Arbeidsmigratie

[0:00:00] bij de vaste Kamercommissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

[0:00:05] Die op het punt staat te gaan beginnen met een commissiedebat met de titel Arbeidsmigratie.

[0:00:09] Welkom aan iedereen hier in de zaal en die op afstand meekijkt.

[0:00:12] Welkom natuurlijk aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, minister Van Heijem.

[0:00:16] En welkom aan alle leden.

[0:00:18] Ik ga even beginnen met een kleine formaliteit.

[0:00:20] Want ik zie dat mevrouw Heijten namens de fractie van Nieuw Sociaal Contract wil deel gaan nemen aan dit commissiedebat.

[0:00:27] Zij is echt geen lid van de commissie.

[0:00:29] Dus ik moet de commissie even vragen of zij daarvoor toestemming wil verlenen.

[0:00:33] En dan wel daar een bezwaar toe heeft.

[0:00:37] En dan zoek ik altijd een beetje naar de non-verbale reacties.

[0:00:41] En ik geloof dat de commissie non-verbaal instemt met uw deelname aan dit debat.

[0:00:46] Welkom mevrouw Heijten in ons midden.

[0:00:50] Welkom ook aan meneer Seder die hier is namens de ChristenUnie.

[0:00:53] Meneer Aartsen die hier namens de VVD zal spreken.

[0:00:56] Mevrouw Patijn namens de fractie van GroenLinks PvdA.

[0:00:58] Meneer Boonen namens de fractie van de PVV.

[0:01:00] Meneer Vlag namens de SGP.

[0:01:02] Mevrouw Van Dijk namens de CDA-fractie.

[0:01:04] Meneer Van Kent namens de...

[0:01:06] SP-fractie, mevrouw Van Zanten.

[0:01:08] En namens de BBB-fractie, die zich al vast laat excuseren... dat ze niet het volledige debat aanwezig zal zijn.

[0:01:14] Maar dat hoeven we dus niet persoonlijk te nemen.

[0:01:16] En mevrouw Pot namens de D66-fractie.

[0:01:18] En inderdaad mevrouw Heijten namens de fractie van Nieuw Sociaal Contract.

[0:01:22] Zoals gezegd gaan we het hebben over arbeidsmigratie.

[0:01:25] Iedereen heeft zijn termijn voorbereid met maximaal vijf minuten spreektijd.

[0:01:30] En ik wilde zes korte interrupties toestaan in de eerste termijn van de zijde van de Kamer.

[0:01:35] En als iedereen daar geen vragen meer over heeft, dan gaan we gewoon beginnen.

[0:01:40] En dan beginnen we met de inbreng van meneer Seder namens de ChristenUnie.

[0:01:47] Voorzitter, de manier waarop in Nederland door bepaalde bedrijven wordt omgegaan met arbeidsmigranten is mens onterend en ons land onwaardig.

[0:01:56] Het lijkt alsof we onze wegwerpmaatschappij ook toepassen op hoe we omgaan met arbeidsmigranten.

[0:02:01] Wanneer je als arbeidsmigrant niet meer nodig bent, kan je binnen 24 uur je baan, je woning en je zorgverzekering kwijtraken.

[0:02:08] En zo kunnen mensen die de ene dag nog inkomsten en huisvesting hebben, de volgende dag opeens aangewezen zijn op slapen onder de brug of in het park.

[0:02:17] Deze minister ziet dit probleem en daar ben ik ook blij mee.

[0:02:19] Ik ben ook blij met de stappen die worden gezet, bijvoorbeeld in het wetsvoorstel om bedrijven te kunnen sluiten bij misstanden of het initiatief in de EU om de sluiproute van detachering arbeidsmigranten van derdelanders tegen te gaan.

[0:02:31] Hier hebben we vaak een punt van gemaakt.

[0:02:33] Blij dat hier stappen op worden gezet.

[0:02:35] Wat doet de minister in de EU om de motie van mijzelf en de heer Kent uit te voeren... om in te zetten op het voeren van bilaterale gesprekken... over de gevolgen van arbeidsmigratie tussen landen, tussen Nederland en een ander land?

[0:02:50] Deze motie is aangenomen een tijd lang geleden.

[0:02:52] En we denken dat het ook stappen kan zetten over onder welke voorwaarden... of welke afspraken je met elkaar kan maken.

[0:02:57] Maar dan moet de motie wel uitgevoerd worden.

[0:03:00] Dus daar ben ik benieuwd naar.

[0:03:01] Mijn angst is een beetje dat we alle hoop vestigen op de WTTA en verder achteroverleunen.

[0:03:07] Want we zien nu al dat het probleem verplaatst wordt van uitzendbureaus naar uitleners.

[0:03:11] Arbeidsmigranten worden nu meer of meer gedwongen te werken als zelfstandigen.

[0:03:15] Wat gaat de minister daaraan doen?

[0:03:18] En uiteraard, wetgeving alleen is niet de oplossing.

[0:03:21] We kunnen wetten maken tot we aan ons wegen, maar als we niet of onvoldoende handhaven, komen we geen steek verder.

[0:03:26] Als de kans zo klein is om als bedrijfverhuurder of uitzendbureau gecontroleerder te worden, dan accepteer je het risico en ga je gewoon door.

[0:03:34] Dat doen velen tenminste.

[0:03:35] Wat is de ambitie van de minister?

[0:03:37] Is hij tevreden met de huidige capaciteit en opsporingskracht?

[0:03:40] En welke stappen worden gezet om de pakkans te vergroten?

[0:03:43] We wijzen vooral naar uitzendbureaus als het gaat om slechte arbeids- en woonomstandigheden.

[0:03:47] Maar we kijken vaak weg bij de bedrijven die deze uitzendbureaus inhuren.

[0:03:51] Iedereen wentelt af.

[0:03:52] Bijvoorbeeld de distributiebedrijven die 24 uur 7 personeel nodig hebben.

[0:03:57] Waarom maken ze gebruik van een uitzendbureau?

[0:04:00] Omdat je daarmee niet hoeft te investeren in personeel.

[0:04:03] Voorzitter, onze fractie vindt het een schande dat grote bedrijven als Albert Heijn of Jumbo... die reclame maken met hun maatschappelijke bijdrage... weigeren om mensen die in distributiecentrum werken zelf in dienst te nemen.

[0:04:15] Voorzitter, gaat de minister met dergelijke grote bedrijven het gesprek aan... om hen te wijzen juist ook op deze eigen verantwoordelijkheid?

[0:04:23] Onze ga met ze in gesprek en maak afspraak over de maatschappelijke bijdrage is dan ook onze oproep.

[0:04:29] Voorzitter, arbeidsmigratie is inmiddels noodzakelijk voor de Nederlandse economie.

[0:04:32] Dit vraagt om een plan hoe we arbeidsmigranten inzetten op de juiste plek in onze arbeidsmarkt.

[0:04:38] Dat ontbreekt nu.

[0:04:39] Ik hoor graag van de minister hoe het staat met de uitvoering van de moties op dit punt.

[0:04:44] Bijvoorbeeld de motie Bikker, die vraagt om een visie op de economie.

[0:04:48] En welke rol arbeidsmigratie daarbij heeft.

[0:04:51] Voorzitter, daarna dakloosheid.

[0:04:52] Want dit is een belangrijk probleem.

[0:04:54] Zonder baan geen huis.

[0:04:56] En dit neemt schrikbarende vormen aan.

[0:04:58] Uit onderzoek blijkt dat zo'n 60% van alle mensen die op straat leven EU-arbeidsmigrant is.

[0:05:04] De afgelopen periode was er een pilot om opvang voor deze doelgroep aan te bieden.

[0:05:07] Opvang gericht op een nieuwe baan of terugkeer naar land van herkomst.

[0:05:11] De pilot is succesvol.

[0:05:13] Mensen veroorzaken geen overlast meer, maar worden aan een nieuwe baan of terugkeer geholpen.

[0:05:16] De financiering van deze pilot loopt echter af.

[0:05:19] En van alle kanten klinkt de behoefte om deze opvang voor dakloze EU-arbeidsmigranten voor te zetten.

[0:05:25] De ChristenUnie wil dat deze financiering voortgezet wordt.

[0:05:27] En onze vraag aan de minister is, gaat de minister dit vandaag ook toezeggen en regelen?

[0:05:32] Arbeidsmigranten die wel een huis hebben, verblijven vaak in zeer slechte huizen.

[0:05:35] Het huidige SNF-keurmerk dat de kwaliteit van de woningen voor arbeidsmigranten zou moeten waarborgen, werkt duidelijk niet.

[0:05:43] Hoe gaat hij ervoor zorgen dat de minimumvereisten komen en omhoog gaan?

[0:05:48] Ik ben ook benieuwd naar de effecten van de wet betaalbare huur en de uitwerkingen.

[0:05:52] Voorzitter, registratie in de BRP.

[0:05:54] Dit begint te gebed zonder eind te worden.

[0:05:55] Want de commissie Roemer concludeerde dat de juiste registratie... een basis is om grip te krijgen op de problematiek rond arbeidsmigratie.

[0:06:04] En hoe staat het met de motie om de gegevens uit de Poolse administratie... te koppelen aan BRP en RNI met de behandeling van de WTTA... spreken we hier binnenkort verder over.

[0:06:12] Voorzitter, tot slot, kennismigrantenregeling.

[0:06:15] Want momenteel voeren we met de minister van Asiel en Migratie...

[0:06:18] Een discussie over de Blue Card-stelsel.

[0:06:21] Maar we hebben nog een kennismigrantenregeling.

[0:06:23] Ik heb daar wat vragen bij.

[0:06:25] Is deze regeling adequaat, volgens de minister?

[0:06:27] Is de regeling echt genoeg gericht op de noden en tekorten die Nederland heeft?

[0:06:31] En daar waar de minister van Asiel nu heeft uitsproken... de regeling te wijzigen, de Blue Card-stelsel met de voorvoorstel te komen... gaat de minister dit nu ook doen?

[0:06:41] En zo ja, welke kant gaat hij op?

[0:06:42] Laatste vraag, voorzitter.

[0:06:43] Het IBO waar de minister...

[0:06:46] met de opdracht toe heeft gegeven.

[0:06:47] Ik ben benieuwd wat de minister met dit IBO denkt te vinden.

[0:06:50] Dank u wel, voorzitter.

[0:06:52] Dank u wel, meneer Seder.

[0:06:53] Dan gaan we luisteren naar meneer Aartsen.

[0:06:55] Die spreekt namens de VVD-fractie.

[0:06:58] Dank u, voorzitter.

[0:06:59] We spreken over een belangrijk onderwerp, arbeidsmigratie.

[0:07:02] Ik heb het in ons VVD-visie al eerder gezegd.

[0:07:04] In beginsel is arbeidsmigratie volgens ons een positief fenomeen.

[0:07:09] Het is goed voor onze welvaart.

[0:07:10] Het is goed voor onze economie.

[0:07:11] Het is goed voor mensen zelf, op het moment dat ze op een goede manier worden behandeld...

[0:07:14] en terug kunnen om daar vervolgens in het land van herkomst iets op te bouwen.

[0:07:19] Ondernemers kunnen inmiddels niet meer zonder.

[0:07:21] Maar net als met alles in het leven waar het woord te voor staat... zien we ook bij arbeidsmigratie dat de problemen inmiddels te groot beginnen te worden... omdat de aantallen veel te hoog zijn, omdat we te veel...

[0:07:31] Laag productieve arbeid in Nederland binnenkrijgen.

[0:07:35] Maar ook omdat gewoon heel veel zaken rondom arbeidsmigratie verschrikkelijk slecht en te onjuist zijn geregeld.

[0:07:41] De heer Seder sprak daar volgens mij al over.

[0:07:43] Voor mij vier onderwerpen die ik wil aansnijden, voorzitter.

[0:07:47] De eerste gaat hoe gaan we nou die aantallen ook binnen de Europese Unie naar beneden krijgen.

[0:07:51] Dat is volgens mij door het minder aantrekkelijk te maken om te werken met arbeidsmigranten.

[0:07:55] En het aantrekkelijker te maken om te investeren in arbeidsbesparende maatregelen.

[0:08:00] Ik heb daar ook over een motie voor een verkenning gehad.

[0:08:02] Ik ben heel benieuwd of de minister iets kan zeggen over hoe het daar op dit moment mee staat.

[0:08:07] Wanneer mogen wij de verkenning ontvangen om te kijken hoe je veel meer kan inzetten op arbeidsbesparende maatregelen, zodat je ook die aantallen arbeidsmigranten naar beneden zou kunnen gaan krijgen.

[0:08:18] De minister heeft zelf aangegeven op 14 november dat er ook wordt gesproken over een productiviteitsagenda.

[0:08:24] Wanneer zullen wij die mogen ontvangen?

[0:08:26] En is arbeidsbesparing ook in het licht van arbeidsmigratie daar een prominent onderdeel van?

[0:08:32] Is de minister ook bereid om met sectoren, specifiek sectoren waarin veel gebruik wordt gemaakt van arbeidsmigranten, om met die sectoren actieagenda's te gaan bouwen over hoe je nou kan inzetten op arbeidsbesparende maatregelen?

[0:08:47] Voorzitter, een ander onderwerp gaat over de aanpak van EU-schijnconstructies.

[0:08:51] Ik ben blij dat de minister inmiddels echt een kopgroep heeft gevormd binnen de Europese Unie om, ja, ik noem het maar gewoon even foute constructies, om mensen van buiten de Europese Unie via andere lidstaten hier vaak onder eenbarmelijke omstandigheden te laten werken.

[0:09:04] En die afhankelijkheidsrelatie is gewoon veel te groot.

[0:09:07] Mensen verliezen hun...

[0:09:08] ...verblijfstatus in de Europese Unie op het moment dat zij hun baan kwijtraken.

[0:09:12] Dat is een recept wat mij betreft.

[0:09:14] Ik noem het bijna legale mensenhandel.

[0:09:16] Dat moeten we gewoon niet met elkaar willen.

[0:09:18] In de brief van 4 februari schrijft hij dat hij een Europese coalitie heeft gevormd met zeven landen.

[0:09:24] Hoe is er vanuit de Europese Commissie gereageerd op dit voorstel?

[0:09:28] Vinden we een beetje weerklank in Brussel om dit op korte termijn ook hier op stappen te zetten?

[0:09:34] Hoe wordt er vanuit andere landen, het waren vooral West-Europese landen, namelijk in die kopgroep, hoe wordt daarop gereageerd op dit initiatief?

[0:09:42] Is er in Oost-Europa ook bereidheid om dit soort constructies aan te pakken?

[0:09:48] Er werd ook aangegeven dat de Europese route en de Nederlandse route elkaar niet hoeven uit te sluiten.

[0:09:53] En dat ook de Nederlandse route sneller is.

[0:09:55] Mijn vraag is, waarom wachten we dan vervolgens wel tot de zomer... voordat we iets aan de Nederlandse wetgeving zouden kunnen doen?

[0:10:02] Kunnen we dat onderdeel nou niet versnellen?

[0:10:03] Dat we niet wachten eerst voor de zomer tot er een verkenning is... en dan gaan we pas na de zomer een keer wetgeving starten en dan zijn we weer verder.

[0:10:10] Kunnen we dat nou niet naar voren toe halen?

[0:10:13] De brief van 6 februari sprak ook over de inhoudingen van de huisvesting.

[0:10:17] En ik vind het een lastig dilemma, zeg ik heel eerlijk.

[0:10:19] Want ik snap de problemen en we zien ook twee vakbonden.

[0:10:21] De ene zegt doe het wel, de ander zegt doe het niet.

[0:10:25] Maar ik maak me wel zorgen dat we hiermee onze grip verliezen voor de huisvesting.

[0:10:29] Kan de minister schetsen hoe wij straks grip kunnen blijven houden op de huisvesting?

[0:10:32] En vooral ook hoe de werkgever zometeen nog verantwoordelijkheid kan worden nagedragen als we dat uit het arbeidsrecht gaan halen.

[0:10:42] Verliezen we niet ons belangrijkste sturingselement op fatsoenlijke huisvesting hiermee?

[0:10:47] En hoe krijg je dan wettelijk nog geborgd dat werkgevers verantwoordelijk zijn voor huisvesting... als je niet kan sturen op die inhouding en daar vervolgens ook de arbeidsinspectie op kan laten toezien?

[0:10:56] Mijn vraag is dan ook welke andere inspectie dan de arbeidsinspectie gaat dan vervolgens hierop toezien?

[0:11:02] De minister schrijft dat er een conferant zal gaan komen.

[0:11:05] Maar laten we eerlijk zijn, die wordt natuurlijk vaak ondertekend door de mensen die het al wel goed hebben geregeld.

[0:11:08] En niet door de mensen die het niet goed hebben geregeld.

[0:11:11] Ziet hij hier die risico's en hoe gaan we voorkomen dat straks met allerlei tikkie's of contante betalingen... toch nog allerlei fraudeleuze situaties gaan voordoen?

[0:11:21] Tot slot, voorzitter.

[0:11:22] Voor u daartoe overgaat, geef ik mevrouw Partijn de gelegenheid om een vraag te stellen aan u.

[0:11:27] Ja, dank voorzitter.

[0:11:28] Ik hoor de VVD-heer Aertsen erg veel zeggen over arbeidsproductiviteit en arbeidskostenbesparende maatregelen en hoe dat gestimuleerd moet gaan worden.

[0:11:39] Ik hoor heel weinig over de verantwoordelijkheid van werkgevers op zich.

[0:11:43] Het gaat steeds over een soort autonome verantwoordelijkheid van de arbeidsmigrant die hier naartoe komt.

[0:11:50] Laagproductieve arbeid die we hier binnenkrijgen, dat is geen natuurverschijnsel.

[0:11:56] Wat vindt meneer Aertsen, los van dat er productiviteitsverbetering moet gestimuleerd worden, dat werkgevers nou eigenlijk moeten gaan doen?

[0:12:04] Mijn laatste blokje ging nou juist over de verantwoordelijkheid.

[0:12:08] Nee, sorry, het blokje wat ik net heb afgerond over hoe je nou ook werkgevers die verantwoordelijkheid kan laten dragen voor fatsoenlijke huisvesting.

[0:12:15] Dat was volgens mij het blokje wat ik net heb proberen af te ronden.

[0:12:20] Mijn eerste ging over, dat noemen we dan met een mooi woord, arbeidsproductiviteit.

[0:12:24] Uiteindelijk betekent dat, hoe kun je met minder mensen hetzelfde werk blijven doen?

[0:12:27] En ik denk dat dat een methode is om ervoor te zorgen dat de afhankelijkheid van arbeidsmigranten en ook de roep om arbeidsmigranten hier naartoe te halen,

[0:12:35] Ik noemde het net al, het moet minder aantrekkelijk worden voor mensen, voor ondernemers om met arbeidsmigranten te gaan werken.

[0:12:40] En aantrekkelijker worden om te automatiseren, te robotiseren en digitaliseren.

[0:12:44] En dat doe je met arbeidsbesparende maatregelen.

[0:12:47] En ik denk dat het belangrijk is dat we dat ook gaan stimuleren.

[0:12:50] Dat heb ik een opt-out toe gedaan.

[0:12:51] Ik heb ook een minister gevraagd, ga nou eens kijken hoe in onze fiscaliteit dat op dit moment geregeld is.

[0:12:56] Daarin kun je echt nog wel wat stappen maken wat mij betreft.

[0:12:59] Omdat het relatief gestimuleerd wordt om met laagproductieve arbeidsmigranten te werken.

[0:13:04] Ten opzichte van een toch belastende manier van hoe er naar arbeidsbesparingen wordt gekeken.

[0:13:10] Dat zijn misschien wat hoogover economische begrippen.

[0:13:14] Maar in de praktijk betekent dat dat de aantallen, waarvan wij vinden dat die veel te hoog zijn op dit moment.

[0:13:19] Dat je die toch naar beneden kan krijgen binnen het vrij verkeer van personen dat we in de Europese Unie hebben.

[0:13:25] Ik ben nu met u eens dat er op lange termijn best heel veel naar de productiviteit gekeken kan worden.

[0:13:29] En ik ben blij te horen dat u bijvoorbeeld ook vindt dat de extraterritoriale regeling zou afgetraft moeten worden.

[0:13:34] Dus misschien kunnen we daar eens een keertje echt stappen op gaan zetten.

[0:13:38] Maar dat neemt niet weg dat nu steeds de verantwoordelijkheid het werkgeverschap door de materieel werkgever, dus de werkgever om even uit te leggen,

[0:13:46] de werkgever die ook daadwerkelijk het werk biedt, die komt iedere keer weg bij de VVD.

[0:13:52] Iedere keer komt er een verhaal van we helpen ze om productiever te worden.

[0:13:57] We gaan kijken wat er op de lange termijn kan.

[0:13:59] Het is zo sneu dat ze op het minimumloon niet meer de huur mogen inhouden.

[0:14:05] De uitzendbureaus moeten wel blijven.

[0:14:07] Maar de echte werkgever, die krijgt niet te horen.

[0:14:10] Doe nou verdorie eindelijk eens een keertje wat aan die problemen voor die arbeidsmigranten.

[0:14:15] Waarom is de VVD niet bereid te kijken naar de werkgever die zijn werkgeverschap in moet vullen?

[0:14:20] Meneer Aert.

[0:14:21] Volgens mij verwacht mevrouw Patijn een aantal dingen.

[0:14:23] Ik heb al in heel veel debatten gepleit hogere boetes voor zowel inleners als voor mensen die uitzenden.

[0:14:29] Het tegengaan van problematiek op de huisvestingssituatie.

[0:14:34] We spreken een aantal keer, binnenkort ook de WTTA, wij als VVD ook gewoon gezegd, het is goed dat we nu eindelijk daarin stevige stappen zullen gaan zetten.

[0:14:43] Als uw vraag is, is de VVD op aarde om er alles aan te doen om ondernemers te pakken, is het antwoord nee.

[0:14:50] Dat niet.

[0:14:50] Ik probeer dat op een manier te doen waarin hardwerkende ondernemers gewoon een gezonde boterham kunnen blijven verdienen.

[0:14:57] Er zijn heel veel bedrijven en ondernemers die op een fatsoenlijke manier met mensen omgaan.

[0:15:02] Die dat ook netjes willen organiseren.

[0:15:04] Die wil ik niet pakken, als dat uw vraag is.

[0:15:07] Ik wil ervoor zorgen dat we aan de ene kant misstanden en ellende tegengaan.

[0:15:11] Ik zal zoiets gaan zeggen over terugkeerbeleid... waarvan ik vind dat ook werkgevers veel zwaardere verantwoordelijkheid zouden moeten dragen... voor niet alleen het hiernaartoe halen van mensen... maar ook het weer netjes terugbrengen van mensen.

[0:15:22] Dus ik zie ook zeker die verantwoordelijkheid voor werkgevers.

[0:15:25] Tegelijkertijd is het een fabeltje om te denken dat dat een methode is om die aantallen naar beneden te krijgen.

[0:15:31] De aantallen zijn veel te hoog.

[0:15:32] En dat doen we, wat mij betreft, op een economisch slimme manier.

[0:15:35] Door te zeggen, laten we die arbeidsbesparingen stimuleren.

[0:15:39] Zodat je minder gebruik hoeft te maken van arbeidsmigranten.

[0:15:43] Mevrouw Patijn in de laatste instantie.

[0:15:44] Ja, dan concludeer ik eigenlijk maar gewoon dat u weg blijft kijken van die verantwoordelijkheid die er is om het werkgeverschap in te vullen.

[0:15:51] Zodat mensen duurzaam een arbeidsrelatie aan kunnen gaan.

[0:15:55] Duurzaam een buur kunnen zijn voor andere mensen.

[0:15:58] En dat je dus de wijken, de mensen en de gemeentes uiteindelijk ook laat stikken op het moment dat je niet zegt die mensen moeten vast in dienst komen.

[0:16:06] Zodat er niet iedere keer nieuwe mensen hier naartoe hoeven te komen.

[0:16:10] Dan concludeer ik dat of mevrouw Partij niet wil luisteren of niet goed geluisterd heeft naar wat ik zeg en wat ik een aantal keren geschreven heb.

[0:16:17] Mijn laatste punt gaat over het tegengaan van dakloosheid en ook het structureel maken van terugkeerbeleid.

[0:16:23] We hebben inderdaad een mooie pijlenstond vandaag ook in Trouw gezien waarbij mensen of worden geholpen naar een nieuwe baan of terugkeren naar het land van herkomst.

[0:16:32] Ik denk dat dat ook behoort bij een fatsoenlijk arbeidsmigratiebeleid.

[0:16:38] Er is wel wat problemen ten aanzien van de financiële middelen.

[0:16:40] We hebben de discussie rondom de begroting gehad.

[0:16:42] Is de minister bereid om te kijken hoe je de structurele financiering van deze pilot kan gaan doorzetten?

[0:16:47] Is hij ook bereid om binnen zijn eigen begroting bijvoorbeeld te zoeken of we die kunnen gaan uitbreiden?

[0:16:51] Ik denk dat dat echt verstandig is.

[0:16:53] Maar is hij ook bereid om te kijken of je structurele beleid van terugkeer kan gaan maken?

[0:16:58] Want uiteindelijk, normaal is het hiernaartoe halen aardig goed geregeld door de markt.

[0:17:03] Alleen het zorgen, wat gebeurt er nou op het moment dat het mensen even niet goed gaat?

[0:17:07] Hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen ook terugkeren?

[0:17:09] Kunnen we daar werkgevers wat meer verantwoordelijkheid op geven?

[0:17:12] Kunnen wij daarvoor zorgen dat bijvoorbeeld burgemeesters of werkgevers of anderen zich ergens kunnen gaan melden?

[0:17:19] Dat er een centraal beleid is om dat te doen, voorzitter.

[0:17:23] En wat kunnen we doen om mensen ook een steuntje in de rug te geven tot slot, voorzitter...

[0:17:26] om in het land van herkomst hun leven op te bouwen.

[0:17:28] Ik heb zelf wel een keer het plan gelanceerd om te kijken... kun je nou niet bijvoorbeeld iets doen met de opgebouwde sociale premies in dit land?

[0:17:35] Wilt u uw laatste zin uitbreken?

[0:17:37] Dat je die mensen dat geld in één keer zou kunnen meegeven... zodat ze ook daar in het land van herkomst hun leven zouden kunnen opbouwen.

[0:17:43] Dat is denk ik voor beide partijen een goed voorstel.

[0:17:45] Dank u wel, meneer Aertsen.

[0:17:46] Mevrouw Pot had nog een interruptie voor u.

[0:17:49] Ja, voorzitter.

[0:17:50] Want op zich heel mooi dat de heer Aartsen pleit voor de, ik zeg het maar even heel kort, de Barca en Barca-achtigen, denk ik, waar hij aan refereert.

[0:17:58] Dus de organisaties die dit soort begeleiding over het algemeen echt fantastisch mooi oppakken.

[0:18:05] En de heer Aartsen pleit ook voor, laten we eens kijken of we die begeleiding, of we dat structureler kunnen doen.

[0:18:11] En hij ziet daarin ook een rol voor werkgevers.

[0:18:13] Nou hebben wij zelf wel eens gepleit.

[0:18:15] En daar was toen geen meerderheid voor in de Kamer om te kijken... zou je nou niet een soort potje kunnen maken eigenlijk vanuit werkgevers... waarbij je zegt op het moment dat je werkt met arbeidsmigranten... dan draag je ook bij aan alles wat er verder moet gebeuren in gemeenten... op het gebied van opvang, op het gebied van begeleiding en misschien ook wel van terugkeer.

[0:18:37] Zou de heer Aertsen daarvoor te porren zijn?

[0:18:40] Waar ik sowieso voor te proberen ben is dat we überhaupt eens beleid gaan maken.

[0:18:43] Gewoon beleid maken op terugkeer.

[0:18:45] En dat kan dan zijn.

[0:18:46] Ik spreek burgemeesters die zeggen ik tref mensen aan, waar moet ik me melden?

[0:18:50] Gewoon een hele simpele vraag.

[0:18:51] Ik spreek ook werkgevers die zeggen mensen verdwijnen soms met de noorderzon.

[0:18:55] Kan ik dat ergens melden?

[0:18:56] Wie moet ik bellen?

[0:18:59] Dat soort simpele dingen.

[0:19:00] Dus laten we eens beginnen met beleid.

[0:19:02] Dit soort vraagstukken bij de kop pakken met alle relevante spelers.

[0:19:05] Daar komt uiteraard de financiële vraag achter vandaan.

[0:19:08] Ik ben er nog niet zover dat je zegt, laten we er nou één gezamenlijk kapot van maken.

[0:19:11] Of dat je zegt, je kunt ook zeggen, individuele werkgevers, de laatst betalende werkgever is verantwoordelijk dat er op zijn minste ook een stukje terugkeer bij zit.

[0:19:20] Al is het maar het fatsoenlijk terug laten keren naar het land van herkomst.

[0:19:23] Dat ook dat, niet alleen met de heenreis wordt betaald, zeg maar even plat, maar ook de terugreis netjes wordt betaald.

[0:19:29] Ik heb nog niet concreet hoe je dat dan ook wettelijk weer zou kunnen borgen binnen de Europese Unie.

[0:19:34] Mijn oproep is vooral, minister, begin eens met beleid maken.

[0:19:37] Zodat we ook kunnen zorgen dat mensen of een andere baan krijgen... of terugkeren naar het land van herkomst.

[0:19:43] Maar niet hier op straat belanden, want dat is voor niemand goed.

[0:19:46] Mevrouw Potten-Tedings.

[0:19:47] Ja, voorzitter.

[0:19:49] Ik hecht ook niet aan één gezamenlijk potje, maar het gaat mij erom... dat we... Ik ben ervan overtuigd dat we dit parallel moeten doen.

[0:19:57] Het is hartstikke mooi om hier beleid op te gaan ontwikkelen.

[0:20:00] Ik denk overigens ook dat dat heel vaak zal gaan...

[0:20:02] Dat zegt Parka zelf ook altijd.

[0:20:04] Het gaat erom dat je zorgt dat mensen met opgeheven hoofd naar huis kunnen.

[0:20:07] Dus niet dat het een soort... Mensen hebben hier vaak ook in Nederland hard gewerkt, dus laten we dat een beetje netjes doen.

[0:20:13] Maar dat betekent wel dat ik eigenlijk vind... dat we daar niet als overheid in ons eentje voor aan de lat staan.

[0:20:18] En als we dat als commissie met z'n allen ook uitspreken... dan komen we daar misschien nog wat verder mee en kunnen we daar ook wat mee doen.

[0:20:26] Voorzitter, zeker.

[0:20:27] Ik heb al gezegd, ik denk dat we moeten kijken naar bijvoorbeeld die pilot.

[0:20:31] Dat kan vanuit rijksmiddelen natuurlijk, dat doen we bij heel veel dingen.

[0:20:33] Dus dat is heel erg logisch.

[0:20:35] Maar ik zeg ook bewust, ik vind dat werkgevers hier een verantwoordelijkheid hebben.

[0:20:38] Ook een financiële verantwoordelijkheid voor die terugkeer.

[0:20:41] En tegelijkertijd wil ik ook out of the box kijken, bijvoorbeeld met de sociale premies die zijn opgebouwd.

[0:20:45] Als je daarmee kan zorgen dat mensen op een opgehevig hoofd...

[0:20:47] terugkeren en hun gezinnetje of hun huis of hun leven daar verder kunnen oppakken met een zakgeld in plaats van dat ze over 40 jaar een brief van de SVB krijgen dat ze nog 30 euro AOW mogen ontvangen in Nederland.

[0:21:00] Laten we dat ook eens even creatief en over de box bekijken.

[0:21:03] Meneer Boon.

[0:21:05] Ik ben blij dat de VVD eindelijk gedraaid is naar de PVV-standpunt dat de aantallen van arbeidsmigratie echt naar beneden moet.

[0:21:12] Maar dat is de landelijke VVD.

[0:21:14] Ik betrek even naar mijn provincie.

[0:21:15] Die zijn nog steeds in op megacomplexe distributiecentra.

[0:21:20] Mijn gemeente Bergen op Zoom.

[0:21:21] Er wordt een megamigrantencomplex gebouwd voor migranten die ook in Antwerpen gaan werken.

[0:21:26] Dus die niet eens in ons land gaan werken.

[0:21:28] Wat is uw boodschap naar de lokale VVD's?

[0:21:32] Het voordeel van de VVD is dat wij een volkspartij zijn die niet zo autocratisch is ingericht als de PVV wat dat betreft.

[0:21:39] Dus het is volgens mij een hende om de afweging te maken wat daarin te doen.

[0:21:42] Ik denk dat er heel veel gemeentes nu zijn die ook worstelen met vraagstukken als als wij hier een bedrijf binnenhalen.

[0:21:51] Ik denk dat het voor de meeste gemeenten heel prettig is.

[0:21:54] Maar hoe heeft dat dan effect op de leefomgeving?

[0:21:56] Wat betekent dat voor de mensen die daar moeten werken?

[0:21:58] We hebben het hoofdlijnakkoord ook afgesproken dat daar wat meer instrumentarium voor gemeenten komt.

[0:22:02] Dat je niet alleen maar staat te juichen, maar dat er banen komen.

[0:22:05] Maar dat je ook nadenkt, wie komen hier te werken?

[0:22:07] En vervolgens ook, waar moeten die mensen dan slapen?

[0:22:11] Dat soort vraagstukken horen er allemaal bij.

[0:22:14] Dus ik denk dat het goed is als de Rijksoverheid zorgt dat dat allemaal geregeld wordt voor gemeenten.

[0:22:23] Maar u deelt dus niet de mening, dus als megamigrantencomplexen worden gebouwd, dat megadistributiecentra als paddenstoelen uit de grond springen in Brabant, dat dat niet juist de aantallen aanjaagt en dat we die aantallen op deze manier nooit naar beneden gaan krijgen.

[0:22:37] En is het dan niet beter om te zeggen, richting de provincie, richting de gemeentes, zorg dat die aantallen naar beneden gaan, faciliteer niet die arbeidsmigratie.

[0:22:47] Voorzitter, volgens mij is dat hetgeen wat wij ook zeggen.

[0:22:50] Door die instrumenten.

[0:22:51] Kijk, je kunt dat roepen en op Twitter gooien, dat is leuk.

[0:22:54] Maar daar heeft dat eigenlijk helemaal niemand iets aan.

[0:22:56] Volgens mij moet je zorgen dat je die gemeente in staat stelt... op het moment dat zij een vergunningaanvraag krijgen voor een bedrijf... dat ze daarna vervolgens over in gesprek gaan... hoe ze dat dan vervolgens ook kunnen laten landen in hun eigen gemeente.

[0:23:10] En hoe ze dan de omstandigheden daaromheen ook organiseren.

[0:23:12] Tegelijkertijd vind ik, en dat is bij mij betreft een taak van de Rijksoverheid...

[0:23:16] Aan welke knoppen kun je nou draaien, bijvoorbeeld in je fiscaliteit, om ervoor te zorgen dat mensen niet kiezen voor een enorme berg aan arbeidsmigranten, zeg maar even ongenuanceerd, maar dat ze vooral inzetten op arbeidsbesparende maatregelen, innovaties en techniek, zodat je hetzelfde werk kan blijven doen zonder die enorme toestroom van arbeidsmigranten.

[0:23:36] Meneer Seder, zag ik dat u ook een vraag wilde stellen?

[0:23:38] Ja, dat klopt.

[0:23:39] Want de VVD stipt inderdaad het punt aan dat werkgevers ook een rol hebben.

[0:23:43] In het verlengde van mevrouw Pot is er volgens mij wel een fundamentele vraag die hier beantwoord moet worden.

[0:23:49] Namelijk, wie is primair verantwoordelijk voor de terugkeer?

[0:23:52] van arbeidsmigranten die naar Nederland zijn gehaald.

[0:23:55] Zijn dat bedrijven of is dat de overheid?

[0:23:57] En daarmee elke belastingbetaler.

[0:24:00] Omdat die via constructies en pilots betaalt voor de terugkeer.

[0:24:06] Terwijl de winsten voor de bedrijven zijn.

[0:24:09] U heeft het punt als u zegt dat er meer beleid moet komen.

[0:24:14] Dat heb ik ook in mijn bijdrage gehad.

[0:24:16] Maar de fundamentele vraag hier is...

[0:24:18] Wie is aan set, primair?

[0:24:20] Zijn het werkgevers of is het de overheid?

[0:24:24] En ik hoorde in uw antwoord dat u zegt, ja, de werkgevers hebben een rol, maar ik wil wel dat pilots verlenkt worden.

[0:24:31] Nou, daar ben ik mee eens dat we dat kunnen doen.

[0:24:33] Maar ik mis bij u ook wel iets van verantwoordelijkheidsgevoel richting die werkgever.

[0:24:37] Ja, primair is het een werkgever die ook mede verantwoordelijk hoort te zijn.

[0:24:41] Als je iemand naar Nederland haalt, dat je ook de terugkeer mede faciliteert.

[0:24:46] En ik vroeg me af of u daarmee eens bent of vindt dat die taak niet bij de werkgever ligt, maar bij de overheid.

[0:24:52] Volgens mij probeert de heer Seydel nu iets zwart-wit te maken wat natuurlijk niet zo is.

[0:24:56] Primair medeverantwoordelijk.

[0:24:57] Die twee kunnen sowieso niet samen in één zin.

[0:25:01] Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen leven.

[0:25:03] Het zijn geen legopoppetjes.

[0:25:05] Dus waar mensen heen gaan, daar gaan ze zelf over gelukkig nog in dit land.

[0:25:10] Dat geldt ook voor mensen die uit Polen komen, uit Roemenië komen, uit de burgerijen komen.

[0:25:14] Ik vind dat als een werkgever een faciliteit creëert om mensen hier naartoe te halen, dat ze ook een faciliteit moeten creëren om mensen terug te begeleiden.

[0:25:23] Dus daar vind ik zeker dat er een verantwoordelijkheid voor is.

[0:25:26] Ik vind ook dat je verantwoordelijkheid hebt als je huisvesting aanbiedt.

[0:25:29] Dat je niet van de een op de andere dag iemand op straat kan gooien.

[0:25:31] Dat je ook daar een verantwoordelijkheid hebt.

[0:25:33] Dat betekent niet dat je tot het einde der tijden iemand moet begeleiden.

[0:25:37] Maar daar zit wel een verantwoordelijkheid wat mij betreft.

[0:25:39] En tegelijkertijd zeg ik, laten we nou eens beginnen met het maken van zo'n terugkeerbeleid, waarin zeker werkgevers een verantwoordelijkheid hebben.

[0:25:45] Ik spreek ook werkgevers die zeggen, mensen vertrekken hier met hun orders om.

[0:25:50] Ik wil mijn verantwoordelijkheid nemen, wat moet ik daarvoor doen?

[0:25:52] Het is niet zo zwart-wit als de heer Seder volgens mij nu hem neerzet.

[0:25:56] Ik denk dat al die schakels daarin een verantwoordelijkheid hebben.

[0:26:00] Ik heb al vaker gezegd, ik vind ook dat werkgevers daar een verantwoordelijkheid in hebben.

[0:26:05] Ja, voorzitter.

[0:26:07] Dank u wel, voorzitter.

[0:26:08] Kijk, als het gaat om de dakloosheid in Nederland, die neemt toe, die is zorgelijk.

[0:26:16] Steeds meer gemeenten geven aan dat zij overlast ervaren en steeds meer mensen onterende dingen zien.

[0:26:23] Het is dus zo dat, en een groot deel daarvan, dat zijn EU-arbeidsmigranten.

[0:26:29] Dus wat we zien is dat de lasten die worden afgewenteld op de maatschappij... en de winst is eigenlijk voor de bedrijven.

[0:26:38] Wat ik in uw betoog mis, ja, u zegt...

[0:26:41] Ja, we hebben mensen niet aan de touw.

[0:26:43] Dat hoeft ook niet.

[0:26:44] Mensen mogen zelf keuzes maken.

[0:26:46] Maar ik mis bij u de urgentie om daar niet alleen beleid op te maken... maar ook de werkgevers nu al aan te sporen om daar stappen in te zetten.

[0:26:56] U wijst naar de minister.

[0:26:57] En er moet een stap gezet worden.

[0:26:59] Daar ben ik ook mee eens.

[0:27:00] Maar wat wil de VVD nou precies dat werkgevers ook nu al kunnen gaan doen... ook om ervoor te zorgen dat de gemeente...

[0:27:06] Leefbaar blijven.

[0:27:07] Want die klachten neem je me toe.

[0:27:09] En in uw betoog hoor ik veel dat beide verantwoordelijk zijn.

[0:27:16] Maar ik hoor nog niet dat u zegt, werkgevers, het is nu klaar.

[0:27:19] Ik wil dat jullie een extra stap gaan zetten.

[0:27:21] Daarmee bedoel ik het ook financieel.

[0:27:25] Ja, maar voorzitter, we moeten volgens mij beginnen bij het maken van beleid... om vervolgens die verantwoordelijkheid ook neer te kunnen leggen bij werkgevers.

[0:27:31] We kunnen dat wel tegen elkaar zeggen, maar dat betekent niet dat het in de werkelijkheid zo is.

[0:27:35] Je zult een beleid moeten hebben waarin je dat vastlegt.

[0:27:40] Je kunt zeggen, we gaan per definitie gewoon premies verhogen... maar dat doen we al heel veel overigens, richting werkgevers.

[0:27:45] En dan komt het in hetzelfde bakje terecht en dan valt het in hetzelfde.

[0:27:48] Dus dat is dan een verkapte verhoging van de belastingen voor alle bedrijven.

[0:27:52] Dus daar heb je nog steeds niemand...

[0:27:53] Niet gericht die verantwoordelijkheid.

[0:27:54] Daarom zeg ik, ik zou primair het beter vinden dat als mensen op straat belanden, dat je kijkt naar de laatst betalende werkgever.

[0:28:04] Dat die een bepaalde verantwoordelijkheid heeft.

[0:28:06] Dat kunnen we hier nogmaals zeggen tegen elkaar.

[0:28:07] Het zal toch echt in beleid moeten landen.

[0:28:09] En daar spreken we ook met de WTTH straks over.

[0:28:12] Dus daar vind ik een verantwoordelijkheid in zitten.

[0:28:14] Maar het moet natuurlijk wel wat mij betreft een totaalpakket zijn, want het zijn geen legopoppetjes.

[0:28:19] Er zijn al heel veel bedrijven die dat aanbieden om mensen netjes terug te gaan.

[0:28:23] Mevrouw Potts zegt terecht, er komt ook nog iets menselijks bij kijken om terug te keren naar Oost-Europa.

[0:28:30] En dat onderdeel moet je ook regelen.

[0:28:32] Dus het is wat mij betreft wel echt een totaalpakket.

[0:28:36] Ik ga de commissie wel uitnodigen om wat compacter te zijn... in zowel de interruptie zelf als in het antwoord daarop.

[0:28:42] Want ik hoor heel veel herhaling en langer betogen... maar interrupties zijn echt gericht op het wisselen van gedachten.

[0:28:47] Volgens mij zag ik de vinger van mevrouw Van Dijk.

[0:28:49] Mevrouw Van Dijk.

[0:28:50] Dank je wel, voorzitter.

[0:28:51] Ik sloeg eigenlijk aan op een principe wat de heer Aertsen... hij geeft aan van de mens zijn verantwoordelijk voor hun eigen leven.

[0:28:59] Maar vindt u dat arbeidsmigranten ook dezelfde kans hebben... om die verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leven... dan bijvoorbeeld u of ik zelf?

[0:29:08] Het is een hele filosofische vraag die mevrouw Van Dijk stelt.

[0:29:13] Volgens mij is ieder mens verantwoordelijk over zijn eigen leven.

[0:29:15] En dat is misschien het grootste goed wat we wel niet hebben.

[0:29:20] Mevrouw Van Dijk?

[0:29:23] Mevrouw Van Dijk?

[0:29:26] Oké, dan zal ik hem iets minder filosofisch stellen... als dit te filosofisch is voor de heer Aartsen.

[0:29:30] Het gaat er mij om.

[0:29:31] Verantwoordelijkheid voor je eigen leven is één.

[0:29:33] Maar als bijvoorbeeld je paspoort ingenomen wordt... dan heb je toch een andere kans in je land dan wanneer dat niet zo is.

[0:29:39] Nou ja, dat gebeurt in de praktijk.

[0:29:41] Dus ik vind het iets te makkelijk om te zeggen... we zijn verantwoordelijk voor ons eigen leven... terwijl de uitgangspositie niet hetzelfde is.

[0:29:47] Nou gaan er wel dingen door elkaar heen lopen.

[0:29:49] Want ik zei niet iedereen is verantwoordelijk en zoek het maar uit.

[0:29:52] Ik gaf een antwoord op de heer Seder aan dat mensen geen legopoppetjes zijn.

[0:29:55] En je dus ook in die schakel daar wel mee te maken hebt.

[0:29:59] Dat is wat ik zei.

[0:30:00] Als er dingen gebeuren die tegen de wet zijn...

[0:30:03] Als er dingen gebeuren die oneerbaar zijn, als er dingen gebeuren die strafbaar zijn, als er dingen gebeuren die wij gewoon niet vinden kunnen met elkaar, dan vind ik dat we snoeihard op moeten treden.

[0:30:14] Uitbuiting heeft helemaal niks met ondernemerschap te maken.

[0:30:16] Helemaal niks.

[0:30:18] We hebben vorig jaar al gepleit voor verhoging van de boetes.

[0:30:20] We hebben ervoor gepleit om individuele straffen via het strafrecht aan te pakken.

[0:30:25] We gaan bij de WTTA nog spreken over sancties.

[0:30:27] Ik ben blij met de brief van de minister als het gaat om het sneller kunnen sluiten.

[0:30:33] We hebben als VVD gezegd, je moet iets gaan doen aan die verschrikkelijke constructies van doordetachering der landen.

[0:30:38] Omdat dat legale mensenhandel is in mijn ogen.

[0:30:41] Dus als u daar mij op aanspreekt, volgens mij is het een heel lijstje.

[0:30:44] Ik heb er nog wel een paar.

[0:30:46] Dat heeft helemaal niks te maken met zelfverantwoordelijkheid nemen.

[0:30:49] Dat is gewoon iets wat we niet moeten willen met elkaar in dit land.

[0:30:55] Ja, voorzitter.

[0:30:55] Misschien nog even een ander onderwerp.

[0:30:57] Want ik begreep van mijn collega die bezig is met klimaat en met de minister Hermans.

[0:31:07] Ik wou zeggen de minister van de Heer Aartsen, maar dat is natuurlijk heel raar.

[0:31:10] Hij is natuurlijk ons allerminister, maar wel van de VVD.

[0:31:14] En dat hij zelf heeft aangegeven dat zij behoorlijk wat mensen en zeker ook migranten gaat nodig hebben om alle klimaatdoelen te halen, de energietransitie vorm te kunnen geven.

[0:31:25] We hebben ongelooflijk veel technisch personeel nodig.

[0:31:28] En nou hoor ik de heer Aartsen bij dit debat, maar eigenlijk ook bij alle debatten de laatste tijd, behoorlijk pleiten voor, laten we zeggen, minder, minder, minder.

[0:31:36] Mag ik het zo zeggen?

[0:31:38] En ik vraag me af, gaat dat elkaar nou op een gegeven moment niet bijten?

[0:31:42] Omdat je toch echt, echt, echt die mensen nodig hebt om die grote doelen vorm te geven.

[0:31:49] Laat ik beginnen met, inderdaad, u hoort de VVD pleiten voor minder migratie.

[0:31:53] Ik denk dat het verstandig is om op alle fronten, asielmigratie, kennismigratie, asielmigratie, studiemigratie, om die naar beneden te krijgen.

[0:32:01] De samenleving kan dat niet aan op dit moment.

[0:32:04] En meer mensen erbij.

[0:32:05] Nogmaals, het zijn geen legopoppetjes.

[0:32:07] Mensen hebben ook zorg nodig, hebben ook woningen nodig.

[0:32:10] Dus als je zegt, de problemen in het land oplossen met nog meer mensen, dat is hetzelfde als een brand blussen met benzine.

[0:32:16] Dat werkt meestal niet heel goed.

[0:32:18] Dat is meestal niet zo'n heel strak plan.

[0:32:20] Dat gezegd hebbende.

[0:32:23] We hebben in ons VVD visiestuk gepleit voor een vakkrachtenregeling.

[0:32:27] Omdat we zien op een aantal terreinen, en ik ben daar heel voorzichtig in, omdat je ziet bij alle migratieregelingen dat ieder deurtje dat je openzet, dat de kans op misbruik toeneemt.

[0:32:40] Maar bijvoorbeeld als het gaat om netcongressie, dat is eigenlijk het enige voorbeeld waar ik het ook zie vliegen, waarin je afgebakende projecten hebt, het versterken van ons energienet.

[0:32:49] ...dat je daar met arbeidsmigranten van buiten de Europese Unie kan gaan werken.

[0:32:53] Specifiek vakgrachten.

[0:32:55] En op wat mij betreft helemaal ingekaderd.

[0:32:57] Omdat als je dat te breed openzet... Ik vind dat een signaal van de inspecteur-generaal die dat zei... ...dat is de huidige problematiek on steroids.

[0:33:05] Dat soort signalen moet je wel serieus nemen.

[0:33:08] Dus daar zitten wij genuanceerd in.

[0:33:09] Ik denk dat het verstandig is voor hele specifieke problemen... ...dat je heel afgekaderd, heel strak gereguleerd... ...toch het een en het ander mogelijk zou kunnen maken...

[0:33:18] Maar nogmaals, daar gaan wij niet als vlag of aandel voor oplopen.

[0:33:22] Omdat we ook zien dat er problemen zijn.

[0:33:26] Ja, voorzitter, en daar zit natuurlijk precies het probleem.

[0:33:29] De heer Aartsen, de VVD wil niet met vlag en wimpel voorop lopen.

[0:33:32] Ik wil dat wel, maar ik heb wel ook dit kabinet... en voldoende steun vanuit deze Kamer nodig om dat te doen.

[0:33:38] En ik vind op dit moment, zie ik vanuit het kabinet... voornamelijk dingen gebeuren, inderdaad de andere kant op.

[0:33:45] En ik vind het heel belangrijk, laten we wel zijn... om te zorgen dat we die misstanden tegengaan... en dat we duidelijke keuzes maken over arbeidsmigratie.

[0:33:52] Maar waar het gaat om zo'n vakkrachtenregeling...

[0:33:55] Waar ik de heer Aartsen dan over hoor.

[0:33:58] Hij noemt netcongressie 28.000 technici nodig.

[0:34:01] We hebben wel wat te doen.

[0:34:03] Dus als de heer Aartsen niet met een vaandel voorop loopt... Ik wil best voorop lopen.

[0:34:09] Loopt u erachter en loopt de rest van het kabinet ook mee of niet?

[0:34:13] Meneer Aert.

[0:34:14] Voorzitter, ik ben er heel terughoudend in.

[0:34:15] En waarom ik daar terughoudend in ben... is ik heb van de week mensen gesproken in het transportsector.

[0:34:20] Die zeggen ja, we hebben inmiddels een enorme golf in Europa... van constructies van mensen uit Zimbabwe... die hier onder embarmelijke omstandigheden... voor de grote concerns rondrijden in hun cabine.

[0:34:30] En twee, anderhalve week lang gevangen zitten in hun eigen cabine.

[0:34:34] We stonden vorige week nog langs de A2 bij Venlo een week vast.

[0:34:40] Zie de heer Van Kent knikken, die maakt zich er altijd enorm hard voor.

[0:34:43] Jongens, dat soort zaken, dat wil de VVD gewoon niet.

[0:34:46] Ik vind dat gewoon niet wenselijk, dat je dat soort type van constructies, die zijn er op dit moment al, dat zou ik heel graag willen tegengaan, en dat je daar dan ook zegt, we moeten kijken naar zoveel mogelijk verruiming en met de Vlaanderen voorop.

[0:34:58] Ik vind dat kwetsbaar.

[0:34:59] Ik vind dat echt kwetsbaar.

[0:35:00] Ik zie een probleem.

[0:35:01] Ik denk dat je daar onder zeer, zeer, zeer strenge regels iets aan kan doen.

[0:35:07] We hebben ook gezegd, kijk bijvoorbeeld naar EU-kandidaat lidstaten.

[0:35:10] Kijk naar sectorale afbakening, strikte aanmelding.

[0:35:14] Dan zie ik een hele beperkte variant van een vakkrachtenregeling vliegen.

[0:35:20] Maar als mevrouw Pot zegt, ik ga hier met de vlag voorop...

[0:35:24] Dan zeg ik veel succes met de vlag voorop.

[0:35:26] Gaan wij intussen tijd de problemen die er al zijn met uitbuiting ook proberen tegen te gaan.

[0:35:30] Mevrouw Potten, in derde en laatste instantie op dit punt.

[0:35:32] Voorzitter, volgens mij kan de heer Aartsen mij nooit verwijten dat ik geen voorstellen doe op uitbuiting.

[0:35:37] Maar in dit geval kan ik eigenlijk alleen maar constateren dat ik de netbeheerders en de minister heel erg veel succes wens met het oplossen van deze problemen als het in dit tempo moet gaan.

[0:35:47] Ik hoorde geen vraag.

[0:35:48] Meneer Aerts wil ook niet reageren, zie ik.

[0:35:51] Dus dan geef ik meneer Van Kent de gelegenheid voor een interruptie.

[0:35:54] Kort en compact.

[0:35:55] Dank, voorzitter.

[0:35:56] De vragen over de grote lijn hebben nog niet tot een antwoord geleid vanuit de VVD die problemen oplossen.

[0:36:02] Dus daarom zou ik het heel concreet willen maken.

[0:36:04] Ontslag op staande voet, daar wordt veel misbruik van gemaakt.

[0:36:07] Dat is een van de belangrijke redenen waarom veel arbeidsmigranten dakloos worden.

[0:36:12] Het oorzaak van ontslag op staande voet is vaak dat mensen inderdaad vertrekken.

[0:36:17] zonder dat daar een beëindigingsovereenkomst is gesloten, waardoor mensen ook heel veel geld mislopen.

[0:36:24] Een oplossing daarvoor zou kunnen zijn, en dat wil ik de VVD voorleggen, is om bijvoorbeeld af te gaan spreken dat in de uitzendsector, bijvoorbeeld te beginnen in de vleessector, dat daar per week gaat worden betaald.

[0:36:35] Zodat voorkomen wordt dat dit soort situaties ontstaan, dat mensen nabetalingen mislopen en dat er beter met mensen om wordt gegaan.

[0:36:43] Is de VVD daarvoor te porren?

[0:36:48] Daar zou ik even over na moeten denken wat daar de voor- en nadelen van zijn.

[0:36:54] Dus daar ga ik niet op speculeren als de heer Van Kent mij gaat verreven.

[0:37:01] U overvraagt mij daarin.

[0:37:05] Ik ben blij dat de VVD bereid is om daar in ieder geval over na te gaan denken.

[0:37:10] Ik zou u vast de nadelen schetsen, want daar moeten we eerlijk over zijn, administratieve lasten.

[0:37:15] Ik bedoel, dit gaat voor werkgevers wat betekenen.

[0:37:18] Maar het grote voordeel is dat de werknemer iedere week de betaling krijgt, waardoor ook iedere week gezien kan worden of er niet verkeerde inhoudingen plaatsvinden of bepaalde verrekeningen met voorschoten of bepaalde borgen of...

[0:37:31] ...de overeenkomst tussen het bedrag op de rekening en het bedrag op de salarisstrook... ...dat die overeenkomt.

[0:37:37] En dat als er een conflict ontstaat over de betaling en iemand loopt weg... ...dat niet het verdienmodel is voor de uitzender, wat nu het geval is.

[0:37:44] Nu kunnen mensen in de vleessector miljoenen euro's verdienen... ...door ervoor te zorgen dat ze zo slecht omgaan met de werknemers... ...dat ze vanzelf weglopen, ze volgens opstaande voet ontslagen kunnen worden... ...en de werkgever met miljoenen blijft zitten.

[0:37:58] Dat is het grote voordeel van dit voorstel.

[0:38:00] Ook dat was geen vraag, maar... Nee, maar voorzitter, dat laatste herken ik wel.

[0:38:04] Dat laatste herken ik wel.

[0:38:04] Dat je zegt dat inderdaad als het gaat om nabetalingen en zo, dat daar een financiële prikkel zit.

[0:38:11] Of je dat doet door wettelijk te zeggen, in bepaalde sectoren moet u dit doen.

[0:38:15] Ik weet niet of dat dan vervolgens iets is, maar laten we dan op z'n minst... Volgens mij lopen de gesprekken nu vanuit de minister ook met de sector.

[0:38:21] Vindt er CO-naleving plaats?

[0:38:23] Hebben we straks ook die WTTA-wetten en regelgeving?

[0:38:27] Kun je daar ook, wat we ook in dat debat bespreken, wat doe je nou met die nabetaling?

[0:38:34] Hoe voorkom je dat mensen...

[0:38:37] ...in het juridische moeras terechtkomen waarin ze wel gelijk krijgen... ...maar niet het geld krijgen waar ze nog recht op hebben.

[0:38:42] Want een boete vanuit de arbeidsinspectie is één... ...maar nabetaling is ook nog twee.

[0:38:47] Want dan een boete heeft natuurlijk een arbeidsmigrant helemaal niks... ...als hij dat geld niet op zijn rekening krijgt.

[0:38:51] Dus daar ben ik zeker naar bereid om te kijken.

[0:38:53] U kunt zich voorstellen dat een partij als de VVD... ...niet automatisch blind gaat varen op voorstellen van de socialistische partijen daarin... ...maar altijd bereid om te kijken naar oplossingen.

[0:39:05] Het alternatief kan zijn een uitzendverbod in de vleessactor.

[0:39:07] En u weet dat de SP daar voorstander van is.

[0:39:09] Maar ik weet ook dat er nu geen meerderheid voor is om de minister daartoe te dwingen.

[0:39:13] Omdat de VVD dat onder andere niet steunt.

[0:39:15] Maar tegelijkertijd zien we uitzendbureaus met ontslag op staande voet van 40%.

[0:39:20] waarbij het slecht betalen en expres aankoersen op een conflict... zodat mensen zelf opstappen en er geen nabetaling plaats hoeft te vinden... het verdienmodel is waarop ze miljoenen binnenhalen.

[0:39:32] En volgens mij hebben wij daar wel een gezamenlijk belang.

[0:39:34] Namelijk om te voorkomen dat dit gebeurt.

[0:39:38] Op alle mogelijke manieren bereid om te kijken naar manieren om ervoor te zorgen dat we deze uitzendcriminelen het werk onmogelijk maken.

[0:39:44] En ervoor zorgen dat mensen wel krijgen waar ze recht op hebben.

[0:39:47] En als de heer Aertsen geen uitzendverbod wil, dan moet er toch echt een andere manier worden gezorgd.

[0:39:51] En dat zou die betaling per week kunnen zijn.

[0:39:54] Ja, voorzitter.

[0:39:55] Nogmaals, altijd bereid om naar voorstellen te kijken.

[0:39:57] Ik denk alleen wel dat... Uiteindelijk zit het daar ook veel meer in.

[0:40:00] Alles met regelgeving en handhaving is één.

[0:40:03] Maar je moet voor mij ook veel meer gaan doen met die afschrikking.

[0:40:05] Het moet uiteindelijk niet meer lonen om dit te gaan doen.

[0:40:07] Dat is één.

[0:40:07] En het moet ervoor zorgen dat het risico om dit te doen zo verschrikkelijk groot wordt.

[0:40:12] Bijvoorbeeld met die WTDA, maar ook die boetes en het strafrecht introduceren op persoonsniveau.

[0:40:17] Dat je ook dit soort dingen afschrikwekkend hebt.

[0:40:21] Dat mensen dit uit hun hoofd laten om te gaan doen.

[0:40:25] Dank u wel.

[0:40:26] We zijn toegekomen aan de bijdrage van mevrouw Partijn namens de fractie van GroenLinks PvdA.

[0:40:35] Dank u voorzitter.

[0:40:36] Om te beginnen zou ik u eens uitspreken de waardering voor de gedrevenheid waarmee de minister de problemen.

[0:40:45] van arbeidsmigranten aan wil pakken.

[0:40:47] Dat zien we in de vele brieven die we hierover hebben ontvangen.

[0:40:50] Te veel om hier voldoende aandacht aan te kunnen besteden.

[0:40:52] En dat vind ik ook een onwenselijke situatie.

[0:40:54] En dat zeg ik ook maar tegen onszelf.

[0:40:56] Arbeidsmigratie verdient minstens net zoveel aandacht als asielmigratie.

[0:41:02] Dat gezegd hebbende, het laatste nieuws uit de vleessector.

[0:41:07] Recruiters worden vergoed per aangeleverde arbeidsmigrant.

[0:41:10] Er wordt betaald voor iedere geleverd mens.

[0:41:13] Lego poppetjes, zoals de heer Aertsen ze noemt.

[0:41:16] Een perverse prikkel.

[0:41:18] Even een klein persoonlijk feit.

[0:41:21] Ik zou je tegenovergestelden.

[0:41:24] Ze worden tot legopoppertjes gemaakt.

[0:41:27] Een perverse prikkel om mensen zo snel mogelijk te vervangen.

[0:41:31] Want dat gebeurt er.

[0:41:34] Als een recruiter betaalt per geleverde persoon... dan is het gewoon een prikkel om mensen iedere maand te vervangen.

[0:41:41] Alsof mensen niet meer zijn dan een verhandelbaar wezen dat arbeid levert.

[0:41:45] Mensen worden uit India en de Filipijnen gehaald... om naar Nederland in de vleesindustrie te gaan werken...

[0:41:52] En na een maand letterlijk gedumpt om plaats te maken voor de volgende.

[0:41:57] De verbeteringen die de sector belooft te blijven uit.

[0:42:00] En pas in april gaat de minister evolueren.

[0:42:02] Die minister wil misschien nog even wachten, maar mijn geduld is op.

[0:42:06] Wat GroenLinks Partij van de Arbeid betreft moet het klaar zijn met de misstanden via uitzendbureaus.

[0:42:12] De gevolgen zijn niet voor de werkgever, maar voor de mensen, hun buren in de wijken, de opvang en de gemeente.

[0:42:20] Waarom geeft de minister de vleessector zoveel tijd terwijl er geen verbetering is en zal komen?

[0:42:26] Wat verwacht hij dat er in die tijd tot juni nog zal worden opgelost?

[0:42:31] Ik begreep dat de onderzoeken naar problemen in de vleesindustrie inmiddels verschenen zijn.

[0:42:35] En waarom zijn die nog niet naar de Kamer gestuurd voor dit debat?

[0:42:39] Is de minister dan in ieder geval bereid, en daar wil ik echt op aandringen, om de ANVB voor een uitzendverbod in de vleessector uit te werken en klaar te hebben in juni?

[0:42:49] zodat deze mend meteen ingevoerd kan worden als blijkt dat er inderdaad helemaal niets verbeterd is.

[0:42:58] Als mensen na een maand hun baan kwijtraken, raken ze daarmee ook dakloos.

[0:43:03] Anderhalve week geleden was ik in Eindhoven bij het leger der Zels, die tijdelijke opvang biedt, en we hebben het daar al een aantal keren over gehad, aan EU-arbeidsmigranten.

[0:43:12] Daar vindt 80% van hen binnen 9 dagen weer een baan en een woning of gaat terug naar het land van herkomst.

[0:43:20] Een zeer geslaagde pilot die structureel en uitgebreid zou moeten worden.

[0:43:24] En ik ben blij dat de voorgaande sprekers dat ook vinden.

[0:43:29] In veel gemeenten is 60% van de mensen die op straat leven arbeidsmigrant.

[0:43:33] Het gevolg van werkgevers die hun werkgeverschap niet serieus invoeren.

[0:43:38] In november is onze motie aangenomen die verzocht om een plan om de huidige pilot structureel te maken en uit te breiden.

[0:43:45] Wanneer komt dit plan?

[0:43:47] Is het mogelijk om voor een structureel en uitgebreide pilot het Europees Sociaal Fonds aan te spreken?

[0:43:54] Vooral omdat het hier gaat om mensen die primair naar wat ander werk geholpen worden.

[0:43:58] En daar is dit fonds ook voor bedoeld.

[0:44:01] Dit project kost geld en we hebben het er al over gehad.

[0:44:04] Het is te gek voor woorden dat het betaald moet worden door de belastingbetaler.

[0:44:09] Bent u bereid, vraag ik aan de minister, te zoeken naar de mogelijkheden om de kosten van dit project dan ook door te belasten aan werkgevers die deze ellende veroorzaken?

[0:44:21] Voorzitter, dan een ander punt.

[0:44:22] Ik ben blij dat de inhoudingen op het minimumloon voor huisvestingen worden afgeschaft in lijn met de MoCipiri.

[0:44:29] Ik heb wel vragen naar de uitvoerbaarheid van de voorgestelde afbouwpad.

[0:44:33] Wordt de uitvoerbaarheid en de handhaafbaarheid getoetst bij de arbeidsinspectie?

[0:44:38] Het klinkt uitermate ingewikkeld namelijk in de handhaving.

[0:44:42] Wat mij betreft wachten we liever een jaar langer en schaffen we de uitzondering in één keer af... dan dat het in een fase gaat waarbij de arbeidsinspectie steeds meer ingewikkelde berekeningen zal moeten maken... om te kijken of het minimumloon betaald wordt.

[0:44:55] Ik lees dat de minister heeft besloten de inhoudingen voor zorg in stand te houden en ik begrijp de afwegingen.

[0:45:01] Maar ik heb zorgen over de meldingen waarbij wel geld ingehouden wordt voor een verzekering, maar er door de werkgever geen verzekering is afgesloten.

[0:45:10] Welke stappen gaat de minister dan wel zetten om deze vorm van misbruik aan te pakken?

[0:45:16] Tot slot wil ik vragen naar de stand van zaken van onze aangenomen motie over de lokale vestigingsvergunningen.

[0:45:24] De minister schreef dat hij geen toegevoegde waarde ziet in de vermelding van WorkNL op de loonstrook.

[0:45:29] Is de minister wel bereid bij sociale partners aan te dringen dit wel in de CAO te regelen?

[0:45:35] En tenslotte, het gaat met de...

[0:45:38] En de heer Boon verwees daar al naar.

[0:45:41] We zien dat er steeds meer bedrijven welvestigingsvergunning krijgen... waarbij er geen bedrijfseffectrapportage is geweest.

[0:45:57] Wat is de stand van zaken ten aanzien van de bedrijfseffectrapportage?

[0:46:00] Dank u wel, voorzitter.

[0:46:01] Dank u wel, mevrouw Partijn.

[0:46:03] Dan komen we toe aan de bijdrage van meneer Bohnen namens de PVV.

[0:46:06] Dank u wel, voorzitter.

[0:46:07] In de jaren 60 haalde Nederland massaal laag opgeleide arbeidsmigranten uit Turkije en Marokko.

[0:46:13] Tot op de dag van vandaag ondervinden we de gevolgen van dit beleid.

[0:46:17] Onze steden zijn onherkenbaar veranderd.

[0:46:19] Onze veiligheid is afgenomen.

[0:46:21] Woningen zijn voor veel Nederlands onbereikbaar geworden.

[0:46:24] En de kosten voor sociale voorzieningen reizen de pan uit.

[0:46:28] Je zou denken dat de overheid er iets van zou leren.

[0:46:32] Maar het tegendeel is waar als je kijkt naar arbeidsmigratie.

[0:46:36] Onder de kabinetten Rutte bleef de instroom onverminderd doorgaan.

[0:46:40] Sterker nog, sinds 2006 is het aantal arbeidsmigranten verviervoudigd.

[0:46:45] Tot meer dan 700.000.

[0:46:48] Met alle nadelige gevolgen van dien.

[0:46:50] Ik hoor een pauze.

[0:46:52] Dan geef ik mevrouw Partijn de gelegenheid voor een interruptie.

[0:46:56] Ik kom uit een tijd dat er veel mensen hier naar Nederland werden gehaald in de jaren 60.

[0:47:02] Vooral de gevolgen daarvan na een tijdje.

[0:47:06] Ze werkten lang bij bedrijven.

[0:47:08] Ik ben niet helemaal uit de jaren 60.

[0:47:09] Ik ben wel geboren in de jaren 60.

[0:47:11] Maar zij werkten lang bij bedrijven.

[0:47:13] Ze hebben intensief gewerkt voor die bedrijven.

[0:47:16] Heel veel mensen waren kapot na 30, 35 jaar zwaar werk wat niet gedaan werd door andere mensen.

[0:47:21] hebben gewoon bijgedragen aan die sociale voorzieningen.

[0:47:24] En ik vind het onacceptabel dat die mensen weggezet worden als waardeloos en zinloos in onze samenleving.

[0:47:29] Dit zijn mensen die keihard bijgedragen hebben aan de opbouw van onze samenleving.

[0:47:34] Werk hebben gedaan dat niet door anderen is gedaan.

[0:47:36] En tot op het laatste moment, tot aan hun pensioen hebben bijgedragen aan allerlei regelingen.

[0:47:41] Dus ik zou willen vragen of de meneer Boon daar eens een keer een bespiegeling wil opgeven...

[0:47:45] Wat die bijdrage is geweest van die mensen.

[0:47:46] Hoe belangrijk ze geweest zijn voor onze samenleving.

[0:47:49] In plaats van ze weg te zetten als mensen die alleen maar gebruik maken van voorzieningen.

[0:47:55] Ja, voorzitter, op deze manier heb ik het niet gezegd.

[0:47:58] Ze zijn niet allemaal nutteloos, maar als wij gewoon kijken naar de cijfers, dan kosten ze ons gewoon geld.

[0:48:03] In 2016 waren de eerste en tweede generatie Turken en Marokkanen samen netto ontvangers van 9,5 miljard aan sociale voorzieningen, ondanks hun relatief jonge leeftijd.

[0:48:14] Daarnaast bestaat de bijstot inmiddels uit 56% uit niet-westerse migranten en nog eens 9% westerse migranten.

[0:48:20] Terwijl niet-westerse allochtonen slechts 15% van de Nederlandse bevolking uitmaken.

[0:48:25] En zo kan ik nog meer cijfers noemen.

[0:48:27] Dus als je gewoon netto-bruto kijkt, hebben deze migranten ons geld gekost.

[0:48:31] En dat is wat ik aangeef.

[0:48:33] En die fout moeten we niet weermaken.

[0:48:36] Mevrouw Partij.

[0:48:37] Ik vind de vrijblijvend gegoogelde cijfers altijd indrukwekkend van de PVV.

[0:48:42] En ik zie daar nooit enige bespiegeling in over de andere kant.

[0:48:46] Het zijn berekeningen die zelfstandig gemaakt zaten zonder de verrekeningen erbij te betrekken.

[0:48:52] ...van de inbreng van mensen.

[0:48:54] En ze zijn ook nog eens geoormerkt aan allerlei groepenvergelijkingen.

[0:48:59] Het is volstrekt onwetenschappelijk en gebrek aan onderzoek.

[0:49:03] Maar de kern van wat er alleen maar mee bereikt wordt... ...is het wegzetten van groepen Nederlanders... ...die gewoon onderdeel zijn van onze samenleving.

[0:49:12] Die gewoon bijdrage leveren op hun manier... ...op elke manier die ze maar kunnen aan deze samenleving.

[0:49:17] En ik vind het onsmakelijk zoals het hier gebeurt.

[0:49:20] Meneer Boon...

[0:49:21] Ja, voorzitter, ik deel de mening van de PVDA... dat er te weinig onderzoek naar gedaan is.

[0:49:25] En de PVV is juist degene geweest die altijd gevraagd heeft... naar onderzoeken over migratie en migranten.

[0:49:30] En dat is onder andere door de PVDA altijd tegengehouden.

[0:49:34] Dus het zou mooi zijn als we samen kunnen optrekken... om juist die onderzoeken nu wel te stimuleren... zodat we wel de juiste cijfers hebben.

[0:49:40] Mevrouw Patijn in derde instantie.

[0:49:42] En die cijfers zijn ook gewoon beschikbaar.

[0:49:45] Ik heb ze niet uit mijn hoofd paraat, omdat ik het niet relevant vind...

[0:49:49] Om daar op dit moment... We hebben het over arbeidsmigrantie in deze tijd.

[0:49:53] Om daarover te hebben.

[0:49:54] Maar de kern... En wij hebben dus helemaal geen behoefte aan onderzoek.

[0:49:58] De kern van wat u zegt heeft niets te maken met de arbeidsmigratie die er is.

[0:50:05] U bent alleen maar bezig om mensen de schuld te geven van iets wat er niet is.

[0:50:10] Wel wat er is, er zijn enorme problemen met onze voorzieningen.

[0:50:13] Maar de problemen en de oorzaken met die problemen liggen niet bij arbeidsmigranten, liggen niet bij asielmigranten.

[0:50:20] Maar liggen bij beleid wat gevoerd wordt.

[0:50:23] En wat in de afgelopen tijd is blijven bestaan.

[0:50:26] Omdat er niet echt geïnvesteerd wordt in wat er moet gebeuren.

[0:50:29] Namelijk in die voorzieningen.

[0:50:30] Dat er geld vrijgemaakt wordt.

[0:50:32] Dat er gebouwd wordt.

[0:50:33] En dat er wat gebeurt aan die kant.

[0:50:35] In plaats van dat er gewezen wordt naar mensen die er helemaal niets mee te maken hebben.

[0:50:40] Meneer Boon.

[0:50:41] Ik wil er kort op reageren.

[0:50:42] Daarin verschillen de VDA en de PVV van mening.

[0:50:46] Maar de mensen die op straat kijken, die zien iets anders.

[0:50:48] En daardoor is de PVV ook de grootste partij van Nederland geworden.

[0:50:54] De aanhoudende instroom van arbeidsmigranten zet publieke voorzieningen zoals uitkeringen onder druk en verergert het woningtekort.

[0:51:01] De overlast door arbeidsmigranten neemt steeds verder toe, waardoor wijken onleefbaar worden.

[0:51:07] Daarbovenop stijgen het aantal dakloze arbeidsmigranten tot meer dan 10.000.

[0:51:11] En het probleem beperkt zich al lang niet meer tot de Randstad.

[0:51:16] Nee, ze worden nu ook in dorp- en natuurgebieden aangetroffen.

[0:51:20] Wat gaat de minister doen om deze dakloze arbeidsmigranten naar hun eigen land te laten terugkeren?

[0:51:26] Vaak wordt beweerd dat arbeidsmigranten veel bijdragen aan onze economie.

[0:51:30] Maar deze berekeningen houden geen rekening met de verborgen kosten, zoals verminderde veiligheid, overlast, druk op sociale voorzieningen, verdringing op de arbeids- en woningsmarkt,

[0:51:43] Onderzoeker Jan van de Beek heeft aangetoond wanneer al deze factoren worden meegenomen, laagproductieve arbeidsmigratie de samenleving juist geld kost in plaats van oplevert.

[0:51:55] Daarom wil de PVV fors minder arbeidsmigratie en strengere handhaving.

[0:52:01] We pleiten al jaren voor hogere boetes en de mogelijkheid om malefiede bedrijven te sluiten.

[0:52:07] Het is positief dat de minister nu geregeld heeft dat deze bedrijven tijdelijk gesloten kunnen worden.

[0:52:13] Maar wat is er voor nodig om ze permanent te sluiten?

[0:52:17] En we waarderen het dat de minister binnen zijn begroting extra middelen heeft vrijgemaakt om de arbeidsinspectie uit te breiden.

[0:52:24] Daarnaast wil de PVV de WTTA zo snel mogelijk behandelen om mallen via de uitzendbureaus keihard aan te pakken.

[0:52:34] Verder vragen wij of de minister prioriteit geeft aan controles op schijnzelfstandigheid onder arbeidsmigranten.

[0:52:42] Kan hij daarnaast ook de bemiddelaars aanpakken die deze schijnconstructies opzetten?

[0:52:50] De PVV wil een einde maken aan de omstreden A1-detacheringen, een sluiproute voor arbeidsmigranten van buiten de EU.

[0:52:58] Via deze constructie detacheert men werknemers uit verre niet-EU-landen, zoals Kazachstan en Bangladesh, die via Polen of Litouwen naar Nederland komen.

[0:53:09] Volgens de Adviesraad Migratie leidt deze sluiproute tot vijf keer meer arbeidsmigranten van buiten de EU

[0:53:17] dan via de reguliere werkvergunningsroute?

[0:53:20] Is de minister bereid om naast de Europese route ook vakbonden en werkgevers te vragen om dit via de CAO te verbieden?

[0:53:28] Een andere route die door derde landen van buiten de EU wordt misbruikt, is de Nationale Kenniswerksregeling.

[0:53:35] Deze zogenaamde kenniswerkers van buiten de EU komen we tegen in spoelkeukens, nagelsalons en zwarmerzaken.

[0:53:43] Wat gaat de minister doen om misbruik van deze regeling te stoppen?

[0:53:48] is hij bereid de normbedragen te verhogen en deze voor alle leeftijden te laten gelden.

[0:53:56] Ik stop u weer eventjes bij deze aanwaarding, want meneer Seder heeft een vraag voor u. Ja, dank u wel.

[0:54:00] Als de PVV goed begrijpt, wilt u arbeidsmigratie sterk terugdringen.

[0:54:06] En dan is het logisch om te beginnen bij de sectoren waar geen Nederlandse werknemers actief zijn.

[0:54:13] Maar sectoren die alleen maar draaien omdat we arbeidsmigratie mogelijk maken.

[0:54:19] Maar de PVV heeft de afgelopen tijd, de afgelopen maanden... heeft continu tegen voorstellen gestemd.

[0:54:25] Bijvoorbeeld een uitzendverbod als het gaat om de vleessector.

[0:54:29] Dat u en ik weten, de enige reden waarom de vleessector er nu nog is in Nederland... is omdat er arbeidsmigranten worden aangetrokken.

[0:54:36] U faciliteert dat.

[0:54:38] Er zijn meerdere pogingen geweest vanuit de Kamer om dat te stoppen.

[0:54:41] Omdat wij vinden dat arbeidsmigratie...

[0:54:44] een sluitstuk moet zijn.

[0:54:46] En als een werkgever niet kan overleven zonder arbeidsmigranten... dan moeten we dat eerlijk gesprek met elkaar voeren.

[0:54:53] Of deze sector wel past bij wat Nederland wil.

[0:54:56] Maar de PVV heeft dat continu tegengehouden.

[0:54:58] En mijn vraag is, ik hoor uw betoog, maar als u stemt...

[0:55:02] doet u andere dingen.

[0:55:03] En ik wil u toch vragen... wat is nou de echte en de ware kant van de PVV?

[0:55:08] Wilt u echt arbeidsmigratie terugdringen?

[0:55:11] Of spreken uw stemmingen luider... dat u eigenlijk ook voorstellen van uw collega's... de afgelopen maanden continu ook tegenhoudt?

[0:55:19] Van de collega's van meneer Boon.

[0:55:20] Meneer Boon.

[0:55:22] Ja, voorzitter, ik volg de regeling van de ChristenUnie helemaal.

[0:55:25] Alleen de minister is nu bezig met een onderzoek naar dat uitzendverbod.

[0:55:29] En vindt u het raar dat wij dat even willen afwachten?

[0:55:31] Als goed bestuurder moet je ook het onderzoek afwachten.

[0:55:33] Het zou raar zijn om nu daarvoor te stemmen dat uit onderzoek blijkt... dat juist misschien allerlei negatieve gevolgen gaat verrichten.

[0:55:42] Dus wij wachten eerst het onderzoek af en daarna nemen wij de beslissing.

[0:55:46] Meneer Seder.

[0:55:47] Ja, voorzitter.

[0:55:48] De PVV wil arbeidsmigratie terugdringen.

[0:55:50] Welke negatieve gevolgen zullen voor de PVV zware wegen... dan dat punt, arbeidsmigratie terugdringen?

[0:55:59] Er komt een onderzoek aan, u zult dat lezen.

[0:56:02] Wanneer zal de PVV zeggen, nu we dit onderzoek zien... zijn we wel voor sectoren waar alleen maar arbeidsmigranten komen... en dat gaan we dus faciliteren.

[0:56:10] Kunt u daar een schets van geven en een inkijk geven... in welke kaders de PVV hanteert?

[0:56:17] Ja voorzitter, wij gaan het onderzoek afwachten en daarna gaan wij ons afweging maken.

[0:56:22] En wij zetten altijd de Nederlanders op een.

[0:56:24] Als wij uit onderzoek blijken dat we op deze manier beter voor Nederland zijn, dan zullen we zeker dat steunen.

[0:56:30] Maar ik ga nu niet vooruit lopen op de uitkomst van dit onderzoek.

[0:56:34] Meneer Seder in derde en laatste instantie op dit punt en graag via de voorzitter.

[0:56:37] Ja voorzitter, maar de PFV loopt continu vooruit op zaken.

[0:56:41] U wilt dat er wetten naar de Kamer gestuurd worden en zonder punt-en-komma geaccordeerd worden.

[0:56:45] U loopt voorop wat de Raad van State zegt.

[0:56:48] U loopt continu voorop.

[0:56:49] Dat is de kracht van de PVV.

[0:56:50] Voorop lopen, roepen en doen.

[0:56:52] Daadkracht.

[0:56:53] Zonder rekening te houden.

[0:56:55] En nu de voorstellen komen van collega's, zeg ik via de voorzitter, om het echt te regelen.

[0:57:00] We weten, als we een uitzendverbod regelen in sectoren waar alleen arbeidsmigranten actief zijn...

[0:57:07] dan hebben we minder arbeidsmigranten in Nederland.

[0:57:10] Dat weten we allemaal.

[0:57:11] De PVV ook.

[0:57:13] Hoe kan het dat dit het onderwerp is waar de PVV zegt... we moeten van de experts horen en het onderzoek afwachten... zodat u dat op bijna geen enkel onderwerp doet en gewoon uw koers vaart?

[0:57:23] Waarom arbeidsmigratie wel?

[0:57:27] Ja, voorzitter, ik ben het zeker met het eerste gedeelte eens dat wij zeker voorop lopen dat wij de problemen al meer dan tien jaar benoemen.

[0:57:34] En dat sommige mensen pas nu de problemen zien.

[0:57:36] Ik ben blij dat u dat eindelijk herkent.

[0:57:38] Daar ben ik heel erg tevreden over.

[0:57:39] Maar wij hebben nu gewoon... Ja, wij hebben gezegd dat wij voorop liepen en alle problemen benoemd.

[0:57:44] Dat heeft hij letterlijk gezegd.

[0:57:47] Meneer Boon is aan het woord.

[0:57:49] Nou ja, hij noemde alleen arbeidsmigratie.

[0:57:50] Hij noemde ook asiel bijvoorbeeld.

[0:57:52] Dus hij heeft meerdere zaken genoemd waar wij voorop liepen.

[0:57:54] En daarin geef ik hem zeker gelijk.

[0:57:55] De PVV loopt erin voorop.

[0:57:57] Maar wij hebben nu het standpunt ingenomen dat we eerst dit onderzoek willen afwachten.

[0:58:00] Het is niet alleen arbeidsmigratie.

[0:58:02] Er zijn meer factoren waar we rekening mee willen houden.

[0:58:05] En daar willen we gewoon dit onderzoek doen.

[0:58:06] We wachten de minister af.

[0:58:07] De minister is met spoed daarmee bezig.

[0:58:09] Wacht het heel even af en dan gaan we een goede beslissing nemen.

[0:58:12] Meer kan ik er echt niet van maken.

[0:58:16] Voorzitter, nog even wat anders dan.

[0:58:18] Want de heer Boon die zei net... PVV is de grootste partij van Nederland geworden.

[0:58:23] Dat klopt.

[0:58:24] Ze zijn ook de grootste partij van het Westenland geworden.

[0:58:27] Gemeente hier niet zo ver vandaan.

[0:58:29] Grootgebruiker van arbeidsmigranten, zeg ik dan maar even heel erg plat.

[0:58:33] Vrijwel iedereen in het Westland heeft hier direct of indirect mee te maken en verdient hier ook aan.

[0:58:40] En het Westland neemt ook notoire geen enkele verantwoordelijkheid voor het huisvesten van die arbeidsmigranten.

[0:58:46] En wentelt die verantwoordelijkheid totaal af op, nou we kweten het allemaal hier, het laakkwartier in Den Haag.

[0:58:53] Ondertussen uiten het Westland zich geschrokken over de plannen van dit kabinet, over het verminderen van arbeidsmigratie.

[0:59:00] Dus dan vraag ik mij af, wat zegt u dan tegen de gemeenteraad van het Westland en tegen uw eigen kiezers in het Westland?

[0:59:08] Vindt u dan uiteindelijk dat het Westland zijn verantwoordelijkheid moet gaan nemen op het gebied van huisvesting?

[0:59:13] Of zegt u tegen die mensen, nou u moet het voortaan maar zonder arbeidsmigranten doen, zoek het verder maar uit.

[0:59:19] Meneer Boon.

[0:59:20] Ja, als we de PVV dichten, zullen we het inderdaad zonder fors minder arbeidsmigranten doen.

[0:59:24] En dat kan ook.

[0:59:25] Ik kom zelf uit het boerengebied van Woensrecht.

[0:59:27] En wat deden wij vroeger als we klaar waren met school?

[0:59:30] We gingen met de hele klas prei planten.

[0:59:32] Wat deden we in de vakantie?

[0:59:34] Met mijn moeder gingen we appels plukken in de boomgaard.

[0:59:36] In vakantie gingen we aardbeien plukken.

[0:59:38] Toen zag je enkel een paar arbeidsmigranten die asperges staken.

[0:59:42] Dus het kan.

[0:59:43] Als ik tegenwoordig door woensdag rijd, zie ik alleen maar Bulgaren, Roemenen.

[0:59:48] Ik zie geen één student meer.

[0:59:49] Ik zie niks meer van het onbenut arbeidspotentieel dat we nationaal kunnen inzetten.

[0:59:53] Dus daar pleit de PVV voor.

[0:59:55] Zet die mensen in.

[0:59:56] En dan hebben we fors minder arbeidsmigratie nodig.

[1:00:00] Uw laatste, mevrouw Pot.

[1:00:02] Nou ja, voorzitter, concluderend.

[1:00:03] Ik hoop dat de heer Boom bereid is om dit ook gewoon een keertje in een zaaltje in het Westland te zeggen.

[1:00:09] Want het lijkt mij op zich prima om dit gesprek met het Westland te hebben.

[1:00:13] Alleen dan moet hij het wel een keertje doen.

[1:00:17] Ja, voorzitter, als mevrouw Pot dat opgelet, dan roepen wij al jaren, zet het onbenut Nederlands arbeidspotentieel in.

[1:00:22] Maak meer werkend loonend.

[1:00:24] Mensen met een beperking, zorg dat ze makkelijk aan hun werk komen.

[1:00:28] Maak deeltijdwerkers, als ze meer willen werken, zet ze verder in.

[1:00:31] Mensen die naar de pensionering vrijwillig langer willen doorwerken, gebruik die mensen.

[1:00:35] We hebben in Nederland meer dan een miljoen onbenut arbeidspotentieel.

[1:00:38] En dat zetten we niet in.

[1:00:39] Nee, we halen alles vanuit het buitenland.

[1:00:41] Ja, daar zijn wij als PVV inderdaad in voorstander van.

[1:00:43] Dat roepen wij niet nu, dat roepen wij geen jaar, dat roepen wij al meer dan tien jaar.

[1:00:48] Meneer Van Kent.

[1:00:49] Dank voorzitter.

[1:00:50] Er is woningnood in Nederland.

[1:00:51] Er is een stikstofprobleem.

[1:00:53] Er moet gigantisch veel huizen worden bijgebouwd.

[1:00:56] Maar dan worden er van Horst aan de Maas tot aan Terneuzen tot aan Bergen op Zoom.

[1:01:01] Gigantische bouwprojecten zijn er in voorbereiding om nog meer arbeidsmigranten naar Nederland te kunnen halen.

[1:01:07] Vindt de PVV net als de SP dat er een verbod moet komen op het bouwen van nieuwe grootschalige huisvestingslocaties?

[1:01:16] Ja, voorzitter, we willen een toets doen.

[1:01:17] Dat hebben we afgesproken met z'n allen.

[1:01:20] Als het aan ons ligt, dan komt er eigenlijk liever geen meer bij.

[1:01:23] Maar uit die toets moet blijken, is het echt nodig?

[1:01:25] Maar als het niet nodig is, dan komt er niet bij.

[1:01:27] Maar een verbod, dat wil ik eerst de gevolgen van overzien.

[1:01:32] Voorzitter, het is ook een morele vraag.

[1:01:34] Want het heeft er ook mee te maken met de vraag of wij het menswaardig vinden... om mensen als kippen opgehokt in grootschalige locaties... aan randen van bedrijventerreinen of van terreinen waar...

[1:01:46] kermisexploitanten en andere hun wagens hebben gestald, vinden we het menswaardig en vinden we het normaal om daar op zulke grote schaal mensen op ingepakte huisvesten.

[1:01:55] Nog afgezien van de gevolgen ook voor de openbare orde, voor de politieinzet, het gebruik aan huisartsen.

[1:02:00] Dus we kunnen mensen daar onmogelijk menswaardig huisvesten.

[1:02:04] En vindt de PVV dan niet, net als de SP, dat je op dat soort plekken niet massale locaties voor nog meer arbeidsmigranten moet bouwen, maar dat je daar moet bouwen gewoon huizen voor mensen die

[1:02:14] een woning zoeken op dit moment.

[1:02:16] Dat is een morele vraag, maar ook een inhoudelijke vraag aan de PVV.

[1:02:19] En ik hoop dat u daar gewoon antwoord op kan geven.

[1:02:23] Nou ja, voorzitter, ik ben daar 100% met de heer eens.

[1:02:25] Want zeker met die mega-migrantencomplexen... dan bouw je en dan krijg je aanbod.

[1:02:29] En als je aanbod hebt van mensen, dan krijg je vraag.

[1:02:31] Dus je krijgt een visueus cirkel waar de VVD en Brabant keihard aan meedoet... om meer arbeidsmigratie juist in die gebieden te krijgen.

[1:02:38] En ik denk dat je dat inderdaad moet doorbreken.

[1:02:40] Stop met het bouwen van die mega-migrantencomplexen...

[1:02:44] Meneer Van Kent in laatste instantie.

[1:02:46] En laatste interruptie ook.

[1:02:47] Ja, voorzitter, maar dat is wel belangrijk.

[1:02:49] De grootste regeringspartij zegt hier het met de SP eens te zijn dat we een verbod moeten stoppen met het bouwen van grootschalige projecten voor arbeidsmigranten.

[1:02:58] En dat we in plaats daarvan daar gewoon moeten bouwen voor mensen die huizen nodig hebben.

[1:03:02] Dat is wel een moment om te markeren, voorzitter.

[1:03:05] En ik wil u dan ook zeer uitnodigen om straks bij het twee minuten debat, na aanleiding van dit debat, daar een gezamenlijk voorstel op in te dienen.

[1:03:13] Want dit is wel echt waar een heel groot deel van Nederland nu omschreeuwt.

[1:03:17] En niet alleen mensen die daar in de buurt wonen, maar ook straks de situaties die ontstaan met arbeidsmigranten die daar op onmenselijke manier aan randen van bedrijventerreinen worden gehuisvest.

[1:03:29] Ja, als ik heel kort op mag geven.

[1:03:30] We hebben zoveel onbenut arbeidspotentieel in Nederland inderdaad.

[1:03:33] We moeten kijken, en gelukkig doet het kabinet, hoe we dat beter kunnen inzetten.

[1:03:37] En als we dat kunnen beter inzetten, hebben we een nationaal aanbod.

[1:03:39] Waardoor we minder gebruik hoeven te maken van de arbeidsmigratie.

[1:03:42] Waardoor die megamigrantencomplexen ook niet meer gebouwd hoeven worden.

[1:03:45] Daar is wat het kabinet en de PVV zich zeker op inzet.

[1:03:48] Ik ben heel erg benieuwd naar uw voorstel.

[1:03:50] En ja, we gaan het zien.

[1:03:55] U heeft nog bijna anderhalve minuut voor uw slot.

[1:04:02] Dank u voorzitter.

[1:04:04] De arbeidsinspectie heeft ons geïnformeerd over de Georgische arbeidsfraude.

[1:04:08] Waarbij toeristenvisa worden misbruikt en met valse papieren wordt gewerkt.

[1:04:12] Is de minister hiervan op de hoogte?

[1:04:14] En welke maatregelen neemt hij om dit te voorkomen?

[1:04:17] In Nederland verblijven inmiddels tienduizenden illegale arbeidsmigranten.

[1:04:22] Zo komen Brazilianen met een toeristenvisum van 90 dagen binnen, tonen wel een retourticket, maar verdwijnen vervolgens in de illegale arbeidsmarkt.

[1:04:31] Welke concrete stappen neemt de minister om deze illegale arbeidsmigranten uit Nederland te verwijderen?

[1:04:38] Ter afsluiting, de PVV wil fors minder arbeidsmigratie.

[1:04:43] Op dit moment profiteren slechts een paar grote bedrijven, terwijl de hardwerkende Nederlanders de rekening betalen.

[1:04:50] Daarom zet de PVV in op onze eigen mensen.

[1:04:53] Werken moet weer lonend worden.

[1:04:55] Daarnaast moet de focus liggen op automatisering en innovatie, in plaats van steeds opnieuw te kiezen voor arbeidsmigranten.

[1:05:03] Voorzitter, tot zover.

[1:05:06] Dank u wel, meneer Boon.

[1:05:07] Dan gaan we luisteren naar meneer Vlag, die spreekt namens de SGP-fractie.

[1:05:12] Ja, voorzitter, dank u wel.

[1:05:14] Naar een selectiever en gerichter arbeidsmigratiebeleid, zo luidt de titel van de nieuwe kabinetsafpak.

[1:05:19] En het moet inderdaad selectiever en gerichter.

[1:05:22] Ik voeg daar namens de SGP ook aan toe, het moet ook veel minder.

[1:05:26] Onze economie moet weer gezond worden, zodat we niet langer chronisch verslaafd zijn aan arbeidsmigratie.

[1:05:32] Bij het demografiedebat zei ik dat alle migratiestromen echt naar beneden moeten en arbeidsmigratie heeft daar een fors aandeel in.

[1:05:40] Gek genoeg durfde dit rechtse kabinet geen concreet getal te noemen als streven voor de totale instroomvermindering.

[1:05:47] Voor arbeidsmigratie kunnen nu al duidelijke kaders worden gesteld.

[1:05:51] In de adviesaanvraag voor de SER lees ik dat ook zij zich gaan buigen over de vraag of een bandbreedte kan helpen en welke getallen daarbij zouden horen, terwijl de Kamer zich hier al herhaaldelijk over heeft uitgesproken.

[1:06:03] Dit is bij uitstek een politieke keuze.

[1:06:06] Is de minister dat met mij eens en geeft hij duidelijke kaders mee aan de SER?

[1:06:11] Wanneer komt het kabinet met een heldere bandbreedte voor arbeidsmigratie, inclusief bijbehorende beleidsvoorstellen?

[1:06:18] Daarbij zou de SGP ook graag zien dat instrumenten worden aangereikt voor het bijsturen van het aantal arbeidsmigranten bij overschrijding van de bankbreedte.

[1:06:25] Voor de arbeidsmigratie of voor de totale migratie.

[1:06:29] Graag hoor ik hier een toezegging op.

[1:06:32] Voorzitter, werkgevers moeten zorgen voor een fatsoenlijk salaris, goede woning en menswaardige arbeidsomstandigheden.

[1:06:38] Nog te vaak gaat dat mis.

[1:06:40] Daarom spreken we binnenkort ook over een toelatingstelsel voor uitzenders.

[1:06:44] Naast wetgeving moeten we ook kijken hoe we het verantwoordelijkheidsgevoel bij werkgevers kunnen aanspreken.

[1:06:50] Laatst was ik op werkbezoek in Zaltbommel, een gemeente die overigens een zeer lezerswaardig huisvestingsbeleid heeft voor arbeidsmigranten op lokale schaal.

[1:06:57] Echte moeite waard.

[1:06:58] Daar zag ik met eigen ogen hoe een tuinder daar op zijn eigen terrein mooie huisvesting voor arbeidsmigranten had gebouwd.

[1:07:05] Zodanig dat denk ik heel veel van onze jongeren graag zo'n woning zouden willen hebben.

[1:07:11] Volgens mij een praktische oplossing die ook de druk op de woningmarkt verlicht.

[1:07:16] De gemeente daar biedt ruimte voor huisvesting tot een maximum van 50 arbeidsmigranten, uiteraard onder voorwaarden van het keurmerk SNF-AKF.

[1:07:24] Ik wil de minister samen met zijn vrouw-collega kijken hoe dit een landelijke lijn zou kunnen worden.

[1:07:29] In diezelfde regio Rivierenland hebben gemeenten en werkgevers in een convenant afspraken vastgelegd over fatsoenlijke huisvesting van arbeidsmigranten.

[1:07:37] Een prachtig initiatief dat brede navolging verdient.

[1:07:42] De minister kondigde aan dat hij de inhoudingen op het loon van arbeidsmigranten wil afschaffen.

[1:07:47] De SGP vindt dit onverstandig.

[1:07:49] Het risico is dat we hiermee juist grotere problemen voor arbeidsmigranten creëren.

[1:07:53] Zoals bleek uit eerder SG2-onderzoek naar de effectiviteit van deze inhoudingsmogelijkheden.

[1:07:59] De collega Aertsen zei het ook al, als inhouden niet meer mag... stuurt een loesje werkgever en huisvesten wordt dan een tikkie.

[1:08:06] Zonder zicht is er ook geen toezicht.

[1:08:09] Ik roep het kabinet daarom op om af te zien van deze maatregel.

[1:08:14] Als we minder arbeidsmigranten willen aantrekken, zullen we moeten inzetten op alternatieven om de gaten die zij achterlaten in te vullen.

[1:08:21] In een sector als de land- en tuinbouw wordt daarom werk gemaakt van innovatie, robotisering en het inzetten van mensen die nu nog aan de kant staan.

[1:08:29] Gaat het kabinet dat ook actief stimuleren en daar nu al beleid op richten, vooruitlopend op het CER-advies?

[1:08:35] Ik denk aan het programma Robotisering naar de Boerenpraktijk.

[1:08:39] Laten we ervoor zorgen dat Nederland koploper wordt, of misschien moet ik zeggen blijft, in landbouwrobotisering.

[1:08:46] De resultaten van het boerenerf kunnen we vervolgens ook inzetten in andere sectoren.

[1:08:50] Deelt de minister die ambitie en slaat hij met de minister van LVVN de handen ineen.

[1:08:56] Voorzitter, ons bereiken signalen dat er Oost-Europeanen zijn die een WW-uitkering krijgen terwijl ze in hun thuisland verblijven.

[1:09:04] Zo zijn er Bulgaren die in het winterseizoen in Nederland werken en in de zomer terugkeren om daar op onze kosten in de zon te zitten.

[1:09:11] De omgekeerde wereld.

[1:09:13] Eerder waren er al berichten van een grootschalige georganiseerde toeslagenfraude in Nederland... waarbij miljoenen euro's belastinggeld verdwenen.

[1:09:21] In het Verenigd Koninkrijk kwam vorig jaar aan het licht dat een Bulgaarse bende... zelfs 50 miljoen pond aan uitkeringen wist te trekken.

[1:09:29] Ik roep de minister op deze signalen te onderzoeken... en fraude bij toeslagen en uitkeringen spijkerhard aan te pakken.

[1:09:36] Met in de achterhoofd wel de lessen die we geleerd hebben van eerdere situaties.

[1:09:39] Dat wil ik er wel echt bij zeggen.

[1:09:41] We moeten dit wel heel gericht doen.

[1:09:43] Onder andere Italië heeft de kinderbijslag voor buitenlandse werknemers verlaagd, maar stuitte tot nog toe op Brusselse bezwaren.

[1:09:49] Wil de minister met gelijkgezinde lidstaten in Europa hierover het gesprek aanzwengelen, zodat het wegsluizen van uitkeringen onaantrekkelijk wordt gemaakt?

[1:10:00] Dank u wel meneer Vlag.

[1:10:01] Dan is de beurt aan mevrouw Van Dijk namens de CDA-fractie.

[1:10:05] Dank u wel, voorzitter.

[1:10:06] Een aantal jaar geleden alweer was ik wethouder in een landelijke gemeente waar ook veel gewerkt wordt met arbeidsmigranten.

[1:10:12] Wat mij opviel in veel gesprekken hierover, was de vooral denigrerende toon hoe over deze mensen gepraat werd.

[1:10:18] We vinden het heel normaal dat ze voor ons werken, maar niet om vervolgens goed met ze om te gaan.

[1:10:23] Want migratie verandert onze samenleving, onze manier van samenleven en met elkaar omgaan.

[1:10:28] En centraal in de discussie over arbeidsmigranten staan vaak de misstanden, druk op voorzieningen en woningmarkt.

[1:10:34] Kern is wat de CDA-fractie betreft de balans tussen onze Nederlandse waarden en normen en de noodzaak om het werk gedaan te krijgen.

[1:10:41] En die balans is in sommige steden, wijken en dorpen ver te zoeken.

[1:10:45] De CDA-fractie steunt de maatregelen die het kabinet neemt om misstanden te bestrijden.

[1:10:49] En ruim vier jaar geleden bracht Emile Roemer zijn rapport uit met tientallen maatregelen.

[1:10:53] En dat is de Leidraad wat ons betreft.

[1:10:55] De minister heeft recent aanvullende maatregelen aangekondigd, zoals een verbod op inhouding op het minimumloonverhuur, mogelijkheden om bedrijven sneller te kunnen sluiten, waar nog een vraag bij komt, waar we het nog niet met elkaar over hebben gehad, namelijk wat doe je met die mensen die acuut op straat komen, en onderzoek naar een sectueel uitzendverbod.

[1:11:13] De CDA-fractie heeft wel behoefte aan een nadere motivering van deze stapeling van nieuwe maatregelen waar de uitvoering van de maatregelen van Roemer op zich laten wachten.

[1:11:21] Was het rapport van Roemer onvoldoende, zo vraagt de minister.

[1:11:24] Er zijn sectoren waar aanzienlijk meer arbeidsmigranten werkzaam zijn dan in andere sectoren.

[1:11:29] En de minister stelt enkele generieke maatregelen voor en dat geldt overigens ook voor het rapport van Roemer.

[1:11:34] moeten we naast deze generieke aanpak niet ook sectoraal kijken.

[1:11:38] Bijvoorbeeld door met sociale partners in de sectoren waar veel arbeidsmigranten werken... een aanpak te ontwikkelen.

[1:11:44] Enerzijds sectoraal samenwerken om de vraag naar arbeid te beperken... via technologische innovatie of andere werkwijzen.

[1:11:50] Productiviteitsprogramma waar EZK mee aan de gang gaat... zou op die manier wellicht ook gerichter ingezet kunnen worden.

[1:11:56] En anderzijds, als er wel arbeidsmigranten nodig zijn... sectoraal afspraken te maken om dit in goede banen te leiden...

[1:12:02] over arbeidsomstandigheden en huisvesting.

[1:12:06] De aanpak van de minister is nu vooral repressief.

[1:12:08] Hoe staat hij tegenover een meer stimulerende sectorele aanpak met sociale partners... waarbij voor het CDA een sectoreel uitzendverbod een stok achter de deur kan zijn?

[1:12:18] Voorzitter, de problemen rond huisvesting zijn vaak regionaal geconcentreerd.

[1:12:22] Gemeenten geven aan te weinig instrumenten te hebben om bepaalde misstanden rond huisvesting aan te kunnen pakken, maar ook handvatten te missen om wel goed invulling te kunnen geven aan flexibele woonvormen.

[1:12:32] Goedwillende bedrijven geven aan dat gemeenten te weinig ruimte en mogelijkheden bieden om wel kwalitatief goede huisvesting te organiseren.

[1:12:39] Hoe staat het met het afwegingskader voor nieuwe economische activiteiten en biedt dat daarvoor een oplossing?

[1:12:44] Kunnen we gemeenten meer instrumenten geven om bij de vestiging en uitbreiding van bedrijven de maatschappelijke en ruimtelijke afweging mee te laten wegen en hier ook regionaal in te differentiëren?

[1:12:54] En voorzitter, wat doet de minister concreet om de problemen rond slechte huisvesting op te lossen, behalve een verbod om de huur in te houden op het minimumloon?

[1:13:02] Kan de minister aangeven wat dat inhoudende verbod bijdraagt aan de oplossing van slechte huisvesting?

[1:13:09] Voorzitter, gericht beleid op arbeidsmigratie vergroot het maatschappelijk draagvlak.

[1:13:12] De implementatie van het Europese voorstel voor een vacaturebank voor tekortberoepen... biedt kansen voor een scholde arbeidsmigrant van buiten de EU.

[1:13:20] En daar horen ook heldere afspraken met duidelijke werkgeversverantwoordelijkheden.

[1:13:24] Hoe kijkt de minister naar dit initiatief?

[1:13:27] Ten slotte, goed voor mensen zorgen die voor ons werken.

[1:13:30] Daar begon ik mee.

[1:13:31] Ziet deze minister ruimte in de aanstaande voorjaarsnota-discussie... om de bezuiniging op de verzekering van onverzekerden terug te dragen... in overleg met de minister van VWS?

[1:13:40] Want uiteindelijk is deze bezuiniging duurkoop.

[1:13:42] Onverzekerde arbeidsmigranten melden zich vaak niet of pas erg laat in een ziekteproces... waardoor vaak meer specialistische en duurdere zorg moet worden verleend... en daarnaast nog andere voorzieningen moeten worden geregeld.

[1:13:53] Dank u wel, voorzitter.

[1:13:55] Dank u wel.

[1:13:56] En dan is de beurt aan de heer Van Kent namens de SP-fractie.

[1:14:00] Dank voorzitter.

[1:14:00] Trouw kopte dat uitzendkrachten structureel worden besodemieterd.

[1:14:05] En daarin werd verhaald over CNV die al 1,4 miljoen euro nabetaling heeft georganiseerd.

[1:14:12] Bij onder andere ook ABU-leden.

[1:14:14] De helft van de uitzenders...

[1:14:16] Waar dit artikel over gaat, zijn ook gewoon lid van de ABU.

[1:14:18] Laat nog maar zien dat dat keurmerk ook helemaal niets zegt.

[1:14:22] En wat daaruit naar voren komt, is dat op structurele en op grote schaal uitzendbureaus werknemers tekort doen.

[1:14:29] En datzelfde, dat ging er ook al even over, zien we op een extreme schaal in de vleessector.

[1:14:36] En Horizon Flexcraft is een grote uitzender in de vleessector die van de SP de Uitbuiter van het Jaar Award heeft ontvangen.

[1:14:45] Een niet eervolle prijs voor in dit geval het ontslaan van 40% van de mensen op staande voet.

[1:14:52] Dus van de ontslagen bij dat uitzendbureau is 40% op staande voet geweest.

[1:14:57] En daar blijkt, en dat is ook wat het CNV naar voren brengt, daar blijkt een verdienmodel achter te zitten die erop neerkomt dat hoe slechter je voor je mensen zorgt, hoe meer je verdient.

[1:15:07] Namelijk als je heel slecht voor mensen zorgt, lopen ze zelf weg.

[1:15:11] Kan je vervolgens zeggen, ja, ze lopen vanzelf weg... dus ik ontsla ze op staande voet en hoef je geen nabetalingen te doen.

[1:15:16] Dat is de constructie die we zien in de vleessector... maar ook helaas in andere sectoren, in de distributie, transportsector... waarbij er echt op gekoerst wordt om bijvoorbeeld met...

[1:15:28] Met voorschotten die dan verkeerd verrekend worden op loonstroken.

[1:15:32] Met boetes, met borgbedragen voor spullen die gewoon binnen het bedrijf blijven.

[1:15:38] Maar ook door dat het bedrag op de rekening niet overeenkomt met het bedrag op de loonstrook.

[1:15:42] Door een veelvoud van dit soort misstanden.

[1:15:46] Ervoor zorgen dat uitzendkrachten zo ontevreden en zo boos worden dat ze vanzelf weglopen.

[1:15:52] Waardoor je...

[1:15:53] bijvoorbeeld twee weken loonnabetaling niet hoeft te doen als werkgever... waardoor je inhoudingen voor vakantiegeld opstrijkt... waardoor je vrije vakantiedagen niet hoeft uit te betalen.

[1:16:04] Ook een man die tientallen jaren in de vleessector heeft gewerkt... heeft dit verhaal ook bij ons bevestigd en heeft ook met ons meegedacht... om te kijken wat zou nou de eerste stap kunnen zijn... om ervoor te zorgen dat we dit...

[1:16:18] criminelen verdienmodel onmogelijk gaan maken en de oplossing die daar werd aangedragen door hem was het betalen per week omdat dan een arbeidsmigrant een uitzendkracht direct ziet of wat is beloofd ook wordt waargemaakt of een voorschot die is verstrekt ook juist wordt verrekend op de loonstrook veel eerder ziet als er zaken misgaan en als er besloten wordt van ik vertrek hier zelf er minder nabetalings

[1:16:42] ...voordeel is voor de uitzender, omdat de periode van een week natuurlijk veel korter is... ...vanzelfsprekend dan de periode van een maand.

[1:16:49] Is de minister bereid om hier serieus naar te gaan kijken?

[1:16:52] Omdat we volgens mij samen willen dat we dit probleem in die sector gaan oplossen... ...en we naast een uitzendverbod, waar wij de minister nogmaals voor vragen om snel op te voeren... ...ook naar andere mogelijkheden moeten zoeken om deze sector schoon te vegen.

[1:17:08] Ik vond het een hele lange zin.

[1:17:09] Ik wacht op een moment.

[1:17:12] Meneer Vlag heeft een vraag voor u. Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:17:16] Laat ik voorop zeggen dat ik de misstanden die collega Verkend beschrijft niet ga verdedigen.

[1:17:21] Op geen enkele manier, sterker nog, daar moet passende aanpak bij zijn.

[1:17:26] Maar tegelijkertijd vind ik soms, en zeker ook nu, wel de nuance ontbreken in de bijdrage van collega Van Kent.

[1:17:34] Want net als dat je niet generaliserend moet spreken over arbeidsmigranten en ze de schuld moet geven van allerlei overlast, omdat het nou eenmaal...

[1:17:43] individuele gevallen zijn en niet de hele groep... moeten we denk ik ook zorgvuldig zijn als het gaat om de uitzendsector... en de ondernemers die daar gebruik van maken.

[1:17:51] Want die hebben daar ook zeker veel last van... op het moment dat er een beeld wordt geschetst... door woorden als structureel, grote schaal, extreme schaal.

[1:18:00] Ik zou ook wel eens willen horen van meneer Van Kent... dat hij ziet dat er ook wel degelijk uitzendorganisaties... en heel veel ondernemers zijn... die gewoon heel erg goed met hun arbeidsmigranten omgaan.

[1:18:13] Ja, voorzitter.

[1:18:13] Volgens mij heb je in de vleessector twee soorten uitzendbureaus.

[1:18:17] Slechte en hele slechte.

[1:18:19] Het is een sector die in en in verrot is.

[1:18:23] Die keer op keer nieuwe kansen heeft gekregen.

[1:18:25] Maar keer op keer is gesproken vanuit het ministerie van zelfregulering... van kunnen we nog afspraken maken.

[1:18:31] We kregen nu ook weer een mail, zag ik, van de brancheorganisatie... waarvan ik echt denk, dit is...

[1:18:37] Hallucinant.

[1:18:39] Dus de kansen die de vleessector heeft gehad en de herkansingen ligt wat de SP betreft heel ver achter ons.

[1:18:46] En ik zou u willen vragen om eens mee te kijken wat het betekent voor mensen die van het een op het ander moment op straat komen te staan zonder ergens maar recht op te hebben.

[1:18:59] En ik zou de SGP willen vragen om geen compassie te hebben met een sector waar zoveel uitzendorganisaties actief zijn die misbruik maken van het ontslag op staande voet.

[1:19:09] Met niet zelden dakloosheid tot gevolg.

[1:19:12] En ik zou de SGP willen oproepen om daar geen begrip meer voor te hebben.

[1:19:16] En om niet die sector hier te gaan verdedigen, maar die sector hier keihard aan te vallen.

[1:19:20] en samen met de SP deze minister te vragen om alles uit de kast te trekken... om die sector eindelijk eens een keer schoon te vegen... zodat die uitbuiting en onderbetaling stopt.

[1:19:31] Meneer Vlag.

[1:19:34] Ik dacht dat ik zorgvuldig begonnen was met de eerste zin... door te zeggen, ik praat op geen enkele wijze misstanden goed.

[1:19:41] Maar de SGP vindt dus dat je misstanden aan moet pakken... en sectorale aanpakken, loop je hoe dan ook...

[1:19:49] altijd het risico dat je ook de goede aanpakt.

[1:19:52] En de ene sector heeft wat meer verbeterde capaciteit dan de andere, zou ik maar zeggen.

[1:19:56] Ik zit hier dus niet om misstanden te verdedigen.

[1:19:58] Ik zit er om ook te zorgen dat het verhaal genuanceerd vertelt.

[1:20:02] Want we hebben het nu over de vleessector... maar in het betoog van de heer Van Kent wordt het breder getrokken.

[1:20:07] En gaat het ook over andere sectoren en andere uitzendbureaus.

[1:20:11] En ik vroeg, mijn vraag was ook gewoon...

[1:20:14] Maar bestaan er ook ondernemers die wel goed met hun arbeidsmigranten omgaan?

[1:20:18] Dat was eigenlijk de vraag die ik had.

[1:20:24] Ja, nou goed.

[1:20:25] Dat vind ik niet een hele relevante vraag.

[1:20:28] In de zin dat we het hier hebben over een sector, de vleessector.

[1:20:32] Kijk, als u breder vraagt van is er ergens een werkgever te vinden die goed omgaat met arbeidsmigranten, zeker.

[1:20:38] Zeker.

[1:20:40] Maar ik zou de SGP toch willen uitdagen om niet hier de SP te vragen om bedrijven te noemen die goed omgaan met arbeidsmigranten.

[1:20:50] Maar ik zou de SGP willen uitdagen om te erkennen dat die vleessector in en in rot is.

[1:20:57] En de SGP willen uitdagen om samen met de SP naar wegen te zoeken om die uitzendbureaus die daar actief zijn en malefiele praktijk erop na houden, om die uit te roeien.

[1:21:10] Dat lijkt me veel relevanter dan kijken met een loepje waar het wel goed gaat.

[1:21:14] En ik zou u eerlijk zeggen, ik ken in de vleessector geen goede voorbeelden van uitzendbureaus die het wel goed doen.

[1:21:20] En ik moet ook eerlijk zeggen dat ook weer de constatering bij het CNV, dat of ze nou wel of niet aangesloten zijn bij de ABU, als het om overtredingen gaat, ook geen bal uitmaakt.

[1:21:29] Dat dat weer een bevestiging is, dat ook die zelfregulering en weer een sector een nieuwe kans geven, dat dat een station is die al een paar jaar geleden eigenlijk achter ons ligt.

[1:21:41] Meneer Vlag in derde en laatste instantie op dit onderwerp.

[1:21:44] Ja, voorzitter.

[1:21:44] Ik krijg het eraan om te zeggen dat ik in mijn bijdrage heb gezegd... dat je moet zorgen voor een fatsoenlijk salaris, goede woningen en menswaardige arbeidsomstandigheden.

[1:21:51] Wij moeten denk ik hier niet doen alsof één van ons dit ook maar acceptabel vindt.

[1:21:55] Daar gaat het ook helemaal niet om.

[1:21:57] Het gaat om de vraag of je sectorale aanpakken moet doen.

[1:22:00] En het gaat ook om de vraag of onze woorden niet ook heel veel schade toebrengen.

[1:22:06] Net als dat je niet eenzijdig en generaliserend over arbeidsmigranten moet spreken.

[1:22:09] Dat leidt tot schade aan...

[1:22:12] Aan het imago van arbeidsmigranten is het andersom ook zo... dat ik heel vaak hoor van ondernemers die juist wel goed voor hun personeel zorgen... zeggen van ja, hoe er soms in de Tweede Kamer ook wordt gesproken over ons... is dermate slecht dat wij daar ook gewoon heel veel last van hebben... in onze familie, in onze vriendenkring, in onze omgeving.

[1:22:31] Eigenlijk vroeg ik aan de heer Verkent om zich ook van dat aspect rekening te geven.

[1:22:34] Dat hoeft niks af te doen aan een stevige aanpak van misstanden... want daar wil ik best met u over nadenken.

[1:22:41] Ik denk dat het terecht is dat mensen die misbruik maken van arbeidsmigranten zich schamen op verjaardagsfeestjes.

[1:22:48] Ik denk dat het terecht is dat mensen die de vleessector vertegenwoordigen, dat die daarop aangesproken worden, ook in de privésfeer.

[1:22:56] Omdat op het moment dat jij vertegenwoordiger bent van een sector waar zoveel misgaat en waar zoveel uitbuiting en misstanden plaatsvinden, dat dat ook iets is wat...

[1:23:07] ook door de SGP ter sprake gebracht moet worden.

[1:23:10] En ik hoor de SGP zeggen van dat zeg ik niet, maar dat is wel de consequentie... als je alleen maar blijft wegkijken en niet bereid bent om te zeggen... ja, die hele sector, daar moeten we eens een aanpak op gaan toepassen.

[1:23:22] Dus de vleessector an sich, dus de hele sector, zou wat de SP betreft... en volgens mij ook wat de minister betreft en ook wat een aantal andere partijen hier betreft...

[1:23:31] als sector in zich heel moeten worden aangepakt omdat ze hun kansen keer op keer hebben gekregen en hebben verpest.

[1:23:39] Gaat u verder.

[1:23:40] Voorzitter, dan de vraag over de detachering.

[1:23:42] Er is al veel over gesproken over mensen van buiten Europa... die via Europese landen in dit land werken.

[1:23:49] Wat echt niet kan en niet mag, maar moeilijk te handhaven is.

[1:23:54] De vraag is ook van hoe staat het in Europa... met het organiseren van het voorkomen van deze detacheringsconstructies.

[1:24:00] Hoe staat het met de uitvoering van de motie van de ChristenUnie en de SGP op dit punt?

[1:24:05] En wanneer kunnen we stappen verwachten?

[1:24:07] Want ondertussen blijft er in de botlek...

[1:24:09] En overal in Nederland op die plekken, bij Venlo waar een vrachtwagenchauffeur in staking is gegaan, blijft het gruwelijk misgaan.

[1:24:18] Goed dat de minister de stap heeft gezet naar het eerder kiezen, tenminste zo lees ik het, voor het stilleggen van bedrijven.

[1:24:26] Geheel of tijdelijk of voor onbepaalde tijd.

[1:24:30] De arbeidstijdenwet is daar ook een instrument die de minister kiest.

[1:24:34] Ziet de minister ook mogelijkheden als die arbeidstijdenwet niet wordt toegepast voor ZZP'ers, omdat ze niet onder die arbeidstijdenwet vallen, om ook dan in te grijpen.

[1:24:44] Oftewel van is het...

[1:24:46] ...het ook in de geest van de arbeidstijdenwet niet naleven van die wet reden om een bedrijf stil te leggen.

[1:24:53] Het ging net al eventjes over die grootschalige huisvestingslocaties.

[1:24:59] Het kan me voorstellen dat het misschien onaardig klinkt... maar wij vinden echt dat ervoor gezorgd moet worden... dat we alleen maar arbeidsmigranten naar Nederland halen... als we kunnen garanderen dat we mensen hier fatsoenlijk kunnen huisvesten... en goed voor mensen kunnen zorgen.

[1:25:13] En wat de SP betreft is het fatsoenlijk mensen kunnen huisvesten... niet het huisvesten op grootschalige locaties in panden van CAFRA... of in panden van andere uitzendboeven... die op grote schaal mensen huisvesten en daar multimiljonair van worden...

[1:25:29] terwijl de voorzieningen er niet zijn, terwijl de politie, de huisartsencapaciteit er niet is... terwijl er geen bal te doen is in de wijde omtrek voor mensen.

[1:25:38] Dat is niet menswaardig.

[1:25:39] En ik wil de minister vragen wat zijn morele opvatting daarover is.

[1:25:42] En of de minister, net als de SP en de PvdA, vindt dat er een verbod moet komen... een stop moet komen op de bouw van dat soort grootschadige locaties...

[1:25:53] temeren er ook gewoon woningnood is en er betaalbare huurwoningen en koopwoningen in Nederland nodig zijn.

[1:25:59] Dus ik wil de minister vragen wat zijn opvatting daarover is.

[1:26:03] En tot slot, voorzitter, laat de uitzendsector de opvang en de menswaardige terugkeer van arbeidsmigranten gaan betalen.

[1:26:11] Die rekening moet niet bij de belastingbetaler komen, maar bij de uitzendsector.

[1:26:15] Dank u wel, voorzitter.

[1:26:16] Dank u wel, meneer Van Kent.

[1:26:17] Dan geef ik het woord aan mevrouw Van Zanten, die spreekt namens de fractie van BBB.

[1:26:21] Ja, voorzitter, dank u wel.

[1:26:22] Ik val vandaag in voor collega Van der Plas, die op dit moment bij een ander debat moet zijn.

[1:26:27] Ik zal in mijn betoog ingaan op de drie punten.

[1:26:30] Dat zal zijn dakloosheid onder arbeidsmigranten, het voorstel om de looninhouding af te schaffen en de stappen die zijn gezet door de taskforce voor de vlees- en pluimveesector.

[1:26:43] Volgens vakbond CNV en het leger des Helst zijn er schatting 10.000 arbeidsmigranten dakloos.

[1:26:50] Zij geven aan dat het om zo'n 60% gaat van alle mensen die op straat leven.

[1:26:56] De organisaties willen daarom dat arbeidsmigranten binnen drie weken werk en een huis hebben en anders worden begeleid bij terugkeer naar het land van herkomst.

[1:27:06] Hiervoor moeten dakloosopvangcentra, regionale werkcentra en gemeenten aan elkaar worden gekoppeld.

[1:27:12] Wat vindt de minister van dat voorstel?

[1:27:15] In eerdere debatten zei BBB dat het zou helpen als bedrijven zelf zorgen voor huisvesting van arbeidsmigranten.

[1:27:21] De minister schrijft in zijn brief naar een selectiever en gerichter arbeidsmarktbeleid... dat hij voorstander is van meer huisvesting op het eigen terrein... en dat hij een verkenning zal uitvoeren in samenwerking met de gemeente.

[1:27:35] Een groot nadeel hieraan is volgens de minister wel... dat er zo een grotere afhankelijkheid van de werkgever ontstaat.

[1:27:42] BBB begrijpt uiteraard die zorg.

[1:27:44] Echter, het leidt mogelijk ook tot minder betrokkenheid van uitzendbureaus.

[1:27:48] Een uitzendbureau wil zijn winst maximaliseren...

[1:27:51] En werkgever ook, maar die zal toch meer geneigd zijn, neem ik aan, een band op te bouwen met de arbeidsmigrant.

[1:27:58] Hoe meer verantwoordelijkheid de werkgever neemt, hoe beter.

[1:28:01] Want dat zou in principe voorkomen dat de arbeidsmigrant klem komt te zitten tussen enerzijds de belangen van het uitzendbureau en anderzijds de belangen van de werkgever.

[1:28:11] Hoe kijkt de minister daartegen aan?

[1:28:14] En is volgens de minister huisvesting op eigen terrein een prioriteit?

[1:28:18] Aangezien de meeste overlast wordt veroorzaakt door huisvesting in dichtbevolkte gebieden.

[1:28:23] En hoe kunnen we dit sneller bevorderen?

[1:28:25] Want we krijgen weer een commissie, een verkenning ook met gemeenten.

[1:28:28] En zou de gemeente dit nu al willen implementeren, is mijn vraag aan de minister.

[1:28:33] En als ze dit willen, met welke landelijke beperkingen hebben ze mogelijk te maken die de landelijke overheid ook kan wegnemen?

[1:28:41] Voorzitter, de toekomst van arbeidsmigratie vraagt om keuzes.

[1:28:44] Dat begrijpt ook het PBB.

[1:28:46] Aan de ene kant het belang voor de economie, zolang mankracht nog niet geheel kan worden vervangen door machines.

[1:28:51] En aan de andere kant moeten we voorkomen dat we een lage looneconomie worden.

[1:28:56] Het rapport van de SER schetst een toename van Oost-Europese arbeidsmigranten de komende jaren... maar houdt ook rekening met een dalend aantal wegens onder andere economische groei in het thuisland.

[1:29:07] Hoe kijkt de minister aan tegen de ontwikkeling van de Oost-Europese economie en het effect daarvan?

[1:29:13] Want als de stroom arbeidsmigranten uit Oost-Europa daadwerkelijk opdroogt...

[1:29:18] Zouden we wat sturing betreft ons dan enkel moeten richten op de illegale arbeidsmigratie en arbeidsmigratie van buiten de EU?

[1:29:25] Is mijn vraag aan de minister.

[1:29:28] Het voorstel om de looninhouding af te schaffen vindt BBB zorgelijk.

[1:29:33] Het wordt voor werkgevers weer extra moeilijk gemaakt op deze manier.

[1:29:38] Woonkosten moeten dan los worden gefactureerd en geïnd.

[1:29:43] Extra administratieve lasten voor iedereen en een groter inningsrisico voor de werkgevers.

[1:29:49] Daarbij gaat de arbeidsmigrant er zelf ook op achteruit.

[1:29:52] In huursituaties is het normaal dat de huur vooruit wordt betaald en een borg moet worden gestort.

[1:29:57] En dat kunnen arbeidsmigranten vaak niet zelf betalen.

[1:30:00] Daarom laten werkgevers de huur achteraf betalen via de inhouding op het loon.

[1:30:04] En als dat wegvalt, zullen meer en meer werkgevers de standaard huurregels toepassen.

[1:30:09] En daarvan zijn de arbeidsmigranten de dupe.

[1:30:11] Graag een reactie van de minister over deze risico's.

[1:30:15] Voorzitter, tot slot.

[1:30:16] We zien dat de vleessector in de taskforce grote stappen neemt... om de gemaakte afspraken met de minister na te komen.

[1:30:23] Er zijn echter zorgen over de signalen die het ministerie van SZW geeft... over mogelijk uitzendverbod voor de sector.

[1:30:31] Daar kan mogelijk al sprake van zijn bij het, ik citeer... het doelbewuste opzoeken van de randen van wet en regelgeving... ten koste van werkenden.

[1:30:39] Einde citaat.

[1:30:40] Hierbij de vraag aan de minister of dit dus ook kan als er binnen de Nederlandse wetgeving wordt gehandeld.

[1:30:47] Maar dus net die randjes raakt.

[1:30:49] En of dit dan betekent dat er in juli vorig jaar gemaakte afspraken onvoldoende zijn.

[1:30:54] Graag reactie en tot zover.

[1:30:58] Dank u wel mevrouw Van Zanten.

[1:30:59] Dan geef ik het woord aan mevrouw Potts namens de fractie van D66.

[1:31:02] Dank u wel, voorzitter.

[1:31:04] En voorzitter, in aanloop naar dit debat werd ik, denk ik net als vele collega's, overspoeld met e-mails van organisaties en bedrijven die zich grote zorgen maken.

[1:31:14] Grote zorgen over de koers van dit kabinet.

[1:31:16] Neem bijvoorbeeld Enexis, een netbeheerder die in vijf provincies aan de energietransitie werkt.

[1:31:22] En zoals iedereen inmiddels wel weet, is uitbreiding van het net cruciaal.

[1:31:26] Voor het behalen van de klimaatdoelen voor een gezonde en schone toekomst voor onze kinderen.

[1:31:30] Zodat we meer duurzame energie kunnen opwekken en gebruiken.

[1:31:33] En voor bedrijven die willen elektrificeren of uitbreiden.

[1:31:37] En deze aanpak is geen luxe.

[1:31:39] Ecoris becijferde.

[1:31:40] Het niet aanpakken van netcongressie kost ons tot wel 40 miljard euro.

[1:31:45] We missen economische kansen, investeringen blijven uit en bedrijven vertrekken.

[1:31:49] De opgave voor netbeheerders is gigantisch.

[1:31:53] Ik zei het al, minister Hermans doet er veel aan, maar ze heeft hulp nodig van haar kabinet.

[1:31:57] Netbeheerders hebben tot 2029 maar liefst 28.000 technici nodig.

[1:32:03] En ondanks dat netbeheerders in eigen vakscholen technici opleiden, waaronder ook zij-instromers en statushouders, is het niet genoeg.

[1:32:10] Ze hebben ook arbeidsmigratie nodig als luidstuk.

[1:32:15] En Inexis is hier niet alleen in.

[1:32:17] Zo zijn er talloze bedrijven en organisaties die cruciaal zijn voor onze toekomst en onze welvaart.

[1:32:22] In de zorg, in de techniek, maar ook zeker gewoon in het bedrijfsleven.

[1:32:26] Die personeel nodig hebben dat ze niet kunnen vinden binnen Nederland.

[1:32:30] Zo geeft maar liefst 50% van de bedrijven aan last te hebben van de krapte op de arbeidsmarkt.

[1:32:34] Dus nogmaals, we kunnen het niet alleen.

[1:32:38] En daarom maak ik me zorgen over de stappen die dit kabinet zet.

[1:32:41] Stappen die het juist moeilijker maken om gericht personeel uit het buitenland te halen.

[1:32:45] Denk bijvoorbeeld aan het verhogen van de salarisnorm van de kennismigrantenregeling.

[1:32:48] In Nexus is een pilot gestart waarbij ze engineers uit Zuid-Afrika halen.

[1:32:53] En dit bevalt van twee kanten heel erg goed.

[1:32:55] Maar als de salariseisen worden aangescherpt, vallen deze mensen mogelijk buiten de regeling.

[1:32:59] En dat lijkt me niet wat we willen.

[1:33:01] En daarom hoor ik graag van deze minister, hoe zorgt het kabinet nou dat het beleid van het ene ministerie het andere ministerie niet in de wielen rijdt.

[1:33:09] Vanuit het ministerie van KGG wordt ingezet op het halen van de klimaatdoelen.

[1:33:13] Waarvoor het op orde hebben van het stroomnet een randvoorwaarde is.

[1:33:17] En ook minister Herman zegt zelf, ik heb arbeidsmigranten nodig om mijn doelen te halen.

[1:33:23] Maar als we weinig technici hebben en het kabinet de deur voor buitenlandse technici dichtzet, wat betekent dit dan voor het halen van de klimaatdoelen?

[1:33:32] En kijkt het kabinet in de uitwerking van selectiever en gerichter arbeidsmigratiebeleid ook naar de effecten en wat de gevolgen zijn voor vitale processen zoals energievoorziening?

[1:33:42] Is de minister bereid dit nader te onderzoeken en als criterium mee te nemen in de totstandkoming van het nieuwe arbeidsmigratiebeleid?

[1:33:50] Dan een heel ander onderwerp, voorzitter, de bedrijfseffectrapportage.

[1:33:54] Een cruciaal instrument om controle te hebben over welke arbeidsmigranten hier naartoe komen.

[1:33:59] Voor u verder gaat, is er een vraag van meneer Aartsen voor u. Voorzitter, toch nog even over die kennismigratieregeling en het voorbeeld van de salariseis.

[1:34:08] Wat mevrouw Pot schetst over de...

[1:34:12] Ingenieurs uit Zuid-Afrika.

[1:34:14] Fantastisch dat die zouden kunnen helpen bij de netcongressie.

[1:34:20] Overigens zeg ik dan ook wel kritisch naar weggevers toe.

[1:34:22] Dat betekent dat 500 miljoen andere Europeanen dat niet konden blijkbaar.

[1:34:27] Misschien moeten we dan harder zoeken binnen Europa.

[1:34:30] Maar toch even over die salariseisen.

[1:34:31] Want op dit moment is de salariseis 63.000 euro bruto.

[1:34:37] Dat is voor heel veel mensen een hoop geld.

[1:34:39] Maar hij is nog niet eens anderhalve keer modaal, waar we het over hebben.

[1:34:43] Ik vind mevrouw Pot ook niet, als ze de signalen horen van de arbeidsinspectie... die zeggen, op dit moment vindt er zo verschrikkelijk veel misbruik plaats... van die kennismigratieregeling, dat je misschien ook iets kritischer mag zijn... op bijvoorbeeld zo'n salariseis.

[1:34:58] Omdat het uiteindelijk moet gaan om unieke kennis... die je van buiten de Europese Unie hier naartoe moet halen...

[1:35:04] Zouden we dan ook niet moeten zeggen, misschien moet je dan ook kijken of 1,3 keer modaal is misschien een hele lage ondergrens, omdat je anders toch wel de deur openzet voor een hoop misbruik?

[1:35:16] Nee, daar ben ik het helemaal niet mee eens.

[1:35:18] Ik vind namelijk dat het zou moeten gaan over wie we in Nederland nodig hebben.

[1:35:22] En natuurlijk is het goed om... Laten we vooral zeggen, iedereen moet natuurlijk gewoon minimumloon verdienen.

[1:35:30] En liefst, als ik het voor het zeggen zou hebben, nog een beetje meer.

[1:35:33] Maar ik vind niet dat de salariseis per definitie... voor kenniswerkers of voor vakkrachten een goede meetmethode is.

[1:35:40] Ik denk dat we moeten kijken wie we nodig hebben.

[1:35:43] En dat kan betekenen dat je een mbo'er op het gebied van zorg...

[1:35:48] hartstikke goed kunt gebruiken... die misschien niet voldoet aan die salariseis... en dat je aan de andere kant... een hoogbetaalde marketeer... die voor een of andere... dotcombedrijf hier werkt... die heb ik misschien wel helemaal niet nodig.

[1:36:02] Dus volgens mij is het goed om kritisch te kijken... maar de salariseis, nee, dat is voor mij geen criterium.

[1:36:07] Meneer Aert.

[1:36:07] Dat is dan wel interessant om te weten, omdat mevrouw Pot wel net kritiek had op het feit dat we die verhogen.

[1:36:13] Dus volgens mij is het ofzo dat je zegt, we vinden het niet goed dat er een salariskriterium is.

[1:36:18] Maar wel benieuwd wat dan wel criteria zouden kunnen zijn die een beetje werkbaar kan laten zijn, zodat we niet de hele wereld hier naar Nederland toe halen.

[1:36:24] En dat is nou een fantastisch gaaf land waarin mensen van buiten de Europese Unie heel graag naartoe willen komen.

[1:36:30] Dus ik ben ook wel benieuwd hoe mevrouw Pot dan het nog een beetje leefbaar wil houden hier in dit land.

[1:36:36] En tegelijkertijd is mevrouw Potten het niet mee eens dat we ook moeten zeggen, we hebben die kennismigratieregeling, daar zit een salaris in, dat je zegt, als we signalen krijgen dat die kennismigratieregeling wordt misbruikt door mensen die een traumazaak runnen, dat je dan zegt, misschien moet je hem ietsjes aanscherpen, zodat je ook überhaupt de draagvlak voor een kennismigratieregeling in de politiek overeind weet te houden.

[1:37:01] Ja, voorzitter, ik vind dat het zo'n gekke, gekke respons hier in de Kamer.

[1:37:05] Als we dan inderdaad zien dat er misbruik van wordt gemaakt, volgens mij kun je hier niemand vinden die dat een goed idee vindt.

[1:37:10] Maar dat betekent toch niet automatisch dat je dan gaat moeten lopen, moeten morrelen aan salariseisen of dat soort dingen.

[1:37:15] Wat een onzin.

[1:37:18] Volgens mij stelde de heer Aartsen veel vragen in zijn ene ding.

[1:37:21] Dus ik heb ze niet allemaal mischerp.

[1:37:23] Maar nee, ik denk dat er andere manieren zijn om dit te doen.

[1:37:27] En daar heb ik ook het kabinet al heel vaak op bevraagd.

[1:37:30] Ik denk dat we gewoon veel kritischer moeten kijken... in welke sectoren hebben we mensen nodig.

[1:37:34] En dat we daarop kunnen sturen.

[1:37:37] Maar nee, ik zeg niet, ik zeg niet, schrap iedere salariseis.

[1:37:41] Ik zeg wel, een salariseis is niet het meest logische criterium om deze schifting te maken.

[1:37:49] En dan denk ik dus ook niet dat als het gaat om het voorbeeld wat ik net aanhaalde, dat zo'n salariseis gaat helpen om de mensen te krijgen die wij hier nodig hebben.

[1:37:58] Meneer Vlag heeft ook een vraag.

[1:38:00] Ja, voorzitter, op zich ben ik het met mevrouw Pot eens dat we goed moeten kijken in welke sectoren we arbeidsmigranten nodig hebben.

[1:38:06] Ik heb het debat ook gevoerd met mevrouw Potten over de demografische ontwikkelingen.

[1:38:10] Volgens mij zijn we het Kamerbreed eens dat we ook iets moeten doen... aan de groei van onze bevolking in relatie tot onze voorzieningen.

[1:38:16] Dus we zullen ook kritisch moeten kijken wat we dan niet meer doen.

[1:38:20] Want als we alleen maar de vraag blijven stellen... wat hebben we hier nodig in Nederland, dan leggen we...

[1:38:24] Daar schuiven we het probleem eigenlijk steeds voor ons uit.

[1:38:26] Is wat D66 betreft het ook, of is D66 het met me eens, dat we ook zouden moeten kijken naar onze economie.

[1:38:34] Hebben we dan nog wel de juiste sectoren?

[1:38:36] En moeten we ook niet kijken of we het zo kunnen doen dat onze eigen scholieren ook juist kiezen voor een baan in de oplossing van die netcongressie?

[1:38:46] Dat je ook kritisch moet kijken naar, misschien moeten we wel de economie ook anders aanvliegen en zeggen van nou niet elk distributiecentrum of wat je ook maar wil noemen is hier voortaan nog welkom.

[1:38:58] Music to my ears, voorzitter.

[1:39:01] Nee, ik ben het echt met ieder woord van dit betoog eens.

[1:39:04] De heer Vlag spreekt ook tegen een alumnus van de TU Delft.

[1:39:08] Dus u kunt me bijna niet gelukkiger maken door te zeggen dat we mensen gaan interesseren voor de techniek.

[1:39:12] Lijkt me een fantastisch idee.

[1:39:14] Maar ik denk ook dat we tot de conclusie komen dat dat niet overal de oplossing gaat zijn.

[1:39:18] En dan ben ik het wel bijvoorbeeld met de heer Aartsen eens dat het goed is om...

[1:39:21] ...te investeren op arbeidsproductiviteit.

[1:39:24] Ik denk dat we in allerlei sectoren daar echt verschilling kunnen gaan maken.

[1:39:28] Ik denk dat het ook een heel goed idee is om echt kritisch te kijken naar je economie.

[1:39:32] Want inderdaad, al die distributiecentra... ...ik vind het prima om een pakketje gewoon wat later te krijgen.

[1:39:37] En er zijn ook sectoren in Nederland waarvan ik echt denk... ...ja, misschien loopt dat een beetje af in de toekomst.

[1:39:42] Misschien moeten we daar gewoon niet meer op investeren.

[1:39:45] Dus ik ben het helemaal eens met dit betoog... ...dat het verstandig is om daar goed naar te kijken.

[1:39:49] Want niet alles kan en niet alles kan overal.

[1:39:53] Gaat u verder.

[1:39:55] Even kijken hoor.

[1:39:57] Dus mijn laatste vraag aan de minister was of hij bereid is om dit nader te onderzoeken... en als criterium mee te nemen in de totstandkoming van het nieuwe arbeidsmigratiebeleid.

[1:40:04] En toen kwam ik op de bedrijfseffectrapportages.

[1:40:07] Een cruciaal instrument om controle te hebben over welke arbeidsmigranten hier naartoe komen.

[1:40:12] Vorig jaar is er een D66-motie aangenomen die oproept om te onderzoeken hoe deze effectrapportage verplicht gesteld kan worden bij nieuwe bedrijvigheid.

[1:40:20] Hoe staat het daar nu precies mee?

[1:40:22] Want ik ben heel benieuwd hoe het gaat met de uitvoering van deze motie.

[1:40:26] En ook dat relateert overigens aan de vragen van collega Vlag zo net.

[1:40:29] Want ik blijf ook signalen krijgen van situaties, ik noemde net het Westland al even, waar de nieuwe bedrijvigheid die zich vestigt, de sociale voorzieningen dat niet aankunnen.

[1:40:39] En dat kan voorkomen worden, maar dan moet de bedrijfseffectrapportage dus echt snel en verplicht ingevoerd worden.

[1:40:44] En dan voorzitter, tot slot.

[1:40:46] De registratie van niet-ingezetenen in de BRP, we hebben het al zo vaak over gehad hier.

[1:40:51] En de gemeenten hebben het er ook al zo vaak over gehad.

[1:40:54] En we horen hier steeds van het kabinet dat het lastig is.

[1:40:58] En ik geloof wel dat er nu gekeken wordt hoe dat in de WTTA opgenomen kan worden.

[1:41:02] Dat is natuurlijk mooi.

[1:41:03] Maar ja, het moet eigenlijk voor alle werkgevers gelden, niet alleen voor uitzendbureaus.

[1:41:07] En in België lijken ze daar wel een oplossing voor gevonden te hebben.

[1:41:10] Daar zijn arbeidsmigranten bij aankomst verplicht zich aan te melden bij de gemeente via een verplichte aanwezigheidsmelding.

[1:41:16] En hierdoor hebben gemeenten in België dus vanaf aankomst zicht op de hoeveelheid arbeidsmigranten in hun gemeente...

[1:41:21] En weten ze hoe ze mensen kunnen bereiken.

[1:41:22] Dat is nodig om uitbuiting, ellende en overlast te voorkomen.

[1:41:26] Dus ik vraag me af, als dit in België kan, kan het dan ook niet hier?

[1:41:30] Dank u wel.

[1:41:33] Dank u wel.

[1:41:33] En dan tot slot van de zijde van de Kamer geef ik het woord aan mevrouw Heijten.

[1:41:36] Die spreekt namens de fractie van Nieuw Sociaal Contract.

[1:41:39] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:41:40] Ik mag vandaag collega Omtzigt vervangen, die helaas andere verplichtingen had.

[1:41:44] En dank voor de koeransen vanuit de commissie, waar ik inderdaad geen lid van ben.

[1:41:49] Voorzitter, de tekorten in sectoren als de zorg, techniek, woningbouw en landbouw zijn groot.

[1:41:55] Tegelijkertijd stapelen de problemen rondom misstanden, huisvesting en sociale zekerheid zich op.

[1:42:01] En zien we dat in de praktijk nog veel misgaat.

[1:42:04] Gemeenten zoals Horst aan de Maas, die dagelijks de gevolgen van een falend arbeidsmigratiebeleid ervaren, luiden de noodklok.

[1:42:10] Ze zien dat de aanpak van misstanden bij arbeidsmigranten nog steeds tekort schiet.

[1:42:15] Wat doet de minister met deze signalen uit de praktijk?

[1:42:18] De pilot voor dakloze arbeidsmigranten laat positieve resultaten zien.

[1:42:24] Maar een tijdelijke oplossing is niet genoeg.

[1:42:26] NSC is van mening dat de veroorzakers van de problemen rond arbeidsmigratie hiervoor verantwoordelijk moeten worden gehouden.

[1:42:32] We zouden dan ook graag zien dat de pilot wordt voortgezet en uitgebreid.

[1:42:36] En indien mogelijk zelfs omgezet naar structureel beleid.

[1:42:39] Desnoods via de verhoogde boetes die Malafide uitzendbureaus krijgen opgelegd.

[1:42:44] Hoe staat de minister hier tegenover?

[0:00:00] 60% van het daklozen in Nederland bestaat uit arbeidsmigranten.

[1:42:50] En als zij op straat belanden, hebben ze vaak al een flinke tijd in Nederland gewerkt.

[1:42:55] Maar zijn ze hun huisvesting verloren zodra ze hun baan kwijtraakten.

[1:42:58] Is de minister bereid om de succesvolle pilot uit te breiden naar die gemeente waar deze problematiek het grootst is?

[1:43:06] Nog steeds vallen te veel arbeidsmigranten buiten het zorgverzekeringsstelsel.

[0:00:00] 65% van de EU-burgers met een laag inkomen heeft de zorgverzekering via de werkgever geregeld.

[1:43:16] Maar als die wegvalt, blijven vele onverzekerd achter.

[1:43:19] We kunnen niet blijven accepteren dat mensen zonder verzekering rondlopen en uiteindelijk in medische problemen komen.

[1:43:24] De minister erkent dit probleem, maar wat gaat hij concreet doen om dit recht te zetten?

[1:43:29] Zonder registratie geen zicht en zonder zicht geen grip.

[1:43:32] Wat wordt er concreet gedaan om de registratie van arbeidsmigranten effectief en afdwingbaar te maken?

[1:43:38] Hoe kijkt de minister aan tegen een BSN-verplichting als voorwaarde om te mogen werken?

[1:43:43] Welke stappen worden genomen om te zorgen dat deze groep sneller wordt geregistreerd, conform de ingediende amendementen van collega's van Oosterbrugge en POSMA?

[1:43:51] Ik onderbreek u even, want er is een vraag van mevrouw Van Dijk voor u. Dankjewel, voorzitter.

[1:43:56] Ik begon natuurlijk in mijn inbreng ook aan meerdere collega's over de onverzekerden, om het zomaar te zeggen.

[1:44:01] Hoor ik het dan goed dat de NSC ook bereid is om hier de portemonnee voor te trekken?

[1:44:06] Nou, ik heb vooralsnog eerst de vraag gesteld aan de minister of hij bereid is om te kijken of dit kan worden verhaald op de Malavida-uitzendbureaus, die boetes krijgen, en wat de mogelijkheden zijn.

[1:44:17] Dus ik heb het vooral in de vraagende vorm gedaan, maar ik kan me de vraag heel goed voorstellen.

[1:44:23] Nou, het antwoord zou natuurlijk kunnen zijn dat het niet gaat.

[1:44:26] Hoe belangrijk is het dan voor NSC om te zorgen dat het toch geregeld wordt?

[1:44:29] Nou, wij vinden het een belangrijk punt.

[1:44:31] Daarom noemen we het vandaag ook.

[1:44:32] Ik heb ook de collega van de VVD vandaag al horen zeggen... kan die minister kijken of hij zelf mogelijkheden ziet binnen zijn begroting.

[1:44:40] Dus het mogen duidelijk zijn het feit dat we deze vraag stellen.

[1:44:42] En zo benadrukken we vinden het belangrijk.

[1:44:44] Laat ik het zo zeggen.

[1:44:47] Dank u wel.

[1:44:48] Het is goed dat de minister de arbeidsmarktinspectie heeft uitgebreid voor handhaving van de WTTA.

[1:44:53] Want we kunnen ons geen verdere vertraging veroorloven.

[1:44:56] Kan de minister vertellen hoeveel vooruitgang hij hierin heeft geboekt?

[1:45:00] De aanbevelingen van commissie Roemer liggen er al sinds 2020.

[1:45:04] Goed dat er eindelijk wordt doorgepakt.

[1:45:07] De WTTA, de wet die deze aanbevelingen voor een groot deel in regelgeving moet omzetten, wordt binnenkort plenair behandeld.

[1:45:13] Kan de minister garanderen dat er niet weer wordt vertraagd?

[1:45:18] Dan, voorzitter, de afhankelijkheid van flexibele arbeid in de vleessector is ook voor NRC problematisch.

[1:45:23] We hebben het vandaag al vaak gehoord.

[1:45:25] In deze sector werken veel arbeidsmigranten onder hele zware omstandigheden.

[1:45:29] Het werk is niet alleen fysiek zwaar, maar ook psychisch belastend.

[1:45:33] Zonder de juiste ondersteuning.

[1:45:34] Er is een enorme afhankelijkheid van uitzendwerk.

[1:45:37] Het zou helpen als meer mensen in deze sector een vast contract krijgen met een betere rechtspositie.

[1:45:42] En dat ze minder afhankelijk zijn van werkgevers...

[1:45:45] die tegelijkertijd ook hun huisvesting verzorgen.

[1:45:47] Het zou goed zijn om van de sector een minimumpercentage aan vaste contracten te eisen, zodat een wezenlijke bijdrage geleverd kan worden aan het verbeteren van het welzijn van deze groep werknemers.

[1:45:57] Hoe kijkt de minister aan tegen dit idee?

[1:46:01] De inhoudingsmogelijkheid wettelijk minimumloon voor huisvesting

[1:46:05] is nu op een termijn van vijf jaar gezet.

[1:46:08] Maar dat duurt wat NRC betreft veel te lang.

[1:46:11] Arbeidsmigranten mogen niet duper worden van vertraging in beleid.

[1:46:14] Kan de minister aangeven hoe dit kan worden versneld?

[1:46:19] De minister zou voor de zomer met een voorstel komen... voor een bandbreedte voor arbeidsmigratie.

[1:46:23] Hoe staat het met de voortgang van deze bandbreedte?

[1:46:26] Is de minister hiervoor ook in gesprek met sectoren die beperkt worden... en met degenen die nu met tekorten kampen?

[1:46:32] Dan, de boetes voor malafide praktijken zijn verhoogd, waarvoor complimenten aan de minister.

[1:46:37] Dat is een stap in de goede richting.

[1:46:38] Ook goed dat de minister bezig is met het bestuursrechtelijk kunnen stilleggen van malafide uitzendbureaus.

[1:46:43] Wanneer kunnen we de eerste resultaten verwachten?

[1:46:47] De NRC-fractie waardeert dat de minister zich ook in internationaal verband inzet voor een beter gereguleerde arbeidsmigratie.

[1:46:53] Zijn recente deelname aan de OESA-bijeenkomst in Parijs laat zien dat hij werk maakt van dit dossier.

[1:46:58] en zich inzet om lessen te trekken van andere landen.

[1:47:01] Detachering wordt nog altijd misbruikt om onder Nederlandse arbeidsvoorwaarden uit te komen.

[1:47:05] Arbeidsmigranten worden via constructies in andere EU-lidstaten ingehuurd... om hier onder slechter omstandigheden en lagere lonen te werken.

[1:47:12] Dit ondermijnt niet alleen de rechten van arbeidsmigranten... maar zet ook de positie van Nederlandse werknemers onder druk.

[1:47:18] Welke afspraken en lessen heeft de minister meegenomen uit Parijs?

[1:47:22] En welke stappen beoogt de minister te zetten om dit probleem verder aan banden te leggen?

[1:47:27] Dan voorzitter afrondend.

[1:47:28] Er worden stappen gezet op nationaal en internationaal niveau.

[1:47:31] En de inzet van de minister om misstanden te bestrijden is zichtbaar.

[1:47:35] Maar we moeten de vaart erin houden.

[1:47:36] Beleid kan niet blijven hangen in plannen en onderzoeken.

[1:47:39] De uitvoering moet nu echt op gang komen.

[1:47:42] We hopen dat de behandeling van de WTTA snel naar de Tweede Kamer komt.

[1:47:46] En dringen aan op een zo spoedig mogelijk behandeling.

[1:47:49] En we kijken uit naar de beantwoording op de vragen.

[1:47:51] Dank u wel.

[1:47:53] Dank u wel.

[1:47:54] En daarmee zijn we aan het eind gekomen van de eerste termijn van de zijde van de Kamer.

[1:47:58] Wij schorsen tot kwart over vijf, zodat de minister zijn termijn goed voor kan rijden.

[1:48:05] Tot straks.

[2:13:43] Welkom terug.

[2:13:45] Ik hervat het commissiedebat arbeidsmigratie.

[2:13:48] We zijn toegekomen in eerste termijn vanzijde van de minister.

[2:13:51] Dus ik geef minister Van Heijem de gelegenheid voor zijn inbreng in eerste termijn.

[2:14:02] Dank u wel, voorzitter.

[2:14:04] En uiteraard ook dank aan de leden van de vaste Kamercommissie voor hun vragen.

[2:14:09] Het is goed om weer vandaag stil te staan bij het onderwerp arbeidsmigratie.

[2:14:14] Niet de eerste keer, waarschijnlijk ook niet de laatste keer dat we dat deze periode doen.

[2:14:19] We hebben daar duidelijke ambities.

[2:14:22] Ook de heer Vlag, die er nog niet is, refereert daar nog even aan.

[2:14:26] Selectiever, gerichter.

[2:14:29] Minder, vroeg hij ook nog.

[2:14:30] Ja, op zich ook minder, zeg ik toch nog wel even.

[2:14:32] In de aanloop naar de bredere discussie daarover.

[2:14:36] We constateren toch dat de Nederlandse economie verslaafd is geraakt aan laagbetaalde arbeid en arbeidsmigranten.

[2:14:42] We hebben een bredere discussie gevoerd in het kader van de demografische ontwikkelingen, de commissie van Zwol.

[2:14:49] Waarin ook kamerbreed eigenlijk is onderkend dat grip krijgen op migratie een van de manieren is om ook met die demografische ontwikkelingen om te gaan.

[2:15:00] Gelet ook op de spanning tussen bevolkingsgroei en het voorzieningenniveau wat je daarvoor nodig hebt.

[2:15:06] Is eigenlijk door de Kamer gezegd, ga nou sturen op dat gematigde groeiscenario.

[2:15:10] Dat betekent dus ook dat je duidelijke maatregelen moet nemen om op alle vormen van migratie schip te krijgen.

[2:15:16] Waaronder ook arbeidsmigratie, want dat is toch met afstand de meest omvangrijke stroom waar we het over hebben.

[2:15:23] Maar het is ook wel vanuit het besef dat, het was onder andere mevrouw Pot, ik kom er straks nog wat verder op, maar anderen ook, die zeggen ja, we hebben tekorten in onze economie, personeelstekorten, vergrijzing, ontgroening, personeelskrapte.

[2:15:37] We kunnen niet verwachten dat die problemen eindeloos met arbeidsmigratie gaan worden opgelost.

[2:15:41] Dat er wel weer een volgende groep arbeidsmigranten klaarstaat die dat probleem voor ons gaat oplossen.

[2:15:46] Dat wil niet zeggen dat we helemaal geen arbeidsmigratie meer zullen hebben of nodig zullen hebben.

[2:15:52] Maar we zullen echt naar andere oplossingen moeten kijken.

[2:15:55] En we zullen ook selectiever en gerichter moeten omgaan met de instroom.

[2:15:59] En daar hebben we eigenlijk... In onze aanpak onderscheiden we drie sporen.

[2:16:03] En ik zal zo dadelijk in die blokjes daar ook op ingaan.

[2:16:08] De eerste gaat over de aanpak van de misstanden.

[2:16:11] Dus we zeggen, we moeten het met elkaar de lat hoger leggen.

[2:16:14] Einde maken aan de misstanden, aan de uitbuiting... aan de wantoestanden met huisvesting... en ook de afwenteling van de problemen die dat met zich meebrengt.

[2:16:21] Daar kom ik zo dadelijk verder over te spreken.

[2:16:24] Het tweede is eigenlijk inzetten op...

[2:16:28] selectieve en gerichte arbeidsmigratie aan de vraagkant.

[2:16:31] Je moet de afhankelijkheid van arbeidsmigratie verminderen.

[2:16:33] Nou, hoe doe je dat dan?

[2:16:34] Er zijn ook een aantal vragen over gesteld... over het benutten van arbeidspotentieel, over productiviteit, dat soort zaken.

[2:16:40] En het derde, meest lastig misschien wel, omdat je daar...

[2:16:44] ...even zeker in Europees perspectief minder knoppen voor hebt... ...is het aanbod sturen.

[2:16:50] Dus je wilt ook kijken hoe je de aanbod kunt verminderen.

[2:16:52] Nou, daar zijn wel een aantal beoogdigheden voor.

[2:16:55] Er kwam een discussie over de bandbreedtes... ...over de instrumenten die je hebt om derdelanders... ...de instroom daarvan te reguleren.

[2:17:02] Maar binnen de EU is dat lastiger.

[2:17:05] Maar er zijn ook een aantal dingen die je wel degelijk ook wel kunt doen.

[2:17:09] Dus die blokjes heb ik nu een beetje onderscheiden in mijn beantwoording.

[2:17:13] En laat ik dan maar gewoon beginnen met de eerste.

[2:17:17] En dat is...

[2:17:19] De lat omhoog, zeg maar even.

[2:17:21] De fatsoenlijke behandeling van arbeidsmigranten conform onze wetten, conform onze cao's.

[2:17:27] En daar is te vaak geen sprake van.

[2:17:30] Dat wordt al veel langer in deze Kamer geconstateerd.

[2:17:33] Ik kan me dat van de vorige periodes ook nog goed herinneren.

[2:17:36] En het is ook hoog tijd dat we dat aan doen.

[2:17:38] Een aantal van u heeft gezegd, er zijn flink wat brieven verstuurd.

[2:17:42] Ja, we proberen daar echt werk van te maken.

[2:17:45] De capaciteit van de arbeidsinspectie gaat omhoog.

[2:17:47] Er komen meer mensen bij.

[2:17:48] De pakkans moet omhoog.

[2:17:49] Het financiële en economische voordeel wat je van uitbuiting hebt moet worden afgeroomd.

[2:17:53] Dus de boetes moeten omhoog.

[2:17:55] Er is een eerste stap voor gezet.

[2:17:57] De heer Boon en anderen hebben daar regelmatig naar gevraagd.

[2:18:00] Kan dat nog verder verhoogd worden?

[2:18:02] Ja, daar kijken we ook nog naar.

[2:18:05] We kijken naar een strafrechtelijke aanpak van misstanden, ernstige benadeling ten opzichte van het begrip arbeidsuitbuiting.

[2:18:16] Binnenkort wordt dat wetsvoorstel besproken in de Tweede Kamer.

[2:18:19] Ook daarmee wordt er weer een instrument aan de koffer van de arbeidsinspectie toegevoegd.

[2:18:24] De stillegging, er zijn een aantal vragen over gesteld, daar kom ik zo nog even op terug.

[2:18:28] Maar we proberen dus de arbeidsinspectie in de gelegenheid te stellen, de staat te stellen, om daadwerkelijk die lat hoger te krijgen.

[2:18:39] Daarin zijn nog een aantal specifieke vragen gesteld.

[2:18:42] Bijvoorbeeld ook over het voornemen.

[2:18:43] Laat ik daar dan maar even mee beginnen.

[2:18:45] Om de inhoudingsmogelijkheid voor huisvervesting stapsgewijs af te bouwen.

[2:18:50] En ik snap op zichzelf dat dat die vragen heeft opgeroepen.

[2:18:53] Er is een beetje twee smaken.

[2:18:55] Want er wordt vanuit een deel van de Kamer ook al langer voor gepleit om daar werk van te maken.

[2:19:00] Een ander deel zegt, ja, het is toch wel lastig.

[2:19:02] Zitten er ook nadelen aan?

[2:19:04] Ja, die zitten er ook aan.

[2:19:05] Ik ben er ook open over.

[2:19:06] Er is ook...

[2:19:08] Ik zag in een brief voorbij komen dat daar in de ambtelijke notities ook keurig melding van wordt gemaakt.

[2:19:14] Dat het enerzijds anderzijds is, maar ik heb er een knoop in doorgehakt.

[2:19:17] Ik vind dat de nadelen van deze constructie groter zijn dan de voordelen.

[2:19:22] En dat hier te veel misbruik van wordt gemaakt.

[2:19:24] En dat er ook eigenlijk geen goede reden is om eraan vast te houden.

[2:19:28] Omdat een ordentelijke huisvesting van werknemers ook prima zonder die inhoudingsmogelijkheid geregeld kan worden.

[2:19:38] En sterker nog, een aantal van u heeft gevraagd, is dit nou extra voor Roemer?

[2:19:42] Nee, ik heb rapport Roemer er nog even bij gepakt.

[2:19:45] Roemer zegt ook echt, streef nou naar de ontkoppeling van arbeidscontract en huurcontract.

[2:19:52] Onder andere door te stimuleren dat uitzendbedrijven hun huisvestingsactiviteiten ontkoppelen van de uitzendactiviteit.

[2:19:57] En de huisvestingsvraag wordt ingevuld door gespecialiseerde bedrijven die zoveel mogelijk diensten direct aanbieden.

[2:20:04] Nou, we hebben ons voorgenomen...

[2:20:05] Roemer zo nauw mogelijk, zo precies mogelijk uit te voeren.

[2:20:09] Dat is niet het doel op zich, maar geloof ik echt dat daarmee een misstand wordt teruggedrongen.

[2:20:14] Ik zeg er wel bij, en dat zegt Roemer namelijk ook.

[2:20:18] Let wel erop dat je daar bijvoorbeeld wat tijd voor neemt.

[2:20:22] Ook om voldoende hoogwaardige huisvesting te regelen.

[2:20:25] Om ook werkgevers de gelegenheid te geven om aan dat nieuwe idee te wennen.

[2:20:29] Om ook de instrumenten nog beter te ontwikkelen die hiervoor nodig zijn.

[2:20:33] Bijvoorbeeld de betere huurbescherming.

[2:20:36] Waaraan ook de minister van VRO werkt.

[2:20:38] En dat is de reden waarom we voor een overgangsperiode hebben gekozen.

[2:20:43] Als het mij diep in mijn hart kijkt.

[2:20:44] Dan had ik misschien nog liever gezegd.

[2:20:46] Doe het zo snel mogelijk.

[2:20:48] Maar ik begrijp ook vanwege alle belangen die ermee annex zijn.

[2:20:52] Dat zo'n overgangsperiode nuttig kan zijn.

[2:20:56] Dus vandaar dat we als kabinet daar ook voor hebben gekozen.

[2:20:59] Meneer Aertsen heeft als eerste een vraag.

[2:21:01] Ja, dank u wel.

[2:21:02] En ik zei net ook al in mijn bijdrage dat ik het dilemma heel goed begrijp.

[2:21:07] Ik zoek alleen wel naar en nu.

[2:21:11] Dus dit dilemma is opgelost.

[2:21:12] De minister heeft een knoop doorgehakt.

[2:21:15] En ontkoppeling is één.

[2:21:16] Maar welke instrumenten hebben wij dan nu zometeen nog om grip te houden?

[2:21:22] Allereerst, welke instrumenten hebben we om werkgevers voor intra-EU arbeidsmigratie verantwoordelijk te houden?

[2:21:29] Want...

[2:21:31] Ontkoppeling betekent de facto dat een werkgever dan niet meer verantwoordelijk is.

[2:21:35] Want een werkgever mag geen aanbod meer doen voor huisvesting.

[2:21:38] Dus ik ben heel benieuwd hoe dat minister dat ook ziet.

[2:21:41] En de arbeidsinspectie kan op deze manier dus geen controle daarop meer uitoefenen.

[2:21:46] Ik ben ook benieuwd hoe hij dan dat voor zich ziet.

[2:21:49] Dus welke instantie gaat dan controleren of er zometeen sprake is van één fatsoenlijke huisvesting.

[2:21:54] En twee, de minister schrijft, we gaan uit van een aparte huurcontract, aparte factuur, inclusief automatisch incasso.

[2:22:01] Wie gaat er controleren dat dat ook daadwerkelijk gaat gebeuren?

[2:22:04] En dat het niet zometeen contante betalingen en tikjes gaan worden.

[2:22:08] Want het opschrijven op zichzelf is natuurlijk mooi.

[2:22:11] Automatisch inkast zo met aparte factuur.

[2:22:13] Maar de praktijk is natuurlijk weer barstiger.

[2:22:14] Dat is een beetje waar ik naar zoek.

[2:22:17] Gaan we niet in een greenfield in waar we op dit moment geen grip op hebben?

[2:22:21] Nou ja, voorzitter, ik denk van niet.

[2:22:23] Kijk, toch even op het begin.

[2:22:27] De constatering ook van de arbeidsinspectie is dat er helaas... toch op behoorlijke schaal misbruik wordt gemaakt van die regelingen.

[2:22:34] En dat dat ook moeilijk te controleren is.

[2:22:36] Want de veronderstelling is, je mag alleen met instemming... en onder een aantal voorwaarden van die inhoudingsmogelijkheid gebruik maken.

[2:22:41] Maar die is in de praktijk heel lastig te controleren.

[2:22:44] En hij leidt er bovendien toe dat er op redelijk grote schaal...

[2:22:49] De arbeidsinspectie noemt het bulk-immigratie plaatsvindt, doordat er op grote schaal combinatiepakketten worden aangeboden van en arbeidsmigratie en huisvesting.

[2:22:59] En dat is lang niet altijd op orde, zeg ik maar.

[2:23:04] Het ontkoppelen financieel van die mogelijkheden, overigens in de wet is het al ontkoppeld, dat je het niet meer in één contract mag vormgeven.

[2:23:11] Maar ook het financieel ontkoppelen maakt het helemaal niet onmogelijk voor een werkgever om huisvesting aan te bieden.

[2:23:17] Dat kun je blijven doen.

[2:23:19] Alleen je moet net als bij iedere andere huurder gewoon een netjes huurcontract bieden en afspraken maken over wanneer je de huur betaalt.

[2:23:26] Eigenlijk behandel je daarmee de arbeidsmigrant als iedere andere willekeurige huurder in Nederland.

[2:23:32] En dat daarmee een groter incasso-risico wordt gelopen, dat is dan een beetje het ding waar werkgevers op aanslaan.

[2:23:39] Ja, oké, maar dat is bij andere huurders ook zo.

[2:23:44] Daar willen we enige tijd voor geven om daarop te anticiperen.

[2:23:47] En laat onverlet dat je natuurlijk het aanbod samen met gemeenten op bedrijfsteen en op andere plekken ook prima kunt ontwikkelen.

[2:23:56] Dat hangt hier natuurlijk niet van af.

[2:23:59] Nee, dat snap ik.

[2:24:02] De minister zegt bewust, het kan, het mag.

[2:24:04] Dat is natuurlijk het punt.

[2:24:07] Dat zijn dan de goede werkgevers die dat netjes regelen.

[2:24:10] Die dat kunnen, die dat mogen, die dat dus volgens ons doen.

[2:24:13] Het gaat natuurlijk ook juist om de mensen die zeggen, zoek het maar uit.

[2:24:17] We doen het niet.

[2:24:18] Prettige wedstrijd, kijk maar waar u het regelt.

[2:24:20] En dan komen ze dus bij allerlei loesje figuren en huisjesmelkers uit.

[2:24:27] Daar zit natuurlijk het huisvestingsprobleem.

[2:24:30] En dan ook mijn vraag, hoe gaan we dan grip houden op dat soort situaties?

[2:24:36] De minister schrijft zelf, aparte factuur, automatische incasso.

[2:24:41] Hoe gaan we daar dan grip op houden?

[2:24:42] Hoe gaan we daar dan zicht op houden?

[2:24:44] Als de arbeidsinspectie dat niet meer gaat doen, welke inspectie gaat dat dan wel doen?

[2:24:48] Dat is wel een belangrijke vraag, aangezien het natuurlijk wel een doelgroep betreft die niet, nou ja, de minister schrijft dat ook terecht, niet wijs is in Nederland, thuis is in Nederland, qua taal, qua et cetera.

[2:25:00] Maar toch even, voorzitter.

[2:25:01] De arbeidsinspectie is rondom arbeidsvoorwaarden na te leven.

[2:25:04] Dus wettelijk minimumloon, arbeidstijden, arbeidsomstandigheden.

[2:25:06] Dat is waar de arbeids... Niet primair voor huisvesting op de plek die niet... ook niet wordt gecontroleerd kan worden... op het moment dat je een bedrijf gaat bezoeken.

[2:25:15] Huisvesting is een ander punt.

[2:25:17] De kwaliteit van de huisvesting reguleren we op een andere manier... via aparte wetgeving.

[2:25:22] Daar is ook veel in geïnvesteerd, ook door het vorige kabinet.

[2:25:25] En ook nu zijn er nog initiatieven in voorbereiding om de kwaliteit...

[2:25:30] En de prijs en de huurbescherming van mensen te verbeteren.

[2:25:33] In het bijzonder ook voor arbeidsmigranten.

[2:25:34] Er zijn allerlei instrumenten voor ontwikkeld.

[2:25:37] Daar kunnen gemeenten een verantwoordelijkheid in nemen.

[2:25:42] Het blijft natuurlijk altijd goed om daar informatie uit te wisselen.

[2:25:46] Maar de controle op de kwaliteit van de huisvesting is niet primair aan de arbeidsinspectie.

[2:25:53] Die vindt gewoon op de locaties plaats waar die mensen wonen.

[2:25:59] En dat kan ook gewoon gebeuren.

[2:26:00] Dat hangt ook allemaal niet af van die inhouding.

[2:26:04] Meneer Vlag.

[2:26:07] Nee, voorzitter.

[2:26:08] Ik deelde dezelfde zorgen als collega Aertsen.

[2:26:10] Dus die zijn voldoende beantwoord.

[2:26:14] De minister gaat verder dan.

[2:26:16] Toch niet, sorry, te snel.

[2:26:17] Mevrouw Patijn.

[2:26:18] Het gaat ook nog over dit onderwerp, dus misschien... Dank, voorzitter, om het nu te doen.

[2:26:23] Ik ben het erg eens met de minister.

[2:26:27] Want ik weet dat naast de inhoudingen die op het minimumloon gedaan werden... en daar zat een maximum aan... vaak gewoon daarna nog naar de pinautomaat gestapt werd om af te rekenen.

[2:26:37] Dus die grip krijg je niet hiermee.

[2:26:40] En ik denk dat het ook goed is...

[2:26:42] Omdat er volgens mij van het bruto in loon ingehouden moet worden.

[2:26:45] En dat scheelt ook nog wel premies, opbrengsten volgens mij.

[2:26:48] Maar dat weet ik niet zeker.

[2:26:49] Dus dat is ook een vraag aan de minister.

[2:26:51] Maar mijn kernvraag is wel... De minister had het over het langzaam afbouwen van de regeling.

[2:26:58] En ik ben wel benieuwd hoe dat met die handhaving gaat.

[2:27:01] Want ik vind dat echt een zorg.

[2:27:04] Ja, voorzitter.

[2:27:05] Nou, ik kan wel toe zeggen dat we dat nog... We zullen het ook moeten regelen.

[2:27:09] Het afschaffen en het afbouwpad.

[2:27:11] Dus uw vraag naar uitvoerbaarheid daarvan... die zullen we nog nadrukkelijk toetsen bij de arbeidsinspectie.

[2:27:16] En ik heb ook gehoord wat u zegt.

[2:27:17] Ja, misschien kun je dat beter...

[2:27:19] maar iets later doen en dan in één keer.

[2:27:21] Ik ben best bereid daar nog eens naar te kijken.

[2:27:23] Maar de gedachte daarachter is... geef ook die werkgevers nog even tijd om aan dat idee te wennen.

[2:27:29] Geef ook de minister van Vrode de gelegenheid... om die huurbescherming, de wetgeving... die op dat punt in ontwikkeling is, ook af te maken.

[2:27:36] Dan heb je ook een logisch punt.

[2:27:37] Dan heb je het instrumentarium om kwaliteit van huisvesting te kunnen toetsen.

[2:27:42] Goed op orde.

[2:27:43] En kun je dit ook nog verantwoorder doen dan je het al doet.

[2:27:51] Nou, dan is er ook nog de vraag gesteld... We hebben hetzelfde soort dilemma voor bij de zorgverzekering.

[2:27:57] Ik heb mezelf de vraag gesteld, moet je dat dan eigenlijk ook niet bieden?

[2:28:00] Maar daar geldt toch voor, iedereen is verplicht verzekerd voor zorg.

[2:28:05] Dus op zichzelf kun je daar zelf een type discussie over voeren.

[2:28:09] Maar draagt dit wel bij aan de verzekeringsgraad van werknemers?

[2:28:13] Ook van arbeidsmigranten?

[2:28:16] Ja, en is het ook niet zo anders dan de verplichte afdrachten die je hebt voor premies en sociale verzekeringen?

[2:28:23] Ja, de zorgverzekering regelen we in Nederland op een iets andere manier.

[2:28:26] Maar ja, belastingen en premies gaan we ook niet van vragen.

[2:28:28] Dat mag u vrijwillig afdragen.

[2:28:31] Dus daar vind ik eerlijk gezegd meer voor te zeggen.

[2:28:35] Het is wel zo dat ook daar misstanden optreden.

[2:28:38] Dus werkgevers die wel de...

[2:28:39] de premie innen, maar niet de zorgverzekering afsluiten.

[2:28:43] Daarvan vinden we het echt belangrijk om mensen te blijven informeren... over de rechten die ze hebben, over hier de work-in-NL-punten... die gelukkig in steeds meer regio's ook echt betekenisvol... informatie verschaffen aan arbeidsmigranten.

[2:28:58] En ook hier kan in het toezicht op worden toegezien.

[2:29:02] Maar ook hier doen zich misstanden voor, dat is zeker waar.

[2:29:06] Mevrouw Van Dijk.

[2:29:09] Dank u wel, voorzitter.

[2:29:10] En even over die misstanden.

[2:29:12] Zouden ziekenhuizen of huisartsen daar niet bij kunnen helpen om dat boven tafel te krijgen?

[2:29:18] Want die krijgen natuurlijk op een gegeven moment mensen bijvoorbeeld in het ziekenhuis die vervolgens onverzekerd blijven te zijn.

[2:29:23] En wat gebeurt er dan?

[2:29:26] Ja, in dat geval zou je moeten nagaan of daar wel of niet terecht sprake van is, denk ik.

[2:29:34] Mevrouw... Ja, dat kan ik u niet precies zeggen.

[2:29:37] Ik weet alleen dat we dus bewust nu wel proactief inzetten op het informeren van het...

[2:29:45] van werknemers van arbeidsmigranten op die verzekeringsplicht en de rechten die ze hebben.

[2:29:49] De problemen die zich precies in de medische sector voordoen... ook bij de plannen die vanuit VWS zijn ontwikkeld toen... om de onverzekerden en de zorg daaraan te verminderen.

[2:30:04] Ja, dat ligt wel een beetje daar.

[2:30:05] Ik heb daar wel overleg met haar over om die verzekeringsgraad zo hoog mogelijk te maken...

[2:30:09] Maar VWS komt, en volgens mij was het ook op verzoek van uw fractie, met een alternatief plan voor die besparing die daar is ingeboet.

[2:30:18] Ik ben ook geen VWS-voortvoerder, maar als Kamerleden spreken we natuurlijk ook nogal wat mensen.

[2:30:25] Als iemand wordt opgenomen, dan wordt er nagebeld.

[2:30:28] Bijvoorbeeld met een ambulance.

[2:30:30] Waar zijn ze verzekerd?

[2:30:32] Vaak krijgen ze dan te horen dat deze persoon niet verzekerd is.

[2:30:34] Die lijsten zijn er dus blijkbaar gewoon ergens.

[2:30:36] Het zou misschien een opening kunnen zijn om qua handhaving weer een haakje te zoeken.

[2:30:42] Daar wil ik best nog eens een keer goed naar kijken.

[2:30:44] Want voor mij delen we dezelfde zorg over deze misstand aanpakken.

[2:30:51] Maar het is dan natuurlijk vooral een zaak om de werkgever aan te spreken... op het feit dat die verzekering er wel was of had moeten zijn.

[2:30:58] En dus ook verhaald kan worden.

[2:31:00] Daar gaat het om.

[2:31:02] Dat punt zal ik dan verder oppakken.

[2:31:04] Dat zeg ik bij deze toe.

[2:31:07] Mevrouw Patijn heeft er ook nog een vraag voor.

[2:31:11] Ja, u verwees in de informatie over de misstanden van wel inhouden van geld voor premies niet verzekerd zijn, zeg maar.

[2:31:20] De koppeling van de verzekering daaraan.

[2:31:22] Dat het ook voorkeurig in NL stond.

[2:31:24] Ik had dat opgezocht eerder en ik heb nu nog even snel gekeken.

[2:31:27] Maar volgens mij staat het daar nog niet op, dus ik zou het wel fijn vinden als het wel meegenomen kan worden.

[2:31:33] Nou, goed om dat op die manier na te gaan, maar dat zullen wij zeker nagaan.

[2:31:37] Ik hoop dat mevrouw Partijn wel het enthousiasme deelt... over de toenemende activiteit van die centra.

[2:31:44] Want ik merk echt, ook in samenwerking met gemeenten... dat ze echt opplekken zelf mensen goed weten te bereiken.

[2:31:50] Dus ik heb dat al een paar keer ook van haar bij mogen zien.

[2:31:56] Dan vroeg de heer Seder, die is er nu niet, naar de keurmerken...

[2:32:03] die op het gebied van wonen, die de minimale kwaliteitseisen voor huisvesting bevatten.

[2:32:14] En ik zie dat ik daarop kan toezeggen dat de minister van Vro, want die is op dat punt vooral verantwoordelijk, een jaar na invoering van de wet betaalbare huur, dus die is recent in werking getreden, met een invoeringstoets op die wet komt, waarbij ook wordt gekeken naar het effect van die keurmerken op de kwaliteit van het aangeboden huisvesting.

[2:32:40] En de minister van Vro stuurt deze invoeringstoets...

[2:32:43] In het derde kwartaal maar uw kamer.

[2:32:46] Kan ik daarop toezeggen.

[2:32:50] Mevrouw van Zanten vroeg nog... hoe kunnen we nou sneller bevorderen dat de huisvesting op eigen terrein gaat plaatsvinden?

[2:32:57] Nou, dat ligt vooral op het terrein van mijn collega, het terrein van de minister van Vroo.

[2:33:03] We willen nadrukkelijk meer ruimte laten aan gemeenten... om dat te doen als één van de mogelijkheden.

[2:33:08] Ik zeg niet dat dat altijd de meest voor de hand liggende... of de meest wenselijke voorstel is.

[2:33:12] Maar ik zie ook goede voorbeelden in de praktijk... waar op een bedrijfterrein of op een agrarisch terrein... tijdelijke huisvesting wordt gerealiseerd.

[2:33:20] En de wet Versterking Regie Volkshuisvesting... moet gemeenten in staat stellen om daar meer regie op te pakken.

[2:33:27] Ook te kijken naar wat is er nodig voor bepaalde doelgroepen.

[2:33:31] En ook op die manier...

[2:33:33] aan de totale huisvestingsproblematiek in een regio tegemoet te komen.

[2:33:39] Verschillende fracties hebben gevraagd naar de pilot dakloosheid.

[2:33:43] Ik heb natuurlijk ook de artikelen gelezen.

[2:33:45] Ik heb ook eerder de voorstellen van CNV en het Leger des Hels gezien.

[2:33:49] Dat sluit ook aan bij het enthousiasme... wat ik hier volgens mij al eerder aan de dag heb gelegd... over de projecten die in die zes gemeenten worden uitgevoerd.

[2:33:57] Waarbij nadrukkelijk...

[2:34:00] Een zeer tijdelijke opvang wordt gekeken, maar met name om tweede roer te bereiken.

[2:34:03] Of mensen gaan terug naar werk, of ze gaan terug naar het land van herkomst.

[2:34:07] En daar speelt inderdaad de Stichting Barka een belangrijke rol in.

[2:34:10] Omdat er vaak hele ingewikkelde redenen aan de grondslag liggen waarom die terugkeer niet vanzelfsprekend is.

[2:34:17] Om daar in die verbroken verbindingen ook te herstellen.

[2:34:24] Ik ben dus enthousiast over die pilots.

[2:34:26] En ik ben met de staatssecretaris van VWS in gesprek over de vraag... kunnen we dat nou, want dat loopt tot en met 2025, dus tot 1 januari 2026... kunnen we dat nou niet structureel maken en kunnen we dat ook niet opschalen.

[2:34:40] Maar je zult begrijpen, ik heb het al eerder gezegd... bij de voorjaarsnota moeten we daar duidelijkheid over bieden.

[2:34:45] Wij zijn ook op zoek naar de middelen daarvoor...

[2:34:49] In een tijd dat die niet altijd overvloedig voorradig zijn.

[2:34:52] Maar het belang ervan en uw Kamer de wens om hiermee door te gaan hebben wij nadrukkelijk gehoord.

[2:34:59] Mevrouw Pot.

[2:35:00] Ja, voorzitter.

[2:35:01] Want over die middelen hadden de heer Aerts en ik natuurlijk al heel even een interruptiedebatje.

[2:35:07] Ik ben van mening dat dat niet alleen maar van de overheid hoeft te komen.

[2:35:11] Dus wat zijn nou de mogelijkheden om daar ook het bedrijfsleven aan bij te laten dragen?

[2:35:15] En tijdens het debat kreeg ik nog een berichtje van het Leger des Heils dat die hier ook al iets op hebben lopen.

[2:35:21] Dus er wordt al wel het een en ander onderzocht.

[2:35:23] Maar het zou natuurlijk wel mooi zijn om dat op grotere schaal te doen.

[2:35:26] Ook weer om die werkgevers zich natuurlijk echt te laten verantwoorden voor de effecten van hun werk.

[2:35:36] Ja, voorzitter.

[2:35:37] En eens, en sterker nog, dat is ook een afspraak die we hebben gemaakt in het hoofdlijnakkoord om dat spoor verder uit te lopen.

[2:35:43] Daar zijn we ook op dit moment mee bezig.

[2:35:45] Ik vind overigens wel, want ik vrees dat daar iets meer tijd voor nodig is om dat goed te regelen.

[2:35:49] Want je zult dan ook sluitende afspraken over die middelen moeten maken.

[2:35:53] En een systeem wat ook geld oplevert en niet alleen maar geld kost, omdat je weer allerlei administratieve en financiële lasten toevoegt.

[2:35:59] Dus dat is het dilemma wat er voor een deel achter zit.

[2:36:01] Maar het begint ermee dat je al met werkgeversconferenten kunt sluiten over hoe ga je met goed werkgeverschap om en hoe voorkom je dat mensen op straat komen te staan als ze hun baan te verliezen.

[2:36:10] Dat is toch even één.

[2:36:13] Daarnaast is het zo dat ook de sector zelf wel degelijk een aantal initiatieven heeft.

[2:36:17] Ook de ABU zegt er maar even bij, het project Vangnet, wat op zich een lovenswaardig project is.

[2:36:23] Er zijn ook in cao's verschillende afspraken over gemaakt.

[2:36:27] Niettemin moeten we constateren dat er natuurlijk ook nog steeds spraakjes van een behoorlijke afwenteling.

[2:36:32] Van kosten op gemeenten, op de samenleving.

[2:36:34] En we kijken echt, kunnen we ook op dat punt nog iets doen?

[2:36:38] En dan kom je toch op dit moment nog even in de afdeling... wat voor gedachten zijn er dan?

[2:36:43] Je kunt denken aan meer algemene premies of heffingen... in de richting van bedrijven die veel met arbeidsmigranten werken.

[2:36:53] Je kunt ook denken aan lokale mogelijkheden die er zijn... op dit moment al om baatbelasting of bestuurlijke boetes op te leggen...

[2:37:00] die opbrengsten zou je kunnen benutten voor dat soort projecten.

[2:37:03] Maar ik zeg er wel meteen bij... op het moment dat je dat doet voor een relatief beperkte kost... dan zijn het vaak dure systemen.

[2:37:12] En verhoudt het zich snel niet tot elkaar.

[2:37:14] Dus ik wil, dat heb ik ook al eerder toegezegd...

[2:37:18] ...nog verder uitlopen dat proces.

[2:37:19] Ik zal de Kamer daarover informeren... ...over welke mogelijkheden er zijn.

[2:37:23] Maar ik ga er niet op wachten... ...om na te denken over hoe we met deze pilots... ...en de uitbreiding van die pilots omgaan.

[2:37:29] Want ik denk niet dat u dat een goed idee vindt... ...maar wij ook niet.

[2:37:35] Meneer Aerts heeft ook nog een vraag.

[2:37:38] Dank voor dit antwoord inderdaad.

[2:37:41] Over de pilot nog.

[2:37:41] Het gaat om 7 miljoen.

[2:37:43] In ieder geval voor deze zes gemeenten.

[2:37:49] Ik heb het niet op mijn bankrekening staan.

[2:37:51] Maar als we het hebben over de begrotingen van sociale zaken.

[2:37:54] Nu zijn het al de begrotingen van volksgezondheid.

[2:37:58] Dat zijn de twee grootste begrotingen van Den Haag.

[0:00:00] 114,9 uit mijn hoofd van deze minister.

[2:38:05] Een miljard.

[2:38:06] Die andere is ook 14,7 volgens mij uit mijn hoofd.

[2:38:09] Ik wens de minister veel succes bij de voorjaarsnoten.

[2:38:11] Ik hoop dat het hem lukt.

[2:38:13] Mocht het nou niet lukken, is de minister dan ook bereid om te kijken hoe je dit toch uit de plooien kan trekken op de twee departementen.

[2:38:18] Want nogmaals, laten we elkaar geen mietje noemen, dit zijn relatief kleine bedragen voor de begrotingen waar we het over hebben met elkaar.

[2:38:25] En alles kost geld, uiteraard vanzelfsprekend.

[2:38:28] Maar ik denk dat dit ook wel een prioriteit van deze minister is.

[2:38:31] Om dan toch te kijken, laat het nou hier niet spaak lopen dat we nog weer straks in november of december met een amendementje moeten gaan komen.

[2:38:38] De begroting, dus de oproep aan de minister om te kijken hoe die dit toch mogelijk kan maken.

[2:38:44] Ja, dank u wel voor die aansporing.

[2:38:47] Dit soort aansporingen zijn er ook eerder geweest.

[2:38:49] Maar wees ervan overtuigd.

[2:38:51] Wij zien ook echt nut en noodzaak om hier met gemeenten verdere stappen op te zetten.

[2:38:55] Dus wij zijn echt heel serieus op zoek naar mogelijkheden om hier mee door te gaan.

[2:39:00] En dit zelfs uit te breiden.

[2:39:02] Maar nogmaals, ik kan het ook pas delen op het moment dat ik het echt geregeld heb.

[2:39:05] En dan kan ik daar ook concreter over worden.

[2:39:11] Volgens mij hoor ik u wel heel duidelijk zeggen, mijn doel is om te zorgen dat die pilot blijft en uitgebreid wordt.

[2:39:21] Dat wil ik ook.

[2:39:23] Ik zie dat toch min of meer als een toezegging dat het gewoon geregeld gaat worden.

[2:39:28] Ik zou niet weten hoe het anders zou moeten indoen.

[2:39:33] Een zware inspanningsverplichting tot een toezegging.

[2:39:36] Dank daarvoor.

[2:39:38] Maar om u blijven aansporen zullen we daar zeker ook nog wel iets extra's voor doen.

[2:39:44] Dat neemt niet weg dat ik het ook belangrijk vind dat er gekeken wordt naar andere mogelijkheden.

[2:39:50] En ik had ook nog vragen over de ESF-gelden.

[2:39:53] Of daar niet toch nog wat middelen te vinden zijn.

[2:39:57] Ja, dat is eigenlijk nog wel een interessante suggestie.

[2:40:01] Want niet alleen in theorie, dat is mogelijk.

[2:40:05] Maar wij zijn natuurlijk niet zelf de aanvragers van ESF-subsidie.

[2:40:09] Dat zijn arbeidsmarktregio's.

[2:40:11] En die zouden dan wel op de titel van dat het hier over reintegratie gaat... dus opvang, weet ik niet of je dat zo makkelijk uit die regeling kunt betalen... maar reintegratie misschien wel, dus misschien van deel van de kosten zou dat kunnen gelden.

[2:40:23] Maar dat zou dan een arbeidsmarktregio moeten doen.

[2:40:26] En ja, mijn ervaring leert ook wel, die ESF-enveloppes zijn altijd behoorlijk besteed al.

[2:40:33] Dus je zult dan ook moeten herprioriteren op regionaal niveau van wat je daar niet doet.

[2:40:37] Maar het is zeker een mogelijkheid.

[2:40:41] Zeg ik dat?

[2:40:42] De doelen, met name die sociale pijler, die derde, ik weet niet meer hoe die precies heet, maar die staat nog niet in de weg.

[2:40:53] Dan is ook nog gevraagd, onder andere de heer Aartsen en de heer Boon, wat doen wij aan de terugkeer van arbeidsmigranten?

[2:40:58] Nou, als het over mensen gaat die hun baan verliezen, dan staat natuurlijk vrijwillige terugkeer, is dat het primaire waar wij op rekenen.

[2:41:11] Je mag hier een tijdje verblijven, maar eigenlijk niet zonder bestaansmiddelen.

[2:41:16] Dus daar is op een gegeven moment ook een grens aan.

[2:41:20] Dat is allemaal juridisch vrij precies geregeld.

[2:41:26] We zien soms ook, en dat zie je bij daklozen, dat er soms juist hele andere problemen zijn waardoor mensen toch niet terugkeren.

[2:41:32] En dan zul je inderdaad bij die redenen moeten aangrijpen.

[2:41:35] Ik meen dat de heer Sedewals of de heer Vlag, ik weet het niet, vroegen mij ook van kun je nou niet met stichting Barca, maar ook in de landen van herkomst, daar wat meer aan werken.

[2:41:45] Dat in die omstandigheden ook terugkeermogelijkheden worden versterkt.

[2:41:50] Nou, dat willen we ook nadrukkelijk gaan doen.

[2:41:51] Ik weet, we gaan...

[2:41:53] Polen is nu de voorzitter van Europa.

[2:42:01] Europese Raad, ja.

[2:42:04] Dat wij ook het eerstkomende bezoek aan Polen zullen benutten... om ook op dit niveau gesprekken, of dit onderwerp gesprekken aan te gaan.

[2:42:11] Ook met de Stichting Barca in gesprek te gaan.

[2:42:13] En als het gaat over de doelgroep die overlast geeft... dan komt de politie, de IND, dienst terugkeer vertrek in beeld.

[2:42:22] Maar dan moet je op een gegeven moment ook kunnen aantonen... dat iemand niet meer het verblijfsrecht heeft... en dan ook met uitzetting te maken kunt krijgen...

[2:42:31] Dat is in de praktijk niet zo makkelijk, heb ik al ook ervaren tijdens de bezoeken.

[2:42:35] Omdat daar loopt ook IND, dienst terugkeervertrek, met tegencapaciteitsproblemen aan.

[2:42:41] En ook de politie.

[2:42:43] Het gebeurt nu toch toch te vaak, zoals onlangs bij een werkbezoek waar twintig...

[2:42:49] illegale Georgiërs werden aangespoord.

[2:42:51] Ja, die worden dan gezegd, je mag hier niet werken, dus dit houdt hier op.

[2:42:55] Maar of ze ook daadwerkelijk terugkeren, is nog even de vraag.

[2:42:59] Dat zou kunnen gebeuren, maar we weten het niet.

[2:43:01] En op het moment dat je de capaciteit niet hebt om daar follow-up aan te geven... dan is dat niet automatisch geregeld, zeg ik maar even.

[2:43:12] Nou, u had nog een vraag over premierrestitutie.

[2:43:14] Ja.

[2:43:17] En dat is, ik snap het idee, maar dat is toch lastig te uitvoeren omdat we nou eenmaal een risicostelsel hebben, geen opbouwstelsel.

[2:43:24] Je kunt niet die premies maar even incasseren en dan meegeven, maar het wordt pas uitgekeerd op het moment dat het risico zich voordoet en op het moment dat iedereen...

[2:43:33] op basis van de inleg het geld zou kunnen eisen, dan wordt dat ook duurder.

[2:43:39] Er is geen potje wat je aan iemand kunt uitkeren.

[2:43:43] Dus dat is ingewikkeld.

[2:43:46] En tegelijkertijd het idee om te blijven doordenken over... hoe kun je ook terugkeren in ieder geval niet onmogelijk maken... of af en toe een handje helpen.

[2:43:56] Ik heb al gehad over Barca en wat we in contact met de landen van herkomst kunnen doen.

[2:44:00] Daar zullen we wel naar blijven zoeken.

[2:44:03] Dus het meedenken wordt gewaardeerd, zou ik maar even zeggen.

[2:44:13] een heel nieuw beleid op terugkeren.

[2:44:17] Omdat er natuurlijk meerdere elementen in zitten.

[2:44:19] De minister strept er al een aantal op aan.

[2:44:22] Het is dakloosheid.

[2:44:24] Het is overlastgeving.

[2:44:26] Maar het is ook gewoon... mensen komen... vertrekken soms met de noorderzon.

[2:44:31] Burgemeesters treffen mensen aan.

[2:44:32] Bewoners treffen mensen aan.

[2:44:35] Misschien mensen zelf dat ze niet goed de weg weten.

[2:44:37] Het ambassade, het land van herkomst.

[2:44:39] Er zitten best wel een aantal spelers die hiermee te maken hebben.

[2:44:43] Ik merk ook bij werkbezoeken die ik afleg... dat ook mensen heel erg zoekend zijn.

[2:44:48] Wat is hier nou het beleid op als het gaat om...

[2:44:51] Mensen waarvan helaas de baan ophoudt in Nederland.

[2:44:55] Hoe gaan we dat nou goed organiseren?

[2:44:57] Dus mag ik de minister toch uitdagen om een toezegging te doen.

[2:44:59] Om te kijken, kun je nou niet tot een apart beleid komen ten aanzien van terugkeer.

[2:45:02] Waarin je al deze elementen, ook met creatieve ideeën misschien, toch wat meer vorm kan laten geven.

[2:45:08] En dat we toch wat meer eenheid vanuit rijksbeleid te laten komen.

[2:45:13] Nou ja, voorzitter, ik wil best toezeggen om daar ook apart nog een keer op terug te komen in de richting van de Kamer.

[2:45:17] Maar we denken op dit moment al na over terugkeer.

[2:45:20] Ik noem er niet voor niks toch even de contacten met landen, de projecten rond dakloosheid, die ook terugkeer nadrukkelijk mede als...

[2:45:29] pijler hebben.

[2:45:30] Dus het is of terugkeer naar werk of terugkeer naar het land van herkomst.

[2:45:32] Maar ik zeg er wel bij, geld, ik snap het idee, maar is ook, ik denk zelfs niet eens de belangrijkste motivatie die terugkeer in de weg staat.

[2:45:41] Vaak zijn het toch verstoorde verhoudingen in het land van herkomst, schaamte, al dat soort zaken.

[2:45:48] tenminste, dat vond ik zelf wat leerzaam aan het contact met die stichting Barca, dat de herstel van dat soort relaties een veel betere basis leggen voor de terugkeer dan, wij spreken nog een premie of iets dergelijks.

[2:46:03] Maar laten we daarover in gesprek blijven.

[2:46:05] We zullen ook aan de hand van die pilot en de uitbreiding daarvan ook dat thema terugkeer verder uitwerken.

[2:46:12] Meneer Vlag heeft ook nog een vraag.

[2:46:15] Ja, voorzitter.

[2:46:16] Beleid werkt alleen als er ook eraan gekoppeld is een adequate handhaving.

[2:46:23] Daar moest ik even aan denken toen de minister zei... dat hij tijdens zijn werkbezoek geconfronteerd werd... met een aantal mensen uit Georgië die daar niet mochten werken.

[2:46:31] En hij zei daarbij... ja, of ze daadwerkelijk terugkeren is maar zeer de vraag.

[2:46:35] En mijn vraag is... is dat iets wat de minister alleen niet weet... of weten ook de uitvoerende diensten dat zelf niet?

[2:46:42] Want op het moment dat je die handhaving... en uiteindelijk het verbinden van consequenties aan zo'n constatering... niet op orde hebt... dan kun je beleid maken wat je wil, maar dan levert het niks op.

[2:46:53] Nee, de eerlijkheid is dat ook de uitvoerende diensten dat op dit moment vaak niet weten.

[2:46:57] En dat hangt ook samen met de andere vragen die nog zijn gesteld over de registratie.

[2:47:01] En het feit dat we dat ook nog onvoldoende op orde hebben.

[2:47:03] En daar ook nog niet scherp genoeg ook de handhaving van het verblijfsrecht aan gekoppeld hebben.

[2:47:10] En daar zit echt nog een verbeterslag die gemaakt moet worden de komende tijd.

[2:47:15] Ik zal er zo nog even op ingaan wat we op het punt van die registratie nog...

[2:47:21] Maar daar is de keten niet sluitend, als dat is.

[2:47:29] Korte vervolgvraag dan, voorzitter.

[2:47:31] Heeft de minister daar iets nodig van de Kamer?

[2:47:33] Of is het een kwestie van geld?

[2:47:36] Waar zit het op vast dat dat nog niet sluitend is?

[2:47:40] Nou, ik denk niet dat we daar op dit moment geld voor nodig hebben.

[2:47:44] Het punt speel ik twee dingen.

[2:47:47] Het gaat over EU-burgers die over het algemeen ook een zeker verblijfsrecht hebben.

[2:47:52] Dus het is ook niet zo als bij asielzoekers.

[2:47:54] Dat op het moment dat je uitgeprocedeerd bent, dat je eigenlijk illegaal bent.

[2:47:57] Dat je zegt, heb ik een titel om te zeggen, je moet eigenlijk terug.

[2:48:01] Dat is al moeilijker vast te stellen bij arbeidsmigranten.

[2:48:03] Daar begint het al mee.

[2:48:05] In Georgië is dat geld dat er maar even niet helemaal zo, want die hadden hier niet mogen zijn, want ze hadden geen vergunning, dus heb je ook geen verblijfsrecht.

[2:48:13] Althans, waarschijnlijk, want je kunt soms op een toeristenvisum binnen zijn gekomen, daar kom je nog voor andere handhavingsvragen te staan.

[2:48:22] Maar het heeft dus alles te maken met het feit dat het vaak over EU-burgers gaat, van wie het ook moeilijker vast te stellen is of het verblijfsrecht beëindigd is of kan worden.

[2:48:33] Daar zijn wel manieren voor, maar dan moet je dus heel erg samenwerken met gemeenten en ook inzicht hebben in de registratie van mensen en de reden van verblijf.

[2:48:43] En daar moeten we kwalitatief echt nog een aantal slagen maken.

[2:48:47] Want we weten gewoon van grote groepen mensen niet waar ze zijn op dit moment.

[2:48:49] Zo simpel is het.

[2:48:51] De schattingen zijn dat we van 200.000 arbeidsmigranten niet weten waar ze wonen en werken.

[2:48:56] Dat zijn grote aantallen.

[2:49:04] De verschillende fracties vroegen naar de effectrapportage.

[2:49:08] Dat gaat over de huisvestingsopgave van arbeidsmigranten.

[2:49:12] We hebben inderdaad afgesproken dat er een nieuw afwegingskader wordt ontwikkeld voor nieuwe bedrijven.

[2:49:18] Dat wordt op dit moment uitgewerkt.

[2:49:20] VNG en een aantal ministeries hebben daar ook een eerste uitwerking aan gegeven.

[2:49:24] Waar we de volgende stap moeten maken is hoe verplicht dat dat wordt.

[2:49:27] Zodat je dat ook gaat inzetten bij nieuwe bedrijven.

[2:49:30] Wat zijn nou de consequenties in termen van migratie?

[2:49:33] Wat betekent dat voor de huisvesting?

[2:49:36] En eigenlijk, daaraan voorafgaand nog, willen we dat bedrijf dan nog wel... wegen de economische baten en de werkgelegenheid op tegen de kosten.

[2:49:45] En arbeidsmigratie is dan één factor.

[2:49:47] Maar soms is het ook ruimtebeslag, is het ook energiebeslag, noem maar op.

[2:49:50] Er zijn toenemende schaarste factoren die maken dat je... een integrale weging over een vestiging zou willen laten plaatsvinden.

[2:49:59] We kijken hoe we dat een meer verplichtend karakter kunnen geven... en of het daarvoor nodig is om de wet aan te passen.

[2:50:06] Waar ik zelf voor voel is om juist eerst te kijken met gemeenten en provincies, om te kijken of je dat in lopende, in bestaande instrumenten gewoon kunt inpassen, zodat we daar niet de wet voor hoeven aan te passen, maar dat je gewoon kunt zeggen...

[2:50:19] Je kunt bijvoorbeeld bij provinciale omgevingsverordening... dit soort voorwaarden stellen.

[2:50:24] En ik weet, verschillende provincies, zoals Limburg en Zuid-Holland... zijn ook al heel ver met dit denken.

[2:50:32] Dus daar organiseren we binnenkort een bijeenkomst mee... om ook te kijken of dat instrument perspectief biedt... om de verplichting waar u op aangedrongen heeft... handen en voeten te geven.

[2:50:47] Er zijn ook verschillende vragen over registratie gesteld.

[2:50:50] Nou, laat ik daarvan aangeven, ik heb net al geschetst dat het probleem daar nog vrij groot is.

[2:50:56] In het kader van de WTTA hebben we nog een discussie met elkaar te voeren over de rol van werkgevers in die registratie.

[2:51:01] Ik kan u toezeggen dat er op hele korte termijn, als het goed is, nog voor de behandeling van de WTTA nog een brief uw kant op komt over hoe we met dat pleidooi voor die verplichting voor werkgevers zullen omgaan.

[2:51:16] Ik heb u daar eerder een brief over geschreven waarin we de opties hebben geschetst.

[2:51:21] We moeten daar de definitieve keuze voor maken.

[2:51:23] Maar ik zeg toe dat u dat voor de WTTA heeft.

[2:51:26] Zodat we dat ook bij de debat over de WTTA kunnen betrekken.

[2:51:34] Er is ook... Dank u wel, voorzitter.

[2:51:36] De WTTA komt misschien later nog.

[2:51:38] Maar ik moet me helaas om zes uur excuseren voor een ander overleg.

[2:51:41] Dus daarom gebruik ik het haakje eventjes.

[2:51:44] Is het onderzoek naar sectoraal uitzendverbod ook gereed... voordat de WTTA naar de Kamer komt?

[2:51:52] Nee, hè?

[2:51:53] Begin april is dat.

[2:51:55] Ja.

[2:51:55] Dus net niet.

[2:51:59] Eh...

[2:52:02] Mevrouw Pot vroeg of de verplichte aanwezigheidsmelding in Nederland ingevoerd kan worden.

[2:52:07] Dat is een van de dingen waar we naar kijken op dit moment.

[2:52:09] Het staat ook in de rapportage Roemer dat dat verkend wordt, of dat voor Nederland mogelijkheden biedt.

[2:52:17] In algemene zin kan ik wel zeggen, mijn indruk is dat we nog wel iets kunnen opsteken van hoe men dat in België doet.

[2:52:24] Dus daar wordt op dit moment serieus naar gekeken.

[2:52:27] En dat gaat ook over de, ook mevrouw Heijten vroeg daarnaar, hoe je dan met BSN omgaat.

[2:52:33] Eigenlijk hoe registratie de rechten die je hier hebt om te werken en om ook voorzieningen en aanspraak daarop te kunnen effectueren.

[2:52:40] Hoe die zich tot elkaar verhouden en hoe we dat beter kunnen organiseren.

[2:52:49] Handhaving op pakkans, BSN heb ik een en ander gezegd.

[2:52:53] Ja, de heer Boon vroeg nog wat is er nodig om bedrijven permanent stil te leggen?

[2:52:58] Het klopt inderdaad dat wat wij nu hebben voorgesteld, aanvullend op de mogelijkheden die er al zijn, gaat over acute onmiddellijke stillegging bij het aantreffen van een misstand.

[2:53:11] Die mogelijkheden worden groter.

[2:53:13] De arbeidsinspectie kan daarmee aan de slag.

[2:53:15] We hopen dat dat ook al dit jaar zal gaan gebeuren.

[2:53:18] Maar het is ook zo dat er zijn ook nog andere vormen van stillegging.

[2:53:22] Namelijk, je kunt bij het constateren van een misstand en het herhalen van die misstand, kan ook stillegging worden opgelegd als sanctie voor een periode van enkele maanden, één tot drie maanden.

[2:53:34] En dat is ook een instrument wat de arbeidsinspectie kan inzetten als het zich recidieve voordoet, om het maar even zo te zeggen.

[2:53:45] En dat is echt heel vervelend.

[2:53:46] Als je echt drie maanden stil komt te liggen, dan heb je wel een probleem.

[2:53:55] De ZZP'ers vallen inderdaad niet onder de, dat vroeg de heer Van Kent nog, onder de arbeidstijdenwet.

[2:54:01] En dan kan je dus ook niet in de geest van de arbeidstijdenwet stilleggen.

[2:54:07] Maar volgens de Arbo-wet hebben de ZZP'ers wel dezelfde bescherming als werknemers die op de arbeidsplaats werken.

[2:54:15] En ook plichten in het geval van ernstig gevaar.

[2:54:19] Dat is de uitbreiding van de grond die we nu in de wet hebben gevonden om die stillegging te kunnen opleggen.

[2:54:24] Die kan ook prima van toepassing zijn op ZZP'ers.

[2:54:26] Dus hij geldt inderdaad niet voor dat specifieke punt van die arbeidstijdenwet.

[2:54:30] Maar ik denk dat voor de overige gronden... je net zo goed voor ZZP'ers tot de conclusie kunt komen.

[2:54:43] De fraude door Georgiërs vroeg de heer Boon ook nog na.

[2:54:48] Dat is inderdaad met ons gedeeld...

[2:54:54] Ik zie dat ook de arbeidsinspectie daarover met het IND in het gesprek is om te kijken wat men kan doen om die constructies tegen te gaan.

[2:55:02] En daar kan ik op dit moment ook niet meer over zeggen dan dat.

[2:55:07] Procedureel.

[2:55:10] Meneer Barth.

[2:55:12] De arbeidsinspectie gaf ook aan dat er een mismatch is tussen nationaliteit in R&D-inschrijving en de loonaangifte.

[2:55:18] Valt er op die wijze nog iets te doen?

[2:55:22] Nou, wellicht.

[2:55:24] Maar dat sluit een beetje aan bij het bredere punt wat ik net probeerde te maken.

[2:55:27] Dat de inschrijving, verblijfsrecht en misschien ook gegevens die je uit de polisadministratie kunt halen, dat we daar meer en beter gebruik van kunnen maken.

[2:55:39] En daar wil ik echt op een later moment bij u op terugkomen.

[2:55:42] Dat moeten we echt beter op een rij zetten.

[2:55:46] Want dat zou ook tot betere handhaving kunnen leiden in dit soort situaties.

[2:55:53] De heer Vlag vroeg ook nog of ik de signalen van fraude ga aanpakken bij Oost-Europeanen die de WW-uitkering krijgen, terwijl zij in het thuisland verblijven.

[2:56:09] Er zijn inderdaad wel meldingen van bekend.

[2:56:12] Zodra die bekend zijn, dan worden ze ook onderzocht en wordt erop gehandhaafd.

[2:56:17] We hebben geen indicaties van het UWV dat dat op hele grote schaal gebeurt.

[2:56:22] Wat wel zo is, is dat natuurlijk controle op verblijf buiten Nederland voor het UWV vaak lastiger is... ...omdat je dan gegevens moet verzamelen in dat land van verblijf op dat moment...

[2:56:36] En het UWV kijkt op dit moment of daar ook aangepaste werkwijzen voor denkbaar zijn die het makkelijker maken.

[2:56:43] En hoopt dat voor de zomer af te ronden.

[2:56:47] En meer in algemene zin is dit echt wel een aandachtspunt ook bij de gesprekken die ik met andere landen heb over handhavingsverdragen.

[2:56:54] Over de sociale zekerheidsverdragen die in de verschillende landen zijn.

[2:57:00] Want die moeten het ons ook mogelijk maken om op die locaties te kunnen controleren.

[2:57:06] Nou, dat was het eerste blokje, voorzitter.

[2:57:08] Het was wel een groot blokje.

[2:57:11] Ja, waarmee u zegt dat niet alle blokjes evenveel vragen hebben.

[2:57:14] Mevrouw Patijn had nog wel een vraag over een van de punten die u genoemd heeft.

[2:57:19] Ja, een soort combinatiepunt van registratie en ZZP.

[2:57:22] Er is een motie aangenomen die we ingediend hebben bij het debat over de wet toelijdingsplicht...

[2:57:29] Of over de uitstel daarvan in ieder geval.

[2:57:32] En daar hebben wij voorgesteld om beleidsregels voor de Kamer van Koophandel aan te passen.

[2:57:40] Zodat ZZP'ers zich pas kunnen registreren als ze in het BRP ingeschreven staan.

[2:57:45] In een van de brieven las ik dat dat gelijk getrokken werd met de RNI-inschrijving.

[2:57:55] En die... Zal ik gewoon doorgaan?

[2:57:57] Ja, ja, ja.

[2:57:58] Sorry.

[2:57:58] Nee, nee, dat is goed.

[2:58:01] Terwijl wij juist bedoelden te zeggen... BRP-inschrijving niet zijnde de RNI-inschrijving.

[2:58:07] En daarmee lijkt het net alsof het al geregeld is... en we iets gevraagd hebben wat eigenlijk al geregeld was.

[2:58:12] Dus wij zouden u willen vragen om die motie op een andere manier te interpreteren... en nog eens opnieuw te kijken of de BRP-inschrijving niet zijnde de RNI-inschrijving...

[2:58:24] een voorwaarde kan zijn om je in te schrijven in de Kamer van Koophandel.

[2:58:28] Ja, ik begrijp het vraag, voorzitter.

[2:58:30] En ik kan toezeggen dat er komt in maart nog een brief over ZZP... dat ik dit element daarin zal meenemen.

[2:58:42] En ik zie dat ik inderdaad nog een paar vragen heb... maar dit is mijn blokje 1b over wat specifieke vragen.

[2:58:49] Maar ik nog niet helemaal... Het ging onder andere ook over de vleessector...

[2:58:53] Gaat u dan verder met 1b?

[2:58:59] Nou, de vraag van mevrouw Partijn en mevrouw Van Zandt was onder andere... wanneer de vleesbedrijven voldoende hebben gedaan tegen misstanden.

[2:59:07] Nou ja, kijk, de ambitie die ze zichzelf ook hebben opgelegd... en die afspraak die we met sociale zaken zijn gemaakt... is dat er een einde komt aan de misstanden in die sector.

[2:59:16] En...

[2:59:19] Bij de aantreden trof ik aan dat er recent afspraken waren gemaakt om ze daar een jaar de tijd voor te geven.

[2:59:25] Ik heb het verstandig gevonden om die termijn hen te gunnen.

[2:59:30] Maar dan ook wel strak te beoordelen aan het eind van die termijn of die ambitie wordt gehaald.

[2:59:35] En daar zijn we nog niet.

[2:59:36] We zijn volop in gesprek.

[2:59:37] Ik informeer u periodiek over wat de stand van zaken is.

[2:59:40] Er wordt op sommige punten vooruitgang geboekt.

[2:59:42] Op andere punten, ja, als het over de resultaten gaat, ben ik nog niet overtuigd.

[2:59:48] Maar het is nog geen juni.

[2:59:49] Dus wat dat betreft is er nog enige gelegenheid om verdere voortgang te maken.

[2:59:59] Is de mate van het gebruik van ontslag op staande voet ook een parameter waar de minister aan wil toetsen?

[3:00:04] Of er inderdaad voldoende is gedaan?

[3:00:07] Een parameter vind ik wel een indicator.

[3:00:10] Ja, en u heeft er eerder regelmatig aandacht voor gevraagd en ook een suggestie gedaan.

[3:00:16] Kijk nou of je dat als indicator voor handhaving kunt gebruiken.

[3:00:19] Ik weet dat in ieder geval het UFV ook een soort top 15 heeft gemaakt van bedrijven waar dit vaak voorkomt.

[3:00:30] Die worden ook gedeeld met de handhavingsinstanties als een risico op fraude.

[3:00:37] Dus men kan dan in de praktijk onderzoeken of dat ook daadwerkelijk fraude is.

[3:00:40] Maar op die manier wordt er ook aan informatieuitwisseling al iets gedaan... om hier iets mee te doen.

[3:00:47] Meneer Van Klint.

[3:00:51] Ja, want zoals ik ook al betoogde, is het een verdienmodel.

[3:00:54] Om erop aan te sturen dat hoe slechter je voor je mensen bent... hoe meer mensen uit zichzelf vertrekken... hoe meer geld je in eigen zak kan steken voor vakantiereserveringen... voor vakantiegeld of voor vrije dagen of enzovoort...

[3:01:06] En in die zin is het denk ik een hele duidelijke indicator, een heel duidelijk signaal dat het in de sector heel slecht eraan toegaat.

[3:01:14] En zou dat denk ik ook al, zou een inspectie een uitzendbureau beargumenteren van ja mensen zijn uit zichzelf vertrokken dus ik kon niet anders.

[3:01:23] Zou dat geen reden moeten zijn om er vanuit te gaan dat er dan niks aan de hand is.

[3:01:29] Nee, maar nogmaals, we beschouwen dit dus ook als een indicator.

[3:01:31] Ik vind het ook geen... Ik accepteer het ook niet op voorhand als logisch en vanzelfsprekend.

[3:01:37] Dus we zullen kijken hoe we dit soort informatie ook in die handhavingspraktijk kunnen trekken om hier scherper op te zien.

[3:01:45] Ook in de vleessector.

[3:01:47] Mevrouw Partijn vroeg nog de analyse van het taskforce vlees.

[3:01:51] Er is inderdaad een taskforce in het leven geroepen die misstanden met uitzendkrachten heeft onderzocht.

[3:01:59] En gekeken wat moet er nou gebeuren.

[3:02:01] En die is maandag opgeleverd.

[3:02:03] Afgelopen maandag.

[3:02:03] En ik heb hem zelf nog niet gezien.

[3:02:06] Maar hij is er dus al wel.

[3:02:07] En ik zal hem ook spoedig met de Kamer delen.

[3:02:11] Ja, spoedig.

[3:02:11] Wat is spoedig?

[3:02:13] Kort na de voorjaarsvakantie.

[3:02:15] Ja, dat zal een beetje na de voorjaarsvakantie worden.

[3:02:25] Eh...

[3:02:28] Nou, en als het gaat om het vooruitlopen op de discussie over uitzendverbod... of instellen van een bepaald percentage mensen in vaste dienst... daar wordt nog steeds volop aan gewerkt.

[3:02:42] Het is belangrijk om, ik heb het al eerder gezegd, ook echt goed juridisch... de mogelijkheden in beeld te brengen en goed beslaagd ten eist te komen... als je dat instrument al zou willen inzetten.

[3:02:52] Uitkomsten verwacht ik in april.

[3:02:55] En dan wordt ook duidelijk of en hoe ingrijpen in sectoren mogelijk is als structurele problemen zich voordoen.

[3:03:03] En ik sluit me aan bij wat mevrouw Van Dijk daar ook zegt.

[3:03:06] Het is sowieso iets wat je als instrument achter de hand hebt op het moment dat je met sectoren werkt en daar zich structurele problemen blijven voordoen.

[3:03:16] Of het dus ook meteen in werking gebracht moet worden, daar wil ik op dit moment niet op vooruit lopen.

[3:03:23] Maar er wordt hard aan gewerkt.

[3:03:28] Mevrouw Van Dijk had een vraag over die bredere interpretatie.

[3:03:36] En dat is denk ik ook heel belangrijk.

[3:03:37] Het is jammer dat het er nu niet is om daar wat op door te kunnen vragen.

[3:03:41] Maar onze vraag ging over de AMVB die nodig is om in de huidige wet, dus de Wadi, om daar dat...

[3:03:50] ...uitzendverbod al in te voeren.

[3:03:51] Want op zich zit het nu gewoon geregeld in de Wadi.

[3:03:54] En als het geregeld is in de Wadi, dan moet het ook gebruikt kunnen worden.

[3:03:57] Dus de vraag is, is het mogelijk om de ANVB klaar te hebben liggen in juni?

[3:04:01] Voor het geval dat, zodat er niet straks nog maandenlang bestudeerd moet worden... ...ook hoe een ANVB ingevoerd kan worden.

[3:04:10] Nou, maar toch even, er is nu in de wet inderdaad een mogelijkheid, dat ik al twaalf was volgens mij, om in te grijpen.

[3:04:20] Wat dat onderzoek doet, is juist verkennen of en in welke omstandigheden je dat kunt inzetten.

[3:04:26] Of je daarmee ook de problemen waar we het hier over hebben zou kunnen oplossen.

[3:04:29] Of dat je daar toch een wetswijziging voor nodig hebt.

[3:04:31] Ook dat is iets wat ook uit het onderzoek zal blijken.

[3:04:37] Dus ik kan niet zomaar zeggen, ik zet nu even een ANVB klaar en dan hebben we dat probleem alvast getackled.

[3:04:43] Nee, ik zal eerst u inzicht geven in wat dat instrument kan, wat ik als minister met dat instrument kan, waar je eventueel nog de wetgeving voor moet aanpassen.

[3:04:53] En dan kunnen we ook verstandige keuzes maken over of en in welke sectoren of in welke omstandigheden je dat instrument inzet.

[3:05:02] Het wordt uw laatste interruptie, mevrouw.

[3:05:04] Ik wil het er maar verspillen, maar dit is toch een heel erg belangrijk punt voor ons.

[3:05:09] Ik vind het echt bizar.

[3:05:12] Al jaren en jaren zijn die gesprekken gaande.

[3:05:14] Al jaren en jaren zijn er misstanden.

[3:05:16] En al die tijd staat dat artikel 12 in de Wadi... die de mogelijkheid creëert om op enig moment in ieder geval in te grijpen in een sector.

[3:05:25] En als dat artikel dan niet bedoeld is voor een situatie... waarin de minister uiteindelijk beoordeelt in juni... het is onacceptabel wat hier gebeurt...

[3:05:34] Dan begrijp ik niet waarom dat dan niet toereikend zou zijn om te zeggen, ja, nu gaan we dat artikel 12 in leven roepen en gaan we daar een ANVB op maken.

[3:05:45] Nou, voorzitter, misschien praten we een beetje langzaam.

[3:05:47] Henk, wat ik vanaf het begin heb gedaan, ik wil weten of en in welke omstandigheden ik dat artikel kan inzetten.

[3:05:53] Daar is het onderzoek uit voortgekomen.

[3:05:56] Je kunt dat ook niet zomaar doen.

[3:05:57] Je zult wel een onderbouwing moeten aanleveren.

[3:06:02] Het artikel is vrij algemeen omschreven.

[3:06:05] Dus je zult wel een kader moeten hebben wat je van stal kunt halen om het artikel in te zetten.

[3:06:10] Dus het is niet zo dat je even een sector maar kunt beperkingen kunt opleggen.

[3:06:18] Ik wil dat goed uitgezocht hebben.

[3:06:19] Ik maak daar werk van.

[3:06:22] Wij komen daarmee zodra het onderzoek klaar is in april.

[3:06:26] En dan kunnen we conclusies trekken.

[3:06:30] Gaat u verder?

[3:06:41] De lokale vestigingsvergunning, daar vroeg mevrouw Partijn ook nog naar...

[3:06:47] Daarover ben ik met de VNG in gesprek.

[3:06:50] En die gesprekken gaan de komende weken verder.

[3:06:53] En dan kijken we zowel naar de juridische grondslagen als de uitvoerbaarheid en handhaafbaarheid van een dergelijke maatregel.

[3:06:59] En ik heb u al eerder toegezegd, en ik herhaal dat, dat ik het eerste kwartaal van 2025 u daar verder over zal informeren.

[3:07:05] Dus ook daaraan wordt gewerkt.

[3:07:08] Dan vroeg de heer Van Kent nog of ik bereid ben om te kijken naar betalen per week in plaats van per maand in de vleessector.

[3:07:14] Nou, dat is een mogelijkheid die op zichzelf nu al wel bestaat.

[3:07:19] En soms ook al wel gebeurt dat, heb ik begrepen.

[3:07:26] Maar ik snap ook wel de wens die hij heeft om te voorkomen dat mensen te weinig of niet vaak genoeg betaald worden.

[3:07:31] Want dat is natuurlijk wat erachter zit.

[3:07:33] En dan teruggaan naar het thuisland.

[3:07:37] Sommige mensen, staat daar tegenover, vinden het juist fijn om wel per maand betaald te worden.

[3:07:41] Omdat je vaak ook afschrijvingen, grote kosten die er zijn, ook vaak per maand plaatsvinden.

[3:07:50] Dus of je dat nou moet verplichten...

[3:07:52] Dat weet ik niet.

[3:07:54] Maar ik vind het wel een interessant idee om nog weer verder te bespreken... in de gesprekken die ik ook binnenkort weer met de vleessector voer.

[3:08:02] Dus als de heer Van Kent dat mij toestaat... dan zou ik willen voorstellen om dat element mee te nemen.

[3:08:09] Gewoon te bespreken.

[3:08:11] En of dat dan alleen weekbetalingen moeten zijn, dat weet ik niet.

[3:08:14] Maar het achterliggende probleem te bespreken... en te kijken of we daarmee verder kunnen.

[3:08:18] Meneer Van Kent.

[3:08:22] Zeker.

[3:08:23] De sector zal zeggen dit willen we niet, want het kost ons administratie en extra handelingen.

[3:08:29] Dus ik denk dat de minister dat te horen gaat krijgen.

[3:08:32] Maar de gedachte is ook dat daar ook het vakantiegeld en de vrije dagen in verwerkt zijn in de wekelijkse betaling.

[3:08:39] Dat verdienmodel, ik heb zo wat berekeningen gemaakt, het kan voor uitzendbureaus als met 10.000 mensen in de vleessector, kan het zo miljoenen per jaar opleveren aan niet nabetaalde vakantiedagen, niet nabetaalde vakantiereserveringen, het niet uitbetalen van borg of andere zaken.

[3:08:59] Dus het feit dat dit in die sector wordt gebruikt als een manier om stinkend rijk te worden, om daar een einde aan te maken, daar zou deze een mogelijkheid voor zijn.

[3:09:09] En dat betekent wel dat je het verplicht moet stellen, omdat als je het vrijwillig zou doen, dan gaan degenen die hieraan verdienen natuurlijk niet aan meedoen.

[3:09:19] Nee, maar oké.

[3:09:22] Ik denk dat er misschien ook bezwaren tegen in te brengen zouden kunnen zijn.

[3:09:25] Overigens zitten aan de tafel met de vleessector ook de vakbonden aan tafel.

[3:09:31] Dus als ik toezeg dat ik dit bespreek, dan is het ook in aanwezigheid van die bonden.

[3:09:34] En dan zouden we die voor- en nadelen van zo'n maatregel kunnen bespreken.

[3:09:38] En daarmee kan ik naar uw kamer terugkomen.

[3:09:41] Dat is wat ik op dit moment zou willen doen.

[3:09:47] Dat was een bezigheid.

[3:09:51] Gaan we naar uw tweede mapje over selectief en gericht arbeidsmigratiebeleid.

[3:09:57] Ja, mevrouw Van Wijk vroeg of Roemer niet genoeg was.

[3:10:01] Nou, op het algemeen zijn de voorstellen die wij u nu hebben toegestuurd... of juist een scherpe uitvoering van Roemer... of een tegemoetkoming aan moties ook van de kant van de Kamer.

[3:10:13] Dus ik denk dat we proberen gewoon scherp aan de wind invulling te geven... aan de aardbevelingen van Roemer.

[3:10:24] Verschillende vragen zijn gesteld over... wat is de stand van zaken van moties op het gebied van visie en sturing op de economie.

[3:10:32] Nou, daarvan heb ik u al eerder gezegd... we willen echt zo rond de zomer met de SER ook komen... met een invulling van hoe geven we nou vorm aan die economie van de toekomst... waarin we minder afhankelijk en minder kwetsbaar worden... ook van arbeidsmigratie als het gaat om het vervullen van die vacatures.

[3:10:49] En ja, dat zijn allemaal dingen zoals...

[3:10:51] Versterken van het productiviteit, het inzetten van het arbeidsaanbod wat nog niet benut is.

[3:10:57] Hoewel we daar ook langzaam aan grenzen beginnen te raken.

[3:11:00] Dus makkelijke oplossingen, zeg ik erbij, zijn er niet.

[3:11:04] Maar dat is wel waar we ook met de sectoren juist daarom in gesprek over willen gaan.

[3:11:10] En ook vinden dat we dat ook niet op eigen houtje moeten doen.

[3:11:13] In de richting van de heer Aertsen zeg ik ja, we zullen dus ook toegaan naar afspraken met sectoren over wat je in die sectoren kunt doen om die krapte op te lossen.

[3:11:23] We hebben nog een arbeidsmarkt krapte top te gaan.

[3:11:27] Een van de vele toppen, maar dat zal ook binnen afzienbare tijd plaatsvinden.

[3:11:32] Maar juist dan zullen we ook met verschillende sectoren kijken wat zijn nou de strategieën.

[3:11:38] om aan dat probleem tegemoet te komen.

[3:11:40] En ik zeg erbij, het is niet zo dat arbeidsmigratie daarin ineens een taboe is of zo, dat we dat helemaal niet mogen krijgen, maar we kijken wel naar gerichter, selectiever, minder ook in het licht van de commissie van Zwol en het scenario beheersde groei of gematigde groei.

[3:11:57] Dat is dan het kader waarbinnen we dat gesprek met die sectoren gaan voeren.

[3:12:02] Meneer Vlag heeft een vraag daarover.

[3:12:05] Voorzitter, hier hebben we het ook over gehad tijdens het debat over de demografische ontwikkeling.

[3:12:08] En ik heb daar toen namens de SGP ingebracht dat we, als we inderdaad serieus werk willen maken van terugdringen van migratie, ook arbeidsmigratie, dan moet je naar een economie van waarden en niet alleen van waarden.

[3:12:20] En ik heb daar een aantal waarden op gesomd op het gebied van duurzaamheid, sociale aspecten en nog een aantal zaken.

[3:12:29] Tegelijkertijd zijn we geen staatsgeleide economie.

[3:12:32] Dus we kunnen niet sectoren schrappen.

[3:12:34] Maar we hebben wel een beleid waarin we datgene wat we wenselijk vinden stimuleren... en datgene wat we minder wenselijk vinden kunnen we afremmen.

[3:12:43] Welke rol ziet de minister voor zichzelf en voor het kabinet daarin weggelegd?

[3:12:49] Nou ja, we zullen uiteindelijk wel een aantal keuzes moeten maken.

[3:12:54] Alleen al in bijvoorbeeld de regelingen die we openstellen om nog scholingen in tekortsectoren te vasteren.

[3:13:02] Dat levert af en toe al een dilemma op.

[3:13:05] In welke sector zeg je nou eigenlijk, ja hier zijn zulke grote tekorten.

[3:13:08] Zorg, techniek kiezen we dan bijvoorbeeld vaak voor.

[3:13:11] Maar ja, als mevrouw Pot zegt, ja, maar in de energietransitie zijn ook nog allerlei problemen.

[3:13:16] Ja, toch zullen we straks niet alles kunnen.

[3:13:19] Dus we zullen onszelf moeten dwingen om explicieter te worden en keuzes te maken in de sectoren waarvan we zeggen, die vinden we zo belangrijk, die raken aan het verdienvermogen en de weerbaarheid van onze economie, de vitaliteit van onze economie, die willen we op zijn minst borgen.

[3:13:40] Zo kijk ik overigens ook, dat zeg ik in de richting van mevrouw Pot, naar de kennispigrantenregeling.

[3:13:43] Dus ja, daar willen we ook selectiever worden.

[3:13:47] Dat raakt nog aan de discussie over de blue card die ook deze week in de plenaire vergadering is gevoerd.

[3:13:54] Maar het is nog te vroeg om daar keuzes in te maken.

[3:13:57] Want ik vind het overleg met de sociale partners daarin echt ontzettend belangrijk.

[3:14:02] Het is wel zo dat we ook op korte termijn al met bijvoorbeeld een scholingsregeling voor tekortsectoren komen.

[3:14:08] Ook die de mobiliteit in de richting van die vitale sectoren faciliteert.

[3:14:16] Voorzitter, op zich natuurlijk heel goed om dit met sociale partners te doen.

[3:14:21] Maar is de minister het ook met mij eens dat dit ook bij uitstek een politiek debat is?

[3:14:25] Dat dit ook bij uitstek politieke keuzes zijn?

[3:14:28] Dat is in ieder geval wel mijn verwachting als ik straks naar dat document ga kijken.

[3:14:32] Neemt het kabinet inderdaad ook echt, maken ze ook echt die keuzes?

[3:14:39] Ja, politiek in de zin van dat je inhoudelijk goed moet nadenken, en voor zover je dat kunt voorspellen, maar even over hoe de economie van de toekomst eruit ziet.

[3:14:49] En hoe je in elk geval de vitaliteit van de economie, maar ook van bepaalde sectoren, toch maar even de zorg als voorbeeld, hoe je dat wel overeind houdt.

[3:15:01] Maar ook binnen die sectoren zul je dan voor hele ingewikkelde keuzes komen te staan.

[3:15:06] En voor de vraag, hoe zorg je dat je de productiviteit verder verhoogt?

[3:15:10] Hoe zorg je dat je mensen aan je sector bindt?

[3:15:13] Dat je meer urenwerk faciliteert?

[3:15:15] Een voorstel wat de heer Aerts ook vaak heeft gedaan.

[3:15:18] Dus je zult een hele scala aan instrumenten van stal moeten halen.

[3:15:24] Dat is een lang antwoord op uw vraag.

[3:15:25] Ja, je moet keuzes maken.

[3:15:27] Maar ik durf nog niet precies te zeggen waar die uitvallen.

[3:15:29] Ik vind het echt belangrijk om daar een samenhangend beeld van te kunnen schetsen.

[3:15:34] Om ook het goede gesprek met de Kamer te kunnen voeren.

[3:15:37] En dat samenhangende beeld, dat wordt zeker gewaardeerd.

[3:15:39] Want inderdaad, daar zitten gewoon dingen bij die gewoon objectief vast te zellen zijn.

[3:15:44] Maar ik had net in de schorsing ook met collega Vlag even een gesprekje.

[3:15:47] Die noemde natuurlijk net al een economie van waarden.

[3:15:50] Ik vind dat heel mooi gezegd.

[3:15:52] Maar die waarden, ik kan me zomaar voorstellen dat daar... nou, binnen de verschillende partijen, tussen de heer Vlag en mij... maar ook tussen de andere mensen die hier aan tafel zitten... en ook binnen de coalitie natuurlijk af en toe wel verschillend over wordt gedacht.

[3:16:06] Dus ik begrijp dat de minister het nog een beetje boven de markt laat hangen, maar...

[3:16:11] Dat is waar ik vandaan kom.

[3:16:12] En dat is waar ik gewoon een beetje naar zoek.

[3:16:13] Waar kunnen we nou straks op rekenen?

[3:16:16] Krijgen we een tabel met allerlei objectieve cijfers?

[3:16:18] Of krijgen we ook echt van het kabinet duidelijkheid over... met als kabinet als geheel zeggen we... daar gaan we heen.

[3:16:26] Nee, ik verwacht op basis van niet alleen het CER-onderzoek, maar ook het IBO-onderzoek wat wij doen, naar welke instrumenten zetten wij eigenlijk in.

[3:16:32] En dan moet je aan subsidies en fiscale regelingen denken, die soms misschien heel impliciet een bepaalde richting sturen, arbeidsvragen in een bepaalde richting sturen, explicieter met elkaar de weging maken.

[3:16:46] In welke sectoren willen we nou stimulerend optreden en in welke sectoren doen we dat niet meer?

[3:16:53] Dat is wat ik mij voorstel.

[3:16:54] En ter geruststelling is het ook altijd nog wel een beetje... we denken wel dat we de economie kunnen sturen.

[3:16:58] Maar in de praktijk is het natuurlijk zo dat krapte... de grootste drijfveer voor verandering in bedrijven en sectoren is.

[3:17:05] En dat bedrijven natuurlijk ook al lang zelf nadenken over... hoe moet onze toekomst eruit zien en hoe kunnen we anticiperen op die problemen.

[3:17:10] Dus het zal ook niet allemaal afhangen van die politieke keuzes.

[3:17:15] Maar je moet daar wel bewust bewuster, denk ik, mee omgaan dan we het nu doen.

[3:17:20] Meneer Vlaag.

[3:17:22] Ja, op dat laatste punt ben ik het niet eens met collega Pot.

[3:17:25] Ik denk dat het bij uitstek iets is wat de regering moet doen.

[3:17:29] Regering regeert.

[3:17:30] Dat wij kaders kunnen afgeven als Kamer.

[3:17:33] Wat voor type economie we voor ons zien.

[3:17:34] Maar we hebben echt ook behoefte aan de regering die daar objectieve...

[3:17:38] ...wegingen in maakt en die vervolgens wel voorlegt om keuzes te maken.

[3:17:41] Maar wij moeten dat werk niet op voorhand eigenlijk op een achterna middag doen.

[3:17:45] Dat vraagt inderdaad heel zorgvuldig werken erin.

[3:17:47] En mijn vraag die ik daarbij heb, in hoeverre staat de minister daar alleen voor?

[3:17:51] Want we hebben in toenemende mate tekortsectoren, ook in vitale sectoren.

[3:17:55] En dat heeft ook alles te maken met bijvoorbeeld het onderwijsaanbod.

[3:17:58] Wat bieden wij aan aan onze kinderen en hoe?

[3:18:01] Nu al zie je dat jongens en meisjes van 13, 14 al verloren zijn voor de techniek.

[3:18:05] Op het moment dat ze niet het juiste vakkenpakket kiezen, om maar wat te noemen.

[3:18:08] Dus het gaat veel verder dan SC2, het gaat ook over onderwijs.

[3:18:13] Dus er zit wel degelijk een belangrijke sturende rol voor meerdere leden van het kabinet, denk ik.

[3:18:18] Nou, voorzitter, terechte vraag.

[3:18:21] En ik heb ook absoluut niet het gevoel dat ik daar alleen voor sta.

[3:18:23] Want de bespreking van de arbeidsmarktkraptebrief in de ministerraad... levert een levendige discussie op.

[3:18:29] Heeft ook input gekregen vanuit heel veel ministeries.

[3:18:32] En ook die arbeidsmarktkraptetop zullen meerdere ministeries ook bij betrokken zijn.

[3:18:37] Dus ik heb echt het gevoel dat dat een breedgedragen stuk is.

[3:18:41] Ook als het over productiviteit gaat...

[3:18:44] Ook de minister van EZ is bezig met een productiviteitsagenda.

[3:18:47] Dat vroeg de heer Aertsen na.

[3:18:49] Maak je dan ook afspraken met sectoren over hoe je dat vergroot?

[3:18:51] Ja, dat is ook iets wat langs dat spoor een nadrukkelijke gestalte krijgt.

[3:18:55] Onderwijs en zorg noemt de heer Vlag terecht.

[3:18:59] En zo zijn er denk ik nog meer sectoren.

[3:19:01] Defensie, om maar een voorbeeld te noemen.

[3:19:03] Ja, de vacature is ook nog niet helemaal vervuld.

[3:19:06] En dus we zullen ook steeds meer met elkaar aan de weging moeten maken.

[3:19:10] Wat vinden we nou echt belangrijk?

[3:19:13] De heer Aert.

[3:19:14] Dank voorzitter.

[3:19:15] En dank aan de minister natuurlijk ook dat hij de staatsgeleide economie een beetje afhoudt.

[3:19:18] Dat is altijd wel prettig voor een rechtgaarde liberaal als ik.

[3:19:23] Maar toch nog even, want de minister begon net over het IBO.

[3:19:27] En dat is een beetje de discussie die we natuurlijk vorig jaar ook hadden, met name van mijn motie ook.

[3:19:31] Die zei, we gaan ook kijken naar welke regelingen het gebruik van arbeidsmigratie aanjaagt.

[3:19:37] Maar nog even de dubbele bevestiging.

[3:19:39] Dat binnen dat IBO-rapport natuurlijk ook dan met modische diensten zitten.

[3:19:42] Waarin wordt gezegd, hoe gaan we arbeidsbesparing ook dat juist aanjagen.

[3:19:46] En dat is niet alleen voor arbeidsmigratie goed.

[3:19:48] Maar überhaupt voor alle sectoren is dat wel denk ik heel verstandig.

[3:19:52] Dat we daar wat meer focus op gaan leggen op de arbeidsmarkt.

[3:19:56] Ja, dat is absoluut een van de dingen die we daarin inleiden.

[3:19:59] En overigens...

[3:20:01] zal dat ook in de ene sector weer makkelijker zijn dan de andere.

[3:20:03] Want sommige zijn inherent arbeidsintensief, zoals zorg.

[3:20:07] Maar ik snap heel goed wat u zegt en dat is ook absoluut iets wat we meenemen.

[3:20:15] Dan vroeg de heer Vlach tot slot nog in dit blokje, mevrouw Heijten ook, hoe zit het nou met die bandbreedte?

[3:20:22] Nou, dat is ook iets wat we in dit kader meenemen.

[3:20:26] We hebben ook bij het debat over commissiedemografie uitgebreid bij Stilgestaan en u kent mijn...

[3:20:33] Welwillende houding ten opzichte van het verkennen van zo'n bandbreedte.

[3:20:37] Maar dat moet ook wel enige sturing en enige kaderstelling vanuit kunnen gaan.

[3:20:42] Hij moet betekenisvol kunnen zijn, ook in de richting van sectoren.

[3:20:45] Ook in de vraag van wat heb je nodig en hoe kun je daar dan een beetje op sturen.

[3:20:49] Maar ook daar hebben we aan de SER gevraagd om daarop te reflecteren.

[3:20:56] En...

[3:20:58] Daar komen we in het kader van de reactie op dat CER en het IBA-onderzoek dus ook op terug.

[3:21:07] Dan heb ik nog één blokje.

[3:21:09] En dat is een beetje de internationale kant, zeg maar.

[3:21:14] Detachering.

[3:21:15] Eh...

[3:21:21] De heer Boon vroeg onder andere nog hoe we een eind kunnen maken aan omstreden A1-detacheringen, sluiproutes.

[3:21:31] Ja, ik denk het goed om nog even toe te lichten dat, kijk, detacheringen zijn gewoon in Europa toegestaan, ook van derde landen, zonder het vrij verkeer van diensten.

[3:21:42] En dat moet mogelijk blijven, daar kan ik ook niet aan tornen.

[3:21:46] En die A1-verklaring is eigenlijk alleen maar een document dat wordt gebruikt om te bevestigen waar iemand sociaal verzekerd is.

[3:21:52] Dus dat voorkomt ook dat iemand heel verbrokkeld overal rechten opbouwt.

[3:21:59] En is dus ook geen instrument dat toegang geeft tot de Nederlandse arbeidsmarkt op zich, dat document.

[3:22:05] Oneigenlijke detacheringen, schijnkostrexes, die wil ik natuurlijk aanpakken.

[3:22:09] Daar hebben we hier verschillende moties over gehad, ook van de heer Paternotte onder andere.

[3:22:14] De mogelijkheden die ik daarvoor heb, de aansporingen, krijg ik ieder debat weer.

[3:22:18] Maar die komen voor de zomer naar de Kamer.

[3:22:21] En ondertussen kijk ik in het Europees verband.

[3:22:25] Wat kun je nou doen om die...

[3:22:28] om eigenlijk de detachering tegen te gaan.

[3:22:31] Nou, het is de afgelopen maanden gelukt, ook dankzij echt heel goed voorbereidend werk, zeg ik ambtelijk, om een coalitie te bouwen van een aantal landen die daarin voorop wil lopen.

[3:22:42] We hebben dat paper over de...

[3:22:45] verduidelijking van de detacheringsrichtlijn... en ook de versterking van de handhaving op Europees niveau... via de Europese arbeidsinspectie... aangeboden aan de Eurocommissaris.

[3:22:54] De heer Aertsen vroeg nog... had ze daar een beetje oren naar?

[3:22:58] Nou, ik heb oprechte indruk van wel.

[3:23:00] Maar hij heeft ook een punt als hij zegt... er zijn nog heel veel Oost-Europese landen niet betrokken.

[3:23:06] En daar zie je natuurlijk toch een beetje een belangenverschil...

[3:23:11] Niet te min, er zijn ook nog veel landen waarvan ik denk dat ze zich kunnen gaan aansluiten bij dit initiatief.

[3:23:17] Waar we ook actief steun proberen te vergaren.

[3:23:20] Dus ja, zekerheden heb je niet op Europees niveau dat dit tot succes leidt.

[3:23:25] Maar we zijn voor mijn gevoel wel op weg om hier iets op de agenda te zetten wat we verder kunnen brengen.

[3:23:34] En ik zal u op de hoogte houden over de voortgang die we op dat punt maken.

[3:23:40] Ik doe aan het eind van dit blokje, ik kijk ook even naar de klok, namelijk de vragen.

[3:23:44] Dus hou uw vragen nog even vast, dan komt die straks.

[3:23:46] De minister gaat verder.

[3:23:51] Ja, dus daar heb ik op geantwoord hoe erop gereageerd is.

[3:23:58] Er was ook de vraag van mevrouw Van Zanten hoe ik aankijk tegen de ontwikkeling van Oost-Europese economie en het effect daarvan.

[3:24:05] Daar zie je dus de welvaartsontwikkeling ook toenemen en de verzelfsprekendheid.

[3:24:10] Dat is ook de aanleiding om te zeggen, reken nou niet altijd meer vast op die arbeidsmigratie.

[3:24:14] De verzelfsprekendheid dat zij onze gaten wel komen vullen, die wordt steeds minder.

[3:24:21] Dus het effect op de ontwikkeling van de Oost-Europese economie is dat die bereidheid om hier te komen werken, en zeker voor omstandigheden die nu nog soms gangbaar zijn, die ook zal afnemen.

[3:24:39] Ik ben, zeg ik in de richting van mevrouw Van Dijk, minister niet meer, geen voorstander van een Europese facturenbank, de Talentpool.

[3:24:46] Er wordt een paar keer over gesproken, omdat ik denk dat dat weer een nieuwe sluiproute gaat opleveren, kortheidshalve.

[3:24:54] En de heer Seder vroeg ook nog naar bilaterale gesprekken, daar heb ik al iets over gezegd, bereid om dat te doen.

[3:25:00] Polen gaan we ook oppakken.

[3:25:03] En tot slot, meneer Vlag, of ik binnen Europa het gesprek wil aanzwengelen over het verlagen van uitkeringen en toeslagen om het wegsluizen van onaantrekkelijk te maken.

[3:25:13] Dat is niet altijd eenvoudig.

[3:25:15] De export van uitkeringen vloedt voort uit vrij verkeer van werknemers.

[3:25:21] En als wij de export willen verminderen door de uitkering te verlagen, dan moeten we het voor iedereen verlagen.

[3:25:26] Dus rechten die hier opgebouwd zijn, die moet je gewoon exporteren.

[3:25:30] Dat is ook verplicht op grond van jurisprudentie.

[3:25:33] Het is wel zo dat we ook weer onderhandelingen tegemoet kunnen zien over de beruchte verordening 883.

[3:25:40] Die is hier in de Kamer ook vaak bediscussieerd en waar ook zorgen over bestaan.

[3:25:46] Over de export van de WW-uitkering onder andere.

[3:25:49] Wij zijn er heel kritisch op.

[3:25:52] Maar in het paper, het is ook aan de Kamer toegestuurd... want u heeft een paper gekregen over de detachering... maar ook over onze inzet ten aanzien van 883... bepleiten we wel om het woonland van het kind... exclusief of prioritair bevoegd te maken voor klassieke kinderbijslagen.

[3:26:08] Dat is nu niet zo.

[3:26:10] Dat zou dus in dat opzicht wel betekenen... dat je daar bedragen in mindering zou kunnen brengen.

[3:26:15] Maar dat hebben we dus bepaald nog niet bereikt.

[3:26:17] Want die hele discussie over die verordening... dat gaat nog een hele ingewikkelde en langdurige discussie worden... in het Europees perspectief.

[3:26:30] Zoals beloofd heb ik nog een paar vragen voor de Kamerleden.

[3:26:32] Allereerst meneer Vlagg.

[3:26:35] Ja, voorzitter, dank u wel.

[3:26:37] Zelfs in Europa zijn zaken niet in beton gebakken.

[3:26:41] In die zin vond ik het een opvallende opmerking die de heer Van Zwol maakte... in de toelichting van het rapport Demografische Ontwikkelingen... dat iets als vrije verkeer van personen ook op enig moment wel eens niet houdbaar zou kunnen zijn.

[3:26:55] Ook met het licht op mogelijk nieuwe toetreders.

[3:26:58] En het werkt beide kanten op.

[3:26:59] Niet houdbaar in landen waar mensen binnenkomen... maar ook niet houdbaar in landen waar mensen vertrekken.

[3:27:06] Je ziet de minister voor zichzelf een rol weggelegd.

[3:27:08] Je hoort aan de vraag dat ik dat wel vind, maar ik hoop dat de minister dat ook vindt.

[3:27:12] Om dit soort zaken ook in Europa aan te zwengelen.

[3:27:14] Als het gaat om misbruik van uitkeringen of als het gaat zelfs om het vrij verkeer van personen.

[3:27:23] Ik denk dat de situatie in Nederland voldoende aanleiding geeft om, als er aanleiding voor is, en we zijn die agenda nog wat aan het uitwerken, maar om wel degelijk ook een aantal knelpunten in Europees verband aan te kaarten.

[3:27:39] Want neem alleen al even het voorbeeld van detachering.

[3:27:43] We lopen nu echt aan tegen de verschillende uitleg die aan de detacheringsrichtlijn wordt gegeven.

[3:27:49] En het nadelige effect voor Nederland, in de zin van de 25.000 arbeidsmigranten die via de sluiproutendetachering naar Nederland komen, die ondervinden wij.

[3:28:01] En het bewustzijn op Europees niveau daarvan is niet groot.

[3:28:06] Dus daar moet je echt aandacht voor vragen.

[3:28:09] En je zult dus ook initiatieven dan moeten nemen om richtlijnen in dit geval aangepast te krijgen, of verduidelijk te krijgen.

[3:28:15] En daar waar die aanleiding is, doen we dat.

[3:28:18] En ik denk dat dat niet het laatste voorbeeld zal zijn de komende tijd.

[3:28:23] Ik geloof dat... Ja, meneer Boon.

[3:28:27] Ja, ik wil heel even terug naar die A1-constructie.

[3:28:31] Ik vroeg om naast Europese route, u hebt een mooie coalitie in Europa bij elkaar gebracht, maar gaat vooral de nationale route.

[3:28:38] Is het een optie om vakbonden en werkgevers te vragen om dit via de CAO te verbieden of te regelen, dat ze geen gebruik meer van maken?

[3:28:50] Nou, dat moet ik u eerlijk zeggen.

[3:28:53] Of we dat kunnen verbieden, ik denk het eigenlijk niet.

[3:28:57] Kijk, ik heb u wel toegezegd, ook om te kijken binnen de... Dat is de motie van de heer Paternotte.

[3:29:03] En de heer Aatsen heeft me daartoe opgeroepen... om zo snel mogelijk met maatregelen te komen binnen het wettelijk kader... om die detachering in te perken.

[3:29:12] In dat kader zullen we alles verkennen wat er vanuit de Kamer is gekomen...

[3:29:20] die route aan te pakken.

[3:29:22] Maar daar kan ik op dit moment nog niet op vooruit lopen.

[3:29:25] Want de suggestie dat dat heel makkelijk gaat... daar ben ik inmiddels al wel redelijk van overtuigd.

[3:29:31] Dat is helaas niet het geval.

[3:29:32] Maar we zoeken het allemaal netjes uit.

[3:29:34] En we komen voor de zomer of rond de zomer... met een update op die mogelijkheden en onmogelijkheden.

[3:29:41] Meneer Van Kent.

[3:29:43] Ja, dank.

[3:29:44] In afwachting van vorderingen rond het inperken van die detacheringsrichtlijn bestaat natuurlijk ook nog de cabotagerichtlijn.

[3:29:52] Veel van de mensen van buiten de Europese Unie die gedetacheerd via een Europees land in Nederland werken, werken in de transportsector.

[3:29:59] Daar geldt de regel.

[3:30:00] Je mag na een internationale rit in zeven dagen maximaal drie ritten doen.

[3:30:07] De minister is vast ook in de haven of op andere plekken geweest waar dit speelt.

[3:30:12] op bijna de helft van de vrachtwagenruit.

[3:30:14] Als je daar tikt, spreek je iemand van buiten de Europese Unie... die gewoon uitlegt, ik werk hier een aantal maanden.

[3:30:20] De vrachtwagen blijft in Nederland.

[3:30:22] Dan komt er een ander chauffeur, ook weer uit een land van ver buiten de Europese Unie... die dan de vrachtwagen weer verder gaat gebruiken.

[3:30:30] Dus de vrachtwagen blijft in Nederland.

[3:30:33] Er wordt gebruik gemaakt van een detacheringsrichtlijn.

[3:30:36] Maar de cabotagerichtlijn, ook een Europese afspraak, wordt overtreden.

[3:30:40] Dus is dat nou niet...

[3:30:42] in de afwachting van wat er allemaal nog gaat gebeuren, een eerste stap die we kunnen zetten om in ieder geval het misbruik van die detacheringsrichtlijn aan banden te leggen?

[3:30:54] Nou, wellicht.

[3:30:55] Ik moet zeggen, daarover vraagt de heer Van Kent mij een beetje.

[3:30:59] Maar ik ben bereid om alles uit te zoeken op dit punt.

[3:31:02] Dus ook hier denk ik...

[3:31:07] Ja, oké.

[3:31:09] Hij ligt op een ander departement weliswaar.

[3:31:12] Maar even als het over de behandeling van arbeidsmigranten gaat.

[3:31:17] Ben ik blij dat je naar te kijken.

[3:31:19] Ik kan me herinneren dat we hier ook schriftelijke vragen van u al een tijdje geleden over hebben beantwoord.

[3:31:23] Ik heb ook nog een toezegging staan om met het RGV een keer op bezoek te gaan bij het transportbedrijf.

[3:31:30] Hier ga ik even apart op terugkomen met uw instemming.

[3:31:34] Het zijn van een kleine fractie heeft heel veel nadelen, maar een voordeel is wel dat ik ook INW als portefeuille doe.

[3:31:41] En daarmee komt dit samen.

[3:31:45] En mijn oproep zou zijn om samen met Infrastructuur en Waterstaat, met het andere ministerie, dit op te pakken.

[3:31:51] Omdat het denk ik het transportsector helpt om daar...

[3:31:56] de foute mensen uit te filteren.

[3:31:59] Dus dat het voor INW goed is als daar veel meer gehandhaafd wordt... op die cabotagerichtlijn.

[3:32:03] En dat het vanuit SZW interessant is om daarin samen op te trekken... of capaciteit uit te lenen of weet ik veel wat... om in afwachting van die...

[3:32:12] van die detacheringsrichtlijn, dat verhaal in Europa, alvast te kunnen beginnen met gewoon schoonvegen.

[3:32:17] Want het is echt ongelooflijk als je daar in die haven in Rotterdam met die vrachtwagenchauffeurs in de botlek bijvoorbeeld spreekt.

[3:32:23] Vroeger waren het Romeinen en Bulgaren en nu komen ze uit Wit-Rusland, uit Kazachstan, weet ik waar allemaal vandaan.

[3:32:29] Ja, dat kan gewoon niet en dat is verboden.

[3:32:32] En dat dat gewoon blijft bestaan is voor ons ontoelaatbaar.

[3:32:37] Dus oproep om dat samen met INW op te pakken.

[3:32:41] En ik hoorde dat de minister daar ook heeft toegezegd om schriftelijk hierop terug te komen.

[3:32:46] Dan denk ik dat we aan het eind zijn gekomen van de eerste termijn.

[3:32:49] Ja, dat denkt u ook allemaal.

[3:32:51] Dat betekent dat we doorgaan met de tweede termijn.

[3:32:53] En aangezien ik meneer Seder niet aantref aan deze tafel, geef ik het woord aan de heer Aertsen.

[3:33:00] Ja, dank voorzitter en dank aan de minister voor zijn beantwoording.

[3:33:03] Ik moet zeggen, dus dadelijk naar de vereniging vanuit mijn fractie, dat er nog maar weinig vragen van mijn kant over zijn.

[3:33:11] De enige vraag die nog open had staan, dat ging over die balans tussen de Europese route en de Nederlandse route ten aanzien van de wetgeving.

[3:33:18] De implementatiewetgeving, de detacheringsregelaar waar we het net over hadden.

[3:33:23] Ik snap de verkenning in Brussel, ik snap ook de verkenning wat er zoal mogelijk is.

[3:33:29] Maar kunnen we nou niet het spoor Nederlandse route, bijvoorbeeld die drie maanden eis op basis van jurisprudentie, hof van justitie, kunnen we die nu niet naar voren halen?

[3:33:41] Dat we daar alvast mee beginnen.

[3:33:43] De minister weet natuurlijk ook dat wetgeving ook in Nederland niet heel snel zal gaan.

[3:33:47] Dat zullen we allemaal weer netjes moeten doen met consultatie en Raad van State en alles.

[3:33:53] Dus voordat we dat eenmaal geïmplementeerd hebben, zijn we ook alweer gauw een goed jaartje verder als we nog een beetje tempo opzetten.

[3:33:58] Dus kan de minister niet alvast dat Nederlandse spoor aan zijn kant initiëren?

[3:34:04] Dat we in ieder geval die hoboetsjes van consultatie, Raad van State, et cetera, et cetera, al hebben doorlopen.

[3:34:09] Dat was mijn bijdrage voor de tweede termijn.

[3:34:11] Mevrouw Partij.

[3:34:13] Dank u wel, voorzitter.

[3:34:14] Dit debat waaide van economie naar misstanden, van oplossingen naar analyses, van problemen in de buurten naar arbeidsmarktkrapte en dakloosheid.

[3:34:25] Voor ons gaat het primair om de mensen.

[3:34:27] En de mensen hebben we het dan over de arbeidsmigranten zelf en hoe kwetsbaar ze soms ook zijn en hoe verschrikkelijk.

[3:34:33] ze soms behandeld worden.

[3:34:35] En ook over de mensen die naast de arbeidsmigranten wonen... die naast hun huis wonen waar arbeidsmigranten op elkaar gestapeld zijn... soms letterlijk in stapelbedden wonen.

[3:34:49] En dat leidt tot onleefbare binnensteden zoals in Roosendaal...

[3:34:55] ...bewoners met de arbeidsmigranten samen proberen te leven op een goed mogelijke manier... ...en op een hele leuke manier proberen ook weer wat van hun buurt te maken.

[3:35:03] Maar waar moeten we volgens mij ook van hieruit proberen het beste te maken?

[3:35:07] En ik wil dan om te beginnen in ieder geval echt aandringen... ...op die pilot van het leger des hels voor te zetten en uit te breiden.

[3:35:16] En ik wil de minister ook nog een keer nadrukkelijk vragen...

[3:35:18] de motie van de heer Seder op te pakken.

[3:35:22] Dat is een motie die hij bij een ander debat heeft ingediend en die heeft aangehouden.

[3:35:27] En daarin mee te nemen of in het nieuwe ESF-programma van 2834 niet meer mogelijkheden zijn om al op voorhand geoormerkt geld voor dit soort projecten te creëren.

[3:35:40] Dank u wel, meneer Boon.

[3:35:42] Ja, voorzitter, ik ga het kort houden.

[3:35:43] Ik ben blij dat ik breed in deze commissie hoor dat de aantallen arbeidsmigranten echt naar beneden moeten.

[3:35:48] Blij dat wij er niet meer alleen voor staan.

[3:35:51] Ik ben erg benieuwd naar het interdepartementaal beleidsonderzoek dat aankomt en de adviesaanvraag bij de SER.

[3:35:59] Ik hoop dat we daar echt de vruchten van kunnen plukken en dat we echt de aantallen naar beneden kunnen krijgen.

[3:36:04] Want dat is echt een belofte die we in Nederland moeten doen.

[3:36:08] Dank u wel, meneer Vlag.

[3:36:11] Ja, voorzitter.

[3:36:12] Dank ook aan de minister voor de beantwoording.

[3:36:14] Die ruim en adequaat was, wat ons betreft.

[3:36:18] Ik heb op drie punten nog even korte verduidelijking.

[3:36:20] Eén.

[3:36:21] De minister verwees naar de adviesaanvraag voor de SER.

[3:36:25] En ik kondigde netjes aan van, nou, er komt daarna een kabinetsreactie.

[3:36:28] Maar mijn vraag ging ietsje verder.

[3:36:30] Van ja, is het niet bij uitstek een politieke keuze?

[3:36:32] En moeten we niet te veel aan de SER overlaten?

[3:36:34] En geeft de minister daar niet wat meer sturing op?

[3:36:37] Geeft hij duidelijke kaders mee?

[3:36:41] Richtgetallen, bandbreedtes en dergelijke.

[3:36:44] Tweede vraag, maar die kan ook zijn dat ik de antwoord gemist heb.

[3:36:48] is of het kabinet actief gaat stimuleren op robotisering... ook in zaken als de landbouw bijvoorbeeld.

[3:36:57] Uiteraard met collega's.

[3:36:59] En een andere vraag ging over het huisvesten van arbeidsmigranten... zoals ze dat op dit moment doen in Zalbommel.

[3:37:05] Dat heb ik als model voorgesteld.

[3:37:07] Kleinschalig en voorzien van een goed bijbehorend beleid.

[3:37:11] En of de minister samen met zijn vrouw-collega nog zou willen kijken... of dat ook op landelijke schaal navolging zou kunnen krijgen.

[3:37:18] Dat was het, voorzitter.

[3:37:18] En volgens mij heb ik niet een twee-minuten-debat aan horen vragen.

[3:37:21] Dus ik moet eerlijk zeggen dat ik daar ook een beetje over twijfel.

[3:37:27] Voorzitter, de laatste vraag van de heer Vlag.

[3:37:29] Kan u die nog even herhalen?

[3:37:30] Over Vro ging het.

[3:37:32] Ja, dat ging over het Zaltbommelse model, laat ik het maar even zo noemen.

[3:37:37] Waar...

[3:37:38] arbeidsmigranten tot maximaal 50 per bedrijf worden gehuisvest op het bedrijf... onder echt alleszins acceptabele en zeer tot tevreden en stemmende omstandigheden.

[3:37:48] Daar ligt een heel goed beleid aan ten grondslag.

[3:37:51] En of de minister zou willen kijken of dat een model zou kunnen zijn... wat ook landelijk breder uitgerold zou kunnen worden, samen met zijn collega.

[3:38:01] Dank, voorzitter.

[3:38:03] Ik zou de minister nog mee willen geven in verband met die wekelijkse betalingen... om in de sector niet te vragen of ze het zouden willen... maar om te vragen van wat zouden de positieve gevolgen kunnen zijn... en in hoeverre zouden mensen daardoor meer krijgen waar ze ook recht op hebben.

[3:38:17] En je zou ook kunnen voorstellen dat dat de standaard is... dat als mensen er zelf om vragen, dat het dan per maand ook mogelijk is om te betalen.

[3:38:27] Daar dan in individuele gevallen toch een voorkeur voor is dat dat dan ook mogelijk is.

[3:38:32] Ik had de minister nog gevraagd om een morele oordeel te geven over de grootschalige huisvesting op bedrijventerrein of in kleine dorpskernen.

[3:38:41] Waar nu heel veel bouwprojecten in voorbereiding zijn, terwijl er ondertussen ook woningnood is.

[3:38:46] en er geen voorzieningen in die regio zijn.

[3:38:48] Venloosterweg in Horst, het buurtschap bij Bokstol... aan de rand van Tilburg bij Riel.

[3:38:53] Dat zijn talloze voorbeelden waar grootschalige projecten in voorbereiding zijn.

[3:38:58] Dus graag daar nog een reactie op.

[3:39:00] Ik had ook nog gevraagd, en ik hoorde de minister ook van... ik ga kijken, maar ik zou echt nog op het hart willen drukken... laat die rekening...

[3:39:07] ...bij de uitzendsector en bij de werkgevers terechtkomen... ...wat betreft het opvangen en het laten terugkeren van arbeidsmigranten.

[3:39:15] Want zolang zij op deze manier met mensen omgaan... ...en op zulke grote schaal mensen op staande voet ontslaan... ...mogen zij daar ook echt de rekening van krijgen en niet de belastingbetaler.

[3:39:27] Voorzitter, tot slot de vraag om, als het uitzendverbod aan de orde is, om er dan voor te zorgen dat op het moment dat dat jaar verstreken is, dat dan ook alles klaar staat, zodat het direct in kan gaan en er geen...

[3:39:39] Papierwinkel meer nodig is of geen voorbereidingen meer nodig zijn.

[3:39:42] Maar dat het dan gewoon meteen overgegaan kan worden tot dat uitzendverbod.

[3:39:46] Met daarbij ook natuurlijk de zorg dat er niet andere routes worden gezocht.

[3:39:51] Daar is de sector natuurlijk sterk in.

[3:39:55] Die dan sterk lijken op uitzendcontracten, maar dan net anders zijn georganiseerd.

[3:39:59] Dank u wel.

[3:40:00] Dank u wel.

[3:40:00] Mevrouw Pot.

[3:40:02] Ja, dank voorzitter.

[3:40:03] Het is natuurlijk vanzelfsprekend veel gegaan deze commissie ook over misstanden.

[3:40:08] En ik denk dat het goed is om richting de minister te zeggen... dat duurt ons, denk ik, als ik namens ons allemaal mag spreken, altijd te lang.

[3:40:16] Maar het is goed te horen.

[3:40:17] Ik heb natuurlijk ook bij uw voorganger gezien dat hier echt urgentiegevoel op zit...

[3:40:20] Dat proef ik bij deze minister ook.

[3:40:22] Dus het is goed om te zien wat daar wordt opgepakt.

[3:40:25] En ik zal zelf zeker dingen blijven aandragen.

[3:40:28] En ik ga ervan uit dat de collega's dat ook zullen doen.

[3:40:31] Wel heb ik wat zorgen over de coherentie van het beleid.

[3:40:35] Zal ik het dan toch maar noemen.

[3:40:36] Dus enerzijds waar deze minister dan werk maakt van zorg voor arbeidsmigranten.

[3:40:41] Dat zijn collega op zorg van minister Agema.

[3:40:45] de zorg voor onverzekerden meer of meer om zeep helpt.

[3:40:50] En waar minister Hermans dan dringend zoekt naar mensen... dat deze minister toch...

[3:40:55] wat meer, laten we zeggen, stevig op de rem gaat.

[3:41:00] Ik zit er ook nog steeds een beetje te pijnsen over die salariseisen.

[3:41:02] Want ik mis gewoon soms echt de logica.

[3:41:04] Als ik iedereen hier aan tafel hoor die keuzes lijkt te willen maken... dan begrijp ik gewoon soms niet zo heel goed wat we aan het doen zijn.

[3:41:13] Dus ik ga daar graag nog een keer verder mee.

[3:41:14] Het zijn een twee minuten debat of op een ander moment.

[3:41:18] Maar ik vind echt dat we moeten zorgen dat we de keuzes maken... ...daar waar we de mensen echt nodig hebben.

[3:41:28] Dus nog maar eens, dat zal dan wat mij betreft eerder een mbo-verpleegkundige zijn... ...die misschien wat minder verdient dan een duurbetaalde marketeer.

[3:41:36] Maar het wordt vervolgd, denk ik.

[3:41:40] Meneer Van Kent.

[3:41:41] Mogen we dit dan ook zien als een aanvraag voor een twee minuten debat?

[3:41:44] Nou, voorzitter, ik deelde dingen van de collega's wel een beetje.

[3:41:48] Dit hoeft van mij niet morgen.

[3:41:50] Dus volgens mij hebben we de komende tijd ook echt nog wel wat debatten waarin we daar verder op kunnen gaan.

[3:41:55] Dus als de collega's nu zeggen van nou, wij lopen niet over van de moties, dan ga ik dat ook niet aanzwengelen.

[3:42:02] Mevrouw Heijten.

[3:42:04] Nou, laat ik mij daar dan bij aansluiten.

[3:42:06] En ook bij deze de minister, hartelijk bedankt voor de uitgebreide beantwoording.

[3:42:10] Ik heb eigenlijk geen vragen meer.

[3:42:14] Te afhankelijk van de toezegging die de minister wil doen, wil ik toch wel echt graag gebruik maken van de mogelijkheid om een twee minuten debat aan te vragen.

[3:42:32] Als ik de reactie mag afwachten van de minister, dat is heel ongebruikelijk.

[3:42:39] Ik haal het wel een beetje van zuiverheid in het debat.

[3:42:43] En ook dat we niet per se na elk commissiedebat moties moeten indienen.

[3:42:47] Dus ik begrijp de opmerking van mevrouw Partijmel.

[3:42:50] Als ze de toezeggingen niet krijgt, dan... Maar goed, de minister heeft al heel veel gezegd.

[3:42:55] De minister heeft inmiddels ook al zes toezeggingen gedaan.

[3:43:00] Dus ik ga u gewoon...

[3:43:02] Ja, eigenlijk al meer.

[3:43:05] U heeft het woordtoezeggingen al vaker gebruikt.

[3:43:08] Maar bij sommige dingen was het al in bestaande brieven en zo.

[3:43:11] Dus dat hebben we dan niet apart opgeschreven.

[3:43:13] Dus ik kijk even naar mevrouw Partijn wat ze wil.

[3:43:18] Ja, ik voel me echt... Maar ik wil toch graag meteen nu het rabat aanvragen.

[3:43:23] Ja, daar heeft u recht op.

[3:43:25] En wat bent u van plan te gaan doen?

[3:43:26] Dat vind ik dan altijd wel plezierig, ook voor de voorbereiding van de anderen.

[3:43:29] Ja, ik vind het echt heel belangrijk dat in het ESF-programma de 2834-aanvraag, dus voor het jaar 2834, dat erin meegenomen wordt dat die subsidie voor die pilot geregeld gaat worden.

[3:43:44] Het jaar 2834, dan leef ik denk ik niet meer.

[3:43:49] Maar waarschijnlijk bedoelt u de periode.

[3:43:52] Ja, precies.

[3:43:53] We gaan luisteren aan de minister voor zijn tweede termijn.

[3:43:56] Ja, dank.

[3:43:58] Ook voor de reactie uiteraard van de leden.

[3:44:01] Er zijn nog een paar vragen gesteld.

[3:44:02] De heer Aertsen vroeg opnieuw, kan het nou echt niet naar voren?

[3:44:06] Drie maanden in het kader van detachering.

[3:44:08] Maar we hebben gewoon tijd nodig, en ik heb dat eerder aangegeven... om echt goed juridisch aan te geven wat kan en niet in het kader van die richtlijn.

[3:44:16] En ik kom opnieuw met de toezegging, voor de zomer hebben wij die dingen op een rij staan.

[3:44:23] En dan kunnen we echt de discussie daarover voeren, maar eerder lukt het niet.

[3:44:26] Dat lukt handelijk niet.

[3:44:28] Mevrouw Partijn vraagt, die drong opnieuw aan op het pilot, daar heb ik denk ik het een en ander over gezegd.

[3:44:35] En als het over het ESF gaat, ja natuurlijk willen we daarna...

[3:44:38] naar kijken, want het Europees Sociaal Fonds, belangrijk fonds voor Nederland, voor arbeidsmarktregio's.

[3:44:45] Maar voor de kaderstelling daarvan, eigenlijk voor het hele MFK, het Europees Financieel Kader, gaan nog heel veel debatten met de Kamer gevoerd worden over wat de strategische inzet van Nederland wordt op het behoud van die fondsen, op de inzet van die fondsen.

[3:45:01] Ik zeg ook maar even over het behoud van die fondsen, want ook...

[3:45:05] Er staat heel veel discussie op Europees niveau.

[3:45:07] En ook over waar je de speerpunten en de prioriteiten legt.

[3:45:10] Dus in dat kader is er volop gelegenheid om in te brengen wat je ook politiek zou willen.

[3:45:16] Ik ben toevallig net op een conferentie geweest over het hele ESF.

[3:45:20] Dat Europa juist gedacht wordt, moet ik nou niet wat meer nadrukken op die skills agenda.

[3:45:27] De bestaanszekerheid in termen van dat mensen zich kunnen blijven scholen en ontwikkelen.

[3:45:32] Het vakmanschap op peil kunnen houden.

[3:45:34] Moeten we het ESF niet wat meer op dat spoor gaan richten.

[3:45:36] In plaats van wat klassieke sociale programma's.

[3:45:42] Dus ik ben zeer bereid om in dat kader de discussie met de Kamer te voeren.

[3:45:46] En overigens is het de portfeil van de staatssecretaris denk ik maar nu.

[3:45:49] Dus ik kan dat wel.

[3:45:51] Dat zal ik ook met hem overleggen.

[3:45:53] Maar wij zijn zeer bereid denk ik om die discussie te voeren.

[3:45:55] Maar ik kan u niet toezeggen van we gaan dat even in dat programma opnemen.

[3:45:59] Dat vraagt even een bredere aanloop.

[3:46:02] De heer Vlag vraagt, hebben wij de SER ook kaders meegegeven?

[3:46:07] Nou ja, nadrukkelijk wel het vertrekpunt vanuit de commissie van Zwol... en de manier waarop we in dat kader over migratie hebben gesproken.

[3:46:14] En ook over de opgave die er... Want van Zwol gaat natuurlijk niet alleen over arbeidsmigratie.

[3:46:19] Het gaat over hoe je met demografie omgaat, in algemene zin.

[3:46:23] Dus dat is wel het kader wat we ook aan de SER hebben meegegeven.

[3:46:26] Maar we hebben natuurlijk ook wel gevraagd, hoe kijk je er tegen aan?

[3:46:29] Hoe kijk je er tegen...

[3:46:31] Hoe heet de drempelwaarde?

[3:46:36] Zeg ik dat nou goed?

[3:46:38] Ja.

[3:46:42] En hoe denk je in samenspel met de regering tot een aantal keuzes te komen... die je in staat stelt om in te spelen op die uitdaging van die personeelskrapte?

[3:46:53] Ja.

[3:46:55] Vroeg ook nog, gaan we nou actief stimuleren dat er dan in bepaalde sectoren aan robotisering wordt gewerkt?

[3:47:00] Ja, ik weet van mijn collega van LVVN dat ze dat op haar terrein doet.

[3:47:04] Er zijn ook verschillende Europese programma's die ons in staat stellen om in verschillende sectoren met die technologie en robotisering aan de gang te gaan.

[3:47:12] Maar ik denk wel dat ook mijn collega van EZ in zijn visie op productiviteit en hoe je daar verder invulling aan geeft, ook wel met een nadere invulling zal komen en ook welke instrumenten daarbij horen.

[3:47:24] En op zaltbommel zal ik mij oriënteren, zeg ik de heer Vlag toe.

[3:47:30] Nogmaals, ook de voorstellen die wij doen zijn niet opgericht om werkgevers en zelfs niet uitzendbedrijven per se hun verantwoordelijkheid voor huisvesting te ontnemen.

[3:47:39] Het gaat even om het scheiden van die twee, maar je kunt prima met goede modellen aan die huisvesting bijdragen.

[3:47:45] Dus daar zullen we ons in verdiepen.

[3:47:48] De heer Van Kent...

[3:47:52] Ja, ik heb wel gehoord wat hij zei over de wekelijkse betalingen.

[3:47:56] Nou, nogmaals, ik zal dat punt bespreken, ook inbrengen.

[3:48:01] Hij vroeg ook nog wel een moreel oordeel over grootschalige huisvesting op bedrijventerreinen.

[3:48:06] Ja, dat vind ik echt wel ingewikkeld, want het gaat soms ook om tijdelijke huisvesting.

[3:48:12] Het gaat natuurlijk niet altijd om permanente huisvesting, maar juist als je bepaalde huisvesting, de druk op de reguliere huisvesting wilt ontzien, kan het helpen om soms op een iets grotere schaal met tijdelijke huisvesting op een bepaalde plek te werken.

[3:48:27] Ik zou niet op voorhand willen zeggen dat dat per definitie ongewenst is.

[3:48:33] De heer Verkent is er vast geweest, dat geldt voor mij ook.

[3:48:35] Het zijn soms ook ordentelijke locaties met een beheerder die goed op orde zijn.

[3:48:40] Als het aan die voorwaarden voldoet, zou ik daar ook niet per se tegen zijn.

[3:48:48] Uiteindelijk moet de huisvesting ook voor arbeidsmigranten gewoon aan de standaarden voldoen die we hier ook gewoon voor onze eigen mensen stellen.

[3:49:00] Hij heeft toch een opmerking gemaakt over de rekening voor werkgevers, maar daar hebben we uitgebreid over gesproken.

[3:49:05] En hij heeft mij opgeroepen om, zodra er duidelijkheid is over het uitzendverbod, daar ook iets mee te doen.

[3:49:12] Nou, we zullen zien dat het klaar staat.

[3:49:16] Maar nogmaals, we hebben daar denk ik een ordentelijk proces ook in de richting van de Kamer voor opgesteld.

[3:49:25] Ja, dat zijn denk ik de vragen.

[3:49:29] Dank aan de minister voor zijn antwoorden en de toezeggingen die ik al even ga oplezen, zodat we zeker weten dat we dezelfde verwachtingen hebben.

[3:49:40] Als eerste komt de minister apart terug op het beleid op terugkeer naar aanleiding van de vraag van het lid Aartsen.

[3:49:45] Wanneer denkt u dat dat ongeveer kan?

[3:49:53] Ja, dat is voorjaarsbesluitvorming.

[3:49:56] Zodra we daar een knoop over hebben doorgehakt en de Kamer gaat informeren... naar aanleiding van de voorjaarsbesluitvorming in mei, denk ik, zullen we daar... Ja, mei.

[3:50:05] Met EI.

[3:50:06] De minister stuurt de Kamer voor de behandeling van de WTTA... een brief over de registratieplicht en de rol van de werkgever daarbij.

[3:50:14] De minister neemt de vraag van de lidpartijen over de motie over de BRP-inschrijving... een voorwaarde maken voor een AVK-inschrijving.

[3:50:20] Dat is zeg maar één bijzin.

[3:50:22] Mee in een brief van maart over ZZP'ers.

[3:50:26] De minister stuurt de analyse van de taskforce... waarin de misstanden met uitzendkrachten zijn onderzocht... spoedig aan de Kamer.

[3:50:32] Waarschijnlijk vlak na het voorjaarsreces.

[3:50:34] Dat is begin maart.

[3:50:37] De minister...

[3:50:38] De minister neemt de suggestie van het lid van Kent om het loon per week uit te betalen mee in zijn gesprek met de vleessector.

[3:50:43] En koppelt het terug aan de Kamer.

[3:50:45] Op welke termijn heeft u dat gesprek ongeveer verwacht?

[3:50:47] Dus ergens half april.

[3:50:50] Voor Pasen hoor ik.

[3:50:51] Dus voor Pasen krijgt u die brief.

[3:50:55] En de minister komt schriftelijk terug op de vraag van het lid van Kent over de cabotage-richtlijn.

[3:51:00] Waarbij hij waarschijnlijk moet overleggen met een collega van IMW.

[3:51:03] En op welke termijn denkt u dat dat kan?

[3:51:12] Voor de zomer.

[3:51:16] Ja, het suggestie is om... Voor de zomer informeren we u over de Stamse Zaken mogelijkheden detacheringsrichtlijn.

[3:51:22] Als u nog even de microfoon aan zet.

[3:51:24] De toezegging die er al was is om de detacheringsrichtlijn... de nationale mogelijkheden om u daarover te informeren... om het daar gewoon een plek in te geven.

[3:51:33] Meneer Van Kent staat heel te ver.

[3:51:34] Nee, dat zie ik zomaar.

[3:51:37] Nou ja, voorzitter, volgens mij kan er ook gewoon op korte termijn even contact zijn met INW.

[3:51:41] En bijvoorbeeld gekeken worden, kan er een gezamenlijk project met de inspectie en met de ILT of zo worden opgezet.

[3:51:48] Dus ik zou het willen vragen om iets.

[3:51:53] Voorzitter, de actie zullen we natuurlijk, daar gaan we natuurlijk meteen mee aan de slag.

[3:51:57] Maar de rapportage daarover, dat was even de vraag.

[3:51:59] Wanneer kunnen we u de uitkomsten meedelen?

[3:52:02] Dan doen we dat op een samenhangende manier in het kader van de detachering.

[3:52:07] We zullen in het nieuws zien dat er wordt gehandhaafd in de haven.

[3:52:10] Mooi.

[3:52:12] Verder is er een twee minuten debat aangevraagd met als eerste spreker het lid Patijn.

[3:52:17] Dus dat gaan we doorgeleiden naar de plenaire Giffie.

[3:52:21] Ik dank de minister en zijn ondersteuning voor het debat.

[3:52:23] Alle mensen die met interesse en betrokkenheid hebben meegedaan.

[3:52:27] Maar vooral ook de leden die natuurlijk zelf echt hebben deelgenomen aan het debat.

[3:52:31] Dank dat u dat heeft gedaan.

[3:52:32] En een fijne avond.

[3:52:34] Ja joh.

[3:52:36] En een fijne avond allemaal.

[3:52:37] Dag.