Artikel 100-brief over de verlenging van de Nederlandse force protection bijdrage aan de NAVO Missie Irak

[0:00:04] Nou, welkom allemaal bij de technische briefing over de artikel 100-brief Navolmissie in Irak.

[0:00:12] We zijn voor de mensen die digitaal meekeken even iets verlaat omdat de plenaire stemmingen wat uitliepen.

[0:00:19] In ieder geval verharten welkom aan de gasten en aan collega Karaman.

[0:00:24] En ik verwacht dat een aantal andere collega's nog wel binnen druppelen, maar we gaan omwille van de tijd gewoon beginnen.

[0:00:31] Het is ook later nog terug te zien.

[0:00:32] We koersen op een eindtijd rond vijf uur in verband met de agenda.

[0:00:37] Maar het is geen harde eindtijd. Sommige collega's zullen dan verlaten.

[0:00:40] Welkom aan collega Van den Burg.

[0:00:42] En dan wil ik allereerst de gasten het woord geven.

[0:00:45] De heer Jurgens.

[0:00:47] Dank u wel, voorzitter.

[0:00:49] Dank u wel aan de commissie dat we de gelegenheid hebben om deze technische briefing te geven.

[0:00:53] Misschien heel kort.

[0:00:55] Ik zal als directeur veiligheidsbeleid van buitenlandse zaken kort de aftrap doen.

[0:00:59] Daarna zal het hoofd Marschrek toelichting geven op de situatie in Irak.

[0:01:03] directeur MIVD op het veiligheidsbeeld,

[0:01:06] directeur operatie van defensie op de militair-operationele aspecten

[0:01:11] en directeur stabiliteit op de inzet van de stabiliteitsprogramma in Irak.

[0:01:20] We zullen proberen het compact te houden, zodat er voldoende ruimte is voor vragen.

[0:01:24] Misschien heel kort, de allereerste reden waarom we hier zijn,

[0:01:29] de strijd tegen ISIS, en die moeten we voortzetten.

[0:01:31] De Nederlandse en Europese veiligheid is gebaat bij een stabiel en veilig Irak en de internationale

[0:01:39] inspanningen, waaronder die van de NAVO, leveren een belangrijke bijdrage in het duurzaam verslaan

[0:01:43] van ISIS en aan het voorkomen van een heropleving die zou kunnen leiden tot hernieuwde instabiliteit

[0:01:49] en ook ontheemding.

[0:01:52] En ook al lijkt ISIS verzwakt in Irak, het is nog altijd actief in Irak en in Syrië.

[0:01:58] NMI beoogt op lange termijn en in kleine stapjes, met erkenning voor de bescheiden rol die Nederland

[0:02:06] in het grote geheel heeft, de Iraakse autoriteit beter in staat te stellen verder instabiliteit

[0:02:11] en die heropleving van ISIS en andere terroristische organisaties te voorkomen.

[0:02:15] En daarbij is de samenhang tussen diplomatieken en het stabilisatieinzet van belang.

[0:02:21] Zoals u weet is NMI een militaire non-combat missie die de Iraakse autoriteiten adviseert

[0:02:27] over de versterking van de veiligheidssector, onder meer om Irak beter in staat te stellen

[0:02:32] om weerstand te bieden aan ISIS en andere bedreigingen van instabiliteit.

[0:02:36] Nederland voert tot mei 2025 het commando van de missie en Nederland draagt bij met een

[0:02:42] helikopterdetachement en met force protection.

[0:02:44] De commandant is het boegbeeld van de Nederlandse aanwezigheid in de missie en het is van belang

[0:02:50] om de force protection bijdrage in stand te houden voor de duur van de Nederlandse commando

[0:02:54] van de missie.

[0:02:54] Dus tot en met juni 2025.

[0:02:57] En daarmee is het, waar we het over hebben, geen nieuwe uitzending, maar een verlenging.

[0:03:05] Nederland leeft met ongeveer 145 personen, ongeveer de helft van de mobiele force protection

[0:03:09] van NMI.

[0:03:10] En die is van essentieel belang om de activiteiten van NMI te kunnen laten plaatsvinden.

[0:03:17] De Nederlandse bijdrage wordt zowel door de Iraakse autoriteiten als de NAVO zeer gewaardeerd

[0:03:22] en is daarmee ook een belangrijke bijdrage in de burden-sharing onder de NAVO.

[0:03:29] Zo blijven we een belangrijke rol spelen en zorgdragen voor de veiligheid van de missie,

[0:03:34] de mensen, onze mensen in de missie, het vermogen van Irak om ISIS tegen te gaan en de internationale

[0:03:42] rechtsorde te bevorderen.

[0:03:44] Deelname van Nederland en andere internationale partners aan de missies in Irak staat daarnaast

[0:03:48] steeds meer in het teken van het weerbaar maken van Irak tegen invloeden van buitenaf.

[0:03:53] Dat komt ook vaak aan de orde in uw Kamer, met name de invloeden van Iran.

[0:03:58] En medegelet op het risico van de Iraanse as,

[0:04:01] die ook de veiligheid van andere landen in de regio, waaronder Israël, bedreigt.

[0:04:06] Ten slotte, bescheidenheid blijft ook gepast.

[0:04:08] We moeten de bescheiden omvang en opdracht van de missie

[0:04:11] en de Nederlandse bijdrage niet uit het oog verliezen,

[0:04:14] zeker in relatie tot de grote uitdagingen

[0:04:16] waar de Iraakse veiligheidsdiensten voor staan.

[0:04:18] En die zullen in de komende jaren ook nog voortduren.

[0:04:21] Dan wil ik graag het woord geven aan mijn collega Pieter.

[0:04:26] Dank je wel, Wouter.

[0:04:29] Goedemiddag.

[0:04:30] Ik zal even een korte, echt heel korte

[0:04:31] schets geven van de politieke situatie op dit moment in Irak.

[0:04:36] Ondanks een fragiele stabiliteit zit de

[0:04:38] regering van Soedanië nu bijna 2,5 jaar in het zadel en werkt gestaag door aan het

[0:04:44] uitvoeren van het regeringsprogramma waarbij de focus ligt op het behouden van de

[0:04:48] stabiliteit, investeringen in infrastructuur, ziekenhuizen en scholen.

[0:04:52] We vorderen van basisvoorzieningen en het tegengaan van corruptie.

[0:04:56] Sinds het formele terugtreden van Muqtada al-Sadr van het politieke toneel is het Shia

[0:05:01] Coordination Framework, het SCF, de belangrijkste politieke speler.

[0:05:06] Het SCF is een verzameling van verschillende voornamelijk pro-Iraanse politieke partijen

[0:05:11] waarvan een aantal nauwe banden onderhoudt met aan Iran geleerde milities in Irak.

[0:05:18] Er is echter ook sprake van interne verdeeldheid over zowel binnenlandse als buitenlandse aangelegenheden.

[0:05:23] Denk hierbij aan de spanningen in de zogenaamde betwiste gebieden, de verdeling van olie- en

[0:05:28] gasinkomsten en de parlementsverkiezingen in 2025.

[0:05:32] Ondanks de verkiezing van een parlementsvoorzitter onlangs, Mashadani, en de verkiezingen in

[0:05:37] de Koerdische regio heerst er ook verdeeldheid in de Soenitische en Koerdische huizen.

[0:05:42] De verdeeldheid binnen Irak vraagt van premier Soudani nog altijd een behoorlijke balanceeract

[0:05:47] ten behoeve van zijn positie en de stabiliteit van Irak.

[0:05:51] Dit zien we bijvoorbeeld op het punt van de aanwezigheid van buitenlandse troepen.

[0:05:55] De veranderende veiligheidssituatie in Irak en de regionale escalatie – Gaza, Libanon,

[0:06:01] Syrië, Rode Zee – versterken de al langer bestaande politieke spanningen over de aanwezigheid

[0:06:06] van Amerikaanse en coalitietroepen in Irak.

[0:06:10] Premier al-Sudani steunt de aanwezigheid van de internationale coalitie openlijk en recent

[0:06:16] is dat ook weer bevestigd in gesprekken met onze ambassadeur in Baghdad.

[0:06:19] Maar in de regering zitten ook uitgesproken tegenstanders.

[0:06:23] De ontwikkelingen in de regio leiden het afgelopen jaar weer tot toenemende politieke druk vanuit

[0:06:28] verschillende delen van het SCF op al-Sudani, ook via het parlement, om het vertrek van de

[0:06:33] anti-ISIS-operatie OIR uit Irak te realiseren.

[0:06:39] In zijn balanceeract beweegt premier al-Sudani zich op twee sporen, het publiekelijk veroordelen

[0:06:44] van de toegenomen aanvallen op coalitiebasis en het veroordelen van recente Amerikaanse

[0:06:48] tegenreacties op Iraakse grondgebied. Een van de uitkomsten van deze balanceeract

[0:06:54] is de overeenkomst die Irak en de VS op 27 september jongsleden sloten, waarin ze een

[0:07:00] geleidelijke omvorming en transitie van de anti-ISIS-coalitie overeenkwamen. In een bilaterale

[0:07:06] Higher Military Commission zal hier verder over gesproken worden. Nederland blijft hier

[0:07:12] bij aangehaakt. Tot zover. Goedemiddag. Vanuit mijn kant. Ik heb er zelfs al plaatjes mee. Korte

[0:07:24] inleiding op de veiligheidssituatie. En dat gaat dan vooral over milities als wel ISIS. Ik had

[0:07:31] nog één slide over politiek, maar die laat ik na de inleiding van mijn collega achterwegen. En

[0:07:37] dan beginnen we met het eerste plaatje. De eigen naaidoeksituatie. En met excuus voor de eerste

[0:07:43] de regel die wat gescrabbeld is. We zijn niet voor niks een inlichting- en veiligheidsdienst.

[0:07:49] Het is bijna bewust gebeurd. Eerst over de Iraangeleerde milities.

[0:07:55] De Iraangeleerde milities zijn na het begin van het gazenconflict op 18 oktober 2023

[0:08:02] aanvallen gaan uitvoeren op coalitielocaties in Irak en Syrië. Deze aanvallen zijn voor

[0:08:08] voor een groot deel kleinschalig en bestaan uit raketten en drones.

[0:08:14] De intentie van de Shiitse milities hierbij is om de druk op de coalitie

[0:08:18] te houden ten einde een terugtrekking van deze troepen uit Irak te realiseren.

[0:08:24] De aanvallen in Irak werden met naam uitgevoerd op de coalitielocatie

[0:08:27] Ain al-Assad Airbase, oftewel Triple A-B,

[0:08:31] waar het Nederlands Helikopterdeutschement is gestationeerd,

[0:08:33] iets ten noordwesten of noordwesten van Baghdad.

[0:08:37] en ook op Airbil Airbase. Na het omkomen van drie Amerikaanse militairen bij een aanval op

[0:08:44] een coalitiebasis in Jordanië op 28 januari van dit jaar en de daarop volgende Amerikaanse vergelding

[0:08:51] nam het aantal aanvallen sterk af. Vanaf maart jongsleden voeren de milities vooral kleinschalige

[0:08:59] aanvallen uit op Israëlisch grondgebied. Hoewel de MFUD niet al deze aanvallen kan bevestigen,

[0:09:04] Correleren een aantal wel met Israëlische onderscheppingen of berichtgeving van inslagen.

[0:09:12] De aanvallen op Israël worden uitgevoerd door middel van raketten en drones.

[0:09:15] Deze aanvallen staan in het teken van symbotische steun aan Hamas en Hezbollah als onderdeel

[0:09:22] van de Excess of Resistance geleid door Iran.

[0:09:25] Vanaf half september, jongsleden, was er een significante toename van de militieaanvallen

[0:09:30] ten tijde van de Israëlische aanval in Libanon.

[0:09:33] De Iraakse regering is niet bij machten om die milities onder controle te houden.

[0:09:39] Dit resulteert voor de milities en de facto ook Iraan in veel bewegingsvrijheid, met name

[0:09:45] op het gebied van transporteren van wapens en strijders naar Syrië en Libanon, en het

[0:09:50] ongehinderd aanvallen kunnen uitvoeren.

[0:09:54] In de aanloop naar het staart uit vuren en na het staart uit vuren tussen Israël en

[0:09:59] Hezbollah nemen de militieaanvallen op Israël significant af.

[0:10:03] De locaties Airbil Airbase, maar ook Triple Air B, en het internationale vliegveld van

[0:10:09] Baghdad, met de presentie ook van Nederlandse troepen, zijn het afgelopen jaar meerdere

[0:10:15] keren het doelwit geweest van een aanval.

[0:10:18] De huidige dreigingsniveaus zijn matig, een matige dreiging tegen Nederlandse troepen

[0:10:24] in Baghdad, significant als het gaat om raket en drones tegen Nederlandse troepen in Airbil

[0:10:31] en op triple ABI. En een significante spionagedreiging en matige cyberdreiging.

[0:10:45] Dan ga ik verder naar ISIS. De voornaamste reden dat ze nog steeds militair gecommitteerd zijn aan

[0:10:54] Irak is dat ISIS nog steeds een bedreiging is voor de stabiliteit in de regio. Ten opzichte van

[0:11:00] 2023 is ISIS wel verder verzwakt en beschikt op dit moment nog over circa 2000 strijders.

[0:11:07] En die treden op Irak en Syrië.

[0:11:12] En een groot aantal aanhangers onder de Soenitische bevolking.

[0:11:15] ISIS voert dus een soort van ondergrondse strijd in beide landen.

[0:11:19] In Irak pleegt ISIS maandelijks nog enkele aanslagen.

[0:11:23] Het aantal schommelt momenteel rond de vijf aanslagen per maand, maar er zijn soms ook

[0:11:28] meerdere weken dat er geen aanslagen zijn.

[0:11:31] Dit is een aanzienlijke vermindering ten opzichte van 2023, toen het tussen de 10 en 15 aanslagen

[0:11:36] per maand waren.

[0:11:38] Een en ander is ook wel een gevolg van de aanhoudende Iraakse en Koerdische druk vanuit de veiligheidstroepen.

[0:11:46] Vaak is samenwerking met OIR.

[0:11:48] Het betreft overwegend kleinschalige aanslagen met een eenvoudige hit-and-run tactiek.

[0:11:55] Het merendeel van de aanslagen in Irak vindt plaats in de betwiste gebieden, ten westen

[0:11:59] en zuiden van de binnengrens van de Koerdische Autonomische Regio, de CAR, en dat is de zwarte

[0:12:05] ellips op de kaart.

[0:12:06] De troepen van de coalitie zijn in 2024 geen doelwit geweest van ISIS-aanslagen.

[0:12:14] Ook in 2021, 22 en 23 niet overigens.

[0:12:19] De situatie met betrekking tot de vluchtelingenkampen Al-Hol en Al-Hoi in de Noord-Oosterland-serie

[0:12:24] is nog min of meer hetzelfde.

[0:12:27] Op dit moment zitten er ongeveer 41.2600, respectievelijk dus, voornamelijk kinderen

[0:12:34] in die kampen.

[0:12:34] Ik was er zelf 1,5 jaar geleden en toen waren dat aantallen die 55.000 waren en net boven

[0:12:43] de 3.000.

[0:12:44] Dus het neemt wel langzaam af.

[0:12:47] Verder zitten er nog ruim 9.000 personen vast in 20 SDF-gevangenissen en dat zijn de aantallen

[0:12:54] van eind september 24.

[0:12:56] Slechts een beperkt aantal personen zijn afgelopen jaar gerepatrieerd van hun thuisland.

[0:13:01] De repatriering is vertraagd als gevolg van de verslechterde veiligheidssituatie.

[0:13:05] en met name Noordoost-Syrië.

[0:13:07] Irak heeft tot nu toe ruim 2500 gezinnen gerepatrieerd naar Irak.

[0:13:13] Dat gaat dan vaak met een soort tussenkamp gesteund door de VS.

[0:13:18] In de Koerdische Autonome Regio wordt ISIS-dreiging tegen Nederlandse troepen als laag ingeschat.

[0:13:25] ISIS heeft geringe intenties en capaciteiten en heeft geen aanslagactiviteit uitgevoerd.

[0:13:31] In Baghdad en omgeving wordt ISIS-dreigheid in Nederlandse troepen eveneens als laag ingeschat.

[0:13:36] ISIS heeft geringe intenties en capaciteiten en heeft geen aanslagactiviteiten uitgevoerd.

[0:13:43] Hoewel niet van toepassing op het voorliggende artikel 100 en op de brief is het voor de

[0:13:48] volledigheid goed om te noemen dat vanuit ISIS-standpunt bezien Syrië nog steeds een onlosmakelijk

[0:13:55] deel uitmaakt van het ISIS-gebied.

[0:13:57] Hier bevindt zich nog een deel van het strategisch leiderschap dat de netwerken in beide landen

[0:14:03] aanstuurt.

[0:14:04] Verder vindt er hiervandaan logistieke en personele ondersteuning plaats, richting netwerken

[0:14:08] in Irak en vice versa.

[0:14:11] Tot slot vormt Syrië voor ISIS een gebied waarin zij zich kan terugtrekken en aansterken.

[0:14:16] Tot zover.

[0:14:22] Dan is het aan mij om het stokje over te nemen van Peter.

[0:14:28] Ik hoop dat er... Nee, er gebeurt niets.

[0:14:31] Ik had een paar lichtbeelden van u, kan ook zonder.

[0:14:34] Ik begin met een kort overzichtje van... Ah, kijk.

[0:14:38] We zijn er bijna.

[0:14:40] Ja, we zitten voor Operation Inherent Resolve sinds 2014 in Irak.

[0:14:46] Dat is niet waar dit over gaat.

[0:14:47] Het gaat ook niet over onze bilaterale bijdrage aan het Ministry of Peshmerga.

[0:14:52] Daar hebben wij een militaire adviseur zitten.

[0:14:56] Waar het over gaat, is de NATO Mission in Iraq.

[0:14:59] Sinds 2018 hebben we daar de mogelijkheid om tot twintig adviseurs naartoe te sturen.

[0:15:05] En dat is een verdeling, tien militair, tien civiel, ongeveer.

[0:15:10] Soms zijn het er wat minder, maar dat is in ieder geval het mandaat dat we hebben.

[0:15:14] en ze hebben nadrukkelijk een adviesrol op strategisch niveau.

[0:15:18] Dus dat streven wat daaronder staat over bevorderen internationale rechtswoorden,

[0:15:22] deescalatie en beschermen burgerbevolking zijn eigenlijk indirecte effecten

[0:15:27] van het verbeteren van de governance wat wij nastreven met ons bijdrage.

[0:15:32] We zitten daar sinds 2024 ook met de commandant NMI

[0:15:36] en met een Tactical Air Detachment en zijn eigen adviesteam.

[0:15:45] Het operatieconcept, die Force Protection,

[0:15:47] is puur voor het begeleiden van de adviseurs van A naar B.

[0:15:51] Dus het is niet zo dat zij bijvoorbeeld verantwoordelijk zijn

[0:15:53] voor het beveiligen van een locatie.

[0:15:56] Het is mobiele beveiliging onderweg,

[0:16:00] zoals u op het middelste plaatje ziet, om dat te regelen.

[0:16:03] En je kunt zich voorstellen dat het een essentiële capaciteit is om het advieswerk veilig te kunnen doen.

[0:16:11] De Force Protection, dat is ongeveer 100 mensen, gehuisvecht op kamp Union 3.

[0:16:16] En zij beslaan de regio, de Greater Baghdad Area.

[0:16:21] Lichtbewapend, ze hebben grote ingehuurde gepanzerde wagens en daarop zit een jamcapaciteit om eventuele IED's te zorgen dat ze die kunnen neutraliseren.

[0:16:32] voordat ze daar overheen rijden.

[0:16:35] Ik heb begrepen dat een aantal van u met mij meegaat,

[0:16:39] of ik ga met u mee, dat is net hoe je het bekijkt,

[0:16:42] volgend weekend naar Irak.

[0:16:45] En we gaan dan in ieder geval Baghdad bezoeken,

[0:16:48] de Greater Baghdad Area, Union 3.

[0:16:50] Dat is waar de force protection gehuisvest is,

[0:16:53] samen met de commandant.

[0:16:54] Dan gaan we ook op bezoek bij Tripoli-B,

[0:16:57] Al Asad Air Base.

[0:16:59] Daar staan nu drie Chinook helikopters

[0:17:01] met ook nog een klein national support element.

[0:17:05] Helemaal in het noorden gaan we niet naartoe, dat is Erbil.

[0:17:08] Maar daar zitten dus wel nog wat mensen in de adviesrol

[0:17:11] vanuit Operation Inherent Resolve.

[0:17:15] En ja, wij gaan met z'n allen slapen op de...

[0:17:19] op de Baghdad Diplomatic Support Area van de Amerikanen bij de vluchtbasis.

[0:17:26] En dan geef ik het stokje graag door aan mijn collega aan mijn rechterzijde.

[0:17:31] Dank u wel dat we hier ook mogen zijn in het kader van de eenheid van beleid.

[0:17:36] Een kleine aanvulling nog vanuit de ontwikkelingshulp, wat natuurlijk ook gericht is op stabilisatie

[0:17:42] tegengaan van irreguliere migratie en het voorkomen van gewelddadig extremisme.

[0:17:48] En ook dat is in het belang van Nederland.

[0:17:50] Focus voor Irak is verschoven van humanitaire hulp en wederopbouw naar meer de institutionele

[0:17:57] capaciteitsopbouw en meer Iraks eigenaarschap.

[0:18:01] Dat betekent ook dat we Irak aanspreken op eigen financiële middelen

[0:18:05] en inhoudelijke expertise ter beschikking te stellen.

[0:18:09] Nou, Irak kent ook nog steeds grote uitdagingen

[0:18:11] om bijvoorbeeld de ontheemden, dat zijn er ongeveer 1,1 miljoen,

[0:18:15] terug te laten keren naar de gebieden waar ze oorspronkelijk vandaan komen

[0:18:18] of te re-integreren.

[0:18:21] En dat wordt bemoeilijkt door gebrek aan veiligheid en economisch perspectief.

[0:18:25] Ik denk wel bekend, misschien.

[0:18:27] Wat wij dan proberen, onder andere met een programma zoals Prospects,

[0:18:31] is om onderwijs te ondersteunen, om werkgelegenheid te creëren

[0:18:34] en om sociale bescherming te creëren.

[0:18:39] En ook worden middelen uit ontwikkelingshulp ingezet

[0:18:42] om de veiligheidssector te versterken.

[0:18:45] We kijken daarbij heel erg naar lokaal en gemeenschapsniveau.

[0:18:48] Een voorbeeld is Community Police,

[0:18:50] waarbij we ook kijken naar deelname van vrouwen aan de politie.

[0:18:55] En tot slot, want ik wil het heel graag korthouden, dus ik kan daarover uitweiden als daar behoefte toe is,

[0:19:00] maar tot slot heeft Nederland ook inzet op humanitaire ontmijning, op traumaverwerking, ook belangrijk,

[0:19:07] het bevorderen van sociale cohesie, het tegengaan van radicalisering en het verminderen van spanningen tussen gemeenschappen,

[0:19:14] waarbij we ook kijken naar versterking van het maatschappelijk middenveld.

[0:19:18] Een voorbeeld is een samenwerking met Norwegian People's Aid in Noord-Irak,

[0:19:23] maar zoals bekend heel veel Yezidi vrouwen en kinderen wonen.

[0:19:28] Ik kan er meer over zeggen dan is gewenst, maar ik houd even hierbij.

[0:19:34] Geweldig.

[0:19:35] Ontzettend dank voor jullie toelichtingen en presentaties.

[0:19:39] Dan wil ik eerst even naar mijn collega's kijken.

[0:19:41] De heer Karraman moest helaas al eerder weg, dat had hij aangegeven.

[0:19:44] Dus ik kijk eerst naar de heer Van den Burgel of hij vragen heeft.

[0:19:47] En ja, we hebben de tijd, dus we mogen er meer dan één zijn.

[0:19:50] Ja, vooruit.

[0:19:54] Is uw presentatie aangepast dan wel anders dan twee weken geleden zou zijn geweest datgene wat we nu in Syrië zien?

[0:20:03] Want het gaat hier formeel over Irak, maar er zaten ook elementen in gerelateerd aan Syrië.

[0:20:09] Dus heeft dat effect op wat u hier tegen ons zegt? Dat is één.

[0:20:13] En twee, het ging net even over licht en matige aanslagen.

[0:20:18] Wat is de definitie van licht en matige aanslagen?

[0:20:22] Moet ik dan denken aan een loodgieter in Vlaardingen?

[0:20:27] Of, kortom, kunt u daar iets meer over zeggen?

[0:20:31] De heer Patelotten.

[0:20:32] Ik had eigenlijk min of meer de tweezelfde vragen.

[0:20:35] Maar ten aanzien van Syrië inderdaad, wat we de afgelopen week zien,

[0:20:38] wat ik me kan voorstellen is dat het een impact heeft op de,

[0:20:41] in ieder geval de positie van IS in de regio.

[0:20:45] Omdat er hier en daar in de analyse wat verwachtingen zijn

[0:20:48] en dat het voor IS de kans om zich weer op te richten vergroot.

[0:20:53] En dat het iets doet met de positie van de Koerden, natuurlijk met name in Syrië,

[0:20:56] maar de vraag of dat een spillover kan hebben in Irak.

[0:20:59] Ja, dus eigenlijk of er de laatste week nog iets...

[0:21:03] een update is geweest van deze presentatie en wat daarover te zeggen valt.

[0:21:07] En ik... Daar is net door de heer Rezni natuurlijk al wat een en ander gezegd.

[0:21:10] En er wordt ook in de brief beschreven de risico's op Russisch en Iraanse spionage

[0:21:16] en andere dreigingen, maar zijn er ook nog die andere hybride dreigingen die hierbij te noemen zijn.

[0:21:24] En ik moet er nog eens even bij zeggen, ik zit hier nu, ik moet ook nog zo meteen naar twee minuten de bal te rennen,

[0:21:28] dus ik ben zo weer even eruit en dan ben ik er dan even terug.

[0:21:32] Dat is altijd het nadeel als je na collega Van den Burghe en Pater Lotte bent,

[0:21:36] dat dan alle briljante vragen gesteld zijn.

[0:21:38] Ik had er nog wel één, wij zijn natuurlijk niet het enigste land wat hier in deelneemt,

[0:21:42] Ik was wel benieuwd hoe de andere landen...

[0:21:47] wat hun standpunt en afweging is hierin.

[0:21:50] Dat was hem.

[0:21:51] Ik stel even voor dat jullie zelf de vragen verdelen.

[0:21:54] Dat is gemakkelijk, denk ik.

[0:21:58] Zal ik beginnen?

[0:22:02] Of de presentatie aangepast is?

[0:22:06] Ik denk niet dat je twee weken geleden al klaar was.

[0:22:08] Dus ik denk het niet.

[0:22:09] Dat is het makkelijke antwoord.

[0:22:13] Nee, dat snap ik.

[0:22:15] Maar, kijk, het is daardegen zo dat we natuurlijk ook...

[0:22:19] Kijk, vanuit de diensten hebben we niet Syrië als aandachtsgebied.

[0:22:24] Dus dat maakt het enigszins lastig.

[0:22:25] Tegelijkertijd volgen we nauwgezet wat daar plaatsvindt.

[0:22:29] En zitten er ongemerkt natuurlijk mogelijke overspeeleffecten in.

[0:22:33] Want we zien natuurlijk wel dat Iran-gesteunde milities in Irak...

[0:22:39] ...zich ook proberen aan te sluiten bij.

[0:22:42] Maar dat is vooral dus richting Syrië.

[0:22:44] en vooralsnog niet zozeer de situatie in Irak beïnvloedt.

[0:22:50] Als ik de klok, zeg maar, twee, drie weken geleden zet, had ik meer zorgen over de veilige

[0:22:58] situatie in Irak met betrekking tot de situatie in Israël, omdat we ook zagen dat Iran toch

[0:23:03] ook wel probeerde om via de milities in Irak Israël aan te grijpen.

[0:23:09] Niet dat die druk nu helemaal weg is, maar na de wapenstilstand is die druk wel wat verminderd.

[0:23:17] Dus je ziet wel degelijke relatie, maar zeker de ontwikkelingen nu in Syrië zijn nog zo

[0:23:22] bezig dat we ook nog gaan kijken wat dat precies betekent.

[0:23:26] Maar ik heb de prestatie, wij hebben volgens mij de prestatie afgelopen week niet aangepast.

[0:23:32] Dan de definitie van de verschillende categorieën, die heb ik ook niet bij me, maar ik kan wel

[0:23:38] aangeven wat die schaalverdeling is. Dus we kennen onbekend, we kennen

[0:23:44] verwaarloosbaar, dan gaan we naar laag, matig, significant en hoog.

[0:23:49] Dus daar kijken we naar wat het beste past.

[0:23:54] Dus het is een schaalverdeling van zeg maar vijf punten en significant

[0:23:57] betekent ook dat er serieus rekening wordt gehouden met bijvoorbeeld aanslagen.

[0:24:03] Dan nog een laatste vraag over de cyberdreiging.

[0:24:06] Ja, in principe kunnen NAVO-operaties altijd rekenen op cyberdreiging en spionagedreiging

[0:24:13] overigens.

[0:24:15] Wij denken dat in Irak op dit moment een significante spionagedreiging is tegen Nederlandse

[0:24:19] troepen door Iran en door de aan hen geleerde Shiëtische milities en ook vanuit Rusland.

[0:24:26] En Rusland en Iran zelf vormen een matige cyberdreiging, dus dat is het eigenlijk.

[0:24:33] Dit is zover van mijn kant.

[0:24:38] Misschien kan ik in aanvulling iets over de algemene context zeggen.

[0:24:42] Het is natuurlijk zo dat NAVO constant de situatie in de regio monitoort.

[0:24:47] Het is duidelijk dat naast het conflict tussen Iran en Israël,

[0:24:53] nu deze ontwikkelingen in Syrië een effect hebben op de veiligheidssituatie.

[0:24:58] We zeggen in het brief ook duidelijk dat er gespraken is van één theater dat elkaar beïnvloedt.

[0:25:05] Maar u kunt ervan verzekerd zijn dat die effecten ook door NAVO worden gemonitord

[0:25:10] en daar waar het noodzakelijk is, aanvullende maatregelen genomen zullen worden.

[0:25:14] En daarbij voegen we, zoals net is aangegeven, ook onze eigen analyse.

[0:25:19] Maar eerst en vooral ligt dat in Brussel bij NAVO

[0:25:22] en we hebben er vertrouwen in dat dat op goede manier gebeurt.

[0:25:26] Daarnaast laat deze situatie, denk ik, ook zien dat het des te meer noodzakelijk is

[0:25:30] dat we blijven investeren in die veiligheidssituatie in Irak,

[0:25:33] juist om te voorkomen dat door het waterbedeffect

[0:25:35] het niet ISIS zich van Syrië terug verplaatst naar Irak

[0:25:39] en dat we daar dus het nodige doen

[0:25:40] door die versterking van Iraakse strijdkrachten

[0:25:43] en veiligheidssector om daar tegenwicht aan te bieden.

[0:25:46] Dank u wel.

[0:25:50] Nou, dan kan ik wellicht nog iets aanvullen op andere landen.

[0:25:54] Onze commandant, die wordt in mei afgelost door Frankrijk.

[0:25:58] Die komt daarin met zijn eigen stuk staf

[0:26:00] en ook wel onze force protection taak.

[0:26:04] doen we nu samen met Polen. De Spanjaarden zijn vrij fors vertegenwoordigd.

[0:26:10] Noorwegen zit erbij, Engeland, Australië, België, Italië en Denemarken.

[0:26:15] Ja, en de VS die vormt eigenlijk overal een basis. Dat zult u ook zien als u daar bent.

[0:26:25] Dank u wel. Ik kijk nog even naar mijn collega's als er nog vervolgvragen zijn.

[0:26:29] Die zijn... Oh, toch wel? Pater Notte.

[0:26:31] Nou, misschien nog even over Operation Inherent Resolve,

[0:26:34] die dan nu afgebouwd gaat worden in twee fasen door de VS.

[0:26:39] Wat zou het betekenen als in die planning iets zou veranderen

[0:26:42] als gevolg van de nieuwe administratie die daar gaat komen

[0:26:46] en die natuurlijk eerder heeft bewezen

[0:26:49] plannen wel eens bereid zijn aan te passen,

[0:26:53] ook al zitten daar afspraken met bondgenoten onder?

[0:26:58] Wie kan ik daarvoor?

[0:27:01] Ja, dank u wel.

[0:27:03] Ja, ik kan en wil daar niet te veel over speculeren.

[0:27:06] Dat blijft afwachten tot na 20 januari.

[0:27:11] De situatie zoals die is, is dat er heel met veel zorgvuldigheid wordt gewerkt

[0:27:15] aan die transitie van OIR, waarbij ervoor gezorgd wordt

[0:27:19] dat de faciliteiten die NMI nodig heeft ter beschikking staan.

[0:27:26] Dus ik denk, daar gaan we op dit moment van uit.

[0:27:29] En als ik ook kijk naar de manier waarop NAVO dat aanvliegt,

[0:27:31] dan gaat dat buitengewoon zorgvuldig.

[0:27:32] en rekenen we op dat die overdracht tot september zo zal lopen.

[0:27:39] Dank u.

[0:27:41] Dank u wel.

[0:27:42] De laatste kans... Oh, excuus.

[0:27:44] Ik kan misschien nog wat toevoegen, maar bij de verkiezing van president Trump

[0:27:50] is hij gebeld door de premier en de president van Irak

[0:27:55] en het tweetal zou steun hebben uitgesproken

[0:27:57] voor de verdieping van de strategische partnerschap tussen Irak en de VS.

[0:28:00] Soudani zou verklaard hebben met bijzondere interesse te hebben geluisterd naar Trumps

[0:28:05] verkiezingsbeloftes om de oorlogen in de regio te stoppen. Dat weten we alvast. Trump zou op zijn

[0:28:11] beurt gezegd hebben uit te kijken naar een spoedige ontmoeting met al-Soudani. Dus ja,

[0:28:16] meer kunnen we daar niet over zeggen. Helder, dank u wel. Ontzettend dank voor de briefing.

[0:28:23] Geeft u wat inzicht. Excuus dat het hier wat allemaal uitliep, maar goed, uiteindelijk stemmen

[0:28:29] Het belangrijkste is dat wij ervoor betaald worden.

[0:28:33] Dus ja, daar ontkomen we niet aan.

[0:28:35] Maar nogmaals dank voor jullie komst.

[0:28:37] En dan wil ik bij deze bijeenkomst sluiten.

[0:28:40] Dank jullie wel.