Opvang Oekraïne

[0:00:00] Ik open de vragen van de commissie Asiel en Migratie.

[0:00:05] Aan de orde is het onderwerp opvang Oekraïne.

[0:00:07] Ik heet van harte welkom minister Faber en de leden mevrouw Pot van D66, mevrouw Van Zanten van BBB, heer Boonsma van NSC en mevrouw Vondeling van de PVV.

[0:00:19] Ik vermoed dat er zometeen nog wel wat meer kamerleden komen bezien.

[0:00:26] Vier minuten.

[0:00:27] In principe drie vragen.

[0:00:30] In één, dus drie vragen.

[0:00:33] En als we nog tijd over hebben, dan zien we het wel.

[0:00:35] Ik geef het woord aan mevrouw Pot voor haar inbreng.

[0:00:40] En dank u wel, voorzitter.

[0:00:43] Voorzitter, voordat ik mij richt tot minister... heb ik eerst wat woorden voor de mensen waar het vandaag over gaat.

[0:00:49] De vele Oekraïners in Nederland.

[0:00:51] En het zijn onzekere dagen waarin de ontwikkelingen elkaar heel snel opvolgen.

[0:00:56] En dat zal voor velen van jullie gevoelens van onrust of angst teweeg brengen.

[0:01:01] Niet wetende wat de toekomst zal brengen.

[0:01:04] Ik zal niet doen of ik dat begrijp, want ik heb nooit in een oorlog geleefd.

[0:01:08] Maar ik weet wel dat jullie hier welkom zijn, zolang als nodig is.

[0:01:13] En hoewel de toon hier soms hard is, staat de overgrote meerderheid van Nederland en de politiek pal voor de steun aan Oekraïne en voor de opvang hier.

[0:01:23] Voorzitter, veel Oekraïners in Nederland hebben het mentaal zwaar.

[0:01:26] Door wat ze zelf hebben meegemaakt, doordat ze geliefden hebben moeten achterlaten, wiens lot totaal onzeker is.

[0:01:32] En daarom heeft D66 enige tijd terug een voorstel ingediend om het mogelijk te maken voor Oekraïnse psychologen om in Nederland aan het werk te gaan, zodat ze hun eigen landgenoten kunnen helpen.

[0:01:44] Het Empatia-programma dat daaruit is voortgekomen lijkt al goede resultaten te hebben, maar mentale gezondheid, zo konden we lezen, blijft een groot probleem voor deze groep.

[0:01:53] En dat leidt niet alleen tot zorgelijke situaties nu, maar zal op termijn ook terugkeer tegengaan als de oorlog hopelijk voorbij is.

[0:02:00] Want iemand die mentaal niet in orde is, zal de capaciteit niet hebben om terug te keren en al helemaal niet in staat te zijn om echt te kunnen bijdragen aan de wederopbouw van het land.

[0:02:10] Is de minister daarom bereid om in overleg met haar collega's van VWS deelnaam aan het programma verder te stimuleren en de doorstroom naar de reguliere GGZ te verbeteren waar dat nodig is?

[0:02:21] Voorzitter, een heel groot deel van de Oekraïners in Nederland doet volop mee in onze maatschappij.

[0:02:26] Meer dan de helft werkt in loondienst en de vraag naar Nederlandse taalles is enorm.

[0:02:31] Waarom is in veel gemeenten de toegang tot taalles nog zo beperkt en wat gaat de minister daaraan doen?

[0:02:36] En tegelijkertijd vinden sommige Oekraïners het moeilijk om mee te doen, omdat ze niet weten hoe lang ze in Nederland kunnen of zullen blijven.

[0:02:42] En daarom zal ik me vandaag focussen op een dual intent aanpak voor integratie.

[0:02:47] Simpel gezegd, een manier van integreren die mensen zowel voorbereidt op mogelijke terugkeer, als op mogelijk langdurig verblijf als de oorlog nog lang aanhoudt.

[0:02:56] En daarin zijn vijf punten van belang.

[0:02:58] Ten eerste, bied opleidingen en trainingen aan in sectoren die cruciaal zijn voor de wederopbouw van Oekraïne.

[0:03:04] Maar die ook relevant zijn hier in Nederland.

[0:03:06] Zoals de bouw, de techniek, energie, gezondheidszorg, IT en de groene transitie.

[0:03:10] En stimuleer vrouwen om toegang te krijgen tot deze sectoren.

[0:03:14] Twee, werk samen met Oekraïne om de wederzijdse erkenning van diploma's te vergemakkelijken.

[0:03:18] En op die manier kunnen vluchtelingen hier sneller aan de slag met hun Oekraïnse diploma.

[0:03:22] En kunnen ze de kennis en diploma's die ze in Nederland behalen later inzetten in Oekraïne.

[0:03:28] Zorg dat kinderen en jongvolwassenen toegang hebben tot Oekraïns taalonderwijs, zodat ze bij terugkeer geen achterstand oplopen.

[0:03:34] Zorg dat Oekraïners door kunnen studeren, dat is punt 4, zodat ze in Nederland en Oekraïne kunnen werken waarbij mensen zo hard nodig hebben.

[0:03:41] Neem een voorbeeld aan andere lidstaten waarin Oekraïners een beurs kunnen krijgen.

[0:03:45] En vijf, zorg dat vluchtelingen eenvoudiger kunnen reizen.

[0:03:48] De sticker zit dat op dit moment in de weg.

[0:03:50] Zodat ze persoonlijke en professionele banden met Oekraïne kunnen onderhouden.

[0:03:54] En zorg dat ook bij het aflopen van de regeling tijdelijke bescherming... dat ze tijdelijk terug kunnen naar Oekraïne zonder hun verblijfstatus of rechten te verliezen.

[0:04:04] Wat D66 betreft is het voor zowel de Oekraïners als voor Nederland van belang om zo snel mogelijk met deze strategie aan de slag te gaan.

[0:04:12] Kan de minister daarom toezeggen om samen met de relevante collega's in het kabinet voor de zomer te komen tot een integratiestrategie langs deze lijnen en die met de Kamer te delen?

[0:04:21] En kan zij toezeggen dit ook mee te nemen naar de eerstvolgende JBZ-raad, zodat ook op Europees niveau richting een dergelijke strategie kan worden gewerkt?

[0:04:30] Voorzitter, vanuit gemeenten komen veel geluiden over een totaal gebrek aan regie op het realiseren van de benodigde opvangplekken.

[0:04:36] Zeker nu de bezettingsgraad bijna 100% is en de vergoeding aan gemeenten wordt verlaagd.

[0:04:40] Dat gaat in tegen afspraken die eerder met gemeenten zijn gemaakt en leiden tot grote tekorten.

[0:04:45] Hier in Den Haag alweer 4 miljoen euro.

[0:04:47] We hebben het eerder gevraagd, laatste vraag voorzitter.

[0:04:50] Maar zorg nou voor een fatsoenlijk normbedrag dat past bij de daadwerkelijke kosten.

[0:04:54] De huidige is voor 75% van de gemeenten onvoldoende.

[0:04:58] Dank u wel.

[0:04:59] Dank u wel, mevrouw Pot.

[0:04:59] We zijn aangeschoven aan mevrouw Michon van de VVD en mevrouw Piri van GroenLinks-Pee van de A. Vier minuten spreektijd, drie interrupties.

[0:05:07] En ik ga nu naar mevrouw Van Zanten.

[0:05:11] Ja, dank voorzitter.

[0:05:12] Sinds de inval van Rusland in Oekraïna hebben we... Sorry, ik had net een snoepje in mijn mond gedaan, dus die is nu weg.

[0:05:23] Het is een hele slechte timing.

[0:05:24] Oké, ik begin even opnieuw.

[0:05:26] Voorzitter, sinds de inval van Rusland in Oekraïne ruim drie jaar geleden... ...verblijven ruim 120.000 Oekraïners in Nederland.

[0:05:33] BBB is voorstander van opvang in de eigen regio... ...en ziet het daarom als onze plicht om deze vluchten dan ook hier op te nemen... ...zolang het daar onveilig is.

[0:05:43] Voorzitter, vorig jaar is een amendement aangenomen van BBB en NSC om Oekraïners een eigen bijdrage te laten betalen wanneer zij een baan of inkomen hebben.

[0:05:53] Het probleem bleek echter dat gemeenten die eigen bijdrage niet konden innen, omdat ze niet bij die inkomensgegevens konden.

[0:06:01] Vervolgens hebben collega Boomsma en ik toen een motie ingediend... zodat gemeenten wel toegang kunnen krijgen tot deze gegevens op basis van de wet SUI.

[0:06:11] De minister vroeg ons deze motie aan te houden.

[0:06:14] omdat ze wetgeving hierover zo snel mogelijk naar de Kamer zou sturen.

[0:06:17] En tot mijn grote teleurstelling hebben we, voor zover ik weet, nog niks gezien.

[0:06:21] En eigen bijdragen worden in veel gemeenten nog steeds niet geïnd.

[0:06:25] En dat terwijl deze minister dat wel verplicht heeft gemaakt per 1 januari vanaf dit jaar.

[0:06:31] Kan ze vertellen waarom dit, voor zover ik dan weet, nog niet is gebeurd?

[0:06:35] En of ze van plan is eigen bijdragen met terugwerkende kracht te laten innen?

[0:06:40] En hoewel sommige gemeenten al wel zijn begonnen met het innen van deze eigen bijdrage, stuiten zij op nog een probleem.

[0:06:46] In de wet is namelijk geen mogelijkheid opgenomen om het geld op te eisen.

[0:06:50] En normaal gesproken gaat dat via een dwangbevel.

[0:06:53] Als er niet wordt betaald, kan de minister dit probleem oplossen, al dan niet wettechnisch.

[0:06:59] Voorzitter, alle Oekraïners die hier kwamen en nog steeds komen, vallen onder de richtlijn tijdelijke bescherming.

[0:07:03] Op grond van deze richtlijn hebben alle Oekraïners in Nederland tot 4 maart 2026 recht op verblijf.

[0:07:10] De minister liet weten dat de RTB mogelijk met een jaar wordt verlengd, maar dat dit geen gegeven is.

[0:07:15] En zo ligt er ook nog geen EU-voorstel tot verlenging.

[0:07:19] Ondanks dat we hopen natuurlijk dat er zo snel mogelijk vrede komt, moeten we er ook rekening mee houden dat Oekraïners tegen die tijd nog niet terug kunnen keren.

[0:07:26] Het kabinet werkt daarom aan een alternatief.

[0:07:31] Daarbij wordt gedacht aan een algemeen geldende regeling met een reguliere tijdelijke asielvergunning.

[0:07:36] Hierbij moeten Oekraïners maximaal bijdragen en meebetalen aan onze maatschappij.

[0:07:41] Kan de minister inzicht geven hoe dit er dan in de praktijk uit gaat zien?

[0:07:46] Voorzitter, gemeenten krijgen een bepaalde vergoeding per opvangplek per dag.

[0:07:50] Als gemeenten financieel niet uitkomen, dan kunnen zij de daadwerkelijk gemaakte kosten declareren bij het Rijk.

[0:07:56] Maar wat ik gek vind, voorzitter, is dat als de daadwerkelijke kosten bij de gemeente lager uitvallen dan het bedrag dat ze hebben gekregen, zij niet verplicht zijn om het overschot terug te storten.

[0:08:06] Er wordt alleen een dringend beroep gedaan aan gemeenten om dit te doen.

[0:08:09] U heeft de interruptie van mevrouw Piri, maak uw zin anders even af.

[0:08:14] Wat is hier de reden van, is mijn vraag aan de minister.

[0:08:16] Want het gaat hier om honderden miljoenen, las ik.

[0:08:20] Mevrouw Piri.

[0:08:22] Voorzitter, grappig de inbreng van de BBB, want de feiten zijn namelijk het tegenovergestelde.

[0:08:28] De minister heeft het normbedrag verlaagd van 61 naar 44 euro per dag.

[0:08:34] En 67% van de gemeente zegt dat ze daarmee gewoon geen opvangplek meer kunnen regelen.

[0:08:40] Zeker in de Randstad, in de grotere steden, kan je gewoon voor dat bedrag geen opvangplek regelen.

[0:08:46] Dus zou het eigenlijk niet zo moeten werken...

[0:08:48] dat als je een generieke regeling treft... dat in ieder geval voor de meeste gemeenten kostendekkend zou moeten zijn.

[0:08:55] Mevrouw Van Zanten.

[0:08:56] Ja, dank, voorzitter.

[0:08:58] Wat ik heb begrepen is dat er in heel veel gemeenten... behoorlijk wat miljoenen aan de strijkstok zou blijven hangen.

[0:09:04] Zo had Limburg volgens mij een bedrag van 75 miljoen euro over... in gemeenten bij elkaar.

[0:09:12] En in Noord-Holland ging dat om ongeveer 27 gemeenten.

[0:09:15] Dat in 2023...

[0:09:17] samen 63 miljoen euro meer hebben ontvangen dan noodzakelijk was... en die hebben dat ook niet allemaal teruggestort.

[0:09:25] En wat ik heb begrepen uit de brief van de minister, volgens mij was dat november... is dat het bedrag is weliswaar naar beneden gegaan... maar als dat voor de gemeente dus eigenlijk uitkomt dat daadwerkelijke kosten hoger zijn... dat ze dat gewoon kunnen declareren bij het Rijk.

[0:09:40] Dus dat is wat ik hieruit heb begrepen.

[0:09:44] Maar vindt mevrouw Van Zandt het niet gewoon raar dat de overgrote meerderheid van de gemeente dus niet rondkomt met het normbedrag?

[0:09:55] En zeker voor uitzonderingen.

[0:09:56] Kijk, als het nou ging om een aantal kleine gemeentes... kan je zeggen, nou, dan kan je extra declareren.

[0:10:02] Maar we gaan toch niet een regeling treffen... waarbij 67 procent van alle gemeentes in Nederland... extra administratieve lasten moet doen om nog die extra kosten te declareren.

[0:10:12] Dat betekent toch gewoon eigenlijk dat het normbedrag, zoals we al waarschuwden...

[0:10:16] te laag is vastgesteld.

[0:10:18] Is mevrouw Van Zanten het daarmee eens?

[0:10:19] Nog even los van dat in het verleden helemaal aan het begin... denk ik hadden we hele hoge vergoedingen.

[0:10:25] Ook omdat je heel vaak naar hele dure opvangplekken moest kijken.

[0:10:30] Ik wil daar best een discussie over voeren.

[0:10:31] Hadden we dat moeten laten terugbetalen of niet?

[0:10:35] Maar nu de essentie.

[0:10:36] Er is nu een normbedrag waarvan 67 gemeentes... dus uiteindelijk nog geld tekort komen.

[0:10:42] Moeten we dan niet dat normbedrag verhogen?

[0:10:44] Mevrouw van Zandt, voor een korte antwoord in de vragen zouden ook iets minder een collegeachtig karakter kunnen hebben.

[0:10:50] Dank u, voorzitter.

[0:10:52] Het bedrag lag eerst natuurlijk een stuk hoger.

[0:10:54] Stapsgewijs is dat eigenlijk verlaagd.

[0:10:56] En je ziet dat het sinds dit jaar 44 euro per dag is, per plek.

[0:11:02] Dat zal ergens op gebaseerd zijn.

[0:11:03] Dus ik denk dat het logischer is om deze vraag dan aan de uitvoerende organisatie te stellen.

[0:11:08] Degene die daarvoor...

[0:11:09] verantwoordelijk voor is.

[0:11:10] Ik denk dat de minister daar misschien iets meer over kan vertellen.

[0:11:12] Tuurlijk ben ik het met mevrouw Piri eens dat het bedrag wat aangemeend per opvangplek moet worden gegeven, dat dat wel een beetje realistisch moet zijn.

[0:11:20] Maar ja, we hebben dus jarenlang veel te veel uitgegeven en ik maak me vooral druk om al dat geld, al die tientallen miljoenen die dus ergens aan blijven liggen en ja, god knows where aan uitgegeven zijn.

[0:11:32] Volgt u betoog.

[0:11:33] Mevrouw Potten wil nog een vraag zetten.

[0:11:36] Nou, voorzitter, ik hecht er wel aan om hier even te zeggen dat gemiddeld onze gemeenten hun gelden, die ze misschien eventueel ergens van over hebben gehouden, niet aan God knows where besteden.

[0:11:46] Meestal gaat dat gewoon naar zwembaden en bibliotheken en schoolgebouwen.

[0:11:51] Laten we dat even met elkaar vaststellen.

[0:11:52] Maar ik wilde toch nog heel even door op deze lijn, want er is natuurlijk nog een belangrijke reden om te zorgen dat het een beetje een realistisch bedrag is.

[0:12:00] Dat is namelijk dat de opvang op dit moment 99,8% vol is.

[0:12:04] Amsterdam en Utrecht zijn op dit moment Oekraïners aan het wegsturen bij de duur.

[0:12:07] Dus is mevrouw Van Zanten het ook met mij eens... dat het echt van belang is dat we zorgen dat gemeenten hiermee uitkomen.

[0:12:13] En ook verreweg de meeste gemeenten.

[0:12:14] Want anders gaan gemeenten gewoon geen opvang realiseren.

[0:12:17] Van Zanten.

[0:12:18] Om even op het eerste gedeelte van de vraag van mevrouw Potten te reageren.

[0:12:25] Natuurlijk ga ik er ook van uit dat het aan nuttige dingen wordt besteed.

[0:12:30] Maar wij weten het niet.

[0:12:31] En daar gaat het om.

[0:12:32] En ik zou het logisch vinden dat als er zoveel miljoenen geld te veel zijn overgemaakt aan gemeenten voor de opvang van Oekraïners.

[0:12:41] Dat wordt teruggegeven.

[0:12:43] Zo gaat dat volgens mij in een nette maatschappij.

[0:12:45] En anders zou het ook fijn zijn om te weten waar het dan wel aan is uitgegeven.

[0:12:48] Maar dat terzijde, als antwoord op de vraag, eigenlijk zit dat in mijn laatste stukje van mijn betoog.

[0:12:56] Waarin ik wilde zeggen dat gisteren... Misschien moet ik die maar eerst even afmaken, want dat is volgens mij ook meteen mijn antwoord.

[0:13:03] Gisteren werd bekend dat vrijwel alle opvangplekken in Nederland vol zitten.

[0:13:07] Mijn vraag is dus, waar komen deze Oekraïners dan nu, drie jaar na het uitbreken van de oorlog, vandaan?

[0:13:15] Komen ze rechtstreeks uit Oekraïne?

[0:13:17] Of komen ze uit andere veilige Europese landen en vinden ze het hier leuker of aantrekkelijker?

[0:13:22] En gaat het om voornamelijk alleen reizende mannen, vrouwen?

[0:13:26] Of gaat het om gezinnen?

[0:13:27] Mijn vraag dan ook aan de minister is, kan zij hier meer duidelijkheid over geven?

[0:13:31] Dank.

[0:13:33] We zijn nu het vierde jaar van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne ingegaan.

[0:13:46] En op dit moment is natuurlijk nog niet duidelijk of het gaat lukken met de gesprekken nu tot een duurzame en een rechtvaardige vrede te komen.

[0:13:53] In ieder geval een acceptabele vrede.

[0:13:55] Maar we moeten rekening houden met verschillende scenario's.

[0:13:57] En de Europese Commissie is op dit moment nog terughoudend.

[0:14:00] Wat ze gaan doen met die tijdelijke richtlijn.

[0:14:05] Dus heel goed om een plan B te hebben.

[0:14:06] En dus dat de minister werkt aan een terugvaloptie.

[0:14:10] Maar wanneer komt dat?

[0:14:11] En dat moet nu snel komen.

[0:14:13] Want mensen moeten zo snel mogelijk duidelijkheid krijgen.

[0:14:15] In ieder geval ruim voor maart 2026.

[0:14:18] Ik denk dat het sowieso goed is om mensen voor de lange termijn meer duidelijkheid te gaan geven.

[0:14:22] Dus iedere keer één jaar uitstellen is ook niet goed.

[0:14:24] En we moeten in ieder geval voorkomen dat straks 120.000 mensen bij de IND aankloppen voor een asielaanvraag.

[0:14:29] Vrijwillige terugkeer moet je sowieso stimuleren.

[0:14:32] Maar je moet gewoon ook rekening houden met de mogelijkheid dat mensen langer gaan blijven.

[0:14:36] En dan moet je ze ook helpen om te gaan integreren.

[0:14:39] Dus ik kan me aansluiten bij Pladeun van Papot, ook voor taallessen.

[0:14:43] Ik denk dat dat gewoon verstandig is.

[0:14:45] Erkennen van diploma's en dergelijke.

[0:14:47] Voor de wederopbouw van Oekraïne is het natuurlijk heel belangrijk dat wel veel mensen terugkeren.

[0:14:51] Maar het kan ook bij de landen wel ten goede komen als een deel van de mensen hier blijft werken.

[0:14:55] Als ze hier een goede baan hebben, dan kunnen ze er kennis en ervaring op doen.

[0:14:57] Die kunnen ze dan daar ook inzetten.

[0:14:59] En dan is een asielstatus ook niet ideaal, want dan is het juist misschien handig voor bepaalde mensen om heen en weer te kunnen reizen.

[0:15:05] De vraag is ook even, kunnen Oekraïners na vijf jaar legaal verblijf een beroep doen op de langdurig ingezeten status?

[0:15:12] Hoe dan ook, voorzitter, zolang ze hier zijn, moeten ze gewoon fatsoenlijk opvangen.

[0:15:16] De gemeenten hebben de afgelopen jaren natuurlijk heel hard gewerkt om die opvang te bieden, waar ze via de inzet van noodrecht natuurlijk toe gedwongen werden.

[0:15:23] Maar inmiddels staat het enorm onder druk en het zit gewoon vol.

[0:15:26] Je kunt mensen gewoon niet op straat zetten.

[0:15:28] Het gaat ook om gezinnen, kwetsbare mensen.

[0:15:32] Ja, te meer omdat het nu gekoppeld is aan instellingen BRP.

[0:15:35] En dat is gekoppeld aan werkzorg en onderwijs en dergelijke.

[0:15:37] Dus het is een idee om dat te ontkoppelen dan.

[0:15:40] Gemeenten moeten wel gewoon gaan leveren.

[0:15:41] Daar zijn ze toe verplicht.

[0:15:42] Maar het is wel aan de minister om dan de benodigde voorwaarden ervoor te scheppen en dat te ondersteunen.

[0:15:47] Hoeveel gemeenten hebben nu een achterstand?

[0:15:49] Precies.

[0:15:50] En is de minister bereid ze daarop aan te spreken?

[0:15:53] En wat dat normbedrag betreft... Ja, ik snap dat...

[0:15:57] Gemeenten kunnen declareren als het niet genoeg is.

[0:15:58] Maar blijkbaar vinden ze dat heel ingewikkeld en werkt het nu niet goed en frustreert het.

[0:16:02] Dus ik vind, daar moet je gewoon onderling uit zien te komen.

[0:16:05] En het moet daar niet gewoon blijven hangen nu.

[0:16:07] Want ondertussen worden mensen dus weggestuurd.

[0:16:09] Dat kan gewoon niet.

[0:16:10] Daarnaast moet er ook betere voorziening komen, denk ik, voor overlastgevers.

[0:16:13] Je kunt nu eigenlijk niks, want ze moeten iedereen opvangen.

[0:16:15] En alle andere bewoners lijden daar dan onder.

[0:16:19] Dus is de minister ook bereid om te kijken met gemeenten... om ze meer handvatten te geven om daarmee om te gaan?

[0:16:26] Dan, voorzitter, ja, sowieso die hele... Oh, ik heb een vraag.

[0:16:30] Een interruptie voor u. Ja, voorzitter, ik was tot nu toe eens met alles wat de heer Boomsma heeft gezegd.

[0:16:36] En hij heeft de ochtendvijfde ook de brief gelezen van de VNG, die ook klaagt over dat er een gebrek aan regie is vanuit de Rijksoverheid.

[0:16:45] En ik vroeg me af waarop, vindt, op welke punten van deze knelpunten die de heer Boomsma zelf ook benoemt, vindt hij dat deze minister en met haar het kabinet veel meer regie zou moeten nemen?

[0:16:59] Ik lees dat in de brief van de VNG.

[0:17:01] Gemeenten hebben gewoon die verplichtingen om ervoor te zorgen.

[0:17:04] Allerlei gemeenten lopen nu achter.

[0:17:06] Ze hebben veel te weinig plekken.

[0:17:08] Het is dan wel aan de minister inderdaad om de regie te nemen.

[0:17:11] Zeker als dat zo nadrukkelijk wordt gevraagd.

[0:17:13] Dus ik wil dat ook dan bij de minister zeggen.

[0:17:14] Neem dan de regie, want we moeten dit gewoon gaan regelen.

[0:17:17] En ik vind sowieso dat de hele opvang tijdelijk is heel onlogisch en hapsnap georganiseerd.

[0:17:23] En daar zou je sowieso wat rationeler naar moeten gaan kijken.

[0:17:26] Je maakt het ook, omdat het steeds voor een paar jaar is, maak je het nodeloos duur en onzeker.

[0:17:31] Dus ik denk, er moet gewoon een goede regeling komen waarmee alle gemeenten een buffer van woonlocaties gaan organiseren.

[0:17:37] Dus ergens tussen een echte huurwoning en een omgebouwd schoolgebouwtje in.

[0:17:41] Zoals bijvoorbeeld wat ze ook in Castricum hebben gedaan, wat ik daar heb gezien.

[0:17:44] Dat zijn prima units.

[0:17:44] En daar kun je dan ontheemde statushouders, starters en urgenties kwijt.

[0:17:49] Dus er moet een goede buffer komen.

[0:17:51] En dan ben je ook af van dat einde.

[0:17:52] Ik vind wat men nu doet om dat mogelijk met drie jaar weer te verlengen, eigenlijk tekort.

[0:17:56] Je moet kijken naar horizon van 15 jaar.

[0:17:58] De komende 15 jaar blijft het echt wel nodig.

[0:18:00] Dus ik hoor graag hoe de minister dat ziet.

[0:18:02] Dan over de eigen bijdrage.

[0:18:03] Ja, het is voor mij...

[0:18:05] inderdaad, en de fractie, volkomen onduidelijk... waarom, en niet goed te begrijpen... waarom na onze motie en al die oproepen van de VNG en van ons... het nog steeds niet is gelukt om die ene letter aan te passen in de wet.

[0:18:15] Ik begrijp, die verzamelwet is er gewoon... maar waarom kunnen we daar dan niet gewoon over stemmen?

[0:18:19] Dus als er andere dingen zijn... ik wil gewoon dat die dinsdag in stemming wordt gebracht... zodat gemeenten daarmee uit de voeten kunnen... dan kunnen ze eindelijk die netto-inkomens van Oekraïners opvragen... en dan kunnen ze dat beter gaan innen.

[0:18:29] Nou, tot slot...

[0:18:32] Ja, ik vind ook dat Oekraïners die hier hoger onderwijs willen volgen, dat die wel gewoon de tarieven moeten krijgen van EU-onderdanen.

[0:18:38] Laten we deze mensen gewoon hierop helpen.

[0:18:41] Dat kunnen ze ook gebruiken bij de wederopbouw.

[0:18:43] En zeker als het gaat om studies waar we een tekort hebben, maar eigenlijk in algemene zin.

[0:18:46] Tot zover.

[0:18:48] Dank u wel.

[0:18:49] Ik ga verder met, als er geen interrupties zijn, die zie ik niet, met mevrouw Vondeling van de PVV.

[0:18:54] Voorzitter, de afgelopen drie jaar zijn er meer dan 120.000 Oekraïense vluchtelingen hier in Nederland opgevangen.

[0:19:00] Dat zijn er heel veel.

[0:19:01] Dat is voor Nederland een enorme opgave die we eigenlijk niet kunnen dragen.

[0:19:05] Met name omdat de afgelopen jaren honderdduizenden asielzoekers naar ons land zijn gekomen.

[0:19:09] Oekraïners mogen hier zijn op grond van de richtlijn tijdelijke bescherming.

[0:19:13] Deze richtlijn loopt volgend jaar af.

[0:19:15] Wat is de inzet van het kabinet als de richtlijn afloopt?

[0:19:19] Als het aan de PVV ligt sturen we in ieder geval niet aan op permanent verblijf.

[0:19:23] Een groot deel van de Oekraïners wil als de oorlog voorbij is permanent in Nederland blijven.

[0:19:27] Daar kan wat de PVV betreft geen sprake van zijn.

[0:19:31] Welke maatregelen neemt de minister om ervoor te zorgen dat, zodra het veilig is, Oekraïners niet in Nederland blijven, maar terugkeren naar hun eigen land?

[0:19:39] Is de minister bereid de tijdelijke regeling op grond van waar Oekraïners hier zijn in te trekken zodra het kan?

[0:19:45] Of dit in ieder geval voor te stellen in Europa?

[0:19:48] Op het moment dat de vrede is, zijn er namelijk mogelijkheden om dat te doen.

[0:19:52] Voorzitter, onder de 120.000 vluchtelingen die naar ons land zijn gekomen, zit ook een groep van zo'n 2.000 derde landers die geen Oekraïner zijn, maar wel in Oekraïne werkten of studeerden.

[0:20:02] Deze groep kreeg onder het vorige kabinet dezelfde bescherming als alle andere mensen uit Oekraïne, terwijl dit helemaal niet hoeft.

[0:20:08] Inmiddels heeft het Hof van Justitie gezegd dat we de opvang van deze groep mogen beëindigen.

[0:20:13] Wat de PVV betreft stoppen we direct met de opvang van deze 2.000 derde landers en gaan ze snel ons land uit en terug naar een land van herkomst.

[0:20:20] Graag een reactie van de minister.

[0:20:22] Afsluitend, voorzitter.

[0:20:23] Oekraïners moeten vanaf 1 januari 2025 een eigen bijdrage betalen voor hun opvang.

[0:20:28] Wat natuurlijk meer dan logisch is, aangezien meer dan 60% van de Oekraïners gewoon een baan heeft.

[0:20:34] Maar wat blijkt, voorzitter?

[0:20:35] In de praktijk volgen er geen consequenties als de Oekraïners weigeren te betalen aan hun opvang.

[0:20:40] Dat gemeenten kennelijk geen dwangbevelen kunnen inzetten om geld te vorderen.

[0:20:44] Dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn.

[0:20:46] Geld dat naar onze eigen mensen kan gaan, vloeit nu weg.

[0:20:50] Ook lees ik berichten dat er nog steeds een aantal gemeenten zijn die nog geen systeem hebben opgezet om de verplichte eigen bijdrage voor werkende Oekraïnse vluchtelingen te innen.

[0:20:58] Om hoeveel gemeenten gaat dit, vraag ik de minister.

[0:21:01] Gaat de minister ervoor zorgen dat dit snel wordt opgelost?

[0:21:04] Wat de PVV betreft betalen Oekraïners maximaal mee aan hun opvang.

[0:21:07] Ik vraag de minister dan ook of zij nu nog mogelijkheden ziet om de eigen bijdrage te verhogen.

[0:21:12] Ook zouden wij willen dat Oekraïners hun eigen zorgverzekering, inclusief eigen risico en eigen bijdrage, betalen.

[0:21:18] Want waarom moeten Nederlanders wel hun eigen zorgkosten betalen en Oekraïners niet?

[0:21:22] Graag een reactie van de minister.

[0:21:25] Dank u wel.

[0:21:26] Voordat ik mevrouw Michon het woord geef, volgens mij bent u formeel geen lid van deze commissie.

[0:21:30] Dus ik moet formeel even vragen of de leden het goed vinden dat u het woord voert.

[0:21:35] Nou, vooruit dan maar hoor ik hier.

[0:21:37] Mevrouw Michon, het woord is aan u.

[0:21:39] Nou, genereus zeg ik dan maar via de voorzitter aan de leden.

[0:21:45] Mijn collega Rajakovski is helaas ziek en het ging dus zo dat ik haar vandaag mocht vervangen.

[0:21:51] En dat doe ik met heel veel genoegen ook, want het is een heel belangrijk onderwerp.

[0:21:56] En voorzitter, het is een aantal weken geleden dat...

[0:22:00] Wij ook hier in Nederland stilstonden bij die brute inval in Oekraïne.

[0:22:04] En ik kan me ook nog heel erg herinneren, ook gewoon uit mijn eigen woonplaats, hoe we daar ook in aller uil iedereen bezig was met de opvang.

[0:22:11] Dus we waren natuurlijk allemaal totaal toch verrast door de impact en door de bruutheid eigenlijk wat er gebeurde.

[0:22:20] En we hebben, vind ik, als Nederland in al die gemeenten een wereldprestatie geleverd door die mensen op te vangen.

[0:22:29] En voorzitter, dat moeten we ook blijven doen.

[0:22:32] Nederland is ook voor deze groep juist die opvang in de regio, wat mijn partij ook altijd waar we voor staan.

[0:22:39] En zolang het nodig is, moeten we ook deze mensen opvangen.

[0:22:43] En hopen maar dat inderdaad die vreselijkheden in Oekraïne snel beëindigd worden en deze mensen ook terug kunnen.

[0:22:52] Een aantal punten voor dit debat, voorzitter.

[0:22:54] Het VVD vindt dat zolang Oekraïners hier verblijven... ze ook zoveel mogelijk zelfredzaam moeten zijn... en niet afhankelijk van langdurige overheidssteun.

[0:23:02] En gelukkig is dat ook in heel veel groot aantal het geval.

[0:23:06] Ik las dat 61 procent werk heeft... en dat ook een hele grote groep het volstrekt logisch vindt... om een eigen bijdrage te betalen.

[0:23:14] Dat wil ik hier ook nog maar gezegd hebben.

[0:23:17] En waar dat nodig is om het dan gedwongen in te houden... moeten we dat ook doen.

[0:23:21] Maar...

[0:23:21] Ik krijg niet de indruk dat dat nou op zo heel veel plekken nodig is... maar wellicht kan de minister daar wat meer duidelijkheid in geven.

[0:23:30] Kunnen we nog, dat wil ik ook aan de minister vragen... meer gebruik maken van het arbeidspotentieel?

[0:23:35] Want 61 procent vind ik een...

[0:23:38] Geen gek percentage, maar hoe hoger hoe beter.

[0:23:40] Daar zal denk ik iedereen het over eens zijn.

[0:23:43] En wat is daarin ook de rol van de minister?

[0:23:45] Kan zij nou zorgen dat er meer mensen aan het werk gaan?

[0:23:48] En in de ogen van mijn fractie, het is ook door voorgaande sprekers ook genoemd... helpt dan natuurlijk de taal daarbij.

[0:23:54] Ik las dat er ook vorig jaar nog tien miljoen extra weer aan gemeenten is gegeven...

[0:24:00] Stimuleren dat die Nederlandse taal ook wordt opgepakt.

[0:24:03] Hoe loopt dat?

[0:24:05] Is het voldoende?

[0:24:06] Kan de minister daar iets over zeggen?

[0:24:09] Dan, voorzitter, die tijdelijkheid en die vrijwillige terugkeer... ook door een aantal voorgaande sprekers benoemd.

[0:24:16] De bescherming die nu onder die richtlijn tijdelijke bescherming valt... die loopt in principe af in maart volgend jaar.

[0:24:23] En...

[0:24:25] Op rechte interesse, wanneer wordt dan ook duidelijk of die verlenging er wel of niet aankomt?

[0:24:29] En dat is natuurlijk ook nodig voor de opvang, daar ga ik het zo ook over hebben, maar überhaupt voor die mensen zelf.

[0:24:35] Hoe weet je nou wanneer wel of niet die richtlijn wordt verlengd?

[0:24:40] Ik heb gelezen dat de minister zegt, ja, wellicht wordt die verlengd.

[0:24:44] Ja, bedunkt, denk ik dan.

[0:24:46] Maar wanneer wordt dat duidelijk?

[0:24:49] De VVD heeft als uitgangspunt, en die houdt dat ook, dat we moeten samenwerken aan vrijwillige terugkeer.

[0:24:56] Natuurlijk samen met de EU en met Oekraïne, als dat ook aan de orde is, ten behoeve van de wederopbouw in Oekraïne.

[0:25:04] Hoe staat het, wil ik aan de minister vragen, met die terugkeerstrategie?

[0:25:09] Die wordt aangekondigd.

[0:25:10] Is dat een Nederlands initiatief, die terugkeerstrategie?

[0:25:12] Of is dat een Europees initiatief?

[0:25:14] Of is het zo dat elk land met een terugkeerstrategie bezig is... en dat we van elkaar leren en best practices uitwisselen?

[0:25:21] Graag daar een toelichting op.

[0:25:23] En hetzelfde geldt voor dat nationaal alternatief.

[0:25:26] Als er een groep mensen ook hier wil blijven, hoe ziet dat er dan uit?

[0:25:31] Kan wellicht ook snel gaan.

[0:25:33] Dus ook graag qua proces en qua inhoud wat meer inkleuring.

[0:25:37] Dan, voorzitter, ik heb mijn tijd niet bijgehouden.

[0:25:40] Waar zit ik in?

[0:25:41] Zeven seconden.

[0:25:42] Goed, dan over opvangcapaciteit.

[0:25:45] Klopt het dat we inderdaad 109.000 plekken nodig hebben en op 94.000 zitten?

[0:25:51] En dat we dus per juli met dat tekort zitten van, wat is het?

[0:25:56] Dat is dus 15.000 plekken.

[0:25:59] Wat gaat de minister daaraan doen?

[0:26:01] Wat is er mogelijk?

[0:26:02] En is de minister, dat is ook door voorgaande sprekers ook gezegd, het ook met de VVD eens dat die opvang zodanig flexibel moet zijn dat wat je nu nodig hebt voor de opvang Oekraïners ook in een later stadium voor andere doelgroepen kan worden gebruikt?

[0:26:14] Dank u wel, voorzitter.

[0:26:18] Ja, voorzitter.

[0:26:19] Dank aan mevrouw Michon.

[0:26:20] Wat leuk dat ze er is.

[0:26:23] En ik vroeg me even af.

[0:26:24] Mevrouw Michon sprak zowel over het belang van de wederopbouw.

[0:26:27] Nou, volgens mij delen we dat allemaal.

[0:26:29] Maar ook over, nou ja, wat is nou het alternatief voor de blijvers?

[0:26:32] Kan zij zich dan eigenlijk net als de heer Boomsma net aansluiten bij mijn oproep... om eigenlijk qua integratie dan in te zetten op een beetje zo'n... Het lullige is, er is niet een heel mooi Nederlands woord voor, maar een dual intent.

[0:26:42] Dus inderdaad te kijken, laten we nou zorgen dat we goed inzetten...

[0:26:46] Op de capaciteiten van mensen die ze kunnen gebruiken.

[0:26:49] Of in Nederland of in Oekraïne.

[0:26:50] Waar de toekomst ook ligt.

[0:26:52] Zodat we ook echt kunnen zorgen dat mensen zowel in Nederland goed kunnen bijdragen als ze blijven.

[0:26:57] En dat ze kunnen bijdragen aan de wederopbouw op het moment dat dat aan de hand is.

[0:27:02] Mevrouw Michon.

[0:27:04] Ja, kijk, voorzitter, wij op het niveau van de Rijksoverheid maken natuurlijk altijd algemene regelingen.

[0:27:12] En de praktijk is natuurlijk een enorm persoonlijke afweging, waar iemand zich ziet wonen ook daarna.

[0:27:19] Dus ik vind dat we ook in die zin moeten doen wat we altijd doen.

[0:27:22] Als iemand teruggaat, dan moeten we ook als Nederland helpen om met...

[0:27:28] De gerichte trainingen die nodig zijn om terug te gaan, ook daadwerkelijk terug te gaan.

[0:27:31] Dus die moeten we ook daarvoor inzetten.

[0:27:34] Maar als dat ook een Oekraïner zijn die hier ook weer een hele waardevolle bijdrage aan onze economie leveren.

[0:27:41] Maar ik heb geen inzicht in in welke sectoren ze bijvoorbeeld werken.

[0:27:46] Maar ik kan me voorstellen dat je juist ook zegt, nou dat is juist heel goed voor onze Nederlandse economie om ze juist hier te laten.

[0:27:52] Dus ik zou, het is altijd ingewikkeld om met generieke eigenlijk, wat dat doen.

[0:27:57] We hebben generieke maatregelen en uiteindelijk wordt het allemaal door specifieke personen en gezinnen ingevuld.

[0:28:04] En ik zou inderdaad willen dat ze natuurlijk terechtkomen waar dat ook het meest logisch is.

[0:28:09] Voor de WDO, voor hun eigen land.

[0:28:11] En als dat in ons eigen land is, om een daadwerkelijk en zinvolle bijdrage aan ons land te leveren.

[0:28:17] Dank u wel.

[0:28:17] Nog een vervolg.

[0:28:18] Laatste interruptie van mevrouw Pop.

[0:28:20] Ja, voorzitter.

[0:28:21] Misschien toch heel even heel specifiek, want op zich hele mooie woorden.

[0:28:24] Maar het zou natuurlijk heel jammer zijn als we nog langer wachten.

[0:28:26] En ik denk dat dat het belangrijkste kern van mijn oproep is.

[0:28:29] Omdat mensen hier natuurlijk vaak al best lang zijn.

[0:28:31] We ook niet weten, dat zei mevrouw Michon zelf ook trouwens terecht.

[0:28:35] Hoe lang het nog gaat duren.

[0:28:36] En dat brengt natuurlijk veel onzekerheid teweeg.

[0:28:38] En volgens mij zijn er concrete dingen die we nu al kunnen doen.

[0:28:41] Als je het hebt over wederzijdse erkenning van diploma's.

[0:28:43] Als je het hebt over de mogelijkheid om door te studeren.

[0:28:45] Dat zijn allemaal dingen die we nu al kunnen doen.

[0:28:47] Om te zorgen dat mensen er straks klaar voor zijn.

[0:28:50] Waar die toekomst ook ligt.

[0:28:51] Is mevrouw Michon het dan met mij eens?

[0:28:53] Mevrouw Michon.

[0:28:54] Ja, voorzitter, ik kan me goed voorstellen dat de elementen die mevrouw Pot noemt, dat dat ook onderdeel is van dat Nationaal Alternatief, waarvan ik verwacht dat de minister daarmee gaat komen.

[0:29:08] Dus in die zin is het eigenlijk ook weer een, vanuit mevrouw Pot, inkleuring van het Nationaal Alternatief, waarvan ik zou zeggen, daar kan de minister niet al te lang meer mee wachten.

[0:29:18] En daar moeten wij het dan ook hier met elkaar over hebben.

[0:29:20] Of wij dat dan met elkaar wel of niet voldoende vinden.

[0:29:22] Of dat we daar dingen in missen.

[0:29:23] Maar ik ga ervan uit dat de minister daar met een voorstel voor komt.

[0:29:27] Dat is waar zij voor wordt betaald.

[0:29:33] Zo is het.

[0:29:34] Voor wordt betaald, voorzitter.

[0:29:35] Dank u wel.

[0:29:36] Dank u wel, mevrouw Michon.

[0:29:41] Voorzitter, drie jaar geleden is voor Oekraïners de wereld onomkeerbaar veranderd.

[0:29:45] De inval van Rusland dringt nog altijd dagelijks vele mensen om alles achter te laten.

[0:29:50] Miljoenen mensen zijn sinds het begin van de oorlog ontheemd geraakt en zo'n 130.000 Oekraïners worden in Nederland opgevangen.

[0:29:57] De toekomst is ongewis.

[0:29:59] Maar de conclusie van experts, gedeeld ook in de Kamerbrief door de minister... is dat in alle scenario's een aanzienlijk deel van de ontheemden... niet op korte termijn terug zal kunnen of willen keren.

[0:30:10] En er ook serieus rekening moet worden gehouden met een grotere groep vluchtelingen.

[0:30:15] De Europese tijdelijke bescherming loopt volgend jaar maart af.

[0:30:18] En vele Oekraïners zijn dan al vier jaar ontheemd... met alle onzekerheid over een duurzame oplossing.

[0:30:24] Ik vond het ook zeer zorgelijk om te lezen dat 45% van de Oekraïners in ons land kampen met psychische problemen.

[0:30:31] Werkgevers zijn terughoudend met het in dienst nemen van Oekraïners.

[0:30:35] De mogelijkheden tot integratie zijn beperkt.

[0:30:38] En mis de toekomstperspectief en de gemeenten die zich ongekend hebben ingezet voor fatsoenlijke opvang van deze doelgroep, geven zelf ook aan dat de opvangplekken in ons land kwantitatief en kwalitatief ongeschikt zijn voor lange verblijf.

[0:30:54] Voorzitter, de opdracht voor dit kabinet is om nu serieus werk te maken van een stabiele en duurzame status voor Oekraïners.

[0:31:00] En de voorkeur wat mijn fractie betreft is om dat op Europees niveau te doen.

[0:31:05] Maar de tijdelijke bescherming met nog een jaar verlengen na 2020 is geen fatsoenlijke oplossing.

[0:31:11] Een duurzame oplossing kan ook op nationaal niveau worden uitgewerkt.

[0:31:14] Dus daarin moedig ik deze minister aan.

[0:31:17] Wanneer heeft de minister duidelijk of er een collectieve Europese oplossing komt?

[0:31:21] En kan de minister voor de zomer een uitgewerkt voorstel naar de Kamer sturen over die nationale terugvaloptie?

[0:31:27] En hoe denkt zij taalles en inburgering een plek in de regeling te geven?

[0:31:32] Voorzitter, ongeacht alle inspanningen die deze minister ongetwijfeld zal steken in de vrijwillige terugkeer van zoveel mogelijk Oekraïners, is het duidelijk dat de mensen die uit bezet gebied gevlucht zijn, niet terug kunnen keren.

[0:31:46] Is de minister bereid om alvast te laten registreren uit welke woonplaats de Oekraïners gevlucht zijn?

[0:31:53] Zodat na een eventueel bestand er in ieder geval een optie is om een collectieve asielregeling te maken voor iedereen uit bezet Oekraïns gebied.

[0:32:01] Dat zou de werklast voor de IND aanzienlijk verlagen.

[0:32:05] Graag reactie.

[0:32:06] Dan voorzitter, ik wil graag in deze vergadering een harde toezegging van de minister dat de VNG betrokken wordt bij de uitwerking van het Nationaal Alternatief.

[0:32:17] Alle opvangplekken zitten vol, de gemeenten zitten met enorme financiële tekorten vanwege de gigantische bezuinigingen door dit kabinet en er is sprake van een stagnerende doorstroom.

[0:32:28] De VNG klaagt mijn inziens volkomen terecht over een gebrek aan regie vanuit de Rijksoverheid.

[0:32:35] Trekt de minister zich deze kritiek aan?

[0:32:37] En wat gaat ze eraan doen om meer regie te nemen en gemeenten te helpen?

[0:32:41] Heel concreet.

[0:32:42] Hoe wil de minister ervoor zorgen dat er per 1 juli de door haar gestelde 109.000 plaatsen er zijn?

[0:32:49] En hoe ondersteunt zij gemeenten daarbij?

[0:32:52] Welke concrete maatregelen neemt zij om de kwaliteit van de opvang te verbeteren?

[0:32:58] Luisteren naar uitvoerders blijft een zelf aangelegd struikelblok voor deze minister.

[0:33:02] Ook bij de normbedragen.

[0:33:04] Het kabinet heeft begin dit jaar het normbedrag voor de opvang van Oekraïners verlaagd van 61 naar 44 euro per dag.

[0:33:11] Ondanks alle signalen die er toen al waren van gemeenten dat dit bedrag onvoldoende is.

[0:33:17] Ook hebben de coalitiepartijen tegen mijn motie gestemd om die verlaging niet door te voeren.

[0:33:22] En wat blijkt nu?

[0:33:23] Dit bedrag is inderdaad onvoldoende.

[0:00:00] 67% van de gemeenten kan de kosten niet dekken van dit bedrag.

[0:33:32] Voorzitter, vandaar mijn laatste vraag aan de minister.

[0:33:35] Is zij bereid, is zij van plan het normbedrag weer in lijn te brengen met de gemiddelde daadwerkelijke kosten die gemeente maken?

[0:33:43] Dank u wel.

[0:33:45] Dank u wel mevrouw Piri, keurig binnen de tijd.

[0:33:48] We schorsen tot tien over drie.

[0:33:51] Tien over drie gaan we verder.

[1:08:07] Ik heropen de vergadering van de commissie asiel en migratie.

[1:08:10] Eerste termijn van het kabinet.

[1:08:13] Gezien het gering aantal leden, denk ik dat we met vier interrupties kunnen werken in deze termijn.

[1:08:21] Ik vraag even aan de minister, ik hoorde haar net zeggen buiten de microfoon dat ze vier blokjes had.

[1:08:27] Misschien kunt u even toelichten wat u gaat, de indeling, en dan kunt u beginnen.

[1:08:31] Dank u wel.

[1:08:33] Heel graag, heel graag.

[1:08:35] Dan weet iedereen het.

[1:08:37] Ja, ja, ja.

[1:08:38] Soms doe ik dat.

[1:08:38] Soms doe ik dat.

[1:08:39] Ik heb natuurlijk eerst een stukje inleiding.

[1:08:41] Eén is de opvang.

[1:08:42] Twee is de lange termijn.

[1:08:52] Drie is de eigen bijdrage.

[1:08:54] En vier zijn andere belangrijke zaken.

[1:08:57] Oftewel overig.

[1:08:58] Kom maar.

[1:08:59] Ja, dat is overig.

[1:09:00] De minister start aan haar eerste... Ik stel voor dat we gewoon... We kunnen ook wel in de blokjes interromperen.

[1:09:06] Maar we proberen het een beetje beperkt te houden.

[1:09:08] Zodat we aan het eind... Dan blijft het iets wat ordelijker.

[1:09:10] De minister.

[1:09:13] Dank u wel, voorzitter.

[1:09:14] Ten eerste dank aan de commissieleden voor de vragen.

[1:09:18] Maar voorzitter, ik begin met mijn inleiding.

[1:09:20] De grootschalige invasie van Rusland in Oekraïne startte op 24 februari 2022.

[1:09:24] Drie jaar geleden nu.

[1:09:28] Veel Oekraïners sloegen hiervoor op de vlucht.

[1:09:31] Niet lang daarna activeerde de Raad van de Europese Unie de richtlijn tijdelijke bescherming om ontheemden uit Oekraïne op te vangen en de nationale asielsystemen te ontzien.

[1:09:40] Onder die richtlijn biedt Nederland momenteel tijdelijke bescherming aan 125.000 ontheemden.

[1:09:46] Het merendeel verblijft, met dank aan de gemeente, in een van de circa 93.000 gemeentelijke opvangplekken.

[1:09:53] Op dit moment volgen de geopolitieke ontwikkelingen zich in razendsnel tempo op.

[1:09:59] Dit maakt de situatie vooralsnog erg onzeker.

[1:10:03] In mijn brief van 31 januari jongsleden heb ik u geïnformeerd over de scenario's voor de lange termijn waar het kabinet aan werkt.

[1:10:10] Het kabinet wil maximaal inzetten op duurzame terugkeer naar Oekraïne wanneer dit kan.

[1:10:16] Dit is ook in het belang van de wederopbouw van Oekraïne en doen we op de volgende manieren.

[1:10:21] Het gesprek over terugkeer wanneer dit kan in Europa aan te blijven gaan en aan te jagen.

[1:10:26] Het voorbereiden van een vrijwillig terugkeerprogramma.

[1:10:29] Hiermee kunnen we terugkeer gericht faciliteren en stimuleren.

[1:10:33] We kijken erbij naar praktische hulp bij vertrek, ondersteuning bij herintegratie in Oekraïne en bijvoorbeeld leer- en werktrajecten waarmee ontheemde vaardigheden opdoen die ze bij terugkomst kunnen inzetten voor hun bestaan.

[1:10:47] Dit gaat hand in hand met wederopbouw.

[1:10:49] Parallel wordt een nationaal alternatief uitgewerkt voor het geval dat de groep ontheemden voorlopig nog in Nederland zal blijven.

[1:10:59] Met dit alternatief wordt ervoor gezorgd dat zolang ontheemden hier zijn maximaal wordt bijgedragen aan onze samenleving en economie.

[1:11:06] Bovendien is het alternatief noodzakelijk om een enorme extra belasting van de migratieketen te kunnen afwenden.

[1:11:12] In mijn beleid trek ik graag op met mijn collega's binnen de Europese Unie.

[1:11:17] Een Europees gecoördineerde oplossing heeft immers voordelen.

[1:11:20] Hierdoor worden de verschillen tussen EU-lidstaten en eventuele secundaire migratiestromen geminimaliseerd.

[1:11:27] Tot slot wil ik dat de ontheemden op dit moment onder de...

[1:11:31] ...onder de RTB zoveel mogelijk zelfredzaam zijn en meedoen aan de samenleving.

[1:11:37] Daarom streef ik bijvoorbeeld naar een verhoging van de eigen bijdrage voor ontheemden... ...die dat kunnen betalen.

[1:11:43] Voorzitter, ik begin aan het eerste blokje opvang.

[1:11:50] Mevrouw Van Zanten legde op de tafel dat sommige gemeenten geld overhouden aan de opvang.

[1:12:00] U doet een dringend beroep op de gemeenten dat ze dat teruggeven.

[1:12:03] Wat is de reden dat de gemeenten niet verplicht zijn het geld dat ze overhouden aan het normbedrag in de opvang...

[1:12:10] terug te geven.

[1:12:11] Het idee van een normbedrag is dat gemeenten op een passende wijze gecompenseerd worden voor de opvangtaak.

[1:12:17] Wij hebben eerder signaal ontvangen dat gemeenten geld aan de opvang over hebben gehouden.

[1:12:22] We hebben eerder een dringend beroep gedaan dit terug te geven.

[1:12:25] De reden dat wij niet verplichten de gemeenten dit terug te laten betalen is om hen te stimuleren binnen het normbedrag de opvang te organiseren.

[1:12:33] Het is ook zo dat sommige

[1:12:35] Gemeenten reserveren deze plussen om eventuele tegenvallers in deze opvang te kunnen compenseren.

[1:12:41] Die sparen dat op, zodat ze in de gelegenheid zijn om nog extra zaken te kunnen regelen.

[1:12:46] Ze gebruiken het ook dikwijls voor faciliteiten in de gemeente.

[1:12:50] Want er zijn natuurlijk meer mensen in de gemeente gekomen...

[1:12:53] waardoor men wat extra geld nodig heeft om hun faciliteiten in de lucht te houden.

[1:12:57] Dan had meneer Boomsma de vraag... bent u bereid om gemeenten aan te spreken op de achterstanden om opvang te realiseren?

[1:13:04] De bezetting in de opvang is al lange tijd hoog.

[1:13:07] En dat komt door de hoge bezetting, maar ook door de duur van de situatie... en het steeds moeilijk beschikbaar komen van de plekken bij de gemeente.

[1:13:14] Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de realisatie van de opvang van ontheemden.

[1:13:20] Het uitgangspunt is en blijft dat zij geen financieel nadeel ondervinden.

[1:13:24] Vanuit het Rijk zijn en blijven met alle partijen in gesprek... om te kijken hoe de opvangopgave het best ondersteund kan worden.

[1:13:32] Gisteren ging ik nog in gesprek met de landelijke regietafel Migratie.

[1:13:37] Daar heb ik het ook aan de orde gesteld.

[1:13:40] Vanmorgen ben ik in gesprek geweest met de commissie Asiel en Migratie van de VNG.

[1:13:44] En daarin hebben we afgesproken om dit zo snel mogelijk in de provinciale regietafels...

[1:13:49] op de tafel te hebben en het nader te bespreken.

[1:13:53] Dan mevrouw Pirie.

[1:13:55] U heeft een interruptie van mevrouw Michon.

[1:14:00] Ja, voorzitter, op dit punt van de minister met die tekorten in opvangplekken.

[1:14:05] En ik hoor, ze herhaalt eigenlijk wat ook hier de leden zeggen, de huidige opvang zit vol.

[1:14:11] We vroegen heel concreet, ik en ook andere leden vroegen dat, klopt het dat we inderdaad per juli 109.000 plekken nodig zijn en dat we dus een tekort hebben...

[1:14:21] Van 15.000 plekken.

[1:14:22] En dan hoor ik de minister zeggen, tafeltje zus, tafeltje zo.

[1:14:25] Maar hebben we gewoon per juli 15.000 plekken erbij?

[1:14:28] Dat is de concrete vraag die voor ligt.

[1:14:31] En daar zou ik graag van de minister een helder ja of nee op willen hebben.

[1:14:37] Het klopt dat we 15.000 plekken zouden er al gerealiseerd moeten zijn, extra.

[1:14:42] Dat is ook de opgave die ligt bij de gemeente.

[1:14:45] Gemeenten zijn er ook verantwoordelijk voor.

[1:14:47] Het wordt ook gefaciliteerd vanuit het Rijk.

[1:14:50] Het is wel zo, omdat de opvang vol zit... hebben wij ook een oproep gedaan aan de Oekraïners die binnenkomen.

[1:14:57] Dat is via de ambassade gelopen van Oekraïne.

[1:15:00] Om mensen, of de Oekraïners die hier naartoe komen...

[1:15:05] te kijken in hun eigen netwerk.

[1:15:07] Want de Oekraïners die hier vaak komen... die hebben vaak al connecties in Nederland.

[1:15:11] En toen hebben we ook gezien... want in het begin, toen het pas op gang kwam... toen maakte...

[0:00:00] 90% van de Oekraïners die binnenkwam, maakte gebruik van een opvang in de gemeente.

[1:15:23] Nu is dat teruggelopen naar 30%.

[1:15:25] Dus dat zet wel zoden aan de dijk.

[1:15:28] Daarnaast heb ik morgen een gesprek met de ambassadeur uit Oekraïne.

[1:15:32] En dan wordt dit onderwerp ook nog op de tafel gelegd.

[1:15:37] En u kunt ook zien op de website van de Oekraïnse ambassade, daar zit ook een oproep bij.

[1:15:43] Daar is beschreven van, houdt u er rekening mee dat de opvang in Nederland zit vol.

[1:15:50] Er wordt een beroep gedaan op de mensen om zoveel mogelijk het eigen netwerk te gebruiken.

[1:15:55] Zodat er ruimte komt voor mensen die dat netwerk niet hebben.

[1:15:59] En die dus niet eens kwetsbaar zijn.

[1:16:02] Zodat die in ieder geval wel gebruik kunnen maken van de gemeentelijke opvang.

[1:16:06] En dat heeft ook zoden aan de dijk gezet.

[1:16:08] Want het percentage dat gebruik maakt van de gemeentelijke opvang is behoorlijk gedaald.

[1:16:17] De heer Boonsen en daarna mevrouw Potten.

[1:16:18] Eerst de heer Boonsen.

[1:16:21] Nee, ik denk die oproep is heel goed.

[1:16:22] En zeker als mensen andere locaties kunnen vinden, is dat fantastisch.

[1:16:26] Alleen, ja, we weten nu, er worden nu gewoon mensen die staan op straat.

[1:16:30] Omdat ze worden weggestuurd.

[1:16:32] Terwijl ze wel recht hebben op die opvang, die moeten gewoon komen.

[1:16:35] En ik wil graag toch van de minister wat meer horen over wat ze nu gaat doen om dat op te lossen.

[1:16:39] Want inderdaad, dat aankaart in details lijkt me heel goed.

[1:16:42] Maar er is heel duidelijk verzoek om meer regie te nemen.

[1:16:44] En ook ervoor te zorgen dat gemeenten ook de mogelijkheid hebben.

[1:16:47] Want het is ook een lastige en zware opgave voor ze.

[1:16:49] Maar om ervoor te zorgen dat ze dat ook kunnen.

[1:16:53] Dit wordt ook overlegd op de provinciale regietafel.

[1:16:57] Want daar zien we vaak ook uitruil onder gemeentes.

[1:17:00] Er zijn bijvoorbeeld gemeenten die zeggen... wij vangen meer statushouders op of we vangen meer asielzoekers op.

[1:17:06] Maar er zijn dus ook gemeenten die zeggen... wij kunnen wel meer Oekraïners opvangen.

[1:17:11] En daar wordt die verdeling onderling gemaakt.

[1:17:14] En daar gaan we ook op aansturen dat zij daar meer in doen.

[1:17:19] Maar het is wel de taak van de gemeente om de Oekraïners op te vangen.

[1:17:23] Maar een samenwerking wordt wel gestimuleerd hierin.

[1:17:26] En we zien ook dat dat ook gebeurt.

[1:17:28] Dan hebben we altijd nog het rode kruis die ingeschakeld kan worden voor noodopvang.

[1:17:34] Ja, voorzitter, dit is wel een beetje problematisch.

[1:17:36] Mevrouw Michon vraagt volgens mij heel duidelijk... komen die 15.000 plekken er nou?

[1:17:41] En de minister komt met een heel verhaal over... dat ze de ambassadeur van Oekraïne heeft gesproken.

[1:17:44] Ja, dat is natuurlijk niet echt het antwoord op de vraag.

[1:17:46] En vanmorgen heeft er gewoon in de krant gestaan... dat er op dit moment nog minder dan 35 plekken... gewoon door heel Nederland, 35 plekken te vinden zijn.

[1:17:55] Ja, op een populatie van 100.000 Oekraïners... is dat nogal weinig, kunnen we constateren.

[1:18:00] En de gemeenten hebben gewoon één mantra...

[1:18:02] De vergoeding is te laag.

[1:18:05] Dus ik weet dat de minister dan weer gaat zeggen... ja, we hebben het allemaal uitgezocht, maar dat is papier.

[1:18:10] Als gemeenten zeggen, voor deze prijs kunnen wij geen opvang realiseren... dan moet de minister zich daar rekenschap van geven.

[1:18:16] Dus wat gaat ze daar nou aan doen om die 15.000 extra plekken te realiseren?

[1:18:22] Ja, voorzitter, het kan nooit een financieel probleem zijn, want er is duidelijk afgesproken dat als een gemeente tekort komt voor de opvang van Oekraïners, dan kunnen wij hen gewoon bijplussen.

[1:18:33] Dus het is helemaal geen financieel probleem.

[1:18:35] Wij kunnen dat gewoon bijplussen, dat hebben we ook gewoon zo afgesproken.

[1:18:39] Dus dat is niet het probleem en dat faciliteren wij ook.

[1:18:46] Ja, maar voorzitter, zo werkt het toch niet?

[1:18:48] Als jij nou als gemeente denkt, goh, zullen we die opvang doen of zullen we hem niet doen?

[1:18:53] En je hoort aan alle kanten dat de vergoeding gewoon te laag is.

[1:18:56] Ja, dan kan deze minister wel zeggen, ja, joh, als je extra nodig hebt, dan geven we dat wel.

[1:19:01] Maar dat is toch niet hoe dit werkt?

[1:19:04] Je hoort toch aan de voorkant gewoon een fatsoenlijke vergoeding te bieden, zodat gemeenten ook denken, ja, daar kan ik het voor doen.

[1:19:10] Dat moet toch niet een valluikje zijn?

[1:19:11] Dat moet toch de norm zijn?

[1:19:14] Ja, voorzitter, die vergoeding is niet te laag.

[1:19:17] Het is zo, die vergoeding is tot stand gekomen.

[1:19:19] Niet op een vrijdagmiddag dat ik denk van... nou, weet je, ik zet het op 44 euro.

[1:19:23] Zo heeft het helemaal niet gewerkt.

[1:19:25] Er is een enquête geweest, ik dacht met honderd gemeenten.

[1:19:30] Daar is uitgevraagd hoe de kosten liggen.

[1:19:32] En daar is een berekening uitgekomen.

[1:19:33] En daar kwam het bedrag uit van 44 euro.

[1:19:36] Dus dat is echt niet zomaar uit de lucht komen vallen.

[1:19:38] Dat hebben ze zelf aangegeven.

[1:19:41] En toen hebben we nog bovenop gezet van...

[1:19:43] Heeft u daar toch tekort aan?

[1:19:45] Omdat ik kan me voorstellen dat bijvoorbeeld een plek in de Randstad duurder is dan bijvoorbeeld een plek in het landelijk gebied.

[1:19:50] Daar kan ik me van alles bij voorstellen.

[1:19:52] Daarom hebben we ook gewoon gezegd van als dat bedrag te laag is, dan plussen we gewoon bij.

[1:19:57] Dus het is niet een financieel probleem.

[1:20:01] Mevrouw Piri voor haar tweede interruptie, denk ik.

[1:20:04] De eerste?

[1:20:05] De eerste, sorry.

[1:20:06] U loopt op de zaken vooruit, voorzitter.

[1:20:08] Ik vond vast nog een tijdje.

[1:20:11] Ongetwijfeld.

[1:20:13] Ja, voorzitter.

[1:20:14] Kijk, wij hebben hier discussie met de minister.

[1:20:17] En we ontvangen voor zo'n debat natuurlijk gewoon vanuit verschillende organisaties brieven.

[1:20:22] Die gewoon aangeven wat volgens hun de knelpunten zijn.

[1:20:25] Gemeenten zijn, nu de spreidingswet nog geldt, gewoon verplicht om plekken te vinden voor statushouders.

[1:20:33] De Oekraïners doen er vrijwillig bij.

[1:20:35] De minister heeft daar geen verplicht op gezet.

[1:20:37] De meeste gemeenten doen dat heel graag, maar willen wel, zeker met het rafaai een jaar in zich, dat dat gewoon financieel goed geregeld is.

[1:20:46] Wij horen van de gemeentes dat bij 75% van de gemeentes liggen de kosten voor de opvang tussen de 55 en 60 euro per dag.

[1:20:57] De vergoeding is 44 euro.

[1:20:59] Dan is het toch helemaal niet zo raar, vraag ik aan de minister, dat hier vanuit de Kamer wordt gezegd.

[1:21:05] Als de gemeenten dit nu zelf aangeven, wie moeten we dan geloven?

[1:21:09] Moeten we de minister geloven of moeten we de gemeentes geloven?

[1:21:12] Een van de obstakels is dat normbedrag.

[1:21:15] Is de minister bereid dat aan te passen?

[1:21:18] De minister.

[1:21:20] Voorzitter, ik heb al eerder aangegeven dat die 44 euro's niet zomaar uit de lucht komen vallen.

[1:21:26] Dat is aan de hand van een enquête geweest van 100 gemeentes.

[1:21:30] Die hebben opgegeven wat hun kosten zijn.

[1:21:32] Daarbovenop hebben wij nog gezegd... als u daar tekort aan heeft, dan kunt u gewoon bij ons aankloppen en dan wordt het gewoon geregeld.

[1:21:38] Dus als men 55 euro nodig heeft voor een plek, dan kunnen ze gewoon bij ons aankloppen.

[1:21:43] En we hebben nooit nee gezegd.

[1:21:45] Dan zou ik graag willen weten welke gemeente dan het nul op rekest heeft gehad.

[1:21:49] Want...

[1:21:50] Die ken ik dus niet.

[1:21:52] Ja, voorzitter.

[1:21:53] Het lijkt mij dat een regeling zo werkt... dat als 75 procent van de gemeente zeggen... wij kunnen niet uit met het normbedrag... dat de minister daar dan iets mee moet doen.

[1:22:03] Maar laat ik het wel anders stellen.

[1:22:05] Nog even los van het normbedrag.

[1:22:07] We hebben gewoon een ernstig tekort aan opvangplekken.

[1:22:09] Er zit gewoon stampvol voor Oekraïners.

[1:22:13] De minister heeft zelf een doel gesteld.

[1:22:15] Ze zegt, het is de taak van de gemeentes.

[1:22:18] Ik stimuleer ook de provincies aan de regiettafels.

[1:22:21] Het Rode Kruis kan ook wat doen.

[1:22:23] Wat kan deze minister nou nog extra doen, bovenop wat ze al doet, om te stimuleren dat gemeenten in staat worden gesteld om de door haar vastgestelde taak van 109.000 opvangplekken per 1 juli, om die te halen?

[1:22:36] Wat gaat ze extra doen?

[1:22:38] Want kennelijk met de huidige inzet lukt dat niet.

[1:22:41] De minister en daarna de heer Balsma.

[1:22:44] Ja, voorzitter, ik heb het al twee keer gezegd zo langzamerhand.

[1:22:47] Het punt is als een gemeente, als die belt en die geeft aan.

[1:22:52] Ik noem maar iets.

[1:22:53] Ik wil 200 plekken realiseren, maar ik ga het niet redden met die 44 euro.

[1:22:58] En die zeggen, ik heb er bijvoorbeeld 50 euro voor nodig.

[1:23:01] Dan kunnen ze gewoon in contact treden met ons en dan kunnen we dat gewoon gaan regelen.

[1:23:05] Ze moeten natuurlijk wel kunnen onderbouwen.

[1:23:07] Ze moeten natuurlijk wel met een business case komen.

[1:23:09] Ik bedoel, het moet natuurlijk allemaal wel kloppen.

[1:23:11] Maar, en dat heb ik ook gezegd, als u niet uitkomt met het dagbedrag... dan kunnen we dat gewoon regelen.

[1:23:16] Dus er is helemaal niets aan de hand.

[1:23:18] En dat bedrag, die 44 euro, ieder jaar wordt er gewoon gekeken... wat zijn de kosten voor één plek.

[1:23:25] Dan wordt dat doorgerekend en toen zijn we dus nu uitgekomen op die 44 euro.

[1:23:29] Die prijs is ook verlaagd omdat we duurdere noodopvang hebben we zoveel mogelijk afgebouwd.

[1:23:34] Want er waren een paar hele dure plekken die het gemiddelde enorm omhoog krikten.

[1:23:39] En dat is weg en daarom zijn we nu op die 44 euro gekomen.

[1:23:46] Ja, ik heb ook gezien hoe dat normbedrag is gekomen.

[1:23:50] Voor een aantal plekken is dat ook goed, omdat ook als de investeringen al zijn gedaan en dan kan het op sommige plekken uit.

[1:23:56] Maar is het dan niet als gemeente zo duidelijk aangegeven dat zij dus dat als een bureaucratische en administratieve grote last ervaren, dat ze daardoor toch terughoudend worden om nieuwe plekken te gaan realiseren?

[1:24:07] Ook al is het inderdaad mogelijk om die extra kosten daarna vergoed te krijgen.

[1:24:11] Om te kijken of dat proces niet kan worden vereenvoudigd.

[1:24:14] Dat je bijvoorbeeld of in de Randstad dat automatisch het toekent.

[1:24:19] Of dat je op een andere manier gemeente daarin toch tegemoet komt.

[1:24:23] Om het allemaal wat makkelijker voor ons te maken.

[1:24:25] Om die nieuwe plekken te realiseren.

[1:24:27] Gezien het feit dat ons nu toch het water aan de lippen staat.

[1:24:31] De minister.

[1:24:32] Ja, voorzitter, ik denk dat de regeling is duidelijk.

[1:24:36] De regeling is duidelijk.

[1:24:37] Er is 44 euro per plek.

[1:24:39] En komt men daar niet mee uit, dan kan men gewoon bij ons aankloppen.

[1:24:43] En het getal van 75% van de gemeentes die geven aan dat ze daar niet voldoende aan hebben.

[1:24:48] Ja, ik herken me niet in dat percentage.

[1:24:53] U vervolgt uw betal.

[1:25:03] Net al beantwoord, dus dat hoeven we niet nog een keer te doen.

[1:25:09] Ja, de vraag van mevrouw Van Zanten.

[1:25:12] Zij gaf aan van gisteren werd bekend dat de opvang is bijna vol.

[1:25:15] Waar komen deze mensen allemaal vandaan?

[1:25:18] Komen die uit de Europese Unie of direct uit Oekraïne?

[1:25:23] Wat is de doelgroep, mannen, vrouwen, gezinnen?

[1:25:25] En het klopt dat de bezetting in de opvang al lange tijd is hoog, dat hebben we het al over gehad.

[1:25:30] En er wordt ook gemonitord wat de netto-instroom van de ontheemden naar Nederland is.

[1:25:35] Hiervan is ongeveer 60% vrouw en 40% man.

[1:25:40] Er wordt niet gemonitord waar de ontheemden vandaan komen.

[1:25:43] Wel weten we dat er nog steeds ontheemden rechtstreeks uit Oekraïne komen.

[1:25:49] Mevrouw van Zat.

[1:25:52] Dank u wel, voorzitter.

[1:25:53] Ik zat van de week eens te kijken naar die cijfers.

[1:25:56] En wat mij heel erg opviel, is dat de bevolking van Oekraïne groeit.

[1:26:03] Je zag dus eigenlijk vanaf 2022 dat het in één keer een stuk minder werd.

[0:00:00] 6,6 miljoen Oekraïners waren in 2023 het land uitgegaan.

[1:26:15] Maar je ziet nu de laatste twee jaar dat die populatie weer behoorlijk aan het groeien is.

[1:26:21] Ja, ik heb hier een mooi grafiekje.

[1:26:24] Ik zag het zo.

[1:26:25] Het is data afkomstig van de United Nations... en van de UN Department of Economic and Social Affairs.

[1:26:36] Je ziet dus dat het eigenlijk weer met... Nou ja, het was...

[0:00:00] 6,6 eraf.

[1:26:43] Nou, dat is nu langzaam weer aan het stijgen.

[1:26:46] We zitten nu weer op 38,7 miljoen mensen.

[1:26:51] Dus hoe kan dat dan, is mijn vraag.

[1:26:54] Hoe kan het dat er mensen dus vertrekken, maar je ziet dat de bevolking daar weer groeit?

[1:27:01] Hoe ruimt zich dat dan met elkaar?

[1:27:03] De minister.

[1:27:04] Ja, voorzitter, ik wil hier even in de tweede termijn op terugkomen.

[1:27:07] Want ik geef toe, dat is wel bijzonder.

[1:27:09] Er zijn natuurlijk nog mensen die nog in Oekraïne blijven.

[1:27:13] Maar hoe groot was die groep?

[1:27:14] Want u heeft het over 38,7 miljoen.

[1:27:17] Is het nu en vanaf wat zijn ze gekomen?

[1:27:20] Misschien dat het handig is dat u dit grafiekje even straks overhandigt.

[1:27:24] En dan kan de minister in de tweede termijn wat over zeggen.

[1:27:27] De minister volgt haar betal.

[1:27:29] Ja, dank u. Dan kom ik bij het tweede blokje, de lange termijn.

[1:27:36] Mevrouw Michon Derksen had de vraag... wanneer komt de verlenging van de richtlijn tijdelijke bescherming?

[1:27:42] Na verwachting wordt dat niet eerder dan in juni dit jaar.

[1:27:44] Een besluit voor eventuele verlenging van de richtlijn wordt... Even kijken.

[1:27:50] In juni dit jaar wordt gekeken of er wel of niet een verlenging komt voor een jaar.

[1:27:57] Dit besluit wordt op Europees niveau genomen door de Raad van de EU.

[1:28:02] Meneer Boomsma, wanneer komt de nationale terugvaloptie?

[1:28:07] Ik zal uw Kamer informeren over de nadere uitwerking zodra deze gereed is.

[1:28:12] Het streven van het kabinet is om voor de zomer te komen met een nadere uitwerking van het nationale alternatief.

[1:28:21] Ja, voorzitter, maar even inderdaad over die verlenging.

[1:28:27] Kijk, er hangt natuurlijk voor ons heel wat aan vast.

[1:28:30] Dus, en voor veel Oekraïners trouwens ook, in het kader van het huren van een huis, de opvanglocatie die deze minister nodig heeft vanuit de gemeentes, die ze natuurlijk nodig hebben om voor de lange termijn te huren.

[1:28:44] Ik vraag me een beetje af, is er nou ook iets klaar voor, wat is het dan, maart 26?

[1:28:54] Waarop we kunnen terugvallen op het moment dat de commissie zegt, toch maar niet.

[1:28:59] Dit was uw derde interruptie, mevrouw Apelt.

[1:29:02] De minister.

[1:29:03] We zijn er nu mee aan het werk hoe we ook een nationale terugvaloptie kunnen maken.

[1:29:09] Maar dat heeft nog niet een vaste vorm.

[1:29:10] Dat is nog niet af.

[1:29:11] Daar komen we ook later op terug.

[1:29:13] En ik probeer ook in ieder geval voor de zomer te komen met een uitwerking van een nationaal alternatief.

[1:29:21] U vervolgt uw betoog.

[1:29:23] Even kijken.

[1:29:23] Mevrouw van Zanten, die had de vraag.

[1:29:27] Dat ligt eigenlijk in lijn van de vorige vraag van meneer Boomsma.

[1:29:33] Het klopt dat de richtlijn loopt tot 4 maart 2026.

[1:29:39] En haar verwachting wordt niet eerder dan in juni dit jaar besluit over een eventuele verlenging genomen.

[1:29:44] Er zijn er ook volop over in gesprek in Europa...

[1:29:49] En we denken zeker over een nationaal alternatief, want we gaan wel over twee sporen.

[1:29:53] We houden Europees natuurlijk in de gaten, maar ook nationaal.

[1:29:57] Ik wil daarmee voorkomen dat een groot aantal ontheemden naar de tijdelijke bescherming onze asielketen instrandt.

[1:30:03] En deze asielketen volledig ontregelt vanwege de grote aantallen.

[1:30:08] Het streef van het kabinet is om dit voorjaar een besluit te nemen over een uitgewerkt alternatief.

[1:30:12] En daar wordt uw Kamer uiteraard natuurlijk over geïnformeerd.

[1:30:16] Dan had mevrouw Vondeling, die had ook wat is de inzet van het kabinet als de richtlijn tijdelijk bescherming afloopt.

[1:30:24] Ik ga maximaal inzetten op terugkeer.

[1:30:29] En het begint natuurlijk met vrijwillige terugkeer zodra dit kan.

[1:30:34] Daar beginnen we sowieso mee.

[1:30:35] Hierbij is ook van belang inzet op wederopbouw.

[1:30:38] Dit draagt bij aan een toekomstperspectief voor de ontheemden in Oekraïne.

[1:30:42] Maar zolang er geen werkbaar alternatief is na het aflopen van de tijdelijke bescherming, stromen alle ontheemden die vallen onder de RTB direct de asielketen in.

[1:30:50] Dit leidt tot grote problemen bij de IND en het vastlopen van de keten.

[1:30:54] Daarom wordt er gewerkt aan een nationale terugkeeroptie.

[1:31:06] Ik kan nog wel even over wat getallen.

[1:31:08] Het aantal ontheemden.

[1:31:10] Er zijn momenteel 125.000 in Nederland.

[1:31:14] Als die allemaal tegelijkertijd instromen in de asielketen, dat is natuurlijk een enorm probleem.

[1:31:19] Daarom moet er gewerkt worden aan het terugkeerbeleid uit het WODC-onderzoek van vorig jaar.

[1:31:23] Blijkt dat 22% van ontheemden zeker terug zou gaan als het weer veilig is in Oekraïne.

[1:31:28] En 48% van de ontheemden twijfelt nog over terugkeer.

[1:31:32] Mijn terugkeerprogramma richt zich op deze groep om hen te stimuleren om terug te gaan wanneer dit kan.

[1:31:37] En 30% van de ontheemden geven aan niet de intentie hebben om terug te gaan, ook niet als het veilig is.

[1:31:44] Dan meneer Boomsma, die had de vraag.

[1:31:46] Kunnen Oekraïners na vijf jaar verblijf een beroep doen op langdurige ingezetene status?

[1:31:52] In de periode dat de ontheemden tijdelijke bescherming onder de RTB genieten, tellen niet mee in het geval van een beroep op langdurig ingezetene status.

[1:32:03] Dan mevrouw Vondeling, die had de vraag.

[1:32:07] Welke maatregelen neemt de minister zodra het veilig is dat ze weer terugkeren naar hun eigen land?

[1:32:11] Wat ik al eerder zei, ik vind op het moment dat het land veilig is, dan moeten mensen gaan terugkeren.

[1:32:17] En dat is ook in het belang van Oekraïne, want Oekraïne wil zelf ook haar mensen terug hebben.

[1:32:22] En dat doe ik op de volgende manier.

[1:32:24] Ik jaag het gesprek aan over terugkeer in de Europese Unie.

[1:32:27] En ik roep de commissie ook op om een coördinerende rol te pakken en guidelines op te stellen.

[1:32:33] Ook bereid ik mij op dit moment voor een programma voor de terugkeerondersteuning.

[1:32:36] Ik kijk daarbij onder andere naar toereikende terugkeerondersteuning door partijen als Dienst Terugkeer en Vertrek en IOM.

[1:32:44] En het matchen van vaardigheden van ontheemden hier met beroepsgroepen voor de wederopbouw waarin Oekraïne een groot tekort is.

[1:32:52] Ik blijf uw Kamer daar natuurlijk over informeren over de verdere uitwerking van het terugkeerprogramma.

[1:32:58] Mevrouw Michon had de vraag over de terugkeersstrategie.

[1:33:03] Is dat een Nederlandse initiatief of Europese Unie?

[1:33:08] Of is elk land bezig met een eigen terugkeerstrategie?

[1:33:12] Het kabinet wil terugkeer maximaal ondersteunen zodra de situatie dit ook toelaat.

[1:33:17] En van belang is ook de wederopbouw in Oekraïne.

[1:33:20] Enig perspectief op werk en een verblijfsplek is relevant bij terugkeer.

[1:33:24] Een toegankelijke informatievoorziening over de mogelijkheden tot terugkeer en begeleiding bij vertrek.

[1:33:29] En daadwerkelijk aanbieden van een terugkeerondersteuning.

[1:33:31] Hierover ben ik in gesprek met IOM en de dienst terugkeer en vertrek.

[1:33:35] Dit komt samen in het vrijwillige terugkeerprogramma dat ik nu aan het uitwerken ben.

[1:33:39] En bij deze uitwerking sluit ik zoveel mogelijk aan bij de infrastructuur die er al is binnen de Oekraïnse diaspora in Nederland.

[1:33:46] Bijvoorbeeld de Oekraïnehuizen in een groot aantal steden.

[1:33:51] Maar we hebben natuurlijk wel twee sporen.

[1:33:55] We hebben het Europese spoor, maar ook het nationale spoor.

[1:33:59] En dan kijken we gewoon hoe we het beste eruit kunnen komen.

[1:34:02] Mevrouw Piri had de vraag.

[1:34:05] Zij vroeg een harde toezegging van die minister.

[1:34:09] Dat ging om het volgende.

[1:34:09] VNG moet betrokken worden bij de uitwerking van de nationale terugvaloptie.

[1:34:15] En de VNG klaagt terecht over gebrek aan regie.

[1:34:17] Trekt de minister dat zich aan?

[1:34:19] Nou, bij het uitwerken van een langetermijnbeleid ten aanzien van Oekraïne... ...wordt de VNG en bestuurlijk Nederland betrokken.

[1:34:25] Er vinden regelmatig gesprekken plaats met provinciale bestuurders, burgemeesters en wethouders.

[1:34:30] Ook is er afstemming met de VNG over de nadere uitwerking...

[1:34:33] We voeren onder andere het gesprek met de tijdelijke commissie asiel en migratie van de VNG.

[1:34:38] Ik was daar vanmorgen nog aanwezig.

[1:34:40] En zelf sta ik in contact met de voorzitter van deze vaste commissie.

[1:34:43] En gisteren had ik nog het voorzitterschap van de landelijke regietafel.

[1:34:49] Dus er is wel zeker overleg met deze organisaties hoe we de koe bij de horens moeten vatten.

[1:34:57] Goed.

[1:34:57] Mevrouw Michon had een interesse.

[1:35:01] Ja, voorzitter, op het punt van die terugkeerstrategie en het nationaal alternatief.

[1:35:06] En ik hoor wat de minister zegt, dus zowel bij terugkeer en zowel een Europese poot als eigenlijk een eigen inzet Nederland.

[1:35:14] Maar wat ik daarin mis, wat dan zegt zijn perspectief op werk in Oekraïne, maar het kan ook zijn juist perspectief op werk in Nederland.

[1:35:21] Want we hebben het over 61 procent van de populatie die hier werkt.

[1:35:25] Nu denk ik niet dat dat 61% van die 124.000 is, maar ik zou het wel interessant vinden hoeveel inderdaad van ontheemden hier aan het werk is.

[1:35:34] En ook wat het zou betekenen als je ook voor onze eigen economie, als we zeggen, nou, goed dat u teruggaat naar Oekraïne, dan slaat dat ook weer.

[1:35:43] weer een gat in een heleboel arbeidsplaatsen hier in ons land.

[1:35:47] Dus ik vraag aan de minister-voorzitter... wordt dat dus ook meegenomen?

[1:35:50] En dan kom je ook bij de interrupties van mevrouw Potts aan richting mei.

[1:35:54] Dan is het dus breder of je vindt dat iemand juist hierdoor moet gaan... en moet integreren en met alles wat erbij komt... om juist perspectief op werk in Oekraïne en wederopbouw... dus terugkeerstrategie.

[1:36:12] De kleine olifant.

[1:36:14] De minister.

[1:36:16] Het is een terechte vraag.

[1:36:17] Ik begrijp ook uw vraag.

[1:36:18] Maar het is natuurlijk wel zo van... Oekraïne wil haar mensen graag terug hebben.

[1:36:23] En dat land moet gewoon opgebouwd worden.

[1:36:26] Op het moment dat er weer vrede komt, dat land moet gewoon opgebouwd worden.

[1:36:29] Want een leeg land, daar heb je gewoon helemaal niks aan.

[1:36:31] Dan begreep ik al wel dat de bevolking ook wel weer groeit.

[1:36:33] Dus dat is dan weer positief.

[1:36:35] Maar nog even, het land moet in ieder geval wel opgebouwd worden.

[1:36:37] En men heeft deze arbeidskrachten ook gewoon nodig.

[1:36:41] En eigenlijk kan je het natuurlijk op twee manieren aanvliegen.

[1:36:43] Je kan zeggen, ja, maar onze werkgevers willen ze ook graag hebben.

[1:36:47] Dat kan.

[1:36:48] Maar...

[1:36:49] Het land wil ze zelf ook hebben.

[1:36:51] Op het moment dat mensen zelf terug willen, dan moeten we daar niet voor gaan liggen.

[1:36:56] Aan de andere kant, kijk, het probleem in Nederland is dat wij gewoon krapte hebben op de woningmarkt.

[1:37:01] En we hebben wel meer krapte, hoef ik u allemaal niet uit te leggen.

[1:37:03] Dus daar hebben we ook mee te dealen.

[1:37:06] Dus op het moment dat er mensen terug kunnen gaan...

[1:37:12] Dan graag, want wij zitten hier in een vol land.

[1:37:15] Als de werkgevers zeggen van ja, maar ik wil ze graag houden, dan kan een werkgever ook gewoon een werkvergunning regelen.

[1:37:22] Kijk, daar zijn al mogelijkheden voor.

[1:37:26] Ik weet ook, er zijn Oekraïners die werken al op basis van een werkvergunning, bijvoorbeeld als kennismigrant.

[1:37:33] Dus die mogelijkheden zijn er gewoon al.

[1:37:35] Dus als deze mensen zo belangrijk zijn voor de werkgevers... dan ga ik ze niet tegenhouden om die zaken te regelen.

[1:37:40] Want die zaken kunnen al geregeld worden.

[1:37:42] Maar nogmaals, ik zet in op terugkeer.

[1:37:46] En zijn er bedrijven die ze graag willen hebben... dan zijn er nu al instrumenten om deze mensen te houden.

[1:37:53] U vervolgt uw betoog.

[1:37:54] U bent bij uw derde blokje aangekomen.

[1:37:56] Eigen bijdrage.

[1:37:57] De eigen bijdrage.

[1:37:59] Even kijken, mevrouw van Zanten.

[1:38:02] Even kijken, die had de vraag.

[1:38:05] Waarom is de aanpassing van de regeling die is meegegaan in de verzamelwet asiel en migratie... waarmee gemeenten toegang krijgen tot de inkopersgeven van Oekraïense ontheemden... nog steeds niet doorgevoerd?

[1:38:16] Ja, dat is een hele interessante vraag.

[1:38:18] Ja, hij is heel interessant.

[1:38:20] Antwoord ook.

[1:38:23] Op 27 juni 2024 is de tijdelijke wet in werking getreden.

[1:38:28] Daarin is een grondslag opgenomen dat gemeenten toegang hebben tot inkomensgegevens.

[1:38:33] Het bleek al snel dat deze grondslag niet voldoende was om het netto-inkomen van de ontheemden in te zien.

[1:38:39] Dus om dit te regelen is er een uitbreiding van de grondslag meegegaan in de Verzamelwet Asiel en Migratie die in herfst 2024 bij uw Kamer is ingediend.

[1:38:50] Er is sinds 15 november 2024 een tussentijdse oplossing voor gemeenten beschikbaar gekomen... waardoor gemeenten in ieder geval het bruto loon in kunnen zien.

[1:38:59] En wat betreft de behandeling van de verzamelwet... er was een aantal vragen vanuit de vaste Kamercommissie... en de beantwoording op die vragen heeft even op zich laten wachten.

[1:39:10] Inmiddels zijn de vragen beantwoord en naar uw Kamer gestuurd.

[1:39:13] Dus volgens mij kan de behandeling van de wet vanaf nu gaan plaatsvinden...

[1:39:17] Wanneer dat is, dat is natuurlijk uiteraard aan uw Kamer.

[1:39:20] Daar heb ik geen invloed op.

[1:39:23] Dan had mevrouw Van Zanten de vraag... kan de eigen bijdrage met terugwerkende kracht worden geïnd?

[1:39:29] Op verschillende manieren zijn Oekraïners geïnformeerd... dat ze een eigen bijdrage moeten gaan betalen.

[1:39:34] En gemeenten mogen daarom het innen met terugwerkende kracht.

[1:39:39] Mevrouw van Zanten had ook de vraag dat sommige gemeenten stuiten op nog een probleem.

[1:39:43] Geld kan niet opgeëist worden als er niet wordt betaald.

[1:39:47] Kan de minister dat oplossen, al dan niet met een wet?

[1:39:50] Mijn beleid laat ontheemden die meedoen meebetalen.

[1:39:54] Daarom zijn gemeenten per 1 januari verplicht hun eigen bijdrage te innen in de opvang van ontheemden die werken.

[1:39:59] Als mensen niet betalen, kan een gemeente een gerechtelijke procedure beginnen.

[1:40:03] Waar dit nodig is, zijn de eerste gemeenten ook al gestart met een gerechtelijke procedure.

[1:40:08] Er is een wetswijziging nodig om de gerechtelijke procedure te kunnen overslaan... om meteen een deurwaarde te kunnen inschakelen, een dwangbevel.

[1:40:17] En dat kost tijd.

[1:40:20] Goed, mevrouw Vondeling.

[1:40:22] Ja?

[1:40:25] Mevrouw van Zandt.

[1:40:26] Ja, ik mag hieruit opmaken dat daar dus wel aan wordt gewerkt, aan zo'n wetswijziging.

[1:40:32] De minister.

[1:40:35] Daar wordt nu niet aan gewerkt aan zo'n wetswijziging.

[1:40:39] En dat heeft als grond onder andere dat 95% van de gemeenten, dat klopt als dat getal, heeft geen problemen met het inner.

[1:40:50] Dus dan heb je nog een heel klein percentage.

[1:40:51] En die lossen dat ook vaak zelf op een andere manier op.

[1:40:57] Mevrouw Vondeling had de vraag.

[1:41:00] Ja, dat gaat ook over die eigen bijdrage weer.

[1:41:04] Hoeveel gemeenten gaat dit?

[1:41:07] En hoe kan het worden opgelost?

[1:41:08] De meeste gemeenten zijn begonnen met het innen van de eigen bijdrage.

[1:41:11] Onze ervaring is dat gemeenten met het systeem kunnen werken.

[1:41:14] En als mensen niet betalen, kan de gemeente gerechtelijke procedure beginnen.

[1:41:18] En waar dit nodig is, zijn eerste gemeenten er ook mee gestart.

[1:41:21] Er is een wetswijziging nodig om de gerechtelijke procedure te kunnen overslaan.

[1:41:26] En even kijken.

[1:41:28] Wij hebben deze taak bij de gemeente neergelegd.

[1:41:30] Vanuit het Rijk kunnen we faciliteren en gemeenten aanspreken, maar meer ook niet.

[1:41:33] Het enige wat kan is die wetswijziging.

[1:41:36] Dan had mevrouw Vondeling... De vraag van mevrouw Vondeling, minister.

[1:41:45] Ja, wij vinden het toch wel een dingetje.

[1:41:47] Dus wij zouden wel graag zien dat de minister dit op gaat lossen.

[1:41:50] Dus inderdaad, desnoods met een wetvoorstel.

[1:41:53] Anders gaan we toch misschien een motie indienen.

[1:41:56] De minister heeft volgens mij net gezegd dat het plan was dat... Ik weet niet of ze dat nog een keer wil herhalen of haar antwoord wil aanpassen.

[1:42:03] Als het een wens is van de Kamer, dan gaan we die zeker inwilligen natuurlijk.

[1:42:08] Ja.

[1:42:09] Tot nu toe is het een wens geuit door één Kamerlid.

[1:42:11] Maar er komt door twee Kamerleden maar liefst.

[1:42:15] Maar er komt waarschijnlijk in twee Kamerleden drie.

[1:42:18] Het groeit met het moment.

[1:42:19] Maar er kan straks een twee minuten debat worden aangevraagd.

[1:42:23] Dan kan er een motie worden ingediend.

[1:42:24] We gaan het zien.

[1:42:24] Dank u wel.

[1:42:25] U vervolgt uw betal.

[1:42:26] Ja, ik bedoel, met de wens van de Kamer als er een meerderheid voor is, uiteraard.

[1:42:29] Want anders dan... Ja, maar even ter verduidelijking, want er was een vraag over volgens mij.

[1:42:33] Maar goed, mevrouw Vondeling had ook... Ziet de minister nog mogelijkheden om de eigen bijdrage te verhogen?

[1:42:40] En ik wil op korte termijn een regeling treffen voor een hogere eigen bijdrage.

[1:42:45] Ik werk erbij zorgvuldig zodat werken blijft lonen.

[1:42:48] En het moet ook natuurlijk uitvoerbaar blijven voor de gemeente.

[1:42:51] Daarom toetst de VNG nu de uitvoerbaarheid voor de gemeente voor de voorgenomen verhoging.

[1:42:55] En zodra ik hier uitkomsten heb, dan informeer ik u over mijn vervolgstappen.

[1:43:02] Mevrouw Vondeling had ook de vraag of ik bereid ben om ontheemden meer te laten bijdragen aan het zorgstelsel.

[1:43:12] Door hele zorgpremie en eigen risico te laten betalen.

[1:43:15] Voor Oekraïnse ontheemden geldt de regeling Medische Zorg Oekraïne.

[1:43:19] En voor de...

[1:43:23] Voor deze regeling medische zorg Oekraïne hoeven ontheemden inderdaad geen eigen risico of eigen bijdrage te betalen.

[1:43:29] Werkende ontheemden betalen wel al mee via de inkomensafhankelijke bijdrage zorgverzekeringswet en dragen op die manier bij aan ons stelsel.

[1:43:37] Op korte termijn is het niet mogelijk om ontheemden in te laten stromen in de zorgverzekeringswet vanwege de grote uitvoeringslasten die dit met zich meebrengt.

[1:43:45] Onder het Nationaal Alternatief wordt wel gekeken naar een overgang

[1:43:48] van de regeling Medische Zorg Oekraïne naar de Zorgverzekeringswet... en op welke termijn dit haalbaar is.

[1:43:54] Dat was blokje 3.

[1:43:59] Dat brengt ons bij het laatste mapje en dat is over...

[1:44:04] De overige andere belangrijke zaken.

[1:44:06] Overige andere belangrijke zaken.

[1:44:10] Mevrouw Pot, die had de vraag.

[1:44:12] Kan de minister toezeggen voor de zomer tot een integratiestrategie te komen... en deze mee te nemen naar de eerstvolgende JBZ-raad?

[1:44:19] Het kabinet wil, zoals ik benoemd heb, inzetten op terugkeer wanneer dit kan.

[1:44:23] En kijk naar de mogelijkheden om ontheemden hierbij te ondersteunen en te faciliteren.

[1:44:27] Ook werkt het kabinet een nationaal alternatief uit voor de groep ontheemden die zal blijven.

[1:44:32] Om zo ook te voorkomen dat deze groep de asielketen instroomt.

[1:44:35] Ik zal uw Kamer over deze uitgewerkte strategie informeren zodra deze gereed is.

[1:44:40] Het kabinet streeft ernaar om dit voor de zomer te doen.

[1:44:43] Wanneer en hoe ik dit mee naar de JBZ-raad kan nemen is mede afhankelijk van de besprekingen binnen het kabinet.

[1:44:50] Onder de RTB wil ik me blijven inzetten om zelfredzaamheid en participatie te bevorderen.

[1:44:56] Mevrouw Pot had ook de vraag, is de minister bereid om samen met VWS de deelname aan Empathia-programma verder te stimuleren en verder doorstroom naar de GGZ verder te stimuleren?

[1:45:07] Het is belangrijk dat voldoende psychische ondersteuning geboden wordt door ontheemden.

[1:45:11] Ik ben daarom ook blij met dit programma waarmee Oekraïnse psychologen aan de slag kunnen in de GGZ en ontheemden kunnen helpen in hun eigen taal.

[1:45:20] Ik zie dat dit in de praktijk ook al gebeurt en ik ben er ook voor neemens om dit programma voor te zetten.

[1:45:32] Ik hoor geen vraag weer.

[1:45:33] Ja, oké.

[1:45:34] Mevrouw Pot had ook... waarom is toegang tot taal nog beperkt en wat gaat de minister daar dan doen?

[1:45:40] Dit ligt bij mijn collega's van SZW en OCW.

[1:45:43] Maar ik kan er wel het volgende over zeggen.

[1:45:45] Voor 2025 heeft het kabinet 10 miljoen vrijgemaakt... voor taalaanbod aan ontheemden uit Oekraïne.

[1:45:51] Daarnaast kunnen Oekraïnse ontheemden bij het leren van Nederlandse taal... gebruik maken van het reguliere aanbod voor volwassen educatie bij gemeenten.

[1:46:00] ...of het kabinet ook voor 2026 aanvullende middelen voor taalonderwijs beschikbaar stelt... ...is onderdeel van de verkenning in het kabinet rondom lange verblijf.

[1:46:10] Daarnaast doet mijn collega de staatssecretaris Participatie en Integratie... ...een beroep op werkgevers om hun verantwoordelijkheid te nemen... ...bij het begeleiden van ontheemden uit Oekraïne bij het leren van de Nederlandse taal.

[1:46:24] U heeft de introductie van de rappel.

[1:46:27] Ja, voorzitter.

[1:46:29] Taalles komt naar voren bij Oekraïners als eigenlijk nummer één ongeveer op het lijstje.

[1:46:34] Alle Oekraïners willen heel graag snel Nederlands leren.

[1:46:38] Er zit hier op de tribune, heb ik net in de schorsing gesproken, iemand die dat al heel snel heeft geleerd.

[1:46:44] Maar dat, minister, geldt helaas niet voor iedereen.

[1:46:47] Het geldt voor veel mensen dat ze moeite hebben om de taalles te combineren met werk...

[1:46:50] Het gebeurt niet in alle gemeenten.

[1:46:52] Het gebeurt niet in alle gemeenten goed.

[1:46:54] Dus ik wil de minister echt oproepen om samen met haar collega's... echt aan de slag te gaan om hier meer werk van te maken.

[1:47:01] Omdat het zo verschrikkelijk zonde is, als we ook van mensen willen... dat ze vakvaardigheden opdoen...

[1:47:08] ...straks hier of in Oekraïne weer aan de slag te gaan.

[1:47:12] Om onderdeel te zijn van de maatschappij als ze uiteindelijk hier blijven.

[1:47:15] Het is zo verschrikkelijk belangrijk.

[1:47:17] Mensen zijn nu drie jaar hier.

[1:47:20] We kunnen echt niet langer wachten.

[1:47:22] Dus het feit dat de financiering na 2026 zo onzeker is, baart mij echt zorgen.

[1:47:29] En het feit dat er niet meer zicht is op wat er dan met die 10 miljoen taalaanbod gebeurt...

[1:47:34] Waar dat ingezet wordt en op welke manier.

[1:47:36] Ja, dat vind ik echt heel zorgelijk.

[1:47:37] Dus ik hoop echt dat de minister hiermee aan de slag gaat.

[1:47:44] Ja, voorzitter.

[1:47:45] Ik begrijp de oproep.

[1:47:46] De taal beheersen is belangrijk.

[1:47:48] Daar ben ik het helemaal met u eens.

[1:47:49] Het is wel zo dat het bij mijn collega's ligt van SZW en OCW.

[1:47:52] Maar ik zal dit meenemen en bespreken binnen het kabinet.

[1:48:02] Mevrouw Vondeling, zij had de vraag.

[1:48:05] Even kijken.

[1:48:07] O ja, onder de 120.000 vluchtelingen, we zitten nu al op 125, zitten een paar duizend derde landers.

[1:48:15] Onder het vorige kabinet kregen zij dezelfde bescherming als ontheemden.

[1:48:19] Het Hof van Justitie zegt dat de beëindiging... Dat de... Nee, dat klopt niet.

[1:48:26] Het Hof van Justitie zegt dat de...

[1:48:28] opvang, ja ik mis een woord, de opvang beëindigd kan worden.

[1:48:32] Graag terug naar het land van Herkoms.

[1:48:34] Hoe kijkt de minister hier tegenaan?

[1:48:38] Het is zo, even kijken hoor.

[1:48:40] Mijn inspanningen zijn gericht op het vormgeven van het proces... om over te gaan tot de beëindiging van de opvang van deze derde landers.

[1:48:46] Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft inderdaad geoordeeld... dat de tijdelijke bescherming van derde landers... met tijdelijk verblijf in Oekraïne mag worden beëindigd.

[1:48:55] In de uitspraak valt het Hof ook een oordeel over de regelmatigheid van de genomen terugkeerbesluiten.

[1:49:01] De uitspraken van de nationale rechters die de prejudiciële vragen aan het Hof stelden... zijn bepalend voor hoe het arrest van het Hof in de Nederlandse rechten wordt doorwerkt.

[1:49:11] En deze uitspraken moeten nog worden afgewacht.

[1:49:14] Ik kan u wel zeggen, we hadden volgens mij... ging het om een groep van ongeveer 3500.

[1:49:19] We zien nu al dat die groep al daalt naar 1800... omdat men al eieren voor zijn geld kiest.

[1:49:25] Omdat men al ziet van dit gaat niet goed... en het recht op verblijf gaat wel wegvallen.

[1:49:31] Maar we moeten natuurlijk nog wel even de uitspraken wachten... van de nationale rechters.

[1:49:37] Die moeten zich daar nog over buigen.

[1:49:39] Maar de kans is natuurlijk heel groot dat zij geen recht meer hebben...

[1:49:44] Op verblijf.

[1:49:45] Goed, mevrouw Pot die had de vraag zorg dat de vluchtelingen veilig kunnen reizen ook naar de RTB.

[1:49:52] De sticker zit nu nog in de weg.

[1:49:54] Op basis van de Europese afspraken kunnen Oekraïners onder de RTB vrij reizen binnen de Europese Unie en op en neer naar Oekraïne.

[1:50:02] Zij moeten daarvoor in het bezit zijn van een geldig reisdocument... zoals het biometrisch paspoort en een verblijfbewijs voor de RTB.

[1:50:08] Zodoende faciliteert de sticker de mogelijkheid tot reizen onder de RTB.

[1:50:12] Hoe over reizen voor Oekraïners naar de afloop van de RTB eruit ziet... hangt natuurlijk af van de verschillende factoren.

[1:50:19] En daar kan ik nu nog niet op vooruit lopen.

[1:50:20] Maar ik begrijp uw zorg en volgens mij betreft het ook Poolse grenswachters.

[1:50:25] En we hebben dat daar ook bij hen onder de aandacht gebracht... dat gewoon die sticker is...

[1:50:30] Die is gewoon rechtmatig en dat kunnen ze gewoon gebruiken.

[1:50:33] Die is gewoon geldig.

[1:50:36] Goed, mevrouw Pot had de vraag, kunnen we meer gebruik maken van het arbeidspotentieel?

[1:50:41] Dit ligt bij mijn collega's van SZW, maar ik kan er wel het een en ander over zeggen.

[1:50:46] In de Kamerbrief van 7 november jongsleden is de staatssecretaris van Participatie en Integratie ingegaan op de inzet om de arbeidsmarktparticipatie van ontheemden uit Oekraïne te verbeteren en zo meer gebruik te maken van het arbeidspotentieel.

[1:51:01] Voorzitter, dat was hem.

[1:51:04] Ja, een punt van orde van mevrouw Potten.

[1:51:06] Ja, voorzitter, ik ben even benieuwd, want het is niet voor het eerst dat dit gebeurt.

[1:51:11] Ik ben heel benieuwd of wij volgcommissie zijn eigenlijk op dit soort brieven.

[1:51:14] Want deze ontsnappen nu aan mijn aandacht.

[1:51:18] Ik weet niet of dat richting de minister is of richting de G4.

[1:51:21] Maar ik denk dat het goed is om daar heel even kritisch naar te kijken.

[1:51:24] We zoeken het even uit.

[1:51:25] Gevier weet het ook niet nu direct.

[1:51:26] We zoeken het even uit hoe het zit.

[1:51:28] U was aan het eind van uw blokje overrug.

[1:51:31] Ik kijk even rond.

[1:51:31] Er is nog één interruptie van mevrouw Pierie.

[1:51:33] En dan eentje van de heer Boomspa.

[1:51:35] En dan wilde ik één seconde schorsen om mevrouw Van Zandt de kans te geven... om haar beruchte grafieken te overhandigen aan de minister.

[1:51:42] Maar eerst mevrouw Pierie.

[1:51:44] Ja, voorzitter.

[1:51:45] Als u toestaat, aangezien de minister aan het einde is gekomen van haar blokjes, zijn twee van mijn vragen niet beantwoord.

[1:51:50] Dus die wilde ik eigenlijk onder de aandacht brengen.

[1:51:54] En daarna heb ik daar ongetwijfeld een interruptie op.

[1:51:57] Eentje was mijn voorstel.

[1:51:59] Waarom niet, als je alle opties bekijkt, alvast beginnen met het registreren van de woonplaats waar Oekraïners vandaan komen?

[1:52:06] De minister herinnert zich de vraag.

[1:52:08] Een andere is toch ook de zorg vanuit VNG.

[1:52:11] We hebben het veel gehad over te weinig opvangplekken.

[1:52:15] Maar ook dat veel van de opvangplekken nooit geschikt was voor zo'n langdurige opvang.

[1:52:19] Dus de kwaliteit van de opvang.

[1:52:21] En of de minister wat zij daaraan gaat doen om die te verbeteren.

[1:52:25] Een resterende vraag.

[1:52:26] Ik weet niet of de minister in staat is om die nu te beantwoorden.

[1:52:32] Als u maar toestaat dan... Sorry.

[1:52:37] Als dat akkoord is, want dan kan ik hem, denk ik, beter beantwoorden.

[1:52:40] Ja, ik kan nu wel een voorzet opgeven.

[1:52:43] Kan ook, hoor.

[1:52:45] Je mag een poging doen, maar ik kijk even naar mevrouw Piri.

[1:52:46] Misschien is de tweede termijn handiger.

[1:52:49] Ja, kijk, als we er tijd voor hebben, prima.

[1:52:50] Maar, kijk, de minister neemt drie kwartieren tijd om alle vragen... Ik had in totaal zeven vragen, waarvan er gewoon twee niet beantwoord zijn.

[1:52:58] Dus ik vind het prima, wanneer dan ook, als ze gewoon vandaag nog beantwoord worden.

[1:53:01] Ja, ze worden vandaag nog beantwoord.

[1:53:02] We hebben nog een vol uur.

[1:53:03] Dat gaan we zeker halen.

[1:53:04] Ik stel voor dat u dat in de tweede termijn doet.

[1:53:05] Dan heeft u even tijd om ernaar te kijken.

[1:53:08] De heer Boonswijn dan, mevrouw Michon.

[1:53:11] Dank.

[1:53:11] Voorzitter, ik had ook nog die vraag over die koppeling.

[1:53:14] Dat je bij de opvang, als mensen worden geweigerd, worden ze ook niet ingeschreven in de BRP.

[1:53:19] En dan krijgen ze ook geen toegang tot zorg en onderwijs en dergelijke.

[1:53:21] Ik weet niet of dat al was beantwoord.

[1:53:24] Anders hoor ik dat nog graag.

[1:53:26] En ik had ook een vraag gesteld over de...

[1:53:28] Dat je moet inzetten op een langdurige termijn voor die investeringen in woonvoorziening.

[1:53:36] Het gaat niet om drie jaar, maar je moet dat veel structurele en integrale gaan aanpakken.

[1:53:40] Dus ook langere termijn, want dan heb je ook makkelijker een business case.

[1:53:43] Ik dacht dat ik de eerste vraag wel te antwoord had gehoord.

[1:53:46] Maar misschien wil de minister, daar riep ze net van, die heb ik hier.

[1:53:49] Dus die kunt u herhalen.

[1:53:51] En die tweede vraag, ofwel nu of ook in de tweede termijn.

[1:53:54] Ik geef de minister even het woord.

[1:53:57] Ja, dank u, voorzitter.

[1:53:58] Betreffende... Even kijken.

[1:54:01] Ja, de gemeente werkt hard om opvang te bieden.

[1:54:03] Staat onder druk.

[1:54:04] Je kunt de mensen niet zomaar op straat zetten.

[1:54:06] Nu is de RTB gekoppeld aan de BRP.

[1:54:09] Dat was ook uw vraag.

[1:54:10] Is er een idee om dat te ontkoppelen?

[1:54:12] Voor de tijdelijke bescherming moet iemand zich melden bij een gemeente.

[1:54:15] De gemeente schrijft iemand in.

[1:54:18] In de BRP.

[1:54:20] Hier is voor gekozen om het asielsysteem en daarmee de IND-COA te ontlasten.

[1:54:25] Ook krijgt de IND door inschrijving in de BRP een seintje dat het om een tijdelijke beschermde gaat.

[1:54:30] Het is niet wenselijk om deze werkwijze los te laten.

[1:54:34] Dan over de langdurige termijn voor woonvoorzieningen.

[1:54:37] Want u zegt van als het een langere termijn is, dan is het allemaal makkelijker te organiseren.

[1:54:44] Daar zijn we al over in gesprek om te kijken.

[1:54:47] Want we hebben nu ook al bijvoorbeeld omgebouwde kantoorgebouwen waar een opvang in zit.

[1:54:53] En we willen ook kijken of we deze locaties kunnen vasthouden.

[1:54:57] Het hoeft niet zozeer te zijn voor alleen opvang van Oekraïners.

[1:55:00] Want stel dat er een moment komt dat we die opvang niet meer nodig hebben voor Oekraïners.

[1:55:04] Dan kunnen we die panden ook gaan gebruiken voor bijvoorbeeld andere spoedzoekers.

[1:55:08] Want dat zou zonde zijn als we deze investering zomaar laten lopen.

[1:55:11] Want we zouden dat gewoon in kunnen zetten langdurig.

[1:55:14] Dus daar zijn we al over in gesprek.

[1:55:16] Ook was vanmorgen zelfs nog bij de VNG op de tafel een onderwerp van gesprek.

[1:55:24] Dan kan ik deze twee vragen zijn om... Voor de administratie ook een vraag die is blijven liggen.

[1:55:32] De minister heeft hier wel iets over gezegd.

[1:55:34] Ik stelde de vraag van hoe zit het nou met die Nederlandse taal.

[1:55:37] Belangrijk dat er Nederlandse taal wordt geleerd.

[1:55:39] Er is 10 miljoen extra in geïnvesteerd.

[1:55:40] En toen heeft de minister geantwoord dat er 10 miljoen extra is ingevuld.

[1:55:43] En dat je ook volwassen onderwijs kan volgen.

[1:55:46] Maar ik wil graag weten hoeveel ontheemden dan nu die Nederlandse taal spreken.

[1:55:51] En of we er ook op sturen dat er meer mensen dat ook nu gaan leren.

[1:55:55] Ik begrijp het systeem, maar ik wil graag het resultaat.

[1:55:59] De minister.

[1:56:00] Dat kan ik niet zo zeggen.

[1:56:02] We kijken of we dat nu even kunnen achterhalen.

[1:56:05] En anders kom ik daar schriftelijk op terug.

[1:56:07] Ik denk dat dit laatste... Oh, sorry.

[1:56:09] Ik denk dat dat laatste het meest praktische is.

[1:56:11] Of we moeten dat heel snel op de tafel kunnen krijgen.

[1:56:13] Het komt vanaf SZW, dus via SZW moeten we erop terugkomen.

[1:56:18] Dan stel ik voor dat u daar schriftelijk op terugkomt.

[1:56:20] Ik kijk nog even rond.

[1:56:22] Dan schors ik even voor één seconde... om mevrouw Van Zandt even de kans te geven om haar...

[1:56:28] Grafieken aan de minister te geven.

[1:56:29] En dan gaan we daarna verder met de tweede termijn.

[1:58:16] Ik heropen de vergadering voor de tweede termijn van de Kamer.

[1:58:19] Wat is de spreektijd?

[0:00:00] 1 minuut 20 spreektijd.

[1:58:25] Als jullie interrupties hebben, op elkaar houden.

[1:58:27] Even heel kort vraag ik aan de Kamerleden in de tweede termijn.

[1:58:30] We hebben een uur, maar beperk jezelf.

[1:58:35] Ja, voorzitter.

[1:58:36] Om te beginnen vraag ik graag een twee minuten debat aan.

[1:58:38] Liefst niet al te lange duur ingepland.

[1:58:41] En liefst wel inderdaad dat we tegen die tijd de antwoorden op de taallessen hebben... waar mevrouw Michon ook net om vroeg.

[1:58:48] Allereerst even over die dual intent waar ik het over heb gehad.

[1:58:51] Wat ik belangrijk vind om even te benadrukken... het gaat mij niet om... We moeten dat gaan doen, daar had ik het ook met mevrouw Michon al even over.

[1:58:58] We moeten dat gaan doen op het moment dat dat aan de hand is.

[1:59:01] We hadden dat eigenlijk twee jaar geleden al moeten doen.

[1:59:03] En...

[1:59:04] Het beste alternatief is morgen beginnen.

[1:59:07] Het gaat ook niet over een opzet waarbij we kiezen tussen Nederland en Oekraïne.

[1:59:12] Het gaat erom dat we een integratie hebben waarbij we... wat de toekomst van mensen ook is, mensen daarop voorbereiden.

[1:59:20] Dan nog twee opmerkingen over de opvang en de financiering daarvan.

[1:59:24] We hebben het al even gehad over de noodzaak van goede, redelijke financiering.

[1:59:29] En als ik nou zie hoeveel gemeenten hier een punt van maken, dan vind ik echt dat de minister hier oren naar moet hebben en niet ijzeren heinig doorgaan.

[1:59:37] Ik denk dat we nu een heel debat hebben gehad waarin we met elkaar hebben laten zien dat het ook anders kan dan dat het normaal gesproken in de debatten met deze minister gaat.

[1:59:45] Dus ik wil de minister echt oproepen, als gemeenten nou zeggen het gaat echt niet, luister dan naar die uitvoering.

[1:59:51] En dan tenslotte, voorzitter, over die financiering.

[1:59:53] Gemeenten vragen niet alleen om een ophoging van het bedrag, maar met name ook, kunnen we nou zorgen dat die financiering op de langere termijn plaatsvindt?

[2:00:01] Omdat op het moment dat je opvang probeert te realiseren, dan wil je dat, dat is ook goedkoper trouwens, dat voor de lange termijn doen.

[2:00:08] Wat kan hierop gedaan worden?

[2:00:11] En ten slotte, voorzitter, kan de minister een terugkoppeling geven van de gesprekken die ze hier dan over heeft met de gemeente, zodat wij ook weten wat ze met deze oproep allemaal gedaan heeft.

[2:00:26] Dank u wel, mevrouw Pot.

[2:00:27] Ik ga naar mevrouw Van Zanten.

[2:00:29] Dank u wel, voorzitter.

[2:00:30] Ik dank de minister voor de beantwoording van de vragen.

[2:00:34] Zoals we net ook al even aangaven, ik samen met collega's van PVV en NSC... willen we graag dat er wel aangewerkt wordt om...

[2:00:47] Die bijdrage alsnog te laten betalen, al moet dat dus via een dwangbevel.

[2:00:53] Dus daar zullen wij, denk ik, gezamenlijk een motie over indienen.

[2:00:57] En tot slot ben ik heel benieuwd of de minister toch kan achterhalen, want ze gaf aan, 60% van...

[2:01:05] van de Oekraïners, of die nu binnenkomt als man, 40% vrouw... maar niet waar ze precies vandaan komen, of dat rechtstreeks uit Oekraïne is... of dat ze via een veilig land zijn gekomen.

[2:01:16] Dus ik vroeg me af nog, kan zij daar misschien meer duidelijkheid over geven in een brief?

[2:01:22] Of wat zou er nodig zijn om achter deze informatie te komen... als dat op dit moment wettelijk gezien niet mag of mogelijk is?

[2:01:29] Dank u wel.

[2:01:31] Dank u wel, mevrouw Van Zandt.

[2:01:32] Dan ga ik naar de heer Boomsma.

[2:01:34] Dank voorzitter.

[2:01:35] Ik hoop toch dat de minister nu echt bovenop gaat zitten.

[2:01:38] Dat er meer plekken komen.

[2:01:39] Die zijn gewoon nodig.

[2:01:40] En je hebt ook nu, als er geen plek is, gaan mensen naar regionale overleg.

[2:01:44] En daarna naar de nationale.

[2:01:45] Maar dat loopt nu gewoon niet goed.

[2:01:46] Dus ik vind dat de minister daar ook echt...

[2:01:49] regie rondpakken en dat de coördinatie daarop moet toezien.

[2:01:52] En als het normbedrag dan niet dus integraal of generiek wordt aangepast... dan moet je op zijn minst een manier vinden om gemeenten tegemoet te komen... om ze toch beter te ondersteunen, denk ik.

[2:02:01] En ik ben ook benieuwd naar een terugkoppeling van dat gesprek... hoe dat dan nu het vervolg krijgt.

[2:02:06] Ik vind het ook goed dat er dus inderdaad naar de langere termijn wordt gekeken van die huisvesting.

[2:02:09] Maar ik zag in de stukken dat het nu gaat om mogelijk drie jaar verlenging.

[2:02:12] En dat vind ik dus te weinig.

[2:02:13] Want ook over tien jaar heb je die tijdelijke plek gewoon nog nodig.

[2:02:16] Dus ik denk dat dat moet worden aangepast.

[2:02:19] En anders komen we er ook met een motie.

[2:02:22] Ja, over het eigen bijdrage.

[2:02:23] Ja, het blijft gewoon absurd.

[2:02:26] Iedereen wil die eigen bijdrage.

[2:02:28] Zelfs de Oekraïners vinden het logisch dat als ze 2000 euro netto verdienen, dat ze dan een bijdrage leveren.

[2:02:32] En op de ene manier, gemeenten kunnen het nu niet innen vanwege die ene letter, omdat er een foutje in de wet stond.

[2:02:36] En waarom duurt het dan een jaar voordat dat kan worden aangepast?

[2:02:40] Dat is toch onbegrijpelijk?

[2:02:41] Het gaat van een letter, een C naar een D. Het gaat ook om miljoenen aan inkomsten.

[2:02:45] Dus dat kan toch niet zo lang duren voordat het rechtgezet is?

[2:02:48] De verzamelwet had daar vragen over gesteld, maar dat ging dan over de forensische zorg.

[2:02:52] Dus dan moet je het of ontkoppelen of even uit de verzamelwet apart behandelen.

[2:02:57] In ieder geval moeten we het nu zo snel mogelijk gaan besluiten.

[2:02:59] Dank u wel, meneer Bonesma.

[2:03:01] Ik ga naar mevrouw Vondeling.

[2:03:02] Dank aan de minister voor de beantwoording en dank voor de toezegging om te kijken of de eigen bijdrage van Oekraïnes kan worden verhoogd.

[2:03:09] Ik hoor graag van de minister wanneer zij ons hierover kan informeren.

[2:03:12] Het is belangrijk dat de eigen bijdrage ook daadwerkelijk wordt betaald.

[2:03:15] Dat de consequenties volgen als het niet gebeurt.

[2:03:17] Daarom zal ik samen met andere collega's motie indienen bij twee minuten debat om dit te regelen.

[2:03:24] Dank u wel mevrouw Vondeling.

[2:03:25] Ik ga naar mevrouw Michon.

[2:03:27] Dank voorzitter en dank aan de minister voor de beantwoording.

[2:03:30] En we hebben het hier gelijk natuurlijk over... de consequenties van een vreselijke gebeurtenis in Oekraïne.

[2:03:37] En het is denk ik ook goed om dat ons maar weer te realiseren.

[2:03:40] En ik zou de minister ook willen uitnodigen... om ook echt wat specifieker aan te geven... dat de groep Oekraïners dat wij in Nederland opvangen... dus je leest al, dat is 61 procent is werk.

[2:03:49] Wat voor werk doen die?

[2:03:51] Veel mensen regelen inderdaad hun eigen opvang.

[0:00:00] 95 procent betaalt hun eigen bijdrage...

[2:03:56] Hoeveel mensen ben ik dus benieuwd naar leren inderdaad in Nederlandse taal.

[2:03:59] Dus ik zou het goed vinden om die cijfers en ook dat beeld van deze groep goed neer te zetten.

[2:04:07] Ik kijk uit naar de terugkeerstrategie.

[2:04:09] Ik denk dat dat heel belangrijk is.

[2:04:11] En het nationaal alternatief.

[2:04:13] Ik begrijp goed wat de minister daarover zegt.

[2:04:16] En ik denk dat het ook goed is om in beide trajecten ook te kijken wat andere landen daarin doen.

[2:04:21] Want iedereen staat natuurlijk voor hetzelfde.

[2:04:25] En laten we ook niet met z'n allen het wiel opnieuw uitvinden.

[2:04:28] Dank u wel, voorzitter.

[2:04:30] Dank u wel, mevrouw Michon.

[2:04:30] Ik kom als laatste bij mevrouw Piri voor de treden.

[2:04:33] Dank u wel, voorzitter.

[2:04:34] Kijk, dit kabinet zegt te staan, pal voor Oekraïne, zolang dat nodig is.

[2:04:40] En als ik heel eerlijk ben, denk ik dat veel Oekraïners, maar ook de gemeenten die al drie jaar lang die opvang bieden, meer hadden verwacht van dit debat.

[2:04:48] We moeten kijken naar duurzame oplossingen.

[2:04:51] Maart 2026 zitten mensen al vier jaar in onzekerheid.

[2:04:57] Zonder een duurzame oplossing.

[2:04:59] Ik heb vandaag geen plan gehoord over taal en inburgering.

[2:05:02] Geen plan over de verbetering van de opvang.

[2:05:04] Geen bereidheid om het noordbedrag voor gemeenten te verhogen.

[2:05:08] Geen plan over hoe de kwaliteit van de opvang wordt verbeterd.

[2:05:11] Geen enkel initiatief om ervoor te zorgen dat er extra plekken komen.

[2:05:16] Wat ik wel heb gehoord is dat de minister ongeveer 50 keer het woord terugkeer heeft genoemd.

[2:05:22] Maar ze heeft zelf ook erkend, tienduizenden gaan waarschijnlijk niet terug.

[2:05:26] De minister gaf dat zelf ook aan.

[2:05:28] En er is ook een scenario, zoals blijkt uit alle onderzoeken, dat er meer Oekraïners naar Nederland komen.

[2:05:34] Ook bij een bestand.

[2:05:35] En ook dat scenario heb ik niet de indruk dat het kabinet er bovenop zit.

[2:05:40] En de enige nieuwe aankondiging die ik vandaag hoorde... was dat de minister kijkt naar een hogere eigen bijdrage van Oekraïners.

[2:05:47] En dat vind ik teleurstellend, voorzitter.

[2:05:49] Alsnog wil ik graag een antwoord van de minister.

[2:05:52] Ook bij een tijdelijk bestand zullen er helaas waarschijnlijk bezette gebieden zijn...

[2:05:58] Wordt er al geregistreerd waar mensen vandaan komen?

[2:06:00] Bij mijn weten is dat niet zo.

[2:06:02] Is de minister bereid om dat alsnog te doen?

[2:06:05] En ik zou haar houden aan haar toezegging dat de VNG betrokken wordt bij de uitwerking van het nationaal plan.

[2:06:11] Dank u wel.

[2:06:11] Ik stel voor voor de orde om even vijf minuutjes te schorsen of tien minuutjes.

[2:06:14] Dat de minister even haar tweede termijn kan voorbereiden.

[2:06:18] Want er zouden wel dingen blijven liggen.

[2:06:20] Dan maken we het helemaal af.

[2:06:20] Dus we starten weer om kwart over vier.

[2:15:12] Ik heropen de vergadering van de Commissie Asiel en Migratie.

[2:15:17] Het woord is aan de minister voor haar tweede termijn.

[2:15:21] In principe geen interrupties, tenzij het echt noodzakelijk is.

[2:15:25] De minister.

[2:15:26] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:15:27] Ik ga mijn uiterste best doen om alles zo goed mogelijk te beantwoorden.

[2:15:30] Ik kom eerst over het innen van de eigen bijdrage.

[2:15:33] Meneer Boomsma had daar nog een opmerking over.

[2:15:36] Ik heb al eerder aangegeven van er ligt nu dus een wetsvoorstel in de Tweede Kamer.

[2:15:44] Er waren vragen over, die zijn beantwoord.

[2:15:46] En het is nu aan de Tweede Kamer om dat verder te behandelen.

[2:15:49] En ik heb ook liever hoe eerder hoe beter.

[2:15:51] Dus wij zitten er ook op te wachten.

[2:15:53] Het is wel zo dat er sinds 15 november 2024... is er wel een tussentijdse oplossing voor gemeenten beschikbaar gekomen... waardoor gemeenten in ieder geval het bruto loon in kunnen zien.

[2:16:04] Dus het is niet zo dat ze helemaal niets meer hebben, maar die mogelijkheid is er wel.

[2:16:10] Dan even kijken.

[2:16:12] Ja, over de bevolkingsgroei.

[2:16:14] Dat was van mevrouw Van Zanten.

[2:16:18] Die gaf aan, ja, de bevolking groeit in Oekraïne.

[2:16:22] Hoe kan dat?

[2:16:24] Ja, het is...

[2:16:26] Ja, ik vind het ook wel heel bijzonder.

[2:16:28] Maar even kijken.

[2:16:29] Het is natuurlijk wel zo dat... Ja, die situatie is natuurlijk nog steeds onzeker en niet veilig.

[2:16:34] En we kijken natuurlijk ook steeds nog naar de uitreisbewegingen... vanuit Oekraïne naar de Europese Unie.

[2:16:41] En ja, de cijfers die u noemde, ik herkende dat niet.

[2:16:46] De bevolking is niet...

[2:16:47] Het is gegroeid, zou je denken, en de krimp is al ingezet van voor de oorlog.

[2:16:50] Maar daarbij kan een bevolking blijven groeien in zijn totaliteit, terwijl onthemeling ook plaatsvindt.

[2:16:55] Maar we komen daar later nog op terug, want het is toch wel heel interessant om dat nader te onderzoeken.

[2:17:01] Wat is later in dit geval, minister?

[2:17:03] O, dan kijk ik even naar rechts.

[2:17:04] Volgende verzamelbrief.

[2:17:05] Volgende verzamelbrief.

[2:17:06] In de volgende verzamelbrief.

[2:17:07] We schrijven hem op als toezegging.

[2:17:09] Dank u wel.

[2:17:09] Ja, van mij.

[2:17:12] Even kijken.

[2:17:14] Mevrouw Piri had de vraag... waarom niet alvast begonnen met het registreren van de woonplaats van ontheemden.

[2:17:21] Er was niet geregistreerd op woonplaats... omdat het niet relevant was voor het verkrijgen van tijdelijke bescherming.

[2:17:27] En het is ook enorm veel werk voor de IND.

[2:17:30] Daarom is dat niet gebeurd.

[2:17:32] Of hier niet alsnog mee kan worden begonnen, gaan we naden bekijken.

[2:17:36] En dat ga ik dan met de IND overleggen, want het is...

[2:17:39] Een enorme klus om dat te doen.

[2:17:40] Want dan moet iedereen gaan aangeven waar die hier vandaan komt.

[2:17:43] Maar we gaan ermee en daar komen we dan ook op terug bij u. Mevrouw Piri voor een korte vraag.

[2:17:50] Ja, nee, fijn dat de minister daarnaar wil kijken.

[2:17:51] En wat mij betreft hoeft ook de IND dat niet te doen, hè.

[2:17:54] Maar gewoon op het moment bij de gemeente.

[2:17:56] Het zou in ieder geval voor een mogelijk scenario, zou dat denk ik in de toekomst, heel veel werk schelen voor de IND.

[2:18:05] Nee, duidelijk.

[2:18:06] Maar we hebben natuurlijk nu al 125.000 mensen binnen.

[2:18:09] Dus die moeten allemaal langskomen dan.

[2:18:11] U voelt u het ook.

[2:18:12] Even kijken.

[2:18:25] Er waren diverse vragen over de lange termijn financiering.

[2:18:30] Ook over de opvangplekken die er nu al zijn.

[2:18:34] Hou die panden vast.

[2:18:38] Er wordt gewerkt aan een doelgroepflexibele regeling.

[2:18:42] En dat ligt bij het ministerie van Vroo.

[2:18:45] En dat houdt in dat er opstartwoningen gecreëerd gaan wonen voor meerdere doelgroepen.

[2:18:50] Dat kan zijn voor statushouders, dat kan zijn voor Oekraïners, dat kan zijn voor andere spoedzoekers.

[2:18:55] En dat is ook de bedoeling dat dat gewoon...

[2:18:59] Kleine woningen worden, maar die voldoen wel aan de huisvestingsvoorschriften.

[2:19:05] En daarmee zal ook de kwaliteit omhoog gaan.

[2:19:08] Die kwaliteit zal beter zijn dan momenteel het geval is... in de tijdelijke opvang van de Oekraïnes die er nu is.

[2:19:17] Even kijken...

[2:19:20] Dan het verhogen eigen bijdrage.

[2:19:25] Voor de zomer wordt daar een nadere informatie over gegeven.

[2:19:32] Mevrouw Michon had om diverse cijfers gevraagd.

[2:19:36] En die zullen we opnemen in de volgende verzamelbrief.

[2:19:41] En dat geldt ook voor de resultaten.

[2:19:44] Die komen uit de gesprekken die ik voer met de VNG... aan de landelijke regietafels en de provinciale regietafels.

[2:19:50] Die nemen we allemaal mee in de verzamelbrief.

[2:19:53] Even kijken of we hier nog zaken in hebben...

[2:19:58] Ja, de vraag was ook van mevrouw Zandt, waar komen de Oekraïners vandaan?

[2:20:03] Komen die uit een ander veilig land?

[2:20:06] Het is niet zo dat mensen eerst de Europese Unie uit kunnen gaan en dan weer terugkomen.

[2:20:10] Dat ze een rare lust maken, dat niet.

[2:20:13] Het is wel zo dat, zoals Duitsland, die registreert wel of daar Oekraïners binnen zijn gekomen.

[2:20:19] Dus als men daar al geregistreerd staat, dan komt dat wel boven tafel.

[2:20:24] Dus waar die mensen allemaal precies vandaan komen.

[2:20:26] Ja, ik denk dat ze gewoon rechtstreeks uit Oekraïne komen.

[2:20:30] Ik weet niet of er een spraak is van secundaire migratie.

[2:20:32] Ik kijk even naar rechts.

[2:20:33] Dat weten we niet zeker.

[2:20:36] Ik heb het gehoord dat we houden.

[2:20:38] Mevrouw van Zanten.

[2:20:39] Ja, dank voorzitter.

[2:20:41] Maar kunnen we daar achter komen?

[2:20:43] Is er een manier waarop we dit zouden kunnen regelen?

[2:20:47] De minister.

[2:20:54] Ja, bij iedereen die binnenkomt zou dat extra gevraagd moeten worden.

[2:20:58] Maar we hebben er nu al 125.000 binnen.

[2:21:01] Maar ik heb wel regelmatig overleg met de IND.

[2:21:05] Ik kan wel eens navragen of we er iets mee kunnen doen.

[2:21:08] Maar ik denk dat het heel lastig is.

[2:21:09] Dat is wel het eerlijke antwoord.

[2:21:11] Op dit moment.

[2:21:12] Het lijkt mij een verstandige toezegging dat u gewoon met de IND bespreekt.

[2:21:17] Dank u wel.

[2:21:20] Kijken, die heb ik gehad.

[2:21:24] Over de cijfers van mevrouw Michon heb ik al eerder gehad van wat voor werk doen ze.

[2:21:28] Dat is allemaal al geweest.

[2:21:32] Ik denk dat ik alle vragen heb beantwoord.

[2:21:41] Hoe verbeteren kwaliteit van de opvang?

[2:21:43] En of de minister ook bezig is met het scenario, wat ook wordt gewaarschuwd door experts, dat het ook mogelijk is, ook bij het bestand, dat er meer Oekraïners naar Nederland komen.

[2:21:54] Even eerst deze.

[2:21:57] Deze twee vragen misschien minister, kunnen jullie die gelijk beantwoorden?

[2:22:05] Ja, mevrouw Piri had de vraag van kan de opvang... Ja, dat loopt natuurlijk al jaren en dat is een tijdelijk opvang.

[2:22:13] Kijk, we zijn nu al in ieder geval blij dat we de mensen onder dak hebben.

[2:22:16] Dat is onze eerste zorg.

[2:22:18] En ik heb net ook aangegeven dat er gaat gewerkt worden... aan een doelgroepflexibele regeling.

[2:22:25] Daarin gaan we betere woningen... is de bedoeling dat de minister van Vroo...

[2:22:32] Dat zijn zogenaamde opstartwoningen.

[2:22:34] Dat die gerealiseerd worden.

[2:22:35] En dan wordt de kwaliteit van de opvang ook beter.

[2:22:39] Maar op dit moment zijn we blij met wat we nu hebben.

[2:22:41] Dus op korte termijn zie ik daar niet een sterkere verbetering in.

[2:22:45] We moeten natuurlijk wel voldoen aan de minimum eisen.

[2:22:48] Daar zullen we zeker op letten.

[2:22:50] Dan had u ook nog een andere vraag.

[2:22:56] Ja, oh ja, ik weet hem al.

[2:22:57] Ja, sorry.

[2:22:58] Dat is van, ook al zou er bijvoorbeeld een wapenstilstand komen... dan heb je dus kans dat er nog een groep Oekraïners naar ons toe komen.

[2:23:06] Volgens mij wordt dat nu ook meegenomen in het scenario... in de terugvaloptie wordt dit ook besproken.

[2:23:12] Het heeft in ieder geval onze aandacht.

[2:23:14] We weten dat we daar wel iets mee moeten doen... en dat we er wel over na moeten denken om dat op te vangen... als die stroom eraan zou komen.

[2:23:20] Dat is bekend.

[2:23:21] Dank u wel.

[2:23:22] Wat zal de Kamerlijn willen weten wanneer ze daarover geïnformeerd wordt?

[2:23:24] Ik kijk even naar mevrouw Piri.

[2:23:26] Weet u dat?

[2:23:27] Kunnen u dat nu zeggen?

[2:23:28] Ja.

[2:23:28] Ja, gaat u gaan.

[2:23:30] Ja, want dat wordt natuurlijk meegenomen ook in de nationale terugvaloptie.

[2:23:33] Dat nemen we in één keer mee.

[2:23:35] Papieren nog?

[2:23:35] Heel kort of niet?

[2:23:36] Oké.

[2:23:37] Ga ik naar mevrouw Pot.

[2:23:38] Ja, voorzitter.

[2:23:39] Misschien had ik het heel even gemist.

[2:23:41] Maar ik had een vraag gesteld over die lange termijn financiering ook nog.

[2:23:44] Ja.

[2:23:44] Ja.

[2:23:45] Oh.

[2:23:45] Gaat u gaan.

[2:23:47] Ik had hem eigenlijk wel beantwoord, maar misschien kwam het niet duidelijk over.

[2:23:50] Dat kan.

[2:23:51] De lange termijn financiering voor de opvang... dat komt ook in die flexibele doelgroepenregeling.

[2:24:02] Die komt eraan.

[2:24:03] En wat ik ook eerder heb gezegd.

[2:24:04] We hebben nu omgebouwde kantoorpanden.

[2:24:07] Waar een opvang is gerealiseerd voor Oekraïners.

[2:24:10] Die willen wij ook gaan vasthouden.

[2:24:11] Die opvang.

[2:24:13] Dat hoeft niet per se te zijn voor mensen uit Oekraïne.

[2:24:15] Dat kan natuurlijk ook in de toekomst voor andere doelgroepen.

[2:24:18] En daar zijn we ook over in gesprek met de gemeentes.

[2:24:20] Want het zou zonde zijn om die investering zomaar overboord te kieperen.

[2:24:26] Ja, voorzitter.

[2:24:27] Dat vind ik heel mooi.

[2:24:29] Dus dank daarvoor.

[2:24:31] Mijn vraag ging natuurlijk ook meer over het onmiddellijke.

[2:24:34] Gemeenten die nu zeggen, wij willen misschien best opvang realiseren.

[2:24:38] Maar dan willen wij ons graag vastleggen voor een wat langere termijn.

[2:24:43] Omdat de opvang dan goedkoper is.

[2:24:44] Omdat het dan makkelijker is te realiseren.

[2:24:46] Wat doet de minister daarmee?

[2:24:49] Iedere gemeente kan gewoon zo'n zaak bij ons aankaten.

[2:24:52] Als ze komen met een goede business case, en dat doen ze ook altijd, dan zullen we ze daar zeker in ondersteunen.

[2:24:59] Dank u wel.

[2:25:00] Daarmee zijn we aan het eind gekomen van het debat.

[2:25:01] Ik lees de toezeggingen even voor die de minister heeft gehad.

[2:25:03] Het zijn er vier.

[2:25:05] De minister zegt toe de Kamer voor de zomer een uitwerking van een nationaal alternatief te doen toekomen voor als de richtlijn tijdelijke bescherming niet wordt verlengd, waarbij ook de VG wordt betrokken.

[2:25:15] Twee, de minister zegt toe de Kamer voor de zomer te informeren over de mogelijkheden de eigen bijdrage te verhogen.

[2:25:21] Drie, de minister zegt toe de Kamer te informeren over hoeveel Oekraïense ontheemden de Nederlandse taal spreken.

[2:25:26] En hoe gestimuleerd wordt dat meer Oekraïners Nederlands gaan leren.

[2:25:30] Wanneer kunnen we dat verwachten?

[2:25:31] Was dat niet bij de volgende verzamelbrief?

[2:25:33] Dus dat is bij de volgende verzamelbrief waarvan ik geen idee wanneer die komt.

[2:25:36] Wanneer komt die?

[2:25:37] April.

[2:25:39] En dan de laatste, de misdrecht toe de Kamer in de volgende verzamelbrief in april.

[2:25:43] Opvang Oekraïne te informeren over de groei van de bevolking in Oekraïne en de oorzaken daarvan.

[2:25:47] En in die verzamelbrief ook in te gaan op de uitkomsten van de gesprekken naar de regietafels over de opvang.

[2:25:54] Dan mevrouw Piri voor een allerlaatste punt.

[2:25:58] Nou, ik mis een toezegging die de minister volgens mij ook heeft gedaan... om te kijken naar de registratie van de woonplaats van mensen uit Oekraïne.

[2:26:06] Om te kijken, en dat hoeft niet per se I&D.

[2:26:08] Maar die toezegging heeft de minister net ook.

[2:26:09] Toen zei u het helemaal gelijk, mevrouw Pie.

[2:26:12] Mevrouw Pot nog, en dan mevrouw Van Zanten.

[2:26:13] En dan stoppen we daar.

[2:26:14] Even heel precies.

[2:26:15] Het ging niet alleen over de opvang, maar over de financiering van de opvang ook.

[2:26:21] Mevrouw Van Zanten.

[2:26:22] Ja, kan ik ervan uitgaan dat de minister uit haar gesprekken met de IND over herkomst... of dat ze daar verslag over ook doet dan in de eerstvolgende verzamelbrief?

[2:26:36] Ja, ik kijk even naar de minister, dat ligt erg voor de hand.

[2:26:39] Maar ik weet niet wanneer u weer spreekt.

[2:26:41] Dat zou misschien iets later kunnen, want dat is wel op hele korte termijn.

[2:26:44] Want de IND heeft ook even tijd nodig om daar een mening over te vormen.

[2:26:50] De volgende verzamelbrief als dat kan en anders wordt het iets later.

[2:26:54] Ik dank alle leden van de Kamer voor het debat.

[2:26:56] Ik dank de minister en haar ambtelijke ondersteuning voor het debat.

[2:26:59] En ik sluit het vergadering.