Zeden en (on)veiligheid van vrouwen

[0:00:01] Goed, dames en heren, het is tien uur ochtends op 3 april 2025.

[0:00:07] Dat betekent dat ik graag dit commissiedebat Zeden en onveiligheid van vrouwen open van de vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid.

[0:00:16] Allereerst een hartelijk woord van welkom aan onze staatssecretaris.

[0:00:20] Fijn u weer hier te zien.

[0:00:22] Hartelijk woord van welkom aan de vele leden die hier vandaag present zijn.

[0:00:27] Hartstikke mooi.

[0:00:27] Ik kijk uit naar een mooi inhoudelijk debat.

[0:00:30] We beginnen natuurlijk met de eerste termijn aan de zijde van de Kamer.

[0:00:33] Daar hebben de Kamerleden drie interrupties.

[0:00:35] Ik zal niet op de tijd gaan letten, maar als u het enigszins binnen de perken houdt, heeft u meer tijd voor het debat met de staatssecretaris.

[0:00:42] Vier minuten spreektijd.

[0:00:43] Mevrouw Van der Werff, als u wilt beginnen.

[0:00:48] Dank u wel, voorzitter.

[0:00:50] Dit kabinet heeft grote beloften gedaan over een veilig Nederland.

[0:00:54] Maar vrouwen merken daar nog veel te weinig van.

[0:00:57] De basiswaarden voor het garanderen van hun veiligheid zijn niet op orde.

[0:01:03] Er zijn grote tekorten bij de zederecherche.

[0:01:05] De doorloopnormen voor zedenzaken worden niet gehaald.

[0:01:09] Er zijn te weinig opvangplekken voor vrouwen in nood.

[0:01:12] En de wachttijden bij Veilig Thuis zijn dramatisch.

[0:01:16] Als je slachtoffer bent van seksueel geweld en je besluit om daar melding van te doen, vergt dat ongelooflijk veel moed.

[0:01:23] En aan het doen van zo'n aangifte gaat zelfs een interne strijd vooraf.

[0:01:28] Slachtoffers moeten dan ook kunnen rekenen op een overheid die naast ze staat en doorpakt.

[0:01:34] Maar dat is te weinig het geval.

[0:01:36] De zede recherche loopt vast, meldingen blijven liggen en slachtoffers worden zo in de steek gelaten.

[0:01:43] Dat betekent wat voor het vertrouwen in de overheid, maar ook voor de aangiftebereidheid van vrouwen.

[0:01:49] Ik vraag aan de staatssecretaris, wat wordt er gedaan om de werkdruk bij de zedenrecherche en in de keten te verlagen?

[0:01:56] En hoe zorgen we voor voldoende en goed opgeleide nieuwe zedenrechercheurs?

[0:02:02] En moet er niet meer prioriteit aan de opsporing van zeden worden gegeven, desnoods als dat ten koste gaat van andere zaken?

[0:02:09] Voorzitter, hetzelfde geldt voor femicide.

[0:02:13] Een groot en hardnekkig probleem waarvan de Kamer al meerdere malen heeft gezegd dit moet snel en stevig worden aangepakt.

[0:02:20] Het voorstel van collega Becker en mij was dan ook geen suggestie maar een opdracht.

[0:02:25] Zorg voor een waterdichte 24-7 hulplijn waarbij niet alleen gebeld maar ook gechat kan worden.

[0:02:32] Is er al een coördinator huiselijk geweld en kindermishandeling... waar de Kamer na aanleiding van onze motie om heeft gevraagd?

[0:02:39] En hoe staat het met de versterking van het centrum seksueel geweld... na aanleiding van de motie van Erlan van der Werff en Michon Derksen?

[0:02:47] Voorzitter, we zien ook dat de onveiligheid van vrouwen in de online-wereld steeds meer toeneemt.

[0:02:52] En waar we offline allemaal regels hebben, is de online-wereld één grote jungle, waar de zogenaamde menno-sfeer steeds zichtbaarder wordt.

[0:03:01] Influencers zoals Andrew Tate pakken een steeds groter podium met hun gedachtegoed van ongelijkheid, waarbij niet alleen minderwaardigheid van vrouwen, maar ook geweld en seksuele onderwerping wordt gepromoot.

[0:03:14] Jonge kinderen, jonge jongens, kijken en luisteren daarnaar.

[0:03:19] De serie Adolescents geeft krachtig weer hoe ver dit kan gaan.

[0:03:24] Heeft de staatssecretaris zicht op het effect van deze content en op de positie van vrouwen in ons land?

[0:03:30] En welke maatregelen nemen we om dat in te perken?

[0:03:35] Ook in de chatrooms en DM's van social media en online games is het voor veel jonge meisjes niet veilig.

[0:03:42] We maken ons vaak druk om de pedofiel in de bosjes.

[0:03:45] Maar online krijgen kinderen aan een lopende band met dit soort creeps te maken.

[0:03:50] Wat kan de staatssecretaris betekenen voor kinderen en voor hun ouders om zichzelf weerbaar te maken hiervoor?

[0:03:58] Voorzitter, tot slot.

[0:03:59] In elke basisschoolklas zitten gemiddeld twee kinderen die te maken hebben met seksueel misbruik.

[0:04:06] Door kinderen te leren wat normaal is en vooral wat niet normaal is, kunnen zij leren wat hun grenzen zijn, hoe ze die moeten aangeven en hoe ze die van anderen kunnen respecteren.

[0:04:17] De Week van de Lentenkriebel speelt daarbij een onmisbare rol.

[0:04:21] Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat deze week zonder hinder voorlichting kan geven?

[0:04:27] Dank u wel.

[0:04:29] Ik dank u hartelijk voor uw inbreng en geef het woord aan de heer Van Nistel.

[0:04:34] Dank u wel, voorzitter.

[0:04:36] Het is absurd dat vrouwen zich soms niet veilig kunnen voelen op straat of in een parkje.

[0:04:40] En het is krankzinnig dat sommige mannen hun handen niet thuis kunnen houden.

[0:04:45] Zorgwekkend ook dat zoveel jongeren gegrepen worden tot theorieën of culturen dat vrouwen minder waardig zijn.

[0:04:50] Vrouwenonvriendelijkheid of zelfs vrouwenhaat komt zowel voor bij extreemrechts als in streng religieuze kringen.

[0:04:56] En klopt het nou dat dit erger wordt?

[0:04:57] Hoe zorgelijk vindt de staatssecretaris dit?

[0:05:00] En mag ik hierop een uitgebreide reactie wat de staatssecretaris denkt dat we hieraan kunnen doen?

[0:05:04] Want volgens mij begint het bij normen stellen en waar nodig beïnvloeding.

[0:05:08] Het begint met onze jeugd een normaal mensbeeld bijbrengen en gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen te normaliseren.

[0:05:14] Dat lijkt me extreem belangrijk.

[0:05:16] Is de staatssecretaris bereid hierop terug te komen en de ideeën van onder andere expertise centrum Rutgers hierbij te betrekken?

[0:05:22] We hebben nu een nieuwe zedenwet.

[0:05:24] Daar werd veel van verwacht, maar de zaken liggen vooral op de plank, omdat er te weinig capaciteit is.

[0:05:28] Dat was toch niet de bedoeling en toch ook niet wat beloofd was.

[0:05:31] En hoe gaan de bezuinigingen op de gemeentes, die bijvoorbeeld ook effect hebben op de boa's, hier toch bij helpen?

[0:05:37] Ik denk van niet.

[0:05:38] En in datzelfde verband ook graag een reactie op onze aangenomen motie die vraagt te onderzoeken wat de gevolgen zijn van de verlagingen van de budgetten voor de gemeentes voor de vrouwenopvang.

[0:05:47] We hebben ook een zorgelijke brief gekregen van Valente over te weinig veilige opvangplaatsen.

[0:05:52] Tegenwoordig worden slachtoffers zelfs in hotels ondergebracht.

[0:05:55] Het is totaal niet passend en zelfs onveilig.

[0:05:57] Graag een reactie op het voorstel voor extra landelijke opvangplaatsen.

[0:06:01] Er zouden 150 plekken nodig zijn voor ongeveer 12 miljoen euro.

[0:06:04] Dat is niet niks, maar ik vraag de staatssecretaris zich in te zetten om dit bij voorjaarsnota beschikbaar te maken.

[0:06:11] Ook voor online seksueel geweld.

[0:06:14] U heeft eerst een vraag.

[0:06:17] Ik vind het een heel terecht punt wat de heer Van Nispen stelt.

[0:06:27] Is de heer Van Nispen het met mij eens?

[0:06:28] Ik vind het zelf ingewikkeld om ook die hele organisatie en financiering van opvangplekken te doorgronden.

[0:06:35] Sommige zijn landelijk en sommige zijn vanuit gemeenten, decentraal.

[0:06:40] Heeft de heer Van Nispen ook, en dat vraag ik op rechte interesse, scherp beeld van of we nou ook landelijk eigenlijk totaal inzicht hebben in aantal plekken en of ook die verdeling dus goed is over de behoeften bij de verschillende gemeenten?

[0:06:55] De heer Van Nispen.

[0:06:57] Ik zou je een heel politiek antwoord kunnen geven, maar dat doe ik niet.

[0:06:59] Ik waardeer de oprechte interesse.

[0:07:01] Dat is ingewikkeld.

[0:07:02] Er zijn nog financieringstromen, die gaan naar de zorg en naar gemeentes.

[0:07:07] Er is zelfs een discussie tussen rijk en gemeentes... of gemeentes wel voldoende hebben gedaan met het geld dat ze krijgen voor opvang... en of daar wel opvangplekken van zijn gemaakt of dat er andere dingen van zijn gedaan.

[0:07:18] Dat is ontzettend irritant.

[0:07:20] Ik vrees ook dat wij dat vandaag niet op gaan lossen.

[0:07:23] Ik weet dus ook niet wie er gelijk heeft, maar wat er in ieder geval niet mag gebeuren, is dat na vandaag dat we zeggen, ja, de rijk en gemeentes wijzen naar elkaar en die vrouwen zijn de dupe, alsof die daar iets zou kunnen doen.

[0:07:32] Dus ik vind in ieder geval dat als nu blijkt, en volgens mij is dat onweerlegbaar, dat om en naar bij de 150 plekken, volgens mij 30 crisisopvangplekken en 120 reguliere opvangplekken, als die nu gemist worden, dan denk ik, dan moet je dat nu niet bij de gemeentes neerleggen.

[0:07:47] We weten ook, in een andere zaal is er op dit moment een debat over de bezuiniging op de gemeentes van de volgende jaren.

[0:07:53] Dus volgens mij, dat zou het voorstander zijn waar ik voorstander van zou zijn, en ik hoor straks graag hoe mevrouw Michonne Derksen en anderen daarover denken, is om landelijk budget beschikbaar te stellen, volgens Valente zou het dus gaan om 12 miljoen euro, voor die plekken die dan ook denk ik landelijk nodig zijn.

[0:08:08] Want 150 plekken verdelen over 400 gemeentes lijkt me ook niet effectief en dan weet je ook niet precies waar ze het beste nodig zijn.

[0:08:12] Dus dat is misschien niet in het kort, maar wel het antwoord op deze vraag.

[0:08:17] Een vervolgvraag.

[0:08:20] Dank, voorzitter.

[0:08:22] Ik zou ook heel erg hopen dat we dit wel politiek maken in de zin van dat wij vinden allemaal dat het geregeld moet worden en dat we niet achter allerlei organisatorische en bureaucratische ellende en financiering stromen.

[0:08:34] dat dat de hoofdmoot voert, terwijl die plekken er niet zijn.

[0:08:39] En iedereen is er over eens dat dat er moet komen.

[0:08:41] Dus ik zou het heel mooi vinden als we na ook vandaag hierop juist samen op kunnen trekken.

[0:08:45] Dus geen vraag, voorzitter.

[0:08:47] Maar in ieder geval van mijn kant van harte bereid.

[0:08:52] Ik waardeer dit zeer.

[0:08:56] Volgens mij moet er een oplossing komen.

[0:08:58] Het punt is inderdaad wel, als we dit nog een keer vriendelijk aan de gemeentes vragen... en tegelijkertijd bezuinigen op de gemeentes, dan gaat het niet opgelost worden.

[0:09:07] Dus volgens mij moet het nu landelijk gebeuren.

[0:09:09] Is er landelijk ook overzicht waar die plekken nu het hardst nodig zijn?

[0:09:12] En ben ik er echt voor om dit nu landelijk te gaan regelen?

[0:09:15] Want die specifieke uitkeringen die aan gemeentes voor allerlei doelen werden besteed, we weten het ook van de brandweer, mevrouw Michonne Derksen, ja, daar wordt dan ook op gekocht.

[0:09:23] En dan is ook de discussie van, moet de gemeente dat weer verantwoorden?

[0:09:26] Hebben we het geld al aan de juiste zaken besteed?

[0:09:27] Volgens mij kom je daar nu niet uit en moeten we dat nu ook niet doen.

[0:09:30] Dus laten we dit nu inderdaad landelijk oppakken.

[0:09:32] Ik waardeer die steun.

[0:09:34] Ja, gaat u verder.

[0:09:35] Heeft nog zo'n 2,5 minuut.

[0:09:36] online seksueel geweld, te weinig capaciteit en aandacht, uitkleed apps, deepfake beelden, maar ook het zonder toestemming plaatsen van echte naakbeelden, het is echt een groeiend probleem met enorme gevolgen voor de slachtoffers.

[0:09:47] Vrouwelijke Kamerleden zijn bijvoorbeeld al heel lang het slachtoffer van deepfake pornobeelden en vele andere niet-Kamerleden zijn dat natuurlijk ook.

[0:09:54] En precies hierom vraagt de SP al heel lang om een landelijke, laagdrempelige voorziening waar slachtoffers terecht kunnen.

[0:10:00] En onze aangenomen motie verzocht om één punt waar je hulp en steun kunt krijgen, ook bij het verwijderen van die beelden en voor de opsporing van het strafbare feit.

[0:10:08] Alles onder één dak, dat was het idee.

[0:10:10] En daar is niet voor gekozen, maar het zou wel goed opgepakt worden.

[0:10:14] En voorzitter, dat gebeurt nu niet.

[0:10:15] Ja, het melden gaat goed, dat kan bij Off Limits, maar vervolgens zijn we op de ondergefinancierde autoriteit persoonsgegevens en de onderbemens de politie aangewezen voor het strafrechtelijke traject en voor het verwijderen van de beelden.

[0:10:28] En daarvan toont een recent rapport heel duidelijk aan dat dit helemaal niet goed gaat.

[0:10:32] Want als Off Limits een verwijderverzoek doet dat niet wordt opgevolgd door het online platform, dan gebeurt er niets.

[0:10:38] Want de politie onderneemt geen actie en bij de AP duurt het te lang.

[0:10:41] Niemand doet wat.

[0:10:42] En voor kinderporno is het beter geregeld.

[0:10:44] Daarvoor hebben we de ATKM, de autoriteit.

[0:10:47] En moeten we niet over nadenken of dat mandaat uitgebreid moet worden naar andere vormen van seksueel geweld.

[0:10:52] Het zonder toestemming plaatsen van volwassen naaktbeelden zonder toestemming.

[0:10:55] Zodat onrechtmatig materiaal in ieder geval razendsnel verwijderd wordt.

[0:11:00] Graag zou ik een reactie willen op alle aanbevelingen uit het rapport online seksueel geweld.

[0:11:05] Bijvoorbeeld intensiveer de samenwerking, maak gebruik van het voorwerk van Off Limits, prioriteer een zorg van voldoende budget, organiseer een periodiek overleg, et cetera.

[0:11:16] Ik heb de vorige keer uitgebreid gesproken over de aanpak van stalking, dat indringend en obsessief kan zijn, soms ronduit gevaarlijk.

[0:11:24] En voor femicide, de moord op een vrouw vanwege het vrouw zijn.

[0:11:27] Ik weet zeker dat velen daar nog over zullen gaan spreken en daar ga ik me op voorhand bij aansluiten.

[0:11:31] Maar de handhaving van contactverboden bij stalking, dat is op papier goed geregeld.

[0:11:35] Maar hoe gaat dat nou in de praktijk?

[0:11:37] Wordt een schending van een contactverbod altijd beoordeeld?

[0:11:40] Hoe vaak worden nu eigenlijk enkelbanden opgelegd om dit soort verboden te handhaven?

[0:11:43] Graag een reactie.

[0:11:45] En voorzitter, waarom is de wet strafwaarstelling psychisch geweld vertraagd?

[0:11:49] Daar ben ik echt teleurgesteld over.

[0:11:50] Er zou voortgang opgemaakt worden.

[0:11:52] Dus graag een verklaring daarvoor.

[0:11:55] En tenslotte, voorzitter, hoe staat het met de motie Temmink-Moedeloer, die oproept slachtoffers te beschermen tegen geweld in gezags- en omgangszaken?

[0:12:03] Ik dank u wel.

[0:12:05] U had nog een vraag van mevrouw Müller.

[0:12:08] Nog even ingaand op het rapport wat recent is uitgebracht naar aanleiding van online seksueel geweld, voorzitter.

[0:12:18] Ook voor ons is het heel erg belangrijk dat het rapport wordt omarmd en dat die beelden gewoon offline moeten en dat we echt wel een stokje moeten hebben om

[0:12:27] ervoor te zorgen dat die partijen die niet willen meewerken, meewerken.

[0:12:31] We hebben recent een debat aangevraagd voor dit onderwerp.

[0:12:34] Dat heeft een meerderheid gekregen.

[0:12:36] Ik hoor mijn collega zeggen, nou ja, ga daar uitgebreid op in.

[0:12:43] Dus ik ben ook even benieuwd naar wat hij... Voor de korte termijn denk ik dat we dit zo snel mogelijk geregeld willen hebben.

[0:12:51] En er moeten waarschijnlijk ook dingen gebeuren voor de lange termijn.

[0:12:55] En het lijkt mij in ieder geval verstandig dat het debat dan zo snel mogelijk wordt ingeplet.

[0:12:58] Zodat we dat met de staatssecretaris uitgebreid kunnen bespreken.

[0:13:01] Vindt u dat ook?

[0:13:04] We zitten nu in debat met de staatssecretaris.

[0:13:09] Ik vind het heel goed om hier in de plenaire zaal ook nog een keer over te spreken, maar ik zou het eigenlijk misschien nog wel mooier vinden als de staatssecretaris vandaag zegt wat een goed rapport en inderdaad die aanbevelingen die liggen zo voor de hand

[0:13:21] dat we dat gaan overnemen.

[0:13:23] Ik haal er dan even eentje uit.

[0:13:24] Ik sprak net over dat meldpunt, off-limits.

[0:13:27] De melder gaat goed en die krijgen goede meldingen en dat heette voorheen het meldpunt kinderporno.

[0:13:33] En wat gebeurt er dan?

[0:13:36] De politie en de AP, want dat was het betoog, daar gebeurt dan vervolgens te weinig mee.

[0:13:40] Dus één van de vijf aanbevelingen is maak nou gebruik van het voorwerk wat off-limits al gedaan heeft en zorg dat er ook een periodiek overleg is zodat er

[0:13:48] die die instantie die er zijn de krachten gaan bundelen en niet een slachtoffer van het kastje naar de muur worden gestuurd.

[0:13:52] Dat is een van de voorbeelden, maar het gaat ook om voldoende budget, ook om voldoende prioritering.

[0:13:57] En ik doe hier denk ik helemaal niemand bij de politie en de AP tekort, want die hebben dus te weinig mensen en te weinig financiën.

[0:14:03] Maar juist dan moet je dat natuurlijk oplossen.

[0:14:06] Maar voor de korte termijn kun je wel zorgen voor betere samenwerking en zo'n periodiek overleg, zodat je niet zaken dubbel hoeft te doen.

[0:14:11] Ik denk dat dat een gedeelde inzet van ons alle kan zijn.

[0:14:15] Hartelijke dank, Afdoende Zoon.

[0:14:17] Dan gaan we luisteren naar de inbreng van mevrouw Wit-Lewer.

[0:14:20] Voorzitter, de afgelopen maanden is er keihard gewerkt aan het onderwerp femicide, om dat te laten vliegen, en niet in de laatste plaats door deze staatssecretaris.

[0:14:31] En er ligt een plan, er liggen aanvullende ideeën en ons voorstel van 10 miljoen.

[0:14:35] En ik moet zeggen, dat geeft energie, dat geeft moed, maar ook de wil om verder te gaan dan we nu zijn, met het doel om het aantal femicides drastisch terug te brengen.

[0:14:45] We zijn er nog niet.

[0:14:46] Femicide vraagt om een strafrechtelijke aanpak, is zorg, maar gaat ook over emancipatie en opvoeding.

[0:14:52] En die is nu versnipperd, voorzitter.

[0:14:54] Ook op lokaal en landelijk niveau.

[0:14:56] Daarom vind ik dat wij iemand nodig hebben die ons allemaal en de autoriteiten die ermee te maken hebben, plus de ministeries, we hebben er drie op grond, die ons in de gaten houdt.

[0:15:06] Op grond van de Europese rechtlijnen ter bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld, moeten de lidstaten nu al een autoriteit aanwijzen of oprichten die verantwoordelijk wordt voor de coördinatie en de uitvoering van die rechtlijn.

[0:15:21] Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag, die moet zorgen voor bewustwording en voor een cultuurverandering.

[0:15:28] En die moet als boegbeeld ook een aanjager voor verandering gaan zorgen.

[0:15:34] En ik denk dat wij zo iemand ook nodig hebben voor femicide.

[0:15:36] Dus wat mij betreft komt er een regeringscommissaris gendergerelateerd geweld en femicide.

[0:15:42] En dan noem ik dat maar de regeringscommissaris plus, zoals we die nu kennen, want haar mandaat, namelijk de mandaat van de regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag, die verloopt per 2027.

[0:15:53] Dus pak dat op en ga dat uitbreiden.

[0:15:56] En dat is in mijn beleving wel iets anders dan een expertisecentrum veilig thuis waar de staatssecretaris over schrijft.

[0:16:02] Want ik vraag mij überhaupt af of je deze expertisecentrum onder het landelijk veilig thuis moet gaan plaatsen.

[0:16:08] Want sommige vrouwen, hoe goed werk veilig thuis ook doet, vermijden die plek.

[0:16:14] En we weten dat Veilig Thuis te kampen heeft met enorme wachtlijsten.

[0:16:18] We weten dat ze afhankelijk zijn van gemeenten en hun financiering.

[0:16:21] En met het ravijnjaar in het vooruitzicht ben ik bang dat dat ten koste zal gaan van het werk dat ze zullen gaan doen.

[0:16:28] Dus ik vind dat niet verstandig.

[0:16:29] Graag een reactie van de staatssecretaris daarop.

[0:16:33] Dan pak ik nog drie punten.

[0:16:34] Strafrechtelijke aanpak, opvoeding en zorg.

[0:16:39] Wat betreft het strafrechtelijke aanpak, ook ik wil dat de wet psychisch geweld, waar we keihard voor hebben geknokt, zo snel mogelijk naar de Kamer komt.

[0:16:48] En dat is meer dan de contouren die ik in de zomer verwacht.

[0:16:51] Dat moet gewoon eerder naar de Kamer.

[0:16:53] En ik wil nog verder gaan, want als het gaat om de strafmaat, we weten de dood van Humera nog, waardoor we doodslag naar 25 jaar hebben gezet.

[0:17:05] Ik zie het meer als een statement.

[0:17:09] Femicide wordt vaak voorafgegaan door een aantal andere misdrijven.

[0:17:13] Het doden van een vrouw na een reeks van bedreigingen of mishandelingen hoeft dan weliswaar niet per se met voorbedachte raden te zijn gepleegd.

[0:17:21] Het onderscheidend criterium bij moord, maar ik vind het wel even strafwaardig als moord.

[0:17:27] Dus zou de strafmaat van moord bij femicide

[0:17:31] ook niet die maximale kunnen zijn.

[0:17:32] Overigens ook bij familiäre doding.

[0:17:37] Dus levenslang.

[0:17:38] En ik wil gewoon van de staatssecretaris horen hoe ze hier tegen aankijkt.

[0:17:41] Want ik weet dat ze in België die strafverzwaarende omstandigheden wel meenemen.

[0:17:45] En Feme zit er dus echt als een delict, als een moord beschouwen.

[0:17:51] Dan Stolking.

[0:17:52] In mijn initiatiefnota en overigens eerder bij motie hebben we gevraagd om Stolking niet meer als een klachtdelict te zien.

[0:17:57] En ik wil van de staatssecretaris weten wanneer dat is geregeld.

[0:18:01] Ten opzichte van opsporing van stalking zie ik hele mooie voorbeelden, zoals in Rotterdam, waar ze nu met een researchteam aan de slag zijn gegaan.

[0:18:11] En ik begrijp dat dat onwijs goede resultaten heeft geleid, want ze zijn dan verantwoordelijk als researchteam voor de opsporingsonderzoeken van hoge risico stalkingszaken en complex huiselijk geweldzaken.

[0:18:23] Wat mij betreft gaan we dat uitrollen.

[0:18:26] Wat betreft de zorg is net al genoemd.

[0:18:29] Ik maak me zorgen enorm over de veilige opvang van vrouwen.

[0:18:33] Daar heb ik 12 miljoen voor nodig.

[0:18:35] Zonder veilige opvang ben je nergens.

[0:18:39] Dus dat moet geregeld worden.

[0:18:41] En tot slot de opvoeding.

[0:18:43] Belleman zei mooi dat femicideaanpak begint bij opvoeding.

[0:18:46] En daar ben ik het volledig mee eens.

[0:18:48] Want als je kijkt wat er wat voor drekken online plaatsvindt, zie het rapport.

[0:18:52] Als je ziet wat, zoals dat Netflix serie over incels, wat dat met jeugdigen doet, dan moet je dat op scholen laten zien.

[0:19:01] Dan moet je het daarover hebben.

[0:19:03] Dat vraagt echt veel meer.

[0:19:05] Doe het samen, staatssecretaris.

[0:19:08] En zorg ervoor dat die regeringscommissaris er komt om dit te coördineren.

[0:19:14] Hartelijk dank.

[0:19:14] Mevrouw Pruining.

[0:19:17] Dank voorzitter.

[0:19:18] Voorzitter.

[0:19:19] Ze stond vanochtend nog in de keuken.

[0:19:21] Ze bracht haar kinderen naar school.

[0:19:23] Ze dacht, nog even volhouden.

[0:19:26] Acht dagen later is er een statistiek.

[0:19:29] Niet uit het niets, niet uit woede, maar omdat ze vrouw is.

[0:19:32] Omdat controle, angst en dreiging langzaam haar leven hebben overgenomen en niemand op tijd ingreep.

[0:19:38] En toch noemen we dat vaak doodslag.

[0:19:40] Alsof het niet allang begonnen was.

[0:19:42] Wanneer gaan we de waarheid onder ogen zien?

[0:19:44] Volgens Eurostat en het WODC behoort Nederland tot de Europese top als het gaat om femicide binnen de relationele sfeer.

[0:19:51] Waarbij in 2023 maar liefst 80 procent van de vrouwelijke moordslachtoffers werd gedood door een ex-partner, partner of familielid.

[0:19:58] Een van de hoogste percentages in Europa.

[0:20:02] Toch zien we in de rechtszaal keer op keer hetzelfde patroon.

[0:20:04] Moord wordt doodslag, want er was geen voorbedachte rade.

[0:20:07] Terwijl de escalatie vaak al maanden of jaren gaande was.

[0:20:10] Controle, stalking, bedreiging, isolatie.

[0:20:14] Alles wijst op voorbereiding, maar het systeem lijkt blind voor het patroon.

[0:20:18] Mijn eerste vraag aan de staatssecretaris is dan ook... waarom wordt femicide in de praktijk zo vaak gekwalificeerd als doodslag?

[0:20:24] En wat is nodig om dat patroon te doorbreken?

[0:20:27] Voorzitter, om een voorzetje te geven doe ik een concreet voorstel.

[0:20:31] Kan het kabinet in het ontwerp van de wet over de strafbaarstelling van psychisch geweld... onderzoek doen naar het expliciet meenemen dat bij femicide... wanneer er sprake is van een voorafgaand patroon van controle, dreiging en psychisch geweld... voorbedachte raden aannemelijk wordt geacht?

[0:20:45] Er zijn immers internationale studies en Nederlandse praktijkervaringen die laten zien dat er in bijna alle gevallen van femicide tien kenmerkende waarschuwingssignalen zijn.

[0:20:55] Deze stappen vormen een escalerend patroon van controle, intimidatie en dreiging, vaak over langere tijd.

[0:21:01] Dit zou niet alleen recht doen aan de werkelijkheid van slachtoffers, maar ook zorgen voor betere straflechtelijke kwalificatie en bescherming.

[0:21:09] De controle hoeft niet altijd fysiek te zijn.

[0:21:11] Intieme terreur is vaak psychologisch.

[0:21:13] En die gaat gewoon door.

[0:21:15] Ook na aangifte, ook na een scheiding.

[0:21:18] En dat brengt me bij het volgende punt.

[0:21:20] De dunne lijn tussen familierecht en strafrecht.

[0:21:22] Vrouwen die aangifte doen van huiselijk geweld, zien vervolgens dat hun ex toch omgangsrecht krijgt met de kinderen.

[0:21:29] geen veilige afstand, geen erkenning van het geweld en voor de dader een verlengde route om te blijven controleren.

[0:21:36] Deelt de staatssecretaris dus zorg dat het familierecht structureel tekortschiet in de bescherming van vrouwen en kinderen in geweldssituaties?

[0:21:43] En wordt dit meegewogen bij het ontwerp van het wetvoorstel?

[0:21:46] Voorzitter, de Europese richtlijn ter bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld is er.

[0:21:51] Die legt de lat hoog.

[0:21:52] En terecht.

[0:21:53] Maar waarom wachten?

[0:21:55] Mijn vraag aan de staatssecretaris is dan ook, welke elementen uit deze richtlijn kunnen we nu al vervroegd nationaal implementeren?

[0:22:01] Bijvoorbeeld via een initiatiefwet of beleidsaanpassing.

[0:22:04] Denk bijvoorbeeld aan de verplichte risicoanalyse bij elke melding van partnergeweld.

[0:22:08] dan veilig thuis.

[0:22:10] Er is geen ander meldpunt.

[0:22:12] Ze zijn cruciaal, maar het systeem hapert.

[0:22:14] Wachttijden, onbereikbaarheid, wisselende kwaliteit.

[0:22:18] We horen van slachtoffers dat ze de moed verliezen omdat er simpelweg niemand opneemt.

[0:22:22] De staatssecretaris heeft in haar brief aangegeven te willen investeren in een 24 uur 7 bereikbare chatfunctie.

[0:22:28] AI-gestuurde risicoprioritering en landelijke normering van wachttijden bij Veilig Thuis.

[0:22:32] Maar mijn vraag is, wat heeft de staatssecretaris concreet nodig van het ministerie van VWS, financieel, bestuurlijk of wetgevend, om dit ook daadwerkelijk van de grond te krijgen?

[0:22:43] En wanneer kunnen wij de eerste stappen verwachten?

[0:22:45] Dank u wel, voorzitter.

[0:22:47] Ik dank u hartelijk, meneer Eerdmans.

[0:22:50] Voorzitter, dankjewel.

[0:22:51] Om te beginnen complimenten aan de staatssecretaris vanuit jaar 21 voor het eigenlijk op de agenda houden en zetten van het thema onveiligheid vrouwen.

[0:23:00] Dat is ook een compliment aan collega's.

[0:23:02] Ik heb de indruk dat het nog nooit zo hoog op de agenda staat als nu.

[0:23:06] Collega Müttler met amendement miljoenen vrijgespeeld, de motie van de werf.

[0:23:10] Er is echt heel veel gedaan en dat is heel erg goed en belangrijk.

[0:23:14] Ook compliment voor iemand als Saskia Belleman.

[0:23:16] Over lintjes gesproken.

[0:23:17] Maar die vrouw heeft echt heel veel betekend voor dit thema.

[0:23:21] Drievoudig prijswinnares ook.

[0:23:24] Op allerlei gebieden, maar zeker ook op dit punt.

[0:23:26] Er is een expertisepunt.

[0:23:28] We hebben Veilig Thuis en het moet allemaal toegankelijk en bereikbaar zijn.

[0:23:34] Dat is belangrijk voor de slachtoffers en soms nabestaanden van dit thema.

[0:23:41] Ga zo door.

[0:23:42] Wat wel belangrijk is in de aanpak zijn twee dingen.

[0:23:45] Het capaciteitsdekort waar we mee te kampen hebben.

[0:23:48] En het punt van de aangiftebereidheid onder vrouwen en meisjes.

[0:00:00] 11,5 procent van de slachtoffers dat melding maakt van een seksueel delict, het aantal nog steeds toenemt.

[0:24:03] Dus wij zien weinig aangifte, maar de meldingen worden steeds meer.

[0:24:09] En ik zie dus heel graag een reactie van de staatssecretaris op het punt van zowel de capaciteit en de aangiftebereidheid bij politie OM.

[0:24:18] En ik herinner mij de motie van mezelf van 12 november.

[0:24:22] vorig jaar unaniem aangenomen om een verkenning uit te voeren naar mogelijkheden om meer slachtoffer-officieren.

[0:24:28] Om die aan te stellen in Rotterdam hebben we er een.

[0:24:30] Dat is hartstikke goed in dit verband.

[0:24:33] Twee is natuurlijk de CBS-cijfers van onveiligheid, het gevoel van vrouwen.

[0:24:39] Bijna de helft van de vrouwen voelt zich onveilig.

[0:24:43] Ik denk dat het 100 procent is.

[0:24:45] Ik ken geen vrouw die zich

[0:24:48] niet wel eens onveilig voelt.

[0:24:49] En dat bedoel ik niet één keer per jaar, maar echt vaak.

[0:24:52] En dat kan gaan om bij het joggen in het bos, maar dat kan ook heel simpel zijn in het OV, op straat natuurlijk.

[0:25:01] Ik vind dat ernstig.

[0:25:02] Ik heb er ook niet direct, zeg ik heel simpel, een antwoord op van dat laten wij nu na.

[0:25:07] Maar Poynter deed daar dus onderzoek naar en met name het OV wordt als zeer onprettig ervaren.

[0:25:13] En maar liefst 91 procent van de vrouwen, dat is dus echt bijna 100 procent, voelt zich onveilig op trein, metro en busstations.

[0:25:19] En dat geldt dus eigenlijk ook wel in mindere mate voor parken en bossen.

[0:25:22] Dus daar hebben we echt nog wel een heleboel te doen.

[0:25:25] En dan valt ook heel vaak de term vermijdingsgedrag.

[0:25:28] Dat zien we ook bij straatinterpretatie natuurlijk.

[0:25:29] We doen maar als vrouwen gaan we toch maar een andere route lopen.

[0:25:34] Of we kleden ons anders.

[0:25:35] En dat blijft heel ernstig.

[0:25:36] Voorzitter, 1,7 miljoen mensen, dat staat al in de brief, ja ik denk dat dat voornamelijk vrouwen zijn, die voelen, van 16 jaar en ouder, die voelen die straatimidatie zoals naroep en nazissen.

[0:25:45] Daar is natuurlijk een strafbaar stelling op gekomen.

[0:25:48] Ik was heel benieuwd naar de stand van zaak.

[0:25:50] De boetesvervolging bestaat nu sinds 1 juli 24.

[0:25:54] En ik denk dat de pakkans altijd een probleem blijft.

[0:25:57] En de bewijsbaarheid.

[0:26:00] De man is niet alleen het probleem, maar ook de oplossing.

[0:26:05] Alles is dan tegen de vrouw gericht.

[0:26:08] Wat kunnen we doen met het aanpakken van die mannen?

[0:26:10] We hebben in Rotterdam de campagne Pikpraat gedaan.

[0:26:18] Wat doe ik, wat maak ik teweeg, wat breng ik teweeg als ik mijzelf zis of fluit of wat dan ook in groepsverband, maakt niet uit.

[0:26:28] Is er een herstart van zo'n campagne mogelijk, misschien ook landelijk, om daar meer aandacht voor te vragen?

[0:26:32] We kennen natuurlijk de documentaire Femme de Larue, daar is het allemaal mee begonnen.

[0:26:36] in Brussel.

[0:26:38] En misschien is een Nederlandse variant ook wel niet eens zo gek om dat nog eens op de kaart te zetten.

[0:26:42] Michonne Deggers en ik hebben toen ook die motie voor die undercoverboa.

[0:26:46] Ze hebben die pakkans maximaal te krijgen.

[0:26:48] Lik op stuk bij grensoverschijnigdrag.

[0:26:50] Ik zag het nu proeven ook in Dordrecht, Heerle Tilburg.

[0:26:53] Heel erg goed.

[0:26:53] En er wordt in de zomer van 26 een evaluatie verwacht van de pilot.

[0:26:57] Ik ben benieuwd.

[0:26:57] Daar ben ik gewoon erg benieuwd naar.

[0:26:58] Voorzitter, tot slot.

[0:27:00] Vrouwen besnijden is een heel ander thema, maar wel ernstig, want ik las

[0:27:04] Dat las ik eventjes kijken in onderzoek van... Nou, dat zie ik even niet meer.

[0:27:11] Maar in ieder geval, er was onderzoek... O, in het parool, gynaecoloog slaan alarm in het parool.

[0:27:16] Want er worden dus nog 4.000 meisjes die worden geschat in het risico te lopen om besneden te worden de komende 20 jaar.

[0:27:24] En in Nederland zijn er al 40.000 besneden vrouwen.

[0:27:26] Dat is natuurlijk een probleem, genitale verminking.

[0:27:30] Sommige scholen, islamitische wetscholen, hebben zichzelf verplicht gesteld om meisjes te besnijden.

[0:27:36] En er wordt ook wel in een moskee bijvoorbeeld in Den Haag opgeroepen, gewoon promotie gemaakt voor vrouwenverminking.

[0:27:42] En de Raad van State oordeelde na een aanklacht voor Fem for Freedom dat de huidige wetgeving ontoereikend is om dat soort uitspraken ook te bestraffen.

[0:27:50] Want de vrijheid van godsdienst wordt natuurlijk altijd dan in de schuur uitgereden.

[0:27:55] En dat zou dan een groter goed zijn dan wat die vrouwen overkomen.

[0:27:58] En vraag is eigenlijk tot slot, voorzitter, is het kabinet op dit moment bezig met wetgeving om propaganda van vrouwenbesnijming aan bannen te leggen?

[0:28:07] U hartelijk dank voor uw inbreng.

[0:28:09] Dan gaan we luisteren naar de heer Krul.

[0:28:11] Ja, voorzitter, dank u wel.

[0:28:12] En allereerst is het heel goed dat we dit debat nu voeren.

[0:28:14] En ik sluit me aan bij de woorden van de heer Eerdmans met complimenten voor de staatssecretaris, want wij zien een staatssecretaris die zich hard inzet op dit thema.

[0:28:21] En dat is nodig, want het is onbestaanbaar dat in een fatsoenlijk land als Nederland vrouwen zich structureel onveilig weten.

[0:28:28] Ik zal in mijn inbreng drie onderwerpen behandelen, de pornoindustrie, het rapport online seksueel geweld en de deepfakes.

[0:28:35] De veiligheid en het welzijn van vrouwen die werken in de pornoindustrie zijn voor het CDA van groot belang.

[0:28:40] We hebben hier al heel vaak aandacht voor gevraagd, naar aanleiding van de misstanden die in Frankrijk aan het licht zijn gekomen, zoals seksueel geweld, seks met minderjarigen en mensenhandel.

[0:28:49] En er werd heel lang beweerd dat in Nederland dat niet aan de orde zou zijn.

[0:28:52] Maar inmiddels heeft de staatssecretaris toegezegd dat het WODC gaat onderzoeken in hoeverre dit probleem zich ook hier voordoet, mede na een goed onderzoek van de Volkskrant.

[0:29:00] Daarom de vraag hoe staat het met het onderzoek en wanneer kunnen we de resultaten verwachten?

[0:29:04] Het werk van pornoacteurs en actrices valt juridisch gezien onder de sekswerkindustrie.

[0:29:08] Omdat tegen betaling seksuele handelingen uitgevoerd worden voor publiek.

[0:29:12] Als ze in loondienst zijn hebben ze te maken met reguliere arbeidswetgeving.

[0:29:16] Maar de meeste, bijna allemaal, werken als RZP'er.

[0:29:19] En dit maakt hun nog kwetsbaarder dan ze al zijn.

[0:29:22] Ze zijn zelfverantwoordelijk voor contracten, voor verzekeringen en belastingen.

[0:29:25] En een zekere mate van afhankelijkheid richting hun werkgevers is ontzettend groot.

[0:29:30] Het zicht op deze groep is beperkt.

[0:29:32] Is er überhaupt zicht op hoe groot deze branche is, vraag ik de staatssecretaris.

[0:29:37] En is de staatssecretaris bereid om het toezicht op deze sector te versterken, om kwetsbare vrouwen beter te beschermen tegen seksuele uitbuiting?

[0:29:44] En dan niet alleen in de porno-industrie, maar ook wat betreft platforms zoals OnlyFans, waar de cowboy-managers uit de grond stampen, mensen die zich als verkapte poliers gedragen om jonge meiden te overtuigen om zich op zulke platformen te bewegen.

[0:29:59] Dan voorzitter, ik sluit me grotendeels aan bij de woorden van de heer Van Nispen over het rapport online seksueel geweld van onder andere het fonds Slachtofferhulp en Off Limits.

[0:30:07] Het zijn alarmerende bevindingen.

[0:30:09] De aanpak van online seksueel geweld schiet gewoon tekort.

[0:30:12] Het aantal slachtoffers is enorm en het is eenvoudig om seksueel geweld online te delen en het is moeilijk om beelden van het internet te laten verdwijnen.

[0:30:21] Verwijderzoeken worden gewoon genegeerd.

[0:30:23] Hoe kijkt de staatssecretaris naar deze bevindingen?

[0:30:25] Is ze bereid om de aanbevelingen uit het rapport ook allemaal op te volgen?

[0:30:28] En kan de staatssecretaris tenminste toezeggen dat ze met een actieplan komt om de aanpak van online seksueel geweld daadwerkelijk te verbeteren?

[0:30:36] Te beginnen met effectieve maatregelen wat betreft de opvolging van verwijderverzoeken.

[0:30:41] Dan voorzitter, deepfake-pornografie is een van de snelst groeiende vormen van seksueel... Ja, eerste vraag van de heer Van Dispen.

[0:30:50] Dank, voorzitter.

[0:30:52] Volgens mij zijn we het hier dus over eens.

[0:30:54] En ik was nog benieuwd of de heer Krul nog aanvullende voorstellen heeft.

[0:30:58] Want ik heb bijvoorbeeld gedacht van ja, hoe kun je nou zorgen dat die beelden snel kunnen worden verwijderd?

[0:31:02] Ik denk dan vooral aan die autoriteit die we daarvoor hebben voor terroristisch en kinderpornografisch materiaal.

[0:31:07] Moeten we dan niet daar naar kijken of die de bevoegdheid geven?

[0:31:10] Of heeft de heer Krul nog andere ideeën hoe we daarvoor kunnen zorgen?

[0:31:14] We weten het van de Vrouwelijke Kamerleden uit onze directe omgeving, maar dat maken natuurlijk een heleboel mensen mee in onze samenleving, wat absuul is voor slachtoffers om mee te maken.

[0:31:22] Dus hoe komen we nou een stap verder?

[0:31:24] En ik ben benieuwd naar de reactie van de heer Krul.

[0:31:26] De heer Krul.

[0:31:27] Ja, voorzitter, er zijn denk ik twee routes.

[0:31:29] En de eerste route, ik vind ze allebei even interessant.

[0:31:31] Het gaat mij nog om dat het effectief is.

[0:31:33] Dus de ATKM lijkt mij een interessant, interessante gedachte.

[0:31:37] Een andere optie zou kunnen zijn dat je dat via die Digital Services Act doet.

[0:31:43] meldpunten als Help Wanted ook die status van betrouwbare vlekker krijgen.

[0:31:48] Want op dit moment gebeurt er gewoon niks.

[0:31:49] Als er zo'n meldonderzoek gedaan wordt, wordt niet gehonoreerd, dan kunnen zij niks.

[0:31:54] En er zijn mogelijkheden via die DSA.

[0:31:56] Alleen, voor zover wij weten, hebben de meldpunten die wij hebben gewoon niet de status als betrouwbare vlekker.

[0:32:01] Dus die kunnen dat ook gewoon niet.

[0:32:03] Dat is een ingewikkelde route, want dat moet ook via Europa.

[0:32:06] En die andere route kunnen we zelf.

[0:32:08] Dus in beide gevallen zou ik zeggen, onderzoek dat en doe dat.

[0:32:11] Waarbij die ATKM, die heb ik bij het vorige debat ook zelf benoemd, lijkt mij ook een hele goede.

[0:32:18] Hartelijke dank.

[0:32:18] Een vervolgvraag van de heer Van Dissel.

[0:32:20] Heel kort, want volgens mij komen we zeker ergens.

[0:32:23] Ik zou ook beide routes steunen.

[0:32:24] Ik denk alleen ook dat de ATKM die kan volgens de boetes opleggen.

[0:32:27] Dus daar zit een stok achter de deur.

[0:32:29] En die bevoegdheid heeft Off-Limits nu niet.

[0:32:31] En dat maakt nogal wat uit voor... Kijk, een heleboel partijen reageren prima op zo'n verwijdering van Off-Limits.

[0:32:36] Maar juist de meest slechtste, die doen dat niet.

[0:32:39] En die zijn mogelijk wel gevoelig voor de grote boetes van de ATKM.

[0:32:42] Dus dat wil ik nog even tegen aanvullen.

[0:32:44] Dank daarvoor.

[0:32:45] De heer Krul nog op dat punt.

[0:32:47] Dat lijkt mij uitstekend.

[0:32:48] Diepfakepornografie is een van de snelst groeiende vormen van seksueel misbruik.

[0:32:53] Van alle diepfakes is 98 procent pornografisch.

[0:33:08] en 99 procent van de slachtoffers zijn vrouw.

[0:33:11] Het is onacceptabel dat kwaadwillenden met behulp van AI-beelden kunnen manipuleren om iets levensecht te laten lijken en dit bewust online rond te laten cirkelen.

[0:33:20] Dit is geen onschuldige technologie, maar digitale aanranding.

[0:33:23] Het beeldmateriaal blijft continu rondgaan, waardoor slachtoffers steeds opnieuw slachtoffer worden.

[0:33:28] Het zal maar je eigen dochter, zus, moeder, vriendin, wie dan ook zijn, die daarmee te maken krijgt.

[0:33:34] Slachtoffers staan machteloos.

[0:33:35] Het is onmogelijk om daders op te sporen of beelden van het internet te halen.

[0:33:39] Praktisch onmogelijk.

[0:33:41] Internetplatforms deze beelden laten circuleren en nemen onvoldoende verantwoordelijkheid.

[0:33:45] Terwijl slachtoffers soms niet eens weten waar ze wel terecht kunnen.

[0:33:48] Hulplijnen zoals Help Wanted kunnen helpen door verwijderverzoeken in te dienen bij deze platforms.

[0:33:52] Maar in de praktijk wordt hier amper opvolging aan gegeven.

[0:33:55] Wat vindt de staatssecretaris daarvan?

[0:33:57] Hoe kunnen meldpunten als Help Wanted versterkt worden, zodat slachtoffers weten dat ze daar terecht kunnen en zij ook de juiste hulp kunnen krijgen om de beelden offline te halen?

[0:34:04] En heeft Help Wanted inmiddels de formele status van betrouwbare vlekker gekregen, wat naar onze informatie nog steeds niet, zodat verwijderverzoeken ook sneller kunnen worden opgevolgd?

[0:34:13] Goed, voorzitter.

[0:34:14] Deepfake-pornografie is digitale manipulatie met levensverwoestende gevolgen.

[0:34:18] Het is tijd voor harde actie, voorzitter.

[0:34:20] Hopelijk is de staatssecretaris dat met ons eens.

[0:34:22] Dan had ik nu een zin over de ATKM.

[0:34:24] Die ga ik nu inslikken, voorzitter.

[0:34:26] Tot slot.

[0:34:27] Het is al even een paar keer benoemd.

[0:34:29] de wet op het strafbaar stellen van psychisch geweld.

[0:34:32] Dit is gewoon ontzettend hard nodig.

[0:34:35] Ik ken weinig commissies waar een staatssecretaris zo'n eensgezinde Tweede Kamer achter zich weet als hier.

[0:34:41] Je merkt aan het aantal interrupties.

[0:34:42] Het is er amper omdat hier geen politiek conflict is.

[0:34:45] Iedereen wil dit.

[0:34:47] Of, mevrouw Michon-Derksen moet straks 39 interrupties krijgen, maar het zou kunnen.

[0:34:51] Maar ik zou de Statenstraat echt willen oproepen, versnel dit.

[0:34:54] Dit moet gewoon snel, de hele Kamer wil dit.

[0:34:57] En doe dat zeker niet met de contourenbrief in de zomer, maar met meer concrete acties.

[0:35:02] Hartelijk dank.

[0:35:03] Mevrouw Michon-Derksen.

[0:35:06] Dank.

[0:35:07] Voorzitter, ik begin maar weer met die getallen die je zo aangrijpt.

[0:35:11] Ruim 1 op de 5 meisjes en 6% van de jongens maakt seksueel geweld mee.

[0:35:18] We zien steeds meer dat het online ook begint en online wordt aangejaagd door

[0:35:22] Vrouwenhaters zoals Anne Ruth Tate, wat al genoemd is.

[0:35:26] En ik ben dan ook nog steeds wel trots op de wet seksuele misdrijven waarmee we de norm hebben aangescherpt.

[0:35:30] Maar een wet is het sluitstuk.

[0:35:32] We moeten blijven in gesprek blijven met elkaar wat wij een normale norm vinden en wat we niet normaal vinden.

[0:35:38] Dat moeten wij dus vind ik ook landelijk stevig ook aanpakken.

[0:35:41] Ik ben ook heel blij met hetzelfde wat collega Eerdmans heeft gezegd, dat we nu ook meer boa's bijvoorbeeld hebben ook in de steden om die straatintimidatie aan te pakken.

[0:35:49] Let wel, toen we hiermee begonnen werd er lacherig over gedaan, was het iets wat erbij hoorde.

[0:35:54] Het hoort er niet bij, we pakken het aan, we hebben een norm gezet en met die boa's weten mensen zich ook, voelen mensen in ieder geval in hun nek dat ze aan worden gepakt en terecht.

[0:36:04] Voorzitter, over femicide is al een hoop gezegd.

[0:36:07] Ook mijn fractie kijkt zeer uit naar het wetsvoorstel psychisch geweld.

[0:36:11] Ik zou ook zeggen, schiet op met alle respect.

[0:36:16] En het meldpunt veilig thuis.

[0:36:18] Dat is ook eerder door een collega gezegd.

[0:36:20] Daar heeft mijn fractie ook echt twijfels over.

[0:36:23] Werkt het wel?

[0:36:23] Kunnen ze het er wel bij hebben?

[0:36:25] Is dit nou de kant waar we op moeten gaan?

[0:36:27] Voorzitter, ik heb een heel aantal in voorbereiding van mooie lessen uit andere landen over femicide in het VK, Claire's lol, waarbij een slachtoffer, sorry, waarbij een potentieel slachtoffer daardoor informatie van haar gewelddadige ex-partner kan opvragen.

[0:36:46] In Oostenrijk kan er een tijdelijk huisverbod worden opgelegd tot aan de echtscheiding.

[0:36:52] Ik zou zo graag willen dat we ook in de aanpak van feminicide over de grenzen heen kijken en daar goede voorbeelden ook hier gaan gebruiken.

[0:37:01] Want het is natuurlijk niet iets wat alleen in Nederland speelt en ik vind dus dat we meer moeten doen dan dat we nu doen, want we zijn het met elkaar eens dat we niet tevreden zijn met wat we nu doen.

[0:37:11] Dan, voorzitter, online seksueel geweld.

[0:37:15] Mevrouw Michon-Derkse heeft een vraag.

[0:37:17] Ik ben blij met de bijdrage.

[0:37:20] Ik ben het heel erg eens met collega Michon-Derkse dat ze in andere landen zoals Oostenrijk, Duitsland, België en zelfs in Engeland verder zijn.

[0:37:30] Mijn zorg en daarmee dus ook mijn vraag zit er met name in het feit dat ons beleid hier in Nederland vrij versnipperd is.

[0:37:37] We hebben een staatssecretaris die keihard achter

[0:37:40] Ze wil keihard iets doen om deze problematiek aan te pakken.

[0:37:44] Maar ze is wel afhankelijk van haar staatssecretaris-collega van VWS.

[0:37:48] Ze is wel afhankelijk van haar collega emancipatie.

[0:37:51] En de een rent harder dan de andere.

[0:37:53] De een heeft middelen, de andere niet.

[0:37:56] Ik heb een aantal suggesties gedaan.

[0:37:58] Hoe wilt u deze versnippering eigenlijk verdwijnen, zodat we effectief deze diepgewordeld problematiek kunnen aanpakken?

[0:38:07] Dat vind ik een hele terechte en ook mooie vraag.

[0:38:10] En dat sluit eigenlijk ook aan bij de interruptie die ik met de heer Van Nispen had.

[0:38:13] We hebben hier, met heel veel collega's die hier ook zitten, al jarenlang bespreken we dit onderwerp.

[0:38:19] Samen met mevrouw Van der Werf, vanuit haar initiatiefnota, hebben we gezegd dat centrum seksueel geweld bijvoorbeeld, willen we landelijk neerzetten.

[0:38:26] We gaan met de financiering het zorgen dat het landelijk wordt geborgd.

[0:38:30] Hetzelfde geldt voor die opvangplekken.

[0:38:32] Onlangs was ik bij vier.

[0:38:34] Dat is een deels landelijke opvang en deels lokaal.

[0:38:38] Zo'n organisatie heeft tachtig contracten, mind you, om het werk te kunnen doen.

[0:38:44] En hetzelfde denk ik over femicide, zeg ik richting mevrouw Moedler.

[0:38:47] Als wij vinden dat er een meldpunt moet komen, als wij vinden dat er een expertise

[0:38:52] Als er een expertisepunt moet komen, kun je niet zeggen... kijk even hoe je dat in gaat richten.

[0:38:59] Als we dit serieus nemen, en dat hebben we ook gedaan... daarom is een club als vier deels landelijk... vind ik ook dat je dat moet doorzetten.

[0:39:10] Het gaat om het doel en om de aard van...

[0:39:18] Ja van de ellende zou ik bijna willen zeggen en dat zien we hier van links tot rechts een dermate groot dat ik denk dat dat ook landelijk geborgen moet worden en als het over centrum seksueel geweld hebben er komt een richtlijn geweld tegen vrouwen die overigens ook vraagt om een landelijke borging van een dergelijke organisatie.

[0:39:38] Ik zie dat als een kans maar ook daar zou ik dus graag ook deze staatssecretaris ophoren.

[0:39:43] Sorry voor het lange antwoord.

[0:39:45] Dat is uitstekend.

[0:39:46] Mevrouw Müller nog een vraag.

[0:39:47] Maar daarmee is het wel in lijn met de suggestie die ik volgens mij net heb gedaan.

[0:39:53] De richtlijn verplicht ons om met een landelijke coördinatie te komen en je hebt iets overkoepelends nodig.

[0:40:00] Bijvoorbeeld zo'n regeringscommissaris in mijn beleving zou kunnen werken.

[0:40:05] Maar dan plus waar ook femicide onder valt.

[0:40:08] Want ik denk, en dan wil ik wel nog een andere vraag stellen, dat collega Michonne Derksen mijn zorgen deelt over Veilig Thuis.

[0:40:16] Daar zitten ontzettend goede medewerkers die dag en nacht keihard werken.

[0:40:19] Maar ook ik heb mijn twijfels of Veilig Thuis dan het expertisecentrum moet gaan worden, juist omdat ze ook de uitvoering moeten doen.

[0:40:29] En is mijn vraag, hoe zouden we het dan wel kunnen borgen?

[0:40:34] Dan voel ik me meer voor een filomena die de rol kan oppakken.

[0:40:37] Maar ik denk dat we hem even naar boven moeten tillen.

[0:40:40] Waar zorg en veiligheid nog nader met elkaar samenwerken.

[0:40:44] Misschien heeft collega Michonne Dertsen daar nog ideeën over.

[0:40:47] Maar het is ook een onderschrijving van wat zij ziet en wat ik ook zie.

[0:40:55] Wat ik ingewikkeld vind, is dat we het over organisaties gaan hebben.

[0:41:01] Ik geloof dat ze allemaal goed hun werk doen.

[0:41:05] Dat geldt inderdaad voor de organisatie die mevrouw Moedler noemt.

[0:41:10] Ik heb zeer veel respect voor het werk dat CSG doet, het Centrum voor Seksueel Geweld.

[0:41:16] Vier prachtige organisaties.

[0:41:18] Dus ik wil maar zeggen, de mensen van Veilig Thuis doen ook dag in dag uit heel goed werk.

[0:41:22] Maar het leidt er wel toe dat wij een versnipperd landschap hebben, waar ook gewoon ook met geldstroom en een inzet

[0:41:30] een versnipperde aanpak is.

[0:41:33] Ik vraag me af, als wij ons dit onderwerp zo aan het hart gaten, en dat we dat vanuit slachtoffers willen, dat die het best geholpen willen moeten worden, dat is wat we allemaal vinden, dan zou het ook zomaar nodig kunnen zijn dat we van wat bureaucratie en wat onderlinge concurrentie af moeten, omdat we duidelijkheid moeten geven dat dit de routes zijn.

[0:41:56] het voor ons goede niveau van hulpverlening.

[0:41:59] En dan kan uiteindelijk in een back-office alles en iedereen met elkaar samenwerken.

[0:42:03] En eerlijk gezegd, ik voel me daar ook niet vrij in om dan te zeggen hoe dat zou moeten zijn, want dan doe ik ongetwijfeld mensen tekort die daar dag in dag uit enorm goed werk in doen.

[0:42:14] Hartelijk dank.

[0:42:15] Gaat u verder, u heeft nog een kleine twee minuten.

[0:42:21] Ik wilde het over online seksueel geweld hebben.

[0:42:24] We hebben onlangs een rapport gehad van Off Limits samen met slachtofferhulp en het CSG.

[0:42:30] Ik zou de staatssecretaris willen vragen of zij wel met de kabinetsreactie al hierop wil komen en specifiek in te gaan op

[0:42:40] Maar ook het samenstel van handhaving.

[0:42:44] Het pijnlijke uit dat rapport is dat een derde van de meisjes van 16 naar 17 jaar is slachtoffer van seksuele intimidatie.

[0:42:53] Het gaat makkelijk online niet meer af.

[0:42:58] En iedereen heeft een deel in de handhaving, maar niemand weet precies wanneer die aan de beurt is en die wijst naar de ander.

[0:43:06] Wat ik zelf ook kwalijk vond, is dat deepfake porno, wat ook aan de orde van de dag is, dat we daar dus met autoriteit, persoonsgegevens wel degelijk wat aan kunnen doen.

[0:43:16] Dus we zitten ook altijd hier met elkaar in verlegenheid van wat kunnen we nou, wat er kan, moet wat mij betreft gebeuren en ik wil een samenhangend

[0:43:23] stelsel van toezicht op online seksueel geweld.

[0:43:26] Ook in het licht van wanneer wordt nou online seksueel geweld, wanneer gaat het nou over naar online stalking?

[0:43:33] Daar hoorde ik ook een eerdere spreker over.

[0:43:37] Dat is een nieuw fenomeen waarvan ik vind dat we daar antwoord op moeten hebben.

[0:43:41] Kan de mogelijkheid in het kader van online stalking voor een digitaal gebiedsverbod worden onderzocht?

[0:43:51] Dat moet genoemd worden doorlooptijd van zaken.

[0:43:55] Het is tragisch dat een deel van de slachtoffers is gebaat bij een strafzaak.

[0:44:02] Maar wie in een strafzaak start als slachtoffer...

[0:44:06] Het is enorm moedig om dat te beginnen.

[0:44:08] Zwaar ook.

[0:44:12] De omgang met de politie is dan natuurlijk zwaar.

[0:44:16] Dat zie je ook weer aan de documentaire van mevrouw Bergman.

[0:44:20] Maar het is wel nodig.

[0:44:22] Ik zou ook zeggen, de politie

[0:44:23] doet dat zorgvuldig.

[0:44:24] We hebben daar hier ook wel vaak met elkaar over gehad.

[0:44:26] Maar die doorlooptijden, voorzitter, zeg ik richting de staatssecretaris, daar hebben we klip en klare afspraken over gemaakt over normen en die worden nooit en ten nimmer gehaald.

[0:44:35] En dan hebben we, noem je dat, bestuurlijke regiegroep op regiegroep.

[0:44:41] Ik weet niet hoe het allemaal heet, maar het lukt gewoon maar niet.

[0:44:43] Hoe kan deze staatssecretaris ervoor zorgen dat we de normen die we met elkaar hebben afgesproken halen, zodat als een slachtoffer de moed heeft om een strafzaak te starten, dat die dan ook snel

[0:44:53] wordt geholpen.

[0:44:53] Dank u wel, voorzitter.

[0:44:54] U hartelijk dank.

[0:44:55] U heeft allereerst nog een vraag van mevrouw Van der Werff.

[0:45:00] Het gaat ook niet goed met de bezetting bij de zeerecherche.

[0:45:08] Daar hebben we het al een tijdje over.

[0:45:10] Ook in de vorige periode hebben we daar voorstellen voor gedaan.

[0:45:14] Dat gaat niet de goede kant op.

[0:45:17] Wat vindt mevrouw Derksen?

[0:45:19] Goeie dingen om aan te denken.

[0:45:25] te draaien, hoe je dat zou kunnen aanpassen.

[0:45:27] Want je kan denken aan een verkortere inwerktijd, je kan denken aan specialistische teams, je zou kunnen denken aan andere manieren om die bijstroom of instroom te vergroten, het werk toch nog aantrekkelijker te kunnen maken.

[0:45:41] Wat voor zaken zou miss John Derksen dan in gang willen zetten, vraag ik de voorzitter.

[0:45:48] Eerlijk gezegd zou ik ook eerst aan de staatssecretaris willen vragen waar zit hem dit nou in?

[0:45:54] Waarom gaan die zaken nou gewoon niet binnen die gestelde tijd naar de volgende partij in die strafrechtketen?

[0:46:05] We hebben vaak gehad over tekorte recherche.

[0:46:07] We hebben daar met motie klaar voor geld voor extra recherchecapaciteit vrijgemaakt.

[0:46:13] We hebben de middelen gehad van Hermans bij de APB, waar een heel deel in zat voor zeden.

[0:46:20] Ik weet oprecht niet of het een financieel probleem of dat het juist ook een probleem is van beschikbaarheid en ook interesse vanuit de politie zelf.

[0:46:30] En dat is dan eigenlijk het startpunt.

[0:46:31] En als het van OM naar rechter gaat, daar zit ook weer te veel tijd in.

[0:46:36] Dus ik zou het prettig vinden, zeg ik richting mevrouw van der Werff, als we eigenlijk daar even één spade dieper in gaan.

[0:46:43] Ik hoop dat de staatssecretaris ons daarbij kan helpen, zodat we ook weer weten wat ons dan te doen staat.

[0:46:48] Want we zeggen elke keer hetzelfde met elkaar en we lossen het niet op.

[0:46:53] En dat begint mij, ik denk net als mevrouw van der Werff, wel enorm te ergeren.

[0:46:58] Hartelijke dank.

[0:46:59] Een vervolgvraag?

[0:47:01] Dank.

[0:47:02] Ik ben het met mevrouw Derksen eens dat die overbezetting in de keten invloed op elkaar heeft.

[0:47:09] Maar als we specifiek inzoomen op die zeedrecherche.

[0:47:13] We hebben tijdens de vorige kabinetsperiode al gezegd, ik geloof dat u dat ook heeft gesteund, de capaciteit moet daarop orde zijn.

[0:47:20] Ik hoor u vaak over de capaciteit voor de politie.

[0:47:23] En dat het specifiek hier zo'n probleem is, heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat het een ingewikkelde baan is.

[0:47:30] dat het best zwaar kan zijn en dat veel agenten en de politiebond al hebben aangegeven dat het extra lastig is om daarvoor te werven.

[0:47:39] En het feit dat de bezetting zo dun is, maakt de werkdruk heel hoog en dat maakt het nog ingewikkelder om in te stappen op zo'n baan.

[0:47:47] Dus, voorzitter, als mevrouw Michon-Derkse, kan zij nou aangeven waarin en welke hoek zij bereid is om maatregelen te steunen om die capaciteit op te pakken?

[0:48:02] Als het specifiek om de werkdruk en de werkervaring van rechercheurs gaat.

[0:48:07] Mevrouw Michon-Derkse.

[0:48:10] Mevrouw van der Werff stelt dat het de oorzaak is van de werkdruk van rechercheurs.

[0:48:16] Als dat zo is, ik hoor dat graag bevestigd, dan vind ik dat wij daarmee aan de slag moeten.

[0:48:22] Ik heb hier nu niet de pasklare antwoord hoe ik dan werkdruk van rechercheurs kan verminderen, maar ik zou er voor openstaan.

[0:48:27] Kijk, alles wat helpt

[0:48:29] om ervoor te zorgen dat die normen gehaald worden, vind ik dat we niet na moeten laten.

[0:48:35] En ik sta dus voor open voor elke, maar vanuit de analyse ook, elke oplossing.

[0:48:39] Ik hoor daar graag de staatssecretaris over en ik hoop dat ik dan met mevrouw Van der Werff daar weer over kom te spreken, voorzitter.

[0:48:47] Hartelijk dank, afdoende zoon.

[0:48:48] Dan even nog een vraag van de heer Van Nispen.

[0:48:52] We kregen gisteren of eergisteren een brief van deze staatssecretaris en de staatssecretaris van VWS.

[0:48:59] Wij zijn in gesprek met Valente en de VNG om beter zicht te krijgen op de oorzaken van dit tekort aan opvang en vanuit ieders rol en verantwoordelijkheid te onderzoeken hoe dit kan worden verbeterd.

[0:49:11] En ik denk dat dat een antwoord zou zijn, wat ik begrijp, maar waar we niet vandaag genoegen mee kunnen nemen.

[0:49:16] En nou is eigenlijk mijn vraag aan mevrouw Michonne Derksen en die lijkt flauw, maar die is niet flauw bedoeld.

[0:49:21] Hoe voorkomen we nou dat ik of iemand anders volgende week in een twee minuten debat zeg er zal budget bij moeten bij de voorjaarsnoten en dat mevrouw Michonne Derksen dan zegt ja, dat is een ongedekte motie.

[0:49:30] U wil altijd meer geld voor alles.

[0:49:32] Dus hoe voorkomen we nou dat het zo'n discussie wordt waar uiteindelijk niemand iets mee opschiet en die vrouwen al het allerminst?

[0:49:38] Mevrouw Michonne Derksen.

[0:49:40] Ja, nu laat meneer Van Nispen wel zien hoe dat gaat.

[0:49:47] Hoe flauw die is wilde ik daar weer niet zeggen.

[0:49:49] Maar oprecht, dat is eigenlijk ook in de interruptie wat wij al eerder met elkaar hadden, ben ik

[0:49:57] Ik ben heel erg benieuwd of deze staatssecretaris een spade dieper kan gaan met dat landschap van opvang en al die manieren om dat in kaart te brengen.

[0:50:09] Wat vind je dat landelijk geregeld moet worden en wat laat je over aan gemeenten, dan wel de zorg.

[0:50:17] We hebben natuurlijk een zorg- en een gemeentepad.

[0:50:24] Mij bekruipt het gevoel dat we zo'n ongelofelijke bureaucratie met elkaar op aan het duigen zijn, dat er veel concurrentie onderling is en dat daar slachtoffers niet geholpen mee zijn.

[0:50:42] Ik zou graag meer zicht willen hebben op dat hele landschap, organisatie en financiering stromen om dan keuzes te maken hoe wij vinden dat dit zou moeten inrichten.

[0:50:52] En dat hoeft dus... Ik weet helemaal niet, oprecht niet, of dat dan gelijk veel meer geld is.

[0:50:56] Want ik denk dat er ook ontzettend veel wegcijpelt omdat het zo versnipperd is en zo diffuus georganiseerd is.

[0:51:07] Hartelijk dank.

[0:51:08] Geen interrupties meer voor mevrouw Michon-Derkse.

[0:51:09] Dank je wel.

[0:51:10] De heer Krol.

[0:51:11] Voorzitter, een andere interruptie.

[0:51:13] Het zou kunnen zijn dat ik mevrouw Michon-Derkse overvraag en dan begrijp ik dat ook.

[0:51:18] Want ik werd een beetje getriggerd ook toen het ging over die zederrecherche.

[0:51:23] Een discussie die ik veel heb gevoerd met de collega van mevrouw Bichon-Derkse, de Kamerlid Ellian, die er niet meer is, en daarom probeer ik het hier nog een keer, gaat over het wetboek van strafvordering.

[0:51:32] Die stelt dat zittingen in het begin openbaar zullen zijn.

[0:51:35] Dat is artikel 269.

[0:51:38] Ik heb meerdere zedenrechercheurs gesproken die zeggen dat in dat proces, op het moment dat wij een kwetsbare persoon, een jonge vrouw, spreken,

[0:51:46] die bereid is om aangifte te doen, dan moeten wij haar uitleggen dat de zitting waar ze haar verhaal gaat doen dan in beginsel openbaar is, tenzij een rechter anders besluit.

[0:51:53] En wij merken gewoon dat op dat moment dat er dan een soort deur dicht gaat.

[0:51:56] En dat is ontzettend zonde.

[0:51:58] Nu kunnen rechters besluiten om een zitting achter gesloten deuren te houden, maar dat is een soort nee tenzij principe waarbij heel veel belangen worden afgewogen en zeker niet alleen die van het slachtoffer.

[0:52:07] Zou het een idee zijn, en ik hoef daar nu niet een antwoord op,

[0:52:10] om eens na te denken om het artikel 269, om dat niet nee tenzij, maar ja, mits te maken.

[0:52:16] Dus als het gaat om dit soort zaken, zeden, dat we gewoon zeggen het is een zitting achter gesloten deuren, mits.

[0:52:23] Is dat iets in het belang van het slachtoffer waar mevrouw Michon-Derksen over zou kunnen nadenken?

[0:52:30] Ik begrijp heel goed deze vraag en ik begrijp ook heel goed wat de inzet van collega Elian is.

[0:52:36] Hij is er overigens nog, maar hij maakt zich druk op een ander dossier.

[0:52:45] Er zit hier spanning op, op het doel van een openbare zitting en de bescherming van het slachtoffer.

[0:52:53] Ik begrijp heel goed dat er vanuit slachtofferperspectief vraag is om het vaker

[0:53:04] In ieder geval dat zij gehoord worden in hun wens om het besloten te doen.

[0:53:09] En ik zou me wel voor kunnen stellen, het is namelijk uiteindelijk aan de rechter, dat we met elkaar kijken hoe je die wens van die slachtoffer iets steviger neerzet.

[0:53:23] in deze zaken.

[0:53:24] Juist ook omdat wij hier denk ik van iedereen zo ook het beste juist van die slachtoffer, dat slachtoffer willen.

[0:53:32] Daarmee zeg ik niet van het moet dus een, het moet echt van een nee tenzij ja mits of andersom.

[0:53:36] Maar ik zou wel, ik zou er voor openstaan dat we de wens van de slachtoffer een plek geven.

[0:53:44] Hartelijk dank, voldoende zo.

[0:53:46] Dan is het woord aan de heer Van Meijer.

[0:53:49] Voorzitter, een aantal maanden geleden deelde de staatssecretaris hier in deze Tweede Kamer een aangrijpend persoonlijk verhaal.

[0:53:58] Ze deelde hoe zij als meisje en als jonge vrouw meermaals slachtoffer is geweest van seksueel misbruik, hoe deze voorvallen haar gevormd hebben en voor haar dé reden waren om de politiek in te gaan.

[0:54:11] Ze zijn te streven naar een overheid die als een blok om slachtoffers heen staat en richten zich ook rechtstreeks tot hen met de woorden je wordt gehoord, je bent veilig bij ons met je verhaal en wij gaan je helpen.

[0:54:27] En dat brengt me bij een groep slachtoffers die zich niet gehoord voelt, niet veilig en niet geholpen.

[0:54:35] Ik heb het over de slachtoffers van georganiseerd sadistisch misbruik, al dan niet met rituele kenmerken.

[0:54:43] Het gaat onder meer om kinderen die op beestachtige wijze worden misbruikt en mishandeld.

[0:54:49] Kinderen die worden vastgebonden, verkracht, vernederd en onderworpen aan extreme vormen van geweld.

[0:54:57] Denk aan elektroshocks, verstikking, verminking.

[0:55:01] Vaak in een setting die wordt gekenmerkt door satanisme.

[0:55:06] Het is zo gruwelijk, meneer de voorzitter, dat veel mensen het simpelweg niet kunnen bevatten.

[0:55:11] Dat het überhaupt kan bestaan, gaat het voorstellingsvermogen van de meeste mensen ver te boven.

[0:55:20] In 2020 besloot de Kamer unaniem dat er een onafhankelijk onderzoek moest komen naar de aard en omvang van dit vreselijke fenomeen om een effectieve opsporing van de dadernetwerken mogelijk te maken.

[0:55:34] Toenmalig minister Grapperhaus stelde een commissie in, de commissie Hendricks.

[0:55:39] Maar onafhankelijk was die commissie niet.

[0:55:41] Die commissie stond onder de volledige controle van het ministerie van Justitie.

[0:55:46] Terwijl volgens een groot aantal slachtoffers juist ook hooggeplaatste personen uit kringen rondom justitie deel uitmaken van de dadennetwerken.

[0:55:56] Logischerwijs zagen vele slachtoffers er van af om medewerking te verlenen aan dit onderzoek, omdat zij zich niet veilig voelden en het niet zinvol achtten.

[0:56:05] Daardoor was het onderzoek op voorhand al gedoemd te mislukken en de uitkomsten bleken dit te bevestigen.

[0:56:13] De commissie heeft naar eigen zeggen niet eens gestreef naar waarheidsvinding, forensisch bewijs, bewust buiten beschouwing gelaten en geen enkele rekening gehouden met de mogelijkheid dat ook hoge plaatsten betrokken zijn bij de dadernetwerken.

[0:56:28] Niet alleen de slachtoffers, maar ook alle belangenorganisaties die hem vertegenwoordigen hebben forse kritiek geuit op het rapport.

[0:56:36] Een groep van maar liefst twintig ervaren GGZ-behandelaren, die al jarenlang werken met slachtoffers, spreken van een mislukt onderzoek.

[0:56:45] In plaats van die kritiek serieus te nemen, heeft toenmalig minister Jesselgus haar rug gekeerd naar de slachtoffers.

[0:56:51] In plaats van te luisteren naar de behandelaren die dagelijks met deze mensen werken, koos hij ervoor om het rapport van de commissie Hendricks kritiekloos te omarmen.

[0:57:00] Een schoffering van de slachtoffers.

[0:57:04] Dit is niet de overheid die de huidige staatssecretaris zegt na te streven.

[0:57:10] Daarom doe ik vandaag een dringend beroep op haar.

[0:57:13] Ze heeft hier zelf uitgesproken wat slachtoffers nodig hebben, dat ze worden gehoord, dat ze zich veilig weten en dat ze geholpen worden.

[0:57:22] Laat dat niet bij mooie woorden blijven.

[0:57:24] Laat zien dat u anders bent dan uw voorgangers.

[0:57:27] Neem het initiatief voor een echt onafhankelijk onderzoek.

[0:57:30] Een second opinion uitgevoerd buiten de invloedssfeer van justitie volgens de randvoorwaarden van de GGZ-behandelaren die wel het vertrouwen van slachtoffers genieten.

[0:57:40] Want de waarheid kan pas aan het licht komen als we de moed hebben om haar onder ogen te zien.

[0:57:46] Dank u wel.

[0:57:48] U bedankt voor uw bijdrage en daarmee zijn we aan het eindig komen van de eerste termijn aan de zijde van de Kamer.

[0:57:54] Er zijn enkele vragen gesteld, dus ik kijk even naar de staatssecretaris hoe lang u nodig heeft.

[0:58:00] Een half uur.

[0:58:02] Goed, ik schors tot half twaalf en we zien u dan terug.

[1:30:05] Goed, dames en heren, hartelijk welkom terug bij het commissiedebat zeden en onveiligheid van vrouwen van de Vaste Kamer Commissie voor Justitie en Veiligheid.

[1:30:14] We zijn gebleven bij de eerste termijn aan de zijde van het kabinet.

[1:30:19] De staatssecretaris zal beginnen met een introductie.

[1:30:22] Ik vraag de leden eventjes te wachten totdat de staatssecretaris klaar is met de introductie.

[1:30:26] Daarna geef ik u graag alle gelegenheid voor te stellen van uw vragen.

[1:30:30] Aangezien we met flink wat leden zijn, laten we het in eerste instantie even houden tot drie interrupties per persoon.

[1:30:35] Anders komen we gewoon niet uit in de tijd.

[1:30:37] En dan ga ik graag over naar de staatssecretaris.

[1:30:40] Voorzitter, vandaag spreken wij weer met elkaar over onveiligheid van vrouwen en de aanpak van zedenmisdrijven.

[1:30:47] Een onderwerp dat mij, zoals u weet, aan het hart gaat.

[1:30:50] Voor mij is dit een onderwerp dat de kern raakt waarom ik in 2022 in de politiek ben gestapt.

[1:30:55] Iedereen in Nederland moet zich veilig kunnen voelen.

[1:30:58] In je relatie, in je eigen familie, in je eigen gemeenschap, thuis en op straat.

[1:31:03] Altijd en overal.

[1:31:05] Dit geldt voor vrouwen en meisjes, maar ook voor mannen en jongens.

[1:31:10] Helaas is deze veiligheid op veel plekken in Nederland niet vanzelfsprekend.

[1:31:15] Vrouwen zijn vaker dan mannen slachtoffer van huiselijk geweld en helemaal als dit uitmond in fataal geweld.

[1:31:22] Femicide is helaas inmiddels ook in Nederland een ingeburgerd begrip geworden.

[1:31:28] In oktober vorig jaar sprak ik hierover met uw Kamer in het commissiedebat.

[1:31:32] en later ook tijdens de behandeling van de justitiebegroting.

[1:31:35] En sindsdien heb ik, ook samen met collega's in het kabinet, heel veel gesprekken gevoerd met slachtoffers van huidselijk geweld, waaronder seksueel geweld, psychisch geweld en eergerelateerd geweld.

[1:31:47] En met nabestaanden van femicideslachtoffers.

[1:31:50] Dit waren heel indringende gesprekken over hun verschrikkelijke ervaringen.

[1:31:55] Ervaringen waarvan ik hoop dat niemand deze hoeft mee te maken.

[1:32:00] Ervaringen, niet alleen met de daders van het geweld, maar soms ook met instanties.

[1:32:06] Deze gesprekken motiveren mij diep en tonen voor mij aan dat het zo belangrijk is dat beleid en wetgeving samen met ervaringsdeskundigen tot stand komen.

[1:32:15] En dat dit ook echt leidt tot verbetering in de praktijk.

[1:32:19] Want het gaat in de praktijk, ondanks dat zoveel mensen dag in dag uit hun stinkende best doen, niet altijd goed.

[1:32:26] Verschillende signalen van geweld worden nog niet altijd goed met elkaar in verband gebracht, waardoor patronen niet worden gezien.

[1:32:34] Slachtoffers worden en voelen zich niet altijd goed en respectvol bejegend.

[1:32:38] En dat is desastreus voor het vertrouwen in instanties en in de overheid.

[1:32:42] Slachtoffers durven zich niet te melden uit angst voor de dader, maar ook uit angst voor instanties.

[1:32:48] Maar ik heb tijdens mijn gesprekken en werkbezoek in het land ook goede en hoopgevende ontwikkelingen gezien.

[1:32:53] In Rotterdam staat dit onderwerp al lang op de politieke agenda en ik heb daar gezien hoe beleid en praktijk elkaar kunnen versterken.

[1:33:00] Ik heb het afgelopen halfjaar veel meegelopen met de politie en heb gezien hoe de politie in Rotterdam-Oost bijvoorbeeld enorme verbeterslagen heeft gemaakt in de doorlooptijden bij huiselijk geweld.

[1:33:11] Aanhoudingen worden daar nu gemiddeld niet meer naar 30 dagen, maar naar 8 dagen gedaan.

[1:33:16] Ook heb ik hier in Rotterdam met burgemeester Schouten gesproken over wat zij en alle andere burgemeesters in Nederland nodig hebben om snel te kunnen ingrijpen om slachtoffers te beschermen.

[1:33:27] Ik ben op bezoek geweest bij Veilig Thuis en de vrouwenopvang en ik heb gezien hoe politie, OM, reclassering, Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming nauw samenwerken om zo snel mogelijk na een melding de juiste stappen te kunnen zetten.

[1:33:40] Ik heb met vrouwen in de gevangenis gesproken over hun huiselijk geweldervaringen.

[1:33:45] Voor hun gevangenisschap, maar die soms ook nog doorgaan tijdens hun gevangenschap.

[1:33:51] En ook de periode na de gevangenisstraf vergt alertheid van penititaire inrichtingen en de andere ketenpartners.

[1:33:58] Wat gebeurt er thuis als deze vrouwen of mannelijke gedetineerden weer vrijkomen?

[1:34:04] Ik wil dat deze vrouwen na het uitzitten van hun straf hun leven weer veilig kunnen oppakken en opbouwen.

[1:34:10] Al deze werkbezoeken motiveren mij zeer.

[1:34:13] Ook heb ik veel reacties ontvangen nadat ik uw Kamer vertelde over mijn eigen ervaringen.

[1:34:18] Ik wil dit onderwerp hoog op de politieke agenda en prominent in het maatschappelijk debat hebben en houden.

[1:34:25] Alleen zo komen we tot gedragsverandering en alleen zo landen de diverse verbeteracties die wij de afgelopen tijd hebben uitgevoerd en die nog op stapel staan in een vruchtbare bodem.

[1:34:36] Want dit doen we niet voor onszelf, maar voor al die meiden en vrouwen die nu en in de toekomst onze hulp nodig hebben.

[1:34:43] Omdat ze vastzitten in een verstikkende relatie of niet weg kunnen komen uit familiaire patronen zonder eigen gevaar.

[1:34:50] We moeten in Nederland het gesprek over huiselijk geweld, seksueel geweld en femicide voeren.

[1:34:56] We moeten de signalen, de rode vlag herkennen en het gesprek daarover durven aan te gaan.

[1:35:02] En de overheid heeft absoluut een cruciale rol in het bestrijden van dit geweld.

[1:35:06] En de overheid loopt daarvoor niet weg.

[1:35:09] Alleen we kunnen dat niet alleen.

[1:35:10] Signalen moeten herkend, besproken worden en vervolgens ook op de radar komen.

[1:35:15] En daarvoor is de hele samenleving nodig.

[1:35:17] Dankzij het amendement van mevrouw Mütler heb ik daarom het initiatief genomen om op korte termijn een publiekscampagne te laten ontwikkelen.

[1:35:25] Om bewustwording en kennis hierover in de samenleving te vergroten, zodat mensen weten wat ze kunnen doen.

[1:35:32] Er gebeurt veel meer.

[1:35:34] Op tal van terreinen ben ik bezig met wetgeving, partijen aanhaken en onderzoek uitvoeren.

[1:35:39] Alles om dit onderwerp hoog op de politieke en maatschappelijke agenda te krijgen en te houden.

[1:35:45] Sommige van deze concrete acties zullen vandaag in dit debat aan de orde komen.

[1:35:49] Verder wil ik met de middelen, dankzij het amendement van mevrouw Mütler en in antwoord op de vraag van jaar 21, extra officieren van justitie laten werven die gespecialiseerd zullen zijn in huiselijk geweld.

[1:36:01] Ik wil investeren in scholing en training bij de politie door het verbeteren van de bestaande leermiddelen, zodat expertise binnen de politieorganisatie wordt vergroot.

[1:36:10] Ik ga de universiteit Leiden financieren voor het heel precies monitoren van femiciden, zodat we veel scherper in beeld krijgen wat de relevante feiten en achtergronden zijn.

[1:36:21] En ik ben van plan nieuw onderzoek te financieren in antwoord op de initiatiefnoten van mevrouw Müttler, die forensisch medisch onderzoek en samenwerking bij vermoedens van niet-vertale verwurging moet verbeteren.

[1:36:35] De aanhoudende golf van geweld tegen vrouwen in Nederland moet stoppen en dat vergt een lange adem.

[1:36:41] De personele krapte, ook hier ook vandaag ter sprake gekomen, bij onder meer de politie, het OM en Veilig Thuis, maakt ook dat we keuzes moeten maken en prioriteiten moeten stellen.

[1:36:50] Ik vind het belangrijk dat de ideeën om de aanpak te verbeteren op een zorgvuldige wijze wordt gerealiseerd, samen met de organisaties die het moeten gaan doen.

[1:36:58] We doen echt ontzettend veel.

[1:37:00] Maar ik ben er zeker van bewust dat we er nog lang niet zijn.

[1:37:03] Daarom gaan we vol energie door.

[1:37:06] En ik weet en voel dat de Kamer ook vol energie door wil.

[1:37:11] Dat laat u ook zien met al uw vragen en ideeën die u geopperd heeft in eerste termijn en in eerdere debatten.

[1:37:17] En dan zal ik graag willen overgaan tot de beantwoording van de vragen.

[1:37:32] Ik wil beginnen met de beantwoording van de vragen rondom huiselijk geweld, kindermishandeling en femicide.

[1:37:39] Ik begin met een vraag vanuit de SP.

[1:37:43] Waarom is het West voor zelfstrafbaar stelling psychisch geweld vertraagd?

[1:37:46] Die is niet vertraagd.

[1:37:51] Ik heb eerder gemeld aan de Kamer dat we de contouren voor de zomer zullen meegeven.

[1:38:00] Ik heb meerdere vragen daarover gehoord.

[1:38:03] Kan het niet sneller?

[1:38:07] Mijn collega's aan Weerzijde en alle mensen op het ministerie kunnen denken dat ik regelmatig vraag of het niet sneller kan.

[1:38:14] Maar tegelijkertijd is een zorgvuldig proces wel gewend.

[1:38:17] Want anders hebben we straks een wet waarvan we in de uitvoering zeggen... ja, we spreken niet de juiste jargon in deze wet.

[1:38:23] We hebben eigenlijk niemand hier goed in meegenomen.

[1:38:26] En ik hecht er heel veel waarde om wel met heel veel mensen ook te kijken naar deze wet.

[1:38:30] En dan heb ik het over een gesprek voeren met nabestaanden over deze wet.

[1:38:34] Wat missen we nu, wat er wel in moet staan?

[1:38:37] maar ook gesprekken voeren met advocaten, met MNC International, met allerlei partijen, om te kijken wat mist er en wat kunnen we nu beter daarin doen.

[1:38:46] En ik hecht er gewoon veel waarde aan om dat proces wel zorgvuldig te doen.

[1:38:50] Uiteraard proberen we echt haast te maken, maar sneller dan dit voorzie ik nu niet.

[1:38:56] U heeft een vraag van mevrouw Middelburg.

[1:38:59] Volgens mij kan het... Ik vraag me af of het juist niet sneller kan, want ik denk dat het vrij helder is wat nabestaanden en advocaten willen.

[1:39:08] In Engeland hebben ze al een dergelijke wetsvoorstel.

[1:39:11] Er zijn ideeën in België.

[1:39:12] In mijn beleving was het een kwestie van copy-paste.

[1:39:15] Dat voorleggen en zo snel mogelijk aan de slag gaan en niet van scratch aan beginnen.

[1:39:21] Beaamt de staatssecretaris dat?

[1:39:22] De staatssecretaris.

[1:39:27] Ik zie en hoor ook dat dit vraagt om heel veel toetsing.

[1:39:31] Alles wat we zelf bedenken slaan we hiermee de juiste toon aan.

[1:39:35] Klopt dit?

[1:39:43] Dit is echt gecompliceerder dan we hebben een voorstel.

[1:39:46] Dat kunnen we morgen neerleggen bij nabestaande MNC-advocaten.

[1:39:51] Ik snap de wil en de behoefte aan haast.

[1:40:02] Maar ik kies er nu wel voor om dit proces zorgvuldig te doen, omdat ik ook geen, en niemand trouwens, baat bij heb dat we straks een wet hebben waarvan we zeggen in de uitvoering, ja, daar mist het eigenlijk.

[1:40:14] Of daar sloegen we toch eigenlijk niet de juiste toon aan.

[1:40:16] Dat hadden we eigenlijk beter moeten doen.

[1:40:20] Hartelijk dank.

[1:40:21] Gaat u verder.

[1:40:27] Dan een vraag van mevrouw Mudler.

[1:40:29] Kunnen we femicide niet vervolgen als moord en kan de strafmaat voor femicide niet hoog worden door voor afgaande misdrijven strafverzwarend mee te wegen?

[1:40:38] Voor een bewezen verklaring van moord is vereist dat sprake is van voorbedachte raden en in femicidezaken kan voor moord en doodslag worden vervolgd.

[1:40:47] Het is uiteindelijk aan de rechter om van geval tot geval te beoordelen of de dader heeft gehandeld met voorbedachte raden en dat het dus sprake is van moord.

[1:40:56] En dan kun je dus ook niet in algemeen zin zeggen dat in alle femicidezaken per definitie sprake is van moord.

[1:41:02] Maar in opdracht van het WODC gaat binnenkort wel onderzoek van start naar de bestaande rechtspraktijk bij femicidezaken.

[1:41:09] Hierbij wordt onder meer onderzocht in hoeverre voortekenen van femicide.

[1:41:13] waaronder patronen van dwang en controle, stalking, et cetera, worden betrokken bij het bewijs van het bestanddeel voorbedachte raad in geval van moord.

[1:41:23] En dit onderzoek is naar verwachting in het eerste kwartaal van 2026 gereed.

[1:41:28] Maar ook als er geen voorbedachte rade kan worden bewezen en dus sprake is van doodslag, kan er een flinke gevangenisstraf worden opgelegd.

[1:41:37] En is die inderdaad, zoals mevrouw Mutler ook aangeeft, verhoogd van 15 naar 25 jaar.

[1:41:46] We gaan dit dus verder onderzoeken.

[1:41:50] Dat sluit ook enigszins aan op de vraag van mevrouw Bruining van NSC.

[1:41:54] En daar heb ik volgens mij zojuist ook antwoord opgegeven.

[1:42:04] Mevrouw Bruining.

[1:42:05] Dank, voorzitter.

[1:42:07] De staatssecretaris geeft net aan dat dan in het eerste kwartaal van 2026 de onderzoeksresultaten worden verwacht.

[1:42:12] Wordt het dan ook meegewogen in het aankomende wetsvoorstel?

[1:42:15] Is dat op tijd om het mee te nemen of kan het van tevoren ook al mee worden gewogen op een of andere manier?

[1:42:22] Dank u wel.

[1:42:23] De staatssecretaris.

[1:42:25] Voorzitter, ik hoor dat dat op tijd is.

[1:42:33] Dan heb ik een vraag van mevrouw Van der Werff van D66.

[1:42:36] Wanneer is een coördinator huiselijk geweld en kindermishandeling?

[1:42:40] Op dit moment is de staatssecretaris van langdurig maatschappelijke zorg de coördinator van de aanpak van kindermishandeling, huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen.

[1:42:48] Naar aanleiding van onder andere de implementatie van de EU-richtlijn huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen is een onderzoek uitgezet naar de manier waarop Nederland de landelijke coördinatie zou kunnen verbeteren.

[1:42:59] De Nederlandse school voor openbaar bestuur voert dit onderzoek uit.

[1:43:03] Het onderzoek wordt naar verwachting in juni dit jaar afgerond en vormt daarmee een goede basis voor het gesprek over de vervolgstappen.

[1:43:12] Dan heb ik een vraag van mevrouw Michonne Derksen van de VVD over de versnippering en concurrentie in het hulplandschap.

[1:43:21] Zouden we die moeten voorkomen en meer zicht moeten krijgen op de huidige organisatie hiervan?

[1:43:26] Om versnippering van de hulp aan slachtoffers te voorkomen, zijn het ministerie van Justitie en Veiligheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport samen een traject gestart om het hulplandschap voor slachtoffers in afhankelijkheidsrelaties beter te organiseren.

[1:43:39] Samen met politie, OM, Centrum seksueel geweld, Veilig Thuis en met betrokkenheid van slachtoffers is afgelopen halfjaar een nieuwe manier van samenwerken ontwikkeld.

[1:43:49] Die bestaat uit drie belangrijke elementen.

[1:43:51] Eerst contact.

[1:43:54] Een doorlopende multidisciplinaire weging en triage... om ervoor te zorgen dat het voor iedereen duidelijk is wie wat wanneer en hoe doet.

[1:44:03] En het organiseren van regie voor elke casus door het koppelen van een regiehouder... die de inzet van betrokken organisaties rond het slachtoffer coördineert... en het vaste aanspreekpunt voor het slachtoffer en zijn of haar directe.

[1:44:15] indirecte omgeving is.

[1:44:18] Deze werkwijze wordt op dit moment getest in een paar regio's, Den Haag en Oost-Brabant, zodat kan worden vastgesteld of deze manier van werken ook daadwerkelijk de gewenste verbetering oplevert voor slachtoffers.

[1:44:30] Op basis van de resultaten zal naar verwachting begin 2026 een besluit kunnen worden genomen over de landelijke uitrol.

[1:44:38] Dan een vraag van mevrouw Bruining.

[1:44:42] Wat heb ik nodig, concreet van het ministerie van VWS, financieel, bestuurlijk of wetgevend, om dit, het veilig thuis als meldpunt, ook daadwerkelijk van de grond te krijgen?

[1:44:54] En kunnen wij eerste stappen verwachten?

[1:45:02] In de Kamerbrief van 1 april is genoemde inzet... die de staatssecretaris langdurige en maatschappelijke zorg op dit moment pleegt... wat mogelijk is binnen de huidige context.

[1:45:16] Hiernaast zijn er ook nog andere punten waaraan wordt gewerkt.

[1:45:19] Gebrek aan personeel is bijvoorbeeld ook een groot probleem bij Veilig Thuis.

[1:45:23] Het is niet alleen een financieel probleem.

[1:45:24] Je moet ook goede mensen kunnen vinden.

[1:45:27] Ook hier wordt ingezet door middel van wervingscampagnes...

[1:45:30] en het anders inrichten van het werk om het aantrekkelijker te maken voor mensen.

[1:45:37] Een aantal van de te zetten stappen lopen al.

[1:45:40] De eerste verkenning naar wat nodig is, is voor een 24-7 chatfunctie.

[1:45:44] Daar hebben we het vorige keer over gehad in het commissiedebat.

[1:45:46] Want er is wel een 24-7 bereikbaarheid van veilig thuis.

[1:45:50] Maar als het gaat om die chatfunctie, die is het dus niet 24-7.

[1:45:53] Daar heb ik een nadrukkelijke wens uitgesproken dat ik dat heel erg graag zou willen zien.

[1:45:59] Maar goed, die afhankelijkheid is ook even van VWS, die daar de verantwoordelijkheid voor draagt richting Veilig Thuis.

[1:46:06] Die wens is kenbaar.

[1:46:07] Ik heb begrepen dat zij nu bezig zijn met het aanstellen van een projectleider, omdat die chatfunctie

[1:46:14] in principe wel bestaat, maar nu van negen tot vijf is.

[1:46:17] En als je het hebt over de avond- en nachturen, dan heb je ook weer te maken met allerlei andere instanties en heel andere processen.

[1:46:28] Dus ik hoop dat we heel snel kunnen overgaan tot het aanstellen van iemand die dat heel snel in kaart brengt, zodat die chatfunctie 24x7 in werking kan treden.

[1:46:41] Want de behoefte is volgens mij enorm.

[1:46:48] Dan vraag vanuit mevrouw Michon.

[1:46:53] Even een vraag aan de staatssecretaris, want ik hoorde het net.

[1:47:00] Is de staatssecretaris van mening dat zij afdoende regie heeft op het gebied van Veilig Thuis om de aanpak Femicide ook tot een succes te maken?

[1:47:10] Of mist de staatssecretaris daar nog enige regie in, aangezien Veilig Thuis bij de staatssecretaris van VWS is ondergebracht?

[1:47:17] Dank voor deze vraag.

[1:47:22] Ik denk dat de vraag hout snijdt.

[1:47:25] Vanuit mijn verantwoordelijkheid kan ik heel veel zeggen en heel veel aankondigen.

[1:47:32] Maar als het gaat om veilig thuis en alles wat we daarin moeten doen, dan moet ik mijn collega's... Zo hebben we dat dan geregeld.

[1:47:40] Dan moet ik mijn collega's van VWS aankijken.

[1:47:43] Dat maakt het soms lastig.

[1:47:44] Ik merk in mijn gesprekken met nabestaanden, slachtoffers, vrouwenopvang of politie... dat Veilig Thuis een belangrijke rol heeft als eerste meldpunt... maar ook in de opvolging van meldingen.

[1:48:02] Meldingen worden vaak vanuit de politie.

[1:48:05] Ik heb er zelf bij gestaan om te zien hoe dat binnenkomt.

[1:48:07] Maar het wordt ook vanuit de politie direct bij Veilig Thuis neergelegd.

[1:48:13] Dus dat maakt het lastig, want dit vraagt dus heel veel afstemming met het ministerie van WWS.

[1:48:20] En daar gaat ook tijd overheen.

[1:48:25] Iedereen weet, de staatssecretaris heeft daar ook nog meer zaken in haar portefeuille.

[1:48:30] Dus heb ik daar voldoende grip op, op veilig thuis?

[1:48:33] Nou, het eerlijke antwoord, het korte antwoord is nee.

[1:48:37] Hartelijk dank.

[1:48:37] Gaat u dan vooral.

[1:48:40] Dan de vraag van mevrouw Michon.

[1:48:44] Kunnen we in de aanpak van Femici de goede voorbeelden uit andere landen gebruiken om meer te kunnen doen dan nu?

[1:48:52] Ik herkende die geluid.

[1:48:54] Het heeft mij nieuwsgierig gemaakt.

[1:48:57] In verschillende onderzoeken kijken we naar de goede voorbeelden uit het buitenland.

[1:49:05] En daarnaast organiseren de Europese Commissie en de Raad van Europa bijeenkomsten waar we best practices in de aanpak van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld uitwisselen.

[1:49:13] En Nederland neemt daar actief aan deel.

[1:49:15] En vanuit mijn functie zal ik dat ook doen.

[1:49:20] Als het gaat om de voorbeelden in Engeland, dat triggerde mij ook.

[1:49:26] Dat je als slachtoffer of potentieel slachtoffer gewaarschuwd wordt.

[1:49:29] Je hebt nu te maken met iemand in je relatie die veroordeeld is voor huiselijke geweld of femicide.

[1:49:42] Ik wil dat ook wel meer gaan onderzoeken.

[1:49:46] We hebben hier ook wat te maken met privacywetgeving, dus ik denk dat we ook daar heel... Ik wil een kleine winstvraag voor afgeven, maar ik vind hem wel echt heel interessant, want ach, zouden we hier maar, is heel veel mensen mee...

[1:50:00] met kunnen helpen en dit kunnen voorkomen.

[1:50:02] Dus ik wil alle bereidwilligheid tonen om dit wel na te gaan, dit hele specifieke voorbeeld.

[1:50:07] Dan de vraag vanuit JA21, de heer Eerdmans.

[1:50:13] Hoe staat het met de uitvoering van mijn motie om een verkenning uit te voeren naar de mogelijkheden om meer slachtoffer-officieren aan te stellen?

[1:50:18] Ik heb in mijn inleiding een spreektest, maar ik weet nou even niet of u er toen al was.

[1:50:26] Dankzij het amendement van mevrouw Müller zijn we druk bezig.

[1:50:30] Mevrouw Van der Werf, over de versterking van het centrum seksueel geweld in de landelijke functie.

[1:50:38] In een brief aan uw Kamer van 15 januari 2024 is aangegeven dat het CSG met ingang van 2024 tot en met in ieder geval 2026 jaarlijks kan beschikken over 1,1 miljoen euro ruim.

[1:50:56] Dit betreft ongeveer een verdubbeling van het basisbedrag van 2023.

[1:51:01] Daarmee financieren JNV en VWS een aantal functies om de basis van het LCSG beter op orde te krijgen.

[1:51:13] Daarnaast blijven we de instroom monitoren om het gesprek te kunnen voeren over wat dat organisatorisch en in termen van capaciteit en middelen betekent voor de lokale CSG's.

[1:51:24] Samen met deze investering is ook de afspraak gemaakt dat die 2024 trajectstart

[1:51:29] om een evaluatie van deze versterking voor te bereiden, zodat in 2026 het gesprek kan worden gevoerd over wat nodig is.

[1:51:41] Dat is echt prachtig, die verdubbeling van het bedrag.

[1:51:45] En ik weet dat ze daar bij het Centrum voor Seksueel Geweld heel erg blij mee zijn.

[1:51:50] Maar de staatssecretaris gaf zelf ook al aan dat daar een einde aan zit in 2026.

[1:51:56] En ik kan de staatssecretaris al wel voorspellen, ook al loopt er natuurlijk onderzoek naar wat er nodig is, die instroom gaat niet minder worden.

[1:52:05] Volgens mij moeten we onszelf ook de vraag stellen of je los van de landelijke functie niet moet kijken naar een systeem waarbij die 16 lokale afdelingen zeker gaan weten dat ze er voldoende geld gaan hebben.

[1:52:20] Omdat je het eigenlijk niet kan maken, vind ik, om ze elke keer weer uit allerlei potjes de boel bij elkaar te laten schrapen.

[1:52:27] Dus ik maak graag van één interruptie gebruik om de staatssecretaris aan te moedigen om daar als een bok op de havenkist te zitten, voorzitter.

[1:52:38] Ik snap deze zorg.

[1:52:39] Ik denk ook niet dat het aantal meldingen omlaag zou gaan.

[1:52:48] Ik snap deze zorg.

[1:52:50] Ik wil daar zeker naar kijken.

[1:52:51] Maar ik kan daar niet toezeggingen op doen.

[1:52:54] Het heeft ook weer te maken met geld.

[1:52:56] Maar misschien ook met de zaken anders inrichten.

[1:52:58] Dat durf ik niet te stellen.

[1:53:01] De contacten met CSG zijn goed.

[1:53:06] Ik zal het gesprek met hen voeren en ik zal kijken hoe we daar een antwoord op gaan formuleren.

[1:53:11] De aanmoediging neem ik zeker te harten.

[1:53:25] Dan een vraag van mevrouw Müller in initiatiefnota gevraagd.

[1:53:29] Wanneer wordt stalking niet meer als klachtdelict gezien?

[1:53:34] Wanneer is dat geregeld?

[1:53:37] En een antwoord daarop is dat ik dat wil meenemen in het wetsvoorstel voor een aparte strafbaarstelling van psychisch geweld.

[1:53:46] Dan de vraag van de heer Van Nispen.

[1:53:49] Hoe gaat het handhaven van contactverboden bij stalking in de praktijk?

[1:53:53] Wordt de schending van een contactverbod altijd beoordeeld?

[1:53:55] Hoe vaak worden er nu eigenlijk enkelbanden opgelegd om dit soort verboden te handhaven?

[1:54:01] Bij een overtreding van een locatie of contactverbod maakt de politie een melding bij het OM zodat deze beoordeeld kan worden en consequenties kan hebben.

[1:54:08] Het OM beoordeelt dergelijke meldingen altijd.

[1:54:12] Als een locatie of contactverbod is opgelegd op grond van een gedragsaanwijzing door het OM, kan een betrokkenen die zich niet aan de aanwijzingen houdt direct worden aangehouden.

[1:54:23] De elektronische monitoring wordt, net als alle andere opties, zoals gedragsinterventies en behandelingen, door de reclassering overwogen en op maat geadviseerd.

[1:54:34] En sinds het inspectierapport op Humaira wordt dit door de reclassering ook vaker geadviseerd bij Stalking.

[1:54:43] Ook het aantal adviezen voor het opleggen van een contact- en locatieverbod is sindsdien toegenomen.

[1:54:49] Maar als men mij nou vraagt om exacte cijfers,

[1:54:51] Die heb ik nu even niet, maar met alle liefde laat ik u dat weten.

[1:54:56] Het motiveerde mij wel om even toch na te gaan over welke stijging hebben we het dan precies en welke conclusies kunnen we daar aan verbinden.

[1:55:05] Maar goed, er is wel een stijging in ieder geval te zien in de wijze waarin het wordt opgelegd en het wordt geadviseerd.

[1:55:15] Een vraag van mevrouw Michonne Derksen.

[1:55:18] Kan de mogelijkheid van een digitaal gebiedsverbod worden onderzocht voor online stalking?

[1:55:25] Het onderzoeken van de mogelijkheid van een apart digitaal gebiedsverbod lijkt nu niet nodig, omdat een regulier contactverbod dit al afdekt.

[1:55:36] Een regulier contactverbod staat geen enkele vorm van contact toe.

[1:55:40] Dus ook niet online.

[1:55:50] Maar hier vrees ik toch dat de praktijk niet overeenkomt met het papier.

[1:55:55] Want er is helemaal geen zicht op wat er allemaal online gebeurt als het gaat om slachtoffers van online digitale stalking.

[1:56:05] of online seksuele intimidatie, want daar zit de politie niet dag in dag uit op.

[1:56:11] Dat stelt nu juist het rapport.

[1:56:13] Het is ook de vraag of ze dat moeten doen, want dat doe je pas als er echt zaken zijn of in het kader van de openbare orde.

[1:56:20] Dus het zou kunnen, maar het punt is nu juist

[1:56:23] Wie zit daar dan nu überhaupt op?

[1:56:26] Dus als je op een gegeven moment een gebiedsverbod hebt, is dat ook digitaal.

[1:56:31] Maar ik geloof helemaal niet dat in de praktijk betekent dat er dan in het kader van het handhaven van zo'n verbod non-stop online wordt gekeken wat daar gebeurt.

[1:56:41] Kan de staatssecretaris daarop reflecteren?

[1:56:43] De staatssecretaris.

[1:56:59] Voorzitter, ik wil daar graag in de tweede termijn op antwoorden.

[1:57:05] Ja, ik wil daar even in de tweede termijn op antwoorden.

[1:57:12] Dan een vraag van de heer Van Nispen.

[1:57:14] Wat zijn de gevolgen van het verlagen van de budgetten op de opvangplekken voor vrouwen?

[1:57:19] En is de staatssecretaris bereid het voorstel van Valente voor uitbreiding van plekken voor 12 miljoen bij de voorjaarsnota in te brengen?

[1:57:25] Ik ken de signalen over naar de toekomst toe onder drukstaan van de gemeentelijke financiën, oftewel het ravijnjaar.

[1:57:32] En hierover wordt natuurlijk ook nog wel overleg gevoerd tussen de gemeente en het kabinet.

[1:57:38] Daarnaast zijn de VNG en VWS gezamenlijk opdrachtgever van het houdbaarheidsonderzoek WMO.

[1:57:44] Dit onderzoek moet inzicht geven in de houdbaarheid van de WMO.

[1:57:48] Ook de financiële houdbaarheid is hier onderdeel van.

[1:57:51] De staatssecretaris langdurige en maatschappelijke zorg, mevrouw Meijer, komt daarnaast voor de zomer schriftelijk terug op de uitvoering van de motie.

[1:58:01] Uw verzoek om te reageren op het voorstel van Valente voor extra opvangplekken

[1:58:05] en dit in te brengen bij de voorjaarsnota valt onder dan ook de verantwoordelijkheid van deze staatssecretaris.

[1:58:10] Maar ik zal hierover wel met haar in gesprek gaan.

[1:58:14] De heer Van Nispen.

[1:58:16] Ja, voorzitter.

[1:58:18] Ja, dan hadden we misschien er ook de andere staatssecretaris uit moeten noemen.

[1:58:21] Dus ik ga hier toch een vraag over stellen.

[1:58:23] Ik hoop dat mij dat niet kwalijk wordt genomen.

[1:58:27] Ik denk dat mevrouw Michonne-Derksen gelijk had, dat het ingewikkeld in elkaar zit.

[1:58:30] Je hebt zorgpartijen, je hebt gemeentes, er is ook landelijke financiering, maar we hebben ook gewoon verdragsverplichtingen die zeggen dat je goed voor opvang moet zorgen.

[1:58:39] En als we nu gewoon zien en horen uit de praktijk dat sommige vrouwen die bedreigd worden en uit huis gaan, ik heb liever de daders uit huis, maar soms zijn er toch vrouwen die moeten vluchten, dat die in hotels worden opgevangen.

[1:58:51] Ja, dat is schijnend.

[1:58:52] Dat is geen passende opvang.

[1:58:54] Het is ook onveilig.

[1:58:55] Want daar staan niet de hekken omheen of wat dan ook wat je dan ook nodig hebt.

[1:58:58] Dat is traceerbaar.

[1:59:00] Dat kan niet.

[1:59:01] En ik heb navraag gedaan.

[1:59:03] Het is niet zo dat er op allerlei plekken in het land opvangbedden leeg staan.

[1:59:07] Er zijn er nu dus gewoon te weinig.

[1:59:08] En daarom heel concreet het voorstel om nu op korte termijn voor landelijke financiering te zorgen.

[1:59:12] Vanuit VWS, JNV Samen, het maakt mij niet uit.

[1:59:15] Maar om op korte termijn te zorgen voor opvangplekken.

[1:59:18] Want van een nader onderzoek, daarmee wordt niemand veilig opgevangen.

[1:59:22] De staatssecretaris.

[1:59:25] Ik snap het en ik deel ook die zorg en ik hoor ook die signalen.

[1:59:30] Ik moet ook niet op de stoel van mijn collega hierover gaan zitten.

[1:59:40] Wat ik kan doen, is dit nadrukkelijk bij haar neerleggen.

[1:59:43] En ik snap ook, we moeten niet oneindig gaan onderzoeken als we weten wat de resultaten van het onderzoek al zullen zijn.

[1:59:49] Dus ik deel die zorgen.

[1:59:51] Ik wil dit ook echt binnen een heel afzienbare tijd met haar doorspreken.

[1:59:56] De gesprekken over voorjaarsnota lopen de komende weken.

[1:59:59] Dus dat gesprek moet echt binnen een afzienbare tijd moet dan plaatsvinden.

[2:00:03] In mei hebben we volgens mij ook nog een debat over femicide specifiek.

[2:00:08] Daar zit overigens niet alleen ik, maar daar zit zij zelf ook bij.

[2:00:12] Maar goed, misschien vindt u dat te ver weg in het hele verhaal.

[2:00:15] Maar dat zou natuurlijk ook nog een mogelijkheid zijn om daar het een en ander in te bespreken.

[2:00:20] Maar ik moet gewoon niet voor mijn beurt praten.

[2:00:22] Dat doe ik soms heel graag.

[2:00:24] Maar in dit geval moet ik dat maar eventjes niet doen.

[2:00:29] Dank.

[2:00:29] Dan had mevrouw Mütleur ook nog een vraag.

[2:00:31] Nee, dat ging hierop, want het is gewoon frustrerend.

[2:00:35] Het is frustrerend dat meerdere staatssecretarissen hierover gaan, dat die samenhang ontbreekt.

[2:00:41] Ja, ik zie ook wel dat het landschap gefragmenteerd is en daar moet je onderzoek naar doen.

[2:00:46] Maar het kan niet zo zijn dat de wens om meer opvangplekken te creëren weer een jaar opschuift.

[2:00:52] Daar hebben de slachtoffer echt geen ene reet, niks aan, zeg ik even iets minder oneerbiddig.

[2:00:59] En dat vind ik gewoon frustrerend.

[2:01:03] Of je coördineert het of niet, maar dit is niet de oplossing.

[2:01:07] Maar misschien is het een oproep en gaan we dit nogmaals en bij het twee-minuten-debat en tijdens het femicidebat nog benadrukken.

[2:01:16] En in de tweede termijn heb ik nog meer suggesties, maar dat komt zo.

[2:01:19] Dank u. De staatssecretaris.

[2:01:38] Dan een vraag van de heer Van Nispen.

[2:01:41] Slaande bezuinigingen op het gemeentefonds ook deels neer op veiligheid van vrouwen in bijvoorbeeld de openbare ruimte, bijvoorbeeld door het minder kunnen inzetten van boa's, straatverlichting, et cetera.

[2:01:54] We hebben op dit moment geen concrete signalen ontvangen... dat de bezuinigingen op het gemeentefonds specifiek impact hebben... op de veiligheid van vrouwen in de openbare ruimte.

[2:02:04] Bijvoorbeeld door minder inzet van BOA's op straatverlichting.

[2:02:08] Sterker nog, ik geloof dat de heer Eerdmans het ook aangaf... we zetten nu juist meer BOA's in... door middel van de pilot die we hebben uitgebreid... om de straatintimidatie tegen te gaan.

[2:02:19] Dus dat is ook iets, als dat succesvol is... wat we landelijk willen uitrollen.

[2:02:24] Maar gemeenten hebben ook autonomie in hun begrotingskeuzes en bepalen zelf hoe zij de eventuele bezuinigingen doorvoeren.

[2:02:32] En dat kan ook nog per gemeente verschillen.

[2:02:34] Ik krijg in ieder geval deze signalen nog niet.

[2:02:39] Tegelijkertijd blijft het Rijk zich inzetten ook met financiële middelen voor het versterken van de preventieve maatregelen die bijdragen aan een veilige samenleving.

[2:02:47] Dat gebeurt onder meer via het programma Veilige Steden en de regiodeals.

[2:03:03] Dan ook een vraag van de heer Van Nispen en van mevrouw Bruining.

[2:03:06] Hoe het staat met de uitvoering van de motie Temmink en Mueller die oproept slachtoffers te beschermen tegen geweld in gezags- en omgangssaken.

[2:03:19] NEC vraagt daarin specifiek of de zorgdeel dat familierecht structureel tekort schiet in de bescherming van vrouwen en kinderen in geweldssituaties en of dit wordt meegenomen in het ontwerp.

[2:03:29] In antwoord op mevrouw Bruijnen wil ik benadrukken dat ik het belangrijk vind dat de veiligheid van vrouwen en kinderen ook de noodzakelijke aandacht krijgt binnen het familierecht.

[2:03:37] Daarom, en dat is ook het antwoord op de vraag van de heer Van Nispen, kan ik melden dat we allereerst meer inzicht willen in hoeverre er op dit moment rekening wordt gehouden met veiligheidsrisico's bij gezag- en omgangssaken, zoals de staatssecretaris rechtsbescherming en ik al eerder aan uw Kamer hebben gemeld.

[2:03:54] De Raad voor Strafrecht Toepassing en Jeugdbescherming heeft op ons verzoek in oktober vorig jaar het advies uitgebracht met de titel Kindonveiligheid in Complexe X.

[2:04:04] dan wel partnerrelaties.

[2:04:06] Dit advies hebben we uw Kamer aangeboden en daarbij hebben we uw Kamer ook gewezen op het lopende onderzoek van het VW Jonker Instituut dat nog breder kijkt naar de onveiligheid tussen ex-partners bij gezag en omgang.

[2:04:18] Dit onderzoek wordt naar verwachting in april opgeleverd.

[2:04:21] Dus dit jaar april.

[2:04:23] De staatssecretaris rechtsbescherming en ik zullen uw Kamer hierover en over mogelijke verbeteracties nader informeren in de voortgangsbrief over plan van aanpak stop femicide

[2:04:33] en die verwacht ik in juni te kunnen geven.

[2:04:39] Psychisch geweld, en ik wil dat toch even nog benadrukken, in huidelijke kringen heeft zeker ook invloed op kinderen binnen het gezin.

[2:04:45] Daar heb ik oog voor.

[2:04:47] Het wetsvoorstel voor een aparte strafbaarstelling van psychisch geweld maakt het mogelijk om ook dit strafbaar feit mee te wegen in familierechtelijke gezag en omgangszaken.

[2:05:01] Dan een vraag van Ja21.

[2:05:03] Is het kabinet op dit moment bezig met wetgeving om verheerlijking of propaganda van vrouwbesnijdenis aan banden te leggen?

[2:05:14] Aanvullende wetgeving is hiervoor niet nodig.

[2:05:18] In Nederland wordt vrouwelijke genitale verminking beoordeeld als geweld en strafbaar feit.

[2:05:25] Het aanzetten daartoe op opruiende uitlaatingen hierover is dan ook strafbaar.

[2:05:31] Uiteindelijk is het ook aan de rechter om te oordelen of de uitlatingen strafbaar zijn.

[2:05:36] Meneer Eerdmans.

[2:05:38] Ja, voorzitter, maar het lijkt erop dat we niet voldoende hebben in handen hebben om dit soort propaganda te stoppen.

[2:05:44] En ik vind het zeer, zeer ernstig dat we dus vier islamitische wetscholen hebben die zeggen het is verplicht om meisjes te besnijden, anders kom je niet op school.

[2:05:52] Ik kan er niet bij met mijn hoofd.

[2:05:53] We hebben een moskee in Den Haag, de Asuna moskee, die promoten gewoon vrouwenvermenking.

[2:05:59] Promoot het.

[2:06:00] Ik denk dat we dat gewoon niet moeten toestaan.

[2:06:03] Dat moeten we die mensen afleggen.

[2:06:06] Dat we dat niet doen in Nederland.

[2:06:07] Dat we dat niet tolereren.

[2:06:10] Dat we dus ook dat zullen bestraffen.

[2:06:11] En ik weiger te accepteren dat de vrijheid van godsdienst dit moet toestaan in Nederland.

[2:06:18] Hoe kijkt de staatssecretaris daarnaar?

[2:06:21] Voorzitter, volgens mij is er sprake van twee dingen.

[2:06:26] Is er aanvullende wetgeving hiervoor nodig, ja of nee?

[2:06:29] En als ik puur kijk naar die vraag, is dat niet nodig.

[2:06:33] Dat het dan blijkbaar wel gebeurt, of dat het dan ook niet wordt geconstateerd, dat vind ik een hele kwalijke zaak.

[2:06:39] Dus ik zou eigenlijk de heer Eerdmans willen vragen, via u voorzitter, om mij die voorbeelden aan te rijken, om te gaan kijken hoe we daar actie op kunnen ondernemen.

[2:06:47] Want ik vind het absoluut onwenselijk.

[2:06:50] Er zijn 4200 meisjes die de komende jaren het risico gaan lopen, een zeer groot risico, om in Nederland besneden te worden, om verminkt te worden.

[2:07:00] De staatssecretaris zegt in de huidige wetgeving dat de Raad van Staat heeft geoordeeld, na een klacht van Fem4Freedom, dat de wetgeving ontoereikend is.

[2:07:11] En daarom is mijn vraag, moeten wij niet de wetgeving aanscherpen?

[2:07:14] En dan wil ik gewoon een beter antwoord van de staatssecretaris en onderbouwt waarom het kabinet niet zou werken aan wetgeving die verheerlijk in propaganda van vrouwbesnijders aan banden gaat leggen.

[2:07:29] Dat laatste is een goede toevoeging.

[2:07:32] Ik wil onderzoeken waarom dit niet toereikend is.

[2:07:37] Ik moet daar de jurisprudentie voor bekijken.

[2:07:39] Op welk punt is dat niet toereikend genoeg?

[2:07:44] iets aanvullends vraagt of iets anders qua wetgeving, dan zou dat een vervolgstap moeten zijn.

[2:07:50] Maar ik wil dat eerst even zelf ook dan goed beoordelen, want ik neem uw signaal wel heel erg serieus.

[2:07:54] En het andere is, op het moment dat we signalen krijgen van dit soort scholen of waar dan ook, ja, ook dat wil ik dan wel heel erg graag weten, want op het moment dat dat niet geconstateerd wordt, terwijl misschien letterlijk op een site staat dat dit een toelatingseis is, ja, dat is natuurlijk te bijzonder voor woorden.

[2:08:12] om het maar even zacht uit te drukken.

[2:08:13] Dus dan hoor ik die signalen ook graag.

[2:08:18] In ieder geval weet ik van één school dat het verplicht stelt.

[2:08:21] Een islamitische basisschool.

[2:08:23] En de anderen zeggen dat ze het aanbevelen.

[2:08:28] Dat is natuurlijk een andere geratie.

[2:08:29] Maar het zijn vier scholen die zich echt in troebel water begeven.

[2:08:35] En ze komen allemaal vanuit de traditie, de culturele betekenis ervan.

[2:08:39] Nou ja, we weten wel hoe laat het dan is.

[2:08:43] Dat moeten we gewoon niet accepteren in Nederland.

[2:08:45] Dus voorzitter, ik ben blij hoor, want we hoeven dat nu niet af te kaarten.

[2:08:48] Ik wil er heel graag wel een toezegging inderdaad genoteerd hebben dat dit wordt uitgesloten door het kabinet en dat jaar 21 hierover wordt geïnformeerd, dat de Kamer wordt geïnformeerd.

[2:08:56] Excuus.

[2:08:56] Ja, dank u wel.

[2:08:58] En inderdaad dan ook de vraag of we dat dan concreet kunnen maken, hoe u dat doet en op welke termijn.

[2:09:06] Voorzitter, in ieder geval wil ik die voorbeelden dan concreet weten.

[2:09:10] Dat hoeven we natuurlijk niet per se hier in het debat te doen.

[2:09:14] Maar dat kan ongetwijfeld ook na afloop of op even een laatst moment deze week.

[2:09:19] En daar zal ik gewoon actie op zetten.

[2:09:20] En ik kan me heel goed voorstellen dat de Kamer daarover geïnformeerd wil worden.

[2:09:23] Ik wil daar overigens zelf ook over geïnformeerd worden.

[2:09:27] Dus ik... Ja, wanneer kom ik daarop terug?

[2:09:36] Ik kom even in tweede termijn terug wanneer ik daar op terugkom.

[2:09:40] Uitstekend.

[2:09:41] Mevrouw Michonne Derksen.

[2:09:44] Voorzitter, ik wil even toch doorgaan op het punt wat de heer Eerdmans maakt.

[2:09:49] En dat zien we dus in dit debat.

[2:09:51] Natuurlijk begrijp je heel goed dat deze staatssecretaris niet over alles gaat.

[2:09:55] Maar het punt is nu juist dat wij hier in de Kamer zo breed

[2:09:59] een aantal onderwerpen die we hier vandaag op de agenda hebben staan, zo enorm verafschuwen en daar zo'n appel op doen richting het kabinet om daar wat aan te doen.

[2:10:08] En dat kunt de staatssecretaris wellicht niet alleen, maar ik hoop zo erg dat de staatssecretaris het juist aanzwengelt bij anderen.

[2:10:15] Dus als het gaat over Fem4Freedom, die staan alleen.

[2:10:19] Die prediker is in hoge beroep vrijgesproken.

[2:10:23] De gemeente hoeft niet handhavend op te treden richting de gemeente.

[2:10:26] Ze staan in hun hemd en even met alle respect, dat was het nieuws van december vorig jaar en nu zegt deze staatssecretaris, ik zoek dat even uit.

[2:10:37] Maar ik zou zo graag willen dat we dat actiever en proactiever ook al aan gaan pakken vanuit uw verantwoordelijkheid binnen dit kabinet.

[2:10:45] Hetzelfde voor de seksuele voorlichting op scholen.

[2:10:49] We hebben weer allerlei toestanden rond die lentekriebels, doorn in het oog.

[2:10:53] We hebben seksuele voorlichting als onderdeel van die kerndoelen in het onderwijs.

[2:10:59] Scholen doen het niet.

[2:11:01] En ja, we spreken onze afschuw erover uit.

[2:11:06] Dat moet echt steviger.

[2:11:07] En ik zou u willen aanmoedigen en als u dat wat u nodig, wat de staatssecretaris nodig heeft, doen wij vanuit deze commissie om juist de richting die andere collega's van u en richting het land waar dat nodig is vanuit deze agenda steviger op te treden dan nu het geval is.

[2:11:23] Want er zijn dingen die gewoon consequent niet goed gaan en wat we gewoon niet acceptabel vinden.

[2:11:29] Dank u wel.

[2:11:31] Voorzitter, ik hoor wat uw Kamer zegt en ik heb daar natuurlijk net al iets in de hoedanigheid van bijvoorbeeld veilig thuis en de aanpak daarover, mandaat ook daarover, heb ik daar ook wel iets over gezegd.

[2:11:43] We hebben het op dit moment in Den Haag en ja, dat verdient misschien ook niet helemaal een schoonheidsprijs, maar hebben we het ook wel redelijk versnipperd opgepakt.

[2:11:51] Er ligt een deel bij VWS, er ligt ook nog eens een deel, om het nog ingewikkelder te maken, bij OCW.

[2:11:56] We hebben het bijvoorbeeld over de seksuele voorlichting op scholen.

[2:12:00] En een deel ligt bij mij.

[2:12:02] Maar we hebben het vaak wel allemaal over hetzelfde onderwerp.

[2:12:05] En in die hele keten hebben we te maken met verschillende ministeries.

[2:12:08] Gaat het daardoor beter?

[2:12:10] Nee, want soms ga ik net iets te voortvarend van start en zegt het andere ministerie... nou, die toezegging had je misschien niet moeten doen.

[2:12:19] Of die vraag die ligt wat meer bij ons.

[2:12:22] En het wordt daardoor ook niet makkelijker en overzichtelijker.

[2:12:25] Dus wat is daarvoor nodig?

[2:12:27] Er is natuurlijk op dit moment, zeker als het gaat om de aanpak van femicide, de coördinatie daarvan, aanpak huiselijk geweld, een coördinatierol bij VWS.

[2:12:40] Op het moment dat uw Kamer daar iets anders in wil zien, in hoe we het nu georganiseerd hebben, dan is dat ook aan de Kamer om daar iets over te willen.

[2:12:49] Ik kan alleen maar aangeven dat ik zie, dat ik inderdaad niet overal overga, dat ik

[2:12:55] absoluut aanmoedigend bezig ben, vind ik zelf, om zaken goed op de kaart te zetten, om te kijken ook waar we zaken kunnen verbeteren.

[2:13:04] Maar ik heb gewoon wel echt ook met mijn collega's, heb ik ook te maken.

[2:13:10] Hartelijke dank.

[2:13:11] Een vraag nog van mevrouw Michel-Dirk.

[2:13:16] Ik vind het echt cynisch als we zorg voor slachtoffers niet optimaal organiseren door bureaucratie.

[2:13:23] En daarmee wil ik, anders moeten wij ons als Kamer anders organiseren, maar ik wil wel graag dat wij als Kamer met de verantwoordelijke bewindspersonen spreken om

[2:13:32] om zaken op te lossen voor degenen die dat verdienen.

[2:13:35] En ik wil dit als laatste vooral zeggen als aanmoediging voor deze staatssecretaris om ook juist vanuit de inhoud van het onderwerp de bureaucratie te beslechten.

[2:13:46] De staatssecretaris.

[2:13:47] Voorzitter, duidelijk signaal.

[2:13:51] De staatssecretaris continueert.

[2:13:53] Ik heb hier nog een vraag van mevrouw Bruinen van de NSC.

[2:13:56] Welke elementen uit deze richtlijn kunnen we nu al vervroegd nationaal implementeren?

[2:14:00] Bijvoorbeeld via een initiatiefwet of een beleidsaanpassing.

[2:14:03] Denk bijvoorbeeld aan verplichte risicoanalyse bij elke melding van partnergeweld.

[2:14:08] De implementatie van de richtlijn verloopt zo snel mogelijk.

[2:14:12] En omdat de richtlijn gebaseerd is op het verdrag van Istanbul...

[2:14:15] dat ze richt op het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld.

[2:14:19] Is er een aanzienlijke overlap tussen de verplichtingen uit de richtlijn en het bestaande Nederlandse beleid en regelgeving?

[2:14:25] We doen dat echt al wel heel veel.

[2:14:27] En een concreet voorbeeld is de beoordeling van de beschermingsbehoefte van slachtoffers.

[2:14:32] In Nederland beoordeelt Veilig Thuis bij elke melding van huiselijk geweld de beschermingsbehoefte.

[2:14:37] En de politie en het OM bepalen dan of er extra beschermingsmaatregelen nodig zijn.

[2:14:43] Bij geweld tegen vrouwen buiten de huiselijke kring neemt de politie dit volledig op zich.

[2:14:48] Dit sluit aan bij de richtlijn en wordt waar nodig versterkt.

[2:14:52] Daarnaast worden een aantal beleidsvraagstukken ook samengepakt met het plan van aanpak.

[2:14:56] De richtlijn vormt een minimumnorm.

[2:15:02] en we werken aan interpretatie en verankering die aansluit bij de Nederlandse praktijk.

[2:15:07] En begin volgend jaar presenteer ik samen met mijn collega's van VWS, OCW en SZW, om er nog maar een ministerie aan toe te voegen, het wetsvoorstel voor de implementatie van de richtlijn.

[2:15:19] En in juni, waarin ook de brief Femicide komt, waar ik net naar refereerde, kom ik uitgebreider terug op de voortgang.

[2:15:30] Dan heb ik een vraag van de SP, van de heer Van Nispen.

[2:15:33] Klopt het dat vrouwenonvriendelijkheid of zelfs vrouwenhaat erger wordt?

[2:15:37] En hoe zorgelijk vindt de staatssecretaris dit?

[2:15:41] Nou, laat ik even vooropstellen dat het volkomen onacceptabel is dat vrouwen zich niet veilig wanen op straat.

[2:15:49] Ik herken dat.

[2:15:51] En als ik zeg ik, dan spreek je ook namens ontelbare andere vrouwen.

[2:15:55] Dat blijkt niet alleen uit onderzoek.

[2:15:58] Maar vraag het inderdaad een willekeurige vrouw.

[2:16:00] En iedereen zal dit, denk ik, beamen.

[2:16:02] Hoe kleed je je?

[2:16:03] Hoe loop je?

[2:16:04] Het zijn allemaal vragen waar heel veel vrouwen dagelijks en meisjes mee te maken hebben en mee worstelen.

[2:16:10] Ik heb alleen geen harde cijfers waaruit kan worden afgeleid dat vrouwenonvriendelijkheid of zelfs vrouwenhaat in Nederland toeneemt.

[2:16:19] Maar ja, ik hoor die signalen wel.

[2:16:22] En in de beantwoording van de Kamervragen afgelopen najaar zijn de minister van Binnenlandse Zaken, de staatssecretaris van Onderwijs en ik ingegaan op de vele manieren waarop het kabinet deze problematiek aanpakt.

[2:16:34] En daarin is bijvoorbeeld ook toegelicht dat de aanpak verschilt per vorm van vrouwenhaat en dat naast een strafrechtelijke aanpak bijvoorbeeld ook het bevorderen van bewustzijn belangrijk is.

[2:16:47] En dan hebben we uiteraard ook de aanpak stop femicide, het nationaal actieprogramma aanpak, seksueel grensoverschrijdend gedrag en het programma weerbaar bestuur.

[2:16:56] En ook werkt het kabinet aan de online aanpak van extremisme, terrorisme en een aanpak van online discriminatie, racisme en haten en hate speech, bijvoorbeeld door gelijkwaardigheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen.

[2:17:14] Dat leidt tot een vraag van de heer Van Nispen.

[2:17:18] Dat is misschien een hele moeilijke vraag.

[2:17:21] De staatssecretaris geeft een lange opsomming van zaken en programma's die er allemaal al gebeuren.

[2:17:26] Maar het heeft toch te maken met het bijbrengen van normen van gelijkwaardigheid, van beïnvloeding.

[2:17:32] En dat moet natuurlijk thuis gebeuren.

[2:17:33] Maar als dat thuis niet gebeurt, waar dan wel?

[2:17:36] Dit is geen onderwijsdebat, maar ik ga wel de staatssecretaris vragen om hier later op terug te komen en gebruik te maken van die goede ideeën die er bijvoorbeeld bij Rutgers leven.

[2:17:46] Ook uitgebreid terug te komen op de jaarlijkse discussie die wat mij betreft nooit in discussie zou moeten zijn over het programma Lentekriebels bijvoorbeeld.

[2:17:53] Omdat het gewoon cruciale zaken zijn dat iedereen

[2:17:56] hoe je ook opgroeit, de gelijkwaardigheid krijgt bijgebracht en daar in ieder geval mee in aanraking komt.

[2:18:02] Dus graag, misschien met meerdere collega's, het maakt mij niet uit, maar kan de staatssecretaris toezeggen hier later uitgebreider op terug te komen?

[2:18:11] Dat kan ik zeker.

[2:18:12] Het is elke jaar hetzelfde.

[2:18:18] Het lijkt nu een enorme zwart-witte discussie te worden.

[2:18:21] Ik denk dat het heel erg goed is.

[2:18:27] kinderen van vier iets anders aangereikt krijgen dan kinderen van twaalf.

[2:18:30] Dat is ongetwijfeld ook bij iedereen bekend.

[2:18:33] Maar dit gaat natuurlijk over weerbaarheid, over geef je grenzen aan, hoe herken je je grenzen bij anderen en wat gebeurt er als iemand nee zegt.

[2:18:41] Ik vind dat heel erg belangrijk.

[2:18:42] Ik heb zelf, zoals jullie allemaal weten, heb ik een kleine Dreumes thuis rondlopen en die zegt nog regelmatig stop, hou op.

[2:18:48] Ik wil dat niet op het moment dat hij bij een ander kindje iets ziet wat hij niet zo leuk vindt.

[2:18:53] Nou, ik vind dat goed.

[2:18:57] Dat zijn zaken die meegenomen worden in de week van de lentekriebel.

[2:19:01] Ik kan het alleen maar aanmoedigen.

[2:19:03] Ik denk dat we er met z'n allen over moeten ophouden dat dit onderwerp van gesprekken is.

[2:19:09] Moet het wel of niet?

[2:19:11] Nee.

[2:19:14] En politie begint daar ook zeker steeds over.

[2:19:18] Dit is echt problematisch.

[2:19:20] Het is belangrijk dat kinderen op heel jonge leeftijd weten wat kan wel, wat kan niet en hoe ga ik daar vervolgens mee om.

[2:19:29] Omdat de leeftijd waarin kinderen te maken hebben met online zaken of op een andere manier te maken hebben met bijvoorbeeld seksueel geweld of misbruik, dat is gewoon al soms heel

[2:19:40] En ik maak me daar heel erg zorgen om.

[2:19:43] En dan moeten we vooral niet daar heel veel taboe en schaamte bij opleggen.

[2:19:48] Dan moet het juist in zo'n week van de lentekriebels gewoon besproken worden.

[2:19:53] En er moet op school heel veel aandacht voor zijn.

[2:19:55] Maar ik vind ook dat opvoeding ook thuis begint.

[2:19:58] Dus ik zou het ontzettend willen aanmoedigen naar iedere ouder.

[2:20:02] Maak het bespreekbaar.

[2:20:03] Haal het uit het taboe.

[2:20:04] Haal het uit de schaamte.

[2:20:06] En normaliseer dit, alsjeblieft.

[2:20:09] Dan gaan we een hele mooie nieuwe generatie met elkaar tegemoet zien.

[2:20:15] Dank u wel.

[2:20:17] En de toezegging dat ik er zeker uitgebreider op terugkom, dat vind ik goed.

[2:20:22] En dat gaat even weer in hetzelfde, dat moet ik ook even in de tweede termijn terugkomen, op welke termijn ik daarop terugkom.

[2:20:28] Uitstekend.

[2:20:29] We kijken er naar uit.

[2:20:30] Gaat u verder.

[2:20:41] Dan heb ik een aantal vragen die gaan over seksuele misdrijven.

[2:20:48] De vraag van de heer Eerdmans.

[2:20:50] Hoe vaak is het voorgekomen dat iemand is vervolgd sinds de inwerkingstreden van de WSM, de wet seksuele misdrijven?

[2:20:57] Tot februari 2025 ziet het OM dat er ruim 50 dossiers met gevallen van seksuele intimidatie door het OM zijn beoordeeld.

[2:21:06] Voor het overgrote deel daarvan staat op de planning om deze te dagvaarden.

[2:21:11] Acht gevallen hebben inmiddels tot een veroordeling geleid.

[2:21:15] En ik vind het erg mooi om te zien dat inmiddels nog vier andere steden, de Eerdmans refereerde daar al naar en in de opzomming ontbrak nog Almere, dus die wil ik hier ook nog even genoemd hebben, maar dat die ook de BOA-pilot die we in de andere steden hadden, dat die inmiddels ook daar uitgerold gaat worden.

[2:21:32] Ik denk dat dat een hele goede zaak is.

[2:21:36] Dan ook een vraag van de heer Eerdmans.

[2:21:39] We zijn inmiddels negen maanden verder met de inwerkingstreden van de WSM.

[2:21:45] Hoe ik de nieuwe wetgeving ervaar in relatie tot het onderwerp waar we vandaag over spreken en welke signalen ik ontvang van betrokken organisaties, het OM en de rechtsspraak.

[2:21:56] De implementatie is in ieder geval succesvol verlopen.

[2:21:59] En de eerste ervaringen met de wet zijn positief.

[2:22:02] Dus dat is mooi.

[2:22:03] Er is ook heel veel aandacht voor.

[2:22:04] En we zien ook elke keer dat op het moment dat er heel veel aandacht voor dit hele onderwerp is, dat bijvoorbeeld ook de website van Centrum Seksueel Geweld, dat die ook ontzettend veel meer bezoekers hebben.

[2:22:14] Dus blijkbaar landt het ook bij heel veel mensen op een goede manier.

[2:22:20] En zet het misschien ook wel mensen aan om advies in te winnen, om te kijken

[2:22:24] hoe zij verder geholpen zouden kunnen worden.

[2:22:29] De politie heeft inmiddels jaarcijfers gepubliceerd waaruit de stijging in het aantal meldingen van seksuele misdrijf in de tweede helft van 2024 blijkt.

[2:22:38] Maar het is nog wel te vroeg om te zeggen of deze stijging wordt veroorzaakt door de WSM, deze wet, of bijvoorbeeld te maken heeft met de recente media-aandacht voor seksueel geweld en grensoverscheidend gedrag.

[2:22:52] waaronder de campagne rondom de invoering van de wet.

[2:22:55] En wat het OM betreft verwacht ik dat het eerste beeld in het jaarbericht dat naar verwachting binnenkort in het voorjaar wordt gepresenteerd, kan geven.

[2:23:03] De eerste voordelingen zijn dus geweest zoals ik net noemde en dat past ook wel binnen de verwachting die we hadden van de WSM.

[2:23:16] Dan een vraag van de heer Eerdmans.

[2:23:18] Wat is de stand van zaken van de pilot handhaving seksuele intimidatie met boa's?

[2:23:21] Nou, die heb ik enigszins net genoemd.

[2:23:25] Die loopt sinds 1 juli bij de gemeenten Rotterdam, Utrecht en Arnhem.

[2:23:28] Ik heb daarin ook zelf meegelopen.

[2:23:34] En daar zijn in ieder geval positieve ervaringen mee.

[2:23:37] En het heeft in ieder geval daartoe geleid dat we naar vier nieuwe gemeentes het ook gaan uitbreiden.

[2:23:42] Dat is inmiddels ook al gestart.

[2:23:45] Veroordelingen zijn er uitgesproken, dus blijkbaar weten we het ook met elkaar allemaal en goed te constateren, maar ook goed vast te leggen.

[2:23:52] Dus dat ziet er hoopgevend uit.

[2:23:55] En natuurlijk, zoals we met wetten doen, evalueren we zaken ook.

[2:23:59] En ik verwacht dat de evaluatie voor de zomer van 2026 gereed zal zijn.

[2:24:02] Dan...

[2:24:11] Ook nog een vraag van jaar 21 over de seksuele straatdeterminatie, dat die strafbaar is.

[2:24:18] Maar u was bij de behandeling van de WSM al kritisch op de straf die daar tegenover stond.

[2:24:34] En dan vooral over de pakkans en de bewijsbaarheid.

[2:24:39] En over dat gevoel van straatonveiligheid heeft u een vraag aan mij.

[2:24:43] Want hoe kunnen we dit nou verbeteren?

[2:24:47] Wat het gevoel van straatonveiligheid betreft, hebben mijn collega's, de minister van Justitie en Veiligheid en de minister Infrastructuur en Waterstaat uw Kamer bij brief van 25 september 2024 geïnformeerd over de maatregelen die de afgelopen jaren zijn genomen om de veiligheidsgevoelens van vrouwen in openbare ruimte te verbeteren.

[2:25:06] Dat is in antwoord op vragen van de leden Mutler en De Hoop over dit onderwerp.

[2:25:14] Dan ook van jaar 21.

[2:25:20] Dat gaat over de campagne Pikpraat van straat, waarmee vrouwen via een app konden melden als zij seksueel geïntimideerd werden.

[2:25:31] Er kwamen toen meldingen van vrouwen binnen, maar de campagne werd gestopt vanwege te weinig resultaat.

[2:25:36] Dat was mede omdat seksuele straatinterminatie niet bestraft kon worden.

[2:25:39] Dat kan nu dus wel.

[2:25:41] En of ik een herstart van deze campagne voor me zie zitten.

[2:25:46] Ik wil vooropzetten dat ik het belangrijk vind dat iedereen zich veilig voelt en dat niemand slachtoffer wordt.

[2:25:51] Dat lijkt me evident.

[2:25:53] Veel gemeenten investeren in het opzetten en faciliteren van meldpunten.

[2:25:57] Sommige gemeenten hebben meldpunten die specifiek ingericht zijn op straatintimidatie en seksuele intimidatie via een app of de website.

[2:26:06] En bij andere gemeenten wordt dat ondergebracht bij bestaande organisaties of bij de politie.

[2:26:11] En het is aan gemeenten om dat ook wel weer zelf te bepalen of ze dergelijke meldpunten willen inrichten, bijvoorbeeld om hotspots van seksuele intimidatie in kaart te brengen.

[2:26:26] Wat wordt er op dit moment gedaan om de werkdruk van de zederesearcheurs aan te pakken?

[2:26:33] Ik zie dat de politiecapaciteit zeker onder druk staat.

[2:26:37] Een aantal weken geleden ben ik bij de politiekapaciteit.

[2:26:40] Zedenrechercheurs in Oost-Nederland geweest.

[2:26:42] Ik hoor daarin ook echt die verhalen.

[2:26:46] Men heeft daar nu, dat vond ik heel mooi, om meer voortgang te maken op de doorlooptijd, een apart bijstandsteam ingericht waarin mensen gewoon dedicated bezig zijn met het oppakken van zedenzaken.

[2:27:02] Dat voorkomt dat mensen niet meer een telefoontje krijgen om naar een andere zaak toe te gaan.

[2:27:10] Je ziet dat de doorlooptijden nu enorm worden bespoedigd.

[2:27:15] Dat vind ik een positief signaal.

[2:27:17] Tegelijkertijd blijft het ontzettend veel wat daar binnenkomt.

[2:27:24] preventie aangaat.

[2:27:27] Zaken waar we het net over hadden, de week van de lentekriebels, alles wat we op scholen kunnen doen, opvoeding.

[2:27:33] Daar begint veel mee.

[2:27:37] Wat zij ook wel verder aangaf, en dat vond ik een goed idee, daar wil ik onderzoek naar doen, is dat nu politie vanuit de politieacademie verplicht is om twee jaar op straat rond te lopen.

[2:27:52] en dan pas richting het vak van zedenrechercheur te gaan, om daarin een specifieke keuze te maken.

[2:28:01] Ik denk dat we, die regel is natuurlijk ooit in het leven geroepen, ook niet voor niets,

[2:28:09] Dat zal ongetwijfeld met heel goede redenen zijn.

[2:28:11] Maar ik denk wel, gegeven het feit dat er zoveel specifieke behoefte is aan specialisten, zedenrechercheurs, mensen met verward gedrag, of bijvoorbeeld huiselijk geweld, stalking en femicide, dit vraagt gewoon heel veel specialisten.

[2:28:29] En de vraag is dus ook in hoeverre we mensen die vanuit de politieacademie afkomen,

[2:28:34] eerder misschien dat specifieke vak in kunnen laten gaan, zeker als mensen die intrinsieke motivatie hebben.

[2:28:41] Ik wil dat onderzoeken.

[2:28:42] Ik heb die vraag stellen is hem dus nog niet beantwoord.

[2:28:44] Ik weet dat gewoon nog niet.

[2:28:45] En ik wil daar heel snel bij de Kamer op terugkomen.

[2:28:49] Wat de mogelijkheden hiertoe zijn.

[2:28:53] Ik ben ook in Rotterdam-Oost geweest en daar vond ik de aanpak echt fantastisch.

[2:28:58] Daar zie je dus die doorlooptijden waar ik naar verwees in mijn inleidende spreektekst.

[2:29:04] Als het gaat om de aanhouding van mensen die verdacht worden van huiselijk geweld of stalking, dat was eerst 30 dagen.

[2:29:14] Dat is nu naar acht dagen teruggebracht.

[2:29:17] Gewoon ook weer door het werken met specialisten die alleen daarmee bezig zijn.

[2:29:23] Ik vind dat een fantastische ontwikkeling.

[2:29:26] Maar dat kost geen extra capaciteit.

[2:29:28] Het kost ook geen extra geld.

[2:29:30] Er is een andere manier van organiseren.

[2:29:33] Ik heb wel de huidige overtuiging dat dit heel succesvol is.

[2:29:37] Ik heb in mijn gesprek met burgemeester Carola Schouten ook aangegeven... als dit zo succesvol is, ga daar nou eens naar kijken.

[2:29:43] Kunnen we dit in Rotterdam breder uitrollen?

[2:29:45] Want als dit zo veel mooie resultaten, meetbare resultaten oplevert... dan moeten we dit toch ook landelijk verder uitrollen.

[2:29:54] Ik heb dat ook bij.

[2:29:55] Bij de politie heb ik dat aangegeven.

[2:29:58] Ik heb alle respect voor couleur lokaal.

[2:30:01] Maar als we zien dat zaken succesvol zijn en meetbare resultaten hebben, dan moeten we hier volgens mij onze ogen niet voorsluiten.

[2:30:11] Dan moeten we gewoon zeggen dat we dit anders gaan inrichten.

[2:30:18] Dank voor de beantwoording.

[2:30:20] Ik denk dat het heel goed is om te horen dat er ook naar dit soort alternatieven worden gekeken.

[2:30:26] Want ik denk ook dat het niet alleen in geld zit.

[2:30:29] En tegelijkertijd heb je wel goede, gemotiveerde mensen nodig.

[2:30:33] Want anders zijn we bijna nog verder van huis.

[2:30:37] Ik vraag me wel af, als je bijvoorbeeld naar zo'n RSI-opleiding kijkt, die zit nu vol.

[2:30:44] Is daar nog iets aan te doen?

[2:30:47] als de staatssecretaris dan toch hiermee aan de slag gaat.

[2:30:50] Ik kan me voorstellen dat we dat vanuit de Kamer nog wel aan kunnen moedigen, maar dan denk ik ook dat we toch moeten kijken, als die opleidingsplekken blijkbaar wel vol zitten, is er dus wel een aanbod.

[2:31:02] Ik weet niet of ik dat nu verkeerd interpreteer, voorzitter, maar daar wil ik nog wel even dan graag duidelijkheid over.

[2:31:07] De staatssecretaris.

[2:31:08] Dat neem ik gewoon dan ook mee in het onderzoek hiernaar.

[2:31:11] Dat wil ik eigenlijk voorstellen, want wat ik heb geconstateerd moedigt er eigenlijk mij alleen maar vooral aan te kijken hoe zit dit.

[2:31:19] En zit hier ruimte om politiemensen die na politieacademie het werkveld ingaan,

[2:31:30] om dat misschien toch ook anders in te richten.

[2:31:32] Dat ligt ook niet overigens alleen bij mij, dus voordat ik nou weer op een stoel van iemand anders ga zitten.

[2:31:37] De politie valt echt ook onder het ministerie van Justitie en Veiligheid.

[2:31:42] Maar ik krijg deze signalen en het raakt natuurlijk wel heel duidelijk op mijn portefeuille.

[2:31:46] Dus ik wil hier zeker over in gesprek gaan en ook onderzoeken waar liggen nou de kansen.

[2:31:54] Hartelijke dank.

[2:31:55] Gaat u verder.

[2:32:09] Dan ook van de heer Eerdmans een reactie over hoe het kabinet zowel de aangiftebereidheid als de zedencapaciteit bij de politie en bij het OM kan vergroten.

[2:32:20] Ik heb daar niet net al iets over gezegd, maar de zedencapaciteit wel.

[2:32:25] Zouden we dat misschien op een andere manier kunnen organiseren door mensen eerder al

[2:32:33] op dit soort dossiers te laten zitten in plaats van eerst nog twee jaar op straat.

[2:32:37] Ik weet niet of dat kan, dat moet ik gewoon onderzoeken.

[2:32:39] En de aangiftebereidheid, nou we zien wel dat steeds meer mensen het melden, dus ik denk dat het goed gaat met de aangiftebereidheid en door het ook steeds met elkaar te bespreken, zoals we het vandaag doen, maar eigenlijk in het hele maatschappelijk debat, ik denk dat dat vooral ook mensen aanmoedigt om te blijven melden.

[2:32:58] En dat het ook steeds minder in die taboe- en schaamtesfeer blijft hangen.

[2:33:02] Dus ik denk een goede ontwikkeling.

[2:33:04] Dat deze cijfers, dat voelt een beetje wrang om te zeggen, maar dat deze cijfers stijgen.

[2:33:08] Want dat geeft ook aan dat er een meldingsbereidheid omhoog gaat.

[2:33:30] Ik wil omwille van de tijd ook voorkomen dat ik alle vragen dubbel ga zitten beantwoorden.

[2:33:34] Ik leg even iets opzij waarvan ik denk dat ik dat eigenlijk al beantwoord heb.

[2:33:53] Ja, en ook een vraag van de heer Van Nispen, die gaat ook over de week van lente, maar die heb ik volgens mij wel beantwoord.

[2:34:01] Dat is een heel betoog, overigens.

[2:34:19] Ja, dan ook een vraag van de heer Eerdmans.

[2:34:21] Ik weet nog niet of ik deze al beantwoord heb, maar om concreet inzicht te hebben in het veiligheidsgevoel van zowel mannen als vrouwen.

[2:34:28] Ja, dat hebben we ook met een veiligheidsmonitor en dat geeft dus inzicht in het veiligheidsgevoel van mannen en vrouwen.

[2:34:37] Ik heb daar allerlei cijfers bij, maar op wille van de tijd.

[2:34:44] Dan een vraag van de FvD, of ik bereid ben om een nieuw onderzoek te laten doen.

[2:34:50] Echt onafhankelijk volgens Wensen GGZ-behandelaren?

[2:34:53] Het antwoord daarop is nee, dat ben ik niet.

[2:34:58] En dat heeft te maken met dat ik van mening ben dat we al een onafhankelijk onderzoek hebben gedaan.

[2:35:04] Dat daar door meerdere bewindspersonen, zoals de heer Van Meijeren aangaf, al naar gekeken is.

[2:35:12] Een nieuw onderzoek, acht ik, ook op basis van de inzichten verkregen uit de onderzoeken van de commissie Hendricks.

[2:35:17] Het WODC-onderzoek naar de landelijke expertisegroep bijzondere zedezaken.

[2:35:22] Het onderzoek van het team bestrijding kinderporno van de politie onder leiding van het landelijk pakket.

[2:35:29] Ja, die acht ik overbodig om te doen.

[2:35:36] De heer Van Meijer.

[2:35:37] Dank u wel.

[2:35:38] De staatssecretaris geeft aan dat onderzoek onder leiding van Hendricks al onafhankelijk was.

[2:35:45] Hoe verhoudt zich dat tot het instellingsbesluit van deze commissie, waarin is bepaald dat in de eerste plaats die commissie is ingesteld door de minister van Justitie.

[2:35:54] De minister van Justitie had de bevoegdheid

[2:35:56] om alle leden te benoemen, te schorsen, te ontslaan.

[2:35:59] Het plan van aanpak moest eerst goedgekeurd worden door het ministerie van Justitie.

[2:36:03] De resultaten van het rapport moesten eerst richting de minister van Justitie.

[2:36:08] Slachtoffers geven aan geen vertrouwen te hebben gehad in de onafhankelijkheid van deze commissie.

[2:36:15] Hoe beoordeelt de staatssecretaris dit als onafhankelijk?

[2:36:19] De staatssecretaris.

[2:36:22] Voorzitter, dan komen we bij een vraag die erachter zit.

[2:36:27] In hoeverre zijn de mensen bij Justitie en Veiligheid dan betrouwbaar... die naar eer en geweten een onderzoek uitzetten... en controleren of iets goed of niet goed wordt uitgevoerd... en of een plan van aanpak dan ook voldoet aan de vraag die achter dit onderzoek stelt?

[2:36:43] Ik heb dat vertrouwen wel.

[2:36:44] Ik denk dat daarmee op het moment dat wij iets onderzoeken...

[2:36:49] En dat is ook, zoals ik nu ook te werk ga, dat dat altijd onafhankelijk is.

[2:36:55] Maar er is altijd wel iemand die een opdracht moet geven.

[2:36:57] Zo werkt dat.

[2:36:59] En op het moment dat ik iets wil laten onderzoeken, vraag ik dat ook.

[2:37:02] Maar op het moment dat we dan allemaal ook nog mijn betrouwbaarheid ter discussie stellen, dan wordt het wel een heel ingewikkeld gesprek.

[2:37:10] Dus ik voel er niet zoveel voor om de betrouwbaarheid van het ministerie ter discussie te stellen, of in vorige bewindspersonen.

[2:37:20] En daarmee dan dus ook te zeggen, nou ja, het onderzoek is dan ook al niet helemaal goed uitgevoerd.

[2:37:26] Daar voel ik niets voor.

[2:37:29] Dank u wel.

[2:37:29] De heer Van Meijlen, of voldoende zaal.

[2:37:31] Nou, de Statenkentraat geeft aan dat zij de commissie wel onafhankelijk achten.

[2:37:37] Wat natuurlijk heel wrang is, is dat uitgerekend ook hooggeplaatste ambtenaren van het ministerie van Justitie worden beschuldigd door de slachtoffers.

[2:37:46] En de slachtoffers zelf geven aan dat zij geen vertrouwen hadden in die commissie en daarom ook niet bereid waren om mee te werken aan het onderzoek.

[2:37:55] van die commissie.

[2:37:56] En volgens mij valt of staat het succes van zo'n onderzoek bij de vraag of de slachtoffers bereid zijn om daaraan mee te werken.

[2:38:03] Dus of de staatssecretaris of heel veel andere mensen daar vertrouwen in hebben, is volgens mij minder relevant.

[2:38:09] De slachtoffers, alle belangenorganisaties geven aan geen vertrouwen te hebben in die onafhankelijkheid.

[2:38:14] Daar hebben ze uitvoerig gemotiveerd, tal van brandbrieven gestuurd, ook naar deze staatssecretaris, waar ze tot op de dag van vandaag

[2:38:21] behalve een ontvangstbevestiging nog geen reactie op hebben gehad.

[2:38:25] Wat zegt deze staatssecretaris tegen de slachtoffers die zeggen wij voelen ons niet gehoord.

[2:38:30] Wij voelen ons niet veilig bij die commissie.

[2:38:32] Wij worden hier niet mee geroepen.

[2:38:35] De staatssecretaris.

[2:38:38] Voorzitter, ik denk dat het wel waardevol is om belang te hechten aan wat ik vind.

[2:38:44] Dus laat ik dat even vooropstellen.

[2:38:47] En ik ben daarin niet toondoof voor wat andere mensen vinden.

[2:38:51] Dat is ook logisch, want ik werk graag samen met andere instanties en we zitten hier ook vandaag en dan gaat het ook regelmatig over andere instanties of instituten.

[2:39:04] Maar ik weet ook dat er een onderzoek is gedaan en ik ben van mening dat dit onafhankelijk is en dat het ministerie van Justitie en Veiligheid die opdracht heeft gegeven dat hij ook een plan van aanpak goed moet keuren.

[2:39:17] Ja, dat klopt.

[2:39:18] Dat is ook de wijze waarop

[2:39:19] heel veel onderzoeken verrichten.

[2:39:21] En anders kan je elk onderzoek nu wel ter discussie gaan stellen.

[2:39:25] En dat ben ik gewoon niet van plan.

[2:39:27] Ik denk dat dit naar eer geweten goed is gedaan.

[2:39:29] Daarin is volgens mij, als ik het goed heb begrepen, in het onderzoek aangegeven dat er wel degelijk sprake is van slachtoffers.

[2:39:36] En de vraag is of dit in een georganiseerd verband, of daar sprake van is.

[2:39:41] Ik zie nu in ieder geval geen nieuwe informatie, die hoor ik nu ook niet, om te zeggen, nou, behalve dat ik dan misschien nieuw ben op dit dossier, maar ik zie daar geen nieuwe aanleidingen om dat dan opnieuw weer te onderzoeken.

[2:39:57] Hartelijke dank.

[2:39:57] Tot slot.

[2:39:59] Er zijn tal van mogelijkheden om zo'n onderzoek in te richten op een manier waar de slachtoffers zich wel prettig bij voelen.

[2:40:06] Daar zijn ook hele concrete voorstellen voor gedaan.

[2:40:09] Die zijn allemaal genegeerd.

[2:40:11] Ik vind het oprecht heel erg teleurstellend dat deze staatssecretaris dezelfde taal spreekt als haar voorgangers.

[2:40:18] Dat is precies waarom die slachtoffers zich

[2:40:21] niet veilig voelen en niet gehoord.

[2:40:24] Hun signalen worden zogenaamd wel gehoord, maar niet erkend.

[2:40:28] Alles wordt meegewogen, maar niets veranderd.

[2:40:32] De commissie Hendricks was niet onafhankelijk, feitelijk aantoonbaar.

[2:40:35] De behandelaren spreken van een mislukt onderzoek.

[2:40:38] De slachtoffers hebben het vertrouwen verloren.

[2:40:40] En vandaag laat de staatssecretaris na

[2:40:43] om dat vertrouwen te herstellen.

[2:40:44] En dat is geen zorgvuldigheid, meneer de voorzitter.

[2:40:47] Dat is stilstand.

[2:40:49] En in dit dossier is stilstand medeplichtigheid aan de doofpot.

[2:40:54] De staatssecretaris.

[2:40:58] Voorzitter, ik hoor de aantijgingen en ik wil het daar dan toch ook even bij laten.

[2:41:05] Goed, ik wil echt richting een tweede termijn, anders komen we niet uit.

[2:41:09] Dus ik vraag u hoe ver u bent met de beantwoording, of dat een beetje zou kunnen?

[2:41:14] Ja, ik ga gewoon echt zo snel mogelijk praten.

[2:41:20] En we gaan ook even nog kijken of er niet ook wat dubbelingen in zitten.

[2:41:25] Dan gaat het even over een vraag van de heer Krul over het mogelijk maken van zittingen achter gesloten deuren.

[2:41:30] Op korte termijn start er een onderzoek naar het openbaar van zittingen, ook in relatie tot de belangen van slachtoffers en over de uitkomsten daarvan en eventuele vervolgstappen, zal de staatssecretaris rechtsbescherming u te zijne tijd informeren.

[2:41:46] Dan een vraag van mevrouw Mutler over voornemens om de termijn van de regeringscommissaris te verlengen.

[2:41:53] Het huidige nationaal actieprogramma aanpak seksueel geweld wordt gecoördineerd door OCW en SZW.

[2:42:00] Dit actieprogramma en de aanstelling van de regeringscommissaris lopen tot eind 26.

[2:42:06] Ja, en ik moet u toch voor de verdere vraag over dit traject doorverwijzen naar de bewindspersonen OCW en SZW.

[2:42:13] Maar ik zie mevrouw Muttler eigenlijk neeschudden, dus het lijkt of ik de vraag niet helemaal goed heb begrepen.

[2:42:20] Ja, mevrouw Muttler.

[2:42:23] Ik heb het hier niet over de verlenging.

[2:42:24] Volgens mij hebben we dat tijdens het OCW-debat ook aan de staatssecretaris gemeld.

[2:42:30] En volgens mij gingen ze daarmee aan de slag.

[2:42:32] Waar het mij om gaat, is dat ik versnippering zie.

[2:42:35] Waar het mij om gaat, is dat ik wil dat die versnippering verdwijnt.

[2:42:39] Ook op departementaal-ministerieel niveau.

[2:42:42] Dus dat je moet gaan nadenken over een landelijke coördinatie in handen van een regeringscommissaris, waarbij de ervaringen van de huidige in worden meegenomen.

[2:42:54] En deze regeringscommissaris dus gaat onder andere ook over femicide.

[2:42:58] Dat is net een andere insteek.

[2:43:00] Daar heb ik ook een voorstel eerder voor geuit en gemaakt.

[2:43:06] En dat is het, voorzitter.

[2:43:08] Bestaatssecretaris.

[2:43:12] Op dit moment voert de Nederlandse school voor openbaar bestuur... ook een onderzoek uit naar de wijze waarop landelijke coördinatie... in de aanpak van geweld tegen vrouwen, huiselijk geweld en kindermishandeling... vorm kan worden gegeven.

[2:43:24] En in het onderzoek wordt rekening gehouden met de verplichtingen... die voortvloeien uit de EU-richtlijn... als het verdrag van Istanbul in zaken huiselijk geweld en geweld tegen vrouwen.

[2:43:32] En dat onderzoek, dat is verwachting dat dat in juni dit jaar afgerond is.

[2:43:37] En dat vormt daarmee ook een goede basis voor eventuele vervolgstappen.

[2:43:42] En het andere wat mevrouw Müller aangeeft, daar is denk ik ook al veel vanuit mij is over aangegeven.

[2:43:48] Dat staat nu even los misschien van de rol van regeringscommissaris.

[2:43:53] Maar ja, volgens mij heb ik daar dan voldoende over gezegd.

[2:43:58] Dan een vraag van de heer Krul over de status van het WODC-onderzoek naar de Nederlandse pornoindustrie.

[2:44:07] Tijdens het commissiedebat Mensenhanden en de Prostitutie van 11 september afgelopen jaar heeft mijn collega minister van Justitie en Veiligheid toegezegd om het WODC te vragen om een onderzoek uit te voeren naar de Nederlandse pornoindustrie.

[2:44:21] Inmiddels worden er met het WODC voorbereidingen getroffen voor het doen van dit onderzoek.

[2:44:25] Over de precieze start van het onderzoek en het verdere proces kan ik op dit moment nog geen uitspraken doen.

[2:44:31] Wanneer het wel mogelijk is, zal u bij voorgangsbrief op de hoogte worden gehouden.

[2:44:35] Dit ligt echt bij mijn collega, bij de minister.

[2:44:42] Dat irriteert mij enorm en ik zal uitleggen waarom.

[2:44:46] Naar aanleiding van het Volkskrantonderzoek heb ik een plenair debat aangevraagd.

[2:44:50] Op één partij na werd die door de hele Kamer gesteund.

[2:44:53] De termijn verliep.

[2:44:54] Ik heb exact datzelfde debat weer plenair aangevraagd en alle partijen die dat toen nog wel steunden op het moment dat het in het nieuws was, hadden toen ineens zoiets van het kan ook bij een commissiedebat.

[2:45:03] Dus het debat is van de lijst gegaan.

[2:45:05] Een dag later zat ik in de procedurevergadering en zei ik, oké collega's, ik moet dit bespreken bij een commissiedebat.

[2:45:11] Welk commissiedebat is dat?

[2:45:12] Daarom is dit commissiedebat er gekomen vandaag.

[2:45:15] Want er waren twee opties.

[2:45:15] Mensen allemaal prostitutie of zeden onveiligheid van vrouwen.

[2:45:18] Tenminste, nou, dan doen we het maar hier.

[2:45:21] En dan zit ik hier en dan krijg ik te horen, moet je een andere minister hebben.

[2:45:24] Dus als dit zo is, dan vraag ik dinsdag bij de regeling een nieuw plenair debat aan.

[2:45:27] En dan kijk ik even naar mijn collega's die het eerst hebben gesteund en toen niet.

[2:45:31] En nu zit ik hier.

[2:45:32] Dan gaan we dat plenair debat maar weer aanvragen.

[2:45:34] Want dit vind ik wel echt heel teleurstellend.

[2:45:39] Hier was ik niet van op de hoogte, dus ik kan me voorstellen dat dit een heel vervelend gevoel geeft.

[2:45:45] Tegelijkertijd moet ik nu niet allemaal antwoorden namens mijn collega Van Weel.

[2:45:52] Dus ik worstel eventjes hiermee.

[2:45:54] En de vraag is natuurlijk dan ook waarom eigenlijk ook niet dan, bijvoorbeeld ook in dit geval, de minister dan misschien niet aanwezig is.

[2:46:01] Dat is ook even de vraag.

[2:46:05] Ik snap dit, maar ik hoop dat u ook begrijpt dat ik niet even op zijn stoel kan gaan zitten.

[2:46:13] Volgens mij heeft de Kamer u ook gehoord, als ik zo vrij mag zijn.

[2:46:16] Deze vragen moeten uiteraard wel beantwoord worden, maar niet door mij.

[2:46:23] Excuus daarvoor.

[2:46:24] Ik doe het met alle liefde, maar ik kan niet anders.

[2:46:38] Ja, echt een excuus, want ik vind dit heel vervelend.

[2:46:40] Ik wist niet wat hierachter... Ja, maar toch even richting de collega's.

[2:46:44] Dit is waarom we niet bij elke regeling van werkzaamheden maar makkelijk moeten zeggen, kan ook bij een commissiedebat, is sneller.

[2:46:50] Want soms is dat dus gewoon niet waar.

[2:46:52] Dus geen opmerking richting de staatssecretaris, maar echt even richting mijn collega's.

[2:46:55] Die opmerking van dit kan bij een commissiedebat, dat is gewoon niet altijd waar.

[2:46:59] En ik denk dat dit het perfecte voorbeeld daarvan is.

[2:47:01] Want nu staat het dus weer op de lange baan.

[2:47:04] Ja, dank daarvan.

[2:47:05] Een punt van orde van de heer Van Nispen.

[2:47:07] Voorzitter, want dit gaat echt over de orde.

[2:47:09] Dan voel ik me ook aangesproken.

[2:47:10] Kijk, het is niet mijn schuld dat de regering hier niet goed is op voorbereid.

[2:47:15] En een plenair debat steunen, dat kunnen we allemaal gemakkelijk doen bij de regeling van werkzaamheden.

[2:47:18] Maar die lijst, dan ben je ook over twee jaar aan de beurt.

[2:47:20] Dus de heer Krul moet nou ook niet doen alsof het nou onze schuld is dat we debatten niet steunen.

[2:47:25] Het moet wel een commissiedebat er gebeuren.

[2:47:26] En de regering moet zorgen dat ze daar goed op voorbereid zijn.

[2:47:28] En de juiste bewindspersoon afvaardig is.

[2:47:30] Laten we het nou niet omgaan draaien.

[2:47:32] Dank voor dat punt van orde.

[2:47:33] De staatssecretaris heeft een voorstel.

[2:47:36] Ja, voorzitter, even los van hoe het dan wel werkt of wat wel handig is of niet.

[2:47:41] Maar omdat ik het wel echt heel, echt heel vervelend vindt, zou het dan een idee kunnen zijn dat ik de minister vraag om zo snel mogelijk met een schriftelijke beantwoording van deze vragen te komen?

[2:47:51] Ja, ik weet niet.

[2:47:52] Dat ontneemt u natuurlijk niet het gesprek met het kabinet hierover.

[2:47:56] Laat ik dat even vooropstellen.

[2:47:57] Maar het geeft misschien wel gewoon antwoord op de op de vragen.

[2:48:02] een handreiking van het kabinet.

[2:48:10] Ik heb een plenaire debat aangevraagd en de hele Kamer vond dat enorm belangrijk, want het was die week in het nieuws.

[2:48:17] Wat de heer Van Nispen net terecht zegt, er zijn elke week hele belangrijke dingen in het nieuws die op een lijst komen van 400 debatten en die vervallen.

[2:48:24] Na vervalling vraag je dan opnieuw dat plenaire debat aan en dan is er al minder steun, om wat voor redenen ook.

[2:48:31] Ik neem aan dat het kabinet procedurevergaderingen ook volgt.

[2:48:36] Bij welk debat past dat dan?

[2:48:38] Er is geen debat in de pornoindustrie.

[2:48:42] Is dat dan dit debat of mensenhandel of prostitutie?

[2:48:45] Allebei niet helemaal, maar laten we deze doen.

[2:48:50] het kabinet zich daarop voorbereidt.

[2:48:52] En dat is niet het geval.

[2:48:53] En ik vind het onvoldoende om dat enkel in schriftelijke beantwoording.

[2:48:56] Want ik vind ook het inhoudelijke antwoord, zeg ik heel eerlijk, best wel zwak.

[2:49:00] Want we zijn inmiddels een half jaar verder en we zijn dus voorbereidende gesprekken aan het voeren met de WODC.

[2:49:04] Het gaat over misstanden.

[2:49:05] Dus daar heb ik echt wel nog het een en ander over te wisselen.

[2:49:08] Dus ik zal dat dan maar in een nieuwe debataanvraag doen.

[2:49:11] Dat is denk ik de enige optie.

[2:49:12] Omdat het eerstvolgende commissiedebat, dat zal weer heel lang duren.

[2:49:16] Dus dan is dat de snelste route.

[2:49:19] Ja, dank.

[2:49:22] Dan hebben we het volgende ordevoorstel van uw voorzitter.

[2:49:26] Want we hebben gewoon geen tijd voor een volledige tweede termijn meer.

[2:49:30] Terwijl het onderwerp dat wel echt, nou ja, waardig is.

[2:49:35] Dus mijn voorstel zou zijn om een tweede termijn dan apart in te gaan plannen.

[2:49:39] Bent u het daarmee eens?

[2:49:44] Of wilt u een twee minuten debat aanvragen en dat we dan daarmee houden?

[2:49:47] Mevrouw Van den Berg.

[2:49:49] Voorzitter, ik was sowieso voornemers om een twee minuten debat aan te vragen en wat mij betreft kunnen we het dan doen, maar ik kijk wel even rond of er mensen zijn die daar anders over denken.

[2:50:01] Mevrouw Bruining wilde graag een extra minuut.

[2:50:03] Ik weet niet of deze voorzitter daarover gaat.

[2:50:05] Ik vrees van niet, aangezien het een plenaire agenda betreft.

[2:50:09] Zullen we dat dan op die wijze doen?

[2:50:11] Een twee minuten aanvraag?

[2:50:12] Oké, dan doen we dat zo meteen op die wijze.

[2:50:15] Dan gaan we nog even door naar de staatssecretaris voor de verdere beantwoording van de vraag.

[2:50:19] De staatssecretaris.

[2:50:21] Die vragen richten zich op de online seksueel geweld.

[2:50:31] Bij de uitvoering van de motie wordt niet voldaan aan de roep om één centraal loket voor opsporing, het verwijderen van beelden en het bieden van hulp aan slachtoffers.

[2:50:38] Waarom niet?

[2:50:40] In de verzamelbrief die ik naar aanleiding van het vorige debat over zeden heb gestuurd, heb ik in overleg met de minister van Justitie en Veiligheid, die verantwoordelijk voor dit onderwerp is, toegelicht dat aan het verzoek om één centraal loket in te richten zoveel mogelijk is voldaan.

[2:50:57] Dit met het aanmerken van Helbantet als laagdrempelige meldvoorziening.

[2:51:04] Alleen het starten en uitlopen van de opsporing blijft, zoals eerder toegelicht, voorbehouden aan de politie en het OM.

[2:51:09] En zoals toegelicht passen opsporing en vervolging niet bij de onafhankelijke rol van Help Wanted als onafhankelijke betrouwbare instituut bij het beoordelen van illegale content.

[2:51:21] Bovendien is in het kader van de bescherming van persoonsgegevens en laagdrempeligheid niet wenstelijk dat alle meldingen onder de aandacht van politie worden gebracht.

[2:51:30] Wel zorgen de medewerkers van Help Want It ervoor dat er, als er sprake is van strafbare content, het strafrechtelijke traject wordt gefaciliteerd.

[2:51:39] Onder meer door ervoor te zorgen dat eventueel bewijs wordt verzameld en opgeslagen.

[2:51:44] En ook ondersteunt Help Want It slachtoffers in de aanloop naar de aangifte.

[2:51:52] Nu ga ik een beetje geïrriteerd zijn mogelijk, maar ik zal proberen dat niet te doen.

[2:51:56] Daar kan de staatssecretaris ook niks aan doen.

[2:51:58] Maar we hebben vijf jaar geleden een motie ingediend.

[2:52:00] en dat heb ik al heel vaak in verschillende debatten toegelicht, wat het doel is van die motie, dat iemand op één plek zijn verhaal kan doen en dat is goed gegaan, dat kan bij Off Limits, prima, dat werkt goed, maar vervolgens ben je afhankelijk van de onderbemenste politie om te zorgen voor de opsporing en voor de ondergefinancierde autoriteitspersoonschrijvers om te zorgen dat die weer zijn wekkende beelden verdwijnen.

[2:52:19] Dus het gaat erom dat er een samenwerking komt waarin dat allemaal gebeurt, voor zowel de aanleiding toe is, natuurlijk hoeft niet alles in een aangifte te volgen, dus al die bezwaren, die zijn allemaal al weggenomen, heb ik al heel vaak

[2:52:29] toegelicht.

[2:52:30] En nu is dus het voorstel, en daar komt dat rapport ook, dat rapport online seksueel geweld, dat biedt daar onder andere ook oplossingen voor.

[2:52:36] Dus ik verzoek de staatssecretaris om het op die manier nog eens te bekijken, het op die manier verder te brengen.

[2:52:42] En daar komen ook de voorstellen vandaan die onder andere de heer Krul heeft gedaan.

[2:52:45] En ik heb vandaag een andere hier ook overgekeken naar die ATKM, of je daarmee dan de link kunt maken om die beelden bijvoorbeeld snel te verwijderen.

[2:52:52] Dus het zit allemaal onder in dezelfde context.

[2:52:55] Het gaat erom

[2:52:56] Hoe zorg je nou voor dat mensen die het slachtoffer zijn, bijvoorbeeld van die verschrikkelijke deepfake pornobeelden, of dat nou Kamerleden zijn of anderen, dat die geholpen worden en dat die beelden verwijderd worden, zo mogelijk een strafrechtelijk traject volgt, hulp, steun als nodig, et cetera.

[2:53:10] Dat is het doel.

[2:53:11] En ik hoop dat daar aan tegemoet kan worden gekomen.

[2:53:13] Het gebeurt nu gewoon niet.

[2:53:15] Hartelijke dank.

[2:53:15] De staatssecretaris.

[2:53:16] Voorzitter, de heer Van Nispen verwijst terecht ook naar dat rapport.

[2:53:20] Er is een debat aangevraagd door mevrouw Müller.

[2:53:22] Ik zou willen voorstellen dat ik dan ook reageer op het rapport.

[2:53:38] Dan kom ik met een kabinetreactie hierop.

[2:53:45] En dan is ook weer de vraag op welk termijn ik dat doe.

[2:53:51] Binnen nu en twee maanden.

[2:53:55] Hartelijk dank voor die toezegging.

[2:53:58] Heeft u nog andere punten?

[2:54:10] Dan ook een vraag van de heer Krul over Help Wanted, of dat inmiddels de formele status van trusted flagger op basis van de Digital Service Act heeft.

[2:54:21] Help Wanted heeft, direct nadat dit mogelijk was, namelijk op 3 februari jongstleden de aanvraag voor betrouwbare flagger ingediend bij het ACM, Autoriteits, Consumentenmarkt, die sinds die datum de bevoegde autoriteit is om de formele status van betrouwbare flagger toe te kennen.

[2:54:37] Deze aanvraag is op dit moment in behandeling.

[...] TV GELDERLAND 2021.

[2:54:56] Dan ook een vraag van de heer Krul.

[2:54:58] In hoeverre Help Wanted genoeg ruimte heeft en is het bekend genoeg voor slachtoffers om hierheen te gaan?

[2:55:06] Of Limit en dus Help Wanted valt onder de verantwoordelijkheid van de minister.

[2:55:11] Maar ik kan natuurlijk wel kort toch ook even ingaan op deze vraag.

[2:55:14] Slachtoffers weten Help Wanted goed te vinden.

[2:55:17] Het aantal meldingen bij Help Wanted neemt ieder jaar toe.

[2:55:21] In 2024 ging het om een toename van 31 procent.

[2:55:26] Dank u wel.

[2:56:05] Ik probeer juist wat sneller door alles heen te gaan en de tijd wat efficiënter te benutten.

[2:56:10] Een vraag van de heer Van Nispen.

[2:56:14] De AP heeft veel bevoegdheden, autoriteit, persoonsgegevens, maar een verzoek tot handhaving leidt niet tot zichtbare actie binnen een redelijke termijn.

[2:56:20] Wat gaat u hieraan doen?

[2:56:27] Ik heb een heel verhaal als antwoord, maar ik ga deze zorgen wel delen met de autoriteit zelf.

[2:56:33] Ze zijn natuurlijk wel een zelfstandig orgaan.

[2:56:36] Ik kan daar niet allerlei instructies neerleggen, maar ik kan wel met hen hierover in gesprek gaan.

[2:56:47] met enkele maanden aan de Kamer terugkoppelen wat daaruit gekomen is en wat de reactie daarop is.

[2:56:57] Moeten we niet nadenken, ook over de vraag van de heer Van Nispen, dat het mandaat van de ATKM kan worden uitgebreid naar andere vormen van seksueel geweld?

[2:57:05] Ik deel je zorgen over materiaal online.

[2:57:09] Net als u willen de minister van Justitie en Veiligheid... die verantwoordelijk is voor de autoriteit... online terroristisch en kinderpornografisch materiaal.

[2:57:18] Ik doe er alles aan om de mensen online beter te beschermen.

[2:57:22] In dat verband betekent ATKM een stap vooruit.

[2:57:25] Maar het is ook een nieuwe en relatief jonge autoriteit... waarvan de wettelijke bevoegdheden voor kinderpornografisch materiaal... pas op 1 juli dit jaar...

[2:57:33] in werking zijn getreden.

[2:57:35] En naast de voorbereiding voor het uitsturen van verwijderbevelen legt de ATKM momenteel de laatste hand aan het technisch verder inregelen en bestendigen van haar werkproces en uitvoeringspraktijk.

[2:57:46] Het is daarom ook belangrijk, vind ik, om de ATKM een goede start te geven en dus ruimte en tijd te gunnen een gezaghebbende autoriteit te worden en er niet nu al gelijk iets aan toe te voegen.

[2:58:02] En dan heb ik voor nu als laatste, denk ik, de vraag van mevrouw Van der Werff van D66, of ik bekend ben met de impact van onveilig internet op kinderen en wat ik hierin zou kunnen betekenen.

[2:58:15] Nou, ik ben daar zeker mee bekend dat het enorm veel impact kan hebben op de veiligheid van kinderen.

[2:58:19] Ik heb dat volgens mij eerder ook in mijn betoog heb ik dat aangegeven.

[2:58:26] Ik hoor ook de signalen vanuit de politie die zeggen... eigenlijk zijn er maar een aantal basisprincipes... en we zouden de behoefte hebben om dat veel meer spread the word, bekendheid te geven.

[2:58:38] Want als ouders toch zouden weten hoe het allemaal werkt op al die social media... of spelletjes waarin allerlei content of zaken zijn verstopt, dan is daar echt...

[2:58:48] Er is nog een wereld in te gaan.

[2:58:52] Maar dat zou ook heel veel zaken kunnen voorkomen.

[2:58:54] Dus ik ga ook wel goed na en daarin ook zoeken hoe ik ervoor kan zorgen.

[2:59:01] En hoe we daar met z'n allen veel meer bekendheid aan kunnen krijgen.

[2:59:05] Want het zit hem ook in het preventieve vraagstuk.

[2:59:08] Dat geldt voor heel veel zaken die we vandaag bespreken.

[2:59:11] Maar dat geldt ook in dit geval.

[2:59:13] En de politie geeft ook nadrukkelijk aan... het zou zo mooi zijn als het landelijk bekend is...

[2:59:18] hoe we hiermee om moeten gaan.

[2:59:22] En hoe ouders hier alert op kunnen zijn.

[2:59:25] Dus ik zie de impact, maar ik ben ook zoekende in hoe krijgen we dit goed over de bühne.

[2:59:37] Oké, hartelijk dank.

[2:59:38] Ik kijk even naar de leden of er nog onbeantwoorde vragen zijn uit de eerste termijn.

[2:59:43] Dat is niet het geval.

[2:59:45] Goed, dan gaan we het dus even creatief doen.

[2:59:47] Dat betekent dat ik de tweede termijn open en het woord geef aan mevrouw Van der Werff voor de aanvraag van de twee minuten debat.

[2:59:54] En dan betrekken we de rest van de tweede termijn.

[2:59:57] Dank voorzitter.

[2:59:58] Bij deze via de officiële route vraag ik graag een twee minuten debat aan en dan laat ik de rest van mijn tekst even weg en dan doen we het verder in de plenaire zaal.

[3:00:07] Niet voor ik denk namens alle collega's de staatssecretaris van harte wil bedanken voor haar blijvende inzet op dit onderwerp dat vandaag niet alleen vele vrouwelijke maar ook vele mannelijke collega's raakt die hier mooie bijdrage hebben gedaan waarvoor ik jullie weer zeer wil danken voorzitter.

[3:00:24] Hartelijk dank.

[3:00:25] We noteren een twee minuten debat met als eerste spreker mevrouw van der Werff.

[3:00:28] De rest van de tweede termijn betrekken we daarbij.

[3:00:31] De staatssecretaris gaat dan ook in op de toezeggingen die ze verder concreet zal uitwerken die verwezen waren naar de tweede termijn.

[3:00:38] Dus we kijken ernaar uit.

[3:00:40] En met deze sluit ik dit commissiedebat.