Duurzaam vervoer

[0:00:00] Een hele goede middag, dames en heren.

[0:00:03] Ik wil iedereen die hier aanwezig is op de publieke tribune van harte welkom heten.

[0:00:07] Ook de mensen die dit op afstand volgen.

[0:00:11] Hartelijk welkom aan de staatssecretaris en aan de leden bij dit commissiedebat duurzaam vervoer.

[0:00:18] We hebben vanmiddag drie uur de tijd voor dit debat.

[0:00:21] Dat betekent dat we een indicatieve spreektijd voor de leden hebben van vier minuten.

[0:00:25] Ik stel voor dat we in eerste instantie drie interrupties doen.

[0:00:28] Omdat we ook voldoende tijd willen hebben om naar de beantwoording van de staatssecretaris te luisteren.

[0:00:34] En wat mij betreft, ik kijk even rond, dat roept niet een reactie op, gaan we dan ook direct beginnen met de eerste termijn aan de kant van de Kamer.

[0:00:42] En ik wil graag mevrouw Veldman van de VVD daarvoor het woord geven. Gaat uw gang.

[0:00:47] Dank u wel, voorzitter.

[0:00:49] De VVD is van mening dat verduurzaming van vervoer van belang is om minder brandstof te hoeven transporteren uit onvrije landen en om te zorgen voor schonere lucht in onze steden.

[0:00:57] Het gaat erbij niet om wat we niet meer mogen, maar om hoe we dingen wel kunnen doen op een

[0:01:01] realistische manier.

[0:01:02] De gewone automobilist moet zo min mogelijk worden geraakt door hogere kosten of belastingen

[0:01:06] en het moet aantrekkelijk zijn en betaalbaar worden om elektrisch te rijden.

[0:01:10] In het hoofdlijnakkoord staat dat verduurzaming van het wagenpark gestimuleerd blijft worden.

[0:01:14] Mijn eerste vraag voor de staatssecretaris is hoe hij zich hiervoor gaat inzetten.

[0:01:17] Welke stappen gaat hij zetten?

[0:01:20] Voorzitter, bij het wagenpark van de toekomst hoort ook een overzichtelijke plek aan de snelweg,

[0:01:23] waar laden steeds meer onderdeel van wordt en fossiele brandstoffen langzaam minder.

[0:01:27] Stel je voor dat je aankomt rijden en dat het een overzichtelijke plek is,

[0:01:30] waar duidelijk is waar je heen moet, om te tanken of te laden,

[0:01:33] waar de shop ook wat later s'avonds open is

[0:01:35] en waar het gewoon een prettig en overzichtelijk geheel is,

[0:01:38] waar je je welkom voelt.

[0:01:40] Maar voorzitter, dat is nu totaal niet het geval in de praktijk.

[0:01:43] Er is gedoe over wie het tanken, het laden en de shop mag aanbieden.

[0:01:47] Tankstationhouders, mkb'ers en familiebedrijven

[0:01:49] die al sinds mensheugenis aan de snelweg zitten

[0:01:51] en die graag een overgang maken naar laden,

[0:01:53] komen vanwege een vergunningenstop in een sterfhuiskonstructie terecht.

[0:01:57] Laadpunten aan de snelweg worden nu zelfs verwijderd.

[0:02:00] Laadstations bevinden zich soms ergens achteraf op het terrein.

[0:02:03] En dan moet je door het gras lopen om van de een naar de andere plek te komen.

[0:02:05] En er zijn inmiddels spookplekken waar vroeger tankstations waren.

[0:02:09] Dit moet anders, nu en om het voor de toekomst goed te regelen.

[0:02:12] Het ministerie werkt aan een nieuw regime.

[0:02:14] Maar dit nieuwe regime gaat juist niet zorgen voor die overzichtelijke plek waar je welkom voelt.

[0:02:19] Mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij toekomstig beleid wil aanpassen.

[0:02:23] zodat het wel goed geregeld wordt.

[0:02:25] Ik denk dan aan het aanbesteden van één geheel waar de verschillende functies onder hangen.

[0:02:29] En mijn vraag is of tot die tijd de vergunningstop van tafel kan.

[0:02:33] Ik heb over het aantrekkelijk maken van elektrisch rijden ook de volgende vragen.

[0:02:36] Allereerst, de elektrisch rijder weet vooraf of direct na het laden vaak niet wat de prijs is

[0:02:40] en het zicht op de prijs is het laatste jaar zelfs verslechterd.

[0:02:45] Kan de staatssecretaris toezeggen om hiervoor concrete doelen en termijnen af te spreken?

[0:02:50] Wat de VVD betreft zouden de laadpastarieven,

[0:02:52] dus wat het je exact kost als je met een laadpas gaat laden,

[0:02:56] openbaar beschikbaar moeten worden.

[0:02:57] Want de laadpaal-exploitanten zijn binnenkort weliswaar verplicht

[0:03:00] de laadtarief aan de paal openbaar beschikbaar te stellen,

[0:03:03] maar deze verplichting geldt niet voor laadpassen.

[0:03:06] Kan de staatssecretaris toezeggen ook hier actie op te nemen?

[0:03:09] Dan het doel is om in 2025 bij 60% van de laadcessies slim te laden,

[0:03:14] dus voor het meest gunstige tarief van de energie op een bepaald moment.

[0:03:18] Bij het bereiken van dit doel wordt vooral ingezet op slim laden

[0:03:20] bij publieke laadpalen. Terwijl slechts 20% van de elektrische kilometers in Nederland

[0:03:25] bij een publieke laadpaal wordt geladen en 58% op eigen terrein. Ook zien we dat de aandacht

[0:03:30] uitgaat naar het beperken van stroomtoevoer in spitstijden. Mijn vraag aan de staatssecretaris

[0:03:34] is hoe in zijn actieplan meer aandacht kan komen voor de lagere tarieven in de daluren

[0:03:38] bij de publieke laadpaal in plaats van afknijpregime stijle spitsuren. En voor het vergroten van

[0:03:43] portemonnee bewust laden thuis. Voorzitter, biobrandstoffen zijn een belangrijk ingrediënt

[0:03:48] om tot een CO2-neutrale economie te komen.

[0:03:51] In het regeerprogramma staat dat het kabinet zich inzet op de productie en toepassing

[0:03:54] van duurzame brandstoffen in mobiliteit en transport.

[0:03:57] Wat de VVD betreft nemen we de belemmeringen die er nu voor zijn weg om de afzet

[0:04:02] en opschaling van biobrandstof te vergroten.

[0:04:04] Daarom de volgende vragen aan de staatssecretaris.

[0:04:07] Welke ruimte ziet hij om de limieten van het gebruik van biobrandstoffen te verruimen?

[0:04:11] Door verbeteringen in het productieproces worden de limieten sneller bereikt.

[0:04:15] Het is dan niet meer dan terecht dat die limieten worden verruimd.

[0:04:17] Voor Bio LNG blijkt Nederland extra regels te stellen aan de mogelijkheid om dit via

[0:04:22] bestaand gasnetwerk te vervoeren.

[0:04:25] Andere landen doen dit niet.

[0:04:26] In het regeerprogramma staat dat er geen nationale koppen op Europese regelgeving komen.

[0:04:30] Hoe ziet de staatssecretaris dat in dit verband?

[0:04:33] Tot slot, de VVD is blij met hoe de vrachtwagenheffing in de begroting is verwerkt.

[0:04:37] Dat wil zeggen dat de inkomsten uit de heffing worden teruggesluist naar de sector, zodat

[0:04:40] de sector verder kan verduurzamen.

[0:04:43] Met biobrandstoffen kan een aanzienlijke vergroening van wegtransport plaatsvinden, maar dit maakt

[0:04:47] nu geen onderdeel uit van de terugsluis, maar ziet de staatssecretaris hiervoor nog ruimte binnen de

[0:04:51] terugsluis van de vrachtwagenheffing? Dank u, voorzitter. Ik dank u wel. Er zijn interrupties

[0:04:56] voor u, mevrouw Veldman. Allereerst van de heer Heutink van de PVV. Ja, voorzitter. Het valt me een

[0:05:01] beetje op en tegelijkertijd tegen dat de VVD niks zegt over die verschrikkelijke zero-emissiezones.

[0:05:08] En bij uitstek was dat toch ook dit debat geschikt voor. Dus ik ben heel erg benieuwd of de VVD

[0:05:14] niet allemaal erg lang vindt duren voordat het kabinet met een uitstelmaatregelen komt

[0:05:19] en zonee wat ze dan het liefst ziet van het kabinet.

[0:05:25] Mevrouw Veldman.

[0:05:26] Voorzitter, ik dank de heer Heutink voor deze vraag,

[0:05:28] want dan heb ik nu de gelegenheid om daar even de tijd voor te nemen.

[0:05:31] Als dat mag van uw voorzitter, een klein beetje tijd, ja.

[0:05:36] Want wij zijn van mening dat de zero-emissiezones die nu gepland staan

[0:05:40] voor veel ondernemers niet haalbaar zijn.

[0:05:42] Je ziet dat ondernemers nog niet die aanschaf van een dure elektrische bus kunnen betalen,

[0:05:48] de tweedehandsmarkt is nog onvoldoende op gang gekomen, de laadinfrastructuur is nog

[0:05:52] niet op orde en eigenlijk komt er ook een hele administratieve romslomp bij deze ondernemers

[0:05:57] terecht en zijn we in een heel systeem om een ontheffingencircus aan het organiseren.

[0:06:02] Dus wat ons betreft zorgen we dat die ondernemers de ruimte krijgen om hieraan te gaan voldoen

[0:06:08] en dus niet al vanaf 2025. Aanstaande dinsdag komt daarvoor een voorstel instemming in onze Tweede Kamer

[0:06:17] om die ruimte te gaan bieden.

[0:06:19] En ik moet zeggen, het stuit me echt tegen de borst waar, zeg maar de manier waarop sommige partijen

[0:06:25] spreken over deze ondernemers en het gemak waarmee eigenlijk gesproken wordt over

[0:06:32] oh maar die kunnen het wel en ze kunnen toch ontheffingen aanvragen.

[0:06:34] Het stuikt me werkelijk tegen de borst, want ik zou zeggen, ga eens kijken in de praktijk.

[0:06:39] In bijvoorbeeld Ede en Apeldoorn hebben ze om deze redenen die zero-emissiezone uitgesteld.

[0:06:45] En dat is te prijzen.

[0:06:46] Dank u wel.

[0:06:48] De heer De Hoop, Koningspartij voor de Arbeid.

[0:06:51] Ja, voorzitter, dan toch even door over die zero-emissiezones.

[0:06:54] Want ik weet dat voor de VVD er twee grote symbolen zijn geweest die u binnen heeft gehaald.

[0:07:00] namelijk die accijnsverlaging en dat oprekken van die milieuzone samen met de PVV.

[0:07:05] Maar dan toch daarover, want naar aanleiding van vragen die we eerder stelden,

[0:07:08] is er toen ook een onderzoek gedaan door Bereschot, onafhankelijk onderzoek.

[0:07:12] Nou, die stelde een aantal dingen.

[0:07:14] Uitstel van de invoering zou zorgen voor onduidelijkheid voor ondernemers.

[0:07:17] Veel gemeenten en ondernemers hebben ook al verregaande investeringen gedaan,

[0:07:21] waardoor het onverantwoord, onwenselijk wordt geacht om van koers te veranderen.

[0:07:25] Een intensief samenwerkingsproces,

[0:07:26] Dus hoewel men niet altijd achter de implementatie van sero-emissiestolen staat,

[0:07:31] erkent men dat er voorwaarden breed voor ondernemers realistisch en toereikend zijn

[0:07:36] bij de problemen waar men tegen aanloopt.

[0:07:38] Dus kan mevrouw Veldman nog explicieter noemen wat dan de problemen zijn waarvan zij denkt

[0:07:43] dit is zo onacceptabel, ik zou het uit willen stellen.

[0:07:47] Mevrouw Veldman.

[0:07:48] Zeker voorzitter en dank voor de vraag.

[0:07:50] Nu bevindt ze geen goed gezelschap, want in datzelfde onderzoek staat ook letterlijk

[0:07:55] Het is complex en de ondernemers moeten navigeren door een web van regels en

[0:07:58] uitzonderingen om te bepalen welke regels op hen van toepassing zijn.

[0:08:02] En er moet dus qua communicatie en bewustwording nog heel veel water door de Rijn.

[0:08:06] Er staat ook bij dit kan de uitvoerbaarheid en de uitlegbaarheid van het beleid bemoeilijken.

[0:08:11] En wat ik zie in bijvoorbeeld Ede en Apeldoorn, want daar is voor de zomer besloten tot uitstel

[0:08:16] voor deze in verband met deze complexiteit voor de ondernemers en dat ze het niet mee kunnen maken.

[0:08:23] Dus ja, om die reden zeg ik niet doen en terecht dat er hier om uitstel wordt gevraagd.

[0:08:30] Ja, doorgaand op dit punt, voorzitter, want bijvoorbeeld die net aansluiting niet kunnen

[0:08:36] krijgen, daarmee kun je gewoon inderdaad een ontheffing krijgen.

[0:08:39] Ik snap dat de Ede en Apeldoorn dat zelf niet doen.

[0:08:42] Ik kan me niet een voorbeeld voorstellen dat mevrouw Veldman kan noemen waar je geen ontheffing

[0:08:46] voor kunt krijgen en zelfs op het moment ernstige ziektes met pensioen gaan, binnenkort stoppen

[0:08:51] met het bedrijf, niet op tijd te verzwaren, netwerkkongestie.

[0:08:55] Als dat allemaal ook al niet het geval is, heb je zelfs nog, als je onvoldoende

[0:08:59] financiële middelen hebt, de mogelijkheid via de bedrijfseconomische

[0:09:03] omstandigheden een ontheffing aan te vragen.

[0:09:05] Voorzitter, dit gaat ook over een betrouwbare overheid.

[0:09:07] En ik vind het ook onverantwoord richting

[0:09:09] al die ondernemers die gigantische, gigantische investeringen hebben gedaan

[0:09:13] om dit voor elkaar te krijgen, om het dan uit te stellen.

[0:09:16] Ik voorzie daar vele rechtszaken, dat zeg ik niet alleen.

[0:09:18] Als je naar het onderzoek kijkt, laatste opmerking bij deze interruptie,

[0:09:22] voorzitter, dan zie je dat er 77.000 bezoekers zijn geweest bij die website

[0:09:26] die hier speciaal voor is opgesteld.

[0:09:28] 23 reacties met een negatieve lading, 17 ondernemers bezorgd.

[0:09:32] Voorzitter, dit is zo weinig.

[0:09:34] Ik vind het echt onbegrijpelijk en onbehoorlijk en ook niet bestuurlijk

[0:09:38] verantwoordelijk om voor uitstel te kiezen, zegt, via u tegen mevrouw Veldman.

[0:09:41] Vraagteken, mevrouw Veldman.

[0:09:44] Dank u, voorzitter.

[0:09:45] Ja, en ik zei al het stuit met tegen de borst hoe sommige partijen met gemak praten over

[0:09:50] hoe ondernemers dit wel even kunnen fixen.

[0:09:52] En ik val in herhaling als ik zeg, er is juist ook geconcludeerd dat het complex is en dat

[0:09:57] de ondernemers in een ontheffing oerwoud belanden.

[0:10:00] En ja, het is te prijzen dat die ondernemers die de investeringen hebben kunnen doen, dat

[0:10:05] hebben gedaan.

[0:10:06] Is goed voor het milieu en fijn dat zij dat hebben kunnen doen, dat ze die stappen hebben

[0:10:11] kunnen zetten.

[0:10:12] Maar wij willen daarmee niet zeggen dat we de ondernemers die het niet mee kunnen maken, aan de kant zetten.

[0:10:18] En dat is precies wat ze in Ede en Apeldoorn hebben gezien.

[0:10:23] Ik hoor de cijfers die u zegt van het onderzoek, maar ik heb ook zelf nog een informatieavond in bijvoorbeeld de gemeente Ede meegemaakt.

[0:10:33] En als je daar gewoon de ondernemers zelf direct hoort, de zorgen die ze hebben...

[0:10:37] en de ontheffingen en het oerwoud van vrijstelling, ontheffingen en overgangsregime de onduidelijkheid daaromtrend meemaakt,

[0:10:45] dan is dat gewoon geen optie voor veel ondernemers.

[0:10:48] GroenLinks-PvdA staat bekend als een partij die wat minder om de ondernemers geeft.

[0:10:52] Wij wel, en wij willen dat iedereen dit mee kan maken.

[0:10:55] Deer de Hoop, uw derde interruptie.

[0:10:57] Ik vind het prima dat het mijn laatste interruptie is, want ik vind dit ook niet een chique manier om dit debat te voeren,

[0:11:03] om te zeggen dat wij dan niet voor ondernemers staan. Prima.

[0:11:05] Kijk, we kijken verschillend tegen zero-emissionszones aan vanwege een politiek idee daarover.

[0:11:12] Prima.

[0:11:12] Maar op het moment dat een onafhandelijke onderzoek vaststelt dat dit de manier is om

[0:11:17] het te doen, op het moment dat ondernemers zelf in grote getale zeggen wij maken gigantische

[0:11:21] investeringen, we hebben een ronde tafelgesprek gehad waar de RAI, de BOVAG, de BNH, de Broekenpartijgenoot

[0:11:26] van u allemaal stellen, dit is niet de manier om dat te doen, dan zou ik mevrouw Veldman

[0:11:30] willen vragen om iets minder dogmatisch vast te houden in die strijd die u heeft tegen zero

[0:11:34] emissiezones en ook te kijken naar de verantwoordelijkheid van een overheid om daar eerlijk

[0:11:39] in te zijn, bestuurlijk goede keuzes te maken. Nota bene een PVV minister of staatssecretaris heeft

[0:11:44] erkend, ja weet u, ik zie gewoon al die gemeentes willen dit bijna en dan kiezen ze dan zelf om het

[0:11:49] niet te doen, dat mag ook. Dus ik snap de hele argumentatie van mevrouw Veldman van de VVD oprecht

[0:11:56] Ik geef best wel veel ruimte voor deze interrupties en antwoorden.

[0:12:01] Ik zat ook te kijken naar het aantal leden, dus ik wil wel graag een kort antwoord, zodat

[0:12:04] we door kunnen gaan met de eerste termijn.

[0:12:07] Voorzitter, en als ik dan kort antwoord, dan zou ik willen zeggen, die bloemist die

[0:12:11] graag de bloemstukken rond wil brengen, de bakker die wil rondbrengen en alle partijen,

[0:12:17] de kleinere ondernemers, zeker in die gemeenten, die maken zich gewoon te grote zorgen en kunnen

[0:12:22] het niet meemaken.

[0:12:24] En naast mij blijf ik nu horen buiten de microfoon, ja, mensen kunnen allemaal ontheffingen aanvragen.

[0:12:28] Daarover heb ik gezegd wat ik heb gezegd.

[0:12:31] Mensen in een ontheffingenoerwoud sturen en op basis daarvan een regeling gaan uitvoeren, is de omgekeerde wereld.

[0:12:37] Dank u wel, voorzitter.

[0:12:38] Dank u wel. Dan is het woord aan de heer De Hoop van GroenLinks.

[0:12:41] Oh, kijk eens aan.

[0:12:42] Goedemiddag, mevrouw.

[0:12:43] Het lid Kostings is ook aangekomen bij het begin van het debat.

[0:12:47] Welkom.

[0:12:48] En ik zie dat u nog een interruptie heeft.

[0:12:51] De heer Onge van Dijk heeft dat ook.

[0:12:52] Dus dan begin ik met u, van volgevolgen interruptie.

[0:12:58] Goedemiddag, dank u wel.

[0:13:00] Ik moet schakelen tussen verschillende debatten, dus excuse.

[0:13:03] Het verbaast me gewoon heel erg hoe de VVD zich nu opstelt.

[0:13:07] Helemaal niet op basis van feiten, maar op basis van een soort van onderbuikgevoel.

[0:13:11] Want we weten uit het onderzoek, wat net ook is aangehaald,

[0:13:14] uiteindelijk zijn er verschillende aspecten genoemd,

[0:13:16] maar de eindconclusie is toch echt een oproep aan het Rijk

[0:13:19] dat gemeenten en ondernemers gebaat zijn aan een stabiele overheid die vasthoudt aan de gemaakte afspraken

[0:13:25] en de spelregels niet tijdens het spel aanpast.

[0:13:28] Dus het is van groot belang dat juist die 2025 die eerste minimale stap wordt voorgezet.

[0:13:34] En dat is echt niet de Partij voor het Dieren of andere partijen die groen zijn,

[0:13:38] maar het is TLN, VNO, MKB Nederland die de VVD daartoe heeft opgeroepen.

[0:13:43] Dat is toch een heel groot deel van ondernemers.

[0:13:46] Dus het lijkt erop dat juist de VVD hier de ondernemers in de steek laat.

[0:13:51] En ik vraag de VVD waarom ze dat doen.

[0:13:57] En ik vraag nogmaals aan de leden om de interrupties kort te houden.

[0:14:00] Dus ik doe dat in generieke zin, omdat we een debat van drie uur hebben en dat op tijd

[0:14:04] moet afkomen vandaag.

[0:14:06] Mevrouw Veldman.

[0:14:08] Voorzitter, omdat je als je dit doet juist ondernemers in de steek laat en ik wil ook

[0:14:13] verwijzen naar ondernemend Nederland, de branchevereniging ook voor ondernemers,

[0:14:17] die aangeeft het is gewoon voor zoveel mensen niet haalbaar.

[0:14:21] En wat ik zeg, het is de omgekeerde wereld.

[0:14:23] Als je een hele regeling in het leven roept terwijl we alleen maar ontheffingen

[0:14:28] en vrijstelling aan moeten vragen, dan ben je volgens mij verkeerd bezig.

[0:14:32] Het kost iets.

[0:14:34] Voorzitter, ik constateer nog steeds dat de VVD gewoon niet luistert naar onderzoeken.

[0:14:38] Ook het Rijk heeft geconcludeerd dat gemeenten dit gewoon goed hebben geregeld.

[0:14:42] Maar goed, dan ga ik terug naar iets wat in het coalitieakkoord staat, namelijk dat het

[0:14:48] de verantwoordelijkheid van gemeenten is, dat we het overlaten aan gemeenten uiteindelijk.

[0:14:53] Dus kan de VVD tenminste toezeggen dat ze zich houden aan de coalitieafspraken, dat het

[0:14:59] gewoon uiteindelijk aan gemeenten is en dat het Rijk niet gaat dwarsblomen.

[0:15:06] Mevrouw Veldman.

[0:15:08] Voorzitter, in het voorstel dat dinsdag ook in stemming zal komen in de plenaire zaal ziet

[0:15:13] dat het er ons om te doen is om uitstel te geven voor die ondernemers die het anders niet redden

[0:15:18] en niet meemaken. Dat is de kern van het verhaal. En wij zien en wij begrijpen dat gemeenten gaan

[0:15:24] over de wel of niet inrichten of starten van zero-missiezones. Wat wij doen met dat voorstel

[0:15:30] is een beroep op de staatssecretaris om ervoor te zorgen dat die ondernemers die het niet mee kunnen

[0:15:35] maken niet buiten de boot vallen. En hoe dat in de uitwerking er precies uitziet, dat is de volgende

[0:15:41] stap, maar dat we dat gaan regelen met elkaar dat staat voorop.

[0:15:45] Laatste interruptie. Ja, die motie begrijp ik trouwens absoluut niet.

[0:15:49] Dat wat er wordt gevraagd is eigenlijk al geregeld, maar los daarvan wil ik gewoon

[0:15:53] een heel helder antwoord. Staat de VVD nog achter wat er in het

[0:15:58] coalitieakkoord staat, namelijk dat het aan de gemeente is of ze die zero-emissies

[0:16:03] zones doorvoeren of niet en dat wij dus niet gaan dwarsbomen.

[0:16:08] Kan de VVD bevestigen dat het Rijk niet moet gaan dwarsbomen als gemeenten gewoon willen doorzetten?

[0:16:17] Voorzitter, zoals ik zei, de oplossing zit in de uitwerking en de staatssecretaris,

[0:16:21] maar ik kan mij voorstellen dat als je iets kunt organiseren wat een uitzondering landelijk kan

[0:16:27] regelen, dat je nog steeds de optie hebt dat de gemeente er vervolgens over gaat om wel of niet

[0:16:33] te starten met die zero-emissiezone.

[0:16:35] De heer Holvandijk.

[0:16:37] Ja, dank voorzitter.

[0:16:38] En vanuit NEC zien we ook wel degelijk dat er nog zorgen zijn bij ondernemers,

[0:16:44] maar we zien natuurlijk ook dat er al tien jaar over deze zones wordt gesproken.

[0:16:48] Dat je op een gegeven moment natuurlijk ook van de wal moet.

[0:16:50] En ik ben blij om te horen van de VVD dat ze 1 januari 25 niet ter discussie stellen

[0:16:55] als mogelijke ingangsdatum als gemeente daarvoor kiezen.

[0:16:58] Die lokale autonomie is voor ons ook belangrijk.

[0:17:00] En tegelijkertijd, en dat is mijn vraag, hoor ik de VVD zeggen ondernemers, en tegelijk

[0:17:07] hoor ik de voorbeelden dat het natuurlijk vooral om die wat kleinere bedrijven gaat

[0:17:11] die simpelweg die investeringen nu niet kunnen maken.

[0:17:13] Dus mijn vraag is ook wel aan de VVD of ze zou kunnen preciseren in hoeverre, om welke

[0:17:20] ondernemers het gaat.

[0:17:21] Want op het moment dat je het breed formuleert, dan lijkt het toch een algeheel uitstel te

[0:17:24] bepleiten.

[0:17:25] Dus dat is mijn vraag.

[0:17:25] Wat wordt er bedoeld met ondernemers?

[0:17:29] Mevrouw Veldman.

[0:17:30] Voorzitter, met ondernemers wordt bedoeld ondernemers die dit anders niet mee kunnen maken.

[0:17:35] En wat je ziet, en dat heb ik ook in afgelopen debatten helder gemaakt,

[0:17:37] is dat dat vooral voor de wat kleinere MKB'ers geldt.

[0:17:42] Maar laatst sprak ik een MKB'er, die heeft honderd man personeel, zes miljoen omzet,

[0:17:48] wil een nieuwe ambachtelijke bakkersvestiging in een gemeente openen

[0:17:52] en besluit uiteindelijk om dat niet te doen vanwege de zero-emissiezones.

[0:17:56] terwijl het een schitterend bedrijf is met werkgelegenheid, met een mooi product, duurzaam gemaakt en dan wordt die mogelijkheid ontnomen.

[0:18:03] Ook dat soort zaken spelen mee.

[0:18:07] Jeroen Dijk.

[0:18:08] Ja, dank voorzitter.

[0:18:10] En misschien toch nog even ook om het scherp te krijgen.

[0:18:12] Stel nou dat deze oproep door de staatssecretaris wordt opgepakt en inderdaad nog gekeken wordt naar een mogelijkheid om te standardiseren.

[0:18:19] Dat mag toch niet leiden tot uitstel als gemeente dat willen om wel op 1 januari 25 van start te gaan.

[0:18:27] Mevrouw Veldman.

[0:18:29] Nou voorzitter, wat we vragen in het voorstel is

[0:18:31] zorg dat die bedrijven die het niet meemaken,

[0:18:34] dat die uitgezonderd kunnen worden.

[0:18:37] Dus ja, en de exacte uitwerking

[0:18:39] en of dat, zeg maar, welk bedrijf dat dan exact is,

[0:18:43] dus welke grootte en hoe dat georganiseerd wordt,

[0:18:47] dat is onderdeel van de uitwerking.

[0:18:49] Maar zoals gezegd, voor ons staat centraal,

[0:18:51] er zijn veel ondernemers die dit niet mee kunnen maken

[0:18:53] en ondanks dat er ondernemers zijn

[0:18:55] die wel al hebben geïnvesteerd, wat heel erg mooi is,

[0:18:58] betekent dat niet dat je die ondernemers die dat niet kunnen vervolgens in de steek laat.

[0:19:06] We kunnen verder met de volgende spreker aan de kant van de Kamer.

[0:19:09] Dat is de heer De Hoop van GroenLinks Partij van de Arbeid.

[0:19:11] Dank, voorzitter.

[0:19:12] Vandaag spreken we over duurzaam vervoer.

[0:19:14] En dat is iets, dat weten we ook, waar GroenLinks Partij van de Arbeid altijd enthousiast van wordt.

[0:19:18] Het is alleen wel jammer dat we dan op dit moment te maken hebben met twee bewindspersonen

[0:19:22] die letterlijk alle vormen van duurzaam vervoer eigenlijk ontmoedigen.

[0:19:27] Accijnsverlaging van 1,2 miljard, maar treinreizen worden weer duurder en alle vormen van EV's

[0:19:32] worden afgeroomd.

[0:19:33] Alle regelingen.

[0:19:34] En eigenlijk is er maar één voertuig waar dit kabinet echt voor staat wat elektrisch

[0:19:38] is.

[0:19:39] En dat is de fatbike.

[0:19:40] Dat is toch een beetje teleurstellend, moet ik zeggen, voorzitter.

[0:19:43] Na jaren van positieve ontwikkelingen gaan we van belonen naar bestraffen.

[0:19:47] Want schoonrijden wordt duurder dan vervuilen.

[0:19:50] Met miljarden aan accijnskorting draait dit kabinet de geldstroom om.

[0:19:54] Van EV naar fossiel.

[0:19:56] En we gaan van vervuilen betaald naar het betalen van vervuilers, en dat is wat mij betreft

[0:20:01] echt de omgekeerde wereld.

[0:20:02] Ik heb daarom een aantal vragen aan de staatssecretaris.

[0:20:04] Kunt u zich nog herinneren hoeveel procent van de accijnskorting terechtkomt bij de Nederlanders

[0:20:09] met de laagste inkomens die door de hoge brandstofprijzen in de problemen komen?

[0:20:13] En hoeveel van die 1,2 miljard helpt ons dan bij het oplossen van een maatschappelijk probleem?

[0:20:17] Hoeveel van de aanschafsubsidies van EV's, nieuw en tweedehands, leidt tot binnen de

[0:20:21] levencyclus van zo'n auto tot een betaalbare mobiliteitsoptie voor

[0:20:25] mensen met een smalle beurs?

[0:20:26] En heeft u dat onderzocht?

[0:20:27] En is dat dan goed besteed geld?

[0:20:28] En hoeveel besparen we als maatschappij aan maatschappelijke

[0:20:31] kosten voor CO2, stikstof en gezondheidsgevolgen per vervangen

[0:20:36] van een fossiele auto?

[0:20:37] Zit dat in berekeningen en hoeveel is dat?

[0:20:39] Wat zijn de gevolgen van het afschaffen van een subsidie voor

[0:20:41] de instroom van EV?

[0:20:43] En wat zijn de gevolgen voor de beschikbaarheid van betaalbare

[0:20:45] tweedehands EV's over vijf jaar?

[0:20:47] Wat zijn de gevolgen voor het klimaatbeleid en welke

[0:20:49] aanvullende maatregelen gaat u nemen om alsnog de doelen te halen.

[0:20:53] En is 100% EV nieuw verkopen in 2030 het doel van de afgelopen drie

[0:20:57] kabinetten nog steeds een doel? En waar komen we dan nu op uit?

[0:21:01] Voorzitter, dan kregen we uiteindelijk de beantwoording van

[0:21:03] de motie van mijn voorganger Nijboer op het afficheren van het

[0:21:06] total cost of ownership op auto's. De autosector heeft daar niet zoveel

[0:21:10] zin in zelf. En ik vraag de staatssecretaris om het wel te doen.

[0:21:13] Voor de vijf meest populaire EV's en hun fossiele tegenhanger onder het

[0:21:17] nieuwe belastingresime van 2026 en 2027 bijvoorbeeld.

[0:21:21] Waar komen de kosten van het consument dan op uit?

[0:21:24] Dat mag voor het volgende overleg en als u dat wilt toezeggen

[0:21:28] hoef ik daar geen motie op in te dienen.

[0:21:30] Voorzitter, mijn eigen motie op een top 10 voor deelmobiliteit

[0:21:33] geeft een mooi overzicht aan maatregelen.

[0:21:35] In de appreciatie beschrijft de staatssecretaris vooral de maatregelen

[0:21:38] die al genomen zijn.

[0:21:39] Maar wat gaat hij doen met die maatregelen die er staan?

[0:21:42] Er zijn bijvoorbeeld zes wettelijke of fiscale maatregelen,

[0:21:44] zou je zeggen, dat kan de staatssecretaris oppakken.

[0:21:46] Ik roep u dan ook op om dat te doen.

[0:21:49] Huiswerk.

[0:21:49] En hoe koppelt de staatssecretaris alles terug naar partners lokaal en in de sector?

[0:21:53] Dan, voorzitter, is het effect van goed georganiseerde deelmobiliteit op doelgroepenvervoer en de

[0:21:58] vervoersarmoede nog niet onderzocht.

[0:22:00] Maar daar verwachten wij zelf veel baten.

[0:22:02] Wat zouden we bijvoorbeeld met die 1,2 miljard kunnen doen op vervoersarmoede als we dat investeren

[0:22:07] in deelmobiliteit?

[0:22:08] Of we kiezen voor het succesvolle klimaat in Duitsland.

[0:22:11] We zien vandaag nog dat het een modelshift van 30% oplevert van wegverkeer naar de trein.

[0:22:17] Die tickets voor het geld zou je wel twee keer in kunnen voeren.

[0:22:20] Of iets bescheidener. Wat zou u kunnen doen met bijvoorbeeld 10%...

[0:22:24] met die actieiskorting van de VVD, die 1,2 miljard?

[0:22:27] Wat zou u daar kunnen doen voor duurzaam vervoer?

[0:22:30] Voorzitter, tenslotte de zero-emissiezones.

[0:22:32] Ik ben blij met het onderzoek van Bereschot...

[0:22:34] en dat zelfs BVV-staatssecretaris nu inziet dat dit gewoon de begaande route is...

[0:22:39] dat ondernemers en het hele veld deze afspraken met elkaar gemaakt hebben

[0:22:43] en dat we ook een bestuurlijke verantwoordelijkheid hebben om dat door te zetten.

[0:22:46] En dan, voorzitter, tenslotte nog twee dingen.

[0:22:51] Duurzaam vervoer gaat ook natuurlijk over de fiets.

[0:22:53] We zien dat daar veel veiligheidsproblemen zijn.

[0:22:55] Ik zou graag voor de staatssecretaris horen wat hij daar doet.

[0:22:57] En ik wil ook eindigen met een compliment.

[0:22:59] Ik ben blij dat het vorige kabinet, maar daarmee dit kabinet ook,

[0:23:02] 98 miljoen heeft uitgetrokken voor de twee van de laatste dieseltreinen

[0:23:06] tussen Hengelo en Zutphen en Almelo en Hardermergen op volging van mijn motie.

[0:23:10] Daar zijn we ontzettend blij mee.

[0:23:11] En ik zou graag een tijdspad van de staatssecretaris willen krijgen

[0:23:14] waarop hij ook de allerlaatste dieseltreinen zo snel mogelijk aan het afbouwen is.

[0:23:18] Dank.

[0:23:20] Dank u wel. Interruptie van de heer Holvendijk.

[0:23:22] Ja, dank voorzitter.

[0:23:23] Ook één vraag toch over die zero-emissie-zones,

[0:23:25] want dat hangt hier toch ook een beetje boven de tafel vanmiddag.

[0:23:30] Mijn vraag is eigenlijk aan Agronomische Partij voor de Arbeid.

[0:23:32] Stel nou dat er een groep ondernemers is

[0:23:33] waarbij het nog ontzettend veel verschillen zijn tussen gemeenten.

[0:23:36] En ik denk dat dat zo is, een paar kleine, misschien marktkoopluien, et cetera.

[0:23:41] En we zouden daar nog met standaardisatie ook wat kunnen bereiken.

[0:23:44] Staat GroenLinks Partij van de Arbeid daar wel voor open, zonder zeg maar in die gemeentelijke

[0:23:48] autonomie te treden voor die invoering?

[0:23:53] Voorzitter, zoals ik de stukken heb gelezen en ook het hele traject met de zero-emissiezones

[0:23:58] heb gezien, zie ik ook dat voor die groep er eventueel nog ontheffingsmaatregelen zouden

[0:24:04] kunnen zijn.

[0:24:04] Die zijn ook al gestandardiseerd.

[0:24:05] Volgens mij kunnen ze daar prima binnenvallen, maar ook het laatste stuk, wat daar volgens mij heel scherp over is,

[0:24:12] dit gaat dan over bedrijfseconomische omstandigheden.

[0:24:15] Als je dan onvoldoende financiële middelen hebt, kun je gewoon een ontheffing aanvragen.

[0:24:18] Dus wij zijn hier aan het vragen naar dingen die al mogelijk zijn.

[0:24:23] En ik weet hoe ontzettend veel gedoe al die onderhandelingen zijn geweest met al die mensen in dat maatschappelijke veld

[0:24:29] om die zero-emissies zones voor elkaar te krijgen.

[0:24:31] En als we hier nu weer één dingetje van af gaan knippen, ook een gedeeltelijke willekeur,

[0:24:36] dan krijg je die hele discussie opnieuw. Het bedrijfsleven is er klaar voor.

[0:24:40] Je pakt de ondernemers die al grote investeringen hebben gedaan.

[0:24:42] Dus mijn oproep echt aan deze partij is, doe dit nu gewoon.

[0:24:45] Het veld is er klaar voor. We hebben een bestuurlijke verantwoordelijkheid.

[0:24:48] En ik zie niet in waarom dit niet binnen de huidige ontheffingen zou kunnen vallen. Dank.

[0:24:54] Dank. Dan heeft de heer Pierik nog een interruptie. Gaat u gaan. De BBB.

[0:24:58] Ja, dank voorzitter. Ja, toch ook nog even een vraag over de zero-emission-zones.

[0:25:01] We hebben al heel veel over de ondernemers en de zelfstandigen gesproken,

[0:25:05] die daar best veel moeite mee hebben om het mee te maken.

[0:25:10] Kan de heer De Hoop aangeven wat voor invloed het volgens hem heeft op de burgeren?

[0:25:17] Als ondernemers in die zero-emissiezones klussen moeten doen,

[0:25:21] ik kan me goed voorstellen dat het gewoon veel duurder wordt

[0:25:24] en dat het uiteindelijk ook effecten heeft op de prijzen die ze moeten berekenen

[0:25:28] voor de mensen die in die zero-emissiezones wonen.

[0:25:30] Dus kan de heer De Hoop even aangeven van wat voor invloed het zou hebben op de prijzen die de ondernemers moeten doorrekenen in hun diensten en producten?

[0:25:42] De heer De Hoop.

[0:25:44] Voorzitter, ik heb natuurlijk geen inzicht in de berekeningen die ondernemers maken voor de prijs die uiteindelijk bij de consument terechtkomt.

[0:25:52] Wat ik een beetje ingewikkeld vind, en dat merk ik bij heel veel meer debatten,

[0:25:57] is dat ik nu bijna als enige in deze zaal het beleid van Rutte 4 aan het verdedigen ben,

[0:26:02] notabene van de VVD-minister en de CDA-staatssecretaris in deze milieuzones.

[0:26:08] Ik vind dat wel wat ingewikkeld worden.

[0:26:10] Dit zijn afspraken die al jarenlang gemaakt zijn.

[0:26:13] Er zijn heel veel ontheffingen en kosten worden helaas vaak doorgerekend aan consumenten.

[0:26:20] Daar heb ik ook moeite mee. Dat zie ik in de supermarkten, dat zie ik op heel veel plekken.

[0:26:24] Ik wil daar best een debat met de heer Pierik over voeren, maar dat heeft wat mij betreft weinig te maken met de zero-emissiezones die ingevoerd gaan worden.

[0:26:32] De heer Huiting, PVV.

[0:26:34] Voorzitter, het zal vast niet de eerste en de laatste keer zijn dat GroenLinks Partij van de Arbeid hier alleen in deze Kamer staat, voorzitter.

[0:26:41] Maar toch even over die zero-emissiezones in de richting van meneer De Hoop.

[0:26:45] Want ja, als we zijn lijn gaan volgen,

[0:26:49] dat betekent het faillissement van heel veel ondernemers.

[0:26:53] Dan hebben we het over bakkers, dan hebben we het over kaasboeren,

[0:26:56] dan hebben we het over de vishandel tegenover loodgieters.

[0:27:00] Wat zegt meneer De Hoop tegen al die hardwerkende mensen in ons land

[0:27:05] die hij met zijn milieuzon liever nog vandaag failliet ziet gaan?

[0:27:10] Wat zegt hij tegen hen?

[0:27:13] Wat zegt u, meneer De Hoop?

[0:27:14] Nou, dat ik deze vraag graag doorgeleid aan uw eigen staatssecretaris die over dit beleid gaat, meneer Huiting.

[0:27:19] Wat zegt de heer De Hoop? Hou toch op, man.

[0:27:22] Even serieus. Dit is u notabene uw eigen staatssecretaris en dan gaat u mij dat verwijt geven.

[0:27:29] Populisme reikt wel vrij breed in het debat momenteel, moet ik zeggen, voorzitter.

[0:27:34] Meneer Huiting.

[0:27:35] Voorzitter, het was geen vraag aan de staatssecretaris.

[0:27:38] Ik ga hem zometeen nog wel een en ander vragen.

[0:27:40] Maar ik constateer dat GroenLinks Partij van de Arbeid geen antwoord heeft op mijn vraag.

[0:27:45] Geen antwoord heeft richting ondernemers die dankzij deze zero-emissiezones een faillissement worden ingejaagd.

[0:27:52] En dat is de trieste constatering die we dan uit dit debat vandaag moeten halen, voorzitter.

[0:27:57] Ja, voorzitter, feiten doen er niet zo toe, geloof ik, bij de PVV.

[0:28:04] Er zijn meer ondernemers die ontzettend veel investeringen hebben gedaan, nu al, om die

[0:28:11] zero-emissiezones voor elkaar te krijgen, dan ondernemers die echt niet binnen die ontheffingen

[0:28:16] gaan vallen.

[0:28:16] Al die mogelijkheden die er zijn.

[0:28:19] Ik zie het echt niet dat dat heel veel zijn.

[0:28:22] Je ziet het ook aan de reacties die op de website zijn gekomen.

[0:28:25] 17 bezorgde ondernemers, 23 algemene reacties.

[0:28:30] Dus de heer Heutink schetst hier een beeld wat gewoon niet de realiteit is.

[0:28:33] En op het moment, op het moment dat er daadwerkelijk echt ondernemers zijn die op geen enkele manier binnen deze ontheffing vallen en dat echt onredelijk is, sta ik naast de heer Huiting, sta ik naast alle mensen in de Kamer om te kijken wat daar dan nog voor nodig is.

[0:28:47] Maar mijn beeld is dat het prima kan met de ontheffing en ik hoop dat we dan ook een debat kunnen voeren wat wel enigszins nog gebaseerd is op feiten.

[0:28:57] Dat klopt, u heeft geen interrupties meer, dus dan gaan we, dan kunt u dat straks in uw eigen termijn doen.

[0:29:03] Dank voorzitter en laat ik luchtig beginnen met Erik Scherder.

[0:29:07] Hij was weer eens op tv vorige week en ja we kennen hem al als bekende hoogleraar

[0:29:11] neuropsychologie en hij was teleurgesteld dat zijn inzet voor meer

[0:29:14] bewegen tot op heden 0,0 heeft opgeleverd.

[0:29:17] Maar niets is minder waar want sinds corona is het aantal ommetjes, u heeft

[0:29:21] de app denk ik nog wel, met 76 procent is gestegen en lopen is goed voor de

[0:29:26] fysieke en mentale gezondheid en bij uitstek ook een voorbeeld van duurzaam

[0:29:29] vervoer. En daar zijn we voor bij elkaar vanmiddag.

[0:29:32] En met fietsen vormt lopen ook de categorie actieve mobiliteit.

[0:29:35] En voorzitter, mijn fractie is blij te zien dat dit pijler één is van

[0:29:38] duurzaam vervoer in de begroting. Maar doen we genoeg?

[0:29:41] Voorzitter, nog niet altijd worden looproutes volwaardig meegenomen in

[0:29:44] de besluitvorming. En mijn vraag aan de staatssecretaris is ook hoe hier

[0:29:47] meer aandacht voor kan komen. En concreet ook wat de resultaten zijn

[0:29:50] van de city deal ruimte voor lopen die dit jaar afloopt en of deze kan

[0:29:52] worden verlengd. En heeft de staatssecretaris ook andere ideeën

[0:29:55] om lopen te bevorderen? Ziet hij bijvoorbeeld een rol om het

[0:29:58] de Nationale Wandelroutennetwerk in stand te houden

[0:30:00] en kan dat als volwaardige infrastructuur worden meegenomen in de plannen.

[0:30:04] Voorzitter, dan de fiets.

[0:30:06] Nu al is meer dan 25 procent van het woon-werkverkeer met de fiets,

[0:30:09] maar dat kan veel meer zijn.

[0:30:10] En uit recent onderzoek van het CNV blijkt dat maar liefst twee derde

[0:30:13] van de ondervraagde werknemers niet de onbelaste reiskostenvergoeding

[0:30:17] voor fietskilometers krijgt.

[0:30:19] Is de staatssecretaris, in overleg met andere kabinetsleden,

[0:30:22] bereid werkgevers te stimuleren ook de fietskilometers te vergoeden?

[0:30:26] En qua infrastructuur heeft het vorige kabinet voor het eerst flink geïnvesteerd in onder andere doorfietsroutes.

[0:30:32] Hoe staat het daarmee, is mijn vraag aan de staatssecretaris.

[0:30:35] En wordt bij de besteding van de 2,5 miljard voor ontsluiting van woningbouw, net als eerder bij de 7,5 miljard, ook gekeken naar investeringen in fiets en lopen?

[0:30:43] En kan er voor fietsinfra ook aanspraak worden gemaakt op Europese fondsen?

[0:30:48] Voorzitter, duurzaam vervoers stimuleren betekent voor NSC ook rekening houden met mensen met de kleinste beurs.

[0:30:53] Zorgen dat ook zij de overstap kunnen maken en duurzaam vervoer niet iets blijft voor

[0:30:58] de Tesla-rijders in Vinex-wijken.

[0:31:01] Een aantal vragen over lopende projecten, met de hoop dat de staatssecretaris ook met

[0:31:04] volle energie hiermee verder wil.

[0:31:06] Wat is de status van de inkomensafhankelijke pilotsregeling voor het inruilen van fossiele

[0:31:11] snor- en bromfietsen?

[0:31:13] Ons bereiken signalen dat er flink is over tekenen.

[0:31:15] Dat is mooi, maar kan de staatssecretaris een update geven?

[0:31:19] Wanneer is de evaluatie afgerond en kan hij de conclusies met de Kamer delen?

[0:31:23] En hoe staat het met de toezegging om onderzoek te doen naar de sloopregeling voor oude auto's,

[0:31:28] in combinatie met een vervoerstegoed, want dat is een regeling waarvan juist de lager inkomens

[0:31:32] wat aan hebben.

[0:31:34] Dan kort over Red 3 en de luchtvaart.

[0:31:36] Tijdens de technische briefing die we hadden over klimaatneutrale mobiliteit adviseerden

[0:31:40] experts van TNO en PBL ook een strategie voor de opschaling van duurzame brandstoffen in

[0:31:44] de luchtvaart.

[0:31:45] Hoe gaat de staatssecretaris, met de minister natuurlijk, dit advies invullen?

[0:31:49] En kan de staatssecretaris zich inzetten voor een ambitieuze jaarverplichting om de luchtvaart

[0:31:53] conform afspraak te verduurzamen.

[0:31:56] Voorzitter, in de media, we hadden het er al uitgebreid over,

[0:31:58] lazen we dat de staatssecretaris na overleg met gemeenten

[0:32:00] de plannen voor zero-emissiezones niet zal aanpassen.

[0:32:03] Maar als Kamer willen wij ook daarover goed worden geïnformeerd.

[0:32:06] Dus mijn vraag is aan de staatssecretaris,

[0:32:09] hoe zit dat nu precies?

[0:32:11] Wij hebben hier een rond de tafel georganiseerd.

[0:32:13] Ik heb toen wel degelijk ook zorgen gehoord

[0:32:15] van mensen uit de ambulante handel, noemen we dat, die marktkooplui,

[0:32:18] die vervolgens in Haarlem een extra ontheffing krijgen

[0:32:21] boven de gestandardiseerde ontheffingen.

[0:32:23] maar in Amsterdam vervolgens een dag later niet naar binnen kunnen.

[0:32:27] Het lijkt me op zichzelf wel een probleem en mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij

[0:32:30] dat ook zo ziet en of het toch een mogelijkheid is, met in oog houden ook van die lokale autonomie

[0:32:36] van gemeenten en die eigen besluiten, om daar nog eens naar te kijken of op dat punt een

[0:32:40] standardisatie mogelijk is.

[0:32:42] Tot slot, voorzitter.

[0:32:44] Deze staatssecretaris vroeg Brussel vorige week samen met drie andere landen om meer

[0:32:48] maatregelen om de zakelijke markt te verduurzamen.

[0:32:51] Nou, groene ambitie kan mijn fractie op zichzelf wel waarderen, maar kan u nog eens toelichten

[0:32:55] waarom hij juist op dit punt koploper is en wat hij wil bereiken.

[0:32:59] Dank u wel.

[0:33:00] Dank u wel.

[0:33:01] We hebben een interruptie van de heer Van Houwelingen namens de volgende delegatie.

[0:33:04] Ja, dank u.

[0:33:05] Dank u, voorzitter.

[0:33:05] Een vraag over inderdaad zero-emissiezones.

[0:33:08] We hebben begin dit jaar een motie ingediend om ervoor te zorgen, en de motie laat dan

[0:33:12] dat het onmenselijk is, wat de Kamer betreft, als er brandstofauto's ook voor 2040 worden

[0:33:16] opgenomen in die zero-emissiezones, dus persoonauto's, dus auto's van burgers, consumenten,

[0:33:21] De ruimtemeerderheid van de Kamer heeft die motie gesteund, dank daarvoor.

[0:33:23] Waaronder BBB, waaronder PVV en waaronder ook VVD, dank daarvoor.

[0:33:26] Maar NEC helaas niet.

[0:33:27] En dat is dan eigenlijk mijn vraag.

[0:33:29] Waarom heeft NEC nou zo'n motie niet gesteund?

[0:33:30] Dat begrijp ik namelijk echt niet.

[0:33:32] Neel van Dijk.

[0:33:33] Dank voor de vraag, voorzitter.

[0:33:35] Kijk, deze emissiezones waar we het nu over hebben,

[0:33:37] gaan over ondernemers en zakelijke auto's.

[0:33:41] En het debat over wat er eventueel daarna zou kunnen komen, moeten we nog voeren.

[0:33:45] Taxis is daar een eerste onderdeel van.

[0:33:47] Wij hebben hier eerder al in het debat uitgesproken

[0:33:49] Dat personenauto's in ieder geval tot 2030 niet aan de orde zijn, laat het ook helder zijn.

[0:33:53] En voor ons was deze motie overbodig.

[0:33:56] Maar laat helder zijn, ook voor NSC is het onnodig om binnen die termijn, het komende decennium,

[0:34:01] nu met personenauto's te gaan werken.

[0:34:03] Laten we vooral kijken hoe het op deze manier zou kunnen werken.

[0:34:06] En vervolgens kijken of er behoefte is om dat verder uit te breiden.

[0:34:11] Heer Van Houdingen.

[0:34:12] Dank voor de antwoord.

[0:34:13] Maar we hebben natuurlijk die motie ingediend met een doel.

[0:34:15] Omdat als je nu een persoonauto wil kopen, als consument, een brandstofauto,

[0:34:21] dan wil je natuurlijk zeker weten dat je die over 5, 6, 7, 8 jaar ook na 2030 kan gebruiken.

[0:34:25] En daarom hebben denk ik ook heel veel partijen, waaronder ook de VVD, deze motie gesteund.

[0:34:28] Dus in het kader van goed bestuur, waar NSC toch helemaal voor is, en er betrouwbaar over,

[0:34:33] dan kun je toch niet een situatie creëren waarin als een consument zegt,

[0:34:35] nou, ik ga nu een auto kopen, dat hij over 5, 6 jaar in zijn eigen gemeente

[0:34:38] niet meer in kan met die brandstofauto. Dat is toch ontoelabel.

[0:34:42] Dus ik begrijp echt niet vanuit de principes over NEC

[0:34:44] waarom NEC tegen die motie heeft gestemd, nogmaals.

[0:34:47] Helmendijk.

[0:34:47] Voorzitter, omdat die wat ons bereft niet nodig is,

[0:34:49] het is helder dat we daar de focus op hebben

[0:34:51] en het is aan de beleidsmakers om daar ook rekening mee te houden,

[0:34:54] ook als je eventueel een vervolgstap zou willen zetten

[0:34:56] in hoeverre daar mensen ook last van zouden hebben.

[0:34:59] Ik ga ervan uit, en dat geef ik hier ook op deze vraag mee,

[0:35:03] dat mocht het zo ver komen dat dit in beeld zou komen,

[0:35:05] dat er natuurlijk wel degelijk rekening wordt gehouden

[0:35:07] met juist het argument wat u noemt,

[0:35:09] naast natuurlijk ook omstandigheden

[0:35:11] als dat mensen dat eventueel niet zouden kunnen dragen.

[0:35:13] Dat is ook bestaanszekerheid.

[0:35:15] En vanuit NSC vinden we het heel belangrijk dat dat ook wordt meegenomen.

[0:35:19] Meneer Wouden, laatste motie.

[0:35:20] Ja, laatste motie. Nou, ik denk dus dat die motie,

[0:35:21] en het is heel fijn te horen dat de heer Van Dijck het nu zelf ook zegt,

[0:35:24] dat die wel degelijk nodig is vanuit goed bestuur,

[0:35:26] maar juist ook vanuit bestaanszekerheid, u noemt het nu zelf.

[0:35:28] Nogmaals, als je dus een burger bent in een gemeente en je spaart voor een auto,

[0:35:32] je hebt geen hoog inkomen, je moet met die auto naar je werk,

[0:35:34] je koopt nu een brandstofauto en je kunt over een paar jaar

[0:35:36] je eigen auto niet meer voor je eigen oplicht parkeren,

[0:35:39] omdat het een emissievrije zone is geworden,

[0:35:40] dan staat je bestaatszekerheid op het spel, dan heb je geen goed bestuur.

[0:35:43] Dus ik begrijp dus nogmaals voor de laatste keer echt niet

[0:35:45] vanuit al die principes van NSC zelf waarom er tegen die motie is gestemd.

[0:35:49] Dat is onbegrijpelijk.

[0:35:51] Ja, voorzitter, ik kan mezelf herhalen,

[0:35:52] maar wat ons betreft was de motie overbodig.

[0:35:54] Het was verschrikkelijk helder dat we daar niet op korte termijn

[0:35:56] een voorstaf hoeven te verwachten.

[0:35:58] En ik wil bij deze ook nog wel uitspreken

[0:36:00] dat wij vanuit NSC deze kabinetsperiode ook geen voorstel verwachten

[0:36:04] om dat alsnog te gaan doen.

[0:36:07] Meneer Van Houwelingen, namens Vorige Democratie, gaat u gang.

[0:36:10] Ja, dank u, voorzitter.

[0:36:11] Ja, Vorige Democratie is natuurlijk tegen emissievrije zones in elke vorm, op elk moment.

[0:36:15] Dus we zijn de faale kant tegen en het leidt, het is ook door anderen al opgemerkt, we beginnen

[0:36:20] nu in januari met een aantal gemeenten waar dus de stadslogistiek wordt aangepakt, wat

[0:36:25] als gevolg heeft enorme kapitaalvernietigingen.

[0:36:27] Mensen, ondernemers moeten straks een brandstofauto, waar ze blij mee zijn, moeten ze gaan vervangen

[0:36:31] door een elektrische auto die veel duurder is, wat ze soms zelfs niet kunnen betalen.

[0:36:34] Je kunt hem niet opladen, je hebt een netcongressie, het is gewoon één groot drama.

[0:36:39] We zijn er ontzettend tegen en om dat te voorkomen, dat dit straks ook, want dat is natuurlijk waar men naar toe wil.

[0:36:45] Dat lees je ook in de stukken, men wil uiteindelijk, het staat letterlijk in zo'n stukken, naar het verbieden van personenauto's met die emissievrije zones.

[0:36:51] Die worden straks uiteerst uit de steden geweerd en straks over het hele land.

[0:36:54] Dat is het plan en dat staat letterlijk in die stukken, want daar valt de grote winst in maars te halen.

[0:36:59] En daarom hebben we dus een motie ingediend, en die is met dank aan de BBB nogmaals, PVV en ook VVD is die aangenomen,

[0:37:05] waarin de Kamer heeft uitgesproken dat in ieder geval voor 2040 het niet zo kan zijn dat personenauto's van burgers,

[0:37:12] dat die in zo'n emissievrije zone geweerd kunnen worden.

[0:37:15] Wat kan betekenen nogmaals, je koopt nu een brandstofauto, gewoon als consument,

[0:37:18] dat je over een paar jaar je eigen auto niet meer op je eigen oprit kan parkeren.

[0:37:22] Omdat het een emissievrije zone is geworden.

[0:37:23] Dat moet u ten alle tijde voorkomen.

[0:37:24] En dan is mijn vraag aan de minister, of excuus, de staatssecretaris,

[0:37:28] begrijp ik het nou goed dat die motie is aangenomen?

[0:37:31] Dat dat betekent dat op dit moment het zo is dat in ieder geval gemeentes dus ook

[0:37:36] dit beleid niet kunnen gaan invoeren, die emissievrije zones, voor personenauto's.

[0:37:40] Klopt dat? Dan kunnen ze dat niet.

[0:37:42] En dan mijn tweede vraag, want wat zie ik, en daar ben ik zo vol trust over,

[0:37:45] dat gemeenten ze toch gaan aankondigen.

[0:37:47] Dus een voorbeeld, de gemeente Eindhoven.

[0:37:49] Ik lees nu iets voor wat van de website van de gemeente Eindhoven komt.

[0:37:52] In 2030 zijn voertuigen, dit is een citaat, die rijden op fossiele brandstof niet meer

[0:37:56] welkom in de milieuzone.

[0:37:58] De gemeente Eindhoven heeft de ambitie om de milieuzone dan geheel te veranderen in een

[0:38:01] nul-emissiezone voor alle gemotoriseerde voertuigen.

[0:38:05] Dit geldt dus voor personenauto's die rijden op diesel en voor personenauto's die rijden

[0:38:09] op benzine en aardgas.

[0:38:10] Hoe het bleek.

[0:38:10] Einde.

[0:38:11] Citaat.

[0:38:11] Dus de gemeente Eindhoven loopt nu in feite al te dreigen, ze lopen hun inwoners te bedreigen

[0:38:16] met van nou, als jij nu een brandstofauto hebt of gaat kopen, dan misschien na 2030

[0:38:20] dan kun je die in je eigen gemeente niet meer gebruiken.

[0:38:23] Dan wordt je auto in feite dus geconfiskeerd.

[0:38:24] Je kunt je auto niet meer op je eigen operator parkeren.

[0:38:28] Dan heb je dus niks meer aan die auto.

[0:38:29] En wat vindt, dat is mijn vraag aan de staatssecretaris,

[0:38:31] wat vindt de staatssecretaris ervan dat gemeentes dit blijven verkondigen,

[0:38:35] terwijl de Kamer nogmaals begin dit jaar een motie heeft aangenomen

[0:38:37] waarin iedere woord wordt gesteld dat dit voor 2040 niet mag gebeuren?

[0:38:41] De gemeente Eindhoven zegt noodzakelijk gaan we het 2030 doen.

[0:38:44] Dus kan dat? Dat kan volgens mij niet.

[0:38:46] En zou zo'n gemeente dat niet op z'n minst erbij moeten zetten?

[0:38:48] want dit is wat tegenwoordig volgens mij desinformatie heet.

[0:38:51] Dit is dus toch een beetje het intimideren van je eigen inwoners,

[0:38:55] dat het bij moet zijn, ja, maar we kunnen dit helemaal niet doen.

[0:38:57] En de Tweede Kamer heeft gezegd dat het ook niet mag voor 2040.

[0:39:00] Dus ik vind het een hele dubieuze informatievoorziening.

[0:39:02] En dan tot slot, en dat is toch al het toppunt, dat deze gemeente,

[0:39:06] begrijpen van ons raadslid Nikolaas Knoester die daar zit,

[0:39:09] deze gemeente, dat de bestuurders dan ook nog eens een keer,

[0:39:12] en dat is het hypocrisie, dat is echt niet om uit te staan,

[0:39:14] zelf dus op bezoeken, als ze op bezoek gaan naar andere steden,

[0:39:18] bijvoorbeeld dus op korte vluchten gebruiken, waar je ook de trein of de auto kan gebruiken.

[0:39:22] Dus die bestuurders van deze gemeente, de gemeente Eindhoven,

[0:39:25] die geloven zelf niet in hun eigen beleid. Ik kan dat niet anders formuleren,

[0:39:28] want ze zelf kiezen ze dan voor korte vluchten, ook de trein is toch meer vriendelijker dan,

[0:39:33] en de auto of de bus zou kunnen nemen.

[0:39:36] En is het dan niet zo, wat vindt de staatssecretaris ervan,

[0:39:39] maar vooral zou het niet ook goed zijn dan, en nogmaals, we zijn tegen een emissievrije zones,

[0:39:43] maar als gemeentes die dan toch gaan opleggen straks, vanaf volgend jaar,

[0:39:46] dat er misschien daar aan gecombineerd wordt.

[0:39:48] Als een gemeente zijn inwoners daarmee wel lastig gaan vallen,

[0:39:52] gemeentelijke autonomie,

[0:39:53] als de gemeente ervoor kiest om het eigen bedrijfsleven,

[0:39:56] het MKB, daarmee te treffen,

[0:39:58] dat ze dan ook niet meer zelf,

[0:40:00] als gemeentebestuur zijnde,

[0:40:03] korte vluchten kunnen gaan nemen.

[0:40:04] Dat dat ook niet kan.

[0:40:05] Op zijn minst moet je daar consequent in zijn,

[0:40:07] niet die dubbele moraal hebben.

[0:40:08] Ik ben benieuwd wat de staatssecretaris ervan vindt.

[0:40:10] Zou dat niet op een of andere manier gekoppeld kunnen worden

[0:40:13] aan het invoeren van die milieuzones,

[0:40:15] om in ieder geval die dubbele moraal eruit te halen,

[0:40:17] die zo helemaal zo hinderlijk is.

[0:40:18] Dank u, voorzitter.

[0:40:19] Dank u voor uw bijdrage.

[0:40:21] De heer Heutin van de PVV.

[0:40:23] Voorzitter, ga je liever vandaag of morgen failliet?

[0:40:27] Dit is de vraag die veel pompstationhouders in Nederland

[0:40:30] gedwongen moeten beantwoorden.

[0:40:32] De regering, voorzitter, is namelijk van plan om pompstationhouders

[0:40:36] verplicht een keuze te laten maken tussen of elektrisch laden

[0:40:40] of fossiele brandstof.

[0:40:42] en die noemt dit, doodleuk, de verzorgingsplaats van de toekomst.

[0:40:47] Maar voorzitter, welke toekomst dan is precies de vraag.

[0:40:52] Een keuze voor elektrisch laden betekent dat je de komende jaren maar een heel beperkte doelgroep hebt

[0:40:58] en dus hoogstwaarschijnlijk op korte termijn verhietseld gaat.

[0:41:01] Terwijl voorzitter, de keuze voor fossiele brandstof betekent dat je het risico loopt om op termijn uitgefaseerd te worden.

[0:41:08] Voorzitter, de verplichte keuze is ook voor de portemonnee van automobilisten een heel

[0:41:13] erg slecht idee.

[0:41:14] De plan zal leiden tot steeds minder aanbieders langs de weg.

[0:41:17] Hierdoor is er minder onderlinge concurrentie, zal de prijs van tanken of laden stijgen en

[0:41:22] onbetaalbaar worden.

[0:41:23] Voorzitter, naast dat dit plan stelt dat elke verzorgingsplaats twee aparte aanbieders moet

[0:41:28] hebben, geeft regering ook mogelijkheid aan beide aanbieders om een restaurant of een winkel

[0:41:34] te beginnen.

[0:41:35] Dat leidt dus tot keiharde concurrentie langs de snelweg.

[0:41:39] En naast de financiële gevolgen voor pompstationhouders en automobilisten,

[0:41:43] zorgt dit ook nog eens voor levensgevaarlijke situaties.

[0:41:45] Want in het geval dat je elektrisch rijdt en elektrisch moet opladen,

[0:41:50] maar de koffie bij de fossiele brandstofaanbieden voordeliger is,

[0:41:53] dan dwing je mensen de weg over te steken om daar de goedkoopste koffie te scoren.

[0:41:58] Voorzitter, de PVV vraagt de staatssecretaris af te zien van dit plan, het te herzien en een reactie op dit betoog.

[0:42:07] Voorzitter, voordat ik overga naar de zero-emissiezones wil ik de staatssecretaris wijzen op de afspraken die vier partijen die ook hier zitten hebben gemaakt in het hoofdlijnakkoord.

[0:42:17] En daar staat dat bezien wordt op welke manier het instellen van zero-emissiezones kan worden uitgesteld.

[0:42:23] Onder andere om uitzonderingen voor bijvoorbeeld ondernemers landelijk te kunnen regelen.

[0:42:28] en dat noemen we dan standardiseren.

[0:42:30] Duidelijke afspraak.

[0:42:32] En ik wil de staatssecretaris helpen herinneren

[0:42:34] dat het over twee maanden, 1 januari 2025 is om uitstel te bezien.

[0:42:43] Voorzitter, en dat is een heel erg slecht idee.

[0:42:45] En dan heb ik het natuurlijk over die zero-emissiezones,

[0:42:48] niet het uitstel, want dat moet gebeuren.

[0:42:50] Want voorzitter, de vraag ga je liever vandaag of morgen failliet is ook hier toepasbaar.

[0:42:56] Geen enkele bakker, vishandel of kaasboer kan de peperdure elektrische bedrijfswagens aanschaffen die nodig zijn om in zo'n zone te mogen.

[0:43:05] Taal van ondernemers zullen failliet gaan, markten zullen verdwijnen en dat, voorzitter, dat moeten we proberen te voorkomen.

[0:43:12] Voor al die hardwerkende marktkooplieden is het van levensgroot belang dat deze staatssecretaris heel erg snel met een vrijstelling over de brug komt.

[0:43:23] En desnoods, voorzitter, doet hij dat in een spoedwet.

[0:43:27] Het maakt ons echt niet uit hoe hij dat doet.

[0:43:30] Als we het maar regelen, voorzitter.

[0:43:32] We hebben duidelijke afspraken gemaakt, voorzitter.

[0:43:34] En we vragen dat de staatssecretaris gaat leveren.

[0:43:38] Het is al heel erg snel, 1 januari 2025.

[0:43:42] En ik wil graag een reactie van de staatssecretaris hierop.

[0:43:45] Voorzitter, dan wil ik het nu bijlaten.

[0:43:48] Dank u wel.

[0:43:49] De heer Pierik van de BBB, gaat uw gang.

[0:43:53] Duurzaam doen als burger en als ondernemer is een uitdagende en vooral ook een dure zaak.

[0:43:59] De eisen die gesteld worden rondom duurzaamheid door de overheid zijn voor veel burgers en

[0:44:04] ondernemers erg hoog en bovendien zeer kostbaar.

[0:44:08] Zoals mijn collega Henk Vermeer het altijd verwoordt, je kan niet groen doen als je rood

[0:44:12] staat.

[0:44:14] Kleine ondernemers die de kosten van een elektrische bus vaak niet dragen, met als gevolg dat ze

[0:44:20] verdwijnen uit de binnenstad. Loodgieters, klussers, bouwvakkers, marktkooplaai, heel

[0:44:25] veel bedrijfstakken zijn al genoemd, die mogen dus niet meer met de bus de binnenstad in

[0:44:29] als de gemeente die binnenstad aanwijst als zero-emissiezone. Ik zou allen eens willen

[0:44:36] vragen om op een lokale markt te gaan lopen en eens te gaan tellen hoeveel elektrische

[0:44:41] bussen er op dit moment zijn. U zult er echt heel weinig vinden. Maar ook het aantal laadpunten

[0:44:47] is nog volstrekt ontoereikend voor het aantal bussen dat geëlektrificeerd zou moeten worden.

[0:44:52] Collega Vermeer heeft tijdens de EK-begroting al gepleit voor het uitstellen van de zero-emissiezones

[0:44:58] en ook in deze commissie wil ik die oproep doen. Dat gemeenten uitstoot willen beperken is een

[0:45:04] prima normatief standpunt, maar de eisen staan zo ver weg bij de realiteit dat je als nationale

[0:45:11] overheid je hierover niet op de achtergrond kan houden. Tegelijkertijd is het natuurlijk raar

[0:45:17] dat gemeenten aan de ene kant beslissingen nemen over bestaanszekerheid van mensen, die

[0:45:24] de bestaanszekerheid van mensen aantast, en aan de andere kant de Rijksoverheid aankijken

[0:45:29] om bestaanszekerheid te verbeteren.

[0:45:32] Dat is heel lastig met elkaar te rijmen.

[0:45:35] Ik wil de staatssecretaris dan ook vragen om in kaart te brengen welke negatieve effecten

[0:45:39] er vastzitten aan de zero-emissiezones als het gaat om de bestaanszekerheid van burgers

[0:45:45] in die gebieden en kan de staatssecretaris het met het ministerie van economische zaken

[0:45:52] en financiën erbij in kaart brengen wat de extra kosten zijn die ondernemers moeten maken.

[0:46:01] Heeft dat ook invloed op de prijs en de beschikbaarheid van de producten en de diensten in die zero-emissiezones?

[0:46:08] Kan de staatssecretaris ook een inschatting maken van de impact die zero-emissiezones

[0:46:11] hebben op welk type ondernemers die wel blijven werken in deze zones.

[0:46:16] Zijn het echt de kleine zelfstandigen of vooral de grote bedrijven die die duurzaamheidsslag

[0:46:22] wel kunnen maken?

[0:46:24] Wij pleiten voor het nationaal pauzeren van de invoering van de zero-emissiezones, zeker

[0:46:29] als we nog niet weten wat de mogelijke effecten zijn van die zero-emissiezones op de bestaanszekerheid

[0:46:34] van burgers en bedrijven in die gebieden.

[0:46:37] Maak het haalbaar en betaalbaar voor mensen.

[0:46:39] Wees als overheid vooral ook redelijk.

[0:46:44] Dan nog over de rustplaatsen voor vrachtwagenchauffeurs.

[0:46:48] Op andere gebieden van de infrastructuur lezen we dat er ook simpelweg onvoldoende laadplekken

[0:46:53] zijn voor vrachtwagens, zoals de verzorgingsplaatsen voor vrachtwagenchauffeurs.

[0:47:00] Niet alleen worden we geconfronteerd met netcongestie, maar ook met een heel klein percentage van

[0:47:06] het totale aantal vrachtauto's dat elektrisch is.

[0:47:08] Volgens cijfers van het CBS zijn er zo'n 1.200 elektrische vrachtauto's in Nederland.

[0:47:14] Dat is slechts 2% van het totaal aantal vrachtauto's dat we hier hebben.

[0:47:20] In hoeverre is het u überhaupt logisch dat we onze infrastructuur van zo'n klein percentage

[0:47:24] volledig op de schop zetten?

[0:47:27] Zijn deze kosten wel proportioneel?

[0:47:31] Daarnaast hebben we vergeleken met het buitenland weinig fatsoenlijke verzorgingsplaatsen voor

[0:47:37] vrachtwagenchauffeurs.

[0:47:38] Kan de minister in een gesprek met de brancheorganisatie in het wegtransport een beeld krijgen van hoe

[0:47:45] chauffeurs de verzorgingsplaatsen ervaren en welke verbeteringen daarin mogelijk zijn?

[0:47:52] Dank u wel, voorzitter.

[0:47:53] Dank u wel, heer Peerik.

[0:47:54] Dan nu het woord aan onze laatste spreker aan de kant van de Kamer, het lid Kostic namens

[0:47:58] Partij voor de Dieren.

[0:47:59] Dank u wel, voorzitter.

[0:48:01] Veilig, schoon en toegankelijk vervoer is een basisvoorwaarde voor ieders welzijn.

[0:48:05] Gezien de beperkte ruimte is het voor de Partij voor de Dieren duidelijk.

[0:48:08] Het Rijk zou moeten sturen naar een complete omslag van de manier waarop we ons verplaatsen.

[0:48:13] Dat betekent meer ruimte voor de voetganger of rolstoelganger en elektrische dan wel gewone

[0:48:18] fietser, minder autoverkeer, minder ruimte voor de megalomane groeiverslaving van de

[0:48:23] luchtvaart en meer snel betaalbaar en comfortabel openbaar voer.

[0:48:27] Want het OV is zeker in combinatie met de fiets in potentie de schoonste en goedkoopste

[0:48:31] manier om je te verplaatsen.

[0:48:32] Helaas verdwijnen steeds meer buslijnen, gaat het slecht met het treinverkeer en worden de prijzen ook nog eens hoger.

[0:48:38] Dat is geen wetmatigheidsvoorzitter, maar een politieke keuze.

[0:48:41] En dit kabinet bezuinigt helaas keihard op de OV, juist in de regio's waar veel mensen de meest kwetsbare posities wonen.

[0:48:47] Ondertussen wordt er geen groen alternatief geboden.

[0:48:50] Het is belangrijk dat vanuit elke woonkern in ieder geval de onderwijs- en zorginstellingen en overheidsdiensten met het openbaar vervoer goed bereikbaar zijn.

[0:48:57] Ook voor mensen met een lichamelijke beperking.

[0:48:59] Wat kan de staatssecretaris daaraan doen?

[0:49:01] Voorzitter, dit kabinet heeft aangegeven zich te houden aan de bestaande afspraken,

[0:49:06] onder andere het klimaatakkoord en de afspraken rondom luchtkwaliteit en gezondheid.

[0:49:10] En die doelen zijn nog niet in zicht.

[0:49:12] Dat betekent dat dit kabinet met meer maatregelen moet komen.

[0:49:15] En ik noem dan het PBL, dat laat zien dat klimaatneutraal vervoer voor 2050,

[0:49:20] zoals een bestaande afspraak is, buiten bereikt is.

[0:49:22] Even los van het feit dat wij die 2050 veel te laat vinden

[0:49:25] om levensgevaarlijke klimaatverandering te voorkomen,

[0:49:28] Kan de staatssecretaris dit jaar met een brief komen over welke maatregelen hij gaat nemen

[0:49:33] om de afspraken rondom klimaatneutraal vervoer op tijd te halen?

[0:49:36] Voorzitter, de luchtkwaliteit is in vele steden slecht.

[0:49:39] Zo overlijden Nederlanders bijna een jaar eerder vanwege slechte lucht.

[0:49:43] In sommige regio's staat de luchtkwaliteit gelijk aan het meerogen van vijf sigaretten

[0:49:48] per dag.

[0:49:49] Dat is de oorzaak van een op de vijf hartinfracten en een groot deel van astmagevallen bij kinderen.

[0:49:54] De staatssecretaris heeft ook een verantwoordelijkheid om de gezondheid van burgers te beschermen,

[0:49:57] dus de uitstoot van verkeer te beperken.

[0:49:59] In lijn met WHO-advieswaarden en ook het Schone Luchtakkoord.

[0:50:05] Ook legt de Omgevingswet meer nadruk op bescherming van milieu en gezondheid.

[0:50:09] Welke stappen gaat de staatssecretaris concreet nemen

[0:50:11] om zich aan alle afspraken te houden?

[0:50:13] Welke extra maatregelen voor bescherming van milieu en gezondheid

[0:50:15] kunnen met een nieuwe Omgevingswet worden genomen?

[0:50:18] Kan hij de Kamer hierover dit jaar informeren?

[0:50:21] Voorzitter, dan de zero-emissiezones.

[0:50:23] Dat zijn vaak een van de weinige maatregelen

[0:50:26] die de gemeenten kunnen nemen om bij te dragen aan de klimaatafspraken en aan schone lucht.

[0:50:31] Enkele gemeenten zijn er klaar voor om per 1 januari 2025 een minimale stap te nemen.

[0:50:36] Die eerste stap is afgesproken en het gaat om een beperkt aantal busjes.

[0:50:40] We willen de staatssecretaris complimenteren dat hij open in gesprek is gegaan met de gemeenten

[0:50:44] over de zero-emissies zones en specifiek het kleine eerste deel.

[0:50:49] Conform coalitieakkoord heeft hij geïnformeerd of uitstel mogelijk of noodzakelijk was.

[0:50:53] Daar heeft hij klip en klaar voor dat dat niet het geval was.

[0:50:57] Dat gemeenten graag volgens plan doorzetten.

[0:51:00] De staatssecretaris heeft op basis daarvan ook geconcludeerd...

[0:51:02] dat hij dan niet voor de beslissingen van gemeenten gaat liggen.

[0:51:06] Goed om een bewustzijnse persoon te zien...

[0:51:08] die daadwerkelijk luistert naar argumenten en daar iets mee doet.

[0:51:12] Het is ook nog eens gewoon in lijn met het hoofdlijnakkoord...

[0:51:14] waarin staat dat de gemeente verantwoordelijk blijft voor de zones.

[0:51:17] En nu de gemeente dwarsbomen zou onbehoorlijk en onbetrouwbaar bestuur zijn.

[0:51:21] Zo blijkt uit onderzoek van het Rijk zelf,

[0:51:23] en dat is ook de boodschap van VNO-NCV, MKB Nederland en vele anderen.

[0:51:28] Kan de staatssecretaris helder bevestigen

[0:51:30] dat de regering de invoering van de eerste zero-emissiezone

[0:51:32] door gemeenten op geen enkele manier gaat dwarsbomen,

[0:51:35] zoals ook in het hoofdlijnakkoord staat?

[0:51:38] Het is belangrijk dat ondernemers duidelijkheid houden

[0:51:39] dat gemeenten verantwoordelijk zijn voor de invoering

[0:51:42] en als ze, zoals bijvoorbeeld de gemeente Den Haag,

[0:51:45] een verkeersbesluit hebben genomen, de zero-emissiezone gaat gelden.

[0:51:48] Het is onwenselijk als ze te lang in onzekerheid blijven zitten.

[0:51:52] En ten slotte, voorzitter, ik wil toch even benadrukken...

[0:51:56] dat er hier partijen zijn die zeggen bestuursverantwoordelijkheid te nemen...

[0:52:00] bestuurderspartij te zijn, dat ze een betrouwbare overheid willen zijn...

[0:52:04] en dat ze nu dit gemeente willen aandoen.

[0:52:08] Het is hier keihard door gemeenten voor gewerkt.

[0:52:10] Ook toen Rijk het een beetje liet liggen...

[0:52:13] hebben zij het een en ander goed opgepakt.

[0:52:15] Er is een ontheffingsloket.

[0:52:17] Er is een communicatieplan opgesteld.

[0:52:20] Er is onderzoek gedaan.

[0:52:22] En dan zijn er hier partijen die dat gewoon zomaar van tafel willen vegen.

[0:52:27] En ja, dat vind ik echt heel kwalijk.

[0:52:29] Dank u wel.

[0:52:30] Uw interruptie van mevrouw Veldman.

[0:52:32] Dank u wel, voorzitter.

[0:52:33] En ik begrijp dat lid Kostic aangeeft van nou, het moet gewoon doorgaan.

[0:52:39] Daar ook onderzoek bij had die, of een onderzoek dat is gedaan.

[0:52:43] en verwijst naar de gemeente en hoe het daar wordt opgepakt.

[0:52:47] Ik wil graag een voorbeeld onder de aandacht van de lid Kostiets brengen en dat is de gemeente

[0:52:52] die talloze één-op-één gesprekken heeft gevoerd met kleine, middelgrote en grote ondernemers,

[0:52:58] die avondsessies heeft gevoerd in zalen met die ondernemers en klankbordsessies die daar

[0:53:04] opgevolgd zijn en uiteindelijk tot de conclusie komt door dus te luisteren naar wat er in

[0:53:10] de samenleving speelt, en te luisteren naar die ondernemers, dat het geen goed idee is

[0:53:14] om die zero-emissiezones dan al te zetten.