Rondetafelgesprek Voedselprijzen

[0:00:01] Goedemiddag allemaal.

[0:00:03] Ik open hierbij het rondetafelgesprek met de vaste commissie voor economische zaken.

[0:00:07] We zijn hier vanmiddag bij elkaar om te spreken over voedselprijzen.

[0:00:12] We doen dat in drie blokken.

[0:00:14] Per blok een aantal gasten.

[0:00:19] Aan de zijde van de Kamer misschien goed voor de gasten om

[0:00:22] In ieder geval die alvast introduceren.

[0:00:24] De heer Klaver, GroenLinks PvdA.

[0:00:26] Eerdmans, JA21.

[0:00:27] Mevrouw Inge van Dijk van het CDA.

[0:00:30] Mevrouw van Eick, VVD.

[0:00:32] De heer Sneller, D66.

[0:00:32] De heer Van Dijk, SP.

[0:00:35] Mevrouw Van Metelen van de PVV.

[0:00:38] En nu zie ik collega's die ik niet eerder in deze commissie ook heb.

[0:00:42] Nee, voorzitter, dat klopt.

[0:00:43] Ik ben Flotters, PVV, normaal woord voor de fiscaliteit en toeslagen.

[0:00:47] Ik ben hier vooral mee ter ondersteuning en luistering van de inbreng van de wilnemers.

[0:00:52] Maar ik zou graag ook de commissie willen vragen of ik hier dan een deel mag nemen.

[0:00:57] Want ik ben mij bewust dat ik geen lid en geen plaatsvanglid ben van de commissie-EZ.

[0:01:01] Oké, maar ik hecht er aan dat, want we gaan natuurlijk na de inbreng ook van de gasten, is er gelegenheid om te stellen van een vraag.

[0:01:09] En per fractie is er één iemand die dan de vraag stelt.

[0:01:12] Oké.

[0:01:13] Ja, voorzitter, absoluut.

[0:01:14] En dat zal mijn collega Vermetelen zijn.

[0:01:16] Oké.

[0:01:18] Dan is dat duidelijk, ja.

[0:01:22] Goed dat u er bent.

[0:01:23] De gasten.

[0:01:25] Ik eet welkom de heer Nienk Plok, de heer Heidman en de heer De Roos.

[0:01:30] Ik zou u willen vragen om u kort voor te stellen en dan ook aansluitend een korte inleiding op hetgeen u mee wilt geven, vooraf.

[0:01:40] Nadat u dat alle drie heeft gedaan, gaan we naar de leden en zullen zij

[0:01:46] een vraag aan u stellen, dat gaat zich vanzelf wijzen.

[0:01:49] Dat gezegd hebbend, de heer Ninkblok, aan u het woord.

[0:01:54] Dank u wel, voorzitter.

[0:01:56] Geachte leden van de Commissie Economische Zaken, ik wil u bedanken voor de mogelijkheid vandaag met u in gesprek te gaan over de prijs van boodschappen, een onderwerp dat ons allen raakt.

[0:02:07] Mijn naam is Constantijn Ninkblok en bij Albert Heijn ben ik onder meer verantwoordelijk voor de selectie, prijsstelling en aanbieding van onze producten.

[0:02:14] Als Albert Heijn vullen wij dagelijks 7 miljoen borden van klanten, wiens vertrouwen wij elke dag opnieuw moeten verdienen.

[0:02:20] Hoe we dat doen?

[0:02:21] Met inspiratie, informatie en vooral met producten van topkwaliteit voor een goede prijs.

[0:02:26] Met onze bijna 1200 winkels en 125.000 medewerkers staan wij midden in de maatschappij.

[0:02:32] We begrijpen als geen ander de zorgen van onze klanten over inflatie en de kosten van hun dagelijkse boodschappen.

[0:02:37] Het belang van onze klanten staat voorop en wij staan voor een belangrijke belofte boodschappen bereikbaar en dus betaalbaar maken voor iedereen.

[0:02:46] Albert Heijn let op de kleintjes, en dat doen we al 138 jaar.

[0:02:49] In onze formule vullen acties en structureel lage prijzen elkaar aan.

[0:02:53] Kortingen zoals hamsteren en onze bonusaanbiedingen zorgen ervoor dat klanten kunnen besparen op boodschappen, terwijl ons brede assortiment met altijd voordelige eigen merkproducten structureel voordeel biedt.

[0:03:04] We zien dat eten en drinken duurder zijn geworden de laatste jaren.

[0:03:06] Niet alleen in de supermarkt, ook in restaurants en cafés.

[0:03:09] De kosten in de hele voedselketen zijn gestegen.

[0:03:12] U kent de voorbeelden.

[0:03:13] Energie, transport, huren, verpakkingsmateriaal, lonen en wereldwijd de grondstoffen zoals bijvoorbeeld cacao en koffie.

[0:03:19] Maar ook kosten bij boeren, telers en leveranciers.

[0:03:22] En die inflatie tikt door in de hele keten, van land tot klant.

[0:03:26] Supermarkten werken met zeer lage marges.

[0:03:29] Van iedere euro die de klant bij ons uitgeeft houden wij gemiddeld vier cent over.

[0:03:34] Na belastingen en rentebetalingen is dat nog minder.

[0:03:36] Het grootste deel van onze kosten is de inkoop van producten.

[0:03:39] En die kopen wij bij duizenden leveranciers.

[0:03:42] Van kleine lokale partijen tot grote internationale fabrikanten.

[0:03:45] En we onderhandelen voortdurend over deze prijzen in het belang van onze klant.

[0:03:51] Een veelgestelde vraag is hoe wij stijgende prijzen voor de boodschap van onze klanten kunnen voorkomen.

[0:03:55] Dit doen we op veel manieren.

[0:03:57] Uiteraard door zo scherp mogelijk in te kopen, efficiënt te werken en te besparen op onze kosten.

[0:04:02] En deels absorberen we de kostenstijgingen zelf en dat zien we terug in de druk op onze marges.

[0:04:07] Helaas zijn in de huidige markt prijsstijgingen soms onvermijdelijk.

[0:04:11] In de discussie over de boodschappenprijzen wordt ook vaak het prijsverschil met landen om ons heen genoemd.

[0:04:15] En dat is begrijpelijk.

[0:04:17] Maar landen en markten verschillen vanwege het concurrentieveld en klantwensen.

[0:04:21] Daarom is het moeilijk prijzen op productniveau te vergelijken.

[0:04:24] Het is belangrijk dat je naar het hele winkelmandje van de klant kijkt om een goed prijsvergelijker te kunnen maken.

[0:04:29] Ik wil graag benadrukken dat betaalbaarheid van boodschappen... een gedeelde verantwoordelijkheid is.

[0:04:33] Om consumenten te helpen, moeten we allemaal ons best doen.

[0:04:36] Iedereen in de keten.

[0:04:37] Wij als supermarkten, samen met de voedselproducenten en de overheid.

[0:04:40] En daarom zijn wij blij met de brede door uw Kamer aangenomen motie... om grensoverschrijdende inkoopbeperkingen aan te pakken.

[0:04:46] Voorzitter, ik rondaf.

[0:04:48] Onze klanten willen waar voor hun geld... en kunnen iedere dag kiezen waar zij hun boodschappen doen.

[0:04:53] Als Albert Heijn blijven we ons inzetten voor betaalbare boodschappen.

[0:04:57] We investeren tegelijkertijd in duurzaamheid, innovatie en samenwerking in de keten.

[0:05:02] Albert Heijn blijft het gesprek hierover graag voeren, samen met u en alle andere betrokken partijen.

[0:05:07] Dank u wel.

[0:05:08] Dank u wel.

[0:05:10] Wilt u uw microfoon dan weer uitzetten?

[0:05:13] Anders blijft hij ook in beeld.

[0:05:14] En dan gaan we luisteren naar de heer Heitman.

[0:05:17] Welkom.

[0:05:17] We gaan luisteren naar uw bijdrage.

[0:05:20] Mijn naam is Tom Heitman.

[0:05:21] Ik ben sinds 1 april interim CEO bij Jumbo.

[0:05:26] en actief in de food retail sinds eind tachtig jaren.

[0:05:30] Jumbo, een Brabants familiebedrijf, wat 730 winkels kent in Nederland.

[0:05:35] En de tweede speler, mijn collega.

[0:05:38] En in dit verband ook relevant 39 winkels in Vlaams-België.

[0:05:44] Wij zijn werkgever voor zo'n 100.000 mensen.

[0:05:48] En ook belangrijk op te merken is dat meer dan de helft van onze winkels wordt geleid door zelfstandige ondernemers.

[0:05:57] Vandaag hebben we het over prijsstijgingen en ik moet u zeggen dat ik dus al bijna veertig jaar in dit vak zit, maar de inflatie van de laatste drie jaar kent zijn weergaan niet en heb ik nog nooit meegemaakt.

[0:06:11] De hoge inflatie die begonnen is na de pandemie is met name in 2022 heel hoog geweest, maar heeft zich iets verminderd in 2023 en 2024, maar heeft zich doorgezet.

[0:06:23] Totale beleving vanuit de klant, maar ook vanuit ons als ondernemer, is dat hetzelfde pakket wat voor de pandemie 100 euro kost, tegenwoordig 140 euro kost.

[0:06:39] Uiteindelijk is het 40 procent duurder geworden.

[0:06:42] We merken dat de klanten zich daar zorgen over maken.

[0:06:45] En we zien dat dat leidt tot een ander koopgedrag.

[0:06:48] De klant is aan het veranderen, aan het switchen tussen verschillende formules.

[0:06:56] Jumbo is een formule die oorspronkelijk gebaseerd is op elke dag lage prijzen.

[0:07:01] en is niet een promotiespeler.

[0:07:05] Gezien het feit dat de afgelopen vier, vijf jaar het belang van promoties veel belangrijker is geworden, om u een idee te geven, vier, vijf jaar geleden was het percentage 14% op de totale omzet.

[0:07:18] Op het ogenblik is het tussen de 25 en 26 procent.

[0:07:21] Dus dat betekent dat die consument die gaat achter de koopjes aan, om het zomaar te zeggen, om het budget beter besteedbaar te maken en te zorgen dat hij zo slim mogelijk inkoopt.

[0:07:34] Dat betekent dat wij praten in ons vak over primaire, secundaire en tertiaire klanten.

[0:07:39] Dat je ziet dat er veel meer secundaire en tertiaire klanten zijn.

[0:07:43] Dat betekent dat een primaire klant het meeste koopt bij jou en een tertiaire klant koopt overal wat.

[0:07:50] Die verschuiving is enorm.

[0:07:52] Dat betekent dat Jumbo besloten heeft om naast everyday low price, elke dag lage prijzen, ook van het promotie-instrument gebruik te gaan maken.

[0:08:04] Omdat wij zien dat ons marktaandeel onder druk staat en wij in de concurrentiestrijd een stap voorwaarts moeten maken.

[0:08:12] Betekent dat alleen dat we daar genoegen mee nemen?

[0:08:16] Nee.

[0:08:16] We zijn heel duidelijk bezig met prijsverlagingen op inkoop.

[0:08:21] Wij zijn lid van een internationale inkooporganisatie, Everest Epic.

[0:08:26] Daar hoort u later meer van.

[0:08:29] En wij proberen, zeg maar in belang van de klant, de prijs omlaag te krijgen.

[0:08:35] En dat geldt met name ten aanzien van Amerika, omdat we daar hele bijzondere prijsverschillen zien per territoriaal gebied.

[0:08:43] Maar we zijn ook kritisch op onze eigen kosten.

[0:08:45] Zo hebben wij vorig jaar onze overhead moeten reduceren en terugbrengen.

[0:08:50] Dat is geen fijn werk, maar dat leidde tot een besparing van 50 miljoen.

[0:08:55] Daarnaast hebben wij diefstalpreventie, hebben we aandacht gegeven en zijn 30 miljoen teruggegaan.

[0:09:02] En daarnaast hebben we gewoon met de hogere kosten te maken die ons bedrijf raken, zoals energie en loonkosten.

[0:09:09] Loonkosten vorig jaar 55 miljoen meer.

[0:09:12] Dat proberen we allemaal te absorberen, maar wat je in grote lijn kunt zien, is dat de verhoging van de prijzen niet helemaal door te berekenen is aan de consument in dit tijdframe.

[0:09:26] Dat betekent dat die verhoging ongeveer een 40% is geweest en dat we slechts 28% hebben kunnen doorberekenen.

[0:09:33] Dat leidt er dan toe, en dat is waar ik even afstand van wil nemen,

[0:09:41] De retail wordt neergezet als graaiers.

[0:09:45] Dat doet ons heel erg zeer, omdat er in onze onderneming ruim 100.000 mensen bezig zijn elke dag om te zorgen voor betaalbare boodschappen.

[0:09:54] En wij uiteindelijk op een omzet van 11,3 miljard

[0:00:00] 28 miljoen winst maken net door winst is 0,3 procent.

[0:10:03] En dat is in mijn optiek beneden.

[0:10:06] Ik ben hier interim CEO, dus ik ben net binnen.

[0:10:10] Dat is veel te weinig.

[0:10:11] Dat hoort een 2 tot 3 procent te zijn.

[0:10:15] Dan even naar het punt waar we hier uw aandacht voor vragen.

[0:10:21] En die aandacht heeft u gelukkig al.

[0:10:23] Dat zijn de territoriale leveringsbeperkingen.

[0:10:26] Wij zien dat onze inkoopmogelijkheden in het buitenland beperkt worden.

[0:10:31] Wij vinden het heel fijn dat de Tweede Kamer, maar ook de minister, daar aandacht voor heeft.

[0:10:36] En last but not least zou ik u willen oproepen om met die beslissingen die u neemt ten aanzien van belastingen, heffingen of duurzaamheid, mogelijk ook arbeidsmarktimpact, dat u zich realiseert dat dat direct invloed heeft op de prijzen van dagelijkse boodschappen.

[0:10:57] Dank u wel.

[0:11:00] Dank u wel.

[0:11:02] Meneer Omtzigt is binnengelopen van NEC, wellicht bekend.

[0:11:08] We gaan naar de derde spreker, de heer De Roos.

[0:11:11] Aan u het woord, dank u wel.

[0:11:13] Dank u wel, voorzitter, geachte Kamerleden.

[0:11:18] Ik wil u allereerst bedanken om het feit dat we alsnog de kans hebben gekregen om vandaag hier met u aan tafel te gaan.

[0:11:26] Mijn naam is Peter De Roos.

[0:11:27] Ik ben recent begonnen als algemeen directeur voor Lidl binnen Nederland.

[0:11:31] En het onderwerp voedselprijzen is een onderwerp wat ons allen aangaat en wat wij heel serieus nemen.

[0:11:38] We zijn binnen Lidl met 440 fialen, maar ook een team van meer dan 19.000 medewerkers een serieuze supermarkt spelen binnen Nederland.

[0:11:46] En wij staan voor de hoogste kwaliteit voor de laagste prijs.

[0:11:50] Op die manier proberen wij duurzame en gezonde levensstijl voor onze klanten betaalbaar te maken en toegankelijk.

[0:11:59] Hoe doen wij dat?

[0:12:00] Want wij doen het als supermarkt vanuit een iets ander perspectief.

[0:12:04] Bij ons ligt de focus voor 90 procent op de verkoop van eigen merken.

[0:12:10] zo kunnen wij de boodschappen betaalbaar houden.

[0:12:13] Ook gaat het bij ons om de kunst van het weglaten.

[0:12:16] En wat bedoel ik daarmee?

[0:12:17] Geen assortiment van tienduizenden producten, maar een gericht en beperkt assortiment van ongeveer 3300 producten, waardoor wij van de klant van de producten die wij wel op het schap hebben staan, aanzienlijk meer kunnen verkopen.

[0:12:31] Producten blijven daardoor verser,

[0:12:34] En daardoor gooien we minder weg.

[0:12:36] Maar aan de leverancierskant kunnen wij grotere productieruns draaien.

[0:12:40] En dat levert natuurlijk ook voordelen op.

[0:12:42] Daarnaast, zoals u weet, als grootste supermarktketen van Europa... profiteren wij van diverse schaalvoordelen.

[0:12:49] En deze schaalvoordelen worden nog eens extra's ondersteund... vanuit onze zusterorganisaties binnen de Zwartschroep... die ons helpen op het gebied van productie, recycling, IT en cybersecurity.

[0:13:02] En dat zijn allemaal zaken die ons helpen om ons in onze dagelijkse bedrijfsvoering de kosten onder controle te houden.

[0:13:09] Als laatste, maar zeker niet als minst belangrijke punt, staan wij binnen onze organisatie voor kosten, besparingen en efficiëntie.

[0:13:17] Als u door onze winkels loopt, herkent u dat aan onze winkelinrichting, maar ook aan de manier waarbij we onze schappen bijvullen, door dat te presenteren in dozen.

[0:13:25] En met al deze andere

[0:13:29] op de supermarktwereld proberen wij onze kostenstructuur zo slank mogelijk te houden.

[0:13:33] Want juist in deze tijden is dat de enige manier om de prijs zo goed mogelijk onder controle te houden.

[0:13:38] En toch moeten wij ook opmerken dat er de laatste jaren druk gekomen is op de verkoopprijzen.

[0:13:44] En we weten allemaal vanuit welke hoeken dat is ontstaan.

[0:13:47] Stijgende grondstofprijzen.

[0:13:49] Er wordt gesproken over 40% stijging van grondstofprijzen in de laatste jaren.

[0:13:53] En die ontstaan vanuit grondstoffen, transport, energie, misoogsten, geopolitieke ontwikkelingen.

[0:14:01] Allemaal zaken waar we met elkaar mee te maken hebben.

[0:14:04] En dat raakt ons, en dat meen ik oprecht.

[0:14:06] Wij staan dagdagelijks met onze klanten in contact.

[0:14:09] En als geen ander begrijpen wij hoe zwaar het voor de huidige Nederlanders is om af en toe het hoofd boven water te houden.

[0:14:16] We praten veel met onze klanten en voor ons zijn die verhalen ook de allerbelangrijkste motivatie om morgen weer naar kantoor te gaan en te kijken zelfkritisch wat we beter kunnen doen.

[0:14:26] Ik wil u ook alle uitnodigen bij ons om voorbij te komen om met ons te kijken hoe wij die duurzame en gezonde producten voor Nederland betaalbaar houden.

[0:14:39] U bent van harte uitgenodigd.

[0:14:41] Dank u en ik beantwoord graag uw vragen.

[0:14:44] Dank u wel.

[0:14:45] U wilt ook de microfoon uitzetten.

[0:14:47] Ik zou willen voorstellen om even na twee vragen naar de antwoorden te gaan om het behapbaar te houden.

[0:14:54] Als u daarbij aan wil geven aan wie u de vraag stelt, heel graag.

[0:14:57] Voordat we dat doen, er zijn een aantal leden hier aanwezig, niet lid van deze commissie.

[0:15:03] Ik wil het gezegd hebben dat als er bezwaar tegen is van iemand die lid is, dan is dat ook nu het moment.

[0:15:09] De heer Omtzigt inderdaad.

[0:15:12] De heer Omtzigt is geen lid, de heer Jimmie Dijk niet lid en de heer Klaver niet lid van deze commissie, maar dat gezegd hebben niemand bezwaar, dus we gaan beginnen.

[0:15:25] Meneer Klaver.

[0:15:27] Dank u wel.

[0:15:28] Veel dank dat u hier bent.

[0:15:29] Het werd toch gezegd, het shoppen.

[0:15:31] Ik heb ook boodschappen gedaan.

[0:15:32] Ik pak ze erbij.

[0:15:34] Het verhaal waar het hier vandaag over gaat, zijn stijgende kosten voor heel veel mensen in Nederland.

[0:15:39] Het water staat veel gezinnen aan de lippen en de kosten stijgen.

[0:15:42] Het is terecht, dat wordt aangegeven, dat veel te maken heeft, bijvoorbeeld met de oorlog in Oekraïne, met grondstoffenprijzen die omhoog gaan, met zaken waar je geen controle op hebt.

[0:15:50] En daarom is er op dit moment zoveel aandacht voor de verschillende prijzen tussen landen.

[0:15:54] En daar heb ik dan ook een vraag over.

[0:15:55] Want ik heb echt wel begrip als de energieprijzen stijgen... of de huren stijgen, dat je dat moet doorbrekenen aan de klant.

[0:16:00] Maar als ik hier twee producten heb... Ze zijn van IVEA, het is zonnebrandcreme.

[0:16:05] De een die koop je in Nederland en in België.

[0:16:08] Die trekt snel in.

[0:16:10] En de andere is Schnelleinschiedend.

[0:16:13] Die komt uit Duitsland.

[0:16:14] En deze kost in Nederland 26,5 euro.

[0:16:17] In België 21 euro.

[0:16:22] En deze kost in Duitsland 8,95.

[0:16:25] En mijn vraag aan de heer Blok is, want deze twee heb ik zowel in Nederland bij de Albert Heijn gekocht als er eentje net over de grens in België.

[0:16:33] Hoe verklaart u dit prijsverschil?

[0:16:35] Want de grondstoffenprijzen zijn natuurlijk voor Nederland en België exact hetzelfde.

[0:16:39] En dit is een symbool voor de grote verschillen die er zijn tussen landen.

[0:16:42] En het punt wat we hiermee willen maken is dat we graag willen dat ook Nederlanders de laagste prijs voor producten kunnen betalen.

[0:16:50] Zoals overigens ook Belgische of Duitse consumenten de laagste prijs voor een product zouden moeten betalen als het voorkomt dat het in Nederland goedkoper is.

[0:16:57] Hoe verklaart u het prijsverschil voor deze twee producten?

[0:17:01] Ik hoop niet dat iedereen z'n boodschapjes onder z'n desk heeft.

[0:17:05] Laten we met elkaar afspreken.

[0:17:07] Het gesproken woord telt hier.

[0:17:11] Mensen die dit alleen luisteren moeten het ook kunnen volgen.

[0:17:14] De heer Klaver heeft een aantal producten meegenomen.

[0:17:18] Hij vraagt naar de verschillen van de prijzen.

[0:17:23] verschillende landen zijn gekocht.

[0:17:24] Elke vraag mag natuurlijk gesteld worden, maar het gesproken woord telt.

[0:17:29] De heer Eerdmans, aan u het woord voor een vraag.

[0:17:32] Voorzitter, ook dank vanuit mij voor de bijdrage en de position papers.

[0:17:36] Jumbo zei van die 40% stijging in koopprijzen gaat dan 28% in de doorberekening.

[0:17:43] Geldt dat eigenlijk ook voor Lidl Albert Heijn?

[0:17:45] Is dat hetzelfde percentage?

[0:17:47] Wilde ik graag weten.

[0:17:47] En het tweede is als je

[0:17:49] Meneer Heideman zegt inderdaad van, wij moeten dus druk gaan zetten op kortingacties om mensen te verleiden.

[0:17:57] Gaat dat dan in verhouding niet tot meer kosten leiden?

[0:18:00] Dat eigenlijk precies de omgekeerde effect heeft, namelijk nog meer minder marge of hogere prijzen.

[0:18:04] Dank u. Het is helder aan wie jullie vraag stelt, dat is mij.

[0:18:09] Die was aan Jumbo eigenlijk en de andere wilde ik graag even het percentage.

[0:18:12] Misschien heb ik het over de hoofd gezien in de papers, maar ik was gewoon benieuwd op het percentage van doorberekening van de hogere inkoopprijzen naar de consument.

[0:18:19] Akkoord.

[0:18:21] Zullen we deze beantwoorden?

[0:18:22] Anders krijgt u zo'n enorme tritsvraag.

[0:18:24] Dus zullen we dat per twee doen?

[0:18:26] Dus dan kijk ik naar u voor de beantwoording.

[0:18:28] Ja, we starten eerst met de vraag van de heer Klaver.

[0:18:33] Het prijsverschil tussen producten over verschillende landen... heeft te maken met eigenlijk een andere markt in de verschillende landen... waar ook andere klantwensen zijn.

[0:18:44] Dus je ziet eigenlijk ook best grote verschillen tussen de landen.

[0:18:47] Dus wat klanten willen als je Nederland-België kijkt... iets waar wij ons veel mee bezig houden... zie je dat de Belgische klant bijvoorbeeld wat minder vaak z'n boodschappen doet... dus vaak wat houdbarere producten koopt.

[0:18:57] In Nederland gaan klanten vaker naar de winkel, kopen meer verse producten.

[0:19:01] En je ziet daarin ook andere soorten prijsverschillen.

[0:19:04] Dat is één.

[0:19:05] Twee, het concurrentieveld is anders in de verschillende landen.

[0:19:08] Dus wij kijken naar onze concurrenten.

[0:19:11] We hebben zowel in Nederland als in België superconcurrerende markten.

[0:19:16] Dus wat wij doen, uiteindelijk, je ziet die klant... elke dag komt hij zijn huis uit, kijkt naar links, kijkt naar rechts... en heeft een keuze naar welke winkel die gaat... of online zijn boodschappen laat bezorgen.

[0:19:25] En dat betekent dat wij ook op die manier naar onze concurrenten kijken... om ervoor te zorgen dat wij graag de klant naar onze winkel toe krijgen.

[0:19:31] Die concurrenten verschillen van België en Nederland.

[0:19:33] In Duitsland opereren wij niet, maar hetzelfde soort dynamiek zit daar.

[0:19:38] En dat betekent dat de prijzen op specifieke producten kunnen verschillen per land.

[0:19:42] Omdat we daar gewoon op die manier naar kijken.

[0:19:46] Eigenlijk zie je dat de markt voor ons de verkoopprijs bepaalt.

[0:19:50] En uiteindelijk de marge wordt bepaald vanuit de inkoopprijs.

[0:19:54] Van de afspraken die we maken met onze leveranciers.

[0:19:56] Die marges verschillen dus ook per product.

[0:19:59] En uiteindelijk kijken wij naar het totaalplaatje.

[0:20:01] Ik gaf mijn inleiding al aan.

[0:20:03] Op totaalniveau verdienen wij dus onderaan de streep... een viercent op elke euro die de klant bij ons uitgeeft.

[0:20:09] Na belasting en rente is dat nog wat lager.

[0:20:11] En zo zie je eigenlijk dat binnen... Dat is het gemiddelde over het hele portfolio.

[0:20:15] Als je dan specifiek kijkt naar producten, dan zal er altijd prijsverschil zijn tussen verschillende producten.

[0:20:20] En als je het hele mandje bekijkt van de klant, dan zul je zien dat de prijsniveaus in Nederland helemaal niet zoveel afwijken van de landen eromheen.

[0:20:28] In het specifieke geval van Nivea,

[0:20:32] Weet ik niet wat de inkoopprijs is uit m'n hoofd van het product.

[0:20:36] Ik weet wel dat de producten uit de categorie drogisterij... dus het gaat zowel om luiers, het gaat over zonnebrand... het gaat over allerlei cosmetische producten... is een hele hoog aandeel in promotie.

[0:20:49] En dat betekent dat wij soms in sommige categorieën... wel eens 70, 75 procent van deze artikelen in de bonus verkopen.

[0:20:57] Of met hamsters, dus soms 1 plus 1, soms 1 plus 2.

[0:21:00] om daarmee eigenlijk aantrekkelijke deals voor onze klanten te hebben.

[0:21:04] Sorry, ik verstond u niet.

[0:21:07] Ja, gaat u door met de beantwoording van de vraag van de heer Eerdmans?

[0:21:09] En de vraag van de heer Eerdmans is de percentages die de heer Heidman noemt, die herken ik ook bij ons.

[0:21:14] Ja, dat klopt.

[0:21:20] De vraag rondom promotie.

[0:21:23] Ja, dat is een duurder instrument.

[0:21:25] Maar op het moment dat je heel veel afvloeiing hebt van klanten, dan zul je dat moeten doen.

[0:21:32] We hebben natuurlijk ook in onze tak van sport heel veel vaste kosten.

[0:21:37] Dus op het moment dat je je omzet niet meer helpt om de kosten te dekken, dan zul je extra inspanning moeten doen om die klant binnen te halen.

[0:21:49] Dank u wel.

[0:21:52] En als we een heel rondje hebben gedaan.

[0:21:54] We gaan naar mevrouw Inge van Dijk voor de vraag.

[0:21:59] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:22:01] De papers waren in ieder geval helder en uw verhalen ook.

[0:22:04] Maar ik probeer ook wel een beetje een doorkijk te maken naar wat ons allemaal nog te wachten staat de komende jaren.

[0:22:09] We hebben natuurlijk discussies over hardnekkige inflatie, et cetera.

[0:22:12] Dan zou ik heel graag van de Lidl willen horen, omdat ik wel mooi vind hoe zij ook in overleg met klanten continu nadenken over hoe gaan we die boodschappen betaalbaar houden.

[0:22:21] Hoe zien jullie de komende jaren voor je en wat denkt u dat er nodig is om een stap te zetten naar betaalbaarheid van die boodschappen, behalve de interne markt natuurlijk, waar we met elkaar volgens mij allemaal zien dat daar een grote uitdaging zit?

[0:22:35] Dank u wel.

[0:22:36] Een vraag aan de heer Heidman.

[0:22:37] Er wordt veel naar elkaar gewezen.

[0:22:39] Producenten wijzen naar supermarkten, supermarkten wijzen naar producenten.

[0:22:44] Er wordt ook nog een keer naar de overheid gewezen.

[0:22:46] Het is natuurlijk een wisselwerking van alles.

[0:22:48] Dus mijn vraag is, supermarkten geven aan dat de prijzen van producten in de winkel hoger liggen door de prijszetting van de producenten.

[0:22:54] Producenten zeggen dat hun ruimte in het schap maar zo beperkt is dat ze amper een onderhandelingspositie hebben.

[0:22:59] Welke van de twee is nu waar?

[0:23:03] Zal ik bij u beginnen, meneer De Roos?

[0:23:05] Hartelijk dank voor de vraag.

[0:23:06] Ik denk dat dat de vraag is die ons op dit moment allemaal bezighoudt.

[0:23:10] En dat is heel terecht.

[0:23:12] Als we kijken naar wat er in de wereld op dit moment gebeurt, dan is bijna moeilijk te voorspellen hoe morgen er uitziet.

[0:23:18] De handelsdiscussies die op dit moment lopen, brengen ongelofelijke vormen van onzekerheid mee.

[0:23:23] En die hebben natuurlijk invloed op de grondstofprijzen en op handel in het algemeen.

[0:23:27] Wat kunnen we wel doen?

[0:23:28] En dan kijk ik ons allemaal aan.

[0:23:30] Dat betekent dat we moeten samenwerken.

[0:23:32] En wij werken al jarenlang samen met onze toeleveranciers... waarin we op langer termijn kijken hoe we zaken efficiënter kunnen inrichten.

[0:23:39] We kijken naar morgen.

[0:23:40] Daar praten we niet alleen over prijs, maar ook over kwaliteit en duurzaamheid.

[0:23:44] En als we dat gesprek ook op dezelfde voet willen voortzetten... dan is de enige manier om met elkaar te kijken hoe je het beste kunt reageren op die onzekerheden...

[0:23:51] En dat geldt ook voor samenwerking met de overheid.

[0:23:53] Met het beleid wat gemaakt wordt kunnen we ook samenwerken om te kijken wat de invloed zou hebben op de bepaalde prijsvorming binnen de markt.

[0:23:59] En ik denk dat dat iets is waar we de komende periode met elkaar intensief over in gesprek moeten.

[0:24:04] Om ervoor te zorgen dat de boodschappen betaalbaar blijven.

[0:24:07] Maar het is natuurlijk ontzettend lastig om nu naar voren te kijken en wat er morgen gebeurt.

[0:24:12] Wij vanuit Lidl kijken vooral wat we binnen onze eigen kostenstructuren efficiënter kunnen houden.

[0:24:17] Alleen u moet zich voorstellen, met de punten die ik zojuist al opgenoemd heb, dat we dat echt tot het maximum stretchen en dat het heel moeilijk is om vanuit hetzelfde slanke structuur om daar alles nog uit te knijpen.

[0:24:28] Tegelijkertijd beschermen wij ook onze boeren, toeleveranciers en telers, want ook die hebben het op dit moment al zwaar.

[0:24:34] Dus de winst zit echt in samenwerking.

[0:24:39] Dank u wel, de heer Huitman.

[0:24:40] De vraag van mevrouw Verhagen.

[0:24:43] Ik zou een onderscheid willen maken tussen internationale aanmerken, powerplay en lokale leveranciers.

[0:24:57] waar we over het algemeen goed mee samenwerken en waarmee je minder van dit soort issues hebt.

[0:25:02] En last but not least, vers.

[0:25:04] Dat zei mijn collega al.

[0:25:07] Vers is in Nederland groter dan in de buitenlanden.

[0:25:10] En daar zien we dat we ook heel veel willen op duurzaamheid.

[0:25:13] Dat betekent dat we langjarige samenwerkingen aangaan.

[0:25:17] Dat vraagt om investeringen en dat vraagt om een lange termijn visie.

[0:25:22] Dus ik zou als antwoord willen geven dat dat zeer gedifferentieerd is en dat we daar ook gedifferentieerd naar moeten kijken.

[0:25:34] Dank u wel.

[0:25:35] De heer Sneller met een vraag.

[0:25:36] Dank en dank voor de inleidingen.

[0:25:38] Mijn vraag is voor de heer De Roos over die samenwerking en ook de internationale kant.

[0:25:43] Welke landen zouden we ernaar kunnen kijken en welke best practices ziet hij daar waar die samenwerking echt goed wordt vormgegeven, waar Nederland nog wat van kan leren?

[0:25:51] Dank u wel.

[0:25:52] En de heer Dijk, heeft u een vraag aan een van de gasten?

[0:25:56] Het werd net al gesteld, als je alle position papers leest, dan wijst iedereen naar elkaar.

[0:26:02] Daar hebben we niet zo heel erg veel aan, want dan gaan we hier aan het einde van de middag vandaan.

[0:26:07] En dan trekt iedereen z'n handen vanaf en dan moeten we maar zien wat ervan komt.

[0:26:10] Dus ik heb eigenlijk twee korte vragen.

[0:26:12] Eén, wat kunnen jullie zelf nog doen om de prijs te verlagen?

[0:26:16] En twee, hoe kijken jullie aan tegen consumentenraden?

[0:26:21] Werknemers hebben vakbonden, werkgevers hebben werkgeversverenigingen, en consumenten hebben de keuze om ergens anders heen te gaan waar de prijs ook hoog is.

[0:26:30] Dus de vraag is, hoe kijken de verschillende supermarkten aan tegen consumentenradar?

[0:26:36] Stelt u deze vraag aan alle drie onze gasten, begrijp ik.

[0:26:40] Oké.

[0:26:41] Zal ik dan maar direct bij u beginnen, de heer Ningbloem.

[0:26:46] Dank u wel, voorzitter.

[0:26:48] Ja, op de vraag wat wij kunnen doen om de prijs nog verder te verlagen.

[0:26:54] Dat is iets waar we eigenlijk dagelijks naar op zoek zijn.

[0:26:56] Zoals ik al aangaf, het concurrentielandschap is super fel in Nederland.

[0:27:03] Dus we moeten er elke dag voor zorgen dat we die klant die die keuze heeft, dat we die bij ons binnenhalen.

[0:27:07] Dus het zoeken naar besparingen, efficiënter werken, schaalvergroting, korte ketens is exact waar we dagelijks mee bezig zijn om ervoor te zorgen dat we onze kosten verlagen en daarmee ook de prijzen voor onze klanten kunnen verlagen.

[0:27:24] Op de vraag over consumentenraden, daar moest ik even over nadenken.

[0:27:31] Eigenlijk hebben we dat dagelijks.

[0:27:33] Want de klant bepaalt elke dag waar hij zijn boodschappen doet.

[0:27:37] Dus elke dag kan de klant kiezen waar hij naartoe gaat.

[0:27:39] En hij stemt heel simpel met zijn voeten.

[0:27:41] Dus die gaat weg als het hem niet bevalt.

[0:27:43] En dat gaat over veel verschillende aspecten.

[0:27:46] Dat kan gaan over de kwaliteit van de producten.

[0:27:48] Het gaat over duurzaamheid.

[0:27:49] En het gaat natuurlijk ook over de prijs van de producten.

[0:27:52] Dus ik zou zeggen, eigenlijk hebben we een consumentenraad in het hele land.

[0:27:55] Ik zie aan uw reging dat u het daar misschien niet in eens bent, maar dat is wel hoe wij eigenlijk kijken naar het totaal aan consumenten en het gedrag van consumenten en hoe wij daar zorgen, ook in gesprek overigens met onze klanten, dat we dat elke dag beter doen.

[0:28:13] Dan sluit ik meteen even aan met dit onderwerp.

[0:28:17] Wij zijn natuurlijk heel mensintensieve bedrijven.

[0:28:21] Als er honderdduizend mensen werken, die hebben per dag vele contacten.

[0:28:26] Als ik kijk naar onze ondernemers, die zijn dagelijks bezig met hun klanten.

[0:28:32] Dus wij krijgen heel veel feedback als we iets niet goed doen.

[0:28:35] Dat is in dit soort bedrijven zeer goed georganiseerd en ook heel scherp vaak.

[0:28:41] Dus dat is een soort loop die er haast automatisch in zit.

[0:28:47] Daarnaast was uw vraag, de consumentenraad zou je kunnen doen, want we hebben een ondernemersraad.

[0:28:59] Ik denk dat het niet echt iets toevoegt.

[0:29:01] We hebben zoveel instrumenten waar we dagelijks feedback krijgen, dat ik niet denk dat het een stap voorwaarts zou brengen.

[0:29:11] Dank u wel.

[0:29:12] En meneer De Groot?

[0:29:14] Ja, ik denk binnen Nederland hebben we geloof ik iedere 900 meter een supermarkt.

[0:29:19] En wij als Lidl weten natuurlijk hoe ongelofelijk prijsgevoelig onze consument is.

[0:29:24] Dus ik denk dat wij ons in een hoogcompetitieve markt bevinden, ook vergeleken met andere markten.

[0:29:29] En er zijn ook een aantal prijsagressieve spelers op de Nederlandse markt.

[0:29:34] Dus ik denk dat het marktmechanisme in Nederland eigenlijk goed werkt.

[0:29:38] En ik denk dat de klant ons iedere dag beoordeelt en bepaalt waar ze bij ons inkopen.

[0:29:45] Als ik gelijk daarop aansluit op de vraag welke landen zijn nu juist het voorbeeld voor het gebied van samenwerking, dan denk ik dat we met elkaar snel tot de conclusie komen dat niemand eigenlijk voorbereid was op wat er de afgelopen periode gebeurd is.

[0:29:57] Zo eerlijk moeten we zijn.

[0:29:59] Binnen ons als groep, Zwartgroep, kijken we natuurlijk wel naar trends en wat er morgen nodig is.

[0:30:05] En dat bedoelde ik ook met onze samenwerking met onze zusterorganisaties.

[0:30:09] Wij investeren met PreZero in recycling.

[0:30:11] Wij investeren in cybersecurity.

[0:30:13] Wij investeren in productie.

[0:30:15] En door het verbinden van al die individuele elementen kun je natuurlijk wel vanuit de verschillende perspectieven beter de zaken aan elkaar verbinden.

[0:30:23] En zo kun je wel als organisatie kijken of je de kosten laag kunt houden.

[0:30:26] Dat doen we binnen heel Europa.

[0:30:28] En daar leren we nog iedere dag.

[0:30:30] Maar om nu te zeggen dat er een bepaald land binnen Europa bovenuit steekt, dat kan ik helaas niet zo beantwoorden.

[0:30:39] Dank u wel.

[0:30:40] Mevrouw Van Metelen.

[0:30:45] Ja, dank u voorzitter.

[0:30:46] Nou, ik probeer ook al maanden eigenlijk een beetje, we zijn hier al langer mee bezig, achter te komen waar het nou in zit, want er wordt inderdaad steeds naar elkaar toegewezen en heb ik een vraag.

[0:30:57] Want er wordt gesteld bijvoorbeeld dat het allemaal niet kan, omdat het winkeliers moeilijk wordt gemaakt.

[0:31:02] Bijvoorbeeld in Nederland zitten paprikachips in een blauwe zak en in Duitsland zitten diezelfde chips in een rode zak.

[0:31:07] En dan zouden wij het verwarrend vinden als dat dus geherlabeld wordt, dan komen wij er niet meer uit.

[0:31:13] En daarom is het hier dan duurder.

[0:31:15] Ik denk dat iedereen in Nederland het prima vindt als die zakken een andere kleur krijgen en dat we daar allemaal na een week aan gewend zijn.

[0:31:21] Als het dus enorm de prijs naar beneden gaat brengen.

[0:31:23] Dus mijn vraag aan u is, ligt het dan bij de fabrikant inderdaad of vindt u het eigenlijk ook wel best zo?

[0:31:30] Omdat we dan gewoon een hogere prijs kunnen vragen.

[0:31:33] En ik wil echt daar een antwoord op.

[0:31:35] Want dan zou het voor mij heel simpel zijn.

[0:31:37] Dan moeten we het mogelijk maken dat het gewoon een

[0:31:40] geherlabeld kan worden of een andere kleur van de zaal kan krijgen.

[0:31:44] Is dat de reden en is dat mogelijk?

[0:31:48] En tot slot in deze ronde de heer Omtzigt aan u het woord.

[0:31:52] Dank u wel en ook dank dat jullie alle drie aanwezig zijn hier vandaag en dat de uitnodigingen zijn ingegaan.

[0:31:58] De dure boodschappen zijn echt een enorm probleem.

[0:32:02] En we zien dat de inflatie in Nederland de afgelopen vijf jaar hoger was, ongeveer 5 procent totaal, dan in de omliggende landen.

[0:32:10] En dat zat hem in de boodschappen.

[0:32:12] Dus waar de boodschappenprijzen in Frankrijk op dit moment niet stijgen, stijgen ze in Nederland met een procent of vier.

[0:32:18] En dan pak ik de boodschappen zonder de alcohol en zonder de tabak.

[0:32:22] Daar doen we allerlei belastingverhogingen, maar daar hebben we ook een doel mee.

[0:32:25] Dus de gewone boodschappen hier, of dat nou groente en fruit of brood, vleeswaren, kaas betreft, die schieten je harder omhoog dan in andere landen.

[0:32:36] En de vraag die hier aan deze kant van de Kamer leeft, maar niet alleen hier, maar ook bij veel van onze kiezers, is hoe kunnen wij ervoor zorgen dat de prijzen hier niet meer harder stijgen dan in onze omliggende landen?

[0:32:50] Ja, ik kan de voorbeelden noemen.

[0:32:51] Ik heb ze ook van de appelmoes.

[0:32:54] Die bij de Albert Heijn in België 85 cent kost.

[0:32:58] En bij de Albert Heijn hier om de hoek 2,09 euro.

[0:33:01] Hij is nu in de aanbieding.

[0:33:03] Dus je hebt er twee potjes van 2,09 euro.

[0:33:05] Maar dat is nog steeds 1,05 euro en duurder dan in België.

[0:33:08] Die Nivea creme die kost hier 26.

[0:33:10] Die is ook in de aanbieding voor de bonus.

[0:33:14] Maar die kost bij de Albert Heijn in België 21 euro.

[0:33:17] En die kost bij mij om de hoek, want ik woon aan de Duitse grens, 8,99 euro bij de DM.

[0:33:23] Dus ik kan u een hele lange lijst met voorbeelden geven... die niet om een paar cent gaan of die niet te maken hebben met belastingverschillen.

[0:33:31] Maar waar mensen echt zien dat het duurder is in Nederland.

[0:33:35] En mijn vraag is, wat kunnen wij als politici doen?

[0:33:39] En wat kunt u doen?

[0:33:41] Of wat moet iemand anders doen aan de ronde tafel hier vandaag?

[0:33:44] Om ervoor te zorgen dat we in ieder geval hier niet meer betalen dan in onze omliggende landen.

[0:33:50] Goed, ik denk dat het goed is om beide vragen, en dat zal namelijk ook de laatste... Ja, we hebben drie kwartier voor deze gespreksronde, dus ik ga u alle drie vragen te reageren op deze laatste twee vragen.

[0:34:05] Dus dat ging het voorbeeld van mevrouw van Metelen, verpakking en eigenlijk het pleidooi van de heer Omtzigt, daar een reflectie op.

[0:34:13] De heer Linkblok.

[0:34:15] Dank u wel, voorzitter.

[0:34:18] Op de vraag of wij chips in een andere kleur zak zouden willen verkopen, uiteraard geen probleem.

[0:34:27] Wij willen juist heel graag dat er uiteindelijk een...

[0:34:34] Een gelijkspeelveld is in Europa vrij verkeer van goederen en personen.

[0:34:39] Dus wij zouden graag onze producten, als die ergens anders goedkoper ingekocht kunnen worden... graag daar kopen, zonder beperkingen.

[0:34:44] Dus daar kan ik volmondig ja op zeggen.

[0:34:46] Wij hebben er totaal geen baat bij om de prijs van producten hoog te houden.

[0:34:49] Dus heel graag zelfs.

[0:34:52] Mag ik daarop aansluiten?

[0:34:54] Dan kunnen we die vraag afmaken.

[0:34:56] Ik ben het daar helemaal mee eens.

[0:34:57] Dus voor ons eenzelfde verpakking.

[0:35:00] Geen territoriale leveringsbeperkingen.

[0:35:03] Ik zie geen enkel probleem.

[0:35:07] Dan zal ik het rondje rondmaken.

[0:35:08] Vanuit onze kant precies hetzelfde standpunt.

[0:35:11] Wat wel belangrijk is, met name als we praten over etiketering, dat de Nederlander nog steeds kan begrijpen wat er in de producten zit.

[0:35:17] En dat dat niet met allergenen gevaar betekent voor de volksgezondheid.

[0:35:28] Dan door op de duurder geworden boodschappen.

[0:35:31] Ik vind het moeilijk om

[0:35:33] om terug te kijken in wat er in andere landen om ons heen is gebeurd in de jaren voorafgaand aan de afgelopen jaren.

[0:35:38] Ik kan wel kijken naar wat er bij ons gebeurt.

[0:35:40] We zien dat boodschappen duurder zijn geworden, momenteel ook weer, gewoon letterlijk nu dit jaar in de eerste paar maanden.

[0:35:47] We zien vlees, rundvlees ongelooflijk stijgen in prijs, brood, graan stijgt, groente en fruit, kakao, koffie, gewoon heel veel dagelijkse producten van klanten waar de inkoopprijzen

[0:35:58] Dan heb ik het niet over percentages van drie of vijf procent, maar percentages van vijftig of tachtig procent.

[0:36:04] Het werd er straks al even genoemd als je kijkt naar de klimaatinvloeden van deze producten.

[0:36:10] Koffie, kakao, ook groenten en fruit.

[0:36:12] De regens in Spanje, de droogtes in Zuid-Amerika, die hebben gewoon een effect op de oogsten.

[0:36:17] En daarmee op wereldhandelsprijzen.

[0:36:20] En die voelen wij direct ook bij onze producten.

[0:36:23] Dat is sowieso vanuit aanmerken, maar dat zien we natuurlijk ook in de producten die wij zelf inkopen en waar wij veel meer inzicht hebben uiteindelijk in de kosten in de keten.

[0:36:32] We doen er alles aan om daar de producten zo goedkoop en zo goed mogelijk in te kopen, maar die prijzen die stijgen gewoon ongelooflijk hard, iets dat wij niet allemaal zelf kunnen incasseren.

[0:36:43] En ik vrees ook dat voor een aantal van dit soort producten de prijzen zullen blijven doorstijgen, ook de komende tijd.

[0:36:49] En er zit daar gewoon een onbalans in aanbod en vraag.

[0:36:54] Als laatste nog van de heer Omtzigt over het potje appelmoes.

[0:36:58] En dat is eigenlijk een vergelijkbaar voorbeeld als wat ik net zei over Nivea.

[0:37:03] Voor ons worden de consumentenprijzen echt bepaald door de markt waarin we opereren en hoe onze concurrenten daarin opereren.

[0:37:09] En met het potje appelmoes hebben wij een van onze concurrenten, die de prijs zeer veel had verlaagd, hebben wij gevolgd in Duitsland.

[0:37:17] Of in België, excuus.

[0:37:19] En dat is de gevolg van de prijzen in België.

[0:37:21] De prijzen in Nederland voor hak kijken we ook naar onze concurrenten.

[0:37:25] Dus daar houden we een andere prijs aan.

[0:37:27] Maar dan zie je op andere producten weer dat ze veel lager zijn.

[0:37:30] Producten als brood, producten als groenten en fruit, waar het gemiddelde prijsniveau van groenten en fruit zo'n 20 procent goedkoper ligt dan

[0:37:38] bij onze zuiderburen.

[0:37:40] Dus ik lijk er nogmaals voor dat we echt naar dat mandje kijken met dagelijkse boodschappen.

[0:37:44] Daar kijken we ook elke dag naar.

[0:37:46] Die wordt enerzijds natuurlijk gevuld door aanmerken, die we af en toe in 1 plus 1 gratis doen, maar ook heel veel door onze eigen merkproducten, waar we met onze 2000 prijsfavorieten bij Albert Heijn altijd zorgen dat we echt hele goede kwaliteit producten voor een hele lage prijs kunnen verkopen.

[0:38:04] De heer Heitman.

[0:38:07] Ja, ik wil me hier niet gaan verdedigen, maar ik wil wel zeggen dat als wij kijken naar de vergelijking met België en Duitsland, in ieder geval die met België, want die kunnen we goed maken omdat we daar ook winkels hebben, dat het mandje wat wij leveren, zeg maar hier in Nederland, ten opzichte van België, als je dat weegt, dan zit er een verschil in van 0,6 procent.

[0:38:29] Dus dat wil niet zeggen dat er geen prijsverschillen zijn.

[0:38:32] Ik heb 6000 eigen merkartikelen

[0:38:35] laten vergelijken tussen Nederland en Duitsland en dan krijg je het beeld.

[0:38:39] En dat sluit aan bij het feit dat je in een bepaalde markt een ander beleid voert.

[0:38:43] Van die 6000 artikelen staat een derde op dezelfde prijs.

[0:38:47] Een derde is duurder en een derde is goedkoper.

[0:38:51] En daar speelt het potje appelmoes, wat wij niet voor die prijs kunnen brengen.

[0:38:57] Dus we doen iets fout in de inkoop.

[0:39:01] Maar dat is gebaseerd op een prijs die Colruyt in België vraagt.

[0:39:06] En wij zouden graag daar ook in meedoen, maar dat kunnen we niet.

[0:39:10] Maar dat is wel de realiteit, gekoppeld aan wat ik eerder gezegd heb.

[0:39:15] In Nederland is het promopercentage op dit moment 25 procent van het totale mandje.

[0:39:21] En dat moet je inwegen.

[0:39:22] En als je dat inweegt, dan zul je zien dat de verschillen met Frankrijk, Duitsland en België veel minder groot zijn dan u nu zegt.

[0:39:33] En tot slot de heer De Groot.

[0:39:35] Ja, dank u wel voor deze vraag.

[0:39:37] Vanuit onze kant, wij zijn een eigenmerksupermarkt.

[0:39:41] En u kunt zich voorstellen dat de lucht bij eigenmerken aanzienlijk kleiner is.

[0:39:45] Daar staat veel meer druk op.

[0:39:47] Dat betekent dat wij tegelijkertijd onze telers, toeleveranciers en boeren moeten beschermen.

[0:39:52] Tegelijkertijd wel met deze kostenstijging te maken hebben.

[0:39:54] Dus dat is een enorme spagaat met prijssensibele consumenten.

[0:40:00] Ik denk dat wij als Lidl Nederland ook heel veel investeren op het gebied van duurzaamheid.

[0:40:04] En dat willen we ook blijven doen.

[0:40:06] Ook dat heeft soms een impact op de prijs.

[0:40:08] Maar als we het hele prijspotje met elkaar vergelijken, ook uit cijfers van Eurostat, dan zien we dat we nog steeds goedkoper zijn dan buurlanden.

[0:40:15] En ja, er zijn echt wel op categorieniveau en op productniveau verschillen, maar over de hele linie schijnen wij goedkoper te zijn dan onze buurlanden.

[0:40:23] Dus ik denk ook dat het misschien in Nederland harder gegroeid is, maar op het moment dat de prijzen bij onze buurlanden sowieso al hoger waren, dat dat misschien ook van invloed is geweest.

[0:40:32] Wij lopen er niet voor weg, want juist als discounter, hoogste kwaliteit voor de laagste prijs, zijn wij gedwongen en willen wij ook constant kijken wat we beter kunnen doen om het goedkoper en betaalbaar te houden voor onze klanten.

[0:40:47] Dank u wel.

[0:40:48] Ik denk dat dit tot nog heel veel vragen aan de zijde van de Kamer leidt, maar het is 15 uur 13.

[0:40:55] We hebben om kwart over drie een tweede ronde in dit rondetafelgesprek, dus we moeten het hierbij houden.

[0:41:02] Ik wil u heel hartelijk danken voor de bijdrage en ook de

[0:41:06] openwijs waarop hij ook de vragen heeft gecommuniceerd.

[0:41:09] Veel dank daarvoor.

[0:41:10] Dit gesprek is hiermee niet ten einde aan de zijde van de Kamer, maar dat zal zijn beslag weer krijgen in verschillende debatten.

[0:41:19] Van harte welkom natuurlijk om dit te blijven volgen en dan schors ik voor een enkel moment om dan de gasten uit de tweede blok, de heer Hoebe, de heer Trompetter en mevrouw Freit, ik hoop dat ik het goed uitspreek, om hen uit te nodigen hier plaats te nemen.

[0:41:33] Schors voor een enkel moment.

[0:43:26] Ehm...

[0:44:04] Ik heropen dit rondetafelgesprek met de vaste commissie van Economische Zaken.

[0:44:09] We zijn in het tweede blok.

[0:44:12] Als ik het goed zag, was u er al, dus dan introduceer ik de leden niet opnieuw.

[0:44:17] Dus u weet wie het zijn en van welke partij zij zijn.

[0:44:21] We hebben ook voor dit blok drie kwartier, dus ik wilde maar direct van start gaan.

[0:44:26] Geef ik u onbenoemd woord om u voor te stellen en een korte inhoudelijke aftrap te doen.

[0:44:30] En dan gaan we naar de vragen van de leden.

[0:44:33] Dat gezegde meneer Hoebe.

[0:44:38] Hartelijk dank daarvoor.

[0:44:40] Hartelijk dank voor de uitnodiging, geachte Kamerleden.

[0:44:43] Het is voor mij een grote eer en een genoegen om hier een toelichting te mogen komen geven in dit belangrijke gesprek over de prijzen van voeding.

[0:44:52] Ik werk voor Unilever al bijna 20 jaar.

[0:44:55] En ik ben daar op dit moment verantwoordelijk voor de verkoop en de relaties die we hebben met onze

[0:45:00] supermarkthandelspartners.

[0:45:03] En er is veel over te doen, over die prijzen.

[0:45:05] En ik denk dat er ook bij ons allemaal een menig moment is in de winkel dat we schrikken bij de kassa van wat je moet betalen.

[0:45:11] En ik kan niet ontkennen dat dat bij mijzelf ook af en toe het geval is en in de mensen om ons heen.

[0:45:16] Dus deze vragen krijgen wij uiteraard vaker.

[0:45:19] Ik kom zelf uit Venlo, in de grensstreek.

[0:45:21] Dus daar is het natuurlijk nog een duidelijker fenomeen dat mensen de grens overrijden om daar boodschappen te doen en te zien wat de prijzen in Duitsland zijn.

[0:45:27] Dus een onderwerp naar mijn hart.

[0:45:31] Dat gezegd hebben is voor Unilever absoluut van de grootste belang om te zorgen dat wij onze producten betaalbaar in de schappen houden en dus ook elke dag mensen onze lekkere ijsjes, de soep, de rookworsten, de vaatwastabletten en de wasmiddelen kunnen laten kopen tegen een goede prijs.

[0:45:44] Want als dat niet het geval is dan kopen ze een huismerk of erger nog dan gaan ze naar het buitenland om hun boodschappen te doen.

[0:45:51] Er zijn drie specifieke onderdelen die ik graag zou willen toelichten over de prijzen van levensmiddelen.

[0:45:56] Het eerste is toch belastingen.

[0:45:57] En dat is niet om te wijzen, maar er zijn al eenmaal veel verschillen in de hoogte van die belastingen als je kijkt naar de Europese lidstaten.

[0:46:03] Ik denk hierbij natuurlijk aan verschillen in de hoogte van btw, maar ook aan verbruiksbelastingen zoals suikerbelasting.

[0:46:09] Lipton Icetea is een van de producten die wij verkopen.

[0:46:12] We hebben een significante stijging gezien van de belasting daar, zonder enige differentiatie in het suikergehalte.

[0:46:17] Wat natuurlijk niet helpt in de doelstelling om daar ook daadwerkelijk een beter gedrag in het aankoopgedrag van de consument te bewerkstelligen.

[0:46:25] Daarmee is Lipton Icetea veel duurder geworden in Nederland ten opzichte van de ons omringende landen.

[0:46:29] Het systeem is prachtig, maar wel iets wat in elk land weer op een andere manier wordt opgetuigd.

[0:46:38] Het startpunt verschilt per land.

[0:46:40] Tweede is aanbieding in Nederland.

[0:46:42] Het is al besproken.

[0:46:46] Ik zie bij de heer Omtzigt ook al de producten klaarstaan.

[0:46:50] Ongetwijfeld gaat er nog een vraag voor zometeen.

[0:46:52] Ik ben graag bereid die te beantwoorden.

[0:46:56] De Nederlanders zijn al eenmaal zeer prijsbewust en gaan actief op zoek naar deze aanbiedingen.

[0:47:00] En die zijn in elke winkel te vinden.

[0:47:03] In de Kruidvat, in de Albert Heijn, in de Lidl, overal zijn de acties.

[0:47:06] En de 1 plus 1 gratis is daarbij toch een beetje de standaard geworden.

[0:47:10] Dat is niet per se iets waar wij als fabrikant de vragende partij voor zijn.

[0:47:13] Het is wel onderdeel van de manier waarop we in de Nederlandse markt opereren.

[0:47:17] Er zijn wel degelijk weleens gesprekken geweest met onze handelspartners over moet dat niet minder?

[0:47:21] Kunnen we dat niet op een andere manier doen?

[0:47:23] Echter de wens blijft om op deze manier met een aanbieding te proberen de mensen naar een specifieke winkel te trekken in een bepaalde week.

[0:47:31] De verschillen tussen de landen zijn groot.

[0:47:33] Duitsland is dit promotionele model veel minder aan de orde van de dag.

[0:47:38] Als wij kijken naar de cijfers van de boodschappen, zien we daar beperkte verschillen in Europese landen.

[0:47:47] Sterker nog, Nederland komt daar iets goedkoper uit.

[0:47:49] Ten slotte, Unilever als bedrijf, we investeren vanuit de winsten, we lichten daarover later ook meer, jaarlijks wereldwijd 1 miljard in innovatie, productontwikkeling, het beter en duurzamer maken van onze producten.

[0:00:00] 100 miljoen daarvan in Nederland.

[0:48:03] We hebben in Wageningen een groot wereldwijd R&D center waar 500 van onze wetenschappers werken om elke dag weer die producten beter en duurzamer te maken.

[0:48:13] De prijzen stijgen wel degelijk, ook dit is al genoemd.

[0:48:15] Wat kunnen we dan doen met elkaar?

[0:48:17] Ik noemde het al, een grondig onderzoek naar belastingen in de verschillende landen en vooral kijkend naar toekomstige belasting en harmonisatie.

[0:48:26] Ook wij zijn voorstander van uniforme implementatie van richtlijnen zoals op etiketten.

[0:48:31] Gelijk speelveld, denk aan het aantrekkelijk maken van Nederland om te ondernemen.

[0:48:35] De energieprijzen zijn wel degelijk een groot element in zowel de productiekosten als in de kosten van de operatie, waardoor Nederlandse inflatie wat hoger ligt dan in andere landen.

[0:48:43] En het vereenvoudigen van kostbare systemen, zoals bijvoorbeeld de inzameling van verpakkingen.

[0:48:48] Wij zijn ook voorstander van toezicht op marktmacht.

[0:48:50] Wij hebben als Unilever absoluut een

[0:48:54] We zijn er alleen maar voor dat er een vrij verkeer van goederen plaatsvindt op de Europese interne markt.

[0:49:00] En dat is dus ook waardevol.

[0:49:01] Vanuit Tirol zit ik hier en ik beantwoord graag uw vragen daarover.

[0:49:04] Dank u wel.

[0:49:06] Dank u wel.

[0:49:09] Mijn naam is Rob Trompetter.

[0:49:12] Ik ben de CFO van Nestlé Nederland en België.

[0:49:17] Ik werk al 22 jaar bij het bedrijf.

[0:49:22] Bedankt voor de uitnodiging.

[0:49:23] Wij delen met u de zorgen over onze hoge prijs van levensmiddelen in Nederland, maar ook in Europa.

[0:49:31] Het beeld is ontstaan dat onze producten duurder zijn in Nederland dan in de onderliggende landen.

[0:49:37] En dat moet ik helaas hier ontkrachten, dat is niet zo.

[0:49:40] Ik heb deze week nog echt gekeken op verschillende websites van supermarktketens in Nederland, Duitsland en België.

[0:49:47] En als ik dan een paar producten noem, zoals KitKat of Magiflesje, dan zijn die eigenlijk

[0:49:52] Bijna helemaal vergelijkbaar tussen de verschillende landen.

[0:49:55] In Duitsland zelfs iets duurder.

[0:49:57] Als ik kijk naar koffie, dan is koffie in België wel een stuk goedkoper.

[0:50:02] We hebben het net gehoord.

[0:50:03] In België is op dit moment een prijsoorlog aan de gang tussen de supermarkten voor marktaandeel.

[0:50:09] Dat is ook heel belangrijk om te vermelden.

[0:50:12] Wij bepalen niet de prijs in de winkel.

[0:50:14] Dat bepaalt de supermarkt.

[0:50:16] Wetmatig mogen wij niet eens invloed op uitoefenen en dat doen we dus ook niet.

[0:50:22] Wat wel echt aan de hand is, is dat onze prijzen de afgelopen jaren van onze producten enorm zijn gestegen.

[0:50:28] Kakao- en koffieprijzen zijn meer dan vier keer over de kop gegaan.

[0:50:32] En dit heeft vooral te maken met mislukte oogsten door klimaatverandering.

[0:50:36] Als ik een potje Nescafé pak, dat is gewoon bijna puur koffie.

[0:50:40] En er zit wat productiekosten bij, maar dat is gewoon koffie.

[0:50:44] Energie is veel duurder geworden, maar ook de salarissen zijn met meer dan 20 procent gestegen.

[0:50:50] In Nunspeet hebben we een mooie fabriek met 120 miljoen.

[0:50:54] Dat is gespecialiseerd op babypoeding voor kinderen met allergieën die niet goed tegen melk kunnen.

[0:51:04] Die fabriek produceert voor heel Europa en de rest van de wereld.

[0:51:09] Wij kunnen gewoon niet de onderhandeling met de CEO's aan, omdat die lonen gewoon doorstijgen.

[0:51:15] En een dag niet produceren, dat kunnen we ons gewoon niet voorloven.

[0:51:20] Wij profiteren niet van deze kostenstijgingen.

[0:51:22] Wij kunnen en willen vooral dat niet 100% doorbreken in onze klanten.

[0:51:26] Er is enorm veel concurrentie op het schap.

[0:51:30] Wij zijn in Nederland in geen enkele van de categorieën waar we spelen marktleider.

[0:51:36] En daarnaast hebben we natuurlijk ook gewoon al onze concurrenten.

[0:51:39] Dus de consument, als wij onze prijzen te veel verhogen, zullen kiezen voor een ander merk.

[0:51:46] Om even nog een ander inzicht te geven hoe de markt nu werkt.

[0:51:50] Op dit moment zijn er Europese inkooporganisaties, allianties.

[0:51:54] Als allereerst moeten wij op Europees niveau onderhandelen over de prijs.

[0:52:00] Daarna hebben we nog lokale onderhandelingen over promoties, acties, retailmedia... en allerlei andere afspraken tussen de supermarkten en de leveranciers... over hoe het jaar eruit gaat zien.

[0:52:16] Als we ermee door niet uitkomen, dan liggen we soms weken of maanden niet op het schap.

[0:52:20] Dat kost ons miljoenen.

[0:52:22] Dus u kunt begrijpen dat de echte macht op dit moment niet bij de A-merk leverancier ligt.

[0:52:27] Wat kunnen we dan wel doen?

[0:52:29] Op dit moment investeren we ontzettend veel geld in duurzaamheid, speciaal op ingrediënten, om te voorkomen dat er nog meer schaarste komt in de toekomst, met name op koffie en cacao.

[0:52:41] We investeren ongeveer 1,3 miljard tot 2025 in deze categorieën.

[0:52:46] Maar ook in Nederland investeren we op dit moment 53 miljoen euro in de melkveehouderij... om de boeren CO2-neutraler te laten produceren.

[0:52:55] Dus er zitten enorme investeringen achter.

[0:52:57] Want wij willen ook niet dat die schaarste die op dit moment is... en enorm doorweegt in onze productprijzen, dat die doorzet.

[0:53:05] Verder zijn we een voorloop van nutriscoren.

[0:53:09] Wij zetten het op al onze producten om de transparantie te verhogen... en te zorgen dat het consument een gezonde keuze kan maken.

[0:53:15] Wij gaan voor kwaliteit, duurzaamheid en samenwerking binnen de Nederlandse markt.

[0:53:20] Wij willen een goede prijs voor een goed product.

[0:53:22] En we willen dat onze producten voor zoveel mogelijk mensen beschikbaar blijven... en bereikbaar blijven, nu en in de toekomst.

[0:53:31] Dank u wel.

[0:53:32] Tot slot, mevrouw Freit.

[0:53:33] Ik hoop dat ik u goed heb uitgesproken aan uw twaak.

[0:53:37] Dank u wel, voorzitter.

[0:53:39] Fijn om hier vandaag te zijn en toelichting te kunnen geven, want ik begrijp dat er heel veel vragen zijn.

[0:53:46] Laat me eerst iets vertellen over Hak.

[0:53:48] We zijn een groot en bekend merk in Nederland, maar een relatief klein bedrijf.

[0:53:53] We werken al bijna 75 jaar met 160 collega's, onze hakkers, elke dag om mensen te helpen meer groente en pulvrucht te eten.

[0:54:02] En we zijn een bedrijf dat de natuur volgt.

[0:54:05] We werken volgens een oostkalender en halen de groente van het land in het seizoen.

[0:54:10] en vervolgens wekken we ze en slaan we ze op in onze grote voorraadkast.

[0:00:00] 70 procent van wat we telen, oogsten en verwerken verkopen we in Nederland.

[0:54:18] En hierbij zijn we afhankelijk van drie grote retail-organisaties waar we mee samenwerken.

[0:54:24] U begrijpt dat wij als relatief kleine fabrikant een totaal andere positie hebben dan een multinational die op grote schaal en internationaal opereert en daarmee een andere afhankelijkheid heeft van lokale retailers.

[0:54:38] Hak bepaalt niet de consumentenprijzen.

[0:54:41] Dat mogen wij vanuit wetgeving niet en dat doen we dan ook niet.

[0:54:45] In dit kader wil ik ook een misverstand uit de wereld helpen en dat gaat over ons veelbesproken potje appelmoes en het verschil in consumentenprijzen bij een retailer, Albert Heijn in dit geval, tussen Nederland en België.

[0:54:58] Het klopt dat het potje appelmoes voor een lagere consumentenprijs te vinden is in de Belgische Albert Heijn.

[0:55:04] En dit consumentenprijsverschil is niet bepaald door ons en ook geen gevolg van territoriale leveringsbeperkingen.

[0:55:11] De retailer koopt de appelmoes bij Hak bij ons in Giessen tegen dezelfde prijs onder hetzelfde contract.

[0:55:17] En vervolgens worden de producten door deze retailer zelf verdeeld onder de filialen in Nederland en België.

[0:55:24] En de retailer bepaalt daarbij zelf de prijs op het schap.

[0:55:29] Ze zijn ten alle tijden dus vrij om hun eigen consumentenprijs te bepalen per regio, per kanaal of per land.

[0:55:39] Hakken is geboren en getogen in Nederland.

[0:55:42] En als Nederlands productiebedrijf hebben we ook te maken met onder andere de hoge lokale energieprijzen, arbeidskosten, belastingen, wet- en regelgeving.

[0:55:52] En als we alleen kiezen voor de allerlaagste prijs, dan is telen en produceren in Nederland zeker niet de goedkoopste optie.

[0:55:59] Terwijl we juist graag dicht bij huis blijven en in korte ketens werken.

[0:56:04] Daarnaast wil ik u ook op het hart drukken.

[0:56:07] Laten we ons niet alleen blind staren op de laagste prijs aan het eind van de keten.

[0:56:11] Ook de Nederlandse teler moet een goede boterham kunnen verdienen.

[0:56:15] En gecompenseerd worden voor zijn duurzame inspanningen.

[0:56:18] En dat doen wij dan ook.

[0:56:21] Bovendien investeren we een aanzienlijk deel van onze winst, die we maken, terug in de Nederlandse akkerbouw en vruchtbare bodems.

[0:56:28] Want we willen ook in de toekomst gezonde groenten daar vandaan kunnen blijven halen.

[0:56:33] Jaarlijks investeren we ruim anderhalf miljoen euro hierin.

[0:56:36] En u zult denken, nou, dat is echt niks als ik het vergelijk met mijn buurmannen, maar dat is voor ons echt een heel groot bedrag.

[0:56:42] En dan moet je echt denken aan 15 procent van onze winst.

[0:56:46] Deze investering belasten we niet door naar de markt, maar nemen we op ons omdat we niet willen dat onze producten duurder worden.

[0:56:54] Ook verlagen we onze prijzen wanneer dat kan.

[0:56:56] Zo hebben we in november onze prijzen voor pulvruchten met 15 procent verlaagd.

[0:57:02] We zijn ook helemaal niet gebaat bij hoge prijzen, want dan prijzen we onszelf uit de markt.

[0:57:08] Zijn we perfect?

[0:57:10] Natuurlijk zijn we niet perfect.

[0:57:12] Maar we doen wel elke dag ons uiterste best om de koek in de keten zo eerlijk mogelijk te verdelen en daarbij ook de lange termijn in het vizier te houden.

[0:57:23] Kortom, we staan voor een gezonde keten met een goede prijs van boer tot bord.

[0:57:28] En dat kunnen we alleen samen met de hele keten en met uw aanmoediging bereiken.

[0:57:33] Dank u wel.

[0:57:36] Dank u wel.

[0:57:37] Wilt u uw microfoon zelf uitdoen?

[0:57:39] Ja, dank u wel.

[0:57:40] Ik wil hetzelfde doen als in het eerste blok.

[0:57:43] Heer Klaver, aan u het woord over het stellen van een vraag.

[0:57:48] Dank u wel.

[0:57:50] Veel dank voor jullie bijdrages.

[0:57:53] We hebben één prijs, wat de markt ook is.

[0:57:57] Het is aan de supermarkt welke prijs er in het schap wordt gegeven.

[0:58:04] We profiteren absoluut niet van hoge prijzen in de supermarkt.

[0:58:09] Het was 16 miljard winst, als ik het goed heb omgerekend.

[0:58:15] Dat zijn behoorlijke bedragen.

[0:58:22] Wij krijgen te horen van de supermarkten... dat zij te maken hebben in verschillende markten met verschillende inkoopprijzen.

[0:58:28] Zeker als je kijkt naar een markt als Duitsland... dat daar de inkoopprijzen een stuk lager liggen dan in Nederland.

[0:58:36] En eigenlijk is mijn hele heldere vraag, klopt dat?

[0:58:38] En zo ja, gaat u er dan voor zorgen dat die inkoopprijzen voor de supermarkten hier in Nederland ook omlaag gaan, zodat het consument altijd de laagste prijs kan hebben?

[0:58:45] Dank u wel.

[0:58:51] Ik wil de boosheid van de heer Hulbe over de belastingen en de suikertaks.

[0:58:57] Dat helpt niet bij het boodschappenmandje.

[0:59:02] Ik zie ook in het jaarverslag van Unilever een winstmarge van ruim 15 procent.

[0:59:06] Zeer winstgevend.

[0:59:08] En hoe rijmt de heer Hoebe dat dan met de druk op de marges voor de supermarkten?

[0:59:13] Ik weet dat franchises gewoon echt bijna niets meer verdienen.

[0:59:16] En dat staat toch wel erg haaks op elkaar, of niet?

[0:59:21] Dank u wel.

[0:59:21] De heer Hoebe, dus op beide vragen alsjeblieft.

[0:59:25] Bedankt voor de vragen.

[0:59:26] Ten eerste de verschillende inkoopprijzen per markt.

[0:59:30] Dat klopt inderdaad.

[0:59:32] Als je kijkt naar de factuurprijs per product en geen rekening houdt met additionele facturen die vervolgens door retailers nog naar ons worden gestuurd.

[0:59:41] We hebben het gehad over de promotiedynamiek in de Nederlandse markt, de hamsters, elke week aanbiedingen bij kruidvat.

[0:59:47] Dit is een mechanisme wat de retailer gebruikt om ons mee te laten betalen aan het runnen van hun winkeloperatie.

[0:59:55] Dus het is voor mij niet gratis om een aanbieding te kunnen doen in de folder.

[0:59:58] Sterker nog, ik krijg daar facturen van tonnen tot een miljoen voor.

[1:00:01] Dit is een verdienmodel.

[1:00:03] Als er gesproken wordt over andere inkoopprijzen, is dat gemakshalve even achterwege gelaten.

[1:00:08] Dus ja, het is hartstikke mogelijk om voor de Duitse prijzen Nederland in te kopen.

[1:00:13] Alleen op dat moment hoef je ook niet mij te bellen om te vragen of ik nog allerlei andere toeters en bellen wil gaan financieren.

[1:00:19] Retailmedia is het laatste paradepaardje van de retailers.

[1:00:22] Op alle mogelijke manieren in de winkel aandacht vragen voor je product.

[1:00:27] Dat gezeghebbende uiteindelijk

[1:00:28] Dit vindt natuurlijk in een afstemming met elkaar plaats.

[1:00:31] En als ik mijn producten niet zou willen verkopen tegen een bepaalde prijs, hoeft dat niet.

[1:00:35] Net als dat de klant het ook niet hoeft af te nemen als ze het onredelijk vinden.

[1:00:39] Dus uiteindelijk zijn we het met elkaar eens dat dit een manier is die werkt.

[1:00:43] Alleen de verschillen in de markt zijn er.

[1:00:45] Linkt wederom aan het verschil in de marktdynamiek tussen bijvoorbeeld in Duitsland, waar de promoties betaald worden door de retailer.

[1:00:51] Dus de afprijzing wordt grotendeels gefinancierd door de retailer, terwijl Nederland door de fabrikant wordt betaald.

[1:00:57] Ja, dat moet ergens vandaan komen.

[1:00:59] Dat is misschien een mooi bruggetje naar de winstgevendheid en die 15% marge.

[1:01:04] De marge waar u aan refereert is de wereldwijde winst die Unilever maakt in 180 landen.

[1:01:10] Waarbij in heel veel landen de producten die we verkopen...

[1:01:16] Nederland is van origine veel meer een voedingsmiddelenbedrijf.

[1:01:21] We hadden merken tot voor kort als Unox, Conimax en de vegetarische slager.

[1:01:25] En juist daar, op een lagere wensgevendheid, zien we dat er een enorme druk is komen te staan.

[1:01:30] Wat helaas ook toegeleid heeft dat we die merken te koop hebben gezet, omdat die voor ons niet meer wensgevend genoeg zijn.

[1:01:36] Dus ik neem nadrukkelijk afstand van het feit dat wij onze marges in Nederland zouden hebben verbeterd ten koste van de aandeelhouders.

[1:01:44] Wij hebben net als de retailers een groot deel van de grondstofkostenstijgingen zelf moeten absorberen.

[1:01:50] En we hebben ook maximaal, ik kan natuurlijk niet de exacte cijfers hier delen, maar meer dan een derde niet kunnen doorbelasten aan retailers.

[1:02:00] En dat is ook begrijpelijk gezien de toenemende manier waarop er internationaal wordt ingekocht.

[1:02:05] En precies deze voorbeelden van prijsverschillen worden bij ons neergelegd om daar met elkaar een stevig potje over te onderhandelen.

[1:02:12] Dat hoort ook gewoon bij de aard van sport die we met elkaar bedrijven.

[1:02:18] Dank u wel.

[1:02:19] Heer Trompetter.

[1:02:21] Bedankt voor de vraag.

[1:02:25] Ik kan bevestigen wat meneer Hoebe zei over de promotie... dat we moeten kijken naar de netto-prijs.

[1:02:31] Ik wil er graag ook nog even toelichten... dat er op dit moment echt inkooporganisaties zijn... waarbij bijvoorbeeld Jumbo samenwerkt met Edeka... de allergrootste marktleider in Duitsland... met Picnic, met SuperUni Frankrijk.

[1:02:44] Maar in principe helemaal transparanties op de prijzen.

[1:02:46] Dus een enorme transparantie en onhandelingspositie... vanuit die Europese inkoopallianties.

[1:02:52] Inmiddels zijn alle grote Nederlandse supermarkten daarbij aangesloten.

[1:02:56] Wij verkopen ook wel eens zelf producten rechtstreeks aan consumenten.

[1:03:01] En als u dan naar de prijzen kijkt, dan zult u zien dat die prijzen bijna exact gelijk liggen.

[1:03:06] En dan hebben we het echt over afronding van centen.

[1:03:08] Dus dan proberen we ook echt binnen de verschillende buurlanden om daar gewoon één gelijke trend in te geven.

[1:03:18] We maken veel winst in absolute zin, zeker.

[1:03:21] Het bedrag wat u noemt is een winst waar we niet onze investeringen van zijn betaald.

[1:03:29] We hebben nog geen belasting of interesse op zijn betaald.

[1:03:32] We maken veel winst en het is in de miljarden.

[1:03:36] Ik wil het in perspectief plaatsen.

[0:00:00] 82.000 werknemers wereldwijd, we leven ook in 186 landen, we hebben ontzettend veel fabrieken, we investeren ontzettend veel.

[1:03:47] Op dit moment in Nederland 120 miljoen in die fabriek in Nunspeet, door die te vergroten en extra lijnen te zetten.

[1:03:52] We zijn nog een andere fabriek aan het bouwen.

[1:03:54] Dat kan ik helaas nog niet vermelden waar dat is.

[1:03:56] Maar we investeren ook in werkgelegenheid hier, wat echt enorm belangrijk is.

[1:04:02] En daarnaast zijn het dan enorme winsten voor de aandeelhouders.

[1:04:06] Om eerlijk te zijn, als u berekent wat de aandeelhouders terugkrijgt, dan is een aandeel kost ongeveer 90 cent.

[1:04:14] Dat was het een paar dagen geleden.

[1:04:17] Dat is inmiddels ook wat gedaald.

[1:04:18] En dat geeft ook direct het risico aan wat onze aandeelhouders met zich meebrengt.

[1:04:23] Maar als je kijkt naar de normale koers van ongeveer 90 Zwitserse frank, dan krijgt onze aandeelhouder daar ongeveer drie Zwitserse frank voor terug aan het eind van het jaar.

[1:04:30] Dat is een dividend van ongeveer drie procent.

[1:04:32] Dat is iets meer, iets meer dan als je op de bank krijgt, maar je hebt wel een risico.

[1:04:37] Dus ik denk eigenlijk dat dat gewoon een heel eerlijk rendement is voor de investering die wij doen om ervoor te zorgen dat voor iedereen wereldwijd gezonde producten van kwaliteit beschikbaar zijn.

[1:04:50] Dank u wel.

[1:04:51] Mevrouw Inge van Dijk, aan u het woord.

[1:04:54] Ja, dank u wel.

[1:04:54] Voorzitter, in het stuk van de Unie levert het een heel lijstje met allerlei belastingen en heffingen die we in Nederland gebruiken.

[1:05:02] Misschien bent u niet de juiste om het aan te vragen, maar ik vraag het dan toch maar.

[1:05:06] Ik neem aan dat jullie vergelijkingen maken met andere landen op al die belastingen en al die toeslagen en al die heffingen.

[1:05:12] Kunt u ons daarin meenemen?

[1:05:16] En mevrouw Van Eyck.

[1:05:17] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:05:18] Er is veel verwarring over territoriale leveringsbeperkingen.

[1:05:21] Mevrouw Fruit was heel helder.

[1:05:23] Per hak is dat niet van toepassing.

[1:05:24] Iedere retailer kan bij ons haar product inkopen.

[1:05:28] Hoe zit dat bij Nestlé, zou ik willen vragen aan de heer Trompetter.

[1:05:32] En is het dan zo dat een retailer in Nederland kan inkopen bij Nestlé Duitsland of Nestlé België, of wordt hij dan terugverwezen naar Nestlé Nederland?

[1:05:40] Met andere woorden, bestaan die territoriale leveringsbeperkingen er nu wel of niet?

[1:05:44] En dan met name, dat is ook het verhaal van Jumbo overigens, inkoopmuren op aanmerken.

[1:05:49] Dus vooral dat stukje.

[1:05:53] Mevrouw Inge van Dijk, aan wie was uw vraag gericht?

[1:05:57] Aan de meneer van Unilever.

[1:05:59] Want hij had een hele mooie opzomming.

[1:06:01] Verbruikersbelasting, energiebelasting, de baanheffing, milieubelastingen, verenigingsbelastingen.

[1:06:05] Nou, en ga zo maar door.

[1:06:07] Begin ik bij u, meneer Hoeven.

[1:06:13] En de achterliggende vraag is van u, u zegt dus wij vergelijken de belastingen, want er stond een mooi lijstje in, dat klopt inderdaad, maar wat verantwoorden we nu precies naar op zoek?

[1:06:21] Nou, ik ben eigenlijk vooral op zoek naar vergelijkingen met andere landen waar wij echt uit de pas zouden lopen en waar we eigenlijk redelijk in de pas lopen.

[1:06:29] Het belangrijkste is natuurlijk de btw, waar we zien dat er al een verschil van 2 tot 2,5 procent zit als je kijkt naar Nederland, België en Duitsland.

[1:06:39] Ik heb eerder de verbruiksbelasting genoemd.

[1:06:41] Die is natuurlijk relevant voor partijen die frisdranken opereren, niet in de breedte.

[1:06:46] Dus dat is een grote.

[1:06:47] Maar daarnaast zien we ook, als Nederland lopen wij absoluut voorop op onze duurzaamheidsambitie, wat zich ook vertaalt in allerlei wet- en regelgeving rondom verpakkingen.

[1:06:57] de manier waarop wij proberen de hele keten te verduurzamen.

[1:06:59] Maar dat brengt uiteraard ook investeringen en kosten met zich mee.

[1:07:02] Dus ik zou zeggen in die hoek, dat is wel waar de grootste verschillen zitten.

[1:07:06] En dat moeten we ook proberen zo te houden, want uiteindelijk hebben we als land met elkaar ook een ambitie om voorop te blijven lopen in die zeer noodzakelijke transitie.

[1:07:16] Er is een vrij verkeer van goederen binnen Europa.

[1:07:18] Daar is geen enkele beperking.

[1:07:19] Ik moet beamen wat mevrouw Van Haks zei.

[1:07:23] Er zijn supermarkten die kopen bij ons in Nederland in.

[1:07:39] En die verkoop van producten is wel Nederlanders België.

[1:07:41] Dus dat is gewoon compleet open.

[1:07:44] Het is natuurlijk wel heel belangrijk, en dat werd volgens mij eerder ook al vermeld... dat de juiste taal en alle genen op de producten staan.

[1:07:50] Je kunt je voorstellen dat bij een kitkartje die zo groot is... dat we daar niet twintig talen op kunnen zetten.

[1:07:56] Dus daar zit enigszins vorm van dat er misschien max twee of drie talen in zitten.

[1:08:01] Vaak zijn dat blokken van talen die op producten zijn.

[1:08:07] Er is veel transparantie aan de supermarktkant vanwege prijzen.

[1:08:14] De supermarkten in Nederland zijn ook anders dan de supermarkten in het buitenland.

[1:08:25] Op loopafstand van elke kern zijn er ongeveer drie supermarkten.

[1:08:28] Dat betekent ook dat er kleinere supermarkten zijn.

[1:08:33] complexiteit met zich mee in distributie.

[1:08:36] Maar bijvoorbeeld een van de grootste supermarkten bij ons vraagt vaak om speciale omverpakkingen.

[1:08:42] Dus u heeft een product, dat gaat in een doos, die doos verkopen we aan de supermarkt.

[1:08:47] In dat geval

[1:08:49] Vragen zijn om een speciale verpakking die kleiner is... zodat die makkelijker en efficiënter op het schap kan worden neergezet.

[1:08:56] Heel veel van de speciale verpakkingen worden speciaal geproduceerd... omdat onze supermarkten het daarom vragen.

[1:09:04] Dat is een gedeelte.

[1:09:06] Maar er zijn op dit moment, aan onze kant, de echte grote prijsverschillen tussen onze producten.

[1:09:14] Ik wil nog één ding zeggen over de verschillende belastingen.

[1:09:19] We kijken wel eens alleen naar voeding voor mensen.

[1:09:25] We hebben ook een hele grote dierenvoedingtak.

[1:09:27] In Duitsland is de btw op dierenvoeding 7 procent.

[1:09:33] In Nederland is die 21 procent.

[1:09:34] Er zit 14 procent tussen.

[1:09:36] Dat is echt een aanzienlijk verschil.

[1:09:40] Dank u wel.

[1:09:41] Meneer Sneller, aan u het woord.

[1:09:43] Dank u wel.

[1:09:43] In het position paper van Unilever gaat het over markt, macht en toezicht.

[1:09:47] En er staat voor een effectieve markt is eerlijke concurrentie van belang.

[1:09:50] Het is dan ook belangrijk dat voldoende controles zijn, evenals handhaving waar nodig.

[1:09:55] Dus ik hoor graag wat hier nog te winnen is en waar precies op gedoeld wordt door de heer Hoeven.

[1:10:01] En de heer Dijk heeft een vraag voor de gasten.

[1:10:03] Laat ik het niet over die winsten hebben, want er zijn net wel vragen over gesteld.

[1:10:08] Ik had ook dezelfde vraag over marktmacht en de opmerkingen die daar inderdaad in worden gesteld door Unilever.

[1:10:16] Maar ik heb een andere vraag aan Unive en Nestlé.

[1:10:21] Zomer 2023 maakten jullie beide bedrijven prijsafspraken met de regering in Frankrijk.

[1:10:28] Met supermarkten.

[1:10:30] en voedselfabrikanten waren dat.

[1:10:32] En dat ging over honderden basisproducten, cruciale, essentiële producten van mensen, dagelijkse boodschappen, om de prijzen te blokkeren en die basisproducten in prijs laag te houden, zodat mensen met een smalle beurs in ieder geval fatsoenlijk te eten hadden.

[1:10:49] Ik vroeg me af of u bereid bent om dat ook hier te doen.

[1:10:54] Meneer Robben?

[1:10:57] De marktmacht en handhaving refereert aan een model wat in Engeland gebruikelijk is.

[1:11:02] Dat is het model van de marktmeester.

[1:11:03] En wat doet een marktmeester?

[1:11:05] Die ziet toe aan beide kanten, dus zowel voor de supermarkt als voor de leverancier, dat er een laagdrempeligere manier is om in geval van het idee dat er iets niet goed zou gaan in het vrije verkeer van goederen, dat je dat aanhangig kan maken zonder dat het direct met een formeel juridisch traject moet via de ACM.

[1:11:22] Omdat daar toch wel een behoorlijke bewijslast aan tegen rondslag ligt.

[1:11:26] Dus op basis van signalen of gevoelens... of het idee dat je inderdaad wordt tegengehouden met een inkoopmuur... als dat al aan de orde zou zijn... dat je dat makkelijker naar een onafhankelijke tussenpersoon kan brengen.

[1:11:36] Dit is een Engels model.

[1:11:38] Wij zouden hier voorstander van zijn, want dat kan twee kanten op werken.

[1:11:42] Dus wij kunnen als fabrikant ook aangeven... dat we toch het idee hebben dat we onheus worden bejegend... in de manier waarop Europese inkooporganisaties...

[1:11:50] We moeten zeer grote druk op ons uitvoeren, terwijl retailers, als ze vinden dat er iets gebeurt wat niet zou mogen, dat makkelijk kunnen aankaarten.

[1:11:58] Dat is het idee dat we daarvoor hebben ingebracht.

[1:12:00] We zijn ook zeer bereid om daar meer informatie over te delen, desgewenst.

[1:12:05] Dan het Franse model.

[1:12:10] We hebben weinig tijd om daar in veel diepte op in te gaan.

[1:12:12] Het is een complexe materie waar veel gesproken is in de politiek.

[1:12:17] Wij zijn niet voorstander van de grootschalige inmenging van de overheid op prijsstelling van individuele producten.

[1:12:26] Dat is een fundament van een vrije markteconomie.

[1:12:31] in Nederland wensen te opereren, dat gezegdhebbende.

[1:12:34] Wat je wel ziet, is dat er in Frankrijk een grote mate van transparantie is over de daadwerkelijke kostprijsbewegingen die onderliggend zijn aan prijsstijgingen.

[1:12:42] Dus als er inderdaad sprake is van stijging van specifieke grondstoffen, dient dat ook met onafhankelijke partijen te worden aangetoond.

[1:12:52] en wordt het op die manier ook verwerkt in een daadwerkelijke prijsstijging of prijsdaling.

[1:12:57] Het maakt wel allemaal erg ingewikkeld.

[1:12:59] We spreken ook over regelgeving en het simpele maken van het werk.

[1:13:04] Nou, dat gaat het zeker niet doen, maar goed, als dit een richting is die wenselijk is om verkend te worden, dan staan wij er zeker voor open om daarmee over te praten.

[1:13:15] Ja, en de heer Trompetter op het laatste punt.

[1:13:18] We zijn altijd open om over zaken te praten.

[1:13:23] Het is een complexe materie.

[1:13:27] Ik zit niet goed in hoe het in Frankrijk aan toegaat.

[1:13:31] Ik wil er graag meer in verdiepen.

[1:13:32] Maar op dit moment doet de markt z'n werk.

[1:13:41] En er is heel veel concurrentie.

[1:13:43] Dus ik heb niet het idee dat hier in Nederland de prijstiveau daarom extra hoog ligt.

[1:13:49] En volgens mij tussen Nederland en Frankrijk is dat ook niet zo.

[1:13:54] Dank u wel.

[1:13:54] Mevrouw Van Metelen, voor u een vraag.

[1:13:58] Ja, dank u voorzitter.

[1:13:59] Nou, ik wil het toch nog heel even een keer hebben over die marge, want de marge van Albert Heijn is ongeveer 4 procent en van andere supermarkten is die nog lager.

[1:14:09] Die van Unilever 15,5 procent, de winstmarge en Nestlé 17,2.

[1:14:13] Er zit nogal een groot verschil tussen de een en de ander.

[1:14:16] Ik kom even terug op de chipjes waar we het net over gehad hebben.

[1:14:19] Uiteindelijk worden die ergens geproduceerd bij bedrijven zoals die van u.

[1:14:25] We hoorden de supermarkten zeggen dat het geen enkel probleem is.

[1:14:28] Doe het allemaal in dezelfde kleuren zakken, zodat de hele wereld het overal hetzelfde is.

[1:14:35] Bent u daartoe bereid?

[1:14:36] En wat kan u verder nog betekenen in veranderingen daarin toe te brengen, zodat de prijzen in Nederland en de rest van Europa naar beneden gaan?

[1:14:48] Er is gewoon een groot verschil.

[1:14:50] En die marge van 17,2% en 15,4% tegenover 2, 3 of 4% in de winkel is enorm.

[1:14:57] Volgens mij zit daar heel veel lucht in.

[1:14:59] En het moet gewoon, net zoals dat je bij zakken chips doet, gewoon uitgeperst kunnen worden.

[1:15:04] Dus ik vraag wat u daar verder nog aan kan doen.

[1:15:08] De heer Omtzigt, tot slot.

[1:15:12] Ja, voorzitter.

[1:15:12] Ik heb ook een vraag voor Unilever.

[1:15:15] Unilever heeft de afgelopen jaren een bruto winst van rond de 10 miljard gehaald.

[1:15:19] Met omzetten van tussen de 50 en 60 miljard.

[1:15:21] Het zijn bruto winstmarsjes van rond de 20 procent.

[1:15:26] Als je deze koopt bij de Albert Heijn, kost hij in de bonus op dit moment 3,33 euro.

[1:15:32] In Duitsland, buiten, de aanbieding 2,15 euro.

[1:15:35] Er worden ergens megawinsten gemaakt op basisproducten.

[1:15:41] Megawinsten.

[1:15:43] En dat is inderdaad verschillend dan bij supermarkten waar de winstmarges inderdaad redelijk dun zijn.

[1:15:48] Het kan misschien een procentje af, maar dan is de lol er wel af.

[1:15:53] Waar ligt dat aan?

[1:15:54] En voor hoeveel verkoopt u deze aan de Albert Heijn en de DM?

[1:16:00] Want wij willen graag weten waar het nou precies zit.

[1:16:03] Voor de mensen die dit niet zien maar volgen, meneer Omtzigt laat een product zien.

[1:16:08] Dit is een dof van Unilever, 150 milligram deodorant.

[1:16:20] Ik heb hem hier, het Albert Heijn-bolletje, net op de hoek gehaald.

[1:16:24] Dit is waar het zit.

[1:16:26] Het is anderhalve keer zo duur als bij mij op de hoek in Duitsland.

[1:16:28] En dit is in de aanbieding.

[1:16:30] Dus ik heb bewust een aanbiedingsproduct gekocht.

[1:16:32] Vroeger wordt dat verkocht.

[1:16:33] En waar komt dit soort winst vandaan?

[1:16:35] En de vergelijkbare vraag aan Nestlé, want daar liggen de winstmarsjes net zo.

[1:16:39] De KitKat is ook bij Albert Heijn in België een stuk goedkoper dan bij Albert Heijn in Nederland, om een voorbeeld te geven.

[1:16:52] Ik kijk naar de heer Hoebe.

[1:16:55] Laat ik met de vraag beginnen over de winstmarges.

[1:16:58] Ik zal proberen een simpel voorbeeld te geven.

[1:17:02] Ik verkoop een doos raketjes.

[1:17:04] Allemaal bekend.

[1:17:05] Het begint weer lente te worden.

[1:17:07] Lekker naar buiten toe.

[1:17:08] Een van de meest geliefde ijsjes van Nederland.

[1:17:10] Ik verkoop een doos raketjes voor 1 euro aan een van mijn supermarktpartners.

[1:17:15] Het is een fictief bedrag, want uiteindelijk zitten we hier wel in een concurrentsgevoelig omgeving, maar het zegt dat ik daar 20 cent op verdien.

[1:17:21] Dat is een 20 procent marge.

[1:17:24] Vervolgens verkoopt de retailer dit product, ongeveer, zonder actie, je houdt ook even eruit, want dat wordt allemaal te ingewikkeld, voor 2,5 euro.

[1:17:32] Dat is ook ongeveer waar je het voor een schap kan vinden.

[1:17:35] Dan verdienen ze ook 20 cent op.

[1:17:36] Alleen dat is maar 8 procent.

[1:17:38] Dus met dezelfde twintig cent die wij verdienen, die de retailer verdient, krijg je een heel andere percentage.

[1:17:43] Twintig procent vers acht procent.

[1:17:45] In de basis zijn die businessmodellen niet met elkaar te vergelijken.

[1:17:48] Wat je in retail doet, is je koopt iets in, je verkoopt het veel duurder en daar pak je een veel lagere marge op.

[1:17:54] Dus je hebt grote volumes, kleine marges, lager percentage.

[1:17:58] Terwijl wij veel lagere.

[1:18:01] volumes hebben, met een iets hogere marge, maar onderaan de streep zal je zien dat het rendement op de aandelen, en er werd net al gesproken over dividend, ook bij Unilever 3,5 procent is.

[1:18:11] Daarnaast is het zo dat aanmerkleveranciers een groot aantal investeringen doen in productontwikkeling, in duurzaamheid, in research en development, die ervoor zorgen dat wij een veel groter risico lopen met eigen fabrieken, et cetera, dan een retail business model.

[1:18:25] Dat is ook waarom het in de financiële wereld

[1:18:27] geaccepteerd wordt dat je in retail een ander margeprofiel hebt dan in een fabrikantenland.

[1:18:34] Dit is een beetje gegogeld met cijfers.

[1:18:36] Hoe kijken we ernaar, percentages, absolute bedragen, et cetera.

[1:18:40] Het is gewoon moeilijk om dit één op één met elkaar te vergelijken.

[1:18:43] Dan de vraag over de chips en de kleurverpakking.

[1:18:46] Wij verkopen geen chips.

[1:18:48] Ik ben niet op de hoogte van vergelijkbare voorbeelden in ons portfolio.

[1:18:52] Wat ik overigens wel weet, omdat dit een voorbeeld is wat vaker in de media naar voren is gekomen, is dat dit helemaal niet ontstaan is als een manier om te voorkomen dat chips in een ander land kan worden ingekocht, maar dat de chips al in Duitsland sinds 1930 gewoon een andere kleur heeft.

[1:19:06] Punt.

[1:19:08] Dan de vraag van de heer Omtzigt.

[1:19:11] Ik ben heel erg blij dat u dit keer de actieprijs noemt.

[1:19:25] Wordt er een schatprijs vergeleken met een schatprijs in België, met die van Nederland?

[1:19:30] Terwijl we ook hebben gezien vandaag dat Nederland echt een promotieland is.

[1:19:34] Deodorant is een goed voorbeeld.

[1:19:35] Dat is een categorie waarin wij 90% van de producten in actie verkopen.

[1:19:40] Dus eigenlijk bijna iedereen koopt ze altijd in de promotie.

[1:19:43] U hebt gezien, 2 plus 2 gratis ook.

[1:19:45] Dus inderdaad, uw actieprijs was... Wat zei u, drie... Wat was het?

[1:19:50] Ja, 3,33 euro, inderdaad.

[1:19:54] Nou, u noemde daarnaast een Duitse prijs.

[1:19:56] Die Duitse prijs is 3,33.

[1:19:58] De prijs bij de Albert Heijn is, als het goed is, 6,50.

[1:20:01] De 0,2 is 3,25.

[1:20:03] Als u echt naar de reeuwen was gegaan, wat meer te vergelijken is met de Albert Heijn, was deze deodorant 4,45 geweest.

[1:20:09] De Duitse prijs is 2,15 euro bij de DM.

[1:20:11] Dat is de vaste lage prijs waar hij al twee jaar voor verkocht wordt.

[1:20:17] De DM kunt u in Nederland beter vergelijken met de Action.

[1:20:20] Ga naar de Action en kijk wat de deodorant aankost.

[1:20:22] Dan zult u zien dat hij significant goedkoper is dan bij de Albert Heijn.

[1:20:27] In Nederland is Albert Heijn marktleider.

[1:20:29] Albert Heijn is een relatief dure supermarkt.

[1:20:31] Fantastisch bedrijf, hartstikke mooi, maar zorgt er wel voor dat de gemiddelde Nederlander, dus ongeveer 37 procent van de omzet in Nederland gaat via de Albert Heijn, die geeft daar iets meer uit dan de mensen in Duitsland die gemiddeld naar een kopere winkel gaan.

[1:20:44] Krijgen wij wel een hele mooie winkelbeleving voor terug en een hartstikke mooie winkelaanbod, maar dat is wel iets om mee te nemen.

[1:20:50] Dus je kan Rewen vergelijken met Albert Heijn, maar je kan niet de DM vergelijken met Albert Heijn, dan moet je het vergelijken met de Action.

[1:20:57] En daar liggen de prijzen ook een stuk lager in Nederland.

[1:21:01] Dank u wel.

[1:21:15] Ten eerste wil ik zeggen dat meneer Hooper het heel goed heeft uitgelegd.

[1:21:18] Als je bedrijven en bedrijfsmodellen met elkaar wilt vergelijken... dan moet je kijken naar rendement op geïnvesteerd vermogen.

[1:21:34] Je moet de investeringen terugverdienen.

[1:21:38] Bij de fabrikanten ligt de investering melenvele malen hoger dan bij supermarkten.

[1:21:46] Wij kopen ingrediënten, we produceren die ingrediënten in fabrieken.

[1:21:50] Die fabrieken moeten die producten naar de verschillende landen of naar zorgen dat die bij de verschillende retailers terechtkomen.

[1:21:57] De winkel verkoopt dat product aan de klant en krijgt het geld al binnen voordat ze überhaupt de rekening aan ons betalen.

[1:22:05] Dus ook in werkkapitaal, dus geld dat vast ligt in voorraden en andere dingen, hebben de retailers en supermarkten een heel ander model.

[1:22:13] Er is een Europese studie gedaan bij de Universiteit van Wageningen.

[1:22:19] Daar is gekeken naar de competitiviteit binnen dit soort markten.

[1:22:24] Daar kwam uit dat de supermarkten en fabrikanten ongeveer gelijk waren.

[1:22:29] een rendement op geïnvesteerd vermogen heeft.

[1:22:31] En zelfs in dat onderzoek waren de retailers... een iets hogere marge, 16% versus 14% voor de fabrikanten.

[1:22:41] Er zijn natuurlijk winnaars en verliezers.

[1:22:43] Er zijn bedrijven die het heel goed doen... en andere bedrijven die het even wat moeilijker hebben.

[1:22:46] Maar over het algemeen is dat redelijk vergelijkbaar.

[1:22:55] Als supermarkten elke keer wijzen naar de marges, dan vind ik dat stemmingmakerij.

[1:23:02] U vraagt over de verschillende kleuren.

[1:23:06] We hebben dezelfde kleuren en soorten producten in onze landen.

[1:23:13] Aan onze kant is dat efficiënt.

[1:23:15] Ook in marketingactiviteiten is het belangrijk dat we dezelfde soorten producten hebben.

[1:23:22] Meneer Omtzigt, u heeft een KitKat gevonden die goedkoper is dan in België.

[1:23:28] Ik heb echt serieus vanochtend nog gekeken bij Colruyt.

[1:23:31] Een tienverpakking KitKat en een vijfverpakking Albert Heijnen.

[1:23:35] Die verpakkingen zijn slightly net anders in Nederland dan in België.

[1:23:39] Maar er waren 64 cent per KitKat gemiddeld in beide landen.

[1:23:44] Ik zag hetzelfde.

[1:23:45] Er zijn altijd verschillen.

[1:23:46] Dat is net ook aangegeven.

[1:23:48] Er zijn promoties, de verschillende supermarkten hanteren verschillende prijzen.

[1:23:54] Het is gewoon een concurrentieveld.

[1:23:56] De consument kan elke dag naar andere supermarkten gaan, prijsvechters.

[1:24:02] Elke dag kunnen ze kiezen of ze een kit kan kopen of een alternatief product.

[1:24:08] Dank u wel.

[1:24:09] Ik zou aan mevrouw Frijt willen vragen, is er iets wat u nog had willen meegeven of zeg maar het antwoord op de niet gestelde vraag?

[1:24:16] Wat wilt u nog tot slot?

[1:24:18] Ik denk dat het position paper heel duidelijk is.

[1:24:23] Dat is echt ons verhaal.

[1:24:26] Dat er achter aanmerken niet altijd multinationals zitten.

[1:24:31] Ik denk dat dat hopelijk duidelijker is geworden.

[1:24:35] Er zijn ook lokale aanmerken die lokaal opereren.

[1:24:39] En ik hoop dat meneer Omtzigt die appelmoes wel op gaat eten.

[1:24:44] Dank u wel.

[1:24:45] Ik dank u hartelijk voor uw bijdrage aan dit rondetafelgesprek.

[1:24:48] En daarmee gaan we weer voor een enkel moment schorsen voor het derde en laatste blok.

[1:24:53] Dank u wel.

[1:28:57] Goed, ik zou deze ronde tafel willen vervolgen met het derde blok.

[1:29:04] In het derde blok hebben we twee gasten.

[1:29:07] Eén van onze gasten is Engels sprekend.

[1:29:11] Dus we gaan in dit blok halverwege het Engels, halverwege het Nederlands.

[1:29:16] Volgens mij moeten we daaruit komen.

[1:29:20] Precies.

[1:29:21] Meneer Dijk kijkt er zeer naar uit.

[1:29:26] I would like to welcome you, of course, both.

[1:29:30] You can have a short introduction.

[1:29:32] You just give everybody some sheets.

[1:29:37] Can everybody see these sheets afterwards?

[1:29:42] Als u ze wilt delen, kunnen we dat doen.

[1:29:44] Als u ze wilt delen, kunnen de mensen die dit bekijken, de schijven daarna zien.

[1:29:53] Meneer Ferrari, ik wil u een woord geven.

[1:30:00] Dank u voor het invoeren.

[1:30:01] Het is een eer, ik ben Italiër.

[1:30:03] Om in het Nederlandse parlement te zijn, is heel fijn.

[1:30:08] I am the Everest SEO.

[1:30:11] Everest is a buying company.

[1:30:15] present in drie landen, Duitsland, Frankrijk en Nederland.

[1:30:19] Ik begreep dat er drie landen zijn die we eerder hebben genoemd.

[1:30:24] Het doel van de bedrijven is om met 40-50 heel grote vrachtwagens alleen te kopen.

[1:30:29] Dus we hebben in onze perimeter geen fruit, vlees, vis of kleine vrachtwagens.

[1:30:35] Alleen de 50 meest bekende, die we eerder hebben genoemd of die we eerder hebben ontmoet.

[1:30:41] We kopen voedsel voor Jumbo, Picnic in Nederland, Edeka in Duitsland, Intermarché et Auchan.

[1:30:49] We zijn een kostencentraal.

[1:30:50] We kopen van Unilever op 100 euro en we verkopen op 100 euro.

[1:30:54] Het is een bedrijf gebaseerd op Nederland en we hebben een fiscale kostenplasmethode.

[1:30:59] Dus, net om te zeggen, we hebben geen profitabiliteit.

[1:31:01] Wat doen we?

[1:31:07] We doen een beetje wat u eerder al uitlegde.

[1:31:11] We nemen de Unilever-producten en vergelijken ze.

[1:31:15] We noemen Unilever Ornestlé en vragen of ze ons kunnen uitleggen waarom er verschillen zijn in prijzen.

[1:31:23] We doen het op schelfprijs en we doen het op promoprijs.

[1:31:28] Dus ik ben iemand die op meerdere van de vragen kan antwoorden die u eerder deed, op een meer transparante manier.

[1:31:35] Want wat ik vanavond hoorde, is vol met fouten, niet te zeggen dat het compleet vreemd is.

[1:31:43] En ik zal natuurlijk open zijn om met u te praten.

[1:31:48] Het doel van mijn interventie is meer educatief.

[1:31:53] Jumbo is een deel van onze netwerk, maar Jumbo doet wat ze willen.

[1:31:56] Wij kopen daar een kantoor.

[1:32:00] Maar ik wil mijn aandacht op twee, drie belangrijke punten zetten.

[1:32:06] Ten eerste is het vreemd dat retailers de prijzen van de A-merchanden definiëren.

[1:32:13] Er is een mechanisme genaamd Suggested Retail Price.

[1:32:18] Dus volg me alsjeblieft op de voorbeelden, want het wordt veel gemakkelijker.

[1:32:23] Ik heb ook een voorbeeld van Pampers, zoals u hebt geschreven.

[1:32:30] U kunt hier zien, in de schijven die ik u presenteer, de producten in Frankrijk, Duitsland en Nederland.

[1:32:38] De twee producten zijn perfect identiek, dus ze produceren in dezelfde fabriek, Duitsland en Frankrijk.

[1:32:44] U kunt de naam van het product zien, hoeveel stukken, dus het is identiek, dat is de consumentenprijs.

[1:32:50] En we recalculeren altijd welke de verkoopprijs is zonder taxe, VAT uiteraard.

[1:32:56] Maar elke andere taxe die u in Frankrijk of Duitsland zet, wordt gededucteerd om een juiste vergelijking te maken.

[1:33:02] En u kunt zien, uiteraard, dat de prijs in Duitsland lager is dan in Frankrijk.

[1:33:08] Wat gebeurt er in Nederland?

[1:33:09] Ze hebben een iets anders product.

[1:33:12] Er is maar één ingrediënt in de receptie.

[1:33:14] Dat is de laatste.

[1:33:16] In de receptie zijn de producten steeds minder.

[1:33:22] De verschil is dus heel klein.

[1:33:24] En de prijs die Albert Heijn... Ik noemde Albert Heijn, niet Jumbo.

[1:33:27] Ik wilde niet dat iemand dacht dat ik de data manipuleerde.

[0:00:00] 5 april.

[1:33:32] Het is 2,89 euro.

[1:33:36] Zonder taxa, 239.

[1:33:36] Dus we praten meer of minder over de dubbel.

[1:33:39] Meer of minder zijn de voorbeelden die u vroeger bracht.

[1:33:42] Ga naar de volgende slide, alstublieft.

[1:33:45] Welke is de Procter & Gamble-recommendeelijke verkoopprijs voor Albert Heijn, Super Uni of Jumbo? 289.

[1:33:56] Dus dit is wat de verkooper de verkopers vraagt om te doen.

[1:34:02] Natuurlijk definiëren we legaal de supermarkten.

[1:34:05] Maar er is een mechanisme waar ze naar ons komen om een nieuw product te presenteren.

[1:34:13] Ze zeggen dat dit het nieuwe product is.

[1:34:15] Onze marketing onderzoekers laten ons zien dat je het op 3 euro kunt verkopen.

[1:34:20] Dat hebben we niet gesproken.

[1:34:22] Het is een markttool.

[1:34:23] Je kunt er 2 kopen, met een margin van 30%.

[1:34:28] Elke supermarkt moet een margin van 30% hebben, want de globale kosten van een supermarkt zijn 25%.

[1:34:36] Zoals je kunt begrijpen, is de retailprijs heel vaak geïndicteerd door de recommendeerde verkoopprijs van de industrie.

[1:34:46] Want ze worden in Europa georganiseerd, land voor land.

[1:34:50] Er is geen Europa voor ze.

[1:34:52] Het is Duitsland, Duitsland.

[1:34:54] De Nederlanders zijn de Nederlanders.

[1:34:55] En hun doel is het maximaliseren van de winst, land voor land.

[1:34:59] Legitiem.

[1:34:59] Ik zeg niet dat het illegaal is.

[1:35:00] Maar dat is wat ze doen.

[1:35:03] Dus de verschillen tussen de prijzen in de markt worden bedreigd door het feit dat ze historisch, en vanuit een winstpunt, verschillend zijn.

[1:35:10] Ze worden bepaald door de competitie.

[1:35:14] Dat is waar.

[1:35:15] Als Coca-Cola en Pepsi heel hard in een land zijn, moeten ze verminderen.

[1:35:21] Als er Luxemburgse of Nederlandse rijk mensen zijn, verkopen ze een beetje hoger dan in de Tsjechische Republiek of in Italië.

[1:35:29] En dan is er de kracht van de verkopers.

[1:35:31] Als de verkopers moeilijk en moeilijk zijn, gaat de prijs naar beneden.

[1:35:37] Als de verkopers niet moeilijk zijn, gaat de prijs naar boven.

[1:35:40] Dit zijn de drijvers van hoe de prijzen worden verkocht.

[1:35:47] Als je op de schijven gaat, heb je Coca-Cola.

[1:35:52] Coca-Cola, 1,5 liter, werd vorige week in Alberta op 2,79 euro verkocht, terwijl in Duitsland op 1,89 euro verkocht werd.

[1:36:01] Maar natuurlijk zijn er hier ook wat betalingen, zoals suiker en deposit.

[1:36:04] We hebben het volledig afgesloten en het komt op 1,45 euro in Nederland, zonder alle betalingen, en op 1,06 euro in Duitsland.

[1:36:14] Dit is de verschil.

[1:36:15] We vragen om te kopen, want ik heb het al gehoord, kan Jumbo kopen van Coca-Cola in Duitsland?

[1:36:23] Ze antwoorden ja, want het is illegaal om nee te zeggen.

[1:36:26] Maar het is onmogelijk.

[1:36:29] Omdat ze ons niet laten doen.

[1:36:30] Het is heel gemakkelijk.

[1:36:33] We proberen, het is onze baan.

[1:36:34] Het is mijn baan.

[1:36:35] En ik vechten elke dag met voedingen die ons zelfs niet willen ontmoeten.

[1:36:40] met verbruikers die ons ontmoeten, maar we blijven niet werken, of verbruikers die veranderingen inventeren tussen Duitsland en Nederland.

[1:36:49] Er zijn ook prijzen die in Nederland en Duitsland lager zijn dan in Duitsland.

[1:36:54] Hier heb je een voorbeeld.

[1:36:56] Het is een Nederlandse product.

[1:37:00] Ben je op de pagina met Heineken?

[1:37:04] Hier zie je dat er...

[1:37:07] Het is een identieke product tussen Frankrijk en Nederland.

[1:37:10] Het is een kastje, precies hetzelfde, met twaalf bierjes.

[1:37:14] Als ik me goed herinner hoe je dit soort bieren noemt.

[1:37:18] Twaalf stukken.

[1:37:20] En de prijs in Nederland, voor Heineken, was me verrast toen ik het zag, is veel hoger dan in Frankrijk.

[1:37:27] En hier wil ik een ander topiek introduceren.

[1:37:30] Ik hoorde, nogmaals, een helemaal verkeerde definitie.

[1:37:35] In Duitsland geven ze geen discount.

[1:37:37] Dus in Duitsland is er elke dag een loodprijs.

[1:37:39] Ik heb het in de positiepapier gelezen.

[1:37:41] Helemaal vreemd.

[1:37:43] In Duitsland is de volumepromotie 20%.

[1:37:45] En we krijgen een zeer goede discount van Unilever en Nestlé.

[1:37:50] Ik begrijp niet hoe het mogelijk is dat ze dit soort verklaringen maken, om eerlijk te zijn.

[1:37:54] En als je deze prijs neemt,

[1:38:00] En ik vroeg Jumbo om in 2024 te berekenen wat de gemiddelde prijs was die werd verkocht aan de consumenten.

[1:38:09] Hier zie je 13,29.

[1:38:10] Het was 10.

[1:38:11] Dus het is waar.

[1:38:13] Door promotie gaat deze prijs naar beneden met 30%.

[0:00:00] 10.

[1:38:17] Kun je zien wat de prijs in Frankrijk is zonder promoties?

[1:38:20] Het is 8.

[1:38:23] Dus dit is de verschil.

[1:38:25] Waar we aan proberen te strijden, is mijn baan.

[1:38:29] Maar ze komen niet eens naar de afspraken.

[1:38:32] Dus het is niet zo dat ze zeggen dat onze prijzen transparant zijn, dat we kunnen kopen, dat we kunnen kopen waar we willen.

[1:38:40] Ja, ik heb voldoende toekomst, maar ik ben niet in staat om te negociëren om de prijzen te verminderen, van een land naar een ander, want dit is mijn missie.

[1:38:50] In onze bedrijf, in onze missie, is er een regel, die je niet kunt werken met, dat als we een partiale compensatie kunnen krijgen, dan moet die partiaal gegeven worden aan de consumenten.

[1:39:02] Anders werken we niet met Everest.

[1:39:06] Ik heb waarschijnlijk wat meer tijd genomen.

[1:39:09] Het was interessant.

[1:39:12] Dank u wel, voorzitter, geachte Kamerleden.

[1:39:16] Heel fijn dat jullie deze sessie organiseren.

[1:39:38] In tegenstelling tot de zeven andere sprekers ben ik wel werkzaam deels in de sector, maar dan vooral aan de onderzoeks- en onderwijskant.

[1:39:47] Deels als retailhoogleraar ook aan de Rijksnieuws uit Groningen.

[1:39:50] En vanuit die optiek kijk ik ook naar de sector met een extra expertise in retail.

[1:39:57] Een deel van wat ik zou gaan zeggen staat ook in de position paper, maar er is ook veel publiek, dus ik licht er toch even toe.

[1:40:05] Als je kijkt naar Nederland, dan is het huishoudelijke inkomen ongeveer 500 miljard.

[1:40:11] En ongeveer 10% van dat inkomen, 50 miljard, wordt in supermarkten uitgegeven.

[1:40:15] Dus dat is een grote sector.

[1:40:17] Dan wordt nog ongeveer 2% bij de speciaalzaken uitgegeven, dus dat zijn de bakkers, de slagers, de kaas- en notenwinkels.

[1:40:23] En nog zo'n 3-4% bij de horeca.

[1:40:26] Dus in totaal, zeg maar, wordt er zo'n 15-16% van het huishoudelijk budget uitgegeven aan levensmiddelen breed.

[1:40:34] Dat was in 1970 nog 25 procent.

[1:40:37] Dus dat is dalende.

[1:40:39] En de reden dat dat dalende is, dat komt door twee factoren.

[1:40:42] Als je welvaarder wordt, ga je niet evenredig meer eten.

[1:40:45] Dus heel simpel, als je twee keer zoveel gaat verdienen, ga je niet twee keer zoveel eten.

[1:40:50] Een andere verklaring is de efficiëntie van de sector, die heel hoog is.

[1:40:56] Nederland heeft ook een hele sterke exportpositie met heel veel levensmiddelenbedrijven, dus ze worden echt heel goed geproduceerd hier.

[1:41:05] Dus dat is een grote sector.

[1:41:08] Het aantal neemt wel af.

[1:41:09] Alleen als je dan soms kijkt, als je het over inflatie gevoel hebt, dan denk je nou, dat is wel 40, 50 procent van de inflatie.

[1:41:15] En waarom?

[1:41:16] Consumenten gaan wekelijks twee, drie keer naar de supermarkt en moeten iedere keer afrekenen.

[1:41:21] En dat is iets anders met je woonlasten.

[1:41:22] Die moet je ook iedere maand betalen, maar dat wordt automatisch afgeschreven.

[1:41:25] En datzelfde geldt voor je Netflix abonnement en voor heel veel andere zaken.

[1:41:28] Dus dat vrij besteedbaar inkomen, dat is eigenlijk heel beperkt.

[1:41:31] En dat geef je uit in de supermarkt en de droogisterij.

[1:41:35] Hoe verdient een supermarkt zijn geld?

[1:41:38] Discounters hebben minder brutomarge nodig dan service supermarkten.

[1:41:41] Dus een discounter heeft gemiddeld 25% brutomarge nodig.

[1:41:44] Dus dat betekent als je een product inkoopt voor 75, dan koop je het voor 100 en voor een euro.

[1:41:52] Dat geldt voor service supermarkten zoals Albert Heijn en Plus is dat zo'n 30 procent.

[1:41:55] En als je het hebt over buurtsupertjes of over een ecoplaza, een biologische winkel, dan moet je denken dat die een brutal margin nodig hebben van 35 tot 40 procent.

[1:42:02] Waarvoor hebben ze die brutal margin nodig?

[1:42:04] Nou, om eigenlijk de kosten te betalen van het hoofdkantoor.

[1:42:07] Dat is een procent of drie, vier.

[1:42:08] De kosten van de logistiek, dat is een procent of vier.

[1:42:11] De kosten van het winkelpersoneel, dat is een procent of negen.

[1:42:14] Dan heb je nog de afschijvingen en de rente op de investeringen.

[1:42:17] Dus tegenwoordig als je een supermarkt hebt van pakweg 1200 vierkante meter en je moet die één keer in de zeven tot tien jaar vernieuwen, ben je ongeveer twee miljoen kwijt en die twee miljoen moet je in pakweg tien jaar terugverdienen en je betaalt er uiteraard ook nog rente over.

[1:42:30] Dan heb je nog je huurlasten, die zijn ook tegenwoordig CPI geïndexeerd, en ook je energiekosten.

[1:42:36] Dus als het heel goed doet, dan hou je onder de streep twee, drie procent over.

[1:42:41] De betere in de markt, en dan moet je denken aan Albert Heijn, die zullen richting de vijf procent zitten voor interesse en voor belasting.

[1:42:48] Een netorama 6 procent.

[1:42:50] Maar een Aldi-leidverlies, een Plus-leidverlies, een Jumbo heeft een EBIT van 1,1 procent.

[1:42:57] Een netto resultaat van 0,3.

[1:42:59] Dus het is marginaal.

[1:43:03] Dat is eigenlijk het verdienmodel van supermarkten.

[1:43:07] Is Nederland duur?

[1:43:08] Ja, boodschappen zijn duur.

[1:43:10] Het is al even gezegd, ze zijn ongeveer 30 procent duurder geworden.

[1:43:14] Dat wil niet zeggen dat consumenten ook echt 30% meer zijn gaan betalen, want consumenten zijn veel meer huismerken gaan kopen.

[1:43:19] Dus ze zijn deels geswitcht van aanmerken naar huismerken.

[1:43:22] Maar als je één op één vergelijkt, zijn de boodschappen in vijf jaar tijd ongeveer 30% duurder geworden.

[1:43:28] En dat komt helaas eigenlijk door de enorme...

[1:43:31] Een aanbodschok die we hebben gezien in de zomer van 2022.

[1:43:34] Dat begon met de energieprijzen, met gas in het bijzonder, met olie.

[1:43:39] En wat we eigenlijk zien, en daar hebben we ook als Evening Business School veel onderzoek naar gedaan, is een zeer sterke correlatie tussen de energieprijzen en de grondstofprijzen.

[1:43:48] Als je een totaal food commodity mannetje neemt.

[1:43:52] In eerste instantie zijn die grondstofprijzen bijna verdubbeld en daarna zijn ze wat gaan dalen.

[1:43:57] Maar als je nou kijkt over een periode van vijf jaar, dan zijn internationaal de grondstofprijzen een kleine 40% gestegen.

[1:44:03] Kijk je specifiek in Nederland, dan zijn de prijzen 36% gestegen in vijf jaar tijd.

[1:44:08] Dus dat zijn zeg maar de inputkosten van de fabrikanten.

[1:44:12] En die maken de producten en die zetten dat uiteraard weer door richting de supermarkten.

[1:44:16] Het voordeel overigens is dat boeren dus eindelijk de laatste twee jaar een goed verdienmodel hebben.

[1:44:22] Een fatsoenlijk verdienmodel, laat ik het zo maar zeggen.

[1:44:25] Even als voorbeeld geven, bijvoorbeeld de melkveehouderij.

[1:44:28] Daar hebben we er veel van in Nederland, zoals jullie ook weten.

[1:44:33] De melkprijs per kilo was 35 cent eigenlijk voorafgaand aan de pandemie, dus in 2019, eigenlijk in die hele periode daarvoor, is nu 51 cent.

[1:44:42] Dan kun je zeggen, ja 16 cent, ja maar 16 cent op 35 cent is wel een stijging van 40, 45 procent.

[1:44:48] Dus als u nu naar de supermarkt gaat en u koopt roomboter, dan ben je al snel 2,49 en is het in de aanbieding, maar al snel 3 euro zoveel kwijt.

[1:44:56] Dat hangt samen met die gestegen inputkosten.

[1:44:59] Wat we op dit moment zien gebeuren in de wereld, dat is dat met name dankzij de fratsen van Trump de olieprijzen behoorlijk naar beneden gaan.

[1:45:06] Dus dat zou uiteindelijk ook weer een

[1:45:08] We zien bijvoorbeeld dat koffie en cacao momenteel door het dak heen gaan.

[1:45:12] Dat is een hele specifieke zaak.

[1:45:22] Als je kijkt, de supermarkten zijn geconfronteerd met hogere producentenprijzen.

[1:45:28] De producenten zijn geconfronteerd met veel hogere inputprijzen.

[1:45:33] Supermarkten hebben dat uiteraard zoveel mogelijk doorgegeven aan de consument.

[1:45:38] Niet van harte, maar hebben dat wel moeten doen.

[1:45:41] Maar wat we uiteindelijk wel zien, is dat de winstpercentages van supermarkten behoorlijk onder druk staan.

[1:45:47] Dat was vijf, zes jaar geleden zo'n 3,5%.

[1:45:50] tegenwoordig is dat nog 2 procent.

[1:45:52] Dus eigenlijk op die 50 miljard supermarktomzet wordt er bijna duizend miljard winst voor belasting gemaakt.

[1:45:58] Als we Picnic daarbij bijtellen, dan is het nog maar 900 miljoen, want Picnic maakt 80 miljoen verlies.

[1:46:04] Dus dit is absoluut geen vetpot.

[1:46:06] En ik merkte ook in de eerste sessie dat de mensen uit de supermarktwereld, die vinden het vervelend als ze worden weggezet als graaiers, ook omdat het absoluut niet het geval is.

[1:46:20] Dan de vraag is, is Nederland duurder dan de buurlanden?

[1:46:24] Nou, als we naar de Eurostad-cijfers kijken, niet.

[1:46:26] En dat is een heel breed mandje van vers producten en houdbare producten.

[1:46:29] De voorbeelden die hier ook steeds worden gegeven komen uit het Drogisch Rijkanaal.

[1:46:33] Ja, leuk en aardig, maar het Drogisch Rijkanaal is een ander kanaal dan het Supermarktkanaal.

[1:46:36] Natuurlijk verkoopt de supermarkt ook wat drogisch drijfproducten, maar dat is maar 2-3% van de omzet.

[1:46:40] Dat is een bijproduct.

[1:46:41] Het gaat met name om AGF 13% van de omzet, vlees ongeveer 8%, kaas 5%.

[1:46:48] Dat zijn de hoofdmoten eigenlijk.

[1:46:53] We zijn op dit moment nog wel iets goedkoper dan België, maar dat gat is wel afgenomen van 12% goedkoper in 2018 tot 3% nu.

[1:47:03] En waardoor komt dat?

[1:47:04] Onder andere de btw-verhoging van 6 naar 9 procent.

[1:47:06] In België is die nog 6 procent.

[1:47:08] Bijzondere verbruiksbelastingen die de frisdranken, de waters ongeveer 10 procent duurder hebben gemaakt.

[1:47:14] Dus er zijn een aantal oorzaken waarom dat het het geval is.

[1:47:19] Kijken we naar Duitsland, dan zie je eigenlijk... Of misschien het grote beeld is, want we hebben ook de prijzen van Albert Heijn, één op één vergeleken tussen Nederland en België, dan op de identieke producten.

[1:47:29] Dat waren meer dan 7000.

[1:47:31] En het grote beeld is eigenlijk dat de schijf van vijf producten, dus als het gaat om AGF, als het gaat om zuivel, als het gaat om brood, als het gaat om kaas, die zijn in Nederland 4, 5, 6 procent goedkoper dan onze zuidenburen.

[1:47:43] Maar uiteindelijk, als je bepaalde producten goedkoper doet, dan moet ergens anders iets duurder zijn.

[1:47:48] Dus we zien dat de A-merken in Nederland wat duurder zijn en ook de lang houdbare producten.

[1:47:53] Verder zien we dat de huismerken van Albert Heijn in Nederland ongeveer 4% goedkoper zijn dan bij Albert Heijn België.

[1:47:59] En dat is dus niet zo, zeg maar, dat Albert Heijn dan in Nederland heel veel meer winst maakt of minder dan in België.

[1:48:05] Ze voegen zich eigenlijk gewoon naar wat in die markt gebruikelijk is.

[1:48:08] Want we hadden het nu over, meneer Ferrari had het over geloof ik, de Coca-Cola 279.

[1:48:13] Ik weet nog dat die E49 was en dat die prijs naar 89 cent terugging in 2004, 2005 in de prijzenoorlog.

[1:48:19] Ik weet nog de discussie 20 jaar geleden dat de aanmerken, zeg maar, de megaloosers waren in de supermarkt.

[1:48:24] Dat er 500 aanmerken op of onder de kostprijs werden verkocht.

[1:48:28] Tegenwoordig is dat anders.

[1:48:30] Er wordt weer redelijk goede marge gemaakt op aanmerken, maar dus lagere marge op huismerken en op vers.

[1:48:36] Dus daar zit een enorme dynamiek in.

[1:48:39] Ter afsluiting, nog heel kort over Duitsland.

[1:48:44] Je ziet veel accijnschillen.

[1:48:45] Duitsland heeft een koffiebelasting van meer dan 2 euro de kilo.

[1:48:48] Dus de Duitsers die naar Nederland komen, kopen massaal koffie.

[1:48:51] Dus de grenswinkels verkopen wel een kwart van hun omzet in koffie.

[1:48:56] Maar Nederlanders gaan naar Duitsland om te tanken met de tabak.

[1:48:59] En als je dan toch voor twee of drie maanden tabak haalt, dan neem je ook even drank bij.

[1:49:03] Want Axeins is bijna nul op drankproducten in Duitsland.

[1:49:08] En de drooggestrijdproducten zijn inderdaad behoorlijk goedkoper.

[1:49:10] Maar nogmaals, dat is voor de supermarkten.

[1:49:12] We hebben het vandaag over voedsel.

[1:49:16] Als laatste als advies.

[1:49:18] Wat belangrijk is, je zorgt dat de concurrentieverhoudingen goed blijven.

[1:49:24] Dat niet bepaalde partijen te dominant worden binnen een sector.

[1:49:30] Dus dat je eigenlijk een soort monopolie uit zou kunnen buiten.

[1:49:34] Dat is denk ik heel belangrijk.

[1:49:37] Ik heb ook nagedacht, want ik zie ook inderdaad dat veel aanmerkfabrikanten, met name de internationale aanmerkfabrikanten, want heel veel huismerkfabrikanten, die hebben ook maar marges van 2, 3, 4 procent.

[1:49:46] Als je kijkt naar de grote internationale aanmerkfabrikanten, die hebben vaak inderdaad inbits van 15 tot 20 procent.

[1:49:51] De vraag is, is dat erg?

[1:49:53] Ik denk het niet.

[1:49:54] En waarom niet?

[1:49:54] Omdat het belangrijk is dat de consument voldoende keuze moet hebben.

[1:49:58] Dus dat er ook veel huismerken zijn, BC-merken, andere merken.

[1:50:01] Dus even om een voorbeeld te geven, Coca-Cola is misschien wel duurder, huismerkkola is veel goedkoper, maar bijvoorbeeld in Duitsland heeft dat ruimte gegeven aan fritskola om op te komen.

[1:50:11] Unox is vrij duur geworden, twee keer zo duur als het huismerk.

[1:50:15] Dat geeft ruimte voor ambachtelijke slagers om met hun eigen worst te komen.

[1:50:19] Het is belangrijk dat de politiek naar dat soort aspecten kijkt.

[1:50:25] Dat was het eigenlijk.

[1:50:28] Dank u wel.

[1:50:28] Meneer Klaver.

[1:50:33] Heel erg bedankt aan jullie twee, en aan u, meneer Ferrari.

[1:50:36] U sprak heel vreemd, bijna in het Nederlands, onapologetisch.

[1:50:42] Maar het was een serieuze accusatie, om eerlijk te zijn.

[1:50:45] Want u vertelde ons dat sommige van de mensen die we bezochten niet de waarheid vertelden voor het parlement.

[1:50:52] Ik zie dat ze nog steeds in de kamer zitten.

[1:50:57] In plaats van vragen, wil ik hen ook de mogelijkheid geven om een reactie te geven en de debate te zien ontstaan.

[1:51:05] Het is een serieuze acquisitie om te zeggen dat iemand niet de waarheid spreekt.

[1:51:08] Ik wil hen de mogelijkheid geven om te reageren op wat er wordt gezegd.

[1:51:13] Meneer Klaver, dat gaan we niet doen.

[1:51:14] We hebben een hoorzitting van drie rondes.

[1:51:17] Dit is de ronde met deze informatie.

[1:51:20] U kunt natuurlijk nog hierna met iedereen spreken, maar we spreken nu tot kwart voor vijf met deze twee gaten.

[1:51:27] Voorzitter, dan maak ik er een punt van orde van.

[1:51:30] Dan leg ik het voor aan de collega's.

[1:51:32] Dit is niet voor het eerst, overigens.

[1:51:34] Het is dus wel vaak voorgekomen dat er iets opkomt tijdens een van de rondes van een hoorzitting.

[1:51:40] Het staat overigens vrij voor onze gasten om te zeggen, daar zijn we niet op voorbereid, dat willen we nu niet doen.

[1:51:45] Dat zal ik me daar ook bij neerleggen.

[1:51:47] Maar als de collega's ermee instemmen aan deze kant van de tafel, zou ik in ieder geval graag die uitnodiging willen doen.

[1:51:51] Mochten ze die afslaan, gaan we door zoals we het hebben afgesproken.

[1:51:54] Dus dat is een ordevoorstel.

[1:51:55] Dat leg ik voor.

[1:51:55] Als daar een meerderheid voor is, dan kunnen we dat doen.

[1:51:57] Meneer Klaver, wij debatteren met leden van het kabinet en die bereiden zich voor en die zijn ook heel erg gewend om met u over allerlei onderwerpen de degels te kruisen.

[1:52:05] We hebben nu gasten.

[1:52:07] We hebben drie rondes met gasten.

[1:52:09] Die gasten hebben zich voorbereid, die hebben position papers ingediend.

[1:52:12] die zijn hier om de vragen te beantwoorden.

[1:52:14] Nu wil ik niet de orde anders maken met gasten die niet gewend zijn om in de Kamer te spreken.

[1:52:20] Ik zou daar zeer tegen zijn.

[1:52:22] Als u met elkaar allemaal dat wenst te doen, dan ben ik louter een voorzitter die dan in gesprek zal gaan met de gasten.

[1:52:29] We hebben nog tot kwart voor vijf.

[1:52:31] En ik vind het eerlijk gezegd een ongebruikelijk voorstel, maar ik wil peilen hoe andere leden hier tegenover staan.

[1:52:40] Meneer Dijk.

[1:52:42] Voorzitter, ik vind het een ongebruikelijk goed voorstel.

[1:52:44] Men zit daar, er staan drie stoelen, kan men aanschuiven, kan men op reageren.

[1:52:48] We hoeven er ook niet veel meer poeha van te maken dan heel ongebruikelijk te laten zijn.

[1:52:53] Volgens mij zijn het volwassen mensen die hun woordje wel klaar hebben.

[1:52:57] Ze zijn gespecialiseerd in hun vakgebied.

[1:52:59] Het lijkt me echt heel goed.

[1:53:05] Nee, het is aan u. Ik ben hier niet voor.

[1:53:08] Voorzitter, ja, ik sluit me bijna altijd bij de voorzitter aan uit respect, maar ik heb hier ook niks op tegen.

[1:53:13] Maar ik weet niet hoe de heer Hoep en de heer Trompetten bijvoorbeeld hierover nadenken, maar het wordt wel wat langer, misschien dan in de tijd.

[1:53:21] Maar als de voorzitter zegt nee, dan moeten we dat volgens mij ook respecteren.

[1:53:27] Is er een andere lede die het voorstel van de heer Klaver willen steunen?

[1:53:30] De heer Klaver heeft steun van de heer Dijk.

[1:53:32] Ik ben hier geen voorstander van.

[1:53:34] We moeten hier om kwart voor vijf ook uit de zaal.

[1:53:36] We hebben geen uitloop.

[1:53:38] Dus ik zou het hierbij willen laten.

[1:53:43] Dat was het werk.

[1:53:45] Dat was niet mijn vraag.

[1:53:49] Thank you so much again.

[1:53:51] I have a question for you, Mr. Ferrari.

[1:53:55] In what way would it help?

[1:53:56] In the Netherlands there is a policy in the law that you need to have the Dutch labels

[1:54:02] En dit is ook een reden waarom het moeilijker is om dingen te kopen, producten te kopen in andere landen.

[1:54:11] Zou het helpen als we zouden zeggen dat het alleen nodig is om het op labels in Engels, Frans en Duits te hebben, bijvoorbeeld?

[1:54:19] Of zeg je dat dit geen oplossing is, omdat we het niet willen verkopen op deze manier voor onze consumenten en het zou ook de veiligheid van onze consumenten beperken?

[1:54:26] Heel erg bedankt.

[1:54:30] U vergelijkt Coca-Cola van verschillende landen met Albert Heijn.

[1:54:38] Albert Heijn is waarschijnlijk duurder dan Lidl of Jumbo.

[1:54:50] Producten zijn niet duurder in Nederland dan in andere landen zoals België, Frankrijk of Duitsland.

[1:54:55] Het is primair de Texas die de verschil maakt.

[1:55:00] En natuurlijk de service die grocery biedt.

[1:55:04] Dus hoe reageer je ook op de kritiek van meneer Sloot, denk ik, naast de mensen in het publiek, op je uitspraken?

[1:55:16] Meneer Ferrari, zou u op deze twee vragen reageren?

[1:55:19] Eerstals ben ik verantwoordelijk dat we geen debat hebben, want dat zou er natuurlijk zijn, maar ik respecteer uw beslissing.

[1:55:26] De eerste vraag is dat we veel praten over territoriale voedselbeperkingen, en dit is een daarvan.

[1:55:40] Maar we praten niet over de uitvoering van verkopen.

[1:55:45] Dat is veel belangrijker.

[1:55:47] De meeste FNCG's willen niet met ons samenwerken.

[1:55:52] Ze willen land voor land met Jumbo direct werken.

[1:55:57] Er is nu natuurlijk veel rumor, want we hebben veel vechten in Nederland, met een aantal overblijfselen.

[1:56:03] Gewoon omdat de grenzen erg hoog zijn.

[1:56:05] En in dit geval vechten we.

[1:56:07] We noemen niet de Europese Commissie of het Nederlandse Parlement.

[1:56:11] We proberen direct de prijzen te verminderen.

[1:56:13] Het onderwerp van de labeling is een groot onderwerp.

[1:56:18] Partiaal zie je het in de lijst die ik je voorstel.

[1:56:22] Het is een voorbeeld van Picnic.

[1:56:24] Dus in Piknik konden we het product van Duitsland naar Nederland brengen, omdat de kwantiteit zo klein was dat het moeilijk was.

[1:56:32] Want als we een grote verplichting vroegen om het product van Duitsland naar Nederland te brengen, dan zouden ze ons voorkomen door de volumes, dus zouden ze het niet doen.

[1:56:42] En we kunnen het zelf ook niet doen.

[1:56:45] Ik denk dat het belangrijk is dat we het doen, want als we 100 vrachtwagens nodig hebben, dan weten ze dat er 100 vrachtwagens in Nederland zijn en dat ze ze niet leveren.

[1:56:53] Maar met Picnic was dit mogelijk.

[1:57:03] Er zijn producten die we konden importeren van een land naar een ander.

[1:57:07] In de app kun je zien dat Picknick de Duitse producten en de Nederlandse producten toevoegde.

[1:57:13] Toen we dat begonnen, vroeg de Nederlandse autoriteit ons, of Picknick, te zeggen dat we geen Nederlandse of Duitse producten konden verkopen, omdat we de taal niet hadden.

[1:57:21] We stikkerden het.

[1:57:23] Zelfs in het stikkeren is er een verschillende verrassing.

[1:57:28] En wat gebeurde er?

[0:00:00] 90% van de Nederlandse consumenten kregen de Duitse Nutella, niet de Nederlandse.

[1:57:37] Want het kostte minder.

[1:57:38] Dus mijn antwoord is ja, we moeten iets doen.

[1:57:41] Er is een hypothese om een QR-code op te zetten, iets van dat soort.

[1:57:46] Laten we het doen.

[1:57:47] De Europese Commissie werkt daarop.

[1:57:48] Maar het belangrijkste probleem is een ander.

[1:57:52] Coca-Cola, Unilever zijn niet willen dat we van een land naar een ander kopen.

[1:57:58] Ze geven in Nederland niet de beste prijs.

[1:58:01] Ze zullen antwoorden.

[1:58:02] Uiteraard kun je een bestelling maken aan Unilever Duitsland.

[1:58:07] Maar ik ga je niet de juiste prijs geven.

[1:58:10] Dus uiteindelijk is de barrière, de fragmentatie van de enige markt, uiteraard.

[1:58:16] Door verschillende obstakels.

[1:58:18] Sommige zijn uiteraard, sommige niet.

[1:58:22] Om naar de coca prijs te komen.

[1:58:28] Eerst en vooral, wat ik gelegd heb, zijn factuele cijfers.

[1:58:31] Zoals je hier kunt zien, is de prijs 2,79.

[1:58:37] Maar kun je alsjeblieft reageren op de vroege vragen?

[1:58:45] Sorry, ik was een beetje verkeerd.

[1:58:49] Als je de prijzen tussen de twee landen ziet, 279 in Alberta en 289, dan kan het zijn dat Jumbo of iemand anders een wat lager prijs heeft.

[1:59:00] Ik verwacht niet dat er zo weinig is als 279.

[1:59:04] En de recommendeerde verkoopprijs is 299.

[1:59:13] Coca-Cola stelde, om eerlijk te zijn, 2,99 euro aan alle verkopers.

[1:59:19] En Albertani stelt 2,79 euro.

[1:59:21] Waarschijnlijk is 2,99 euro uitgebreid, dus gingen ze naar 2,79 euro.

[1:59:26] Maar nooit over.

[1:59:27] Of als een verkoper meer dan stelt, is het een fout.

[1:59:31] Want dat is niet de regel.

[1:59:34] Natuurlijk heb ik het positiepapier gelezen en ik geloof dat als we generele statistieken maken tussen landen, afhankelijk van het panel van producten die je krijgt, je verschillende situaties kunt hebben.

[1:59:50] Ik bedoel, voor wat ik weet, op de vijftig vervoerders die we hebben, zijn er grote verschillen tussen landen.

[1:59:59] Heel vaak is het in Nederland duurder, maar niet altijd.

[2:00:03] Ik werk niet voor Nederland, ik werk voor Duitsland, Frankrijk en Nederland.

[2:00:07] En als er onrechtelijke verschillen zijn, dan vechten we.

[2:00:12] Als er rechtelijke verschillen zijn, dan zijn we niet Sovjet, dus moet iedereen geld maken.

[2:00:17] Het is moeilijk om te horen dat Nestlé een slechte bedrijf is, want ik hoorde dat ze niet veel verdienen.

[2:00:24] Dit is moeilijk om te horen, om eerlijk te zijn.

[2:00:34] Oké, ik weet het niet.

[2:00:35] Ik hoop dat ik het heb geantwoord.

[2:00:37] Ik zag meneer Sloot hier een gebaar maken.

[2:00:42] De internationale inkopenorganisaties, zoals Everest, zijn er al sinds mensenheugenis.

[2:00:48] Het is hun taak om te kijken of ze slim aan arbitrage kunnen doen.

[2:00:54] Maar je ziet in alle markten, ondanks dat het één interne markt is, dat de zuivelprijzen verschillend zijn wat boeren krijgen.

[2:01:02] De energieprijzen zijn per markt verschillend.

[2:01:06] Als het gaat om Coca-Cola, en ik hoef Coca-Cola hier niet te verdedigen, maar die hebben in ieder land een eigen bottelarij staan.

[2:01:12] Dus dat kostenniveau is gewoon anders.

[2:01:14] En natuurlijk is het de taak van een goede inkooporganisatie om te kijken of ze de scherpste prijs kunnen krijgen.

[2:01:21] Maar dit is eigenlijk al 20, 25 jaar zo.

[2:01:24] Ik denk waar de Tweede Kamer in zou kunnen helpen... als ze hun collega's in het Europarlement wat meer duidelijk maken... dat de territoriale leveringsbeperkingen eraf gaan in zoverre... dat je alle verpakkingen in de Engelse taal kunt doen en met een QR-code.

[2:01:41] Uiteraard niet de producten met allergenen.

[2:01:43] Dus dat je die markt wat transparanter maakt.

[2:01:46] Maar zelfs dan nog zal het effect beperkt zijn.

[2:01:49] Want zelfs energie is...

[2:01:51] Nou ja, een commodity.

[2:01:52] En daar zijn de prijsschillen ook heel groot op.

[2:01:56] Mevrouw Inge van Dijk, aan u het woord voor een vraag.

[2:01:58] Dankjewel, voorzitter.

[2:02:00] Ik heb voor nu geen directe vragen meer, wat me vooral op is gevallen.

[2:02:03] We hebben drie rondes gehad, met drie toch ook wel wat tegenstrijdigheden en ook toch wel wat wijzen naar elkaar.

[2:02:10] Dus ik denk dat het voor ons als politiek belangrijk is om daarover door te praten.

[2:02:15] Dankjewel.

[2:02:17] Meneer Dijk, aan u het woord voor een vraag.

[2:02:21] Dank u, voorzitter.

[2:02:22] Mevrouw Van Metelen, ook in deze ronde voor u de gelegenheid een vraag te stellen.

[2:02:52] Voorzitter, dank.

[2:02:53] Dat wordt dan een vraag aan de heer Sloot.

[2:02:56] Ik was nog een beetje aan het twijfelen.

[2:02:59] Je hoort zoveel tegenstrijdige berichten dat je bijna niet meer weet waar je staat.

[2:03:06] Ik ga het toch nog een keer proberen.

[2:03:09] Bijvoorbeeld kalfeep in de kaas.

[2:03:11] We gaan het toch wel over een bepaald product hebben.

[2:03:13] In Nederland is het bijvoorbeeld €3,25 en in Duitsland €2,10.

[2:03:17] Het gaat over marktdynamiek en energieprijzen.

[2:03:23] Maar je hebt heel veel producten die niet hier worden geproduceerd, maar elders.

[2:03:28] En dat is gewoon een bepaald bedrag waar ze op uitkomen waar het voor gemaakt wordt.

[2:03:34] En dat hoor je eigenlijk ook in het betoog van de heer Ferrari, dat er dan gewoon wordt gezegd... o, nou, Duitsland kan dat wel betalen, Nederland kan dat wel betalen, dus daar zetten we de prijs op.

[2:03:44] Dus ik wil toch wel even van u dan horen hoe u dat ziet.

[2:03:47] En hoe kunnen we dat dan verbeteren?

[2:03:49] Want ik denk dan toch dat daar wel een verschil in zit.

[2:03:51] Want je kan niet zeggen ja, de energieprijzen in Nederland zijn hoger, terwijl het elders wordt gemaakt voor dezelfde prijzen.

[2:03:57] Het wordt dan dus gewoon anders in de markt gezet.

[2:04:02] Oké, we beginnen met u, meneer Ferrari.

[2:04:04] Dat was de vraag van meneer Dijk.

[2:04:08] Uiteraard was zijn vraag heel duidelijk.

[2:04:13] Ik zou zeggen dat het onverantwoord is.

[2:04:20] We vragen de hoogste transparantie mogelijk als ze iets krijgen dat we niet hebben.

[2:04:24] Zelfs Coca-Cola zegt dat ze ons niet moeten ontmoeten.

[2:04:33] En de Europese Commissie onderzoekt dat.

[2:04:36] Er zijn twee belangrijke onderzoeken.

[2:04:41] We hoorden vanmorgen dat Procter & Gamble ook onderzoekt is voor marktfragmentatie.

[2:04:47] Er is dus iemand die dat onderzoekt.

[2:04:50] Maar als we over onverwachtheid praten, vragen we om alle evidentie die mogelijk is.

[2:04:55] En als er iemand komt met evidentie, accepteren we dat.

[2:04:58] Maar ik neem een ander aspect.

[2:05:00] We praten over koffie.

[2:05:03] In februari publiceerde GDE de jaarlijke resultaten.

[2:05:09] Tijdens de gesprekken met de financiële markt en zijn investeerders waren ze trots op het feit dat, zelfs als het raam materiaal ontzettend verhoogde, ze hun winst konden vergroten.

[2:05:23] Dat betekent dat ze ons konden verkopen op een prijs die hoger was dan wat ze met de boeren konden krijgen.

[2:05:31] Dit is een eerlijke declaratie, want als ik een investeerder ben van GDE, dan zou ik trots zijn dat de bedrijf hun winst kan vergroten.

[2:05:39] In dit geval is het onverstaanbaar voor mij.

[2:05:43] We hebben dus een oorlog gedaan.

[2:05:46] En vandaag is Jumbo de GDE-producten in Nederland niet te verkopen, maar minder.

[2:05:54] En dit verhaal zal geen einde hebben, want dit is natuurlijk niet iets dat we blijven accepteren.

[2:06:13] Wat we kunnen doen met de recommendeerde verkoopprijs?

[2:06:15] Eerlijk gezegd, ik heb niet veel fantasie.

[2:06:18] Het hoort eerst aan u, niet aan mij.

[2:06:20] Ik strijd er toch mee.

[2:06:23] Maar natuurlijk is de industrie, zoals ik eerder zei, helemaal tegen de regering.

[2:06:28] Ik weet het niet.

[2:06:30] Probeer je te begrijpen of er een regering is.

[2:06:33] in Nederland, waar je zegt... Ik weet het niet.

[2:06:38] In Nederland heb je de kans, want de Europese Commissie heeft een onderzoek gedaan over koopprojecten.

[2:06:43] Na de onderzoeking is er het eerste punt.

[2:06:45] De koopprojecten zijn volledig legaal.

[2:06:46] Vanuit een antitrustpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntpuntp

[2:07:03] Ik was op maandag in Brussel in een afspraak met Digicomp en Digigrowth.

[2:07:07] En hun statement, de Europese Commissie, was dat de Verkoopprogramma's een goede tool zijn.

[2:07:12] Het probleem is dat de Verkoopprogramma's in weinig landen zijn en met weinig verkopers.

[2:07:18] Dus hun probleem is hoe we de Czech Republiek, Romanië en de verkopers en consumenten van deze landen kunnen verdedigen.

[2:07:25] Je bent gelukkig, want je hebt Everest, Eurolec en nu de nieuwe, ik herinner me niet de naam, waar ze in Nederland Albert Heijn, Jumbo en Super Uni coveren.

[2:07:37] Ik imagine 80-90% van de Nederlandse markt.

[2:07:40] Dus je bent gelukkig.

[2:07:40] Waarschijnlijk kun je beoordelen, zeggen, we pretenden dat je de Nederlanders de laagste prijs geeft die deze bedrijven in Frankrijk en Duitsland krijgen.

[2:07:52] Beoordel het.

[2:07:54] En u zult zien dat de prijs dramatisch naar beneden gaat.

[2:07:57] We werken er in ieder geval voor, maar het is mogelijk.

[2:08:02] Voor uw vraag heb ik een probleem.

[2:08:11] Ja, nog even terugkomend.

[2:08:12] Ik kan me ook heel goed voorstellen dat als iemand met een voorbeeld komt van een potje hak, appelmoes of Nivea of Calvé, en dat is in land A goedkoper dan in land B, en toevallig is land B Nederland, dat je denkt, hoe kan dat nou?

[2:08:25] Maar het is, denk ik, heel goed om te begrijpen, zeg maar, dat in al die landen zijn, zeg maar, eigen markten, zou je kunnen zeggen, lokale markten met eigen aanbiedingen, eigen tv commercials, eigen folders.

[2:08:39] Het eind van het liedje is heel simpel.

[2:08:40] Een gemiddelde service retailer die een groot assortiment heeft, 15.000 tot 20.000 artikelen, die begint met een brutomarge van 30% en die maakt zijn kosten.

[2:08:48] En als hij het heel goed doet, dan houdt hij onder de streep 2, 3% over.

[2:08:53] Maar dat kan in het een land betekenen dat je hoge brutomarkers hebt op versproducten, bijvoorbeeld 40 procent... en lage op aanmerken, 15 procent.

[2:08:59] In andere markten kan het andersom zijn.

[2:09:02] En waarom is dat dan niet overal in Europa hetzelfde?

[2:09:05] Omdat klanten anders reageren.

[2:09:07] Dus even heel simpel, op het moment dat bijvoorbeeld Albert Heijn zegt... ik ga mijn melk twee dubbeltjes duurder verkopen... en ze zien dat ze heel veel omzet verliezen, dan moeten ze al rap weer terug.

[2:09:17] Sterker nog, in Nederland is Lidl sterk opgekomen.

[2:09:20] Lidl is erg voordelig in vers.

[2:09:23] Doordat Lidl veel klanten won, hebben de andere supermarktorganisaties, de Grote, Plus, Jumbo en Albert Heijn, een jaar of drie, vier geleden, de prijzen op vers moeten aanpassen aan Lidl.

[2:09:33] Toen zijn die prijzen 20% omlaag gegaan.

[2:09:36] Maar dat betekent dus, want het zijn allemaal communicerende vaten, dat dan andere productgroepen omhoog moeten.

[2:09:41] Zo simpel is het eigenlijk.

[2:09:42] Dat kan dus betekenen dat in land A de AGF misschien twintig procent goedkoper is.

[2:09:48] En in land B een bepaald aanmerk dertig procent duurder.

[2:09:51] Dat is niet iets om je zorgen over te maken.

[2:09:53] Het grote verhaal is dat Nederland nog steeds wat goedkoper is dan België en Duitsland.

[2:09:58] En dat is een wereldprestatie van onze supermarkten.

[2:10:00] Waarom?

[2:10:01] Omdat de BTW hier ook een procent of twee, drie hoger is.

[2:10:03] Dus we moeten eigenlijk blij zijn met een goed functionerend en gezond

[2:10:08] de concurrenten in het kanaal.

[2:10:13] Dank u wel.

[2:10:15] Daarmee wilde ik tot een afronding komen.

[2:10:17] We hebben nog twee minuten.

[2:10:19] We have to finish this conversation.

[2:10:23] I'm very sorry.

[2:10:25] Maar ik denk dat hierna ook nog het een en ander zal worden gewisseld.

[2:10:28] I would like to thank you.

[2:10:30] Dank hartelijk voor de bijdrage aan deze ronde tafel.

[2:10:35] Niet aan de gasten, maar gewoon voor iedereen.

[2:10:38] We zullen in de procedurevergadering het voorstel doen om dit voor te zetten en ook om de verschillende gasten met elkaar aan tafel te zetten om nog een beter debat hierover te krijgen en meer inzicht.

[2:10:48] Dank u wel voor het voorzitsschap.

[2:10:49] Goed, meneer Klaver zegt we gaan door met dit gesprek en dat doen we in een procedurevergadering.

[2:10:55] Ik wil leden hartelijk danken voor hun bijdrage.

[2:10:58] Iedereen die hier op de tribune of dit annusins heeft gevolgd, veel dank voor de interesse.

[2:11:03] Dit wordt

[2:11:04] Hoe dan ook vervolgt en dat is ook maar goed ook.

[2:11:07] En ik wens jullie nog een hele fijne dag.