Openbaar vervoer en taxi

[0:00:00] Goedemorgen dames en heren.

[0:00:01] Welkom bij dit commissiedebat openbaar vervoer en taxi.

[0:00:06] Hartelijk welkom aan de mensen op de publieke tribune.

[0:00:09] Natuurlijk ook de mensen die het op afstand via de livestream volgen.

[0:00:14] We gaan vandaag het debat voeren over dit onderwerp.

[0:00:16] Hartelijk welkom aan de staatssecretaris en ondersteuning voor...

[0:00:21] Voor de beantwoording straks van de vragen aan de kant van de leden.

[0:00:25] Ik wil een aantal voorstellen doen.

[0:00:27] We hebben gisteren ook als commissie met elkaar gesproken... over hoe wij de debatten in de commissie infrastructuur en waterstaat doen.

[0:00:34] We hebben daar een aantal afspraken gemaakt.

[0:00:36] Een van die afspraken is dat we voorlopig even afstappen... van het gebruik van blokjes aan het eind van blokjes beantwoorden.

[0:00:42] Dus het zal betekenen bij de beantwoording door de staatssecretaris... dat leden direct de mogelijkheid hebben om te interrumperen.

[0:00:50] Gaan we kijken hoe dat loopt.

[0:00:51] Ik zou ook willen voorstellen in de eerste termijn aan de kant van de leden... de spreektijd is vijf minuten met onbeperkte interrupties.

[0:01:00] Dat is gelijk het tweede experiment vandaag.

[0:01:03] Dat betekent wel dat ik heel hard ga handhaven op de 45 seconden.

[0:01:07] Want dat is voorwaardelijk om het debat tijdig te kunnen afronden.

[0:01:10] Dus dat vergt iets van uw interruptiekunsten, zou ik willen zeggen.

[0:01:14] Als dat dus de spuig uit de uitloop, dan gaan we gewoon het aantal interrupties weer beperken.

[0:01:20] Nou, dat als spelregel vooraf voor dit debat zou ik willen zeggen.

[0:01:23] Ik heb er als voorzitter zin in.

[0:01:24] Ik hoop u ook.

[0:01:25] Dus laten we van start gaan.

[0:01:26] Ik zie de heer De Hoop als eerste spreker.

[0:01:29] Of wellicht een punt van orde.

[0:01:31] Ja, voorzitter.

[0:01:31] Ik heb voor het begin van het debat toch een punt van orde.

[0:01:34] En dat is het volgende.

[0:01:35] Omdat wij afgelopen dinsdag bij de plenaire regeling van werkzaamheden... een brief aan de minister van Volkshuisvesting hebben gevraagd... naar aanleiding van het bericht dat er honderdduizenden woningen op het tocht staan.

[0:01:45] De Kamer heeft dat verzoek ook gesteund.

[0:01:46] Maar zonder verdere toelichting weigerde de minister om die brief... voor het debat naar ons te sturen.

[0:01:51] En ik vind het eigenlijk toch van weinig respect getuigen van de Kamer.

[0:01:54] En ik wil daar toch wel een punt van maken dat dat nu niet gebeurd is.

[0:01:57] Terwijl we eigenlijk de afspraak hebben als Kamer als een verzoek...

[0:02:00] ...ingediend wordt, dat het gewoon ingewerigd wordt door het kabinet.

[0:02:06] Staat genoteerd, zou ik zeggen.

[0:02:08] We kunnen nu weinig aan veranderen, denk ik.

[0:02:09] De heer Ovendijk.

[0:02:12] Ik ben voor een heel levendig debat, voorzitter.

[0:02:14] Dus ik vind onbeperkt interroeperen op zichzelf wel een uitdaging.

[0:02:16] Bij experimenten.

[0:02:17] Ik weet alleen niet of we dat waar kunnen maken, omdat we ook in de tijd zitten.

[0:02:20] Dus misschien goed om dat even te evalueren gaandeweg, dit debat.

[0:02:23] Hoe realistisch dat is.

[0:02:25] Zo had ik de afspraak ook niet helemaal begrepen, in alle eerlijkheid, gisteren.

[0:02:27] Nee, dat is niet gisteren zo besproken.

[0:02:29] Maar ik zie het in andere commissies wel gebeuren.

[0:02:30] Dat gaat heel goed.

[0:02:31] Ook binnen de gestelde tijden.

[0:02:32] Maar het vergt iets van u als leden om die interrupties kort en bondig te doen.

[0:02:38] En u kunt er maar rekenen.

[0:02:40] Dat als het dreigt uit de hand te lopen qua tijd, dan zal ik het aantal interrupties beperken.

[0:02:48] Laten we dan nu vooral starten en geen tijd verliezen.

[0:02:51] Dus de heer De Hoop, ik wil u het woord geven namens Gelingspartij van de Arbeid.

[0:02:55] Gaat uw gang.

[0:02:56] Dank voorzitter.

[0:02:57] Er zijn eigenlijk maar weinig onderwerpen waar we het als Kamer van links tot rechts heel erg eens over zijn.

[0:03:03] En twee van die onderwerpen komen vandaag wel aan de orde.

[0:03:05] We willen allemaal goed en betaalbaar openbaar vervoer en we willen allemaal voldoende woningen.

[0:03:10] En toch voorzitter lukt dat niet.

[0:03:12] Het lukt niet om het OV betaalbaarder te maken.

[0:03:14] En het lukt ook bij lange na niet om voldoende woningen te bouwen.

[0:03:18] Je zou er misschien wel moedeloos van kunnen worden.

[0:03:20] Want als we hier vandaag met elkaar het besluit zouden nemen... dat de dreigende bezuinigingen op het OV worden teruggedraaid... dan zouden we behoorlijk wat problemen voor mensen in dit land kunnen oplossen.

[0:03:31] Voorzitter, gelukkig ben ik van nature optimistisch ingesteld en vraag de samenleving van ons in de Kamer om niet moedeloos te worden, maar strijdbaar te zijn.

[0:03:38] Strijdbaar om de problemen van mensen op te lossen die geen betaalbare woning kunnen vinden.

[0:03:42] En strijdbaar om ervoor te zorgen dat iedereen in Nederland voor een fatsoenlijke prijs met het OV naar het werk, studie of familie kan reizen.

[0:03:49] Als we eerlijk zijn, dan kunnen we niet anders dan constateren dat het kabinet helaas van het openbaar vervoer een behoorlijke puinhoop dreigt te maken.

[0:03:56] Als we niks doen, dan dreigen de kaartjes en de prijzen van trein- en buskaartjes volgend jaar weer fors duurder te worden.

[0:04:01] En dat terwijl Nederland wel een van de duurste landen van Europa is qua OV.

[0:04:05] Als we niets doen, dan wordt er bijna 350 miljoen, 110 miljoen op regionaal OV...

[0:04:10] En 225 miljoen op de studenten-OV-kaart bezuinigd.

[0:04:14] En dat trekt vooral regionaal OV.

[0:04:15] Als we niets doen, dan dreigen in veel regio's de woningbouwplannen te stranden... omdat woningen niet goed bereikbaar zijn.

[0:04:21] En als we niets doen, dan dreigen bussen, treinen, trams en metro's te worden geschrapt.

[0:04:26] Dank u wel.

[0:04:26] U heeft de interruptie van de heuting van de PVV.

[0:04:30] Ja, voorzitter, iedereen heeft vanochtend op de landelijke televisie kunnen zien dat meneer De Hoop toch wel goedkoop aan het scoren was.

[0:04:37] Want wat daar gebeurde, hij heeft geen enkele kritische vragen gekregen.

[0:04:41] En hij kon ook naast dat, voorzitter, op vragen die hij kreeg, gaf hij geen antwoord.

[0:04:47] Dus ik wil nu heel graag weten, om het toch voor eens en voor altijd duidelijk te krijgen, wat voor prioriteiten...

[0:04:52] Geef meneer De Hoop mee, ook aan dit kabinet en überhaupt voor zijn partij.

[0:04:56] Want wat we zien, voorzitter, en dan rond ik ook af.

[0:04:59] Wat we zien is dat ook het wenslijstje van GroenLinks Partij van de Arbeid enorm is.

[0:05:03] Er moet meer geld naar defensie, er moet meer geld naar zorg.

[0:05:06] Op alle fronten moet er meer geld overal naartoe.

[0:05:09] En dan is de vraag, politiek is keuzes maken.

[0:05:13] En welke keuzes gaat dan GroenLinks Partij van de Arbeid maken?

[0:05:15] Want niet alles kan zomaar.

[0:05:18] Meneer De Hoop.

[0:05:19] Ja, voorzitter, ik moet toch wel zeggen dat ik er heel erg blij van word dat de heer Heutink vanochtend om zeven uur zijn wekker heeft gezet om naar mij te kijken.

[0:05:26] Dus dat is allereerst wel ontzettend fijn.

[0:05:28] Kijk, het enige wat ik vandaag in dit debat eigenlijk vraag aan de staatssecretaris en aan de coalitiepartijen is... houd je aan je eigen coalitieakkoord?

[0:05:40] Het is notabene deze coalitie geweest die gezegd heeft, we vinden dat elke regio telt, we vinden dat we meer moeten investeren in het openbaar vervoer.

[0:05:47] Deze coalitie bezuinigt op het openbaar vervoer.

[0:05:51] Deze coalitie die gezegd heeft, er moet meer geld naar de Neder-Zakse lijn en de Lelylijn, heeft 0 euro extra uitgetrokken.

[0:00:00] 0 euro extra.

[0:05:58] Dus het enige wat ik op dit moment vraag is, hou je aan je eigen coalitieakkoord?

[0:06:01] Dan financieel gezien.

[0:06:03] De staatssecretaris heeft zelf gezegd dat hij zijn best gaat doen om een structurele oplossing te vinden voor de NS-tickets.

[0:06:08] De staatssecretaris heeft zelf gezegd dat hij die 110 miljoen bezuinigingen wil voorkomen.

[0:06:12] Daar houd ik me aan.

[0:06:13] En als u mij vraagt, hoe moeten we dat betalen?

[0:06:15] Ik vind dat we dat niet uit het mobiliteitsfonds moeten betalen.

[0:06:18] Ik vind dat we dat niet uit de INW-begroting moeten halen.

[0:06:20] Omdat al het geld wat daar zit al heel belangrijk is.

[0:06:23] En dat dat daar niet vandaan moet komen.

[0:06:24] We moeten het geld eerlijker verdedigen in Nederland.

[0:06:27] We kunnen de winstbelasting verhogen.

[0:06:28] We kunnen de belastingontwijking aanpakken.

[0:06:30] We kunnen oneerlijke belastingkorting aanpakken.

[0:06:33] We kunnen een eerlijk aandeel van vermogen vragen.

[0:06:35] En dat zijn keuzes die het kabinet niet maakt.

[0:06:37] Dat kun je gewoon doen.

[0:06:39] En de bedragen waar we het over hebben, 110 miljoen voor de BDU-gelden.

[0:00:00] 225 miljoen voor de studenten-OV.

[0:06:47] Dat zijn geen duizelingwekkende bedragen.

[0:06:49] Dat zijn gewoon keuzes die je kunt maken als de politieke wil er is.

[0:06:55] De staatssecretaris heeft al eerder aangegeven in een vorig debat... om te gaan onderzoeken wat de effecten zijn van die budgetkotting op de BDU.

[0:07:04] Die resultaten zijn er nog niet.

[0:07:05] En wat meneer De Hoop ook had kunnen doen, is wachten op die resultaten.

[0:07:09] Dan het gesprek aangaan wat de effecten zijn.

[0:07:12] In plaats van het hier nu te bestempelen als dat deze staatssecretaris er een puinhoop van maakt.

[0:07:17] Er is gewoon een algehele budgetkotting.

[0:07:19] En dat had meneer De Hoop ook kunnen doen, vraag ik aan hem via u, voorzitter.

[0:07:23] Veel chiquer geweest.

[0:07:25] Nou, ik zal vertellen wat chique was geweest als deze coalitiepartijen hadden opgelet bij de onderhandelingen.

[0:07:30] Want op het moment als je scherp had gehad dat die 10% korting dat OV zo hard had geraakt, dan had meneer Heutink toch ook gezegd, joh, volgens mij is dit niet de bedoeling.

[0:07:39] Of dan hadden VVD, NSC en BBB toch ook gedacht, oeh, hier moeten we even scherp op zijn.

[0:07:43] Dat heeft men over het hoofd gezien.

[0:07:45] En op het moment als je een fout maakt, dan moet je dat erkennen en dan moet je er wat aan doen.

[0:07:49] En ik merk dat de coalitie dat nu nog niet doet.

[0:07:52] Dus laten we nou met elkaar vandaag in het debat daar een oplossing voor zoeken.

[0:07:56] En dat maakt mij niet uit dat GroenLinks Partij van Arbeid dat vindt.

[0:07:58] Het maakt mij uit omdat er heel veel mensen in het openbaar vervoer werken die zich zorgen maken... dat de kaartjes 12% duurder worden, dat er buslijnen, tramlijnen worden geschrapt als we nu niks doen.

[0:08:08] Dat lijkt me toch dat we dat met elkaar niet willen en daar kunnen we vandaag een oplossing voor vinden.

[0:08:12] Ja, ik zou een opmerking nog willen maken.

[0:08:14] Bij het vrij interrumperen hoort ook dat de antwoorden op de interrupties ook kort genoeg zijn.

[0:08:20] Want anders werkt het niet.

[0:08:21] Dat had ik vergeten te zeggen, heer De Hoop.

[0:08:23] En het tweede interruptiedebatje ging al een stuk sneller.

[0:08:27] Dus dat is heel goed.

[0:08:27] Ik ga maar om het te stijven.

[0:08:28] Heer Heutting, ga toch aan.

[0:08:30] Maar, voorzitter, dan blijft het bij roepen.

[0:08:34] Dan blijft het bij constateren.

[0:08:36] En ik vraag dan aan meneer De Hoop, kom dan ook met een suggestie.

[0:08:40] En kom dan ook met een suggestie die draaglijk is.

[0:08:43] En dan kom dan niet met de oeroude kreet van GroenLinks Partij van de Arbeid... en we gaan een vermogende belasting...

[0:08:49] Meer belasten, want dat is altijd het eerste waar ze naartoe grijpen als het gaat om het zoeken van een dekking.

[0:08:54] Maar kom dan ook met iets concreets.

[0:08:56] Iets waar we het ook daadwerkelijk met elkaar over hebben.

[0:08:59] Iets dat zomaar uit de lucht gegrepen is, waar echt niemand wat mee kan.

[0:09:04] Voorzitter, heldere oproep.

[0:09:05] Ik vind hem alleen wel onterecht.

[0:09:07] Want notabene de staatssecretaris heeft zelf gezegd... ik wil met de minister van Financiën kijken wat voor oplossingen we kunnen vinden.

[0:09:13] Laat ik dit zeggen.

[0:09:14] Ik vind dat het geld niet bij de INW-begroting vandaan mag komen.

[0:09:17] Ik zou het heel onverantwoord vinden.

[0:09:19] Ik vind dat de staatssecretaris met zijn vuist op tafel moet slaan bij de minister van Financiën.

[0:09:23] Als hij niet in staat is om daar geld weg te krijgen... dan zie ik als enige oplossing nog, maar dat vind ik zeer onwenselijk...

[0:09:30] Om dan binnen die 2,5 miljard, om daar te kijken... kunnen we die 110 miljoen structureel daarvan dekken.

[0:09:35] Dat zou een noodoplossing kunnen zijn.

[0:09:38] Ik vind hem onverantwoord.

[0:09:39] En ik vind dat de staatssecretaris moet kijken... wat kan ik binnen de begroting voor volgend jaar vinden bij de voorjaarsnoten.

[0:09:46] En u kunt zeggen, dit is vroeg.

[0:09:47] Nee, dit is het laatste moment dat wij dat debat hebben met de staatssecretaris.

[0:09:50] Vandaar dat dat nu mijn oproep ook is.

[0:09:52] Dank u wel.

[0:09:54] De heer Hoogendijk.

[0:09:56] Ja, op zich wel een goed debat, voorzitter.

[0:09:58] Omdat inderdaad, we moeten als politiek prioriteiten aangeven.

[0:10:01] En ook aangeven hoe we dat dan vervolgens betalen.

[0:10:03] En ik ben op zich blij met de heer De Hoop.

[0:10:06] Dat hij ook een poging doet om dat te doen.

[0:10:07] Dat waardering en tegelijkertijd.

[0:10:09] Inderdaad, dan moeten we ook wel opties noemen die kunnen.

[0:10:12] En die realistisch zijn.

[0:10:13] Dus ik wil toch even op het punt van die 2,5 miljard.

[0:10:16] Die we natuurlijk hebben voor de ontsluiting van woningbouw.

[0:10:17] Daar hebben we het zojuist ook over gehad.

[0:10:19] In principe is dat een eenmalig envelop van 5 keer 500 miljoen.

[0:10:24] Dus hoe wil de heer De Hoop daar dan structureel dit soort lasten uitdekken?

[0:10:28] Dank u wel, meneer De Hoop.

[0:10:30] Ja, voorzitter, dat zou dan niet structureel zijn.

[0:10:32] Dat zou een incidentele oplossing zijn om dit voor dit jaar dan op te vangen.

[0:10:36] Ik vind dat heel erg onwenselijk, want we doen dat al jaren.

[0:10:39] Bijvoorbeeld ook met de tickets van de NS vangen we het jarenlang incidenteel klappen op... omdat we niet in staat zijn om het structureel op te lossen.

[0:10:46] Maar dan zou ik toch ook de vraag terug willen stellen aan de heer Olgen van Dijk van NEC.

[0:10:50] Uw partij zei elke regio telt.

[0:10:53] Uw partij zei we willen toch dat we meer investeren.

[0:10:56] Het is toch ondraaglijk dat er nu bezuinigd wordt...

[0:10:58] En ik mag toch hopen dat ook NRC daar van de dag met mij op één lijn zit om daar wat aan te doen.

[0:11:04] Uw volgende interruptie, Jeroen van Dijk.

[0:11:05] Ja, precies.

[0:11:07] Nu is de interruptie ook aan NRC.

[0:11:08] Zo dadelijk komt natuurlijk ook mijn bijdrage en dan doe je de hoop uit.

[0:11:12] En het gaat hier over de dekking.

[0:11:14] En het is goed dat we daar een zorgvuldige dekking krijgen.

[0:11:16] En er wordt ook gekeken naar financiën om de koek groter te maken.

[0:11:19] Nou, dat is een route die volgens mij ook het kabinet in eerste instantie bij de voorjaarsnoten zal moeten bekijken.

[0:11:25] En als die mogelijkheden er niet zijn, maar daar gaan we zo de staatssecretaris hopelijk ook over horen, dan zul je toch via de begrotingsregels, waarvan ik ook aanneem dat GroenLinks Partij van de Arbeid, die in principe ook hanteert, binnen de eigen begroting moeten kijken.

[0:11:38] Is de heer De Hoop het daarmee eens, dat we dan, als dat niet zou lukken die route, dat we het inderdaad toch echt moeten vinden op de begroting van INW?

[0:11:44] De heer De Hoop.

[0:11:46] Voorzitter, daar ben ik het niet mee eens.

[0:11:48] Daar ben ik het niet mee eens, omdat het kabinet allereerst al veel te weinig heeft uitgetrokken voor de begroting infrastructuur en waterstaat.

[0:11:56] Ik ben het er niet mee eens, omdat ik gisteren de hele dag door het mobiliteitsfonds heb zitten bladeren.

[0:12:01] Ik zou niet weten wat er eigenlijk is om het daar vandaan te halen.

[0:12:05] Dus ik vind echt dat het bij de voorjaarsnota met de minister van Financiën... dat er geld vrijgemaakt zou moeten worden.

[0:12:11] En waarom vind ik dat ook redelijk?

[0:12:13] Omdat anders deze staatssecretaris niet in staat is... om zijn eigen coalitieakkoord uit te kunnen voeren.

[0:12:18] Ik zou dan als staatssecretaris tegen de minister van Financiën zeggen... als u wilt dat ik überhaupt serieus deze portefeuille kan uitvoeren... dan moet u mij nu die ruimte geven.

[0:12:25] En als dat ook niet lukt, ik zou dat heel treurig die constatering vinden... dan moet je weer naar een incidentele oplossing kijken, vind ik.

[0:12:32] Maar dat zou echt het laatste zijn wat ik zou willen.

[0:12:35] Uiteraard gaat het om prioriteiten.

[0:12:39] We zitten hier regelmatig in debatten en doen verzoeken met moties om dan weer een ander project.

[0:12:44] Ook een nieuw sociaal contract ziet af en toe belangen erin.

[0:12:46] Maar wij zijn heel duidelijk in onze prioritering.

[0:12:48] Wij zeggen de Nederlandse zakselijn op één.

[0:12:50] Daar moet nu geld voor komen.

[0:12:51] En daarna moet je misschien ook naar andere dingen kijken.

[0:12:54] En dit zou er misschien een kunnen zijn.

[0:12:55] Maar zo zitten wij in de wedstrijd.

[0:12:56] Hoe zit GroenLinks Partij van Arbeid dan in die prioritering?

[0:13:02] Voorzitter, mijn prioriteit is nu om in ieder geval de bezuinigingen die dreigen te voorkomen.

[0:13:06] Dus dan heb ik het over die 110 miljoen van de BDU gelden.

[0:13:09] Dan heb ik het over het studenten-OV.

[0:13:10] Dat is mijn prioriteit.

[0:13:11] Mijn tweede prioriteit zou zijn de prijzen in het openbaar vervoer voor dit jaar bevriezen.

[0:13:15] Omdat het voor zoveel mensen onbetaalbaar is.

[0:13:18] En daarna vind ik dat je moet kijken naar voldoende structurele middelen voor die Neder-Saxe-lijn.

[0:13:23] Ik vind dat je moet kijken naar middelen voor die Lely-lijn.

[0:13:25] Dat vind ik echt broodnodig.

[0:13:27] Maar we moeten allereerste bezuinigingen voorkomen...

[0:13:29] Ik ben het met de heer Olger van Dijk eens dat hij een nederzakslijner moet komen.

[0:13:33] Maar om heel eerlijk te zijn ben ik een beetje cynisch geworden van hoe het kabinet er tot nu toe mee omgaat.

[0:13:37] Dus het zou mij verbazen als de heer Olger van Dijk daar een miljard vrij speelt bij de voorjaarsnota.

[0:13:42] Dus laten we in ieder geval de bezuinigingen voorkomen die nu drijven.

[0:13:46] Dank u wel.

[0:13:47] Volgt u met al.

[0:13:49] Dank, voorzitter.

[0:13:50] Ik zit even te kijken waar ik precies zat.

[0:13:52] Ja, voorzitter, het klinkt niet alleen ernstig, het is ook gewoon ernstig.

[0:13:56] En niet alleen oppositiepartijen hier in de Kamer maken zich zorgen.

[0:13:59] In elk debat hoorden we ook dat de coalitiepartijen ontevreden zijn.

[0:14:03] Want ook hen is beloofd dat er meer in plaats van minder wordt geïnvesteerd in OV.

[0:14:07] En toch vinden er elke keer bedrijfsongevallen plaats.

[0:14:10] Eerst kwam ineens de 110 miljoen euro bezuiniging voor het regionaal OV.

[0:14:14] Omdat het kabinet had besloten dat gemeenten efficiëntiekorting van 10% moesten kijken.

[0:14:19] En toen was het OV per ongeluk niet uitgezonderd.

[0:14:21] Maar toch stond de bezuiniging al in de boeken.

[0:14:23] En deze staatssecretaris was er niet blij mee, want het overkwam hem.

[0:14:27] En toen bleek ineens bij de onderhandelingen over de onderwijsbegroting... dat er extra bezuinigd wordt op de OV-studentenkaart.

[0:14:32] De staatssecretaris was niet eens betrokken bij deze gesprekken.

[0:14:35] Maar ineens moet hij wel ineens 225 miljoen extra bezuinigen op het OV.

[0:14:40] En dan is er nog de kwestie van een extra tariefverhoging bij NS... die slechts voor één jaar is tegengehouden... en waar nog steeds geen structurele oplossing voor is gekomen.

[0:14:48] Vraag aan de staatssecretaris hoeveel geld moet er gevonden worden... om het huidige OV-budget op pijl te houden en de tarieven niet fors te laten verhogen.

[0:14:56] En heeft de staatssecretaris al een beeld wat hij bij de voorjaarsbestuitvorming ongeveer kan verwachten?

[0:15:01] Voorzitter, als we niets doen, zullen de donkere wolken die nu boven het OV hangen tot een wolkbreukerij leiden met desastreuze gevolgen voor de reizigers.

[0:15:09] En vooral forensen, vooral studenten en mensen met een lager inkomen zullen daarvan de dupe zijn.

[0:15:14] Tariefstijging tot wel 15% zullen het gevolg zijn of er moet rigoureus gesneden worden in de dienstregeling.

[0:15:21] En van alle mooie woorden in het regeerprogramma zal dan weinig overblijven.

[0:15:24] Alle ambities zullen als sneeuw voor de zon verdwijnen.

[0:15:27] En zoals ik eerder in mijn betoog al aangaf... zullen er ook grote problemen ontstaan met de woningbouw.

[0:15:31] Als de bezuiniging van 110 miljoen euro voor het regionaal OV niet van tafel gaat... dreigt er een vertraging voor de woningbouw...

[0:15:38] in en rondom de grote steden, waar zo'n half miljoen woningen moeten worden gebouwd.

[0:15:42] En ik citeer burgemeester Van Zanen van Den Haag.

[0:15:45] Er komen minder woningen, duurdere woningen en een slechtere kwaliteit voor woningen.

[0:15:49] Deze bezuiniging is oerdom.

[0:15:54] Ja, voorzitter, over die nieuwe woningen en de huidige bezuiniging die voor ligt op het OV... dat zijn toch eigenlijk hele verschillende dingen?

[0:16:03] Of kan de heer De Hoop dat dan nog eens uitleggen hoe dat zit?

[0:16:06] Want als we nu een bezuiniging hebben te verhapstukken op het OV... dan gaat dat over lijnen die niet nu naar lege weilanden waar ooit nog gebouwd moet worden rijden...

[0:16:19] En voor nieuwbouw hebben we natuurlijk 2,5 miljard beschikbaar om die nieuwe woningwijken goed bereikbaar te houden.

[0:16:26] Met nog 7,5 miljard uit de vorige periode die daarvoor is gereserveerd.

[0:16:33] Dus bij elkaar in de afgelopen drie jaar 10 miljard vrijgemaakt om nieuwe woningen te realiseren.

[0:16:40] Kunt u dat nog eens uitleggen?

[0:16:42] Het makkelijke en het flauwe antwoord zou zijn... wat was het fijn geweest als de minister van Wonen daarop had gereageerd... en een brief naar de Kamer had kunnen sturen om daar de consequenties van te schetsen.

[0:16:51] Dan hadden we dat mee kunnen nemen bij het debat.

[0:16:54] Het mindere makkelijke antwoord is... mijn beeld is dat op het moment dat er nu gesneden wordt op die dienstregeling... dat dat ook de bereikbaarheid voor toekomstige woningen raakt.

[0:17:05] Zo heb ik de oproep van minister Van Zanen gehoord... of minister-burgemeester Van Zanen gehoord...

[0:17:09] Zo heb ik ook de oproep van Fahid Minas gehoord, van de projectontwikkelaars.

[0:17:13] Die zeiden, dit is echt nodig om überhaupt die woningen te realiseren.

[0:17:17] En dat staat nog los van die 2,5 miljard.

[0:17:18] Zo heb ik hem geïnterpreteerd.

[0:17:22] Het is heel goed dat u uw best doet om dingen te interpreteren.

[0:17:25] Probeer ik ook.

[0:17:26] Alleen, hoe raakt het nu bezuinigen dan toekomstige woningen?

[0:17:30] Hoe dan?

[0:17:33] Het gaat om de bereikbaarheid en ontsluiting van woningen.

[0:17:36] Woningen nu, waar misschien ook dienstregelingen gestrapt moeten worden.

[0:17:40] En woningen waar de bereikbaarheid nog zou ontstaan.

[0:17:44] Want er zijn heel veel vervoerders ook nu al bezig, voordat die 2,5 miljard komt, om te kijken wat voor bushalters gaan we heropenen.

[0:17:52] Wat voor dienstregelingen gaan we nog meer mogelijk maken.

[0:17:55] Wat voor infrastructuur maken we mogelijk.

[0:17:56] Dat zat ook al.

[0:17:57] in die 110 miljoen die nu gekort wordt.

[0:17:59] Dus het is niet alleen die 2,5 miljard die later wordt geïnvesteerd.

[0:18:03] Ook binnen die bezuiniging waren er al investeringen meegenomen... voor de ontsluiting van woningbouw.

[0:18:08] En dat kan nu mogelijk niet.

[0:18:11] Ja, voorzitter, toch een laatste poging.

[0:18:13] Dat kan zijn dat er nagedacht wordt over de toekomst.

[0:18:15] Dat is alleen maar goed.

[0:18:17] Maar feit is wel dat die woningen er nu nog niet staan.

[0:18:22] Maar voorzitter, dat doet er toch niet toe?

[0:18:24] Dat die er nu nog niet staan, dat is toch zometeen van groot belang?

[0:18:27] Dat is toch zometeen van groot belang voor al die woningen die we willen bouwen?

[0:18:30] Daar denken vervoerders nu ook al over na.

[0:18:32] Dus het is toch volstrekt logisch dat daar nu een consequentie aan hangt.

[0:18:38] Dat het langer duurt dat we die ontsluiting op orde hebben.

[0:18:41] Ja, en ik blijf erbij.

[0:18:43] Het zou ook ontzettend fijn zijn geweest... dat we een brief van de minister van Wonen hadden gehad.

[0:18:47] Dat we hier ook nog uitgebreidere consequenties van zouden kunnen overzien...

[0:18:51] Maar op het moment als de voorzitter van de projectontwikkelaars, Fahid Mines, aan de bel trekt.

[0:18:56] Als op het moment dat de minister, of de minister zeg ik wederom, de burgemeester van Den Haag aan de bel trekt.

[0:19:01] Dan neem ik dat heel erg serieus, dat signaal.

[0:19:08] Voorzitter, mogelijk zullen de wegen dus verder dicht slippen.

[0:19:11] Per saldo zal dit ook in financiële en economische zin enorm slecht zijn voor de economie en de schatkist.

[0:19:16] Erkent de staatssecretaris dit.

[0:19:17] En als er meer mensen de auto nemen, is het slecht voor stikstofuitstoot en kan het ook weer leiden tot minder vergunningen.

[0:19:23] Erkent de staatssecretaris dit.

[0:19:24] Kan het meer leiden tot meer files.

[0:19:26] Erkent de staatssecretaris dit.

[0:19:28] En voorzitter, deze bezuinigingen treffen juist ook vooral de mensen in de regio.

[0:19:32] Daar horen we de eerste geluiden van het verdwijnen van de buslijnen alweer opkomen.

[0:19:35] Terwijl er de afgelopen vijf jaar al 1500 zijn verdwenen.

[0:19:38] Terwijl het kabinet had beloofd dat de regio bereikbaarder zou worden.

[0:19:41] En kent de staatssecretaris dat deze bezuinigingen vooral het regionale OV zullen raken.

[0:19:45] En ik ga ervan uit dat de staatssecretaris er alles aan zal doen om de ondoordachte bezuinigingen op het OV tegen te houden.

[0:19:51] Is hij daartoe bereid?

[0:19:53] En welke oplossing ziet hij voor zich?

[0:19:54] En als bij de voorjaarsnota de bezuinigingen niet worden teruggedraaid...

[0:19:58] Wat ik heel teleurstellend zou vinden.

[0:19:59] En ik achter hem er wel toe in staat.

[0:20:01] Gaat hij dan eventueel incidenteel kijken bij de 2,5 miljard.

[0:20:05] Wat hij kan doen om dit te voorkomen.

[0:20:07] En dan voorzitter, tot slot.

[0:20:10] Ik hoop dat deze staatssecretaris in staat is om zijn eigen...

[0:20:13] regeerakkoord uit te voeren.

[0:20:15] Maar daarvoor heeft hij financiën nodig.

[0:20:17] En als de coalitiepartijen hem serieus nemen, als de minister van Financiën hem serieus neemt, dan wordt hem ook die ruimte geboden.

[0:20:23] Want ik heb vaak kritiek op deze staatssecretaris, maar hij is ook met zijn handen gebonden.

[0:20:27] En we zijn nu in staat om hem nog die ruimte te bieden.

[0:20:29] Mijn fractie wil hem daar in ieder geval wel bij helpen en hopelijk de coalitiepartijen ook.

[0:20:34] Dank u wel.

[0:20:39] Voorzitter, een jaar geleden maakte NS bekend dat er in 2023 maar liefst 1042 geweldsincidenten tegen NS-medewerkers hebben plaatsgevonden.

[0:20:50] Een werkelijk schrikbarend aantal.

[0:20:53] En voorzitter, in april vorig jaar zette de NS na het zoveelste geweldsincident ook nog eens alle treinen drie minuten aan de kant.

[0:21:02] Een mooi gebaar richting al het personeel dat te maken heeft gehad met al dat verschrikkelijke geweld.

[0:21:09] Maar voorzitter, hoe hard het ook klinkt, enkel en alleen de treinen een aantal minuten stil laten staan, zal geen indruk maken op het OV-tuig.

[0:21:19] En dat zien we ook dit jaar weer terug.

[0:21:22] Er is dringend actie nodig van alle partijen.

[0:21:26] Want voorzitter, het geweldsincident waardoor NS zich genoodzaakt voelde... de treinen drie minuten stil te zetten werd vorige week geseponeerd door het OM.

[0:21:35] En dat had te maken met een gebrek aan bewijs.

[0:21:39] En voorzitter, zonder hier een vinger te wijzen is het toch wel wrang... om te bedenken dat we in juni vorig jaar nog hier met elkaar geld vrijmaakten voor bodycams.

[0:21:49] En nu nog steeds is er niet gestart met de uitrol van die bodycams...

[0:21:55] En voorzitter, de nut en noodzaak worden daarvan door het OM onderschreven.

[0:22:01] Een bodycam zal namelijk zorgen voor een hogere pakkans van de dader en dus zorgen voor een afschik-effect.

[0:22:09] Hoe lang moeten we nog wachten, vraag ik aan de staatssecretaris.

[0:22:14] Voorzitter, de staatssecretaris heeft tijdens zijn hoorzitting laten weten... dat de veiligheid in de treinen zijn hoogste prioriteit heeft.

[0:22:23] En we hopen dat dat nog steeds zo is.

[0:22:26] Want er moet wel echt snel wat gebeuren.

[0:22:27] We willen van de staatssecretaris weten of hij de afschaffing... van de BOA-status van de hoofdconducteurs wil heroverwegen.

[0:22:35] Een BOA in de trein zal zeker de veiligheid voor anderen vergroten.

[0:22:41] Kan de staatssecretaris dit toezeggen?

[0:22:44] En ook, voorzitter, willen we dat de staatssecretaris werk gaat maken van landelijke reisverboden.

[0:22:49] In de brief die hij naar ons als Kamer heeft gestuurd, geeft de staatssecretaris aan dat de regio's niet zitten te wachten op het uitgeven van verboden en dat een landelijk verbod ook op allerlei beren op de weg stuit.

[0:23:01] En dat vinden we jammer.

[0:23:03] Het motto van het kabinet is kijken wat wel kan.

[0:23:06] En we vragen de staatssecretaris ook om het gesprek met de regio aan te gaan... en om te kijken welke stappen gemaakt kunnen worden... in het realiseren van een landelijk OV-bod voor OV-tuig.

[0:23:18] Desnoods dient de staatssecretaris een wetswijziging in.

[0:23:22] Maar feit is, misdraag je je in het OV, dan heb je er helemaal niets in te zoeken.

[0:23:29] En voorzitter, dat al die maatregelen keihard nodig zijn, dat heeft de staatssecretaris waarschijnlijk ook ondervonden tijdens zijn bezoekje aan Mahese afgelopen week.

[0:23:39] Waarom bagatelliseerde de staatssecretaris het overlastgevend asieltuig in een berichtje op X tot, en ik citeer, een groepje inwoners in het AZC in Budel?

[0:23:50] Hoe kunt u, staatssecretaris, ferme maatregelen nemen... als u het probleem niet eens erkent, maar zelfs bagatelliseert?

[0:23:59] Welke maatregelen gaat u nemen?

[0:24:01] En heeft de staatssecretaris al een oplossing gevonden... voor de dreiging van NS om Mahese over te slaan?

[0:24:08] Voorzitter, dan heel iets anders, maar ik denk dat er een interruptie is.

[0:24:12] Nee?

[0:24:13] Nou, dus toch.

[0:24:18] Voorzitter, voor een veilig OV, en in dit geval heb ik het vooral over de bussen in en rond grote steden, is het ook belangrijk dat prijzen niet exorbitant stijgen, dat bussen kunnen rijden en dat buschauffeurs veilig hun werk kunnen doen.

[0:24:34] Is het ook om die reden.

[0:24:35] Want ik weet dat het PVV hecht aan sociale veiligheid.

[0:24:38] Aan veilig met het OV kunnen reizen.

[0:24:41] Niet heel onverstandig om een onbedoelde extra greep in de BDU-kast te doen.

[0:24:48] En daarmee keihard te bezuinigen op het OV.

[0:24:50] Niet alleen in de grote drie steden.

[0:24:52] Maar ook juist in de dorpen daaromheen.

[0:24:54] Waar soms maar één bus rijdt.

[0:24:58] Wij erkennen dat we in de breedste zin van het woord als PVV... het leven van al die Nederlanders goedkoper willen maken.

[0:25:06] Natuurlijk vinden wij dat.

[0:25:07] Tegelijkertijd hebben wij ook afspraken gemaakt in het hoofdlijnenakkoord... waarin we dus een budgetconting op de spukgelden hebben gedaan.

[0:25:16] En die hebben we gemaakt om ervoor te zorgen dat die spukgelden...

[0:25:20] ...vrij besteedbaar werden voor die gemeenten.

[0:25:23] Dan konden ze namelijk efficiënter werken.

[0:25:26] Dat was de hele gedachtegang was er achter die afspraak ten aanzien van die spukkorting.

[0:25:32] Dat dit nu het OV, dat het nu geraakt wordt.

[0:25:35] Ik vind wel dat de staatssecretaris, en dat zeg ik ook tegen meneer Grimmis... ...en meneer De Hoop zal mij straks waarschijnlijk hetzelfde gaan vragen...

[0:25:41] Dus dat scheelt dan weer een interruptie, voorzitter.

[0:25:43] Dat de staatssecretaris goed moet gaan kijken wat nou echt het effect is.

[0:25:47] We kunnen alles lezen uit de krant, we horen allemaal meningen.

[0:25:50] Maar ik wil echt dat de staatssecretaris daar goed naar gaat kijken.

[0:25:52] Wat zijn nou de gevolgen en de consequenties daarvan?

[0:25:55] En wat kan hij doen om het leed te verzachten?

[0:25:58] Dank u wel.

[0:26:00] Ja, kijken, kijken, kijken en niet kopen.

[0:26:02] Dat is een beetje de houding van dit kabinet en van deze coalitie.

[0:26:07] En bovendien verwijzen naar die kabinetsformatie waar inderdaad een korting op de SPUCS is gedaan.

[0:26:12] Die specifieke uitkeringen voor gemeenten.

[0:26:15] Om daarmee een soort administratieve lasten te voorkomen.

[0:26:19] ...onder verwijzing vaak naar de gemeente Ameland met de 187 euro.

[0:26:21] Het is natuurlijk een bloody shame dat niemand door had aan die tafel... ...dat als je een korting op doet op specifieke uitkeringen... ...dat je daarmee de BDU, het openbaar vervoer in grote steden raakt... ...waar 0,0 bureaucratische last is te vermijden.

[0:26:36] Dus het is echt een enorme fout.

[0:26:37] En ik doe de oproep nogmaals aan de BBB om die fout te herstellen...

[0:26:42] En de andere vraag hierbij is, wat heb je aan een lager eigen risico... als je straks te vergeefs staat te wachten om naar het ziekenhuis te staan... omdat die bus niet komt?

[0:26:54] Nou, voorzitter, ik hoor eigenlijk geen vraag.

[0:26:57] Hij was aan de BBB gericht, maar ik zal... Nee, aan de PVV.

[0:27:00] Toch aan de PVV.

[0:27:01] Nou, dat zal ik hem maar netjes beantwoorden, voorzitter.

[0:27:03] Maar hij zei echt BBB.

[0:27:07] Voorzitter, kijk, allereerst, het verlagen van het eigen risico is een ontzettend goed idee.

[0:27:11] Dat vooropgesteld.

[0:27:13] En nogmaals, wij vinden dat deze staatssecretaris moet gaan kijken wat nou de consequenties zijn.

[0:27:19] En hoe we dit eventueel kunnen voorkomen.

[0:27:22] Dat zijn geen loze frazen, dat zijn geen holle woorden.

[0:27:26] Wij willen dat het leven voor al die Nederlanders betaalbaarder wordt.

[0:27:29] Dat is waar wij als PVV voor staan.

[0:27:32] Wij willen bestaanszekerheid.

[0:27:33] Dat willen wij vergroten in het land als coalitie.

[0:27:38] Dat hebben we afgesproken met elkaar.

[0:27:39] Het kabinet staat daar ook voor.

[0:27:41] Dus dat zijn legitieme vragen aan het kabinet die ik zojuist heb gedaan.

[0:27:45] En ik verwacht daar gewoon een antwoord op van het kabinet.

[0:27:50] Ja, voorzitter, het is alleen geen holle frase als de PVV daadwerkelijk bijdraagt aan de oplossing.

[0:27:57] We worden toch geregeerd door mensen in dit land, niet door tabellen.

[0:28:00] En als er een foutje is gemaakt, waardoor onverhoopt en onbedoeld 110 miljoen wordt bezuinigd op het OV, wat onmiskenbaar leidt tot minder bestaanszekerheid, want er rijden straks minder bussen.

[0:28:09] Wat onmiskenbaar leidt tot minder bestaanszekerheid, want de buskaartjes en tramkaartjes gaan met bijna 12% volgend jaar omhoog daardoor.

[0:28:17] dan kun je toch niet zo aan de zijkant blijven staan.

[0:28:19] Nou ja, de staatssecretaris moet er nog eens naar gaan kijken.

[0:28:22] Ja, meneer Heutink, dit is een holle frase.

[0:28:26] Als de PVV geen boter bij de vis levert en die boter is overal rijk opgetast, dus waar een wil is, is deze weg te effenen.

[0:28:34] En dat is mijn oproep aan de PVV ten slotte.

[0:28:37] Voorzitter, meneer Gimwes weet als geen ander hoe het is om te werken met een kabinet en om te werken in een coalitie.

[0:28:43] En ik ga meneer Gimwes dat toch nog even een keer uitleggen, want blijkbaar is hij het vergeten na anderhalf jaar oppositie.

[0:28:50] Voorzitter, waar we mee te maken hebben is een voorjaarsnota.

[0:28:55] We hebben te maken met een structurele opgave van...

[0:28:57] In ieder geval 110 miljoen die terechtkomt bij de begroting van infrastructuur en waterstaat.

[0:29:03] En op dit moment is er gewoon, en meneer De Hoop gaf het net ook aan, binnen de begroting van infrastructuur en waterstaat geen ruimte te vinden om 110 miljoen structureel op te gaan lossen.

[0:29:13] En dat betekent dat we gebonden zijn aan de voorjaarsnota en dat daar afspraken zouden moeten gaan gemaakt worden.

[0:29:21] Om te kijken hoe we dat kunnen gaan terugdraaien.

[0:29:23] Ja, dank u wel.

[0:29:24] Ik kan het niet beloven, want we moeten daarover gaan onderhandelen.

[0:29:26] En ik vraag wel aan de staatssecretaris om te kijken wat hij kan doen.

[0:29:31] En meer kan ik op dit moment niet doen, meneer Grimwis.

[0:29:33] De heer Bermenga, gaat uw gang.

[0:29:38] Dank u wel, voorzitter.

[0:29:39] Ik hoorde net bij het bijdragen van de PVV dat ze veiligheid in het OV belangrijk vinden.

[0:29:46] Nu is het zo dat wij tijdens onze petitie die wij gehad hebben afgelopen dinsdag, en daar was volgens mij meneer Heutink er niet bij, heeft de FNV in ieder geval duidelijk gemaakt op welke manier deze bezuinigingen de veiligheid ook raakt van het OV.

[0:30:01] Dus ik ben heel erg benieuwd hoe de heer Heutink hierin staat.

[0:30:05] Meneer Heutink.

[0:30:07] Ja, voorzitter, FNV kan zoveel zeggen.

[0:30:10] Ik heb volgens mij net dezelfde vraag gesteld aan de staatssecretaris.

[0:30:14] Wat zijn nou de effecten van deze budgetkorting op de BDU?

[0:30:17] Dat heb ik net aan deze staatssecretaris gevraagd.

[0:30:20] Sterker nog, hij zou daar al met een reactie op komen.

[0:30:22] Hij zal het gaan onderzoeken.

[0:30:25] En daar wacht ik met smart op wat voor een antwoorden hij daarop heeft.

[0:30:32] Wat zijn de effecten?

[0:30:34] Volgens de FNV zijn de effecten dus dat het minder veilig gaat worden.

[0:30:39] Onder andere omdat we hierdoor meer zwartrijders zullen krijgen.

[0:30:43] En dat raakt uiteindelijk ook het personeel, dat raakt uiteindelijk de veiligheid ervan.

[0:30:47] En daarom nogmaals de vraag ook aan de heer Heutink.

[0:30:52] Als dit inderdaad de effecten zijn, is de heer Heutink bereid om te kijken naar die bezuiniging in het OV?

[0:30:57] Heutink.

[0:31:00] Ja, voorzitter, ik ga niet in op wat als vragen.

[0:31:02] Ik wil van de staatssecretaris weten wat de effecten zijn.

[0:31:05] En daar wacht ik nogmaals met smart op.

[0:31:08] En ik ga niet in op opmerkingen die lijken op wat als dat.

[0:31:13] Dank u wel, meneer De Hoop.

[0:31:15] Ja, maar hier maakt de heer Huiting het er makkelijker van af.

[0:31:17] Want het zijn geen wat als vragen.

[0:31:18] We weten op het moment als die 110 miljoen bezuiniging doorgaat... dat het of de verschaling veroorzaakt, dat de kaartjes duurder worden...

[0:31:26] Maar dat ook mensen mogelijk hun baan kwijtraken.

[0:31:28] En de heer Heutink heeft ongeveer drie minuten van zijn hele betoog... zijn hele betoog geuit over veiligheid in het openbaar voer.

[0:31:35] Wat zegt u tegen de boas die hier op het tribune zetten... die misschien zometeen hun baan kwijtraken?

[0:31:39] Dan moet je toch alles doen om die bezuiniging te voorkomen, vraag ik aan de heer Heutink.

[0:31:45] Voorzitter, volgens mij zijn wij net heel erg duidelijk geweest.

[0:31:47] We hebben net aan de staatssecretaris gevraagd om te kijken wat hij kan doen.

[0:31:52] Om te kijken bij de voorjaarsnota wat hij kan doen...

[0:31:55] En dat is het enige wat wij nu hier kunnen doen.

[0:31:58] Wij zitten hier als Kamer om ook de staatssecretaris opdrachten te geven... om te kijken naar de effecten van die budgetkorting.

[0:32:06] En ik heb volgens mij net ook tegen meneer De Hoop gezegd... en dat zeg ik tegen iedereen in Nederland... dat wij ook willen dat het leven voor iedereen betaalbaar wordt... meer dan dat het nu is.

[0:32:16] En dat zou mijn antwoord zijn richting meneer De Hoop.

[0:32:20] Dat is een slecht antwoord.

[0:32:22] Voorzitter, met alle respect.

[0:32:24] De heer Heutink zit hier alsof hij toeschouwer is van iets wat er gebeurt in het openbaar.

[0:32:28] U heeft 37 zetels.

[0:32:31] Als u nu zegt tegen de staatssecretaris en uw eigen partijleider... dit kunnen we niet dragen, ik heb net drie minuten het over Maherhezen gehad... ik heb het de hele tijd over vrijheid van het openbaar...

[0:32:39] Ik kan dat niet serieus zeggen als wij toelaten dat er boa's zometeen een baan kwijtraken.

[0:32:43] Dat begrijpt de heer Heutink toch ook.

[0:32:45] En dan vind ik het ingewikkeld dat de heer Heutink hier een beetje als toeschouwer aan het beschouwen is.

[0:32:50] Maar niet gewoon zegt, ik vind dat ondraaglijk juist omdat ik die veiligheid in het OV belangrijk vind.

[0:32:55] Is hij dat met mij eens?

[0:32:57] Voorzitter, we moeten als coalitie, maar ook het kabinet... zullen keuzes moeten maken.

[0:33:03] We hebben het over minimaal 110 miljoen euro... wat dan te lasten komt van de begroting van INW.

[0:33:08] Structureel, waar gewoon een dekking voor gevonden moet worden.

[0:33:12] En ik kan hier nu vandaag wel zeggen... en dat doet meneer De Hoop wel allemaal hoop geven... en met frazen van ja, we gaan het regelen.

[0:33:20] Ja, sorry voorzitter, maar dat...

[0:33:21] Het gaat echt bij de voorjaarsnota.

[0:33:24] Moet dit op tafel komen?

[0:33:25] En ik verwacht ook dat de staatssecretaris dat in ieder geval op tafel gaat leggen.

[0:33:30] Dan gaan we het vanuit daar verder zien.

[0:33:33] Dat is geen toeschouwersrol.

[0:33:35] Dat is gewoon de feiten op tafel leggen zoals dat ze zijn.

[0:33:38] Dat is de politieke situatie zoals die hier is met elkaar duiden.

[0:33:43] Daar ook tussen bewegen.

[0:33:45] En de staatssecretaris vragen om het uiterste te doen van wat hij kan... om te zorgen dat die mensen geholpen worden.

[0:33:52] Zo simpel is het.

[0:33:53] Dank u wel, meneer De Hoop.

[0:33:54] Voorzitter, dan concluderend zie ik dat de treinkaartjes... en de kaartjes van de tram en de bus tussen de 12 en de 15 procent duurder worden.

[0:34:01] En dat de BOA's misschien hun bijen kwijtraken... waardoor de veiligheid op het spoor en in de tram... en in de metro en in de bus nog zorgelijker is.

[0:34:08] En dan zijn het gewoon loze woorden.

[0:34:10] Niks waard als de PVV niet doorbijt.

[0:34:12] En u heeft 37 zetels.

[0:34:13] Als u dit wilt voorkomen, dan is dat vandaag nog gelukt.

[0:34:16] Dus laat het dan maar zien.

[0:34:19] Voorzitter, wil meneer De Hoop nou...

[0:34:22] die treinkaartjes en die bezuinigingen terugdraaien?

[0:34:25] Of wil hij hier alleen maar de PVV bashen en alleen maar roepen, roepen en nog meer roepen?

[0:34:31] Voorzitter, ik heb net de staatssecretaris gevraagd om te kijken wat hij kan doen.

[0:34:35] Ik heb de staatssecretaris gevraagd om te kijken wat nou precies die effecten zijn, zodat we goed weten waarover het hier met elkaar hebben.

[0:34:42] En dan kan meneer De Hoop schreeuwen, dan kan meneer De Hoop schreeuwen.

[0:34:45] roepen, voorzitter, maar volgens mij is het toch echt de PVV die nu de staatssecretaris vraagt om bij de voorjaarsnota te gaan kijken van wat hij wel kan doen.

[0:34:54] En ja, meneer De Hoop weet ook, u moet niet alles, u kunt het niet zomaar beloven.

[0:34:57] Dat werkt gewoon niet.

[0:34:58] En dat weet hij, voorzitter, donders goed.

[0:35:04] Dank u wel, voorzitter.

[0:35:06] Nou ja, kijk, wat mij betreft gaat het hier niet om over het bashen van de PVV.

[0:35:12] Volgens mij gaat het hier om kijken welke verantwoordelijkheid de PVV wil nemen, welke keuzes de PVV wil nemen.

[0:35:18] Eerder stond al in het regeerakkoord dat dit kabinet er alles aan wil doen om te zorgen dat het openbaar vervoer betaalbaar wordt.

[0:35:26] Maar we zien toch wat anders.

[0:35:27] We zien toch een enorme bezuiniging.

[0:35:30] En ik weet gewoon niet wat de PVV op dit moment zou willen zeggen tegen Henk en Ingrid.

[0:35:34] Hoe kijkt meneer Heutink naar te gaan?

[0:35:36] Meneer Heutink.

[0:35:39] Voorzitter, exact hetzelfde van wat ik nu net heb gevraagd aan de staatssecretaris.

[0:35:44] Ga kijken wat u kunt doen.

[0:35:46] En volgens mij is dat onze rol.

[0:35:48] Kunnen wij dat vragen aan de staatssecretaris?

[0:35:52] En willen wij dat voor iedereen in Nederland het een beetje draaglijker wordt in de portemonnee?

[0:35:56] Dat is wat wij willen.

[0:35:57] En wij verwachten dus ook dat de staatssecretaris daar goed naar gaat kijken.

[0:36:04] Voorzitter, in tegenstelling tot mijn collega's ben ik hier wel om de PVV te bashen.

[0:36:10] Ik had een vraag, namelijk... Ik hoor de PVV het vooral hebben over Marhezen en allerlei veiligheidsaspecten.

[0:36:19] Maar het verhaal van de PVV was echt consequent.

[0:36:22] Alles moet betaalbaar.

[0:36:23] En ik ben benieuwd of dat nog ergens terugkomt in de bijdrage van de PVV.

[0:36:27] Maar ik zal de vraag net wat anders stellen.

[0:36:29] Wat doet de PVV?

[0:36:30] Want ze hadden heel veel klachten over de vorige kabinetten...

[0:36:34] Wat doet de PVV beter waardoor iets, ik kan zelf niks vinden, goedkoper is als het gaat om OV ten opzichte van andere kabinetten?

[0:36:43] Dank u wel.

[0:36:44] De heer Ruiting.

[0:36:46] Voorzitter, dat Denk is opgericht om een andere partij te bashen, dat weten we inmiddels wel, voorzitter.

[0:36:53] Maar, kijk voorzitter, even terugkijken naar het vorige kabinet.

[0:36:59] Maar in 2024 gingen ruim 1 miljard euro naar het regionale OV in de BDU.

[0:37:06] Nu, dit jaar, staat er 1,2 miljard op de begroting.

[0:37:09] En het komend jaar inderdaad 1,1 miljard.

[0:37:11] Dat is al meer geld dan het vorige kabinet heeft gedaan en heeft vrijgespeeld.

[0:37:16] Voorzitter, hoe werkt het wel, meneer Genwis?

[0:37:21] Want het zijn gewoon de cijfers zoals we die lezen in de begrotingen.

[0:37:24] Voorzitter, het kabinet heeft zich ingespannen om de stijging van de NS...

[0:37:29] NS-treinkaartjes enigszins de beperking.

[0:37:31] Ik denk dat dat een goede zaak is geweest.

[0:37:33] Tuurlijk hadden we die het liefst naar nul gezien.

[0:37:35] Maar dit was een hele mooie stap in de juiste richting.

[0:37:37] Dus ik denk dat dit kabinet veel doet, voorzitter.

[0:37:41] Kan het meer?

[0:37:42] Kan het beter?

[0:37:43] Ja, maar we moeten ook keuzes maken.

[0:37:44] En het geld is niet oneindig.

[0:37:46] Het geld ligt niet voor het oprapen.

[0:37:48] Ik heb hier vaker in debatten gezegd, voorzitter.

[0:37:50] Er staat hier in het midden van deze zaal...

[0:37:52] Geen geldboom waar we zo geld uit kunnen plukken.

[0:37:56] Dus dat betekent keuzes maken.

[0:37:58] En ja, sorry, maar de tijd van mevrouw Kaag is ook gewoon voorbij.

[0:38:02] Dat het allemaal maar over de plank gaat naar allerlei dingen waar wij zelf ook niet gelukkig van worden.

[0:38:10] Hele Bas gaat erop.

[0:38:11] Voorzitter, een best lang antwoord.

[0:38:14] Wat ik hoor is eigenlijk dat inderdaad de treinkaartjes, maar ook andere manieren van vervoeren niet goedkoper zijn geworden.

[0:38:23] Sterker nog, ze zijn duurder geworden.

[0:38:25] En ik hoor de heer Heuting verwijzen naar een geldboom die er niet is.

[0:38:28] Die was er ook niet voor de vorige kabinetten.

[0:38:31] En daarmee, naar mijn mening, en zo concludeer ik hem, herkent de PVV gewoon dat ze...

[0:38:37] ...hele grote woorden hadden, maar nu ze aan het roer zijn... ...eigenlijk het tegenovergestelde doen.

[0:38:43] Namelijk, alles wordt alleen maar duurder.

[0:38:45] Houdt u het kort, alstublieft.

[0:38:47] Ja, nou ja, kijk, voorzitter.

[0:38:49] Volgens mij doet het kabinet ongelooflijk veel.

[0:38:50] We hebben 1,5 miljard euro uitgegeven om de accijns op brandstof te verlagen.

[0:38:56] We geven het eigen risico.

[0:38:59] wordt gehalveerd.

[0:39:00] Het eigen risico wordt gehalveerd.

[0:39:01] Het kost ook ontzettend veel geld, zeg ik in de richting van meneer El Al-Bassi.

[0:39:07] Dus het kabinet doet heel veel als het gaat om de bestaanszekerheid te verbeteren en te verhogen.

[0:39:13] En ik denk ook dat dat nodig is.

[0:39:15] Daar staan wij ook volledig achter.

[0:39:18] Moeten er keuzes worden gemaakt?

[0:39:20] Ja.

[0:39:20] Zeker.

[0:39:21] Is dat makkelijk?

[0:39:22] Nee.

[0:39:23] Doet dat soms pijn?

[0:39:24] Ja, dat denk ik.

[0:39:25] Sterker nog, dat weet ik wel.

[0:39:26] Zeker dat dat soms pijn doet.

[0:39:27] Maar dat is ook onderdeel van het verantwoordelijkheid nemen in een kabinet.

[0:39:32] Iets waarvan ik hoop dat DENK nooit gaat doen, voorzitter.

[0:39:37] Laatste korte interruptie graag.

[0:39:38] Ik wou het inderdaad bij die interruptie houden... maar ik heb toch nog één interruptie.

[0:39:43] Ik hoorde heer Hoop aangeven dat de eigen risico... dat ze daar overigens niet structureel... maar incidenteel voor hebben gekozen om die niet te verhogen.

[0:39:58] Maar wat wij zien is dat dit kabinet een voorstel doet... om de btw te verhogen.

[0:40:04] Wij zien dat de huren...

[0:40:06] Ongekend hoog zijn.

[0:40:11] Ongekende huurverhoging.

[0:40:13] Gasprijzen.

[0:40:14] Ook een belofte van de PVV.

[0:40:16] Keihard omhoog gaan.

[0:40:18] Treinkaartjes.

[0:40:20] Veel duurder.

[0:40:21] Nu ook nog eens OV.

[0:40:22] En plastic.

[0:40:23] Daar had de PVV hele stoere verhalen over.

[0:40:27] Een plasticbelasting.

[0:40:28] Wat is uw vraag?

[0:40:29] Waar je u tegen zegt.

[0:40:31] En ik wil weer de heer Heuting vragen...

[0:40:37] Het is toch niet meer uit te leggen aan Henk en Ingrid... dat je aan de ene kant belooft dat alles goedkoper wordt... maar het enige wat we hier zien is dat alles duurder wordt.

[0:40:49] De heer Huiting.

[0:40:51] Ja, voorzitter, dat is dus ook precies de reden dat wij als PVV in zullen zetten bij de onderhandelingen over de voljaarsnota.

[0:40:59] Als het gaat om een lagere gasrekening voor huishoudens.

[0:41:03] Als het gaat om lagere huren.

[0:41:05] En als het gaat om een lagere btw op boodschappen.

[0:41:09] Dat is waar wij voor inzetten.

[0:41:10] Wij willen dat die rekeningen omlaag gaan.

[0:41:13] Daar zullen wij ons voor gaan inzetten.

[0:41:15] En we zullen zien wat er uit die onderhandeling gaat komen.

[0:41:19] Maar dat is in ieder geval onze inzet.

[0:41:20] En laat het heel erg duidelijk zijn, voorzitter.

[0:41:22] Dat is echt de inzet die wij gaan doen.

[0:41:26] Ja, voorzitter, ik reageer even op een punt over de BDU wat de heer Heutink net maakte.

[0:41:30] Je hebt namelijk leugens, je hebt grote leugens en je hebt de statistieken van de PVV.

[0:41:34] Ik vind het echt ongekend dat de heer Heutink, die hier naast de vertegenwoordiger van de ChristenUnie zit, goede sier maakt met gelden uit de motie Bikker.

[0:41:45] Die aan de BDU zijn toegevoegd.

[0:00:00] 300 miljoen structureel.

[0:41:49] Per 1 januari 2024 ingegaan.

[0:41:52] Daarvan is ruim de helft, 158 miljoen, via de BDU toegevoegd.

[0:41:58] En een kleine helft naar de provincies gegaan.

[0:42:01] En dat op het konto van dit kabinet durven schrijven.

[0:42:07] Ik vind werkelijk, meneer Heutink...

[0:42:09] Ik gun de heer Huiting zijn resultaatjes en zo.

[0:42:12] Maar dit is pronken met andermansferen.

[0:42:15] En je zit notabene ook naast een vertegenwoordiger van de ChristenUnie.

[0:42:18] Dus ik verzoek u voortaan de juiste statistieken te gebruiken.

[0:42:21] Dank u wel, regering.

[0:42:22] De heer Huiting.

[0:42:23] Nou, voorzitter, ik hoop dat meneer Ginwis kan rekenen.

[0:42:26] Want als je kijkt naar de begroting en als je die 152 miljoen erbij pakt... dan is het per saldo nog steeds meer dan wat het was.

[0:42:34] Er staat namelijk ruim 1,2 miljard op de rekening voor dit jaar, voorzitter.

[0:42:39] Dus ja, het waren de bikkengelden, deels.

[0:42:43] Maar het was ook dit kabinet die wel degelijk... en ervoor gezorgd dat er nu iets meer geld op staat.

[0:42:49] En is die budgetkorting er vanaf?

[0:42:51] Ja, die gaat er volgend jaar vanaf.

[0:42:54] En we gaan kijken of we daar met de staatssecretaris... richting de voorjaarsnota, of hij daar een uitweg in kan vinden.

[0:43:03] Heel kort, voorzitter.

[0:43:04] Dank u wel.

[0:43:06] Laat meneer Heutingen nou eens toegeven.

[0:43:09] Het is normaal dat ieder jaar, gekoppeld aan de inflatie... de loon- en prijsbestelling en loonontwikkeling... dat loon- en prijsbestellingen worden uitgekeerd op budgetten.

[0:43:18] Dus budgetten...

[0:43:19] moeten gekoppeld aan de inflatie.

[0:43:21] En die is hoog de afgelopen jaren gewoon groeien.

[0:43:23] Dat is geen extra budget.

[0:43:25] Dan blijft, laat maar zeggen, de koopkracht van het budget overrent.

[0:43:27] En dat is overigens in het infradomein... maar zeer de vraag of die loon- en prijsbestelling voldoende is.

[0:43:33] En het budget is dus toegenomen alleen maar door een actie.

[0:43:35] Ik heb hoogstpersoonlijk dat geld bij financiën structureel... voor mekaar zitten boksen.

[0:43:40] En niet omdat dit kabinet geld toevoegt aan het OV.

[0:43:43] Integendeel, dit kabinet bezuinigt op het openbaar vervoer.

[0:43:46] Loopt daar niet voor weg, maar...

[0:43:48] Maar repareer dat.

[0:43:49] Dat is eigenlijk mijn... Wat volgt uw betoog hieruit?

[0:43:51] Nou ja, kijk, ik wil nog heel even kort op reageren, voorzitter.

[0:43:54] Kijk, als meneer Gim wil horen of wij blij waren met die 300 miljoen, antwoord was ja, want we hebben die motie mede ingediend.

[0:44:03] Goed, voorzitter.

[0:44:04] Ik ga verder.

[0:44:05] Ik wil het nog toch even hebben over iets heel anders.

[0:44:07] Want ik wist natuurlijk dat iedereen hier mij vragen ging stellen... over de 110 miljoen euro budgetkorting.

[0:44:13] Dus vandaar dat ik hem niet heb opgenomen in mijn spreektekst.

[0:44:16] Dus ik had al verwacht dat ik een half uur een vragenvuur zal...

[0:44:20] Dus ik kan mijn kostbare spreektijd gebruiken voor wat andere dingen.

[0:44:25] Dus iets heel anders.

[0:44:26] Vorige week bereikte ons het bericht dat de Europese Commissie overweegt om Nederland voor de rechter te dagen vanwege de concessie van NS.

[0:44:35] En hoewel de PVV nog altijd achter die onderhandse gunning staat, voorzitter, maken we ons wel lichtelijk zorgen.

[0:44:41] Hoe gaat de staatssecretaris...

[0:44:43] En voor zorgen dat de NS de spoorvervoerder op het hoofdrailnet blijft.

[0:44:47] En welke scenario's zijn er precies?

[0:44:50] En ook willen we graag van de regering horen of er niet teveel risico is genomen.

[0:44:55] Heeft de staatssecretaris dan echt geen signalen ontvangen dat het hierop zou uitdraaien?

[0:45:00] En graag een reactie op al deze punten.

[0:45:03] En dan tot slot, we zitten iets positiefs.

[0:45:07] De PVV is blij dat er stappen gemaakt gaan worden... in het makkelijke overstappen tijdens een treinreis.

[0:45:13] Ik denk dat het voor iedereen een doorn in het oog is... dat je moet overstappen, dan in moet checken, weer bij de volgende... en dan weer op het volgende, weer bij de volgende.

[0:45:23] Ongelooflijk irritant.

[0:45:24] Dus het zal voor heel veel Nederlanders denk ik als een verlichting gaan voelen.

[0:45:28] Wel willen we weten, voorzitter, of de implementatie van dit nieuwe systeem... tot extra kosten zullen leiden.

[0:45:35] En of deze kosten...

[0:45:36] dan ook verhaald gaan worden op de reiziger.

[0:45:40] En ik mag toch echt hopen dat dat niet gaat gebeuren.

[0:45:44] Daar wil ik het graag bij laten.

[0:45:45] Dank u wel.

[0:45:50] Ja, voorzitter, dank u wel.

[0:45:51] En ik mag vandaag mede namens de collega's van het CDA het woord voeren.

[0:45:55] Een bijzonder collega verder.

[0:45:57] We staan aan de vooravond van een enorme kaalslag in het openbaar vervoer.

[0:45:59] Of je nu in Schip Luiden, Ankeveen of in het rokanje van de minister woont.

[0:46:04] De kans is groot dat je volgend jaar vaak te vergeefs op de bus wacht.

[0:46:10] Het kabinet kiest er doelbewust voor om te bezuinigen op een kernvoorziening voor de leefbaarheid van veel dorpen en buitenwijken.

[0:46:16] Tel erbij op dat studenten minder reizen, wat blijkt uit de herijking van de OV-reiskaart.

[0:46:21] Het resultaat is dat er een gat is van 335 miljoen euro in de begrotingen van de OV-bedrijven.

[0:46:28] En dat gat wordt dus door de overheid geslagen.

[0:46:31] Die zijn dus wel genoodzaakt om te gaan snijden in de lijnen.

[0:46:33] En de prijzen substantieel te gaan verhogen.

[0:46:36] De reiziger wordt kortom altijd gebeten.

[0:46:38] Of het nu door de kat is of door de hand.

[0:46:41] Dit alles wordt mede mogelijk gemaakt door de zelfbenoemde regiopartijen.

[0:46:45] Door een kabinet dat uitsprak meer bussen te willen laten rijden tussen dorpen.

[0:46:49] Elke regio telt, maakt dat die kat wijs.

[0:46:52] Elke regio telde bij het vorige kabinet.

[0:46:55] Voorzitter, het is lelijke politiek van partijen die zelf, blijkt uit de vorige debatten, ook geen zinnige redenering kunnen geven voor deze bezuinigingsslag via de zogenaamde specifieke uitkering BDU op het openbaar vervoer.

[0:47:08] Behalve dan dat het afgesproken is.

[0:47:10] En natuurlijk omdat tabellen dit land regeren in plaats van mensen van vlees en bloed.

[0:47:14] En voorzitter, is überhaupt die grondslag voor die bezuiniging niet weg nu besloten is om de BDU aan de vervoerregio's te blijven uitkeren en niet als een generieke post via provinciefonds of gemeentefonds uit te keren?

[0:47:27] Daarmee is toch de hele redenering onder die 10% budgetkorting weg.

[0:47:32] Iedereen weet namelijk wel dat bussen niet op gratis lucht rijden, maar op duurbetaalde diesel of elektriciteit.

[0:47:39] En bestuurd door echte mensen die zich veilig willen voelen.

[0:47:42] Dat zal wel betaald moeten worden.

[0:47:44] Vanaf 2024 werd met de bikkergelden 300 miljoen euro structureel in het regionaal openbaar vervoer gestoken.

[0:47:50] Wat voor goedkopere buskaartjes en meer bussen tussen dorpen zorgde.

[0:47:55] Dit wordt in de grote steden en daaromheen dus grotendeels ongedaan gemaakt.

[0:47:59] En ja, had ik al verteld hoe teleurstellend de ChristenUnie-fractie dat vindt, voorzitter?

[0:48:05] Dat hebben we het nog niet eens over de NS gehad, die eenmalig gecompenseerd is voor de inflatie.

[0:48:08] Maar als we niets doen, zullen daar de prijzen ook weer voor stijgen.

[0:48:11] Voorzitter, laat ik opnieuw kristal helder zijn.

[0:48:14] De ChristenUnie zal niet met een INW-begroting voor 2026 kunnen instemmen... waarin de voorgestelde bezuinigingen op het OV zijn opgenomen.

[0:48:23] Deze moeten worden afgewend.

[0:48:26] De staatssecretaris beloofde mij bij de begrotingsbehandeling dat hij in gesprek zou gaan met de vervoersregio's, met de wethouders van de getroffen dorpen.

[0:48:34] Dat was de enige zekerheid die hij mij en de inwoners van ons land kon bieden.

[0:48:38] Mijn vragen.

[0:48:39] Hoe staat het met deze gesprekken?

[0:48:41] Wat hebben deze opgeleverd?

[0:48:43] Behalve begripvol geknik.

[0:48:45] Wat gaat hij met de opgehaalde input doen?

[0:48:48] Hoe bereidt de staatssecretaris zich voor op onderhandelingen over de voorjaarsnota?

[0:48:52] Van mij mag het betaald worden uit het eigen risico bijvoorbeeld.

[0:48:57] Meer dan 4 miljard wordt er op stuk geslagen.

[0:00:00] 110 miljoen eruit voor de BDU.

[0:49:03] En dan heb je nog steeds meer dan een halvering van het eigen risico.

[0:49:06] En dan kun je tenminste en met een betaalbaar eigen risico met de bus naar het ziekenhuis.

[0:49:12] Voorzitter...

[0:49:15] Heeft hij zijn eigen partijgenoten en de coalitie eigenlijk al bewerkt om zich eens wat hartelijker op te stellen jegens de busreiziger uit Rokanje, ik noem het al, of Almere?

[0:49:23] En is er eigenlijk een impactanalyse van de bezuinigingsslag, van zowel de OV-hereiking als de BDU-bezuinigingsslag gemaakt?

[0:49:30] Welke reizigers en waar gaat deze bezuiniging het meeste pijn doen?

[0:49:33] Klopt het dat dit vooral in de regio met beperkte gebruik te rustige lijnen het geval zal zijn?

[0:49:39] En is de minister bereid een bereikbaarheidsanalyse op te stellen?

[0:49:43] En is het effect op de filendruk op snelwegen in kaart gebracht?

[0:49:46] Wat zijn de effecten op de vervoersarmoede?

[0:49:48] Kan de minister het Kim-vragen dit in kaart brengen?

[0:49:51] En over de prijsstijging bij de NS zou ik de staatssecretaris... de gevolgen voor een toekomstig aantrekkelijk spoorproduct in kaart willen zien.

[0:49:58] En ook de shift van de trein naar de auto in kaart willen hebben.

[0:50:02] De staatssecretaris kwam vorig jaar met geld voor de NS over de brug.

[0:50:05] Is zij weer bereid dat te doen voor komend jaar?

[0:50:08] Of is zijn begroting echt helemaal uitgeknepen?

[0:50:11] De NS heeft vooral behoefte aan structurele oplossingen.

[0:50:13] Is de staatssecretaris bereid daarmee te komen?

[0:50:16] Voorzitter, nog een punt over toegankelijkheid OV.

[0:50:19] Voor mensen met een beperking, dat blijft een enorm obstakel.

[0:50:21] Nog te vaak doen de liften bij ProRail het niet.

[0:50:24] Zijn de bushalters ongelijk, komt de reisassistentie niet opdagen...

[0:50:27] ligt een bestuursakkoord toegankelijk openbaar vervoer... waar mijn oud-collega Van der Graaf ook stevig aan heeft getrokken... en de provincies zijn inmiddels aan de slag met uitvoeringsplannen.

[0:50:35] Het tempo en de aandacht lijken echter wat te verslappen... en veel gemeenten hebben andere financiële sorgers aan het hoofd... dan het op hoogte brengen van bushalters.

[0:50:44] Hoe waarborgt de staatssecretaris de voortgang van het verbeteren van de toegankelijkheid... en heeft hij scherp hoeveel extra investeringen er de komende jaren nodig zijn... en of hier voldoende budgetten voor beschikbaar zijn?

[0:50:54] Tot zover, voorzitter.

[0:50:55] Dank u wel.

[0:50:56] De heer Pierik namens de WWB gaat de gang.

[0:50:59] Ja, dank voorzitter.

[0:51:01] Voorzitter, het openbaar vervoer is deurige graad van het bereikbreid en economisch sterk in Nederland.

[0:51:07] Dagelijks maken meer dan een miljoen mensen gebruik van het openbaar vervoer om naar hun werk te gaan.

[0:51:13] Of om naar een studie te gaan of om te reizen.

[0:51:16] Het spoor verbindt stad en regio en vermindert de druk op onze wegen.

[0:51:20] We zien ook problemen.

[0:51:22] Het openbaar vervoer in de steden zit vaak overvol.

[0:51:24] En er is lang niet altijd een veilig openbaar vervoer.

[0:51:29] Dit vraagt om actie.

[0:51:30] We moeten inzetten op een beter OV, zowel in de stad als in de regio.

[0:51:34] Dat betekent meer treinen en bussen tijdens de spits in drukke gebieden, maar ook een solide basisnetwerk in de regio, zodat iedereen, ongeacht waar hij woont, kan rekenen op betrouwbaar en toegankelijk openbaar vervoer.

[0:51:48] Voorzitter, dat betekent ook dat er genoeg treinpersoneel moet zijn.

[0:51:52] En dat het treinpersoneel veilig moet kunnen werken.

[0:51:55] Want steeds vaker horen we verhalen van conducteurs, bouwers en machinisten die te maken hebben met intimidatie, verbale agressie en fysiek geweld.

[0:52:05] Dat is absoluut onacceptabel.

[0:52:08] Treinpersoneel moet hun werk kunnen doen zonder angst voor bedreiging of mishandeling.

[0:52:13] We moeten dus inzetten op een betere bescherming van mensen die het OV draaiende houden.

[0:52:20] Meer toezicht, snellere handhaving en strengere maatregelen tegen geweldplegers is noodzakelijk.

[0:52:26] Vraag aan de staatssecretaris, hoe zorgen we ervoor dat de trein een plek blijft waar zowel reizigers als personeel zich veilig voelen, zonder dat we het OV veranderen in een zwaar beveiligd fort?

[0:52:38] Voorzitter, de BBB vindt het ook zorgelijk dat de NS zegt te balen van het besluit van het OM om niemand verder te vervolgen van de veronderstelde mishandeling van een NS-conducteur vorig jaar.

[0:52:51] Dit is wel een zeer afstandelijke reactie.

[0:52:54] Een medewerker wordt van de trap gegooid, geschopt, geslagen, loopt een gebroken arm op en het OM zegt onvoldoende bewijs.

[0:53:00] En wat het OS, de NS zegt, we balen ervan en leggen zich neer bij de uitspraak van het OM.

[0:53:07] Wat voor signaal wordt hier afgegeven aan het treinpersoneel?

[0:53:11] Geweld tegen treinpersoneel neemt al jaren toe.

[0:53:14] Meer dan duizend meldingen in 2023 en de trend is stijgend.

[0:53:19] Machinisten en conducteurs worden bespuugd, uitgescholden en mishandeld.

[0:53:23] En in plaats van pal achter hard personeel en mensen te gaan staan... en alles op alles te zetten om de vervolging af te dringen...

[0:53:30] accepteert de NS dit besluit.

[0:53:34] Daarom vraag ik de staatssecretaris om met de NS en het Openbaar Ministerie in gesprek te gaan om te onderzoeken hoe het geweld tegen OV-personeel voortaan beter aangepakt kan worden, welke concrete stappen de staatssecretaris kan ondernemen.

[0:53:49] En is de staatssecretaris bereid om extra maatregelen te nemen, zoals het verplicht stellen van bodycams voor conducteurs of extra cameratoezicht in treinen om bewijslast te versterken en zo geweldplegers sneller te kunnen vervolgen?

[0:54:02] De heer Perik heeft een interruptie van de uiting.

[0:54:05] Nou ja, voorzitter, de maat is inderdaad wat dat betreft vol.

[0:54:09] We zien te veel overlast.

[0:54:11] We zien dat het NS-personeel wordt geteisterd in die trein.

[0:54:16] En dat is echt verschrikkelijk.

[0:54:18] En dan hoor ik meneer Pierik zeggen... en er kwam toch nog wat achteraan, daar ben ik blij mee.

[0:54:22] Ik was bang dat hij even alleen zou zeggen... ga maar in gesprek, beste NS.

[0:54:25] Maar er kwam toch nog wat aan als het gaat om bodycamps.

[0:54:28] En dat delen wij.

[0:54:29] Maar de vraag is ook of meneer Pierik ook nog...

[0:54:34] En daarvan hebben we ook oproepen gezien.

[0:54:35] Onder andere van het personeel van NS.

[0:54:38] Om toch te gaan kijken.

[0:54:39] Want die BOA-status voor die hoofdconducteur is afgeschaft.

[0:54:43] Op verschillende redenen.

[0:54:44] Maar om toch het kabinet ook te vragen om dat te gaan heroverwegen.

[0:54:48] Of we dat niet toch weer moeten gaan doen.

[0:54:50] Om zo wel die veiligheid in de trein te kunnen vergroten.

[0:54:56] Voor de BBB is de veiligheid van treinpersoneel heel cruciaal.

[0:54:59] En alle middelen die gebruikt kunnen worden om die bewijslast te versterken, die zullen we onderstrepen.

[0:55:14] Voorzitter, dan de vijfkwartiersregeling van Ameland.

[0:55:19] Met deze dienstregeling is de puntualiteit verbeterd, maar de onvoorspelbare inzet van de tweede veerboot leidt alsnog tot onnodige onzekerheid.

[0:55:28] Deze onduidelijkheid leidt tot frustratie bij zowel bewoners als ondernemers.

[0:55:32] Kan de staatssecretaris aangeven hoe de inzet van de tweede veerboot transparanter wordt en dat de reserveringen mogelijk worden, zoals het ondernemersplatform Ameland dat vraagt?

[0:55:44] Voorzitter, dan de aansluiting van de sneldienst op het busvervoer in Holward.

[0:55:49] Dit kan beter.

[0:55:50] Reizigers die nu gebruik maken van de sneldienst moeten vaak wachten op de bus die aansluit op de reguliere veerdienst.

[0:55:57] De tijdswinst van de sneldienst gaat hiermee verloren.

[0:56:01] Hoe gaat de staatssecretaris de aansluiting van de sneldienst op het busvervoer in Holward verbeteren, zodat de reizigers niet onnodig lang toe verwachten?

[0:56:10] Tot zover, voorzitter.

[0:56:12] De heer Geenwis.

[0:56:14] Voorzitter, korte vraag.

[0:56:15] Telt elke regio of telde elke regio?

[0:56:19] Jip Erik.

[0:56:21] Voor de BBB telt nog steeds elke regio.

[0:56:23] En ik snap de vraag wel achter, deze korte vraag.

[0:56:29] We zullen in ieder geval ook het openbaar vervoer in de regio zo goed mogelijk moeten...

[0:56:37] blijven bevechten.

[0:56:38] En ik snap wel dat met minder geld dat moeilijker wordt.

[0:56:41] Maar ik denk wel dat de pijn met de budgetkortingen verzacht kunnen worden.

[0:56:46] En daar zullen we in ieder geval alles op alles zetten.

[0:56:56] Die vraag hebben we natuurlijk ook neergelegd bij de staatssecretaris.

[0:57:00] Die zal ook moeten zoeken naar mogelijkheden om het openbaar vervoer in de regio zo goed mogelijk te houden.

[0:57:09] Maar dat moet wel met minder geld.

[0:57:12] We kunnen het niet mooi maken en bezuinigen is natuurlijk nooit een mooi woord.

[0:57:16] En niemand is voor bezuinigingen, maar we moeten keuzes maken.

[0:57:19] De heer Heutink heeft dat ook al aangegeven, hoe lastig het is om keuzes te maken.

[0:57:24] En de BBB loopt niet voor die verantwoordelijkheid weg, dus die gaat ook die keuzes maken.

[0:57:29] Maar dan wel zoveel mogelijk met het oog op elke regio telt.

[0:57:34] Ja, ik zou bijna zeggen.

[0:57:36] Maar dit is toch geen bewuste keuze geweest van de onderhandelende partijen.

[0:57:40] Dit is toch een beblunder, zou ik bijna willen zeggen.

[0:57:43] Maar dat is een beetje flauw.

[0:57:43] Maar het is in ieder geval een formatiefout.

[0:57:46] Dat je wil bezuinigen op de specifieke uitkeringen.

[0:57:50] Omdat je zegt, we voegen het geld toe aan het gemeentefonds.

[0:57:53] En dan is er minder bureaucratische romslomp.

[0:57:55] En dan doen we dat met een budgetkorting van 10%.

[0:57:57] En dat middelt wel uit.

[0:57:58] En onder de streep heeft niemand er last van.

[0:58:00] Dat was de redenering.

[0:58:02] Maar die gaat niet op voor de BDU, want het geld gaat rechtstreeks naar vervoersregio's die dat gewoon rechtstreeks inzetten voor het betalen van de buschauffeurs, het laten rijden van de bussen.

[0:58:11] En er zit weinig nog ergens een soort van overhead van 110 miljoen die je zomaar wegschrapt.

[0:58:19] Met andere woorden, is dit niet gewoon een foutje?

[0:58:23] met hele grote dure consequenties, dat hersteld moet worden.

[0:58:26] In plaats van dat je je nu achter deze bezuiniging opstelt... want ja, we worden dan eenmaal geregeerd door tabellen in dit land... in plaats van door mensen van vlees en bloed.

[0:58:38] De BBB is er in ieder geval nooit voor om te regeren op basis van modelwerkelijkheid of tabellen.

[0:58:46] We zijn ook een partij van vlees en bloed, zou ik zeggen.

[0:58:49] En dat betekent dat we heel zorgvuldig volgen wat voor consequenties die budgetkorting heeft.

[0:58:57] En de staatssecretaris is daar ook volop mee bezig om te kijken wat voor gevolgen die budgetkorting heeft.

[0:59:04] En mocht onverhoopt blijken dat het ook voor de regio heel vervelende en ernstige gevolgen heeft, dan moeten we kijken hoe we dat kunnen repareren.

[0:59:13] Ja, dat vervolgt u betogen.

[0:59:14] Was u aan het einde van uw betogen gekomen?

[0:59:16] Ik was aan het einde van mijn betogen.

[0:59:17] Dank u wel.

[0:59:18] Dan is het nu het woord aan de heer Olgendijk van Nieuw Sociaal Contract.

[0:59:20] Ja, dank voorzitter.

[0:59:22] En ook voor Nieuw Sociaal Contract geldt dat het openbaar vervoer essentieel is voor de mobiliteit van heel veel mensen.

[0:59:27] En eerder werd deze Kamer geïnformeerd dat in 2025 het aanbod van openbaar vervoer niet minder hoeft te worden en dat de ticketprijzen kunnen worden gedrukt.

[0:59:35] Maar voordat ook de heer Genwis mij interrumpeert op dit punt, dat danken we inderdaad aan een abonnement vanuit deze Kamer, zeg ik wel.

[0:59:41] Niet zozeer aan het vorige kabinet, maar wel vanuit deze Kamer van mevrouw Bikker.

[0:59:45] Dat breed is ondersteund, waardoor we ook deze impuls hebben kunnen geven aan het regionaal OV.

[0:59:50] En er waren ook zelfs vorig jaar goede plannen voor verbetering.

[0:59:53] Zo werd in Friesland de dienstregeling uitgebreid.

[0:59:56] Nu hangt die spukkorting van 10% op de BDU.

[0:59:58] De stadsregio is wel boven het hoofd per 26.

[1:00:00] En dinsdag kregen we als Kamercommissie een petitie van de vervoersregio Amsterdam.

[1:00:05] En de zorgen zijn groot.

[1:00:07] Eerder gaf de staatssecretaris aan die zorgen ook goed te begrijpen.

[1:00:10] En dat hij in gesprek zou gaan over de gevolgen van die korting.

[1:00:13] En net als een aantal collega's ben ik ook zeer benieuwd hoe het staat met die gesprekken.

[1:00:17] Wat dat heeft opgeleverd, ook concreet.

[1:00:20] Dan beginnen we natuurlijk wel met de effecten.

[1:00:23] De staatssecretaris heeft ook toegezegd om in kaart te brengen wat die effecten zijn.

[1:00:26] Dan horen we de burgemeester van Zaanen zeggen dinsdag... ja, het is in ieder geval een prijsverhoging van 11,7 procent.

[1:00:33] Volgens mij moet het uit de lengte of de breedte.

[1:00:36] Maar is dat negatief?

[1:00:37] Lijkt mij.

[1:00:38] En tegelijkertijd weten we dat vanuit die bikkergelden nog 150 miljoen werd verdeeld.

[1:00:43] Voor een deel is dat al ingezet, voor een deel nog niet.

[1:00:45] Kan de staatssecretaris aangeven in hoeverre dat voor de stadsregio's al wel was bestemd...

[1:00:50] En wat dan resteert ook aan toch een harde bezuiniging.

[1:00:53] En wat de effecten daar dan van zijn.

[1:00:55] Ik denk dat het goed is dat we ook vandaag helder krijgen wat precies die effecten zijn.

[1:00:59] We moeten niet doemdenken.

[1:01:01] Maar als het een korting is, dan links of rechtsom zal dat effecten hebben.

[1:01:04] En het is goed om dat ook scherp te krijgen.

[1:01:06] En dan vervolgens zou mijn vraag ook zijn.

[1:01:08] Als die gevolgen groot zouden zijn.

[1:01:11] Wat gaat dan de staatssecretaris doen richting de voorjaarsnota?

[1:01:13] Want dat is het eerste moment.

[1:01:15] En het kabinet is aan zet.

[1:01:18] Ja, voorzitter.

[1:01:19] Logische vraag.

[1:01:20] Maar ik weet dat de heer Olga van Dijk ook zelf goed kan rekenen.

[0:00:00] 300 miljoen structureel erbij voor de regionale V. Daarvan is om en nabij 158 miljoen via de BDU bij de metropoolregio's terechtgekomen.

[1:01:35] Dus de grote steden en de dorpen daaromheen.

[1:01:38] Daarvan is het leeuwendeel ingezet om de prijzen, die toen ook al met dubbele cijfers dreigden te stijgen, te bevriezen.

[1:01:48] Dus de prijzen zijn niet gestegen.

[1:01:49] Dus het grootste deel van het geld, van die 158 miljoen, is in het dempen van de prijs gaan zitten.

[1:01:55] En er zou voor een resterendeel de buslijnen overeind worden gehouden.

[1:01:59] Misschien wel een enkele tram extra gereden gaan worden.

[1:02:03] En het was geen sinecure, want na corona was het reizigerspel nog niet helemaal op peil.

[1:02:09] En de prijzen en de lonen, alles steeg wel hard door.

[1:02:14] Dus onder de streep weten, gewoon als je 110 miljoen daar weer vandaan trekt...

[1:02:18] terwijl er meer dan 110 miljoen is gaan zitten in prijsdaling en minder daarvan in extra bussen of de overrenthouder van buslijnen, dan kom je dan onder de streep toch vele tientallen miljoenen tekort.

[1:02:30] Dat is toch een vrij eenvoudige som, omdat het geld niet wordt verbrand, maar echt is ingezet.

[1:02:36] Ja, voorzitter.

[1:02:36] Ik wil de heer Grimwist natuurlijk niet rekenkundig naar de kroon steken.

[1:02:39] Een kleine poging misschien toch doen.

[1:02:42] Wat ik heb begrepen is dat de helft van die 300 miljoen, dus meer breed, is gaan zitten in het drukken van die prijzen.

[1:02:48] Vorig jaar, op zich heel mooi, is er gewoon geen tariefstijging geweest in het regionaal OV.

[1:02:52] En dit jaar iets meer dan 3%, maar echt lager dan de inflatie.

[1:02:55] Laten we dat ook even hier gewoon noemen.

[1:02:57] Dat is gewoon heel positief geweest voor het regionaal OV.

[1:02:59] En dat hebben we te danken aan dat amendement.

[1:03:01] En vervolgens, als de helft van die 300 miljoen is gaan zitten... in die tariefmatiging, zou je kunnen zeggen... dan is volgens mij de helft van het budget over voor anderen.

[1:03:11] We hopen natuurlijk op een verbetering.

[1:03:13] Nu dreigt dit.

[1:03:14] Dus als ik de rekensom volg van de heer Grimweers... en dat hoor ik dus graag van de staatssecretaris... die de exacte rekenmeest natuurlijk tot zijn beschikking heeft... dan is denk ik de helft van dat bedrag daar ongeveer ook in gaan zitten.

[1:03:25] En dan zou er nog wel steeds zo'n 75 miljoen over zijn... voor een verbetering voor die stadsregio's.

[1:03:31] Dat is te weinig als je daar 110 miljoen natuurlijk nu moet korten.

[1:03:33] Dus ik hoor ook graag daarmee hoe dat probleem wordt gezien en wat dat dus betekent.

[1:03:36] Dus in zoverre heb ik die vraag ook, maar ik wil hem wel exact vandaag hopelijk duidelijk krijgen.

[1:03:42] Voorzitter, dan de stadsregio Amsterdam, dat hoorden we ook, zorgt ook voor het vervoer in Edam.

[1:03:46] Volendam, zeg ik tegen mijn rechterbuurman, om maar eens wat te zeggen.

[1:03:50] En ik vermoed dat deze staatssecretaris en het kabinet steun vindt dan ook de dorpskernen van die gemeente ook goed bereikbaar moeten blijven.

[1:03:56] Ziet de staatssecretaris het belang van de stadsregio voor dit landelijk gebied?

[1:03:59] En heel concreet, hoe geeft hij dan invulling aan die afspraak uit het hoofdlijnakkoord om het busvervoer tussen dorpskernen in het landelijk gebied te verbeteren?

[1:04:07] Even los van dit hele vraagstuk, interessant, hoe wordt daar dan wel opgestuurd om daar invulling aan te geven?

[1:04:12] En niet alleen in die stadsregio's zeg ik dan ook, ook in natuurlijk die andere gebieden, want ook voor NSC telt elke regio.

[1:04:18] En heel concreet ook hier, ik vergat hem net te vragen bij de effecten.

[1:04:23] Wij hoorden ook dat het juist in de stadsregio's waarschijnlijk het hardste neer gaat komen in die landelijk gebieden, 20%, omdat het heel moeilijk is om dat in die steden te doen.

[1:04:31] Nou, ik hoor graag of dat ook zo is, dus of de pijn dan ook nog eens extra daar wordt gevoeld.

[1:04:36] Voorzitter, dan waren er ook nog onlangs problemen in Zuid-Holland met Q-bus, doordat de nieuwe elektrische bussen niet geleverd worden.

[1:04:42] Er gingen zelfs al stemmen op voor provinciale inbesteding.

[1:04:45] En de heer De Hoop en ik komen daar snel op terug met onze initiatiefwet.

[1:04:48] Voor nu vooral de vraag aan de staatssecretaris in hoeverre asset transfer, dus op het moment dat je de volgende concessie neemt, in elk geval de bussen van de voorganger overneemt, misschien een oplossing is voor die problemen.

[1:04:59] Wat zijn de ervaringen daarmee?

[1:05:00] Wordt dat al gestimuleerd?

[1:05:01] Ik hoor graag hoe de staatssecretaris daarnaar kijkt.

[1:05:05] Het hoofdlijnenakkoord vraagt de veiligheid in het openbaar vervoer ook te verbeteren.

[1:05:09] De collega's vroegen er al naar en dat is ook hard nodig, gezien de vele incidenten.

[1:05:13] De Kamerbrief kraait victorie dat sprake is van een kleinere stijging van aangiftewaardige incidenten ten opzichte van eerdere jaren.

[1:05:21] Maar ja, dat is natuurlijk nog steeds een stijging.

[1:05:23] En we willen natuurlijk een daling, zou ik denken.

[1:05:25] En deelt de staatssecretaris die ambitie?

[1:05:28] En vorige week bleek dat het OM wegens gebrek aan bewijs... niemand vervolgd wordt na de aangifte van de mishandeling van een NS-conducteur.

[1:05:34] En ik ga niet treden in die afweging van het OM.

[1:05:36] Maar het roept wel de vraag op of er voldoende cameratoezicht is.

[1:05:39] Heeft elke trein en elk station nu camera's?

[1:05:41] En zo niet, wordt eraan gewerkt, is mijn vraag aan de staatssecretaris.

[1:05:45] Het hoofdlijnakkoord stelt dat op basis van vrijwilligheid hoofdconducteurs een bodycam moeten kunnen dragen.

[1:05:50] De PVV vroeg daar zojuist ook naar.

[1:05:52] In de Kamerbrief staat dat dit besluit aan de NS is en dat zij in 2025 hier een besluit over nemen.

[1:05:58] Maar dat vind ik toch wel bijzonder.

[1:06:00] Als nou vier partijen dit opnemen in een hoofdlijnakkoord, dan moet je dat toch links of rechtsom mogelijk te maken zijn.

[1:06:05] En graag een toezegging van de staatssecretaris dat die er werk van gaat maken.

[1:06:09] Voorzitter, zwartrijders zijn de grootste aanleiding voor agressiviteit.

[1:06:12] Er is onderzoek gedaan door INW en in november 2024 hebben vervoerders concrete aanbevelingen gekregen in het verhogen van de betaalmoraal.

[1:06:21] Maar wat doen die regionale vervoerders daar vervolgens mee, is mijn vraag.

[1:06:25] Voorzitter, tot slot nog kort over OVP.

[1:06:27] En vorige week kreeg ik een mail dat mijn eigen OV-chipaccount is verwijderd.

[1:06:32] Nou ja, nu red ik me wel, maar hoe zit het dan met die minder digivaardige ouderen?

[1:06:37] Eerder kreeg NSC de toezegging van de staatssecretaris voor een kosteloze overstapservice... waarbij de OV-chipkaart wordt vervangen door een nieuwe OVP-pas.

[1:06:44] We lezen nu alleen dat oudere doelgroepen worden betrokken.

[1:06:47] Op zich mooi, maar hoe zit het nou precies?

[1:06:49] En graag een verduidelijking ook vanuit die toezegging die als afgedaan wordt beschouwd.

[1:06:53] En is vertraging in de overstap?

[1:06:55] Die is er, maar kan de staatsstrijders tot slot als laatste vraag aangeven... hoe lang die twee systemen dan nog naast elkaar blijven bestaan?

[1:07:00] Dank u wel.

[1:07:03] Ja, voorzitter.

[1:07:04] Ik heb goed proberen te luisteren naar de bijdrage van meneer Van Dijk.

[1:07:08] Met name over de BDU-gelden ook.

[1:07:09] En daar schetste hij, volgens mij als ik hem goed begreep... niet alleen in de grote steden heeft het consequenties... maar ook de gemeenten eromheen.

[1:07:16] En ik proefde eigenlijk een soort prioritering van hem.

[1:07:19] Dat hij zei, maar misschien heb ik het verkeerd begrepen... zorg nou dat je die dorpen daaromheen zo min mogelijk raakt... binnen die bezuiniging die daar gaande is.

[1:07:28] Heb ik het dan goed geïnterpreteerd?

[1:07:29] De heer Van Dijk.

[1:07:30] Ja, voorzitter, mijn fractie heeft zijn handtekening gezegd onder het hoofdlijnakkoord en die staat.

[1:07:35] En daar staat gewoon in dat we het vervoer tussen dorpskernen in het landelijk gebied willen verbeteren.

[1:07:40] En ik denk dat ik daar ook deze gebieden toe kan rekenen voor een deel.

[1:07:44] En in die zin lijkt mij het ook goed dat we er met z'n allen naar streven om juist daar zoveel mogelijk, als er kaalslag zou zijn of als er daar buslijnen zouden uitvallen, dat we dat zoveel mogelijk toch proberen te voorkomen.

[1:07:56] En sterker nog, de ambitie, dat was mijn vraag, ook proberen waar te maken om het zelfs te verbeteren.

[1:08:01] Ja, want voorzitter, wat ik het lastige daaraan vind, is dat je dan de lijnen in de stad laat concurreren met de lijnen er net omheen.

[1:08:09] En dat je dan daar een prioritering in geeft.

[1:08:10] En ik zou het jammer vinden dat mensen die in de stad wonen, net in een buitenwijk, die ook heel erg belang hebben bij het openbaar vervoer, dan niet gezien worden, zodat het dan in Edam-Volendam of in Lansingerland dan net voorkomen wordt.

[1:08:23] Ik hoop dat de heer Hoge van Dijk het met mij eens is dat we dat niet tegen elkaar uit zouden moeten spelen.

[1:08:28] Heel erg bedankt.

[1:08:28] Nou, voorzitter, dat zie ik toch wel iets anders.

[1:08:31] En ook ten principale is het heel gebruikelijk dat je bij concessies... dat er in één concessie, in één concessiegebied... gewoon, ja, misschien wel degelijk goede inkomsten zijn te genereren.

[1:08:41] Je ziet het bijvoorbeeld bij de Wadden ook, oost en west.

[1:08:43] Dan zie je dat ook wel.

[1:08:44] De ene verbinding is verliefslatend, de andere is winstgevend.

[1:08:48] En ik vind het helemaal niet zo gek dat als je in de binnenstad gewoon goed vervoer kan draaien, daar ook misschien wel winst op kan draaien.

[1:08:54] Dat je die winsten vervolgens inzet om te zorgen dat elementaire lijnen, juist in dat buitengebied, blijven bestaan.

[1:09:00] Ook vanuit brede welvaart, de bereikbaarheid van essentiële voorzieningen.

[1:09:05] Ja, voorzichtig, maar dat is iets anders.

[1:09:07] En nu was het zo, er zijn bezuinigingen.

[1:09:09] Welke vinden we minder erg?

[1:09:11] En daar zou ik eigenlijk niet aan mee willen doen.

[1:09:12] Maar ik zou dan toch een andere vraag aan de heer Ocht van Dijk willen stellen.

[1:09:15] Want hij zei in dat akkoord staat... we moeten zorgen dat het openbaar vervoer in de regio verbeterd wordt.

[1:09:21] Ik heb het afgelopen jaar nog niet gezien en ik zou graag van de heer Olga van Dijk horen op welke twee, drie manieren hij dan gezien heeft dat dit kabinet dat afgelopen jaar gedaan heeft.

[1:09:29] Want ik heb het niet gezien.

[1:09:30] Ik wil heel graag dat het wel lukt.

[1:09:32] Maar misschien kan de heer Olga van Dijk mij daarin helpen waar dat dan wel gebeurt is de afgelopen periode.

[1:09:38] Nou, voorzitter, ik denk dat de Kamer een klein beetje heeft moeten helpen.

[1:09:40] Maar dat we in ieder geval een aantal dreigende elementen hebben kunnen mitigeren.

[1:09:45] We hebben het gehad over de prijzen bij de NS.

[1:09:48] Mijn fractie heeft daar keer op keer naar gevraagd, allerlei voorstellen ook aangedaan.

[1:09:51] Uiteindelijk heeft de staatssecretaris in ieder geval de prijsstijging van 12% kunnen terugbrengen tot 6% en een klein beetje.

[1:09:59] Iets lager, zeg ik daarbij, dan de gemiddelde contractloonstijging.

[1:10:03] Dus verbetering is niet, maar het is in ieder geval geen verslechtering.

[1:10:06] Het OV hebben we al genoemd.

[1:10:07] Dat hebben we te danken aan het amendement Bikker.

[1:10:08] Maar het regionaal OV is vorig jaar en ook dit jaar dus een kleinere prijsstaging.

[1:10:13] Dat is winst.

[1:10:15] Wij hopen ook, er zijn plannen in de stijgers gezet.

[1:10:17] Het kabinet is zeven, acht maanden bezig.

[1:10:19] Laten we ze nog wel een paar maanden ook de tijd geven om dat verder uit te werken.

[1:10:21] Op het gebied van internationale treinen, op het gebied van de Neder-Saxonlijn.

[1:10:24] U weet, en de Lelylijn, hoe mijn fractie daaraan trekt, dat wij echt die plannen verwachten bij de voorjaarsnota in richting de zomer.

[1:10:31] ...dat daar echt stappen worden gezet, ook door dit kabinet.

[1:10:35] Dank u wel.

[1:10:35] Afrondend.

[1:10:36] Ja, afrondend.

[1:10:37] Kijk, voorzitter.

[1:10:39] Wat ik ingewikkeld vind is... ...we hebben een bezuiniging gezien bij de SOF-gelden.

[1:10:43] We hebben een bezuiniging gezien bij de BDU-gelden.

[1:10:45] De 1,3 miljard bij Zuidasdok.

[1:10:47] Vorig kabinet heeft dat veroorzaakt, maar is ook nog niet opgelost.

[1:10:50] En de heer Olga van Dijk heeft het nu over de Neder-Zakselijn-Ledilijn.

[1:10:52] Die besluitvorming zou vorig jaar al plaatsvinden eigenlijk.

[1:10:56] En wat ik hoop is dat NSC, net als de ChristenUnie in de vorige periode, bereid is om binnen het kabinet dan ook met de oppositie samen te werken.

[1:11:03] Om dan toch iets anders voor elkaar te krijgen.

[1:11:05] Want ik heb in het vorige kabinet ook heel hard oppositie gevoerd.

[1:11:08] Waardoor het toen lukte om samen met de ChristenUnie op te trekken om wat te veranderen.

[1:11:12] En ik mis nu nog bij NSC, wat de ChristenUnie in de vorige periode wel deed...

[1:11:16] Op het moment dat je het zo belangrijk vindt, moet je ook een keer met de oppositie optrekken om een voorstel te doen om dat te voorkomen.

[1:11:21] En ik wil graag een NRC vragen.

[1:11:22] Bent u daar nu een keer toe bereid om met ons op te trekken om die bezuiniging op het regionaal V echt te voorkomen?

[1:11:28] Heel erg bedankt.

[1:11:29] Ja, voorzitter, ik vind wel dat we dat dan in de goede volgorde moeten bekijken.

[1:11:32] We zijn hier als Kamer bij elkaar om het openbaar vervoer te bespreken... en ook de uitdagingen die er zijn.

[1:11:37] En tegelijkertijd hebben we hier een staatssecretaris namelijk het kabinet zitten... die moet besturen en die moet zorgen dat die uitdagingen het hoofd worden geboden.

[1:11:46] We hebben vanuit de NSC een aantal dingen genoemd.

[1:11:48] Er zijn budgetuitdagingen.

[1:11:51] En dan gaat het ook over keuzes maken.

[1:11:52] En volgens mij wat wij vandaag moeten doen als Kamer... is om deze staatssecretaris nog eens heel indringend mee te geven... wat wij verwachten van hem.

[1:11:59] Wat wij verwachten richting de voorjaarsnota.

[1:12:01] Het gaat hier om een bezuiniging per 2020.

[1:12:03] Het gaat om het starten van een meertverkerning zo snel mogelijk.

[1:12:07] We hopen voor de zomer bij voorjaarsnota.

[1:12:09] Dan is het denk ik goed dat we als Kamer helder maken... wat zijn de prioriteiten.

[1:12:12] Want we moeten ook eerlijk zijn.

[1:12:14] Niet alles kan overal.

[1:12:15] Het budget is beperkt.

[1:12:17] Vanuit NSC heb ik hier zojuist op interruptie aangegeven.

[1:12:20] Ik herhaal dat nu, hoe die prioritering zit.

[1:12:22] Wij zeggen tegen deze staatssecretaris links of rechtsom... die Mirt Verkenning Nederlandse Sakslijn moet gewoon starten.

[1:12:27] Dat is onze topprioriteit.

[1:12:28] Daarachter komt wel degelijk heel snel ook de zorgen die wij hebben over de ticketprijzen.

[1:12:33] Over het HV, de effecten gaan we vandaag horen over dat stadsvervoer.

[1:12:37] Maar ik zeg hier wel, het is wel wat ons betreft in die volgorde niet alles zou kunnen.

[1:12:43] Maar dat zijn wel de dingen die wij in ieder geval nu mee willen geven vandaag aan deze staatssecretaris.

[1:12:46] En dan verwachten we dat hij zijn stinkende best gaat doen richting die voorjaarsnota.

[1:12:49] Die rol heeft hij om het voor elkaar te boksen.

[1:12:56] Dank u wel, voorzitter.

[1:12:57] Ik hoorde net aan het einde van de betoog van de heer Van Dijk van NSC... als vier partijen het opnemen in een hoofdlijnakkoord... dan moet het linksom, rechtsom mogelijk gemaakt worden.

[1:13:08] Ik lees inderdaad ook in het regeerakkoord... dat het ook de bedoeling is om fors te investeren in het OV... om dat betaalbaar te maken.

[1:13:15] En tegelijkertijd zie ik nu dat er plannen zijn voor de bezuinigingen in de BDU.

[1:13:19] Dus ik vraag me af wat die handtekening daadwerkelijk waard is...

[1:13:24] Wil van Dijk, kort antwoord graag.

[1:13:25] Ja, voorzitter, ik heb net ook betoogd dat het dan begint met wat die effecten daadwerkelijk zijn.

[1:13:29] En ik heb ook aangegeven dat we volgens mij niet moeten doemdenken, ook eerlijk moeten zijn.

[1:13:33] Het dreigt niet dat mensen morgen hun baan vliezen.

[1:13:35] Dat is niet aan de hand.

[1:13:36] Er zijn een aantal investeringen geweest, daar hebben we het over gehad.

[1:13:39] En dat moeten we bij elkaar in beschouwing nemen.

[1:13:42] En dan hoor ik zo dadelijk graag van de staatssecretaris wat die effecten dan daadwerkelijk zijn van die effecten.

[0:00:00] 110 miljoen op de BDU.

[1:13:49] En dan kunnen we ook met elkaar kijken.

[1:13:51] Wat zijn de effecten?

[1:13:52] En wat kan die staatssecretaris daar vervolgens aan doen?

[1:13:54] En is dat dan acceptabel?

[1:13:57] Dank u wel.

[1:13:59] Ja, voorzitter.

[1:14:01] Ik hoor veel vanuit de coalitie over wat zijn die effecten.

[1:14:05] Terwijl heel veel mensen zich al hebben laten horen wat die effecten zullen zijn.

[1:14:11] En ik hoor nog weinig plannen vanuit de coalitie.

[1:14:15] Het wordt wel de hele tijd over de schutting heen gegooid.

[1:14:18] En nu ook richting de sector, dat de sector dat maar moet oplossen.

[1:14:22] Ik vraag me af of de heer Van Dijk dit goed bestuur vindt.

[1:14:26] De heer Van Dijk.

[1:14:29] Ja, goed, besturen is vooral de rol laten die ze hebben.

[1:14:32] En deze staatssecretaris moet besturen.

[1:14:34] En wij als Kamer moeten hem controleren en kunnen hem suggesties meegeven.

[1:14:37] En dat doen we vandaag.

[1:14:39] Het woord is aan mevrouw Veldman van de VVD.

[1:14:43] Dank u voorzitter.

[1:14:44] Voor het OV, met name op het spoor, wordt gewerkt aan de grootste onderhoudsopgave ooit.

[1:14:49] ProRail heeft de komende jaren vele onderhoudsprojecten aangekondigd.

[1:14:52] Op vele trajecten zullen treinen buiten dienst worden gehaald.

[1:14:55] Het belang van vaart maken is groot, omdat achterstallig onderhoud een nog groter risico vormt voor uitval.

[1:15:01] Maar te strakke interpretatie van aanbestedingsregels en lange doorlooptijden door ecologische onderzoeken veroorzaken vertraging.

[1:15:08] Hier heeft ProRail last van.

[1:15:10] Hier heeft de reiziger last van.

[1:15:11] En mijn vraag aan de staatssecretaris is hoe hij ervoor gaat zorgen dat de procedures kunnen worden bespoedigd.

[1:15:17] Zodat sneller gewerkt kan worden en innovaties beter ingezet kunnen worden.

[1:15:21] Innovaties die het werken aan het spoor gemakkelijker maken en die het mogelijk maken om het personeelstekort het hoofd te bieden.

[1:15:29] Voorzitter, dan veilig reizen met het OV.

[1:15:32] Dit is inmiddels niet meer vanzelfsprekend, helaas.

[1:15:35] Er zijn genoeg mensen, meestal meisjes en vrouwen, die inmiddels het OV s'avonds vermijden, omdat ze zich onveilig voelen, de overlast beu zijn.

[1:15:44] Ik zie dat er allerlei acties worden genomen, maar vaak duurt het allemaal erg lang.

[1:15:48] Terwijl de staatssecretaris bezig is met een bestuurlijke evaluatie van het convenant sociale veiligheid in het OV, hebben de conducteurs van de NS nog steeds geen bodycam.

[1:15:57] Ervaren reizigers stations als onveiliger dan vorig jaar?

[1:16:01] En werkt het doorgeven van een reisverbod voor overlastgevers van de ene naar de andere vervoerder nog niet?

[1:16:08] Waarom laat het besluit van de NS om conducteurs uit te rusten met bodycams zo lang op zich wachten?

[1:16:14] Andere vervoerders werken hier al mee.

[1:16:16] Het werkt preventief en kan helpen bij bewijslast.

[1:16:20] En kan de staatssecretaris met de NS in overleg gaan over de effectiviteit van het mobiele alarmnummer in de trein?

[1:16:26] Hoewel het initiatief te prijzen is, hoor je geregeld mensen over hun vervelende ervaring met dit alarmnummer.

[1:16:31] Tegen verbale agressie en kooksnuivende figuren wordt niets gedaan.

[1:16:36] Want, ik citeer de reactie in de app, de conducteur komt niet langs want wij sturen niet op zijn ronde in de trein.

[1:16:42] En dit is helaas de standaard communicatie van jongeren.

[1:16:47] Is de staatssecretaris met mij eens dat het alarmnummer in de trein op deze wijze eigenlijk schijnveiligheid biedt?

[1:16:52] En hoe zou dit beter kunnen?

[1:16:55] En voorzitter, deze week kwamen cijfers naar buiten over de stations in de zogenaamde stationsagenda.

[1:17:01] Leuk dat men druk bezig is met modulaire, duurzame en energieopwekkende fietsenstallingen.

[1:17:06] Leuk dat er in stations plaats is voor cultuur en verbinding.

[1:17:10] Dat stations gasloos worden en dat afvalscheiding steeds beter gaat.

[1:17:14] Maar ik lees dat stations slecht scoren als het gaat over het veiligheidsgevoel van mensen.

[1:17:19] En dat in 2024 vrouwen zich in nog meer stations onveilig voelen dan het vorig jaar.

[1:17:26] Dit zou prioriteit moeten zijn.

[1:17:28] Wat gaat de staatssecretaris doen om dit tijd te keren en om echt het verschil te maken?

[1:17:34] Voorzitter, afgelopen maand hebben raadsfracties van 20 gemeenten aan de bel getrokken bij ProRail over defecte liften op stations.

[1:17:40] Mensen die zijn veroordeeld tot een defecte lift moeten omreizen en worden geconfronteerd met onwerkbare situaties.

[1:17:46] Er zijn nog steeds geen oplossingen.

[1:17:49] Waarom zijn onderdelen langdurig niet op voorraad?

[1:17:52] Dan hadden ze toch al een keer op voorraad moeten zijn?

[1:17:55] En hoezo minder dan 10 liften zijn langdurig defect als 20 gemeenten aan de bel trekken?

[1:18:00] Wat de VVD betreft moet dit echt anders.

[1:18:03] Hoe gaat de staatssecretaris hier concreet en op korte termijn verbeteringen aanbrengen?

[1:18:09] Deze coalitie heeft 2,5 miljard euro gereserveerd bovenop de 7,5 uit de vorige kabinetsperiode... voor bereikbaarheid en ontsluiting van nieuwe woningbouwlocaties.

[0:00:00] 10 miljard in de afgelopen drie jaar.

[1:18:21] Een groot deel van deze gelden gaat naar nieuwe OV-lijnen of verbeteringen van bestaande OV-lijnen.

[1:18:27] Hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat dit bij de locaties terechtkomt waar dit het hardst nodig is?

[1:18:32] Hoe gaat hij het geld verdelen?

[1:18:34] Welke regels hanteert hij daarbij?

[1:18:36] En hoe kan het geld zo spoedig mogelijk besteed worden bij de woningbouwlocaties die in de pijplijn zitten?

[1:18:42] En voorzitter, welk beeld heeft de staatssecretaris van hoe de bezuinigingen in de Bedeur op het OV neerslaan in de praktijk?

[1:18:49] Daar zijn zojuist ook al vragen over gesteld.

[1:18:52] Hij heeft bij de begrotingsbehandelingen aangegeven hierover gesprekken te gaan voeren met de OV-partijen.

[1:18:56] En wat is hieruit gekomen?

[1:18:58] gaat de staatssecretaris ook zelf kijken naar creatieve oplossingen voor de bereikbaarheid.

[1:19:03] Bijvoorbeeld door de muren weg te halen tussen de verschillende potjes geld die er zijn... voor WMO-vervoer, doelgroepenvervoer en openbaar vervoer.

[1:19:12] Je gaat dan slim kijken naar een combinatie van deze vervoersmogelijkheden.

[1:19:16] Juist in gebieden waar minder bussen rijden.

[1:19:21] Je gaat dan slim kijken naar een combinatie van vervoersmogelijkheden.

[1:19:23] Dat zei ik, sorry.

[1:19:24] Ik was even afgeleid.

[1:19:25] Ik dacht dat ik hier iets hoorde.

[1:19:27] Nee, de hoop zei buiten de microfoon dat u het over dat punt... Ik vind het heel fijn als de hoop het af en toe ook een keer eet, voorzitter.

[1:19:37] Dat dit niet had gehoeven, ben ik het ook wel weer mee eens.

[1:19:42] Ik zag mooie voorbeelden van dit soort projecten in de Achterhoek en in Zeeland.

[1:19:46] Of zet zelfs gewoon een taxi in, omdat dat doelmatiger is en we geen lege of bijna lege bussen willen laten rijden.

[1:19:53] Hoe gaat de staatssecretaris deze mogelijkheden inzetten?

[1:19:55] Heeft hij een beeld van wat hiervoor nodig is?

[1:19:58] Bijvoorbeeld de aanpassing van de wet personenvervoer.

[1:20:00] Dank u wel, voorzitter.

[1:20:01] Dank u wel.

[1:20:02] Ik heb toch nog één optie van dit op.

[1:20:04] Ja, voorzitter, ik herhaal het hier maar even.

[1:20:06] Ik ben het heel erg eens met dit punt van mevrouw Velpen om echt te kijken hoe kunnen die doelgroepen met elkaar verbinden en daar de mogelijkheden binnen de wet personenvervoer voor zoeken.

[1:20:14] Dus heel erg fijn, want dan heb je ook meer mogelijkheden met het vervoer.

[1:20:17] En toch nog even richting die 2,5 miljard voor woningbouw.

[1:20:21] Supergoed dat dat geld door dit kabinet extra is uitgetrokken, vind ik echt.

[1:20:25] Maar we willen volgens mij ook dat op het moment als die infrastructuur er ligt... dat er ook daadwerkelijk bussen overheen kunnen rijden.

[1:20:31] En om dat financieel mogelijk te krijgen moet je misschien ook kijken... wat legt nou een hele grote claim bijvoorbeeld op het gebied van INW.

[1:20:38] En dan kijk ik bijvoorbeeld ook naar die accijnsverlaging.

[0:00:00] 1,2 miljard tot 1,5 miljard.

[1:20:42] Heel veel geld dat de VVD daar vrij heeft weten te spelen.

[1:20:45] Knap onderhandeld.

[1:20:46] Is mevrouw Veldman ook bereid om te kijken... misschien moeten we toch een deel van die claim ook beschikbaar stellen voor het openbaar vervoer?

[1:20:53] Mevrouw Veldman.

[1:20:56] Voorzitter, nee, zeker niet.

[1:20:58] We hebben vaker met elkaar debat gehad hier over die 1,2 miljard.

[1:21:01] Dat is lastenverlichting voor de mensen die hun auto gebruiken.

[1:21:05] En dat is nog steeds 70% van de kilometers in Nederland wordt met de auto afgelegd.

[1:21:10] En dat is ook voor heel veel mensen die gewoon iedere dag daarmee naar hun werk gaan.

[1:21:14] Dat is te prijzen, dat is hard nodig.

[1:21:16] En we vinden het fijn dat we daar een lastenverlichting op hebben kunnen realiseren.

[1:21:19] De heer De Hoop, kort.

[1:21:21] Voorzitter, ik ben het hier misschien ook wel deels mee eens.

[1:21:23] Dus dat die lastenverlichting er moet zijn voor elke modaliteit.

[1:21:28] Maar niet alleen voor de auto.

[1:21:29] En als ik dan zie dat de tickets 12% duurder worden bij het stadsvervoer.

[1:21:33] Misschien wel weer 15% met deze inflatie bij de NS.

[1:21:36] Zouden we dan daar niet ook een oplossing voor moeten vinden?

[1:21:41] Ja, voorzitter.

[1:21:42] Ik denk dat als je naar het huidige jaar kijkt... dat voor de NS volgens mij 40 of 42 miljoen beschikbaar is gesteld... om die prijsstijging te dempen.

[1:21:50] En vorig jaar is dat ook gebeurd.

[1:21:52] Dus dat is hoe daar wel naar gekeken is.

[1:21:54] En dat is denk ik ook goed om op die manier ernaar te kijken.

[1:21:58] Maar dan nog zullen er keuzes gemaakt moeten worden.

[1:22:02] Daar is het net ook al over gegaan.

[1:22:04] En om dan terug te vallen op... zou er wat uit die accijnsverlaging moeten komen... is dat niet een optiefonds.

[1:22:11] Oké, ik kijk naar de heer Gemmes.

[1:22:12] De heer Gemmes, de onbeperkte interruptie is niet oneindig.

[1:22:16] U gaat in de tiende interruptie beginnen.

[1:22:18] Zou u de inleidende beschietingen willen overslaan in uw vraagstelling?

[1:22:22] Nou, dat is goed.

[1:22:24] Op zich heb ik al aan de collega's van mevrouw Veldman wat vragen gesteld.

[1:22:28] En daar mag zij sowieso ongevraagd op antwoorden.

[1:22:30] Mijn vraag aan haar is nu... Zij leek twijfel te hebben bij de relatie tussen de bezuiniging op de BDU en woningbouw.

[1:22:42] Terwijl in stedelijk gebied weten we waar heel veel van deze woningen in de Randstad terechtkomen.

[1:22:48] Daar is grond duur.

[1:22:50] is een parkeernorm scherp om de betaalbare woningbouw mogelijk te houden.

[1:22:54] En de randvoorwaarde daarvoor is goed OV.

[1:22:56] Dus je kunt natuurlijk niet één op één zeggen... die honderdtien miljoen landt bij dat woningbouwproject.

[1:23:03] Maar in generieke zin kun je zeggen... de randvoorwaarde wordt zwakker gemaakt.

[1:23:08] En wat vindt mevrouw Velman daarvan?

[1:23:10] Dank u wel.

[1:23:12] Nou, voorzitter, ik denk dat je bij ieder nieuw project gewoon in de breedte moet kijken... naar hoe die woningen goed bereikbaar zijn.

[1:23:19] En hoe die woonwijken goed ontsloten kunnen worden.

[1:23:24] Maar wat ik vooral hoorde is... door deze bezuiniging zullen 300.000 nieuwbouwwoningen niet gerealiseerd kunnen worden.

[1:23:34] En dat is waar ik mijn opmerking over gemaakt heb.

[1:23:37] Want dan verwijs ik naar de 10 miljard in de afgelopen drie jaar...

[1:23:41] Die is bedoeld voor het goed ontsluiten van nieuwe woningen.

[1:23:45] En daarvan zeg ik, kijk nou alsjeblieft ook daarnaar.

[1:23:48] Daar willen we proberen nieuwe woningen, nieuwe woningbouwwijken, nieuwe wijken goed te ontsluiten.

[0:00:00] 10 miljard in de afgelopen drie jaar.

[1:23:57] Dus dat is waar ik vooral mijn punt van gemaakt heb.

[1:24:01] De heer Geenweers, nog een korte interruptie.

[1:24:02] Ja, voorzitter.

[1:24:03] Ja, maar het punt hierbij is... Kijk, die boodschap is natuurlijk stevig aangezet.

[1:24:06] Maar het punt is meer van als je in hoogstedelijk gebied... veel woningen bouwt met een scherpe parkeernorm... dan is een randvoorwaarde goed en eigenlijk altijd beschikbaar OV.

[1:24:18] En als je dat niet hebt, ga je eigenlijk op te weinig parkeerplaatsen... waarschijnlijk als alternatief te veel auto's krijgen.

[1:24:23] En dat is volgens mij de afrol die hier speelt... in zuidelijke en noordelijke Randstad.

[1:24:28] Mevrouw Veldman.

[1:24:30] Ja, als het over stedelijk gebied gaat, ook daar moet je denk ik kijken van... en dat is ook een van de vragen die ik aan de staatssecretaris heb gesteld.

[1:24:37] Hoe slaat dit neer, die bezuiniging in de BDU?

[1:24:39] Daar ben ik ook heel nieuwsgierig naar.

[1:24:42] En hoe verhoudt zich dan het stedelijk gebied tot andere gebieden?

[1:24:44] Dat zijn wel het soort vragen dat ik heb en waar ik een antwoord op hoop te krijgen.

[1:24:47] Dus dat is mijn vraag naar effect van die maatregel.

[1:24:52] Dank u wel.

[1:24:53] De heer Bemengen namens D66 voor uw inbreng.

[1:24:54] Gaat gauw.

[1:24:56] Dank u wel voorzitter.

[1:24:57] We kunnen ervoor kiezen om het OV de meest aantrekkelijke optie te maken om van A naar B te komen.

[1:25:02] Dat betekent betaalbaar OV, heel Nederland bereikbaar met het OV, met schone vervoersmiddelen.

[1:25:07] Geen auto's te pesten dus, maar het OV verbeteren.

[1:25:10] Dat is fijn voor de mensen.

[1:25:12] De prijzen aan de pomp zijn torenhoog.

[1:25:14] Dat zullen ze ook blijven.

[1:25:15] En het is ook fijn voor het klimaat.

[1:25:17] Als we het OV op deze manier zouden organiseren, zou staatssecretaris Jansen ook een goede bijdrage leveren aan de klimaatdoelen van dit kabinet.

[1:25:24] Onbedoeld misschien, maar niet minder effectief.

[1:25:28] D66 heeft in het verleden voorstellen gedaan, een Nederlandpas, waarmee je met vaste lage prijs in bus, tram, metro en trein

[1:25:35] door heel Nederland buitenspits kan reizen.

[1:25:38] Zo maken we reizen met het openbaar vervoer mogelijk voor meer mensen.

[1:25:42] Zo laten we nieuwe reizigers kennis maken met het openbaar vervoer.

[1:25:45] En zo maken we de overstap naar het openbaar vervoer aantrekkelijker.

[1:25:49] D66 wil investeren in een meer en beter openbaar vervoer.

[1:25:52] Laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen.

[1:25:55] We willen adequate financiering van gemeenten en provincies en meer OV-fietsen.

[1:25:59] Dit is fijn voor mensen, fijn voor schone lucht, fijn voor de wereld.

[1:26:04] Maar voorzitter... De spendeerdrift van mevrouw Kaag heeft een nieuwe gedaante aangenomen in de vorm van meneer Bamenga.

[1:26:15] We bespreken hier dus ook een budgetkortingbezuiniging van 110 miljoen euro.

[1:26:25] Tegelijkertijd zit meneer Bamenga hier miljoenen over de toonbank te smijten als het gaat om het invoeren van een Nederlandpas.

[1:26:34] En mijn vraag is, ziet meneer Bamenga hier een geldboom in deze ruimte staan?

[1:26:41] Voorzitter, volgens mij kiezen wij ervoor om te investeren in het OV.

[1:26:47] Ik dacht namelijk dat dat voor de PVV ook eigenlijk het plan was van het PVV.

[1:26:53] Dat staat namelijk ook in het regeerakkoord.

[1:26:56] Daar hebben zij een handtekening op.

[1:26:58] En wat zien we vervolgens?

[1:27:00] Het eerste mogelijke moment.

[1:27:02] Ze bezuinigen in de BDU gelden.

[1:27:05] En volgens mij is dat nou een typisch voorbeeld van het verbreken van beloftes.

[1:27:10] En daar is de PVV heel erg goed in.

[1:27:14] Nou, voorzitter, wat we vooral zien is dat D66 maar geld blijft uitgeven.

[1:27:20] Nog meer geld blijft uitgeven.

[1:27:21] Nog meer geld uitblijft geven.

[1:27:23] Zonder dat ze weten waar dat van betaald van moet gaan worden.

[1:27:28] Nee, sterker nog, als het aan D66 ligt, voorzitter, dan gaan de lasten nog veel verder omhoog.

[1:27:34] Dan reizen de klimaatlasten de...

[1:27:37] Pan uit.

[1:27:38] Dan mag niemand meer in een auto rijden.

[1:27:41] Nee, als het aan D66 ligt, dan moeten we straks met paard en wagen door het centrum van Amsterdam.

[1:27:47] Nee, voorzitter, dat lijkt mij een heel erg slecht idee.

[1:27:49] En ik wil meneer Bamenga vragen om een beetje met beide benen op de grond te blijven staan.

[1:27:54] Om na te denken dat het niet allemaal vanzelf gaat en dat er dus keuzes gemaakt moeten worden.

[1:28:00] Dank u wel, meneer Bamenga.

[1:28:01] Voorzitter, D66 maakt keuzes.

[1:28:05] En dat hebben wij ook laten zien in ons verkiezingsprogramma.

[1:28:09] Dat hebben we laten doorrekenen.

[1:28:10] Iets wat de PVV nooit doet.

[1:28:13] En in die keuzes die we maken hebben we ook laten zien hoe we dat gaan betalen.

[1:28:18] Dus dat is even het antwoord op deze vraag.

[1:28:21] En wij maken dus keuzes om te investeren in het OV.

[1:28:25] Wij willen ervoor zorgen dat juist Nederland in beweging blijft.

[1:28:28] Maar dat is niet wat dit kabinet doet.

[1:28:29] Dat is niet wat de PVV doet.

[1:28:31] De PVV zorgt ervoor dat Nederland helemaal vastloopt.

[1:28:35] En dat is een keuze die wij niet maken.

[1:28:37] Ik zou zeggen, stop met deze bezuinigingen in het OV.

[1:28:41] Stop met zorgen dat de woorden die de heer Heutink nu uitspreekt... dat dat iedere keer weer van die loze woorden zijn.

[1:28:49] Stop met het verbreken van je beloftes.

[1:28:52] Het woord is aan de heer Pierik voor een interruptie.

[1:28:55] Ja, dank voorzitter.

[1:28:57] Ik hoor in het betoog van de heer Bermenga, ook de heer Hutt, ik had het over miljoenen extra uitgegeven, maar ik denk dat het echt miljarden extra geld is.

[1:29:06] Want ja, betaalbaar openbaar vervoer voor iedereen.

[1:29:09] En dan kijk ik vooral naar de regio en dan zie ik gemeenten en dan zie ik dorpen waar je eigenlijk drie kwartier moet wandelen om bij het dichtstbijzijnde busstation te komen.

[1:29:20] Hoe denkt de heer Bamenga dat allemaal te gaan betalen?

[1:29:23] En is het echt realistisch om te veronderstellen dat bereikbaarheid van zulke soorten dorpen via het openbaar vervoer ook te realiseren valt?

[1:29:33] Voorzitter, ik vind het wel opmerkelijk dat deze vraag vanuit de BBB komt.

[1:29:39] Juist de BBB die een handtekening heeft gezet onder een regeerakkoord waarbij ze heel duidelijk aangeven dat ze willen zorgen dat heel Nederland bereikbaar is en dat het OV betaalbaar is.

[1:29:51] Maar dat ze wel instemmen met vervolgens de bezuinigingen eraan zitten te komen met de BDU-gelden.

[1:29:57] Dus ik vind het opmerkelijk.

[1:29:59] En voor de rest van de miljoenen, op welke manier wij dat willen uitgeven en welke keuze wij maken, volgens mij heb ik dat antwoord al net gegeven.

[1:30:08] De heer Perik dan?

[1:30:09] Nou ja, ik heb nog geen antwoord gehad op mijn vraag, want volgens mij zat er in het betoog echt een miljard in extra uitgaven.

[1:30:15] En ik heb nog geen begin van een antwoord van hoe dat betaald zou kunnen worden dan.

[1:30:19] Nou ja, voorzitter, de BBB heeft het over dat zij de regio bereikbaar willen maken.

[1:30:26] Maar we zien dat zij helemaal geen keuzes maken.

[1:30:28] Bijvoorbeeld als het gaat om de Lelylijn en de Neder-Saxonlijn.

[1:30:31] En dat vind ik pas jammer.

[1:30:32] En dat vind ik pas het breken van beloftes.

[1:30:36] Dat is geen antwoord, dus ik kijk maar even naar de heer Perik.

[1:30:38] Nou goed, volgens mij weet de heer Bamenga ook heel goed... dat voor de BDN de Sakslijn een heel erg belangrijk project is.

[1:30:44] En daar zullen we ons ook alles op alles opzetten om dat voor elkaar te krijgen.

[1:30:49] De heer Huiting, wat een interruptie.

[1:30:52] Voorzitter, ik wil nog wel even door op dit punt.

[1:30:55] Kijk, D66 loopt hier ook van de toren te blazen en het iedereen maar verwijten dat wij dat gedaan zouden hebben.

[1:31:01] Ik wil toch even D66 ook helpen herinneren dat ook zijn partij gewoon voor de begroting heeft gestemd, INW.

[1:31:08] Waar dit ook al in stond.

[1:31:10] Sterker nog, we hebben het uitgebreid met elkaar besproken.

[1:31:12] En als het zo erg is, waarom heeft de fractie van D66 dan die begroting gewoon gesteund?

[1:31:18] Dimmen Mengel.

[1:31:20] Voorzitter, kijk, ik wil bijna de heer Heutink eigenlijk verwijzen naar het mooie antwoord van collega van GroenLinks-PWNA, De Hoop.

[1:31:33] Die zegt van, kijk, wat ik hier doe...

[1:31:35] is vooral ook verwijzen naar de afspraken die deze coalitie gemaakt heeft.

[1:31:40] Ik verwijs naar de woorden van deze coalitie.

[1:31:43] Namelijk zorgen dat het OV betaalbaar wordt.

[1:31:45] Zorgen dat heel Nederland bereikbaar wordt met de OV.

[1:31:49] Voor heel Nederland.

[1:31:50] En dat is wat deze coalitie gezegd heeft.

[1:31:52] En dat is waar de heer Heutings handtekening onder gezet heeft.

[1:31:55] En al deze woorden blijken gewoon loze woorden te zijn.

[1:31:59] Op het moment dat zij instemmen met deze bezuiniging.

[1:32:03] Nee, maar dat is dus het hele probleem, voorzitter.

[1:32:07] Het is ook D66 die hier voor heeft gestemd.

[1:32:10] In plaats van dat hij nu steeds zegt en naar anderen aan het wijzen is... wil ik van hem weten, als dit voor hem zo zwaarwegend is... waarom hij namens D66 dan ook toestemming heeft gegeven... namens zijn fractie om dit te doen.

[1:32:23] Want hij heeft namelijk gewoon voor met zijn partij voor de begroting gestemd.

[1:32:27] En ik wil weten waarom hij dat al gedaan heeft als hij dit zo erg vindt.

[1:32:30] Ja, en hij is de heer Bermenga namens de voorzitter haar.

[1:32:33] De heer Bermenga.

[1:32:36] Voorzitter, kijk, wat wij zien met deze plannen van deze coalitie... en ook de plannen van de PVV... dat is namelijk dat Nederland eigenlijk helemaal vastloopt.

[1:32:51] En dat zien we omdat het OV steeds duurder wordt...

[1:32:56] Dat zien we doordat de bereikbaarheid eigenlijk in heel Nederland teniet gaat.

[1:33:03] En wat heeft dat uiteindelijk als gevolg?

[1:33:05] Dat heeft als gevolg dat mensen die steeds moeizamer naar een studie kunnen gaan... dat mensen steeds moeizamer patiënten, steeds moeizamer ziekenhuisbezoek kunnen volbrengen... dat mensen gaan bezuinigen op familie- en vriendenbezoek.

[1:33:19] En je ziet gewoon dat dat effect heeft op de sociale cohesie ook van Nederland...

[1:33:26] En ik vind dat we dat absoluut niet moeten doen.

[1:33:29] Ik vind dat deze coalitie zich gewoon aan zijn woorden moet houden wat zij beloofd hebben aan het Nederlands volk.

[1:33:37] Ja, een prachtig verhaal, voorzitter.

[1:33:39] Maar ik heb nog geen begin van een antwoord gehoord.

[1:33:42] Ik ga het nog één keer proberen en ja, waarschijnlijk...

[1:33:45] Weet u het dan nog steeds niet?

[1:33:47] Maar waarom heeft u dan voor de begroting van INW gestemd met uw fractie?

[1:33:50] Via uw voorzitter, vraag ik aan meneer Bamenga.

[1:33:53] Terwijl u het er eigenlijk niet mee eens bent, als u het dan maar zo erg vindt.

[1:33:57] De heer Memmingen, uw antwoord.

[1:33:59] Voorzitter, volgens mij wat hier de heer Heutink keer op keer probeert te doen... is eigenlijk het afleiden.

[1:34:07] Het afleiden van hetgene waar het over zou moeten gaan.

[1:34:10] En dat is namelijk deze bezuinigingen van de BDU gelden.

[1:34:15] Dat is wat de heer Heutink doet, omdat het zo pijnlijk is.

[1:34:18] Pijnlijk is dat zij keer op keer de beloftes die gemaakt zijn...

[1:34:23] dat die keer op keer gewoon verbroken worden, voorzitter.

[1:34:27] En ik heb al eerder ook gezegd, met dit kabinet en ook met de heer Heutink erbij, zij maken de OV veel duurder, de bereikbaarheid wordt steeds slechter, de woningnood wordt steeds groter.

[1:34:40] Ik zal zeggen, schaam je.

[1:34:43] Nou, ik wil heel kort, want inmiddels komen we op het punt, ga ik toch zeggen, en dat vind ik vervelend,

[1:34:48] Er wordt langere tijd steeds langer gesproken gaandeweg het debat.

[1:34:52] Er worden steeds meer interrupties gepleegd.

[1:34:55] En dat past niet in de tijd.

[1:34:56] Dus ik vind ook dat we onszelf nu moeten gaan beperken.

[1:34:59] Het was ons bijna gelukt tot de laatste spreker, zou ik willen zeggen.

[1:35:02] Bijna.

[1:35:03] Beperk u, zou ik zeggen.

[1:35:04] Nou ja, voorzitter, ik constateer dat meneer Bamenga van D66 echt totaal geen antwoord heeft, totaal geen idee heeft waarom hij voor deze begroting stemt en dat de enige partij die nu bezig is met afleidingsmanoeuvres en zichzelf in het indekken is, dat dat de fractie van D66 is.

[1:35:24] Waar volgt uw betoging bij mij?

[1:35:25] Voorzitter, ik wil daar toch nog een antwoord op geven.

[1:35:26] Ik heb toevallig hier de motie uitgeprint.

[1:35:31] En dat is een motie wat eigenlijk aangeeft... verzoekt de regering om af te zien van de voorgenomen bezuiniging... op het regionaal openbaar vervoer... en bij de voorjaarsbesluitvorming naar alternatieve dekkingsopties te kijken.

[1:35:44] Het gaat over tot de orde van de dag.

[1:35:46] En dat is een motie als eerste ondertekenaar de heer De Hoop.

[1:35:50] En die wij als D66 mede ondertekend hebben.

[1:35:53] En volgens mij bijna de hele oppositie.

[1:35:56] Maar ik zie hier geen handtekening van de PVV hier staan.

[1:36:00] En de PVV was namelijk tegen.

[1:36:02] Dus daar konden wij al iets regelen.

[1:36:04] En daar stonden we ook voor als D66.

[1:36:06] Maar de PVV was stil.

[1:36:08] Mag ik daar nog even op reageren?

[1:36:11] Mag ik daar heel kort even op reageren?

[1:36:13] Nee, voorzitter, het is heel erg simpel.

[1:36:16] Met een motie regelen we geen geld.

[1:36:18] Dat meneer Bamengo een amendement moet indienen en dat we een andere afweging kunnen maken.

[1:36:21] Heel erg simpel.

[1:36:22] Ik geef het woord aan de heer Griemers.

[1:36:24] Korte interruptie graag.

[1:36:25] Voorzitter, een kleine suggestie voor de heer Bamengo.

[1:36:29] Om de interrupties van de heer Huiting te zien als een uitnodiging... om tegen de volgende begroting van INW te stemmen.

[1:36:36] Immers, de bezuiniging gaat in in 26.

[1:36:39] Dus die begroting regelt het wel of niet.

[1:36:41] En als het daarin niet geregeld is... als D60 ook, zoals de ChristenUnie aankondigde...

[1:36:46] Als het niet geregeld is tegen die grote stemmen, dan krijgen ze toch een probleem ergens in een van de kamers.

[1:36:56] Maar voorzitter, tot mijn grote verbazing... en ik sta daarin niet alleen... doet dit kabinet iets anders.

[1:37:03] Terwijl dit kabinet in het regeerakkoord... beloftes maakt dat heel Nederland... bereikbaar wordt met het OV... en dat het OV betaalbaar wordt... wordt vervolgens gewoon keihard bezuinigd op het OV.

[1:37:14] In totaal is er namelijk... 335 miljoen minder... voor het openbaar vervoer beschikbaar.

[1:37:19] Afgelopen week was het protest... terecht, stevig te horen.

[1:37:24] Amsterdam, Rotterdam en Den Haag...

[1:37:26] Waarschuwen voor een mogelijke prijsstijging van meer dan 10% in de Randstad.

[1:37:30] Of de dienstregeling uitkleden.

[1:37:32] Voorzitter, dat is zoals burgemeester Van Zanen terecht zei, reten dom.

[1:37:38] De mogelijke gigabezuiniging kan grote effecten hebben.

[1:37:41] We lezen zelfs de bouw van honderdduizenden woningen staat op losse schroeven.

[1:37:46] En voorzitter, dit is niet alleen een randstedelijk probleem.

[1:37:49] Ook in de regio's vraagt zich af wat dit voor ons gaat betekenen.

[1:37:54] Gaan er nog meer lijnen dicht?

[1:37:56] Wordt ons dorp nog slechter bereikbaar?

[1:37:59] Ik las vanochtend in Trouw mensen vereenzamen als ze geen goed en betaalbaar OV hebben.

[1:38:05] Nog een reden waarom dit zo'n belangrijk debat is en waarom wij juist moeten investeren in OV in plaats van bezuinigen.

[1:38:12] Voorzitter, we hebben in een vorig debat uitgebreid gedebatteerd over de Lelylijn en de Sakslijn.

[1:38:17] De staatssecretaris wil de lijnen graag gaan regelen.

[1:38:21] Maar daar heeft hij ook geld voor nodig.

[1:38:23] Volgens mij heeft de staatssecretaris hier een politieke opgave van je welste.

[1:38:27] Wat gaat de staatssecretaris doen naar aanleiding van dit stevige verzoek?

[1:38:31] Is hij in gesprek met minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting een ruimtelijke ordening?

[1:38:37] Is hij al met minister Ilko Heijnen van Financiën aan het praten over geld in de voorjaarsnota?

[1:38:42] Voorzitter, we hebben een voorstel gedaan om het goedkoper te maken, namelijk de Nederlandpas.

[1:38:48] Op advies van het Nationaal OV-Beraad is dit kabinet bezig met een light variant daarvan.

[1:38:53] Als dat de route is, hartstikke goed.

[1:38:56] Maar ik wil wel weten wat de stand van zaken is van de uitvoering daarvan.

[1:39:00] Kan de staatssecretaris een update over geven?

[1:39:03] Voorzitter, tot slot.

[1:39:04] Ik diende vorig jaar juni met collega Vedder een motie in over de bus Rapid Transit...

[1:39:10] met de opdracht voor deze staatssecretaris om samen met gemeenten en provincies landelijk in kaart te brengen tussen welke locaties instelling van een BRT-systeem kan voldoen.

[1:39:20] Verschillende regio's, zoals Weert, Zeeland, hebben mij daarover benaderd en aangegeven hoe belangrijk het is voor de bereikbaarheid en voor de verdere ontwikkeling van de regio's dat we de BRT tot stand brengen.

[1:39:30] Ik vraag de minister hoe het staat met de uitvoering van deze motie.

[1:39:33] Dank u wel.

[1:39:35] Dank u wel.

[1:39:36] Het woord is aan de heer Alibas.

[1:39:38] Voorzitter, dank.

[1:39:41] Ik heb een tip voor de PVV, namelijk... voeg een addendum of kom met een toevoeging voor al jullie verkiezingsprogramma's.

[1:39:49] Want de PVV laat inderdaad hun plannen niet doorrekenen.

[1:39:54] En daarom zou ik willen zeggen richting de PVV... voeg er een zin aan toe, namelijk... wij maken al deze beloftes niet waar, want we hebben geen geldboom.

[1:40:03] Voorzitter...

[1:40:05] Uiteraard ben ik hier niet om de PVV te bashen.

[1:40:08] Ik ben hier voor goed en betaalbaar vervoer.

[1:40:11] Bovendien is dat ook niet nodig, want de PVV basht zichzelf al.

[1:40:15] Voorzitter, een poppenkastkabinet.

[1:40:19] Waar is dit kabinet mee bezig?

[1:40:22] Terwijl dit kabinet zich focust op asielzoekers, mensen met een migratieachtergrond, moslims, woke, links en demonstranten, steven Nederland af op een mobiliteitscrisis.

[1:40:34] En wat doet dit kabinet?

[1:40:35] Het openbaar voer wordt onbetaalbaar, onbetrouwbaar en onbereikbaar.

[1:40:41] Terwijl de PVV-staatssecretaris mooie woorden spreekt over betaalbaarheid en bereikbaarheid, zadelt hij de reiziger op met exorbitante hogere prijzen, minder verbindingen en nog meer chaos.

[1:40:53] De bezuiniging van 110 miljoen op het stadsvervoer in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag is niets minder dan een kaalslag.

[1:41:01] Kaartjes die worden 12% duurder, cruciale lijnen verdwijnen en kwetsbare groepen worden wederom keihard getroffen.

[1:41:10] Ongekend.

[1:41:11] En de burgemeester van Den Haag inderdaad, die noemt de plannen van het kabinet retedom.

[1:41:18] En voorzitter, dit is nog zacht uitgedrukt.

[1:41:21] Lokale bestuurders, vervoerregio's, gemeentelijke vertegenwoordigers, openbaar vervoerbedrijven en Henk en Ingrid, ja...

[1:41:29] Die weten niet wat hen overkomt en snappen daadwerkelijk niks van dit poppenkastkabinet.

[1:41:37] Hoe kan de staatssecretaris dit rijmen met de ambities uit het regeerprogramma?

[1:41:41] Hoeveel meer geld moeten werkende mensen nog uitgeven om simpelweg van A naar B te komen?

[1:41:48] De staatssecretaris die dwingt mensen die dagelijks heen en weer reizen tussen woon- en werkverkeer, studenten en mensen met cruciale beroepen, om nog dieper in de buidel te tasten.

[1:41:59] En voorzitter, deze mensen zijn al uitgeknepen door dit kabinet.

[1:42:03] We weten ook dat in Stockholm een soortgelijk plan leidde tot een explosie van zwartrijen.

[1:42:10] En dat is ook een logisch gevolg.

[1:42:12] Ook mensen die het niet kunnen betalen, die moeten namelijk van A naar B komen.

[1:42:17] Misschien wel juist deze mensen.

[1:42:21] Daar komt nog bij dat dit kabinet niet eens de middelen en capaciteit heeft om hierop te handhaven.

[1:42:27] Hoe voorkomt de staatssecretaris dat reizen voor onze Nederlanders onbetaalbaar wordt?

[1:42:34] Voorzitter, de gewone Nederlander die wordt door dit kabinet op alle manieren genadeloos hard in de steek gelaten.

[1:42:41] OV wordt dus onbetaalbaar.

[1:42:44] En zijn er dan nog andere mogelijkheden om je te vervoeren?

[1:42:47] Laten we bijvoorbeeld kijken naar de taxisector.

[1:42:50] Taxi's zijn namelijk een onmis...

[1:42:53] Een onmisbare schakel in ons mobiliteitssysteem.

[1:42:56] Ze brengen ouderen veilig naar het ziekenhuis, zorgen dat leerlingen met een beperking naar school kunnen... en verbinden regio's waar het openbaar vervoer maar al te vaak tekort schiet.

[1:43:06] Wekelijks vervoeren ze 27.000 werknemers en 8.000 zelfstandige chauffeurs, samen meer dan een miljoen passagiers.

[1:43:14] En zonder hen, voorzitter, zou een groot deel van Nederland stilvallen.

[1:43:17] Maar in plaats van deze sector te beschermen, wordt...

[1:43:21] Hij, deze sector, steeds verder onder druk gezet.

[1:43:25] Ook hier stijgen de kosten.

[1:43:27] En wat doet onze staatssecretaris?

[1:43:30] Hij wil een centrale database taxivervoer invoeren.

[1:43:35] Waarin de persoonsgegevens van taxichauffeurs continu worden opgeslagen.

[1:43:39] En dat roept natuurlijk vragen op.

[1:43:42] Waarom wordt er een databank opgetuigd met privacygevoelige informatie, terwijl de staatssecretaris tegelijkertijd erkent dat handhaving tekortschiet?

[1:43:51] En voorzitter, wat is, AP had het er al over, de noodzaak.

[1:43:55] Hoe wordt voorkomen dat deze data op straat belanden?

[1:43:59] De autoriteit persoonsgegevens heeft al gewaarschuwd voor risico's zoals misbruik en privacy schendingen.

[1:44:05] En waarom, voorzitter, wordt er niet eerst gezorgd voor een eerlijke markt en een betere bescherming van chauffeurs in plaats van hen te onderwerpen aan extra controlemechanismen?

[1:44:15] Tot slot, voorzitter, het wordt tijd voor keuzes.

[1:44:19] Blijft de staatssecretaris vasthouden aan een beleid dat OV onbetaalbaar en onbereikbaar maakt... of gaat de staatssecretaris eindelijk doen wat nodig is?

[1:44:28] Investeren in een sterk, toegankelijk en betaalbaar openbaar voer.

[1:44:32] Nederland verdient namelijk veel beter dan dit.

[1:44:35] Dank u wel, voorzitter.

[1:44:36] Dank u wel, de heer Abassi, namens DENK, voor uw inbreng.

[1:44:39] We zijn aan het einde gekomen van de eerste termijn aan de kant van de Kamer.

[1:44:42] Ik zou willen zeggen, het experiment met...

[1:44:46] Het niet beperken van interrupties is wat de voorzitter betreft redelijk geslaagd.

[1:44:50] U heeft 40 minuten tijd besteed aan uw inbreng.

[0:00:00] 75 minuten besteed aan het met elkaar in debat gaan in interrupties.

[1:44:58] Dus het levert wel een even debat op.

[1:44:59] Het heeft namelijk ook consequenties voor de tweede termijn.

[1:45:01] Voor de eerste termijn van het kabinet.

[1:45:03] Want daar ga ik de interrupties wel beperken.

[1:45:04] Dat kondig ik er vast aan.

[1:45:06] Want wij hebben tot twee uur de tijd voor dit debat.

[1:45:08] We gaan nu wel eerst schorsen, zodat de staatssecretaris met de ambtelijke ondersteuning de beantwoording goed kan voorbereiden.

[1:45:14] Eet u daar rustig ook wat in, zou ik willen zeggen.

[1:45:17] Zodat we straks door kunnen tot twee uur.

[1:45:20] En we schorsen tot tien voor half één.

[1:45:22] Ik schors de vergadering.

[2:20:23] Dames en heren, welkom terug bij dit commissiedebat openbaar vervoer en taxi.

[2:20:29] De staatssecretaris heeft de beantwoording voorbereid.

[2:20:33] Stilte in de zaal, graag.

[2:20:39] De staatssecretaris heeft de beantwoording voor de eerste termijn aan het kant van het kabinet voorbereid.

[2:20:44] Daar gaan we naar luisteren.

[2:20:45] Ik stel voor aan de leden dat we drie interrupties doen.

[2:20:49] Ik wil graag het woord geven voor een aftrap aan de staatssecretaris.

[2:20:53] Als u daarbij ook zou willen vermelden hoe u de blokjes gaat behandelen, dan kunt u gelijk door met uw beantwoording.

[2:20:59] Dank u wel voorzitter en ook dank aan de Kamer voor haar inbreng in de eerste termijn in de interessante discussies.

[2:21:06] Ik heb vier blokjes.

[2:21:08] Blokje algemeen, de hoofdreden neerleiden.

[2:21:10] Ik heb het blok sociale veiligheid, een blok bezuiniging en openbaar vervoer en een blok overig.

[2:21:17] Dank u wel.

[2:21:17] Gaat er aan.

[2:21:18] Dank voorzitter.

[2:21:20] Afgelopen maandag ben ik op werkbezoek geweest naar Marhezen.

[2:21:23] Ik heb daar gesproken, ook tijdens mijn reis in de trein van Eindhoven naar Marhezen... met medewerkers van de NS over de veiligheid op het station... maar ook met de burgemeester van Kessel in Budel.

[2:21:35] En ik zie dat in de Mahese heel goed wordt samengewerkt door NS, politie en de gemeente.

[2:21:40] En dat de maatregelen die de NS heeft genomen, zoals de 100% ingangscontrole op het station, de situatie op het station beheersbaar maken.

[2:21:48] Beheersbaar zeg ik letterlijk, voorzitter.

[2:21:51] Ik heb in het commissiedebat spoor toegezegd dat ik bereid ben om 2,3 miljoen euro te reserveren om de NS te compenseren voor de kosten voor de extra beveiliging.

[2:22:00] En laat ik heel duidelijk zijn, ik heb ontzettend veel waardering voor de inzet van de NS en haar medewerkers, zodat reizigers, maar ook medewerkers, op een veilige manier gebruik kunnen maken van de trein en van het station en omgeving.

[2:22:12] Voor een structurele oplossing op station Marhezen zal meer nodig zijn.

[2:22:16] En daarvan ben ik afhankelijk van afspraken die het COA met de gemeente Kralendonk maakt over de opvang in de komende jaren.

[2:22:23] En voorzitter, ik zie ook dat er heel veel medewerkers uit het openbaar vervoer op de tribune zitten.

[2:22:28] Welkom.

[2:22:29] Fijn dat jullie hier zijn.

[2:22:31] En het geeft ook aan welk belang wordt gehecht aan dit debat en hetgeen waar wij nu met de Kamer over het gesprek aangaan.

[2:22:37] Want uiteindelijk gaat het ook over uw eigen veiligheid en over uw eigen toekomst.

[2:22:41] Veiligheid, voorzitter.

[2:22:43] In het openbaar vervoer vereist een landelijke aanpak waarin alle partijen uiteindelijk moeten samenwerken.

[2:22:50] En daarom wil ik ook het confinant sociale veiligheid verlengen om die samenwerking uiteindelijk te verstevigen.

[2:22:55] Daarnaast wordt er door INW, JNV en andere partners keihard gewerkt aan betere identificatie door BOA's, meer camera toezicht op stations, gebruik van bodycams door NS-conducteurs en mogelijk ook hogere boetes voor zwarte rijden.

[2:23:10] Ik verken bij de voorjaarsnota of het mogelijk is om extra budget te reserveren... om deze en andere maatregelen sneller te realiseren.

[2:23:17] Ik informeer u dan ook in mei over de uitkomsten hiervan.

[2:23:21] Ik heb de afgelopen tijd vaker in trein en bus gezeten...

[2:23:25] Ik zie dat alle partijen in de OV-sector keihard werken om de reiziger een betrouwbare, comfortabele en veilige reis te bieden.

[2:23:31] Maar dit gebeurt ook in een nieuwe realiteit, waarbij het aantal reizigers weer aan het groeien is, maar nog steeds niet terug is op het niveau van 2019.

[2:23:39] Sommige reispatronen zijn veranderd, bijvoorbeeld als gevolg van het thuiswerken.

[2:23:44] Gemiddeld genomen zijn reizigers tevreden over het openbaar vervoer.

[2:23:48] Uit de recente OV-klantenbarometer blijkt dat reizigers het OV met een 7,8 waardeerden, net als het jaar daarvoor.

[2:23:56] Reizigers waardeerden onder andere het instapgemak en de gebruiksvriendelijkheid van de OV-chipkaart.

[2:24:01] Maar, voorzitter, dit is een gemiddelde.

[2:24:03] We weten allemaal dat op een aantal trajecten, op een aantal momenten, medewerkers, maar ook reizigers het onveilig ervaren.

[2:24:10] En dat is precies hetgeen waar wij ook de komende tijd juist proberen om meer grip op te krijgen.

[2:24:15] Want het gemiddelde zegt iets in zijn algemeenheid en daar zijn we heel blij mee.

[2:24:18] Maar het gaat juist om die incidentele situaties waar we ook voor over moeten hebben.

[2:24:23] Naast die overchipkaart, waar ik het net over had, kan er op steeds meer manieren betaald worden in het openbaar vervoer.

[2:24:28] Het gebruik van de betaalpas neemt toe en het gebruik van anonieme overchipkaarten neemt af.

[2:24:34] Daarnaast is het binnen OVP nu ook mogelijk om leeftijdskortingen te koppelen aan de betaalpas, waardoor er nog meer reizigers geen overchipkaart meer nodig hebben.

[2:24:43] Deze interruptie van de heer Uiting.

[2:24:44] De heer Uiting gaat er aan.

[2:24:46] Voorzitter, ik hoorde de staatssecretaris zeggen als hij het heeft over de sociale onveiligheid in de treinen en op stations dat hij dit incidenten noemt.

[2:24:54] Maar voorzitter, op het moment dat je meer dan duizend incidenten per jaar hebt waarbij spoorpersoneel wordt aangevallen, in hun gezicht wordt gespuugd, met stenen worden bekogeld, dan zijn dat geen incidenten meer.

[2:25:08] Dan hebben we...

[2:25:09] Een heel erg groot probleem.

[2:25:10] En ik verwacht ook van de staatssecretaris dat hij dat ook als zodanig erkent.

[2:25:14] Dat dit geen incidenten meer zijn.

[2:25:16] Maar dat er echt wel een daadwerkelijk heel erg groot probleem is.

[2:25:20] De staatssecretaris.

[2:25:22] Voorzitter, volgens mij is het heel duidelijk dat er een probleem is.

[2:25:26] Zeker op een aantal trajecten.

[2:25:27] Bij Marhezen was afgelopen jaar het aantal meldingen 3.150.

[0:00:00] 3.150 meldingen in één jaar tijd.

[2:25:32] Dat is ongelooflijk veel.

[2:25:37] Er zit wel een stuk dubbeling in van mensen die en belediging en misschien wel met geweld dreigen en ook spugen.

[2:25:44] Dus er zit dubbeling in, maar wel 3.150 meldingen.

[2:25:47] En ik ben het zeker eens met de heer Heutink van de PVV.

[2:25:50] dat dit een structureel probleem is dat wij nu met elkaar moeten proberen op te lossen.

[2:25:54] Want dat is van belang hierin.

[2:25:55] Een van de redenen waarom ik ook met het gesprek met de burgemeester van Kessel heb gevraagd... of hij ook samenwerkt met andere burgemeesters, andere regio's waar ze soortgelijke problemen ervaren.

[2:26:06] En waar ik heel blij om ben, hij zei ook, zij hebben iedere week overleg...

[2:26:11] met z'n allen in de regio rondom Marhezen... om het probleem op een goede manier te tackelen.

[2:26:16] Maar hij zei ook tegen mij, wij hebben ook regelmatig... tenminste één keer per maand contact met bijvoorbeeld de burgemeester... die in Ter Apel verantwoordelijk is en ook rond andere brandhaarden.

[2:26:26] Op die manier proberen ze van elkaars lessen te leren.

[2:26:28] In Marhezen bijvoorbeeld hebben ze een groot hek geplaatst.

[2:26:31] Want alleen het moment dat je bij de toegangscontrole door...

[2:26:36] beveiligers werd gecheckt op je OV-bewijs, was niet voldoende.

[2:26:41] Want mensen gingen gewoon vervolgens over het hek heen.

[2:26:43] En op die manier, met dat maatwerk, proberen ze elkaar te helpen... en te kijken hoe ze dat op een goede manier kunnen aanpakken, voorzitter.

[2:26:51] Dank u wel.

[2:26:51] Volgt u me toch?

[2:26:55] Dan ga ik door, voorzitter.

[2:26:56] Ik heb net als de Kamer ook zorg over de betaalbaarheid van het OV-systeem als geheel.

[2:27:03] In 2024 zijn de aanvullende biekergelden uitgekeerd aan de decentrale overheden.

[2:27:07] Dat heeft ervoor gezorgd dat er structureel 300 miljoen euro bij decentrale overheden extra aan het openbaar vervoer kan worden besteed, waarvan 150 miljoen ongeveer voor de verbetering van de kwaliteit van het openbaar vervoer.

[2:27:20] Helaas zijn daarmee de financiële zorgen voor het openbaar vervoer niet over.

[2:27:24] Er zijn lastige financiële keuzes te maken door de korting op de BDU, maar ook door de structureel lager blijvende vergoeding van OCW voor het gebruik van het studenten-OV-reisproduct aan vervoerders.

[2:27:37] Ik heb eerder gezegd dat we echt gaan kijken of we iets aan de BDU-korting kunnen gaan doen.

[2:27:41] Ik vind het zorgelijk als het OV in en rond grote steden, maar ook in de regio's duurder wordt en buslijnen juist aan de randen gaan verdwijnen.

[2:27:50] Juist in stedelijke gebieden met veel verkeer en files.

[2:27:54] in de discussie tussen de Kamerleden onderling, is het van belang dat er OV een slim en efficiënte manier is om reizigers te verplaatsen, zonder dat daarbij de congres die op de wegen een rol kan spelen, voorzitter.

[2:28:07] Het interrupt van de heer De Hoop.

[2:28:09] Volgens mij schetst de staatssecretaris terecht dat ook bij de studenten-OV-bezuiniging... dat dat consequenties heeft voor het openbaar vervoer en de BDU-gelden.

[2:28:18] En mijn vraag is eigenlijk heel simpel.

[2:28:20] Is de staatssecretaris dan wel bij de BDU, dan wel bij de SOF-gelden... op enige manier ook betrokken geweest voordat dat besluit genomen is?

[2:28:28] De staatssecretaris.

[2:28:29] Voorzitter, dat antwoord heb ik ook eerder gegeven.

[2:28:31] Dat antwoord is nee.

[2:28:32] En dat heeft ermee te maken dat op het moment dat daarover werd onderhandeld, dat deze bezuiniging bijvoorbeeld op de OSW studentenkaart niet onderdeel was van het maatregelenpakket dat werd voorgesteld.

[2:28:43] Dat is er later opgekomen.

[2:28:45] Dus we werden daar inderdaad helaas door overvallen.

[2:28:47] Dat zeg ik heel eerlijk richting de heer De Hoop, voorzitter.

[2:28:51] Gaat u door met uw beantwoording.

[2:28:53] Even kijken.

[2:28:54] Op mijn eigen begroting, voorzitter, zie ik echt geen ruimte om de korting ongedaan te maken.

[2:28:58] Maar toch zal ik bij de voorjaarsnoten kijken of er in brede zin iets aan gedaan kan worden.

[2:29:03] Kortom, resumé, er gaan een heleboel dingen gaan goed.

[2:29:07] Maar ik zal me de komende tijd ook heel hard blijven inzetten voor de geschetste uitdagingen, voorzitter.

[2:29:17] Dan kom ik nu bij de map sociale veiligheid, voorzitter.

[2:29:20] Geen inleidingen, gewoon direct maar de vragen vanuit de Kamer.

[2:29:24] Vraag van de heer Pierik van BBB en mevrouw Veldman van de VVD.

[2:29:28] Hoe zorgen we ervoor dat de trein een plek blijft waar zowel reizigers als personeel zich veilig kunnen voelen, zonder dat we het OV veranderen in een soort zwaar beveiligd fort?

[2:29:37] Nou, ik denk dat veiligheid voor reizigers en medewerkers absoluut prioriteit is voor mij.

[2:29:42] Ik werk hier keihard aan, samen met vervoerders, met ProRail, met de decentrale overheden, met de politie en met JNV.

[2:29:49] En reizigers ervaren gemiddeld, zoals ik net al zei, het OV als veilig.

[2:29:54] Maar incidenten, ik noem het toch het woord incidenten, omdat dat namelijk is hoe we dat altijd registreren, voorzitter, richten zich vooral vaak tegen medewerkers.

[2:30:03] Dus wat ik wil doen, is voor de zomer zal ik u informeren over onze gezamenlijke inzet, inclusief financiering, om het OV veilig te houden en veiliger te maken waar nodig is.

[2:30:13] Naast fysieke maatregelen, zoals de inzet van poortjes, camera's, beveiliging, werken we ook aan maatregelen op de achtergrond, zoals meer mogelijkheden voor de identificatie van overtreders.

[2:30:23] Ook hierover hebben we al vaker met elkaar het woord gevoerd, voorzitter.

[2:30:27] We houden daarbij de tevredenheid van reizigers en personeel door middel van de jaarlijkse enquêtes wel nauwlettend in de gaten.

[2:30:33] Zo monitoren we ook of maatregelen niet alleen bijdragen aan het verminderen van het aantal incidenten, maar ook bijdragen aan een beter veiligheidsgevoel van medewerkers in het OV.

[2:30:46] Blij om te horen dat de staatssecretaris overleg heeft met NS en met heel veel vervoerders.

[2:30:54] Mijn vraag is eigenlijk, zijn de regiovervoerders ook betrokken bij het overleg om verder te werken aan het verbeteren van de sociale veiligheid?

[2:31:02] De staatssecretaris.

[2:31:03] Voorzitter, de heer Pierik stelt de vraag die eigenlijk een beetje voorop loopt op wat ik had willen zeggen.

[2:31:07] Maar ik kan u melden dat ik op 20 maart een overleg heb met alle vervoerders.

[2:31:13] Dat is in de afgelopen jaren niet gelukt.

[2:31:15] Alleen 20 maart komen we met z'n allen bij elkaar.

[2:31:17] Juist om ook deze problematiek in de brede context met iedereen die betrokken is te bespreken.

[2:31:23] Dank u wel.

[2:31:24] Gaat u verder.

[2:31:26] Ja, dank voorzitter.

[2:31:27] Dan ga ik naar de vraag van de heer Van Dijk van NRC.

[2:31:31] Zwarte rijders zijn misschien wel de grootste aanleiding voor agressiviteit.

[2:31:35] Er is onderzoek gedaan in november 24 en we hebben vervoerders concrete aanbevelingen gekregen in het volgen van de betaalmoraal.

[2:31:42] Wordt daar wat mee gedaan, was de vraag van de heer Van Dijk.

[2:31:45] Het onderzoek is recent besproken in het landelijk overleg sociale veiligheid.

[2:31:50] De uitkomsten worden betrokken bij de nieuwe aanpak sociale veiligheid die ik u ook in mei heb toegezegd.

[2:31:57] Een van de maatregelen waar we aan denken is het verhogen van de boetes voor zwartrijden.

[2:32:01] Daarnaast verwachten we dat de invoering van OVP ook zal helpen... omdat er daadwerkelijk meer manieren beschikbaar komen om te betalen.

[2:32:08] En voor diegenen die echt niet willen betalen... maken we het voor BOAS makkelijker om hen te identificeren... zodat boetes ook op het juiste adres terechtkomen.

[2:32:15] Ik zeg wel, voorzitter, en dat heb ik ook in Maarhezen gehoord afgelopen maandag... als je kijkt naar de problematiek die daar met name speelt... de mensen die in het AZC zitten... hebben een doorlooptijd van tussen de twee en de zes weken.

[2:32:28] Dus op het moment dat je daar bijvoorbeeld gaat nadenken...

[2:32:31] over een gebiedsverbod of een reisverbod op die locatie... zet het geen soda aan het dijk... omdat ze vervolgens weer naar een andere locatie zijn.

[2:32:40] Dus dat is wel iets wat we ook in beeld proberen te krijgen... om ook dat mee te nemen uiteindelijk in de juiste aanpak.

[2:32:47] Voorzitter, ik ben blij dat de staatssecretaris dit benoemt.

[2:32:50] Want dat is nou precies waarom we ook al maanden geleden een voorstel hebben ingediend om te werken met regionale reisverboden.

[2:32:58] Of in ieder geval met reisverboden die werken omdat ze werken van de ene naar de andere vervoerder.

[2:33:03] Van het ene naar het andere gebied.

[2:33:05] Want als je alleen maar op dat ene plekje in Nederland iemand verbiedt te reizen, dan heb je hem dus nog niet belet om elders te reizen.

[2:33:13] Dus ik vraag me af, wanneer gaan we daar dan een doorbraak in zien?

[2:33:18] En zodanig dat er dus gegevens uitgewisseld kunnen worden en dat er daadwerkelijk opgetreden kan worden, breder dan in één regio.

[2:33:25] Dat is juist het gesprek dat ik heb geprobeerd te voeren afgelopen maandag.

[2:33:30] En ook in bredere context met mijn collega van JNV.

[2:33:34] En in dit geval dan ook de minister van Asiel en Migratie.

[2:33:36] Want we moeten dit op een manier aanpakken die ook hout snijdt.

[2:33:40] Want op het moment dat ze binnen Nederland verplaatsen is het al lastig.

[2:33:43] Maar daarnaast hebben ze ook nog te maken met de situatie dat mensen die op een gegeven moment een asielprocedure zijn ingegaan...

[2:33:50] Die te horen krijgen, u heeft geen recht om te mogen blijven.

[2:33:53] Die gaan het land weer uit en komen een jaar later gewoon letterlijk weer terug.

[2:33:56] Het zijn gewoon dezelfde gezichten.

[2:33:58] Ze hebben ze eerder gezien en ze kunnen ook al voorspellen dat dan de overlast ook weer gaat plaatsvinden.

[2:34:02] Dat zijn de discussies die we juist met elkaar proberen te voeren en structureel op te lossen, voorzitter.

[2:34:09] Dan ga ik naar een vraag van de heer Van Dijk van NRC en de heer Pierik van BBB.

[2:34:14] Zijn er nog stations in Nederland waar camera toezicht nodig is, maar nog niet gerealiseerd?

[2:34:18] En zo ja, wat is er nodig om die wel te realiseren?

[2:34:20] Nou, op dit moment heeft ongeveer een kwart van de stations permanente camera's hangen.

[2:34:25] Daarnaast zijn er op verschillende plaatsen in het land ook tijdelijke camera's geplaatst.

[2:34:29] En ook hebben alle NS-terreinen camera toezicht.

[2:34:32] en dragen veiligheids- en servicemedewerkers bodycams.

[2:34:35] Met de huidige hoeveelheid camera's is het OV goed in staat om live en achteraf incidenten te detecteren.

[2:34:42] De ambitie is juist om meer plaatsen te voorzien voor cameratoezicht.

[2:34:45] Hiervoor krijgt ProRail ook ruim 4 miljoen euro subsidie.

[2:34:49] Daarnaast zorgt ProRail ook voor extra camera's en maatwerkmaatregelen voor de 58 stations die op sociale veiligheid onvoldoende scoren, zoals het plaatsen van groenhekwerken en het verbeteren van zichtlijnen.

[2:35:03] Leel van Dijk heeft een vraag.

[2:35:04] Ja, dank voorzitter.

[2:35:06] En ook blij dat staatssecretaris na interruptie van collega Heutink ook aangaf... dit is gewoon een probleem.

[2:35:12] En we moeten hier wat aan doen, dat neemt toe.

[2:35:14] En dat moeten we gewoon niet willen met elkaar.

[2:35:16] Ook voor de mensen die werken in het OV en voor de reizigers in het OV.

[2:35:19] Dus goed dat er in ieder geval een ambitieuze agenda is en dat er werk van wordt gemaakt.

[2:35:21] Tegelijkertijd op dit punt toch ook een vraag.

[2:35:25] Ik hoor dan een kwart van de stations, denk nou oké, en dan risicogericht, snap dat niet alles tegelijk kan.

[2:35:30] Maar is wel de ambitie om dat op elk station in Nederland mogelijk te maken?

[2:35:33] Dat is mijn eerste vraag.

[2:35:34] En ik hoor de staatssecretaris zeggen dat in elke trein al camera toezicht is.

[2:35:38] Maar ik heb andere signalen dat dat nog in wat oudere types nog niet het geval is.

[2:35:42] En ik zou er ook voor willen pleiten dat dat dan toch gebeurt.

[2:35:45] Maar misschien kan de staatssecretaris daar nog op reageren.

[2:35:48] De staatssecretaris.

[2:35:49] Voorzitter, volgens mijn informatie is het wel het geval.

[2:35:51] Maar ik zal er anders in tweede termijn op terugkomen als daar blijkt dat ik iets zeg wat nog niet helemaal klopt.

[2:35:56] Het kan ook zijn dat het in de pipeline zit en misschien nog niet gerealiseerd.

[2:35:59] Maar ik wil er wel een goed antwoord op geven richting de heer Van Dijk, voorzitter.

[2:36:04] Er lag nog een vraag voor.

[2:36:07] Eigenlijk waren het twee interrupties in één stiekem.

[2:36:09] Voor de stations, ja.

[2:36:20] Nee, sorry.

[2:36:21] Ja, die had ik inderdaad ook nog moeten beantwoorden.

[2:36:23] Dat is wel de bedoeling dat het uiteindelijk gebeurt.

[2:36:26] Wat wel zo is, dat we ook inderdaad moeten kijken waar het het meest essentieel is om het per direct of zo snel mogelijk te doen.

[2:36:32] En zo proberen we eigenlijk dat in te lopen uiteindelijk op allemaal, voorzitter.

[2:36:35] Helemaal goed.

[2:36:36] De andere antwoord volgt er nog even in de tweede termijn.

[2:36:42] Ik heb een vraag van de heer Heutink van de PVV.

[2:36:45] Waarom bagatelliseerde ik de overlast tot een groepje overlastgevers in Budel?

[2:36:49] En hoe kan ik maatregelen nemen als ik het probleem niet herken?

[2:36:52] Nou, voorzitter, laten we heel helder zijn.

[2:36:55] Ik heb het zeker niet gebagatelliseerd.

[2:36:57] Integendeel.

[2:37:00] Wat u ook ziet, en laat ik het dan maar heel eerlijk zeggen op social media... dat zijn de uitingen die wij vanuit corporate doen.

[2:37:06] En er zijn ook uitingen die ik als staatssecretaris doe.

[2:37:08] En u zult daar een verschil zien in...

[2:37:11] Tekst en benadering, zeg ik me heel eerlijk, richting de heer Heutink, voorzitter.

[2:37:15] Ik heb namelijk wel degelijk, ook afgelopen maandag, heb ik heel duidelijk aangegeven hoe ik kijk tegen de problematiek en wat dat betekent.

[2:37:23] Ja, maar voorzitter, dat begrijpt toch helemaal niemand thuis?

[2:37:28] De mening van de staatssecretaris op social media is toch de mening van de staatssecretaris?

[2:37:33] En dan kan de staatssecretaris niet hier zeggen, ja, de mening die ik op social media deel is niet mijn echte mening die ik heb als staatssecretaris.

[2:37:42] Dat is toch heel erg gek, voorzitter?

[2:37:45] Voorzitter, op social media wordt volgens mij op alle kanalen gesproken over asielzoekers uit het AZC in Budel.

[2:37:54] Dat is namelijk de term die wij daarbij gebruikt hebben.

[2:37:56] En volgens mij staat dat er namelijk gewoon op.

[2:37:59] De heuving heeft er nog een vraag over of niet?

[2:38:01] Anders gaan wij door.

[2:38:03] Ja, dat is mooi.

[2:38:04] Dan bent u inderdaad uw derde interruptie kwijt.

[2:38:06] U wilt gewoon dat hij er doorheen is.

[2:38:09] U gaat zelf over waar u uw interrupties op inzet.

[2:38:11] En we hebben in de eerste termijn daar goed gebruik van gemaakt.

[2:38:15] Dus u heeft er nog één over straks.

[2:38:17] De staatssecretaris, ik wil u graag uitnodigen om dan de beantwoording te vervolgen.

[2:38:22] Heb ik al een oplossing gevonden voor het overslaan van Marhezen door de NS?

[2:38:27] Nou ja, dat heb ik ook volgens mij al in een twee minuten debat gezegd.

[2:38:31] Ik wil de NS compenseren voor de extra beveiliging rond station Marhezen, desnoods uit eigen budget.

[2:38:37] Dat heb ik ook bevestigd in de verzamelbrief van 11 februari jongsleden.

[2:38:41] En daarom is het overslaan van station Marhezen door de NS geen sprake meer van.

[2:38:46] Een vraag van meerdere leden.

[2:38:48] Heutink, Pierik, Van Dijk en Veldman.

[2:38:51] Ga ik werk maken van bodycams voor NS-conducteurs?

[2:38:54] Een hele logische en terechte vraag.

[2:38:57] Om naast de OV-bouwers nog een groep NS-medewerkers te voorzien voor bodycams... is 13,5 miljoen euro extra nodig.

[2:39:05] Dus ook aanvullende financiering.

[2:39:07] Het is aan NS als werkgever, en niet aan mij of aan de Kamer... om een besluit te nemen over de brede uitroof van bodycams.

[2:39:15] Ik steun dit natuurlijk wel, we steunen dit volgens mij allemaal... omdat ik denk dat het kan bijdragen aan sociale veiligheid.

[2:39:20] Dat werd ook verteld tijdens mijn treinreis van Eindhoven naar Marhezen... door de conducteur die aanwezig was.

[2:39:27] Hij zegt, ik denk dat er een preventief...

[2:39:29] ...effect ook vanuit gaat, los van het feit dat je het op beeld helpt.

[2:39:32] Maar uiteindelijk, dat hebben we volgens mij ook al eerder aan de Kamer gedeeld... ...en volgens mij staat het ook zelfs letterlijk in het hoofdlijnakkoord... ...het is wel op basis van vrijwilligheid.

[2:39:41] Dat betekent dat het een gesprek is tussen de NS en de medewerkers, dan wel de vakbonden... ...om daar de goede mogelijkheden in te vinden.

[2:39:49] Het kan natuurlijk wel zo zijn dat wij aan NS meegeven, dat is ook hetgeen wat ik aan de heer Koolmees ga meegeven.

[2:39:55] Misschien is het wel verstandig om goed te kijken naar trajecten waar het op dit moment echt noodzakelijk is.

[2:40:02] Om daar misschien toch op een manier te kijken dat het in elk geval gebeurt.

[2:40:06] Want op het moment dat medewerkers zeggen, nou, liever geen bodycam, misschien moet je dan wel een andere medewerker op dat traject voorlopig inzetten, waar die wel genegen is die bodycam te dragen.

[2:40:16] Want daarmee krijgen we uiteindelijk een hoger veiligheidsgevoel en ook een hoger veiligheidsaspect voor zowel reizigers als medewerkers, voorzitter.

[2:40:25] Een vraag van de heer Pierik, BBB.

[2:40:28] Ben ik bereid om met NS en het Openbaar Ministerie in gesprek te gaan... om te zoeken hoe geweld tegen OV-personeel voortaan beter vervolgd kan worden?

[2:40:35] Ik denk dat dat volgens mij voor iedereen hier heel helder is.

[2:40:38] Geweld tegen medewerkers...

[2:40:41] in het OV of tegen reizigers kan niet bestaan.

[2:40:45] Dat moeten we met z'n allen aanpakken.

[2:40:47] Of het Openbaar Ministerie tot vervolging overgaat, is natuurlijk niet aan mij.

[2:40:53] Ik ga daar ook geen commentaar op geven.

[2:40:55] U als Kamer heeft ook aangegeven hoe u er tegen aankijkt.

[2:40:58] Politie en het Openbaar Ministerie hebben hele goede afspraken gemaakt... over geweld en agressie tegen menspublieke taak, zoals bijvoorbeeld conducteurs.

[2:41:06] En ze pakken deze zaak met prioriteit op en eisen hier hogere straffen voor...

[2:41:10] Maar goed, ik heb ook de uitspraak gelezen van het incident.

[2:41:16] Ik ga dan niet zeggen wat ik daarvan vind, voorzitter.

[2:41:18] Lijkt me niet goed.

[2:41:20] Nog een vraag van de heer Heutink van de PVV.

[2:41:23] Kan ik het weer ongedaan maken dat de NS hoofdconducteurs de BOA-status heeft ontnomen?

[2:41:28] Het is uiteindelijk, zeg ik heel eerlijk richting de heuting, natuurlijk wel aan NS als werkgever om hoofdconducteurs wel of niet een BOA-status toe te kennen.

[2:41:36] Iedere werkgever maakt daar ook een eigen afweging in.

[2:41:40] Ik kan wel zeggen, in het kader van de herijking van het confinant sociale veiligheid, gaan we wel aan de NS vragen of de afschaffing van de BOA-status in de praktijk wel goed werkt.

[2:41:49] En dat nemen we ook mee in de brief die wij naar de Kamer gaan sturen voor de zomer.

[2:41:55] Dan heb ik nog een vraag van de heer Heutink.

[2:41:58] Kan ik het gesprek met de regio's aangaan om te kijken welke stappen kunnen worden gezet in het realiseren van een landelijk reisverbod voor OV-tuig?

[2:42:06] Zoals volgt mij de heer Heutink dat verwoorden.

[2:42:10] Ik heb al verwezen naar de Kamerbrief die we daarover gaan sturen.

[2:42:14] Een landelijk reisverbod is niet mogelijk, want het is niet proportioneel.

[2:42:18] Het moet in tijd en gebied worden begrensd.

[2:42:20] Dan loop je tegen de problematiek aan die ik net ook schetste op het moment dat mensen verplaatsen binnen het land.

[2:42:26] De Kamer is ook in 2023 overigens door mijn voorganger geïnformeerd over de pilot in Overijssel.

[2:42:31] Die is inmiddels afgerond en heeft wel meer inzicht gegeven in de technische en juridische randvoorwaarden waarbinnen vervoerders uiteindelijk samen kunnen werken bij het opleggen van bijvoorbeeld reisverboden.

[2:42:41] En afzonderlijk kunnen vervoerders al sinds 2001 een reisverbod opleggen.

[2:42:48] En de meesten maken ook gebruik van die mogelijkheid.

[2:42:54] Ja, ik ga mijn laatste interruptie hieraan gebruiken.

[2:42:57] Want het is wel ontzettend belangrijk.

[2:42:59] Volgens mij is het beperken van een tijd en plaats... op het moment als je zegt permanent en in heel Nederland... is ook een tijd en een plaats.

[2:43:09] Volgens mij is dat heel erg duidelijk.

[2:43:10] En ik wil aan de staatssecretaris vragen of hij in ieder geval wil kijken... of wij middels wetgeving...

[2:43:17] er toch voor kunnen zorgen dat we een permanent en landelijk reisverbod kunnen invoeren... als we dat nodig achten.

[2:43:24] Want, voorzitter, dan houd ik op.

[2:43:26] Want het is namelijk zo dat op het moment als jij je misdraagt in het OV... als je mensen bekogelt, als je personeel in hun gezicht spuurt... dan heb je niets in het openbaar vervoer te zoeken.

[2:43:40] En ik wil dus dat de staatssecretaris daarna gaat kijken en ons daarover gaat informeren.

[2:43:44] En ik hoor graag daar de toezegging van.

[2:43:46] Dank u wel.

[2:43:47] Dank voor deze verduidelijkende vraag.

[2:43:49] En overigens zijn er meerdere partijen die hier ook op gehamerd hebben.

[2:43:52] Volgens mij werd er ook gevraagd om creatief te zijn.

[2:43:55] Nou, dat is dus precies een van de mogelijkheden die ik dan omschrijf als creatief.

[2:43:59] Alle opties die mogelijk zijn willen we bespreken, willen we bekijken.

[2:44:03] Want uiteindelijk is natuurlijk het streven dat we het gewoon gaan uitbannen in het openbaar vervoer, voorzitter.

[2:44:13] Dan heb ik nog een laatste vraag in dit kopje.

[2:44:15] Die is van mevrouw Veldman van de VVD.

[2:44:18] Kan ik met de NS in overleg gaan over het alarmnummer in de trein?

[2:44:20] Want er wordt vaak niet ingegrepen.

[2:44:23] En ben ik het dan eens dat dit eigenlijk meer voor schijnveiligheid zorgt en hoe dit beter zou kunnen?

[2:44:28] Nou, het signaal is mij niet bekend, zeg ik heel eerlijk, richting mevrouw Veldman.

[2:44:32] Mijn beeld was dat het goed werkt en ook veel werd gebruikt.

[2:44:35] Dus ik zal dit laten nagaan bij de NS.

[2:44:37] Mocht dit probleem herkend worden, dan zal ik u daarover informeren in mijn brief over de sociale veiligheid.

[2:44:42] Maar ik ben wel blij dat mevrouw Veldman mij hierop attendeert.

[2:44:48] Mevrouw Veldman, op de gang.

[2:44:49] Ja, voorzitter, ik begrijp dat dit het einde van het blokje is.

[2:44:51] Daar heb ik even op gewacht, want anders voorspel ik een interruptie... terwijl de staatssecretaris dat al bespreekt.

[2:45:00] Ik hoor iets zeggen over de bodycam en dat dat nog in bespreking is bij de NS.

[2:45:06] En ik vraag me af, een van de vervoerders die aan de randen van het net rijdt, Arifa, die gebruikt het al.

[2:45:13] Ook bij de mensen die de kaartjes controleren.

[2:45:15] Dus waarom moet het zo lang duren?

[2:45:16] Maar ook als ik kijk naar het reisverbod waar we het net over hadden, dat daar echt stappen op gezet moeten worden.

[2:45:21] En dat ook de ID-check door BOA's en mensen die die overlastgevers kunnen aanpakken, dat dat beter moet.

[2:45:29] Dat zijn allemaal dingen waarvan ik denk, het duurt wel lang.

[2:45:32] En ik begrijp heus wel dat het zorgvuldig moet.

[2:45:35] Maar tegelijkertijd hebben wij bij de stukken die vandaag op de agenda stond... een beslisnota gezien die de ambtenaren en de staatssecretaris voorlegden.

[2:45:43] En dat ging over allerlei ontwikkelingen op het gebied van openbaar vervoer.

[2:45:46] Daar zat een giltje bovenop.

[2:45:48] En op dat geeltje stond, kunnen jullie alsjeblieft wat meer prioriteit geven aan sociale veiligheid in het OV?

[2:45:54] Ik ben blij dat de staatssecretaris dat doet.

[2:45:56] Maar ik zie dat geeltje nu, terwijl meneer de staatssecretaris al acht maanden aan het werk is.

[2:46:02] Lukte de staatssecretaris dan wel om echt die beweging te maken?

[2:46:05] Want ik was ontzettend teleurgesteld om dat geeltje daar nu geplakt te zien.

[2:46:09] Dus misschien wil de staatssecretaris daar even op reageren.

[2:46:13] De staatssecretaris.

[2:46:15] Ja, voorzitter.

[2:46:15] Misschien is een deel van de verklaring van het geld... dat de staatssecretaris nogal ongeduldig is... als het aankomt op maatregelen die we kunnen nemen... en die wij volgens mij allemaal wenselijk vinden.

[2:46:25] Daar komt ook de opmerking vandaan.

[2:46:27] Alleen, ik ben natuurlijk wel ook gebonden aan de situatie dat...

[2:46:31] ...de NS uiteindelijk hier zelf met de medewerkers en de vakbonden overeenstemming over moet bereiken.

[2:46:37] En plan B is, op het moment dat daar discussie over bestaat... ...kun je dan op bepaalde lijnen al wel dit middel inzetten van bijvoorbeeld bodycams... ...of tijdelijk cameratoezicht en dat soort dingen.

[2:46:48] Daar wil ik het gesprek over aangaan.

[2:46:51] Ik zie de urgentie, ik zie ook de druk om dat snel te realiseren.

[2:46:54] Maar uiteindelijk is het wel, denk ik, goed dat ik daar wel afwacht wat de NS daarover mee naar buiten komt.

[2:47:00] En ik heb begrepen dat daar voor de zomer een besluit over wordt genomen.

[2:47:03] Dus op dat moment weten wij ook duidelijker wat er gaat gebeuren en hoe.

[2:47:07] En of dat het voor iedereen is of wat een aantal mensen dat toch niet doen.

[2:47:11] Een laatste interruptie.

[2:47:13] Ja, voorzitter.

[2:47:14] Een van de dingen die de staatssecretaris net ook zei... op mijn vraag over of dat appnummer in de trein wel goed werkt... of niet juist voor schijnveiligheid zorgt.

[2:47:25] Wat ik hoorde is, ik ga dat na bij de NS.

[2:47:28] Maar ik zou nou juist dus willen vragen... gaat u dat alstublieft na bij de reizigersorganisaties?

[2:47:33] En op verschillende social media kanalen... waar al die screenshots van die reacties uit die app...

[2:47:39] ...worden gedeeld.

[2:47:41] Want ik ben ook bij NS op bezoek geweest en daar kreeg ik ook te horen van... ...nou, het werkt eigenlijk heel erg naar tevreden, maar mensen geven het op een gegeven moment op... ...als ze teleurstellende reacties krijgen.

[2:47:51] Hoe goed iedereen ook z'n best doet, dan is het echt schijnveiligheid.

[2:47:55] Dus ik zou willen vragen, gaat u alstublieft juist niet alleen bij de NS te raden... ...maar ook bij alle andere partijen die kunnen zien wat er daadwerkelijk in zo'n app en appgroep gebeurt?

[2:48:04] De staatssecretaris.

[2:48:05] Voorzitter, wat ik probeerde aan te geven, is ik ga hoe dan ook de vraag bij de NS neerleggen of zij dat België herkennen.

[2:48:11] Laat onverlet dat wij natuurlijk ook naar andere gemia kijken, wat daar voor uitingen zijn.

[2:48:16] Zeker nog, mijn eigen dochter heeft het nummer ook een keer gebeld.

[2:48:20] Die was wel positief, dus daarom zeg ik ik ga wel de vraag bijna herstellen en vervolgens kijken aan de hand van het antwoord stelt mij dat gerust.

[2:48:28] Maar we gaan ook natuurlijk kijken naar inderdaad social media kanalen of andere uitingen waar misschien ook een negatieve ervaring is.

[2:48:34] Want die is dan wel heel belangrijk om mee te nemen uiteindelijk om te kijken naar de effectiviteit.

[2:48:40] Dank u wel.

[2:48:42] Vervolgt u met uw volgende blokje alsjeblieft.

[2:48:45] Dat is een ook niet onbelangrijk onderwerp, denk ik, voorzitter.

[2:48:48] Dat gaat bezuiniging op het openbaar vervoer.

[2:48:52] Allereerst een vraag van de heer De Hoop van GroenLinks Partij van de Arbeid.

[2:48:57] Hoeveel geld moet er gevonden worden om het huidige OV op pijl te houden en de tarieven niet te verhogen?

[2:49:02] En wat kan ik van de staatssecretaris verwachten bij de voorjaarsnota?

[2:49:08] Het OV rondom de grote steden heeft door de korting op de BDU te maken met minder exploitatie bijdragen.

[2:49:15] Overigens, de totale OV kampt ook, zoals u net al zei, met minder inkomsten uit de studentenkaart.

[2:49:20] In totaal gaat het om 110 miljoen voor de BDU en ruim 200 miljoen in totaal voor het studentenreisproduct.

[2:49:28] Om de extra tariefstrijving van de NS van ongeveer 6 procent, die in 2025 niet is doorgevoerd, blijven te dempen, is structureel 84 miljoen euro per jaar nodig.

[2:49:40] Dan gaat het in totaal dus om bijna een half miljard euro per jaar.

[2:49:44] Ik probeer dat aan de orde te stellen, uiteindelijk ook binnen ministerraad.

[2:49:49] Maar ik kan de financiële situatie van de Rijksoverheid niet veranderen zoals die is.

[2:49:53] Ik heb alleen wel inzichten geprobeerd te maken richting de Kamer waar we het over hebben.

[2:49:59] Dan heb ik een vraag van de heer Grinwis van de ChristenUnie en mevrouw Veldman.

[2:50:05] Hoe staat het met de gesprekken met de vervoersregio's en de wethouders van de getroffen dorpen?

[2:50:09] En wat hebben deze gesprekken opgeleverd?

[2:50:11] En wat ga ik met de input doen?

[2:50:13] En wat ga ik hiermee doen richting de voorjaarsnota?

[2:50:17] Ik heb verschillende gesprekken gevoerd over de financiële situatie in het openbaar vervoer.

[2:50:22] In het NOVB-beraad doe ik dat met de regio's en de vervoerders zelf.

[2:50:26] Bijvoorbeeld vorige week maandag heb ik gesproken op Amsterdam Centraal toen wij de UK-terminal officieel openden.

[2:50:34] We hebben aansluitend overleg gehad met alle betrokkenen.

[2:50:38] Met vervoersregio's VRA en MRDH, oftewel Amsterdam en Rotterdam-Den Haag, heb ik ook aparte gesprekken gevoerd zoals vorige week maandag.

[2:50:47] De vervoersregio's hebben aangegeven wat de kortingen doen met de frequentie en bij de aanstuiting op bouwlocaties.

[2:50:54] Ik heb natuurlijk aangegeven, nou ik snap de urgentie, alleen ik wil wel duidelijker weten waar we het nou precies over hebben.

[2:51:00] En dat is ook het verzoek geweest wat we hebben gedaan vorige week maandag.

[2:51:04] Breng nou eens duidelijk inzichtelijk wat betekent dit voor de frequentie van lijnen, voor medewerkers, kostenstijgingen, voor de reiziger.

[2:51:13] Breng dat nou voor ons in kaart.

[2:51:15] Die informatie die krijgen wij, maar ik heb ook de afgespraak gemaakt juist om het snel en transparant duidelijk te maken.

[2:51:22] Diezelfde informatie zal ook worden gedeeld met de Kamer.

[2:51:26] langs de partijlijnen, landen langs de eigen lijnen die ze hebben.

[2:51:28] Dus op die manier proberen we te zorgen dat iedereen ook op het juiste informatieniveau zit... om hier een goed gesprek met elkaar over te kunnen voeren.

[2:51:37] Een vraag van de heer De Hoop, de heer Ginwis, de heer Van Dijk.

[2:51:44] Erken ik dat de bezuinigingen op het OV vooral het regionale openbaar vervoer zullen raken?

[2:51:50] En ga ik bij de voorjaarsnoten kijken wat ik kan doen om die bezuinigingen te voorkomen?

[2:51:54] De regio's hebben aangegeven dat als de bezuiniging van kracht blijft, dat deze wordt opgevangen door onder andere hoge tarieven en een verminderd aanbod.

[2:52:02] In de media heeft u ook volgens mij hier al het nodige over kunnen lezen.

[2:52:06] In het NOVB-beraad geven alle vervoerders aan dat zij last hebben van de lagere vergoeding van het studenten-OV-reisproduct.

[2:52:13] Desalniettemin zullen wij de inzet blijven handhaven.

[2:52:16] Zoals ik ook al meerdere keer heb gezegd aan de Kamer.

[2:52:19] Betaalbaar, beschikbaar, openbaar vervoer.

[2:52:22] Om die reden voeren we ook vanuit de INW intensieve gesprekken.

[2:52:25] Om te kijken of we bij de voorjaarsnota ruimte kunnen vinden.

[2:52:29] Maar ik ben ook realistisch.

[2:52:31] En nogmaals, de overheidsfinanciën zijn zoals ze zijn.

[2:52:34] Maar dat ik daar mijn best voor doe, ja voorzitter, dat heb ik ook meerdere keren richting de Kamer gecommuniceerd.

[2:52:42] Vraag van de heer Heutink, de heer Van Dijk, PVV NRC.

[2:52:48] Ik moet goed gaan kijken naar het effect van de BDU-bezuiniging.

[2:52:50] Wat zijn deze effecten?

[2:52:51] Wat ga ik doen om het leed te verzachten?

[2:52:54] Nou, volgens mij ben ik daar net al uitgebreid op ingegaan.

[2:52:59] Vraag van de heer Ginwis, ChristenUnie.

[2:53:01] Is de grondslag voor de BDU-bezuiniging niet weg nu?

[2:53:06] Het kabinet heeft eind vorig jaar besloten om de BDU niet om te zetten naar de fondsuitkering en daarmee de constructie met de vervoersregio's voor te zetten.

[2:53:15] De korting is echter al ingeboekt en de grondslag voor de korting is niet weg.

[2:53:19] In het zogenaamde afwegingskader staat dat als er een specifieke uitkering niet wordt omgezet, dat dan de korting niet zonder afspraken over wat minder of efficiënter kan, kan worden afgewend tot op de ontvangende partij.

[2:53:31] Maar indien de korting overeind blijft, zullen afspraken gemaakt moeten worden over wat dan minder of efficiënter kan.

[2:53:37] Dat is uiteindelijk de afweging geweest voor de BDU-bezuiniging.

[2:53:42] Ja, dank voorzitter.

[2:53:44] De staatssecretaris is wel ingegaan op de effecten, maar vooral in procesmatige zin.

[2:53:48] Ik had juist de hoop dat we vandaag iets meer zouden horen.

[2:53:51] Al een paar maanden is dit toch bekend, van wat dit zou betekenen.

[2:53:55] De gesprekken die zijn gevoerd, daar is uitgebreid aan gerefereerd.

[2:53:59] Ja, daar verwacht ik toch wel iets meer duiding van de staatssecretaris wat die gesprekken hebben opgeleverd.

[2:54:03] De eerste inzichten die dat heeft opgeleverd.

[2:54:04] Of inderdaad de lijnen in het buitengebied meer dreigen te worden geraakt.

[2:54:09] En dan hoor ik de staatssecretaris zeggen dat, geloof ik, via partijlijnen iedereen die dat nodig is wordt over geïnformeerd.

[2:54:14] Ja, ik vind dat deze Kamer gewoon in een brief daarover moet worden geïnformeerd.

[2:54:18] En ik vraag toch met klem om een toezegging van deze staatssecretaris op dit punt.

[2:54:22] De staatssecretaris.

[2:54:23] Ja, voorzitter.

[2:54:24] Natuurlijk informeer ik ook de Kamer.

[2:54:25] Maar juist om het proces te versnellen, heb ik ook direct gevraagd... doe dat dan ook langs de directe lijnen die ter beschikking zijn van de bestuurders.

[2:54:32] Want dat versnelt in mijn optiek het proces.

[2:54:34] Maar ja, er komt natuurlijk ook een brief naar de Kamer toe... om inzicht te maken waar we het dan over hebben.

[2:54:39] En die informatie, wat het specifiek betekent... dat is nou juist de vraag die ik ook vorige week maandag heb gesteld...

[2:54:45] Omdat ik wil weten, versraling van het aanbod, verhoging van de prijzen, dat is veel te algemeen.

[2:54:51] Ik wil gewoon weten, wat betekent dit?

[2:54:52] Wat betekent dit voor regionale lijnen?

[2:54:55] Wat betekent dit voor het vervoer in de grote steden?

[2:54:58] Wanneer denkt u deze brief te sturen?

[2:55:01] Weet u dat?

[2:55:03] Heel veel vragen nu.

[2:55:04] Weet u wanneer u die brief denkt te kunnen sturen naar de Kamer?

[2:55:09] Dan noteren wij dat.

[2:55:12] In maart in ieder geval, voorzitter.

[2:55:14] Dan noteren we dat.

[2:55:15] Dank u wel.

[2:55:16] Dan vervolgt uw beantwoord.

[2:55:19] Vraag van de heer Grinwis van de ChristenUnie.

[2:55:22] Ben ik bereid om met geld over de brug te komen ter voorkoming van de prijsstijging bij de NS?

[2:55:27] En wil ik met structurele oplossingen komen?

[2:55:30] Ik ga niet vooruitlopen, dat heb ik al meerdere keren gezegd, op de uitkomsten van de voorjaarsnotenbesluitvorming.

[2:55:36] In de tussentijd ben ik natuurlijk wel met de NS en het ministerie van Financiën continu in gesprek over een structurele oplossing.

[2:55:42] Net als de NS en de ING-inweers willen wij natuurlijk dat dit uiteindelijk op een goede manier structureel wordt geborgd.

[2:55:49] Maar het zijn wel hele complexe gesprekken, want het is bekend dat er op de begroting gewoon enorme tekorten zijn.

[2:55:54] En een rijksbedrag voor de NS-tarieven is zeker geen vanzelfsprekendheid.

[2:56:00] Bij de voorjaarsnoten zullen we ook de Kamer nader informeren over het verwachte effect op de NS-tarieven, voorzitter.

[2:56:08] Dan heb ik nog een vraag van de heer Ginwis.

[2:56:11] Wil ik de gevolgen van de prijsstijgingen bij NS voor een toekomstig aantrekkelijk spoorproduct in kaart brengen en ook de shift van de trein naar de auto in kaart brengen?

[2:56:20] In 2022 heeft het kinderonderzoek gedaan naar de prijssprikkels in het openbaar vervoer om vast te stellen of deze effectief kunnen zijn om het OV-gebruik te stimuleren.

[2:56:30] Vorig jaar is uw Kamer geïnformeerd met een brief over prijselasticiteiten... na aanleiding van een ander Kim-rapport.

[2:56:36] Het is de verwachting dat een hogere prijsstijging op het spoor naar verwachting leidt... tot minder reizigers ten opzichte van de scenario waarbij die prijsstijging er niet is.

[2:56:45] Allemaal heel logisch.

[2:56:46] Maar volgens Kim is het niet zo dat hoge tariefstijgingen in het OV... zomaar tot meer autogebruik zullen leiden.

[2:56:52] Daar spelen meer factoren mee, weer onder de kosten van autogebruik.

[2:56:56] Dus die conclusie werd niet getrokken.

[2:57:00] Een vraag van de heer De Hoop van GroenLinks Partij van de Arbeid.

[2:57:03] Erken ik dat als meer mensen de auto nemen dat dit leidt tot meer stikstofuitstoot en tot minder vergunningen.

[2:57:08] En erken ik dat dit kan leiden tot meer files.

[2:57:10] De korting voor de hoge drieven, een afschaling voor het OV-aanbod, waaronder minder toekomstig OV beschikbaar bij nieuwe woonwijken, is natuurlijk logischwijs een belemmering in de mobiliteit van mensen.

[2:57:24] Maar er kan niet zonder meer worden gesteld dat die korting, dat dat betekent dat er minder woningen gebouwd kunnen worden.

[2:57:30] En dat het leidt tot meer stikstof en meer files.

[2:57:33] Wat wel zo is, voorzitter.

[2:57:34] De discussie ging net natuurlijk ook tussen de Kamerleden onderling.

[2:57:37] Er werd ook gesproken over de 2,5 miljard die wij op dit moment hebben uitgetrokken voor nieuwe woningen.

[2:57:44] Als wij daar een andere invulling aan gaan geven, kan ik 100% zeker garanderen dat het minder nieuwe woningen gaat opleveren.

[2:57:50] Die wil ik wel hier neerleggen.

[2:57:54] Want voorzitter, ik deel een deel van de beantwoorden van de staatssecretaris, maar toch heb ik ook de oproep van de gemeente gezien.

[2:58:01] En ik merk ook in het debat dat daar best wel veel onduidelijkheid is over hoe we dat nu met elkaar moeten duiden.

[2:58:06] En ik zou dan ook graag van de staatssecretaris samen met de minister van Wonen toch iets uitgebreider dan schriftelijk...

[2:58:13] echt even een uitgebreide reactie krijgen over de mogelijke consequenties voor de woningbouw... door mogelijke bezuiniging van de BDU-gelden.

[2:58:21] Ik denk dat dat heel erg helpt bij het debat wat we ook voeren... en dat we de consequenties dan beter kunnen overzien.

[2:58:26] Dus als de staatssecretaris dat ook kan toezenden... bijvoorbeeld met die brief die je maakt, komt breder over de BDU-gelden... even specifiek op die woningbouw ingaan... zou dat ons denk ik ook heel erg helpen bij het debat wat we hierover voeren.

[2:58:39] Voorzitter, volgens mij heeft de minister van Vroo dat niet toegezegd.

[2:58:42] Ik ga in elk geval het gesprek aan met de minister van Vroo om te kijken of we deze informatie kunnen delen.

[2:58:46] Maar uiteindelijk ben ik natuurlijk wel afhankelijk van mijn collega.

[2:58:50] Ik vind het zonde dat ik hier mijn laatste interruptie aan verspiel.

[2:58:53] Maar deze staatssecretaris is zelf ook Kamerlid geweest.

[2:58:56] De minister volkshuisvesting is zelf ook kamerlid geweest.

[2:58:59] Als er zo'n verzoek is en de vraag is zo nadrukkelijk in de Kamer in het debat aanwezig... dan is het toch niet zo'n grote moeite om hier uitgebreid even op in te gaan... in een brief en dat naar de Kamer toe te sturen.

[2:59:09] Dat is toch een hele logische vraag die hier gewoon neergelegd wordt.

[2:59:12] En het lijkt mij niet zo'n ingewikkeld om aan dat verzoek te voldoen.

[2:59:16] De staatssecretaris.

[2:59:17] Volgens mij zeg je dat net ook in mijn beantwoording, voorzitter.

[2:59:20] Ik had gesprekken met de minister van Vroo... om te kijken of we deze informatie op die manier kunnen delen met de Kamer.

[2:59:29] Geen verder interrupties, vervolgt u de antwoord?

[2:59:33] Ja, voorzitter.

[2:59:33] Vraag van mevrouw Veldman van de VVD.

[2:59:35] Hoe ga ik ervoor zorgen dat het geld voor de regionale OV-lijnen op plekken terecht komt waar die het hardst nodig zijn?

[2:59:41] En welke regels worden daarbij gehanteerd?

[2:59:43] En hoe kan dit zo spoedig mogelijk besteed worden bij woningbouwlocaties die al in de pijplijn zitten?

[2:59:51] De middelen voor de regionale openbaar vervoer komen primair uit provinciefonds en de BDU.

[2:59:57] Decentrale overheden bepalen natuurlijk wel zelf hoeveel van deze middelen ingezet worden voor het regionaal openbaar vervoer binnen hun eigen provinciale begroting.

[3:00:06] Daarbovenop zijn de bikkermiddelen verdeeld in overleg met de verschillende decentrale overheden.

[3:00:11] De verdeelsluiter daarvoor hebben zij zelf aangeleverd.

[3:00:15] Mijn ministerie onderstreept wel bij de decentrale overheden het belang van natuurlijk goed openbaar vervoer, maar ook bijvoorbeeld fietsverbindingen, om maar wat te noemen.

[3:00:25] Ik monitor de maatregelen die worden genomen van de extra middelen die beschikbaar zijn.

[3:00:29] En daarnaast wordt ook in het NLVB-verband keihard gewerkt aan een uitbreiding van de staat van het OV, waarin de kwaliteit van het OV ook kwantitatief gemonitord gaat worden.

[3:00:41] Vraag van de heer Bermenga, D66.

[3:00:45] Het kabinet maakt beloftes om het OV bereikbaar en betaalbaar te maken.

[3:00:49] We hebben te maken met de BNU-bezuinigingen.

[3:00:51] Er is ook geld nodig voor de Lelylijn en de Neder-Zakslijn.

[3:00:54] Ben ik in gesprek met de minister van Vro over de bezuinigingen en de bouw van de woningen en met de minister van Financiën over extra geld in de voorjaarsbegroting?

[3:01:02] Het korte antwoord, ja, we zijn in gesprek.

[3:01:05] Wij trekken wat dat betreft samen met Vro gezamenlijk op... alles wat betrekking heeft tot ontsluiting en bereikbaarheid van nieuwe woningen.

[3:01:13] Dus richting de voorjaarsnoten kijken we ook wat er mogelijk is.

[3:01:16] En ik zal ook mijn zorgen daarin delen die ik op dit moment zie.

[3:01:20] Op de begroting van INW heb ik de ruimte niet.

[3:01:23] Dus het wordt een hele interessante, maar wel een zeer uitdagende discussie, voorzitter.

[3:01:28] Ik heb er nog twee.

[3:01:30] Dan ben ik aan het einde van dit blokje, voorzitter.

[3:01:32] Vraag van wederom mevrouw Veldman van de VVD.

[3:01:36] Het opbreken van de muren tussen de verschillende potjes voor doelgroepenvervoer, leerlingenvervoer, openbaar vervoer, is dat een oplossing?

[3:01:43] Hoe ga ik deze mogelijkheden inzetten, bijvoorbeeld met een wijziging van de WP2000?

[3:01:49] Wij voeren samen met OCW, VWS, Financiën en BZK een ambtelijke verkenning uit naar publieke mobiliteit.

[3:01:55] Het doel hiervan is om te onderzoeken hoe al die verschillende vormen van collectief vervoer kunnen worden geïntegreerd tot één effectief publiek mobiliteitssysteem.

[3:02:04] En daarbij wordt ook gekeken naar veranderingen die daarvoor nodig zijn ten aanzien van geldstromen, wetgeving en governance.

[3:02:10] En de resultaten van deze verkenning verwachten we voor de zomer met de Kamer te kunnen delen.

[3:02:15] Ik weet overigens, voorzitter, dat een aantal provincies al wel op deze wijze omgaat met vervoer.

[3:02:21] Waardoor zij dus bijvoorbeeld leerlingenvervoer in de ochtend en in de middag hebben.

[3:02:24] En tussendoor is er doelgroepenvervoer.

[3:02:26] Dus op die manier proberen ze, of een deeltaxi op die manier, proberen ze eigenlijk multimodaal in te zetten.

[3:02:33] Met dezelfde middelen die zij ter beschikking hebben, voorzitter.

[3:02:38] De laatste vraag is van de heer Bamenga van D66.

[3:02:42] Het is goed om te lezen dat er binnen het NOVB gewerkt wordt aan een light variant van de Nederlandpas.

[3:02:46] Wat is het dan van zaken?

[3:02:48] Nou inderdaad, het NOVB is zoals u aangeeft besloten om een ticket voor minima te ontwikkelen.

[3:02:53] U noemt het Nederlandpas light, volgens mij als ik me goed herinner.

[3:02:58] Maar met het Social Climate Fund dient zich een mogelijkheid...

[3:03:01] ter financiering aan.

[3:03:03] Door de partij wordt op dit moment gekeken naar de kosten en de uitvoering van dit ticket.

[3:03:07] Het is uiteindelijk aan het kabinet om te beslissen of een dergelijk voorstel wordt opgenomen in het sociaal klimaatplan.

[3:03:14] Dat was de laatste in dit blokje, voorzitter.

[3:03:16] Dank u wel, de heer Bemenga.

[3:03:17] En nu het woord.

[3:03:20] Ja, misschien om te beginnen met dat laatste.

[3:03:22] Het is aan het kabinet om dat te beslissen.

[3:03:24] Wanneer gaat het kabinet dit beslissen?

[3:03:28] De staatssecretaris.

[3:03:30] Bij de voorjaarsnota, voorzitter.

[3:03:33] De heer Vermengen.

[3:03:34] Oké, dank u wel.

[3:03:35] Nou ja, bij de voorjaarsnota.

[3:03:37] U gaf net ook aan, daar waar het gaat om de bezuinigingen van het OV richting voorjaarsnota, kijken we naar wat er mogelijk is.

[3:03:45] Deze zinnen komen mij al wel bekend voor, ook als het gaat om andere discussies rondom bijvoorbeeld Lelylijn, Neder-Saxelijn.

[3:03:52] En toen heb ik ook gezegd en gevraagd aan de staatssecretaris, ik denk dat de staatssecretaris deze klus zou kunnen klaren.

[3:03:58] En ik zou voor nu ook willen vragen, moeten mensen eigenlijk hoop hebben

[3:04:02] dat dit goed gaat komen, staatssecretaris.

[3:04:06] Voorzitter, volgens mij zijn er meerdere Kamerleden die altijd zeggen dat zij hoopvol zijn.

[3:04:09] Ben ik ook altijd.

[3:04:11] Ik ben ook realist.

[3:04:12] En als ik alle wensen in de Kamer goed heb gehoord vandaag... dan hebben we inderdaad een enorme geldboom nodig van 10 tot misschien wel 15 miljard.

[3:04:20] Die heb ik ook niet op mijn begroting staan.

[3:04:22] Dat is het gesprek dat wij met elkaar... Hij staat ook niet in het midden, meneer Heutings, zeg ik.

[3:04:26] Dus dat is het gesprek dat wij uiteindelijk met elkaar in het kabinet gaan voeren om te kijken hoe we in de juiste keuzes kunnen maken.

[3:04:33] Ja, ik ben hoopvol dat ik een aantal dingen die ik van belang acht en die ook de commissie van belang acht voor elkaar hoop te krijgen.

[3:04:41] Maar dat is de hoop die ik heb.

[3:04:42] Ik heb geen enkele garantie dat alles wat wij willen uiteindelijk gerealiseerd kan worden zonder dat daarbij hulp is van collega's.

[3:04:52] Dan gaat u nu beginnen aan de volgende blokken, denk ik.

[3:04:54] Het kopje overig.

[3:04:55] Kijk eens aan, daar zijn we aan beland.

[3:04:56] Hartstikke mooi.

[3:04:58] De laatste.

[3:04:58] Even kijken.

[3:04:59] Vraag van de heer Heutink van de PVV.

[3:05:02] Leidt de invoering van enkelvoudige in- en uitchecken tot extra kosten... en wordt dit uiteindelijk verhaald op de reiziger?

[3:05:08] Nou, het NOVB wil dat enkelvoudig in- en uitchecken...

[3:05:12] een realiteit wordt.

[3:05:13] En er is besloten dat er voorbereidende stappen gezet moeten worden... richting de invoering.

[3:05:18] Op dit moment is er echt nog geen helder beeld... van de mogelijke kosten van de implementatie.

[3:05:23] Dus tot het moment kan ik daar nu op dit moment geen antwoord op geven.

[3:05:26] Zodra dat natuurlijk duidelijk is, kan ik dat wel communiceren richting de Kamer.

[3:05:32] Even zien.

[3:05:33] Vraag van de heer Van Dijk van NRC.

[3:05:35] Over chipaccount... Sorry.

[3:05:39] De over chipaccount van de heer Van Dijk is plotseling verwijderd.

[3:05:42] En eerder kreeg NSC de toezegging van de staatssecretaris voor een kosteloze overstapservice... waarbij de OV-chipkaart wordt vervangen door een nieuwe OV-pas.

[3:05:50] Meneer leest nu alleen dat de oudere doelgroep wordt betrokken.

[3:05:54] Hoe zit dit nou precies?

[3:05:55] Een hele tastbare vraag, omdat het natuurlijk ook in de persoonlijke omgeving werd gevoeld.

[3:06:01] Wanneer gebruiken ze een OV-chip-account te lang niet gebruiken?

[3:06:04] En ik weet het zelf namelijk ook.

[3:06:06] Ik heb het zelf ook.

[3:06:07] Wordt deze verwijderd.

[3:06:10] Dit heeft te maken met de privacy-regelgeving.

[3:06:12] Dat staat los van de invoering van de OVP.

[3:06:15] Deze gebruikers hebben dit account overigens ook zelf aangemaakt.

[3:06:19] Heel herkenbaar, want ik zeg het namelijk, ik ken hem ook.

[3:06:21] Ik heb nu ook een OV-pas vanuit het ministerie.

[3:06:24] Ik heb mijn eigen account te lang niet gebruikt en ook ik geef die melding.

[3:06:27] Dus ik snap wat hier gebeurt.

[3:06:29] Het is alleen wel wat lastig, denk ik dan maar, voorzitter.

[3:06:37] Een vraag van de heer Van Dijk van NRC.

[3:06:39] Er is vertraging in de overstap naar OVP.

[3:06:43] Kan ik aangeven hoelang de twee systemen nog naast elkaar zullen blijven staan?

[3:06:46] De verwachting is dat de overstap begin 2027 is afgerond.

[3:06:51] Dus de twee systemen bestaan nu ongeveer twee jaar naast elkaar.

[3:06:55] Dat is wat de planning is.

[3:06:58] Het zou zomaar kunnen dat het misschien nog verandert, maar dit is op dit moment de planning die wij voor ogen hebben.

[3:07:03] Vraag van de heer Heutink van de PVV.

[3:07:06] De Europese Commissie overweegt Nederland voor de rechter te dagen vanwege de gunning aan NS.

[3:07:11] Hoe ga ik ervoor zorgen dat de NS de spoorvervoerder op het hoofdrandnet blijft?

[3:07:15] En welke scenario's zijn er?

[3:07:17] En heb ik niet te veel risico genomen?

[3:07:19] En heb ik geen signaal ontvangen dat het hierop zou kunnen uitdraaien?

[3:07:22] Deze stap is niet onverwacht, zeg ik richting de heer Heuting, voorzitter.

[3:07:26] De risico's zijn trouwens ook al eerder met de Kamer besproken.

[3:07:30] Wij zijn nog steeds van mening dat de onderhandse gunning van de HNN-concessie aan NS...

[3:07:36] in lijn is met de wens van de Kamer en voldoet aan de geldende Europese wet en regelgeving.

[3:07:42] Uiteraard ben ik hierover in gesprek met de Europese Commissie.

[3:07:45] Ik heb deze week nog gesproken met Eurocommissaris Tsitsikostas, als ik het goed herinner, voorzitter.

[3:07:52] En ik heb daar ook de problematiek met hem aangekaart.

[3:07:56] Ook trouwens de Lelylijn, zeg ik heel eerlijk, en het ticketing systeem.

[3:07:59] En wij hebben een vervolgafspraak op 12 maart aanstaande.

[3:08:03] Ook samen met de minister van INW, met de eurocommissaris.

[3:08:09] Overigens, ik ben onkledig in mijn antwoord nog, denk ik, een beetje richting de heer Heuting.

[3:08:14] De Europese Commissie heeft de ingebrekende bestellingsprocedure nog niet aanhanger gemaakt bij het Uurhof van Justitie te Luxemburg.

[3:08:23] Op 12 februari heeft de Europese Commissie met redende onkleed een advies uitgebracht.

[3:08:28] Die zijn we nu aan het bestuderen en daar gaan we een reactie voor opstellen.

[3:08:31] En een beetje slotopmerking, zeg ik maar heel eerlijk.

[3:08:34] Aan elke juridische procedure kleven risico's.

[3:08:37] Daar bereiden we ons op voor.

[3:08:38] Ik zeg altijd, tien juristen is elf meningen.

[3:08:41] Dus wat dat betreft, zekerheid is juridisch gezien nooit, voorzitter.

[3:08:46] Vraag van mevrouw Veldman, VVD.

[3:08:49] Waarom zijn meerdere liften langdurig defect?

[3:08:52] Wat ga ik hier op kort termijn aan doen?

[3:08:54] Laat ik vooropstellen dat ik begrijp dat reizigers met een beperking en anderen zich maatloos ergeren aan de overlast en de onmogelijkheden betrekking tot storingen van liften.

[3:09:04] Ik heb ook gezien dat enkele gemeentes een brandbrief hebben geschreven aan ProRail om hiervoor extra aandacht te vragen.

[3:09:10] ProRail heeft de gemeente per brief uitgenodigd voor een gesprek.

[3:09:15] Ik weet ook dat ProRail dit probleem serieus probeert op te pakken en ook serieus wil aanpakken.

[3:09:21] Afgelopen donderdag heb ik met ProRail en de NS over deze problematiek gesproken.

[3:09:25] En ik zal ProRail ook vragen om mij naar aanleiding van het gesprek te informeren.

[3:09:29] Naar aanleiding van het gesprek met de gemeentes.

[3:09:32] En ook die op de hoogte te houden van de voortgang van het structureel verhelpen van storingen.

[3:09:37] Wat wel zo is, voorzitter, zeg ik ook.

[3:09:39] Soms is het ook helaas hier niet alleen een storing, maar ook gewoon vandalisme.

[3:09:43] En op het moment dat dan de constructie ontwicht is, dan heeft dat veel langer het tijdspad tot gevolg.

[3:09:48] Dat heb ik bijvoorbeeld ook gezien in Almerepoort, wat dan dichter bij huis is, voorzitter.

[3:09:55] Een vraag van de heer Ginwis, ChristenUnie.

[3:09:58] Tempo en aandacht van gemeentes voor het op de juiste hoogte brengen van busstationen komt op de achtergrond.

[3:10:05] Weet ik hoeveel dat gaat kosten om dit op orde te brengen?

[3:10:07] In november 2023 heeft mijn voorganger u de doorrekening van enkele afspraken uit het bestuursreport toegankelijkheid OV 2022-2023 toegestuurd.

[3:10:18] Daarin staat dat voor het toegankelijk maken van de resterende bushalters een bedrag nodig is van ongeveer 670 miljoen euro en zeg maar 90 miljoen ongeveer voor de resterende tramhalters.

[3:10:31] Er is daarbinnen geen verwijzondering aangebracht voor alleen de busstations.

[3:10:35] En vanuit het mobiliteitsfonds heeft mijn voorganger toen 10 miljoen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van het bestuursakkoord.

[3:10:42] En via een amendement heeft uw Kamer hier in 2022 nog eens 20 miljoen extra beschikbaar gesteld.

[3:10:47] Echter, binnen de begroting van INW is er op dit moment geen budget voor een versnelling.

[3:10:52] ...van toegankelijkheidsvoorzieningen door de wegbeheerders.

[3:10:55] Sorry, ja, wegbeheerders, provincie, gemeente.

[3:10:58] Dus dat betekent dat zij er ook langer over zullen doen.

[3:11:00] We zijn natuurlijk wel, tegelijkertijd zeg ik ook... ...via het programma toegankelijkheid van ProRail... ...en indirect via de HRN-concessie... ...middelen beschikbaar aan het stellen voor het toegankelijk maken van het spoor.

[3:11:13] Maar specifiek is dit natuurlijk wel een eindigheid aan hetgeen wat we net over hadden.

[3:11:18] Dan heb ik nog een vraag van de heer Pierik, BBB.

[3:11:22] kan ik aangeven hoe de inzet van de tweede veerboot transparanter wordt... en dat de reserveringen mogelijk worden zoals het ondernemingsplatform Ameland terecht vraagt.

[3:11:31] Bij het vervoerplan voor 2025 is de basisdienstregeling Ameland-Holwert opgenomen.

[3:11:37] De inzet van de tweede veerboot is wel afhankelijk van waterstanden en daardoor niet elke dag hetzelfde en staat daarom ook niet in het overzicht.

[3:11:45] En de afvaart van de tweede veerboot kunnen echter, net als de afvaart van de reguliere veerboot, voor 2025 gereserveerd worden via de website van Wagenborg.

[3:11:56] Nog een vraag van de heer Pierik.

[3:11:59] Hoe ga ik zorgen dat de aansluiting van de sneldienst op het busvervoer in Holwerd wordt verbeterd, zodat reizigers niet onnodig lang hoeven te wachten?

[3:12:07] Wij vragen de rederijen om hun dienstregeling af te stemmen met die van aansluitende vervoerders, om eventuele wijzigingen van aansluitingen op te nemen in de jaarlijkse vervoerplannen.

[3:12:17] Wagenborgen heeft het vervoerplan voor 2025 opgenomen.

[3:12:21] Dat zijn na afstemming met de adviesorganen busvervoerders.

[3:12:25] De dienstregeling van de sneldienst Ameland-Hol werd licht gewijzigd in opzicht van afgelopen jaren.

[3:12:32] En hierdoor is een betere aansluiting op het OV gerealiseerd, met name naar Leeuwarden.

[3:12:36] Dus het is echt afstemming.

[3:12:37] En er is inderdaad voor 2025 een verbetering, voorzitter.

[3:12:43] Vraag van de heer Bamenga.

[3:12:44] Hoe staat het met de uitvoering van de motie... Bamenga verder over landelijk in kaart brengen... tussen welke locaties de instelling van het BRT-systeem... potentie heeft om aan de vervoersvraag te voldoen?

[3:12:55] Er is gestart met het opstellen van een plan van aanpak voor de motie...

[3:12:59] Vervolgens zal er een datastudie verricht worden om potentieel kansrijke BRT-locaties in kaart te brengen.

[3:13:06] Ik verwacht de Kamer rond de zomer over de uitkomsten daarvan te informeren.

[3:13:10] Wat in een bredere context wel zo is.

[3:13:12] Ik kijk natuurlijk ook naar alles waar wij op dit moment tegenaan lopen.

[3:13:16] Ook de BDU-korting en wat dat betekent.

[3:13:18] Ik ben van mening dat de BRT een mogelijk alternatief zou kunnen zijn... om snel toch bepaalde verbindingen in stand te houden of te realiseren...

[3:13:27] Zo breed kijk ik dan ook.

[3:13:29] Laat dat maar onder de noemen creativiteit vallen, voorzitter.

[3:13:34] Vraag van de heer de Alabassie van Denk.

[3:13:37] Hoe wordt voorkomen dat de taxidata op straat komt te liggen... en waarom wordt er niet eerst gezorgd voor een eerlijke markt... en een betere bescherming van chauffeurs in plaats van hen te onderwerpen... aan extra controlemechanismen, is de vraag.

[3:13:47] Ik heb de opmerkingen van de AP meegenomen in een aangepast voorstel... dat nu voor advies aan de Raad van State is aangeboden...

[3:13:55] In het nieuwe voorstel wordt nu niet meer het eindpunt geregistreerd, maar alleen de startlocatie van de taxi en het aantal afgelegde kilometers.

[3:14:03] Hierdoor zijn privacygevoelige bestemmingen op basis van alleen de taxi-gegevens dus ook niet meer te achterhalen.

[3:14:09] Ook is duidelijker opgenomen hoe de verzamelde data binnen ILT beschermd wordt en is opgenomen dat er een wettelijke...

[3:14:17] Een wettelijke bewaartermijn geldt van maximaal twee jaar.

[3:14:21] Wat betreft een eerlijke markt en bescherming van de chauffeurs... samen met de sector en andere betrokken partijen... kijken we natuurlijk naar aanleiding van de evaluatie... die is uitgevoerd of het taxiebeleid aanpassing behoeft.

[3:14:35] Hoeveel vragen heeft u nog te beantwoorden in het blokje?

[3:14:39] Nog twee.

[3:14:41] Wilt u het eerst even afmaken?

[3:14:42] Dan gaan we nog even de laatste interrupties doen.

[3:14:45] Een vraag van de heer Van Dijk van NRC.

[3:14:47] Er waren onlangs problemen in Zuid-Holland met de Q-bus, doordat de nieuwe elektrische bus niet geleverd kon worden.

[3:14:54] Trouwens heel herkenbaar, dat was ook in Flevoland een probleempje in het begin.

[3:14:59] Voor nu ligt vooral de vraag voor in hoeverre asset transfer, waarbij bijvoorbeeld de volgende concessienemer in ieder geval de bus van de voorganger overneemt, een oplossing voor deze problemen kan bieden.

[3:15:10] En zie ik mogelijkheden om dit te stimuleren.

[3:15:13] De centrale overheden zijn natuurlijk zelf verantwoordelijk voor de aanbestedingen van het regionaal openbaar vervoer en kunnen eisen stellen aan een nieuwe vervoerder over de overname van materieel.

[3:15:23] Dat kan ook worden opgenomen overigens in de aanbesteding.

[3:15:26] In het geval van Zuid-Holland heeft de provincie bij de aanbesteding nieuwe sero-emissiebussen geëist.

[3:15:34] Q-bus, dat de aanbesteding heeft gewonnen, bleek echter door leveringsproblemen bij de busfabrikant bij de start van de concessie, dat was in december 2024, nog niet meteen te kunnen voldoen om voldoende nieuwe bussen te verzorgen.

[3:15:48] Dus daarom hebben ze ook tijdelijk dieselbussen en touringcars in moeten zetten.

[3:15:56] Overigens, ter aanvulling nog, voorzitter.

[3:15:58] We hebben inmiddels wel begrepen dat de situatie flink is verbeterd.

[3:16:01] Alleen dat dit voor reizigers in Zuid-Holland-Noord natuurlijk wel een hele vervelende situatie is en een slechte start.

[3:16:07] Zo simpel is het natuurlijk ook.

[3:16:10] Laatste vraag is van mevrouw Veldman van VVD.

[3:16:14] Te strakke interpretatie van aanbestijdingsregels en lange doorlooptijden van ecologische beoordeling... ...voorzaken vertraging.

[3:16:21] Hoe ga ik ervoor zorgen dat deze procedures kunnen worden bespoedigd?

[3:16:25] Aanbestijdingsregels zijn Europees natuurlijk bepaald.

[3:16:28] Er is een evaluatie gaande van deze regels uitgevoerd door de Europese EU-commissie.

[3:16:35] En daarna zullen lidstaten ook problemen met regels kunnen aankaarten.

[3:16:40] En vanuit Nederland zullen we dat zeker niet nadaten om dat te doen, voorzitter.

[3:16:44] Ik heb een aantal leden die nog een interruptie willen plegen.

[3:16:49] Eerst ga ik even naar de heer Bamega van D66 voor de laatste interruptie.

[3:16:53] Dank u wel, voorzitter.

[3:16:55] Ik had inderdaad een vraag gesteld over die BRT, de Bus Rapid Transit.

[3:17:00] En ik hoor van de staatssecretaris dat er een start wordt gemaakt van een plan van aanpak.

[3:17:05] De motie was van juni van vorig jaar unaniem aangenomen.

[3:17:09] Dus vanuit de Kamer is er zeker wel...

[3:17:13] wil dat die motie wordt uitgevoerd.

[3:17:17] Maar nu pas starten met een plan van aanpak.

[3:17:19] Dat vind ik nogal heel erg traag.

[3:17:21] En ik ben wel blij om te horen dat de studie dan in ieder geval voor de zomer er zal zijn.

[3:17:29] En ik zou graag aan de staatssecretaris willen vragen om gewoon wat meer tempo erin te gooien.

[3:17:33] Zeker ook als de staatssecretaris zelf meerwaarde hiervan ziet.

[3:17:37] De staatssecretaris.

[3:17:38] Waar we het extra tempo kunnen gebruiken, zou ik dat zeker niet nalaten, zeg ik richting de heer Bamenga, voorzitter.

[3:17:43] Juist omdat ik de toegevoegde waarde zie van deze oplossing.

[3:17:46] Hij is relatief laagdrempelig en daardoor snel te realiseren.

[3:17:50] Dank u wel.

[3:17:51] De heer Lebassie, namens DENK.

[3:17:53] Voorzitter, dank.

[3:17:54] En ik ben blij om te horen dat de staatssecretaris in ieder geval aangeeft naar kritiek van de autoriteit persoonsgegevens gekeken te hebben.

[3:18:03] Maar dat was kritiek...

[3:18:05] Waar hij het over had voordat de staatssecretaris met aanpassingen kwam.

[3:18:10] Maar de staatssecretaris zal wel weten dat de autoriteit persoonlijk gegevens ook kritiek had.

[3:18:15] Daarna, na de aanpassingen.

[3:18:17] Namelijk, ze zien nog steeds niet de noodzaak.

[3:18:20] Ze zien nog steeds dat het disproportioneel is.

[3:18:23] Ze geven aan dat er nog steeds privacy risico's zijn, indirect.

[3:18:27] En ze geven ook aan dat het mogelijk voor andere doeleinden gebruikt kan worden.

[3:18:31] Daar heb ik de staatssecretaris nog geen antwoord op horen geven.

[3:18:36] De staatssecretaris.

[3:18:38] Ik snap het ongeduld van de heer Elabassie hier van Denk, voorzitter.

[3:18:41] Alleen wij hebben hem juist voorgelegd aan de Raad van State.

[3:18:45] En aan de hand daarvan kunnen wij kijken waar het eventueel nog aanpassing behoeft.

[3:18:49] Dat is nu op dit moment de juiste procedure.

[3:18:52] Elabassie.

[3:18:54] Voorzitter, dat vind ik alleen maar goed, als ook de Raad van State ernaar kijkt.

[3:18:59] Mijn punt is dat staatssecretaris inging op kritiek van de autoriteit persoonsgegevens, maar niet de kritiek naar aanleiding van de aanpassingen.

[3:19:09] Tegelijkertijd ontvangen wij wel een brief van deze staatssecretaris, waarin hij aangeeft dat hij tot uitvoering over wil gaan van die centrale database.

[3:19:18] En dan maak ik mij ernstig zorgen, want we hebben kritiek van de autoriteit persoonsgegevens, die hebben we al.

[3:19:23] Er zal nog kritiek van de Raad van State bovenop komen, verwacht ik.

[3:19:26] En mijn vraag aan de staatssecretaris is, en daar zal de staatssecretaris vast wel over nagedacht hebben, wat is de noodzaak?

[3:19:33] Het is disproportioneel.

[3:19:36] Of ik zou zeggen, geef aan waarom dat niet het geval is.

[3:19:38] Er zijn inderdaad wel degelijk privacy risico's, indirect.

[3:19:42] En tenslotte, het kan voor andere doeleinden gebruikt worden.

[3:19:46] Het kan gedeeld worden met de politie.

[3:19:48] Er kunnen hele andere dingen mee gebeuren dan daar waar het de bedoeling voor was.

[3:19:51] Kan de staatssecretaris daar antwoord op geven?

[3:19:53] Dank u wel.

[3:19:54] Voorzitter, ik hoor wat de heer Elabassie van Denk zegt.

[3:19:58] Wij zien het wel degelijk als een verbetering.

[3:20:00] En dat is ook de manier waarop wij op dit moment aanvliegen.

[3:20:03] En wij zijn heel benieuwd hoe de Raad van State los van de autoriteit persoonsgegevens hier tegenaan kijkt.

[3:20:09] En waar nodig wordt er nog aangepast.

[3:20:11] Maar wij zien het wel als een verbetering uiteindelijk voor de hele sector.

[3:20:14] En ook voor de individuele chauffeurs.

[3:20:16] Want dat betekent ook namelijk minder regeldruk.

[3:20:19] Dank u wel.

[3:20:20] Uw laatste interruptie.

[3:20:23] Voorzitter.

[3:20:26] De privacy-risico's kunnen heel ernstig zijn.

[3:20:30] Er kan achterhaald worden waar iemand woont, waar iemand werkt.

[3:20:34] Welke medische locaties iemand bezoekt.

[3:20:37] Welke privélocaties iemand bezoekt.

[3:20:41] En de staatssecretaris geeft als antwoord... Wij zien een verbetering.

[3:20:46] En ik heb het niet over die verbetering.

[3:20:48] Dat het makkelijker is, pragmatischer is, prima.

[3:20:51] Maar we hebben het hier over de autoriteit persoonsgegevens die gevaren hierachter ziet.

[3:20:56] Ernstige gevaren.

[3:20:57] En ik hoor niks over de noodzaak.

[3:20:59] Ik hoor niks over disproportionaliteit, niks over die andere dingen.

[3:21:02] En ik kan niet anders constateren dat de staatssecretaris ook nu niet aangeeft wat de noodzaak is.

[3:21:08] Behalve dat hij zelf een verbetering ziet met alle gevaren voor die.

[3:21:11] Dat was het wat mij betreft, voorzitter.

[3:21:13] De staatssecretaris voor een korte reactie nog.

[3:21:15] Dank voorzitter.

[3:21:15] Voor mij heb ik net toch echt heel duidelijk aangegeven mijn beantwoording.

[3:21:18] Dat nu alleen nog het startlocatie wordt geregistreerd en niet meer de eindlocatie.

[3:21:23] En daarmee hebben we volgens mij de privacy deel gewaarborgd.

[3:21:26] De heer Albassie schudt zijn hoofd, dus die denkt er anders over.

[3:21:29] Dat is wel het antwoord dat ik hier geef, voorzitter.

[3:21:32] De heer Ovendijk, gaat u aan.

[3:21:34] Dank voorzitter ook voor de reactie op mijn vragen over het overnemen van materieel bij de volgende concessie.

[3:21:39] Ik begrijp ook dat er nu heel veel wordt gevraagd door concessieverleners ten aanzien van zero-emissie materieel.

[3:21:45] Dus dat op dit moment misschien dat niet de meest logische keuze is, maar wel richting de volgende concessie.

[3:21:50] En daar was mijn vraag eigenlijk op gericht.

[3:21:51] Wat zijn de ervaringen nu daarmee?

[3:21:53] En ik begrijp dat het een keuze is van de centrale overheden, maar die kun je natuurlijk wel stimuleren en je zou zelfs de regels kunnen veranderen als je denkt dat dat een goede oplossing is.

[3:22:00] Dus toch nog even herhaal ik graag de vraag, zijn ervaringen daarmee bekend en hoe kijk de staatssecretaris daar tegenaan?

[3:22:08] Voorzitter, de ervaring die de staatssecretaris heeft heb ik uit mijn tijd als gedeputeerde en daarom speelde precies dezelfde problematiek.

[3:22:15] De nieuwe concessiehouder had niet voldoende bussen die zero-emissie waren, elektrisch, per directe beschikking.

[3:22:24] En toen heeft hij tijdelijk een aantal van de oude bussen gebruikt.

[3:22:26] Gewoon heel pragmatisch.

[3:22:28] Dat is hoe ernaar wordt gewerkt.

[3:22:29] En ja, dat is de situatie zoals die is.

[3:22:31] Ik ben het wel eens met de heer Van Dijk dat het slim is om daar wel aan de voorkant afspraken over te maken.

[3:22:36] Doordat je er achteraf tegenaan loopt.

[3:22:38] Alleen in dit geval, het geval van Flevoland, de bussen kwamen uit China.

[3:22:42] En daar bleek toch iets qua levering net wat trager te zijn dan men had verwacht.

[3:22:48] Dank u wel voor uw beantwoording in de eerste termijn aan de kant van het kabinet.

[3:22:53] We gaan rustig toewerken naar de tweede termijn aan de kant van de Kamer.

[3:22:57] De heer Grinwis en de heer Pierik, dat heeft u kunnen merken, die hebben inmiddels dit debat verlaten omdat zij verplichtingen hebben in andere debatten.

[3:23:06] Dus dat licht ik maar even toe.

[3:23:08] Zij zijn op dit moment ergens anders in het huis om ook debatten te voeren.

[3:23:12] Ik stel voor dat we aan de tweede termijn beginnen.

[3:23:14] U heeft 1 minuut 40 spreektijd.

[3:23:17] En ik wil als eerste weer het woord geven aan Dirk Hoop.

[3:23:21] Dank voorzitter en dank aan de staatssecretaris en het ministerie voor de beantwoording.

[3:23:25] Allereerst zou ik een twee minuten debat aan willen vragen.

[3:23:29] Ik vond het toch wel schrikbarend dat de staatssecretaris eigenlijk aangeeft... er komen 500 miljoen structureel tekort voor de punten die eigenlijk in het hoofdlijnakkoord...

[3:23:40] En om de bezuinigingen te voorkomen.

[3:23:41] En dat zegt wel iets over de krapte die er is... om gewoon hele normale zaken op het openbaar vervoer... goed geregeld te hebben de komende periode.

[3:23:49] Daar schrik ik toch van.

[3:23:50] En als we niets doen, dan verslechtert het en wordt het duurder.

[3:23:52] En volgens mij willen we dat als Kamer allemaal niet.

[3:23:56] Voorzitter, dan nog een aantal concrete vragen.

[3:23:58] De staatssecretaris gaf aan dat hij in kaart gaat brengen... wat de consequenties zijn van mogelijk die BDU-gelden.

[3:24:04] Zou de staatssecretaris dat ook voor de SOF-gelden in kaart willen brengen?

[3:24:07] Dus graag de toezegging dat dat breder wordt getrokken.

[3:24:09] Niet alleen BDU, maar ook de Sofgelden.

[3:24:11] En daarnaast gaf de staatssecretaris aan in zijn beantwoording aan mij twee maal... dat hij zijn best gaat doen om de consequenties voor de woningbouw ook in kaart te brengen.

[3:24:21] Dat heb ik wel echt geïnterpreteerd daarmee als toezegging en dat dat gebeurt.

[3:24:24] En dan verder de rest voor de behandeling voor de twee minuten debat.

[3:24:28] Dank u. Dank u wel.

[3:24:29] Dan heb ik nog wel een vraag aan u. Wat uw voornemens bent te doen in de twee minuten debat.

[3:24:34] Ja, voorzitter.

[3:24:35] Mijn fractie wil echt richting geven aan de staatssecretaris voor de voorjaarsnoten.

[3:24:38] Er worden een aantal belangrijke besluiten genomen.

[3:24:41] Wij zouden daar als Kamer een richting aan willen geven.

[3:24:44] En daar ga ik mijn best voor doen vanuit een aantal moties.

[3:24:47] Helder.

[3:24:48] De heer Heuding, namens de PVV, Tweede Termijn.

[3:24:50] Ja, voorzitter, de opgaven zijn groot.

[3:24:53] We hebben het over financiële opgaven, we hebben het over sociale veiligheid, we hebben het over bereikbaarheid.

[3:24:59] En ik denk dat iedereen het hier met elkaar wel eens is dat die opgaven echt immens zijn.

[3:25:04] En ik zie een staatssecretaris die toch zijn uiterste best gaat doen om die budgetkorting te laten landen bij de besprekingen over de voorjaarsnota.

[3:25:15] En ik denk dat dat ook de goede inzet is.

[3:25:18] En ook het enige wat we dan van hem kunnen verwachten op dit moment.

[3:25:24] We hopen dat de staatssecretaris echt werk gaat maken om te kijken hoe er landelijk en dus ook permanent reisverboden kunnen worden opgelegd.

[3:25:33] Ik verhoop daar echt...

[3:25:34] dat de staatssecretaris daar zijn creativiteit laat zien... om te kijken hoe we dat wel kunnen doen.

[3:25:40] En datzelfde geldt ook voor bodycams.

[3:25:42] Ik vind het enerzijds teleurstellend dat we dan als opdrachtgever... richting de grootste vervoerder van ons land... daar eigenlijk dus ook niks over te zeggen hebben.

[3:25:49] Dat zegt dan ook iets over de wijze waarop we invloed kunnen uitoefenen... op de wijze hoe wij graag het zouden willen zien op ons spoor.

[3:25:56] Maar ik hoop dat NS ook meekijkt en ook toch deze...

[3:25:59] ...roep vanuit de grootste fractie in het parlement ook te hatten neemt... ...dat we echt heel graag zouden willen zien dat die bodycams als de Wiedeweerga... ...weliswaar op vrijwillige basis worden uitgerold.

[3:26:10] En daar wil ik het bij laten, voorzitter.

[3:26:11] Dank u wel.

[3:26:12] Dank u wel.

[3:26:12] Het woord is aan de heer Olvendijk namens Nieuwse Contact.

[3:26:14] Tweede termijn.

[3:26:15] Ja, dank u wel, voorzitter.

[3:26:17] En het is goed ook om van de staatssecretaris te horen dat hij de uitdaging herkent die er zijn.

[3:26:22] En ook op financieel gebied voor het openbaar vervoer.

[3:26:25] En in die zin was het debat misschien niet geruststellend.

[3:26:28] Ik ben blij met de toezegging dat wij in maart als Kamer een beeld krijgen van de effecten die worden verwacht aan de budgetkorting op de BDU.

[3:26:36] En tegelijkertijd hoop ik, en zo heb ik de staatssecretaris ook begrepen, dat hij maximaal zich gaat inzetten.

[3:26:43] Hij zegt, ik heb zelf ook de hoop, ik bied geen enkele garantie.

[3:26:46] Dat begrijp ik ook vanuit verwachtingenmanagement.

[3:26:47] Tegelijkertijd zou ik ook vanuit de Kamer, dat is ook onze rol, deze staatssecretaris maximaal willen aansporen om daar echt voor te gaan.

[3:26:55] En ook om waar te maken wat we met elkaar willen.

[3:26:57] Wat ook in het hoofdlijnenakkoord staat.

[3:26:59] En daar ook in het bijzonder de dorpskernen in het landelijk gebied ook proberen daarop uit te zonden.

[3:27:04] Ook daar waren bijvoorbeeld die stadsregio's.

[3:27:06] Het resteert voor mij een enkele vraag nog op het gebied van sociale veiligheid.

[3:27:13] De staatssecretaris heeft helder aangegeven dat hij, ook in mei, daarop terugkomt en een aantal punten daar ook aan werkt.

[3:27:21] Ten aanzien van de stations begreep ik dat er wordt gewerkt aan meer stations met cameratoezicht uit te rusten.

[3:27:28] Ik heb de staatssecretaris ook horen zeggen dat het de bedoeling is of de verwachting is dat dat uiteindelijk elk station zou zijn.

[3:27:34] Mijn vraag aan de staatssecretaris zou nog zijn, kan hij ook een ingroeipad naar de Kamer sturen om dat te laten zien of een planning hoe die uitrol er verder uitziet en daarbij misschien inderdaad de stations waar de nood het hoogst is vooral in mee te nemen.

[3:27:46] En voor het geval van de bodycam sluit ik aan bij de vraag en de opmerking van de heer Heutink.

[3:27:51] Dank u wel.

[3:27:53] Dank u wel, mevrouw Veldman, VVD.

[3:27:56] Ja, voorzitter, we hebben het gehad daarnet over het mobiele nummer... dat in de NS-terreinen geappt kan worden als mensen zich onveilig voelen.

[3:28:03] En dat daar mogelijk sprake is van schijnveiligheid.

[3:28:06] De staatssecretaris gaf aan het bij de NS na te gaan... en ook bij reizigersorganisaties en social media licht op te steken.

[3:28:13] Maar de VVD neemt die onveiligheid wel heel erg serieus.

[3:28:18] En daarom wil ik eigenlijk voorstellen dat dit echt ook serieus wordt bekeken...

[3:28:22] En de staatssecretaris vragen of hij dit onafhankelijk met steekproeven in die app wil onderzoeken.

[3:28:28] En nogmaals, dat vraag ik niet voor niks.

[3:28:30] Ik heb veel nare berichten gelezen over mensen die bang waren in de trein, zich geen raad wisten wat te doen, geïntimideerd werden, met agressie te maken kregen.

[3:28:38] En ik vind dat we dat echt heel serieus moeten nemen.

[3:28:41] En ik weet, de staatssecretaris zegt, ik zet mij maximaal in voor minder onveiligheid in het OV en ik wil dus vragen of hij dit wil toezeggen.

[3:28:48] Dat zou mijn emotie schelen.

[3:28:50] ons een motie schelen.

[3:28:53] Ten tweede, ik vroeg aan de staatssecretaris... naar de verdeling van de 2,5 miljard, de woningbouwmobiliteitsgelden... en niet naar de verdeling van de expectatiegelden... die naar provincies en vervoersbedrijven gaan.

[3:29:03] Daar kreeg ik een antwoord op, maar dat had ik niet gevraagd... want die had ik in het snotje.

[3:29:07] Dus ik zou graag een antwoord willen op welk afweeringskade... wordt gehanteerd voor die 2,5 miljard.

[3:29:11] Hoe komt dat geld op de plekken terecht waar dat het hardst nodig is?

[3:29:15] Dank u wel.

[3:29:16] Dank u wel.

[3:29:17] De heer Bermenge heeft u kunnen zien ook net weggegaan voor een ander debat.

[3:29:21] Dus ik geef de heer Elabassie namens DENK nog het woord voor de tweede termijn.

[3:29:24] Voorzitter, dank.

[3:29:25] En ik hoor hier veel over veiligheid.

[3:29:29] En ik denk dat het niet de bedoeling is, althans veiligheid is een heel belangrijk onderwerp, maar ik denk dat het niet de bedoeling is om hier kapot te bezuinigen.

[3:29:38] Daarmee vervoer voor iedereen onbetaalbaar te maken, waardoor niemand met het vervoer reist en dat daardoor de veiligheid toeneemt.

[3:29:45] Ik hoop niet dat dat...

[3:29:47] de intentie hiervan is.

[3:29:48] Wij zullen twee minuten debat ingaan met de bedoeling om de coalitie te dwingen om die aan de afspraken te houden.

[3:29:58] Daarnaast ben ik niet overtuigd van het antwoord van de staatssecretaris waarin die eigenlijk aangeeft een database op te willen richten die toezicht houdt op taxichauffeurs en waarbij die als antwoord geeft dat het een verbetering is.

[3:30:12] En ik ben op zoek naar wat de noodzaak is.

[3:30:14] Dus waarom die verbetering.

[3:30:15] En daar zullen wij ook richting het twee minuten debat onze focus op leggen.

[3:30:19] Dank u wel, voorzitter.

[3:30:21] Dank u wel.

[3:30:22] We zijn daarmee aan het einde van de tweede termijn gekomen in de Kamer.

[3:30:24] Ik schors voor vijf minuten, zodat de staatssecretaris de beantwoording kan voorbereiden.

[3:30:29] Ik schors kort.

[3:36:36] Ik heropen dit debat, commissiedebat, openbaar voor een taxi.

[3:36:41] We zijn toegekomen aan de beantwoording in de tweede termijn door de staatssecretaris.

[3:36:46] En we gaan er snel mee beginnen.

[3:36:48] Gaat de gang.

[3:36:49] Ja, dank voorzitter.

[3:36:52] De vraag van de heer De Hoop over de consequenties van de BDU-korting van woningbouw, of ik die in kaart wil brengen.

[3:36:57] Ik heb volgens mij al heel netjes aangegeven dat ik het gesprek met de minister van Vrouwen aangaat.

[3:37:01] En met de vervoersregio's voerden we tegelijkertijd ook te gesprekken om duidelijk inzichtelijk te krijgen wat de consequenties zijn die zij zien.

[3:37:08] En dat past volgens mij ook in het totaalplaatje.

[3:37:10] Dus ik ga mijn best daarvoor doen.

[3:37:13] U mag het als een toezegging zien, maar ik weet niet zeker natuurlijk of ik uiteindelijk de minister van Vrouw ook kan overtuigen.

[3:37:18] Maar ik ben ervan overtuigd dat ik een heel eind ga komen.

[3:37:22] Nog een vraag van de heer De Hoop.

[3:37:24] Of ik in kaart kan brengen wat de consequenties zijn voor de studenten-OV-kaartvergoeding met het oog voor de vermindering, zeg maar.

[3:37:32] Nou, dat ga ik natuurlijk ook bespreken met de minister van OCW of hij dat op kan pakken.

[3:37:37] Wat ook is, de brief die ik heb toegezegd in maart, daar zullen we ingaan op de BDU-korting, over studentenkaart en de impact op de woningbouw.

[3:37:46] Dus dan pakken we alles in één verhaal terug, zeg maar.

[3:37:51] Dan is een vraag van de heer Van Dijk van NRC op alle stationscamera's.

[3:37:56] Die vraag hebben we ook natuurlijk al aan ProRail gesteld.

[3:37:59] En daar kreeg ik natuurlijk het antwoord, had ik ook wel verwacht, is onder andere afhankelijk van de financiering.

[3:38:05] De prioriteit is de onveiligste het eerste.

[3:38:08] Dat zei ik net ook al in de eerste termijn.

[3:38:11] En wat we zullen doen is richting de heer Van Dijk kan ik dat aangeven.

[3:38:15] We zullen in de volgende rapportage stationsagenda zullen we dit ook meenemen.

[3:38:21] Dan heb ik mevrouw Veldman, die vraagt over steekproeven van het noodnummer NS.

[3:38:26] Nou, NS doet zelf ook al onderzoek naar het nummer.

[3:38:30] Alleen, ik kan dat echt wel toezeggen, wij zullen zelf ook een steekproef gaan uitvoeren.

[3:38:34] En ook inderdaad ons licht opsteken op andere locaties dan alleen bij de NS, voorzitter.

[3:38:42] Kort en graag.

[3:38:44] Ja, voorzitter, hartelijk dank voor deze toezegging.

[3:38:48] En ik begrijp ook dat dat dan een onafhankelijk onderzoekje wordt.

[3:38:52] Ja, graag.

[3:38:53] Dank u wel.

[3:38:53] Ja, dat is de reden waarom we zeggen we pakken hem ook zelf op, voorzitter.

[3:38:56] Want anders is de NS, dus dan allebei.

[3:38:58] Ja, goed, onafhankelijk is ook los van het ministerie.

[3:39:02] Maar goed, u begrijpt mijn punt.

[3:39:04] Dank u wel.

[3:39:06] We hebben hem genoteerd.

[3:39:08] Dan willen we altijd even bijzetten wanneer die steekproef gedaan wordt en wanneer de resultaten daarvan...

[3:39:13] naar de Kamer komen.

[3:39:14] Heeft u daar zicht op?

[3:39:15] Kunt u daar iets over zeggen?

[3:39:20] Met enige ruimte voor het einde van het jaar, zeg ik heel eerlijk, voorzitter.

[3:39:23] Het kost wat meer ruimte om dat goed in beeld te krijgen.

[3:39:27] Dank u wel.

[3:39:28] Dan heb ik een vraag van de heer Al-Abbasi... over de database voor de taxis nut en noodzaak.

[3:39:34] De huidige systematiek functioneert niet.

[3:39:36] Dat is ook uit de evaluatie gebleken.

[3:39:38] De centrale database maakt controles op rij- en rusttijden voor de ILT...

[3:39:43] en dus ook voor chauffeurs veel eenvoudiger.

[3:39:45] Uiteindelijk gaat dat resulteren in een veiliger taxivervoer... dus minder kans op ongelukken.

[3:39:51] Dus het raakt rechtstreeks in de veiligheid.

[3:39:53] En tegelijkertijd zei ik ook... het heeft ook daardoor effect op minder administratie.

[3:39:57] Juist omdat de ILT namelijk dit gewoon kan inzien... zonder dat daarvoor bijsprekende plekken de auto moet worden bekeken.

[3:40:04] Dus dat is het nut- en noodzaakantwoord, voorzitter.

[3:40:07] En dan een laatste vraag die ik heb.

[3:40:09] Die ging over de...

[3:40:11] De woonmiddelen.

[3:40:13] Welke afwegingskaart wordt gehanteerd voor de 2,5 miljard?

[3:40:16] In april wordt dit openbaar gemaakt.

[3:40:18] Dit is in de aanloop naar het strategische MIRT-debat.

[3:40:22] We zijn aan het kijken welke criteria wij hier willen hanteren.

[3:40:26] Er is nog discussie over, ook in de onderraad.

[3:40:29] Dus ik kan daar nu geen nadere omschrijving op geven.

[3:40:32] Anders dan dat wij dit in de aanloop naar het strategische MIRT-debat zullen kenbaar maken.

[3:40:37] Dan heb ik er nog één, voorzitter.

[3:40:42] Nog een blik.

[3:40:50] De heer Van Dijk wordt op zijn wenken bediend.

[3:40:52] Sorry, het was nog een vraag van de heer Van Dijk over die camera's in de treinen.

[3:40:56] U heeft gelijk.

[3:40:56] Het is op dit moment in ongeveer driekwart van de treinen zitten al camera's.

[3:41:00] En bij een deel daarvan kunnen we ook live meekijken in de meldkamer.

[3:41:03] Dat heb ik ook gedaan toen ik op bezoek was bij de NS.

[3:41:07] Het incident van vorig jaar, dat werd ook volgens mij al genoemd door de heer Heutink.

[3:41:11] Er waren helaas geen beelden in de trein beschikbaar.

[3:41:13] Omdat dit plaatsvond in een van de oudere treinen.

[3:41:16] Waar op dat moment helaas nog geen camera's waren.

[3:41:18] Er zijn wel beelden van het perron.

[3:41:20] waar het belagen van de machinisten op de trein op beeld staat.

[3:41:23] En alle nieuwe treinen en alle treinen die gereviseerd worden, worden camera's ingebouwd.

[3:41:28] Dus de NS werkt ernaartoe om uiteindelijk alle treinen te voorzien van een camera.

[3:41:34] Jutting heeft een vraag.

[3:41:35] Nou ja, volgens mij is de staatssecretaris het dan ook met ons eens... dat het niet beter onderschreven kan worden... als je het hebt over de nut en noodzaak van Andy Bodycams... en het invoeren van dus overal camera's in al die treinen.

[3:41:50] En ja, nogmaals, misschien overbodig, maar toch ook kijken naar NS.

[3:41:54] Dat de staatssecretaris zich echt ook voor gaat inspannen, ook richting NS.

[3:41:59] Voorzitter, ik zie absoluut nut en noodzaak daarvan in.

[3:42:02] Dat werd me ook afgelopen maandag weer duidelijk toen ik in de trein met de conducteur sprak.

[3:42:06] Ook hij was een groot voorstander van de bodycam.

[3:42:09] Dus wat dat betreft nut en noodzaak is mij meer dan duidelijk, voorzitter.

[3:42:12] Dank u wel.

[3:42:13] Zijn we het einde gekomen aan de tweede termijn?

[3:42:17] De beantwoordingen van de staatssecretaris namens het kabinet.

[3:42:19] Dan komen we heel langzaamaan ook richting het einde van dit debat.

[3:42:22] We moeten nog wel wat administratie doen.

[3:42:24] En dat zal ik nu doen.

[3:42:25] We gaan even kijken of we alle toezeggingen hebben genoteerd.

[3:42:29] Allereerst wil ik vermelden dat het lid De Hoop van GroenLinks Partij van de Arbeid een twee minuten debat heeft aangevraagd.

[3:42:37] Een twee minuten debat heeft aangevraagd, punt.

[3:42:41] En dan, als het goed is, een drietal toezeggingen hebben we genoteerd.

[3:42:46] En luidt de staatssecretaris toezicht de Kamer voor de zomer te informeren over de aanpak... betreffende sociale veiligheid in het OV, maar daarbij de benodigde financiering.

[3:42:55] En dit is een toezegging aan... Dat moet ik even noteren.

[3:42:59] Dat is eigenlijk de hele Kamer, denk ik, met de commissie.

[3:43:03] De staatssecretaris zegt ook de hele Kamer toe, deze commissie, deze leden, te informeren over de voorgenomen bezuinigingen op de brede doeluitkering en het studentenreisproduct en de gevolgen hiervan op het aanbod van het OV en de ontsluiting van nieuwe woonwijken.

[3:43:20] Hij zal deze brief uiterlijk in maart aan de Kamer toe komen.

[3:43:23] En dan de laatste toezegging.

[3:43:25] De staatssecretaris zegt toe steekproeven te laten uitvoeren naar het alarmnummer voor reizigers van de Nederlandse spoorwegen en de effectiviteit van het alarmnummer.

[3:43:32] En de resultaten hiervan worden in het najaar aan de Kamer teruggekoppeld.

[3:43:36] Dat is een toezegging aan dit Veldman.

[3:43:39] We hadden net nog even gespecificeerd dat dat onafhankelijk steekproeven zijn.

[3:43:42] Misschien kan dat er nog even voor gezet worden.

[3:43:44] Zullen we dat erbij zetten?

[3:43:46] Dan kijk ik even of alles genoteerd is.

[3:43:48] Dank u wel.

[3:43:50] Alles is genoteerd.

[3:43:51] Dan zijn we echt aan het einde gekomen van dit debat.

[3:43:55] Dan wil ik in ieder geval de staatssecretaris en de ambtelijke ondersteuning... hartelijk danken voor de beantwoording.

[3:44:01] Ik wil ook alle mensen die dit op de publieke tribune hebben gevolgd... hartelijk danken voor uw komst of mensen die dit op afstand hebben gevolgd.

[3:44:08] Ook hartelijk dank voor uw belangstelling.

[3:44:10] Dank aan de ondersteuning voor het mogelijk maken van het voeren van dit debat...

[3:44:14] Natuurlijk ook aan de Griffie en aan de leden.

[3:44:16] Voor het levende debat in de eerste termijn.

[3:44:18] Hartstikke mooi.

[3:44:19] Ik denk dat de proef voor ons nog geslaagd is.

[3:44:21] Met onbeperkte interrupties.

[3:44:23] Maar we gaan het in de volgende debatten ook zien.

[3:44:27] Ik dank u hartelijk.

[3:44:29] En ik sluit het debat.

[3:44:30] Dank u wel.