Disclaimer: deze transcriptie is geautomatiseerd omgezet vanuit audio en dus geen officieel verslag. Om de transcripties verder te verbeteren wordt constant gewerkt aan optimalisatie van de techniek en het intrainen van namen, afkortingen en termen. Suggesties hiervoor kunnen worden gemaild naar info@1848.nl.

Maritiem

[0:00:00] Goedemiddag allemaal.

[0:00:03] Wij gaan starten met dit commissiedebat Maritiem.

[0:00:07] Beetje stil draaien.

[0:00:10] We gaan beginnen met het commissiedebat Maritiem.

[0:00:14] Ik wil de leden hartelijk welkom eten.

[0:00:16] Ik wil de minister en de ondersteuning van harte welkom eten.

[0:00:18] En de ondersteuning vanuit de Griffie en de Kamer.

[0:00:20] Maar bijzonder al ook alle mensen op de publieke tribune.

[0:00:24] Hartelijk welkom bij dit commissiedebat.

[0:00:27] Ik zeg het ook tegen de mensen die het op afstand volgen.

[0:00:29] We hebben een debat van twee tot vijf vanmiddag.

[0:00:34] Dat betekent dat we snel van start gaan.

[0:00:36] Dat betekent ook dat we een indicatieve spreektijd van vier minuten hebben voor de leden.

[0:00:41] Ik zou ook de interrupties willen beperken tot drie stuks.

[0:00:45] Als er echt heel veel dingen zijn, dan kijken we dan...

[0:00:47] Dan zijn we... Ja, dan gaan we...

[0:00:50] Nou, ik verwacht dat er nog meer leden komen en ik zal zelf ook spreken als lid van de VVD.

[0:00:56] Maar dat doen we dan even aan het einde van de ronde.

[0:00:59] Dat was het eigenlijk. Dus laten we snel gestart gaan.

[0:01:02] Ik wil de heer Pierik van de BBB als eerste het woord geven.

[0:01:10] Dank u wel, voorzitter.

[0:01:12] Voorzitter, de BBB is al jarenlang betrokken bij de Waddeneilanden.

[0:01:17] Twee weken terug was ik nog een dag op Texel.

[0:01:20] En aan het eind van die week hadden we als Commissie van Infrastructuur en Waters een werkbezoek aan de Waddeneilanden.

[0:01:25] Daar hebben we gezien en gehoord hoe vaardiensten in allerlei vormen ervoor zorgen dat eilanders

[0:01:32] van en naar het vasteland kunnen gaan en hoe cruciaal ook deze diensten zijn.

[0:01:38] We werden daar zeer hartelijk ontvangen en ik realiseerde me daar dat een eiland echt

[0:01:43] een gemeenschap vormt.

[0:01:45] Een gemeenschap waar bewoners en bedrijven elkaar een handje helpen.

[0:01:51] En als het gaat om mobiliteit zijn er mooie samenwerkingsvormen.

[0:01:55] Zo zijn veerboten of watertaxis een belangrijke levensader voor eilanders om bijvoorbeeld

[0:02:01] naar het werk toe te gaan of voor het vasteland, familie te bezoeken of iemand te bezoeken in

[0:02:06] een ziekenhuis.

[0:02:08] Ook watertaxis zijn dus een cruciaal vervoermiddel op Ameland.

[0:02:14] Sinds enkele jaren is er voor de watertaxi veel moeilijker geworden om ingezet te kunnen

[0:02:18] worden en dat doet zeker iets met de mobiliteit van de inwoners van Ameland en het doet iets

[0:02:23] met een gevoel van vrijheid.

[0:02:25] De mogelijkheden om de watertaxi in te kunnen zetten bij een calamiteit zijn schaars.

[0:02:32] Tijdens ons werkbezoek werden we geconfronteerd met zeer indrukwekkende en treurige verhalen

[0:02:37] van eilandbewoners die net te laat kwamen om nog afscheid te kunnen nemen van hun doodzieke

[0:02:44] dierbaren.

[0:02:47] De inzet van de watertaxi bij calamiteiten is voor de eilanders zeer cruciaal en het

[0:02:53] is jammer dat ze er niet blind op kunnen varen.

[0:02:58] Momenteel mag de watertaxi niet harder dan 20 kilometer per uur wanneer het donker is.

[0:03:04] Dus dat is na het vertrek van de laatste grote veerboot.

[0:03:09] Waardoor thuis kunnen komen in sommige gevallen amper niet meer mogelijk is.

[0:03:15] Het probleem van maximaal 20 kilometer per uur kunnen varen zorgt voor een verdubbeling

[0:03:20] van de reistijd.

[0:03:23] En het effect daarvan is dat de dienstregeling nu niet meer rondkomt.

[0:03:25] Het gevolg is dat Ameland nu na het vertrek van de laatste grote veerboot niet meer bereikbaar is.

[0:03:31] De ondernemers en bewoners van Ameland hebben een sterke zelfredzaamheid,

[0:03:37] maar nu zien ze generieke wetten en regels voor de watertaxi als obstakel om verbonden te zijn met het vaste land.

[0:03:47] In de brief die Veldman Marine Service meegegeven heeft tijdens het werkbezoek

[0:03:53] Er staat heel duidelijk in de tijdlijn de specifieke problemen en vooral ook de roep

[0:03:58] om hulp van de partijen in de Kamer en ook hulp van onze minister.

[0:04:08] Eigenlijk vragen we om te overwegen of de verstikkende regels kunnen worden herzien.

[0:04:16] Zo zouden deze kleine watertaxis geclassificeerd kunnen worden als kleine veerboten, wat ze

[0:04:21] uiteindelijk ook zijn, in plaats van een snelle motorboot.

[0:04:24] De klassificatie kleine veerboot kan ervoor zorgen dat de dienstregeling weer rondkomt

[0:04:30] en de Amelanders weer vaste land kunnen bereiken, ook s'avonds na kwart voor zeven.

[0:04:39] We kennen de minister als iemand die zijn uiterste best doet om juridisch exact uit te werken

[0:04:43] hoe de vork in de steel zit en als iemand die best met de Kamer mee wil denken waar

[0:04:49] dat mogelijk is.

[0:04:51] Daarom hebben we de volgende vragen.

[0:04:54] Is de minister in overleg geweest met de sector naar aanleiding van de BBB-motie die op 2 april

[0:04:58] 2024 is ingediend en aangenomen, waarin staat het verzoek om de watertaxi aan te wijzen

[0:05:06] als kleine vierpont?

[0:05:08] Tweede vraag.

[0:05:09] Kan de minister een update geven over de huidige stand van zaken omtrend de watertaxi op de

[0:05:14] Waddene eilanden?

[0:05:15] Wat zijn de tijdspaden van het besluit hierover en wat is zijn visie op deze zaak?

[0:05:22] En de laatste vraag.

[0:05:23] In de beantwoording van de feitelijke vragen over de watertaxi gaat de minister

[0:05:26] vooral in op veiligheidsaspecten.

[0:05:28] Kan de minister aangeven in hoeverre nautische maatregelen ertoe kunnen leiden dat de watertaxi

[0:05:34] alsnog de status van kleine veerpont kan krijgen?

[0:05:37] En kan de minister aangeven of het juridisch mogelijk is om voor de watertaxi een uitzondering

[0:05:42] te maken gezien de unieke positie van de Waddeneilanden?

[0:05:47] Dank.

[0:05:48] Dank u wel voor uw inbreng.

[0:05:50] De heer Stoffer was bang dat we met een uurtje klaar zouden zijn.

[0:05:53] Ik was wat kulant met de spreektijd.

[0:05:55] Dat zal ik bij iedereen doen als dat nodig is.

[0:05:58] Dus we hebben vast het vijfje nodig.

[0:06:00] Daar ga ik vanuit.

[0:06:02] De heer Soeboer namens NSC.

[0:06:03] Gaat uw gang.

[0:06:05] Dank u wel, voorzitter.

[0:06:07] Voorzitter, sinds jaar en dag is de Nederlandse scheepvaart de basis voor ons welvaart.

[0:06:12] In de 17e eeuw wordt de overzeeshandel met het Oostzeegebied niet voor niets de moedernegotie

[0:06:17] genoemd.

[0:06:19] Nederland met zijn strategische ligging aan de Noordzee, met zijn rivieren en kanalen

[0:06:25] heeft een rijke maritieme geschiedenis en een prominente positie verworven als wereldspeler

[0:06:30] in de scheepvaart.

[0:06:32] Deze rol is volgens nieuw sociaal contract van cruciaal belang, ook vandaag de dag nog

[0:06:36] Niet alleen voor de Nederlandse economie, maar ook voor wereldwijde handelstructuren en duurzame ontwikkeling.

[0:06:43] De Nederlandse haven, met Rotterdam als vlaggenschip, zijn essentieel voor de Europese en mondiale goederenstromen.

[0:06:51] En dat is veel meer die goederenstromen dan lichtgevende nep-Nikes van AliExpress.

[0:06:58] Daarnaast is de Nederlandse scheepvaartsector een voorbeeld van innovatie en ook duurzaamheid.

[0:07:03] Nederland is de maritieme wereldspeler en die is van onschatbare waarde voor zoveel

[0:07:08] de nationale als mondiale economie.

[0:07:10] Door te investeren in innovatie, samenwerking en opleiding kunnen we onze positie verder

[0:07:15] versterken en een duurzame toekomst voor de scheepvaart waarborgen, voorzitter.

[0:07:20] En het is van groot belang dat we die rol blijven omarmen.

[0:07:24] Nederland was altijd een groot en maritiem land en is dat nog altijd.

[0:07:29] Maar, zeg ik erbij, er zijn ook tekenen van verval.

[0:07:32] En dat is zorgwekkend ook gezien de geopolitieke situatie.

[0:07:37] 32 procent afname in schepen, dat vaart onder de Nederlands vlag.

[0:07:43] Dat is niet goed voor ons imago als maritiem land en ik wil de minister dan ook vragen

[0:07:47] hoe denkt u hier mee om te gaan? Hoe denkt de minister dit verval te gaan herstellen?

[0:07:53] En afsluitend heb ik nog meer vragen voor de minister en die liggen voor een groot deel

[0:07:57] op het snijvlak van aan de ene kant de verduurzaamheidsopgave waar we voor staan

[0:08:02] en aan de andere kant ook de internationale concurrentiepositie

[0:08:05] die we als Nederland voor onze scheepvaart ook willen waarborgen.

[0:08:10] En soms kunnen die twee natuurlijk ook prima hand in hand gaan.

[0:08:13] De eerste vraag aan de minister in die zin is,

[0:08:16] er is een maritieme roadmap, er is een maritiem masterplan,

[0:08:20] maar wat gaan we nou echt doen?

[0:08:22] Wat mogen wij van de sector verwachten?

[0:08:24] En wat mag de sector van u verwachten?

[0:08:27] Dus waar zet u de komende tijd op in?

[0:08:29] Wat is het actieplan dat u in uw hoofd heeft?

[0:08:33] En ziet u kans, en dan bedoel ik de minister via de voorzitter,

[0:08:37] ziet de minister kans om de regeldruk te verlagen,

[0:08:40] dienstverlening op peil te brengen, dus het zou bijvoorbeeld ook

[0:08:43] vergunningen sneller kunnen verlenen, et cetera, kunnen betekenen,

[0:08:46] zonder dat de inzet van verduurzaming daar echt onder leidt.

[0:08:50] Dan een vrij specifieke vraag over de discussie rondom scrubbers.

[0:08:54] Aan de ene kant willen we een betrouwbare overheid zijn.

[0:08:58] Aan de andere kant zien we dat de scrubbers ook niet overal het gewenste resultaat hebben.

[0:09:03] Dus hoe wil de minister betrouwbaar zijn en toch verder verduurzamen?

[0:09:07] Wat mogen wij volgens de minister wel en niet van onze sector vragen?

[0:09:11] Hoe wil de minister voorkomen dat er in plaats van een stap vooruit, een stap achteruit wordt

[0:09:15] gezet en bijvoorbeeld weer op zware stookolie zal worden gevaren?

[0:09:18] En het ligt hiervan, kan de minister aangeven hoe hij staat tegenover een scrubberlozingsverbod

[0:09:23] in de Rotterdamse haven.

[0:09:26] Dan een vraag die hier niks mee te maken heeft, maar die net ook al even aan werd gehaald.

[0:09:31] Even een klein stapje naar de wadden liet ik dan nu ook maar even onder maritiem schaar.

[0:09:35] Zeker als het gaat over de bereikbaarheid daarvan.

[0:09:37] We zagen berichten over dat Eiland als Ameland s'nachts onbereikbaar is met alle schrijnende

[0:09:43] situaties vandien.

[0:09:45] Mijn vraag is wat korter dan de vragen van de heer Pierek, maar komt in die zin op het

[0:09:50] zelfde neer om met de woorden van de burgemeester van Ameland te spreken.

[0:09:53] En het maakt ons niet uit hoe het wordt opgelost, als het maar op wordt gelost.

[0:09:57] En mijn simpele vraag is aan de minister.

[0:09:59] Hoe gaat u het oplossen?

[0:10:00] Want het moet op worden gelost volgens de fractie van nieuw sociaal contract.

[0:10:05] Ik heb nog veel meer vragen.

[0:10:06] Ik hoop dat mijn collega straks over Kornende Zand begint.

[0:10:09] Anders kom ik daar in tweede termijn nog even op terug.

[0:10:11] Maar voorzitter, als groot maritiem land hoop ik dat we dat kunnen waarborgen voor nu in de toekomst.

[0:10:18] En ik hoor graag wat de minister daar straks over te zeggen heeft.

[0:10:25] Ik weet niet welke collega de heer Soeboer opdoelde voor wat betreft

[0:10:30] Kornwerderzand, maar ik denk dat er meerdere op terug gaan komen, ik in

[0:10:35] ieder geval zodanig. Maar mijn vraag is eigenlijk, ik hoorde net het een en ander vanuit Over de

[0:10:39] Wadden en daar word eigenlijk bijgezegd van het maakt niet uit hoe het opgelost wordt,

[0:10:43] als het maar opgelost wordt. Ik denk dat de heer Soeboer ook als echte Fries best wel

[0:10:47] geschrokken was van wat toen is hier rond Kornwerderzand met die enorme kostenstijgingen,

[0:10:52] Of kosten de ramingen die stijgen.

[0:10:54] Geldt daarvoor ook dat het niet uitmaakt hoe het wordt gedaan, maar dat het opgelost wordt, dat die sluis dadelijk aangelegd wordt.

[0:11:01] Kijk, ik ga natuurlijk niet op de stoel van de minister zitten, meneer Stoffer, dat begrijpt u ook.

[0:11:05] Maar het is maar wel een lieve duid waard dat het probleem bij Kornewerde Zand op wordt gelost.

[0:11:09] Maar u begrijpt ook dat alles wat we doen, ja, moet ook met geld wat er is.

[0:11:12] Dus er zal dan dekking voor worden moeten gevonden.

[0:11:14] Maar ik zie net als u ook de problemen van het niet oplossen daarvan.

[0:11:18] Ik heb ook de stukken gelezen. Ik zie ook wat het betekent voor het achtergebied, wat achter de sluizen ligt,

[0:11:24] voor al die ondernemers die daar zitten en alle havens die daar zitten.

[0:11:27] Dus ik onderschrijf uw urgentie, maar we moeten dat natuurlijk goed wegen.

[0:11:32] En dat is ook wat ik straks van de minister hoop te horen.

[0:11:35] Daarom ook dat ik zei, ik hoop dat een van mijn collega's, en u doet dat voortreffelijk,

[0:11:38] hier even over begint, zodat ik toch dit punt kan maken, dat ik de urgentie daarvan kan onderschrijven,

[0:11:43] dat ik graag van de minister hoor wat daar de mogelijkheden in zijn.

[0:11:46] en ik denk graag dan met u mee welk van die mogelijkheden ons het beste lijkt.

[0:11:52] Kijk eens aan, een mooie samenwerking om elkaar wat spreektijd te gunnen.

[0:11:55] De heer Stoffer, gaat uw gang voor u inbrengen.

[0:11:58] Ja, voorzitter, natuurlijk ook een zeer aangelegen punt, het Koornwerderzand.

[0:12:02] Nee, dank voorzitter voor het woord.

[0:12:04] Ik spreek ook vandaag mede namens de ChristenUnie.

[0:12:06] De heer Gerinwits kon hier niet zijn, maar heeft ook een warm hart voor Koornwerderzand.

[0:12:12] Dus vandaar dat ik mede namens hem spreek.

[0:12:15] Voorzitter, bij het schrijven van onze bijdrage voor vanmiddag

[0:12:18] viel ons op hoeveel uitdrukkingen te maken hebben met scheepvaart en waterbouw.

[0:12:22] Ik zou zeggen u mag turven.

[0:12:26] Het laat ook zien hoe belangrijk waterwegen en de maritieme sector van Nederland zijn.

[0:12:30] Dat moeten we koesteren en er ook ruimschoots in investeren.

[0:12:34] En om u direct van wal te steken.

[0:12:35] Ik schrok van de enorme kostenstijging voor de sluisverbreding bij Kornwerderzand.

[0:12:40] Een forse kink in de kabel voor het maritieme cluster in de wijde regio.

[0:12:44] En de minister straalt uit dat hij de regio met extra kosten wil opschepen.

[0:12:48] Het zou een regionaal project zijn.

[0:12:51] De provincie heeft verkeerd geraamd en ga ze maar door.

[0:12:54] Maar minister, zeg ik, elke regio telt.

[0:12:57] En het is niet voor niks een mid-project.

[0:13:00] We laten echt kansen liggen als ze nu alleen kiezen voor vervanging van de bruggen.

[0:13:04] En ik roep de minister op uit die afweerhouding te komen en samen met de regio te kijken hoe

[0:13:10] dit gefixt kan worden, linksom of rechtsom, want deze sluisverbreding mag niet tussen

[0:13:15] wal en schip vallen.

[0:13:16] Naast investeringen in de toekomst zijn ook investeringen nodig in de tijdige renovatie

[0:13:20] van bestaande bruggen en sluizen.

[0:13:22] Veel te vaak is sprake van onverwachte stremmingen.

[0:13:25] Ik zal de minister hier verder over aanklompen bij de begrotingsbehandeling volgende week.

[0:13:31] De logistieke sector vraagt om meer kleine binnenvaartschepen, terwijl er minder worden.

[0:13:35] De emissieeisen zijn voor kleine schepen onwerkbaar.

[0:13:39] Mijn vraag is wat is de inzet van de minister voor de door de Kamer gevraagde uitzonderingspositie?

[0:13:43] Gaat hij ervoor zorgen dat niet alleen de kleinste schepen, die tot 55 meter, er ondervallen,

[0:13:49] maar ook de schepen tot 80 meter?

[0:13:51] De subsidieregeling voor motorvervanging is ontoreikend en bedrijven vallen buiten de

[0:13:56] boot.

[0:13:57] Ik heb begrepen dat schepen met een oude motor geen vooraan krijgen op schepen met nieuwe

[0:14:01] motoren.

[0:14:02] Waarom, is mijn vraag, wordt niet de meeste milieuwins geboekt als eerst de oudere motoren

[0:14:07] vervangen worden?

[0:14:09] Voorzitter, de SGP heeft ook herhaaldelijk gepleit voor versnelling van het vlootvervangingsprogramma

[0:14:12] van de Rijksleiderij. En mooi dat dat nu van de kant komt. De middelen voor de eerste

[0:14:17] trans zijn gereserveerd, maar hoe staat het met de rest van de 1 miljard euro die de komende

[0:14:21] vijftien jaar nodig is? Die zie ik nog niet in de begroting voor de komende jaren terugkomen.

[0:14:26] En mijn vraag is, wordt dit wel geregeld?

[0:14:30] Ja, voorzitter, we moeten ook alle zeilen bijzetten om het varen onder de Nederlandse

[0:14:33] vlag aantrekkelijker te maken. Dat is goed voor onze maritieme maakindustrie, vandaar

[0:14:37] een paar vragen in dit verband. De Kamer heeft gevraagd om een maritieme autoriteit en goed

[0:14:41] dat dit opgepakt wordt. Maar het tijdpad is onduidelijk.

[0:14:45] En mijn vraag is waar stevenen we op af? Ik wil er graag meer inzicht in.

[0:14:49] Dat zal helder zijn. Om offshore werkschepen aan boord te houden

[0:14:53] is een gelijk speelveld met andere Europese landen nodig.

[0:14:56] De Kamer heeft per motie gevraagd om inzet van deze Nederlandse

[0:14:59] werkschepen in z'n geheel mee te nemen onder de tonageregeling

[0:15:02] en de afdrachtvermindering zeevaart. Dus niet beperkt tot transportzaken.

[0:15:07] De vorige minister nam Poolshoogte, gaf groen licht qua uitvoerbaarheid,

[0:15:11] maar liet het verder over aan zijn opvolger.

[0:15:13] En de grote vraag is natuurlijk nu, gaat de nieuwe minister dit verder oppakken?

[0:15:18] Laat dit dossier niet voor pampers liggen.

[0:15:20] Het zou echt helpen om werkschepen onder de Nederlandse vlag te houden.

[0:15:24] Mocht hij financiële dekking nodig hebben, dan heb ik wel suggesties.

[0:15:28] Vergeet niet dat offshorebedrijven ook al geraakt worden door de wet minimumbelasting,

[0:15:32] terwijl zeetransport uitgezonderd is.

[0:15:34] Dan nog één punt, voorzitter.

[0:15:36] Mijn voorganger, vorige spreker, mijn buurman, laat ik het zo zeggen, die had er ook al over.

[0:15:40] het verbod op schrubbers. Er ligt in Ospar-verband een Frans-Zweet-voorstel voor een verbod op

[0:15:46] waswaterlozingen van schrubbers die zwaveluitstoot voorkomen. Het gaat milieuperspectief goed

[0:15:51] om lozingen van schadelijke stoffen in te dammen, maar dat kan toch ook door strengere normen

[0:15:55] voor die lozingen. Nu kunnen ook filters achter de schrubbers geplaatst worden en blijft afvang

[0:16:00] van CO2 mogelijk. Schrubbers kunnen immers gecombineerd worden met CO2-afvang. Mijn laatste

[0:16:05] vraag is of de minister zich daarvoor in wil zetten.

[0:16:08] Dank u wel.

[0:16:10] Mijn dak is groot, heer Stoffer.

[0:16:12] Dan gaan we naar het lid De Hoog van GroenLinks, met daarbij de arbeid.

[0:16:15] Gaat u aan.

[0:16:16] Dank u wel, voorzitter.

[0:16:18] En ik sluit me natuurlijk aan bij alle collega's die ook aangeven hoe belangrijk de maritieme

[0:16:22] sector is in Nederland.

[0:16:24] En die warme woorden zijn terecht.

[0:16:26] En tegelijkertijd moeten we ook kijken naar de problemen die ook veroorzaakt worden af

[0:16:30] en toe door de zee- en binnenvaart.

[0:16:32] En als je kijkt hoe groot de slag er nog gemaakt moet worden in de energietransitie

[0:16:36] transitie door die zee- en binnenvaart is er nog heel veel te doen.

[0:16:40] We hadden dat afgelopen dinsdag, kwam het ook heel duidelijk op tafel bij

[0:16:43] de technische briefing die we hadden, onder andere geloof ik TNO en PBL,

[0:16:47] die ook aangaven dat juist deze sectoren een hele grote slag maken

[0:16:51] als je kijkt naar vervuiling en dat soort zaken.

[0:16:54] Dus er moet echt wel heel wat gebeuren.

[0:16:56] En het is belangrijk dat daar snel stappen in gezet moeten worden.

[0:16:59] En het is ook belangrijk voor onze gezondheid.

[0:17:02] En de ecologische crisis en onze bestaanszekerheid zijn onlosmakelijk

[0:17:05] aan elkaar verbonden.

[0:17:07] De heer Soep heeft een interruptie.

[0:17:10] Dank u wel, voorzitter.

[0:17:11] Ja, meneer De Hoop, die triggert mij een beetje door te spreken over de grote problemen die

[0:17:15] binnen- en zeevaart zouden veroorzaken.

[0:17:18] Ik wil de heer De Hoop vragen om daar eens even iets over uit te wijken.

[0:17:22] Welke grote problemen ziet hij?

[0:17:24] En dan zou hij dat dan ook in het licht kunnen plaatsen van het niet bestaan van de zee-

[0:17:27] en binnenvaart en het dus over het weg moeten vervoeren van producten.

[0:17:31] Dus zou hij daar iets over kunnen zeggen?

[0:17:33] Voorzitter, laat ik heel helder zijn.

[0:17:35] Wij kunnen niet zonder de maritieme sector en het is ontzettend belangrijk voor Nederland.

[0:17:38] Daar bestaat geen enkele twijfel over en dat erkennen we volgens mij ook allemaal met elkaar.

[0:17:42] Maar bij het rapport wat TNO ook aan ons liet zien,

[0:17:45] zie je dat van alle onderdelen in de vervoersbreedte,

[0:17:49] dus als je kijkt naar wegverkeer, luchtvaart, et cetera, al dat soort dingen,

[0:17:53] de zee- en binnenvaart zorgt voor de meeste uitstoot met elkaar.

[0:17:56] Dus daar is gewoon een hele grote slag met elkaar te slaan.

[0:17:58] En dat was het punt wat we proberen te maken.

[0:18:03] Ik vroeg om die problemen echt even te beschrijven.

[0:18:07] Dus u zegt, er zijn grote problemen veroorzaakt door de binnenvaart en door de zeevaart.

[0:18:11] Ik wil graag even welke grote problemen dat dan zijn.

[0:18:13] Dan kunnen we daar misschien samen ook over nadenken.

[0:18:16] Zou u daar nog iets meer over kunnen zeggen, over die grote problemen?

[0:18:20] En dan nogmaals, ook in het licht van die zeevaart.

[0:18:23] U zegt terecht, natuurlijk wordt er vervuild.

[0:18:26] Aan de andere kant, er wordt ook heel veel meer verscheept op één schip dan op...

[0:18:31] Dus zou u iets meer over die problemen kunnen zeggen?

[0:18:34] Kunnen we daar eens verder over praten?

[0:18:36] Heldere vraag.

[0:18:36] Kijk, voorzitter, volgens mij moeten we met elkaar erkennen dat als je kijkt naar CO2 uitstapt,

[0:18:42] als je kijkt naar chemisch afval wat in water terechtkomt,

[0:18:45] dat daar helaas vanuit de sector een heel groot aandeel is wat gewoon minder moet.

[0:18:48] Zeg ik dat de dingen die de maritieme sector beter over de weg doen, beter over de weg gaan, dat zeg ik niet.

[0:18:55] Dus ik denk dat de rol die zij spelen cruciaal is en de manier waarop ze dat doen ook efficiënt is.

[0:18:59] maar dat daarbij helaas ook veel uitstoot en milieuproblemen veroorzaakt worden.

[0:19:05] Dat is volgens mij iets wat we met elkaar moeten erkennen en waar je ook samen moet kijken.

[0:19:09] Wat kun je qua duurzaamheidsslag daar doen, maar ook gewoon regels.

[0:19:13] Als je het hebt over varend ontgassen, als je het hebt over ook zeewaaien, al dat soort zaken.

[0:19:18] Ik hoorde de heer Soeboer en de heer Stoffer ook nadrukkelijk al een aantal punten noemen.

[0:19:22] Ja, ik vind wel dat daar hardere wetgeving moet komen.

[0:19:24] Daar zal ik verder ook in mijn termijn op ingaan.

[0:19:27] Volgende uurtocht.

[0:19:29] Dank voorzitter.

[0:19:30] Ja, een eerste stap en eigenlijk het uitgangspunt zou moeten zijn,

[0:19:35] is dat we willen voorkomen volgens mij met elkaar dat de giftige rotzooi

[0:19:38] in de zee of in de lucht gepompt wordt.

[0:19:41] En als ik dan de stukken doorlees, dan schrik ik me toch wel,

[0:19:44] rot, wat er allemaal ook in ons water en in de lucht terecht komt

[0:19:47] en wat ook voortkomt uit de sector.

[0:19:50] En dan heb je het over zeewaaien en scrubbers,

[0:19:52] maar ook over vaarantontgassen en NOX filters.

[0:19:55] En we hebben regels en internationale afspraken,

[0:19:58] maar die zijn niet altijd even hard,

[0:19:59] waardoor een aantal zaken die eigenlijk niet meer zouden moeten nog steeds wel een beetje mogen en ook best lastig zijn te handhaven.

[0:20:06] De GroenLinks Partij van de Arbeid wil zo snel mogelijk naar een maritieme sector met zero emissie.

[0:20:11] Of dat nu gaat over CO2, chemisch afval, uit de tank of scrubbers.

[0:20:15] We moeten kijken hoe we daar met elkaar stappen kunnen zetten.

[0:20:20] U anticipeert goed, meneer De Hoofd.

[0:20:22] U zag in uw linker ooghoek natuurlijk een interruptie van de heer Heuting. Gaat er aan.

[0:20:26] Ja, voorzitter, de maritieme sector die staat fors onder druk dankzij alle doelstellingen.

[0:20:32] Ze hebben nu al moeite om die shift daar naartoe te maken.

[0:20:38] En de vraag is, die we hebben aan GroenLinks Partij van de Arbeid, is leuk dat u dit allemaal

[0:20:42] ook wenst van de maritieme sector, maar hoe denkt u dat al die schippers dat moeten gaan

[0:20:47] betalen?

[0:20:51] Kijk voorzitter, net als allerlei sectoren in dit land, of het nu gaat over de maritieme

[0:20:57] sector, over de luchtvaart en heel veel sectoren op het gebied van INW, moet men gewoon voldoen

[0:21:02] aan klimaatdoelstellingen die we met elkaar afgesproken hebben en afspraken in Europa

[0:21:07] over milieugezondheid. En er zijn slagen te maken die volgens mij de maritieme sector

[0:21:11] heel goed zelf kan zetten. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het verbod op varend ontgas wat

[0:21:16] eindelijk dit jaar is ingevoerd. En er zijn ook een aantal stappen waar men best hulp

[0:21:21] bij kan gebruiken. Nou, dat gebeurt ook via allerlei wijzen, maar ik vind dat we ons aan

[0:21:26] aan die doelstelling moeten halen, houden aan de afspraken die er liggen.

[0:21:31] En ik zie dat dat gewoon nog niet snel genoeg gebeurt.

[0:21:34] Dus ik snap waar de heer Heutink zijn

[0:21:37] perspectief vandaan komt en waar dat van mij vandaan komt.

[0:21:40] Maar de maritieme sector moet net als alle

[0:21:42] sectoren voldoen aan de afspraken die we met elkaar gemaakt hebben.

[0:21:45] En ik constateer dat daar nog een hele weg te gaan is.

[0:21:49] De heer Heutink.

[0:21:50] Ja, voorzitter, kijk, wij hebben als PVV ons ook gebonden aan de afspraken die we

[0:21:55] met elkaar moeten maken als het gaat om de klimaatmaatregelen,

[0:21:58] als het gaat om het terugdringen van de emissies in de maritieme sector.

[0:22:04] Maar er is een verschil tussen wat de GroenLinks Partij van de Arbeid wil,

[0:22:09] en die wil het liefst morgen zien dat die uitstoot is teruggedrongen,

[0:22:12] dan wat wij willen. En de vraag die ik heb aan meneer De Hoop is,

[0:22:16] u kunt toch niet van al die schippers verwachten dat ze morgen zomaar al die

[0:22:21] tienduizenden euro's op de plank hebben liggen om maar die emissies omlaag te brengen.

[0:22:25] Dat kunt u toch niet van ze vragen?

[0:22:27] Dat is toch niet eerlijk, ook richting over die sector.

[0:22:30] Dan maken we toch een hele sector, die halen we toch om zeep op deze manier.

[0:22:36] Ja, maar nu schetst de heer Heutink wel het beeld,

[0:22:40] alsof ik dingen vraag van de maritieme sector die echt onbestaanbaar zijn.

[0:22:45] Als je bijvoorbeeld kijkt naar Duitsland, daar is al een verbod op zeewaaien.

[0:22:49] Als je kijkt naar België, Duitsland, Scandinavië en Frankrijk,

[0:22:52] zetten die veel grotere stappen dan wij op dit moment doen voor het waswater van scrubbers.

[0:22:56] Dus het is niet dat wij voorop lopen op het gebied van milieu zijn we een van de slechtere jongetjes.

[0:23:04] Duurzaamheidstransitie zetten we meer stappen dan sommige andere landen,

[0:23:07] maar als je kijkt naar uitstoot, milieu, op het gebied van de maritieme sector,

[0:23:10] lopen we gewoon achter op een aantal landen en ik vind dat we daar weer moeten komen met elkaar.

[0:23:15] En daar stelde ik denk ik in mijn bijdrage een aantal hele reële vragen ook aan de minister

[0:23:19] om toe te werken naar die slag die nodig is.

[0:23:24] Vervolgt u betogen.

[0:23:27] Ja, dank voorzitter.

[0:23:30] Ja, volgens mij was ik bij dat wij zo snel mogelijk naar zero-emissie willen

[0:23:34] en of dat nou gaat over CO2-chemisch afval uit de tank of scrubbers.

[0:23:38] En over het verbod op zeewei, zoals in Duitsland,

[0:23:40] krijg ik een brief met heel veel bezwaren die uitleggen waarom we het nu niet kunnen verbieden.

[0:23:46] Maar wat ik aan de minister vroeg, is dat hij uit ging zoeken

[0:23:49] hoe we dat wel met elkaar konden verbieden.

[0:23:51] En we zitten aan dezelfde verdragen vast als onze buren in Duitsland.

[0:23:54] En daar kan het blijkbaar wel.

[0:23:56] Ik verwacht dat de minister dan ook stappen zet om toe te werken

[0:23:58] naar een verbod. Dat was de opdracht.

[0:24:00] En als we dat niet kunnen regelen met een verbod op zee,

[0:24:02] verbied dan dat schepen met vrijwel lege,

[0:24:05] maar vuile tanks de haven mogen verlaten.

[0:24:07] Of chemicalietankers die Nederlandse havens aan doen.

[0:24:10] Moeten aantonen waar hun ladingsresten zijn gebleven.

[0:24:13] Je mag nu vertrekken naar de voorwas.

[0:24:15] En dat is half werk.

[0:24:16] Sluit dan die mazen in de wet, zou ik zeggen.

[0:24:19] Voorzitter, hetzelfde geldt voor het waswater van scrubbers.

[0:24:22] Zwavelverbindingen, zware metalen, kankerverwekkende PCB's.

[0:24:26] Het wordt nog steeds in de zee gepompt.

[0:24:28] En je zou daar toch een verbod op moeten willen.

[0:24:30] Maar ook een verplichting om het waswater te moeten aanlanden en dat te verantwoorden.

[0:24:34] België, Duitsland, Scandinavië, Frankrijk, bijna al onze buren binnen de OSPAR en de CK

[0:24:39] willen zo'n verbod, of ze hebben het al.

[0:24:42] En Nederland ziet wel meer bezwaren blijkbaar, omdat het IMO het nu tegenhangt.

[0:24:47] En ik wil van de minister toch echt meer inzet en ook resultaat op dit vlak.

[0:24:52] Ik zou niet willen dat wij het vieste jongetje van deze klas zijn.

[0:24:55] Dat zouden we met elkaar niet moeten willen.

[0:24:57] En als je kijkt naar de stikstofproblematiek levert de scheepvaart hier een groot aandeel in.

[0:25:01] De tier 3 motoren zijn veel vervuiler dan beloofd.

[0:25:05] Het lijkt een beetje op de Volkswagen diesels.

[0:25:08] En de industrie levert niet wat ze moeten leveren.

[0:25:10] En we hebben een bouwstop.

[0:25:12] We hebben NECA afspraken en die moeten de minister handhaven.

[0:25:16] moet de minister handhaven. Geef de IOT dan ook de middelen om dat dan te handhaven.

[0:25:20] Genoeg mensen met genoeg bevoegdheden.

[0:25:22] Voorzitter, mijn vraag in het vorige debat over het bijing mengen van chemisch afval aan stookolie

[0:25:26] heeft geleid tot nader onderzoek. Dank daarvoor.

[0:25:29] Maar de conclusie is wel dat het nog steeds gebeurt.

[0:25:32] En het is een groot probleem voor de gezondheid van mens, milieu en ook voor de scheepsmotoren zelf.

[0:25:37] 69 procent van de reders geeft aan last te hebben van de afval mengers.

[0:25:41] Verder is geconcludeerd dat het weliswaar verboden is, maar de wet te veel ruimte biedt.

[0:25:45] U begrijpt mijn verzoek aan de minister, sluit die maas in de wet.

[0:25:49] Ik hoef geen afstemming met stakeholders die het afval bijkmengen, zoals de brief suggereerde.

[0:25:53] Dat is echt te vrijbrijvend.

[0:25:55] We moeten toewerken naar een verbod en handhaving met voor de ILT...

[0:25:58] ook de nodige middelen om dat daadwerkelijk te doen.

[0:26:01] En wie dan betrapt wordt, moet dan ook gewoon zijn licentie kwijtraken...

[0:26:05] net als dat in Singapore gebeurt.

[0:26:07] Voorzitter, tenslotte nog een paar vragen over onze infrastructuur.

[0:26:10] Overal zien we achterstallig onderhoud.

[0:26:12] Als ergens een belangrijke sluis uitvalt of een brug niet meer open kan...

[0:26:15] heeft de scheepvaart niet een uurtje extra file, maar gewoon een week.

[0:26:19] En daar waar we al bezig zijn met grote renovaties, zoals de Kornwoldersand,

[0:26:23] wordt het gelijk twee keer duurder dan begroot.

[0:26:25] Dat kun je niet zomaar neerleggen bij de provincie.

[0:26:28] Veel collega's vragen daarna en er liggen bestuurlijke afspraken.

[0:26:31] En er zijn veel voorstellen in de Kamer geweest.

[0:26:33] Ik wil weten wat de minister zelf gaat doen om dit mogelijk te maken.

[0:26:36] En tenslotte sluit ik mij aan bij de vragen die gesteld zijn over de bereikbaarheid van Ameland.

[0:26:41] Dank u wel.

[0:26:44] Voorzitter, Nederland heeft veel te danken aan de scheepvaart en dienstrijke geschiedenis.

[0:26:50] En ook vandaag de dag is de binnenvaart van essentieel belang als het gaat om de Nederlandse economie.

[0:26:56] Voor de PVV is het erg belangrijk dat de bereikbaarheid via het water dan ook hoog op de prioriteitenlijst van deze minister komt te staan.

[0:27:04] In het verleden hebben wij vaak moeten constateren dat de bereikbaarheid over de binnenwateren

[0:27:10] niet altijd naar behoren is geweest.

[0:27:12] Zo ook afgelopen februari, toen er vanuit het land signalen binnenkwamen dat veel sluizen

[0:27:18] en bruggen niet zouden werken en in een zeer bedenkelijke staat zouden verkeren.

[0:27:22] En destijds hebben wij aan de minister gevraagd in hoeverre het herprioriteren van het MIRT

[0:27:27] op de korte termijn effect zou hebben op de binnenvaartsector.

[0:27:30] En nu, bijna acht maanden later, horen wij graag van deze minister wat het effect daadwerkelijk is geweest en of hij dit concreet kan toelichten aan de Kamer.

[0:27:40] Voorzitter, dan ga ik over naar het verbod op varend ontgassen.

[0:27:44] Fase 1 van het verbod heeft tot op heden nog geen overtredingen opgeleverd en afgelopen dinsdag is het verbod op varend ontgassen overgegaan op fase 2.

[0:27:53] En het verbod is hierdoor uitgebreid naar drie extra stoffen.

[0:27:56] De minister zegt daarbij dat het ILT verwacht dat fase 2 wel zou leiden tot overtredingen.

[0:28:03] Voorzitter, daar wordt het toch wel een beetje raadselachtig voor de PVV, want hoe kan het

[0:28:09] dat fase 1 tot geen enkele overtreding leidt en dat wordt verwacht dat in fase 2 dat wel

[0:28:15] zal gaan gebeuren.

[0:28:18] Hoe zit het dan met die uitrol van onthassingsinstallaties in Nederland en is er al een dekkend netwerk

[0:28:23] en speelt dat ook mee in de verwachtingen voor overtredingen in fase 2, vragen we aan de minister.

[0:28:30] En ook horen we van de minister hoe het concreet kan dat er voor fase 1 niet één overtreding heeft plaatsgevonden.

[0:28:37] En graag willen we van de minister in de beantwoording graag een toelichting over hoe hij fase 1 en fase 2 gaat handhaven.

[0:28:47] Voorzitter, tot slot willen we het nog hebben over de bereikbaarheid van Ameland.

[0:28:51] De PVV is van mening dat de goede bereikbaarheid van het eiland

[0:28:55] valt of staat met een goed werkende watertaxi.

[0:28:59] In het geval van een snelheidsbeperking kan een watertaxi

[0:29:03] simpelweg niet meer naar behoren functioneren.

[0:29:06] Het is gewoon weg omdat deze boten niet voor lage snelheden zijn gemaakt.

[0:29:11] En dat betekent ook dat na zonsondergang de mensen op Ameland

[0:29:16] opgesloten zitten met alle gevolgen van dien.

[0:29:19] Er zijn tal van mensonterende situaties bekend waarbij een watertaxi de uitkomst was geweest.

[0:29:28] Zo vond er enkele weken geleden op Ameland een zededelict plaats met een minderjarige.

[0:29:35] Het was voor het slachtoffer en de ouders onmogelijk om s'avonds nog naar een politiebureau op het vaste land te gaan.

[0:29:41] Het politiebureau op Ameland zat namelijk dicht.

[0:29:43] Uit angst voor een boete van de politie moest de watertaxi dit verzoek afwijzen.

[0:29:51] En het kromme hiervoorzitter is dat het notabene zelf de politie was die contact opnam met de watertaxi.

[0:29:58] Zelfs de politie ondervindt dus in de dagelijkse praktijk last van deze regels.

[0:30:04] En de lijst met schrijnende gevallen is eindeloos.

[0:30:07] Dit gaat over mensen die in alle spoed aan wal moeten komen.

[0:30:11] Omdat hun naasten bijvoorbeeld betrokken zijn geraakt bij een ernstig autoongeval.

[0:30:16] Maar dan hebben we de watertaxi, die een uitkomst zou zijn,

[0:30:19] die dan niet mag vertrekken vanwege wat regels.

[0:30:22] Voorzitter, de onmacht die mensen wordt aangedaan op zo'n moment

[0:30:26] is echt hartverscheurend.

[0:30:28] Het is echt onacceptabel voor de PVV.

[0:30:30] En we horen graag van de minister hoe hij het mogelijk gaat maken

[0:30:33] dat de watertaxi weer in de nacht gaat varen.

[0:30:36] We willen niet horen van de minister dat hij aan het wachten is

[0:30:38] op het rapport van de OVV.

[0:30:41] De aanbevelingen daarvan kunt u

[0:30:42] op een later moment maar implementeren.

[0:30:44] Maar u kunt vandaag al

[0:30:46] de eerste stappen zetten om te kijken

[0:30:48] naar wat wel kan. Want dit

[0:30:51] is ook het motto van het kabinet. En als dit ook

[0:30:53] echt het motto is van het kabinet,

[0:30:55] dan kunt u, zeggen we tegen de minister,

[0:30:57] dit vandaag waarmaken.

[0:30:59] Dank u voor de tijd.

[0:31:02] Dank u wel. U heeft nog een interruptie van de heer Stoffer.

[0:31:06] Ja, voorzitter. Ik vind het altijd

[0:31:07] wel mooi. Dat motto van dit kabinet, dat

[0:31:09] bevalt me goed. Kijken wat wel kan. Dus eigenlijk is heel concreet mijn vraag,

[0:31:13] ik kan er veel woorden aan maken, maar dat hoeft niet. Cornelis de Zand, geldt dat daar ook voor?

[0:31:18] Ja uiting. Voorzitter, dat moet meneer Stoffer aan het kabinet vragen. Het is het motto van het

[0:31:24] kabinet, niet van de PVV. Meneer Stoffer. Ja voorzitter, ik heb de indruk dat de PVV

[0:31:32] zich niet totaal afkeert van dit kabinet, maar gewoon dan de vraag aan de PVV-fractie. Ik vind

[0:31:36] de PVV-fractie ook dat bij Cornelis de Zand alles op alles gezet moet worden om dat daar

[0:31:41] wel te realiseren en niet te beperken tot dan misschien een paar bruggen enzovoort.

[0:31:45] En dat je over een paar jaar denkt, hadden we nu maar gewoon dat hele project in één

[0:31:49] keer goed opgepakt in plaats van de helft.

[0:31:54] Voorzitter, laten we daar duidelijk over zijn.

[0:31:56] Kijk, het zou natuurlijk een ontzettend gemiste kans zijn op het moment als we

[0:32:00] alleen die brug zouden aanpakken en niet de sluis.

[0:32:02] Ik ben er ook geweest twee weken geleden, of was het vorige week?

[0:32:05] Ik weet het niet eens meer.

[0:32:06] Twee weken geleden hoor ik haar in mijn rechterkant.

[0:32:10] En we zien ook dat uitbreiding van die sluis ook gewoon nodig is.

[0:32:14] Maar, daar wil ik wel bij zeggen, ik heb geen zak met geld achter op mijn rug hangen

[0:32:19] of die minister Madlener in zijn tuin heeft groeien waarmee hij dit in een keer kan betalen.

[0:32:24] We weten allemaal dat alles veel duurder wordt.

[0:32:26] Dus ja, ik zal de minister zeker willen aanmoedigen om te kijken wat wel kan, zeg ik in de richting van minister Stoffer.

[0:32:32] Maar ja, ik kan ook niet het onmogelijke van hem vragen.

[0:32:38] Dan nog een interruptie van de heer Pierik.

[0:32:41] Ja, dank voorzitter. Ik wil toch een stap verder gaan. Is de PVV dan wel bereid om na te denken

[0:32:49] over de mogelijke dekking om het Coromandel-Zandbelt mogelijk te maken?

[0:32:55] Ik wil over alles nadenken, maar ik ga nu niks toezeggen.

[0:33:03] Dat was een helde antwoord. Dan zou ik de heer Hutting willen vragen om het voorzitterschap

[0:33:08] even tijdelijk over te nemen, zodat ik ook de bijdrage kan leveren namens de VVD-fractie.

[0:33:13] Helemaal goed, dan geef ik nu het woord aan de heer De Groot van de fractie van de VVD.

[0:33:18] Ja, dank.

[0:33:19] Voorzitter, en net als vele andere collega's draagt het VVD de maritieme sector een warm

[0:33:25] hart toe.

[0:33:27] En er is veel te bespreken, maar heel veel is ook al door de collega's hier ingebracht

[0:33:32] vandaag.

[0:33:32] Dus ik heb een aantal dingen geschrapt, maar ik wil toch nog in ieder geval beginnen met

[0:33:35] iets te zeggen over de scrubbers, want ik heb in het vorige commissiedebat maritiem

[0:33:40] van de voorganger van deze minister een toezegging gehad over het neutraal houden van de techniek

[0:33:45] rondom scrubbers. Ik zou de minister toch willen vragen om daar een antwoord op te geven,

[0:33:53] want die heeft de VVD-fractie nog niet kunnen vinden. Dan als tweede Ameland. Er is ook veel

[0:33:58] al over gesproken, maar ik wil me graag even concentreren op de veerdienst. Want de veerdienst

[0:34:04] die heeft heel veel moeite met de dienstregeling tijdens het laagwater. Ook deze week worden er

[0:34:10] weer afvaarten geannuleerd en dat terwijl de afvaarten al heel beperkt zijn.

[0:34:16] Dat komt omdat de vaaghul diepte een probleem blijft, ondanks het baggeren.

[0:34:21] En daarom wil ik graag van deze minister

[0:34:22] weten wat hij gaat doen om dat te verbeteren.

[0:34:25] Hoe gaat de minister de prestaties van het baggeren verbeteren?

[0:34:30] En als tweede vraag, hoe staat het eigenlijk

[0:34:32] bij het traject om te kijken of de veerdienst, zoals die nu is,

[0:34:36] de veerdienstroute zoals die nu is, ook wel kan blijven waar die is?

[0:34:39] of dat er andere maatregelen moeten komen, bijvoorbeeld een vertrek vanaf Verwet.

[0:34:46] Graag de stand van zaken daarom trend.

[0:34:49] En over de watertaxis, want daar is het ook al veel gegaan,

[0:34:51] wil ik graag nog aan de minister vragen

[0:34:53] waarom kan hij niet een traject starten om te kijken

[0:34:55] hoe de watertaxis wel veilig terug kunnen keren,

[0:34:58] ondanks dat, en dat weten we allemaal, hij wacht op bevindingen van het OWV.

[0:35:04] Al deze vragen zijn namelijk belangrijk, en dat is hier ook al gememoreerd,

[0:35:07] voor al die mensen op Ameland,

[0:35:08] die eigenlijk zitten te wachten op een betere bereikbreid.

[0:35:11] En dat geldt niet alleen voor Ameland, maar dat geldt natuurlijk breder voor de bereikbreid op de Wadden.

[0:35:15] Daar kan ook de watertaxi een grote rol in spelen.

[0:35:18] Het zit hem dan vooral over dat we nu vooral kiezen dat de bereikbreid in de uren teruggaat,

[0:35:24] in plaats van dat de wens, en dat hoor ik ook breed hier in de Kamer is, dat de uren worden uitgebreid.

[0:35:30] Dan het volgende onderwerp, voorzitter.

[0:35:32] De VVD vindt het belangrijk dat de basiskwaliteit van het vaarwegennet in Nederland weer gegarandeerd wordt.

[0:35:37] Er is veel achterstand in de natte infrastructuur en er is sprake van verzakkende sluizen en

[0:35:43] slecht onderhoud aan bruggen.

[0:35:46] Rijkswaterstaat stopt bijvoorbeeld voor onbepaalde tijd met de bediening van de scheepvaart van

[0:35:51] de brug Uitwellingen-Ga over de hoofdvaarweg Lemmerg-Delft-Zell.

[0:35:56] Door dit soort incidenten maakt het het voor de binnenvaart steeds moeilijker en gaan uiteindelijk

[0:36:00] ook gevolgen voor onze economie daarmee hebben.

[0:36:04] En ook de nieuwe investuur, zoals de sluis bij Korwen en Zand is vandaag ook heel vaak

[0:36:07] al benoemd, loopt de aanleg niet op rolletjes en dat is zorgelijk.

[0:36:11] Dus daarom vraag ik aan de minister, kan de minister met een prioriteit de plan komen?

[0:36:16] Want ja, geld is schaars, dat hebben we ook al gehoord, voor het onderhoud en aanleg voor

[0:36:21] het vaarwegennet.

[0:36:23] En dan nog één onderwerp, voorzitter, wat nog niet aan de orde is geweest.

[0:36:27] Dat is naar aanleiding van mijn ingediende motie aan het begin van dit jaar over reisregie

[0:36:31] op haven en havengebieden, op de ruimte, op het staterische ruimte voor havens, wil ik

[0:36:36] allereerst een compliment maken aan de minister.

[0:36:40] Voor het ingrijpen in Amsterdam-Noord om te voorkomen dat scheepswerk Dame moest verdwijnen

[0:36:45] voor woningbouw.

[0:36:46] Ja, woningbouw is belangrijk, maar we willen ook aantrekkelijk blijven voor bedrijven in

[0:36:51] onze havens.

[0:36:52] Helemaal gelet op het feit dat de circulaire economie en andere innovaties veel meer ruimte

[0:36:56] nodig hebben dan de bedrijvigheid zoals we die nu kennen.

[0:37:00] En dan nog een vraag over die regierol, want voor wat betreft de VVD is het nog niet genoeg.

[0:37:06] In de NOVEX rondom het Noordzee-Kanaalgebied is de opgave namelijk nog niet klaar.

[0:37:10] Met name als Amsterdam wil gaan bouwen in het zuidelijke havengebied.

[0:37:14] Hoe gaat de minister de regie daarop verder opvoeren?

[0:37:17] Hoe kijkt de minister aan tegen het verplaatsen bijvoorbeeld van de haven naar de houtrakpolder?

[0:37:21] Dus wat betekent dat voor de strategische reservering die daar nog steeds voor nodig is?

[0:37:26] Tot zover, voorzitter.

[0:37:29] Hartelijk dank voor uw inbreng. Ik zie dat er geen interrupties zijn, dus daar geef ik graag het voorzitterschap weer terug aan u.

[0:37:36] Dank u wel. En dan zal ik even informeren hoe lang een schorsing nodig is.

[0:37:42] Dan gaan wij schorsen voorafgaand aan de eerste termijn aan de kant van het kabinet, van de minister.

[0:37:50] En ik stel voor dat wij om drie uur dit debat vervolgen. Ik schors de vergadering.

[1:05:05] Ik heropen dit commissiedebat. We zijn verheugd dat de minister weer aan de ondersteuning terug is.

[1:05:09] Dus voor de beantwoording in de eerste termijn aan de kant van het kabinet.

[1:05:12] Dus ik zou willen voorstellen dat we daar ook snel naartoe gaan.

[1:05:15] En ik geef de minister het woord.

[1:05:20] Dank u wel, voorzitter.

[1:05:22] Ik heb de beantwoording in blokjes, stel ik voor.

[1:05:26] Ik zal even noemen welke blokjes.

[1:05:28] Het eerste blokje is de watertaxi.

[1:05:31] Tweede blokje is de binnenvaart.

[1:05:34] Derde blokje is infrastructuur.

[1:05:36] Vierde is zeevaart en de vijfde is overig.

[1:05:40] Dank voor het delen van de blokjes.

[1:05:42] Ik zal ook aan de leden willen voorstellen dat we elk blokje eerst even de beantwoording afmaken

[1:05:48] en dat er dan gelegenheid is voor het stellen van aanvullende vragen over dat blokje.

[1:05:53] We beginnen met vier interrupties, dan hebben we even tijd.

[1:06:00] Ik wil de minister verzoeken om aan te vangen met het eerste blokje.

[1:06:04] Ja, het blokje watertaxi.

[1:06:07] Allereerst, het is altijd weer hartverwarmend in deze commissie om te horen hoe iedereen een warm hart heeft voor de zeevaart en de binnenvaart.

[1:06:18] Dat hebben alle fracties eigenlijk gemeen en ook toen ik zelf nog aan die kant van de tafel zat was dat altijd nog...

[1:06:24] Iedereen heeft warme gevoelens bij schepen en ook de geschiedenis van de zeevaart.

[1:06:31] We zijn allemaal toch wel een beetje trots op de zeevaart.

[1:06:34] En dat is altijd fijn om te horen.

[1:06:37] En ik wil als minister dat ook uitstralen.

[1:06:39] Dat wij blij zijn met alle schepen die veel voor ons kunnen vervoeren, vissen, noem maar op.

[1:06:46] Nederland kan niet zonder ons in echt waterland.

[1:06:49] Dus laten we ons best doen om het te houden en te verbeteren waar dat kan.

[1:06:55] Dan de watertaxi van de Wadden.

[1:06:59] Ja, die eilanden moeten natuurlijk goed bereikbaar zijn en een watertaxi is natuurlijk heel specifiek

[1:07:06] handig als je snel naar de overkant moet en daarom leeft dit enorm.

[1:07:13] Verschillende fracties hebben ook vragen gesteld over die bereikbaarheid en dan gaat het ook

[1:07:17] vooral met snel varen in de nacht en dat is ook aan de orde gesteld bij de recente werkbezoek

[1:07:24] heb ik begrepen.

[1:07:25] Wij vinden dus ook de bereikbaarheid zeer belangrijk en de watertaxi is daar natuurlijk

[1:07:31] een uitstekend middel voor en ik hoop dat we ook een oplossing kunnen vinden rondom

[1:07:36] de problematiek van het snelvaren.

[1:07:39] Het is alleen wel zo dat gezegd moet worden dat in het donker snelvaren, dus sneller dan

[1:07:45] 20 kilometer per uur, is nooit toegestaan geweest.

[1:07:48] Het is niet zo dat het sinds het ongeluk niet meer mag, het heeft nooit gemogen.

[1:07:54] Het is altijd onveilig bevonden, dus het is niet zo dat we nu voor iets nieuws bezig zijn.

[1:08:01] Het is gewoon niet veilig.

[1:08:02] Het OVV-onderzoek is onlangs afgerond en we zijn nu aan het studeren op een reactie daarop.

[1:08:07] Die zal ik snel naar de Kamer sturen.

[1:08:10] Maar dat laat ook zien dat ook de OVV zegt, sneller dan 20, dat staat echt op gespannen voet om de veiligheid te verbeteren.

[1:08:18] Dus dat moet wel gezegd worden.

[1:08:20] Watertaxis zijn natuurlijk kleine voertuigen van minder dan 20 meter en die bieden weinig

[1:08:25] bescherming bij een ongeval en 40 kilometer per uur, wat de wens is van sommige ondernemers,

[1:08:31] is best hard op het water.

[1:08:35] Daarnaast is de Waddenzee aangewezen als beschermd Natura 2000 gebied en hebben we ook te maken

[1:08:39] met regelgeving op het gebied van natuurbescherming.

[1:08:44] Dus ja, dat is nu eenmaal een beperking.

[1:08:47] Het ministerie heeft in overleg met alle belanghebbenden in de regio

[1:08:50] wel enkele praktische afspraken gemaakt om de veiligheid te bevorderen.

[1:08:54] Bijvoorbeeld het melden van het aantal opvarenden bij vertrek

[1:08:57] en melden welke route men kiest wanneer men afvaart.

[1:09:00] Er wordt ook met de Waldenbestuur overlegd over een aantal specifieke verruimingen

[1:09:05] voor het begrip nood.

[1:09:06] We hebben net het voorval gehoord van de PVV-fractie.

[1:09:10] Ja, we gaan goed kijken naar kunnen we meer laten vallen onder nood?

[1:09:14] want nood breekt wet zou je kunnen zeggen.

[1:09:18] In nood moet je natuurlijk wel sneller de vaste wal kunnen bereiken.

[1:09:24] Daarnaast mogen schippers van de KNRN per 1 januari 2026 oefenen voor reddingsoperaties

[1:09:29] en ook daarmee mag worden afgeweken van de maximumsnelheid.

[1:09:33] En ik kijk ook naar andere maritieme hulpverleners of we dit kunnen regelen.

[1:09:36] Dus daar ben ik mee bezig.

[1:09:39] En voor het eind van het jaar wil ik vervolgafspraken maken

[1:09:42] en de Kamer daarover informeren.

[1:09:50] Dan kwam de BBB-fractie met een mogelijke oplossing, namelijk wijst hij boten aan als veerpont.

[1:09:57] Via de motie-Pierik is mij gevraagd of die watertaxi daartoe aangemerkt kan worden.

[1:10:03] Uit het onderzoek van INW begrijp ik dat het begrip veerpont niet is toe te passen op de

[1:10:08] watertaxi helaas, dus het is toch geen oplossing.

[1:10:11] Door technische aspecten zal een snelvarende watertaxi in twee kategorieën kunnen gaan

[1:10:16] vallen met tegengestelde verkeersregels.

[1:10:19] Als je een watertaxi als veerpont aanmerkt, krijgt hij voorrang op alle

[1:10:22] kleine schepen en medewerking van alle grote schepen.

[1:10:26] Maar een watertaxi is juridisch ook een

[1:10:28] snel schip en die moet juist voorrang verlenen op alle schepen.

[1:10:31] Dus dat verhoudt zich niet met elkaar.

[1:10:34] Ook zou het nog betekenen dat er nog

[1:10:36] hogere technische en bemanningseisen zouden gaan gelden aan boord van die watertaxi.

[1:10:43] Het ministerie heeft een overleg met alle

[1:10:46] belanghebbende partijen in de regio wel enkele praktische afspraken gemaakt om het veilig

[1:10:50] varen op de Waldenzee te bevorderen, bijvoorbeeld al het melden van het aantal opvarenden bij

[1:10:54] vertrek en de route.

[1:10:55] Dat heb ik net al gezegd.

[1:10:57] Dus wij zien het niet als een oplossing om die boot als veerboot aan te merken.

[1:11:05] Hoe gaat de minister prestaties baggeren verbeteren in de vaargeul?

[1:11:11] De bereikbaarheid van de Walden is natuurlijk zeer belangrijk.

[1:11:15] Daarvoor is het van belang dat de bevaarbaarheid van de vaargeulen geborgd is.

[1:11:19] Door de verzanding en het sneller dichtslibben van de vaargeulen nemen de baggerwerkzaamheden toe de laatste jaren.

[1:11:24] Dat is duidelijk zichtbaar in de vaargeul Holward-Ameland,

[1:11:27] want hier wordt continu gebaggerd om de bereikbaarheid van het eiland te borgen.

[1:11:32] Door dat toenemend baggeren stijgen natuurlijk ook de kosten van dat vaargeulonderhoud

[1:11:36] en ook de ecologische gevolgen staan onder druk.

[1:11:42] Hoewel dit een relatief klein deel uitmaakt van de totale bodemberoering.

[1:11:46] Aangezien de verzanding van de Waddenzee naar verwachting aan zal houden,

[1:11:49] is het van belang te kijken hoe het baggeren slimmer kan.

[1:11:52] Daarnaast is in de agenda voor het Waddengebied 2050 afgesproken om ook nog eens minder te gaan baggeren.

[1:12:00] Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor het bevaarbehouden van de vaargeulen

[1:12:03] en zoekt continue mogelijkheden om het baggeren waar mogelijk te verminderen en efficiënter uit te voeren.

[1:12:09] Tot zover de Watertaxi.

[1:12:13] We gaan het rijtje af.

[1:12:15] Ik zal u vast aankondigen dat ik ook vervolgvragen heb.

[1:12:18] Dus we gaan even kijken hoe we dat handig kunnen doen.

[1:12:21] Ik zou willen beginnen met de heer Pierik.

[1:12:24] Ja, dank voorzitter.

[1:12:27] Ik ben nog niet helemaal tevreden met het antwoord van de minister als het gaat over dat de watertaxie niet aangewezen zou kunnen worden als kleine veerpont.

[1:12:34] In onze motie stond van in overleg, treden met.

[1:12:37] en we hebben in het werkbezoek op Ameland van mensen die heel erg ter zaken deskundig zijn,

[1:12:44] dat vooral de nautische maatregelen van een kleine veerpont en een watertractie vergelijkbaar zijn,

[1:12:51] dat er in ieder geval kleine aanpassingen nodig zijn om uiteindelijk die upgrade van de watertractie

[1:12:56] richting zo'n kleine veerpont te kunnen realiseren. En ja, ik vraag me af of alle

[1:13:02] informatie wel uitgewisseld is. Ik bedoel, misschien kan de minister even aangeven van

[1:13:06] en hoe dat overleg heeft plaatsgevonden,

[1:13:08] en op welke punten dan de watertractie afwijkt van een veerpont,

[1:13:14] zodat die combinatie niet te maken is.

[1:13:17] De minister.

[1:13:19] Ja, ik vond juist de beantwoording heel overtuigend die ik net gaf,

[1:13:23] namelijk dat voor een veerpont gelden andere regels dan voor een kleine boot.

[1:13:28] Het is juist zo dat een kleine boot voorrang,

[1:13:29] of een snelle boot voorrang, verleent op een langzame boot.

[1:13:33] Als we daarin gaan tornen, dan wordt die duidelijkheid natuurlijk totaal doorbroken.

[1:13:37] Dus ik vond het antwoord eerlijk gezegd zeer overtuigend.

[1:13:41] Ik heb me hier ook onlangs in moeten verdiepen.

[1:13:43] En toen ik hier in verdiepte, dacht ik ja, natuurlijk.

[1:13:48] Het is echt geen oplossing om dan die kleine boot ineens onder een veerboot te gaan.

[1:13:53] Overigens ook die strengere eisen die aan de bemanning zullen gaan gelden, zullen niet helpen.

[1:13:58] Dus ik zie niet echt een oplossing erin, helaas.

[1:14:03] Dan toch nog een vervolgvraag, want we kregen tijdens het werkbezoek toch echt totaal andere

[1:14:09] signalen.

[1:14:10] Mensen die dagelijks met zo'n watertaxi varen konden die maatregelen heel eenvoudig nemen

[1:14:19] als het gaat om de upgrade naar een kleine veerpont.

[1:14:24] De vraag die nog niet beantwoord is of de minister daadwerkelijk contact heeft gehad

[1:14:28] met dergelijke ondernemers.

[1:14:29] Misschien kan ik dadelijk wat over terug horen.

[1:14:33] Minister.

[1:14:40] Ik wacht even op het antwoord van het ministerie.

[1:14:49] Overleg is in de juridische werkgroep geweest met de ondernemers.

[1:14:53] Er is contact geweest met de ondernemers via de juridische werkgroep.

[1:14:59] Er is overleg geweest, maar ik kan niet tot een ander antwoord komen.

[1:15:03] Ik begrijp de wens en de oplossingsrichting, maar ik deel het gewoon niet.

[1:15:07] Ik denk dat het niet verstandig is om dat te doen.

[1:15:17] Het verbaast mij dan toch een beetje, en dat moet ik dan maar gewoon eerlijk gaan zeggen

[1:15:21] tegen deze minister, dat ik voor een minister die onderdeel uitmaakt van het ministerie,

[1:15:26] die als motto heeft, we kijken wat wel kan, toch echt heel veel dingen roept nu die niet

[1:15:31] kunnen.

[1:15:32] Eigenlijk is de vraag volgens mij heel simpel, en of het nou een watertaxi moet worden genoemd

[1:15:36] of een veerboot moet worden genoemd, of mijn wat een vlot, u geeft het maar een naam, maar

[1:15:40] de vraag aan u is, hoe kan het wel? Hoe kunnen we ervoor zorgen, want het is niet een heel

[1:15:46] ingewikkeld vraagstuk, lijkt mij in die zin, dat er een eiland is en een vaste wal en dat

[1:15:49] er van A naar B en van B naar A iets mogelijk moet zijn, midden in de nacht, op een gebied

[1:15:54] wat volgens mij niet het drukst bevaren gebied is van de hele wereld. Het is niet het Suezkanaal.

[1:16:00] Ik vraag aan u, hoe kan het wel?

[1:16:04] Mijn antwoord is, het kan. Als je twintig kilometer per uur vaart s'nachts kun je daar

[1:16:08] gewoon een taxidienst aanbieden. Dus het kan wel. Maar er is nu geen ondernemer die die dienst aanbiedt.

[1:16:15] En dat is een andere vraag. Maar het is niet onmogelijk. Je mag gewoon met een taxidienst twintig kilometer per uur varen s'nacht.

[1:16:21] Het is de ondernemer zelf die ervoor gekozen heeft dat niet meer te doen, omdat het als onveilig wordt gelast.

[1:16:26] Het is niet toegestaan harder dan twintig kilometer per uur te varen.

[1:16:29] En vroeger werd dat misschien wel eens een beetje gedoogd, maar het is nu gewoon gebleken dat het onveilig is.

[1:16:34] En het is ook aan de ondernemer om dat risico zelf af te wegen natuurlijk.

[1:16:38] Deze ondernemer wil kennelijk niet die dienst aanbieden s'nachts omdat het wellicht niet rendabel is.

[1:16:43] Dat kan, maar het is dus niet onmogelijk.

[1:16:47] Het gaat mij ook om de spoedsituaties waarin het sneller varen dus wel een noodzakelijkheid is.

[1:16:52] U zegt net we maken een uitzondering voor de KNRM.

[1:16:55] Kunt u niet kijken of er andere gronden zijn waarop je een uitzondering zou kunnen maken?

[1:16:58] Hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat dit op een goede manier geregeld wordt?

[1:17:02] Nou, dat heb ik zojuist al toegezegd.

[1:17:04] Wij zijn bezig juist te kijken waar we die noodsituaties kunnen uitbreiden,

[1:17:08] zodat zo'n situatie als de PVV-fractie net aangaf,

[1:17:12] dat wel valt onder een noodsituatie.

[1:17:14] Je mag dus s'nachts 20 km per uur varen in een kleine, snelle boot.

[1:17:19] En in een noodsituatie moet het mogelijk zijn om daarvan af te wijken en toch sneller te varen.

[1:17:23] Dus we zijn bezig die noodsituaties wat uit te breiden,

[1:17:27] zodat er schrijnende gevallen niet meer voorkomen.

[1:17:29] De KNRM kan daar gebruik van maken en de gewone normale oversteken zullen

[1:17:35] s'nachts in het donker gewoon bij 20 kilometer per uur moeten plaatsvinden.

[1:17:41] Ik kijk even verder. De heer Stoffer niet. De heer De Hoop.

[1:17:46] Ja, voorzitter. Allereerst ben ik verrast te constateren dat deze minister

[1:17:51] toch ook grenzen stelt aan maximum snelheden, al is het dan niet op de weg.

[1:17:56] Het is in ieder geval toch iets waar ik ook rekening mee kan houden bij de

[1:18:00] een begrotingsbehandeling, wellicht liggen er toch kansen voor mijn partij wat dat betreft.

[1:18:04] Nee, maar ook even zonder dollen, voorzitter, want het is een serieuze zaak als we het hebben over de bereikbaarheid van Ameland.

[1:18:12] Ik vind het helemaal prima dat de minister ook weer in gesprek gaat met de regio,

[1:18:16] maar dit speelt al meer dan twee jaar. Ruim twee jaar geleden liggen er al moties van mijn hand,

[1:18:21] van de BBB, van de VVD, echt van breed over het hele politieke spectrum,

[1:18:25] dat we die bereikbaarheid van Ameland belangrijk vinden en dat we willen dat er een oplossing komt.

[1:18:29] Minister Harbers heeft vorig jaar ook al meerdere keren brieven geschreven dat

[1:18:33] hij bezig was met de meerdverkenning vervolgonderzoek bereikbaarheid Ameland.

[1:18:37] En dan zou je zeggen dat er op het ministerie al best wel veel ligt.

[1:18:40] En er staat ook in die brieven dat men voor de zomer 2024 daar een besluit over had willen nemen.

[1:18:46] Dus eigenlijk is mijn vraag aan de minister heel simpel.

[1:18:48] Waar is hij nu tegen aangelopen?

[1:18:50] Wat maakt dat minister Harbers eigenlijk bereid was om voor het zomer de zesde

[1:18:54] een besluit over te maken voor die meerdverkenning 2030?

[1:18:57] en dat deze minister nou eigenlijk zegt, ik heb meer tijd nodig.

[1:19:00] Wat is daar nu gebeurd in die tussentijd?

[1:19:04] De minister.

[1:19:06] Ja, die meerdverkenning gaat over het verleggen van de vaargul van Holward naar Verward.

[1:19:11] Dat is eigenlijk een ander onderwerp.

[1:19:13] Dat gaat niet zozeer over de watertactie.

[1:19:16] Ik ben bezig om daar over te gaan besluiten.

[1:19:20] Dat zal niet zo heel lang meer duren, maar ik kan er nu nog niet op vooruit lopen.

[1:19:25] De bereikbaarheid van Ameland vind ik heel belangrijk.

[1:19:28] Ik wil in ieder geval dat dat niet erop achteruit gaat.

[1:19:31] Maar we zijn nu aan het studeren op hoe we de aanbesteding gaan vormgeven voor de komende tijd.

[1:19:37] Dus dat komt eraan.

[1:19:39] Maar in de watertaxi...

[1:19:41] Ik hoor de wensen uit de Kamer.

[1:19:45] En er zullen wellicht wel moties overwogen worden.

[1:19:49] Ik vind het alleen heel moeilijk om toe te zeggen dat ik, ondanks dat het onveilig is,

[1:19:53] of onveilig wordt geacht door de OVV, dat ik zeg, nou, ga maar harder rijden.

[1:19:57] Kijk, 130 op de snelweg. We hebben gezien dat dat veilig kon.

[1:20:01] 40 kilometer s'nachts vindt de OVV echt niet veilig.

[1:20:05] Dus ik wil best graag nog een keer met de ondernemer in kwestie om tafel gaan.

[1:20:09] Hoe kunnen we zorgen dat hij zijn diensten wel aan kan bieden s'nachts of als het donker is?

[1:20:16] Maar ik kan niet iets toezeggen en als uw Kamer mij dat vraagt,

[1:20:19] dan zal ik toch wel zeggen van ja, wees toch terughoudend.

[1:20:22] De onveiligheid van vervoer is natuurlijk ook belangrijk.

[1:20:27] Dank u wel. De heer De Hoop.

[1:20:29] Voorzitter, dan is het gewoon mijn fout dat het twee verschillende dingen waren.

[1:20:32] Tegelijkertijd goed om te horen dat de minister druk bezig is met die

[1:20:35] merktverkenning, omdat het ook belangrijk is voor de bereikbaarheid van Ameland.

[1:20:39] Maar dan, voorzitter, toch.

[1:20:40] Deze kwestie speelt ook op het andere vlak natuurlijk gewoon al twee jaar.

[1:20:45] En ik hoor eigenlijk nog steeds van de minister.

[1:20:48] Wij zien nog steeds geen mogelijkheden om die maximum snelheid op te rekken.

[1:20:53] En ik vind ook dat de veiligheid voorop moet staan.

[1:20:55] Maar we hebben het hier ook over grote problemen wat de bereikbaarheid betreft.

[1:21:00] En mijn vraag gaat specifiek over die 20 meter.

[1:21:04] Kan de minister nog een keer toelichten waar dat onderscheid in zit?

[1:21:08] Dat je kleiner dan 20 meter die snelheid niet mag hebben en groter wel.

[1:21:12] Omdat ik dat zelf moeilijk in kan voelen.

[1:21:23] Een grootschip wordt toch als veiliger geacht, ook door de zekeringen van de passagiers.

[1:21:27] Hoe je vastzit op zo'n boot, dat zijn gewoon veilige boten van zichzelf.

[1:21:34] En dat onderscheidt natuurlijk altijd subjectief, want 20 meter is ook maar een getal.

[1:21:39] Maar dat is nou eenmaal zo.

[1:21:41] Het is ook niet de reden waarom die dienst niet meer wordt aangeboden.

[1:21:44] want er worden op de andere eilanden nog wel diensten aangeboden

[1:21:48] als een watertaxi als het donker is, maar dan met 20 kilometer per uur.

[1:21:53] Dus ik wil, we gaan studeren op het reactie voor op de OVV.

[1:21:58] Natuurlijk ga ik kijken hoe het wel mogelijk is.

[1:22:01] Ik zal ook contact opnemen met de ondernemer in kwestie om te kijken

[1:22:04] of deze ondernemer nog mogelijkheden ziet

[1:22:08] om het wel te realiseren.

[1:22:10] Dus dat wil ik ook toezeggen.

[1:22:12] Maar ik kan niet nu zeggen laten we gewoon maar hard varen in donker,

[1:22:17] want dat vind ik niet verantwoord.

[1:22:20] Ledo.

[1:22:21] Ja, voorzitter, kan er dan ook gekeken worden wat er dan bijvoorbeeld

[1:22:25] mogelijk is om watertaxis van misschien een meter of twintig te rijden?

[1:22:31] Dus dat je niet een hele veerpont hebt, maar dat je op een andere

[1:22:32] manier een concessie kan inrichten, zodat je die bereikbaarheid overeind

[1:22:36] houdt en op een andere manier te doen dan de routes overdag.

[1:22:40] Maar dat je op creatieve wijze kunt kijken dat je dan hopelijk

[1:22:43] op een veilige manier toch die bereikbaarheid overeind houdt.

[1:22:45] Denkt de minister daar ook over na?

[1:22:47] De minister.

[1:22:48] Nou, ik wil natuurlijk met alle creativiteit die mogelijk is kijken

[1:22:51] hoe het wel kan, want dat is het motto van deze regering.

[1:22:53] Kijken wat kan wel.

[1:22:56] We gaan nu eerst het OVV-rapport bestuderen.

[1:22:58] Daarin geeft het natuurlijk al belangrijke tools

[1:23:00] voor wat verantwoord is en wat niet.

[1:23:02] Ik wil contact opnemen met de ondernemer om te kijken

[1:23:05] of daar ideeën zijn.

[1:23:07] Het gaat natuurlijk ook om, is iets rendabel?

[1:23:08] Want het is niet verboden om die dienst aan te bieden,

[1:23:10] maar als er geen klanten zijn,

[1:23:11] dan snap ik dat een ondernemer dat niet doet.

[1:23:14] En als die klanten denken, goh, met 20 kilometer per uur vind ik de oversteek te lang duren en ik zie er vanaf.

[1:23:19] Ja, dat kan. Die oversteek duurt dan twee keer zo lang, inderdaad.

[1:23:23] Het is een kilometer of acht, heb ik gehoord.

[1:23:27] Dus met 20 kilometer per uur doe je er 25 minuten over ongeveer om naar de overkant te komen.

[1:23:33] Ja, en dat heeft een prijs.

[1:23:36] En kijk, als er genoeg klanten zouden zijn, dan zou er zeker een ondernemer zijn die denkt

[1:23:40] ik ga die dienst aanbieden, maar kennelijk wordt het niet als rendabel geacht en is het aan de

[1:23:46] ondernemer zelf om daar wel of niet vanaf te zien. Maar ik beloof de Kamer A, het OVV-rapport te

[1:23:54] bestuderen en daar een reactie over aan de Kamer te sturen en B, met de ondernemer in kwestie te

[1:23:59] gaan spreken om te kijken hoe het wel kan. Ook met de regio, want ik heb goed contact met alle

[1:24:05] besturen rondom de wadden.

[1:24:07] En ik weet zeker dat zij ook deze dienst heel belangrijk vinden

[1:24:10] en ook in alle creativiteit mee willen denken hoe dit wel kan.

[1:24:15] Het uiteraardige punt is, we willen die dienst tot stand brengen,

[1:24:19] maar er moet wel een ondernemer zijn die het ziet zitten.

[1:24:21] En er moet ook vraag zijn vanuit het publiek.

[1:24:23] Dat zal wel, denk ik.

[1:24:24] Zeker in de wintermaanden als het ongeveer om vijf uur donker is.

[1:24:28] De heer Uiting.

[1:24:29] Voorzitter, ik denk dat er geen enkele ondernemer is

[1:24:32] die deze watertaxi met plezier zal aanbieden.

[1:24:35] Want het zijn niet gewoon reguliere klanten die gebruik moeten maken van die watertaxi.

[1:24:41] Het is pure, pure, pure noodzaak.

[1:24:45] Om met spoed, als er echt iets ernstigs is gebeurd...

[1:24:47] Dus het zijn geen reguliere klanten, zeg ik in de richting van de minister.

[1:24:52] Dus uit nood is zo'n verbinding noodzakelijk.

[1:24:56] En ik ga de minister een handje helpen, want ik ben blij...

[1:24:59] En eerlijk gezegd, ik vind het ontzettend jammer dat we zo hard moeten trekken

[1:25:03] om maar wat toezeggingen uit de minister te moeten krijgen.

[1:25:07] En ik zie hem nu wat bewegen, maar ik ga hem toch een handje helpen.

[1:25:10] Want het was deze minister die in de beantwoording op de feitelijke vragen van het mobiliteitsfonds

[1:25:15] zelf al een oplossing heeft gegeven.

[1:25:17] En ik begrijp niet dat hij dat hier vandaag niet noemt,

[1:25:20] want hij heeft namelijk gezegd dat er wel degelijk buiten de uitzonderingsposities

[1:25:24] hadden gevaren kan worden in de nacht zodra een wijziging van de regeling

[1:25:29] snelle motorboten Rijkswaterstaat 1995 gaat plaatsvinden en daarna een

[1:25:34] ontgevingsvergunning wordt aangevraagd. Waarom hebben we dat nog niet gedaan?

[1:25:39] Volgens mij had de minister toch in de tijd dat wij die feitelijke antwoorden

[1:25:42] hadden gekregen, had hij toch in de ministerraad dit kunnen voorstellen

[1:25:46] ik ga die regeling nu wijzigen, ik ga hem voorhangen aan de kamer en dan

[1:25:51] had deze minister daadwerkelijk kunnen doen wat wel kan.

[1:25:54] Dus nogmaals de vraag aan de minister.

[1:25:57] Waarom doet u dit niet op deze manier?

[1:25:58] Zoals u eigenlijk zelf in voorgestelde.

[1:26:00] Ik vind het absurd dat ik dat hier moet voorleggen.

[1:26:02] Maar ja, dat.

[1:26:04] De minister.

[1:26:05] Ja, omdat het niet veilig is.

[1:26:07] Zo simpel is het.

[1:26:07] We hebben net een OVV rapport ontvangen waarin staat...

[1:26:10] het is niet veilig om in het donker harder dan 20 km per uur te varen met deze schepen.

[1:26:14] Dus dan kan ik wel zeggen, ik ga de snelheid toch verhogen.

[1:26:16] Dat is niet verantwoord.

[1:26:17] Zo simpel is het.

[1:26:19] Dus we gaan kijken.

[1:26:20] We gaan met de ondernemer in gesprek.

[1:26:21] We gaan het OVV-rapport bestuderen en kijken wat we wel kunnen doen.

[1:26:25] En ik heb net toegezegd, we gaan de noodsituaties, zoals waar de PVV-fractie net over begonnen is,

[1:26:31] uitbreiden, zodat als je in redelijke nood verkeerd en je moet de overkant bereiken, dat dat kan.

[1:26:36] De KNRM kan dat ook.

[1:26:38] Dus we geven vrijstellingen, beperkt, maar wel dat alle noodgevallen, zoals u die net noemde, gedekt zijn.

[1:26:45] Daarmee geef ik toch een behoorlijke toezegging, zou ik zeggen.

[1:26:49] En we gaan ook met de Wadden besturen in gesprek hoe zij creatief kunnen kijken of daar ook

[1:26:58] nog ideeën leven.

[1:27:00] Dus het is absoluut geen sprake van onwil.

[1:27:01] Ik denk dat ik u heel erg tegemoet kom door die noodsituatie uit te breiden, maar u kunt

[1:27:05] mij niet vragen om, als dat niet verantwoord is, die maximumsnelheid s'nachts te verhogen

[1:27:10] tot 40 kilometer per uur.

[1:27:11] Nou, voorzitter, wat ik net al aangaf, ik ben blij dat de minister een beetje onze kant op beweegt, weet je, dat ben ik blij mee.

[1:27:22] Maar het is natuurlijk ook lastig uitleggen dat we aan de ene kant dus het OVV-rapport hebben waar echt, geloof ik oprecht,

[1:27:29] daar zullen oprecht belangrijke maatregelen voor moeten worden genomen om aan de veiligheid te voldoen,

[1:27:34] om het dan te kunnen uitleggen waarom we wel het OVV-rapport kunnen naast ons neer kunnen leggen bij noodsituaties,

[1:27:41] Maar in andere gevallen niet. Dat is toch krom, vragen we aan de minister.

[1:27:47] De minister.

[1:27:48] Ik vind de regel noodbreekt wet juist helemaal niet krom.

[1:27:50] Dat is heel belangrijk, want het gaat om noodsituaties.

[1:27:54] En in noodsituaties maak je een andere afweging als het gaat om veiligheid.

[1:27:57] In noodsituaties gelden er andere regels.

[1:28:00] En dat is juist bedoeld om die noodsituatie het hoofd te kunnen bieden.

[1:28:05] Maar als we dit gewoon vrijlaten en zeggen ga maar in de nacht varen met 40 km per uur.

[1:28:11] en het is niet veilig, dan kun je wachten tot er andere noodsituaties gaan optreden.

[1:28:15] En dat willen we absoluut niet. We hebben gezien waar het toe kan leiden.

[1:28:17] Dus ik vind op dit moment het onacceptabel dat mij gevraagd wordt om dat zomaar te doen,

[1:28:23] zonder oog te hebben voor de veiligheid.

[1:28:25] En ik ben de minister van de Hoge Snelheden, dus het is niet zo dat het onwil is.

[1:28:31] Het gaat hier echt om veiligheid.

[1:28:32] Maar nogmaals, we gaan studeren, we gaan het aantal noodsituaties uitbreiden.

[1:28:36] De KNRM kan het doen, dus we zorgen dat echt die noodsituaties, dat die gedekt zijn.

[1:28:44] En we gaan kijken, met de ondernemer in kwestie, om te kijken hoe we wel hiermee verder kunnen.

[1:28:50] Dank u wel. Dan wil ik even het voorzitterschap weer overdragen aan de heer Heutink, want ik heb ook een aantal vragen op dit thema.

[1:28:57] Een vraag van de heer Peter de Groot aan de minister namens de VVD.

[1:29:02] Ja, voorzitter. Ik wil graag als eerste nog een vraag stellen over de watertaxi.

[1:29:06] Ik hoor de minister zeggen, ik ga vast in gesprek met de ondernemers aan de slag om te kijken

[1:29:14] hoe ik op een veilige manier de watertaxi weer kan terugbrengen om de bereikbaarheid

[1:29:18] van de eilanden van Ameland te verbeteren.

[1:29:21] Ik zou graag aan de minister mee willen geven, en ik hoor ook graag een reactie van hem daarop,

[1:29:26] is dat hij ook kijkt hoe de concessie nu wordt uitgevoerd richting Ameland.

[1:29:31] Want ik heb met ondernemers gesproken op het eiland en die zeggen ja, we zijn alle dagjes

[1:29:35] mensen kwijt.

[1:29:35] Maar dat je pas om elf uur op het eiland kan zijn en je moet er om drie of vier uur moet je er alweer vanaf.

[1:29:39] Ja, dan ga ik niet meer een dagje naar Ameland.

[1:29:41] Dus de stelling van de VVD is dat er wel degelijk ruimte is voor een dergelijke businessmodel voor watertaxis.

[1:29:48] Op het moment als die concessie maar ruimer genoeg is, ook in verhouding tot de lopende concessie.

[1:29:53] Dus hoe kijkt de minister naar en kan die dat ook meenemen in de gesprekken die hij voert over wat ruimer palet van bereikbaarheid van het van het van het eiland?

[1:30:02] Als het gaat om de concessie van de huidige veerdienst, dan moet ik verwijzen naar de staatssecretaris.

[1:30:07] Hij is verantwoordelijk voor het vervolg van die concessie, want die concessies lopen natuurlijk af over een aantal jaar.

[1:30:13] En we zijn nu al voorzichtig aan het kijken hoe we dat gaan insteken.

[1:30:17] Ten aanzien van de watertaxis, dat is natuurlijk ook een hele belangrijke dienst, die gaan niet volgens een concessie.

[1:30:22] Dat is daar vrij ondernemerschap en dat is dus een ander verhaal.

[1:30:28] Maar goed, de watertaxi kan natuurlijk ook een prachtige mogelijkheid zijn om dagjesmensen over te zetten.

[1:30:33] Dat is nog leuk ook, met een klein bootje naar de overkant.

[1:30:37] Ik wilde natuurlijk alles doen om dat te bevorderen.

[1:30:39] Maar het is uiteindelijk aan het ondernemerschap zelf om daar een goede dienst voor aan te bieden.

[1:30:45] Dit leidt tot de vervolgvraag van de heer Peter de Groot. Gaat uw gang.

[1:30:49] Ja, dank u voorzitter. Nou ja, als er voldoende dagjesmensen komen, dan komt het wel goed met die dienst, zou ik zeggen.

[1:30:54] Ik ga in op een andere antwoord van de minister.

[1:30:57] Dat gaat over de vaagheul.

[1:31:00] Ik ben helemaal niet tevreden over het antwoord.

[1:31:03] De vaagheulproblematiek moet opgelost worden op de korte termijn.

[1:31:06] En ook over de langere termijn.

[1:31:09] En over de korte termijn hoor ik de minister alleen maar de situatie uitleggen.

[1:31:12] Ja, ik heb er ook gestaan. Ik heb ook gezien dat het heel ondiep is.

[1:31:15] En dat ook de dienstregeling vervalt omdat het niet gevaarlijk kan worden.

[1:31:19] Omdat er onvoldoende gebaggerd wordt.

[1:31:22] De vraag concreet aan de minister is...

[1:31:23] Hoe gaat hij er gewoon voor zorgen dat het baggeren beter gaat en dat de vaaghul, wat mij betreft,

[1:31:29] twintig meter naar links en twintig meter naar rechts beter wordt weggebaggerd, zodat die dienstregelingen uitgevoerd kunnen worden?

[1:31:34] Dat is gewoon de concrete vraag.

[1:31:36] Minister.

[1:31:37] Ik heb gesproken met de baggeraar en ik heb begrepen dat er een vaaghul van vijftig meter moet worden vrijgemaakt, tenminste vier meter diep.

[1:31:47] Er zijn beperkingen aan waar je dat zand mag lozen.

[1:31:51] Er zijn beperkingen aan die diepte.

[1:31:55] En er is natuurlijk...

[1:31:56] Het zand vloeit uiteindelijk weer terug in de vaargul.

[1:31:58] Dus het is een continu proces om die vaargul schoon te houden.

[1:32:03] En het zijn ook regels die zorgen voor belemmeringen.

[1:32:06] De baggeraar heeft ook aangegeven...

[1:32:07] ik zou liever wat dieper baggeren.

[1:32:09] Want dan hoef ik minder vaak te baggeren.

[1:32:10] En heb je een betere dienstverlening.

[1:32:13] Dus ik wil graag kijken naar de regels hieromtrend.

[1:32:17] Of daar iets in tegemoet gekomen kan worden.

[1:32:20] of het verbeterd kan worden.

[1:32:22] Maar de andere kant is dat het een Natura 2000 gebied is

[1:32:24] en een Unesco gebied en dat beperkt ons ook.

[1:32:29] Dus het zit daar een beetje klem.

[1:32:32] Dus ik wil kijken of ik nog ruimte kan vinden,

[1:32:35] maar de huidige concessie moet natuurlijk wel goed worden uitgevoerd

[1:32:38] en die huidige baggeraar moet gewoon zijn werk goed doen volgens afspraak.

[1:32:41] Dus dat is natuurlijk onze opdracht.

[1:32:45] Even kijken of dit nog leidt tot een vervolgvraag van de heer Peter de Groot.

[1:32:48] Nou ja, ik hoor een kleine toezegging, voorzitter, van dat de minister zich daarvoor gaat inspannen

[1:32:53] dat die concessie beter wordt uitgevoerd, dus dat is voor nu wel voldoende.

[1:32:56] Ik zou nog één andere vraag willen stellen, voorzitter, en dat gaat over de oplossing

[1:32:59] van de lange termijn.

[1:33:00] De minister zegt, ik ben nu aan het kijken wat ik ga doen met die zogenaamde startbeslissing

[1:33:04] voor Verwet.

[1:33:05] Ja, ik zou de minister vragen, waar wacht u op?

[1:33:08] Als we er nog heel even wachten, dan slipt het dicht en dan is het eiland helemaal niet

[1:33:12] meer te bereiken.

[1:33:14] Dus die startbeslissing moet vandaag genomen worden.

[1:33:16] Dus waar wacht u op?

[1:33:17] of heeft u een motie van de Kamer nodig om die beslissing te nemen?

[1:33:20] Waar wacht u op, minister?

[1:33:24] Ja, een andere vaargul is mogelijk.

[1:33:28] Het is misschien ook wel verstandig.

[1:33:30] Het kost wel een kwart miljard om die vaargul te verplaatsen.

[1:33:34] En ook dan heb je niet honderd procent zekerheid,

[1:33:36] want het Waddengebied is zeer dynamisch.

[1:33:38] De huidige vaargul ligt er al tientallen, zo niet langer in tijd.

[1:33:44] Dus het is zo dat er iets meer verzanding plaatsvindt, maar het is niet zo dat dat enorm stijgt.

[1:33:53] Dus we zijn op dit moment aan het studeren op wat daar mogelijk is.

[1:33:57] Kunnen we de huidige vaargul behouden voor de komende concessie of niet?

[1:34:02] En er zitten ook financiële consequenties aan.

[1:34:04] Dus ik ben nog niet zover dat ik daar een beslissing over kan nemen.

[1:34:08] Dus u zult nog even geduld moeten hebben.

[1:34:11] Als u een motie heeft, dan hoor ik dat wel, anders zou ik alleen...

[1:34:15] Ja, dan zien we dat.

[1:34:16] Dank u wel, minister.

[1:34:17] Voordat u verder gaat met uw betoog, geef ik graag het voorzitterschap eerst weer terug aan de heer Peter de Groot.

[1:34:22] Dank voor de beantwoording, minister.

[1:34:24] En ik zou u willen vragen om met het tweede blokje te starten.

[1:34:32] Het tweede blokje is de binnenvaart.

[1:34:39] En dan begin ik met een vraag van de heer Stoffer over de emissieeisen voor kleine schepen.

[1:34:46] en om uitzonderingsposities met betrekking tot de technische eisen.

[1:34:52] En dat gaat niet om emissie eisen, maar technische eisen.

[1:34:55] Het ministerie heeft een overleg met de sector in kaart gewacht

[1:34:57] welke technische bepalingen in aanmerking zouden kunnen komen voor een uitzondering.

[1:35:02] En op basis daarvan zal samen met andere lidstaten op internationaal niveau

[1:35:06] een voorstel voor een algemene regeling voor kleine schepen tot 55 meter worden uitgewerkt.

[1:35:11] Niet voor 80 meter helaas, maar voor de kleine schepen zijn we daarmee bezig.

[1:35:18] Hoe gaan we ervoor zorgen dat niet alleen de kleinste schepen tot 55 meter, maar ook

[1:35:22] de schepen tot 80 meter eronder vallen?

[1:35:24] Er is geen draagvlak bij de andere lidstaten om die categorie uit te zonderen, maar tot

[1:35:32] 55 meter wel.

[1:35:33] Het glas is half vol, ik ben in ieder geval blij dat we daar iets kunnen doen aan die

[1:35:38] technische eisen.

[1:35:39] Dan de subsidieregeling motorvervanging ontoreikend, ook een vraag van de heer Stoffer.

[1:35:46] De subsidieregeling verduurzaming binnen schepen is ontzettend populair.

[1:35:51] Volgend jaar zal er een mogelijkheid zijn om aan te vragen en daarvoor is 19 miljoen beschikbaar.

[1:36:00] Als er meer wordt aangevraagd dan er aan subsidiegeld beschikbaar is, zal er worden gelood.

[1:36:04] Het is niet voor gekozen om de leeftijd van de motor mee te nemen.

[1:36:10] Dat komt ook omdat de leeftijd niet alles zegt over de milieubelasting.

[1:36:15] En het maakt het erg ingewikkeld om op die manier te gaan verdelen.

[1:36:18] Dus als het overtekend wordt, is loting volgens ons de beste, efficiëntste manier om te bepalen wie in aanmerking komt.

[1:36:30] Aan het einde van het blokje.

[1:36:33] Aan het einde van het blokje gaan we de vragen.

[1:36:38] Dan kom ik bij de heer Soepboer.

[1:36:40] Welke mogelijkheden ziet de minister om de regeldruk te verlagen

[1:36:42] in relatie tot verduurzamingsmaatregelen?

[1:36:45] Bij het opstellen van wet en regelgeving is het belangrijk

[1:36:47] de regeldruk zo laag mogelijk te houden.

[1:36:48] Daar zijn we het over eens.

[1:36:50] Transparantie en voorspelbaarheid is belangrijk om de opgave

[1:36:52] van verduurzaming te laten slagen.

[1:36:54] De maatregelen nemen we stap voor stap, zodat ondernemers

[1:36:57] zich erop kunnen instellen.

[1:36:58] En de subsidies die er zijn en komen, worden opgesteld

[1:37:02] in samenspraak met de sector, zodat we zoveel mogelijk service

[1:37:05] kunnen bieden aan ondernemers dan de grote slag energietransitie is nodig in

[1:37:12] de in deze sectoren zegt de p van de a-groen links fractie we willen naar

[1:37:17] zero emissie hoe gaan we dit bereiken ja voor de binnenvaart

[1:37:22] zet ik in op nagenoeg emissieloos in 2050 dat duurt nog eventjes gelukkig en

[1:37:30] hierbij wordt internationale regelgeving opgesteld

[1:37:33] Binnen de EU is er al regelgeving en voor de zeevaart worden maatregelen binnen de internationale

[1:37:39] maritieme organisatie onderhandeld.

[1:37:41] Tegelijk zetten we in op nationaal beleid voor het stimuleren van deze energietransitie

[1:37:47] en dat doe ik met het Maritiem Masterplan en de gelden vanuit het Klimaatfonds voor beide

[1:37:51] sectoren.

[1:37:54] Dan een vraag van de PVV-fractie, waarom geen overtredingen in fase 1 van het verbod varend

[1:38:01] ontgassen?

[1:38:01] De stoffen die per 1 juli zijn verboden, werden al nauwelijks varend ontgast.

[1:38:06] De markt heeft zich voor deze stoffen zodanig aangepast dat wordt geprobeerd dezelfde stoffen te vervoeren waardoor ontgassen helemaal niet meer nodig is.

[1:38:14] En de IOT, de handhaver, heeft in haar toezicht wel andere overtredingen rondom varend ontgassen geconstateerd.

[1:38:21] Het ging om ontgassen in dichtbevolk gebied, overtredingen van de wet vervoer gevaarlijke stoffen en het al-Europees verdrag over het vervoer van gevaarlijke stoffen binnenvaart.

[1:38:30] Dus er zijn wel wat overtredingen geweest, maar het is niet massaal geweest, gelukkig.

[1:38:34] En dat is goed nieuws.

[1:38:36] Dan nog een vraag van de heer Heutink van de PVV.

[1:38:39] Hoe zit het met de uitrol van de ontgassingsinstallaties en hoe speelt dat mee met fase 2?

[1:38:45] Vanuit de sectorpartijen krijg ik het signaal dat het niet drukker is dan normaal bij aanbieders van ontgassingsdiensten.

[1:38:50] Geen grote wachttijden.

[1:38:52] Dat komt voornamelijk omdat de markt zich aangepast heeft aan het verbod.

[1:38:55] Door diezelfde stof te vervoeren hoef je niet te ontgassen.

[1:38:59] Er zullen wel nog meer installaties beschikbaar komen en hiervoor zijn drie vergunningsaanvragen

[1:39:04] ingediend.

[1:39:05] Het is aan de bevoegden gezagen om die te beoordelen.

[1:39:09] Hoe gaat de ILT handhaven op fase 1 en 2, verbod varen en ontgassen?

[1:39:14] De ILT maakt gebruik van de aanwezige e-noses, dat zijn snuffelpalen, drones en administratieve

[1:39:22] controles aan boord om het verbod te handhaven.

[1:39:25] Dus zo doen we dat.

[1:39:30] En dat was mijn laatste vraag.

[1:39:35] Dank u wel.

[1:39:36] Peer Stoffer.

[1:39:38] Ja, voorzitter.

[1:39:40] Dank aan de minister dat hij aangeeft dat hij zich in wil zetten voor het aanpassen van de

[1:39:45] emissie-eisen of technische eisen voor schepen tot 55 meter.

[1:39:50] Ik had ook om die 80 meter gevraagd en eigenlijk zegt hij er is geen draagvlak bij de lidstaten

[1:39:53] voor.

[1:39:54] Ja, kijk, op die manier zijn we natuurlijk ook onze visserij kwijt geraakt, zeg ik altijd maar.

[1:39:58] Dus ik had van dit kabinet begrepen dat ze naast het mooie motto wat we vaak hebben gehad,

[1:40:03] ook wat robuuster en kritischer willen zijn op zaken die in de EU spelen.

[1:40:08] Dus ik ben eigenlijk benieuwd of die toch niet kansen ziet, en volgens mij kan deze minister het wel,

[1:40:12] want hij kon er altijd robuust overheen hier in de commissie, dus volgens mij vroeg als Kamerlid.

[1:40:17] Dus ik zou toch willen vragen of die niet nog ergens kansen ziet

[1:40:20] om zich binnen de EU toch hard te maken voor ook die schepen tot 80 meter.

[1:40:26] Ik denk dat dat echt wel heel goed zou zijn voor onze Nederlandse binnenvaart.

[1:40:32] Ja, en iemand die namens een partij zit die Nederland en Nederland op één wil zetten,

[1:40:37] die moet daar volgens mij voor gaan. Hij is al bezig, voorzitter, om ja te zeggen, volgens mij.

[1:40:43] Dank, Heer Stoffer. De minister.

[1:40:59] Nou, ik heb begrepen dat op dit vraagstuk voor visserschepen dit niet geldt.

[1:41:03] Die hebben hier geen last van. Het gaat om de Rijnvaartcommissie.

[1:41:06] Dat is een internationale commissie en daar is geen draagvlak voor.

[1:41:11] Ik hoop dat het antwoord is.

[1:41:14] Voor boven 55 meter. Ja.

[1:41:20] Ik hoor dat het niet het juiste antwoord is. Het is wel een antwoord.

[1:41:23] Maar het is niet het juiste antwoord dat de heer Stoffer wilde horen.

[1:41:27] Die laatste toevoeging is wel belangrijk, minister.

[1:41:30] Ik kijk nog even naar de commissie of er nog andere vragen zijn op dit rondje.

[1:41:33] Het is nu het geval.

[1:41:35] Wil u nog iets toevoegen aan de beantwoording?

[1:41:38] Want anders kunt u doorgaan met het derde blokje.

[1:41:45] Ja.

[1:41:46] De minister.

[1:41:47] Het derde blokje is infrastructuur.

[1:41:51] Kornwerderzand, kom ik dan op.

[1:41:56] Ja, Kornwerderzand.

[1:41:58] Ik heb me daarin mogen verdiepen.

[1:42:00] Het is natuurlijk inderdaad, en dat delen alle fracties ook, een enorme kans als je daar iets moet vervangen.

[1:42:05] Dat je denkt, doe dit dan gelijk.

[1:42:08] Toekomstbestendig.

[1:42:08] Met een bredere sluis geef je veel kansen aan het hele gebied IJsselmeer en dat is een behoorlijk groot gebied.

[1:42:18] Dus ik begrijp de wens om hier een tweeslag in te maken, vervanging en gelijk verbreding.

[1:42:25] Alleen er zit wel een enorm prijskaartje aan.

[1:42:29] De heer Stoffer roept mij op om uit de afweerhouding te komen en met de regio te kijken hoe ik dat kan regelen.

[1:42:36] Ik zit niet in afweerhouding, tegenovergestelde juist.

[1:42:39] Ik zie kansen.

[1:42:40] Ik heb ook overleg met de regio.

[1:42:43] Ik weet dat er een wens is bij heel veel gemeenten en provincies in het hele IJsselmeergebied.

[1:42:49] Want die kansen zijn er.

[1:42:52] Maar er ligt ook een forse financiële opgave.

[1:42:56] Dus we zijn in gesprek.

[1:42:59] Het is een project van de provincie waar wij mede financier van zijn.

[1:43:05] We zijn hier aan het kijken of we hier een oplossing kunnen vinden, maar u weet ook

[1:43:09] dat middelen schaars zijn.

[1:43:13] Ik moet de afweging nog maken, eerlijk gezegd, ik heb nog geen zicht op dekking op dit moment,

[1:43:18] maar we gaan hierop terugkomen.

[1:43:25] Dan het achterstallig onderhoud van sluizen en bruggen, extra kosten niet zomaar neerleggen

[1:43:30] Bij de provincie vraagt het lid de hoop.

[1:43:34] En wat kunnen we doen om die werkzaamheden verder te brengen?

[1:43:37] Ja, we hebben gekozen voor instandhouding, infrastructuur...

[1:43:42] ...en dat heeft dus een duidelijker plek gekregen, ook al bij de vorige regering.

[1:43:47] En wij zetten dat voort.

[1:43:49] En door te kiezen voor meer instandhouding, geldt dat ook voor de vaarwegen.

[1:43:52] Dus we verzetten de komende jaren fors meer werk...

[1:43:55] ...voor de instandhouding van de netwerken van Rijkswaterstaat...

[1:43:58] en dus ook het hoofd vaarwegennet.

[1:44:02] De Kamer is hier 17 juni over geïnformeerd.

[1:44:07] Hierdoor bieden we meer inzicht in de continuïteit van de opgave

[1:44:10] en geven we meer ruimte aan Rijkswaterstaat

[1:44:12] om het werk langjarig en slim vorm te geven

[1:44:14] in samenwerking met de markt en met de bestuurlijke partners.

[1:44:18] Over planning van werkzaamheden vindt op regelmatige basis

[1:44:20] afstemming plaats met decentrale werkzaamheden.

[1:44:23] Dus ja, we hebben een grotere taak.

[1:44:25] Wat we op de wegen zien, zien we ook in de vaarwegen.

[1:44:27] Veel verouderde infrastructuur, daardoor meer storingen.

[1:44:30] Dus we moeten hier echt prioriteit aan geven en dat doe ik ook.

[1:44:34] Wat is het effect geweest van het herprioriteren van het MERT,

[1:44:37] vraagt de PVV-fractie.

[1:44:39] Over het MERT en de gepauseerde MERT-projecten informeer ik uw

[1:44:41] Kamer binnenkort, middels de MERT-najaarsbrief,

[1:44:45] dan gaan we hierover spreken.

[1:44:47] En tevens spreek ik hierover bij het notenoverleg MERT 25 november,

[1:44:52] nadat ik met de regenoverleg heb gevoerd,

[1:44:53] in de bestuurlijke overleggen MERT die allemaal gaan volgen.

[1:44:59] Kan de minister een prioriteitsplan maken voor onderhoud en aanleg van het vaarwegennet,

[1:45:04] vraagt de VVD-fractie.

[1:45:06] Ja, we zijn continu bezig om het hele mobiliteitsprogramma de prioriteit te bepalen

[1:45:10] op basis van de beschikbare middelen.

[1:45:12] Ik zal dit onderwerp ook in de komende MERT-overleggen een grote rol geven.

[1:45:21] Ook de onderhoudsprojecten worden continu prioriteiten gesteld

[1:45:24] op basis van het belang van de plek die de vaarwegen en de urgentie van de staat heeft.

[1:45:32] Vernieuwingsprojecten staan ook in het MERT.

[1:45:35] En dat was het blokje infrastructuur.

[1:45:38] Dan zijn we aangekomen bij de vragen vanuit de Kamer.

[1:45:42] Even kijken wie als eerste...

[1:45:44] Nou, de heer Soeboer.

[1:45:46] Ja, nee, maar dat is wel netjes.

[1:45:47] Wel snel, normaal wel.

[1:45:49] Ja, nee, volgens mij heb je dat ook gezien, dus laten we het maar zo doen.

[1:45:51] De heer Soeboer.

[1:45:52] Dank u wel, voorzitter.

[1:45:54] Ja goed, ik ben blij in eerste instantie dat de minister zegt we vinden het belangrijk en we willen wel naar dekking zoeken.

[1:46:02] Ik zou dus ook willen zeggen zoek dekking, maar dat bedoel ik dan, u begrijpt me wel, voor het project korvende zand.

[1:46:11] Want we hebben er net over gehad hoe ongelooflijk belangrijk het is en we hebben ook gezien hoe andere regio's in Nederland,

[1:46:16] en ik gun iedereen zijn eigen, er heel goed in slagen om geld naar zich toe te trekken, echt iets moois neer te zetten.

[1:46:23] Ik noem dan even Brainport als voorbeeld.

[1:46:25] Nou ja, we hebben heel veel seaports en meerports die nu ook vragen om een dergelijke investering.

[1:46:31] En dit is daar een hele belangrijke in.

[1:46:33] En ik zou de minister willen vragen, en dat is mijn concrete vraag,

[1:46:36] als u dan op uw zoektocht naar dekking bent, zou u ons dan kunnen garanderen

[1:46:40] dat het andere belangrijke punt wat hier vandaag naar tafel is gekomen,

[1:46:43] namelijk bereikbaarheid van de eilanden, daar nooit onder zal leiden.

[1:46:47] Dus we moeten prioriteren. We moeten geld zoeken.

[1:46:51] Alles kost geld.

[1:46:52] Kunt u toezeggen dat u op uw zoektocht naar geld van Kornwerderzand,

[1:46:56] dat dat niet ten koste zal gaan van dat andere grote belangrijke wat hier vandaag aan tafel is gekomen,

[1:47:01] namelijk de bereikbaarheid van de eilanden en de projecten die daarmee samenhangen?

[1:47:04] Dat is de concrete vraag.

[1:47:05] De minister.

[1:47:06] Ja, ik heb al aangegeven dat de bereik van de eilanden heel belangrijk is,

[1:47:10] want die mensen zijn gewoon afhankelijk daarvan.

[1:47:13] Dus dat mag niet verslechteren.

[1:47:15] Dat is mijn uitgangspunt.

[1:47:16] Kornwerderzand is een wens.

[1:47:19] Als we daar de sluis verbreden, geven we extra kans aan ondernemers in het hele IJsselmeergebied.

[1:47:26] En dat is natuurlijk ook een mooie kans.

[1:47:29] Maar de middelen zijn schaars.

[1:47:30] Dus in de zoektocht ben ik er nog niet uitgekomen.

[1:47:36] Ik ben ook benieuwd of de Kamer zelf ook die zoektocht aan het doen is.

[1:47:40] Daar kunnen we ook nog in het Mert op terugkomen.

[1:47:43] Maar ik deel de ambities.

[1:47:46] Maar als u mij vraagt, laat ik zo zeggen, het uitgangspunt voor Ameland is dat het niet

[1:47:53] verslechtert.

[1:47:53] Dat zeg ik u hiertoe.

[1:47:55] Het mag niet verslechteren en Kornwerderzand is een uitdaging waar ik op zoek ben naar middelen

[1:48:01] om te kijken of we die gevaargrond toch kunnen verbreden.

[1:48:07] Ik kijk even naar de heer Stoffer of hij ook nog een vraag heeft.

[1:48:09] Zeker, voorzitter.

[1:48:10] Dat dacht ik al.

[1:48:11] Daarom ging ik net op tevoren ook niet verder in, want anders ben je door je interrupties

[1:48:14] heen.

[1:48:15] Uiteraard ook naar Kornwerderzand.

[1:48:17] Ik vind het mooi dat de minister zegt dat hij zijn houding laat zien.

[1:48:22] Dat hij zegt dat die afweerstand niet direct is.

[1:48:24] Wat ik toch enigszins het indruk had is dat de minister pas wilde gaan praten als de regio met een extra aanbod komt.

[1:48:32] Deze sluis is van belang voor Friesland, heel belangrijk.

[1:48:35] Het is heel belangrijk voor Urk met de maritieme haven die er wordt aangelegd.

[1:48:38] Voor Lelystad waar bedrijven zich gevestigd hebben.

[1:48:40] Echt voor een regio waarvan je denkt, die hebben echt ook een stukje economisch impuls voor de toekomst nodig.

[1:48:45] Dat is heel belangrijk om dat leefbaar te houden en naar werk te houden.

[1:48:49] Nou, kijk, vandaag gaan we er niet met elkaar uitkomen, dat begrijp ik.

[1:48:53] Maar wat ik wel begrepen is dat die raming van ruim 200 miljoen

[1:48:56] naar net onder of net boven de 400 miljoen komt.

[1:48:59] Dus ik zou een graag willen dat we van de minister inzicht kunnen krijgen

[1:49:03] voordat we volgende week begrotingsbehandeling hebben.

[1:49:05] En dat hoeft niet tot in de puntjes, maar even op een aviërtje van

[1:49:08] waar zit nu die enorme stijging in?

[1:49:10] Want het zit voor een deel in die verzilting,

[1:49:13] maar dat is maar 30 miljoen met wat bijkomende kosten,

[1:49:16] maar ook waar de rest in zit.

[1:49:18] En wat ik heb begrepen, en daar zou een deel van de oplossing misschien kunnen zitten,

[1:49:22] is dat in de bestuursovereenkomst die gemaakt is,

[1:49:25] gesproken wordt over meerdere varianten, een A- en een B-variant,

[1:49:28] waarbij de ene variant betekent dat grote schepen daar gewoon doorheen kunnen,

[1:49:32] en de andere zou zijn dat je denkt, ja, je gaat met een ontheffing er doorheen,

[1:49:35] en dat daar ook een groot stuk in die kostenpost zou kunnen zitten.

[1:49:38] Nou, misschien ligt daar ook wel een optie, want je moet ook altijd kijken naar wat wel kan.

[1:49:41] En als dat nu zou kunnen betekenen dat je met elkaar dat gat al veel kleiner maakt,

[1:49:45] en het wel toekomt, dan denk ik van laten we met elkaar alsjeblieft in dit land kijken

[1:49:48] zoals we dat altijd hebben gedaan, met die trotse blik op de scheepvaart waar de minister mee begon.

[1:49:53] Denk ik van nou, laten we kijken wat wel kan, want de regio zou ook, denk ik, met die variant best uit de voeten kunnen.

[1:50:00] En dan moeten we denk ik in dit land met elkaar daar trots naar kijken.

[1:50:04] Dus de vraag aan de minister, één, of hij ons inzicht wil geven in de raming voor volgende week als we de begroting hebben,

[1:50:09] en twee, of hij ook nadrukkelijk zou willen kijken naar die andere variant die wellicht

[1:50:14] misschien qua kosten ook een heel stuk zou kunnen beperken.

[1:50:19] Nou, het eerste zeg ik graag toe.

[1:50:21] Ik zal op korte termijn voor de begroting een brief sturen met daarin een specificatie van wat

[1:50:27] zijn hier de mogelijkheden en de kosten die daarbij horen.

[1:50:29] Dan kan de Kamer zelf ook op zoek gaan naar oplossingen.

[1:50:32] Die variant waar de heer Stoffer het over heeft, ik heb hem bekeken en eigenlijk minder aantrekkelijk

[1:50:38] gevonden. Het is een variant. Ik heb ook niet echt heel enthousiaste bestuurders daarover

[1:50:47] gevonden. Dus in die zin weet ik niet of het een echte oplossing is. Ik zal hem meesturen

[1:50:53] in de brief, in het overzicht. En ik denk wel dat het belangrijk is. Kijk, er zijn vele

[1:50:59] regio's die profijt hebben van die bredere sluis. Dat is eigenlijk het hele IJsselmeergebied.

[1:51:05] Dus ik wil ook kijken, kijk wij zijn mede financier van dit project en het lijkt me ook heel reëel om te kijken wat kunnen alle gebieden die hiervan profiteren,

[1:51:15] alle overheden als duit in het zakje doen om te kijken of we dit toch mogelijk kunnen maken met elkaar.

[1:51:21] Maar goed dat is een uitdaging want ik denk dat wij niet de enigen zijn die met schaarse middelen te maken hebben en met overschrijdingen.

[1:51:28] Dat geldt voor alle overheden die met infrastructuur te maken hebben,

[1:51:32] ook gemeenten, provincies.

[1:51:34] Alles wat je nu doet op gebied van infrastructuur kost meer geld dan begroot.

[1:51:38] Daar komt het ongeveer op neer.

[1:51:40] En dat betekent dat we allemaal op zoek moeten naar geld.

[1:51:44] En dat betekent ook soms dat je keuze moet maken.

[1:51:46] Misschien moet ik ook iets niet doen om iets anders wel mogelijk te maken.

[1:51:49] Dat doet altijd pijn en dat geldt hier ook voor.

[1:51:52] Dus ik wil graag op zoek gaan.

[1:51:54] Ik heb al gezegd ik zit niet in een defensieve stand, juist niet.

[1:51:56] Ik zie de kansen.

[1:51:59] Ik ben in overleg met de hele regio om te kijken wat we voor elkaar kunnen krijgen.

[1:52:06] En het is ook een uitdaging aan de Kamer om te zien of we hier een stap in kunnen maken en welke keuze we maken.

[1:52:11] Die tweede variant, nou ja, we zullen meenemen, maar ik ben er wat minder enthousiast over.

[1:52:18] De heer Stoffer.

[1:52:19] Ja, voorzitter.

[1:52:20] Dank voor in ieder geval de toezegging dat informatie onze kant op komt.

[1:52:24] En soms, ja, weet je, heb ik thuis ook weleens dan denk ik van, ik wil een hele nieuwe BMW.

[1:52:28] Ja, doe ik toch maar een tweedehands, want dat past iets meer binnen het gezinsbudget.

[1:52:33] Dus soms moet je die kant op.

[1:52:34] Maar ik wil hier nog wel even bij opmerken.

[1:52:36] Kijk, de regio pakt natuurlijk al 70 miljoen van dit project.

[1:52:39] En ook nog eens een keer, het bedrijfsleven wordt 26,5 miljoen.

[1:52:43] Als ik het goed heb, in ieder geval in die orde van grootte.

[1:52:45] Dus dat was ten opzichte van de oorsprong de helft.

[1:52:48] Nou, ik heb als in de begroting van de provincie Friesland mogen kijken.

[1:52:50] Dan denk ik, als je dat vanuit de regio bijdraagt, dan laat je echt zien dat je het wil.

[1:52:56] Dan ga je echt op een maximaal iets zitten.

[1:52:59] Dus wat dat betreft, denk ik, laten we elkaar echt zien wat die regio zelf al doet.

[1:53:03] Ongeveer honderden miljoen uit de regio zelf.

[1:53:06] Dat is voor deze regio ongelofelijk veel geld.

[1:53:09] En ik denk dat op ons alle de verplichting ligt, niet alleen op de minister, maar ook voor ons als Kamer,

[1:53:13] om met elkaar goed te kijken van kunnen we dit op zo goed mogelijk een manier realiseren?

[1:53:17] Ik denk dat we met elkaar de schouders daar onder moeten zetten.

[1:53:20] Ik neem in ieder geval graag de handschoenen op.

[1:53:21] Ik denk de collega's ook, de minister ook, de regeringsbureaus.

[1:53:25] Dus laten we kijken of we met elkaar daar richting het midden echt uit kunnen komen.

[1:53:28] Ik zou het echt, het zou echt sieren, het zou echt Nederlands zijn

[1:53:32] als je met elkaar hier gewoon uit kunt komen.

[1:53:35] Ik heb wel allemaal vragen over die bekostiging van die BMW nu eigenlijk.

[1:53:40] Misschien kunnen we dat buiten vergaderen.

[1:53:41] Ik zou zeggen, als we vanavond gaan eten samen, dan hebben we het daar wel over.

[1:53:44] U hoeft geen medelijden mee te hebben over ze.

[1:53:46] Nee, dat geloof ik ook.

[1:53:50] Het is waar, als je samen iets afspreekt en je zegt we betalen allebei de helft en we kopen samen een bmw,

[1:53:58] maar die bmw blijkt geen 200 miljoen maar 400 miljoen te kosten, betaalt u dan ook de helft van die 400 miljoen?

[1:54:04] Of zegt u dan nee, dan moet jij dat doen.

[1:54:06] Dus het is wel even samen uit, samen thuis.

[1:54:08] Ik wil dus echt in overleg met de regio, wat kunnen we allemaal bijdragen,

[1:54:12] en het gaat me echt niet om precies vasthouden aan 50-50,

[1:54:17] maar we moeten allemaal ons best doen, dat doe ik ook,

[1:54:20] om te kijken of we het toch mogelijk kunnen maken.

[1:54:22] En de regio heeft trouwens ook aangeboden, die zijn er ook mee bezig om te kijken,

[1:54:26] hoe kunnen zij ook hun bijdrage leveren.

[1:54:28] De ambitie is echt om dit mogelijk te maken.

[1:54:31] Maar we zijn er nog niet.

[1:54:33] Het gaat toch om een heleboel miljoenen die we nog niet hebben.

[1:54:36] Zo simpel is het ook.

[1:54:38] Dus het is een uitdaging voor u, voor ons, voor de regio.

[1:54:40] We gaan met z'n allen kijken waar we kunnen komen.

[1:54:42] Ik ben nog steeds wel enigszins hoopvol.

[1:54:45] Het is niet zo dat ik het helemaal niet zie zitten.

[1:54:47] Maar we moeten wel keuzes maken.

[1:54:50] En u kunt mij niet vragen om alles te doen, dat gaat gewoon niet.

[1:54:57] Deer de Hoop.

[1:54:58] Ja, dank voorzitter.

[1:54:59] En tegelijkertijd is het natuurlijk wel zo dat de minister wat betreft de financiën

[1:55:03] toch echt wel een andere uitgangspositie heeft dan lokale ondernemers

[1:55:06] en een provincie die daar toch echt minder hebben en toch een hele serieuze commitment hebben.

[1:55:11] Maar dat genoemd hebben...

[1:55:13] Ik zou in algemene zin wel wat meer over de infrastructuur van vaarwegen willen zeggen,

[1:55:19] want afgelopen jaar maakte onderzoeksbureau Quink een inschatting

[1:55:23] dat er voor die infrastructuur jaarlijks een structureel tekort is van 250 miljoen.

[1:55:27] En we weten, net als bij de sluis van Korwin der Sand,

[1:55:30] dat er natuurlijk veel meer projecten zijn waarbij we, denk ik,

[1:55:33] al kunnen zeggen dat de geraamde kosten niet meer reëel zijn.

[1:55:36] Ik heb daar eigenlijk als Kamerlid niet goed genoeg een gevoel bij op dit moment.

[1:55:39] Ik zou eigenlijk aan de minister willen vragen of u specifiek ook voor de maritieme sector

[1:55:44] een soort quickscan zou kunnen maken voor de voorjaarsnota volgend jaar, om te kijken

[1:55:48] of bij de projecten waar we nu al mee bezig zijn, of mee aan de slag willen, in kaart

[1:55:52] kunnen brengen of de geraamde kosten wel of niet reëel zijn, naast de prioritering waar

[1:55:57] al vaker over gevraagd is, of we daar ook wat een helderer beeld voor zouden kunnen

[1:56:00] krijgen.

[1:56:01] De minister.

[1:56:02] Ja, dat beeld dat de heer De Hoop schetst, is het allemaal nog wel reëel begroot.

[1:56:08] Ik heb daar ook een heel wankelgevoel bij.

[1:56:11] Het is zo dat door de enorme bouwinflatie, het duurder wordende staal, schaarse personeel,

[1:56:17] noem maar op.

[1:56:18] We zien een enorme stijging van kosten, soms ook een onderschatting van kosten aanvankelijk.

[1:56:25] Soms ook gewoon uitstel, waardoor iets duurder wordt, alleen al omdat het uitgesteld wordt.

[1:56:30] En ik heb hetzelfde gevoel als de heer De Hoop, dat we niet helemaal veroogd hebben hoe die

[1:56:36] tekorten liggen.

[1:56:36] Dus ik heb ook gevraagd op het ministerie om een overzicht te gaan maken van waar staan we nu eigenlijk?

[1:56:42] Hoeveel tekorten? Waar hebben we het over? Want het zijn tekorten op alle terreinen.

[1:56:47] Het project via 15, waar we net toestemming voor hebben gehad van de Raad van State.

[1:56:53] Dat is dat die begroting dateert nog van van tien jaar geleden, zeg maar.

[1:56:58] En nu zitten we dus met een heel ander prijskaartje.

[1:57:00] En zo zie je op tal van projecten zie je die kosten stijgen.

[1:57:03] En dat geldt voor gemeenten, provincies, iedereen zit in hetzelfde schuitje.

[1:57:07] En ook niet alleen Nederland, want je ziet in heel het westen dat het zo is.

[1:57:10] Dus ik zeg toe dat ik ga proberen een beter overzicht te geven van waar staan we nu financieel

[1:57:16] en dat we dat bij de voorjaarsnota goed met elkaar kunnen delen.

[1:57:20] Dat is gewoon een eerlijk verhaal. Het zal ook niet een leuk verhaal zijn.

[1:57:23] Want we hebben allerlei prachtige projecten in voorbereiding.

[1:57:26] Er zijn prachtige prijskaartjes aangehangen.

[1:57:28] Maar of ze nog reëel zijn die prijskaartjes, dat is vaak niet het geval.

[1:57:35] Ik ben blij dat de minister echt gaat kijken wat hij wel kan doen als het gaat om de sluis bij Conwé de Zand.

[1:57:43] Dat is goed om te horen, maar ik wil nog heel even terugkomen op de toezegging van de minister.

[1:57:48] Dat ging over die MIRT-brief die hij gaat sturen naar aanleiding van de herprioritering van het MIRT en het effect daarop op de maritieme infrastructuur.

[1:57:59] Ik zou hem graag willen vragen of hij bij het opschrijven van die brief ook even kan benadrukken

[1:58:05] van wat dan de oplossingen zijn.

[1:58:07] Dus ik vind het fijn om te horen en om te lezen van wat zijn nou de problemen die we voorgeschetst

[1:58:13] krijgen en wat is nou het effect dan op die herprioritering geweest.

[1:58:17] Maar ik zou ook graag willen zien dat er dan ook oplossingen komen of in ieder geval suggesties

[1:58:20] voor oplossingen waarbij we dan als Kamer daarover kunnen debatteren met elkaar en dan ook de

[1:58:26] minister op pad kunnen sturen van oké, dit kan niet, dit kan misschien wat later,

[1:58:31] dit kunnen we wel doen, maar dat geeft ons ook denk ik meer grip op de hele zaak.

[1:58:35] En ook om wat ongemak bij mijn collega de hoop dan ook weg te halen van dat we wat

[1:58:39] meer grip op de hele instandhoudingsopgave gaan krijgen.

[1:58:44] Ik denk dat dat ook het doel is van ons allemaal hier.

[1:58:47] De minister.

[1:58:49] Ja, ik kan dat graag toezeggen.

[1:58:50] Natuurlijk, we willen meer grip.

[1:58:52] We willen ook meer inzicht in waar staan we nu.

[1:58:54] Al die begroten projecten, vallen die nog binnen die begroting?

[1:58:59] Hoeveel tekort hebben we eigenlijk?

[1:59:02] Dat wordt dus niet een heel mooi, leuk verhaal.

[1:59:05] Dat zal een verhaal worden van moeilijke keuzes, zeg ik daarbij.

[1:59:07] Maar ik denk wel dat we het moeten doen.

[1:59:09] Want het heeft geen zin om onszelf voor de gek te houden.

[1:59:12] We leven nu in een dure tijd.

[1:59:14] We zien het aan onze boodschappenkar, maar we zien het dus ook in deze projecten.

[1:59:17] Misschien nogal meer.

[1:59:19] Dus we zullen moeten kijken waar staan we.

[1:59:22] Ik zeg dat graag toe.

[1:59:23] Ik vind dat ook een van de uitdagingen in de komende jaren.

[1:59:26] A, te kijken waar zitten die tekorten, hoe groot zijn die tekorten.

[1:59:30] En dus ook wat kun je eraan doen in de zin van beheersbaarheid.

[1:59:34] Kunnen we nog projecten versoberen?

[1:59:37] Kunnen we met de uitvoerders, de aannemers in dit land, afspraken maken om te kijken

[1:59:42] kunnen we nog iets rationaliseren, iets in de aanbesteding doen?

[1:59:46] We gaan het allemaal proberen, want dit is gewoon een enorme uitdaging voor de komende tijd.

[1:59:50] We hebben nu eenmaal schaarse middelen, dus ja, we moeten hier echt ons best gaan doen.

[1:59:57] De heer Uiting.

[1:59:59] Voorzitter, volgens mij is dit ook echt de kern waar het meer debat over zou moeten gaan eind november.

[2:00:05] Dus ik zou ook de minister willen vragen om ook een realistische inschatting te maken

[2:00:10] wanneer hij denkt dat hij al deze gegevens op tafel heeft.

[2:00:13] Want ik kan me zo voorstellen dat november dan in één keer vrij kort is.

[2:00:18] En dan is maar de vraag of we dan niet iets moeten doen met de planning,

[2:00:22] maar dat is even een procedurele zaak, maar wel aan de minister om goed te kijken van

[2:00:27] oké, wat ligt er nu concreet op tafel en wanneer kan ik ook de Kamer voorzien van alle informatie die ze nodig hebben

[2:00:35] om ook de juiste keuze te kunnen maken.

[2:00:42] De minister.

[2:00:43] Ja, dit is toch een grote opgave, want het is natuurlijk niet even kijken van...

[2:00:52] Het loopt uit in de tijd, er komen wensen bij, de markt zit tegen.

[2:00:57] Het zijn allemaal inschattingen, waar staan we?

[2:00:59] Want ook een project waarvan we nu zeggen, dit gaan we doen,

[2:01:02] als de uitvoering pas over vijf jaar begint,

[2:01:04] heb je dan toch weer een nieuwe situatie.

[2:01:07] Dus het is ook niet echt de exacte wetenschap,

[2:01:11] maar ik denk wel dat het goed is dat we die inschatting echt beter maken.

[2:01:15] Ik denk dat we echt wel daar een jaar voor nodig hebben

[2:01:17] en dat we volgend jaar bij de begroting een wat reëler beeld kunnen geven

[2:01:21] en dat we dus bij het aanstaande meert in ieder geval gaan kijken wat kunnen we wel doen.

[2:01:26] Dat lijkt me een uitdaging voor ons allemaal en ik ga mijn best doen om te kijken wat kunnen we wel mogelijk maken.

[2:01:33] Dank u wel. Ik heb namens de VVD ook nog een vraag.

[2:01:36] Misschien dat we het even zo kunnen doen, want het is eigenlijk een aanvulling op de vraag van het lid De Heutink.

[2:01:41] En dat gaat over prioritering.

[2:01:45] Ja, wanneer is nou echt iets nodig? U heeft het gehad over beheersmaatregelen.

[2:01:48] U heeft het gehad over budgetten.

[2:01:50] Ik zou vanuit de VVD willen vragen, als u dat doet, komt u dan ook gewoon met welke keuzes u maakt?

[2:01:55] Dan is het helder waar we debat over met elkaar over moeten voeren.

[2:01:59] Dus de nadrukkelijke oproep vanuit de VVD-fractie is, kom met uw keuze, waar u voor gaat.

[2:02:06] Binnen het beschikbare budget wat er op dat moment voor is, dan kunnen wij een veel scherper debat voeren over

[2:02:12] zou de Kamer andere keuzes willen maken in een meerderheid?

[2:02:17] Dan komen we sneller volgens mij tot die prioriteitenlijst en wat wel en niet kan als het gaat over, kunnen we veel beter duidelijkheid geven over het onderhoud en de standhouding van onze vaarwegen in Nederland.

[2:02:28] De minister.

[2:02:30] Nou, ik vind het een mooi streven. Ik kan alleen niet toezeggen dat bij het aanstaande mert dat ik alle keuzes in kaart heb gebracht.

[2:02:37] Dat is echt gewoon te snel. We weten nog niet waar we staan, dus ik denk dat volgend jaar al een goed streven is.

[2:02:44] Ik wil wel, aanstaande Mert in ieder geval, kijken waar kunnen we op dat moment voor kiezen.

[2:02:51] Dus ik wil best kijken hoe concreet we dat kunnen maken, want dan hebben we een concreet debat.

[2:02:55] Ik wil ook terug aan de Kamer vragen, als de Kamer het wensen komt, kijk dan ook naar de dekking,

[2:03:00] want dat is dan ook reëel. Het moet wel van twee kanten komen.

[2:03:03] En ik heb niets aan allerlei moties, we vinden alles belangrijk.

[2:03:06] Natuurlijk is alles belangrijk, maar als het gaat om keuzes maken,

[2:03:09] dan wordt het ook van beide kanten gevraagd, denk ik.

[2:03:13] Dank u wel.

[2:03:14] De heer Perik.

[2:03:16] Ja, dank voorzitter.

[2:03:18] Ik heb toch ook nog een vraag een beetje in het verlengde van wat de heer De Groot net aanraakt.

[2:03:22] Dat is die prioritering.

[2:03:25] En ik was eigenlijk heel blij ook met de toezegging van dat Conor de Zand dat warm pleidooi van de heer Stoffer en dat het ook heel scherp op het netvlies staat bij de minister.

[2:03:37] Maar als het gaat om het afwegingskader straks.

[2:03:39] Als we die midprojecten in het wandelen, dan zou ik zeggen van nou, kan de minister in dat hele afwegingskader ook meenemen

[2:03:47] dat die cofinanciering vanuit provincies, vanuit ondernemers hier ook, in Karmen en Zand zijn 29 miljoen vanuit die ondernemers.

[2:03:53] Dat zijn substantiële bedragen.

[2:03:55] Kan in het afwegingskader uiteindelijk ook die cofinanciering een cruciale rol spelen?

[2:04:02] En wordt dat serieus meegenomen?

[2:04:06] Ja, ik wil dat natuurlijk wel proberen.

[2:04:09] Ik heb de vraag ook al neergelegd bij de partners in dit project.

[2:04:15] Of beter gezegd, wij zijn partner in het project.

[2:04:17] Wij zijn mede financier.

[2:04:20] Alle belanghebbende partners zijn hiervan bewust.

[2:04:24] Dus op dit moment wordt er ook gekeken wat kan iedereen bijdragen.

[2:04:28] Ik hoop daarover snel uitsluiting te kunnen geven.

[2:04:32] Het meersoverleg is ook snel.

[2:04:34] Dus ik hoop dat het voldoende tijd biedt aan alle partners.

[2:04:38] Maar ik kan het nog niet toezeggen.

[2:04:39] Het is een streven, geen harde toezegging, want ik ben afhankelijk van anderen.

[2:04:45] Dank u wel.

[2:04:47] We zijn toe aan het volgende blokje.

[2:04:50] En ik zou graag willen delen dat de heer Stoffer, de heer Soeboer en de heer Pirik alle nog één interruptie hebben.

[2:04:55] En dat komt ook goed uit als we naar de tijd kijken, want we gaan de versnelling in.

[2:05:00] Dat zou ik willen vragen aan de minister.

[2:05:02] Het volgende blokje is de zeevaart.

[2:05:06] Waarnaar gaan we de offshore werkschepen onder de tonnagebelasting en afdachtvermindering

[2:05:11] brengen?

[2:05:12] Over een aanpassing van een financiële regeling kan ik alleen samen met de staatssecretaris

[2:05:15] voor fiscaliteit besluiten.

[2:05:17] In de gezamenlijke brief van deze zomer is aangegeven hoe de fiscale regeling uitgebreid

[2:05:21] zou kunnen worden naar de offshore schepen.

[2:05:23] Zo'n uitbreiding heeft wel financiële consequenties en ik zal hierover dan de komende tijd in

[2:05:29] en in gesprek gaan met de staatssecretaris voor Fiscaliteit

[2:05:31] hoe we daarmee omgaan.

[2:05:33] Dat was een vraag van de heer Stoffer.

[2:05:37] Dan het zeezwaaien.

[2:05:40] Ja, zeezwaaien is dus het wegvaren,

[2:05:43] daar je visigheidloze op zee en weer terugvaren.

[2:05:47] En waarom gaan we ons niet inzetten voor een verbod?

[2:05:49] Het is namelijk wel toegestaan buiten de 12-mijl-zone,

[2:05:53] als ik het goed zeg.

[2:05:56] Ik wil geen nationaal verbod instellen voor het zeeswaaien.

[2:06:01] Beoordeling door de ILT laat zien dat voor de handhaving veel extra inzet nodig zou zijn,

[2:06:06] terwijl de effectiviteit van een verbod niet gegarandeerd kan worden.

[2:06:09] Ook Duitsland, die wel zijn nationaal verbod heeft, daar is de handhaving zeer lastig.

[2:06:14] Daarom blijf ik liever inzetten op scherpere internationale lozingseisen,

[2:06:18] een betere wasprocedure voor chemicaliën, tankers

[2:06:22] tankers en meer aandacht voor nationale handhaving hierop.

[2:06:27] Dan wat doen we tegen het bijmengen van afval in stookolie?

[2:06:31] Ja, ik neem die signalen rondom het bijmengen van afval in stookolie zeer serieus.

[2:06:36] Het is natuurlijk iets wat absoluut niet moet gebeuren.

[2:06:39] Op dit moment wordt het toezicht van de ILT bemoeilijk door een gebrek aan duidelijke normen en regels.

[2:06:44] En daarom kijk ik nu welke stoffen er mogelijk geweerd moeten worden uit stookolie.

[2:06:48] Dat is niet alleen vanwege het milieueffect, maar ook om schade aan een scheepsmotor te voorkomen.

[2:06:52] Dat vinden de reders ook belangrijk.

[2:06:54] Vervolgens zal ik besluiten of een wijziging van de reogreving nodig is en de Kamer daarover informeren.

[2:06:59] Overigens ben ik bezig aan de overgang naar een duurzamere brandstof voor de scheepvaart,

[2:07:03] wat het gebruik van stookolie op termijn zal terugdringen.

[2:07:08] Dan Stoffers, Zoetboer, De Hoop en eigenlijk alle fracties gaan we ons inzetten voor strengere normen voor lozingen

[2:07:15] en het gebruik van scrubbers om het gebruik van scrubbers mogelijk te houden.

[2:07:20] Onderzoek laat zien dat scrubber waswaterlozingen een negatief effect hebben op de waterkwaliteit.

[2:07:27] Dat is natuurlijk logisch.

[2:07:29] Tegelijkertijd zie ik dat veel Nederlandse reders de afgelopen jaren in scrubbers hebben

[2:07:32] geïnvesteerd.

[2:07:33] Ik deel de wens om internationaal op strengere lozingseisen in te zetten die voor iedereen

[2:07:37] gelden en technologie neutraal zijn.

[2:07:40] Tegelijkertijd zie ik dat in de landen om ons heen een lappe deken van nationale regels

[2:07:43] is ontstaan wat juist ook voor de Nederlandse reders niet handig is.

[2:07:47] Daarom verken ik de mogelijkheden om de regels in het Noordoost-Atlantisch gebied te harmoniseren en dat kan helpen voor meer duidelijkheid voor de sector.

[2:07:55] Ik betrek de sector en andere partijen zoals de zeehavens ook intensief bij deze verkenning.

[2:08:02] Dan als laatste voorzitter, wanneer gaan we iets doen aan de uitstoot van zeeschepen en dat gaat om stikstof.

[2:08:08] Nederland zet zich internationaal in om de schadelijke uitstoot van schepen te verminderen.

[2:08:13] De scheepvaart is een internationale sector waarbij individuele landen zeer beperkte invloed

[2:08:19] hebben.

[2:08:20] De nieuwste bouweisen voor schepen zijn in 2021 van kracht geworden en de effecten worden

[2:08:26] gaandeweg zichtbaar.

[2:08:28] Nederland doet bij de Internationale Maritieme Organisatie voorstellen om de huidige regels

[2:08:34] effectiever toe te passen en te kunnen handhaven.

[2:08:38] En we willen komen tot scherpere eisen.

[2:08:41] En dit komt ook de handhaving ten goede.

[2:08:43] Dus we werken hier aan.

[2:08:44] Het gaat wel langzaam, want het is natuurlijk bij uitstek een internationale sector.

[2:08:48] En we kunnen niet als Nederland hier helemaal alleen in opereren.

[2:08:52] Maar we zetten ons wel in voor internationale eisen.

[2:08:56] Ik zie de heer Soubré heel rustig aan zijn handje omhoog steken.

[2:09:03] Dus hij twijfelt over zijn laatste interruptie of hij gaat inzetten hierop.

[2:09:06] En hij maakt inmiddels weer een terugtrekkende beweging.

[2:09:10] Dan gaan we door naar het volgende blokje.

[2:09:12] Dan begin ik met de heer Soeboer, zie ik hier.

[2:09:14] Dus misschien, wie weet.

[2:09:18] Hoe houden we Nederland aantrekkelijk voor de zeevaart?

[2:09:20] Dat is eigenlijk de vraag van de heer Soeboer, maar ook van andere fracties.

[2:09:25] Ja, ik vind het natuurlijk belangrijk dat de Nederlandse vlag aantrekkelijk blijft.

[2:09:29] Hoeveel schepen voeren er ook onder Nederland?

[2:09:31] 2.120 schepen onder Nederlandse vlag.

[2:09:35] En dat aantal is niet dalende.

[2:09:38] Nou, niet echt dalende.

[2:09:40] Het is...

[2:09:41] Nou ja, ik vond het toch belangrijk te zeggen.

[2:09:44] Het is niet zo dat dat een enorme leegstroom is, leeglopen is.

[2:09:48] Dat willen we ook niet natuurlijk.

[2:09:49] Dus ik vind het belangrijk dat die Nederlandse vlag aantrekkelijk blijft.

[2:09:52] Ik span me daarom in om het aantal schepen op peil te houden.

[2:09:55] Ik heb vanaf dit jaar 1,3 miljoen extra vrijgemaakt voor verbetering van het scheepregister.

[2:10:00] Als eerste stap naar een maritieme autoriteit.

[2:10:03] Daarmee investeren we in betere dienstverlening, meer ketenregie en meer versterking van kennis

[2:10:09] en kunde om in te kunnen blijven spelen op innovatieve ontwikkelingen.

[2:10:12] We gaan samen met de sector de sectoragenda maritieme maakindustrie uitvoeren.

[2:10:18] Al die acties daarin maken de hele maritieme sector in Nederland sterker.

[2:10:23] Ook werken we aan modernisering van regelgeving en het doel blijft een maritieme toppositie

[2:10:28] voor Nederland en duurzame en veilige scheepvaart in Nederland te behouden.

[2:10:34] En wat is nu het tijdpad voor die maritieme autoriteit, vraagt de heer Stoffer.

[2:10:40] Ik vind een aantrekkelijke Nederlandse vlag als onderdeel van een sterk maritiem cluster heel belangrijk.

[2:10:44] Binnen mijn ministerie is met de ingang van 2024 dus 1,3 miljoen per jaar vrijgemaakt

[2:10:49] voor het verbeteren van het Nederlands scheepsregister, om zo een begin te maken met zo'n Nederlandse maritieme autoriteit.

[2:10:55] Met dat geld werken we aan het moderniseren van wet en regelgeving, bevorderen innovaties.

[2:10:59] Met het beschikbare geld kunnen we stappen maken.

[2:11:01] In 2025 evalueren de resultaten die we geboekt hebben.

[2:11:08] Hoe wordt de volgende fase van vlootvervanging geregeld in de begroting?

[2:11:14] Er wordt hard aan de realisatie van de huidige schepen uit vlootvervanging gewerkt.

[2:11:20] In 2024 is de programmering uitgewerkt voor overige delen van de vloot en hierna zal overleg plaatsvinden met de verschillende opdrachtgevers van de Rijksrederij over de dekking van de kosten voor toekomstige begrotingen.

[2:11:33] Dat was het.

[2:11:38] En dan nog de volgende vraag.

[2:11:41] De maritieme roadmap en maritiem masterplan.

[2:11:43] Wat gaan we nu echt doen?

[2:11:44] Wat is het actieplan?

[2:11:46] Met het maritiem masterplan en de roadmap hebben we samenwerking tussen overheden en de maritieme sector versterkt.

[2:11:52] Het is juist de kracht om samen te werken op verduurzaming tussen sector en overheid.

[2:11:56] INW heeft 210 miljoen euro gekregen voor het gezamenlijk uitvoeren van het maritiem masterplan tot en met 2033.

[2:12:02] De subsidieregeling voor demonstratie op schepen is op 1 oktober 2024 gesloten.

[2:12:09] Ook wordt tegelijkertijd hard gewerkt aan digitale samenwerking en de inzet van opleiding van personeel.

[2:12:15] De roadmap is afgestemd met de sector en is in juni naar de Kamer gestuurd.

[2:12:19] De opvolging ervan wordt samen met de sector uitgewerkt.

[2:12:23] En dan Rijksregio op havens, strategische ruimte voor havens, Riewel, Novex, Noordzeekanaal.

[2:12:29] Hoe krijgt de minister aan tegen het verplaatsen van damen

[2:12:32] naar allerlei vragen op het gebied van onze strategie?

[2:12:37] Rijk, regio en havens voeren in deze NOVEX-gebieden gezamenlijke regie

[2:12:41] op de schaarste fysieke en milieuruimte.

[2:12:44] Mede omdat de havens cruciaal zijn voor goederenvervoer,

[2:12:47] maritieme maakindustrie, weerbaarheid en strategische autonomie.

[2:12:51] De minister van VRO staat aan de lat voor de nationale coördinatie

[2:12:55] op de ruimtelijke ordening en zal ruimtelijke keuzes laten landen

[2:12:58] in de nood naar ruimte.

[2:13:00] Met scenario-studies wordt de komende twee jaar gekeken naar mogelijkheden voor

[2:13:04] scheepswerfdamen, waaronder verplaatsing naar de houtrakpolder of naar het ADM-terrein.

[2:13:09] Dus het heeft al onze aandacht en zorgen.

[2:13:12] En tot zover.

[2:13:14] Heeft u daarmee ook het kopje over gehad?

[2:13:16] Dit was over, ja.

[2:13:18] Dan zijn we aan het einde gekomen van uw beantwoording en dan zijn er nog interrupties.

[2:13:24] Dan ga ik eerst nog naar de laatste interruptie van de heer Storre.

[2:13:28] Dank, voorzitter.

[2:13:29] Nee, mooi dat de minister aangeeft, voorzitter, en daar ben ik blij om, dat hij zegt dat hij een warm hart heeft voor schepen die onder de Nederlandse vlag varen, onze Nederlandse vloot.

[2:13:39] En hij zegt die daalt niet of daalt niet. Ja, heel licht daalt natuurlijk wel iets, dat is ook daling.

[2:13:45] Maar je moet natuurlijk ook even een breder perspectief kijken.

[2:13:48] Als je een winkeltje hebt en je blijft hetzelfde doen, maar anderen krijgen allemaal veel meer omzet en winkels, dan is je marktaandeel steeds kleiner.

[2:13:55] En dat is hier denk ik wel aan de hand.

[2:13:58] Je ziet dat een aantal schepen groeit, buitenlandse schepen onder buitenlandse vlaggen.

[2:14:02] Dus ik zou zeggen, stilstand is achteruitgang.

[2:14:04] Dus ik zou de minister vooral mee willen geven, en misschien kan hij nog wel iets over zeggen,

[2:14:09] maar het mag voor mij ook daar volgende week op terugkomen bij de begroting.

[2:14:14] Maar ziet hij ook kansen om toch het aandeel op zijn minst ook gelijk te houden?

[2:14:20] Ja, het liefst groeiende.

[2:14:21] Want we boeren wel achteruit, om het zomaar uit te drukken.

[2:14:24] Dat is geen scheepvaartuitdrukking, maar een boerenuitdrukking, maar bij boeren achteruit.

[2:14:28] Dat wil ik nou druk hier neerzetten en dat moeten we niet doen.

[2:14:30] En ik heb ook niet de indruk dat deze minister dat zou willen, voorzitter.

[2:14:33] Dus ziet hij ergens kansen om die Nederlandse vloot wel op z'n minst hetzelfde aandeel te houden

[2:14:39] en het liefst ook gewoon te laten groeien?

[2:14:42] De minister.

[2:14:43] Nou ja, ik heb net in de beantwoording natuurlijk een aantal zaken aangegeven

[2:14:45] waarin wij kansen zien om dat aandeel in ieder geval op pijl te houden en hopelijk te laten groeien.

[2:14:52] Het gaat hier eigenlijk om marktaandeel, wat de heer Stoffer bedoelt.

[2:14:55] Als je aantal schepen gelijk blijft maar je marktaandeel daalt, ben je toch niet goed bezig.

[2:15:01] De ambitie is om het in ieder geval op peil te houden.

[2:15:05] Kan ik een brief toezeggen om hier nog eens concreet...

[2:15:13] Ik zou graag willen voorstellen om de Kamer per brief te informeren over concrete acties die we ondernemen om dat marktaandeel op peil te houden.

[2:15:23] Is dat een goede afspraak voor de begroting?

[2:15:26] Ja, oké.

[2:15:28] Een briefje voor de begroting.

[2:15:28] Want het is dinsdag vermoedelijk.

[2:15:30] Dus dat is een briefje wat snel gaat komen.

[2:15:32] Dat zou heel snel een service zijn, voorzitter.

[2:15:34] Dus dat zou geweldig zijn.

[2:15:35] Als het iets meer tijd vergt, zou ik dat niet erg vinden.

[2:15:38] Maar ja, als voor dinsdag kan graag.

[2:15:40] We gaan zo die toezegging nog even verifiëren.

[2:15:43] Ik kijk er even naar weer soepel.

[2:15:44] Ja, dat zou heel fijn zijn.

[2:15:46] Dat zou in ieder geval een motie van onze kant schelen.

[2:15:48] Dus die hebben we dan alvast maar weer.

[2:15:50] Kijk, en zo is het ook weer mooi werken.

[2:15:52] Dan toch mijn laatste vraag, maar over uw antwoord op het masterplan, op de roadmap.

[2:16:00] Ik lees toch ook echt in de stukken die de sector ons toe hebben gestuurd,

[2:16:04] dat ze blij zijn natuurlijk dat het er is.

[2:16:06] Maar ik bespeur toch een klein beetje een soort van afwachtende houding van

[2:16:10] wat is nou de volgende concrete stap, wat gaan we nou concreet met elkaar doen

[2:16:13] om te voorkomen dat u en de sector elkaar aan gaan kijken.

[2:16:17] Wat is uw concrete eerste stap?

[2:16:20] Ja, ik heb net in de beantwoording een aantal stappen genoemd die ervoor zorgen dat we aantrekkelijk

[2:16:32] blijven.

[2:16:34] Het zijn juist die roadmap die natuurlijk moet zorgen voor aantrekkelijkheid en in de

[2:16:39] brief die ik heb toegezegd net ga ik nog eens op een rijtje zetten wat we concreet kunnen

[2:16:43] gaan doen.

[2:16:45] Ik hoop dat dat voldoende is.

[2:16:47] Als de Kamer dat niet voldoende vindt hoor ik dat graag, maar er zijn in ieder geval tal

[2:16:52] van acties.

[2:16:52] En misschien wel het belangrijkste is het uitspreken met elkaar

[2:16:55] dat we het belangrijk vinden dat die sector op peil blijft in Nederland.

[2:17:01] Hiermee zijn we aan het einde gekomen

[2:17:03] van de beantwoording in de eerste termijn door de minister.

[2:17:06] We gaan door met de tweede termijn aan de kant van de Kamer.

[2:17:10] We hebben een spreektijd van ruim een minuut.

[2:17:14] En dan ga ik wel strak de leden aanhouden, ook gezien de tijd.

[2:17:18] En ik zou het woord willen geven aan de heer Pierik.

[2:17:22] Ja, dank, voorzitter.

[2:17:25] Ja, ik ben blij met twee toezeggingen van de minister in ieder geval.

[2:17:28] Dat hij in gesprek wil gaan met de ondernemer van de watertaxi op Ameland.

[2:17:33] En dat hij ook heel serieus wil kijken naar korn en zand, zeg maar.

[2:17:37] Maar ja, ik denk toch dat het goed is om ook een twee minuten debat over dit onderwerp nog te agenderen.

[2:17:45] Omdat we, ja, praten is niet genoeg. Er moet echt actie komen.

[2:17:48] Dus er moeten echt wel dingen voor elkaar gebokst worden.

[2:17:53] Want alleen de definitie van noodverbreden wat een noodsituatie is,

[2:18:01] ja, daar help je de bereikbaarheid van de Amelanders niet mee in de donkere uren, zeg maar.

[2:18:07] Dus er moet meer gebeuren. En vandaar graag een twee minuten verblijfvraag.

[2:18:11] Dank u wel. De heer Soeboer.

[2:18:14] Ja, in één minuut. Ik zou heel veel nog willen zeggen over de binnenvaart,

[2:18:17] over de binnenvaart, filevrij en nog veel meer dingen.

[2:18:21] maar dan toch het besluit om het bij het waddengebied te houden,

[2:18:25] bij de bereikbaarheid te houden.

[2:18:26] En dat is eigenlijk meer een oproep aan u,

[2:18:28] want de twee minuten debat is reeds aangevraagd en de oproep is de volgende.

[2:18:31] Ik zie, ik woon daar vlakbij, ik zie de vele belangen die daar spelen.

[2:18:36] Ik zie de belangen van de natuurclubs.

[2:18:38] Ik zie de belangen van de recreatie, maar ik zie doorgans te weinig.

[2:18:42] En dat is dan het pleidooi wat ik hier wil houden, wat ik u echt mee wil geven.

[2:18:45] Ik zie te weinig het belang van de mensen die wonen in dat gebied.

[2:18:49] En dat zou dan toch mijn oproep aan u zijn, weeg die alsjeblieft zwaar mee.

[2:18:54] En dat geldt voor de concessie, dat geldt voor de bereikbaarheid, dat geldt voor het bagger,

[2:18:58] dat geldt eigenlijk voor alles wat we daar doen.

[2:19:00] Weeg die nou zwaar mee, want het is een gebied waar mensen wonen

[2:19:04] en daar moeten we heel erg veel zorg voor dragen.

[2:19:07] Dan dat als oproep in tweede termijn.

[2:19:11] Binnen een halve minuut. Dank u wel, Sjoerboer.

[2:19:14] De heer Stoffer.

[2:19:15] Ja, voorzitter. Eerst dank aan de minister voor zijn beantwoording.

[2:19:18] Ook de toezegging die hij heeft gedaan rond Kornwet de Zand en ook het varen

[2:19:23] onder de Nederlandse vlag, wat informatie onze kant op komt.

[2:19:26] Ik kan nog heel veel zeggen en vragen, maar dat verandert vanmiddag denk ik niet heel veel.

[2:19:31] Daar komt dan twee minuten debat voor, een begroting en mit.

[2:19:34] Ik zie in ieder geval door Winkelblijm een beweging.

[2:19:37] Ik ben positiever gestemd dan voordat ik dit debat inkwam.

[2:19:40] En die beweging zie ik en dat stel ik op prijs.

[2:19:43] Dus misschien ben ik wel positiever dan de mensen die hier uit de coalitie spraken,

[2:19:46] er juist voor zitten, maar er komen er nog twee, dus het kan anders worden.

[2:19:50] Dus we zijn er niet, we moeten echt wel dingen aftikken.

[2:19:55] Maar het begint met houding en daarna ga je de dingen oppakken.

[2:19:58] Dus ik neem de handschoen graag op en ik snap ook heel goed dat niet alles kan.

[2:20:02] Daar moeten we ook eerlijk met elkaar over zijn.

[2:20:04] Altijd beperking in geld.

[2:20:05] Aan de andere kant, de heer De Hoop en ik spreken elkaar zo overtoe tussendoor,

[2:20:08] want dat is de enige oppositie hier.

[2:20:10] En we hebben wel de indruk van, infrastructuur is het hele akkoord en dergelijke

[2:20:15] en de begroting die nu staan, iets wat bekaaid afgekomen.

[2:20:18] Dus ja, dat helpt niet, zeg maar.

[2:20:22] Maar we nemen de handschoenen op en we gaan met opgewekt gemoed verder naar de toekomst.

[2:20:26] Dat leidt tot een interruptie van de heer Soebel.

[2:20:28] Dank u wel, voorzitter.

[2:20:29] Ja, meneer Stoffers, die zegt natuurlijk dat de coalitiepartijen die reeds aan het woord zijn geweest,

[2:20:35] of tenminste de partijen binnen deze mooie samenwerking reeds aan het woord zijn geweest,

[2:20:39] dat die negatief zouden zijn over die minister.

[2:20:43] En ik zou eigenlijk willen vragen aan de heer Stoffer waar hij dat op baseert.

[2:20:46] En ik wou hier dan ook graag even van de gelegenheid gebruik maken om de minister te bedanken.

[2:20:50] En ik vind toch dat hij het weer voortreffelijk heeft gedaan.

[2:20:55] Zo heer stoffer.

[2:20:56] Voorzitter, mocht ik die indruk hebben geweest. Ik heb namelijk niet gezegd dat ik negatief ben.

[2:20:59] Ik heb gezegd dat ik nog positiever ben zeg maar.

[2:21:02] Dus wat dat betreft dat helpt toch ook wel eens.

[2:21:05] Maar nee, mocht die indruk er zijn geweest.

[2:21:07] En toch wel mooi dat de heer Soepoer hiermee heeft gezegd dat hij ook tevreden is over die houding.

[2:21:12] En ik zie de heer Pierenknikker dus volgens mij voelt hij zich daar ook bij ingesloten.

[2:21:16] Dank voorzitter.

[2:21:17] Ik ben toch blij dat de sfeer hier altijd uiteindelijk toch goed is, want er wordt ook

[2:21:20] alweer gelachen.

[2:21:21] Het zijn serieuze onderwerpen, maar er wordt ook weer gelachen tijdens het commissiedebat.

[2:21:24] Dus dat mag ook genoteerd worden.

[2:21:26] De heer De Hoop.

[2:21:27] Ja voorzitter, dank aan de minister en de ondersteuning voor de beantwoording.

[2:21:31] Ik heb veel zorgen gehoord over de bereikbaarheid, de infrastructuur en de belang van de maritieme

[2:21:36] sector.

[2:21:36] En ik denk dat we dat met z'n allen constateren.

[2:21:38] Wat ik echt in het debat teveel gemist heb, is de nadelige effecten op het milieu door de sector.

[2:21:44] En als ik de brieven van de minister lees, dan zie ik echt dat hij daar te weinig stappen in zet,

[2:21:49] ondanks moties die zijn ingediend, toezeggingen die zijn gedaan.

[2:21:53] En dan heb ik het over het verbod op zeeswaaien, zoals in Duitsland.

[2:21:56] Ik snap niet dat de minister daar niet meer stappen op zet.

[2:21:58] Ik snap niet dat er niet een verplichting komt om het waswater te moeten aanlanden

[2:22:03] en dat te verantwoorden, wat ze in heel veel landen wil.

[2:22:05] Ik snap niet dat er geen verbod komt op het bijnengen van chemisch afval aan stokenolie.

[2:22:11] Ik snap dat echt niet. Waarom is er niet een verbod net als in Singapur?

[2:22:14] Waarom raak je dan niet je licentie kwijt? Dat is ook iets wat de reders zelf willen.

[2:22:18] En ik verwacht daar van de minister echt meer stappen.

[2:22:21] En dat hij uniform beleid wil, dat is hartstikke mooi.

[2:22:26] Op de vlakken waar het dan misschien net wel even uitkomt, maar er moet echt meer gebeuren.

[2:22:30] En ik verwacht van de minister, die staat voor de maritieme sector...

[2:22:33] dat die dan ook staat voor de effecten die dat op het milieu gaat hebben

[2:22:37] en daar dan ook stappen zet.

[2:22:39] En ik zie daar eigenlijk niet een beweging van deze minister.

[2:22:42] Dat vind ik jammer en ik hoop die in de tweede termijn nog wel te zien.

[2:22:46] Dank u wel, de heer Uiting.

[2:22:49] Ja, voorzitter, ik wil allereerste minister bedanken ook voor zijn reactie.

[2:22:54] We begonnen in dit debat relatief fel.

[2:22:57] Het is niet omdat we per se ruzie willen maken met de minister,

[2:23:03] maar wel omdat we echt hoopten dat hij in de richting van de eilanders zou gaan bewegen

[2:23:09] en dat hij de nood die ze daar hebben ook in de nacht serieus neemt.

[2:23:15] En we snappen de veiligheidsoverwegingen en we snappen dat de minister daar keuzes in moet maken,

[2:23:21] maar ook in de richting van wat de heer Soepoel net zei.

[2:23:23] We moeten die mensen niet vergeten, die mensen die wonen daar, die werken daar.

[2:23:29] En dan...

[2:23:31] Soms lijkt het wel alsof andere belangen daar dan nog veel groter van zijn.

[2:23:35] Maar volgens mij moeten we die toch echt wel gelijkstellen aan veiligheid of natuur.

[2:23:39] Noem het op.

[2:23:41] Dat is de pleidooi die ik zou willen houden.

[2:23:43] Richting de minister.

[2:23:44] Vergeet die mensen niet.

[2:23:45] Ik ben blij dat u een beweging hebt gemaakt in die richting.

[2:23:49] Dat u gaat kijken wat wel kan.

[2:23:51] Het kost even wat moeite en even wat getouwtrek.

[2:23:54] Maar uiteindelijk denk ik dat we nu de goede richting op aan het gaan zijn.

[2:23:58] En daar wil ik de minister ontzettend voor bedanken.

[2:24:02] Ja, dank u wel. Dan draag ik graag het voorzitterschap even over voor de tweede termijn van de VVD.

[2:24:08] Voor de tweede termijn, het wordt dus aan de heer Peter de Groot van de fractie van de VVD.

[2:24:13] En ook namens de VVD-fractie hartelijk dank voor dit debat en ook voor de toezeggingen die zijn gedaan.

[2:24:21] De VVD is best positief over de grondige analyse die de minister gaat doen

[2:24:26] Als het gaat over de staat van instandhouding en aanleg, prioritering, budgettering en alles wat erbij komt kijken.

[2:24:33] Als het gaat over de basiskwaliteit van het vaarwegennet in Nederland. Dus dank daarvoor.

[2:24:38] Ook dank voor de kleine beweging die de minister al gemaakt heeft over de watertaxi.

[2:24:43] Maar misschien dat daar nog wat meer aanmoediging vanuit de Kamer voor nodig is.

[2:24:46] Dus daar ga ik ook even met de collega's over in overleg.

[2:24:48] Wat hebben wij daar nog in te doen?

[2:24:51] En dan kom ik toch bij het punt waar ik absoluut ontevreden over ben.

[2:24:54] Dat gaat over gewoon de vaargul nu en in de toekomst open houden richting Ameland.

[2:25:02] Want eigenlijk zegt de minister, ik weet niet of ik die startbeslissing ga maken voor de verdere toekomst.

[2:25:07] En als tweede zegt de minister, dat baggeren, dan moeten we eens even kijken.

[2:25:10] Misschien dat er in de toekomst wel minder gebaggerd wordt.

[2:25:12] Er moet meer gebaggerd worden. Er moet beter gebaggerd worden.

[2:25:17] Want als je kijkt naar het veer, dan zie je nu al dat er minder gevaren wordt.

[2:25:22] Dat er uitval is van afvaarten.

[2:25:24] Dan kunnen we hier in de Kamer toch niet met droge ogen zeggen van ja dat moeten we nog eens even naar het bagger kijken en misschien gaan we wel minder baggeren.

[2:25:31] Er moet meer gebaggerd worden als dat nodig is om ervoor te zorgen dat de mensen op het eiland in ieder geval nog het eiland goed kunnen bereiken.

[2:25:37] Nu en in de toekomst.

[2:25:40] Dus ik ga afsluiten met dat daar misschien nog een of twee moties voor nodig zijn.

[2:25:45] Helemaal goed.

[2:25:46] Het is wel direct aanleiding voor de heer De Hoop om een interruptie op u te plegen.

[2:25:53] Ik deel de analyse van de heer De Groot van de VVD volledig.

[2:25:57] Hij hint in de eerste termijn ook nadrukkelijk op een alternatief, namelijk verward.

[2:26:01] Ik ben ook benieuwd hoe serieus de heer De Groot het alternatief dan ziet voor de toekomst.

[2:26:06] Is dat echt iets waarvan u zegt eigenlijk zouden wij als VVD ons daaraan willen committeren?

[2:26:12] Omdat je ziet dat er als je dit doet veel meer gebagget moet worden,

[2:26:14] wat heel veel effecten heeft op de natuur in een werelderfgoedgebied.

[2:26:18] Als we echt een structurele oplossing willen, is eigenlijk de enige realistische oplossing

[2:26:22] om dan te zorgen dat het vanaf verwerkt kan.

[2:26:25] Is de VVD dat met mij eens?

[2:26:26] Meneer De Groot.

[2:26:27] Dank.

[2:26:28] Voorzitter.

[2:26:29] Nou, dat moet in ieder geval gestart worden om daarna te kijken of dat de oplossing is.

[2:26:34] Wat anders kan je niet, anders heb je überhaupt geen alternatief voor de toekomst.

[2:26:37] We weten nu wat nu de situatie is.

[2:26:39] Ik stond zelf op de brug van het veer en we konden gewoon niet weg.

[2:26:43] Er was gewoon geen water onder het schip om weg te varen.

[2:26:48] Dan is het al vijf over twaalf.

[2:26:50] Dan is het niet voor twaalf, dan is het vijf over twaalf.

[2:26:53] En we weten wat daar elke keer weer in beweging is.

[2:26:59] Wacheren is een onnatuurlijk ingreep.

[2:27:01] Ook voor de natuur, dat weten we.

[2:27:02] Dus we moeten op zoek naar een oplossing die veel natuurlijker is.

[2:27:06] Om Ameland bereikbaar te houden.

[2:27:08] Dus voor de VVD is het heel helder dat we daar naar moeten kijken.

[2:27:12] Ik zie wel geknik aan mijn rechterkant.

[2:27:14] Daarmee denk ik dat het hiermee voldoende is.

[2:27:15] Dan geef ik het voorzitterschap weer terug aan meneer Peter de Groot.

[2:27:20] Dank u wel.

[2:27:21] Nou kijk ik naar minister of hij direct over gaat tot beantwoording.

[2:27:26] Ik hoor dat de minister dat kan.

[2:27:28] Dus ja, dat is onder dat is de naam van het hoofd.

[2:27:32] Dat is de hoop is de naam van het hoofdlijn ook onder andere.

[2:27:35] Dus gaat u gang minister.

[2:27:37] Ik ga mijn best doen en als het niet helemaal naar tevreden is,

[2:27:41] dan doen we daarna gewoon nog een poging.

[2:27:43] Allereerst natuurlijk dank voor toch wel de positieve woorden.

[2:27:47] positieve sfeer, toch een beetje het vertrouwen dat we met elkaar de goede kant op gaan, want

[2:27:51] daar gaat het mij uiteindelijk om. We willen allemaal, de een wil sneller dan de ander,

[2:27:56] maar waar het op belangrijk is dat de richting waar we op gaan de goede kant is en dat is ook

[2:28:01] mijn inzet. Dan, nou de heer Pierik heeft al een twee minuten debat aangevraagd, dus ik ben benieuwd

[2:28:08] waar de Kamer dan mee komt. Ik vraag dan natuurlijk altijd wel, ik vind een aanmoedigende motie is

[2:28:14] altijd heel belangrijk en ik voer ze ook graag uit.

[2:28:17] Maar dat moet natuurlijk wel kunnen.

[2:28:19] Dus ik vraag altijd wel van kijk ook goed naar de financiële kant van de zaak.

[2:28:24] De heer Soeboer zegt het belang van de bewoners moet zwaar worden meegewogen.

[2:28:28] Ik vind het ook belangrijk.

[2:28:29] Ik heb al gezegd achteruitgang is voor mij niet bespreekbaar.

[2:28:33] Of een nieuwe vaarweg verwerkt

[2:28:37] echt noodzakelijk is om deze huidige vaarweg die al zo lang bestaat te vervangen.

[2:28:43] Ik ben daar zover zelf nog niet.

[2:28:45] Het gaat om een heel fix bedrag.

[2:28:47] Een kwart miljard euro is heel veel geld.

[2:28:50] Daar kun je ook andere dingen mee doen.

[2:28:53] En de besparing op het baggeren is niet zodanig dat deze investering financieel rechtvaardigt.

[2:29:00] Dus dat zeg ik erbij.

[2:29:01] Ik snap wel, je kan wellicht, als het goed uitpakt, de zekerheid vergroten ermee.

[2:29:12] Maar het wonen op een eiland heeft ook ongemak.

[2:29:16] Dat moeten we ook met elkaar vaststellen.

[2:29:18] Het heeft voordeel en het heeft nadeel.

[2:29:20] Het is ook prachtig om op een eiland te wonen.

[2:29:22] En ik vind ook dat het niet slechter moet worden.

[2:29:25] De vaarweg is verbreed in 2011 of 2012 uit mijn hoofd.

[2:29:32] En die vaargrul ligt er al heel lang.

[2:29:34] En je kunt met je auto oversteken.

[2:29:37] Ik blijf me inzetten voor de bewoners.

[2:29:39] Dat wil ik maar zeggen.

[2:29:41] En dan zie ik een interruptie van de heer Stoepoer.

[2:29:43] Dat zie ik ook, de heer Stoepoer.

[2:29:45] Ja, dat de minister nu zegt het wonen op het eiland dat is een ongemak.

[2:29:51] Dat vind ik toch wel een uitspraak die mij een klein beetje pijn doet.

[2:29:55] En ik hoop dat de minister dat anders bedoeld heeft in ieder geval.

[2:30:00] Kijk, je zou ook kunnen zeggen het wonen in de stad heeft ongemak.

[2:30:03] En overal heeft wonen het nodige ongemak.

[2:30:06] Maar we zorgen er wel met elkaar voor dat we dat ongemak zoveel als mogelijk wegnemen.

[2:30:10] zodat we daar kunnen blijven wonen.

[2:30:11] En ik zou het eilanders toegunnen dat het niet alleen maar een vakantieoord is

[2:30:15] voor mensen met een hele ruime beurs,

[2:30:17] maar dat de mensen die er al sinds jaar en dag wonen ook kunnen blijven wonen.

[2:30:19] En dat is een recht wat ze hebben en niet een ongemak.

[2:30:22] De minister.

[2:30:24] Nou, zo heb ik het ook bedoeld.

[2:30:26] Je kiest zelf je woonplaats of je wordt geboren en je voelt je gebonden aan een woonplaats,

[2:30:32] maar het blijft een eiland.

[2:30:34] En het kan niet zo zijn dat...

[2:30:36] Kijk, de verbinding tussen het vasteland en een eiland is nooit een snelweg, laat maar zeggen.

[2:30:42] Dus er is al in de laatste jaren best wat gedaan.

[2:30:44] De vaargul is verbreed in 2011.

[2:30:47] Er is op dit moment een bepaalde service en dienstverlening door Wagenborg.

[2:30:52] En ik snap dat dat niet altijd helemaal op en top is.

[2:30:55] En waar we dat kunnen verbeteren, wil ik dat zeker proberen.

[2:30:58] En het baggeren kan wellicht beter.

[2:31:00] Ook daar hebben we met regels te maken die dat dan wel weer in de weg staan.

[2:31:04] Als ik wil zeggen, de vaargul mag maar vier meter gebaggerd worden.

[2:31:08] En ja, dat is een beperking.

[2:31:10] Als je het baggermateriaal maar zoveel meter weg mag gooien of mag verplaatsen,

[2:31:16] is dat een beperking. En ik wil er graag naar kijken.

[2:31:19] Maar we hebben ook een UNESCO-gebied en Natura 2000.

[2:31:21] Dat zit elkaar soms wel een beetje in de weg.

[2:31:24] Maar goed, ik heb al gezegd, achteruitgang is voor mij geen optie.

[2:31:28] Dus de huidige concessie lijkt me een mooi minimum voor de bewoners

[2:31:33] voor de komende tijd, minimum.

[2:31:34] En als het verbeterd kan worden, graag.

[2:31:36] Als daar een watertaxi bij kan komen, natuurlijk heel graag.

[2:31:40] We gaan de noodzaak verbeteren als het echt op nood gaat.

[2:31:45] Moet daar betere verbinding komen, ook in de donkere uurtjes.

[2:31:50] Dat zijn allemaal verbeteringen. Dus we begrijpen niet verkeerd.

[2:31:53] Maar we moeten niet doen alsof hier een snelweg is.

[2:31:57] Het heeft voor- en nadelen.

[2:31:59] Net zoals in de stad wonen, inderdaad.

[2:32:01] Niet iedereen woont graag in een stad.

[2:32:02] Maar er zijn ook mensen die dat juist heerlijk vinden.

[2:32:05] Zo heeft iedereen zijn eigen afweging.

[2:32:06] Dus ik bedoel het absoluut niet denigrerend of zoiets.

[2:32:11] Het is gewoon een realiteit van de omgeving.

[2:32:14] Maar achteruitgang is geen optie.

[2:32:16] Dus laten we het daar over eens zijn.

[2:32:21] Dan het zeezwaaien.

[2:32:24] Ja, verbied het gewoon.

[2:32:25] Ik heb net, dacht ik, wel uitgebreid stilgestaan hierbij.

[2:32:29] Duitsland heeft dat dus geprobeerd, nationaal zeezwaaien te verbieden.

[2:32:33] Het is niet succesvol, dus wij zitten liever toch in op betere handhaving en een internationale aanpak.

[2:32:45] Het is natuurlijk een internationale bedrijfstak.

[2:32:48] Die schepen varen niet alleen in Nederland, dus we moeten ook uitkijken dat we hier niet met nationale koppen op wetgeving komen,

[2:32:55] waardoor de hele tak nadeel krijgt ten opzichte van buitenlandse scheepsdiensten.

[2:33:03] Dus die afweging moeten we maken en de beweging is goed.

[2:33:07] We investeren veel in verduurzaming.

[2:33:11] Er is een enorme ambitie in 2050 om zelfs uitstootvrij te zijn tot een bepaalde hoogte.

[2:33:18] Dus ik ben er eigenlijk veel positiever over dan de heer De Hoop.

[2:33:22] Maar goed, er blijft veel werk aan de winkel, dus daar zijn we het over eens.

[2:33:26] En dan de VVD, meer baggeren.

[2:33:31] Ja, meer baggeren heeft dus zijn beperkingen.

[2:33:34] Ik ben op dit moment dus aan het kijken hoe de toekomst eruit kan zien voor die vaargeul.

[2:33:42] En of meer baggeren een oplossing is.

[2:33:46] Dat hangt ook met regels, ook met milieuregels samen.

[2:33:51] Dus we moeten hier een afweging in maken.

[2:33:53] Financieel is het dus wel een zware last, een kwart miljard, als we die vaargul willen

[2:33:58] verplaatsen naar verre.

[2:33:59] En ook daar zijn wel veel andere nadelen aan, als het gaat om het varen door een natuurgebied.

[2:34:06] Dus ook dat is een afweging en ook een filosje financiële, dat wil ik maar meegeven, want

[2:34:10] ik zie dat de VVD hier om een motie zich beraadt.

[2:34:14] Maar goed, dat gaan we zien.

[2:34:16] Dus in ieder geval laten we kijken hoe we het voor de mensen, ook op de eilanden, beter kunnen maken en niet slechter.

[2:34:23] En dat is mijn uitgangspunt. Ik hoop dat dat voldoende is voor u.

[2:34:29] De heer De Hoop.

[2:34:30] Voorzitter, met alle respect waar de minister is, maar op één deel van mijn vragen is ingegaan.

[2:34:36] Dat waren de zeeswaaiers, terwijl ik breder ook op meerdere milieuaspecten vragen heb gesteld.

[2:34:41] Dus zowel over de bijmenging met giffen, chemicaliën.

[2:34:45] Ik heb het nog gehad over het waswater van scrubbers.

[2:34:47] Dus ik heb best wel veel breder hier nog vragen aangezet.

[2:34:51] Ik vind gewoon de beantwoording daar op het niet afdoen.

[2:34:55] De minister.

[2:35:00] Ja, er is toch wat terughoudendheid hier om nationale regels te stellen

[2:35:04] voor zo'n internationale bedrijfstak.

[2:35:05] We moeten echt uitkijken dat we ons niet uit de markt prijzen,

[2:35:08] want we willen ook met elkaar dat die Nederlandse schepen onder de

[2:35:10] Nederlandse vlag blijven varen.

[2:35:13] Handhaving is daar ook nog een punt in.

[2:35:15] Dus ja, wij zetten toch echt liever in op internationale afspraken

[2:35:19] met onze Noord-Europese vrienden.

[2:35:22] Dus ik kan de heer De Hoop hier niets in toezeggen op dit moment.

[2:35:29] De heer De Hoop nog een, de heer De Hoop, ja.

[2:35:32] Voorzitter, heel kort, want als je het bijvoorbeeld hebt over waswater van scrubbers,

[2:35:35] klopt dit volgens mij gewoon niet.

[2:35:36] Omdat, zelfs als je niet een verbod wil, kun je ook een verplichting hebben

[2:35:40] om het waswater te moeten aanlanden en dat te verantwoorden.

[2:35:43] Dat doen België, Duitsland, Scandinavië en Frankrijk.

[2:35:45] Dus het is niet zo dat ik dingen vraag die andere landen niet doen.

[2:35:49] Dus wat mij betreft wekt de minister daar echt een verkeerd beeld mee.

[2:35:58] De minister heeft een hele leuke tijd om kort te overleggen.

[2:36:14] Ik heb toch enigszins goed nieuws voor de heer De Hoop.

[2:36:18] Want in die internationale afspraken die we maken,

[2:36:21] wordt op dit moment precies die maatregel meegenomen in die verkenning.

[2:36:25] En begin volgend jaar kunnen wij, kan ik uw Kamer informeren

[2:36:29] over hoe we internationaal dit wellicht kunnen gaan afspreken.

[2:36:33] Dus het is ook weer niet zo erg als het net leek.

[2:36:40] Wat gaan we dan nu precies afspreken?

[2:36:42] Kan de minister even iets concreter zeggen wat er dan precies wordt afgesproken in de internationale afspraken?

[2:36:46] Want dat heeft u er net niet bij verteld.

[2:37:03] Ik zal u per brief informeren wat we precies doen in de internationale afspraken.

[2:37:07] Het lijkt me het verstandigst.

[2:37:08] Dan maken we even een overzichtje wat onze inzet is in die internationale afspraken.

[2:37:13] En dan kunnen we daar snel goed van gedachte over wisselen.

[2:37:16] En wanneer komt hij naar de commissie toe?

[2:37:20] Dat hoeft denk ik niet zo lang te duren, zo'n overzicht van onze inzet.

[2:37:24] Lijkt me. Ik kijk even mijn ambtenaar aan.

[2:37:26] Wanneer zouden we dat kunnen geven, dat briefje?

[2:37:30] Ja, dat kan volgende week al dus.

[2:37:33] Meneer Loop?

[2:37:34] Ja, want ik vind het fijn om een brief te krijgen over die inzet dan,

[2:37:36] maar dan zou het ook fijn zijn dat we voor het volgende commissiedebat maritiem

[2:37:39] ook een brief krijgen over de uitkomst daarvan

[2:37:41] en hoe wij ons dan verhouden tot die andere landen.

[2:37:44] Ja, dan moet dat maritiem overleg zijn na begin volgend jaar, want dan hebben we daar uitsluitsen over.

[2:37:50] Dat klopt, dan gaan we dat proberen.

[2:37:54] Zoals nu de agenda van de commissie eruit ziet, is het volgende commissiedebat maritiem volgend jaar.

[2:37:58] Dus dan noteren we die toezeggingen op die manier.

[2:38:03] We kijken even rond. Dan zijn de vragen op bij de leden, zie ik.

[2:38:07] Dat is hartstikke mooi. Dan wil ik de minister ook danken voor de beantwoording in de tweede termijn.

[2:38:13] Dan rest ons nog de administratie.

[2:38:16] En de administratie, dat zijn de toezeggingen.

[2:38:21] Ik wil allereerst zeggen dat het lid Pierik van de BBB

[2:38:25] een twee-minutendebat heeft aangevraagd.

[2:38:29] En we hebben een aantal toezeggingen.

[2:38:32] De eerste toezegging is dat de minister geeft de Kamer

[2:38:34] voor de begrotingsbehandeling, dat is volgende week 8 oktober afstaande,

[2:38:38] per brief inzicht in de gestegen lasten uit de raming

[2:38:40] voor de verbreding van de sluis Corwen en de Zand.

[2:38:43] En reflecteert in die brief ook op andere varianten

[2:38:45] die in de bestuursovereenkomst is genoemd.

[2:38:46] Dat is een toezegging aan het lid Stoffer.

[2:38:50] En dat gaat lukken, want de heer Stoffer gaf zelfs ruimte dat het ook nog eens langer mag duren.

[2:38:55] De heer Stoffer is wakker. Heel goed.

[2:38:58] De volgende toezegging.

[2:38:58] De Kamer wordt voor de behandeling van de begroting geïnformeerd over stand van zaken

[2:39:01] met betrekking tot de instandhoudsopgave van de maritieme infraprojecten.

[2:39:06] Dat is een toezegging aan de Hoop, Huiting en de Groot.

[2:39:09] Eigenlijk een toezegging aan de hele Commissie, laten we hem zomaar noteren.

[2:39:12] En dat is dan voor de begroting volgend jaar.

[2:39:17] Dan de volgende toezegging.

[2:39:19] Toezegging drie is dat de minister de Kamer voor de begrotingsbehandeling 8 oktober aanstaande

[2:39:23] per brief zal informeren over welke concrete acties worden ondernomen om het marktaandeel

[2:39:27] varen onder de Nederlandse vlag gelijk te houden.

[2:39:29] En dat is ook een toezegging aan de heer Stoffer.

[2:39:32] En hier geldt die tijdcoulance van de heer Stoffer.

[2:39:36] Maar als we hem zo mogen houden, dan zou dat ook prima zijn.

[2:39:40] Ja, het was zo mogelijk voor de begrotingsbehandeling.

[2:39:43] Als dat zo geformuleerd wordt, gaan we ons best doen.

[2:39:46] Ja, die ruimte heeft u ook gehad van de istoffen, zeker.

[2:39:49] Dank. En dan even kijken, dan is het de laatste toezegging.

[2:39:53] Voor het volgende commissiedebat wordt de Kamer beschriftelijk geïnformeerd

[2:39:56] over de inzet van Nederland voor de internationale afspraken

[2:39:59] met betrekking tot waswater, van de scrubbers en overige milieuaspecten.

[2:40:02] Dat is toezegging aan de heer De Hoop en ook...

[2:40:04] Dus dat gaat over het overzicht en de uitkomst van de gesprekken.

[2:40:09] Dan zijn we rond. Dan kijken we even naar de leden.

[2:40:11] Alles opgeschreven, alles genoteerd, alles voor elkaar.

[2:40:14] Dan zijn we aan het einde gekomen van dit commissiedebat maritiem.

[2:40:17] Nou wil ik uiteraard ook namens de commissie eerst alle mensen die zijn gekomen vandaag voor het debat

[2:40:22] hartelijk dank op de publieke tribune en ook de mensen die het op afstand hebben gevolgd.

[2:40:26] Ik dank de minister en de ondersteuning voor hun komst.

[2:40:29] Uiteraard ook dank aan de Griffie en de ondersteuning voor vandaag en aan de leden voor het debat.

[2:40:34] En dan sluit ik hierbij het commissiedebat.

[2:40:35] Maritiem, dank u wel.