. De de verdere toename van de advisering ook voor de iets langere termijn. Daar moeten we wel een beeld bij hebben als maatschappij hoe we daarmee willen omgaan en voor de korte termijn zouden wij ook wel stappen willen zetten, ook samen met het bedrijfsleven opleveren ontwikkelen. Ik denk dat daar heel veel kansen liggen. Daar moet ik eerlijk zeggen wacht ik ook op een nieuwe regering. En wat die daarover vindt en wil en dan zullen wij ons moeten verhouden met met het bedrijfsleven. In die gesprekken voeren wij nu ook een binnenkort een moment komt dat we ook bij uw kamer naar uw kamer komen om te zeggen van nou kunnen we dit gesprek verdiepend met elkaar gaan voeren en dat moment is nog niet want wij voeren die gesprekken nu en we wachten ook een beetje op een op een op een regeerakkoord.

[0:38:50] Dankuwel voor het antwoord. Dan kijk ik rond naar de zijde van de kamer over de vervolgvragen zijn leren. Heldere scene heeft in ieder geval nog een vraag. Meneer van menen ook. We hebben nog tijd voor een paar vragen meneer van menen.

[0:39:02] Ik zou nog een vraag willen stellen over stages en stage discriminatie. Maar ik meen me te herinneren bij een van de vorige bijeenkomsten in een van de vorige jaren dat we dat ook wel even gesignaleerd hebben dat ze toen ook de gedachte was om de aarzel meer beeld van te krijgen. Ik vroeg me af wat er gebeurd is omdat er te zeggen is aan de ene kant gewoon over stages. Hoe gaat dat nu is er voldoende. Waar zitten de problemen et cetera, et cetera en tegelijkertijd een ander punt. De stagediscriminatie meteoriet. Dat zien jullie ontwikkelingen ten gunste. Mag ik hopen of juist niet. Ik weet niet of er iets van te zeggen is, maar ik zou het.

[0:39:42] Uiteraard graag horen

[0:39:45] is. Maar eerst even de vraag inventariseren zou kunnen tekenen. Jury.

[0:39:50] Dank u. Voorzitter, ik wil er nog hebben over de ICT kosten. Daarvan zie ik dat die met.

[0:39:58] Ik dacht ze uit mijn hoofd. Dertien komma vier procent zijn gestegen. Overal van tweeduizendzeventien tot tweeduizend twintig dat er een kleine toename is het redelijk stabiel blijft jaarlijks op vijf komma twee procent ten opzichte van het totale budget.

[0:40:12] Tegelijkertijd zien we ook wat we eigenlijk donderdag zouden we een die een debat commissiedebat digitalisering het onderwijs hebben helaas voor dat voor de tweede keer verschoven en dat zie ik echt heel jammer want de problemen zijn groot,

[0:40:27] maar ik zie wel een trend gaande dat de cijfer veiligheid wel onder druk komt te staan. Ook verscholen ROC Mondriaan zo goed voorbeeld van. Tegelijkertijd zie ik nu ook in de benchmark achtereenvolgens. Volgens dat de ict-investeringen redelijk stabiel blijven.

[0:40:42] Wat vindt u daarvan. En dan laat ik even vrij wie antwoord zou willen geven. Maar wat vindt u ervan dat we eigenlijk grote uitdagingen op het gebied van veiligheid als het gaat om ICT versus de de redelijk stabiliteit van de ICT kosten.

[0:41:00] Vragensteller. Ik kijk verder

[0:41:04] meneer de hoop kan ik nu wel groot zien. Heeft u een vraag? Misschien nog.

[0:41:08] Zoek een antwoord

[0:41:11] in aanvulling op de vraag van de hiervan

[0:41:17] opnieuw voor wordt naar naar meer initiatieven om ons kind ook de

[0:41:23] deel die stage. Ik ben benieuwd hoe dat traject loopt. Dus daar sluit ik mijn baan.

[0:41:29] Ik ben blij dat u zich daar sluit ik mijn baan, want de rest van vragen konden we heel beroerd verstaan. Eerlijk gezegd. Maar ik denk dat het toch wel duidelijk is. Mevrouw League. Heeft u nog een vervolgvraag.

[0:41:41] Voorzitter, ik heb nog een vraag. Inderdaad en het gaat vooral over de effecten van de pandemie en ook in hoeverre dat op lange termijn zal doorbreken op een studenten welzijn bijvoorbeeld, maar ook op de cijfers die we zojuist hebben gezien. In hoeverre wordt al gewerkt met prognoses en effectmeting op lange termijn, want we weten niet Hoelang dit gaat duren. En wat wordt er gedaan omtrent de extra ondersteuning die nu misschien ook de zwaarste klappen krijgen ook als het gaat om het vinden van die stages, maar ook het welzijn en het belang van naar de mbo instelling kunnen gaan om elkaar te treffen en dergelijke.

[0:42:15] Wat gaat er veranderen. Wat dat betreft.

[0:42:19] Dankuwel vraagt dan is de eerste vraag van heer van meen over of er iets te zeggen is over stages en stage discriminatie.

[0:42:28] In algemene zin. Gelukkig maar een stage tekort flink teruggelopen. De afgelopen maanden ook door de opengaan van de samenleving

[0:42:36] rond de zomer rond de zomer was rond de zevenduizend de tekort. Het is nu bijna helemaal weg en ik kijk we zien natuurlijk wel in sectoren uitdagingen zorg hoef u niet te vertellen. Zit het met name in de begeleiding en daar ook dat het kabinet ook met een is extra subsidieregeling ook weer eens gekomen. Dat is prima. Ik denk ook dat dat soort instrument ook ook hard nodig hebben, maar eens is een algemene zin als je dan naar stagediscriminatie gaat en dan. Ik ben natuurlijk ook. Voorzitter duo, voorzitter van SVB, die even dan als ik dan die pet ook nog even opdoen en we zijn nu ook gewoon in gesprek met OCW hoe we samen met het bedrijfsleven. Want ik vind al dat je dat in gezamenlijkheid moet doen dat dat ik die problematiek aanpakken om te kijken. Samen met mee. Welke volgende stappen we nu kunnen gaan. Zetten we vorig jaar een campagne gedraaid. Ik hoop dat hij dat niet is ontgaan rondom stage discriminatie. En wat we zien want we hebben ook een loket bij ECB is dat heel weinig studenten aankloppen bij dat loket en we zijn ook heel erg aan het nadenken van hoe kunnen we dat nou verder stimuleren? Ik weet dat op instellingsniveau echt van alles gebeurd. Ik denk dat meneer vreugde helemaal ook die de jong, daar een prachtige voorbeelden over hebben. Een prachtige dan in het verkeer. De zin van het woord maar voorbeelden daarover hebben ook gelet op de populatie van studenten, maar we zijn ook echt aan het nadenken van hoe kunnen we dat loket. Nou op een andere manier organiseren, zodat ook studenten geen drempel ervaren om zich daar te melden, want het lijkt nu over het alles of niets is als je dan meldt dan moet je met bewijslast komen dan wil je misschien iets intrekken waar je helemaal niet de erkenning bijvoorbeeld en volgens mij weer die weg. Helemaal niet op met elkaar maar wil je dat probleem aankaarten. Wie de zichtbaar maken en wil je daar gerichte acties opnemen en dat is nog wel even een zoektocht waar we waar we met elkaar inzitten.

[0:44:19] Wij hebben als instelling ROC van Flevoland een aantal projecten lopen om te komen tot inclusie en we zien ook dat dat echt heel ingewikkeld is. Want als mensen vragen die gediscrimineerd worden. Dan zit het vaak in uitingen waarvan je zelf

[0:44:38] blank

[0:44:39] middelbare leeftijd zijn die van bewust bent over een taalgebruik wat gebruiken. Dus we hebben het ook voor de komende jaren echt tot een speerpunt gemaakt om ook in strategische zin ons de stap in te zetten en dus we kijken niet alleen maar het bedrijfsleven. Er is ook nog veel te doen wat wat hitte in zegt,

[0:44:59] maar wij hebben ook in de bewustwording, en wel dingen te doen en daar zijn we ook achter gekomen door die projecten hebben ook uitzending gemaakt met studenten debatten georganiseerd en dat en dan merk je wel aan de emotie. Dat dat het echt een vraagstuk is waar we waar we nog niet uit zijn.

[0:45:20] Maar het woord wordt buitengewoon serieus genomen. Ook omdat we zien dat iedereen recht heeft op een volwaardige plaats op school in ons midden, maar ook in de samenleving en op de arbeidsmarkt.

[0:45:35] Dankuwel. De vraag van agressie die gaat over de gelijkblijvende ICT Cross in relatie tot toegenomen cyber onveiligheid. Meneer de jong. En of meneer vreugde op knopje drukken dan gaat de microfoon.

[0:45:49] Dankuwel. Dat werd al even aangegeven. ICT kosten. Het gaat over de hardware die kosten zie je dat die redelijk stabiel zijn gebleven. Laat onverlet dat wij in de kwaliteit van de ICT behoorlijk aan het investeren zijn, maar we zijn er nog niet op het niveau wat je wat je voor alle instellingen zou willen zien. Daar is inderdaad Mondriaan een een. Helaas een een voorbeeld in negatieve zin wat we doen. We hebben ook binnen de mbo-raad of in onze sector hebben sambal ICT. Dat is een vereniging die zich richt op de ICT en de de inrichting daarvan. Inmiddels is het overigens met ingang van komend jaar wordt dat geïncorporeerd in in het bestuur van mbo-raad. Dus gaan we ook onszelf. En daar meer mee bemoeien. Maar daar doen we ook jaarlijks een een monitoren. Om te kijken van hoe goed of minder goed benen eigenlijk georganiseerd op het ICT domein.

[0:46:41] En dan zien we ook dat er in de sector echt wel veel te doen is absoluut waar.

[0:46:47] Maar we zien wel dat dat er steeds meer bewustzijn is dat het ook moet gebeuren om en dan is Mondriaan in die zin ook wel weer een voorbeeld die mensen alert maakt en dat dat kun je in die zin wel gebruiken. Maar uiteindelijk moet het doel zijn om te voorkomen vandaag ook weer de mediamarkt die gehackt is. Dus is echt een onderwerp wat aandacht vraagt. Maar die geven ook. Maar daarmee heb ik nog niet gelijk op.

[0:47:10] Verlost.

[0:47:13] Voorzitter aanvullen want we hebben de brief van de minister al gezien die voorligt voor donderdag. Maar dat wordt uitgesteld, begrijp ik wanneer de alliantie die de plan van en voor de tweede keer alweer naar de plan van aanpak onderkomen in het eerste kwartaal of het einde van het eerste kwartaal in twintig, tweeëntwintig alleen wij gaan niet wachten op al die weerbaarheid testen als sector hebben gezegd en daar hebben we ook de Financiën voor om dat te doen en die weerbaarheid testen. Daar willen we gewoon versneld mee aan de slag.

[0:47:36] Dat gaan we dus ook doen en dan Hopelijk krijgt dat ook een vervolg dan in dat plan van aanpak vanuit het ministerie om daar echt structureel verdere stappen in te zetten.

[0:47:45] Misschien ook nog even ter aanvulling. We hebben ook twee keer per jaar een leden bijeenkomst die zij drieëntwintig november weer gepland

[0:47:55] en daar zullen we ook oproepen naar aanleiding van het voorbeeld van Mondriaan de dat wij als sector zullen vragen van ook vanuit het bestuur ten alle tijden niet betalen en daar ook eensgezind in optrekken. Wat is het laatste wat je zou moeten doen, ook al kost het veel maar dan moeten we ook elkaar daarin steunen. Dus als er dan al geld gemoeid is over een voor voor het repareren van van de hek dat wij als sector ook gemeenschappelijk voor en voor willen staan,

[0:48:20] En misschien ook nog eens surf surf is de de bek boom voor de who HBO mbo, maar ook van zelfs voor CEO en duo heeft helaas nog meer ervaring dan wij met en met hacken. Dus die hebben en informatie gedeeld en ook in surfen band met shirts sokken proberen we dus een permanente monitoring van onze systemen mogelijk te maken om tijdig

[0:48:46] bewust te zijn en alert te zijn op inbraken. Het is die gedragscode over van onze eigen eigen medewerkers en een open organisatie. Dat is een uitdaging op zich en hebben we zijn er zijn geen geen bank of een andere organisatie die gewoon duidelijke grenzen zijn open. De studenten kunnen allemaal meedoen om et cetera. Dus daar ligt wel een bijzondere uitdaging.

[0:49:12] Maar die opgaven zoals de jong zegt die is en tien zegt is die is evident en we willen er echt antwoord op geven.

[0:49:21] Meneer adres in te checken, aangezien het Commissie de.

[0:49:24] Wat nu is uitgesteld inspireert me ook wel na te denken of misschien een keer een onder tafel moeten gaan doen en u allen nog een keer moeten moet uitnodigen om even over dat sok security Operational system.

[0:49:35] Dat heeft natuurlijk een surft vanuit het het hoger onderwijs. Maar dat is natuurlijk mbo niet op aangesloten. Dat is de reden waarom de minister ook de mbo-raad een de achterban heeft opgeroepen om zelf met een sok te komen. Maar ik spreek mbo-instellingen zeggen wij willen heel graag meedoen maar gewoon geen ruimte. Want zo'n sok vreet enorm veel capaciteit zit het niet op want het is eigenlijk gewoon een dashboard waar mensen live mee zitten te kijken op het moment dat er wel of niet. Gehackt wordt. Dus je hebt permanent daar bezetting voor nodig. Ik ben heel benieuwd. Maar misschien moeten we dat een keertje voor rondetafel genoemd. Maar wat voor hulp jullie daarbij nodig hebt en denkt dat de politiek, maar ook de mbo-bestuurders gewoon hier elkaar kunnen versterken en kunnen helpen. Dus ik ben ook heel benieuwd. En misschien moeten we dat er voor elk jaar om er zeker ook te kijken wat waar de kansen liggen om de veiligheid voor onze kinderen, want het heel veel zijn nog kinderen om te waarborgen.

[0:50:25] Ik zie een non-verbaal duel dat het rondetafelgesprek wordt als een goed idee wordt gezien. Kijk even naar de hoop of zijn we konden echt uw vraag niet goed horen. Behalve dat u aansluit bij de van maar is afdoende beantwoord naar u naar uw zin uw vraag of.

[0:50:43] Versta mij niet goed. Voorzitter,

[0:50:47] yes. Oké. Nee. De vervolg vragen die ik nog wilde stellen. Ook naar aanleiding van van de antwoorden. Vanuit de mbo-raad was er ook met de verschillende bedrijven, maar ook binnen het mbo zelf gewerkt wordt aan voorlichting. Ik hoorde een van de heren ook zeggen sommige dingen die ben je onbewust zeg je toch dingen die die verkeerd vallen of toch maar even niet goed overkomen. Wordt daar in samenwerking met misschien

[0:51:15] de biograaf voor de ik om die discriminatie te voorkomen.

[0:51:22] Meneer vreugde.

[0:51:24] Nou ja, door in gesprek te gaan met match met diezelfde studenten die dat ervaren hebben en om hen te laten uitspreken in aanwezigheid van docenten, opleidingsmanager, maar ook bedrijfsleven om dan te vertellen wat ze ervaren en en dan de docenten die zich dan niet bewust zijn die zo daarop weerwoord geven. Maar dat dat die dynamiek die dan ontstaat die is gewoon buitengewoon positief dus tussen veel mensen willen wel

[0:51:53] willen we een andere houding aannemen, maar zijn vaak niet bewust van hun eigen gedrag.

[0:51:59] Ik heb het niet over de expliciete discriminatie en bedoel daar daar zijn andere stappen voor en et cetera. Maar maar gewoon dat dat dat impliciete gedrag waarvan je zo niet bewust bent. Al is, maar het noemen van namen in een bepaalde volgorde. Wat dan ook. Bedoel alles alles comfort en maar ook we eens gaan zelfs ons onze reglementen en onze instructies, onze brochures dat nakijken fotomateriaal dat we echt maxima inclusief zijn ook dat mensen het gevoel hebben dat ze erbij horen.

[0:52:29] Maar het is echt een. Het is echt een een wereld te gaan dat dat klinkt heel dramatisch, maar we hebben echt nog stappen te zetten.

[0:52:38] Oké dan.

[0:52:41] Tenslotte de vragen van mevrouw bloedcellen over de effecten van een pandemie op welzijn van studenten.

[0:52:48] Ik kijk meneer de jong.

[0:52:50] Wanneer u wilt. Sorry, maar wilt u nog een keer op het knopje?

[0:52:55] Dankuwel in de volle breedte. De effecten van van de pandemie en wat gaat er naar de toekomst brengen.

[0:53:03] Wij doen als sector zelf ook onderzoek naar de effecten en we hebben natuurlijk al gezien dat het studenten welzijn is wel een hele duidelijke

[0:53:12] wat dat voor de lange termijn betekent. We hebben het nu zojuist ook in de huidige bands markt laten zien dat de onderwijsresultaten licht verbeterd zijn. Dus natuurlijk een mooie trend, maar we weten ook dat in het vwo niet geëxamineerd is geen landelijk examen wat daar de effecten eventueel zijn op de op de op de langere termijn moeten we afwachten want die studenten zijn wel bij ons binnen gestroomd.

[0:53:36] Dus wij volgen het nauwlettend. Maar om nu te zeggen van dat we nu al zicht hebben op de lange termijneffecten. Dat is echt te vroeg. Maar we monitoren dat wel.

[0:53:45] Wij doen het als instelling ook een de lange termijn effecten. Ja. Wat is lange termijn over vijf jaar. Dan weten we dat niet maar wij verwachten wel dat we de komende jaren met die achterstanden geconfronteerd worden. Je ziet het ook bijvoorbeeld bij de favo instromen. Die neemt een eens af. Bedoel dan zie je landelijk.

[0:54:01] Dus de de instroom vanuit de waar voor mensen die de middelbaar onderwijs niet gehaald hebben dan als de mogelijkheid hebben om van voor dan die tekortvakken nog in te halen. Nadien die die vraag neemt af. Dus je ziet gewoon dat mensen gewoon echt zichtbaar. Veel instroom in het in het in het mbo in de en ook in het HBO. We zien ook en dat meten we ook ernstige tekort op de met name de algemene vakken en we verwachten ook omdat die pandemie ook geraakt heeft aan aan leerjaar drie en vier van van het vwo dat we ook komende jaren daarmee geconfronteerd worden

[0:54:41] en daarmee zeggen we niet van de de moet die examinering weer strenger of wat dan ook. We zien echt wel de noodzaak dat jongeren ook de ruimte krijgen om zich te ontwikkelen en dat het mbo de ruimte krijgt om daarop in te spelen. Dus wij houden ook in die NPO middelen rekening dat we dat zodanig doen dat we dat ook in de jaren drieëntwintig kunnen continueren, maar ook zelfs nog vierentwintig en en verder kunnen durven niet kijken. Maar we zien er echt wel voor de komende twee schooljaren zich nog voordoen.

[0:55:16] Oké dan kijk ik rond en dan denk ik dat we

[0:55:21] allemaal bedanken voor het voor de duidelijke wens maakt helder beantwoording van vragen. Wij wachten nog op een senior scout een rondetafelgesprek en DSB cijfers. NRC is alweer een de VS feest zijn ze niet zijn. Dan Dank ik de mensen namens zijde van de kamer van mbo-raad. Kijk eens ergens anders en dan sluit ik bij deze vergadering Dankuwel.