Woningbouwopgave en koopsector

[0:00:00] Een hele goede middag.

[0:00:02] Ik heet u van harte welkom bij het debat van de Vaste Commissie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

[0:00:08] Er staan flink wat punten op de agenda deze keer.

[0:00:10] We gaan het hebben over de woningbouwopgave en de koopsector.

[0:00:15] Speciaal welkom aan de mensen op de publieke tribune, degene die thuis meekijken.

[0:00:20] Welkom aan de minister en haar staf en welkom aan de Kamerleden.

[0:00:25] Ga ik even opnoemen.

[0:00:26] Wij hebben de heer De Hoop van GroenLinks, P van de A, mevrouw Weijenas van de BBB, de heer Mooiman van de PVV, mevrouw Welzijn van NSC, de heer Vuilbrief van D66, mevrouw De Vos van Forum voor Democratie en de heer Peter de Groot van de VVD.

[0:00:43] We hebben net afgesproken dat we vier interrupties in de eerste termijn doen en het verzoek die kort te houden en de antwoorden ook kort te houden.

[0:00:52] Kort en dan hebben we ruim de tijd straks om dit debat mooi af te ronden.

[0:00:57] En ook de eerste termijn van de minister mooi te doen.

[0:01:02] Ik wil graag starten door het woord te geven aan de heer De Hoop die het woord zal voeren namens GroenLinks PvdA.

[0:01:09] Dank voorzitter.

[0:01:10] Voorzitter, de woningbouwopgave is gigantisch.

[0:01:13] Honderdduizenden mensen in ons land zoeken naar een betaalbare woning.

[0:01:16] Een plek om de dag te beginnen, om na het werk tot rust te komen, om te dromen.

[0:01:20] Er zijn dringend woningen nodig.

[0:01:22] En de woningbouw moet uit het slop getrokken worden.

[0:01:25] En de nodige aantallen halen we nog lang niet.

[0:01:28] En één van de oorzaken waardoor de teller blijft steken, werd vorige week duidelijk.

[0:01:33] De bouwsector maakte inzichtelijk hoe erg het stikstofprobleem op de bouw drukt.

[0:01:37] Van de 631.000 woningen die in de pijplijn zitten, dreigen er 244.000 niet af te komen.

[0:01:44] Meer dan een derde.

[0:01:45] Deze minister moet 100.000 woningen per jaar realiseren.

[0:01:49] En een van de grootste obstakels blijkt nu haar eigen collega te zijn.

[0:01:54] Gaat zij haar collega minister van LVVN ervan overtuigen dat alle geitenpaadjes en uitwegen inmiddels wel bewandeld zijn?

[0:02:01] Het stikstofprobleem lossen we op één manier op en dat is door de stikstofuitstoot te verminderen.

[0:02:06] En de landbouwsector moet nu een fair share gaan leveren.

[0:02:09] Gaat u uw collega van landbouw tot actie aansporen?

[0:02:11] En als er keuzes gemaakt moeten worden over hoe we dit kleine land met elkaar delen, welke keuze maakt de minister dan?

[0:02:17] Worden dat koeien en varkens of worden dat huizen?

[0:02:19] En wat ons betreft gaat het recht op woningen voor.

[0:02:22] En ik hoor graag een bevestiging dat de minister daar ook zo over denkt.

[0:02:26] De stikstofuitstoot moet omlaag en dat moeten we met z'n allen doen.

[0:02:28] Dus ook de luchtvaart moet krimpen.

[0:02:30] En in dat kader een vraag over Kronenburg.

[0:02:33] Want 2500 studentenwoningen moesten worden gerealiseerd.

[0:02:36] En dat worden nu noodgedwongen 500 en 2000 shortstays.

[0:02:40] Omdat het in de omgeving Schiphol ongezond is om langer te wonen.

[0:02:43] En ondertussen wil uw collega minister Madlener de krimp van Schiphol afzwakken.

[0:02:47] Dat is toch van de sotten.

[0:02:48] Dus nu weer de vraag.

[0:02:49] Wat kiest dit kabinet met die schaarse stikstofruimte?

[0:02:52] Woningen of vliegtuigen?

[0:02:53] De GroenLinks Partij van de Arbeid kiest voor woningen.

[0:02:56] Voorzitter, ruimte in ons kleine land is zeldzaam.

[0:02:59] De bouw van woningen blijft achter omdat betaalbare bouwgrond schaars is.

[0:03:03] Mijn fractie wordt daarom echt ongeduldig als we lezen dat de minister plannen voor actief grondbeleid nog steeds aan het uitwerken is.

[0:03:10] Het voornemen van de grondfaciliteit was er al onder de vorige minister.

[0:03:14] Voor de planbatenheffing staan de seinen al meer dan een jaar op groen.

[0:03:17] Ik heb het nog even opgezocht.

[0:03:19] De motie van mijzelf met D66 ChristenUnie, in mei aangenomen, vroeg de minister om voor de zomer met een uitwerking te komen.

[0:03:26] De motie Beckerman, hetzelfde verhaal, vroeg de minister om voor de zomer, 2025, met een uitwerking te komen.

[0:03:32] We hebben het nog steeds niet.

[0:03:33] Dus ja, ik heb een beetje een déjà vu, ook na het debat in november, toen vroeg ik er ook al om, waar blijven die plannen?

[0:03:39] Wanneer kunnen we de invoering verwachten?

[0:03:41] En als de gemeente grond voor bouwen heeft bestemd, gebeurt het nog te vaak dat de eigenaar van de grond treuzelt.

[0:03:46] En daarom zeggen gemeenten, om de druk op te voeren, willen wij een belasting kunnen heffen op onbenutte grond.

[0:03:51] Waarom wil de minister pas op een later moment naar zo'n belasting kijken?

[0:03:54] Die bouw moet nu toch versnellen.

[0:03:56] En hoe kijkt zij dan aan tegen de mogelijkheid van een bouwplicht?

[0:03:59] Of boetes als er niet binnen een bepaalde periode wordt begonnen met bouwen?

[0:04:04] En minstens zo schandalig is ongebruikte grond.

[0:04:08] Als ongebruikte grond zijn ongebruikte huizen.

[0:04:11] Leegstand.

[0:04:11] Huizen die leegstaan terwijl mensen snakken naar een huis.

[0:04:15] GroenLinks Partij van de Arbeid vindt dat echt niet te verkroppen in een wooncrisis.

[0:04:18] Er zijn 26 gemeenten die nu een leegstandsverordening hebben.

[0:04:21] In Utrecht zijn daardoor 167 woningen in gebruik genomen.

[0:04:25] In Amsterdam 430.

[0:04:27] Is de minister van Plan om meer gemeenten aan te spoeren om met zulk beleid te gaan komen?

[0:04:32] Gemeenten vechten met man en macht tegen leegstand.

[0:04:35] Maar gemeenten zeggen ook al meer dan 15 jaar... we hebben meer mogelijkheden nodig om die leegstand aan te pakken.

[0:04:40] En waar ze mee geholpen zijn, is de mogelijkheid om een leegstandsbelasting te heffen.

[0:04:44] En nu lees ik dat de minister dit niet wil invoeren.

[0:04:46] Onbegrijpelijk.

[0:04:47] En ik proef... U heeft een interruptie van de heer Peter de Groot.

[0:04:52] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:04:54] Ik heb Geweningspartij van de Arbeid vaker iets horen roepen over een boetebelasting of een boete opbouwen.

[0:05:01] Dus als ze niet gebouwen, dan moeten we boetes uitdelen.

[0:05:05] Ja, kijk, de VVD gelooft er sowieso niet zozeer in, hè.

[0:05:08] Dat je met boetes dat mensen dan ineens gaat doen wat ze voor die tijd niet voor elkaar kregen.

[0:05:12] Dus is het niet veel slimmer om dan te gaan praten met hen... of te gaan nadenken over wat eigenlijk de reden is waarom het niet gebouwd wordt.

[0:05:19] Want dat is veel interessanter om naar te kijken, natuurlijk.

[0:05:21] De heer De Hoop.

[0:05:23] Ja, voorzitter, in Hegelul kun je in ieder geval niet wonen, hè.

[0:05:26] En ik denk wel, als je braakliggende grond belast, dat dat grondeigenaren forceert om maar snel wat te doen.

[0:05:32] En dat vind ik niet alleen.

[0:05:33] Gemeentes geven aan dat zij dit echt nodig hebben als prikkel om die bouw op gang te brengen.

[0:05:38] Woningbouwcorporaties geven dit aan.

[0:05:41] Heel veel bouwers.

[0:05:42] En kijk, er is een kamermeerderheid voor.

[0:05:45] En de minister, die weet dat al een jaar.

[0:05:47] En ze zegt al een jaar, we gaan bezig met een uitwerking en die is er nog niet.

[0:05:51] En ik vind het heel erg frustrerend dat als wij hier een ruime Kamermeerderheid hebben, dat die uitwerking er nog steeds niet is.

[0:05:56] En de heer De Groot kan anders over het voorstel denken.

[0:05:59] Maar die Kamermeerderheid is er niet.

[0:06:00] En dan verwacht ik bij Dierser en dan verwacht ik van de minister urgentie om daarmee aan de slag te gaan.

[0:06:05] En dat zie ik niet.

[0:06:06] De heer De Groot wil nog een vervolgslag stellen.

[0:06:10] Ja, voorzitter, dat is eigenlijk geen antwoord op mijn vraag.

[0:06:12] Mijn vraag ging over het beboeten van niet bouwen.

[0:06:16] Dat is wat anders dan dat je zegt, bij bouwontwikkeling doen we een heffing of doen we andere dingen.

[0:06:22] Dit gaat echt specifiek over het punt.

[0:06:24] Laten we nou mensen die grond hebben en die nog niet tot bouw kunnen komen, maar dat is vaak zo, een boete geven.

[0:06:31] Je zou daar toch willen kijken, en die vraag stelde ik net ook al, van hoe komt het dat daar niet gebouwd wordt?

[0:06:36] Komt dat omdat er een onhaalbare business case is of omdat er een waterprobleem is?

[0:06:39] Allerlei andere factoren spelen waar je door niet zou kunnen bouwen.

[0:06:43] Want dit kabinet zet juist in op een realisatiestimulans, wat eigenlijk een bevordering is om te komen tot bouwen.

[0:06:50] Dus ik zit een beetje in die discussie.

[0:06:52] Wat gaat een boete helpen, even los van een planwaterheffing, wat dat anders is?

[0:06:55] De heer De Hoop.

[0:06:58] Eigenlijk zou ik daarin twee dingen willen scheiden.

[0:07:00] Want ik ben zelf ook voor die realisatiestimulans.

[0:07:02] Dat heeft mij de fractie heeft die voorstel ook gesteund.

[0:07:04] Zelf ook voorstellen voor gedaan in de vorige periode.

[0:07:07] Maar je ziet dat nu een heel groot deel van die bouwsubsidies terechtkomen bij grondeigenaren.

[0:07:11] Heeft afgelopen jaar, ik geloof CBS, ook nog een heel rapport over geschreven.

[0:07:15] Dus je ziet dat een heel groot deel van de subsidies die wij in de bouw steken op de verkeerde plek terechtkomen.

[0:07:20] Namelijk bij de grondeigenaren.

[0:07:22] Dus ik denk niet dat dat goed werkt.

[0:07:24] Ik denk wel dat het nodig is om iets te forceren, maar dat dat niet de meest efficiënte manier is om dat te doen.

[0:07:28] Dan over die boetes.

[0:07:29] Kijk, lukraak boetes uitdelen ben ik natuurlijk niet voor.

[0:07:32] Maar als gemeentes constateren dat er braakliggende grond is waar te weinig gebeurd is... en zij geven aan dat er weinig middelen zijn en dat de boete zou kunnen helpen... dan ben ik daar voor om dat te forceren, omdat ik het onverkropbaar vind... dat er zoveel braakliggende grond is in Nederland.

[0:07:45] En ik vind ook...

[0:07:47] Laat ik het zo zeggen.

[0:07:48] Ik heb bij deze coalitie en bij dit kabinet en deze minister ook wel eens het gevoel dat het recht op eigendom zwaarder weegt dan het recht op wonen.

[0:07:54] En dat stoort mij.

[0:07:55] En ik vind dat we daar verder in mogen gaan.

[0:07:57] En dan is een boete een uiterlijke mogelijkheid om daar iets in te forceren.

[0:08:00] En daar staat mijn fractie voor.

[0:08:02] Dank u wel.

[0:08:03] U mag verder gaan met uw betoog.

[0:08:04] U heeft nog 1 minuut 20.

[0:08:07] Dank.

[0:08:09] Ja, voorzitter.

[0:08:10] Het gaat hier om gebouwen die... Ja, het ging over 30.000 woningen die jarenlang leegstaan in ons land.

[0:08:17] En die minister schrijft eigenlijk in een brief dat dat wel meevalt.

[0:08:20] Of dat ze dat begrijpelijk vindt.

[0:08:21] Nou, ik vind dat niet meevallen.

[0:08:22] En het gaat hier om gebouwen die dus jarenlang achter elkaar leegstaan.

[0:08:26] In tijden van een wooncrisis is de minister het met mij eens... dat iedere leegstaande woning er gewoon één te veel is.

[0:08:31] En dat iedere maatregel die leegstand tegen gaat nodig is.

[0:08:34] Waarom is er dan tegen een leegstandsheffing?

[0:08:36] Voorzitter, de tijd waarin we de woningbouw overlieten aan de markt moet echt voorbij zijn.

[0:08:40] De regering moet regie pakken.

[0:08:42] Regie pakken betekent in schaarste ook keuzes maken.

[0:08:44] Kiezen we voor vluchten of kiezen we voor woningen?

[0:08:46] Kiezen we voor stikstofuitstoot of kiezen we voor woning?

[0:08:49] Kiezen we voor speculanten en het eigendomsrecht, waarin zij huizen en grond leeg laten staan?

[0:08:54] of voor maatregelen zodat die woningbouw in een turbo op gang kan komen.

[0:08:57] Onze keuzes zijn duidelijk.

[0:08:59] Maar ik moet eerlijk zeggen dat ik de keuzes van het kabinet nog steeds niet helemaal duidelijk vind.

[0:09:02] En ik zou graag willen dat de minister daar stevig aan de slag gaat.

[0:09:06] En een uiterst scenario is dat, net als in Vlaanderen wat wij vandaag zagen...

[0:09:12] ...de Europese Comité voor Sociale Rechten ook hier wel vernietigend oordeelt... ...over hoe wij met de woningbouw omgaan, betaalbare woning.

[0:09:18] Ik maak mij grote zorgen.

[0:09:19] Het woningtekort is enorm.

[0:09:20] En ik wil een minister die keuzes maakt en echt doorpakt.

[0:09:24] En wij hebben daar genoeg voorstellen voor gedaan.

[0:09:26] En ik hoop dat de minister er nu echt mee aan de slag gaat.

[0:09:29] Dank.

[0:09:30] Dank u wel.

[0:09:31] En dan wil ik nu het woord geven aan mevrouw Weijenast... ...die namens de BBB zal spreken.

[0:09:36] Dank u wel, mevrouw de voorzitters.

[0:09:38] Starters vinden geen woningen.

[0:09:40] En ouderen kunnen niet verhuizen naar een passende woning.

[0:09:43] En een huurwoning, daar sta je jarenlang voor op de wachtlijst.

[0:09:47] En de kalender met woningzoekenden is al heel vaak voorbijgekomen.

[0:09:51] En die is ook wel tekenend voor hoeveel mensen op zoek zijn naar een woning.

[0:09:55] Want de woningmarkt piept en kraakt aan alle kanten.

[0:09:59] En vandaag wil ik de minister graag een aantal punten meegeven.

[0:10:03] Voorzitter, als we kijken naar de bevindingen uit de monitoren ouderenhuisvesting 2024... dan zie je dat daar een groeiend belang is van zelfstandig wonen op latere leeftijd... en de noodzaak van geschikte woningen en woonomgeving voor senioren.

[0:10:17] En een voorbeeld van zo'n woonoplossing is de Knorrehof.

[0:10:21] En dat is een gemeenschap van mensen, vaak ouderen, die bewust kiezen voor een plek... waar noberschap, omzien naar elkaar, dat dat weer de norm is.

[0:10:29] Eigen woningen, ja, maar met gezamenlijke voorzieningen.

[0:10:33] Denk aan gezamenlijke tuinen, een ontmoetingsruimte of een klusplaats.

[0:10:38] En ja, dat is een hele goede manier om zelfstandig te blijven wonen.

[0:10:42] Maar wel met het geruststellende idee dat er altijd iemand is om even mee te praten of elkaar een handje te helpen.

[0:10:48] En de BBB ziet zo'n soort complex als een knarhof ook wel als een antwoord op problemen die vandaag de dag op ons bord liggen.

[0:10:57] En ik ben heel benieuwd hoe de minister hiernaar kijkt.

[0:11:00] En ook naar het nadeel van zo'n knarhof.

[0:11:03] Want daar moet je wel lid zijn.

[0:11:05] En dan kun je niet inschrijven.

[0:11:07] En het zou wat ons betreft wel goed zijn als dit soort projecten vrij in te schrijven zijn.

[0:11:12] En dat iedereen zou kunnen deelnemen.

[0:11:15] En dan de regio, mevrouw de voorzitter.

[0:11:18] De woningmarkt in Nederland is niet overal hetzelfde.

[0:11:21] In steden zie je dat er best wel weinig ruimte is.

[0:11:23] Maar in dorpen is er ook wel echt wel behoefte aan woningbouw.

[0:11:27] Niet dat we al die dorpen nou helemaal moeten gaan volbouwen.

[0:11:29] Dat lijkt me ook niet de oplossing.

[0:11:31] Maar het is wel belangrijk dat er in die regio ook gebouwd gaat worden.

[0:11:34] En ik ben heel benieuwd...

[0:11:35] wat de minister daar concreet aan gaat doen.

[0:11:38] Dan ben ik nog benieuwd, en ik weet niet of de minister deze vraag vandaag kan beantwoorden... over de vakantiewoningen, wanneer we die instructieregel kunnen gaan verwachten.

[0:11:48] Er krijgen heel veel mailberichten van bewoners die daar met smart op wachten... wat nou precies de bedoeling gaat zijn.

[0:11:54] Dus ik dacht, ik vraag aan de minister of zij wellicht weet... wanneer zij met die instructieregel gaat komen.

[0:12:02] Dan las ik in een brief van de minister dat flex- en transformatiewoningen ook een belangrijke rol kunnen spelen in het versnellen van de woningbouw.

[0:12:11] En dat ze ook dat flink heeft aangescherpt.

[0:12:16] Ze voegt optopprojecten toe, verhoogt het bedrag van 7.800 naar 14.000 euro per woning.

[0:12:23] En het lokaal blijft ook doorlopend open om dat zo extra te stimuleren.

[0:12:28] Heel goed dat die aanpassingen worden gedaan.

[0:12:30] En ik hoop ook dat dat echt gaat leiden tot meer aanvraag.

[0:12:33] Ik heb ook al eerder aandacht gevraagd voor die flexwoningen.

[0:12:37] En ja, we blijven dat nauwgezet volgen.

[0:12:40] Ik ben wel ook nog benieuwd of de minister die flexwoningen... en die regeling daarvoor ook nog specifiek onder de aandacht brengt bij de gemeente.

[0:12:48] En dan kom ik op het laatste punt, mevrouw de voorzitter.

[0:12:50] De regelgeving...

[0:12:52] De procedures, en dan heb ik het zowel over het traject voordat er een vergunning wordt verleend, maar ook de procedures daarna, die zorgen echt voor allelange vertragingen.

[0:13:02] En ik ben ook al benieuwd wat de minister nog concreet wil gaan doen aan het voortraject.

[0:13:07] Want wat mij betreft duurt het nu allemaal veel en veel te lang.

[0:13:10] Dank u wel.

[0:13:12] Hartelijk dank.

[0:13:13] U heeft een interruptie van de heer De Hoop.

[0:13:17] Ja, voorzitter.

[0:13:18] Mevrouw Wijnaas had het in haar bijdrage over versnellen.

[0:13:21] Volgens mij willen we allemaal de woningbouw versnellen.

[0:13:23] Maar we kunnen heel veel plannen maken en versnellen.

[0:13:26] Maar op het moment dat de woningbouw niet door kan gaan door de stikstofproblematiek... dan zijn we met elkaar wel allemaal de sjaak.

[0:00:00] 244.000 woningen die mogelijk niet doorgaan.

[0:13:34] En ik zou toch van mevrouw Weijenas graag meer willen horen over hoe zij daar nou kijkt.

[0:13:39] En hoe zij ook kijkt naar hoe toch eigenlijk de minister van Landbouw deze minister in haar greep houdt.

[0:13:44] Door niet nu die scherpe keuzes te maken.

[0:13:46] Dus ik zou daar toch iets meer van BBB ook over willen horen.

[0:13:49] Mevrouw Weijenas.

[0:13:51] Ja, dank u wel mevrouw de voorzitter.

[0:13:53] Nou, de heer De Hoop hoorde ik ook in zijn eerste termijn heel betoog geven dat de landbouwminister de minister van Vroel in haar greep zou houden.

[0:14:02] En ik zie dat zelf anders.

[0:14:04] Want ik denk dat we met z'n allen dat stikstofprobleem naar die uitspraken die gedaan zijn, dat we moeten gaan kijken hoe we daaruit komen.

[0:14:10] En daarom is ook die ministeriële commissie ingesteld.

[0:14:13] Ik heb ook dat kaartje gezien van Bouwend Nederland.

[0:14:17] En dan zie je ook de stikstofgevoelige Natura 2000 en hoe dat van invloed is op die woningenbouw.

[0:14:25] In Nederland.

[0:14:26] En ik ben zelf eigenlijk wel benieuwd, en dat is ook meteen een vraag aan de minister die zij dadelijk misschien kan beantwoorden.

[0:14:33] Heeft zij goed in beeld om welke woningen dat nou precies gaat?

[0:14:40] Ik ga hier niet het hele stikstofdebat overnieuw doen.

[0:14:44] Daar lijkt me dit ook niet de juiste plek voor.

[0:14:46] Maar als BBB hebben we natuurlijk wel ook een voorstel gedaan...

[0:14:50] Voor die 1 mol ondergrens.

[0:14:52] En dat zou niet alleen de pasmelders helpen.

[0:14:55] Maar ook heel veel woningbouwprojecten.

[0:14:58] Dank u wel.

[0:14:58] De heer De Hoop heeft een vervolgvraag.

[0:15:01] Ja, want voorzitter, kijk, ik ben benieuwd naar elke brief die vanuit het kabinet komt.

[0:15:05] Maar dit weten we natuurlijk niet alleen net, dit wisten we vorige periode ook al.

[0:15:10] En nog steeds worden er niet de keuzes gemaakt die gemaakt moeten worden.

[0:15:13] En zelfs als we naar die 0,1 mol gaan, zit je met schaarse stikstofruimte en binnen die schaarse stikstofruimte moet je keuzes maken.

[0:15:21] En de keuzes die wij zouden maken zijn glashelder.

[0:15:23] Maar ik hoor nog steeds niet een keuze van BBB.

[0:15:26] En dan vraag ik u nu toch, welke B weegt dan zwaarder?

[0:15:30] Als je moet kiezen in die schaarse ruimte, ben je dan bereid om iets minder te vliegen?

[0:15:34] Ben je dan bereid om iets minder landbouw te doen?

[0:15:35] En daar zou ik toch wel een uitspraak van mevrouw Weijenas over willen horen.

[0:15:39] Mevrouw Weijenas.

[0:15:40] Ja, dankjewel mevrouw de voorzitter.

[0:15:42] Nou, dat ga ik niet zeggen op die manier.

[0:15:44] Want voor ons is de eerste B heel belangrijk, de boer, maar ook de burger.

[0:15:49] En de heer De Hoop zou dat ook moeten weten, want ik heb me hier vanaf het begin al heel erg ingezet op dit woondossier.

[0:15:55] En er wordt een enorme tegenstelling gecreëerd, alsof we zouden moeten kiezen voor wonen of voor boeren.

[0:16:03] of voor ondernemen.

[0:16:04] En dat is wat mij betreft hier totaal niet aan de orde.

[0:16:08] Ik denk dat er een voorstel is gedaan wat realistisch is.

[0:16:11] Dat is volgens mij nu ook naar de Raad van State gestuurd.

[0:16:14] Ik wacht op de uitkomsten daarvan.

[0:16:18] Dan gaan we zien of dat inderdaad het woningbouwprobleem ook direct gaat oplossen.

[0:16:27] De heer De Hoop.

[0:16:29] Voorzitter, ik moet toch wel, ik zal niet het woord lachen gebruiken, maar ik vind het toch wel opmerkelijk dat dan BBB zegt er wordt een tegenstelling gecreëerd.

[0:16:36] Want ik zie dit kabinet tegenstelling na tegenstelling na tegenstelling creëren.

[0:16:40] Statushouders waardoor we niet aan een woning zouden kunnen komen.

[0:16:43] Nou, 2% van de corporatiewoningen gaat naar statushouders.

[0:16:46] Ik zie dit kabinet zeggen, als we die vogelnestjes niet doen, dan gaan we opeens woningen bouwen.

[0:16:53] Als we iets minder van die milieumaatregelen doen, dan gaan we woningen bouwen.

[0:16:56] Nee, de meest daadkrachtige manier om woningbouw te forceren is ingrijpen in die stikstofproblematiek, in de landbouw.

[0:17:02] Dus dit is geen schijntegenstelling.

[0:17:05] Wat de minister tot nu toe doet, zijn telkens symbolische maatregelen die niet ingrijpen.

[0:17:10] Ik wil nu echt een keer van BBB ook een keer horen.

[0:17:12] Hoe gaat u dan wonen op één zet?

[0:17:14] Want u bent woordvoerder wonen.

[0:17:15] U moet het woningtekort ook zien.

[0:17:17] En dan verwacht u toch hopelijk ook een keuze.

[0:17:19] En dan, ja, u bent geen toeschouwer meer.

[0:17:21] Het is ook besturen.

[0:17:22] En besturen is keuzes maken.

[0:17:23] Ik zou het toch wel heel fijn vinden dat we na een jaar... En uw vraag?

[0:17:26] Dat we na een jaar nu een keer een keuze krijgen van BBB.

[0:17:30] Mevrouw Weinas.

[0:17:32] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[0:17:33] Volgens mij heb ik heel erg duidelijk toegelicht... waar wij als BBB momenteel op inzetten.

[0:17:40] In heel Europa heb je stikstofgevoelige natuur.

[0:17:44] En alleen in Nederland hebben we dit probleem.

[0:17:47] Dat komt dan gewoon door onze wet en regelgeving.

[0:17:50] Dat hebben we onszelf aangedaan.

[0:17:51] En daarvan hebben we als BBB gezegd... dat gaan we gewoon aanpakken.

[0:17:56] De heer De Hoop noemt zojuist het voorbeeld over...

[0:17:59] De mogelijkheid van nestgelegenheden in nieuwbouwhuizen.

[0:18:04] Nou, meneer De Hoop, ik kan u als jurist vertellen, elke nieuwe regel die je toevoegt, kun je weer bezwaar op aantekenen, een beroep op aantekenen.

[0:18:12] Jawel, dat was wel een nieuwe regel.

[0:18:14] En het is misschien fijn als u ook niet buiten de microfoon om gaat praten.

[0:18:17] Het is wel een nieuwe regel, want die lag nog niet in het nieuwe BBWL.

[0:18:21] Daar heeft de minister van gezegd, dat gaan we niet invoeren.

[0:18:24] Want elke regel kan weer leiden tot een bezwaar, een beroepsprocedure of zelfs een hoger beroepsprocedure.

[0:18:30] En dat is nou precies wat wij in Nederland niet meer willen.

[0:18:33] Dank u wel.

[0:18:34] U heeft er ook een interruptie van de heer Vlag van de SGP.

[0:18:37] Die ook is aangesloten, net als de heer Gimwis van de ChristenUnie.

[0:18:40] Dus van harte welkom, de heer Vlag.

[0:18:44] Een vraag aan mevrouw Weijenas over de instructieregel voor het permanent wonen op vakantieparken.

[0:18:51] Mevrouw Weijenas gaf aan dat zij veel mailtjes krijgt van bewoners van die parken die zich zorgen maken daarover.

[0:18:58] krijgt mevrouw Wijnals ook mailtjes van gemeentes die zich zorgen maken hierover.

[0:19:02] Want het klinkt natuurlijk mooi.

[0:19:04] Het klinkt als een korte termijn klap die we kunnen maken.

[0:19:07] En natuurlijk zijn mensen daar blij mee.

[0:19:09] Maar er zitten ook allerlei schaduwzijden aan.

[0:19:11] Ik hoop er in mijn bijdrage straks op in te gaan.

[0:19:14] Veel van de plekken waar je daar kunt wonen zijn niet eens vastgoed.

[0:19:17] Dus kunnen heel makkelijk zonder notaris van eigenaar wisselen.

[0:19:20] Ondermijning, criminaliteit, ligt allemaal op de loer.

[0:19:23] Gemeenten maken zich daar grote zorgen om.

[0:19:26] Is mevrouw Weijenas het met de SGP eens dat het heel belangrijk is dat in die instructieregel duidelijke uitzonderingen worden vastgelegd?

[0:19:32] En zou het ook niet veel beter zijn om gemeenten daarin de keuze te laten maken?

[0:19:37] Mevrouw Weijners.

[0:19:38] Ja, dankjewel mevrouw de voorzitter.

[0:19:40] Nou, voor wat betreft die vakantiewoning, ik heb daar destijds aandacht voor gevraagd, ook in mijn motie, omdat we ook de ambitie hadden om te kijken van ja, welke vakantieparken kunnen nou die permanente bewoning gaan toestaan.

[0:19:53] En in sommige parken is dat gewoon ook prima mogelijk.

[0:19:57] En dan kom je natuurlijk in de situatie dat mensen hun vakantiehuisje uitgezet kunnen worden.

[0:20:02] En vervolgens blijkt dat ze toch hadden kunnen blijven.

[0:20:05] Ja, dat vind ik niet goed.

[0:20:07] Maar ik vind ook niet dat je mensen dat kan aandoen.

[0:20:09] Dus ik heb toen ook de minister opgeroepen en die moties ook kamerbreed gesteund.

[0:20:13] Zolang die regel er niet is in die exacte duidelijkheid, ga je alsjeblieft die mensen niet uit die huisjes zetten.

[0:20:19] Wat ik wel met de heer Vlag eens ben, is dat er zeker ook een keerzijde aan het verhaal zit.

[0:20:24] In die zin...

[0:20:25] Dat er wellicht ook parken zijn waar het uiteindelijk niet geschikt blijkt om permanent te wonen.

[0:20:30] Maar ook bijvoorbeeld criminaliteit die zich afspeelt.

[0:20:34] Dat blijven wonen op zo'n vakantiepark in het kader van eventuele legalisatie... dat staat totaal los wat mij betreft van het aanpakken van criminaliteit.

[0:20:43] Dat is een totaal andere grondslag waarop je ook iemand zou verwijderen uit zo'n huisje.

[0:20:49] Dus ik denk dat we dat punt heel snel geparkeerd hebben.

[0:20:52] Maar wat ik ook denk in de tijden van woningcrisis... en we hebben het er zojuist over gehad, ik hoorde het ook de heer De Hoop zeggen... van GroenLinks BVNA, maar ik denk dat alle sprekers na mij...

[0:21:02] ...ook nog zullen volgen dat we enorm veel mensen hebben die op zoek zijn naar een woning.

[0:21:07] En dat het ook bijna niet mogelijk is om zo'n woning te vinden.

[0:21:11] En ik vind dat niet dat we kunnen maken om die mensen uit hun vakantiewoning te zetten... ...die op dat moment permanent verblijven.

[0:21:18] Vaak al gedurende geruime tijden te zeggen, ja zoek het je maar uit.

[0:21:23] En ik vind dat we daarin wel een rol hebben...

[0:21:26] En zeker in tijden van wooncrisis betekent dat dan soms ook dat je vanuit Den Haag dan maar iets moet opleggen.

[0:21:32] Ja, zeker.

[0:21:34] Dank u wel.

[0:21:36] Ik wil u allen verzoeken toch wat korter en krachtiger te antwoorden en te vragen.

[0:21:41] De heer Vlag.

[0:21:43] Korte vervolgvraag inderdaad.

[0:21:45] De laatste zin bracht me weer wat in verwarring.

[0:21:46] Want ik ben het best wel op een aantal onderdelen eens met mevrouw Wijnas.

[0:21:50] Alleen...

[0:21:52] De keuze van welk park is nou wel geschikt, welke niet.

[0:21:54] Waar is criminaliteit sterk aan de orde?

[0:21:56] Waar voldoen woningen helemaal niet aan het bouwbesluit?

[0:21:58] Noem maar op.

[0:21:59] Kun je toch het beste en primair gemeentelijk maken?

[0:22:02] Moeten wij echt vanuit de Tweede Kamer hier met een generieke maatregel komen... waardoor de gemeenten maar met de problemen blijven zitten?

[0:22:09] Zouden we dat toch niet veel meer aan gemeenten moeten overlaten?

[0:22:11] Dank u wel, goed voorbeeld van een krachtige korte vraag.

[0:22:14] Mevrouw Weijenas.

[0:22:16] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[0:22:17] Allereerst ben ik heel benieuwd naar die instructieregel, wat daar exact gaat instaan.

[0:22:21] Dus laat dat voorop staan.

[0:22:23] En ik denk dat we daar ook op moeten wachten van wat gaat daar precies instaan.

[0:22:27] En hoe gaat dat ook uitpakken in de praktijk.

[0:22:29] Maar voor nu vind ik in ieder geval dat we wel vanuit het Rijk moeten zagen.

[0:22:33] Het lijkt ons voor nu geen goed idee om die mensen uit te zetten.

[0:22:36] Vandaar ook mijn motie.

[0:22:37] En er is daarna ook nog een extra motie overheen gekomen...

[0:22:40] Onder andere samen met de heer Mooiman van de PVV om te zeggen nu in ieder geval niet.

[0:22:45] En dat vinden wij ook dat we dat vanuit het Rijk moeten uitspreken.

[0:22:49] Dank u wel.

[0:22:50] Volgens mij was u klaar met uw inbreng.

[0:22:53] Check dat even.

[0:22:54] Ja, en dan wil ik graag het woord geven aan de heer Mooiman, die namens de PVV zal spreken.

[0:22:58] Dank u wel, voorzitter.

[0:23:00] Vandaag hebben we het over de woningbouwopgave en de koopsector.

[0:23:03] Onderwerpen die we vaak bespreken, maar goed dat we het doen.

[0:23:06] We hebben immers te maken met een enorme woningnood.

[0:23:09] En momenteel ligt het woningtekort al meer dan 400.000 woningen.

[0:23:13] En zoals eerdere debatten gezegd, heeft dat enorme consequenties.

[0:23:17] Je leest er dagelijks over.

[0:23:19] Zo is het voor veel mensen vrijwel onmogelijk geworden om aan een woning te komen.

[0:23:23] In het bijzonder jongeren en starters.

[0:23:24] En helemaal als je dan ook nog eens alleenstaand bent.

[0:23:27] Hiermee worden mensen op allerlei manieren geremd in hun leven.

[0:23:30] En het is dan ook van groot belang om de doelstellingen die dit kabinet heeft gesteld te halen.

[0:23:34] En het liefst meer.

[0:23:36] Tegelijkertijd zagen we recent prognoses waarop leek dat het tekort mogelijk verder zal stijgen naar 450.000 woningen.

[0:23:43] Het is hoog tijd dat we grip krijgen op de vraag en aanbod en in de nota ruimte, waarover we vorige week al hebben gesproken, keuzes maken die ervoor zorgen dat er voldoende locaties zijn.

[0:23:54] Voorzitter, zoals eerder gezegd is de bouw van woningen van groot belang.

[0:23:59] Er moet en kan veel gebeuren om het tekort terug te dringen.

[0:24:02] Denk aan zaken als buitenstedelijk bouwen, snellere procedures, optoppen, splitsen... en het tegengaan van bepaalde duurzaamheidseisen en bijbehorende rapportageverplichtingen.

[0:24:11] Maar ook, zeker, grip krijgen op asiel en migratie.

[0:24:15] Immers wordt 45 procent van alle nieuwbouwwoningen tot 2038 gebouwd om de bevolkingsgroei op te vangen die voor 95 procent bestaat uit migratie.

[0:24:26] Wat je politieke kleur ook mag zijn, het is duidelijk dat dat in ieder geval niet zo door kan gaan.

[0:24:32] Daarbij is het voor de PVV ook van groot belang dat de minister vaart maakt met het verbod van voorrang van statushouders bij de toewijzing op sociale huurwoningen.

[0:24:40] Dit verbod is hard nodig.

[0:24:42] Zo bleek recent uit cijfers van het CBS weer dat er in 2022 een aantal van 40.420 sociale huurwoningen vrij kwamen voor starters, de instromers in de woningmarkt, maar dat er 6.860 woningen met voorrang naar statushouders gingen.

[0:24:57] En dat is 17 procent, voorzitter.

[0:25:01] Deze praktijk moet stoppen.

[0:25:03] Het wetsvoorstel lag tot 16 maart in consultatie.

[0:25:06] En we willen dat de minister dit voorstel zo spoedig mogelijk voorlegt ter behandeling.

[0:25:12] Kan de minister het voorstel nog voor april naar de Raad van State sturen?

[0:25:16] Wat is daar de tijdlijn?

[0:25:19] En voorzitter, ook klinken in een aantal gemeenten geluiden om de wet misschien wel helemaal niet uit te voeren.

[0:25:25] Een slechte zaak.

[0:25:26] Gemeenten hebben juist nu de taak om zich voor te bereiden op de invoering van deze wet.

[0:25:32] En deelt die minister deze mening?

[0:25:34] En wat gaat zij doen met gemeenten die straks weigeren om de wet uit te voeren?

[0:25:39] De heer De Hoop heeft een interruptie voor u. Dat is uw laatste interruptie.

[0:25:43] Ja, dat doe ik met alle liefde, want de heer Mooiman zei iets wat pertinent onjuist is.

[0:25:47] Het rapport van CBS schreef 2,1 miljoen corporatiewoningen zijn daar.

[0:00:00] 2,1 procent daarvan is in bezit van statushouders, 46.000 woningen.

[0:25:57] Van de vrijgekomen is 7 procent, niet 17 procent, 7 procent aan statushouders toe te gaan.

[0:26:04] Maar als we het dan toch over huurwoningen hebben en betaalbare woningen, dan ben ik benieuwd, want ik hoorde de heer Wilders afgelopen week weer zeggen dat hij de huren wil bevriezen.

[0:26:11] Ik heb tweet na tweet na tweet er weer over gezien.

[0:26:14] U heeft het de afgelopen keer tegengehouden.

[0:26:16] Gaat u voor een spoedwet stemmen, want dan regelen we het.

[0:26:18] Deze maand is het geregeld, de huren bevroren, dus ik vraag nu toch maar een keer of de woorden op Twitter wat waard zijn.

[0:26:24] Kunnen wij dan nu eindelijk op de steun van de PVV rekenen dat we de huren kunnen bevriezen?

[0:26:29] De heer Mooiman.

[0:26:30] Voorzitter, ik moet toch de heer De Hoop corrigeren.

[0:26:34] Want nogmaals, de heer De Hoop gebruikt het frame dat ook wel eens in de media wordt gebruikt van alle verhuringen.

[0:26:41] En dat staat natuurlijk ook in het wetsvoorstel zelf.

[0:26:45] Maar het gaat natuurlijk om instromers in de woningmarkt.

[0:26:49] Het gaat om mensen die nu nog geen sociale huurwoning hebben.

[0:26:52] En dus wel van de voorraad afnemen en zelf niks achterlaten.

[0:26:56] Dat is dezelfde groep die met starters concurreert.

[0:26:59] En dat gaat dus om 40.420 sociale huurwoningen, waarvan 6.860 met voorrang naar statushouders gingen.

[0:27:06] En dat is 17 procent, voorzitter.

[0:27:08] Dat is het eerlijke verhaal.

[0:27:10] En het zou ook fijn zijn als GroenLinks-PVDA dat ook herkent, voorzitter.

[0:27:14] En waar het gaat om de huren, voorzitter, zeker.

[0:27:16] We moeten gaan naar meer betaalbaardere huren.

[0:27:19] En we hebben daar ook een groot debat met elkaar over gehad, waar we ook onze inzet als PVV hebben benadrukt.

[0:27:25] dat we richting de voorjaarsnota met de partijen afspraken gaan maken... om de huren te verlagen, te bevriezen.

[0:27:31] Daar zetten we nog steeds op in, voorzitter.

[0:27:33] En dat gaat u de komende tijd zien.

[0:27:36] Dank u wel.

[0:27:36] Gaat u verder met uw betoog.

[0:27:38] Yes, dank u wel, voorzitter.

[0:27:40] Nogmaals, over de gemeenten die potentieel de wet over het verbod voor hun statushouders willen weigeren.

[0:27:50] Dat is natuurlijk een slechte zaak.

[0:27:52] Deelt deze minister de mening?

[0:27:54] En wat gaat zij dus straks doen met gemeenten die weigeren uitvoering te geven aan de wet?

[0:28:00] Voorzitter, dan wil ik ook nog even aandacht spenderen aan de ontwikkelingen in de makelaardij.

[0:28:05] En meer specifiek het biedlogboek.

[0:28:08] Recent is ook een motie van de PV aangenomen om het biedlogboek beter beschikbaar te maken en deze tot norm te verheffen.

[0:28:15] En ook zijn er gesprekken geweest tussen verschillende partijen waar het gaat om nieuwe uniforme biedregels.

[0:28:21] Die gesprekken zijn geklapt, voorzitter.

[0:28:23] En we vinden het van belang dat het biedproces wel eerlijker en transparanter wordt en dat richtlijnen en regels worden opgevolgd.

[0:28:30] En alhoewel er tussen een aantal partijen daarover onenigheid is... zijn er in ieder geval een aantal zaken waar nu al stappen kunnen worden gezet.

[0:28:37] Zo willen wij dat er voor de makelaardij op zijn minst een beroepsstandaard in het leven wordt geroepen... om de kwaliteit in zijn algemeenheid te verbeteren.

[0:28:44] Ook de markt zelf is hiervoor.

[0:28:46] En ook dienen makelaars die nog niet bij de branchevereniging aangesloten zijn... afspraken te maken en na te leven... om dat uniform gebruik van het biedlogboek ook daadwerkelijk in te voeren...

[0:28:58] Zelf zo behoor je dus niet tot een branchevereniging.

[0:29:00] En hoe kijkt de minister daarnaar?

[0:29:03] Daarbij de eerste termijn, voorzitter.

[0:29:06] Hartelijk dank.

[0:29:07] Ik zie dat u twee interrupties heeft.

[0:29:09] Mevrouw de Vos was net iets eerder, dus ik geef u het woord.

[0:29:12] Mevrouw de Vos.

[0:29:13] Dank u wel, voorzitter.

[0:29:14] Ik heb een vraag aan de heer Mooiman.

[0:29:16] Hij sprak al even over het feit dat de bevolkingsgroei... eigenlijk één op één het gevolg is van de massale immigratie... en dat dat dan ook de oorzaak is van deze wooncrisis.

[0:29:27] Tegelijkertijd hoor ik hem vooral spreken over het...

[0:29:30] Blijven bijbouwen van woningen.

[0:29:32] Maar we weten dat er ook uit prognoses voor de komende jaren blijkt dat er gewoon nog honderdduizend mensen naar Nederland komen.

[0:29:38] Dat het tekort aan woningen dus zal blijven toenemen.

[0:29:43] En ik vraag me eigenlijk af wat dan uiteindelijk de structurele oplossing is van de PVV.

[0:29:47] Want volgens mij, je kan wel blijven bijbouwen, maar je kan blijven bijbouwen tot je in ons weegt.

[0:29:52] Maar op deze manier is dat op de lange termijn geen oplossing.

[0:29:55] Dank u wel.

[0:29:56] Het woord is aan de heer Mooiman.

[0:29:57] Voorzitter, de structurele oplossing is natuurlijk tweeledig.

[0:30:01] Je moet én bouwen én je moet ervoor zorgen, zoals ik ook zei, dat je grip krijgt op asiel en migratie.

[0:30:06] En daar is dit kabinet ook mee bezig.

[0:30:08] Minister Faber is daar natuurlijk mee bezig.

[0:30:11] Breed in het kabinet wordt eraan gewerkt.

[0:30:12] Het is ook goed om te zien dat er recent natuurlijk weer voorstellen...

[0:30:15] door de ministerraad zijn gekomen.

[0:30:17] Het is van belang dat we daarop blijven inzetten.

[0:30:19] Maar ja, tegelijkertijd zullen we ook moeten blijven bouwen.

[0:30:22] We hebben nu een acuut probleem.

[0:30:24] En het is hartstikke belangrijk dat onze mensen gewoon een woning kunnen vinden.

[0:30:28] En daarvoor is het dus NN, voorzitter.

[0:30:30] Dank u wel.

[0:30:31] Mevrouw de Vos heeft een vervolgvraag.

[0:30:33] Mevrouw de Vos.

[0:30:35] En daar ben ik het tot op zekere hoogte mee eens.

[0:30:39] Als je dat tekort eenmaal hebt, dan zul je er toch op korte termijn iets aan moeten doen.

[0:30:43] Wat Forum voor Democratie betreft zetten we vooral in op het stoppen van de instroom en ook inzetten op remigratie.

[0:30:49] Maar als het nu een feit is dat we die instroom blijven hebben, hoeveel woningen wil de PVV dan blijven bijbouwen?

[0:30:58] Waar ligt de balans?

[0:30:59] Waar ligt dan de grens?

[0:31:01] Nou voorzitter, zoals ik nu al zei, er zijn nu op dit moment al 400.000 woningen tekort.

[0:31:07] Op dit moment.

[0:31:08] De cijfers die ik aanhaalde van die 45% van de nieuwbouw die nodig is om de bevolkingsgroei op te vangen, dat is tot 2038.

[0:31:16] Dus dan heb ik het nog niet eens over dat woningtekort van die 400.000.

[0:31:21] Kortom, we moeten nu wat doen aan de woningen die we nu tekortkomen.

[0:31:24] Maar we moeten ook zeker op de lange termijn ervoor zorgen dat we vraag en aanbod in balans brengen.

[0:31:28] Dat is te lang niet gebeurd.

[0:31:30] Te lang zijn er kabinetten geweest die aan één kant de volksuitvestelijke taak hebben laten versloffen...

[0:31:36] ...ministeries hebben opgeheven en tegelijkertijd de grenzen wagenwijd open hebben gezet... ...en geen maatregelen wilden nemen om asiel en migratie in te dammen.

[0:31:45] Gelukkig hebben we nu een kabinet dat dat wel doet.

[0:31:48] Dus nogmaals, en-en, dat is nodig voor de acute problematiek nu en voor de lange termijn.

[0:31:54] Mevrouw de Vos.

[0:31:55] Ja, dat is toch niet helemaal een antwoord op mijn vraag.

[0:31:58] Ik vroeg vrij concreet hoeveel woningen wil de PVV erbij bouwen.

[0:32:02] Nederland is al hartstikke vol.

[0:32:03] Dus iedere woning die we erbij bouwen gaat ten koste van leefruimte... die we voor iets anders zouden kunnen gebruiken.

[0:32:09] De heer Mooijman.

[0:32:10] Dank voorzitter.

[0:32:11] In Nederland is 13% van het totale oppervlakte bebouwd.

[0:32:15] Waarvan 7% is slechts maar bestemd voor woningbouwen.

[0:32:20] Dus dat is als je kijkt naar bijvoorbeeld de grote 35% natuur helemaal niet zoveel.

[0:32:26] Wij vinden het vooral belangrijk dat al die mensen, inclusief al die jongeren, al die starters, die nu geen woningen kunnen vinden en soms al tot hun dertigste thuis moeten blijven wonen, het is te zot voor woorden, dat die mensen een woning kunnen vinden.

[0:32:37] En daar is het gewoon hartstikke belangrijk dat we daar nu voor aan de slag gaan.

[0:32:41] Je hebt een woning niet gebouwd in twee jaar, daar moet je nu plannen voor maken, daar moet je nu voor aan de slag om continu die woningen op te blijven leveren, voorzitter.

[0:32:49] Uw laatste interruptie.

[0:32:51] Tot slot is de PVV het wel met Forum voor Democratie eens... dat als je de instroom helemaal zou stoppen... dat er in Nederland geen natuurlijke aanwas is... geen natuurlijke bevolkingsgroei... dus dat dan op termijn het woningtekortprobleem... wat we nu hebben, zich vanzelf zou oplossen.

[0:33:06] Heel mooi, man.

[0:33:08] Dank voorzitter.

[0:33:09] Het is natuurlijk zo op het moment dat je nu, en het is ook goed dat dat gebeurt, grip op migratie en asiel krijgt, dat dat natuurlijk ook enorm de vraag vermindert.

[0:33:18] Dus dat ben ik helemaal met mevrouw de Vos eens.

[0:33:20] Ik denk ook goed dat dat zo is.

[0:33:21] Maar tegelijkertijd hebben we dus nu al een acuut tekort aan woningen waar we echt op in moeten blijven zetten, voorzitter.

[0:33:29] Dank u wel.

[0:33:30] Even kijken, u had nog een interruptie van de heer Ginwis volgens mij.

[0:33:33] Het woord is aan de heer Ginwis.

[0:33:35] Ja, voorzitter.

[0:33:36] Natuurlijk een bekend verhaal van meneer Mooijman over migratie en het standpunt dat statushouders geen voorrang mogen hebben als het gaat om de toewijzing van sociale huurwoningen.

[0:33:48] Dat is op zich een begrijpelijk standpunt, want het is heel zuur voor al die starters die al ik weet niet hoe lang...

[0:33:54] gewoon als reguliere woningzoekende op zo'n lijst staan.

[0:33:58] Tegelijkertijd, er is natuurlijk wel een huisvestingsopdracht en taakstelling... ook wettelijk blijft die er voor gemeenten om statushouders te huisvesten.

[0:34:08] Dus zolang mensen in ons land binnenkomen en status krijgen... zullen ze ook gehuisvest moeten worden.

[0:34:15] En wat is dan eigenlijk het...

[0:34:18] Na deze A die gezegd wordt, de B van huisvesting van statushouders in Nederland.

[0:34:23] Mensen die het recht hebben om hier te verblijven en te wonen.

[0:34:27] Dank u wel.

[0:34:28] Dank u wel, voorzitter.

[0:34:30] Ja, toch om iets te verduidelijken.

[0:34:32] Juist met deze coalitiepartijen is na het Catshuisoverleg de afspraak gemaakt om ook de taakstelling die gemeenten op het moment hebben om statushouders überhaupt te huisvesten, om die te gaan schrappen.

[0:34:44] Dat is onder andere ook een verantwoordelijkheid van deze minister van VRO.

[0:34:49] Die gaat daar ook mee aan de slag.

[0:34:50] Daar hebben we eerder ook al naar gevraagd.

[0:34:53] Daarnaast is het natuurlijk wel zo... op het moment dat je hier statushouders, asielzoekers hebt... nogmaals, het liefst zo snel mogelijk grip op migratie... en wat dat betreft een forse vermindering.

[0:35:06] Maar degene die er zijn, die kan je natuurlijk niet op straat laten slapen.

[0:35:09] Dus daar zal een grotere druk op naar locaties in het land worden gezet... waar mensen opgevangen moeten worden...

[0:35:17] Maar in ieder geval niet in sociale huurwoningen.

[0:35:19] En wat ons betreft dus ook met de taakstelling niet aan gemeenten.

[0:35:22] En vooral een kwestie van grip krijgen op migratie om ook dat probleem op de lange termijn op te lossen.

[0:35:27] Dank u wel.

[0:35:28] De heer Gimmes, we beginnen een beetje richting het migratiedebat te gaan.

[0:35:32] Hou hem bij wonen, alstublieft.

[0:35:33] Jazeker, maar mijn vraag was een woonvraag.

[0:35:36] Want ik krijg weer de letter A als antwoord en niet de letter B. Ik wil graag weten hoe statushouders moeten worden gehuisvest als je dus en de voorrang...

[0:35:48] ...verlening schrapt en de taakstelling voor gemeenten schrapt.

[0:35:52] En deze mensen, dat vind ik winst aan het antwoord van de heer Mooijman... ...die zegt van ze mogen natuurlijk niet op straat terechtkomen.

[0:36:00] En grip op migratie willen we hier allemaal.

[0:36:02] Misschien in verschillende toonaarden, maar grip willen we allemaal.

[0:36:04] Maar tegelijkertijd worden we voorlopig nog geconfronteerd met... ...veel statushouders die uitstroom moeten stromen uit locaties...

[0:36:13] En waar moeten die worden gehuisvest?

[0:36:15] Gemeenten kregen de afgelopen jaren de flexwoningen aangeboden.

[0:36:20] Hier heb je ze.

[0:36:21] Zet daar maar statushouders in.

[0:36:23] Tot nu toe komt dat niet van de grond.

[0:36:24] Want locaties waar gemeentehuizen tijdelijke flexwoningen moeten plaatsen... is allemaal moeilijk moeilijk.

[0:36:30] Ze staan hoog opgetast volgens mij nog in de achtertuin van Hugo de Jonge.

[0:36:34] Wat is de letter B?

[0:36:36] Wat is het echte antwoord op deze huisvestingsvraag?

[0:36:38] Want dingen schrappen kunnen we allemaal.

[0:36:40] En wegtoveren van migratie, dat willen misschien wel meer partijen.

[0:36:45] Maar hoe ga je de mensen waarmee geconfronteerd wordt met de status huisvesten?

[0:36:49] Dank u wel.

[0:36:50] Het woord is aan de heer Mooiman.

[0:36:51] Nou voorzitter, toch twee dingen.

[0:36:53] Allereerst vind ik het echt belangrijk om te benadrukken dat het grote tijd is... dat de mensen die al zo lang op die wachtlijsten staan ook daadwerkelijk een eerlijke kans maken op die woning.

[0:37:03] Dus die Nederlandse burgers die er al zo lang voor wachten.

[0:37:06] Ten tweede, natuurlijk op het moment dat je hier mensen hebt, zoals ik al zei...

[0:37:09] Je gaat ze niet op straat laten slapen.

[0:37:11] Ik bedoel, dat zou niemand doen.

[0:37:12] Dat is onmenselijk.

[0:37:14] Dus juist dat soort praktijken wil je ook voorkomen.

[0:37:17] Wat we ook hebben gezien in het wetsvoorstel... dat de minister in ieder geval ter consultatie heeft gelegd... is een viertal richtingen.

[0:37:25] Bijvoorbeeld juist van hoe ga je dan om met die huisvesting?

[0:37:28] Nou, daar kwamen onder andere inderdaad flexibele woningen in voor.

[0:37:32] Ook een aantal woonvormen kwamen erin voor.

[0:37:34] Maar er zal in ieder geval, en daar zal het kabinet aan zet zijn... iets moeten doen om ervoor te zorgen...

[0:37:38] dat die mensen op enige manier ergens terecht kunnen.

[0:37:41] Maar in ieder geval niet in die sociale woningen, voorzitter.

[0:37:45] Dank u wel.

[0:37:46] Ik wil ook nu van harte welkom heten... mevrouw Vedder van het CDA en mevrouw Beckerman van de SP.

[0:37:52] We zijn met een hele volle club hier.

[0:37:55] Dus ik wil alle Kamerleden nogmaals op het hart drukken.

[0:37:58] Interrupties graag kort.

[0:38:01] Vragen kort.

[0:38:02] Korter dan 30 seconden.

[0:38:03] De heer Ginwis deed al een mooie poging.

[0:38:04] Was er bijna...

[0:38:06] Maar net te lang.

[0:38:08] En ook qua antwoorden graag kort op elkaar.

[0:38:11] Want dan gaan we ook echt die tweede termijn af kunnen maken.

[0:38:14] Ik denk dat we dat allemaal met elkaar willen.

[0:38:16] Volgens mij kijk ik even naar de heer Mooiman.

[0:38:18] U was klaar met uw betoog.

[0:38:20] Dus ik wil nu gaan naar mevrouw Welzijn die het woord zal voeren namens nieuw sociaal contract.

[0:38:26] Dank u wel, voorzitter.

[0:38:28] Voorzitter, we spreken regelmatig in deze commissie over de boomcrisis.

[0:38:33] Ik noem het zelf een crisis in een crisis.

[0:38:35] Er is een acuut woningtekort van ruim 400.000 huizen.

[0:38:39] Dat zijn dus ongeveer 1 miljoen mensen.

[0:38:41] Als je ervan uitgaat dat de grootte van een gemiddeld huishouden in Nederland iets meer dan twee personen is.

[0:38:46] Voorzitter, 1 miljoen mensen die hun leven dus niet kunnen leiden zoals zij dat willen.

[0:38:51] Jonge stellen moeten hun kinderwensen uitstellen.

[0:38:54] En we lezen in diverse news items wat de uitwassen van deze crisis zijn.

[0:38:58] Mensen die een huis hebben voelen zich vaak kwetsbaar tegenover de lelijke daden van hun verhuurder.

[0:39:04] Moeilijk doen betekent misschien wel huis kwijt.

[0:39:06] En dan?

[0:39:07] Dan ben je letterlijk nog verder van huis.

[0:39:09] We blijven met elkaar de ernst van de situatie delen... want omdat wij allemaal na het werk weer heerlijk naar huis gaan... ervaren wij de wooncrisis niet zelf.

[0:39:18] De verhalen moeten we dus blijven vertellen.

[0:39:21] Maar zoals een jongeman mij vertelde van een jongerenorganisatie... we willen gewoon dat het wordt opgelost.

[0:39:28] Dus dat staat ons te doen.

[0:39:30] En ook vorige week was ik weer in gesprek met onze jongeren.

[0:39:33] Dit keer in Delft.

[0:39:34] En ook daar weer klinken de verhalen van jonge mensen die veel stress ervaren... en waarbij de studieprestaties dus daar ook onder lijden.

[0:39:41] En dit alles moeten we aanpakken.

[0:39:45] Dus laten we de oproep van onze jongeren te harten nemen en het gewoon oplossen.

[0:39:50] Voorzitter, een nieuw sociaal contract doet hier continu concrete voorstellen toe.

[0:39:54] En dan ook dank aan deze commissie voor de steun telkens... om oplossingen samen iedere keer weer een stukje dichterbij te brengen.

[0:40:00] Hier gaat het al oude gezegde op.

[0:40:02] Alleen ga je snel, maar samen kom je verder.

[0:40:05] En ik hoop wel dat we dit gezegde kunnen amenderen... zodat we uitkomen op alleen samen gaan we sneller en verder.

[0:40:13] Voorzitter, een belangrijke oplossing voor het oplossen van de wooncrisis zit in de grond.

[0:40:18] Dure grond is dure bouw.

[0:40:21] Het is mijn fractie daarom ook veel waard dat we concreet kunnen gaan starten aan de planbatenheffing, aan het taxeren op basis van huidig gebruik en aan het helpen dragen van risico's in gebiedsontwikkeling door de overheid.

[0:40:34] Een technische briefing is helaas op het verzoek van het ministerie uitgesteld.

[0:40:38] Mijn eerste vraag aan de minister is dan ook... wanneer kunnen we op dit vlak concrete actie verwachten?

[0:40:43] Het is namelijk zo dat grondinstrumentarium opzetten niet bepaald een quick win is.

[0:40:48] Het vergt veel tijd.

[0:40:49] Het is ingewikkeld.

[0:40:51] Er moet veel afgestemd worden met veel verschillende partijen.

[0:40:54] Dus om klaar te staan voor nieuwe gebiedsontwikkelingen... als gevolg van bijvoorbeeld de nieuwe nota ruimte... moeten we echt aan de bak.

[0:41:01] Dus wanneer kunnen we concreet iets van de minister verwachten?

[0:41:05] Voorzitter, we moeten ook zuinig omgaan met de huizen die we al hebben.

[0:41:08] En daarom ben ik er ook verbolgen over dat er lieden frauderen met huizen.

[0:41:13] Dat kan echt niet.

[0:41:14] Een voorzichtige inschatting van de politie is dat het landelijk om 8000 huizen gaat waar sprake is van hypotheekfraude.

[0:41:23] En zoals de minister in haar beantwoording al aangaf, criminaliteit is per definitie heimelijk.

[0:41:28] Dus we weten helemaal niet of deze 8000 huizen het hele verhaal zijn.

[0:41:32] Mijn fractie Nieuw Sociaal Contract wil daarom van de minister weten hoe gemeenten geholpen kunnen worden bij de opsporing van misbruik van huurwoningen die gekocht worden door criminelen.

[0:41:43] Zelf vroegen wij ons af of er misschien een koppeling gemaakt kan worden tussen de BIBOB en de verhuurvergunningsaanvragen die onder de huisvestingswet staat.

[0:41:54] Dank u wel.

[0:41:54] Heeft een interruptie van de heer Veilbrief.

[0:41:57] Ja, voorzitter.

[0:41:57] Dank aan mevrouw Welzijn en dank ook aan haar woorden over de planbaatheffing.

[0:42:01] Ik dacht mij met herinnering dat we in een van de vele woondebatten het akkoord geleden over gehad hebben.

[0:42:07] En toen heeft de minister een toezegging gedaan over voor de zomer.

[0:42:10] Ik wil naar mevrouw Welzijn vragen.

[0:42:12] Is zij het met mij eens dat er voor de zomer niet alleen een soort afwegingskader moet komen te liggen, maar wil zij ook, net zoals ik, voor de zomer graag een voorstel hebben?

[0:42:22] Want we moeten hier tempo gaan maken.

[0:42:24] Mevrouw Welzijn.

[0:42:27] Dank u wel, voorzitter.

[0:42:30] Aan de heer Velbrief, aan iedereen hier en thuis.

[0:42:33] Ik wil dat alles gisteren af is, als het gaat over deze wooncrisis.

[0:42:38] En tegelijkertijd, het vormgeven van grondinstrumentarium, zoals ik dat ook aangaf in mijn spreektekst, is wel ook echt ingewikkeld.

[0:42:48] En tegelijkertijd is ook waar wat de heer De Hoop aangaf.

[0:42:52] Het ligt er al een jaar te wachten op verdere invulling.

[0:42:57] Dus ik verwacht zeker dat er meer dan een raamwerk ligt.

[0:43:02] Dank u wel.

[0:43:03] U kunt verder met uw betoog.

[0:43:09] Dank u wel, voorzitter.

[0:43:11] Ik was aangekomen bij een woord van dank aan de minister en haar ambtenaren voor de beantwoording van de vragen die mijn fractie de afgelopen periode gesteld heeft.

[0:43:19] De kwaliteit van de beantwoording is gedegen en het maakt dat we telkens weer een stapje verder komen.

[0:43:25] Wat wel opvalt in de beantwoording is dat voor best veel dingen geen data beschikbaar is.

[0:43:30] Daar hebben we in ieder geval ook al allerlei acties met elkaar over opgezet.

[0:43:35] Ik heb over een aantal onderwerpen nog een vervolgvraag.

[0:43:38] Allereerst is het woonbeleid een heel eind op orde gebracht.

[0:43:41] En we zien uiteraard nog steeds schaarste effecten.

[0:43:44] En lelijk gedrag waar dat kennelijk mee gepaard gaat.

[0:43:47] Dubieuze inzet van shortstake-contracten.

[0:43:50] Huurbemiddelingssites die de hoofdprijs vragen... voor de meest neutraal geformuleerd onduidelijke dienstverlening.

[0:43:57] Maar handhaven is dus nu belangrijk.

[0:44:00] Niet per se nog meer wetten.

[0:44:02] Misschien moeten we zelfs gaan kijken of er ook wetten zijn die intussen niet meer nodig zijn.

[0:44:08] Ik durf het bijna niet te zeggen.

[0:44:09] Maar heeft de minister zicht op de eerste resultaten van de wet betaalbare huur en de wet goed verhuurderschap?

[0:44:16] Bereiken we misschien, en ik formuleer het voorzichtig, bereiken we misschien binnenkort het punt dat we ons kunnen afvragen of de wet tijdelijke huurcontracten in zijn huidige vorm überhaupt nog nodig is?

[0:44:28] Ik heb er zelf geen onderzoek naar kunnen doen, maar ik vraag me wel af of de minister dat zou willen doen.

[0:44:33] Graag een reactie van de minister.

[0:44:37] Een andere open eindje is dat de minister aangaf in haar antwoorden... Moet u zo goed een afronding?

[0:44:42] Ja.

[0:44:44] Ik heb nog wat open eindjes, maar daar kan ik misschien ook interrupties voor gebruiken.

[0:44:48] De Pensioenfederatie...

[0:44:51] De Pensioenfederatie, daarvan heeft de minister aangegeven in haar beantwoording... daar worden nog vervolggesprekken mee gepland.

[0:44:58] Mocht ik door mijn tijd heen zijn, dan rond ik nu af met de vraag... of de minister kan aangeven of dat nog tot iets geleid heeft in de tussentijd.

[0:45:07] Dank u wel.

[0:45:07] Hij heeft twee interrupties.

[0:45:09] Ik zag de heer Mooiman als eerste.

[0:45:10] Dus wellicht kunt u uw verhaal daar kwijt.

[0:45:12] De heer Mooiman.

[0:45:13] Dank u wel, voorzitter.

[0:45:16] Vraag aan mevrouw Welzijn.

[0:45:18] Ik denk zeer terecht dat mevrouw Welzijn hier oppart ten aanzien van de vaste huurcontracten.

[0:45:27] Of we daar niet iets mee moeten.

[0:45:28] Ook de minister vraagt voor haar visie daarover.

[0:45:33] Ik denk dat er vanuit beide kanten, zover huurder als huurder, negatieve effecten zijn ontstaan.

[0:45:39] Bijvoorbeeld in de beschikbaarheid van die middenhuurwoningen.

[0:45:42] En juist die problematiek met die short stayen, waar ook via een motie aandacht voor is gevraagd.

[0:45:48] Maar begrijp ik dan ook goed dat, mocht er aanleiding toe zijn, in ieder geval NSC ook bereid is om daarover te praten.

[0:45:55] Dank u wel.

[0:45:56] Woord is aan mevrouw Welzijn.

[0:45:58] Dank u wel, voorzitter.

[0:46:00] Ik heb mijn best gedaan om het zo voorzichtig mogelijk te formuleren.

[0:46:04] En dat komt omdat alles valt in staat.

[0:46:06] De kracht van de wet betaalbare huur en de kracht van de wet goed verhuurderschap.

[0:46:11] Met de manier waarop dat gehandhaafd kan worden.

[0:46:15] Maar we hebben nu best veel huurbescherming opgetuigd.

[0:46:18] Terecht.

[0:46:19] Nieuw sociaal contract staat daar 100% achter.

[0:46:22] En vraagt zich tegelijkertijd af of er inmiddels wetten zijn die dan overbodig zijn geworden.

[0:46:28] Geheel of gedeeltelijk.

[0:46:30] Helder, dank u wel.

[0:46:31] Dan is het woord aan de heer Grinwest die ik uit ga dagen binnen de 30 seconden te blijven.

[0:46:35] Voorzitter, box 3 is daar volgens mij het belangrijkste ventiel om iets te doen aan ontspanning op de huurmarkt en aan de kant van de verhuurder.

[0:46:46] Want mijn vraag is, toen de wet vaste huurcontracten werd ingesteld, toen was duidelijk, toen was de wet goed verhuurderschap al aangenomen.

[0:46:55] Of werd ongeveer aangenomen.

[0:46:56] En de wet betaalbare huur was al aangekondigd.

[0:47:01] CQ was ook al in voorbereiding.

[0:47:03] Dus op zich heeft het een ander doel.

[0:47:06] Omdat de uitzondering die in 2016 door Stef Blok is ingesteld... namelijk in het uiterste geval een tijdelijk contract... werd meer regel dan uitzondering.

[0:47:15] Dus...

[0:47:16] Wat wil mevrouw Welzijn nou precies opentrekken?

[0:47:19] Is dat inderdaad fundamenteel de discussie over de hele wet?

[0:47:21] Of een aantal uitzonderingen die al in de wet zitten, maar die misschien nog moeten worden uitgebreid?

[0:47:26] Rondom hospitaalverhuur, short stay en misschien bijvoorbeeld als je meer een woning op je eigen erf mag zetten.

[0:47:33] Of wil ze echt fundamenteel het hele vaste huurcontract aan de orde stellen?

[0:47:41] Dank u wel, voorzitter.

[0:47:42] Het gaat mij erom of de wet in zijn huidige vorm... of die al die doelen dient die u zelf ook noemt.

[0:47:51] We hebben met elkaar bedacht intussen dat het mogelijk moet zijn... dat mensen inderdaad op het eigen erf ook woongelegenheid kunnen bieden aan mensen.

[0:48:02] En misschien past daar wel beter bij dat je daar meer flexibiliteit hebt... in het soort huurcontract wat je kan bieden.

[0:48:08] We hebben intussen ook met elkaar bedacht dat we veel meer willen met hospitaal verhuur.

[0:48:12] Een van de grote belemmeringen voor geïnteresseerde hospitaals is van... ja, je deelt het huis met iemand waar je niet zozeer een huishouden mee vormt.

[0:48:23] Dat doet iets met je privacy.

[0:48:25] Dat wil je ook niet permanent.

[0:48:27] Is er meer mogelijk in het soort tijdelijke huurcontracten wat je kan bieden?

[0:48:33] Dus de zoektocht is naar een vorm van deze wet...

[0:48:37] die de ook deels nieuwe doelen die we met elkaar gesteld hebben te adresseren.

[0:48:43] Dank u wel.

[0:48:46] Voorzitter, ik wil nog even terugkomen.

[0:48:48] Daar ben ik op zich blij mee met deze clausulering.

[0:48:51] Want toen de wet vaste huurcontracten in de Eerste Kamer werd aangenomen... was al de afspraak toen dat er een wet zou komen om hospitaalverhuur makkelijker te maken.

[0:49:01] En die wet is er nog steeds niet liggen in de Kamer.

[0:49:03] Dus dat is gelijk ook mijn oproep.

[0:49:05] Stuur op snel naar de Kamer.

[0:49:06] Dus ik ben het eens dat je goed moet kijken naar dit soort punten.

[0:49:09] Maar generiek...

[0:49:11] tijdelijke contract weer herintroduceren.

[0:49:14] Ik concludeer uit de beantwoording dat mevrouw Welzijn dat ook niet wil.

[0:49:18] Want dat is toch wel de kern van de wet vaste huurcontracten.

[0:49:22] Die generieke mogelijkheid niet meer moet hebben.

[0:49:25] Mevrouw Welzijn.

[0:49:27] Ja?

[0:49:28] Dat was lekker kort.

[0:49:29] Ja, dank u wel.

[0:49:31] Hartstikke goed.

[0:49:31] Even kijken, u was klaar met uw betoog.

[0:49:34] Dan wil ik het woord geven.

[0:49:35] Oh, mijn excuses.

[0:49:37] Het woord is aan de heer Peter de Groot voor een interruptie.

[0:49:40] Dank voorzitter.

[0:49:41] In analogie over de wet vaste huurcontracten en de wet betaalbare huur.

[0:49:46] De doelen van de wet betaalbare huur was meer huurwoningen beschikbaar krijgen voor middeninkomens.

[0:49:52] Even excessen tegen gaan en meer huurwoningen beschikbaar krijgen.

[0:49:56] Die doelen worden niet gehaald.

[0:49:57] Hoe kijkt mevrouw Welzijn daar dan tegenaan?

[0:50:00] Want er worden inmiddels al 50.000 huurwoningen verdwenen.

[0:50:03] Mevrouw Welzijn.

[0:50:05] Ik dacht al, waar blijft die vraag nou?

[0:50:09] Die komt altijd op tafel.

[0:50:13] Het antwoord heb ik meerdere malen gegeven en dat verandert op dit moment niet direct.

[0:50:18] Ik vind dat we die wet, zoals we dat ook hebben afgesproken met elkaar, goed moeten evalueren.

[0:50:24] En goed moeten kijken wat het doet en wat het niet doet.

[0:50:27] Maar iedere schijn van informatie dat de woningen die op dat moment, dus voor de wet betaalbare huur, aan middeninkomensgroepen werden verhuurd, dat die überhaupt een betaalbare huurprijs hadden, verwijs ik naar het land der fabelen.

[0:50:44] Een deel van die woningen was veel en veel te duur.

[0:50:47] We hebben in de Memorie van Toelichting ook met elkaar kunnen constateren... dat het deel wat mensen van hun inkomen aan die woningen kwijt waren... wel opliet tot 40 procent.

[0:51:02] En daarnaast hebben we het hele fenomeen gehad tussen 2015 en 2022... dat mensen die graag hun eerste woning hadden willen kopen... of misschien wel hadden willen doorstromen, niet aan bod kwamen...

[0:51:14] Omdat die woningen bij bosjes werden opgekocht en je mocht hem duurder terughuren.

[0:51:19] En dat een deel van de mensen die al die tijd gewacht hebben nu eindelijk hun eerste huis kunnen kopen.

[0:51:25] Dus het is geen ja of nee antwoord wat ik de heer De Groot kan geven.

[0:51:31] Maar wel dat we huurbescherming hebben georganiseerd met deze wet.

[0:51:36] En dat was wat mij betreft ook het hoofddoel van deze wet.

[0:51:39] Dank u wel.

[0:51:41] Ik wil de heer Peter de Groot aanmoedigen... net zo'n korte vraag te stellen als hij net deed.

[0:51:44] Dat ging prima.

[0:51:45] En mevrouw Welzijn toch de vraag wat korter te antwoorden.

[0:51:48] De heer de Groot.

[0:51:49] Ja, dank, voorzitter.

[0:51:51] Ja, kijk, we kunnen praten over waarom u voor die wet gestemd heeft.

[0:51:54] En waarom u nu ook goed praat dat die woningen verkocht worden.

[0:51:57] Maar mijn vraag ging over... het doel van de wet was meer uw woningen beschikbaar houden.

[0:52:02] Dat was het doel van de wet.

[0:52:03] Want daar refereerde u eigenlijk bij de wet tijdelijke huurcontracten.

[0:52:06] Vaste huurcontracten.

[0:52:08] En dat doel...

[0:52:10] wordt nu niet gehaald, want die huurwoningen verdwijnen gewoon.

[0:52:13] En zijn overigens niet voor iedereen goed betaalbaar, maar die woningen verdwijnen.

[0:52:15] Dus de wet voldoet niet aan het doel.

[0:52:18] Daar zou ik graag een reactie op willen.

[0:52:20] Dank u wel.

[0:52:20] Het woord is aan mevrouw Welzijn.

[0:52:24] Nou, uitgedaagd door de voorzitter hou ik het inderdaad kort.

[0:52:28] De wet voldoet aan het doel dat er meer betaalbare huurwoningen zijn gekomen.

[0:52:35] En...

[0:52:37] En we moeten ook iets doen met de fiscaliteit.

[0:52:40] Want als verhuurder heb je maar twee kloppen waar je aan kan draaien om je business case rond te krijgen.

[0:52:45] Dat is ofwel meer inkomsten ofwel minder lasten.

[0:52:51] Dank u wel.

[0:52:52] Even kijken, mevrouw Weijenas.

[0:52:54] Ja, dank u wel mevrouw de voorzitter.

[0:52:56] Ja, ik ga toch nog eventjes door op die wet betaalbare huur.

[0:52:59] Want het is geen geheim dat de BBB daar een felle tegenstander van is geweest vanaf het begin.

[0:53:05] En ik meen hier toch wel een soort van opening te horen bij mevrouw Welzijn van NSC.

[0:53:10] Dat ze zegt, als het nou inderdaad uit de evaluatie komt, dat het toch allemaal niet zo rooskleurig is.

[0:53:14] Dat het doel voorbij schiet.

[0:53:16] En dat we nu ook al zien dat er heel veel middenhuurwoningen verdwijnen omdat ze gewoon simpelweg worden verkocht.

[0:53:22] Klopt het dat die opening daar zit?

[0:53:25] Mevrouw Welzijn.

[0:53:29] Dank voorzitter.

[0:53:29] Nee, ik denk dat daar misschien wat wishful hearing tussen gezeten heeft, want dat is zeker niet wat ik heb aangegeven.

[0:53:38] Wat ik aangeef is dat het belangrijk is om ervoor te zorgen dat we met behoud van de huurbescherming die we met elkaar geregeld hebben, er tevens voor zorgen dat onze verhuurders ook een nette boterham kunnen verdienen.

[0:53:51] En de oplossing daarvoor, die zie ik aan de kant van de fiscaliteit.

[0:53:56] Die zie ik niet aan de kant van de huurknop toch weer gaan opendraaien.

[0:54:02] Een vervolginterruptie volgens mij van... Nee, niet.

[0:54:06] Allemaal goed, dan wil ik nu wel het woord geven aan de heer Veilbrief voor zijn inbreng namens D66.

[0:54:11] Dank u wel, voorzitter.

[0:54:15] Voorzitter, het kabinet beloofde 100.000 woningen per jaar...

[0:54:19] En dit bericht verscheen vorige week in de krant.

[0:54:21] Ik heb daar mondelijke vragen over gesteld, niet gekregen.

[0:54:24] Maar dat is het bericht waar de heer De Hoop het net ook al naar verwees.

[0:00:00] 244.000 woningen gaan eraf... Jongens... Dit gaat niet zo fijn.

[0:00:00] 244.000 woningen gaan eraf door de stikstof.

[0:54:39] De gevolgen zijn dus enorm.

[0:54:41] De tijd van geitenpaadjes is voorbij.

[0:54:43] Arno Visser...

[0:54:45] De voorzitter van Bouw en Nederland, die ook voorzitter is geweest van de Rekenkamer, zegt... je kunt niet beredeneren dat we louter een juridisch probleem hebben.

[0:54:52] Dat leert dit kaartje ook.

[0:54:54] Er is een stikstofcrisis.

[0:54:56] Premier Schoof kondigde op 24 januari aan... dat we binnen twee maanden het stikstofplan van het kabinet zouden krijgen.

[0:55:04] Vanmorgen is het rekenen, dat is nog vijf dagen op de klok.

[0:55:07] Nou begreep ik dat de ministerraad vrijdag niet vergadert... maar maandag, en laat dat nou precies...

[0:55:13] Acht weken zijn vanaf 24 januari.

[0:55:16] Drie vragen aan de minister.

[0:55:18] Wat vindt de minister ervan dat de oplossing van dit fundamentele probleem voor haar portefeuille uitgesteld wordt tot de laatste dag van de deadline?

[0:55:26] En is ze het eens met D66 dat verder uitstellen aan de aanstaande maandag absoluut ondenkbaar is?

[0:55:34] Kan de minister klip en klaar duidelijk maken dat we niet opnieuw een juridische truckendoos krijgen?

[0:55:40] Dat hebben we de afgelopen decennia geprobeerd en het werkt niet.

[0:55:44] Voorzitter, een tweede punt.

[0:55:46] OV-investeringen en woningbouw.

[0:55:48] Ik hoorde laatst iemand uit de woningbouwsector zeggen... als je extra woningen wil bouwen, moet je vooral extra investeren in infrastructuur.

[0:55:55] Dat is overdreven.

[0:55:56] Maar we moeten wel bouwen en tegelijkertijd die infrastructuur aanleggen.

[0:56:00] En we weten uit grote projecten dat dat een belemmering is.

[0:56:04] Erkent de minister dat die OV-investeringen cruciaal zijn... voor het halen van de doelstelling?

[0:56:10] En kan de minister onderbouwen dat de 2,5 miljard uit...

[0:56:13] het hoofdlijnenakkoord voldoende is om dit te doen.

[0:56:17] Een derde punt, het doorstromen in de koopsector.

[0:56:20] Hoe snel we ook willen bouwen, benutten, beter benutten gaat beter... en doorstromen is daarbij bijzonder belangrijk.

[0:56:26] Ik denk daar vooral, daar hebben we het eerder over gehad, over het doorstromen van senioren.

[0:56:29] Nu zijn er in allerlei steden initiatieven voor...

[0:56:35] De woonbond, de ouderenorganisatie en de lokale raadsleden zeggen dat als maatregelen werken, dan moet ze in het hele land ingevoerd worden.

[0:56:41] Niet als een eenmalig regio of een pilot, maar structureel beleid.

[0:56:45] Wil de minister haar best doen om te zorgen dat er structureel beleid komt op het doorstromen van ouderen?

[0:56:53] Ten slotte, de jongeren en de studenten waren niet welkom bij de woontop, maar zitten wel precies in de hoek waar de klappen vallen.

[0:57:00] De minister ontraden mijn motie over het betrekken van jonge studenten en start dus bij het maken van afspraken.

[0:57:05] Maar de Kamer heeft die motie aangenomen.

[0:57:07] Ik zou van de minister willen weten wat ze eigenlijk gedaan heeft sinds het aannemen van die motie om deze uit te voeren.

[0:57:14] Dank u, voorzitter.

[0:57:16] Hartelijk dank.

[0:57:16] U heeft een interruptie van de heer Vlag.

[0:57:19] Voorzitter, dank u wel.

[0:57:20] Ik ben benieuwd wat de heer Vuilbrief bedoelt met structureel beleid.

[0:57:25] wat dan nationaal zou moeten worden vastgelegd... om doorstroming van ouderen te bevorderen.

[0:57:30] Ik mag toch hopen dat er voor onze ouderen... de vrijheid blijft om te wonen in het huis waarin ze willen wonen.

[0:57:35] Het laatste wat ik zou willen, zeg ik even naar het SGP, is woonschaamte.

[0:57:40] Dat mensen zich op een gegeven moment te veel voelen... omdat ze in een huis wonen dat vier slaapkamers heeft.

[0:57:45] Die kant wil de heer Veilbrief toch alsjeblieft niet op.

[0:57:48] Nee, voorzitter, want anders zou ik direct mijn huis uit moeten.

[0:57:50] Dat moeten we niet hebben.

[0:57:53] Dat is het laatste wat ik zou willen.

[0:57:56] Hospital, ja, hospital.

[0:57:58] Nee, voorzitter, waar ik aan denk is dat gemeenten allerlei stimuleringsregelingen hebben.

[0:58:01] Ik ga een paar voorbeelden geven.

[0:58:03] Er zijn gemeenten die een simpele en ruimhartige verhuisvergoeding hebben, bijvoorbeeld voor ouderen ingevoerd.

[0:58:08] Er zijn gemeenten die begeleiding op maat voor mensen die dat willen hebben.

[0:58:11] Er zijn gemeenten die er wat aan doen, zodat de ouderen, als ze willen uitstromen, dat daar een geschikte woning voor wordt gezocht.

[0:58:17] En dat soort dingen denk ik zeker niet aan dwang.

[0:58:20] Dank voor de vraag.

[0:58:21] Wat die, dat minister stand is dan gelijk weg.

[0:58:23] Dank u wel.

[0:58:25] Dank u wel.

[0:58:26] Ik zie geen verdere interrupties.

[0:58:27] Dan wil ik het woord geven aan mevrouw De Vos, die namens Forum voor Democratie zal spreken.

[0:58:32] Dank u wel, voorzitter.

[0:58:34] De afgelopen tien jaar steeg het inwonertal van ons land van bijna 17 naar meer dan 18 miljoen mensen.

[0:58:40] Een groei die vrijwel uitsluitend voor rekening komt van de massale immigratie.

[0:58:45] Sterker nog, zonder immigratie zou onze bevolking krimpen.

[0:58:49] Een van de gevolgen van deze groei is een regelrecht wooncrisis.

[0:58:52] We komen inmiddels 400.000 woningen tekort.

[0:58:56] De gemiddelde verkoopprijs bedroeg vorig jaar maar liefst 450.000 euro.

[0:59:00] Voor 2025 verwachten hypotheekadviseurs een verdere stijging naar 490.000 euro.

[0:59:08] De generatie van mijn grootouders kon van één lerarensalaris een vrijstaand huis kopen.

[0:59:13] De generatie van mijn ouders was gemiddeld voor minder dan vier keer een modaal salaris voorzien van een eigen woning.

[0:59:19] Mijn generatie heeft daar inmiddels meer dan tien keer een modaal inkomen voor nodig.

[0:59:24] Wat zijn we erop achteruit gegaan, voorzitter?

[0:59:27] Wie al in staat is een huis te kopen, mag zijn handjes dichtknijpen.

[0:59:31] Maar gaat vervolgens voor een groot deel van zijn verdere leven gebukt onder een torenhoge hypotheekschuld.

[0:59:37] Starters blijven vastzitten in een te kleine huurwoning of blijven noodgedwongen tot na hun dertigste bij hun ouders wonen.

[0:59:43] Ze kunnen geen gezin beginnen, niet verder met hun leven.

[0:59:47] Het is opmerkelijk dat ook dit kabinet verwacht dat het aantal mensen dat een woning zoekt de komende jaren zal blijven toenemen.

[0:59:53] Minister Keijzer wil om die reden jaarlijks 100.000 woningen bijbouwen.

[0:59:59] Zoals ik al aangaf is er geen natuurlijk aanwas en is deze verwachte bevolkingsgroei uitsluitend het gevolg van de massale immigratie.

[1:00:07] Hoe verhoudt dit zich tot het door collega minister Faber aangekondigde strengste asielbeleid ooit?

[1:00:13] Is de verwachting van dit kabinet nog steeds dat er zoveel immigranten ons land binnen zullen komen, dat onze bevolking ondanks de natuurlijke krimp zal blijven groeien?

[1:00:24] En is de minister het met Forum voor Democratie eens dat we die 100.000 woningen per jaar dan dus in feite bouwen voor immigranten?

[1:00:31] Graag een reactie hierop van de minister.

[1:00:34] Voordat u verder gaat, u heeft een interruptie van mevrouw Welzijn.

[1:00:38] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:00:41] Ik hoorde mevrouw De Vos zeggen dat zonder de migratie de bevolking zou krimpen.

[1:00:47] Dat klopt.

[1:00:48] En toch hebben we dan ook dan meer huizen nodig...

[1:00:52] Om het simpele feit dat steeds meer mensen een eenpersoons- of een tweepersoonshuishouden vormen.

[1:00:58] De zogeheten huishoudensverdunning.

[1:01:01] En ik vroeg mij af of Forum voor Democratie ook huishoudensverdunning ziet als een oorzaak voor het nodig hebben van meer huizen.

[1:01:13] Dank u wel.

[1:01:13] Het woord is aan mevrouw De Vos.

[1:01:16] Nou, dat zou inderdaad kunnen, dat dat ook bijdraagt aan het woningtekort.

[1:01:22] Dat sluit ik zeker niet uit.

[1:01:24] Maar volgens mij is het wel een feit dat het overgrote deel van het woningtekort... een op een het gevolg is van de bevolkingsgroei.

[1:01:31] En dat als je die bevolkingsgroei zou stoppen door te stoppen met de massale immigratie... en je dus een natuurlijke krimp zou hebben van de bevolking... dat er dan vanzelf ook meer ruimte zou komen op de woningmarkt.

[1:01:45] Dank u wel.

[1:01:45] Gaat u verder met uw betal.

[1:01:47] Voorzitter, de huidige situatie stelt mijn partij voor een dilemma.

[1:01:51] Natuurlijk wil Forum voor Democratie het nijpende woningtekort oplossen.

[1:01:55] Zodat Nederlanders weer voor een betaalbare prijs een huis kunnen kopen.

[1:01:58] De vraag is hoe we dat doen.

[1:02:01] Met 435 inwoners per vierkante kilometer is Nederland één van de dichtstbevolkte landen ter wereld.

[1:02:07] Het bijbouwen van 100.000 woningen per jaar gaat onvermijdelijk ten koste van onze leefruimte, van onze natuur, van al die andere dingen die we naast wonen op de postzegel die Nederland heet, willen doen.

[1:02:19] De beste oplossing zou daarom zijn om de massale immigratie te beëindigen en in te zetten op vrijwillige remigratie.

[1:02:26] Dan komt er vanzelf ruimte op de woningmarkt en houden we daarnaast ruimte over voor allerlei andere activiteiten.

[1:02:32] Wij zullen altijd voor deze voorkeursoplossing blijven pleiten.

[1:02:37] Maar als de immigratiestroom niet stopt, is het wat ons betreft helaas onvermijdelijk dat er toch meer woningen worden bijgebouwd.

[1:02:43] En snel een beetje.

[1:02:45] Op dit moment wordt die bouw ook consequent belemmerd door enerzijds de stikstofregels die het verlenen van nieuwe bouwvergunningen onmogelijk maken.

[1:02:52] En anderzijds de klimaatmaatregelen.

[1:02:54] Zoals het van het gasafbeleid en de sturing op elektrificatie die aanstuiting op het overbelaste elektriciteitsnet bemoeilijkt.

[1:03:02] Nog een reden om de stikstofnormen te schrappen en ook het klimaatbeleid te beëindigen.

[1:03:07] Ik hoor graag de visie van de minister hierop.

[1:03:11] Voorzitter, de huidige wooncrisis is één op één het gevolg van verkeerde beleidskeuzes.

[1:03:15] Het huizentekort is het directe gevolg van de massale immigratie.

[1:03:19] De bouwvertraging is het directe gevolg van stikstofnormen en klimaatregels.

[1:03:24] Zolang dit kabinet deze drie kernproblemen niet echt aanpakt, vreest Forum voor Democratie dat verlichting van de woningmarkt buiten bereik ligt.

[1:03:31] Dank u wel.

[1:03:34] Dank u wel voor uw inbreng.

[1:03:35] Dan ga ik nu naar de heer Peter de Groot, die namens de VVD het woord zal voeren.

[1:03:40] Dank u wel, voorzitter.

[1:03:42] Het woningtekort in Nederland blijft onverminderd groot.

[1:03:45] En we kunnen dit alleen oplossen door flink meer te gaan bouwen.

[1:03:49] Niet alleen huurwoningen, maar ook vooral betaalbare koopwoningen.

[1:03:53] Palen de grond inslaan en sleutels overhandigen.

[1:03:56] Dat is wat nodig is.

[1:03:57] Want ondanks de inzet van het Rijk zien we nog steeds dat er te weinig huizen worden opgeleverd.

[1:04:01] En ook de vergunningverlening blijft achter.

[1:04:03] En zelfs hebben we nu gezien dat wanneer er veel vergunningen worden afgegeven, dat nog echt niet hoeft te betekenen dat er daadwerkelijk huizen van worden gebouwd.

[1:04:16] Hoe zorgen we ervoor dat mensen die wachten op een woning niet langer moeten wachten?

[1:04:19] Of helemaal niet meer aan een woning komen?

[1:04:24] Hoe gaan we dat oplossen?

[1:04:25] En hoe reageert de minister?

[1:04:26] En daar is het al vaak over gegaan in het debat over de berichtgeving van Bouw Nederland... waar stikstof heel duidelijk een probleem wordt voor de woningbouw.

[1:04:35] Voorzitter, de VVD vindt het een goede ontwikkeling dat we eindelijk gaan doorpakken op grootschalige woningbouwlocaties.

[1:04:41] Want op die manier kunnen we echt grote slagen maken en relatief grote aantallen woningen realiseren.

[1:04:47] Er is een doorkijk nodig voor deze locaties na 2030.

[1:04:50] En ik ben dan ook blij dat de Kamer mijn motie heeft gesteund voor nieuwe buitenstedelijke doorbraaklocaties.

[1:04:56] De minister ontraden de motie echter.

[1:04:58] En daar wil ik graag weten van de minister... hoe gaat zij toch kijken naar deze locaties, voorzitter, via u?

[1:05:03] Want ook na 2030 moeten we flink door blijven bouwen.

[1:05:06] Want alleen zo werken we de grote krapte weg.

[1:05:10] En om de minister alvast een handje op weg te helpen, een aantal suggesties.

[1:05:14] Vechtpoort bij Zwolle-Noord, 20, 25, 35 duizend woningen wellicht.

[1:05:19] Amersfoort-Noord, Nijkerk-Zuid, 15 duizend woningen.

[1:05:23] Arnhem-Zuid met 40.000 woningen.

[1:05:25] En Amsterdam-Noord boven de A10 met in potentie misschien wel 40.000 woningen.

[1:05:30] En daarnaast volstaat de vraag hoe het met de versnelling in Verleverland, Pampus en Oosterwold gaat met de potentie richting de 40.000 woningen.

[1:05:36] Voorzitter, het is gewoon te veel om allemaal op te noemen.

[1:05:39] De VVD heeft nog niets gezien daarbij voor extra aanvullende bouwlocaties in Lumberg, Zeeland en het noorden.

[1:05:46] Graag een reactie van de minister op deze uitwerking van meer locaties, doorbraaklocaties en hoe de minister die motie gaat uitvoeren.

[1:05:53] U heeft een interruptie van de heer Veilbrief.

[1:05:56] Ja, voorzitter, bedankt aan de heer De Grote.

[1:05:58] En ook interessant dat hij al die locaties noemt.

[1:06:00] Toch heeft het punt wat ik net in mijn eigen tekst probeerde te maken... rond de relatie met vervoer daar en infra.

[1:06:07] U ook, de heer De Grote, komt op al die locaties.

[1:06:11] En daar horen we steeds hetzelfde van die wethouders.

[1:06:13] Die zeggen eigenlijk, het is allemaal heel vrolijk dat jullie hier willen bouwen... maar de wegen staan al vol en de sporen zitten al vol.

[1:06:19] Dus is hij het met mij eens dat dat waarschijnlijk een hoger budget vergt... dan die 2,5 miljard die nu in het hoofdlijnakkoord staan?

[1:06:26] Dat is zo op.

[1:06:26] De heer Peter de Groot.

[1:06:28] Ja, voorzitter, daar moeten we zeker naar kijken.

[1:06:30] Dat zou het eerste antwoord zijn.

[1:06:32] Het is niet alleen de 2,5 miljard.

[1:06:33] Het is natuurlijk ook nog de 7,5 miljard van het vorige kabinet.

[1:06:36] Het maakt 10 miljard.

[1:06:38] Maar dit gaat ook over na 2030.

[1:06:39] Ik weet dat heel veel van het geld al bestemd is... om huidige woningbouwontwikkelingen mogelijk te maken.

[1:06:45] En daarom is het ook zaak om slim te kijken... naar waar je deze locaties neer wilt plotten.

[1:06:50] Ik moet even heel technisch zeggen.

[1:06:53] Ik noem Amsterdam nooit aan de A10.

[1:06:55] Nou, dat scheelt al als je dat daar doet.

[1:07:00] Dat geldt ook voor de locaties, andere locaties die ik genoemd word.

[1:07:03] Dus Pampers en Oosterwold aan de AN6.

[1:07:06] Maar er zal zeker nog meer moeten gebeuren.

[1:07:08] Je kunt niet zomaar groeien met zoveel woningen op die locaties... zonder dat je zegt, er is ook budget voor Breitbreit beschikbaar.

[1:07:17] Dank u wel.

[1:07:18] Gaat u verder met uw... Ah, eerst de heer Ginwis nog met een korte interruptie.

[1:07:23] Oh, wacht even.

[1:07:26] Nee, excuses, meneer Ginwis.

[1:07:27] Ik zie dat u al vier interrupties gehad heeft.

[1:07:29] We hadden er vier, dus helaas.

[1:07:35] Ik moet het woord weer teruggeven aan de heer Peter.

[1:07:38] Voorzitter.

[1:07:40] Misschien wel even duidelijk.

[1:07:41] Ik had het grapje met de heer Gimwitz gemaakt.

[1:07:43] We wilden misschien beginnen met zes.

[1:07:45] Maar omdat je nu aanschouwt hebben we er maar vier.

[1:07:46] Het is helemaal op mijn konto dat de heer Gimwitz denkt dat hij zes interrupties heeft.

[1:07:52] Maar we kunnen dat onder elkaar wel hebben, denk ik.

[1:07:58] Ik moet nu even buikhoofd wat lachen.

[1:08:02] Sorry.

[1:08:04] Voorzitter, ik heb nog een aantal onderwerpen over de koopmarkt.

[1:08:08] Allereerst de OZB.

[1:08:10] We hebben gezien dat een heel aantal gemeenten de OZB flink hebben verhoogd.

[1:08:13] En uiteraard heeft de VVD begrip voor een gemeente die te maken heeft met stijgende kosten en minder inkomsten, dat zij ook daarnaar kijken.

[1:08:23] Maar we zien op heel veel plekken, neem Amsterdam, 27,5 procent.

[1:08:27] De gemeente Edam, Volendam, wel bekend bij de minister, een stijging van 35 procent.

[1:08:32] Dat de knop flink gedraaid wordt.

[1:08:34] Los van die discussie is mijn vraag aan de minister.

[1:08:36] We hebben afgesproken in het hoofdlijnakkoord om te gaan kijken...

[1:08:39] om die OZB op een verantwoordelijke manier te maximeren.

[1:08:42] En ik heb een vraag aan de minister.

[1:08:44] Is hij al samen met de minister van BZK stappen aan het ondernemen om dit uit te werken?

[1:08:48] Ik ben benieuwd naar het antwoord van de minister.

[1:08:51] Dank u wel.

[1:08:52] Voordat u verder gaat, u heeft nog een interesse, maar voordat ik het woord geef... het was niet persoonlijk aan u gericht, heer Ginwis, dat we van zes naar vier zijn gegaan.

[1:09:01] Maar er zijn er vier nog bijgeschoven, dus we dachten anders komen we niet tot de tweede termijn.

[1:09:05] Dus de vier, precies, heel goed.

[1:09:08] Dan wil ik nu het woord geven aan de heer Vlag voor zijn laatste interruptie richting de heer De Groot.

[1:09:14] Ja, en ik kon me toch niet meer inhouden na deze OZB-ontboezeming van de heer De Groot.

[1:09:20] Want die is toch wel best wel verregaand.

[1:09:23] Het is toch ook de partij van de heer De Groot zelf...

[1:09:26] Die heeft meegewerkt aan het verkleinen van de inkomsten van gemeenten.

[1:09:30] Het ravijnjaar 2026 kent u ook.

[1:09:33] Het is ook deze coalitie die heeft gezegd, nou weet je wat, laten we 10% van de specifieke uitkeringen weghalen.

[1:09:40] En ter gemeente op hun tandvlees nog proberen begrotingen sluitend te krijgen.

[1:09:46] Zegt de VVD hier in de Kamer, ja we moeten de OZB gaan maximeren.

[1:09:51] Dat is toch het miskennen van de lokale autonomie.

[1:09:53] We gaan richting gemeenteraadsverkiezingen.

[1:09:54] Neemt de VVD de lokale democratie nog wel serieus?

[1:09:59] De heer De Goud.

[1:10:00] Ja, dank voorzitter.

[1:10:02] Zeker.

[1:10:02] En alles wat u daarvoor net noemde, dat is bekend.

[1:10:07] En daar zitten hele prangende discussies ook onder.

[1:10:11] Maar mijn vraag is ook gericht aan de minister.

[1:10:13] Omdat het een afspraak is aan het hoofdlijnakkoord.

[1:10:15] Om dat ook dan te gaan uitwerken.

[1:10:16] Het staat in het hoofdlijnakkoord.

[1:10:18] En om ook discussies misschien wel voor te zijn die niet prettig zijn en die we niet met elkaar moeten voeren, moeten we die uitwerking op tafel hebben natuurlijk.

[1:10:24] En dat moet gebeuren samen met de minister van BZK.

[1:10:27] Juist om die discussie op een goede en redelijke manier met elkaar te kunnen voeren.

[1:10:31] Dus wees niet gerust, zou ik tegen collega Vlag willen zeggen.

[1:10:34] Ik vraag het juist om die discussie op het goede moment met elkaar te voeren.

[1:10:37] En ook om een goede discussie met elkaar daarover te hebben.

[1:10:40] Er staat alleen maar het hoofdlijnakkoord.

[1:10:42] We kunnen tot wachten tot er een brief komt in februari 2026.

[1:10:46] En dan dat alle gemeentes in de boom zitten.

[1:10:48] Maar volgens mij moeten we dat niet met elkaar willen.

[1:10:50] Dus vandaar dat ik hier ook die vraag zou stellen aan de minister.

[1:10:53] Hoe staat het daarmee?

[1:10:55] Dank u wel.

[1:10:55] U heeft nog een vraag van de heer Veilbrief.

[1:10:59] Ik ben nu in totale verwarring.

[1:11:02] Ik geloof dat de OCB-steinde een paar weken geleden de hoogste is van de afgelopen jaren.

[1:11:07] En de heer De Groot wil nare discussies voorkomen.

[1:11:10] Ik weet niet of hij heeft gekeken naar Buitenhof en naar de voorzitter van de VNG.

[1:11:13] Die nare discussies zijn voluitgaande.

[1:11:16] En wat we tegen de gemeente zeggen is, je krijgt minder geld.

[1:11:19] Maar je mag ook je eigen heffingen niet verhogen.

[1:11:22] Dat betekent dat die gemeente moet snijden in alles wat direct op burgers zit.

[1:11:28] Is dat wat de VVD je nu voorstelt?

[1:11:31] De heer De Groot.

[1:11:33] Dank voorzitter.

[1:11:33] Nee, want kijk, nu wordt er een karikatuur van gemaakt.

[1:11:35] Want er wordt nu gezegd, ja, er zou helemaal geen verhoging meer mogen worden toegepast.

[1:11:39] Dat staat er niet.

[1:11:40] Er staat over in samenspraak te gaan kijken naar een OZB die behoudbaar is voor mensen die een huis hebben.

[1:11:48] Maar dat is de andere kant.

[1:11:50] Dus het is altijd een weging tussen het algemeen belang van gemeentes en ook de taken die zij daar hebben.

[1:11:56] En aan de andere kant gaat het ook over de individuen die nu geconfronteerd worden met enorme verhogingen.

[1:12:01] En daar hebben we als coalitie afspraken over gemaakt, maar dat moet uitgewerkt worden.

[1:12:04] Want dan kunnen we daar debat over voeren, zou ik tegen collega Velbrich voor u willen zeggen, voorzitter.

[1:12:10] De heer Veilbrief.

[1:12:11] Voorzitter, afsluitend, ik constateer gewoon... Ik bedoel, dat zijn we niet tegen de heer De Groot gericht... maar ik constateer gewoon dat het kabinet... waar de VVD de minister van Financiën levert... de hoogste OZB-verhoging de afgelopen jaren doorvoert.

[1:12:23] Dat is gewoon wat er gebeurt.

[1:12:24] En dan is het een beetje toch moeizaam om hier te gaan zeggen... ja, we willen graag dat gemaximeerd worden.

[1:12:29] Ja, dat willen we allemaal.

[1:12:29] Ik wil het zelfs verlagen.

[1:12:31] Prima.

[1:12:32] Maar ja, nee, ik vind dat ook mooi.

[1:12:34] Maar u levert het geld er niet bij.

[1:12:36] Dan moet je er geld bij leveren.

[1:12:37] Dat levert u niet aan die gemeentes.

[1:12:38] Dus ja...

[1:12:39] Een loze, ongedekt kreet.

[1:12:43] De heer De Groot.

[1:12:45] Ja, ongedekte kreet, nee.

[1:12:47] Kijk, hier zit het hart van de discussie.

[1:12:50] Want je kunt de discussie voeren, is 35% in Edam, Volendam een verhoging die je met elkaar wil?

[1:12:58] Of zijn er andere mogelijkheden met elkaar om te kijken van hoe kan je de gemeentelijke financiën daar op die plek?

[1:13:05] Ik ben zelf gemeenteraadslid geweest in Harderwijk.

[1:13:08] Tijdens de financiële crisis hebben gemeentes het ook heel zwaar gehad.

[1:13:12] Toen hebben we ook vanuit de raad heel harde keuzes moeten maken... als het gaat over hoe je je gemeentefinanciën op orde houdt.

[1:13:19] Het leven is niet allemaal zo makkelijk, ook als je het in de politiek ziet niet.

[1:13:22] Maar we moeten wel die discussie met elkaar voeren van... is het middel nou enkel en alleen de rekening liggen bij mensen met een huis... of kunnen we die rekening op een andere manier met elkaar betalen?

[1:13:31] Daar gaat de discussie over.

[1:13:33] Dank u wel.

[1:13:35] Dit was het helaas.

[1:13:39] U leent geen van de heren.

[1:13:40] Ja, precies.

[1:13:40] Even kijken.

[1:13:42] De heer De Groot, gaat u verder?

[1:13:44] Ja, voorzitter, want ik had nog een tweetal andere vragen over de koopsector.

[1:13:49] Collega Mooyman refereerde er al aan aan de motie die ik ook mede ondertekend heb als het gaat over het bietlogboek.

[1:13:55] De VVD is groot voorstander van dit bietlogboek.

[1:13:58] Want door dit bietlogboek krijgen kopers veel inzicht in het koopproces.

[1:14:02] En ook gaan we met dat boek foute prijsopdrijvende tactieken juist tegen.

[1:14:07] En de vraag aan de minister is ook of de minister bekend is met de bezwaren van de NVM.

[1:14:12] En welke mogelijkheden de minister ziet om bijvoorbeeld met wetgeving de makelaardij mee te krijgen.

[1:14:17] Om te komen tot een transparant koop- en biedproces.

[1:14:20] Is de minister bereid om naar het wetgevingstraject te kijken of op te starten?

[1:14:25] Want de VVD heeft in de achterzak ook nog een initiatiefnood de makelaardij.

[1:14:28] Nog niet geactiveerd, maar denkt daar wel aan.

[1:14:30] Om te kijken hoe kunnen we eigenlijk dit allemaal verder vormgeven.

[1:14:34] Welke stappen ziet de minister naast een uniform bietlogboek... om nog meer te komen tot het transparant en eerlijke koopproces?

[1:14:40] Want daar schort nog wel veel aan.

[1:14:42] Laatste vraag, voorzitter.

[1:14:43] Het gaat over het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen.

[1:14:47] Het fonds gaat gelukkig, en ik zou bijna zeggen, samen met collega Girmis... eindelijk ook aankomend 1 juli de lucht in.

[0:00:00] 30 miljoen naar 2022.

[0:00:00] 40 miljoen naar 2023.

[1:14:55] En...

[0:00:00] 30 miljoen regelt door de Kamer uit 2024.

[1:15:02] In totaal 100 miljoen beschikbaar.

[1:15:05] Maar ik heb met de steun van de Kamer natuurlijk ook een motie ingediend... om te kijken hoe kunnen we dat budget verder gaan vergroten.

[1:15:10] En mijn oog viel op het feit dat de minister... bij voorbaat al de gesprekken met NRG uitsluit...

[1:15:16] Ja, er staat heel veel geld bij NHG.

[1:15:20] Het gaat echt niet om al het geld wat we daarvoor zouden moeten inzetten.

[1:15:24] Het garantiegeld dat bij NHG staat, daar wordt maar heel mondjesmaat, heel weinig gebruik van gemaakt.

[1:15:29] Dus ik zou toch graag een reactie van de minister willen waarom ze bij voorbaat, voordat ze gesprekken opstart, dat stukje uit de motie al niet gaat uitvoeren.

[1:15:35] Dank u wel.

[1:15:37] Dank u wel.

[1:15:38] Dan wil ik nu graag naar de heer Ginwis gaan voor zijn inbreng namens de ChristenUnie.

[1:15:42] Voorzitter, dank u wel.

[1:15:44] Ja, stikstof.

[1:15:45] Het was altijd het kleinste probleem van de woningbouw.

[1:15:49] Personeelstekort, explosieve bouwprijzenstijgingen, te weinig gebouwlocaties, te weinig vergunningen.

[1:15:56] De decibelratie in actie, met al die talloze bezwaren.

[1:16:00] Dat waren de echte problemen.

[1:16:02] Maar dit kabinet vond het nog niet ingewikkeld genoeg.

[1:16:05] Dus verwees het NPLG naar de prullenbak.

[1:16:08] Zonder alternatief.

[1:16:09] En de Raad van State verwees vervolgens het intern salderen naar diezelfde prullenmand.

[1:16:15] En de eindstand is nu gitzwart.

[1:16:16] Bouwen Nederland becijferde dat stikstof de bouw van 244.000 woningen op slot zet.

[1:16:22] En een economische schade van 93,5 miljard euro dreigt.

[1:16:27] Regering, regeer.

[1:16:29] Sta op, acteer.

[1:16:30] Dat is mijn oproep.

[1:16:31] De woningnood is reëel.

[1:16:33] Dat weet deze minister als geen ander.

[1:16:34] Maar minister, ga dan ook op uw strepen staan.

[1:16:37] Sla met uw vuist op tafel.

[1:16:39] De praatgroep van de regering, de ministeriële commissie Economie en Natuur, moet snel een daadgroep worden.

[1:16:46] En moet snel met een overtuigend plan komen.

[1:16:48] Want praatjes vullen geen gaatjes.

[1:16:50] De aangekondigde, zelf opgelegde deadline van twee maanden is aanstaande maandag 24 maart voorbij.

[1:16:59] En dat zei collega Velbrief ook al.

[0:00:00] 24 januari ingesteld, 24 maart is het voorbij.

[1:17:05] Er is dan een ministerraad.

[1:17:06] Ik verwacht dan echt een doktimmerd plan vol met acties om het vergunningenslot bij de woningbouw op het hele land te verhelpen.

[1:17:16] En ik kijk daar zeer naar uit.

[1:17:18] En ik hoop dat er serieuze maatregelen worden aangekondigd... en waar nodig zo spoedig mogelijk in regelgeving worden verankerd.

[1:17:24] En dat is niet alleen mijn oproep, minister en voorzitter... maar vooral die van de woningbouwers, van de infrabedrijven, van de boeren in dit land.

[1:17:32] Graag een reactie op deze oproep en vragen.

[1:17:35] En ik ben heel benieuwd wat de inzet van de minister is in de ministeriële commissie en wat ze eruit gaat slepen aanstaande maandag.

[1:17:44] Voorzitter, de minister heeft de wind er goed onder op het ministerie.

[1:17:46] In het tweede kwartaal van 2025 moet het gebeuren.

[1:17:49] Dan komen de plannen of onderzoeken naar buiten voor een planbatenheffing, naar de baatbelasting, naar verbetering van het kostenverhaal, naar verbetering van de inbrengwaarde van grond, naar een rijksgrondfaciliteit.

[1:17:59] Het wordt kortom een druk voorjaar op het departement.

[1:18:02] Ik kijk er naar uit.

[1:18:04] Zijn de wetverstellen dan ook in voorbereiding?

[1:18:05] En hoe en wanneer wordt een grondbelasting dan precies uitgewerkt?

[1:18:09] Ik lees dat het kabinet daarnaar kijkt.

[1:18:11] Dat staat in de brief.

[1:18:12] Maar dat klinkt toch een beetje als... het is wel afgesproken, maar ik heb er eigenlijk geen zin in.

[1:18:24] Sommige vragen worden soms heel snel beantwoord.

[1:18:31] We hebben er maar vier.

[1:18:34] Voorzitter, mijn spreektijd gaat ondertussen door, dus ik ga snel verder.

[1:18:38] Het is goed nieuws dat het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen eindelijk opengaat.

[1:18:43] Mijn bovenste beste buurman De Groot en ik hebben er flink aan getrokken.

[1:18:46] En helaas zijn er nog geen private partijen betrokken bij het fonds.

[1:18:50] En wanneer kan de minister een update geven over toetreding van bijvoorbeeld pensioenfondsen?

[1:18:55] En wat is nu precies zo lastig aan het aanpassen van het beleggingsstatuut van de NHG?

[1:18:59] Om de vraag van collega De Groot bij te vallen en nog misschien wat te preciseren.

[1:19:04] Hoe staat het met de motie over het vestigen van voorkeursrecht op de grootschalige woningbouwlocaties?

[1:19:08] En welke rol pakt het rijksvastgoedbedrijf op de toekomstige rijksgrondfaciliteit hierbij?

[1:19:16] En de motie over een sociale grondprijs voor gemeenten.

[1:19:18] Wat is de stand van zaken hierbij?

[1:19:20] Het is essentieel dat corporaties meer grondposities krijgen.

[1:19:23] Voorzitter, de minister kiest niet voor een leegstandsbelasting...

[1:19:27] Ik heb het onderzoek van Rigo tot mij genomen.

[1:19:29] Zij bevelen aan eerst werk te maken van een last onder dwangsom.

[1:19:33] Dat doet de minister ook, waarvoor dank.

[1:19:35] Maar volgens mij sluit het een het ander niet helemaal uit.

[1:19:37] Hij herkent de minister dat en zou een leegstandsbelasting zoals in Vlaanderen in de gereedschapskist van gemeenten van toegevoegde waarde kunnen zijn.

[1:19:45] Volgens mij is het...

[1:19:49] Het is best wel erg en is wekkend dat het 12.000 leegstaande woningen zijn.

[1:19:53] En het aantal leegstaande kantoorpanden neemt ook toe.

[1:19:57] Zou zo'n belasting ook niet een zet in de goede richting van transformatie kunnen geven?

[1:20:02] Voorzitter, dan heb ik nog wat zorgen over de regeling huisvesting aandachtsgroepen.

[1:20:06] In maar liefst 21% van de lopende projecten uit de laatste tranche dreigt de regeling niet volgens de afspraak te worden uitgevoerd.

[1:20:12] Het gaat hier over woningen voor bijvoorbeeld daklozen of mensen met een beperking.

[1:20:16] Het is essentieel dat deze woningen er wel komen.

[1:20:18] Ik wil hier graag duidelijkheid over.

[1:20:20] Waar loopt het spaak?

[1:20:21] Wat is nodig om bij te sturen?

[1:20:22] En hoe staat het met de nieuwe tranches naar aanleiding van aangenomen amendementen?

[1:20:26] Wanneer gaan die open?

[1:20:28] Over oudere woningen en zorgschikte woningen kan de minister een update geven over de realisatie hiervan.

[1:20:33] En in hoeverre spant zij zich in om zorgwoningen ook dimensievriendelijk te realiseren.

[1:20:38] Een motie van de hand van collega's De Groot, Geurts, De Haan en mij ligt ook alweer twee jaar op dit departement.

[1:20:44] Met name kleinere gemeenten blijven worstelen met te weinig vergunningverleners.

[1:20:47] En zonder vergunningen geen woningbouw.

[1:20:49] Maar ook het kostenverhaal vraagt toen best wel wat expertise...

[1:20:52] die niet altijd aanwezig is bij kleinere gemeenten of grote gemeenten met veel kleine kernen en dus veel kleinere projecten.

[1:20:58] Wat kan de minister betekenen voor deze gevallen?

[1:21:00] En ten slotte mijn vraag waar het wetsvoorstel voor de vereenvoudiging van de hospitaalverhuur blijft.

[1:21:07] Tot zover, voorzitter.

[1:21:09] Dank u wel voor uw inbreng.

[1:21:11] Ik zie geen verdere interrupties.

[1:21:12] Dus dan ga ik naar de heer Vlag voor zijn inbreng namens de SGP.

[1:21:17] Ja, voorzitter, dank u wel.

[1:21:18] En ik sla mijn inleiding over.

[1:21:20] Ik wil maar direct ter zaken komen, want we hebben met de bouwopgave nog een lange weg te gaan.

[1:21:25] En ik begin met de dingen die goed gaan in de ogen van de SGP.

[1:21:28] Het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen wordt binnenkort opengesteld.

[1:21:31] Mijn beide buurmannen hebben daar al uitgebreid over gesproken.

[1:21:34] Dat gaat de positie van starters versterken.

[1:21:37] Ik roep de minister met hen op om actief op zoek te gaan naar nieuwe financiers, zoals pensioenfondsen.

[1:21:43] Extra geld blijft nodig om dat fonds ook structureel goed te laten werken.

[1:21:47] Er wordt gewerkt aan een wet om hospita verhuurd te bevorderen.

[1:21:50] En het bouwen van mantelzorg en familiewoningen wordt makkelijker.

[1:21:53] Ook steekt het kabinet veel geld in de realisatiestimulans.

[1:21:56] Dat is hard nodig en ik hoop dat die snel ingezet kan worden.

[1:21:59] Kan de minister aangeven hoe het met de uitwerking daarvan staat?

[1:22:03] Recent heb ik een motie ingediend om het budget zo vroeg mogelijk uit te keren aan gemeenten.

[1:22:07] Zo mogelijk al voor de bouw.

[1:22:09] Hoe staat het met de uitvoering van die motie?

[1:22:13] Voorzitter, tijdens de behandeling van de woonbegroting... heeft de SGP een amendement ingediend om de impulsaanpak winkelgebieden te verlengen.

[1:22:20] Helaas is dat amendement verworpen.

[1:22:23] Maar dat heb je soms met ideeën die hun tijd ver vooruit zijn.

[1:22:26] Maar de kansen om winkelgebieden te transformeren zijn daarmee natuurlijk niet weg.

[1:22:30] Gelukkig maar, want er liggen veel kansen om binnenstedelijk te transformeren.

[1:22:34] De minister heeft een brief gestuurd waarin ze toelicht hoe de stimuleringsregeling flex- en transformatiewoningen wordt uitgebreid.

[1:22:41] Ik hoop dat hiermee ook winkelgebieden, bijvoorbeeld leegstaande panden, kunnen worden getransformeerd.

[1:22:46] Deelt de minister de mening dat het geld ook daarvoor ingezet zou moeten worden?

[1:22:50] En wil zij toezien dat de regeling daarvoor passend is en zo niet dat het passend gemaakt wordt?

[1:22:56] Een punt dat hier aan raakt is leegstand.

[1:22:58] Ook al door een aantal genoemd, elke woning die onnodig leeg staat, kun je nu niet verantwoorden.

[1:23:03] Ook bij kantoorpanden liggen daar kansen.

[1:23:05] Goed dat de minister de experimenten uit de gemeenten Amsterdam en Utrecht wil uitbreiden.

[1:23:09] En ook gemeenten doen al hele slimme dingen op het gebied van OZB voor bedrijfspanden, kantoorpanden.

[1:23:16] Daardoor kan er sneller worden geacteerd op leegstand en kunnen de woningen weer worden ingezet.

[1:23:20] Ik las dat de minister hier een wetvoorstel over voorbereidt.

[1:23:22] Ik ben wel benieuwd hoe dit dan vorm gaat krijgen.

[1:23:27] Voorzitter, de minister zet ook vol in op recreatiewoningen.

[1:23:30] De mogelijkheden om permanent in recreatiewoningen te wonen... worden fors uitgebreid als het aan de minister ligt.

[1:23:37] Zeker, soms kan dat een goede en passende oplossing zijn.

[1:23:40] Sommige vakantieparken lenen zich daar echt goed voor.

[1:23:43] Ook de woningen die erop staan.

[1:23:44] Toch heb ik wel zorgen.

[1:23:46] En heel veel gemeenten met mij.

[1:23:47] Gezien de protesten die vanuit de gemeente komen... op het verzoek om niet te handhaven op permanente bewoning.

[1:23:53] En ik begrijp die zorgen.

[1:23:55] Als je op sommige parken komt, ik heb dat bij een aantal parken gedaan, ervaar je aan de lijve dat permanente bewoning soms echt onwenselijk is.

[1:24:03] Daarmee geef je criminaliteit een kans en ligt verloedering op de loer.

[1:24:07] Wat de SGP betreft blijft dit dan ook echt een bevoegdheid van gemeenten.

[1:24:11] Zij kennen de lokale situatie en weten wat lokaal passend is.

[1:24:15] De minister komt in het eerste kwartaal met een instructieregel.

[1:24:18] En dat is bijna voorbij.

[1:24:21] Er worden gelukkig uitzonderingen en volwaarden in die instructieregel opgenomen.

[1:24:24] En waar denkt de minister naast... Ze heeft het opgenoemd in de brief, maar er vinden ook nog gesprekken plaats met andere belanghebbenden.

[1:24:31] Waar denkt de minister nog meer aan?

[1:24:33] Recent is er een motie van de heer Mooiman over het biedlogboek aangenomen.

[1:24:37] De SGP heeft die mede ondertekend.

[1:24:39] En dat biedlogboek...

[1:24:42] Oh, ik mis een woord hier.

[1:24:44] Dat biedt logboek, biedt geen transparantie in het biedproces... en helpt onder andere woningzoekenden.

[1:24:50] Uit de sector begrijp ik dat er helaas nog geen overeenstemming is over dat logboek.

[1:24:54] Vooral de makelaarsvereniging, de NVM, lijkt nog niet akkoord te zijn.

[1:24:58] Kan de minister hier een toelichting op geven?

[1:25:01] En is hier ook geen regie van de minister nodig... zodat verschillende partijen zo snel mogelijk tot een gedragen voorstel komen?

[1:25:07] Stel dat men er niet uitkomt...

[1:25:09] Ik ben bijna klaar, voorzitter.

[1:25:10] Laatste punt.

[1:25:11] Voor de zomer krijgen we nog een apart debat over bouwregelgeving.

[1:25:14] Daar heb ik nog één vraag gekoppeld aan een aangenomen motie.

[1:25:18] Die motie is aangenomen die stelt dat een zienswijze verplicht is... bij het instellen van een beroep.

[1:25:23] De minister gaf aan daar onderzoek naar te doen... naar de mogelijkheden om bezwaar- en beroepsprocedures te verkorten.

[1:25:29] Wanneer komt dat onderzoek en wanneer komt de uitwerking van die motie?

[1:25:34] Hartelijk dank.

[1:25:34] U heeft een interruptie van mevrouw Welzijn.

[1:25:39] Ja, dank voorzitter.

[1:25:41] De heer Vlag heeft zijn zorgen geuit over het permanent wonen in een recreatiewoning.

[1:25:47] En mijn vraag aan de heer Vlag is... want we hebben gewoon echt alle oplossingsrichtingen nodig... om maar enigszins een oplossing te kunnen bieden voor de wooncrisis die nu gaande is.

[1:25:59] Als hij die deur dicht zet...

[1:26:03] Welke andere oplossing ziet hij dan?

[1:26:06] Want die mensen wonen daar en kunnen natuurlijk ook niet zomaar uitgezet worden.

[1:26:10] Want waar moeten ze dan naartoe?

[1:26:12] Er is niet echt een alternatief.

[1:26:14] Dank u wel.

[1:26:15] De heer Vlag.

[1:26:16] Voorzitter, gezien de tijd snap ik het maar.

[1:26:18] Wel een erg korte samenvatting van wat ik heb gezegd.

[1:26:21] Het kan wel degelijk een oplossing zijn in bepaalde situaties.

[1:26:24] Maar ik heb benadrukt dat dat vooral een lokale afweging moet zijn.

[1:26:27] Omdat er heel veel zaken zijn die daarbij een rol spelen.

[1:26:30] En dat de landelijke regel daar eigenlijk dwars doorheen fietst.

[1:26:34] En het is nu al zo dat mensen met een recreatiewoning... vaak toch nog een andere woning ernaast hebben.

[1:26:39] Dus die getallen moeten echt wel netto bezien worden.

[1:26:43] Ik heb onlangs ook in deze commissie een agenda met tien actiepunten benoemd... om de aanpak van de woningcrisis te versnellen.

[1:26:51] Daar zou ik naar willen verwijzen als het gaat om waar kijk je dan wel naar.

[1:26:54] Dit kan voor een deel helpen, maar dat moeten we niet generiek doen... want er zijn talloze nadelen bij.

[1:27:01] Dank u wel.

[1:27:01] U heeft nog 40 seconden over...

[1:27:05] U heeft nog 40 seconden spreektijd.

[1:27:07] Maar u heeft ook nog een interruptie van mevrouw Weijenas.

[1:27:10] Die wil ik even voor laten gaan.

[1:27:11] Mevrouw Weijenas.

[1:27:13] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[1:27:15] Even terugkomen op die vakantieparken.

[1:27:18] Ik hoorde de heer Vlag zeggen... het gaat maar om een aantal mensen die daar wonen op zo'n vakantiepark.

[1:27:24] Maar volgens mij gaat het echt om behoorlijke aantallen.

[1:27:27] Ik meen 60.000 mensen... waarvan we het in ieder geval zeker weten... maar naar schatting zijn het er waarschijnlijk nog veel meer...

[1:27:34] Dan gaat het misschien wel om zo'n 100.000 mensen die daar wonen.

[1:27:37] We hebben het er vandaag over.

[1:27:38] Ja, er zijn enorme tekorten.

[1:27:40] Dan ben ik wel benieuwd waar de heer Vlag even 100.000 mensen weer laat.

[1:27:43] De heer Vlag.

[1:27:48] Ja, voorzitter, volgens mij heb ik niet gezegd dat het om weinig mensen gaat, want ik heb die getallen ook gezien.

[1:27:52] En ja, ik moet me vooral weinig als teleurstellen, ik kan ook niet toveren.

[1:27:56] Maar dat wil niet zeggen dat we daarmee dus elke oplossing maar zouden moeten accepteren.

[1:28:00] En wat ik hier wel eens een beetje mis, is soms ook het vertrouwen dat dit urgentiebesef ook op lokale schaal is doorgebroken.

[1:28:08] Ook in gemeenteraden beseffen mensen heel goed, dat mensen die nu op zo'n vakantiepark wonen...

[1:28:14] Ja, soms ook vastzitten daarop.

[1:28:16] Daar heb ik ook zeker gevoel bij.

[1:28:17] Maar die afwegingen kunnen prima lokaal gemaakt worden.

[1:28:20] Er zitten bijvoorbeeld zaken rondom het bouwbesluit.

[1:28:23] Witwassen.

[1:28:24] Wat denk je bijvoorbeeld van het hebben van maar één toegangsweg?

[1:28:28] Wat we in een normale woonwijk nooit zouden toestaan.

[1:28:31] Maar omdat het een recreatiepark is, ligt er dan één toegangsweg.

[1:28:34] Vanuit de veiligheid.

[1:28:35] Allerlei zaken die daar een rol in spelen.

[1:28:38] Ja, en dan heb ik het nog niet eens over dat hier volgens mij ook een financiële claim onder zou kunnen wegkomen.

[1:28:43] En daar zijn volgens mij de coalitiepartijen heel gevoelig voor, merk ik.

[1:28:46] Want elke motie waar een euroteken in staat, die wordt collectief weggestemd.

[1:28:51] Maar op het moment dat mensen een recreatiewoning permanent gaan bewonen, komen ze ook in aanmerking voor een huurtoeslag.

[1:28:58] En dat leidt ook tot allerlei extra kosten, die op dit moment ook niet getekt zijn.

[1:29:02] Dus met andere woorden, er zitten heel veel haken en ogen aan, waardoor ik...

[1:29:06] Ik ben er absoluut geen voorstander van dat we dat nu met één landelijke instructieregel mogelijk maken.

[1:29:13] Dank u wel.

[1:29:14] Als u wil heeft u nog 40 seconden, zeg ik tegen de heer Vlag, voor uw inbreng.

[1:29:20] Ik had uw lichte interventie van zojuist opgevat als een aanmoediging om te stoppen met mijn bijdrage.

[1:29:27] Dus ik heb heel snel het afgerond.

[1:29:29] Dus ik heb niks meer te zeggen, voorzitter.

[1:29:32] Mijn excuus is daarvoor bij deze.

[1:29:35] Maar u heeft volgens mij dan de inhoud over kunnen brengen aan de minister.

[1:29:38] En dat is het belangrijkste daarbij.

[1:29:40] Dan wil ik graag het woord geven aan mevrouw Vedder, die namens het CDA zal spreken.

[1:29:46] Dank voorzitter.

[1:29:47] Het CDA wil niet stenen stapelen, maar gemeenschappen bouwen.

[1:29:52] Gemeenten kunnen via de huisvestingsverordening nu al voorrang geven aan inwoners met lokale binding.

[1:29:57] En dat is belangrijk voor gemeenschapszin.

[1:30:00] En mijn vraag aan de minister is of zij kan inventariseren hoeveel gemeenten dit al in de huisvestingsverordening hebben opgenomen.

[1:30:06] En hoe ze gemeenten kan helpen dit te doen die dat nog niet hebben gedaan.

[1:30:10] Voorzitter, ik was recent op werkbezoek in Markeloo.

[1:30:14] Waar veel inwoners zorgen hebben over uitbreidingsplannen van een grote veevoerfabriek die midden in het dorp staat.

[1:30:21] We kennen dit soort fabrieken in een heleboel kleine steden en dorpen.

[1:30:26] En in Nijkerk zag ik dat met behulp van de woningbouwimpuls op de plek van een grote fabriekslocatie heel veel woningen gebouwd gaan worden.

[1:30:34] En als dat passend gebeurt, getrapt, dan kun je op dat soort plekken ook best goed de hoogte in.

[1:30:39] Als je dat in samenspraak met inwoners en samen met de wijk doet.

[1:30:44] Veel van de financiële regelingen staan gereed.

[1:30:47] Maar toch lukt het op dit soort locaties, midden in het dorp of in de middelgrote stad... vaak niet om het proces een kickstart te geven.

[1:30:53] Eigenlijk wil je dat op het punt waar Nijkerk een paar jaar geleden stond... dat er dan een boost komt.

[1:31:00] Ik heb daar een open vraag aan de minister.

[1:31:02] Ziet zij haakjes hiervoor om bij dit soort locaties in die dorpen en middelgrote steden... dit soort projecten die boost te kunnen geven?

[1:31:12] Voorzitter, in dat kader ook de vraag naar de voortgang van onze motie... over het helpen van gemeenten bij het opstarten van parallel plannen.

[1:31:20] En over het helpen van gemeenten gesproken.

[1:31:24] Het onderuithalen van het verdienmodel op leegstand... begint bij een gesprek tussen de gemeente en de eigenaar.

[1:31:28] Daar had de minister vorige debat ook al aan gerefereerd.

[1:31:34] Over bijvoorbeeld de mogelijkheid van een andere bestemming... of de reden waarom er leegstand is.

[1:31:38] Welke haakjes ziet de minister om...

[1:31:41] gemeenten te helpen deze drempel zo laag mogelijk te leggen, zodat er zoveel mogelijk van dit soort gesprekken gevoerd kunnen worden.

[1:31:48] En op dit moment hebben slechts 26 gemeentes een leegstandsverordening.

[1:31:52] Hoe zouden wij zoveel mogelijk gemeentes kunnen helpen of aanzetten om een leegstandsverordening met leegstandsregister te hanteren?

[1:32:01] En moeten we hiervoor dan de leegstandswet aanpassen?

[1:32:06] Voorzitter, ik heb zorg over het feit dat wellicht woningen die in een eerdere fase reeds over een woningbouwinpuls bijdragen of andere regelingen hebben ontvangen, niet mee zouden tellen voor de realisatiestimulans.

[1:32:19] Want dat zou betekenen dat gemeenten die in complexe projecten al een groot aandeel betaalbaar hebben gebouwd, nu worden benadeeld ten opzichte van gemeentes die vooral duur hebben gebouwd.

[1:32:30] En om die reden geen gebruik hebben kunnen maken van de woningbouwimpuls.

[1:32:34] Hoe kijkt de minister hiernaar en ook in zijn algemeenheid?

[1:32:37] De wet regie dwingt straks een boel zaken af, maar ziet nog niet op betaalbare koop.

[1:32:43] En welke tools ziet de minister om ook regie te voeren op de realisatie van voldoende betaalbare koop?

[1:32:53] Zou de minister ook in kaart willen brengen welke opties er zijn om vennootschapbelasting op gemeentelijke grondexploitaties te verlagen?

[1:33:01] Of misschien zelfs geheel af te schaffen?

[1:33:06] Als de woningcrisis niet alleen sneller stapelen van stenen is, maar ook bouwen van gemeenschappen...

[1:33:13] dan moeten we dat vooral ook via de gemeente willen aanjagen.

[1:33:17] En daar is dit een belangrijke drempel in.

[1:33:19] En in dat kader wil ik eigenlijk dezelfde vraag stellen over vennootschapbelasting voor wooncorporaties.

[1:33:26] Want we zien dat corporaties soms letterlijk de bouwgrond in handen hebben, alleen niet de financiële ruimte om te investeren.

[1:33:33] En is het de minister met de CDA eens dat ook voor corporaties de vennootschapbelasting eigenlijk afgeschaft zou moeten worden?

[1:33:42] Voorzitter, tot 2039 stijgt het aantal 75-plussers met 800.000 mensen, een toename van 47%.

[1:33:51] Nu al zorgt de kostendelersnorm ervoor dat oudere vriendinnen die vanwege eenzaamheid samen willen wonen, apart blijven wonen.

[1:33:58] Uit angst om gekort te worden.

[1:34:00] Terwijl volgens mij best wel veel mensen de laatste fase van hun leven wilden golden girlsen, om het zo maar te noemen.

[1:34:08] En al jaren ligt er de motie pallant die de vraag omdraait.

[1:34:12] Wat levert dit nu op aan woonruimte?

[1:34:14] En zou de minister dat willen onderzoeken?

[1:34:18] Bij de begroting heb ik ook een motie ingediend over meer generatiewonen mogelijk maken, ook wanneer er nog geen zekerheid is over een toekomstige mantelzorgrelatie.

[1:34:28] Kan de minister ons vertellen wanneer die conceptbeleidsregel beschikbaar is, zodat gemeentes hier ook mee aan de gang kunnen?

[1:34:38] En welke voortgang wordt er geboekt op nieuwe grootschalige locaties?

[1:34:43] De voorganger van deze minister heeft nieuwe Novex-gebieden aangewezen.

[1:34:49] Kan de minister toelichten wat er aan voortgang is geboekt?

[1:34:52] Bijvoorbeeld bij Novex-locaties Limburg Centraal.

[1:34:56] Ik zie de voorzitter mijn kant op kijken.

[1:34:58] Dus dan sluit ik af met dat ik mij van harte aansluit bij de oproep van collega Grimnis...

[1:35:03] om straks met een voortvarend en daadkrachtig stikstofpakket te komen.

[1:35:06] Ik vind het eigenlijk maar moeilijk te verkroppen... dat we het nemen van maatregelen op die crisis nu zo lang vooruit hebben geduwd... dat het zich nu in de wooncrisis heeft ingewurmd.

[1:35:18] Dus ik hoop dat de minister zich daar heel hard voor maakt in de commissie... en dat we straks achterover slaan van het voortvarende aanpak voor beide crisissen.

[1:35:28] Dank u wel.

[1:35:29] Dank u wel.

[1:35:30] Dan wil ik als laatste het woord geven aan de laatste spreker, mevrouw Beckerman namens de SP.

[1:35:36] Ja, voorzitter, dank.

[1:35:37] En excuus is dat ik later binnenkwam.

[1:35:39] Wij zaten in een debat Herstel Groningen.

[1:35:41] Dat gold overigens voor meer sprekers.

[1:35:45] Voorzitter, ik wil even toch wat cynischer beginnen.

[1:35:49] En daarna kom ik meteen met een positief punt, voorzitter.

[1:35:51] Maar ik heb wel, en dat had ik vanochtend door het debat Herstel Groningen...

[1:35:56] Wat ik lastig vind aan debatten deze week, is dat de echt grote doorbraken die nodig zijn, gewoon niet gaan komen deze week.

[1:36:04] En dat is natuurlijk aan de ene kant logisch, omdat we wachten op een voorjaarsnota.

[1:36:08] En aan de andere kant maakt het ons werk als Kamer wel erg complex.

[1:36:13] En juist met een coalitie die beloofd had dat de rol ook wat meer in de Kamer zou liggen, best ingewikkeld.

[1:36:19] Vele hebben er al op gewezen met kwart miljoen woningen, wat nu in gevaar is door die stikstofproblemen.

[1:36:28] En we wachten nog steeds.

[1:36:30] Maandag is die deadline afgelopen.

[1:36:31] Eigenlijk zouden we dit debat volgende week moeten hebben en niet nu, denk ik dan.

[1:36:36] En hetzelfde geldt natuurlijk voor de ons zo gewenste huurbevriezing... die zo hard nodig is omdat zoveel mensen problemen hebben om de huren te betalen... waar we ook nog steeds aan het wachten zijn, voorzitter.

[1:36:50] En de Kamer, nou ja, blijkbaar niet...

[1:36:53] in ieder geval de coalitiepartijen, blijkbaar niet hun nek willen uitsteken... en dat nu al willen regelen.

[1:36:58] Dat was mijn toch wat ingewikkelde verhouding met de debatten van deze week.

[1:37:03] En dan de positieve kant, omdat wij dachten...

[1:37:06] Voorzitter, wij kunnen ook niet wachten.

[1:37:08] Die wooncrisis is gigantisch.

[1:37:10] En hebben wij een eigen wet geschreven.

[1:37:13] Het is misschien een klein beetje ongebruikelijk, maar ik ben er wel trots op.

[1:37:17] Dus ik wilde hem.

[1:37:18] Hij gaat deze week in consultatie.

[1:37:21] En het is een wet ter bevordering wooncoöperaties.

[1:37:26] Voorzitter, wooncoöperaties kunnen echt een oplossing zijn, mede een oplossing zijn in de wooncrisis.

[1:37:33] Mensen die zelf zeggen wij willen onze huizen gaan beheren... of wij willen zelf samen gaan bouwen of samen gaan kopen.

[1:37:42] En kort geleden of niet al te lang geleden... heb ik samen met collega Schrinwis en Boer Lakjaar... gezorgd dat er een wat groter fonds is om wooncoöperaties financieel te steunen.

[1:37:52] En we organiseerden toen ook gezamenlijk een soort ronde tafelgesprek hier.

[1:37:56] En er waren eigenlijk twee problemen nog los van financiën... waar wooncoöperaties tegenaan liepen.

[1:38:01] De ene was de definitie in de wet...

[1:38:03] En de tweede was het verwerven van grondposities.

[1:38:07] Maar ook onbekend maakt onbemind veel gemeenten... die nog geen beleid hebben voor coöperaties.

[1:38:11] En die twee punten heb ik geprobeerd te vatten in deze wet.

[1:38:14] En ik wil nu graag via de bode ronddelen aan de minister... en aan de aanwezige Kamerleden.

[1:38:20] Hij gaat in constatie.

[1:38:22] Maar met die twee problemen die...

[1:38:24] daarin zitten, heb je nog niet alle problemen opgelost.

[1:38:26] Maar ik dacht, wat is nou leuker dan dat we één keer een groot debat hebben over die coöperaties, zodat we ook nog andere voorstellen gezamenlijk kunnen doen, voorzitter.

[1:38:38] En we hebben hem vrijdag al gepresenteerd en daar hoorden we ook zulke mooie verhalen van coöperaties die bezig zijn.

[1:38:45] Geef ze aan de bodem.

[1:38:46] We hoorden ook zulke mooie verhalen.

[1:38:48] Kooplink, fantastische organisatie die zich inzet voor de bevordering... en die ook geholpen heeft bij de tekst voor de wet.

[1:38:54] Maar ook groepen mensen die zeggen... ja, wij zijn er helemaal klaar voor.

[1:38:59] Alleen het is zo moeizaam door de overheid.

[1:39:01] Door de manier waarop de overheid dit nog georganiseerd heeft.

[1:39:05] Dus vandaar deze wet.

[1:39:07] Voorzitter, dan twee punten.

[1:39:10] Grondbeleid.

[1:39:10] De SP heeft al vaak aandacht gevraagd voor het verbeteren van grondbeleid.

[1:39:14] Nu...

[0:00:00] 60% van de nieuwbouwwaarde van een woning komt door de grondprijs.

[1:39:20] En het is gewoon noodzakelijk om in te grijpen.

[1:39:23] Ik sluit me toch aan bij de vraag van de heer Grimwis.

[1:39:25] Het lijkt toch wel alsof dat heel erg achteruitgeschoven wordt.

[1:39:31] Zeker die planwaterheffing en de belasting op bouwgrond.

[1:39:34] Er kent de minister ook de praktijk van rentseeking door grondeigenaren... die hun project uit de markt trekken om te wachten op gunstige omstandigheden.

[1:39:43] En daarbij wordt winst belangrijker dan de aanpak van de wooncrisis.

[1:39:47] En zo staan er tienduizenden woningen die wel vergund zijn, maar niet worden gebouwd.

[1:39:52] En wat wil de minister doen om te zorgen dat deze woningen wel worden gebouwd?

[1:39:56] Moeten gemeenten niet meer instrumenten krijgen om hier tegenop te treden?

[1:39:59] En kan in de wet bijvoorbeeld worden opgenomen dat projecten die wel een omgevingsvergunning hebben gekregen, dat die ook binnen een bepaalde tijd daadwerkelijk gebouwd moeten worden?

[1:40:09] Voorzitter, dat vonden wij een nuttige extra suggestie, voorzitter.

[1:40:14] Dan heb ik nog een paar seconden, zie ik?

[1:40:16] Ja.

[1:40:17] Voorzitter, aanpak leegstand.

[1:40:18] Ook daar heeft mijn partij vaak aandacht voor gevraagd.

[1:40:22] Zoals onze twee verworpen moties voor een leegstandsheffing.

[1:40:26] Maar ook zorgen dat meer gemeenten een leegstandsverordening krijgen.

[1:40:30] Welke stappen wil het kabinet extra zetten om leegstand aan te pakken... en zorgen dat meer gemeenten zo'n leegstandsverordening krijgen?

[1:40:37] Dank u wel.

[1:40:39] Ik wil u hartelijk danken voor uw inbreng, maar ook voor het initiatief dat u heeft genomen.

[1:40:44] Mooi om te zien dat u als Kamerlid en als fractie hier ook echt de tijd voor heeft genomen.

[1:40:50] Ik weet zeker dat alle collega's en de minister het met genoegen zullen lezen.

[1:40:55] En dat we vervolgens over zullen gaan tot een passende behandeling en waardering ervan.

[1:41:00] Maar hartelijk dank.

[1:41:02] Ik zie dat u een interruptie heeft van mevrouw Welzijn.

[1:41:05] Ja, dank voorzitter.

[1:41:07] Ik vind als een partij met een wet komt dat daar zeker ook tijd voor genomen moet worden om alvast wat woorden daarover te kunnen spreken.

[1:41:18] Echt heel mooi dit van mevrouw Beckerman te mogen ontvangen.

[1:41:24] Wooncoöperaties proberen we al een poosje van de grond te trekken.

[1:41:27] Inderdaad, best veel bottlenecks die je tegenkomt.

[1:41:32] Wat is de oplossing die SP gevonden heeft in deze wet?

[1:41:37] Misschien kan mevrouw Beckerman daar alvast iets over vertellen.

[1:41:39] Ja, dank, voorzitter.

[1:41:40] Het is natuurlijk helemaal niet gebruikelijk om een wet zo rond te delen.

[1:41:44] Maar wij dachten, wij gaan niet die stap van consultatie overslaan.

[1:41:48] Dus wij gaan deze week in consultatie.

[1:41:51] Maar ik ga ook graag met collega's in gesprek.

[1:41:53] Want dit kan nog een betere wet worden.

[1:41:54] Ik wil ook graag samenwerken.

[1:41:56] Het is niet zo dat ik per se deze wet alleen wil.

[1:41:59] Nou, wat hebben we gedaan met deze wet?

[1:42:01] Ik vertel er al iets over.

[1:42:02] Ik heb eerder met collega's, toenmalige collega Bulakjar en collega Grimwis... een rondetafelgesprek georganiseerd.

[1:42:08] Ik denk dat ik dat alleen met Bulakjar ging.

[1:42:09] Maar het maakt niet uit.

[1:42:10] Georganiseerd.

[1:42:11] En daar kwamen eigenlijk een heleboel bottlenecks uit.

[1:42:14] Maar drie waren heel cruciaal.

[1:42:16] Eén was financiering.

[1:42:17] Daar hebben we volgens met z'n drieën een amendement... zodat er een soort revolverend fonds ontstaat.

[1:42:22] Ik ben ook benieuwd wat de stand van zaken daarvoor is.

[1:42:25] En de tweede en derde waren definitie.

[1:42:28] Want daar lopen heel veel coöperaties tegen aan.

[1:42:31] De wet heeft heel mooi geregeld de beheercoöperatie, maar niet de vastgoedcoöperatie.

[1:42:37] En wat gebeurt er dan als je dan als groep mensen bijvoorbeeld financiering wil regelen... maar ook verzekeringen wil regelen of dingen als uitkeringen als individuele bewoner... of toeslagen als individuele bewoner, dan loop je snel vast.

[1:42:51] En dat is eigenlijk heel gek dat zo'n woordje in de wet of de definitie in de wet altijd problemen leidt.

[1:42:56] Maar dat was wel toen bij de hoorzitting, rond de tafelsprek, een van de ervaren problemen.

[1:43:01] En een volgende, en die is eigenlijk belangrijker, dat is een grotere wijziging.

[1:43:05] Wij zeggen dat alle gemeenten, natuurlijk alle gemeenten maken plannen voor volkshuisvesting... maken plannen voor wat ze waar willen bouwen.

[1:43:13] En nu is het nog niet zo dat ze daarbij rekening moeten houden met wooncoöperaties.

[1:43:18] En dat verandert in deze wet.

[1:43:20] Daar zit een soort samenloopbepaling in.

[1:43:22] Omdat het uitmaakt of de wet regie al geldt of nog niet.

[1:43:26] Dat is echt wetstechniek.

[1:43:27] Maar we zeggen, alle gemeenten moeten daar rekening mee houden.

[1:43:29] Dat betekent niet dat alle gemeenten direct coöperaties moeten gaan oprichten.

[1:43:34] Maar wel dat ze dus in hun...

[1:43:36] ...planvorming hierover na moeten denken.

[1:43:38] Is dat dan genoeg?

[1:43:40] Copelink heeft veel meer bottlenecks nog benoemd.

[1:43:43] Dit zijn de drie grootste.

[1:43:45] Financiering, definitie en zorgen dat er posities komen.

[1:43:51] En die andere vinden wij ook heel erg relevant en interessant.

[1:43:54] Maar we dachten, hiermee forceren we ook dat er een groot debat over gaat ontstaan.

[1:44:01] Dank u wel.

[1:44:02] Ik zie geen verdere interrupties.

[1:44:06] Ik heb een gegeven dat de minister een half uur graag nodig heeft voor schorsing.

[1:44:09] Dat is voor ons ook even fijn.

[1:44:11] Ik wil voorstellen dat we kwart voor weer terugkomen en de vergadering starten met de eerste termijn van het kabinet.

[2:16:06] Een hele goede middag hier.

[2:16:08] Hierbij wil ik de vergadering weer heropenen.

[2:16:12] Het is nu tijd voor de eerste termijn van de zijde van het kabinet.

[2:16:17] We zijn met heel veel.

[2:16:19] We hebben heel weinig tijd op de klok.

[2:16:21] Dat betekent dat ik vier interrupties toe wil staan aan het zijde van de Kamer.

[2:16:26] Maar, en let op, hier komt hij, ik ga ze ook timen.

[2:16:30] Dus als hij over de 30 seconden heen gaat, dan ga ik er twee rekenen.

[2:16:35] Ik zal het van tevoren dan even zo gaan doen of een ander gebaar dat hij aan het einde komt.

[2:16:39] Ik heb ook de minister gevraagd om kort en bondig te antwoorden.

[2:16:44] Zodat we met elkaar ook een tweede termijn kunnen doen.

[2:16:48] Ja?

[2:16:49] Zijn jullie er allen klaar voor?

[2:16:52] Dan moet ik nog even zeggen, de minister heeft een aantal blokken gemaakt voor haar beantwoording.

[2:16:57] Die zal ze zo oplezen.

[2:16:58] Mijn voorstel is dat we eerst het blok afmaken en daarna de interrupties doen.

[2:17:03] Dan weten we zeker dat we alle vragen op dat onderwerp beantwoord hebben en kunnen we het debat met elkaar aangaan.

[2:17:08] Het woord is aan de minister.

[2:17:10] Ja, dank voorzitter.

[2:17:12] Het commissiedebat woningbouwopgave en koopsector, dat is waar we hier vandaag voor aanwezig zijn.

[2:17:21] Dit gaat natuurlijk uiteindelijk over de woningnood en hoe zorgen we ervoor dat uiteindelijk iedereen die eigen plek onder de zon het dak boven zijn of haar hoofd weet te vinden.

[2:17:36] Dat is ook wat uiteindelijk onderliggend in alle vragen, opmerkingen en betogen naar voren kwam.

[2:17:43] En dat is ook hoezeer ook de sprekers soms verschillen over de oplossing van de problematiek.

[2:17:51] Dat is wel wat ons hier allemaal met elkaar verbindt.

[2:17:55] En dat is gewoon een goede constatering.

[2:17:59] Ik dank de fractie van de SP voor het initiatief wetsvoorstel... wet bevordering wooncoöperaties.

[2:18:07] Altijd goed om te zien hoe er ook onder eigen verantwoordelijkheid... en ik weet hoeveel tijd daarin gaat zitten... voorstellen worden gemaakt om zaken vlot te trekken.

[2:18:23] Dus ik zie uit naar het debat daarover...

[2:18:28] De blokjes waar langs ik alle vragen ga proberen te beantwoorden zijn de volgende.

[2:18:38] Grond.

[2:18:39] Leegstand.

[2:18:41] Makelaars.

[2:18:43] Financiële regelingen.

[2:18:45] Woningbouw voor ouderen en jongeren.

[2:18:48] Dan het kopje versnelle regie en locaties.

[2:18:51] Het kopje stikstof.

[2:18:53] En ik eindig met overig.

[2:18:56] Voorzitter...

[2:18:58] Daar waar het gaat over grond, en daarom heb ik die als eerste genomen... Ja, elk huis bouw je op grond.

[2:19:05] Dus het leek me gewoon mooi om daar mee te beginnen.

[2:19:08] Maar ik ga tegelijkertijd, omdat u dat aan mij gevraagd heeft, voorzitter, streng zijn.

[2:19:13] We hebben vorige week een debat gehad.

[2:19:16] Daar is ook heel veel gesproken over grond.

[2:19:20] En ik heb uw Kamer toen toegezegd dat ik nog voor de zomer ga komen met een dilemma-notitie...

[2:19:27] En op uw verzoek ga ik daar dan ook in opnemen wat ik denk welke kant het heen moet met die hele discussie.

[2:19:39] Dus daar ga ik voor de rest dan ook vandaag niet nog een keer over beginnen.

[2:19:43] Want dan zou ik in herhaling vallen.

[2:19:45] En gezien de tijd lijkt me dat gewoon niet verstandig.

[2:19:51] Voorzitter.

[2:19:53] Waar gevraagd werd aan mij door mevrouw Beckerman... hoe ik aankijk tegen de mogelijkheid van een bouwplicht, het volgende.

[2:20:01] Publiekrechtelijk is het opleggen van een bouwplicht niet mogelijk.

[2:20:05] Dat zou een veel te grote inbreuk zijn op het eigendomsrecht... blijkt uit een onderzoek uit 2019 naar aanleiding van een motie.

[2:20:15] Privaatrechtelijk, wanneer de gemeente grond uitgeeft, is wel een bouwplicht...

[2:20:19] ...met een boetebeding mogelijk.

[2:20:21] En verschillende gemeenten doen dat ook.

[2:20:24] Gemeenten hebben instrumenten om te zorgen dat er wordt gebouwd... ...zoals het vastleggen van de fasering in een exploitatieplan... ...of het opnemen van een boetebepaling in een antrieure overeenkomst.

[2:20:35] Wordt het desondanks niet gebouwd, kan je uiteindelijk... ...en meneer Vijlbrief zei het zachtjes...

[2:20:41] Vorige week, ik zeg het nu gewoon hardop, kan je onteigenen.

[2:20:45] Maar we weten ook met z'n allen wat een traject daar vervolgens aan vastzit.

[2:20:52] Ik zie dat marktbedrijven trouwens over het algemeen willen bouwen.

[2:20:56] En als ze dat niet doen, zijn daar vaak goede redenen voor.

[2:21:00] Een bouwplicht is dan ook volgens mij niet de oplossing om snel te zorgen dat er gebouwd gaat worden.

[2:21:09] Ehm...

[2:21:11] Voorzitter, grondbelasting.

[2:21:13] Dat is iets waarvan ik ook in de brief aan uw Kamer heb gewoon vanwege het simpele feit dat ik ook geen blikken vol met ambtenaren heb die ik open kan trekken.

[2:21:25] Iets waarvan ik gezegd heb ik ga eerst komen met in dit geval dus een dilemma notitie en een voorstel over de planbatenhef of een vergelijkbaar systeem.

[2:21:34] En als we die discussie allemaal met elkaar afgerond hebben ga ik aan dat andere onderwerp beginnen.

[2:21:41] Hoe staat het met de uitwerking van een grondfaciliteit, vroeg de heer De Hoop aan mij.

[2:21:46] Voorzitter, actief grondbeleid kan zeker impact hebben op het ontwikkeltempo en de betaalbaarheid van gebiedsontwikkelingen.

[2:21:54] En ik wil gemeenten dan ook stimuleren om dat te gaan voeren.

[2:21:57] Door een deel van het risico op de grond ook te gaan dragen.

[2:22:02] In de periode 2026 tot 2029 heb ik 390 miljoen gereserveerd voor dit instrument.

[2:22:09] Maar dit geld kan snel op zijn als je veel grond gaat aankopen.

[2:22:15] Dus een effectieve inzet is ook noodzakelijk.

[2:22:20] Dus voor de voorzitterraam ben ik nu ook bezig met een verkenning naar de mogelijkheden.

[2:22:23] En voor de zomer deel ik de contouren van dit instrument.

[2:22:31] Daarmee zit ik even te kijken.

[2:22:33] Dan heeft de heer Grinwes nog aan mij gevraagd hoe het zit met de sociale grondprijs voor de gemeente.

[2:22:42] Wat is de stand van zaken hierbij?

[2:22:44] Het is essentieel dat corporaties meer grondpositie krijgen en dat er hier eenduidigheid overkomt tussen gemeenten.

[2:22:56] Ja, voorzitter.

[2:22:56] Als je sociale huur wil bouwen, is het wel handig als je betaalbare grond hebt.

[2:23:02] Dus daar zijn we het met elkaar over eens.

[2:23:05] En ik start samen met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en EDES, de koepel van corporaties, een traject om tot een handreiking te komen.

[2:23:13] Hoe bepaal je wat een sociale grondprijs is?

[2:23:18] De handreiking is onderdeel van de nationale prestatieafspraken die ik november vorig jaar

[2:23:24] heb gesloten.

[2:23:27] heb de afspraak die ik heb gemaakt.

[2:23:29] Dat is het goede woord.

[2:23:31] Voor wat betreft één sociale grondprijs voor alle gemeenten... het volgende, de handreiking zal inzicht bieden in gangbare methodieken... zonder verplichte voorschriften op te leggen... en daarmee ook recht te doen aan de lokale beleidsvrijheid... en de specifieke omstandigheden in die desbetreffende gemeenten.

[2:23:49] De planning voorziet dat die handreikingssociale grondprijzen eind Q3...

[2:23:55] begin kwartaal 4 klaar is.

[2:24:01] Dan vroeg de heer Grinvis nog naar zijn motie over het vestigen van voorkeursrecht op grootschalige woningbouwlocaties.

[2:24:08] Hoe staat het ermee?

[2:24:10] Voorzitter, het proces rondom het aanwijzen van enkele nieuwe grootschalige woningbouwlocaties aanvullend op de 17 grootschalige woonbouwgebieden hebben, die loopt.

[2:24:22] En ik wil die vast gaan leggen in de nota ruimte.

[2:24:25] Dit doe ik uiteraard in afstemming met de gemeente.

[2:24:29] De geselecteerde locaties zullen dus ook geen verrassing zijn voor de betrokken gemeente, want ik overleg met ze.

[2:24:37] Dit geldt overigens ook voor de marktpartijen, omdat het veelal over bestaande openbare plannen gaat.

[2:24:43] Alleen met het aanwijzen maak je wel een einde aan de discussie.

[2:24:46] En dat is wat we veel te veel in dit land doen.

[0:00:00] 10, 15 jaar.

[2:24:51] En dat is gewoon zonde van de tijd.

[2:24:54] Voor het vestigen van voorkeursrecht zijn stappen nodig in het vaststellen van omgevingsplannen.

[2:24:59] En ik zal gemeenten ook vragen en stimuleren strategisch grondbeleid te voeren voor de locaties die nog niet openbaar bekend zijn.

[2:25:10] Wil ik, vraagt mevrouw Vedder, de mogelijkheid in kaart brengen... om vennootschapsbelasting op gemeentelijke greks af te schaffen.

[2:25:22] De vennootschapsbelasting voor commerciële activiteiten van gemeenten... hebben te maken ook met Europese staatssteunkaders.

[2:25:30] Voor zowel gemeenten als ontwikkelaars willen we dat er een gelijk speelveld is.

[2:25:35] Ontwikkelaars betalen vennootschapsbelasting...

[2:25:39] En daarmee gemeenten ook.

[2:25:43] Los nog van het feit, voorzitter, dat als jij...

[2:25:47] Als jij belastingen wil afschappen, moet je ook nadenken waar je dan de dekking vandaan haalt.

[2:25:53] Ik heb het in het vorige debat trouwens ook gezegd.

[2:25:56] Het gaat over honderden miljoenen bij elkaar opgeteld.

[2:26:00] Dus ja, dat is sowieso al een punt.

[2:26:03] Voorzitter, dan kom ik bij het mapje leegstand.

[2:26:06] Ik ga even kijken.

[2:26:07] We zijn aan het einde gekomen van dit blokje.

[2:26:11] Hartstikke goed.

[2:26:11] Ik zag de heer De Hoop voor een interruptie.

[2:26:13] Ik polariseer even.

[2:26:15] Mevrouw Welzijn.

[2:26:17] Dus als eerste de heer De Hoop.

[2:26:19] Ja, voorzitter, want toch even over de grond.

[2:26:21] Want in de inleiding zei de minister... ja, ik heb vorige week in het debat met de woordvoerders ruimtelijke ordening... was dat dan, denk ik, gezegd, er komt een dilemma-notitie aan.

[2:26:30] Ik heb, om eerlijk te zijn, geen idee wat een dilemma-notitie is.

[2:26:34] Maar dat kan de minister vast uitgebreider toelichten.

[2:26:37] Maar we hebben vorig jaar, rond deze tijd, in april was het, 2024... is er al een Kamermotie aangenomen.

[2:26:44] Eentje van mij, maar ook eentje van mevrouw Beckerman... die vroeg om voor de zomer, in 2024...

[2:26:49] al met een uitwerking te komen.

[2:26:51] Ik kan me herinneren, in november heb ik met de minister hier ook een debat over gehad.

[2:26:54] Toen zei de minister, wacht nou even.

[2:26:56] Ergens begint Q2, ergens in Q2 kom ik met een uitwerking.

[2:26:59] En nu moeten we wachten tot de zomer.

[2:27:01] Ik vind dat echt best wel lang duren.

[2:27:03] En ik zou van de minister toch iets meer stappen daarin willen.

[2:27:07] En als het dan in juni in de zomer zou zijn, vind ik dat echt reikelijk laat.

[2:27:11] Dat is meer dan een jaar geleden dat die motie dan zou worden uitgevoerd.

[2:27:16] Dus ik zou van de minister daar toch iets meer haast verwachten...

[2:27:19] Voor de zomer.

[2:27:21] De minister.

[2:27:22] Ja, voorzitter.

[2:27:23] U moet het zeggen, maar hier hebben we vorige week met elkaar over gedebatteerd.

[2:27:28] Het is een dilemma notitie, omdat hier nogal wat haken en ogen aan zitten.

[2:27:33] Denken dat dit leidt, dat op het moment dat je hem invoert, dat je dan een jaar later opbrengst die je hiervan hebt, is ook zeer de vraag.

[2:27:44] Dus ik heb hier uitgebreid tijd aan besteed.

[2:27:47] Dus ik denk dat op uw verzoek ik het dan nu hierbij laat.

[2:27:51] Hoezeer ik ook de betrokkenheid van de heer De Hoop op dit onderwerp waardeer.

[2:27:56] En Q2 is voor mij in mijn agenda voor de zomer.

[2:28:03] Omdat de Kamer met reces gaat volgens mij 6 juli.

[2:28:06] Je hebt mijn hoofd gezegd.

[2:28:08] Dan heeft u volgens mij zelf daar al een debat over kunnen inplannen.

[2:28:11] Als u dat wilt.

[2:28:15] Ja, even kijken.

[2:28:16] Het is belangrijk om onder de 30 seconden te proberen te blijven met de interruptie.

[2:28:21] We gaan hem ook zo even timen.

[2:28:23] En neem even in oogenschouw dat we al eerdere debatten hierover gehad hebben.

[2:28:26] Dus hou daar rekenschappelijk.

[2:28:29] Het woord is aan de heer De Hoop.

[2:28:31] Voorzitter, er zijn wel meerdere onderwerpen die overlappen in verschillende debatten.

[2:28:36] Ik zou het jammer vinden dat we dan geen recht doen aan de inbreng in dit debat, omdat het ergens anders al behandeld is.

[2:28:41] Ik zou eigenlijk toch de minister willen voorstellen om voor het meireces hiermee te komen.

[2:28:44] Dan is het een jaar geleden dat de motie er was.

[2:28:47] Ik zou toch zeggen dat het moet kunnen.

[2:28:48] Dus ik hoop dat de minister die toezegging kan doen.

[2:28:51] De minister.

[2:28:52] Ja, voorzitter.

[2:28:53] Ik heb vorige week aan de Kamer de toezegging gedaan... dat ik zal zorgen dat voor de zomer... het dilemma natuurlijk met een voorstel van mij in uw Kamer ligt.

[2:29:02] Met daarbij probeer ik ook echt rekening te houden... dat uw Kamer daar ook een debat over kan inplannen.

[2:29:07] Ik zou onrecht doen aan de collega's van de heer De Hoop... als ik het nu opeens voor het meireces zou doen.

[2:29:12] Los dan van de vraag of dat realistisch is.

[2:29:14] Ik ga mijn uiterste best doen.

[2:29:16] Maar toch om een klein beetje...

[2:29:20] Ja, consequent met elkaar het debat te voeren.

[2:29:23] Hoezeer ik ook dit een belangrijk onderwerp vind, vind ik dit toch een lastig verzoek.

[2:29:28] En hou ik toch vast aan wat ik toegezegd heb.

[2:29:30] Vorige week, echt een week geleden, zaalt je die kant op en daar de toezegging gedaan hebt.

[2:29:40] Dank u wel.

[2:29:41] Kort punt van orde.

[2:29:42] Ja, voorzitter, ik was er ook bij.

[2:29:43] De afspraak die we daar toen gemaakt hebben was als volgt.

[2:29:46] Er zou een notitie komen voor de zomer, zodanig dat we ook voor de zomer een gesprek daarover konden hebben.

[2:29:50] Vandaar dat ik net even interrumpeerde op mevrouw Welzijn.

[2:29:53] Dat we toen volgens mij ook hebben afgesproken dat we niet alleen maar een notitie zouden krijgen met interessante ideeën.

[2:29:59] Maar dat we ook echt een debat erover kunnen voeren, zodat we tot een voorstel zouden kunnen komen.

[2:30:02] Dat is volgens mij de inhoud van de debatvorming.

[2:30:05] Dank u wel voor het punt van orde.

[2:30:06] Dat is ook wat ik hier hoor.

[2:30:08] Volgens mij hoor ik een dilemma notitie.

[2:30:11] Het komt voor de zomer.

[2:30:12] Ik hoorde dat er ruimte is voor een debat.

[2:30:14] Dus bij deze wil ik hem zo even laten.

[2:30:16] Dan wil ik aan mevrouw wel zijn de ruimte geven voor haar interruptie.

[2:30:21] Dank voorzitter.

[2:30:23] Ik ben heel blij te horen van de minister dat er samengewerkt wordt met VNG en Edes aan een sociale grondprijs.

[2:30:31] Wat moet daar een definitie van zijn, et cetera.

[2:30:35] En mijn vraag is simpelweg of die sociale grondprijs ook geldt voor het Rijksvastgoedbedrijf in diens rol van gebiedsontwikkelaar.

[2:30:46] De minister.

[2:30:48] Ja, voorzitter.

[2:30:50] Dit vind ik een lastige vraag.

[2:30:54] Omdat ik natuurlijk niet weet wat er uiteindelijk uit die afspraken gaat komen.

[2:31:01] En omdat hiervoor geldt dat je natuurlijk ook altijd goed op moet letten wat de consequenties zijn voor eigendomsposities.

[2:31:11] Dat is één.

[2:31:12] Twee.

[2:31:13] Het ministerie van Financiën houdt mij ook scherp in een goede bedrijfsvoering ten aanzien van het Rijksvastgoedbedrijf.

[2:31:23] Ik snap heel goed waar de vraag vandaan komt.

[2:31:27] Maar ik kan daar nu op dit moment niet zomaar even ja op zeggen.

[2:31:30] Want ik weet niet precies wat er uit die discussie gaat komen.

[2:31:36] De vervolgvraag van mevrouw Welzijn.

[2:31:39] Ja, korte vervolgvragen inderdaad.

[2:31:41] Ik snap wat de minister zegt.

[2:31:44] En tegelijkertijd zeg ik dan op mijn beurt dat het ook gek zou zijn... als er een handreiking zou komen die voor ieder ander geldt, maar niet voor het Rijk zelf.

[2:31:55] Dus ik vind dat het Rijk daarin ook een voorbeeldfunctie heeft.

[2:31:58] Dus als er mogelijkheden zijn om dat in het gesprek naar voren te brengen... de gesprekken die de minister hierover voert, dan roep ik haar daar graag toe op.

[2:32:06] Maar volgens mij is dat zelfs niet eens nodig.

[2:32:08] De minister.

[2:32:10] Ik snap waar deze vraag vandaan komt.

[2:32:12] Want heel veel grond, niet in zijn algemeenheid in Nederland... maar zeker in de polders die ooit ontstaan zijn, zoals Flevoland... is eigendom van het Rijksvastgoedbedrijf.

[2:32:25] En als je daar sociaal wil bouwen, wil je dat natuurlijk ook... want dat is namelijk een doelstelling van Rijksbeleid... dan realiseer ik mezelf heel goed dat dat ook effect heeft...

[2:32:39] op die grondposities.

[2:32:41] En in zijn algemeenheid sluit het Rijksvastgoedbedrijf aan... bij hoe gemeenten hiermee omgaan.

[2:32:48] Maar ik kan hier niet zomaar even ja in zijn algemeenheid zeggen... op deze vraag inhoudelijk.

[2:32:55] Wel op de vraag procedureel.

[2:32:56] Want dat wij hier het gesprek uiteraard overvoeren, staat buiten kijf.

[2:33:01] Ook vanuit het belang wat onder de vraag van mevrouw Welzijn zit.

[2:33:06] Ja, ik zie geen verdere interrupties.

[2:33:08] Dan kunnen we door met het tweede blokje, leegstand.

[2:33:12] Ja, voorzitter.

[2:33:14] Het leegstandverhaal.

[0:00:00] 12.000 woningen staan leeg zonder dat we eigenlijk precies weten waarom.

[2:33:22] En hoewel die 12.000 woningen... Nou, dat is het 0,2, 0,3 procent is van de totale hoeveelheid huurwoningen in Nederland...

[2:33:34] En dat deel ik compleet met de heer De Hoop die daar een vraag over stelde.

[2:33:38] Maar ook met mevrouw Beckerman deel ik dat dat eigenlijk jammer is.

[2:33:43] Tegelijkertijd loopt daar beleid op.

[2:33:46] Ik heb u daar ook een uitgebreide brief over gestuurd waarin is opgericht...

[2:33:53] opgenomen dat het experiment wat daarover onder de crisis- en herstelwet gevoerd is... dat dat blijkt dat dat goed werkt.

[2:34:05] Dat gemeentes daar ook graag mee aan het werk zijn.

[2:34:09] Nadat ik de brief ook had verstuurd... zijn inmiddels Rotterdam, Den Haag en Tilburg ook op de lijn gekomen... om te kijken hoe zij gebruik kunnen gaan maken...

[2:34:18] ...van de aanbevelingen van de Rigo-evaluatie die u ook in die...

[2:34:25] brief heeft aangetroffen, namelijk veranker de aanvullende instrumenten van het experiment in de leegstandwet gezien de goede ervaring in Amsterdam en Utrecht en zorg dat je complexgewijze afgifte van vergunningen tijdelijke huur in de leegstandwet opneemt zodat daar gebruik van kan worden gemaakt.

[2:34:45] Tegelijkertijd is ook uit dat experiment gebleken dat een leegstandbelasting niet nodig is.

[2:34:55] En zoals ik vorige keer ook al tegen uw Kamer heb gezegd... en dan leg je een leegstandbelasting op, maar dan woont er nog niet iemand in.

[2:35:02] Want ja, je hebt een leegstandbelasting, betaal je.

[2:35:05] Dus waarom zou je dan nog gaan verhuren als je dat toch al niet wilde?

[2:35:10] Dus...

[2:35:12] Datgene wat ik in die brief aan u heb laten weten, daar is goed over nagedacht en daar houd ik mij dan ook aan.

[2:35:21] Welke haakjes biedt gemeente het overleg te voeren over leegstand met eigenaar en het gebruik van de leegstandsverordening te bevorderen?

[2:35:31] Want daar vroeg...

[2:35:33] U ook naar.

[2:35:34] In de leegstandswet is de mogelijkheid voor gemeenten om naar aanleiding van de meldplicht een verplicht gesprek te voeren.

[2:35:41] En dat wordt toegepast ook door gemeenten.

[2:35:44] De leegstandswet voorziet hierin.

[2:35:47] Gemeenten houden zelf een register bij naar aanleiding van de meldingen ten aanzien van leegstand.

[2:35:52] Daarvoor hoeft de wet in ieder geval niet aangepast te worden.

[2:35:55] Maar ik ga dus wel de wet wijzigen met extra mogelijkheden...

[2:35:58] En hierdoor is gewoon, zoals ik net ook al zeg, de verwachting dat gemeentes zo'n leegstandsverordening willen gaan maken.

[2:36:07] Dus voorzitter, wat ik doe is zorgen dat het ook loont voor een gemeente om een leegstandsverordening te hebben.

[2:36:14] Omdat je dan vervolgens ook iets kan gaan doen aan de leegstand.

[2:36:19] Ik ben met de VNG in handreiking op te laten stellen... om dat gebruik van zo'n leegstandsverordening ook aan te moedigen.

[2:36:26] Want zoals ik geen blik met ambtenaren heb, hebben ze die bij gemeenten ook niet.

[2:36:32] Ook daar kiezen ze dus waar ze op inzetten.

[2:36:34] En door duidelijk te maken welke mogelijkheden ze hebben... wordt het ook aantrekkelijk om een leegstandsverordening te maken.

[2:36:41] Moet je natuurlijk ook wel een substantiële leegstand hebben, want ook op gemeentelijk niveau...

[2:36:46] ...is het toch natuurlijk ook een afweging.

[2:36:47] Ja, waar zet ik mijn beperkte capaciteit op in?

[2:36:55] Voorzitter, hiermee heb ik ook aangegeven richting de SGP en PvdA... ...hoe ik die wijziging van de leegstandswet wil vormgeven...

[2:37:08] En daarmee heb ik de antwoorden gegeven die gingen over het onderwerp leegstand.

[2:37:14] Dank u wel.

[2:37:14] Ik zie een interruptie van de heer De Hoop.

[2:37:17] Voorzitter, allereerst complimenten dat de minister hier mee bezig is.

[2:37:20] Het is zeer fijn dat er hier zoveel aandacht voor is, want we zijn het volgens mij allemaal met elkaar eens dat leegstand in deze tijd niet te verteren is.

[2:37:27] En we zien ook dat het in heel veel gemeenten gewoon werkt.

[2:37:29] Dus de voorbeelden Utrecht en Amsterdam zijn genoemd en dat heeft echt effect.

[2:37:34] De vraag die ik daar dan toch bij heb is, zelfs die gemeenten waar het werkt zeggen dat ze echt geholpen zijn met de mogelijkheid van een leegstandsbelasting.

[2:37:41] Waarom wil de minister die optie dan toch niet meenemen?

[2:37:43] Kunt u die optie dan toch niet meenemen, vraagt u?

[2:37:47] Omdat ook ik beperkte capaciteit heb.

[2:37:50] En als je een evaluatie doet en daar blijkt uit dat andere instrumenten effectiever zijn... dan zet ik die liever daarop in dan op een leegstandsbelasting... waarvan uit de evaluatie blijkt dat het niet substantieel gaat helpen.

[2:38:06] Los nog van het feit...

[2:38:08] Op het moment dat je een leegstandsbelasting oplegt, dus je hebt het hele instrumentarium gehad, je hebt een leegstandsverordening, je hebt het gesprek gevoerd.

[2:38:17] Op grond van die wetswijziging gaat de gemeente het aanvullend instrumentarium krijgen, waardoor eigenaar de woning in gebruik moet gaan nemen, waarbij de gemeente de huurprijs kan bepalen.

[2:38:31] Want dat zijn de instrumenten die we dan mogelijk gaan maken.

[2:38:35] En dan als dat allemaal niet helpt... dan zie ik niet hoe een leegstandbelasting gaat helpen.

[2:38:40] Dan is er dus wat anders aan de hand.

[2:38:43] Nou, dan kom ik weer terug bij het begin van die evaluatie.

[2:38:46] Het gesprek aangaan wat er aan de hand is waarom het leegstand er is.

[2:38:50] Want, voorzitter, je hebt een pand.

[2:38:52] Dat kan je verhuren.

[2:38:53] Daar kan je huurpenningen voor krijgen.

[2:38:55] En toch doe je het niet.

[2:38:56] Wat is er dan aan de hand?

[2:38:57] Dan is er iets anders aan de hand.

[2:39:01] Echt veel meer in dat je gaat uitzoeken waarom dan dat is... dan dat je een leegstandsbelasting oplegt, voorzitter.

[2:39:10] Want hoeveel woningen gaat het dan nog over?

[2:39:14] Nou, dan gaat iemand die er inmiddels helemaal klaar mee is... een leegstandsbelasting betalen en woont er nog niet iemand in.

[2:39:23] Dank u wel.

[2:39:24] Even kijken, ik zie de heer Grinwis en mevrouw Beckerman.

[2:39:27] Ik weet niet wie er eerder was.

[2:39:30] Wilt u de heer Ginwis?

[2:39:32] Ik heb... Ja, voorzitter, dank u wel.

[2:39:35] Mijn vraag is helder wat de minister zegt.

[2:39:40] Die vlag noemde in zijn bijdrage eigenlijk de facto een andere vorm van leegstandsbelasting.

[2:39:47] En dat is...

[2:39:48] ...de OZB zo vormgeven dat je hem bij leegstaande kantoren... ...helemaal eigenlijk bij de eigenaar verhaalt... ...om de prikkel om een kantoor leeg te laten staan... ...dan wel, als het niet meer interessant is als kantoor, om te zetten in woningen... ...om dat extra te bevorderen.

[2:40:06] Wat vindt de minister daarvan?

[2:40:07] Want dat wordt, begreep ik, voor mijn buurman toegepast in bijvoorbeeld Ridderkerk.

[2:40:12] Wat vindt de minister daarvan en kan dat niet breder worden toegepast?

[2:40:18] Voorzitter, bij mij komt nu het woord transformatie op.

[2:40:23] Ja, zegt de heer Grindens.

[2:40:25] Dus dan hebben we hetzelfde beeld hierbij.

[2:40:27] Nou, daar zit natuurlijk ook stimulans op.

[2:40:31] Sowieso een subsidieregeling en gemeentes die dit ook moeten werken.

[2:40:36] En dat werkt ook, voorzitter.

[2:40:38] Tegelijkertijd, de makkelijke zijn vaak ook al aangepakt.

[2:40:43] Zo is het ook weer.

[2:40:44] Maar dat daar ook op ingezet wordt door mijn ministerie, spreekt voor zich.

[2:40:50] Want het zijn dan weliswaar kantoren, maar het staat wel leeg.

[2:40:55] En het zou geweldig zijn als daar waar dat ook kan, er omgezet wordt naar wonen.

[2:41:03] Dank u wel.

[2:41:04] Dan mevrouw Beckerman.

[2:41:06] Ja, voorzitter.

[2:41:10] De minister zegt eigenlijk, ja, we gaan nu aan de slag en we hebben een pakket aan maatregelen tegen leegstand.

[2:41:16] En die extra maatregel die gemeenten zo graag willen en waar linkse partijen hier al een tijd voor pleiten, die hoeft er eigenlijk niet bij.

[2:41:24] Waarom, vraag ik de minister, wil...

[2:41:31] Waarom luisteren zij niet naar de gemeente, heer?

[2:41:34] Want die willen zelf ook heel graag die extra leegstandsheffing.

[2:41:38] Niet als enige maatregel, maar als pakket aan maatregelen.

[2:41:42] Ik verval in herhalingen.

[0:00:00] 20 december heb ik uw Kamer geïnformeerd... over de uitkomsten van de evaluatie van de leegstandswet... die door Rigo is uitgevoerd.

[2:41:53] Die evaluatie heeft u ook gehad.

[2:41:58] Rigo heeft naar aanleiding van die evaluatie... en dat hebben ze niet in splendid isolation gedaan... dat doen ze uiteraard ook in overleg...

[2:42:04] met de gemeente, aangegeven eerst in te zetten op de tijdelijke instrumenten... waarmee is geëxperimenteerd onder de leegstandwet.

[2:42:14] Kortere termijnen, verplichten in gebruikname van de woning door de eigenaar-verhuurder... huurprijs kunnen betalen en daarbij een last onder dwangsom.

[2:42:24] Daarom zet ik ook in op het verankeren van deze instrumenten...

[2:42:28] in de leegstandwet.

[2:42:30] En kijk daarbij ook naar de verbreding naar ander vastgoed.

[2:42:35] Daar had ik net met de heer Grimwis al een kort debatje over.

[2:42:40] Dus voorzitter, deze voorstellen zijn ook getoetst op het eigendomsrecht.

[2:42:44] Want we hebben het hier wel over eigendom van mensen.

[2:42:47] Daar kunnen we met elkaar een mening over hebben.

[2:42:49] En die heb ik soms zelf ook.

[2:42:52] Maar het is wel het recht van eigendom wat ook iets is...

[2:42:57] Wat gelukkig, omdat dat toch ook wel een van de ankers onder een rechtsstaat is, ook beschermd dient te worden.

[2:43:06] De leegstandwet is het laatste redmiddel om die schaarste aan te pakken.

[2:43:12] En voorzitter, daar zet ik ook echt op in.

[2:43:16] Want het is gewoon zonde als iets leeg staat, terwijl het niet hoeft.

[2:43:21] Soms helpt het ook om in gesprek aan te gaan met een eigenaar en te vertellen wat de mogelijkheden zijn om een woning tijdelijk te verhuren.

[2:43:29] Omdat hij op de nominatie staat om te slopen of te renoveren.

[2:43:34] Of in de afwachting van iemand die uit het buitenland snel terugkomt.

[2:43:40] Ik noem maar een dwarsstraat.

[2:43:41] Dus daar zet ik ook echt op in.

[2:43:44] Daarnaast, mij hebben geen signalen bereikt... dat gemeentes echt zitten te wachten op dit instrument.

[2:43:51] En dan, voorzitter, hier ziet u drie van de voortreffelijke ambtenaren... die ik tot mijn beschikking heb, maar die klonen niet als vanzelf.

[2:44:00] Dus ik moet ze ook echt inzetten op die zaken... die dan ook echt een grote beweging in stand brengen.

[2:44:09] En dat is naar mijn mening niet...

[2:44:11] Het mogelijk maken van een leegstandbelasting.

[2:44:14] En niet alleen volgens mij, maar ook volgens de evaluatie die ik u aan de Kamer gestuurd heb.

[2:44:21] Ja, voorzitter.

[2:44:22] Klein beetje dat de minister niet een beetje irritatie... dat ze de vraag weer moet beantwoorden.

[2:44:27] Maar het staat echt vandaag op de agenda.

[2:44:29] En wij zijn natuurlijk ook erg volhardend hierin.

[2:44:32] Want ooit, toen de wet leegstand werd ingevoerd... de wet tegen het kraken... werd beloofd, ja, we gaan kraken niet langer toestaan.

[2:44:43] Dat debat wil ik echt niet opnieuw voeren.

[2:44:44] Maar dan gaan we heel effectief leegstand aanpakken.

[2:44:48] En zoveel jaar later zien we eigenlijk dat nog steeds 64.000 woningen langdurig leeg staan.

[0:00:00] 16 miljoen vierkante meter leegstand in kantoren.

[2:44:58] En dat is gewoon een gigantisch aantal.

[2:45:00] Dat was niet de belofte toen die wet werd ingevoerd.

[2:45:03] En voorzitter, dat is de reden dat wij zeggen... ja, natuurlijk, een goed gesprek, hartstikke leuk, heel goed.

[2:45:07] Er zijn ook goede maatregelen in die kist.

[2:45:10] Maar waarom niet kijken naar hoe je dat hele arsenaal zo effectief mogen kan maken?

[2:45:15] Want voorzitter, laten we wel wezen, een gesprek is gewoon niet altijd genoeg.

[2:45:20] En soms moet je inderdaad zeggen... het recht op wonen is belangrijker dan het eigendomsrecht.

[2:45:27] Voordat we naar de minister gaan, we hadden een afspraak om het rond 30 seconden te houden.

[2:45:31] Hij was er iets overheen.

[2:45:34] Het woord is aan de minister.

[2:45:36] Ja, voorzitter.

[2:45:37] Ik ben uitgebreid ingegaan op het waarom.

[2:45:40] We hebben 3,5 miljoen huurwoningen in dit land.

[2:45:44] Daarvan staan er 12.000 leeg zonder dat we weten waarom.

[2:45:48] Dat is afgeruld rond 0,3%.

[2:45:52] Ja, en elke woning is er één.

[2:45:55] Maar ik moet wel ook mijn middelen gericht inzetten, voorzitter.

[2:46:02] En dat in combinatie met de evaluatie... en uit die evaluatie gewoon blijkt dat het gesprek aangaan... en zorgen dat de mogelijkheden om vervolgens tijdelijk te verhuren uitgebreid worden... is gewoon het meest effectief aangewezen.

[2:46:20] Dank u wel.

[2:46:20] Dan hebben we hierbij het tweede blokje leegstand afgerond.

[2:46:24] En dan gaan we naar de makelaarsblokje drie.

[2:46:26] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:46:28] Daar is ook door een aantal van u, de fractie van de VVD, de fractie van de SGV, de fractie van de PVV, zijn hier ook vragen over gesteld.

[2:46:41] Ben ik bekend met de bezwaren van de NVM?

[2:46:45] Waar gaat dit over?

[2:46:47] Ja, voorzitter, uiteraard ben ik ermee bekend.

[2:46:50] De NVM wil dat de verkoper en zijn makelaar tijdens een gesloten biedproces de verzegelde biedingen in kunnen zien.

[2:47:00] De overige partijen zijn van mening dat de inhoud van de biedingen vergezegeld moet zijn voor zowel koper als verkoper, tot aan gezondheid, tot aan de deadline.

[2:47:11] De NTA is van de sector zelf.

[2:47:13] Daar ben ik geen partij in.

[2:47:14] Ik wil wel graag met alle partijen in gesprek over hoe we verder gaan.

[2:47:22] Dat was een van de onderdelen van het verbeterplan dat in 2022 is ondertekend met alle branchepartijen.

[2:47:30] Het biedlogboek alleen zorgt er niet voor dat het koopproces altijd eerlijk verloopt.

[2:47:36] Het is ook slechts een van de onderdelen van het verbeterplan.

[2:47:42] De implementatie van dat verbeterplan heb ik ook laten informeren en het laten evalueren.

[2:47:47] En ik ga u daar binnenkort over informeren.

[2:47:51] En aan de hand daarvan wil ik met partijen uit het veld bespreken wat nou extra stappen zijn.

[2:47:57] Want, voorzitter, de vraag ook hier is...

[2:48:03] Is dit de oplossing?

[2:48:05] En dat heeft op zichzelf ook allerlei voors en tegens.

[2:48:12] Uiteindelijk gaat dit ook over wat mag een verkoper die zijn eigen woning verkoopt.

[2:48:19] En natuurlijk is het zo dat als jij kiest voor die gesloten bieding... dan moet je wel zorgen dat dat proces transparant is... en dat je ook als potentiële koper weet hoe dan uiteindelijk dat proces verloopt.

[2:48:36] Dat spreekt voorzit voor zich.

[2:48:39] Dus, voorzitter, ik wil dan ook met partijen in gesprek gaan... van wat is hier nou nodig...

[2:48:47] om hieruit te komen.

[2:48:49] Want het grootste gedeelte van de NTA... daar is geen discussie over.

[2:48:55] Alleen op dit onderdeel is discussie.

[2:48:59] Het is ook de vraag, dan ben je een NVM-makelaar... hoe ziet dan de concurrentie eruit vanuit makelaars... die daar geen onderdeel van uitmaken?

[2:49:09] Waar komt dat vandaan?

[2:49:11] Wat is daar nou aan te doen?

[2:49:15] En voorzitter, hoe zorg je ervoor dat iedereen zich wel realiseert... dat een verkoper altijd mag zeggen... maar ik verkoop het toch niet aan de hoogste bieder... of aan degene die deze voorwaarden... want dat is natuurlijk het voorrecht van de verkoper die zijn huis wil verkopen.

[2:49:39] Dus het maakt uiteindelijk niet uit wat je regelt aan het eind...

[2:49:45] heb je te maken met de verkoper, de eigenaar van een woning... die het voorrecht heeft om uiteindelijk wel of niet te gunnen.

[2:49:55] En in dat hele ingewikkelde proces... heeft het biedlogboek een goede functie.

[2:50:05] Maar hoe komen wij hier nou verder met elkaar?

[2:50:09] Daar ga ik echt de komende tijd ook...

[2:50:13] mee aan het werk en over in gesprek met betrokken partijen.

[2:50:22] Dank voorzitter en ook dank voor de toelichting over de stand van zaken.

[2:50:26] De minister gaf op een of ander moment aan dat wij ten aanzien van de evaluatie... ook nog geïnformeerd zullen worden over het hoe nu verder.

[2:50:34] Daar in ieder geval de vraag, wanneer kunnen we die informatie verwachten?

[2:50:42] Dus dat is één.

[2:50:44] Dat eerst misschien, voorzitter.

[2:50:47] De minister.

[2:50:48] Eind deze maand, voorzitter.

[2:50:52] Dank voorzitter.

[2:50:52] En dan in ieder geval de vervolgvraag ook nog.

[2:50:55] Kijk, de discussie over het biedlogboek en de gesloten biedingen zelf... is misschien een ander dan het beschikbaar maken... en het beschikbaar houden van dat biedlogboek zelf.

[2:51:05] Zoals de bedoeling was dat dat in ieder geval altijd beschikbaar moet zijn... voor potentiële kopers.

[2:51:12] Dat dat in ieder geval nog lang niet het geval is.

[2:51:15] Nou, daar ging inderdaad ook de motie over.

[2:51:17] Die was ingediend onder andere door mijn partij op de VVD...

[2:51:20] SGP en een aantal andere mede-indieners.

[2:51:24] En is de minister het daar wel over eens dat dat in ieder geval bewerkstellig moet worden?

[2:51:29] Dus dat dat altijd aangeboden wordt, dat dat altijd beschikbaar is.

[2:51:33] En dat er dus ook een bepaald kwalitatief basisniveau moet zijn in de makelaarij.

[2:51:40] De minister.

[2:51:42] Voorzitter, een gesloten inschrijving, waar hebben we het dan over?

[2:51:46] Dan hebben we het over biedingen, aangenomen onder gesloten envelop.

[2:51:51] En na afloop van de deadline ontvangen de makelaar en de verkoper inzicht in de biedingen.

[2:51:55] En dan uiteindelijk via het biedlogboek ook aan alle kopers.

[2:52:01] Dit wordt uiteindelijk afgesloten met gunning of niet-gunning door de verkoper.

[2:52:05] Want die verkoper heeft dat voorrecht.

[2:52:08] De transparantie krijg je door het biedlogboek ook aan iedereen die betrokken is geweest te verschaffen.

[2:52:16] Alleen, dat is iets wat via zelfregulering tot stand moet komen.

[2:52:22] De NVM heeft nu gezegd, wij zien dit op deze manier niet zitten.

[2:52:26] En ik wil daar echt het gesprek over aangaan, waarom ze dat niet willen.

[2:52:33] Volgens mij helpt het altijd om goed met elkaar door te akkeren waarom is dit.

[2:52:37] Want als je dat gedaan hebt, weet je ook waar de pijn zit en weet je ook wat je moet doen.

[2:52:42] Of niet, want dat is natuurlijk altijd een uitkomst.

[2:52:45] Om dit uiteindelijk vlot te trekken in het belang van die transparantie richting de potentiële kopers.

[2:52:54] Ja, u heeft een interruptie van de heer De Groot van de VVD.

[2:52:58] Dank voorzitter.

[2:52:59] Een heldere beantwoording van de minister.

[2:53:01] Uiteindelijk gaat het natuurlijk om dat die transparantie volledig aanwezig is.

[2:53:05] Ook na afloop van dat proces.

[2:53:07] Dat het erover gaat is dat door tussenkomst van de makelaar... niet een extra stap, een extra ophoging van het biedproces kan plaatsvinden.

[2:53:16] En daarom is het ook nodig.

[2:53:17] En de minister zegt ja, door zelfregulering.

[2:53:19] Ik heb een vraag gesteld over bent u ook bereid om...

[2:53:22] ...wetgevingsprocessen starten.

[2:53:24] Dat gaat dan nog komen uit eerst maar eens de gesprekken, zou ik willen zeggen.

[2:53:26] Dus dat wacht ik dan ook rustig af.

[2:53:29] Maar uiteindelijk gaat het er ook over, naast dat de verkoper natuurlijk dat recht helemaal zelf heeft... ...dat de kopers, de potentiële kopers, volledige transparantie hebben... ...maar ook dat het prijsopdrijvende effect van tussenkomst en tussenbiedingen ook stopt.

[2:53:45] Dat is een ander doel.

[2:53:46] Het zijn eigenlijk twee doelen.

[2:53:48] Dus ik zou 4 uur willen vragen aan de minister om dat mee te nemen in de gesprekken.

[2:53:51] En dan komen we later nog wat bespreken of er wetgeving nodig is.

[2:53:55] De minister.

[2:53:57] Ja, voorzitter.

[2:53:59] Dat biedlogboek zit al in de afspraken.

[2:54:02] En tegelijkertijd wordt dat nu ook al niet altijd op de correcte manier gedaan.

[2:54:09] Handhaven is daar gewoon een probleem.

[2:54:11] En dus zelfs als je het in een wet zou gieten, wie gaat dit handhaven?

[2:54:15] is dan bijvoorbeeld een vraag die je met elkaar te beantwoorden hebt.

[2:54:20] Daarnaast gaat dit over regulering van een vrij beroep.

[2:54:24] Dan krijg je te maken met Europese wet en regelgeving... waarbij je ook goed moet nadenken hoe je daarmee omgaat.

[2:54:32] Ja, voorzitter, dit zijn ook de momenten waarop ik verzucht... als iedereen zich nou gewoon eens even netjes zou gedragen.

[2:54:39] Het zou enorm schelen, zegt mevrouw Beckerman buiten de microfoon om.

[2:54:43] En dat deel ik compleet met haar.

[2:54:46] Nou ja, en in die gebroken schepping zeg ik dan maar... en er zijn ook een aantal mensen die nu meeknikken met mij... moeten wij proberen met elkaar de weg te vinden.

[2:55:00] En met die woorden gaan we naar het volgende blokje van de financiële regeling.

[2:55:06] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:55:08] Het is echt een verzuchting van me.

[2:55:11] Potverdikkies, zou ik bijna willen zeggen.

[2:55:13] Maar goed.

[2:55:16] De financiële regelingen.

[2:55:19] Realisatiestimulans, fondsbetaalbare koop, flex, aandachtsgroepen en investeringsklimaat.

[2:55:26] Wat is de stand van zaken van de uitwerking van een realisatiestimulans, zegt de heer Vlagg.

[2:55:33] Die realisatiestimulant werk ik momenteel uit.

[2:55:37] En hierin wordt ook uw motie genomen over wat nou het beste moment van uitkeren is... voor een zo effectief mogelijk instrument, gegeven de incidentele middelen die er zijn... met een minimale verantwoordingsplicht.

[2:55:49] Want elke euro die je weer gaat besteden...

[2:55:52] aan administratie wordt niet besteed aan vierkante meters wonen.

[2:55:58] In het voorjaar zal ik uw Kamer informeren over de nadere uitwerking daarvan.

[2:56:04] Mevrouw Verder vroeg aan mij... krijgen woningen die eerder een bijdrage van het Rijk hebben gekregen...

[2:56:11] voor bijvoorbeeld de woningbouwimpuls... straks ook een bijdrage via de realisatiestimulant.

[2:56:19] Voorzitter, de realisatiestimulant is een bijdrage... alleen aan het realiseren van betaalbare woningen.

[2:56:25] Projecten die al een woningbouwimpuls hebben ontvangen... zouden nu zonder extra subsidie van start moeten kunnen gaan.

[2:56:33] Dus, voorzitter, nee.

[2:56:36] Ziet de minister mogelijkheden om bij locaties in dorpen of middelgrote steden de locatie een boost te geven daar waar de WBI niet van de grond komt?

[2:56:47] We weten allemaal, daarom debatteren wij zo vaak met elkaar... wat een langdurig en wispelturig proces gebiedsontwikkeling is.

[2:56:59] En financiële haalbaarheid is een belangrijke voorwaarde.

[2:57:02] Dus vandaar ook al die financiële instrumenten.

[2:57:06] Maar ook met een sluitende business case... is het niet altijd zo dat er snel gebouwd wordt, zoals in Nijkerk.

[2:57:14] In zulke gevallen ga ik dus met gemeenten in gesprek waarom dat nou is.

[2:57:18] En met de inzet van het expertteam woningbouw wordt de haalbaarheid verbeterd.

[2:57:24] Bijvoorbeeld door de gesprekken tussen stakeholders vlot te trekken of parallel te gaan plannen.

[2:57:29] En in de woontopafspraken staan er ook verschillende afspraken in.

[2:57:33] Bijvoorbeeld dat parallel plannen gewoon een van de voorwaarden wordt voor rijkssubsidie.

[2:57:39] We weten dat het werkt.

[2:57:40] Het is eerder vertoond.

[2:57:42] Doe het dan ook.

[2:57:45] Maar niets menselijks is ons allen vreemd.

[2:57:47] Als we een experiment gedaan hebben, zijn we blij dat het een succes is.

[2:57:51] En vervolgens gaan we weer over tot de orde van de dag.

[2:57:55] Zo zitten we allemaal in elkaar.

[2:57:57] En dat moeten we dus, om met de woorden van mevrouw verder te spreken, een boost gaan geven.

[2:58:03] Wat ook gaat helpen is de landelijke versnellingstafel.

[2:58:06] Waarom stagneert iets?

[2:58:09] En als dat uiteindelijk is om een reden waarvan we met elkaar hebben afgesproken in de woontopafspraak dat we dat niet meer zouden doen.

[2:58:15] Nou, kom ik op een gegeven moment op de koffie.

[2:58:18] Samen met het instrumentarium wat u mij al heeft gegeven of nog gaat geven in het kader van de wet regie.

[2:58:26] Waarom blijven de aanvragen voor de SFT, flexwoning en transformatieregeling, achter?

[2:58:33] Ondanks alle aanpassingen die al zijn gedaan.

[2:58:36] In het vorige kabinet zijn de voorwaarden aangescherpt.

[2:58:40] En ik heb geconstateerd dat dat als resultaat had een forse afname in de aanvragen.

[2:58:44] Dus ik heb de voorwaarden weer verruimd.

[2:58:48] Daarbij ben ik tegemoet gekomen aan de wensen van gemeenten en corporaties.

[2:58:53] Daardoor verwacht ik een toename weer van de aanvragen.

[2:58:56] Gemeenten zijn hier ook van op de hoogte.

[2:58:58] Concreet krijgen gemeenten nu anderhalf jaar om de bouw te starten... in plaats van een jaar om de woningen te realiseren.

[2:59:07] En de bijdrage per woning is verhoogd van 7800 naar 14.000 euro.

[2:59:16] Het is nu ook mogelijk om een bijdrage te krijgen voor optoppen.

[2:59:18] Het kan nu ook ingezet worden op winkelgebieden, zegt de heer Vlag.

[2:59:25] dat gemeenten konden al gebruikmaken van de SFT-regeling voor winkelpanden.

[2:59:30] De voorwaarden hiervan zijn versoepeld.

[2:59:33] Daarnaast kan ook de transformatiefaciliteit worden ingezet.

[2:59:36] Het is een revolverend instrument waarmee leningen aan ontwikkelaars worden verstrekt.

[2:59:42] En met de najaarsnota is onlangs 70 miljoen toegevoegd aan de transformatiefaciliteit... waarbij het totale budget uitkomt op 150 miljoen.

[2:59:53] En samen met de collega van Economische Zaken zijn wij aan het kijken hoe we meer gemeentes kunnen stimuleren om op zichzelf, want wat zijn er een pareltje van voorbeelden overal in Nederland, hoe je winkelgebieden transformeert en een boost geeft door het toevoegen van woningen.

[3:00:17] De ChristenUnie vroeg aan mij het volgende.

[3:00:24] Maar liefst 21% van de lopende regeling huisvesting aandachtsgroepen projecten uit de laste tranche dreigen niet volgens afspraak uitgevoerd worden.

[3:00:36] Hoe komt dat?

[3:00:38] En hoe kan je bijsturen?

[3:00:40] Nou, voorzitter, het klopt dat voor een deel van deze RHA-projecten

[3:00:46] Geen onomkeerbare stappen binnen twee jaar zijn gezet.

[3:00:50] worden in een vroeg stadium gedaan... waardoor diverse onzekerheden en afhankelijkheden de planning kunnen beïnvloeden.

[3:00:58] De verwachting is dat deze projecten de afgesproken opleveringsmomenten wel zullen halen.

[3:01:04] Dit hou ik nalettend in de gaten door voortgangsbesprekken met de gemeente te voeren... en waar nodig het zojuist al genoemde RVO-expertteam woningbouw in te zetten.

[3:01:20] Hoe staat het met de nieuwe RHA-tranches?

[3:01:23] Naar aanleiding van de amendementen van de heer Grinwis.

[3:01:29] Waarvoor dank, zeg ik nog maar weer eens een keer.

[3:01:32] Wanneer gaan die open?

[3:01:33] Ik streven naar deze laatste en extra tranches nog deze maand in consultatie te brengen.

[3:01:39] Zodat het loket voor aanvragen in juni...

[3:01:42] wordt geopend.

[3:01:44] Wat kan ik zeggen, vraagt mevrouw Welzijn van de fractie van NSC aan mij over de gesprekken die na de woontoep zijn gevoerd met de Pensioenfederatie, naar aanleiding van de afspraak met de investeerders

[3:02:00] ben ik samen met de staatssecretaris van Financiën aan de slag gegaan... met een onderzoek naar het investeringsklimaat in middenhuurwoningen.

[3:02:10] En voor dit onderzoek zullen onderzoekers spreken... met een begeleidingscommissie, met marktpartijen... vertegenwoordigers van mijn ministerie, het ministerie van Financiën... mede-overheden, CPB, de Nederlandse Bank... en onder andere onafhankelijke experts...

[3:02:28] Vorige maand kwam deze begeleidingscommissie voor het eerst bij elkaar.

[3:02:33] En ook de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars is vertegenwoordigd in de begeleidingscommissie.

[3:02:43] Waarom wil de minister, vragen de VVD en de ChristenUnie aan mij, niet in gesprek met de NHG over het vullen van het Nationale Fonds Betrouwbare Koopwoningen?

[3:02:55] Het fondsvermogen van de NHG is betaald door consumenten die een NHG-hypotheek hebben afgesloten.

[3:03:02] Dit is bedoeld om mogelijke restschulden van deze consumenten af te dekken.

[3:03:09] En het fondsvermogen van dit NHG voor andere doelzijden inzetten... past niet bij het risicoprofiel van de NHG.

[3:03:20] Het wordt zorgvuldig en gespreid belegd om de risico's beperkt te houden.

[3:03:27] En daar past, hoezeer ik ook blij ben met uw steun... voor het Nationale Fonds Betaalbare Koophoudingen... past daar niet bij...

[3:03:39] om te investeren vanuit het NAG-fonds.

[3:03:46] Dank u wel.

[3:03:46] Ik zie dat u aan het einde bent gekomen van het blokje financiële regelingen.

[3:03:50] Ik zag de heer Peter de Groot als eerste, daarna de heer Vlag en dan mevrouw Welzijn.

[3:03:57] Dank u wel.

[3:03:58] De vraag gaat natuurlijk nog even over het mogelijk kunnen aanwenden van een deel van het NHG-reserve.

[3:04:04] Want die is heel groot.

[3:04:05] Dus vanuit dat principe was het natuurlijk bedacht.

[3:04:08] Niet het hele vermogen, dat lijkt me niet slim.

[3:04:10] Want ze hebben inderdaad wat af te dekken als NHG.

[3:04:13] Maar ik zou toch aan de minister willen vragen om toch minimaal het gesprek te voeren met NHG.

[3:04:16] En dan te kijken hoe zij zelf...

[3:04:19] Want dat was eigenlijk de vraag in de motie.

[3:04:21] Hoe zij zelf aankijken en misschien ook wel zelf met voorstellen kunnen komen... wat ze wel of niet zouden kunnen doen voor dit fonds.

[3:04:26] Dat is eigenlijk de vraag aan de minister.

[3:04:29] Ik vind het... Natuurlijk wil ik deze vraag stellen aan het NAG.

[3:04:33] Dus als dat de vraag is, wil ik dat doen.

[3:04:38] Alleen ik hou wel van temperen van verwachtingen.

[3:04:43] En de reden waarom ik daar terughoudend in ben... heeft gewoon te maken met wat ik u zojuist zei.

[3:04:50] Maar ik wil met alle liefde vragen aan zoals zij daarna kijken.

[3:04:54] Ik heb altijd vervolgens te maken ook met dit risicoprofiel.

[3:05:02] En dat je goed in de gaten moet houden dat je niet in de problemen kunt komen.

[3:05:05] Als op een gegeven moment bijvoorbeeld door crisis het anders loopt dan gedacht.

[3:05:12] Dan voorzitter, uit de kop.

[3:05:13] Oh, excuus.

[3:05:14] Nee, de heer Vlag heeft ook een interruptie.

[3:05:16] Dus ik wil het woord geven aan de heer Vlag.

[3:05:18] Voorzitter, even een checkvraag.

[3:05:20] Heb ik de minister goed beluisterd dat ze zei dat de stimuleringsregeling flex- en transformatiewoningen nu al kan worden toegepast om bijvoorbeeld leegstaande winkelpanden te transformeren naar woningen?

[3:05:32] Dat haalde mijn fractie in ieder geval niet uit de brief die de minister hierover had gestuurd.

[3:05:35] Maar de beantwoording leek positief, dus dat check ik graag even.

[3:05:39] De minister.

[3:05:40] Ja, als er maar woningen van gemaakt worden.

[3:05:42] Volgens mij is de heer Vlag nu een gelukkig mens met dit antwoord.

[3:05:47] Dan is het woord nu aan mevrouw Welzijn.

[3:05:51] Ja, dank voorzitter.

[3:05:53] En ook hier ben ik weer ontzettend blij met het antwoord van de minister voor een nieuw sociaal contract.

[3:05:59] En ik denk veel andere partijen hier zijn die pensioenfondsen en de Pensioenfederatie echt behoorlijk interessante gesprekspartners.

[3:06:07] Wat ik mij wel afvraag is, als het gaat over dat investeringsklimaat in bredere zin, of de staatssecretaris en de minister ook iets in de achterzak hebben zitten.

[3:06:19] De minister.

[3:06:22] Ja, voorzitter, maar de vraag is wat mevrouw Welzijn dan precies zou willen wat er in die achterzak zit.

[3:06:30] Er zit ook wel eens een koffiebon in, maar ik denk niet dat ze dat bedoelt.

[3:06:36] Oh, koffiedrinken.

[3:06:39] Ja, voorzitter, koffiedrinken zeker.

[3:06:42] Gaan we dat doen.

[3:06:45] De vraag is beantwoord met een bijzonder antwoord.

[3:06:48] Er wordt koffie gedronken.

[3:06:50] Dan kunnen we verder met het volgende blokje.

[3:06:52] En dat gaat volgens mij over woningbouw voor specifieke doelgroepen.

[3:06:57] Ja, voorzitter.

[3:07:00] Om te beginnen.

[3:07:01] Ik weet niet precies wie dat zei.

[3:07:03] Dus het is misschien ook maar goed dat ik het vergeten ben.

[3:07:05] Dat jongeren niet welkom waren op de woontop.

[3:07:08] En, voorzitter...

[3:07:10] Het tegenovergestelde is het geval.

[3:07:13] Ik heb zelfs op die woontop ook gesproken met woningzoekenden.

[3:07:18] Die in ieder geval in mijn boekje onder de categorie jongeren vallen.

[3:07:26] kalender aangeboden waar vele jongeren op staan.

[3:07:29] En elke dag scheur ik een blaadje af en kijk ik weer in het gezicht van een woningzoekende die wanhopig op zoek is naar een plekje.

[3:07:39] Soms zijn dat ouderen, maar heel vaak ook jongeren.

[3:07:43] Dus, voorzitter, de Woontop ging onder andere ook over jongeren.

[3:07:47] Dus het is denk ik gewoon goed dat ik dit nog eens heel nadrukkelijk zeg.

[3:07:56] In de aanloop van de Woontop is er ook een gesprek gevoerd met de Woonbond.

[3:08:00] En ik heb zelf ook nog gesproken met een jongerenalliantie... waarin ik ook gewoon de wanhoop voelde die zij hebben.

[3:08:11] Dus, voorzitter, het tegenovergestelde is het geval...

[3:08:17] Tegelijkertijd zijn woningen die we gaan bouwen voor starters niet veel anders dan andere woningen.

[3:08:24] Dus daarom is het ook niet zinvol om specifieke woningbouwaantallen op te gaan nemen voor starters.

[3:08:32] Want ja, niet elke starter...

[3:08:35] wil ook in een sociale huurwoning iets kopen.

[3:08:41] En daarvoor geldt dat gemeentes dat moeten gaan realiseren.

[3:08:47] Je hebt ook nog de categorie starters die student zijn.

[3:08:51] Die willen een studentenwoning hebben, een studentenkamer in een gemeenschappelijke studentenflat.

[3:09:00] Afspraak 17 van de Woontop, daarin staat dat corporaties en marktpartijen er naar streven versneld 25.000 studentenkamers te realiseren.

[3:09:11] Dus, voorzitter, ik denk dat ik hiermee wel duidelijk ben geweest hoe belangrijk deze groep ook is.

[3:09:21] Al was het alleen maar dat ik zelf nog een paar starters heb... die op zoek zijn naar hun eigen plekje onder de zon.

[3:09:25] Maar dat volledig terzijde, voorzitter.

[3:09:28] Even zien.

[3:09:28] Dan kom ik bij de fractie van de ChristenUnie.

[3:09:33] Of ik een update kan geven over het bouwen van oudere woningen en zorgschikte woningen.

[3:09:39] Bouwen voor ouderen heeft mijn volle aandacht en die van de minister van VWS.

[3:09:44] En daar zijn wij ook samen op pad om dat voor elkaar te geven.

[3:09:49] Wij zijn voornemens om op korte termijn een voortgangsbrief te sturen.

[3:09:54] De planning is voor het meireces.

[3:09:57] Mijn voorganger heeft in een brief van 8 februari 2024 aangegeven hoe hij invullingen geeft aan het dementievriendelijk bouwen van zorgwoningen.

[3:10:08] We sturen daar verschillende manieren op.

[3:10:10] Bijvoorbeeld door in de subsidieregeling te wijzen op de noodzaak om dementievriendelijk te bouwen.

[3:10:16] En voor het delen van handreikingen en instrumenten.

[3:10:23] Voorzitter, die daarvoor nodig zijn.

[3:10:25] Ook hebben we in het kader van de woondeals alle gemeenten gevraagd om woonzorgvisies op te stellen.

[3:10:31] Zodat elke gemeente nadenkt over wat er in die desbetreffende gemeente nodig is aan zorgwoningen.

[3:10:39] Waaronder woningen voor ouders.

[3:10:43] kan de minister inzetten op een uniform landelijke aanpak voor doorstroom voor ouderen.

[3:10:47] En ik was blij met het interruptiedebatje... waar de heel feil brief, die in mijn ogen helemaal niet zo oud is, voorzitter... zo zie je maar weer, het is allemaal een kwestie van perspectief... aangaf dat hij niet bedoelt...

[3:11:01] om de mensen hun woning uit te dwingen.

[3:11:03] Want dat zou al te bar zijn, voorzitter.

[3:11:06] Het is goed om dat hier te zeggen.

[3:11:09] Maar wat wel soms helpt, is dat je mensen helpt die stap te zetten.

[3:11:14] Zeker als je al twintig, dertig jaar in een woning zit... daar kinderen hebt gekregen die daar opgegroeid zijn en uitgevlogen zijn... is dat een grote stap.

[3:11:25] En dan kan het gewoon helpen, en dat doen gemeenten en corporaties ook...

[3:11:28] Om daar verschillende instrumenten op te zetten.

[3:11:31] Zoals doorstroommakelaars, verhuiscoaches.

[3:11:34] Financiële regelingen om te verhuizen naar een passende woning.

[3:11:37] Wanneer mensen daar zelf de middelen niet voor hebben.

[3:11:40] Want als je gewoon een prachtige woning verkoopt voor een tonnetje of zes.

[3:11:45] Lijkt het mij dat het zonde is om daar een verhuisvergoeding op in te zetten.

[3:11:49] Maar dat is mijn mening, voorzitter.

[3:11:53] Maar ik vind het belangrijk dat gemeentes daardoor aan de slag gaan.

[3:11:57] Daarom is de doorstroomaanpak ook een onderwerp in de volkshuisvestingsprogramma's... die in de wet regie, die nu in uw Kamer ligt, opgenomen zijn.

[3:12:07] Nationale prestatieafspraken kennen een inspanningsverplichting voor een doorstroomaanpak...

[3:12:13] En deze kan het beste worden afgestemd op de lokale situatie, de lokale woningvoorraad en inwoners.

[3:12:19] Dus dat is waarom ik ook geen voorstander ben van een uniforme landelijke aanpak.

[3:12:24] Maar stimuleer ik gemeenten en coöperaties wel om dat te doen.

[3:12:29] Hoe kijk ik naar de potentie van knarrenhofjes, vroeg mevrouw Weijenas van de BBB aan mij.

[3:12:35] Ik ben het met mevrouw Weijenas eens dat het concept een heel mooi voorbeeld is van een woonvorm waar ouderen samen kunnen wonen in een bekende omgeving.

[3:12:44] Samen met minister van VWS ondersteun ik die ontwikkelingen voor dergelijke geclusterde en zorggeschikte woningen.

[3:12:51] Stichting Knarrenhof helpt ouderen om als collectief te bouwen.

[3:12:55] En het is dan ook logisch dat deze ouderen

[3:12:58] zich ook daarvoor kunnen inschrijven.

[3:13:01] Er zijn naast deze knarrenhofjes ook andere geclusterde woonvormen... waar ouderen kunnen gaan wonen en ze niet hoeven in te schrijven.

[3:13:10] Voorzitter, ik ben nog op zoek naar hoe zich dit nou verhoudt... tot vrijkomende stallen.

[3:13:18] Ik heb nog niet helemaal zicht hoe in de verschillende provincies daarmee omgegaan wordt en of daar provinciale regelgeving onnodig beperkend is.

[3:13:30] Maar daar ga ik op een gegeven moment ook duidelijkheid over verschaffen.

[3:13:36] Kan de minister onderzoeken, vroeg mevrouw Vedder... hoe het afschaffen van de AOW-korting bij samenwoning... wat dat kan opleveren aan woonruimtes?

[3:13:44] De minister van SC2 onderzoekt de maatschappelijke kosten en baten... van het aanpassen van het partnerbegrip in de AOW.

[3:13:52] Het onderzoek is naar verwachting voor de zomer van dit jaar afgerond.

[3:13:57] Maar voorzitter, ook dit heeft natuurlijk een...

[3:14:00] een financieel plaatje.

[3:14:02] Dank u wel.

[3:14:04] U zei dat u bij de kwestie vrijkomende stallen... de Kamer zou informeren hoe dat zou zijn.

[3:14:13] De vraag is dan wanneer.

[3:14:17] Ja, voorzitter, dat vind ik nog even lastig.

[3:14:18] Want dit vergt wel even iets.

[3:14:19] Want dan moet je dus ook achterhalen hoe dat in verschillende provincies zit.

[3:14:25] Dus dat vind ik nog even lastig.

[3:14:26] Daar kom ik in tweede termijn op terug.

[3:14:28] Dank u wel.

[3:14:29] Dan kijk ik even of er interrupties zijn over het stuk woningbouw voor specifieke doelgroepen.

[3:14:34] Ja, ik zie mevrouw Vedder.

[3:14:36] Dan krijgt u het woord, mevrouw Vedder.

[3:14:39] Voorzitter, ik had ook een vraag gesteld over de conceptbeleidsregel meer generatie wonen.

[3:14:48] Waar een aangenomen motie over ligt.

[3:14:51] Daar was ik even benieuwd naar.

[3:14:52] En om nog even terug te komen op die kostendelersnorm.

[3:14:56] Wat mij betreft zou dat niet alleen moeten bekijken bij de AOW.

[3:14:59] Maar de motie Palland vraagt ook in een veel bredere context om te kijken naar wat zijn de maatschappelijke baten.

[3:15:07] Los van dat er ook kosten zijn, want daar ben ik me van bewust.

[3:15:09] Maar wat zijn de maatschappelijke baten van het loslaten van de kostendelersnorm?

[3:15:15] De minister.

[3:15:16] Voorzitter, volgens mij heb ik dat net ook gezegd.

[3:15:18] Dat er een maatschappelijke kost- en baatanalyse komt.

[3:15:21] En ik stel mij zo voor.

[3:15:23] Maar dit doet de minister van SZW dat dit haar onderdeel is.

[3:15:26] Want die zal zich net zoals ik verhouden tot aangenomen Kamermoties.

[3:15:30] Maar het is wel een onderwerp wat in de commissie SZW thuis hoort.

[3:15:36] Dus ik kan daar nu niet zomaar even antwoord op geven.

[3:15:39] Want ik weet niet precies hoe hij hier vorm en inhoud aangeeft.

[3:15:45] Ja, en de vraag over... Even zien.

[3:15:52] Is dat de premantelzorgvraag?

[3:15:55] Ja.

[3:15:56] Nou, voorzitter, de premantelzorgwoningen wil ik stimuleren.

[3:15:59] Ik wil dus vergunning vrijmaken dat er in achtertuinen woningen komen voor familieleden.

[3:16:08] En dan heb je ook geen mantelzorgverklaring meer nodig.

[3:16:11] Dus wat je vervolgens in die woning doet, dat is aan jezelf...

[3:16:18] Ja, volgens mij voldoende beantwoord.

[3:16:20] Nee, ik zie mevrouw Vedder met toch nog een vraag.

[3:16:22] Mevrouw Vedder.

[3:16:24] Wanneer kunnen we daar meer over verwachten, voorzitter?

[3:16:28] Ik ben bezig met het vormgeven van die instructieregel, voorzitter.

[3:16:34] En die kan ik de wereld insturen als u de wetregie heeft behandeld.

[3:16:41] En bij voorkeur ook geaccordeerd.

[3:16:46] Want dan kan ik, omdat dat besluit hangt onder dat wetsvoorstel, bij uw kamer voorleggen.

[3:16:52] Ja, volgens mij leg je hem dan voor.

[3:16:58] Dus als dat wetsvoorstel is aangenomen, zal het besluit bij beide kamers worden voorgehangen.

[3:17:03] Even kijken, volgens mij zijn er geen vragen meer dan over dit blokje.

[3:17:06] En dan gaan we naar het blokje versnellen, regie en locaties.

[3:17:12] Ja, voorzitter, want een tijdje geleden, een week of twee, drie geleden, heeft er, ik geloof dat het in het magazine was, al bij het Financieel Dagblad zit, een artikel gezeten waar mensen tegenaan lopen.

[3:17:21] Of was het de Telegraaf?

[3:17:22] Eén van de twee.

[3:17:23] U begrijpt wat ik lees op zaterdagochtend.

[3:17:27] Het was een heel verhaal waar mensen tegenaan lopen... als ze zo'n mantelzorgwoning willen realiseren.

[3:17:34] En voorwaar, dat is geen sinecure.

[3:17:37] Dus laten we dat met elkaar een stukje makkelijker maken.

[3:17:39] Het scheelt ook weer ambtelijke capaciteit.

[3:17:41] Zo moet u het maar zien.

[3:17:43] Voorzitter, tot hoeveel wonen?

[3:17:45] Dan kom ik nu bij het kopje versnellen, regie en locaties.

[3:17:48] Is dat goed?

[3:17:50] Tot hoeveel wonen en tellen de doorbraaklocaties op?

[3:17:54] Bij de Woontop in december van vorig jaar hebben we afgesproken... dat we twintig kansrijke gebieden gaan selecteren voor een doorbraakaanpak.

[3:18:05] En marktpartijen die moeten dan bijdragen aan de versnelle realisatie van minimaal 100.000 woningen.

[3:18:11] En aan de uitwerking ben ik momenteel samen met NEPROM en EDES aan het werk.

[3:18:17] En ik verwacht uw Kamer eind april, begin mei te informeren over de shortlist van locaties die hiervoor in beeld zijn.

[3:18:28] Voorzitter, hoe ga ik ervoor zorgen dat er meer betaalbare koopwoningen komen?

[3:18:35] Want dat is een terechte vraag die de heer De Groot... maar ook mevrouw Vedder aan mij stelde.

[3:18:42] Ik was eigenlijk best wel verbaasd toen ik aantrad dat het altijd over huur ging.

[3:18:47] Terwijl als je kijkt naar de behoefteonderzoeken... die AFB, ik zeg het goed... ik gooi af en toe wat afkortingen door elkaar heen, voorzitter... gedaan hebben, dan zijn eigenlijk heel veel mensen... veel meer mensen op zoek naar een betaalbare koopwoning... dan een betaalbare huurwoning.

[3:19:04] En waar ik vandaan kom is dat een de, maar blijkbaar is dat niet vanzelfsprekend altijd onderwerp van de discussie geweest.

[3:19:16] Het doel is, zoals ook neergelegd in de wet regie en in het hoofdlijnenakkoord, dat twee derde van de te realiseren woningen betaalbaar moeten zijn voor lagere en middeninkomens.

[3:19:27] En dat gaat ook over koopwoningen.

[3:19:31] De wettelijke verankering zit dus in die wet regie... met een bovengrens voor betaalbare koopwoningen.

[3:19:38] Dat is inmiddels 405.000 euro, voorzitter.

[3:19:41] En dat is een smakgeld...

[3:19:43] die heel veel mensen zich helemaal niet kunnen veroorloven.

[3:19:47] Daarom ben ik ook zo blij met uw steun voor het Nationaal Fonds Betaalbare Koopwoningen... die dit voor mensen meer binnen bereik maakt.

[3:19:58] De gewenste samenstelling tussen huur- en koopwoningen in het middensegment... moet lokaal bepaald worden.

[3:20:04] Dit hangt ook ontzettend af van wat er nodig is...

[3:20:07] en mogelijk is in die desbetreffende regio.

[3:20:11] Gemeenten kunnen sturen op de bouw en instandhouding... van betaalbare koopwoningen via het omgevingsplan... en via privaatrechtelijke overeenkomsten... waar ook nonspeculatiebedingen natuurlijk onderdeel van moeten uitmaken.

[3:20:25] Want anders wil je gewoon niet in de situatie komen... dat iemand ingeloot wordt en meteen met flinke winst zijn gesubsidieerde...

[3:20:33] woning weer verkoopt.

[3:20:35] Dat is de bedoeling niet.

[3:20:36] Wat ga ik doen aan lange vergunningsprocedures, voorzitter?

[3:20:40] Ja, ook hier hebben we het vorige week echt uitgebreid met elkaar over gehad, voorzitter.

[3:20:45] Dus dat wil ik voor nu laten.

[3:20:48] Met het programma Stoer ben ik echt bezig

[3:20:52] Met sneller, meer en goedkoper bouwen.

[3:20:56] Ik heb een peak review gehad van waar die commissie mee bezig is, voorzitter.

[3:21:01] En ik krijg er in ieder geval ongelooflijk veel energie van.

[3:21:06] Heerlijk, voorzitter.

[3:21:07] Wij doen hier natuurlijk bijna niet anders dan nieuwe regels bedenken.

[3:21:11] Maar ze schrappen is eigenlijk minstens zo leuk.

[3:21:15] Daar heb ik uiteraard uw steun straks wel bij nodig, voorzitter.

[3:21:19] Maar volgens mij komt dat wel goed.

[3:21:22] Ten aanzien van parallel plannen heb ik al het een en ander net...

[3:21:27] gezegd.

[3:21:28] Opschaling daarvan gebeurt middels standaardisatie, kennisdeling en beleidsmatige en organisatorische inbedding.

[3:21:36] Ik organiseer komende maanden kennissessies, ook met de NVNG, om medewerkers die actief zijn in deze methode op te leiden.

[3:21:47] Dus voorzitter, ja, ik ga het afdwingen via subsidieregeling, maar ik wil ze natuurlijk ook helpen om dat voor elkaar te gaan krijgen.

[3:21:58] Oké, voorzitter.

[3:22:00] Even zien.

[3:22:02] De nieuwe buitensprek... Volgens mij heb ik...

[3:22:05] daar het ook al over gehad.

[3:22:07] Nee, dit is de motie van de heer De Groot voor nieuwe buitenstedelijke doorbraaklocaties na 2030.

[3:22:17] Voorzitter, ik heb die motie ontraden en toch trekken de heer De Groot en ik aan dezelfde kant van het touw.

[3:22:23] Wat mij betreft moet de focus liggen op het realiseren van de huidige afspraken, waarvan al een groot deel buitenstedelijk is.

[3:22:31] Er lopen een aantal trajecten die raken aan de motie.

[3:22:35] Het opstellen van een doorbraakaanpak waar ik net al wat over gezegd heb.

[3:22:39] Het aanwijzen van enkele potentiële nieuwe grootschalige woningbouwlocaties in de nota ruimte.

[3:22:46] En het is een illusie te denken dat we het binnenstedelijk voor elkaar gaan krijgen als we toegroeien naar 20 miljoen mensen.

[3:22:52] En dan hebben we al...

[3:22:54] echt onze best gedaan op het beperken van migratie.

[3:22:58] Het actualiseren en doorontwikkelen van de woondeals... zijn we ook nog aan het doen.

[3:23:02] Wat is er nodig voor na 2030?

[3:23:06] Daar moet ook over nagedacht worden door gemeentes.

[3:23:09] En dat voelt af en toe een beetje van... laten we nu vooral ook wat we nu al in de pijplijn hebben... zo snel als mogelijk realiseren.

[3:23:16] Maar regeren is vooruitzien.

[3:23:18] Dus ook na 2030 moeten er locaties zijn, voorzitter...

[3:23:23] En de straatjes en wijkjes erbij is ook buitenstedelijk.

[3:23:32] Dan voorzitter, tot slot de investering in het openbaar vervoer.

[3:23:36] Vroeg de heer Veilbrief naar en hij is helemaal gelijk.

[3:23:40] Als jij grootschalig wilt gaan bouwen, moet je ook nadenken over hoe je die ontsluit.

[3:23:48] Deels zitten al in de 7,5 miljard van het vorige kabinet geld...

[3:23:54] Daarnaast hebben ik nog samen met de collega van INW 2,5 miljard gekregen.

[3:24:00] En wij zijn nu bezig en ik verwacht dat heel snel, volgens mij aanstaande maandag in de ministerraad, gaan wij proberen vast te stellen langs welke lijnen wij die 2,5 miljard willen gaan besteden.

[3:24:14] Is dat genoeg?

[3:24:15] Vroeg de heer Veilbrief.

[3:24:16] Nee, voorzitter.

[3:24:17] Dat is niet genoeg.

[3:24:19] Zeker als je grootschalige woningbouwlocaties wilt gaan realiseren... heb je gewoon veel meer geld nodig.

[3:24:25] Nou, daartoe heeft het kabinet vorige week ook gezegd al... hebben wij eind december, laatste ministerraad... een onderzoeksopdracht vastgesteld... voor een ontwikkelingsstrategie grootschalige infrastructuur...

[3:24:39] Welke heb je daarvoor nodig?

[3:24:41] Welk hoeveelheid geld heb je daarvoor nodig?

[3:24:44] En hoe ga je dat ook uiteindelijk financieren?

[3:24:47] En daar proberen wij ook richting de nota ruimte duidelijkheid over te gaan geven.

[3:24:58] Ik inventariseer even.

[3:24:59] Ik zie de heer Veilbrief en ik zie de heer Peter de Grote.

[3:25:02] Eerst het woord aan de heer Veilbrief.

[3:25:06] Ja, voorzitter.

[3:25:06] Dank aan de minister voor de antwoord.

[3:25:08] Ze begrijpt natuurlijk naar wat ik nu ga vragen.

[3:25:12] Mijn vraag kwam even voort uit het feit dat ik weet dat de ontsluiting van Rijnenburg, dat dacht ik, bij Utrecht, als je dat op een nette manier wil doen, echt heel veel geld kost.

[3:25:24] Dat weet de minister ook, dat soort voorbeelden.

[3:25:27] Dus ik vroeg me even af wanneer kunnen wij, wat ze zegt, ik ga dat richting nood en ruimte.

[3:25:31] Maar nood en ruimte, dan zitten we, ik denk, verder in het jaar.

[3:25:35] Ik denk wel dat het fijn is om wat eerder van de minister wat te horen over wat zij net vertelde over dat onderzoek.

[3:25:40] Dat wist ik eigenlijk niet.

[3:25:42] Dat verheugt me dat ze dat aan het doen is.

[3:25:44] Maar wanneer kunnen we daar wat over horen?

[3:25:45] De minister.

[3:25:47] Dat is toch jammer, voorzitter.

[3:25:48] Ik heb het afgelopen woensdag verteld... en dan zit de heer Vijlbrief gewoon niet naar mij te luisteren.

[3:25:52] Dat is toch ongelofelijk, eigenlijk.

[3:25:55] Het is u vergeven, zeg ik richting de heer Vijlbrief, voorzitter.

[3:26:00] De nota ruimte, daar is nog echt de bedoeling van... dat we die voor de zomer, het ontwerp, de wereld insturen.

[3:26:08] Dan wil ik ook die duidelijkheid verschaffen... over het uitzoekwerk wat we met elkaar gedaan hebben...

[3:26:15] Dus, voorzitter, daar gaan we de Kamer over informeren.

[3:26:31] Goed te horen dat we aan hetzelfde kant van touw trekken.

[3:26:33] Laat ik daar even mee beginnen.

[3:26:35] We praten natuurlijk ook weleens over locaties.

[3:26:37] Het is een beetje ouderwijn en nieuwe zakken.

[3:26:39] Rijnenburg en zo, daar praten we al vijf jaar over in de Kamer.

[3:26:42] Dat is precies de reden waarom ik zelf ook, voorzitter, kwam met een aantal suggesties om mee te nemen.

[3:26:49] Amersfoort-Noord, Nijkerk-Zuid, maar ook Amsterdam-Noord, boven de A10.

[3:26:52] Ik heb het genoemd in het debat.

[3:26:56] Ik zou heel graag willen, voorzitter, dat in die motie, in de uitvoering van die motie, dat er echt gekeken wordt naar nieuwe locaties.

[3:27:01] U komt met de notenruimte met die locaties voor de zomer.

[3:27:05] De motie riep ook op om voor de zomer met een nieuwe lijst met potentiële buitenstedelijke locaties te komen.

[3:27:10] Ik ga ervan uit dat die motie gewoon uitgevoerd wordt conform die verzoeken.

[3:27:14] Dank u wel, de minister.

[3:27:22] Ja, voorzitter.

[3:27:25] Aan de ene kant heb ik de actualisatie van de woondeels, waar uiteraard de Kamer over geïnformeerd wordt.

[3:27:30] Aan de andere kant hebben we de nota ruimte, waar de Kamer uiteraard over geïnformeerd wordt.

[3:27:38] En richting de zomer wil ik komen met een actualisatie van de uitwerking van de afspraken in de woontop.

[3:27:45] waar ook locaties in zitten.

[3:27:48] Dus bij elkaar gaat de Kamer gewoon geïnformeerd worden.

[3:27:53] En, voorzitter, deze minister ziet gewoon de opgave die er ligt.

[3:28:00] Mevrouw de Vos had het in haar termijn over het groei van de Nederlandse bevolking.

[3:28:06] Er ligt een rapport van de Staatscommissie Demografische Ontwikkeling... met een drietal scenario's erin...

[3:28:18] waarin, als we ingaan, grijpen we de groei van de Nederlandse bevolking, weten de perken tot 20 miljoen.

[3:28:25] Het is dan een illusie te denken dat je dat, die hoeveelheid mensen kunt huisvesten, binnen de grenzen van de bebouwde komt.

[3:28:35] Zoals die er nu ligt.

[3:28:36] Het is gewoon een illusie.

[3:28:38] Je zult buiten de bouwde kom moeten gaan bouwen.

[3:28:41] En daar moeten locaties voor worden aangewezen.

[3:28:45] Ik was afgelopen week in Hardenberg.

[3:28:47] En ik vond het gewoon mooi om te zien dat het gemeentebestuur daar... ook in kleine dorpen mondjesmaat, maar ook daar gewoon woningen toevoegt.

[3:28:57] Soms in het dorp.

[3:28:59] Soms daarbuiten.

[3:29:01] En voorzitter, dat is op zichzelf natuurlijk ook helemaal niet erg.

[3:29:06] De gedachte dat het altijd fout is om buiten de bebouwde kom te bouwen... ik zie het niet, ik snap het niet.

[3:29:14] Als je kijkt naar de Nederlandse bevolking die net zoals ik...

[3:29:18] Gewoon geboren zijn en opgegroeid zijn op een stuk weiland waar mijn opa nog op geboerd heeft.

[3:29:24] Dat is iets wat van alle tijden is, voorzitter.

[3:29:28] En ja, je moet zuinig omgaan met je grond.

[3:29:30] Dus daar waar je binnenstedelijk kunt verdichten, en dat betekent de hoogte in, moet je dat ook doen.

[3:29:36] Gebeurt er ook.

[3:29:37] Daar zit 70% van de opgave zit daarin.

[3:29:40] Maar buitenstedelijk zal je ook moeten gaan bouwen.

[3:29:45] Hartelijk dank.

[3:29:45] We hebben nog twee blokjes over.

[3:29:48] Ik wil toch kijken of we dat binnen... Heeft u nog een interruptie, de heer De Groot?

[3:29:53] Ik wil even wijzen op de tijd.

[3:29:55] Het is inmiddels vijf uur.

[3:29:56] We hebben nog een half uur.

[3:29:57] Ik zou de Kamer graag een tweede termijn willen gunnen.

[3:30:00] Zodat we de antwoorden allemaal kort en krachtig houden.

[3:30:02] De vragen waren al kort, dus dat ging goed.

[3:30:04] De heer De Groot.

[3:30:07] Ja, kijk, ik ben het helemaal eens met het betoog van de minister.

[3:30:10] Maar ik wil ook boter bij de vis.

[3:30:11] En ik vind ook dat we niet alleen maar naar herijkingen moeten kijken.

[3:30:15] En dat hoor ik tenminste ook niet zeggen.

[3:30:16] De minister zegt ook heel aandrukkelijk... ik kom in noodruimte met locaties.

[3:30:20] Maar ik vind ook dat we concreet moeten worden.

[3:30:22] En dat is nu niet het moment.

[3:30:24] Dat moment zal dan voor de zomer zijn wanneer we dat dan met elkaar bespreken.

[3:30:28] Maar een beetje ambitie voor na 2030.

[3:30:30] Want voordat we daar in die buitenstedelijke locaties gebouwd hebben, zijn we heel wat jaren verder.

[3:30:35] En dan vind ik ook gewoon dat we moeten zeggen, pak Amsterdam nooit boven de A10 mee.

[3:30:39] Pak Amersfoort nooit.

[3:30:41] Ik ben heel erg van, waar gaan we dat dan doen?

[3:30:43] Want dan kan Nederland zich er ook alvast een beetje op voorbereiden.

[3:30:46] Ik vind dat we dat soort uitspraken dan ook gewoon met elkaar moeten doen.

[3:30:48] Dat we die ruimte nodig hebben om door te kunnen bouwen.

[3:30:52] Dank u wel.

[3:30:52] Ik hoorde niet echt een vraag, maar meer een verzoek.

[3:30:57] Het is en, en, en, voorzitter.

[3:31:00] En... Ja, ik moest even wat eten, voorzitter, anders ga ik van mijn graatje.

[3:31:06] Dus excuus daarvoor.

[3:31:09] Maar het is echt en, en, en.

[3:31:13] Gewoon om speculatie niet in de hand te werken... moet je geen locaties noemen die nu nog niet ter discussie... die niet ooit eerder in gesprek zijn geweest.

[3:31:23] Waarbij we ons ook moeten realiseren dat er geen stukje grond is in Nederland...

[3:31:27] wat al niet een keer van hand tot hand gegaan is.

[3:31:32] Daar waar het gaat over doorbraaklocaties, voorzitter... dat zijn locaties waar gedoe over is.

[3:31:38] Daar wordt over gesproken nu.

[3:31:39] En een broedende kip moet je niet storen.

[3:31:42] Dus dat is waarom ik daar voorzichtig mee ben.

[3:31:46] Dus dat is de voorzichtigheid die in mij beluistert, voorzitter.

[3:31:49] Maar we trekken echt voor allemaal...

[3:31:52] Dus niet alleen de heer De Groot en ik, maar allemaal aan hetzelfde touw.

[3:31:56] Namelijk locaties, bouwen en een beetje snel.

[3:32:00] Helder.

[3:32:00] Dan wil ik nu graag door naar het volgende stukje.

[3:32:03] Dan heb ik stikstof, voorzitter.

[3:32:06] Ja, voorzitter.

[3:32:08] Wat is het toch jammer dat we nog steeds blijkbaar in een discussie zitten... waarin we boeren tegenover bouwen zetten.

[3:32:17] Ik vind het echt eeuwig zonde.

[3:32:19] Als je kijkt naar wat er aan de hand is in de wereld... moeten wij zuinig zijn op onze agrarische sector.

[3:32:26] Dat zijn degenen die ons voeden.

[3:32:30] En denken dat we zonder kunnen omdat het buitenland het wel voor ons oppakt.

[3:32:36] Nou, voorzitter, ik heb bevoeglijke naamwoorden in mijn hoofd.

[3:32:39] Ik ga ze niet gebruiken, maar ik vind dat gewoon onverstandig.

[3:32:44] Dus we moeten gaan kijken of er oplossingen zijn te bedenken om dit vlot te trekken met elkaar.

[3:32:54] Met de beste bedoelingen zijn er keuzes gemaakt in het verleden, waardoor we nu in de situatie zitten waar we in zitten.

[3:33:02] En ik ben zeer, zeer gemotiveerd om samen met mijn collega's in het kabinet, en dat is niet alleen de minister van LVVN, ook de minister van INW, ook de minister van Defensie, maar ook ikzelf als het gaat over woningbouw, om dit vlot te trekken.

[3:33:20] Ik kan daar nog veel en veel meer over zeggen.

[3:33:24] U kent de Kamerbrief waarin staat langs welke sporen wij dit doen.

[3:33:29] Die zijn ook alle vier even belangrijk.

[3:33:33] Namelijk kijken naar het wettelijk systeem, kijken naar welke maatregelen er nodig zijn om de emissies naar beneden te brengen.

[3:33:41] Kijken wat er nodig is.

[3:33:43] ten aanzien van in spoor 3 de terugwerkende kracht die voortvloeit uit de uitspraak van de Raad van State... en kijken wat er eventueel nog te doen is in het Europese spoor.

[3:33:54] En dat alles bij elkaar om uiteindelijk Nederland uit deze vreselijke situatie te krijgen.

[3:34:01] Want hier is niemand bij gebaat.

[3:34:04] Uiteindelijk ook, naar mijn overtuiging...

[3:34:08] De natuur niet.

[3:34:09] Wat ook belangrijk is voor ons allemaal.

[3:34:12] Want als je ergens woont, wil je ook een mooi natuurgebied kunnen.

[3:34:20] Even kijken, volgens mij bent u klaar met dat blokje.

[3:34:22] Ik heb al vier interrupties genoteerd.

[3:34:24] Ik begon even bij mevrouw Vedder.

[3:34:25] Daarna heb ik mevrouw Bekkerman.

[3:34:27] Ik heb de heer De Hoop genoteerd.

[3:34:29] En ik heb de heer Vuilbrief.

[3:34:30] Mis ik dan iemand?

[3:34:32] Ja, de heer Grimwes.

[3:34:33] Dan wil ik beginnen bij mevrouw Vedder.

[3:34:37] Voorzitter, de minister begon het stikstofblokje net met... dat het zo jammer was dat er weer boeren tegenover huizen werden gezet.

[3:34:46] Maar dat is nou net niet gebeurd in deze commissie, volgens mij.

[3:34:50] Daar was ik eerlijk gezegd heel erg blij mee.

[3:34:52] Of ik moet een stukje gemist hebben, maar dat kan natuurlijk.

[3:34:55] Want ik zat net bij Groningen.

[3:34:56] Maar als boerin wil ik in ieder geval maar zeggen... de oproep vanuit mijn kant, en ik vermoed ook vanuit de kant van Grimmis...

[3:35:06] met enorme binding met de landbouw... is juist dat boeren net zo hard zitten te springen... op een oplossing uit dit stikstofdrama... als iedereen die graag een dak boven zijn hoofd wil hebben.

[3:35:19] En ik hoor nog niet heel duidelijk van de minister... met welke insteek gaat de minister in de uitgebreide commissie schoof.

[3:35:28] Hoe zet zij zichzelf daar neer om naar een oplossing te komen?

[3:35:32] Want dat is wel nodig, voorzitter.

[3:35:35] Dank.

[3:35:36] De minister.

[3:35:37] Ja, voorzitter, met alles wat in mij zit.

[3:35:39] Nederland zit op slot.

[3:35:42] Allerlei dingen die belangrijk zijn, die wij belangrijk vinden met elkaar.

[3:35:47] Voedselzekerheid, woningbouw, defensie, industrie, economie, natuur.

[3:35:54] Alles zit op slot.

[3:35:56] Het is zelfs zo erg inmiddels, en ik noem twee voorbeelden, dat een boer die wil stoppen geen sloopvergunning krijgt.

[3:36:05] Zo gestoord is het inmiddels.

[3:36:07] Het binnenhof.

[3:36:10] Toen ik dat hoorde, ging bij mij het licht uit.

[3:36:12] De renovatievergunning van het binnenhof staat ter discussie.

[3:36:17] Vanwege intern salderen.

[3:36:19] Daar verandert nou zeg maar niks.

[3:36:22] We renoveren daar de tent.

[3:36:24] Het enige wat daar verandert is dat we doordat de bevolking groeit er meer mensen naartoe komen.

[3:36:29] En dat staat ter discussie.

[3:36:31] Twee voorbeelden van de situatie waar wij in zitten.

[3:36:37] Het kaartje van Bouw het Nederland op zichzelf.

[3:36:42] Iedereen die een beetje het stikstofdossier kent was niet verbaasd.

[3:36:47] Hoe dichter op een stikstofgevoelig Natura 2000-gebied... hoe groter het probleem is om daar los te trekken.

[3:36:54] Dat betekent trouwens tegelijkertijd, voorzitter... dat hoe verder je van stikstofgevoelige natuur bent... hoe minder groot het probleem op het gebied van stikstof is.

[3:37:04] Alsof dat trouwens de enige drukfactor is.

[3:37:07] Dat hebben we met elkaar, met goede bedoelingen... daar doet niks van af, met elkaar georganiseerd.

[3:37:13] En met alles wat in mij zit...

[3:37:17] Nou ja, heb ik.

[3:37:18] De grond zou arrogant zijn, voorzitter.

[3:37:21] Maar heb ik inmiddels in grote lijnen duidelijk... waardoor wij in deze situatie gekomen zijn.

[3:37:26] En met de collega's in het kabinet gaan wij nu dus kijken... hoe we hier uit kunnen komen met elkaar.

[3:37:32] En ten aanzien van woningbouw... gaat de aanpassing van de rekenkundige ondergrens helpen.

[3:37:39] Dat is eerder in een motie van de heer Holman.

[3:37:43] Ik meen trouwens zelfs met mevrouw Verder, maar dat weet ik niet meer zeker...

[3:37:47] De Holman-Hertsbergen-motie is ook door de Kamer uitgesproken.

[3:37:51] Volgens mij is die bijna unaniem aangenomen.

[3:37:55] Dus het is echt te hopen dat de Raad van State daar snel mee komt.

[3:37:59] Want dat gaat een heleboel zaken vlot trekken.

[3:38:03] Een aantal van u had het net over geitenpaadjes.

[3:38:10] Nee, voorzitter, dat station is gepasseerd.

[3:38:15] We zullen met elkaar fundamenteel, en dat zijn we ook aan het doen, moeten kijken hoe we hier ingekomen zijn.

[3:38:20] Maar nog veel en veel belangrijker hoe wij hier samen met al die sectoren die belangrijk zijn in Nederland hier weer uit kunnen gaan komen.

[3:38:29] En ik, mijn motivatie zit op twee dingen.

[3:38:32] Wat hebben we elkaar aangedaan?

[3:38:34] En hoe kunnen we zo snel als mogelijk Nederland van het stikstof halen?

[3:38:39] Zodat die woningen weer gebouwd kunnen gaan worden.

[3:38:41] En de wegen om ze te ontsluiten weer neergelegd kunnen gaan worden.

[3:38:45] Helder.

[3:38:46] Ik kijk even naar de klok.

[3:38:47] Het is inmiddels acht over.

[3:38:48] We hebben nog vier interrupties.

[3:38:50] Die wil ik ook graag toestaan.

[3:38:51] We moeten echt even korter met elkaar zijn.

[3:38:53] Zowel korte vragen, maar ook korte antwoorden.

[3:38:59] Want dan gaan we nu naar mevrouw Beckerman.

[3:39:05] Mevrouw Beckerman.

[3:39:06] Ja, sorry, excuseer.

[3:39:07] Ik probeerde te horen wat de heren zeiden.

[3:39:09] Voorzitter, ik zie een hele bevlogen minister om het op te lossen.

[3:39:13] En toch heb ik het gevoel dat dit het antwoord is van zeven en een halve week geleden.

[3:39:17] Op het stukje aanpassen rekenkundige ondergrens na.

[3:39:21] Waar wij als landbouwwoord voor een stuk een debat over hebben gehad.

[3:39:23] En waarvan we ook weten dat dat alleen maar kan.

[3:39:27] Als er een heel groot pakket naast ligt.

[3:39:29] Kan de minister nu al meer zeggen?

[3:39:32] Want het is gewoon 244.000 woningen die op slot zitten... die niet kunnen worden gebouwd.

[3:39:39] Kan de minister nu al meer zeggen en zo niet?

[3:39:42] Wanneer dan wel?

[3:39:43] Is het maandag of is het... Nou, dat is de vraag.

[3:39:48] De minister.

[3:39:49] Voorzitter, ik heb net antwoord gegeven.

[3:39:54] Er kan ook een hele hoop wel...

[3:39:58] Dat heb ik net ook gezegd.

[3:40:00] En voor de rest is dit geen stikstofdebat.

[3:40:03] Is het ook niet aan mij om een stand van zaken te geven... ten aanzien waar de ministeriële commissie aan werkt.

[3:40:12] Dus ik kan daar ook gewoon op dit moment niet op ingaan.

[3:40:15] U zult daar echt nog even geduld...

[3:40:18] over hebben en of premier Schoof of mevrouw Wiersma, de minister van LVVN, op moeten bevragen.

[3:40:27] U heeft aan mij gevraagd hoe ik in dit dossier zit.

[3:40:30] Daar ben ik duidelijk over geweest.

[3:40:32] En ten aanzien van de woningbouw heb ik ook richtingen aangegeven waar de oplossing op de korte termijn kan liggen.

[3:40:41] Ja, voorzitter, maar zeggen dat dit geen stikstofdebat is, is natuurlijk zeer problematisch.

[3:40:48] Want dit debat heet letterlijk woningbouwopgave.

[3:40:51] En 244.000 woningen...

[3:40:55] kunnen nu niet worden gebouwd.

[3:40:56] Dus ja, hoe we het ook wenden of keren, helaas is het wel een stikstofdebat.

[3:41:01] En dan toch nog één keer probeer ik het.

[3:41:04] Want de minister zegt nu, ja, u moet wachten op de commissie.

[3:41:07] Komt dat maandag?

[3:41:08] Want er is natuurlijk tegen de Kamer gezegd binnen acht weken.

[3:41:11] Die termijn loopt maandag af.

[3:41:13] We weten dat er maandag ministerraad is.

[3:41:14] Komt dat maandag?

[3:41:15] Of is daar echt...

[3:41:17] Niks over te zeggen.

[3:41:18] De minister.

[3:41:19] Ja, voorzitter.

[3:41:21] Ik heb erover gezegd wat ik erover gezegd heb.

[3:41:23] Het is niet aan mij om daar nu mededeling over te doen.

[3:41:26] Daarvoor zult u echt het debat aan moeten gaan en een verzoek moeten doen aan de minister van LVVN of aan de minister-president.

[3:41:34] Zij zijn degene die als eerste in het kabinet de Kamer hierover informeren.

[3:41:43] De heer De Hoop.

[3:41:44] Ja, voorzitter, het moet mij toch wel even van het hart dat het mij een beetje stoorde dat de minister hier een tegenstelling agenderde, terwijl die niet vanuit de commissie kwam.

[3:41:52] Er zijn een aantal vragen gesteld binnen de schaarse stikstofruimte.

[3:41:56] Wat voor keuzes je dan maakt?

[3:41:57] En mijn fractie zei, zet je dan wonen op één?

[3:41:59] Daar heb ik vier, vijf vragen over gesteld, ook geen antwoord op gekregen.

[3:42:03] En ik denk ook niet dat het toeval is dat de stikstof het laatste blokje is.

[3:42:07] Omdat de minister het hier denk ik gewoon niet over wil hebben.

[3:42:09] En deze keuzes niet wil maken.

[3:42:11] Dus nou ja, voorzitter.

[3:42:13] Ik verwacht van de minister dat zij in de gesprekken met de minister-president en minister van Landbouw wonen op één set.

[3:42:19] En die deelvragen die ik gesteld heb, daar krijg ik dan toch geen antwoord op.

[3:42:22] Maar ik mag toch hopen dat de minister begrijpt dat dit zo'n belangrijk onderdeel is.

[3:42:26] Ook van dit woningbouwopgavepakket.

[3:42:28] Omdat het over zoveel woningen gaat.

[3:42:29] En omdat we in die schaarse stikstofruimte zitten.

[3:42:31] De minister.

[3:42:32] Ja, voorzitter.

[3:42:33] Ik had het net in algemene termen over het tegenover elkaar zetten van sectoren.

[3:42:38] Maar het was precies de heer De Hoop die aan mij vroeg of vliegtuigen versus huizen of koeien versus huizen aan mij vroeg om daar duidelijkheid over te verschaffen.

[3:42:49] En daar heb ik over gezegd wat ik over gezegd heb.

[3:42:52] Ik vind dat jammer.

[3:42:52] Ik betreur dat ook trouwens gewoon.

[3:42:55] Los nog van het feit dat wonen niet een op zichzelf staande activiteit is.

[3:43:03] Mensen werken, hebben banen nodig.

[3:43:07] Mensen willen op vakantie.

[3:43:09] Mensen gaan soms in vliegtuigen op vakantie.

[3:43:13] Mensen willen eten.

[3:43:14] Het zijn allemaal functies die in dit land een plek hebben, een plek nodig hebben en wat mij betreft ook een plek verdienen.

[3:43:24] En ik ben verantwoordelijk voor woningbouw.

[3:43:28] Ik ben verantwoordelijk voor, samen met mijn collega van INW...

[3:43:33] zorgen dat er geld is om wegen neer te kunnen leggen... en de ruimtelijke procedures te draaien voor die wegen.

[3:43:42] Dat is mijn verantwoordelijkheid.

[3:43:44] En die draag ik.

[3:43:45] En daar ben ik heel veel uren in de week mee bezig... om dat voor elkaar te krijgen.

[3:43:52] Maar ik kijk er wel integraal naar.

[3:43:55] Holistisch, zo u wil.

[3:43:57] Ik kijk er niet naar van, nou, we stapelen een zootje stenen op, daar mag iemand dan in wonen, twee derde betaalbaar en vervolgens is het klaar.

[3:44:07] Nee, al die andere functies hebben ook een plek in Nederland nodig.

[3:44:11] Dat is mijn verantwoordelijkheid in het kader van ruimtelijke ordening.

[3:44:14] Daar hebben we vorige week met elkaar over gesproken.

[3:44:17] En dat is wat we met elkaar te doen hebben.

[3:44:20] En dat is ook waar u mij op aan kunt spreken.

[3:44:23] Maar het is niet aan mij om hier mededelingen te doen over de ministeriële commissie.

[3:44:30] Hoe betrokken ik daar ook bij ben.

[3:44:32] Maar daar ligt de verantwoordelijkheid bij de collega's die ik net al twee of drie keer genoemd heb.

[3:44:38] Dank u wel.

[3:44:38] Voorzitter, ik heb een persoonlijk feit.

[3:44:40] Dit is geen persoonlijk feit wat we er net al even over hadden.

[3:44:44] Dat is niet de definitie van een persoonlijk feit.

[3:44:46] Ik geef het woord aan de heer Veilbrief.

[3:44:49] Maar dan een punt van orde, voorzitter.

[3:44:51] Want de minister haalt het context erbuiten.

[3:44:55] En ik vind dat zij daar op geen enkele manier recht doet aan de bijdrage die ik heb geleverd.

[3:44:59] Omdat het over de schaarse stikstofruimte gaat.

[3:45:01] En als ze dat niet zegt, vind ik dat geen recht doen aan de bijdrage.

[3:45:03] Ik ga u even interrumperen.

[3:45:05] U heeft een tegenstelling neergelegd in uw bijdrage.

[3:45:08] Dat is op een bepaalde manier geïnterpreteerd.

[3:45:09] Daar is een reactie op gegeven.

[3:45:11] Ik wil graag het debat verder gaan.

[3:45:13] Dat kan in de tweede termijn.

[3:45:15] Maar ik wil nu graag het woord geven aan de heer Velbrief die een interruptie heeft.

[3:45:20] Voorzitter, ik ga het maar doen in de vorm van de constateringen, niet de vraag.

[3:45:24] Want de minister gaat geen antwoord geven, dat is duidelijk geworden.

[3:45:27] Op de vraag die wij terecht hebben, ik vind dat gewoon een terechte vraag.

[3:45:31] Er worden, er verschijnen artikelen.

[3:45:34] In dat artikel staat, de stikstofproblematiek veroorzaakt echt een enorme deuk in het aantal woningen wat je kunt bouwen.

[3:45:41] Het kabinet, waarvan de minister vicepremier is, heeft acht weken geleden beloofd dat ze met een

[3:45:47] stikstofstuk zouden komen.

[3:45:48] En wij stellen een volstrekt normale vraag aan de minister van het Rool... wanneer dat stuk gaat komen, omdat dat van belang is voor de woningbouw.

[3:45:57] En dan geeft het geen pas om een denkbeeldige vijand hier te gaan zitten creëren.

[3:46:02] Geef gewoon antwoord op de vraag.

[3:46:03] Ik denk namelijk dat het antwoord is, het komt niet maandag.

[3:46:06] Dank u wel.

[3:46:09] Ik herhaal wat ik gezegd heb, voorzitter.

[3:46:10] Het is niet aan mij om dat met u te delen.

[3:46:16] U overvraagt mij nu gewoon.

[3:46:19] De minister van LVVN, die geïnformeerd de Kamer.

[3:46:23] Ik begrijp dat u volgende week ook een debat of de week daarna een debat gepland heeft.

[3:46:29] Het is gewoon niet aan mij om uw Kamer daarover te informeren.

[3:46:34] Ja, ik kan het gewoon niet mooier maken.

[3:46:36] Maar dat er betrokkenheid er is, daar is geen twijfel over mogelijk.

[3:46:40] Dank u wel.

[3:46:41] Dan had de heer Gimmes aangegeven ook een interruptie te hebben.

[3:46:44] Ja, voorzitter, want met veel tromgeroffel en fanfaremuziek is op 24 januari 2025 de ministeriële commissie Economie en Natuurgestel ingesteld.

[3:46:56] Met daarbij de mededeling van de minister-president.

[3:46:59] Binnen twee maanden willen wij met een pakket maatregelen komen om langs vier sporen met oplossingen te komen.

[3:47:06] Om Nederland weer onder andere van het stikstofslot te krijgen qua vergunningvereniging.

[3:47:11] En jarenlang was stikstof het kleinste probleem voor de woningbouw.

[3:47:15] Grotere problemen waren personeelstekort, prijsstijgingen, te weinig vergunningen, te weinig locaties, te weinig personeel, de decibelcatie.

[3:47:21] Maar nu is stikstof een heel groot probleem.

[3:47:24] En ik ben zo bang, en ik denk dat dat de vrees is bij veel van mijn collega's die een interruptie hebben gepleegd, dat de MCEN geen commissie is die met oplossingen komt, maar dat het een beetje een kletsclub is waar geen keuzes worden gemaakt.

[3:47:39] En mijn dringende oproep aan de minister is om in ieder geval op de kortst mogelijke termijn, het liefst volgende week, in aanloop naar het stikstofdebat op 2 april, om als kabinet, en natuurlijk onder verantwoordelijkheid van haar collega Wiersma,

[3:47:53] een brief naar de Kamer te sturen met welke maatregelen op dit moment op tafel liggen... en waaraan wordt gedacht om weer Nederland van de stikstof los te krijgen.

[3:48:01] Want ik ben zo bang dat alleen maar die rekenkundige ondergrens... dat als dat werkt, dan helpt dat 99% van de bouwprojecten.

[3:48:08] Eens.

[3:48:09] Maar doordat hij ook op ammoniak ziet, ben ik zo bang dat het niet van de grond komt.

[3:48:13] Terwijl als je het puur op NOX zou doen, dan zou je nog best wel een casus kunnen neerleggen... waarmee je het juridisch uit kan en waarmee je die 99% van die woningen wel gaat bouwen.

[3:48:22] Dank.

[3:48:24] De minister mag reageren.

[3:48:26] Ja.

[3:48:28] En daar zijn we met elkaar over bezig.

[3:48:30] En iedereen die mij ook maar een klein beetje kent... weet dat ik keuzes maak.

[3:48:36] En met mij het kabinet.

[3:48:38] Want we zien allemaal wat hier aan de hand is.

[3:48:41] Dat hebben we geërfd.

[3:48:42] En daar moeten we mee aan de bak.

[3:48:44] Om Nederland van slot te krijgen.

[3:48:46] Ja, voorzitter.

[3:48:48] Ik kan het nog een aantal keren herhalen.

[3:48:50] Maar dit is wat het is.

[3:48:52] Dank u wel.

[3:48:53] Ik kijk even naar de heer Ginder.

[3:48:55] Ik zal het nu korter doen, want de letter is natuurlijk een preek.

[3:48:57] Net als een preek, dat weet ik ook wel.

[3:49:00] Maar oké.

[3:49:03] Tot nu toe val ik de heer Velbrief bij in zijn conclusie... dat er maandag niks komt.

[3:49:08] En dat keuzes worden doorgeschoven.

[3:49:11] Dat is natuurlijk een beetje flauw woordgrapje.

[3:49:13] Maar dan is mijn oproep aan deze minister van... Laat dan zien, het liefst komende week, dat dit kabinet wel keuzes maakt.

[3:49:21] Ik ga echt niet hier verkondigen dat het heel eenvoudig is om Nederland van een stikstofslot te krijgen.

[3:49:26] Dat is juridisch buitengewoon ingewikkeld.

[3:49:28] We hebben het ons zelf gemaakt, maar is het ook ingewikkeld?

[3:49:30] Maar alsjeblieft, maak de keuzes.

[3:49:32] En als het daarvoor nodig is die rekenkundige ondergrens misschien ietsje kleiner te implementeren, doe dat.

[3:49:37] Oh, kijk, dat ging goed.

[3:49:38] De heer Gimbes zat weer op de prekenstoel.

[3:49:40] Voorzitter, ik voel dit trouwens ook als ondersteuning om met die keuzes te komen.

[3:49:45] Want iedereen die er een klein beetje in zit... en de heer Grinwis hoort daarbij, mevrouw Vedder hoort daarbij, de heer De Groot hoort daarbij...

[3:49:55] Iedereen die geïnteresseerd is in dit dossier... weet dat er gekozen moet gaan worden.

[3:50:01] Maar weet ook dat het huidige juridische systeem... het buitengewoon ingewikkeld maakt.

[3:50:08] Nou, u kent mij een beetje.

[3:50:10] Ik benader dingen ook in eerste instantie juridisch.

[3:50:13] Zo werkt mijn hoofd, daar ben ik in opgeleid.

[3:50:15] Dus dat is ook wat we met elkaar moeten doen.

[3:50:18] De rekenkundige ondergrens is binnen.

[3:50:19] Het bestaande systeem iets wat verlichting kan geven...

[3:50:25] Daarom was ik ook zo blij dat mijn collega daarmee aan de bak kan, omdat het voor veel woningbouwlocaties een oplossing kan zijn.

[3:50:34] Dus er komen oplossingen, voorzitter, want het kan niet anders.

[3:50:40] Hoe bestaat het toch dat overal in Nederland heb je natuurgebieden die de KDW's ondersteunen, in Europa heb je natuurgebieden die de KDW's ondersteunen, maar wij zitten in deze situatie.

[3:50:53] Dat heeft ook te maken met de keuzes die in het verleden gemaakt zijn.

[3:50:56] Daar doe ik niks aan af.

[3:50:59] Dat is in die tijd met de beste bedoelingen gebeurd.

[3:51:02] Maar wij zitten nu met de gebakken peren.

[3:51:05] En dat gaan wij aanpakken met elkaar.

[3:51:08] We moeten, voorzitter.

[3:51:10] Ik kijk even naar de klok.

[3:51:12] We hebben nog één blokje overig.

[3:51:14] Of zie ik de heer Mooiman die echt hierin is terug?

[3:51:18] Of een blokje overig?

[3:51:27] Ja, heel goed.

[3:51:28] Dan gaan we het bokje overig beginnen.

[3:51:30] Ja, voorzitter.

[3:51:32] Als de brandweer.

[3:51:34] De instructieregel recreatiewoningen.

[3:51:37] Het streven is om deze begin Q2 in consultatie te brengen.

[3:51:41] Daar heb ik al een aantal keren van gezegd wat ik ervan gezegd heb.

[3:51:46] Rekening houden met revitalisering, transformatie.

[3:51:51] De veiligheid van het wonen al daar.

[3:51:53] Risico's voor ondermijnende criminaliteit.

[3:51:55] En...

[3:51:56] Milieuonderwerpen als externe veiligheid.

[3:51:59] Dan is aan mij gevraagd.

[3:52:00] Kan de minister het mogelijk maken om een verging onder de huisvestingswet 2014 te weigeren... als niet aan de voorwaarden van de wet BIBO wordt gevonden?

[3:52:10] Vroeg mevrouw Welzijn aan mij.

[3:52:11] Dit is op grond van artikel 15, vijfde lid van de huisvestingswet.

[3:52:15] Reeds mogelijk.

[3:52:19] Je haalt je hart open op zo'n moment, voorzitter.

[3:52:22] Dan kom ik bij de hypotheekfraude.

[3:52:26] Hoe kunnen gemeenten geholpen worden bij misbruik van huurwoningen die gekocht worden door criminelen met hulp van de hypotheekfraude?

[3:52:32] Het Financieel Expertisecentrum heeft naar aanleiding van de aandacht voor het fenomeen een project hierop voorzien.

[3:52:42] Dit gaat met een aantal partners worden uitgevoerd en de uitkomsten van dit onderzoek...

[3:52:48] vormen een belangrijke basis voor de door de motie verzochte verkenning die door de minister van JNV wordt uitgevoerd.

[3:52:56] Heb ik, voorzitter, zicht op de eerste effecten van de wet betaalbare huur en de wet goed verhuurderschap?

[3:53:05] Nou, ten aanzien van de wet goed verhuurderschap heb ik daar het een en ander over gezegd in het vragenuurtje.

[3:53:12] Ten aanzien van de wet betaalbare huur hebben wij al meerdere keren het een en ander daarover met elkaar gedeeld.

[3:53:20] En kom ik eind maart, begin april...

[3:53:24] Met een oordeel over de eerste effecten en de vaste huurcontracten is nog geen jaar geleden in werking getreden.

[3:53:33] Voorzitter, ik maak me wel zorgen over de inflexibiliteit van die wet.

[3:53:37] En daarom heb ik ook al op een aantal onderwerpen bij u aangekondigd dat ik met wijzigingsvoorstellen kom.

[3:53:44] Waaronder die voor hospitaverhuur.

[3:53:49] Zijn er wetten die geheel of gedeeltelijk overbodig zijn, vraagt de fractie van NSC.

[3:53:54] Voorzitter, dat ligt er maar aan wie je er naar vraagt.

[3:53:57] De een is een grotere fan van de ene wet dan van de andere en vice versa.

[3:54:05] Veel van de wet en regelgeving is ook de laatste jaren in werking getreden, voorzitter.

[3:54:10] Ik zie dat de wet opkoopbescherming wellicht in zijn huidige vorm niet meer nodig is, mede omdat de wet betaalbare huur nu de aanvangshuren regelt.

[3:54:20] Dus dat is een voordeel daarvan.

[3:54:23] En de wet vaste huurcontracten is ooit geboren onder het gesternte van het opzeggen van tijdelijke huurcontracten en voor een veel hogere prijs verhuren.

[3:54:33] Daar kun je je ook van afvragen of dat op deze manier nog moet.

[3:54:39] Even zien.

[3:54:40] Kan ik inventariseren hoeveel gemeenten in de huisvestingsverordening hebben opgenomen... dat mensen met een lokale binding voorrang hebben?

[3:54:46] De laatste cijfers zijn uit 2020.

[3:54:49] Toen waren er 102 gemeentes die dat hadden.

[3:54:53] Sinds 1 januari vorig jaar zijn de mogelijkheden om voorrang te verlenen... op basis van lokale binding uitgebreid naar maximaal 50 procent.

[3:55:03] Mijn verwachting is dat dit...

[3:55:06] door veel gemeentes als interessant wordt gezien.

[3:55:10] Ik laat de cijfers uit 2020 actualiseren... en hoop in Q3 van dit jaar u te kunnen informeren.

[3:55:17] De wetgeving op de hospita, voorzitter.

[3:55:20] Ik ga even vragen, hoeveel heeft u nog?

[3:55:22] Want we hebben nog twee minuten.

[3:55:25] Nou, stukje zes.

[3:55:26] Ik zal bekijken.

[3:55:27] Ja, voorzitter.

[3:55:28] Mooiman, we willen allemaal om halfweg.

[3:55:31] Iedereen heeft een afspraak.

[3:55:33] Heeft u de vraag van de heer Mooiman gehad?

[3:55:36] Wat was zijn vraag?

[3:55:37] Verbod op voorrang.

[3:55:38] Verbod op voorrang, denk ik.

[3:55:39] Daar is de internetconsultatie van afgerond.

[3:55:44] Ik word er emotioneel van, voorzitter.

[3:55:51] Nou, positieve reacties, negatieve reacties, die ben ik allemaal tot mij aan het nemen.

[3:56:00] Met de collega die gaat over de inburgering ben ik goed aan het kijken... wat het betekent voor de inburgering als mensen niet meer met voorrang in een gemeente...

[3:56:11] En ik ben van plan om dit allemaal te verwerken.

[3:56:19] En dat dan zo snel mogelijk via de ministerraad naar de Raad van State te sturen.

[3:56:25] Waarbij ik natuurlijk wel in moet gaan op al die aspecten die in de internetconsultatie tot mij gekomen zijn.

[3:56:33] Maar dank voor de steun, zeg ik richting de heer Mooiman.

[3:56:36] U wou hier een vraag over stellen.

[3:56:38] Zeker, voorzitter.

[3:56:38] Sta ik even snel toe, omdat u hem half weg moet.

[3:56:40] Ik wil hem ook half sluiten.

[3:56:43] Nee, zeker hoor, voorzitter.

[3:56:44] Ik heb twee korte vragen erover.

[3:56:46] Eén, wanneer gaat dit nou precies naar de Raad van State?

[3:56:50] Ik zou daar toch een tijdsindicatie van de minister willen.

[3:56:53] En twee, ik heb ook nog een vraag gesteld ten aanzien van weigergemeenten, zeg maar, gemeenten die weigeren de wet uit te gaan voeren, die dat nu al zeggen.

[3:57:00] Hoe gaat u daartegen optreden?

[3:57:02] Dank u wel, voorzitter.

[3:57:04] De wet geldt voor iedereen, dus ook voor gemeenten.

[3:57:08] Dus op het moment dat dit een wet is, hebben gemeenten zich daar ook aan te houden.

[3:57:15] En in de reactie die ik gekregen heb, maar dat heeft u ook allemaal in de krant kunnen lezen, vragen heel veel gemeenten zich af.

[3:57:24] Hoe moeten we mensen dan huisvesten als het niet meer met voorrang in een sociale huurwoning kan?

[3:57:29] Nou voorzitter, daar zijn verschillende opties voor.

[3:57:32] Die zal ik ook meenemen in het voorstel.

[3:57:34] Ik verwacht dat...

[3:57:36] Nou, met een week of zes te kunnen verwerken.

[3:57:41] En dan moet ik nog naar de ministerraad om toestemming te vragen om het stuk naar de Raad van State te sturen.

[3:57:47] Er werd ook een datum gevraagd.

[3:57:49] Ja, dat is lastig, voorzitter.

[3:57:50] Want ik moet het allemaal verwerken.

[3:57:52] Ik moet daarover in gesprek met mijn collega die over inburgering gaat, mevrouw Conradi.

[3:57:58] Dus ik vind dat gewoon lastig.

[3:57:59] Maar ja, met een maand of twee zou dat kunnen.

[3:58:03] Maar met een gigantisch voorbehoud, want ik ga hier niet in mijn eentje over.

[3:58:07] Helder.

[3:58:07] Even kijken, we hebben nog twee minuten.

[3:58:10] Ja, voorzitter, u mag het zeggen.

[3:58:11] Het gaat goed hoor, met uw snelheid.

[3:58:13] Wil ik de OZB maximeren?

[3:58:16] Even zien.

[3:58:18] In het overhedenoverleg van 17 maart, jongsleden, hebben wij het gesprek gevoerd over balans tussen ambitie, staken, middelen en uitvoeringskrachten.

[3:58:26] En over de uitkomsten van dit gesprek zal uw Kamer volgende week worden geïnformeerd.

[3:58:32] Even kijken of daar al ten aanzien van de maximering van de OCB over gesproken is.

[3:58:39] Volgens mij nog niet, voorzitter.

[3:58:44] Nou, VPB heb ik al het een en het ander over gezegd.

[3:58:47] Ga ik hier niet herhalen.

[3:58:49] Coöperaties.

[3:58:51] We hebben uitvraag gedaan voor een fondsuitvoerder.

[3:58:54] De voorstellen van de partijen.

[3:58:56] Beoordeling de komende maanden.

[3:58:57] En ik zal uw Kamer voor de zomer informeren.

[3:59:01] Zegging richting mevrouw Beckerman.

[3:59:03] En dan is de verwachting dat er in 2026 een fonds operationeel is.

[3:59:11] De heer Vlag vroeg nog aan mij...

[3:59:13] Zijn motie ten aanzien van zienswijze, voorzitter, hoe je daarmee om zou gaan.

[3:59:21] Want hij vindt dat als je geen zienswijze hebt ingediend, dat je niet in beroep mag, voorzitter.

[3:59:26] Nou, dat ik vorige keer al gezegd heb, dat is ingewikkeld, want we hebben het verdrag van Aarhus ondertekend.

[3:59:31] En als in bezwaar of beroep het over de belangen gaat, die vallen onder het verdrag van Aarhus, mag je mensen...

[3:59:38] niet uitsluiten van bezwaar en beroep.

[3:59:40] Dus ja, je zou het verdrag op kunnen zeggen... maar ik weet niet of dat de bedoeling is van de heer Arus.

[3:59:45] En tot dat moment zijn wij dus bezig om te kijken... hoe wij dat moeten gaan vormgeven in het procesrecht.

[3:59:56] En dat is gewoon, zoals ik vorige keer ook al aangaf... buitengewoon ingewikkeld, zo ingewikkeld dat ik bang ben... dat uiteindelijk gemeenteambtenaren dan iedereen gewoon maar toegang geven...

[4:00:07] Tot bezwaar.

[4:00:10] Ja, voorzitter, wacht even.

[4:00:12] Hospita heb ik ook al eerder gezegd.

[4:00:13] Daar is de planning van bekend.

[4:00:15] En tot slot mevrouw De Vos.

[4:00:19] Daar heb ik trouwens in een andere interruptie al het een en het ander over gezegd.

[4:00:24] Namelijk verwezen naar het rapport van de staatscommissie.

[4:00:27] Die gaat over demografische ontwikkeling.

[4:00:32] Heel veel dank.

[4:00:33] Ik kijk even voor de interrupties.

[4:00:35] Ik zie twee vingers.

[4:00:37] Ik zag eerst mevrouw De Vos en ik zie de heer Vlag van de interruptie.

[4:00:40] En dan ben ik compleet volgens mij mevrouw De Vos.

[4:00:43] Dit was wel een heel beknopt antwoord op mijn vraag.

[4:00:45] Het klopt dat de minister heeft gerefereerd aan dat rapport.

[4:00:49] Maar ik zou wel graag willen horen hoe zij daarnaar kijkt.

[4:00:51] En wat haar lange termijnvisie is voor de komende jaren.

[4:00:56] Er blijven meer mensen bijkomen.

[4:00:58] Dat is de enige reden dat er woningen bijgebouwd zullen moeten worden.

[4:01:02] Hoe ziet de minister dat precies?

[4:01:04] De minister...

[4:01:06] Hij stond nog aan, voorzitter.

[4:01:08] Nou, ABF heeft volgens de Primoz-prognose van AWF... hebben we de komende 15 jaar 1,3 miljoen woningen nodig.

[4:01:17] Ik heb op een bierviltje proberen uit te rekenen... als wij toegroeien naar 20 miljoen mensen... dan komen er zo'n 300.000 woningen bij, voorzitter.

[0:00:00] 45% van die woningen zijn nodig om de bevolkingsgroei op te vangen.

[4:01:30] En die groei komt vrijwel geheel voort uit een positief migratiesaldo.

[4:01:36] Deze woningen zijn nodig voor arbeidsmigranten, asielmigranten, studiemigranten, gezinsmigranten en terugkerende Nederlanders.

[4:01:44] De overige woningen zijn nodig...

[4:01:47] Omdat er steeds meer mensen alleen wonen, voorzitter.

[4:01:52] De afname van het aantal personen per huishouden om die op te vangen.

[4:01:59] Deze daad van gemiddeld 2,23 personen in 2009... naar 2,11 personen in 2024 tot 2,03...

[4:02:11] Ik denk dat dat dan een voet is, voorzitter, in 2039.

[4:02:16] En om sloop te compenseren.

[4:02:19] Dus je hebt ook voor andere taken woningen nodig.

[4:02:26] En die prognose is geen rekening gehouden met alle inzet die mijn collega Faber...

[4:02:32] doet om de migratie naar beneden bij te stellen.

[4:02:35] En voorzitter, helemaal nul migranten zou ik mevrouw De Vos niet aanraden.

[4:02:41] Want wie gaat dan de woningen bouwen en de wegen neerleggen?

[4:02:44] Of straks voor degene die in de gelukkige omstandigheid is... om een horecaetablissement te bezoeken een drankje te bestellen.

[4:02:54] Want ook daar werken heel veel arbeidsmigranten.

[4:02:59] Dank u wel.

[4:03:00] Mevrouw de Vos heeft nog een interruptie.

[4:03:03] Ja, mijn vraag ging natuurlijk niet zozeer om de arbeidsmigranten, maar vooral om de asielzoekers die hier naartoe komen.

[4:03:09] Dus dat is denk ik wel een wezenlijk verschil.

[4:03:13] De minister geeft aan dat het beleid van minister Faber in deze prognosis niet is meegenomen.

[4:03:20] Maar dat is eigenlijk precies waar mijn vraag over ging.

[4:03:22] Of ze daar dan iets over kon zeggen.

[4:03:23] Want deze prognoses die zojuist zijn voorgelezen, die ken ik.

[4:03:27] De minister.

[4:03:28] Ze zijn niet meegenomen, voorzitter.

[4:03:30] Dat is kort en krachtig.

[4:03:32] Wat ik daarover zeg dan...

[4:03:35] Ik ben benieuwd wat de minister zelf denkt.

[4:03:38] Dat de prognoses zijn op dit gebied.

[4:03:40] Of zij het een goede ontwikkeling vindt.

[4:03:43] Dat er dus woningen bijgebouwd zullen moeten worden.

[4:03:45] Omdat er nog steeds heel veel mensen dit land binnenkomen.

[4:03:47] Ondanks het strengste asielbeleid ooit van minister Faber.

[4:03:51] Of er een bepaald punt is dat die twee stromen elkaar misschien zullen keren.

[4:03:56] En wanneer dat zal zijn.

[4:04:00] Ik steun collega Faber zeer in haar inspanningen om iets te doen aan de instroom van migranten, voorzitter, vluchtelingen.

[4:04:09] Omdat een groot gedeelte daarvan uiteindelijk een status krijgt.

[4:04:13] En die mensen moeten ook een dak boven hun hoofd.

[4:04:16] Maar ik heb geen prognose wat precies de afname zal zijn.

[4:04:20] Ik hoop dat het haar gaat lukken en dat er ook steun in beide kamers is voor de wetten die zij naar de Kamer geeft.

[4:04:29] ...gestuurd heeft.

[4:04:30] Volgens mij heeft ze ze al gestuurd.

[4:04:33] Dank u wel.

[4:04:34] Volgens mij gaan we in herhaling met deze vraag.

[4:04:36] En is dit het antwoord dat u krijgt?

[4:04:37] Dan komt er geen ander antwoord.

[4:04:40] Ik doe het even omwille van de tijd.

[4:04:42] Ik wil de heer Vlag de gelegenheid geven voor een korte interruptie.

[4:04:45] Ja, voorzitter.

[4:04:46] Twee korte feitelijke vragen.

[4:04:47] De minister zei dat ik zou vinden dat het goed is dat er een zienswijze verplicht is.

[4:04:51] Maar dat is een meerderheid van de Kamer die dat vindt.

[4:04:53] Dus ik reken er echt op dat de minister welwillend kijkt wat er wel mogelijk is.

[4:04:57] Want dat het moeilijk was, was me al duidelijk geworden bij de interpretatie of de appreciatie van de motie destijds.

[4:05:04] Dus ik reken op de minister ook in deze.

[4:05:06] Een tweede is een...

[4:05:08] Een vraag over de tijdstip.

[4:05:10] De instructieregel voor permanent woon- en recreatiewoning was aangekondigd in Q1.

[4:05:14] Ik hoor nu begin Q2.

[4:05:16] Ik zou het iets preciezer willen horen.

[4:05:18] Omdat mensen er al wel een beroep op kunnen doen zonder dat die er ligt.

[4:05:21] Dat vind ik een onwenselijke situatie.

[4:05:26] De minister.

[4:05:29] Ja, voorzitter, ik ben bezig met het uitwerken van die instructieregeling.

[4:05:33] En pas op het moment dat die er is, kan je er een beroep op doen.

[4:05:36] Dus ik vraag me af wat de heer Vlag nu van mij verlangt.

[4:05:40] En om dan maar tegelijk nog een keer te vertellen... Ja, voorzitter...

[4:05:49] Wat ik allemaal in splendid isolation verzucht als ik geconfronteerd word met uitspraken die het alleen nog maar weer ingewikkelder maken in het procesrecht wat al zo ingewikkeld is.

[4:06:03] Die houd ik maar bij mijzelf.

[4:06:05] Er wordt momenteel gewerkt aan de implementatie van het varkens in nood-arrest... met een wijziging van onder meer de ABB en de Omgevingswet.

[4:06:13] Hoezeer ik ook hou van juristerij... toen ik het las, dacht ik bij mezelf... nou, gooi maar in mijn pet...

[4:06:21] Ik ben benieuwd hoe dit uiteindelijk uit gaat pakken.

[4:06:23] Maar je hebt er gewoon mee te maken.

[4:06:25] Op grond van het verdrag van ARUS... zijn er regels die gaan over toegang tot de rechter... in zaken milieugelegenheden, aangelegenheden.

[4:06:33] Doordat onze omgevingswet integraal vormgegeven is... zitten bij omgevingsvergunningen ook vaak milieuaangelegenheden.

[4:06:39] En heb je gewoon...

[4:06:41] dit dan te regelen.

[4:06:43] Simpeler wordt het er allemaal niet op.

[4:06:46] En dat is waarom ik een beetje bang ben... dat uiteindelijk dan maar de meest brede variant gekozen wordt... om te voorkomen dat je uiteindelijk bij de rechter strandt.

[4:06:56] Maar dat is een debat wat we nog met elkaar gaan voeren... op het moment dat mijn collega, de minister van Justitie... dit wetsvoorstel naar de Kamer zal sturen.

[4:07:06] En dan is het uiteindelijk aan u om te beoordelen...

[4:07:09] Of het voldoet aan hetgene wat u wenselijk acht.

[4:07:14] Ik wil kijken of ik toch tot een afronding kan komen.

[4:07:16] Heeft u een zeer prangende vraag?

[4:07:19] Ik verwijs de minister naar haar eigen brief van 19 december, waarin staat dat ondanks dat die instructieregel er nog niet is, dat die al wel doorwerkt in de implementatie van het omgevingsplan.

[4:07:33] Ik lees het niet helemaal goed voor, maar daar wijs ik op.

[4:07:36] Dus vandaar dat ik vraag om zo snel mogelijk met die instructieregel te komen.

[4:07:39] Oh, voorzitter, dank, zeg ik richting de heer Vlag.

[4:07:42] Nu snap ik waar zo'n vraag vandaan komt.

[4:07:44] Buitengewoon gemotiveerd.

[4:07:46] Einde Q2 wil ik dit met uw Kamer delen.

[4:07:49] En ik hoop echt, en dat heb ik ook al eerder gezegd, dat gemeenten niet mensen uit hun vakantiewoningen, als ze door hun oogharen kijkend zien dat hier geen sprake is van een van de situaties,

[4:08:03] die ik net opzonde, waar de instructieregeling niet voor gaat gelden.

[4:08:08] En daar waar dat wel het geval is... op de menselijke manier omgaan met de mensen die daar wonen.

[4:08:14] Want de reden waarom uw Kamer in meerderheid hier moties over aangenomen heeft... is vanwege de schrijnende situaties.

[4:08:22] Want er zijn gewoon geen alternatieven.

[4:08:25] Dank.

[4:08:27] Volgens mij is dit opgehalderd.

[4:08:28] Dus dit is al ietsje beter.

[4:08:30] Ik ga even kijken naar mevrouw Welzijn.

[4:08:32] Die heeft nog een interruptie.

[4:08:33] Ja, laatste.

[4:08:34] En we hebben ook geen tijd meer.

[4:08:37] Maar blij met weer even de duiding van waar dat nou ook alweer stond.

[4:08:41] Dat dat kon, de koppeling te maken vanuit de BIBOB met de huisvestingswet.

[4:08:47] Want dat scheelt.

[4:08:49] Dus dan hoef ik alleen nog maar aan de minister te vragen of zij in haar bestuurlijke gesprekken met het VNG dit misschien nog eens een keertje, desnoods in de nazit, weer even op tafel kan leggen dat dit dus kan.

[4:08:59] Want als we 8000 woningen met hypotheekfraude te maken hebben, dan zijn we het misschien even vergeten dat het kan.

[4:09:10] Ik vraag me af of dat aan mij is.

[4:09:13] Ik ben even aan het zoeken wat dat precies was.

[4:09:16] Ik vertel dat de minister van Justitie hiermee bezig is.

[4:09:21] Ik probeer ook echt dit deel van de wetgeving... dat niet bij mij hoort, maar elders hoort... ook daar te laten waar het is.

[4:09:32] Dank u wel.

[4:09:33] Dan zijn we aan het einde gekomen van de eerste termijn van het kabinet.

[4:09:39] We hebben geen tijd meer voor een tweede termijn.

[4:09:40] Maar ik kijk wel even naar mijn linkerzijde of de heer De Hoop misschien een twee minuten debat aan wil vragen.

[4:09:46] En zo jouw ik ook graag welk onderwerp.

[4:09:49] Ja, en onder andere over leegstand en ik denk ook bereikbaarheid.

[4:09:53] Hartelijk dank daarvoor.

[4:09:54] Dan wil ik bij deze ook de toezeggingen op gaan noemen.

[4:09:59] Concluderen dat er een twee minuten debat aangevraagd is door het lid De Hoog.

[4:10:05] Met betrekking tot het biedlogboek informeert de minister de Kamer binnenkort, en dan hoor ik graag wanneer, over de implementatie van het verbeterplan.

[4:10:14] Dat is een toezegging aan de heer Mooiman.

[4:10:18] Heb ik volgens mij net al gezegd voorzitter, einde Q1, dus heel snel.

[4:10:21] Heel snel, einde Q1 noteren we.

[4:10:24] En vervolgens heb ik genoteerd, de minister informeert de Kamer voor de zomer over de uitwerking van het Fonds Wooncoöperaties.

[4:10:31] En deze is in 2026 operationeel, dus een toezegging aan mevrouw Beckerman.

[4:10:37] Ja, bij deze bij beide akkoord.

[4:10:40] Heb ik een toezegging gemist?

[4:10:41] Ik kijk even snel naar u allen.

[4:10:43] Nee, bij deze niet.

[4:10:45] Dan wil ik jullie allen hartelijk danken voor deze vergadering.

[4:10:48] Ik wil de minister bedanken en haar ondersteunende staf voor de antwoorden.

[4:10:52] Ik wil de mensen op de tribune en de mensen thuis bedanken voor hun tijd.

[4:10:56] Ik wil de boden hartelijk danken voor de heerlijke thee en koffie.

[4:10:59] En de Kamerleden voor hun inspirerende inhoud en debat die we hier met elkaar hebben gevoerd.

[4:11:04] Dank u wel.

[4:11:05] Dan sluit ik hierbij de vergadering.

[...] TV Gelderland 2021