Ouderenzorg (inclusief ouderenhuisvesting)

[0:00:00] Ik open de vergadering. Welkom allemaal bij het commissiedebat Oudere Zorg.

[0:00:08] Ik heet van harte welkom de bewindspersonen, de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mevrouw Meijer...

[0:00:14] en de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mevrouw Agema.

[0:00:19] Ook welkom aan iedereen die het debat volgt hier en op afstand.

[0:00:23] Aangeschoven zijn een flink aantal Kamerleden.

[0:00:25] Ik ga beginnen even hier links en eindig dan aan de andere kant.

[0:00:28] De heer Bevers, VVD.

[0:00:31] Mevrouw Slag Tichelman, GroenLinks Partij van de Arbeid.

[0:00:33] Mevrouw Dobbe, SP.

[0:00:35] Mevrouw Paulusma, D66.

[0:00:37] De heer Diederik van Dijk, SGP.

[0:00:39] Mevrouw Jozef, NRC.

[0:00:41] De heer Tjaardens, PVV.

[0:00:43] Rick Krul is er even niet, maar die schuift zo aan.

[0:00:45] Begreep ik, van het CDA.

[0:00:47] Mevrouw Rikkers, BBB.

[0:00:49] En aan de andere kant,

[0:00:51] mooie opkomst.

[0:00:52] De heer El Abassi, meneer Van Denk.

[0:00:55] En mevrouw Bikker van de ChristenUnie.

[0:00:57] Ik geef het debat over oudere zorg, maar ook inclusief oudere huisvesting.

[0:01:04] Niet onbelangrijk om dat te vermelden.

[0:01:06] De heer Bevers aan u het woord.

[0:01:08] Dank u wel, voorzitter.

[0:01:11] Het debat is kort voor de begrotingsbehandeling.

[0:01:13] Dus ik maak een keuze uit de enorme lijst van onderwerpen die op onze agenda staat.

[0:01:18] Maar ik zal vanzelfsprekend bij het begrotingsbehandeling ook terugkomen op de oudere zorg.

[0:01:23] Voorzitter, ik begin even kort met de krant van vandaag.

[0:01:25] vanochtend een groot artikel in de Telegraaf over de kwaliteit van de

[0:01:28] oudere zorg en de rol van de patiëntenfederatie of de mening van

[0:01:33] de patiëntenfederatie over dit onderwerp.

[0:01:35] Er is inmiddels ook alweer een tegenreactie van Actis gekomen op X.

[0:01:40] Kortom, ik zou het liever hebben over de inhoud, namelijk de kwaliteit van zorg.

[0:01:44] En ik realiseer me dat het, dat de staatssecretaris misschien niet

[0:01:50] alles kan zeggen erover, maar ik zou toch graag iets van opheldering

[0:01:54] willen over wat er aan de hand is en hoe zij daarmee om wil gaan.

[0:01:58] Voorzitter, dan de huisvesting.

[0:02:01] Tweehonderdnegentigduizend nieuwe woningen voor ouderen.

[0:02:03] Dat is de ambitie van het kabinet, een ambitie die het vorige kabinet ook had.

[0:02:08] En je zou dan bijna de vraag stellen, is er in de tussentijd dan nergens,

[0:02:12] ergens een schep de grond in gegaan?

[0:02:14] En dat klinkt misschien wat cynischer dan ik het bedoel,

[0:02:17] maar ik maak me oprecht zorgen in hoeverre we deze enorme opgave voor 2030 kunnen halen.

[0:02:22] In de Leeuwarden Courant van gisteren stond een groot artikel over het tekort aan geschikte ouderwoningen.

[0:02:27] Het aantal transacties in het zorgvastgoed blijft ver achter op wat er eigenlijk nodig is.

[0:02:33] En wat ik ook wel heel bijzonder vind, voorzitter, dat is het volgende citaat.

[0:02:37] Maar op de vraag hoe deze ambitie waargemaakt gaat worden, antwoordt het ministerie van Volksgezondheid

[0:02:43] bij monden van de woordvoerder slechts dat plannen op dit moment worden uitgewerkt.

[0:02:48] En dat vind ik, om heel eerlijk te zijn, wel een heel erg magere reactie.

[0:02:53] Dus mijn vraag is, kan de minister wel aangeven wat de stand van zaken is?

[0:02:56] Heeft het gevoel dat er voldoende projecten op de plank liggen of in uitvoering zijn?

[0:03:00] Zeker als je in acht neemt dat ideeën van ideeën tot sleuteloverdracht soms tien jaar

[0:03:06] in beslag nemen.

[0:03:08] Voorzitter, dit kabinet en deze minister is voornemens een nadere doorrekening te laten

[0:03:12] doen in zaken de terugkeer van de verzorgingshuizen.

[0:03:15] Kortom, een onderzoek naar de financiële haalbaarheid.

[0:03:17] De VVD-fractie is van mening dat alleen een onderzoek naar de financiële haalbaarheid

[0:03:21] onvoldoende is.

[0:03:22] Wij willen dat het onderzoek wordt uitgebreid met een arbeidsmarktanalyse, zodat ook duidelijk

[0:03:27] is wat deze terugkeer betekent voor de vraag aan zorgpersoneel.

[0:03:31] Bovendien willen we onafhankelijk behoefteonderzoek onder de zorggebruikers van de toekomst,

[0:03:35] de vijftigers en zestigers van nu, en inderdaad, dat is ook een beetje eigenbelang, voorzitter.

[0:03:41] Ik val daaronder.

[0:03:41] Wil deze doelgroep deze voorziening wel?

[0:03:43] Ik zou graag een heldere toezegging van de minister krijgen dat ze het onderzoek met

[0:03:48] deze twee elementen uitbreidt.

[0:03:50] Ik zal heel eerlijk zijn, de VVD is niet optimistisch over de uitkomsten van het onderzoek.

[0:03:54] Wij hebben ons regelmatig uitermate kritisch uitgelaten in de Kamer over de terugkeer van

[0:03:58] de verzorgingshuizen.

[0:04:00] De VVD denkt dat ouderen van de toekomst zo'n voorziening eigenlijk helemaal niet willen.

[0:04:05] Ik zal me in ieder geval niet melden als toekomstig gebruiker.

[0:04:09] Voorzitter, hoe is het met blik op de toekomst van de ouderenzorg?

[0:04:13] Het IBO-rapport Ouderenzorg, met als titel Niets doen is geen optie, zou naar ons de idee

[0:04:19] behoorlijk richtinggevend kunnen of moeten zijn.

[0:04:22] Een rapport met uitkomsten en aanbevelingen die eigenlijk veel meer verdienen dan een

[0:04:26] zijdelinkse opmerking van mij in dit commissiedebat.

[0:04:29] Wat gaat de staatssecretaris doen met de uitkomsten van het onderzoek?

[0:04:33] Het IBO dringt namelijk aan op hele scherpe keuzes.

[0:04:36] Hoe gaan we die scherpe keuzes terugzien in de besluiten van de staatssecretaris en de

[0:04:41] rest van het kabinet?

[0:04:43] De VVD maakt zich dus zorgen over de eerste prioriteiten die dit kabinet lijkt te hebben.

[0:04:48] De focus op de verzorgingshuizen en de extra investeringen, die vooral gericht zijn op uitbreiding

[0:04:53] van zorg- en verpleegplekken, zijn naar ons idee veel te veel gericht op intramurale oplossingen.

[0:04:59] Dat zijn de oplossingen waar de arbeidsmarktproblemen het groot zijn.

[0:05:03] Wij denken dat we ons voor een houdbare ouderenzorg veel meer moeten richten op zorgthuis in de

[0:05:10] eigen veilige omgeving.

[0:05:12] En ja, er zijn ook nog wel wat vraagtekens, zeker als het gaat om de rol van preventieve

[0:05:17] maatregelen.

[0:05:18] Ik licht er één uit, de valpreventie.

[0:05:22] We hebben recent nog uitgebreid kunnen lezen wat de rol van valpreventie is bij het voorkomen

[0:05:30] van valongelukken, eventuele complicaties en zelfs erger.

[0:05:35] Bewezen resultaat, denk ik dan, maar schijnbaar nog steeds niet

[0:05:39] structureel gefinancierd als onderdeel van de ouderenzorg of de reguliere zorg.

[0:05:44] En mijn vraag aan de staatssecretaris is ook, hoe kan dat dan als je

[0:05:47] zoiets duidelijks voor je hebt liggen?

[0:05:50] Voorzitter, de VVD vindt dat we ons echt meer moeten focussen op de

[0:05:53] oplossingen die het beroep op zorg in het verpleeghuis verder laat afnemen.

[0:05:57] Dat betekent veel huizen bouwen geschikt voor ouderen, zo nodig met zorg thuis, oog voor

[0:06:02] preventie en ondersteuning en in een prettige, zorgzame en sociale omgeving.

[0:06:08] Vijf jaar gaan snel voorbij, 2030 knopt sneller aan de deur dan we wellicht denken.

[0:06:13] Dank u wel, voorzitter.

[0:06:15] Ik dank de VVD voor de inbreng en ik zie in ieder geval een interruptie van mevrouw Dobbe

[0:06:22] en mevrouw Paulusma.

[0:06:23] Ik begin bij mevrouw Dobbe.

[0:06:25] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:06:26] Ik hoor de VVD zeggen, wil deze doelgroep deze voorziening wel,

[0:06:31] als het gaat over de terugkeer van de verzorgingshuizen.

[0:06:33] Ja, ik weet niet wat ik hoor.

[0:06:35] Een van de grootste historische fouten van de afgelopen kabinetten,

[0:06:39] is het sluiten van die verzorgingshuizen.

[0:06:41] Dat wordt ook breed onderkend.

[0:06:42] Dus een terugkeer van die verzorgingshuizen zou fantastisch zijn voor deze doelgroep.

[0:06:47] Volgens mij is daar niet nog een extra onderzoek voor nodig.

[0:06:51] En wat ik mij dus afvraag, want ik wil het graag hebben over zorgbuurthuizen vandaag,

[0:06:55] en dat is een vorm van terugkeer van die verzorgingshuizen.

[0:06:58] Het fantastische initiatief van de eerste in Oss is neergezet

[0:07:02] en die ook laat zien dat het heel erg goed werkt

[0:07:05] en dat mensen er ook echt heel blij mee zijn.

[0:07:07] En waarvan Dylan de Zilgus, ook van de VVD, in de campagne nog zei

[0:07:11] het zorgbuurthuis is oprecht een mooi voorbeeld waar we van kunnen leren.

[0:07:15] Wat vindt de VVD daar nu van?

[0:07:18] Voordat de VVD daarop ingaat, nog niet gemeld,

[0:07:22] maar ik ben altijd wat vrijer in de interrupties,

[0:07:24] Maar het is altijd wel een cap van vijf in de eerste termijn, dus dan weet u dat.

[0:07:27] Maar ik kijk altijd ook hoe het debat loopt en hoeveel tijd we over hebben.

[0:07:31] Dus dan weet u dat alvast.

[0:07:32] Meneer Pevers.

[0:07:35] Ja, voorzitter, laat ik zeggen...

[0:07:38] Nee, de vraag verbaast me niet van mevrouw Dobber.

[0:07:42] In de afgelopen jaren is het Zorgbuurthuis meerdere malen aan het orde gekomen in debatten,

[0:07:47] ook tussen mij en de SP.

[0:07:49] Ik heb in het verleden zowel aan de heer Heijink, een van uw voorgangers,

[0:07:53] mevrouw Marijnissen, ook een van uw voorgingers, de heer Dijk, ook een van uw

[0:07:57] voorgangers, uitgebreid gedebatteerd over dit onderwerp, uitgenodigd om samen met

[0:08:03] mij ook te kijken in hoeverre het initiatief mogelijk binnen de wozo zou

[0:08:08] kunnen vallen, hoe we daarmee om zouden kunnen gaan.

[0:08:12] Ik weet ook dat de vorige minister van langdurige zorg zich ook positief heeft

[0:08:17] uitgesproken over het zorgbuurthuis. Laat ik zeggen dat ik nog steeds wacht op een

[0:08:21] Een uitnodiging aan ons heeft het niet gelegen om kennis te nemen van wat daar gaande is.

[0:08:27] Mevrouw Dobbe.

[0:08:28] Ja, voorzitter, dat is toch ook wel mooi.

[0:08:30] Want toen ik hier begon als kamerlid, dat was in december.

[0:08:35] En ik geloof in januari had ik mijn, wat dan heet, de maiden speech.

[0:08:38] En dat ging over de zorg.

[0:08:39] En het eerste wat ik ongeveer zei is, kom allemaal kijken.

[0:08:42] Dit is een uitnodiging om te gaan kijken bij het Zorgbuurthuis.

[0:08:44] Nou, mevrouw Helder, de vorige minister heeft dat gedaan.

[0:08:49] Een heleboel mensen hebben dat gedaan.

[0:08:50] uw eigen voorvrouw Dylan Jezielkus heeft gezegd.

[0:08:53] Het is een mooi voorbeeld. Dit moeten we gaan doen.

[0:08:56] En ik proef bij de VVD dan aan de ene kant heel veel ongeduld

[0:08:59] als het gaat over huisvesting voor ouderen.

[0:09:02] Dan gebeurt er niet genoeg.

[0:09:03] Er gaat nog nergens een schep in de grond, zegt de VVD dan.

[0:09:07] En van de zorgbeurthuizen is er nog maar één die echt met zoveel

[0:09:10] moeite van de initiatiefnemers tot stand is gekomen.

[0:09:13] Dat moet toch beter kunnen?

[0:09:15] Daar kunnen we toch op de steun van de VVD rekenen, voorzitter.

[0:09:19] Volgens mij ben ik volstrekt helder geweest.

[0:09:22] Ik denk dat ik een van de eerste ben geweest die in ieder geval in discussie met de SP heb aangegeven.

[0:09:27] En u kunt dat zelfs terugzien in de handelingen, dat ik heel duidelijk zei van het concept spreekt mij zeer aan.

[0:09:34] Laten we kijken hoe we daarmee om kunnen gaan.

[0:09:37] Ja, dat ik er in januari niet bij was, dat was een klein dingetje met de verkiezingsuitslag.

[0:09:41] Ik ben in juli weer begonnen, dus die uitnodiging ken ik niet.

[0:09:45] Maar als die er nog staat, ga ik daar van harte gebruik van maken, ga ik met u kijken in het zorgbuurthuis en gaan we kijken waar we elkaar wel of niet kunnen vinden.

[0:09:55] Maar nogmaals, u moet niet doen alsof er van ons uit nooit een uitgestoken hand is geweest richting dit initiatief,

[0:10:04] waarvan ik ook inderdaad letterlijk ook in debatten met uw collega steeds heb gezegd.

[0:10:08] Ik sta daar voor open, want ik zie dat daar goede dingen gebeuren.

[0:10:15] Tot slot mevrouw Dobbe.

[0:10:17] Dank u wel, voorzitter.

[0:10:19] Ik sta open voor het initiatief.

[0:10:21] Ik wil wel een keer samen gaan kijken.

[0:10:23] U mag van mij uiteraard gaan kijken.

[0:10:26] Net zoals vele voorgangers voor u hebben gedaan.

[0:10:28] En dan zult u het zelf zien.

[0:10:30] Maar het is nu wel tijd voor actie.

[0:10:32] Want hetzelfde ongeduld, wat ik proef bij de VVD als het gaat over oudere huisvesting.

[0:10:37] Op het moment dat er geleverd moet worden, ontbreekt dat totaal.

[0:10:40] Dus als het gaat over zorgbuurthuizen.

[0:10:42] We hebben maanden geleden, ik geloof dat 11 maanden geleden,

[0:10:45] hebben we al een motie daarover aangenomen.

[0:10:47] Er is nog steeds helemaal niets op uitgevoerd.

[0:10:50] Het vorige kabinet heeft daar niets aan gedaan.

[0:10:52] Het huidige kabinet overigens ook niet.

[0:10:54] Wij zouden gewoon heel graag willen dat er eindelijk voor al die ouderen die het wel willen,

[0:10:59] daar hebben we echt niet nog een onderzoek voor nodig,

[0:11:02] eindelijk plannen worden gezet en acties worden ondernomen.

[0:11:05] En de VVD laat het hier gewoon liggen.

[0:11:10] Nou ja, tot slot. Ik vind het nogal een vreemde uitspraak.

[0:11:15] Als u even terugluistert naar wat ik zojuist heb gezegd.

[0:11:20] Dat is voor uw rekening.

[0:11:22] Ik constateer dat ik steeds open heb gestaan voor dit initiatief.

[0:11:28] Wij zijn daar positief over geweest.

[0:11:29] Inderdaad, ook verschillende mensen van mijn partij.

[0:11:32] Ja, en de andere opmerkingen laat ik maar even voor wat ze zijn.

[0:11:36] Dank u wel. Dan kom ik bij mevrouw Paulusma van Intruptie.

[0:11:40] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:11:42] En ik wilde even terug naar helemaal het begin van de woordvoering van de heer Bevers.

[0:11:47] Want toen stipte hij even heel kort het generieke kompas aan.

[0:11:51] En wat mij betreft de rechte ophef die daarover is.

[0:11:54] Want ik maak me ernstig zorgen over het ontbreken van kwaliteitsindicatoren.

[0:11:58] En toen meneer Bevers gaf dat een beetje makkelijk door aan de overkant.

[0:12:01] Ik ben eigenlijk wel benieuwd wat de VVD hier zelf van vindt.

[0:12:05] Ja, voorzitter. Ik geef dat inderdaad door, omdat ik denk van...

[0:12:11] Kijk, ik zou het liever over de inhoud willen hebben.

[0:12:13] Ik zou inderdaad ook veel liever willen hebben over wat het doel was.

[0:12:18] Het verminderen van administratieve last.

[0:12:20] U weet, daar zijn wij ook al heel lang groot voorstander van.

[0:12:24] Wie eigenlijk niet hier in de Kamer.

[0:12:27] En ik zie een aantal opmerkingen die de patiëntenfederatie heeft gemaakt...

[0:12:32] dat chemische compassen hebben een aantal dingen genoemd.

[0:12:35] Ik kan me ook niet voorstellen dat je niet wil weten of er fouten met medicijnen kan gemaakt worden.

[0:12:43] Maar ik zal ook heel eerlijk zijn.

[0:12:45] Ja, er is nu een publieke discussie waarvan ik denk ja, daar moet de staatssecretaris eerst maar eens opheldering over geven.

[0:12:51] Ik kan me voorstellen, ik weet niet wat er kan zijn met deze partij in gesprek, maar laat heel helder zijn.

[0:12:57] Kijk, de kwaliteit van zorg moet voorop staan.

[0:12:59] En als daarin zaken wel of niet goed geregeld zijn,

[0:13:02] dan moet dat boven tafel komen, dan moet dat helder worden

[0:13:04] en dan moet er over gesproken worden.

[0:13:07] Vrouw Paulus.

[0:13:09] Ja, dank voorzitter.

[0:13:10] En meneer Bevers, ik heb het ook heel graag over de inhoud

[0:13:12] en daarom exact stelde ik meneer Bevers deze vraag.

[0:13:16] Want mijn zorg is toch wel dat onder de noemer

[0:13:19] vermindering van administratieve lasten,

[0:13:21] wat iedereen heel prettig in de oren klinkt,

[0:13:23] we inhoudelijk op het gebied van kwaliteitsstappen aan het zetten zijn

[0:13:27] die volgens mij niet bijdragen aan goede patiëntenzorg.

[0:13:30] Dus ik ben nog steeds wel op zoek naar een inhoudelijke reactie van de heer Bevers.

[0:13:34] En niet, er is een publieke discussie.

[0:13:36] Dit ligt gewoon op ons bord en ik ben benieuwd wat de heer Bevers daarvan vindt.

[0:13:42] Volgens mij heb ik daar ook antwoord op gegeven.

[0:13:46] De kwaliteit van zorg staat voorop.

[0:13:49] Er is nu een generiek compas wat het vorige kwaliteitsbeleid vervangt.

[0:13:55] En op het moment dat daar zaken in niet goed geregeld zouden zijn,

[0:14:00] of als er twijfel is, laat ik het daar dan aan.

[0:14:02] Als er twijfel is, zijn er aantallen.

[0:14:04] En ik ga van concreet punt.

[0:14:06] Ik kan mij niet voorstellen, in het kader van kwaliteitsbeleid,

[0:14:09] dat je niet zou willen weten, inderdaad,

[0:14:12] of er fouten met medicijnen worden gemaakt.

[0:14:16] Vooral omdat de consequenties daarvan ook heel groot kunnen zijn.

[0:14:18] Dus je wil terug kunnen kijken van wat is er wel of niet gebeurd.

[0:14:23] Als dat punt er niet in zit, ja, ik snap niet hoe dat tot stand is gekomen.

[0:14:29] Daar zou ik wel meer opheldering over willen hebben.

[0:14:35] En ik denk dat dat dan in eerste instantie is mijn vraag aan de staatssecretaris.

[0:14:39] Is dat op te helderen? Kun je daaruit komen?

[0:14:43] En kunnen we daar dan ook nader over geïnformeerd worden?

[0:14:47] Sorry.

[0:14:49] Dank u wel.

[0:14:54] Ik heb u gezien, hoor.

[0:14:55] Ik zat even te kijken of ik nog een andere hand...

[0:14:57] nog niet...

[0:14:58] Volgens mij bent u dan aan de beurt.

[0:15:00] Mevrouw Bikkers, aan u het woord.

[0:15:02] In coronatijd zaten aan deze kant ook kamerleden.

[0:15:04] Dus even voor de geruststelling en ook voor de tribune.

[0:15:06] Wij zijn kamerleden.

[0:15:07] Wij horen niet bij het kabinet.

[0:15:09] En we gaan gewoon ons werk goed doen.

[0:15:10] Tenminste, ik spreek voor mezelf.

[0:15:12] Maar ik ken meneer El Albastie niet anders.

[0:15:14] Nu mijn vraag aan collega Bevers, via de voorzitter.

[0:15:16] Voorzitter, ik heb met interesse het hoofdlijnenakkoord en ook de uitwerking van het regeerprogramma

[0:15:23] bekeken, juist ook op de grote vraagstukken van deze tijd.

[0:15:26] Een daarvan is — en dat is een hele mooie — dat mensen steeds ouder worden.

[0:15:29] Dat is gaaf.

[0:15:31] Maar die vergrijzing komt wel met een aantal gevolgen.

[0:15:33] Vindt de VVD dat er voldoende visie op die vergrijzing en de gevolgen daarvan, ook voor

[0:15:40] de samenleving als geheel, nu ligt in dit regeerprogramma, of zegt de VVD dat het hoofdlijnenakkoord

[0:15:45] is een begin. Hier zou nog wel wat gas op kunnen. Sorry, voorzitter. Dat ik het een begin vind,

[0:15:54] heb ik denk ik ook geprobeerd aan te geven met mijn opmerkingen over het IBO, het Interdepartmentaal

[0:16:04] Beleidsoverleg Ouderenzorg, voor de geïnteresseerde lezer. Dat is een rapport waar de Kamer om gevraagd

[0:16:13] waar we een aantal zaken zelfs destijds voor hebben uitgesteld totdat dat beschikbaar was,

[0:16:20] omdat het noodzakelijk was om veel breder te kijken naar de autozorg van de toekomst.

[0:16:24] Ik heb in de vorige periode dat ik hier zat steeds aangegeven

[0:16:29] dat de grote zorg van de VVD zit in de periode 2030-2040.

[0:16:33] Dat zijn de jaren dat de dubbele vergrijzing op z'n maximaalst zichtbaar wordt

[0:16:38] en ook alle gevolgen daarvan.

[0:16:40] Dus wat mij betreft betekent dat dat we nu begonnen zijn.

[0:16:43] Ik heb niet voor niks aan de staatssecretaris ook gevraagd van wat gaat u doen met dat IBO?

[0:16:48] Omdat ik ook denk dat daar ook bijvoorbeeld voorbeelden worden gegeven van scherpe keuzes

[0:16:54] die we geen van alle leuk gaan vinden hier in dit huis, maar die misschien wel noodzakelijk

[0:16:59] zijn.

[0:16:59] Dus we hebben echt nog wel een weg te gaan, maar ik vind wel dat de eerste stap is gezet.

[0:17:05] Dank, maar met alle respect voor de staatssecretaris en ik ga haar van harte aanmoedigen om ook

[0:17:12] aan de slag te gaan met het IBO, maar er wordt heel duidelijk omschreven dat als wij niks

[0:17:15] doen dat we tegen een heel aantal gewoon keihard tegen de muur aan gelopen.

[0:17:19] Dat zien we nu al op de arbeidsmarkttekorten, dat zien we nu al in de toename van de wachtlijsten

[0:17:24] en dat zien we nu al in de stijging van de kosten.

[0:17:27] En dat is allemaal, we wisten het, we weten het en we weten ook dat als we onvoldoende

[0:17:31] doen, dat dat alleen maar harder en confronterender wordt.

[0:17:34] En wat dan enorm wordt benoemd, is aan de ene kant wat de overheid kan doen, en daar verwijst

[0:17:38] de VVD naar, maar aan de andere kant daarin ook hoe je de samenleving hebt in te richten,

[0:17:43] dat je investeert in vrijwilligerswerk, dat je de woningen op orde brengt.

[0:17:46] En op al deze punten, dan is het niet alleen deze staatssecretaris die aan zet is, en vandaar

[0:17:50] mijn eerste vraag net, vindt de VVD dat we genoeg doen om op die vergrijzing ook te reageren

[0:17:56] voor de komende jaren?

[0:17:57] Mijn antwoord is, hier moet echt een forse stap bij, we zijn de samenleving vergeten.

[0:18:01] in de plannen die nu gemaakt worden door dit kabinet.

[0:18:04] En we zijn de woningbouw zullen we flink achteraan moeten jagen,

[0:18:07] niet alleen vanuit VWS, maar in gezamenlijkheid rondom de vergrijzingsaanpak.

[0:18:11] Deelt de VVD dat en kunnen we daarin verder samen optrekken?

[0:18:14] De VVD.

[0:18:15] Zoals gezegd, ik heb volgens mij een aantal kritische woorden over de huisvestingen,

[0:18:21] over het bouwen genomen, dus dat lijkt me helder.

[0:18:26] En collega Bikker heeft het, voorzitter, over de sociale omgeving.

[0:18:30] die heb ik ook expliciet genoemd, omdat ik denk dat we het zonder de sociale omgeving

[0:18:34] en bijvoorbeeld de inzet van sociaal werk.

[0:18:37] Afgelopen vrijdag een werkbezoek gedaan bij een thuiskamer in Rode School,

[0:18:41] waarbij ouderen de gelegenheid hebben om elkaar te ontmoeten,

[0:18:44] om elkaar tegen te komen, waarbij eigenlijk de sociale omgeving

[0:18:48] en alles wat daarbij komt kijken, een hele belangrijke rol in neemt.

[0:18:52] En ik denk dat we niet zonder die sociale omgeving kunnen.

[0:18:55] Dat is echt iets wat ik ook zie.

[0:18:57] Dus wat mij betreft, ja, dat zijn stappen die we nog moeten nemen.

[0:19:01] En dat we die kant op moeten, dat is voor mij volstrekt helder.

[0:19:06] Dan kom ik bij de interruptie van mevrouw Slacht-Tegelman.

[0:19:10] Ja, voorzitter.

[0:19:12] Ik ben kamerlid sinds 6 december en we begonnen met dit belangrijke rapport.

[0:19:19] Ibo, oudere zorg, niets doen is geen optie.

[0:19:22] En dat werd controversieel verklaard.

[0:19:24] Kan de heer Bevers nog even duidelijk maken welke partijen, en ook onder zijn partij,

[0:19:31] waarom dat controversieel verklaard is toen, terwijl eigenlijk niets toen geen optie was?

[0:19:38] Ongetwijfeld, omdat u de vraag stemt, zullen wij daarmee ingestemd hebben.

[0:19:42] Dat vermoed ik zomaar, dus daar ga ik niet omheen lopen.

[0:19:46] Er zijn meer zaken controversieel verklaard, omdat op enig moment er is aangegeven,

[0:19:51] en dat is de overweging bij het controversieel verklaren,

[0:19:54] is vind je dat de besluitvorming over een bepaald onderwerp

[0:19:58] wel of niet door het demissionaire kabinet genomen moest worden?

[0:20:03] Wij vonden het IBO te belangrijk, net zoals een aantal anderen.

[0:20:06] Wij hebben bijvoorbeeld ook, daar kom ik volgende week in de begroting op terug,

[0:20:10] ook voorgestemd waar het ging om de tarieven voor de wet langdurige zorg, kortom.

[0:20:16] Wij hebben in alle zuiverheid steeds die afweging gemaakt.

[0:20:21] Als u mij nu gaat verwijten dat dat een politieke afweging is, dan is dat aan u, maar wij maken

[0:20:26] de afweging van in hoeverre kan je verregaande besluiten nog door een demissionair kabinet

[0:20:30] laten nemen.

[0:20:34] Ik denk ook dat de Kamer daar een belangrijke rol in heeft, daarom wilden wij heel graag

[0:20:39] die rapporten toen ook bespreken, net als vele andere oppositiepartijen, want niet doen

[0:20:43] in onze ogen was echt geen optie.

[0:20:46] Er zijn door de PVV toen ook heel veel plenaire debatten aangevraagd op oudere zorg.

[0:20:52] Daar is wel steun aangegeven door de VVD.

[0:20:55] Hoe kunt u die twee verschillende dingen dan verklaren door wel steun te geven op plonaire

[0:21:00] debatten en deze belangrijke rapporten nou controversieel te hebben verklaard?

[0:21:06] Ik hoop dat de minister goed geluisterd heeft, want die heeft mij namelijk altijd verweten

[0:21:12] dat we nooit steun gaven aan haar debat aanvragen in de vorige rol die zij hier had.

[0:21:18] Dus ik vind uw opmerking op z'n zas gezegd bijzonder, bijzonder, maar goed.

[0:21:25] En nogmaals, kijk, uiteindelijk de afweging van het IBO en net zoals een aantal andere belangrijke maatregelen.

[0:21:32] Ja, op enig moment is een kabinet demissionair en is de secte vraag.

[0:21:37] Vind je dat het kabinet zich daarover moet uitspreken of niet?

[0:21:41] Ik zal woensdag iets zeggen over die tarieven WLZ.

[0:21:45] Ja, dat is niet dat ik daarvoor wegloop.

[0:21:49] Dus... Maar die hadden we wel ook wel controverseel.

[0:21:51] Dus de afweging is, vind je dat...

[0:21:53] En dat is een afweging die wat mij betreft niet politiek wordt genomen,

[0:21:58] maar puur inderdaad binnen dat proces.

[0:22:00] En nogmaals, als u zegt...

[0:22:01] ...ik denk dat het een politieke afweging is, dat is aan u.

[0:22:04] Dat is niet de afweging die wij gemaakt hebben.

[0:22:08] Dank u wel. En ja, het mag.

[0:22:09] Mevrouw Paulusma, u had nog...

[0:22:12] Ik weet niet of het nou een punt van orde is voor de correctheid van de geschiedschrijving,

[0:22:16] maar de heer Bevers zegt er werden heel veel onderwerpen controversieel verklaard.

[0:22:18] Nou, dat was bij VWS dus niet zo.

[0:22:20] Bij VWS zijn er maar enkele zaken controversieel verklaard,

[0:22:24] waaronder dus de ouderenzorg, met de sprekende titel waar niet op gewacht kan worden.

[0:22:30] En dan kan de heer Bevers zeggen dat was geen politieke afweging,

[0:22:33] maar we hebben een jaar stilstand gehad.

[0:22:35] En dan vraag ik me wel af hoe de heer Bevers daar dan op reflecteert

[0:22:38] als de nood zo hoog is, volgens de VVD.

[0:22:41] Gezien de laatste vraag die daaraan gekoppeld is,

[0:22:43] is het gewoon een interruptie.

[0:22:44] Dus de heer Beversta nu het woord.

[0:22:47] Ja, ik zit daar even over na te denken.

[0:22:49] Kijk, inderdaad, er zijn op VWS

[0:22:51] een aantal zaken

[0:22:53] niet controversieel.

[0:22:54] Ik heb aangegeven wat de afweging

[0:22:57] is geweest. Kijk, als

[0:22:59] collega's hier de behoefte hebben om te zeggen

[0:23:00] ja, dat is een politieke afweging geweest.

[0:23:02] Voor mij is het dat niet.

[0:23:04] Zo hebben we daar volgens mij ook

[0:23:06] in de discussie over de controverseelverklaringen.

[0:23:10] Maar goed, volgens mij hebben we hier een ander debat.

[0:23:12] Maar de discussie over de controverseelverklaringen...

[0:23:15] zijn we daar ook steeds duidelijk in geweest.

[0:23:19] Ik zou anders bijvoorbeeld ook niet weten waarom wij voor de controverseelverklaring...

[0:23:23] van bijvoorbeeld die tariefsaanpassing hebben gestemd.

[0:23:27] We hebben die afwegingen gemaakt.

[0:23:30] Ja, inderdaad, maar het IBO...

[0:23:34] En laat ik daar even dan naar de inhoud gaan.

[0:23:37] Het IBO vraagt om hele scherpe keuzes.

[0:23:41] Keuzes die ook hier in de Kamer zelden gemaakt worden, omdat we dat eng vinden,

[0:23:45] omdat elke keuze op VWS niet prettig is.

[0:23:49] Wij hebben gezegd, als je een kabinet de opdracht geeft om daarmee aan de slag te gaan,

[0:23:53] met zulke scherpe keuzes, en u weet wel wat voor keuzes daarin als voorbeeld werden gebruikt,

[0:23:59] hebben wij de afweging gemaakt, ja, dat moest je niet een demissionair kabinet laten doen.

[0:24:03] En dat is gewoon een hele zuivere afweging geweest.

[0:24:05] Ja, iets anders kan ik er ook niet over zeggen.

[0:24:07] Oké, dat heeft u ook eerder gezegd, mevrouw Paulus.

[0:24:09] Ja, voorzitter, want u telde me als interruptie, omdat ik een vraag stelde aan het eind.

[0:24:12] Dan wil ik wel graag antwoord op die vraag.

[0:24:14] Hoe reflecteert de VVD op een jaar stilstand op dit cruciale dossier?

[0:24:20] Het is nu echt aan de VVD om...

[0:24:22] Die gaat over het eigen antwoord, dus...

[0:24:24] Ja, ik zal daar, laat ik daar...

[0:24:28] Kijk, daarmee, ik bespeur bijna een verwijt...

[0:24:32] dat de formatie wellicht langer heeft geduurd dan misschien allemaal hadden willen.

[0:24:37] Dat is de reden dat er qua inhoud is het vol...

[0:24:41] Ja, voorzitter.

[0:24:42] Nee, nee, u gaat over het antwoord.

[0:24:44] Laat ik helder zijn.

[0:24:48] Wij hebben destijds die afweging gemaakt.

[0:24:51] En die afweging maak je er altijd in dat je op een gegeven moment naar een verkiezingen gaat,

[0:24:56] dat er een uitslag komt, dat er formatie komt.

[0:24:58] En geen enkel besluit wat controversieel of niet is verklaard,

[0:25:02] hebben we kunnen afwegen tegen de periode, tegen de tijd die dat geduurd heeft.

[0:25:07] U maakt mij nu het verwijt dat het lang geduurd heeft voordat het...

[0:25:12] voordat het uit die controversieel verklaring is gekomen.

[0:25:15] Ja, dat is aan u. Ik heb uitgelegd hoe wij het gewogen hebben...

[0:25:19] en daar hou ik het bij, voorzitter.

[0:25:20] Oké, u blijft bij het antwoord dat u heeft gegeven.

[0:25:23] Ja, daar gaat u over.

[0:25:25] Mevrouw Slagtechelman, aan u het woord om uw inbreng te doen en of uw microfoon...

[0:25:29] Ja, top.

[0:25:32] Voorzitter. Dit is het eerste debat over ouderenzorg sinds mijn start als Kamerlid.

[0:25:36] Er zijn veel onderliggende stukken die al een jaar op de plank liggen.

[0:25:40] Hier zitten ook erg belangrijke stukken, zoals de heer Bevers al gezegd heeft, waaronder het rapport

[0:25:45] Niets doen is geen optie van IBO ouderenzorg.

[0:25:48] Niets doen is voor GroenLinks B.V.A. geen optie, want er zijn grote problemen in de ouderenzorg.

[0:25:53] Zo zijn de wachtlijsten voor verpleeghuisplekken erg lang.

[0:25:56] Er zijn momenteel meer dan 21.000 wachtenden.

[0:26:00] Maar deze mensen zijn nu eigenlijk al te ziek om thuis te wonen.

[0:26:04] Daardoor staan mantelzorgers ook enorm onder druk.

[0:26:08] Desondanks zijn er geen extra investeringen in de ouderenzorg.

[0:26:12] Wij pleiten voor investeren in plaats van bezuinigen om voldoende verpleeghuisplekken

[0:26:16] mogelijk te maken.

[0:26:17] Niets doen is echt geen optie, dus hebben we sinds december heel veel gesprekken gevoerd.

[0:26:23] We hebben samen met ouderen en het werkveld en vele maatschappelijke organisaties een

[0:26:27] initiatiefnota geschreven.

[0:26:28] wijkgerichte ouderenzorg door zorgzame buurten.

[0:26:32] Deze dienen we deze week in.

[0:26:35] Kan de staatssecretaris alvast toezeggen voor het begin van december hier een kabinetsreactie op te geven?

[0:26:41] De aanleiding voor ons voorstel is dat we in Nederland steeds ouder worden en hiermee neemt ook het aantal ouderdomsziekten toe.

[0:26:48] Tegelijk staat de zorg onder druk en komen er veel hulpvragen terecht in het zorgtermijn,

[0:26:53] terwijl ze daar niet per se thuis horen.

[0:26:55] Juist in deze tijd zien we dat er behoefte is aan een fijne en hechte gemeenschap, waarin

[0:27:00] mensen elkaar helpen, met buurthuiskamers.

[0:27:03] Zo kunnen we in Nederland met z'n allen op een prettige manier ouder worden en leven

[0:27:07] met elkaar.

[0:27:08] Zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan en samen met elkaar doen waar

[0:27:13] mensen dat graag zouden willen.

[0:27:15] Daarbij wordt nobberschap, meanskip en zeggenschap van ouderen meer gefaciliteerd.

[0:27:19] Deze initiatiefnota is bedoeld als aanvulling op het huidig beleid van ISA, WOSA, SOO en

[0:27:26] de voorzorgcirkels.

[0:27:28] Voorzitter.

[0:27:30] Na twee eigen initiatieven van GroenLinks PvdA hebben we nog enkele losse punten.

[0:27:34] Als eerste op onze eerdere motie.

[0:27:36] Maak werk van de inzet specialist ouderengeneeskunde als regiebehandelaar buiten het verpleeghuis.

[0:27:42] Het blijkt dat zorgverzekeraars deze zorg van de specialist ouderengeneeskunde als medebehandelaar

[0:27:47] niet inkopen.

[0:27:48] Dit terwijl er al wel een nieuwe betaaltitel is vanaf 2025 en terwijl dit juist met toenemende

[0:27:55] vergrijzing en meer thuiswonende ouderen zo belangrijk is.

[0:27:59] Wat kunnen we hierop voor acties verwachten op korte termijn van dit kabinet?

[0:28:04] Het tweede punt gaat over de invoer van het generiek kompas ouderenzorg.

[0:28:07] Ik wist niet dat het in de Telegraaf zou komen.

[0:28:10] Hier hebben we een vraag over.

[0:28:12] Hoe zal de inspectie goed kunnen controleren op zaken als medicijnveiligheid binnen de

[0:28:17] oudere zorg.

[0:28:18] Klopt het dat er geen uniform format voor kwaliteitsbeeld is ontwikkeld?

[0:28:24] Hoe kan landelijk de kwaliteit blijven gemonitord worden en vergeleken worden als er verschillende

[0:28:29] formats zijn om een kwaliteitsbeeld aan te leveren?

[0:28:32] Kan er dan nog wel tijdig ingegrepen worden als het nodig is?

[0:28:36] En we hadden acht kwaliteitscriteria, wij zouden wel heel fijn zijn als er drie terugkwamen.

[0:28:42] Het derde punt betreft de wet zorg en dwang binnen de oudere zorg.

[0:28:45] thuiswonende ouderen hebben ook te maken met onvrijwillige zorg.

[0:28:49] Dit komt vaker voor bij de ondersteuning van mensen met dementie.

[0:28:53] Onze vraag kan het makkelijker gemaakt worden voor thuiszorgorganisaties...

[0:28:56] het Centrum voor Consultatie en Expertise te consulteren.

[0:29:00] En kan er voorlichting ontwikkeld worden voor mantelzorgers thuis...

[0:29:03] hoe het best om te gaan met vrijwillige en onvrijwillige zorg.

[0:29:06] Tot slot het laatste punt, voorzitter.

[0:29:09] Er is net voor de verkiezing een initiatiefnota ingediend door het lid Sala...

[0:29:13] Genaamd niemand laten vallen op weg naar inclusieve zorg.

[0:29:16] Kan hier een kabinetsreactie op gegeven worden dit jaar?

[0:29:23] Dank u wel, dan kom ik bij de volgende spreker en dat is mevrouw Dobbe.

[0:29:30] Dank u wel, voorzitter.

[0:29:32] De oprichting van meer zorgbuurthuizen zoals in Oss kan helpen te besparen op de kosten voor de oudere zorg.

[0:29:39] Dat zeg ik niet alleen nu, maar daarmee opende RTL een reportage over de oudere zorg in november vorig jaar.

[0:29:47] Dylan Jezielkus, ik zei het net al, zei toen in de campagne, het zorgbuurthuis is oprecht

[0:29:51] een mooi voorbeeld waar we van kunnen leren.

[0:29:53] Jette zei toen in de campagne, dit zijn uiteindelijk de plekken voor mensen die het echt nodig

[0:29:58] hebben.

[0:29:58] Van links tot rechts was er enthousiasme.

[0:30:01] Een belofte, zou je kunnen zeggen, voor de toekomst.

[0:30:04] Want wat voor de verkiezingen waar was, is nu natuurlijk nog steeds waar.

[0:30:08] In het zorgbuurthuis kun je oud worden in je eigen buurt, dichtbij dat wat vertrouwd

[0:30:13] is.

[0:30:13] waar de buurvrouw nog op bezoek kan komen.

[0:30:15] Jij kan bij de buurvrouw op bezoek leven zoals thuis,

[0:30:18] maar wel beschermd met zorg als dat nodig is.

[0:30:21] Samen met je partner en niet gedwongen hoeven te scheiden.

[0:30:24] Dat is het zorgbuurthuis.

[0:30:25] En in Oss staat de eerste.

[0:30:27] En we lazen volgende week dat de staatssecretaris wil onderzoeken

[0:30:30] of het verzorgingshuis terug kan komen.

[0:30:32] Nou, terecht, want het verzorgingshuis had natuurlijk nooit gesloten mogen worden.

[0:30:38] En er is ook al over gesproken hoe erg dat is geweest en dat dat nooit had mogen gebeuren.

[0:30:44] En als er toen naar zorgverleners, vakbonden of ouderen was geluisterd, was deze fout nooit gemaakt.

[0:30:50] Dus wij zeggen stop met het experimenteren met de zorg voor ouderen en doe wat werkt.

[0:30:55] En dat weten we. Dat is het Zorgbuurthuis.

[0:30:57] Daar hoeven we niet eindeloos veel onderzoeken, pilots en proeftuinen meer voor op te starten.

[0:31:02] En hoogleraar Marcel Kanoy zei over het zorgbuurthuis

[0:31:05] dit is de enige manier om de oudere zorg overeind te houden.

[0:31:09] Maar, zei hij ook, als je zo'n initiatief wilt starten

[0:31:12] dan word je van het kastje naar de muur gestuurd.

[0:31:15] En dat klopt, want dat is ook zo.

[0:31:16] Als je zoiets wilt starten, dan wordt het je ontzettend lastig gemaakt.

[0:31:22] En het zorgbuurthuis in Oss bestaat dus ook alleen maar

[0:31:24] door een enorm doorzettingsvermogen van de mensen die het initiatief hebben genomen.

[0:31:28] En wil de minister zich nu echt gaan inzetten dat er zorgbuurthuizen gaan komen?

[0:31:32] Dus niet praten, maar doen.

[0:31:35] Daarom deze vragen.

[0:31:36] Is de minister daarom bereid om de komende twee jaar honderd zorgbuurthuizen op te zetten?

[0:31:42] Is de minister bereid om een zorgbuurthuisondersteuningsteam op te zetten?

[0:31:46] Is de minister bereid om aan de slag te gaan met de motie-dobbe die eerder dit jaar is aangenomen

[0:31:50] om belemmeringen voor zorgbuurthuizen weg te nemen?

[0:31:52] Is de minister bereid om de financiering vanuit één pot te laten lopen in plaats van drie?

[0:31:56] dus door de intramurale WLZ, open te stellen, ook voor ZWP 1 tot met 4.

[0:32:02] Is de minister bereid om een startsubsidie te zorgen voor zorgbuurthuizen, dat die er eindelijk komt?

[0:32:09] Dit zijn geen nieuwe punten en dit stond allemaal ook in ons initiatiefvoorstel hierover.

[0:32:14] Dan over de mensen die het belangrijke werk doen, want wat wordt er nu echt gedaan om de personeelstekorten op te lossen

[0:32:19] en om mensen voor de zorg te werven en te behouden?

[0:32:21] Want als wij voorstellen om de salarissen te verhogen in de zorg, zodat mensen daadwerkelijk

[0:32:26] rond kunnen komen en een fatsoenlijke beloning kunnen krijgen, dan geeft niemand thuis.

[0:32:32] Dit kabinet wil het personeelstekort oplossen met digitalisering.

[0:32:36] Maar kom op, mensen moeten ook gewoon hun huur kunnen betalen en dat kan ook niet met

[0:32:39] liefde voor het werk, je moet daar ook fatsoenlijk voor kunnen verdienen.

[0:32:43] En willen we dat mensen in de zorg gaan en blijven werken, dan moeten we daar dus ook

[0:32:47] wat aan doen.

[0:32:49] Bijna de helft van de zorgverleners in verpleeghuizen en thuiszorg kan inmiddels de rekeningen niet

[0:32:55] meer betalen.

[0:32:56] Dus dat dit een factor is die meetelt, laat dat duidelijk zijn.

[0:33:00] Dus er moet extra geld vrijgemaakt worden voor zorgsalarissen, zodat de loonkloof kan

[0:33:04] worden gedicht.

[0:33:05] Hoe kijkt de minister hiernaar?

[0:33:07] Afgelopen zaterdag stonden wij hier met zorgverleners buiten, ook uit de oudere zorg op de koekampen

[0:33:12] in Den Haag.

[0:33:13] De verhalen waren indrukwekkend.

[0:33:14] De oproep was heel duidelijk, heel breed gedragen door de zorgverleners die er waren,

[0:33:19] door de organisaties die er waren, door de vakbonden, Seniorennetwerk Nederland,

[0:33:23] Dokters van de Wereld, ze waren er allemaal.

[0:33:25] En zij zeiden luister naar ons, bezuinig niet op de zorg, maar investeer in de zorg.

[0:33:31] Zorg dat er geld voor zorg naar zorg gaat.

[0:33:33] Zorg dat zorgverleners en de mensen die zorg nodig hebben ook zeggenschap krijgen.

[0:33:38] En wat kan de minister tegen die zorgverleners zeggen die deze oproep hebben gedaan?

[0:33:43] Wat kan de minister tegen die ouderen zeggen die er waren en die afhankelijk zijn van deze zorgen en die deze oproep hebben gedaan?

[0:33:49] En wat zegt de minister tegen de organisaties die deze oproep hebben gedaan?

[0:33:53] Nou, tot slot, we hebben het er eerder over gehad.

[0:33:56] Ik heb hier meegenomen, die delen we hier, want we hebben het er allemaal over.

[0:34:01] Het artikel vandaag in de Telegraaf met een oproep van de Patiëntenfederatie.

[0:34:06] En daar staat ook in voor patiënten in verpleeghuizen pakt dit dramatisch uit.

[0:34:10] en het gaat dus over nieuwe afspraken in een nieuw akkoord.

[0:34:14] En wat ik wonderlijk vind, is waarom de mensen die in de zorg werken,

[0:34:19] die al jaren zeggen...

[0:34:20] Als dit een argument is om de administratielast te verminderen,

[0:34:24] mensen in de zorg zeggen al jaren, wij weten precies waar het beter kan

[0:34:28] en waar het minder kan, maar die waren niet betrokken bij deze afspraken.

[0:34:31] En nu hebben we een akkoord waar zowel de patiënten

[0:34:34] als de mensen die in de zorg werken niet tevreden over zijn.

[0:34:36] En daar wil ik graag een reflectie op.

[0:34:40] En dat vraagt om een interruptie van de heer Bevers.

[0:34:47] Voorzitter, ik zal me niet laten verleiden om mijn terugkerende vragen over het zorgbuurthuis hier allemaal weer te stellen.

[0:34:53] Maar ik ga er wel één even uithalen, want ik hoor mevrouw Dobbe zeggen van is de minister bereid om een startsubsidie te verstrekken?

[0:35:00] En dan vraag ik me toch echt af van hoe kan dat dan dat de zorgbuurthuizen,

[0:35:05] en dat was een beetje waar ik naartoe gewerkt heb met mijn verwijzingen naar WOZO.

[0:35:12] Waarom lukt het dan niet dat om die zorgbuurthuizen op een reguliere manier,

[0:35:17] zoals de live-ins bijvoorbeeld, die ook een dergelijke voorziening leveren,

[0:35:22] voor de onrendabele top zijn voorzieningen getroffen in dat WOZO?

[0:35:26] Hoe kan het dan dat die zorgbuurthuizen daar niet aan voldoen,

[0:35:31] of niet kunnen voldoen, of dat niet aanvragen?

[0:35:33] Maar dat zou ik wel willen weten, want daar zit met name ruimte om datgene wat niet rendabel

[0:35:41] binnen de normale financiering te krijgen is, om dat op te lossen.

[0:35:46] Dus ik zou daar toch iets meer helderheid over willen hebben.

[0:35:49] Waarom dan een zorgsubsidie?

[0:35:52] Nou, voorzitter, daar kan ik heel helder over zijn, omdat onder andere de VVD de zorg ontzettend

[0:35:56] en onnodig complex heeft gemaakt.

[0:35:58] En op het moment dat je nu een zorgbuurthuis zou willen opstarten, dan krijg je te maken

[0:36:02] met de gemeente, krijg je te maken met zorgverzekeraars, dan krijg je te maken met allerlei

[0:36:06] subsidiepotten. En het is gewoon bijna niet meer te doen. En dan krijg je zorgenorganisaties die

[0:36:11] durven er niet in te stappen omdat ze enorme risico's moeten nemen. Je krijgt woningcorporaties

[0:36:16] die durven niet in te stappen omdat ze enorme risico's moeten nemen. En het is gewoon ontzettend

[0:36:20] ingewikkeld gemaakt. En daarom hebben wij ook eerder met de Kamer een motie aangenomen om de

[0:36:25] belemmeringen om het oprichten van zorgbeurtenhuizen op te zetten, om die weg te nemen. En wij wachten

[0:36:31] nog steeds op de uitvoering van die motie?

[0:36:35] Ja, voorzitter, ik loop niet weg voor de complexiteit.

[0:36:40] Er waren op een gegeven moment, geloof ik, 28 regelingen vanuit ISA en BOZO.

[0:36:45] Dus vindt u mij ook echt wel aan uw zijde.

[0:36:49] De andere kant is wel dat de realiteit is dat andere organisaties op andere plekken

[0:36:54] het wel lukt om initiatieven van de grond te krijgen.

[0:36:57] En ik zou niet weten waarom de zorgbuurthuizen daar niet ook gebruiken.

[0:37:02] want die mogelijkheid is er en het afdoen met alleen het verwijt

[0:37:09] dat de VVD of haar voorgangers of wie dan ook het allemaal ingewikkeld.

[0:37:12] Ja, het is ingewikkeld, daar hebben we genoeg over gezegd,

[0:37:15] ook in de periode dat het WOZO en het ISA actueel werd en de regelingen.

[0:37:20] Maar die regeling is er en ik begrijp niet waarom er dan een aparte regeling

[0:37:25] voor een zorgbuurthuis zou moeten komen, een aparte stadssubsidie,

[0:37:28] terwijl er gewoon regelingen beschikbaar zijn

[0:37:31] om dat onrendabele deel gewoon goed af te dekken.

[0:37:36] Tot slot.

[0:37:37] Ja, dank u wel. Dat is nodig, omdat op dit moment

[0:37:40] ook de initiatiefnemers van die zorgbudehuizen

[0:37:43] die zijn jaren bezig geweest om dit van de grond te krijgen.

[0:37:46] Daar zijn ontzettend veel lessen van te leren

[0:37:49] waar zij tegenaan zijn gelopen in het huidige zorgsysteem.

[0:37:52] Het zorgsysteem heeft hen alleen maar tegengewerkt.

[0:37:56] Het is zo ongelooflijk ingewikkeld gemaakt

[0:37:58] En dat zij zeggen, we hebben een aantal dingen nodig.

[0:38:02] Onder andere een zorgbuurthuisondersteuningsteam.

[0:38:04] En onder andere hulp aan het begin, ook door middel van een startsubsidie.

[0:38:09] En dat is op dit moment onvoldoende geregeld.

[0:38:12] En wij willen dat het gewoon geregeld wordt, omdat het gewoon heel vervelend is...

[0:38:17] ...dat iedereen ontzettend enthousiast is over zo'n mooi initiatief.

[0:38:21] Iedereen vindt dat er meer moet komen, maar het zorgsysteem staat het op dit moment niet toe.

[0:38:25] En daar willen we naartoe en daar hoop ik toch echt de VVD aan mijn zijde te krijgen om

[0:38:30] te zorgen dat we dit op een betere manier kunnen regelen, zodat er meer zorgbuurthuizen

[0:38:34] kunnen komen.

[0:38:36] Ik dank u.

[0:38:37] En dan zijn we ook gekomen bij, oh, de heer Krul, interruptie.

[0:38:42] Voorzitter, soms dan bevangt de oprechte nieuwsgierigheid je een beetje, want ik zal vast niks hebben

[0:38:48] aan deze interruptie politiek gezien, omdat ik het ook gewoon vaak eens ben met mevrouw

[0:38:51] Dolbast om zorg gaat, maar er zit één ding in haar betoog waar ik gewoon ja, oprecht

[0:38:55] geïnteresseerd in ben. Een voordeel van een kleine fractie is dat je heel veel portefeuilles hebt,

[0:38:59] hier naast een onderwijsdebat, iets verderop is een debat gaat over politiemensen. Overal zijn

[0:39:04] mensen tekort. En ik hoor mevrouw Dobbel zeggen, ja we moeten die lonen nou gewoon verhogen want

[0:39:08] dan blijven mensen in de zorg werken. Maar wie gaat er dan voor de plas staan? Dat is altijd een

[0:39:13] beetje in het betogen wat ik van mevrouw Dobbel denk. Ja, dat is natuurlijk heel ingewikkeld. Als

[0:39:18] je overal mensen tekort hebt en de oplossing is het dicht van een loonkloof. Want wie gaat er dan

[0:39:23] voor de klas staan of wie gaat er op straat lopen in een politiepak.

[0:39:27] Dus daar ben ik gewoon benieuwd naar.

[0:39:29] Mevrouw Dobbe.

[0:39:30] Ja, maar voorzitter, dit is natuurlijk wel een beetje een foute tegenstelling,

[0:39:35] omdat het onderwijs ook kampt met tekorten, omdat er te veel is bezuinigd

[0:39:40] en is afgebroken in de afgelopen jaren.

[0:39:42] Ja, dat klopt. En er zijn ook meer onderwijzers nodig.

[0:39:46] Maar vergeet niet, kijk, die mensen die zijn niet allemaal opgelost of zo.

[0:39:50] in 2015, 2016, er zijn 77.000 mensen toen ontslagen uit de zorg.

[0:39:55] Die zijn toen weggegaan, die zijn niet teruggekomen.

[0:39:59] De vertrekken nog steeds, de zorgopleidingen zitten vol.

[0:40:01] Er vertrekken nog steeds zorgmedewerkers die net in de zorg werken omdat ze de werkdruk niet aankunnen

[0:40:06] of omdat ze gewoon simpelweg hun rekening niet kunnen betalen.

[0:40:10] Nou, ik vind dat moeten we stoppen, want de uitstroom uit de zorg is ook gigantisch.

[0:40:14] En daar lopen we nu voor weg, omdat er wordt gezegd ja, die mensen die werken in de zorg,

[0:40:19] Dat doen ze met hun hart.

[0:40:21] Salaris is echt niet het enige belangrijke.

[0:40:23] Mevrouw Dobbe hoor ik dan altijd.

[0:40:25] Ondertussen kunnen die mensen niet rekeningen betalen.

[0:40:27] Dus vind je het gek dat ze de zorgen uitlopen?

[0:40:32] Oké.

[0:40:33] Dan komen we bij mevrouw Paulusma.

[0:40:35] Aan u het woord.

[0:40:36] Fijn, dank u wel, voorzitter.

[0:40:39] Veel debatten hier in dit huis gaan over de toekomst.

[0:40:42] En dan vaak over de toekomst van onze kinderen en onze kleinkinderen.

[0:40:46] En daarop hebben wij nog een hele flinke appel te schillen met dit kabinet

[0:40:49] als ik kijk naar de plannen voor onderwijs, klimaat en gezondheid.

[0:40:53] Maar als wijkverpleegkundige heb ik ook gemerkt...

[0:40:55] hoeveel van onze ouderen zich ook grote zorgen maken over hun toekomst.

[0:41:00] Als het slechter gaat, kan ik dan nog wel thuis blijven wonen.

[0:41:03] Word ik afhankelijk van andere mensen?

[0:41:05] Ga ik nog wel over mijn eigen leven en het einde van dat leven?

[0:41:10] Als wijkverpleegkundige probeerde ik ze altijd zoveel mogelijk gerust te stellen.

[0:41:13] Maar ik moet nog vaak aan ze denken...

[0:41:15] nu ik als Kamerlid de informatie lees over de toekomst van de ouderenzorg.

[0:41:20] Of wellicht het gebrek daaraan. Want voorzitter, comfortabel oud worden

[0:41:23] begint met een fijne woning waar passende zorg geleverd kan worden.

[0:41:27] En die woningen zijn er nu niet.

[0:41:28] Het is mooi om te zien hoe ouderen zelf de regie pakken en proberen

[0:41:33] woonzorgcombinaties, seniorenhofjes te ontwikkelen.

[0:41:35] En ook wij zijn enthousiast over het initiatief van de SP,

[0:41:38] maar we zien ook wel dat we moeten kijken in alle plannen die er zijn,

[0:41:43] En hoe zorgen we er nou voor dat er ook ruimte blijft voor maatwerk en de wens van ouderen

[0:41:47] ook voor opleid staan?

[0:41:48] Maar de doorlooptijden, en daar haalt mevrouw Dobben het ook al over, van zulke projecten

[0:41:53] zijn jaren en jaren.

[0:41:54] En dit is zeker voor specifieke groepen, zoals patiënten met Alzheimer, een heel ernstig

[0:41:59] groot probleem.

[0:42:00] Wat gaat de minister, want ik weet niet zo goed bij wie het nou valt, wat gaat de minister

[0:42:03] of staatssecretaris doen om hier verandering in te brengen?

[0:42:06] En hoe gaat het kabinet ervoor zorgen dat de grote bezuiniging die ze in 2026 op het gemeentefonds

[0:42:12] willen doorvoeren niet gaat leiden tot nog meer vertraging op de zo noodzakelijke vergunningverlening.

[0:42:17] En erkent de minister dat we voor deze opgave vooral afhankelijk zijn van gemeente, of is

[0:42:22] ze van plan het zelf te gaan regelen?

[0:42:24] En dan zou ik ook wel graag concreet willen worden, voorzitter.

[0:42:26] Want we kennen het doel van het kabinet om in 2030 290.000 seniorenwoningen te hebben

[0:42:32] gebouwd.

[0:42:33] En nou wil ik het in dit debat zeker niet gaan hebben over de verwachte levensduur van

[0:42:36] dit kabinet.

[0:42:37] Daar gaat het al genoeg over in de media.

[0:42:39] Maar 2030 gaat dit kabinet sowieso niet halen.

[0:42:43] Die voorspelling durf ik wel aan.

[0:42:45] Dus welke tussendoelen stelt dit kabinet zich?

[0:42:48] En met hoeveel seniorenwoningen of hoeveel projecten in de pijplijn, in 2026 vindt het

[0:42:53] kabinet dat ze op de goede weg zijn.

[0:42:55] En om maar één concreet punt uit te lichten, ouderen met een beperking hebben extra moeite

[0:43:00] om een geschikte woning te vinden.

[0:43:02] Klopt het dat drie kwart van het budget voor de stimuleringsregeling zorggeschikte woningen

[0:43:06] nog ongebruikt is, terwijl die over twee weken afloopt?

[0:43:09] En waarom wordt de regeling niet verlengd en opengesteld voor ouderen

[0:43:13] met een beperking?

[0:43:14] En over het totale geld, voorzitter, zou ik ook duidelijkheid willen hebben.

[0:43:18] In 2026 komt het kabinet met 600 miljoen extra voor de ouderenzorg.

[0:43:22] Maar de taakstelling om de WLZ-uitgavengroei te temperen,

[0:43:25] die voor 2025 is geschrapt, gaat in 2026 gewoon weer in

[0:43:29] en het bedrag is 600 miljoen.

[0:43:32] Dus ik zou wel willen weten, gaan we nu in 2026

[0:43:35] met de linkerhand 600 miljoen uitdelen en met de rechterhand deze ook weer innemen.

[0:43:42] Want we kunnen eindeloos debatteren over de uitgavengroei in de ouderenzorg,

[0:43:46] of die onhoudbaar is of nog hoger mag. Maar tegelijk remmen en gas geven,

[0:43:51] dat zorgt voor ongelukken, voorzitter. En veel ouderen willen lang in hun eigen

[0:43:55] huis blijven wonen. Zelf hun leven blijven bepalen. Maar als het niet meer gaat,

[0:43:59] hopen veel ouderen op goede zorg in een verpleeghuis. En daar valt inmiddels weinig

[0:44:04] meer te kiezen. Dus wil je dat de kwaliteit van het verpleeghuis op orde is, kan de staatssecretaris

[0:44:09] ingaan of zij door wil gaan met het generiek kompas zoals het is, of een serieuze poging

[0:44:14] gaat doen om tegemoet te komen aan de zorgen vanuit patiënten zelf. En het is er vaker

[0:44:18] over gegaan, dit artikel van zowel de patiëntenfederatie is deze oproep als Alzheimer Nederland, als

[0:44:23] Spierziekte Nederland is een hele terechte oproep, voorzitter. Want is het verantwoord

[0:44:28] om medicatiefouten niet meer te registreren? Is het verantwoord om overbelasting van mantelzorgers

[0:44:33] niet meer serieus te nemen?

[0:44:35] Is het verantwoord om niet meer de vraag te stellen wat patiënten nou

[0:44:38] daadwerkelijk echt zelf willen?

[0:44:40] En hoe wil de staatssecretaris ervoor zorgen dat deze gesprekken ook op gang

[0:44:44] komen en dat we het gaan hebben over kwaliteit en niet over het rookgordijn

[0:44:47] minder administratie? Want u vindt D66 altijd aan uw zijde als het gaat om het

[0:44:52] verminderen van administratieve lasten, maar niet als het gaat om het uit de weg

[0:44:56] gaan van kwaliteit. Dank u wel.

[0:45:00] Dank u wel. Mooi binnen de tijd.

[0:45:03] Wat ik nog even wilde aangeven, voor een volgende keer, Elefantnek,

[0:45:09] als er twee bewindspersonen zijn, kunt u de vraag gewoon richten aan het kabinet,

[0:45:12] om te voorkomen dat het staatssecretaris of minister is.

[0:45:14] Zij gaan zelf over het antwoord en al uw vragen worden gewoon beantwoord.

[0:45:18] Maar dat is gewoon altijd wat eenvoudiger,

[0:45:20] want niet iedereen weet wat de portefeuilleverdeling is en dergelijke.

[0:45:23] Maar ik ga nu naar volgende spreker.

[0:45:25] De heer Diederik van Dijk, aan u het woord.

[0:45:27] Dank u wel, voorzitter.

[0:45:29] Voorzitter, ouder worden is een zege.

[0:45:31] Je ziet, als je die mag hebben gekregen, je kinderen en kleinkinderen opgroeien.

[0:45:36] Je mag je levenswijsheid delen met anderen.

[0:45:39] De Bijbelse koning Salomo spreekt heel beeldend over de grijsheid als een sierlijke kroon.

[0:45:45] Maar voorzitter, het is ook waar dat ouderdom met gebreken komt.

[0:45:48] We worden meer afhankelijk van hulp van familie, vrienden, buren

[0:45:53] en als het echt niet meer gaat van professionele zorgverleners.

[0:45:56] Voorzitter, doordat steeds meer ouderen in ons land zorg nodig hebben,

[0:46:00] terwijl er steeds minder mensen zijn die hen dat kunnen bieden, staat die zorg onder druk.

[0:46:04] We lopen tegen de grenzen aan van onze middelen en mensen.

[0:46:08] Niet alles kan meer zoals vroeger.

[0:46:10] Het is de belangrijkste opgave voor de VWS-bewindslieden

[0:46:13] om richting te geven aan een toekomstbestendige ouderenzorg.

[0:46:18] Voorzitter, de minister van VWS ziet het tegengaan van regeldruk in de zorg

[0:46:22] als een van haar belangrijkste prioriteiten.

[0:46:25] Ze lijkt erbij haast een beetje verliefd te zijn geworden op kunstmatige intelligentie.

[0:46:29] AI. Halvering van de administratietijd door AI zou de arbeidskrapte als sneeuw voor de zon doen verdwijnen.

[0:46:38] De SGP deelt graag die ambitie, maar ziet concrete plannen graag tegemoet.

[0:46:44] Is een haalbaarheidstoets ten aanzien van het gebruik van AI geen goed idee?

[0:46:49] En hoe voorkomen we dat AI vooral in de curatieve zorg zijn uitwerking krijgt en niet in de langdurige zorg?

[0:46:55] Ik ben ook heel benieuwd naar de uitwerking van het volgende zinnetje in het regeerprogramma.

[0:47:01] Ik citeer, diagnostische AI wordt van een medisch-ethisch kader voorzien.

[0:47:06] Hoe gaat dat kader eruit zien en wanneer kunnen we dat verwachten?

[0:47:10] Voorzitter, het staat als een paal boven water.

[0:47:13] Bij de zorg voor ouderen hebben we de komende jaren mantelzorgers en vrijwilligers keihard

[0:47:19] nodig.

[0:47:20] Noem het gemeenschapskracht of samenredzaamheid.

[0:47:23] In het hoofdlijnakkoord en regeerprogramma zijn echter nauwelijks maatregelen opgenomen

[0:47:28] om informele zorg te versterken.

[0:47:31] Een van de weinig concrete plannen is vereenvoudiging van het verlofstelsel.

[0:47:36] Kort- en langdurend zorgverlof worden samengevoegd tot het mantelzorgverlof.

[0:47:42] Wat hebben mantelzorgers hier concreet aan?

[0:47:45] Erkent de staatssecretaris dat er meer nodig is om mantelzorgers te ondersteunen en te

[0:47:50] ontlasten.

[0:47:50] Vorig jaar kwam er een mantelzorgagenda tot stand.

[0:47:54] Wordt deze door de staatssecretaris omarmd?

[0:47:58] Voorzitter, er is een groot tekort aan geschikte huisvesting voor ouderen.

[0:48:01] De ambitie van het kabinet is 290.000 seniorenwoningen erbij in 2030.

[0:48:07] Hoe gaat dit concreet worden uitgewerkt?

[0:48:09] De SP ziet graag dat een deel ervan ingevuld wordt door de bouw van mantelzorgwoningen.

[0:48:14] Bijvoorbeeld, maak het eenvoudig waar dat kan om een huisje voor je hulpbehoevende ouders

[0:48:19] op je eigen erf of tuin neer te zetten.

[0:48:22] Dit moet de minister van Volkshuisvesting, die we niet hebben op dit moment, maar toch

[0:48:27] aanspreken.

[0:48:28] Hoe gaat zij zulke initiatieven concreet bevorderen?

[0:48:32] Recent sprak ik met een aantal zorgaanbieders in de verpleeghuissector.

[0:48:36] Zij vertelde mij, we hebben degelijk onderbouwde plannen om uit te breiden.

[0:48:40] Er is vraag naar en wij kunnen het ook bolwerken qua personeel.

[0:48:44] Het enige probleem is, verzekeraars willen niet meewerken vanwege het moratorium op de

[0:48:50] groei van het aantal verpleeghuisplekken.

[0:48:53] Zijn de minister en staatssecretaris ermee eens dat er ruimte moet zijn voor solide initiatieven

[0:48:58] voor kleinschalige uitbreiding van het aantal verpleeghuisplekken?

[0:49:06] Hoe voorkomen we rigiditeit op dat punt?

[0:49:08] Voorzitter, onnodige herindicaties bij mensen die langdurig intensieve zorg nodig hebben

[0:49:13] zijn de SGP al langer een doorn in het oog.

[0:49:16] Goed dat het kabinet verplichte herindicaties in verpleeghuizen wil schrappen, maar zou

[0:49:22] dit ook niet moeten gelden voor indicatiestelling voor WLZ-zorg thuis.

[0:49:27] Voorzitter, de komende jaren ontwikkelt dementie zich tot de belangrijkste doodsoorzaak onder

[0:49:32] ouderen.

[0:49:33] Wetenschappelijk onderzoek naar dementie is dus enorm belangrijk.

[0:49:37] Naar aanleiding van een SGP-motie schetste de vorige minister van VWS drie mogelijkheden

[0:49:43] hoe onderzoek naar dementie versterker worden, namelijk 1. Versterken van internationaal onderzoek,

[0:49:50] 2. Benutten van nationale fondsen of 3. Verhogen van het budget voor de nationale

[0:49:56] dementiestrategie. Ik nodig de huidige minister uit hierop te reageren. Welke optie spreekt haar

[0:50:03] het meester aan. Dank u wel, voorzitter.

[0:50:07] Ik dank u.

[0:50:08] En dan komen we bij NSC.

[0:50:11] Mevrouw Jozef, aan u het woord.

[0:50:14] Dank u wel, voorzitter.

[0:50:16] Ja, nieuws, jouw contract maakt zich,

[0:50:18] net als andere partijen,

[0:50:20] grote zorgen over de toekomst van de ouderenzorg.

[0:50:22] En wij lezen gelukkig dat

[0:50:24] het kabinet wel hoge

[0:50:26] ambities heeft om ouderen in ons land

[0:50:27] zoveel mogelijk een zelfstandig bestaan te geven

[0:50:29] en de ouderen die zorg nodig hebben

[0:50:32] ook werkelijk die zorg te bieden.

[0:50:34] Maar er zal nog wel veel voor moeten gebeuren.

[0:50:37] Ik heb de nodige vragen aan de minister en de staatssecretaris verdeeld over drie onderwerpen.

[0:50:42] Eén over wonen, de vereenvoudiging van de zorgwetten en tot slot de wet zorg en dwang.

[0:50:47] Ik wil beginnen met de sociale omgeving en geschikte woningen.

[0:50:51] Omdat veel ouderen het liefst in hun eigen woning blijven wonen, vragen wij ons af of er naast

[0:50:55] echte zorgwoningen, of deels in plaats daarvan, niet meer levensloopbestendige woningen moeten komen.

[0:51:01] Of woningen die relatief makkelijk tot zorgwoningen kunnen worden omgebouwd?

[0:51:05] Kan het kabinet daarop misschien reflecteren?

[0:51:08] Daarnaast maken wij ons zorgen over de groei die we zien van het aantal private zorgvilla's,

[0:51:14] waarbij voor de wooncomponent en de servicekosten soms buitensporige bedragen gevraagd worden.

[0:51:19] Daar heb ik dan ook een aantal vragen over.

[0:51:21] Heeft de minister zicht op het aantal kleinschalige wooninitiatieven zoals de zorgvilla's, maar

[0:51:26] ook de geclusterde woningen en de groei daarvan?

[0:51:29] Wat vindt de minister van de groei van het aantal zorgvilla's?

[0:51:32] We zijn ook benieuwd hoe de relatie is tussen het puntensysteem van de wet betaalbare huur en een

[0:51:37] wooncomponent van een particuliere zorgvilla en tot welk bedrag servicekosten gerechtvaardigd zijn

[0:51:43] in een particuliere zorgvilla.

[0:51:45] We vroegen ons af of het kabinet hierop kan ingaan.

[0:51:47] Ik snap dat, als de minister van Wonen niet is, dat misschien ook via een brief zou kunnen.

[0:51:53] Verder zien wij dat bijvoorbeeld geclusterde woonvormen met 24-uursorg geen vergunning hoeven

[0:51:58] in tegenstelling tot verpleeghuizen.

[0:52:01] We vroegen ons af of het kabinet bereid is om stappen te zetten,

[0:52:04] zodat bijvoorbeeld gekluste wonen met 24-uur zorg ook vergunningen moet aanvragen,

[0:52:08] zodat daar ook controle mogelijk is.

[0:52:14] U moet echt wennen dat daar twee Kamerleden zitten.

[0:52:16] Dat ligt niet aan u.

[0:52:18] Dat ligt omdat de opstelling vaak bij dit soort debatten zo is

[0:52:21] dat de Kamerleden ten linkerzijde zitten,

[0:52:24] maar u doet even zin mee aan dit debat.

[0:52:27] Mevrouw Bikker aan u.

[0:52:27] Ja, voorzitter, dank u.

[0:52:28] En het houdt ons in beweging, dus geen probleem.

[0:52:30] Ik hoorde de collega van NSC inderdaad terecht haar zorg uiten over dat de scheiding van wonen

[0:52:38] en zorg soms ook verkeerde inprikkels kan geven op het moment dat private partijen winstgericht

[0:52:43] alleen de wooncomponent invulling geven en onvoldoende doen aan de zorgcomponent.

[0:52:49] Ik heb ook al even gekeken naar de plannen die dit kabinet maakt en dan ben ik nog wel

[0:52:53] bezorgd eigenlijk dat we te weinig dat winstverbod ook laten gelden voor die commerciële kant

[0:52:59] rond om dat wonen, als het gaat om het woonzorgaspect.

[0:53:02] Hoe ziet NSC dat?

[0:53:06] Dank voor de vraag.

[0:53:08] Wij maken ons inderdaad ook zorgen om die mogelijke winstcomponent.

[0:53:15] Ik dacht misschien dat er een oplossing ligt in dat puntsysteem van die wet betaalbare huur,

[0:53:19] maar dat weet ik niet zeker, dus daarom heb ik die vraag ook gesteld.

[0:53:23] Maar als het daar niet in zit, dan moeten we misschien daarover nadenken en dan denk ik graag

[0:53:27] ook met de ChristenUnie erover mee.

[0:53:29] Helemaal goed, dank u wel. U kunt uw betoog voortzetten.

[0:53:39] Dan over de wetgeving voor de oudere zorg.

[0:53:43] Nieuwsjouw contract ziet graag dat die eenvoudiger wordt.

[0:53:46] In lijn met het NSDA-rapport over scheiden, wonen en zorg,

[0:53:48] denken wij bijvoorbeeld aan de mogelijkheid om mensen die thuis wonen

[0:53:53] onder de zorgverzekeringswet te laten vallen

[0:53:55] en mensen die geclusterd wonen met 24-uursorg of in een verpleeghuis wonen

[0:53:59] onder de WLZ te laten vallen.

[0:54:02] Ons vraag is of het kabinet bereid is om naar dit soort vereenvoudigingen van wetgeving te kijken,

[0:54:06] want dat was me niet helemaal duidelijk uit het regeerprogramma.

[0:54:10] Daarnaast zien we nu verschillen tussen de WLZ en de zorgverzekeringswet, die wij onlogisch

[0:54:16] vinden en ook onwenselijk.

[0:54:17] Zo begrijpen wij dat er verschillen zijn in de mate waarin mensen thuishulp van de specialist

[0:54:21] ouderengenees kunnen ontvangen, ook afhankelijk van de wetgeving WLZ of de zorgverzekeringswet.

[0:54:27] We horen vanuit de praktijk ook dat dit binnen de zorgverzekeringswet weer kan verschillen

[0:54:32] per gemeente of per zorggroep.

[0:54:34] Kan het kabinet, in aansluiting met wat mevrouw Slacht ook zei, er niet gewoon voor zorgen

[0:54:39] dat alle mensen thuis zorg van een specialist ouderengeneeskunde vergoed kunnen krijgen?

[0:54:44] Verder geeft het CIZ aan dat er problemen zijn rond de spoedopnames in een verpleeghuis van

[0:54:50] mensen die thuiszorg ontvangen vanuit de WLZ.

[0:54:53] Binnen de zorgverzekeringswet wordt de spoedopname na het afgeven van de indicatie met

[0:54:57] terugwerkende kracht per de aanvraagdatum vergoed, maar als iemand thuis binnen de WLZ valt,

[0:55:02] dan wordt bij spoedopnames pas een vergoeding gegeven per indicatiedatum en dus niet met terugwerkende

[0:55:07] kracht. Hierdoor zijn verpleeghuizen terughoudend om mensen met een WLZ-indicatie met spoed op te

[0:55:13] nemen. Is het kabinet bereid om naar dit verschil te kijken en ervoor te zorgen dat verpleeghuizen

[0:55:18] vanaf dag 1 de vergoeding kunnen krijgen die hoort bij een opname?

[0:55:22] Dan tot slot de bestuurlijke afspraken als overgangssituatie binnen de wet zorg en dwang.

[0:55:28] Nieuwsjouw Contact maakt zich daar zorgen over.

[0:55:31] Er zijn afspraken met de IGJ dat zij de wet zorg en dwang zal handhaven volgens de bestuurlijke afspraken.

[0:55:36] Wij vragen ons af of dat voldoende rechtsbescherming biedt voor cliënten.

[0:55:40] Bijvoorbeeld bij het verlengen van de termijn voor de verplichte evaluatie van het zorgplan van vier

[0:55:44] weken naar zes maanden.

[0:55:45] Zou dat niet een verslechtering voor cliënten kunnen betekenen?

[0:55:48] Is er ook voldoende rechtsbescherming voor zorgverleners op deze manier?

[0:55:53] Wij vragen ons af wanneer de minister verwacht dat de wet is aangepast en hoe lang de overgangssituatie

[0:55:57] zal duren.

[0:55:58] Graag een reactie van het kabinet hierop.

[0:56:01] Dank u wel.

[0:56:03] Ik dank u, mevrouw Jozef.

[0:56:05] Dan zijn we gekomen bij de inbreng van de PVV.

[0:56:09] Ik heb een selectie gemaakt uit vele onderwerpen die te bespreken zijn.

[0:56:15] Het aantal is hetzelfde van wat de sprekers voor mij al hebben besproken, maar dat geeft

[0:56:21] dus aan dat het onderwerpen zijn die ook naar de mening van de PVV-fractie belangrijk zijn

[0:56:26] voor ouderenzorg.

[0:56:27] Voorzitter, de ouderenzorg staat op imploderen als direct gevolg van de dubbele vergrijzing

[0:56:31] van en de enorme krapte op de arbeidsmarkt.

[0:56:34] Het stemde me bijna somber toen ik onlangs begon met inlezen nadat bekend werd dat ik

[0:56:38] woordvoerder mocht worden op deze mooie portefeuille.

[0:56:41] Echter, ik zie ook dat er hard gewerkt is, en nog steeds wordt, in deze enorme uitdaging

[0:56:46] die voor ons ligt, gezamenlijk de komende passende oplossingen.

[0:56:50] De PVV-fractie is blij met de plannen in het regeerprogramma, zoals het beter afstemmen

[0:56:55] en samenvoegen van wetgeving.

[0:56:57] Dit zal de versnippering van zorg aanpakken en een hoop frustratie en lasten bij zorgvragers,

[0:57:02] familie en mantelzorgers wegnemen bij het doen van aanvragen.

[0:57:06] Het zal het kabinet niet verbazen hoe vaak ook ik klachten hoor over het oerwoud van

[0:57:11] loketten, regels en procedures, waarin je verdwaald of in het beste geval na maanden

[0:57:15] ploeteren iets voor elkaar krijgt.

[0:57:18] Kan het kabinet al meer vertellen over de voortgang van het samenvoegen van wetgeving?

[0:57:23] En dan ook ik haak in op het stuk in de Telegraaf van morgen.

[0:57:27] Sinds een aantal maanden is het zogenaamde generiekompas leidend voor de rapportage van

[0:57:32] kwaliteitsindicatoren in de wijkzorg en de langdurige zorg.

[0:57:34] Het veld is niet onverdeeld positief over dit generiek kompas, omdat een aantal concrete

[0:57:39] en meetbare criteria en indicatoren wordt losgelaten, waardoor de kwaliteit van de verschillende

[0:57:45] zorgaanbieders slecht te vergelijken is.

[0:57:48] Mijn vraag aan het kabinet is hoe deze ontwikkeling zich verhoudt tot het voornemen van het kabinet

[0:57:53] om de transparantie van de kwaliteit te verbeteren.

[0:57:57] Voorzitter, het kabinet geeft in het regeerprogramma aan het systeem van heredicatie voor mensen

[0:58:02] in een verpleeghuis te willen beëindigen.

[0:58:04] Daar zijn we heel blij mee, omdat hiermee veel onnodige tijd en geldverkwisting wordt

[0:58:09] voorkomen.

[0:58:10] Maar vooral wordt hierdoor veel leed vermeden.

[0:58:14] Wij horen geluiden in onze achterban dat mensen het echt als onmenselijk ervaren om iedere

[0:58:18] keer weer opnieuw te moeten uitleggen en bewijzen dat zij aan de indicatiestelling voldoen.

[0:58:23] Mensen worden er depressief en moedeloos van.

[0:58:26] Maar voorzitter, wordt de herindicatie voor thuiswonenden met een levenslange beperking

[0:58:31] ook beëindigd?

[0:58:32] Hoeveel herindicaties zou dat schelen per jaar?

[0:58:36] Voorzitter, een vraag over de stimuleringsregeling zorggeschikte woningen, de SZGWI, voor mensen

[0:58:41] die recht hebben op zorg vanuit de WLZ.

[0:58:45] Ons bereik berichtte dat de regeling alleen zou gelden voor mensen met een zorgprofiel

[0:58:49] VV4 tot VV10 en dat verstandelijk gehandicapten buiten de boot zouden vallen.

[0:58:55] Kan het kabinet hier een toelichting op geven?

[0:58:57] En over woningen gesproken, ik ben niet de eerste vanmorgen, kan de minister ons meenemen

[0:59:03] in de status van de nieuwbouw van 290.000 woningen voor ouderen in 2030.

[0:59:09] Dan, voorzitter, wordt in het regeerprogramma de aanpak van de veelbesproken administratietijpen

[0:59:14] noemd om meer handen vrij te maken voor aan het bed.

[0:59:17] Welke stappen zijn er tot nu toe gezet?

[0:59:20] Zijn er op de werkvloer al concreet zaken merkbaar veranderd?

[0:59:23] Wat heeft het investeringsakkoord opleide wijkverpleging tot dusver gebracht?

[0:59:29] En is er al meer bekend over de structurele borging hiervan?

[0:59:34] Tot slot, voorzitter.

[0:59:35] De PVV-fractie is het met het kabinet eens dat we onze ouderen, die onze welvaart en

[0:59:39] samenleving hebben opgebouwd, niet mogen opzadelen met zorgen over óf er voor hun wel zorg of

[0:59:46] een geschikte woning is als ze zorgafhankelijk worden.

[0:59:50] Hierover heeft de PVV-fractie nog veel vragen.

[0:59:54] Heeft het kabinet naast alle ingezette acties en projecten al een oplossing voor ouderen

[0:59:59] waar het thuis echt niet meer gaat, maar voor wie een verpleeghuis nog een stap te ver is?

[1:00:05] Waar kunnen zij terecht?

[1:00:07] Welke plannen heeft het kabinet voor deze groep mensen?

[1:00:10] Wat is in dat kader de status van de doorrekeningen over de terugkeer van de verzorgingshuizen?

[1:00:17] Is het kabinet bereid om iets aan de winstbelangen van private investeerders

[1:00:20] in de intramurale ouderenzorg te doen?

[1:00:23] En kan er al meer verteld worden over de besteding van de 600 miljoen die gereserveerd is voor

[1:00:29] betere ouderzorg?

[1:00:31] Tot zover, voorzitter.

[1:00:32] Ik zag als eerst mevrouw Slagtegelman, mevrouw Pikker, dus ik begin even bij mevrouw Slagtegelman.

[1:00:43] Dankjewel, voorzitter.

[1:00:44] Ik heb een vraag over wat de heer Tejadend zei, over een oplossing vragen aan dit kabinet

[1:00:52] Als het thuis echt niet meer gaat, of er dan een tussenoplossing is.

[1:00:58] Maar de situatie is zo, als het tegenwoordig thuis echt niet meer gaat, dan gaat het echt niet meer.

[1:01:04] En dan zijn mensen staan al op de wachtlijst voor verpleeghuisplekken.

[1:01:11] Velen wachten op een voorkeurslocatie op de wachtlijst voor een verpleeghuis.

[1:01:18] Dus als het echt niet meer gaat, zijn er acute opnames.

[1:01:21] Maar wij willen dat ook voor zijn, dus dat mensen op de wachtlijst staan voor een voorkeurslocatie,

[1:01:28] zodat ze ook in de buurt wel goed in een verpleeghuisplek terecht kunnen komen.

[1:01:35] Kan de heer Tiades dan uitleggen dat er eigenlijk meer verpleeghuisplekken nodig zijn?

[1:01:41] Want als het thuis echt niet meer gaat, dan is het zo dat mensen toch naar een verpleeghuisplek moeten.

[1:01:52] Dat is eigenlijk wat ik ook zeg.

[1:01:55] En dat is ook mijn vraag aan het kabinet.

[1:01:58] Wat wordt er gedaan als het gaat om die 600 miljoen bijvoorbeeld?

[1:02:06] Wat wordt er geïnvesteerd en welke acties zijn er al ondernomen om die verpleeghuisplekken terug te krijgen?

[1:02:13] Ik heb het in mijn persoonlijke leven ook meegemaakt.

[1:02:15] dat er behoefte was aan een verpleeghuisplek, maar niet is.

[1:02:20] En dus die tussenoplossing, die is zeer gewild.

[1:02:24] Dus vandaar ook mijn vraag aan het kabinet.

[1:02:26] Tweede instantie, mevrouw.

[1:02:28] Ja, in tweede instantie.

[1:02:30] Dat is toch een soort van wat de D66 zei, gassen en remmen.

[1:02:34] Die 600 extra.

[1:02:37] Want er wordt eerst wat weggehaald.

[1:02:40] En in onze fractie werd er wel eens vergeleken.

[1:02:42] Er wordt eerst een drol gelegd en er wordt bezuinigd.

[1:02:45] door middel van herverdelingsmiddelen.

[1:02:48] En dan wordt er wat slagroom opgespoten, dus hetzelfde als gassen en remmen.

[1:02:53] Maar hoe verhoudt zich dat?

[1:03:00] Er moet toch meer geïnvesteerd worden?

[1:03:02] Het WLZ-kader moet toch daarin nog opgeruimd worden, dat er meer verpleeghuisplekken worden,

[1:03:08] zodat mensen die het echt nodig hebben, echt specialistische zorg krijgen in een verpleeghuisplek.

[1:03:13] Weer silence tot slot.

[1:03:16] Ja, voorzitter, dank voor de vraag.

[1:03:19] Maar volgens mij zitten we hier op één lijn.

[1:03:22] En is dat ook nogmaals mijn vraag aan het kabinet.

[1:03:26] Er is geld voor vrijgemaakt.

[1:03:28] Dus hoe gaat dat besteed worden en wanneer?

[1:03:31] Dus ik denk niet dat we daar heel erg afwijken van elkaar.

[1:03:36] Vrouw Bikker.

[1:03:37] Ja, voorzitter. Geld is mooi, geld is goed.

[1:03:39] Maar geld is niet alleen de oplossing.

[1:03:41] Het probleem is dat we zoveel mensen tekortkomen in de zorg.

[1:03:45] Ik heb het kabinet gehoord — ik heb eerder de PVV gehoord — dat er meer handen aan het bed zijn.

[1:03:49] Dat heb ik heel vaak gehoord, ook als de oplossing.

[1:03:51] Nu zien we het PVV in het kabinet en hoor ik heel veel dat we de regeldruk gaan verminderen.

[1:03:56] We gaan zorgen dat handjes zomeer beschikbaar komen.

[1:03:59] De staatssecretaris zegt dat AI ons gaat helpen.

[1:04:02] Maar als ik zie dat er 36.300 verzorgende IG'en en 21.600 verpleegkundigen niveau 4 nodig zijn in 2033,

[1:04:10] Denkt de PVV serieus dat we dat met AI en de vermindering van regeldruk kunnen oplossen?

[1:04:16] Of staan we dan toch nog voor een ander vraagstuk dan alleen geld en verminderen regeldruk?

[1:04:24] Dat is inderdaad de grootste uitdaging, denk ik, als je kijkt naar de hele zorg.

[1:04:31] Maar dat is niet alleen in zorg, dat is in allerlei sectoren.

[1:04:35] Het is al eerder ter smaak gekomen als je bijvoorbeeld salarissen zou verhogen en het aantrekkelijker

[1:04:44] op die manier maken voor zorgpersoneel, dan trek je dat weer bij andere sectoren weg.

[1:04:49] Dus uiteindelijk is dat ook niet de oplossing.

[1:04:52] Het is een combinatie van een aantal acties.

[1:04:55] En mijn fractie gelooft wel in het verminderen van administratietijd,

[1:05:01] dat je daarmee meer tijd vrijmaakt voor handen aan het bed,

[1:05:06] voor echte zorg.

[1:05:07] AI kan absoluut een oplossing zijn.

[1:05:10] Dus er zijn wel wat meer mogelijkheden, gelukkig dan alleen maar financiële.

[1:05:16] Maar het blijft een uitdaging.

[1:05:17] En het gaat ook vooral om te laten zien dat werk in de zorg echt mooi werk is.

[1:05:26] Dat je daar echt voldoening uit kunt krijgen.

[1:05:28] Als we dat met z'n allen uitdragen, dat trekt ook mensen aan.

[1:05:35] Mevrouw Bikker.

[1:05:37] Ja, voorzitter, dank.

[1:05:38] Ik ben echt ontzettend...

[1:05:39] Het is goed te horen dat de PVV hier genuanceerder over is gaan denken.

[1:05:42] Dat het probleem niet zomaar is op te lossen.

[1:05:44] Wat lang is gesuggereerd en waarmee mensen ook een vals beeld is voorgehouden...

[1:05:48] zomaar even fixen en dat het aan tegenzin ligt of aan partijen die geen zin hebben om mensen te helpen.

[1:05:54] Want dat was niet aan de orde in de afgelopen jaren.

[1:05:56] En ik ben blij dat de PVV nu de bondgenoten vindt om echt werk te maken van goede zorg voor onze

[1:06:01] ouderen in de komende tientallen jaren.

[1:06:04] Maar ik denk ook dat de oplossing die de PVV tot nu toe aanreikt nog steeds een tekort gaat zijn aan

[1:06:12] verzorgenden en dat het dus ook nog heel veel gaat vragen van onze samenleving om op een andere manier

[1:06:16] die zorg vorm te geven.

[1:06:17] En juist op dat punt, dat samenlevingsdenken, die informele zorg, mantelzorg, vrijwilligers,

[1:06:23] daar mis ik het kabinet nog enorm.

[1:06:25] Mag ik de PVV uitdagen om ook op dat punt met ons op te gaan lopen en te gaan zeggen we gaan

[1:06:29] het veel meer hebben over hoe die samenleving moet worden ingericht, van wonen tot informele

[1:06:33] zorg tot verlofregelingen, om te zorgen dat we hier samen voor opstaan in plaats van de

[1:06:38] makkelijke oplossingen die we eerder eigenlijk geen oplossing mee boden.

[1:06:42] Dank u wel.

[1:06:43] Ik wil daar iets korter antwoord op. Anders gaan we echt tijd lang.

[1:06:46] Korte reactie.

[1:06:48] Allereerst, ik denk niet dat het nieuw is dat de PVV ineens hart voor de zorg zou hebben.

[1:06:54] Dat vooropgesteld.

[1:06:55] En ten tweede, ik denk dat er in het hoofdlijnakkoord, maar ook zeker in het regeerprogramma,

[1:07:02] een aantal hele goede maatregelen staan die ervoor gaan zorgen dat het personeelstekort

[1:07:08] voor een deel, waarschijnlijk niet helemaal, maar voor een groot deel wordt opgelost.

[1:07:11] En laten we daar nou het vertrouwen hebben in het kabinet dat ze daar de goeie dingen doen.

[1:07:18] Volgens mij zitten er goeie mensen aan de knoppen die ook hard voor de zorg hebben.

[1:07:22] Dus ik heb daar vertrouwen in. Dank u wel.

[1:07:31] Dank voorzitter.

[1:07:33] Ik sluit niet helemaal aan bij het compliment van mevrouw Bikker, wellicht iets genuanceerder

[1:07:37] en iets minder boos dan de voorganger van collega Thiadens in dit debat.

[1:07:43] Maar ik ben wel benieuwd waar de PVV nou gewoon echt keuzes gaat maken

[1:07:47] in plaats van continu weg te lopen.

[1:07:49] Want een aantal dingen kunnen niet tegelijk.

[1:07:52] U kunt niet in het regeerprogramma laten opschrijven

[1:07:54] dat we gaan doorrekenen hoe de terugkeer van verzorgingshuizen

[1:07:57] weer een optie wordt.

[1:07:58] Lange gangen, veel personeel, vragen ouderen ook niet om.

[1:08:02] De grootste groep ouderen zijn mensen die helemaal niet

[1:08:05] terugwillen naar een verzorgingshuis, maar regie willen houden over hun eigen leven, dus u vraagt aan

[1:08:10] de ene kant om veel meer personeel inzet en dan de naïeve veronderstelling, en excuus dat ik dat

[1:08:16] woord gebruik, dat we met AI en digitalisering het personeelstekort dusdanig gaan oplessen en

[1:08:22] aantrekkelijk gaan maken dat die twee elkaar wegstrepen. Dat kan niet. Dat heet sprookjeswereld.

[1:08:29] U zult ook nu in de coalitie zit moeten kiezen en het kan niet beide. Dus ik ben heel erg benieuwd

[1:08:35] Welke pijnlijke, maar vooral realistische keuze gaat de PVV maken?

[1:08:44] U heeft het over verzorgingshuizen met grote gangen.

[1:08:49] Dat klinkt misschien wel een beetje als fabrieken.

[1:08:52] Daar heb ik me niet over uitgelaten op die manier.

[1:08:55] En volgens mij staat dat ook niet in het regeerprogramma.

[1:08:57] Dus dat zou heel goed ook een stuk kleinschaliger kunnen zijn.

[1:09:02] Dat ten eerste.

[1:09:04] En je moet ergens beginnen als het gaat om het oplossen van het personeelstekort.

[1:09:09] En als u de oplossing heeft, de oplossing, nou, ik ben heel benieuwd, maar de inzet van

[1:09:18] AI en digitalisering is zeker een start, nogmaals, je moet ergens beginnen.

[1:09:23] En waar ik ook heilig in geloof, is dat wij hier met z'n allen als commissie, VWS, moeten

[1:09:30] uitdragen hoe aantrekkelijk het is om in de zorg te werken, want dat is het.

[1:09:33] Het is fantastisch.

[1:09:37] Ik denk dat we allemaal een warm hart hebben voor de zorg.

[1:09:40] Als het over deze commissie heeft.

[1:09:41] Maar mevrouw Paulus heeft nog een interruptie.

[1:09:44] Ik ben het zeker eens met dat al deze woordvoerders...

[1:09:47] in meer of mindere mate een groot hart hebben voor de zorg.

[1:09:50] Maar dat grote hart gaat samen met keuzes maken.

[1:09:53] En het kan niet beiden.

[1:09:55] U kan niet zeggen, we gaan terug naar verzorgingshuis.

[1:09:58] En ik terecht dat u het punt maakt over maatwerk.

[1:10:00] Maar daarin vraagt u om meer personeel.

[1:10:02] en dan tegelijkertijd alle hoop vestigt, en dat noem ik een rookgordijn,

[1:10:07] op digitalisering en op AI.

[1:10:09] Want het zorgveld ziet dat niet zitten.

[1:10:12] Burgers in dit land zien dat niet zitten.

[1:10:14] Dus nogmaals, welke keuze gaat de PVV maken?

[1:10:17] En dan heb ik niet zoveel aan het antwoord.

[1:10:18] Ik heb heel veel vertrouwen in deze bewindspersonen.

[1:10:21] Ik wil het heel graag weten van de PVV-fractie.

[1:10:24] Welke keuze gaat u maken?

[1:10:25] Dit jaar dan, tot slot.

[1:10:27] Ja, nou, voorzitter.

[1:10:28] Nou ja, goed, wat ik al zei, en dan val ik in herhaling.

[1:10:31] AI en digitalisering is niet dé oplossing, daarmee red je niet het complete...

[1:10:36] Daar gaan we je niet het complete tekort mee oplossen, maar het is wel een begin.

[1:10:41] En het is ook niet uniek voor de zorg dat er een tekort is aan personeel,

[1:10:45] dat dat tekort alleen maar groter wordt. Dat geldt voor allerlei sectoren.

[1:10:50] En dus, kijk, nogmaals, ik nodigde u ook uit, als u dé oplossing heeft, zegt u het alsjeblieft.

[1:10:57] Maar ik heb wel het vertrouwen in het kabinet dat zij dat zien als prioriteit.

[1:11:08] En daarmee dat als belangrijkste doel zien om dat op te lossen.

[1:11:17] Allerlaatste.

[1:11:19] Wat een schappelijke voorzitter vandaag.

[1:11:21] Ik vond de uitnodiging een beetje flauw rondom goede oplossingen.

[1:11:24] Want u kent mijn partij die en gaat voor goede oplossingen, maar ook durft keuzes te maken.

[1:11:29] en ik ga u nu voor de derde keer vragen, de heer Tiadens,

[1:11:33] welke keuze maakt de PVV?

[1:11:35] Want ik heb uw voorganger altijd moord en brandwoorden geschreeuwen

[1:11:39] over hoe het anders moest, met allerlei suggesties en ook keuzes.

[1:11:44] En nu vraag ik aan de PVV-fractie, aan u, welke keuze u gaat maken

[1:11:49] om ervoor te zorgen dat er perspectief is?

[1:11:51] En ik snap wel dat dat niet vanaf morgen is,

[1:11:54] maar dit heet weglopen en geen perspectief bieden.

[1:11:58] Ik denk dat mijn fractie zeker ook in de afgelopen tien jaar, misschien wel langer, nooit is

[1:12:05] weggelopen voor problemen in de zorg.

[1:12:08] Integendeel, altijd met constructieve ideeën is gekomen en dat is ook misschien wel reden

[1:12:14] dat nu de bewindspersonen ook van mijn fractie zijn.

[1:12:20] Dus nogmaals, kijk, de oplossing is er niet, die bestaat niet.

[1:12:25] Maar ik heb wel vertrouwen erin dat er hard aan wordt gewerkt,

[1:12:30] dat dit als prioriteit wordt gezien en dat het complete tekort niet zal worden opgelost.

[1:12:38] Dat laten we realistisch zijn, maar je moet er wel alles aan doen.

[1:12:42] En dat begint ook bij het uitstralen als Kamerleden hoe mooi het is om in de zorg te werken

[1:12:51] In tegenstelling tot het alleen maar over problemen hebben

[1:12:56] en hoe lastig het is om mensen te vinden voor de zorg.

[1:12:59] Want als je het op de juiste manier brengt,

[1:13:01] dan weet ik zeker dat dat ook mensen aantrekt.

[1:13:05] En dat roept meer interrupties op, maar eerst mevrouw Dobbe,

[1:13:08] dan de heer El Abassi, dan de heer Krol.

[1:13:11] Ja, dank u wel.

[1:13:12] Hoor ik hier nu de PVV zeggen dat de oorzaak vooral een imagoprobleem is van de zorg

[1:13:17] en dat we dan vooral allemaal positief over de zorg moeten praten.

[1:13:19] Dat AI de oplossing is voor de tekorten van personeel.

[1:13:24] Terwijl, ja, volgens mij, als de helft van de zorgverleners in de ouderenzorg nu de rekening niet kan betalen,

[1:13:30] kunnen ze dat ook niet met AI.

[1:13:31] En een derde overweegt om de zorg te verlaten.

[1:13:34] Dus daarom even mee te beginnen.

[1:13:35] Misschien wil de PVV daar ook nog op reflecteren.

[1:13:38] Ik wilde graag een vraag stellen over Winst & Private Equity.

[1:13:41] Want die, ik hoorde PVV ook praten over commerciële, ja,

[1:13:47] de geldverzorg dat niet naar zorg gaat, maar bijvoorbeeld naar winsten.

[1:13:51] Nu weten wij ook dat een deel van de oudere zorg ook wordt overgenomen door private equity.

[1:13:57] En de PVV heeft altijd zij aan zij met ons gestaan om dat te bestrijden.

[1:14:01] En toch wil de huidige minister vooral de private equity brengt ook wel veel goeds voor de zorg.

[1:14:07] En hoe denkt de PVV-fractie daarover?

[1:14:14] De PVV is niet minder kritisch op hoe private equity een bijdrage levert dan wel een bedreiging

[1:14:23] is.

[1:14:23] Daar is niets in veranderd.

[1:14:26] Maar tegelijkertijd moet je ook zien dat er zijn ook, maar op bepaalde deelgebieden en

[1:14:35] met de juiste kaders en regelgeving, mogelijkheden voor private equity.

[1:14:41] Dat is gewoon een realisme die ook in onze fractie leeft.

[1:14:47] Dus daar is niet zo heel veel in veranderd, denk ik.

[1:14:53] Voorzitter, volgens mij is er heel veel wel in veranderd dan.

[1:14:56] Want private equity, dan hebben we het hier mensen over springkaan kapitalisten met als enige doel om snelle winsten te halen.

[1:15:03] Die zitten in onze ouderenzorg.

[1:15:05] Die soeperen het geld op wat bedoeld is voor de zorg van onze ouderen.

[1:15:09] De PVV heeft zich daar altijd tegen verzet.

[1:15:12] En nu hoor ik ze zeggen, ja, we winnen bepaalde kaders en bepaalde manieren,

[1:15:15] dus toch misschien wel positiever moeten realistisch zijn.

[1:15:18] Nou, laten we even wel hier vaststellen dat het niet hetzelfde is

[1:15:21] wat het PVV-geluid dat we de afgelopen jaren hebben gehoord.

[1:15:24] En ik vind het heel jammer en ik hoop dat de PVV daar nog op wil reflecteren,

[1:15:27] zodat wij af kunnen van die sprinkhaankapitalisten

[1:15:29] die het zorggeld voor onze ouderen opsoeperen.

[1:15:33] De challenge.

[1:15:34] Ja, voorzitter, dank.

[1:15:35] Nou ja, goed, de voorbeelden die mijn collega noemt, daar staan wij natuurlijk net zo hard

[1:15:41] achter als we altijd hebben gestaan.

[1:15:44] Daar is niets in veranderd, daar blijven wij ook kritisch in.

[1:15:47] En wij zijn ook voorstander van regelgeving, downtrend, om dit soort uitwassen te voorkomen.

[1:15:54] Absoluut.

[1:15:55] Maar dat wil niet zeggen...

[1:15:56] Kijk, het andere uiterste is om het compleet uit te bannen uit de zorg, en daar geloven

[1:16:00] wij niet in.

[1:16:03] Alles slot. Want bij 5 kijk ik altijd nog even van oké, ik wil het debat ook levendig houden, dus.

[1:16:09] Uw allerlaatste interruptie.

[1:16:10] Dank u wel, maar heeft de PVV-fractie niet onlangs gestemd voor een verbod van private equity in de zorg dan?

[1:16:16] Of hebben zij zich nu ook alweer bedacht daarover, want dat is nog niet zo heel lang geleden.

[1:16:21] Private equity. Dit jaar dan.

[1:16:23] Kunt u even specifiek maken waar u het over hebt en wanneer?

[1:16:26] Kunt u iets specifieker over de motie waar u het over bedoelt?

[1:16:29] Ja hoor, er is een motie en die zegt het verbiedt private equity in de zorg waar de PVV voor heeft gestemd nog niet zo heel lang geleden.

[1:16:37] En als we het hebben over we hebben ons standpunt niet veranderd, nou dan hoor ik toch hier een heel ander geluid.

[1:16:41] Zou u nu weer voor zo'n motie stemmen of vindt de PVV toch eigenlijk dat een verbod op private equity niet meer kan?

[1:16:48] Nou voorzitter, dat is aan mijn fractie en daar zal ik eerst met mijn fractie over een gespraak moeten houden.

[1:17:02] U gaat over het antwoord, heer Tjardens.

[1:17:03] De vraag was wat de PVV vindt van private equity.

[1:17:07] Ik ga echt naar de heer Al Albassi nu, voor uw interruptie.

[1:17:13] Sorry, voorzitter. Ik moest snel wat opschrijven.

[1:17:17] Ik hoorde de PVV het hebben over digitalisering en AI.

[1:17:23] En volgens mij weet de heer Tjardens ook zelf dat dat niet de oplossing is om het personeelstekort op te vullen.

[1:17:32] Nou wilde ik het wel voor hem opnemen in die zin dat ik AI-robots van Elon Musk langs zag

[1:17:40] komen en ik dacht, nou, die zouden best wel ook hier ingevoerd kunnen worden, maar toen

[1:17:45] bedacht ik me dat die dan uit het buitenland zouden moeten komen en daar is de PVV geen

[1:17:50] voorstander van.

[1:17:52] Ik hoor collega's wel met oplossingen komen, namelijk mevrouw Dobbe, die had het over hogere

[1:18:00] Ik hoorde mevrouw Bikker het hebben over mantelzorgers.

[1:18:04] En ik hoor de PVV het hebben over ik heb vertrouwen in het kabinet.

[1:18:09] En als er weer een vraag gesteld wordt, dan verwijst hij naar de fractie die hij zelf vertegenwoordigt hier.

[1:18:15] En ik zou toch wel echt een antwoord willen hebben vanuit de PVV.

[1:18:18] Wat wil de PVV concreet doen?

[1:18:21] Dus we weten allemaal dat de PVV enorm hart heeft als het gaat om zorg.

[1:18:26] Maar wat willen ze ook daadwerkelijk doen om die mensen te helpen?

[1:18:29] Want we hebben een personeelstekort en we moeten toch handen aan het bed hebben.

[1:18:34] Dit jaar dan eens.

[1:18:36] Dat is een hele algemene vraag.

[1:18:39] Wat wil de PVV doen om die mensen te helpen?

[1:18:43] Welke mensen bedoelt de heer El Abbasi precies?

[1:18:51] Voorzitter, dank.

[1:18:51] Inderdaad, de mensen aan het bed die de zorg nodig hebben, die hebben handen aan het bed nodig.

[1:18:58] En die hebben we nodig.

[1:18:59] En dat gaan we niet met AI oplossen.

[1:19:01] Dat gaan we niet met digitalisering oplossen, dus we hebben die handen echt nodig.

[1:19:05] Wat ik al zei, mevrouw Dobbe gaf al een voorzet door te zeggen, stimuleer wat meer door de

[1:19:11] lonen te verhogen.

[1:19:11] Hiernaast werd gezegd, stimuleer de mantelzorgers die ondankbaar werk verrichten, heb ik soms

[1:19:18] het gevoel.

[1:19:20] Dan kom je met handreikingen, daar zitten we hier ook voor.

[1:19:23] Als we volledig vertrouwen hebben in het kabinet, dan kunnen we beter naar huis gaan en dan

[1:19:27] kunnen ze het werk hier zelf doen.

[1:19:28] Dus mijn vraag nogmaals aan de BV is, hebben jullie ook concrete voorstellen

[1:19:33] om die handen ook daadwerkelijk aan het bed te hebben?

[1:19:38] Oké, dat is een duidelijke vraag. Waarvoor dank, voorzitter.

[1:19:43] Ja, hebben wij duidelijke voorstellen om meer handen aan het bed te krijgen?

[1:19:47] Dat is de vraag als ik hem even in mijn eigen woorden vertaal.

[1:19:52] Ja, goed, die hebben wij wel.

[1:19:54] Maar nogmaals, zonder de illusie te hebben

[1:19:56] dat wij het complete personeelstekort daarmee gaan oplossen.

[1:20:00] Want zo eenvoudig is het niet.

[1:20:02] Maar je moet ergens beginnen.

[1:20:04] En ik sta inderdaad, wat dat betreft, achter de initiatieven van het kabinet...

[1:20:10] om veel meer in te zetten, ook op AI, digitale zorg...

[1:20:16] het terugdringen van de administratietijd, het halveren daarvan...

[1:20:21] Dus om op die manier meer handen vrij te maken van de bestaande medewerkers in de zorg,

[1:20:28] om daarmee het tekort van medewerkers voor een deel, niet helemaal, maar voor een belangrijk deel, op te lossen.

[1:20:35] En dat is in ieder geval een richting waar ik in geloof, waar mijn fractie in gelooft,

[1:20:39] en waarbij wij het vertrouwen hebben in het kabinet dat zij dit voor het varend gaan oppakken.

[1:20:49] Dan zou ik toch willen vragen aan de PVV of ze kunnen reflecteren aan de concrete maatregelen

[1:20:58] die genoemd werden door mevrouw Dobbe, door mevrouw Bikker.

[1:21:01] Staat de PVV daar ook achter, namelijk door beter te belonen en in het zorgwerk aantrekkelijker

[1:21:08] te maken of het beter waarderen van bijvoorbeeld mantelzorgers, om het op die manier aantrekkelijker

[1:21:13] te maken?

[1:21:13] Zijn dat standpunten waar de PVV voor zou stemmen als er in de vorm van moties, amendementen

[1:21:20] of wat dan ook iets op hen afkomt?

[1:21:28] Techniek is even bij mij ook hoor.

[1:21:32] Hij doet het, hij doet het.

[1:21:35] Eh, voorzitter, ik eh...

[1:21:36] Even, even, even nog, even een klein momentje.

[1:21:40] Mijn microfoon.

[1:21:44] Die van mij ook.

[1:21:57] Hij blijft aan.

[1:21:58] Ik dacht dat ik het ging zetten.

[1:22:00] Oh, laat hem hier weg.

[1:22:01] Ja, dit is het eerste termijn van de presentatie.

[1:22:05] Ik had net het andere al begonnen, dus ik had perfect getimed.

[1:22:08] Maar uiteraard, PVV interrupties koppen.

[1:22:12] Oh, kijk, hij doet het.

[1:22:13] Oh, kijk, dat is gek, hè?

[1:22:14] Noem eens uit met hem.

[1:22:19] Hij blijft het aanzien.

[1:22:21] Ik ook, ja.

[1:22:25] We zijn gehackt.

[1:22:27] Wat wil je nog extra?

[1:22:30] Eigen keuze.

[1:22:32] We zijn gehackt.

[1:32:11] Het vraag is, hij heeft net de zijkanten niet gepakt.

[1:32:16] Met springen.

[1:32:20] Hij springt voornamelijk in de cirkel, zeg maar.

[1:32:24] Daar staat hij te huttelen.

[1:32:29] Maar nou blijft hij...

[1:34:15] Ik kijk even...

[1:34:17] Dit is even een test hoor.

[1:34:18] Sta ik...

[1:34:20] Zijn wij in beeld?

[1:34:27] U wordt weer gehoord, u wordt weer gezien, begrijp ik.

[1:34:31] En we gaan door met het debat.

[1:34:34] En, nou ja, zolang de techniek meewerkt, vervolgen we dit debat ook.

[1:34:40] En we waren gebleven bij...

[1:34:43] Was nou het antwoord van de heer Tjardas?

[1:34:45] Dat weet ik dus even niet meer. Excuus.

[1:34:48] Ja, voorzitter, misschien dat de heer Al Abassi...

[1:34:51] Het is een beetje lastig, maar wat was de laatste vraag even?

[1:34:53] Want anders, concreet, wat gaat de PVV doen, is mij bijgebleven.

[1:34:58] En toen had u twee voorbeelden genoemd.

[1:35:01] Voorzitter, inderdaad, ik had voorbeelden van mevrouw Dobbe en van mevrouw Bikker.

[1:35:07] Ja, voorzitter, dank. Dus de vraag was, wat gaat de PVV nou doen...

[1:35:13] om het personeelstekort, handen aan het bed, om dat op te lossen?

[1:35:18] Nou, allereerst, het personeelstekort...

[1:35:23] Ik heb het eerder ook al in mijn bijdrage genoemd,

[1:35:26] is misschien wel hét de grote uitdaging van zorg op dit moment.

[1:35:32] Dan moet je wel kijken van, maar hoe is dat dan ontstaan?

[1:35:34] Nou, het is ontstaan, niet van gisteren op vandaag.

[1:35:38] Dit is iets wat al jaren zich heeft ontwikkeld.

[1:35:43] Onder andere kabinetten.

[1:35:46] En het huidige kabinet, waar de PVV de grootste in is,

[1:35:50] Dus het doet nu veel om oplossingen te zoeken.

[1:35:56] Dus laten we dat even voorop stellen.

[1:35:59] En waar je bijvoorbeeld ook aan kunt denken...

[1:36:03] Ik heb gisteren een mooie bijeenkomst gehad met een meneer, Henk Geenen heet hij, geloof ik...

[1:36:10] die een boek heeft geschreven over voorzorgcirkels.

[1:36:14] Ik weet niet of de heer Albassie daar ook mee bekend is.

[1:36:17] Maar dat gaat over initiatieven van mensen in buurten...

[1:36:23] om er te zijn voor ouderen met een hulpvraag.

[1:36:29] Hele mooie resultaten zijn daarmee behaald.

[1:36:33] En wat je dan ziet als gevolg daarvan...

[1:36:36] is dat de druk op de mantelzorg daarmee enorm afneemt.

[1:36:40] Dus in die richting moet je ook denken aan oplossingen.

[1:36:46] En als het gaat om uw oplossing van, nou ja, betaal ze gewoon meer.

[1:36:50] Verhoog gewoon al die salarissen. Dat is natuurlijk een hele makkelijke.

[1:36:53] Maar we zitten natuurlijk ook nog een keer vast aan een financieel plaatje...

[1:36:55] waar we een handtekening onder hebben gezet.

[1:36:58] Dus daar kan ik niet zomaar van afwijken.

[1:37:03] Tot slot, de heer Alain Rossi.

[1:37:05] Voorzitter, dank. Ik heb dat boek niet gelezen.

[1:37:09] Ik weet ook niet wat er in dat boek staat.

[1:37:11] Behalve dat er oplossingen aangedragen worden in dat boek.

[1:37:16] Maar goed, als we het hebben over salarissen, we weten wel dat dat een effect kan hebben

[1:37:22] op het aantrekken van mensen binnen de zorg.

[1:37:24] En ik kan me herinneren dat in een vorig leven onze huidige minister daar ook een enorm beroep

[1:37:31] op heeft gedaan en daar enorm voor heeft gepleit voor de PVV.

[1:37:37] Dus in die zin ben ik me even op zoek naar een draai van de PVV.

[1:37:44] Dat is misschien ook mijn laatste vraag aan de PVV.

[1:37:49] Wat is er eigenlijk veranderd ten opzichte van het vorige kabinet?

[1:37:54] Want de PVV was voor verandering.

[1:37:56] Er moest meer geïnvesteerd worden in zorg.

[1:37:58] Er moesten meer handen aan het bed.

[1:38:00] Er moest eindelijk echt iets gedaan worden, want er werd nooit wat gedaan.

[1:38:03] En nu horen we eigenlijk hetzelfde verhaal als in de vorige kabinetten.

[1:38:07] Wat is er daadwerkelijk veranderd nu de PVV in het kabinet zit?

[1:38:14] Dank u wel, voorzitter.

[1:38:15] Nou, ik denk het tegenovergestelde, voorzitter.

[1:38:19] De bezuiniging die was gepland van 600 miljoen in de oudere zorg,

[1:38:25] is mede door de PVV teruggedraaid.

[1:38:27] Dus alleen al die terugdraaiing toont aan dat de PVV wel degelijk ook investeert in zorg.

[1:38:42] Voorzitter, ik dacht, en dan sluit ik hem af, ik dacht het antwoord gaat nu ook echt komen.

[1:38:50] Wat ik eigenlijk gewoon constateer is dat de PVV vanaf de zijkant, vanaf de zijlijn,

[1:38:55] constant heeft lopen roepen, constant heeft lopen schreeuwen, sorry,

[1:39:00] en nu zitten ze daadwerkelijk aan de knoppen en verandert er echt gewoon helemaal niks.

[1:39:05] Dat is wat ik merk. Dank u wel, voorzitter.

[1:39:08] De heer Tjadens.

[1:39:09] Ja, dank, voorzitter. Nou, dat zijn de woorden van de heer Al-Bashi.

[1:39:12] Ik zie dat toch echt heel anders. Ik heb, denk ik, genoeg voorbeelden ook gegeven van

[1:39:17] dat er nu echt actie wordt ondernomen in de zorg

[1:39:21] om de problemen die er vandaag de dag zijn, die ontstaan zijn in onder al

[1:39:27] voorgaande kabinetten, om die aan te pakken.

[1:39:30] Dus gelukkig lopen onze visies daarop uiteen.

[1:39:35] Mevrouw Poudersma, u was wel echt door die interruptie.

[1:39:38] Ik weet niet wat uw punt van orde of iets...

[1:39:40] Ik wil graag een punt van orde maken.

[1:39:42] Oké.

[1:39:42] Want ik vind het wel heel ingewikkeld in dit debat.

[1:39:45] Als ik de PVV hoor zeggen, dankzij ons gaat er een grote bezuiniging van tafel.

[1:39:50] terwijl dit kabinet die gewoon weer terugdraait en in 2026 gaat hij net zo hard weer in de boeken.

[1:39:56] Dat vind ik heel ingewikkeld dat de BVV dat als een soort winst beschouwt, terwijl het een wassenneus is.

[1:40:03] Het is aan de Chianas om daar wel of niet op te reageren.

[1:40:07] Ja, korte reactie, voorzitter. Ik heb helemaal niet gezien dat dat ook weer teruggedraaid wordt.

[1:40:12] Dus dat zullen we nog wel zien.

[1:40:25] Ik heb me ooit laten vertellen door een heel wijze persoon die vroeg hoe kan het nou dat

[1:40:31] het CDA zo ongelooflijk van zijn voetstuk is gevallen en die zei ja, na zoveel tijd regeren

[1:40:36] zijn we op een gegeven moment het compromis gaan verdedigen en zijn we vergeten te vertellen

[1:40:39] wat we zelf vinden.

[1:40:41] Dat hebben we op een gegeven moment zo lang gedaan dat we ook niet meer wisten wat we

[1:40:43] zelf vonden.

[1:40:44] En dat was na heel veel jaren regeren.

[1:40:46] En nu hoor ik de PVV na 100 dagen eigenlijk een beetje hetzelfde doen.

[1:40:52] Ik ben gewoon benieuwd met welk voorstel de PVV straks, ongetwijfeld komt hier weer een plenair debat uit,

[1:40:58] met welk voorstel om de ouderenzorg te verbeteren komt de PVV-fractie bij de behandeling van dit debat plenair?

[1:41:06] En is er nog steun voor nodig?

[1:41:08] Dus is er een concreet voorstel waar de PVV straks mee gaat komen om de ouderenzorg te verbeteren?

[1:41:12] En welk voorstel is dat dan?

[1:41:15] U bedoelde twee minuten debat, hè, met Pelener?

[1:41:17] Dit jaar.

[1:41:18] Dank, voorzitter.

[1:41:20] Dan bedoelt mijn collega, neem ik aan,

[1:41:23] voorstellen tijdens de begrotingsbehandeling.

[1:41:26] Of tijdens het twee minuten,

[1:41:27] nou ja, nu ben ik hem weer kwijt, maar goed, of tijdens het twee minuten debat,

[1:41:29] wat volgt uit dit commissiedebat, of de begrotingsbehandeling,

[1:41:32] welke concrete voorstellen gaat de PVV-fractie doen

[1:41:34] om de oudere zorg te verbeteren?

[1:41:36] Vraag is helder, dit jaar.

[1:41:38] Ja, dank, voorzitter.

[1:41:40] Nou ja, daar wordt, laat ik het zo zeggen,

[1:41:42] Daar wordt op dit moment aan gewerkt.

[1:41:44] Ik ga daar nu nog niets over zeggen, omdat we daar nog niet volledig uit zijn.

[1:41:49] Dus ik zou zeggen, laat u verrassen.

[1:41:52] Helder. Ik heb in de inbreng ook gehoord dat de PVV in het verleden altijd met constructieve ideeën gekomen is.

[1:41:58] Ik ben benieuwd wat het laatste constructieve idee was van de PVV om de oudere zorg te verbeteren.

[1:42:03] Wat was dan zo'n voorbeeld van zo'n concreet punt waar de PVV voor gestreden heeft als het gaat om oudere zorg?

[1:42:10] Dit jaar dan tot slot.

[1:42:16] U heeft nog een paar excuses.

[1:42:18] Eerst de heer Tjadans.

[1:42:20] Dank voorzitter.

[1:42:21] Een concreet voorbeeld heb ik al genoemd, denk ik.

[1:42:26] Dat is namelijk het terugdraaien van die 600 miljoen bezuiniging op ouderenzorg.

[1:42:32] Dat vind ik nogal een wapenfeit.

[1:42:35] Ik zal de woordvoerder helpen.

[1:42:38] Het laatste concreet voorstel van de PVV was tijdens het laatste plenaire debat over de ouderenzorg

[1:42:42] Dat waren twee moties. De Kamer gehoord, de Beraadslaging verzoekt de regering te investeren in oudere zorg.

[1:42:47] Gaat over tot orde van de dag.

[1:42:48] Dat was het laatste constructieve idee van de PVV.

[1:42:52] Zo constructief noem ik die niet, maar goed, want de bezuiniging gaat van volgend jaar ook gewoon weer in.

[1:42:57] Maar ik heb een andere, voorzitter, en dat is dan wat meer inhoudelijk.

[1:43:00] De PVV heeft ook het constructieve idee gelanceerd om het afknijpbeleid voor de thuiszorg te staken

[1:43:05] en om zelfsturende teams uit te rollen.

[1:43:07] Die motie heeft het niet gehaald en ik vind dat best een interessante gedachte.

[1:43:11] Gaat de PVV die motie opnieuw indienen?

[1:43:13] Die motie is trouwens meerdere keren ingediend door de PVV.

[1:43:16] En er was een woordvoerder die zei, ik blijf deze net zo lang indienen tot het een keer gaat lukken.

[1:43:21] Dit jaar dan eens.

[1:43:22] Ja, voorzitter, dank.

[1:43:23] Nou ja, kijk, de PVV is nog steeds de PVV met dezelfde gedachten en programma.

[1:43:30] Dus, maar laat u verrassen.

[1:43:32] Als het aan mijn fractie ligt.

[1:43:34] Nogmaals, daar heb ik over dit specifieke onderwerp, heb ik daar geen rugspraak over gehouden.

[1:43:40] Maar het zou mij niet verbazen, maar ik doe geen toezegging.

[1:43:48] Ik kom zo bij u, want u mag zo uw inbreng doen.

[1:43:54] Mevrouw Slager-Tegelman, uw laatste interruptie.

[1:43:57] Ik heb nog één laatste interruptie.

[1:44:01] Ik hoorde de heer Albassie de vraag stellen van gaan we beter mantelzorgers waarderen?

[1:44:11] AI gaat niet alleen de handen de problemen oplossen qua personeelstekorten.

[1:44:17] We blijven handen nodig hebben.

[1:44:20] Ik was gisteren ook bij die mooie bijeenkomst met Henk Gene en heb wel het boek van de voorzorgcirkels gelezen.

[1:44:29] Daarmee worden informele mantelzorgers heel erg fijn in de netwerk, in de buurt en in de nabijheid ingezet.

[1:44:37] En hoor ik de heer Theades nou goed zeggen dat dat juist de goede oplossingsrichting is?

[1:44:47] Dank voor de vraag.

[1:44:51] Om meteen antwoord te geven op deze vraag.

[1:44:53] Absoluut.

[1:44:54] Dit is een oplossingsrichting die bijdraagt aan het verminderen van de druk op mantelzorg.

[1:45:04] En dit soort initiatieven omarmen wij.

[1:45:09] Dan zijn we gekomen bij de inbreng van de heer Krol.

[1:45:18] Ja, voorzitter.

[1:45:20] Iets meer dan een jaar VWS, dan komen onderwerpen steeds vaker terug.

[1:45:24] En dat is ook fijn voor woordvoerders die zich vastbijten in nieuwe dossiers.

[1:45:29] Maar toen ik dat over ouderenszorg ging doen,

[1:45:30] kwam ik eigenlijk al gauw achter dat dit niet de tweede of derde keer is dat ik hierover kom te spreken,

[1:45:35] maar pas de eerste keer.

[1:45:36] En dat is best zorgelijk, want het laatste debat over ouderenszorg was september vorig jaar.

[1:45:41] En dat is eigenlijk gewoon te weinig.

[1:45:42] En de cijfers van toen, ik heb het stenograam van dat debat teruggelezen, de staat van de

[1:45:46] oude rustzorg toen, die is niet verbeterd, die is eigenlijk alleen maar kwalijker geworden.

[1:45:51] Toen hadden we het over 21.000 wachtenden en nu hebben we het over 22.000 wachtenden.

[1:45:55] Dus ik vind dat ook wel een signaal naar ons als Kamer.

[1:45:59] In alles wat belangrijk is, moeten we keuzes maken.

[1:46:02] Alleen dat we het hier zo weinig over hebben, dat steekt toch.

[1:46:05] Maar goed, voorzitter, mensen die relaties met andere mensen aangaan, zijn gelukkiger

[1:46:10] en ze leven langer.

[1:46:11] en ze kunnen makkelijker omgaan met tegenslag.

[1:46:14] Dat zijn stellingen die ook bevestigd worden in het Nationaal Ouderenonderzoek van 2024.

[1:46:19] Ouderen geven aan meer sociale contacten te willen en vaker mee te willen naar activiteiten in hun buurt bijvoorbeeld.

[1:46:25] Relaties doen ertoe, juist als je ouder bent.

[1:46:28] Eenzaamheid is geen ziekte, maar eenzaamheid is wel ziekmakend, stelt het Nationaal Ouderenfonds.

[1:46:34] En hoe langer ik daarover nadenk, hoe meer ik het daarmee eens ben.

[1:46:37] In die vraag, die kernvraag van dit debat, die nu ook weer boven ons hangt,

[1:46:42] hoe gaan we in de toekomst om met een stijgende zorgvraag en het zorgaanbod?

[1:46:46] Wat het zorgaanbod is, is het voorkomen van zorg gewoon een hele belangrijke.

[1:46:52] En voorzitter, de verrijzing gaat hard.

[1:46:54] Het aantal ouderen in onze samenleving stijgt naar 4,7 miljoen in 2040.

[1:46:58] Mijn eerste vraag zou zijn of het ministerie nog met een prognose werkt

[1:47:03] wat dit, wat voor budget hieraan gekoppeld is.

[1:47:06] Ik ben daar wel benieuwd naar of er iets in die berekening veranderd is,

[1:47:09] wat de prognose is, wat het dat op dat moment ons moet kosten.

[1:47:13] Goed, voorzitter, de gevolgen van de vergrijzing gaan elke inwoner aan

[1:47:16] en we moeten tijdig anticiperen om te voorkomen dat we na de zoveelste crisis,

[1:47:21] of het nou mest, woon, klimaat, ook echt een vergrijzingencrisis krijgen.

[1:47:25] Hoe willen de minister en de staatssecretaris dit aanpakken?

[1:47:28] Wat is hun visie hierop?

[1:47:31] Voorzitter, het CDA is een groot voorstander van geclusterd wonen.

[1:47:34] En daar is het vandaag ook al vaak over gegaan.

[1:47:38] Of dat nou in hofjes is of intergenerationeel, dat kan altijd op onze steun rekenen.

[1:47:42] En het kabinet is ambitieus verder gegaan met het plan om voor ouderen te bouwen.

[1:47:47] Voor 2030, dus over iets meer dan vijf jaar, moeten er 290.000 oudere woningen zijn bijgebouwd.

[1:47:54] Over iets meer dan vijf jaar moeten er 290.000 oudere woningen zijn bijgebouwd.

[1:48:00] En dat terwijl we er vorig jaar 3.000 gebouwd hebben.

[1:48:06] Wanneer gaan we het hier over hebben?

[1:48:07] Dat zeg ik maar even heel plat, want je kan je voorstellen dat dit natuurlijk gewoon

[1:48:11] op dit tempo niet gehaald gaat worden.

[1:48:14] En voorzitter, wanneer er geen plaats is in een verpleeghuis, we hebben inmiddels 22.000

[1:48:19] wachtenden, of thuiswonen nog net gaat met wijkverpleging en thuiszorg, dan moet de kwaliteit

[1:48:24] van zorg wel op orde zijn.

[1:48:27] In het zomereces kwam er een kritisch rapport van de inspectie uit over de kwaliteit van

[1:48:31] zorg in de thuissituaties.

[1:48:32] Veel zorgorganisaties hebben de WLZ-zorg thuis nog niet op orde.

[1:48:38] Er zijn grote verschillen in de kwaliteit van zorg, de rol van de wijkverpleegkundig

[1:48:41] is vaak onduidelijk en er is ook hier personeelskrapte.

[1:48:45] Dat rapport vraagt om een stevige antwoord van het kabinet.

[1:48:49] De komende vijf jaar kunnen er ongeveer 5831 plaatsen in de vorm van zorg met verblijf

[1:48:55] worden gerealiseerd.

[1:48:56] Kan de minister aangeven hoeveel plaatsen er daarvan tot nu toe gerealiseerd zijn?

[1:49:00] Wat is het plan van aanpak van het kabinet om in samenspraak met het werkveld de zorg thuis

[1:49:04] te verbeteren?

[1:49:06] Worden de conclusies van de inspectie meegenomen in het hoofdlijnakkoord ouderenzorg dat het

[1:49:10] kabinet wil sluiten?

[1:49:12] Komen er meetbare en concrete doelstellingen in dit bestuursakkoord te staan, waar de Kamer

[1:49:17] natuurlijk ook over geïnformeerd kan worden?

[1:49:19] Het is al heel lang gegaan over de opvolger van het kwaliteitskader verpleeghuiszorg en

[1:49:23] het kwaliteitskader wijkverpleging, het generiek kwaliteitskompas voor ouderen.

[1:49:27] Ik denk dat ik dat deeltje van mijn inbreng voor nu ook even oversla,

[1:49:33] want daar heeft mijn collega al zinnige dingen over gezegd.

[1:49:36] Dan voorzitter, even nog de indicatiestelling om in aanmerking te komen voor een plaats in een verpleeghuis.

[1:49:41] De NZA heeft een advies uitgebracht over de toegang tot de verpleeghuiszorg.

[1:49:45] Hierin staat dat pakket 4 vv van verpleging en verzorging geen recht meer zou hebben op een plaats in een verpleeghuis

[1:49:51] en pakket 7 tot 9, het wordt een beetje technisch, wel.

[1:49:54] Voor pakket 5 en 6 zou dan een afwegingskader moeten komen en onduidelijk is wat er met dit

[1:50:00] advies gedaan wordt. Wij zijn benieuwd hoe het kabinet dit advies weegt. Betekent dit dat er,

[1:50:05] omdat er een wachtlijst van ongeveer 22.000 ouderen is, dat pakket 4 indicaties nu geweigerd worden,

[1:50:11] maar wettelijk nog niet geborgd zijn? Hoe wordt dan omgegaan met mensen met een pakket 4 die gezien

[1:50:16] hun situatie wel een plek nodig hebben, omdat er bijvoorbeeld een sociaal netwerk ontbreekt of

[1:50:21] andere redenen kunnen zijn. Voorzitter, we staan voor gigantische uitdagingen als het gaat om de

[1:50:26] vergrijzing, als het gaat om de kwaliteit van de ouderenzorg en wij wensen het kabinet ondanks

[1:50:31] alle stekeligheidjes toch in zo'n debat heel veel wijsheid en sterkte in het uitvoeren van de plannen.

[1:50:38] Ik dank de heer Krul voor zijn inbreng en dan komen we bij mevrouw Rikkers van de BBB-fractie.

[1:50:45] Dank u wel voorzitter. Voorzitter, BBB wil de zorg leveren die mensen nodig hebben en niet de

[1:50:52] mensen tussen systemen heen en weer slepen.

[1:50:54] Mensen raken verdwaald tussen de zorgloketten die allemaal naar elkaar wijzen voor een vergoeding.

[1:51:02] We lezen dat het kabinet ervoor gaat zorgen dat de zorgwetten beter op elkaar afgestemd worden

[1:51:06] en dat de wetten samengevoegd gaan worden waar het efficiënter en goedkoper kan.

[1:51:11] Dit zijn hoofdpunten uit onze zorgparagraaf van ons verkiezingsprogramma, dus wij zijn

[1:51:15] erg blij en trots dat het kabinet dit als speerpunt maakt.

[1:51:19] Om het concreet te maken, op welke termijn kan het kabinet duidelijkheid geven aan de Kamer

[1:51:26] welke zorgwetten zij wil aanpassen?

[1:51:30] De situatie in de oudere zorg moet wat BBB betreft echt anders.

[1:51:35] Volgens het CBS is in 2050 al 24,7% van de bevolking 65-plusser.

[1:51:42] De oudere zorg loopt hopeloos vast en dreigt echt uit haar voegen te klappen.

[1:51:47] BWB pleit al langer voor meer verpleeghuisplekken, maar ook voor mensen met een lager zorgprofiel

[1:51:53] voor woon- en zorgaanbod.

[1:51:56] Vroege en toegankelijke zorg voorkomt schrijnende, maar ook dure situaties later in de tijd.

[1:52:03] We zijn ons bewust dat we nu moeten investeren in woonvormen, voor veel ouderen van nu te

[1:52:15] laat komt.

[1:52:16] Maar we hopen wel dat het voor mensen in 2050 een fijne woonplek kan bieden die zij nodig hebben dan.

[1:52:25] We hebben in het regeerakkoord gelezen dat ook de terugkeer van verzorgingshuizen wordt onderzocht.

[1:52:30] We weten dat de minister hier als Kamerlid samen met onze fractie voor heeft gestreden middels een initiatiefwet.

[1:52:37] Hoe kijkt het kabinet nu naar de initiatiefwet van voormalig leden Agema en Pau Verweij over de terugkeer van de verzorgingshuizen?

[1:52:45] Op welke termijn wordt de terugkeer van de verzorgingshuizen door de minister onderzocht?

[1:52:51] Kan dit in samenhang met onze initiatiefwet?

[1:52:58] Ook de BBB heeft zorg over de nieuwe werkafspraken in de oude rusthorg.

[1:53:03] BBB is voor het verminderen van administratieve lasten en de verantwoordelijkheid

[1:53:07] leggen bij de professional.

[1:53:12] Alleen, er is ook een dilemma hierin, want volgens ons is het ook zo dat alleen het melden

[1:53:18] van dingen die niet goed gaan, niet voorkomen dat er fouten worden gemaakt.

[1:53:23] Volgens ons is het te maken met de krapte op de arbeidsmarkt.

[1:53:27] Die moeten we voorkomen.

[1:53:29] Meer mensen aan het bed moeten we voorkomen dat er fouten worden gemaakt met medicijnen.

[1:53:35] Dus we willen heel graag weten, als al deze kaders zijn geschrapt, hoe de inspectie dan

[1:53:39] wel gaat controleren, zonder dat we al die regels weer terug hebben.

[1:53:43] Tot slot.

[1:53:44] Ik wil heel graag eindigen met de kernwaarde van de BBB, het norberschap, de meanscape.

[1:53:49] Dit betekent ook dat je voor kwetsbare familie en buren zorgt.

[1:53:53] BBB wil erkenning voor deze mantelzorgers.

[1:53:56] We willen ze ondersteunen door de mogelijkheid voor kankerhoewoningen of andere woonvormen

[1:54:00] te bieden en te vergroten.

[1:54:03] Hoe kijkt het kabinet aan tegen deze kankerhoewoningen?

[1:54:07] Wat is de stand van het zaken in dit ontwerp in de Omgevingswet?

[1:54:12] Kan het kabinet daar wat meer over vertellen?

[1:54:14] Ook willen wij graag stilstaan met de respijtzorg.

[1:54:17] Bij onze fractie zijn de signalen bekend dat er problemen zijn voor mantelzorgers die voor een

[1:54:23] zieke ouder of partner of kind zorgen, vooral bij mensen met een zware zorgindicatie.

[1:54:28] Die krijgen we namelijk steenvast te horen.

[1:54:31] Sorry, wij leveren de zorg niet of deze respiteoplossing geen mogelijkheid is voor deze zware zorg.

[1:54:38] Wat gaat de staatssecretaris doen om voor deze groep de respitezorg mogelijk te maken?

[1:54:44] En wat gaat het kabinet voor de mantelzorgers doen?

[1:54:47] Dank u wel, voorzitter.

[1:54:51] Ik dank mevrouw Rex voor haar inbreng.

[1:54:53] En ik zie een interruptie van de heer Diederik van Dijn.

[1:54:57] Dank u wel, voorzitter.

[1:54:58] Ik haak even aan op het mooie slot van de collega van de BBB.

[1:55:02] Het gaat over noaberschap, cultuur van zorgen voor elkaar.

[1:55:06] Dat spreekt ook de SGP heel erg aan.

[1:55:09] En tegelijkertijd heeft alles te maken met cultuur.

[1:55:14] zorgen voor elkaar of draait over zelfontplooiing.

[1:55:17] Ja, ik noem ook hierbij al gebroken gezinnen, gebroken huwelijken.

[1:55:21] We kunnen dat heel graag willen.

[1:55:22] En tegelijkertijd, ja, Den Haag heeft niet de knop

[1:55:24] waar je dat kunt bewerkstelligen.

[1:55:26] Je hebt het over een cultuurverandering.

[1:55:28] Heeft uw collega gedachten erbij

[1:55:30] hoe we dat vanuit Den Haag wel zouden kunnen bevorderen

[1:55:33] of hoe zou dat moeten kunnen groeien?

[1:55:35] Want de kracht van die samenleving en zorgen voor elkaar,

[1:55:38] die hebben we absoluut nodig.

[1:55:40] Maar in hoeverre is die kracht er nog?

[1:55:41] en liggen hier ook geen grote vraagstukken.

[1:55:45] Mevrouw Rikkers.

[1:55:49] Dank u wel.

[1:55:50] Wij geloven echt dat die kracht er nog ligt.

[1:55:52] Wij hebben echt vertrouwen in onze inwoners.

[1:55:55] Maar wij vinden ook dat je deze uitdaging vooral in de dorpen en in de kernen,

[1:56:01] in de stad natuurlijk ook, maar dan zal het in wijken zijn,

[1:56:04] daar neer moet leggen waar de zorg ook nodig is.

[1:56:06] Want vaak hebben de dorpen en de kernen hele goede, innovatieve oplossingen,

[1:56:11] bijvoorbeeld met een buurtzorg en dat soort dingen, om dat op te lossen.

[1:56:17] Dus volgens mij is het hoe lager we het neerleggen, hoe beter het is...

[1:56:21] en hoe minder wij hier in Den Haag dat willen regelen, behalve dan het faciliteren.

[1:56:28] Nog een korte vervolgvraag.

[1:56:32] Een optimistisch antwoord? Nou, daar hoop ik van harte op.

[1:56:35] Ik kan me zeker voorstellen, zeker in de meer landelijke gebieden, et cetera...

[1:56:39] dat die kracht er absoluut is, in steden, et cetera.

[1:56:41] Ik kom teveel mensen tegen die zeer alleen zijn, waarbij ik heel graag het verhaal wil houden.

[1:56:47] Ja, zorgen voor elkaar, maar ik ben wel bang dat als de overheid het niet doet, dan doet niemand het.

[1:56:52] Ja, inderdaad, dus hoe komen we hier verder?

[1:56:54] En hoe zou je aan zo'n cultuurverandering nou met elkaar het beste kunnen werken?

[1:57:00] Mevrouw Rekkers?

[1:57:02] Wij zouden dat bijvoorbeeld heel graag met sociaal werk willen oppakken.

[1:57:06] En dan samen met de buurt daarover hebben.

[1:57:12] Ik dank u.

[1:57:13] We waren al aan het einde gekomen van uw inbreng.

[1:57:16] En zo komen we bij de inbreng van de heer El Abassi namens de Denkfractie.

[1:57:22] Voorzitter, dank.

[1:57:23] Ik dacht dat mevrouw Bikker aan de beurt was.

[1:57:26] Ik maak...

[1:57:27] Ik kan het tegen.

[1:57:29] Als interruptie?

[1:57:30] Ik ken de heer El Abassi als een gentleman persoon.

[1:57:35] Weet u het zeker?

[1:57:36] Mevrouw Bikker, weet u het zeker?

[1:57:37] Ja.

[1:57:38] Ik wil geen boze buurvrouw.

[1:57:41] Heb uw buren lief. Ik geef u het woord, Heer Allenbosch.

[1:57:44] Ja, zeker. Voorzitter, dank. En die waarde delen we volgens mij ook hier.

[1:57:49] Voorzitter, vandaag staan we stil bij ouderenzorg.

[1:57:53] Gezien de beperkte spreektijd en de mogelijkheid om verder uit te wijten bij de programmabegroting,

[1:57:58] wil ik vandaag vooral inzoomen op mantelzorg.

[1:58:01] En voorzitter, ik wou toch kort nog even aangeven dat als we het hebben over digitaliseren,

[1:58:06] Als we het hebben over AI, dan was de interruptie op de PVV net een goed voorbeeld van dat de

[1:58:13] techniek ons in de steek kan laten en dat we daar niet op moeten rekenen.

[1:58:18] Ik wil beginnen met een verhaal, een verhaal dat de uitdagingen van mantelzorg mooi illustreert.

[1:58:23] Het verhaal van een nieuw geïnstalleerd Kamerlid, de heer Uppelschoten van de PVV.

[1:58:29] Hij is 80, volgens mij inmiddels 81 jaar oud, en mantelzorger voor zijn vrouw die aan dementie

[1:58:35] zijn nieuwe rol als Kamerlid die verplicht hem om drie dagen per week in Den Haag te zijn.

[1:58:41] En dat bracht hem in een lastige situatie. Wie zorgt er voor zijn vrouw als hij weg is?

[1:58:47] De oplossing die hij vond was een arbeidsmigrant die bij hen in huis komt wonen en 24 uur per dag

[1:58:53] voor zijn vrouw zorgt. Dit verhaal werpt een interessante paradox op. De PVV, de partij die

[1:58:58] bekend staat om de giftige retoriek als het gaat om arbeidsmigranten, blijkt in de praktijk afhankelijk

[1:59:03] te zijn van deze mensen in de zorg.

[1:59:07] Zonder deze arbeidsmigrant zou de heer Uppelschoten niet in staat zijn

[1:59:10] om zowel zijn verantwoordelijkheden als mantelzorger

[1:59:12] als verantwoordelijkheden als Kamerlid te vervullen.

[1:59:16] En voorzitter, het laat zien hoe afhankelijk we zijn

[1:59:18] van zorgverleners ongeacht hun afkomst.

[1:59:22] Het roept een interruptie op.

[1:59:23] Voorzitter, punt van orde.

[1:59:25] De heer Uppelschoten, mijn fractiegenoot is hier niet aanwezig

[1:59:29] en kan geen reactie geven op deze woorden.

[1:59:33] Ik heb me bewust bij de feiten gehouden zoals in de media te lezen was.

[1:59:38] Ik zal ook nog een compliment uitdelen richting de heer Puppelschozen.

[1:59:43] Het is wel hoofdalgemeen gebruik om, als er Kamerleden niet zijn...

[1:59:48] U leest uit een artikel?

[1:59:49] Ja, dat klopt.

[1:59:52] Dat artikel is voor mij het perfecte voorbeeld...

[1:59:55] dat zul je ook zien straks in de lijn met mijn verhaal...

[1:59:57] dat alles illustreert van wat ik vandaag zeg.

[2:00:00] Ik laat u even doorgaan.

[2:00:02] Als u het gevoel heeft dat ik verga, dan moet u vooral ingrijpen.

[2:00:09] Het laat zien hoe afhankelijk we zijn van zorgverleners, ongeacht hun afkomst.

[2:00:13] Ze zijn niet het probleem in de zorg, maar juist een essentieel onderdeel van de oplossing voor de uitdagingen in de zorg.

[2:00:19] En is de minister het met mij eens dat dit een oplossing is en geen probleem?

[2:00:25] Voorzitter, ik wil mijn waardering dan ook uitspreken voor de heer Uppelschoot in zijn

[2:00:29] rol als mantelzorger. U zult begrijpen natuurlijk dat ik dit niet doe voor zijn rol als Kamerlid,

[2:00:36] maar wel voor de toewijding en liefde waarmee hij voor zijn vrouw zorgt. Mantelzorgen zijn

[2:00:43] is immers een zware verantwoordelijkheid en dat verdient respect. Deze waardering geldt

[2:00:48] des te meer voor alle mantelzorgers in Nederland die zich inzetten in de samenleving. Mantelzorgers

[2:00:56] zijn de stille krachten achter onze samenleving. Dag in dag uit zorgen zij voor hun partner,

[2:01:02] ouder, kind of buurman. Vaak zonder erkenning of beloning. Hun werk is onbetaalbaar maar

[2:01:09] ook onmisbaar. Uit onderzoek blijkt dat één op de drie mantelzorgers niet weet waar zij

[2:01:16] terecht kunnen voor informatie of ondersteuning.

[2:01:19] Deze groep zorgt gemiddeld 21 uur per week voor hun dierbaren.

[2:01:23] Onder mantelzorgers met een migratieachtergrond ligt dit zelfs op 30 uur.

[2:01:27] Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat al deze mantelzorgers de juiste ondersteuning krijgen?

[2:01:31] Wat vindt de minister van het idee om informatiepunten in wijken te creëren,

[2:01:36] zodat mantelzorgers makkelijk toegang hebben tot hulp?

[2:01:39] Voorzitter, ik wil graag aandacht vestigen op de noodzaak van financiële waardering.

[2:01:43] Een financiële waardering voor mantelzorgers.

[2:01:45] Ze verdienen meer dan alleen erkenning.

[2:01:48] Ze hebben recht op structurele ondersteuning en een financiële waardering.

[2:01:52] Een vergoeding gelijk aan de vrijwilligsegoeding zou in mijn ogen een kleine, maar belangrijke

[2:01:57] stap zijn.

[2:01:58] Dit zou mantelzorgers niet alleen financieel ondersteunen, maar ook erkenning geven voor

[2:02:02] hun waardevolle werk.

[2:02:04] Hoe staat de minister tegenover dit voorstel?

[2:02:06] Is de minister bereid om de mogelijkheden voor een dergelijke regeling te onderzoeken?

[2:02:10] Dan heb je ook ingewikkelde parkeerapps, zoals de app in mijn stadje Utrecht, waarmee zorgvragers

[2:02:18] bezoekers moeten registreren en het geld moeten voorschieten.

[2:02:22] Voorzitter, u moet u voorstellen dat iemand u gratis komt helpen, verzorgen, dat u zelf

[2:02:28] die bezoeker moet registreren, het bedrag moet voorschieten en vervolgens het geld moet

[2:02:32] terugvragen bij deze mantelzorger die het voor niks doet.

[2:02:37] Verschrikkelijk.

[2:02:37] Hoe ingewikkeld willen we het voor deze groep maken?

[2:02:40] Daar komt nog bij dat deze groep niet alleen niet financieel gewaardeerd wordt, maar ook

[2:02:45] nog eens parkeerkosten moet gaan betalen voor het werk dat ze verrichten.

[2:02:48] Kan de minister in overleg treden met gemeenten om te onderzoeken of er een landelijke regeling

[2:02:52] mogelijk is waarbij mantelzorgers worden vrijgesteld van parkeerkosten?

[2:02:57] Voorzitter, 25 september hadden we de heldinnen van Mantelzorghuis in Utrecht op bezoek hier

[2:03:02] in de Tweede Kamer.

[2:03:03] In hun ontroerende verhalen bevestigden zij dat zorgverleners vaak te maken hebben met taalbare IRs

[2:03:09] en beperkte digitale vaardigheden, waardoor hun situatie nog schrijnender wordt.

[2:03:14] Daarom vraag ik ten slotte de minister, is zij bewust van deze problemen?

[2:03:18] En wat gaat de minister ervoor doen om informatie voor mantelzorgers begrijpelijk en toegankelijk te maken?

[2:03:23] Geef de mantelzorgers in Nederland de steun die ze verdienen, zodat zij hun waardevolle werk kunnen blijven doen.

[2:03:28] Dank u wel, voorzitter.

[2:03:30] Ik dank u zeer en dat roept een interruptie op van mevrouw Rikkers.

[2:03:35] Dank u wel, voorzitter.

[2:03:36] Ik heb even een hele korte vraag.

[2:03:38] U had het over dat AI geen oplossing vindt, gezien de storingen net hier.

[2:03:44] Vindt u dat ook geen oplossing voor 2050?

[2:03:47] Want we hebben het steeds over een langere visie en een langere termijn.

[2:03:51] Maar volgens mij, zoals wij hier zitten, zijn wij allemaal gewend om met computers en met telefoons

[2:03:55] en dat soort dingen te werken.

[2:03:57] In 2050 hoor ik ook bij de oudere groep.

[2:04:01] Dus ik verwacht eigenlijk dat wij dan zelf ook wel wat handiger zijn met computers.

[2:04:08] Voorzitter, volgens mij heb ik ook in het korte dialoog met de heer Thiadens aangegeven niet

[2:04:21] zozeer dat AI helemaal geen oplossing is, maar het is niet de oplossing.

[2:04:25] Het is slechts ondersteunend.

[2:04:26] Het is aanvullend, maar niet meer dan dat.

[2:04:29] We gaan daar het probleem niet mee oplossen.

[2:04:30] Dus ik ben, en dat zeg ik ook namens DENK...

[2:04:33] ...wij zijn voor een oplossing waarin we met meer maatregelen komen.

[2:04:37] Dus ik noemde al een aantal maatregelen.

[2:04:39] Mevrouw Dobbe noemde wat, mevrouw Bikker...

[2:04:41] ...en ik had het ook aangegeven in mijn bijdrage.

[2:04:44] AI alleen niet.

[2:04:45] En inderdaad, het voorbeeld net met de microfoon...

[2:04:49] ...dat geeft alleen maar aan dat je niet op de techniek moet gaan vertrouwen...

[2:04:52] ...voor de volledige honderd procent.

[2:04:55] In het tussenstand is dat de microfoons nog steeds doen.

[2:04:59] Even goed om dat op te merken.

[2:05:00] En alles nog loopt, maar fingers crossed.

[2:05:04] Mevrouw Rikkers, had u daar nog een tweede instantie?

[2:05:06] Nee? Oké, dan waren we aan het einde gekomen van de inbreng van de Denkfractie.

[2:05:11] En dan gaan we nu luisteren naar mevrouw Bikker van de ChristenUnie.

[2:05:14] Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:05:16] En een hoge leeftijd is als een prachtige kroon, staat in een prachtig boek, zou ik willen zeggen.

[2:05:22] Voorzitter. Oudere zorg is voluit deel van onze samenleving.

[2:05:25] Niet vanwege de zorg, maar vanwege de mensen.

[2:05:28] Iedere zeventiger die bijdraagt.

[2:05:30] Ik denk, waar ik al kom, zie ik vrijwilligers lopen juist uit deze leeftijdsgroep.

[2:05:34] De buurtbus wordt er door gereden.

[2:05:36] De kinderen die er even terecht kunnen als je ziek bent en denkt, help, hoe los ik dit op.

[2:05:41] Elke tachtiger die naar de wijk koffieochtend gaat, het gesprek voert met de buurtgenoten

[2:05:46] en zo goed zicht heeft op wat er gebeurt in de wijk.

[2:05:48] De negentiger die zijn wijsheid deelt met volgende generaties.

[2:05:52] Voorzitter, Nederland zou niks zijn zonder die prachtige kroon en daarom is vergrijzing

[2:05:57] is geen probleem, maar is een groot geschenk.

[2:06:01] Mensen worden ouder en wat ben ik daar blij om?

[2:06:04] Wat ben ik blij om?

[2:06:05] Dat onze ouderen hier een mooie oude dag mogen hebben, maar er is wel werk aan de winkel en

[2:06:09] behoorlijk wat.

[2:06:11] Daar ga ik het zo over hebben, maar eerst iets positiefs.

[2:06:14] Ik bedoel, ik zit in de oppositie en dan is het VAT-kabinet extra leuk om af en toe een

[2:06:19] Complimenten vanuit de ChristenUnie, juist ook dat het kabinet het systeem van herindicaties

[2:06:23] voor mensen die in het verpleeghuis wonen wil beëindigen.

[2:06:25] Dat is heel erg goed en gaat veel administraties schelen.

[2:06:28] Natuurlijk is dan wel de vervolgvraag hoe snel dat gaat gebeuren.

[2:06:32] Want hoe eerder, hoe beter.

[2:06:34] Voorzitter. Er is wel heel veel werk aan de winkel.

[2:06:36] Daar hebben veel collega's al bij stilgestaan, want de vergrijzing geeft ons veel opgaven.

[2:06:39] Of het nou gaat om de woningbouw, of het gaat om zorggeschikte woningen, of het gaat om

[2:06:44] dementievriendelijke woningen, of het gaat om verpleeghuisplekken.

[2:06:46] Het is allemaal randvoorwaardelijk voor goede ouderenzorg.

[2:06:50] Ik heb de voornemens van het kabinet gezien, die zijn goed, maar we zien ook de harde realiteit.

[2:06:54] Aan het begin van het jaar werd maar 1% van de woningbouwopgave in de NOVEX-gebieden bestemd

[2:06:58] voor wonen en zorg voor ouderen.

[2:07:01] Hoe staat dat er nu voor?

[2:07:02] Hoe zet de minister zich in voor voldoende oudere woningen in deze gebieden?

[2:07:06] Welke tussenstappen wil ze zetten?

[2:07:08] Wanneer komt ze daarbij terug bij de Kamer?

[2:07:10] Hoe kunnen we haar een handje helpen om daar echte vaart in te gooien?

[2:07:13] Hoeveel regio's hebben nu bindende afspraken over het bouwen van oudere woningen?

[2:07:17] We vragen er al lang om en telkens is het nog steeds niet 100%.

[2:07:20] Wanneer is het wel 100%?

[2:07:23] Herkent het kabinet het signaal van Edes dat er nog veel te weinig zorggeschikte woningen

[2:07:27] worden gebouwd?

[2:07:28] Hoe gaat zij daar met de minister van Volksuitvesting de schouders onderzetten?

[2:07:32] Wat zijn daar de tussenstappen?

[2:07:33] Wat is aan het eind van deze kabinetsperiode, en dan gaan we gewoon uit van de normale kabinetsperiode?

[2:07:38] Waar staan we dan en waar staan we volgend jaar?

[2:07:40] Voorzitter, ik hoor het graag heel concreet, want juist zo kan de Kamer u ook helpen, aanmoedigen

[2:07:44] om al die struckels die u tussendoor vindt, om daarin als kabinet daar overheen te klimmen,

[2:07:49] want dat hebben we heel hard nodig.

[2:07:50] En voorzitter, ik denk dat deze bewindspersonen de eerste zullen zijn die zullen erkennen

[2:07:54] dat geld niet per se het probleem is in de ouderenzorg, nee, personeel, dat is het veel

[2:07:58] meer.

[2:07:59] De staatssecretaris, ik zei het al, wil het tekort oplossen door de regeldruk af te laten

[2:08:03] nemen door AI.

[2:08:04] Zij zal het toch met mij eens zijn dat we dan nooit die duizenden verzorgden en die duizenden

[2:08:08] verpleegkundigen daardoor vrij krijgen in 2033?

[2:08:11] Of heeft ze gegronde verwachtingen dat dat wel kan?

[2:08:14] Hoe onderbouwt ze dat?

[2:08:15] Ik zou de staatssecretaris willen uitdagen om te schetsen hoe zij de toekomst van de

[2:08:18] oudere zorg ziet in het licht van de genoemde personeelstekorten en welk plan daarop moet

[2:08:23] volgen.

[2:08:23] Wat is er nou nodig om te komen tot echt goede zorg?

[2:08:26] Want voor de ChristenUnie is het vast dat de oudere zorg van de toekomst, maar eigenlijk

[2:08:30] ook die van nu, juist om een heel nauw samenspel vraagt met informele zorg, met de mantelzorgers

[2:08:37] eromheen, het medische zorg en het sociaal domein.

[2:08:41] En ik hoor heel graag concrete van het kabinet hoe zij dit samenspel ziet, want het is nog

[2:08:45] steeds een gat in de plannen die we tot nu toe gezien hebben.

[2:08:48] Voorzitter, ik wil ook vragen of in het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg dat zal worden afgesloten of daarin

[2:08:53] ook de impact op mantelzorgers wordt meegewogen.

[2:08:56] En zijn mantelzorgers vertegenwoordigd aan tafel?

[2:09:00] Dat lijkt me toch wel essentieel.

[2:09:02] Voorzitter, er zijn al door meerdere collega's vragen gesteld over de marktwerking in de zorg.

[2:09:05] U kent de grote aarzeling van de ChristenUnie, en dan zeg ik het nog allermeeldst op dat punt.

[2:09:11] Het kan niet aan de orde zijn dat er winst wordt gemaakt op het geld dat we collectief

[2:09:14] bijeenhalen om de zorg voor elkaar te krijgen.

[2:09:17] Het kan niet zo zijn dat we nu zien dat door de scheiding van wonen en zorg ondernemers

[2:09:21] kiezen voor die kant van wonen alleen in de verpleeghuiszorg en zo de winst boeken.

[2:09:26] Klopt het dat dit kabinet hier een einde aan wil maken, of moet ik dan toch zien dat het

[2:09:30] stapjes terug worden gezet en dat ik eigenlijk het ouderwetse Corny Helder en Ernst Kuipers

[2:09:35] beleid horen dat eigenlijk die private equity wel een oplossing is.

[2:09:39] Dat kan toch niet waar zijn met deze nieuwe ministers van een nieuwe komaf?

[2:09:43] Voorzitter, ik ben daar dus heel benieuwd naar.

[2:09:45] In de wijkverpleging is er nog steeds onnodig veel concurrentie.

[2:09:47] Welke stappen gaat het kabinet daar zetten?

[2:09:49] Wilt u mogelijkheden creëren om via zorginkoop van gemeenten en zorgverzekeraars samen het

[2:09:54] aantal zorg- en welzijnsaanbieders in de wijk te beperken?

[2:09:57] Voorzitter, ik sluit me aan bij de collega's die hebben gevraagd hoe we zorg ook kunnen voorkomen,

[2:10:02] bijvoorbeeld door reablement.

[2:10:03] Ik lees in de krant dat zowel zorgverzekeraars als gemeenten er geen oren naar hebben of geen geld voor

[2:10:07] hebben om die trainingen te vergoeden.

[2:10:09] En zorgverzekeraars hebben het niet in hun pakket.

[2:10:13] Voorzitter, dit is echt kortetermijndenken tot en met, vindt de staatssecretaris dat ook.

[2:10:18] Gaat zij linksom, rechtsom, maakt mij niet uit, maar wel gericht op het doel.

[2:10:22] Aan de slag met de zorgverzekeraars en de gemeenten om ervoor te zorgen dat dit vergoed wordt.

[2:10:26] Dank u wel.

[2:10:30] Dank voor uw inbreng.

[2:10:31] Dan komen we ook aan het einde van de eerste termijn van de zijde van de Kamer in overleg.

[2:10:37] Een snelle overleg met de afgevaarden van het kabinet.

[2:10:42] Komen we tot een schorsing inclusief lunch van drie kwartier.

[2:10:48] Dat betekent dat we echt stipt om één uur verder gaan.

[2:10:51] Dus ik verwacht u drie minuten voor één weer in de zaal.

[2:10:57] Stemmingen, zijn er stemmingen waar we al bij moeten zijn dan?

[2:11:01] Ik begrijp het. Ja, we hebben ook een eindtijd.

[2:11:09] We gaan echt door. Even kijken hoe dat gaat.

[2:11:14] Ik schors de vergadering nu.

[2:58:50] We gaan weer verder.

[2:58:55] Ik verzoek de leden...

[2:58:58] Ik zie de heren Wevers en Krul iets uitwisselen.

[2:59:03] Dat kan ook op afstand.

[2:59:05] We gaan wel beginnen.

[2:59:07] Meneer Wevers, u moet even gaan zitten.

[2:59:10] Ik weet niet waar... Zijn er nog andere Kamerleden?

[2:59:14] We gaan wel rustig beginnen.

[2:59:18] Welkom allemaal weer.

[2:59:20] De techniek doet nog steeds mee.

[2:59:22] Iedereen, ook op afstand, kan dit nog blijven volgen.

[2:59:27] Er was ook op tijd ingreep, dus er is ook niet heel veel van het debat gemist.

[2:59:31] Dus gelukkig waren we er op tijd bij.

[2:59:34] We zijn gekomen bij de eerste termijn van de zijde van het kabinet.

[2:59:40] Ik vraag aan de bewindspersoon of zij even ons mee willen nemen in de blokjes.

[2:59:46] Dus dat is wel handig dat u dat weet.

[2:59:48] En ik heb ook het liefst ook gelet op de tijd dat u de interrupties ook daarop richt.

[2:59:51] Dus op die blokjes.

[2:59:52] Als het echt tijdens het blokje moet, dan geef ik die ruimte.

[2:59:56] En ik ga nu ook echt maximeren op vijf interrupties.

[2:59:59] Anders halen we het gewoon niet.

[3:00:01] En ik wil niet een tweede termijn op een ander moment.

[3:00:04] Er is ook vast een tweede minuut debat.

[3:00:08] Ik geef nu eerst het woord aan staatssecretaris Marjolein de Jonge.

[3:00:13] Dank u, voorzitter.

[3:00:15] Ik wilde beginnen met een korte inleiding.

[3:00:18] Daarna kom ik bij het bloekje over het generiek kompas.

[3:00:21] Daarna het hoofdlijnakkoord ouderenzorg, de herindicaties.

[3:00:24] Daarna de mantelzorgers en tot slot een kopje overig.

[3:00:28] Minister Agema?

[3:00:31] Ik heb bouwen, arbeidsmarkt en overig.

[3:00:33] Dus de oudere huisvesting, arbeidsmarkt en overig.

[3:00:39] Jazeker.

[3:00:40] Mag ik vragen, de verzorgingshuizen, in welk blokje komt dat dan terug?

[3:00:44] De plekken, de kwaliteit.

[3:00:50] Oké, dan geef ik het woord aan staatssecretaris Meijer.

[3:00:57] Dank u wel, voorzitter.

[3:00:58] Ik wil de leden van de commissie allereerst bedanken voor de vragen die zijn gesteld in de eerste termijn.

[3:01:03] Zoals ik net al aangaf, zou ik graag willen beginnen met een korte inleiding.

[3:01:06] Voorzitter, ik ben nu drie maanden staatssecretaris en dit is welgeteld mijn tweede debat,

[3:01:10] de oudere zorg, een hele eer, maar ook een enorme verantwoordelijkheid om hier te mogen zitten als

[3:01:15] bepinspersoon. En hoewel wij hier met z'n allen zitten op een relatief jonge leeftijd, krijgen

[3:01:21] we natuurlijk uiteraard allemaal uiteindelijk te maken met de oudere zorg. Want van gepassioneerden

[3:01:26] tot de alleroudsten tot de meest kwetsbaren, die het niet meer zelfstandig redden, ze verdienen

[3:01:30] allemaal onze goede zorg en ondersteuning. Ze moeten kunnen rekenen op goede zorg als zij dat

[3:01:35] nodig hebben. Mensen moeten niet bang zijn om oud te worden. En de ontmoetingen met ouderen,

[3:01:39] de afgelopen maanden hebben diepe indruk op mij gemaakt.

[3:01:42] Want lachen en huilen lag soms heel dicht bij elkaar.

[3:01:45] Zoals het echtpaar dat blij was dat ze bij elkaar konden blijven wonen.

[3:01:48] Ook al heeft een van hen dementie en was die rauwe realiteit moeilijk te verkroppen.

[3:01:53] Of de meneer die zo blij was dat zijn hond af en toe op bezoek kwam,

[3:01:56] maar hij zijn trouwe vriend toch wel heel erg miste.

[3:01:59] De grote waarde ook van een plek in de buurt waar mensen hun creativiteit kwijt kunnen,

[3:02:03] kunnen choulen of een hapje eten, maar bovenal anderen kunnen ontmoeten.

[3:02:07] Voorzitter, ik vind het belangrijk dat we in de eerste plaats luisteren naar de behoeften van ouderen zelf.

[3:02:12] Wat willen zij en hoe kunnen we dat dan het beste organiseren?

[3:02:15] En dat zal natuurlijk voor iedereen anders zijn.

[3:02:18] Van een plek in het verpleeghuis tot zo lang mogelijk thuis blijven wonen en alles daartussen.

[3:02:23] En in gesprek hoorde ik ook dat het verschil ook vaak in ogenschijnlijk kleinere dingen zit.

[3:02:27] Zoals zelf de planten doen in plaats van de zorgmedewerker.

[3:02:30] Helpen met koken of het organiseren van activiteiten.

[3:02:32] Dat er plekken zijn om samen te eten, samen te bewegen of een spelletje doen, of erop

[3:02:37] uit te gaan.

[3:02:38] En ook de gesprekken met bevlogen zorgmedewerkers, vrijwilligers en mantelzorgers hebben grote

[3:02:43] indruk gemaakt.

[3:02:44] Zij doen hun onmisbare werk met grote liefde en kunde, ondanks dat het niet altijd makkelijk

[3:02:49] is.

[3:02:50] En ik ben daar erg dankbaar voor.

[3:02:52] Voorzitter, dan wil ik nu overgaan tot beantwoording van de vragen.

[3:02:58] Allereerst het generiek kompas, de kwaliteit.

[3:03:01] Voorzitter. Er zijn door de leden van uw commissie vragen gesteld over het generiek kompas.

[3:03:05] Dat is opgesteld door de sector, ondertekend door veertien partijen.

[3:03:09] Ik deel het belang dat de zorg voor ouderen van goede kwaliteit is.

[3:03:12] Ik snap dat hier aandacht wordt gevraagd in dit debat, want inzicht in kwaliteit is belangrijk.

[3:03:17] Dat was ook een belangrijk punt bij de totstandskoming van het kompas.

[3:03:21] Het kompas verandert niets aan het dagelijkse inzet voor kwaliteit van artsen en verpleegkundigen.

[3:03:26] Zij moeten nog steeds dezelfde handelingen verrichten en zorgen voor zorgvuldige

[3:03:30] verslaglegging in het dossier van cliënten, conform de geldende beroepsrichtlijnen.

[3:03:35] Wat verandert, is dat zorgaanbieders een aantal landelijke indicatoren niet meer hoeven aan te

[3:03:40] leveren. Dat draagt bij aan het tegengaan van onnodige administratieve lasten.

[3:03:45] En hierbij is het veld zelf aan zet.

[3:03:48] Zij bepalen de inhoud van het kompas met elkaar.

[3:03:50] En ik heb hierin dan ook formeel geen bevoegdheid.

[3:03:53] De veldpartijen werken op dit moment aan een concretisering van het kompas.

[3:03:58] Daarvoor moet nog veel gebeuren, en dat weten zij zelf ook.

[3:04:01] Het leren en ontwikkelen is daarbij een van de belangrijkste bouwstenen van het kompas,

[3:04:05] bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een goede methode om cliëntervaringen te meten en het

[3:04:10] helpen van zorgaanbieders om een kwaliteitsbeeld op te stellen.

[3:04:13] Ik vind het belangrijk dat die concretiseringslag gemaakt wordt, een ondersteundetraject ook,

[3:04:18] daarom door middel van een subsidie.

[3:04:19] De betrokkenheid van vertegenwoordigers van cliënten, naasten en mantelzorgers is in

[3:04:24] dit traject ontzettend belangrijk.

[3:04:27] Het generiek kompas wordt gesteund door andere vertegenwoordigers van cliënten en naasten,

[3:04:31] zoals de Landelijke Organisatie van Cliëntenraad, het LOC, MantelzorgNL en de oudere bond AMBO-PCoB.

[3:04:38] Daarnaast is het kompas ook getoetst door een onafhankelijke instantie, het Zorginstituut.

[3:04:42] Er is dus zorgvuldig naar gekeken.

[3:04:44] Tot slot geeft de inspectie aan dat zij op dit moment geen reden hebben om zich zorgen

[3:04:48] te maken over de kwaliteit van zorg als gevolg van het kompas.

[3:04:51] De inspectie geeft wel aan dat ook zij het belangrijk vinden om te volgen hoe het kompas

[3:04:56] concreet wordt uitgewerkt.

[3:04:58] Zij vinden eenduidigheid daarin heel belangrijk.

[3:05:02] Voorzitter. Er zijn heel veel vragen door uw Kamer gesteld over het G3-kompas.

[3:05:08] Ik heb ook de zorgen, die volgens mij door de hele Kamer hier gedeeld worden, indringend

[3:05:12] gehoord.

[3:05:13] Ik wil dan ook beginnen met de eerste vraag van de heer Bevers.

[3:05:16] Dat was de vraag of u bereid was om met partijen van het Kompas in gesprek te gaan om te bespreken

[3:05:20] wat er beter kan.

[3:05:22] Ja, dat ben ik.

[3:05:24] Het veld gaat zelf over de inhoud van het Kompas.

[3:05:27] Ik heb daarin geen formele bevoegdheid en dat is hoe het wettelijk is geregeld.

[3:05:30] Maar ik heb uw zorgen gehoord en ik ben bereid om de partijen van het Kompas uit te nodigen

[3:05:34] voor een gesprek.

[3:05:36] Ik zal dan vooral luisteren naar de afwegingen die zij hebben gemaakt bij het opstellen van

[3:05:39] het Kompas.

[3:05:40] Ik zal daarbij ook de zorgen die in uw Kamer spelen, overbrengen, zodat de Kompaspartijen

[3:05:45] deze kunnen betrekken bij hun verdere uitwerking.

[3:05:48] Ik blijf de uitwerking van het kompas dan ook verder nauwgezet volgen.

[3:05:53] Voorzitter. Er was daarnaast nog een vraag van de heer Bevers.

[3:05:57] Ik zou een opheldering willen van wat er aan de hand is met het kompas en hoe de

[3:06:00] staatssecretaris daarmee om wil gaan.

[3:06:02] Ik heb er net al wat over gezegd.

[3:06:04] Op 1 juli is het G3-kompas ingeschreven bij het Zorginstituut.

[3:06:07] Het is dus opgesteld door veertien partijen.

[3:06:09] Het kompas wordt niet gesteund door de Patiëntenfederatie, maar wel door andere

[3:06:13] vertegenwoordigers van cliënten en naasten, zoals de Landelijke Organisatie van Cliëntenraden,

[3:06:18] MantelzorgNL en de Ouderenbond.

[3:06:21] Deze veldpartijen werken op dit moment aan de concretisering van het kompas.

[3:06:24] Daarvoor moeten zij nog veel werk voor zetten, dat weten ze zelf ook.

[3:06:27] Het leren en ontwikkelen is daarbij een van de belangrijkste bouwscenen.

[3:06:31] Ik vind het belangrijk dat die concretiseringslag wordt gemaakt.

[3:06:34] Ik ga dan ook, zoals net heb gezegd, in gesprek met de partijen om te luisteren naar de afwegingen

[3:06:38] die zijn gemaakt en voor het overbrengen van de zorgen van uw Kamer.

[3:06:43] Dan een vraag van de heer Bevers.

[3:06:45] Wat vindt de staatssecretaris ervan dat het Kompas geen afspraken bevat over het registreren

[3:06:49] van medicatiefouten?

[3:06:51] Het is niet zo dat er met het Kompas geen eisen meer zijn ten aanzien van medicatiefouten

[3:06:56] en het vastleggen daarvan.

[3:06:58] Wat zij hebben afgesproken, is dat dit niet meer op de oude manier wordt aangeleverd.

[3:07:02] Er bestaat gewoon een aparte richtlijn, Veilige principes in de medicatieketen, die beschrijft

[3:07:08] hoe toediening van medicatie geregistreerd moet worden.

[3:07:10] Die richtlijn blijft bestaan.

[3:07:13] Bij calamiteiten, zoals ernstige schade over het overlijden van cliënten, moet de IGJ

[3:07:18] altijd worden ingelicht.

[3:07:19] Dat staat ook in de WKKGZ-artikel 11 en dit blijft ook zo.

[3:07:24] Zorgaanbieders moeten ook met het kompas kunnen blijven aantonen hoe zij leren en verbeteren

[3:07:28] ten aanzien van de medicatieveiligheid.

[3:07:31] Hier ziet de IGJ ook op toe en dat zullen ze ook blijven doen.

[3:07:36] Voorzitter.

[3:07:37] Dan is er een vraag van mevrouw Slacht van de GroenLinks Partij voor de Arbeid.

[3:07:40] Hoe kan de inspectie goed controleren op zaken zoals medicijngebruik in de oudere zorg?

[3:07:45] De IgJ vindt het belangrijk dat zorgaanbieders leren en verbeteren, ook als er fouten plaatsvinden

[3:07:51] rondom medicatie.

[3:07:52] De IgJ zit erop toe dat alle zorgaanbieders een intern systeem hebben om medicatiefouten

[3:07:57] te registreren en dat ze daar ook lessen uittrekken en verbeteringen op doorvoeren.

[3:08:01] Dat verandert niet.

[3:08:02] Het goed vastleggen van medicijngebruik volgt ook uit de beroepsrichtlijnen en dat verandert

[3:08:07] met dit kompas niet.

[3:08:09] Dan was er nog een vraag van mevrouw Slacht.

[3:08:11] Klopt het dat er geen uniform format voor kwaliteitsbeeld is ontwikkeld?

[3:08:15] Hoe kan dit landelijk worden gemonitord?

[3:08:17] Hier wordt aan gewerkt.

[3:08:19] De veldpartijen nemen dit mee in de nadere uitwerking van het kompas.

[3:08:23] Deze handreking zal zijn afgerond voordat zorgaanbieders over het jaar 2024 gaan verantwoorden.

[3:08:33] Dat is dus begin 2025.

[3:08:35] Ik ga de uitwerking van het kompas goed monitoren en hou vinger aan de pols.

[3:08:38] Dan horen we de stemmingsbel.

[3:08:47] Het gaat vooral om de mensen die het op afstand volgen.

[3:08:52] Dit hoor je dan heel duidelijk in beeld.

[3:09:40] Voor patiënten in verpleeghuizen pakt dit dramatisch uit.

[3:09:43] Mensen in de zorg weten waar het beter kan, maar waren niet betrokken.

[3:09:46] De inhoud van het kompas is aan het veld, zoals ik al heb toegelegd.

[3:09:49] Er zijn veertien partijen die dat hebben ondersteund.

[3:09:51] Het klopt dat de Patiëntenfederatie het kompas niet steunt, maar andere cliëntorganisaties steunen

[3:09:56] het kompas weer wel, zoals bijvoorbeeld de Ouderenbond, Mantelzorg NL en de Landelijke

[3:10:00] Organisatie van Cliëntenraden.

[3:10:01] Ook vertegenwoordigers van zorgverleners steunen het kompas, zoals VNVN en Verenzo.

[3:10:07] Een vraag van mevrouw Pauwelsma.

[3:10:11] Kan de staatssecretaris ingaan of ze door wil gaan met het generiek kwaliteitskompas?

[3:10:16] Het is dus aan het veld zelf om te gaan over de inhoud van het kompas.

[3:10:19] Ik heb daarin geen formele bevoegdheid.

[3:10:21] Dat is hoe het nou eenmaal wettelijk is geregeld.

[3:10:23] Maar ik heb uw zorgen gehoord.

[3:10:24] En zoals ik net al zei, ik ben bereid om met de partijen van het Kompas in gesprek te gaan

[3:10:28] om die zorgen ook daarover te dragen en vooral ook te horen hoe zij dit meenemen in de verdere

[3:10:33] uitwerking van het Kompas.

[3:10:36] Dan had ik nog een andere vraag van mevrouw Paulusma.

[3:10:39] Is het verantwoord om niet meer na te gaan wat patiënten nu echt willen?

[3:10:43] Is het verantwoord om lasten van mantelzorgers niet serieus te nemen?

[3:10:46] Nee. Natuurlijk is het belangrijk om na te gaan wat patiënten willen en om de lasten

[3:10:50] van mantelzorgen serieus te nemen.

[3:10:52] Dat vinden de partijen van het COMPAS ook.

[3:10:54] MantelzorgNL en de Ouderenbond steunen het COMPAS ook, net als de Landelijke Organisatie

[3:10:59] van Cliëntenraden.

[3:11:00] Zelf zet ik met de mantelzorgenagenda samen met de Veld in op een gelijkwaardige samenwerking

[3:11:04] tussen mantelzorgers en zorgmedewerkers, met het oog voor ieders grenzen en mogelijkheden.

[3:11:09] Gelijkwaardige samenwerking betekent ook dat er aandacht is voor de draagkracht en de draaglast

[3:11:14] van mantelzorgers.

[3:11:16] Dan een vraag van de heer Tejadens.

[3:11:22] Ja, interruptie van mevrouw Paulus.

[3:11:25] Ja, dank u wel voorzitter. Ook alvast dank voor de beantwoording.

[3:11:27] En welkom bij dit tweede debat voor deze staatssecretaris.

[3:11:31] Kijk, ik ben altijd heel erg van de inhoud moet door het veld bepaald worden.

[3:11:34] Maar ik vind het nu iets te makkelijk dat de staatssecretaris zegt hier heb ik geen bevoegdheid over.

[3:11:38] Want de staatssecretaris heeft een bevoegdheid als het gaat om kwaliteit.

[3:11:41] En ook een wettelijke verplichting om die tot een bepaalde norm ook vast te houden in dit land.

[3:11:46] En dat betekent dat we moeten weten hoe het met de kwaliteit staat.

[3:11:50] En dan vind ik het vrij zorgelijk dat onder andere de Patiëntenfederatie zegt

[3:11:54] een aantal essentiële dingen worden niet meer geregistreerd,

[3:11:57] zijn daarmee ook niet inzichtelijk

[3:11:59] en voegen dus ook niet iets toe aan hoeveel kwaliteit levert deze aanbieder.

[3:12:04] Als dat niet transparant is,

[3:12:05] hoe kan deze staatssecretaris dan verantwoordelijk zijn

[3:12:07] voor de kwaliteit van zorg in dit land?

[3:12:10] De staatssecretaris.

[3:12:14] Dank voor deze vraag.

[3:12:16] Ik deel natuurlijk het belang van inzicht in kwaliteit van zorg.

[3:12:19] Ook het tegengaan van administratieve lasten is belangrijk, maar het moet in evenwicht staan.

[3:12:24] De balans moet niet doorslaan naar de vermindering van de administratieve lasten als het ten koste

[3:12:28] gaat van het zicht op de kwaliteit van zorg.

[3:12:31] Maar de partijen die dit generiek kompas hebben opgesteld — en ik wil nogmaals zeggen dat

[3:12:35] heeft de sector zelf gedaan, ik heb daarin geen rol gehad — hebben ook oog voor die kwaliteit van zorg.

[3:12:41] Mevrouw Paulusma loopt hier al heel lang rond.

[3:12:43] Zij weten ook heel goed...

[3:12:45] Nou ja, goed, zo komt het altijd over, alsof u heel lang rondroopt.

[3:12:49] Maar u spreekt ook uit ervaringen in de zorg.

[3:12:52] Dus ik neem uw opmerkingen zeer serieus.

[3:12:54] Maar u weet, mevrouw Poudersma weet ook, en dat weet ik ondertussen ook,

[3:12:58] dat ik indachtig de WKK gezet, dat ik slechts een beperkte rol heb in dit proces.

[3:13:03] En dat is nou eenmaal hoe het is.

[3:13:05] De partijen die dit genealgiek compast ontstand hebben gebracht,

[3:13:08] willen ook zicht op de kwaliteit van zorg.

[3:13:10] Zij hebben alleen met elkaar afgesproken om dat op een andere manier te gaan regelen.

[3:13:14] Dus de huidige beroepslijnen om die zicht op de kwaliteit van zorg te behouden, die gelden

[3:13:19] onverkort.

[3:13:22] Nou doet de staatssecretaris, die volgens mij er al langer rondloopt dan ik, zichzelf wel

[3:13:28] te kort.

[3:13:28] Want als subsidieverstrekker is in zo'n traject, dan heb je ook een rol.

[3:13:34] En ik vind het ingewikkeld, ook nu weer wordt het argument genoemd rondom administratieve

[3:13:41] Ik ben een groot voorstander van het verlaag van de administratieve lasten.

[3:13:44] Ik had er een broertje dood aan toen ik zelf in de zorg werkte.

[3:13:47] Maar we moeten niet doen alsof we, als we dat allemaal overboord gooien...

[3:13:52] dat dan het leven van zorgprofessionals aantrekkelijker wordt.

[3:13:55] Ik denk dat daar een stevige balans in moet.

[3:13:57] En dan snap ik niet dat de staatssecretaris zegt...

[3:14:00] het is heel belangrijk dat we de administratieve lasten verlichten...

[3:14:03] terwijl we op essentiële punten, en ik vind medicatiefouten daar bijvoorbeeld één van...

[3:14:08] of welke zorg wilt u nou daadwerkelijk echt...

[3:14:10] Echt, zeker als het gaat om ouderenzorg.

[3:14:12] Ik zie niet de moeite en het probleem om dat te registreren...

[3:14:17] en om bij te dragen op transparantie van kwaliteit.

[3:14:20] De staatssecretaris.

[3:14:23] Om te beginnen, kijk, dat wordt niet allemaal overboord gegooid.

[3:14:27] Dat wordt nu hier zo geponeerd, maar dat wordt niet allemaal overboord gegooid.

[3:14:31] Want daar begon ik eigenlijk net mijn verhaal mee.

[3:14:34] Wat er verandert, is dat zorgaanbieders...

[3:14:37] dat de partijen, dat sector zelf heeft besloten...

[3:14:39] een aantal landelijke indicatoren niet meer aan te leveren.

[3:14:42] Maar, en dat vertelde ik net ook, is dat de beroepsrichtlijnen,

[3:14:47] bijvoorbeeld over het registreren van ongelukken of fouten met medicatie,

[3:14:52] die blijven onverkoord gelden.

[3:14:54] Zorgaanbieders zijn gewoon verplicht om die te registreren.

[3:14:57] De IGJ houdt daar ook toezicht op.

[3:14:59] Die kan wat met die cijfers en die zal daar ook op acteren.

[3:15:06] De staatssecretaris legt zelf de vinger op de sere plek.

[3:15:09] Want als je op deze essentiële indicatoren

[3:15:12] niet meer de data landelijk aanlevert, dan doe je dus afbreuk

[3:15:16] als het gaat om de transparantie van de kwaliteit van zorg.

[3:15:19] En ik vind daarnaast dat de staatssecretaris helemaal een rol heeft

[3:15:23] als in het regeerprogramma staat

[3:15:25] ons grote streven is de administratieve lasten te verlagen.

[3:15:29] Die missie kon wel eens ten koste gaan van de kwaliteit van zorg.

[3:15:33] En ik maak me daar heel ernstig zorgen over,

[3:15:35] want hoe kunnen patiënten in dit land nou kiezen

[3:15:38] Voor wat is nou een goede aanbieder als dit niet meer landelijk aangeleverd wordt?

[3:15:42] Ik vind dat de staatssecretaris daar een rol in heeft.

[3:15:46] Dank, voorzitter.

[3:15:48] Maar die rol probeer ik nu ook te pakken.

[3:15:50] Want begrijp mij goed, ik bevind me ook enigszins in een spagaat hier.

[3:15:55] Formeel heb ik die rol niet, maar ik zie ook de zorgen die hier leven in de Kamer.

[3:16:00] Daarom ben ik mijn betoog op dit punt ook begonnen met de toezegging dat ik juist bereid ben om in

[3:16:05] gesprek te gaan met deze partijen, om met hen aan tafel te zitten,

[3:16:09] uw zorgen over te brengen en daarnaast naar hen te luisteren

[3:16:12] om te kijken hoe zij dit gaan meenemen in hun verdere uitwerkingen

[3:16:16] en afwegingen om het beleid wat zij samen hebben vastgesteld,

[3:16:19] wat de sector heeft vastgesteld, waar ik geen rol in heb gehad,

[3:16:22] wat partijen hebben vastgesteld, vertegenwoordigers van clienten,

[3:16:27] van zorgverleners, zij hebben dit met elkaar vastgesteld en besloten,

[3:16:31] ook om zicht op kwaliteit van zorg te houden,

[3:16:33] hoe zij dit gaan meenemen.

[3:16:35] Daartoe ben ik bereid en in die zin

[3:16:37] pak ik die rol volgens mij ook.

[3:16:40] Binnen 30 seconden, daar tel ik helemaal niet mee.

[3:16:43] Dan hoop ik dat de staatssecretaris ook met de partijen

[3:16:46] om tafel gaat die gaan die zich

[3:16:47] hier nu ernstig zorgen over maken en dat is onder andere

[3:16:49] de Patiëntenfederatie.

[3:16:54] Ja voorzitter, daar kan ik heel kort op zijn.

[3:16:56] Mijn deur staat altijd open voor een ieder

[3:16:58] die wil praten over het verbeteren van de zorg

[3:17:00] of die zorgen heeft over hoe dingen nu geregeld

[3:17:02] staan, voor een ieder.

[3:17:07] Ik kom zo bij mevrouw Slachtingelman.

[3:17:09] Was dat het blokje, of hoeveel had u nog?

[3:17:13] Ik denk dat ik ze nu in de beantwoording van alle vragen allemaal heb meegenomen.

[3:17:18] Dan zijn we gekomen aan het einde van het blok over het generiek kompas.

[3:17:27] Dat vraagt me de interruptie van mevrouw Slachtingelman.

[3:17:34] Ik heb de antwoorden gehoord.

[3:17:39] VWS is subsidieverstrekker.

[3:17:42] Wordt het echt een eenduidig kwaliteitsbeeld?

[3:17:47] Kan IGJ straks duidelijk het vergelijk maken?

[3:17:52] Gaat de staatssecretaris dat echt borgen in de subsidievoorwaarden?

[3:18:01] Dat is een goede vraag, een terechte vraag.

[3:18:04] Ik laat graag informeren of ik dat zo kan vragen in de subsidievoorwaarden.

[3:18:09] Maar ik weet wel, en dat heb ik net ook aangegeven, dat de IGJ heel erg hecht aan een eenduidige

[3:18:17] uniformering van de afspraken.

[3:18:23] Voorzitter, net voordat de bel ging, zou de staatssecretaris volgens mij mijn vraag gaan

[3:18:28] beantwoorden.

[3:18:32] Is er nog een vraag onbeantwoord?

[3:18:34] Het kan ook zijn dat uw vraag mee is genomen in de beantwoording van een andere vraag, maar

[3:18:36] we checken het.

[3:18:39] Ik heb hem hier nog liggen.

[3:18:42] Ik dacht dat hij meegegaan was in de rest, maar excuus daarvoor, meneer Thialens.

[3:18:46] U vroeg of het veld niet onverdeeld positief is.

[3:18:50] Inzicht in de kwaliteit is belangrijk en dat belang deel ik met uw Kamer.

[3:18:54] Wat in het generiek kompas verandert, is dat zorgaanbieders een aantal landelijke indicatoren

[3:18:58] niet meer hoeven aan te leveren.

[3:19:00] De richtlijnen van de beroepsgroepen zelf veranderen niet.

[3:19:03] Artsen en verpleegkundigen blijven aan de lat staan voor kwalitatief goede en veilige zorg.

[3:19:08] Dat willen zij zelf ook.

[3:19:09] Het veld is hierin ook zelf aan zet.

[3:19:12] Zij bepalen met elkaar de inhoud van het kompas.

[3:19:14] Zoals ik al eerder aangaf, heb ik hierin formeel dus geen bevoegdheid.

[3:19:17] Zo staat het ook in de wet kwaliteit, klachten en geschillen.

[3:19:21] Veldpartijen werken op dit moment aan concretisering van de gemaakte afspraken in het kompas.

[3:19:26] Daar moet nog veel aan gebeuren.

[3:19:27] Dat weten zij zelf ook.

[3:19:28] Er wordt bijvoorbeeld heel hard gewerkt aan een goede manier om ervaringen van cliënten te meten.

[3:19:34] Ik blijf actief volgen wat partijen hier doen.

[3:19:38] Dit zal ook onderdeel zijn van het gesprek dat ik toegezegd heb en dat ik bereid ben te voeren.

[3:19:46] Dank u wel.

[3:19:47] Dan zijn we gekomen bij het volgende blok.

[3:19:52] Dat klopt helemaal, voorzitter.

[3:19:55] Ik ben blij dat dit kabinet de bezuinigingen voor 2025 heeft geschrapt.

[3:19:59] Hiermee geven we wat rust en ruimte aan zorgorganisaties, aan bewoners en patiënten.

[3:20:04] Maar hiermee zijn we er natuurlijk nog niet, want tegelijkertijd staat de ouderenzorg voor

[3:20:08] grote uitdagingen, zowel op het gebied van personeel als qua geld.

[3:20:12] En dat kunnen we natuurlijk niet op zo'n beloop laten.

[3:20:15] En deze uitdaging wil ik dan ook samen met de sector oppakken.

[3:20:18] Volgens de huidige prognoses hebben we de komende vijf jaar ruim 30.000 extra zorgverleners nodig.

[3:20:23] En het is niet realistisch dat we zoveel mensen gaan vinden om ouderen in de oudere zorg te werken.

[3:20:28] Bovendien moet de zorg kunnen worden verleend met het geld dat daarvoor beschikbaar is.

[3:20:32] Zorgaanbieders, hun medewerkers en de ouderen waar het om gaat willen natuurlijk weten waar ze aan toe zijn.

[3:20:37] En ik ga graag met de sector in gesprek wat hiervoor nodig is.

[3:20:40] waarbij we kunnen voortbouwen op de activiteiten die met het WOZO-programma zijn gestart.

[3:20:45] Daarom streef ik ernaar om zo spoedig mogelijk een hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg af te sluiten,

[3:20:49] waarin we samen werken aan het afwenden van personeelstekorten en het financieel houdbaar maken van de sector.

[3:20:55] Samen met hen werk ik dan ook aan een aanpak waardoor we met wat minder geld vanaf 2026

[3:20:59] en met het beschikbare personeel goede ouderenzorgen kunnen blijven leveren.

[3:21:04] Ik verwacht dat de contouren van dit akkoord eind dit jaar zichtbaar zullen zijn

[3:21:08] De afspraken in het hoofdlijnakkoord worden verwerkt in de zorginkoop voor het jaar 2026.

[3:21:13] Daarbij zal het hoofdlijnakkoord oudere zorg ook gekoppeld worden aan het nog op te stellen

[3:21:17] Integraal Zorg- en Welzijnsakkoord.

[3:21:20] Hierbij worden ook vertegenwoordigers van oudere professionals, mantelzorgers, om input gevraagd.

[3:21:32] Goed dat de staatssecretaris zegt dat ze dan ook met de oudere organisaties,

[3:21:37] met de mantelzorgers om tafel om input op te halen.

[3:21:44] Mijn vraag is of dat blijft, hopelijk niet alleen bij één keertje aanhoren en dan met de betrokken

[3:21:50] bekostigde veldpartijen het akkoord sluiten.

[3:21:53] Maar ik mag toch aannemen dat ook de mantelzorgers tot aan de presentatie van het akkoord helemaal

[3:21:59] volledig meedoen en, als het even kan, ook de handtekeningen eronder zetten.

[3:22:07] Het laatste. We bouwen voort op het BOZO.

[3:22:09] Daarin zitten volgens mij meer dan veertig partijen.

[3:22:12] Misschien kan ik gelijk de vraag die u daarover stelde, specifiek over mantelzorgers, afdoen.

[3:22:18] Ook zij zullen vertegenwoordigd zijn aan de tafel, want de invulling van het hoofdlijnakkoord

[3:22:22] zal ik starten met een brede inventarisatie bij verschillende veldpartijen.

[3:22:25] Het is uitdrukkelijk ook de bedoeling om inhoudelijke afspraken te maken.

[3:22:29] Ik zal ook mantelzorgNL uitnodigen om hun aandachtspunten onder mijn aandacht te brengen.

[3:22:33] Zij zijn ook vertegenwoordigd in het BOZO.

[3:22:35] waar we op voortouwen.

[3:22:37] Dank u. En dan hebben we een interruptie van mevrouw Dobbe.

[3:22:42] Ja, dank u wel. Ik hoorde staatssecretaris beginnen haar betoog met

[3:22:46] ik ben blij dat we de bezuinigingen op de ouderenzorg hebben kunnen schrappen,

[3:22:50] op de langdurige zorg. Daar ben ik ook blij om, maar volgens mij,

[3:22:54] en dan hoor ik graag als het niet zo is, klopt dat niet helemaal.

[3:22:57] Want volgens mij is het één jaar uitgesteld.

[3:22:59] Dat betekent dat die bezuinigingen, die gigantische bezuinigingen,

[3:23:02] niet zijn geschrapt, maar dat die een jaar zijn uitgesteld.

[3:23:05] Dat betekent ook dat er nog steeds heel veel onzekerheid is onder bijvoorbeeld oudere zorginstellingen.

[3:23:11] Welke zorg kunnen we wel of niet regelen?

[3:23:13] Dat betekent ook dat er geen structurele investeringen worden gedaan, omdat ze zien dat die bezuiniging

[3:23:17] er aankomt.

[3:23:19] Dus ik hoor graag of die bezuiniging echt geschrapt is van die 600 miljoen, of dat die gewoon

[3:23:23] na een jaar weer terugkomt.

[3:23:27] Daar kan ik heel kort over zijn.

[3:23:29] De bezuiniging voor het jaar 2025 is geschrapt.

[3:23:39] Dat is vraag twee.

[3:23:40] Daar heb ik net over gezegd.

[3:23:41] de bezuinigingen voor het jaar 2025 zijn geschrapt, voor het jaar 2026 ligt er nog een opgave.

[3:23:48] En daarom is het zo belangrijk om daar met veldpartijen, met de sector, een hoofdlijnakkoord

[3:23:52] op het gebied van ouderenzorg te sluiten.

[3:24:00] Voorzitter, dan komt er dus gewoon over een jaar een bezuiniging aan van 600 miljoen euro die nog

[3:24:04] niet is geschrapt, die er gewoon aankomt voor deze sector.

[3:24:07] Het is trouwens een van een aantal bezuinigingen die nog steeds staat, die ook de ouderenzorg

[3:24:12] zullen raken, is dan niet de oplossing niet in gesprek gaan daarover, maar constateren

[3:24:18] en luisteren naar mensen die het werk doen en luisteren naar mensen die zorg nodig hebben

[3:24:22] die zeggen, bezuinigen kan niet, we moeten juist investeren in de zorg, zeker in de

[3:24:28] oudere zorg, dus die bezuiniging moeten we gewoon schrappen.

[3:24:34] Ik ben heel blij dat voor het jaar 2025 die bezuiniging geschrapt is, daar ben ik oprecht

[3:24:39] heel blijven. Maar inderdaad, voor het jaar 2026 ligt er nog een opgave en ik heb die geldboom,

[3:24:46] sinds ik die drie maanden op VWS ben, ik heb hem nog niet gevonden. Maar wat ik wel wil doen en wat

[3:24:51] denk ik ook heel goed is om te doen, om die onzekerheid weg te nemen, is om daarover in

[3:24:57] gesprek te gaan. En in gesprek gaan betekent natuurlijk ook dat ik ga luisteren, want anders

[3:25:01] dan heeft zo'n gesprek helemaal geen zin als ik daar alleen zit om te zenden. Ik ga heel graag in

[3:25:05] met de sector, met de velpartijen, met de betrokkenen bij het wozo,

[3:25:09] om te kijken hoe we dit op een goede manier kunnen regelen.

[3:25:12] Met een goed resultaat voor uiteindelijk de mensen waar het om gaat, de ouderen.

[3:25:17] Wel, wel, tot slot. Ja.

[3:25:21] Ja, als u mij toestaat.

[3:25:23] Ja, als we de onzekerheid bij ouderenzorginstellingen en bij de zorg willen wegnemen,

[3:25:28] dan moeten die bezuinigingen gewoon van tafel worden gehaald.

[3:25:30] Dat weten de staatssecretaris ook.

[3:25:31] Het geeft geen pas om die bezuinigingen één jaar uit te stellen, wat heel goed is,

[3:25:35] maar dan vervolgens gewoon te laten staan en dan in gesprek te gaan

[3:25:39] over hoe we die bezuinigingen gaan invullen.

[3:25:41] Want dat is natuurlijk... Ja, dat is geen onzekerheid wegnemen.

[3:25:44] Dat is de sector die het al heel zwaar heeft,

[3:25:46] zorgverleners die het al heel zwaar hebben opzadelen met extra lasten.

[3:25:51] Dus mijn vraag is nogmaals, haal die bezuiniging van tafel,

[3:25:54] geef die duidelijkheid nu en neem dat als uitgangspunt

[3:25:58] voor gesprekken die eventueel hierover gevoerd worden,

[3:26:01] maar laat hem niet staan.

[3:26:02] En ik vind het ook te makkelijk om te zeggen,

[3:26:04] Ik heb die geldboom nog niet gezien.

[3:26:05] Dat zijn natuurlijk gewoon politieke keuzes.

[3:26:07] Om hier te presenteren alsof al het geld op is en alsof er nergens geld op te halen is,

[3:26:12] alsof er geen dekking gevonden kan worden in of buiten de VWS-begroting,

[3:26:16] daar maakt dit kabinet natuurlijk keuzes in.

[3:26:18] Waar investeren we geld in en waar investeren we geen geld in?

[3:26:21] Ik noem maar bijvoorbeeld iets de miljonairsbelasting, ik noem expatregelingen,

[3:26:25] allerlei voordelen die worden gegeven op allerlei andere gebieden,

[3:26:28] die je ook best in zorg kan stoppen.

[3:26:31] De staatssecretaris.

[3:26:34] Ik heb de oproep van mevrouw Dobbe luid en duidelijk gehoord.

[3:26:37] Nogmaals, ik ben ontzettend blij dat we de bezuiniging voor 2025 hebben weten te schrappen.

[3:26:41] Ik ben ontzettend blij dat er, ook in het hoofdrijnenakkoord, 600 miljoen vanaf 2027

[3:26:47] beschikbaar is voor de ouderenzorg.

[3:26:49] Daar zal mijn collega straks vast het een en ander over vertellen.

[3:26:53] Daar ben ik ontzettend blij mee.

[3:26:54] Maar de realiteit is ook dat er een opgave ligt.

[3:26:56] Ik kan hem niet mooier maken dan het is.

[3:26:58] Dat zijn inderdaad keuzes, maar dat zijn ook keuzes die ik niet in mijn eentje maak.

[3:27:08] Even voor de correctheid, dat schrappen van de bezuiniging is door de voorganger van deze

[3:27:12] staatssecretaris gedaan en niet door dit kabinet.

[3:27:15] Maar ik was wel benieuwd, het regeerprogramma of het hoofdlijnenakkoord ouderenzorg, wanneer

[3:27:19] is dat klaar?

[3:27:24] Het schrappen van de bezuiniging van 2025 is gebeurd in de augustusraming door het nieuwe

[3:27:29] kabinet.

[3:27:31] Het hoofdlijnenakkoord, wanneer dat klaar is, daar heb ik net een een en ander over gezegd.

[3:27:35] Ik zei erover dat ik verwacht dat de contouren van dit akkoord eind dit jaar zichtbaar zullen zijn

[3:27:40] en dat die afspraken uit het hoofdlijnakkoord verwerkt zullen worden in de zorginkoop voor het jaar 2026

[3:27:45] en dat het ook gekoppeld zou worden aan het op te stellen integraal zorg- en welzijnsakkoord.

[3:27:53] Ja, tweede punt van de oorlog.

[3:27:55] Ja, maar het spijt me zeer, want er wordt heel erg goedezier gemaakt met

[3:27:58] wij hebben die bezuiniging geschrapt, dat is niet waar.

[3:28:01] Het is de minister Helder geweest van de VVD die deze bezuiniging geschrapt heeft.

[3:28:07] in de miljoenennota, kan zo allemaal teksten overdragen.

[3:28:10] Dus deze goede sier is niet terecht.

[3:28:11] En dan blijf ik zorgen houden over dat hoofdlijnakkoord ouderenzorg.

[3:28:15] Want als er geen besluit valt, is straks die 600 miljoen alsnog weg.

[3:28:18] Punt is gemaakt.

[3:28:20] En ik wil ook wel een beetje waken voordat we punten van orde...

[3:28:22] moeten echt punten van orde zijn.

[3:28:25] De staatssecretaris, u mag daarop reageren.

[3:28:28] Ja, voorzitter, wil ik er kort op reageren.

[3:28:30] Op voorspraak van de Kamer, op voorspraak van de Kamer,

[3:28:33] heeft minister Helder de bezuiniging geschapt en het nieuwe kabinet

[3:28:36] heeft daar vervolgens dekking voor geregeld.

[3:28:39] Oké, nou dan hou ik dat even bij dit punt.

[3:28:42] Wat dat betreft, ik zeg het even.

[3:28:44] We zijn nu gekomen bij de interruptie van de heer Alawasi.

[3:28:49] Voorzitter, dank.

[3:28:49] Ik hoorde de staatssecretaris aangeven dat ze hier nu drie maanden is,

[3:28:54] maar het ambtenarenapparaat die staat er al wat langer.

[3:28:58] Dus de informatie die nu opgehaald moet worden bij de organisaties, die is er al.

[3:29:02] Die is ook met ons gedeeld als Kamerleden.

[3:29:04] We hebben verschillende mailtjes gehad.

[3:29:05] En we krijgen heel veel handreikingen vanuit die organisaties.

[3:29:10] Denk aan dingen die ze aangeven, zoals dat er meer geld naartoe moet.

[3:29:14] Dus dat er beter lonen moeten komen, dat er geworven moet worden wellicht in het buitenland en ga zo maar door.

[3:29:21] En mijn vraag aan de staatssecretaris is, wat wil de staatssecretaris nu ook concreet doen?

[3:29:29] Want de mensen kunnen niet wachten, die hebben hulp nodig thuis.

[3:29:36] U laat mij enigszins in verwarringen achter, meneer El Abbasi.

[3:29:42] Zo begreep ik uw vraag in eerste instantie over het hoofdlijnenakkoord, het hoofdlijnenakkoord

[3:29:47] Ouderenzorg, waarvoor inderdaad al heel veel input en informatie is geleverd.

[3:29:53] Maar dit hoofdlijnenakkoord, zoals ik net al zei, gaan we sluiten met de sector.

[3:29:59] Dat zullen de partijen betrokken zijn bij het WOZO, maar het zal ook aanvullend zijn op de partijen

[3:30:04] die betrokken zijn bij het ISA, dus dat zijn een hele grote groep partijen.

[3:30:08] Misschien overlapt dat met de input die u ook heeft gekregen als Kamerlid.

[3:30:13] Dat zou kunnen, maar dat is in ieder geval een breed gezelschap

[3:30:17] waarin dus heel veel verschillende meningen en richtingen natuurlijk aan bod zullen komen.

[3:30:22] Dat ben ik met u eens.

[3:30:23] Maar het is wel belangrijk dat we daar het gesprek over voeren, omdat het natuurlijk meer gaat.

[3:30:27] Het gaat niet alleen om

[3:30:30] het gaat om geld.

[3:30:31] Het gaat om de arbeidsmarkt.

[3:30:33] Het gaat om grote vraagstukken, waar we goed met elkaar over door moeten praten de komende maanden.

[3:30:40] Voorzitter, dank. Daar heb ik heel veel moeite mee.

[3:30:46] De staatssecretaris lijkt te zeggen dat we nu de gesprekken moeten aangaan met deze organisaties.

[3:30:52] We zitten dus eigenlijk in een fase die we eigenlijk allang voorbij hadden moeten zijn.

[3:30:58] Als we kijken naar alle informatie die wij als Kamerleden hebben ontvangen,

[3:31:04] of het via de mail is, op welke manier dan ook.

[3:31:07] Als er gekeken wordt naar onderzoeken die gedaan zijn, waarin ook handreikingen zijn gedaan,

[3:31:12] dan zou ik denken dat een staatssecretaris, maar ook een minister in dit geval, daar een voorsprong in heeft.

[3:31:17] Dat zij met zo'n groot ambtenarapparaat al heel ver zijn.

[3:31:21] En dat brengt mij bij mijn volgende vraag, want daar heeft mevrouw Dobbe gewoon helemaal gelijk in.

[3:31:25] Het zijn politieke keuzes, want ik hoor het woord geld een aantal keer.

[3:31:30] En dan wordt gewoon bewust gekozen om ergens wel geld in te steken.

[3:31:34] en dat gaat ten koste van de zorg.

[3:31:36] Is de staatssecretaris het daar met mij eens?

[3:31:42] Daar zou ik toch op willen zeggen, om weer te beginnen, dat ik heel blij ben dat dit kabinet

[3:31:47] heeft gezorgd voor dekking om die bezuinigingen, die de Kamer ook niet wilde, voor het komende

[3:31:52] jaar te schrappen.

[3:31:54] Want dat is ook wat de ouderen nu nodig hebben.

[3:31:58] Meneer Albas, u sprak over ouderen die nu hulp nodig hebben.

[3:32:01] Voor hen is het juist belangrijk dat die bezuiniging voor het komende jaar is geschapt.

[3:32:07] Voor hen is het ook juist belangrijk dat er in het hoofdlijnakkoord geld is gekomen om

[3:32:12] te investeren in de oudere zorg.

[3:32:15] Maar daarnaast is het voor hen ook zeker belangrijk om te kijken hoe we die oudere zorg nu voor

[3:32:22] de toekomst bestendig kunnen maken.

[3:32:24] Daarvoor is dat hoofdlijnakkoord oudere zorg nu zo belangrijk.

[3:32:29] Dank.

[3:32:30] Ik moet even wennen aan dat een bezuiniging in de zorg schrappen iets positiefs is.

[3:32:39] Voorzitter, dat er überhaupt gesproken wordt over bezuinigen in de zorg, dat is al kwalijk.

[3:32:48] Voordat het idee van het bezuinigen kwam, was er al een tekort in de zorg, hadden we al enorm

[3:32:54] veel problemen.

[3:32:55] Vervolgens is er een idee gekomen om te bezuinigen en die hebben we geschrapt voor slechts één

[3:33:00] Ik zou zeggen, er moet niet bezuinigd worden op de zorg, er moet geld bijkomen in de zorg

[3:33:05] en zo snel mogelijk en structureel en niet alleen voor één jaar.

[3:33:10] Dus ik heb het gevoel dat we een heel verkeerd debat voeren waarbij het lijkt alsof er iets

[3:33:14] moois gebracht wordt hier door dit kabinet, terwijl er eigenlijk iets heel lelijks gebracht

[3:33:18] wordt.

[3:33:19] Is de staatssecretaris het daar met mij eens?

[3:33:27] Ik denk dat het toch oprecht heel mooi is dat die bezuiniging niet doorgaat.

[3:33:34] Dat meen ik oprecht, want het schrappen van een bezuiniging is volgens mij nog steeds veel

[3:33:39] beter dan het doorvoeren van een bezuiniging.

[3:33:41] Daar ben ik oprecht blij mee.

[3:33:43] Ik hoop ook dat de heer al-Abbasi dat ook is, ook al had hij liever een investering gewenst.

[3:33:47] Maar het schrappen van een bezuiniging is een stuk beter dan het doorvoeren van die bezuiniging.

[3:33:51] Ik ben ook oprecht blij dat er in het hoofdlijnakkoord ruimte is gekomen om vanaf 2027 te investeren

[3:33:58] in de oudere zorg, want dat is hartstikke hard nodig.

[3:34:01] Ook dat ben ik met u eens.

[3:34:03] Het zijn politieke keuzes en die maak ik helaas niet alleen, maar dit is wel wat er ligt.

[3:34:09] Daar ben ik ontzettend blij mee, dat we de bezuiniging hebben weten te schrappen en dat

[3:34:14] er geld is vanaf 2027 voor de oudere zorg.

[3:34:17] Voor mij is dat hartstikke belangrijk.

[3:34:21] Ik hoor in ieder geval gelukkig dat er erkend wordt dat het politieke keuzes zijn.

[3:34:27] De heer El Abassi is er niet blij mee.

[3:34:29] Dat had ik net ook aangegeven.

[3:34:31] Hij zou wel blij zijn als het terugdraaien van afschaffen van eigen inkoopaandelen niet

[3:34:36] teruggedraaid zou worden.

[3:34:37] 800 miljoen zou zo lekker naar de zorg kunnen gaan.

[3:34:40] Hij zou blij zijn als het terugdraaien van de verhooging van de derde, vierde en vijfde

[3:34:44] schijf, de supergrote bedrijven die een enorme financiële boost krijgen van 200 miljoen

[3:34:50] als dat naar de zorg zou gaan.

[3:34:51] De heer El Abassi zou blij zijn als box 2 niet teruggedraaid zou worden, de grote aandeelhouders

[3:34:57] die enorm genieten van de maatregelen die nu genomen worden.

[3:35:01] De heer El Abassi zou ook blij zijn als box 3 niet verlaagd werd, de mensen met enorm

[3:35:06] groot vermogen en ga zo maar door.

[3:35:08] Voorzitter, dit zijn de politieke keuzes die het kabinet nu aan het maken is.

[3:35:12] Het geld gaat naar de mensen die het niet nodig hebben.

[3:35:15] En ondertussen zijn de mensen die het hier keihard nodig hebben allemaal, die die zorg

[3:35:19] keihard nodig hebben en niet kunnen betalen, de dupes.

[3:35:22] Dit is gewoon afspraken waar de VVD de vingers van zou kunnen aflikken, zou ik denken.

[3:35:27] Maar andere partijen, enorm tekort wordt gedaan.

[3:35:31] U heeft nog één interruptie hierna.

[3:35:34] Mevrouw de staatssecretaris.

[3:35:38] Wij doen in ieder geval onze stinkende best om met de middelen die we hebben, die we hebben

[3:35:43] gekregen in het hoofdlijnakkoord en het regeerprogramma.

[3:35:46] Wij doen onze stinkende best om wat moois neer te zetten voor de mensen die zorg nodig hebben.

[3:35:51] Of dat nu ouderen zijn, of dat nu kinderen zijn, voor iedereen die zorg nodig heeft.

[3:35:55] Daar kunt u mij op afrekenen.

[3:35:56] Daar zal ik oprecht mijn stinkende best voor doen.

[3:36:00] Ik hoor dat meneer al-Abbasi een hele lijst heeft met dingen die ik denk anders zou willen.

[3:36:05] Ja, natuurlijk, dat is zijn goed recht.

[3:36:07] Ik zou zeggen, gebruik de politieke instrumenten die u heeft in de Kamer om de rest van de

[3:36:11] Kamer te overtuigen om misschien wel iets anders te gaan doen.

[3:36:16] En dat resultaat zie ik dan graag.

[3:36:18] Nee, waarschijnlijk komt hij daarmee bij verschillende voorstellen bij de begrotingen.

[3:36:21] Dat resultaat zie ik dan tegemoet.

[3:36:26] Begrotingsbehandeling is volgende week, volgt.

[3:36:29] Dit ging over alle andere...

[3:36:30] Ja, ja, nee, uiteraard, dat begrijp ik.

[3:36:33] Op dit punt, want dan kijk ik even, dan eerst de heer Van Dijck.

[3:36:38] Ik hoor de staatssecretaris zeggen, en dat is herkenbaar, dat er geen geldboom

[3:36:43] gevonden is op het ministerie, maar ze merkte vervolgens wel op, en dat is eigenlijk een

[3:36:47] inventieve vraag of heb ik het niet goed begrepen, vanaf 2027 zou die situatie anders zijn en

[3:36:53] is er wel geld.

[3:36:55] Kunt u dat uitleggen?

[3:37:00] In het hoofdlijnakkoord en ook in het regeerprogramma is opgeschreven dat er vanaf 2027 structureel

[3:37:05] 600 miljoen euro beschikbaar is voor de ouderenzorg.

[3:37:09] Dat is de realiteit waar ik mee te dealen heb en voor komend jaar is die er niet.

[3:37:19] Ik hoor wat de staatssecretaris zegt, maar we gaan dus eerst 600 miljoen eraf en dan er weer bij

[3:37:25] vanaf 2027. Dat is het verhaal.

[3:37:34] Voor het komende jaar hebben we die bezuiniging weten te schrappen.

[3:37:37] Daar ben ik heel blij mee.

[3:37:38] Voor 2025 en voor 2026 ligt er inderdaad nog om op te gaven.

[3:37:42] Dat is waar ik ook mee heb te dealen.

[3:37:43] Vanaf 2027 is er in het hoofdlijnakkoord en in het regeerprogramma voorzien in een investering.

[3:37:56] Ik vind het best wel pijnlijk voor alle mensen die luisteren en alle oudere mensen die luisteren.

[3:38:02] Het verschil tussen of je veel geld in de portemonnee hebt en minder geld in de portemonnee

[3:38:11] wordt zo groot in Nederland.

[3:38:12] Ik weet dat binnen de oudere zorg ook al gepraat wordt van stille verdringing.

[3:38:18] Ik wil graag even aandacht voor dat fenomeen vragen en daarop een reflectie van de staatssecretaris.

[3:38:24] Het fenomeen stille verdringing is dat mensen die zorg nodig hebben verdrongen worden door

[3:38:33] mensen die veel geld hebben, die wel die privézorgklinieken kunnen betalen en daar grof geld tegenover

[3:38:41] zetten.

[3:38:41] En dat er dan eigenlijk geen zorgpersoneel en geen zorg meer beschikbaar is voor mensen

[3:38:48] met weinig geld in de portemonnee.

[3:38:50] En ik voorzie gewoon, stel dat je nu zorg nodig hebt volgend jaar, in 2026, ik vind het gewoon

[3:38:57] niet eerlijk ten opzichte van al die ouderen die luisteren nu.

[3:39:02] Wilt u daarop reflecteren, op het fenomeen stille verdringing binnen de zorg en met name

[3:39:08] binnen de ouderenzorg?

[3:39:15] De situatie die mevrouw Slag schetst, is natuurlijk verschrikkelijk.

[3:39:19] Ik denk dat iedereen erkent dat stille verdringing verschrikkelijk is, dat er een verschil is tussen

[3:39:25] of je geld hebt of niet, of dat je misschien mondig bent of niet, of die toegang beter vinden of niet.

[3:39:32] Daar ben ik het helemaal met u eens.

[3:39:36] Ik denk ook — mevrouw Slag stelde deze vraag niet in eerste termijn, dus vergeef me als ik daar

[3:39:39] niet een uitgebreide reflectie nu op doet toekomen.

[3:39:42] Maar ik denk ook dat het kabinet, om die verschillen kleiner te maken, ook maatregelen neemt.

[3:39:46] Bijvoorbeeld door het verlagen van het eigen risico, wat ook mensen met een kleinere beurs de mogelijkheid

[3:39:53] biedt om hun toegang tot zorg te verzilveren.

[3:39:56] Dus ik denk dat wij daar stappen op zetten, maar ik ben het wel met u eens dat dit een probleem is.

[3:40:04] Mevrouw Slagtegelman.

[3:40:06] Fijn dat u het met mij eens bent dat het een probleem is.

[3:40:10] Dat vind ik al fijn.

[3:40:11] Ik vind het ook heel fijn om een brief daarover te zien, hoe u dat ziet in 2026, voor zich.

[3:40:23] Ik vraag me af, want het zijn wel echt keuzes, ik sluit me aan bij de heer El Abassi en de SP.

[3:40:30] Want er gaat tegelijkertijd wel heel veel geld naar miljonairs en grote aandeelhouders.

[3:40:36] Hoe kan de staatssecretaris dat überhaupt aan al die mensen die luisteren nu uitleggen?

[3:40:44] Ik zei mevrouw Slag net niet een brief toe, maar ik denk dat het wel goed is als ik in tweede termijn,

[3:40:50] als u mij die tijd geeft, even iets uitgebreider op dit punt zal reflecteren, omdat dat onderwerpen

[3:40:55] dat ook verdient, volgens mij.

[3:41:00] Ik heb een vraag van De Heel Krul.

[3:41:04] Komen er concrete doelstellingen in het hoofdlijnenakkoord?

[3:41:08] Ik streef ernaar om zo spoedig mogelijk een hoofdlijnenakkoord voor de oudere zorg af te

[3:41:12] waarin we samen werken aan het afwenden van personeelstekorten en het

[3:41:15] financieel houdbaar maken van de sector.

[3:41:17] Hierin zullen we samen met de sector afspraken maken over een aanpak vanaf 2026.

[3:41:24] Mijn inzet is ook om hieraan concrete doelstellingen te verbinden.

[3:41:28] Dat was de vraag van de heer Krul.

[3:41:31] Dan een vraag van mevrouw Jozef.

[3:41:34] Wetgeving moet eenvoudig in lijn met NZA om mensen die thuiswonen onder de

[3:41:39] zorgverzekeringszet te laten vallen en de rest in de WLZ.

[3:41:41] Is het kabinet bereid om naar dit soort vereenvoudigingen te kijken?

[3:41:44] Ik ben het met u eens.

[3:41:46] Mensen hebben zorg nodig.

[3:41:47] Mensen zitten niet te wachten op een ingewikkeld zorgsysteem.

[3:41:50] Ik zal mij er ook voor inzetten om de zorg beter te maken.

[3:41:53] Het regeerprogramma geeft ook ruimte om het gesprek over een vereenvoudiging van zorgwetten te voeren.

[3:41:58] Ik zal dat zorgvuldig doen, waarbij ik goed kijk naar waar het ook echt goedkoper en efficiënter kan.

[3:42:03] Daarbij wil ik zowel kijken naar de WLZ, de ZVO als de WMO.

[3:42:07] We gaan hiermee aan de slag.

[3:42:08] Ik kijk daar ook naar de oplossingen uit het rapport van de NZA en ik zal de Kamer voor de zomer

[3:42:14] informeren over de zand van zaken hieromtrend.

[3:42:17] Dan een vraag van de heer Krul.

[3:42:20] Wanneer er geen plaats is in het verpleeghuis, dan moet de kwaliteit van zorg thuis op orde zijn.

[3:42:25] Er is een kritisch rapport verschenen van de IgJ.

[3:42:27] Het vraagt om een stevige antwoord van het kabinet.

[3:42:30] Het rapport van de IgJ heeft mij, net als u natuurlijk, voor ontrust.

[3:42:33] Ik vind ook dat de kwaliteit van de zorg thuis beter moet.

[3:42:36] De IgJ heeft in het rapport ook aanbevelingen gedaan aan de zorgaanbieders.

[3:42:41] Ik zal met de IgJ ook toezien op de navolging daarvan.

[3:42:45] Ik wil het vergroten van de kwaliteit van de WLZ-zorg thuis ook meenemen in het hoofdlijnakkoord

[3:42:50] met de sector.

[3:42:52] Daarnaast blijf ik ook de zorgaanbieders ondersteunen via het programma Waardigheid en trots voor

[3:42:56] de toekomst.

[3:42:57] Het bieden van goede WLZ-zorg thuis is een onderdeel van dit programma.

[3:43:02] Dan nog een vraag van de heer Krul.

[3:43:03] Het aantal ouderen stuigt naar 4,7 miljoen in 2040.

[3:43:08] Is er een prognose te geven welk budget hier aan gekoppeld is?

[3:43:12] Het klopt dat het aantal mensen dat een beroep doet op de ouderenzorg door de toenemende vergrijzing

[3:43:16] tussen 2020 en 2040 ongeveer zal verdubbelen.

[3:43:19] Hiermee wordt ook rekening gehouden in de toekomstberekening van het kabinet.

[3:43:23] In het rapport van Ibo Ouderenzorg is aangegeven dat het hierbij gaat om een toename van 18,6

[3:43:27] miljard in 2021 tot 36,6 miljard in 2040.

[3:43:31] Een toename van 18 miljard is exclusief de jaarlijke compensatie voor de loon- en prijsontwikkelingen.

[3:43:39] Dan had ik een vraag van zowel de VVD als de heer Krol.

[3:43:45] Wat vindt de staatssecretaris van die berekening?

[3:43:53] Daar hebben de mensen dus niet voor.

[3:43:58] Het grootste probleem is denk ik de arbeidsmarkt.

[3:44:01] Om te voldoen aan de toenemende vergrijzing, de verdubbeling tussen 2020 en 2040, zullen

[3:44:08] We hebben dus met andere oplossingen moeten komen dan alleen inzet op het verkrijgen van extra personeel.

[3:44:14] Want dat zal natuurlijk mooi zijn als we meer mensen naar de zorgsector kunnen lokken.

[3:44:18] Als we het beroep in de zorg kunnen promoten, mensen de waarde daarvan nog meer kunnen laten inzien.

[3:44:25] Maar alleen daarmee zal dit niet gaan vliegen.

[3:44:29] Nog eerst even naar de heer Krul, tweede instantie.

[3:44:33] Al jaren en jaren worden de zorgkosten vanuit het Rijk te hoog voorgespiegeld.

[3:44:37] Daardoor ontstaat er een situatie waar de politici de stuipen op het lijf worden gejaagd en zij

[3:44:41] overgaan tot hysterische bezuinigingen.

[3:44:46] Ik zal verder niet de bijdrage duiden, maar als ik dit zo voorlees, dus het feit dat we

[3:44:53] op deze manier met deze doemscenario's werken en op die manier dus constant dit soort gigantische

[3:45:00] zwart beelden presenteren, dan doet dat toch ook wat met de, nou ja, noem maar even mogelijkheden

[3:45:08] om echt te werken aan de oplossingen die nodig zijn.

[3:45:11] Ik vind het een beetje jammer dat eigenlijk de staatssecretaris nu het riedeltje herhaalt

[3:45:15] wat haar voorgangers ook deden, terwijl er gewoon volgens mij een ander verhaal mogelijk is hier.

[3:45:20] Ik zou de staatssecretaris ook willen uitnodigen om dat gewoon te proberen, zeg maar.

[3:45:25] De staatssecretaris.

[3:45:30] Ja, ik was me er niet van bewust dat ik letterlijk dezelfde riedel afsprak als mijn voorgangers.

[3:45:35] Ik ben een andere persoon. Ik zit hier in een heel ander kabinet.

[3:45:39] Ik heb een groot hart voor de zorg en ik zal mijn uiterste best doen om de problemen die

[3:45:47] u ziet, om daar wat aan te gaan doen.

[3:45:51] De zorg die ik deel, en ik denk daarom ook, en dat is wat ik probeer aan te geven, dat

[3:45:55] het hoofdlijnakkoord op het gebied van de ouderenzorg daarom ook zo belangrijk is.

[3:46:00] Er wordt hier gepraat naast mij, sorry.

[3:46:05] Eerst mevrouw Bikker.

[3:46:09] Ik vind het allemaal nog wat vaag.

[3:46:12] Aan de ene kant snap ik het ook gewoon, want een staatssecretaris is net gestart en moet ook aan de

[3:46:17] slag om dat akkoord af te sluiten.

[3:46:19] Dus ik wil niet onmiddellijk op alles zeggen dat dit al duidelijk moet zijn, want ik snap best dat

[3:46:24] daar even tijd voor nodig is.

[3:46:26] Maar we weten allemaal al jaren dat meer geld en ook het terugdraaien van de 600 miljoen, waar ik blij

[3:46:34] Dat is uitgesproken door de Kamer en deze coalitie heeft daaraan vastgehouden.

[3:46:37] Daar ben ik blij mee.

[3:46:38] Complimenten. Maar dat is nog niet de oplossing voor het grote arbeidsmarktekort, wat alleen maar

[3:46:44] groter gaat worden door de vergrijzing.

[3:46:46] En als ik de staatssecretaris dan hoorspreken dat we gaan proberen meer mensen te proberen aan de

[3:46:52] slag te krijgen in de zorg, dat is volgens mij ook niet de oplossing.

[3:46:55] Als we dat alleen maar doen, dan zullen we in 2060 meemaken dat één op de drie Nederlanders in de

[3:46:59] zorg moet werken.

[3:47:00] Dus dat is niet de oplossing.

[3:47:02] Dus ik zoek heel erg ook hoe gaat de staatssecretaris juist de samenleving versterken?

[3:47:08] Hoe gaan we ook juist aan de slag met de woonkant die hierin zit?

[3:47:12] En hoe gaat de staatssecretaris ook daarin de komende tijd eigenlijk concreet worden?

[3:47:16] En hoe kunnen we haar daarbij helpen?

[3:47:18] Want iedereen ziet eigenlijk de grote roze olifant.

[3:47:20] Die vergrijzing komt eraan en elke politieke partij die belooft ik los hem wel even op.

[3:47:25] Zoals vandaag ontdekken we dat die komt er langzaam maar zeker wel op terug.

[3:47:29] Dat is niet even van de een op de andere dag opgelost.

[3:47:31] Maar welke stappen kunnen wij samen met u zetten in het komende jaar die wel helpen?

[3:47:37] Ja, voorzitter, begrijp me niet verkeerd.

[3:47:39] Ik heb ook niet gepretendeerd dat dat eenvoudig is en dat het vanaf de ene op de andere dag

[3:47:43] zal worden opgelost.

[3:47:45] Absoluut niet.

[3:47:47] Dus als ik dat beeld hier heb geschetst, dan was dat absoluut niet de bedoeling.

[3:47:52] Ik heb ook niet gepretendeerd te zeggen, en volgens mij heb ik dat ook niet gezegd, dat

[3:47:57] alleen het oproepen of het uitnodigen van mensen, of het aantrekkelijker maken voor mensen om te werken

[3:48:03] in de zorg, dat dat het probleem op zal lossen?

[3:48:05] Absoluut niet.

[3:48:07] Ik denk dat dat juist ook de reden is waarom ik en de minister ook zo breed inzetten op het aanpakken

[3:48:14] van de verschillende problemen.

[3:48:16] Mijn rol daarin is dat hoofdlijnakkoord op het gebied van de oudere zorg.

[3:48:20] De wooncomponent zit daar buiten.

[3:48:22] Die ligt exclusief de huisvesting bij de minister.

[3:48:25] Dus die twee moet ik helaas toch ook uit elkaar trekken.

[3:48:28] U stelde namelijk een vraag over het gebied van wonen.

[3:48:31] Hoewel ze sterk samenhangen, valt die buiten het hoofdlijnakkoord op het gebied van de ouderenzorg.

[3:48:37] Mijn inzet en ook dat van de minister, arbeidsmarkt, ligt grotendeels ook bij haar.

[3:48:42] Maar de grootste problemen liggen op het gebied van de ouderenzorg.

[3:48:47] Dat zal een heel groot onderdeel zijn van het hoofdlijnakkoord voor de ouderenzorg.

[3:48:53] Een hele korte vraag.

[3:48:55] Begrijp ik nou goed dat alles wat rondom wonen gaat, wel of niet in het hoofdlijnenakkoord

[3:49:00] ouderen zorgt?

[3:49:01] Dat is gewoon voor mijn helderheid.

[3:49:04] Nee, dat zit daarbuiten.

[3:49:06] Oké, dan is dat wel een vervolgvraag.

[3:49:13] Maar hoe gaat dat dan wel vormkrijgen?

[3:49:15] Want het een kan gewoon niet zonder het ander.

[3:49:19] Ik begrijp het belang van uw vraag, maar ik denk oprecht dat u die eigenlijk wel aan de

[3:49:23] verkeerde persoon stelt.

[3:49:25] Nee, maar over dat onderdeeltje op het gebied van wonen ga ik niet.

[3:49:29] Daar zal de minister straks echt een en ander wat over zeggen.

[3:49:32] En dat klopt. Daar gaat de minister straks op in haar ronde.

[3:49:36] Zeker. En we hebben ook volgende week nog een lang debat met elkaar.

[3:49:40] Dat constateer ik gewoon in de plenaryzaal.

[3:49:43] Want dan is de begrotingsbehandeling VWS.

[3:49:45] Ik zit ook met de tijd.

[3:49:46] Ik stel toch voor dat de bewindspersonen het blokje afmaken en dan de interrupties doen.

[3:49:52] Anders gaan we tijdens de blokjes te lang uitweiden.

[3:49:54] Ik stel nu voor om echt tot een einde te komen.

[3:49:57] Wat betreft het blok hoofdlijnakkoord ouderenzorg en dan enzovoort.

[3:50:05] Ik denk aan de hoop van de vragen dat u mij net ook per interruptie alsnog zijn gesteld en beantwoord.

[3:50:13] Misschien de enige die ik nog concreet kan beantwoorden, is een vraag die zowel gesteld

[3:50:16] is door de VVD als de Partij van de Arbeid GroenLinks.

[3:50:19] Dat is de vraag wat u gaat doen met het IBO ouderenzorg.

[3:50:22] Zoals u weet, geeft het IBO ouderenzorg de opties voor de lange termijn om de structuur

[3:50:27] van de langzorig zorg aan te passen.

[3:50:29] In het IBO staat de financiële beheersbaarheid van de langdurige zorg voorop, maar naast die

[3:50:34] financiële beheersbaarheid vind ik ook de kwaliteit van zorg belangrijk.

[3:50:38] Zowel in het hoofdlijnakkoord als in de verkenning over de vereenvoudiging van het stelsel, zoals

[3:50:42] die is aangekondigd in het regeerprogramma, zal ik natuurlijk bezien of daarbij de voorstellen

[3:50:47] die gedaan zijn in het IBO-onderzoek meegenomen kunnen worden.

[3:50:54] Ik had nog een vraag.

[3:50:57] De staatssecretaris had het net over de vereenvoudiging van de zorgwetten, maar ik had ook twee vragen

[3:51:01] gesteld over de verschillen tussen de zorgverzekeringswet en de WLZ-vergoedingen.

[3:51:05] Ik vroeg me af of ik die in een ander blokje zou willen stellen.

[3:51:07] Ik zie de minister haar vinger opsteken, dus dat volgt.

[3:51:10] Dank u wel.

[3:51:11] Dan gaan we naar het blok herindicaties.

[3:51:22] Daarover zijn verschillende vragen gesteld.

[3:51:24] De eerste vraag is gesteld door zowel de SGP, de PVV als de ChristenUnie.

[3:51:28] Zij gaven eigenlijk allemaal aan dat het goed is dat het kabinet verplichte herindicaties

[3:51:32] in verpleeghuizen wil schappen.

[3:51:34] Maar zou dit ook niet moeten gelden voor een indicatiestelling voor de WZ-zorg thuis?

[3:51:38] Ik bedank natuurlijk voor de vraag en ook voor uw steun voor dit voorstel.

[3:51:42] Zoals in het regeerprogramma is opgenomen, wil ik eerst het systeem van herindicaties voor mensen

[3:51:46] in het verpleeghuis afschaffen.

[3:51:48] Dit gaat over 30.000 herindicaties per jaar, zeg ik richting de heer Thiadens, die dat ook specifiek vroeg.

[3:51:53] Deze mensen zitten in de laatste fase van hun leven.

[3:51:55] We weten eigenlijk al dat zij steeds meer zorg nodig hebben.

[3:51:59] Ik vind het ook belangrijk dat de afschaffing zorgvuldig gebeurt.

[3:52:02] Daarom beginnen we eerst met de verpleeghuizen.

[3:52:04] Op dit moment wordt het voorstel uitgewerkt.

[3:52:07] De zorgverleners worden hierbij betrokken, zodat de administratieve lasten voor hen

[3:52:10] ook echt zullen verminderen.

[3:52:12] Ik zet me hiervoor in en ik zal later bezien of het mogelijk is om herindicaties voor mensen

[3:52:16] thuis af te schaffen, maar ik ga eerst aan de slag met het uitvoeren van wat er concreet

[3:52:20] in het regeerprogramma staat op dit punt.

[3:52:29] Dan had ik een vraag die zowel gesteld is door NSC, BVV en de ChristenUnie.

[3:52:35] Is de staatssecretaris bereid om de spoedopname in een verpleeghuis voor mensen met een WLZ-indicatie

[3:52:39] gelijk te trekken aan mensen zonder WLZ-indicatie?

[3:52:43] Ik vind het belangrijk dat mensen de zorg krijgen die ze nodig hebben.

[3:52:46] Dit is natuurlijk vooral belangrijk in een spoedsituatie.

[3:52:48] Als iemand zonder WLZ-indicatie met spoed is opgenomen in een verpleeghuis, kan het besluit

[3:52:53] ingaan op de datum dat de aanvraag bij het CEZ is gedaan.

[3:52:56] Bij een positief besluit worden de kosten uit de WLZ, uit de wet langdurige zorg, betaald.

[3:53:01] Maar het kan voorkomen dat iemand met een WLZ-indicatie die thuis woont met spoed in een

[3:53:05] instelling wordt opgenomen.

[3:53:07] De kosten voor de zorg thuis werden al vanuit de WLZ betaald.

[3:53:11] Het CIZ neemt in deze situaties binnen twee weken een besluit.

[3:53:14] Het financiële risico voor de aanbieder is daarmee klein.

[3:53:17] Ik heb met het CIZ afgesproken dat we deze situaties goed in de gratisbedrijf houden.

[3:53:26] Dan ben ik door de vragen op dit punt heen.

[3:53:29] Dit was het blok herindicaties.

[3:53:33] Dan stel ik voor dat u vervolgt met het blok mantelzorg.

[3:53:42] Een vraag van mevrouw Bikker van de ChristenUnie.

[3:53:45] Wat vraagt het samenwerken met mantelzorgers van professionals?

[3:53:48] Hoe krijgen zij de tijd om te instrueren en te begeleiden?

[3:53:51] Net zoals mevrouw Bikker zie ik belang van een goede samenwerking tussen formele zorgverleners

[3:53:55] in de verschillende domeinen en informele zorgverleners, zoals mantelzorgers.

[3:53:58] Met de mantelzorgagenda en de uitwerking van het regeerprogramma zet ik samen met het veld

[3:54:03] in op het versterken van de samenwerking tussen de formele en de informele zorg, want een

[3:54:08] goede en gelijkwaardige samenwerking tussen mantelzorgers en zorgmedewerkers is belangrijk,

[3:54:12] met het oog natuurlijk voor ieders grenzen en ieders mogelijkheden.

[3:54:15] Dit betekent ook dat er aandacht moet zijn voor draagkracht en draaglast.

[3:54:19] Zo ondersteun ik ook initiatieven als de Nationale Zorgklas en mantelzorgacademies, die ervoor

[3:54:24] zorgen dat mantelzorgers en zorgmedewerkers beter worden toegerust om gelijkwaardig samen

[3:54:28] te werken.

[3:54:30] Dan had ik een vraag van mevrouw Rikkers van de BBB.

[3:54:33] Wat gaat de staatssecretaris doen om respijtszorg mogelijk te maken bij mensen met een zware

[3:54:37] zorgindicatie?

[3:54:38] Wat doet de staatssecretaris om mantelzorgers te ontlasten?

[3:54:42] Zoals ik net al zei, mantelzorgers zijn natuurlijk van onschatbaar waarde voor de mensen voor

[3:54:45] wie zij zorg en steun verlenen.

[3:54:47] Daarom vind ik het heel belangrijk dat mantelzorgers ondersteund worden bij dit mooie, maar vaak

[3:54:51] ook loodzware werk dat ze verrichten.

[3:54:54] Met de netgenoemde mantelzorgagenda zet ik ook samen met het veld in om die positie van

[3:54:59] mantelzorgers te versterken.

[3:55:01] Onderdeel daarvan is ook het verbeteren van het aanbod van respitezorg.

[3:55:04] Op dit moment worden gesprekken gevoerd met de VNG, met Zorgverzekeraars Nederland, gemeenten

[3:55:09] en zorgkantoren om concrete afspraken te maken over het organiseren en het borgen van voldoende

[3:55:14] aanbod van complexe respitezorg.

[3:55:16] Het doel van die afspraken is om het aanbod van completse logeerzorg te verbeteren, maar

[3:55:21] ook om de toegang voor cliënten te eenvoudigen.

[3:55:24] Ik wil de Kamer daarover informeren in de voortgangbrief met betrekking tot de WMO.

[3:55:35] Dan een vraag van de heer Aral Abassi van DENK.

[3:55:39] Een op de drie mantelzorgers weet niet waar zij terecht kunnen voor informatie.

[3:55:43] Hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat alle mantelzorgers toegang hebben tot die juiste informatie?

[3:55:49] Met de mantelzorgagenda zet ik samen met het veld in op bewustwording over mantelzorg, zodat mantelzorgen

[3:55:55] zich bewust zijn van het feit dat ze mantelzorger zijn en dat hier ook ondersteuning voor beschikbaar

[3:56:00] is. Samen met de VNG en het adviesteam Mantelzorg ondersteun ik gemeenten bij het vormgeven van hun

[3:56:06] mantelzorgbeleid. De toegankelijkheid en de vindbaarheid van informatie is hier een onderdeel van.

[3:56:13] Dan had ik nog een volgende vraag van de heer Al-Basri van Denk.

[3:56:16] Wat vindt de staatssecretaris van het idee om informatiepunten in wijken te creëren, zodat

[3:56:21] mantelzorgers toegang krijgen tot hulp?

[3:56:24] Het is de wettelijke taak van gemeenten om mantelzorgondersteuning aan te bieden aan hun inwoners.

[3:56:29] Gemeenten hebben beleidsvrijheid hoe zij dit willen inrichten, ook omdat zij het beste zicht

[3:56:33] hebben op de lokale ondersteuningsbehoeften van mantelzorgers.

[3:56:37] Het inrichten van informatiepunten in de wijk, bijvoorbeeld met mantelzorgsteunpunten, is

[3:56:42] een wijze waarop gemeenten inkundig kunnen geven aan hun wettelijke taak.

[3:56:47] Dan had ik een vraag van de heer Van Dijk van de SGP.

[3:56:51] Het kortdurende en langdurend zorgverlog wordt samengevoegd tot het mantelzorgverlog.

[3:56:55] Wat hebben mantelzorgers hier concreet aan?

[3:56:57] Erkent de staatssecretaris dat er meer nodig is voor mantelzorgers om ze te ondersteunen

[3:57:01] en te ontplasten?

[3:57:02] En omarmt de staatssecretaris de mantelzorgagenda?

[3:57:05] Op de plaatsenpunt kan ik voor mij heel simpel zeggen ja.

[3:57:07] Ik heb hem net ook al een paar keer genoemd.

[3:57:10] De verlofregeling wordt eenduidiger, omdat het onderscheid tussen ondersteuning bij ziekte

[3:57:14] dan wel hulpbehoefendheid verdwijnt.

[3:57:17] In alle situaties hebben mantelzorgers straks rechts op twee weken verlof, met behoud van

[3:57:22] 7% van het loon, en op zes weken onbetaald verlof.

[3:57:25] Ik zet de uitvoering van de mantelzorgagenda met kracht voort, waarmee ik inzet op het versterken

[3:57:30] van de positie van mantelzorgers, waarin ik inzet op versterking van de samenwerking in

[3:57:35] het netwerk en het verbeteren van de individuele ondersteuning.

[3:57:38] Ook heb ik samen met de minister van Sociale Zaken aandacht voor de positie van werkende

[3:57:43] mantelzorgers. Onderdeel hiervan is ook de CER-adviesaanvraag, die zich richt op een

[3:57:50] toekomstbestendige zorgcombinatie van mantelzorg en werk.

[3:57:59] Ik zit even te kijken of ik het blokje even afmaak, als ik het goed vind.

[3:58:03] Ga maar even door.

[3:58:11] Dan heb ik nog een vraag van de heer Albassie van Denk.

[3:58:13] Hoe staat het kabinet tegenover het voorstel om te onderzoeken of er een financiële vergoeding

[3:58:17] kan komen voor mantelzorgers in lijn met de vrijwilligersvergoeding?

[3:58:22] Tegen de heer Albassie kan ik zeggen dat wij op dit moment geen ambitie hebben om een soortgelijke

[3:58:26] fiscale regeling in te stellen.

[3:58:28] Voor mantelzorg is de tegemoetkoming nu op een andere manier geregeld.

[3:58:33] Gemeenten hebben op grond van de WMO 2015 de wettelijke taak om vorm te geven aan het

[3:58:38] mantelzorgcompliment.

[3:58:39] Zij hebben bij inwerkingstreding van de WMO ook financiële middelen hiervoor ontvangen.

[3:58:44] Ze hebben beleidsruimte om uitvoering te geven aan de wijze waarop dit compliment wordt gegeven.

[3:58:49] Dit kan een financiële tegemoetkoming zijn, maar het kan ook een ander gebaar zijn.

[3:59:00] Tot slot een laatste vraag van de heer Al-Abassi.

[3:59:02] Kan u met de staatssecretaris in overleg treden met gemeenten om een landelijke regeling

[3:59:06] parkeerkosten voor mantelzorgers te onderzoeken?

[3:59:09] Nee, want gemeenten hebben de wettelijke taak om een bepaalde vorm van mantelzorg te organiseren,

[3:59:15] zoals de informatievoorziening, de ondersteuning of het mantelzorgcompliment.

[3:59:20] Met de inwerkingstrading van de WMO hebben gemeenten daarvoor ook financiële middelen ontvangen

[3:59:25] voor het vormgeven en uitvoeren daarvan.

[3:59:30] Dan zijn we aan het einde van het blokje.

[3:59:32] En dan waren er twee interrupties die ik heb opgespaard.

[3:59:35] Eentje van de SGP en eentje van DENK.

[3:59:37] SGP.

[3:59:38] Dank u wel, voorzitter.

[3:59:40] En dank aan de staatssecretaris voor de uitgebreide reflectie op mantelzorg.

[3:59:44] En heel goed hoe zij dat waardeert en dat ze daarover heeft.

[3:59:46] Ik heb er ook aandeel voor gevraagd.

[3:59:48] En tegelijkertijd, en hebben we dat scherp genoeg in zicht.

[3:59:54] als je alleen al kijkt naar de laatste cijfers van CBS, hoeveel mantelzorgers overbelast zijn

[3:59:58] of tegen wat voor problemen aanlopen.

[4:00:01] We verwachten eigenlijk gigantisch veel, zeker in de toekomst van mantelzorgers,

[4:00:04] gelet op het arbeidsmarktbeleid.

[4:00:06] Maar hoeveel rek zit daarin?

[4:00:07] En lossen we dat wel op met, ja tuurlijk, je kunt wat beter organiseren nog

[4:00:11] en nog een verlofregeling uitbouwen,

[4:00:13] maar hoe kijkt de staat zich daar tegenaan?

[4:00:15] We hebben ze meer nodig dan ooit

[4:00:16] en vergt eigenlijk niet een hele andere inrichting van onze samenleving,

[4:00:19] zou ik bijna zeggen.

[4:00:30] Dat laatste is nogal een vraag natuurlijk, meneer Van Dijk.

[4:00:33] Ik ben het volledig met u eens, we hebben ze meer nodig dan ooit.

[4:00:37] En het ondersteunen en ontlasten van mantelzorgers is daarbij ook belangrijker dan ooit.

[4:00:43] Ik denk dat er goede stappen worden gezet, maar dat er ook nog een wereld te winnen is.

[4:00:47] Volgens mij biedt de mantelzorgagenda daar ons goede handvaten aan.

[4:00:51] Maar ik ben ook zeer bereid om te kijken, ook met de SGP, want de heer Van Dijck is daar een groot

[4:00:56] pleitbezorger en voorvechter van, wat we natuurlijk nog meer kunnen doen.

[4:01:02] Uw laatste interruptie moet ik ook even aantrekken.

[4:01:05] Dat besef ik me inderdaad.

[4:01:06] Ik zal nog wel kijken of ik in mijn tweede termijn nog iets erin kan fietsen.

[4:01:10] Maar ik zal een vraag uitkiezen.

[4:01:14] Dat gaat dan over de vrijwilligersvergoeding.

[4:01:17] Ik zou het staatssecretaris willen vragen, als we kijken naar de vrijwilligersvergoeding

[4:01:21] zoals die nu toegepast wordt, dan zien we dat dat gewoon mogelijk is op heel veel fronten,

[4:01:28] bij bijvoorbeeld culturele organisaties, voor een bingoavond, voor van alles en nog wat.

[4:01:35] Nou weten we ook dat die mantelzorgcompliment ook onlangs is afgeschaft en vindt de staatssecretaris

[4:01:41] dat ver dat deze mensen, die zo keihard werken, dat hoorde ik ook in de woorden van de staatssecretaris

[4:01:47] terug dat deze niet eens in aanmerking komen voor zo'n subtiele, kleine vrijwilligersvergoeding.

[4:01:59] Ik hoorde de oproep van de heer Abassi.

[4:02:03] Ik ben het met hem eens dat dit zeer sympathiek is.

[4:02:05] Ik zou willen voorstellen om daar bij de volgende brief, de voortgangsrapportage, over

[4:02:10] informele zorg op terug te komen.

[4:02:13] Die heb ik ook even genoteerd, dank u wel.

[4:02:17] Dan zijn we gekomen bij het blokje overig van de staatssecretaris, voordat ik het woord

[4:02:22] geef aan de minister.

[4:02:32] Dan het blokje overig, te beginnen met een vraag van mevrouw Jozef van NEC.

[4:02:37] Kan het kabinet ervoor zorgen dat alle mensen thuiszorg van een specialist

[4:02:41] oudere geneeskunde kunnen krijgen?

[4:02:44] Ja, dat gaan we regelen, want het is belangrijk dat kwetsbare mensen zorg van een specialist

[4:02:49] oudere geneeskunde kunnen ontvangen, ook thuis.

[4:02:52] Dit kan op verzoek van de huisarts, door de specialist oudere geneeskunde mee te laten behandelen.

[4:02:58] In de zorgverzekeringswet is dit mogelijk per 2020.

[4:03:01] Soms neemt de specialist oudere geneeskunde ook regie over van de huisarts.

[4:03:06] Hiervoor is de betaaltitel vanaf 1 januari 2025 mogelijk gemaakt.

[4:03:12] Dan heb ik een vraag van mevrouw Slag, Partij van de Arbeid GroenLinks.

[4:03:17] Zorgverzekeraars kopen deze zorg van de specialist oudere geneeskunde in de eerste lijn niet in.

[4:03:22] Welke acties kunnen we hierop verwachten?

[4:03:25] Het is natuurlijk van grope lang dat kwetsbare mensen in de thuissituatie zorg kunnen krijgen

[4:03:29] van een specialist ouderengeneeskunde, als zij dat nodig hebben.

[4:03:33] Sinds 2020 kan dit vanuit de zorgverzekeringswet in de eerste lijn.

[4:03:37] Zorgverzekeraars hebben de plicht om voldoende zorg in te kopen.

[4:03:40] Als het blijkt dat zij niet aan hun zorgplicht voldoen, is het aan de NZA om hen hierop aan te

[4:03:43] spreken.

[4:03:44] Ik houd deze ontwikkelingen natuurlijk nauwgezet in de gaten.

[4:03:48] Dan een vraag van de heer Van Dijk van de SGP.

[4:03:51] Komende jaren ontwikkelt dementie zich tot belangrijke doodsoorzaak.

[4:03:54] Onderzoek is enorm belangrijk.

[4:03:56] Ik herhaal de motie van de SGP, waaruit de vorige minister drie mogelijkheden destileerde.

[4:04:04] Ik nodig de huidige staatssecretaris uit te reageren op welke optie haar het meest aanspreekt.

[4:04:10] Ik deel de mening van de heer Van Dijk van de SGP dat onderzoek naar dementie inderdaad

[4:04:14] erg belangrijk is voor preventie, behandeling en diagnose.

[4:04:17] Voor dementieonderzoek is in het kader van de Nationale Dementiestrategie in de periode

[4:04:22] van tien jaar, 2021-2030, ruim 140 miljoen beschikbaar.

[4:04:27] Zon&We verzorgt de uitvoering daarvan.

[4:04:29] Daarnaast zijn er ook andere fondsen, bijvoorbeeld Alzheimer Nederland, Held Holland en de NWO,

[4:04:35] die dementieonderzoek financieren.

[4:04:36] Ook participeren we in internationaal onderzoek naar dementie.

[4:04:40] Momenteel loopt er een tussentijdse evaluatie van de Nationale Dementiestrategie en wordt

[4:04:46] ook het Zonnewee onderzoeksprogramma geëvalueerd.

[4:04:50] Deze evaluaties zullen aanknopingspunten bieden voor het inzet van de middelen voor het onderzoek.

[4:04:55] Ik verwacht in de eerste helft van 2025 meer duidelijkheid te kunnen geven over het vervolg daarvan.

[4:05:01] Dan een vraag van de heer Krul.

[4:05:03] Hoe wordt omgegaan met mensen met pakket 4?

[4:05:06] Allereerst dank ik voor uw vraag.

[4:05:08] Ik zet mij in om de zorg voor ouderen beter te maken.

[4:05:10] Dat doe ik natuurlijk ook voor mensen met een VV4-indicatie.

[4:05:13] Het Zorginstituut heeft een advies uitgebracht over de toegang tot het verpleeghuis.

[4:05:18] Het Zorginstituut pleit voor een afwegingskader waarmee bepaald kan worden of iemand

[4:05:21] naar het verpleeghuis mag.

[4:05:23] Het Zorginstituut geeft aan dat mensen met een VV4-indicatie behoefte hebben aan een

[4:05:27] beschutte woonomgeving.

[4:05:29] Dat is niet een verpleeghuis.

[4:05:31] Het regeerprogramma geeft ruimte om het gesprek over aanpassing van zorgwetten te voeren.

[4:05:35] Daar gaan we mee aan de slag, te starten bij het hoofdlijnakkoord ouderenzorg.

[4:05:39] Ik kijk daarbij natuurlijk ook uiteraard zorgvuldig naar mensen met een VV4-indicatie.

[4:05:44] Ik heb een vraag van mevrouw Bikker.

[4:05:47] Gaat u linksom of rechtsom via zorgverzekeraar of gemeente ervoor zorgen dat reablement vergoed wordt?

[4:05:52] Ik vind reablement erg belangrijk.

[4:05:54] Reablement helpt ouderen om weer volwaardig mee te kunnen doen in de samenleving.

[4:05:57] Het kan al vergoed worden via gemeenten of zorgverzekeraars.

[4:06:01] Alle gemeenten ontvangen geld van het Rijk voor het organiseren van maatschappelijke ondersteuning.

[4:06:06] Reablement is een gedachtegoed op basis waarvan deze ondersteuning kan worden geboden.

[4:06:10] Als er bij de gemeente een aanvraag voor ondersteuning binnenkomt, dan moet de gemeente deze beoordelen.

[4:06:14] Na een eventuele positieve beoordeling is de gemeente vrij om te bepalen hoe die ondersteuning

[4:06:19] te bieden.

[4:06:20] Ook zorgverzekeraars kunnen zorg in het kader van reablement in bepaalde gevallen vergoeden.

[4:06:24] Als de ouder een aandoening heeft of er verhoogd risico op, kan de zorg worden vergoed vanuit

[4:06:28] het basispakket, bijvoorbeeld via de wijkverpleegkunde of de ergotherapeut.

[4:06:34] Dan nog een vraag van mevrouw Bikker.

[4:06:36] Wilt u mogelijkheden creëren om via zorginkoop van gemeenten en zorgverzekeraars samen het

[4:06:42] aantal zorg- en welzijnsaanbieders in de wijk te beperken?

[4:06:45] Ik vind het belangrijk dat zorg en welzijn binnen de wijk goed samenwerken.

[4:06:48] Daar zet ik mij voor in.

[4:06:49] Verschillende gemeenten en zorgverzekeraars maken al afspraken om zorg en ondersteuning

[4:06:53] in samenhang te leveren.

[4:06:55] Dit ondersteun ik ook door de subsidieregeling Domein Overstijgende Samenwerking.

[4:06:59] Ook werken we met het veld aan het opzetten van hechte wijkverbanden, waardoor er zowel

[4:07:03] vanuit zorg als welzijn een duidelijk aanspreekpunt is binnen elke wijk en met de zorgverzekeraars

[4:07:08] maatbeafspraken over hoe zij de inkoop hechten wijkverbanden kunnen stimuleren.

[4:07:13] Tot slot werken ook gemeenten steeds vaker met langlopende contracten met aanbieders, zodat in

[4:07:17] de wijk goede relaties kunnen worden opgebouwd.

[4:07:20] Dan nog een vraag van de heer Bevers van de VVD.

[4:07:23] Hoe kan het dat zoveel ouderen blijven vallen?

[4:07:27] De vraag was iets langer, niet alleen die natuurlijk.

[4:07:29] Het kabinet zet juist in op het zoveel mogelijk voorkomen van valpartijen door ouderen thuis.

[4:07:33] De ketenaanpak valpreventie, gericht op thuiswonende 65-plussers, is opgenomen in het ISA en ook verder

[4:07:39] uitgewerkt in het Gezond en Actief Levenakkoord.

[4:07:41] Samen met onder meer gemeenten, GGD'en en maatschappelijke partijen, zoals VeiligheidNL,

[4:07:45] zetten we in op het beperken van het risico op vallen door ouderen, onder meer door ervoor

[4:07:49] te zorgen dat ouderen met een verhoogd valrisico sneller in beeld komen en een effectief valpreventief

[4:07:54] beweegaanbod aangeboden krijgen.

[4:07:56] Op dit moment zijn partijen hard aan het werk om de ketenaanpak valpreventie lokaal te implementeren.

[4:08:02] Hier worden echt wel goede stappen gezet.

[4:08:04] Voor het eind van dit jaar zal ik hier dieper op ingaan in de brief die bestuurd zal worden

[4:08:09] over het Gezond en Actief Leven-angoord.

[4:08:12] Dan nog een vraag van mevrouw Slacht.

[4:08:14] Er is voor de verkiezing een initiatiefnota door het lid Sala gepubliceerd over diversiteit

[4:08:19] in de zorg.

[4:08:19] Kan hier dit jaar een kabinetsreactie opgegeven worden?

[4:08:22] Ja, het is een belangrijk onderwerp.

[4:08:24] Ik kan ook toezeggen om voor de kerst met een reactie te komen op de initiatiefnota van mevrouw Sala.

[4:08:29] Nog een vraag van mevrouw Slacht.

[4:08:30] Kan zij toezeggen om een kabinetsreactie te geven op de initiatiefnota van GroenLinks

[4:08:34] Partij voor de Arbeid?

[4:08:36] Ja, dat kan ik natuurlijk ook.

[4:08:37] Voor de kerst kom ik met een reactie op deze initiatiefnota.

[4:08:42] Nog een vraag van mevrouw Slacht.

[4:08:43] Kan het gemakkelijker worden gemaakt voor thuisorganisaties om het Centrum voor Consultatie en Expertise

[4:08:48] te benaderen?

[4:08:49] Het Centrum voor Consultatie en Expertise is door iedereen te benaderen om online of

[4:08:53] telefonisch contact op te nemen.

[4:08:55] Als je een vraag hebt over een consultatie over een complecte zorgsituatie waarin je denkt

[4:09:00] vast te lopen, dat geldt ook voor organisaties in de thuiszorg.

[4:09:04] Naasten kunnen ook direct aankloppen bij het centrum, maar het is wel een voorwaarde dat

[4:09:07] er een professionele zorgverlener bij de zorg betrokken is.

[4:09:11] Het centrum stelt die voorwaarden om de kwaliteit van de begeleiding te kunnen waarborgen.

[4:09:16] Dan een vraag van mevrouw Jozef van ANNNC.

[4:09:19] Bieden de bestuurlijke afspraken uitvoering wet zorg en dwang voldoende rechtsbescherming

[4:09:22] voor cliënten?

[4:09:24] Bescherming van de rechten van de cliënt is de kern van de wet en ook van de bestuurlijke afspraken.

[4:09:28] Dat staat voorop.

[4:09:29] De wetsevaluatie stelde dat de huidige wet moeilijk uitvoerbaar is en dat de rechtsbescherming

[4:09:34] van cliënten daardoor in het geding kan komen.

[4:09:36] Dat is de reden dat ik nu werk aan een nieuw wetsvoorstel, maar dat kost tijd, ook gelet

[4:09:40] op het onderwerp en de zorgvuldigheid waarmee dat gepaard moet gaan.

[4:09:43] Daarop wachten om verbeteringen door te vuren duurde te lang en daarom zijn die bestuurlijke

[4:09:48] afspraken gemaakt.

[4:09:48] De termijnen waarop gedwongen zorgen geëvalueerd worden, zijn inderdaad flexibeler gemaakt.

[4:09:54] Daardoor is ook meer maatwerk voor de cliënt mogelijk.

[4:09:58] De termijnen zijn nooit langer dan zes maanden en eerder als de zorgbehoefte daar aanleiding toe geeft.

[4:10:02] Daarnaast is ook door de bestuurlijke afspraken de mogelijkheid erbij gekomen voor de cliënt en de

[4:10:07] vertegenwoordiger om zelf een evaluatie aan te vragen.

[4:10:10] Ik versterk ook de positie van de cliënt-vertrouwenspersoon.

[4:10:13] Dus ik ben van mening dat de bestuurlijke afspraken een goede rechtsbescherming voor de cliënt kan bieden.

[4:10:18] Dan nog een vraag van mevrouw Jozef.

[4:10:21] U ziet de knikken, maar ik heb gewoon nog een aantal vragen.

[4:10:24] Is er op basis van de bestuurlijke afspraken en de uitvoering van wet, zorg en dwang voldoende

[4:10:27] rechtsbescherming voor zorgverleners?

[4:10:30] Iedere BIC-geregistreerde zorgverlener die betrokken is bij de zorg aan een cliënt, heeft

[4:10:34] een eigen verantwoordelijkheid tegen die cliënt.

[4:10:36] Een zorgverlener is dan ook primair tuchtrechtelijk verantwoordelijk voor zijn eigen

[4:10:39] beroepsmatig handelen.

[4:10:41] De inspectie handhaaft op basis van de bestuurlijke afspraken over de uitvoering van de wet, zorg

[4:10:45] en zal daarbij ook altijd naar de omstandigheden van het geval kijken.

[4:10:50] Dan nog een vraag van mevrouw Jozef.

[4:10:52] Wanneer verwacht u, staatssecretaris, dat de wet is aangepast?

[4:10:55] Hoe lang zal deze overgangssituatie duren?

[4:10:57] Ik denk dat het belangrijk is — en ik denk dat mevrouw Jozef dat ook deelt — dat de

[4:11:01] overgangssituatie niet langer moet duren dan dat nodig is.

[4:11:03] Er wordt hard gewerkt aan het wetsvoorstel om de wet verplichte GGZ en de wet zorg en

[4:11:07] dwang aan te passen.

[4:11:08] Daar zijn we een heel eind mee op weg.

[4:11:11] De verplichte toetsen voorafgaand aan de internetconsultatie, zoals de verplichte

[4:11:14] de panelgesprekken met zorgverleners en ervaringstestkundigen zijn gereed.

[4:11:18] Na de internetconsultatie volgt in ieder geval nog het advies van de Raad van State en de

[4:11:22] parlementaire behandeling.

[4:11:24] Dus ik kan nu heel lastig vooruitlopen op hoe lang dit proces in totaal gaat duren.

[4:11:29] Maar ik verwacht in ieder geval de komende weken het westvoorstel samen met mijn collega-staatssecretaris

[4:11:33] van VWS en de minister van JNV af te kunnen ronden, zodat die internetconsultatie begin

[4:11:39] volgend jaar kan starten.

[4:11:41] Dan nog een vraag van mevrouw Slagt van de GroenLinks Blijf en Arbeid.

[4:11:47] Moeten we voorlichting ontwikkelen over de wetszorg en dwang bij zorgthuisvol mantelzorgers?

[4:11:52] De informatievoorziening over de wetszorg en dwang verdient blijvende aandacht, zowel in

[4:11:56] de instellingen als thuis.

[4:11:58] De wetsevaluatie laat ook zien dat het invoeren van de wetszorg en dwang een positief effect

[4:12:03] heeft gehad op de bewustwording over gedwongen zorg, ook in de thuissituatie.

[4:12:07] We werken concreet aan de informatievoorziening aan zorgverleners en cliënten.

[4:12:11] Eerder dit jaar heeft Filans een zogenaamd zakkaartje over de wet gemaakt voor zorgverleners.

[4:12:16] Daarvan zijn nu meer dan 50.000 exemplaren uitgedeeld.

[4:12:19] Binnenkort komt er ook een nieuwe toegankelijke cliëntfolder over de wet.

[4:12:23] Daarin staat bijvoorbeeld wat je rechten zijn bij gedwongen zorg, aan welke regels zorgverleners

[4:12:28] zich moeten houden en waar u kunt klagen over gedwongen zorg.

[4:12:31] Dat gaat ook over gedwongen zorg thuis.

[4:12:34] Dan tot slot nog een laatste vraag.

[4:12:37] De minister stak net haar hand op, maar die vraag was toch niet voor haar, maar voor mij.

[4:12:40] Het is een vraag van de heer Krul van het CDA.

[4:12:43] De NZA geeft aan dat mensen met een indicatie VVV4 geen recht meer hebben op een plek in het verpleeghuis

[4:12:48] en dat er een afwegingskader moet komen voor VV5 en 6.

[4:12:52] Hoe weegt het kabinet dit advies?

[4:12:55] Met het WOZO-programma werk ik samen met bijna veertig partijen.

[4:12:58] Dat doen we binnen zoveel mogelijk binnenbestaande stelsels.

[4:13:00] Met het hoofdlijnakkoord ouderenzorg wil ik dit een impuls geven.

[4:13:04] Een aantal partijen, zoals Actis en de NZA, doen daarnaast een oproep aan de politiek om

[4:13:08] ook forse aanpassingen in het stelsel te doen.

[4:13:11] Het regeerprogramma geeft ruimte om die gesprek over de aanpassing van zorgwetten te voeren.

[4:13:16] Daar gaan we mee aan de slag, maar een grote wijziging van de WLZ is ingrijpend voor ouderen

[4:13:21] en ook voor de uitvoering.

[4:13:23] Het aanpassen van zorgwetten kost jaren.

[4:13:25] Ik denk dat aanpassing van de wet iets is wat we wel eerst goed moeten overdenken en zorgvuldig moeten wegen.

[4:13:32] Ik heb wat interrupties onthouden, ook dank dat het even zo kon naar het blokje, anders gaan we echt uit de tijd lopen.

[4:13:39] Mevrouw Jozef, mevrouw Slag Tichelman, mevrouw Bikker, die heb ik onthouden, en de heer Krul.

[4:13:45] Mevrouw Jozef.

[4:13:46] Dank u wel, voorzitter.

[4:13:47] Er waren zoveel antwoorden, maar ik wil even terug naar de specialist Oudere Geneeskunde.

[4:13:51] Het is fijn dat er een betaaltitel was en komt, ook voor de regiewandelaar, in de zorgverzekeringswet.

[4:13:57] Maar mijn vraag ging ook over de WLZ, want ik heb begrepen dat er in de WLZ geen betaaltitel is voor

[4:14:02] de specialist oudere geneeskunde en dat mensen die thuis een WLZ-indicatie hebben, geen zorgvergoed

[4:14:11] kunnen krijgen van de specialist oudere geneeskunde.

[4:14:13] Dus daar was ook mijn vraag nog speciaal over.

[4:14:18] Volgens mij kan het antwoord kwot zijn.

[4:14:20] Die betaaltitel is er wel.

[4:14:23] Die heb ik volgens mij net ook genoemd in de beantwoording van mijn vraag.

[4:14:27] Ja, wel voor de zorgverzekeringswet, maar niet voor de wet langdurige zorg.

[4:14:36] Hij is er, hoor ik.

[4:14:37] Dan mevrouw Slachting-Gelman.

[4:14:39] Ik sluit naadloos aan op mevrouw Jozef, want de betaaltitel voor medebehandelaar is er,

[4:14:49] naast die van de huisarts, maar het overnemen van de regie in de eerste lijn, waar de motie

[4:14:55] Daadwerkelijk op de opriek, die is er nog niet.

[4:15:00] Dus zou de staatssecretaris willen toezeggen dat ze daar snel werk van gaat maken?

[4:15:11] Als het mij toestaat, kom ik daar in de tweede termijn even op terug.

[4:15:15] Oké, genoteerd.

[4:15:16] Mevrouw Jozef, nog een tweede instantie?

[4:15:19] Ja, want ik moest even googelen naar de betaald titel.

[4:15:23] Maar ik zie hier gewoon staan uit de bericht van juli nog dat de NZA nog onderzoek aan het doen was over

[4:15:28] de bekostiging vanuit de WLZ.

[4:15:31] Dus volgens mij is hier nog niet...

[4:15:32] Ik zou graag willen...

[4:15:35] Volgens mij is uw vraag helder.

[4:15:36] Ik stel voor om er dan in de tweede twijfel even op terug te komen.

[4:15:38] Anders gaan we wel eens niet tussen en

[4:15:41] googelen. Dan kom ik bij mevrouw Bikker.

[4:15:43] Ja, voorzitter.

[4:15:44] Mijn vervolgvraag gaat over re-ablement.

[4:15:46] Dus juist ook het preventieve. Zorgen dat mensen

[4:15:48] zich bijvoorbeeld weer kunnen wassen, weer kunnen aankleden

[4:15:50] zodat ze geen thuiszorg nodig hebben.

[4:15:53] En het antwoord van de staatssecretaris

[4:15:54] stelt teleur, voorzitter. Want

[4:15:56] Eigenlijk landen we weer eens in de Bermuda-driehoek van preventie.

[4:16:00] Het Rijk zegt het kan al, er is een betaaltitel, maar de zorgverzekeraar zegt heel duidelijk

[4:16:05] joh dit zit niet in het pakket, je kunt bij de gemeente terecht en de gemeente zegt vervolgens

[4:16:09] weer ja alles leuk en aardig maar wij hebben hier geen geld voor gekregen van het Rijk

[4:16:13] dus wij gaan het niet doen.

[4:16:15] Ja, wat is nou de waarheid?

[4:16:17] In ieder geval niet dat die preventieve zorg door mensen makkelijk gevonden wordt en dat

[4:16:21] ze uit de thuiszorg worden gehaald.

[4:16:23] Dus ik zou de staatssecretaris willen vragen, dank voor de schets, maar hoe zit het nu echt?

[4:16:27] Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat mensen welrecht dit reablement aan kunnen vragen, dat het

[4:16:31] vergoed wordt?

[4:16:32] Want het is penny wise, pound foolish als we dit niet beter regelen.

[4:16:40] Het is natuurlijk nooit goed als er verwarring bestaat over wat wel en niet vergoed wordt.

[4:16:47] Dat lijkt me in geen enkel geval goed.

[4:16:49] Ik deel ook de mening van mevrouw Bikker dat reablement heel belangrijk is en dat het gewoon

[4:16:53] Het helpt om mensen weer volwaardig mee te laten doen in de samenleving.

[4:16:57] Het helpt ze in hun kracht te zetten, om een stukje eigen regie terug te pakken.

[4:17:01] Dus dat deel ik.

[4:17:02] Ik gaf in mijn beantwoording net aan dat er in een gegeven moment al vergoed kan worden

[4:17:07] via gemeenten of via zorgverzekeraars, in bepaalde gevallen.

[4:17:12] Dat is de informatie die ik nu heb.

[4:17:15] We kunnen misschien kijken of ik daar nog iets specifieker op kan zijn voor u.

[4:17:19] Maar dit is in ieder geval de informatie die ik nu heb.

[4:17:21] Het kan in bepaalde gevallen.

[4:17:22] En ik deel de gedachte dat dit ontzettend belangrijk is.

[4:17:25] Ja, voorzitter, dan zou ik, ja, zeker.

[4:17:28] Dan zou ik graag daar een brief over krijgen, specifiek ook waar ACTIS tegen aanloopt,

[4:17:31] wat een pagina groot artikel was in de Telegraaf afgelopen vrijdag.

[4:17:35] Als de staatssecretaris het precies uiteen kan zetten,

[4:17:37] dan scheelt dat ook weer voor de begrotingsbehandeling.

[4:17:40] De staatssecretaris? Ja, gaan we doen.

[4:17:44] Genoteerd. De heer Krol.

[4:17:46] Ja, voorzitter. En soms zijn mensen toch afhankelijk van die thuiszorg.

[4:17:50] En kunnen ze die ook niet krijgen omdat er nou eenmaal gewoon ontzettend veel personeelstekorten

[4:17:53] zijn?

[4:17:54] En de voorbeelden daarvan zijn schrijnend.

[4:17:56] En dat is best frang, want we hebben een gigantische onderbesteding op deze post, een miljard.

[4:18:01] Ik ben benieuwd wat de boodschap van de staatssecretaris is, wat zij daarmee gaat doen met die onderbesteding,

[4:18:07] wat de boodschap is voor de mensen die geen thuiszorg kunnen krijgen vanwege de personeelstekorten.

[4:18:14] Staatssecretaris.

[4:18:25] Ik krijg hiernaast een vrij technisch antwoord te horen, wat ik zelf lastig vind om te reproduceren.

[4:18:30] Dus als mij toestaat, ga ik dat in tweede termijn iets meer jibben-janneken-taal formuleren.

[4:18:35] Woord vervolgd. Dan zijn we aan het einde gekomen van de beantwoording van de staatssecretaris.

[4:18:43] En geef ik het woord aan minister Agema voor de overige blokken.

[4:18:47] Dank u wel, voorzitter.

[4:18:49] Onze arbeidsmarkttekorten dreigen onbeheersbaar te worden.

[4:18:52] Er leven grote zorgen over of onze alleroudsten over een aantal jaren nog wel een dak boven hun hoofd hebben.

[4:18:59] Dat zijn twee van de voornaamste redenen waarom ik heel erg graag minister wilde worden.

[4:19:05] Ik wil onderdeel zijn van de oplossing.

[4:19:07] Wat ik hier vandaag heb gehoord, hoor ik dat ook bij de Kamerleden.

[4:19:12] Dit is een ongeluk dat niet mag gebeuren.

[4:19:15] Als het werkelijk zo zou zijn dat in 2033 het arbeidsmarkttekort opgelopen zou zijn tot 200.000,

[4:19:23] dan hebben we simpelweg te weinig ambulanceverpleegkundigen om uit te rukken in geval van nood.

[4:19:29] Dan hebben we te weinig verzorgenden in het verpleeghuis om mensen te helpen aankleden en tandenpoetsen, haren wassen.

[4:19:36] En dan hebben we te weinig operatieassistenten om noodzakelijke operaties uit te voeren.

[4:19:40] Dus dat arbeidsmarkttekort kunnen we niet laten gebeuren.

[4:19:44] En tegelijkertijd, meneer Krul bracht het net ook al in,

[4:19:47] leveren die arbeidsmarktdekorten ook aan de overkant,

[4:19:50] ook hier in al die andere zalen, ook in het onderwijs.

[4:19:53] Iedereen staat te springen om personeel.

[4:19:58] Omdat het zo ontzettend lastig is om extra mensen aan te trekken,

[4:20:01] en dat zullen we natuurlijk wel doen,

[4:20:02] daar waar mensen willen kiezen voor de zorg, zijn we daar natuurlijk hartstikke blij mee,

[4:20:07] zullen we het op een andere manier moeten bekijken.

[4:20:09] We zullen het op die manier moeten bekijken,

[4:20:10] hoe kunnen we nou met de mensen die we hebben het arbeidsmarktdekort opvangen?

[4:20:16] Ik ben dus met een zwaar gemoed binnengekomen op het ministerie van VWS twee maanden geleden.

[4:20:21] Ik had natuurlijk wel zoveel ideeën, maar ik dacht dat kan allemaal vast niet.

[4:20:24] Maar ik kwam binnen op een ministerie waar ontzettend veel ideeën leven.

[4:20:29] En er is ontzettend veel inspiratie en er is ook wat ik noemen wil momentum.

[4:20:35] Dus ook mijn voorgangers spraken allemaal over vermindering van administratieve lasten.

[4:20:39] En hebben daar ook grote stappen in gemaakt.

[4:20:41] Want de wet WEGIS moet uiteindelijk 1 miljoen arbeidsuren gaan schelen.

[4:20:48] Maar er is veel meer mogelijk.

[4:20:50] En ik vond het onwijs fijn dat de ideeën die ik had handen en voeten gegeven konden worden.

[4:20:56] Maar juist ook in de organisatie leeft ontzettend veel ideeën.

[4:21:00] En die hebben allemaal een plekje gekregen in het regeerprogramma.

[4:21:03] En het mooie is van de werkwijze die we hebben gekozen met het extra parlementaire kabinet,

[4:21:08] is dat elk goed idee uitgevoerd kan worden van elke partij ook hier aanwezig.

[4:21:16] Als het gaat om de vergrijzing, dan zitten we daar al vele jaren middenin.

[4:21:20] We hadden in 2012 nog 10% 65-plussers en op dit moment hebben we 15% 65-plussers.

[4:21:29] En dan zijn er natuurlijk een heleboel fitte, vitale, gezonde 65-plussers,

[4:21:33] maar zorggebruik, zorgvraag is toch erg gerelateerd aan leeftijd.

[4:21:38] Ik vind het enorm bijzonder dat onze zorg die vermeerdering van 10 tot 15 procent heeft

[4:21:45] opgevangen de voorbije 10, 12 jaar.

[4:21:47] En de zorg heeft ook een coronacrisis opgevangen.

[4:21:50] En de zorg heeft ook opgevangen dat onze bevolking met een miljoen mensen is toegenomen.

[4:21:54] Een miljoen mensen die ook allemaal een tandarts en een huisarts nodig hebben en ook allemaal

[4:21:57] zorg vragen.

[4:21:58] Dus wat het tot nu toe bereikt is, daar ben ik enorm trots op.

[4:22:02] Maar we zullen dus een tweede slag moeten gaan maken.

[4:22:04] Dus moeten we voor 2038, dan maakt ongeveer 20% van onze bevolking is dan 65 plus.

[4:22:13] Dus dat is een volgende slag die we moeten gaan maken.

[4:22:16] Dus dat is de slag tot 2038, 2040 en daarna blijft dat heel lang op een plateau.

[4:22:22] Nou, daar komt oorspronkelijk dan ook die 200.000 en misschien zelfs meer mensen vandaan die we nodig zullen hebben.

[4:22:30] Dus iedereen die er nog bij komt, is van harte welkom, maar we zullen dit moeten oplossen.

[4:22:35] Er is geen plan B buiten de zorg als het gaat om de arbeidstijd.

[4:22:43] Dat gaan we langs een aantal lijnen doen.

[4:22:46] We willen de administratietijd halveren, dus we gaan dan naar maximaal 20 procent.

[4:22:51] Daarbinnen moet natuurlijk ook een ruimschootsplek zijn voor kwaliteitseisen, zeg ik in de richting

[4:22:56] van mevrouw Paulus, maar die horen bij die maximaal twintig procent.

[4:23:02] En we willen ook alles uit de kast trekken om arbeidsbesparing

[4:23:07] volop de ruimte te geven.

[4:23:09] Ik denk daar bijvoorbeeld aan dat ik en een meneer die zit in een rolstoel,

[4:23:14] die heeft ooit een ongeluk gehad, zit al heel lang in die rolstoel,

[4:23:18] maar de thuiszorg stuurt veertien keer per week iemand naar hem toe

[4:23:21] om hem uit zijn bed te halen en weer in zijn bed te brengen.

[4:23:24] En hij wil dat liever doen zelf met een plafondlift, maar die krijgt hij niet.

[4:23:30] En daarom ben ik gekomen op arbitrage tussen zorgwetten...

[4:23:33] om nou eens te kijken, om de wijkverplegkundigen en indicatiestelling de ruimte te geven...

[4:23:39] om op het moment dat ze dit soort casussen tegenkomen...

[4:23:42] om er ook een hoger beroep in te kunnen stellen.

[4:23:45] Ik denk iets in de richting van het zorgkantoor, maar dat moeten we nog uitwerken.

[4:23:50] Dus dat we gaan zeggen vanuit welke wet je nou de minste inzet hebt van personeel

[4:23:57] en uiteindelijk ook op die manier kosten bespaart,

[4:23:59] want die plafondlift is bij deze meneer ook in die halfjaar terugverdiend

[4:24:02] en hij zit heel erg lang al in de rolstoel en waarschijnlijk ook nog vele jaren hierna.

[4:24:07] Maar het mooie is dat als je met zo'n idee komt, dat je in een ministerie komt

[4:24:10] waar dit soort ideeën ingekleurd worden met veel meer mooie ideeën.

[4:24:16] En daar ben ik heel erg blij mee.

[4:24:17] Dus we zullen maximaal alles uit de kast moeten trekken.

[4:24:20] Dat geldt ook bijvoorbeeld voor het werkplezier.

[4:24:23] We weten allemaal dat er werkgevers zijn die het gewoon beter doen.

[4:24:27] En daarom gaan we ook wat dat betreft een leidraad opstellen.

[4:24:29] Dus alles is er bij mij op gericht om die arbeidsmarkt in de benen te houden.

[4:24:36] En er zijn een aantal vragen gesteld over AI in de zorg.

[4:24:40] En dat is één van de dingen die momentum maakt op dit moment.

[4:24:46] Ik ben bij het Elisabeth II Stedens ziekenhuis op bezoek geweest en daar was ik bij de voorlopers

[4:24:51] van nooit meer tikken, hashtag nooit meer tikken, en ze lieten mij zien dat ze het consult tussen

[4:24:58] patiënt en specialist kunnen doen via een klein microfoontje op tafel.

[4:25:02] Dus de arts zit dan niet meer de hele tijd maar te tikken, maar heeft weer een gesprek

[4:25:06] met de patiënt waarbij hij de patiënt ook in de ogen kijkt en daarmee ook een veel waardevoller

[4:25:12] gesprek heeft.

[4:25:13] En via het microfoontje, via de artificial intelligence, de administratieve artificial

[4:25:17] intelligence, gaat alle informatie automatisch in het dossier en wordt er ook automatisch

[4:25:23] een brief aangemaakt in vakjargon voor bijvoorbeeld naar de huisarts en ook een brief in eenvoudige

[4:25:31] taal voor de patiënt.

[4:25:33] De recepten worden alvast klaargezet en op die manier kan dus de administratietijd rondom

[4:25:39] bij deze voorlopers van zeven minuten teruggebracht worden naar 16 seconden.

[4:25:44] Dat is echt revolutionair.

[4:25:47] Dat is momentum en dat is nu.

[4:25:49] Dat is een moment dat wij, en ik als minister,

[4:25:52] het enige wat ik daarbij kan doen is ervoor zorgen

[4:25:54] dat dit ook qua wet- en regelgeving gaat vliegen.

[4:25:57] Want het kan natuurlijk niet zo zijn dat straks alles mogelijk is,

[4:26:00] maar wij hier niet de wetten erbij aangesloten hebben.

[4:26:05] Gaat een AI de halvering van de administratietijd geven

[4:26:08] Dat heb ik niet gezegd, dat is een beetje een eigen leven gaan leiden, maar de inzet van

[4:26:12] Artificial Intelligence is een onderdeel van die administratietijd die fors terug moet

[4:26:16] gaan lopen.

[4:26:17] Dat kan bijvoorbeeld ook in de langdurige zorg, ook in de verpleeghuizen gaat het een revolutie

[4:26:22] teweegbrengen als het gaat om de overdracht van dossiers.

[4:26:25] We hoeven ons alleen maar voorstelling te maken wat er allemaal mogelijk is.

[4:26:29] Als het gaat om de haalbaarheidstoets waar de heer Van Dijk over begon, ik denk dat dat

[4:26:34] een gepasseerd station is.

[4:26:37] AI haalt ons op dit moment keihard in en een haalbaarheidstoets komt wat dat betreft te

[4:26:42] laat en wij behaast om ervoor te zorgen dat de zorg het kan gebruiken en toepassen.

[4:26:51] Als het gaat om het medisch-ethisch kader van AI, ook in richting van de heer Van Dijk,

[4:26:58] dat gaat mijn collega oppakken, de staatssecretaris van JPS, om het medisch-ethisch kader de vorm

[4:27:06] te geven.

[4:27:06] We weten dat we met AI bijvoorbeeld de overlevingskans op kanker in beeld kunnen brengen, maar vinden

[4:27:11] we ook dat een computer of een robot dat mag.

[4:27:14] Vinden we dat er niet nog een controlerend mens daar bovenop moet zitten.

[4:27:21] Maar ook robots die ingezet worden bij patiëntencontact, daar heb je ook een medische ethisch kader

[4:27:27] voor nodig.

[4:27:27] Of we dat acceptabel vinden en wat wel en wat niet.

[4:27:30] Dus daar werkt mijn collega de staatssecretaris van jeugd, preventie en sport aan.

[4:27:37] Even kijken, AI.

[4:27:41] Mevrouw, even ter verduidelijking, u bent nu bezig met het blokje arbeidsmarkt toch?

[4:27:46] De arbeidsmarkt, ja.

[4:27:47] Check.

[4:27:47] Nee, maar dan...

[4:27:48] Ja.

[4:27:48] En ik vraag de collega's om hierop de interrupties even op te sparen, dan gaan we daarna door

[4:27:53] naar het volgende blok.

[4:27:55] Mevrouw Bikker zegt ook van AI kan niet alles oplossen, dat klopt, maar hier is wel een...

[4:28:01] We staan wel aan de vooravond van een revolutie die ongekende omvang kan gaan hebben, die

[4:28:06] ik dus ook zal ondersteunen.

[4:28:07] En daarnaast moeten wij ook zelf de hand in eigen woest omsteken als het ook gaat om regeldruk.

[4:28:15] Daarom gaat bijvoorbeeld de staatssecretaris van de duurzame medische zorg ook de herindicaties in de verpleeghuizen afschaffen.

[4:28:22] Dat zijn ook dingen die wij zelf moeten doen.

[4:28:26] Wat we ook gaan ondernemen in de richting van het veld is tools die we aanbieden.

[4:28:31] ...hoe ze ook zelf bij de regels die ze zelf vaak onnodig in het leven hebben geroepen...

[4:28:36] ...hoe ze die ook weer kunnen afschalen.

[4:28:41] Even kijken, dan gaan we naar de administratietijd.

[4:28:46] Daar heb ik het dus net al over gehad.

[4:28:53] Opleiden in de wijkverpleging, als het gaat om de heer Tejardens.

[4:28:56] Wat heeft het investeringsprogramma Opleiden Wijkverpleging tot dusver gebracht?

[4:29:00] Dit programma leidt tot het inrichten van regionaal en waar passend landelijk...

[4:29:03] opleidingsaanbod, waarin op een innovatieve, toekomstbeschendende en efficiënte wijze vorm

[4:29:08] en inwoord wordt gegeven aan het opleiden van de wijkverpleging, waardoor de één-op-één-zetting

[4:29:12] opleiding lastiger is dan in intramuraal.

[4:29:14] De subsidie van het programma wordt momenteel ingezet om samenwerking op het gebied van opleiden

[4:29:18] tussen zorg en binnens te stimuleren.

[4:29:20] Op dit moment zijn tijdelijke middelen beschikbaar.

[4:29:26] Even kijken, dat is dezelfde vraag dan het lid Dobbe.

[4:29:31] Wat wordt er nou echt gedaan om personeelsdekorten op te lossen en mensen te behouden?

[4:29:35] Ja, dat kunt u natuurlijk ook lezen in het regeerprogramma.

[4:29:39] Alles gaan we doen wat voor onze voeten ligt.

[4:29:41] We trekken alles uit de kast en ook alle onderwerpen die mevrouw Dobbe aanlevert,

[4:29:47] daar zullen we ook handen en voeten aan geven.

[4:29:50] Alle voorstellen die hier in de Tweede Kamer op een meerderheid kunnen rekenen,

[4:29:53] als het gaat om arbeidsbesparing, als het gaat om regeldruk,

[4:29:57] alles zullen we oppakken, want we zullen alles uit de kast moeten halen.

[4:30:00] Dus komt u vooral ook met uw idee.

[4:30:03] Ik zal ze met graagte ook tot ten uitvoer brengen.

[4:30:08] Dan bijna de helft kan de rekening niet betalen.

[4:30:10] Hoe gaat de minister de loonkloof dichten?

[4:30:12] Ik vind dat ook inderdaad heel erg pijnlijk dat als je ziet dat er in de zorg vaak ook

[4:30:18] mensen werken die aan het einde van de maand de eindjes heel moeilijk aan elkaar kunnen

[4:30:24] knopen.

[4:30:27] We leven ook onder een moeilijke financieel-economische sterrente.

[4:30:30] Het vorige kabinet had heel veel extra geld beschikbaar en te besteden.

[4:30:34] Dit kabinet moet het huishoudboekje weer op orde brengen.

[4:30:37] Heeft een opgave van 18 miljard euro.

[4:30:41] Toch ben ik er blij mee dat we in ieder geval hebben kunnen regelen dat voor de jaren 25 en 26

[4:30:48] de eerste schijf in de belasting met 2,5 miljard euro omlaag gaat.

[4:30:52] En dat geeft dus mensen meer ruimte in de portemonnee.

[4:30:56] Daar ben ik in ieder geval heel erg blij mee.

[4:30:58] Als het gaat om de zorg-CAO's, we hebben het lijstje even niet compleet als het gaat om

[4:31:12] welke CAO's de afgelopen jaren zijn afgesloten en hoeveel erbij is gekomen, dus dat ga ik

[4:31:17] u later nog opsturen in een brief.

[4:31:21] U ziet wel dat de OVA-middelen de afgelopen jaren fors zijn geweest.

[4:31:26] 2023 3 miljard, 2024 4,4 miljard en 2025 3,7 miljard.

[4:31:36] Dat is natuurlijk ook de compensatie voor de inflatie.

[4:31:42] Dat is de voornaamste reden waarom er ook zulke grote bedragen bijgekomen zijn.

[4:31:47] Om u een illustratie te geven, in 1920 en 1921 was dat gemiddeld 1 procent.

[4:31:51] Dus de ovalruimte is ook ter compensatie van de inflatie.

[4:32:00] Dan het samenvoegen van de zorgwetten.

[4:32:03] Hoe staat het daarmee in de richting van de heer Tejardens?

[4:32:06] We beginnen dus met arbitrage tussen zorgwetten om in ieder geval die schotten daaroverheen

[4:32:11] iemand een beslissing te laten nemen.

[4:32:14] En als het gaat om het samenvoegen van de zorgwetten merk ik weinig steun hier in de Kamer als het

[4:32:20] gaat om het onderdeel van de wet DOS van de voorzorg.

[4:32:23] Dus dat geld uit de WLZ naar voren wordt getrokken in de WMO om daar te voorkomen dat mensen in

[4:32:30] het WLZ-kader terechtkomen.

[4:32:32] Ik denk dat dat is omdat het ook misschien eenrichtingsverkeer is of een te klein onderdeel waardoor het kwetsbaar

[4:32:42] wordt.

[4:32:43] Als je alleen een bruggetje maakt van de WLZ naar de WMO, maar niet ook van de WMO naar

[4:32:48] de WLZ een bruggetje maakt en onderling, dan gaat het denk ik niet vliegen.

[4:32:52] Maar we werken er wel aan om ook concreet dit soort bruggen te overbruggen.

[4:33:02] Dan ben ik er al doorheen.

[4:33:02] U kunt het beter zelf even dat u door het blokje heen want anders.

[4:33:06] Maar ik heb ook de volgorde nog eens onthouden.

[4:33:08] Mevrouw Slag Tegelman, mevrouw Paulusma, mevrouw Dobbe, meneer Diederik van Dijk.

[4:33:12] Mevrouw Slag Tegelman.

[4:33:14] Ja, voorzitter.

[4:33:15] Ik hoor, als het over mantelzorgers ging, hoorde ik de staatssecretaris zeggen

[4:33:20] daar ga ik niet over als het gaat over WMO-compliment.

[4:33:24] Nu hoor ik de minister voorbeelden noemen over een lift en het gaat bijvoorbeeld ook bij medische

[4:33:33] hulpmiddelen over trapliften en daar gaat de WMO over.

[4:33:36] Hoe ziet de minister dat dan voor zich, bij abritage over de wetten, als de WMO erbij

[4:33:45] betrokken is, want daar gaan ze toch niet over?

[4:33:49] Ik denk dat mevrouw Stag-Tichelman het verkeerd begrepen heeft.

[4:33:53] Als het gaat om arbitrage tussen zorgwetten, dan gaat het over de thuiszorg, die 14 keer per week langskomt.

[4:34:04] Dat wordt bekostigd vanuit de zorgverzekeringswet.

[4:34:07] En de plafondlift wordt bekostigd vanuit de hulpmiddelen vanuit de WMO.

[4:34:12] Dan gaat er dus iets mis tussen die twee.

[4:34:14] Het zou fijn zijn wanneer er in geval van dit soort oneenigheid een doorzettingsmacht komt...

[4:34:22] die zegt in dit geval gaan we voor de plafondlift en krijgt die meneer meer vrijheid en scheelt het ook

[4:34:29] inzet van deze wijkverpleegkundige veertien keer per week en niet alleen de inzet maar ook het gaat

[4:34:37] om het tillen van patiënten en dus ook het behoud het lijf behoud van deze thuiszorgers daar gaat

[4:34:44] het mij ook om dus de arbitrage tussen zorgwetten gaat met name om dit soort voorbeelden hoe kun

[4:34:50] Hoe kun je er nou voor zorgen dat de zorg goed is, of zelfs verbeterd, met de minste inzet van personeel?

[4:34:58] Ja, mijn laatste, kort daarop.

[4:35:01] Dus dan gaan de geldstromen ook mee.

[4:35:04] Dus niet dat straks de gemeentes voor een voldoende feit staan dat zij ineens iets moeten ophoesten wat ze niet hebben.

[4:35:10] Maar dan gaan de geldstromen van WLZ, waar de besparingen worden gemaakt, die gaan mee dan.

[4:35:16] Zegt u dat?

[4:35:17] Nee, de gemeente heeft zijn budgetten voor de hulpmiddelen.

[4:35:22] Dus het budget hoeft niet mee, nee.

[4:35:25] Oké.

[4:35:26] Mevrouw Paulusma.

[4:35:30] Ja voorzitter, ik moest nog even bekomen van dat vorige antwoord.

[4:35:33] Ik heb de minister nu al een aantal keren heel bevlogen horen praten over de revolutie

[4:35:40] in de zorg als het gaat om AI en digitalisering.

[4:35:43] En heb ook een aantal keren meegeschreven, er kan van alles.

[4:35:46] We hebben enorme haast.

[4:35:48] Ik ga aan de slag met wetgeving. Er liggen stukken, maar ik ben wel benieuwd of de minister gewoon eens een tipje van die sluier kan oplichten.

[4:35:57] Waar gaan we naar kijken? Welke wetten wil de minister aanpakken? Wanneer gaat ze de Kamer informeren?

[4:36:03] Ja, ik ben er druk mee aan de slag. Ik zet net honderd dagen op mijn post.

[4:36:07] Ik heb over alle onderwerpen inspiratie sessies georganiseerd.

[4:36:11] Ik ben naar het Elisabeth II Stedenziekenhuis toegegaan.

[4:36:14] Ik haal alles uit de kast en mijn organisatie ook.

[4:36:17] en we zijn gewoon volle kracht vooruit.

[4:36:19] Dus ja, dit gaan we doen, dit gaan we regelen.

[4:36:24] Binnen dertig seconden.

[4:36:26] Maar ik ben ook wel een beetje klaar met de honderd dagen.

[4:36:30] We moeten gewoon aan de slag.

[4:36:31] Als Kamerlid kon u gewoon op werkbezoek.

[4:36:32] Als minister moet u leveren.

[4:36:34] Wanneer kan de Kamer dan plannen van deze minister zien?

[4:36:38] Nou, dat hangt heel erg af van welke tijd we nodig hebben om...

[4:36:42] We zijn nu aan het inventariseren welke wetten op welke wijze we moeten aanpassen

[4:36:46] om de administratiekant, de administratieve artificial intelligence, te laten vliegen.

[4:36:51] En dan moet er wetgeving gemaakt worden.

[4:36:53] En daar gaat natuurlijk enige tijd overheen.

[4:36:54] Dat is niet binnen een paar weken geregeld.

[4:36:57] En ik denk dat mevrouw Paulus mij dat ook begrijpt,

[4:36:59] dat je dat niet zomaar even regelen kunt.

[4:37:02] Maar dat we dat gaan doen, dat is zeker.

[4:37:03] Want ja, dit is één van de grote dingen die ons enorme arbeidsvraagstuk gaat ondervangen.

[4:37:11] Mevrouw Dobbe.

[4:37:13] Ja, dank u wel.

[4:37:14] Ik snap ook wel de worsteling met het arbeidsmarktvraagstuk.

[4:37:18] Want alle dingen die we willen doen in de zorg, daar zijn mensen voor nodig.

[4:37:24] En ik snap ook de inzet op het halveren van de administratie.

[4:37:27] Ik juich dat ook toe.

[4:37:28] Ik denk dat dat hard nodig is.

[4:37:29] Het is een grote vorm van frustratie voor veel mensen die in de zorg werken.

[4:37:33] Maar wat ik niet snap is dat het kabinet niet zelf, terwijl er wel erkenning is dat zorgsalarissen ook belangrijk zijn,

[4:37:41] terwijl zoveel zorgmedewerkers niet kunnen rondkomen,

[4:37:44] terwijl zoveel zorgmedewerkers nu de zorg verlaten,

[4:37:47] terwijl we ze allemaal keihard nodig hebben.

[4:37:50] Die erkenning is er wel, maar vanuit het kabinet zelf

[4:37:53] niet het initiatief wordt genomen om te zeggen

[4:37:56] wij doen extra inspanningen om die zorgsalarissen te verhogen.

[4:37:59] Ook bijvoorbeeld wat Actis ook oproept.

[4:38:02] Als wij die zorgkorten aan personeel willen opvullen

[4:38:04] hebben we gewoon extra geld nodig om die zorgsalarissen te kunnen verhogen.

[4:38:08] Die oproep ligt er ook gewoon.

[4:38:09] Zorgverleners zeggen het ook gewoon.

[4:38:11] We lopen ook de zorgen uit daardoor.

[4:38:14] Ik pak de uitnodiging aan als het vanuit de Tweede Kamer moet komen, dat voorstel, en

[4:38:18] ik ben heel blij dat u er serieus naar gaat kijken, maar waarom komt u daar zelf niet

[4:38:21] met een voorstel?

[4:38:23] Als het bijvoorbeeld gaat over de CAO's, niet alleen gaat de minister daar niet over,

[4:38:28] ik mag me er niet eens mee bemoeien, dat op basis van internationale verdragen.

[4:38:32] Ik heb u net opgenoemd hoeveel extra geld er beschikbaar is gesteld in de OVA-ruimte.

[4:38:37] En ik zal u ook een overzicht doen toekomen over welke afspraken er zijn gemaakt in zorg-CO's.

[4:38:44] Want die zijn hier en daar wel heel mooi.

[4:38:47] Ik heb ook 10% gelezen over twee jaar bepaalde sectoren.

[4:38:50] Dus ik ga u even een precies overzicht daarvan sturen.

[4:38:53] Dus ik denk dat dat al een goede stap in de richting is.

[4:38:58] En ik heb u daarnaast ook verteld dat ondanks dat de financiële economische situatie in 2024 van het land

[4:39:06] heel erg sterk veranderd is, dat we toch hebben weten te organiseren dat volgend jaar, dus vanaf januari,

[4:39:13] de eerste schijf in de belastingsschijf met 2,5 miljard euro wordt verlaagd.

[4:39:19] En ik denk dat dat ook een hele goede is, vooral dat is dat geld voor iedereen, dat begint dus bij de lage inkoop.

[4:39:26] Genoteerd, wat betreft de toezegging, mevrouw Dobbel, tweede instantie.

[4:39:29] Ja, dank u wel en bedankt voor het aanbod om het uit te leggen, maar ik denk dat ik het op zich wel snap.

[4:39:33] Ik heb zelf ook een CAO onderhandeld, dus ik weet hoe het zit met die OVA-ruimte.

[4:39:38] Ik weet ook dat er een aantal CAO's...

[4:39:40] ...dat er goede stijging is in lonen en dat het ook heel hard nodig is.

[4:39:44] En tegelijkertijd zie je natuurlijk een extra oproep om die loonkloof te dichten...

[4:39:50] ...en die keihard nodig is op dit moment.

[4:39:52] Dus ik snap ook dat de minister zich niet mag bemoeien met die CAO's...

[4:39:55] ...maar het geld dat ervoor beschikbaar wordt, daar kunnen wij wel over gaan.

[4:39:59] En daarin moeten natuurlijk wel keuzes worden gemaakt.

[4:40:02] Waar besteden we het geld dan aan?

[4:40:04] En dit kabinet heeft er tot nu toe niet voor gekozen om dat te laten gaan richting zorgsalarissen.

[4:40:10] En dat vind ik jammer.

[4:40:12] Kijk, we kunnen het hebben over bijvoorbeeld dekkingen, miljonairsbelasting, etcetera.

[4:40:16] Maar bijvoorbeeld is er ook een enorme onderuitputting nu van de hele begroting.

[4:40:20] Niet alleen van, dat komt natuurlijk door het CPB, niet alleen binnen de zorg, maar van de hele begroting.

[4:40:26] Is de minister dan bereid om toch te kijken, bijvoorbeeld in die onderuitputting, of een

[4:40:30] andere dekking te zoeken, om toch echt wel iets te doen aan die zorgslaag?

[4:40:35] Dank u wel, voorzitter.

[4:40:37] Ik heb naar mijn indruk mevrouw Dobbe niet de les gelezen.

[4:40:40] Ik heb haar toegezegd een overzicht te sturen van in welke zorg-CEO's welke afspraken zijn

[4:40:46] gemaakt als het gaat om de loden.

[4:40:47] En ik heb haar ook zojuist een lijstje opgenomen met welke extra bedragen, 4,4 miljard vorig

[4:40:53] jaar daarvoor en het afgelopen jaar 3,7 miljard euro die de ovarruimte extra erbij gekregen heeft,

[4:41:00] vooral ook vanwege inflatiecorrectie. En ik heb haar ook gezegd dat het rief van de Eerste Schijf

[4:41:07] per volgend jaar fors wordt verlaagd. Dat zijn grote dingen en als we nog meer willen dan zijn

[4:41:14] er miljarden nodig, miljarden die ik niet zomaar heb. En we hebben als het gaat om de zorg ook

[4:41:20] We hebben ook nog andere wensen.

[4:41:22] De Kamer wil graag het eigen risico gaan met netto, 4,2 miljard euro intensiveren.

[4:41:29] En dan verlagen we 165 euro per jaar.

[4:41:32] En dan hoor ik de SP ook dat het helemaal weg moet.

[4:41:35] Dat kost 2,7 miljard euro.

[4:41:37] Dus we willen allemaal heel erg veel.

[4:41:39] En ik denk dat binnen de kaders die we nu hebben, en de mogelijkheden die we nu hebben...

[4:41:43] en de lastige financiële economische situatie, dat dit nu het maximaal haalbare is.

[4:41:49] Dat zijn forse extra bedragen die naar de overruimte zijn gegaan.

[4:41:53] En dat is waar mijn beperking ligt.

[4:41:59] Binnen 30 seconden.

[4:42:01] Ja, dank u wel.

[4:42:02] Nou ja, ik zie dit maar als een uitnodiging om dan zelf met een voorstel te komen.

[4:42:06] Want dat geld is er natuurlijk wel.

[4:42:08] En dat kunnen we ook op andere manieren ophalen.

[4:42:10] En dat moet gewoon naar de zorg toe, wat ons betreft.

[4:42:12] Dank u wel.

[4:42:13] De heer Diederik van Dijk.

[4:42:15] Sorry, ja.

[4:42:16] Er zat geen vraag in, dus ik dacht...

[4:42:20] Even nog mevrouw Dobbel natuurlijk.

[4:42:23] Als hij het van buiten de zorg terug weet weg te halen en daar een Kamermeerderheid voor

[4:42:28] weet te vinden, dan is dat altijd goed natuurlijk.

[4:42:32] En als het gaat om de meevallers, en dat is een van de dingen waar ik echt ontzettend

[4:42:37] blij mee ben, dat noemen we de meevallerregeling.

[4:42:41] En bij het vorige kabinet was het zo dat als er dan geld overbleef op zorg, dan kon dat

[4:42:45] dus uitgegeven worden elders, buiten de zorg.

[4:42:49] Nou, daar hebben we nu een stokje voor gestoken.

[4:42:52] Dus de meevallers en de tegenvallers op de zorg, die worden gesaldeerd met elkaar.

[4:42:57] Dat is vanaf deze kabinetsperiode zo georganiseerd.

[4:43:01] En als er dan na saldering nog geld overblijft, dan gaat dat naar lastenverlichting, middels

[4:43:06] een lagere premie, of naar premiedemping, minder meer premie.

[4:43:11] En ik ben er ontzettend blij mee dat het geld dat overblijft op de zorg niet meer weglekt

[4:43:15] naar allerlei andere begrotingen.

[4:43:18] Dus dat is ook iets wat wij hebben kunnen regelen.

[4:43:22] Check. We gaan naar de heer Diederik van Dijk.

[4:43:25] Terug nog even naar AI, als dat mag.

[4:43:28] De minister zei ja, een haalbaarheidsstudie naar eventuele uitwerpende effecten.

[4:43:33] Ja, dat gepasseerd station. Ik begrijp wat de minister zegt.

[4:43:36] AI is een feit. Gaat ook niet meer weg. Maar mijn grote zorg is

[4:43:40] dat de verwachtingen in het regeerprogramma op dit punt zo ontzettend hoog zijn

[4:43:44] als het gaat over terugdruk, adaptieve lastendruk, als het gaat over de arbeidskrapte.

[4:43:48] Daar ben ik heel erg bang. Terwijl ik daar toch eigenlijk heel weinig onderbouwing nog van zie.

[4:43:52] Als we hier misgrijpen, en dan komen we tot de ontdekking over een paar jaar,

[4:43:56] hebben we dan een ontzettende achterstand.

[4:43:57] Als we toch wel zo bijna eenzijdig inzetten op één instrument.

[4:44:02] Als dat misgaat, gaat het ook heel erg mis.

[4:44:05] Ja, dank u voorzitter. Maar ik heb nou juist uitgebreid betoogd dat dat niet het enige is wat we doen.

[4:44:10] Dat het één van de dingen is waar ik veel van verwacht.

[4:44:13] Waarvan ik verwacht dat ook een revolutie in de zorg ontketert.

[4:44:16] Ook het werkplezier vergroot.

[4:44:19] Maar we gaan ontzettend veel dingen doen.

[4:44:21] en die kunt u ook in het regeerprogramma lezen.

[4:44:24] Dus we hebben er één tak.

[4:44:24] Dat doen we halveren van de administratietijd waar AI onderdeel van uitmaakt,

[4:44:29] maar ook automatiseren, digitaliseren, de hand in eigen boezem steken

[4:44:33] door ook zorgwetten aan te pakken als het gaat om teveel regeldruk.

[4:44:39] We gaan ook de mensen op de betere plek inzetten.

[4:44:41] Daar gaf ik net ook voorbeeld van, zorgarbitrage en het werkplezier vergroten.

[4:44:46] En er zijn er nog een hele aantal andere dingen die we gaan doen,

[4:44:49] bijvoorbeeld regionaal werkgeverschap, vind ik ook zo'n mooi initiatief dat je je aantal uurtjes,

[4:44:56] die soms heb je 10, 12 uur beschikbaar, maar kan jouw werkgever je die 10, 12 uur die jij beschikbaar

[4:45:02] bent niet inroosteren. Maar als je in dienst bent bij meerdere werkgevers, kan je die paar uurtjes

[4:45:08] wel extra pakken. En het zijn al die paar uurtjes opgeteld die ook weer een grote bijdrage gaan

[4:45:13] leveren door het inzetten van het personeel wat we al hebben. Dank voor deze toelichting.

[4:45:20] Ik las het regeerprogramma toen als veel meer inzet op deze ene maatregel dan nu wordt geschetst,

[4:45:26] maar daar ben ik alleen maar blij mee.

[4:45:27] En dan nog even heel concreet, wanneer kan de Kamer de wetgeving verwachten

[4:45:31] als het gaat over die begeleiding van AI en wanneer dat medisch-ethisch kader?

[4:45:35] Kun je daar concreet over zijn?

[4:45:38] Nou, een wetgevingstraject duurt zo'n jaar, maar wij gaan alles op alles zetten

[4:45:42] om dit zo snel mogelijk voor elkaar te krijgen.

[4:45:47] En waar in de tussentijd in ieder geval door onze voorlopers aan gewerkt wordt,

[4:45:52] is niet alleen kijken wat de toepassingen allemaal kunnen,

[4:45:55] maar ook hoe doen we dat nou netjes en zorgvuldig en aan welke voorwaarden zouden we dan moeten voldoen.

[4:46:01] Dus dat is ook allemaal in volle gang.

[4:46:03] Mevrouw Bikker en dan mevrouw Jozef.

[4:46:06] Ja, voorzitter. Ik herinner me nog goed de debatten hier tussen de PVV-woordvoerder destijds en minister Helder

[4:46:14] over de oudere zorg en hoe meneer Helder de les werd gelezen, hoe er gehakt werd gemaakt

[4:46:20] van het idee dat innovatie, artificial intelligence, een oplossing zou bieden voor de problemen

[4:46:27] in de oudere zorg.

[4:46:29] Vandaag is wel bewezen dat bekeringen bestaan.

[4:46:32] En dat is goed nieuws, zeg ik erbij.

[4:46:34] Maar ik zou toch van de minister graag de uitwerking hebben hoe zij nou denkt op welke punten dit

[4:46:41] volgend jaar een bijdrage levert aan de ouderenzorg, over vijf jaar en over tien jaar, zodat we

[4:46:47] een gerichte inschatting hebben.

[4:46:48] Want ik sluit aan bij de heer Van Dijk, dit klinkt heel maakbaar, maar onze ouderen zijn

[4:46:54] er nu pas het niet werkt.

[4:46:55] Dus kom alsjeblieft, is mijn eenvoudige oproep met een uitwerking.

[4:46:59] Hoe gaat dit eruitzien en wat betekent dit op het terrein van wonen, op het terrein van

[4:47:03] thuiszorg, op het terrein van informele zorg, op al die terreinen?

[4:47:06] Wat betekent deze bekering nou precies voor de ouderen in ons land?

[4:47:13] Ik zou mevrouw Bikker willen vragen op welk moment ik de vorige minister heb aangevallen

[4:47:19] op de inzet van AI.

[4:47:22] Want dat heb ik niet, want dat heb ik niet.

[4:47:25] Dit is niet de eerste keer dat dat gebeurt, dat wij iets voor het verweten iets hebben

[4:47:28] gezegd wat ik niet heb gedaan.

[4:47:29] Dus ik hoop dat u de handelingen een andere keer meeneemt als u zegt dat ik de vorige minister

[4:47:35] op de inzet van AI heb aangevallen.

[4:47:38] Ik heb wel mijn vraagtekens geplaatst bij robotisering en de inzet van een robot in plaats van persoonlijk

[4:47:47] contact.

[4:47:48] En daarom vind ik het ook heel goed dat er gewerkt wordt aan een medisch-ethisch kader

[4:47:53] als het gaat om robots of de inzet van AI.

[4:47:58] Voorzitter, ja, we kunnen hier natuurlijk een fittie van maken tussen de minister en

[4:48:02] de Kamerlid, maar daar knappen de ouderen niks van op.

[4:48:04] Ik zou dan heel graag van de minister precies hebben wat voor haar AI inhoudt, welke verwachtingen

[4:48:10] ze daarvoor heeft voor de zorg, zodat we ook heel precies het debat gaan voeren.

[4:48:15] Want ik heb in een vorig leven veel gehoord over innovatie, waar sommigen kritisch over

[4:48:20] waren en anderen veel van verwachten.

[4:48:22] Laat ik het maar in die rust poneren.

[4:48:24] En ik zie nu dan een beweging richting AI die niet op die manier besproken is.

[4:48:30] Daar kunnen we een fitty van maken, er knapt niemand wat van op, dus maak het specifiek.

[4:48:33] dan weet deze Kamer ook wat kunnen we gaan steunen

[4:48:35] of waar hebben we af en toe een kritisch vraagteken bij.

[4:48:38] En daarmee haalt u ook de vraag die u voor had gesteld van

[4:48:41] wat kunnen we verwachten, stappen, et cetera.

[4:48:44] Dank u wel, voorzitter.

[4:48:46] Ik denk dat ik ook heel duidelijk ben geweest vandaag.

[4:48:48] Ik maak heel duidelijk een onderscheid

[4:48:50] tussen de generatieve, de administratieve artificial intelligence

[4:48:54] en de diagnostische en de kant die het medisch-ethisch kader raakt.

[4:48:59] En als het gaat om de administratieve ondersteuning, dat deel valt onder mij.

[4:49:05] En dat ga ik handen en voetjes geven op de kortstmogelijke termijn.

[4:49:09] Zodat de voorbeelden die ik hier vandaag heel duidelijk naar voren heb gebracht,

[4:49:13] dat het consult teruggebracht kan worden bij de experimenten in het Elisabeth II Stedenziekenhuis van 7 minuten naar 16 seconden.

[4:49:21] En dat het dus niet alleen geldt voor het ziekenhuisconsult, maar dat het ook geldt voor het consult bij de huisarts.

[4:49:28] dat het ook zo revolutionair de administratietijd teruggebracht kan worden

[4:49:31] en de kwaliteit van het gesprek verbeteren kan.

[4:49:34] En de overdracht van de dossiers in de verpleeghuizen,

[4:49:37] dat is allemaal de administratieve kant van AI.

[4:49:40] Daar leg ik mij op toe, omdat ik daar nu het eerste hele grote momentum zie

[4:49:46] om die zorgen te ondersteunen en op deze manier de administratietijd naar beneden te brengen.

[4:49:51] Ik noteer een soort halve toezegging, ik kom naar het korte termijn.

[4:49:53] Ik zoek even, is dat een aparte brief of kunnen we hem in een...

[4:49:58] Ik ben daar nu mee bezig, ik heb al toegezegd dat...

[4:50:01] Ik heb toegezegd dat op dit moment de voorlopers in mij experimenteren.

[4:50:06] Ook met wat er nou, hoe het nou zorgvuldig en goed ingeregeld moet worden.

[4:50:10] Dus ik kom daar gewoon vanzelf in een brief op terug, hoe ver we zijn.

[4:50:16] De kori om me heen, wanneer?

[4:50:20] Ergens volgend jaar, begin volgend jaar.

[4:50:25] Ik heb dit niet... Hier is ook wetgeving voor nodig.

[4:50:28] Dit gaat niet van vandaag op morgen geregeld zijn.

[4:50:29] Het moet in de eerste kwartaal zijn.

[4:50:32] Als het blijft, wanneer?

[4:50:45] Even met een ordepunt.

[4:50:46] We moeten maximaal...

[4:50:48] als we wat uitlopen,

[4:50:50] dan moeten we kwart voor vier de zaal uit zijn.

[4:50:52] Maar het debat stond tot drie uur.

[4:50:54] Er is iets meer belangstelling dan ingeschat.

[4:50:56] Dat is ook goed. Dat is ook gewoon goed.

[4:50:59] Maar ik voel er ook heel weinig voor...

[4:51:01] om een tweede termijn op een ander moment te doen.

[4:51:04] Dan blijft het zo hangen.

[4:51:05] Dus het vraagt ook allemaal discipline om even het tempo erin te houden.

[4:51:09] En volgende week kunt u er gewoon ook op doorgaan.

[4:51:11] Er komt nog een twee minuten debat. Ik geef het gewoon even mee.

[4:51:15] Wordt het debat dan nu verlengd tot kwart voor vier? Begrijp ik dat nou?

[4:51:18] Nee, we moeten uiterlijk kwart voor vier uit.

[4:51:21] Dus ik hoop zeker niet dat we tot kwart voor vier hier zitten.

[4:51:24] Maar het vraagt nu gewoon even tempo van allemaal.

[4:51:26] Dus ik ga wel even door. Ik ga het debat nu niet zomaar beëindigen.

[4:51:31] Dat is zo. Dat is inherent aan het werk.

[4:51:34] Ik ga nu even kijken eerst naar mevrouw Jozef, die had nog een interruptie.

[4:51:39] En dan gaat mevrouw Agema door met het blok rondom woningen.

[4:51:45] Dank u wel, voorzitter.

[4:51:46] Ik werd even getriggerd door een antwoord van de minister op een vraag over die plafondlift

[4:51:50] en die zorgarbitrage.

[4:51:52] Ik zie gewoon niet helemaal voor me hoe dat gaat werken als de gemeente geen extra geld

[4:51:56] krijgt.

[4:51:57] De kosten van een plafondlift zijn voor de gemeente, maar de baten zijn voor de zorgverzekeringswet,

[4:52:03] bijvoorbeeld omdat er minder thuiszorg nodig is.

[4:52:06] Als de gemeente geen extra geld krijgt, is er misschien een grote kans dat hij het afwijst

[4:52:10] die plafond lift en dan is de patiënt uiteindelijk de dupe en het eindresultaat ook inefficiënt.

[4:52:14] Ik snap gewoon niet helemaal hoe dit zou moeten werken.

[4:52:17] Ik hoop dat de minister er rekening mee kan houden dat er ook geldverschuivingen mogelijk

[4:52:21] nodig zijn als we die zorgarbitrage echt waar willen maken en goed willen laten werken.

[4:52:31] Dank u wel, voorzitter.

[4:52:32] De gemeente krijgt natuurlijk voldoende middelen voor het uitvoeren van de taken.

[4:52:37] Maar als op enig moment blijkt dat deze casus, dus alleen deze casus, heel erg vaak

[4:52:43] voor blijkt te komen en wij dus met z'n allen heel veel inzet van zorgmedewerkers

[4:52:49] langdurig bekostigen, terwijl het ook met ondersteunende apparatuur op te vangen is,

[4:52:56] wat ook nog eens veel beter is voor de fysieke inzet van zorgmedewerkers.

[4:53:01] Als dat nou zo blijkt, dan gaan we naar de budgetten kijken,

[4:53:04] want dan gaat er heel veel geld overblijven die nu nog betaald wordt vanuit de zorgverzekeringswet,

[4:53:10] die dan ook voor een deel dat zou kunnen opvangen in de WMO.

[4:53:14] Maar daar heb ik helemaal geen zicht op nog.

[4:53:16] Maar ik hoor uw zorg.

[4:53:18] Mocht dat zo zijn, dan natuurlijk gaan we budgetten verleggen.

[4:53:23] Dank u. En dan vraag ik de minister om over te gaan naar het blok rondom wonen.

[4:53:31] en als het kan ook gewoon echt ingaan op de antwoorden, maar dat is aan u.

[4:53:37] Dank u wel, voorzitter.

[4:53:39] De 290.000 woningen die in de planning staan,

[4:53:43] daar heb ik een aantal vragen over gekregen.

[4:53:47] Even kijken.

[4:53:53] Ja, er is in ieder geval wat onduidelijkheid over het aantal woningen.

[4:53:59] Niet dat er 290.000 zijn die in de planning zitten, maar ik heb ook ergens van de week

[4:54:09] dat bericht gelezen over dat er maar 4% gebouwd zou worden, maar dat was niet helemaal het

[4:54:14] juiste aantal wat tegenover elkaar was gezet, want die 3.000 van 1 jaar die je dan een aantal

[4:54:20] jaren bij elkaar moet optellen, betreft de zorggeschikte woningen waarvoor er in de planning

[4:54:26] 40.000 staan. Dus dat is nog steeds te weinig, maar het moet in de loop van de tijd natuurlijk

[4:54:32] steeds meer uitgewerkt worden. Dus het is ongeveer zo'n 30 procent en geen 4 procent,

[4:54:37] maar de komende tijd zal het verder uitgewerkt moeten worden en er zullen meer afspraken

[4:54:41] gemaakt moeten worden. Dus ruim 30 procent van de benodigde geclusterde en zorgschikte

[4:54:46] woningen in het sociale segment staan nu gepland en de verwachte start van de bouw is dan rond

[4:54:55] Maar hier zullen dus veel meer afspraken op gemaakt moeten worden.

[4:55:00] En deze zorgen brengen natuurlijk ook over op de minister van Vrouw.

[4:55:05] Als het gaat om de heer Tijanis.

[4:55:09] Hij vraagt...

[4:55:11] Kan de minister ons meenemen in de status?

[4:55:14] We zijn nu bezig om een monitor samen te stellen.

[4:55:17] En wat ik zeg, de eerste uitvraag is nog niet volledig.

[4:55:20] En er zullen nog extra afspraken worden gemaakt.

[4:55:24] Op dit moment zijn er in 19 van de 35 regio's afspraken gemaakt over de opgave voor de oudere woningen.

[4:55:31] Dus er komen nog regio's bij.

[4:55:35] Als het gaat om de versnelling, mevrouw Bikker, die wil ik natuurlijk ook heel erg graag.

[4:55:41] En die kan ik ook overbrengen op de minister van Vrouw.

[4:55:44] Maar als het gaat om seconde bouwen, hebben we natuurlijk ook nog wel wat uitdagingen.

[4:55:47] en de minister van Vrouw heeft ze ook allemaal voor haar neus te liggen.

[4:55:53] Dat is ook waarom ik meer zoveel zorgen over maak.

[4:55:57] Ze is ook bezig met het efficiënter inrichten van procedures en processen

[4:56:01] en met het versterken van de uitvoeringsdracht bij gemeentes.

[4:56:07] De vraag van mevrouw Paulusma over de ouderen met een beperking

[4:56:11] die geen aanspraak zou mogen maken op de stimuleringsregeling voor geschikte woningen.

[4:56:17] Ook ouderen met een beperking kunnen wonen in een zorggeschikte woning die met deze

[4:56:21] stimuleringsregeling wordt gerealiseerd, mits voldaan is aan de voorwaarden dat er minimaal

[4:56:25] 30% bestemd is voor mensen met een WLZ-indicatie VV4 tot met VV10.

[4:56:31] Dus in die andere 70% kunnen ook ouderen met een beperking terecht.

[4:56:36] Mevrouw Jozef stelt voor een vergunningplicht voor de geclusterde wooncomplexen.

[4:56:44] Dat zou ik haar niet aanraden, want het is gewoon zelfstandige woonhuizen zijn.

[4:56:48] Het zijn eigenlijk gewone appartementcomplexen.

[4:56:51] En bij gewone appartementcomplexen hebben we ook niet aan de voorkant een vergunningplicht.

[4:56:56] Dan mevrouw Dobbe met haar zorgbuurthuis, waar ik natuurlijk ook een enorme fan van ben.

[4:57:02] We zijn druk bezig met de uitvoering van haar motie en we zijn bezig met het organiseren van een

[4:57:08] bijeenkomst met meerdere initiatiefnemers en financiers van zorg en welzijn om de knelpunten

[4:57:12] uit te diepen en vanzelf zal ik natuurlijk het zorgbuurthuis uit os zelf ook uitnodigen

[4:57:17] en ik verwacht u hier begin 2025 over te informeren over de uitkomsten van deze bijeenkomst en

[4:57:25] afspraak.

[4:57:27] Even kijken, dan ja het is lastig iedereen mag natuurlijk een zorgbuurthuis of een woning

[4:57:33] voor ouderen beginnen maar ik begrijp dat je met het zorgbuurthuis inderdaad ook bij

[4:57:37] de gemeente en de zorgverzekeringswet en de welzet en dat is inderdaad het lastige van

[4:57:41] zoveel verschillende wetten en financieringstromen hebben.

[4:57:45] Dus ik snap dat het heel erg lastig is voor deze mensen om ook meer zorgbuurthuizen op te zetten.

[4:57:53] Dus ik denk dat het ook goed is om dit ook in de gesprekken die we gaan voeren aan bod te laten komen.

[4:57:58] Misschien kunnen we ook een handige toolkit samenstellen van nou ja,

[4:58:02] als u een zorgbuurthuis wil openen of organiseren,

[4:58:05] nou dan moet u daar dat en dat, een soort stroomschema van waar je dan allemaal rekening mee moet houden,

[4:58:10] wat je ook moet doen. En ik zal er ook wat bij de toezegging die ik gedaan heb

[4:58:13] naar aanleiding van uw motie nog verder op terugkomen wat er mogelijk is op dat

[4:58:18] terrein. Dat noteren wij. Ja, even kijken.

[4:58:28] Meneer Van Dijk, maak het mogelijk dat het kan om een huisje voor je

[4:58:32] hulpbehoevende ouder op je eigen terrein mogelijk te maken.

[4:58:36] Er wordt door de minister van Vroeg geregeld dat mantelzorgenwoningen,

[4:58:40] binnengestelde voorwaarden, vergunningsvrij kunnen worden gebouwd op een achtererf.

[4:58:44] Het betreffende besluit loopt mee met de behandeling van de Tweede Kamer van het

[4:58:47] wetsvoorstel Versterking in Regie Volkshuisvesting.

[4:58:52] Dan het lid Rikkers had het over de kangeroewoningen.

[4:58:58] Er is op dit moment niet een aparte regeling voor kangeroewoningen.

[4:59:03] De woningen moeten net als andere woningen voldoen aan het besluit

[4:59:05] bouwwerken en leefomgeving.

[4:59:07] Wel wordt geregeld dat mantelzorgwoningen, zoals ik dat zojuist al zei,

[4:59:11] dat er vergunningvrije kunnen worden gebouwd in het wetsvoorstel Versterking

[4:59:15] de Volkshuisvesting. Mevrouw Paulusma had het over dat Alzheimer

[4:59:21] Nederland vraagt aandacht voor mensen met dementie.

[4:59:24] Die vraag heb ik ook gehoord.

[4:59:26] Dat is onderdeel van de zorg die ik heb als het gaat om het stoppen van de financiering

[4:59:30] van de verzorgingshuizen in 2012.

[4:59:34] We gaan het opnieuw in kaart brengen.

[4:59:37] Er ligt ontzettend veel informatie op tafel.

[4:59:39] Ik heb hier ook al meerdere sessies over gehad.

[4:59:43] Dat we het hele landschap in kaart aan het brengen zijn.

[4:59:46] Hoe zit het nou met die huisvesting van de ouderen?

[4:59:50] Omdat vanaf het moment van dat geklusterde zelfstandige huis...

[4:59:55] er een heel grote sprong is, dan kom je bij het verpleeghuis.

[5:00:00] En de reden waarom mevrouw Pauw Verweij en ik...

[5:00:05] de initiatiefwet hebben gemaakt een paar jaar geleden...

[5:00:09] is dat wij zien dat er een groep mensen is, waarvan toen werd gedacht we stoppen met de

[5:00:15] financiering van de verzorgingshuizen, want deze woonvorm is niet meer gewenst, maar

[5:00:19] dat er toch een groep mensen is, en het is heel lastig en we zullen het in kaart moeten

[5:00:23] brengen hoe groot deze groep mensen is, die toch dementerend zijn, kwetsbaar zijn, moeilijk

[5:00:30] regie hebben op hun dagelijks leven, dus ook als het gaat om het zelfstandig kunnen wonen

[5:00:36] En voor wie een plek in een verzorgingshuis, niet verzorgingshuis ouderstijl, maar een gemeenschappelijk

[5:00:43] huis met ook toezicht in de nacht, voorhandig zou moeten zijn.

[5:00:49] Dus wat is nou die missing link en hoe groot is die?

[5:00:52] Nou, dat zijn we allemaal zorgvuldig in kaart aan het brengen.

[5:00:55] Het is ook een heel lastig dossier, maar we trekken daar wel de juiste mensen bij.

[5:01:06] Dan ook nog in de richting van mevrouw Dobbe.

[5:01:09] Ik was vorige week ook bij Living In.

[5:01:11] Ik weet niet of u dat kent.

[5:01:12] Dat is een wat grotere opzet dan het Zorgbuurthuis.

[5:01:19] Maar ook een wat groter gebouw, maar ook in de wijk.

[5:01:23] En daar wonen verpleeghuisbewoners, maar ook senioren en jongeren.

[5:01:29] En die jongeren kunnen daar eigenlijk alleen komen wonen aan de aanleiding van een balotage.

[5:01:33] Het mooie hiervan is dat de verpleeghuisstak verantwoordelijk is voor personeel in het verpleeghuis.

[5:01:40] Maar dat deze groep mensen die bij elkaar woont ook bij elkaar komt.

[5:01:43] Dus dat ook de senioren een wandelingetje gaan maken met de bewoners uit het verpleeghuisdeel.

[5:01:48] In de gezamenlijke tuin wordt een spelletje gedaan.

[5:01:51] Ook van de jongeren die hier komen wonen wordt verwacht dat ze een steentje bijdragen.

[5:01:58] Ze doen dat ook heel erg graag.

[5:02:00] Ik denk dat dit een hele goede combinatie is om het vraagstuk van de oudhuisvesting

[5:02:07] en de personeelskrapte bij elkaar te laten komen.

[5:02:11] Dat het verpleeghuis natuurlijk verantwoordelijk is voor de kwaliteit en de zorg als het gaat

[5:02:16] om het personeel, maar dat je ook een enorme extra aanbod krijgt in het eigen gebouw van

[5:02:22] mensen die ook een steentje willen bijdragen.

[5:02:23] Ik zie dat ook echt als een van de mooie dingen om te stimuleren, ook vanuit ons.

[5:02:30] Dan de mevrouw Paulusma over de rol van de gemeente in het trafijnjaar.

[5:02:40] Ik geloof dat de minister van Financiën daar ook iets van een brief over gaat schrijven,

[5:02:45] maar misschien kan ik dat intern overbrengen over hoe dat nou precies zit.

[5:02:50] In de voorjaarsnoten van 2024 zijn al maatregelen genomen om de korting te dempen, zoals het

[5:02:55] schrappen van de opschalingskorting en het ter beschikking stellen van extra middelen voor de

[5:02:59] WMO 2015 oplopen tot 300 miljoen.

[5:03:03] Daarna zet het kabinet ook in op het versterken van de uitvoeringskracht van de woningbouw bij gemeenten.

[5:03:08] Daarvoor zijn ook middelen beschikbaar.

[5:03:10] Dan het lid Jozef.

[5:03:15] Natuurlijk is het belangrijk dat je bestaande woningen gemakkelijk kunt ombouwen tot zorggeschikte woningen.

[5:03:21] Het is zo dat van de 290.000 woningen er in ieder geval 170.000 nul-tredenwoningen in de

[5:03:28] pijplijnen zitten.

[5:03:31] Die zijn dan voor een heel groot deel geschikt.

[5:03:34] Maar ik snap dat u het waarschijnlijk ook heeft over wat oudere portiekwoningen, om die te

[5:03:39] transformeren tot zorggeschikte woningen.

[5:03:42] De stimuleringsregeling zorggeschikte woningen biedt de mogelijkheid om subsidie aan te vragen

[5:03:46] bij transformaties.

[5:03:47] Dus dat is een mogelijkheid en een voorbeeld daarvan is het leven lang thuisflats.

[5:04:06] De IBO, daar is ook de staatssecretaris op ingegaan, maar als het gaat om de arbeidsmarkt.

[5:04:16] Het IBO berekent bijvoorbeeld dat er 178.000 zorgmedewerkers bijkomen, waarvan wij ook weten dat ze er niet

[5:04:23] Dus we weten dat van die prognose, want er komt 36 miljard euro bij aan oudere zorgkosten.

[5:04:29] We weten dat een heleboel van die loonkosten er niet bij gaan komen.

[5:04:32] Dus het is fijn dat IBO dat in kaart heeft gebracht.

[5:04:36] Maar ik denk dat we ons ook niet helemaal bang moeten laten maken.

[5:04:42] Want als het gaat om oplopende kosten wat dat betreft.

[5:04:45] Want als het personeel er niet bij komt, komt de loonsom er ook niet bij.

[5:04:53] Over verzorgingshuizen heb ik gesproken en over de initiatiefwet heb ik gesproken.

[5:05:01] De meneer Krul aankomt de vijf jaar de achterwaai tot 131 woningen met zorg en verblijf.

[5:05:07] Ten opzichte van het uitgangspunt is er eind 2022 een groei van 800 plekken.

[5:05:15] Dat was in 2022, dus we lopen wat achter om dat te kunnen monitoren.

[5:05:23] Zorgambieders willen aanbieden.

[5:05:30] De heer Dijk, of er voldoende ruimte moet zijn voor kleinschalige plekken?

[5:05:34] Ja, ik denk dat we voor alle plekken moeten inzetten, want dan geven ouderen ook nog even de eigen keus,

[5:05:40] als ze die mochten hebben, over wat hen aanspreekt.

[5:05:44] Want de een spreekt een zorgbuurthuis aan, de ander spreekt Living In aan.

[5:05:49] En ik hoop dat we ooit in een situatie komen dat niet de eerste de beste plek die je beschikbaar krijgt,

[5:05:54] ook meteen zou moeten nemen, maar dat je ook nog je eigen voorkeur kunt hebben.

[5:05:58] En dan kan het ook een huis met zes ouderen zijn, kleinschalig, ergens in een landelijk gebied.

[5:06:07] Dus ik denk dat het belangrijk is dat we vooral voor ogen houden dat er veel verschillende mogelijkheden moeten zijn.

[5:06:13] Mevrouw Bikker, aan het begin van het jaar werd maar 1% van een woningbouwopgave in de NOVEX-gebieden bestemd voor woning, voorzorg en ouderen.

[5:06:20] Even kijken.

[5:06:22] Om met de woningtekort in te lopen zijn er 19 grootschalige woningbouwgebieden aangewezen

[5:06:26] waar tot en met 2030 circa 288 nieuwe woningen worden gerealiseerd en de exacte woningbouwprogrammering

[5:06:34] binnen deze gebieden is de verantwoordelijkheid van de gemeente, maar in het hele grote aantal

[5:06:38] van 900.000 en daarvan de 290.000 voor de ouderenzorg komen er 170.000 nultreden woningen.

[5:06:50] Mevrouw Jozef, wat vindt de minister van de Groei van Zorgvilla's?

[5:06:55] In de WLZ wordt de leveringsvorm geregistreerd, zzp, vpt, mpt en pgb, maar niet de rechtsvorm

[5:07:01] van de aanbieder.

[5:07:02] Dus alles mag, maar wat we wel in overschouw moeten houden, wat we wel in de gaten moeten

[5:07:07] houden, is dat onze verpleeghuisplekken wel gelijkwaardig toegankelijk blijven voor mensen

[5:07:12] met dezelfde zorgvraag.

[5:07:16] Dan de commerciële zorgaanbieders en het puntensysteem.

[5:07:21] Mijn inschatting is dat de zorgvilla's waar mevrouw Jozef het over heeft,

[5:07:26] dat die boven de puntengrenzen uitkomen.

[5:07:29] Dus dat het verband met de puntenstelsel niet voor de hand ligt.

[5:07:33] Dat waren de vragen.

[5:07:35] Oh, ik had nog eentje in de Faria.

[5:07:45] De minister is niet alleen de boeiende debatten tussen haar en mij vergeten, die gingen over

[5:07:51] innovatie in de zorg, maar ze is ook vergeten dat ik een heel concrete vraag heb gesteld

[5:07:55] over het financiële haalbaarheidsonderzoek, namelijk om daaraan toe te voegen de behoeften

[5:08:02] de arbeidsmarktanalyse en de behoefte aan zorgpersoneel.

[5:08:06] En als tweede punt de duidelijke behoefte van zorggebruikers van de toekomst.

[5:08:12] Mensen zoals ik, of die daar behoefte aan hebben.

[5:08:15] Of inderdaad, in het geval van dementie, of dat noodzakelijk is.

[5:08:19] Los van de vraag of je nu wel of geen fan bent van de terugkeer van verzorgingshuizen...

[5:08:24] het is wel iets wat in ieder geval volgens mij meegenomen zou moeten worden.

[5:08:33] Dat klopt, als de verzorgingshuizen het concept van gezamenlijk wonen, onzelfstandig, met toezicht

[5:08:40] in de nacht, weer zijn plek vindt in het bestel, dan ga je denk ik ook een verplaatsing zien

[5:08:47] van thuiszorg meer naar deze woningen, zoals we dat bij de invoering van de Welzet-Anrom

[5:08:54] ook hebben gezien.

[5:08:56] Maar het lijkt mij wel praktisch om op één plek te zijn in plaats van veel huizen af te

[5:09:01] moeten rijden of fietsen.

[5:09:04] Dus ik denk dat de zorg die de heer Bevers heeft ook aan de andere kant wel opgevangen

[5:09:08] wordt als je patiënten en cliënten op één locatie verblijft.

[5:09:17] Voorzitter, het gaat niet zozeer om mijn zorg, die is duidelijk, maar waar ik om vraag is

[5:09:21] heel concreet.

[5:09:22] U wilt een financieel haalbaarheidsonderzoek en mijn concrete vraag is, breidt dat uit

[5:09:27] met een arbeidsmarktanalyse en een behoefteonderzoek?

[5:09:31] Volgens mij is het niet heel ingewikkeld. Dat wilt u of dat wilt u niet.

[5:09:36] Nou, dat is prima om dat te doen, maar ik wilde de heer Beebs wel meegeven dat ik denk dat het eerder goedkoper is dan duurder.

[5:09:42] Maar we kunnen het menen.

[5:09:44] De vraag is met ja beantwoord.

[5:09:46] En we hebben hem genoteerd.

[5:09:50] Dan...

[5:09:53] Had jij nog één Faria-punt?

[5:09:56] Sorry, had je.

[5:09:58] Heeft de minister nog één punt?

[5:09:59] Ik dacht even, maar dan weten we meteen wat er allemaal op tafel ligt.

[5:10:03] Is goed, als u dat goed vindt dan pakken we dat gelijk mee.

[5:10:05] Ja, gaat uw gang.

[5:10:07] Er lag nog een vraag op tafel van mevrouw Dobbe.

[5:10:11] En dat gaat over winst en private equity.

[5:10:16] En natuurlijk ben ik ook wat dat betreft niet veranderd.

[5:10:19] Het is nog steeds een grote ergernis als mensen graaien uit de zorgpot.

[5:10:24] En die is bedoeld voor patiënten.

[5:10:26] En als er gegraaid wordt zijn altijd de patiënten te dupen.

[5:10:28] Dus los van het feit dat er dan uit de zorgpot gegraaid wordt,

[5:10:32] vind ik het verschrikkelijk als mensen daar de dupe van worden.

[5:10:37] Maar wat wij zien, is dat er op dit moment ook door bedrijven die we private equity noemen,

[5:10:44] geïnvesteerd wordt.

[5:10:45] Op een manier die we ook heel erg belangrijk vinden.

[5:10:48] Er zijn ook integere investeerders.

[5:10:51] Bijvoorbeeld een bedrijf dat investeert in nieuwe specifieke apparaten,

[5:10:55] in de tandartsenpraktijk, voor betere diagnostiek en behandeling, en digitalisering van de tandtechnisch

[5:11:02] lab.

[5:11:03] Er wordt gewerkt met een nieuwe tandheelkundige coach.

[5:11:07] Wat de patiënt daarvan merkt, is dat de kwaliteit van de zorg omhoog gaat.

[5:11:10] Het is dan een private equity investeerder die in dit geval een heel aantal goede bijdragen

[5:11:18] levert aan de zorg.

[5:11:20] Dus wat ik toegezegd heb, eerder toegezegd heb, is dat we dus in ieder geval de wet die aan het begin

[5:11:26] van komend jaar naar de Kamer komt, de Wet Integere Bedrijfsvoering Zorginstellingen,

[5:11:30] dat we daar wel een tandje bij kunnen zetten om de mensen die graaien uit de zorgpot de pas af te

[5:11:36] snijden. En wat dat betreft heeft de heer Bussel van de partij van Arbeid GroenLinks ook al een

[5:11:42] aantal initiatieven genomen die we ook zullen betrekken in die wet. En kan de Kamer, dus ook

[5:11:48] met die wetgeving zo ver gaan als zij wil.

[5:11:52] Dus er komt eigenlijk vrij op tijd een gelegenheid om zoveel mogelijk

[5:11:58] graai- en winstuitkering de pas af te snijden.

[5:12:03] Dank aan de minister.

[5:12:05] We hebben de tweede termijn, dus echt heel kort en puntig nog hier.

[5:12:08] En dan gaan we echt heel snel naar een korte tweede termijn.

[5:12:12] Mevrouw Rikkers.

[5:12:13] Volgens mij is dit de eerste interruptie, dus ik probeer het kort en puntig.

[5:12:17] Dit was zeker niet voor u bedoeld.

[5:12:19] Ik mis nog twee antwoorden van de minister.

[5:12:23] De vraag is voornamelijk op wat voor termijn u verwacht dat u de terugkeer van de verzorgingshuizen

[5:12:34] gaat.

[5:12:35] Wat voor termijn heeft u dat onderzoek in beeld?

[5:12:39] En de initiatiefwet, kunnen we daar samen in optrekken?

[5:12:45] of zegt u van ga uw gang en ik doe zelf een ander pad?

[5:12:53] Ja, dank u wel.

[5:12:54] Voorzitter, waar ik voor gekozen heb is om het maximaal,

[5:12:56] de ouderhuisvesting maximaal in kaart te brengen.

[5:12:59] En wat nodig is en op de best mogelijke plek,

[5:13:07] die onzelfstandige, het gezamenlijke huis,

[5:13:12] het gezamenlijke voordeur en begeleiding en toezicht in de nacht,

[5:13:16] om die op de beste plek in te voegen.

[5:13:18] Dus ik weet niet waar de allerbeste plek is,

[5:13:22] maar ik ben dat nu maximaal in kaart aan het brengen.

[5:13:25] En ik vind het heel bijzonder dat ik dat dus nu kan doen

[5:13:27] met een hele schare aan zeer goed ingevoerde ambtenaren

[5:13:32] en ook professionals van buiten die er verstand van hebben.

[5:13:37] En ergens in het voorjaar kom ik met de plan

[5:13:40] van hoe we deze missing link weer terug weten te brengen.

[5:13:53] Ik wil nog even ingaan op een van de antwoorden van de minister.

[5:13:59] Ik had een vraag gesteld over wooninitiatieven en de groei daarvan.

[5:14:04] Ik heb niet echt de antwoord gekregen of het niet belangrijk is dat we inzicht hebben in hoeveel

[5:14:08] van dit soort wooninitiatieven er zijn, zeker met 24-uursorg.

[5:14:11] Dat is in zekere zin ook een soort alternatief voor verpleeghuizen waar we op willen schalen.

[5:14:17] En ook ten aanzien van het puntensysteem en de wet betaalbare huur vraag ik me af of die zorgvilla's

[5:14:25] en andere wooninitiatieven daar echt buiten vallen.

[5:14:27] Want heel vaak hebben mensen heel erg kleine kamers.

[5:14:29] Ze hebben misschien nog wel een gezamenlijke woonkamer.

[5:14:32] Maar ik hoor over huren van wel 3.000 euro voor een heel klein kamer, zeg maar, en ook

[5:14:37] over servicekosten van wel 1.300 euro, die nog bovenop de WLZ-vergoeding komen.

[5:14:43] Die zijn niet eens verzorgd, maar voor verwarming bijvoorbeeld.

[5:14:46] Daar heb ik gewoon zorgen over.

[5:14:47] Ik had ook gevraagd welke bedrags- en servicekosten gerechtvaardigd zijn.

[5:14:52] Kan de minister toch niet nagaan, ook voor dit soort initiatieven, wat wetbetalbare huur van

[5:14:57] toepassing is en wat dat doet voor die wooncomponenten?

[5:15:03] Als het gaat om de punten, heb ik de indruk dat je boven de puntentelling uitkomt, omdat

[5:15:08] dit nogal een luxe manier van wonen is.

[5:15:10] dat je boven de puntentelling uitkomt.

[5:15:15] We hebben er geen zicht op hoeveel, u noemt het zorgvilla's, hoeveel er zijn.

[5:15:21] We gaan dat als het gaat om de pgb-gefinancierde instellingen wel in kaart brengen.

[5:15:27] Ik kan ook mijn collega de minister van VRO vragen of zij, als het gaat om de wet betaalbare

[5:15:32] huren in relatie tot de zorgvilla's, daar misschien iets over op papier kan zetten.

[5:15:37] Maar ik wil u niet teleurstellen als er in iets staat wat niet voldoet aan de vraag die u had.

[5:15:46] De heer Van Dijk.

[5:15:47] Dank u wel.

[5:15:48] Voorzitter, in de eerste termijn wees ik op een aantal zorgaanbieders in de verpleeghuissector

[5:15:52] die concrete plannen hebben om uit te breiden.

[5:15:54] Er is vraag, en ze hebben ook het personeel, om het te kunnen bolwerken.

[5:15:59] Het probleem waar ze tegen aanlopen is dat verzekeraars zeggen, nee, daar werken we niet aan mee

[5:16:03] vanwege het moratorium op de groei van het aantal verpleeghuisplekken.

[5:16:06] En dat kan toch niet een werkelijkheid zijn, dat als er de vraag is, er is personeel en

[5:16:11] met verwijzing naar dat moratorium, dat het niet zou mogen.

[5:16:14] Wat kunnen we daaraan doen?

[5:16:16] Ook dat nemen we mee in de analyse die we aan het maken zijn en waar we in het voorjaar

[5:16:20] op terugkomen.

[5:16:23] Oké, dan zijn we gekomen tot het heden van passie.

[5:16:28] Ik heb geen vraag hoor, ik mis twee antwoorden op vragen.

[5:16:33] Dat is één, ik had wat aangegeven over die taalbarrière die ervaren werd door die mantelzorg

[5:16:38] ouders, waardoor ze eigenlijk vroegen of die informatie begrijpelijk en toegankelijker

[5:16:44] kan.

[5:16:45] Die vraag had ik dan doorgespeeld richting de minister, maar het zou ook de staatssecretaris

[5:16:48] volgens mij kunnen zijn in deze.

[5:16:50] En de tweede vraag was met betrekking tot de arbeidsmigranten, of de staatssecretaris

[5:16:56] of de minister daar een toegevoegde waarde in ziet om die in te zetten voor de tekorten

[5:17:00] die we hebben.

[5:17:00] Gelet op de tijd mag dat ook schriftelijk, maar als daar een heel kort, bondig antwoord

[5:17:04] op kan komen, dan.

[5:17:07] Minister?

[5:17:09] Als het gaat om de inzet van arbeidsmigranten, dan is iedereen die er is van harte welkom.

[5:17:17] Ik ben heel blij met alle inzet die ze plegen in de zorg.

[5:17:20] Het is geen oplossing voor de problematiek van de toekomst, want dan hoor ik meteen in

[5:17:28] mijn oor de minister van Vrouw roepen dat ze geen huizen hebben.

[5:17:32] We staan op een tekort van 400.000 huizen.

[5:17:34] Dus het aantrekken van extra arbeidsmigranten is geen oplossing.

[5:17:43] Ik kom tot een afronding.

[5:17:45] Ik wil gelijk eens even graag een hele korte...

[5:17:47] Nou, ik moet eerst vragen of er een behoefte is aan de tweede termijn.

[5:17:50] Ik denk het wel, dat schat ik zo maar in.

[5:17:52] Maar er is ook een kans, omdat het recht uit moet straks,

[5:17:55] dat de beantwoording schriftelijk komt.

[5:17:58] En er is ook gewoon volgende week ruimte bij de begroting

[5:18:01] om daar nog op door te gaan als er daar behoefte aan is.

[5:18:03] maar het is even nu wat het is.

[5:18:06] Ik geef als eerste het woord aan de heer Bevers.

[5:18:10] Ja, dank u wel, voorzitter.

[5:18:12] Dank voor de antwoorden, de een wat moeizamer dan de andere.

[5:18:19] Ik heb op de vragen die ik gesteld heb antwoorden gekregen.

[5:18:22] Ben ik nu gerustgesteld?

[5:18:24] Nou, laat ik zeggen, ik ga in ieder geval het kabinet het voordeel van de twijfel geven,

[5:18:29] maar er zitten echt nog wel vragen.

[5:18:31] Die 290.000 nieuwe woningen in 2030.

[5:18:36] Het antwoord was heel breed.

[5:18:40] Ik laat het nog wel even op me indalen.

[5:18:42] Verder denk ik dat we volgende week tijdens de begrotingsbehandeling

[5:18:45] nog uitgebreid terug gaan komen op de financiële kant van een aantal zaken

[5:18:49] die we ook hier vanochtend en vanmiddag hebben aangeraakt.

[5:18:53] Dus daar kom ik dan op terug en dan dank daarvoor.

[5:19:00] Voorzitter. Ik wil eerst het kabinet bedanken voor de toezeggingen om voor de kerst met een reactie

[5:19:08] te komen op die twee initiatiefnota's.

[5:19:10] De andere wordt waarschijnlijk morgen ingediend.

[5:19:16] Ik voel in dit debat dat we als Kamerleden echt herkennen dat we personeelskrapte hebben en dat

[5:19:23] we als Kamer echt bereid zijn om mee te denken.

[5:19:26] Dat we zorgen in de wijk belangrijk vinden en dat de kwaliteit echt geborg moet blijven

[5:19:32] van de oudere zorg en dat we ook oog hebben voor mantelzorgers.

[5:19:38] Dat is eigenlijk de gedeelde visie hier van de Kamer.

[5:19:42] Ik vraag toch echt aan de minister om daar goed naar te luisteren en al onze voorstellen

[5:19:48] echt serieus te nemen, ook al zijn ze met de financiële belasting en verschuivingen

[5:19:54] van gelden binnen VWS.

[5:19:56] Mevrouw Dobber.

[5:19:58] Ja, dank u wel.

[5:19:59] En daar zou ik aan willen toevoegen, ook dank voor de beantwoording natuurlijk,

[5:20:03] maar niet alleen maar het belang van mantelzorgers om onze zorg goed te regelen,

[5:20:06] maar ook onze zorgverleners om onze zorg goed te regelen.

[5:20:09] En ik zou toch als het toch wordt terugkomen op een later tijdstip op vragen van ons,

[5:20:14] dan zou ik toch wel nog een keer willen horen welk belang deze minister hecht aan zorgsalarissen

[5:20:20] en een fatsoenlijke beloning als het gaat om het oplossen van de zorgtekorten

[5:20:24] en wat daar dan aan wordt gedaan.

[5:20:27] Dan wil ik nog even heel kort, want ik kan ook over bezuinigingen praten,

[5:20:30] maar daar zult u mij volgende week nog wel over horen dat die van tafel moeten,

[5:20:33] maar toch over die private equity.

[5:20:36] Private equity investeerders zijn natuurlijk geen pro bono liefdadigheidsinstellingen of zo.

[5:20:42] Er wordt hier wel een beetje gedaan alsof het heel goed is dat ze geld in de zorg steken,

[5:20:46] maar dat geld wat ze in de zorg steken wordt natuurlijk uiteindelijk betaald

[5:20:49] door de premiebetaler en door de patiënten.

[5:20:51] Dat is allemaal zorggeld.

[5:20:52] Daar wordt winst mee gemaakt, want elke private equity belegger maakt winst, daarom zijn ze

[5:20:59] aan het beleggen.

[5:21:00] En de Kamer heeft zich duidelijk uitgesproken voor een verbod.

[5:21:04] Dus wij hoeven niet te wachten op de wet voor integere bedrijfsvoering, daar zullen we inderdaad

[5:21:08] heel goed naar kijken, want dat vinden we heel belangrijk en er gaat nog een heleboel andere

[5:21:11] dingen mis.

[5:21:12] Maar de Kamer heeft zich al uitgesproken voor een verbod, dat willen wij graag.

[5:21:15] Ik zou ook heel graag willen dat de minister toch zorgt dat het verbod er gaat komen, voorzitter.

[5:21:20] Dank u wel, mevrouw Paulusma.

[5:21:26] Dank voorzitter.

[5:21:27] En ook dank voor de beantwoording.

[5:21:29] Ik hoorde de minister net zeggen we hoeven niet zo snel bang te worden.

[5:21:33] Nou word ik niet zo heel snel bang, dus dat scheelt een hoop.

[5:21:36] Maar ik ben wel heel ongerust.

[5:21:38] En dat zit in een aantal dingen.

[5:21:39] Ik ga de voorzitter ook een beetje helpen.

[5:21:42] Ik ben ongerust, omdat over alle ambities van dit kabinet,

[5:21:45] waar revoluties over ontketend worden,

[5:21:47] er nog steeds geen brieven liggen.

[5:21:48] En ik ook een beetje proef dat de Kamer niet meegenomen gaat worden.

[5:21:52] En over het tweede, voorzitter, en dat mag wat mij betreft...

[5:21:57] Ja, dit is heel ingewikkeld. Ja, ik snap het.

[5:22:01] Hier kon ik niks aan doen, voorzitter.

[5:22:04] Dat tweede, en daar mag de minister wat mij betreft schriftelijk op reageren in verband met de tijd,