Ervaringen van gedupeerden met de Hersteloperatie Kinderopvangtoeslag

[0:00:00] Toch heet ik u allemaal hartelijk welkom bij dit rondetafelgesprek.

[0:00:04] We gaan vandaag in gesprek met onder andere ouders,

[0:00:09] maar ook met ervaringsdeskundigen als het gaat om brede ondersteuning.

[0:00:13] En we gaan ook in gesprek met twee jongeren, waarvan één digitaal aanwezig is.

[0:00:16] Dus hopelijk gaat de techniek goed meewerken.

[0:00:20] In de eerste ronde gaan we in gesprek met ouders over de ervaring

[0:00:26] een compensatie van werkelijke schade en dat is iets breder dan alleen CBS, maar ik neem aan dat wij

[0:00:31] daar als commissie net zo goed in geïnteresseerd zijn. En aan de rechterzijde zitten Kimberly,

[0:00:37] ik hoop dat ik het goed uitspreek, Anastasie, ik zei dat veel beter, Nathalie Seibesma en

[0:00:44] Christel van Zweden. Ik wil eigenlijk voorstellen dat jullie allemaal een paar minuten de tijd

[0:00:49] nemen om jullie verhaal te vertellen en vervolgens de commissie ruimte heeft om vragen te stellen

[0:00:53] waarbij ze even aangeven aan wie ze de vragen willen stellen en dat jullie gewoon het antwoord geven

[0:00:58] waarvan jullie vinden dat jullie moeten geven.

[0:01:05] Ik ben Kimianne Schasti, moeder van drie jongens, gedupeerde.

[0:01:10] Ik ben bezig met de route van Laurentien.

[0:01:14] Daarmee zit ik in de slotfase.

[0:01:17] Ik was al in de pilot, was ik ingeschreven en helaas is die toen op stop gegaan.

[0:01:22] Dus dat is een beetje mijn verhaal.

[0:01:23] Ik ben Nathalie Siebersma, getrouwd, zes kinderen, groot gezin.

[0:01:32] Wij zijn gedupeerden vanaf 2009 tot op het heden.

[0:01:36] Tot op de dag van vandaag hebben we nog steeds geen oplossing en kunnen we dus ook niet verder

[0:01:40] en ook niet werken aan ons herstel.

[0:01:43] Daarnaast ben ik ervaringsdeskundige en zet ik mij in voor heel veel gedupeerden sowieso

[0:01:48] in de gemeente Zuidwest-Friesland.

[0:01:51] Ik word inmiddels ook benaderd door andere gedupeerden door het hele land heen.

[0:01:55] Wat het dus ook nog extra zwaar en belastend maakt.

[0:02:00] Maar de energie die je er weer uithaalt om ook voor andere ouders te kunnen zijn, brengt

[0:02:06] ook heel veel.

[0:02:12] Mijn naam is Christel Mirkovic van Zweden.

[0:02:15] Vooral dat Mirkovic is belangrijk, want toen ik van Zweden was een kinderopvanggenoot was

[0:02:21] er niks aan de hand.

[0:02:23] Op het moment dat ik meneer Mirkovic, Vladimir, ontmoette, hij mijn oudste zoon erkende en

[0:02:29] met mij trouwde.

[0:02:31] Ben ik in de verkeerde kaartenbak van de overheid terechtgekomen, want ik was niet meer Kristel

[0:02:35] van Zweden.

[0:02:36] Ik was Kristel Mirkovic en daarmee heeft eigenlijk, dat heeft ons leven bepaald vanaf 2009 tot

[0:02:45] met heden.

[0:02:46] Inmiddels hebben Vladimir en ik drie kinderen, Zeno, Zora en Zlatan en wij zijn ondernemer.

[0:02:58] Dankjewel voor jullie introductie.

[0:03:01] De vragen zullen waarschijnlijk gaan over jullie ervaringen met herstel.

[0:03:04] Als er vragen gesteld worden die te lastig zijn om te beantwoorden, geef dat ook gewoon aan.

[0:03:09] Ik heb de collega's niet voorgesteld, dus ik wil eigenlijk voorstellen dat met de vraag

[0:03:12] dat je ook even aangeeft wie je bent en van welke partij.

[0:03:14] En dan wil ik beginnen met mevrouw Van Eyck.

[0:03:16] Ja, Wendy van Eyck. Ik zit hier namens de VVD-fractie.

[0:03:19] Dankjewel dat jullie hier willen zijn vandaag en voor de een beetje korte introductie.

[0:03:24] Ik had gehoopt inderdaad dat jullie iets meer zouden vertellen over jullie ervaring.

[0:03:30] Dus eigenlijk een hele open vraag meteen terug en misschien dat dat ons ook helpt, in ieder geval

[0:03:34] mij zou helpen om de vragen dadelijk ook wat specifieker, wat beter te formuleren. Ik heb

[0:03:38] nu eigenlijk iets te weinig gehoord van jullie ervaring. Wil een van jullie daar iets meer over

[0:03:46] vertellen? Mijn ervaring is dat er heel weinig openbaar is over verschillende routes. Voor onze

[0:03:55] Voor de ouders is het ook heel veel vraagtekens.

[0:03:57] Er is geen duidelijkheid.

[0:04:00] Ik ben zelf met de Stichting Laurentien bezig.

[0:04:02] Van de andere routes is het ook voor mij allemaal vraagtekens.

[0:04:07] Het enige van de Stichting Laurentien is dat er heel veel...

[0:04:11] Ja, dat gaat niet helemaal eerlijk.

[0:04:15] Dus de ene ouder krijgt iets wel, de andere ouder niet.

[0:04:17] Terwijl er dezelfde situaties plaatsvinden.

[0:04:19] Dus dat is een beetje waar wij als ouders ook tegenaan lopen.

[0:04:26] Mag ik daar wat aan toevoegen?

[0:04:27] en ik heb dat even op papier gezet als u mij toestaat.

[0:04:32] Het herstel van die toeslagenaffaire is ineffectief.

[0:04:36] Dat mogen we met z'n allen echt concluderen,

[0:04:38] want de cijfers die liegen er niet om.

[0:04:40] De menselijke maat is werkelijk ver te zoeken.

[0:04:44] De hersteloperatie die ruimhartig jegens ouders zou zijn

[0:04:48] en die als doel heeft om het leed en de schade van de slachtoffers te herstellen

[0:04:52] blijkt onvoldoende en wordt gekenmerkt door een complexe bureaucratie.

[0:04:57] Duizenden bezwaren, ingebreken stellingen, dwangsommen, het blijft zich allemaal opstapelen.

[0:05:04] En het herstelproces en de hersteloperatie is een industrie geworden.

[0:05:11] Ik voel me verheven en als ik zeg, dan denk ik dat heel veel medeslachtoffers, medegedupeerden

[0:05:17] zich daarin zullen herkennen.

[0:05:21] Landsadvocaten, consultants, zzp'ers, iedereen doet goede zaken.

[0:05:26] En ondertussen is UHT waanzinnig goed en creatief met Excel.

[0:05:34] Daarnaast, en dat vind ik belangrijk om ook te zeggen, dat de afhandeling van de toeslagenaffaire

[0:05:39] een enorme druk legt op de maatschappij.

[0:05:42] De rechtelijke macht raakt overbelast.

[0:05:44] Gemeenten hebben er een dagtaak bij.

[0:05:47] En de hulpverlening kampt met enorme wachtlijsten.

[0:05:51] Dus het effect van de huidige aanpak is verwoestend.

[0:05:54] De slachtoffers zijn niet alleen financieel gepakt, we zijn emotioneel geknakt.

[0:05:59] We hebben tien, vijftien jaar een strijd geleverd.

[0:06:03] Toen kwam die erkenning, was er iets van hoop wat er aan de horizon gloorde om vervolgens

[0:06:08] in een hersteloperatie te belanden waarin loze beloften zijn gedaan.

[0:06:14] Dus zijn we geknakt?

[0:06:16] Nee, dat waren we eigenlijk al.

[0:06:18] En de toezegging van de overheid om slachtoffers te compenseren, die worden niet nagekomen.

[0:06:23] getuigen ook de vele beroepen en de lange wachttijden van bijvoorbeeld de aanvullende schaderoutes.

[0:06:32] Dus wat denk ik ook belangrijk is om te vermijden, waarom is er zo'n enorme wachtrij bij die aanvullende

[0:06:43] schaderoutes, dat is omdat de compensatie, ik zou willen pleiten om het geen compensatie meer

[0:06:50] Wij hebben ons eigen geld teruggekregen.

[0:06:54] Het feit dat ons geld is weggenomen heeft een keten aan ellende veroorzaakt.

[0:07:00] Ik zal het heel persoonlijk maken.

[0:07:01] Er is bij mijn gezin ruim 70.000 euro ontnomen.

[0:07:06] En mijn echtgenoot en ik hebben 15 jaar lang met 200.000 euro schuld in onze nek gelopen.

[0:07:11] Dat is de keten, dat is het domino-effect dat het zich veroorzaakt.

[0:07:15] Dus op het moment dat iemand dan zegt je hebt toch je 30.000 euro gekregen.

[0:07:19] En nou citeer ik mevrouw van Huffelen, de eerste staatssecretaris, en we zijn al toe aan de derde staatssecretaris.

[0:07:25] Jij hebt toch je eigen geld gekregen, met het handje?

[0:07:29] Had ik mocht thee drinken met mevrouw van Huffelen?

[0:07:31] Nee, geachte Kamerleden, ik heb niet mijn eigen geld gekregen.

[0:07:35] Ik zit nog op mijn geld te wachten.

[0:07:37] En ik sta in de rij.

[0:07:40] Oh, en wanneer ik gecompenseerd word voor de schade en de ellende?

[0:07:45] Dat is een goede vraag.

[0:07:47] En ik hoop en ik nodig u van harte uit om die vraag aan onze derde staatssecretaris te stellen.

[0:07:56] Tot slot, de bureaucratische en complexe procedures laten ons in de steek.

[0:08:02] En beloftes van volledige transparantie en eerlijkheid worden niet waargemaakt,

[0:08:09] waardoor de slachtoffers zich uiteindelijk genoodzaakt voelen om juridische stappen te moeten ondernemen.

[0:08:17] Dan geef ik graag het woord aan mijn collega's, of mijn zusters, tegen Wille en Dank.

[0:08:23] We hebben elkaar nog nooit gezien, maar onze levens komen overheen en waarschijnlijk willen

[0:08:29] jullie heel veel toevoegen.

[0:08:32] Dankjewel, Christel.

[0:08:34] Ik sluit me hier volledig bij aan.

[0:08:37] Er gaat geen dag voorbij dat wij niet in deze hel leven.

[0:08:42] 24-7. Continu. Partners die thuis komen te zitten. Financiële chaos die zich weer opbouwt

[0:08:51] omdat uiteindelijk de partners in de WW belanden. Dan wordt er een herziening aangevraagd CWS.

[0:08:59] Ik zie het over het hele land gebeuren. Dan komt hij weer terug. Ja, nee, maar we willen

[0:09:03] een gelijkwaardige behandeling. Ja, hoe kun je nog spreken van een gelijkwaardige behandeling

[0:09:07] als iemand in een pilot van gelijkwaardig herstel...

[0:09:11] een hele grote compensatie heeft gehaald...

[0:09:13] zonder ook maar enigszins een bewijslast.

[0:09:16] En dan moet je bij CWS het nu hebben over een gelijkwaardige compensatie.

[0:09:20] Hoe gaan we dat doen?

[0:09:21] Gaan we dan iedereen gelijkwaardig behandelen...

[0:09:24] zoals in de eerste pilotfase van GWH?

[0:09:28] Ik zie hem niet.

[0:09:32] Ik zie alleen wel gebeuren dat ik tot in mijn dood hierin zit.

[0:09:36] En dan heb ik het nog niet eens over mezelf.

[0:09:38] of heb ik het alleen over de ouders die ik bijsta?

[0:09:45] Hoe gaan we dit oplossen?

[0:09:47] En dan hoor ik, elke dag telt?

[0:09:50] Als elke dag had geteld, was het toch al opgelost geweest?

[0:10:02] Ik weet het niet meer.

[0:10:07] Er zijn mensen die zaten in de eerste lichting.

[0:10:10] Die hadden alleen de optie cvs.

[0:10:13] Mensen die zich als eerst gemeld hebben, die het pad hebben vrijgemaakt.

[0:10:16] Die mensen worden nu gewoon weer en weer in de wacht gezet.

[0:10:19] De mensen van het eerste uur worden in de wacht gezet, die moeten maar wachten.

[0:10:24] Waarom moeten die mensen wachten?

[0:10:26] Omdat het makkelijker is om eerst de andere mensen voorrang te geven.

[0:10:30] Maar zijn we dan niet heel verkeerd bezig om juist die mensen die al zo lang wachten

[0:10:35] nog langer te laten wachten, terwijl daar misschien wel nog grotere problemen zijn of

[0:10:40] nog worden gecreëerd?

[0:10:43] Het is een opeenstapeling van.

[0:10:46] Er zal een oplossing moeten komen wat in één dag of hooguit in een week haalbaar is.

[0:10:52] En dan is het stuk van Renske Leijten nog niet zo gek.

[0:10:54] maar daar moet een steun voor komen.

[0:10:58] En die laat het afweten op dit moment.

[0:11:07] Wat ik daar aan zou willen toevoegen en waar ik eigenlijk voor pleit,

[0:11:12] dat is dat de hersteloperatie weggehaald wordt bij de overheid.

[0:11:20] Een onafhankelijke instituut, bijvoorbeeld een ombudsman,

[0:11:24] bijgestaan door een commissie van wijze of iets dergelijks,

[0:11:27] waarin juristen, sociologen, financiële experts zitten.

[0:11:32] Op dit moment is het zo dat de slager zijn eigen vlees keurt.

[0:11:36] En ik hoor geluiden van mensen die in de hersteloperatie zitten,

[0:11:41] die wel de goede wil hebben, maar niet het mandaat hebben.

[0:11:48] Omdat we, dames en heren, met het mandaat,

[0:11:51] mede veroorzaker van deze hele problematiek zijn geweest.

[0:11:55] Haal die hersteloperatie weg bij de overheid.

[0:12:01] En er is, aanvullend op jou, er is geen enkele transparantie in communicatie.

[0:12:09] Er is geen benchmark voor wie is welke route geschikt.

[0:12:14] Iedereen die stort zich blind in een route, zonder daadwerkelijk op feiten en gedegen informatie je beslissing te laten...

[0:12:27] Dat je op basis van goede informatie een beslissing kan nemen en wat gebeurt er, dan kom je aan

[0:12:35] het einde van het proces en dan blijkt inderdaad dat deze route niet jouw route is.

[0:12:40] En ik had het daar net al over, het feit, je hebt de CBS route, waarin je voor een tribunaal

[0:12:47] moet verschijnen, heb ik begrepen, waarin je verhoord wordt, waarop je tot achter de

[0:12:52] comma bonnetjes moet overleggen over ellende van de afgelopen vijftien jaar.

[0:12:58] Je hebt de, ik blijf het toch zeggen, de Laurentienroute, ja, die ruimhartig is, die een vlotte doorlooptijd

[0:13:07] heeft.

[0:13:10] Echter, waar ik moeite mee heb, is dat gedupeerden tegen elkaar uitgespeeld worden, verdelen

[0:13:17] heerst, daar is de overheid heel goed in, want het is bullshit bingo.

[0:13:21] Pardon my French, voorzitter.

[0:13:24] Ben je gescheiden?

[0:13:25] Zoveel punten.

[0:13:26] Ben je huis verloren?

[0:13:28] Zoveel punten.

[0:13:29] Je kinderen?

[0:13:31] Zoveel punten.

[0:13:32] Bullshit bingo.

[0:13:34] Waar zijn we mee bezig?

[0:13:37] Of ik wel of niet ben gescheiden?

[0:13:39] Of ik wel of niet jeugdzorg aan de deur heb gehad?

[0:13:42] Of mijn kinderen nou wel of niet zijn afgenomen?

[0:13:45] Dat maakt niet uit.

[0:13:47] En met de methodes die er op dit moment zijn,

[0:13:50] Wordt er verdeel en heers onder de slachtoffers onderling?

[0:13:56] Wat is het woord?

[0:13:58] Dat werkt dit in de hand, dank u.

[0:14:05] En daar gaat het niet om.

[0:14:08] Daar gaat het niet om.

[0:14:11] Het zijn geen subcategorieën.

[0:14:13] Het is een opeen stapeling.

[0:14:15] En het is allemaal, het is hetzelfde verhaal met een ander kleur en een ander jasje.

[0:14:21] Die routes die werken niet, tenzij jullie daar transparant en open en eerlijk over zijn.

[0:14:27] Maar nogmaals, vooral haal de hersteloperatie weg.

[0:14:31] De slager mag zijn eigen vlees niet keuren.

[0:14:37] Mag ik heel even iets aanvullen?

[0:14:40] Wat je ziet is dat wij niet meer gezien worden als mens.

[0:14:44] We worden gezien als een nummer en dat nummer moet behandeld worden.

[0:14:49] En dan zie je ontstaan, zoals vanochtend hebben jullie waarschijnlijk ook gelezen in de krant,

[0:14:55] gaat het dan nog om ons als ouders of gaat het om wat er verdiend wordt aan ons?

[0:15:01] Want er wordt heel veel omgezet.

[0:15:05] Maar moet dat geld niet naar de ouders toe die het leed hebben gehad?

[0:15:09] Of moeten de mensen over ons rug verdienen?

[0:15:13] Want dat is wat ik zie als ouder.

[0:15:15] En wat denken jullie wat het met ons als ouders doet?

[0:15:22] We zijn al vijf jaar bezig met een hersteloperatie, wat inmiddels onder de ouders al de herstelhel

[0:15:29] genoemd wordt.

[0:15:34] Ik denk dat we moeten stoppen met de verdienmodellen en dat we moeten zeggen, hoe gaan we met

[0:15:38] de ouders om tafel?

[0:15:39] Draag hem uit, trek hem breed en zet door.

[0:15:42] Dat is het enige wat wenselijk is, doorpakken, dat wij verder kunnen, want anders duurt het

[0:15:48] inderdaad totdat we in onze kist liggen.

[0:15:51] Niet wenselijk.

[0:15:54] En ga voor maatwerk.

[0:15:55] En het hoeft niet moeilijk te zijn.

[0:15:57] Echt niet.

[0:15:59] Ik kan zo met jullie om tafel.

[0:16:01] Echt, dat is het probleem niet.

[0:16:03] Zet ouders om tafel die serieus zijn.

[0:16:04] Laat ze meedenken.

[0:16:06] Meedenken vanuit de ervaring.

[0:16:08] En ga los.

[0:16:09] En het hoeft niet te wachten tot januari.

[0:16:12] Dat kan over twee weken meteen van start.

[0:16:16] En desnoods vraag Renske Leijten.

[0:16:18] Die heeft haar op voorbeur geborduurd.

[0:16:20] die kan ook aanschuiven.

[0:16:23] En ik heb liever dat Renske daaraan gaat verdienen, dan allemaal andere mensen die eigenlijk dat

[0:16:28] niet zouden moeten willen of kunnen.

[0:16:31] Maar dat is zoals ik als ouder het zie.

[0:16:34] En wij hebben jullie daarvoor nodig.

[0:16:42] Dank u wel voor jullie aanvullende vragen.

[0:16:44] Ik denk dat dat heel erg geholpen heeft.

[0:16:47] Mevrouw Heijt, heeft u een vraag?

[0:16:53] Allererst bedankt, ook weer voor jullie indringende verhalen.

[0:16:59] De eerste vraag die in mij opkomt is, nu ik jullie heb gehoord, gisteren hebben we ook

[0:17:05] met een groep ouders mogen spreken en een van die ouders zei, ik denk dat er een grote groep

[0:17:13] ouders is die openstaat voor in een keer een bedrag krijgen en als het ware afgekocht worden

[0:17:21] zodat je verder kunt met je leven.

[0:17:24] Ik zou deze toch ook eens bij jullie willen neerleggen, omdat ik jou hoor zeggen pak door,

[0:17:29] het is niet moeilijk.

[0:17:34] Het klinkt heel tegenstrijdig, omdat je ondertussen die Laurentienroute hebt, om het maar zo te

[0:17:40] noemen, Stichting Gelijkwaardig Herstel, die juist uitgaat van vertel je verhaal, neem

[0:17:44] de tijd.

[0:17:46] Hoe zouden jullie tegenover zo'n route staan?

[0:17:51] Bedankt voor deze mooie vraag.

[0:17:55] Ik denk dat je gewoon een breed moet gaan trekken en met mensen om tafel en daar ruimhartig

[0:18:00] mee om moet gaan.

[0:18:01] Niet moeten gaan vragen van wil je dit aanleven, wil je dat aanleven.

[0:18:04] Gewoon om tafel gaan zitten en uiteindelijk aan het einde van de dag een klap op moeten

[0:18:09] gaan geven.

[0:18:10] Van dit is het voorstel dat we kunnen doen, ruimhartig, anders gaat het ook over de balk

[0:18:14] aan uitvoeringskosten.

[0:18:15] Waarom zou je niet zeggen van we gaan om tafel, dit is wat we hebben, oké, dat is wat wij ruimhartig vinden,

[0:18:22] dat voorstel doen we, prachtige vaas met een mooi bouquet bloemen en het is klaar, we kunnen vooruit.

[0:18:29] We hebben nu geen licht aan het einde van de tunnel.

[0:18:33] En misschien wordt er vanuit de positionering die er nu ligt wel te moeilijk gedacht.

[0:18:40] Want er is van alles opgetuigd, maar is dat echt allemaal noodzakelijk om ons als ouders te helpen?

[0:18:45] Want worden we dan nu ook daadwerkelijk geholpen?

[0:18:49] Ik weet niet hoe jij hem voelt, Christel.

[0:18:52] Nou, ik wil daar inderdaad wel wat over zeggen.

[0:18:55] En dat sluit ook aan op de niet-transparente processen die gaande zijn.

[0:19:00] Zoals gezegd ben ik moeder van drie, maar ook ondernemer.

[0:19:04] Ik heb een advocaat op basis van toevoeging die maximaal zoveel uur mag declareren.

[0:19:10] En we hebben een paar keer op de Parnassezeg in Amsterdam gestaan.

[0:19:14] tegenover die chique Zuidas. Wat ik al zeg, we zijn een business case geworden, maar mijn advocaat

[0:19:19] heeft op basis, mijn ex-advocaat, want hij heeft me in de steek gelaten, hij is over de kop gegaan,

[0:19:25] hij heeft op basis van mijn informatie, op basis van ons verhaal, op basis van het formulier van

[0:19:30] commissie werkelijk schade, heeft hij de schadeclaim ingediend. Ik viel van mijn stoel, want mijn

[0:19:36] voormalige advocaat heeft mijn schade geraamd op acht, negenhonderdduizend, misschien zelfs een

[0:19:40] Dat heeft te maken met het feit dat wij ondernemers zijn.

[0:19:44] We hebben het over een periode van 15 jaar.

[0:19:47] Twee jaar geleden is dat ingediend bij CBS.

[0:19:50] Ik zat al twee jaar in de wachtkamer.

[0:19:53] Nu kom ik er, omdat ik dit gesprek met u aan het voorbereiden was,

[0:19:57] per toeval achter dat het een wasse neus is.

[0:20:01] Ik zit al twee jaar voor Piet Snot in de wachtkamer.

[0:20:04] Want commissie Werkelijke Schade gaat nooit een claim van acht, negen ton.

[0:20:08] Want weet je wat het is? En dat weet u waarschijnlijk wel.

[0:20:11] Maar wij hebben geen rechten gestudeerd.

[0:20:14] Wij hebben ervoor gezorgd dat wij niet kopje onder zijn gegaan...

[0:20:16] en onze kinderen te eten hadden.

[0:20:19] Wij hebben geen rechten gestudeerd. We zijn ook geen economen.

[0:20:23] Maar de kleine lettertjes van de goed nieuwsshow van de overheid is...

[0:20:27] er zal nooit meer dan twee ton worden uitgekeerd.

[0:20:30] Wat anders is het overheidsteun.

[0:20:32] Dus zou je tegemoet willen komen aan mijn claim...

[0:20:37] en aan andere claimen mogelijk met ondernemers.

[0:20:40] Dus zul je Europees een wetswijziging moeten voorstellen.

[0:20:43] Maar dat zijn de kleine lettertjes, dat wordt niet gezegd.

[0:20:46] Dus effectief sta ik twee jaar in de wacht bij Commissie Werkelijk Schade.

[0:20:51] Ze zijn nu heel vervelend aan het doen tegen mijn nieuwe advocaat.

[0:20:55] Wij moeten morgen of overmorgen verschijnen, terwijl ik heb haar net een week.

[0:21:00] En die datum gaat door, want CWS bepaalt en niet de advocaat.

[0:21:03] En ik heb net zelfs een mailtje gekregen.

[0:21:05] CWS kan toch zeker geen rekening houden met de agenda van mijn advocaat?

[0:21:10] Dat terzijde.

[0:21:12] Dan wordt ergens binnenkort mijn dossier behandeld door CWS.

[0:21:17] Mijn verwachting is, een dikke claim, helemaal gestaafd met bewijsstukken, die wordt afgewezen.

[0:21:25] Dus wat doe ik als onwetende burger, als slachtoffer van de overheid, van discriminatie, van institutionele

[0:21:32] vooringenomenheid?

[0:21:33] Ik ga in beroep.

[0:21:34] En ik ga nog een keer in beroep.

[0:21:38] En daarmee druk je ongeweeld op allerlei andere maatschappelijke domeinen,

[0:21:45] omdat er niemand eerlijk genoeg is die zegt, de hersteloperatie werkt niet,

[0:21:51] en by the way, al die advocaten die dikke claims indienen,

[0:21:56] it's not gonna happen.

[0:21:58] Wees daar eerlijk en transparant over.

[0:22:01] Of, daar kijk ik Jimmy aan, ga een wetswijzigingsvoorstel indienen.

[0:22:11] Dat is meer mijn politieke kleur, daarom kijk ik Jimmy aan.

[0:22:15] Dat is niks ten nadelen van u.

[0:22:20] En nogmaals, ik heb ook geen rechten gestudeerd, maar begrijpt u wat ik zeg?

[0:22:24] Het feit dat je zolang in een wachtkamer zit uiteindelijk de deksel op je neus krijgt,

[0:22:29] Dus alternatieven en beroepen en ingebrekenstellingen en dwangzommen en weet ik veel wat van ons

[0:22:36] allerbelastinggeld, want ik betaal ook heel veel belasting, beste leden van de Tweede

[0:22:39] Kamer.

[0:22:41] Ook mijn belastingcenter, wees daar gewoon eerlijk en transparant over.

[0:22:47] Ik wil hier graag iets aan toevoegen.

[0:22:50] Wat ik heel krom vind en wat ook wel onder mijn huid is gaan zitten, ik ben natuurlijk

[0:22:55] met heel veel ouders in de weer, bij heel veel casussen betrokken, wat ik zie gebeuren

[0:23:00] is dat er ouders zijn die een bezwaarprocedure hebben lopen terwijl zij niet door de lichte

[0:23:06] toets zijn gekomen.

[0:23:08] Vervolgens wordt dat gesignaleerd, heb ik dat ook bij UHT neergelegd, wat wordt er gezegd?

[0:23:13] Ach, we halen het maar niet uit, want we hebben het ingecalculeerd.

[0:23:17] Dus aan de ene kant geef jij 30.000 euro katshuis, 1.442 of 1.443 voor een ingebrekenstelling,

[0:23:26] Dan een beroep niet tijdig, dan wordt er een uitspraak gedaan van maximaal 15.000 euro

[0:23:31] kan het oplopen.

[0:23:32] Vervolgens komt er een tweede beroep niet tijdig, maximaal 37.500 euro.

[0:23:37] Dat is de ene situatie en in een andere situatie heb je een ouder die bij CWS staat en elke

[0:23:42] euro moet verklaren en vervolgens wordt het afgewezen.

[0:23:46] En dan wordt er bij UH2 gezegd, ja mevrouw, soms loopt het zo, we hebben het ingecalculeerd.

[0:23:52] Waarom is dat andere dan niet ingecalculeerd en waarom worden de daadwerkelijke ouders

[0:23:56] dan niet geholpen? Dat gaat onder mijn huid zitten. Ik snap het niet. En mijn vraag aan jullie is,

[0:24:03] kunnen jullie dit aan de staatssecretaris vragen, hoe dat dit dan werkt? Zodat ik het misschien wel

[0:24:07] kan begrijpen en ook naar alle ouders die ik ondersteun kan uitleggen. Want ik kan hem niet

[0:24:13] uitleggen. Ik ben het zeker met haar eens dat we gewoon ouders en Kamerleden om de tafel moeten

[0:24:22] gaan en vooral wat u vroeg van, is er een bedrag wat gecompenseerd? Daarvoor moeten we gewoon in

[0:24:27] met z'n allen. Ik denk dat dat gewoon het belangrijkste is.

[0:24:31] Want net als nu, ik heb een conceptgesprek gehad.

[0:24:34] En dan krijg je te horen, in mijn geval dan,

[0:24:37] mijn kind is niet onder jeugdzorg geplaatst.

[0:24:39] Hij is niet uit huis geplaatst, maar mijn zoon moest wel bij mijn ouders gaan wonen.

[0:24:43] Ik kon mijn zoon al een jaar niet zien.

[0:24:45] Maar dat is niet erg, omdat er geen jeugdzorg in het spel was.

[0:24:49] En daar krijg je dan geen schadevergoeding voor.

[0:24:51] Dus dan, het is een beetje krom allemaal.

[0:25:01] U wilt een vervolgvraag stellen?

[0:25:03] Ik kijk heel even naar de rest van de collega's.

[0:25:05] Ja? Prima.

[0:25:08] Een aanvullende vraag.

[0:25:10] Ik hoor u allemaal vertellen over uw kinderen.

[0:25:14] En daar hebben we gisteren ook een aantal indringende verhalen over gehoord.

[0:25:19] Mag ik u eens vragen om nog wat in te gaan op de gevolgen voor hen?

[0:25:24] Want wat wij gisteren hoorden, is dat er eigenlijk veel te weinig aandacht is voor hen.

[0:25:29] te weinig compensatie, maar vooral te weinig erkenning voor de enorme gevolgen van wat

[0:25:34] het betekent om als kind in zo'n situatie op te groeien.

[0:25:37] Dus ik zou heel graag van u daar ook nog wat mee over horen en ik vind het ingewikkeld

[0:25:42] om het u te vragen, omdat het gewoon heel moeilijk is, maar ja, kunt u daar misschien

[0:25:47] toch nog iets van een toelichting op geven?

[0:25:51] Ja, dat kan ik.

[0:25:53] Mijn zoon is inmiddels 16 jaar, hij heeft alles meegemaakt.

[0:25:58] Ik ben vanaf 2010 gedupeerde.

[0:26:01] Hij heeft meerdere scholen gezeten omdat hij gepest werd.

[0:26:05] Ik kon geen nieuwe kleren voor hem kopen. Ik kreeg tweedehands kleren.

[0:26:09] Soms waren ze te groot, soms waren ze te klein.

[0:26:11] Hij werd heel erg doorgepest. Hij werd mishandeld.

[0:26:13] Op school geslagen.

[0:26:17] Hij heeft traumatherapie gekregen bij GGZ.

[0:26:22] Het gaat nu goed met hem,

[0:26:24] Maar het heeft heel veel invloed op zijn leven gehad, nu nog steeds.

[0:26:33] En de compensatie van 8000 euro, ik vind het een lachertje.

[0:26:38] Ik vind het echt een lachertje.

[0:26:40] En de gemeente biedt geen ondersteuning.

[0:26:43] Dus waar kunnen die kinderen terecht?

[0:26:44] Die kinderen kunnen nergens terecht.

[0:26:46] Dus er is helemaal geen hulp voor die kinderen.

[0:26:54] Terugkomend op het stuk erkenning.

[0:26:57] Heel eerlijk denk ik dat er over een algehele breedte te weinig erkenning is.

[0:27:03] Dagelijks maak ik nog mee dat mensen zeggen, nou je hebt toch die 30.000 euro gehad.

[0:27:07] Kortom, zeur niet zo.

[0:27:09] De andere kant is dat je te horen krijgt van, ach je hebt het toch niet zo moeilijk.

[0:27:14] Nee, niemand weet wat er achter mijn voordeur schuilt.

[0:27:18] Niemand weet hoe het bij ons thuis gaat.

[0:27:22] En ook vandaag kan ik daar inhoudelijk niet op ingaan.

[0:27:25] Omdat het mijn eigen zaak in gevaar kan brengen.

[0:27:27] Het zegt denk ik genoeg.

[0:27:32] Maar goed, 24-7.

[0:27:37] Zonder licht aan het einde van die tunnel.

[0:27:42] Maar meer erkenning zou zeker welkom zijn.

[0:27:45] En niet alleen voor de kinderen.

[0:27:46] Voor ons allemaal.

[0:27:48] Want we moeten straks op een gegeven moment hopelijk eindelijk een keer verder.

[0:27:51] Maar hoe gaan we dat doen?

[0:27:53] Op het moment dat de buitenwereld nog steeds ziet.

[0:27:56] Ach, de overheid maakt geen fouten.

[0:27:57] Het zal jezelf al hebben ingevuld.

[0:27:59] En als ik dan uitleg hoe het is gegaan.

[0:28:03] Dan is het, oh, kon dat ook?

[0:28:07] Dus hoe gaat die erkenning er komen?

[0:28:09] Dat zou een goede vraag kunnen zijn aan de staatssecretaris.

[0:28:15] Ik wil het liefst ook zo weinig mogelijk kwijt over mijn kinderen.

[0:28:21] Behalve dat ze fantastisch zijn.

[0:28:23] Slatan is elf.

[0:28:25] Zorra is vijftien.

[0:28:27] En Zeno is 21.

[0:28:32] Of ze erkend zijn of niet.

[0:28:35] Of ze al die ellende hebben meegemaakt of niet.

[0:28:38] U kent alle verhalen.

[0:28:42] En de werkelijkheid is nog veel erger.

[0:28:44] Maar wat ik u wel wil meegeven, is dat het toekomstperspectief van mijn kinderen op zo'n

[0:28:54] manier is aangetast.

[0:28:56] Vladimir en ik hebben onze kinderen opgevoed dat ze eerlijk moeten zijn en dat ze alles

[0:29:02] kunnen bereiken wat ze willen, als ze maar hard ervoor werken.

[0:29:06] En toen was ineens op het 8 uur journaal dat mama gediscrimineerd was, omdat ze geen van

[0:29:11] Zweden meer heette, maar Mirkovic.

[0:29:13] Oh ja, we wonen ook nog in een besmet postcodegebied in Amsterdam.

[0:29:20] Een algoritme.

[0:29:22] Kunt u mij vertellen, of wie het weet mag het zeggen.

[0:29:27] Want ik kan namelijk deze vraag niet beantwoorden voor mijn kinderen.

[0:29:32] Mama, loont hard werken wel?

[0:29:37] Hoe staan wij in de systemen?

[0:29:40] Is er een allochtone kaartenbak?

[0:29:43] Is er een slechte buurt in Amsterdam kaartenbak?

[0:29:45] Mijn oudste zoon heeft studievertraging opgelopen.

[0:29:54] Zora zit allebei op de VWO en Slatan zit nog op de lagere school.

[0:30:01] Wat voor toekomstperspectief hebben zij?

[0:30:05] Zij zijn de toekomst.

[0:30:08] En ik ben voor het oog van heel Nederland, van hardwerkende, betrokken ondernemer, moeder,

[0:30:19] echtgenote ben ik gebombardeerd tot slachtoffer.

[0:30:25] En heel Nederland heeft daar getuigen van mogen zijn.

[0:30:29] En ik moet mijn kinderen gaan uitleggen dat hard werken misschien niet genoeg is.

[0:30:38] En ik moet mijn kinderen uitleggen dat we in een land wonen waar je gediscrimineerd wordt.

[0:30:44] Ik moet mijn kinderen uitleggen dat ik niet weet of zij inderdaad wel toekomstperspectief hebben.

[0:31:06] Heeft u nog een aanvullende vraag?

[0:31:11] Ja, dank.

[0:31:12] Ten eerste heel veel dank dat u er wil zijn.

[0:31:15] En ik weet van Nathalie, maar vast ook van anderen,

[0:31:18] dat u al heel vaak hier bij debatten bent geweest.

[0:31:21] Waarschijnlijk morgen weer zelfs.

[0:31:25] Dat is alleen al lovenswaardig.

[0:31:27] En zeker als je dan zelf nog steeds in de ellende zit

[0:31:31] en ook andere mensen helpt, dat is heel knap.

[0:31:34] Ik ben benieuwd of u daar wat meer over kan vertellen.

[0:31:36] over je ervaringen in Friesland als ervaringswetenskundige.

[0:31:40] En vooral wat kunnen andere plekken leren van jullie methode,

[0:31:44] want volgens mij, we hebben elkaar weleens gesproken,

[0:31:46] gaat het daar relatief goed naar omstandigheden.

[0:31:50] Maar ik ben benieuwd of er nog lessen zijn die je wil meegeven aan ons,

[0:31:52] aan de gemeentes, aan het kabinet, waarvan je zegt,

[0:31:54] dit zouden ze allemaal moeten weten.

[0:31:56] Dan gaan we het volgende blokje verderop in,

[0:31:58] want ik heb gevraagd of ze dan nog even wil blijven zitten,

[0:32:02] omdat het volgende blokje over de brede ondersteuning gaat.

[0:32:04] Wat kreeg je nieuwe vraag?

[0:32:06] Cliffhanger.

[0:32:07] Dank je wel, Luc.

[0:32:12] Dank jullie wel.

[0:32:14] Ik heb eigenlijk niet onwijs veel vragen.

[0:32:17] Maar wel een ding wat me opviel in de bijdrage.

[0:32:21] En dat ging over dat de hele herstel...

[0:32:25] herstelhel, zoals het nu te veel helaas genoemd wordt door ouders.

[0:32:30] Omdat het niet werkt.

[0:32:33] Dat het bij de overheid weg moet.

[0:32:35] En ik snap dat heel goed, want we hebben de afgelopen dagen hier heel veel gesprekken gehad met ouders,

[0:32:46] met de stichting, noem maar op.

[0:32:48] Nog steeds komen dossiers niet los bij de Belastingdienst.

[0:32:53] Nog steeds krijgen we steeds te horen dat het toch gaat over bonnetjes die aangeleverd moeten worden,

[0:32:59] onderliggende documenten.

[0:33:01] En nog steeds zijn duo's schulden van kinderen, jongeren, niet kwijt gescholden,

[0:33:08] terwijl het zo overduidelijk is dat zij schulden zijn aangegaan om gewoon tevreden op tafel te leggen,

[0:33:14] om het even zo plat te zeggen.

[0:33:17] En het herstel heeft in alles dezelfde patronen als het toeslagenschandaal heeft.

[0:33:22] En toch is het de overheid die het probleem heeft gecreëerd,

[0:33:25] en is het uiteindelijk de overheid die ergens een stempel moet zetten dat het geld overgemaakt wordt,

[0:33:33] dat er een echt herstelbegonnen kan worden.

[0:33:35] Dus ik ben wel benieuwd, die routes die er nu zijn, dat is overduidelijk.

[0:33:39] Daar hebben we dagen nu, horen we dat al, en dat wisten we al.

[0:33:45] Die werken niet, zijn helemaal vastgelopen.

[0:33:48] Maar dan is mijn vraag, als het bij de overheid weggehaald wordt,

[0:33:50] wat is dan het wezenlijke verschil met de Stichting Gelijkwaardig Herstel zoals die nu is?

[0:33:56] Want dat is ook bij de overheid weg.

[0:33:58] Ik vind persoonlijk, vind mijn partij ook, dat de overheid dit moet kunnen oplossen.

[0:34:03] Ik denk dat de Belastingdienst het niet kan, dus dat zal dan anders moeten.

[0:34:09] Maar helemaal bij de overheid weghalen.

[0:34:11] Ik snap de wens en ik snap ook het gevoel en de logica erachter.

[0:34:17] Maar uiteindelijk kan het niet helemaal weg bij de overheid,

[0:34:20] omdat de overheid helemaal op het einde een klap op moet geven.

[0:34:23] Dus ik zou daar iets meer over willen horen van jullie.

[0:34:26] Waarom jullie dat zeggen en hoe jullie daartegen aankijken.

[0:34:29] Ik ga hem heel kort houden.

[0:34:32] Omdat de veroorzakers en omdat de poppetjes die dit hebben veroorzaakt alle niet een actieve rol hebben binnen UHT.

[0:34:49] Sommigen zelfs met mandaat.

[0:34:52] Men is niet bereid om toe te geven dat het niet loopt.

[0:35:00] Dat is wat wij onze kinderen leren.

[0:35:02] Maak een fout, own it, leer ervan en ga door.

[0:35:08] Maar er worden liever nog meer miljarden tegen de muren aangekwakt dan toegeven dat dit niet

[0:35:15] werkt.

[0:35:16] En waarom zeg ik onafhankelijk?

[0:35:17] De BAK is één van de weinige echt onafhankelijke.

[0:35:22] Want inmiddels, met al het respect voor SGA, probeert de overheid zich daar ook in te dwingen.

[0:35:28] Jullie zijn onafhankelijk, maar we doen het wel volgens onze regels.

[0:35:33] Hoe is dat dan onafhankelijk? Dat is niet onafhankelijk.

[0:35:39] Dat is precies mijn punt. Ik ben het hier helemaal mee eens.

[0:35:45] Het is dus uiteindelijk de kern, wat voor overheid is het?

[0:35:53] En die vraag wordt hier beantwoord.

[0:35:57] En het is heel goed dat jullie er zijn en dat aangeven.

[0:36:00] Maar de overheid er helemaal uit, ik probeer dat toch duidelijk te maken, dat kan niet.

[0:36:05] Uiteindelijk gaat het er om wat voor overheid het is en hoe organiseert hij het.

[0:36:08] Ja, dat is totaal idioot georganiseerd.

[0:36:10] Op dit moment is het volgens mij glashelden.

[0:36:12] Maar daarom ben ik inderdaad blij dat u het even toelegt.

[0:36:15] En ik zie dat nog iemand met zijn vinger bij de knop zit, dus ik hoor dat graag.

[0:36:21] Het lijkt erop, en dan trek ik hem even breed.

[0:36:26] Het lijkt erop, zodra het op een compensatie aankomt,

[0:36:30] dat er dus echt goed gecompenseerd in de ruimhartigheid moet komen.

[0:36:34] dat het dan is dat het spaak gaat lopen.

[0:36:36] Want het komt op geld aan.

[0:36:38] En dat is wat ik eigenlijk continu signaleer.

[0:36:41] Het komt op geld aan, dus ga op de andere kant.

[0:36:47] Maar als er echt ware leed is, door een advocaat vastgesteld,

[0:36:52] zou die advocaat dan zeggen van nou ik gooi er een ton bovenop en dat dienen we in?

[0:36:57] Hoe moeilijk kan het zijn op het moment als dat er al ligt,

[0:37:00] om gewoon te zeggen van jongens, we zijn er klaar mee.

[0:37:02] Deze ouder moet verder.

[0:37:03] we tikken het af en het is klaar.

[0:37:07] Hoe moeilijk kan het zijn?

[0:37:08] Nee, vervolgens krijg je een hele juridische strijd.

[0:37:11] Maar is dat wat je de ouders nog wil aandoen dan?

[0:37:14] Moeten de ouders helemaal kapot door die hele juridische strijd?

[0:37:21] Het laatste stukje wat er nog is?

[0:37:27] Ik kijk even naar mijn laatste collega, want we hebben nog een paar minuten of zij nog een vraag heeft.

[0:37:33] Dank jullie wel voor jullie verhalen.

[0:37:36] Kimberley, ik had nog even een vraag aan jou.

[0:37:37] Je zei van, ik zit in het proces bij gelijkwaardig herstel.

[0:37:42] Maar je zei er ook in een bijzin bij dat je het heel lastig vindt dat het niet gelijkwaardig is.

[0:37:48] Zou je daar nog wat aan toe willen voegen of wat willen uitleggen?

[0:37:53] Zoals ik net al aangeef, omdat mijn zoon niet onder jeugdzorg is weggehaald bij mij,

[0:38:01] is het niet erg en krijg ik daar geen schadevergoeding voor.

[0:38:05] Andere ouders, daar is wel een kindje door jeugdzorg uit huis geplaatst, die krijgen schadevergoeding ervoor.

[0:38:11] En dan wordt tegen mij gezegd, ja maar jouw situatie is niet erg, dus wij geven daar geen schadevergoeding voor.

[0:38:17] Ik heb van een andere ouder gehoord, zij heeft een hele nare seksuele ervaring gehad.

[0:38:25] Wordt niet gecompenseerd, het ministerie heeft het dossier, de release teruggestuurd, afgewezen.

[0:38:32] Bij een andere ouder wel toegekend.

[0:38:34] Dus waar is de gelijkenis, waar is de gelijkwaardigheid?

[0:38:41] Bedoel je dan dat de gelijkwaardigheid niet zozeer zit bij Stichting Gelijkwaardigheidsbouw,

[0:38:47] maar bij het ministerie die dat moet beoordelen?

[0:38:53] Ja, klopt.

[0:38:54] Bij het ministerie zit het.

[0:38:56] Het ministerie wijst het af en dan krijg je het dossier terug.

[0:39:00] Dan mag je of zeggen dat je er maar akkoorden mee gaat, zonder je post, of je gaat er een strijd tegenaan.

[0:39:09] De heer Verhelberg heeft veel langer vragen stellen.

[0:39:12] Dank voor jullie komst, trouwens.

[0:39:13] Ik ben erg onder de indruk van jullie verhalen.

[0:39:15] Maar dat antwoord maakt wel heel erg uit, wat je nu geeft.

[0:39:20] Want als het zit in SHG zelf, in de manier waarop zij het doen,

[0:39:26] is het een groter probleem dan wanneer het...

[0:39:28] Een ander soort probleem, laat ik het zo formuleren,

[0:39:30] als dat wanneer het zit in het feit dat SHG...

[0:39:32] We hadden net SHG hier op bezoek.

[0:39:34] die gaven ook aan dat juiste controle door financiën op wat zij doen het probleem veroorzaakt.

[0:39:41] Dat is eigenlijk wat jij nu ook zegt.

[0:39:43] En dat maakt voor ons erger uit voor ook voor wat we aan de staatssecretaris kunnen vragen en moeten vragen en niet.

[0:39:48] Dus dank je wel.

[0:39:51] Ik wil jullie ook heel hartelijk bedanken.

[0:39:53] Ik weet niet of er nog een nabrander is.

[0:39:55] Er zijn nog een paar minuten, maar ik moet ook nog wisselen om het maar heel formalistisch te houden.

[0:40:00] Dus ik wil jullie heel erg bedanken.

[0:40:02] Natalie blijft nog even zitten.

[0:40:03] Die gaat dadelijk even aftrappen vanuit de brede ondersteuning.

[0:40:06] Jullie zijn heel erg welkom om te blijven zitten.

[0:40:09] Als jullie naar huis willen, kan ik me ook heel goed voorstellen.

[0:40:11] Dank u wel.

[0:45:18] Ik word weer heel terecht terug naar mijn plaats gedirigeerd, want we gaan door met jullie

[0:45:22] goed vinden.

[0:45:28] We zijn nog steeds bezig met het ronde tafelgesprek voor ervaringen van gedupeerden van de hersteloperatie.

[0:45:35] De kinderopvangtoeslagen hebben zojuist het eerste blok gehad en een aantal ouders hebben

[0:45:38] verteld over hun ervaringen met herstel.

[0:45:42] We gaan nu naar blokje twee, ervaringen over de brede ondersteuning.

[0:45:47] Daarvoor zijn aanwezig Frauke de Jonge,

[0:45:49] wethouder, heel actief met de brede ondersteuning.

[0:45:52] Nathalie hebben we zojuist gesproken,

[0:45:53] maar aangezien zij ook heel veel ouders helpt met de brede ondersteuning,

[0:45:57] leren ze een mooie toevoeging als ze daar iets meer over zou willen vertellen.

[0:46:00] En mevrouw Whitley Terwint gaat ook haar verhaal vertellen.

[0:46:03] Ik wil eigenlijk voorstellen dat jullie eerst een korte aftrap geven

[0:46:06] over wat jullie als eerste op tafel willen leggen.

[0:46:08] Vervolgens gaan er vragen komen vanuit de collega's.

[0:46:11] En we hebben het vorige drie kwartier ook gemerkt.

[0:46:13] Dan zijn we zo drie kwartier verder en hebben we heel veel informatie met elkaar gedeeld.

[0:46:17] Dus Frauke, mag ik bij jou beginnen?

[0:46:23] Dank u wel, voorzitter.

[0:46:26] Dank u wel, geachte commissie.

[0:46:30] Mooi dat u wederom ruim de gelegenheid neemt om te kijken hoe we nu het herstel van dit

[0:46:37] schandaal goed kunnen oppakken.

[0:46:41] Mijn naam is Fraukje de Jonge en ik ben wethouder sociaal domein in de gemeente Almere.

[0:46:46] Even een korte context, de gemeente Almere kent op dit moment 230.000 inwoners, is zo

[0:46:53] multicultureel als maar kan.

[0:46:57] Veel ouders met flexcontracten en wij denken dat het mede daarom is dat wij helaas 5% van

[0:47:05] totale aantal gedupeerden in onze gemeentegrens hebben.

[0:47:09] In absolute termen heb je het dan over ongeveer wat wij nu weten,

[0:47:14] mensen die zich gemeld hebben, en dat zou het moeten zijn, formeel.

[0:47:18] We hebben nu 3200 gemelde gezinnen,

[0:47:22] waarvan er inmiddels 1900 erkend gedupeerd zijn,

[0:47:28] plus daarbij nog eens 5000 kinderen.

[0:47:31] Dus in totaal praat je over zo'n 7000 gezinnen

[0:47:35] die we als gemeente moeten ondersteunen.

[0:47:40] Volgens mij was de vraag om een iets ruimere introductie te geven.

[0:47:46] Nou, de pakkans was dus vrij groot.

[0:47:48] Dus op een gegeven moment kregen we een verhaal voorgelegd van iemand...

[0:47:55] Nou ja, daar hoef ik niet meer op in te gaan.

[0:47:57] Zo'n verhaal waar je van je stoel valt en denkt...

[0:48:00] nou, dit kan gewoon niet waar wezen.

[0:48:03] En dan ga je het checken en dan blijkt het gewoon wel waar te zijn.

[0:48:09] Dus toen wisten we, hey, als we iemand die haar leven gewoon voldoende op orde had,

[0:48:14] twee kinderen, gewoon een huurhuis had, gewoon een baan,

[0:48:18] en die zit nu met de kinderen ergens anders in een dak- en thuislozeopvang,

[0:48:23] en dat komt door een belastingsschuld die ernstig wordt betwist,

[0:48:27] dan is hier iets heel raars aan de hand. Hoe kan dit?

[0:48:31] Dat is eigenlijk de reden geweest dat we vrij snel met een aantal gedupeerden in gesprek zijn gegaan.

[0:48:37] En dan moet je even van je high horse komen of van je grote geloof in de overheid, positief gezegd.

[0:48:44] En accepteren dat je echt beter de gedupeerden kunt vertrouwen in hun verhaal...

[0:48:51] dan je eigen vertrouwen in de overheid voorop zetten.

[0:48:56] En dat heeft eigenlijk ook gemaakt dat wij hebben gezegd toen we de pokmiddelen ontvingen

[0:49:01] als gemeente, want het is eigenlijk, en dat ben ik wel eens met de voorgaande sprekers

[0:49:06] die zeiden van de slager die zijn eigen vlees gaat keuren, het is wel een beetje raar dat

[0:49:11] als wij middelen krijgen om een betere overheid te worden, dan waren de pokmiddelen voor de

[0:49:16] gemeente voor bedoeld en de rechtspositie van ouders te versterken, maar dat zouden wij

[0:49:21] dan moeten doen.

[0:49:22] En wij dachten nou...

[0:49:24] Overigens hadden we al een keurig bestedingsplan wat in het subsidievoorstel paste en zo gedaan.

[0:49:30] Maar wij dachten eigenlijk, dat is eigenlijk echt wel gek.

[0:49:34] Want hoe kunnen wij nou...

[0:49:35] Als wij hier de dader zijn geweest, wij hebben dit veroorzaakt...

[0:49:39] ...waarom zouden wij dan de aangewezen instantie zijn...

[0:49:42] ...om ook te bepalen hoe we moeten verbeteren?

[0:49:44] Dat kunnen we beter vragen aan de mensen die er ervaring mee hebben.

[0:49:50] Die hebben wij herstel-experts genoemd, althans zo noemde ze zichzelf, dat vonden we een mooie titel.

[0:49:57] Omdat ik van het college was, wilde zij ook een college zijn, dus hadden we een college van herstel-experts.

[0:50:05] En die hebben wij eigenlijk gevraagd, joh, vul die pokmiddelen voor ons in.

[0:50:09] Leer ons, help ons om een betere overheid te worden.

[0:50:14] Nou, ik denk dat dat niet iedere gemeente dat gedaan heeft.

[0:50:18] Ik weet eigenlijk geen andere gemeente die dat gedaan heeft, maar ik ken ze niet alle 342.

[0:50:25] Dat heeft ertoe geleid dat in Almere een pand is gehuurd, bedoeld als ontmoetingsplek.

[0:50:32] Een ontmoetingsplek vooral van gedupeerden.

[0:50:36] En die hebben toen zelf gezegd, wij zijn gecharmeerd van wat er bij de Number 5 Foundation

[0:50:43] een onderleiding van Laurentien gebeurt, en die hebben toen Laurentien gevraagd om mee te denken

[0:50:49] over hoe willen wij dit nu verbeteren, hoe willen wij dit nu anders. Dat heeft uiteindelijk geleid

[0:50:56] tot het binnen Almere, op een bij ons gehuurd pand, door onze samen, aanvankelijk alleen,

[0:51:04] maar daar zijn veel meer bijgekomen, gedupeerde, wat de methode Laurentien, wat wij natuurlijk de

[0:51:10] de Almeren noemen, is ontwikkeld.

[0:51:15] Wij hebben daar dus als gemeente eerlijk gezegd aan de zijkant gestaan.

[0:51:20] En wij moeten ook aanbellen als we binnen willen komen in dat pand.

[0:51:23] Het is niet van ons, het is van de gedupeerden.

[0:51:27] Inmiddels is het overigens van Stichting Gelijkwaardig Herstel.

[0:51:30] Maar even aan te geven, er is een verschil tussen de Stichting Gelijkwaardig Herstel,

[0:51:33] waar wij feitelijk geen betrokkenheid bij hebben, en de methode waar we, maar daar komen we vast,

[0:51:39] hoop ik nog op groot voorstandig van zijn.

[0:51:47] Nou, misschien tot zover.

[0:51:51] Ja, voor een ander die net niet aangesloten was.

[0:51:56] Ben dus Nathalie Siebesma, moeder van zes kinderen.

[0:52:00] Helaas ervaringsdeskundige.

[0:52:01] Ik heb het omgezet in mijn functie als herstel-expert bij de gemeente Zuidwest-Friesland.

[0:52:07] Waardoor ik dus heel veel ouders kan bijstaan in het proces.

[0:52:12] Vanaf dat zij hun melden, ben ik ook de eerste contactpersoon en blijf ik ook de contactpersoon

[0:52:18] totdat de brede ondersteuning tot stand is gekomen.

[0:52:22] Ik kom bij de ouders thuis.

[0:52:24] Als ze dat wenselijk vinden, gaan we het gesprek aan op basis van het verleden, heden en toekomst.

[0:52:29] Dus waar stond je, waar sta je nu en waar wil je naartoe?

[0:52:33] Op basis van dat gesprek gaan we kijken of de ouder de behoefte heeft om iemand van de

[0:52:40] de gemeente aan te laten sluiten, vervolgens is het antwoord aan de ouder, de regie ligt

[0:52:46] bij de ouder.

[0:52:47] Als de ouder zegt van ja dat wil ik, dan komt er iemand aangesloten en gaan we een plan

[0:52:51] van aanpak maken.

[0:52:52] Maar ook dan ben ik nog steeds degene die betrokken is.

[0:52:56] Vervolgens wordt het plan meegenomen en gaan we daarover in gesprek met de commissie en

[0:53:04] krijgt de ouderen terug met een gesprek van mij en kan de ouder gaan werken aan het stukje

[0:53:09] herstel, mits ook de andere compensatie heeft plaatsgevonden.

[0:53:14] Zo niet zullen wij ook blijven ondersteunen totdat de ouder de

[0:53:18] volledige compensatie heeft gehad. Is daarna nog wenselijk dat er een actie

[0:53:23] komt, blijven wij nog steeds ondersteunen. Want je kan een brede

[0:53:27] ondersteuning niet stopzetten of laten stoppen op het moment dat er nog

[0:53:32] gespraken is van een juridisch of een ander traject.

[0:53:35] Je kan pas de brede ondersteuning stopzetten of laten aanpassen op het moment als het andere is afgerond.

[0:53:45] Hetzelfde met psychische ondersteuning, EMDR, kun je pas starten op het moment dat je ook daadwerkelijk gecompenseerd bent.

[0:53:54] En dat is wat je heel veel terugziet bij de ouders.

[0:53:57] Zij kunnen pas aan een herstel werken als ook de compensatie is uitbetaald.

[0:54:03] En daar loopt hij vast.

[0:54:04] Wat je daarin ook mist, is een stuk samenwerking, communicatie onderling, zodat je ook verder kunt.

[0:54:12] Ik heb jullie net een folder gegeven, tenminste, of Luc heeft hem gegeven, denk ik, met een visitekaartje.

[0:54:18] Daarin staat ook onze hele route omschrijven.

[0:54:21] Mochten jullie daar vragen over hebben, laat het gerust weten.

[0:54:24] Ook is er altijd een optie om bij ons op werkbezoek te komen.

[0:54:27] Ook voor andere gemeentes laten we met elkaar het gesprek aangaan en van elkaar leren.

[0:54:32] Ik ben Whitley ter Wind vanuit de gemeente Apeldoorn.

[0:54:42] Eerst als gedupeerde.

[0:54:44] Nu sta ik andere moeders ook bij.

[0:54:47] Ik ben juist hier om een klein stukje positiever aan dit alles.

[0:54:53] Dat mijn gemeente Apeldoorn het wel op de juiste manier heeft opgepakt.

[0:54:59] En daarmee om is gegaan.

[0:55:01] In het begin word je eigenlijk niet gehoord.

[0:55:03] Of krijg je mensen tegenover je die moe zijn van het verhaal.

[0:55:06] Daar gaan we weer. Weer de toeslagaffaire.

[0:55:09] Dit draait weer om geld. Moeders willen extra geld.

[0:55:13] 30.000 heb je nu toch al gehad. Is dat niet genoeg?

[0:55:17] Totdat ik de juiste personen te spreken kreeg binnen gemeente Apeldoorn.

[0:55:21] En dan kwam ik er vrij snel achter via een wethouder

[0:55:24] dat er een speciaal team in gemeente Apeldoorn was aangesteld

[0:55:28] om met dit stukje aan de gang te gaan.

[0:55:31] Dit team was van tevoren ook erg goed geïnformeerd

[0:55:36] Hoe ga ik hiermee om? Hoe ga ik in gesprek met Gudde Peerde?

[0:55:40] Wat is daarvoor nodig?

[0:55:43] Als ik stukloop in het gesprek of ik weet het even niet meer, naar wie kan ik me wenden?

[0:55:48] Dat merkte ik al vrij snel aan die persoon.

[0:55:52] Ik ben toen gekoppeld. Ik zal even geen namen noemen, maar een hele lieve dame.

[0:55:59] Wat me meteen opviel in het gesprek,

[0:56:01] is dat het op basis van... Het was echt een mensje-mens.

[0:56:05] Toen ging het programma met mij het gesprek aan.

[0:56:07] Wat heeft het met je gedaan? Hoe sta je er nu in?

[0:56:11] Maar wat heb je nodig?

[0:56:12] Het ging ook niet alleen maar over welk bedrag heb je dan nodig.

[0:56:16] Maar wat nog meer? Wat is voor jou belangrijk?

[0:56:20] En op basis van vertrouwen.

[0:56:22] Ik heb weleens gesprekken gehad, onder andere met mevrouw of prinses Leontien...

[0:56:28] Bij Tops Bestaan zeker.

[0:56:30] En daar ben ik met haar in gesprek gegaan.

[0:56:32] En toen had ze het over dat ze er heel druk mee bezig was.

[0:56:35] En ze wilde dat regelen en ze wilde dit regelen.

[0:56:37] Heel mooi allemaal.

[0:56:38] Maar uiteindelijk, als je elkaar dan uit het oog verliest...

[0:56:41] Hoe kom je dan in godsnaam weer met zo'n persoon in contact?

[0:56:44] Want ze beloofde hele mooie dingen.

[0:56:46] Maar als jouw gemeente daar niet goed genoeg in geïnformeerd is...

[0:56:51] of dat de poot te zet...

[0:56:52] dan zijn de beloftes van mevrouw Lentien heel erg mooi...

[0:56:55] maar kan je alsnog niks.

[0:56:57] Uiteindelijk ben je een nummer in dit geval.

[0:56:59] En mijn gemeente, ik kwam met haar in gesprek en toen zei ze...

[0:57:03] ik hoef geen bonnetjes te zien.

[0:57:05] Ik hoef niet dat jij aantoont wat je kwijt bent geraakt...

[0:57:08] of wat je allemaal hebt moeten missen.

[0:57:12] Ik wil nu gewoon eens weten wat heb jij nodig.

[0:57:15] En dat raakte me eigenlijk zo erg dat ze gewoon mij geloofde...

[0:57:20] in plaats van de mensen die daaraan vooraf gingen...

[0:57:23] met ja, maar je zegt dat je dit bent kwijtgeraakt.

[0:57:25] Kun je dat aantonen?

[0:57:26] De woning die je bent kwijtgeraakt, kun je dat allemaal inzien?

[0:57:29] Kan ik daar bewijs van krijgen vanuit de woning?

[0:57:31] Want dan dacht ik, nou, ik zal mijn overheid moeten kunnen vertrouwen.

[0:57:35] Nou, we hebben laten zien met z'n allen, de overheid, dat dat dus niet gaat.

[0:57:39] Maar vervolgens moet ik mezelf nog steeds, alsof je in een rechtbank zit, bewijzen...

[0:57:45] tegenover de mensen die eigenlijk al zo goed de plank hebben misgeslagen.

[0:57:48] En dan moet je nog bewijzen dat wat jij zegt, wat jij bent kwijtgeraakt, dat dat klopt.

[0:57:52] En daar gaan we gigantisch fout.

[0:57:55] De gemeente Apeldoorn heeft op een gegeven moment ook gezegd,

[0:57:57] want ik ben er uiteindelijk mee gaan verdiepen,

[0:57:59] hoeveel ouders zijn er nog slachtoffer?

[0:58:02] Hebben die al hulp gekregen?

[0:58:04] Zijn die bekend met dit team?

[0:58:07] En wat hij ook aangaf, is dat we geen nummer meer waren.

[0:58:11] Het ging gewoon echt om de persoon.

[0:58:13] De verdriet en de leed.

[0:58:14] Er werd ook gekeken of je al met iemand gesproken had.

[0:58:18] Traumatherapie.

[0:58:21] Heb je op vakantie kunnen gaan de afgelopen jaren,

[0:58:23] door alles wat je kwijt bent geraakt, ben je niet toe aan een vakantie?

[0:58:26] Dat zijn eigenlijk hele kleine dingen die je wil horen op het moment dat je alles bent kwijtgeraakt,

[0:58:31] waar je zo hard voor gewerkt hebt.

[0:58:34] En deze mevrouw is bij mij thuisgekomen,

[0:58:38] is nog een keer op mijn werk langsgekomen, ze stuurde ook wel eens een appje.

[0:58:42] Hoe gaat het met je?

[0:58:45] Als je nog iets te binnen schiet, bel me dan vooral.

[0:58:48] En je merkte dat, in de manier waarop ze met me praatte, het geduld dat ze had.

[0:58:54] Zij was een keertje ziek, toen kwam ik bij een collega van haar, precies hetzelfde.

[0:58:58] Ik had het gevoel dat ik open en eerlijk kon zijn, dat er echt naar mij als persoon werd gekeken.

[0:59:02] En dat ze ook, toen sprak ze op een gegeven moment uit, en dat vergeet ik nooit meer.

[0:59:06] Toen zei ze, er zijn genoeg ouders die misschien wel een schadeclaim indienen en die niet gedupeerd zijn.

[0:59:12] Maar wij als gemeente Apeldoorn betalen liever iedereen op een eerlijke manier uit.

[0:59:20] En dan zit er maar iemand bij die eigenlijk geen recht heeft op dat geld.

[0:59:23] Als dat we per persoon in kaders gaan kijken en alleen die 30.000 en denken het is goed zo.

[0:59:30] Dat vind ik heel mooi.

[0:59:31] Want uiteindelijk zijn alle gedupeerden zoveel geld kwijtgeraakt.

[0:59:35] Maar ook niet eens geld.

[0:59:36] Het emotionele.

[0:59:38] Wat het met je kinderen doet.

[0:59:39] Je koopwoning.

[0:59:40] Eigen ondernemer.

[0:59:41] Noem het maar op. Dat doet zoveel.

[0:59:44] Daar staat een 30.000, joh, al geef je nu drie miljoen, maak je het nog niet goed.

[0:59:49] Geld kun je niet tegenover leed zetten en denken ik koop het af.

[0:59:53] Maar wat mij of wat meerdere moeders die ik heb gesproken goed zou doen, is als je gewoon

[0:59:59] in ieder geval probeert het vertrouwen weer terug te kunnen krijgen in de overheid

[1:00:05] en dat daar niet cijfers aan zit en dat als we dan met z'n allen even in mijn termen

[1:00:10] en dan gierig gaan doen over wat je dan aan de gedupeerden wil uitbetalen.

[1:00:14] Je hebt zoveel mensen alles al afgepakt, dan betaal je maar wat meer.

[1:00:18] Je hebt zoveel leed mensen aangedaan, en niet alleen de mensen, ook de kinderen.

[1:00:23] En wij blijven allemaal ouders en moeten sterk blijven, ook voor de kinderen.

[1:00:28] Dus als gemeente Apeldoorn, dat heeft mij persoonlijk heel erg goed gedaan om het te gaan verwerken.

[1:00:36] En toen is mij ook gevraagd, wil je daarover wat vertellen?

[1:00:39] Ik sta niet per se op de voorgrond en al helemaal niet dat dit live wordt uitgezonden.

[1:00:44] Maar ik vond het belangrijk genoeg om ook te vertellen hoe het ook anders kan.

[1:00:47] En ik hoop dat door middel van de verhalen,

[1:00:51] al moet dat de aankomende paar weken nog,

[1:00:54] dat jullie elke keer opnieuw van ouders het moeten aanhoren.

[1:00:56] Ik hoop dat het heel serieus genomen wordt, want je verhaal hier moeten doen,

[1:01:00] elke keer inhoudelijk of waar dan ook, is al moeilijk op zich.

[1:01:04] Dat het zo serieus genomen wordt dat jullie met z'n allen bij elkaar komen.

[1:01:08] Dat het dan niet op geld draait maar dat je dan ook met de ouders in gesprek gaat,

[1:01:11] hoe lang dat ook duurt, al ga je elke ouder af.

[1:01:15] Dat is tenslotte je werk als overheid als je het recht wil zetten.

[1:01:19] Dat ouders serieus genomen worden en dat dit nooit meer kan gebeuren.

[1:01:22] Fouten kun je maken, dat maken we allemaal, maar het is wel hoe je die oplost uiteindelijk.

[1:01:28] Dankjewel voor jullie mooie introductie.

[1:01:32] Oh, ik kijk naar de collega's. Mevrouw Van Eyck.

[1:01:34] Ja, dank je wel. En ik sluit me aan bij de woorden van de voorzitter.

[1:01:37] Heel fijn dat jullie hier willen zijn, dat jullie je verhaal willen doen.

[1:01:40] Het is voor ons ontzettend helpend om ook de boel weer een keer op een rijtje te krijgen

[1:01:45] en te zien waar het echt om gaat.

[1:01:48] Ik heb een vraag voor de wethouder.

[1:01:50] We hebben de afgelopen dagen verschillende afspraken gehad

[1:01:52] en gesprekken gevoerd, ook over de brede ondersteuning.

[1:01:56] Er ligt vanavond een wet voor die ook, nou ja,

[1:02:01] met input van de VNG tot stand is gekomen.

[1:02:05] Voor mij is daar veel ruis ontstaan.

[1:02:08] Over doen we hiermee nou het goede of juist niet?

[1:02:12] Anderzijds, ik merk nu ook aan jullie verhalen

[1:02:14] dat het dus uitmaakt in welke gemeente je woont

[1:02:17] hoe je wordt geholpen.

[1:02:19] En dat krijgen we natuurlijk nooit helemaal gelijk terug.

[1:02:23] Er zullen altijd verschillende benaderingen

[1:02:25] en verschillende methodieken zijn.

[1:02:27] Maar ik ben wel heel erg op zoek naar wat is er dan nodig

[1:02:30] om de gemeenten die nu te weinig doen, of het niet op de juiste manier doen,

[1:02:35] om die het been te laten bijtrekken, zonder dat je gemeenten die al gewoon goed bezig zijn,

[1:02:42] belast met allerlei regels en beperkingen en kaders waarmee ze eigenlijk niet geholpen zijn.

[1:02:46] Ja, ik ben echt heel erg aan het zoeken, maar ja, misschien dat de wethouder in dit gezelschap

[1:02:50] mij daar een antwoord op kan geven.

[1:02:55] Ja, dank u wel. Kijk, het laatste wat ik wil is hier een beetje de bedweet eruit hangen.

[1:02:58] En ik denk, ik hoop, ik weet eigenlijk bijna zeker dat wij ook wel,

[1:03:03] nou misschien niet zo welbespraakte, maar zeker ook hele positieve mensen

[1:03:09] uit Almere kunnen tevoorschijn toveren, zeg maar.

[1:03:14] Maar we kunnen net zoveel mensen aan tafel zetten die wederom teleurgesteld zijn geraakt,

[1:03:19] omdat het wederom niet helemaal goed is gegaan.

[1:03:22] Dus ik denk, het belangrijkste wat ik uit het verhaal van mevrouw Ter Wint op maak...

[1:03:29] is dat ook zij blij is met dat herstel van vertrouwen in de overheid.

[1:03:34] Ik moet eerlijk zeggen, dat is bij alles wat wij doen altijd wel de maatstaf geweest.

[1:03:40] Van hoe kunnen wij leren een betere overheid te worden?

[1:03:48] Want het moet geen toeval zijn dat je net via een wethouder een hele fijne, lieve dame treft...

[1:03:56] die echt naar je luistert, die je ziet als mens, die echt niet probeert regels toe te passen...

[1:04:02] maar je probleem te oplossen op de manier zoals jij dat wilt, want het is namelijk jouw leven.

[1:04:09] Dat moet geen toeval zijn.

[1:04:10] En dat maakt, en daar kijk ik even wat anders naar dan de voorgangers die hier zaten,

[1:04:17] dat dit verre van simpel is.

[1:04:19] Dit is echt heel ingewikkeld.

[1:04:21] En als ik alleen, niet omdat het Almere is, maar omdat ik dat het beste kan inzien.

[1:04:28] Wij hebben nu 3000 aanvragen gehad voor de brede ondersteuning, tot nu toe.

[1:04:36] Dus eigenlijk de bulk moet nog komen.

[1:04:38] Maar 3000 is heel veel.

[1:04:39] En even voor uw begrip, dit betekent, daar zijn natuurlijk maatschappelijke werkers mee bezig.

[1:04:46] Ik weet niet of dat in Apeldoorn ook zo is.

[1:04:49] Ik denk dat die lieve mevrouw waarschijnlijk een maatschappelijke werker is.

[1:04:51] Dat zijn ze heel vaak.

[1:04:55] Maar daar hebben we er 24, dat is veel, alleen voor de gedupeerden aan het werk nu bij onze

[1:05:05] welzijnsorganisatie die dat doet.

[1:05:06] Daarnaast werken er ook nog 15 FTE.

[1:05:08] dus niet individueel, maar FTE, aan in het zogenaamde flexteam,

[1:05:16] wat de financiële kant van de vragen behandelt.

[1:05:21] Dat moet je allemaal voor elkaar zien te krijgen als gemeente.

[1:05:25] Je moet er een systeem op inrichten.

[1:05:30] Het zijn je beste mensen die je in deze rol moet zetten,

[1:05:36] want het is heel zwaar werk.

[1:05:39] Want het zijn enorm heftige verhalen die onder je uit gaan zitten.

[1:05:44] Nou, dat merkt u ook.

[1:05:46] Nou, je zal er maar de hele dag mee bezig zijn.

[1:05:48] Niet slagen, niet in één keer voor elkaar krijgen wat je zo graag wil.

[1:05:53] Dus het is zwaar werk.

[1:05:55] Nou, dan heb ik nog niet eens over het geld.

[1:05:56] Want het moet ook voor gemeenten geld hebben.

[1:05:59] Maar je moet vooral die mensen hebben.

[1:06:01] Nou, we komen niet om in hele goede mensen.

[1:06:03] Dus dat is al een probleemkante van.

[1:06:09] Een tweede is, wat bijzonder is, vinden wij aan deze categorie,

[1:06:15] nou, hulpvragers, om het maar zo te zeggen,

[1:06:18] is dat bijna altijd stress en trauma een grote rol spelen.

[1:06:22] Maar goed, dat is bij meer mensen die langdurig in schulden of armoede zitten.

[1:06:27] Hier zit de factor onrecht bij.

[1:06:28] Mensen zijn zich heel erg, hoop ik, bewust van het feit dat hun onrecht is aangedaan.

[1:06:34] En dat alles wat hun is overkomen, maar meestal nog erger, hun kinderen is overkomen, niet

[1:06:40] had gehoeven.

[1:06:41] Dat dat komt door die overheid, dus dat maakt het ook nog ingewikkelder.

[1:06:49] Dus het is een bijzondere categorie van mensen en die komen dus met vragen op allerlei terreinen.

[1:06:55] De belangrijkste, meeste vragen gaan over huisvesting.

[1:07:00] Ja, daar gaan we naar de woningbouwcorporatie.

[1:07:04] Tuurlijk krijgen mensen urgentie.

[1:07:07] Ja, dat zijn er wel meer. Ik weet niet hoe het elders is.

[1:07:10] In Almere wacht je twaalf jaar als reguliere woningzoekende...

[1:07:12] en als urgente half jaar, driekwart jaar, jaar soms.

[1:07:19] En we bouwen als een gek, maar dat schiet ook niet op.

[1:07:26] Dus wij hebben in de verordening een aparte regel moeten maken voor de COTA-gedupeerden.

[1:07:35] Niet om nog meer voorrang te geven, want dat is al heel ingewikkeld, maar wel om op een andere manier,

[1:07:41] precies zoals mevrouw Terwint aangeeft, behandeld te worden.

[1:07:45] Want een regulier urgente mag geen nee zeggen, mag geen woning weigeren,

[1:07:49] en krijgt ook op basis van de samenstelling van zijn gezin,

[1:07:54] één persoon, twee, drie, een woning toegewezen en dat is het.

[1:07:58] Ja, als je dat zou doen bij de toeslagenouders die jij,

[1:08:02] doordat jij hebt ingegrepen en ze valselijk tot fraudeur hebt gemaakt

[1:08:08] en in de problemen hebt geholpen en daarom hun huis hebt afgenomen,

[1:08:12] gaat zeggen, ja, maar jij moet nu alles aannemen wat je voorgelegd krijgt,

[1:08:16] ja, dan heb je oorlog.

[1:08:18] Dat is geen erkenning.

[1:08:20] Dus hebben we in de regeling moeten opnemen dat mensen mogen kiezen in welke wijk.

[1:08:27] Er wordt ruim hartig gekeken naar het aantal kamers.

[1:08:30] Want sommige mensen hebben toch nog een kind in een gesloten instelling zitten of uit huis.

[1:08:37] En die willen hem in het weekend wel kunnen ontvangen in hun eigen kamer.

[1:08:41] Dus die hebben bijzondere eisen.

[1:08:43] Nou, dat vraagt ook weer wat voor je woningbouwcoöperatie.

[1:08:45] Die daar ook maar weer begrip voor moet hebben.

[1:08:47] Dus ik wil eigenlijk misschien te uitgebreid zeggen dat het geen simpele opgave is.

[1:08:53] Het is niet met een pennestreek te doen.

[1:08:56] Wij zijn er trots op dat we nu veertig bezwaarprocedures hebben van de drieduizend.

[1:09:02] Dat is veertig teveel, maar dat ziet er goed uit.

[1:09:09] Tegelijkertijd, als laatste als ik mag toevoegen, wat ook echt een probleem is, en daar maak

[1:09:12] Daar krijg ik me misschien niet populair mee.

[1:09:15] De mensen in de uitvoering hebben er ook weleens moeite mee.

[1:09:19] Want die denken, ja, ik zit hier een tuinverhoging te financieren.

[1:09:27] Of elektrische fietsen, of dat is ruimhartig.

[1:09:31] Maar ik zie andere gezinnen, die zitten in dezelfde shit.

[1:09:36] Niet door dezelfde reden, maar die zitten in dezelfde shit.

[1:09:39] Ja, en daar kan ik dat allemaal niet voor doen.

[1:09:41] Dat gevoel van onrechtvaardigheid, wat te maken heeft met in het ene geval zijn wij toch dader geweest...

[1:09:50] en in de andere gevallen soms trouwens ook, maar niet altijd.

[1:09:57] Ja, dat is ook moeilijk te managen.

[1:10:05] En misschien nog één die ik mag toevoegen.

[1:10:07] Want dat gaat even over dat ik trof een hele goede persoon.

[1:10:13] of de goede persoon.

[1:10:17] Dat betekent ook dat het voor alle gemeenten een enorme cultuurvraag is.

[1:10:22] Wij hebben als gemeente Almere, en dat heeft ons geen goede pers opgeleverd,

[1:10:29] meegewerkt aan de film De Jacht op Merel-Eeuw.

[1:10:31] Die is opgenomen in ons gemeentehuis.

[1:10:34] Die rotbrieven die ze krijgen, daar staat ons gemeentelogo op.

[1:10:39] We hebben ook nog meegefinancierd.

[1:10:42] Nou, we staan er niet vrij op.

[1:10:46] Wij laten nu, onder leiding van onze gemeentsecretaris, die overigens ook luisterend schrijver is,

[1:10:50] net als heel veel mensen bij onze gemeente,

[1:10:54] laten we die film nu door alle medewerkers zien.

[1:10:58] Die worden daar best wel boos van.

[1:11:00] Die gaan zeggen, ja, maar dit klopt helemaal niet.

[1:11:02] Maar je moet hem door... Zo is het beleefd.

[1:11:04] Dit is de waarheid door degene waar jij voor werkt.

[1:11:08] En heel veel dingen kloppen trouwens gewoon wel.

[1:11:14] Om te proberen om iets aan dat cultuuraspect te doen.

[1:11:17] Hoe help je mensen anders te kijken naar hun werk?

[1:11:22] En hoe kunnen wij zorgen dat we een atmosfeer creëren...

[1:11:25] waarin iedereen weet als ik iemand niet echt kan helpen...

[1:11:29] niet de tijd heb om ernaar te luisteren.

[1:11:32] Niet kan doen wat de persoon vindt dat er moet gebeuren om geholpen te worden.

[1:11:38] Dan moet ik daar wat mee doen.

[1:11:39] Dan moet ik het niet toch maar doen, want er verandert toch nooit wat.

[1:11:42] Of ik durf het niet te zeggen, want dan krijg ik problemen.

[1:11:44] Nee, wij, ik ook, ben verantwoordelijk voor een sfeer in de organisatie...

[1:11:48] waarin je het niet mag zeggen als je vindt dat er iets niet goed gaat...

[1:11:52] maar je eigenlijk moet zeggen.

[1:11:55] Maar dit is nogal wat.

[1:11:57] Dat wil ik alleen maar zeggen.

[1:11:59] Dank voor het uitgebreide antwoord.

[1:12:01] Ik wil nog een kleine aanvulling.

[1:12:02] Ik kijk heel even naar de collega's of zij het oké vinden...

[1:12:05] want het betekent waarschijnlijk dat niet iedereen aan bots komt.

[1:12:06] maar ik zie overal je knik.

[1:12:08] Even nog over het stukje met de woningbouwcorporaties,

[1:12:11] want dit was bij ons in Apeldoorn ook echt wel een dingetje,

[1:12:14] want je komt overal woningen tekort en die stamp je niet even in een week

[1:12:18] de grond uit als zou de gemeente Apeldoorn dat willen voor de gedupeerden.

[1:12:23] Maar wat ze wel heel op de juiste manier deden en wat ik prettig vond,

[1:12:27] is dat ze betrokken de woningbouw bij elk proces.

[1:12:31] Uiteindelijk deze mevrouw van het team die mij dan bij stond,

[1:12:35] Die gaf op een gegeven moment ook aan, ik wil een gesprek voor jou gaan inplannen bij de woningbouw.

[1:12:39] En ik wil graag dat je meegaat en dat jij je verhaal doet.

[1:12:42] Ik kan wel overal voor jou naartoe bellen, maar misschien moet je het verhaal even uitleggen.

[1:12:47] En in het hele proces, om te kijken van oké, waar heb ik nog recht op?

[1:12:52] Of wat zou ik graag nog terug willen?

[1:12:54] Was de woningbouw ook betrokken?

[1:12:56] En op het moment dat je met de woningbouw zit, ze aan kan kijken en zelf je verhaal kan vertellen.

[1:13:01] Dat helpt al meer dan dat de woningbouwers vanuit gemeentes gewoon een lijst krijgen van

[1:13:06] joh, we hebben zoveel huizen nodig voor de gedupeerden, terwijl hun kampen zelf ook

[1:13:10] al met woningen tekort.

[1:13:12] Maar wat deze mevrouw deed is de woningcoöperaties bij mij en andere moeders steeds blijven betrekken,

[1:13:19] maar ook aangegeven, joh, kunnen we een lijst opstellen dat ze wel onder de urgentie vallen

[1:13:24] op het moment dat er wel woningen vrijkwamen.

[1:13:27] En ze hebben mij daar elke keer ook bij betrokken.

[1:13:29] Er was een lijst medische urgentie, die kwamen dan voor.

[1:13:34] Ik had een dak boven mijn hoofd, dus ik zei, dat begrijp ik.

[1:13:37] Je hebt natuurlijk ook moeders die zeggen, niemand gaat meer voor mij.

[1:13:40] Ik wil nu gewoon een woning hebben.

[1:13:43] Maar ik werd elke keer bij het proceswerk betrokken.

[1:13:45] Dus dan stuurden ze een appje of een mailtje of belden ze even.

[1:13:48] Ja, ik heb de woningbouw gesproken en ze zijn er nog steeds mee bezig.

[1:13:52] En ze vroegen ook hoe het met je ging.

[1:13:53] En er worden nu woningen gebouwd in die en die wijk.

[1:13:55] Zou je daar eventueel interesse in hebben?

[1:13:57] Als je betrokken blijft en je blijft ook steeds horen van de partijen,

[1:14:02] dat doet je als persoon, als gedupeerde, al heel erg goed.

[1:14:06] Hoor je niks meer en hoor je alleen maar

[1:14:08] we hebben woningen tekort of je leest in de kranten zijn woningen tekort,

[1:14:12] ja, dan zakt denk ik de moed nog erger in je schoenen.

[1:14:19] Dank je wel.

[1:14:21] Ik kijk even naar de collega's. Wie heeft er een vraag?

[1:14:26] Ik zie Jimmy met, sorry, de heer Dijk met een vraag.

[1:14:31] Nou heb ik Willie en Nathalie al geregeld gesproken.

[1:14:35] Dus mijn vraag die gaat is aan mevrouw de Jonge.

[1:14:38] U zei net iets interessant ook weer in de tussenzin.

[1:14:42] Dat is vaak. Je moet je beste mensen erop zetten.

[1:14:47] En ik kan me daar echt wel iets bij inbeelden.

[1:14:51] Wie of wat dat dan ongeveer moeten zijn.

[1:14:56] En we hebben de afgelopen dagen veel gesprekken gevoerd.

[1:15:00] Net ging het bijvoorbeeld ook, de overheid moet er dan tussenuit, wordt er dan bijvoorbeeld gezegd.

[1:15:07] Terwijl ik denk, als wij die beste mensen die dat bij brede ondersteuning doen,

[1:15:12] als we die nou eens zouden zetten bij de kern van het probleem,

[1:15:17] dan denk ik dat dat de oplossing zeg maar vooruit zou helpen.

[1:15:22] En dan ben ik benieuwd naar wat uw beschrijving is van je beste mensen.

[1:15:34] Dat valt uiteen in de maatschappelijke werkers.

[1:15:39] Daar hebben wij natuurlijk een organisatie voor die dat doet.

[1:15:42] En die heeft nadrukkelijk gekozen voor mensen met levenservaring.

[1:15:46] Dus ervaring in hun werk.

[1:15:49] Maar stevigheid, stevigheid.

[1:15:51] Want je moet stevigheid hebben om het aan te kunnen.

[1:15:53] Maar je moet ook stevigheid hebben om te doen wat kennelijk leuke gemeenteavonden wordt.

[1:16:02] Maar wat daar gedaan is, gewoon beseffen, hier moet ik iets anders doen.

[1:16:06] Ik stap uit mijn comfortzone, ik ga mee naar die woningbouwcoöperatie.

[1:16:09] Dat vergt ook stevigheid.

[1:16:12] Dus dat is beste mensen.

[1:16:18] Kijk, ik vind uiteindelijk moet een overheid eigenlijk alleen maar beste mensen hebben.

[1:16:23] Maar dit is wel buitencategorie, wat hier aan de hand is.

[1:16:27] Dus daarom, je kunt niet gewoon iemand die net van de schoolbanken komt, dit aandoen.

[1:16:33] Dat kan gewoon niet.

[1:16:36] Dus dit moeten echt doorgewinterde schuldhulpverleners zijn.

[1:16:42] In ieder geval levenservaring.

[1:16:44] En levenservaring, ja.

[1:16:46] En...

[1:16:47] Maar uiteindelijk, kijk, wij hebben kringen georganiseerd...

[1:16:53] voor een conferentie die we ook gehouden hebben.

[1:16:56] Hoe worden we een betere overheid?

[1:16:57] Hoe leren we van deze affaire?

[1:17:00] En daarin hebben we twee focusgesprekken gehad met gedupeerden,

[1:17:07] maar ook met jonge mantelzorgers, ook met klanten van WNI,

[1:17:12] werk en inkomen en van de WMO.

[1:17:16] Erg genoeg waren die verhalen vrij parallel.

[1:17:21] Nogmaals, kinderopvangtoeslag, schandaal is een buitencategorie, maar de patronen waren hetzelfde.

[1:17:27] En ik heb nooit vergeten een opmerking van een jonge mantelzorg, zo'n dappere dame, zo'n dappe meisje,

[1:17:32] en de school en de moeder met diabetes.

[1:17:36] En die zei, ik had een hele lieve, hele lieve mevrouw bij de WMO, echt heel lief.

[1:17:42] Maar ja, door al die regels kon ze me niet helpen.

[1:17:46] Ons systeem is in zichzelf ook een probleem.

[1:17:49] Het systeem heeft zich tegen de kinderopvangtoeslagouders gekeerd.

[1:17:55] Maar doet dat nog steeds.

[1:17:59] Wij moeten naar een anders systeem.

[1:18:02] Maar dit is niet een oproep om alleen maatwerk toe te passen.

[1:18:05] Want maatwerk maakt je helemaal afhankelijk van individuen.

[1:18:09] En voldoet dat nog aan rechtsstatelijkheid?

[1:18:11] Ik weet het niet.

[1:18:13] Ik hoorde voorgangers net over een bullshit-bingo, maar dat deden wij niet, dan bleek dat toch weer.

[1:18:24] Wij moeten als betere overheid zorgen voor een goede cultuur bij onze mensen.

[1:18:30] Maar we moeten ook een beter systeem maken.

[1:18:32] Dat moet u eigenlijk doen en dat moeten wij doen.

[1:18:35] Wat uitgaat van vertrouwen.

[1:18:37] En daarom houden wij van het systeem van Laurentien.

[1:18:40] Methode Almere.

[1:18:43] Want dat is daar wel fundamenteel aan.

[1:18:46] Het gaat over eigen regie van mensen.

[1:18:48] Niet wij gaan vertellen, dit is ons productenaanbod.

[1:18:51] Wij gaan nou vertellen hoe wij jou gaan helpen.

[1:18:54] Mensen, het is hun leven.

[1:18:56] Dus eigen regie van mensen gaat het vanuit.

[1:18:59] En het gaat uit, precies wat jullie ook zeggen, eigen vertrouwen in het verhaal.

[1:19:04] Want het klopt namelijk 97, 98 procent van de tijd.

[1:19:07] Dus waarom bouwen wij onze systemen op die 2 procent?

[1:19:10] en niet op die 97 procent of 98 procent.

[1:19:15] Dat is wat we daar doen.

[1:19:17] En in antwoord ook op de vraag van mevrouw Heijten.

[1:19:25] Kijk, wij zien heel veel heil in het aan elkaar hechten van het feitenrelaas

[1:19:33] wat gemaakt wordt bij Stichting Gelijkwaardig Herstel, wat uitgaat van die eigen regie.

[1:19:39] Dus ons ook dwingt in een ondersteunende rol, en niet een overnemende of een bepalende,

[1:19:45] niet in onze macht zet, maar in dienstverlenend, dat dat het uitgangspunt ook voor ons handelen

[1:19:54] wordt.

[1:19:55] Zodat mensen niet iedere keer opnieuw hun verhaal moeten vertellen, wat hoor ik nu hier

[1:20:00] weer ook heel vermoeiend is, heel vervelend, heel erg voelt alsof je weer moet verantwoorden,

[1:20:06] weer niet geloofd wordt.

[1:20:09] Eén keer doe je je verhaal op een goede manier,

[1:20:12] uitgaande van vertrouwen.

[1:20:13] En dat nemen wij voor alle andere onderdelen van de brede ondersteuning als uitgangspunt.

[1:20:18] Weliswaar gaat dat over afhandeling van de verleden en nu.

[1:20:23] De brede ondersteuning moet eigenlijk gaan over de toekomst.

[1:20:27] Maar waarom zouden we opnieuw vragen om alles te vertellen?

[1:20:31] We kunnen het daar lezen.

[1:20:32] En dan kunnen we vragen, oké, nou dan hebben we jou voor je.

[1:20:35] Wat kunnen we voor je doen?

[1:20:38] En ik denk dat dat ons ook helpt om een betere overheid te worden.

[1:20:41] Want mensen vragen dan heel vaak niet die hele dure jeugdhulp.

[1:20:45] Die vragen een beroepskeuze.

[1:20:48] Omdat hun kind door drie keer gewisseld te zijn van school...

[1:20:51] ...inmiddels niet meer weet waar die goed in is...

[1:20:53] ...en ook niet meer weet waar die naartoe wil.

[1:20:55] Dus mag die een beroepskeuze, zodat die weer oriëntatie krijgt.

[1:20:58] En wij bieden aan zes jaar jeugdhulp, om het maar te noemen.

[1:21:02] Dus ik denk dat wij daar ook beter van worden.

[1:21:06] Mag ik heel even iets toevoegen op het verhaal van vrouwtje?

[1:21:15] Wij hebben een iets andere werkwijze in deze, wat ook heel erg prettig wordt ontvangen,

[1:21:20] omdat het op basis van het verleden, heden en toekomst is.

[1:21:23] Dus er zitten ook wel raakvlakken met het feitrelaas in.

[1:21:27] Wat je merkt, is dat de ouders heel terughoudend zijn met het delen van hun feitrelaas.

[1:21:32] Zij vinden dat de gemeente daar eigenlijk niks mee te maken heeft.

[1:21:34] Dus ja, dan spreek ik het misschien een beetje tegen, maar we moeten dat eigenlijk wel meenemen

[1:21:41] in het stuk.

[1:21:42] Vandaar dat ik als ervaringsdeskundige eerst bij de ouderen langskom, omdat die drempel

[1:21:46] minder hoog is, en dan zelf vragen aan de ouderen op basis van het verleden, heden en toekomst,

[1:21:52] zodat het niet zo'n heel boekwerk van feiten, helaas, gaat worden, maar dat we wel de basis

[1:21:58] goed hebben, zodat we daarop de brede ondersteuning goed kunnen inzetten.

[1:22:07] Ik heb nog even een vraag aan mevrouw De Jonge.

[1:22:10] We hebben morgen natuurlijk het commissiedebat, maar we hebben vanavond ook nog een tweede termijn

[1:22:16] over het wetsvoorstel voor de toeslagen.

[1:22:19] Daar staat een eindtermijn in van twee jaar voor de brede ondersteuning.

[1:22:24] Hoe kijkt u daarnaar?

[1:22:31] Met excuus, maar ik heb het wetsvoorstel niet gelezen.

[1:22:34] Ik weet alleen wat er ongeveer in staat.

[1:22:37] Mijn gemeente heeft ook meegedacht erover.

[1:22:41] Wat erin zit, wordt in ieder geval meer ingekaderd, wat er onder de brede ondersteuning valt.

[1:22:47] Daar zijn wij voor.

[1:22:48] Dat is het begin van een betere, nieuw systeem, zien wij.

[1:22:53] De eindtijd vinden we ergens goed, want wachten, wachten, wachten.

[1:22:59] Daarvan weten we dat vinden gedupeerden echt verschrikkelijk.

[1:23:03] Dus liever duidelijkheid dan wachten.

[1:23:05] Dus dat vinden we ergens goed.

[1:23:08] Aan de andere kant de ervaring leert,

[1:23:11] dat daar waar stress, trauma, heel vaak heel veel trauma, een rol speelt,

[1:23:19] weet je niet altijd wanneer je klaar bent.

[1:23:22] Laat staan als je nog juridische zaken hebt lopen.

[1:23:27] Dus een streefnorm zouden wij wel goed vinden.

[1:23:33] Maar er moet wel ruimte zijn om het toch anders te doen.

[1:23:37] Dus ik begrijp dat er ook iets van een hardheidsclausule in zit, maar ja, die worden wel vaak tot

[1:23:42] onneembare hoorders.

[1:23:45] Dus daar hebben wij wel aarzelingen bij.

[1:23:50] Wat wij zien is dat je grofweg twee soorten mensen, zeg maar.

[1:23:56] Je hebt mensen die zeggen, een beetje het vliegtuigsysteem.

[1:24:00] Doe eerst het kapje zuurstof op je eigen neus en ga dan...

[1:24:04] Zorg eerst voor jezelf en dan voor je kinderen.

[1:24:08] Dat zie je vaak.

[1:24:10] Maar je ziet eigenlijk nog vaker dat ouders zeggen...

[1:24:12] Ik voel me al enorm schuldig ten opzichte van mijn kinderen.

[1:24:18] Eerst die, dan kom ik nog wel een keer.

[1:24:21] Dan weet je gewoon niet of die twee jaar genoeg is.

[1:24:24] Dus dat is de enige aarseling.

[1:24:25] Dus in principe positieve grondhouding, zeker.

[1:24:29] Dit is wel het pijnlijke puntje.

[1:24:35] Ik kijk even naar de collega's, of er nog meer vragen zijn.

[1:24:42] Ik zie geen vragen meer en zit me mooi op tijd, anders hebben we nog één minuut.

[1:24:46] Dus ik wil jullie ook heel hartelijk bedanken dat jullie zijn willen komen

[1:24:49] en het verhaal met ons hebben willen delen.

[1:24:51] Voor ons is het superinzichtelijk.

[1:24:53] Gesprekken doen soms veel meer kennis voor ons op

[1:24:56] dan dikke rapporten lezen met elkaar.

[1:24:58] Jullie zijn heel erg welkom om ook nog het laatste stukje te luisteren.

[1:25:01] We hebben nog twee jongeren die hun verhaal willen doen, maar ik snap ook als jullie zeggen van we gaan richting huis.

[1:25:06] Veel dank voor jullie komst.

[1:42:06] Een hele goede middag. Kunnen jullie mij horen?

[1:42:09] Ja, zeker kunnen we u horen, alleen niet zien.

[1:42:11] Dus als u uw camera zou willen aanzetten...

[1:42:14] Ik kan nog dat het zo weer gaat. Ik heb mijn camera nu aanstaan.

[1:42:21] Kunnen jullie mij nu zien?

[1:42:22] Ja, zeker. Zeker.

[1:42:24] Nou, dan gaan we ook gewoon meteen aan de gang.

[1:42:28] We hebben vandaag de derde ronde van het rondetafelgesprek. Welkom.

[1:42:33] We hebben vandaag gespreken met nog twee jongeren.

[1:42:35] Eén jongen komt over tien minuten.

[1:42:37] Dus dan wil ik eigenlijk vragen

[1:42:39] of de Mario wil beginnen met zijn verhaal.

[1:42:43] Wat je ons niet kunt zien, daar zitten hier een aantal Kamerleden.

[1:42:47] Mevrouw van Eyck van de VVD, mevrouw Heijten van Nieuw Sociaal Contract,

[1:42:50] de heer Vijlbrief van D66, even kijken,

[1:42:54] meneer Stultjes van GroenLinks, PvdA, de heer Dijk van de SP,

[1:42:57] mevrouw Rikkers van de BBB, en ikzelf ben de voorzitter,

[1:43:01] Inge van Dijk van het CDA.

[1:43:03] Heel fijn dat jij de tijd wilde nemen om even met ons in gesprek te gaan.

[1:43:06] Ik kan u eigenlijk voorstellen, aangezien de andere persoon iets later is,

[1:43:11] dat u eerst uw verhaal doet en dat de Kamerleden, als u dat goed vindt, een aantal vragen kunnen stellen.

[1:43:17] Zeer zeker. Allereerst wil ik jullie bedanken voor de mogelijkheid en de gelegenheid

[1:43:21] dat ik hier bij heel wat mensen mag spreken.

[1:43:26] Ik stel het oprecht op prijs.

[1:43:28] Mijn naam is De Mario, De Mario Romney.

[1:43:31] Ik ben 29 jaar kind van een gedupeerde.

[1:43:36] Ik ben heel erg benieuwd, wat willen jullie precies weten over mijn verhaal?

[1:43:39] Mijn verhaal kent een goede kant, kent een slechte kant, maar is meer dan alleen maar

[1:43:46] mijn verhaal.

[1:43:47] Ik ben hier ook namens tachtig andere jongeren, die ook gedupeerd zijn van een toeslagenschandaal,

[1:43:55] die ook een deel hebben meegedragen, wij hebben gedragen aan mijn verhaal.

[1:43:59] Dus ik ben heel erg benieuwd, wat willen jullie weten?

[1:44:04] Dan ga ik maar even een aftrap geven. We hebben natuurlijk best wel wat mensen gesproken de afgelopen tijd.

[1:44:12] Hoe jongeren bereikt worden is voor ons denk ik wel een vraag.

[1:44:15] Ik kijk ondertussen even naar mijn collega's of ze wel of niet instemmend knikken.

[1:44:19] En waar de jongeren met name tegen aanlopen en ook wat ze nodig zouden hebben om hun stap richting herstel te kunnen maken.

[1:44:29] Oké, dan zal ik eerst beginnen met hoe jongeren bereikt worden.

[1:44:32] jongeren. Het is best wel een lastig doelgroep om hen te bereiken. Dat heb ik zelf gemerkt

[1:44:38] met betrekking tot het organiseren van workshops gericht op het herstel van het toeslagenschandaal.

[1:44:46] Wat ik vaak zie is dat deze jongeren, zij vinden ons, zij vinden mij, zij vinden de

[1:44:54] lotgenootschappen groep, zij vinden Diversion. En waar zij vooral tegenaan lopen is een

[1:45:02] een stuk buurcratie en niet hebben van een empathisch persoon die tegenover hen zit

[1:45:09] en die hun in de brede ondersteuning begeleidt.

[1:45:13] Het is zo erg dat ze als sommige jongeren aan hebben gegeven voor Jordi Mario,

[1:45:19] het contact met de gemeente heeft mij nog meer geschaard in mijn zelfwaarde,

[1:45:24] heeft mijn herstel eigenlijk belemmerd.

[1:45:32] Ik kijk heel even naar de collega's of er vragen zijn.

[1:45:40] Zijn er geen vragen vanuit de collega's?

[1:45:45] Ja, heel veel dank.

[1:45:48] Bedankt überhaupt voor het in willen bellen.

[1:45:50] Aan het begin liet je even horen van, gaan dingen goed gaan, dingen slecht.

[1:45:54] Ik zou wel willen horen of je daar iets meer toelichting aan kan geven.

[1:45:57] Of het nou één of twee punten zijn, zowel die goed gaan als die absoluut nog niet goed gaan.

[1:46:02] Zeker. Als het gaat om punten die goed gaan,

[1:46:06] Afhankelijk van de medewerkers van de gemeente, als ik kijk naar mijn eigen leven, hebben ze mij best wel geholpen.

[1:46:15] Een van de dingen waar ze mij mee hebben geholpen is toen ik was verhuisd samen met mijn gezin.

[1:46:20] Ik deed een beroep op de brede ondersteuning.

[1:46:23] Aan de eerste kant had ik medewerkers van de gemeente die mij niet correct had geholpen.

[1:46:29] maar daarna kreeg ik een medewerkster die mij aanhoorde,

[1:46:34] mij ook het gevoel gaf van hé, ik zie jou, ik herken de dingen die jij doorheen bent gegaan

[1:46:39] en ik wil jou verder helpen.

[1:46:42] Dus dat is een van de punten waarbij het goed is gegaan, dingen waarbij het slecht is gegaan.

[1:46:49] Daarbij kan je denken aan, ik heb hier een concreet verhaal,

[1:46:53] dat is dan een verhaal van een van de jongeren die pas geleden hebben gedeeld.

[1:46:59] Zo'n jongen uit de lotgenootschappengroep waar ik een deel van ben, die had aangegeven

[1:47:04] van ik had contact met mijn coach en mijn coach die vertelde mij, die liep mij van het

[1:47:11] kastje naar de muur, die vertelde continu van ik heb het druk, ik heb geen tijd voor

[1:47:14] jou, wanneer ik contact probeer op te nemen met haar, laten ze mij op blauw, ze reageert

[1:47:21] niet meer en die reageerde ook vanuit haar, wat ze daarin ook had verteld, in plaats van

[1:47:36] dat er geluisterd wordt naar hetgeen wat de persoon echt wil, de medewerker van de gemeente

[1:47:43] vaak kiest om vanuit haar eigen referentiekade informatie te geven die voor de jongere compleet

[1:47:50] plank mislaat. Dus informatie als ze zeggen van goh, ik heb tandartskosten nodig of ik wil mijn

[1:47:57] gebit aanpassen, is dat mogelijk? Waarbij ze dan gelijk zeggen van nee, het is niet mogelijk. Kijk

[1:48:04] maar naar de voorliggende voorziening in plaats van mee te kijken van ja, maar wat is de reden

[1:48:08] waarom je het niet vanuit je eigen, vanuit de voorliggende voorziening daarvan gebruik kan maken?

[1:48:17] Ik zag de heer Dijk ook met zijn vinger. Nee? Ik heb nog wel, sorry, er was,

[1:48:23] Dan was het denk ik een heel fel brief, of ook niet?

[1:48:26] Dan heb ik nog wel een vraag, want jullie hebben een lotsgenotengroep en jullie spreken natuurlijk ook heel veel jongeren.

[1:48:32] Zit er een beetje een rode draad in waar de jongeren het beste mee geholpen zijn?

[1:48:35] Waar is het meeste behoefte aan? Wat voor soort ondersteuning is dat? Opleiding?

[1:48:43] Er zit een rode draad in en die heeft vooral te maken met maatwerk en een empathisch contactpersoon.

[1:48:52] dan wordt er iemand die even de tijd neemt om de persoon aan te horen voor wat er is gebeurd

[1:48:58] en niet gelijk vanuit zijn of haar referentiekade met een veroordelend blik of verhaal naar de jongeren toe communiceert.

[1:49:12] Ik ga maar gewoon doorvragen.

[1:49:16] Jullie hebben een lotsgenotengroep, die is op een of andere manier ontstaan en daar komen nieuwe jongeren bij, hoop ik.

[1:49:21] Hoe werkt dat? Hoe zorg je dat die groep groeit en dat die jongeren naar de juiste plek doorverwezen worden?

[1:49:32] Hoe het groeit, dat vraag ik mezelf ook continu af.

[1:49:36] Ik zie continu wel dat jongeren ons, en dat is door middel van andere partijen,

[1:49:42] zoals de Voorhoudersgroep in Rotterdam of Diversion in Amsterdam,

[1:49:47] en andere lotgenotengroepen.

[1:49:52] Via, via, via vinden ze ons.

[1:49:55] Ze sluiten aan.

[1:49:57] Ze vinden lotgenoten, maar ook een plek waar ze hun verhaal kunnen delen zonder oordeel.

[1:50:04] Dus persoonlijk doe ik eigenlijk niks.

[1:50:07] Zij vinden ons.

[1:50:12] En jullie hebben een lotgenotengroep.

[1:50:16] Hoe moet ik me daarbij voorstellen?

[1:50:17] want ik denk dat jongeren het liefst met jongeren praten, zal ik maar zeggen,

[1:50:21] als het gaat over delen van ervaringen.

[1:50:24] Hebben jullie bijeenkomsten of online meetings?

[1:50:28] Hoe houden jullie die lotgenotengroep levend?

[1:50:32] Wij houden de lotgenootschap groep levend door middel van allerlei bijeenkomsten

[1:50:39] of activiteiten die voor of door jongeren worden georganiseerd.

[1:50:43] Een van de partijen waarmee ik heel veel samenwerkte is Diversion.

[1:50:47] Zij organiseren heel veel bijeenkomsten om jongeren te empoweren of verder te helpen.

[1:50:55] Pas geleden zijn ze zelf ook begonnen met peer-to-peer coaching,

[1:50:58] waarbij ze jongeren willen trainen om projecten te draaien, om andere jongeren verder te helpen.

[1:51:06] Dat is één van de manieren hoe wij het levend houden.

[1:51:09] Een andere manier is vaak, omdat het een heel open groep is en de sfeer van veiligheid ook hangt,

[1:51:16] kunnen jongeren ook in alle veiligheid hun verhaal delen over hoe het gaat met de gemeente,

[1:51:23] of waar ze tegenaan lopen.

[1:51:25] Vanwege mijn expertise, buiten het zijn van een gedupeerde jongere,

[1:51:31] help ik hen vaak daarmee verder.

[1:51:33] Zo blijft de groep levend, zo blijven ze elkaar tips geven.

[1:51:40] We zijn wel nog steeds op zoek naar manieren hoe we dit kunnen gaan professionaliseren.

[1:51:47] Aan de ene kant was de doelstelling dat de groep een soort van front of manifest zou vormen...

[1:51:57] waarmee we onze stem wat luider konden maken.

[1:52:01] Maar vanwege een eigen tijdsdruk en de druk van andere jongeren...

[1:52:06] is het meer een appgroep geworden waar mensen lief en leed kunnen delen.

[1:52:11] Mevrouw Eyten.

[1:52:18] Ja, ook vanuit mij heel erg bedankt alvast voor je verhaal en dat je dat met ons wilt delen.

[1:52:25] Ik heb zelf ervaring met de situatie in Groningen en wat daar uiteindelijk voor jongeren is gedaan,

[1:52:33] wil ik eens bij jou neerleggen om te kijken of dat ook bij jullie misschien zou kunnen helpen.

[1:52:39] En dat is dat er in Groningen op den duur een jongeren top is georganiseerd,

[1:52:43] waarbij er een kleine groep voortrekkers, een soort bijna conferentie zou je kunnen zeggen,

[1:52:49] waar allerlei scholen kwamen, jongelui, mensen die met elkaar hun tanden gingen zetten in bepaalde onderwerpen,

[1:52:57] en daarmee ook nog veel meer verbinding tot stand brachten naar elkaar.

[1:53:02] Ik weet dat de situatie in Groningen onvergelijkbaar is met die van de jongeren die met deze situatie te maken hadden,

[1:53:08] Maar het zou kunnen helpen om op die manier misschien nog wel breder te verbinden,

[1:53:16] zaken boven tafel te krijgen en ook nog weer op de agenda te kunnen krijgen.

[1:53:21] Als ik dit zo bij jou neerleg, zou dit een idee kunnen zijn waarmee jullie ook geholpen zijn?

[1:53:30] Dank je wel voor de inbreng van uw idee.

[1:53:33] Ik zie in Randstad dat er allerlei initiatieven ontstaan

[1:53:38] Vanuit een flow your mind dat in Rotterdam gehouden wordt tot aan een skills workshop dat in Amsterdam gehouden wordt.

[1:53:48] Wat ik vooral merk bij de jongeren is dat het elkaar vinden, dat is niet het probleem.

[1:53:55] Ze willen gebruikmaken van een brede ondersteuning, op het moment dat zij met de gemeente in gesprek gaan hebben ze te maken met bureaucratie.

[1:54:06] En van die bureaucratie zeggen ze, weet je wat, dit hoeft voor mij niet.

[1:54:11] Dan haken ze af of raken gefrustreerd of worden meer pijn aangedaan.

[1:54:16] Terwijl, als ik kijk naar hoe de brede ondersteuning voor mij is gegaan,

[1:54:21] dat het niet eigenlijk de bedoeling is dat jongeren de slechte uitkomen.

[1:54:30] Ik kijk nog even naar de collega's.

[1:54:35] Zou ik aan je mogen vragen, hoor jij uit gemeentes hele goede voorbeelden,

[1:54:40] dus gemeenten die het veel beter doen dan anderen.

[1:54:43] Ik bedoel, je zou kunnen zeggen,

[1:54:45] misschien moet je, ik zat net met een collega te smoezen hier,

[1:54:47] misschien moet je het niet mensen laten halen,

[1:54:49] maar moet je het meer naar huis toe brengen,

[1:54:51] moet je iets meer, een iets andere vorm van serviceverlening hier gaan toepassen.

[1:54:55] Heb je goede voorbeelden hier die je breder zou kunnen toepassen,

[1:55:00] waarvan wij zouden kunnen zeggen, nou, tegen de staatssecretaris Gaes

[1:55:03] proberen om die in lelijk Nederlands best practices te verspreiden?

[1:55:08] Goede voorbeelden heb ik wel, maar die zijn best chaos.

[1:55:19] Een van die goede voorbeelden is hoe het bij mijzelf is gegaan.

[1:55:27] Dat is dan hoe het gedaan werd in de gemeente Capelle aan de IJssel.

[1:55:32] Het is best wel lastig, want op gemeentenniveau breed, de gemeente wil heel graag de jongeren helpen.

[1:55:41] Dat zie ik ook aan de hand van de initiatieven die zij nemen om jongeren op een grote schaal

[1:55:47] te kunnen bereiken.

[1:55:49] Alleen wanneer het aankomt echt op het een-op-een, dan zie ik dat daar meestal de knelpunten

[1:55:56] ontstaan.

[1:55:58] En met knelpunten bedoel ik dan een ambtenaar die niet empathisch genoeg is of die vanuit

[1:56:09] zijn die vanuit een veroordelende houding tegenover de jongeren reageert.

[1:56:18] Dankjewel. Ik kijk nog even naar de collega's.

[1:56:25] Dankjewel. Jimmy Dijk van de SP. Misschien wel handig, want je ziet me niet volgens mij, dat begreep ik.

[1:56:33] Misschien is het een vraag waarmee ik een open deur in trap, want we hebben erg veel gesprekken.

[1:56:39] Maar kun je iets vertellen over de manier waarop duo's gewilden meespelen bij de problemen die jongeren hebben?

[1:56:45] Dat kan ik zeker. Duoschulden is een van de grootste problemen waar de jongeren mee zitten.

[1:56:54] Als ik kijk naar mezelf dan heb ik te maken met een schuld die bijna 90.000 is.

[1:57:01] Die 90.000 is ontstaan omdat ik een deel daarvan heb gebruikt om mijn moeder in die periode te ondersteunen.

[1:57:09] Het jammere is dat die duoschulden gezien worden als een investering.

[1:57:13] En ik ben ook heel dankbaar dat ik gebruik mocht maken van duo.

[1:57:19] Want als het niet voor duo was, dan zou ik nu niet kunnen werken waar ik nu werk.

[1:57:26] Maar het is wel een onnodige, te hoge schuld geworden.

[1:57:31] En daar hebben ook vele andere jongeren mee te maken dat ze er best wel van balen...

[1:57:36] dat de duo-schuld niet kwijtgescholden wordt of aan de ene kant gecompenseerd wordt.

[1:57:47] Volgens mij hebben de collega's verder geen vragen meer en ik begreep ook dat jij tot

[1:57:52] tien voor half de tijd had. Klopt toch hè? Nou, dus dat hebben we heel mooi uitgekeerd met elkaar.

[1:57:59] Dan willen wij jou heel hartelijk bedanken voor de tijd die je voor ons hebt genomen en wij kunnen

[1:58:03] weer zeker verder met deze input en wellicht spreken we elkaar later. Fijne middag. Zeker,

[1:58:09] dank jullie wel dat ik erbij mocht zijn. Heel veel succes. Dank je wel. Dank je wel, bedankt.

[2:04:14] Goed, we gaan weer verder. Ik had al aangekondigd dat je iets later zou zijn, maar heel erg blij dat je er bent.

[2:04:22] Het is het laatste blokje van vandaag en dat gaat over de jongeren, wat jongeren nodig hebben en hoe wij jongeren beter kunnen bereiken.

[2:04:30] Ik zou het fijn vinden als je je even zou willen voorstellen en jouw beeld erop zou willen geven.

[2:04:34] Dus er gaan waarschijnlijk vervolgens een aantal vragen komen.

[2:04:37] Nou ja, voel je vrij om zelf invulling te geven aan je antwoorden.

[2:04:40] waar je wel of niet op wil ingaan.

[2:04:44] Ik ben Beau van der Graaf.

[2:04:45] Ik ben 22 jaar nu.

[2:04:48] Ik kom oorspronkelijk uit Papendrecht.

[2:04:50] Een dorpje in de buurt van Dordrecht.

[2:04:53] En daar

[2:04:54] opgegroeid in

[2:04:57] armoede.

[2:04:58] Alleen

[2:05:00] zelf dat nooit super erg gevoeld.

[2:05:02] Mijn ouders hebben altijd

[2:05:03] keihard gewerkt met twee banen.

[2:05:06] Wij door mijn vader en mijn moeder.

[2:05:08] Alleen toch toen ik

[2:05:09] Toen ik naar het middelbaar onderwijs ging, werd het duidelijk voor mezelf dat anderen het een stuk beter hadden dan ik zelf dat had gehad in mijn jeugd.

[2:05:19] Zeker toen ik een relatie kreeg op de middelbare school, werd het heel duidelijk hoeveel impact het had gemaakt op mijn leven.

[2:05:27] Hoe mijn ouders met geldproblemen zaten.

[2:05:35] En toen, met de toeslagen verder, werd het ook een beetje duidelijk wat er gebeurd was.

[2:05:43] En het gaf me ook een soort van beeld van hoe mijn ouders in een positie waren terechtgekomen...

[2:05:49] en wat voor stress dat mijn ouders echt had geleverd.

[2:05:53] Tijdens dat hele proces zijn mijn ouders uiteindelijk ook gescheiden.

[2:05:57] En ja, onze familie heeft het wel heel lastig gemaakt.

[2:06:02] Ik was uitgenodigd om hier te komen praten over hoe het voor mij was.

[2:06:08] Jullie mogen alles vragen.

[2:06:12] Ik kijk even naar de collega's of zij al een vraag hebben.

[2:06:15] Mevrouw Eet.

[2:06:18] Dank je wel, fijn dat je er bent.

[2:06:22] Kun je nog iets meer vertellen hoe het voor jou is geweest?

[2:06:27] En daarna gekoppeld misschien wat jij nu nodig hebt.

[2:06:33] Dat is een hele goede vraag.

[2:06:37] Het was toen het gebeurde dat die brief binnenkwam.

[2:06:45] En ook hebben we heel veel met mijn moeder gepraat en met mijn vader gepraat van wat er gebeurd was.

[2:06:51] En hoe het allemaal zat.

[2:06:55] En het is eigenlijk ook heel mentaal heel lastig geweest.

[2:07:00] juist op dat mijn ouders tijdens alle ruzie en problemen ook echt die zijn toen

[2:07:08] gaan scheiden en ook heel veel familieruzie is er uiteindelijk ontstaan

[2:07:12] ja en daardoor ja is het voor mij maar ook voornamelijk voor voor heel erg voor

[2:07:17] mijn broertje ook heel erg zwaar gevallen gewoon mentaal met heel veel

[2:07:22] stress en ja ik zou zelf niet weten wat ik eigenlijk nu nodig heb ik heb voor

[2:07:28] Ik houd me druk bezig met heel veel andere dingen.

[2:07:32] Mijn studie, mijn school, mijn werk.

[2:07:35] En daarin ben ik niet echt bezig met het doorbrengen van wat er allemaal is gebeurd.

[2:07:43] Alleen al als ik thuis kom, weer bij mijn ouders.

[2:07:46] Ik heb nu geen contact meer met mijn vader.

[2:07:48] Maar als ik thuis kom bij mijn moeder dan...

[2:07:50] Ik had het er ook laatst over voordat ik hier naar dit gesprek kwam.

[2:07:53] En dat...

[2:07:54] Ja, bij mijn moeder is dat ook nog een hele zere plek.

[2:07:58] Toen wij de 10.000 euro kregen, toen hebben wij ook daar 6.000, 7.000 euro allebei, ik en mijn broertje, afgestaan aan onze ouders omdat zij dat geld nog niet kregen.

[2:08:10] En dat gaf ook een soort lastige, ja, relatie met mijn ouders en met mijn moeder van, goh, als ik nu vraag om geld, dan is het een soort van, dan moet het wel ofzo.

[2:08:20] Dan als ik vraag van hey, zou ik ergens honderd euro kunnen lenen?

[2:08:24] En ook toen ik, ik ging gewoon vragen van goh, wanneer was het gebeurd?

[2:08:27] En ook een beetje om informatie weer op de, ja, vers te krijgen.

[2:08:33] Was het wel heel erg van, ja, nee, ik doe het zelf allemaal.

[2:08:37] Jij hoeft dit niet te regelen.

[2:08:39] Alsof ik dan het nu ging regelen voor mijn moeder.

[2:08:42] En dat, ja, de relatie daarmee is gewoon heel erg.

[2:08:45] Ja, er is een soort belangen bij gekomen dat wel best lastig is.

[2:08:50] Alleen wat ik nu zelf nodig heb, ja, geen idee.

[2:08:53] Ik hoop dat iemand ook mijn moeder heel erg kan helpen...

[2:08:56] en dat ze het geld uiteindelijk nog steeds kan gaan krijgen.

[2:09:00] Want dat zou het wel helpen als dat voorbij is, zeg maar.

[2:09:08] Mevrouw Rikkers.

[2:09:11] Dankjewel, Bo, dat je hier bent en dat je je verhaal wil doen.

[2:09:15] Ik begrijp dat je het lastig vindt om dingen voor jezelf te willen en nodig te zijn.

[2:09:21] Dus ik ga hem anders vragen. Wat heeft je broertje nodig?

[2:09:28] Mijn broertje is een paar keer naar een slaaptherapeut geweest en die had het ook over dat het misschien

[2:09:37] wel ook goed voor hem zou zijn om echt naar therapiecessies en naar posttraumatische stressstoornissessies

[2:09:45] te gaan.

[2:09:46] Maar ook wat ik verwacht had en wat nooit gebeurd is, dat er eigenlijk ooit iemand contact

[2:09:53] met ons zou opnemen van, goh, hoe is het nou en wat is er gebeurd?

[2:09:57] En ook, ik weet niet of dat bij andere mensen wel zo is gebeurd,

[2:10:02] maar gewoon, we kregen een formuliertje door de brief van,

[2:10:04] oh, komt over een half jaar ongeveer 10.000 euro op je rekening.

[2:10:07] En dit zijn de instanties waar je contact mee op kan zoeken.

[2:10:10] Maar er is nooit ooit, zeg maar, het voelde heel erg van,

[2:10:13] ja, als het echt heel slecht met je gaat, dan ga dan maar daarheen.

[2:10:17] En niet van, hey, je kan gewoon met ons praten of zo.

[2:10:20] Het voelde heel ver weg van, oh, zeg maar,

[2:10:22] Het is al iets niet waar je mee te koop loopt.

[2:10:25] Heel veel van mijn persoonlijke vrienden hebben geen idee dat dit is gebeurd.

[2:10:30] Ik ben kunnen gaan studeren omdat ik uiteindelijk die 10.000 euro heb gekregen.

[2:10:35] Dat heeft heel veel nieuwe vrienden gebracht.

[2:10:37] Ik ben hier omdat ik die 10.000 euro heb kunnen krijgen voor zo'n toeslagschandaal.

[2:10:46] Er is nooit gewoon ooit met ons contact gezocht van hoe is het.

[2:10:51] En dat heb ik nooit begrepen eigenlijk.

[2:10:54] Dat er nooit even is gecheckt van hoe gaat het nou met de mensen die we nou zo'n brief hebben gestuurd.

[2:11:08] Even scherp, de gemeente heeft dus nooit contact met je opgenomen?

[2:11:11] Er is nooit ondersteuning vanuit de gemeente geweest voor jou en voor je broertje?

[2:11:17] Nee, er is alleen een brief gekomen van hier kan je heen gaan en dit zijn de plekken die we aanbieden.

[2:11:24] Ja, ik weet niet eens meer wat erin stond. Het was gewoon een heel lang formulier met allemaal plekken waar je je zou mogelijk kunnen aanmelden als het heel slecht met je gaat.

[2:11:30] Maar verder is er nooit contact met ons opgenomen.

[2:11:44] Ik baal er gewoon van dat ik dat allemaal hoor. Brieven, nooit contact opgenomen.

[2:11:48] Stel je voor dat er wel contact met jullie zou worden opgenomen.

[2:11:52] Zou het dan voorstelbaar kunnen zijn dat je wel gaat nadenken over...

[2:11:55] Goh, hoe is dat nou voor mij geweest?

[2:11:57] Zijn er misschien dingen die ik nodig zou hebben om een betere start te kunnen maken?

[2:12:03] Jazeker.

[2:12:05] Het is zo weggestopt, ook door de hoeveelheid ruzies je hebt met iedereen,

[2:12:10] dat je er totaal niet mee bezig bent.

[2:12:13] Het is heel leuk dat wij allemaal als kinderen 10.000 euro krijgen,

[2:12:16] maar mijn ouders zijn nog steeds niet betaald.

[2:12:21] Dat helpt gewoon niemand.

[2:12:24] En ja, wat heb ik met die 10.000 euro als mijn ouders gewoon niet, zeg maar, er nog steeds...

[2:12:30] Het is nu dat ze getrouwd zijn met andere partners dat het weer goed gaat,

[2:12:33] maar daarvoor is het nog steeds echt vreselijk geweest.

[2:12:36] En ja, de jaren 2022 waren wel echt één van de vreselijkste jaren in mijn leven,

[2:12:42] ook door de scheiding van mijn ouders.

[2:12:43] Gewoon door de ruzie die zij hadden, ook puur op geld gebaseerd,

[2:12:47] maar ook op hoe zij langs elkaar zijn gaan leven, ook door wat er allemaal is gebeurd, zeg maar, in hun huwelijk.

[2:12:58] Ik kijk even naar de collega's. Volgens mij ben jij heel duidelijk geweest.

[2:13:06] Ik weet niet of er nog dingen zijn die jij zou willen vertellen, die je kwijt zou willen?

[2:13:13] Ja, geen idee. Ik hoop dat het snel over is en dat mijn moeder...

[2:13:18] Ik merkte al de stressreactie die mijn moeder gaf dat ik haar contact hiervoor...

[2:13:23] dat dat het gewoon over kan zijn, zeg maar.

[2:13:28] De dingen die in het verleden zijn gebeurd, die kunnen niet veranderd worden.

[2:13:32] Ik kan er niet terugspelen of iets terugkrijgen ervoor.

[2:13:36] Maar ja, als het over zou zijn, zou het wel fijn zijn, zeg maar.

[2:13:40] Weet jij waar jouw moeder zit in het herstelproces?

[2:13:43] Ze heeft zich aangemeld voor die 30.000 euro.

[2:13:47] maar die heeft ze ook nog niet gekregen.

[2:13:51] Dus die heeft zich nog niet zo heel lang geleden aangemeld?

[2:13:53] Nee, jawel. Volgens mij gewoon in het begin van het proces.

[2:13:57] Ik weet het niet specifiek, maar dat moesten ze ook heel ver terugzoeken.

[2:14:03] De heer Dijk is zeker hebben tijd.

[2:14:06] We hadden net een jongen van een lotgenotengroep.

[2:14:12] Heb je ooit contact gehad met andere jongeren die ook kinderen van toeslagen ouders?

[2:14:19] Niet zo'n mooie term, maar die slachtoffers zijn van een toeslagsschandaal?

[2:14:23] Ja, nee. Voor mij zijn het altijd wel heel erg schaamte dingen geweest.

[2:14:27] Iets wat je niet wilt vertellen. Je wilt er helemaal niet mee bezig zijn.

[2:14:34] Ik ben heel trots op mijn ouders, hoe hard ze hebben gewerkt,

[2:14:37] dat wij de armoede in mijn jongere jaren niet echt per se hoefden te voelen.

[2:14:40] En dat het pas kwam toen ik met kinderen in de klas verwachtte,

[2:14:44] die het wel allemaal een stuk beter hadden.

[2:14:47] En daar ben ik heel dankbaar voor.

[2:14:49] Maar verder is dat deel van mij wel een soort van schaamte iets.

[2:14:53] Dat dit soort dingen nodig waren geweest om te helpen.

[2:15:01] Ja, des te moediger dat je ondanks die schaamte hier nu zit.

[2:15:04] Want ik denk dat wij misschien onderschatten hoe groot die stap voor jou is geweest.

[2:15:11] Ja, dat vind ik lastig.

[2:15:14] Er is me gevraagd om dit verhaal te vertellen.

[2:15:17] En dat was wel iets dat ik dacht, ja, ik hoop dat jullie er iets mee gaan doen uiteindelijk.

[2:15:26] En ook met de verhalen van andere mensen.

[2:15:30] Ik denk niet dat je wil zeggen, hé, dit is gebeurd.

[2:15:37] Misschien nog een vraagje die de heer Dijk ook aan de vorige jongeren stuurt.

[2:15:41] Heb jij geleend bij DUO om je ouders financieel te ondersteunen?

[2:15:47] Nee, ik heb wel altijd, zonder betaling bij mijn ouders...

[2:15:54] Mijn moeder heeft een ijswinkel.

[2:15:57] Daar hebben we gewoon gewerkt.

[2:15:58] Ook voor de ondersteuning van mijn ouders.

[2:16:00] En dat zorgde er ook voor dat ik zelf niet echt een vaste baan daarnaast kon hebben.

[2:16:05] Dus ja, nee, qua leningen van duo heb ik toen ooit heel klein geleend, maar ook weer terugbetaald.

[2:16:11] Dus nee, niet heel erg ver.

[2:16:14] Laatste rondje.

[2:16:16] Volgens mij zijn er geen vragen meer.

[2:16:19] We willen u in ieder geval heel erg hartelijk bedanken.