Buitenlandse inmenging en beïnvloeding

[0:00:00] buitenlandse inmenging en beïnvloeding.

[0:00:03] We hebben een volle bak, zowel aan de kant van de Kamer, maar ook de bewindspersonen.

[0:00:08] Ik wil u danken dat jullie er zijn.

[0:00:11] Minister van Justitie en Veiligheid, de heer Van Wil.

[0:00:13] Minister van Buitenland Zaken, de heer Veldkamp.

[0:00:16] Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Nobel.

[0:00:19] En staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, mevrouw Paul.

[0:00:22] Dank u wel.

[0:00:23] Wij hebben een stevig en lang debat, maar ik hoop wel op tijd klaar te zijn.

[0:00:28] Dus u zult mij als voorzitter strengdoch rechtvaardig

[0:00:33] U heeft vijf minuten spreektijd.

[0:00:38] Ik zou willen voorstellen om in combinatie met tijd ook vijf interrupties aan elkaar toe te laten en daarna ook vijf interrupties aan de ministers.

[0:00:51] en ook daarbij inclusief staatssecretaris te groeien, opmerk ik de heer Paternotte.

[0:00:55] Dan gaan wij starten, maar voordat we dat doen, voor de kijkers thuis ook even de Kamerleden voorstellen.

[0:01:02] Dat is de heer Eerdmans van JA21, de heer Ergin van DENK, mevrouw Bekker van de VVD, de heer Paternotte, D66, de heer Boonsma, Nieuw Sociaal Contract, de heer Boon, PV mevrouw Piri,

[0:01:14] van GroenLinks Partij van de Arbeid en mevrouw Van Santen van de Boer-Burgerbeweging.

[0:01:18] Ik stel voor om te gestarten.

[0:01:20] Ik wil de heer Irwans als eerste het woord geven.

[0:01:23] Voorzitter, veel dank.

[0:01:24] Wij worden vaak opgeschrikt, te vaak wat mij betreft, door buitenlandse inmenging van haatpredakers in Nederland die hun giftige boodschappen laten landen onder studenten of gelijkgestemden.

[0:01:34] Radicale teksten over het gelijk van Hamas of homoseksualiteit of gewoon algehele haat tegen het Westen, die komen online en bereiken een heel groot publiek.

[0:01:41] Dat is een probleem.

[0:01:43] En jaar 21 wil die dreiging stoppen en soms lukt dat, zoals bij Hamid Hoplos die naar de Ramadan Expo wilde.

[0:01:47] Hoplos noemde de aanval van 7 oktober door Hamas een opsteker en hij vindt dat een gebed overslaan erger is dan een kind aanranden.

[0:01:54] Maar dankzij een motie van jaar 21 en wat ophef in de media is die man uiteindelijk de toegang tot Nederland gelukkig geweigerd.

[0:02:00] Voorzitter, veel meer zorgen maakt mij om de nuttige idioten die deze moloten uitnodigen.

[0:02:05] Universiteiten, jaarbeurzen, expo's, ze blijken telkens weer de kruiwagen te kunnen zijn om dit soort haatdragende personen naar ons land te laten komen.

[0:02:11] Dus mijn vraag is, kan het kabinet dit probleem niet ook daar aanpakken waar het ligt?

[0:02:16] Wie een haatpredaker uitnodigt op zijn universiteit of expo, die heeft gewoon een probleem met ons.

[0:02:21] Voorzitter, het probleem met buitenlandse inmenging is dus Nederland.

[0:02:24] Eigenlijk nog meer dan het buitenland.

[0:02:25] Want in Nederland zijn tientallen moskee-internaten, weekendscholen.

[0:02:29] Volgende man hier liet zien dat op Koranscholen en Chinese weekendscholen fundamentalistische en communistische denkbeelden worden verspreid.

[0:02:35] Ik kan me nog een reportage van Nieuwsuur uit 2019 herinneren.

[0:02:38] waarin op 10 van de 50 salafistische Koranscholen antidemocratie en anti-Nederlandse denkbeelden worden geuit.

[0:02:45] Mensen met een ander geloof zouden de doodstraf verdienen.

[0:02:48] Kan de minister aangeven wat er nou exact is gebeurd met die 10 weekendscholen?

[0:02:52] sinds dat onderzoek van NRC en Nieuwsuur.

[0:02:55] Voorzitter, we hebben in Nederland 145 vestigingen van Diyanet, dat is het Turkse ministerie van godsdienstzaken, gefinancierd vanuit Turkije met streng islamitische opvattingen, die aan duizenden wekelijks worden verkondigd door imams van de Islamitische Stichting Nederland.

[0:03:08] En Diyanet richt zich tegen alles wat wij in Nederland in het westen steunen.

[0:03:13] Meestal worden ze ook gesteund door de collega naast mij van DENK.

[0:03:16] Want als Erdogan boos wordt, dan staat bij ons ook de Erasmusbrug vol, mede mogelijk maar door de fractie van DENK, de spreekbuis van Turkije.

[0:03:25] Wij hebben met ons open deurbeleid te veel, te veel lange armen en te veel stammenstrijd geïmporteerd, voorzitter.

[0:03:33] Ik zie een interruptie van de heer Egin.

[0:03:37] Ik wil een persoonlijk feit maken.

[0:03:39] De heer Eerdman solliciteert om een leuk filmpje te knippen.

[0:03:42] Maar ik vind het echt walgelijk dat hier mijn fractie wordt genoemd als een spreekbuis van de Turkse regering.

[0:03:50] Dat wil ik graag hier genoteerd hebben voor het verslag.

[0:03:52] En ik gun de heer Eerdman zijn filmpje niet.

[0:03:55] Dank u wel, de heer Eerdmans.

[0:03:58] Denk is een filiaal van Erdogan.

[0:04:01] Denk steunt openlijk dianet.

[0:04:03] Denk steunt Erdogan.

[0:04:05] Andersom, Erdogan steunt ook Denk via Ankara, dat is al eerder gebeurd.

[0:04:08] Stemadvies op de heer Kuzu.

[0:04:11] From the river, laten we het niet daarover gaan hebben, wordt gewoon geuit door collega's van Denk tot een genocide op de Armeniërs.

[0:04:17] Er mag niet over gepraat worden.

[0:04:19] Er zijn Turkse kamerleden van andere partijen die zijn geblend.

[0:04:23] Geshamed door Denk.

[0:04:26] Filmpjes gemaakt met dreigingen tot gevolg.

[0:04:28] Jullie zijn een extreme partij.

[0:04:29] Denk is een extreme partij.

[0:04:31] Dat mag ook gezegd worden in het debat.

[0:04:32] En daarmee denk ik gevaar ook voor de Nederlandse samenleving.

[0:04:37] Omdat er heel veel invloeden vanuit Turkije ook Nederland bedreigen, denk ik.

[0:04:41] En dat moeten we benoemen.

[0:04:43] Voorzitter.

[0:04:46] Nog een persoonlijk verwijt, een persoonlijk feit, want hier wordt denkverweten dat er stemoproepen zouden zijn gedaan vanuit Ankara op Denk, dat Denk een extreme partij zou zijn, dat wij genocide zouden goed praten en nog allemaal onnodige en onzinnige dingen.

[0:05:04] Ik wil graag in het verslag opgenomen hebben dat deze verwijten pertinent onwaar zijn en dat deze valse aantegeningen totaal niet kloppen.

[0:05:11] Het is fake news en ik gun de heer Eerdemans daarbij nog steeds niet zijn filmpje.

[0:05:17] Dank u wel.

[0:05:17] Het staat genoteerd in het verslag.

[0:05:18] Ik wil de heer Eerdmans ook vragen om het een beetje gezellig te houden.

[0:05:22] Niks, niks, niks.

[0:05:23] Dit mag wel gezegd worden.

[0:05:26] Ik ga niet over de schreef.

[0:05:27] Het filmpje wordt alleen maar beter als het op deze manier wordt gereageerd.

[0:05:33] Er is een stemadvies gedaan via betaalde imams uit Turkije op de herkuzu.

[0:05:38] Dat is gebeurd.

[0:05:39] Dat was een schande.

[0:05:40] Daar werden Turkse kamerleden weggezet.

[0:05:47] geshamed voor het Turkse regime te laten zien dat ze niet uit het goede hout gesneden waren.

[0:05:54] Daar zijn toen ook echt heel veel boze vragen over gesteld.

[0:05:57] Dat weet ik nog heel goed.

[0:05:57] Er is een motie zelfs over ingediend.

[0:05:59] Dus ja, voorzitter, dat dat, denk ik, een extreme partij daarin is, dat hou ik staande.

[0:06:05] En ja, het niet mogen praten over de genocide op de Armeniërs vind ik ook een schandvlek.

[0:06:10] En dat de collega's dat hier zeggen, dat het in Turkije wordt gedaan, is vers 1.

[0:06:14] Maar vers 2 is dat het dus ook in Nederland wordt overgenomen door DENK.

[0:06:18] En daarmee inderdaad de lange arm van, ja, van Istanbul, voorzitter.

[0:06:24] Ga ik verder.

[0:06:25] Dan ga ik even mijn knop weer aanzetten, ja.

[0:06:28] Voorzitter, we hebben dus teveel stammerstrijden geïmporteerd.

[0:06:30] Neem de Eritreërs natuurlijk.

[0:06:32] Vorig jaar een enorm gevecht, 700 feesten.

[0:06:35] De regeringsgezinde Eritreërs, vergens 300 tegenstanders, bewaamd met ijzeren staven, hongbouwknuppels.

[0:06:41] Eindstand was toen in Den Haag 29 gewonde politieagenten, traag als...

[0:06:47] brandende politieauto's, dus daarvoor waren nog Rijswijk, Leeuwarden en Breda ook al het strijdtoneel.

[0:06:53] En volgens hoogleraar Mirjam van Rijs is het alom bekend dat die regeringsfeesten gebruikt worden om geld in te zamelen en om loyaliteit te bewijzen richting het regime vijfduizend kilometer verderop.

[0:07:03] Dat is ongekend.

[0:07:04] Zij omschrijft haast krankzinnig dat het regime daar hun undercover militaire inzet om

[0:07:09] Eigen feesten express te ontregelen, zodat vluchtelingen als repercussie door het gasland kunnen worden teruggestuurd naar Eritrea.

[0:07:14] Hoe kun je het bedenken?

[0:07:16] Maar mijn vraag is eigenlijk aan het kabinet.

[0:07:17] Hoe kan deze situatie van die geïmporteerde opstanden nou worden bestreden, voorzitter?

[0:07:24] Dan ga ik naar Syrië.

[0:07:25] En steeds meer Nederlandse IS'ers willen graag terug naar Nederland, want ze hebben spijt.

[0:07:30] Sinan Khan, zijn documentairemaker, kreeg er twee voor zijn camera.

[0:07:32] Ze hadden niks gezien of gedaan.

[0:07:34] Maar nou begrijp ik dat we niet alleen de bruidjes, maar ook dat de IS-mannen zelf willen terugkeren naar Nederland.

[0:07:39] Een aantal advocaten hebben hier procedures voor opgestart.

[0:07:42] Voorzitter, terroristen.

[0:07:44] moeten wij niet ophalen uit Syrië?

[0:07:46] Ik bedoel, wie verzint dit?

[0:07:48] En gaat het meesterrechtse kabinet nou echt hier mee door?

[0:07:51] Kan iemand mij in mijn arm knijpen, alsjeblieft?

[0:07:53] Ja, 21 wil op geen enkele manier dat terroristen naar Nederland worden gehaald.

[0:07:59] Dat er wordt meegewerkt aan de terugkeer van IS'ers.

[0:08:02] En ik ga hier zeker een motie over indienen.

[0:08:04] En ik wacht er op steun, want ik heb op een gegeven moment van de VVD-collega Michon

[0:08:12] Dat zij nu ook heeft getwitterd dat dat echt niet moet gebeuren.

[0:08:15] Dus ik hoop dat we dan in ieder geval een Kamerjagd hebben om deze idiotie te stoppen.

[0:08:20] Voorzitter, ik sluit af tot slot met spionage.

[0:08:25] Want China, Iran en Rusland, het is bekend dat er Nederlandse kennis en energie wordt ontvutseld.

[0:08:32] We hebben een ernstige NOS-reportage gezien waarbij uit Delft, de universiteit Delft al laat zien, dat ze per jaar zo'n honderd buitenlandse wetenschappers afwijzen vanwege een te groot risico.

[0:08:43] Andersom worden Nederlandse wetenschappers gelokt door naar een congres in een verre land te komen en dan worden ze geschanteerd of door een vrouw bijvoorbeeld versierd en dan later worden ze daarmee geschanteerd.

[0:08:55] moeten ze hun laptop inleveren.

[0:08:56] Kortom, heel erg zorgelijk, die ontwikkelingen.

[0:08:58] En mijn vraag is, we hebben nu de Veiligheidsadviseur van Nederland die zegt, we maken een rondje ter bewustwording van de gevaren, maar moeten we niet ook als overheid, als kabinet, hier een rol gaan pakken?

[0:09:09] Vraag ik aan de minister.

[0:09:10] Voorzitter, dan sluit ik daarmee af.

[0:09:13] Dank u wel.

[0:09:13] Binnen de tijd, keurig.

[0:09:14] Dan wil ik het woord geven aan de heer Ergin van Denk.

[0:09:17] Ja, voorzitter, dank je wel.

[0:09:19] Of het nu gaat om China, dat Oeigoerse Nederlanders onder druk zet en intimideert.

[0:09:23] Of Rusland, die de samenleving probeert te ontwichten met cyberaanvallen.

[0:09:27] Of Israël, dat via kliklijsten Nederlanders die protesteren tegen genocide criminaliseert.

[0:09:33] Voorzitter, mensen die in Nederland wonen horen veilig te zijn.

[0:09:36] Nederland moet pal staan voor de mensen die gevlucht zijn voor repressie en onderdrukking.

[0:09:41] Nederland hoort een veilig haven te zijn voor mensen

[0:09:44] die niet onder de juk van onderdrukking willen leven.

[0:09:46] Tegelijkertijd moeten we ook niet voorbij gaan aan het feit dat miljoenen Nederlanders naast Nederland ook een band hebben met een ander land.

[0:09:53] Landen zoals Turkije, Marokko, Suliname, maar ook uit Oekraïne.

[0:09:59] Mensen hebben daar familie en vrienden, voelen zich cultureel verbonden en gaan er vaak op bezoek.

[0:10:04] En daar is helemaal niets mis mee.

[0:10:08] Wat wel misgaat, voorzitter, is dat het debat over buitenlandse inmenging is gekaapt.

[0:10:12] En we zagen daar net een mooie preview van.

[0:10:15] Gekaapt door rechts, gekaapt door angst en gekaapt door een agenda die selectief, paternalistisch en ronduit hypocriet is.

[0:10:24] selectief, omdat deze partijen alle bemoeinissen, als het gaat om Tel Aviv, en we hebben daar hele concrete voorbeelden van, dan is er opeens niks aan de hand.

[0:10:37] Dan is diasporapolitiek prima.

[0:10:41] Zeker ook omdat Nederland zelf ook diasporapolitiek heeft.

[0:10:44] Het is paternalistisch, omdat hele gemeenschappen worden neergezet als beïnvloedbare

[0:10:49] zieltjes, alsof mensen na het kijken naar Turkse tv of een Arabische zender het vermogen verliezen om zelf na te denken.

[0:10:56] Voorzitter, het is hypocriet, omdat diezelfde partijen, die zeggen te staan voor gelijkwaardigheid van de diasporagemeenschappen, nergens te bekennen zijn als diezelfde mensen aangeven last te hebben van discriminatie, uitsluiting en stelselmatige achterstelling.

[0:11:12] Dan wordt er gezwegen en sterker nog, voorzitter, dan wil deze Tweede Kamer in deze debat overvoeren.

[0:11:18] Voorzitter, we kunnen geen fatsoenlijk gesprek houden als dit debat gecaapt blijft door partijen die selectief, paternalistisch en hypocriet blijven handelen.

[0:11:27] Voorzitter, een voorbeeld uit de vele onderzoeken die er zijn is dat er bijvoorbeeld heel veel ophef was over het feit dat 60% van de Turks-Nederlandse jongeren zich meer verbonden voelt met Turkije dan met Nederland.

[0:11:40] Maar voorzitter, geef de jongeren eens ongelijk.

[0:11:42] En ze groeien op in een land waar de staatssecretaris islamitische jongeren onder de bus gooit op basis van het handelen van een paar mensen.

[0:11:51] Waar een kabinet, de minister-president is er niet, vindt dat mensen met hun tweede nationaliteit extra hard aangepakt mogen worden.

[0:11:59] waar moties worden aangenomen om normen en waarden van mensen met een migratieachtergrond te monitoren, om gegevens bij te houden, alsof ze een probleemcategorie zijn.

[0:12:11] Als we buitenlandse inmenging richting diaspora gemeenschappen willen voorkomen, dan moet het roer om.

[0:12:18] De kern van het tegengaan van ongereisde buitenlandse inmenging... ligt bij het versterken van vertrouwen, gelijkwaardigheid en hele kansen.

[0:12:26] Daar ligt de oplossing.

[0:12:27] Niet bij de zonderpolitiek die we net zagen.

[0:12:30] Niet bij het afgeven op groepen mensen.

[0:12:32] Niet bij valse verwijten.

[0:12:34] Niet in de boodschap dat groepen mensen er helemaal niet bij horen.

[0:12:38] En voorzitter, op dit punt heeft dit kabinet gefaald.

[0:12:41] Want in een paar zinnen heeft deze staatssecretaris van participatie en integratie meer kapotgemaakt... dan dat hij ooit gaat kunnen bijdragen aan saamhorigheid in dit land.

[0:12:52] En daarom vraag ik aan hem hoe hij reflecteert op de conclusie van het rapport van Klingendaal... waarin eigenlijk wordt gezegd... beste regering, u kunt buitenlandse inmen niet tegengaan.

[0:13:02] Het enige wat u kunt doen, is ervoor zorgen dat mensen zich vrij en fijn voelen in het land.

[0:13:08] En hoe past zijn retoriek eigenlijk daarin?

[0:13:11] Voorzitter, aan minister Veldkamp heb ik de vraag over de staatspropaganda van Israël.

[0:13:18] ofwel de Hasbara.

[0:13:20] We zagen dat Israël 150 miljoen euro vrijmaakt om propaganda te voeren om een genocide goed te praten.

[0:13:32] Een vraag aan de minister is of hij eerder deze Hasbara heeft gesignaleerd in Nederland en vindt dat hier sprake is van buitenlandse inmenging.

[0:13:41] Het wordt tijd dat Nederland stopt met het meten met twee maten.

[0:13:46] Dat we groepen mensen niet verdacht maken omdat ze meer dan één nationale identiteit hebben.

[0:13:51] Dat het woord loyaliteit niet wordt misbruikt om uitsluiting te rechtvaardigen.

[0:13:55] En dat we erkennen de beste bescherming tegen buitenlandse inmenging... is een Nederland waarin iedereen zich fijn voelt en thuis voelt.

[0:14:04] Dank u wel, voorzitter.

[0:14:04] Dank u wel.

[0:14:05] Uw betoog roept twee interrupties op.

[0:14:07] Allereerst de heer Paternotte.

[0:14:09] Ja, dank u wel.

[0:14:09] De heer Erken begon over de uitspraken van de staatssecretaris.

[0:14:12] Nou, die vond ik zelf ook hondsberoerd.

[0:14:16] Dus ik snap wel dat hij daar kritiek op heeft.

[0:14:18] En vervolgens zegt hij ja, geeft dan ook Turkse jongens ongelijk dat ze meer verwantschap met Turkije voelen.

[0:14:22] Ja, ik heb ontzettend veel kritiek op dit kabinet.

[0:14:25] Maar verwantschap met Turkije, dan kijk ik naar het land en dan denk ik ja, er zijn duizenden, duizenden mensen uit Turkije gevlucht de afgelopen jaren naar Nederland.

[0:14:34] Koerden, kulinisten, mensen die in de oppositie zitten.

[0:14:37] Omdat hun leven en hun vrijheid niet veilig is in dat land.

[0:14:41] De afgelopen dagen hebben we gezien dat duizenden mensen

[0:14:46] aangehouden worden, journalisten van hun bed worden gelegd, BBC-journalisten zelfs dat land uit worden gezet.

[0:14:52] Dus hoe kan je dan zeggen dat dat dan beter is dan dit Nederland, wat een kabinet heeft waar ik absoluut geen fan van ben, maar wat in ieder geval vrijheid kent?

[0:15:01] Hierergie.

[0:15:04] Mijn microfoon stond kennelijk nog aan.

[0:15:09] Ik heb alleen geconstateerd dat het niet raar is dat een onderzoek die conclusie trekt.

[0:15:18] En natuurlijk is denk van mening dat zeker minderheden in dit land zich zo veel mogelijk verbonden moeten voelen met dit land.

[0:15:25] Maar we moeten ook inzien dat we de politiek die we in de afgelopen jaren hier hebben gehad, met name door rechts,

[0:15:31] door bijvoorbeeld wat er in Turkije gebeurt, wat de Turkse regering doet, een op een te weerkaatsen op Turkse Nederlanders, die in principe gewoon op zich een band hebben met het land van herkomst van hun grootouders.

[0:15:47] Volgens mij moeten we begrijpen, en dat is eigenlijk wat ik probeer te zeggen, we kunnen schrikken van die 60 procent, maar we kunnen ook zeggen

[0:15:55] Er gaat heel veel mis in dit land.

[0:15:56] We moeten erkennen dat die mensen in dit land een veilig haven moeten vinden.

[0:16:01] En we moeten ervoor zorgen dat uitsluiting wordt weggenomen, zodat al die Nederlanders, Turkse Nederlanders, zich honderd procent, niet zestig procent, honderd procent onderdeel voelen van dit land.

[0:16:12] Dat is wat ik zeg.

[0:16:13] Dank u wel.

[0:16:14] Dan is er een tweede introductie van de heer Boomsma.

[0:16:17] Ja, dank voorzitter.

[0:16:18] Ik hoorde de heer Ergin een vraag stellen over mogelijke buitenlandse inmenging vanuit Israël.

[0:16:23] Ik vroeg me af waarom hij dat voorbeeld koos en of hij ook bezorgd is over eventuele buitenlandse inmenging vanuit Palestijnse hoek of misschien zelfs door Hamas.

[0:16:35] Dit debat gaat over statelijke actoren.

[0:16:38] Als de heer Boomsma hier herkent dat hij een statelijke acteur is, dan adviseer ik hem om goed na te denken over zijn woorden.

[0:16:45] Aan de ene kant gaat het over onderzoeken.

[0:16:50] over diasporagemeenschappen.

[0:16:52] Aan de andere kant gaat het ook over landen zoals Israël, China, Rusland.

[0:16:59] En volgens mij hebben we twee dagen terug nieuws gehad waarbij we zagen dat er vanuit Israël een fonds is ingericht om de genocide die daar nu wordt gepleegd, om die eigenlijk via propaganda goed te praten.

[0:17:10] En volgens mij is het dan ook verstandig dat we die vraag namelijk aan de minister van Buitenlandse Zaken leggen.

[0:17:17] Dus volgens mij is er aanleiding.

[0:17:19] Volgens mij is het een debat wat met name gaat over statelijke actoren.

[0:17:22] En daarom heb ik die vraag aan de minister neergelegd.

[0:17:27] Dank u wel.

[0:17:27] De heer Eerdemans met vragen.

[0:17:28] Ik wil u vragen om geen persoonlijke feiten uit te lokken.

[0:17:35] Het gaat mij om die 60 procent die gericht is op Turkije.

[0:17:39] Zou dat er dan iets mee te maken kunnen hebben dat er op... Ik geloof dat we 22 Turkse Koranscholen hebben in Nederland.

[0:17:48] Dat die nogal anti-Nederlandse retoriek verspreiden.

[0:17:51] Zou het er mee te maken kunnen hebben dat Dianet, waarvan ik zeg het reed vertakt in Nederland,

[0:17:57] en vooral pro-Turkse standpunten uitdraagt, zou het daar ook mee te maken kunnen hebben.

[0:18:04] En daar schuld ik ook denk van, dat dat vuurtje maar oplaait en opzoekt en ook de hele tijd olie op blijft gooien om Turkse jongeren met hun hoofd maar toch maar weer naar Ankara te laten kijken en dingen goed praten die daar

[0:18:19] wat de heer Paterlotte heel wijs zegt, zeer extreem uit de hand laten lopen.

[0:18:24] Dat mensen die tegenstander van het regime zijn, gewoon in de bak worden gegooid voor eeuwig.

[0:18:29] Kijk, dat moet je toch weer spreken dan.

[0:18:31] En ik denk dus een spreekbuis van het Erdogan-regime.

[0:18:35] En dat vind ik dus gevaarlijk voor de jongeren hier.

[0:18:37] Maar ik zie de heer Ergin daar iets in wat ik nu beweer.

[0:18:40] Snap je dat?

[0:18:43] De verklaring ligt in het feit dat de heer Eerdmaas bij al die partijen waar hij betrokken bij is geweest, en dat zijn er een hoop geweest, continue heeft afgegeven op deze groep.

[0:18:53] Toen hij wethouder was in Rotterdam mochten halalwinkels niet meer.

[0:18:58] Toen hij bij Levaar was werden mensen weggezet als vijfde kolonne.

[0:19:03] Nu doet hij het weer.

[0:19:05] De verklaring ligt in deze politiek, in de manier van behandelen van groepen Nederlanders die in dit land zijn geboren, die hier een toekomst hebben, die hier een bijdrage leveren.

[0:19:16] Ook die weekendscholen leveren een belangrijke bijdrage aan Nederland.

[0:19:21] Sterker nog, uit onderzoeken blijkt

[0:19:24] En die onderzoeken zijn vandaag niet aan de orde, maar sinds 2014 zijn er veel onderzoeken gevoerd... dat juist die Koranscholen, die weekendscholen, die organisaties... waar meneer Eerdmans continu op afgeeft, ervoor zorgen dat mensen... ondanks alles, ondanks alle negativiteit, ondanks het vijandige klimaat... zich Nederlands voelen en op die manier een bijdrage leveren aan dit land.

[0:19:50] Dank u wel.

[0:19:50] Heer Eermans, kort graag, want u was net vrij lang.

[0:19:54] Het is gewoon een feitelijke vraag.

[0:19:55] Als Follow the Money zegt, tien op de vijftig salafistische Koranscholen verspreidt gewoon anti-westerse opvatting, waaronder als je niet het waar geloof aan hangt, dan verdien je de doodstraf.

[0:20:06] Is dat een probleem of niet?

[0:20:09] Voorzitter, alles wat indruist tegen onze grondwet, tegen onze Nederlandse wetten en regels, dat is natuurlijk onacceptabel.

[0:20:15] En dat is natuurlijk afkeuringswaardig.

[0:20:17] En de heer Eerdmans die refereert nu naar een artikel, en er zullen ook wel op andere plekken nieuwsartikelen zijn geweest, misschien... Ik kan niet uitsluiten, dus ik kan de situatie niet beoordelen.

[0:20:29] Maar we hebben in dit land een rechter.

[0:20:30] Dus als iemand antidemocratisch, anti-westers gedachtegoed verspreidt, bijvoorbeeld geweld, discriminatie en haat,

[0:20:38] aanzet tot haat, geweld en discriminatie.

[0:20:40] Daar hebben we de rechten voor.

[0:20:41] En volgens mij hebben we op dit moment letterlijk nul weekendscholen, nul moskeeën die op basis hiervan zijn veroordeeld.

[0:20:48] En als dat zo is, dan hoort het graag van de heer Eerdmans.

[0:20:52] Maar zoals we hem kennen, leuke frames bedacht, maar de inhoud, die is vol.

[0:20:58] Dank u wel.

[0:20:58] Volgens mij is dat een introductie van mevrouw Piri.

[0:21:01] Ik had een vraag aan de heer Ergin.

[0:21:04] Ik ben het op één punt met hem eens.

[0:21:07] Natuurlijk is het heel fijn als mensen oorspronkelijk uit een ander land contact willen houden.

[0:21:12] Culturele evenementen bijwonen, daar is niks mis mee.

[0:21:16] Heel veel mensen, twee grote diaspora groepen in Nederland, zijn Nederlandse en Marokkaanse Turken.

[0:21:23] En een hoop mensen daarvan, en dat zijn ook mensen die ons brieven sturen voor al dit soort commissievergaderingen, maken zich heel veel zorgen over de lange arm van Rabat en de lange arm vanuit Ankara, niet Istanbul.

[0:21:36] Dus mijn vraag aan de heer Ergin, erkent hij

[0:21:39] Erkent hij dus grote zorgen die er leven onder die gemeenschappen?

[0:21:44] En vindt hij ook dat ons kabinet, deze regering, ook die Nederlanders moet beschermen tegen dat soort ongewenste inmenging?

[0:21:54] Dat is een heel makkelijke vraag.

[0:21:58] Als er sprake is dat buitenlandse actoren, statelijke actoren of zelfs binnenlandse actoren als mensen bedreigd worden, als mensen een mening worden opgelegd, als mensen worden gedwongen

[0:22:13] om verplicht deel uit te maken van het diaspora-beleid.

[0:22:16] Dat is natuurlijk totaal niet de bedoeling.

[0:22:18] Maar laten we ook eerlijk zeggen, dat is ook totaal niet aan de orde.

[0:22:21] Wat mevrouw Piri hier nu probeert een beeld te schetsen, daar is onderzoek naar gedaan.

[0:22:26] en daarin wordt aangegeven dat als het gaat om mensen die zich bijvoorbeeld onveilig voelen, want dat stond in de Klingendaal deel 1, dat was een kwart van de Turks-Nederlandse diasporagemeenschap zou zich onveilig voelen.

[0:22:41] Heel goed dat daar onderzoek naar is gedaan, maar als we kijken naar de verklaring, dan heeft dat heel vaak te maken met dat iemand geen voorkeur heeft voor de regering of een voorkeur heeft voor de regering in Turkije of voor de oppositie in Turkije.

[0:22:52] Dat mag.

[0:22:54] Het tweede reden is dat mensen

[0:22:56] de dienstplicht niet willen afbetalen.

[0:22:58] Dat lijkt me niet iets wat we zouden kunnen scharen onder buitenlandse inmenging.

[0:23:03] En de derde verklaring was dat mensen, aangekomen bij de consulate, de proces als heel warrig zien.

[0:23:10] Dat is de verklaring die wij in de onderzoeken zien.

[0:23:13] Dus dat er incidenten zullen zijn, daar geef ik mevrouw Piri in gelijk en daar moeten we voor die mensen opkomen.

[0:23:19] Maar nu, in één klap, in één zin deed mevrouw Piri dat.

[0:23:24] wegzetten alsof diasporagemeenschappen in dit land door het buitenland worden aangestuurd, onder druk worden gezet, in dit geval door Turkije.

[0:23:34] Bij andere gemeenschappen gaat het anders.

[0:23:36] Of bij Marokko.

[0:23:37] En dat is gewoon totaal niet aan de orde.

[0:23:39] En volgens mij moeten we dat ook gewoon durven te zeggen.

[0:23:41] Diasporapolitiek mag, diasporapolitiek kan.

[0:23:45] En als dat tot gevallen leidt waarbij mensen gedwongen worden, dan moeten we voor die mensen opkomen.

[0:23:51] Dank u wel.

[0:23:51] Eerste interruptie van mevrouw Becker.

[0:23:55] In aansluiting op de vraag van mevrouw Piri.

[0:23:58] Ik denk dat het goed is dat de heer Ergin zegt dat we ons moeten baseren op onderzoek.

[0:24:03] En niet op wat we denken dat er aan de hand is of wat we een keer gehoord hebben.

[0:24:07] Maar we hebben op de agenda voor dit debat ook een rapport staan dat heet Over de grens.

[0:24:12] Van de AIVD en de NCTV.

[0:24:15] die toch met elkaar beschrijven dat er daadwerkelijk vanuit ook een land als Turkije sprake is van ongewenste buitenlandse beïnvloeding en inmenging die een dreiging voor de Nederlandse democratische rechtsstaat inhoudt.

[0:24:27] En dit debat zou wat mij betreft dus niet moeten gaan over links tegen rechts, of dat de zorg hierover door rechts zou zijn gekaapt, maar zou moeten gaan over wie staat er voor de democratie

[0:24:39] En wie wil er eigenlijk ruimte bieden aan autoritaire regimes om onze democratie te ondermijnen?

[0:24:44] En dan sta ik als VVD, maar net zo denk ik als mevrouw Piri van GroenLinks Partij van de Arbeid, terwijl wij erg ver uit elkaar zitten in het politieke spectrum, hier allebei voor die democratie.

[0:24:57] Als het gaat over het sturen van brieven vanuit de Turkse regering met stemadviesen naar inwoners in Nederland, die zeggen dat ze hun paspoort willen inleveren, en ze kunnen niet van dat paspoort afkomen omdat ze nog dienstplichtig zijn, of mensen die gaan stemmen en dan te maken krijgen met mensen die vanuit de

[0:25:16] Partij daar aanwezig zijn om hen dan zogenaamd vriendelijk een stemadvies te geven, dat kan ontzettend juist overkomen als intimidatie.

[0:25:24] En dan zou ik aan de heer Ergin willen vragen.

[0:25:26] Ik wil echt een heel eind met hem meegaan.

[0:25:28] Ja, discriminatie is fout.

[0:25:30] Uitsluiting is fout.

[0:25:31] Een deel van het feit dat mensen zich niet welkom voelen hier ligt daar aan.

[0:25:37] Ik ga een eindje met hem mee.

[0:25:38] Maar gaat hij nou alsjeblieft eens een keer een eindje met ons mee?

[0:25:41] Dat dat niet het enige van het verhaal is.

[0:25:44] Het verhaal is ook er is wel degelijk sprake van ongewenste buitenlandse beïnvloeding.

[0:25:49] Er is wel degelijk sprake van intimidatie.

[0:25:51] Die kwart van de mensen uit de Turkse gemeenschap die zich onveilig voelt, voelt dat niet alleen maar omdat ze toevallig geen Erdogan stemmer zijn, maar er is meer aan de hand.

[0:26:00] Kom nou alsjeblieft ook op voor de veiligheid van die mensen en trek niet altijd de discriminatiekaart.

[0:26:09] Als mevrouw Becker gaat beginnen over het gevoel van onveiligheid, zou ik haar dat willen voorleggen.

[0:26:17] Als mensen zich veilig voelen zo belangrijk vindt en zo'n mooi vuurlijk botol houdt over dat we onveiligheid moeten voorkomen, dan is mevrouw Becker in de staatssecretaris dat moeten aanspreken toen hij hele groepen jongeren voor de bus gooide.

[0:26:34] En dan was het toch mevrouw Becker die, nadat ze haar motie indiende, zag dat 80.000 mensen in een petitie aangaven.

[0:26:41] Wij voelen ons onveilig door deze motie.

[0:00:00] 80.000 mensen.

[0:26:46] Dan had mevrouw Bentebeker het ook toch kunnen zeggen.

[0:26:48] Was niet de bedoeling.

[0:26:49] Ik trek die motie in.

[0:26:52] Als we hadden gezien op het moment, dat moment kwam een paar weken later, dat 1100 mensen hadden melding gemaakt bij een antidiscriminatievoorziening door de motie van mevrouw Becker.

[0:27:04] Voorzitter, als het gevoel van onveiligheid, het voorkomen daarvan zo belangrijk is voor mevrouw Becker, waar was ze dan?

[0:27:11] Toen al die mensen aangaven, ik voel me onveilig, ik word hier weggezet.

[0:27:16] Het probleem is,

[0:27:18] Het probleem is niet dat we in Nederland mensen niet moeten beschermen.

[0:27:24] Het probleem is wel dat niet buitenlandse inmenging de boel in het land verziet, maar binnenlandse inmenging door de woorden van de staatssecretaris, maar ook door het handelen van mevrouw Becker.

[0:27:38] Dat is het probleem.

[0:27:43] Ik snap dat u zegt dat we een drukke agenda hebben, maar ik zou hier toch even op in willen gaan, omdat het zo jammer is dat er weer met een jeibak wordt gereageerd en geen antwoord wordt gegeven op mijn vraag.

[0:27:54] Het ging hier over de serieuze zorg van meer dan een kwart van de mensen van de Turkse gemeenschap die zich hier in dit land onveilig voelt.

[0:28:00] En dan kan de heer Ergin doen alsof dat komt door een motie die ik hier heb ingediend, een motie die hij

[0:28:06] keer op keer neerzet als iets dat het totaal niet is, deed hij net in zijn inbreng weer, alsof er gegevens van mensen persoonlijk gaan worden bijgehouden.

[0:28:14] Nee, meneer Ergin, die motie is juist ingediend om ervoor te zorgen dat de veiligheid van alle Nederlanders wordt gegarandeerd.

[0:28:20] Dat we hier geen onvrije waarden accepteren, waardoor meisjes worden onderdrukt of besneden, of er in moskeeën kan worden gezegd dat vrouwenbesnijdenis oké is.

[0:28:29] Dat er geen mensen zijn die totaal geen toegang hebben tot een bankpas, of dat er meisjes zijn die worden meegenomen omdat ze moeten worden uitgehuwelijkd.

[0:28:36] En er zijn mensen die eerder die culturele normen aanhangen dan de vrije waarde van de Nederlandse democratie.

[0:28:41] En die motie was erop gericht om daar meer sociaal-cultureel onderzoek naar te doen, zodat we weten waar we kunnen ingrijpen.

[0:28:47] Die motie staat dus aan precies dezelfde kant als mijn agenda in dit debat, namelijk het beschermen van de democratie.

[0:28:53] Maar nou mijn vraag.

[0:28:54] Want daar heeft de heer Ergin geen antwoord op gegeven.

[0:28:56] Een kwart van de mensen uit Turkije in Nederland, mensen met een Turks paspoort, maar zijn gewoon Nederlanders, voelen zich in Nederland ongemakkelijk met de Turkse inmenging.

[0:29:05] Kan de heer Ergin daar eens op ingaan, wat we daaraan zouden kunnen doen?

[0:29:10] Anders dan het antwoord discriminatie of mevrouw Becker heeft zelf ook nog een motie ingediend.

[0:29:15] Kan hij zelf eens antwoord geven op wat daar zijn idee voor zou zijn?

[0:29:23] Daar hebben we dus onderzoek naar laten doen.

[0:29:27] Precies op deze vraag is er onderzoek gedaan en volgens mij zegt Klingendael iets heel duidelijks.

[0:29:32] Klingendael zegt je moet niet naïef zijn, dus we hoeven ook niet naïef te zijn en stilzitten en denken dat buitenlandse statelijke actoren niks willen doen in dit land.

[0:29:41] Dat heeft hij ook nooit gezegd.

[0:29:44] Maar we moeten wel inzien dat bijvoorbeeld Klingendael zegt beste Nederland, beste politiek.

[0:29:49] U kunt buitenlandse inmenging niet voorkomen.

[0:29:52] U kunt individuen beschermen, u kunt weerbaarheid bevorderen, dat kunt u doen.

[0:29:55] Maar u kunt buitenlandse inmenging niet voorkomen.

[0:29:58] Het beste wat u kunt doen, en dat advies vind ik echt een hele belangrijke, en ik hoop dat mevrouw Becker dat ook in het vervolg meeneemt, is het advies dat Nat Klingendaal heeft geconcludeerd in het onderzoek, waarbij het advies was, de beste politiek, de sleutel, is om ervoor te zorgen dat mensen zich

[0:30:19] geaccepteerd voelen, dat mensen zich niet meer uitgesloten voelen.

[0:30:23] Want als je dat doet, dan zorg je ervoor dat buitenlandse inmenging überhaupt niet slaagt.

[0:30:29] En als buitenlandse inmenging niet lukt, als buitenlandse statelijke actoren zien dat hun handelen niet werken, dat het niet bijdraagt aan hun doel om voet aan grond te krijgen in Nederland, dan stoppen ze er vanzelf wel mee.

[0:30:41] En voorzitter, dat is precies waar DENK voor staat.

[0:30:44] En dat is ook precies het antwoord op deze vraag.

[0:30:46] Dank u wel.

[0:30:47] Even de volgende interruptie.

[0:30:55] Het is een eerlijk antwoord van de heer Ergin.

[0:30:58] Hij wil daar eigenlijk niets aan doen.

[0:30:59] Ik wil alleen Nederlanders die er last van hebben weerbaarder maken door meer te doen aan discriminatie.

[0:31:04] En dan hoop ik dat die buitenlandse inmenging vanzelf stopt.

[0:31:08] Ik denk dat hij nog beter moet kijken naar het rapport van AIVD en NCTV over hoe serieus die statelijke dreiging is.

[0:31:16] Over wat er op dit moment in Turkije aan de hand is en waarvoor de mensen de straat opgaan.

[0:31:22] En of hij vindt dat we een regime zoals in Turkije ruim baan moeten geven om Nederlanders hier in dit land via diënetmoskeeën, via stemadviezen op allerlei plekken te beïnvloeden.

[0:31:36] Of dat hij zegt...

[0:31:37] Het moet allebei, want volgens mij zegt inderdaad het Klingendaal rapport, je moet zorgen dat mensen weerbaar zijn.

[0:31:43] Maar het is niet het enige antwoord van Klingendaal.

[0:31:45] Dan doet hij dat instituut ook geen recht.

[0:31:47] Die zeggen niet in dit rapport, nou laat buitenlandse inmenging maar bestaan en werk vooral aan discriminatie.

[0:31:53] Dat is niet hun conclusie.

[0:31:55] Ik heb geen antwoord, sorry, geen vraag gehoord hier.

[0:32:00] Kort graag, want er is geen vraag gesteld.

[0:32:03] Dan komen we telkens in een cirkelredenering, in dezelfde discussie waarbij mevrouw Becker de conclusie trekt dat de organisaties die zij noemt, die sinds 2014 notabene als eerst door een PvdA-minister zijn onderzocht,

[0:32:21] Er zijn allemaal organisaties die maatschappelijk actief zijn, die huiswerkbegeleiding aanbieden, die ervoor zorgen dat ze tijdens corona voedselpakketten hebben uitgedeeld.

[0:32:35] En ja, ze hebben ook een vorm van onderwijs, wat aan kinderen wordt aangeboden, wat aan jongeren wordt aangeboden.

[0:32:45] te kort door de bocht om die organisaties gewoon in één klap weg te zetten als een soort marionet van Turkije of van welk land dan ook.

[0:32:54] Daar verzet ik mij gewoon tegen.

[0:32:56] Ik verzet me niet tegen het feit dat we mensen als ze last hebben van buitenlands inbrengen, dat we die mensen moeten beschermen.

[0:33:02] Dat moeten we doen.

[0:33:03] Maar ik verzet me ook tegen het beeld dat hele groepen worden weggezet als probleem, als lange arm, als mensen zelf niet in staat zijn om een eigen mening te kunnen vormen.

[0:33:12] Dank u wel.

[0:33:12] De heer Boon had ook nog een vraag.

[0:33:13] Ik wil u vragen om dat kort, krachtig en een vraag te stellen.

[0:33:17] Ik ga m'n best doen, voorzitter.

[0:33:18] Ik ga me ook ergens tegen verzetten.

[0:33:19] En dat is de karikatuur die mijn Alpesgenoot Ergin van Denk hier neerzet over de weekendscholen.

[0:33:24] Hij doet net of het hele geweldige organisaties zijn die arme kindjes beschermen tegen de boze rechtse regering.

[0:33:30] Maar de werkelijkheid is anders.

[0:33:32] Ik heb bijvoorbeeld het islamitisch centrum Arama uit Veenendaal, de IJslamleraar Musa Ibn Yusuf, dat Nederlanders moslims verplicht zijn om niet-moslims te haten.

[0:33:42] dat saamhorigheid, dat dat fout is.

[0:33:45] En uit eerder onderzoek kwam uit weekendscholen ook dat kinderen vanaf vijf jaar al geleerd werd om joden en homo's te haten.

[0:33:52] Dat zijn vijanden van islam.

[0:33:53] Dan kunt u toch niet zeggen dat dit soort instellingen iets bevorderen.

[0:33:57] Dit soort instellingen zijn juist heel slecht.

[0:34:00] En ik hoop dat u daar wil reflecteren.

[0:34:04] Voorzitter, ik heb geen idee over wie dit gaat, maar we hebben wel een algemene regel hier dat mensen die hier niet aanwezig zijn, dit gaat kennelijk over gewoon een Nederlandse staatsburger, dat we die niet hier zo gaan benoemen.

[0:34:16] En ik zou dat wel netjes vinden om dat gewoon ook zo te houden.

[0:34:19] Worden hier quotes van volgens mij voor ons allemaal onbekende persoon geuit, dat doen we niet in debatten.

[0:34:26] Mevrouw Piri heeft weer wel een punt.

[0:34:27] Mensen die zich hier niet kunnen verdedigen, dynamisch, gebruiken we niet.

[0:34:31] Dus we willen vragen om het ook niet meer te doen.

[0:34:33] Jullie ergeren, u kunt erop reageren.

[0:34:34] Ik wil ook vragen om het wel kort te maken.

[0:34:35] Ja, voorzitter, ik ken de voorbeelden.

[0:34:39] Ik weet dat de heer Boon van fake news en AI-foto's bewerkt in zijn privé-tijd.

[0:34:44] Ik weet niet of het daar een voorbeeld van is.

[0:34:47] Maar wat we hier zien, is het problematiseren van organisaties die bijdragen aan de samenleving.

[0:34:54] Die hier even worden weggezet als de lange arm en nu weer antidemocratisch, alsof ze de ochtend opstaan.

[0:35:03] Al die vrijwilligers die daaraan bijdragen en naar de organisatie gaan.

[0:35:07] denken van hoe gaan we ervoor zorgen dat mensen in Nederland vandaag nog meer gaan haten.

[0:35:11] Dat is natuurlijk volstrekt de flauwekul.

[0:35:14] Volstrekt de flauwekul wat de heer Boon van de PVV hier naar voren brengt.

[0:35:19] En voorzitter, het is gewoon... Als er iemand is die haat creëert,

[0:35:26] Dan is dat de partij van de heer Boon.

[0:35:29] En nu doet hij het zelf door allemaal hier de zaken de wild in te slingeren, wat totaal niet klopt.

[0:35:35] En voorzitter, de heer Boon zou zich moeten schamen.

[0:35:38] U heeft de vervolginterruptie.

[0:35:40] Nogmaals, kun u vragen om het kort, krachtig, veilig te houden en een vraag te stellen?

[0:35:44] We zien precies wat de linkse partijen doen, net als ze niet weten waar het over gaat.

[0:35:48] Deze quotes zijn tijdens het vragenuur toen behandeld.

[0:35:51] Men weet donders goed waar dit over gaat.

[0:35:53] Maar goed, ik wil wel concluderen dat als kinderen geleerd worden dat ze homo's

[0:35:58] en joden moeten haten, dat ze niet moslims moeten haten, dat DENK zegt, deze organisaties bijdragen leven aan onze samenleving.

[0:36:07] De PVV denkt er totaal anders over.

[0:36:09] We gaan het hier niet eens worden met elkaar, maar we laten heel goed zien waar DENK voor staat, wat hun bijdrage vinden aan onze samenleving, de haat, en waar de PVV voor staat.

[0:36:19] Ja, ik heb geen vraag gehoord, maar dat is wel de essentie van een interruptie.

[0:36:23] Dus heer Erking, kunnen jullie ook vragen om dit te laten gaan?

[0:36:27] Want de heer Bomens heeft nog een interruptie en we hebben nog een aantal sprekers.

[0:36:31] Dank u wel, dat waardeer ik.

[0:36:31] De heer Boosma.

[0:36:34] Dank voorzitter.

[0:36:34] Toch nog even door op wat mevrouw Becker vroeg.

[0:36:38] Ik lees in het Klingendael rapport gewoon dat ruim veertig procent van de Turkse Nederlanders wil dat de Nederlandse overheid, die de heer Erkin zo bekritiseert, de Turks-Nederlandse gemeenschap beter beschermt tegen negatieve invloed vanuit Turkije.

[0:36:51] Veertig procent wil dat.

[0:36:53] Dus mijn vraag is nu wat vindt DENK dat wij op basis van dit onderzoek zouden moeten ondernemen als Nederlandse regering richting Turkije?

[0:37:01] Of vindt hij dat daar geen gevolg aan moet worden gegeven?

[0:37:04] Meneer Ergin.

[0:37:09] U haalt nu één onderdeel uit het onderzoek.

[0:37:13] En ik wil echt niet de incidenten die er zijn... Er zullen heus wel mensen zijn die zich onveilig voelen door een statelijke acteur, in dit geval Turkije.

[0:37:25] Maar volgens mij hebben we twee dagen terug, en misschien is dat de reden waarom u dat niet heeft gelezen, nog een rapport gekregen.

[0:37:30] Het rapport is van het Vrije Jonker Instituut en daarin wordt bijvoorbeeld het gevoel van onveiligheid, mevrouw Becker heeft het hier meegenomen, daarin wordt bijvoorbeeld nader toegelicht wat dat cijfer nou betekent.

[0:37:45] En ik wil echt niet tekortschieten aan mensen die zich echt onveilig voelen of die zaken hebben meegemaakt waarvan we allemaal zeggen dat mag onze staatsburgers niet overkomen, maar de verklaring die de onderzoekers daarvoor stellen, ligt bijvoorbeeld in het feit dat mensen gewoon op dit moment de Turkse regering of straks de oppositie, dat ze het niet fijn vinden.

[0:38:12] En dat mag.

[0:38:13] Mensen mogen dat vinden.

[0:38:16] In tweede instantie gaat het om dat mensen zeggen van ja, we moeten verplicht een dienstplicht afkopen en daar moeten we geld op de dag voor betalen.

[0:38:23] Dat willen we eigenlijk niet.

[0:38:25] Daar heeft het mee te maken.

[0:38:27] Een derde verklaring, dat staat ook in het rapport van Verweijoncker, is dat er bijvoorbeeld wordt gezegd als wij naar het consulaat gaan, dan vinden we dat allemaal te ingewikkeld en het is allemaal

[0:38:40] Daar liggen de gevoelens van onveiligheid.

[0:38:43] Daar ligt het feit dat het cijfer waar u naar verwijst ook aangeeft dat daar bescherming van nodig zou zijn.

[0:38:56] Dezelfde populatie, dezelfde groep zegt even verderop in het onderzoek dat bijvoorbeeld als het gaat om weekendonderwijs, wat dus nu de hele tijd hier wordt bekritiseerd, ja we vinden het eigenlijk wel prima dat het gebeurt.

[0:39:08] Dus als je het in vollediger samenhang bekijkt, het onderzoek,

[0:39:12] Dan moeten we inderdaad stilstaan bij het feit dat mensen die zich onveilig voelen, geholpen moeten worden.

[0:39:18] Maar we moeten niet hele groepen weggaan zetten alsof ze onder de diuk van Erdogan en hier in Nederland leven.

[0:39:24] Dat is niet aan de orde.

[0:39:26] Wat wel aan de orde is... Dit is een hele belangrijke vraag en ik wil het wel goed toelichten.

[0:39:34] Ik wil het wel goed toelichten, voorzitter.

[0:39:35] Want wat er ook in de onderzoeken staat, is...

[0:39:40] Juist dit wat we vandaag hier zien.

[0:39:42] Kijk, mij maakt het persoonlijk niet uit.

[0:39:44] Ik kan mezelf verdedigen.

[0:39:45] Maar mensen in de samenleving, die zijn het helemaal zat dat ze allemaal dit soort vragen moeten beantwoorden.

[0:39:53] Wat vindt u daarvan?

[0:39:54] Wat vindt u hiervan?

[0:39:55] Kunt u iets verklaren?

[0:39:57] En dan weer over Erdogan en dan weer over een quote wat door iemand is gedaan, wat mensen niet eens weten.

[0:40:03] Voorzitter, de kern ligt

[0:40:06] En dat zeggen in al die drie onderzoeken, de oplossing ligt in het feit dat we mensen niet meer op een hoop gooien, dat we ze erkennen.

[0:40:15] En voorzitter, dat is wat er moet gebeuren.

[0:40:18] En dan kunnen we cijfers uit het onderzoek halen, maar we komen niet verder.

[0:40:21] Dank u wel.

[0:40:22] Heer Boomsma, ik constateer, ik wil wat ruimte geven, maar mijn herhaaldelijke oproep om het kort, krachtig en een vraag te stellen, ik merk dat dat vrij ruim geïnterpreteerd wordt.

[0:40:34] Dus ik wil nogmaals een klemmend beroep doen.

[0:40:35] Anders moet ik vanzelf langzamerhand steeds strenger worden.

[0:40:39] Dat doe ik niet graag, maar dat moet ik wel doen voor de orde.

[0:40:42] Dus de heer Boomsma krijgt graag kort, krachtig en een vraag.

[0:40:46] Ja, nee, het is goed dat hij ergens wat context schetst.

[0:40:50] En ik zie ook dat er positieve trends zijn.

[0:40:52] Je ziet ook dat uit het onderzoek blijkt dat nieuwe generaties meer identificeren met Nederland, et cetera.

[0:40:56] Dus dat is allemaal goed.

[0:40:57] Alleen wat hij net als verklaringen aangeeft.

[0:41:00] Kijk, last hebben van bureaucratie op de consulaat is natuurlijk wat anders dan onveilig voelen of willen dat de Nederlandse regering je beschermt.

[0:41:07] Dat is één.

[0:41:08] Maar wat ik wel ook positief vond, is dat hij aangaf dat er echt een probleem zit in het gedwongen afkopen van militaire dienstplicht.

[0:41:16] Dus is hij het er dan mee eens dat wij als Nederland diplomatieke stappen moeten ondernemen om daar van af te komen?

[0:41:27] Dit is dus precies het probleem.

[0:41:29] Dit debat gaat over buitenlandse inmenging, dus we willen niet dat andere landen zich bemoeien met wat er bij ons gebeurt.

[0:41:36] En dan wordt nu aan mij de vraag gesteld of Nederland zich moet bemoeien met hoe ze in Turkije omgaan met dienstplicht.

[0:41:44] Daarvoor, voorzitter, daarvoor moet de heer Boomsma bij parlementarisch in Ankara zijn.

[0:41:50] En niet bij mij, want ik ga daar niet over.

[0:41:52] Ik ga over wat er in Nederland gebeurt.

[0:41:54] En dat is waar ik over ga.

[0:41:57] En als meneer Boomsma vindt dat het niet meer moet, dienstplicht.

[0:42:02] Ik zal daar persoonlijk ook blij mee zijn.

[0:42:05] Maar hij moet wel in Ankara zijn en niet hier in Den Haag.

[0:42:08] Dank u wel.

[0:42:09] Voor mij is dit punt voldoende besproken op dit moment.

[0:42:12] Ik zie geen interrupties meer.

[0:42:13] Dat is fijn.

[0:42:14] Dan wil ik overgaan naar de volgende spreker.

[0:42:15] Dat is mevrouw Bekker.

[0:42:19] Dank u wel voorzitter en ook dank aan de leden van het kabinet dat zij zo in grote getale hier met hun ambtelijke ondersteuning op dit tijdstip zijn om dit debat te volgen en hopelijk ook de vragen die we aan hen gaan stellen te beantwoorden.

[0:42:32] Want ongewenste buitenlandse beïnvloeding vormt wel degelijk een dreiging voor de Nederlandse democratische rechtsstaat en dat schrijven ook AIVD en NCTV in het rapport dat ik net al noemde.

[0:42:41] Verschillende landen zoals Marokko, Turkije, Iran en China richten zich op gemeenschappen in Nederland voor hun eigen belang.

[0:42:47] En dat kan zijn door tegenstanders monddood te maken met dreigementen, of door de publieke opinie en de politiek in Nederland te beïnvloeden.

[0:42:55] Marokko en Turkije sturen jaarlijks extra staatsimaams tijdens de ramadan naar Nederland.

[0:43:00] Een land als Turkije heeft 148 dianetmoskeeën en 12 weekendscholen.

[0:43:04] China heeft inmiddels zelfs 28 weekendscholen hier.

[0:43:08] Rond Turkse verkiezingen ontvingen inwoners brieven met een stemadvies.

[0:43:11] En wat dit soort landen ook doen, is hier gemeenschappen proberen in te zetten voor spionage.

[0:43:16] Of om financiële redenen, zoals Eritrea met de diasporabelasting.

[0:43:20] Wie inwoners spreekt die met dit soort ongewenste buitenlandse inmenging te maken hebben, hoort de ergste verhalen.

[0:43:26] Inwoners die van hun Marokkaanse paspoort af willen en zich geïntimideerd voelen.

[0:43:30] Nederlanders met een Turks paspoort die zich onveilig voelen.

[0:43:33] We hadden het net al over een kwart volgens het onderzoek van Klingendaal.

[0:43:36] En wat te denken van het Iraanse regime.

[0:43:39] Mijn eigen fractiegenoot Ulysse Elian heeft die intimidatie aan de lijve ondervonden.

[0:43:44] Hij heeft daar recent ook een interview over gegeven.

[0:43:48] Hoe heftig dat is,

[0:43:50] Dat kunnen wij dus ook van dichtbij van hem horen.

[0:43:52] En dat is ongehoord, voorzitter, dat een volksvertegenwoordiger in Nederland die intimidatie hier moet meemaken.

[0:43:58] Of de moedige Chinese studenten, die ik deze week nog sprak, die vertelt over de intimidatie vanuit China, hier in de leslokalen, hier in de collegezalen, bepaalde onderzoeksprogramma's, bepaalde onderzoeksonderwerpen niet zouden mogen worden behandeld en daar dreigementen tegenover staan.

[0:44:15] China, het land dat het grootste offensieve spionageprogramma uit de geschiedenis tegen ons inzet.

[0:44:20] In Australië worden inwoners uit China inmiddels geïntimideerd om ook de extraterritoriale wetgeving die op Hongkong van toepassing is ook daar te handhaven met allerlei dreigementen.

[0:44:31] Weet de minister of dit ook al in Nederland aan de orde is richting inwoners met een Chinese achtergrond?

[0:44:37] Het is in een vrij land als Nederland geen plek voor intimidatie door buitenlandse regimes.

[0:44:41] Gelukkig hebben we een aantal belangrijke stappen gezet.

[0:44:44] Minister Blok verbood buitenlandse politici in Nederland campagne te voeren.

[0:44:48] Drie maanden voor de verkiezingen.

[0:44:49] Minister Jessegues kwam met een wet om spionage zelfstandig strafbaar te stellen.

[0:44:53] Minister Van Weel met een wet waardoor burgemeesters en het OM inzicht kunnen krijgen in de financiële stromen richting organisaties zoals moskeeën.

[0:45:00] Staatssecretaris Paul heeft wetgeving in voorbereiding om bij weekendscholen signaalgericht toezicht te houden.

[0:45:05] Staatssecretaris Nobel komt met een nieuwe integratieagenda waarbij hij kritischer kijkt met welke gesprekspartners SZW om tafel zit voor integratiebeleid.

[0:45:14] Ik zie het echt, het glas is halfvol.

[0:45:16] Maar het podium in Nederland voor buitenlandse inmenging is er nog wel.

[0:45:19] In dat kader is het feit dat haatpredikers, die net ook al door de heer Eerdmans genoemd werden, toch naar Utrecht konden komen.

[0:45:26] tegen het besluit van het kabinet in, omdat de voorzieningenrechter anders besloot, teleurstellend.

[0:45:30] Wat kan het kabinet in de toekomst doen om toch die buitenlandse beïnvloeding via predikers tegen te gaan, vraag ik ook aan de minister van JNV.

[0:45:38] Kan het kabinet haatpredikers sneller signaleren, beter signaleren in het CIS-systeem?

[0:45:42] Kan het kabinet überhaupt met een hernieuwde inzet komen voor een imamopleiding, zodat we het automatisme van de tewerkstellingsvergunning voor geestelijk bedienaren kunnen schrappen?

[0:45:52] zodat we niet ieder jaar imams en predikers vanuit het buitenland hier naartoe hoeven te laten komen.

[0:45:57] Voorzitter, dan de weekendscholen.

[0:45:59] Complimenten voor de wetgeving die in aantocht is, maar wat kunnen we in de tussentijd doen?

[0:46:04] Het kabinet heeft gesprekken gevoerd met landen die hier weekendscholen financieren.

[0:46:07] Welke landen zijn dat?

[0:46:09] Wat is daar besproken?

[0:46:10] Is hen actief verzocht inzagen te geven in lesmateriaal of toegang tot de scholen te verschaffen?

[0:46:16] En zo nee, waarom niet?

[0:46:18] Staan de weekendscholen op de agenda van de minister van Buitenlandse Zaken in zijn diplomatieke gesprekken bij de landen die het betreft?

[0:46:25] En zo nee, waarom niet?

[0:46:27] In het hoofdlijnenakkoord staat dat er gewerkt zal worden aan een slim verbod om het religieuze instellingen te verbieden voor meer dan een bepaald percentage financieel afhankelijk te zijn van een buitenlands regime.

[0:46:37] Wanneer kunnen wij het resultaat van dat onderzoek dat daarnaar loopt verwachten, zo vraag ik de minister van JNV.

[0:46:42] Dan iets waar we ook al langer met mevrouw Piri over optrekken.

[0:46:46] Een meldpunt.

[0:46:47] Al jaren drinkt de Kamer in deze debatten aan op een meldpunt tegen buitenlandse intimidatie.

[0:46:53] En nu schrijft het kabinet over een pilot.

[0:46:55] Maar het is onduidelijk wat daarvan de status is.

[0:46:57] Gebeurt er ook al echt iets in de praktijk?

[0:46:59] En wat dan?

[0:47:00] En kan het kabinet toezeggen dat die pilot voor de zomer is omgezet in een echt meldpunt?

[0:47:05] We hadden precies deze vragen al in 2023.

[0:47:07] Ik zou echt meer tempo willen op dit punt.

[0:47:12] Ik ga tot een afronding komen.

[0:47:15] Twee dingen.

[0:47:15] De buitenlandse verkiezingen in Nederland.

[0:47:18] Wij vinden als VVD dat die niet zo ruim baan zouden moeten krijgen als ze nu krijgen.

[0:47:22] Volgens mij heeft het kabinet de mogelijkheid om dit soort verkiezingen per post te laten organiseren.

[0:47:27] Kan het kabinet dat ook gaan regelen?

[0:47:35] En tot slot de vraag aan staatssecretaris Paul.

[0:47:38] Hoe staat het met de uitvoering van het onderzoek naar de oer-conservatieve financieringsstromen uit christelijke hoek vanuit het buitenland, die gericht zijn op het ondermijnen van vrouwenrechten en lhbt-rechten in Nederland?

[0:47:49] Dank u voorzitter.

[0:47:50] Dank u wel.

[0:47:50] We hebben de interruptie van mevrouw Piri.

[0:47:53] Ik was al bezorgd toen ik mevrouw Beck hoorde zeggen dat het glas al vol was.

[0:47:59] Maar waar blijft dat meldpunt?

[0:48:02] Want haar motie was heel duidelijk, die we samen hebben ingediend.

[0:48:06] Volgens mij ook met D66, met z'n drieën.

[0:48:10] En er gebeurt helemaal niks.

[0:48:11] Misschien is het antwoord wel dat niemand zich verantwoordelijk voelt.

[0:48:20] Dus mijn vraag aan mevrouw Becker is ook, denkt zij dat bijvoorbeeld ook het aanstellen van één coördinator, een nationale coördinator, die verantwoordelijk is voor dit thema, dat dat misschien zou kunnen helpen om hier wat meer vaart in te brengen?

[0:48:40] Ten eerste, mevrouw Pier, u hoeft zich echt geen zorgen te maken over onze motivatie op dit onderwerp.

[0:48:47] Blijven graag samen optrekken en zien dat er nog te weinig gebeurt.

[0:48:50] Ik vond het ook bizar om te lezen in de stukken dat het kabinet dan zegt, mogelijk naar aanleiding van de pilot waarover we u in de toekomst nog gaan informeren, kunnen we mensen die zich dus echt zorgen maken en in noodverkeren misschien wel meer aanvullend perspectief geven, want nu zitten ze vaak nog onder de drempel van het strafrecht.

[0:49:09] En is er wel sprake van intimidatie, maar het is nog geen strafzaak?

[0:49:13] Nee.

[0:49:14] Een land als Iran doet dat natuurlijk heel subtiel.

[0:49:17] Dus die weten precies hoe ze jou met een briefje van we weten dat jij ooit in Iran geboren bent, eigenlijk zeggen

[0:49:25] We weten heel goed waar je woont en dat is gewoon een dreigement.

[0:49:28] Dus ook al is het onder de drempel van het strafrecht, ik zie dat niet als een reden om niet zo'n meldpunt heel serieus te nemen, omdat dit wel staatsburgers zijn die in veiligheid moeten worden gebracht.

[0:49:37] Dus mevrouw Pirie, ik zou de oproep graag samen aan het kabinet willen doen.

[0:49:42] Ik hoop dat we gewoon voor de zomer een fysiek meldpunt kunnen krijgen.

[0:49:45] En als het blijft bij onderzoek en weer nieuwe brieven, ja, dan moeten we inderdaad andere aanvliegroutes gaan overwegen.

[0:49:51] Dank u wel mevrouw Pirie, met volk.

[0:49:54] Een van de redenen voor dat meldpunt, we hebben hier gewoon liquidaties gehad.

[0:49:59] We hebben het hier niet alleen maar over onder het strafrecht, we hebben hier gewoon liquidaties gehad op Nederlands grondgebied.

[0:00:00] 2017, een Iraniër, mevrouw Becker kent vast het voorbeeld, zeven keer aangifte gedaan van bedreiging en intimidatie door de Iraanse autoriteiten, die is hier geliquideerd.

[0:50:17] En een vraag aan mevrouw Bekker.

[0:50:19] Heeft zij nu, met alle maatregelen die de afgelopen acht jaar zijn genomen, het idee dat in 2025, als nu een Iraanse Nederlander die aangifte doet bij de politie, dat dat nu serieuzer wordt genomen, op een andere manier wordt opgepakt?

[0:50:35] Of is de mogelijkheid dat er in die acht jaar daar gewoon onvoldoende op is gebeurd om dit soort Nederlanders, die op dode lijsten staan van buitenlandse mogendheden, om die te beschermen?

[0:50:49] Voorzitter, ik kan natuurlijk niet voor iedere casus spreken.

[0:50:52] Ik denk dat er echt gevallen zijn waarbij heel alert wordt gehandeld en mensen echt in veiligheid worden gebracht.

[0:51:00] Maar niet voor niets noemde ik eigenlijk het citaat uit de brief waarin dan wordt gesproken over bepaalde zaken zitten onder de drempel van het strafrecht.

[0:51:07] Want dat zijn waarschijnlijk precies die zes meldingen die vooraf zijn gegaan aan de liquidatie.

[0:51:12] En dan vind ik dat het juist op zo'n meldpunt gewogen moet worden.

[0:51:16] We hebben hier wel te maken met een regime dat op een hele andere manier handelt dan hoe wij met ons strafrecht omgaan.

[0:51:23] En ook al zit het onder die drempel, we moeten nu toch andere dingen gaan doen.

[0:51:26] En dan lees ik heel cryptisch, nou dat perspectief kunnen we misschien gaan bieden nadat de pilot afgerond is.

[0:51:33] Maar ik heb ook eens deze weken in het veld gevraagd, merkt iemand, ook in de sociale sector, merkt iemand wat van die pilot concreet?

[0:51:42] En eigenlijk kan niemand mij vertellen wat daar gebeurt.

[0:51:44] Dus dat is vandaag mijn vraag aan het kabinet.

[0:51:46] Wat gebeurt daar concreet?

[0:51:49] Waardoor we dat vertrouwen wel kunnen gaan hebben.

[0:51:51] Dat die mensen bijvoorbeeld uit Iran die zich melden, dat die als die zich daar melden ook echt serieus worden gehoepen.

[0:51:57] Dank u wel.

[0:51:58] Maar de heer Eerdman nog een interruptie.

[0:52:01] Ik zat ook even in het glas te loeren.

[0:52:04] Ik ken de gedrevenheid van mevrouw Becker.

[0:52:08] Maar als ik heel eerlijk kijk naar het hoofdlijnakkoord... en je ziet de punten die daar heel goed terecht zijn omschreven... dan vraag ik me af, wat is daar nu werkelijk van misschien half gerealiseerd?

[0:52:19] Daar word ik wel een beetje treurig van.

[0:52:21] En dan denk ik, ook als het puntje bij paaltje komt... hebben we het aan de Kamer te danken.

[0:52:26] Nederland niet is ingekomen, want dat had eigenlijk een opdracht aan het kabinet geweest vanuit de Tweede Kamer.

[0:52:31] Dus waarmee moeten wij nou zo tevreden zijn in dit hele gloedvolle betoog van de VVD om het kabinet te prijzen?

[0:52:42] Voorzitter, ik zeg zeker niet dat het al voldoende is, anders zou ik hier niet zitten met weer allerlei extra vragen en aanvullende wensen.

[0:52:49] Maar ik vind het wel goed om ons te realiseren dat ook de afgelopen jaren, waarin de VVD ook de verantwoordelijkheid heeft gedragen, maar ook met een heel aantal andere partijen hier, dat er wel stappen zijn gezet.

[0:52:59] Dat het, denk ik, nu inmiddels vier, vijf jaar geleden was, dat de heer Paternotten en ik nog samen optrokken over het kan toch niet waar zijn dat je hier

[0:53:07] weekendscholen hebt uit Turkije en uit China, waar dan het antwoord vanuit vak K van is, wij weten niet wat daar gebeurt en er is ook geen rol voor de overheid.

[0:53:15] Terwijl het hier gaat om Nederlandse kinderen.

[0:53:17] En dat er inmiddels hier een staatssecretaris zit die wetgeving in consultatie heeft gebracht om er wat aan te doen.

[0:53:22] Ja, dan is voor mij wel het glas gehalen vol, want dan brengen we een hele moeilijke politieke discussie dichterbij.

[0:53:27] Dat we afgelopen week een debat hebben gehad met minister Van Wil, waar we na aanleiding van de popo op het parlement

[0:53:32] Het was een parlementair onderzoek naar die ongewenste buitenlandse beïnvloeding.

[0:53:36] Iedereen zei, maak die geldstromen transparant en kan ze bevriezen.

[0:53:40] Dat konden we niet.

[0:53:41] Dit wetsvoorstel gaat uiteindelijk lukken.

[0:53:50] Maar soms wordt er suggestie gewekt alsof we over dit onderwerp alleen maar praten en geen stappen zetten.

[0:53:55] En ik durf te beweren dat in ieder geval ook met mijn partij in het kabinet, maar wat ik net al zei, ook een heel aantal partijen die zich zorgen maken over onze democratie, niet alleen rechts, maar ook links, dat we stappen zetten.

[0:54:07] En dat is ook goed om in een debat als vandaag te benoemen.

[0:54:10] Dank u wel.

[0:54:10] Ik zie verder geen interrupties meer.

[0:54:12] Of toch wel?

[0:54:14] Wat bij mij nogal strak is, is de VW-opstelling bij het voorstel om Nederlandse IS'ers terug te halen uit Syrië.

[0:54:24] Terroristen.

[0:54:25] Dat begrijp ik gewoon echt niet.

[0:54:27] Nu zag ik een tweet van mijn collega Michonne Berckx, van mevrouw Becker, op 3 februari, die heel groot het woord niet zette boven een bericht van het Telegraaf, dat wij onze IS'ers, onze IS'ers zijn.

[0:54:37] wel of niet moeten terughalen naar Nederland.

[0:54:39] Kortom, is het VVD-beleid, of de VVD voornemen in ieder geval om dit nu niet meer te willen, dat wij Nederlandse IS-aangesloten mensen

[0:54:50] We hebben nooit het standpunt gehad dat het een goed idee zou zijn om actief IS-gangers terug te halen naar Nederland.

[0:55:02] Deze mensen hebben ieder recht op een rol in de Nederlandse samenleving gespeeld.

[0:55:12] We leven wel in een rechtsstaat.

[0:55:17] Dus als er een rechter is die uiteindelijk oordeelt dat iemand die daar zit straffeloos wordt als we diegene niet terughalen en we het risico lopen dat in onze samenleving uiteindelijk iemand zelfstandig terugkomt die niet meer te bestraffen is, en gelet op zo'n rechterlijke uitspraak,

[0:55:32] we dan niet anders kunnen dan iemand ook daadwerkelijk terug te halen, daar verwijst de heer Eerdmans naar, dat is in het verleden een aantal keer gebeurd, dan is dat niet meteen het VVD-politieke standpunt dat we het een goed idee vinden om mensen hierheen te halen.

[0:55:45] Alleen we hebben ook te maken met rechtelijke uitspraken en wij zullen er, ook met mevrouw Michon, alles aan doen om in ieder geval niet er een politiek ideaal van te maken om mensen te gaan terug... Nee, want er zijn ook partijen die vinden dat überhaupt een goed idee.

[0:55:58] Dat is niet mijn partij.

[0:55:59] Wij vinden dat die mensen daar moeten blijven en ieder recht op een toekomst in Nederland hebben verspeeld.

[0:56:05] Dank u wel.

[0:56:06] Dan gaan we hier naar de heer Paternotte.

[0:56:07] Het schiet ook aardig op met de interrupties, dus ik denk dat het ook steeds vlotter gaat.

[0:56:11] Heer Paternotte.

[0:56:13] Dankjewel voorzitter.

[0:56:14] Nederland is een vrij land en dat betekent dat iedereen die hier mag zijn of wonen ook vrij moet kunnen zijn.

[0:56:21] Vrij van inmenging of intimidatie vanuit een ver buitenland.

[0:56:23] Dus ook en misschien wel juist als je wortels buiten Nederland hebt.

[0:56:28] Daar gaat dit debat wat D66 betreft open.

[0:56:31] Ik wil vijf zaken langslopen.

[0:56:32] Het werd net al eventjes genoemd.

[0:56:34] Het VVD-collega Elian maakte bekend dat hij na zijn start als Kamerlid een dreigende mail had ontvangen van de Iraanse ambassade.

[0:56:39] Net als boodschap, je bent van ons en we houden je in de gaten.

[0:56:42] Dat is onacceptabel.

[0:56:45] En dus ik zou van de minister van Buitenlandse Zaken willen weten, is de Iraanse ambassadeur hiervoor nou ontboden of zijn andere stappen gezet?

[0:56:52] En is hij bekend of zulke intimidatie van politici van buitenaf nu vaker voorkomt?

[0:56:57] Voorzitter, Elon Musk heb ik nog niet gehoord.

[0:56:59] Want inmenging in onze politiek zien we ook steeds vaker vanuit een bondgenoot.

[0:57:03] Musk voert actieve haatcampagnes tegen democratisch gekozen leiders in de EU.

[0:57:07] Binnenkort gaan de Canadezen naar de stembus, ook daar zal Musk zeggen kunnen gaan mengen.

[0:57:12] En voor de helderheid, natuurlijk mag iedereen een mening hebben en die delen, maar je eigen platform manipuleren, zodat mensen alleen nog zijn mening krijgen, dat kan natuurlijk niet.

[0:57:21] Meerdere Europese leiders durven op te staan tegen deze digitale inmenging, maar het Nederlands kabinet is muis en muis stil.

[0:57:28] Waarom is dat?

[0:57:29] En gaat het kabinet wel handelen als Musk zich in Nederlandse verkiezingen gaat mengen?

[0:57:33] Of laten we dat ook gebeuren?

[0:57:36] Het wetsvoorstel over toezicht op weekendscholen.

[0:57:38] Mevrouw Becker noemde het net.

[0:57:38] Volgens mij was het zes jaar geleden dat wij een motie indienen die daarom vroeg.

[0:57:41] Het kan niet snel genoeg komen.

[0:57:43] Na jaren van berichten over Turkse weekendscholen, Chinese weekendscholen, gefinancierd vanuit de regeringen.

[0:57:47] Want inrichtingendiensten waarschuwen al heel lang voor de manier waarop de Chinese communistische partij de diaspora gebruikt als verlengstuk van de regering.

[0:57:55] Of Chinese Nederlanders dat nou willen of niet.

[0:57:58] En dat is heel problematisch, want je hoeft maar een Chinese AI-app als DeepSeek uit te testen en je komt in een soort wereld terecht waarin het uitstekend gaat met de Oeigoeren in Xinjiang, Taiwan een provincie van China is, waar helemaal nooit een studentenopstand was op het Tiananmenplein, en ook een wereld waarin de westerse democratie een decadente achterhaalde illusie is.

[0:58:18] Hebben er inmiddels gesprekken plaatsgevonden met de Chinese overheid over dit onderwijs en wat hebben die opgeleverd?

[0:58:24] Want wij hebben vaak gevraagd om dat toezicht

[0:58:27] De wet zal zich richten op het aanzetten tot haat, geweld en discriminatie.

[0:58:30] Maar gaat de wet ook effect hebben op andere vormen van ondermijning van onze maatschappij?

[0:58:34] Zoals ik net als voorbeeld gaf van de Chinese weekendscholen.

[0:58:37] En voorziet die wet ook in het openbaar maken van lesmaterialen?

[0:58:40] En zo nee, zou dat misschien alsnog wel kunnen.

[0:58:44] Voorzitter, dan de lange arm van rabat, want de IVD waarschuwt structureel voor allerlei vormen van inmenging en voor intimidatie van Marokkaanse Nederlanders die kritiek uiten op de Marokkaanse regering.

[0:58:54] Het is dan ook een serieus inbreuk op onze nationale veiligheid dat de Marokkaanse Nederlandse medewerker van de NCTV staatsgeheimen bleek door te spelen aan de Marokkaanse overheid.

[0:59:02] Veel Marokkaanse Nederlanders voelen zich hierdoor bedreigd.

[0:59:06] Ik wil graag weten of er gevoelige informatie over mensen in Nederland naar Marokko is gesluist.

[0:59:10] En is er contact met de mensen in Nederland die hier last van kunnen krijgen?

[0:59:14] Want in de plannen van deze bewindspersonen lezen we veel over monitoren, melden en analyseren.

[0:59:20] Dat is goed, maar dat is nog geen oplossing.

[0:59:22] Dus wat doet de overheid specifiek voor Marokkaanse Nederlanders die van hun Marokkaanse nationaliteit af zouden willen?

[0:59:28] Hoe kan de overheid hen helpen als ze zich niet veilig voelen als gevolg van inmenging vanuit rabat?

[0:59:32] En kan er bij het centrale meldpunt dat er nu gaat komen bijvoorbeeld ook worden gezorgd voor doorverwijzing naar de juiste hulpverleners?

[0:59:40] En kan het kabinet bevestigen dat er toch weer vertegenwoordigers van de nationale politie waren bij de grote iftar van het Marokkaanse consulaat in Utrecht?

[0:59:47] Mijn vraag is dan, moeten we dat nou echt willen?

[0:59:49] Wat voor signaal geeft dit nou af aan Marokkaanse Nederlanders die veilig naar de politie willen kunnen stappen als ze juist last hebben van beïnvloeding vanuit Marokko?

[0:59:56] En kan de minister misschien toezeggen dat we dat niet meer doen?

[1:00:00] Voorster dan Turkije, want er vluchten nog steeds veel Gulenisten, Koerden en anderen uit Turkije, uit angst voor vervolging op erger.

[1:00:07] En eenmaal in Nederland blijken ze vaak nog steeds niet veilig.

[1:00:09] We zien over de rest van de wereld ook verhalen over gijzelingen, van aanhangers van Gulen.

[1:00:15] Dingen die worden gemeld bij de Turkse overheid.

[1:00:17] En het is onze taak om politieke vluchtelingen echt te beschermen tegen vervolging.

[1:00:20] Niet alleen door opvang te bieden,

[1:00:22] maar ook de iets te doen tegen deze dreigingen en te laten zien dat we hen zien.

[1:00:26] Wat doet het kabinet nu voor deze groep en is er voorzien voldoende zicht op deze dreiging?

[1:00:31] En voorzitter, tot slot, samen sta je sterker.

[1:00:33] Daarom vraag ik de minister in het belang van al die diaspora groepen in Nederland

[1:00:37] vorm een coalitie van landen tegen buitenlandse beïnvloeding van diaraspora gemeenschappen.

[1:00:42] Naar voorbeeld van de Media Freedom Coalition.

[1:00:45] Deze landen kunnen zich samen uitspreken, kennis met elkaar delen en zo samen sterk zijn om vrijheid in hun eigen land te kunnen bieden aan iedereen.

[1:00:53] Dank u wel.

[1:00:54] Levert geen interrupties op.

[1:00:55] De heer Boomsma, FNAC, u bent aan de beurt.

[1:00:58] Dank, voorzitter.

[1:00:59] Iedereen in Nederland hoort vrij te zijn van repressie en dwang en angst voor buitenlandse staten.

[1:01:04] En dat geldt zeker voor mensen die hier naartoe zijn gevlucht op zoek naar veiligheid.

[1:01:08] Maar helaas is die repressie en die intimidatie wel aan de orde van de dag.

[1:01:11] En de AIVD constateert nu dat die mogelijk gaat toenemen.

[1:01:14] We hebben gisteren weer gezien over Iran, waarvan wordt gezegd de grootste dreiging komt daar vandaan.

[1:01:19] We hebben inderdaad moordaanslagen gehad.

[1:01:21] En doen we nou genoeg?

[1:01:22] Kunnen we niet als regering meer doen om deze mensen te beschermen?

[1:01:24] Want ik heb het idee dat we

[1:01:25] Deze mensen worden nu beschermd, maar die zijn dan bijna veroordeeld tot levenslange opsluiting.

[1:01:30] Kunnen we niet veel proactiever erachteraan gaan om die oorzaken te bestrijden?

[1:01:33] Dan over de pilot.

[1:01:35] Waarom is dat een pilot?

[1:01:36] Waarom kunnen we niet gewoon dat meldpunt openen?

[1:01:38] En wanneer?

[1:01:39] Inderdaad, dat zou sowieso voor de zomer moeten gebeuren.

[1:01:41] Maar wat is nu het stand van zaken?

[1:01:45] Mensen die slachtoffer zijn van repressie en intimidatie, die zijn natuurlijk vaak bang en die moeten dus laagdrempelig toegang hebben tot zo'n voorziening.

[1:01:52] Wat gaat de regering er nou voor doen om ervoor te zorgen dat iedereen, en zeker wie slachtoffer is, dat hij weet waar hij moet zijn, dat hij weet dat dat anoniem kan en dat hij juridisch beschermd is en dat hij ook weet wat er wordt gedaan met die meldingen.

[1:02:04] Dat rapport van Verweij, Jonker en Labyrinth bevat een hele serie aanbevelingen.

[1:02:08] En de staatssecretaris reageert maar heel summeer in zijn brief van gisteravond op een aantal van die punten.

[1:02:14] Ik wil graag een reactie op die aanbevelingen allemaal.

[1:02:17] Ook die zes punten die worden genoemd voor nader onderzoek in dat rapport.

[1:02:20] Zijn er nu richtlijnen voor lokaal beleid over hoe om te gaan met die signalen?

[1:02:24] Hoe gaat het kabinet er nou voor zorgen dat voldoende kennis over dit fenomeen terecht komt bij ambtenaren en professionals?

[1:02:30] Dat brengt mij ook specifiek op de lange arm van Eritrea.

[1:02:33] Recent zagen we natuurlijk de dreiging tussen voor- en tegenstanders van het regime, die rellen.

[1:02:38] Het is natuurlijk onacceptabel dat lokale conflicten hier worden uitgevochten.

[1:02:41] Maar wat gaat de minister doen, ook gezien de noodkreet van die burgemeester aan deze spanningen?

[1:02:47] En dan zitten we nog met die diaspora-belasting van 2%.

[1:02:50] Ik vind het echt volstrekt onacceptabel dat geld van Nederlanders linear recta naar zo'n corrupt regime gaat.

[1:02:56] En dat dit ook vaak gaat om uitkeringen, waarbij dus Nederlands belastinggeld bijdraagt aan die onderdrukking door zo'n staat.

[1:03:01] Dat kan echt niet.

[1:03:03] En die signalen en berichten hierover, die spelen al zoveel jaren.

[1:03:07] Ik heb gelezen in 2017 is er al een minister

[1:03:09] Heeft toen een keer de ambassadeur op het matje geroepen vanwege die praktijken.

[1:03:13] En nu lees ik weer in allerlei rapporten over dat dwang wordt ervaren.

[1:03:15] Maar in het notabene het landenbericht van Eritrea staat gewoon.

[1:03:20] Het is vrijwel onmogelijk om gebruik te maken van consulaire diensten, waaronder het aanvragen van documenten, zonder de diaspora belasting te betalen en letter of regret te tekenen.

[1:03:27] Dus die druk wordt gewoon uitgeoefend.

[1:03:29] Ik heb ook zelf de afgelopen weken met mensen uit van Eritrese achtergrond gesproken.

[1:03:34] Die bevestigen dat.

[1:03:36] En er wordt ook geconstateerd dat het ook gaat om mensen met een studiefinanciering of een uitkering.

[1:03:41] Nou, er wordt al vijftien jaar een vraag over gesteld.

[1:03:43] Er wordt al vijftien jaar niet doorgepakt.

[1:03:45] Dus dat moet gewoon een keer stoppen.

[1:03:46] En als we allemaal constateren dat het jaar in, jaar uit maar gewoon doorgaat, moeten we dan niet gewoon dat consulaat sluiten.

[1:03:52] Mensen kunnen altijd nog naar Brussel of Londen, waar ik hoor dat het veel minder speelt.

[1:03:56] Dan wordt aangegeven dat het verbieden van een diasporaal belasting niet kan, omdat het in strijd is met internationale verdragen en ook de Verenigde Staten een vorm van die belasting hebben.

[1:04:04] Maar je zou toch dan misschien moeten kijken of je die verdragen kunt aanpassen, met name als het gaat om zulke corrupte en repressieve regimes.

[1:04:11] Dat je het in die gevallen wel gaat verbieden.

[1:04:13] Voorzitter, dan alweer vijf jaar geleden is het artikel 220 burgerlijk wetboek uitgebreid om de samenleving weerwaarde te maken tegen antidemocratische organisaties.

[1:04:22] Hoe gaat het nou met de toepassing daarvan?

[1:04:25] Dan over de Nederlandse imamopleiding.

[1:04:28] Dat lijkt dus nu mislukt, omdat zowel de onderwijsinstellingen als CMO willen eigenlijk het curriculum bepalen.

[1:04:33] Maar wat is nou het juridische obstakel dat wordt gezien?

[1:04:37] En welke stappen worden nu gezet om dat alsnog van de grond te krijgen?

[1:04:39] Want het blijft gewoon wenselijk als wensen dat imams gewoon uit Nederland komen die ook Nederlands situatie kennen.

[1:04:44] En tot slot over mijn buurman refereerde eraan over buitenlandse beïnvloeding.

[1:04:49] Ja, de medewerker van de NCTV die honderd

[1:04:51] de staatsgeheime documenten thuis waren aangetroffen, onder andere van de AIVD en de MIVD, en die als spion heeft gelekt waarschijnlijk naar Marokko.

[1:05:00] Nou, vraag aan de minister.

[1:05:02] Hoe wordt nou prioriteit gegeven aan het garanderen van de interne informatiebeveiliging en het monitoren van mogelijke inside threats?

[1:05:08] En kan de minister ook een worst case scenario schetsen van de gelekte informatie in die NCTV-casus?

[1:05:15] U bent klaar met uw betoog.

[1:05:16] Dank u wel.

[1:05:16] Dat levert één interruptie op van mevrouw Pirie.

[1:05:19] Ik hoor collega van de NSC veel aandacht besteden in zijn inbreng naar diasporagemeenschappen.

[1:05:27] Daar zitten ook zorgen van mijn fractie.

[1:05:30] Is er ook een andere vorm van buitenlandse inmenging, zoals we in het Europese parlement hebben gezien met Qatar?

[1:05:37] Omkoping, beïnvloeding, hoe Rusland, denk ik, in meerdere Europese landen dat doet.

[1:05:43] Dit jaar, voor zover ik weet, is er één land waar naar Nederland ook onderzoek heeft geraan.

[1:05:48] We hebben hier ook de brieven nog van de minister van Justitie en Veiligheid en minister van Buitenlandse Zaken.

[1:05:55] En dat is alles rondom wat zich heeft afgespeeld op 7 en 8 november in Amsterdam.

[1:06:01] Dat er sprake was van ongewenste inmenging van Israël.

[1:06:05] Het is een heel sumier briefje, maar de conclusie is wel heel duidelijk.

[1:06:08] Het kabinet vindt dit onwenselijk.

[1:06:12] Wat vindt de heer Boosma daarvan?

[1:06:13] Vindt ook de heer Boosma dat wanneer politici in Nederland, journalisten, maatschappelijk, middenveld op die manier met buitenlandse inmenging te maken hebben, ook al is dat wellicht van een bevriende natie, dat daar ook heel hard tegen opgetreden moet worden?

[1:06:40] Ik heb dat rapport gezien en ik vond ook dat dat nogal rammelde, dat rapport.

[1:06:43] Volgens mij was het ministerie voor diaspora van Israël.

[1:06:47] Ja, dat rapport rammelde.

[1:06:47] Het is onwenselijk.

[1:06:48] Dus goed dat de regering dat heeft veroordeeld.

[1:06:50] Ik moet wel zeggen dat ik het van allerlei mogelijke vormen van buitenlandse inmenging wel niet de meest zorgwekkende vind.

[1:06:57] Ik maak me meer zorgen eigenlijk over pogingen van

[1:07:02] beïnvloeding van de Nederlandse Palestijnse demonstraties door Hamas en Hamas-gelieerde organisaties.

[1:07:09] Dat is inderdaad, de heer Erken zei net al, dat is toch geen staat.

[1:07:13] Ik denk dat we heel blij mogen zijn dat Hamas niet een regering vormt die overal wordt erkend.

[1:07:19] Desalniettemin besturen ze wel Gaza en het is zeer onwenselijk dat zo'n terroristische, jihadistische organisatie mogelijk ook probeert invloed uit te oefenen in Nederland.

[1:07:28] Neem niet weg dat inderdaad ook dat rapport en de manier waarop het is verspreid, dat dat ook onwenselijk was.

[1:07:34] Dank u wel, mevrouw Pirie met haar laatste interruptie.

[1:07:36] Ja, ik besef me altijd, natuurlijk, we zijn allemaal politici.

[1:07:40] Maar dit was toch wel zo'n flauw antwoord, meneer Boomsma.

[1:07:43] Ik stel u gewoon een vraag.

[1:07:45] U maakt het heel klein.

[1:07:47] Namelijk, het klopt, dat briefje ging inderdaad alleen over dat deel van dat rammelende rapport van het ministerie van Diaspora.

[1:07:55] Maar de vragen vanuit de Kamer gingen over heel veel zaken.

[1:07:59] Bijvoorbeeld onderzoeksjournalisten, waaronder van The Guardian, die hebben aangetoond

[1:08:04] dat vanaf 2005 de Israëlse inlichtingendiensten in Nederland actief zijn en zich schuldig maken aan spionage en intimidatie.

[1:08:15] Geen enkele reactie van het kabinet.

[1:08:18] Het is niet alleen het rapport dat we hebben gekregen.

[1:08:22] We zagen een persconferentie midden in de nacht van de Israëlische premier.

[1:08:27] Een aanval op de burgemeester van Amsterdam.

[1:08:31] De onjuiste beweringen, waarvan ook is vastgesteld dat dat gelogen was.

[1:08:35] Dat de Nederlandse autoriteiten van tevoren waren geïnformeerd.

[1:08:39] De openbaring over de interpretatie van het gesprek tussen president Herzog en de koning van Nederland.

[1:08:46] Het ongevraagde bezoek.

[1:08:48] van de voorzitter van de Knesset en de minister van Buitenlandse Zaken.

[1:08:53] Maakt u het?

[1:08:53] Bagatelliseert u het nou niet?

[1:08:55] Laten we geen dubbele maat doen.

[1:08:57] Van mij zult u altijd aan uw kant vinden wanneer organisaties die op de Europese terreurlijst staan.

[1:09:05] illegale praktijken bezig zijn, zal ik daar altijd tegen optreden.

[1:09:10] Daar is geen enkele twijfel over dat GroenLinks-PvdA dat niet wil doen.

[1:09:13] Dus doet u ook niet dat soort aantijgingen.

[1:09:16] Maar laten we ook zeggen dat dat soort inmenging door niemand gewenst is, ook niet door buitenlandse staten.

[1:09:22] Dank u wel, de heer Boosma.

[1:09:25] Nee voorzitter, ik deed geen aantijgingen richting PvdA GroenLinks hier.

[1:09:29] Ik dacht dat oprecht dat werd verwezen naar dat rapport van het Israëlische ministerie van de diaspora.

[1:09:36] Nee, het is onwenselijk als er op die manier invloed wordt uitgeoefend op de discussie in Nederland.

[1:09:43] Intimidatie natuurlijk altijd af te wijzen, zeker ook als het gepaard gaat met dreigementen en ook als het gebeurt door Israël of andere bevriende staten.

[1:09:55] Ik moet wel zeggen dat ik

[1:09:56] Ik ben veel meer zorgen gemaakt over de jodenjacht en het antisemitisme, waar het mee gepaard ging, dan het feit, en ik heb ook wel enig begrip dat de regering van Israël zich daar dan bijzonder zorgen over maakt, en als dat gaande is en ze de beelden binnenkrijgen, dat men dan daarop wil reageren, dat men in een actie komt.

[1:10:13] En daar blijf ik er wel bij, dat ik de mogelijke inmenging vanuit de Israëlische regering een stuk minder zorgelijk vind dan de inmenging vanuit een land als Iran of andere landen met repressieve regimes.

[1:10:26] Dus ja, daar maken we dan minder zorgen over.

[1:10:29] En wat ik net ook al aangaf... Ik ben ook zeker bezorgd over de mogelijke inming vanuit Hamas en Palestijnse organisaties.

[1:10:40] En ik wil die vragen ook graag stellen aan het kabinet.

[1:10:42] Of daar inderdaad goed onderzoek naar wordt gedaan.

[1:10:45] Ik weet niet of dit zomaar zo gaat, de heer Bommersma.

[1:10:47] Of u in een beantwoording van mevrouw Piri nog extra vragen... Oh, nou.

[1:10:51] Dus ik wil u vragen om... U heeft al antwoord gegeven.

[1:10:53] Voor mij is het goed zo.

[1:10:54] Om het daarbij te laten.

[1:10:57] Dank u wel.

[1:10:57] Dan gaan we naar de heer Boon van PV.

[1:10:59] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:11:00] De PV waarschuwt al jaren voor toenemende ongewenste buitenlandse inmenging in ons land.

[1:11:05] Ook de AIVD en NCTV erkennen dat in hun rapporten dat deze inmenging een serieuze dreiging vormt.

[1:11:12] Volgens hen is de impact lastig meetbaar.

[1:11:15] Maar weet u voor wie het wel overduidelijk zichtbaar is?

[1:11:18] voor de gewone Nederlander, die ziet met eigen ogen hoe ons mooie Nederland kapot wordt gemaakt.

[1:11:24] Wij herinneren ons allemaal de gewelddadige rally in Den Haag, georganiseerd door eritrees organisaties, waarbij de stad veranderde in een oorlogsgebied, maar liefst 29 agenten raakten gewond. 29!

[1:11:38] Hoe beoordeelt dit kabinet de rol van de Eritrese organisatie Biharana Medu, waarvan de militaire leider Johannes A, alias John Black, twee dagen voor de rellen de volgende gewelddadige woorden uitsprak.

[1:11:52] Ieder politieagent die optreedt moeten wij vernietigen.

[1:11:56] Biharana Medu is geen legale beweging.

[1:11:59] Biharana Medu is een golf, een gewelddadige kracht.

[1:12:03] Als golf zullen wij het bloed drinken van iedereen die onze doelstelling in de weg staat.

[1:12:09] Brigade Na Medu is geen vreemdzame beweging."

[1:12:14] Inmiddels is deze John Black veroordeeld voor het aansturen van deze rellen.

[1:12:18] Duitsland onderzoekt de Brigade Na Medu inmiddels als mogelijk terroristisch netwerk.

[1:12:24] en heeft in dat kader op tiental locaties invallen gedaan.

[1:12:28] De heer Boon, u gaat door en u heeft het vast al in uw betogen verwerkt, maar we hebben eerder met elkaar geconsteerd dat we geen namen van mensen noemen die zich niet hier kunnen verdedigen.

[1:12:38] Ik zou het toch willen vragen om daar in uw betogen rekening mee te houden.

[1:12:43] Ja, volgens mij is het absurd dat zo iemand bescherming krijgt.

[1:12:46] Absurd.

[1:12:48] Ieder die zich hier niet kan verdedigen krijgt gewoon evenveel bescherming, heer Boon.

[1:12:53] Hoe beoordeelt de kabinet?

[1:12:54] Punt van orde.

[1:12:55] Er werd net ook de naam van Elon Musk genoemd.

[1:12:57] Daar werd deze opmerking niet gevoeld.

[1:13:01] Touché.

[1:13:02] U mag mij scherp houden als voorzitter.

[1:13:04] Volgens mij is dit een geval waar ik wel op ingrijp dat het om staatsburgen gaat, niet een publieke figuur.

[1:13:11] Dat probeer ik zo eerlijk mogelijk te doen.

[1:13:13] En ik heb ook al de heer Bonen hierop aangesproken.

[1:13:16] We hoeven, denk ik, niet... Nee, maar voorzitter, ik denk dat het wel... We zullen vaak namen noemen van mensen die een buitengewoon belangrijke functie bij een wereldmacht vervullen hier in het huis.

[1:13:24] Dat doen we aan de lopende band.

[1:13:25] We hebben het hier over individuen die inderdaad geen platform hebben of hier zich kunnen verdedigen.

[1:13:30] Ik denk dat Elon Musk wel ongeveer het allerslechtste voorbeeld is van iemand die niet iets kan reageren op aantuigingen.

[1:13:35] Geen kanaal uit, ja.

[1:13:36] We zullen zo op X zien wat de heer Musk hiervan vindt.

[1:13:38] De heer Bo nu kunt doorgaan.

[1:13:41] Ja, voorzitter.

[1:13:42] Hoe beoordeelt het kabinet de mogelijkheid om deze organisatie in Nederland te verbieden?

[1:13:47] Maar het blijft niet alleen bij eritreesgeweld.

[1:13:50] Nederland zal ook rellen met Turken, Syriërs en Marokkanen.

[1:13:54] Onze straten veranderen in een strijdtoneel van fetes die buiten onze landgrenzen thuishoren en waar Nederland niets mee te maken heeft.

[1:14:03] En niet alleen worden deze conflicten hier uitgevochten, ook onze Nederlandse joden worden bedreigd en aangevallen.

[1:14:10] Deze dreiging komt vaak van radicale buitenlandse krachten, zoals de antisemitische organisatie Sami Doen, die niet alleen jodenhaat en geweld importeren, maar ook openlijk terrorisme verheerlijken.

[1:14:22] Tijdens protesten zien we vlaggen van Hezbollah, de Taliban en IS.

[1:14:28] We zien spandoeken die Hamas-terrorisme verheerlijken.

[1:14:31] Demonstranten kleden zich als gamastrijden en tonen openlijk hun steun aan deze terreurgroep.

[1:14:38] Toch grijpt het Openbaar Ministerie niet in.

[1:14:41] Omdat er nog steeds geen wet is die het verheerlijk van terrorisme verbiedt.

[1:14:45] Minister, wanneer komt het wetsvoorstel dat je een einde aan gaat maken?

[1:14:48] Er is geen ruimte meer voor uitstel.

[1:14:50] Dit moet zo snel mogelijk geregeld worden.

[1:14:54] En de PVV al weet hoe het kabinet gaat optreden tegen ongewenste buitenlandse beïnvloeding binnen onze universiteiten.

[1:15:01] Heel Nederland zag hoe de UvA onder druk van buitenlandse studenten de samenwerking met de Hebrew University moest opzetten.

[1:15:10] Intussen voelen Joodse studenten zich intimiteerd.

[1:15:14] buitengesloten en zelfs onveilig op hun eigen campus.

[1:15:18] Dat is een keiharde schande.

[1:15:20] En sinds de gruwelijk terreuraanslag van Hamas op 7 oktober circuleren op Instagram Engelstalige accounts die zich expliciet richten op Nederlandse studenten en antisemitische propaganda verspreiden.

[1:15:33] Voorbeelden zijn Nijmegen Encampment, dat het omstreden sami-doen kopstuk Qatib uitnodigde.

[1:15:39] Een groep als Encampment Leiden, Ufa Intifada,

[1:15:43] en student-intifade NL, worden deze organisaties gemonitord.

[1:15:48] Er wordt onderzocht of zij vanuit het buitenland worden aangestuurd.

[1:15:52] Daarom vraagt de PVV aan de minister, voor ons is het volstrekt onacceptabel dat buitenlandse studenten en docenten op Nederlands universiteiten antisemitisch gedachtegoed verspreiden.

[1:16:05] Onderwijsinstellingen horen geen vrij plaats te zijn voor jodenhaat.

[1:16:10] Is het kabinet bereid om hier eindelijk keihard tegen op te treden?

[1:16:15] Kunnen buitenlandse studenten en leraren niet alleen voor, maar ook tijdens hun verblijf worden gescreend op betrokkenheid of bij sympathie voor jodenhaat?

[1:16:25] Wordt gecontroleerd op banden met extremistische of antisemitische organisaties?

[1:16:31] Of is de minister bereid dit mogelijk te maken?

[1:16:34] Afsluitend.

[1:16:36] De feiten liggen er niet om.

[1:16:38] Ongewenste buitenlandse beïnvloeding bedreigt onze veiligheid, onze samenleving en onze democratische waarden.

[1:16:46] Van gewelddadige rellen en geïmporteerde conflicten tot verheerlijking van terrorisme op universiteiten en in onze straten.

[1:16:55] Nederland mag dit niet langer tolereren.

[1:16:58] Wanneer gaan deze ministers en staatssecretarissen eindelijk ingrijpen?

[1:17:02] Tot zover.

[1:17:07] Ik heb heel goed geluisterd naar het verhaal van meneer Boon.

[1:17:17] Wat een verschrikkelijk verhaal is dit.

[1:17:19] Alsof de PVV brandschoon is als het gaat om buitenlandse inmenging.

[1:17:25] De heer Boon schetst hier een verhaal alsof Nederland in de handen is van buitenlandse statelijke actoren die Nederland hebben overgenomen, die zelfs onze straatbeeld bepalen, wat natuurlijk totale onzin is.

[1:17:38] Maar als we bijvoorbeeld kijken naar de PVV, als het gaat om buitenlandse inmenging.

[1:17:43] En dan hebben we gezien dat de AIVD de fractie van de heer Boon-Wilders heeft gevolgd... omdat hij vaker bij de Israëlische ambassade was dan thuis.

[1:17:53] Als we wat terugkomen in de tijd, dan zien we dat bij de kabinetsformatie... dat een kandidaatminister van de PVV... nota bene door de AIVD, door onze eigen veiligheidsdienst... is afgekeurd omdat hij staatsgevaarlijk is.

[1:18:12] Dus hoe durft de heer Boon hier een beeld te schetsen over groepen mensen in onze samenleving, alsof zij pionnen zijn van buitenlandse diensten, terwijl de PVV dat zelf is?

[1:18:22] Hoe durft u?

[1:18:24] Zou ik aan de heer Boon willen vragen.

[1:18:25] Dank u wel, de heer Boon.

[1:18:27] Ik vind het volstrekt onzin.

[1:18:31] Ga eens praten met Nederlanders die echt last hebben hiervan.

[1:18:36] Erie Treserelle.

[1:18:36] Heb je het gezien in Den Haag?

[1:18:38] Wat voor bende daar aangericht is.

[1:18:39] Een waar oorlogsgebied.

[0:00:00] 29 agenten gewond.

[1:18:42] En dan komt u met dit soort flutetijtjes.

[1:18:45] Kom op, mensen.

[1:18:48] Dank u wel, de heer Paternot.

[1:18:53] Ik zit voor het eerst met de heer Boon in het debat, maar ik verbaas me toch een beetje over dat hij een heel belangrijk deel van inmenging hier ook weglaat, namelijk van het land, het is net al eventjes genoemd, dat de grootste oorlog sinds de Tweede Wereldoorlog op dit continent heeft aangericht.

[1:19:05] Want het is toch uit onderzoek prima naar voren gekomen dat de heer De Roon heel veel kritische vragen wilde stellen over Rusland, maar dat niet mocht van de heer Wilders.

[1:19:12] Dat hij in 2018 naar de Doema's afgereisd en daar met een vriendschap spelt op te zeggen, ik draag dit met trots vier jaar nadat 198 Nederlanders door een Russische raket uit de lucht werden geschoten.

[1:19:24] Als hij zo stevig over buitenlandse inming praat, mag natuurlijk, maar is dat niet iets wat je dan ook even moet meenemen en moet zeggen dat dat verleden, dat de PVV er hard afstand van moet nemen?

[1:19:37] Ja, voorzitter.

[1:19:37] Volgens mij heeft mijn fractieleider als hardste afstand genomen van de heer Poetin.

[1:19:41] Hij heeft aangegeven dat hij de agressor is van de oorlog en dat wij dat veroordelen.

[1:19:46] Dus dat doen wij.

[1:19:46] Ik heb in mijn spreektijd gekozen voor wat de Nederlanders hier op straat zien.

[1:19:49] Ik heb helaas maar vijf minuten spreektijd gehad.

[1:19:52] Anders had ik zeker ook de Russische inmenging kunnen meenemen als land.

[1:19:55] Daar heb ik niet voor gekozen.

[1:19:56] Maar al het andere is zeer duidelijk.

[1:19:59] Wij nemen zeker afstand van Rusland.

[1:20:01] Poetin is de agressor en die moet veroordeeld worden.

[1:20:04] Het gaat natuurlijk ook over de orde in de zin dat dat geen antwoord was op mijn vraag.

[1:20:09] Ik vroeg me af hoe de heer Boon kijkt naar hoe de PVV in het verleden hier in feite als een verlengstuk van de Russische propaganda heeft gefungeerd door dezelfde teksten te uiten, door zelfs vier jaar na de MH17 nog die Russische vriendschap heel erg te bepleiten hier, te zeggen dat we niet zouden moeten zeuren, letterlijke tekst, over de bezetting van de Krim.

[1:20:28] Hoe kijkt hij daarnaar?

[1:20:32] Ik ga niet helemaal terug naar het verleden kijken.

[1:20:33] Ik kijk naar het heden.

[1:20:35] En op dit moment is Poetin de agressor en die veroordelen wij.

[1:20:38] Wij wijzen zeer strengs af wat daar gebeurt.

[1:20:40] Hij is de agressor en die moet veroordeeld worden.

[1:20:44] Dank u wel.

[1:20:45] Ik zie geen interrupties meer.

[1:20:47] Dan ga ik door naar mevrouw Piri.

[1:20:56] Dank u wel, voorzitter.

[1:20:57] Ongeacht je afkomst moet iedereen in ons land in vrijheid en veiligheid kunnen leven.

[1:21:02] Het is onacceptabel dat Oeigoeren hier zich niet durven uit te spreken over de toestand in Xinjiang uit angst dat familieleden daar worden opgesloten.

[1:21:10] Het is onacceptabel dat Marokkaanse Nederlanders dreigende mailtjes krijgen als ze zich kritisch uitlaten over de Marokkaanse overheid of de koning.

[1:21:18] Het is onacceptabel dat Iraanse Nederlanders hier worden gefotografeerd door mensen die werken bij de ambassade als ze deelnemen aan demonstraties.

[1:21:27] Hoewel het woord onacceptabel ook een paar keer voorkomt, in de kabinetsbrief mis ik de daadkracht die bij zo'n woordkeuze hoort.

[1:21:35] Het is niet alleen tergend, maar vooral onverantwoord traag.

[1:21:40] In 2019 hebben mijn voorgangers Van Ojik en Ploumen gevraagd om een centraal meldpunt over buitenlandse inmenging.

[1:21:47] In oktober 2022 heeft minister Hoekstra een meldpunt aangekondigd.

[1:21:52] Er gebeurde niets.

[1:21:53] De aangenomen Kamermotie uit 2023, waar mevrouw Becker het al over had, vraagt om uiterlijk voorjaar 2024 een meldpunt te hebben wat openrationeel is.

[1:22:04] En ik lees nu dat het kabinet nog in een onderzoekende fase van een pilot zit.

[1:22:10] Voorzitter, waarom duurt het zo lang?

[1:22:12] Is het een idee om een nationaal coördinator aan te stellen?

[1:22:15] Wanneer is dit meldpunt daadwerkelijk operationeel?

[1:22:18] En ik wil graag een concreet tijdpad.

[1:22:21] En waar kunnen mensen terecht tot die tijd?

[1:22:24] Of is het nog steeds alleen maar doet u aangifte bij de politie?

[1:22:29] Eerder heb ik gevraagd om niet alleen de politie, maar ook de veiligheid en inlichtingendiensten goed te betrekken bij het meldpunt.

[1:22:35] Kan het kabinet dit garanderen?

[1:22:38] Uit het rapport van de NCTV en de AIVD kwam ook naar voor dat lokale kennis over ongewenste buitenlandse inmenging beperkt is.

[1:22:46] Wat gaat het kabinet hieraan doen?

[1:22:48] Wordt er ook gewerkt aan een informatiecampagne aan universiteiten voor internationale studenten?

[1:22:53] Worden signalen die bekend zijn bij de IND ook doorgegeven?

[1:22:57] Voorzitter, het onderzoek van de Groene Amsterdammer naar de ervaringen van Iraanse Nederlanders die zich kritisch uitlaten over het regime schetst een schrikbarend beeld van ontmoedigde mensen, van politieagenten die hen niet serieus nemen en geen eenduidige procedure beschikbaar is.

[1:23:17] Voorzitter, dat kan simpelweg niet.

[1:23:20] Ik wil graag concreet horen hoe de kennisachterstand van de politie op buitenlandse beïnvloeding zo snel mogelijk wordt weggewerkt.

[1:23:28] Hoe er zo snel mogelijk een heldere procedure komt voor meldingen bij de politie omtrent buitenlandse beïnvloeding.

[1:23:36] En ik hoor ook graag een toezegging dat de Kamer daar voor het meireces over wordt geïnformeerd als dat vanavond niet kan.

[1:23:44] Vanuit de Nederlands-Marokkaanse gemeenschappen is vele malen ergenis uitgesproken over het feit dat politieagenten aanwezig zijn als gasten bij evenementen georganiseerd door de Marokkaanse ambassaden en consulaten.

[1:23:56] Wat is de reactie hierop van de minister?

[1:23:58] En begrijpt hij de zorgen die er leven onder heel veel Nederlands-Marokkaanse landgenoten?

[1:24:04] En dan voorzitter, tot slot.

[1:24:06] In november deed de minister van Buitenlandse Zaken de toezegging hier in de Kamer het onderzoek naar de ongewenste inming van Israël in de Nederlandse samenleving met de Kamer te delen.

[1:24:16] Helaas kregen wij alleen een heel kort briefje met daarin de appreciatie dat het kabinet de wijze van de verspreiding van het rapport met aantijgingen tegen Nederlandse burgers en organisaties ongebruikelijk en onwenselijk vindt.

[1:24:30] Punt.

[1:24:32] Maar de toezegging ging over meer dan alleen de verspreiding van dat rapport.

[1:24:36] De toezegging ging ook over de persconferentie van Netanyahu om drie uur s'nachts op 8 november.

[1:24:42] Ook over het ongevraagde bezoek van minister Saar en de voorzitter van de Knesset.

[1:24:46] Ook over de openbaring over en interpretatie door president Herzog van zijn gesprek met onze koning.

[1:24:51] Ook over de onjuiste beweringen die gedaan zijn over delen van inlichtingen.

[1:24:57] Ook over de persoonlijke aanval van minister Saar op de burgemeester van Amsterdam.

[1:25:01] En tenslotte ook over de jarenlange intimidatie en spionagecampagne van Israël bij het internationaal strafhof in Den Haag.

[1:25:09] Voorzitter, kan de minister van Justitie op elk van deze punten aangeven of de NCTV ook onderzoek heeft gedaan?

[1:25:17] Kan de minister op elk van deze punten aangeven of de NCTV of de AIVD de Israëlische inmenging ongewenst acht?

[1:25:25] Kan de minister klip en klaar vandaag stellen dat de Israëlische regering zich op meerdere manieren schuldig heeft gemaakt aan buitenlandse inmenging en daarmee een dreiging vormt voor onze Nederlandse democratische rechtsorde?

[1:25:39] Dank u wel.

[1:25:43] Ja, vorige week zaterdag is er een demonstratie gehouden die is georganiseerd door buitenlandse proxies als Sammy Doon, studenten in Tifada, de antisemitische plant en olijfboom, er waren vlaggen van de terreurbeweging PVLP en er werd gezongen 5678 gooi die geo's in de gracht, er werd river to the sea.

[1:26:06] En daar stonden mevrouw Lalla en mevrouw Westerwel te swingen.

[1:26:09] Die vonden dat geweldig op die demonstratie.

[1:26:12] Hoe kijkt u daar nou naar?

[1:26:17] Voorzitter, mijn collega's en ook heel veel partijgenoten en gelukkig ook van andere partijen willen een vuist maken tegen opkomend fascisme, wat we zien door heel Europa.

[1:26:30] Tegen opkomend racisme, wat we hier zien.

[1:26:33] En daarom gingen zij de straat op, gelukkig met vele andere Nederlanders.

[1:26:39] Elke uitingen van

[1:26:40] antisemitisme en racisme tegenover bepaalde bevolkingsgroepen, ook als die gedaan worden natuurlijk tegenover joden, die keuren wij af.

[1:26:54] U keurt dat af, maar van tevoren is al bekend dat deze organisaties betrokken waren bij de organisatie.

[1:26:59] Het zijn gewoon antisemitische organisaties.

[1:27:01] En heel Nederland heeft gehoord dat er werd gezongen, gooi die Jews in de gacht.

[1:27:06] Dat is gewoon een verwijzing naar de Jodenjacht in Amsterdam, waar een Jood moest in de gacht springen om zijn leven te redden.

[1:27:12] Er werd gesprongen River to the Sea.

[1:27:13] Dat betekent gewoon alle Joden in Israël vermoorden, de zee indrijven.

[1:27:17] Dat werd aan luidkeels meerdere keren gezongen.

[1:27:19] Iedereen heeft het gehoord.

[1:27:21] Iedereen in Nederland heeft het gezien.

[1:27:23] En daar stonden mevrouw Lala, mevrouw Westerveld en misschien nog een paar anderen van de PvdA GroenLinks te swingen en te dansen en vonden zo'n geweldige demonstratie.

[1:27:31] Je kan toch niet tegen racisme opkomen als je voor antisemitisme bent?

[1:27:34] Ik begrijp dat niet.

[1:27:35] Dus kunt u dat mij en Nederland dan nog een keer uitleggen?

[1:27:39] Mevrouw Perry.

[1:27:40] Voorzitter, ik laat erbij ook de woorden over wat voor organisaties en de kwalificaties die de PVV daaraan geeft.

[1:27:49] Alle uitingen van antisemitisme zijn wel gelukt.

[1:27:52] Ook een aantal uitspraken die ik achteraf heb gezien.

[1:27:55] Als wij dat hadden gehoord, hadden we daar ook op dat moment een opmerking over gemaakt en er zeker afstand van genomen.

[1:28:00] Hebben we achteraf ook gedaan.

[1:28:03] Maar, voorzitter, laten we niet doen als er 15.000 mensen die daar rondlopen, die daar zich zeer veel zorgen maken, ook over het klimaat, enorm aangejaagd ook van racisme door de PVV, de grootste partij in dit parlement en in dit kabinet.

[1:28:23] Die zorgen heb ik ook, heeft mijn hele fractie.

[1:28:26] Laten we die niet allemaal wegzetten als antisemiet.

[1:28:31] Dank u wel, de heer Boon.

[1:28:33] Dit is uw laatste interruptie.

[1:28:34] Het is een persoonlijk feit.

[1:28:35] Er wordt gewoon gezegd dat het PVV is geschulden maakt aan racisme.

[1:28:38] En dat is totale nonsens.

[1:28:40] Dat is niks van racisme.

[1:28:41] U kunt geen voorbeeld noemen.

[1:28:43] U kunt zeggen acht man, maar uw partij heeft ze als slinger.

[1:28:46] Ik ga even ingrijpen.

[1:28:47] De heer Boon heeft gezegd wat hij wil zeggen, maar het is het PVV... Ik hoop dat mevrouw Pirie dit ook wil terugnemen, want het is totaal geen enkele aanleiding.

[1:28:55] En als ze op deze manier gaat debatteren, feitenvrij,

[1:28:58] Ja, ik ga u vragen om hiermee te stoppen.

[1:29:01] Het gaat net zo goed en gezellig.

[1:29:04] Dat wil ik graag zo houden.

[1:29:05] Ik wil mevrouw Becker graag de ruimte geven voor een korte interruptie.

[1:29:10] Dat ging over het organiseren van buitenlandse verkiezingen hier.

[1:29:14] Ik vroeg het kabinet of ze bereid is om te kijken of we verkiezingen, zoals de Turkse verkiezingen,

[1:29:31] Nog helemaal uit de hand liepen toen de ME er zelfs aan te pas moest komen in de RAI omdat groepen tegenover elkaar stonden.

[1:29:38] En ik me gewoon zorgen maak, ook als we zien wat er nu in Turkije gebeurt, hoe zich dat doorvertaalt naar de Nederlandse samenleving.

[1:29:44] Ik heb het kabinet gevraagd, kunnen we niet terug naar de oude situatie waarin er gewoon gestemd werd per post?

[1:29:50] of op het consulaat, zoals bij veel andere landen gebeurt, dat dat gewoon het uitgangspunt is vanuit Nederland en dat we niet hier buitenlandse verkiezingen in grote congreshallen gaan organiseren, maar dat, ja, terughoudender doen om de openbare orde te beschermen.

[1:30:04] Kan ik op de steun rekenen van mevrouw Piri voor dat voorstel?

[1:30:08] Mevrouw Piri.

[1:30:10] Voorzitter, die zorgen heeft mijn fractie ook.

[1:30:12] Laat ik daarbij beginnen.

[1:30:15] Ik zal er goed naar kijken, maar ten eerste ben ik benieuwd of het aan Nederland is of aan het land

[1:30:22] waar de verkiezingen zijn om te bepalen of je per post kan stemmen of op een andere manier.

[1:30:26] Dat weet ik gewoon niet, hoe dat zit.

[1:30:28] Als het aan Nederland is, dan vind ik dat we bereid moeten zijn om daar naar te kijken.

[1:30:32] Ik zeg u wel, ik ben echt geen voorstander van om op het consulaat te stemmen.

[1:30:37] We hebben het hier over buitenlandse beïnvloeding.

[1:30:39] Er zijn heel veel mensen in Nederland die als ze gaan stemmen niet op de AK-partij stemmen en die hebben dan maar één mogelijkheid en dat is om hun stem uit te brengen op het consulaat, waar we allemaal weten

[1:30:50] dat de AK-partij aanwezig is en als enige aanwezig is.

[1:30:53] Dus vandaar dat ik meer meevoel voor een neutralere plek of per brief op het moment dat dat in handen zou zijn van Nederland en het niet juridisch bepaald wordt door het land waar de verkiezingen

[1:31:06] Dus ik ben bereid om daar positief naar te kijken, maar wel met deze aantekening laten we er wel voor zorgen dat als Nederlandse mensen oorspronkelijk ook met de Turkse nationaliteit hier willen stemmen, dat we die intimidatiepraktijken van de AKP niet beaanmoedigen.

[1:31:30] Tot slot.

[1:31:33] Dat laatste deel ik helemaal met mevrouw Pirie.

[1:31:35] Mijn vragen waren er in eerste instantie op gericht om in ieder geval de openbare orde in Nederland te kunnen handhaven en niet op openbare plekken allerlei rellen te laten ontstaan.

[1:31:44] Maar inderdaad, als het om beïnvloeding gaat, is een consulaat ook een risico.

[1:31:47] Dus mijn voorkeur zou uitgaan naar per post.

[1:31:50] Want we zagen ook dat in de RAI toch een openbare plek

[1:31:54] Achteraf was zelfs een jas gevonden van een ordehandhaver van een organisatie die dan heel erg dicht geleerd was aan de AK-partij.

[1:32:03] En daar liep de AK-partij, was toen het verhaal ook rond.

[1:32:07] Dus ik zou terug willen naar een situatie waar iedereen in veiligheid en geen openbare ordeverstoring en ook zonder intimidatie stemmen.

[1:32:15] Dus fijn dat mevrouw Piri dat met mij deelt.

[1:32:17] En laten we hopen dat de minister dan ook inderdaad bereid is daarnaar te kijken.

[1:32:20] Dank voorzitter.

[1:32:22] Dank u wel, mevrouw Van Santen van de Boerenburgerbeweging, u heeft het woord.

[1:32:26] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:32:28] Duizenden kinderen in Nederland gaan naast een gewone school naar een salafistische school.

[1:32:33] Verschillende moskee-scholen onderwijzen docenten dat moslimjongeren niet bevriend mogen raken met joden of christenen.

[1:32:39] Ze leren daar ook dat mensen met een ander geloof of levensovertuiging de doodstraf verdienen.

[1:32:45] Met deze zinnen opende het NOS Journaal in september 2019 een item gebaseerd op onderzoek van Nieuwsuur en NRC Handelsblad.

[1:32:54] De Kamer was onthust en wilde dit direct aanpakken.

[1:32:59] Vijf en een half jaar later is er naar mijn weten nog niets concreets echt veranderd, behalve dan dat er inmiddels een wetsvoorstel toezicht op informeel onderwijs ligt, dat later dit jaar door de Kamer wordt behandeld.

[1:33:11] Voorzitter, niet alleen de excessen op moskee-scholen, maar ook de mogelijke invloed van de communistische partij binnen de Chinese weekendscholen zijn zeer zorgelijk.

[1:33:20] Vooral bij deze twee vormen van informeel onderwijs zitten de problemen en niet bij de scouting of bij een privéschool waar je op zaterdag wiskundebijles krijgt.

[1:33:32] Hoe gaat de wet toezicht op het informeel onderwijs ervoor zorgen dat er toch al zeer krappe bezetting bij de onderwijsinspectie dan ook gericht wordt ingezet?

[1:33:44] Voorzitter, vorig jaar mei stelde ik schriftelijke vragen aan de toenmalige minister van OCMW over de mogelijke financiering van Nederlandse onderwijsinstellingen vanuit het buitenland.

[1:33:54] waarbij ik het voorbeeld noemde van Qatar's staatsinvesteringsfonds dat miljarden euro's overmaakte aan verschillende instellingen en organisaties in de VS en Europa, waaronder topuniversiteiten.

[1:34:06] Hij gaf toen aan niet te weten of geld van deze of andere buitenlandse organisaties terecht kwam bij de Nederlandse onderwijsinstellingen.

[1:34:13] Mijn vraag is

[1:34:15] Dat weten we inmiddels wel.

[1:34:18] De toenmalige minister zei inzicht hierin erg belangrijk te vinden en te werken aan een richtlijn die de transparantie van financieringsbronnen moet verhogen en dat die richtlijn in 2025 naar de Kamer zou worden gestuurd.

[1:34:30] Wat is hier in de stand van zaken?

[1:34:32] en wordt deze richtlijn dan ook meegenomen in de wet toezicht informe onderwijs?

[1:34:39] En moet ik dat dan ook enigszins zien in het licht van de wet transparantie maatschappelijke organisaties, de WTMO?

[1:34:47] De BBB is heel erg blij dat maatschappelijke organisaties, waaronder diegenen die bijvoorbeeld achter de organisatie zitten van de rellen van vorig jaar,

[1:34:57] die verplicht worden om open te zijn over de financiering hiervan.

[1:35:06] Moet deze wet naast de maatschappelijke organisaties en stichtingen dan ook niet gelden voor culturele instellingen en dus ook onderwijsinstellingen?

[1:35:14] Om nog even bij het onderwijs te blijven.

[1:35:16] Het ministerie van SZW zegt zich te blijven inzetten voor een Nederlandse imamopleiding.

[1:35:21] Hoewel ik eerlijk bekend dat ik zo'n opleiding liever helemaal niet wil, snap ik de gedachte om de regie in eigen hand te houden in de hoop op deze manier dan buitenlandse inmenging en beïnvloeding te verkleinen.

[1:35:33] Maar voorzitter, welke stappen neemt de regering om ervoor te zorgen dat imams die nu al in Nederland werken zich niet schuldig maken aan radicalisering en ondermijning van de democratische rechtsorde?

[1:35:44] Dan kan de staatssecretaris aangeven hoe en waar deze imams dan zijn opgeleid.

[1:35:48] En dan beschikken deze imams over de Nederlandse nationaliteit, vraag ik de staatssecretaris van SZW.

[1:35:54] Ook vraag ik me af waarom we moskeeën niet zelf laten betalen voor opleidingen wanneer ze een nieuwe imam zoeken en we hierop dan toezicht houden.

[1:36:02] Dat lijkt mij nog altijd goedkoper dan en wellicht ook effectiever dan vanuit de overheid zo'n opleiding opzetten en financieren.

[1:36:09] Dus graag een reactie van de bewindspersonen over wat hier dan precies de afwegingen zijn.

[1:36:16] Volgens een brief die de commissie gisteren ontving van team Monitor, is de aanwezigheid van de Marokkaanse overheid en vermenging van Marokkaanse en Nederlandse statelijke actoren vooral zichtbaar tijdens religieuze, nationale en culturele bijeenkomsten.

[1:36:33] Specifiek de IFTAR bijeenkomsten noemden ze.

[1:36:36] De organisatie vindt dat het bijwonen van evenementen van de Marokkaanse overheid door Nederlandse gezagstragers, zoals burgemeesters of politieagenten, zorgt voor meer staatsinmenging en de samenleving kwetsbaarder maakt voor buitenlandse invloed.

[1:36:51] Net als deze organisatie vindt BBB het erg belangrijk dat Nederlandse gezagstragers zich distancieren van activiteiten die worden georganiseerd door organisaties met directe of indirecte banden met de Marokkaanse overheid.

[1:37:04] Onze gezagstragers moeten neutraal zijn.

[1:37:07] Want het laatste dat we willen is dat mensen die melding willen maken van intimidatie door buitenlandse actoren dit niet meer durven.

[1:37:13] En ook zo het vertrouwen verliezen in onze overheid.

[1:37:15] Dus ik hoor graag hoe de bewindspersonen hier dan over denken.

[1:37:19] Dank u wel.

[1:37:20] Dank u wel.

[1:37:20] Dat roept twee interrupties op.

[1:37:21] Allereerst de heer Ergin.

[1:37:25] Ook mevrouw Van Zanten van de BB schetst een beeld alsof Nederland is overgenomen door buitenlandse staten.

[1:37:31] Alsof de lokale verenigingen op straat, niet de bewindspersonen die hier aan tafel zitten, maar andere staten het voor het zeggen hebben.

[1:37:41] Dat is natuurlijk vals.

[1:37:42] Maar als we het toch over buitenlandse inming hebben en als we gewoon kijken naar de partij BBB, dan was het toch

[1:37:49] De fractievoorzitter van mevrouw Van Zanten, namelijk mevrouw Van der Plas, die met een israelische lijst waar een kliklijst in zat van pro-Palestijnse activisten, gewoon hier boven in de plenaire zaal wapperde.

[1:38:02] Vers van de pers.

[1:38:04] Niemand had het rapport nog gezien, het was ineens rondgestuurd en mevrouw Van der Plas had een hardkoppie en wapperde ermee in de zaal.

[1:38:11] En ik vraag aan mevrouw Van Zanten, die dus nu alles en iedereen verdacht maakt en alles en iedereen wegzet als buitenlands inmenging, of ze het goedkeurt dat een parlementariër hier in dit huis met een Israëlisch rapport in de handen waar een kliklijst in staat van pro-Palestinische activisten, of ze dat nou goedkeurt?

[1:38:34] Dit is niet de eerste keer dat ik of andere leden van mijn partij deze vraag van de heer Ergin krijgen.

[1:38:41] Die hebben we al diverse malen beantwoord.

[1:38:44] Zowel hier in dit huis als op Twitter.

[1:38:50] Ik weet niet naar welke antwoord de heer Ergin nu dan precies zoekt.

[1:38:54] Ik kan het antwoord herhalen wat wij al zo vaak hebben gezegd.

[1:39:00] Mijn partijleider, mevrouw Van der Plas...

[1:39:04] Specifiek vroeg, toen ze dat rapport had, aan de minister-president

[1:39:11] of dit een origineel rapport was, waar dat vandaan kwam precies, klopt het wat erin staat.

[1:39:18] Dus wij hebben helemaal niet als partij dit rapport gezien als van nou, dit is waar, dit geloven we allemaal wat hierin staat en we weten van wie ze zeggen dat de afkomstig is, dat klopt.

[1:39:30] Dus, en overigens stond ook behoorlijk wat van dat rapport, eigenlijk vrijwel alles, stond ook al op X.

[1:39:41] De enige wat ik aan mevrouw Van Zandt te vragen is om daarop te reflecteren.

[1:39:45] U kunt me een heel verhaal vertellen hoe u het rapport heeft gekregen.

[1:39:49] Hij en u bevestigen eigenlijk dat de BBB een van de eerste partijen was die aan het rapport kwam.

[1:39:58] Maar wat er na aanleiding van het rapport gebeurde, is dat die mensen die op die kliklijst stonden, die zijn geïntimideerd.

[1:40:05] Die kregen allemaal mails vanuit Israel.

[1:40:07] Die werden op social media belaagd.

[1:40:09] Die werden aangevallen.

[1:40:11] Daarvan werden de adressen geopenmaakt.

[1:40:15] Waarom?

[1:40:16] de fractievoorzitter van mevrouw Van der Plas en de fractievoorzitter van mevrouw Van Zanten met een Israëlische kliklijst hier in Nederland, met een rapport van een buitenlandse staat, hier in dit huis wapperde en het Nederlanders daardoor onveilig heeft gedaan.

[1:40:33] Volgens mij is dat

[1:40:35] Aanleiding om het af te keuren.

[1:40:36] Mevrouw van Zanten doet dat niet.

[1:40:38] En dat laat zien.

[1:40:39] Want ze had het net over de lange arm.

[1:40:41] Wie hier de lange arm is van een buitenlandse acteur.

[1:40:44] Dat zijn niet de mensen in de samenleving.

[1:40:46] De BBB moet eerst in de spiegel gaan kijken.

[1:40:48] Dat is misschien de plek waar de BBB het lange arm zou kunnen zien.

[1:40:52] Ik heb eigenlijk geen vraag gehoord.

[1:40:54] Ook u wil ik vragen.

[1:40:56] Ik heb eigenlijk ook geen vraag gehoord.

[1:40:59] Ik hoor een heel verhaal.

[1:41:03] Waar de heer Ergin begrijpt met de opmerking dat ik een heel verhaal hou over hoe we het rapport hebben gekregen.

[1:41:09] Dat is precies wat de heer Ergin mij en mijn partijgenoten wel honderd keer heeft gevraagd hoe we dan aan dat rapport kwamen.

[1:41:18] Nu is dat niet meer relevant.

[1:41:22] Vervolgens gaat het over doxing.

[1:41:23] Wij hebben nooit met welke adresvergevens van wie dan ook rondgestrooid.

[1:41:29] Deze vraag is natuurlijk ook aan mijn collega van NEC gesteld.

[1:41:36] Eigenlijk sluit ik me daar ook bij aan.

[1:41:39] Dit rapport is sowieso... Dit is afkomstig van een buitenlandse staat.

[1:41:47] Dit is afkomstig vanuit Israël.

[1:41:52] We wisten het niet.

[1:41:52] Dat is de vraag die mevrouw Van der Plas toen in dat debat heeft gesteld.

[1:41:59] En daarnaast maak ik mij ook minder zorgen van iets wat van een bevriende staat komt dan bijvoorbeeld de propaganda die vanuit Hamas over de wereld wordt gestort.

[1:42:13] Dank u wel.

[1:42:14] Bevriende staat zijn mevrouw Van Zanten van BBB net.

[1:42:21] Hoe kijkt zij naar de buitenlandse inmenging van Israël richting het internationale strafhof hier in Den Haag?

[1:42:29] Voorzitter, ik zou niet weten waar de heer Paternotte specifiek op doelt over inmenging met het internationaal strafopduchtverklaar.

[1:42:44] Uw nader zou ik willen...

[1:42:47] Ja, we gaan geen wedervragen doen.

[1:42:49] De heer Paternotte, u heeft nog één interruptie.

[1:42:52] U kunt het proberen, maar we gaan geen... Ja, dank u wel.

[1:42:55] Ik leg het allemaal graag uit hoor.

[1:42:57] Mevrouw Van Zanten heeft net ongeveer twintig verschillende voorbeelden van buitenlandse M1 genoemd.

[1:43:01] Tweede waar ik het mee eens ben.

[1:43:02] Dit is heel groot in het nieuws geweest.

[1:43:03] Een onafhankelijk journalistiek onderzoek.

[1:43:05] Dus niet een rapport wat je ergens op X vindt, waar je mij gaat wabberen in de plenaire zaal, met allemaal namen van Nederlanders erin.

[1:43:10] Nee, onafhankelijk journalistiek onderzoek.

[1:43:12] Tien jaar lang.

[1:43:13] Spionage.

[1:43:14] Intimidatie.

[1:43:16] van medewerkers van het internationaal straf, of die onderzoek doen naar mogelijke oorlogsmisdaden.

[1:43:21] En dit is natuurlijk een beetje het probleem, dat als je hier een verhaal houdt, waarin je allerlei mensen, organisaties beschuldigt, dat je de indruk krijgt dat je met twee maten meet.

[1:43:30] Als je partijleider enerzijds een rapport van de Israëlse regering, wat door dit kabinet onwenselijk is genoemd, daarmee is het dan saai in de plenaire zaal.

[1:43:37] En als ik dan vraag naar het meest heftige voorbeeld van intimidatie tegen een internationale organisatie hier in Den Haag zegt, ik heb eigenlijk geen idee waar u het over heeft.

[1:43:45] Is mevrouw van Zanten bereid om alsnog te zeggen ja, natuurlijk, wij veroordelen dat.

[1:43:52] Het is bizar dat u het een bevriend land noemt als hier in Den Haag, in deze stad van vrede en recht, met dit soort spionage en bedreigingen wordt gewerkt richting mensen van een internationale organisatie waar wij mede oprichter van zijn.

[1:44:05] Mevrouw van Zanten.

[1:44:13] De vraag is als je zegt dat Israël een bevriend land is,

[1:44:36] partijleider staat te zwaaien met een rapport van die regering, terwijl het kabinet zegt ja dat is een onwenselijke inmenging, het was een buitenbrenger van persoonsgegevens van Nederlanders.

[1:44:45] En dat doet alsof je niks weet van Israëlische intimidatie hier.

[1:44:48] Breng dan niet je eigen geloofwaardigheid volledig te gronden.

[1:44:56] Hij heeft het nu ook weer over dat rapport.

[1:45:03] En weer over dat wij als BBB, mijn partijleider, staan te zwaaien met een Israëlisch rapport.

[1:45:10] Terwijl het kabinet heeft gezegd dat dat onwenselijk is.

[1:45:14] Het kabinet heeft gezegd dat het onwenselijk is.

[1:45:17] Het kabinet wist ook nog niet waar het vandaan komt.

[1:45:20] De heer Schoof heeft dat aan de heer Van Wil moeten vragen.

[1:45:25] Die heeft toen aangegeven dat het zou worden onderzocht.

[1:45:29] Dus nogmaals, wij hebben juist gevraagd...

[1:45:33] Waar komt dit rapport vandaan?

[1:45:34] Is het echt?

[1:45:35] We willen niet zomaar iets geloven.

[1:45:38] Maar wij wisten dat op dat moment ook niet.

[1:45:40] Dank u wel.

[1:45:41] We hebben verstand gehad over eigen beantwoording.

[1:45:46] In algemeenheid wil ik wel aangeven dat het debat helpt als we antwoord geven op de vraag.

[1:45:52] Er wordt naast me continu buiten het microfoon omgepraat.

[1:45:57] Ik word daar zat van.

[1:45:58] Ik wil vragen aan de deelnemers of ze daarmee ophouden.

[1:46:02] Dank u wel.

[1:46:02] Ik denk dat dat een prima verzoek is.

[1:46:05] Dank u wel, verstandig.

[1:46:07] Ik wil graag zelf ook nog het woord voeren.

[1:46:09] Daardoor heb ik opgezocht wie hier de meeste ansiegniteit heeft.

[1:46:13] Dat is de heer Eerdemans met 3.110 dagen.

[1:46:17] Gefeliciteerd daarmee.

[1:46:19] Ik zou graag willen vragen om het voorzitterschap tijdelijk over te nemen.

[1:46:25] Ik geef hierbij het laatste woord aan de heer Sneller.

[1:46:29] Hij spreekt namens de Christen.

[1:46:30] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:46:31] Voorzitter, dat Nederland een probleem heeft als het gaat om buitenlandse beïnvloeding en ontwrichtende vormen van financiering en dergelijke staat buiten kuif.

[1:46:39] Nederland is een open, vrij, democratisch land en iedereen moet daarin vrij kunnen zijn om eigen keuzes te maken en zijn of haar eigen leven in te richten.

[1:46:47] zonder beïnvloeding vanuit andere staten.

[1:46:49] Daar staat ook veel opgeoverd.

[1:46:50] Dat staat ook aan bij veel van de vragen die gesteld zijn.

[1:46:54] Effectief en gericht beleid om het tegen te gaan is dus nodig.

[1:46:58] Het probleem van buitenlandse inmenging vraagt om een preciezer en gerichter aanpak.

[1:47:04] en ik constateer dat het kabinet juist datgeen niet doet, precies en gericht.

[1:47:09] Het kabinet heeft recent twee wetten aangekondigd, de WTMO, waar recent ook de neerbehandeld is, en de wet toezegging informe onderwijs, waarbij we de doelstelling ondersteunen, maar vaak ook wat zien dat aan precies en gerichtheid soms ook wel ontbreekt of schuurt.

[1:47:27] Daarom is ook de vraag herkend,

[1:47:31] de minister dit en ook de worsteling om precies en gericht als het bijvoorbeeld gaat om financiering vanuit onvrije landen wat heel specifiek en gericht aan te kunnen pakken en ook als het gaat om ondemocratisch of antidemocratisch gedachtegoed specifiek op plekken waar dat gepropageerd wordt om dat uit te zoeken en niet heel veel andere organisaties, stichtingen, maatschappijen, maatschappelijk beleven daarbij te betrekken of verdacht te maken.

[1:47:59] Vervolgens zou ik ook willen vragen of het hierbij blijft, of er nog meer de wetgeving in de pijp blijft zitten, juist als het gaat om buitenlandse inwening en inschuling.

[1:48:07] Ik moet zo verwaken dat de richttijd en de precisie, dat daar ook de bot uitwerking.

[1:48:16] kan hebben.

[1:48:16] Voorzitter, het probleem is duidelijk en we hebben laatst rond de tafel gesprek gehad waarbij iemand de suggestie opwierp of het niet veel slimmer is om ook te kijken naar de rol van de raad voor kinderbescherming als het gaat om controleren of ingrijpen daar wanneer sprake is van buitenlandse inmenging of beïnvloeding.

[1:48:35] Die hebben nu al een rol bij bijvoorbeeld het tegengaan van radicalisering van jongeren.

[1:48:39] Men vraagt welke kans ziet het kabinet hier en is het versterkt er om zijn stevige rol voor de raad

[1:48:45] van kinderbescherming niet te veel passender en misschien ook wel gerichter instrument daar waar ze optreden op het moment waar er al sprake is van mogelijke zorgen in plaats van andere maatregelen.

[1:48:58] Ik overweeg hier ook een motie, maar ik ben benieuwd naar de beantwoording van de minister.

[1:49:02] Voorzitter, verschillende mensen, verschillende diaspora voelen zich niet vrij en geïntimideerd.

[1:49:08] De Iraanse diaspora, vele daarvan voelen zich niet vrij.

[1:49:12] want deze politieke vluchtelingen die in Nederland wonen voelen zich vaak niet vrij en vertellen ook over de verhalen van wat ze hier meemaken over inmenging.

[1:49:19] Turkse Nederlanders, ik heb Oeigoeren gesproken die hier in Nederland wonen die hetzelfde verhaal vertellen over lastige gevallen worden.

[1:49:27] En ik vraag me toch af of er niet een standaardprotocol is als het gaat om ambassadeurs of andere

[1:49:34] of andere officials op het matje roepen op men dat dit soort signalen plaatsvinden.

[1:49:39] Welke stappenpan, welke protocollen zijn er en worden die ook consequent toegepast?

[1:49:45] Ook hierover weeg ik een motie om dat veel verder en misschien veel duidelijker uit te werken, ook vanwege een afschrikkende werking richting statelijke actoren die hiermee bezig zijn.

[1:49:56] Ik heb een maand geleden een motie ingediend om rolmodellen vanuit gemeenschappen te betrekken.

[1:50:02] Om medepartners te maken en het leven bij te houden van de samenleving.

[1:50:05] Die motie is aangenomen.

[1:50:06] Daar ben ik blij mee, juist omdat we ook geloven dat gemeenschapsleiders, informele gemeenschapsleiders ook een rol hebben om zelf ook het gesprek

[1:50:16] te voeren binnen de gemeenschap en soms ook op grenzen en op plichten te wijzen.

[1:50:21] Mijn vraag is hoe het kabinet deze leiders identificeert, voorkomt dat er juist ook daar weer sprake is van oneigenlijke beïnvloeding en hoe het verdere stappenplan er uitziet.

[1:50:33] Voorzitter, de AIVD en NCTV waarschuwen dat de inmenging alleen maar toeneemt.

[1:50:39] Gisteravond opnieuw een reportage bij Nieuwsuur over de dagelijkse dreiging van het regime in Iran.

[1:50:45] Onacceptabel.

[1:50:46] Landelijk zetten we stappen en ook het lokaal gezag krijgt steeds meer nieuwe bevoegdheden.

[1:50:51] Maar is er afdoende kennis en kunde op lokaal niveau bij alle gemeenten om hierop in te grijpen, ook in kleinere gemeenten?

[1:50:57] En komt het terecht met een structureel programma om gemeenten, politici en maatschappelijke organisaties ook weerbaar te maken, juist op lokaal en gemeentelijk niveau, tegen beïnvloeding?

[1:51:07] Dat lijkt mij namelijk noodzakelijk.

[1:51:09] Er zijn al vragen gesteld over Turkije en daar sluit ik me bij aan.

[1:51:11] Ook de gang rondom stembusgang.

[1:51:13] Ik weet dat volgens mij dat in overleg met gemeenten gebeurt, hoe dat georganiseerd wordt.

[1:51:19] Maar voorzitter, ook wij zien onwenselijke situaties en vragen ons af of wij niet veel meer regie kunnen uitvoeren.

[1:51:25] Ik weet dat we volgens mij al afspraken hebben dat een x-aantal maanden voor de verkiezingen er geen ministers meer mogen komen.

[1:51:31] Dus er is kennelijk wel ruimte.

[1:51:33] Ik wil graag weten vandaag hoe ver strekt die ruimte en hebben we alle ruimte ingenomen?

[1:51:37] en welke wet en regelgeving beperkt ons daarin, dan mag ik ook verder stappen.

[1:51:41] Voorzitter, tot slot vraag over het meldpunt en ongewenste beïnvloeding.

[1:51:46] Hoe zijn de ervaringen daarmee?

[1:51:48] Hoe wordt er gebruik van gemaakt en voelen mensen zich veilig genoeg om te melden en wat gebeurt er met de meldingen?

[1:51:52] Dank u wel, voorzitter.

[1:51:53] Dank u wel.

[1:51:54] En ik geef hierbij het woord terug aan de voorzitter.

[1:51:56] Dank u wel, oud-voorzitter.

[1:51:57] Dank u voor het overnemen.

[1:51:58] Ik heb overlegd en het kabinet wil graag twintig minuten schorsen.

[1:52:03] Dus ik stel voor om kwart voor negen weer door te gaan met eerste termijn van de Kamer.

[1:52:09] Ik heb niet heel veel vragen gehoord aan het kabinet zelf.

[1:52:12] Dat was volgens mij een debat onderling vooral.

[1:52:14] Dus ik heb goede hoop dat wij half elf gaan halen.

[1:52:18] Maar dat is ook aan het... Dat is een samenspel waarvan ik hoop dat we...

[1:52:22] allebei goed weten te dansen met elkaar.

[1:52:24] Tot kwart voor negen.

[2:17:26] Fijn, wij zijn in ieder geval aan de kabinetszijde compleet fijn.

[2:17:32] Wij gaan weer van start.

[2:17:34] Ik heb begrepen dat minister Van Wil het spits zal afbijten.

[2:17:37] Opnieuw wil ik een aantal interrupties toestaan.

[2:17:40] Tegelijkertijd wil ik ook echt uiterlijk half elf klaar zijn.

[2:17:43] Dus afhankelijk van de discipline van de Kamer zullen we nog kijken of we een tweede termijn vandaag kunnen doen.

[2:17:51] of dat we dan misschien, ik denk dat het behoefte zal zijn aan een twee minuten debat, dat het daar verplaatsen, zodat u het gesprek uitvoerig met het kabinet kunt voeren.

[2:17:59] Maar dat gaan we even zien, het is ook aan u. Ik wil dan de minister het woord geven.

[2:18:04] Misschien helpt het om ook alvast wat blokjes mee te geven, waardoor we bepaalde interrupties niet vroegtijdig hoeven te stellen, zodat we weten dat het in een bepaald blok valt.

[2:18:13] Dus misschien wilt u daar dan misschien mee starten.

[2:18:16] Dank voorzitter en dank aan de leden van de inbreng in eerste termijn.

[2:18:21] De blokjes komen aan het einde van mijn inleiding en dan zal ik ook kort toelichten wat de andere bewindspersonen zullen toelichten zodat u ook niet al te hoog verwachtingen van mij heeft op het moment dat dat nog door een ander zou worden toegelicht.

[2:18:32] Maar eerste inleiding, zoals gezegd, een belangrijk onderwerp, buitenlandse inmenging en beïnvloeding in Nederland.

[2:18:38] Belangrijk voor het kabinet door de dreiging die hiervan uitgaat van zijn nationale veiligheid.

[2:18:42] En daarom komen onderdelen hiervan ook terug in het regeerprogramma.

[2:18:46] En belangrijk voor uw Kamer, omdat dit thema een aantal jaar geleden onderwerp was van een parlementaire ondervraging.

[2:18:53] De actuele geopolitieke ontwikkelingen en de toenemende onrust en instabiliteit in de wereld hebben rechtstreeks effect op ons land.

[2:19:00] Dat zien we terug bij de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne, de crisissituatie in Midden-Oosten en de economische machtsstrijd tussen China en de Verenigde Staten.

[2:19:10] De dreiging is veranderd en heeft aan complexiteit toegenomen.

[2:19:14] Vandaag spreken we in het bijzonder over hoe andere landen hun eigen belangen op steeds assertievere wijze en over landsgrenzen heen nastreven.

[2:19:22] En in het bijzonder richting gemeenschappen in Nederland.

[2:19:25] En wanneer dat botst met onze eigen nationale veiligheid, dan spreekt het kabinet van statelijke inbenging.

[2:19:32] En ik wil meteen onderkennen dat er ook andere dreigingen uitgaan vanuit statelijke actoren, die de Nederlandse belangen ook kunnen schaden.

[2:19:38] Ik noem alleen al cyberaanvallen en sabotage, waarvan we steeds meer zaken hebben gezien de afgelopen jaren.

[2:19:44] Maar vandaag spitsen we ons primair toe op de statelijke inbenging in diaspora gemeenschappen in Nederland.

[2:19:50] De urgentie van dit vraagstuk wordt door een openbare analyse van de AIVD en de NCTV onderstreept.

[2:19:55] Een aantal van u haalde die publicatie aan.

[2:19:58] Al langer constateren onze diensten dat statelijke actoren beïnvloedings- en inmengingsactiviteiten in Nederland ontplooien met als doel onze politieke besluitvorming of burgers in Nederland te beïnvloeden.

[2:20:10] En daarvoor beschikken deze actoren over een breed palet aan middelen.

[2:20:13] Zoals spionage, bedreiging, intimidatie, fysiek geweld, pogingen tot liquidaties zelfs.

[2:20:19] En ze deinen zich niet voor terug om dat hele palet in te zetten.

[2:20:22] En dat is uiteraard onacceptabel.

[2:20:25] Als minister van Justitie en Veiligheid sta ik voor de versterking van de veiligheid en de weerbaarheid in onze rechtsstaat.

[2:20:30] En iedereen in Nederland moet zichzelf kunnen zijn, ongeacht wie je bent, wat je vindt of uit welk land je vandaan komt.

[2:20:38] Zonder ongewenste bemoeienis door autoriteiten uit andere landen.

[2:20:43] Daar staan wij voor en dat ziet u ook terug in de brede afvaardiging van het kabinet vandaag.

[2:20:48] En we moeten niet naïef zijn over die staatlijke inlenging.

[2:20:51] De complexiteit van het onderwerp vraagt om een gezamenlijke aanpak op meerdere fronten.

[2:20:56] En die aanpak hebben we sinds 2018.

[2:20:59] De aanpak bestaat uit meer zicht op de dreiging en de fenomenalyse die ik net noemde is daar een voorbeeld van.

[2:21:04] Uit consequent en daadkrachtig optreden en uit versterken van de weerbaarheid.

[2:21:08] En daar laten we een aantal concrete voorbeelden van allen noemen.

[2:21:12] In de eerste plaats meer zicht op de dreiging.

[2:21:14] En zoals ik zei, onze diensten onderzoeken de dreigingen tegen de nationale veiligheid.

[2:21:20] De fenomeenanalyse die ik noemde is een toonaangevend product en schetst de verschillende uitlegsvormen van deze dreiging in Nederland.

[2:21:27] Ten tweede, natuurlijk treden we op als andere landen in Nederland over de scheef gaan.

[2:21:32] Dat doen we consequent, resoluut en onverbindelijk.

[2:21:35] Dat kan verstorend of handhavend optreden zijn door de politie en het Openbaar Ministerie.

[2:21:39] Het kan ook lokaal ingrijpen zijn door burgemeesters, zoals we onlangs nog hebben gezien in Rijswijk, waar een bijeenkomst van eritreërs werd verboden.

[2:21:49] En we spreken landen aan via onze diplomatieke contacten op onacceptabel gedrag.

[2:21:54] Ten slotte zetten we in op de weerbaarheid van de maatschappij tegen dit soort type dreiging.

[2:21:58] Het is goed om het fenomeen te benoemen, om het bespreekbaar te maken, ook in het debat vandaag.

[2:22:03] Zo halen we het uit de anonimiteit en ook de fenomeenanalyse van de NCTV en de AIVD helpt daarbij.

[2:22:10] Daarnaast is in de zomer van 2024 een communicatieaanpak gelanceerd.

[2:22:15] En werken we toe naar een centraal meldpunt, al is dat veel te langzaam, zeg ik ook in antwoord op uw vragen, maar ik kom daar zo in meer detail op terug.

[2:22:24] Daar moeten mensen terecht kunnen met een melding en een luisterende oor vinden.

[2:22:28] Tijdig en effectief ingrijpen is en blijft een complexe opgave.

[2:22:33] In veel gevallen gaat het hier om moeilijk zichtbare of omsluimerende dreigingen.

[2:22:37] En niet bij alle verschijningsvormen wordt de strafrechtelijke drempel, het werd al aangehaald in enkele inbrengen, gehaald of is een actie direct aan een actor te attribueren.

[2:22:47] Ook dat realistische geluid moeten we hier laten horen.

[2:22:50] Absolute veiligheid bestaat helaas niet en we kunnen dit soort type dreigingen niet volledig wegnemen.

[2:22:57] Daarom is dit een maatschappelijk probleem en een gezamenlijke opgave en zitten we hier samen voor de diverse antwoorden op de diverse treinen.

[2:23:06] Tot slot wil ik stil zijn bij de impact die staatselijke inmenging op individuen en hun omgeving heeft.

[2:23:11] Een reëel gevoel van onveiligheid dat een stempel drukt op het dagelijks leven.

[2:23:16] Staatselijke inmenging is geen probleem van deze groep mensen, zeg ik tegen onder andere de heer Erdom, maar voor deze groep mensen.

[2:23:23] Het raakt het fundament van onze samenleving.

[2:23:26] Ergin zijn.

[2:23:29] Nee voorzitter, ik dacht dat ik Erdogan hoorde, maar Erdogan zit in Turkije, niet in Den Haag.

[2:23:34] Ik zou het niet durven hebben over iemand die zich niet kan verdedigen in deze wereld.

[2:23:40] Het raakt het fundament van onze samenleving en laten we daar dus ook scherp op blijven in het debat en met elkaar blijven werken.

[2:23:46] Door zich te houden op de dreiging, consequent en daadkrachtig op te treden en onze weerbaarheid te versterken.

[2:23:53] Ik zal de volgende blokjes beantwoorden.

[2:23:54] Ik ga eerst in op de diverse individuele voorbeelden die genoemd zijn van buitenlandse inbenging en wat we daaraan hebben gedaan.

[2:24:01] Daarna kom ik op het meldpunt en de procedures voor de meldingen.

[2:24:06] Daarna ga ik in op het SIM-verbod, de ongewenste buitenlandse financiering en de predikors.

[2:24:11] En ik eindig met overige belangrijke vragen.

[2:24:14] De minister van Buitenlandzaken zal ingaan op landen specifiek en diplomatieke activiteiten.

[2:24:20] De coalitie met de landen, verkiezingen en een aantal overige zaken.

[2:24:25] De staatssecretaris van de SZW van integratie en participatie neem ik kwalijk.

[2:24:30] gaat in op de imamopleiding, de onderzoeken en de meervoudige nationaliteit.

[2:24:34] En ten slotte de staatssecretaris van de OCD gaat in op informeel onderwijs, kennisveiligheid en hoger onderwijs en op emancipatie.

[2:24:43] En daarmee begin ik aan mijn eerste blokje en dat zijn de landenspecifieke voorbeelden.

[2:24:49] En in algemene zin kan ik u daarbij zeggen dat wanneer het diasporabeleid van andere landen de grenzen van onze democratische rechtsorde overscheidt of de vrijheden van burgers in Nederland beperkt, dan grijpen we in.

[2:25:01] We spreken de betreffende autoriteiten daarop aan vanuit de aanpak ongewenst buitenlandse inmenging.

[2:25:06] En voor alle vormen van bedreiging en intimidatie geldt natuurlijk altijd dat men aangifte kan doen bij de politie.

[2:25:13] En in samenspraak met de OM, en in het geval er sprake is van strafbare feiten, kan de politie een bijdrage leveren aan de strafrechtelijke aanvak van OBI.

[2:25:25] Laten we dan ingaan op de situatie rondom de E3's.

[2:25:32] De spanningen binnen de eritese gemeenschap komen voort uit de huidige situatie in Eritrea.

[2:25:38] En daar kunnen we helaas weinig invloed op uitoefenen.

[2:25:42] Tot op zekere hoogte zullen we dus moeten leven met de spanningen die de situatie daar ook kan opleveren in onze situatie.

[2:25:49] En dat heeft de aandacht van het kabinet.

[2:25:50] We houden zicht op ontwikkelingen binnen die gemeenschap en we zien dat het in meerdere gemeenten speelt.

[2:25:56] Daar zetten we middels de aanpak ongewenste buitenlandse inming op in.

[2:26:01] En het is ook besproken in het ondersteuningsnetwerk maatschappelijke onrust, een samenwerkingsverband tussen verschillende gemeenten, ministeries en de politie.

[2:26:09] En ik kan u vertellen dat ook ik regelmatig word benaderd door burgemeesters die spelen met ofwel een grote Eritreërs gemeenschap, dan wel bijeenkomsten van Eritreërs waarbij ze zich zorgen maken om de veiligheid.

[2:26:20] Ze weten dat de NCTV daarbij een coördinerende rol kan spelen, ook advies kan geven hoe hiermee om te gaan.

[2:26:26] En dat ook vanuit gemeentes waarbij de driehoek hier vaker mee heeft gespeeld, wordt advies gegeven aan gemeentes die hiermee te maken krijgen.

[2:26:35] Dan was er nog een specifieke vraag daar waar het gaat om de militante organisaties die een rol hebben gespeeld.

[2:26:40] En dat was een vraag van de heer Boon.

[2:26:42] Waarom is de Brigade Namadu in Nederland nog niet verboden?

[2:26:47] Na aanleiding van de Redden in Den Haag zijn er meerdere personen schafrechtelijk vervolgd, waaronder ook leden van Brigade Namedo.

[2:26:54] En wanneer de werkzaamheid van een organisatie in strijd is met de openbare orde, kan het Openbaar Ministerie de rechtbank verzoeken een rechtspersoon te verbieden en te ontbinden.

[2:27:02] Maar dat is in eerste instantie een afweging van het OM zelf, zeg ik ook in antwoord op

[2:27:08] eerdere verzoeken vanuit uw Kamer om te kijken wat wij kunnen doen tegen een organisatie als SAMI.

[2:27:13] Ik heb toen wel aangekondigd in antwoord op die casus dat ik bezig ben met een verkenning naar wat we van de wetten regelgevend van andere EU-landen kunnen leren om organisaties die geweld verheerlijken of haatzaaien effectief tegen te gaan.

[2:27:28] En die verkenning is nagenoeg gereden.

[2:27:31] Die hoop ik binnen afzienbare tijd aan de Kamer te doen toekomen.

[2:27:34] Het gaat dus om het volledige palet van maatregelen die we nu hebben.

[2:27:38] Ook hier zijn we bezig met een aantal wetgevingstrajecten.

[2:27:42] De WTMO werd al genoemd.

[2:27:44] We zijn bezig met de strafvoorstelling van de Verheerlijkheid van Terrorisme.

[2:27:48] Ik heb toegezegd dat ik het initiatiefwetsvoorstel van de Kamer daarover zou overnemen.

[2:27:53] En ik kom nog voor de zomer zal ik dat wetsvoorstel in consultatie doen gaan.

[2:27:57] Dus dat komt eraan.

[2:27:59] In de Eerste Kamer verdedig ik...

[2:28:03] het initiatiefwetsvoorstel over het verbieden van ondermijnende organisaties.

[2:28:08] Dat zal volgende maand geschieden.

[2:28:10] Zo is er een heel palet aan maatregelen, naast de mogelijkheid voor het OM, die ik net noemde, op basis van artikel 22, burgerlijk backboot, om organisaties die een ongewenst ondermijnende invloed hebben dwars te zitten.

[2:28:21] Maar die verkenning gaat in kaart brengen, hebben we nou nog lacunes,

[2:28:27] geven hier mijn invulling aan het slim verbod, zoals dat is gevraagd, onder andere door mevrouw Becker, het verbod op organisaties.

[2:28:35] Wat doen andere landen beter dan wij, of sneller dan wij, en kunnen wij daar ook trajecten op inzetten?

[2:28:42] Dank u wel.

[2:28:42] Terug naar de interruptie van de heer Eerdemonds.

[2:28:45] Ja, nog even over de Eritreërs, als het mag.

[2:28:47] Want een vijfde van de Eritreërse bevolking leeft inmiddels in het buitenland.

[2:28:51] En het regime daar,

[2:28:54] Dat vond ik bizar om te lezen.

[2:28:55] Die organiseren zelf verstoringen bij feesten om ervoor te zorgen dat vluchtelingen weer worden teruggestuurd naar Eritrea.

[2:29:06] Waardoor ze dan waarschijnlijk weer onder handen kunnen worden genomen.

[2:29:13] express ongeregeldheden om daarmee de boel naar hun hand te kunnen zetten, krankzinnig.

[2:29:20] Is dit goed onder controle door de burgemeester die u heeft gesproken?

[2:29:27] Ja, voorzitter, er zijn bepaalde zaken die lastiger zijn aan te pakken dan andere, zeg ik hier maar meteen bij.

[2:29:32] Er werd genoemd de diasporabelasting en gevraagd wat kunnen we daaraan aan wet en regelgeving.

[2:29:38] Er werd zelf al het voorbeeld genoemd van de vergelijking met de VS, waarbij als je geboren bent in de Verenigde Staten, je nog steeds een belastingverplichting hebt, al heb je er per wijze van spreken de rest van je leven helemaal niet ooit gewoond.

[2:29:53] Het op zich innen van belastingen voor mensen die jouw nationaliteit hebben, al wonen ze in een ander land, dat is niet iets wat we kunnen verbieden.

[2:30:02] Daar waar het gaat om de dwang of chantage, dan wordt het natuurlijk een ander verhaal, maar dan is het ook meteen een strafbaar feit.

[2:30:08] Dan mocht je eens de uitdaging vragen van doen mensen hiervan wel aangifte?

[2:30:12] En daar kom ik zometeen met het Obi Melpunt op terug.

[2:30:14] De drempel voor mensen en vertrouwen in autoriteit.

[2:30:19] De drempel is hoog, het vertrouwen in autoriteit is laag.

[2:30:22] En dat is niet zo gek als je komt uit een land als Eritrea.

[2:30:27] Zeker als vluchteling heb je een ingebakken wanthoud tegen autoriteit.

[2:30:31] Dat is een van de redenen dat mensen het land ontvlucht zijn.

[2:30:35] Dus het is best een uitdaging, zeg ik daarbij, om dit soort problemen goed inzichtelijk te krijgen vanuit gemeenschappen die daar soms ook niet open over willen zijn, ook uit gebrek aan vertrouwen.

[2:30:48] Heel belangrijk bij het inrichten van de obimel.

[2:30:50] Een van de redenen waarom dat langer heeft geduurd dan we misschien hadden gewild, maar waardoor ik wel goede hoop heb,

[2:30:56] dat dat daar hopelijk iets aan gaat verbeteren.

[2:30:58] Het tweede wat eraan bijdraagt, dat noemde ik al in mijn inleiding, dat is het transparant maken van dit soort activiteiten.

[2:31:04] Zelfs als het niet strafbaar is, op het moment dat het open en bloot in een paper van de NCTV en de AIVD staat, kunnen mensen zich daar ook in herkennen, kunnen burgemeesters daar kennis van nemen, zullen dat eerder signaleren en dan dus ook de onwenselijke elementen, de strafbare elementen, daaruit halen.

[2:31:21] En als er op basis van dit soort geruchten over knokploegen die langskomen of het verstoren, een dreiging dreigt voor de openbare orde en veiligheid, en dat is wat er in Rijswijk onlangs is gebeurd, dan heeft een burgemeester ook de mogelijkheid om zo'n bijeenkomst gewoon te verbieden op voorhand al.

[2:31:36] En ook dat heeft zijn effect.

[2:31:38] Dank u wel voor uw gedetailleerde toelichting.

[2:31:40] U kunt doorgaan.

[2:31:43] Dank.

[2:31:44] Dan kom ik op intimidatie in Nederland van inwoners met Chinese achtergrond.

[2:31:50] U zult zien bij alle landen die ik beantwoord, ook de minister van Buitenlands Zaken zal ongetwijfeld daar nog vanuit zijn optiek wat aan toevoegen.

[2:31:56] China wordt in meerdere publicaties van de AIVD en de NCTV, waaronder het fenomeenbeeld

[2:32:01] genoemd als een van de statelijke actoren die uiteenlopende beïnvloedingsactiviteiten ontplooien.

[2:32:06] Wij proberen die dreiging van statelijke actoren in kaart te brengen en alle vormen van ongewenste buitenlandse inmenging zijn natuurlijk onacceptabel.

[2:32:15] Dit is wel een van de gemeenschappen, zeg ik daar ook bij, waar ook het wantrouwen en die geslotenheid van de gemeenschappen niet altijd makkelijk maakt om inzichtelijk te maken wat nu daadwerkelijk de omvang is en waar grenzen worden overschreden, ook van het strafrecht bij deze beïnvloeding.

[2:32:33] Naar aanleiding van het voorbeeld van Iran vroeg mevrouw Piri hoe zit het eigenlijk met de kennis van de politie over OB-gevallen?

[2:32:44] Wordt dit wel als zodanig onderkend en wordt er dan wel op die wijze op onderhandeld?

[2:32:49] In eerste instantie kijkt de politie natuurlijk of er sprake is van strafbare feiten of of er sprake is van acute veiligheid issues met de veiligheid van de persoon die zich meldt.

[2:33:01] Als daar sprake van is, naar mening, en daar wordt dus in buitenlandse aspecten meegewogen, dan kunnen en dan worden er ook veiligheidsmaatregelen genomen voor individuele personen.

[2:33:13] Maar het is voor de politie ook niet altijd makkelijk met alle diverse diaspora die we hebben in Nederland om diepgaande kennis te hebben

[2:33:20] op elk bureau van wat speelt er mogelijk op de achtergrond bij de melding van deze persoon.

[2:33:27] In combinatie met wat ik eerder noemde dat een aantal van deze personen ook niet erg open zijn over hun relatie tot het regime uit hun gebrek aan vertrouwen.

[2:33:35] Ik hoop oprecht dat het OBI meldpunt daar verandering in gaat brengen.

[2:33:39] Vanuit het OBI meldpunt zal er ook een lijn gaan lopen naar de politie op het moment dat bij het meldpunt wordt ingeschat

[2:33:45] dat hier mogelijk sprake is van een veiligheidsprobleem voor een individu, dan wel een systematisch probleem met strafbare aspecten op het gebied van de OBI.

[2:33:55] En dan kan de politie ook meer gericht op worden gebriefd.

[2:33:58] Een vast protocol of een opleiding in diaspora als gedaanig voor de politie is niet haalbaar, maar uiteraard is er wel een protocol wat men volgt om te kijken of dit aspect daarbij een rol speelt.

[2:34:14] Dat brengt mij bij Israël en daar zijn natuurlijk verschillende vragen over gesteld.

[2:34:17] Ook dat ligt tussen mij en de minister van Buitenlandse Zaken in.

[2:34:24] In het geval van het rapport wat werd aangehaald door de minister van diasporabeleid, daar hebben wij inderdaad op gereageerd.

[2:34:31] Naar aanleiding van de vragen die in het debat werden gesteld, naar aanleiding van de rally in Amsterdam,

[2:34:36] En we hebben gezegd dat wij de vorm, de wijze waarop dit rapport is gedeeld, namelijk via de media, in plaats van direct met de formele autoriteiten, dat we die onwenselijk vinden vanwege de invloed, en de heer Erkan refereerde eraan, die dit heeft op Nederlandse staatsburgers, die hiervan daadwerkelijk last hebben ondervonden, tot en met bedreiging van hun veiligheid aan.

[2:34:56] Dat is niet de manier, als men ons wil wijzen op veiligheidsissues,

[2:35:03] berichten waarvan men denkt dat die voor opsporing of handhaving van belang zijn, dan is daar een loket voor.

[2:35:08] En dat loket is de Nederlandse overheid.

[2:35:10] En we hebben meerdere diensten die daarvoor openstaan, waaronder inlichtingendiensten, politie, OM, maar ook de kanalen via buitenlandse zaken.

[2:35:19] Dat hebben we als zodanig doorgegeven.

[2:35:21] Dat wil niet zeggen dat

[2:35:27] Dat hebben we doorgegeven en de minister van Buitenland Zaken kan aangeven hoe dat ontvangen is door de ontvangende partijen.

[2:35:40] Voorzitter, dat was het kopje Israël.

[2:35:43] Tenminste vanuit uw kant.

[2:35:44] Ik heb het gegeven dat meneer Veldkamp nog iets over zegt, maar dat leidt misschien tot een interruptie.

[2:35:48] Dus daarom check ik dat even.

[2:35:49] Dat is alles.

[2:35:51] Leidt dat tot een interruptie?

[2:35:53] Ja, voorzitter.

[2:35:55] Op deze manier ga ik heel snel door mijn interrupties heen, want ik heb heel veel vragen gesteld over Israël.

[2:36:00] Hele specifieke gevallen.

[2:36:02] En de minister gaat eigenlijk niet verder dan dat korte briefje wat al is geweest.

[2:36:05] Op één specifiek onderwerp is er sprake van ongewenste inmenging.

[2:36:10] Mag ik de minister dan vragen, is er ook op andere onderwerpen sprake geweest van ongewenste inmenging door Israël?

[2:36:18] De minister.

[2:36:19] Voorzitter, de minister van Buitenlandzaken komt nog terug op een van de voorbeelden die u specifiek noemde.

[2:36:23] Dat was namelijk de israelische gedraging ten aanzien van het internationale gerechtshof.

[2:36:29] Dus daar zal de minister van Buitenlandzaken nog op terugkomen.

[2:36:32] Moet u zeggen, de andere voorbeelden die u noemt, kan ik in dit gremium niet specifiek op ingaan wat is er onderzocht en wat is er niet onderzocht.

[2:36:43] Dat verhoudt zich niet op het open karakter van dit gremium.

[2:36:49] U kan niet ingaan op individuele voorbeelden.

[2:36:52] Mijn vraag blijft staan.

[2:36:53] De minister hoeft niet in te gaan op specifieke voorbeelden.

[2:36:56] Is er op meerdere onderwerpen, los van dit rapport, sprake

[2:37:17] wat is vastgesteld door uw diensten van ongewenste inmenging door Israël?

[2:37:21] Is het een ja of een nee?

[2:37:25] Voorzitter, op het ICC komt de minister van Buitenlandse Zaken terug, dus die laat ik buiten beschouwing.

[2:37:30] In de algemene zin kunt u de fenomenenanalyse van de NCTV en de IVD beschouwen als die landen waarvan is vastgesteld dat wij vinden dat daar stelselmatig sprake is van ongewenste buitenlandse inmenging.

[2:37:44] En daar zit Israël dus niet bij.

[2:37:48] Ik hoor de minister mijn derde interruptie, omdat ik al twee keer geen antwoord heb gekregen.

[2:37:56] Het rapport van 2024 is nog niet uit van de AIVD.

[2:38:01] Van 2023 heb ik ook gelezen.

[2:38:04] Er is nu echt sprake van een andere situatie, ook als het gaat om de inmenging.

[2:38:07] Ik wil gewoon klip en klaar duidelijk hebben, is er één incident, één incident, als het gaat om de diensten waar deze minister verantwoordelijk voor is, waarbij sprake is van ongewenste inmenging, wat is vastgesteld door Israël, of is dat in meerdere gevallen, je hoeft niet in te gaan op wat dat dan was, op het moment dat dat niet gedeeld kan worden,

[2:38:30] Blijft het bij dit incident of is er in meer incidenten vastgesteld dat er sprake was van ongewenste buitenlandse inmenging door de Israëlse regering of veiligheidsdiensten?

[2:38:41] Voorzitter, om elke keer verleden te zijn, ik laat het ICC buiten beschouwing in het antwoord op deze vraag, maar voor de verledenheid neem ik het mee in mijn antwoord.

[2:38:51] Nee, er is mij geen ander signaal ter oren gekomen in het afgelopen jaar waarbij geconstateerd is dat er sprake is van ongewenste buitenlandse inmenging vanuit Israël.

[2:39:02] En daarmee wil ik niet zeggen dat er niet op allerlei niveaus gesproken is over zaken, maar het heeft mij niet met die klassificatie bereikt.

[2:39:11] Dank u wel voor de antwoord.

[2:39:13] Dan kunt u doorgaan.

[2:39:21] Over Turkije, voorzitter.

[2:39:23] De minister van Buitenlandsszaken is al ingegaan op de verkiezingen.

[2:39:26] Daar zag ik een hoop van de vragen die u had op en hoe dat te organiseren.

[2:39:32] Voor de bovengrond geldt daarbij hetzelfde als voor de andere diaspora's.

[2:39:36] Dat het soms moeilijk is om dit boven water te krijgen.

[2:39:42] En dat ik hoop dat de meldpunten hieraan gaan bijdragen om gewoon een beter beeld te krijgen van wat gebeurt er in dat vlak.

[2:39:48] Dan kunnen we daar ook beter beleid op maken.

[2:39:51] Dat is alweer meldpunt en de meldingen.

[2:39:55] Een losse vraag was of er een idee is om een nationaal coördinator aan te stellen.

[2:40:00] Ik denk dat we die hebben.

[2:40:01] Dat is in de persoon van de NCTV.

[2:40:04] Daar zitten ook mensen die zich dedicated bezighouden met het fenomeen ongewenste buitenlandse inmenging.

[2:40:12] En daar zitten ook alle ministeries die hier aan tafel zitten en meer zitten daar aan tafel en bespreken daar de diverse gevallen die vanuit diverse hoeken

[2:40:22] Ik denk dat we daarmee de coördinatiefunctie absoluut tot ons nemen.

[2:40:29] Het meldpunt.

[2:40:30] Wanneer komt dat nou?

[2:40:35] Ik had het liever vandaag gehad dan morgen.

[2:40:39] En de druk zit daar volop.

[2:40:40] En er zijn een hoop stappen die wellicht in het verleden sneller hadden kunnen zijn.

[2:40:45] Er is nu een stap gemaakt.

[2:40:46] Er is een externe partij gevonden die dit voor ons gaat inrichten.

[2:40:49] En wat kost dan de tijd hierin?

[2:40:51] Ik kan u vertellen, de pilot, daarvan zou geen sprake zijn.

[2:40:55] We gaan in één keer live.

[2:40:57] Maar waarmee gaan we live?

[2:40:58] Dat moet een systeem zijn waar veiligheid van personeel wat daar werkt is gewaarborgd.

[2:41:04] Het laatste wat je zou willen is dat staatelijke actoren

[2:41:08] zich een weg weten te vinden in het meldpunt Obi.

[2:41:12] Er moet sprake zijn van beveiligde systemen waar de informatie kan worden opgeslagen op een dusdanige manier dat we ook kunnen garanderen aan diegene die zich meldde dat dat nooit in verkeerde handen terecht zou kunnen komen.

[2:41:24] Ik kan ze voorstellen als dat ooit zou gebeuren dan is het vertrouwen helemaal zoek.

[2:41:29] En die systemen moeten zich ook een bepaalde maat van cyberveiligheid houden want dat zijn de systemen

[2:41:35] Dat is wat het nu tijd kost om het in te richten.

[2:41:48] Streef is echt om het nog dit jaar operationeel te hebben.

[2:41:52] Na de zomer is te kort.

[2:41:54] Dan krijgen we dat systeem niet ingericht in zijn verwachtingen.

[2:41:59] En zoals ik zei, het moet veilig en betrouwbaar zijn voordat we dit openstellen voor mensen met de meest kwetsbare meldingen die ook mogelijk gevaar voor hun eigen leven lopen.

[2:42:09] Ik merk al even op dat dit geen echte toezegging is.

[2:42:12] Dat zou in een brief moeten terugkomen hoe u dat afhandelt.

[2:42:16] Volgens mij doet u een inspanningsverplichting dat u uw uiterste best doet om het op een bepaald termijn terug te laten komen.

[2:42:23] Maar volgens mij is dat geen officiële toezegging.

[2:42:25] Tenzij u zegt dat u in een brief terugkomt op hoe u dat uitvoert.

[2:42:28] Ik ben bereid om dat te doen.

[2:42:30] Mijn streef is om dit voor het einde van het jaar geregeld te hebben.

[2:42:33] Daar zit een aantal handverwaarden aan.

[2:42:35] Ik ga het niet koek-de-koek live gooien als ik geen vertrouwen heb in de veiligheid.

[2:42:39] Maar de inschatting is dat we dat voor het einde van het jaar gaan fiksen.

[2:42:42] Dat zal ik in het brief doen.

[2:42:43] Zullen we dat in toezegging doen dat voor het einde van het jaar het live gaat... en dat het met een brief ook officieel doet?

[2:42:52] Oké.

[2:42:53] Voor mij was hier patronotten eerst en dan mevrouw Becker.

[2:42:57] Ja, ik vind het wel goed nieuws dat het dit jaar live zal moeten gaan, het meldpunt.

[2:43:02] Dat is goed dat de minister er hard aan wil trekken.

[2:43:05] Ik denk wel dat het heel belangrijk is dat het meldpunt dan ook echt goed kan werken voor de meest kwetsbare minderheden die echt het snelste doelwit van transnationale repressie zullen zijn.

[2:43:14] Wat ik van hen begrijp, en dan bijvoorbeeld denk ik aan de ooit groeide Tibetanen, Hongkongers, Zuid-Mongolen, maar ook bijvoorbeeld Ismet.

[2:43:22] Of de Marokkanen die zeiden dat ze willen af van hun Marokkaanse nationaliteit in Nederland, Marokkaanse Nederlanders.

[2:43:27] dat zij nog niet het gevoel hebben dat er echt een heel goed gesprek is geweest over hoe zorg je nou dat dat meldpunt voor hen ook toegankelijk is, dat je daar op de juiste manier mee om kan gaan met die meldingen, dat ze dat op een veilige manier kunnen doen.

[2:43:37] Is de minister bereid om toe te zeggen dat daar extra in geïnvesteerd wordt de komende tijd?

[2:43:41] Want ik denk dat dat ons het gevoel zal geven dat dat meldpunt sneller ook echt zijn werk kan gaan doen.

[2:43:47] Hoe gaan we dit nou zelf aanpakken?

[2:43:50] Dat heeft lang geduurd.

[2:43:51] Daar is nu een partij voor.

[2:43:53] Daar is nu een beeld van hoe we dat gaan doen op een manier die de desgewenste anonimiteit, desgewenst de identiteit beschermt, die op een zorgvuldige wijze kan omgaan met welke follow-upgeving nou aan een melding.

[2:44:07] en welke gegevens gebruik je daarmee, dat heeft tijd gekost.

[2:44:10] Maar daardoor hebben we nu wel een beter beeld van wat zou je überhaupt met dit soort gemeenschappen willen bespreken.

[2:44:16] En hoe kun je op voorhand al vertrouwen geven dat je er goed over hebt nagedacht over hoe kan dit wel werken op een manier die hun ook vertrouwen geeft.

[2:44:23] Dus die gesprekken gaan zeker gevoerd worden.

[2:44:26] Dank u wel, mevrouw Becker.

[2:44:28] Voorzitter, allereerst veel dank aan de minister voor deze daadkrachtige toezegging.

[2:44:34] Want na toch best een hele lange periode van veel vaagheid is dit heel helder.

[2:44:40] Fantastisch.

[2:44:41] Ik heb wel twee vragen daarbij.

[2:44:45] In de brief die we daarover kregen in oktober staat nog dat het dan wel van belang is dat melders een realistisch beeld hebben van de handelingsperspectieven die dan uiteindelijk de overheid hen kan bieden.

[2:44:56] En daar wordt eigenlijk een beetje aan verwachtingsmanagement gedaan door te zeggen ja, veel van de manipulatie en beïnvloeding vindt plaats onder de drempel van het strafrecht.

[2:45:05] Dus als ik dat lees, maak ik me zorgen dat mensen te horen krijgen bij het meldpunt dat ze niet zoveel kunnen.

[2:45:10] Hoe kijkt de minister nou aan tegen het debatje dat we ook hadden over Iran, over vormen van bedreiging en intimidatie die subtiel zijn, maar die wel degelijk voor mensen kunnen betekenen dat zij een levensgevaar zijn?

[2:45:23] Wanneer kunnen wij snel duidelijkheid hebben over het handelingsperspectief?

[2:45:25] Laatste zin, voorzitter.

[2:45:27] Hoe kan het dat wij in oktober een brief krijgen van dit kabinet dat het kabinet gestart is met een pilot, die zou dan dus nu al vijf maanden moeten lopen, voor de inrichting van een centraal OBI-meldpunt en de minister nu aangeeft van een pilot is geen sprake, we gaan meteen live.

[2:45:44] Een pilot was achteraf gezien niet de meest gelukkige woordkeuze, maar dit was het bezien wat voor soort systeem heb je hier voor nodig.

[2:45:52] Dus op basis van tabletops is er gekeken van hoe richt je dat in, hoe maak je het toegankelijk, maar hoe doe je het dan met veiligheid, wat betekent dat voor hoe je dat moet inrichten.

[2:46:03] Maar het systeem gaat nu gebouwd worden.

[2:46:06] En dat systeem gaat in één keer live.

[2:46:07] Het zou ook een beetje ruis zijn als je dat ging pilot testen.

[2:46:10] Met wie dan?

[2:46:11] Dus de formulering is achteraf gezien niet helemaal gelukkig erin.

[2:46:16] Als het gaat om het handelingsperspectief, dan is dat natuurlijk beperkter op het moment dat er niet sprake is van strafrechtelijke handelingen.

[2:46:26] Maar het is niet nul.

[2:46:29] Op het moment dat jij dit soort intimidatie ervaart en je weet dat dat geschiet direct vanuit een ambassade of een consulaat, dan kan er wel degelijk handelingsperspectief zitten, al was het maar in het aanspreken daarop.

[2:46:45] Dat moet dan ook de melder wel willen.

[2:46:47] Als de melder dat niet wil, dan kun je door middel van die melding nog steeds een database genereren.

[2:46:53] Op het moment dat je er tien hebt die hebben gemeld van dit is mij overkomen in de afgelopen twee maanden, dan heb je wel een zaak waarin je op meer anonieme basis wel dat gesprek kunt gaan voeren.

[2:47:05] Dat wil niet zeggen dat je meteen een consulaat kunt sluiten, daarvan zul je toch echt

[2:47:09] strafrechtelijke of schendingen van verdragsrechtelijke handelingen moet hebben.

[2:47:16] Maar in ieder geval geeft het je een beter beeld.

[2:47:17] Op basis van dat betere beeld kunnen lokale bestuurders meer gebruik maken van hun mogelijkheden.

[2:47:24] En het kan ook zijn dat cumulatief daarmee wel een strafrechtelijke grens wordt overschreden, waar dat in een individueel geval niet zo is.

[2:47:32] Dank u wel.

[2:47:33] Dat levert de introductie op van de Boomsma.

[2:47:37] Omdat de minister nu begint over het sluiten van het consulaat, waar ik inderdaad ook aan gedrongen.

[2:47:42] Ik lees in alle rapporten, zowel van de AIVD als in het Landesbericht, als in die andere rapporten over dat er een dwang is en dat mensen geen toegang hebben tot consulaire diensten als ze niet die 2% belasting betalen.

[2:47:58] om mensen die een uitkering hebben of die een studiefinanciering hebben.

[2:48:03] En ik heb ook mensen gesproken die zijn bang omdat ze familie hebben in Eritrea en daarom kunnen ze geen aangifte doen.

[2:48:10] Nog los van het vertrouwen dat ze hebben in het proces.

[2:48:13] Maar er is ook gewoon angst.

[2:48:14] Dus ik vind het dan jammer als er wordt gezegd van je kunt eigenlijk niks

[2:48:19] richting zo'n consulaat doen als er niet een volledig strafrechtig onderzoek is uitgevoerd.

[2:48:24] Ik zou zeggen dat je moet eerder kunnen optreden en daar niet op wachten gezien het feit dat dit al 15 jaar speelt.

[2:48:33] Nou, ik zei niet dat je niet kunt optreden, maar een consulaat sluiten, daar heb je wel iets meer van nodig dan verhalen over mogelijke dwang.

[2:48:43] En dwang moet je dan ook nog expliciteren.

[2:48:46] Is dat mensen die zeggen, ja, anders krijg ik mijn rijbewijs niet en die heb ik wel nodig en daarom betaal ik het maar?

[2:48:52] Of gebeurt dat met dwangen op een manier die ook bij onze grens van strafrecht zou raken?

[2:48:57] Dus ook daar geldt het weer.

[2:48:58] Welke inzicht kun je krijgen?

[2:48:59] Ik hoop dat het meldpunt daarbij gaat helpen.

[2:49:02] En uiteindelijk zijn er allerlei variaties van het aanspreken van een consul generaal tot en met het sluiten.

[2:49:08] Maar voor die verschillende etappen zijn verschillende signalen nodig.

[2:49:12] Ik denk dat de minister van Buitenland Zaken nog iets kan vertellen over hoe dat in het diplomatieke verkeer dan ook zou gaan.

[2:49:20] Dank u wel.

[2:49:20] U heeft nog een interruptie van mevrouw Piri.

[2:49:23] Ja, voorzitter, fijn dat dit nu eindelijk gaat gebeuren.

[2:49:28] Ik hoop echt dat dat ook gebeurt.

[2:49:31] En ik snap wat de minister zegt over hoe je ook als overheid steeds meer een beeld kan krijgen.

[2:49:36] Dat begrijp ik.

[2:49:38] Maar waar ik me nog steeds zorgen over maak, is dat voorbeeld wat ik net had in de interruptie met mevrouw Becker.

[2:49:44] Over 2017, zeven meldingen bij de politie.

[2:49:46] En ik begrijp wat de minister zegt, dat niet elk politiestation daarop... Maar daarom willen we zo'n meldpunt waar de NCTV bij betrokken is, waar ze die inschatting wel kunnen maken.

[2:49:59] Ik ken zelf een casus, ik zal het land niet noemen, van mensenrechtenverdedigers die op een gegeven moment op een doodlijst kwamen en die inschatting moet gemaakt worden nog voordat er een strafbaar feit gemaakt is hoe reëel die dreiging is naar zo'n persoon.

[2:50:13] Dus is het ook de ambitie van dit kabinet om zoiets gruwelijks als een liquidatie door een buitenlandse inlichtingendienst op ons grondgebied

[2:50:22] Natuurlijk kan je het nooit 100% uitsluiten, dat vraag ik ook niet, maar dat dit meldpunt daar wel het antwoord op is, wat we in al die jaren hebben geleerd, over dat dit misschien een betere manier is om dat tegen te gaan en die Nederlanders bescherming te bieden.

[2:50:39] Ja, natuurlijk moeten we er alles aan doen om liquidatie op ons grondgebied te verkopen.

[2:50:44] Zeker als er staatelijke actoren bij betrokken zijn of achter zitten.

[2:50:50] Daar is het meldpunt niet het enige antwoord op.

[2:50:53] Eén, natuurlijk geldt daarvoor dat kennis bij de politie over ongewenste buitenlandse inmenging en welke vormen dat kan aannemen helpt.

[2:51:02] En ook die fenomeenanalyse en het breed verspreiden daarvan helpt daarbij om die kennis ook meer lokaal te borgen.

[2:51:08] of dat nu in gemeentes is, of bij lokale politie, dat er in ieder geval naastafwerk is.

[2:51:13] Van, goh, hoe werkt het nou met die elektrische gemeenschap?

[2:51:16] En ik kan u vertellen dat als ik spreek met burgemeesters met een grote elektrische gemeenschap, om een voorbeeld te noemen, die weten inmiddels donders goed en beter dan ik.

[2:51:24] hoe die gemeenschap in elkaar zit, waar de risico's zitten, waar de kwetsbaren zitten, waar welke geleding van die gemeenschap in een gemeente woont.

[2:51:33] Ik was in Arnhem bij burgemeester Marcouch.

[2:51:36] Die heeft dat idem dito met de verschillende diaspora die in zijn stad wonen verspreid.

[2:51:42] Hij weet welke waar en hij weet wat spanningen kan opleveren op welk moment.

[2:51:46] Dus die lokale aanpak is ook enorm veel waard, ook als het gaat om het onderkennen van dreigingen.

[2:51:52] Maar daarnaast, en dat loopt natuurlijk nu al, zijn ook de diensten, en die hebben helemaal geen strafrechtelijk drempel nodig, heel alert op dit soort staatslijke dreigingen.

[2:52:01] En zeker als die komt van actoren waarbij, ofwel gebleken is of sterk vermoeden is, dat ze ook bereid zijn om over te gaan tot dit soort heftige zaken.

[2:52:12] De diensten hebben natuurlijk allerlei andere bevoegdheden om daar één, een oogje in het zelf te houden, maar twee, om ook op te kunnen treden, eigenstandig, dan wel via een hamsbericht, op het moment dat zij denken dat dat nodig is voor de beveiliging of de veiligheid van mensen.

[2:52:26] En dat zullen ze ook doen.

[2:52:27] Geeft geen garantie, zeg ik nogmaals, maar ik hoop wel dat het een beter vangnet geeft dan dat we in het verleden hebben gehad.

[2:52:37] Mevrouw Piri vroeg ook nog of er gewerkt wordt aan een informatiecampagne voor buitenlandse studenten, dat signalen die bekend zijn bij de IND ook worden doorgegeven.

[2:52:45] Ja, er wordt gewerkt aan een brede communicatie aanpakken en die ziet in op bewustwording en stellingnamen dat Nederland statelijke inmenging absoluut niet accepteert.

[2:52:54] En ook het bieden van handelingsperspectief aan mensen die slachtoffers zijn geworden van staatslijke inmenging.

[2:52:59] En die communicatie aanpakken is nadrukkelijk ook gericht op buitenlandse studenten in Nederland.

[2:53:04] En wat betreft de signalen van de IND over staatslijke inmenging, die worden inderdaad besproken op die interdepartementale albeitafel onder leiding van de NCTV, die mede voor dat doel ook is opgericht.

[2:53:22] Er was een vraag van de heer Seder of er meer wetgeving komt om OBI tegen te gaan.

[2:53:27] De rijksbrede aanpak van ongewenste buitenlandse inmenging wordt eind 2025, dus eind dit jaar, onder coördinatie van de NZV geëvalueerd.

[2:53:35] Dat was een toezegging nog van het vorige kabinet.

[2:53:37] En daarbij wordt ook de scoop van de aanpak geëvalueerd en het juridische instrumentarium om ongewenste buitenlandse inmenging aan te pakken.

[2:53:45] Dus na aflonding van die evaluatie eind ik daar, wordt uw Kamer daarover geïnformeerd.

[2:53:52] Brengt men naar het kopje over stimpverbod, ongewenste financiering, predikors, IS'ers.

[2:53:59] Het lijkt wel het kopje overig, maar dat is het niet, want die komt daarna nog.

[2:54:06] Mevrouw Becker had het over het slim verbod om religieuze instellingen te verbieden die voor meer dan 50% financieel afhankelijk zijn van het buitenlands regime en vroeg wanneer kunnen we de uitwerking daarvan verwachten.

[2:54:18] Ik noemde het al even in mijn vorige blokje, want naast de WTMO heb ik twee inventarisaties in voorbereiding.

[2:54:24] Een is namelijk hoe andere landen omgaan met organisaties die mogelijk banden hebben met terroristische organisaties, waarbij ook gekeken hebben

[2:54:32] naar welke mogelijkheden ze hebben om die bestuurlijk dan wel anderszins aan te pakken.

[2:54:37] En ook welke maatregelen andere landen nemen om ongewenste buitenlandse financiering tegen te gaan.

[2:54:42] Dus in aanvulling op die wetsgehechten die we hebben, die breng ik in beeld.

[2:54:46] Dat geeft in een matrix inzicht in wat kunnen we op verschillende vlakken en welke actoren kan dat.

[2:54:53] Daar resulteert wat mij betreft dan nog een witte vlekkenplan uit van welke zaken kunnen we op dit moment nog niet.

[2:54:59] aanpakken.

[2:55:00] Dat is één deel.

[2:55:02] En het tweede deel is wat doen andere landen daar dan op en kan ons dat inspireren om daar wat mee te doen.

[2:55:07] Die inventarisatie komt nu toe en ik verwacht op afzienbare tijd.

[2:55:12] En dan kunnen we het gesprek aangaan met elkaar van waar denken we dat er nog meer zou moeten gebeuren.

[2:55:17] En dat is wat mij betreft dan de invulling van het stimmenverbod zoals genoemd.

[2:55:27] Zoals de minister weet hebben we een hele lange geschiedenis als Kamer... met het bespreken van of we iets kunnen doen aan die ongewenste buitenlandse financiering.

[2:55:36] We hebben ooit gekeken of we onvrije landen kunnen benoemen... en dan daar de financiering uit verbieden.

[2:55:41] Uiteindelijk hebben we nu de WTMO met wat daar maximaal kan.

[2:55:45] Wat volgens mij de afspraak in het hoofdlijnenakkoord beoogt... is toch nog eens een keer juridisch uit te zoeken met elkaar.

[2:55:52] Zou je niet op een slimme manier kunnen zeggen...

[2:55:55] die statelijke actoren die de NCTV en AIVD benoemd als actoren die doelbewust hier via de diaspora mensen beïnvloeden voor hun eigen agenda, zou je nou niet kunnen zeggen als er hier religieuze instellingen zijn die eigenlijk voor

[2:56:10] meer dan 80 procent, misschien meer dan 50 procent, dan zou je een percentage kunnen noemen, maar in ieder geval grotendeels gefinancierd worden door die statelijke actor, zou je daar dan niet een juridische grond hebben om te kunnen zeggen je mag nooit meer dan een bepaald percentage afhankelijk zijn van zo'n statelijke actor, omdat die daarmee zo'n grote invloed heeft op je samenleving?

[2:56:30] Ik had heel erg gehoopt, of ik hoop, zou de minister willen vragen, kan die vraag meelopen in dit onderzoek?

[2:56:42] Ja, we gaan er zeker aandacht aan besteden, maar ik kan het nog niet juridisch afgepeld hebben, want dat is best een omvangrijke vraag.

[2:56:48] En tegelijkertijd wil je ook niet dat organisaties als de Katholieke Kerk op basis van die argumentatie daar binnen zouden vallen om haar voorbeeld te noemen.

[2:56:57] Dus dat vereist echt een uitgebreid verkenning, maar we kunnen het

[2:57:01] van hoe ga je om met financieringen uit het buitenland.

[2:57:04] Zijn er landen die daar prestage aan hebben gekoppeld?

[2:57:07] Wat zijn die ervaringen daarmee?

[2:57:08] Dat zullen we daar zeker mee nemen.

[2:57:10] Dus het is stap één daarvan.

[2:57:14] Dank u wel.

[2:57:14] U kunt verder.

[2:57:16] Er was ook nog een vraag van de BNB-fractie over de WTMO.

[2:57:20] Geldt die ook voor onderwijs en culturele instellingen?

[2:57:24] De definitie van maatschappelijke organisaties in de WTMO is breed.

[2:57:28] Dus culturele instellingen en onderwijsinstanties kunnen ook ondervallen.

[2:57:32] Zolang er sprake is van een stichting, een kerkgenootschap, een vereniging of een vergelijkbare buitenlandse rechtsvorm.

[2:57:38] Maar voor onderwijs is er natuurlijk ook een specifieke wet in de maak, namelijk de wet toezicht in formele onderwijs.

[2:57:43] En daar kan de staatssecretaris veel meer over vertellen dan ik.

[2:57:50] Dan de buitenlandse beïnvloeding via predikers.

[2:57:52] Een vraag van de heer Eerdmans en ook van mevrouw Becker.

[2:57:56] Wat kunnen we doen tegen organisaties die haatpredikers uitnodigen?

[2:58:01] Hoe gaan we op dit moment om met het weigeren daarvan of het niet weigeren daarvan?

[2:58:05] Moet ik zeggen, kunnen we iets doen met het statistische?

[2:58:09] Laat ik vooropstellen, en dat heb ik maar ook meerdere keren gezegd, dat wat ons betreft vervreemdelingen die naar Nederland komen om hier extremistisch gedachtegoed te verspreiden, geen plek is in Nederland.

[2:58:21] En dat begint inderdaad bij de organisaties die een podium bieden aan deze personen.

[2:58:26] En ik roep die organisaties dan ook nu nogmaals op om goed na te denken over wie zij uitnodigen en wat ze daarmee beoog.

[2:58:33] Het is ook aan het lokaal gezag om hier dan over in gesprek te treden met die organisaties.

[2:58:38] En ik moet zeggen, dat gebeurt ook steeds meer.

[2:58:42] In de algemene zin kunnen personen conform de Europese nationale regelgeving de toegang tot Nederland worden ontzegd en dat wordt per geval door de IND beoordeeld.

[2:58:50] En de IND baseert zich daarbij op beschikbare informatie, zoals in het geval onlangs het duidelijk van de NCDV.

[2:58:58] Naar aanleiding van de drie personen die naar Utrecht kwamen, dat kan een ambtsbericht zijn van de AIVD.

[2:59:04] of informatie uit de lokale driehoek.

[2:59:06] En als sprekersrecht vraagt voor de openbare orde, dan kan de IND overgaan tot weer van de sprekers.

[2:59:11] Maar daar kan natuurlijk ook tegen in beroep worden gegaan en dan doet de rechter daar een uitspraak over.

[2:59:17] Zo werkt het hier.

[2:59:19] Dan ook weer.

[2:59:21] Wij kijken wel op dit moment, ook aangezien we zien dat de frequentie toeneemt van dit soort verzoeken, dat het beslag hiervan groot is, want je zult uren en uren aan materiaal in een andere taal of hout door moeten om een goed beeld te vormen, of we dit op een efficiëntere en betere manier kunnen inrichten.

[2:59:39] En dat doe ik dus samen met de minister van de ANM.

[2:59:44] En we kijken daarbij ook of we kunnen leren van andere landen hoe die dat aanpakken.

[2:59:48] En het idee van, heb je lijsten?

[2:59:50] Of hoe kun je op een snellere manier een beeld vormen van iemand die mogelijk naar Nederland komt?

[2:59:56] Kunnen we daar ook informatie van andere landen bij gebruiken?

[2:59:58] Al die aspecten gebruiken we bij wat we daar kunnen leren.

[3:00:09] Meneer Heermaats, met interruptie.

[3:00:11] Ja, dat begrijp ik en dat is goed.

[3:00:13] Kijk, mijn zoek is van kunnen we nou niet organisaties waar we een relatie met hebben als overheid straffen als je dit soort idioten uitnodigt.

[3:00:23] Het is goed om ze te weigen toegang, dat is prima, maar dan gaan ze vaak weer online.

[3:00:28] Dan komt er gewoon een laptopje tevoorschijn en dan gaan ze met z'n allen daarnaar luisteren.

[3:00:32] Dus het is gewoon lastig.

[3:00:34] En ik denk, als je nou zo'n UvA, of het maakt niet uit welke, of een Rabout kan straffen door ze gewoon te zeggen, je gaat gewoon de gevolgen vinden, financieel of anderszins, ik weet het niet, maar het is maar een gedachte, dan hebben we misschien wel meer de zaak bij de bron bij de wortel te pakken.

[3:00:52] Voor universiteiten wil ik niet het gras voor de voeten van mijn collega wegmaaien.

[3:00:56] Ik heb ook de voormalige commissaris van de koning Jaap Smit bereidgevonden om hoofd te zuimen van de taalsports Antisemitismebestrijding.

[3:01:05] Met een aantal specifieke opdrachten.

[3:01:08] Eén, de veiligheid van jouw studenten in het hoger onderwijs.

[3:01:11] Daar hoort dit aspect wat mij betreft bij.

[3:01:14] Namelijk het weren van mensen die antisemitisch of extremistisch gedachtgoed verspreiden.

[3:01:21] De andere aspect waar ze naar kijken is naar de zittings op stations en wat daar mogelijk tegen genomen kan worden.

[3:01:27] Dus dat is één van de aspecten, maar ik weet dat er ook bredere gesprekken lopen vanuit het ministerie van Oost en Wees met de universiteiten om naar dit soort zaken te kijken.

[3:01:36] Laten we eerlijk zijn,

[3:01:40] Voor dit soort organisaties, we doen ook weer een oproep aan, universiteit is helder, maar ook zalencentra, die blijven hun etablissement openstellen voor bijeenkomsten waarvan ze weten dat dat kan leiden tot het gevaar van de overige orde en veiligheid, of voor evenementen waarvan ze weten dat daar extremistisch gedacht goed wordt gespreid.

[3:02:01] Ook dat vraagt natuurlijk aandacht van het lokale gezag om het gesprek aan te gaan met dit soort uitbuiters van deze etablissement.

[3:02:10] Dank u wel.

[3:02:10] Heeft u nog veel vragen?

[3:02:12] Nee?

[3:02:13] Nou, fijn.

[3:02:18] Een heldere vraag, meneer Helderhand.

[3:02:21] Gaat de minister uitreizigers uit Syrië terughalen?

[3:02:24] Daar is op dit moment geen enkele intentie of aanleiding toe.

[3:02:29] Het is wel, zoals het altijd in het verleden is geweest, een case-by-case afweging.

[3:02:32] Zoals u weet heeft die case-by-case afweging tot nu toe geleid dat er niet is overgegaan tot het terughalen van

[3:02:38] enig mannelijke uitreiziger.

[3:02:42] En de risico's voor de nationale veiligheid, de internationale betrekkingen, de veiligheidssituatie in het gebied en de veiligheid van personen die zo'n repatriëring zouden moeten uitvoeren zijn leidend bij het besluit dat het kabinet neemt om, als dat ooit zou gebeuren, uitreizigers terug te halen.

[3:02:57] Maar zoals ik zei, het is op dit moment niet aan de orde.

[3:03:06] Er was een vraag van de heer Boomsma hoe artikel 220 is toegepast.

[3:03:11] Ik zal twee voorbeelden noemen.

[3:03:14] Op 8 maart afgelopen jaar heeft de rechtbank Noord-Holland de hardliners motorclub verboden, omdat de rechtbank oordeelt dat de werkzaamheid van de hardliners motorclub leidt tot geweld en daarmee vermoed wordt in strijd zijn met de openbare orde.

[3:03:27] Daar was gebruik gemaakt van de verruiming van artikel 220 van het burgerlijk webboek.

[3:03:36] En ook in de zaak van de bandido's is deze verruiming aan de orde geweest, heeft ontzelfde effect geleverd.

[3:03:41] En dat heeft gewoon stand gehouden, ook in hoger beroep.

[3:03:44] Dus in die zin denk ik dat het zijn nut heeft gewezen.

[3:03:47] Ik zeg u daar wel bij, er zit enig overlap met het bestuurlijk verbod onder mij in de organisaties, waarmee ik het in de Eerste Kamer over ga hebben volgende maand.

[3:03:57] Desondanks, omdat het een bestuurlijke aanpak is, vind ik het wel weer interessant.

[3:04:00] Omdat het net een andere invalshoek is om dit probleem te benaderen.

[3:04:05] Verheerlijk in Terrorisme heb ik het over gehad en dan heb ik nog maar een enkele vraag over.

[3:04:13] IFTAR's en politie, daar ligt ook een set Kamervragen over.

[3:04:18] Ik verwijs korthoudens over daarnaar, want er zitten heel veel aspecten aan.

[3:04:22] In algemeen zin laat ik zeggen dat ik er geen enkele moeite mee heb dat ook politieagenten een IFTAR bezoeken.

[3:04:28] Maar bij elk optreden, bij elk

[3:04:31] Evenement waarbij politieagenten aanwezig zijn in uniform, moeten ze altijd nadenken over de neutraliteit van het uniform en hoe die ook voor een evenement gewaarbracht kan zijn.

[3:04:40] Maar dat kan prima bij een EFTAR.

[3:04:42] Dat kan ook prima tijdens een hannikavering.

[3:04:45] Dat kan prima tijdens een receptie van de ambassade.

[3:04:48] Maar die afweging moet wel keer per keer worden gemaakt.

[3:04:50] En voor meer detail verwijs ik naar de Kamervragen waar ik nog over kom te spreken.

[3:04:56] Gaat het kabinet handelen als Elon Musk?

[3:05:01] Een vrouw roept een interruptie op.

[3:05:03] De heer Paartenholzer.

[3:05:16] Wat voor signaal geeft het aan diaspora-gemeenschappen?

[3:05:21] Een Iftar-bezoek is natuurlijk hartstikke leuk.

[3:05:25] Maar een Iftar die georganiseerd wordt door een land waarvan de IVD in jaarverslag naar jaarverslag ook aangeeft.

[3:05:31] Sprake van buitenlandse inmeng.

[3:05:33] Heel erg sterk gericht op diaspora-gemeenschappen.

[3:05:36] We weten dan dat de politie toch een van de plekken is waar mensen naartoe stappen als ze daardoor problemen ervaren door precies die waarschuwingen van onze eigen diensten, van de eigen overheid.

[3:05:46] Is het dan handig dat mensen van de nationale politie aanwezig zijn bij een iftar georganiseerd door de diplomatieke vertegenwoordiging van zo'n land?

[3:05:53] Ik denk dat heel veel mensen hier aanvoelen van het antwoord daarop is eigenlijk nee.

[3:05:57] En ik hoop dat de minister dat met ons deelt.

[3:06:00] Ik ga daar nog op terugkomen in die zijkamervragen, ook op dit specifieke geval.

[3:06:05] Die weging wil ik nog even hernemen.

[3:06:10] Als de korpschef daar in uniform aanwezig is als vertegenwoordiger van de Nederlandse politieorganisatie bij een land waarmee wij ook gewoon normaal diplomatieke betrekking onderhouden, is dat weer een ander signaal dan als daar twintig agenten aanwezig zijn uit een bepaalde wijk op individuele persoonlijke uitnodiging van de consulaat.

[3:06:32] Dus ik kan hem niet zo generiek

[3:06:36] Ik houd daar normaal gesproken wel van, maar ik kwam daar in de schorsing niet uit.

[3:06:41] Dus ik kom erop terug.

[3:06:42] Er zijn grijstinten hierin.

[3:06:48] Elon Musk.

[3:06:50] Gaan wij handelen als Musk zich in de Nederlandse verkiezingen gaat inmengen?

[3:06:54] Dat ligt natuurlijk aan voor welke partij.

[3:06:55] Nee, dat was niet mijn antwoord.

[3:06:59] Maar natuurlijk zijn dat überhaupt inmengingen door staatlijke actoren.

[3:07:04] Dat is de heer Musk nog niet, al hangt hij er wel dicht tegenaan op dit moment.

[3:07:09] Maar natuurlijk is dit een zorgelijke ontwikkeling in combinatie met de invloed die social media überhaupt hebben op een maatschappelijk debat, ook in ons land.

[3:07:16] Dat is ook iets wat we in een Europees verband graag doen, zeker tegen dit soort machtige social media bedrijven waar we het over hebben.

[3:07:26] De Europese Commissie werkt ook aan een European Democracy Shield, wat ook aandacht heeft voor de digitale dreigingen en de verspreiding van desinformatie.

[3:07:34] En daar staan we volledig achter.

[3:07:36] De laatste vraag gaat over de oud-medewerker van de NCTV.

[3:07:42] Ik verwijs naar het plenaire debat wat daarover vroegelijk plaatsvindt.

[3:07:47] Naar aanleiding van het rapport van de ADR waarin we uitgebreid zullen ingaan op deze casus en wat daarvan allemaal is gedaan.

[3:07:56] aan informatie, beveiligingen, verbeteringen.

[3:07:59] Kleine spoiler voor volgende week.

[3:08:01] Ook daar zal ik niet diep kunnen ingaan op de schaafrechtelijke casus die gewoon nog loopt tegen deze persoon.

[3:08:06] Dus die gedetailleerde informatie kan ik niet geven.

[3:08:09] Maar ik kan u daar wel uitgebreid bij praten over alles wat er sindsdien is gebeurd.

[3:08:14] Dat was het einde van mij.

[3:08:15] Dank u wel voor uw prachtig betoog.

[3:08:18] We hebben nog vijftig minuten en nog drie bewindspersonen.

[3:08:21] Meneer Paternotte?

[3:08:24] Ik heb een aantal vragen gesteld en dan niet zozeer over de informatiebeveiliging en al dat soort zaken die na aanleiding van het ADR-rapport besproken zullen worden dinsdag, maar echt wat dit nu doet met diasporagemeenschappen en of er bijvoorbeeld informatie over Nederlanders wat dat betreft dus naar Marokko is gegaan.

[3:08:39] Hoe wil de minister met die vragen omgaan?

[3:08:41] Want die zullen waarschijnlijk niet in een debat met vier of vijf minuten spreektijd komende donderdag behandeld kunnen worden.

[3:08:48] Voorzitter, deels kan ik die vraag ook niet beantwoorden, omdat die onderdeel uitmaakt van schaafrechtelijk onderzoek.

[3:08:53] En dan gaat het bijvoorbeeld om welke informatie mogelijk door deze medewerker zou kunnen zijn verstrekt aan Marokkaanse autoriteiten.

[3:09:02] Dus daar kan ik nu niet op ingaan.

[3:09:04] Een aantal andere meer gedetailleerde vragen over hoe is hiermee omgegaan, ook in de richting van mogelijke personen waar dat om zou gaan, die zijn in een andere chemie wel aan de orde geweest.

[3:09:14] Maar dat kan vanwege de vertrouwelijkheid weer niet in dit chemie.

[3:09:19] Dank u wel.

[3:09:19] We hebben nog drie bewindspersonen met vijftig minuten.

[3:09:21] Ik denk dat we dat gaan redden.

[3:09:23] Ik wil ook de bewindspersonen vragen om misschien de beschouwingen, die misschien wel heel mooi zijn, maar misschien ook achterwege laten kunnen worden om dat ook te doen.

[3:09:35] Dan wil ik de heer Veldkamp vragen om het goede voorbeeld te geven.

[3:10:06] met betrekking tot ongewenste buitenlandse inmenging voert, tenminste van buitenlandse zaken, het diplomatieke spoor uit.

[3:10:12] En heel belangrijk om vast te stellen dat er een goede samenwerking plaatsvindt met de ministeries van de bewindspersoon hier aanwezig.

[3:10:21] Het kabinet treedt in al die gevallen van ongewenste buitenlandse inmenging handelend op.

[3:10:27] En dat kan voor en dat kan achter de schermers aan.

[3:10:31] Ik noem een aantal voorbeelden.

[3:10:32] Ik noem een voorbeeld meteen naar aanleiding van wat de heer Boosma opbracht in het kader van Eritrea.

[3:10:37] Een aantal jaren geleden hebben we de tijdelijke zaakgelasten van het Eritreese ambassadekantoor naar haar persona non grata verklaard.

[3:10:44] Dat is een ernstige stap.

[3:10:46] Gooi zo iemand bewijs, spreek het land uit.

[3:10:48] Na berichtgeving en bewijzen over het innen van diaspora, belasting met dwang.

[3:10:54] Ook een aantal jaren geleden is een lokaal medewerker van datzelfde ambassadekantoor weggestuurd omdat hij zich voordeed als consul dat hij niet was en geld ophaalde.

[3:11:06] De belasting is op zichzelf niet illegaal, zoals de minister van Justitie en Veiligheid heeft het eengezet.

[3:11:12] We volgen wel heel kritisch of dat onder oneigenlijke

[3:11:18] Als het gaat over het sluiten van het ambassadekantoor... Het ambassadeur zit in Brussel en het kantoor hier in Nederland.

[3:11:26] De relatie met de Eritreër blijft moeilijk, maar we hebben op zich een dialoog met dat kantoor die van nut is om de zaakgelast ook aan te spreken op zijn verantwoordelijkheden bij te dragen aan de deescalatie in de Eritreese gemeenschap.

[3:11:39] Dat deden we vorig jaar ook na aanleiding van de rellen in Den Haag.

[3:11:42] Dat blijven we ook doen.

[3:11:43] Ook om over specifieke consulaire gevallen te spreken, zeker omdat er zoveel Nederlanders zijn met dubbele nationaliteit, Eritrees Nederland.

[3:11:53] en ook om Eritrea te blijven aanspreken op hun mensenrechten schenningen.

[3:11:59] Maar mocht er concrete nieuwe signalen zijn dat het ambassadekantoor zich schuldig maakt aan die dwang en zich buiten de rechtsstaat optreden, de rechtsstatelijke kaders van Nederland, dan zal ik niet aarzelen om in te grijpen.

[3:12:13] Overigens, er is geen belastingverdrag met Eritrea, dus dat kunnen we ook niet wijzigen.

[3:12:22] Een ander voorbeeld betreft Iran.

[3:12:27] Voorzitter, voordat het doorgaat wil ik meneer Boomsman nog even de gelegenheid geven om hierop te interrumperen.

[3:12:34] Ja, dank voorzitter en dank aan de minister, maar mijn vraag is nog even wanneer wordt dan gesproken van dwang?

[3:12:41] Want ik lees in al die rapporten dus dat er dwang wordt uitgeoefend, bijvoorbeeld in de vorm van dat anders geen toegang wordt gegeven aan consulaire zaken.

[3:12:50] Dat je inderdaad die rijbewijzen, maar dat werd net ook al genoemd, maar het gaat ook om dat je niet kunt erven, dat je op allerlei andere manieren wordt je dus onder dwang gezet.

[3:12:59] Maar dat is toch al in strijd met de wet, want ook die vormen van dwang mogen niet.

[3:13:04] En het mag ook niet dat je mensen die diasporabelasting laat betalen, bijvoorbeeld een uitkering geniet.

[3:13:09] Dat mag ook niet.

[3:13:11] Dus ja, als we dat in al die gevallen hier lezen, wat wordt er dan mee gedaan?

[3:13:17] Welke stappen worden dan nu gezet om te handelen?

[3:13:25] De vraag is wat en hoe stel je vast of er sprake is van oneigenlijke druk.

[3:13:30] Dat men een bepaalde betaling vraagt voor een bepaalde dienstverlening, dat doen onze konsulaten en ambassadors in Wezen ook.

[3:13:36] Nogmaals, een dergelijke belasting is op zich niet illegaal in Nederland.

[3:13:43] Maar de vraag is hoe oneigenlijke druk wordt vastgesteld in de mate van druk en of ook betreffende personen aangifte doen en dergelijke.

[3:13:53] Maar mocht daar nieuwe signalen zijn dat dat niet conform de rechtsstaatselijke kaders van Nederland plaatsvindt, dan zal ik niet aarzelen om in te grijpen.

[3:14:09] Voorzitter, dan kom ik op Iran, want ook met betrekking tot Iran.

[3:14:12] Een aantal jaren geleden hebben we twee Iraanse diplomaten uitgezet vanwege sterke aanwijzingen dat Iran betrokken was bij twee liquidaties in Almere in 2015 en de andere in Den Haag in 2017.

[3:14:24] De heer Patten-Notter vroeg naar de situatie rond het Tweede Kamerlid Elise Ellian en of Iran daarop is aangesproken.

[3:14:34] Het is uiteraard onacceptabel dat Kamerleden worden geïntimideerd.

[3:14:37] Dat geldt voor alle Nederlanders, maar gekozen volksvertegenwoordigers zijn uiteraard extra stuitend.

[3:14:43] En zo ook geldt dat voor het lid Elian.

[3:14:46] Het kabinet treedt in dergelijke gevallen ook daar altijd handelend op.

[3:14:50] In dit geval is de Iraanse ambassadeur hiervoor op het matje geroepen.

[3:14:55] is duidelijk gemaakt dat Nederland geen enkele vorm van intimidatie van Nederlandse Kamerleden duldt.

[3:15:00] Ik heb ook zelf persoonlijk contact opgenomen met de heer Elian.

[3:15:04] Zodra dit ook nog eens in het nieuws is gekomen, wel dat het een geval is van een aantal jaren geleden.

[3:15:09] Dus het is een geval van een aantal jaren geleden, maar nu het nieuws is gekomen, dan handelen we daar uiteraard ook op.

[3:15:16] Soms gebeurt dat handelen niet voor, maar achter de schermen.

[3:15:23] En ik noem daarbij bijvoorbeeld als voorbeeld een diplomatiek gesprek enkele jaren geleden met de Chinese ambassadeur.

[3:15:31] Die is aangesproken op het sluiten van die overzeese politiestations.

[3:15:35] Nou, er duidelijk werd dat ook twee van die overzeese politiestations zonder ook enige aanmelding in Nederland actief waren.

[3:15:43] En die twee stations zijn ook daarop.

[3:15:46] gesloten.

[3:15:48] Optreden tegen ongewenste buitenlandse inweningen wegen we altijd zwaar mee, blijkt ook uit deze gevallen, uit deze schetsen in de bilaterale betrekkingen.

[3:16:00] En dat gaat, zodra er sprake is van optreden, ook buiten de rechtsstaatelijke kaders van Nederland.

[3:16:07] Dat zijn niet de kaders die ik beoordeel, er is een andere buentie ervoor, maar dat betekent wel dat we daar dan op kunnen handelen.

[3:16:14] En dat doet me meteen denken wat mevrouw Becker zei over weekendscholen.

[3:16:18] Als er sprake is dat zo'n weekendschool buiten rechtsstatelijk kaders opereert, ja, dan wordt daar natuurlijk naar gekeken door de betrokken bewindzijden.

[3:16:25] Ik zeg er wel bij, ook Nederland heeft weekendscholen.

[3:16:28] In het buitenland kun je via NTC-situaties, Nederlandse Taal en Cultuur, kunnen kinderen volgen via de Stichting Nederlands Onderwijs in het buitenland.

[3:16:39] Maar het gaat erom of dat binnen de kaders van de rechtsstaat plaatsvindt.

[3:16:44] En in Nederland wegen we zwaar mee hoe dergelijke weekendscholen plaatsvinden.

[3:16:54] Wat we doen heeft soms een direct effect en soms niet, voorzitter.

[3:16:58] En dat hangt ook van de brede relatie soms met het land af.

[3:17:01] En in veel gevallen is het niet helemaal direct vast te stellen dat er staatelijk achter een activiteit zit.

[3:17:06] Dat brengt dilemma's met zich mee.

[3:17:09] Goede informatievoorziening en uitwisseling, ook met internationale partners, helpt om die trends te signaleren en beter zicht te krijgen op hoe landen opereren in hun beïnvloeding.

[3:17:19] Het ministerie van Buitenlandse Zaken zet ook in op samenwerking met partnerlanden en gelijkgezinde landen in het uitwisselen van kennis over de aanpak van die ongewenste buitenlandse inmenging.

[3:17:30] zoals een werkgroep met gelijkgezinde landen via de G7, Nederlands aangesloten bij een werkgroep van de G7-landen plus enkele andere landen, juist hier specifiek mee omgaat.

[3:17:44] Dat heet de Rapid Response Mechanism.

[3:17:47] En die groep heeft een werkgroep over ongewenste buitensinmerking.

[3:17:52] Daar zijn we aangesloten, daar kijken we naar elkaars ervaringen.

[3:17:55] Daar kijken we ook wat zijn effectieve maatregelen, wat blijken effectieve maatregelen in de diverse landen.

[3:18:03] En ik zie de vraag van de heer Paternotte hierover, is het waard om een soort coalitie aan te gaan als een aanmoediging om nog verder te kijken bij welke internationale groepen tegen ongewenste buitenlandse inmenging Nederland zich kan aansluiten.

[3:18:20] We werken in Nederland samen, zoals duidelijk is gemaakt, met NCDV, het ministerie van Binnenlandse Zaken, merken we ook aan de introductie van nieuwe maatregelen voor het opsporen van wat dan heet Foreign Information Manipulation Interference, FIMI.

[3:18:36] Op basis van twee onderzoeken zijn uitgezet door de minister van Binnenlandse Zaken.

[3:18:41] En vier uur betreft de beïnvloeding van het open publieke debat.

[3:18:44] Dat is net iets anders dan wat we vandaag bespreken, maar ik vind het wel vandaag belangrijk om toch wel even te melden wat dat is.

[3:18:53] En daarmee kom ik ook in aanvulling op wat de minister van Justitie en Veiligheid heeft gemeld, ook op wat de heer Paternotte vroeg en meldde met betrekking tot Elon Musk.

[3:19:10] Ja, voordat de minister overgaat naar het volgende onderwerp zou ik nog even willen ingaan op de weekendscholen.

[3:19:16] Want wat ik aan de minister gevraagd heb, daar heb ik helaas nog geen antwoord op gehoord.

[3:19:21] Dat was namelijk de vraag dat ik lees in de brieven dat het kabinet gesprekken heeft gevoerd met de landen die hier weekendscholen financieren.

[3:19:28] Ik heb hem gevraagd welke landen zijn dat en wat is daar besproken in die gesprekken?

[3:19:32] Is hij nou actief verzocht om inzagen te geven in het lesmateriaal?

[3:19:36] toegang te krijgen tot scholen?

[3:19:38] En zo nee, waarom niet?

[3:19:40] En staan dit onderwerp ook op de agenda van de gesprekken die hij heeft op zijn niveau?

[3:19:46] En dat vraag ik niet voor niets, want de minister zegt Nederland heeft ook weekendscholen, maar Nederland is een democratische rechtsstaat en het gaat hier om landen waarvan door de NCTV en de ANVD is geconstateerd dat deze regimes hele andere doelen hebben met hun diaspora beleid hier dan dat wij dat in het buitenland hebben.

[3:20:03] Dus ik roep de minister op, laten we daar niet naïef over zijn, ik wil ook niet zeggen dat hij dat is, maar zeggen van nou, zodra er signalen zijn, zullen we acteren.

[3:20:13] Ik zou hem willen verzoeken juist zijn diplomatieke contacten en momenten te gebruiken om echt inzicht te verkrijgen, zolang we die wetgeving nog niet hebben, wat er nou op deze scholen, bijvoorbeeld die 20 Chinese weekendscholen, gefinancierd door de communistische partij, wat daar gebeurt.

[3:20:30] De minister.

[3:20:32] Dank voor de opmerkende vraag van Rebecca.

[3:20:35] Het is niet verboden om te onderwijzen in Nederland.

[3:20:40] Zolang er geen sprake is van aanzet tot haat, geweld of discriminatie, kan in aanvulling op het Nederlands onderwijsprogramma een eigen programma worden ontworpen.

[3:20:50] Zodra wordt vastgesteld dat er bij sprake zou zijn van ongewenste buitenlandse inmenging,

[3:20:57] volgens de definities die daarvoor gelden, dan spreken we uiteraard landen daarop aan.

[3:21:01] Dus waar nodig en mogelijk, neem ik ook in gesprekken met buitenlandse gesprekspartners, neem ik ook OBI-gerelateerde gevallen mee.

[3:21:11] En ik noemde ook al een aantal voorbeelden waarbij dat ook hoogamtelijk en anderszins binnenlands gebeurt.

[3:21:16] Dus dat kunnen we meenemen.

[3:21:17] Ik ga niet hierin op hele specifieke, individuele gevallen waar dat dan wel en niet gebeurt.

[3:21:24] Maar ik zie deze vraag en opmerking van mevrouw Becker als een aanmoediging om hier extra alert op te zijn.

[3:21:30] En ik herken volledig dat het gaat met die Nederlandse onderwijssituaties waar kinderen inderdaad gezamenlijk boeken lezen als een brief voor de koning.

[3:21:40] Dat dat bijvoorbeeld van een kader is waar wij ons geen zorgen over hoeven te maken.

[3:21:45] En overigens de gastlanden ook niet.

[3:21:47] Dank u wel, de heer Paartenlotter.

[3:21:50] Ja, of Koning van Kator is ook zo'n mooi boek wat je dan inderdaad kunt lezen.

[3:21:55] Ja, het is fijn dat de minister dat op het eind zei, want ik voelde het een beetje alsof het een soort stap terug is.

[3:21:58] We zijn destijds bij die Turkse weekendscholen.

[3:22:01] Dan was het toch wel vrij breed het gevoel van, ja, er is ook een speech van Erdogan geweest in Sarajevo, die zei, ja, die weekendscholen dat Jaspera beleidde heeft ook tot een doel te zorgen dat mensen niet alleen een vaderland, maar ook een moederland hebben.

[3:22:12] En dan is dat land Turkije en dat houdt die band zo sterk mogelijk.

[3:22:16] En dat gecombineert natuurlijk inderdaad met bijvoorbeeld dat mensen thuis reclamefolders van de AK-partij kregen.

[3:22:22] Dat we hier vrij breed in de Kamer zijn, dat willen we eigenlijk helemaal niet.

[3:22:25] Want dit is op geen enkele manier te vergelijken met Nederlands onderwijs in het buitenland.

[3:22:28] Hetzelfde geldt voor de berichten van RTL Nieuws over de Chinese weekendschool.

[3:22:31] Waar we natuurlijk nog steeds geen zicht hebben op wat er gebeurt.

[3:22:33] Waar die lesmaterialen ook niet openbaar zijn.

[3:22:36] En waarbij vanuit de Kamer breed de vraag was van breng dat nou direct in diplomatieke contacten.

[3:22:40] Er sprake vraag ook om transparantie.

[3:22:44] En de minister zegt, ik ga niet op specifieke signalen in, maar het zijn wel op zich de twee duidelijke specifieke situaties.

[3:22:50] Mevrouw Becker noemde volgens mij die 27 Chinese weekendscholen die er nu zijn, waar de Kamer om vroeg.

[3:22:55] Dus ik zou de minister toch willen vragen, kan hij op die specifieke situatie ingaan?

[3:22:58] Heeft hij, zoals de Kamer dat vroeg, die landen daarop aangesproken?

[3:23:01] En is hij bereid dat ook te gaan doen om te zorgen dat we toezichtkranten kunnen invoeren daar en dat we die lesmaterialen openbaar krijgen?

[3:23:11] Ja, voorzitter.

[3:23:12] Ik ga hier niet in op individuele gevallen, zo moet ik het formuleren.

[3:23:16] Maar als er specifieke signalen zijn, dan handelt de regering daar natuurlijk altijd naar.

[3:23:20] Maar ik kijk even naar de collega van OCW om nader in te gaan op het fenomeen weekendscholen en hoe daarop wordt gehandeld.

[3:23:26] En als de staatssecretaris van OCW aangeeft dat het noodzakelijk nuttig is om in contacten, ook in mijn buitenlandse contacten, met andere regeringen hierop te acteren, dan doe ik dat uiteraard.

[3:23:42] Dank u wel.

[3:23:42] Wilt u continueren?

[3:23:44] Voorzitter, op medeleiding van de opmerkingen van de heer Musk... ...wou ik zeggen met de heer Patelnotten over de heer Musk... ...in aanvulling wat de minister van Justitie al aangaf.

[3:23:53] Kijk, we hebben de vrijheid van meningsuiting... ...en tegelijkertijd als je een dermate groot platform beheerst... ...heb je ook een bepaalde verantwoordelijkheid.

[3:24:03] Excuus, even van de orde.

[3:24:04] Er is weer wat discussie over Elon Musk.

[3:24:06] Ik vind het ook prima als de minister het heeft... ...over hij die niet genoemd mag worden.

[3:24:09] Dat is ook prima.

[3:24:12] Volgens mij mag de heer Musk genoemd worden, dat vindt hij alleen maar fijn.

[3:24:21] Dus de heer Musk kan genoemd worden.

[3:24:24] Ik ga snel door, voorzitter.

[3:24:26] Het is belangrijk dat we ons weerbaar maken, publiek debat, democratische processen beschermen.

[3:24:32] ook tegen heimelijke beïnvloeden van verkiezingen.

[3:24:34] Dat is onacceptabel.

[3:24:35] In Europees verband is er, zoals de heer Paternotte misschien weet, regelgeving opgesteld om de integriteit van democratische processen te bevorderen, systeemrisico's van grote platforms te mitigeren.

[3:24:46] En het kabinet steunt de Europese Commissie als hoedster van die verdragen, ook om op te treden, na te gaan, of er geen regels worden geschonden.

[3:24:53] En daarom heeft het kabinet, samen met Frankrijk, een brief opgesteld aan de Europese Commissie, waarin zorgen worden geuit

[3:25:01] en de commissie wordt aangespoord om haar handhavingsbevoegdheden in te zetten.

[3:25:04] En die brief is inmiddels medeondertekend door België, Kroatië, Tsjechië, Denemarken, Duitsland, Griekenland, Roemenië, Slovenië en Spanje.

[3:25:11] En in die brief roepen we de commissie op om actie te ondernemen om de integriteit van verkiezingen binnen de EU te beschermen.

[3:25:19] En specifiek spoort het de commissie aan om de digitale dienstenverwoning, de DSA, te handhaven en alle mogelijkheden die deze wetgeving biedt zo spoedig mogelijk te implementeren en volledig te benutten.

[3:25:31] Daarnaast zijn we voornemens een conferentie te organiseren over de toepassing van mensrechten en rechtsstaatprincipes bij contentmoderatie bij de uitvoering van die DSA.

[3:25:50] Was er nog een vraag van de heer Seder over

[3:25:56] Het ontbieden van ambassadeurs en of daar protocollen voor worden opgesteld.

[3:26:03] In geval van ongewenste buitenlandse inmenging spreken we een land daar consequent op aan.

[3:26:07] Er zijn geen vaste protocollen voor, omdat we telkens maatwerk daarvoor willen hanteren.

[3:26:12] Het is wel onderdeel van het bredere beleid voor ongewenste buitenlandse inmenging, waarin de Kamerbrieven ook...

[3:26:21] Die gesprekken voeren we nogmaals soms voor de schermen, soms vaker achter de schermen.

[3:26:26] De afweging maken we ook in het licht van de bredere bilaterale betrekkingen.

[3:26:30] We hebben geen vast protocol voor en we passen tot nu toe daarbij maatwerk aan toe en dat werkt ook.

[3:26:41] Ook als het gaat om het al of niet op het matje roepen en het gesprekken aangaan met ambassadeurs en dergelijke.

[3:26:48] Dat brengt mij ook op de opmerking die mevrouw Piri had over Israël en het internationale strafhof.

[3:26:58] Daarover is het gesprek aangegaan met de Israëlse ambassadeur in Den Haag.

[3:27:08] Er is niet feitelijk door Nederlandse autoriteiten ondermijning vastgesteld, maar we zijn wel het gesprek aangegaan met signaal af te geven dat wij als gastland van het internationale strafhof staan voor de integriteit en veiligheid van dat strafhof.

[3:27:23] Wij nemen de gastlandverplichting en verantwoordelijkheid voor het internationale strafhof zeer serieus.

[3:27:31] Dan, voorzitter, mevrouw Becker, en dat is een moeilijke kwestie, maar ik zal hem trachten kort te beantwoorden, over die buitenlandse verkiezingen en dat organiseren daarvan in Nederland.

[3:27:41] Voordat u daar doorgaat, heeft mevrouw Pirie nog een vraag op.

[3:27:45] Is er welke?

[3:27:46] Dan meen ik de laatste interrupties, mevrouw Pirie.

[3:27:47] Ja, dat klopt.

[3:27:49] Dank voorzitter.

[3:27:51] Duidelijk, de minister zegt ik heb dat aangekaart met Israel op basis van de mediaberichten.

[3:27:57] Maar we hebben als Nederland niet zelf vastgesteld dat daarbij sprake was van inmenging.

[3:28:04] Als ik zo de aantijgingen las in de krant, dan vraag ik me af... wat doe je dan als kabinet?

[3:28:10] Jarenlang onderzoek door verschillende journalisten, ook in Israël zelf.

[3:28:13] Volgens mij met ongeveer 45 bronnen.

[3:28:16] Nogal serieuze aantijgingen.

[3:28:18] Dan neem ik aan dat niet het eerste is... dat de minister van Buitenlands Zaken meteen zijn Israëlse collega opbelt.

[3:28:24] Dus wat zit er tussen... Ah, we hebben dit niet zelf vastgesteld, dat er sprake is van inmenging.

[3:28:30] En ik neem contact op met mijn Israëlische collega, omdat ik wel zorgen heb.

[3:28:34] Gebeurt er dan achter de schermen ook nog zoiets?

[3:28:36] Als blijkt dat een bevriende natie jarenlang hier afluister, intimidatiepraktijk heeft gepleegd tegenover medewerkers van het internationale strafhof.

[3:28:47] Niet alleen die bij het strafhof zitten, maar die ook gewoon in deze stad woonden.

[3:28:51] In Den Haag.

[3:28:52] Mensen die hier bezoek kregen van de Israëlische inlichtingendiensten.

[3:29:00] Voorzitter, heel specifiek hebben wij vanuit de Nederlandse autoriteiten ondermijning niet zelfstandig kunnen vaststellen, maar we nemen de aantijgingen uit die mediaberichtgeving wel dermate serieus dat we gemeenten hebben daarover het gesprek te moeten aangaan met de Israëlische ambassadeur hier in Den Haag.

[3:29:19] Dus ik word hier wel eens populair genoemd op het matje roepen, maar er is dus een heel serieus gesprek geweest dat hoogamtelijk heeft plaatsgevonden met de Israëlische ambassadeur

[3:29:28] Naar aanleiding van die artikelen, naar aanleiding van die medieberichten, juist ook om dat signaal af te geven dat wij als gastland voor de integriteit en de veiligheid van het strafhof staan.

[3:29:41] En dat we dat buitengewoon ernstig nemen.

[3:29:49] Dan de kwestie van die buitenlandse ambassades.

[3:29:52] Is die toegestaan Nederlandse stembureaus te openen?

[3:29:55] Ja, het is alle buitenlandse ambassades toegestaan Nederland stembureaus te openen zolang het ministerie van Buitenlandse Zaken wordt geïnformeerd en er afspraken worden gemaakt met lokale autoriteiten om ordentelijk verloop daarvan te waarborgen.

[3:30:08] Daar wordt redelijk vaak gebruik van gemaakt.

[3:30:11] de rij is in staan, Polen, Argentinië, et cetera, voor de ambassades.

[3:30:16] Dat volgt uit de verantwoordelijkheid die was Gasland te hebben om een diplomatieke zending in haar functie te ondersteunen via het Verdrag van Wenen in Zaken Diplomatieke Verkeer, artikel 3.

[3:30:25] Dat schaart onder die functie onder andere het vertegenwoordigen van de belangen van de zendstaat en van haar onderdanen.

[3:30:35] Is er ook regelgeving bij rond campagnes en kan die worden uitgebreid?

[3:30:39] Vroeg de heer Seder.

[3:30:41] Buitenlandse overheidsvertegenwoordigers zijn verplicht dus om voorgenomen campagneactiviteiten in Nederland te melden.

[3:30:47] De aanpak is landeneutraal voor landen buiten de EU.

[3:30:51] En voor vertegenwoordigers van een buitenlandse overheid van buiten de EU is het niet mogelijk om campagne te voeren in Nederland vanaf drie maanden, voorafgaand aan de verkiezingen in het betreffende land.

[3:31:00] De Kamerbrief van de staatssecretaris voor SZW gaf dat ook wel erg aan.

[3:31:05] De huidige aanpak werkt goed, maar complex is het hoe ver je dan zou moeten gaan in dat ordentelijke verloop.

[3:31:13] Ik denk dat dat ook een kwestie is die buiten het bereik is van mijn portefeuille.

[3:31:21] Wel vragenstukken op hoe zit het met de openbare orde handhaving en in welke mate hou je je dus wel niet bezig met verkiezingen faciliteren.

[3:31:31] En die kunnen ook van een land zijn, denk aan Rusland, waarvan je misschien wel ernstige vraagtekens hebben over het eerlijk doen plaatsvinden van de verkiezingen, over de mediavrijheid in het land van oorsprong, et cetera.

[3:31:46] Voorzitter, dan heb ik nog tot slot.

[3:31:49] De heer Paternotte vroeg nog naar het kidnappen van Gulenisten door Turkije.

[3:31:56] Wat doet Nederland voor die vluchtelingen?

[3:31:58] Ik ben bekend met de berichtgeving wat uitleveren van vermeende leden van de Gulenbeweging vanuit andere landen naar Turkije.

[3:32:04] Algemeen ansberichten Turkije van het ministerie van Buitenlandse Zaken van de afgelopen jaren maken ook melding van dergelijke casussen.

[3:32:13] Nederland ziet die gevallen als zeer zorgelijk, aangezien die in strijd zijn met internationale afspraken rond de bescherming van vluchtelingen.

[3:32:20] In het huidige landgebonden asielbeleid voor Turkije zijn gunnanhangers ook aangemerkt onder het risicoprofiel.

[3:32:27] En of het daadwerkelijk een risicovervolging is in Turkije, dat wordt uiteraard telkens individueel door de IND beoordeeld.

[3:32:36] En voorzitter, daarmee ben ik denk ik aan het eind gekomen van mijn beantwoording.

[3:32:41] Dank u wel voor uw betoog.

[3:32:42] Het levert nog een interruptie van de heer Eriksen.

[3:32:44] Ik wil u vragen kort en krachtig zodat de andere bewindspartner ook genoeg tijd krijgt voor de beantwoording.

[3:32:49] Ik had nog een vraag gesteld over de Hasbara-propaganda vanuit Israël en of de propaganda ook inmiddels voet aan de grond heeft gekregen in Nederland.

[3:32:57] Maar ik heb er geen antwoord op gekregen.

[3:32:59] Dus eigenlijk een herhaalvraag.

[3:33:03] Ja, voor de Hasbara in wezen het Hebrewse woord voor propaganda en public relations en dergelijke.

[3:33:13] Ik denk dat Israël een forse uitdaging heeft als het de zienswijze van de regering net in jaar over het conflict in Gaza positief voor het voetlicht wil brengen.

[3:33:20] Ik zie dat men daar nu 150 miljoen extra voor vrijmaakt.

[3:33:23] Dat is voor de Hasbara wereldwijd.

[3:33:28] Ik heb nog geen effect daarvan in Nederland of iets dergelijks gezien, maar ik denk omdat dat geld dus ook nog moet worden ingezet.

[3:33:35] Ik denk dat je er heel veel, misschien toch heel veel tweetjes voor kunt kopen, bij wijze van spreken.

[3:33:40] of kunt maken, kunt fabriceren.

[3:33:43] Maar in wezen zie ik dit op dit moment, Hasbara, als een PR, een propaganda, zoals een land die op zich mag doen.

[3:33:53] Gaat men daarbij grenzen over die leiden tot vaststelling van ongewenste buitenlandse inmenging, dan handelen we daar natuurlijk op.

[3:34:00] Maar op dit moment lijkt daar geen sprake van.

[3:34:03] Dank u wel.

[3:34:04] U was klaar, hè?

[3:34:06] Ja, klopt.

[3:34:08] Dan wil ik vragen of de staatssecretaris van SZW aan de beantwoording wil beginnen.

[3:34:12] De beschouwingen die zeer informatief zijn, maar misschien niet direct raken aan het beantwoorden van de vragen en misschien voor de andere keer te bewaren, zodat de bewuste persoon ook genoeg tijd krijgt.

[3:34:21] Voorzitter, ik zal de beschouwing alvast hier naast me neerleggen en gewoon direct overgaan op de beantwoording van de vragen.

[3:34:27] Ik had drie blokjes ingedacht.

[3:34:30] De meervoudige nationaliteit, de imamopleiding en onderzoeken diaspora beleid.

[3:34:35] De eerste vraag was van de heer Paternotte.

[3:34:37] Hij vroeg wat de overheid doet voor Nederlanders die van hun ongewenste Marokkaanse nationaliteit af willen.

[3:34:54] Het is onacceptabel als er Marokkaanse Nederlanders zijn die dat gevoel bij zich dragen.

[3:35:04] Ik heb de afgelopen periode met mensen van verschillende gemeenschappen gesproken die zich niet veilig voelen in Nederland.

[3:35:12] Dat is onacceptabel.

[3:35:15] Ik denk dat het goed is om te zeggen dat het kabinet de afgelopen jaren daar al veel stappen op heeft gezet en gemaakt.

[3:35:23] Om Nederlanders die ondersteuning behoeven ook te helpen.

[3:35:27] Zeker als ze een tweede nationaliteit hebben die door hen als ongewenst wordt ervaren.

[3:35:34] Zo zijn mensen met een Marokkaans gemeenschap.

[3:35:36] De afgelopen jaren is er op internationaal vlak veel gebeurd.

[3:35:40] Daar heeft mijn collega van buitenlands zakens juist ook al iets over gezegd.

[3:35:45] Momenteel loopt er een verdiepend onderzoek naar de doorwerking van de dubbele nationaliteit.

[3:35:51] En naar verwachting zullen we uw Kamer hier rond de zomer van dit jaar verder over informeren.

[3:35:56] En dat gaat ook verder dan de vraag van alleen afstand doen van die ongewenste tweede nationaliteit.

[3:36:01] We kijken daarbij dus ook naar wat kunnen we eraan doen als Nederlanders zich onveilig voelen door de lange arm, in dit geval vanuit Rabat.

[3:36:12] Dan kom ik bij de imamopleiding.

[3:36:18] De eerste vraag is van de VVD.

[3:36:21] Die vroeg of het kabinet met een hernieuwde inzet kan komen voor de imamopleiding in Nederland.

[3:36:26] En of we dan, als we dat doen, in combinatie ook gelijk het schrappen van het automatisme voor de werkvergunning mee kunnen nemen.

[3:36:35] en of we ervoor kunnen zorgen dat er niet jaarlijks zoveel imams en predikers uit het buitenland hiernaartoe komen.

[3:36:42] Ik heb ook aangegeven in de actieagenten integratie dat ik me blijf inzetten voor die komst van die Nederlandse imamopleiding.

[3:36:48] Dat is eigenlijk tweeledig.

[3:36:49] Aan de ene kant zie ik dat er vanuit de moslimgemeenschap behoefte is om een eigen Nederlandse imamopleiding te verkrijgen.

[3:36:57] Aan de andere kant wil het kabinet ook de afhankelijkheid van imams uit het buitenland tegengaan.

[3:37:04] Het is wel zo dat op het moment dat we naar die toets gaan kijken, die terwerkstellingsvergunning, dan zullen we dat moeten doen voor alle geestelijke dienaren.

[3:37:14] En we verwachten dat op het moment dat die Nederlandstalige opleiding er is, dat ook de vraag naar imams uit het buitenland zal afnemen.

[3:37:24] En dat is eigenlijk ook de hoop die we hebben met het verderbrengen van de Nederlandstalige imamopleiding.

[3:37:29] Dat zou dan eventueel ook het moment kunnen zijn om te zeggen, dan moeten we daar naar die tewerkstellingsvergunningen gaan kijken.

[3:37:39] Dan vroeg mevrouw Van Zanten van de BBB, waarom betalen moskezen niet eigenlijk zelf voor die opleiding voor imams?

[3:37:47] En dat toezicht erop houden, kan dat niet goedkoper en effectiever als ze die opleiding zelf opzetten.

[3:37:54] En wat is nou de afweging van het kabinet om voor die Nederlandstalige imamopleiding te kiezen en ook die financiering daarbij voor de kosten van het Rijk te nemen?

[3:38:03] Nou ja, laat ik vooropstellen dat op het moment dat we een opleiding willen opzetten waar de gemeenschap niet bij betrokken is, dan komt die opleiding er uiteindelijk gewoon niet.

[3:38:12] Dat is ook iets...

[3:38:13] waarvan we in het verleden hebben gezien dat het medestuk is gelopen door het feit dat de gemeenschap zelf niet voelde dat de opleiding uiteindelijk ook aansloot bij de wijze waarop zij invulling willen geven aan hun geloof.

[3:38:27] Dus dat is denk ik ook een les waar we aan de voorkant ook eerder met elkaar het erover moeten hebben van sluit dit aan.

[3:38:36] En het tweede is dat op het moment dat we zeggen dat het mag gefinancierd worden door de gemeenschap zelf, dan lopen we ook weer het risico dat we geen zicht hebben op die financiële geldstromen.

[3:38:45] Dat is nou juist iets wat uw Kamer tegen wil gaan en waar uw Kamer al jarenlang het debat over voert.

[3:38:53] Dus dat lijkt me ook om die reden niet verstandig om het op die manier aan te vliegen.

[3:38:59] Dan een vraag van NSC.

[3:39:02] De imamopleiding lijkt mislukt.

[3:39:05] Wat is nu het juridische obstakel?

[3:39:07] Welke stappen worden er gezet?

[3:39:10] We doen er alles aan om het wel te laten slagen.

[3:39:12] In het verleden is het niet gelukt.

[3:39:15] Het begint met duidelijke afspraken.

[3:39:17] We hebben gezien waar het in het verleden stuk op is gelopen.

[3:39:22] Dat is onderdeel van het gesprek.

[3:39:23] Het ging met name om de educatieve invulling van de opleiding.

[3:39:28] een juridische obstakel, maar meer de educatieve invulling van de opleiding, dat we daar meer aan de voorkant ook bij stil moeten staan, samen met de gemeenschap en uiteindelijk de universiteit, die heeft veel bereid zou zijn om die Nederlandstalige imamopleiding aan te bieden.

[3:39:44] En het is denk ik belangrijk om te vermelden dat de gemeenschap zelf ook echt aangeeft, wij staan er echt achter.

[3:39:48] Op het moment dat dat niet was gebeurd, dan ben ik met u eens dat het een heel moeilijk verhaal wordt om zo'n opleiding ook op te zetten.

[3:39:54] Ik heb die eerste gesprekken ook met het CMO al gevoerd hierover.

[3:39:58] Zij geven ook aan.

[3:39:59] Wij staan erachter.

[3:39:59] We willen hier gezamenlijk kijken of we er succes van kunnen maken.

[3:40:03] Dank u wel.

[3:40:04] Mevrouw Fassante heeft een interruptie.

[3:40:07] Ik had een interruptie over de vorige stukjes.

[3:40:10] Ik hoorde de staatssecretaris zeggen dat zo'n opleiding vanuit de Nederlandse overheid gefinanceerd en opgezet, dat het belangrijk is om toezicht te houden op die buitenlandse geldstromen.

[3:40:26] Maar daar hebben we toch ook die wet

[3:40:30] die WTMO dan nu toch voor, om dat weer in de gaten te houden.

[3:40:34] Dus ik zie niet echt waarom we dan als regering, als kabinet, zelf dan zo'n opleiding ook echt te gaan organiseren en te erkennen en te bekostigen.

[3:40:53] Aan de ene kant hebben we ook andere geestelijke opleidingen van andere geloven die we op precies dezelfde manier vormgeven.

[3:41:02] Dus ook vanuit dat perspectief zou het best gek zijn om te zeggen, nou, voor het ene geloof doen we dat wel, voor het andere geloof doen we het niet.

[3:41:09] En tegelijkertijd, die wet is er ook gekomen juist omdat we weten dat het ingewikkeld is om altijd die geldstromen inzichtelijk te houden.

[3:41:18] Dan gaat voorkomen dat het fout gaat.

[3:41:19] Tegelijkertijd ga je wel een kant op die je eigenlijk niet wilt.

[3:41:23] Zeker als je weet dat je eigenlijk ook als doel hebt om imams uit het buitenland te weren.

[3:41:28] Zou het gek zijn om aan datzelfde buitenland te vragen... gaat u bijdragen aan die opleiding?

[3:41:34] In mijn hoofd komen die twee dingen dan niet goed bij elkaar.

[3:41:36] We willen een Nederlandstalige imamopleiding en dat willen we omdat dat dan beter past binnen de Nederlandse context en tegelijkertijd ook binnen de context waar ruimte is voor het geloof.

[3:41:46] Dan lijkt het me niet verstandig om te zeggen laten we gaan kijken naar buitenlandse financiering om hier een opleiding mogelijk te maken.

[3:41:54] Dank u wel.

[3:41:54] Een vervolgende interruptie.

[3:41:56] Ik heb het juist niet over buitenlandse financiering, maar er is hier toch een hele gemeenschap in Nederland.

[3:42:04] Daarvoor willen we toch ook dan zo'n opleiding hier hebben voor al die mensen die hier wonen.

[3:42:11] Ik mag er dan toch van uitgaan dat dat vanuit de Nederlandse moslimgemeenschap dan gaat komen.

[3:42:19] Daarbij verwijs ik ook weer naar het antwoord dat ik zojuist gaf.

[3:42:23] Dat er ook andere opleidingen zijn vanuit andere geloven die we op dezelfde wijze financieren.

[3:42:29] Dus het lijkt me ingewikkeld om dan bij het ene geloof te zeggen dat doen we niet.

[3:42:33] En bij het andere geloof van dat gaan we wel van u vragen.

[3:42:41] Even kijken, dan was er nog een vraag van de BBB die aangaf... hoe en waar worden de imams nu opgeleid... en hebben deze imams dan de Nederlandse nationaliteit?

[3:42:51] We kunnen eigenlijk niet goed zeggen wat de nationaliteit is van de imams... omdat we dat gewoonweg niet bijhouden.

[3:42:57] Natuurlijk weten we dat de imams vanuit het buitenland zijn... en we weten ook dat er imams zijn die in Nederland geboren en getogen zijn.

[3:43:04] Maar exact bijhouden welke imams welke nationaliteit hebben... dat doen we niet als overheid.

[3:43:13] Dan kom ik bij het onderzoeks- en diasporabeleid.

[3:43:20] Een vraag van NEC, die vroeg hoe geeft u opvolging aan alle aanbevelingen uit het onderzoek van Labyrinth en het Verweij-Jonker-instituut?

[3:43:30] En kunt u ook een reactie geven op de zes punten die worden genoemd in dat onderzoek?

[3:43:35] En hoe gaat het kabinet ervoor zorgen dat er voldoende kennis komt over dit fenomeen bij lokaal professionals?

[3:43:41] Ik heb u gisteren een brief toekomen met een meer algemene appreciatie op het onderzoek.

[3:43:48] En in die brief ben ik inderdaad dus niet ingegaan op de zes punten die u vraagt, op al die afzonderlijke conclusies en aanbevelingen.

[3:43:56] Maar die zullen wel worden meegenomen in de inzet die nog verder wordt gepleegd en waar we ook de komende tijd nog verder mee aan de slag zullen gaan.

[3:44:04] Dat zullen we overigens samen doen met andere ministeries en ook lokale overheden waar u ook zojuist om vroeg.

[3:44:10] en ook professionals.

[3:44:12] Ik denk dat het heel belangrijk is om sleutelfiguren ook te betrekken.

[3:44:17] Dat hebben vele van u ook gezegd.

[3:44:21] En dat alles doen we natuurlijk om uiteindelijk ongewenste polarisatie en maatschappelijke spanningen als gevolg van staatelijke inmenging te voorkomen.

[3:44:32] We zijn verder als ministerie van Sociale Zaken ook bezig met het ontwikkelen van informatie voor gemeenten en professionals.

[3:44:40] Met meer algemene kennis over uitingsvormen van OB binnen gemeenschappen.

[3:44:44] Juist ook omdat er binnen bepaalde gemeenschappen ook weer heel veel verschillen kunnen zijn.

[3:44:48] Denk bijvoorbeeld aan de Eritrese gemeenschap, wat hier ook al vaker voorbij is gekomen.

[3:44:53] En tot slot ga ik ook nog met andere OB-partners aan de slag voor het opzetten

[3:44:59] en uitvoeren van bewustwordingscampagnes voor diverse gemeenschappen in Nederland rondom het thema buitenlandse inmenging.

[3:45:13] Ik ben blij dat we horen, zowel die andere aanbevelingen als het verspreiden van die kennis onder lokale professionals.

[3:45:20] Hoe kunnen we daar zicht op houden wat er precies gebeurt en welke resultaten worden gepoekt?

[3:45:26] Kan de staatssecretaris dat nog wat nader aangeven?

[3:45:28] Hoe gaat hij ons daarover informeren en op welke termijn?

[3:45:39] Ik zie dat er in mei verder wordt gecommuniceerd... maar ik krijg in mijn rechtroor ook te horen... dat we daar een aparte website voor hebben, socialestabiliteit.nl.

[3:45:49] Ik kan u niet vertellen of alle vragen die u heeft... ook daar de antwoorden op gevonden kunnen worden.

[3:45:55] Dus mijn voorstel zou zijn dat als u zegt... die website heeft me niet helemaal de informatie gegeven... waar ik naar op zoek was of dat is wat mij betreft onvolledig... dat u me daar dan nog nader op bevraagt.

[3:46:11] Dan vroeg de heer Ergin van Denk om een reflectie naar aanleiding van de uitspraken van mij of van dit kabinet op basis van het onderzoek van Klingendaal.

[3:46:23] Die reflectie kan denk ik best kort zijn, voorzitter.

[3:46:25] Het heeft ermee te maken dat dit onderzoek er al lag voordat dit kabinet was geïnstalleerd.

[3:46:29] Dus ja, uitspraken van dit kabinet zijn toen nog helemaal niet gedaan.

[3:46:35] Dus beïnvloeding van uitspraken op de uitkomsten van dat rapport zijn dan ook niet mogelijk.

[3:46:42] En tot slot, voorzitter, had ik nog van de heer Zeder een motie met de staatssecretaris.

[3:46:50] Ja, voorzitter, nog even kort.

[3:46:51] U kunt hierop reageren.

[3:46:52] Ik geef wel aan dat de staatssecretaris hier best wel vaak, ook in andere debatten, op gereflecteerd heeft.

[3:46:58] We hebben nog ongeveer tien minuten tot nog één bewindspersoon te gaan.

[3:47:01] Dus ik wil jullie ook wel vragen om daar prudent mee om te gaan met uw interruptie.

[3:47:04] Voorzitter, tegelijkertijd is het wel mijn tweede interruptie pas in deze termijn.

[3:47:09] En de staatssecretaris kan heel flauw zeggen, ja, de rapport lag er toen dit kabinet werd geïnstalleerd, maar het gaat natuurlijk om de inhoud.

[3:47:16] En in het onderzoek staat heel duidelijk dat bijvoorbeeld de invloed van buitenlandse menging is sterk afhankelijk van of mensen zich geaccepteerd en gewaardeerd voelen.

[3:47:25] En vervolgens heeft de staatssecretaris uitspraken gedaan waarbij hij aangaf dat een groot deel van de islamitische jongeren in Nederland de Nederlandse normen en waarden niet onderschrijven.

[3:47:35] En ik vraag daar een reflectie op op basis van de inhoud van dit debat.

[3:47:39] En volgens mij moet dat kunnen in plaats van een, hoe noem je dat, een chronologisch antwoord wat eigenlijk neerkomt op wat de staatssecretaris gewoon geen antwoord wil geven.

[3:47:50] Maar zeg dat dan ook gewoon.

[3:47:51] De beantwoording is aan de staatssecretaris zelf.

[3:47:53] Ik geef tegelijkertijd ook mee dat de staatssecretaris herhaaldelijk ook de afgelopen weken en maanden ook gereflecteerd heeft.

[3:48:00] Zowel binnen de Kamer als buiten.

[3:48:01] Dat zeg ik niet ter verdediging van hem, maar meer ook om dit debat een goede baan te leiden.

[3:48:05] Dus ik laat het beantwoorden aan de staatssecretaris.

[3:48:07] Maar we willen ook een beroep doen dat we hier gasten hebben en om half elf klaar willen zijn.

[3:48:11] Dus met die notie wil ik het woord aan de staatssecretaris geven.

[3:48:15] Ik heb zojuist het korte en feitelijke antwoord gegeven... dat er dus geen spraak kan zijn van beïnvloeding... naar aanleiding van uitspraken van welk lid van het kabinet... en ook omdat het rapport er al lag.

[3:48:25] Maar ik wil best ook, los van het feit dat er dus geen invloed kan zijn... nog een korte reflectie geven.

[3:48:32] Ik ben de staatssecretaris voor alle Nederlanders.

[3:48:36] Dus wat dat betreft hoeft u daar geen enkele twijfel over te hebben.

[3:48:40] En mocht u dat wel hebben...

[3:48:42] Kijk nog even heel recent op mijn Twitter- of Instagram-account.

[3:48:48] Gisteren was ik nog in gesprek met twintig jongeren... waarvan de meeste ook een migratieachtergrond hadden.

[3:48:54] Precies over de spanningen die in de samenleving leven.

[3:48:59] Ik zal als staatssecretaris voor participatie en integratie midden in de samenleving staan... en die open en vrije samenleving ook altijd verdedigen.

[3:49:06] En u zult mij altijd vinden aan de kant van diegene voor wie de vrijheid uiteindelijk in het gedrang komt.

[3:49:11] En als dat betekent dat ik zo nu en dan misschien een schurende uitspraak moet doen om die open en vrije samenleving te verdedigen, dan zal ik dat zeker doen nu en ook in de toekomst.

[3:49:25] Nu we het over de feiten gaan hebben.

[3:49:27] Er is eind februari onderzoek gedaan waar zeventig procent van de islamitische jongeren aangeven dat ze somberder zijn dan over Nederland na het aantreden van kabinet-schoof 1.

[3:49:41] Vorige week kwam er een onderzoek waaruit bleek dat twee op de drie islamitische jongeren serieus overwegen om Nederland te verlaten, ook na aanleiding van de uitspraken die door deze staatssecretaris zijn gedaan, maar natuurlijk ook door het politieke klimaat dat er is.

[3:50:00] Ik weet dat ik niet veel vragen meer mag stellen van de voorzitter, maar de houding van deze staatssecretaris, die uitspraken die hij nog bij afgelopen uitzendingen, nog vorige week volgens mij bij BNR, zijn uitspraken heeft bevestigd, niets anders is dan...

[3:50:23] jongeren in dit land juist in de richting, in de armen van statelijke actoren drijven.

[3:50:29] En ik hoop dat hij die reflectie ook meeneemt en dat hij in de komende periode, hij doet schurende uitspraken, als hij die alsnog wil doen, dit ook meeneemt.

[3:50:38] Want hij zorgt er alleen maar voor dat jongeren in de armen van statelijke actoren worden gedrijven.

[3:50:44] Ja, dank u wel.

[3:50:45] Ik heb geen vraag gehoord, eerder een suggestie die u kunt meenemen.

[3:50:48] Ik zou toch echt willen vragen om over te gaan tot de laatste beantwoording van de heer Seder zodat we naar de staatssecretaris van de OSW kunnen gaan.

[3:50:54] Dank, voorzitter.

[3:50:54] Ik hoorde ook geen vraag en ook geen inbreng voor het OBI-debat.

[3:50:58] Dus ik zal naar mijn laatste vraag gaan en die kwam van u, voorzitter.

[3:51:02] U vroeg, naar aanleiding van de motie die u eerder heeft ingediend, hoe die verder opgepakt wordt en of uitgerold en hoe we sleutelfiguren selecteren.

[3:51:12] en hoe we uiteindelijk obie voorkomen bij leiders.

[3:51:16] De uitwerking van deze motie nemen we ook mee in de actieagenda.

[3:51:21] En met betrekking tot de selectie van sleutelfiguren acht ik het van belang om echt te zorgen voor een zorgvuldige selectie.

[3:51:28] En überhaupt bij het betrekken van het beleid van de actieagenda integratie heb ik ook aangegeven dat we alleen met partners willen samenwerken die de doelen van die actieagenda ook onderschrijven en die de open en vrije samenleving ook een stap dichterbij brengen.

[3:51:43] Dank u wel voor de beantwoording.

[3:51:45] Ook u wil ik vragen om kort en krachtig te beantwoorden.

[3:51:52] U zult prachtig proza moeten ontberen.

[3:51:55] Hiermee gooi ik het allemaal de deur uit.

[3:51:58] Ik ga mijn best doen om de vragen kort en krachtig te beantwoorden.

[3:52:01] Maar toch niet voordat ik kort stilsta bij het fenomeen

[3:52:09] Ik zou willen benadrukken dat als je kijkt naar de instellingen die informeel onderwijs aanbieden, dat het een veelkleurig palet is en dat in 99 procent van de gevallen er prachtige dingen gebeuren.

[3:52:20] Dat kinderen waardevolle kennis en vaardigheden bijgebracht worden, mooie ervaringen kunnen opdoen.

[3:52:27] Maar in die gevallen waar kinderen worden aangezet tot haat, discriminatie en geweld, wil ik kunnen ingrijpen.

[3:52:35] Dat kan ik momenteel niet en vandaar dat ik keihard werk aan dat wetsvoorstel Toezicht Informeel Onderwijs.

[3:52:42] Dat even als aftrap.

[3:52:43] En dan ga ik nu met gezwinde spoed door met de vragen.

[3:52:49] Begin ik met een vraag van mevrouw Bekker.

[3:52:51] Die aangeeft dat ze blij is met het wetsvoorstel, maar wat kan er in de tussentijd al worden gedaan?

[3:52:57] Bij strafbare uitingen in het openbaar kan nu al worden ingegrepen, maar binnen de beslotenheid van informeel onderwijs kan dat nog niet.

[3:53:05] Vandaar dat ik keihard aan dat wetsvoorstel werk.

[3:53:09] Die dit gebrek aan formele bevoegdheid vind ik onwenselijk, vindt dit kabinet onwenselijk.

[3:53:14] En daarom wil ik zo snel mogelijk de wet bij de Kamer indienen.

[3:53:20] Maar ik zeg u, ik wil daar ook de correcte stappen door lopen.

[3:53:23] Dus dat zal tegen het einde van dit jaar zijn.

[3:53:27] Een vraag van de heer Eerdmans van jaar 21.

[3:53:32] En dat was een vraag over wat er is gebeurd.

[3:53:34] Hij gaf aan die signalen die in 2019 waren over tien salafistische weekendscholen na onderzoek van NRC en Nieuwsuur.

[3:53:44] Wat is er gebeurd?

[3:53:44] Nou, simpelweg, er was geen wettelijke grondslag om bij die scholen in te grijpen en met het voorgenomen wetsvoorstel

[3:53:52] waar ik sinds ik in dit kabinet ben toegetreden keihard aan heb gewerkt, wordt het mogelijk voor de overheid om in te grijpen.

[3:54:01] Dus het is wat mij betreft heel belangrijk dat die wet er snel komt en ik reken daarbij ook op de steun.

[3:54:09] Voorzitter, ga ik door naar nog een vraag van mevrouw Becker over het gesprek met landen over weekendscholen.

[3:54:17] En die vraag is inderdaad ook eerder in een eerder debat gesteld.

[3:54:21] En volgens mij ook van de kant van de heer Paternotte.

[3:54:23] Ik ga kijken of ik dat kan samennemen.

[3:54:26] En het antwoord is dat er ja, er is contact geweest.

[3:54:29] Hoogamtelijk is er gesproken met vertegenwoordigers van de Chinese en de Turkse ambassaden.

[3:54:36] van de Turkse overheid.

[3:54:37] En in die gesprekken hebben we het wetsvoorstel toezicht informeel onderwijs aangekondigd en toegelicht.

[3:54:45] En ook zijn er vragen gesteld over hun steun aan informeel onderwijs in Nederland.

[3:54:50] En hebben we het belang van transparantie omtrent de inhoud van dit onderwijs benadrukt.

[3:54:57] Het leek mij ook gewoon correct om vooruitlopend op de concrete dingen die ik ga doen

[3:55:03] daar ook al inzicht in te geven.

[3:55:07] We hebben verder niet het lesmateriaal ingezien, maar het voorgenomen wetsvoorstel maakt het wel mogelijk om dat in te zien in de toekomst.

[3:55:18] Vandaar extra aanleiding om aan de slag te gaan.

[3:55:23] De heer Paternotte had nog een aanvullende vraag of de wet van toepassing gaat zijn op andere vormen van ondermijning.

[3:55:31] Ik wil daarin heel precies zijn.

[3:55:32] Het voorgenomen wetsvoorstel maakt het mogelijk om in te grijpen als ondermijning leidt tot haat,

[3:55:39] geweld of discriminatie, of het aanzetten tot haat, geweld en discriminatie, ook op Chinese weekendscholen, waar de heer Paternotte aan refereerde.

[3:55:51] En lesmateriaal dat openbaar wordt, zoals een tijd terug, ik ben daar ook bevraagd in 2023, RTL had toen beschikking over lesmateriaal, dat zou kunnen dienen als aanleiding om daar verder in te duiken en in te grijpen.

[3:56:09] Dan een vraag van de heer Paternotte.

[3:56:13] Die heb ik eigenlijk al beantwoord toen ik de vraag van mevrouw Becker beantwoordde over de contacten die er zijn geweest met vertegenwoordigers van de Chinese ambassade en de Turkse overheid.

[3:56:25] Dan een vraag van mevrouw Van Zanten.

[3:56:33] Hoe gaat u dat regelen, staatssecretaris?

[3:56:36] Want de bezetting bij de inspectie van het onderwijs is al vrij krap.

[3:56:41] Het goede nieuws is dat we de afgelopen jaren

[3:56:45] serieus hebben geïnvesteerd in de capaciteit van de inspectie van het onderwijs.

[3:56:49] Dat is ook terecht, want er zijn allerlei taken bijgekomen.

[3:56:54] En voor het toezicht op informeel onderwijs zal de inspectie toegerust worden met de nodige extra menskracht en deskundigheid, want dat is ook nodig om dit te kunnen doen.

[3:57:06] Dus het wetsvoorstel zal niet ten koste gaan van de bezetting bij de inspectie voor toezicht op het reguliere onderwijs.

[3:57:14] Een vraag van de heer Seder over de mogelijke rol van de Raad voor Kinderbescherming om de Raad voor de Kinderbescherming een actievere rol te geven in plaats van de onderwijsinspectie.

[3:57:25] Ja, voorzitter, aanzetten tot haat, geweld of discriminatie is in het openbaar strafbaar, maar niet binnen het informeel onderwijs achter de gesloten deuren.

[3:57:35] En daarom kunnen we nu ongewenst informeel onderwijs niet afdoende aanpakken.

[3:57:39] Met de Raad voor de Kinderbescherming als toezichthouder

[3:57:43] kunnen we de bron niet aanpakken en daarom hebben we hier niet voor gekozen.

[3:57:47] De heer Seder en ik hebben hier vaker over dit onderwerp gewisseld en ik ga graag met u en de rest van de Kamer in gesprek tijdens de behandeling van dit wetsvoorstel en dat zal vermoedelijk tegen het einde van dit jaar zijn.

[3:58:01] Dan ga ik door naar het tweede mapje en dat gaat over kennisveiligheid en de universiteiten.

[3:58:11] de instellingen in het hoger onderwijs ook voor onderzoek.

[3:58:15] Een vraag van de heer Boon over hoe het kabinet gaat optreden tegen OBI binnen universiteiten.

[3:58:25] Primair hebben universiteiten zelf de verantwoordelijkheid voor het borgen van een veilige leer- en werkomgeving.

[3:58:31] Mijn collega Bruins, de minister van de OCMW, voert een constante dialoog met de kennisinstellingen over het tegengaan

[3:58:38] van ongewenste inmenging door statelijke actoren.

[3:58:41] En ook onderzoekt hij momenteel hoe OBI gericht op kennisinstellingen, buitenlandse studenten en onderzoekers verder kan worden aangepakt binnen de aanpak kennisveiligheid.

[3:58:53] En voor de zomer komt de minister sowieso bij uw Kamer hierop terug.

[3:58:59] Ik weet niet of ik dat had vermeld, maar dat stuk hoger onderwijs en wetenschap dat valt formeel

[3:59:05] binnen de portefeuille van minister Bruins.

[3:59:08] Dan monitoring van buitenlandse organisaties.

[3:59:12] Worden organisaties zoals Nijmegen Encampment en Student Intifada Nederland gemonitord en wordt onderzocht

[3:59:19] of deze organisaties vanuit het buitenland worden aangestuurd.

[3:59:24] De inlichtingen- en veiligheidsdiensten houden de dreiging van statelijke inmenging nauwlettend in de gaten en zetten zich in om de zwaarste vormen van statelijke inmenging tegen te gaan.

[3:59:35] En in hun openbare jaarverslagen maken de diensten melding van hun bevindingen op dit onderwerp.

[3:59:41] En verder kan ik daar geen nadere mededelingen over doen over de werkwijze van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

[3:59:49] Dan nog een vraag van de heer Boon.

[3:59:53] Is het kabinet bereid keihard op te treden tegen jodenhaat op universiteiten?

[3:59:58] Ja.

[3:59:59] Jodenhaat en antisemitisme zijn absoluut onacceptabel.

[4:00:03] En daar waar sprake is van strafbare feiten, zoals uitlatingen die aanzetten tot haat of geweld, is het zaak dat er aangifte wordt gedaan.

[4:00:12] En onlangs is ook de taskforce antisemitismebestrijding ingesteld.

[4:00:17] Deze gaat ook aan de slag met concrete voorstellen gericht op het weren van antisemitische sprekers op hogescholen en universiteiten.

[4:00:27] Dus in uitvoering.

[4:00:31] Dan een vraag van de heer Boon.

[4:00:34] over of studenten en leraren gescreend worden op betrokkenheid bij jodenhaat, niet alleen voordat ze naar universiteiten mogen komen, maar ook tijdens hun verblijf.

[4:00:46] Ja, universiteiten kunnen zelf screenen op personeel, maar, zeg ik erbij, daar zitten ook beperkingen aan, bijvoorbeeld op het gebied van privacy.

[4:00:55] En daarom werkt de minister van OCMW, Bruins, op dit moment hard aan het wetsvoorstel

[4:01:00] screening, kennisveiligheid, om de wettelijke grondslag te creëren om wel te kunnen acteren.

[4:01:08] Die screening is overigens niet gericht op het buitenhouden van denkbeelden, maar op het voorkomen van ongewenste kennisoverdracht.

[4:01:15] En de minister informeert uw Kamer zodra dit wetsvoorstel openbaar wordt.

[4:01:21] En naar verwachting is dat in de eerste helft nog van dit jaar, dus voor de zomer, denk ik dan.

[4:01:28] Dan, voorzitter, een vraag van de heer Eerdmans over spionage bij universiteiten.

[4:01:36] Moet het kabinet niet een rol pakken bij de aanpak hiervan?

[4:01:40] Collega Van Weel heeft hier ook kort iets over gezegd in aanvulling daarop.

[4:01:43] Ja, het is belangrijk dat universiteiten zich bewust zijn

[4:01:47] van risico's op ongewenste kennisoverdracht en pogingen tot beïnvloeding.

[4:01:51] Ik denk dat dat al heel belangrijk is.

[4:01:54] Misschien zijn we lang best naïef geweest, maar die alertheid en dat bewustzijn is gewoon heel belangrijk.

[4:02:02] En daarom zet de minister van OC&W zich hiervoor in met de kabinetsbrede aanpak kennisveiligheid, hoger onderwijs en wetenschap.

[4:02:09] En dit doet hij samen met de collega's van Justitie en Veiligheid en van Economische Zaken.

[4:02:16] Dan een vraag van mevrouw Van Zanten over of we inmiddels weten of er middelen van Qatar investeringsfonds terecht zijn gekomen bij Nederlandse universiteiten.

[4:02:28] Wat is de stand van zaken voor het opstellen?

[4:02:32] van een richtlijn over onderzoeksfinanciering die in 2025 uit zou komen.

[4:02:38] De vraag is langer dan het antwoord.

[4:02:40] De minister van de OCMW zal uw Kamer voor de zomer informeren over de stand van zaken rond het opstellen van die richtlijn.

[4:02:47] voor verantwoorde onderzoeksfinanciering.

[4:02:49] Hij is daarmee bezig en komt daar dus snel op terug.

[4:02:52] En dan ben ik aanbeland bij de laatste vraag.

[4:02:55] Oh, het is niet gelukt.

[4:02:56] Ik heb niet op de klok gelet.

[4:02:58] Maar goed, ik heb wel mijn best gedaan.

[4:03:02] De vraag van mevrouw Becker over hoe het staat met de uitvoering van het onderzoek naar de financieringstromen uit oerconservatieve hoek vanuit het buitenland.

[4:03:14] Ja, die gericht zijn op het ondermijnen van

[4:03:20] Ik werk daarin samen met mijn collega-bewindspersonen van JNV en BZK om meer zicht te krijgen op die beïnvloeding en op die geldstromen.

[4:03:32] Want uit onderzoek blijkt dat deze bewegingen goed georganiseerd en gefinancierd zijn.

[4:03:37] En dat ze allerlei tactieken gebruiken om... Ja, en niet schuwen voor desinformatie en allerlei andere verwerpelijke zaken.

[4:03:49] En ik zeg er maar bij, het is best complex om daar echt vinger aan de pols te krijgen.

[4:03:53] Dus we zijn daar volop mee bezig.

[4:03:55] Ik zal de Kamer hierover informeren via mijn emancipatienota.

[4:04:00] die begin juni zal verschijnen en volgens mij medio juni hebben we daar een debat over.

[4:04:05] Maar ik wil dit toch expliciet benoemen, zodat mevrouw Becker weet dat dit mijn volle aandacht heeft.

[4:04:11] Tot zover, voorzitter.

[4:04:14] Nou, keurig.

[4:04:17] We gaan het tweede termijn slaan.

[4:04:19] Wij denken vergeten tijd over.

[4:04:21] Maar ik denk, ik kan zomaar voorstellen dat het behoefte is aan een twee minuten debat.

[4:04:25] Als de heer Eerdmans knikken, dan plannen wij een twee minuten debat in met als eerste spreker de heer Eerdmans.

[4:04:30] Er is één toezegging, namelijk dat de minister van Justitie en Veiligheid...

[4:04:33] Ik zal voor het einde van het jaar de Kamer informeren over dat het OBI-meldpunt operationeel is geworden.

[4:04:40] Ik zie de minister heel voorzichtig knauw knikken.

[4:04:43] Ja, moi.

[4:04:45] We doen ons best.

[4:04:47] Ik zal dat toch maar als een goed zeggen rekenen.

[4:04:48] Ik kan het anders geformuleerd, maar ik kan het zo.

[4:04:50] Ik kan er mee leven.

[4:04:50] Kijk, prima.

[4:04:51] Mensen, het is zeven over half elf.

[4:04:54] Dat betekent dat ik gefaald heb als voorzitter.

[4:04:56] Ik hoop dat u mij kunt vergeven.

[4:04:58] Maar ik wil toch alle vier bewindspersonen en degene die hen raad en daad hebben bijgestaan, wil ik hartstikke bedanken.

[4:05:06] Ook de Kamer bedanken.

[4:05:08] Fijne avond.

[4:05:08] Ook zij die meekijken op de publieke tribune.

[4:05:11] Wat was het weer een feest.

[4:05:12] Tot snel.

[4:05:13] Ik sluit hier met de vergadering.