Klimaatakkoord gebouwde omgeving

[1:35:48] Of ook de wijkgerichte aanpak met eigen woningbezit in de jaren 60 en 70 woningen.

[1:35:56] Voorzitter, laat ik nou in zo'n huis opgegroeid zijn, dus ik heb beeld.

[1:36:01] Maar die lokale aanpak is er voor woningen van eigenaarbewoners en verenigingen van eigenaars

[1:36:06] met lage energielabels.

[1:36:08] Dus daar is ruimte voor gemeenten om ook de isolatieaanpak op deze woningen te richten.

[1:36:14] Zeker als daar trouwens mensen wonen die extra ondersteuning nodig hebben, want dat beluisterde

[1:36:20] ik heel erg in de woorden van de heer De Groot.

[1:36:25] Het is niet zo dat mensen die in hun eigen huis wonen ook vervolgens het inkomen hebben

[1:36:31] of het technisch vernuft hebben om dit ook zelf allemaal aan te pakken.

[1:36:35] Soms wel, maar soms ook niet en daar ligt ook echt een rol voor gemeente en dat zit ook

[1:36:41] in die lokale aanpak.

[1:36:43] Voordat u verder gaat, zie ik dat Peter de Groot een vraag heeft.

[1:36:47] Ik kan het alleen maar bevestigen en ik ben ook blij dat de minister dat zegt.

[1:36:50] Dat is de reden waarom ik vanuit de VVD ook, ik weet niet of het al anderhalf jaar geleden was,

[1:36:54] maar in ieder geval de drempel voor de toegang tot warmtefonds verhoogd heb,

[1:37:00] met name voor die lagere middeninkomens, dat die daar ook toegang toe hebben.

[1:37:02] Want die hebben het gewoon heel erg zwaar als ze toch wat willen doen.

[1:37:05] Maar daar gaat mijn vraag niet over.

[1:37:06] Mijn vraag is eigenlijk een open vraag aan de minister.

[1:37:09] Het is natuurlijk wel een beetje gespikkeld bezit als je niet uitkijkt.

[1:37:12] Zo'n straatje, daar woont iemand die het wel kan, iemand die het niet kan.

[1:37:20] Hoe wordt daar eigenlijk mee omgegaan?

[1:37:21] Dat is eigenlijk gewoon een open vraag aan de minister.

[1:37:24] Zijn daar de eerste ervaringen al van bekend?

[1:37:26] Werkt dat juist belemmerend of werkt dat bevorderend als die lokale aanpak zo wordt ingezet?

[1:37:31] Ik ben heel benieuwd of de minister al zicht heeft op hoe dat in de praktijk gaat.

[1:37:39] Het meest rijksniveau-instrument dat we daarvoor hebben, is www.verbeterjahuis.nl,

[1:37:50] zodat mensen gewoon zelf op een site kunnen kijken.

[1:37:53] Er is volgens mij net of start binnenkort weer een nieuwe campagne daarvoor,

[1:37:59] zodat mensen daar zelf naar kunnen kijken.

[1:38:01] Maar trouwens ook daarbij vindplekken en organisaties waar ze contact mee op kunnen nemen om dit

[1:38:10] te organiseren.

[1:38:12] Daarnaast hebben we natuurlijk het Warmtefonds, waar ook huishoudens met een verzameling inkomen

[1:38:17] tot 60.000 euro renteloos kunnen lenen.

[1:38:23] Daarnaast zijn vooral alle gemeentes aan de slag om woon-eigenaren en VVE's te helpen,

[1:38:28] om daar hulp te bieden waar dat het meest nodig is.

[1:38:32] Op de vraag of ik zicht heb hoe dat uiteindelijk in de praktijk uitpakt

[1:38:40] en of daar ook in koopwoningen het resultaat ook is wat we verwachten,

[1:38:46] dat vind ik lastig.

[1:38:48] Ik zei al eerder, in 2023 zijn circa 700.000 woningen

[1:38:52] al isolatiemaatregelen getroffen.

[1:38:55] En dat zijn bemoedigende cijfers.

[1:38:59] We moeten uiteindelijk naar 2,5 miljoen woningen toe.

[1:39:01] Daar hebben we trouwens ook daar best wel een discussie.

[1:39:05] Waar zijn de installateurs die dat kunnen gaan doen?

[1:39:10] Want ook dat is een van de belemmerende factoren hierin.

[1:39:14] Maar hier zijn wel allerlei verschillende zaken nodig.

[1:39:17] Volgens mij, kijk even naar rechts van mij, houden wij wel bij

[1:39:20] hoe uiteindelijk die aantallen stijgen.

[1:39:23] Dat klopt.

[1:39:25] Dus volgens mij zit dat in een van die rapportages die uw Kamer geregeld van mij krijgt.

[1:39:31] Dan stelde de heer De Groot een andere vraag.

[1:39:35] Leningen op het gebouw in plaats van op de persoon.

[1:39:44] En ik heb begrepen dat dit een vraag is die de heer De Groot vaker stelt.

[1:39:49] En dat het ook ingewikkeld is om het te organiseren.

[1:39:53] Op zichzelf is het natuurlijk een ontzettend interessant idee om het te doen.

[1:39:59] Tegelijk blijkt het maken van een juridische basis voor die financiering niet op de persoon

[1:40:04] die er woont, maar op het gebouw en een praktische uitwerking die mensen echt helpt.

[1:40:10] Daar is eerder al van vastgesteld dat dat lastig is.

[1:40:14] Er wordt wel gewerkt aan een oplossing, maar het is gewoon niet zo simpel.

[1:40:21] Daarbij, je zou altijd minstens kostenneutraal moeten werken, dus de energierekening dan

[1:40:28] gegarandeerd omlaag krijgen en met die besparing dan de lening aflossen.

[1:40:35] Maar ja, hoe doe je dat vervolgens als je het ook in een juridisch construct stopt?

[1:40:43] De gemeenten die hier nu zelf mee bezig zijn, zou ik zeggen, verwijs woningeigenaren naar

[1:40:48] dat warmtefonds. Want als je niet meer dan 60.000 euro verzamelingkomen hebt,

[1:40:55] uit me hoog gezegd, heb je daar 0% rente. Voorzitter, dan heb ik nog een vraag

[1:41:02] van de fractie van GroenLinks over het enkelglas in uw woningen.

[1:41:07] Ik zie de heer De Groot met een vinger omhoog, dus ik denk dat hij nog een interruptie heeft

[1:41:10] over het vorige. Klopt dat? Ja, dat klopt. Ik ga het niet allemaal in dit debat vragen aan de minister,

[1:41:18] maar we moeten eens kijken hoe we dat wel kunnen doen.

[1:41:20] Bij het vorige minister heb ik eigenlijk in een pakketje opgeroepen van...

[1:41:22] kijk nou naar gemeenschappelijke regelingen voor de financiering op gebouwniveau.

[1:41:27] Je energierekening gaat 50 euro naar beneden en het kost 35 euro per maand.

[1:41:32] Maak dat nou mogelijk, want daarmee is er gewoon duurzaamheidswinst...

[1:41:35] en financieel winst voor de woningeigenaar.

[1:41:38] Maar daar hoort bijvoorbeeld ook bij dat het bedrijf dat langskomt ook die prestatie levert.

[1:41:43] En hoe kunnen we daar nou op sturen?

[1:41:44] Dus het is eigenlijk een heel pakketje samen met het energielabel.

[1:41:47] Daar heb ik ook wat vragen over gesteld.

[1:41:49] Dus dat zullen ook vragen zijn die u van mij terug gaat krijgen,

[1:41:52] over hoe we dat kunnen stimuleren.

[1:41:53] Maar het is eigenlijk een driehoekje wat bij elkaar wordt.

[1:41:55] Dus misschien gaat het wat te ver voor dit debat.

[1:41:57] Maar ik denk dat we die kant wel op moeten met elkaar,

[1:41:58] als het gaat over hoe kunnen we mensen,

[1:42:00] die hun huis heel graag willen verduurzamen,

[1:42:03] echt helpen als rijksoverheid,

[1:42:05] zonder al die losse dingetjes.

[1:42:07] Dus dat wilde ik eigenlijk nog even als opmerking meegeven.

[1:42:09] Het lijkt me wat te ver te gaan,

[1:42:10] om dat nu in het debat te uitwisselen.

[1:42:12] Maar dat is wel het idee wat de VVD heeft.

[1:42:14] Dan ga ik daar graag een keer met de heer De Groot over aan tafel zitten, want de hoeveelheid

[1:42:21] regelingen en subsidies duizelde mij op een gegeven moment ook, dus dat herken ik zeer zeker.

[1:42:31] Dus laten we dat gewoon doen.

[1:42:33] We gaan gewoon een keer koffiedrinken en dan praten we daar eens over door, zodat ik ook begrijp wat

[1:42:37] de heer De Groot nu precies beoogt om te bezien of daar een mouw aan te passen is.

[1:42:43] om uiteindelijk het doel, namelijk dat het zo duidelijk is dat als je deze investering doet,

[1:42:47] dan kost je dat zoveel per maand.

[1:42:49] Dit is uiteindelijk de energiebesparing die je hebt, waarom doe je het dan niet?

[1:42:54] Want dat is eigenlijk de gewone samenvatting zoals je die dan bespreekt als je niet met elkaar in een

[1:43:00] debat zit, voorzitter.

[1:43:02] De fractie van GroenLinks vroeg nog aan mij of ik enkel glas in huurwoningen ga verbieden.

[1:43:08] Dat is meerdere keren expliciet aan de orde geweest.

[1:43:14] De Kamer heeft toen gekozen om de tochtkorting uit te werken met een amendement door extra

[1:43:19] aftrekpunten voor EFG-labels in het woningwaarderingsstelsel dat toen aan de orde was in het kader van

[1:43:31] de wet betaalbare huur.

[1:43:36] Dit zou dan passen binnen het stelsel daarvan en betekent geen extra belasting voor de huurcommissie.

[1:43:43] Verhuurders zullen bij het wegwerken van de EFG-labels ook het enkel glas meenemen, dus

[1:43:49] het antwoord op de vraag is nee, maar wel op deze manier iets doen aan die woningen waar

[1:43:56] nog steeds enkel glas is.

[1:44:00] Dan kom ik bij de vragen over saldering.

[1:44:05] Ja, het kabinet schaft die salderingsregel af.

[1:44:09] Dit is een discussie, zoals de heer Mooyman al mooi zei, die echt thuishoort in het belastingplan.

[1:44:17] Dus daar verwijs ik ook graag naar.

[1:44:19] U vroeg nog naar de motie van mevrouw Beckerman.

[1:44:24] Zoals toegezegd is in een onderzoek, samen met Edens en de Woonbond, dat daarover in september

[1:44:31] is gestart, is deze vraag meegenomen.

[1:44:33] Dit wordt afgerond uiterlijk voor het einde van het jaar en uiteraard wordt de Kamer zo

[1:44:41] snel als mogelijk geïnformeerd.

[1:44:45] Voorzitter. Over vleermuizen en natuurvriendelijk isoleren heb ik het net ook al gehad, dus

[1:44:51] dat hoef ik niet nog een keer te doen.

[1:44:55] Kom ik aan bij de vraag die gesteld is over het midden- en kleinbedrijf.

[1:44:59] Mijn oude EZ-hart sprong op toen mevrouw Welzijn van de fractie van NSC daarover begon.

[1:45:09] Deel ik te zorgen voor kleine ondernemers om dit ook allemaal nog eens een keer te doen?

[1:45:14] Ja, maar als ik dit mee ga nemen in het bestaande budget, betekent dat gewoon voor anderen minder.

[1:45:27] Wel is dit een onderwerp dat ik bespreek, ook met mijn collega van KGG.

[1:45:33] Er zijn namelijk wel best veel subsidie- en financieringsmogelijkheden.

[1:45:38] De BMKB-Groen noem ik bijvoorbeeld.

[1:45:42] Ook voor de warmtepot kunnen ze terecht in de ISDE — het is soms zo simpel — Investeringssubsidie

[1:45:53] duurzame energie.

[1:45:55] Dank, zeg ik tegen de ambtelijke ondersteuning.

[1:46:01] Daar zitten wel een aantal zaken in, maar als ik dat verder nog ga doen uit bestaande

[1:46:07] budgetten, bijvoorbeeld voor bewoners, dan is daar uiteindelijk minder.

[1:46:12] Dus ik wil het daar toch graag bij laten.

[1:46:16] Mevrouw Wilsen heeft er een vraag over.

[1:46:19] Dank u wel, voorzitter.

[1:46:20] Nee, ik ben zeker geen voorstander van gedeelde armoede of zo.

[1:46:25] Dus de hulp aan de een moet niet ten koste gaan van het ander.

[1:46:29] Dus ik ben in ieder geval blij om te horen dat de minister zegt,

[1:46:31] ik ga eens met mijn collega kijken of daar andere subsidieringsmogelijkheden voor zijn.

[1:46:37] Ik zou er wel nog iets op terug willen horen.

[1:46:40] Dus kan de minister toezeggen dat als zij dat gesprek gehad heeft met haar ambtgenoot,

[1:46:45] dat daar dan een terugkoppeling op komt richting de Kamer?

[1:46:48] want het is inderdaad een gedeelde zorg.

[1:46:51] Ja, voorzitter. Wat ik dan met de minister van KGG ga bespreken,

[1:46:55] is hoe je al die verschillende potjes en regelingen slimmer kunt bundelen,

[1:47:01] waardoor het overzichtelijker wordt, het makkelijker te vinden is.

[1:47:06] En ik zal u daar even kijken...

[1:47:08] Ja, dat gaat mij niet lukken, denk ik, voor de begrotingsbehandeling,

[1:47:13] want die is eigenlijk al vrij snel, die is over twee weken.

[1:47:16] Dus dat gaat mij niet lukken.

[1:47:18] Misschien heb ik dan wel al wat informatie, dan laat ik dat wel eventjes weten.

[1:47:22] Maar als mij dat toegestaan is, kom ik voor het eind van het jaar dan naar de Kamer met

[1:47:28] uitsluitsel daarover.

[1:47:31] Dan, voorzitter, even zien.

[1:47:39] Hoe zorgt de minister, vroeg de heer De Groot aan mij, dat de eisen voor nieuwe over het

[1:47:52] hele land gelijk blijven?

[1:47:57] Dat is noodzakelijk, omdat je daarmee standaardiseert.

[1:48:01] Dat is noodzakelijk om te voorkomen dat er overal plussen ontstaan waardoor het doel betaalbaar

[1:48:09] bouwen uit het oog verdrijnt.

[1:48:12] De bouwregelgeving is een landelijke basis voor duurzaamheidseisen en de regelgeving is

[1:48:23] juist ook bedoeld om die basis voor langere tijd vast te zetten.

[1:48:28] En dat is ook, nou mevrouw Welzijn refereerde er nog even aan, waarom ik de eis voor de

[1:48:37] milieuperstatiegebouwen weer voor een langere tijd ter discussie nu staat, maar die gaan

[1:48:43] we dus met elkaar voeren, die discussie bij de begrotingsbehandeling.

[1:48:48] In zijn algemeenheid wil ik op de woontop met alle betrokkenen eens doorspreken wat

[1:48:56] hebben wij nou allemaal voor eisen in de bouw zitten en wat betekent dat uiteindelijk alles

[1:49:03] bij elkaar opgeteld voor de betaalbaarheid.

[1:49:09] Omdat je alles, alles wat je erin stopt, daar hangt een prijskaartje aan en dat moet uiteindelijk

[1:49:15] weer teruggehaald worden in de huur en kan het dan nog uit.

[1:49:20] Dit is een gesprek niet alleen met bouwers en investeerders, dit is ook een gesprek wat

[1:49:24] ik voer met corporaties, voorzitter.

[1:49:26] Dus dat is waarom ik op de WoonTap ook deze discussie ook wil voeren.

[1:49:33] En direct bij de groen discussie, groen in Om de Stad, die maakt daar ook onderdeel van

[1:49:39] uit.

[1:49:40] Ik zag twee interrupties, volgens mij zag ik mevrouw Keuger eerst, klopt dat mevrouw Keuger?

[1:49:46] Nee, dus dan was u denk ik met de pen aan het zwaaien, maar ik zie wel...

[1:49:53] U heeft bij deze al het woord, dus dan gaat u gerust uw interruptieplaat.

[1:49:59] Ik moet zeggen dat ik wel echt heel verbaasd was dat we, wat was het, een uur of iets voor het debat,

[1:50:05] die brief en beantwoording van die vragen over de NPG kregen, wat toch wel erg onderwerp van dit debat is.

[1:50:13] Ik hoor de minister nu zeggen dat de reden dat zij nu regelgeving, die door de hele sector, de hele

[1:50:20] consultatie is gelopen, alles is gebeurd, dat ze nu zegt dat ze het onthoelt, dat dat met name is van

[1:50:28] En dan vraag ik me wel af op basis van welke onderzoeken of welke rapporten,

[1:50:33] waar bezeert ze dit op?

[1:50:37] Ja voorzitter, ik vraag even om de brief erbij te halen.

[1:50:40] Want in de antwoorden op de Kamervraag is het antwoord daar ook op gegeven.

[1:50:44] Dus daar staan getallen in wat daar de extra kosten van zijn.

[1:50:50] En dat is de reden waarom ik dit gesprek ook echt met de sector even wil voeren.

[1:50:56] In combinatie met al het andere wat wij al in de gebouwde omgeving op zichzelf zeer gerechtvaardigde

[1:51:06] wensen hebben.

[1:51:09] Ik heb de brief hier niet bij mij liggen, dus dat is even lastig.

[1:51:14] Maar een van de vragen, vraag 12 had mijn hoofd gezegd, antwoord 12 zit het volgens mij in.

[1:51:20] Daarin staat opgezond wat de extra kosten zijn.

[1:51:25] De brief komt deze kant op, Sier.

[1:51:27] Het klopt, vraag 12. Daar staat het in.

[1:51:30] Misschien kunt u het even als het benoemen.

[1:51:34] Even zien. Voor het totaal van de woningen en appartementen zou het gaan om de tijdelijke kosten

[1:51:39] die variëren van minimaal ruim 150 miljoen tot maximaal ruim 240 miljoen in het eerste jaar.

[1:51:47] Dat wel uiteindelijk afloopt in het vijfde jaar naar minimaal 30 tot maximaal 47 miljoen euro.

[1:51:57] Dat zijn wel bedragen waarvan ik denk dat ik het gesprek moet overvoeren, omdat ik al een

[1:52:03] gesprek heb met Bouwend Nederland en met corporaties over hoe uiteindelijk de eisen van tweederde

[1:52:10] betaalbaar en dertig procent sociaal ook een plek kunnen vinden.

[1:52:14] Maar zoals mevrouw Welzijn ook net aangaf, laten we dit gesprek met elkaar voeren over

[1:52:22] een week of twee, geloof ik, bij de begrotingsbehandeling.

[1:52:28] Even kijken, dan hebben we mevrouw Kreugen, die wenst nog een interruptie.

[1:52:31] Ja, voorzitter. Kijk, sowieso is het behoorlijk lastig te debatteren als een brief heel kort voor een debat wordt gedeeld.

[1:52:37] En dit is een onderwerp wat heel erg hoort bij dit debat.

[1:52:40] Dus ik vind het gewoon heel lastig dat dit op zo'n laat moment komt.

[1:52:44] Dus ik heb wel de informatievraag, de minister noemt hier een aantal cijfers.

[1:52:47] Nou, wat is de bron daarvan?

[1:52:50] Maar misschien, dit gaat, neem ik aan, dan nog verder bij de begrotingsbehandeling.

[1:52:54] Het is nu lastig om het debat in detail te voeren.

[1:52:58] Ik had wel nog een vraag over de andere normering.

[1:53:01] Deze wordt dus kennelijk nu op pauze gezet.

[1:53:04] Hoe zit het met de doorvertaling van de richtlijn voor energieprestaties, dus de EPBD?

[1:53:12] Wanneer krijgen we daar de doorvertaling in de Nederlandse wet en regelgeving?

[1:53:17] Dat is ook een vraag die mevrouw Kreuger gesteld had aan mij.

[1:53:20] De doorvertaling in het BBL is voor een deel verplicht voor 29 mei 2026, dus dat is twee jaar

[1:53:30] na de vaststelling van deze verordening directief.

[1:53:35] Ik dien volgend jaar na de consultatie van de wijzigingsvoorstellen dit in bij uw Kamer.

[1:53:43] Ik had eerst een interruptie van de heer De Groot en daarna een interruptie van mevrouw Welzijn.

[1:53:49] Maar eerst Peter de Groot.

[1:53:51] Ja, dank u voorzitter. En zo is de minister het schets van

[1:53:56] ja, ik moet echt in gesprek met de sector, want ik kan niet allemaal eisen stellen

[1:53:59] en dan vervolgens ook de eisen stellen dat het allemaal maar betaalbaar moet zijn.

[1:54:02] Ja, dat is me eigenlijk wel uit het hart gegrepen.

[1:54:05] Heel verstandig, zou ik zeggen, want we zien in het land dat de kosten

[1:54:10] door al die eisen alleen maar oplopen om te bouwen,

[1:54:12] terwijl we allemaal wel betaalbare woningen willen.

[1:54:15] Maar daar gaat mijn vraag niet over. Mijn vraag gaat over...

[1:54:17] De minister spreekt over ik wil een basis uitvaardigen

[1:54:23] voor het niveau van die eisen, maar ik wil hem eigenlijk omdraaien.

[1:54:27] Gaat hem eerst ook zeggen wat dan het max mag zijn wat gevraagd wordt per gemeente.

[1:54:31] Want daar zit nu vaak het probleem, de koppen.

[1:54:33] En het gaat me even niet over waar de grens gelegd wordt.

[1:54:35] Die discussie die, als ik het zo rondom me heen hoor, die discussie die voeren nog met elkaar.

[1:54:41] Maar het gaat er vooral over als we die lat ergens neerleggen.

[1:54:44] Is dat ook streng? Dan zeggen we dat geldt voor alles en iedereen.

[1:54:48] Want daarmee helpen we de industrialisatie en helpen we de duidelijkheid over dit onderwerp.

[1:54:54] De minister.

[1:54:55] Ja, voorzitter.

[1:55:00] Het is nog niet eens zo heel lang geleden dat ook een wethouder van een grotere stad zei

[1:55:05] ik ga palassen pas op de plaats maken.

[1:55:08] Vanwege het stapelen van allerlei eisen en op zichzelf allemaal zeer gerechtvaardigde belangen, allemaal.

[1:55:15] Maar er hangt wel een prijskaartje aan en uiteindelijk moet het uitkunnen.

[1:55:22] Zo zit ik in elkaar.

[1:55:26] De voorzitter van Bouwend Nederland heeft zich in de pers geuit en heeft gezegd,

[1:55:32] trouwens ook tegen mij persoonlijk, dat dit niet uit kan.

[1:55:35] Als je tegen de sector, investeerders en gemeenten zegt dat je twee derde betaalbaar moet bouwen,

[1:55:43] waarmee je dus een cap zit op de opbrengsten, dan moet je daar het gesprek over aan willen gaan.

[1:55:47] Dan moet je in gesprek willen gaan over waarom u deze stelling op tafel legt, maar onderbouw

[1:55:55] het dan ook.

[1:55:56] Dat vind ik dan ook.

[1:55:58] Boeken op tafel en laat me maar zien hoe je komt tot de uitspraak dat het niet uit kan.

[1:56:03] Als je dat zo neerlegt, moet je ook zelf jezelf open, transparant en kwetsbaar willen opstellen

[1:56:11] en ook kijken naar wat je zelf aan eisen oplegt.

[1:56:16] Dat is precies het gesprek dat ik nu aan het voeren ben met de sector, om uiteindelijk

[1:56:22] in die woontop, wat mij betreft voor eens en voor altijd — dat is wel heel ambitieus,

[1:56:27] maar in ieder geval voor de komende tijd — een einde te maken aan die discussie, duidelijk

[1:56:31] te maken wat de eisen zijn, duidelijk te hebben dat het dan dus uit kan om twee derde betaalbare

[1:56:37] en één derde sociaal te bouwen.

[1:56:39] Want dat is uiteindelijk weer een ander belang, wat niet zozeer in dit debat aan de orde komt,

[1:56:45] maar in volkshuisvestingsdebatten, we hebben behoefte aan betaalbare woningen.

[1:56:51] Als jij voldoende geld hebt, kan je prima een huis kopen van weet ik veel hoeveel ton,

[1:57:00] maar dat is niet het punt van zorg van mij en ook niet het punt van zorg wat uiteindelijk

[1:57:04] geland is in het hoofdlijnakkoord en in het regeerprogramma, namelijk bouwen voor middeninkomens

[1:57:09] en lage inkomens.

[1:57:10] Maar dan moet je ook wel zorgen dat het in de eisen die je stelt uit kan.

[1:57:16] Voorzitter, mevrouw Kröger vroeg ook nog aan mij.

[1:57:19] U heeft nog twee interrupties.

[1:57:21] O, excuus.

[1:57:22] Ik keek even snel naar links.

[1:57:23] Ik dacht dat ik verder kon, maar als dat niet zo is, wacht ik nog even.

[1:57:26] Iedereen is heel enthousiast.

[1:57:27] Ik geef eerst het woord aan mevrouw Welzijn namens het Nieuws Sociaal Contract.

[1:57:31] Dank u wel, voorzitter.

[1:57:34] Kijk, we hebben het er net al over gehad en ik zei het ook, zeg maar, voordat ik mijn

[1:57:39] inbrengen starten, dat ik ook even overrompeld was door de korte termijn waarop deze informatie

[1:57:45] op tafel kwam.

[1:57:46] Er zal allemaal goede redenen achter zitten, dus het is niet fijn, maar het is gebeurd.

[1:57:52] Waar ik wel graag een toelichting op zou willen hebben van de minister, is dat het verhaal

[1:57:59] was altijd al dat de 1 derde sociaal gebouwd moest worden, of 30 procent sociaal gebouwd

[1:58:05] moest worden.

[1:58:05] En het verhaal was altijd al dat de 2 derde betaalbaar gemaakt was.

[1:58:08] Dus dat is geen nieuwe informatie.

[1:58:11] En het verhaal was ook altijd al dat dit hele mpg-gebeuren met de sector besproken werd

[1:58:17] en dat het draagvlak was.

[1:58:19] En er waren scenario's doorgesproken, scenario's zelfs gewijzigd van variant 1 naar variant

[1:58:26] 2.

[1:58:26] In ieder geval, er was altijd al gesprek met die sector.

[1:58:31] Dus wanneer is het gebeurd dat het ineens bekend werd van oh, by the way, dit kost 150

[1:58:37] 60 miljoen tot 240 miljoen euro.

[1:58:41] Dus los van de inhoud, wanneer was dat bekend in het proces?

[1:58:47] Voorzitter, om te beginnen

[1:58:50] hecht ik eraan om tegen de Kamer te zeggen dat dit niet mijn gewoonte is.

[1:58:55] Vanochtend om 10 uur is die brief aan u verstuurd.

[1:58:58] Ik ben zelf Kamerlid geweest en ik weet hoe laat dat is.

[1:59:02] De reden daarvoor is dat het technisch

[1:59:06] voor mij nieuw was en best ingewikkeld en ik gewoon goed wilde begrijpen en snappen wat ik hier aan het doen ben.

[1:59:13] Daarnaast is het zo dat ik door uw Kamer aangezocht ben om het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma uit te voeren

[1:59:22] en daarin staat geen extra duurzaamheidseisen.

[1:59:25] Dus ik voelde me ook niet gelegitimeerd om terwijl ik een discussie heb met de sector

[1:59:32] Het kan niet uit om dat dan toch op deze manier door te zetten.

[1:59:37] En heb ik gemeend om een paar maanden extra te nemen om dat gesprek gewoon op een goede inhoudelijke manier te voeren.

[1:59:49] Dank u wel. Dan is het woord aan het lid Kostić voor haar interruptie.

[1:59:55] Ja, ik begrijp toch niet zo hoe dat dan gaat.

[1:59:59] Want het lijkt er een beetje op dat de minister hier blijkbaar zich nieuw invoelt en dat is prima.

[2:00:04] maar dat ze daardoor de dingen vooruit schuift en bovendien hint ze erop dat ze toch het

[2:00:09] regeerprogramma zo interpreteert dat er niks extra's aan duurzaamheid kan gebeuren.

[2:00:16] Nou ja, die mpg-aanscherping, dat is natuurlijk niet extra, dat is al ingezet zou je kunnen zeggen.

[2:00:22] Maar wat ik zo opvallend vind, de hele sector is geraadpleegd over die aanscherping.

[2:00:27] En zowel koplopers, gemiddelde brancheorganisaties als ook de achterblijvers waren er voor.

[2:00:31] En vooral wel alle grote industriële partijen zien geen meerprijs in die NPG-aanscherpingen.

[2:00:38] Dan hebben we het over Nepron, Bouw en Nederland, IDES, BNA, et cetera.

[2:00:42] Dus hoe reflecteert de minister op het feit dat eigenlijk die hele sector tot nu toe dit heeft omarmd?

[2:00:54] Volgens mij zal dat onderzoek als bijlage bij de beantwoording van de Kamer vragen.

[2:01:00] Dus daar kunt u dat in teruglezen.

[2:01:04] Wat ik gewoon aan het doen ben, is gewoon goed wegen dat wat een ander deel van de bouwwereld,

[2:01:12] laat ik het maar even zo noemen, tegen mij zegt, namelijk het kan niet uit.

[2:01:16] Dus dat is wat ik aan het doen ben.

[2:01:19] Ik vind het buitengewoon ingewikkeld als woningcorporaties, Bouwend Nederland, tegen mij zeggen de twee

[2:01:28] een derde betaald waar, een derde huur.

[2:01:30] Het kan niet uit.

[2:01:32] Om dan zonder daar echt heel zorgvuldig en inhoudelijk het gesprek te voeren,

[2:01:37] zomaar te zeggen, maar hier heb je een aantal extra eisen.

[2:01:41] En voorzitter, dat dit technisch kan, dat weet ik.

[2:01:44] Dat weet ik.

[2:01:45] Maar het zijn wel extra eisen, nou ik heb net verteld hoeveel extra miljoenen dat kost.

[2:01:50] En ik vind het gewoon belangrijk om hier het inhoudelijk gesprek over te voeren.

[2:01:55] Er is naast het feit dat er in het hoofdlijnenakkoord staat dat er geen extra duurzaamheidseisen

[2:02:00] zijn, nog iets anders aan het veranderen.

[2:02:03] Als de Kamer de wet regie-volkshuisvesting aanneemt, dan zit daarin opgenomen ook wettelijk instrumentarium

[2:02:11] om af te dwingen dat we twee derde betaalbaar en één derde huur met elkaar willen bereiken.

[2:02:19] Zo sta ik in ieder geval in het politieke bestuur.

[2:02:22] Je moet wel goed weten dat als je zo'n wettelijke plicht oplegt, dat het dan ook uit kan, voorzitter.

[2:02:30] Want ik ben op allerlei manieren met allerlei overheidslagen en instanties in gesprek over

[2:02:37] regelgeving.

[2:02:38] Waarom? Niet omdat ik ze niet belangrijk vind.

[2:02:41] Zeker niet.

[2:02:42] Zeer gerechtvaardigde belangen heb ik gisteren ook in het debat over de notenruimte gezegd.

[2:02:48] Maar alles bij elkaar opgeteld, hebben ze wel consequenties.

[2:02:51] en moet je gewoon daar het gesprek over aangaan.

[2:02:58] Dank u wel. Even kijken, dan was eerst de heer Mooyman namens de PVV.

[2:03:03] Dank u wel, voorzitter. En ik wil ook aangeven dat ik de lijn van de minister steun.

[2:03:09] Ik denk dat het heel verstandig is dat we nu in kaart brengen

[2:03:13] wat daadwerkelijk alle effecten zijn van de stapelingen eisen

[2:03:18] die eigenlijk steeds verder toenemen.

[2:03:20] Ik denk natuurlijk ook heel goed dat het kabinet heeft gezegd dat we geen extra duurzaamheidseisen gaan hanteren.

[2:03:26] Ik begrijp dat de minister nu met alle partijen in gesprek gaat over deze kosten.

[2:03:31] En ik zou eigenlijk ook van de minister willen weten hoe wij toch frequent op de hoogte kunnen worden gehouden van de voortgang

[2:03:39] omtrent deze gesprekken en ook wat daar dus eventueel uitkomt.

[2:03:44] Ik wil uiteindelijk op de woonten op einde dit jaar deze discussies beslechten.

[2:03:51] Dat is mijn doel en mijn hoop dat dat gaat lukken.

[2:03:56] Ik kan mij niet anders voorstellen dan dat Kamerleden die onderdeel zijn van de desbetreffende

[2:04:03] commissie of die daar belangstelling voor hebben, daar niet aanwezig zullen zijn als

[2:04:11] een agenda dat uiteraard toelaat of geïnteresseerd zijn in de uitkomst.

[2:04:15] Het is natuurlijk een fundamentele discussie.

[2:04:18] Dit zijn allerlei verschillende doelen van beleid en daar betrek ik uiteraard de Kamer bij.

[2:04:27] Dank u wel.

[2:04:27] Ik zie geen verdere interrupties.

[2:04:29] Toch nog van mevrouw Kreugen.

[2:04:31] Het is uw laatste, mevrouw Kreugen.

[2:04:33] Ja, en daar ben ik me van bewust.

[2:04:35] Maar ik vind het toch belangrijk dat we het hier hebben over de MPG,

[2:04:43] waar al jaren aan gewerkt is, waar een hele brede consultatie is geweest

[2:04:49] in het hele veld, waar eigenlijk iedereen erachter staat.

[2:04:53] En dan vervolgens worden hier getallen genoemd door de minister in een onderzoekje.

[2:04:58] Ik begrijp dat dat het Syra-onderzoek is, waar in totaal negen partijen voor geïnterviewd staan.

[2:05:04] Dat is toch gewoon geen verhouding?

[2:05:07] Dit is toch een hele gekke gang van zaken, om op die manier om te gaan met zo'n zorgvuldig

[2:05:13] proces en dan nu de boel omhol te zetten?

[2:05:15] Ik vind dat echt heel moeizaam.

[2:05:21] Dat is natuurlijk de weging die de fractie van GroenLinks, P van de A, aangeeft.

[2:05:28] Wat wij volgens mij met elkaar delen, is hoe belangrijk het is om duurzaamheidseisen te

[2:05:34] hebben voor de gebouwde omgeving.

[2:05:36] Dat delen wij.

[2:05:37] Wat wij ook met elkaar delen, is dat er 30 procent sociale huur moet worden gebouwd,

[2:05:43] dat er betaalbare huur en koop moet worden gebouwd.

[2:05:45] En het enige wat ik nu doe, is even iets extra tijd nemen

[2:05:50] om te voorkomen dat die twee doelen op elkaar botsen.

[2:05:55] Dat is wat ik aan het doen ben.

[2:05:57] En als uiteindelijk straks uit dat gesprek blijkt dat het uit kan

[2:06:01] En dat het haalbaar is en dat iedereen ook zegt, nee, nou, alleswegend is dit de weg om te gaan.

[2:06:11] Dan ga ik dat doen.

[2:06:12] Maar ik wil gewoon echt, ik wil gewoon niet meemaken dat straks, om regelgeving die Den Haag oplegt,

[2:06:25] uiteindelijk het doel van betaalbare huur en koop uit zicht verdwijnt.

[2:06:29] Dat is wat ik hier aan het doen ben.

[2:06:31] En ik hoop dat ook de fracties die het hoofdlijnakkoord niet ondertekend hebben, mij daarin steunen.

[2:06:43] Dan heb ik nog over het hergebruikte materiaal in de nationale NMD.

[2:06:54] Ik dacht natuur- en milieudatabase, maar het is de nationale milieudatabase.

[2:07:00] Zitten hergewerkte materialen in het NMD, de database om de NPG uit te rekenen?

[2:07:04] Ja, die zitten erin, in die database, waarmee de milieuperstaties van een gebouw worden uitgerekend.

[2:07:12] Een fabriek kan die gewoon aanleveren.

[2:07:15] Dan heb ik nog de onderwaardering van vloerisolatie.

[2:07:17] Een andere vraag van GroenLinks, partij van de A. O nee, die heb ik al beantwoord.

[2:07:21] Dat gaat over het moment waarop de doorvertaling van de EPBD in het BBL zit.

[2:07:28] Dan heb ik het bouwregelsblokje gehad en kom ik bij het blokje overig, groen en overig.

[2:07:44] Voorzitter. Herkende ik de 330-300-regel?

[2:07:49] Jazeker, voorzitter, die herkende ik.

[2:07:52] En is die goed?

[2:07:53] Ja, voorzitter, heel goed.

[2:07:55] Het is ongelofelijk belangrijk in het leven van heel veel mensen.

[2:08:01] want bijna iedereen houdt van groen en van bomen.

[2:08:04] Het is positief voor de bebouwde omgeving.

[2:08:07] Het is positief voor het vinden van schaduw.

[2:08:10] Het is positief voor dieren.

[2:08:12] Dus dat is iets waar u mij altijd aan uw kant zal vinden.

[2:08:19] Het is een van de vele opgaven ook in gebiedsontwikkeling.

[2:08:23] En de fractie van BBB vroeg aan mij

[2:08:26] Waarom worden nou die ambities in een nieuwbouwwijk teruggeschroefd?

[2:08:32] Er zijn diverse oorzaken voor.

[2:08:34] Vaak gaat het gewoon over kosten, voorzitter.

[2:08:37] Ik memoreerde dat net al even.

[2:08:40] De kosten voor het neerzetten van het groen, maar ook voor het beheer en onderhoud van de

[2:08:47] openbare ruimte zijn hoog.

[2:08:51] Doordat afspraken over beheer en onderhoud niet altijd aan het begin zijn worden meegenomen,

[2:08:55] worden die ambities later teruggeschroefd.

[2:09:02] Hoe kan groen in de bebouwde omgeving bewoordigd worden zonder dat dit betekent dat woningen

[2:09:07] duurder worden?

[2:09:10] Ja, voorzitter, dat is gewoon lastig, want groen kost geld, bomen kosten geld, struiken

[2:09:19] kosten geld.

[2:09:20] Je kunt het wel vroegtijdig meenemen in exploitatieberekeningen, dat je later niet voor verrassingen

[2:09:27] komt te staan. En je kunt ze slim meenemen bij andere opgaven.

[2:09:36] De 330-300 heb ik al antwoorden opgegeven.

[2:09:39] De fractie van GroenLinks, Partij van de Arbeid, vroeg ook aan mij hoe ik de opmerking moet

[2:09:45] interpreteren over water- en bodemsturend.

[2:09:47] Daar heb ik gisteren een uitgebreid debat over gehad met de heer Gabriel, dus daar verwijs ik graag naar.

[2:09:54] De fractie van de PVV vroeg aan mij de voortgang van de borging van de maatlad klimaatadaptieve

[2:10:02] bouw.

[2:10:04] Samen met mijn collega's van INW en LVVN heb ik een onderzoek laten uitvoeren naar de

[2:10:10] borging.

[2:10:12] Een groep van belanghebbenden is betrokken en ik ga de komende tijd in gesprek met mijn

[2:10:18] collega's wat wij hier nou mee moeten, voorzitter.

[2:10:22] En hier geldt eigenlijk ook een beetje voor wat ik eerder zei.

[2:10:26] Het zijn op zichzelf allemaal gerechtvaardigde belangen, soms hele verstandige dingen om

[2:10:31] te doen, maar op het moment dat je het verplicht opneemt in regelgeving, voor zover dat trouwens

[2:10:36] al niet het geval is, want heel veel van dit soort maatregelen zitten in bestaande wet

[2:10:42] en regelgeving, bijvoorbeeld als het gaat over beschermde diersoorten, bijvoorbeeld

[2:10:46] als het gaat over waterkwaliteit, maar als je daar nog extra eisen boven oplegt, is de

[2:10:51] de vraag wat je uiteindelijk meer bereikt, maar is ook de vraag wat uiteindelijk het

[2:10:55] kostenplaatje is wat er aan zit.

[2:11:01] Ga ik in de nationale prestatieafspraak, ik ben dus inmiddels beland bij Overig voorzitter,

[2:11:07] de hittestress adresseren?

[2:11:09] Ik ben in gesprek met corporaties over de nationale prestatieafspraken, voorzitter.

[2:11:15] Hittestress is daarbij een onderwerp van gesprek, maar ook hier opletten wat we allemaal weer

[2:11:21] niet verplichten, hoezeer trouwens ook hittestress echt een probleem in bepaalde wijken en voor

[2:11:29] bepaalde mensen kan zijn.

[2:11:32] Hier denk ik dat je echt toe moet naar ook een combinatie van eigen verantwoordelijkheid

[2:11:36] van mensen en daar waar het echt mis zit in de bebouwde omgeving, in gesprek met corporaties

[2:11:42] kijken hoe je dat aanpakt.

[2:11:47] Dan heb ik nog het gebruik van gemeten data voor het energielabel waar de heer De Groot naar vroeg.

[2:11:56] Het ging wel heel snel naar overig, maar we waren toch nog maar geen groen.

[2:11:59] Ik heb heel veel vragen onder groen die niet beantwoord zijn.

[2:12:03] Ik kijk eventjes naar de minister, anders kunnen we aan het einde checken of de vragen zijn geweest.

[2:12:10] Zullen we dat anders doen?

[2:12:14] De vragen die daarover gesteld zijn, die heb ik eigenlijk al beantwoord in mijn opmerking

[2:12:20] dat groen in de wijk belangrijk is vanuit verschillende belangen.

[2:12:26] Moet dat gestimuleerd worden, dat is wat er in de praktijk ook al heel veel gebeurt.

[2:12:32] Ik ken geen wethouder in Nederland die niet uit zichzelf groen onderdeel laat zijn van

[2:12:42] nieuwbouwwijken en zich verantwoordelijk ziet voor onderhoud van dat groen.

[2:12:49] Voor zover dat al het geval is, zijn er overal scherp debatten in gemeenteraden om die wethouder

[2:12:56] zover te krijgen om dat te doen.

[2:12:59] Dat is hoe ik hiernaar kijk.

[2:13:02] Als het gaat over de Europese wet en regelgeving waar ik het net over had, groen in en om een

[2:13:08] stad zit in de natuurherstelverordening, zoals die deze zomer is vastgesteld in de Europese

[2:13:16] Raad, waar de laatste stemming daarover was, die zal ik moeten gaan uitwerken.

[2:13:20] Ik zal de Kamer daar uiteraard over informeren.

[2:13:25] Ik ga het tweede kwartier van volgend jaar een voortgangsbrief aan uw Kamer sturen in opvolging van

[2:13:32] de eerdere brief van mijn voorganger over dit onderwerp.

[2:13:36] Is de minister bereid zich in te zetten voor groene schoolpleinen?

[2:13:41] Nee, eigenlijk niet.

[2:13:43] Laat ik daar maar heel duidelijk over zijn.

[2:13:47] Ik vind dit echt een verantwoordelijkheid van gemeentebesturen en van schoolbesturen.

[2:13:51] En om nou vanuit Den Haag mij tot op dit detailniveau te gaan bemoeien met schoolpleinen, ik vind

[2:13:59] het echt niet een verantwoordelijkheid van de minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke

[2:14:02] Ordening, hooguit een verantwoordelijkheid van de minister van OCMW.

[2:14:06] Dat zal de staatssecretaris trouwens zijn van Primaire Onderwijs en Voortgezet Onderwijs,

[2:14:12] maar niet mijn verantwoordelijkheid, voorzitter.

[2:14:17] Voor de rest heb ik in mijn vragen, in beantwoording van de fractie van de BBB, indirect ook de

[2:14:28] vragen van de Partij van de Dieren beantwoord.

[2:14:31] De vraag die bijvoorbeeld gesteld werd of de minister met al de overheden eens is dat

[2:14:37] er geïnvesteerd moet worden in Groene Wijken, ja, maar dat is niet de verantwoordelijkheid

[2:14:41] die ik heb.

[2:14:42] Dat is een verantwoordelijkheid die op gemeentelijk niveau ligt.

[2:14:49] Ik kijk het lid Kostic aan of zijn interruptie weg is.

[2:14:52] Nou, ik heb wel onbeantwoorde vragen, dus ik zou ze eigenlijk gewoon even een voor een

[2:14:56] langs willen gaan.

[2:14:57] En in de laatste minuut is er toch iets bijgekomen, dus ik kan het misschien wel afschrijven.

[2:15:01] Maar even een belangrijke, om die in ieder geval minstens af te ronden.

[2:15:06] Kan de minister toezeggen, per brief, de Kamer te informeren hoe ze elke aanbeveling in de

[2:15:11] brief van de genoemde gemeente, Verenigde Netwerks Hele Nederland, en andere partijen

[2:15:15] opvolging gaat geven.

[2:15:16] Dat verzoek was om op korte termijn in ieder geval voor de woontop, want dat is de gelegenheid

[2:15:22] om met mede-overheden te overleggen.

[2:15:25] Is de minister tenminste bereid om die brief naar de Kamer te sturen?

[2:15:30] Het lid Kosten is de brief namens 22 gemeenten en vijf metropoolregels die door mevrouw Segers

[2:15:37] is ondertekend.

[2:15:39] Het lid Kostic bevestigt dat.

[2:15:46] In deze brief zit het betogen van het lid Kostic, dus in die zin is zij daarin consequent.

[2:15:56] Ik heb in mijn beantwoording eigenlijk al aangegeven hoe ik hiernaar kijk, namelijk dat ik het belang

[2:16:03] van groen voor welzijn, welbevinden en klimaatadaptatie, daar waar het bijvoorbeeld gaat over hittestress,

[2:16:13] dat ik dat zie en dat ik dat belang ook onderschrijf.

[2:16:19] Ik heb aangegeven dat daar waar het onderdeel is van de natuurherstelverordening, ik ga

[2:16:27] komen met een uitwerking daarvan, waarbij ik ook net al aangegeven heb dat ik dat niet

[2:16:35] direct een verantwoordelijkheid van mij zie, ook niet in de financiering, omdat dat echt

[2:16:40] iets is wat een bevoegdheid is op gemeentelijk niveau, waarin gewoon het aanbrengen van gemeentelijk

[2:16:48] groen en het beheren en onderhoud daarvan een verantwoordelijkheid is van de desbetreffende

[2:16:53] wethouders.

[2:16:54] En nogmaals, voorzitter, als ik nou het beeld zou hebben dat ze dat niet doen, ja, dan ben

[2:17:00] ik uw vrouw.

[2:17:01] Maar daar waar gemeentes hun eigen verantwoordelijkheid in nemen, zou ik die daar ook graag laten,

[2:17:08] voorzitter.

[2:17:09] U heeft een interruptie van het lid Constitutie.

[2:17:11] Ja, voorzitter, het gaat een beetje alle kanten op en daarom wil ik graag gewoon per brief

[2:17:15] dat de minister uitlegt, want ze beantwoordt niet het verzoek van de gemeente.

[2:17:20] U zegt de wethouders doen dit en de gemeenten doen dat,

[2:17:23] maar de gemeenten hebben een duidelijke oproep aan de minister,

[2:17:27] het specifieke voorstellen.

[2:17:28] En de minister is een beetje waardig in haar beantwoorden.

[2:17:31] U wil het gewoon heel feitelijk houden en heel concreet.

[2:17:35] En dat wil ik heel graag, zoals het volgens mij ook mijn recht is als Kamerrit,

[2:17:39] per brief van u ontvangen.

[2:17:41] Hoe u dat precies interpreteert, hoe u daar wel of niet mee aan de slag gaat.

[2:17:45] En u heeft het over natuurherstelverordening,

[2:17:48] dat u dat misschien daarin meeneemt, maar misschien ook niet.

[2:17:50] Ik hoor heel graag hoe dat precies wordt uitgewerkt.

[2:17:53] En ik vraag de minister alleen maar om een brief.

[2:17:56] En het liefst dus voordat ze tijdens de woontop in gesprek gaat met de gemeente.

[2:18:02] Dat is het enige wat ik vraag. Ik koop toch minstens...

[2:18:04] Als ik hem even mag samenvatten, dan hoor ik het lid Kossi zeggen dat ze eigenlijk gewoon

[2:18:10] een kabinetsreactie wil op de brief.

[2:18:12] Mag ik hem zo samenvatten, van de 24 gemeentes?

[2:18:18] Ja, maar het is geen brief aan mij.

[2:18:20] Het is een brief aan de geachte leden van de Tweede Kamer.

[2:18:27] Dit kan normaal via de procedurevergadering gevraagd worden, omdat dit op de agenda staat.

[2:18:31] Dat is de normale procedure om dit te doen, gewoon bij de procedurevergadering van FRO,

[2:18:35] waarbij het elke lid vrij staat om een kabinetsreactie te vragen of een brief.

[2:18:39] Dus ik wil eigenlijk voorstellen dat we dat op die manier beetpakken en dat we dat bij de volgende

[2:18:45] procedurevergadering vragen.

[2:18:46] Dat is uw proces, voorzitter.

[2:18:48] Daar ga ik niet over.

[2:18:52] Maar als uiteindelijk de procedurevergadering daartoe besluit, is het antwoord dat u krijgt

[2:18:57] wat ik u nu net gezegd heb, voorzitter, met één opmerking.

[2:19:06] Ik heb niet gezegd of ik de natuurherstelverordening misschien ga uitvoeren.

[2:19:12] Dat is een Europese verordening en die heb ik uit te voeren.

[2:19:17] Alleen in die verordening zitten wel allerlei verschillende mogelijkheden om dat te gaan doen.

[2:19:22] Dus daar bestaat beleidsvrijheid.

[2:19:24] En dat zal ik samen met de collega's in het kabinet dan ook gaan doen.

[2:19:29] En uiteraard, voorzitter, wordt uw Kamer daarover geïnformeerd.

[2:19:34] Dus het is uiteraard uw proces.

[2:19:36] Het enige wat ik wel tegen u zou willen zeggen, als u bij alle brieven die bij de Kamer binnenkomen

[2:19:43] vraagt om een reactie van het kabinet, dan, nou ja, ik moet toe straks met 22% minder ambtenaren.

[2:19:53] Dus dat is ook wel iets wat ik u in overweging mee wil geven.

[2:19:57] Maar nogmaals, dat is uw proces.

[2:19:59] Ja, dank u wel.

[2:20:00] Dat wordt in de oren geknapt.

[2:20:02] En het lid Kostić heeft een interruptie.

[2:20:04] Ja, voorzitter, het is echt een schoffering van onze gemeente.

[2:20:07] Zoveel gemeenten, metropoolregio's, hebben gewoon een duidelijke boodschap

[2:20:12] en een verzoek aan het kabinet om op zijn minst te reageren en met ze mee te denken.

[2:20:19] En dan schuift deze minister het volledig van haar bordje af.

[2:20:22] En dan schuift ze ook nog eens op de bezuiniging van de ambtenaar.

[2:20:25] Ja, volgens mij hoort de minister bij een partij die gewoon in deze coalitie zit en daarvoor heeft gekozen.

[2:20:31] Dit gaat om hele fundamentele belangen.

[2:20:33] Dan kom ik terug op een vraag die nog niet is beantwoord.

[2:20:35] Is een minister op de hoogte van het feit dat alle rapporten laten zien dat er een flinke financiële,

[2:20:41] sociale en gezondheidskosten vermeden kunnen worden door te investeren in groen?

[2:20:45] Dus dat wat u eigenlijk door uw verhaal heen vertelt, dat groen geld kost, dat het vooral heel kort termijn is,

[2:20:52] maar dat uiteindelijk onder de streep veel geld oplevert.

[2:20:55] Bent u daarvan op de hoogte?

[2:20:57] En waarom gaat u daar niet vervolgens mee op pad om juist investeringen te doen,

[2:21:02] omdat u weet dat u uiteindelijk geld bespaart?

[2:21:04] De minister.

[2:21:05] Omdat ik daar geen budget voor heb, voorzitter.

[2:21:10] Dank u wel.

[2:21:11] Prima, voorzitter.

[2:21:12] En toch even, want het lid Kostic, en dat trek ik mij aan,

[2:21:20] vindt dat ik hier gemeentes mee schoffeer.

[2:21:24] En voorzitter, dat is op geen enkele manier mijn intentie.

[2:21:28] Dat houdt dus ook best wel vrij ver van mij af.

[2:21:32] Maar het is niet zo dat elke keer als gemeentes zich bij mij melden...

[2:21:37] ...en vragen om een landelijke aanpak met bijbehorende financiering...

[2:21:41] ...dat ik daar positief op kan reageren.

[2:21:44] Was het maar waar.

[2:21:48] Maar dat is natuurlijk niet zo, voorzitter.

[2:21:53] Voorzitter, ik kom toe bij het beantwoorden van de vragen van de fractie van de VVD

[2:22:01] voor het stappenplan voor het...

[2:22:03] Oh, een vraag niet beantwoord is.

[2:22:05] Even kijken, dit is volgens mij uw laatste interruptie.

[2:22:08] Maar dit is een onbeantwoorde vraag.

[2:22:10] Ik kan er ook niks aan doen omdat de minister dit een beetje aan het freewheelen is, blijkbaar.

[2:22:13] Maar ik heb nog een vraag, ik heb hem voorlezen.

[2:22:15] Wacht even, wacht even, wacht even.

[2:22:16] Volgens mij doet iedereen hier z'n best om vragen te stellen, antwoorden te geven.

[2:22:20] Dus laten we die tonen ook even vasthouden in dit debat.

[2:22:24] Ik herhaal mijn vraag rondom de aangenomen motie om de aanbevelingen van RLE rondom natuurinclusieve

[2:22:30] bouwen en inrichten uit te voeren en aan de Kamer te rapporteren hoe ze dat gaan doen.

[2:22:35] Kan de minister op korte termijn de Kamer laten weten hoe ze hier uitvoering aan gaat geven?

[2:22:39] Dank u wel.

[2:22:45] Die wordt nog even opgezocht, voorzitter.

[2:22:47] Ik was ook nog niet helemaal klaar.

[2:22:49] Dan stel ik voor dat we die even tot het einde van het blokje overgaan.

[2:22:52] Ja, je staat de biobase bouwen.

[2:22:56] Zullen we eventjes afspreken dat we het hele blokje met elkaar afmaken?

[2:23:00] Ja, gaan we doen, voorzitter.

[2:23:01] En dat we dan weer gaan kijken.

[2:23:03] Ja?

[2:23:03] Goed. Dank, voorzitter.

[2:23:06] Even zien. Het gebruik van gemete data voor het energielabel.

[2:23:10] Een vraag van de heer Groot.

[2:23:12] Volgens mij is het de derde keer dat ik er nu aan begin.

[2:23:15] Dus ik ga hem echt gaan proberen.

[2:23:16] En uiteraard ga ik daarna nog de vragen van mevrouw Kostis beantwoorden.

[2:23:22] Op verzoek van de Kamer is er een verkenning uitgevoerd naar de technologieën die kunnen

[2:23:28] bijdragen aan een betrouwbaar en nauwkeurig energielabel.

[2:23:32] Die stonden in de brief die ik gisteren ook aan de Kamer gestuurd heb.

[2:23:36] Ik heb gekeken of het mogelijk is om tot een stappenplan te komen om deze nieuwe technologieën

[2:23:42] in te zetten.

[2:23:44] Maar ze zijn alleen op dit moment nog onvoldoende doorontwikkeld.

[2:23:49] We stuiten nog op belemmeringen ten aanzien van privacy en hoge kosten, maar ik ga wel

[2:23:56] volgende stappen zetten om te kijken of er een kansrijke toepassing is op korte termijn

[2:24:02] uit het laatste onderzoek, namelijk een automatische controle op de juistheid van invoerdata door

[2:24:09] de opnamesoftware en via de energielabel database EP online, middellange termijn met de sector

[2:24:18] pilot doen en kijken hoe ze dit in andere landen organiseren.

[2:24:23] Ik werkte daarbij toen naar 2030, waarbij grote aanpassingen met behulp van nieuwe technologieën

[2:24:32] bij de implementatie van de IJzer uit het EPD wil ik meenemen in 2030, voorzitter.

[2:24:39] Dan de vloerisolatie.

[2:24:42] Vroeg mevrouw Kreuger aan mij of dat kan worden gewaardeerd in het energielabel.

[2:24:50] Vloerisolatie wordt gewaardeerd in het energielabel.

[2:24:54] Wel zijn er signalen dat dit te laag gewaardeerd wordt.

[2:24:58] Ik kom daar in een brief bij u op terug, voorzitter.

[2:25:02] Dan hebben we nog wanneer alle kantoren aan de label C moeten voldoen.

[2:25:07] Dat is 1 januari 2023.

[2:25:08] Ik had even een korte vraag.

[2:25:09] Hij komt in een brief erop terug.

[2:25:11] Weet u ongeveer wanneer en welke brief?

[2:25:18] Ik kom erop terug in tweede termijn, voorzitter.

[2:25:21] De label C-verplichting 1 januari 2023.

[2:25:26] Er is een stijgende lijn te zien in het aantal kantoren dat voldoet.

[2:25:32] 2018 maar 20 procent een C-label.

[2:25:36] 1 januari 2023 56 procent.

[2:25:40] 1 juni van dit jaar 78 procent.

[2:25:44] Gemeentes en omgevingsdienden worden steeds actiever in de handhaking, maar volgens mij stond

[2:25:48] dit ook in de desbetreffende Kamerbrief.

[2:25:52] Dat geldt volgens mij niet voor de LED-verlichting langs de provinciale wegen.

[2:25:57] Dit is een verantwoordelijkheid van de provincies.

[2:26:01] Deze maatregel valt onder de energiebesparingsplicht, waarmee er ook een plicht is om deze maatregel

[2:26:06] op korte termijn toe te passen.

[2:26:08] Dit is iets waar mijn collega de minister van KGG afspraken over maakt met mede-overheden.

[2:26:18] Dan heb ik nog de motie-Welzijn, waarin de regering verzocht wordt aan te geven op welke

[2:26:32] manier data uit pilots voor de transitie naar een circulaire bouw beter benut kunnen worden.

[2:26:38] De kennis uit die pijlers wordt gedeeld via het platform www.circulairebouweconomie.nl,

[2:26:49] met subsidie van het ministerie.

[2:26:51] Ook op www.cirkelstad.nl kunt u informatie krijgen over de evaluaties die het ministerie uitvoert

[2:27:06] met opgedane ervaring met circulair bouwen in de praktijk.

[2:27:11] Had ik nog een vraag van mevrouw Kostic?

[2:27:17] Twee. Het lid Kostic.

[2:27:20] Excuus, voorzitter. De hele commissie doe ik het goed en op het eind niet.

[2:27:26] De nationale aanpak biobeestbouwen, dat gaan we voortzetten

[2:27:33] samen met collega's van LVVN, KGG en IEW.

[2:27:36] Grootschalig programma met 45 acties om het aanbod en de vraag naar biobased landbouwmaterialen

[2:27:46] te vergroten.

[2:27:47] Dat is niet alleen nodig om voldoende en duurzame bouwmaterialen te hebben, maar geeft ook boeren

[2:27:53] een alternatief verdienmodel naast de gewone werkzaamheden.

[2:27:58] We stimuleren de toepassing daarvan op twee manieren.

[2:28:02] Sinds 1 januari geldt een hogere subsidie voor milieuvriendelijke biobased isolatiemateriaal

[2:28:09] in de subsidieregeling voor woningeigenaren, de ISDE en de SVVE.

[2:28:15] Via de regeling milieuinvesteringsafstreekt is er een fiscale stimulans voor bouwen met een lage

[2:28:21] milieuimpact met onder meer biobased bouwmaterialen.

[2:28:26] Heb ik nog een update over de motie-Costich met betrekking tot RLI?

[2:28:33] Zij roept op om bij het besluit — nee, dit is niet de vraag die zij gesteld heeft, zij vroeg aan mij —

[2:28:38] of ik de aanbevelingen allemaal op ga volgen.

[2:28:42] Voorzitter, is dat niet iets wat mijn collega van LVVN gaat doen en dat we daar de Kamer over informeren?

[2:28:52] Om nou hier te zeggen dat ik die allemaal ga opvolgen zonder dat ik ze allemaal voor mijn neus heb,

[2:28:55] Dat vind ik een beetje tricky.

[2:28:57] Dan kunnen ze daar een toezegging van maken.

[2:28:59] Zullen we daar een toezegging van maken, dat ik het lid Kostings daarover informeer, voorzitter,

[2:29:05] wat we daarmee gaan doen en wanneer we dat dan gaan doen?

[2:29:10] RLI-rapport voor de kerst.

[2:29:14] Redden we dat?

[2:29:17] We versturen een verzamelbrief voor de kerst, waarin we ook de waardering van de vloerisolatie

[2:29:25] de toezegging net aan mevrouw Kreuger, na de woontop in Q4.

[2:29:30] En daar neem ik dan ook het hele verhaal van het RLE in mee.

[2:29:35] Is dat wat, voorzitter?

[2:29:37] Dat is genoteerd.

[2:29:39] Dat lijkt mij prima.

[2:29:41] Ik kijk even naar het lid Kostic of ze nog een vraag heeft.

[2:29:44] Ze heeft nog één interruptie staan, volgens mij.

[2:29:47] Oh nee, sorry.

[2:29:49] Excuus, dus geen interrupties meer.

[2:29:51] Ik was even van mijn apropos over de toezegging, dus dank.

[2:29:56] Het lid Kostis kijkt erg tevreden.

[2:29:59] Bent u door uw blokje overgeven?

[2:30:01] Dat vind ik dan een mooie afronding van de eerste termijn, dat het lid Kostis tevreden kijkt.

[2:30:07] Dank u.

[2:30:08] Ik kijk even rond of er nog vragen zijn blijven liggen.

[2:30:12] Volgens mij niet.

[2:30:15] Dan kijk ik of er behoefte is aan de tweede termijn.

[2:30:17] Die is er bij deze.

[2:30:19] Uw spreektijd voor de tweede termijn wordt gezet op 1 minuut 30.

[2:30:27] Ik wil nu graag het woord geven aan mevrouw Welzijn namens NSC.

[2:30:35] Dank u wel, voorzitter.

[2:30:39] Dit is typisch een onderwerp, een domein, waarin je kunt zeggen dat goedkoop duurkoop

[2:30:47] Het is belangrijk dat we heel snel gaan denken in lifecycles en op die manier afwegingen

[2:30:56] gaan maken over wat is slim, wat is handig, wat is goed om te doen.

[2:31:02] Ik geloof nog steeds in wat ik net ook in mijn eerste termijn aangaf,

[2:31:07] dat wij dit kunnen als Nederland.

[2:31:09] Wij zijn altijd de vernuftige types geweest die voorlopen met innovaties.

[2:31:15] En tegelijkertijd, wat ik ook al aangaf, het zal absoluut niet vanzelf gaan.

[2:31:21] Ik vond het debat enigszins moeizaam verlopen.

[2:31:27] Maar laten we hopen dat het een stroeve start was met een glorieus einde.

[2:31:34] Ik ben in elk geval ook blij met een aantal dingen die ik gehoord heb, dat er energie

[2:31:38] zit bij deze minister op het onderwerp, alhoewel het een nieuw onderwerp is zoals zij aangeeft

[2:31:44] en net een maand mee bezig.

[2:31:46] Dan is het ook hartstikke knap dat er al zoveel vragen op dit moment beantwoord kunnen worden,

[2:31:51] Zoals de kleine ondernemers meteen actie met de collega om daar een oplossing voor te gaan

[2:31:59] vinden en in elk geval daar ook weer een terugkoppeling te geven aan de Kamer.

[2:32:03] Ik ben heel tevreden om te horen dat er gewerkt wordt aan een landelijk erkend meetsysteem

[2:32:08] voor het CO2-uitstoot van bouwmaterialen.

[2:32:11] Wat ik nog niet puntig genoeg vind is de soortenmanagementplan van de gemeenten.

[2:32:18] En ik zou hopen, zodat ik daar ook verder geen twee-minuten-debat aan hoef te wijden,

[2:32:22] dat ik daar nog een puntiger toezegging op kan krijgen.

[2:32:26] Wanneer hebben alle gemeenten zo'n soort managementplan?

[2:32:29] Dank u wel.

[2:32:30] Het woord is aan de heer Mooyman namens de PVV.

[2:32:34] Dank u wel, voorzitter, en natuurlijk ook dank aan de minister voor de beantwoording.

[2:32:40] Het betoog van de minister stelt gerust dat, ondanks dat er natuurlijk klimaatdoelen zijn,

[2:32:45] Dit kabinet wel met een nuchtere blik kijkt naar de verdere aanpak, wat ons betreft zo

[2:32:51] min mogelijk verplichten en vooral kiezen voor opties die voordelen hebben.

[2:32:56] Ik vind het verstandig om het gesprek aan te gaan waar het gaat om de stapelende eisen

[2:33:00] aan de woningbouw.

[2:33:01] Daarnaast kijken we uit naar de stappen die ondernomen kunnen worden ten aanzien van het

[2:33:04] vlot trekken van de isolatie.

[2:33:06] Het is goed dat er zicht is op een oplossing ten aanzien van de e-DNA-testen.

[2:33:10] De isolatiebranche waarschuwt dat zij nu niet alleen zeer beperkt worden in hun werkzaamheden,

[2:33:17] maar dat er ook freelancementen gaande zijn, dus snelheid is ook nodig, zeg ik daarbij

[2:33:23] tegen de minister.

[2:33:24] En voorzitter, dan tot slot, we hebben het gisteren tijdens het debat over ruimtelijke

[2:33:28] ordening ook gezegd, het blijft uiteindelijk van het grootste belang dat we die honderdduizend

[2:33:31] woningen per jaar gaan halen, en alhoewel er allerlei opgaven liggen, zowel kwalitatieve

[2:33:37] Als opgave vanuit doelen moeten we bij alles wat we omtrent wonen doen

[2:33:43] blijven denken aan al die Nederlanders die nu geen woning kunnen vinden

[2:33:46] en een oplossing voor hen voorop zetten. Dank u wel, voorzitter.

[2:33:49] Dank u wel. Dan is het woord aan Peter de Groot van de VVD.

[2:33:53] Dank, voorzitter, en ook dank aan de minister voor de volledige beantwoording.

[2:33:57] U bent er heel blij mee. U bent ook blij met het aanbod

[2:34:00] om nog eens verder te praten over wat meer gedetailleerde aanpak

[2:34:03] voor de verduurzaming van woning van woningeigenaren.

[2:34:08] En ik ben ook wel tevreden met het geschetste stappenplan rondom de energielabels.

[2:34:11] Ik ga nog wel even goed kijken wat er allemaal in die brief staat.

[2:34:14] Maar het geschetste stappenplan, dat kan op instemming van de VVD rekenen, in ieder geval.

[2:34:22] Ja, ik heb in mijn eerste termijn betoogd om de woningeigenaren ook echt in zijn kracht te zetten.

[2:34:27] En ik hoor dat geluid ook van de minister.

[2:34:29] En ik moet ook wel eerlijk zeggen dat dat ook een nieuw geluid is in dit debat.

[2:34:33] Dus ik wil in de tweede termijn toch nog eens even onderstrepen dat ik daar heel erg blij mee ben.

[2:34:42] Als laatste wil ik het nog hebben over de tour de force die de minister aan het doen is over de regels.

[2:34:48] In de vormen van regels ten aanzien van die betaalbaarheid van twee derde betaalbaar.

[2:34:53] Ja, we moeten honderdduizend woningen bijbouwen.

[2:34:55] Dus het is heel gezond om met elkaar in gesprek te gaan wat er wel en niet aan bijdraagt.

[2:34:58] En de VVD heeft al vaker betoogd dat je die 100.000 woningen,

[2:35:03] het zijn er nu ongeveer 73.000 nieuwe woningen,

[2:35:05] dat je het niet gaat halen als je maar regels blijft stapelen.

[2:35:08] Dus ik kijk heel erg uit naar wat de uitkomst van,

[2:35:11] ik noem het maar even die tour de force gaat zijn van de minister richting die woontop,

[2:35:16] of de partijen ook echt bij elkaar gebracht kunnen worden,

[2:35:18] want dat wordt nog een hele opgave.

[2:35:19] Maar ik zal daar mijn steentje aan bijdragen.

[2:35:21] Dat zal ik via u voorzitter aan de minister willen toezeggen.

[2:35:26] Dank u wel.

[2:35:26] Dan is het woord aan mevrouw Weijennas namens de BBB.

[2:35:30] Dank u wel, voorzitter.

[2:35:32] Ik wil eerst de minister heel erg hartelijk bedanken voor het eerste debat over dit onderwerp.

[2:35:38] Ik ben blij voor de uitvoerige beantwoording vandaag.

[2:35:42] Ik ben ook blij om te horen, want ik had in mijn eerste termijn aangegeven dat groen en ruimtelijke ontwikkeling

[2:35:47] wel belangrijk is om te kijken of we meer groen in de stad kunnen krijgen.

[2:35:52] maar het botst ook wel enorm met de woningbouwopgave die we hebben.

[2:35:56] En ik vind het wel goed om te horen dat die minister daar ook oog voor heeft.

[2:36:00] Net zoals ik al gaf, ik vind het heel belangrijk om met die sector in gesprek te gaan,

[2:36:05] want wij willen wel heel veel.

[2:36:06] We stapelen al die regels, maar het moet wel haalbaar en betaalbaar blijven.

[2:36:10] En ik ben heel blij om te horen dat de minister de zorg van de BBB daaromtrend wel deelt.

[2:36:16] Ik ben verder heel benieuwd naar de verdere informatie die wij nog gaan ontvangen de komende periode.

[2:36:21] Daar kijk ik enorm naar uit.

[2:36:23] Dat was het voor nu. Dank u wel.

[2:36:26] Dank u wel.

[2:36:26] Dan is het woord aan mevrouw Kreuger namens GroenLinks.

[2:36:30] PvdA.

[2:36:30] Dank u wel, voorzitter.

[2:36:33] Ik wil de minister uiteraard bedanken voor antwoorden.

[2:36:36] Maar ik moet zeggen, ik ben wel echt

[2:36:41] verbijsterd

[2:36:41] tussen

[2:36:42] de discrepantie

[2:36:43] van wat er nodig is.

[2:36:45] Als je kijkt naar de klimaatopgave, de groenopgave,

[2:36:47] gezondheid, de bouwopgave

[2:36:49] En dan wat de minister hier schetst.

[2:36:52] De MPG, dat is uitgebreide consultatie geweest, er zijn allerlei bedrijven in de bouwsector

[2:36:58] die er al helemaal op voorgesorteerd zijn en de minister gooit die nu ijskoud in de ijskast.

[2:37:05] Ik vind dat uitermate pijnlijk en ook zorgelijk, slecht voorteken.

[2:37:10] En met betrekking tot zowel groen als eigenlijk een aanpak waarbij je echt zegt, nou die wijken

[2:37:16] met energiearmoede gaan we als eerste aanpakken.

[2:37:18] Als Rijk gaan we de regie opvoeren.

[2:37:20] En staan we daar ook voor en helpen we die gemeenten?

[2:37:23] Zegt deze minister eigenlijk?

[2:37:25] Ja, die gemeenten doen het allemaal al en het loopt wel.

[2:37:27] En dat geldt zowel voor groen in de wijk als voor die wijk met energiearmoede.

[2:37:32] En dat is niet het signaal dat de gemeenten geven.

[2:37:35] Die hebben behoefte aan ondersteuning.

[2:37:37] Die hebben zowel qua budget als qua normering, want dat is wat een Rijk kan doen.

[2:37:42] Die kan helpen met normering.

[2:37:44] Dus ja, ik vraag ook heel graag een twee-minuten-debat aan, want ik vind het een zeer teleurstellend

[2:37:49] voorlopen debat.

[2:37:52] Dat noteren we bij deze, dat mevrouw Kreuger een twee-minuten-debat aanvraagt en dan wil

[2:37:58] ik nu het woord geven aan het lid Kostic namens Partij voor de Dieren.

[2:38:02] Ja, voorzitter, ik wil heel graag vrolijk zijn, maar ik werd niet heel erg vrolijk van de

[2:38:06] beantwoording.

[2:38:07] Heel veel groene woorden, maar vervolgens als je vraagt om daden, dan is het niets, dan

[2:38:11] is het afschuiven, doorschuiven.

[2:38:12] en doorschuiven vooral naar de toekomstige generaties, want in aanbevelingen van experts,

[2:38:18] maar ook dus vanuit de brief van gemeenten, wordt gesteld als we komende jaren de vergroening van

[2:38:23] onze woonomgeving niet voor het varend oppakken, dan betalen we over tien jaar de rekening. En dan

[2:38:28] snap ik wel dat misschien de minister kan zeggen ja, dan ben ik al lang weg, maar dat is natuurlijk

[2:38:32] niet wat je als minister zou moeten zeggen. Daar betalen de meest kwetsbare mensen de prijs van.

[2:38:39] En dat heb ik ook al uitgelegd.

[2:38:41] En daarom vind ik het echt heel kwalijk dat de minister op een gegeven moment zei...

[2:38:46] als het gaat om groen, als je dat niet in de buurt hebt, dan is het eigen verantwoordelijkheid.

[2:38:51] Ja, dan moet je maar iets groens verzinnen.

[2:38:54] Terwijl ik in mijn eerste bijdrage uitgebreid heb geschetst...

[2:38:58] hoe mensen in de meest kwetsbare wijken gewoon daar niet uitkomen.

[2:39:03] Dat ze zelf geen persoonlijke vrijheid en keuze hebben om in het groen te wonen.

[2:39:07] en dat ze juist keihard het Rijk ook nodig hebben om daarbij te helpen.

[2:39:11] Gemeenten smeken u om ze daarbij te helpen, al is het alleen maar met normering.

[2:39:17] Dus ik vraag de minister om daarop te reflecteren en echt die woorden over

[2:39:21] eigen verantwoordelijkheid toch terug te nemen in deze situatie.

[2:39:26] En tenslotte over de groene schoolpleinen.

[2:39:29] Voorzitter, ik ben juist naar deze minister verwezen als het gaat om groene schoolpleinen.

[2:39:33] Het is een gebouwde omgeving, en groen hoort daarbij bij.

[2:39:38] En als de minister weet dat het hier gaat om de meest kwetsbare inwoners, onze kinderen,

[2:39:43] en dat ze dan gewoon kil zegt, nee, dat ga ik niet doen.

[2:39:47] Ga maar ergens anders zoeken.

[2:39:48] Ik kan mijn oren niet geloven en ik heb wel vertrouwen in deze Kamer

[2:39:52] dat zij dat wil, tenminste die kleine stap willen maken,

[2:39:56] want het is een kleine stap voor de minister, maar een grote stap voor de kinderen.

[2:40:00] Dank.

[2:40:02] Dank u wel.

[2:40:03] Ik kijk even naar de kant van de minister of u direct kan antwoorden.

[2:40:09] Dan hebben we hierbij de tweede termijn vanuit de minister.

[2:40:13] Geef ik u graag het woord.

[2:40:14] Dank u, voorzitter.

[2:40:17] Ik begin met de vraag die mevrouw Welzijn van de fractie van de NRC nog aan mij gesteld heeft.

[2:40:25] waar het gaat, over de soortenmanagementplannen.

[2:40:31] De bedoeling is dat binnen drie jaar alle gemeenten gestart zijn met zo'n soortenmanagementplan.

[2:40:40] Wel hebben een zesde van de gemeenten al een zogenaamde pre-soortenmanagementplan, wat

[2:40:47] ook gebruikt kan worden voor de ontheffing die provincies uiteindelijk geven.

[2:40:53] En het Rijk heeft hier ook twee keer geld voor ter beschikking gesteld.

[2:41:00] De eerste tranche 54 miljoen en de tweede tranche 58 miljoen.

[2:41:03] En die is ook al uitgezet, die tweede tranche.

[2:41:08] Die gaat nog.

[2:41:09] De deadline is afgevalideerd.

[2:41:11] Die gaan we nu laten constateren, voorzitter, de tweede tranche.

[2:41:16] Dus ik hoop dat mevrouw Welzijn ziet dat hier echt wel alles aan gedaan wordt.

[2:41:24] Maar ja, weet je ook, zoals mevrouw Welzijn zelf al aangaf, voorzitter, is er ook wel

[2:41:28] een klein beetje het probleem hoe vind je de ecologen die dit werk ook allemaal moeten doen.

[2:41:34] Ik dank de fractie van de PVV en de BBB en trouwens ook de fractie van de NSC voor de

[2:41:40] complimenten die zij gemaakt hebben en nog eens benadrukken dat, zoals ik zelf dat ook altijd

[2:41:46] zei, het zijn allemaal zeer gerechtvaardigde belangen, maar laten we met elkaar gewoon goed

[2:41:50] opletten dat we niet dermate stapelen dat uiteindelijk dat andere doel waarvan we met

[2:41:55] elkaar willen bereiken betaalbare woningen uit beeld verdwijnt.

[2:42:01] Dan voorzitter de fractie van GroenLinks, MP van de A, mevrouw Kreuger.

[2:42:06] Ik vind het toch wel een klein beetje jammer, want ik heb het idee dat mevrouw Kreuger een

[2:42:14] tegenstelling neerlegt die er helemaal niet is.

[2:42:17] Het is niet zo dat een aanscherping van de NPG in de ijskast zit.

[2:42:24] Nee, ik heb hem helemaal tot mij genomen.

[2:42:28] Het enige wat ik nu aan het doen ben, is gewoon kijken hoe dit uiteindelijk financieel uitpakt.

[2:42:34] samen met alle andere eisen en belangen die we met elkaar nog in de gebouwde omgeving

[2:42:40] een plek willen geven.

[2:42:44] Het zijn uiteindelijk de gemeentes die gewoon gaan over energie via de lokale aanpak van

[2:42:56] het nationale isolatieprogramma.

[2:42:59] En daar lopen ook allerlei trajecten voor, waarin gemeentes, omdat zij nou juist de beste

[2:43:07] kennis hebben van hun gebied, daar ook echt werken aan die groepen waar de meeste behoefte

[2:43:16] is, vanwege de technische situatie van het huis en het inkomen wat de mensen hebben,

[2:43:24] om daar zo snel als mogelijk iets te doen aan die isolatie.

[2:43:30] Ik maak daar ook prestatieafspraken over ten aanzien van die isolatiewerkzaamheden.

[2:43:39] Maar de uiteindelijke keuze in prioritering en facering ligt gewoon bij gemeentes.

[2:43:46] Voordat u verdergaat.

[2:43:48] Ik zag dat er een interruptie was van mevrouw Kreugen over dit onderwerp.

[2:43:51] Ik ben het even vergeten te vertellen.

[2:43:53] Ik wil voorstellen dat we drie interrupties doen in deze termijn.

[2:43:57] Uitwoordzaam, mevrouw Kreuger.

[2:43:59] Ja, voorzitter.

[2:44:01] Of de minister en ik praten langs elkaar heen, dat kan hartstikke goed,

[2:44:07] of we hebben echt een heel ander beeld.

[2:44:10] Er zijn een heleboel verschillende sporen over verduurzaming van de gebouwde omgeving.

[2:44:15] Een deel is inderdaad zijn gemeentes mee bezig met isolatie maatregelen.

[2:44:19] Maar het gaat natuurlijk ook over de grote

[2:44:21] projecten die woningbouwcorporaties doen.

[2:44:24] Die gaan over waar leg je een warmtenet aan en gaat over de potten geld waar deze

[2:44:29] minister op zij op haar begrotingen staat.

[2:44:32] Mijn vraag is kunnen we zorgen voor een

[2:44:34] landelijke aanpak waarbij je die gebieden, die wijken met energiearmoede kan

[2:44:40] prioriteren, waardoor je kan zeggen oké, wij gaan met elkaar zorgen dat die wijken

[2:44:46] als eerste verduurzaamd wordt, want die mensen hebben het hardst nodig.

[2:44:51] Dat is nou precies wat er gebeurt in die nationale isolatieaanpak.

[2:44:58] Op lokaal niveau wordt juist daar die keuze gemaakt, samen met corporaties.

[2:45:07] Misschien praten we wel langs elkaar heen, maar ik zie gewoon niet een noodzaak om daar

[2:45:15] nog eens een landelijke aanpak overheen te doen, want volgens mij zijn gemeenten dat

[2:45:21] gewoon helemaal prima aan het doen.

[2:45:24] Dus wat ben ik dan om vervolgens aan te komen en te zeggen, nou, nu ga ik me eens even bemoeien

[2:45:29] met uw prioritering en fasering, terwijl ze dat aan het doen zijn en de gemeentenraden

[2:45:34] dat beleid ook steunen, voorzitter.

[2:45:37] Dus we delen het doel, maar volgens mij wordt het op deze weg, is het op deze manier en

[2:45:43] via deze weg belegd en wordt het ook gerealiseerd?

[2:45:50] Er is een vervolgvraag van het lid Kreuger.

[2:45:54] De vervolgvraag is dat de minister zegt dat er per wijk gekeken moet worden naar de warmtennetten.

[2:46:01] Waar komt een warmtennet waar niet?

[2:46:04] Maar in hoeverre is de aanpak via het Nationaal Isolatieplan, de aanpak van de warmtennetten

[2:46:10] en de aanpak van de vergroening van wijken en de aanpak van

[2:46:15] oh, in deze wijk moeten we netcongressie aanpakken.

[2:46:18] Dat vraagt dus een integraal beleid om te zeggen

[2:46:21] oké, deze wijken, die moeten we aanpakken en die hebben prioriteit in plaats van

[2:46:28] en daarnaast gebeuren er allerlei andere geweldige dingen op wijkniveau.

[2:46:32] Absoluut, daar wil ik helemaal niets aan afdoen.

[2:46:35] En wat uw vraag?

[2:46:35] Mijn vraag is, voelt deze minister zich enigszins verantwoordelijk voor het idee dat er wijken

[2:46:43] zijn met echt heel veel energiearmoede, waar je dingen kan bundelen, waar je regie kan

[2:46:47] pakken en waar je dus echt dingen kan in gang zetten?

[2:46:51] Ja, voorzitter, dat doe ik in het nationale programma Leefbaarheid en Veiligheid, want

[2:46:58] daar zit namelijk ook de aanpak in voor het renoveren van bestaande huurwoningen samen

[2:47:05] met corporaties, waar ook meteen die duurzaamheidsslag gemaakt wordt.

[2:47:10] Dus ja, voorzitter, op een aantal plekken in Nederland gebeurt dat ook.

[2:47:15] En voorzitter, zoals ik in mijn inleiding ook heb aangegeven, in het kader van de uitvoering

[2:47:20] van de WGIW, de Wetgemeentelijke Instrumentarium Warmtentransitie, is dat ook het gesprek dat

[2:47:26] ik ga voeren met gemeenten.

[2:47:27] Waar zijn nou de meest kansrijke plekken om te beginnen met het neerleggen van die warmtennetten?

[2:47:33] Dus daar waar er op lokaal niveau niet gedaan wordt wat er gedaan moet worden, ben ik uw vrouw.

[2:47:40] Dat heb ik al een aantal keren gezegd.

[2:47:42] Maar daar waar op gemeentelijk niveau wethouders gewoon dag en dagelijks, uren in de week daarmee

[2:47:48] bezig zijn en gemeenteraden daar ook tevreden over zijn, zie ik gewoon geen taak voor mij zelf.

[2:47:55] Ik moet voorkomen dat ik een soort superwethouder word, voorzitter.

[2:48:01] Voorzitter, ik had nog een andere vraag.

[2:48:13] Deze vond ik zelf ook wel goed om nog even te noemen.

[2:48:18] Het programma Stoer, zei ik richting de heer De Goot, schrapt het tegen strijdige overbodige regelgeving.

[2:48:27] En daaronder zou je het kunnen vatten, wat ik echt allemaal probeer te doen.

[2:48:32] En dat is best een ingewikkelde discussie, voorzitter.

[2:48:35] Want elke regel heeft zijn belangenorganisatie, zijn Kamerlid, zijn ambtenaar, zijn branchevereniging

[2:48:45] die aan jou uit gaat leggen hoe belangrijk die desbetreffende regel wel is.

[2:48:49] Maar alles bij elkaar opgeteld, is het een kluwe geworden die bijna niet meer te doorgronden is

[2:48:56] en waar ook op elk onderdeel een prijskaartje aan hangt.

[2:49:00] En soms zelfs nog tegenstrijdig ook.

[2:49:02] Dus dat is ook echt wat ik ga doen, samen met alle betrokkingen, richting de woontop.

[2:49:09] En tot slot, voorzitter, het reflecteren op de eigen verantwoordelijkheid van deze minister voor Groen.

[2:49:20] Toch even. Ik heb niet gezegd dat als je geen groen hebt, dan zoek je het maar uit.

[2:49:26] Dat is wat m'n lid Kostis net hoorde zeggen. Dat heb ik niet gezegd.

[2:49:29] Ik heb gezegd dat het belangrijk is.

[2:49:32] Ik heb gezegd dat de natuurherstelverordening aangenomen is en dat daar in een opgave zit

[2:49:37] Groen in de Onderstad.

[2:49:39] Dat heb ik allemaal gezegd en heb ik allemaal beaamd, maar de afweging is lokaal.

[2:49:45] De afweging is lokaal.

[2:49:46] Daar ligt de verantwoordelijkheid voor de inrichting van de nieuwbouwwijken.

[2:49:52] Daar moet in overleg met de gemeenteraad als het een nieuwe wijk betreft, met de bewoner

[2:49:57] als het betreft een bestaande wijk, besloten worden welk nieuw groen wordt toegevoegd, hoe

[2:50:04] dat wordt beheerd en onderhouden en hoe dat betaald wordt.

[2:50:08] Er is een handreiking voor gemeenten beschikbaar die ze daarbij helpt.

[2:50:14] Het Nationaal Programma Leerbaarheid en Veiligheid, zoals ik dat net noemde, NPLV, steunt wijken

[2:50:20] die meerdere opgaven hebben in wijken waar de inkomens laag zijn.

[2:50:27] Ook de fysieke leefomgeving valt daaronder, zoals ik dat net heb aangegeven.

[2:50:33] Maar zo wil ik het wel graag houden, voorzitter.

[2:50:37] Hetzelfde geldt voor schoolpleinen.

[2:50:40] Schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor hun schoolpleinen.

[2:50:44] Daar ligt de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat dat een uitdagende, fijne omgeving

[2:50:50] is om op te spelen en te verblijven in de pauzes of na schooltijd als ze daarvoor geschikt zijn.

[2:50:58] Het is echt niet aan mij om als een soort superwethouder me te gaan bemoeien daarmee.

[2:51:06] Ik focus op de zaken waar ik aan over ga.

[2:51:10] Ik ben uw vrouw op het moment dat er op gemeentelijk niveau de verantwoordelijkheid niet wordt genomen,

[2:51:16] terwijl er wel een landelijke verplichting ligt.

[2:51:20] Maar verder dan dat wil ik gewoon niet gaan.

[2:51:25] Dank u, voorzitter.

[2:51:27] Dank u wel.

[2:51:28] Even kijken.

[2:51:30] Eerst ga ik even vragen of alle vragen beantwoord zijn.

[2:51:33] Volgens mij wel.

[2:51:34] Dan ga ik nu... Ik zag eerst mevrouw Welzijn.

[2:51:36] Ik heb ook het lid Konstitutie met de hand omhoog gezien.

[2:51:38] Maar dan ga ik eerst naar mevrouw Welzijn voor de interruptie.

[2:51:43] Dank u wel, voorzitter.

[2:51:44] Ik hoorde ineens een operatie Stoere voorbij komen met een hele mooie titel.

[2:51:50] Ik heb het niet eens helemaal kunnen meeschrijven.

[2:51:53] Wat houdt dat in? Waar kunnen we daar meer over lezen?

[2:51:56] Want ik gun in ieder geval de minister dat dat altijd gekoppeld mag zijn aan een doel

[2:52:01] en dat het ook in het licht van de lifecycle-gedachte gebeurt, dat schrappen.

[2:52:09] Heel mooi. Het woord is aan de minister.

[2:52:12] Oh, voorzitter. Dan denk je op het laatst nog iets nieuws in de ring te gooien

[2:52:17] en dan krijg je een vraag en realiseer je dat je de Kamer over een paar weken moet gaan informeren

[2:52:22] wat daar allemaal in zit en hoe ik dat ga aanvliegen.

[2:52:27] Maar dank voor de belangstelling, want wat ik hierin vooral ook beluister

[2:52:31] Er is een gezamenlijke inspanning om iets te doen aan tegenstrijdige en overbodige regelgeving.

[2:52:39] Dan ga ik die ook even als toezegging noteren.

[2:52:42] Binnen enkele weken hoor ik u zeggen …

[2:52:44] Ja, dat ga ik richting de woontop allemaal uitvoeren, maar ik zal de Kamer informeren

[2:52:48] wat ik daarover aan het doen ben, voorzitter.

[2:52:52] Dank u wel.

[2:52:53] Even kijken.

[2:52:54] Ik denk dat mevrouw Welzijn geen verdere interruptie heeft.

[2:52:57] Dan ga ik naar lid Kostic voor haar interruptie.

[2:53:03] De minister had het toch echt over eigen verantwoordelijkheid van burgers.

[2:53:07] Dat kan ze nu allemaal ontkennen, maar daar sloeg ik op.

[2:53:10] Even een concrete vraag als het gaat om een uitspraak van haar dat ze wel iets gaat doen

[2:53:15] met groen tegen hittestress, en dat ze dat zou betrekken bij de plannen voor klimaanadaptatie.

[2:53:21] Maar hoe gaat ze dat precies doen?

[2:53:23] Kan ze daar later per brief op terugkomen hoe ze dat groen precies gaat inzetten tegen

[2:53:28] hittestress?

[2:53:28] Dat heb ik nu niet gehoord.

[2:53:32] Dank u wel.

[2:53:33] Het woord is aan de minister.

[2:53:38] Ik weet nu weer op welk moment ik het gehad heb over eigenverantwoordelijkheid.

[2:53:42] Dat ging over het moment toen we het echt hadden over hittestress.

[2:53:47] Soms is dat gewoon een probleem in de constructie van een woning, maar soms is het ook eigenverantwoordelijkheid

[2:53:53] van mensen. Overdag gordijnen dicht, door laten waaien, zonneweering. Ja, mevrouw Kostis kan

[2:54:01] dit niet geloven, maar ik denk dat dat dus gewoon het fundamentele politieke verschil

[2:54:04] is tussen mevrouw Kostis en mij. Ik vind niet dat het overal verantwoordelijk voor is. Ik

[2:54:11] denk, ik denk niet, ik vind niet alleen. Ik weet dat de meeste mensen prima in staat zijn

[2:54:16] om verantwoordelijkheid in hun eigen leven te nemen. Dat wil ik graag zo houden, want

[2:54:21] Anders ga je als overheid overal over.

[2:54:23] Ik ben dan toevallig van de politieke school dat ik denk van...

[2:54:27] ...overheid bemoeien alleen met dingen waar echt een belang ligt...

[2:54:33] ...wat mensen zelf niet in kunnen voelen.

[2:54:35] Daar kwam het woord eigen verantwoordelijkheid voorbij.

[2:54:39] Is hit stress iets wat bestaat? Jazeker, voorzitter.

[2:54:42] Is dat een probleem? Jazeker, voorzitter.

[2:54:44] en dat is ook waarom ik wel ga komen met hoe we daar nou mee omgaan, voorzitter.

[2:54:52] Dus dat wel, maar ik ga niet als een soort superwethouder me met alles en nog wat bemoeien.

[2:55:00] Ik heb daar het geld niet voor, ik heb daar de bevoegdheid niet voor

[2:55:03] en ik heb de ambtelijke capaciteit daar niet voor.

[2:55:08] Het lid Kostiets.

[2:55:12] Mijn vraag was hoe ze, want ze zei net alweer dat ze wel iets gaat doen, dus dat groen inzetten

[2:55:20] tegen hitte, dus dat ze dat inderdaad een goed idee vond en dat ze dat gaat betrekken bij plannen

[2:55:24] voor klimaatadaptatie.

[2:55:25] Mijn concrete vraag is hoe ze dat gaat doen.

[2:55:28] Ik vraag de minister niet om superwethouder te zijn.

[2:55:30] Ik vraag haar gewoon om haar taak te doen, om haar verantwoordelijkheid te nemen om de

[2:55:34] leefomgeving van mensen te beschermen.

[2:55:38] Voorzitter. In de vragen die gesteld zijn door het lid Jozef en het lid Welzijn over hittestress

[2:55:44] ben ik daar uitgebreid op ingegaan.

[2:55:48] Daar kunt u dat terugvinden.

[2:55:50] Hoe wij omgaan met hittestress doe ik samen met de collega van VWS en INW.

[2:55:58] De bedoeling is uiteindelijk om dat in 2025 ook in de nationale prestatieafspraken met

[2:56:04] corporaties een plek te laten krijgen.

[2:56:10] Het liet kost iets voor de laatste interruptie.

[2:56:12] Ja, maar ze beantwoordt mijn vraag.

[2:56:14] Ik wil gewoon concreet weten hoe ze groen daarbij betrekt, want dat groen heb ik niet gezien

[2:56:17] in die beantwoording van de vragen.

[2:56:18] Daarom vroeg ik daar in het debat naar.

[2:56:20] Ze zei ja, dat is ook belangrijk en wat trek ik bij.

[2:56:23] Dus ik wil een andere vraag eigenlijk stellen, maar mijn eerdere vraag was niet.

[2:56:27] Kan dat concreter worden ingevoerd?

[2:56:29] Nee, voorzitter, op dit moment niet, omdat dat onderdeel is van het gesprek wat ik aan

[2:56:34] het voeren ben met mijn collega's.

[2:56:37] Maar het is niet zo dat ik op ga nemen dat er dus zoveel bomen moeten komen in zoveel straten.

[2:56:45] Dat ga ik niet doen.

[2:56:46] Maar dit is wel iets wat daar onderdeel van uitmaakt.

[2:56:49] Voorzitter, weet u, we praten in dit debat volgens mij en een beetje langs elkaar heen

[2:56:56] en op verschillende abstractieniveaus.

[2:56:58] En dat is denk ik wat zich hier verreekt.

[2:57:01] Dus ik zou tegen het lid Kostings via u willen zeggen, voorzitter, we zijn ermee bezig, we gaan

[2:57:08] kijken wat je daarvoor zou kunnen doen, maar heel veel daarvan is geen bevoegdheid van mij, maar is

[2:57:16] een bevoegdheid van corporaties, van burgers zelfs, van gemeentes.

[2:57:20] Maar dat je elkaar daarin helpt, van hoe doe je dat nou, dat zal onderdeel worden van die aanpak.

[2:57:26] Dank u wel.

[2:57:27] U heeft u erin te schatten.

[2:57:28] We hebben nog een twee-minuuten-debat die is aangevraagd, dus u bent vrij om daar verder te debatteren

[2:57:33] en heeft wel een motie in te dienen over de punten die u heeft.

[2:57:38] Ik zag nog een interruptie, denk ik, van mevrouw Welzijn, volgens mij klopt dat?

[2:57:42] Dan wil ik graag het woord geven aan mevrouw Welzijn.

[2:57:45] Dank u wel, voorzitter.

[2:57:47] Dat is meer omdat er tot twee keer toe verwezen werd naar de beantwoording van de vragen over hittestress.

[2:57:54] Ik had er anders separaat naar gevraagd, maar er werd gesproken over een klimaatadaptatieprogramma,

[2:58:01] ik dacht in 2025, en ik vroeg me af wanneer we daar dan wat meer informatie over kunnen krijgen.

[2:58:06] Wat komt daarin te staan?

[2:58:09] Voorzitter, dit gaat mij wel iets te ver.

[2:58:13] Ik klap net mijn orderen dicht.

[2:58:16] Er is een maatlad klimaatadaptatie gebouwde omgeving.

[2:58:20] Daar zitten een stuk of vier of vijf sporen in, uit mijn hoofd gezegd.

[2:58:26] We zijn daarmee bezig wat we daarin kunnen gaan betekenen.

[2:58:33] Maar ik zeg daar wel meteen bij dat we heel goed gaan kijken waar we budget voor hebben,

[2:58:41] wat het kost en wat het effect uiteindelijk is voor andere opgaven.

[2:58:46] Dus het is voor mij een beetje lastig om daar nu heel precies op in te gaan, want dan moet

[2:58:49] Ik ga dat ding weer even voor m'n neus halen.

[2:58:52] Oh, dat hoeft ook niet.

[2:58:55] Voortgangsbrief volgt in Q4.

[2:58:58] Volgens mij is dat precies waarnaar gevraagd werd.

[2:59:01] Fijn, dank u wel, voorzitter.

[2:59:02] Ik probeer even te reproduceren wat in al die verschillende silo's daarvan staat,

[2:59:07] maar dat lukt mij op dit tijdstip na een uurtje of drie niet meer.

[2:59:13] We hebben hem even genoteerd als toezegging.

[2:59:15] Volgens mij komen we nu echt aan het einde van de tweede termijn.

[2:59:19] Dan resteert mij eventjes de toezeggingen op te noemen.

[2:59:24] Dan ga ik beginnen met het lid Kreuger, die een twee-minutendebat heeft aangevraagd.

[2:59:29] Die zullen we aanmelden.

[2:59:31] De toezeggingen.

[2:59:32] De minister van VRO gaat aangaande het MKB in gesprek met de minister van Klimaat en

[2:59:38] Groene Gooi en zegt toe de Kamer voor het eind van het jaar te informeren over hoe je verschillende

[2:59:43] potjes en regelingen slimmer kunt bundelen.

[2:59:46] Dit is een toezegging die gedaan is aan het lid Welzijn.

[2:59:50] Ik zie stemmende knikjes van beide kanten.

[2:59:55] De minister van Vroeg stuurt na de woontappel Q4 een verzamelbrief.

[2:59:59] Daarin gaat zij onder meer in op het waarderen van vloerisolatie in het energielabel.

[3:00:04] Dat is een toezegging aan het lid Kreuger.

[3:00:06] Ook gaat de minister in deze brief in op de motie van Partij voor de Deren over de aanbeveling

[3:00:11] van het RLI rond natuur, inclusief bouwen.

[3:00:15] Dat is een toezegging aan het lid Kostic.

[3:00:18] Ja, weer instemmend geknik.

[3:00:21] De minister van Vrouw informeert de Kamer binnen enkele weken over stoer.

[3:00:28] Ook instemmend.

[3:00:30] Dan hebben we staan dat de voortgangsbrief klimaatadaptatie volgt in Q4.

[3:00:38] Dit is een toezegging naar aanleiding van de vraag van het lid Welzijn en het lid Kostic.

[3:00:44] Dan zijn we gekomen aan het einde van de toezegging.

[3:00:47] Ik kijk even rond.

[3:00:48] Volgens mij wordt er niets gemist.

[3:00:50] Het lid Kostic.

[3:00:51] Ik heb een duidelijkere vraag.

[3:00:53] Komt in het voortgangsbrief klimaatadaptatie, als ik de minister goed heb begrepen, naar

[3:00:58] voren wat het resultaat is geweest van die gesprekken met collega's over hoe ze groen

[3:01:04] gaat inzetten tegen hittestress?

[3:01:07] Of niet.

[3:01:08] Dus ik zeg niet dat de minister dat gaat doen, waar wel of niet, maar ze zei dat ze daar

[3:01:12] in gesprek gaat.

[3:01:12] Ja, ik ga... Voorzitter, als ik ja zeg, doe ik ook ja.

[3:01:17] En ik zit nu me even af te vragen of dit nou niet onderdeel is van de natuurherstelverordening

[3:01:22] die ik uiteindelijk moet gaan invoeren of niet.

[3:01:25] Maar laten we met elkaar afspreken dat ik in ieder geval een doorkijkje ga geven

[3:01:29] hoe we dat gaan doen, op z'n minst.

[3:01:32] En als het meer kan zijn dan dat, treft het lidkostig dat uiteindelijk aan in die rapportage.

[3:01:37] Helder, dan noteren we die ook.

[3:01:40] Ik ga ervan uit dat we elkaar vaker over dit onderwerp gaan treffen en spreken.

[3:01:45] Dus dan komt het goed.

[3:01:46] Ik zie nog een opmerking van mevrouw Welzijn.

[3:01:53] Dank u wel, voorzitter.

[3:01:54] Ik wil even dubbelchecken, want volgens mij heb ik ook de minister horen zeggen dat die soorten

[3:01:59] managementplannen binnen drie jaar in elke gemeente gestart worden.

[3:02:06] Ja, dat is, ik zie, geknikt.

[3:02:09] Dat is echter geen toezegging.

[3:02:10] Dus daarom noteer ik hem niet op die wijze.

[3:02:13] maar het is wel bevestigd.

[3:02:15] Voorzitter, ik ben nog iets vergeten.

[3:02:17] Er werden net complimenten aan mij gemaakt,

[3:02:19] maar die geef ik uiteraard door aan al deze

[3:02:22] voortreffelijke ambtenaren

[3:02:23] die mij allemaal geholpen hebben

[3:02:25] om dit dossier mij

[3:02:27] enigszins, vind ik zelf,

[3:02:29] eigen te maken.

[3:02:31] Hartelijk dank! Dan zijn we echt aan het einde

[3:02:34] gekomen van dit eerste

[3:02:36] debat over

[3:02:37] wonen en klimaat.

[3:02:40] Als voorzitter van de vaste commissie

[3:02:42] die wil ik toch wel aan de minister vragen of de stukken voortaan wat eerder gestuurd kunnen worden.

[3:02:48] Wij als commissie hebben de vraag neergelegd of dat drie dagen van tevoren kan,

[3:02:53] zodat iedereen de gelegenheid heeft om het goed te lezen.

[3:02:56] En ik denk dat het het debat zal bevorderen.

[3:02:59] Dus dat is mijn verzoek.

[3:03:02] Ja, voorzitter.

[3:03:03] Dank u.

[3:03:06] Dan wil ik iedereen nog bedanken.

[3:03:09] Ik wil de minister bedanken en de beambtenaren voor de antwoorden.

[3:03:13] Ik wil de Kamer bedanken voor de vragen, het publiek voor het aanwezig zijn en ook de mensen

[3:03:17] die het thuis hebben gevolgd.

[3:03:19] En ik wil ook even danken aan de bode voor de heerlijke thee en koffie en natuurlijk de

[3:03:24] giffie voor de voorbereiding.

[3:03:26] Dan is het nu echt tot een einde gekomen en dan sluit ik bij deze de vergadering.