Hersteloperatie kinderopvangtoeslag

[0:00:00] Goedemiddag allemaal, welkom bij de vaste commissie Financiën.

[0:00:04] We hebben vandaag op de agenda staan de hersteloperatie kinderopvangtoeslag.

[0:00:08] Een bijzonder welkom aan alle mensen op de publieke tribune

[0:00:11] en de mensen die vanaf afstand dit debat volgen.

[0:00:15] Ik heet van harte welkom de staatssecretaris toeslagen en douanen, mevrouw Aschenbach.

[0:00:20] En vanuit de Kamer hebben we verschillende Kamerleden aanwezig,

[0:00:22] de heer Erkin van Denk, de heer Vlotters van de PVV, mevrouw Heijten van NSC,

[0:00:27] mevrouw Inge van Dijk van het CDA, de heer Felbrief van D66, mevrouw Rikkers van de BBB en de heer Dijk

[0:00:33] van de SP. We hebben een indicatieve spreektijd per fractie van vijf minuten. Ik stel voor om in de

[0:00:39] eerste termijn met interrupties op elkaar te beperken tot vier interrupties. Ik geef graag de

[0:00:44] heer Erken het woord om te beginnen met zijn inbreng. Voorzitter, dank u wel. Het heeft jaarlang

[0:00:52] geduurd om de toeslagenmisdaad boven tafel te krijgen. En toen er eindelijk erkend werd

[0:00:57] dat mensen door de overheid waren geplet, ging het gelukkig vrij snel ook over herstel.

[0:01:02] En iedereen die had gehoopt dat er echt snel werk gemaakt zou worden van herstel, is helaas

[0:01:07] van een koude kermis thuisgekomen. Want de hersteloperatie is inmiddels een hersteldrama

[0:01:12] geworden. Veel ouders zitten nog steeds in een hel en worden van loket naar loket gestuurd

[0:01:17] zonder zicht op een oplossing. En alles wat beloofd is aan de ouders, zoals erkenning

[0:01:22] voor hun leed, ruimhartige financiële compensatie en snel zekerheid, zodat zij weer verder

[0:01:28] kunnen bouwen aan hun levens zitten muurvast.

[0:01:34] Gisteren hadden we hier een gesprek met de toeslagenouders, met gedupeerde ouders.

[0:01:39] Een samenvatting van een van de ouders was heel treffend, en die wil ik toch wel hier

[0:01:43] gebruiken.

[0:01:44] Ze had ook wel tekend voor het debat dat we vandaag hier voeren.

[0:01:47] En die ouder zei, we zijn tijdens het toeslagenmisdaad voor de bus gegooid en bij het hersteldrama

[0:01:52] gaat diezelfde bus op z'n achteruit weer over ons heen.

[0:01:56] En voorzitter, mijn aftelong van die gesprekken is ook dat hoop op een goede einde bij veel

[0:02:01] ouders ver, maar dan ook ver in zicht is en het vertrouwen niet hersteld is, maar hun

[0:02:07] littekens juist veel dieper zijn geworden.

[0:02:09] En ik ben benieuwd wat het doet met de staatssecretaris en ik ben graag benieuwd naar een reflectie

[0:02:15] van de staatssecretaris over deze woorden en eigenlijk het gevoel wat heel veel ouders

[0:02:19] helaas, dat wil ik er heel graag bij zeggen, helaas hebben.

[0:02:23] En het gaat nu over procedures, ook vandaag, processen, routes, maar hoe denkt de staatssecretaris

[0:02:29] om werk te maken van emotioneel herstel van deze ouders?

[0:02:33] Tuurlijk moet er ruim wat op financiële herstel komen, maar emotioneel herstel is misschien

[0:02:38] zelfs nog belangrijker.

[0:02:40] En de brief van de staatssecretaris...

[0:02:42] Zagen we dat de staatssecretaris schreef dat de operatie op koers loopt.

[0:02:48] Terwijl ik aan de andere kant van heel veel ouders bijvoorbeeld te horen krijg...

[0:02:52] dat ze niet eens in zijn gekregen, in een dossier.

[0:02:55] Terwijl we eigenlijk nu al weten dat de hersteloperatie...

[0:02:59] zeker met dit tempo, nooit in 2027 opgelost kan zijn.

[0:03:03] En ja, hoezo op koers?

[0:03:05] Zou ik aan de staatssecretaris willen vragen.

[0:03:07] Wat wel op koers liep, was de SGH.

[0:03:11] De SGH hielp veel ouders, had veel vertrouwen van mensen.

[0:03:14] Omdat ze het gevoel hadden, er luistert iemand naar ons.

[0:03:18] Want emotioneel herstel, erkenning en antwoorden op hun vragen,

[0:03:22] waarom uitgerekend zij de dupe waren, stonden bij de SGH wel centraal.

[0:03:26] En voorzitter, ik wil niet al te veel terugvallen op de lelijke openbare ruzie

[0:03:30] die tussen het ministerie en de SGH is gevoerd.

[0:03:33] Maar ik ben benieuwd hoe we die SGH-route zo snel mogelijk gaan herstellen en zo snel

[0:03:39] mogelijk weer ouders kunnen helpen.

[0:03:42] Voorzitter, dan over de brief van gisteren.

[0:03:45] Want de staatssecretaris kwam ook in de brief met eigenlijk twee onderdelen.

[0:03:50] Er komt een spoedadviescommissie en een nieuwe pilot genaamd totaalherstel.

[0:03:54] Voorzitter, er is niks mis met het vragen van advies en met een nieuwe pilot en ook

[0:03:59] helemaal niks met totaalherstel.

[0:04:01] Maar is het niet hetzelfde reflex van alle voorgaande bewindspersonen

[0:04:06] die eigenlijk hetzelfde reflex hadden op dit onderwerp?

[0:04:11] Weer een commissie die iets voor ons moet uitzoeken.

[0:04:13] Nog een pilot met een nobel doel.

[0:04:15] Ik ben daar zeker voorstander van, althans ik sta er voor open.

[0:04:20] Maar wat is dat? Wat gaan we dan precies doen?

[0:04:23] In de Volkskrant lazen we dat de staatssecretaris de boel niet overhoop wil gooien.

[0:04:27] Ik citeer.

[0:04:27] En op de vragen zoals welke bewijzen gedupeerd hebben moeten leveren,

[0:04:32] bij wie en wie doet de uiteindelijke beoordeling,

[0:04:35] wisten de staatssecretaris nog geen antwoord te geven.

[0:04:37] Dus veel weten we niet, maar voorzitter, we weten wel

[0:04:40] dat we wederom weer tijd aan het kwijtraken zijn.

[0:04:44] En voorzitter, hebben we niet genoeg adviezen, rapporten,

[0:04:48] knelpuntenanalyses, best practices, impactanalyses

[0:04:51] en noem het maar op opgevraagd over de helshersteloperatie.

[0:04:54] En voorzitter, ik heb eigenlijk een vraag aan de staatssecretaris die ik ook eigenlijk namens veel ouders stel.

[0:05:01] Kan de staatssecretaris gewoon een gewone mensentaal, eenvoudig, zodat ik het ook kan begrijpen,

[0:05:06] kan zij gewoon uitleggen wat ze nu precies aan het doen is?

[0:05:09] En waarom ze haar move van gisteren heeft gemaakt?

[0:05:15] Voorzitter, dan mijn laatste punt over, ook over iets wat ik niet begrijp.

[0:05:20] Er komt een nieuwe pilot aan, maar als ik in al die gesprekken kijk,

[0:05:24] hebben de ouders het over wachttijden van soms tien maanden, dossiers die niet worden verstrekt,

[0:05:29] geen eenduidige en volgbare lijn op wat ruimhartige compensatie betekent, heel veel signaal over dat

[0:05:35] er niet eens geluisterd wordt naar een verhaal, maar dat het heel snel over het zakelijke aspect

[0:05:39] gaat. En voorzitter, we kunnen een spoedadviescommissie instellen, maar we moeten dit

[0:05:45] gewoon regelen. Ik vraag de staatssecretaris om dit gewoon te regelen en daardoor hoeven we misschien

[0:05:50] geen pilot voor in te stellen, maar we moeten gewoon aan de slag.

[0:05:54] Dank u wel, voorzitter.

[0:05:56] Dank u wel, de heer Erken.

[0:05:57] Dan ga ik verder met de volgende spreeksneelvlottes van de PVV.

[0:06:01] Voorzitter, heel veel dank.

[0:06:03] Voorzitter, de staatssecretaris heeft de ambitie dat eind 2027 alle gedupeerde

[0:06:08] ouders hun aanvullende schade zijn gecompenseerd.

[0:06:11] En ook in haar brief van 25 oktober bevestigt zij dit nog eens.

[0:06:14] Maar de afgelopen week hebben wij als

[0:06:15] commissie meerdere gesprekken gehad met de betrokkenen.

[0:06:17] En dan wil de PVV toch even een rondje langs de verschillende regelingen.

[0:06:20] ...te beginnen met de CWS-route, de Commissie Werkelijke Schade.

[0:06:24] Met een actuele doorlooptijd van zo'n 22 maanden zit dit muur en muurvast.

[0:06:28] En ook de conclusies uit de rapportage Berendschot zijn helder.

[0:06:31] Zo is een aantal dossiers dat het CWS-afgrond gedaald in plaats van gestegen...

[0:06:35] ...naar een dieptepunt van slechts zo'n vier tot vijf adviezen per week.

[0:06:41] En dat betekent dat met het huidige tempo het zo'n honderd jaar gaat duren, voorzitter...

[0:06:45] ...honderd jaar voordat alles is afgerond.

[0:06:48] Gelukkig ziet de staatssecretaris dit zelf ook en heeft zij mede daarom een

[0:06:52] aantal aanvullende maatregelen genomen. Maar dan toch voorzitter even een

[0:06:55] situatieschets hoe zo'n honderd jaar ontstaat. Want binnen het cws begint het

[0:06:59] met zogeheten screeners. Dit zijn medewerkers die als eerste het dossier

[0:07:03] dan behandelen. Daarna gaat het naar de zogenaamde secretarissen.

[0:07:07] Die doen dan een juridische beoordeling. En als de secretaris het dossier dan

[0:07:11] oppakt, dan kan het maar zo zijn dat het werk nog eens een keer wordt overgedaan

[0:07:15] ...omdat zij niets aan het werk van de screeners hebben.

[0:07:17] Dus dan zitten we twee keer hetzelfde te doen.

[0:07:20] En dan wordt er ook nog gesproken over dat er zo weinig waardering is...

[0:07:23] ...voor het individuele werk. Het wordt letterlijk zo gezegd.

[0:07:27] En het gevolg is dan dat na zeven maanden ligt het dossier alsnog stil...

[0:07:32] ...en dan is er nog geen advies en nog geen enkel toelichtingsgesprek door de ouders.

[0:07:36] En juist dat toelichtingsgesprek is dus die persoonlijke nood, die persoonlijke benadering...

[0:07:41] ...waar het dus eigenlijk om zou moeten gaan.

[0:07:42] en waar de ouders misschien nog wel het meeste behoefte aan hebben.

[0:07:47] Dit leidt dan tot de trieste optelsom van in totaal twee jaar.

[0:07:50] Twee jaar om dan nog iets van een schadevoorstel te krijgen.

[0:07:54] En als de ouders dan al niet terecht in bezwaar gaan, moeten ze nog weer maanden wachten...

[0:07:59] totdat de bezwaarschipte adviescommissie, kortweg de BAC...

[0:08:03] het volledige dossier heeft ontvangen van het UAT.

[0:08:06] Sterker nog, de ouders zijn zelfs afhankelijk van de BAC...

[0:08:09] als zij hun volledige dossier zouden willen ontvangen, zo hoorden wij de afgelopen week.

[0:08:12] Nou, voorzitter, waarom toch deze trainering?

[0:08:15] Waarom al deze vertraging?

[0:08:17] En hoe kan het dat de ouders afhankelijk zijn van een bak...

[0:08:20] ...om hun volledige dossiers te krijgen? Kan dit nu echt niet anders?

[0:08:24] Graag een reactie, voorzitter.

[0:08:25] En dan schrijft de staatssecretaris in reactie op het geboor Berendschot...

[0:08:29] ...ja, er zijn individuele afspraken gemaakt...

[0:08:31] ...en er zijn zogenaamde KPIs afgesproken.

[0:08:33] Nou, voorzitter, allemaal hartstikke mooi...

[0:08:35] ...als je je organisatie wil fine-tunen, maar deze organisatie werkt niet.

[0:08:38] En voorzitter, dat leidt dan ook weer tot de conclusie...

[0:08:41] dat uit onderzoek van de toeslagenouders blijkt dat 93 procent al niet eens mee gelooft

[0:08:46] in nog een goed einde.

[0:08:48] En dan is het voorzitter echt onbestaanbaar dat mensen bij het CWS op zoek zijn naar complimentjes

[0:08:53] en als losse eilanden met elkaar omgaan in plaats van de ouders bij te staan.

[0:08:59] En voorzitter dan lees ik ook dat de staatssecretaris vooral haar blik op de toekomst wil houden.

[0:09:02] Nou voorzitter, absoluut, lekker doen.

[0:09:04] Maar de PVV-fractie houdt zijn blik liever op de hogere productiecijfers in deze fase

[0:09:08] En dan meer als de verwachting, zoals de staatssecretaris het nu formuleert.

[0:09:12] Dat mag echt wel wat concreter.

[0:09:13] Kan zij hierop reageren, voorzitter?

[0:09:16] En voorzitter, dan nog gekort de SGA-route.

[0:09:18] Want deze loopt minder voorspoedig dan we hadden gehoopt, zo schrijft de staatssecretaris.

[0:09:22] Maar ja, voorzitter, die route staat stil en er is zelfs ruzie ontstaan.

[0:09:25] Ruzie tussen SGA en het ministerie.

[0:09:28] Terwijl de staatssecretaris nou tenminste zelf een nieuwe overeenkomst heeft getekend met SGA.

[0:09:32] Omdat de CBS-route juist compleet vastgelopen is.

[0:09:34] En voorzitter, waar gaat dit dan mis?

[0:09:36] Dus waar is de onafhankelijke derde die de schadebedragen moet toetsen?

[0:09:39] Gaat dit nog überhaupt of blijft het UAT het werk van SGH ook hier weer overdoen?

[0:09:44] En blijven er gewoon weer dossiers liggen, voorzitter?

[0:09:47] Voorzitter, en dan is het heel erg cru dat hoe star en onbehouwen de hersteloperatie gaat

[0:09:52] voor de echte gedupeerden, zo vrijblijvend lijkt het wel te zijn voor misbruik.

[0:09:57] Afgelopen juli had de Fiat een man opgepakt die verdacht werd van grootschalige toeslagenfraude.

[0:10:01] Hierover stuurde de vorige staatssecretaris in april een brief naar de Kamer

[0:10:04] over meerdere signalen van mogelijk misbruik in georganiseerd verband.

[0:10:09] Naar nu blijkt, stond afgelopen week Cardirica voor de rechter.

[0:10:14] Deze man had voor met name Turks-Bulgaren 330 in totaal...

[0:10:19] een kinderopvangtoeslag aangevraagd en doorgesluis de waarde van 4,9 miljoen.

[0:10:23] En daarvan streek hij zelf zo'n 20 procent op.

[0:10:26] Het OM vermoedt dat de omvang weleens vele malen groter kan zijn.

[0:10:30] Kan de staatssecretaris hierop reageren?

[0:10:32] Want in antwoorden op eerdere Kamervragen van de PVV...

[0:10:34] stelde de staatssecretaris dat een aantal losse signalen gingen over het gebruik van tussenpersonen.

[0:10:40] En slechts een deel van die signalen hield verband met personen van Bulgaars afkomst.

[0:10:44] Volgens de OM gaat het in deze zaak dus in ieder geval om 330 Turkse-Bulgaren.

[0:10:48] Dus als dit dan slechts een deel is van een enkel losse signalen...

[0:10:53] ...heeft de staatssecretaris dan een beeld waar het totaal om gaat.

[0:10:56] Hoeveel rechtszaken kunnen we dan nog gaan verwachten?

[0:10:58] En hoe gaat zij ervoor zorgen dat in dit geval Kardirika bij veroordeling...

[0:11:02] Elke cent, voorzitter, elke cent gaat terugbetalen.

[0:11:06] Graag een reactie.

[0:11:07] En, voorzitter, dan tot slot.

[0:11:09] Dit zijn nog dan de materiële beperkingen en problemen

[0:11:12] in die hele hersteloperatie.

[0:11:14] Maar uit de afgelopen week is door de gedupeerden zelf duidelijk naar voren gekomen

[0:11:17] dat zij juist zo'n behoefte hebben aan die erkenning, voorzitter.

[0:11:21] Ik heb het al eens eerder gezegd, aan gehoord worden,

[0:11:23] aan gezien te willen worden, aan hun verhaal te kunnen doen.

[0:11:26] En een groot deel vindt dit misschien nog wat belangrijker

[0:11:28] dan allerlei schaderegelingen, voorzitter.

[0:11:30] Hoe gaat de staatssecretaris hier werk van maken?

[0:11:33] Dank u wel.

[0:11:36] Dank u wel, meneer Vlotters.

[0:11:38] Ik ga verder met mevrouw Heijten van de Sociaal Contract.

[0:11:40] Dank u wel, voorzitter.

[0:11:43] Jammer.

[0:11:45] Ik wil vandaag beginnen met zeggen dat ik het jammer vind.

[0:11:49] Voor mij, voor Chantal en voor alle andere gedupeerde jongeren.

[0:11:55] Jammer dat onze duoschulden nog steeds niet worden meegenomen, zoals bij onze ouders.

[0:12:00] Jammer dat er nog steeds geen brede ondersteuning is

[0:12:02] die matcht bij wat wij jongeren nodig hebben.

[0:12:06] Jammer dat ons leed nog steeds niet volledig wordt erkend.

[0:12:12] Jammer dat wij hier vandaag weer zitten te jammeren over iets wat naar ons idee overduidelijk is.

[0:12:18] Ook wij hebben geleden onder de problematiek van onze ouders.

[0:12:22] We zijn uit huis geplaatst, mishandeld, verhongerd.

[0:12:27] We hebben geleefd in het donker, wachtend tot de schaduw ons kwam halen of onze spullen.

[0:12:33] Jammer dat het leven doorging zonder begrip, niet van onze mentoren, wijkcoaches, tantes

[0:12:40] of ooms.

[0:12:42] En al helemaal niet van onze overheid.

[0:12:47] Voorzitter, dit is het gedicht wat Sana ons deze week heeft voorgelezen namens alle gedupeerde

[0:12:52] jongeren.

[0:12:53] Het gaat door merg en been.

[0:12:57] Welke boodschap hebben wij met het toeslagenschandaal aan onze jeugd meegegeven?

[0:13:02] Wat zijn de gevolgen voor hun leven, voor hun toekomstperspectief?

[0:13:08] Waarom worden zij tot op de dag van vandaag onvoldoende gezien?

[0:13:12] Waarom ervaren zij geen brede ondersteuning die bij hen past?

[0:13:17] Graag een reactie van de staatssecretaris.

[0:13:19] Voorzitter, het debat van vandaag zou moeten gaan over alweer een voortgangsrapportage.

[0:13:27] Maar na twee dagen van gesprekken met ouders, jongeren en andere betrokkenen,

[0:13:30] waarvoor NSC iedereen vandaag nogmaals wil bedanken, en na het bericht van de staatssecretaris

[0:13:36] dat zij een spoedcommissie onder leiding van Chris Van Dam wil aanstellen, lijkt dit eerlijk

[0:13:40] gezegd nogal zinloos.

[0:13:43] Alles overziend kijken we naar een opgetuigd systeem waar niemand nog een touw aan vast

[0:13:47] kan knopen.

[0:13:49] We praten ons de blaren op de tong en aan welke knop we ook proberen te draaien met vele goedbedoelde

[0:13:55] Debatten, moties, onderzoeksrapporten, commissies, et cetera, het systeem lijkt alleen maar verder

[0:14:02] vast te lopen.

[0:14:04] Ondertussen zitten de gedupeerden 24 uur per dag in een uitzichtsloze nachtmerrie en worden

[0:14:10] ze niet gezien.

[0:14:13] Ze zijn een nummer, hebben ondanks onze aangenomen motie om alle dossiers beschikbaar te stellen

[0:14:19] hierin tot op de dag van vandaag geen inzage en weten dus nog steeds niet wat er nu precies

[0:14:25] is gebeurd, waardoor hun leven zo totaal is ontwricht.

[0:14:30] Ze worden nog steeds gezien als een lastig onderdeel van het systeem.

[0:14:35] We vragen van hen het onmogelijke om zich telkens weer aan te passen aan het steeds veranderend

[0:14:40] systeem van een falende overheid, in plaats van dat ze als mens worden gezien, centraal

[0:14:46] staan in een geïntegreerde aanpak.

[0:14:49] En aan hen wordt gevraagd, wat heb je nou nodig?

[0:14:52] Ze zijn de controle over hun leven volledig kwijtgeraakt.

[0:14:58] En dat is ziekmakend.

[0:15:00] En voorzitter, het meest verschrikkelijke hierbij is dat de overheid dit heeft veroorzaakt en tot op de dag van vandaag laat voortduren.

[0:15:09] Waar blijven de dossiers?

[0:15:16] Voorzitter, NEC heeft dubbele gevoelens bij de instelling van weer een nieuwe commissie.

[0:15:21] Het is eigenlijk schandalig dat het nodig is.

[0:15:25] En dan heb ik het nog niet over wat dit met de gedupeerden zal doen.

[0:15:31] Weer een commissie.

[0:15:32] Daar gaan we weer.

[0:15:34] Wanneer gaan ze nu eindelijk eens wat doen?

[0:15:37] Alle ingrediënten zijn voorhanden.

[0:15:39] Waarom lukt het niet?

[0:15:41] Waar een wil is, is immers een weg.

[0:15:45] Wat is de doorzettingsmacht van deze commissie?

[0:15:48] En waarom gaat zij nu eindelijk wel het verschil maken?

[0:15:51] Graag een reactie van de staatssecretaris op deze zeer terechte vragen.

[0:15:57] U heeft een interruptie van de heer Dijk.

[0:16:01] Voorzitter, mevrouw Heijten geeft denk ik een vraag of tien.

[0:16:07] Stelt ze de vraag waarom lukt het niet?

[0:16:11] Eigenlijk is de vraag waarom gebeurt het niet.

[0:16:15] En mijn vraag aan mevrouw Heijten is of zij een analyse kan geven over waarom het niet gebeurt.

[0:16:21] Dat zal ik zo meteen namelijk ook proberen te doen.

[0:16:23] Maar ik ben benieuwd waarom zij denkt dat het niet gebeurt.

[0:16:28] Mevrouw Heijten.

[0:16:36] Ik denk niet dat er ochtends mensen wakker worden die denken,

[0:16:40] goh, hoe gaan we de gedupeerde ouders, kinderen, het leven nou een zuur maken.

[0:16:47] Ik denk dat er een systeem is ontstaan wat zich niet verhoudt tot de mens.

[0:16:55] En als je ergens een weg inslaat, dan kan je op het punt komen dat je denkt,

[0:17:03] we kunnen niet meer vooruit, we kunnen niet meer achteruit.

[0:17:05] En dat je maar aan kleine knopjes blijft draaien zonder dat je echt teruggaat naar de oorzaak

[0:17:14] van de problemen.

[0:17:20] En op den duur heeft niemand meer het overzicht en ontstaat er een bloemkool.

[0:17:25] En ik wil uitgaan van goede bedoelingen.

[0:17:30] Ik wil uitgaan van het feit dat elk stronkje is bedacht om deze ouders te helpen.

[0:17:35] Maar zoals ik ook zei, is dat niet meer waar we nu staan.

[0:17:39] Het systeem is volledig vastgelopen en doolgedraaid.

[0:17:46] U vervolgt uw betoog.

[0:17:49] Voorzitter, er zijn ondertussen wel lichtpuntjes.

[0:17:53] Er is een rode draad die door alle ellende heen loopt.

[0:17:57] En dat is het vertrouwen dat gedupeerden hebben in de Stichting Gelijkwaardig Herstel.

[0:18:03] Er zijn positieve verhalen over de brede ondersteuningsaanpak bij gemeenten zoals Apeldoorn en Almere.

[0:18:09] Er zijn gedupeerden die hun diepe ellende hebben weten om te buigen en als herstel-experts

[0:18:15] hun kennis en ervaring inzetten om anderen te helpen.

[0:18:19] Kan de staatssecretaris aangeven hoe de spoedcommissie van Dam deze positieve zaken gaat meenemen

[0:18:25] in haar opdracht, in plaats van dat ze het wiel weer opnieuw gaat uitvinden?

[0:18:29] Kan de staatssecretaris toezeggen dat ook de Kamer wordt meegenomen door de commissie?

[0:18:34] En hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat deze commissie niet weer voor extra vertraging

[0:18:37] zorgt?

[0:18:38] U heeft een interruptie van de heer Ergin.

[0:18:43] Ja, voorzitter.

[0:18:45] Ik wil ook altijd uitgaan van het goede fundament.

[0:18:47] Dat is denk ik een mooie manier om in het leven te staan.

[0:18:51] Maar als we concluderen dat ouders op verzoek, verzoek na verzoek, geen dossiers krijgen.

[0:19:00] En de SGA-route die voor veel ouders op een hele fijne manier verliep.

[0:19:05] En die ouders nog steeds geen dossiers hebben.

[0:19:07] maar wij inmiddels in de krant kunnen lezen hoeveel geld de SGA aan koffie uitgeeft,

[0:19:12] hoeveel de ICT kost, wat de kantoormeubel hebben gekost en weet ik veel wat toiletpapier daar heeft gekost.

[0:19:24] Vindt u het dan nog steeds acceptabel, ik weet niet welk woord ik daarvoor moet gebruiken,

[0:19:29] om uit te gaan dat er bij het departement van de staatssecretaris

[0:19:34] en nog steeds sprake is van goede bedoelingen, in alle gevallen.

[0:19:40] Voorzitter. Mevrouw Heijten.

[0:19:44] Nee, ik ben het met u eens.

[0:19:47] Ik kan ook niet anders dan concluderen,

[0:19:49] en ik wil er eigenlijk in een tweede termijn op ingaan,

[0:19:51] omdat die vijf minuten te kort is om alles te vertellen wat je zou willen,

[0:19:54] maar ik kan eigenlijk niet anders dan concluderen

[0:19:56] dat er telkens weer berichten verschijnen

[0:19:58] en dat het vooral een klap is in het gezicht van de ouders,

[0:20:01] die met die berichtgeving ook weer worden gewantrouwd.

[0:20:04] En dat kan niet anders dan wel met kwade bedoelingen.

[0:20:06] Maar in de optuiging van het systeem en in de overgrote meerderheid van wat er is ontstaan zie ik die kwaadheid niet.

[0:20:14] Maar ik ben het met u eens dat deze berichtgeving het ondermijnen van een stichting is die wordt vertrouwd door de ouders en die juist een lichtpuntje in deze duisternis is.

[0:20:26] Meneer Erken, het is een volkvraag.

[0:20:28] Ja, voorzitter, dank u wel.

[0:20:29] Ik ben het volledig eens met het antwoord dat u heeft gegeven.

[0:20:35] Maar dan moeten we het ook gaan hebben over...

[0:20:37] welke consequenties gaan we daaraan verbinden?

[0:20:39] Als het telkens maar blijft gebeuren, telkens gebeurt het.

[0:20:44] En uitgerekend ook bij die route waar het eigenlijk zo vlotjes ging...

[0:20:48] waar het zo lekker ging...

[0:20:50] dan moeten wij daar toch als Kamercommissie op zijn minst...

[0:20:56] voor onze eigen geloofwaardigheid daar consequenties aan verbinden.

[0:21:00] En welke consequenties zou dan NRC daaraan verbinden,

[0:21:05] daaraan willen verbinden?

[0:21:06] Of, ik wil die vraag ook wel anders stellen,

[0:21:08] want consequenties betekenen dat het hier...

[0:21:10] Ik heb het hier niet persoonlijk over de positie van de staatssecretaris,

[0:21:13] maar wat gaan we nou doen om ervoor te zorgen dat al die routes die misschien nog,

[0:21:19] die misschien nog gaan komen, die misschien ook later lekker gaan lopen,

[0:21:23] om die gewoon niet kapot te krijgen?

[0:21:24] Wat gaan we als Kamercommissie doen?

[0:21:25] Wat stelt NRC op dat gebied voor?

[0:21:29] Ik snap de vraag heel goed.

[0:21:31] Ik zou, als u het mij toestaat, graag de beantwoording van de staatssecretaris willen afwachten over deze commissie.

[0:21:40] Het woord spoedcommissie stemt mij voorzichtig positief.

[0:21:46] In de volgorde der zaken zou ik na de beantwoording op deze vraag willen ingaan.

[0:21:53] Want ik zou me ook kunnen voorstellen dat deze commissie, mits voldoende doorzettingsmacht

[0:21:58] hebbend, het kan niet anders dan dat zij hier ook wat van gaan vinden en dat we op die manier

[0:22:07] hier een oplossing voor weten te vinden.

[0:22:12] Voorzitter.

[0:22:13] Mevrouw Heijten, kunt u uw betoog afgronden?

[0:22:15] Ik rondaf.

[0:22:16] Drie zinnen.

[0:22:17] Er ligt een immense opgave voor ons allemaal en NSC wil graag met alle partijen en de staatssecretaris

[0:22:23] samenwerken in het belang van alle gedupeerden.

[0:22:25] De staatssecretaris heeft toegezegd dat de Commissie voor de kerstvakantie komt met haar bevindingen.

[0:22:31] Afrondend vraagt NRC aan de staatssecretaris om toe te zeggen dat deze bevindingen met alle

[0:22:36] woordvoerders en haar worden besproken in een rondetafelsetting om verder vorm te geven

[0:22:41] aan deze samenwerking.

[0:22:42] Dank u wel.

[0:22:43] U heeft nog een vraag van mevrouw Inge van Dijk.

[0:22:45] Dank u wel, voorzitter.

[0:22:47] Mijn collega begon met het mooie gedicht dat de jongeren hier van de Rijnmondse Alliantie

[0:22:51] hebben gebracht.

[0:22:52] En daarin gaven ze aan het aflos van de duo-schulden.

[0:22:56] Geeft NEC daarmee eigenlijk ook aan, laten we die brug overgaan en laten we die gaan organiseren

[0:23:00] voor de jongeren?

[0:23:09] Ik denk dat het goed is dat we nagaan waarom de jongeren zich niet gehoord, gesteund voelen,

[0:23:19] waarom de brede ondersteuning voor hen niet passend is, om het gelijk zo concreet te maken

[0:23:25] dat we zeggen, deze brug gaan we over, heeft grote consequenties.

[0:23:28] Dus ik kan er op dit moment niet positief over antwoorden.

[0:23:34] Ik ben eigenlijk eerst wel benieuwd naar wat de staatssecretaris hiervan vindt

[0:23:37] en hoe ze dit wil gaan aanpakken

[0:23:40] en hoe ze de jongeren wil gaan betrekken en centraal wil plaatsen.

[0:23:44] En als dat een van de uitkomsten is, dan ben ik absoluut bereid om daar in de toekomst

[0:23:48] met u verder over in gesprek te gaan.

[0:23:51] Als dit een van de oplossingen zou zijn.

[0:23:53] Voor nu denk ik dat het woord eerst aan de staatssecretaris is in deze.

[0:23:59] De heer Dijk voor een vraag.

[0:24:05] Ik denk dat deze staatssecretaris, dit kabinet, een Tweede Kamer nodig heeft die beslissingen gaat nemen.

[0:24:16] En ik denk dat als wij hier tegenover jonge mensen zitten...

[0:24:21] die een studieschuld hebben bij de duo van 90.000 euro,

[0:24:30] laat ik dan één persoonlijke noot daarbij aangeven.

[0:24:33] Ik heb twaalf en een half jaar gestudeerd.

[0:24:36] Ik heb een studieschuld van 51.000 euro.

[0:24:41] Dat heb ik gedaan.

[0:24:45] Deze jongen met 90.000 euro heeft dat gedaan omdat hij niet tevreden was.

[0:24:53] Zo plat is het.

[0:24:54] En dan moet er hier een volksvertegenwoordiger zitten die dat recht trekt.

[0:24:57] die niet zegt ik schuif het naar iemand anders toe.

[0:25:02] Dat gebeurt namelijk constant hierbij.

[0:25:05] Iedereen, al die regelingen, er wordt naar elkaar gewezen, weggeschoven, het kan niet meer.

[0:25:11] Die jongen die een studieschuld heeft van 90.000 euro, is het vertrouwen compleet kwijt.

[0:25:17] Die zegt in de zin daarna, er wordt mij zoveel beloofd, niemand komt het na.

[0:25:24] Sorry mevrouw Heijter, ik ken u, u bent ook in Groningen, ik ook.

[0:25:27] Mensen kunnen niet meer wachten hierop.

[0:25:30] Mensen snakken naar volksvertegenwoordigers die zeggen, nu is het klaar.

[0:25:34] En als er dan een dienst is die niet nakomt wat ze beloven,

[0:25:38] dan moeten wij daar politieke keuzes op maken.

[0:25:42] En deze staatssecretaris, ik vermoed dat zij dat nodig heeft,

[0:25:45] dat wij zeggen, zo'n jongen die daar zit met 90.000 euro aan studieschuld,

[0:25:49] we gaan het fixen en we duwen door.

[0:25:51] Dus ik vraag het ook van u, duw door.

[0:25:56] Mevrouw Heijt, ten slotte, als u daarnaar op wilt reageren.

[0:26:02] Ik snap heel goed wat u zegt en ik ben best bereid om daar met u verder over in gesprek te gaan.

[0:26:09] Ik denk dat het woord nu eerst aan de staatssecretaris is, maar ik ben het met u eens dat de jongeren gezien moeten worden.

[0:26:14] Ik denk ook dat dit niet alleen maar een kwestie is van geld.

[0:26:18] Het begint in de basis, daarom las ik ook vandaag het gedicht voor, dat we de jongeren zien en dat we aan ze vragen wat heb jij nodig.

[0:26:26] Om nu, op basis van de paar verhalen die we hebben gehoord, dit soort enorme beslissingen

[0:26:32] te nemen, gaat mij een stap te ver en een stap te snel.

[0:26:35] Maar nogmaals, u vindt mij aan uw zijde om hier verder over in gesprek te gaan.

[0:26:41] Mevrouw Van Dijk.

[0:26:43] Dank u wel, voorzitter.

[0:26:44] Kijk, en wij hebben deze gesprekken, ook over duo natuurlijk, wel al heel veel met elkaar

[0:26:47] gevoerd.

[0:26:48] En mevrouw Heijten is ook gewoon nieuw op dit dossier, dus ik snap dat ze die vragen

[0:26:53] nog heeft.

[0:26:54] Wat heeft mevrouw Heijten nodig om hier snel een besluit op te kunnen nemen?

[0:26:58] Want dan kunnen wij er met elkaar voor zorgen en dan kunnen wij mevrouw Heijten helpen om

[0:27:02] snel tot een conclusie te komen.

[0:27:03] Het is wel een goed idee om het te gaan doen.

[0:27:06] Of dat de conclusie wordt, voorzitter, dat is natuurlijk de vraag.

[0:27:09] Maar ik denk de zaak in de juiste volgorde.

[0:27:12] Ik zou zeggen, ik heb punt 1 een aantal vragen gesteld aan de staatssecretaris.

[0:27:15] Ik ben benieuwd naar haar antwoord.

[0:27:17] Ik ben eerlijk gezegd ook heel erg benieuwd naar de antwoorden op de vragen over deze spoedcommissie,

[0:27:23] die nu in het leven wordt geroepen.

[0:27:26] En ik denk dat zij ook, daarom heb ik daar ook toe opgeroepen,

[0:27:29] in gesprek gaan met jongeren, daar gaan ophalen wat er nodig is.

[0:27:33] En dan kan ik alleen maar de hoop uitspreken

[0:27:35] dat daar een integrale oplossing uit volgt.

[0:27:39] En die kan dan zeker ook rekenen op onze steun.

[0:27:46] De heer Stultjens.

[0:27:48] Ja, dank u voorzitter.

[0:27:49] En NSC zei net terecht, eigenlijk schandalig dat het weer nodig is

[0:27:55] om een nieuwe commissie op te tuigen.

[0:27:58] Dat deed me wel denken aan een vorige grote commissie die we hebben gehad,

[0:28:01] namelijk de parlementaire enquêtecommissie.

[0:28:04] U kent het vast, een goed boekwerk opgeleverd, blind van mens en recht.

[0:28:08] En we wachten al bijna een jaar op een kabinetsreactie.

[0:28:12] Terwijl de boodschap was, het kan morgen weer gebeuren,

[0:28:14] vooral toeslaanschandaal, deelt NEC, mijn frustratie en van velen hier,

[0:28:19] dat het schandalig is dat we nog steeds geen kabinetsreactie hebben op dit rapport.

[0:28:24] Mevrouw Heijten. Het antwoord is ja. Dan geef ik graag het woord aan mevrouw Inge van Dijk voor haar inbreng.

[0:28:35] Dank u wel, voorzitter. En ik doe ook het woord namens de heer Grunwis van de ChristenUnie.

[0:28:40] Voorzitter, we hebben een ereschuld aan al die ouders en kinderen die gedupeerd zijn door de toeslagaffaire.

[0:28:45] En voorzitter, we zijn een volgende ereschuld aan het opbouwen, omdat de hersteloperatie die we ze bieden nauwelijks herstel biedt.

[0:28:53] Voortgang zit er gewoon nauwelijks in.

[0:28:55] Wel inmiddels wat beter bij de eerste toets aan integrale beoordeling, maar daar is het wel mee gezegd.

[0:29:00] En daar kan deze staatssecretaris niet eens zo heel veel aan doen.

[0:29:02] Ze is moedig in deze herstelhel gestapt en zal hopelijk proberen te redden wat er te redden valt.

[0:29:07] Voorzitter, we hebben weer heel veel gesprekken gevoerd voor afgaande aan dit debat

[0:29:11] en eigenlijk zegt iedereen weer hetzelfde.

[0:29:14] Ga niet door op de ingeslagen weg.

[0:29:17] Organiseer een oplossing waar de ouders te maken hebben met één loket

[0:29:20] waarbij ouders hun verhaal doen, er geluisterd wordt door degene die herstel moet bieden

[0:29:25] en er met de ouders gewerkt wordt aan één voorstel voor financieel herstel,

[0:29:29] emotioneel herstel, brede ondersteuning en de schulden.

[0:29:33] En doet dit op een locatie in de buurt van de ouders, regionaal dus.

[0:29:36] En dit geluid heeft de Kamer ook al heel, heel, heel vaak in debatten op tafel gelegd.

[0:29:42] Iemand zei ons dinsdagavond, luisteren is een vak en dat moet je leren.

[0:29:46] Dus daarom mijn vraag, waarom wordt er niet geluisterd?

[0:29:49] En als het ministerie niet naar de Kamer wil luisteren, luister dan naar de BAK, het ouderpanel,

[0:29:54] de Rijnmondse Alliantie, talloze andere ouders die zich uitspreken, de inspecteur, de ombudsman,

[0:30:00] advocaten.

[0:30:01] Ik kan nog wel even doorgaan.

[0:30:03] Voorzetter, ik kan het argument dat het een te grote verandering voor de organisatie

[0:30:07] zou zijn eerlijk gezegd niet meer horen.

[0:30:09] De spreker van de SGH zei het gisteren treffend.

[0:30:12] Met welke bril kijk je naar de inrichting van een hersteloperatie?

[0:30:15] Is dat de bril van vertrouwen of controle?

[0:30:19] En zit de grootste verandering van de organisatie niet in het verwisselen van de controlebril

[0:30:23] naar de vertrouwensbril?

[0:30:25] Voorzitter, iedere dag telt, zegt de staatssecretaris in de krant, daar ben ik het mee eens.

[0:30:30] En daarom zegt mijn fractie wederom, we moeten nu ingrijpen.

[0:30:33] Maar helaas, er komt weer een adviescommissie.

[0:30:36] En eigenlijk zou ik dan misschien ergens blij moeten zijn, want ik kan het ook als een kans

[0:30:40] zien, toch?

[0:30:41] Maar voorzitter, we weten in grote lijnen allang wat hieruit gaat komen.

[0:30:45] Dus waarom weer een commissie om herbevestiging te krijgen van wat we allang weten, dat moet gebeuren.

[0:30:50] Een voorbeeldje, hoe kun je fatsoenlijk herstel inrichten zonder te beginnen met en uit te gaan van het verhaal van de ouders?

[0:30:58] Ik zal het antwoord geven, dat kan niet.

[0:31:01] Nog eentje, hoe bouw je aan vertrouwen van ouders in de overheid als ze zich iedere keer in hetzelfde herstelproces opnieuw moeten verantwoorden?

[0:31:09] Het antwoord is, dat kan niet.

[0:31:11] Dus dan weet je wat je te doen hebt.

[0:31:13] Dan, voorzitter, SGH en ministerie die met elkaar in de clinch liggen.

[0:31:17] Weet je voor hoeveel onzekerheid dit zorgt bij ouders?

[0:31:20] We lezen over dit gedoe overigens meer in de krant dan dat we er proactief over geïnformeerd worden via het kabinet.

[0:31:26] En dat is toch eigenlijk bizar?

[0:31:28] Gisteren heeft SGH hun kant van het verhaal verteld en aangegeven wat ze nodig hebben om goed te kunnen functioneren.

[0:31:33] Aan de staatssecretaris dezelfde vraag.

[0:31:35] Wat gaat er volgens haar mis tussen SGH en het ministerie?

[0:31:38] Eerst was er bij het ministerie in de pilotfase verbazing over hoge herstelbedragen, wat ik

[0:31:44] echt niet snap.

[0:31:45] Want als je een pilot opzet met elkaar, dan weet je toch wat de forfaitaire bedragen zijn,

[0:31:49] waarmee gewerkt wordt.

[0:31:51] En nu komt het SGH weer met een heel aantal knelpunten vanwege verschillende interpretatie

[0:31:55] van de overeenkomst, ik denk de bril die opgezet wordt, en een gebrek aan vertrouwen vanuit

[0:31:59] het ministerie.

[0:32:01] Naar mijn gevoel probeert het ministerie SGH steeds verder te, ik heb het genoemd, verministeren,

[0:32:08] waardoor het onafhankelijke karakter verdwijnt.

[0:32:10] Doe dat alsjeblieft niet, dan hebben we dadelijk twee keer een bureaucratische organisatie die niet werkt voor de ouders

[0:32:16] en zijn we nog verder terug dan bij af.

[0:32:19] Voorzitter, wat ook weer terugkwam in ieder gesprek was het ontbreken van het dossier.

[0:32:23] Schijnbaar zijn een heel aantal documenten lastig aan te komen.

[0:32:26] Ouders hadden het bijvoorbeeld over documenten van het landelijk incassocentrum.

[0:32:30] Ik vraag me dan af waarom is dit zo blokkerend en kan daar dan niet vanuit de staatssecretaris stevig op geëscaleerd worden

[0:32:35] zodat we die documenten veel makkelijker wel kunnen krijgen.

[0:32:38] Voorzitter, achter iedere gedupeerde ouders zitten kinderen.

[0:32:42] In sommige gemeenten moeten jongeren negen maanden wachten op een gesprek met de gemeente over een opleiding.

[0:32:47] Dan heb je een heel schooljaar verloren, terwijl volgens deze staatssecretaris iedere dag telt.

[0:32:52] En ook de problemen met duoschulden zijn echt fundamenteel.

[0:32:54] En ik snap echt wel dat het aflossen van deze schulden geld kost.

[0:32:58] Maar wat kost het niet willen investeren in de toekomst van onze kinderen?

[0:33:02] En jongeren vroegen ons gisteren, waarom heeft nog nooit iemand die betrokken was bij de hersteloperatie

[0:33:08] aan mij gevraagd, hoe gaat het eigenlijk met je?

[0:33:11] Mijn verzoek aan de staatssecretaris, zorg dat we echt naast ze gaan staan, dat ze proactief

[0:33:15] benaderd worden, dat we luisteren naar wat zij nodig hebben om een nieuwe start te maken.

[0:33:19] En als ze daar misschien niet direct een antwoord op hebben, dan gaan we daar nog een keer vragen.

[0:33:23] We gaan ze niet meer loslaten.

[0:33:25] En als we dan toch weer een adviescommissie instellen, laat ze dan dit vraagstuk specifiek

[0:33:29] voor de jongeren oppakken, zodat ook de kinderen binnen de hersteloperatie het

[0:33:33] podium gaan krijgen wat ze verdienen. En voorzitter, mijn vijf minuten zijn denk

[0:33:37] ik ongeveer om, maar er is nog heel veel meer te bespreken. Maar ik heb nog wel een

[0:33:40] korte vraag. Ik heb een motie ingediend, nummer 1410.

[0:33:44] Dat gaat over een advies hoe om te gaan met ouders die cws al hebben doorlopen in

[0:33:48] het kader van gelijkheid. We gaan wellicht sleutelen verder aan de

[0:33:51] hersteloperatie. Ja, ik alleen maar toejuich, maar dan kan natuurlijk die

[0:33:54] discussie nog groter worden. Ik denk dat het heel belangrijk wordt dat we de advies

[0:33:58] echt snel gaan krijgen. Niet te lang mee wachten, want ik denk dat het fundamenteel is om keuzes

[0:34:02] te kunnen maken om de hersteloperatie fundamenteel aan te passen. Dank u wel, voorzitter.

[0:34:07] Dank u wel, mevrouw Van Dijk. Ik geef het woord aan de heer Veldbrief voor zijn inbreng.

[0:34:13] Ja, voorzitter, dank u wel. We hebben de afgelopen dagen veel verhalen gehoord.

[0:34:21] Ik ontkwam er natuurlijk niet aan dat het gevoel, de vibe die ik uit die verhalen kreeg,

[0:34:26] dat die mij heel erg deed denken aan Groningen,

[0:34:29] aan alles wat ik in Groningen heb meegemaakt.

[0:34:33] En ik denk toch dat het verstandig is om kort te vertellen

[0:34:36] waarom daar, in ieder geval in de sfeer rond de afronding van alle ellende,

[0:34:42] daar een verschil is gemaakt.

[0:34:45] En dat verschil, als ik dat probeer terug te brengen naar één begrip,

[0:34:51] zit altijd in het feit of je de instituties en het geld centraal stelt

[0:34:57] of de mensen centraal stelt.

[0:35:00] Daar zit volgens mij het kenmerkende verschil.

[0:35:04] Ik heb bijvoorbeeld wel eens gezegd, als je vertrouwen wil krijgen als overheid,

[0:35:09] terug wil krijgen, dan zul je vertrouwen moeten geven.

[0:35:13] Je zult mensen moeten zien staan en je zult moeten en willen gesprekken voeren met mensen,

[0:35:21] waar je echt geïnteresseerd bent in mensen, echt wil luisteren en niet alleen maar gesprekken voert,

[0:35:27] omdat je dan het boksje kunt afvinken, dat je een gesprek hebt gevoerd.

[0:35:31] Dat is de enige manier, denk ik, ook in dit dossier.

[0:35:36] En dan ben ik me totaal bewust dat de ellende in Groningen helemaal niet voorbij is.

[0:35:40] Dat zal ik ook nooit zeggen.

[0:35:42] Maar ik denk wel dat er een sfeerverschil kan optreden...

[0:35:46] en dat ouders meer vertrouwen kunnen krijgen in de overheid opnieuw...

[0:35:50] als de overheid zo zou gaan handelen.

[0:35:53] En dan staat deze staatssecretaris wel op een belangrijk moment.

[0:35:58] We hebben een stichting gelijkwaardig herstel.

[0:36:01] Ik kan mij toch niet aan de indruk onttrekken dat we daar een route hadden...

[0:36:07] die volgens de krant een heleboel geld kost.

[0:36:10] Kost deze andere route dan niet veel geld met al die bureaucratie eromheen?

[0:36:14] Vraag je je af.

[0:36:16] En is het niet goed als dat geld bij ouders terechtkomt...

[0:36:18] in plaats van bij allerlei mensen die daar geld aan verdienen?

[0:36:22] Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat deze route...

[0:36:26] in die vasthoudingsovereenkomst en daarna in de interpretatie daarvan

[0:36:31] opnieuw in het zand terecht is gekomen, in mulsand is terechtgekomen.

[0:36:35] Dus ik heb een paar vragen aan de staatssecretaris daarover.

[0:36:39] Waar loopt het nou precies op vast tussen die stichting en het ministerie?

[0:36:44] Wat heeft de staatssecretaris eigenlijk tot nu toe gedaan om dat op te lossen?

[0:36:48] Wat gaat zij daaraan doen om ouders te helpen?

[0:36:51] En klopt het dat de stichting een massaclaim in voorbereiding heeft?

[0:36:55] En wat zijn de gevolgen hiervan?

[0:36:57] Dan hebben we die route, de andere route is bij de commissie werkelijk schade.

[0:37:02] En daar constateer ik toch gewoon dat daar het tempo heel laag is

[0:37:07] en dat ook het vertrouwen bij mensen heel laag is.

[0:37:09] Dus ook daar een aantal vragen over.

[0:37:12] Wanneer kan de Kamer het hele weerschotrapport hierover ontvangen?

[0:37:15] Waarom is dat tempo zo laag?

[0:37:18] Hoe gaat de staatssecretaris de regie terugpakken bij die commissie?

[0:37:22] Kan de minister toezeggen of de staatssecretaris

[0:37:24] dat de digitale schadeherstelroute echt online komt en ook bruikbaar wordt.

[0:37:29] Ik hoor daar nu allemaal weer namen voor, voor die digitale herstelroute.

[0:37:33] De Bonnetjesroute en zo, ook dat zijn van die vibes uit Groningen die ik herken.

[0:37:38] Als dat soort namen wordt gegeven, dan gaat het meestal niet goed.

[0:37:41] En dan die twee laatste brief van de staatssecretaris...

[0:37:44] met die spoedadviescommissie en totaalherstel.

[0:37:49] Ik begrijp, zeg maar, het gevoel, laten we nou proberen...

[0:37:53] aan iemand Chris van Dam te vragen om het nu een keer goed te doen.

[0:37:57] Ik begrijp het gevoel, maar laat je niet lokken, zeg ik tegen de staatssecretaris,

[0:38:02] in een nieuwe bureaucratische val.

[0:38:04] Want het enige wat helpt, is dat je mensen helpt en naar mensen luistert.

[0:38:08] Uiteindelijk gaat het daarom.

[0:38:09] En of je dat via de ene route bereikt of de andere route.

[0:38:13] En misschien, ik denk dat Chris van Dam dat namelijk gaat adviseren.

[0:38:16] Dus dan denk ik van ja, het is fijn als hij het adviseert.

[0:38:19] Misschien helpt het de staatssecretaris, maar is het niet hetzelfde.

[0:38:21] En dan totaal herstel, ja dat klinkt een beetje als...

[0:38:24] toch een beetje Harry Potter.

[0:38:26] Je komt er niet helemaal uit en dan noem je het totaal herstel.

[0:38:29] Maar was SGH nou niet...

[0:38:31] was dat niet eigenlijk totaal herstel?

[0:38:33] Want wat men daar doet volgens mij, is...

[0:38:36] men doet intake met mensen die naar mensen luisteren.

[0:38:39] Dat traject loopt en op een gegeven moment wordt dat afgerond met een soort...

[0:38:42] ritueel waardoor het ook klaar kan zijn voor mensen.

[0:38:46] Ik denk dat het op die manier moet.

[0:38:48] Dus ik wil helemaal die SSGH-route niet heilig maken,

[0:38:54] maar ik kom terug op wat ik in het begin zei.

[0:38:57] Het kan alleen maar, dit kan alleen maar,

[0:39:00] als de overheid bereid is, de mensen die daar zitten,

[0:39:03] maar alle andere mensen die gedupeerd zijn,

[0:39:06] om die mensen te gaan vertrouwen,

[0:39:07] dat het enige wat zij willen is door met hun leven.

[0:39:11] En ja, dat kost wat, maar we hebben hier ook een schuld.

[0:39:15] En dat was in Groningen ook zo.

[0:39:16] En uiteindelijk ben ik op een gegeven moment door roei en ruit gegaan om te zeggen

[0:39:21] ja, die kosten is allemaal prima, maar het moet wel geregeld worden.

[0:39:26] Voor het ene wil ik de staatssecretaris graag behelpen, vandaar al deze vragen.

[0:39:29] Dank u wel.

[0:39:31] Dank u wel, meneer Veilbrief.

[0:39:32] Ik geef het woord aan mevrouw Rikkers van de BBB voor haar inbreng.

[0:39:36] Dank u wel, voorzitter.

[0:39:38] Voorzitter.

[0:39:39] Afgelopen dagen hebben wij heel veel gesprekken gevoerd met heel veel mensen

[0:39:43] over de toeslagenaffaire.

[0:39:46] Het schandaal.

[0:39:49] Ik kan u wel zeggen dat ik er behoorlijk hoofdpijn en buikpijn en zwaar gemoed van heb, terwijl

[0:39:53] wij er nog maar net in zitten.

[0:39:55] We zitten er nog maar een paar jaar in.

[0:39:57] Deze mensen zitten er echt dag in, dag uit.

[0:40:01] Wij gaan s'avonds naar ons eigen huis, naar ons eigen bed, naar onze eigen kinderen.

[0:40:06] En deze mensen niet.

[0:40:09] Daar wil ik graag mee beginnen.

[0:40:10] Dus ik wil ook heel graag dankjewel zeggen dat jullie hier allemaal zijn en dat jullie

[0:40:13] ons de afgelopen dagen meegenomen hebben.

[0:40:18] Voorzitter. Toegang voor de jongeren tot een brede ondersteuning ontbreekt.

[0:40:23] U heeft gisteren tijdens het WGO gezegd dat dat mogelijk moet zijn, echter de jongeren

[0:40:28] zeggen dat ze die deur niet open krijgen.

[0:40:31] Wij zouden echt heel graag willen oproepen dat dat gebeurt, want die jongeren zijn onze

[0:40:35] toekomst.

[0:40:36] Die verdienen dit.

[0:40:37] We hebben hun al zoveel afgenomen.

[0:40:38] We moeten ze nu echt gaan helpen.

[0:40:41] Wij willen graag de staatssecretaris vragen wat de concrete actie is dat dit nu wel gaat gebeuren,

[0:40:47] zodat iedereen weet dat ze toegang hebben tot deze brede ondersteuning.

[0:40:53] De traagheid en het gebrek van efficiëntie bij het ministerie van Financiën.

[0:40:58] Ondanks dat externe partijen snel de problemen kunnen oplossen, blijft de voortgang binnen

[0:41:05] financiën vastlopen op bureaucratie.

[0:41:08] Het BBB wil dat de staatssecretaris versneld stappen onderneemt om deze interne processen

[0:41:14] aan te pakken, zodat die slachtoffers niet nog een keer slachtoffer worden, want ze zijn

[0:41:19] eigenlijk al dubbel op en hoeven niet langer te wachten.

[0:41:23] We horen van het BAK dat mensen die in schadevergoeding zijn toegekend, daar bezwaar tegen gaan maken.

[0:41:31] Op het moment dat ze daar bezwaar tegen gaan maken, dan pas komen de stukken van het lik

[0:41:34] boven tafel.

[0:41:35] Het lik, het landelijk incassocentrum.

[0:41:37] Hoe kan er dan een schade beoordeeld zijn en toegekend zijn als we niet eens die data hebben?

[0:41:43] En hoe kan het zijn dat het landelijke incassobureau zegt dat het niet mogelijk is om dit te delen?

[0:41:47] Ik was hiervoor belastingconsulent en ik belde naar de Belastingdienst.

[0:41:52] Ik zei dat ik een schuldenoverzicht nodig had van deze cliënts.

[0:41:55] Toen kreeg ik het antwoord dat ik de schuldenoverzicht moest krijgen.

[0:41:58] Ik moest eigenlijk alleen zelf wel even heel goed kijken wat erin staat, want het is niet zo netjes

[0:42:03] en het is niet altijd heel makkelijk te herleiden.

[0:42:05] Maar de data is er, dus voordat wij zeggen dat dat allemaal netjes en uitgewerkt moet,

[0:42:12] kun je soms met ruwe data ook heel veel doen.

[0:42:14] Als je daar zelf een expert op zet, die weet wat deze data is.

[0:42:19] Dus voor mij is het echt onbegrijpelijk.

[0:42:24] Voorzitter, we hebben het over cultuurveranderingen.

[0:42:27] In 2007 heb ik een bijeenkomst gehad als intermediair bij de Belastingdienst.

[0:42:31] Toen gingen we naar de Martini Plaza in november en kregen we alles te horen over het nieuwe

[0:42:37] belastingplan was en hoe we dat allemaal gingen doen.

[0:42:40] Toen werd er gezegd, we gaan naar een horizontaal toezicht.

[0:42:45] Horizontaal toezicht houdt in, we gaan van het wantrouwen naar het vertrouwen.

[0:42:49] We gaan kijken hoe we mensen kunnen helpen.

[0:42:51] Mensen mogen zich vergissen en alle intermediairs doen mee, want het is een heel mooi iets.

[0:42:59] En toen wij allemaal een beetje wachten met een reactie, kregen we er ook gelijk achteraan.

[0:43:04] Het is wel heel lastig voor ons, want we hebben al deze mensen jarenlang getraind

[0:43:08] opsporen van fraude, opsporen van fouten.

[0:43:11] Die hebben we beloond, die hebben wij meegenomen.

[0:43:14] Dat het heel goed is dat ze deze mensen aanpakken, dat ze ondernemers aanpakken.

[0:43:19] En ook als er een vergissing wordt gemaakt.

[0:43:22] En intern hebben zij daar een horkentraining voor georganiseerd.

[0:43:26] Ze noemden het zelf de horkentraining, zodat ze mensen hadden die leerden te luisteren naar

[0:43:31] wat de achtergrond van dingen zijn en naast mensen gingen staan.

[0:43:34] Dit was in 2007.

[0:43:36] Toen zeiden ze dat ze hier al twee jaar mee bezig waren.

[0:43:38] Het is echt succesvol.

[0:43:39] We zijn nu in 2024 en volgens mij moet die horkentraining weer afgestoft worden.

[0:43:48] Er zijn natuurlijk ook mensen die het wel goed willen doen, dat wil ik echt absoluut zeggen.

[0:43:52] Maar dit kan niet meer.

[0:43:53] We gaan nu weer wat nieuws optuigen en we weten het antwoord al.

[0:44:00] Dus ik kan het niet uitleggen.

[0:44:02] Ik hoop dat de staatssecretaris ons kan uitleggen waarom we weer wat nieuws moeten optuigen.

[0:44:07] Waarom moeten we weer een nieuwe pilot, terwijl er SGH is?

[0:44:09] Waarom moet er een nieuwe commissie komen die gaat vertellen hoe we het moeten gaan doen,

[0:44:14] terwijl alle gereedschap is er en alle moties zijn er?

[0:44:18] Misschien zijn ze niet tot de letter uit te voeren, maar wel tot de bedoeling.

[0:44:21] Dus kan de staatssecretaris uitleggen waarom dit nodig is?

[0:44:25] Ik snap het niet en ik kan het ook niet uitleggen.

[0:44:27] Dank u wel.

[0:44:29] Dank u wel, mevrouw Rikkers.

[0:44:30] Ik geef het woord aan de heer Dijk van de SP.

[0:44:35] U merkt het net al aan mijn interruptie dat ik tamelijk gepassioneerd over dit onderwerp

[0:44:41] kan spreken.

[0:44:42] Het heeft ermee te maken dat we de afgelopen twee dagen erg veel mensen hebben gesproken

[0:44:47] en eigenlijk standaard dezelfde patronen, dezelfde verhalen, hetzelfde wantrouwen, dezelfde

[0:44:53] onwil zijn tegengekomen.

[0:44:56] En die onwil, die kom ik op andere terreinen niet tegen.

[0:45:02] Als het gaat over bijvoorbeeld het fiasco met box 3, daar zitten de vermogensbelastingen in.

[0:45:08] Nee, dat gaat snel. Daar worden snel beslissingen over genomen.

[0:45:12] Daar is het snel te fixen.

[0:45:14] En laat ik er niet omheen draaien, het gaat hier duidelijk over een andere groep mensen.

[0:45:19] met andere eigenschappen, andere achtergronden en een andere vermogens, laat ik het zo zeggen.

[0:45:29] En dan hebben we een aantal routes, de digitale route, die wordt inderdaad al de bewijsroute genoemd of de bonnetjesroute.

[0:45:35] Dan hebben we de Stichting Gelijkwaardig Herstel, waar we vooralsnog tot nu toe de enige positieve signalen van hebben gekregen van ouders.

[0:45:44] De enige plek waarbij er goed geluisterd werd, waarbij ze zich serieus genomen voelden.

[0:45:49] Er zat ook wat vaart in, vooruitgang, maar eigenlijk vanaf het moment dat er inderdaad zomaar berichten kwamen in de pers en de media over een prinses,

[0:45:59] en geloof me, ik ben niet koningsgezind, ik heb niks met prinsessen, maar die werden dan vervolgens zwart gemaakt.

[0:46:06] Er komen allerlei teksten boven waarvan ik denk, waar komen die in één keer vandaan?

[0:46:14] En dan wordt het wel heel ingewikkeld om nog vertrouwen te houden dat er mensen zijn op

[0:46:20] departementen en ministeries die het beste voor hebben.

[0:46:22] Die leg ik gewoon zo even hier in het midden.

[0:46:25] Ik ben nog steeds, mevrouw Huyt zei net terecht, ik ben inderdaad in de vondestelling dat mensen

[0:46:28] opstaan en het beste met de wereld worden, maar dit soort dingen maken het knap lastig

[0:46:32] en knap ingewikkeld.

[0:46:33] Zeker als ik ook zie dat de route CBS vier à vijf dossiers per week aflevert.

[0:46:44] Vier à vijf.

[0:46:46] En dan zijn er 35.000 dossiers.

[0:46:49] Even zitten rekenen, dat duurt 135 jaar.

[0:46:56] Dan zijn er een paar opties als dit zo beroerd gaat.

[0:47:01] Of het moet versneld worden, maar dat is onwijs vaker geprobeerd.

[0:47:06] En we weten eigenlijk ook wel dat het niet gaat werken.

[0:47:09] Of je zorgt ervoor dat er een andere route is, die wel werkt.

[0:47:14] Dat je daar strak op toe ziet.

[0:47:16] Dat er inderdaad geen bizarre salarissen worden uitgekeerd.

[0:47:19] Dat ben ik ook niet voornamelijk.

[0:47:21] Maar zie er dan strak op toe.

[0:47:24] En zorg ervoor dat daar centen zijn.

[0:47:27] En dat als er een deal wordt gemaakt...

[0:47:30] Deal is niet een mooi woord.

[0:47:32] Vaststellingsovering vind ik ook geen mooi woord trouwens.

[0:47:34] Maar als er een afspraak met elkaar wordt gemaakt, van mens tot mens...

[0:47:38] En dingen helemaal uitgezocht zijn, met dossiers, met het verhaal, dat er goed geluisterd is.

[0:47:43] Dat wij dan een overheid hebben...

[0:47:45] Ik heb het gisteren ook benadrukt in een van de hoorzittingen die we hadden.

[0:47:50] Het is de overheid die dit probleem heeft gecreëerd.

[0:47:52] Het is uiteindelijk ook de overheid die dit moet oplossen.

[0:47:56] En ik snap het diepe, diepe, diepe wantrouwen van mensen in die overheid.

[0:48:01] Maar ik wil daar wel bij zeggen, dat kan anders.

[0:48:06] Je kan een andere overheid hebben. Dat bestaat. Echt waar.

[0:48:12] Het zou niet zo moeten zijn dat het op dit moment deze overheid is die dit doet.

[0:48:16] Het mag niet zo zijn. En het mag zeker niet zo blijven.

[0:48:21] En het hoeft ook niet zo te zijn, en ik zei het net al.

[0:48:24] Ik vind echt dat wij daar hiervoor zitten.

[0:48:29] Er zit daar een staatssecretaris.

[0:48:30] Ik heb het nog met geen één andere bewindspersoon gehad.

[0:48:33] maar ik heb een gesprek met u gevoerd van tevoren toen u net zat.

[0:48:37] Als er één onderwerp is waarbij dit kabinet de volle steun van de SP kan gaan verwachten om tot een oplossing te komen,

[0:48:45] dan is het dit. Er zijn nog wel een aantal, maar deze echt.

[0:48:50] Ik zal mijn uiterste best doen om ervoor te zorgen dat er oplossingen komen,

[0:48:55] maar er moeten hier wel besluiten worden genomen.

[0:48:57] En u mag mij in de positie duwen dat ik aanvallend word,

[0:49:03] dat ik boos word, weet dat dat er vandaan komt,

[0:49:07] dat ik vind dat een kind wat slachtoffer is van een toeslagenschandaal

[0:49:14] nooit het leven mag beginnen met de schuld van 90.000 euro.

[0:49:18] En als ik zeg dat het anders kan, als de SP zegt dat het anders kan,

[0:49:22] dan komt dat ook omdat ik de afgelopen dagen heb gezien dat het ook echt anders kan.

[0:49:27] Er zijn heel veel mensen met goede bedoelingen, met goede wil, allemaal gesproken, zitten op de tribune.

[0:49:33] Dank voor de telefoontjes, dank voor de mails, voor alle tips, adviezen.

[0:49:37] Ik kom er vast niet aan toe in vijf minuten.

[0:49:40] Maar het kan echt.

[0:49:42] Alleen er moet ook hier het lef zijn van deze Kamer.

[0:49:45] En we hebben het al zo lang over om door te duwen.

[0:49:47] Ik zei het net al. Dan moeten wij ook doorzetten.

[0:49:50] En dan ga ik even dan kort op de brief die we ondanks hebben gekregen in.

[0:49:56] Ik zal heel kort zijn. Die commissie van mij hoeft niet.

[0:50:00] Is totaal onnodig.

[0:50:02] Het mag van mij, als de staatssecretaris zegt ik vind het fijn, prima, maar het hoeft van mij niet.

[0:50:07] De vraag daarbij is, is het niet uw taak, ook onze taak en verantwoordelijkheid, om beslissingen te gaan nemen nu?

[0:50:15] Daar hebben we geen commissie voor nodig.

[0:50:17] Tot slot, totaal herstel. Volgens mij zitten daar haken in die erg goed zijn.

[0:50:22] Ik heb daar gisteren ook iets over gezegd.

[0:50:25] Dat er bijvoorbeeld één plan komt, dat er naar alle expertise wordt geluisterd die er is.

[0:50:29] Dat er met dossiers wordt gewerkt.

[0:50:32] En dat er in één keer iets afgerond kan worden.

[0:50:35] Ik ben daar groot voorstander van, maar ik vind het eigenlijk gênant...

[0:50:38] dat wij een stichting buiten de overheid nodig hebben die dit al doet.

[0:50:42] Ik vind dat de overheid zo zou moeten werken.

[0:50:45] Als die stichting het nu goed doet, laten we daarin voorzien.

[0:50:47] En laten we kijken of we dit kunnen uitwerken, zodat we dat ook kunnen gaan doen.

[0:50:54] En dan ben ik een heleboel vragen vergeten, maar die komen vast nog wel.

[0:50:57] U heeft een vraag van mevrouw Inge van Dijk.

[0:50:59] Misschien kunt u een van die vragen dan in vormen als ik u wat extra sprekenheid geef.

[0:51:03] Nee, oprecht, want de heer Dijk weet dat ik zijn gepassioneerdheid op dit dossier heel erg waardeer.

[0:51:10] En ik ben het erg met hem eens dat wij nu echt zij aan zij moeten gaan staan met deze staatssecretaris

[0:51:15] om te zorgen dat de verandering waar we altijd over praten ook echt gaat gebeuren.

[0:51:19] Wat gaan we als eerste veranderen?

[0:51:22] Het zal u niet verbazen, want ik zei net al een interruptie.

[0:51:25] Ik vind het echt...

[0:51:27] Er zijn zoveel dingen die moeten veranderen.

[0:51:30] Maar ik kan me niet voorstellen...

[0:51:32] en er zitten hier genoeg ouders op de tribune...

[0:51:34] dat als wij zeggen dat het eerste wat we gaan veranderen...

[0:51:36] zijn die duurschulden van jongens, dat ze daar vanaf zijn.

[0:51:39] Ik weet dat deze groep mensen die op de tribune zitten...

[0:51:42] ook solidariteit nodig hebben.

[0:51:45] Maar voor hun kinderen denk ik dat dit het belangrijkste is...

[0:51:47] wat we als allereerste stap kunnen doen.

[0:51:49] Ik denk zelfs dat dat een hele hoop vertrouwen ook kan teruggeven aan veel mensen.

[0:51:54] Dat er dan eindelijk wel een overheid is die aan je zijde staat.

[0:51:59] Dank je wel. Ik geef het woord aan de heer Stultjens voor zijn inbreng.

[0:52:02] Ja, dank u voorzitter. Ik zou eigenlijk kunnen zeggen ik sluit me aan bij de SP,

[0:52:05] maar ik ga toch maar vijf minuten gebruiken. Maar ik vond het heel goed betoog.

[0:52:12] We hebben de afgelopen dagen heel veel mensen gesproken, afgelopen maanden ook, maar zeker deze week.

[0:52:17] En eigenlijk de hoofdvraag die we stelden was aan de ouders van wat heeft u nou nodig?

[0:52:23] En dan zeggen ze ook gelijk volledige compensatie van het leed gaat nooit lukken.

[0:52:26] Want die tijd die we zijn verloren, die afgenomen is, die krijg je niet meer terug.

[0:52:31] Maar wat wel helpt is emotioneel herstel, menselijk contact, regie over hun eigen leven.

[0:52:40] Weer gezien worden als mens in plaats van een nummer.

[0:52:43] Dat er echt naar je geluisterd wordt.

[0:52:47] rechtvaardig proces wordt genoemd, erkenning, weten wat er gebeurd is, waarom is mij dit

[0:52:52] aangedaan, weer een eigen waarde terugkrijgen en weer leven op kunnen pakken.

[0:52:59] Maar als je dit hoort, zullen velen ook zeggen, dit weten we toch al lang, dit horen we toch

[0:53:03] al maanden, al jaren.

[0:53:06] Sterker nog, als Kamer hebben we dit ook al jaren en maanden uitgesproken.

[0:53:10] Ga uit van de menselijke maat, wees ruimhartig en dan blijft de hoofdvraag voor het debat

[0:53:16] voor ons vandaag, waarom gebeurt het dan toch niet?

[0:53:20] En er was net een discussie over de vraag van wat zijn de bedoelingen binnen

[0:53:23] het ministerie, wat gebeurt daar? Uiteindelijk is onze taak als Kamer hier

[0:53:27] het kabinet controleren. De staatssecretaris is ons aanspreekpunt.

[0:53:32] Zij is de baas, zij is eindverantwoordelijk voor wat er gebeurt op het ministerie.

[0:53:36] En dat brengt me wel bij twee moties die zijn aangenomen,

[0:53:40] waarvan eigenlijk wordt gezegd door de betrokkenen, deze worden niet uitgevoerd.

[0:53:43] te beginnen bij de bezwaarschriftenadviescommissie, de BAC.

[0:53:48] Een jaar geleden is de regeling gewijzigd waardoor ouders niet meer bij de BAC

[0:53:52] terecht kunnen als UAT al denkt te weten wat de BAC gaat doen.

[0:53:56] Iets specifieker artikel 3 lid E als de het oordeel evident in lijn is met eerdere adviezen.

[0:54:03] Daar hadden wij als Kamer moeite mee.

[0:54:04] Toen hebben we een motie ingediend samen met de SP die vroeg gaan overleg,

[0:54:08] vind samen een oplossing zodat er geen nadelige gevolgen zijn voor de ouders.

[0:54:13] Nu spreken we de bank deze week die zegt deze motie is niet uitgevoerd.

[0:54:17] Hoe zit dit? Vraag ik aan de staatssecretaris.

[0:54:20] Motie 2 rondom gelijkwaardig herstel.

[0:54:22] Er is al veel over gezegd.

[0:54:24] Vorige zomer zeiden we met de hele Kamer, geef ruimte en vertrouwen aan deze route.

[0:54:29] Waarom wordt deze motie, of eigenlijk deze twee moties van de ChristenUnie en DENK, niet uitgevoerd?

[0:54:35] We hebben hier ook vragen voor gesteld vorige week met de CDA.

[0:54:38] En eigenlijk was de hoofdvraag, kan het kabinet ingaan op de elf punten van SGH, de elf succesblokkades?

[0:54:45] En gisteren kregen we het antwoord en het antwoord was, ik acht het niet zinvol om per punt in te

[0:54:50] gaan op een oplossing.

[0:54:53] En dan wordt het wel problematisch, want als we van één bron horen, dit zijn de elf bezwaren

[0:54:57] en wij gaan niet blind één bron volgen, willen graag beide kanten van het verhaal horen, dan

[0:55:01] wil ik wel weten waarom het volgens het ministerie, volgens de staatssecretaris, deze elf punten

[0:55:04] niet kloppen.

[0:55:06] Ik verwacht ook een beter antwoord op dit debat.

[0:55:08] Want wij moeten als Kamer kunnen beoordelen waarom die moties niet worden uitgevoerd.

[0:55:13] Ik lees ook dat het kabinet nu weer zes weken gaat experimenteren met een andere vorm van controle op de SGH.

[0:55:20] Dit is er gewoon het voorjaar gebeurd.

[0:55:21] Toen hadden we een pilot.

[0:55:22] Daar kwamen aanbevelingen uit.

[0:55:24] Die zijn overgenomen.

[0:55:25] Er was een deal, of inderdaad een wederzijdse afspraak, waarvan je denkt, nou, let's go.

[0:55:31] En een paar maanden later gebeurt het niet.

[0:55:34] Tot slot, voorzitter.

[0:55:36] We hadden ook de Rijnmondse Alliantie op bezoek.

[0:55:38] Zij hebben eerder dit jaar een 30-puntenplan opgesteld om de hoogsteloperatie te verbeteren.

[0:55:44] Zou de staatssecretaris op dit plan in kunnen gaan?

[0:55:46] Dat hoeft niet vandaag.

[0:55:47] Dat mag schriftelijk.

[0:55:48] Maar wel fijn dat zowel de Kamer als deze Alliantie zelf wordt geïnformeerd over deze 30 punten.

[0:55:53] Dan echt tot slot.

[0:55:54] Ik had het al even kort over met NEC.

[0:55:56] Maar ik moet toch van mijn hart.

[0:55:58] Dit rapport is in februari verschenen met de hoofdboodschap.

[0:56:02] Het volgende schandaal kan morgen weer gebeuren.

[0:56:05] We zijn nu bijna een jaar verder.

[0:56:07] We hebben geen kabinetsreactie.

[0:56:09] En ja, ik weet, het ligt officieel bij de minister van Sociale Zaken en niet bij deze staatssecretaris.

[0:56:13] Maar ik spreek het hele kabinet erop aan.

[0:56:15] Hier is twee jaar hard aan gewerkt.

[0:56:17] Ons zwaarste instrument als Kamer.

[0:56:19] En met zulke harde conclusies, 19 aanbevelingen,

[0:56:21] verwacht ik gewoon veel meer proactiviteit.

[0:56:24] Veel meer reactie.

[0:56:25] Dat we gelijk kunnen zeggen, dit gaan we oplossen.

[0:56:27] Zodat deze mensen niet weer in de problemen worden geholpen.

[0:56:30] Dank u wel.

[0:56:32] Dank u wel.

[0:56:33] Dan zou ik de heer Erken willen vragen om even het voorzitterschap over te nemen, zodat

[0:56:37] ik mijn inbreng nog kan doen.

[0:56:40] Dan geef ik het de mevrouw Van Eick aan.

[0:56:43] Van Eick.

[0:56:43] Van Eick, inderdaad.

[0:56:45] Eick.

[0:56:45] Eick, sorry.

[0:56:45] Van Eick, excuus.

[0:56:47] Geeft niet.

[0:56:48] Dank u wel, voorzitter.

[0:56:50] Voorzitter, het is erg moeilijk om optimistisch te zijn over het halen van de ambities van

[0:56:55] het kabinet om de hersteloperatie voor eind 2027 af te ronden.

[0:56:59] Om meerdere redenen.

[0:57:00] De brieven van de regering, de berichten in de media en de vele gesprekken die we de afgelopen

[0:57:06] dagen hebben mogen voeren.

[0:57:09] Ze geven verschillende beelden, verschillende behoeften en ook verschillende uitkomsten.

[0:57:14] En dat levert dilemma's op.

[0:57:16] Tegelijkertijd is het onze plicht om samen met het kabinet de schouders eronder te blijven

[0:57:21] zetten om ervoor te zorgen dat gedupeerde ouders en kinderen zo goed en zo snel mogelijk

[0:57:26] worden geholpen.

[0:57:27] De hersteloperatie schiet op een aantal punten tekort.

[0:57:30] Mijn collega's zijn er al uitgebreid op ingegaan, met name ook op de verschillende herstelroutes.

[0:57:34] Ik sluit dan ook aan bij de vragen die gesteld zijn over de commissiewerkelijke schade en

[0:57:38] de digitale route.

[0:57:40] Bij betrekking tot de route van de Stichting Gelijkwaardig Herstel heb ik nog wel één

[0:57:47] bijzondere vraag en die sluit ook aan op het betoog van mevrouw Rikkers.

[0:57:51] We hebben een hele goede toelichting gekregen op het controleraamwerk wat zij hanteren.

[0:57:55] een controleraamwerk wat nog in ontwikkeling is,

[0:58:00] maar waarvan ik heb begrepen, het bestaat, het werkt,

[0:58:04] en er moeten nog een aantal stappen genomen zijn.

[0:58:06] En op basis van het wederzijdsvertrouwen, wat je volgens mij zou moeten hebben,

[0:58:11] zou je de stichting de ruimte moeten geven om ook te laten zien

[0:58:14] dat het raamwerk werkt, en als het werkt, moet je als overheid terug durven stappen.

[0:58:20] Ik zou de staatssecretaris willen uitdagen om daar ook echt een beweging te gaan maken,

[0:58:23] omdat dat denk ik een aantal van de blokkades die er nu zitten los zou kunnen trekken.

[0:58:31] Een ander kritieke factor is mensen.

[0:58:35] Een aantal collega's hebben daar ook al iets over gezegd.

[0:58:37] En het gaat ook om voldoende geschikte mensen.

[0:58:41] En niet iedere medewerker heeft de competenties om in dit traject ook echt het werk op een goede en waardige manier te kunnen doen.

[0:58:49] Maar er zijn nog steeds veel te veel medewerkers bezig met het achteraf repareren wat we eigenlijk

[0:58:54] aan de voorkant zouden moeten kunnen voorkomen.

[0:58:57] En ik zou graag van de staatssecretaris willen weten welke beweging zien we nu van die achterkant

[0:59:04] die zoveel capaciteit en ook weer zoveel ellende veroorzaakt om toch weer terug naar die voorkant

[0:59:08] te komen.

[0:59:09] Als je het hebt over de dossiers, als je het hebt over het gesprek, over het verhaal, etcetera.

[0:59:12] Dus hoe gaan we die bakens verzetten en zorgen we ervoor dat mensen in de organisaties, welke

[0:59:18] organisaties bezig kunnen zijn met het daadwerkelijke herstel.

[0:59:25] Volgens mij heeft niemand een vraag gesteld over de regieroute VSO.

[0:59:30] Die zag ik wel nooddrukkelijk staan in de voortgangsrapportage, waarbij het kabinet

[0:59:34] aangeeft deze verder te willen ontwikkelen op schaal en op termijn ook open te zetten voor alle ouders.

[0:59:39] Wat houdt dat precies in en wat is daarvoor nodig, zou ik de staatssecretaris willen vragen.

[0:59:45] Dan het informatieportaal.

[0:59:49] Dat vind ik wel een lastige, omdat we uit de gesprekken ook wel hebben kunnen afleiden

[0:59:54] dat dat nou niet per se hetgene is waar ouders op dit moment behoefte aan hebben.

[0:59:59] Waar ze vertrouwen hebben dat ze de informatie die zij nodig hebben om een keuze te maken

[1:00:05] of om te starten met het proces, alles vandaan kunnen halen wat ze nodig hebben.

[1:00:10] Dus is dit dan de oplossing om de boel te kunnen versnellen?

[1:00:16] En een andere opmerking die gisteren werd gemaakt is ook wie past zich aan aan wie?

[1:00:22] Moeten de stichtingen of de helpers zich aanpassen aan de overheid?

[1:00:27] Of past de overheid zich aan aan de helpers?

[1:00:31] Daar zou ik ook nog graag een reactie op willen hebben.

[1:00:34] Dan ligt er nog een hele berg aan onderhanden werk.

[1:00:37] En als ik door de rapportages heen ga, dan begint het me letterlijk te duizelen.

[1:00:40] en zie ik door de bomen het bos niet meer.

[1:00:43] Er zitten bij de rapportages wel goede overzichten over de toezeggingen die zijn gedaan, over

[1:00:48] de moties die zijn gedaan, maar het zou mij in ieder geval heel erg helpen, ook in mijn

[1:00:51] rol als Kamerlid, om ook het kabinet te kunnen controleren, om iets meer structuur en overzicht

[1:00:57] te hebben in wat staat er open, welke acties, wanneer gaan we iets opleveren en wat is daarvoor

[1:01:01] nodig.

[1:01:02] Zou de staatssecretaris dat kunnen toezeggen?

[1:01:06] Dan tenslotte, in de aanbiedingsbrief bij de voortgangsrapportage geeft de staatssecretaris

[1:01:10] willen luisteren aan de visie van de Kamer en dat daarna het moment volgt waarop ze haar plannen

[1:01:14] en ambities voor de hersteloperatie voor de langere termijn zal delen met de Kamer.

[1:01:18] Mijn fractie is hier verbaasd over. Het regeerprogramma is hier hartstikke helder over.

[1:01:23] Wat heeft de staatssecretaris hier nog aan toe te voegen?

[1:01:27] Of moet de ingestelde spoedadviescommissie hier een antwoord op geven?

[1:01:31] Voorzitter, tenslotte, wij zijn terughoudend met het blijven zoeken naar allerlei tussenoplossingen

[1:01:39] of nieuwe voorstellen voor nieuwe routes of extra regelingen.

[1:01:43] Een aantal van mijn collega's heeft het volgens mij vandaag ook al gezegd.

[1:01:46] We moeten aan het werk. Het moet gewoon gebeuren. Dank u wel.

[1:01:52] Dan hernoem ik mevrouw Van Eyck als voorzitter van de commissie en dank ik voor haar bijdrage.

[1:01:57] Dank je wel. Ik kijk even naar de staatssecretaris.

[1:02:00] En hoeveel tijd heeft u nodig voor de voorbereiding voor uw eerste termijn?

[1:02:05] Het is sowieso al, denk ik, tien minuten lopen naar de Kamer.

[1:02:10] Ik heb een half uur nodig.

[1:02:12] Dan schorsen we tot half vijf.

[1:02:14] Dan zien we u zo terug.

[1:34:08] Goed.

[1:34:09] Mensen, ik stel voor dat wij dit commissiedebat gaan hervatten.

[1:34:15] En we starten met de eerste termijn van het kabinet.

[1:34:18] De staatssecretaris.

[1:34:19] En ik stel voor om in deze termijn vier interrupties van de Kamer toe te staan per commissielid.

[1:34:26] Aan u het woord, staatssecretaris.

[1:34:31] Voorzitter, dank u wel.

[1:34:32] En de rest van de Kamerleden, hartelijk dank voor het hele belangrijke gesprek wat we vandaag met elkaar hebben.

[1:34:41] Ik vind uw bijdrage heel waardevol en ik ben ook erg onder de indruk van de tijd en de betrokkenheid die u toont op dit belangrijke maatschappelijke onderwerp.

[1:34:54] De toeslagenaffaire is een tragisch verhaal van onrecht.

[1:34:58] Van mensen die niet alleen onterecht beschuldigd zijn van fraude, maar ook mensen die door

[1:35:04] de overheid zijn gemangeld, gekleineerd en vernederd.

[1:35:09] Het zijn ouders die ondanks hun goede bedoelingen in een bureaucratisch doolhof terechtkwamen

[1:35:15] waar ze geen weg uit vonden.

[1:35:17] En het zijn deze ouders die ik met heel mijn hart wil helpen.

[1:35:22] Omdat hun leed mij diep raakt en ik geloof dat we als samenleving verantwoordelijkheid

[1:35:28] moeten nemen voor wat hen is aangedaan.

[1:35:30] De gedupeerden van de toeslagenaffaire zijn geen nummers, het zijn geen statistieken,

[1:35:35] het zijn mensen van vlees en bloed, met dromen, met zorgen en gezinnen die een stabiele toekomst

[1:35:42] wensen.

[1:35:43] Ik geloof in gerechtigheid en in empathie en elke ouder die werd geraakt door deze kwestie

[1:35:49] verdient niet alleen excuses, maar daadwerkelijke steun om de schade te herstellen.

[1:35:55] Deze mensen hebben vaak jarenlang in onzekerheid geleefd, met schuldgevoelens, met financiële

[1:36:01] problemen en met mentale lasten die hen uitputten.

[1:36:05] Ze hebben hun vertrouwen in de overheid verloren en dat is iets dat niet zomaar teruggewonnen

[1:36:10] kan worden.

[1:36:12] Maar ik geloof dat we als samenleving de verantwoordelijkheid moeten nemen om dat vertrouwen te herstellen

[1:36:17] en te tonen dat we ze niet zijn vergeten.

[1:36:19] De gedupeerden van de toeslagenaffaire hebben niet alleen financiële schade geleden, maar

[1:36:26] ook emotionele schade.

[1:36:27] En die is vaak veel moeilijker te herstellen.

[1:36:31] De onterechtgemaakte beschuldigingen hebben hun gevoel van eigenwaarde aangetast.

[1:36:35] Ze moeten opnieuw leren vertrouwen in de instituties die hen hadden moeten beschermen.

[1:36:40] En ik wil daarbij helpen door een stem te geven aan hen die zich jarenlang stil hebben

[1:36:46] moeten houden door hen praktisch en emotioneel bij te staan in het herstelproces.

[1:36:52] De hersteloperatie is in de loop der jaren uitgegroeid tot een bloemkool van regelingen,

[1:36:59] commissies, procedures en processen.

[1:37:02] En hoewel er veel goed gaat, dat wil ik ook echt gezegd hebben, zijn er ook ernstige knelpunten

[1:37:08] die urgent vragen om een oplossing.

[1:37:11] Ik wil het geen uitvoeringscrisis noemen, maar er zijn wel maatregelen noodzakelijk die moeten komen.

[1:37:20] Dat is wat mij betreft klip en klaar.

[1:37:23] De aanpak moet menselijker, nabijer, meer in de regio en integraler.

[1:37:30] Ik heb een adviescommissie ingesteld om met spoed, het liefst voor de kerst, maar uiterlijk in januari,

[1:37:37] mij te adviseren om met een pakket aan maatregelen te komen die de knelpunten in de hersteloperatie

[1:37:42] snel en efficiënt kunnen oplossen.

[1:37:45] De spoedadviescommissie bestaat uit drie leden waar ik vertrouwen in heb.

[1:37:50] Chris van Dam was voorzitter van de parlementaire ondervragingscommissie van de kinderopvangtoeslagaffaire

[1:37:55] in 2021 en heeft toen uit eerste hand gehoord wat er mis is gegaan.

[1:38:01] Van oud-bewindspersonen, van gedupeerden, van ambtenaren, van advocaten.

[1:38:04] Hij heeft de goede kennis van de dieperliggende problematiek die heeft geleid tot deze affaire.

[1:38:09] Hij is nu voorzitter van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid, heeft bij de politie gewerkt

[1:38:14] als autoficier voor justitie en als rechtenplaatsvervanger.

[1:38:16] Hij heeft die kennis van het recht en onrecht en van rechtsherstel.

[1:38:21] Simon Sipma is al meer dan twintig jaar een zeer ervaren leidinggevende bij de overheid

[1:38:26] in de uitvoering.

[1:38:27] Hij is nu voorzitter van de Raad van Bestuur van de SVB.

[1:38:30] Hij heeft kennis van wat er nodig is om tot een succesvolle uitvoering te komen.

[1:38:35] Hij heeft tot 2012 28 jaar bij de Belastingdienst gewerkt en kent de organisatie dus door en

[1:38:42] door.

[1:38:42] Ik heb zijn kennis en ervaring nodig om tot goede doorbraakplannen te komen.

[1:38:48] Katelijn Dortmans heeft een lange carrière binnen de overheid als leidinggevende en is

[1:38:53] wethouder en loco-burgemeester geweest in Helmond.

[1:38:56] Zij hield zich bezig met jeugd, onderwijs, brede welvaart, preventie, inburgering, ruimte

[1:39:03] om te leven.

[1:39:04] Allemaal belangrijke kennis en ervaring die ik heel goed kan gebruiken om dit dossier

[1:39:08] verder te helpen.

[1:39:11] En ja, weer een commissie.

[1:39:13] Ik begrijp de negatieve klank die de commissies inmiddels hebben.

[1:39:17] Ik kan er de muren van hier de Tweede Kamer mee behangen, en dat weet ik, en het probleem

[1:39:24] ...is vaak dat aanbevelingen niet worden opgevolgd.

[1:39:28] Ik heb het ingesteld omdat ik de maatregelen daadwerkelijk wil opvolgen.

[1:39:33] Het is noodzakelijk om het te onderzoeken.

[1:39:35] En ik ga niet een plan voorstellen zonder dat het breed gedragen is...

[1:39:39] ...en zonder dat het echt tot verbeteringen leidt.

[1:39:43] Een breed gedragen plan is nodig.

[1:39:46] U heeft na dagengesprekken met betrokkenen heel goed kunnen horen...

[1:39:50] ...hoe verschillend en tegenstrijdig de meningen soms kunnen zijn.

[1:39:53] Hoe complex dit probleem is.

[1:39:56] Moet het sneller of zorgvuldiger?

[1:39:57] Moet het ruimhartiger of preciezer?

[1:39:59] Het probleem in dit dossier is juist dat er ooit gestart is zonder eerst goed te onderzoeken

[1:40:05] wat er nodig is.

[1:40:06] Er is in alle paniek een regeling opgetuigd.

[1:40:09] En nog een regeling.

[1:40:10] En nog een regeling.

[1:40:10] En nog een regeling.

[1:40:12] En nu zitten we met een bloemkool aan regelingen die zo ingewikkeld zijn dat ik er zelfs na

[1:40:17] honderd dagen moeite mee heb om ze goed te begrijpen.

[1:40:21] En ze goed uit te leggen.

[1:40:22] dus alles moet voorlezen. Ik moet weten dat de belangrijkste betrokkenen uit dit dossier

[1:40:30] achter de maatregelen staan. Dit moet dus een breed gedragen maatschappelijk herstel

[1:40:35] worden. Anders gaat het niet werken en rollen we van conflict naar conflict. Vandaar eerst

[1:40:40] goed onderzoeken en dan uitwerken en uitvoeren. Daarnaast moet het ook echt een verbetering

[1:40:47] Ik heb alle debatten over de hersteloperatie teruggekeken van de afgelopen jaren.

[1:40:53] En veel van de plannen en maatregelen die door de jaren heen zijn ingevoerd,

[1:40:57] die werken niet, of die maken het ingewikkelder of maken het onwerkbaarder.

[1:41:01] Ik ga niet met allemaal symboolmaatregelen komen die misschien leuk klinken voor de bühne

[1:41:06] en misschien heel daadkrachtig klinken, maar niets oplossen.

[1:41:09] Of sterker, de boel alleen maar vertragen.

[1:41:13] Plannen moeten deugen, ze moeten goed onderbouwd zijn.

[1:41:16] En ik heb er vertrouwen in dat deze commissieleden met gedragen maatregelen kunnen komen.

[1:41:22] En ja, natuurlijk ben ik verantwoordelijk en natuurlijk ben ik degene die met oplossingen

[1:41:27] moet komen.

[1:41:28] Maar ik doe het op mijn manier en dat is zorgvuldig en goed onderbouwd, geadviseerd door professionals

[1:41:35] met een uitstekende staat van dienst die vertrouwen genieten, want vertrouwen is wat nodig is in

[1:41:42] dit dossier.

[1:41:43] Dat was mijn inleiding en ik ga nu over tot beantwoording van de vragen.

[1:41:53] Dank u wel voor de inleiding.

[1:41:55] Ik zou u misschien aankunnen geven in welke blokjes uw antwoorden dadelijk richting commissie komen.

[1:42:02] En dan kijk ik zo nog even rond of er nog vragen zijn over de inleiding.

[1:42:06] Ik begin met de adviescommissie en het totaalherstel.

[1:42:12] dan over schade, dan over bezwaar en dossiers, over de brede ondersteuning en over emotioneel herstel.

[1:42:24] En dan heb ik nog een mapje met overig.

[1:42:28] Dat is duidelijk. Ik kijk naar de leden of iemand een vraag heeft over de inleiding.

[1:42:32] Ik zie mevrouw Inge van Dijk.

[1:42:34] Dank je wel. Eigenlijk vooral omdat de staatssecretaris ging al uitgebreid in over de adviescommissie.

[1:42:40] Daar vinden we met elkaar inderdaad iets van.

[1:42:42] Ik ben op zoek naar wat de afkadering is van wat ze gaan doen.

[1:42:46] Ik ga van mijn betoog aan dat je vooral kijkt naar de kinderen.

[1:42:51] Ik denk dat het ook verstandig is om het dossier uit huisgeplaatste kinderen erbij te pakken.

[1:42:55] Zit dat allemaal in de scoop van de adviescommissie, ja of nee?

[1:43:01] Voor nu staat in het instellingenbesluit de scoop.

[1:43:05] De scoop is op dit moment tegen het licht houden, kijken wat de knelpunten zijn.

[1:43:10] En met snelle, efficiënte maatregelen komen die kunnen leiden tot versnelling en verbetering

[1:43:17] en ook tot een integralere aanpak.

[1:43:21] Dus niet meer mensen van loket naar loket en van regeling naar regeling sturen, maar een

[1:43:27] totaal pakket aan maatregelen aanbieden.

[1:43:37] Als ik het goed begrijp, is het dat kinderen niet in de scoop van het onderzoek zitten?

[1:43:47] Ik denk dat als je het hebt over wat goed herstel is, wat integraal herstel is, dat je het ook moet

[1:43:55] hebben over wat de menselijke maat is.

[1:44:01] Mijn perfecte beeld of mijn ideaal beeld zou zijn dat je met een mens aan tafel zit die geraakt is door de toeslagenaffaire

[1:44:12] en dat je inderdaad vraagt wat heb je nodig, wat is er gebeurd en natuurlijk horen daar ook de kinderen bij

[1:44:18] en natuurlijk hoort daar ook de rest van het gezin bij die ook geholpen moeten worden.

[1:44:23] Ik wil wel, om te voorkomen dat we over een half jaar nog steeds geen rapport hebben,

[1:44:31] ik wil beginnen met snelle, efficiënte maatregelen en dat zo snel mogelijk uitrollen.

[1:44:39] En dan kan natuurlijk uiteindelijk het uitgebreid worden op latere momenten.

[1:44:47] Ik kijk heel even naar mevrouw Inge van Dijk om te toetsen of haar vraag nu voldoende is beantwoord.

[1:44:54] Ik heb niet het antwoord dat ik graag wilde horen, maar ik heb een antwoord.

[1:45:05] Het kan zijn dat mijn hoofd gewoon te vol zit, hoor, maar ik hoor dat we met heel veel mensen

[1:45:10] gaan samenwerken en met heel veel professionals, zoals u zegt, maar ik hoor geen ouders in

[1:45:19] de commissie.

[1:45:20] Ik hoor geen ouders, dus ik zou daar heel graag een antwoord op willen.

[1:45:27] Die indruk wil ik natuurlijk niet achterlaten.

[1:45:31] Uiteraard moet er ook met ouders gepraat worden.

[1:45:35] Het zou heel raar zijn om dat niet te doen.

[1:45:37] Dat is natuurlijk het uitgangspunt.

[1:45:45] Mevrouw Rikkers, vervolgvraag.

[1:45:47] Niet helemaal een vervolgvraag, want dit stelt me een beetje meer gerust.

[1:45:51] Hoe zorgen we nou wel dat die adviezen wel opgevolgd worden?

[1:45:55] We constateren met z'n allen dat er heel veel adviezen liggen en dat die niet opgevolgd worden.

[1:45:59] Maar wat gaat dit veranderen dat deze adviezen wel opgevolgd gaan worden?

[1:46:03] De staatssecretaris.

[1:46:06] Dat ik ze ga oppakken en dat ik het ook gevraagd heb met het doel om ermee aan de slag te gaan.

[1:46:12] Dat is de reden waarom ik ook om een spoedadvies heb gevraagd.

[1:46:14] Ik wil dat er voor de kerst een pakket maatregelen ligt.

[1:46:20] En ik wil daar ook met u over in gesprek.

[1:46:22] Zodat we dat kunnen oppakken en dat we gewoon kunnen doorpakken.

[1:46:25] En niet een advies wat in de kast belandt, dat is natuurlijk niet de bedoeling.

[1:46:35] De staatssecretaris zei, ik heb het bijgehouden, het herstel is uitgegroeid tot een bloemkool van commissies en regelingen.

[1:46:44] Haar oplossing vandaag is een spoedadviescommissie inrichten en eigenlijk een nieuwe pilot.

[1:46:51] En eigenlijk doet ze dus niets anders dan wat we in de afgelopen jaren hebben gezien.

[1:46:56] Ik zou aan de staatssecretaris willen vragen...

[1:46:58] Zo doet exact hetzelfde.

[1:47:00] Het is ook het welbekende Haagse trucendoos.

[1:47:04] Wat gaat er nu nou anders maken aan alle andere adviezen...

[1:47:08] en alle andere peiletjes en alle andere regelingen die we tot nu toe hebben gehad?

[1:47:13] De staatssecretaris.

[1:47:16] Ik voel de urgentie om hier verandering in aan te brengen.

[1:47:21] We zien bij de bezwaren dat dat proces is vastgelopen.

[1:47:25] We zien bijvoorbeeld bij de commissie Werkelijke Schade dat daar echt meer gedaan moet worden.

[1:47:34] Als we met het tempo van dit moment door blijven gaan, dan zijn we inderdaad nog 130 jaar bezig.

[1:47:43] Dus ik voel de urgentie dat er iets moet gebeuren.

[1:47:46] En met die urgentie heb ik gevraagd aan drie mensen waar ik vertrouwen in heb.

[1:47:51] willen jullie hier goed naar kijken en willen jullie met jullie expertise, want die hebben zij,

[1:47:57] expertise van hoe de belastingdienst in elkaar zit, expertise van de overheid, expertise van

[1:48:01] hoe processen werken, hoe processen niet werken, wat wethouders nodig hebben, wat er in gemeentes

[1:48:06] gebeurt, wat de jongeren nodig hebben om in veiligheid op te groeien. Dus om met die expertise

[1:48:11] ernaar te kijken en met gedragen advies te komen van hoe we dit kunnen rechttrekken.

[1:48:21] Een vervolgvraag van de heer Ergin.

[1:48:24] Voorzitter, het is natuurlijk altijd goed om advies te vragen, zeker bij lastige kwesties.

[1:48:30] En ik hoor aan de beantwoording van de staatssecretaris dat ze daar veel waarde aan hecht,

[1:48:34] omdat ze daar serieus mee aan de slag gaat.

[1:48:36] En dat ze dus anders dan voorheen ook daadwerkelijk wat gaat doen met de conclusies.

[1:48:41] Maar we hebben bijvoorbeeld nog in april dit jaar het rapport van Bereschot gehad,

[1:48:46] Waarin was een hele lappe deken aan dingen die beter konden.

[1:48:50] Wachttijden van 10 maanden.

[1:48:52] Dossierverhaal waar we het allemaal over hebben gehad.

[1:48:55] Geen eenduidige en volgbare lijn.

[1:48:57] Wat gaat ze met die adviezen doen?

[1:48:59] Want er zijn wel degelijk adviezen van experts.

[1:49:02] Om de knelpunten die er zijn die we al jaren weten.

[1:49:06] Waarin we al tijden naar kijken en allemaal zien gebeuren.

[1:49:10] Wat gaat ze dan met die adviezen doen?

[1:49:12] Ik denk dat we deze vraag eventjes bewaren.

[1:49:14] want in de blokjes is aangekondigd dat verschillende schadigoeds nog aan de orde gaan komen.

[1:49:17] Dus misschien kunt u die vraag nog heel even bewaren.

[1:49:20] U prachtigd als zijnde de commissie werkelijke schade, heel specifiek.

[1:49:27] Dan kijk ik even in hoeverre dat niet later in een ander blokje nog beantwoord wordt.

[1:49:35] Inderdaad, ik zei het ook al in mijn inleiding.

[1:49:37] We hebben zoveel adviezen dat we er de muren mee kunnen behangen hier van dit gebouw.

[1:49:42] Het gaat erom wat je ermee doet en het gaat erom of je de urgentie voelt

[1:49:45] om ook echt dingen te veranderen.

[1:49:48] Die urgentie voel ik.

[1:49:49] En met die reden heb ik de spoedadministratieve commissie gevraagd om mij te helpen.

[1:49:55] En ik denk dat de volgende stap zou kunnen zijn,

[1:49:59] dat op het moment dat er een rapport ligt met maatregelen die worden voorgesteld,

[1:50:05] om ook met u te gaan zitten, dus ook met deze Kamercommissie te gaan zitten,

[1:50:09] en daar ook echt stappen in te gaan maken.

[1:50:13] Dus dat zou ik willen voorstellen.

[1:50:23] Ik ben nu aangekomen bij het onderwerp adviescommissie en totaalherstel dat er wat dubbelingen zitten,

[1:50:31] maar dan ga ik er wat sneller doorheen.

[1:50:34] Ik kom aan bij de vraag van mevrouw Heijten over de spoedadviescommissie en wat de doorzettingsmacht

[1:50:40] is van de commissie en waarom het nu wel een verschil gaat maken.

[1:50:43] Ik denk dat ik die vraag in herhaling zou vallen.

[1:50:53] Een andere vraag van mevrouw Heijten over de spoedadviescommissie.

[1:50:59] Kan de staatssecretaris aangeven hoe de spoedadviescommissie dan de positieve zaken gaat meenemen in haar opdracht?

[1:51:05] In plaats van dat ze het wiel opnieuw gaat uitvinden, kan ik toezeggen dat ook de Kamer wordt meegenomen door de commissie?

[1:51:10] en hoe zorg ik ervoor dat die niet voor extra vertraging zorgt?

[1:51:16] De allereerste, even kijken, de vraag of positieve zaken worden meegenomen.

[1:51:20] Ja, uiteraard, het is juist niet de bedoeling om alles om te gooien

[1:51:24] en het wiel opnieuw uit te vinden en voor heel veel vertraging te zorgen.

[1:51:27] Dat staat ook uitdrukkelijk in het instellingsbesluit.

[1:51:31] En als het gaat over of de Kamer wordt meegenomen.

[1:51:34] Ja, daar heb ik net ook voor gesteld.

[1:51:36] Ik zou het heel fijn vinden om met elkaar constructief in gesprek te gaan

[1:51:39] over hoe we daar een opvolging kunnen geven.

[1:51:47] Nog even een verhelderende vraag.

[1:51:49] Ik hoorde net ook de discussie over jongeren.

[1:51:54] Ik hoor van u dat u bereid bent om de positieve ervaringen en initiatieven die er zijn,

[1:52:00] dat die commissie ze meeneemt.

[1:52:02] Maar betekent dat ook dat de jongeren expliciet worden meegenomen?

[1:52:07] Want dat is wel eentje, dit deel ik met mijn buurvrouw, het is ongelooflijk belangrijk.

[1:52:13] Ik denk dat het vandaag ook weer duidelijk is geworden, maar het wordt ook elke keer

[1:52:15] weer duidelijk in gesprekken met de ouders.

[1:52:18] Ze voelen zich, dat heb ik ook voorgelezen, eigenlijk niet gezien.

[1:52:24] Ze hebben het idee dat de brede ondersteuning niet bij ze past.

[1:52:27] Dus ik denk dat het ongelooflijk belangrijk is, wil ik eigenlijk de staatssecretaris nogmaals

[1:52:30] op het hart drukken.

[1:52:32] Neem alle positieve ervaringen mee en initiatieven met specifiek ook aandacht voor de jeugd.

[1:52:43] De jongeren zijn voor mij ontzettend belangrijk.

[1:52:47] Twee of drie weken geleden heb ik een hele avond doorgebracht met een groep jongeren.

[1:52:52] De verhalen zijn hartverscheurend wat zij hebben moeten meemaken.

[1:52:56] Ook met hoeveel achterstand zij eigenlijk aan hun adolescente jaren inmiddels...

[1:53:02] want ze zijn allemaal nu 20, 21, hebben hun ouders door een hel zien gaan...

[1:53:08] en moeten nu aan hun leven beginnen.

[1:53:11] Ik heb hele indringende gesprekken met ze gehad en ik ben er echt van doordrongen

[1:53:15] dat zij betrokken moeten worden in het herstel en dat we met ze moeten praten

[1:53:19] en dat we aan ze moeten vragen wat hebben jullie nodig en hoe kunnen we jullie verder helpen.

[1:53:23] En misschien wat concreter een beantwoord ook op de vraag van lid Van Dijk.

[1:53:34] Ja, ik zal vragen of de jongeren meeworden genomen in de spoedadviescommissie

[1:53:42] en hoe daarmee moet worden omgegaan.

[1:53:46] Ik zie mevrouw Inge van Eyck nu nog steeds moeilijk kijken.

[1:53:49] Het is mijn derde interruptie.

[1:53:51] Ik vroeg het in eerste instantie en toen was het nee.

[1:53:53] En nu is de staatssecretaris van mening dat ze het wel moet doen.

[1:53:57] Begrijp ik het goed?

[1:54:04] Ik praat er misschien wat wolliger omheen, maar het antwoord is wel echt ja.

[1:54:13] Hoeveel volgt uw betoog?

[1:54:16] Een vraag van meneer Dijk van de SP.

[1:54:20] Dat de commissie onnodig is, is het niet mijn taak om beslissingen te gaan nemen nu.

[1:54:26] Ik denk dat ik daar voldoende op ben ingegaan.

[1:54:31] maar ik wil daar best nog wat meer woorden aan wijden.

[1:54:38] Dit is een ontzettend complex hersteloperatie geworden.

[1:54:43] U heeft meerdere dagen hier gezeten met betrokkenen, met wethouders, met jongeren, met ouders.

[1:54:50] Als we kijken naar alle regelingen die er liggen, de wetten die er liggen, de commissies, de instanties die er zijn.

[1:54:57] Het is ontzettend complex.

[1:54:59] En ik wil niet hier met een soort symboolmaatregel komen die misschien heel daadkrachtig klinkt,

[1:55:10] maar uiteindelijk weer voor problemen zorgt of weer voor vertraging zorgt.

[1:55:14] Ik wil dat het goed onderbouwd is.

[1:55:17] Ik wil dat het gedragen is, dus dat mensen er vertrouwen in hebben dat het gaat werken.

[1:55:22] Niet alleen ouders, maar ook mensen uit het veld, dus ook wethouders en ook instanties

[1:55:28] die hierbij kunnen helpen, want die hebben we ook nodig.

[1:55:31] Ik kan niet dingen opleggen zonder dat ik ook weet dat degenen die dingen moeten gaan uitvoeren,

[1:55:38] dat die daar vertrouwen in hebben, dat het goede maatregelen zijn en dat die ook de middelen hebben

[1:55:42] en dat die ook het kunnen gaan doen.

[1:55:44] Dus ik ga dingen doen, maar ik wil wel zorgen dat de maatregelen die ik neem,

[1:55:51] dat die werken en dat die daadwerkelijk voor verbetering zorgen.

[1:55:56] De heer Dijk heeft hier een vraag over.

[1:55:59] Ja, voorzitter.

[1:56:02] Misschien dat wij daar dan over van mening verschillen of zo'n commissie nodig is of niet.

[1:56:08] Voor mij is die onnodig.

[1:56:10] En ik zal u heel kort toelichten waarom.

[1:56:13] Om vervolgens tot een vraag te komen.

[1:56:16] Er zijn een aantal cruciale onderdelen die noodzakelijk zijn.

[1:56:20] Mensen moeten bij hun dossiers kunnen komen.

[1:56:21] U heeft zelf opgeschreven in die totaalpilot dat problemen in zijn totaal bezien moeten worden.

[1:56:32] Expertise moet bij elkaar worden gezet en er goede mensen moeten verzameld worden...

[1:56:37] die kunnen luisteren naar mensen in plaats van denken...

[1:56:40] oh nee, er zit een kostenpost tegenover mij.

[1:56:44] Voor mij, voor mijn partij, zorgt dat ervoor dat je tot een bepaalde uitvoering komt...

[1:56:51] die aan deze voorwaarden voldoet.

[1:56:52] Ik heb dat eerder wel eens uiteengezet, hoe dat wat ons betreft ongeveer uit moet komen te zien.

[1:56:57] Dan verbaast het mij dat de staatssecretaris hier misschien niet met een uitgewerkt plan komt na honderd dagen.

[1:57:03] Daar kan ik best in komen. Dat kan ik best begrijpen.

[1:57:06] Maar dan verbaast het me wel dat ze zegt ik heb drie commissieleden nodig die voor de kerst met een rapport gaan komen.

[1:57:16] Terwijl ik denk, mijn partij denkt, als je dezelfde gesprekken voert die wij de afgelopen dagen hebben gedaan,

[1:57:23] dan kom je ergens uit. Daarom bekruipt mij het gevoel dat deze commissie wordt ingesteld als een

[1:57:31] soort, ja als dat het is dan moet u dat zeggen, want dan ben ik er groot voorstander van, die een

[1:57:36] soort doorzettingsmacht moet krijgen. Omdat er nu macht en kracht te spelen die het niet, waardoor

[1:57:42] u het niet voor mekaar krijgt om die voorwaarden die ik net zei in één pakket tot stand te laten

[1:57:49] Vergis ik mij dan? Is dat het doel van die commissie?

[1:57:53] Dat u zometeen kunt zeggen, nou, die vier voorwaarden die...

[1:57:56] nou, laten we het niet in exact mijn woorden zijn.

[1:57:59] Dat kan best wel anders.

[1:58:01] Maar heeft u daar die commissie voor nodig?

[1:58:03] Dat is eigenlijk mijn vraag.

[1:58:05] Ik denk namelijk van niet.

[1:58:06] Ik denk dat u kan zeggen, dit en dit moet gebeuren.

[1:58:09] En dan gaan we dat doen.

[1:58:11] De staatssecretaris.

[1:58:16] Dank u, voorzitter.

[1:58:18] Het gaat niet om doorzettingsmacht.

[1:58:21] Het gaat erom dat als je plannen maakt, dan moeten ze werken.

[1:58:25] En moeten ze ook vertrouwen geven aan mensen dat ze werken.

[1:58:29] En moeten ze ook werkbaar zijn.

[1:58:32] We hebben gemeentes nodig.

[1:58:34] We hebben schuldhulpverleners nodig.

[1:58:37] We hebben ervaringsdeskundigen nodig.

[1:58:39] We hebben een heel maatschappelijk veld nodig die hier ook achter moeten staan.

[1:58:44] En die ook mee moeten willen en er ook vertrouwen in moeten kunnen hebben.

[1:58:50] dat dit tot verbeteringen leidt.

[1:58:55] U heeft het over doorzettingsmacht, maar ik wil het hebben over het vertrouwen dat het geeft,

[1:59:03] het draagvlak dat het oplevert, want het moet uiteindelijk wel werken.

[1:59:09] Dat zou ik willen meegeven.

[1:59:11] Dank.

[1:59:14] U kunt uw betoog vervolgen.

[1:59:23] Ik zie nog een vraag van de heer Veldbrief.

[1:59:30] Voorzitter, ik probeer toch nog steeds erachter te komen wat die commissie nou precies gaat doen,

[1:59:33] maar de beste manier om dat, denk ik, te weten te komen is via een takelopdracht.

[1:59:38] Is die er al? Had ik die moeten zien al?

[1:59:43] Zou de staatssecretaris nog een keer dan even monding kunnen toelichten?

[1:59:48] Want ik denk de twijfel aan deze kant van de tafel niet zit bij de goede intentie,

[1:59:52] maar de vraag is even wat gaat die commissie nou toevoegen aan wat de staatssecretaris zelf

[1:59:58] Zijn deze mensen nou slimmer dan de mensen op het departement,

[2:00:02] waardoor ze betere dingen verzinnen?

[2:00:04] Of doen ze een check op ideeën die er al zijn in het departement?

[2:00:10] En toch nog een keer naar de rol van die ouders,

[2:00:13] want dat ging me toch net iets te snel.

[2:00:17] De input van die ouders lijkt mij cruciaal.

[2:00:20] Dat is niet iets wat je er ook bij doet.

[2:00:22] Je gaat ook naar ouders luisteren.

[2:00:24] Ik zou zeggen, maar goed, misschien dat Chris van Dam dat allemaal al weet uitverleden,

[2:00:28] maar het lijkt mij toch verstandig dat ze een week lang zich opsnijden met ouders

[2:00:33] en dan eens gaan vragen hoe dat gaat.

[2:00:35] En ik blijf toch, en dan hou ik op met m'n Litaniaan vragen,

[2:00:39] maar ik blijf toch maar de hele tijd denken,

[2:00:42] zou het kunnen dat de oplossing gewoon al gevonden is

[2:00:45] door de Stichting Gelijkwaardig Herstel

[2:00:47] en dat als u daar gewoon een aantal blokkades opheft,

[2:00:51] dat u hetzelfde bereikt, maar dat dat morgen kan

[2:00:53] in plaats van pas over drie maanden?

[2:00:57] De staatssecretaris.

[2:01:00] Het zijn een aantal vragen.

[2:01:02] Ik heb hier het instellingsbesluit.

[2:01:04] Ik kan het voorlezen eventueel, mocht die behoefte bestaan.

[2:01:13] De commissie heeft tot taak om met oog voor de behoefte van gedupeerden te onderzoeken op

[2:01:21] welke wijze de uitvoering van de hersteloperatie toeslagen kan worden versneld en verbeterd en

[2:01:27] hoe eventuele knelpunten daarin op korte termijn kunnen worden weggenomen.

[2:01:32] En dan staat er in de toelichting, dat is wat uitgebreider, die zal ik niet helemaal gaan voorlezen,

[2:01:36] maar het is echt met oog op de behoeften van de gedupeerden, dus die staan centraal.

[2:01:47] Ik wil even meegeven aan de commissieleden dat het instellingsbesluit bij de stukken heeft gezeten,

[2:01:51] dus u kunt daar sowieso allemaal zelf kennis van nemen.

[2:01:53] Ik zie mevrouw Inge van Dijk met nog een vraag.

[2:01:55] Nou, gezien de discussie die we zojuist hadden, voorzitter, met betrekking tot het belang om ook de kinderen te betrekken,

[2:02:01] Zou het dan niet verstandig zijn om het dusdanig in het instellingsbesluit te formuleren, zodat er

[2:02:06] ook voor de commissie geen lucht kan ontstaan dat dat wel heel nadrukkelijk de bedoeling is?

[2:02:11] Want nu wordt het niet expliciet benoemd.

[2:02:18] Mijn vraag was dat er een instellingsbesluit ligt.

[2:02:20] Dat is de opdracht voor de commissie.

[2:02:22] We hebben zojuist een korte discussie gehad over het belang van kinderen mee te nemen.

[2:02:26] De staatssecretaris gaf aan daar heel welwillend tegenover te staan.

[2:02:28] Is het dan ook niet verstandig om het instellingsbesluit dusdanig aan te passen en te formuleren, zodat

[2:02:33] dat het voor de commissie ook heel duidelijk is dat de Kamer graag wil dat dat expliciet meegenomen wordt.

[2:02:40] Wat mij betreft vallen kinderen ook onder de term gedupeerde.

[2:02:45] Die zijn ook gewoon onderdeel van het gezin dat gedupeerd is en zijn ook onderdeel van de oplossing

[2:02:51] om het vertrouwen weer te herstellen en om weer door te kunnen met het leven.

[2:03:01] Ik snap het antwoord en zo zou het ook moeten zijn.

[2:03:06] Alleen, niet voor niets las ik het gedicht voor van jongeren en hebben we deze week van

[2:03:13] ze gehoord.

[2:03:14] Wij worden tot op de dag van vandaag onvoldoende gezien, we ervaren geen brede ondersteuning

[2:03:19] die passend is.

[2:03:20] Dus het had natuurlijk ook al zo moeten zijn.

[2:03:23] Is de staatssecretaris toch niet bereid om ons dat comfort te geven door wel expliciet

[2:03:28] die jongeren te noemen.

[2:03:30] Zodat we ook, al zou het bijna symbolisch zijn, maar ook richting juist onze jongeren laten zien van

[2:03:37] we hebben je wel gehoord nu.

[2:03:39] En we vinden echt dat deze commissie ook expliciet hier echt aandacht voor moet hebben.

[2:03:45] Zodat ze niet weer straks kunnen zeggen van we zijn niet gezien.

[2:03:48] Zou de staatssecretaris daartoe bereid zijn?

[2:03:50] De staatssecretaris.

[2:03:53] Ik zal dit expliciet meegeven aan de commissie.

[2:03:56] Ik ga het instellingsbesluit niet nog wijzigen, want dat zit nu al in een proces en dat komt

[2:04:01] in de staatscourant, dus dat levert weer vertraging op.

[2:04:05] Maar ik zal dit expliciet meegeven aan de commissie.

[2:04:19] Even kijken, dit is een vraag van de NSC.

[2:04:27] Nadat de adviescommissie de maatregelen bekend heeft gemaakt, hebben we een soort ronde tafel

[2:04:33] gesprek kunnen hebben met de commissie om daarover te spreken.

[2:04:36] Nou, dat lijkt mij een heel goed idee.

[2:04:40] Dan heb ik een vraag van de heer Ergin van Denk.

[2:04:49] Dat er inderdaad niks mis is met totaal herstel en een commissie.

[2:04:53] Is het niet hetzelfde wat andere bewindspersonen deden?

[2:04:55] Volgens mij heb ik deze vraag inderdaad ook al ingegaan.

[2:05:04] Dit gaat ook over een vraag van mevrouw Van Dijk over de adviescommissie.

[2:05:10] Waarom weer een commissie voor iets wat we al lang weten?

[2:05:13] Ik dacht dat ik daar ook wel op in was gegaan.

[2:05:19] En dan hier ook expliciet de vraag van mevrouw Van Dijk over of jongeren mee worden genomen.

[2:05:27] Jazeker, dat is heel belangrijk.

[2:05:32] De vraag van mevrouw Van Dijk is waarom ik niet een oplossing met één loket organiseer.

[2:05:42] De pilot totaalherstel gaat uit van die benadering, dus één loket waar alle hulp geboden kan worden.

[2:05:53] Dus niet alleen de financiële kant, maar ook de andere kanten.

[2:05:59] Dus ook als je hulp nodig hebt bij een opleiding of bij werk of een coach nodig hebt.

[2:06:05] Dus dat dat allemaal achter één loket plaatsvindt en niet meerdere loketten achter elkaar.

[2:06:14] We gaan beginnen inderdaad met nabestaanden en als dat daar succesvol is,

[2:06:20] dan kunnen we die op andere plekken ook toepassen.

[2:06:24] En dan hebben we ook meteen dingen die goed gaan of minder goed gaan,

[2:06:28] die we ook dan meteen mee kunnen nemen, zodat het geen vertraging oplevert.

[2:06:33] Dan een vraag van mevrouw Bikkers.

[2:06:37] Ik moet echt een bril gaan dragen.

[2:06:40] Of ik kan uitleggen waarom er weer iets nieuws moet komen...

[2:06:44] terwijl we SGH hebben en waarom is dit nodig?

[2:06:48] SGH is holistisch en die ziet inderdaad ook op een deel emotioneel herstel.

[2:06:57] Maar bijvoorbeeld zaken als schulden oplossen of bijvoorbeeld een woning of onderwijs of een coach of dat mentale deel.

[2:07:08] Dat zijn zaken die je ook echt in de regio moet regelen.

[2:07:11] En wat mij betreft zou het in zo'n totaalherstel mooi zijn als dat dus op één plek komt.

[2:07:16] Dus dat dat financiële herstel ook gekoppeld is aan andere zaken die nodig zijn om weer verder te kunnen en weer perspectief te hebben in het leven.

[2:07:28] Is het niet wat we met brede ondersteuning voor ogen hebben?

[2:07:35] Ja, dat is dus inderdaad...

[2:07:38] De brede ondersteuning is dus ook een loket.

[2:07:41] En SGH is een loket.

[2:07:43] En de schuldenregeling is een loket.

[2:07:46] En het zou zo mooi zijn als dat allemaal op één plek is.

[2:07:49] Dus dat je bij één loket aanklopt en dat daarachter...

[2:07:52] al die zaken die je nodig hebt om door te kunnen, dat die daarachter plaatsvinden.

[2:07:58] Dat je dus één contactpersoon hebt die één keer jouw verhaal aanhoort en die je niet

[2:08:03] zes keer het verhaal moet vertellen en weer moet uitleggen dat het dan ook weer afhankelijk

[2:08:08] is van wie je daar treft, of je wel of niet begrepen wordt en of je wel of niet geholpen

[2:08:12] wordt.

[2:08:15] Dan heb ik een vraag van D66.

[2:08:25] Is de VSO van IPW niet dezelfde als de VSO van SGH?

[2:08:30] Ik denk dat ik net zojuist probeerde uit te leggen dat SGH een loket is.

[2:08:39] Je hebt dus inderdaad schuldenregelingen en je kunt ook hulp krijgen bij de brede ondersteuning

[2:08:43] op verschillende vlakken, zit dan weer niet bij SGH, maar is wel weer een ander loket.

[2:08:48] Ik zou het zo mooi vinden als dat samenkomt en dat je op één plek aanklopt waar je in totaal geholpen

[2:08:56] wordt op meerdere vlakken van het herstel.

[2:09:05] Dan ben ik klaar met het onderwerp Adviescommissie en totaalherstel.

[2:09:16] Dan kom ik aan bij het onderwerp schade.

[2:09:19] Ik zal beginnen met een inleiding.

[2:09:30] Voorzitter.

[2:09:31] Ook over de schadentrajecten is in de afgelopen dagen veel gesproken.

[2:09:37] Ik zie dat er wel stappen zijn gezet.

[2:09:41] We hebben het natuurlijk in debatten ook vooral over wat er niet goed gaat, maar er gaan ook

[2:09:45] wel dingen wel goed.

[2:09:47] Met SGH is eerder dit jaar een nieuwe dienstverleningsovereenkomst gesloten, waarmee het ministerie en de stichting

[2:09:54] een vervolg geven aan een succesvolle pilot.

[2:09:59] We zien in de praktijk dat de opvolging en de uitvoering van de overeenkomst tot discussie

[2:10:05] leidt, maar we zijn nog steeds constructief in gesprek met SGH hierover.

[2:10:12] We hebben inmiddels de term uitlegbaar vertrouwen hierin bedacht, want we moeten natuurlijk als

[2:10:22] overheid kunnen uitleggen aan de samenleving wat we aan het doen zijn, maar we moeten dat wel vanuit

[2:10:29] vertrouwen doen. Het gezamenlijke doel van het kabinet en van SGH is en blijft om ouders zo

[2:10:40] goed en zo snel mogelijk te helpen en daar is ook alles op gericht. Ik zie de toekomst van deze route

[2:10:46] positief in. In de brieven die ik gisteren aan uw Kamer heb verzonden over CWS ben ik meer ingegaan

[2:10:54] op de maatregelen die sinds april van dit jaar zijn ingezet om de bejegening en ook om de productie

[2:11:00] op hoger niveau te tillen. Ik zie dat CWS stappen maakt, maar het blijft achter. Daar ben ik gewoon

[2:11:08] eerlijk over. Er moeten echt nog stappen bijgezet worden. De heer Velbrief. Volgens u, is de

[2:11:14] De staatssecretaris is klaar met de SGH, of gaat zij nog meer over zich?

[2:11:19] Anders heb ik daar wat vragen over.

[2:11:22] Ik dacht zelf begrepen te hebben dat u een algemene inleiding had

[2:11:25] over de schaderroutes en daarna nog per schaderroute

[2:11:28] misschien nog wat specifieker de vragen met anderen.

[2:11:30] Dus ik zou ze even bewaren.

[2:11:33] Staatssecretaris.

[2:11:35] Dank u wel.

[2:11:38] De komende maanden gaan we dus ook qua CWS-route nog kijken

[2:11:43] of er onorthodoxe maatregelen genomen moeten worden

[2:11:46] om dit te versnellen.

[2:11:49] Met uw Kamer is ook gesproken over het aanmeldportaal en ook de digitale route en ook het risico

[2:11:55] dat hier teveel complexiteit ontstaat en dat er teveel verschillen ontstaan tussen de routes.

[2:12:03] Ik vind het belangrijk om te benoemen dat de verschillende routes binnen het stelsel allemaal

[2:12:09] hetzelfde nastreven, namelijk het helpen van gedupeerden.

[2:12:14] Maar elke gedupeerde is anders.

[2:12:17] Iedereen heeft andere behoeftes.

[2:12:19] Sommigen hebben hele complexe situaties.

[2:12:22] Anderen hebben dat minder.

[2:12:24] En het is ook goed om daarom ook een keuze te kunnen maken van wat heb ik nodig?

[2:12:28] En dat daarin ook de regie gepakt kan worden per mens en daarin dus ook een keuze gemaakt

[2:12:35] kan worden van welke route bij jou het beste past.

[2:12:47] Dan kom ik aan bij de vragen, mevrouw Van Eyck over de CWS.

[2:12:54] Welke concrete stappen zijn er genomen, naar aanleiding van het Berendschot-rapport?

[2:13:00] Dit rapport is door de CWS ingesteld om verbeteringen aan te brengen.

[2:13:09] Zij hebben per juli het nieuwe schadebeleid vastgesteld.

[2:13:12] Hierin werkt de commissie meer met vaste bedragen en vereenvoudigde regels.

[2:13:18] Bij sommige schadeposten is minder onderbouwde documentatie nodig van de ouders.

[2:13:23] Uit een eerste evaluatie blijkt dat deze tot een gemiddeld iets hogere vergoeding lijkt.

[2:13:29] Er wordt eerder in het proces in gesprek gegaan met de ouders, op een andere manier en door

[2:13:34] een specifieke groep medewerkers die daarvoor getraind is.

[2:13:38] Er zijn afspraken met alle medewerkers gemaakt op individueel niveau over hun werkwijze.

[2:13:45] Ten slotte werkt het CWS ook aan de opschaling van het personeelsbestand.

[2:13:50] Maar gezien de arbeidsmarkt is dat helaas lastig.

[2:13:56] De vraag van D66, VVD en PVV over het CWS is dat het tempo bij het CWS laag ligt en het

[2:14:05] vertrouwen laag is.

[2:14:06] Waarom ligt het tempo zo laag en wanneer kan de Kamer het Berenschotrapport ontvangen?

[2:14:13] De Commissie voor Werkelijke Schade zegt dat tot en met oktober 733 adviezen te hebben afgegeven.

[2:14:20] In de maanden augustus, september en oktober waren dat 61, 45 en 46 adviezen.

[2:14:26] Dit is gewoon te laag en daar zal ik niet omheen draaien.

[2:14:31] Er is gewoon meer nodig.

[2:14:33] Er moet echt een been worden bijgezet en er moeten verbeteringen komen.

[2:14:39] Het wereldschortrapport zal ik u zo snel mogelijk doen toekomen.

[2:14:44] Het is al openbaar, maar dan via de officiële weg.

[2:14:52] Een vraag van mevrouw Van Dijk.

[2:14:57] Het CDA heeft een motie ingediend om te gaan met ouders die cvs hebben doorlopen in het kader van gelijkheid.

[2:15:03] Het is belangrijk dat we de advies hierover zo snel mogelijk krijgen.

[2:15:06] Ja, dat ben ik met u eens.

[2:15:09] De uitkomsten van het advies worden zo spoedig mogelijk voorzien van een appreciatie en ook

[2:15:14] gedeeld met uw Kamer.

[2:15:16] Volgens mij, als ik uw vraag goed had begrepen, zat daar nog een staartje aan van dat er ook

[2:15:20] nog een spoedadviescommissie komt die ook nog nader gaat kijken en dat het ook belangrijk

[2:15:25] is om dat er ook bij te betrekken.

[2:15:29] Ik begrijp heel goed de vraag of de onrust die er misschien kan zijn van wordt het niet

[2:15:34] te complex?

[2:15:35] Gaan de verschillen niet te veel uit elkaar lopen?

[2:15:38] Komt er niet te veel ongelijkheid?

[2:15:40] En ik wil daar... Daar ga ik echt goed naar kijken.

[2:15:45] Ja.

[2:15:46] Kunt u iets concreter zijn ten aanzien van de toezegging

[2:15:48] met betrekking tot de reactie op het onderzoek?

[2:15:58] Er komt in ieder geval uiterlijk eind dit jaar een appreciatie

[2:16:03] over hoe we omgaan met de nieuwe CWS-werkwijze

[2:16:07] ten opzichte van de oude CWS-werkwijze.

[2:16:09] om het maar zo even zo te noemen, op het moment mocht er toch nog een andere nieuwe werkwijze komen,

[2:16:16] dan zullen we dat in de gaten blijven houden en zal ik daar ook een nadere brief over zenden

[2:16:24] of daar in ieder geval goed op ingaan dat daar niet te veel verschillen in ontstaan.

[2:16:34] Ik geef hem eerst aan de heer Vlotters, misschien helpt dat.

[2:16:38] Ja, voorzitter, zou de staatssecretaris dat nog even iets concreter kunnen maken?

[2:16:42] want ik hoor nou ook iets in een bijzin over weer een nieuwe werkwijze.

[2:16:46] Want in het najaar zou de productie omhoog moeten gaan.

[2:16:49] Laten we wel zijn natuurlijk, een conclusie van Berend Schot in april

[2:16:52] was al dat de productie in ieder geval naar vijftien dossiers per week moest gaan.

[2:16:54] We zitten nou ergens op de vier op de vijf.

[2:16:57] Iets concreter als het kan.

[2:17:02] De staatssecretaris.

[2:17:03] Dank u. Ik maak het veel te complex.

[2:17:06] Het is ook complex genoeg.

[2:17:08] Ik ga uiterlijk eind dit jaar met u delen.

[2:17:14] het advies in het kader van gelijkheid.

[2:17:17] Dus wat u is toegezegd, ga ik uiterlijk dit eind dit jaar met u delen.

[2:17:23] Dan kom ik aan bij de vraag van meneer Ergin.

[2:17:29] Mevrouw Inge van Dijk heeft nog een vraag.

[2:17:31] Dank u wel, voorzitter.

[2:17:32] Ik dacht dat ik geen interrupties meer had, maar nee.

[2:17:36] Dank u wel dat ik dan toch deze vraag moet stellen.

[2:17:38] Het gaat even over die motie, want die motie was ook in het kader van een hele discussie

[2:17:41] over stichting gelijkwaardig herstel.

[2:17:43] Mensen zijn in CWS geweest, toen was er nog niks anders.

[2:17:46] En ik hoorde in de beantwoording alleen maar oud-CWS, nieuw-CWS.

[2:17:50] Maar het ging juist de brede aantal herstelgoeds hier nu zien.

[2:17:54] De staatssecretaris.

[2:17:59] De reactie op de motie komt uiterlijk eind dit jaar.

[2:18:04] Die kunt u zo spoedig mogelijk verwachten.

[2:18:06] Dus uiterlijk eind dit jaar.

[2:18:14] Ik geef mevrouw Inge van Eyck nog één keer de kans om een vraag.

[2:18:16] Nog specifieker en duidelijker te formuleren.

[2:18:20] In een reactie van de staatssecretaris werd gezegd dat er wijzigingen zijn doorgevoerd

[2:18:26] door het CBS.

[2:18:27] Die gelijkheid hint de staatssecretaris op.

[2:18:29] Maar het ging ook in het debat en in die motie over het feit dat er nu een SGH is.

[2:18:33] Dat was het toen niet.

[2:18:36] Die ongelijkheid zouden wij heel graag in het advies meegenomen willen hebben.

[2:18:41] Ik ga dat meenemen in het advies.

[2:18:50] Vraag van meneer Ergin.

[2:18:52] Hoe kunnen we de SGH-route zo snel mogelijk herstellen en hoe kunnen we op koers gaan lopen?

[2:18:58] We hebben in het DVO heldere en scherpe kaders en afspraken neergelegd.

[2:19:06] Nu moeten we in de uitvoering daar vervolg aan geven.

[2:19:12] We kijken op basis van de afspraken die we hebben gemaakt vooruit.

[2:19:17] De SGH-organisatie moet daarvoor zelf in...

[2:19:33] SGH heeft...

[2:19:35] Ik zit even te kijken, want volgens mij klopt dit aantal niet.

[2:19:40] We hebben in ieder geval recente afspraken gemaakt met SGH.

[2:19:45] En we blijven in gesprek.

[2:19:46] En ik draag daar zelf ook persoonlijk een steentje aan bij.

[2:19:51] We willen dit tot een succes maken en we willen ervoor zorgen dat we het DVO,

[2:19:58] wat we met elkaar hebben afgesloten, tot een goed gevolg kunnen brengen.

[2:20:04] Dan kom ik aan...

[2:20:06] Eerst de heer Erken en daarna mevrouw Rikkers.

[2:20:09] Voorzitter, ik heb het DVO gelezen, dat staat ook bij de stukken.

[2:20:14] Betekent dit ook dat we niet meer via de media gaan lezen dat er informatie over SGH gedeeld gaat worden

[2:20:26] wat strategisch of in de beeldvorming niet handig is en ook niet bijdraagt aan het oplossen van problemen van anders.

[2:20:32] Kan de staatssecretaris dat bevestigen?

[2:20:35] Ik wil daar echt een expliciete bevestiging voor, want die lelijke openbare strijd,

[2:20:39] die lelijke openbare vechtpartij, die moet echt stoppen.

[2:20:48] Ik ben het ermee eens dat het niet fraai is als er inderdaad in de media allerlei berichten

[2:20:55] ontstaan over en weer en dat geeft geen vertrouwen.

[2:20:58] We zijn dit aan het doen om vertrouwen te herstellen bij mensen en het geeft geen vertrouwen als

[2:21:04] er dan een beeld ontstaat dat er mensen tegenover elkaar staan of dat er twee kampen bestaan.

[2:21:09] Dat is gewoon niet goed.

[2:21:10] Maar ik kan niet controleren wat er in de media terechtkomt.

[2:21:13] Ik kan niet controleren wie er met de media praat.

[2:21:17] Ik wil werken vanuit vertrouwen en ik wil samenwerken aan het herstellen van het leed

[2:21:24] wat de ouders is aangedaan.

[2:21:28] Mevrouw Rikkers.

[2:21:30] Dank u wel, voorzitter.

[2:21:31] Wij hebben van de week natuurlijk ook gesprekken gehad met de Stichting Gelijkwaardig Herstel.

[2:21:39] Aan de DVO ligt het niet, aan de overeenkomst ligt het niet.

[2:21:42] Ik ben heel blij om te horen dat u zelf ook bij deze gesprekken gaat zitten, want ik verwacht

[2:21:46] wel van u dat u de vertaler bent tussen de ambtenaren en de stichting SGH, zodat we

[2:21:54] een gelijk beeld krijgen van de uitvoering van die DVO.

[2:21:57] Dat is echt een expliciete opdracht aan u.

[2:21:59] U bent die vertaler en dat verwacht ik ook van u.

[2:22:03] Dat geldt voor alle commissieleden, overigens de staatssecretaris in dit geval.

[2:22:09] Dank, voorzitter.

[2:22:13] Ik wil dit tot een succes maken en dat wil SGH ook.

[2:22:18] We hebben allebei hetzelfde doel, namelijk het bieden van herstel en het zorgen dat er vertrouwen komt.

[2:22:25] En het zorgen dat we er met elkaar uitkomen.

[2:22:29] En natuurlijk moeten we dan inderdaad kijken naar hoe werken we.

[2:22:32] Moeten daar aanpassingen in komen of niet?

[2:22:34] En hoe zorgen we dat dit soepel verloopt?

[2:22:36] Die gesprekken vinden plaats en die zullen plaatsblijven vinden.

[2:22:39] Want als je niet met elkaar in gesprek gaat, dan kom je er natuurlijk niet uit.

[2:22:46] Dan kom ik aan bij de vraag van mevrouw Van Eyck.

[2:22:52] Het controleraamwerk van SGH is vergevorderd.

[2:22:56] Dat kan gesteund worden op het controleraamwerk.

[2:23:00] Dat zou heel betekenisvol zijn.

[2:23:01] Ben ik het daarmee eens?

[2:23:03] De dienstverleningsovereenkomst biedt de mogelijkheid om de controleintensiteit te

[2:23:09] variëren in de tijd.

[2:23:22] Naarmate SGH kwalitatief — ja, nee, dit vind ik niet — we kunnen heel diep ingaan op controleraamwerk,

[2:23:36] op het contract, op eventuele tabellen en processen.

[2:23:41] Het gaat erom dat we mensen herstel willen bieden,

[2:23:48] dat we vertrouwen willen geven, dat we hier samen iets goeds aan het doen zijn.

[2:23:54] We hebben daarvoor een dienstverleningsovereenkomst afgesloten

[2:23:58] en we zijn in gesprek met SGH om dit tot een succes te maken.

[2:24:05] Natuurlijk is het niet oké als er allemaal negatieve zaken over en weer in de media verschijnen,

[2:24:12] want dat maakt dat er minder vertrouwen komt.

[2:24:18] En dat is niet goed als je bezig bent met een hersteloperatie om het vertrouwen te herstellen.

[2:24:25] Ik kom aan bij een vraag van...

[2:24:28] Ik breek gewoon even in omdat ik zelf nog een vraag heb,

[2:24:31] in plaats van dat het voorzitter nu in één keer gevlogen is.

[2:24:33] Ik ga het gewoon doen.

[2:24:34] Ten aanzien van het raamwerk, wat ik daarmee probeerde te zeggen, is als SGH laat zien

[2:24:40] dat haar interne controle op orde is, dat die gaat volgens de afspraken die gemaakt zijn

[2:24:45] met het ministerie, dan kun je een stap terug zetten en daarop steunen en leunen.

[2:24:50] En dat is wat ik graag zou willen zien uiteindelijk.

[2:24:58] Dat zijn we op dit moment aan het doen.

[2:25:01] We zijn inderdaad een stap terug aan het zetten.

[2:25:05] En precies zoals mevrouw Van Eyck het beschrijft, om ervoor te zorgen dat het soepeler gaat lopen

[2:25:12] en dat er wat minder dicht op de inhoud en dicht op de tabellen en dicht op de cijfertjes

[2:25:20] wordt gezeten, maar dat we gewoon een soepel proces kunnen maken met elkaar.

[2:25:26] Dan een vraag van meneer Flottes over dat we lezen over ruzie, terwijl er net een nieuwe

[2:25:34] overeenkomst is getekend.

[2:25:37] Ja, dat is inderdaad niet oké en dat geeft ook geen vertrouwen.

[2:25:42] Dus ik hoop dat er niet meer berichten in de media verschijnen over en weer over negatieve

[2:25:50] zaken, want dat zorgt niet voor veel vertrouwen.

[2:25:53] Dan heb ik een vraag van het CDA en D66.

[2:25:59] Het SGH en het ministerie liggen met elkaar in de clinch.

[2:26:03] Wat gaat er mis?

[2:26:07] Ik vind het niet oké als we in twee kampen worden verdeeld, als we tegenover elkaar staan.

[2:26:13] Ik vind dat we samen dit tot een succes moeten maken en dat we het contact moeten blijven zoeken.

[2:26:19] Want dat geeft vertrouwen.

[2:26:22] Dan een vraag van de VVD.

[2:26:26] Het kabinet wil de regieroute VSO verder ontwikkelen, opschalen en op termijn openzetten.

[2:26:31] Wat houdt die ontwikkeling in en wat is daarvoor nodig?

[2:26:35] De regieroute is nog in ontwikkeling.

[2:26:38] We vinden dat er heel sporadisch sprake is van een VSO waarin een contract wordt afgesloten

[2:26:46] en waarin de schade wordt afgewikkeld.

[2:26:54] Maar we moeten die inderdaad nog gaan uitwerken.

[2:26:57] En wat mij betreft zou het ook een hele goede manier zijn om schades af te wikkelen.

[2:27:02] Omdat je gewoon dan met elkaar aan tafel zit en met elkaar afspreekt.

[2:27:06] Hoe kunnen we dit tot een mooi einde brengen?

[2:27:10] Dan vraag van GroenLinks BVDA.

[2:27:14] De Heer Veldbrief heeft hier nog een vraag over.

[2:27:16] Ik probeer nog steeds de volgende te ontdekken.

[2:27:18] Zijn we nu weg bij de Stichting Gelijkwaardig Herstel?

[2:27:20] Ik probeer het nog één keer, want dan heb ik een vraag na.

[2:27:25] Ja? Oké.

[2:27:26] Volgens mij zijn we de schaderroutes aan het aflopen...

[2:27:28] en dan zou SGH inderdaad afgerond moeten zijn.

[2:27:33] Dan denk ik dat er heel veel vragen zijn blijven liggen.

[2:27:35] Alleen al de vraag van de heer Stultjens.

[2:27:38] Ja, er komen er nog een aantal.

[2:27:40] Volgens mij wordt het blokje schaderroutes nu afgehandeld...

[2:27:43] en lopen een aantal onderwerpen nu een beetje door elkaar.

[2:27:47] Dus misschien toch handig...

[2:27:48] Ik had de indruk al dat het door elkaar liep, dus dan wacht ik nog even...

[2:27:51] Maar ik bereid de staatssecretaris alvast wel voor op dat ik rond de SGH echt wat hardere

[2:27:57] antwoorden wil dan wat ik tot nu toe hoor, dus dan kan ze daar misschien tegelijkertijd

[2:28:01] over nadenken terwijl ze praat.

[2:28:05] De staatssecretaris.

[2:28:08] Ik kom aan bij een vraag van meneer Velbrief van D66.

[2:28:14] Klopt het dat de SGH een massaclaim in voorbereiding heeft en wat zijn de gevolgen?

[2:28:19] SGH heeft in de statuten opgenomen dat de stichting een belangenbehartiger kan zijn voor het indienen

[2:28:24] van een massaclaim namens een bepaalde doelgroep, maar dat loopt niet vooruit op het daadwerkelijk

[2:28:30] doorzetten van zo'n stap.

[2:28:32] Dat kan mogelijk zijn.

[2:28:34] Of een massaclaim inderdaad in voorbereiding is, dat weet ik niet.

[2:28:41] De vraag van GroenLinks-PDA, waarom worden de twee moties die we hebben ingediend deze

[2:28:46] zomer niet uitgevoerd?

[2:28:47] De motie van Baarle vraagt het kabinet te voorkomen dat de nieuwe overeenkomst met SGH doorstaat

[2:28:53] naar wantrouwen en afbruik duurt aan onafhankelijkheid en ouders.

[2:28:58] De motie is uitgevoerd.

[2:29:00] Dit kunt u terugvinden in het motieoverzicht bij dit debat.

[2:29:03] De DVO met SGH is inmiddels getekend.

[2:29:05] Er is overeenstemming bereikt tussen SGH en het ministerie van Financiën over de werkwijze.

[2:29:11] Dan is er een motie-Grinwis.

[2:29:18] De motie-Grinwis is ook uitgevoerd.

[2:29:22] Deze motie verzoekt de regering om focus aan te brengen door de schaderroute SGH primair en niet

[2:29:27] uitsluitend te richten op gedupeerden, voor wie de integrale beoordeling blijkt dat de

[2:29:31] katshuisregeling van 30.000 euro onvoldoende is.

[2:29:35] De DVO bevalt expliciet een uitzonderingsbepaling ter uitvoering van deze motie, waardoor de

[2:29:40] SGH-route voorlopig primair opengesteld is voor ouders die voldoen aan het criterium in deze motie.

[2:29:46] Voor de toekomst schrijft de DVO voor om over nadere doelgroepen verder te praten.

[2:29:51] Een uitzondering is gemaakt voor ouders die zich tijdens de pilot al hadden aangemeld,

[2:29:55] maar niet voldeden aan het criterium.

[2:29:57] Zij zijn als overgangsregeling toch wel toegelaten.

[2:30:02] De heer Stiltsjans.

[2:30:04] Dit antwoord was bekend, maar het probleem is dat we een nieuwe situatie hebben.

[2:30:08] Namelijk, SGH zegt dat die niet uitgevoerd wordt en ze noemen elf blokkades.

[2:30:13] Ze komen daar met elf oplossingen.

[2:30:15] En onze vraag is, of die van mij, maar van collega's ook, gaan we die uitvoeren?

[2:30:19] En zo niet, waarom niet?

[2:30:21] Want dat maakt nogal uit voor de vraag of de motie echt uitgevoerd is.

[2:30:24] De staatssecretaris.

[2:30:28] Ja, we zijn echt intensief in gesprek met SGH.

[2:30:33] En het is echt gericht op samenwerken en er samen uitkomen.

[2:30:38] De brief met de elf blokkades, die heb ik natuurlijk heel goed gelezen.

[2:30:42] Die hebben wij heel goed gelezen en we zijn echt serieus in gesprek over die punten die worden aangedragen.

[2:30:49] Wat kunnen we hier iets in betekenen? Kunnen we daar iets in betekenen?

[2:30:52] Hoe kunnen we nader tot elkaar komen?

[2:30:56] Ik kreeg zo'n pakket met de elf blokkades en eigenlijk alle juridische dingen die daaraan vastzitten.

[2:31:03] En hoe we daar wel of niet uit zouden kunnen komen.

[2:31:05] Ik kan dat allemaal gaan voorlezen, maar ik wil u ook hopen...

[2:31:10] dat u erop vertrouwt dat ik echt mijn best doe om ervoor te zorgen...

[2:31:14] dat we met elkaar in gesprek blijven...

[2:31:17] en dat we dit tot een succes gaan brengen met elkaar.

[2:31:22] De heer Stultjes en daarna de heer Verhulp, alstublieft.

[2:31:26] Op zich heb ik vertrouwen in de staatssecretaris.

[2:31:28] Anders hadden we een ander gesprek gehad hier vandaag.

[2:31:30] Maar het lastige is wel dat we voor de zomer ook hoorden van de voorganger...

[2:31:35] We willen er succes van maken.

[2:31:37] We zijn nu vijf maanden verder en het is nog geen succes.

[2:31:40] En als we dan schriftelijk vragen, kunnen we de elf oplossingen horen?

[2:31:43] Wat Financiën daarvan vindt, is het antwoord nee.

[2:31:46] En als we het in het debat vragen, is het antwoord eigenlijk ook onduidelijk.

[2:31:50] Dus hoe moeten wij als Kamer nu weten of het straks gelukt is?

[2:31:52] Kijk, we kunnen dus vandaag alle elf langs lopen.

[2:31:55] We kunnen ook zeggen, over een week krijgen we een brief voor alle elf.

[2:31:57] Dat is ook prima.

[2:31:59] Maar alleen maar vertrouwen en een goed gesprek vind ik nu niet genoeg.

[2:32:02] De staatssecretaris.

[2:32:04] Ik kan u toezeggen dat er een brief komt waarin we de elf blokkades, dat we dat benoemen en

[2:32:10] dat ik daar ook bij vertel wat we ermee doen of hoe we dat hebben opgepakt.

[2:32:19] Ik wil toch iets verder gaan op dit punt.

[2:32:22] Ik sta al de hele tijd te wachten, maar Stultjes was me nu voor, helaas.

[2:32:27] Maar kijk, we hebben hier ook de stichting tegenover ons gehad en die zeiden uit die

[2:32:31] In die elf punten haalde zij bijvoorbeeld dat hele punt van de controletoren,

[2:32:35] dus het controleren van de bolletjes.

[2:32:37] Dus wat ik eigenlijk toch aan de staatssecretaris wil vragen,

[2:32:38] is niet alleen een appreciatie van die brief, want dat geloof ik wel,

[2:32:41] want dan weet ik ongeveer wat ik terugkrijg,

[2:32:43] maar ik wil eigenlijk gewoon van de staatssecretaris een toezegging

[2:32:45] dat zij met de stichting in gesprek gaat hierover

[2:32:48] en dat er een verslag komt aan de Kamer binnen vier weken of zoiets,

[2:32:54] waarin gewoon staat wat dat gesprek heeft opgeleverd,

[2:32:57] zodat wij ook bij de stichting, van de stichting, kunnen horen

[2:32:59] dat zij het daarmee eens zijn, want wij willen het op gang brengen.

[2:33:02] En ik heb vertrouwen in de staatssecretaris, al zou ik het zelf doen,

[2:33:05] maar de staatssecretaris is degene die dit voor ons doet.

[2:33:09] Dus dat is mijn concreet vraag, zijn op deze toezeggingen.

[2:33:12] En krijg ik deze toezegging niet, dan ga ik dit via een motie proberen te regelen,

[2:33:16] want ik vind gewoon dat die route moet weer gaan lopen.

[2:33:19] En dat kan geen uitstel vergen.

[2:33:22] Dus dat is geen kwestie van een ambtelijke appreciatie,

[2:33:25] maar het is een goed gesprek met die stichting.

[2:33:27] Hij zit daar achterin, die meneer van die stichting.

[2:33:30] Dus u kent hem ook.

[2:33:32] Nee, maar ik bedoel, praat met elkaar en regel het.

[2:33:40] De staatssecretaris.

[2:33:45] Ik ga graag in gesprek met SGH.

[2:33:48] Dat zou ook niet de eerste keer zijn.

[2:33:51] En het lijkt mij een goed idee om daar dan inderdaad verslag van uit te brengen.

[2:33:55] En te kijken inderdaad hoe we dit tot een succes gaan brengen.

[2:33:58] en of dat tot wel of niet, en waar dat toegeleid heeft, dat gesprek.

[2:34:08] En kunt u daar iets concreter zijn ten aanzien van de tijd, het moment waarop we die brief kunnen verwachten?

[2:34:19] Nou, nadat de brief met die elf blokkades verzonden is, zijn we echt meteen in gesprek gegaan.

[2:34:25] Dat weekend, de avonden, het is echt een intensief traject geweest.

[2:34:31] En toen is besloten dat we zes weken met elkaar gaan werken op de manier zoals mevrouw Van Eyck voorstelde.

[2:34:39] Dus dat we het wat meer loslaten en het net in een iets andere manier gaan doen.

[2:34:45] En na die zes weken gaan we met elkaar in gesprek en kijken we naar hoe dat verlopen is.

[2:34:52] Dat lijkt me dan ook een goed moment om met een verslag te komen.

[2:34:58] Ik ben dan even aan het nadenken wat dat dan voor datum of periode zou kunnen zijn.

[2:35:03] Zes weken vlak voor de kerst.

[2:35:07] We noteren hem voor het kerstreces.

[2:35:13] Voorzitter, kunnen we dan ook hier alvast met elkaar afspreken dat we dan ook nog een

[2:35:18] commissiedebat hierover hebben?

[2:35:20] Dat is iets voor de procedurevergadering voor over twee weken.

[2:35:24] Gaan we doen.

[2:36:14] Voorzitter, ik noemde het onderwerp bezwaren in mijn inleiding al even als een van de knelpunten

[2:36:20] van de hersteloperatie.

[2:36:21] U heeft daarover gisteren ook uitgebreid gesproken met de BAK.

[2:36:25] De BAK vervult een belangrijke rol in het herstelproces en biedt ook een veilige ruimte

[2:36:31] voor gedupeerden om hun verhaal te vertellen.

[2:36:33] De conclusie die ik samen met de BAK trek is dat er in ieder geval maatregelen nodig zijn

[2:36:37] om gedupeerden eerder en ook sneller te helpen.

[2:36:41] Op basis van een objectieve nulmeting die ik onlangs door een externe partij heb laten

[2:36:46] uitvoeren blijkt dat in het huidige tempo, als we niets veranderen, de laatste bezwaren

[2:36:50] pas in 2030 zullen worden behandeld.

[2:36:53] Dat is onacceptabel en onuitlegbaar.

[2:36:56] Met de UHT en de BAK vinden we op dit moment uitvoerige gesprekken plaats om te kijken hoe

[2:37:02] we deze hele keten kunnen versnellen.

[2:37:07] Dan kom ik aan bij het onderwerp dossiers.

[2:37:09] Die worden heel vaak als bottleneck genoemd in het bezwaarproces.

[2:37:14] Dat herken ik natuurlijk.

[2:37:19] Het klopt.

[2:37:21] Daarnaast is het ook zo dat er bij de BAK op dit moment ook wel een grote voorraad aan

[2:37:27] complete dossiers liggen, dus dat zij ook wel een been moeten bijtrekken om dat te kunnen verwerken.

[2:37:38] Op dit moment hebben de gedupeerde, gemachtigde UHT, de BAK en CWS altijd de beschikking over

[2:37:42] het dossier op het moment dat het bezwaar of de aanvullende schade moet worden behandeld.

[2:37:48] Ik zal ervoor zorgen dat dat zo blijft als ook de vraag toeneemt.

[2:37:52] Maar dit is niet genoeg, want terecht dat de heer Ergin hiernaar vraagt.

[2:37:57] Mensen hebben recht op hun dossier.

[2:38:00] Zij willen kunnen begrijpen wat er met hun gebeurd is en waarom dat zo gedaan is.

[2:38:06] Daarom is er meer actie nodig.

[2:38:09] Ik ga zowel bij het samenstellen als bij het anonimiseren van dossiers één controle stap schrappen.

[2:38:16] Dat levert op korte termijn al een forse tijdswinst op.

[2:38:20] En een tweede stap die ik zet, is dat ik een autoriteit persoonsgegevens en een externe

[2:38:27] juridisch advies ga vragen om te buigen over de vraag en op welke wijze dossiers eventueel

[2:38:35] ongelakt verstrekt kunnen worden aan de advocatuur.

[2:38:41] Daarnaast kijk ik intensief met de BAK en UHT om de hardnekkige knelpunten in het samenstellen

[2:38:46] en het opleveren van dossiers in kaart te brengen.

[2:38:54] Ook ga ik de mogelijkheden in kaart brengen om zo snel mogelijk in het herstelproces in

[2:38:57] gesprek gedupeerde inzagen te bieden in alle overwegingen en besluiten.

[2:39:03] En als niet alles zwart op wit tijdig in dossiervorm kan worden overlegd, dan vind ik het in ieder

[2:39:07] geval van belang dat we gedupeerden in persoonlijk contact zo goed mogelijk kunnen informeren.

[2:39:13] Ook hier werd de mens centraal.

[2:39:15] Ik zal uw Kamer nader informeren over welke acties ik onderneem op het gebied van bezwaren

[2:39:20] en dossiers. Ook de Spoedadviescommissie vraag ik speciale aandacht voor dit grote knelpunt

[2:39:26] in de hersteloperatie. Voorop staat dat maatregelen erop gericht moeten zijn om het proces voor

[2:39:32] gedupeerden te versnellen en rechtsbescherming is hierbij heel belangrijk.

[2:39:39] Ik hoor best wel ferme stappen, ongelakt. Processen simpeler maken, zo heb ik het begrepen

[2:39:50] hoe de staatssecretaris dat aangaf.

[2:39:52] En dan is mij eigenlijk de vraag,

[2:39:55] wanneer

[2:39:55] al die mensen die al een

[2:39:58] flinke tijd op een dossier wachten, wanneer ze dat

[2:40:00] gaan merken in de praktijk?

[2:40:01] Dit klinkt heel goed, volledig steun,

[2:40:04] maar wanneer gaan de mensen hier in de

[2:40:06] praktijk hier wat van merken

[2:40:08] en krijgen ze uiteindelijk een dossier?

[2:40:10] De staatssecretaris.

[2:40:29] Ik vind het

[2:40:30] lastig om inderdaad echt meteen

[2:40:32] een datum of een maand te noemen.

[2:40:36] Ik vind het belangrijk dat er zo snel mogelijk forse stappen genomen moeten worden.

[2:40:41] Als ik vanuit mijn vorige baan naar dit vraagstuk kijk...

[2:40:47] Ik heb als officier van Justitie hier rechterplaatsen vervangen, als advocaat gewerkt.

[2:40:51] Het is onbegrijpelijk dat je door de overheid leed is aangedaan...

[2:40:56] en dat je niet kunt teruglezen waarom dat is geweest.

[2:41:01] Dat is de onderliggende pijn die hier zit.

[2:41:04] Mensen die willen weten wat is er gebeurd en waarom is dit gebeurd,

[2:41:08] die zijn ook bang dat als ze een dossier niet krijgen,

[2:41:11] dat er misschien iets wordt achtergehouden.

[2:41:13] Dat is natuurlijk het wantrouwen wat er ook heerst.

[2:41:15] En ik wil daarmee aan de slag gaan.

[2:41:17] Dus ik wil kijken hoe we die transparantie kunnen geven.

[2:41:20] En hoe we het vertrouwen kunnen geven aan mensen dat dit gezien wordt.

[2:41:26] Dat dit belangrijk is.

[2:41:27] Dat er niet zaken expres worden achtergehouden.

[2:41:30] Dus ik wil hier zo snel mogelijk werk van gaan maken.

[2:41:32] en hier gewoon echt serieuze snappen in gaan nemen.

[2:41:37] Mag de commissie ervan uitgaan dat dit in de volgende voortgangsrapportage

[2:41:42] bijzondere aandacht gaat krijgen, zodat eventuele vragen daarover ook beantwoord kunnen worden?

[2:41:46] U vervolgt uw betoog.

[2:41:51] De heer Dijk, sorry.

[2:41:53] Dank u wel, voorzitter. Ja, ik wil even hierbij aansluiten bij de heer Ergin,

[2:41:56] want wat u nu zegt is wel echt een beetje een trendbreuk.

[2:42:02] En begrijp me echt niet verkeerd, maar dat is goed, want u hoorde het volgens mij net ook

[2:42:05] in reactie van mensen van de tribune.

[2:42:10] Het leveren van dossiers is ook een manier van erkenning,

[2:42:13] is ook een manier van mensen serieus nemen.

[2:42:17] U zei het net ook, ongelakt.

[2:42:19] En als het allemaal niet kan, dan gaan we het via persoonlijk contact doen

[2:42:22] als we niet alle dossiers beschikbaar kunnen krijgen.

[2:42:26] Dan heb ik twee vragen.

[2:42:28] Dat u niet een hele concrete datum geeft.

[2:42:31] Kan ik mij ook iets bij voorstellen?

[2:42:34] Ik hoor nu wel de intentie om het zo snel mogelijk te doen.

[2:42:38] Ik zou het toch iets concreter willen, als het toch kan een moment, een ijkpunt.

[2:42:43] En dan zal ik hierbij ook aangeven, dan gaan we u daar niet bij de enkels op afzagen als

[2:42:48] dat niet bereikt wordt, maar dan wel beargumenteerd als dat niet lukt waarom dat is.

[2:42:54] En het grote, het klemmende verzoek van mij, mocht u drempels tegenkomen waarbij u deze

[2:43:00] Kamer nodig heeft om verdere stappen te kunnen zetten en niet te schromen om bij ons aan te kloppen

[2:43:07] om dat mogelijk te maken. De staatssecretaris. Voorzitter, als u me toestaat kom ik in de

[2:43:22] tweede termijn terug op deze vraag. Dan kom ik aan bij een vraag van de heer Ergin. Hoe kunt u zeggen

[2:43:33] dat hersteloperatie op koers ligt terwijl ouders niet eens inzage krijgen in hun dossier? Ik denk

[2:43:40] Ik denk dat, als u in de brief heeft gelezen dat het op koers ligt,

[2:43:43] dan gaat het echt over het feit dat meer dan drie kwart

[2:43:49] van de gedupeerden een neutrale beoordeling hebben doorlopen

[2:43:53] en dat de koers van dat 100 procent gehaald kan worden in 2025.

[2:44:00] Ik denk dat dat de koers is waarover gesproken werd.

[2:44:04] En als het gaat om de dossiers, heb ik aan u uitgelegd dat ik dat belangrijk vind

[2:44:08] en dat ik daar echt stappen in wil gaan zetten.

[2:44:12] Een vraag van mevrouw Heijten van de NEC.

[2:44:17] Waar blijven de dossiers?

[2:44:19] De vraag naar dossiers is helaas groter dan de beschikbare capaciteit op dit moment.

[2:44:25] Wij geven voorrang aan dossiers die nodig zijn voor bezwaar en cvs.

[2:44:29] Deze worden bij de start van de behandeling verstrekt.

[2:44:33] Dossiers liggen helaas niet klaar op de plank.

[2:44:35] De stukken worden uit verschillende systemen gehaald

[2:44:37] en gevormd tot één leesbaar dossier.

[2:44:39] Dat kost veel tijd.

[2:44:41] Ik ben geweest op de afdeling dossiervorming.

[2:44:46] Nou, het is echt waar.

[2:44:49] Het is gewoon een MS-DOS-systeem en een ander systeem.

[2:44:54] En dat moet allemaal geïntegreerd worden tot één leesbaar dossier voor ouders.

[2:45:00] Dus het kost tijd. Het is allemaal handwerk.

[2:45:05] In 2024 zijn er ruim 7000 dossiers verstrekt.

[2:45:10] Dit is in ieder geval een verdrievoudiging ten opzichte van 2022.

[2:45:14] Maar er is meer nodig en ik zet vol in op versnelling.

[2:45:20] Vraag van mevrouw Van Dijk van het CDA.

[2:45:24] Waarom zitten de vaak gevraagde lik-overzichten niet standaard in het dossier?

[2:45:29] Voor het leesbaar maken van alle betalingen en verrekeningen van ouders wordt een LIC-overzicht

[2:45:37] samengesteld.

[2:45:38] Dit is heel arbeidsintensief en kost veel tijd, maar om snelheid te houden wordt het

[2:45:43] niet standaard toegevoegd aan het dossier.

[2:45:45] Dit overzicht is namelijk niet nodig voor de compensatieberekening.

[2:45:49] In sommige gevallen is het wel voor de behandeling van de zaak nodig en wordt het daarom standaard

[2:45:53] toegevoegd, ook als de ouder zich omvraagt.

[2:45:55] Maar we verkennen ondertussen ook mogelijkheden om de likoverzichten te versnellen.

[2:46:04] Een vraag van mevrouw Bikkers van de BBB.

[2:46:06] Hoe kan de compensatie berekend zijn, terwijl er gezegd wordt dat het niet mogelijk is om

[2:46:11] de betaal- en verrekenoverzichten te delen?

[2:46:14] UHT krijgt een overzicht van de relevante beschikkingen en verrekeningen.

[2:46:18] Die worden verwerkt tot de compensatieberekening.

[2:46:21] Deze compensatieberekening krijgen de ouders ook meegestuurd met voorlopige beschikking

[2:46:25] van de integrale beoordeling.

[2:46:26] Het totaaloverzicht van betalingen en verrekeningen gaat over alle toeslagjaren

[2:46:31] en over alle soorten toeslagen.

[2:46:34] Dit samenstellen kost fors meer tijd.

[2:46:38] Een vraag van meneer Stiltjens van PvdA GroenLinks.

[2:46:42] Waar bestaat de keuze uit of een dossier wel of niet aan de bak wordt voorgelegd?

[2:46:48] Bezwaren tegen de integrale beoordeling en tegen besluiten op verzoek om aanvullende

[2:46:53] compensatie voor werkelijke schade worden aan de bezwaaradviescommissie voorgelegd.

[2:46:58] Andere bezwaarsoorten, zoals de eerste toets, worden niet aan de BAK voorgelegd.

[2:47:04] Daarnaast is er een vijftal uitzonderingsgronden opgenomen in de instellingsregeling van de BAK.

[2:47:09] Als een van die gronden zich voordoet, dan hoeft een bezwaar alsnog niet aan de BAK te worden voorgelegd.

[2:47:17] Was dit inderdaad het blokje BAK van onze kant?

[2:47:21] Ik had eigenlijk een andere vraag die wat dieper ging dan alleen maar deze vijf uitzonderingsgronden,

[2:47:25] want die ken ik. Maar de vraag was, punt E is geschrapt, een jaar geleden.

[2:47:30] Daar waren we niet blij mee. Er is een motie over ingediend.

[2:47:33] En die is volgens de BAK niet uitgevoerd. Waarom niet?

[2:47:36] Oh, die komt nog, oké.

[2:47:41] Even kijken, ik was nog bezig met de beantwoording.

[2:47:44] Er wordt steeds aan de voorkant van het bezwaarproces gekeken of OUDER en UHT er samen uit kunnen komen.

[2:47:50] En als dat lukt, dan is het niet nodig om een bezwaar aan de BAK voor te leggen.

[2:47:54] Er zijn vijf uitzonderingsgronden.

[2:47:56] Ouder en UHT kunnen in individuele bezwaren afspreken het bezwaar zonder bak af te handelen.

[2:48:02] Er wordt volledig tegemoetgekomen aan het bezwaar.

[2:48:05] Een bezwaar is kennelijk ongegrond, een bezwaar is kennelijk niet ontvankelijk of de afhandeling

[2:48:09] van het bezwaar is evident in lijn met eerdere adviezen van de bak.

[2:48:13] De inschatting of een zaak toch aan de bak moet worden voorgelegd, wordt gedurende het

[2:48:17] bezwaarproces gemonitord.

[2:48:20] Dan heb ik hier inderdaad vraag van de heer Stultjens.

[2:48:25] De BAK zegt dat de motie om in overleg te gaan met de BAK niet is uitgevoerd.

[2:48:30] Hoe zit dit?

[2:48:33] Even kijken.

[2:48:34] Wij blijven in gesprek hierover met de BAK.

[2:48:36] We hebben uiteraard het gezamenlijke doel om eventuele nadelige gevolgen te voorkomen.

[2:48:50] Dit was uw stukje over de BAK.

[2:48:54] Dan heeft de heer Stultjens nog een vraag.

[2:48:55] Ja, maar dan heb ik toch een vraag.

[2:48:56] Want dan snap ik wel waarom de BAK zegt dat de moties niet worden uitgevoerd.

[2:48:58] Want ze zeggen, ja, er is een reguliere overleg, die hadden we altijd al.

[2:49:02] Maar waar de motie om vraagt, is aan de staatssecretaris zelf.

[2:49:05] Ga in gesprek en vind een oplossing.

[2:49:07] Zodat er voor de ouders geen aarddelige gevolgen zijn.

[2:49:09] En die oplossing is nog niet gevonden.

[2:49:11] Dus dan blijft de vraag, kan de staatssecretaris met ze in gesprek?

[2:49:14] En ons laten weten wat er uitgekomen is of wel een oplossing is.

[2:49:19] De staatssecretaris.

[2:49:23] Dat kan, natuurlijk.

[2:49:26] Ik ben even aan het nadenken op welke manier we dat dan kunnen terugkoppelen.

[2:49:30] Een paar brief aan u wat de uitkomsten van dat gesprek zijn.

[2:49:36] Ik heb hier zelf ook nog een vraag over de BAK.

[2:49:40] In het gesprek met de BAK kwam ook aan de orde, inderdaad, een van de uitzonderingen die de

[2:49:43] staatssecretaris benoemde als zijnde als een bezwaar gegrond is geweest, dat dat de reden

[2:49:48] is om het bezwaar en de ouder niet langs de BAK te kunnen of hoeven laten gaan, terwijl

[2:49:53] de behoefte heel nadrukkelijk is, ook als dat het geval zou zijn, toch van de BAK en van

[2:50:01] Kan de staatssecretaris toelichten hoe dat precies zit?

[2:50:06] Zou u de vraag kunnen herhalen, vraag ik via de voorzitter.

[2:50:13] In het gesprek met de BAK kwam aan de orde precies hetgeen wat de staatssecretaris zojuist benoemde.

[2:50:19] Wanneer ga je voor een advies naar de BAK toe?

[2:50:23] En dat is in principe niet het geval als een bezwaar op bepaalde gronden gegrond wordt verklaard.

[2:50:30] En daarmee eigenlijk de BAK als een soort van overbodig wordt gezien.

[2:50:33] terwijl de ouder de behoefte heeft om evengoed dat advies te ontvangen?

[2:50:39] En zou het recht dan niet zo zou moeten zijn dat op het moment dat die ouder die behoefte heeft,

[2:50:44] daar gewoon gebruik van gemaakt kan worden?

[2:50:56] Ik kom hier graag in de tweede termijn op terug,

[2:50:59] want het is een beetje een onderwerp waar ik iets beter in moet duiken

[2:51:05] voordat ik daar een duidelijk antwoord op kan geven. Dank u wel.

[2:51:15] U bent aangekomen bij het blokje brede ondersteuning.

[2:51:23] Brede ondersteuning en emotioneel herstel.

[2:51:26] Ik kom aan bij de vraag van mevrouw Heijten over kinderen en jongeren.

[2:51:31] Welke boodschap hebben wij met het toeslagenschandaal aan onze jeugd meegegeven?

[2:51:36] Wat zijn de gevolgen voor hun leven, voor hun toekomstperspectief?

[2:51:39] En waarom worden zij tot op de dag van vandaag onvoldoende gezien?

[2:51:42] Waarom ervaren zij geen brede ondersteuning die bij hen past?

[2:51:46] Ik zie en hoor deze kinderen en ik ben me echt bewust van de impact op hun levens.

[2:51:52] Daarom maak ik me er hard voor om hen perspectief te bieden.

[2:51:56] Dit doe ik in gesprek met de jongeren.

[2:51:59] In die gesprekken hoor en zie ik echt veel kracht en ook heel veel initiatieven.

[2:52:05] En ook echt heel veel veerkracht.

[2:52:06] Dat is echt heel mooi om te zien.

[2:52:08] Wij zetten in op mentaal welzijn en het kunnen ontplooien van bijvoorbeeld culturele activiteiten...

[2:52:14] culturele initiatieven en het stimuleren van lotgenotencontact.

[2:52:19] We helpen jongeren ook met problematische schulden door ze een toekomst te bieden zonder

[2:52:24] problematische schulden en te kijken wat zij daarnaast nodig hebben.

[2:52:28] Ik ben op de hoogte van de klachten van de brede ondersteuning en ik spreek ook regelmatig

[2:52:33] met jongeren over hun ervaringen.

[2:52:35] Om ze te helpen, bieden we ondersteuning aan jongeren die vastlopen via IPW, hulp van het

[2:52:43] ontwikkelnetwerk herstel van Diversion en de lotgelotenlijn bij toegang tot brede ondersteuning.

[2:52:49] En ik blijf voortdurend luisteren naar jongeren om te kijken hoe we de ondersteuning kunnen verbeteren.

[2:52:58] Een vraag van mevrouw Bikkers van de BBB.

[2:53:01] Wat is de concrete actie...

[2:53:02] Voorzitter.

[2:53:03] Het is mevrouw Rikkers.

[2:53:04] Sorry.

[2:53:05] Geen probleem.

[2:53:06] Maar ik zou gewoon nu zelf weer naar de microfoon grijpen.

[2:53:08] Ik denk nu wordt het tijd om in te grijpen.

[2:53:15] Excuses.

[2:53:15] Mevrouw Rikkers van de BBB.

[2:53:17] Wat is de concrete actie dat dit wel gaat gebeuren en dat kinderen weten dat ze toegang

[2:53:25] hebben tot de brede ondersteuning?

[2:53:27] Ik ben op de hoogte van de signalen en ik spreek regelmatig met jongeren over de ervaringen

[2:53:32] in de brede ondersteuning.

[2:53:33] Om ze te helpen, bieden we ondersteuning aan jongeren.

[2:53:36] Dit is hetzelfde antwoord.

[2:53:42] In november wordt er een herinneringsbrief aan alle kinderen en jongeren gestuurd die

[2:53:47] recht hebben op de kindregeling en met die brief worden ze opnieuw geattendeerd op het

[2:53:53] hulpaanbod dat voor hen beschikbaar is, waaronder ook hulp bij schulden.

[2:53:57] Daarnaast sturen gemeenten met hulp van UHT een flyer naar de kinderen en jongeren in hun gemeente

[2:54:04] om het aanbod van de kindregeling onder de aandacht te brengen.

[2:54:07] Er staan ook directe contactgegevens in van de betreffende gemeenten, zodat jongeren gelijk

[2:54:13] op de goede plek terechtkomen.

[2:54:15] Ook zetten we social media en netwerken van jongeren in om ze te bereiken.

[2:54:21] Zoals ik zei, ik blijf inderdaad goed luisteren naar ze.

[2:54:25] De vraag van de heer Ergin over emotioneel herstel, hoe kijk ik daartegen aan en acht

[2:54:32] ik dit belangrijk?

[2:54:34] Jazeker, emotioneel herstel is een proces van ouderen en kinderen zelf en wij als hersteloperatie

[2:54:43] kunnen daar alleen maar vertrouwen geven en erkenning geven en goed met ze in gesprek

[2:54:47] blijven gaan om ervoor te zorgen dat dat emotionele herstel ook daadwerkelijk verder komt.

[2:54:58] Er wordt ondersteuning zo dicht mogelijk bij de leefwereld van ouders en hun gezin georganiseerd.

[2:55:04] Bijvoorbeeld lotgenotenkontact, inzet van steunouders, lokale community-initiatieven.

[2:55:11] We zetten in op de ontwikkeling van ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid.

[2:55:17] Ook wordt een contact- en verwijscentrum voor mentale ondersteuning mogelijk gemaakt om

[2:55:22] ouders en hun gezin te ondersteunen bij mentale welzijn.

[2:55:27] Een vraag van meneer Ergin.

[2:55:30] Mevrouw Rikkers heeft een vraag.

[2:55:32] Dank u wel, voorzitter.

[2:55:34] U noemt heel veel dingen waarop ingezet wordt.

[2:55:37] Ik mis eigenlijk een beetje de financiële begeleiding.

[2:55:39] Als er dan heel veel geld komt, kunnen mensen ook ergens financiële begeleiding krijgen

[2:55:45] van hoe ze hiermee omgaan.

[2:55:47] Mensen hebben natuurlijk in een hele rare situatie gezeten, in een hele nare situatie.

[2:55:51] Ik kan me voorstellen dat als je dan in één keer heel veel geld op de rekening krijgt,

[2:55:55] het ook heel lastig kan zijn en dat je ook eigenlijk iemand nodig hebt die je helpt.

[2:56:04] Ik heb dit onderwerp inderdaad ook eerder gehoord van gedupeerden zelf en ook van jongeren.

[2:56:12] Het is nogal wat als je ineens een geldbedrag op je rekening krijgt en je komt uit een situatie

[2:56:17] van achterstand of een situatie waarin je niet goed weet hoe je daarmee om moet gaan.

[2:56:22] In de ene gemeente is daar wat meer aandacht voor dan in andere gemeenten, maar het is

[2:56:26] echt de bedoeling dat er aandacht voor is en dat hierop wordt ingezet.

[2:56:32] Dus het is een belangrijk onderwerp en goed dat u dat aanstipt.

[2:56:35] Ja, meneer Ergin vraagt, vertrouwen is niet hersteld bij ouders en vaak hebben

[2:56:43] ouders meer littekens.

[2:56:45] Hoe kijk ik hier tegenaan?

[2:56:52] Ja, wat we naast financieel herstel ook proberen is te werken aan de relatie

[2:56:56] tussen de getroffen ouders en de jongeren.

[2:56:58] Dit doen we onder andere door zelf in gesprek te gaan, door een breed maatschappelijk gesprek

[2:57:03] te organiseren en te stimuleren over de gevolgen die de affaire heeft gehad op de levens, ook

[2:57:11] de oorzaken en ook de lessen die we daaruit kunnen trekken om herhaling te voorkomen.

[2:57:17] Ik vind het zelf heel belangrijk om ook te werken aan vertrouwen in de overheid en wat

[2:57:23] wat we eraan kunnen doen om te voorkomen dat er weer zoiets gebeurt.

[2:57:29] Dus ik vind ook de vraag van de heer Stultjes over wat er gebeurt met de aanbevelingen

[2:57:34] van de Parlementaire Enquête Commissie heel terecht.

[2:57:37] Daar moet mee aan de slag gegaan worden.

[2:57:41] En dat maatschappelijke herstel, dat vertrouwen,

[2:57:44] daar moet inderdaad ook genoeg aandacht voor zijn.

[2:57:48] Mevrouw Haid heeft een vraag.

[2:57:50] Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:57:51] Ik reageerde net iets later in de beantwoording over de vraag of er financiële hulp komt.

[2:57:58] Ik hoorde aan passant dat de staatssecretaris zei dat er in de ene gemeente toch wat anders

[2:58:03] mee omgaat dan in de andere gemeente.

[2:58:05] Daar sla ik even op aan, omdat wij gisteren ook met een jongere hebben gesproken die zei dat wij

[2:58:11] zijn nog nooit benaderd door een gemeente.

[2:58:14] Er is nog nooit contact met ons geweest.

[2:58:17] We hebben hooguit een brief gekregen en daar konden we het mee doen.

[2:58:21] En ik hoor allerlei initiatieven die ik echt een warm hart toe draag.

[2:58:25] Er worden brieven gestuurd, er worden nog een keer geattendeerd.

[2:58:28] Maar ik zou het zo graag willen omdraaien, want in de succesverhalen die we dan toevallig

[2:58:33] niet van een jongere, maar van een gedupeerde oude gisteren kregen, zat het er juist in

[2:58:38] dat de gemeente zelf proactief ook elke keer contact zocht.

[2:58:45] Het voorbeeld was bijvoorbeeld bij het op zoek gaan naar een huis dat een woningbouwvereniging

[2:58:50] erbij betrokken is en dat er wordt gebeld van, goh, er wordt daar nu in een woonwijk

[2:58:54] een huis gebouwd.

[2:58:55] Zou dat misschien wat voor je kunnen zijn?

[2:58:57] Dus misschien gaat het even niet over jongeren, maar het is een voorbeeld van hoe je dus echt

[2:59:01] heel proactief kunt meedenken en de jongeren op kunt zoeken.

[2:59:05] En ik kan niet vaak genoeg benadrukken, en daar zit ook mijn vraag gelijk in, hoe belangrijk

[2:59:10] dat is dat we echt oog hebben voor de jongeren, want zij zullen de rest van hun leven dit met

[2:59:16] zich meedragen en moeten geholpen worden. En dat is niet alleen financieel, maar in bredere zin.

[2:59:20] Dus wat kan de staatssecretaris doen om mogelijke verschillen bij gemeenten hierin weg te nemen en

[2:59:26] die houding te veranderen in een zeer proactieve houding? Jongeren zijn heel belangrijk. Dat ben

[2:59:40] Dat ben ik helemaal eens met mevrouw Heijt.

[2:59:42] Ik vind ook dat daar echt aandacht voor moet zijn.

[2:59:46] En dat ze ook op weg geholpen moeten worden om een toekomst te kunnen opbouwen.

[2:59:52] Wat ik er concreet aan kan doen...

[2:59:54] dat elke gemeente, het zijn er nogal wat in Nederland...

[2:59:57] dat elke gemeente de stappen zet die zo goed zouden zijn in het herstel.

[3:00:07] Dat is een vraag die...

[3:00:12] Laat ik hem omdraaien.

[3:00:14] De pilot totaal herstel, om het maar even zo te noemen.

[3:00:21] Mijn ideaalplaatje is dat een gedupeerd gezin aan tafel zit...

[3:00:29] met elke hulpverlener die er nodig is voor dat gezin.

[3:00:33] dat er één loket is waar men terecht kan en dat iedereen daar geholpen wordt.

[3:00:41] Dus dat de mens centraal staat en dat de juiste instanties het werk doen

[3:00:48] wat belangrijk is om mensen weer perspectief te geven en op weg te helpen.

[3:00:53] Dus ik hoop met bijvoorbeeld inderdaad het initiatief of de pilot Totaal Herstel,

[3:00:58] Maar ook met de wens hoe herstel vormgegeven zou moeten worden, die dus ook neergelegd is

[3:01:07] bij de Spoedadviescommissie, namelijk dat het integraler is en dat er naar een totaalplaatje

[3:01:11] gekeken wordt.

[3:01:12] Dat we ernaartoe gaan werken, dat er op zo'n manier gewerkt wordt.

[3:01:17] Mens centraal en de hulp eromheen en niet de mens moet langs alle loketten om hulp te

[3:01:23] krijgen.

[3:01:28] Ik bedoel eigenlijk dat de houding nog proactiever wordt en dat er soms zelfs ongevraagd gevraagd

[3:01:40] wordt door zeker ook gemeentebrede ondersteuning.

[3:01:44] Kan de staatssecretaris dan toezeggen dat zij dit extra onder de aandacht zal brengen

[3:01:49] bij de spoedcommissie, hoe belangrijk deze houding is, zodat ze dat in ieder geval mee

[3:01:54] kunnen nemen?

[3:02:04] We kunnen een ondersteuningsteam oprichten dat de regio intrekt om je aandacht voor te

[3:02:13] vragen en om gemeenten te voorzien van goede werkwijze.

[3:02:22] Misschien kunnen we het omdraaien.

[3:02:25] Er zijn blijkbaar gemeenten die het wel goed doen en niet goed doen.

[3:02:30] En daar is het... de gemeentes hebben ook een vereniging.

[3:02:33] De Verenigde Nederlandse Gemeentes zou de staatssecretaris met de VEG in gesprek kunnen

[3:02:37] en ons kunnen rapporteren wat dat oplevert over een aantal weken.

[3:02:41] Dat lijkt mij een veel beter idee dan... Teams om te helpen lijkt me ook prima,

[3:02:45] maar dat gaat het volgens mij niet doen.

[3:02:48] Ik denk dat het goed zou zijn als, ik weet niet meer welke gemeente het was waar het goed ging,

[3:02:55] Almere, Apeldoorn, dat die een beetje als een soort best practice worden neergezet.

[3:02:58] Ik hoor dat mensen uit Almere en Apeldoorn het helemaal niet goed vinden gaan,

[3:03:02] maar dat is nou weer een ander probleem.

[3:03:04] Maar zou zoiets kunnen, dan hebben we een concrete toezegging

[3:03:07] in plaats van een goede intentie waar we op vertrouwen.

[3:03:11] De staatssecretaris.

[3:03:19] Het lijkt me een heel goed idee om inderdaad met de VNG hierover in gesprek te gaan

[3:03:23] en om te kijken hoe het zo georganiseerd kan worden

[3:03:27] dat het toch iets gelijker verdeeld is

[3:03:30] en op een eerlijkere manier verdeeld is, inderdaad.

[3:03:38] Ik heb nog een vraag van meneer Flotters van de PVV.

[3:03:43] Dat er behoefte is aan erkenning en aangezien worden om tot herstel te kunnen komen,

[3:03:48] is inderdaad erkenning nodig.

[3:03:52] En daarbij zetten we in op ervaringskennis en op expertise en op de veerkracht van gedupeerde ouders.

[3:04:02] De lokale communities zijn ook heel belangrijk en daar wordt ook in geïnvesteerd.

[3:04:09] Mevrouw Heid heeft nog een nabrander op dit onderwerp.

[3:04:11] Ja, een hele korte nabrander.

[3:04:13] Wij hebben gisteren, na aanleiding van het wetgevingsoverleg, ook een motie ingediend met

[3:04:17] meerdere partijen, waarvan ik hoop dat er nog meer partijen gaan meetekenen.

[3:04:21] Ook daar staat in dat we de staatssecretaris verzoeken om met de VNG en de gemeente in contact

[3:04:25] te gaan over de brede ondersteuning.

[3:04:27] Dus daar kan dit dan in worden meegenomen.

[3:04:32] Ik kom aan met het laatste blokje, overig.

[3:04:39] Ik heb een vraag van mevrouw Van Eyck van de VVD.

[3:04:44] Hoe gaan we medewerkers binnen de hersteloperatie voldoende binden en boeien naar de volgende

[3:04:49] stappen in de hersteloperatie?

[3:04:53] Ik heb heel veel medewerkers ontmoet binnen de hersteloperatie die echt intrinsiek gemotiveerd

[3:04:59] zijn om hun bijdrage te leveren.

[3:05:01] Ook mensen die zelf gedupeerd zijn en vanuit die intentie ook heel graag meewillen werken

[3:05:06] om anderen vooruit te helpen.

[3:05:10] Het is inderdaad belangrijk om te blijven investeren in ze binnen boord te houden.

[3:05:19] Een vraag van meneer Vlotters.

[3:05:21] Waarom heeft de staatssecretaris de schriftelijke vragen van het lid Vlotters over de Bulgarenfraude

[3:05:28] niet beantwoord?

[3:05:32] De vraag was om dit voor het debat te doen.

[3:05:35] De vragen zijn ingediend op donderdag 1 november.

[3:05:38] Ze gaan over handhaven in het huidige stelsel.

[3:05:44] Er is niet direct een raakvlak met de hersteloperatie.

[3:05:50] Ik zal u zo snel mogelijk de schriftelijke antwoorden doen toekomen over de nieuwe zaak

[3:06:00] die nu bij het OM in onderzoek is.

[3:06:06] Weer flottes?

[3:06:07] Ja, voorzitter.

[3:06:08] Ja, wederom iets concreter.

[3:06:09] Snel mogelijk.

[3:06:10] Dat is nogal rekbaar.

[3:06:14] Er gelden termijnen voor het beantwoorden van vragen.

[3:06:17] Ik ga ervan uit dat de staatssecretaris dat in ieder geval niet wil doen.

[3:06:20] De gebruikelijke termijn is inderdaad drie weken, dus binnen drie weken, ja.

[3:06:23] Ik heb een vraag van mevrouw Van Eyck van de VVD.

[3:06:29] Er ligt een berg aan onderhanden werk.

[3:06:36] Dit gaat over de moties, denk ik.

[3:06:41] Er gebeurt inderdaad een hoop en op meerdere fronten zijn we continu op zoek naar manieren

[3:06:45] om de hersteloperatie beter en sneller vorm te geven.

[3:06:49] In de voortgangsrapportage die uw Kamer periodiek ontvangt, rapporteer ik ook over de voortgang.

[3:06:54] Deze is inderdaad heel breed.

[3:06:59] Ik neem het mee in de volgende voortgangslapotage.

[3:07:03] Ik heb een vraag van de heer Stultjens van PvdA GroenLinks.

[3:07:09] Waarom duurt het zo lang, de reactie op de parlementaire enquête vrouwenbeleid en dienstverlening?

[3:07:17] Nadat het kabinet is aangetreden, heeft het inderdaad de reactie opgepakt.

[3:07:22] Er zijn heel veel aanbevelingen gedaan en die verdienen serieuze aandacht.

[3:07:27] Dat kost tijd.

[3:07:28] U ontvangt voor de kerst een reactie.

[3:07:34] Een vraag over de Rijnmondse Alliantie.

[3:07:38] Die heeft een 30-puntenplan gemaakt.

[3:07:42] Kan ik daar een reactie op geven?

[3:07:46] Begin dit jaar heeft de Rijnmondse Alliantie het manifest aan mijn voorganger aangeboden.

[3:07:51] Ik ben hier bekend mee.

[3:07:52] Ik heb daar ook meerdere keren gesproken.

[3:07:54] Eind mei is formeel onze waardering voor het manifest uitgesproken.

[3:08:00] Het bevat waardevolle inzichten.

[3:08:09] Veel adviezen zijn inmiddels al omgezet in beleid.

[3:08:12] Sommige bleken niet uitvoerbaar.

[3:08:15] Dit is ook met de alliantie besproken.

[3:08:18] Aangezien er al een formele appreciatie is gegeven, lijkt een nieuwe schriftelijke reactie niet nodig.

[3:08:27] Heel stiltjens.

[3:08:30] Ja, het lastige is...

[3:08:31] ze ervaren het zelf in elk geval niet zo.

[3:08:34] Dat gaven ze hier aan.

[3:08:35] En ik kan hun moedige beoordelen weer gelijk geven, want ik weet het ook niet.

[3:08:38] Maar kan er toch gekeken worden,

[3:08:39] wat er al ligt is fijn.

[3:08:41] Want anders zou niet heel veel werken om het nog te sturen.

[3:08:42] Maar toch, dat ze het gevoel hebben dat ze wel goed gehoord zijn,

[3:08:45] zou ik wel waarderen.

[3:08:48] De staatssecretaris.

[3:08:50] Ik heb binnenkorts

[3:08:52] ook weer twee contactmomenten met de Rijnmondse Alliantie.

[3:08:54] En ik zal dit ook wel met ze bespreken.

[3:08:56] en kijken of we daar inderdaad nader tot elkaar kunnen komen op dit punt.

[3:09:04] Dan heb ik een vraag van CDA.

[3:09:09] Kinderen met studieleningen bij duo.

[3:09:13] Even kijken, in sommige gemeenten moeten jongeren negen maanden wachten

[3:09:16] voor een gesprek over een opleiding.

[3:09:19] De duo schoolde ook niet opgelost.

[3:09:24] Mijn verzoek aan de Stads is ga naast jongeren staan,

[3:09:27] zorg ervoor dat ze krijgen wat ze nodig hebben.

[3:09:30] Het is inderdaad niet de bedoeling dat jongeren lang moeten wachten.

[3:09:33] Dat is niet oké.

[3:09:35] Ik heb met de VEG afgesproken dat ze dan contact opnemen met de gemeente om te kijken waar het

[3:09:41] probleem zit en waar extra geholpen kan worden.

[3:09:44] Vanuit de brede ondersteuning kan de gemeente ook op het vlak van onderwijs veel.

[3:09:50] Ik kan het natuurlijk alleen maar aanmoedigen.

[3:09:52] Samen met jongeren verken ik momenteel ook wat zij onder andere op het gebied van onderwijs

[3:09:56] voor hun toekomst nodig hebben om een nieuw start te maken.

[3:09:59] En zodra ik hier duidelijkheid over heb, dan ga ik dat delen met u.

[3:10:10] De heer Dijk.

[3:10:15] Ja, u heeft nog.

[3:10:16] U wel.

[3:10:19] Ja, voorzitter, ik besef mij in een keer dat ik in mijn eigen bijdrage niet eens een vraag

[3:10:24] heb gesteld over die duo-leningen, maar slechts een constatering en twee interruptiedebatjes

[3:10:30] heb gedaan.

[3:10:31] De vraag is natuurlijk, is deze staatssecretaris bereid om de schulden van kinderen van toeslag

[3:10:40] om ervoor te zorgen dat die dure schulden kwijtgescholden worden.

[3:10:43] Ik zei net al de reden waarom.

[3:10:45] Vaak ingezet om brood op de plank te krijgen.

[3:10:50] Het zou het meest...

[3:10:50] Ik denk dat het één van de dingen zou zijn die veel vertrouwen zou geven...

[3:10:54] en dat er een overheid is die aan de zijde van mensen staat.

[3:10:57] Ik merk dat er enige bereidheid is in deze Kamer om dat te doen.

[3:11:01] Dus ik vraag eigenlijk dezelfde...

[3:11:02] Ik heb eigenlijk dezelfde vraag aan de staatssecretaris...

[3:11:04] of ze bereid is om die schulden kwijt te schelden.

[3:11:07] De staatssecretaris.

[3:11:11] Volgens mij heeft mijn voorganger hier inderdaad uitgebreid over gesproken met DUO, met de VNG,

[3:11:23] met het ministerie van OC&W, om te kijken wat de mogelijkheden zijn en wat de onmogelijkheden

[3:11:29] zijn.

[3:11:30] Het is een complex onderwerp en waarom het complex is, is omdat je komt...

[3:11:40] Kijk, als er weer een regeling wordt opgetuigd, dan hebben we weer een regeling.

[3:11:46] En ik zou zo graag gewoon naar de mens willen kijken van wat is hier aan de hand...

[3:11:52] en hoe kunnen we mensgericht kijken hoe we iemand vooruit kunnen helpen.

[3:11:58] Als er sprake is van problematische schulden, als er sprake is van een problematische situatie,

[3:12:04] dat er dan maatwerk wordt geleverd om iemand vooruit te helpen.

[3:12:09] Maar een regeling bovenop die bloemkool van regelingen die we al hebben.

[3:12:15] Ik denk niet dat dat de hersteloperatie er makkelijker op maakt of eenvoudiger op maakt.

[3:12:25] Dus ik wil heel graag uitgaan vanuit de mens en kijken wat daarmee aan de hand is en hoe

[3:12:31] we die persoon dan verder kunnen helpen als daar hele ernstige problemen zijn.

[3:12:43] Een volgvraag hierop.

[3:12:45] Het is bekend dat het in totaal om 106.000 kinderen gaat, in totaal.

[3:12:54] Alle kinderen die dit toeslagenschandaal betreffen.

[3:13:00] Daar zit een deel tussen die inderdaad lening is aangegaan.

[3:13:06] Vorige staatssecretaris zei geregeld, er is geen wettelijke grondslag om in één keer dan die duoschilder kwijt te schelden.

[3:13:13] Deze staatssecretaris zegt, ik wil er best naar kijken, maar dat moet wel op een soort maatwerk manier zijn.

[3:13:19] Dan is mijn allereerste reactie daarop is, doe wat nodig is, vraag ons wat nodig is om

[3:13:26] het voor elkaar te krijgen.

[3:13:28] Ik zou bijna willen zeggen, van die 106.000 kinderen kun je via de leeftijd al ongeveer

[3:13:36] bepalen wie er wel of niet in aanmerking zou komen voor een duo-lening.

[3:13:41] Bel ze op, ga bij ze langs, inventariseer welke schulden er gemaakt zijn, dat is ook

[3:13:48] maatwerk.

[3:13:48] En kom met een voorstel.

[3:13:52] En scheld die schulden kwijt.

[3:13:54] Ja, klopt.

[3:13:56] Wauw.

[3:13:58] De staatssecretaris.

[3:14:04] Ik ben voor maatwerk.

[3:14:07] En indien uw Kamer dat wenst, dan ben ik bereid om te kijken wat de aanvullende mogelijkheden zijn om recht te doen aan het gevoel van onrecht bij de getroffen jongeren die hun gezin met een studielening hebben ondersteund.

[3:14:24] Maar waarom het een complex vraagstuk is...

[3:14:27] Kijk, er zijn ook jongeren die bijvoorbeeld hun studie gestopt zijn...

[3:14:31] en zijn gaan werken om het gezin te ondersteunen.

[3:14:35] Die hebben geen studielening afgesloten, maar die hebben ook wel...

[3:14:39] Nou ja, dus het is...

[3:14:41] Daarom wil ik gewoon naar de mens kijken.

[3:14:43] Dus ik wil maatwerk leveren.

[3:14:44] Ik wil kijken naar wat er aan de hand is in dit leven...

[3:14:47] en hoe kunnen we zorgen dat diegene weer op de rit komt.

[3:14:52] Ten slotte, de heer Dijk.

[3:14:54] Dank voor dit antwoord.

[3:14:56] Dat snap ik, wat u net zei, dat mensen hun studie zijn gestopt om aan het werk te gaan.

[3:15:01] Ik zei het net al een beetje, dat de ouders echt wel de solidariteit met kinderen ook van anderen voelen.

[3:15:09] En dan ga ik er gemakshalve toch even van uit, want het is niet allemaal gelijk meer te maken.

[3:15:13] Dat is helaas onmogelijk, omdat het al zo lang duurt.

[3:15:17] Maar ik denk dat we kunnen rekenen op die kinderen die niet een hoge duurschuld zijn aangegaan,

[3:15:22] dat ze solidariteit ervaren met andere kinderen die nu wel die dikke schulden hebben ingegaan.

[3:15:26] Ik weet dat dat ergens glad ijs is, maar ik heb liever dat dan dat er nog meer mensen in ellende blijven zitten.

[3:15:34] Ten slotte de staatssecretaris.

[3:15:38] Ja, ik blijf inderdaad bij het antwoord dat ik zojuist heb gegeven. Dank u wel.

[3:15:44] Ik kijk even naar de commissieleden of er vragen zijn die niet beantwoord zijn geworden in de eerste termijn.

[3:15:50] Met uitzondering van de punten waar de staatssecretaris in de tweede termijn op terugkomt.

[3:15:53] Dat zijn dossiers en de bak.

[3:15:56] Heel stiltjes twijfelt.

[3:15:57] Nou, het is een vraag naar aanleiding van de laatste reactie van over de duoschuld.

[3:16:01] Namelijk, ik hoor maatwerk en duoschuld.

[3:16:04] En daar gaat bij mij een lampje branden.

[3:16:06] Dat is namelijk de motie van onszelf en collega CDA van april.

[3:16:10] waarin we verzoeken om met maatwerk te komen voor duoschulden van jongeren.

[3:16:14] Dus als de antwoord is het blijft zoals het was, dan moeten we ook niet halse hoop gaan geven.

[3:16:20] Of gaat ze nu verder dan de motie hoe die toen uitgevoerd was?

[3:16:23] Dat is wel belangrijk om te weten hier.

[3:16:29] De staatssecretaris.

[3:16:32] Ook op deze vraag kom ik graag in de tweede termijn terug.

[3:16:36] Dank u wel.

[3:16:37] Dan zijn er geen vragen onbeantwoord gebleven.

[3:16:42] Kunnen we meteen door naar de tweede termijn.

[3:16:44] Ik stel voor anderhalve minuut.

[3:16:46] dus we proberen het kort en bondig te houden.

[3:16:47] En ik begin met de heer Ergin.

[3:16:49] Ja, voorzitter, dank je wel.

[3:16:52] Ik wil de staatssecretaris bedanken voor de toezegging op het onderwerp dossiers.

[3:17:02] Ik kijk ook even naar de voorzitter.

[3:17:04] Er was niet echt een toezegging zoals we hier gewend zijn,

[3:17:07] maar ik zou dat wel graag ergens geregistreerd, ergens vastgesteld willen hebben,

[3:17:11] want dit is echt wel een piketpaal die we hier vandaag slaan.

[3:17:15] Een hele mooie beweging.

[3:17:16] Dus ik kijk ook even naar de voorzitter.

[3:17:18] Maar dat wil ik ook graag ergens ook gewoon vastgelegd hebben.

[3:17:25] En voorzitter, ik heb eigenlijk met een dubbel gevoel geluisterd naar de staatssecretaris.

[3:17:32] Op heel veel antwoorden, vragen kregen wij wollige beantwoording.

[3:17:37] Maar ik vond op het gebied van dossiers zag ik wel de staatssecretaris met de pit.

[3:17:43] De staatssecretaris die hier echt werk van gaat maken.

[3:17:46] Voorzitter, dat denkt mij eigenlijk tot de conclusie dat ik, ondanks op alle andere onderwerpen de

[3:17:52] beantwoording misschien niet heel erg was die ik had verwacht, geef ik deze staatssecretaris de

[3:18:00] voordeel van de twijfel. Ik ben zelf ook bestuurder geweest, ik weet dat het soms tijd kost om in een

[3:18:07] arena te handelen. Ik weet dat het soms ook moeilijk is. De voorzitter is ook bestuurder geweest, dat

[3:18:13] dat weet ik toevallig ook, en dat je soms tijd nodig hebt om je tanden te laten zien.

[3:18:18] Ik wens de staatssecretaris daar heel veel sterkte bij.

[3:18:22] En ik vraag ook hierbij een tweeminutesdebat aan

[3:18:24] om moties in te dienen en nadere voorstellen te doen.

[3:18:28] Ook omdat er een aantal moties zijn die ook al zijn genoemd, de motie van Baarle,

[3:18:32] maar ook de motie Azarkan, die eigenlijk ook niet helemaal zijn uitgevoerd.

[3:18:36] En daar wil ik gewoon nog even met de staatssecretaris er nog over hebben.

[3:18:41] Dank u wel.

[3:18:44] Voorzitter, dank u wel. Ook dank voor de beantwoording.

[3:18:48] Ik voel ook, soms de beantwoording vond ik een beetje breed en, nou ja, zeg maar wollig ook dan.

[3:18:53] Maar toch begrijp ik ook dat de staatssecretaris wat tijd nodig heeft om het allemaal in een of andere vorm te geven.

[3:18:58] Dat is het niet mijn, het begin heb ik gemist van de beantwoording, dus daar wil ik even rustig over nadenken.

[3:19:01] Want toen was ik er niet, maar voor mijn excuses.

[3:19:03] Maar ik zit toch nog met wat dingetjes op totale herstel.

[3:19:06] Ik ben ook blij dat een twee minutenbat is aangevraagd.

[3:19:08] En ik kijk ook uit naar de beantwoording in de tweede termijn nog over de BAK

[3:19:11] en over de dossiersopenbaring.

[3:19:12] Dus daar laat ik het voor nu even bij.

[3:19:14] Voorzitter, dank u wel.

[3:19:15] Mevrouw Heijten.

[3:19:17] Dank u wel, voorzitter.

[3:19:18] Ik zal even iets uitgebreider gebruik maken van deze tweede termijn.

[3:19:23] In ieder geval eerst ook hartelijk dank voor de uitleg.

[3:19:26] Maar ik wil toch nog bijna een soort van herhaling maken en ook input meegeven voor het gesprek

[3:19:32] wat de staatssecretaris heeft toegezegd aan te gaan met de Stichting Gelijkwaardig Herstel.

[3:19:37] En daarbij, voorzitter, wil ik aangeven, het gaat uiteraard vandaag niet om Groningen.

[3:19:41] Maar ik wil een beetje in navolging van de heer Feilbrief ook graag vanuit mijn ervaring

[3:19:46] daar een aantal zaken meegeven aan de staatssecretaris, zodat we leren van fouten die daar zijn gemaakt

[3:19:51] en de successen die daar zijn gerealiseerd.

[3:19:54] Er zijn vele overeenkomsten namelijk met het toeslagendossier.

[3:19:58] Ook in Groningen was de zaak volledig vastgelopen.

[3:20:00] Toenmalige nationaal coördinator Groningen Hans Alders zei het heel treffend.

[3:20:03] Vertrouwen komt te voet en gaat de paard, en hier hebben de paarden wel heel hard gelopen.

[3:20:09] Ook in Groningen was het een overheidsfale van ongekende proporties, maar uiteindelijk

[3:20:14] is de moeizame weg omhoog wel begonnen.

[3:20:17] En een van de belangrijkste oorzaken hierbij is, en dat heb ik gisteren ook al gezegd,

[3:20:20] het feit dat toenmalig staatssecretaris Velbrief naar Groningen toeging, een blijvende dialoog

[3:20:25] in de vorm van gesprekken met gedupeerden en andere belanghebbenden aanging en pal voor

[3:20:31] voor de Groningers ging staan.

[3:20:33] Pal voor de Groningers ging staan.

[3:20:35] Ook in Groningen deden verhalen de ronde

[3:20:37] dat er misbruik werd gemaakt

[3:20:38] van de regelingen die hij instelde.

[3:20:40] Maar hij had de moed om vol te houden.

[3:20:43] Hij deed een moreel appel op mensen

[3:20:44] om daar geen misbruik van te maken,

[3:20:46] maar ging door op de ingeslagen weg

[3:20:48] omdat het de enige weg vooruit was

[3:20:50] die de gedupeerde weer perspectief gaf.

[3:20:53] Licht aan het eind van de tunnel.

[3:20:55] Daarmee werden er kleine stapjes gezet

[3:20:57] om het vertrouwen te herstellen.

[3:21:00] Ik heb me de afgelopen periode vaak afgevraagd hoe goed die periode-ouders zich voelen als

[3:21:05] er weer een artikel verschijnt waarin de Stichting Gelijkwaardig Herstel weer vraagtekens krijgt.

[3:21:11] Er zouden te hoge bedragen worden uitgekeerd zonder een zorgvuldig controlemechanisme.

[3:21:16] Daarmee worden ook de ouders dus weer gewantrouwd.

[3:21:20] Natuurlijk moeten we zorgvuldig omgaan met belastinggeld, maar ik vind het onbegrijpelijk

[3:21:24] dat een methode wordt ondermijnd die kan rekenen op brede steun van de Kamer,

[3:21:28] die is uitgedacht door vele specialisten, die het vertrouwen genieten van de gedupeerde ouders,

[3:21:33] die aan toonbaar vaart maakt en helpt om een streep te kunnen zetten achter de financiële afhandeling,

[3:21:39] zodat gedupeerden daarna pas echt kunnen toekomen aan echt herstel.

[3:21:43] Daarvoor moet dat eerst zijn gedaan.

[3:21:45] Dus NEC wil vertrouwen uitspreken in de gekozen route met deze spoedcommissie,

[3:21:50] commissie, daarbij aangeven dat het echt van belang is dat er gekeken wordt naar

[3:21:54] die integrale oplossing. De mens centraal komt te staan met specifiek aandacht voor

[3:21:58] de jeugd. Dank u wel. Mevrouw Inge van Dijk. Dank u wel, voorzitter.

[3:22:04] Organiseren een oplossing waar de ouders te maken hebben met één loket waarbij

[3:22:07] ouders hun verhaal doen en geluisterd wordt door degenen die herstel moeten

[3:22:10] bieden en er met de ouders gewerkt wordt aan één voorstel voor financieel herstel,

[3:22:14] emotioneel herstel, brede ondersteuning en de schulden duurt op een locatie in de

[3:22:17] buurt van de ouders regionaal dus. De staatssecretaris geeft aan ook naar dit

[3:22:21] ene loket toe te willen en dat vind ik echt goed nieuws.

[3:22:25] Ik snap ook dat we er vandaag niet zijn en dat we er morgen ook niet zijn, maar ik

[3:22:28] wil de staatssecretaris echt vragen of ons continu te blijven vragen wat ze

[3:22:32] nodig heeft aan druk, moties, noem maar op, om te zorgen dat we er echt snel gaan

[3:22:36] komen, want we kunnen gewoon niet meer wachten.

[3:22:39] Dan heb ik nog een vraag, maar misschien heeft ze daar nu nog geen antwoord op, of

[3:22:42] dit een overheidsloket is, ja of nee. Dan een onderwerp waarbij het eigenlijk

[3:22:47] een aantal debatten niet meer over hebben gehad, maar ik net in een schorsing wel terecht over werd

[3:22:52] aangesproken, zijn de uithuisgeplaatste kinderen. Ik denk dat het goed is dat we daar ook weer een

[3:22:56] keer goed over bijgepraat worden, misschien beginnend met een brief. Wat is de actuele

[3:23:00] status daarvan, zodat we de volgende keer echt bij een debat kunnen betrekken. Het dossier is

[3:23:05] belangrijk dat ze daar stap in wil zetten, ook te vragen om hier ons actief over op de hoogte te

[3:23:10] houden wat er nu gebeurt en wat daar de resultaten van zijn. En tenslotte dan die kinderen, want ik

[3:23:15] eigenlijk toch een tegenstrijdigheid. Enerzijds, in november krijgen kinderen een herinneringsbrief,

[3:23:19] eventueel een flyer, maar een van de jongeren gaf gisteren heel nadrukkelijk aan, maar dat werkt

[3:23:23] nou juist niet. Ik wil gewoon iemand die aan mij vraagt, hoe gaat het nou eigenlijk met je? Wat

[3:23:28] heb jij nodig? En zeker als we zeggen, we willen naar een maatwerkoplossing toe, ja we kunnen

[3:23:32] natuurlijk geen maatwerk leveren als we kinderen niet spreken. Dus mijn echte oproep is, laat ze

[3:23:38] niet los, ga ze benaderen, proactief en zorg dat we in dat gesprek inderdaad maatwerk met

[3:23:45] want zoals het nu gaat, brieven sturen, herinneringsmedia,

[3:23:48] zo werkt het gewoon niet bij de jongeren.

[3:23:49] Dank u wel, voorzitter.

[3:23:51] De heer Veldbrief.

[3:23:52] Ja, voorzitter, heel kort.

[3:23:54] Ik heb volle vertrouwen in de intenties van de staatssecretaris,

[3:23:57] maar ik denk wel dat het haar zou helpen als ze ons haar laten helpen.

[3:24:04] Dus met andere woorden, roep, geef ons nou de kracht

[3:24:07] en geef ons ook de ruimte om de staatssecretaris te helpen

[3:24:12] met moties, met wat ook.

[3:24:13] Een van de dingen die ook bij Groningen veranderde, was dat ik samen met de Kamercommissie

[3:24:18] is daar heel belangrijk in geweest.

[3:24:20] Omdat ik continu door de collega's achter me volder werd gezeten om dingen te doen.

[3:24:28] Dat zullen we bij u ook gaan doen.

[3:24:30] Dat is dus niet slecht bedoeld, dat is eigenlijk alleen maar goed bedoeld.

[3:24:33] Maar het zou gewoon helpen als we gewoon steeds concreet...

[3:24:36] Wat mij opvalt in even kort een paar maanden hier, is dat de Kamer nogal eens denkt dat

[3:24:41] Als er een motie wordt ingediend, dat er dan ergens een wissel wordt omgezet

[3:24:45] bij de overheid en dat het direct wordt uitgevoerd.

[3:24:47] Maar de overheid is een mammoetanker, die ouders staan heel goed.

[3:24:51] Het duurt allemaal lang, het gaat allemaal moeizaam.

[3:24:53] Dus probeer ons nou te gebruiken om u te helpen om hen te helpen.

[3:24:58] Dat is volgens mij mijn oproep.

[3:25:00] En wat daarvoor nodig is, als daar geld voor nodig is,

[3:25:03] gebruiken we ons als het brekenijzer richting het ministerie van Financiën.

[3:25:08] We gaan gewoon helpen.

[3:25:10] Dank u wel.

[3:25:12] Mevrouw Rikkers.

[3:25:13] Dank u wel, voorzitter.

[3:25:15] Ook ik wil heel graag de staatssecretaris bedanken

[3:25:17] voor de inzet die ze nu doet

[3:25:19] en de beantwoording van alle vragen.

[3:25:24] Het blijft lastig.

[3:25:26] En dat ligt niet aan de staatssecretaris,

[3:25:27] dat ligt gewoon aan het hele proces.

[3:25:31] Ik zou heel graag willen dat de uitkomst

[3:25:33] van het gesprek met de BAK

[3:25:35] dat u dat kan samenvoegen met

[3:25:36] de brief die u gaat sturen over SGH.

[3:25:40] wat daar concreet uitkomt, zodat we dat in december, in het commissiedebat dat we met z'n allen gaan

[3:25:45] aanvragen, nog kunnen bespreken.

[3:25:50] U heeft terecht benoemd dat wij de afgelopen dagen heel veel tegenstrijdige verhalen hebben gehoord.

[3:25:57] Die heb ik inderdaad ook gehoord, maar ik heb één hele grote rode draad gehoord, en dat is

[3:26:02] luister naar de mensen, vraag mensen en stop met het lezen in dossiers en stop met mensen

[3:26:11] Ik weet dat u dat persoonlijk niet doet, maar ik weet ook dat het in processen vaak zo werkt.

[3:26:17] Ik heb vroeger als boekhouder altijd geleerd dat vertrouwen goed is en dat het veel beter is om te controleren.

[3:26:21] Ik weet ook dat het ministerie van Financiën toch heel veel boekhouder is.

[3:26:26] Dus die hebben dat ook geleerd.

[3:26:28] Maar ik heb vroeger ook iets anders geleerd.

[3:26:30] En dan kreeg ik te horen dat ik iets moest doen, iets moest regelen en mensen niet moest teleurstellen.

[3:26:35] Dus dat is mijn opdracht.

[3:26:38] Dank u wel.

[3:26:39] De heer Dijk.

[3:26:42] Dank u wel.

[3:26:42] Voorzitter, een paar dingen.

[3:26:44] Sommige zijn al gezegd, maar ik haal ze dan toch even.

[3:26:48] De uitspraken over de dossiers.

[3:26:50] U zou met een globale inschatting in de tweede termijn komen, wanneer dat dan ongeveer zou zijn.

[3:26:56] Ik zei nogmaals, ik doe een beroep op de Kamer om te doen wat vervolgens nodig is.

[3:27:01] Hetzelfde geldt bij de duo-schulden.

[3:27:02] Daar zou u straks ook in de tweede termijn even op terugkomen.

[3:27:05] U had het over aanvullende maatregelen en maatwerk.

[3:27:08] En volgens mij in verleng van het heer Stultien zei, ja,

[3:27:11] er is een motie over maatwerk en duurschulden.

[3:27:13] Die is al een keer aangenomen.

[3:27:14] Ik denk dat we een stap verder moeten moeten zetten.

[3:27:17] En ik ben benieuwd naar hoe de staatssecretaris in tweede termijn op reageert.

[3:27:21] Anders dan moeten we, denk ik, toch als Kamer met een met een voorstel komen.

[3:27:25] De Stichting Gelijkwaardig Herstel zou daar terugkomen op succesblokkades.

[3:27:31] Volgens mij is dat goed.

[3:27:32] Ook daarmee in gesprek gaan, bedoel ik, met de stichting.

[3:27:34] Volgens mij is dat goed, want dat was ook een van de punten die naar voren kwam.

[3:27:37] Maar inderdaad, wat mevrouw Van Dijk zei, we moeten het weer een keer hebben op vrij korte termijn

[3:27:43] over de uit huis geplaatste kinderen en hoe het daar nu mee zit.

[3:27:47] Het persoonlijk contact van kinderen, volgens mij is dat ook echt heel erg noodzakelijk.

[3:27:51] We hebben gisteren ook weer een aantal keren gehoord.

[3:27:54] En tot slot, inderdaad, gebruik de Tweede Kamer als breekijzer waar die nodig is.

[3:28:00] En daarbij wil ik ook zeggen, gebruik al die welwillende mensen die wij de afgelopen tijd

[3:28:05] ook hier over de vloer hebben gehad en die wij als wij daarna op bezoek gaan...

[3:28:12] Er zijn zoveel wilwillende mensen die ons en mij ook benaderen.

[3:28:16] Gebruik hen als brekenijzer als het even niet lukt.

[3:28:20] De heer Stultjens.

[3:28:22] Dank u voorzitter. Ik zit hier met gemengde gevoelens.

[3:28:27] Het positieve is eigenlijk best verrassend dat we als Kamer een keer best een gezins zijn.

[3:28:30] Vond ik zelfs van de VVD goed.

[3:28:34] Morgen hebben we een belastingplan, dan zal het heel anders zijn.

[3:28:36] maar vandaag, dat is ook mooi om te zien, dat het best kan.

[3:28:39] Nou, dat weet ik wel.

[3:28:42] Voor de staatssecretaris geldt inderdaad goede bedoelingen, goede intenties.

[3:28:45] Dat zien we, denk ik, allemaal.

[3:28:47] Het probleem is wel, de problemen van de auto's zijn te groot voor alleen goede bedoelingen en intenties.

[3:28:53] En dan is het toch vervelend om te zien, ook wel onbevredigend,

[3:28:56] dat we een half jaar geleden debat hebben gehad voor de zomer over gelijkwaardig herstel.

[3:29:01] En waar staan we nu? Zes weken pilot en we wachten op de reactie.

[3:29:04] Dat vind ik gewoon onbevredigend, stel het gaat voor de motie rondom de bak.

[3:29:07] Het is ook zonde van onze eigen sprekentijd en interrupties,

[3:29:09] want dan kun je niet andere onderwerpen benadrukken.

[3:29:11] Eigenlijk moet ik nu mijn tijd besteden aan niet uit te voeren moties.

[3:29:13] En dat is, nou, zacht gezegd, vervelend.

[3:29:17] Het tweede punt wat ik wil noemen is, de staatssecretaris gaat een nieuwe commissie inroepen,

[3:29:21] met als één van de argumenten aanbevelingen worden vaak niet opgevolgd.

[3:29:25] Dat herken ik enorm.

[3:29:27] Dus ik wil het graag ook meenemen in de reactie op dit rapport.

[3:29:30] Ik hoop dat alle negentien aanbevelingen inderdaad worden opgevolgd.

[3:29:32] En dan zal ik voor de kerst zullen we dat gaan zien.

[3:29:35] En tot slot, wij gaan als Kamer natuurlijk weer over tot de orde van de dag.

[3:29:38] Maar wat een van de ouders deze week ook zei, voor ons is dit elke dag aan de orde.

[3:29:43] Deze hersteloperatie, dat moeten we elkaar niet vergeten.

[3:29:49] Dank u wel. Ik heb daar niks aan toe te voegen in de tweede termijn.

[3:29:52] Ik kijk naar de staatssecretaris. Kunnen we meteen door met de tweede termijn?

[3:29:55] Heeft u even een schorsing nodig?

[3:29:57] Ja, ik heb helaas wel heel even een schorsing nodig.

[3:30:06] Ik schors tot tien over half zeven.

[3:41:35] Ik zou iedereen willen vragen om zijn of haar plek weer in te nemen.

[3:42:36] Dank u wel allemaal.

[3:42:37] Ik wil graag de staatssecretaris het woord geven voor haar tweede termijn.

[3:42:45] Dank u wel, voorzitter.

[3:42:49] Ik zal beginnen met beantwoorden van de vragen die nog te zijn blijven liggen voor de tweede termijn.

[3:42:56] Wanneer gaan we iets merken van de dossiers?

[3:43:00] Wanneer gaan ouders iets merken?

[3:43:01] Op welke termijn kan er iets van de stappen verwacht worden?

[3:43:05] Zoals gezegd, ik pak dit met grote urgentie op.

[3:43:09] Ik ga dus nu inderdaad direct die twee controlestappen schrappen.

[3:43:13] Ik ga advies vragen aan de autoriteit persoonsgegevens en aan externe juristen over het ongelakt

[3:43:20] verstrekken.

[3:43:22] Ik verwacht dat het schrappen van de controlestappen zal leiden tot forse versnelling.

[3:43:27] Ik kan u in ieder geval toezeggen dat ik in de volgende voortgangsrapportage zal informeren

[3:43:33] over de effecten.

[3:43:39] U kunt ervan op aan dat ik dit echt met grote urgentie oppak.

[3:43:43] Ik vind het gewoon een belangrijk onderwerp.

[3:43:51] Dan nog een vraag van mevrouw Van Eyck van de VVD.

[3:43:57] Waarom mag je niet naar de bak als je bezwaar gegrond is verklaard?

[3:44:01] Als je een bezwaar hebt ingediend en het bezwaar wordt gegrond verklaard, dan heeft de bak juridisch

[3:44:11] natuurlijk geen toegevoegde waarden meer.

[3:44:14] Zoals u ook al gehoord en kunt lezen in de voortgangsrapportage, is de capaciteit van

[3:44:21] de bak echt heel schaars.

[3:44:23] Daarom proberen we ook echt in te zetten op de bezwaren waar wel inhoudelijk de diepte in moet

[3:44:29] en waar er wel nog discussie is over of het wel of niet gegrond is.

[3:44:35] Dan heb ik nog een vraag over hoe er opvolging is gegeven aan de motie-stultjens van Dijk.

[3:44:44] Waarom ga ik niet in gesprek over de nadelige gevolgen?

[3:44:48] Volgens mij heb ik toegezegd dat er in gesprek gegaan gaat worden met de BAK en dat er inderdaad

[3:44:53] verslag wordt gedaan hiervan en dat dat ook samengevoegd zal worden met het verslag van

[3:44:57] de SGH.

[3:44:59] Voor de kerst.

[3:45:00] Het wordt een drukke kerst.

[3:45:11] Dan nog een openstaande vraag over de duo-leningen, de studieleningen.

[3:45:21] Ik heb inderdaad gezegd dat ik het belangrijk vind dat er maatwerk komt en dat je de mens

[3:45:25] centraal stelt en dat je kijkt naar de mens.

[3:45:30] Ik wilde in ieder geval voorstellen om qua uitvoeringsproblematiek en wat dit voor uitvoeringsdingen

[3:45:38] kan betekenen, om te vragen aan de Spoedadviescommissie om dit ook tegen het licht te houden, ook

[3:45:45] gezien het feit dat we inderdaad ook de jongeren gaan betrekken daarin en dat we ook gaan bekijken

[3:45:49] hoe we de jongeren kunnen vooruithelpen.

[3:45:51] Dus ik denk dat dit ook een belangrijk onderwerp is om daarin mee te nemen.

[3:45:56] En dit zal dan op een later moment terugkomen.

[3:46:02] Dat zijn volgens mij de vragen die zijn blijven liggen.

[3:46:06] Even rond.

[3:46:07] Dan wil ik u bedanken voor het goede en belangrijke...

[3:46:14] Sorry, nog een verdoudingsvraag?

[3:46:16] U heeft het over de volgende voortgangsrapportage, maar even voor mijn beeld, wanneer komt dat?

[3:46:25] Die komt in februari.

[3:46:31] Wil ik u bedanken voor dit gesprek.

[3:46:35] We hebben veel besproken.

[3:46:37] De bloemkool is volgens mij bijna helemaal besproken.

[3:46:41] Het is een complexe hersteloperatie.

[3:46:46] Het is op heel veel punten emotioneel, zwaar, lastig.

[3:46:54] Maar ik ben dit werk gaan doen omdat ik de ouders wil helpen.

[3:46:59] omdat ik een jongerenperspectief wil geven.

[3:47:03] En ik vind het fijn om te horen dat u mij daarbij wilt helpen.

[3:47:08] Maar ik wil ook in gesprek met de ouders...

[3:47:11] en ook met iedereen die hier een positieve bijdrage aan kan leveren.

[3:47:15] Want ik geloof er echt in dat dit echt een maatschappelijke opgave is...

[3:47:19] om dit vooruit te helpen...

[3:47:22] en om ervoor te zorgen dat iedereen zo goed mogelijk geholpen wordt...

[3:47:26] om weer perspectief te krijgen.

[3:47:27] en om iets moois te maken van het leven.

[3:47:31] Dank u wel.

[3:47:33] Dank u wel, staatssecretaris.

[3:47:35] Dan zijn we aan het eind gekomen van deze vergadering.

[3:47:37] Ik neem met u nog even de toezeggingen door die zijn gedaan tijdens dit commissiedebat.

[3:47:43] Aan de hele commissie, de staatssecretaris zal de Kamer het Berendschotrapport over de

[3:47:46] CWS zo spoedig mogelijk aan de Kamer toezenden.

[3:47:49] Aan het lid Inge van Dijk, de staatssecretaris zal de reactie op het advies van de CWS en

[3:47:53] de vergelijkbaarheid met de SCH eind dit jaar aan de Kamer toezenden.

[3:47:59] Aan het lid Stultjes en het lid Veldkief, de staatssecretaris, zal ten aanzien van de elf

[3:48:03] succesblockades die zijn aangegeven door de SGH de Kamer voor het kerstreces schriftelijk informeren

[3:48:07] aan wat de staatssecretaris met de blockades gaat doen.

[3:48:09] De staatssecretaris zal tevens met de SGH in gesprek gaan en de Kamer voor het kerstreces

[3:48:13] schriftelijk informeren over dit overleg door middel van een verslag.

[3:48:17] Aan het lid Ergin, de staatssecretaris, zal de Kamer nader informeren in de volgende

[3:48:21] voortgangsrapportage over de verbeteringen in het beschikbaarstellen van dossiers en het

[3:48:23] mogelijk ongelakte beschikbaarstellen van dossiers.

[3:48:27] Aan het lid Stultjes zal de staatssecretaris met de BAK in gesprek gaan over een oplossing

[3:48:30] voor het raadplegen van de BAK op grond van de ingediende motie en de Kamer schriftelijk

[3:48:33] informeren voor het kerstreces.

[3:48:36] Aan het lid Veldk heeft de staatssecretaris met de VNG in gesprek gaan over de brede ondersteuning

[3:48:40] aan de Kamer naderen informeren.

[3:48:43] En aan het lid Vlotters zal de staatssecretaris de schriftelijke vragen van het lid Vlotters

[3:48:45] binnen drie weken beantwoorden.

[3:48:48] Ik zie mevrouw Heijten.

[3:48:50] Voorzitter. Ik mis twee toezeggingen die gedaan zijn aan mij.

[3:48:53] De eerste is dat ik heb gevraagd en toegezegd gekregen dat wij als commissie worden betrokken

[3:49:03] De tweede is de rondetafelsetting, dat wij in gesprek gaan als de uitkomsten van de spoedcommissie er zijn.

[3:49:13] Dus dat zijn twee toezeggingen die aan mij zijn gedaan.

[3:49:15] Die laatste twee zijn ook punten die wij volgens mij als commissie onder elkaar in de procedurevergadering

[3:49:21] met elkaar verder kunnen bespreken en afstemmen.

[3:49:23] Dus ik zal hem daar laten terugkomen, ervan uitgaan dat de staatssecretariat natuurlijk aan mee zal werken.

[3:49:28] maar het hoort formeel wel bij de commissie thuis.

[3:49:32] Voorzitter, volgens mij mis ik ook een toezegging, niet richting mij, maar richting een andere collega,

[3:49:36] over een reactie op de dertig voorstellen van de alliantie Rijnmond.

[3:49:42] Ik weet aan wie die toezegging gericht was, maar daar was volgens mij wel een toezegging over.

[3:49:47] Ja, de staatssecretaris heeft die toezegging volgens mij gedaan.

[3:49:54] Er is toegezet dat ze... Ze gaat al twee keer met zijn spreker de komende tijd,

[3:49:57] en dan gaat ze het aankaarten en dat is formeel geen toezegging, want er komt geen brief over.

[3:50:01] Maar we gaan ervan uit dat ze het goed bespreekt en dat we dat...

[3:50:05] We geven het vertrouwen dat het gewoon wordt uitgevoerd.

[3:50:07] Nee, goed, ik mag ervan uitgaan ook dat het in de voortgangsrapportage dan ergens een plekje zou kunnen krijgen.

[3:50:11] Ja, dan zijn we aan het einde gekomen van deze vergadering.

[3:50:19] Ik bedank iedereen voor hun aanwezigheid, met name ook de mensen op de publieke tribune,

[3:50:22] dat u het weer heeft uitgezet en ons heeft willen aanhoren.

[3:50:26] En ik zou zeggen tot een volgende keer, maar eigenlijk hoop ik niet dat ik u nog heel vaak moet zien,

[3:50:31] maar het zal ongetwijfeld nog een vervolg gegeven worden.

[3:50:33] Ik sluit deze vergadering.