Technische briefing door de Autoriteit Consument en Markt over de salderingsregeling

[0:00:02] We gaan beginnen. Het is hier heel gezellig, hoor ik wel.

[0:00:07] Welkom bij de vaste commissie voor Financiën.

[0:00:11] Tweede deel van de technische briefing over de salderingsregeling, dit keer door de ACM.

[0:00:16] Welkom mensen van ACM, mevrouw Svensel, meneer Van Reeuwen en meneer Top.

[0:00:24] Ik wil u straks vragen om kort voor te stellen, heeft u ook een presentatie?

[0:00:27] Dat geloof ik niet, hè? Nee.

[0:00:30] Dus... En ook... Een introductie, dat lijkt me heel goed.

[0:00:33] Naast ons zitten...

[0:00:36] Aan de linkerkant van mij zit mevrouw Pospa van de NSC,

[0:00:39] mevrouw Kreuger van GroenLinks, Partij van de Arbeid,

[0:00:42] de heer Erkens van de VVD en de heer Vermeer van de BBB.

[0:00:49] Ik denk dat het mooi is als u een inleiding houdt

[0:00:52] en dan wil ik voorstellen dat we ook weer met vraag-antwoord doen,

[0:00:54] want dat praat prettig, dan houden we het een beetje informeel.

[0:01:00] Een korte verduidelijke vervolgvraag,

[0:01:02] en ik wil het ook vragen om geen politieke vragen te stellen,

[0:01:05] maar vooral ook bij de feitelijke vragen te blijven.

[0:01:08] En dan geef ik u graag het voorwoord, mevrouw Sensen.

[0:01:11] Goedemiddag, mijn naam is Britt Svensson van der Vleut.

[0:01:15] Ik ben bij ACM de manager van een team dat toezicht houdt

[0:01:19] op bescherming van consumenten tegen schadelijk gedrag van energieleveranciers.

[0:01:23] Naast mij zitten Philip van Reeuwijk, toezichthouder en Tom Top, wetgevingscoördinator.

[0:01:31] ACM is de onafhankelijke toezichthouder op de energiemarkt.

[0:01:35] Wij houden ons dagelijks bezig met bijvoorbeeld het controleren van de redelijkheid van tarieven

[0:01:40] en het beoordelen of leveranciers zich aan de gemaakte afspraken houden.

[0:01:46] We krijgen heel veel vragen over de salderingsregeling en over de structuur van terugleverkosten

[0:01:51] en terugleververgoedingen.

[0:01:53] Misschien dat die termen u ook duizelen.

[0:01:56] Die vragen kregen wij sinds begin vorig jaar al zo'n 2000 keer.

[0:02:02] Ik zie als toezichthouder de complexiteit groeien voor de consument.

[0:02:06] Wij vinden het heel belangrijk dat iedereen mee kan doen in de energietransitie.

[0:02:11] En dat begint met duidelijke wetgeving, zodat de consument weet waar hij aan toe is.

[0:02:16] Het contact met de Kamer verloopt meestal via de ministeries.

[0:02:19] Fijn dat wij nu de gelegenheid krijgen om zelf ons perspectief toe te lichten.

[0:02:25] Ik wil u dan ook bedanken dat ik hier vanmiddag te gast mag zijn en ik doe u het aanbod dat

[0:02:29] wij ook op andere dossiers altijd bereid zijn u te informeren.

[0:02:34] Vanmiddag geven we uitleg over de uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets die ACM heeft gedaan

[0:02:39] op het wetsvoorstel afschaffen salderingsregeling.

[0:02:43] Ik ga zo eerst in op de werking van de huidige salderingsregeling en de structuur van terugleververgoedingen

[0:02:49] en terugleverkosten.

[0:02:50] Daar hebben wij begin dit jaar onderzoek naar gedaan.

[0:02:55] Vervolgens leg ik uit dat ook na de afschaf van de salderingsregeling meer kosten zullen

[0:03:00] blijven bestaan.

[0:03:01] En dat dit op momenten kan resulteren in terugleverkosten die hoger zijn dan de terugleververgoeding.

[0:03:08] Het is de taak van ACM om erop toe te zien dat tarieven, inclusief de vergoedingen voor

[0:03:13] teruggeleverde stroom, redelijk zijn.

[0:03:16] Dat houdt in dat tarieven en vergoedingen die leveranciers hanteren in verhouding moeten

[0:03:20] met de kosten en de baten van de leverancier.

[0:03:24] Ik zal uitleggen dat ACM effectiever toezicht kan houden op de redelijkheid van de vergoeding

[0:03:29] als wij een minimumvergoeding kunnen vaststellen als handhavingsinstrument.

[0:03:34] Dus bij individuele leveranciers die geen redelijke vergoeding bieden.

[0:03:39] Ten slotte zal ik uitleggen waarom de ACM in de UAT oproept om verduidelijking te geven

[0:03:44] over langlopende contracten die doorlopen na 1 januari 2027

[0:03:49] en zijn afgesloten voordat dit wetsvoorstel is aangenomen.

[0:03:54] Ik begin bij de situatie van vandaag, met de salderingsregeling.

[0:03:59] Op dit moment mag de consument met zonnepanelen...

[0:04:03] zijn teruggeleverde elektriciteit wegstrepen...

[0:04:05] tegen elektriciteit die hij gebruikt op zijn elektriciteitsrekening.

[0:04:09] Dat is voordelig voor de consument.

[0:04:11] Dat komt omdat de stroom die wordt opgewekt, voornamelijk op zonnige momenten...

[0:04:16] goedkoop is ten opzichte van dure winterstroom.

[0:04:18] Met andere woorden, als de consument had moeten betalen voor alleen die winterstroom, dan

[0:04:23] was dat tegen een veel hogere prijs geweest.

[0:04:26] De energieleverancier dekt nu de verschilkosten door die op andere manieren door te berekenen.

[0:04:32] Bijvoorbeeld door ze over alle klanten te verdelen, middels het verhogen van het vastrecht,

[0:04:37] of door terugleverkosten te rekenen aan de consument met zonnepanelen.

[0:04:42] ACM houdt er toezicht op dat de tarieven redelijk zijn, en kijkt daarbij ook naar de componenten,

[0:04:47] vastrecht en terugleverkosten.

[0:04:50] Dat doen wij door doorlopend te controleren of de tarieven die worden gerekend

[0:04:54] zijn gebaseerd op echte gemaakte kosten en risico's bij die leverancier.

[0:04:59] Bijvoorbeeld door bewijsstukken op te vragen

[0:05:01] of door op de locatie echt in de systemen van de leverancier te kijken.

[0:05:06] Als wij zien dat tarieven onredelijk zijn, zorgen we middels handhaving

[0:05:09] dat de energieleverancier die aanpast.

[0:05:13] In het toezicht op de tarieven zien wij dat de leverancier

[0:05:16] niet alleen extra kosten maakt voor de consumenten met zonnepanelen vanwege de salderingsregeling.

[0:05:22] De leverancier maakt voor deze groep consumenten ook kosten door hogere inkoopskosten en hogere

[0:05:27] onbalanskosten. Ik wil benadrukken dat deze twee kostenposten niet rechtstreeks met salderen te

[0:05:33] maken hebben. En deze kosten zullen er dus ook na de afschaf van de salderingsregeling zijn.

[0:05:41] Dan gaan we nu naar de situatie vanaf 1 januari 2027. In het geval dat de salderingsregeling

[0:05:48] wordt afgeschaft volgens het voorliggende wetsvoorstel, kan de consument zijn opgewekte

[0:05:53] stroom niet meer wegstrepen tegen gebruikte stroom.

[0:05:56] Dat betekent dat hij een redelijk tarief moet gaan betalen voor de stroom die hij afneemt

[0:06:00] en een redelijke vergoeding moet gaan krijgen voor de stroom die hij teruglevert.

[0:06:04] Die vergoeding mag niet negatief zijn, niet minder dan nul.

[0:06:09] ACM houdt toezicht op beide.

[0:06:12] Hoewel de leverancier niet langer terugleverkosten hoeft te rekenen om de kosten van de salderingsregeling

[0:06:17] te dekken, zullen meer kosten voor huishoudens met zonnepanelen naar alle waarschijnlijkheid

[0:06:21] blijven bestaan, als gevolg van die hogere inkoopkosten en hogere onbalanskosten.

[0:06:27] Die meerkosten kan de leverancier ook op andere manieren verrekenen dan in terugleverkosten.

[0:06:33] Denk bijvoorbeeld aan een hoger tarief per afgenomen kWh of een lagere terugleververgoeding.

[0:06:40] ACM houdt toezicht op de redelijkheid van het hele pakket tarieven en blijft daar dus

[0:06:44] ook in de toekomst de component van terugleverkosten in meenemen,

[0:06:48] ongeacht de wijze waarop de leverancier die doorberekent.

[0:06:52] Maar daarbij wil ik wel de duidelijkheid scheppen

[0:06:54] dat het onder het huidige wetsvoorstel op momenten kan voorkomen

[0:06:57] dat een consument meer betaalt aan terugleverkosten

[0:07:00] dan hij ontvangt voor de stroom die zijn panelen leveren.

[0:07:04] En dat kan op redelijke wijze gebaseerd zijn

[0:07:07] op de kosten en de baten van de leverancier.

[0:07:10] Weet dat ACM met dit voorstel alleen op die redelijkheid kan handhaven.

[0:07:18] ACM kan op basis van dit wetsvoorstel toezicht houden en handhaven op de redelijkheid van

[0:07:22] tarieven.

[0:07:23] Maar in onze UAT hebben we wel aangegeven dat dat effectiever kan.

[0:07:28] Het toevoegen van een minimum terugleververgoeding aan onze interventiemogelijkheden zou het

[0:07:33] makkelijker maken voor de consument om geld terug te krijgen wanneer hij te weinig geld

[0:07:37] heeft ontvangen van de leverancier voor zijn teruglevering.

[0:07:40] Dat handhavingsinstrument ontbreekt nu in het wetsvoorstel, terwijl het de consument duidelijkheid

[0:07:46] geeft wanneer de grens van redelijkheid wordt overschreden.

[0:07:50] Met dit wetsvoorstel blijft de drempel voor de consument hoog om een vergoeding waar hij

[0:07:55] recht op had alsnog te krijgen.

[0:07:58] Het is aan de wetgever om deze drempel desgewenst te verlagen.

[0:08:02] Als u dat wilt oppakken, dan denken wij graag met u mee over de vormgeving van een minimum

[0:08:07] terugleververgoeding als handhavingsinstrument.

[0:08:12] Ik zie als toezichthouder dat er heel veel vragen leven over de afschaf van de salderingsregeling

[0:08:16] en die structuur van terugleverkosten en terugleververgoedingen.

[0:08:20] Consumenten vinden het moeilijk om in te schatten waar ze na 1 januari 2027 aan toe zijn.

[0:08:26] Niet alleen is het lastig voor consumenten om in te schatten wat dit met de opbrengsten

[0:08:30] van hun zonnepanelen doet, ook is het niet duidelijk hoe het afschaffen van de salderingsregeling

[0:08:35] hun vaste contract beïnvloedt als dat nog doorloopt na 1 januari 2027.

[0:08:41] Wij roepen de wetgever op om hierover vooraf duidelijkheid te geven.

[0:08:46] Anders is er een reëel risico dat mensen straks toch maar akkoord gaan met ongunstige

[0:08:50] voorstellen of het niet eerlijk naleven van contractvoorwaarden door hun leverancier uit

[0:08:54] angst voor een hoge opzegvergoeding.

[0:08:57] Duidelijkheid is ook in belang van de leveranciers, vanwege het risico op ontevreden klanten en

[0:09:02] handhaving door ACM achteraf.

[0:09:05] Ik pleit er als toezichthouder dus voor om die duidelijkheid te geven.

[0:09:09] Niet alleen omdat ik sta voor de bescherming van de consument, maar ook omdat een consument

[0:09:14] die door de bomen het bos niet meer ziet, niet mee zou kunnen komen in de energietransitie.

[0:09:19] Ik maak me als toezichthouder hard voor een goed werkende markt en een consument die in

[0:09:22] zijn kracht staat.

[0:09:24] En dat begint met duidelijkheid en daarom ben ik vanmiddag hier en beantwoorden wij heel

[0:09:28] graag uw vragen.

[0:09:32] Dank u wel.

[0:09:32] Ik ben Esther Vazer en ik hoop dat er een heleboel andere mensen dat ook zijn.

[0:09:37] Dat is een heel betoog.

[0:09:40] Wat we doen is kort vragen, ik wil jullie echt nog een keer benadrukken, geen politieke vragen,

[0:09:44] dus dat is niet de bedoeling, ik ga daar ook op letten natuurlijk, en hou de vragen kort,

[0:09:53] dan hebben we zoveel mogelijk vragen die beantwoord kunnen worden.

[0:10:04] Dank u wel voorzitter, ik wacht altijd netjes tot ik het woord krijg.

[0:10:08] Even kijken, over die minimum terugleveringvergoeding, jullie waren daar vrij duidelijk over in de brief.

[0:10:17] Jullie zeggen om daadkrachtig te kunnen optreden heeft de ACM de bevoeftheid nodig om in specifieke

[0:10:21] gevallen een minimum terugleveringvergoeding te kunnen opleggen aan leveranciers die onredelijke

[0:10:27] vergoedingen hanteren.

[0:10:29] Sowieso zegt u dat kan, dat is volgens artikel 21 en ik hoorde u net al zeggen dat is bedoeld

[0:10:37] om terug te kijken als er eventuele klachten zijn.

[0:10:40] Moet ik hem zo interpreteren?

[0:10:41] Zoals mensen bij jullie aangeven, volgens mij betalen wij te veel.

[0:10:45] Kunnen jullie dat controleren en vervolgens zorgen dat die klant zijn geld terugkrijgt?

[0:10:51] Moet ik hem zo samenvatten?

[0:10:53] Uw eerste vraag was, ziet u de ruimte voor dat instrument in de wetgeving?

[0:10:57] Die zien wij inderdaad op basis van dat artikel 21.

[0:11:00] Want wij zien daar een rol voor de overheid om die eerlijke of redelijke teruggevenvergoeding,

[0:11:06] die wordt gedefineerd ook te garanderen.

[0:11:08] En we denken dat dit instrument hoort bij die rol.

[0:11:12] Dan vroeg u, kan de consument hier zijn geld mee terughalen?

[0:11:17] Op het moment dat wij een besluit nemen, deze vergoeding is onredelijk en het had dit moeten zijn,

[0:11:23] dan kan die consument met dat briefje naar de rechter gaan en zeggen,

[0:11:28] kijk, dit is het bedrag wat het had moeten zijn.

[0:11:30] Dat moet hij wel, als je het SEC bekijkt, zelf doen.

[0:11:33] Wij zien wel in de praktijk, nu al met de vorm van het maximumtariefbesluit wat er is,

[0:11:40] dat dat heel vaak niet nodig is.

[0:11:42] Want dat leveranciers zelf zeggen, dit is zo duidelijk, het is zo duidelijk dat de rechter dan straks ook zegt dat bedrag moet het zijn,

[0:11:49] dat zij proactief zelf compenseren.

[0:11:52] Dus dat instrument biedt niet ons de mogelijkheid om dat geld terug te laten geven,

[0:11:58] maar we zien wel dat in de praktijk heel vaak dat het effect van ons toezicht is.

[0:12:02] Als ik dat vergelijk met andere handhavingsinstrumenten, zoals een last onder dwangsom of een boete,

[0:12:07] dan is dat veel moeilijker, want dan zeggen we alleen maar dit is onredelijk en zorg dat het redelijk wordt.

[0:12:13] En als die consument dan naar de rechter moet gaan en de rechter zegt ja maar wat is dan redelijk,

[0:12:17] dan wordt het veel moeilijker voor die consument om zijn geld terug te halen.

[0:12:24] Dank u wel.

[0:12:25] Ja, helder. Een belangrijk punt. Ik ben ook bezig om hier een amendement op te maken.

[0:12:35] En ik zat nog even te kijken welke elementen zijn daar nog meer bij nodig om echt te zorgen dat die,

[0:12:42] wat u al zegt, dat die consument eigenlijk met dat briefje aan kan kloppen en kan zeggen van

[0:12:47] goh ik krijg wat geld terug van u. Is de tekst in die brief dan voldoende of moet er nog meer

[0:12:52] informatie bij? Daar moeten nog wel wat meer details worden geregeld. In de huidige energie

[0:13:02] wetgeving hebben we dus bijvoorbeeld een bepaling dat het besluit in de plaatsstreed van het tarief

[0:13:10] met terugwerkende kracht, nou dat soort details moeten worden geregeld. Dank u wel. Mevrouw Kruger.

[0:13:22] Ja ik heb een vraag over de redelijke tarieven of de terugleververgoeding, het redelijke tarief. Dat

[0:13:33] Aan de ene kant wordt gezegd dat het op basis van vraag en aanbod is, conform de energierichtlijn,

[0:13:43] waarbij je het ook zou kunnen relateren aan de op dat moment bijvoorbeeld marktprijs van

[0:13:49] stroom die gewoon transparant is, dat kan elke consument zelf checken.

[0:13:55] Aan de andere kant wordt gezegd dat het gaat naar de kosten en baten van de leverancier

[0:13:59] en daar toetst de ACM op of die kosten en baten reëel zijn.

[0:14:03] Wat natuurlijk een heel ontransparant proces is voor de zonnepaneelbezitter.

[0:14:08] Dus welke van die twee is het nou en hoe verhouden die zich?

[0:14:13] Het gaat in dit geval echt om de kosten en de baten van de leverancier.

[0:14:17] Dus wat wij kijken is, als u bijvoorbeeld terugleverkosten doorberekent,

[0:14:21] heeft u die kosten ook echt gemaakt?

[0:14:23] En daar zit bijvoorbeeld ook een percentage in.

[0:14:25] Welk risico loop je en wat hangen daarvoor kosten aan?

[0:14:28] Dit is onderzoek wat heel specialistisch is.

[0:14:31] waar we inhuis specialisten voor hebben.

[0:14:34] Daarvoor moet je in de boeken van die leveranciers duiken.

[0:14:37] Dat is niet iets wat een consument zelf kan doen.

[0:14:42] Een volgvraag?

[0:14:44] Of een nieuwe vraag?

[0:14:45] Nee, volgvraag.

[0:14:46] Maar de kosten zitten nu al eigenlijk in die terugleverboete.

[0:14:53] Dus dat hoeft helemaal niet in dat redelijke tarief te zitten.

[0:14:58] Dus waarom is dit zo anders, deze prijsstelling, deze prijsvorming,

[0:15:02] dan bijvoorbeeld een zonneweide produceert zonnestroom en levert dat aan de markt en dan geldt gewoon de prijs van de markt.

[0:15:12] Dus waarom wordt hier op een andere manier eigenlijk op gehandhaafd?

[0:15:18] Ik ben alleen bekend met het consumentendeel, maar ik denk dat het niet zo anders is.

[0:15:23] Ik denk dat die leverancier die die wint geld met die stroom die teruggeleverd wordt en die betaalt bepaalde kosten.

[0:15:31] En op basis van wat die leverancier, de winst die hij maakt en de kosten die hij betaalt,

[0:15:38] daarop wordt het tarief vastgesteld en dat moet redelijk zijn.

[0:15:41] Dus daar mag hij geen grotere marge aan overhouden dan wij redelijk vinden.

[0:15:46] En ik weet niet hoe dat voor grote zonneweiders is geregeld.

[0:15:53] De heer Erkens.

[0:15:54] Ja, dank voorzitter.

[0:15:55] Ook een vraag over die redelijke vergoeding.

[0:15:58] U noemde zelf net ook minimum terugleververgoedingen.

[0:16:01] bij de vorige poging om de salderingsregeling af te bouwen in de Kamer.

[0:16:05] Nog enkele maanden geleden hadden we een amendement ingediend,

[0:16:08] onder andere ik en een aantal anderen, over minimum terugleververgoedingen,

[0:16:10] die de ACM ook een bevoegdheid zouden geven om die vast te stellen.

[0:16:14] Zou dat wat u betreft dan ook percentages moeten bevatten

[0:16:17] of is dat een bevoegdheid die u dan zelf beter zou kunnen uitoefenen?

[0:16:24] Ik denk dat het even heel goed is om het onderscheid te maken

[0:16:26] tussen een minimumvergoeding als een handhavingsinstrument

[0:16:29] en een minimumvergoeding als een reguleringsinstrument.

[0:16:31] Als ik het goed begrijp, heeft u het over het reguleringsinstrument.

[0:16:35] Dus vooraf bepalen wie de prijs vastzet.

[0:16:39] Dat is op dit moment niet aan de orde. Het is nu een vrije markt.

[0:16:42] Dat betekent alles wat u niet regelt, dat mag.

[0:16:46] Dus wij gaan niet over de wenselijkheid...

[0:16:49] ...of ACM een markt zou moeten reguleren of dat het een vrije markt moet zijn.

[0:16:53] Voor ons is het belangrijk dat als er voor het ene of voor het ander wordt gekozen...

[0:16:57] ...dat het heel duidelijk is wat wij willen en niet kunnen en op basis waarvan.

[0:17:03] En dan niet de politieke vraag, want dat pas zou ik ook kunnen aflopen nu, maar dat mag gewoon niet van de voorzitter en dat ga ik niet doen.

[0:17:10] We krijgen tegelijkertijd in de vorige briefing te horen dat dit soort ingrijpen juridisch niet kan.

[0:17:16] Hoe kijkt de ACM daarin?

[0:17:20] Wat ik net noemde, als handhavingsinstrument zien we de mogelijkheid wel.

[0:17:27] Daar doe ik geen uitspraak over, dat weet ik eigenlijk niet.

[0:17:30] Ik zie dat de heer Top ook nog wat wil aanvullen.

[0:17:34] Het is wel interessant dat in het vorige wetsvoorstel gesproken werd over 80% terugleververgoeding.

[0:17:45] Dit was bijna een politiek antwoord.

[0:17:48] Dank u wel.

[0:17:50] Feitelijk, feitelijk.

[0:17:51] Dat is waar.

[0:17:53] Meneer Ekkers.

[0:17:55] Ja, oké.

[0:18:00] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:18:01] En ook bedankt even voor de toelichting van waar de ACM wel wat wel haar functie is en niet

[0:18:08] haar functie is.

[0:18:08] Wat ze wel en niet kan doen.

[0:18:09] Ik denk dat het ook heel belangrijk is richting de consument.

[0:18:16] Met name de laatste woorden die u uitsprak net van alles wat wij nu niet regelen dat mag,

[0:18:24] dat triggert mij wel heel erg.

[0:18:29] Want ik zit er gewoon mee van wat u ook zegt, wat dingen met de rekening doen en met het contract doen.

[0:18:35] Als wij in het wetsvoorstel regelen dat eventuele meerkosten en onbalanskosten

[0:18:47] alleen via de tarieven geregeld mogen worden, dan is dat iets wat goed handhaafbaar is, klopt dat?

[0:18:57] Nou, dan zou ik daar al om verduidelijking willen vragen wat dan tarieven inhoudt.

[0:19:02] Voor ons zijn tarieven de vergoedingen, de terugleverkosten, het hele pakket.

[0:19:08] Oké, voor mij is een tarief dat als een consument een contract sluit,

[0:19:15] dat hij weet van wat hij moet betalen als hij stroom afneemt en dat hij weet wat hij terugkrijgt,

[0:19:23] en dat kan zelfs een negatieve prijs zijn, als hij levert in kilowattuur.

[0:19:28] Dat is voor mij een tarief, naast vastrecht tarieven die voor alle gebruikers zouden moeten gelden,

[0:19:35] ongeacht of ze zonnepanelen hebben of niet.

[0:19:39] Ja, dus om uw vraag te beantwoorden, de meerkosten die de leverancier maakt,

[0:19:43] die kan die bijvoorbeeld in de terugleververgoeding verwerken.

[0:19:47] Dus dan wordt de terugleververgoeding, dus de vergoeding die die consument krijgt voor de strand,

[0:19:51] die die teruglevert, die wordt dan lager.

[0:19:53] Maar houd er rekening mee, er is nu opgenomen, die vergoeding kan nooit lager worden dan nul.

[0:19:57] Dus op dit moment zullen leveranciers die meerkosten,

[0:20:03] als we uitkomen op een situatie lager dan nul,

[0:20:06] via andere kostenposten berekenen.

[0:20:09] En dat kan dus zijn in terugleverkosten,

[0:20:11] maar dat kan ook zijn het vastrecht verhogen voor alle klanten,

[0:20:14] met of zonder zonnepanelen.

[0:20:17] Dat kan ook betekenen dat ze geen welkomstbonus bieden

[0:20:20] aan klanten met zonnepanelen.

[0:20:21] Dus er zijn een heleboel manieren om die meerkosten door te berekenen.

[0:20:26] Een verduidelijkende vraag.

[0:20:29] Ja, want hoe kan de ACM dan bepalen wat de werkelijke kosten voor de energieleveranciers zijn?

[0:20:36] Want als mijn buurman geen zonnepanelen heeft en ik wek stroom op en mijn buurman verbruikt stroom,

[0:20:42] dan gaat dat rechtstreeks in de grid naar die persoon toe.

[0:20:45] Daar heeft niemand kosten mee.

[0:20:49] Zij beuren gewoon, de leverancier beurt gewoon de opbrengsten van mijn stroom die ik lever.

[0:20:54] Hoe kunt u dat als ACM in vredesnaam controleren, wat nou wat kost en welke kosten waardoor veroorzaakt worden?

[0:21:06] Wij bekijken dat op bedrijfsniveau. Dus wij kijken op bedrijfsniveau wat voor geld moet die leverancier uitgeven en wat voor geld krijgt die leverancier binnen.

[0:21:15] Dus wij bekijken dat niet op het niveau van u en uw buurman.

[0:21:20] Daarbij wil ik benadrukken dat als u de stroom teruglevert en uw buurman hem gebruikt,

[0:21:26] dat dat nog steeds gaat via het net en dat dat net nog steeds last heeft van die onbalanskosten.

[0:21:32] Dus hoewel dat in uw voorbeeld een heel klein stukje is,

[0:21:35] dat is natuurlijk niet hoe het werkt van u naar uw buurman, maar het gaat om het hele net.

[0:21:50] In uw brief heeft u het ook over de langjarige contracten die afgesloten zijn voor 2027.

[0:21:58] U verzoekt daarbij heel simpel om te regelen dat consumenten de mogelijkheid hebben hun

[0:22:02] overeenkomst kosteloos op te zeggen.

[0:22:06] Ik had die vraag hier een uur eerder ook gesteld.

[0:22:09] Is dat dan iets wat je via de wet eigenlijk moet regelen?

[0:22:11] Toen hadden ze het ook over misschien een ANVB die er dan onder hangt.

[0:22:16] Wat zou jullie voorkeur hebben om het scherp in een wet te zetten of om te zeggen, nou dan

[0:22:22] maar via ANVB of een andere manier?

[0:22:24] En dan als een handhavend?

[0:22:26] Vanuit de handhaversperspectief neem ik aan.

[0:22:29] Of als een mening.

[0:22:33] Het heeft onze voorkeur om het overgangsrecht direct in dit wetsvoorstel te regelen.

[0:22:38] En dat heeft als reden dat wij kunnen wel achteraf handhaven, bijvoorbeeld als er een opzegvergoeding

[0:22:45] is gevraagd en wij denken nou dat was niet redelijk.

[0:22:48] Maar dat wordt dan handhaving waar die consument achteraf nog weer geld terug moet krijgen.

[0:22:54] Dat zijn langlopende procedures.

[0:22:56] En in het ergste geval zou dit ook betekenen dat wij voor elke consument met elke opzegvergoeding

[0:23:01] moeten gaan kijken is dat redelijk.

[0:23:03] Dat betekent natuurlijk ook iets voor onze capaciteit.

[0:23:05] Want als onze mensen dat moeten doen, kunnen zij zich niet bezighouden met kijken of de tarieven ook nog redelijk zijn.

[0:23:12] Dus ons pleidooi is, regel het alsjeblieft aan de voorkant, dan weet iedereen waar die aan toe is.

[0:23:16] Dan kun je daar ook op je contract afsluiten.

[0:23:19] Dan weet je nu ook, als je al een langlopend contract hebt, waar je aan toe bent op 1 januari 2027.

[0:23:25] En dan scheelt ons dat aan de achterkant heel veel tijd met handhaven.

[0:23:32] Ik bedoelde natuurlijk niet voor, ik bedoelde wat het meest effectief is, maar dat is juist beantwoord, dank u.

[0:23:40] Mevrouw Kreuger.

[0:23:43] Ik zoek toch nog naar waar de eigenaar van een zonnepaneel nog enige zekerheid aan kan ontlenen.

[0:23:52] En eigenlijk is dat dan dat van het mag niet negatief zijn, maar de terugleververgoeding kan wel nul zijn.

[0:23:59] En dat niet negatief, hoe zeg ik dat, hangt natuurlijk ook weer af van wat voor een contract

[0:24:06] iemand heeft.

[0:24:08] Op het moment dat iemand een vast contract heeft, is dat over een heel jaar uitgesmeerd.

[0:24:13] Als iemand een dynamisch contract heeft, mag het voor een bepaalde periode niet nul zijn,

[0:24:17] maar kan het over de hele linie toch nog wel negatief zijn?

[0:24:21] En hoe wordt daar dan op gehandhaafd?

[0:24:30] Het mag niet negatief zijn.

[0:24:33] Het mag niet negatief zijn, dat lees ik als het mag niet kleiner dan nul zijn.

[0:24:39] En daar houdt eigenlijk nu de tekst en uitleg op.

[0:24:43] Dus dat betekent als je een vast contract afsluit tegen een levertarief,

[0:24:47] dan mag de terugleververgoeding niet lager dan nul zijn.

[0:24:51] En als je een dynamisch contract hebt, mag die terugleververgoeding ook per uur niet lager dan nul zijn.

[0:24:56] Dat is hoe wij het nu lezen.

[0:24:59] Bij dynamische contracten variëren de tarieven, op verschillende tijden is het geen vast contract.

[0:25:09] Dus het mag dan bij een dynamisch contract op een moment niet lager dan nul zijn?

[0:25:17] De terugleververgoeding mag nooit lager dan nul zijn, in welke vorm van contract dan ook.

[0:25:27] Misschien is mijn vraag over, kijk dit wetsvoorstel geeft weinig houvast qua het type contracten

[0:25:38] wat gaat komen en misschien is het stukje, of meer houvast, meer zekerheid kan bieden

[0:25:50] als bijvoorbeeld je een modelcontract zou hebben voor teruglevering of als je altijd zeg maar het

[0:26:00] contract wat je hebt voor levering dat dat type contract ook geldt voor teruglevering, want dat

[0:26:05] is nu ook niet het geval toch? Want je zou dus zeg maar een vast contract kunnen hebben voor de

[0:26:09] energie die je koopt, de stroom die je koopt, terwijl het op dynamische basis teruggeleverd wordt. Dat

[0:26:16] Dat zou kunnen. Daar is nu nergens iets voor vastgelegd.

[0:26:20] Behalve dat het niet negatief mag worden. Wel nul, niet negatief.

[0:26:26] Dat klopt. Dus wat ik net zei, het is een vrije markt wat u niet regelt dat mag.

[0:26:30] Dus die verschillende contractvormen die mogen. En daar kan een consument dus ook tussen kiezen.

[0:26:37] Ik zie een briefje met aanvulling. Of is dat niet hiervoor?

[0:26:41] Dat is nog even de aanvulling op een modelcontract als u die zoekt.

[0:26:45] Op dit moment zijn we opnieuw naar de voorwaarden van het modelcontract aan het kijken.

[0:26:49] want daar mocht nu geen onderscheid gemaakt worden tussen consumenten met zonnepanelen.

[0:26:55] Maar ik wil wel benadrukken dat dat modelcontract, dat geeft niet, wat wij vaststellen, dat geeft niet de prijs.

[0:27:00] Dus wat wij vaststellen zijn de voorwaarden.

[0:27:02] Hoe moet zo'n contract eruit zien?

[0:27:07] Dank u wel.

[0:27:09] De heer Erkens.

[0:27:12] Nee, mevrouw Kreuger stelde dezelfde vragen die ik in mijn hoofd had.

[0:27:14] Dus misschien voor de derde ronde nog.

[0:27:16] De heer Vermeer.

[0:27:20] U heeft dat wetsvoorstel helemaal doorgeploegd op handhaafbaarheid en dat u er echt een mening

[0:27:27] over kunt hebben.

[0:27:30] Wat is uw advies aan ons?

[0:27:33] Als het goed is is een commerciële partij heel slim, dus die zoekt op wat er wel kan.

[0:27:42] We hebben de tarieven per kilowattuur, die mogen niet onder nul zijn, dat is helder.

[0:27:47] Er wordt nog wel een hele interessante case, maar daar ga ik nog even verder over nadenken.

[0:27:54] Maar moet er ook specifiek benoemd worden welke kosten er wel of niet extra doorberekend mogen

[0:28:01] worden?

[0:28:02] Met andere woorden, als er staat van er mogen geen meerkosten of onbalanskosten berekend

[0:28:08] worden, maar iemand noemt het netcongestiekosten, dan mag het opeens wel.

[0:28:13] Wat is uw advies hoe wij naar de bewoordingen moeten kijken zodat het voor de ACM nog handhaafbaar is

[0:28:22] en ook wel eens de geest van de wet uit te voeren is?

[0:28:32] Ja, laat ik allereerst beginnen dat de afweging of dat deze kosten, die meerkosten die zijn er.

[0:28:43] Gratis geld bestaat niet, dus die meerkosten zijn er voor de leverancier.

[0:28:46] of dat die meerkosten moeten worden doorberekend aan de consument met zonnepanelen

[0:28:51] of dat die moeten worden gesocialiseerd, die is aan u.

[0:28:55] Die is aan u als wetgever, dat is een politiek vraagstuk.

[0:29:00] Als u zegt, ik wil niet dat die kosten aan de consument met zonnepanelen worden doorberekend,

[0:29:07] dan moet u heel goed kijken hoe u dat definieert vanuit kosten en baten van de leverancier en redelijkheid.

[0:29:14] Want inderdaad, daar zijn verschillende termen en verschillende wegen voor.

[0:29:18] En ik kan daar nu geen sluitend antwoord op geven, maar wij denken natuurlijk graag met u mee.

[0:29:26] Ja, Geurgen.

[0:29:27] Ja, en dan nog een vervallig vraag daarop.

[0:29:32] Feitelijk zou het niet uit moeten maken of een consument nou stroom teruglevert vanuit een zonnepaneel,

[0:29:38] of vanuit een getijdengenerator, of een watermolen, of een windmolen.

[0:29:44] Dat maakt niets uit voor de techniek van soldering.

[0:29:47] Is het dan niet het handigste om eventuele kosten van energieopwekking, die dat op het

[0:29:54] net heeft en op onbalanskosten, et cetera, gewoon volledig te verrekenen op het teruglevertarief?

[0:30:01] En wat zou daartegen zijn als je dat alleen maar op het teruglevertarief baseert?

[0:30:08] Dat moeten we wel even kijken, want volgens mij staat in de Europese regelgeving een bepaling

[0:30:15] dat afnemers hebben recht op, consumenten hebben recht op, een redelijke vergoeding voor hernieuwbare

[0:30:22] energie. Dus energie die je opwekt die niet hernieuwbaar is, kun je niet over één kant

[0:30:27] scheren met hernieuwbare energie. Ik ga daar even geen uitspraak over doen, wat nou groen is of niet,

[0:30:35] maar weet u, dat zijn wel van die details waarvan wij zeiden... Er werd tussendoor geroepen geen gas

[0:30:39] generatoren, anders horen mensen dat thuis niet. Maar dat zijn van die details waarvan wij zeiden

[0:30:45] Nou, daar moeten wij eerst dan graag meedenken over hoe dat eventueel moet.

[0:30:50] Ja, en een aanvulling daarop.

[0:30:52] U vraagt eigenlijk

[0:30:54] kan het niet allemaal gewoon in de terugleververgoeding?

[0:30:57] Want dan heb je gewoon één bedrag en dan weet je waar je aan toe bent.

[0:31:00] Dat zou de vergelijkbaarheid heel erg helpen.

[0:31:03] Maar wij zien aankomen dat dat dus niet kan als hij niet kleiner mag zijn dan nul.

[0:31:08] Want dan moeten die kosten ergens blijven

[0:31:10] en dan krijg je dat soort aparte kosten posten als terugleverkosten.

[0:31:18] Hou uw vervolgvraag nog even vast en ik geef mevrouw Posma antwoord.

[0:31:24] Ik wil even een check doen, want in uw brief schrijft u dat een terugleververgoeding niet

[0:31:33] redelijker is wanneer deze onevenredelijk laag is gezien de kosten en baten van de leverancier

[0:31:37] en bovendien niet concurrerend, volgens mij een goede definitie.

[0:31:41] Er staat in dat het opgenomen is in dit wetsartikel.

[0:31:45] Klopt dat en is dat voldoende?

[0:31:47] Dat klopt en dat is nu voldoende, ja.

[0:31:52] Helder antwoord, korte vraag.

[0:31:54] Mevrouw Kreuger.

[0:32:01] Ja, misschien toch een vraag daarover, over die kosten en baten, of die redelijk zijn.

[0:32:13] Dat geldt nu in de relatie tussen iemand met een zonnepaneel en zijn energieleverancier.

[0:32:19] Alleen een deel van die kosten hangen natuurlijk ook samen met andere onderdelen van het energiesysteem.

[0:32:24] En het is een keuze waar je die kosten laat neerslaan als energiebedrijf.

[0:32:30] Dat element, dus in hoeverre de prijszetting voor iemand met een zonnepaneel die stroom levert aan het net,

[0:32:37] daar wordt dus de redelijkheid van hoe de kosten en baten door de leverancier worden in rekening gebracht getoetst door ACM.

[0:32:45] Maar wordt daarbij ook in ogenschouw genomen op een of andere manier

[0:32:49] de keuzes die een energieleverancier maakt om kosten, waar hij de kosten laat neerslaan?

[0:32:57] Nee, die wordt niet gemaakt, want dat is niet vastgelegd in de wet.

[0:33:01] Dus de energieleverancier heeft die mogelijkheid.

[0:33:04] Je zou kunnen zeggen, er zijn ook maatschappelijke baten van zonnepanelen.

[0:33:09] Dus niet baten van de energieleverancier, maar baten van ons allemaal.

[0:33:13] Baten voor het klimaat, dat wij niet onze energie hoeven te importeren,

[0:33:17] dat de elektriciteitsprijs in z'n algemene omlaag gaat.

[0:33:19] En wij hebben ook in onze UAT aangeboden om daarover mee te denken als de wens zou zijn

[0:33:25] om die mee te nemen.

[0:33:27] Maar op dit moment staat het de energieleverancier dus vrij om zelf die afweging te maken, waar

[0:33:33] hij die kosten neerlegt.

[0:33:35] Een vervolgvraag?

[0:33:37] Ja, het lijkt me ongelooflijk fijn als daarover meegedacht wordt, want ik denk dat er allerlei

[0:33:43] kosten zijn waarbij het best moeilijk is om toezicht te houden over welke kosten wellicht

[0:33:49] ergens anders ook hadden kunnen neerslaan en dat het een keuze is om het neer te laten slaan

[0:33:53] bij de prijs van zonnestroom van een individu en die baten kant dat dat inderdaad ook betrokken

[0:33:59] zou kunnen worden.

[0:34:00] Dus dat aanbod, om daarover mee te denken, hoe geven we dat gestalten?

[0:34:08] Dat aanbod hebben wij gedaan aan het ministerie in onze UAT en gezegd, wij constateren nu

[0:34:15] dat u zegt teruglevenvergoeding mag niet lager zijn dan nul, maar dat er ook allerlei kosten

[0:34:20] zijn, die op andere wegen bij die consument terechtkomen.

[0:34:24] Daar zit dus een risico aan dat het niet lager is dan nul, maar de consument toch aan het

[0:34:31] betalen is.

[0:34:32] Als u daar iets anders wilt of heeft bedoeld, dan kunnen wij daarover meedenken hoe u die

[0:34:36] maatschappelijke baat een rol kunt geven.

[0:34:39] Dus dat aanbod staat bij het ministerie en daar hebben we nog geen vraag naar gehad.

[0:34:50] Uw oproep dat het duidelijk moet zijn wat iets met de rekening doet en wat iets met een contract

[0:34:55] doet, die vind ik heel erg belangrijk.

[0:34:58] Als wij zouden willen regelen dat er een vast bedrag opgesteld moet worden voor het opzeggen

[0:35:07] van een contract, een opzegvergoeding, met een redelijke opzegtermijn, hoe zouden wij

[0:35:15] kunnen bepalen wat dan een redelijke opzegvergoeding is per maand die je eerder je contract bijindigt.

[0:35:22] Hoe, als we dat in een contract vastleggen, misschien moet dat zelfs met prijsindexatie

[0:35:26] etc. Maar wat zou een, hoe kunnen wij de redelijkheid daarvan voor onszelf bepalen wat een redelijke

[0:35:34] opzegvergoeding is. En dan denk ik dat u ook weer bedoelt vanuit de handhavingsperspectief

[0:35:40] Ja, dus ook om te zorgen dat hij ook bij een rechter stand houdt omdat het gewoon ook een redelijke vergoeding is.

[0:35:49] Een redelijke opzegvergoeding die ook de leverancier in staat stelt om contracten aan te bieden.

[0:35:57] Want dat is natuurlijk wel belangrijk. Het moet een aanbod zijn.

[0:36:02] Ja, dus dat is nu iets wat apart geregeld is in een regeling die heet Rover.

[0:36:08] en rover. En die regeling die gaat straks over in een ministeriële regeling onder de Energiewet.

[0:36:18] En wat wij doen op basis van die regeling is kijken, is die opzegvergoeding redelijk voor

[0:36:26] het verlies dat die leverancier leidt, bijvoorbeeld omdat hij al stroom heeft ingekocht voor die

[0:36:32] en die klant nu ineens weggaat en die stroom niet afneemt.

[0:36:37] Maar hier speelt op dit moment wat anders.

[0:36:41] Want dat zou zijn, op het moment dat die klant zelf besluit...

[0:36:44] Ik had een vast contract met u, maar ik besluit toch dat ik liever ergens anders heen ga.

[0:36:48] Hier komt die klant voor een voldoende feit te staan.

[0:36:52] Namelijk, er verandert iets, dat had hij niet voorzien toen hij zijn contract afsloot.

[0:36:57] En dat verandert best wel veel, want daarmee veranderen ook de tarieven.

[0:37:01] Daarmee veranderen ook de terugleverkosten die zijn vastgesteld en de terugleververgoeding.

[0:37:07] Dus wij vinden het heel belangrijk dat die klant weet vanuit de wetgeving wat is dan

[0:37:12] mijn recht.

[0:37:13] Mag ik dan ook ergens anders kijken, mag ik dus gratis opzeggen of heb ik het maar te accepteren

[0:37:19] alles wat die leverancier mij aanbiedt, want anders krijg ik een opzegvergoeding.

[0:37:27] En heb ik het goed begrepen dat dat dus niet in de wet geregeld wordt, maar in een aparte

[0:37:32] ministeriële regeling die niet tegelijkertijd bekend is op het moment dat wij over de wet moeten stemmen.

[0:37:39] Op dit moment geldt de beleidsregel en die is gemaakt door ACM.

[0:37:43] Dus die bestaat en die heet Rover, die kunt u opzoeken.

[0:37:46] Onder de Energiewet is de bedoeling dat dat onder een ministeriële regeling geregeld gaat worden,

[0:37:52] maar nee die is er nog niet. Daar hebben wij ook nog geen concept van gezien.

[0:37:58] Dank u wel. Mevrouw Posma heeft een vraag.

[0:38:04] Ja, en als dit een vraag is die niet bij jullie thuis hoort, dan mogen jullie dat ook zeggen.

[0:38:08] Maar jullie kennen de energiemarkt natuurlijk redelijk goed.

[0:38:12] En jullie analyseren hem al jaren en grijpen in waar dat nodig is.

[0:38:17] Ik ben heel erg zoekend naar wat er nou gaat gebeuren na die salderingsregel.

[0:38:21] Wat voor contracten kunnen we verwachten?

[0:38:23] Wat voor tarieven?

[0:38:24] Hoe gaan energiemaatschappijen die kosten in rekening nemen van die onbalans?

[0:38:32] Hebben jullie enig idee of voorspellende punt waarvan je denkt van nou het zou kunnen zijn

[0:38:39] dat er hier aangedacht wordt of hier of hier, zonder dat we dit als een zekere uitspraak

[0:38:43] beschouwen, maar gewoon van nou wij denken of wij zien dit gebeuren en verwachten dit?

[0:38:51] Ik denk dat we daar niet voldoende zicht op hebben.

[0:38:54] Wat we in ieder geval wel zien is dat de terugleverkosten zeer waarschijnlijk blijven bestaan.

[0:39:00] Dat is wat ik daar nu over kan zeggen.

[0:39:02] Maar hoe bijvoorbeeld het percentage dynamische contracten zich gaat verhouden

[0:39:06] tot vaste contracten, dat is echt de markt en dat is in een glazen broek kijken.

[0:39:14] Ja, wat ik had gezien bij een presentatie van CEDELF en TNO is dat

[0:39:19] als je nu kijkt hoe de verhouding is opgebouwd van de kilowattuur

[0:39:24] en datgene wat je door moet belasten bij de salderingsregeling

[0:39:27] is dat je 0,6 hebt dat je door moet belasten aan anderen ook vanwege het salderen.

[0:39:32] 0,4 is de onbalanskosten en 0,1 is de inkoopkosten van contracten.

[0:39:39] Dus die verhoudingen zijn al een stuk minder.

[0:39:45] Ziet u nog meer kosten die energiebedrijven hebben voor duurzame zonnepanelen dan die onbalanskosten

[0:39:56] bijvoorbeeld?

[0:39:57] En vergeet ik dingen op te tellen?

[0:40:00] Nee, dus dit zijn de drie kostenposten die wij ook zien.

[0:40:04] Daarbij wil ik wel zeggen, elke keer dat je hiernaar kijkt, is dit een momentopname naar

[0:40:08] die verhoudingen.

[0:40:09] En wij kunnen dus ook geen voorspellingen doen over hoe die zich gaan ontwikkelen.

[0:40:12] Zeker onbalanskosten is erg variabel met hoe het net er straks bij staat.

[0:40:21] We zijn denk ik aan onze laatste vraag rond de begers, dus mevrouw Kreuger, denk ik goed

[0:40:24] over vragen.

[0:40:27] Mijn vraag is misschien wel over hoe we mensen een beetje zekerheid geven en in hoeverre

[0:40:35] dus dan een modelcontract met betrekking tot terugleververgoeding, zodat dat er altijd

[0:40:44] een optie is, wellicht een manier zou zijn om mensen meer zekerheid te geven of dat een

[0:40:53] inschatting is die het ACM kan delen.

[0:40:55] Dat modelcontract waar ook de terugleververgoedingen van zonnepanelen in zitten, dat komt er.

[0:41:02] Onder de Energiewet is al besloten dat dat modelcontract er moet komen.

[0:41:07] Daar zijn wij op dit moment aan aan het werk, dus dat komt er.

[0:41:10] Maar ik zie in de praktijk wel dat het modelcontract relatief heel weinig wordt gebruikt.

[0:41:16] En dat is omdat het modelcontract altijd wat duurder is, omdat het juist heel veel zekerheid

[0:41:20] heeft dan andere contracten.

[0:41:25] Ik denk vooral dat het belangrijk is dat de consument duidelijkheid krijgt over wat betekent

[0:41:32] dit straks voor mij.

[0:41:35] En dat betekent dus wat betekent dit straks voor mijn contract, mag dat wel of niet open

[0:41:38] gebroken worden.

[0:41:39] Want anders kan ik alsnog besluiten nu een vast contract af te sluiten, maar als dat straks

[0:41:43] open gebroken mag worden, weet ik nog steeds niet waar ik aan toe ben.

[0:41:45] Dus dat is meer de duidelijkheid waar ik als toezichthouder naar zou zoeken voor de consument.

[0:41:52] Nog vervolg?

[0:41:56] Heer Erkens, Heer Vermeer heeft een vraag.

[0:42:02] Ja, wat is de route voor ons als wij hier de door u aangeboden support zouden willen gebruik van willen maken

[0:42:11] bij het maken van de amendementen en het goed snappen of we de juiste voorwaarden daarmee op kunnen stellen.

[0:42:21] Daar kom ik graag even over u bij terug, want dat is voor mij nieuw.

[0:42:25] Ik heb wel begrepen dat u had aangeboden het via het ministerie de support te geven.

[0:42:29] Ja.

[0:42:33] Mevrouw Posman nog een vraag? Nee?

[0:42:37] Mevrouw Kreuger? Ergens? Even meer?

[0:42:40] Nou, dan denk ik dat u zeer helder bent geweest in uw beantwoording,

[0:42:44] dat we zo snel de antwoorden hebben gekregen.

[0:42:47] Heel veel dank ook voor de voorbereiding die u heeft gedaan

[0:42:51] en de aanwezigheid hier.

[0:42:52] En dan sluiten we deze technische briefing af.

[0:42:57] En ik dank alle... Fijne middag voor vandaag.

[0:43:00] Dank u wel. Dag.