Media

[0:00:00] Goedemorgen allemaal.

[0:00:02] Hierbij open ik het nota-overleg media.

[0:00:05] Ik heet de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de heer Bruins, en zijn ondersteuning van harte welkom.

[0:00:11] Ook verwelkom ik graag de aanwezige Kamerleden.

[0:00:13] Dat zijn voor de VVD mevrouw Martens Amerika, Groenings PvdA de heer Mohandes, SP mevrouw Beckerman, D66 de heer Paternotte, DENK de heer Ergin, CDA de heer Krul,

[0:00:29] Forum voor Democratie, de heer Van Houwelingen.

[0:00:32] NEC, de heer Koops.

[0:00:33] En tot slot voor de SGP, de heer Stoffer.

[0:00:36] Tevens een warm welkom voor iedereen die dit debat in deze zaal of de zaal hiernaast of online volgt.

[0:00:43] We hebben tot vier uur vanmiddag de tijd.

[0:00:45] Op de convocatie van het notenoverleg staan de spreektijden van de fracties vermeld en die zijn nagelang de grootte van de fracties.

[0:00:53] Het aantal interrupties is vier en ik stel voor dat we vier losse vragen aanhouden.

[0:00:58] En dan start ik nu graag met de inbreng.

[0:01:04] Voorzitter, ik vroeg me even af of u net alle namen noemde.

[0:01:06] Inderdaad, de heer Oosterbrink is ook nog aangesloten, maar is de PVV ook uitgenodigd voor de debat?

[0:01:12] Zoals altijd zijn alle fracties uitgenodigd.

[0:01:15] Ik wil ook even de heer Oosterbrink van harte welkom heten van de BBB.

[0:01:20] Dan is nu het woord aan de eerste spreker van vandaag, mevrouw Martens America van de VVD.

[0:01:26] Dank u wel voorzitter en ook een hartelijk welkom aan alle geïnteresseerden hier in de zaal.

[0:01:31] Eindelijk, eindelijk bespreken we de hervormingsplannen voor de publieke omroep.

[0:01:35] En wat goed voorzitter, dat bij het lezen van deze brief het voor de VVD toch zeker voor 90% een feest der herkenning was.

[0:01:43] Ik knip mijn bijdrage vanop in drie onderdelen.

[0:01:46] De toekomst van de publieke omroep, de reactie op de brief van de minister en tot slot hoe nu verder.

[0:01:51] Voorzitter, de publieke omroep is wat de VVD betreft essentieel in een goed werkende democratie.

[0:01:56] Zij zijn een belangrijke schakel met de commerciële spelers in het gevormde pluriforme aanbod.

[0:02:02] En om een relevante factor te blijven is de VVD van mening dat het noodzakelijk is om nu te moderniseren.

[0:02:07] Want met een structuur afkomstig uit de verzuiling is wat ons betreft de publieke omroep niet klaar voor de toekomst.

[0:02:13] Een toekomst waarin lineaire tv steeds kleiner aandeel krijgt.

[0:02:17] Mensen ondemand en op andere manieren nieuws vergaren.

[0:02:20] En nieuws en journalistiek een steeds belangrijker rol krijgt.

[0:02:23] We zullen moeten inzetten op digitalisering.

[0:02:26] Intensiever samenwerken met commerciële spelers.

[0:02:28] maar ook een publieke omroep die zich realiseert dat er geluiden zijn in de samenleving die gehoord moeten worden om draagvak voor de publieke omroep hoog te houden.

[0:02:38] Wat de VVD betreft is het oneindig toetreden van nieuwe omroepen, waarbij enkel het behalen van voldoende leden een vereiste is, niet langer houdbaar.

[0:02:45] Het verenigingsaspect is nobel, een ogenschijnlijke manier om aan te tonen dat je maatschappelijke binding hebt, maar zoals ik eerder stelde, de samenleving is veranderd.

[0:02:54] En dan de governance.

[0:02:55] Want voorzitter, we hebben de afgelopen jaren verschillende rapporten gelezen die ons op een confronterende manier hebben laten zien dat er rot in het fundament van de publieke omroep zit.

[0:03:04] Maar de rechten die het zijn van de vereniging met zich meebrengt, maakt ingrijpen voor de overheid vrijwel onmogelijk.

[0:03:11] Iets waar ik al vaker een punt van heb gemaakt en meerdere voorstellen op heb ingediend.

[0:03:15] Een bestuurder die ook produceert, ook presenteert.

[0:03:19] Bestuurders die tientallen jaren op een positie zitten of zelfs alleen besturen.

[0:03:23] Het is allemaal doodnormaal in Hilversum.

[0:03:25] En allemaal niet normaal.

[0:03:28] Voorzitter, wat goed gaat moet ook benoemd worden.

[0:03:31] Er worden mooie stappen gezet in Hilversum.

[0:03:34] Zonder stok vanuit de minister en op eigen initiatief hebben AfroTross en Poont aangekondigd tussen al het omroepgeweld samen te gaan werken.

[0:03:41] Ik hoop overigens dat de andere omroepen snel volgen.

[0:03:44] Voorzitter, dan de brief.

[0:03:46] Zoals eerder aangegeven voor de VVD, een herkenbaar geluid.

[0:03:49] Maar juist op de punten waar ik heb gepoogd om keuzes te maken, laat de minister het open.

[0:03:53] Dat gaat over de governance en het aantal huizen.

[0:03:56] Net het punt waar de lobby op dit moment ontzettend sterk op is.

[0:04:00] Voorzitter, ik begin bij het aantal huizen.

[0:04:01] Vier of vijf.

[0:04:02] Betekent dat heel concreet dat wanneer het aftasten, het snuffelen niet slaagt, door een omroephuis meer of minder zou kunnen zijn?

[0:04:08] Is de minister met de VVD eens dat dit onwenselijk is?

[0:04:13] En is de minister het ook met de VVD eens dat een omroephuis met slechts één omroep geen optie zou mogen zijn?

[0:04:18] Wat gaat de minister daartegen ondernemen?

[0:04:21] En ik kom in mijn tweede termijn met moties.

[0:04:22] En dan de governance.

[0:04:24] Het aantal managementlagen is oneindig en dat maakt de publieke omroep een onbestuurbaar schip.

[0:04:28] Tel daar de weerstand tegen het doen van een voorstel om deze bestuurslagen te beperken en de zittingstermijnen te maximeren bijop en je krijgt een giftige cocktail.

[0:04:37] Ik had dan ook juist op dit punt gehoopt dat de minister de banden vroeger zou schoppen in plaats van hier het stuk rode vlees in de politieke arena te gooien.

[0:04:43] Dit is geen punt voor groepsoverleg, niet wanneer voor sommigen het beperken van macht de grootste nachtmerrie lijkt te zijn.

[0:04:50] Wat de VVD betreft hervormen we het systeem met enkel één RVT per huis.

[0:04:55] Een advies dat ook wordt gegeven in de rapporten als Van Geel en Van Rijn.

[0:04:59] En dan de raden van bestuurvoorzitter.

[0:05:00] De bestuurslagen waar nu door het verenigingsrecht geen grip op hebben, maar wat juist voor medewerkers ontzettend belangrijk is om die veiligheid op de werkvloer te garanderen.

[0:05:09] Wat gaat de minister hierover doen?

[0:05:11] Wat gaat hij voorstellen en wanneer kunnen we dat verwachten?

[0:05:13] En dan het digitale aspect.

[0:05:14] Voorzitter, 80 FTE werkt aan een digitaal platform.

[0:05:17] Hoog nodig.

[0:05:18] Maar waarom moet de NPO het wiel opnieuw uitvinden?

[0:05:20] Waarom gaan we niet intensiever samenwerken met het NLZ of commerciële spelers?

[0:05:25] En wanneer dit niet snel aan de orde komt, dan mist de publiek om op de boot naar de volgende generatie.

[0:05:30] En dan de NPO.

[0:05:30] Voor ons niet transparant en te machtig.

[0:05:33] In het aantal FTE en op de programmering.

[0:05:35] Kan de minister schetsen wat hun nieuwe faciliterende rol wordt?

[0:05:38] En dan over die geldstromen.

[0:05:40] Wanneer die rechtstreeks naar de huizen gaan, hoe gaat de minister garanderen dat het geld niet alleen wordt uitgegeven aan bijvoorbeeld entertainment?

[0:05:45] En wanneer de minister de huizen niet een verplichte kleur wil geven, hoe gaan wij dan zorgen dat juist die blinde vlekken in de samenleving worden opgevangen door deze huizen?

[0:05:53] En tot slot de NTR.

[0:05:54] Voorzitter, het is geen geheim dat de VVD voorstander is.

[0:05:56] Want taakomroepen, los van verenigingen, maar om dan aan te kondigen dat de NTR geschrapt moet worden zonder dat je wettelijke verankering hebt om te zorgen dat bijvoorbeeld kinderprogrammering ergens anders wordt omgebracht, lijkt ons onwenselijk.

[0:06:08] En de heer Mohandes en ik zullen dan ook een voorstel indienen om te zorgen dat de

[0:06:12] en NOS door kunnen gaan met hun uiteindelijk opgaan in elkaar.

[0:06:18] Er is een interruptie van mevrouw Beckerman.

[0:06:23] Voorzitter, dank.

[0:06:25] Dank aan mevrouw Martens van Amerika.

[0:06:28] Ik sla aan op een stuk hoe voorkomen dat alles wordt ingezet op entertainment.

[0:06:36] Dat is wel een zorg die wij delen, maar dat is ook een zorg omdat er flink wordt bezuinigd.

[0:00:00] 157 miljoen, dan nog eens 50 miljoen die opgevangen moet worden door reclameinkomsten.

[0:06:48] Deelt mevrouw Mats-Amerika onze mening dat juist doordat je de publieke omroep op deze manier afhankelijk maakt van reclameinkomsten, de neiging om zich te richten op entertainment ook groter wordt?

[0:07:03] Dank u wel, voorzitter.

[0:07:07] Een hele heldere vraag.

[0:07:13] Ik denk dat de eventuele voorgenomen bezuiniging in relatie tot het aanbod lastig is.

[0:07:18] De publieke omroep hoeft namelijk niet te persen als het gaat over hoeveel mensen er naar kijken.

[0:07:23] te concurreren met die andere commerciële spelers.

[0:07:26] Dat is niet aan de orde.

[0:07:26] Dat is juist de reden waarom we die publieke omroep hebben.

[0:07:29] Dus de keuze om dan per se te gaan voor entertainment is een afweging die een omroep maakt.

[0:07:34] En wat mij betreft gaat die afweging iets anders liggen en gaat nou juist de focus naar journalistiek en nieuws.

[0:07:42] Hoe volgt u het betoog?

[0:07:44] Ja, voorzitter, hoe nu verder?

[0:07:46] Wat mij betreft snel.

[0:07:47] En ik ben benieuwd wanneer de minister deze wet naar de Kamer stuurt.

[0:07:50] Maar voorzitter, er moet mij ook iets van het hart.

[0:07:53] De afgelopen anderhalf jaar ben ik begonnen op deze portefeuille en ik heb veel bevlogen, bestuurders, medewerkers en programmamakers ontmoet.

[0:08:01] Prachtige gesprekken gehad.

[0:08:03] Mensen die dag in dag uit met veel passie en plezier programma's maken voor Nederland.

[0:08:07] Voorzitter, maar ik heb ook de meest lelijke kant van Hilversum gezien.

[0:08:12] Bestuurders die veel te lang op hun troon blijven zitten.

[0:08:15] Mensen die op de meest vreselijke manier andere mensen zwart maken voor het behoud van macht en invloed.

[0:08:21] want daar gaat het voor sommige mensen om.

[0:08:23] Ik hoop dat mensen realiseert dat dit gedrag niet oké is, bijdraagt aan de fysieke organisatiecultuur in Hilversum en bovenal slecht voor het aanzien van de publieke omroep.

[0:08:35] Voorzitter, in sommige gevallen wens ik Hilversum beter een bestuurdersstoel.

[0:08:38] Dank u wel.

[0:08:40] Er is een interruptie van de heer Marhandes.

[0:08:43] Ja, voorzitter, ik wil nog even mevrouw Martens vragen om te reflecteren op haar eigen plannen via u, voorzitter.

[0:08:51] met een simpele vraag.

[0:08:52] Er staat in het zwaartepunt licht op nieuws, journalistiek, sport en evenementen.

[0:08:56] Ik mis gewoon cultuur en educatie, kinderprogrammering.

[0:09:00] Mag dat niet meer van de VVD?

[0:09:06] Hele terecht en hele goede vraag.

[0:09:07] Ik heb gepoogd om een antwoord te geven op... als er minder geld naar de publieke omroep gaat, dan kun je niet meer alles doen.

[0:09:13] Daar heb ik een voorschot genomen op het maken van de lastige keuze.

[0:09:16] Aan de andere kant, wat de heer Mohandas zegt is terecht.

[0:09:19] Dat is de taak van de NTR.

[0:09:21] Ik was ervan uitgegaan bij het schrijven van mijn plan... dat zij zouden blijven bestaan en zouden gaan fuseren met de NOS.

[0:09:27] Het is absoluut.

[0:09:28] Dat moet er zijn.

[0:09:29] En het liefst bij een vorm van de NTR die samengaat in de NOS.

[0:09:35] Dank u wel.

[0:09:35] De heer Paternot heeft ook een vraag.

[0:09:37] Voorzitter, dank u wel.

[0:09:38] Mevrouw Martens is anderhalf jaar geleden begonnen.

[0:09:41] Dat was met een verkiezingsprogramma waarin de VVD nog zei we willen niet 156 miljoen, maar 400 miljoen weghalen bij de publieke omroep.

[0:09:48] En dan red je niet met iets minder entertainment.

[0:09:51] Dus ik behoorde het wat mevrouw Martens dan minder zou willen of niet meer zou willen.

[0:09:54] Maar wat zou de VVD nou willen schrappen als ze echt haar zin zouden krijgen?

[0:10:01] Goeie vraag van de heer Paternotte.

[0:10:07] Ik vind ook dat als je zoiets opschrijft in je verkiezingsprogramma dat je met een antwoord moet komen.

[0:10:13] Als die 400 miljoen bezuiniging de realiteit was geworden, wat het niet is, dan had ik een ander plan geschreven.

[0:10:19] dan hadden we misschien naar minder zenders moeten kijken, dan hadden we naar het radio moeten kijken, dan hadden we naar het vernauwen van de mediawet moeten kijken.

[0:10:26] Dan moet je naar heel veel kijken.

[0:10:27] Dat is niet aan de orde.

[0:10:28] Er is nu een bedrag wat is vastgesteld, ook bij de onderhandelingen naar de begroting.

[0:10:32] Daarop heb ik een plan geschreven.

[0:10:34] Ik geloof namelijk dat je met het samenwerk aan de achterkant, dus het BBC-model aan de achterkant en die pluriformiteit aan de voorkant, het tegengaan van al die managementlagen en misschien ook een aantal hele dure entertainmentprogramma's over laten aan de commerciële spelers,

[0:10:49] voetbalrechten heel goed naar kijken, dat je daar inderdaad komt.

[0:10:54] Dank u wel.

[0:10:55] Dan is nu het woord aan de heer Mohandes van GroenLinks BVN.

[0:10:58] Oh, de heer Ergin heeft ook nog een vraag.

[0:11:02] Een vraag aan mevrouw Martens van Medica.

[0:11:06] Volgens mij stelt de minister voor om NTR weg te bezuinigen vanwege de 90 miljoen euro dat het oplevert.

[0:11:11] U stelt nu een motie voor om het samen te voegen met NOS.

[0:11:15] Daar ben ik persoonlijk voorstander van om de NTR te behouden.

[0:11:19] De vraag is wat gaat er dan met die 90 miljoen gebeuren?

[0:11:22] Hoe kijkt de VVD naar het opvullen van het gat dat nu ontstaat door dit goede voorstel?

[0:11:31] Hoe bezuinigingen landen, dat is uiteindelijk op dit moment aan de omroepen.

[0:11:35] En als u het heel erg, via de voorzitter, diep in mijn hart had gekeken, had ik graag een taakstelling gegeven, een opdracht aan de omroep om te zorgen dat het niet van de journalistiek en het nieuws afgaat.

[0:11:44] Dat is niet aan de orde.

[0:11:45] De politiek staat op afstand van de publieke omroep.

[0:11:48] Dat is goed, laten we eerlijk zijn.

[0:11:49] Er zijn hier ook een aantal partijen die het liefst de publieke omroep zouden afschaffen.

[0:11:52] Dat is niet aan de orde.

[0:11:54] Het lastige bij de NTR is, ik snap het heel goed, want de NTR maakt inderdaad programma's

[0:11:58] die ook gemaakt zouden kunnen worden door andere omroepen.

[0:12:00] Dus als je goed kijkt wat de NTR maakt en doet, dan zijn er een groot aantal programma's, zoals educatie en kindertv, die je niet wettelijk kunt opleggen bij andere omroepverenigingen.

[0:12:11] Daar zit mijn zorg.

[0:12:12] Dus ik vind dat de NOS en de NTR samen verder moeten gaan kijken hoe zij in elkaar op kunnen gaan, waardoor die hele specifieke taakstelling die de NTR heeft, namelijk het opvangen van de blinde vlekken, blijft bestaan.

[0:12:27] Dank u wel.

[0:12:28] Dan is nu toch echt het woord aan de heer Mohanders.

[0:12:31] Ja, voorzitter, dank u wel.

[0:12:32] Hier ligt hij dan, die brief.

[0:12:34] Die brief waar we naar uitkeken tijdens het laatste debat wat we hebben gehad met elkaar eind vorig jaar.

[0:12:40] Een brief met goede voornemens.

[0:12:43] Maar de vraag is wel of dit echt gaat werken in de toekomst.

[0:12:48] Want heel veel is nog een open eindje.

[0:12:53] En de vraag is ook of de rollen niet nog ingewikkelder worden.

[0:12:58] Laat ik maar één open eind noemen.

[0:13:00] Enerzijds de inrichting van omroephuizen en hun autonomie daarin.

[0:13:03] En anderzijds meer moeten opereren als één publiek omroep, als geheel, in een veranderend medialandschap.

[0:13:09] Een enorm spanningsveld die vooral wordt aangestipt.

[0:13:11] maar waar het begin van de oplossing nog niet echt concreet wordt gemaakt.

[0:13:15] Ik hoor heel graag van de minister hoe hij zelf worstelde toen hij die brief las en maakte.

[0:13:22] De doorvertaling van deze brief in de mediewet wordt nog ingewikkelder dan u denkt.

[0:13:26] Dat zeg ik niet omdat ik het leuk vind, dat zeg ik omdat ik er heel dichtbij was bij een van de laatste grote hervormingen in 2014, toen VVD en Partij van de Arbeid in het kabinet een poging hebben gewaagd.

[0:13:36] Twee jaar veel gepraat, twee jaar later een wet.

[0:00:00] 40 procent sneuvelde, soms goed, soms niet.

[0:13:42] Dus voor mij is het wel een hele serieuze vraag.

[0:13:46] De opdracht om de Nederlandse media te versterken vraagt om een fundamentele benadering en niet alleen een hervorming van het bestel en het oplossen van een heel versunsachterhoedige vecht.

[0:13:57] Daarom doen wij ook eigen voorstellen, om niet alleen de minister te helpen, maar ook om echt te bouwen aan een toekomstbestendige omroep.

[0:14:06] Wat ik eerder zei, die opgave is enorm.

[0:14:09] Een verschuifend speelveld, advertentiegelden die steeds meer onder druk komen te staan door big tech en streamers.

[0:14:16] We kunnen bijvoorbeeld een hogere bijdrage vragen aan buitenlandse streamers door een hogere investeringsverplichting.

[0:14:21] Er zijn allerlei voorstellen te doen

[0:14:23] om hen een fair share te laten betalen.

[0:14:28] Voorzitter, is de minister bereid om onze voorstellen, die ik niet allemaal ga noemen gezien mijn spreektijd, om daar dan gewoon serieus naar te kijken, om die ook te betrekken bij het verdere wetsvoorstel?

[0:14:37] En ja, ik zou het dan officieel willen overhandigen aan de minister.

[0:14:40] Hij ligt hier.

[0:14:41] Ik ga verder met mijn spreektijd.

[0:14:43] Ook de wetenschappelijke raad voor het regeringsbeleid schetst heel scherp wat er nodig is om te komen tot Nederlands mediabeleid.

[0:14:52] Om veel breder te kijken naar publiek en privaat in ons bestel.

[0:14:56] Want ook ik moet toegeven dat ik de laatste vijf jaar nog veel sneller dan ik ooit had gedacht anders naar media ben gaan kijken.

[0:15:02] Door de ogen van mijn kinderen van elf, negen en zeven.

[0:15:06] Dat zit hem ook vaak in taal aan de eettafel als mijn vrouw dan zegt, joh, dat jeugdjournaal is net begon, het is live.

[0:15:12] Of het Klokhuis, of een ander kinderprogramma.

[0:15:14] En dat de kinderen dan ons aankijken aan tafel van, hoezo live?

[0:15:19] Vijf minuten later kijken is ook live.

[0:15:22] En dan heb ik het over

[0:15:23] Zappen, swipen, klikken op de button.

[0:15:28] Een zender, wat is dat?

[0:15:29] Je bedoelt deze app.

[0:15:31] Daar druk je dan op of klik je op?

[0:15:33] Allemaal fantastisch.

[0:15:34] Ik zie ook dat het publiek omroepstaf maakt op dat vlak.

[0:15:37] Maar je ziet wel welke transformatie nodig is om ook in de manier van denken te veranderen.

[0:15:42] Vooral als er partijen nog zijn in het huis die het hebben over het wegbezuinigen van een zender.

[0:15:47] Ik zou zeggen, vraag dat aan de nieuwe generatie en ze kijken je aan van waar heb je het over.

[0:15:53] Dan kom ik op een fundamentele punt.

[0:15:57] Hoe krijgen we een hervorming voor elkaar met een taakstelling die al in 2027 ingaat?

[0:16:03] Waarom deze volgorde eerst een hervormingsplan willen maken in 2029, maar tussentijd in 2027 met de botte bijl bezuinigen?

[0:16:12] Is hier dan echt over nagedacht, of is dit goed bestuur?

[0:16:18] We hebben zojuist met een groot deel van de Kamer ook de petitie overhandigd gekregen van de NTR.

[0:16:24] De onrust is enorm.

[0:16:26] Daarom is het zo belangrijk om in de toekomst veel meer te werken naar een stabiele financiering van een achtjarige concessie en een reclame-lue omroep.

[0:16:34] Maar die 50 miljoen extra bezuinigen of meer of minder reclame, we vragen echt aan de minister en aan de partij die het hebben bedacht, wat als de impacttoets die eruit zou wijzen dat er teveel impact is,

[0:16:45] Wordt het dan gewoon een extra bezuiniging en wordt het 106, 156?

[0:16:48] Graag een antwoord.

[0:16:51] Voorzitter, dan komen we bij het punt van rechtspositie.

[0:16:54] Er zijn gewoon meerdere moties aangenomen van onder andere collega Quint en ondergetekende.

[0:17:01] enkele jaren geleden, waarin de Kamer zich duidelijk heeft uitgesproken om te komen tot een hoge percentage in het komende concessiebeleidsplan van minimaal 70 procent, in het ook echt vast te leggen.

[0:17:10] Graag een toezegging.

[0:17:11] Ook de commissie van Rijn wijst ons heel duidelijk op dit punt.

[0:17:17] Als het gaat om heel verzummen en met name het spanningsveld NPO en omroepen, dan moet daar echt wat gebeuren.

[0:17:24] Minder bureaucratie, afslanking, bestuursapparaat, transformatie naar omroephuizen, waarvan ik al eerder heb gezegd, goede gedachten, veel open eindjes in de brief.

[0:17:31] Met externe pluriliformiteit, beperking van de bestuurstermijn, ook voorkomen dat bestuurders van het ene omroephuis naar het andere omroephuis gaan.

[0:17:37] Dit vraagt van alle omroepen en de NPO om over de eigen schaduw heen te stappen.

[0:17:42] Wil dit slagen?

[0:17:43] onbegrijpelijk is dan de keuze om nu al aan de voorkant van het proces de NTR te laten vervallen.

[0:17:50] Het maakt het terecht veel los omdat veel Nederlanders zich verbonden voelen aan fantastische programmering.

[0:17:54] Geef de NTR net als andere omroep een volwaardige kans om mee te gaan in de transformatie, vragen wij de minister.

[0:17:59] En daarom is het ook goed om nu al te kunnen aankondigen dat er een motie ligt, in ieder geval mede ondertekend door VVD, Volt, SP, NEC en DENK.

[0:18:08] En iedereen die daar nog bij wil aansluiten, u bent welkom.

[0:18:12] Ik zag ook nog, voorzitter, dat de minister de uitvoering van de motie Mohandes omarmt om het sanctieregime te verduidelijken.

[0:18:19] Daar ga ik niet heel technisch op in, maar die discussie speelde toen ook rondom aspirantomroepen

[0:18:24] die zich misdragen en ook alle governors die niet deugden.

[0:18:28] Ik ben heel erg benieuwd hoe u dit verder uitbouwt met het versterken van de externe toezicht in relatie tot het onafhankelijk maken van de NPO-ombudsman in dat hele bestel.

[0:18:36] Voorzitter, het ideaalplaatje wat ik heb, dat staat allemaal in het plan.

[0:18:41] Het allerbelangrijkste is dat we een breed aanbod borgen, dat er volop ruimte is voor innovatie en nog veel meer.

[0:18:47] Tot slot.

[0:18:49] Ik vraag de minister heel serieus, ik kijk hem ook een beetje aan, wetende hoe dat in 2014 is gegaan.

[0:18:55] Als u werkelijk werk wilt maken van deze transformatie, dan is dit een te grote opgave.

[0:19:01] Ik heb het niet alleen maar over de voorgenomen fusie van ongeveer dertien naar vijf, zes, zeven organisaties.

[0:19:06] Ik heb het echt over hoe zorgen we ervoor dat iedereen op een volwaardige manier wordt betrokken in die transformatie met alle onzekerheden die het heeft.

[0:19:14] Daarom vraag ik de minister om vanaf morgen op bezoek te gaan naar een

[0:19:19] Ik zou zeggen een procesregisseur, onafhankelijk wat mij betreft, die ervoor zorgt dat deze transitie enigszins gaat slagen.

[0:19:29] Ik ben heel voorzichtig, want ik weet hoe het de vorige keer is gegaan.

[0:19:32] Het kan, maar er zit ook heel veel wensdenken in de brief.

[0:19:36] En de doorsteling naar de wet, daar heeft u nog heel veel voor nodig.

[0:19:41] Uiteindelijk gaat het om een modern, innovatief, inclusief mediaplatform voor jong en oud.

[0:19:46] Dank u wel.

[0:19:48] Dank u wel.

[0:19:48] Er is een vraag van de heer Koops van NEC.

[0:19:51] Dank u, mevrouw de voorzitter.

[0:19:52] Ik heb een vraag aan de heer Mohandes.

[0:19:54] Dat betreft wat hij nou precies verstaat onder de onafhankelijkheid van die regisseur die hij zojuist noemt in zijn laatste Alinea's.

[0:20:01] Wat wordt daarmee bedoeld?

[0:20:04] De heer Mohandes.

[0:20:07] Ik zei onafhankelijke procesregisseur, je zou het ook nog een onafhankelijke transitieregisseur kunnen noemen.

[0:20:15] Het gaat mij niet zozeer om de naam.

[0:20:18] Waar het mij om gaat is dat het een dedicated persoon is met gezag richting ons, de politiek, maar ook gezag richting Hilversum.

[0:20:29] En onafhankelijk houdt ook in autonomie, ook echt stappen willen zetten, omdat als kabinet, met name de minister, want ik ben ook heel benieuwd hoe breed dit plan wordt gesteund door alle coalitiepartijen.

[0:20:43] Daar hoor ik ook verschillende dingen over.

[0:20:45] Maar als de minister echt een transformatie wil... om te voorkomen dat die bezuinigingen niet alleen landen bij programmering... en alle fusies die er omheen gaan, de governance die niet is ingevuld... Ik wilde niet alle open eindjes noemen... maar sommigen weten dat ik de open eindjes heb geteld in deze brief.

[0:21:02] Die waren wel iets te veel.

[0:21:05] Goed bedoeld, er gebeurden heel veel goede dingen... maar dit doe je niet even snel.

[0:21:09] Dus ik zou zeggen, autonom, onder de regie van de politieke leiding van de minister, maar ga aan de slag.

[0:21:16] En de minister heeft een grotere portefeuille, dus dit doe je niet even naast je ministerschap binnen twee, drie maanden.

[0:21:22] Zo werkt het echt niet in dit huis.

[0:21:23] Dank u wel.

[0:21:24] De antwoorden moeten ook korter, de heer Mohammed.

[0:21:26] Excuus, voorzitter.

[0:21:28] Dan een vraag van de heer Van Houding.

[0:21:29] De heer Mohammed had het over aspirantomroepen die zich misdragen en dacht dan, dus een vraag van mij, misschien om een omroepen zwarte.

[0:21:36] Die heeft 20 miljoen gehad afgelopen vier jaar en vrijwel niets gemaakt.

[0:21:41] De heer Van Houwelingen, en u wil een kort antwoord, was niet bij alle debatten die hier heel serieus over zijn gevoerd in de Kamer.

[0:21:52] Er is een hele breed aangenomen motie, bijna 100 plus zetels, die heel duidelijk heeft gezegd dat de rolduidelijkheid in de wet, artikel 2.33 onder andere, niet helder laat zien hoe het sanctieregime en de gereedschapskist van de externe toezichthouder tegenover elkaar staan.

[0:22:11] Er hebben zich omroepen misdragen.

[0:22:14] Het gaat er mij om of het sanctieregime deugt.

[0:22:15] Of het helder is wanneer de NPO optreedt, wanneer het commissariaat optreedt.

[0:22:31] Die rol onduidelijkheid is er echt, dat hebben we breed geconstateerd in het huis vorige periode.

[0:22:35] En daarom was ook de afspraak en de belofte om dat in deze brief verder uit te werken in wet en regelgeving.

[0:22:40] En daar denk ik graag in.

[0:22:41] Ook aspirant omroep hebben zich te houden aan alle codes, of naar omroep Zwarts of Omgehoord Nederland.

[0:22:46] En in een nieuw bestel moeten ze ook gewoon meedoen.

[0:22:48] Ze moeten gewoon meedoen in zo'n omroephuis.

[0:22:51] Je kan overal je gang gaan buiten de omroep, maar in een omroephuis heb je regels.

[0:22:55] En daar heeft iedereen zich aan te houden.

[0:22:57] Dank u wel.

[0:22:59] Dan is nu het woord aan mevrouw Beckerman van de SP.

[0:23:05] Dank u wel, voorzitter.

[0:23:06] De afgelopen jaren waren er grote schandalen die geleid hebben tot parlementaire enquêtes.

[0:23:11] Toeslagenschandaal, de rampaangifte in Groningen en kritische journalisten en media die hen ruimte boden waren cruciaal om het onrecht en de omvang van het onrecht bloot te leggen.

[0:23:22] Had het politiek zo opgepakt kunnen worden zonder kritische journalisten die geen genoegen namen het antwoorden van communicatieafdelingen en bleven doorspitten en doorvragen?

[0:23:31] Jaar na jaar na jaar na jaar.

[0:23:34] We hebben media nodig die ons scherp houden en ons scherp bevragen hoe pijnlijk dat kan zijn.

[0:23:39] Die de heersende macht durven bekritiseren, uitdagen en bevragen.

[0:23:44] en die ruimte bieden aan publiek debat in de samenleving.

[0:23:46] De SP is de afgelopen jaren ook vaak kritisch geweest op de macht binnen de media en de machtsstructuren, onder andere binnen de NPO.

[0:23:54] En heeft vele voorstellen gedaan om de positie van makers te versterken voor eerlijke beloning en goede arbeidscontracten voor makers en het beperken van beloning aan de top.

[0:24:03] Voor het ook laten investeren van big tech-platforms in Nederland en tegen doorgeslagen marktdenken en commercialisering ook bij de publieke.

[0:24:12] En juist nu moeten we investeren in een stevig publiek bestel.

[0:24:17] Mooie woorden over maatschappelijke worsteling, transparantie, digitale zichtbaarheid in de brief van de minister, maar aan het eind van de dag is het voor nu ook gewoon een harde bezuiniging die eerder komt dan zijn nieuwe plannen.

[0:24:27] En plannen voor een duurzame financiering volgen pas later.

[0:24:32] Voorzitter, en straks gaan we dan toe naar een bestel waarin, als deze minister zijn zin krijgt, de NTR wordt opgeheven en er minder ruimte is voor de NOS.

[0:24:40] Juist de omroepen die zo cruciaal zijn voor de kerntaak van de publieke omroep.

[0:24:45] Van de PVV weten we dat ze op een rancuneuze ramkoers liggen met de publieke omroep.

[0:24:52] Maar deze minister

[0:24:54] Na de dramatische onderwijsbezuiniging nu weer dit plan.

[0:24:57] Hoe dan?

[0:24:58] De NTR bereikt juist doelgroepen die anders uit het oog worden verloren.

[0:25:01] Zijn van waarde voor ons onderwijs, cultuur, talentontwikkeling van jonge makers en biedt kleine producenten de ruimte.

[0:25:08] En voorzitter, iets wat de minister en mijzelf beide aan het hart gaat, ons erfgoed.

[0:25:13] De minister beargumenteert dat de programma's ook naar andere omroepen kunnen, maar waar kunnen ze op deze onafhankelijke manier gemaakt worden, vragen wij hem.

[0:25:19] Wat blijft erover aan de samenhang?

[0:25:21] En wat betekent deze dreigende opheffing voor de werkomstandigheden tot die tijd?

[0:25:26] Het mogen duidelijk zijn, de SP steunt het opheffen van de NTR en het verzwakken van de NOS niet.

[0:25:30] En we zullen de motie die is aangekondigd ook mee indienen.

[0:25:35] Voorzitter, de oprichting van de omroephuizen met bijbehorende bezuinigingen lijkt eigenlijk al vrijwel geaccepteerd, maar de SP is nog wel zeer kritisch.

[0:25:42] We zien dat de brief van de minister vooral organisatorisch is.

[0:25:45] De buurman wees al op de open einde die de inzetten.

[0:25:48] Terwijl aan de inhoud en het borgen van de wettelijke taak minder aandacht lijkt te worden besteed dan aan die organisatorische vorm.

[0:25:54] Ook zien we weinig antwoorden op het veranderend mediagebruik, waar al eerder op is gewezen.

[0:25:59] Voorzitter, er zit waarde in verenigingen.

[0:26:02] En hoe voorkom je dat we die waarde kwijtraken, terwijl je de bureaucratie, die volgens mijn partij het echte probleem is, niet oplost, maar verplaatst.

[0:26:09] Of zelfs vergroot.

[0:26:12] Onze belangrijkste kritiek richt zich op de positie van de makers, in dienst en onafhankelijk.

[0:26:17] Zoals u weet heeft de SP de afgelopen jaren vaak aandacht gevraagd voor hen.

[0:26:21] Over de positie van onafhankelijke producenten staat eigenlijk nu niks in de brief van de minister en wij vragen hem waarom niet.

[0:26:27] Wilt u hem betrekken bij het vervolg en wilt u hem positie borgen?

[0:26:31] En bezuinigingen?

[0:26:33] raken vaak de meest kwetsbaren.

[0:26:36] Is de minister bereid fair pay tot norm te maken binnen het publieke bestel?

[0:26:40] Daarover zijn eerder veel moties ingediend.

[0:26:43] Wil de minister voorkomen dat bezuinigingen juist neersluien bij de genres die het al zwaar hebben?

[0:26:50] Voorzitter, dan reclame.

[0:26:52] De minister heeft het idee dat zijn bezuinigingen deels maar moeten worden opgevangen door extra reclameinkomsten te genereren.

[0:26:58] Een slecht idee om meerdere redenen.

[0:00:00] 1.

[0:27:00] Het maakt de marktoverweging nog dominanter worden.

[0:27:03] Nog meer commerciële afhankelijkheid.

[0:27:05] Dat programma's waaromheen er meer reclameinkomsten zijn leidend worden.

[0:27:10] Het maakt onze omroepen juist kwetsbaar als het economisch tegenzit.

[0:27:14] En ook voor de kijkers, zeker jonge kijkers, hoeven niet al die kapitalistische prut te zien.

[0:27:20] De SP blijft voorstander van een reclamevrije publieke omroep.

[0:27:30] Ik raak even afgeleid door de woorden kapitalistische kut.

[0:27:35] Maar daarvoor zei mevrouw Beckerman iets over dat, laat ik zeggen, ook in moeilijke tijden dat de publieke omroep eerder kwetsbaar wordt dan minder kwetsbaar door reclameinkomsten, als ik het goed begreep.

[0:27:47] Dat begrijp ik eenvoudig niet, weg niet.

[0:27:49] Ik zie juist reclame als een buffer, als het ware, waarin een publieke omroep niet geheel afhankelijk wordt van het geld wat enige overheid er op enig moment in steekt.

[0:27:58] Kan mevrouw Beckerman daarop reflecteren?

[0:28:01] Als het economisch slecht gaat en er minder wordt uitgegeven aan reclame, maar je maakt je publieke omroep door als kabinet te bezuinigen steeds afhankelijker van reclame, dan krijg je dus dat er een mogelijke dubbele bezuiniging plaatsvindt.

[0:28:16] Aan de ene kant bezuinigt het kabinet, aan de andere kant kun je zien dat die reclameinkomsten teruglopen.

[0:28:23] En daar kan weer een pijnlijk gevolg zijn dat de omroep zich meer gaat richten op programmering die leidt tot hogere reclameinkomsten.

[0:28:32] En dat zorgt er weer voor dat juist programmering die zeer wenselijk is, maar weinig oplevert in deze kapitalistische economie, eerder zal worden wegbezuinigd of naar de randen en marches wordt verdrongen.

[0:28:48] Dank u wel, vervolgt u Betal.

[0:28:50] Ik was bij de kapitalistische prut.

[0:28:52] Daar komt het stukje over de platforms.

[0:28:55] Wij hebben ons vaak ingezet om te zorgen dat de grote streamingplatforms ook Nederlandse makers werk geven.

[0:29:01] Nu vragen we de minister welke stappen hij zet om te zorgen dat er meer transparantie komt over de algoritmes die zij gebruiken, het moderatiebeleid, of hun data beschikbaar komt voor onderzoek.

[0:29:12] Helemaal tot slot.

[0:29:13] Er is een aangenomen motie van Quint Wuiten over audiostreamingspartijen.

[0:29:18] En het blijkt echt dat er een grote schreefgroei is in de verdeling van royalties.

[0:29:22] Makers krijgen weinig ten opzichte van platenmaatschappijen.

[0:29:25] En toch zien we dat de minister dit eigenlijk niet wil aanpakken.

[0:29:28] Waarom niet?

[0:29:30] Ziet de minister niet dat het echt noodzaak is om zowel audiostreaming als die grote big tech echt strenger aan te pakken?

[0:29:40] Dank u wel.

[0:29:41] Dan is nu het woord aan de heer Paternotte van D66.

[0:29:43] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:29:45] Dit debat gaat over de brief met het plan voor een nieuw mediastel, een langverwachte brief.

[0:29:50] En ik zeg meteen eerlijk, na het lezen van die van die lange kaberbrief duizelt het me.

[0:29:55] Want ik lees zoveel tegenstrijdigheden en zoveel totaal nieuwe begrippen.

[0:30:00] Een omroep hoeft geen leden meer te hebben, maar moet wel maatschappelijke worteling en identiteit tonen.

[0:30:05] Maar ik lees niet hoe.

[0:30:06] De omroephuizen moeten geen gezamenlijke stroming vormen, maar wel een gezamenlijk profiel en programmatische verwantschap.

[0:30:14] Wat is het verschil?

[0:30:15] Journalistieke kwaliteit is essentieel, maar er gebeurt niets om te voorkomen dat de bezuinigingen daar juist op landen.

[0:30:22] De NPO moet lichter en generieker, maar ik lees niets in de verandering van het takenpakket van de NPO.

[0:30:27] Geen politieke beoordeling van identiteit, maar de minister schuift wel het hele kader voor identiteit, samenwerking en toezicht.

[0:30:34] En dan de NTR, dat is de enige omroep met een universele taak, die programma's maakt voor iedereen, die wordt opgeheven.

[0:30:41] En dat heet dan in de brief het borgen van universele taken.

[0:30:45] Ik heb eigenlijk nog nooit zoveel spagaten in een Kamerbrief gezien, dus op basis van deze brief is mijn vraag in de kern, was wiel das Epo?

[0:30:53] Graag een reactie, voorzitter, op deze tegenstellingen.

[0:30:57] Ik probeer het echt te begrijpen, maar als alles tegelijk, en ik citeer woorden uit de brief, als alles tegelijk flexibeler, opener, platter en beter gewaarborgd moet worden, maar zonder heldere spelregels, zonder onafhankelijke toetsing, met vage containerbegrippen als programmatische verbandschap en met de grootste bezuinigingen op de publieke omroep ooit,

[0:31:12] Dan vraag ik me serieus af, wat voor moeras is de minister aan het aanleggen?

[0:31:17] En waarom maakt hij dan niet zelf keuzes, maar organiseert hij in plaats daarvan een soort Hunger Games in Hilversum?

[0:31:24] Voorzitter, laat ik zeggen hoe wij het zien.

[0:31:26] In een tijd waarin Russische trollen dag en nacht propaganda verspreiden en in de Verenigde Staten de grootste media-platforms in handen zijn van een klein clubje miljardairs met gigantische politieke invloed, is een publieke omroep essentieel als vrij plaats voor informatie.

[0:31:41] Met ook talloze programma's die je ook niet eens commercieel zou kunnen maken, omdat ze juist commerciële belangen hard raken, zoals radar of kassa.

[0:31:48] Journalistiek waar iedereen hier weleens van denkt, wat hebben ze een rare duiding en wat stellen ze vervelende vragen.

[0:31:53] Maar dat is democratie.

[0:31:55] En wie zegt dat SBS en RTL ook sterke journalistieke programma's maken, die heeft volledig gelijk.

[0:32:00] Ik heb voor een van de twee ook gewerkt.

[0:32:02] Maar toch is er een reden dat die bedrijven niet lobbyen voor afschaffing van de publieke omroep.

[0:32:07] Want waar de publieke omroep verdwijnt, daar komt ook de journalistiek bij commerciële omroepen onder druk te staan.

[0:32:12] Nederland heeft een publieke omroep voor drie euro per Nederlander per maand.

[0:32:16] Tweeënhalf keer minder dan een Duitser bijdraagt en ver onder het Europees gemiddelde.

[0:32:21] Nu komt de grootste bezuiniging ooit eraan.

[0:32:24] Als het aan de VVD lag, ik zei het al net, was dat drie keer zoveel geweest.

[0:32:27] Maar toen de minister de NTR wilde opheffen, twitterde zelfs de VVD-leider dat dat natuurlijk niet de bedoeling is.

[0:32:33] Dus de helft van de publieke omroep willen wegbezuinigen, maar als de minister één oproep wil schappen, wordt de VVD kwaad.

[0:32:39] Dat is gekkigheid.

[0:32:42] Voorster, over die NTR, die maken programma's voor iedereen.

[0:32:45] Die programma's wil de minister behouden, dat moet bij omroep huizen, maar die moeten juist weer ook in eigen profiel en type programma's hebben.

[0:32:50] Of denkt hij dat dat ook wel prima kan, omdat ongehoord Nederland toch al ervaring heeft met een soort van Sinterklaasjournaal?

[0:32:56] Maar serieuzer, hoe kan het dat een NTR zich overvallen voelt door in een kamerbrief te moeten lezen dat een omroep verdwijnt?

[0:33:02] Klopt het dat de minister de telefoon niet eens heeft opgepakt om de NTR te bellen?

[0:33:07] Als sociale veiligheid belangrijk is, waarom is er dan niets gedaan richting alle medewerkers van de NTR voordat ze in de krant konden lezen dat hun omroep verdwijnt?

[0:33:18] Voorzitter, als we nu in Nederland de publieke omroep opnieuw zouden oprichten...

[0:33:22] zouden volgens mij nooit een set aan verzuilde omroepverenigingen oprichten.

[0:33:24] Dan zou het BBC-model veel logischer zijn.

[0:33:27] Alleen die omroepen hebben nu eenmaal 10 tot 105 jaar geschiedenis en dat is prima.

[0:33:32] Maar laat die omroepen dan ook eindelijk beoordeeld worden op kwaliteit, op goede programma's.

[0:33:36] En laten we stoppen met kunstmatig een profiel of programmatische verwantschap gaan plakken op omroephuizen waar die omroepen met hun maatschappelijke wortel ik maar zonder leden dan weer in moeten schuilen.

[0:33:45] Waardoor talloze consultants en marketeers de komende jaren moeten gaan verzinnen

[0:33:49] wat de programmatische verwantschappen is van POND en de AVRO, van MAX en Omroep Zwart.

[0:33:54] Het wordt een circus van herschikking en profilering.

[0:33:57] En dat allemaal omdat de minister niet zelf keuzes maakt.

[0:34:01] Laten we omroepen die tijd en energie naar steek in het beter gaan bereiken van jongeren, nog meer de digitale omslag maken en in sterke journalistieke producties.

[0:34:10] Voorzitter, die 156 miljoen eraf, die vinden wij echt onverantwoord.

[0:34:14] Maar hoe vult de minister die eigenlijk in?

[0:34:15] Want dat blijft in de brief vaag.

[0:34:17] Graag duidelijkheid.

[0:34:19] En ik lees dat de minister die impactanalyse gaat doen over de extra reclameinkomsten, maar wordt daar ook meegenomen wat de effecten zijn op de regionale omroepen en op commerciële partijen.

[0:34:28] Anders bij deze het verzoek om dit wel te doen.

[0:34:31] De waarde van de publieke omroep is dat verschillende verhalen verteld worden.

[0:34:34] De minister noemt dat een in de samenleving levend geluid, maar mijn vraag is, valt desinformatie daar ook onder?

[0:34:39] Het is hier vaak gegaan over ongehoord Nederland, die zich de verzetsomroep noemt, waar antisemitisme op de werkvloer wordt gemeld, waar journalistieke codes meermaals zijn geschonden.

[0:34:48] Kan zo'n omroep in het nieuwe bestel nog steeds belastinggeld krijgen?

[0:34:52] En voorzitter, de taak van de NPO moet lichter en generieker... Is de interruptie van de heer Van Houweling?

[0:34:55] Zal ik hem even afmaken, voorzitter?

[0:34:56] Ja, is goed.

[0:34:57] De taak van de NPO moet lichter en generieker, maar ik lees nergens hoe... Zou het een idee kunnen zijn om te beginnen met de lineaire kanalen NPO 1, 2 en 3 weer gewoon Nederland 1, 2 en 3 te noemen?

[0:35:09] Dank u wel, de heer Van Houweling.

[0:35:11] De heer Paternotte verwijt omroep om dat ze desinformatie zouden verspreiden.

[0:35:16] Hij noemt onzelf de rotte plek in het bestel.

[0:35:20] Het desinformatie, dat is de definitie die de Rijksoverheid hanteert, is dat je moedwillig valse informatie verstrekt.

[0:35:26] Dus je weet dat het niet klopt en je doet het toch.

[0:35:28] En dan is mijn vraag aan de heer Paternotte, want dat is nogal een beschuldiging.

[0:35:31] Welk bewijs heeft u ervoor dat medewerkers van Ongewoon Nederland moedwillig fout informatie verstrekt, waarvan ze weten dat het niet klopt?

[0:35:39] Het lijkt me het belangrijkste om ons te houden bij het feit dat meermaals is vastgesteld dat Ongehoord Nederland de journalistieke code schent.

[0:35:46] Ik kan ook citeren dat Joost Niemöller bij Ongehoord Nederland vertelt dat David Irving, de bekende holocaustontkenner, dat dat de beste historicus is over de Tweede Wereldoorlog.

[0:35:53] Ik kan nog een hele rij citaten aanhalen die allemaal kunnen leiden tot antisemitisme, racisme, discriminatie.

[0:35:59] Dingen waar het belastinggeld voor de publieke omroep echt niet voor is bedoeld.

[0:36:03] Maar het gaat mij erom dat als meermaals dit is vastgesteld en je daarna ook nog al die verhalen leest over onveiligheid op de werkvloer, over antisemites, maar dat het een optelsomme is, die mij brengt tot de vraag aan de minister, als we naar een nieuw bestel gaan, waar gaat ons belastinggeld dan naartoe?

[0:36:20] Ik constateer dat ik dus geen antwoord krijg op mijn vraag dat de heer Pattendotte geen bewijs kan aanleven dat moedwillig foutieve informatie verspreid wordt.

[0:36:28] Dus hij zou het moeten hebben over misinformatie.

[0:36:31] Dat is het verspreiden van informatie die volgens iemand anders dan niet klopt.

[0:36:36] Is het niet volstrekt normaal in een vrije, liberale, open samenleving dat er wordt gediscussieerd over wat waar en niet waar is, wat wel en niet klopt, dat je verschillende gezichtspunten hebt en dat je dus niet een ombroek kan bekritiseren

[0:36:47] zegt wat jou niet aanstaat, een ander gezichtspunt en dan vervolgens zeggen oh dat is misinformatie en je ontboet moet van de buis.

[0:36:52] Dat is toch heel heel vreemd.

[0:36:55] Er zijn wel dingen aan Forum voor Democratie die grappig zijn, zoals het feit dat ze vinden dat er nog nooit een mens op de maan heeft gestaan en dat Nederland het eerste land moet zijn met een ruimtepartprogramma om een mens, ik neem aan dat ze een man bedoelen, op de maan moet zetten.

[0:37:05] Kijk, dat is grappig.

[0:37:07] Maar dat als ik hier even Holocaustontkenning noem en de heer Van Houwelingen zegt, ja, dat kan oprecht zo bedoeld zijn.

[0:37:13] Dat is niet dat iemand dat dan ook zo bedoelt dat dat desinformatie is.

[0:37:18] Dat kan iemand gewoon ook denken.

[0:37:20] Zullen we dat niet met elkaar normaliseren?

[0:37:23] De moord op zes miljoen Joden op ons continent tachtig jaar geleden.

[0:37:26] Het feit dat er steeds meer mensen zijn die denken dat het misschien wel niet bedoeld is en dat het ook verspreid wordt dat idee op de publieke omroep met ons belastinggeld.

[0:37:34] Ik vind het een grove schande en iedereen die dat hier zou opbrengen zou zich daar diep voor moeten schamen.

[0:37:40] Degene die zich moet schamen is toch echt de heer Paternot.

[0:37:43] Ik stel hem een vraag over misinformatie, desinformatie en hij haalt gelijk de rollenkast erbij.

[0:37:48] Als wij dit doen, dus, als vorm van democratie, dan staan we voor de rechter.

[0:37:50] Dat heet Bach-ritualiseren van de rollenkast.

[0:37:52] Maar natuurlijk kan de heer Paternot dat hier gewoon doen in de debat.

[0:37:55] Schaamteloos, ik ga toch door met mijn vraag.

[0:37:56] De heer Paternotte kan niet duidelijk maken dat het van sprake is van desinformatie.

[0:38:00] Hij kan ook niet duidelijk maken waarom een ander gezichtspunt niet naar voren zou moeten worden gebracht.

[0:38:04] Het enige wat hij dus kan doen, ik ga maar het argument voor hemzelf maken, want hij is niet in staat om zich de hele tijd te verschuilen achter de wetenschap en wat dan feiten zouden zijn.

[0:38:11] Maar het probleem is, meneer Paternotte, is dat wetenschap, dat bestaat bij discussie.

[0:38:15] Daar wordt gediscussieerd over de feiten.

[0:38:16] Er is ook niet zoiets als een consens, dat doet er niet toe in wetenschap, want je kan ook in je eentje gelijk hebben.

[0:38:20] Al die dingen worden allemaal weggeschoven door de heer Paternotte.

[0:38:23] En de conclusie is dan van, oké, iets wat je niet aanstaat, dat is misinformatie, desinformatie, dat mag niet worden gezegd.

[0:38:28] En dat is dus heel, heel griezelig.

[0:38:30] En dat de heer Paternotte dat niet inziet en dan weer met de holocaust langskomt lopen, dat is onfatsoenlijk schaamteloos en dat is ontzettend griezelig.

[0:38:39] Ik citeer net een medeoprichter van Ongoord Nederland die op tv zegt dat David Irving, de bekendste Holocaustontkenner, dat dat de beste historicus over de Tweede Wereldoorlog is.

[0:38:46] Ik kan ook zeggen dat op Ongoord Nederland door een prestatrice medeoprichter wordt gezegd dat kinderen op hun vierde leren wat anale seks is bij de week van de lentekribbels, wat ook totale flauwekul is, maar wel een heel kwalijk beeld wat verspreid is.

[0:38:58] Noem bij dat er gezegd is dat Jaap van Dissel driekwart miljoen zou hebben ontvangen voor zijn werk bij het RIVM en daarom adviezen over coronabeleid zou hebben gegeven, wat ook een totaal onzinnige claim is.

[0:39:07] Ook vastgesteld desinformatie verspreiden.

[0:39:10] Ik kan het prima om al die voorbeelden te noemen, maar meneer Van Houwelingen heeft volgens mij op deze voorbeelden die ik noem geen enkel ander antwoord dan dat u zegt ja, dat was misschien niet zo bedoeld.

[0:39:21] Helaas, uw interrupties zijn op.

[0:39:23] Dan is het woord aan de heer Erkin van Denk.

[0:39:25] Ja, voorzitter, dank je wel.

[0:39:27] Weer een plan van het kabinet om de publieke omroep te hervormen.

[0:39:30] En als het kabinet dat aan het einde van deze week nog zit, dan heeft het plan ook verdergaande gevolgen.

[0:39:36] En de minister zegt in zijn brief, ik wil de publieke omroep versterken.

[0:39:41] En eigenlijk moet de minister gedacht hebben, als ik het een hervorming en een versterking van de publieke omroep noem, zal het niet opvallen dat het om een ordinaire bezuinigingsoperatie gaat.

[0:39:51] Want als we eerlijk zijn, dit debat vindt plaats op basis van de plannen van deze coalitie.

[0:40:01] En volgens mij hebben woordvoerders van de PVV en de BB in eerdere debatten gezegd dat dit gewoon een straf is voor de publieke omroep.

[0:40:08] En de minister voert het uit.

[0:40:12] Hoewel de minister zegt te streven naar een sterker omroepenstel, moeten wij ons afvragen of deze plannen daadwerkelijk pluriformiteit en onafhankelijke journalistiek in het omroepenstel zullen verbeteren.

[0:40:22] Wat DENK betreft mag de publieke omroep anders georganiseerd worden.

[0:40:26] Omroepen samenvoegen in mediahuizen kan rekenen op onze steun, maar dan is natuurlijk de eerstvolgende vraag

[0:40:32] hoe die huizen gevormd gaan worden.

[0:40:34] De minister zegt in zijn brief nog niet veel over welke omroepen met elkaar gaan samenwerken en wie bij wie.

[0:40:40] Maar als we kijken naar de mediaberichten dan zien we eigenlijk al een eerste blokvorming ontstaan.

[0:40:44] En ik hou mijn hart vast voor de eerstvolgende verzuiling in het medialandschap.

[0:40:49] Er komt waarschijnlijk een progressieve, een confessionele en een conservatieve zel.

[0:40:54] Gaat dit de polarisatie niet in de hand werken, vraag ik aan de minister.

[0:40:57] Is het niet verstandiger dat de minister eerst randvoorwaarden stelt en daarna de vraag wie met wie op tafel komt?

[0:41:04] Graag ontvang ik een reactie.

[0:41:06] Dan weer bij de bezuinigingen.

[0:41:08] Want hoe je het wendt of keert, hoe je ook kijkt naar de media in Nederland, je komt er niet uit

[0:41:14] niet onder de bezuinigingen van 156 miljoen euro uit.

[0:41:18] Een maatregel die al in 2027 ingaat.

[0:41:21] En eigenlijk, als alles loopt zoals het hoort, de wijzigingen pas in 2029 ingaan.

[0:41:32] Voorzitter, met deze maatregelen zal het aantal omroepen afnemen en het toegang wordt eigenlijk onmogelijk gemaakt.

[0:41:39] Maar hoe gaat de minister ervoor zorgen dat nieuwe geleiden wel een plek krijgen in het systeem?

[0:41:43] Hoe zorgen we ervoor dat maatschappelijke veranderingen en diversiteit van vandaag ook een plek krijgen in de programmering van morgen?

[0:41:51] De samenleving verandert, de behoeften van mensen veranderen, maar het omroepbestel lijkt eigenlijk af de koers op een gesloten systeem.

[0:41:59] En ik wil van de minister weten hoe hij ervoor gaat zorgen.

[0:42:04] dat die nieuwe geleden toch wel een plek gaan krijgen in de nieuwe mediabestel.

[0:42:12] Ja, ook eigenlijk een vraag over wat er nou gaat gebeuren met een gesloten mediasysteem als omroepen.

[0:42:18] En we hebben net een aantal verschrikkelijke uitspraken gehoord van Ongehoord Nederland.

[0:42:24] Ja, wat gaat er nou gebeuren met dit soort omroepen die zich misdragen, die complottheorieën verspreiden, die haat verspreiden?

[0:42:32] blijven zij tot in de oneindigheid in het stelsel, of gaat er nou ook een sanctioneringsmogelijkheid ontstaan tegen dit soort omroepen?

[0:42:41] De vraag is eigenlijk aan welke uitredingscriteria denkt de minister?

[0:42:47] Gaat de minister bijvoorbeeld

[0:42:48] de journalistieke normen en de publieke waarde letterlijk in de wet zetten?

[0:42:53] Of gaan we straks weer een discussie krijgen dat de minister wijst naar het commissariaat voor de media, het commissariaat voor de media weer naar een ander wijst, de NPO wijst weer naar de omroepen en de omroepen wijzen weer naar een ander?

[0:43:05] Voorzitter, deze vraag is heel belangrijk nu er een gesloten stelsel dreigt te ontstaan.

[0:43:10] En ik hoor graag een reactie van de minister op dit punt.

[0:43:15] Voorzitter, dan komen we toch aan bij de NTR.

[0:43:18] Want wij maken zich enorm veel zorgen over de voorgestelde opheffing.

[0:43:24] Want de NTR speelt een essentiële rol in het aanbieden van ongebonden en betrouwbare programmering.

[0:43:30] Gaat alles goed bij de NTR?

[0:43:32] Nee.

[0:43:33] Dat zien we bijvoorbeeld aan de taakstelling die te vaak niet wordt gehaald.

[0:43:36] Als het bijvoorbeeld gaat om specifieke omroepen, daar zijn wij echt niet blij mee.

[0:43:41] Maar voorzitter, ik wil toch vandaag de zoveelste oproep doen.

[0:43:45] Gooi het kind met het badwater niet weg.

[0:43:49] Maak de media sterker.

[0:43:51] Schrap die bezuinigingen weg.

[0:43:53] En voorzitter, tot slot.

[0:43:55] Wat minister Eppelbrijns vandaag voorstelt is geen hervorming, maar een epokalyps voor de publieke omroep.

[0:44:02] Dank u wel, voorzitter.

[0:44:07] Dank u wel.

[0:44:09] Dan is nu het woord aan

[0:44:12] De heer Krul van de CDA.

[0:44:15] Ja, voorzitter, dank.

[0:44:16] We spreken over de toekomst van onze publieke omroep.

[0:44:18] En dat is geen licht onderwerpen, voorzitter, want de publieke omroep is van ons allemaal.

[0:44:22] Niet van deze minister, niet van Den Haag, maar van de samenleving.

[0:44:26] En juist daarom moeten we goed nadenken over waar we met deze publieke voorziening naartoe willen.

[0:44:31] En voorzitter, we kunnen er lacherig over doen, maar als ik nu kijk naar de ontwikkeling in de wereld, dan ben ik maar wat blij dat wij in Nederland ons publieke omroep hebben en geen staatszender.

[0:44:40] En daar zit gelijk de weefhout in de relatie tussen de politiek en de publieke omroep.

[0:44:45] De politiek pleit voor pluralisme en roemt de onafhankelijke journalistiek.

[0:44:49] De politiek wil geen staatszender, tenzij die zendt wat de staat graag ziet.

[0:44:54] Omroepen moeten zich van de politiek profileren, maar dan het liefst wel naar hun smaak.

[0:44:58] We willen bezuinigen, maar niet op journalistiek.

[0:45:01] We willen van de NTR af, maar het Sinterklaasjournaal moet blijven.

[0:45:05] De minister gaat hervormen en dat klinkt mooi.

[0:45:08] Hij wil de pluriformiteit behouden.

[0:45:10] Hij wil de journalistieke onafhankelijkheid waarborgen en de effectiviteit verbeteren.

[0:45:14] Maar keuzes maken dat wil hij niet.

[0:45:16] Hervormen zonder kiezen is geen hervormen.

[0:45:19] Het is als een kompas zonder naald, voorzitter.

[0:45:21] Je weet dat je moet bewegen, maar je hebt geen flauw idee waarheen.

[0:45:25] En zo leest de brief van de minister.

[0:45:27] De minister spreekt mooie woorden over pluriformiteit als leidend principe.

[0:45:31] En daar zijn wij het natuurlijk mee eens.

[0:45:33] Een publieke omroep moet een afspiegeling zijn van de samenleving.

[0:45:37] Maar tegelijk wil de minister ook vasthouden aan één coördinerend orgaan dat gaat over de verdeling van budgetten.

[0:45:42] En precies daar wringt het.

[0:45:44] Want wie serieus werk wil maken van externe pluriformiteit, moet ook de verantwoordelijkheid daarvoor durven neerleggen bij de omroepen zelf, niet bij één centrale regisseur.

[0:45:53] Zolang we dat niet doen, blijven we gevangen in een systeem waarin we de omroepen verantwoordelijkheid dragen voor de buitenkant, maar geen zeggenschap hebben over de binnenkant.

[0:46:01] De minister stelt dat de omroepen straks hogere garantiebudgetten krijgen, meer financiële zekerheid vooraf en meer creatieve vrijheid.

[0:46:09] Maar voorzitter, dat is in de praktijk bijna onmogelijk als één centrale regisseur de inhoudelijke toetsing blijft doen.

[0:46:16] Het CDA ziet echt wel kansen in het idee van omroephuizen, maar het kan alleen werken als zij ook gezamenlijk echt verantwoordelijkheid dragen over het geheel.

[0:46:25] Als er toch eentje meer zeggenschap heeft dan de rest, kun je van gezamenlijke verantwoordelijkheid niet spreken.

[0:46:31] Daarom een paar concrete vragen.

[0:46:33] Hoe verhoudt de wens tot extreem pluriformiteit

[0:46:36] bij het feit dat er één organisatie inhoudelijk blijft sturen.

[0:46:39] Hoe kunnen omroepen werkelijk een creatieve en maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen als ze afhankelijk blijven van centrale keuzes?

[0:46:46] Ziet de minister dat er met het deels financieren van garantiebudgetten en deels financieren door middel van toetsen op inhoudelijke kaders van de NPO het concurrentiemodel gewoon in leven blijft?

[0:46:56] En begrijp mij niet verkeerd, voorzitter, ik heb het niet over de programmering.

[0:46:59] Iedereen begrijpt dat daar centrale wiskundigheid voor nodig is.

[0:47:03] Afgezien van mijn eigen oma misschien, denk ik niet dat Nederland zit te wachten op vrijdagavond op Nederland 1 om naar Nederland Zingt te kijken.

[0:47:11] Maar dat is iets anders dan een inhoudelijk toetsingskader voor de inhoud van die programmering.

[0:47:16] De minister wil toe naar de omroephuizen, een ingreep die de ordening van bestel zou moeten verbeteren.

[0:47:21] Maar hij kiest niet.

[0:47:23] Voorzitter, ik wil een paar dingen van de minister weten.

[0:47:26] Hoe gaat hij die samenwerking in vorm geven?

[0:47:28] Zijn het fusies, thematische clustering, organisatiecultuur, is het gezamenlijke profilering?

[0:47:34] Wat wil de minister hier nou precies en wie bepaalt dat?

[0:47:37] Laat de minister dat helemaal aan Hilversum zelf.

[0:47:40] Voorzitter, zonder duidelijkheid over deze indeling blijft het hele idee van de omroephuizen een lege huls.

[0:47:45] Dan reorganiseren we vooral papier.

[0:47:48] En voorzitter, zo schuiven we dus lastige keuzes voor ons uit en blijft de gewenstelijk duidelijkheid voor kijker, maker en omroep nog even op zich wachten.

[0:47:56] Graag een helder antwoord van de minister.

[0:47:58] Goed, voorzitter, het mogen duidelijk zijn waar het CDA staat.

[0:48:01] Wij geloven in gespreide verantwoordelijkheid, juist in een bestel waarin verschillende omroepen met hun eigen wortels in de samenleving elkaar aanvullen en versterken.

[0:48:09] Maar we moeten ze wel kunnen meebeslissen.

[0:48:11] Niet alles laten coördineren vanuit de top, maar vertrouwen geven aan de basis.

[0:48:15] Zolang de minister die spanning niet oplost, blijft het bij mooie woorden zonder wezenlijke hervorming.

[0:48:21] En er wordt wel eens meerware gedaan over omroepverenigingen, voorzitter.

[0:48:24] Alsof een vereniging iets van vroeger iets, iets oudbolligs.

[0:48:28] Maar wie zo denkt, snapt niet hoe sterk verenigingen zijn geworteld in de samenleving.

[0:48:32] Er zijn meer dan anderhalf miljoen mensen lid van een omroepvereniging.

[0:48:36] Anderhalf miljoen.

[0:48:37] Er zijn miljoenen mensen geabonneerd op bladen, nieuwsbrieven of die doen actief mee in communities rondom programma's.

[0:48:43] Elke omroep heeft zijn eigen netwerk van maatschappelijke en culturele instellingen.

[0:48:47] Sportverenigingen, bedrijven, musea, noem maar op.

[0:48:50] Omroepen vervullen een speelfunctie.

[0:48:52] Ze zijn een verbindende schakel tussen samenleving en media.

[0:48:56] Tussen het publiek en de publieke omroep.

[0:48:58] Het is een fundamenteel principe voor het CDA, voorzitter.

[0:49:01] De publieke omroep is niet van de overheid, maar van de mensen.

[0:49:05] D66 noemt die honderden jaren ervaring van die omroepen prima.

[0:49:09] Het CDA noemt het prachtig.

[0:49:11] En dan de regionale omroepen, voorzitter.

[0:49:14] Essentieel voor de democratische infrastructuur, aldus de minister.

[0:49:17] Twee korte vragen.

[0:49:18] Waarom zijn de regionale omroepen niet structureel verankerd in het landelijk bestel?

[0:49:22] Hoe gaat de minister de samenwerking tussen landelijk en regionaal verbeteren?

[0:49:25] Bijvoorbeeld bij mooie voorbeelden zoals we nu bij omroep Max en regionale omroepen al zien.

[0:49:31] Tot slot, voorzitter.

[0:49:32] De publieke omroep is geen verlengstuk van de politiek, maar een spiegel van de samenleving.

[0:49:37] Zolang de minister blijft schipperen tussen onafhankelijkheid en sturing, blijft het bestel stuurloos.

[0:49:43] Het is tijd voor heldere keuzes die recht doen aan de kracht van de omroepen en het vertrouwen van de kijker.

[0:49:48] Dank u wel.

[0:49:56] Een korte vraag.

[0:49:59] Volgens mij weet de heer Krul dat onze fracties op sport heel erg de noden van de sportverenigingen agenderen.

[0:50:09] Dat is een continu vraagstuk.

[0:50:11] Als ik het hiernaartoe trek, deel ik het

[0:50:13] het punt van dat verenigingen heel waardevol zijn.

[0:50:17] Maar volgens mij bedient u niet alleen uw vereniging en ik ook niet.

[0:50:21] We bedienen uiteindelijk ook de kiezer, een breder publiek.

[0:50:25] Dus ik was vooral benieuwd hoe het CDA die positie van die vereniging in die hele governance-structuur, die nog best ingewikkeld wordt in een omroephuis, hoe u dat ziet.

[0:50:34] Hoe gaan we met al het waardevolle dat het heeft ook breder kijken naar de kijker?

[0:50:43] Er zitten twee aspecten aan het antwoord.

[0:50:46] Allereerst, wat ik mooi vind van het vereniging in het licht van de publieke omroep, is dat het ook een manier is om de externe pluriformiteit te borgen.

[0:50:54] Want de vereniging legt verantwoording af aan zijn leden en die nemen dat uiterst serieus.

[0:50:58] En daarmee voorkom je dus ook dat de profilering van een vereniging verhoeden ineens omslaat of een bepaalde richting opgaat waarvoor het niet bedoeld is.

[0:51:06] Dus dat vind ik het mooie van de verenigingen.

[0:51:08] Tweede aspect.

[0:51:10] En ik denk dat we daar meer op één lijn zitten.

[0:51:12] Er zijn ook meer manieren hoe je maatschappelijke verankering kan regelen.

[0:51:16] Dat hoeft niet enkel met een leden of een ledencriterium.

[0:51:19] Maar ik krijg geen inzicht in wat de minister daar nou precies bedoelt.

[0:51:25] Want er zijn ook omroepen die misschien niet een hele grote vereniging zijn, denk bijvoorbeeld aan Omroep Zwart, maar die een gigantische doelgroep toch bedienen.

[0:51:33] En die maatschappelijke verankering is heel belangrijk, maar dan wil ik wel weten van de minister, hoe gaat hij die dan borgen?

[0:51:38] Dus in die zin kunnen we elkaar een heel eind vinden, maar daar zullen wij in ieder geval kritisch naar kijken.

[0:51:44] Dank u wel.

[0:51:45] Dan is nu het woord aan de heer Van Houwelingen van Forum voor Rem.

[0:51:48] Ja, dank.

[0:51:49] Voorzitter, we spreken vandaag met elkaar over een door de minister voorgestelde grote hervorming van de publieke omroep, de NPO.

[0:51:56] De bestaande publieke omroepen zullen daarbij verdwijnen en opgaan in vier of vijf grote zogenaamde omroephuizen.

[0:52:02] Als klap op de vuurpijl wordt vervolgens het omroepbestel definitief op slot gezet en dichtgemesteld voor buitenstaanders, omdat na deze hervorming een nieuwe omroep, zoals bijvoorbeeld Ongehoord Nederland, vijf jaar geleden nog is gelukt, het omroepbestel niet langer kan betreden.

[0:52:17] Het omroepbestel gaat dus dicht.

[0:52:19] De minister schrijft over de publieke omroep dat er voor iedereen van alles is.

[0:52:23] En dat de publieke omroep andere gezichtspunten zou laten zien en betrouwbaar is.

[0:52:28] Een diametraal andere conclusie dan de conclusie van Forum voor Democratie.

[0:52:32] Ik geef de illustratie een paar voorbeelden.

[0:52:35] Hoe kan het bijvoorbeeld, zou ik de minister willen vragen, dat we over de Oekraïne-oorlog bij de NPO altijd alleen het NAVO-perspectief te horen krijgen?

[0:52:43] Dat we steeds dezelfde experts als Rob de Wijk aan tafel zien en nooit experts met een andere visie zoals Jeffrey Sex.

[0:52:50] Waarom wordt het migratieprobleem steeds verdoezeld en toegedekt?

[0:52:53] Bijvoorbeeld door het selectief benoemen van de etniciteit van daders en door bij overlast en geweld op straat steeds vast te spreken over jongeren in plaats van allochtonen.

[0:53:02] Hoe is het mogelijk dat tijdens de coronaperiode steeds weer dezelfde figuren aan tafel zaten, terwijl er toch zoveel artsen en experts waren die er heel anders over dachten?

[0:53:11] Waarom heb ik nog nooit één van de 2000 wetenschappers met NPO aan tafel gezien die de declaratie van Clinton hebben ondertekend waarin staat dat er geen sprake is van een klimaatcrisis?

[0:53:23] Heeft ooit één NPO-journalist in twijfel getrokken of ons lidmaatschap van de Europese Unie eigenlijk wel in het Nederlands belang is?

[0:53:30] En waarom is de berichtgeving over Trump, die door meer dan de helft van de Amerikaanse bevolking gekozen is als hun president, vrijwel uitsluitend, negatief en onbetrouwbaar?

[0:53:40] Voorzitter, de minister schrijft dat het bieden van een podium aan verschillende opinies een belangrijke taak van de NPO is.

[0:53:46] Maar op dit moment is er slechts één publieke omroep die alle onderwerpen die ik zojuist heb opgezond, van de andere kant belicht.

[0:53:52] En dat is Ongehoord Nederland.

[0:53:54] Een nieuwe omroep die werd opgericht omdat voor dit ongehoorde geluid bij alle andere omroepen geen plek was.

[0:54:01] Het is bovendien veelzeggend dat de NPO er sinds de toelating van deze omroep tot het bestel werkelijk alles aan gedaan heeft om Ongehoord Nederland zo snel mogelijk van de buis te krijgen.

[0:54:11] En wel door middel van allerlei onderzoeken die al begonnen 24 uur na de eerste uitzending van Ongehoord Nederland.

[0:54:17] Procedures, rechtszaken en zelfs een ongehoord verzoek aan het kabinet om de uitzendvergunning in te trekken.

[0:54:24] De NPO staat dus helemaal niet open voor andere geluiden.

[0:54:29] Een geluid dat afwijkt van de voorgeschreven werkelijkheid wordt genegeerd en weggedrukt.

[0:54:34] En precies die ene ombroep, dat gallische dorpje binnen de NPO met een ander geluid, wordt met deze hervorming, die de minister voorstelt, de nek omgedraaid.

[0:54:43] Gelijkgeschakeld.

[0:54:44] Waarom?

[0:54:45] Omdat Ongehoor Nederland zal worden opgegeven en moet opgaan met andere omroepen in de nieuw opgerichte zogenaamde omroephuizen.

[0:54:52] Zo blijft van Ongehoor Nederland natuurlijk niets over.

[0:54:54] En dat is nog niet alles, voorzitter.

[0:54:56] De minister gaat met deze reform ook nog eens de ladder optrekken voor nieuwe omroepen.

[0:55:01] Het wordt namelijk onmogelijk gemaakt om in de toekomst ooit nog met een nieuwe omroep toe te treden tot het bestel.

[0:55:06] Daarmee worden andere geluiden, ongehoorde geluiden, buitengesloten en is de volledige gelijkschakeling van onze publieke omroep tot één groot medacartel een feit.

[0:55:16] Dat is werkelijk ongehoord, voorzitter.

[0:55:18] Ongehoord en vooral ook schaamteloos.

[0:55:20] Voorzitter, ik heb tot slot nog twee vragen voor de minister.

[0:55:24] Zal ik het afronden?

[0:55:28] De minister schrijft in zijn nota dat het publieke debat zich meer en meer heeft verplaatst naar grote internationale online platformen.

[0:55:35] Maar hoe zou dat nou toch komen?

[0:55:41] Heeft het wellicht iets te maken met het gebrek aan variatie in onze mainstream media?

[0:55:46] En de minister schrijft dat in het nieuwe stelsel omroepen de opdracht krijgen proactief geluiden, behoeften en perspectieven te signaleren en te incorporeren.

[0:55:55] Maar moet volgens de huidige mediawet het stelsel niet al pluriform zijn en diverse geluiden vertegenwoordigen?

[0:56:01] en bewijst de opkomst van Ongehoor Nederland en het verzet daartegen van de NPO niet alleen dat NPO niet in staat is aan deze opdrachten te voldoen, maar dat dergelijke vernieuwingen per definitie alleen van buiten kunnen komen.

[0:56:13] En waarom zit de minister met deze hervorming dan bewust het stelsel op slot voor nieuwkomers?

[0:56:18] De enige reden hiervoor kan toch alleen maar zijn om ongehoorde geluiden definitief buiten het bestel te kunnen houden.

[0:56:25] Ik hoor graag de reactie van de minister.

[0:56:27] Dank.

[0:56:28] Er is eerst een vraag van de heer Ergin.

[0:56:31] Op basis van deze inbreng maak ik op dat de heer Van Houwelingen een soort van beschermheer is van ongehoord Nederland.

[0:56:38] En dan moet ik wel de vraag neerleggen bij de heer Van Houwelingen of uitspraken zoals dat mensen negroïde primaten zijn genoemd,

[0:56:47] een directeur van ongehoord Nederland die zich schuldig heeft gemaakt aan grensoverschrijdingsgedrag, uitzendingen waarbij letterlijk de onvolkingstheorie wordt verspreid.

[0:56:55] Is hij gewoon niet van mening?

[0:56:59] Of deelt hij niet de mening, zou ik aan de heer Van Houwelingen willen vragen dat dit soort reëel journalistiek gewoon prima thuis hoort bij de zolderkamer van iemand, maar niet bij de publieke omroep die gefinancierd wordt door publieke middelen?

[0:57:13] Ik ben natuurlijk geen bescherming voor Ongewoon Nederland, maar ik constateer wel dat Ongewoon Nederland, zoals ik net heb betoogd, op al die belangrijke dossiers die ik noemde, de enige omroep is die een ander geluid laat horen.

[0:57:23] En het is natuurlijk heel erg als die omroep dan verdwijnt.

[0:57:26] Dus ja, dat is logisch dat we het voor die omroep dan opnemen.

[0:57:29] Wat vorm voor democratie betreft gaat de vrijheid van meningsuiting heel ver.

[0:57:34] Ik probeerde met een interruptiedebatje de heer Paternot aan het verstand te peuteren dat desinformatie zo vreemd is waarmee de vrijheid van meningsuiting wordt ingeperkt.

[0:57:42] Een andere manier waarop dat gebeurt is haatzaai.

[0:57:45] Dat betekent vooral het verbieden van meningen, van opvattingen waar je jezelf haat tegen koestert.

[0:57:54] Dus je wijsheid van mij, en natuurlijk de grens ligt bij oproepen tot geweld, dat kennen we allemaal.

[0:57:58] Maar daarbuiten moet er natuurlijk een hele ruime vrijheid van mensen zijn.

[0:58:02] En zeker voor journalisten en voor omroepen.

[0:58:07] De heer Koops heeft ook een vraag.

[0:58:10] Dank u mevrouw de voorzitter.

[0:58:11] Ik heb goed geluisterd naar de altercatie tussen de heer Watternotten en de heer Van Houwelingen en ook geluisterd naar de vraag van meneer Ergin.

[0:58:19] En dan denk ik dat wij niet constructief bezig zijn hier in de Kamer als wij gaan zeggen de ene omroep heeft een beter geluid dan de ander of heeft meer gelijk dan de ander of verspreidt meer nepnieuws dan anderen.

[0:58:34] Dat is wel iets wat ik meneer Van Houwelingen tot nu toe heb horen doen en vandaar mijn vraag aan hem.

[0:58:39] De vraag is

[0:58:40] is het meer van Houwelingen het met mij eens dat er een vorm van toezicht, een goede vorm van toezicht moet zijn op de omroepen in welk bestel dan ook.

[0:58:50] En dat dat toezicht in moet kunnen houden dat schorsingen op hun plek zijn, dat subsidies stopgezet kunnen worden op het moment dat een omroep niet voldoet aan de eisen die wij daar met z'n allen aan stellen.

[0:59:04] Dank voor de vraag.

[0:59:06] Ik zou niet willen betogen dat we een politie moeten krijgen en zeggen dat deze onbehoefte meer gelijk heeft dan andere.

[0:59:13] De hele betoog die ik houd is een betoog voor pluriformiteit en diversiteit.

[0:59:17] Dat wordt doodgeslagen door vreemde informatie waarmee je andere opvattingen criminaliseert.

[0:59:25] Dat is wat ze doen.

[0:59:25] Het is ook een heel nieuw vreep, desinformatie, nepnieuws.

[0:59:27] Er wordt eigenlijk mee bedoeld altijd van gezichtspunt waar men niet aan staat, dat wil ik graag verboden krijgen.

[0:59:32] En daar zijn we heel kritisch op.

[0:59:34] En dat duurt, ja, je hebt journalistieke code, daar ben ik me van bewust.

[0:59:37] Je hoort natuurlijk je bronnen checken enzovoort.

[0:59:39] En dat, ja, je zou verwachten dat omroepen daar zelf op handhaven, dat ze zelf... En als ze dat niet goed doen, ja, dat leden op een gegeven moment zegt, ja, daar zeg ik mijn lidmaatschap op.

[0:59:45] Dat is ook een controlemechanisme.

[0:59:47] Maar dat controlemechanisme, dat wordt door de minister in deze hervormingen juist uitgesloopt.

[0:59:50] Uitgesloopt, want alles wordt top-down.

[0:59:52] Dus nee, ik ben niet zo van de top... Fact-checkers werken bijvoorbeeld ook niet.

[0:59:56] Meta, al die mensen gaan er nu van terug, die media bedrijven, omdat ze zien dat de top-down fact-checken, dat werkt niet.

[1:00:02] Het moet van onderop komen, van onderaf.

[1:00:04] En daar zijn wij een groot voorstander van als Forum voor Democratie.

[1:00:08] Dank u wel.

[1:00:09] Dan is het nu de beurt aan de heer Koops van Nieuws Sociaal Contract.

[1:00:15] Dank u, mevrouw de voorzitter.

[1:00:18] Bij hoeveel Nederlanders is de toekomst van onze publieke omroep deze weken aan de keukentafel onderwerp van gesprek geweest?

[1:00:24] Dat vroeg me af de afgelopen tijd.

[1:00:27] De programma's, daar gaat het ongetwijfeld vaak over, zoals Opsporing Verzocht, Zembla, dramaseries als De Joodse Raad of Woeste Grond.

[1:00:36] En dat is ook logisch, want veel van wat deze programma's ons te zeggen hebben is urgent en doet ertoe.

[1:00:41] Ze laten ons zien wat er in ons land en in de wereld leeft en gebeurt wat ons verbindt.

[1:00:48] Daar hebben we het met elkaar over.

[1:00:49] En daarmee alleen al voorziet de NPO in een belangrijke maatschappelijke behoefte.

[1:00:55] Maar is het aan de keukentafel ook net zo regelmatig gegaan over iets anders, over hoe de NPO als organisatie ingericht moet worden?

[1:01:03] Haar publieke taak is cruciaal binnen onze democratische rechtsstaat en moet optimaal kunnen worden vervuld.

[1:01:11] En aan de keukentafel ging het dan ook over de wettelijke waarborgen die daarvoor nodig zijn en dus over de brief van de minister zelf en zijn voorstellen ongetwijfeld veel minder.

[1:01:22] En toch, het enorme belang van een sterke, onafhankelijke publieke omroep kan niet worden overschat.

[1:01:30] Sterker nog, dat belang is vitaal voor de weerbaarheid van onze democratie, onze rechtsstaat en dus onze manier van leven, onze Nederlandse identiteit.

[1:01:39] Daar kan ik tal van redenen voor noemen, maar vandaag gaat het mij vooral om de grote betekenis van de onafhankelijke en publiek gefinancierde journalistiek.

[1:01:48] Daar focus ik mij op.

[1:01:50] Nieuw sociaal contract hamert vaak op de democratische rechtsstaat die Nederland is en zeker ook moet blijven.

[1:01:56] Dat doen we niet voor niets.

[1:01:58] Een samenleving waarin mensen zelf gaan over de regels.

[1:02:02] Regels waar zelfs de overheid zich aan heeft te houden.

[1:02:05] Een samenleving waar burgers erop kunnen vertrouwen dat die regels ook echt altijd het laatste woord hebben.

[1:02:10] Dat is het samenleven.

[1:02:12] Dat is een samenleving.

[1:02:14] Dat zorgt ervoor dat we gemeenschappelijk in vrijheid, veiligheid en welvaart met elkaar kunnen samenleven onder een klimaat van rechtszekerheid voor iedereen.

[1:02:23] En dat is een kwetsbaar goed dat in deze wereld steeds zeldzamer lijkt te worden.

[1:02:28] Ook in ons land is het niet zonder meer een gegeven die belofte te leven onder een rechtsstaat.

[1:02:34] We weten inmiddels allemaal dat we er niet altijd vanuit moeten gaan dat onze overheid zich inderdaad altijd aan de regels houdt.

[1:02:42] En precies daarom hebben wij goede en onafhankelijke journalistiek nodig om kritisch en publiek zicht te houden op het handelen van de overheid, waaronder ook het handelen van de Tweede Kamer.

[1:02:55] Voorzitter, voor een nieuwssociaal contract is het evident dat een goed georganiseerde publieke omroep de beste garantie vormt voor betrouwbare, kritische en onafhankelijke journalistiek.

[1:03:04] In ieder geval een theorie.

[1:03:06] Want je kunt je afvragen, die vraag is legitiem, of de NPO inderdaad in dit opzicht altijd naar behoren heeft gefunctioneerd.

[1:03:15] heeft zij voldoende haar kritische rol vervuld als het gaat om het aan het licht brengen van de toeslagenaffaire, als het gaat om het kijken naar het coronabeleid of als het gaat om feitelijke onjuistheden in nareis op nareis?

[1:03:29] Heeft de NPO voldoende ruimte geboden aan afwijkende geluiden uit de samenleving?

[1:03:34] En het antwoord daarop is in ieder geval niet altijd een volmondig ja.

[1:03:39] Voorzitter, laat er geen misverstand over bestaan.

[1:03:41] De NPO levert onmiskenbaar cruciale journalistieke bijdragen aan de samenleving.

[1:03:47] En het debat afgelopen donderdag over de inspectie van onderwijs, notabene, naar aanleiding van een item van Nieuwsuur, is daar een uitstekende getuigenis van.

[1:03:56] En dat moet de NPO uiteraard absoluut blijven doen.

[1:04:00] Tegelijk zijn er maatregelen nodig.

[1:04:02] om de onafhankelijke publieke journalistiek te versterken, ook voor de toekomst.

[1:04:07] Zodat signalen van ongekend onrecht eerder aan het licht komen.

[1:04:12] Zodat kritische maatschappelijke discussies over ingrijpend overheidsbeleid voldoende ruimte krijgt.

[1:04:18] En zodat we het meteen zullen weten als politici de val van een kabinet proberen te legitimeren op basis van een al dan niet bewuste leugen.

[1:04:27] Daarom moet wat nieuws... Er is een interruptie van mevrouw Martens van Merica.

[1:04:32] Ik hoor wat tegenstrijdigheden in de bijdrage van mijn collega.

[1:04:37] Enerzijds wordt er geschetst dat het in de huidige tijd zo ontzettend belangrijk is dat er een objectieve nieuwsvoorziening is.

[1:04:47] politieke actualiteiten genoemd, waar NSC een specifieke mening over had, waar diezelfde publieke onberoep onvoldoende of niet volledig over zou hebben gerapporteerd.

[1:04:57] Ik vind dat nogal gevaarlijk.

[1:04:59] Daarmee ga je als politieke partij zitten op de stoel van journalistiek, omdat u direct een oordeel hangt aan of ze hun werk goed hebben gedaan.

[1:05:06] Dus ik ben gewoon een beetje zoekende naar hoe NSC dat rijmt.

[1:05:09] Hoe kun je enerzijds vinden dat ze niet voldoende werk hebben gedaan en anderzijds vinden dat ze essentieel zijn voor die objectieve verslaglegging?

[1:05:18] Dank u, mevrouw de voorzitter.

[1:05:20] Ik hoor zowaar een kleine echo van de opmerking van de heer Van Houwelingen in de vraag die nou zojuist wordt geformuleerd.

[1:05:26] Kijk, we moeten hier een onderscheid maken tussen meningen aan de ene kant, meningen die je als politicus sowieso mag hebben, en objectieve journalistiek aan de andere kant.

[1:05:37] Wat je zeker mag hebben is een mening over de onafhankelijkheid van journalistiek,

[1:05:41] Maar wij hier aan tafel hebben nu de taak om te zorgen dat hij überhaupt bestaat en blijft bestaan en zo goed mogelijk zijn rol kan krijgen.

[1:05:49] En daarbij is het nou eenmaal zo dat je vanuit alle hoeken commentaar kan krijgen op de items die worden gemaakt.

[1:05:53] Dat commentaar, dat is niet alleen een commentaar op de wijze hoe ze worden gemaakt, maar gewoon omdat het in kan druizen tegen een mening die je hebt.

[1:06:00] En het is daarbij inderdaad zo dat ik me regelmatig afvraag hoe bepaalde heel grote misstanden pas zo laat, te laat soms, aan het licht zijn gekomen.

[1:06:08] En de toeslagenaffaire is daar echt nummer één van.

[1:06:11] De tegenstrijdigheid die mevrouw Martens probeert te benoemen, die gaat om het verschil tussen meningen die ik voor mezelf uitspreek en de kwaliteit van onafhankelijke journalistiek anderzijds.

[1:06:20] En ik denk dat mevrouw Martens en ik het er ongelooflijk over eens zijn dat die maximale bescherming verdient.

[1:06:28] Dank u wel.

[1:06:28] Was u al klaar met uw betoog?

[1:06:32] Als ik door mag gaan?

[1:06:36] Ik word concreet.

[1:06:38] Wij vinden dat het volgende moet gebeuren.

[1:06:39] Wij van Nieuw Sociaal Contract.

[1:06:41] Het is essentieel dat de overheid middels een officiële vitaal verklaring onafhankelijke en betrouwbare informatievoorziening aanmerkt, dus echt als een vitaal onderdeel van de nationale infrastructuur.

[1:06:54] Desinformatie kan grote, zelfs ontwrichtende gevolgen hebben voor onze samenleving.

[1:07:00] Eén leugen kan het vertrouwen van duizenden ondermijnen.

[1:07:04] Het vertrouwen in onze democratische instituties en in elkaar.

[1:07:07] En dat mogen we niet laten gebeuren.

[1:07:09] Is de minister bereid, desnoods in samenwerking met andere bewindspersonen, een vitaal verklaring te realiseren?

[1:07:17] Dan de onafhankelijke positie van de publieke journalistiek.

[1:07:21] Die moet beter worden geborgd.

[1:07:23] Wij zijn van mening, het moet onmogelijk worden gemaakt voor de overheid om via het commissariaat van de media in te grijpen, zoals inderdaad de minister nu in zijn brief voorstelt en waartoe wij al eerder in de motie hebben opgeroepen en de redactiestatuten, die zijn wezenlijk hier.

[1:07:41] Die moeten verder worden aangescherpt, die moeten wettelijk worden verankerd.

[1:07:46] En daarbij is van belang dat tegelijkertijd ook maatregelen worden genomen ter versterking van het externe toezicht.

[1:07:52] extern toezicht.

[1:07:53] Persvrijheid is een groot goed en het belang dat we allemaal hebben bij journalistieke betrouwbaarheid is precies even groot.

[1:08:00] Onze samenleving kan niet zonder een externe toezichthouder die daarover waakt en dat het doet op een wijze die passend is en die de journalistiek zelf ook al zodanig aanvaardt.

[1:08:11] Daar zijn tanden voor nodig en wij pleiten dus voor ten eerste het wettelijk verankeren van een journalistieke code en de naleving daarvan en vooral een toereikend instrumentarium voor het commissariaat voor de media om te kunnen handhaven en te sanctioneren.

[1:08:25] Denk aan het afdwingen van rectificaties bij nepnieuws.

[1:08:29] Denk aan het opleggen van boetes of in het uiterste geval een schorsing.

[1:08:33] En dan een ander wezenlijk vereiste van het nieuwe sociaal contract... is dat onze omroep ook echt een publieke omroep blijft... en niet verwort tot staatsomroep.

[1:08:42] Dat is het ding van vandaag.

[1:08:44] We willen geen staatsomroep.

[1:08:46] We willen dat de publieke omroep zichzelf vormgeeft, tot op grote hoogte.

[1:08:51] En de beste manier om dat te borgen, vinden wij... is door de openheid van het bestel te behouden... en omroephuizen de juridische vorm van een vereniging te geven... uitgezonderd de NOS en NTR.

[1:09:03] Ook mag omwille van de pluriformiteit het aantal omroephuizen niet teruggebracht worden tot minder dan vijf.

[1:09:10] En tot slot moeten alle beschikbare mogelijkheden worden aangewend om de financiering van de NPO op orde te houden.

[1:09:15] Ik verwees al naar mevrouw Beckerman.

[1:09:17] Ik denk dat mevrouw Beckerman en ik het hartstikke eens zijn op heel veel punten, behalve die van de reclame.

[1:09:23] Wij pleiten voor het uitbreiden van de advertentieruimte van de Ster naar NPO Start en online.

[1:09:28] Maar kinderprogramma's en de nieuwsapps van de NOS, die moeten reclamevrij blijven.

[1:09:34] Namens mijn fractie vraag ik of de minister bereid is deze maatregelen ten uitvoer te brengen.

[1:09:39] En ik kijk vanzelfsprekend uit naar zijn reactie.

[1:09:41] Dank u wel.

[1:09:43] Dank u wel.

[1:09:43] Er is eerst een interruptie van mevrouw Beckerman.

[1:09:49] Even kijken hoe ik dit kort en bondig moet formuleren.

[1:09:52] Ik begrijp het gewoon niet.

[1:09:54] Ik deel de hartekreet van de heer Koopt waar het gaat om onafhankelijke, kritische journalistiek.

[1:10:01] Ook in het blootleggen van schandalen, toeslagen, Groningen.

[1:10:06] Maar als je dat afhankelijk maakt, vraag ik aan hem via de voorzitter,

[1:10:11] reclameinkomsten, hoe goed verkoopt het blootleggen van zo'n schandaal?

[1:10:18] Waarom zou je juist niet die publieke omroep ook publiek goed financieren?

[1:10:24] Waarom zou je hen zo nog afhankelijker willen maken van commerciële belangen?

[1:10:33] Mevrouw de voorzitter, misschien dat hier wel de vinger wordt gelegd op iets wat de socialistische partij onderscheidt van de huidige coalitievracties.

[1:10:40] Wij proberen echt zo pragmatisch mogelijk om te gaan met een simpelweg een tekort aan geld.

[1:10:45] En dit is een van de manieren op je dat tekort tot op zekere hoogte aanvult, ter behoud juist van die onafhankelijke omroep.

[1:10:52] En over het sectiemaken van zoiets als het blootleggen van een

[1:10:56] toeslagenaffaire.

[1:10:57] Ja, ik zie de NPO dat ongelooflijk veel in staat en ik kijk van harte uit naar de programma's die in de toekomst zullen worden gemaakt.

[1:11:08] De heer Koops hoeft niet het onderscheid zichtbaar te maken tussen de SP en de coalitiefracties, want dat doen de coalitiefracties onderling al genoeg.

[1:11:16] Want ik hoor heel veel tegenstrijdigheden in het verhaal van de heer Koops en in het verhaal van bijvoorbeeld mevrouw Martens van Net.

[1:11:21] Maar ik heb wel iets gehoord waar ik heel blij van word en dat heeft te maken met die externe pluriformiteit.

[1:11:26] Heb ik het goed begrepen of vat ik het goed samen als de heer Koops pleit voor het in stand houden van het ledencriterium?

[1:11:34] Het ledencriterium, dat is iets waar ik niet een absolute uitspraak over wil doen, maar het simpele feit dat verenigingen een bestaansrecht hebben, dat die op een andere manier, laat ik zeggen, een vorm van garantie bieden dat alle geluiden die in de samenleving leven ook daadwerkelijk het nieuws en de media halen, dat is beslist iets waar wij voor staan.

[1:11:52] En dat kan bij een stichting inderdaad heel anders lopen.

[1:11:54] Dus het idee, zowel stichtingen als verenigingen hebben voor- en nadelen, maar wij zeggen dus verenigingen moeten blijven.

[1:12:01] Mevrouw Martens, Amerika.

[1:12:04] Volgens mij was mijn collega aan het einde van zijn betoog.

[1:12:09] Ik vind het bijzonder dat een partij die zijn bestaansrecht heeft ontleed aan degelijk bestuur, transparantie, geen woord wijd aan de governance binnen de publieke omroep.

[1:12:19] Ik vind dat ook wel zorgwekkend, want in dezelfde bijdrage worden allerlei verschillende schandalen blootgelegd.

[1:12:25] Ik heb een paar rapporten uitgeprint en ik denk dat mijn collega die ook wel gelezen heeft.

[1:12:29] En als er één rode draad tussen al deze rapporten is, is het dan de ongrijpbare governance bij de publieke omroep, die op dit moment één van de redenen is waarom wij niet in kunnen grijpen.

[1:12:38] Ik heb ook mijn aangenomen moties uitgeprint en meegenomen.

[1:12:43] Aangenomen motie waar staat bijvoorbeeld dat er een governance code wordt verankerd in de mediawet.

[1:12:49] Niet eens wat of hoeveel, maar gewoon een.

[1:12:52] En zelfs daar was het nieuwsociaal contract al tegen.

[1:12:56] Dit is het moment waarop we de plannen met elkaar delen.

[1:12:59] Al die medewerkers op het Hilversumse Media Park weten dat hun leidinggevende misschien ook in de raad van bestuur zit.

[1:13:06] Of er één raad van bestuurslid is, of iemand die al 15 jaar zit.

[1:13:11] Wat gaat Nieuwsuurzaal Contract nou doen om te zorgen dat ook daar fatsoenlijke governance wordt nageleefd?

[1:13:21] Tijd is ook een schaars goed in deze Tweede Kamer.

[1:13:24] Ik heb geprobeerd om in mijn inbreng de onderwerpen die voor ons op dit moment het belangrijkste zijn nader te benoemen.

[1:13:30] Tegelijk kan ik niet ontkennen dat mevrouw Martens een buitengewoon belangrijk punt aan de orde stelt.

[1:13:34] Die governance, dat is gewoon een bron van zorg en dat is het al een hele tijd.

[1:13:39] En in die zin begrijp ik ook dat daar de aandacht van mevrouw Martens op ligt.

[1:13:43] Maar op dit moment loop ik niet vooruit op de moties die mevrouw Martens zometeen van plan is om in te gaan dienen.

[1:13:47] En het is een onderwerp dat daarnaast ook aan de orde is gesteld door de minister.

[1:13:52] En in die zin schaar ik me aan de zijde van mevrouw Martens als het gaat om de reactie van de minister op de noodzaak governance, dat wil zeggen te verbeteren, aan te passen of te introduceren, zo u wilt.

[1:14:07] Ik heb goed nieuws.

[1:14:08] Dit is een aangename motie.

[1:14:10] Dit wordt uitgevoerd en staat inmiddels ook in de brief van de minister.

[1:14:15] Maar uw partij was daar tegen, via de voorzitter.

[1:14:17] Uw partij heeft gezegd dat ze niet één covenantscode belangrijk vinden binnen publieke omroep.

[1:14:22] Dus toen al heeft NEC besloten om daar tegen te zijn.

[1:14:26] Maar ik heb goed nieuws, want ik ga vandaag een zestal moties indienen om de open eindjes die de minister niet heeft ingevuld, als het gaat over gezonde covenants, met hele basale dingen die normaal zijn bij universiteiten, ziekenhuizen, et cetera, te verankeren.

[1:14:39] Als het gaat over bestuurtermijnen, transparante sollicitatieprocedures, etc.

[1:14:44] Dus ik hoop dat de partij, waar in ieder geval ik mijn hoop op heb gevestigd als het gaat over die gezonde cultuur binnen besturen, deze voorstellen aan een meerderheid wil helpen.

[1:14:55] Want het zou toch ontzettend verdrietig zijn als nou juist die partij ervoor zorgt dat we deze aangedragen voorstellen in al die rapporten niet weten te realiseren vandaag.

[1:15:03] Stemadvies.

[1:15:05] Voorzitter, het is altijd plezierig als de VVD nogmaals zijn hoop uitspreekt, zijn opnieuw sociaal contract.

[1:15:13] Daar laat ik het nu bij en ik zal met belangstelling kennis nemen van de zes aangekondigde moties.

[1:15:18] Dank u wel.

[1:15:19] De heer Mohandes heeft ook een vraag.

[1:15:22] Voorzitter, ook de heer Koops doet heel terecht nog een duit in het zakje richting de minister, waar ik het al eerder had over.

[1:15:30] En ik merk ook in heel veel inbrengen als een soort van de satéprikker door de inbrengen.

[1:15:33] Het is nog een beetje de open eindjes, de vraagtekens.

[1:15:35] Er moet nog wat naar worden ingevuld.

[1:15:38] Mijn simpele vraag is... alle open eindjes hangen nauw samen met een bezuiniging die al in 2027 ingaat.

[1:15:45] Hoe we ook staan in die hervorming, 29, we gaan nog even met de bot de builder in.

[1:15:50] En dan de vraag over die reclame.

[1:15:51] Er is ook een afspraak gemaakt om eerst een impacttoets te doen.

[1:15:54] Als dat niet lukt, klopt het dan dat die 50 miljoen erbij komt?

[1:15:58] Dan wordt het gewoon 156 miljoen taakstellingen in 2027.

[1:16:04] Is daar echt goed over nagedacht?

[1:16:05] Is het goed bestuur?

[1:16:06] Is het iets anders?

[1:16:07] Graag een reactie.

[1:16:11] Twee dingen dan, mevrouw de voorzitter.

[1:16:12] Als het gaat over die impacttoets, dat is natuurlijk cruciaal.

[1:16:14] Daar gaan dingen uitkomen waarvan we niet precies weten, tenminste ik nog niet, in hoeverre dan die impact er gewoon is.

[1:16:22] Maar op dit moment is het heel simpel.

[1:16:25] We hebben gewoon geld tekort en die vijftig miljoen kan je niet zomaar missen.

[1:16:28] Dat is dat is dat is het standpunt wat ik nu heb.

[1:16:30] En dan denk ik dus simpelweg dus aan de reclameinkomsten zoals je zo eerst al beschreven.

[1:16:35] En dan is me even ontschoten wat meneer Mohandas ervoor zei.

[1:16:39] Dus u bent gewoon voor meer marktverstoring.

[1:16:40] U zegt gewoon ga maar nog meer reclames binnenhalen.

[1:16:44] We moeten de bezuiniging oplossen.

[1:16:45] Maar mijn punt is een vraag simpel.

[1:16:47] Als die impacttoets uitwijst dat een groot deel van die 50 miljoen niet kan worden opgehaald via reclame door allerlei marktverstorende elementen, komt dan een groot deel van die 50 miljoen of in zijn geheel op de voorgenomen taakstelling, het hoofdlijnakkoord.

[1:17:02] Dus dan wordt gewoon 106 wordt dan 156 miljoen.

[1:17:06] Klopt dat?

[1:17:07] Ja of nee?

[1:17:08] Volgens mij is de simpele vraag.

[1:17:11] Soms hoeven de politici gewoon te zeggen dat hij niet weet.

[1:17:14] Dit is dus een typisch zo'n moment.

[1:17:15] Ik ga niet vooruitlopen op de situatie waarin dat geld niet op blijkt te halen via dat moment.

[1:17:19] Daar ga ik gewoon op dit moment niet vooruitlopen.

[1:17:22] We proberen in ieder geval op welke manier dan ook nu ons best te doen te zorgen dat we nu op dit moment met deze maatregelen die onafhankelijkheid maximaal garanderen van de NPO.

[1:17:38] Dank u wel.

[1:17:38] De heer Paternotte, dacht ik dat hij ook een introductie had, klopt dat?

[1:17:41] Ja, klopt voorzichtig.

[1:17:42] Ik vind het goed dat de coalitiepartijen niet alleen het ministerie van Financiën, maar ook hier gewoon elkaar de les lezen.

[1:17:46] Dat is in ieder geval consistent.

[1:17:48] Mijn vraag aan de heer Koops gaat over afgelopen december over die 50 miljoen extra, want toen we hadden kort nadat dat besloten werd in het debat, de minister zei ja, dat kan eigenlijk helemaal niet.

[1:17:57] En toen vroegen we door en toen bleek dat de minister op geen enkele manier betrokken is geweest bij het besluit om 50 miljoen extra bezuiniging in te boeken.

[1:18:04] En dat er nu een impactanalyse moet gaan komen, dat we moeten gaan uitzoeken wat de gevolgen zijn voor regionale kranten, voor commerciële media, die daardoor advertentieinkomsten mislopen.

[1:18:12] Dus dan vraag ik me toch af, hoe kan NEC het nou laten gebeuren dat je je eigen minister, die al een ongelooflijk moeilijke opdracht heeft, zo voor de bus gooit dat hij niet eens betrokken is bij extra bezuinigingen op de publieke omroep.

[1:18:25] Voorzitter, in het kader van de constructiviteit van dit debat pas ik de vraag regelrecht door naar de minister zelf en vraag hem daarop terug te komen, want op zich is het een goede vraag.

[1:18:34] Voelt hij zich voor de bus gegooid doordat het afgesproken is zonder dat er met hem overleg is gevoeld?

[1:18:41] Mede afhankelijk van het antwoord op die vraag ben ik benieuwd hoe hij zelf staat tegenover de 50 miljoen en de impacttoets.

[1:18:53] Dank u wel.

[1:18:53] Dan gaan we over naar de heer Stoffer van de SGP.

[1:19:00] Voorzitter, graag lees ik u een kabinetsbrief voor over het kiesstelsel.

[1:19:05] De bestuurbaarheid van het land komt in de knel door het grote aantal partijen.

[1:19:09] De instabiliteit van fracties is groot door veel zwevende kiezers.

[1:19:13] En het ledenaantal van partijen zegt tegenwoordig weinig meer.

[1:19:16] Veel Nederlanders zijn geen lid meer van een politieke vereniging.

[1:19:19] En daarom willen we van de samenstelling van de Kamer veranderen.

[1:19:22] We schaffen de verkiezingen af.

[1:19:24] De bestaande fracties worden geklusterd tot vier of vijf kiezershuizen.

[1:19:28] En die kiezershuizen kunnen veel beter recht doen aan de maatschappelijke verscheidenheid.

[1:19:34] Voorzitter, welke minister van Binnenlandse Zaken zou deze brief durven versturen?

[1:19:39] Maar ik zal meteen maar bekennen dat ik deze brief zelf geschreven heb.

[1:19:44] Daar bekijk ik wel met een schuin oog naar de mediabrief van dit kabinet.

[1:19:47] Wellicht zal iemand bezwaar maken tegen de vergelijking omdat het publieke omroep geen parlement is.

[1:19:52] Dan geef ik graag even de democratische onderbouwing mee die de regering in het verleden aanvoerde voor de omroepvereniging.

[1:19:58] Deze rechtsvorm waarborgt op de best denkbare wijze de invloed door degene die zich onderdeel van de maatschappelijke, culturele of godsdienstige dan wel geestelijke stroming voelen.

[1:20:08] Zonder blind te zijn voor de beperkingen vindt de SGP dat het kabinet veel te lichtvaardig over de 2,5 miljoen leden en hun maatschappelijke verankering heen stapt.

[1:20:17] Denkt de minister werkelijk dat ongekozen omroephuizen de maatschappij beter gaan aanvoeren dan de omroepen met hun ledenleger?

[1:20:25] En zou je niet meer recht kunnen betogen dat deze wijziging symbool staat voor een elitaire NPO die zich van het volk ofkeert?

[1:20:32] De Raad van Cultuur benoemt terecht ook het risico van willekeur.

[1:20:37] Voorzitter, de politiek doet er goed aan af en toe in de achteruitkijkspiegel te kijken.

[1:20:42] De Raad van State waarschuwde tien jaar geleden bij wetswijziging dat er problemen zouden ontstaan die de minister nu beschrijft.

[1:20:49] Het voorstel bevat verschillende bewegingen die tegenstrijdig ogen hetgeen niet alleen afbreekt door de effectiviteit ervan, maar ook de balans tussen NPO en de omroepverenigingen diffuse maakt.

[1:21:00] De commissie van Geel constateert ook dat door deze wijziging de ruimte voor eigenheid en veelkleurigheid werd verkleind en dat de rol van de NPO werd verlegd van coördinatie naar sturing.

[1:21:10] De wetgever verlaagde de toetredingseisen voor aspiranten en vervolgens zijn we ontevreden dat er teveel spelers zijn.

[1:21:18] Wat gaat de minister hiervan leren?

[1:21:21] Betekenen de nieuwe omroephuizen dat we echt een omslag krijgen naar minder financiële en programmatische sturing door de NPO?

[1:21:28] Concreet onder de streep meer garantiebudget voor de omroephuizen.

[1:21:32] Klopt het overigens dat het helemaal aan de huidige omroepen is of ze op vier of vijf huizen willen uitkomen?

[1:21:38] Voorzitter, de structuur van de omroephuizen is van groot belang.

[1:21:41] De minister schrijft dat de omroephuizen stichtingen zullen zijn, maar waarom kunnen dat niet ook verenigingen zijn?

[1:21:46] En wat betekent de mogelijkheid om verenigingen en omroephuizen te koppelen?

[1:21:50] Het klinkt alsof de vereniging aan een huis bungelt, maar kan de minister bevestigen dat de vereniging juridisch ook volledig geïntegreerd kan worden in het huis?

[1:21:58] En hanteert hij het uitgangspunt van maximale inrichtingsvrijheid van de samenwerkingspartners?

[1:22:04] Voorzitter, de minister schrijft dat publieke waarden zoals kwaliteit en betrouwbaarheid momenteel te weinig aandacht krijgen.

[1:22:10] En daarom zou de SGO het logisch vinden om bij de hervorming ook de taken opdracht van de publieke omroep te heroverwegen.

[1:22:17] Ik lees daar merkwaardig genoeg niets over.

[1:22:19] Is het inzetten van amusement als middel bijvoorbeeld echt iets wat wettelijk vastgelegd moet zijn?

[1:22:25] En worden de taken van de publieke omroep nog eens goed tegen het licht gehouden?

[1:22:28] De SGP ziet graag een meer compacte en doelgerichte omroep.

[1:22:33] Voorzitter, de SGP is fan van een reclamevrije publieke omroep.

[1:22:37] En even leek het er serieus op dat we die kant op gingen, maar in de afgelopen jaren zijn de teugels weer gevierd.

[1:22:42] En met de voorgenomen bezuinigingen snap ik goed dat er naar extra reclameruimte gekeken wordt, maar tegelijk blijft staan dat de publieke omroep met minder reclametroep ook een concurrentiemiddel in handen kan hebben.

[1:22:54] Neemt de minister dit ook mee in zijn overwegingen?

[1:22:57] En betrekt hij daarbij de wens van de kijkers?

[1:22:59] Tot slot, voorzitter, vraagt de SGP aandacht voor jong en oud.

[1:23:03] Want na lezing van de brief zou je kunnen denken dat het lineair kijken op zijn laatste benen loopt.

[1:23:07] Maar het tegendeel is waar.

[1:23:09] Van de gemiddeld 130 minuten die de Nederlander in 2024 per dag tv keek, was 100 minuten live.

[1:23:15] En dat is nog steeds de helft van de kijktijd.

[1:23:19] Heeft de minister bij alle aandacht voor digitalisering en vernieuwing ook aandacht voor de klassieke rol van de NPO?

[1:23:24] Zeker voor onze ouderen is dat relevant.

[1:23:27] De overheid is steeds actiever geroepen om kinderen te beschermen in de media.

[1:23:31] De Europese richtlijn verplicht tot bescherming van minderjarigen tegen schadelijke beelden.

[1:23:36] Toch gaat de Nederlandse wet uit van 16 jaar.

[1:23:39] Wil de minister in het kader van de hervorming de grens van 18 jaar overwegen?

[1:23:44] Mijn slotvraag gaat over de Joodse gemeenschap.

[1:23:47] Hoe zorgt de minister ervoor dat deze kwetsbare groep gegarandeerd in beeld blijft?

[1:23:51] Nederland heeft een extra zorgplicht voor het Joodse leven.

[1:23:54] Dank u wel.

[1:23:56] Dank u wel.

[1:23:57] Dan is nu het woord aan mevrouw Van der Velden van de PVV.

[1:24:04] Dank u wel, voorzitter.

[1:24:08] We weten allemaal waarom wij hier vandaag met z'n allen aanwezig zijn.

[1:24:12] We bespreken natuurlijk de hervorming waar een lange brief over naar de Kamer is gestuurd.

[1:24:19] Maar laten we eerst even terugblikken op het verleden.

[1:24:22] Want de NPO is ooit begonnen als een verdeelpunt voor zendtijd in een verzuild bestel.

[1:24:28] Is op dit moment die verzuiling nog iets waar we echt mee te maken hebben?

[1:24:36] Volgens mij is dat namelijk intussen verdwenen, maar die NPO is als reus toch blijven bestaan.

[1:24:42] En zo bepaalt de NPO zonder democratisch mandaat welke programma's er komen, hoe zendtijd wordt verdeeld en welke thema's centraal staan.

[1:24:49] Ook al staat dat niet in de kerntaken van de NPO.

[1:24:56] Wat de PVV betreft wordt er met het voorstel nu dus geknutseld aan de buitenkant, maar blijft de kern eigenlijk relatief hetzelfde.

[1:25:06] En wat ons betreft hadden we nog steeds graag de NPO zien verdwijnen, zoals collega's hier al aangaven.

[1:25:14] Maar wij zitten in een coalitie, dus we hebben afspraken gemaakt en daar houden we ons ook aan.

[1:25:20] Maar het is nu wel de hoogste tijd om de status quo los te laten.

[1:25:25] Als wij echt de publieke omroep willen hervormen, dan moet er ook rigoureus iets veranderen.

[1:25:33] De publieke omroep is bedoeld voor onafhankelijk nieuws en verdieping.

[1:25:38] Maar de realiteit is dat deze ook drijft op reclameinkomsten via de ster.

[1:25:43] Terwijl commerciële zenders wel winst moeten maken en geen overheidsbijdrage genieten.

[1:25:49] En dat is natuurlijk niet een eerlijk speelveld.

[1:25:51] En formeel moeten steropbrengsten terugvloeien naar publieke taken.

[1:25:56] Maar als de overheid vervolgens de NPO-begroting telkens aanpast, dan wint die NPO daar wel mee.

[1:26:03] En de commerciële sector moet knokken voor elke reclameklant, maar de publieke omroep heeft natuurlijk de staat als ruggesteun.

[1:26:13] Kunnen we niet eens kijken naar het bestel wat er in Tsjechië bestaat, vragen wij ons af.

[1:26:18] Want daar betalen de burgers toch een vast kijk- en luistergeld voor die publieke omroep.

[1:26:22] Zodat je voorkomt dat er reclame- en belastinggeld de drijvende motor wordt.

[1:26:27] Wij vragen de minister om dat serieus te onderzoeken.

[1:26:31] Want wie weet creëert dat eindelijk een gelijkspeelveld.

[1:26:35] Verder worden er veel mooie woorden gerept over samenwerking, maar de NPO blijft vooral bezig met zichzelf.

[1:26:41] Ze bouwen eigen platforms, zoals NPO Start en NPO Plus, en beconcurreren daarmee direct initiatieven zoals NL ziet.

[1:26:49] En dat is wat de PVV betreft natuurlijk geen bredere samenwerking.

[1:26:53] Ook worden de regio's vrijwel buiten beschouwing gelaten.

[1:26:58] En die commerciële en regionale omroepen hebben vaak creatief oplossingen en werken doelmatiger, maar worden dus nauwelijks serieus betrokken bij deze hervorming als gesprekspartner.

[1:27:08] Waarom niet?

[1:27:10] Hier hebben wij natuurlijk in een motie ook al om gevraagd en deze is ook breed aangenomen om toch alle partijen erbij te betrekken.

[1:27:16] Waarom wordt dat niet?

[1:27:19] Waarom wordt dat verzoek niet?

[1:27:22] De PVV vraagt de minister dus met klem om niet alleen te praten over meer openheid, maar om dat ook dus daadwerkelijk te regelen.

[1:27:32] Voorzitter, dan nog de NOS.

[1:27:35] Dat is natuurlijk een van de vlaggen, het vlaggenschip van de publieke nieuwsvoorziening.

[1:27:40] En daar komen natuurlijk thema's als migratie, stikstof, conflictgebieden, allemaal voorbij.

[1:27:44] En sommige invalshoeken krijgen alle ruimte, andere hoor je nauwelijks.

[1:27:49] Er is natuurlijk een journalistieke code, maar wie bewaakt of die daadwerkelijk wordt nageleefd?

[1:27:55] En de PVV wil geen politieke inmenging in die inhoud, daar zitten we niet op te wachten.

[1:28:00] Maar we willen wel een commissariaat hebben dat toezicht houdt op neutraliteit, zodat die code geen papieren belofte wordt.

[1:28:07] Laat de NOS ook alle perspectieven tonen in plaats van eenzijdig selecteren.

[1:28:12] Wat gaat de minister daarmee doen?

[1:28:15] Is hij van plan om hier ook naar te kijken?

[1:28:17] Voorzitter, en dan natuurlijk het commissariaat zelf.

[1:28:24] bij of reclame boven een bepaalde limiet blijft, hoeveel sponsornamen er in beeld komen, maar de vraag is natuurlijk ook hoe zorgen we voor een breed ballet aan stemmen op tv?

[1:28:36] En die vraag stellen ze niet.

[1:28:38] Dank u wel.

[1:28:39] Er is een interruptie van de heer Koops.

[1:28:42] Tevens mijn laatste mevrouw de voorzitter.

[1:28:44] Ik zag u al tellen.

[1:28:48] Deze kan ik even niet laten liggen, hoor, want ik hoor nu het betoog van de PVV en over hoe moet worden voorzien in alle standpunten in de publieke omroepen.

[1:28:56] Nou, dat is nou net een ding wat ik echt heel zeker weet, dat ook de PVV volop de gelegenheid heeft en heeft gehad om invloed uit te oefenen op die standpunten en op een evenwichtige weergave van alle standpunten die er leven in, bijvoorbeeld de Tweede Kamer.

[1:29:10] Alleen meneer Wilders, die schuift nooit aan tot grote frustratie van die hele NPO.

[1:29:15] En is het niet zo dat de PVV in dat opzicht zelf veel beter en meer kan bijdragen aan een evenwichtige weergave van alle standpunten door de NPO, door zelf gewoon simpelweg mee te doen?

[1:29:27] Dat hoeft toch niet uit handen te worden gegeven?

[1:29:32] Ja, dat is een terechte vraag.

[1:29:34] Maar het is ook een keuze om niet aan te schuiven.

[1:29:38] Dat is een keuze die ik zelf persoonlijk niet maak.

[1:29:41] Maar ik weet ook niet wat mijn fractievoorzitter daar precies over denkt.

[1:29:46] Dus het zou hem het beste kunnen vragen.

[1:29:48] Maar wat ik wel de heer Koops ook aan wil geven, is dat het geluid van de PVV natuurlijk niet alleen ook bij de PVV vandaan komt.

[1:29:57] We hebben ook natuurlijk heel veel kiezers.

[1:30:00] Maar mensen die op ons gestemd hebben, die hoor je vrijwel nergens.

[1:30:04] En er zijn ook genoeg mensen in professionele velden die op ons hebben gestemd, die graag hun mening zouden willen laten horen.

[1:30:11] die toch nergens aan kunnen schuiven omdat je heel veel dezelfde mensen constant op die televisie hoort.

[1:30:17] Dus persoonlijk zou ik liever hebben dat dus die stemmer en die kiezer meer aan bod komt in plaats van dat je alle fractievoorzitters constant en polonaise bij al die programma's laat doen.

[1:30:30] Dank u wel.

[1:30:31] Vervolgt uw betoog.

[1:30:41] Ik was even aan het kijken waar ik was gebleven.

[1:30:45] Hoe zorgen we voor dat brede palet aan stemmen op die televisie?

[1:30:52] Dat hebben wij natuurlijk liever dan dat constant dezelfde personen die polonaise bij elk programma maken.

[1:31:00] Nu wil de minister ook nog de vernietigingsbevoegdheid afschaffen, zodat niemand het commissariaat kan terugfluiten.

[1:31:07] Dat is geen onafhankelijk toezicht, maar een controleorgaan dat in de praktijk weinig kan uithalen.

[1:31:13] Ik zou de minister natuurlijk ook graag op willen wijzen dat de motie Soeboer en van Vroonhoven, die hier eerder over is ingediend, is verworpen.

[1:31:23] Maar nou wordt het op deze manier daar toch ingefietst en dat vindt de PVV niet heel netjes.

[1:31:30] Wij zeggen verder, het commissariaat zelf moet op de schop, voorzitter.

[1:31:34] Want dan pas kun je zorgen dat er echte pluriformiteit komt.

[1:31:38] Laat ze niet slechts maar regeltjes sturen, maar ook kijken naar welke geluiden er juist niet gehoord worden.

[1:31:44] Voorzitter, in die tweede termijn hebben wij dan ook een aantal moties die aansporen tot een echte onafhankelijke toezichthouder.

[1:31:51] Want zonder goed toezicht heeft deze hele hervorming ook geen enkele kans van slagen.

[1:31:55] Dank u wel.

[1:31:59] Nee, meneer Mohanders heeft geen interrupties meer.

[1:32:01] En ik ben heel streng voor iedereen.

[1:32:03] We hebben een druk programma.

[1:32:03] Nee, daar gaat het ook niet om.

[1:32:04] Ik heb echt een serieus punt.

[1:32:06] Een punt van orde.

[1:32:07] Een punt van orde, dat meen ik echt.

[1:32:09] De grootste regeringspartij zegt hier de publieke omroep als zodanig, dat noemt ze aan de NPO, heeft geen democratische legitimiteit, voorzitter.

[1:32:17] In dit huis besluiten we elk jaar met een ruime meerderheid dat er een publieke omroep mag zijn.

[1:32:23] Dat vervolgens van meningsverschil over de inrichting en hoe en welke smaken, dat mag allemaal.

[1:32:26] Maar niet democratisch gelegitimeerd, terwijl een meerderheid in beide huizen dat elk jaar besluit, vind ik verwerpelijk.

[1:32:33] En u mag er alles van vinden, maar ze zijn wel degelijk democratisch gelegitimeerd.

[1:32:37] De zetels van de PVV bepalen niet de meerderheid in dit huis.

[1:32:42] Dank u wel.

[1:32:43] Ik vond het een grensgeval van punt van de orde, maar het is gemaakt.

[1:32:46] Wilt u nog reageren?

[1:32:50] Ik kan het belerende toontje van mijn collega niet waarderen, maar ik wil graag aangeven bij de heer Mohandes dat het mij voornamelijk ging om het interne bestuur bij die NPO en niet over hoe wij in dit huis daarmee omgaan.

[1:33:05] Want daarom zitten wij nu met z'n allen vandaag in dit debat.

[1:33:10] De heer Erkin.

[1:33:13] Ik heb goed geluisterd naar de woordvoerder van de PVV.

[1:33:17] Ik hoorde woorden zoals eerlijk speelveld, neutraliteit.

[1:33:20] Dat zijn natuurlijk goede uitgangspunten als het gaat om het publieke omroep.

[1:33:28] Maar we hebben te maken met in ieder geval één omroep in het publieke bestel, die heel duidelijk complottheorie heeft verspreid, die omvolkingstheorie heeft verspreid, waar er sprake is geweest van racisme, van antisemitisme.

[1:33:46] En ik ben benieuwd, je was best wel kritisch op de NPO, hoe de PV nou kijkt naar omroepen die zich misdragen binnen het publieke bestel.

[1:33:57] Volgens mij ben ik daar heel duidelijk over geweest.

[1:33:59] Wij willen een commissariaat dat beter en neutraler kan handhaven en dat moet gewoon voor alle omroepen gelden, voorzitter.

[1:34:05] Dus ook voor de omroep waar de heer Ergin op doet.

[1:34:12] Mevrouw Beckerman.

[1:34:15] Voorzitter.

[1:34:18] Ik deel de mening van mevrouw Van der Velden dat breed stemmen moeten worden gehoord.

[1:34:26] Ik denk dat zij daarmee ook doelt op de democratische rol van de publieke omroep.

[1:34:30] Die zit ook op het controleren van de macht.

[1:34:36] schuurt het niet, vraag ik via de voorzitter, dat de grootste partij zo weinig te controleren is wanneer ze niet ingaan op uitnodigingen van die media die toch ook als rol hebben ons kritisch te bevragen.

[1:34:56] Er worden genoeg artikelen over ons geschreven.

[1:34:59] Volgens mij is de heer Wilders ook de eerste die elke dinsdag rond het vragenuurtje besprongen wordt als hij de lift uitstapt.

[1:35:07] Dus ik geloof dat die controlerende taak toch wel mogelijk is op deze manier.

[1:35:14] Een vraag over een ander onderwerp.

[1:35:19] We binden ons aan het coalitieprogramma.

[1:35:24] Andere partijen in diezelfde coalitie hebben vandaag al uitgesproken dat de MDR moet blijven.

[1:35:33] Voorzitter, dan ben ik toch ook benieuwd hoe de PV hierin staat.

[1:35:36] Ook medegelet op haar woorden over het belang om breedstemmig mensen te horen.

[1:35:43] De NTR bereikt en betrekt doelgroepen die anders niet bereikt en betrokken worden.

[1:35:49] Wil ook mevrouw van der Velden zich uitspreken voor het behoud van de NTR?

[1:35:56] Dat wil de PVV niet, maar de PVV vindt wel dat de taken van de NTR ook ondergebracht kunnen worden.

[1:36:06] bij andere huizen in dit bestel.

[1:36:08] Dus als daar gewoon een heldere kaderstelling is over bijvoorbeeld het behoud van jeugdprogramma's als voorbeeld, dan kan dat eventueel ook gewoon ergens anders belegd worden.

[1:36:19] En dan heb je wellicht zelfs nog meer smaken in dat hele palet in plaats van wat je nu dus bij de NTR krijgt, wat wij dus meer wenselijk vinden.

[1:36:30] Ja Forster, nog even de vraag over de rol van de grootste partij in Nederland.

[1:36:35] En inderdaad, de heer Wilders die dan dinsdag besprongen wordt.

[1:36:37] Niet per se omdat hij zo aantrekkelijk is, denk ik, maar gewoon omdat hij leider van de grootste partij is.

[1:36:42] En die dinsdag het enige moment is dat journalisten de kans kunnen krijgen om een paar vragen te stellen.

[1:36:46] Maar doorvragen kan al niet, want dan zegt hij ik ga nu stemmen.

[1:36:50] Maar mevrouw Van den Velde zei, dat is iets aan de heer Wilders, dat zouden we aan hem moeten vragen.

[1:36:53] Maar laat ik het dan aan haar vragen.

[1:36:54] Is zij zelf bijvoorbeeld wel bereid om in te gaan op uitnodigingen voor een interview of een toelichting van de bijdrage die ze in dit debat heeft gesteld, zodat journalisten daar kritische vragen over kunnen stellen?

[1:37:07] Wij zijn altijd bereid om daarover na te denken.

[1:37:14] Dat zeg ik ook altijd als mijn vriendin voorstelt om spruitjes te maken.

[1:37:17] Ik ben altijd bereid om erover na te denken.

[1:37:20] Meestal verzin ik al een list.

[1:37:22] Goed, voorzitter.

[1:37:24] Ik zit echt ontzettend wild te googlen op Ceska Televice, want ik probeer gewoon te begrijpen wat de PVV nou zojuist voorstelde.

[1:37:34] Moeten we toch ineens naar een soort Tsjechisch model?

[1:37:37] Ik kan me voorstellen dat deze minister ook aan het eind van dit debat wil weten met welke opdracht de Kamer hem op pad stuurt.

[1:37:42] En ik kan niet uit de bijdrage van de PVV nou herleiden wat haar eindoordeel nou is over de plannen van de minister.

[1:37:47] Met andere woorden, moet de minister helemaal terug naar de tekentafel en naar Tsjechië op dienstreis?

[1:37:54] Of zegt de PVV nou met wat bijsturen is hij wel ongeveer op de goede weg?

[1:37:59] Wat is het eindoordeel?

[1:38:00] Ja, voor de goede orde.

[1:38:01] Vorige week is het Tsjechische parlement hier op bezoek geweest bij de commissie.

[1:38:05] Daar was mevrouw Van der Velde ook bij aanwezig.

[1:38:07] En zij hebben net een hele nieuwe systematiek ingesteld in Tsjechië om de publieke omroep te financieren.

[1:38:14] Dus ja, jammer dat u er niet bij was, meneer Krul.

[1:38:18] Mevrouw Van der Velde.

[1:38:19] Ja, bedankt voor de toelichting ook, voorzitter.

[1:38:22] Dat klopt inderdaad.

[1:38:25] Ja, wij zijn wel kritisch op de plannen die er liggen, want dat is het in ieder geval net niet.

[1:38:33] Wij zijn als PVV niet van ons standpunt veranderd dat wij alles het liefst volledig zouden verdwijnen, maar dat zit er natuurlijk niet in.

[1:38:40] Nu liggen die hervormingen daar, daar moeten we wat mee.

[1:38:44] Maar dit is allemaal een beetje half-half, dus als wij daar echt iets mee willen doen, dan zal de minister toch wat steviger van leer moeten trekken wat ons betreft dan wat hier nou gebeurt.

[1:38:54] Want er zijn hele mooie woorden gesproken, maar als bepaalde groepen gewoon niet gehoord worden, of tenminste niet betrokken worden bij de gesprekken voor dat hele bestel, dan wordt dat wel heel lastig.

[1:39:07] Wat ons betreft moet ik eerst nog zien waar de minister concreet mee komt.

[1:39:11] Er ligt alleen maar een plan.

[1:39:13] Er zijn geen concrete stukken wet en regelgeving.

[1:39:18] Wij vragen ons af of de utopie die de minister voor zich ziet... ook daadwerkelijk gaat gebeuren.

[1:39:24] Ik verwacht persoonlijk, zeg ik via de voorzitter... niet dat bijvoorbeeld een BNN-vara opeens het PVV-geluid gaat vertolken... terwijl ergens in die brief stond dat alle geluiden moeten op alle omroepen te horen zijn.

[1:39:39] Dank u wel.

[1:39:40] Dan is het nu de beurt aan de heer Oosterbrink van de BBB.

[1:39:47] Dank u wel, voorzitter.

[1:39:49] Het NOS-journaal Heel Holland Bakt en natuurlijk Boerzoekvrouw is goud, wilde ik erbij zeggen, maar dat heb ik maar niet gedaan.

[1:39:56] Programma's waar een groot deel van de bevolking van geniet.

[1:39:59] en die de moeite waard zijn om in stand te houden.

[1:40:01] Nog los van de regionale omroepen in Nederland, die een belangrijke rol spelen in het functioneren van onze lokale democratie.

[1:40:09] Maar voorzitter, we zien grote problemen bij de Nederlandse omroep.

[1:40:12] De NPO, vooral uw crisis, kopte de Telegraaf onlangs niet voor niet.

[1:40:18] Publicaties over misstanden, vuistdikke rapporten, of van hun troon gevallen bestuurders en presentatoren.

[1:40:23] Het kan niet op.

[1:40:25] Geen wonder dus dat de minister in zijn brief voorstelde om in te grijpen.

[1:40:30] Want daarin had hij ook gezegd dat dat vanuit ons voor het vader had gemogen.

[1:40:37] Want we moeten aan de bak met publieke omroep.

[1:40:39] De NPO moet worden hervormd zodat ook de journalistiek hoogwaardig aanbod kan blijven uitzenden.

[1:40:44] We moeten publieke omroep hebben die toekomstbestendig is.

[1:40:47] en daarbij ook echt moet focussen op het feit dat de journalistiek kan doen wat zij moeten willen en daarbij ook de ruimte moet krijgen om dat binnen het publieke bestel te moeten doen.

[1:40:58] BBB heeft hier overal eerder aangegeven dat aanpassingen van het huidige bestel noodzakelijk zijn.

[1:41:02] En we hebben daar een aantal vragen aan de minister over de brief over de hervorming van het landelijke publieke omroep.

[1:41:08] De minister schrijft dat hij bij de hervorming nog steeds uitgaat van een extern pluriform bestel, met andere woorden een systeem bestaande uit meerdere omroeporganisaties.

[1:41:17] Mijn vraag aan de minister is ook waarom hij niet kijkt naar een zogenaamd BBC-model.

[1:41:21] Een systeem waarin de veelzijdigheid niet via de omroepverenigingen maar intern wordt georganiseerd.

[1:41:26] Op deze wijze kan van nog meer bestuurslagen afscheid genomen worden.

[1:41:30] Toch een van de ambities van de minister.

[1:41:33] Bovendien wijs ik erop dat kijkers zich tegenwoordig niet meer met omroepen, maar met programma's verbonden voelen.

[1:41:38] Het gevoel van onze omroep uit de tijd van de verzuiling bestaat niet meer.

[1:41:42] En mensen kijken willekeurig naar programma's en maakt het eigenlijk voor hen niet meer uit of dit nou door een commerciële zender wordt gedaan of een streamer of een omroep wordt uitgezonden.

[1:41:53] Niet voor niets noemde een media-expert ons publiekbestel onlangs nog een enorm blog-apparaat dat gigaveel geld kost.

[1:41:59] En waarbij hij ook nog eens opmerkte dat nieuwe organisaties of dat de nieuwe generaties niets op hebben met omroepen.

[1:42:06] Daarom graag ook een toelichting waarom men voor externe pluriformiteit kiest.

[1:42:10] De minister spreekt in zijn brief over omroephuizen die een vaste plek in het bestel moeten krijgen.

[1:42:15] Mijn urgente vraag is ook hierin van hoe vast is hier eigenlijk vast?

[1:42:20] Vraag ik de minister ook.

[1:42:21] Blijft een omroephuis in het bestel wanneer de maatschappelijke relevantie wegvalt?

[1:42:25] Naast de vorm van het bestel moeten we ook goed kijken naar de technologische ontwikkelingen.

[1:42:29] En ook hier schiet men wat BWB betreft nog te kort.

[1:42:33] Al eerder gaven we aan dat we een goed beeld van de toekomst missen bij de publieke omroep.

[1:42:38] Een toekomst waarin de ontwikkeling van sterke content en streamingsplatformen een centrale rol moeten krijgen en waarin lineair kijken langzaamaan verdwijnt.

[1:42:47] De gemiddelde kijktijd wordt ook met het jaar korter.

[1:42:50] Zo keek de gemiddelde Nederlander in 2024 nog maar 130 minuten per dag.

[1:42:54] En tien jaar daarvoor lag dat gemiddelde kijkcijfer op 200 minuten per dag.

[1:42:58] Daarin zien we een grote daling.

[1:43:00] Niet voor niets diende de BAB ook vorig jaar een motie in... die de regering verzocht om met de NPO en de commerciële omroepen te gaan praten... om onderling een samenwerking te versterken.

[1:43:11] Dan wel op het gebied van de vindbaarheid van content.

[1:43:14] Dan wel ook om de positie van de Nederlandse media... tegenover de grote techbedrijven en streamers goed en beter te versterken.

[1:43:22] Kan u me eens aangeven wat er in de tussentijd met deze motie is gedaan?

[1:43:25] En niet voor niets sprak ik over de publieke en commerciële omroepen.

[1:43:29] BBB vindt dat beide partijen noodzakelijk zijn voor een sterk medialandschap.

[1:43:32] En dat het niet noodzakelijk is dat de publieke en de commerciële dezelfde taken uitvoeren.

[1:43:37] Daarom aan de minister de vraag waarom hij kiest voor een brede taakopdracht.

[1:43:41] Waarom wordt er niet gekozen voor een opzet waarin de publieke omroep en de commerciële media elkaar aanvullen?

[1:43:48] Voorzitter, ik rond af.

[1:43:49] BMW vindt dat in de brief van de minister over de toekomst van de omroep een duidelijke stip aan de horizon ontbreekt.

[1:43:55] En die stip is het behoud van Nederlandse programma's en content in een wereld die steeds verder digitaliseert, beheerst door buitenlandse big tech.

[1:44:02] En we zien een visie die te sterk gericht is op het verleden en te weinig op de toekomst.

[1:44:06] Tot zover.

[1:44:09] Dank u wel.

[1:44:10] Tot slot het woord aan de heer Seder van de ChristenUnie.

[1:44:13] Dank u wel, voorzitter.

[1:44:15] We mogen trots zijn op ons publieke oproep.

[1:44:19] Vorig jaar noemde ik in het debat de prachtige serie De Joodse Raad.

[1:44:23] Vorige week ging het volop over het klokhuis, want wie keek er vroeger niet naar.

[1:44:28] Maar ik denk ook aan de talloze actualiteitenprogramma's die van maatschappelijke belang zijn.

[1:44:33] Het aanbod van ons omroepbestelsel is van hoge kwaliteit en veelzijdig en daarnaast ook relatief goedkoop vergeleken met andere landen.

[1:44:42] publieke omroep is van ons allemaal.

[1:44:44] En wat je achtergrond ook is, en ieder zou zich moeten herkennen, in ieder geval een deel van de programma's die de omroepen maken.

[1:44:51] En de samenleving staat niet stil, zien we.

[1:44:53] Waar mensen naar kijken, verandert.

[1:44:56] Hoe mensen kijken, verandert.

[1:44:58] En met deze gedachte in het achterhoofd heb ik naar de plannen van de minister gekeken.

[1:45:01] En ik waardeer dat hij erkent dat de publieke omroep een onmisbare pijler is onder de democratische rechtsstaat.

[1:45:09] en dat hij nog steeds uitgaat van externe pluriformiteit.

[1:45:13] Maatschappelijke worteling is immers van groot belang, terwijl het ChristenUnie ook altijd benadrukt.

[1:45:18] Op een aantal punten hebben we als ChristenUnie nog wel een aantal vragen en ook twijfels.

[1:45:24] Want de keus voor omroephuizen is een enorme verandering.

[1:45:27] En daarbij is het voor de ChristenUnie van cruciaal belang dat de bestaande diversiteit niet verwaterd.

[1:45:31] En dat risico zien we wel.

[1:45:33] Creatieve vrijheid en financiële zekerheid voor de omroephuizen zijn dan ook van groot belang.

[1:45:38] Kan de minister concreet maken hoe de omroephuizen meer financiële zekerheid en inhoudelijke autonomie krijgen?

[1:45:45] En we zien dat de NPO in het huidig bestel een te grote rol heeft.

[1:45:48] Op detailniveau wordt nu bijvoorbeeld content beoordeeld door de NPO.

[1:45:52] En voor besteding van eigen lidmaatschapsgelden is zelfs toestemming nodig van de NPO.

[1:45:58] En ook in de toekomst blijft de NPO budgetten verdelen, gekoppeld aan inhoudelijke kaders.

[1:46:05] Ja, voorzitter, coördinatie is belangrijk.

[1:46:07] Het moet geen rommeltje worden.

[1:46:09] Maar gezamenlijkheid en gelijkwaardigheid ook.

[1:46:12] En het huidige stelsel is bureaucratisch, wat ons betreft complex en onvoldoende transparant.

[1:46:19] En dat zou wel moeten veranderen in het nieuwe stelsel wat de ChristenUnie betreft.

[1:46:23] Het is goed nieuws dat de minister toe wil werken naar meer gelijkwaardigheid in het bestel.

[1:46:28] Kan de minister concreter maken hoe dat er dan uit moet komen te zien?

[1:46:32] En is het niet goed dat de NPO en de omroephuizen in bijvoorbeeld één orgaan gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen voor de coördinatie?

[1:46:41] En is de minister bereid om de budgetten voor de omroephuizen toe te kennen aan de omroephuizen?

[1:46:46] Omroephuizen moeten hun inhoudelijke verantwoordelijkheid immers ook waar kunnen maken.

[1:46:52] Ook de ChristenUnie constateert dat ledenaantallen terugloopt.

[1:46:55] Maar dat anderhalf miljoen mensen zich wel verbinden aan een omroep is een prestatie van formaat.

[1:47:00] En laat zien dat er nog wel degelijk verbinding is.

[1:47:03] En daar hecht de ChristenUnie ook zeer aan.

[1:47:05] Sommige omroepen hechten weinig waarde aan hun verenigingsvorm.

[1:47:09] Maar voor anderen zit het echt in hun DNA.

[1:47:12] Hoe borgt de minister dat de ruimte voor verenigingen overeind blijft?

[1:47:16] En kan de minister bijvoorbeeld de toezegging doen dat de inrichting van de omroephuizen echt aan de aangesloten omroepen zelf is?

[1:47:23] En er bijvoorbeeld vrijheid is dat twee verenigingen samen als stichting één omroephuis vormen, als ze dat willen.

[1:47:30] Kan dat volgens de visie en de plannen die de minister veroog heeft?

[1:47:34] Principieel hebben wij als ChristenUnie moeite mee dat de minister naar een gesloten stelsel toe wil.

[1:47:40] We zouden toch niet ook willen dat er straks een groep wijze mensen gaat bepalen hoe de samenleving het best gepresenteerd zou kunnen worden in het parlement.

[1:47:48] En dat daarom verkiezingen niet meer nodig zouden zijn.

[1:47:51] Waarom zouden we daar wel voor kiezen als het om omroepen gaat?

[1:47:54] Er is interruptie van mevrouw Martens van Amerika.

[1:47:59] Ik hoor mijn collega Ceder over dat het wat de ChristenUnie betreft absoluut aan omroepen zelf is om te kijken wie met wie uiteindelijk een omroephuis gaat vormen.

[1:48:11] Ik heb mij zorgen geuit over het feit dat dat de strategie zou kunnen zijn om uiteindelijk

[1:48:15] het niet mee te bewegen in de hoop dat je alleen overblijft.

[1:48:18] Hoe kijkt de heer Seder daarnaar?

[1:48:20] Is hij ook van mening dat als er in meerderheid hier wordt besloten dat we naar die omroephuizen toegaan, dat het dus niet de bedoeling is dat er een omroep alleen blijft?

[1:48:33] In tegenstelling tot de VVD legt de ChristenUnie de verantwoordelijkheid... of legt de accent van de verantwoordelijkheid meer bij de omroepen.

[1:48:42] Ik heb niet de overtuiging dat de omroepen nu met de kwaadaardige strategie... of niet zeer kwaadaardig, maar aansuren op de uitkomst van deze.

[1:48:53] Wat ons betreft is het belangrijk dat het aantal omroepenhuizen...

[1:49:00] zo veelzijdig mogelijk blijft.

[1:49:02] Wij gaan meer richting de vijf, waardoor je meer ruimte en diversiteit creëert.

[1:49:13] Daar blijkt het mij logisch dat omroepen gaan samenwerken.

[1:49:16] Dat is natuurlijk ook de bedoeling hiervan.

[1:49:20] Waar ik wel voor wil waken is dat omroepen gedwongen worden om te gaan samenwerken met andere omroepen waarvan de DNA gewoon niet matcht.

[1:49:30] En dit zijn omroepen die geworteld zijn in de samenleving.

[1:49:32] Ik heb al net genoemd anderhalf miljoen mensen voelen zich nog verbonden met de omroepen.

[1:49:37] En ik denk dat omroepen door de jaren heen ook wel zelf in de gaten hebben met wie ze het beste zouden kunnen of willen samenwerken.

[1:49:44] En het hoeft niet eens per se te zijn dat de partijen die vooral meer met zingeving bezig zijn elkaar vinden, maar dat je op een andere manier

[1:49:51] juist ook nieuwe verbindingen wil maken.

[1:49:53] We hebben van de week ook gezien dat de aantal omroepen ook al een stap naar voren gezet hebben en gezegd hebben dat wij gaan het samen doen, zonder dat daar misschien direct ook heel veel overlap is.

[1:50:03] Dus kortom, volgens mij, het is niet mijn overtuiging dat er een omroep alleen zou moeten blijven, maar ik zou het vertrouwen ook wel iets meer bij de omroepen zelf laten, om tot een goedwerkend stelsel te komen.

[1:50:20] Volgt uw betoog.

[1:50:22] Ik had net over het gesloten stelsel, daarom ook een paar vragen.

[1:50:25] Kan de minister toezeggen alsnog te verkennen hoe er ruimte kan worden geboden voor het initiatief vanuit de samenleving, zoals er nu is, doordat er nieuwe omroepen kunnen toetreden?

[1:50:35] Moet het bestel, bijvoorbeeld via de omroephuizen, toch niet op een bepaalde manier toegankelijk blijven voor nieuwe geluiden?

[1:50:40] Tegelijkertijd snap ik ook dat rust in het stelsel van het belang is.

[1:50:44] Maar kan de minister zich voorstellen dat we na een periode dat het stof neerdaalt toch weer naar de openbestel toe moeten?

[1:50:49] Ik ben benieuwd naar de visie van de minister, ook als we kijken naar een termijn van vijf, tien, vijftien jaar.

[1:50:55] Tot slot, voorzitter.

[1:50:57] Deze hervorming gaat plaatsvinden mede in het licht van bezuinigingen.

[1:51:01] Wat is nu de relatie tussen de bezuinigingen en de hervorming?

[1:51:04] Wordt de hervorming nu gebruikt om de taakstelling te halen?

[1:51:07] Of is de hervorming van de publieke omroep inhoudelijk nodig?

[1:51:10] Voorzitter, ik vind het jammer dat de minister nog geen duidelijkheid wil geven over hoe de 50 miljoen euro uit het amendement Bondbal wordt opgehaald.

[1:51:18] De dieners waren immers duidelijk.

[1:51:20] Kan de minister daarom klip en klaar aangeven dat het de inzet is om de 50 miljoen op te halen via ster-inkomsten en niet door het programma-aanbod te verschalen?

[1:51:28] Ik kijk uit naar de antwoorden.

[1:51:29] Dank u wel.

[1:51:32] Dank u wel.

[1:51:32] Een vraag van mevrouw Martens, Amerika.

[1:51:36] Ja, dank voorzitter.

[1:51:37] Neem me niet kwalijk als u een interruptie zijn op.

[1:51:42] Maar gelukkig heeft de heer Krul nog wel interrupties, dus die mag de vraag stellen.

[1:51:46] Zeker, voorzitter.

[1:51:47] En zeker niet op het scherpst van de snede, want eigenlijk het meeste wat de heer Seder zegt is ook hoe het CDA het voor zich ziet.

[1:51:54] Maar ik vond één opmerking interessant, van zouden die budgetten niet direct naar de omroephuizen moeten?

[1:51:59] Ik vind het best een interessante gedachte.

[1:52:01] Je zou ook kunnen denken aan een gezamenlijke coördinatie, dus de omroephuizen tezamen verantwoordelijk voor de budgetten.

[1:52:08] Zij ook een beetje zoeken richting de tweede termijn, dus zou de heer Seder daar misschien wat meer over kunnen vertellen hoe hij dat voor zich ziet.

[1:52:13] Misschien kunnen we samen dan tot iets komen.

[1:52:18] U hoorde in mijn betogen dat wij, als we nu reflecteren op de afgelopen jaren, we de rol van de NPO onbelangrijker vinden, maar ook wel eentje die te zwaar is aangedikt in het huidige stelsel.

[1:52:31] Wij zouden daarom in het nieuwe stelsel ook wel vinden dat omroephuizen juist ook veel meer verantwoordelijkheid zouden moeten dragen, uiteraard binnen de juiste kaders en governance.

[1:52:42] Als je de budgetten bij de omroepen laat... en vooral toetst dat het geld op de juiste manier besteed wordt... denk ik dat omroepen prima in staat zijn om daar goede programma's voor te maken.

[1:52:57] Als je het overhevelt en je budgetten ergens anders belegt... dan is het ook de vraag hoe die budgetten toegekend worden.

[1:53:06] Dan krijg je altijd een externe...

[1:53:09] toetsing over de programmering en hoe dat dan wordt ingericht.

[1:53:14] En wat ik wil voorkomen, en voor mij vinden de heer Krul en ik elkaar, dat dat te veel gaat over wat er op inhoudsniveau gebeurt en te weinig of gewoon voldaan is aan de governanceregelingen.

[1:53:26] Als de heer Krul een

[1:53:28] voorstel heeft wat meer aansluit bij hoe je de governance op een goede manier kan ordenen, dan wil ik daar best naar kijken.

[1:53:35] Maar deze vraag stel ik ook omdat ik denk dat Omroep het Prima zelf zouden kunnen.

[1:53:40] Uiteraard met inachtneming van de governancecodes zoals we die ook met elkaar besloten hebben.

[1:53:45] Dank u wel.

[1:53:46] De heer Paternot.

[1:53:48] Ja, dank u wel.

[1:53:50] Ik hoor bij zowel de heer Seder, maar ook eerder al bij de heer Stoffer, ook wel wat zorgen natuurlijk over die extra reclameinkomsten die er moeten komen.

[1:53:56] De ChristenUnie was ook een van de partijen die een kop-in-het-monster-verbond vormde, waardoor de NPO nu ineens 50 miljoen extra reclameinkomsten moet halen, wat echt last minute toen besloten is.

[1:54:06] En ik vraag me dan af, als ik die zorgen zou horen, en we nu ook nog steeds niet weten hoe dat dan zou moeten, is dit niet gewoon een bedrijfsongeval geweest?

[1:54:13] En vindt de heer Seder ook dat de ChristenUnie er eigenlijk misschien beter niet voor had kunnen kiezen, maar dat we in ieder geval nu samen zouden kunnen zeggen, bij die voorjaarsnota willen we proberen dat te repareren, want het gaat over 50 miljoen euro, op het financiële gaat het nu over miljarden, maar we leveren wel problemen op die voor regionale kranten, voor commerciële radio, commerciële televisie en voor de publieke omroep tot een enorm probleem leiden.

[1:54:36] Ja, extra inkomsten via sterinkomsten heeft niet de voorkeur van de ChristenUnie.

[1:54:44] Maar we hebben er wel mee ingestemd.

[1:54:45] En dat heeft ermee te maken, omdat dat monsterverbond... daar was ooit ook in een ver verleden D66 daar onderdeel van.

[1:54:53] Omdat wij geprobeerd hebben om in het, wat ons betreft... onzalig pakket van gigantische bezuinigingen...

[1:55:03] ook te repareren waarvan wij dachten, met onze bescheiden drie zetels, dat we het wel konden.

[1:55:09] Daarbij was ook dekking nodig, zoals u weet.

[1:55:10] Daarbij zijn een aantal keuzes gemaakt.

[1:55:12] Daarbij zijn de sterreninkomsten genoemd, ook in het amendement gegiet en de meerderheid aangenomen.

[1:55:16] Dus daar staan we wel voor.

[1:55:18] afspraak, terwijl meneer Paternotte ook wel weet dat dit niet per se onze ideologische lijn is.

[1:55:25] Als coalitiepartijen tijdens de voorjaarsnota besluiten dat het geld op een andere manier ingevuld zou moeten worden, ben ik een groot voorstander van, maar het risico is dat als u straks een motie voorlegt en wij opeens van deze lijn afwijken, is dat het geld op een andere manier opgehaald moet worden en dan zou ik niet goed zijn voor mijn handtekening.

[1:55:43] Dus u weet hoe dat werkt.

[1:55:46] Ik hoor ook graag

[1:55:47] hoe de minister daarnaar kijkt.

[1:55:49] Maar ik denk, wat mijn zorg zou zijn, dat het amendement niet wordt uitgevoerd en het geld op andere plekken opgehaald zou worden, wat de verdere verscharing zou betekenen.

[1:56:01] En als we moeten kiezen tussen twee kwaden, dan kiezen wij voor het minst kwade en dat is de inkomsten.

[1:56:06] Maar goed, u proeft ook bij mij dat dit niet een ideologische opvatting is, maar wel een principiële opvatting dat we goed zijn voor onze handtekening.

[1:56:17] Ja, voorzitter, niet een ideologische opvatting.

[1:56:21] Sorry, nee, u heeft ook geen interrupties meer.

[1:56:23] Dan een punt van orde.

[1:56:27] Nee, volgens mij zijn we aan het einde van de eerste termijn van de Kamer gekomen.

[1:56:32] Wij gaan schorsen tot kwart voor twaalf, zodat de minister de antwoorden kan voorbereiden.

[1:56:36] Het kwart voor één, en dan kunt u meteen even lunchen.

[1:56:39] Dank u wel.

[2:47:11] Dames en heren, we gaan beginnen met de beantwoording van de vragen die de Kamerleden in de eerste termijn gesteld hebben.

[2:47:24] Dat gaat de minister in blokjes doen met onderwerpen.

[2:47:27] Die gaat hij zometeen even opnoemen.

[2:47:30] Ik stel voor dat we vier interrupties doen op de minister.

[2:47:35] Voorzitter, ik snap heel goed dat u uw focus op korte interrupties.

[2:47:39] Ik zou alleen, omdat we wel iets weer kunnen doorvragen, ik ken ook mijn pappahemers, zou ik willen voorstellen dat we wel zes interrupties die kort zijn mogelijk maken.

[2:47:48] Ja, dat wil ik toestaan.

[2:47:49] We hebben in de commissie LVVN de 30 seconden regel.

[2:47:52] Die helpt heel erg, want als je dan over de 30 seconden gaat, dan telt het als twee interrupties.

[2:47:58] Dat zal ik nu niet meteen invoeren hier, maar ik houd het wel in gedachte.

[2:48:03] Ja, gaan we het zo noemen.

[2:48:04] Zes korte interrupties.

[2:48:06] Het woord is aan de minister.

[2:48:09] Dank u wel, voorzitter.

[2:48:13] U heeft mij gevraagd om niet een al te lange inleiding te hebben.

[2:48:18] Dus ik heb wat bladzijden geschrapt.

[2:48:20] Inclusief wat uitgebreide warme woorden naar de publieke omroep.

[2:48:23] Dus ik hoop dat mij dat vergeven wordt.

[2:48:30] Voorzitter, grote woorden moet je spaarzaam gebruiken.

[2:48:33] Maar ik wil ze toch echt wel bewaren voor momenten van grote verandering.

[2:48:37] En het onderwerp van vandaag, de hervorming van de landelijke publieke omroep, is zo'n moment.

[2:48:43] Het heeft een lange voorgeschiedenis.

[2:48:45] En nu staan we voor een historische verandering van het omroepbestel.

[2:48:50] En ook in voorgaande jaren is het geprobeerd, en de heer Mohandes sprak daar al over,

[2:48:57] En ik denk dat dit zo'n grote verandering is dat we het ook echt alleen maar met elkaar kunnen doen.

[2:49:02] Dus ik dank mevrouw Martens-Amerika voor de plannen die zij ook deze herfst naar buiten bracht en ook de commentaren die zij ook heeft gebracht in de context van mijn plannen.

[2:49:15] Ik dank ook de heer Mohandes voor het hele mooie plan dat ik zojuist overhandigd kreeg.

[2:49:23] Dit kunnen we alleen maar samen doen.

[2:49:26] En juist dat uw leden meedenken, dat vind ik heel fijn.

[2:49:30] Want we zagen in het verleden dat het moeizaam ging.

[2:49:35] En ik wil nu ook echt de hand reiken om ervoor te zorgen dat we met elkaar deze grote stap kunnen zetten.

[2:49:41] Want de wereld is veranderd.

[2:49:43] De media zijn veranderd.

[2:49:45] Mensen zijn veranderd.

[2:49:48] Indruk, mijn sterke overtuiging, is dat we nu ook de publieke omroep ingrijpend zullen moeten kunnen veranderen als we willen behouden wat ons zo dierbaar is.

[2:49:57] Een onafhankelijke, sterke en veelzijdige publieke omroep.

[2:50:01] die is voor een democratische rechtsstaat van levensbelang vanwege twee kernfuncties.

[2:50:06] Hij verbindt ons met elkaar en hij voorziet ons van allerlei invalshoeken, perspectieven en ook feiten die het publieke debat voeden en de politieke macht controleren.

[2:50:16] Vanuit het behoud van die twee kernfuncties heb ik dan ook de hervorming en het landelijke publieke omroep opgebouwd.

[2:50:24] Dan sla ik een heleboel over en ga ik kort in op de knelpunten die de aanleiding vormen voor deze hervorming.

[2:50:31] Als ik kijk naar het internationale medialandschap dan zie ik twee grote uitdagingen.

[2:50:35] De eerste is dat het publieke debat zich meer en meer heeft verplaatst naar de grote internationale online platformen.

[2:50:42] Die hebben winst als oogmerk en niet het faciliteren van een publiek debat.

[2:50:46] En we staan te weinig stil bij wat dat betekent.

[2:50:49] Wanneer commercieel belang gaat boven algemeen belang.

[2:50:52] Voor de samenleving moeten we online publieke platformen inrichten die wel het publieke debat mogelijk maken.

[2:50:59] De tweede uitdaging is dat de digitale omgeving overvol is en gedomineerd wordt door internationale techgiganten.

[2:51:05] En die zetten de vindbaarheid en de zichtbaarheid en de herkenbaarheid van onze publieke omroep onder druk.

[2:51:11] En als we nu zelf geen ingrijpende keuzes maken, dan doen consumenten dat wel.

[2:51:15] En dan zijn we ze kwijt.

[2:51:17] En ze keren ook niet meer terug.

[2:51:19] Eenmaal weg zijn ze kwijt.

[2:51:21] En juist vanwege die democratische en verbindende functies die ik net noemde, zou dat schadelijk zijn voor onze samenleving.

[2:51:26] en onze democratie.

[2:51:28] En dat zegt iets over de vitale functie waar de heer Koops het al over had in zijn inbreng.

[2:51:33] En daar zal ik ook straks verder op ingaan.

[2:51:36] Naast deze uitdaging in het internationale landschap zijn er ook binnen het huidige bestel meerdere knelpunten die hoog nodig moeten worden.

[2:51:42] aangepakt.

[2:51:42] Allereerst de toegankelijkheid voor nieuwkomers.

[2:51:46] Er zijn geen goede criteria om te bepalen wie er aan het bestel mag deelnemen en wie niet of niet meer.

[2:51:53] De systematiek van beoordeling, toetreding en uittreding werkt niet goed.

[2:51:58] Het stromingsbeginsel is achterhaald en het ledencriterium is niet meer uitsluitend indicatief voor relevantie en maatschappelijke worteling.

[2:52:06] En juist die maatschappelijke worteling is zo belangrijk.

[2:52:10] Ten tweede is door het grote aantal spelers de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de publieke mediaopdracht versnipperd.

[2:52:16] De doelen van omroepen en de doelen van de NPO hangen te weinig samen, waardoor geen constructief geheel ontstaat.

[2:52:23] En ook financiële middelen en creatieve slagkrachten raken meer en meer versnipperd door het alsmaar uitdijende bestel.

[2:52:29] En daarmee hangt samen dat door het grote aantal spelers er te veel tijd en energie opgaat aan de interne beheersing van het bestel,

[2:52:37] en de omroepen onvoldoende aangesloten en deelgenoot zijn van de strategie van de NPO.

[2:52:43] Die strategie wordt ervaren als een centrale strategie en te weinig als een gezamenlijke strategie.

[2:52:48] En ik constateer daarnaast met verdriet

[2:52:51] Dat er veel te doen is geweest om sociale veiligheid en dat er veel incidenten zijn geweest.

[2:52:55] En het risico op sociale veiligheid moet afnemen met deze hervorming.

[2:52:59] En bestuurders en toezichthouders in deze publieke sector moeten hun verantwoordelijkheid nemen.

[2:53:05] Kortom, als we niets doen...

[2:53:07] hebben we en een slecht functionerend stelsel en op termijn een niet relevante omroep.

[2:53:13] En de hervorming is dus urgent.

[2:53:15] En ik wil voor alle kijkers en luisteraars en voor ons allemaal dus behouden wat onze publieke omroep zo krachtig maakt.

[2:53:22] En tegelijkertijd wil ik veranderen wat noodzakelijk is.

[2:53:26] Daarbij sta ik dus voor de brede, verbindende en democratische functie van de publieke omroep.

[2:53:31] Een brede taakopdracht nader te omschrijven in het wetsvoorstel waaraan ik moet gaan schrijven.

[2:53:37] En daarmee is de publieke omroep wat mij betreft dus ook niet slechts aanvullend op de commerciële omroepen, die overigens ook van groot belang zijn in het veelvormige medialandschap.

[2:53:47] We dragen allemaal, zoals wij als burgers belastingen betalen, dragen we allemaal bij aan de publieke omroep.

[2:53:54] En daarom moet die er dus ook voor ons allemaal zijn.

[2:53:56] Dat kan alleen met een brede taakopdracht.

[2:54:00] En ik wil ervoor zorgen dat de publieke omroep beter kan aansluiten bij de verschillende perspectieven en behoeften van de samenleving.

[2:54:06] En ik wil meer gezamenlijkheid in het bestel brengen, versnippering tegengaan en de governance en de veiligheid verbeteren.

[2:54:15] U hoort mij telkens het woord gezamenlijk noemen en dat is geen loze kreet.

[2:54:20] Het doen slagen van deze hervorming is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.

[2:54:24] En met wie ik ook spreek in Hilversum of in Den Haag of waar dan ook in het land, iedereen wil onze publieke omroep behouden en sterker maken.

[2:54:34] Ik roep daarom dus iedereen op, en zeker ook de bestuurders van de publieke omroep, om samen de schouders onder de veranderingen te zetten en verantwoordelijkheid te nemen, met het gezamenlijk belang voorop.

[2:54:46] Ik heb dankbaar gebruik gemaakt van de vele rapporten en adviezen die de afgelopen jaren over de publieke omroep zijn verschenen.

[2:54:52] Ik heb ook met de belangrijkste spelers gesproken, zowel publiek als ook de commerciële partijen.

[2:54:59] En dat heeft geleid tot de volgende voorstellen.

[2:55:03] Ik kies ervoor om het aantal bestuurlijke spelers meer dan te halveren met één specifieke taak, omroephuis, waarbinnen de NOS een specifieke taak heeft.

[2:55:15] En een coördinerend orgaan dat op dit moment NPO heet.

[2:55:20] Dus laat ik dat ook vanaf hier maar gewoon de NPO noemen.

[2:55:23] Het liefst zou ik de Nederlandse publieke omroepen.

[2:55:25] Dat zijn wij allemaal en dat zijn alle spelers.

[2:55:28] Maar laat ik voor the sake of the argument in dit debat dat coördinerend orgaan de NPO noemen.

[2:55:34] Een vorm van coördinatie blijft nodig en daar zal ik ook straks uitgebreid op ingaan.

[2:55:40] De omroephuizen hebben een vaste plek in het bestel, dus geen toe- en uittreding op basis van een ledencriterium.

[2:55:48] En in plaats daarvan die toetreding en uittreding richting een stevige en transparante beoordeling en verantwoording in.

[2:55:55] En alle omroephuizen krijgen nadrukkelijk de opdracht om veranderende geluiden, perspectieven en behoeften uit de samenleving te vertalen.

[2:56:04] De omroephuizen gezamenlijk moeten de hele samenleving bedienen.

[2:56:08] Dat is relevant in de discussie die u en ik zullen hebben over de rol van de NTR.

[2:56:13] En ik start ook zo meteen met die discussie, zodat we daar ook uitgebreid op in kunnen gaan.

[2:56:19] Verder wil ik dat maatschappelijke worteling op meerdere manieren kan worden vormgegeven.

[2:56:24] Dat kan dus met een vereniging, maar dat is niet langer een eis.

[2:56:28] En ook de NPO-organisatie, het koordinerend orgaan, wordt hervormd en gaat, zoals ik heb geschreven, lichter coördineren, waardoor de positie van de omroephuizen gelijkwaardiger wordt en het bestel meer in gezamenlijkheid kan opereren.

[2:56:43] En de governance, inclusief

[2:56:45] Intern toezicht moet in elk omroephuis en bij de NPO op orde zijn en bijdragen aan een sociaal veilige werkomgeving.

[2:56:52] Alleen door de wettelijke kaders op deze manier in te richten verwacht ik dat de publieke omroep beter ingericht is voor de toekomst.

[2:57:00] en dat ze dan ook onmisbaar zal blijven voor ons.

[2:57:06] Dat was mijn ingekorte inleiding, voorzitter.

[2:57:09] Dan zal ik u nu vertellen welke blokjes ik voor u in petto dacht te hebben, waarbij blok 1 is de NTR.

[2:57:19] Blok 2 gaat over de inrichting van de omroephuizen.

[2:57:23] Blok drie gaat over de verhouding tussen dat coördinerend orgaan dat NPO heet en de verhouding tussen NPO en de omroephuizen.

[2:57:35] Blokje vier overige vragen over landelijk.

[2:57:38] Dan zijn er een paar vragen over bredere medialandschap en pps.

[2:57:44] publiek-private samenwerking.

[2:57:46] En dan heb ik nog een heel dun blokje over niet-landelijk overig.

[2:57:50] Want er zijn ook bijvoorbeeld vragen gesteld over de verhouding tot de regionalen.

[2:57:55] Dat zijn de blokjes die ik voor u in petto dacht te hebben, voorzitter.

[2:57:59] Dank u wel.

[2:57:59] Dan gaan we beginnen met het eerste blokje, NTR.

[2:58:01] Ja, de NTR.

[2:58:09] Ik snap dat de

[2:58:11] plannen tot onrust hebben geleid, ook bij de medewerkers van de NTR.

[2:58:16] En dat vind ik jammer, zeker omdat ik het ook eens ben met een deel van de reacties.

[2:58:22] Het prachtige aanbod dat de NTR maakt is namelijk van groot belang voor de uitvoering van de publieke mediaopdracht.

[2:58:28] En ik wil dan ook dat dat type aanbod en de redacties kunnen blijven bestaan.

[2:58:33] Ik wil graag toelichten waarom ik het zo belangrijk vind dat het juist de omroephuizen zijn die de taken van de NTR kunnen overnemen en dit type aanbod gaan maken.

[2:58:47] Dit heeft namelijk te maken met een fundamentele verandering die ik

[2:58:50] met het nieuwe bestel wil realiseren.

[2:58:52] En het is goed om dat te benadrukken aan het begin van dit debat.

[2:58:55] In het nieuwe bestel, zoals ik dat voor ogen heb, hebben de omroephuizen nadrukkelijk een bredere opdracht dan de huidige omroepverenigingen.

[2:59:04] Ik wil dat omroephuizen zich

[2:59:06] verantwoordelijk voelen voor het geheel van de publieke taakopdracht en op basis daarvan hun aanbod maken.

[2:59:12] En deze overkoepelende taak moet door ieder huis en door iedere bestuurder gevoeld worden.

[2:59:18] Als er een losse organisatie blijft bestaan die oppakt wat anderen niet oppakken, dan kunnen deze huizen deze verantwoordelijkheid gemakkelijk ontduiken.

[2:59:26] En hiermee loopt het bestel als geheel het risico dat huizen onvoldoende bijdragen aan de overkoepelende doelstellingen

[2:59:33] en de behoefte van de Nederlandse samenleving.

[2:59:35] En daarmee zou een groot knelpunt van het huidige bestel in stand blijven, terwijl het oplossen van knelpunten precies het doel is van deze hervorming.

[2:59:44] Het eigen belang van de omroep staat niet centraal, maar het constructief samenwerken om de publieke taakopdracht zo goed mogelijk uit te voeren.

[2:59:51] En daarin speelt pluriformiteit zeker een rol, maar net zo belangrijk is om het kwalitatief, onafhankelijk en betrouwbaar aanbod

[2:59:58] een bijdrage te leveren aan de informatieve, culturele en educatieve functie van de publieke omroep.

[3:00:04] En dat moet gaan gelden voor ieder omroephuis.

[3:00:07] En op dat laatste ligt het nieuwe bestel meer de nadruk door niet één, maar alle omroephuizen nadrukkelijk die taak te geven.

[3:00:14] En daarom heb ik er vertrouwen in dat het waardevolle aanbod van de NTR en de redacties een goede plek kunnen vinden in het stelsel als geheel, waaronder ook bij de omroephuizen.

[3:00:25] Dat leidt tot een vraag bij de heer Mohandes.

[3:00:29] Voorzitter, dank u wel.

[3:00:30] Goed om hier met elkaar over te spreken.

[3:00:32] En ook goed dat de minister dit nog eens onderbouwt.

[3:00:36] En daar rammelt het nou eenmaal.

[3:00:37] Op het moment dat u die taak gaat geven aan omroephuizen met ook een eigen missie, dan zegt u of ik wil toewerken naar vijf taakomroephuizen.

[3:00:46] Volgens mij zegt u dat ook weer niet in uw brief.

[3:00:50] Of u snapt niet de totstandkoming van de NTR.

[3:00:53] Dat ga ik niet in uw schoenen schuiven, maar dat gevoel heb ik wel.

[3:00:57] Want de NTR bestaat niet voor niets.

[3:01:00] Die is er juist voor bedoeld om kerntaken...

[3:01:04] om naast de NOS de kerntaken om de juist vanuit een ongebonden positie uit te zenden.

[3:01:13] Dus de veronderstelling die u op tafel legt, dat u dan anderen kan aanwijzen, terwijl u in dezelfde brief zegt dat ze ook een eigen missie mogen hebben, achterbanfunctie, enzovoort.

[3:01:24] gaan niet samen.

[3:01:25] U kunt die twee werelden niet verenigen en u gaat er ook niet over als we kijken hoe de wet in elkaar zit.

[3:01:31] Dus u kunt niet afdwingen dat die programma's, of in ieder geval die taken, wel geborgen zijn.

[3:01:36] En mijn vraag is, met nog een taakstelling eroverheen, dit rommelt toch aan alle kanten, doe dit niet.

[3:01:42] De minister.

[3:01:44] Ja, voorzitter.

[3:01:46] Laat me beginnen te zeggen dat ik de programma's van de NTR, de programma's van de NTR niet wil

[3:01:52] afschaffen.

[3:01:54] En ik ben ook helemaal niet uit op het opheffen van de NTR als doel op zich.

[3:02:00] Zoals gezegd, de NTR vervult op dit moment een belangrijke en een waardevolle taak.

[3:02:04] En in mijn brief ben ik daar ook heel genuanceerd over.

[3:02:08] In het bestel zoals ik dat voor ogen heb, is het mogelijk om vanuit die omroephuizen, dat ene taakomroephuis en de 4A5

[3:02:22] omroephuizen, gezamenlijk ervoor te zorgen dat de behoeften, de perspectieven en de geluiden van de samenleving zo goed mogelijk een plek krijgen in het aanbod.

[3:02:32] Hier volgt ook uit dat die gezamenlijke omroephuizen bij elkaar, inclusief het taakomroephuis, in staat moeten zijn om het type aanbod dat de NTR nu maakt ook in de toekomst te maken.

[3:02:46] Een omroephuis, zoals ik dat in gedachten heb, is uitdrukkelijk meer dan de som van de identiteiten van de omroepverenigingen die zich daarin bundelen.

[3:02:54] Het is breder dan dat.

[3:02:59] De bedoeling is dat de taak en de programma's en redacties, de medewerkers, over kunnen gaan naar een plek in het systeem en dat in dat systeem plek is voor dat hele mooie aanbod dat we allemaal zo waarderen.

[3:03:13] En met 4 à 5 omroephuizen en een taakomroephuis is er volgens mij voldoende ruimte om deze overkoepelende taak een goede plek te geven.

[3:03:22] Vervolgvraag van de heer Mohandas.

[3:03:24] Voorzitter.

[3:03:26] De wet is nu al zo de wettelijke taakopdracht voor alle publieke mediainstellingen.

[3:03:31] Artikel 2.1 is bedoeld voor allemaal.

[3:03:34] Het punt is alleen, we hebben ook in de wet geborgd dat er ook taken zijn die toegewezen worden aan taakomroephuizen waarvan de NTR onbosmakelijk is verbonden met de NOS in het uitvoeren van diezelfde taken.

[3:03:45] Het wensdenken dat dit wel zou worden opgepakt

[3:03:48] is getuigd echt van geen besef van hoe die mediewet in elkaar zit en welke positie de minister heeft om aan te wijzen.

[3:03:54] Dus mijn simpele vraag is, ik kan er nog heel lang op doorgaan, ik heb nu twee pagina's aan waarom dit verhaal rammelt, dat ga ik niet doen.

[3:04:00] Ik vraag simpel nu, gewoon aan de minister, als de redenering in de brief is, we gaan alle omroepen een eerlijke kans geven om mee te gaan in die transformatie, geef de NTR dan dezelfde eerlijke kans aan de voorkant om meegenomen te worden als organisatie, met al die programma's, om een huis te vinden.

[3:04:15] Dan zeggen wij het liefst een taakomroepenhuis met de NOS.

[3:04:19] Als u nog meer andere bronnen zou willen, wie is het hiermee eens?

[3:04:23] De Raad voor Cultuur geeft aan, de producenten, de commissariat voor de media.

[3:04:27] Zelfs de klankbord Joodse programmering onder de vlag van de eeuw zegt waarom dit NTR besluit.

[3:04:32] Waar komt dit vandaan?

[3:04:35] Ik begrijp de heer Mohandes heel goed.

[3:04:42] de taken die hier staan.

[3:04:45] Hoe in de nieuwe mediawet straks de kaders worden geschetst, daar gaan we natuurlijk juist de komende maanden mee aan de slag.

[3:04:53] Wat specifiek de heer Mohandes mij vraagt, is laat nou de NTR volwaardig meedoen.

[3:04:58] En ja, daar kan ik de hand reiken aan de heer Mohandes.

[3:05:01] De NTR

[3:05:02] gaat ook in het vervolgtraject dat te komen gaat, volledig meedoen.

[3:05:07] De plek waar zij het beste kunnen terechtkomen, de plek waar hun programma's, hun taken, hun redacties het beste kunnen plekkomen, daar moet ook de NTR in meepraten.

[3:05:20] En ik wil in het vervolgtraject zekerstellen dat we een open dialoog voeren met de omroepen over de uitwerking van de plannen, inclusief de NTR.

[3:05:31] Dank u wel.

[3:05:32] Mevrouw Beckerman.

[3:05:35] Ik probeer natuurlijk altijd overtuigd te raken van wat de minister zegt, maar dit klinkt eigenlijk een klein beetje alsof de minister op een beetje knullige manier een relatie uitmaakt, stiekem al een ander heeft en zegt ja, ik hou van je.

[3:05:48] Het ligt niet aan jou, het ligt aan mij en misschien komen we ooit weer een keer bij elkaar.

[3:05:53] Voorzitter.

[3:05:55] Het lijkt erop alsof de minister een stap richting de Kamer zet nu, maar als hij zo rondkijkt en geluisterd heeft, dan is er toch geen meerderheid om de NTR op deze manier op te heffen.

[3:06:08] Het is toch makkelijker voor de minister om nu direct te zeggen, wacht, ik luister naar de Kamer en ik ga dat niet op deze manier mee door.

[3:06:19] Voorzitter, ik heb heel goed geluisterd naar de inbreng van uw leden en heb gezien en geconcludeerd dat de programma's van de NTR buitengewoon grote steun hebben.

[3:06:33] En dat hebben ze ook van mij.

[3:06:34] Ik vind ze belangrijk.

[3:06:35] Ik vind het belangrijk dat de taken en de programma's zoals de NTR die maakt, dat die ook in het nieuwe bestel gemaakt kunnen blijven worden.

[3:06:44] En daarbij is het belangrijk dat we goed kijken

[3:06:48] in het nieuwe bestel, met het nieuwe kader, met omroephuizen die breder zijn dan de som van de identiteiten van de huidige omroepverenigingen, waar de taken van de NTR het beste terecht kunnen komen.

[3:07:01] En met 4 à 5 omroephuizen en een taakomroephuis ben ik ervan overtuigd dat die taken, zoals de NTR die heeft, echt goed geborgd kunnen worden, ook wettelijk geborgd kunnen worden.

[3:07:12] En die moeten in het nieuwe bestel op de goede plek terechtkomen.

[3:07:16] maar uiteindelijk 1 plus 1 is 3.

[3:07:19] Het is niet zo dat de omroepverenigingen nu kunnen zeggen wij kruipen samen in een omroephuis, wij tellen op wat we nu doen en dat is het.

[3:07:26] Een omroephuis is breder dan dat en heeft ook een bredere taak dan dat.

[3:07:30] Mevrouw Beckerman.

[3:07:32] Voorzitter, maar dan begrijp ik de minister goed dat hij zegt ja ze mogen wel meepraten, maar uiteindelijk staat mijn besluit al

[3:07:43] dat ze worden opgeheven.

[3:07:45] Stel nou dat we voor argument's sake even meegaan in de uitkomst.

[3:07:54] Wel kan zijn dat ze in de nieuwe bestel kunnen blijven bestaan of in een andere variant.

[3:07:58] Wat denkt de minister dan dat er in de tussentijd gebeurt?

[3:08:02] Dan heb ik het niet over het meepraten, maar wat denkt de minister dat dit in de tussentijd betekent?

[3:08:08] Want in 2027 komt er nog een bezuiniging.

[3:08:11] Er is nu al veel onrust ontstaan.

[3:08:13] Wat betekent dat?

[3:08:14] Wat betekent dat voor jongemakers?

[3:08:16] Wat betekent dat voor de mensen die er nu werken?

[3:08:17] Wat betekent dat?

[3:08:19] Voor het punt wat de minister net ook zo belangrijk vond, die veiligheid.

[3:08:23] Wat betekent dit voor de mensen die nu met hart en ziel die programma's maken, of mensen die dat zouden willen doen, als dit als zwaard van Damocles boven hun hoofd hangt?

[3:08:38] In mijn brief ben ik heel genoceerd geweest over de positie van de NTR.

[3:08:41] Die nuance is niet overal zo over het voetlicht gekomen.

[3:08:46] Dus ik ben ook wel dankbaar dat ik het hier nog een keer duidelijk kan zeggen.

[3:08:51] De taken en de programma's van de NTR, die vinden we allemaal waardevol en die vind ik ook waardevol.

[3:08:56] Tegen de redacties, tegen de creatieve makers wil ik zeggen, er is voor jullie een plek, ook in het nieuwe systeem.

[3:09:03] En zelfs kan ik zeggen, de NTR als organisatie hoeft van mij niet opgeheven te worden.

[3:09:10] Dat heb ik ook niet zo geschreven.

[3:09:12] En juist die taken die zo belangrijk zijn, die moeten ook in het nieuwe systeem wettelijk geborgd worden.

[3:09:19] En dit past allemaal binnen de 4 à 5 omroephuizen en dat ene taakomroephuis.

[3:09:25] Ik ga er niet over welke organisatie zich wel of niet opheft.

[3:09:29] Ik heb alleen de NOS genoemd als nationale nieuwsvoorziening.

[3:09:33] Dat dat wat mij betreft het punt is dat moet zo blijven staan.

[3:09:40] Maar de NTR als organisatie hoeft zichzelf niet op te heffen.

[3:09:43] En de taken zijn, die wil ik ook in de toekomst wettelijk borgen in de redacties en de programma's en alles wat we zo waardevol vinden, kan een plek vinden ook in het nieuwe bestel.

[3:09:54] Mevrouw Beckerman.

[3:09:55] Sorry voorzitter dat ik er nog even op doorga, maar het wordt niet duidelijker.

[3:10:00] Ik weet niet of... Misschien ben ik te dom om deze minister, maar die nuance maakt het niet duidelijker.

[3:10:05] Ze mogen zichzelf opheffen, dan gaat de minister het niet zelf doen.

[3:10:08] Is dat het antwoord?

[3:10:09] Ik begrijp eigenlijk niet wat de minister hier zegt, want hij overlaat hen met lof.

[3:10:15] Het ligt niet aan jou, het ligt aan mij.

[3:10:17] Maar ik maak deze relatie toch uit.

[3:10:20] De minister heeft heel vaak het woord gezamenlijkheid gebruikt en zegt nu... ...hé, er is ruimte voor al die programma's, er is ruimte voor al die makers... ...en toch in zijn inleiding had hij het steeds over die gezamenlijkheid.

[3:10:31] Begrijpt de minister, vraag ik via de voorzitter... ...dat juist die samenhang ook van waarde is en die samenhang er nu al ook grotendeels is... ...en dat de huidige samenhang dus ook iets is om te beschermen?

[3:10:48] En voorzitter, die samenhang is heel belangrijk en die wordt in de toekomst wat mij betreft nog belangrijker omdat men in gezamenlijkheid ervoor wettelijk aan de lat staat om alle geluiden in de samenleving te bedienen.

[3:11:06] Maar laat ik dan heel helder het nog een keer zeggen.

[3:11:10] De NTR kan blijven bestaan en die vindt een plek in het bestel.

[3:11:16] En waar de NTR die plek vindt, daar gaan we over praten.

[3:11:22] Maar het kader dat ik heb gesteld is vier à vijf omroephuizen en één taakomroephuis.

[3:11:32] Voorzitter, ik vind het nog steeds wel appelmoes.

[3:11:34] Ik lees heel veel tegenstrijdigheden, maar ik vind het opheffen van de NTR is voor mij geen doel op zich.

[3:11:42] Nadat je in een brief hebt voorgesteld om de NTR op te heffen, vind ik ook wel een flinke tegenstelling.

[3:11:47] Dat is toch ook het mediabeeld dat is hier ontstaan.

[3:11:49] En u zegt de minister, de NTR hoeft helemaal niet te verdwijnen.

[3:11:52] Als ik het een beetje zo beluister, heb ik het idee dat hij zegt, ja, daarmee bedoel ik dat die programma's bij allemaal omroephuizen kunnen terechtkomen en dat daarmee de NTR een soort tweede leefsel reincarnatie krijgt in verschillende onderdelen en vormen bij die samenloop van identiteiten die meer dan de som derdelen.

[3:12:07] Maar wat bedoelt de minister daar nou precies mee?

[3:12:10] Dus betekent dit dat de NTR dan als geheel naar één omroephuis gaat of dat die programma's over verschillende omroephuizen verspreid moeten worden, maar in ieder geval niet bij de NOS?

[3:12:20] Voorzitter, dat is nu precies het proces voor de komende maanden.

[3:12:23] Wat ik heb geschetst is 4 à 5 omroephuizen en 1 taakomroephuis.

[3:12:27] Dat is het model dat ik aan uw Kamer heb voorgelegd.

[3:12:32] En ook daar zult u...

[3:12:35] en met moties komen zoals u hebt aangekondigd.

[3:12:38] Maar wat er binnen die omroephuizen plaatsvindt en op welke plek, dat is precies waar we de komende maanden met elkaar over in gesprek gaan.

[3:12:48] Maar ook waarvoor dit debat is.

[3:12:50] Want zoals ik al heb gezegd, dit is zo'n fundamentele hervorming.

[3:12:54] Dat kunnen we alleen gezamenlijk doen.

[3:12:55] En ik ben hier ook met een hoofdlijnenbrief gekomen naar uw kamer om hier de hand te rijken en naar uw kamer te luisteren om te horen

[3:13:05] Is er voor de richting, zoals ik die in mijn brief schets, op hoofd lijnen, voldoende steun om een stap verder te gaan zetten?

[3:13:14] En welke kant die stap verder dan is, daarvoor neem ik ook boodschappen mee van uw Kamer, waarbij ik blijf benadrukken dat de taken en de programma's van de NTR buitengewoon waardevol zijn en dat de NTR ook een plek verdient in het nieuwe bestel.

[3:13:31] Wat de minister doet is eigenlijk alles bij Hilversum neerleggen.

[3:13:35] Hilversum moet met elkaar gaan snuffelen en gaan kijken hoe het er dan uit moet gaan zien.

[3:13:39] Alleen over één ding is hij dan duidelijk, één taakomroep, ja die moet dan wel verdwijnen of verspreid worden of opgeknipt of wat dan ook.

[3:13:46] Een taakomroep waarover jij hier zegt dat de programma's belangrijk zijn, dat die zo waardevol zijn, helemaal zo aanprijsd alsof hij nog steeds verliefd is, een metafoor van mevrouw Beckerman.

[3:13:54] Maar wat is daar dan de logica in dat de minister alles in Hilversum laat... maar op dit ene punt van deze taakomroep wel alvast op tafel heeft gelegd... nee, die zal toch een andere plek moeten krijgen?

[3:14:06] Ja, voorzitter.

[3:14:07] om dan iets dieper de inhoud in te gaan.

[3:14:10] Voor mij is de taakomroep, het taakomroephuis, het omroephuis waar de actuele werkelijkheid in beeld wordt gebracht.

[3:14:23] Zoals nieuws, evenementen.

[3:14:26] De actuele werkelijkheid, de brede journalistieke taak van de publieke omroep.

[3:14:35] De NTR heeft juist de taak om vanuit verschillende identiteiten verschillende perspectieven aan bod te maken dat anders niet aan bod zou komen.

[3:14:46] En de bedoeling is van de omroephuizen, de vier of vijf nieuwe omroephuizen, dat ze breder zijn dan de som van de identiteiten van de huidige omroepverenigingen en dat er dus in de gezamenlijke omroephuizen

[3:15:02] Juist ruimte is voor de verschillende perspectieven en dat die allemaal aan bod kunnen komen.

[3:15:07] En in het nieuwe bestel wil ik dus juist die omroephuizen een bredere taak geven en dat ze die bredere taak ook gaan uitvoeren, zodat, zoals ik al zei, 1 plus 1, 3 is en niet 2.

[3:15:21] Ja voorzitter, ik ga er nog één keer op door omdat hier dan de crux in zit.

[3:15:26] De minister heeft natuurlijk wel eigenlijk in de brief gewoon opgeschreven dat de NTR als zelfstandige omroeporganisatie moet verdwijnen.

[3:15:32] Hier nu zegt, nou misschien is dat wel helemaal niet zo.

[3:15:34] Misschien kan de NTR dan wel weer onder een omroephuis.

[3:15:37] Ik weet ook niet of hij dat eigenlijk zegt, want dat wil hij uit het proces laten komen.

[3:15:41] Maar wat wordt nou dan de taak van die omroephuizen als hij een verhaal heeft over sommige derdelen, waardoor die omroephuizen eigenlijk iets gaan doen wat blijkbaar lijkt op de universele taak van de NTR, maar ook weer niet.

[3:15:53] En gaan we hier nou echt jarenlang in Hilversum over nadenken, want het is een puzzel die volgens mij uiteindelijk niemand kan leggen, maar waar volgens mij wel heel veel geld mee verspeeld gaat worden.

[3:16:05] Die bredere taakopvatting voor de omroephuizen is een essentieel onderdeel van mijn brief.

[3:16:14] De gedachte dat het alleen maar een bundeling van omroepen zou zijn en dan ben je klaar, dat is niet de situatie.

[3:16:25] Dit is een fundamentele hervorming.

[3:16:28] En juist die bredere bedoeling van huizen is niet de bedoeling dat we bij voorbaat alweer een vangnet gaan inbouwen voor geluiden die anders niet gehoord worden.

[3:16:42] Juist die brede taakopvatting vooraf definiëren maakt dat de nieuwe omroephuizen ook die bredere taak gaan oppakken.

[3:16:51] Nu al zeggen er is ook een plekje voor geluiden die niet gehoord worden.

[3:16:57] Dan weet je ook zeker dat je die bredere taak niet krijgt.

[3:17:00] En dan is het slechts een bundeling van de huidige omroepverenigingen.

[3:17:04] En mijn brief is fundamenteler dan dat.

[3:17:07] Mevrouw Martens van Merica.

[3:17:09] Dank.

[3:17:10] Of de brief zo fundamenteel is, dat laat ik maar even in het midden.

[3:17:15] Zoals ik al eerder heb aangegeven, op een aantal grote punten lijkt de minister voor nu nog geen keuze gemaakt te hebben.

[3:17:25] Maar als ik hem zo hoor, zijn die wel degelijk al ergens bekend.

[3:17:28] Dan heb ik toch een vraag, want ik hoor twee tegenstrijdigheden.

[3:17:30] Aan de ene kant zegt de minister net, dat moet nog komen, dat gaan we borgen.

[3:17:36] Aan de andere kant heeft de minister toch ergens in het afgelopen proces ervoor gekozen om daar net één keuze wel heel sterk neer te zetten.

[3:17:46] Dat is namelijk dat de taak van de NTR kan worden opgenomen door de nieuwe omroephuizen.

[3:17:53] terwijl er op dit moment heel veel makers en medewerkers zijn die zowel voor de NOS als de NTR werken.

[3:18:00] Kan de minister ons dan misschien wat meenemen in wat er de afgelopen weken gebeurd is, dat ondanks die alinnige samenwerking de minister toch voor heeft gekozen om nou superdaadkrachtig te zijn op het punt NTR?

[3:18:13] Dat voor al die mensen die op dit moment dit debat volgen en werken bij de NTR... in navolging op wat de heer Paternotte zegt... wel niet, wel niet, wel niet verliefd uit.

[3:18:23] Is het nou eigenlijk zo dat de minister nu toegeeft... ik ben gewoon te stellig geweest, ik had die bal nog niet zo veruit moeten schoppen.

[3:18:29] Want, zoals de minister ook zegt, ik laat het aan uw Kamer.

[3:18:33] Ik had hier geen besluit moeten nemen.

[3:18:35] Want ik weet niet meer wat deze minister wil.

[3:18:38] De minister.

[3:18:41] Ik heb een hoofdlijnbrief met de Kamer gedeeld over hoe ik de hervorming voor me zie.

[3:18:47] En daarin heb ik er heel bewust en ook heel duidelijk voor gekozen om de taak van het omroephuis breed te kiezen.

[3:18:55] Dus de omroephuizen zijn er niet enkel voor de achterbannen van de huidige omroepverenigingen.

[3:19:03] De huidige verenigingen maken wel op onderdelen al breed aanbod.

[3:19:08] Maar die overkoepelende taak, die bij elkaar opgeteld de gezamenlijkheid en de brede samenleving moet vertegenwoordigen, die moet door ieder huis en door iedere bestuurder gevoeld worden.

[3:19:19] En dat is een belangrijk doel dat ik met deze hervorming wil realiseren.

[3:19:24] En als er een losse organisatie blijft bestaan die oppakt

[3:19:28] wat omroephuizen onvoldoende realiseren, dan kunnen deze huizen die verantwoordelijkheid, die ik juist op die omroephuizen wil leggen, makkelijk ontduiken en blijven we toch teveel in het oude bestel hangen.

[3:19:43] toch een optelsom van de oude delen.

[3:19:46] En ik vind het belangrijk dat de wettelijke taken van de NTR belegd worden binnen het stelsel als geheel.

[3:19:53] Ik heb er geen bezwaar tegen als de NTR zich klustert op een of meerdere plekken bij die vier of vijf omroephuizen.

[3:20:03] En ik begrijp dat dat op dit moment natuurlijk onzekerheid biedt bij de medewerkers, maar dat geldt ook

[3:20:11] voor de medewerkers van andere omroepen.

[3:20:12] Het hele stelsel gaat op z'n kop en dat vergt dus een zorgvuldige overgang en dat vergt tijd en daar moeten we de komende tijd mee aan de slag.

[3:20:27] Voorzitter, ik heb toch het gevoel dat de minister in rondjes blijft draaien.

[3:20:31] En de politieke realiteit aan deze kant van de tafel is dat er inmiddels 88 zetels zeggen, doe dit niet, doe dit anders.

[3:20:40] Probeer ook het voorstel aan deze kant echt te omarmen en ook echt uit te voeren.

[3:20:46] Want wat stelt een meerderheid dan nog voor, zou ik bijna willen zeggen?

[3:20:49] En heeft het over breed draagvlak voor uw plannen?

[3:20:52] Het begint niet echt goed als we elkaar op dit punt niet kunnen vinden.

[3:20:57] Ik zou toch wat explicieter willen horen van de minister.

[3:21:00] Ik begrijp wat u allemaal zegt.

[3:21:01] Het staat ook hier en daar in uw brief.

[3:21:05] Maar als u echt consequent bent in uw eigen redenering, dan wilt u eigenlijk allemaal taakomroephuizen, maar dat zegt u weer ook niet.

[3:21:12] Want u wilt het opleggen.

[3:21:13] En wij zeggen juist, nee, blijf nou zuiver bij de verdere inrichting van omroephuizen.

[3:21:18] Er is nog heel veel niet ingevuld.

[3:21:20] Betrek de NTR volwaardig.

[3:21:21] Taak om er op huis met de NOS.

[3:21:23] Misschien op een andere manier.

[3:21:25] Maar niet op het opknippen waar u nu eigenlijk naartoe beweegt.

[3:21:29] Want het zou voor mij echt getuigen dat u blijft hangen in uw eigen brief.

[3:21:32] En dat de politieke realiteit die er is, en u zal straks ook de motie gaan voorlezen, dat dat een andere is.

[3:21:37] En als u echt verder wilt met deze plannen, is dat het minste wat u kan doen.

[3:21:41] Het minste.

[3:21:42] De minister.

[3:21:44] Ik ben mij volledig bewust dat ik ook... wil ik een stap vooruit kunnen doen, dat ik nu ook een stap moet doen.

[3:21:54] Ik begrijp de zorg van de heer Mohandas volledig.

[3:21:59] Dus de NTR krijgt een volwaardige plek in het proces dat komen gaat.

[3:22:05] De NTR kan bestaan.

[3:22:07] En de komende maanden ga ik ook met de NTR in gesprek als volwaardige partner om te kijken hoe hun taken en programma's echt een volwaardige plek in het nieuwe bestel kunnen krijgen.

[3:22:19] Ze zitten volledig aan tafel en zo zal ik ze ook behandelen.

[3:22:28] Ik heb in mijn bijdrage ook gevraagd hoe deze hervorming past in de aankomende bezuinigingen.

[3:22:37] Ik vroeg me af of de verschillende vormen hoe de NTR geborgd kan of gaat worden, of het ook verschillende financiële consequenties met zich meebrengt in licht van de bezuinigingen.

[3:22:52] of de minister dat in ieder geval wel zou kunnen schetsen, omdat ik vermoed, daarom stelde ik ook die vraag eerder, dat als je voor de orde 1 kiest, waarschijnlijk ook de kosten daarvan ook op een andere plek neerdalen.

[3:23:05] Mijn vraag is even welk beeld de minister daarover heeft, zodat we dat ook kunnen meewegen in licht van de aandacht onder de moties.

[3:23:11] De minister.

[3:23:17] Dan is dit misschien ook het moment om iets dieper in te gaan op de bezuiniging in relatie tot de hervorming.

[3:23:23] En dat is het punt dat er geen relatie is tussen de bezuiniging en de hervorming.

[3:23:28] De bezuiniging gaat al veel sneller in dan de hervorming.

[3:23:31] De hervorming kan wellicht een efficiëntievoordeel opleveren.

[3:23:40] Maar uiteindelijk met het verminderen van het aantal bestuurders en het aantal raden van toezicht... ga je niet 157 miljoen vinden.

[3:23:50] Bovendien gaat de bezuiniging dus al twee jaar eerder in.

[3:23:54] Dus dat is niet met elkaar gerelateerd.

[3:23:59] De ene is ook niet een oorzaak van het andere.

[3:24:02] De bezuiniging is beschreven in het hoofdlijnakkoord en de hervorming staat daar los van.

[3:24:09] Dus ik kan ook op dit moment nog niet een antwoord geven op wat de verschillende scenario's zouden kosten.

[3:24:16] En ook dat is iets wat in het vervolgproces nog moet worden uitgewerkt.

[3:24:23] Dank u wel.

[3:24:24] Is hiermee het blokje NTR afgelopen?

[3:24:28] Ik had een paar vragen gesteld over hoe het nou gegaan is, ook met de organisatie van de NTR en de overval.

[3:24:36] Die heb ik daar ook nog geen antwoord op gehoord.

[3:24:43] In aanloop naar de Kamerbrief is gesproken met het bestuur van de NTR en daarin is ook aangegeven dat het voornemen om het aanbod

[3:24:52] van de NTR te laten opgaan in een van de omroephuizen, dat dat een reële uitkomst zou kunnen zijn.

[3:25:01] Dus hoe dan ook begrijp ik dat het voor de mensen waar het hier om gaat een heftige boodschap is geweest.

[3:25:08] Maar dat deze optie een reële uitkomst zou zijn is wel eerder besproken.

[3:25:14] Wat ik wel belangrijk vind om te zeggen, is dat we in het vervolgtraject natuurlijk wel zekerstellen dat we dus met iedereen een goede dialoog hebben en dus ook met NTR en dat daar ook de medewerkers bij betrokken zullen worden.

[3:25:28] Dus hoe vervelend het ook is, dit proces, inclusief ook nog de bezuiniging.

[3:25:34] Ik besef heel goed dat dat veel onzekerheid met zich meebrengt.

[3:25:37] Dus het informeren en het betrekken van de medewerkers is belangrijk.

[3:25:40] Dat ligt primair natuurlijk bij de werkgever.

[3:25:44] Maar dat is de rol zoals ik die de afgelopen tijd heb gehad.

[3:25:52] Ik doe een poging het allemaal te begrijpen, maar ik merk dat ik nog veel vragen heb.

[3:26:02] De minister had toen hij ervoor koos om heel daadkrachtig te zijn op het NTR-stuk in zijn hoofd dat deze taakstelling van de NTR, die blinde vlekken zouden worden opgevangen door de nader te vormen, omroephuizen.

[3:26:18] Ervan uitgaande, want dat is ook een ambitie van deze minister, dat alle aspirantomroepen meegaan.

[3:26:24] Ik kan me voorstellen dat er omroepen zijn.

[3:26:28] Ongoord Nederland, die niet staan te springen op het uitzender van het Sinterklaasjournaal van hun schaarse minuten.

[3:26:36] Want zij zijn een kleine omroep, dus zij moeten zich ook invechten.

[3:26:41] Hoe had de minister dat in zijn achterhoofd?

[3:26:44] Dus op het moment dat je besluit NTR moet weg, want dat staat er wel degelijk in de brief, maar ik ga het wel borgen.

[3:26:49] En de omroepen zijn die het niet willen borgen.

[3:26:52] Welk instrument heeft deze minister in zijn tas?

[3:26:54] ...om dan bijvoorbeeld te zeggen, dan mag ik dat aanwijzen.

[3:26:58] Of dat gaat de NPO aanwijzen.

[3:26:59] Wat is de rol van de NPO hierin?

[3:27:01] Dus ik denk dat het wel goed is om met z'n allen, voordat de minister dit blokje afroemt... ...hoe waarborgen we dan dat die NTR-programma's... ...en alle medewerkers die nu meekijken, blijven bestaan?

[3:27:17] Ja, voorzitter.

[3:27:18] Terecht de vraag van mevrouw Martens van Merica.

[3:27:21] En dit raakt ook duidelijk aan het punt dat de heer Mohandes aan mij probeert duidelijk te maken waarvan hij nog steeds misschien wel denkt dat het me niet duidelijk is, maar het is me wel duidelijk.

[3:27:34] Wanneer je wilt dat die omroephuizen een bredere rol krijgen dan sommige omroepverenigingen, dan zal je ze ook een kader moeten meegeven.

[3:27:43] De heer Mohandas zegt dat je taakomroepjes creëert.

[3:27:48] Dat snap ik.

[3:27:49] Toch is dat niet zo.

[3:27:54] Dat de NTR bijvoorbeeld samenwerkt met de NOS, maar ook met veel andere omroepen samenwerkt.

[3:28:02] En er zijn veel mooie programma's van de NTR die ook in een omroephuis zouden passen.

[3:28:09] Maar hierover moet over gesproken worden met de omroepen in het proces dat de komende maanden gaat plaatsvinden.

[3:28:17] En daarbij heeft de NTR ook een volwaardige plek aan tafel.

[3:28:25] Oké, dan gaan we verder met het volgende blokje en dat is de inrichting van de omroephuizen.

[3:28:30] De minister.

[3:28:33] Dank u wel, voorzitter.

[3:28:34] Want hoe ziet zo'n omroephuis er dan uit?

[3:28:44] Ik vind het belangrijk dat de omroephuizen

[3:28:46] zoals ik gezegd in de optelsom zo goed mogelijk de publieke taakopdracht kunnen uitvoeren.

[3:28:51] En daarvoor is het van belang dat een omroephuis goed als één organisatie kan functioneren.

[3:28:57] Om die reden wil ik mij op dit moment ook nog niet vastleggen op vier of vijf omroephuizen, maar kijken welke clustering ontstaat die zo goed mogelijk kan functioneren.

[3:29:07] Ik wil wel de zorg van mevrouw Martens omarmen dat het niet zo voor de hand liggend is dat

[3:29:15] Eén omroep, één omroephuis zou vormen.

[3:29:20] In de praktijk is dat lastig.

[3:29:24] Ze moeten in ieder geval passen binnen de kaders die we gaan schetsen.

[3:29:27] Dus in theorie is het misschien wel mogelijk, maar in de praktijk zal het nog wel heel erg lastig blijken te zijn.

[3:29:33] Behalve dan... Het lijkt op een interruptie van mevrouw Martens van Juncker.

[3:29:39] Voor mij is dit wel fundamenteel.

[3:29:42] Juist omdat wij hier de kaders schetsen.

[3:29:44] Of hier partijen zijn die liever zes hadden of drie.

[3:29:48] Ik denk dat het belangrijk is dat wij hier de kaders schetsen.

[3:29:52] Hoe wij denken dat het eruit moet zien.

[3:29:54] En omroepen de mogelijkheid moeten geven.

[3:29:56] Ook daar vind ik wat van, maar dat laat ik even in het midden.

[3:29:58] Om er samen met elkaar uit te komen.

[3:30:00] Maar ik hoor de minister hier geen duidelijke uitspraken over doen.

[3:30:03] Maar ook als ze naar het omzetbegin zal kijken, wat volgens mij is opgenomen om te kijken hoe groot de omroepen mogen worden, zou het bijna niet mogelijk moeten zijn om.

[3:30:11] Kan de minister dan toch uitsluitsel geven dat het niet gaat gebeuren dat er één omroep in één omroephuis gaat komen?

[3:30:18] Voorzitter, ik denk dat mevrouw Martens en ik elkaar hierin vinden.

[3:30:22] Het zou eigenlijk niet mogelijk moeten zijn om.

[3:30:25] Ik schrijf in mijn brief dat de omroephuizen vergelijkbaar in grootte moeten zijn en ik denk dat dat het al buitengewoon ingewikkeld maakt om die optie überhaupt in de praktijk mogelijk te maken.

[3:30:37] Waar volgt uw betoog?

[3:30:42] Mevrouw Martens-Amerika vroeg mij ook wat de minister gaat voorstellen om gip te krijgen op de raden van bestuur.

[3:30:47] En wanneer kunnen we dat verwachten?

[3:30:50] Met de komst van de omroephuizen wordt het aantal bestuurders fors ingeperkt.

[3:30:54] Elk huis heeft één bestuur en één raad van toezicht.

[3:30:57] En dat ga ik wettelijk vastleggen.

[3:30:59] En voor zowel de besturen als de raden van toezicht gaan inderdaad maximum termijnen gelden, zoals wij gewend zijn in de publieke sector.

[3:31:10] De overheid gaat zelf niet over de aanstelling van bestuurders.

[3:31:13] In een nieuw bestel doen de raden van toezicht van de omroephuizen, de NOS, respectievelijk NPO, dit.

[3:31:18] En ook in het nieuwe bestel geldt uiteraard dat iedereen de governance op orde moet hebben.

[3:31:23] De gedragscode, integriteit, publieke omroep wordt verder aangescherpt.

[3:31:26] En ik kijk welke eisen ik ook op wettelijk niveau wil regelen.

[3:31:31] Even uit de losse pols gesproken.

[3:31:33] Ik wil dat de publieke omroep zich gaat gedragen zoals

[3:31:38] Wij verwachten van publiek gefinancierde organisaties.

[3:31:44] En de inrichting van de governance werk ik de komende tijd uit.

[3:31:48] En de uitkomsten zullen met u besproken worden.

[3:31:51] En ook in de context van het ontwerpen wetsvoorstel.

[3:32:04] Sorry.

[3:32:04] Ja, u zit helemaal aan de andere kant.

[3:32:06] Neemt me niet kwalijk.

[3:32:07] Deer Seder.

[3:32:08] Ja, voorzitter.

[3:32:09] Ik ben oppositiepartij, dus ik probeer het ook visueel in kaart te brengen.

[3:32:12] Nee, voorzitter.

[3:32:14] In reactie op mevrouw Amerika Martens is het goed, denk ik, dat het duidelijk is dat er inderdaad geen... dat er niet één omroep is die een heel omroephuis in beslag neemt.

[3:32:24] En dat de minister dat toezegt.

[3:32:27] Maar voor de ChristenUnie is het ook vrijwilligheid.

[3:32:31] Dat het ontstaat op basis van vrijwilligheid en binnen de gestelde kaders die vrijheid ook mee te geven, ook als het gaat om zaken als inrichting.

[3:32:40] Mijn vraag is of de minister ook dat wil toezeggen, dat dat mee te nemen in de uitbreking daarvan.

[3:32:45] Dat die vrijwilligheid, hoe je dat met elkaar vormt, zolang het niet één is, laat ik het zo zeggen, dat die vrijheid wel buiten kijf staat.

[3:32:54] Dat moet ook in de uitbreking woord meegenomen.

[3:32:58] De omroepen kunnen zich gaan bundelen in volledige vrijwilligheid binnen de kaders die ik ga meegeven.

[3:33:07] En daarbinnen lijkt het me wel sterk als er een omroephuis met één omroep zou ontstaan.

[3:33:28] richting een vervolgstap ga ik toch ook te kijken of de minister zou kunnen toezeggen die vrijwilligheid

[3:33:38] niet alleen mee te kunnen nemen, maar ook daarop terug te komen hoe die dan uitgewerkt wordt.

[3:33:42] De reden waarom is dus omdat ik in mijn tekst ook heb aangegeven dat de huidige stelsel wat ons betreft goede elementen kende, maar dat wij zorgen hebben over dat in het nieuwe stelsel die vrijwilligheid binnen de kaders uiteraard wel beknot wordt.

[3:33:58] Mijn vraag is of u daar expliciet op wilt terugkomen in de uitwerking hoe u die vrijwilligheid voor vorm geeft binnen de gestelde kaders.

[3:34:06] Die vraag gaat eigenlijk over het proces dat ik nu van plan ben te gaan lopen.

[3:34:12] Hoe komen we dan tot die bundeling, tot die omroephuizen?

[3:34:15] Dus laat ik dat meepakken, want inderdaad de heer Seder die vroeg daarnaar, maar ook de heer Krul, de heer Mohandis.

[3:34:28] Het is een complex proces en dat moet goed verlopen.

[3:34:35] We zien nu al dat sommige omroepen via de krant laten weten.

[3:34:38] Wij willen wel samen wonen met deze of genen.

[3:34:42] De bedoeling is nu juist dat het een gezamenlijk proces is.

[3:34:45] Dus ik vind het best prettig om te lezen dat twee omroepen in elkaar verliefd zijn geworden.

[3:34:53] Maar tegelijkertijd moeten ze allemaal verliefd met elkaar worden en moet er niemand meer over blijven.

[3:34:58] Wanneer iedereen in een hoekje van de kamer gaat staan, moet iedereen een plekje hebben.

[3:35:02] En ik ben me bewust van die complexiteit.

[3:35:06] En daarom vind ik het belangrijk dat het volgt

[3:35:10] gezamenlijk wordt vormgegeven, samen met de omroepen en de NPO.

[3:35:15] De heer Mohandes suggereerde dat om daar wel heldere kaders aan mee te geven, maar daar ook een regisseur voor aan te stellen.

[3:35:24] En ik omarm de suggestie van de heer Mohandas om een procesregisseur te vragen om hiermee aan de slag te gaan.

[3:35:33] In zekere zin, de afgelopen maanden heb ik de omroepen al meerdere keren gevraagd van ga eens met elkaar praten hoe zo'n onderverdeling eruit zou kunnen zien.

[3:35:43] Maar nu ik zie dat er toch enkelen zich verhouden tot enkele anderen, denk ik dat het goed is om hier toch ook een centrale regie op te hebben.

[3:35:53] Dus zou ik een onafhankelijke procesregisseur willen aanstellen.

[3:35:58] En ik denk dat het goed is als ik mij daar als politiek niet mee bemoei.

[3:36:03] Dus het gaat wel volledig onafhankelijk los van mijn politieke wensen.

[3:36:11] Ik hoop niet dat dit als interruptie geldt, maar ik was eigenlijk naar een toezegging aan het vragen.

[3:36:17] En de reden waarom, is omdat het dan in de uitwerking ook wel terug moet komen hoe daar volgens Olop is teruggekomen.

[3:36:26] Dus de vraag is of de minister dat zou willen toezeggen of niet.

[3:36:28] Ja, dat begreep ik ook.

[3:36:28] En dan als de minister die toezegging wil doen, ook graag een datum erbij dat de Kamer weet wanneer die toezegging gestand gaat.

[3:36:37] Voorzitter, dan kan ik ook in het licht van wat de heer Mohandis zegt toezeggen dat ik op zeer korte termijn de kaders zal schetsen hoe dit proces moet gaan plaatsvinden en op welke wijze ik een onafhankelijke procesregisseur zal gaan aanstellen.

[3:36:56] Er komt een brief en komt die voor de zomer?

[3:36:58] Die brief komt zo snel mogelijk.

[3:37:00] Dus weken, niet maanden.

[3:37:03] Komende weken.

[3:37:05] Waar voor mij de baas het woordje vrijwillig de kern was.

[3:37:10] En die laat de minister nu juist weg.

[3:37:11] Dus ik wil hem toch even goed op elkaar afhechten.

[3:37:16] Binnen de kaders die ik stel zal het vrijwillig zijn.

[3:37:24] Vroeger bij gymles zeiden ze altijd ik ga even een vrijwilliger aanwijzen.

[3:37:30] Dit is heel serieus.

[3:37:33] Ik geef kaders mee.

[3:37:35] Een van die kaders is er mag niemand in het midden van de kamer blijven staan.

[3:37:39] Iedereen moet een plekje krijgen.

[3:37:42] Dat is zo'n voorwaarde die ik meegeef.

[3:37:45] Maar daarbinnen zal ik mij volstrekt niet politiek bemoeien.

[3:37:48] Ik ga niet aangeven

[3:37:51] Er moet een progressief huis, een conservatief huis en een confessioneel huis zijn.

[3:37:56] Helemaal niet.

[3:37:56] Ik weet niet of dat de zuilen van deze samenleving zijn.

[3:37:59] Sterker nog, ik betwijfel dat zeer.

[3:38:02] Dus ik ga geen kleuring meegeven, maar ik ga wel de kaders meegeven.

[3:38:07] Dat is bijvoorbeeld de omroephuizen moeten van een vergelijkbare grootte zijn.

[3:38:11] Dus niet een hele kleine en een hele grote.

[3:38:14] En er mag niemand in het midden van de kamer over blijven staan.

[3:38:17] Dit zijn zo even een paar voorwaarden van het kader die ik wil meegeven.

[3:38:21] Maar hoe men zich clustert is op basis van vrijwilligheid binnen die gestelde kaders.

[3:38:29] Dank u wel.

[3:38:29] Dat gaan we lezen in een brief die binnen enkele weken naar de Kamer gestuurd wordt.

[3:38:33] De heer Van Houwelingen heeft ook een vraag.

[3:38:34] Ja, dank.

[3:38:35] En wat als er nou, want die kans is niet denkbeldel, denk ik, dat er één omroep om even in die gymanalogie te blijven, overblijft, waarbij, het zou toch zomaar kunnen, waarbij niemand wil samenwerken.

[3:38:44] Het zou zomaar kunnen, ja, het zou kunnen.

[3:38:46] Dus wat, ja, wat gaat er dan moeten, of de minister, dan moet de minister dwingen om samenwerking af te dwingen.

[3:38:53] De minister.

[3:38:54] Voorzitter, ik heb de laatste maanden veel gesproken met alle partijen in Hilversum.

[3:38:59] Ik zie dat iedereen doordrongen is van de noodzaak dat we een sterke publieke omroep nodig hebben zodat die ook vindbaar en zichtbaar is in de toekomst.

[3:39:08] Ik ben eigenlijk heel positief ingesteld dat men dit proces in gezamenlijkheid gaat doen en dat er niemand in het midden blijft staan.

[3:39:16] Om op de gymles terug te komen, ik weet hoe het voelt om als laatste gekozen te worden.

[3:39:21] Maar uiteindelijk kwam ik altijd in een team terecht.

[3:39:23] En ik verwacht dat dat hier ook gaat gebeuren.

[3:39:28] De heer Pattenot.

[3:39:32] Wil de minister afvaklappen welke speeldegels daar dan bij gelden?

[3:39:35] Want hoe de minister in een team terechtkwam, was het dan waarschijnlijk zoals ik ook vaak in een team terechtkwam, dat de docent zei jij gaat bij dat team.

[3:39:43] Maar de minister schetst hier toch van ja, ik ben zo ontzettend benieuwd wat er allemaal gaat gebeuren in Hilversum.

[3:39:48] Hoe dat dan inderdaad gaat als ondergroepen niet vrijwillig iets willen doen of in het midden blijven staan.

[3:39:54] Ja, daar ben ik ook heel benieuwd naar.

[3:39:55] Maar dat is toch heel gek.

[3:39:57] Dat is toch heel gek dat je een proces opstart waarvan je niet weet wat de spelregels zijn.

[3:40:01] Als dan iemand vraagt naar de vrijwilligheid, dan zegt hij ja vrijwillig maar wel binnen de kaders die ik stelt.

[3:40:04] Terwijl we hier niet horen welke kaders er dan gesteld worden.

[3:40:08] Is dat niet heel gek?

[3:40:11] Een paar van de kaders die ik wil meegeven, ik heb er al een paar genoemd.

[3:40:18] Het moet leiden tot vier à vijf omroephuizen.

[3:40:22] De omroephuizen moeten gezamenlijk de taak op zich kunnen nemen om alle geluiden en behoeften van de samenleving te vertegenwoordigen.

[3:40:30] De inrichting van die omroephuizen mag niet leiden tot een extra bestuurslaag.

[3:40:35] We moeten minder bestuurders krijgen en niet meer bestuurders.

[3:40:39] Het omroephuis moet de overtuiging hebben dat ze als een eenheid kunnen functioneren.

[3:40:44] En het moet van een zodanige omvang zijn dat zij in staat zijn om de programmatische activiteiten uit te voeren.

[3:40:52] En verder heb ik ook al gezegd de wettelijke eisen die ik aan de governance van de omroephuizen wil leggen, zoals de zittingstermijnen, één bestuur, één raad van toezicht.

[3:41:03] Nou, dat zijn zo de kaders die ik wil stellen.

[3:41:09] Binnen die kaders kunnen de verenigingen zich bundelen en de dans kan beginnen.

[3:41:27] Mevrouw Beckerman wees op de waarde van verenigingen, maar ook de heren Krul, Stoffer en Seder wezen mij daarop.

[3:41:36] Hoe voorkom je dat we die waarde kwijtraken terwijl je de bureaucratieproblemen niet oplost, maar juist verplaatst of zelfs vergroot?

[3:41:42] Dat willen we niet.

[3:41:45] Dus een koppeling met een ledenvereniging blijft een manier om maatschappelijke wortelingen vorm te geven.

[3:41:50] Leden blijven belangrijk.

[3:41:52] Ik wil in het nieuwe bestel ook ruimte bieden voor andere manieren van maatschappelijke worteling die ook bij andere doelgroepen passen.

[3:42:00] Dus nog steeds kunnen omroephuizen maatschappelijke worteling vormgeven via verenigingen.

[3:42:07] En dat is juist heel waardevol.

[3:42:10] Het biedt ook een waardevolle manier om in contact te staan met de doelgroepen waarvoor je aanbod maakt.

[3:42:15] En het lijkt me heel mooi, en juist ook de bedoeling, dat omroepverenigingen ook maatschappelijke activiteiten organiseren, blijven organiseren, waarbij ze in contact staan met hun achterban.

[3:42:25] Dus dit aspect van externe pluriformiteit blijft voor mij een kernzaak, ook in het nieuwe systeem.

[3:42:33] Want het is ook juist wat ons Nederlandse systeem zo uniek maakt.

[3:42:37] Maar ik verminder de bureaucratie doordat er minder spelers overblijven.

[3:42:41] En ook de coördinatie door de NPO lichter te maken.

[3:42:45] Waardoor er minder tijd kwijt zal zijn aan bureaucratische processen.

[3:42:51] De heer Paternotte vroeg, was Wildas Apple?

[3:42:56] Het is zo'n complexe hervorming dat ik enige associatie met Freud ook wel kon waarderen.

[3:43:03] Het is niet het makkelijkste deel van mijn pakket.

[3:43:10] De heer Paternotte zei, ik denk dat hij Freud citeerde omdat hij toch nog steeds veel tegenstrijdigheden las in mijn brief.

[3:43:17] In zekere zin, het extern pluriforme stelsel dat Nederland heeft en waar we eigenlijk allemaal super trots op zijn, heeft ook tegenstrijdigheden.

[3:43:25] En je zal het nooit helemaal versimpelen.

[3:43:28] Externe pluriformiteit wil ik wel in de toekomst meer laten samengaan met bestuurlijke stabiliteit, meer stabiliteit van het stelsel, minder bestuurlijke drukte en ervoor zorgen dat de fundamenten helder zijn.

[3:43:45] Het klopt dat er nog veel uitgewerkt moet worden, maar de rust breng ik onder andere terug niet door het aantal besturen te verminderen, maar ook door het bestel te sluiten.

[3:44:00] Maar dan is het wel belangrijk dat de omroephuizen die zich vormen zich inderdaad geheel en gezamenlijk verantwoordelijk voelen voor de publieke taak.

[3:44:07] en ook in staat zijn om gezamenlijk die taken te verdelen.

[3:44:10] Voor mij gaat dit juist goed samen met maatschappelijke binding.

[3:44:14] Wat mij betreft hoefde er dus niet of-of te zijn.

[3:44:19] Volgens mij is dit niet een mentale spagaat.

[3:44:22] Maar is dit nou juist waar we voor willen gaan?

[3:44:24] We willen die maatschappelijke binding en die externe pluriformiteit willen we behouden en tegelijkertijd de bestuurlijke drukte verbinderen.

[3:44:30] En op basis van mijn brief heb ik er vertrouwen in dat er een goede samenwerking en een goede uitwerking kan plaatsvinden en dat wil ik samen met de NPO doen.

[3:44:39] Maar het blijft een extern pluriform stelsel en dat brengt altijd enige complexiteit met zich mee.

[3:44:46] Er is een vraag van mevrouw Van der Velden.

[3:44:49] Om even in die terminologie van zo net te blijven.

[3:44:54] Stel je krijgt een team toegewezen en ze zijn niet blij met jou en jij bent degene die steeds de bal tegen zijn hoofd blijft krijgen omdat ze jou niet mogen.

[3:45:03] Hoe zorgt de minister ervoor in dit systeem, in dit stelsel, dat al die omroepen die dan samengaan ook evenveel te melden hebben?

[3:45:11] Want dat is mij gewoon eigenlijk nog steeds niet duidelijk.

[3:45:17] Voorzitter, mevrouw van der Velden legde de vinger op een pijnlijke plek, want dit is inderdaad nog niet uitgewerkt.

[3:45:24] De verdeling van zendtijd, de mate van zichtbaarheid, dat zijn allemaal punten voor nadere uitwerking.

[3:45:36] dat de vier A5-omroephuizen van een vergelijkbare grootte moeten zijn.

[3:45:41] En dat er niet een heel kleintje tegenover een hele grote staat.

[3:45:45] In die zin is het duidelijk dat daar wel een evenwicht is.

[3:45:51] Maar hoe je daaronder afspraken maakt, zonder dat je nieuwe bestuurslagen creëert, dat is een cruciaal onderwerp om verder uit te werken.

[3:46:03] En daarover heb ik in mijn brief nog niets geschreven.

[3:46:07] Vervolgvraag van mevrouw van den Velde.

[3:46:10] Ja, dank u wel, voorzitter.

[3:46:11] Ja, dan rijst bij mij toch nog weer een vraag, want stel je hebt een aantal grote omroepen bij elkaar en je hebt een aantal kleine omroepen bij elkaar.

[3:46:19] Hoe verhoudt dan die machtverhouding zich ten opzichte van dat grote omroephuis tegenover die kleine?

[3:46:28] De omroephuizen zullen dus van een vergelijkbare grootte zijn, maar daarbinnen zijn dus geluiden die kleiner zijn en die groter zijn.

[3:46:37] En het is de verantwoordelijkheid voor het bestuur van een omroephuis om ervoor te zorgen dat alle geluiden aan bod komen en gehoord worden, om het zo te zeggen.

[3:46:49] En daarover worden ook afspraken gemaakt vooraf en dat wordt ook geëvalueerd en daar moet ook verantwoording over afgelegd worden.

[3:46:58] En dat zal periodiek geëvalueerd worden om ervoor te zorgen dat alle geluiden aan bod komen, ook als het geluiden zijn die maar heel klein zijn.

[3:47:08] Het is een hoofdlijnend debat, dus de minister gaat nog een enorme zoektocht tegemoet om deze mega ingewikkelde puzzel te leggen.

[3:47:20] We gaan zo ook verantwoording laten afleggen hoe al die kerntaken worden verantwoord.

[3:47:28] aan bepaalde genres en dwingt u alle externe pluriforme omroephuizen om daaraan te voldoen.

[3:47:34] Er blijft weinig autonomie over voor die omroephuizen.

[3:47:38] Als u echt doorredeneert, consequent doorredeneert, wordt het gewoon één groot BBC-model.

[3:47:43] Ik probeer echt te snappen wat de minister hier doet.

[3:47:46] U kunt niet zeggen externe pluriforme, we gaan de taken opleggen.

[3:47:49] Het is best ingewikkeld of u kiest voor externe pluriformiteit en duidelijke taakomroephuizen of niet.

[3:47:54] Ja, wat wilt u nou?

[3:47:55] Het is een vrij fundamentele keuze waar u van alles mee wil.

[3:47:59] Iedereen tevreden wil stellen, maar zo gaat het niet.

[3:48:02] Ik wil niks, maar de minister des te meer.

[3:48:05] De minister.

[3:48:07] Ja, voorzitter.

[3:48:08] Inderdaad, externe pluriformiteit, dat blijft mijn uitgangspunt en tegelijkertijd

[3:48:15] ben ik van mening dat daar verantwoording over afleggen ook heel normaal is en ook moet kunnen.

[3:48:24] Maar wat belangrijk is, is dat niet de politiek gaat beoordelen of die pluriformiteit er is, maar dat dat op een onafhankelijke manier gebeurt.

[3:48:31] En ook dat moet nader uitgewerkt worden in het proces dat komen gaat, een onafhankelijke beoordeling.

[3:48:36] onafhankelijke evaluatie, de manier waarop afspraken gemaakt worden, ingezamenlijkheid en waarop verantwoording wordt afgelegd.

[3:48:43] Ook op dit moment legt de publieke omroep verantwoording af over bijvoorbeeld genres of geluiden die alder niet gehoord worden.

[3:48:52] En dat zal ook in de toekomst zo zijn.

[3:48:54] En ook nu gaat het samen met externe pluriformiteit.

[3:48:57] En dat stukje complexiteit zal niet worden weggenomen in het nieuwe systeem.

[3:49:04] Dank u, voorzitter.

[3:49:05] Toch even verder op dit punt, want dit is heel belangrijk.

[3:49:07] De minister zegt dat die externe pluriliformiteit straks wel geborgen is, maar we zien nu al — dat was ons betoog — dat als het om de NPO gaat, dat ongehoorlijk geluid is, zoals ik dat heb verwoord.

[3:49:20] Dat zit er nu in, dankzij ongehoor Nederland, maar dat moet van buiten komen.

[3:49:23] Het is niet dat die omroepen dat zelf opgepakt hebben.

[3:49:25] Integendeel, ze hebben er alles aan gedaan en tot op de dag van vandaag doen ze er alles aan om dat geluid weer naar buiten te werken.

[3:49:30] Dus dan kan de minister wel zeggen van nou, dat gaan we goed borgen, maar uit alles blijkt dat dat dus niet lukt.

[3:49:35] Dat die vernieuwing, zoals je dat vaker ziet, ook op andere terreinen, dat die dus van buiten moet komen.

[3:49:39] Hoe kijkt de minister daar tegenaan?

[3:49:40] Dank u, voorzitter.

[3:49:46] Ja, voorzitter.

[3:49:48] Het is juist een omroep als ON wel gelukt om als aspirant omroep binnen te komen.

[3:49:55] En dat betekent dus dat er ook de inschatting is dat daar een geluid is dat niet ongehoord, maar gehoord moet zijn, moet worden.

[3:50:05] En pluriformiteit zal onderdeel, dat is onderdeel van de wettelijke opdracht van de publieke omroep.

[3:50:12] De manier waarop nieuwe geluiden

[3:50:16] een plek kunnen krijgen is in het huidige bestel geborgd via het laten toetreden van nieuwkomers.

[3:50:21] En we hebben nou juist gezien dat dat zo'n enorme drempel is vanwege de ledenaantallen.

[3:50:26] En in het nieuwe bestel wil ik de omroephuizen deze taak expliciet ermee geven dat ze

[3:50:32] de oren en de ogen open hebben voor nieuwe geluiden en voor andere geluiden.

[3:50:38] En ze moeten deze taak gezamenlijk op zich nemen en kunnen hier dus ook op worden aangesproken.

[3:50:43] En daar moet de politiek zich vooral niet mee bemoeien, maar er moet wel verantwoording over afgelegd worden.

[3:50:47] En omdat juist in het nieuwe bestel is gebleken, of in het oude bestel is gebleken, dat nieuwe geluiden zo moeilijk kunnen toetreden, denk ik dat juist in het nieuwe bestel die

[3:50:58] in gezamenlijkheid die nieuwe geluiden wel eerder een plek zullen krijgen.

[3:51:03] En dat is wat mij betreft ook een groot verschil tussen het oude en het nieuwe bestel.

[3:51:08] Dan mijn vervolgvraag aan de minister.

[3:51:10] Klopt dit?

[3:51:11] Die nieuwe geluiden zijn wel degelijk tot het bestel toegetreden en wel via dat criterium van minimaal 50.000 leden.

[3:51:19] Omroep Ongoordeneld is daarin geslaagd.

[3:51:21] Er is ook een andere omroep ingeslaagd.

[3:51:25] Ik zie het niet.

[3:51:26] Hoe kan de minister nu zeggen dat het een probleem is om toe te treden tot het bestel?

[3:51:33] succesvol ingevocht hebben, als het om oncoördeeld gaat, want alles is erop gericht om niet erbij uit te werken, maar als je succesvol ingevocht hebt in dat bestel, dan komt het toch niet.

[3:51:44] We zien nu juist dat het hebben van een bepaald aantal leden juist een barrière is om nieuwe geluiden te laten toetreden.

[3:51:55] Na jaren van stolling heeft het lang geduurd voordat het nieuwe aspirant omroepen lukte om binnen te komen.

[3:52:03] Dat lukt een enkele keer en we zien eigenlijk telkens ook wel dat het geluiden zijn die weer een meerwaarde hebben.

[3:52:11] Dat is ook natuurlijk waarom ze binnenkomen.

[3:52:13] Tegelijkertijd zien we dat het aantal leden echt een barrière is en bovendien kan het toetreden ook alleen maar eens per vijf jaar, iedere keer wanneer er weer een periode afgelopen is.

[3:52:26] Terwijl natuurlijk de bedoeling is dat je nieuwe geluiden oppakt wanneer ze opkomen en dat je daar ook met elkaar afspraken over maakt en dan ook snel kunt reageren en daar ook ruimte aan biedt.

[3:52:35] En de bedoeling juist van de gezamenlijkheid is dat die ruimte er is om dan binnen de omroephuizen ook ruimte te geven aan die nieuwe geluiden.

[3:52:45] De minister spreekt steeds over een barrière.

[3:52:47] Ongewoon Nederland is er binnen een paar dagen ingeslaagd om die 50.000 leden bij elkaar te sprokkelen.

[3:52:52] En een barrière in zekere zin is ook terecht.

[3:52:54] Je moet natuurlijk bindingen met de samenleving.

[3:52:56] Je kunt niet iedereen zomaar toevoegen tot het bestel.

[3:52:58] Dus dat je een minimaal aantal leden moet hebben vind ik ook een terechte eis.

[3:53:01] Ik begrijp niet wat de minister zegt.

[3:53:06] Voorzitter, zoals ik al zei, je kan in het huidige stelsel eens in de vijf jaar toetreden.

[3:53:12] Dat kost echt veel tijd en moeite.

[3:53:14] En het kost ook heel veel tijd en moeite om de expertise op te bouwen, om een omroep te zijn.

[3:53:18] Dat ben je niet zomaar.

[3:53:20] En ook om tot aanbod te komen.

[3:53:22] Dat vergt gewoon heel veel werk.

[3:53:24] Het zijn van een omroep is echt een vak apart.

[3:53:28] Er zijn heel veel geluiden in de samenleving die kunnen niet zomaar komen tot het zijn van een omroep.

[3:53:34] Omdat daar een heleboel expertise, zowel technisch als inhoudelijk, bij komt.

[3:53:38] En bovendien kan het maar eens in de vijf jaar.

[3:53:40] En als het niet lukt, dan ben je weer vijf jaar verder en ben je al tien jaar verder.

[3:53:44] Dat is een enorme barrière.

[3:53:46] En dat het af en toe wel lukt, is heel mooi.

[3:53:49] Maar het zou juist de bedoeling moeten zijn dat de geluiden die missen...

[3:53:57] kunnen bediend worden door de omroephuizen die juist al omroep zijn en ook de expertise hebben om daar gehoor aan te geven.

[3:54:05] De heer Van Houwelingen.

[3:54:06] Ja, dank u voorzitter.

[3:54:07] Ja, voor mij is dit is dit werkelijk onbegrijpelijk.

[3:54:10] Er is natuurlijk een barrière.

[3:54:12] Het is moeilijk om toe te treden.

[3:54:13] Ik denk dat dat terecht is.

[3:54:14] Maar stelt u zich nou eens voor, voorzitter, dat we voor politieke partijen hetzelfde thema zouden hanteren.

[3:54:18] Dat we zouden zeggen van nou, politieke partij, die gaan we samenvoegen tot vijf partijenhuizen.

[3:54:22] En je kunt daarna niet meer als nieuwe partij toetreden tot een bestel, want het is gebleken dat het zo lastig is om anders toe te treden als politieke partij, wat ook niet makkelijk is.

[3:54:30] We hebben onder een paar jaar verkiezingen, dus dat duurt ook te lang.

[3:54:33] Dat zeggen we hier allemaal.

[3:54:34] Ik denk iedereen hier onder deze tafel.

[3:54:35] Het is krankzinnig, want dan sluit je het politieke bestel, nieuwkomen sluit je daarvan uit, voor altijd.

[3:54:41] En waarom gaat diezelfde logica niet op voor het media bestel?

[3:54:44] Ik begrijp het totaal niet.

[3:54:48] Voorzitter, volksvertegenwoordiging is wezenlijk anders.

[3:54:52] Overigens is daar ook een drempel, namelijk de kiesdeler, 1 op 150.

[3:54:58] Voor de Tweede Kamer dan.

[3:55:04] Waar we hierover praten is straks een bestel van 4 à 5 omroephuizen.

[3:55:08] Dat zou dus betekenen dat je 40 zetels moet halen om een

[3:55:15] om als partij te mogen meepraten in het parlement dat Hilversum heet.

[3:55:20] Een publieke omroep is wezenlijk anders.

[3:55:25] En we zien dat ook op dit moment sommige omroepen echt moeite hebben met het behouden van hun leden.

[3:55:34] En zowel kleine als grote.

[3:55:37] Het hebben van een ledencriterium is belangrijk voor de maatschappelijke worteling, maar tegelijkertijd, als je iedere keer maar weer moet knokken om er nog in te blijven, of je moet knokken om erin te kunnen komen, dan gaat er een hoop energie, tijd en geld zitten in een kunstmatig gecreëerde competitie.

[3:56:02] De bedoeling is nu juist dat de energie gaat naar

[3:56:05] inhoud naar goede programma's.

[3:56:10] Juist wanneer je de competitie eruit haalt en je gaat voor gezamenlijkheid en je geeft omroepen een vaste plek, dan kan je er ook voor zorgen dat de energie daarnaartoe gaat.

[3:56:19] Maar dan moet je wel het kader zo stellen dat men ook gaat voor de gezamenlijkheid en ook voor de geluiden die missen.

[3:56:26] Maar dan is er ook een verantwoordelijkheid voor het systeem als geheel, dat missende geluiden ook echt een plek kunnen gaan krijgen in het nieuwe bestel.

[3:56:34] Dat is wel een belangrijke randvoorwaarde voor succes.

[3:56:39] Dank u wel.

[3:56:39] Vervolgt u hem toch.

[3:56:56] De heer Seder en de heer Stoffer, vroeger nog, gaat u de garantiebudgetten van de onderhoophuizen verhogen om zo meer programmatische vrijheid bij de

[3:57:03] omroephuizen te garanderen?

[3:57:05] Nou, de garantiebudgetten van de omroephuizen worden in het nieuwe bestel sowieso hoger, omdat de middelen over minder spelers verdeeld moeten worden.

[3:57:12] Maar daarnaast wordt ook de coördinerende rol van de NPO generieker, onder andere doordat middelen vaker meerjarig en op thema of genre worden toegekend.

[3:57:21] En dat vergroot dus de culturele en expressieve en creatieve vrijheid van de omroephuizen om die middelen in te zetten voor de programmering.

[3:57:30] Uiteraard onder het voorbehoud dat over het totale programma aanbod in gezamenlijkheid, waar ik u een aantal keren nu over heb toegelicht, goede afspraken zijn gemaakt.

[3:57:44] De minister mag het even afmaken.

[3:57:51] Dit principe ga ik de komende periode in overleg met de omroepen, de NPO en het commissariaat verder uitwerken.

[3:57:57] En dan kan ook meer helderheid worden gegeven over de hoogte van de budget.

[3:58:04] Waar volgt u uw bedoel?

[3:58:06] Oh, er is een interruptie van de heer Krul.

[3:58:10] Was dit alles wat de minister gaat zeggen over die coördinerende taak?

[3:58:16] Nee, dat is een coördinerende taak is een apart blokje, daar kom ik zo op.

[3:58:27] De heer Koops en de heer Stoffer die vroegen mij

[3:58:34] Kunnen omroephuizen ook verenigingen zijn en is dat niet wenselijker dan een stichting?

[3:58:38] Ik heb er bewust voor gekozen om de omroephuizen vorm te geven als stichtingen.

[3:58:42] De taken voor de omroephuizen leg ik wettelijk vast.

[3:58:45] in voorop staat dat de huizen gezamenlijk alle geluiden en behoeften van de samenleving moeten vertegenwoordigen en het belang van het geheel komt dan voorop te staan.

[3:58:54] In mijn brief stel ik randvoorwaarden voor de inrichting van de omroephuizen en ik wil nadere regels vastleggen voor de governance van de huizen.

[3:59:03] Dat is iets wat de komende tijd zal gaan plaatsvinden.

[3:59:06] Deze wettelijke taken en kaders die zullen minder goed passen bij een verenigingsstructuur waarbij leden een bepalende rol hebben en het belang van de vereniging voorop staat.

[3:59:15] Verenigingen met leden zijn waardevol voor maatschappelijke worteling van het omroephuis en daarom wil ik wel dat behouden binnen die omroephuizen.

[3:59:27] Ik ben nog aan het onderzoeken hoe de koppeling tussen een omroephuisstichting, de huidige omroepverenigingen en eventuele

[3:59:33] andere verenigingen of belangenorganisaties juridisch ingericht kunnen worden.

[3:59:38] Dat is ook zo'n cruciaal onderwerp dat verder moet worden uitgewerkt.

[3:59:42] The devil is in the details.

[3:59:44] Waarbij ik wil uitspreken, verenigingen mogen geen bijwagen worden, maar ik wil juist onderzoeken hoe ze volwaardig kunnen bijdragen aan de maatschappelijke worteling van de omroephuizen.

[3:59:54] Er is een vraag van de heer Stoffer.

[3:59:58] Het is natuurlijk een debat op hoofdlijnen, dus om te voorkomen dat er veel details komen.

[4:00:04] De heer Krul had straks bijvoorbeeld over Nederland zingt.

[4:00:07] Stel nu, zo'n programma heeft een presentator en ook een crew daarachter.

[4:00:10] Ik heb er niet zo gek veel verstand van.

[4:00:13] heeft dan een vereniging... Heb je daar ook nog enige sturing op wat voor personeel je hebt en wat voor een achtergrond je hebt?

[4:00:22] Ik heb begrepen dat de minister ook fan was van Nederlands Zinkt.

[4:00:26] Stel nu eens dat de heer Paternotte Nederlands Zinkt zou moeten presenteren.

[4:00:32] Dat zou toch ook wat zijn?

[4:00:33] Dus is er enige sturing op dat je ook mensen hebt die passen qua manier van leven bij datgeen wat ze presenteren?

[4:00:47] Ja, voorzitter.

[4:00:49] Ik vind het overigens een buitengewoon interessant voorstel om die combinatie te maken.

[4:00:53] En het zou nog passen ook, denk ik.

[4:00:56] Maar dat is mijn persoonlijke inschatting, hoor.

[4:00:59] Nee, alle gekheid met een stokje.

[4:01:02] Wat ik wil is dat in het nieuwe systeem meer ruimte en niet minder ruimte is voor creatieve makers.

[4:01:09] Dus dat de geldstromen meerjarig worden toegekend aan de omroephuizen en dat daarbinnen

[4:01:18] volop ruimte is voor creatieve makers om programma's te produceren zoals zij dat zien.

[4:01:24] En daarbij moet het aanbod passend zijn bij het huis waar het in terechtkomt.

[4:01:31] En het is ook belangrijk dat de identiteit van de onderliggende omroepverenigingen dus ook zichtbaar is binnen zo'n huis.

[4:01:39] Hoe die koppeling gaat, daar moet ik ook de komende tijd mee aan de slag.

[4:01:43] En dat is

[4:01:45] Een heel belangrijk aspect van het nieuwe bestel is dat we ervoor zorgen dat die omroepverenigingen geen bijwagen worden die ook nog een beetje mogen bestaan.

[4:01:55] Dat die echt zorgen voor de maatschappelijke worteling.

[4:01:57] En dat we er ook goed voor zorgen dat de identiteit van de makers, dat die volop ook kan doorklinken in de programma's.

[4:02:07] Want de identiteit van een omroephuis hangt aan de identiteit van de makers die binnen zo'n omroephuis werkzaam zijn.

[4:02:16] En daarom is het belangrijk dat dat niet zomaar een bijproduct is, maar ook centraal staat in de verdere uitwerking van hoe het binnen zo'n omroephuis eruit ziet.

[4:02:28] Mevrouw Beckerman.

[4:02:31] Voorzitter, ik heb eigenlijk meer een systeemvraag.

[4:02:35] De minister die zegt eigenlijk bij heel veel antwoorden, ja, dit is een cruciaal detail en de komende tijd moet dat verder worden uitgewerkt.

[4:02:43] Dat begrijp ik, dit is een brief op hoofdlijnen, maar is er ook een scenario, heeft de minister ook in een scenario gedacht dat als hij bezig is met de uitwerk van al die cruciale details en het blijkt allemaal niet te kunnen, of die tegenstellingen heffen elkaar niet op,

[4:02:58] Kan het dan ook nog dat de minister zegt, ja, ik ga terug naar de Kamer.

[4:03:01] We gaan naar een andere stelselwijziging bedenken.

[4:03:04] Of in ieder geval deze gaat van tafel.

[4:03:06] Of is het sowieso al zeker dat dit het wordt?

[4:03:13] De hoofdlijnen zoals ik die heb geschetst, die zijn goed doordacht en die heb ik gemeend naar uw kamer te kunnen sturen om op die hoofdlijnen met u van gedachte te wisselen over hoe het stelsel eruit gaat zien.

[4:03:33] En ook de signalen die u aan mij mee gaat geven tijdens dit debat, maar ook straks emoties, die ga ik allemaal meewegen.

[4:03:43] Uiteindelijk weet ik dat... Het is niet voor niets een brief op hoofdlijnen.

[4:03:47] Ik denk dat op deze hoofdlijnen dat we elkaar een heel eind kunnen vinden.

[4:03:50] Maar ik weet ook dat straks in de details nog een heleboel moeilijke keuzes moeten worden gemaakt.

[4:03:56] En ik zie er sowieso drie.

[4:03:58] Dat is één.

[4:03:59] Hoe ziet de centrale coördinerende rol eruit?

[4:04:03] En wat is daar het gewicht van de NPO en de omroephuizen?

[4:04:06] Hoe vind je daar gezamenlijkheid in het coördineren?

[4:04:10] Maar ook, hoe doe je dat gezamenlijk?

[4:04:12] Maar kom je toch tot heldere besluiten?

[4:04:15] Dat is vraagstuk één.

[4:04:16] Vraag stuk twee is hoe gaan de geldstromen precies lopen?

[4:04:21] Met welke randvoorwaarden en op welke manier?

[4:04:26] En het derde is hoe ziet de governance binnen een omroephuizer uit en hoe breng je die koppeling aan tussen de

[4:04:34] de omroephuisstichting, de huidige omroepverenigingen en mogelijke andere verenigingen en belangenorganisaties.

[4:04:40] En hoe richt je dat juridisch in?

[4:04:42] Dit zijn drie grote vragen die bepalen uiteindelijk hoe het stelsel eruit komt te zien en de kleuring die het krijgt.

[4:04:48] En dat dan ook nog allemaal binnen de kaders die ik u heb geschetst van externe pluriformiteit en minder bestuurlijke drukte.

[4:04:54] Ik kan me voorstellen dat de heer Paternotte-Freud heeft geciteerd.

[4:04:58] Maar ik denk dat dit mogelijk is.

[4:05:00] Zeker ook met de signalen die u in dit debat aan mij wilt meegeven.

[4:05:04] En ik ben vol goede moed om hier samen met de omroepen en de NPO en de spelers in het veld stappen vooruit verder te blijven zetten.

[4:05:11] En we moeten wel, want dit moet 2029 erin gaan.

[4:05:14] En als dat niet lukt, dan is de eerste volgende kans 2034.

[4:05:18] En dan weten we niet of de publieke omroep nog steeds zo sterk en zichtbaar en vindbaar is als nu.

[4:05:23] Mevrouw Beckerman.

[4:05:26] Ja, maar voorzitter, dan is de antwoord op de vraag dus... dit gaat sowieso gebeuren.

[4:05:33] Voorzitter, want ik... Of kan de minister daar iets duidelijk over zijn?

[4:05:38] Want we zien eigenlijk... vijf, hè, want de minister zegt drie grote vragen, maar laten we het optellen, zijn het er vijf... die behoorlijk complex... kunnen zijn.

[4:05:52] die behoorlijk veel tegenstellingen in zich hebben.

[4:05:54] En natuurlijk is er niks mis met af en toe een goede tegenstelling... die zichzelf weer kan opheffen.

[4:06:01] Maar wat nou als we hier niet uitkomen?

[4:06:05] Gaat de minister dan zeggen... ja, maar dit is het nou eenmaal en inderdaad, het moet wel... want in 2029 is onze laatste kans?

[4:06:11] Of komt hij dan terug naar de Kamer en zegt hij... ja, wacht even, dit gaat toch niet op deze manier... en dan beginnen we opnieuw...

[4:06:21] Ik vind het moeilijk om te peilen.

[4:06:23] Aan de ene kant willen we best een debat op hoofdlijnen.

[4:06:25] Maar als je zulke cruciale details mist, maar we wel al zeker weten dat dit in 2029 moet gebeuren... Voorzitter, ik ben een hoopvol en optimistisch mens.

[4:06:41] Ik denk dat deze hoofdlijnen staan.

[4:06:43] Maar tegelijkertijd...

[4:06:45] Wijs ik u ook op dat er meer dan details zijn die cruciaal zijn om dit systeem ook daadwerkelijk simpeler, beter en sterker te maken.

[4:06:58] Die punten moeten we met elkaar uitwerken en daar wil ik ook de aandachtspunten van uw Kamer meenemen.

[4:07:03] Maar bijvoorbeeld dat de toekomst ligt in het cluster in omroephuizen.

[4:07:08] is iets wat ik eigenlijk breed heb gehoord en wat ook, denk ik, niet meer van tafel gaat.

[4:07:16] Maar ik wil juist samen met u aan de aandachtspunten werken en aan de nadere uitwerking.

[4:07:24] En uiteindelijk heeft uw Kamer het laatste woord, want er komt een wetsvoorstel en pas als die door Tweede en Eerste Kamer is, ja, dan is het rond.

[4:07:35] En tot die tijd

[4:07:38] Er kunnen details verder uitgewerkt worden, maar dat dit systeem zo staat, met een lichtere centrale coördinatie, 4 à 5 omroephuizen, een taakomroep, en omroepverenigingen die binnen die omroephuizen maatschappelijke verankering veroorzaken dankzij hun innerente externe pluriformiteit, dat is een gedachte die wat mij betreft staat en die alleen nog maar vooruit kan gaan.

[4:08:09] Mevrouw Martens, Amerika.

[4:08:11] Oh, u wilt er mee?

[4:08:13] Oké.

[4:08:14] Dan is het aan de beurt aan de heer Krul.

[4:08:16] Ja, ik weet het, maar u staat op het lijstje.

[4:08:18] De heer Krul is eerst.

[4:08:19] Ja, voorzitter.

[4:08:20] Ik bewaarde eigenlijk al mijn interrupties voor dat eerste vraagstuk van de minister.

[4:08:24] Maar goed, ik ben toch in de verleiding gebracht om er eentje nu al te gebruiken.

[4:08:27] En ik concretiseer toch de vraag van de heer Stoffer een beetje, ook omdat wij dingen mogen meegeven richting de uitwerking van de wet.

[4:08:35] Die externe pluriformiteit borgen bij de makers en de identiteit daarachter kan ook gewoon heel concreet betekenen dat omroepverenigingen of in dit geval omroepverenigingen binnen omroephuizen hun eigen aannamebeleid mogen blijven voeren.

[4:08:47] Dat is ook ontzettend belangrijk om juist die identiteit te borgen.

[4:08:51] En ik wil toch de minister vragen of hij kan bevestigen dat dat ook in de toekomst mogelijk blijft.

[4:08:56] En dan is dat maar zo'n signaaltje die ik hem hier nu meegeef.

[4:09:01] Ja, voorzitter.

[4:09:03] Een van de nog in de media weinig zichtbare details, maar die toch cruciaal is, is dat ik heb opgeschreven dat het werkgeverschap van de mensen bij de omroephuizen komt te liggen.

[4:09:16] Dat is een enorm grote stap.

[4:09:18] En dat besef ik zeer goed.

[4:09:20] En tegelijkertijd zeg ik, de verenigingen mogen geen bijwagen zijn.

[4:09:25] Dus het is belangrijk dat we in het proces dat komen gaat praten over hoe veranker je de externe pluriformiteit en de identiteit van de omroepverenigingen binnen dat omroephuis.

[4:09:35] Hoe zorg je ervoor dat identiteit van makers doorklinkt in het programma.

[4:09:40] Zodat je dus ook de juiste makers hebt die passen bij de kleur van het omroephuis.

[4:09:45] En dat is iets wat goed moet worden geregeld en waar nog nadere invulling voor nodig is.

[4:09:51] En ik denk dat de heer Krul het goed aanvoelt dat daar in mijn brief nog niets over te lezen is.

[4:09:59] Ja, zou u het doen?

[4:10:01] Ja, toch maar wel.

[4:10:03] Ik heb altijd geleerd niet in de frames van anderen mee te gaan, maar ik ga toch een beetje mee in het frame van de heer Paternolte, want het kan toch niet allebei tegelijk waar zijn.

[4:10:11] Dus als de minister enerzijds zegt dat verenigingen geen bijwagen mogen worden en ik vind het zo belangrijk dat die externe pluriformiteit geborgen is, maar tegelijkertijd... En ik wil ook geen confessioneel, conservatief, progressief blok, want zo zit de samenwerking niet meer in elkaar.

[4:10:24] Oh ja, maar tegelijkertijd gaat het werkgeverschap wel naar de omroep Huizen.

[4:10:29] waardoor je eigenlijk dan al van tevoren kan uittekenen hoe die eruit gaan komen te zien.

[4:10:35] Want misschien werkt de ene omroepvereniging met identiteitsverklaring, de ander niet, die willen dat graag behouden.

[4:10:41] Ziet de minister dat spanningsveld op het moment dat je enerzijds aangeeft, ik wil het graag zo vrij laten en ik wil graag dat die verenigingen sterk blijven, maar anderzijds, ja, dan dwing je ze eigenlijk om in dat soort blokken samen te gaan werken op deze manier.

[4:10:57] Voorzitter,

[4:10:59] Deel geheel de zorgen van de heer Krul.

[4:11:02] En ik heb ook nergens willen uitschalen dat dit een makkelijk proces is.

[4:11:06] Maar wat ik wel wil is dat de omroepen zichzelf bundelen in vrijwilligheid binnen de gestelde kaders.

[4:11:15] En dat ik niet voorschrijf welke omroephuizen er ontstaan of welke zuilen er nog zouden bestaan in deze samenleving.

[4:11:22] Tegelijkertijd wil ik het aantal bestuurlijke spelers verminderen.

[4:11:25] Dat betekent één bestuur en één raad van toezicht per omroephuis.

[4:11:29] En dat betekent dus ook dat de mensen bestuurlijk verantwoordelijk daaronder gaan vallen.

[4:11:35] Dat is nodig ook voor de sociale veiligheid, voor heldere lijnen.

[4:11:38] En tegelijkertijd willen we de maatschappelijke worteling... Nou ja, bijna alle partijen aan de andere kant van de tafel willen de externe pluriformiteit behouden.

[4:11:49] En daar vinden we elkaar.

[4:11:50] Dat betekent dus dat de verenigingen een echte rol moeten hebben in die omroephuizen.

[4:11:54] En dat er dus ook een manier moet worden gevonden om de identiteit van die omroepen ook te laten doorklinken in die omroephuizen.

[4:12:02] Ook richting de identiteit van de makers.

[4:12:04] Want de identiteit van de makers bepalen de identiteit van de programma's.

[4:12:08] En de identiteit van de programma's bepalen de identiteit van het omroephuis.

[4:12:14] En die koppeling moet gemaakt worden.

[4:12:16] En daar moeten we hard mee aan de slag.

[4:12:22] Ja, dank u wel, voorzitter.

[4:12:25] Ik heb hier heel veel dingen gehoord net, waar ik toch wel vraagtekens bij heb.

[4:12:29] Maar laat ik dan toch maar terugkomen op dat stukje identiteit algemeen.

[4:12:34] Kijk, we hebben nu natuurlijk ook veel contentproducenten die van buitenaf komen.

[4:12:38] Die konden, of tenminste die kunnen in het huidige bestel ook nog pitchen aan de NPO zelf.

[4:12:44] Als het, van wat ik begrepen heb, komt dat dan straks te vervallen, kun je alleen nog pitchen bij de omroephuizen.

[4:12:50] Als bij die omroephuizen alleen programma's aangehaakt worden die puur op de identiteit van die omroephuizen zitten, wordt het dan ook niet heel lastig om nog nieuwe geluiden daar binnen te krijgen, want er zijn ook makers met ideeën, wat nog geen gebaande weg is, die wellicht wel aan zouden kunnen sluiten, maar die niet per se misschien gehoord gaan worden.

[4:13:09] Hoe gaat de minister waarborgen dat ook die geluiden meegenomen worden?

[4:13:15] Dat is een terechte vraag van mevrouw Van der Velden.

[4:13:20] Belangrijk is om te stellen dat de bijdrage van de omroephuizen aan het geheel staat centraal.

[4:13:28] Dus niet vanuit de achterliggende verenigingen, maar zoals ik zei eerder in dit debat, een omroephuis is meer dan de optelsom van de achterliggende verenigingen.

[4:13:37] Er is een bredere verantwoordelijkheid.

[4:13:40] Dus het omroepsysteem zoals we dat kennen en de omroepen zoals we die grotendeels kennen, stamt uit de tijd van de verzuiling.

[4:13:47] Maar de omroephuizen zijn beduidend breder dan dat.

[4:13:51] En het is belangrijk dat we een publieke omroep hebben die een grote variatie, grote pluriformiteit, diversiteit,

[4:13:57] in aanbod laat zien.

[4:13:59] En dat is ook precies de reden waarom we het bestel-sluiten, maar tegelijkertijd het geheel, het hele stelsel, de opdracht geven om alle geluiden te laten horen, ook passend bij de veranderende behoeften van de samenleving.

[4:14:18] Ik vind dat heel lastig, om heel eerlijk te zijn.

[4:14:21] Het bestel is dan straks gesloten.

[4:14:24] Maar op dit moment, als ik puur even kijk naar onze eigen achterban van de PVV, zou de achterban zeggen dat het leuk is.

[4:14:32] Maar wat ons betreft is daar heel veel hetzelfde geluid al te horen.

[4:14:36] En is er maar heel weinig wat onze kant op gaat.

[4:14:39] En als je dan vraagt, jongens, kijken jullie NPO?

[4:14:42] Als je de achterbaan vraagt, onze achterbaan, dan zeggen ze nou nee, want daar is niks wat mij kan bekoren.

[4:14:48] Hoe gaat het dan als dat bestel dus gesloten is, dat daar gewoon niks extra's nog bij kan komen aan nieuw geluid?

[4:14:54] Want hoe zorg je dan dat toch die extra geluiden meegenomen worden?

[4:14:59] Want nogmaals, ik verwacht niet bijvoorbeeld bij een BNN-vara een PVV eraan te zien schuiven.

[4:15:06] Voorzitter, juist die brede taakopdracht waarbij de brede variatie, diversiteit en pluriformiteit van de maatschappelijke geluiden worden meegenomen, dat wordt wettelijk verankerd.

[4:15:18] De omroephuizen moeten ook breder kijken dan alleen de optalsom van de achterliggende veredigingen.

[4:15:23] En ook zij hebben een brede verantwoordelijkheid.

[4:15:25] Dus de geluiden, als er geluiden missen, die moeten ergens een plek kunnen krijgen binnen die vier of vijf omroephuizen.

[4:15:32] Dat wordt wettelijk verankerd en dat wordt ook periodiek geëvalueerd en verantwoord om ervoor te zorgen dat iedereen een plek kan krijgen.

[4:15:41] En dat je daar dus niet meer per se een eigen omroepvereniging met eigen technische expertise en 50.000 leden hoeft op te richten, maar dat je sneller en simpeler jouw geluid kunt terugzien in die brede pluriforme publieke omroep die het zou moeten zijn.

[4:16:00] Ik vermoed zomaar dat BNNVRA dolgraag wil dat de PVV'ers een keer aanschuiven.

[4:16:05] Misschien gaat mevrouw Van der Velde wel de eerste worden, maar dat geheel terzijde.

[4:16:09] Ik constateer dat de minister optimistisch mens is die een visie heeft.

[4:16:13] En het is hem nog niet gelukt om die visie over te brengen op veel van de Kamerleden hier.

[4:16:18] Dat zie je ook aan het feit dat hij onder andere heeft toegezegd binnen enkele weken een brief te komen die weer meer duidelijkheid gaat geven over hoe die omroephuizen dan tot stand moet gaan komen langs de lijn van welke spelregels.

[4:16:29] Ja, voorzitter, dat zij zo.

[4:16:31] Dat zit in al die tegenstrijdigheden die ik schetste.

[4:16:33] Maar mijn vraag is dan, is het dan verstandig om in de tussentijd voldoende feiten te creëren?

[4:16:37] Want dat is natuurlijk bij de NTR bijvoorbeeld wel gebeurd.

[4:16:39] Het is nu toch op tafel gelegd dat de NTR waarschijnlijk gaat verdwijnen.

[4:16:43] Wat betekent dat voor mensen die daar solliciteren of die daar nodig zijn of die ze kunnen inhuren?

[4:16:47] Dus is het niet ook heel belangrijk, als je echt zegt ik wil rust brengen en je weet nog heel veel dingen nog niet, om dan veel behoedzamer te werk te gaan?

[4:16:58] Ja, voorzitter.

[4:17:00] Vanuit dat hoopvolle levensbeeld wil ik dan ook vooral naar voren kijken.

[4:17:07] En dat is dat ik in dit debat heb gezegd dat ik de taak en de programma's en de redactie van de NTR buitengewoon belangrijk vind.

[4:17:18] Ik heb ook gezegd dat de NTR kan bestaan.

[4:17:21] en ook een plek vindt en dat alle taken ook een plek kunnen vinden in het bestel.

[4:17:27] En dat ze ook een volwaardige plek hebben aan de tafel bij het verder uitwerken van deze plannen.

[4:17:33] Daarmee wil ik dus iedereen betrekken en wil ik dus ook inderdaad behoedzaam verder bewegen en ervoor zorgen dat iedereen wordt meegenomen om ervoor te zorgen dat we ook echt een stap vooruit kunnen zetten in dit proces.

[4:17:49] Dank u wel.

[4:17:50] Dan zitten we nog steeds in het blokje verhouding omroephuizen en BO.

[4:17:54] Is het bijna klaar?

[4:17:54] Ik ben er bijna.

[4:17:56] Denk ik zo.

[4:18:00] Mij werd de vraag gesteld, kunnen we nu alvast het aantal omroephuizen vastleggen op vier?

[4:18:07] Dat vroeg mevrouw Martens-Amerika, maar de heer Stoffer die vroeg mij vijf of meer.

[4:18:18] Dan komen we alweer bijna bij meneer Freud terecht van meneer Paternotte.

[4:18:22] Maar ik heb de keuze in mijn brief bewust nog opengelaten.

[4:18:24] Ik wilde omroepen de kans geven om gezamenlijk en integraal te bekijken welke combinaties de grootste kans op succesvolle uitvoering gaan opleveren.

[4:18:33] Maar zowel bij vier als vijf huizen ben ik ervan overtuigd dat we echt een grote stap kunnen zetten waarbij het aantal bestuurlijke spelers drastisch omlaag gaat.

[4:18:43] Mevrouw Martens van Meriken.

[4:18:45] Ja, dank.

[4:18:46] Voorzitter, vind ik spijtig.

[4:18:49] Juist omdat ik denk dat het belangrijk is om duidelijkheid te geven.

[4:18:54] Omdat er ook heel veel kosten gemoeid gaan met het opzetten van een extra omroephuis of niet.

[4:18:58] Wat eventueel moet worden bezuinigd op andere omroephuizen of niet.

[4:19:01] Dus ik vind het jammer dat de minister hier geen kader zal schetsen.

[4:19:04] Maar laat ik het dan makkelijk maken.

[4:19:05] Vier of vijf.

[4:19:06] Ik heb het punt al eerder gemaakt.

[4:19:08] Dat het wat ons betreft zeer onwenselijk is dat er uiteindelijk

[4:19:11] een omroep in een omroephuis terechtkomt.

[4:19:14] Kan de minister dan wel toezeggen dat als het vier of vijf is dat er niet uiteindelijk ruimte is voor één omroepvereniging om op zichzelf staand een omroephuis in te richten?

[4:19:28] Ik ben er al uitgebreid op ingegaan, ook naar aanleiding van vragen van de heer Seder.

[4:19:35] Het lijkt me praktisch uitgesloten dat dat zou gaan ontstaan.

[4:19:40] Het kader is groter dan drie en kleiner dan zes.

[4:19:42] En voor mij staat voorop dat het nieuwe bestel zo goed mogelijk de publieke media opdracht zal invullen.

[4:19:49] En ik ga ervan uit dat de omroepen op zeer korte termijn kunnen komen met een goed onderbouwd en gedragen voorstel.

[4:19:56] waarom het vier of vijf zou moeten zijn.

[4:19:58] En ik kan met beide leven.

[4:20:01] Mevrouw Martens, Amerika.

[4:20:04] Ja, voorzitter, ik snap dat de minister met beide leven kan.

[4:20:06] En hij heeft natuurlijk ook in zijn brief geschetst en vanochtend dat hij het graag aan de Kamer laat, of dat er nog heel veel punten zijn waar we met z'n allen over van gedachten moeten wisselen.

[4:20:15] Maar voorzitter, ik heb al eerder geschetst, dit zijn nou net de twee punten waar de lobby vanuit Hilversum ontzettend sterk op is.

[4:20:20] Dit is gewoon de verdeeldheid in de Kamer.

[4:20:22] Het zorgt voor onzekerheid.

[4:20:24] Het enige wat ik hier kan concluderen,

[4:20:26] is dat de minister niet wil garanderen dat er een omroephuis komt.

[4:20:30] Want hij ontwijkt mijn vraag waar geen één omroep in komt.

[4:20:36] En dat de minister ook niet aan kan geven in hoeverre hij het snuffelen aan elkaar afhankelijk laat, hoeveel omroephuizen wij van de publieke middelen

[4:20:44] Ik vind het heel spijtig en ik denk dat dit een mooi moment was geweest voor de minister om duidelijkheid te verschaffen, ook aan al die mensen die meekijken, ongeacht wat het antwoord was.

[4:20:54] Dus ik zou zelf de voorstellen indienen om te hopen dat de meerderheid in de Kamer dit, net als ik, een slecht idee vindt.

[4:21:05] Ik kan nog toevoegen dat de kaders die ik meegeef, waaronder vergelijkbare grote en de andere punten die ik al eerder noemde, maken dat het

[4:21:16] Ja, zeer onwaarschijnlijk is dat er een omroephuis met één omroep zou ontstaan.

[4:21:22] Ik zie dat niet gebeuren.

[4:21:24] Wat ik belangrijk vind is dat het niet minder dan vier is en niet meer dan vijf.

[4:21:29] Want meer dan vijf dan wordt de bestuurlijke drukte niet aangepakt.

[4:21:34] En minder dan vier vind ik onvoldoende garantie geven voor de pluriformiteit.

[4:21:41] Dus vier of vijf is voor mij op dit moment wat ik aan de omroep voorleg.

[4:21:49] De heer Stoffer.

[4:21:52] Voorzitter, mooi dat de minister zegt op dit moment.

[4:21:55] Er zitten volgens mij heel veel mensen mee te luisteren op de tribune, of elders, die dit dadelijk moeten gaan doen binnen die kades.

[4:22:02] Stel nu eens dat, echt toch blijkt, als je nu alles wil vormgeven, dan worden alle kades verdamd, maar het moet in zes.

[4:22:10] Met vijf verknal je de boel gewoon echt.

[4:22:17] Zou de minister dan halstarrig blijven streven naar per se vijf?

[4:22:21] Of zal het ergens die ruimte zijn?

[4:22:22] Want ook hier in de Kamer, mevrouw Martens-Amerika zegt met een meerderheid, maar je proeft dat meerdere mensen nog niet zo enorm overtuigd zijn van per se die vier of vijf.

[4:22:34] Ik ben er wel echt van overtuigd dat als het er zes zouden zijn dat er dan

[4:22:39] nog steeds heel erg veel bestuurlijke drukte overhouden en dat het te weinig verschilt van het van het huidige stelsel.

[4:22:45] Dus ik ben in die zin mijn 4A5, daar wil ik best wel halstarrig in zijn.

[4:22:52] Dank u wel.

[4:22:53] Kunnen we dan naar het blokje overig landelijk?

[4:22:57] Oké, als u even de turbo erop wil zetten, want we hebben nog anderhalf uur.

[4:23:01] De Turbo, voor de heer Oostenbrink.

[4:23:04] Waarom niet kijken naar een BBC-model?

[4:23:06] In mijn brief heb ik aangegeven waarom ik juist wil vasthouden aan een extern pluriform model.

[4:23:11] Dat is ook wat het uniek maakt, het Nederlandse model, en dat wil ik behouden.

[4:23:18] Ik vind het belangrijk dat verschillende organisaties zich verantwoordelijk voelen voor het maken van aanbod gericht op de specifieke behoeften uit de samenleving.

[4:23:28] De heer Oostenbrink vroeg ook hoe vast is vast?

[4:23:31] Blijft een omroephuis in het bestel als de maatschappelijke relevantie wegvalt?

[4:23:35] Wel, het zijn de omroephuizen die juist een vaste plek in het bestel krijgen, maar er staat tegenover dat zij dus wel moeten kunnen meebewegen met de samenleving, daar hun aanbod op moeten kunnen aanpassen.

[4:23:47] En hier moeten zij zich ook over verantwoorden en worden zo ook op beoordeeld.

[4:23:51] Dus in het nieuwe bestel kan de maatschappelijke relevantie van een huis niet wegvallen, omdat ze zich voortdurend aanpassen.

[4:23:58] En de laatste vraag die ik hier nog heb, kwam van de heer Seder.

[4:24:02] Hoe ziet het er nou over 10, 15 of 20 jaar uit?

[4:24:05] Wel, ik verwacht niet zolang demissionair te zijn, maar als ik toch iets daarover zou willen zeggen.

[4:24:16] Rust en stabiliteit in het bestel kan alleen als we duidelijk in de media wet opnemen dat het bestel gesloten wordt en blijft.

[4:24:24] Ik kan natuurlijk niet voorspellen wat opvolgers van mij zullen doen, maar ik vind het belangrijk om dat in de wet op te nemen.

[4:24:32] Het nieuwe bestel moet juist opener worden voor nieuwe geluiden.

[4:24:36] maar dan is het oprichten van nieuwe organisaties niet nodig.

[4:24:38] Dat was in het oude stelsel zo dat als je een geluid miste, moest je een organisatie oprichten, leden krijgen, technische expertise opbouwen en dan hopen dat je eens in de vijf jaar kon toetreden.

[4:24:50] Dat hoeft dus niet meer, omdat juist in het nieuwe bestel

[4:24:54] de geluiden flexibeler kunnen worden opgepakt vanwege de brede taakopdracht van de omroephuizen.

[4:24:59] En als ik dat uitgangspunt nu al op de tocht zou zetten, dan komt er denk ik ook geen rust en dan gaat dit bestel niet functioneren zoals ik het voor ogen heb.

[4:25:07] En dan zou ik eigenlijk ook weer de onzekerheid gaan creëren die aan de andere kant van de tafel zo wordt gevreesd.

[4:25:14] En dat is het blokje inrichting van de huizen.

[4:25:20] Komen we bij het blokje overig landelijk.

[4:25:24] Het blokje verhouding NPO Huizen.

[4:25:27] Nu kom ik bij de kleinere blokjes.

[4:25:37] Is de minister bereid om de budgetten toe te kennen aan de omroephuizen?

[4:25:41] Het blijft in het nieuwe bestel nodig dat er een coördinerende partij is.

[4:25:45] Dat heb ik gezegd.

[4:25:46] Die besluit over de verdeling van de budgetten.

[4:25:48] Meer gezamenlijkheid, maar wel een helder besluit kunnen nemen.

[4:25:51] Dus ik ga niet de budgetten direct toekennen aan de omroephuizen.

[4:25:58] Dat gaat wel via een bankrekening naar Hilversum.

[4:26:02] Maar de programmatische vrijheid voor omroepen om de middelen in te zetten, die vergroot ik.

[4:26:06] Onder andere doordat de middelen vaker meerjarig en op thema of genre worden toegekend.

[4:26:11] Dat vergroot de vrijheid van de omroephuizen, van de creatieve makers, om die middelen in te zetten voor de programmering.

[4:26:18] Uiteraard onder het voorbehoud dat over het totale aanbod en de strategie goede gezamenlijke afspraken zijn gemaakt.

[4:26:25] Mevrouw Martens van Lierke.

[4:26:29] Een van de opvallende situaties op dit moment is de black box die de NPO op dit moment is.

[4:26:37] Het gaat over de tijden waarop die programma's worden uitgezonden, over het verdelen van de middelen, maar ook over de grote hoeveelheden FTE die de NPO aanneemt om te werken aan de NPO Start.

[4:26:51] Het is verhoudingsgewijs uit elkaar gegroeid.

[4:26:54] Maar die black box zorgt juist voor ruis, onduidelijkheid en dat ik de behoefte heb om te vragen naar transparantie.

[4:27:01] Hoe gaat de minister waarborgen dat die black box die de NPO voor sommige buitenstaners, maar ook voor andere omroepen nu is, dat dat wordt verbeterd wanneer de middelen niet rechtstreeks naar de omroep gaan?

[4:27:16] Op weg naar het wetsvoorstel zal helder moeten worden beschreven wat je doet in de omroephuizen, wat je doet gezamenlijk centraal en wat je doet centraal centraal.

[4:27:27] Het coördinerend orgaan in het nieuwe bestel gaat generieker coördineren en blijft verantwoordelijk voor de verdeling van de budgetten.

[4:27:38] maar de wijze waarop wordt dus anders.

[4:27:39] Dat gaat echt meerjarig met minder voorwaarden gaat dat naar de omroephuizen toe en daar zitten de creatieve makers en die krijgen een grotere vrijheid om de middelen in te zetten voor de programmering binnen de gezamenlijk afgesproken kaders van het totale programma aanbod waarover in gezamenlijkheid goede en transparante afspraken zijn gemaakt vooraf.

[4:28:03] Daarnaast heeft de NPO nu al een faciliterende rol bij onderwerpen die alle omroepen gezamenlijk aangaan, bijvoorbeeld distributie, onderzoek, innovatie.

[4:28:12] Wat mij betreft blijft dat ook centraal, want alles wat je centraal kunt uitvoeren, waardoor je het beter en goedkoper kunt uitvoeren, moet je vooral ook centraal beleggen.

[4:28:24] en die verdeling van wat doe je in een omroephuis, wat doe je gezamenlijk en wat doe je centraal, dat zal ik beschrijven en dat wordt een belangrijk deel van de input voor het nieuwe wetsvoorstel.

[4:28:37] Maar ik begrijp niet waarom.

[4:28:39] Dit is net een uitgelezen mogelijkheid om die stapeling van rollen, of de black box, of hoe je het ook wil noemen, om daar nou een keer een einde of helderheid in te scheppen.

[4:28:49] Iedereen begrijpt dat als het gaat om de programmering, dat je daar een coördinerend orgaan nodig hebt met expertise.

[4:28:54] Want anders hebben we

[4:28:56] Nederland zingt met de heer Paternot op vrijdagavond en op zaterdagavond Nederland in beweging.

[4:29:00] En dan wil elke omroep natuurlijk om half negen.

[4:29:03] Dat snap ik.

[4:29:03] Daar heb je een orgaan voor nodig.

[4:29:05] Maar waarom moet nou per se die rol dezelfde rol zijn als de verdeler van de budgetten?

[4:29:17] Dus dat begrijp ik echt niet, want juist dat spanningsveld dat er nu is, dat zou je dus weg kunnen nemen door juist die verantwoordelijkheid in de gezamenlijkheid te beleggen van de omroephuizen, de NPO als coördinerend orgaan voor de programmering en de NOS, NTR als staakomroep.

[4:29:36] Dat is toch juist veel beter?

[4:29:39] Ik weet niet of de heer Krul en ik het oneens zijn, want juist het invullen van hoe vindt die centrale coördinatie nou plaats?

[4:29:46] En hoe creëer je daarin gezamenlijkheid?

[4:29:50] Dat is nou juist een van de drie punten waarvan ik noemde.

[4:29:53] Die moet goed uitgewerkt worden, want die bepalen straks het functioneren van het stelsel.

[4:29:58] Wat wel belangrijk is, is dat er nog steeds...

[4:30:02] Wat belangrijk is, is dat in het nieuwe stelsel duidelijk is wie de knopen doorhakt.

[4:30:07] Op dit moment heb je verschillende ingangen en verschillende manieren en verschillende wegen en verschillende geldstromen.

[4:30:18] Waar we naartoe moeten is een sociaal veilige omgeving waarbij het duidelijk is hoe de hiërarchie loopt en hoe de besluitvorming loopt.

[4:30:24] Heldere taken, verantwoordelijkheden en mandaten en dat er ook heldere verantwoording over wordt afgelegd.

[4:30:30] Zoals nu ook al transparant verantwoording moet worden afgelegd.

[4:30:34] En dat betekent dus dat je helder moet beleggen hoe besluitvorming plaatsvindt rondom coördinatie en programmering.

[4:30:44] maar dat je ook heldere afspraken moet hebben over wat je doet in een aparte, faciliterende organisatie.

[4:30:50] En coördineren en faciliteren is niet hetzelfde.

[4:30:54] Je hebt een coördinerende rol, waarbij je programmering en de coördinatie ter hand neemt.

[4:31:02] En je hebt een faciliterende rol.

[4:31:04] Wat moet je vooral technisch of innovatief samen doen om met z'n allen vindbaar en zichtbaar te blijven?

[4:31:12] Dat zijn twee verschillende rollen.

[4:31:14] maar dat zijn rollen die je niet in het omroephuis belegt, maar de manier waarop je dat centraal en of gezamenlijk organiseert, dat is waar we de komende maanden mee aan de slag moeten, want dit is cruciaal.

[4:31:26] Maar daarbij moet beter dan nu helder zijn dat besluitvorming op een heldere manier op één plek plaatsvindt, omdat dat op dit moment onhelder is.

[4:31:40] De minister heeft heel veel woorden nodig om uit te leggen dat zowel de programmering als het verdelen van de budgetten bij de NPO blijft.

[4:31:47] En ik hoop dat de meerderheid van de Kamer het over gaat uitspreken.

[4:31:51] Dat is niet wenselijk.

[4:31:53] Je hebt ook de situatie, we hoeven geen man en paard te noemen, maar het gebeurt gewoon dat een omroep met een programma-idee komt, daar geen geld voor krijgt, terugkomt en zegt, weet je wat, dan betalen we toch het eigen zak.

[4:32:03] En dat dan ineens de NPO zegt, nou, dan kan het wel.

[4:32:07] En dat soort situaties, als we iets kunnen rechttrekken in deze hele hervorming, dan is het dat wel.

[4:32:13] Dus ik kan de minister nog één keer knip en klaar mij uitleggen dat de verdeling van de budgetten natuurlijk centraal belegd moet worden in een overleg, maar niet per se bij de NPO.

[4:32:27] Ja, ik denk dat meneer Krul en ik elkaar wel begrijpen.

[4:32:33] Wat hier misgaat is dat we het woord de NPO gebruiken en daar misschien wel een verschillend beeld bij hebben van wat dat betekent.

[4:32:41] Ja, in het nieuwe stelsel moet er een centraal orgaan zijn waarin gezamenlijkheid het budget verdeeld wordt.

[4:32:48] En daarna is er vrijheid voor de creatieve makers om de programma's te maken die ze zelf willen... binnen de kaders die gesteld zijn en de afspraken die gemaakt zijn in gezamenlijkheid.

[4:32:59] Daarnaast zijn er activiteiten die je vooral centraal moet beleggen... omdat je daar niet als omroephuis in je eentje mee aan de slag moet gaan... zoals bijvoorbeeld onderzoek en innovatie of data-analyse.

[4:33:12] En dat moet je vooral centraal willen beleggen.

[4:33:15] Ik heb even helemaal niet gezegd...

[4:33:18] het ene en het andere nu noemt.

[4:33:20] Wij zien op dit moment dat heet de NPO.

[4:33:23] Zoals ik aan het begin van het debat zei, wat mij betreft is de Nederlandse publieke omroep het stelsel als geheel.

[4:33:29] Hoe dit aan de bovenkant heet, daar kunnen we allerlei woorden aan geven of afkortingen.

[4:33:37] Als maar voorop blijft staan dat het duidelijk is dat als er een knoop moet worden doorgehakt, dat duidelijk is waar de knoop wordt doorgehakt en door wie.

[4:33:48] Ik hoop dat meneer Krul en ik elkaar zo vinden.

[4:33:51] Anders wil ik hem best nog een keer proberen.

[4:33:53] Hij glimlacht, dus u kunt verder gaan.

[4:33:59] Oké, dank u wel.

[4:34:06] Ik denk dat ik er eigenlijk wel ben, voorzitter, in dit blokje.

[4:34:12] tenzij een van uw leden het idee zegt... Nee, daar gaan we lekker door, want we willen voor vier uur klaar zijn.

[4:34:18] We zijn bij het blokje Overig Landelijk, ik vergiste me net.

[4:34:23] Dus is er een vraag over het blokje Verhouding Omroephuizen-NPO?

[4:34:27] De heer Paternotte.

[4:34:28] Ja voorzitter, geen interruptie, maar ik had nog een vraag gesteld over lichter, generieker, of het dan niet logisch is de naam NPO op de lineaire kanalen weer te vervangen door Nederland 1, 2 en 3?

[4:34:41] Ja, de coördinatie wordt lichter en generieker, maar het is niet aan mij om de namen van de kanalen te bepalen, dat is aan de publieke omroep zelf.

[4:34:55] Voorzitter, dan de overige vragen op landelijk niveau.

[4:34:59] Mevrouw Martens-Amerika, hoe gaat de minister garanderen dat het geld niet alleen uitgegeven gaat worden aan entertainment,

[4:35:05] Ik heb al gezegd, de omroephuizen krijgen meer vrijheid om de middelen in te zetten voor programmatische keuzes, maar die moeten wel voldoen aan vooraf gezamenlijk afgesproken kaders, strategie en een gezamenlijke aanbodmix.

[4:35:17] Dit is eigenlijk ook nog een antwoord op de heer Krul.

[4:35:20] En in de coördinatie wordt daarop toegezien.

[4:35:24] En op die manier wordt geborgen dat middelen op een zorgvuldige manier worden ingezet.

[4:35:28] Mevrouw Martens-Amerika vroeg ook, hoe zien nou de vervolgstappen eruit?

[4:35:32] Nou, ik koers op een wetsvoorstel dat begin 2026 in internetconsultatie kan gaan.

[4:35:37] En na die fase en alle wetgevingstoetsen en adviezen hoop ik het voorstel in juni 2026 naar de Raad van State te kunnen sturen en het na de zomer van 2026 bij uw Kamer in te kunnen dienen.

[4:35:49] En ik koers dan vervolgens erop dat het voorstel 1 juli 2027

[4:35:54] afgerond zou moeten zijn, waardoor er vervolgens voor de omroepen en de NPO nog tijd is het nieuwe bestel daadwerkelijk te implementeren voor de start van een nieuwe periode op 1 januari 2029.

[4:36:04] De inkomsten uit reclame.

[4:36:11] De heer Mohandes vroeg naar de

[4:36:23] impactanalyse die ik momenteel laat uitvoeren, maar ook anderen van u vroegen daarnaar, die wordt nu uitgevoerd.

[4:36:31] Ik kan nog niet op de uitkomsten vooruitlopen, simpelweg omdat ik die nog niet ken.

[4:36:36] Maar voor de zomer kom ik met een brief met de uitkomsten van de impactanalyse en dan kan ik voor u ook beschrijven hoe ik de toekomstige financiering van de NPO zie.

[4:36:46] Mevrouw Beckerman heeft een vraag.

[4:36:50] Nou ja, goed, laat ik even mijn kritiek daarop.

[4:36:54] Nou, die is duidelijk, voorzitter.

[4:36:57] Maar de minister zegt, voor de zomer kom ik met een brief.

[4:36:59] Maar is dat voor of na de besluitvorming over de voorjaarsnota?

[4:37:07] Wij verwachten toch allemaal dat de voorjaarsnota ruim daarvoor gereed zal zijn.

[4:37:18] De heer Paternotte.

[4:37:26] Ze zijn eigenlijk op, mevrouw Beckerman.

[4:37:30] Ik geef de heer Koops het woord.

[4:37:33] Ja, voorzitter, ik had een vraag als het ware doorgeketst naar de minister, een vraag van de heer Mohandes, over wat er zou gebeuren namelijk op het moment dat uit de analyse blijkt dat die 50 miljoen er niet mee opgehaald kan gaan worden.

[4:37:47] Komt het dan ten laste van de publieke omroepen?

[4:37:50] Wordt het opgeteld bij de bezuinigingen of niet?

[4:37:52] Is daar dan een antwoord op te geven?

[4:37:59] Wanneer uit de impactanalyse blijkt dat er niet 50 miljoen kan worden opgehaald zonder ernstige gevolgen voor het bredere landschap, dan heb ik geen extra geld om dat te compenseren en dan is dat dus inderdaad een extra bezuiniging.

[4:38:22] Andere vragen, onder andere het percentage vaste contracten.

[4:38:26] De heer Mohandes had het daarover.

[4:38:30] Ik vind het belangrijk dat medewerkers van de publieke omroep een goede arbeidspositie hebben.

[4:38:34] En hierover zal ik dan ook in gesprek blijven met de NPO, mede als onderdeel van de hervorming.

[4:38:39] Ik vind het tegelijk ook van belang om niet in de rol van werkgever te treden en ook wel gepaste afstand te bewaren.

[4:38:48] In de cao afspraken voor 2024 heeft de NPO aangegeven om vanaf januari 27 toe te werken naar een verhouding van

[0:00:00] 80% vast en 20% tijdelijke contracten.

[4:38:59] Maar dit laat natuurlijk wel onverlet dat er bezuinigingen aankomen.

[4:39:03] En die hebben consequenties voor de programmering en voor de personeelssamenstelling.

[4:39:08] De heer Mohandas vroeg mij ook over het sanctieregime, extern toezicht, ombudsman.

[4:39:13] Het feitelijke antwoord hierop is dat zowel het plan over de ombudsman als over het toezicht door het commissariaat nog moet worden uitgewerkt.

[4:39:20] Maar het punt met betrekking tot de ombudsman is dat die meer onafhankelijk van de NPO moet worden.

[4:39:25] Het commissariaat is al onafhankelijk.

[4:39:28] Het inhoudelijke verschil tussen de ombudsman en het commissariaat op dit punt is dat de ombudsman onderdeel is van de zelfregulering van de journalistiek.

[4:39:39] Dat gaat over het als het ware bieden van wapens aan het commissariaat.

[4:39:49] Ik heb de minister daar nog niet op horen ingaan.

[4:39:52] Of dat dus bij dat onderzoek wordt meegenomen.

[4:39:59] Ik heb eerder ook voor een camera gezegd dat ik een toezicht met tanden wil.

[4:40:03] Ik vind het belangrijk dat het commissariaat echt kan ingrijpen.

[4:40:08] Maar dan moet het ook echt onafhankelijk zijn van de politiek.

[4:40:12] Ik vind het belangrijk dat ik de publieke omroep zo inricht dat zij...

[4:40:19] bijdraagt aan het versterken van onze rechtsstaat.

[4:40:22] Ik zie ook echt dat de publieke omroep een rol heeft in onze democratische rechtsstaat, die van buitengewoon groot belang is.

[4:40:30] En wat mij betreft moet de publieke omroep zo onafhankelijk mogelijk van de politiek zijn als dat ik maar kan organiseren.

[4:40:41] In diezelfde voegen haak ik nu ook aan op iets wat door de PVV ervoor werd gebracht.

[4:40:46] Je zou iets kunnen vinden van de onafhankelijkheid van het commissariaat van de media right now, nu, op dit moment, ten opzichte van sommige omroepen versus andere omroepen.

[4:40:58] Mag ik het zo verstaan dat de minister ook van mening is dat het toezicht dat gehouden wordt door het commissariaat volmaakt onpartijdig moet zijn als je let op de inhoud van de programma's van alle omroepen die onder de toezicht vallen?

[4:41:14] Op dit moment is het zo dat het commissariaat kan nog worden teruggefloten door mij.

[4:41:21] En ik vind mijzelf minder onafhankelijk dan het commissariaat.

[4:41:25] Dus als ik het commissariaat onafhankelijker wil maken dan dat ze nu is, dan moet ik ervoor zorgen dat ik of mijn opvolger het commissariaat niet kan terugfluiten.

[4:41:38] Ik blijf toch even haken op dit punt, maar ik probeer gewoon even te denken aan een onafhankelijk toezichthouder.

[4:41:45] Als die toezicht moet houden op meerdere omroepen, als zo'n commissariaat daar niet onafhankelijk van is, van één of meer van die omroepen,

[4:41:57] Ja, dat krijg je voor ongelijkheid bij alle overige omroepen, ziet u. Dus het gaat me niet alleen om de onafhankelijkheid ten opzichte van de minister, van de regering, maar ook ten opzichte van elk van de ondertoezichtgestelden.

[4:42:09] Nee, helder.

[4:42:09] En dan denk ik ook dat ik mevrouw van der Velden beter begrijp, dankzij u, meneer, dankzij de heer Koops.

[4:42:17] Het commissariaat

[4:42:19] is onafhankelijk en moet onafhankelijk zijn en moet niet meer of minder voorkeur hebben voor welke ondertoezichtgestelden dan ook.

[4:42:31] Dat moet op basis van heldere regels onafhankelijk toezicht zijn.

[4:42:37] De heer Mohandas en dan de heer Erkin.

[4:42:40] Wilt u nog interrumperen?

[4:42:44] Ik hoop toch echt dat het commissariaat die rol al heeft.

[4:42:50] En de kritiek vanuit de Kamer was niet zozeer richting het commissariaat, maar veel meer richting de rol-onduidelijkheid.

[4:42:55] Minister, NPO, commissariaat in wie wanneer welke rol pakt.

[4:43:02] En ook nog de NPO-ombudsman niet vergeten in dat hele spectrum.

[4:43:05] Dus wat ik vooral mee zou willen geven, ook conform aangenomen moties,

[4:43:11] te vertalen in wetgeving.

[4:43:12] Als we dit niet vertalen in wetgeving, dan blijft het balletje balletje rondjes draaien.

[4:43:20] En dan blijven we elke keer het debat voeren over wie had wanneer moeten ingrijpen.

[4:43:24] En het losknippen van de politieke macht om het herroepen,

[4:43:32] Als de commissariaat dus iets heeft uitgesproken dat de minister zou zeggen, nou, ik leg het naast meneer op welke vorm... Al dat soort rare bemoeienis moet uit de wet.

[4:43:42] Dus volgens mij moet er een enorme herziening plaatsvinden rondom artikel 2.33, geef ik de minister mee.

[4:43:49] Ik ben zeer dankbaar voor de woorden van de heer Mohandes, want ik had het zelf niet beter kunnen formuleren.

[4:43:59] Dit hele toezichtstelsel is onderdeel van de hervorming en dit is cruciaal voor de helderheid, de transparantie, die ook voor sociale veiligheid en betere besluitvorming gaat leiden.

[4:44:12] Er zijn besturen, er is intern toezicht, er is extern toezicht, commissariaat, dat moet onafhankelijk zijn en dat is onafhankelijk.

[4:44:19] De omwetsman moet op grotere afstand komen en de politiek moet zich er niet mee kunnen bemoeien.

[4:44:23] En al die zaken moeten onderdeel zijn van deze hervorming en artikel 2.33 is inderdaad

[4:44:29] Precies daar waar ook helderheid moet worden geschapen.

[4:44:33] De heer Erkin.

[4:44:36] Nou voorzitter, nu snap ik er dan niks meer van.

[4:44:38] Want de minister aangeeft ik wil toezicht met tanden.

[4:44:42] En daar hebben we heel veel onderzoeken naar de publieke omroep.

[4:44:47] En één daarvan is Adviescommissie van Geel.

[4:44:49] En Adviescommissie van Geel zegt nou, richt nou een autoriteit publieke media in.

[4:44:56] En ook exact op dat punt zegt de minister dat ze dat niet gaat doen.

[4:45:00] Dus wat wil de minister nou?

[4:45:01] Wil de minister nu toezicht met tanden?

[4:45:04] Of zegt de minister dat het commissariat voor de media langs de grenzen van het bestel... waar een van de taken ook gaat over het boekenprijzen bijvoorbeeld... wil de minister dat nou zo laten?

[4:45:17] Of wil de minister nou echt wel een publieke...

[4:45:19] een nieuwe toezichthouder die ook echt breed zowel langs de grenzen als binnen de grenzen van de publieke omroep zijn taak vervult.

[4:45:27] Wat wil de minister nou precies?

[4:45:35] Ik wil een toezicht met tanden, volstrekt onafhankelijk, die ook echt kan ingrijpen en die inderdaad op geen enkele manier voor- of afkeuren heeft.

[4:45:49] Het huidige commissariat is daarvoor de basis, maar dat zal moeten doorontwikkelen.

[4:45:54] En welke naam het dan precies heeft, dat is tot daarentoe.

[4:45:57] Maar er moet onafhankelijk extern toezicht zijn dat dat functioneert en dat ook kan sanctioneren.

[4:46:04] De minister zegt, het maakt mij in principe niet uit wat de naam is, maar in zijn brief geeft hij in ieder geval aan dat dat onderdeel uit de Commissie van Geel, met een hele duidelijke afkadering, ik heb alvast een motie getikt voor de minister, waarin het gaat over beoordelingsprocessen, tussentijdse evaluaties van de NPO en omroepen, uittreding van omroeporganisaties, het vaststellen van financiering,

[4:46:29] Daar is eigenlijk al een hele takenpakket voor ingericht, opgesteld, en de minister zegt nu in het debat, het maakt mij niet uit hoe het heet, maar in zijn brief geeft hij wel heel duidelijk aan, nou, zo'n autoriteit wil ik niet.

[4:46:40] En ik vraag aan de minister om dat nader te duiden.

[4:46:45] Dit is te belangrijk om nu af te raffelen, dus ik beloof de heer Ergin dat ik daar in tweede termijn even uitgebreid op terugkom, zodat ik daar ook een heel helder antwoord op kan geven.

[4:46:57] Ik wacht netjes af op het blokje uitreding.

[4:47:03] Volgens mij maakt het onderdeel uit van deze blok, toch?

[4:47:07] Of ben ik nu te vroeg?

[4:47:12] We hebben geen blokje uitreding.

[4:47:15] Wel een divers blokje, dus misschien dat de uitreding daar onderdeel van uitmaakt.

[4:47:18] Ik laat even aan de minister in welk blokje dat zit.

[4:47:21] Ik heb in een vorig blokje gezegd dat een omroephuis dus niet meer uittreedt.

[4:47:26] Een omroephuis kan dus niet onder een ledenaantal komen of op een andere manier.

[4:47:31] We hebben straks vier of vijf omroephuizen en die bestaan en daar worden afspraken mee gemaakt en die verantwoorden zich op een transparante manier.

[4:47:41] Nu kan ik die vraag stellen, want wat gaat er dan gebeuren als er straks een omroepvereniging binnen een omroephuis zich misdraagt, zich niet aan de publieke waarde houdt, de journalistieke code schrijft, wat gaat er dan gebeuren?

[4:47:55] Hoe kijkt de minister dan naar het proces daarna?

[4:48:01] Wat gebeurt binnen een omroephuis zal in eerste instantie liggen bij het bestuur van het omroephuis en daarna bij de interne toezichthouder.

[4:48:09] En dat is ook waar het in eerste instantie moet liggen.

[4:48:13] Als dat het probleem niet oplost, dan komt het vanzelf bij het externe toezicht terecht en dan moet er iets gebeuren.

[4:48:24] Maar het is niet zo dat een omroephuis in zijn geheel gaat uittreden uit het bestel.

[4:48:30] Maar de gezamenlijke verantwoordelijkheid en de afspraken die gemaakt worden, als men zich daar niet aan houdt, dan moet dat natuurlijk consequenties hebben, maar dat moet nader worden uitgewerkt.

[4:48:44] Toch een poging.

[4:48:46] Ik heb het niet over omroephuizen.

[4:48:50] Die staan vast.

[4:48:51] Het aantal staat vast.

[4:48:54] Maar ik heb het specifiek over omroepverenigingen.

[4:48:56] Die als onderdeel van een omroephuis producties draaien.

[4:49:01] Die in het verleden... We hebben vandaag allemaal een voorbeeld gegeven van een omroepvereniging.

[4:49:09] Die op een gegeven moment...

[4:49:11] tussen wallen en schip valt omdat het niet goed is geregeld en ik wil voorkomen dat dit gesloten systeem A, een gevangenis wordt waar niemand meer uit kan en B, ook aanleiding biedt voor omroepverenigingen om zich te blijven misdragen zonder daarop aangesproken te kunnen worden.

[4:49:26] Dus de vraag is eigenlijk, stel dat een omroephuis zegt ik wil met omroepvereniging A niet meer werken, we kunnen niet meer samenwerken, journalistieke codes worden geschonden, de toezichthouder komt tot die conclusie, blijft het dan

[4:49:40] Nog steeds onmogelijk voor een omroepvereniging om uit het publieke bestel te treden.

[4:49:46] Of uitgegooid te worden in deze situatie.

[4:49:50] Het omroephuis is het object van toezicht.

[4:49:54] En het omroephuis moet goed functioneren.

[4:49:56] En dat is waar het interne toezicht en uiteindelijk ook het externe toezicht zijn toezicht op richt.

[4:50:03] De omroepverenigingen daaronder zijn onzichtbaar voor de toezicht op het omroephuis.

[4:50:10] Dus het omroephuis wordt afgerekend op de afspraken die gemaakt worden, centraal en gezamenlijk.

[4:50:19] En daar moeten ze zich ook aan houden.

[4:50:20] En dat is waar het omroephuis op getoetst wordt.

[4:50:26] Ja, dan zijn we bij de vraag... Ik heb jullie allemaal opgeschreven, maar eerst is mevrouw Van den Velde aan de beurt.

[4:50:33] Ja, dank u wel, voorzitter.

[4:50:34] Dan zou ik u toch eens willen vragen hoeveel interrupties ik nog over heb.

[4:50:43] Ik sla toch wel een beetje aan bij wat de minister zegt over het commissariaat voor de media.

[4:50:50] Allereerst hoor ik graag van de minister of hij het een nette gang van zaken vindt om toch een motie door te fietsen die verworpen is geweest.

[4:51:00] Dus die van Vroonhoven en van Soeboer.

[4:51:06] straks niks meer te zeggen hebben over het commissariaat.

[4:51:09] En is de minister ook van mening, net zoals de PVV, dat als het commissariaat goed wil functioneren, dat deze ook volledig op de schop moet, net zoals het hele bestel dat nu op de schop gaat?

[4:51:24] Het commissariaat heeft andere gereedschappen nodig als ook zijn taken veranderen.

[4:51:33] Dus een andere inrichting en positionering van het commissariaat is ook onderdeel van de hervorming.

[4:51:40] Verder, het minder invloed hebben of geen invloed hebben van de politiek op het externe toezicht is een punt dat ik niet zozeer van de motie laat afhangen, maar wat ik wel in het wetsvoorstel zo wil gaan verwerken, omdat ik denk dat het

[4:51:59] essentieel is voor een sterke publieke omroep om ervoor te zorgen dat de politiek daar geen invloed op kan uitoefenen.

[4:52:07] Maar het staat mevrouw Van der Velden natuurlijk vrij om daar, wanneer we de wet gaan behandelen, om daar met een amendement bijvoorbeeld gewacht te maken van een ander inzicht.

[4:52:18] Dan de laatste interruptie van de heer Van Houwelingen.

[4:52:20] Ja, dank.

[4:52:20] De minister benadrukt dat de toezichthouder strikt neutraal moet zijn, ook geen voorkeuren mag hebben.

[4:52:26] De toezichthouder is nu het commissariat van de media.

[4:52:29] Kan ik dat zo interpreteren dat het dan ook onwenselijk is, lijkt me logischerwijs, dat bijvoorbeeld de voorzitter van het commissariat van de media bijvoorbeeld een oud-Kamerlid is?

[4:52:38] Nou, voorzitter, niet per se.

[4:52:41] Iemand moet onafhankelijk kunnen

[4:52:45] Geen persoon is in zichzelf neutraal.

[4:52:48] Ik ben ook niet neutraal.

[4:52:50] Maar wat wel nodig is, is dat een commissariaat onafhankelijk functioneert... en toezicht houdt op grond van transparante criteria... na volgbaar en daar ook na volgbaar verantwoording over kan afleggen.

[4:53:05] En dat moet in volstrekte onafhankelijkheid kunnen gebeuren.

[4:53:10] En hoe je zo'n toezichthouder goed inricht en welke mensen daar zitten, die moeten daar ook op een goede manier invulling kunnen geven aan die toezichtsrol met standen op een onafhankelijke manier.

[4:53:25] Dank u mevrouw de voorzitter.

[4:53:30] Mede gelet op hoe dit onderwerp nou

[4:53:33] bij wijze van interruptie zoveel aandacht vraagt, ga ik toch maar een vraag stellen die de hele tijd op de achtergrond in mijn hoofd rondzeurt.

[4:53:41] Dit gaat over de situatie waarin de werkvloer niet helemaal veilig is, of zelfs onveilig.

[4:53:47] De situatie dus waarin

[4:53:49] waarin we allemaal hebben gelezen, waarover we allemaal hebben gelezen, die zich kennelijk af en toe heeft voorgedaan in het Mediapark, laat ik het zo even gewoon benoemen.

[4:53:59] Dus dan heb je daar een persoon en die maakt als het ware misbruik van een machtspositie.

[4:54:04] Dat doet hij terwijl hij een programma aan het opnemen, hij, zij, dat programma aan het opnemen is.

[4:54:10] Er omheen ontstaat een onveilige werkomgeving.

[4:54:14] Die situatie heb ik even voor ogen.

[4:54:17] En wat ik nou nog niet helemaal op het netvies heb, is van, is dit nu de verantwoordelijkheid, de veiligheid van die werkomgeving, van de vereniging, van de omroep die het programma maakt?

[4:54:27] Is dit de verantwoordelijkheid van het omroephuis waaronder die omroep valt?

[4:54:33] Of is dit rechtstreeks de verantwoordelijkheid van een commissariaat voor de media?

[4:54:38] En het is het soort van probleem dat je kan opvatten als een arbeidsrechtelijk technisch probleem.

[4:54:43] Je kan het ook zien als een verantwoordelijkheid van het publieke bestel om te zorgen voor een veilige werkomgeving voor iedereen die in dat publieke bestel meewerkt.

[4:54:50] Ik vind dat dus een lastige vraag, zeg ik er meteen bij.

[4:54:53] En daarom hoop ik dat de minister met een buitengewoon helder antwoord komt.

[4:54:57] Ja, voorzitter.

[4:54:58] Zoals ik eerder zei, het omroephuis is het object van toezicht.

[4:55:03] En het omroephuis is ook de werkgever en heeft dus ook de werkgeversverantwoordelijkheid.

[4:55:08] En dat geeft precies de helderheid waar de heer Koops naar op zoek is.

[4:55:15] En bovendien wil ik dat meer mensen een vast contract hebben en dat er minder macht kan ontstaan door circulerende zzp'ers.

[4:55:29] Dus wanneer je het werkgeverschap goed inricht binnen het Omroephuis met een duidelijke hiërarchie, met heldere takenmandaten en verantwoordelijkheden, waarbij meer vaste contracten zijn en mensen gewoon ook dus arbeidsrechtelijk beter beschermd zijn, dan ben ik ervan overtuigd dat we een sociaal veilige situatie creëren voor de mensen die werkzaam zijn in Hilversum.

[4:55:54] Ik weet het en dan is nog de vraag die hoort bij dit antwoord of daarbij in de visie van de minister nog een onderscheid moet worden gemaakt tussen zzp'ers enerzijds en mensen met een vast contract waar we naar op zoek zijn anderzijds als het gaat om die veiligheid.

[4:56:07] Want het woord werkgever beperkt zich immers tot werknemers en niet tot zzp'ers.

[4:56:14] Of daar ook diezelfde helderheid over kan worden verstrekt.

[4:56:19] Ook ZZP'ers moeten in Hilversum natuurlijk veilig kunnen werken.

[4:56:23] ZZP'ers hebben inderdaad een heel andere arbeidsrelatie natuurlijk met hun opdrachtgever dan dat een werkgever met een werknemer heeft.

[4:56:30] Maar tegelijkertijd, als je takenmandaten, verantwoordelijkheden en ook geldstromen helder belegt, dan creëer je een sociaal veilige omgeving.

[4:56:40] moet de intern toezichthouder en uiteindelijk ook weer het commissariaat voor de media, of de extern toezichthouder, dan ook weer toezicht ophouden.

[4:56:50] Zoals ook eigenlijk op dit moment al wel gebeurt, zie je de rapportage die ik dit najaar ook aan de Kamer heb gestuurd.

[4:56:59] Dank u wel.

[4:57:00] We lopen uit de tijd, dus u moet even iets sneller gaan antwoorden.

[4:57:05] Heel goed.

[4:57:08] Fair Pay tot norm maken.

[4:57:12] De NPO en de Omroepen hebben de vakbonden een Fair Practice Code goed op gedraggeverschap opgesteld.

[4:57:19] De code blijft uiteraard ook na de bezuiniging van krachten.

[4:57:21] De code gaat ook over Fair Pay voor geleverde diensten.

[4:57:25] Dus het antwoord is kortweg ja.

[4:57:34] Verankeren van de journalistieke code in de wet.

[4:57:38] Ik kijk met grote zorgvuldigheid en ook enige heuver naar deze vraag.

[4:57:44] Het gaat hier om de vraag hoe de kwaliteit van journalistiek in het publieke bestel kan worden geborgd en wat de rol van de overheid daarbij kan zijn.

[4:57:51] Deze vraag is complex, want die raakt aan de persvrijheid.

[4:57:55] En vanuit mijn politieke achtergrond wil ik als overheid zo ver mogelijk wegblijven, zo ver als ik maar kan, bij definiëren wat goede journalistiek is.

[4:58:09] hoe je omgaat met journalistieke normen en wetgeving.

[4:58:15] Daar weet ik op dit moment externe juridische expertise voor in.

[4:58:19] Met focus op vrijheid van meningsuiting.

[4:58:23] En op basis van dit advies zal ik ook duidelijk maken wat dan de precieze rol van het externe toezicht wordt als het gaat om het toezicht op de kwaliteit van journalistiek.

[4:58:31] Ik ben zeer, zeer huiverig voor

[4:58:36] enige inmenging van de overheid in wat wij goede journalistiek zouden vinden.

[4:58:45] Dus met grote zorgvuldigheid behandel ik dit onderwerp in het licht van de rechtsstaat.

[4:58:54] De heer Stoffer wees mij er nog op dat lineair kijken zeker niet op zijn eind is.

[4:58:58] Heeft de minister ook oog voor de klassieke rol van de NPO?

[4:59:04] Ja, dat heb ik.

[4:59:07] Lineair aanbod verdwijnt niet zomaar.

[4:59:09] Ik denk ook dat mensen, zeker als het actualiteit betreft, dat niet een week later willen zien, maar dat ook actueel op de dag zelf.

[4:59:18] of zelfs live willen bekijken.

[4:59:21] Dus live televisie blijft een belangrijk onderdeel en blijft ook nodig voor een platform als NPO Start.

[4:59:29] Ik denk dat hier altijd animo voor zal zijn.

[4:59:33] En het is belangrijk dat de publieke omroep voor verschillende doelgroepen relevant en toegankelijk blijft.

[4:59:41] Dan vroeg mevrouw Van der Velden over de mogelijke herinvoering van kijk- en luistergeld.

[4:59:47] Ik herinner me zelfs nog dat mijn ouders dat betaalden, denk ik.

[4:59:55] Voor de zomer kom ik met een brief over de financiering van de landelijke publieke omroep en de rol van reclame daarbij.

[5:00:01] Dat is de impactanalyse.

[5:00:03] Die brief gaat uit van financieringsmodellen van de publieke omroep die een mix zijn van financiering uit algemene middelen en eventuele inkomsten uit reclame.

[5:00:11] Maar ik ben niet voornemens om hierin ook de optie van kijk- en luistergeld mee te nemen.

[5:00:15] Die omroep bijdrage is in het jaar 2000 afgeschaft, 25 jaar geleden.

[5:00:21] Introductie van een nieuwe financieringssystematiek zou ook weer extra onzekerheid over de hoogte en de stabiliteit van de financiering met zich meebrengen.

[5:00:35] Dat heb ik ook gehad.

[5:00:38] En die heb ik ook gehad.

[5:00:39] Dan was dat dit blokje.

[5:00:42] Dan kom ik bij bredere medialandschappen met uw welbevinden.

[5:00:50] Verhouding tussen private media en het brede medialandschap.

[5:00:56] De kranten, de nieuwswebsites en de commerciële omroepen zijn cruciaal voor ons pluriforme aanbod.

[5:01:02] En de private sector zelf kampt ook met diverse uitdagingen, zoals bijvoorbeeld de concurrentie van Big Tech.

[5:01:08] En ik moet hierbij erkennen dat mijn verantwoordelijkheid anders is dan voor de publieke omroep.

[5:01:14] Maar waar het kan, zal ik het niet nalaten om ook de private sector te versterken.

[5:01:18] Daarbij kijk ik ook naar de mogelijkheden voor samenwerking tussen publieke en private partijen.

[5:01:24] Met de private en publieke sector op lokaal en regionaal niveau zijn we bijvoorbeeld al aan het kijken waar mogelijkheden voor samenwerking liggen.

[5:01:31] Maar ook op landelijk niveau wil ik werk maken van het verder bekijken van het prominentiebeleid, waarbij we ook een rol zien voor de Nederlandse private media.

[5:01:39] Het gaat om het geheel van de mediasector, om dat kleine en soms kwetsbare Nederlandse taalgebied ook goed te bedienen.

[5:01:49] Kortom, mijn doel is een sterke Nederlandse mediasector, publiek en privaat.

[5:01:54] Deze gedachte klinkt ook nadrukkelijk door in het recente WRR-rapport uit oktober.

[5:01:59] Ik zal dat rapport nog voor de zomer van de beleidsreactie voorzien.

[5:02:03] En daarbij bij dit onderwerp is nog een aantal specifieke vragen gesteld.

[5:02:08] Onder andere de heer Mohandis.

[5:02:10] Is de minister bereid naar onze voorstellen te kijken en deze mee te nemen in de uitwerking?

[5:02:16] Jazeker.

[5:02:17] En ik verwelkom al het constructieve meedenken op dit onderwerp.

[5:02:21] Dus ik zal zeker de voorstellen van de heer Mohandis, de zeer nuttige voorstellen ook goed meenemen.

[5:02:30] Mevrouw Martens-Amerika vroeg mij waarom we niet meer gaan samenwerken met NLZ, of commerciële spelers.

[5:02:38] Ik kan meer samenwerking tussen publieke en private partijen alleen maar toejuichen.

[5:02:42] Samen zorgen zij voor een sterk Nederlands medialandschap.

[5:02:46] En digitalisering wordt steeds belangrijker, dat zei mevrouw Martens-Amerika al.

[5:02:51] En ik vind het belangrijk dat de content van de publieke omroep ook digitaal goedvindbaar is.

[5:02:56] En een goed digitaal platform past daarbij.

[5:02:59] Er zijn tegelijkertijd ook uiteenlopende belangen.

[5:03:02] Publieke en commerciële belangen gaan niet altijd samen, maar ik wil er zorgvuldig naar kijken hoe we dit in zijn geheel zo sterk mogelijk krijgen.

[5:03:11] Ik ben zeer benieuwd hoe de verschillende partijen aankijken tegenover het voorstel om meer in te zetten op NLZ, zoals mevrouw Martens-Amerika ook zei.

[5:03:22] Ook natuurlijk in het licht van het feit dat RTL zijn eigen platform Videoland heeft.

[5:03:28] Wie maar anders heeft de vraag.

[5:03:31] Ik dank de minister dat die bereidheid er echt is om er serieus naar te kijken.

[5:03:38] Maar ik vraag ook iets meer... Het is ook een call to action.

[5:03:41] Het is niet alleen maar een reactie op het WRR-rapport.

[5:03:44] Het zou zo'n enorme kans zijn als u nu al zegt... we gaan in het komend wedstrijd al goed kijken naar prominentiebeleid.

[5:03:53] naar het hervormen van het dienstbaarheidsverbod om regionale kranten en omroepen meer samen te laten werken.

[5:03:59] Maar ook met een agenda komt om RTL, Talpa, de NPO, veel meer in gezamenlijkheid te laten opereren tegenover buitenlandse BIK, tegenover streamers.

[5:04:07] Dus ik hoop niet op zoveel als de brief.

[5:04:09] Ik hoop echt in een doorvertaling naar de wet.

[5:04:12] Ik proef echt ook draagvlak in de Kamer op dit punt om hierop door te pakken.

[5:04:15] Dus ik zou zeggen, niet een nieuwe brief, maar echt het voornemen om wettelijk door te vertalen.

[5:04:21] Voorzitter, ik hoor de woorden van dit mooie rapport dat ik in de schorsing even door kon doorkijken.

[5:04:27] Een volmondig ja, daar ga ik mee aan de slag.

[5:04:33] Mevrouw Beckerman vroeg nog hoe komt er meer transparantie over algoritmes van de grote platforms en komt hun data beschikbaar voor onderzoek?

[5:04:42] Dat is deels natuurlijk geregeld in de verordening Digitale Diensten en de AI-verordening.

[5:04:47] De platforms zijn verplicht inzicht te geven in algoritmegebruik en moderatiebeleid.

[5:04:52] en de veroordening geeft onderzoekers de mogelijkheid om data te gebruiken.

[5:04:56] Naleving van de veroordening door de platforms is heel belangrijk.

[5:04:59] Ik blijf het toezicht op de veroordening door de Europese Commissie en de ACM ook nauwgezet volgen.

[5:05:12] Dat is dit blokje, denk ik.

[5:05:14] Dank u wel.

[5:05:14] Zijn we bij het laatste blokje niet landelijk overig?

[5:05:17] Mag ik meteen met de vragen beantwoorden beginnen?

[5:05:21] Mevrouw Beckerman sprak over de platenmaatschappij, de audiostreamingsdiensten.

[5:05:29] Het onderzoek geeft aan dat Nederlandse makers goed vindbaar en zichtbaar zijn op de audiostreamingsdiensten.

[5:05:36] Maar ik onderken wel dat er scheefgroei is in de verdeling van de royalties.

[5:05:41] Dit blijkt ook uit het onderzoek.

[5:05:44] Dit is echt een kwestie van contractuele vrijheid tussen artiest en plaats en maatschappij, waar ik als minister buiten zou moeten blijven staan.

[5:05:56] Krul sprak over de regionale omroepen.

[5:05:59] Die zijn verankerd in de mediawet en worden betaald vanuit rijksmiddelen.

[5:06:04] En daarmee is de positie van de regionale omroepen gewaarborgd, zoals de heer Krul mij ook onder de aandacht bracht.

[5:06:13] Hoe gaan de landelijke en de regionale omroepen beter samenwerken?

[5:06:17] Ze werken al veel samen.

[5:06:19] Het bureau regio bij de NOS is natuurlijk een mooi voorbeeld.

[5:06:22] En we nemen in de samenwerking ook de lokale omroepen mee.

[5:06:25] Zo zijn er bijvoorbeeld nu de bureaus lokaal opgericht.

[5:06:28] En overigens vind ik het van belang dat regionale omroepen een poging gaan doen om gerichter samen te werken.

[5:06:34] En samen met de RPO wordt daaraan gewerkt in het kader van het concessiebeleidsplan en ook in de prestatieafspraak.

[5:06:48] Dan de vitaal verklaring, zoals de heer Koops die noemde.

[5:06:52] Een belangrijke en voor mij niet simpele vraag.

[5:07:00] Het is heel belangrijk omdat desinformatie ontwrichtend voor de samenleving kan zijn.

[5:07:04] Dus dat ben ik geheel met de heer Koops eens.

[5:07:06] Maar aan een vitaal verklaring zitten wel veel haken en ogen.

[5:07:09] Dus daar zal ik goed naar moeten kijken.

[5:07:11] Ook vanwege het feit dat media in Nederland van oudsher een zeer onafhankelijke positie hebben.

[5:07:17] Maar ik zal hiervoor contact gaan opnemen met de minister van Justitie en Veiligheid en de minister van Economische Zaken.

[5:07:23] En dan zal ik daarop terugkomen.

[5:07:30] De heer Stoffer vroeg mij nog waarom niet helemaal afzien van reclame bij de publieke omroep.

[5:07:38] De impactanalyse waar ik voor de zomer mee ga komen, die kijkt naar een verruiming van de reclame mogelijkheden en de gevolgen daarvan op met name commerciële partijen.

[5:07:47] Een vermindering van reclame wordt ook onderzocht.

[5:07:51] maar een volledig reclamevrije publieke omroep, dat wordt moeilijk.

[5:07:56] Daarvoor zijn de inkomsten uit de reclame nou juist te belangrijk voor de publieke omroep, want de huidige inkomsten zijn circa 150 miljoen per jaar.

[5:08:04] De heer Stoffer vroeg mij ook nog de wettelijke leeftijd voor minderjarige bescherming van 16 naar 18 jaar te verhogen.

[5:08:15] Op dit moment volgt dat uit wetgeving.

[0:00:00] 16 jaar staat in de grondwet artikel 7 en het wetboek van strafrecht artikel 151e.

[5:08:28] Dus dat zou een flink wetstraject volgen en op dit moment ben ik dat niet voornemens.

[5:08:37] Mevrouw van der Velden die vroeg ook nog om de regionale en de commerciële omroepen verder te betrekken als gesprekspartner bij dit

[5:08:46] proces.

[5:08:47] Dat doe ik, dat heb ik ook in de afgelopen maanden gedaan, maar dat zal ik ook zeker doen.

[5:08:52] En dan zal ik ook met ze spreken over meer openheid onderling om ervoor te zorgen dat het ook daadwerkelijk geregeld wordt.

[5:09:00] Dus dat is een aansporing die neem ik mij

[5:09:03] want ik vind het belangrijk dat publiek-private samenwerking wordt bevorderd.

[5:09:07] Dat geeft grote kansen, maar vraagt ook wel een grote inspanning van publieke en private zijden.

[5:09:14] En de impactanalyse die voor de zomer gaat komen, zal natuurlijk ook een belangrijk input zijn voor die samenwerking.

[5:09:20] Dat is het van mijn kant, voorzitter.

[5:09:22] Dank u wel.

[5:09:22] Er is nog een vraag van mevrouw Van der Velden.

[5:09:26] Ja, dank u wel, voorzitter.

[5:09:29] Ja, de minister heeft natuurlijk wel kort gehad over die samenwerking met die regionale partijen.

[5:09:35] en ook net antwoord gegeven op mijn vraag.

[5:09:38] Maar wat ik eigenlijk ook een beetje mis is, hoe ziet de minister die samenwerking tussen die twee partijen ook voor zich?

[5:09:45] Want het is nu ja, we gaan in gesprek, maar dat is best wel vrijblijvend.

[5:09:50] En eerder zijn natuurlijk ook al meerdere moties aangenomen, waaronder één van mijzelf, over een betere samenwerking tussen verschillende partijen.

[5:09:59] Dus hoe gaat de minister dit concreet voor elkaar krijgen?

[5:10:03] Vraag ik mij af.

[5:10:05] Mijn beeld is dat er al een hele mooie samenwerking is tussen de landelijk en de regionale publieke omroep.

[5:10:11] We zien daar ook een paar mooie voorbeelden van.

[5:10:16] De weg vooruit is denk ik dat de regionale publieke omroep

[5:10:21] zich ook echt sterk samenwerken en ook een duidelijk geluid laten horen.

[5:10:27] En dan denk ik dat die samenwerking ook sterker zal gaan gebeuren in de toekomst.

[5:10:33] Waar ik daar nog een flinke duw aan kan geven, zal ik dat ook zeker doen.

[5:10:38] Maar ja, ik zie toch ook wel dat die samenwerking ook op dit moment al snel steeds mooier vorm krijgt.

[5:10:44] Dus dat proces wil ik ook wel even een beloop laten.

[5:10:51] De heer Koops had in antwoord op een interruptie van mij nog een vraag gesteld over het proces in december.

[5:10:58] Rondom die 50 miljoen extra bezuinigingen.

[5:11:00] Ik wist niet bij welk blok dat zou komen, dus ik wachtte gewoon helemaal tot het eind.

[5:11:04] Maar ik wacht nog steeds.

[5:11:08] Dat proces ligt achter ons en ik heb daar zojuist van gezegd dat als uit de impactanalyse blijkt dat we niet zonder grote negatieve gevolgen die 50 miljoen kunnen dekken uit reclameinkomsten, dat dat dus een verdere bezuiniging op de publieke omroep zal betekenen.

[5:11:26] In het proces destijds is dat ook

[5:11:31] Is de onzekerheid over deze dekking ook meermaals gedeeld met de onderhandeltafel?

[5:11:35] Er is goede ambtelijke en technische ondersteuning geweest in die tijd.

[5:11:39] Maar dit is toch de dekking die er gekozen is.

[5:11:42] En voor de zomer gaan we zien in hoeverre daar ook gehoor aan kan worden gegeven.

[5:11:48] Dank u wel.

[5:11:49] Dan de heer Krul.

[5:11:51] U bent eigenlijk door interrupties heen.

[5:11:52] Ik heb er vijf en het was laatst omdat die vraag nog niet beantwoord was.

[5:11:55] Daarom dacht ik dat het een interruptie was.

[5:11:57] Heel snel en kort.

[5:11:59] Ja, want ja, voorzitter, dat proces ligt achter ons, maar die coalitie functioneert natuurlijk nog wel steeds op dezelfde manier.

[5:12:04] Nu bijvoorbeeld weer over de voorjaarsnota.

[5:12:06] We weten ook niet wat daar dan uitkomt.

[5:12:08] Ik vind het wel dat de minister van Onderwijs en Media dan

[5:12:11] Ja, die waarschuwingen wel serieus moeten worden genomen.

[5:12:13] En als hij nou zegt van ja dat leidt dan tot een extra bezuiniging op de publieke omroep.

[5:12:16] Hoe verhoudt dat dan zich tot de plannen die hij hier neer heeft gelegd?

[5:12:21] Zoals ik in het begin van dit debat ook duidelijk maakte... zijn de bezuiniging en de hervorming volgetijdelijk.

[5:12:31] Ze zijn ook niet aan elkaar gerelateerd.

[5:12:34] De bezuiniging is niet te dekken met de hervorming.

[5:12:38] De hervorming komt ook later.

[5:12:40] De bezuiniging zal ook raken aan de programmering.

[5:12:43] Dat laat de publieke omroep ons ook in vol volume weten.

[5:12:51] Dat is niet te vermijden bij deze bezuiniging en dat gaat de hervorming ook niet oplossen.

[5:12:59] De minister geeft aan dat hij al heel veel mooie samenwerkingen ziet tussen landelijk en regionaal.

[5:13:03] Ik ga hem toch het volgende meegeven.

[5:13:05] Ook als je in de voorbereiding dit debat spreekt met regionale omroepen, geef ze wel heel duidelijk aan, maar vergeet ons niet.

[5:13:11] Want het is voor ons wel een... Nou, we zien het van een afstandje nu gebeuren, maar vergeet ons alsjeblieft niet.

[5:13:17] Dus dat signaal wil ik hem toch even meegeven, want dat is ons...

[5:13:23] onmiskenbaar te verstaan gegeven, zeg maar.

[5:13:25] Dus ja, ik voel ook wel mee voor mevrouw Van der Velde die zegt, moeten we dan toch nog de minister een opdracht meegeven?

[5:13:30] Misschien heeft hij die al een keer gehad.

[5:13:32] Alleen neemt dat wel mee, zou ik zeggen.

[5:13:36] Nee, het is een goed punt en de heer Krul wijst mij er indirect denk ik ook op dat ik de vraag van mevrouw Van der Velde nog niet volledig beantwoord had.

[5:13:46] Ik zal de regionale omroepen meenemen en ik zal in het proces ook kijken hoe we die samenwerking ook verder kunnen versterken.

[5:13:57] Dank u wel.

[5:13:58] Dan zijn we met uw welnemen toe aan de tweede termijn van de Kamer, waar moties ingediend kunnen worden.

[5:14:04] U heeft, als het goed is, een restspreektijd voor mevrouw Martens-Amerika.

[5:14:09] De eerste is dan drie minuten vijftien.

[5:14:11] En ik wil haar graag het woord geven.

[5:14:16] Goed om te weten dat we een richting opgaan, een richting van omroephuizen.

[5:14:20] En ook goed om te weten dat de minister er druk mee bezig is.

[5:14:23] Ik heb echt grote zorg over de hoeveelheid open eindjes die er zijn op dit moment, maar dat mogen duidelijk zijn inmiddels.

[5:14:28] Dat ga ik niet herhalen.

[5:14:29] Gezien de tijd begin ik graag gelijk bij mijn moties.

[5:14:32] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de regering bestaande omroepen de opdracht heeft gegeven om tot omroephuizen te komen, overwegende dat de kans bestaat dat omroepen, bewust of onbewust, individueel overblijven, overwegende dat er op dat moment geen sprake is van een omroephuis, verzoekt de regering te verduidelijken dat een omroephuis uit de minste twee omroepen moet bestaan om op voorwaarden zoals geschetst in de contourenbrief en gaat over tot de orde van de dag.

[5:14:58] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de regering voornemens is de publieke omroep te hervormen naar een bestel met minder spelers, constaterende dat zij hier een recente hervormingsbrief aangeeft dat elf omroepverenigingen naar vier of vijf omroephuizen te willen gaan, maar daarover nog geen definitieve beslissing heeft genomen.

[5:15:14] Overwegende dat een vooraf aantal omroephuizen voor duidelijkheid en transparantie zorgt, verzoekt de regering het aantal te vormen omroephuizen te concretiseren tot vier exclusief omroephuizen NOS-NTR en gaat over tot orde van de dag.

[5:15:28] Gehoord de Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de regering in haar contourenbrief niet zegt over de procedures van het werven van leden van de Raden van Toezicht bij omroephuizen, bijvoorbeeld via openbare procedures, constaterende dat deze Raden van Toezicht bij omroephuizen een belangrijke rol spelen in het waarborgen

[5:15:45] van goed bestuur en toezicht binnen de publieke omroep.

[5:15:48] Overwegende dat transparantie en openheid bij de werving en selectie van leden van de Raad van Toezicht essentieel is om belangenverstrengeling te voorkomen en het vertrouwen in de publieke omroep te waarborgen.

[5:15:58] Verzoekt de regering om bij de hervormingen van de publieke omroep te borgen dat werving en benoeming van leden van de Raad van Toezicht bij omroephuizen plaatsvindt via een transparante sollicitatieprocedure met openbare vacatures.

[5:16:09] Er gaat over tot de orde van de dag en tot slot.

[5:16:14] De Kamer, gehoord de beraadslaging, consulterende dat de regering wil vasthouden aan een extern pluriform model waarbij de omroephuizen alle beschikken over een eigen raad van toezicht, inclusief wettelijk vastgestelde bestuurstermijnen.

[5:16:28] Consulterende dat zij in de Kamerbrief hierover onvoldoende scherp schetst of omroepen binnen de omroephuizen ook nog een eigen raad van toezicht kunnen krijgen.

[5:16:35] Verzoekt de regering in de op handen zijnde wetgeving vast te leggen dat omroephuizen en niet omroepen afzonderlijk

[0:00:00] 1 raad van toezicht krijgen en gaat over tot de orde van de dag.

[5:16:44] Dank u wel, voorzitter.

[5:16:46] Dank u wel.

[5:16:47] Dan is nu het woord aan de heer Mohandes Groenings B van de AN.

[5:16:50] Die heeft nog 1 minuut 48 seconden.

[5:16:52] Ja, voorzitter.

[5:16:54] Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat het kabinet voornemens is om de NTR als taakomroep te laten vervallen, overwegende dat het kabinet omroepverenigingen wel de ruimte wil geven om een weg te vinden in nieuw te vormen omroephuizen, overwegende dat NTR programma's van algemeen belang zijn die vanuit

[5:17:08] een ongebonden rol worden gemaakt en uitgezonden.

[5:17:10] Uit oogpunt van externe pluriformiteit geen enkele garantie bestaat dat omroephuizen deze programmering overnemen.

[5:17:16] Van mening dat ntr-programmering gericht op kunst, cultuur, jeugd en educatie, wetenschap en informatie nodig is om naast de NOS op het gebied van nieuwe sport en evenementen het onafhankelijke karakter van de publieke omroep te garanderen.

[5:17:26] Verzoekt de regering om net als bij de transformatie van omroepverenigingen naar omroephuizen te bewerkstelligen dat

[5:17:32] de NTR en de NOS samen opgaan in een zelfstandig omroeptaakhuis.

[5:17:36] En dit verder uit te werken in de mediawetten gaat over tot de orde van de dag.

[5:17:39] Mede ingelieden door Martens, Beckerman, Dasse, Koops, Ergin, Paternotte.

[5:17:47] Misschien dat de heer Mohannes er zo geen tijd voor heeft.

[5:17:50] Ik ben mede-indiener van de motie, maar betekent het in feite ook dat u tegen de minister zegt, u heeft net uitgebreid verdedigd dat de NTR toch opgeknipt moet gaan worden, dan wel verplaatst naar zo'n een van de omroephuizen, maar dat eigenlijk de boodschap van de Tweede Kamer is, nee, zorg nou dat de NTR onderdeel wordt van het taakomroephuis met de NOS.

[5:18:07] De heer Mohanders is blij met de vraag, denk ik.

[5:18:09] Volgens mij is dat de oproep.

[5:18:11] En het gaat er ons echt om dat de NTR ook in de zaken die ze doen echt overeind blijven.

[5:18:17] En de zoektocht naar hoe je dat precies gaat doen, dat wordt nog een heel karwei.

[5:18:20] Maar een taakomroephuis legt het meest voor de hand, omdat de wet dat ook op die manier nu beschrijft.

[5:18:26] Dus volgens mij is de oproep heel helder.

[5:18:28] En moet de NTR geen grabbelton worden van, kijk maar hoe we het gaan verstrooien over de rest.

[5:18:34] Volgens mij is de oproep vanuit de Kamer helder.

[5:18:36] Dank u wel, voorzitter.

[5:18:37] Dan heb ik nog een volgende motie.

[5:18:40] De Kamer gehoord de braadslaging constaterende dat het medialandschap in een rap tempo verandert en dat internationale streamers en big tech inmiddels bijna 80% van de digitale advertentiemarkt in Nederland innemen en hiermee het verdienmodel van Nederlandse media nog meer om druk staat.

[5:18:56] Van mening dat wettelijke belemmeringen die samenwerking in de weg staan moeten worden weggenomen, verzoekt de regering om samen met de NPO, RTL, Talp en Oktober met concreet voorstellen te komen met een tijdspad voor realisatie over hoe deze drie omroepen gaan samenwerken ter versterking van de economische kracht.

[5:19:16] de vindbaarheid van Nederlandse programma's tussen machtige internationale platforms, investeringen en publiek-private samenwerking.

[5:19:22] Ik verzoek de regering het initiatief te nemen in het overleg op dat dit plan met snelheid, ambitie en substantie tot stand wordt gebracht en gaat over tot de orde van de dag.

[5:19:29] Mede ingediend door Pater Notte.

[5:19:32] De Kamer hoort op blaatslaging overwegende dat het kabinet zich voorneemt om 156 miljoen euro te bezuinigen met ingangsjaar 2027 op de publieke omroep, terwijl de hervorming in 2029 van kracht wordt van mening dat een substantieel deel van de bezuiniging de programmering gaat raken en hiermee de wettelijke taakopdracht in het geding komt.

[5:19:51] verzoekt de regering om in overleg met Omroep en NPO in de transformatie naar Omroephuis de taakstelling van opgeteld 156 miljoen, de programmering te ontzien en hierover de Kamer te informeren en gaat over tot orde van de dag.

[5:20:05] En dank voor het oppakken met de procesregisseur.

[5:20:08] En wij kijken uit naar de brief die al reeds toegezegd.

[5:20:11] Dank u wel, voorzitter.

[5:20:13] Dank u wel.

[5:20:13] Dan is nu het woord aan mevrouw Beckerman van de SP.

[5:20:15] Zij heeft nog twee minuten en vijftien seconden.

[5:20:19] Dank u wel, voorzitter.

[5:20:20] Ook ik begin met het voorlezen van de moties.

[5:20:22] De Kamer gooit de beraadslaging constaterend dat de culturele en creatieve sector een van de grootste aandelen van ZZP'ers kent, met een structureel zwakke arbeidsmarktpositie.

[5:20:30] Overwegend dat eerlijke betaling, VRP, een van de kernprincipes van de Fair Practice Code is, maar in de praktijk vaak niet wordt gehaald, onder andere wegen van ontoreikende subsidies.

[5:20:37] Verzoekt de regering om eerlijke betaling, VRP, als bindende norm op te nemen binnen het publieke bestel, bij zowel directe opdrachten als subsidies, en ervoor te zorgen dat hier voldoende middelen tegenover staan?

[5:20:46] Gaat over tot de orde van de dag.

[5:20:47] Beckerman, Mohandes, Pater, Nolte.

[5:20:50] De tweede motie die de Kamer gooit te bereid aan, consteert aan dat de minister voornemens is om het publieke bestel in grijpe te hervormen, met onder andere de opheffing van de NTR en een versmalde rol voor de NOS.

[5:21:00] Overweg naar dat onafhankelijke makers en producenten vaak als eerste geraakt worden door bezuinigingen en hervormingen, terwijl hun bijdrage aan een pluriform en kwalitatief hoogstaand media-aanbod essentieel is.

[5:21:09] Verzoekt de regering om bij de verdere uitwerking van de plannen voor hervorming van het publieke bestel makersvakbonden, vertegenwoordigers van kleine producenten en onafhankelijke producenten actief te betrekken en hun positie wettelijk te borgen, gaat over tot de orde van de dag.

[5:21:23] De laatste de Kamer gehoord, de beraadslaging.

[5:21:34] Ik constateer dat de minister voorstelt om de bezuinigingen op publieke bestel deels op te vangen door de reclameinkomsten uit te breiden, overwegen dat extra afhankelijkheid van reclameuitzendingen de publieke omroep verder onder druk zet van commerciële belangen, overwegen dat dit ten koste kan gaan van inhoudelijke kwaliteit en onafhankelijkheid van programma's en afbruik doet aan het publieke karakter van de omroep.

[5:21:55] Verzoek de regering af te zien van het uitbreiden van reclameinkomsten als structurele financieringsbron voor de publieke omroep, gaat over tot de orde van de dag.

[5:22:01] Beckerman.

[5:22:02] Dank u wel, voorzitter.

[5:22:04] Dank u wel.

[5:22:04] En dan is nu het woord aan de heer Paternotte van D66 en die heeft nog 1 minuut en 40 seconden.

[5:22:11] Ik wil vrolijk voor u juichen, uw naam bezingen, zo luidt Psalm 9 vers 3, voorzitter.

[5:22:17] En ik zou zo graag willen willen zeggen dat ik dat ook tegen de minister kan zeggen, maar ik moet eerlijk bekennen dat ik nog steeds in verwarring wensheid op een ander niveau.

[5:22:27] en dat het vraagteken op veel opzichten groter is geworden.

[5:22:30] Maar dat zien we ook terug aan het feit dat de minister heeft gezegd binnen enkele weken met een nieuwe brief te komen die meer duidelijkheid moet gaan bieden.

[5:22:36] Wat betekent dat dit debat, vooraf toch een debat met hoge verwachtingen en finaliteit, toch ook een soort tussenstap is geworden.

[5:22:43] Dus we zien elkaar snel weer terug.

[5:22:45] Voorzitter, twee moties die hopelijk daarbij kunnen helpen.

[5:22:49] De Kamer gooit de beraadslaging overwegende dat de omroepen een lange historie hebben in het bestel van onze publieke omroepen en dus voorkomen moet worden dat het kind met het badwater weggegooid wordt met de voorgestelde herinrichting en constaterende dat er veel onduidelijkheid bestaat over de invulling van de bezuinigingen op de publieke omroep, de positie van de NPO, de samenvoeging van de omroep, het verankeren van de journalistieke kwaliteit en het wettelijk borgen van een in de samenleving levend geluid, verzoekt de regering om duidelijkheid te geven over de spelregels en de invulling hiervan alvorens om omkeerbare stappen te nemen.

[5:23:15] Het over tot de orde van de dag, in een keer met collega Krul van het CDA.

[5:23:19] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de 50 miljoen extra reclameopbrengsten die opgehaald moeten worden door de STER erg onzeker zijn, overwegende dat het niet de bedoeling is dat hogere opbrengsten ten koste gaan van de financiële positie van regionale kranten en commerciële audiovisuele media, overwegende dat het nooit bedoeld was om 50 miljoen extra te bezetten

[5:23:36] bezuinigen op de programmering van de publieke omroep.

[5:23:38] Ik verzoek de regering om te voorkomen dat de taakstelling van 50 miljoen extra reclameinkomsten verandert in een extra bezuiniging op de publieke omroep.

[5:23:45] Het gaat over tot de orde van de dag en die dien ik in met collega Mohandes van GroenLinks BVMA.

[5:23:50] Dank u wel en een mooie sollicitatie voor een programma op de vrijdagavond.

[5:23:56] Dan is het woord aan de heer Erkin.

[5:23:57] Nederland in Beweging is dat?

[5:23:59] Ja, ik dacht een psalm, dat is Nederlands Zing, toch?

[5:24:02] Oh ja, sorry, ik kijk niet zoveel naar je, maar dank u.

[5:24:07] Dank u wel.

[5:24:09] Wat vind je van dit debat als je kijkt naar de beantwoording en alle punten die zijn ingebracht?

[5:24:17] Alles wat ingewikkeld wordt, wordt geparkeerd in een brief die moet komen.

[5:24:22] Wat we echt moeten veranderen aan het systeem, is dat

[5:24:31] als omroepen, het maakt niet uit of ze onderdeel zijn van een huis of niet, dat ze zich moeten houden aan de journalistieke codes.

[5:24:43] De boodschap is helder.

[5:24:44] Of je past je aan, of

[5:24:46] Je mag journalistiek bedrijven.

[5:24:49] Iedereen is daartoe vrij, maar zonder publieke middelen.

[5:24:52] Om dat goed te borgen heb ik een motie.

[5:24:55] De Kamer hoorde laatst dat de commissie van Gerol en haar advies eenheid en veelzijdigheid voorstelt om duidelijk kaders op te stellen met betrekking tot beoordelingsprocessen.

[5:25:04] het beoordelen van in- en uitreden van omroeporganisaties, het uitvoeren van tussentijdse evaluaties van de NPO en omroepen, het vaststellen van financiering en het beheerden van mediagelden en het beslechten van geschillen.

[5:25:14] Ik verzoek de regering om bij de hervorming van de publieke omroep deze taken en verantwoordelijkheden goed te verankeren in de toezicht van omroephuizen en de NPO.

[5:25:22] Ik verzoek de regering tevens te onderzoeken op welke wijze toezicht verder versterkt kan worden, zodat omroepen die journalistieke codes en publieke waardes schenden gesanctioneerd kunnen worden

[5:25:33] en gaat over tot de orde van de dag.

[5:25:35] Dank u wel, voorzitter.

[5:25:41] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de minister voornemens is om bij de verdere ontwikkeling van een nieuwe mediewet vast te houden en de NPO als coördinerend orgaan aan de overgestelling van de budgetten gaat, constaterende dat de minister bij de ontwikkeling van een nieuwe mediewet aan externe pluriformiteit als leidend principe wil vasthouden, overwegende dat bij de ontwikkeling van een nieuwe mediewet een scheiding tussen wie er verantwoordelijk is voor de programmering en wie er verantwoordelijk is voor de besteding van de budgetten juist bijdraagt aan externe pluriformiteit en een duidelijke scheiding van rollen, verwachtingen en verantwoordelijkheden, overwegende dat er behoefte is aan een nieuwe mediewet waarin duidelijke keuzes worden gemaakt,

[5:26:10] ...verzoekt de regering bij de uitwerking van het wetsvoorstel voor een nieuwe mediewet... ...de omroephuizen gezamenlijk verantwoordelijk te maken voor de verdeling van de budgetten... ...en SEC het programmeren bij de NPO te laten.

[5:26:20] Gaat over tot orde van de dag.

[5:26:21] Mede ondertekend door het lid Seder.

[5:26:23] En voordat we in definitiediscussies komen, het gaat dus om de NPO als organisatie in zijn huidige vorm.

[5:26:28] Dan nog een andere motie, voorzitter.

[5:26:30] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterend dat lokale, regionale, publieke en commerciële aanbotten samen het medialandschap van Nederland vormen.

[5:26:36] Constaterend dat het kabinet de Kamer in het najaar zal informeren over de samenwerkingsagenda journalistiek op regionaal en lokaal niveau.

[5:26:42] Overwegend dat het kabinet aangeeft dat niet alleen de landelijke publieke omroep voor grote uitdagingen staat in het huidige medialandschap, maar juist voor lokale en regionale publieke omroepen als mede-Nederlandse commerciële mediapartijen.

[5:26:53] Ik verzoek de regering om tijdens het proces waarin de Mediawet gerealiseerd wordt, expliciet zowel de regionale, lokale als commerciële aanbieders te betrekken.

[5:27:00] Ja, voorzitter, ik besef maar dat deze motie eigenlijk al best wel vaak is ingediend.

[5:27:02] BVV, de BBB.

[5:27:04] En ik heb de minister net ook wel horen zeggen dat hij dat wil doen.

[5:27:07] En toch bereiken onze signalen dat dat beter kan.

[5:27:09] Dus zie dat maar als een aanmoediging tot slot.

[5:27:11] Motie Programmering Nederland 1, vrijdag avond half negen.

[5:27:14] Nee, dat is een grapje.

[5:27:17] Nee, voorzitter, voor het CDA is externe pluriformiteit ontzettend belangrijk.

[5:27:20] En ik weet gewoon niet of het mij nou duidelijker is geworden of niet vandaag.

[5:27:25] En net zoals de heer Patenotte zie ik uit over het gesprek wat we dan over een paar weken weer gaan voeren.

[5:27:29] Want bedankt dat die brief weer geagendeerd gaat worden voor een spoedig te houden blad.

[5:27:33] Dank u wel.

[5:27:34] Dank u wel, de heer Van Houweling, Forum voor Democratie.

[5:27:36] Een vraag die ik nog heb naar aanleiding van de eerste termijn van de minister.

[5:27:44] Begrijp ik het nou goed dat straks in dat nieuwe stelsel omroephuizen zelfs niet hun eigen, heel concreet, bankrekening zullen hebben?

[5:27:51] Nu hebben omroepen nog hun eigen bankrekening, dat maakt denk ik uit.

[5:27:53] En is het straks in het nieuwe stelsel zo dat betalingen ook via de NPO, of wat dan de NPO zou gaan heten,

[5:27:58] De Kamer, gehoord de beraadslaging, verzoekt de regering er zorg voor te dragen dat ook in de toekomst nieuwe omroepen kunnen toetreden tot het bestel.

[5:28:10] De Kamer, gehoord de beraadslaging, spreekt uit dat de Staat omroepen niet tegen hun zin zou moeten dwingen zichzelf op te heffen en vervolgens op te gaan in de zogenaamde omroephuizen.

[5:28:17] en gaat over tot de orde van de dag.

[5:28:19] En de laatste.

[5:28:20] De Kamer gehoord, dank u wel, gehoord de beraadslaging spreekt uit dat een BBC-model, ik hoor een aantal van mijn ambtsgenoten daar al over beginnen, onwenselijk is voor de publieke omroep en gaat over tot de orde van de dag en helemaal tot slot.

[5:28:32] Voorzitter, misschien mag ik nog rappeleren op één vraag die ik in mijn eerste termijn heb gesteld, dat betrof de minister, is daar ook op ingegaan, dat we zien dat het publieke debat, en de minister kent het ook, is verschoven naar online, naar de online platforms.

[5:28:44] En mijn vraag was eigenlijk

[5:28:45] Hoe zou dat nou toch komen?

[5:28:46] Heeft dat wellicht ook niet iets te maken met eigenlijk taakverwaarlozing door de NPO, waar het debat dus niet meer plaatsvindt door teveel eenvormigheid?

[5:28:52] Dank u wel.

[5:28:54] Dank u wel.

[5:28:54] Dan het woord aan de heer Koops van Nieuw Sociaal Contract.

[0:00:00] 1 minuut 39.

[5:28:59] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[5:29:01] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat slechts één leugen al het vertrouwen van duizenden kan ondermijnen, in elkaar en in de instituties van de democratische rechtsstaat, overwegende dat desinformatie daarmee grote, zelfs ontwrichtende gevolgen kan hebben voor onze samenleving, verzoekt de regering middels een officiële vitaalverklaring onafhankelijke en betrouwbare informatievoorziening aan te merken als een vitaal onderdeel van de nationale infrastructuur en gaat over tot de orde van de dag.

[5:29:31] Tweede, de Kamer, gehoord de beraadslaging.

[5:29:35] Constaterende dat als gevolg van de afname van lineair kijken de sterinkomsten afnemen en mogelijk op den duur geheel opdrogen?

[5:29:42] Constaterende dat de publieke middelen nu al dermate schaars zijn dat op de bekostiging van de NPO moet worden bezuinigd?

[5:29:50] Overwegende dat online adverteren niet wezenlijk verschilt van lineair adverteren en dat er in dat opzicht geen reden is om het ene wel en het andere niet toe te staan?

[5:29:59] Overwegende dat de NPO dermate belangrijk is binnen het bestel van onze democratische rechtsstaat, dat in standhouding van de financiering met alle mogelijke maatregelen moet worden nagestreefd, verzoekt de regering om ook online ruimte te bieden aan commerciële adverteerders, waar daarvan wel kinderprogramma's en de nieuwsapps van de NOS uit te zonderen, en gaat over tot de orde van de dag.

[5:30:20] Dan kom ik aan mijn derde motie.

[5:30:22] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat persvrijheid noodzakelijk is voor de betrouwbare en onafhankelijke journalistiek binnen de democratische samenleving en rechtsorde, overwegende dat persvrijheid op zichzelf echter geen waarborg is voor de betrouwbaarheid en onafhankelijkheid van journalistiek, constaterende dat het naleven van een journalistieke code op dit moment niet wettelijk verplicht is,

[5:30:45] constaterende dat Mede hierdoor onze samenleving onvoldoende politieke instrumenten heeft om op de onafhankelijkheid en de betrouwbaarheid van een journalist toe te zien en in te grijpen, verzoekt de regering het naleven van de journalistieke code en die code zelf wettelijk te verankeren en gaat over tot de orde van de dag.

[5:31:03] Ommetekende Koops en Stoffer.

[5:31:05] En tot slot, de Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de NPO een publieke omroep is en niet een staatsomroep,

[5:31:13] Overwegende dat dit publieke karakter essentieel is met het oog op de democratische en kritische functie die de NPO vervult binnen ons rechtsstaat.

[5:31:22] Constaterende dat dit publieke karakter onder druk komt te staan als omroepen hun status als vereniging verliezen.

[5:31:28] En naarmate het aantal omroephuizen wordt beperkt...

[5:31:32] verzoekt de regering bij de herinrichting van de NPO te borgen dat bestaande ledenomroepen binnen de omroephuizen zullen voortbestaan als verenigingen en daarbij zorg te dragen dat ze binnen die omroephuizen een volwaardige positie bekleden en een minimum van vijf omroephuizen te hanteren.

[5:31:49] En gaat over tot de orde van de dag, ondertekend door Koops, Stoffer en Seder.

[5:31:54] Dank u wel.

[5:31:55] Dank u wel.

[5:31:56] Een vraag van de heer Paternotte.

[5:31:59] De helft van de coalitie is aan het woord geweest en we zitten al op tien moties van coalitiepartijen.

[5:32:04] Dat is volgens mij een record.

[5:32:05] Die bonte bal plenkt ergens een traantje, elders in het gebouw vermoed ik.

[5:32:10] Het ging me even om het aantal moties, maar mijn vraag gaat over de motie over de journalistieke...

[5:32:16] want ik snap enerzijds de motie heel goed en aan de andere kant, de heer Koops benoemt in de motie heel sterk die onafhankelijkheid.

[5:32:23] Tegelijkertijd gebruikte hij dit debat om ook kritiek op de publieke omroep te uiten in relatie tot de toeslagenaffaire.

[5:32:28] Dus toch even van hem, hoe lijst hij dat nou precies?

[5:32:31] Welke onafhankelijkheid en wat betekent dat voor politici, ook bijvoorbeeld aan deze tafel?

[5:32:36] Voorzitter, wat een briljante vraag.

[5:32:37] Dit geeft mij de kans om van alles te zeggen over wat ik zelf vind van de toeslagenaffaire.

[5:32:41] Kort graag.

[5:32:42] En om dat te onderscheiden.

[5:32:44] Ja, u heeft gelijk mevrouw de voorzitter.

[5:32:48] Nee, de essentie is dat we niet een tandenloze tijger willen.

[5:32:52] We willen niet dat de journalistieke code een tandenloze tijger is, blijft of kan worden omzeild op het moment dat iemand daar behoefte aan zou hebben.

[5:33:00] Dus wat wij willen is dat het ding een wettelijke verankering krijgt en dat dus de naleving op die manier ook wettelijk verankerd kan worden.

[5:33:05] Want dat is iets waar de politiek wel degelijk een rol bij kan hebben.

[5:33:08] Niet de inhoud van zo'n code zelf, dus niet de normen die gelden voor de journalistiek, maar wel wat er gebeurt op het moment dat die normen niet worden nageleefd.

[5:33:15] Zo komt die motie tot stand.

[5:33:18] Voor alle zekerheid, dus de motie heeft niets te maken met de kritiek die de heer Koop zelf heeft geëiteld op de publieke omroep in zijn eerste termijn?

[5:33:25] Nee, mevrouw de voorzitter, zo arrogant ben ik nou ook weer niet.

[5:33:28] Mijn eigen kritiekjes zijn gewoon niet van mij.

[5:33:31] Dank u wel.

[5:33:32] Dan is nu het woord aan de heer Stoffer van de SGP.

[5:33:35] O, eerst nog een vraag van de heer Rul.

[5:33:37] Ja, voorzitter.

[5:33:38] Ik had nog een vraag over het online adverteren, als ik het goed begrijp.

[5:33:43] Kan de heer Koopsen aangeven wat hij daar precies mee bedoelt?

[5:33:45] Ik heb zelf al een keer ergens een plan voorbij zien komen van, goh, je zou het platform, NPO Start, zou je bijvoorbeeld gratis kunnen maken met reclame, maar je zou ook abonnementsvorming kunnen toevoegen zonder reclame.

[5:33:56] Ik ben een beetje zoekende wat dan precies de richting is waar NSC aan denkt.

[5:34:00] Als ze zeggen van de online advertenties, de mogelijkheden daartoe moeten verruimd worden voor de NPO, want ik begrijp dat namelijk wel als er laaghangend fruit ligt.

[5:34:08] Ja, waarom dan niet?

[5:34:09] Maar goed, ik ben even zoekende naar de richting die NSC op wil.

[5:34:14] Ja, mevrouw de voorzitter, uitstekende vraag.

[5:34:16] Kijk, wij vinden het ook allemaal niet leuk, maar het moet gewoon gebeuren.

[5:34:19] Er moet gewoon geld bij komen.

[5:34:20] Dus daarom is de motie vrij breed geformuleerd, maar natuurlijk hebben wij ook het oog hierbij op NPO Start en gewoon op online platformen, dus los van de lineaire televisie.

[5:34:29] En dan, gesteld dat deze motie wordt aangenomen, dan veronderstel ik dat de NPO bij machte is om dat maximaal te gebruiken voor het zichzelf in stand houden.

[5:34:40] Dank u wel.

[5:34:41] Dan is nu toch echt het woord aan de heer Stoffer van de SGP.

[5:34:44] Eén minuut en zes seconden.

[5:34:47] Ik had maar één minuut vier, dus die twee bedankt, maar ik denk niet dat ik het nodig heb.

[5:34:51] Twee moties, die luidt als volgt.

[5:34:53] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegend dat de publieke omroep een kwalitatief hoogwaardig aanbod dient te leveren dat onderscheidend is ten opzichte van commerciële partijen, constaterend dat het gelet op de noodzaak van hervorming en bezuiniging voor de hand ligt om te kijken of bijvoorbeeld amusement thuishoort in de kentaken van de publieke omroep, verzoekt de regering bij de hervorming van de publieke omroep ook een heroverweging van de wettelijke taken uit te voeren en gaat over tot de orde van de dag.

[5:35:16] De tweede motie luidt als volgt.

[5:35:18] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegen dat ook de publieke omroep aandacht dient te houden voor de positie van de kleine kwetsbare Joodse gemeenschap in Nederland.

[5:35:25] Constateren dat in de plannen nog geen duidelijke borging is opgenomen voor de Joodse programmering.

[5:35:30] Verzoek de regering te garanderen dat ook in het nieuwe stelsel een specifieke aantal in de programmering blijft bestaan voor de Joodse gemeenschap en gaat over tot het orde van de dag.

[5:35:38] En deze dien ik in samen met de heer Seter.

[5:35:40] Dank u wel.

[5:35:42] Dank u wel, mevrouw Van der Velden van de PVV.

[5:35:45] Hoeveel minuten, voorzitter?

[5:35:49] Heel veel, 4 minuten 12.

[5:35:52] Geweldig.

[5:35:53] In het kader van dualisme heb ik er namelijk ook nogal een stapeltje, dus het spijt me de heer Krul.

[5:35:58] Maar ik zal gelijk beginnen bij de eerste motie.

[5:36:01] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat de minister van OCW op 4 april 2025 zijn plannen voor de hervorming van het publieke omroepbestel heeft gepresenteerd, constaterende dat het commissariaat voor de media, CVDM, wettelijk belast is met het toezicht op de pluriformiteit van het mediaaanbod,

[5:36:18] constaterende dat het huidige toezicht en de gebruikte monitor van de CVDM vooral focust op institutionele en oppervlakkige vormen van diversiteit, overwegende dat de daadwerkelijke pluriformiteit in de publieke debat afhangt van de aanwezigheid van een brede verscheidenheid aan ideeën, van mening dat de kern van de pluriformiteit ligt in de vertegenwoordiging van zowel progressieve als conservatieve perspectieven,

[5:36:38] en dat eenzijdigheid daarin een democratisch risico vormt, verzoekt de regering het commissariaat voor de media op te dragen de opdracht te geven om bij het toezicht op pluriformiteit primair te toetsen op de verhouding tussen progressieve en conservatieve inhoudelijke representatie en ervoor te zorgen dat deze criteria leidend worden in de beoordeling van het aanbod van media, gefinancierd met publieke middelen, en gaat over tot orde van de dag.

[5:36:58] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat het Commissariaat voor de Media een wettelijke taak heeft in het waarborgen van een pluriform en onafhankelijk mediaanbod, constaterende dat in het kader van een mogelijke hervorming van het publieke omroepbestel ook het functioneren van het toezichthoudende orgaan tegen het licht gehouden moet worden, van mening dat het Commissariaat voor de Media een cruciale positie bekleed in de beoordeling van de pluriformiteit van het mediaanbod en dat deze taak uitsluitend goed kan worden uitgevoerd wanneer het Commissariaat zelf op verstrekt, neutrale en onafhankelijke wijze opereert, verzoekt de regering om in het licht van de aankomende hervorming ook de

[5:37:28] Ook te komen met voorstellen voor een herziening van het functionerende samenstelling en de werkwijze van het commissariaat voor media.

[5:37:34] Met als uitgangspunt dat het commissariaat institutioneel, ideologisch en politiek onpartijdig moet zijn en ook zichtbaar als zodanig moet functioneren en gaat over tot de orde van de dag.

[5:37:43] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat absolute onafhankelijkheid onmisbaar is voor onpartijdig mediatoezicht, overwegende dat ieder verleden of huidige betrokkenheid bij de media of aanverwante sectoren en ook nevenfuncties kan leiden tot de schijf van belangenverschengeling, verzoekt de regering wettelijk te regelen dat de leden van de commissariaat voor de media niet werkzaam mogen zijn geweest in de mediawereld of dichtverwante sectoren en geen nevenfuncties mogen bekleden die de schijf van belangenverschengelingen veroorzaken, en gaat over tot de orde van de dag.

[5:38:09] De Kamer, gehoord de beraadslaging, overwegende dat de minister stelt dat het zijn plannen waarin toetreding niet langer mogelijk is, er onvoldoende pluriformiteit komt.

[5:38:16] Van mening dat pluriformiteit slechts gebaten is bij...

[5:38:19] Slecht gebaat is bij het bestel dat openstaat voor toetreding van nieuwe omroepen en ook de mogelijkheid tot uittreding kent.

[5:38:24] Juist wanneer zich in de toekomst nieuwe geluiden aandienen of bestaande geluiden onvoldoende aansluiten bij de samenleving, verzoekt de regering te borgen dat de mogelijkheid van toetreding en uittreding voor omroepen in de mediawet behouden blijft en dat nieuwe toetreders worden bekostigd binnen het bestaande totaalbudget zonder extra middelen en gaat over tot de volgende

[5:38:42] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de motie-soepboer van Vroonhoven, die opriep dat het schrappen van de ministeriële bevoegdheid om besluiten van het commissariaat voor de media te schorsen of te vernietigen, niet is aangenomen, overwegende dat deze bevoegdheid essentieel is voor de democratische controle en de politieke verantwoordelijkheid van de minister, verzoekt de regering af te zien van het schrappen van artikel 7.9 van de Mediawet en de mogelijkheid tot schorsing en vernietiging van het commissariaat

[5:39:09] commissariaat besluiten te behouden en gaat over tot de orde van de dag.

[5:39:14] Dank u wel.

[5:39:25] Ik wil één vraag stellen, voorzitter.

[5:39:26] Ja, de heer Paternot.

[5:39:27] Mevrouw Van der Velde heeft een hele hoop moties over pluriformiteit die ze beduidt als conservatief en progressief, maar ik wil toch nog even terugkomen op die enorme slachtofferrol van de PVV over die in Havara, daar komen we niet zo snel aan tafel.

[5:39:38] Ik heb eerder die vraag al gesteld.

[5:39:40] De heer Wilders komt nooit ergens, geen enkel PVV-Kamerlid.

[5:39:42] Mevrouw Van der Velde deed de deur wel open.

[5:39:44] Zij heeft er nu over na kunnen denken.

[5:39:46] Is zij bereid om over het debat van vandaag bij een programma van de publieke omroep aan te schrijven?

[5:39:53] Nou, ik kan u teleurstellen.

[5:39:54] Ik heb vanavond fractievergadering met mijn provinciale fractie, dus dat zit er helaas niet in.

[5:39:59] Maar ik wil ook even aangeven, vierde voorzitter, dat ten eerste wij altijd nog gaan over onze eigen agenda, maar ten tweede dat ik ook mijn aandacht volledig gefocust heb op de rest van dit debat en dat ik verder over de verzoeken totaal niet heb nagedacht.

[5:40:17] Voorzitter, ik heb de behoefte om een punt van orde te maken.

[5:40:19] We hebben nog twintig minuten.

[5:40:21] Ik weet niet wat de mogelijkheden zijn.

[5:40:22] We zijn signalen aan het meegeven aan de minister in de uitwerking van zijn plannen en volgens mij zijn we die helemaal naar z'n mannen moer aan het vertimmeren hier.

[5:40:31] Ik ben een beetje zoekende naar gaan we dat in twintig minuten redden of gaan we dan heel onderdachte dingen doen?

[5:40:37] Dus is er uitloop mogelijkheid of moeten we het op een ander moment voortzetten?

[5:40:42] Nou kijk, het kan gewoon volgens mij.

[5:40:45] Ik wou de minister tien minuten de ruimte geven om eventjes door te nemen wat de oordelen op de moties zijn.

[5:40:50] En dan kunnen we gewoon op elke motie horen, oordeel Kamer of niet.

[5:40:54] En dan kunnen de fracties een afweging maken.

[5:40:57] Ik denk dat er genoeg uitgewisseld is nu om die besluiten te nemen.

[5:41:01] Dus dat wou ik ook voorstellen en daar stuur ik ook nog steeds toe.

[5:41:04] De heer Koops.

[5:41:07] Zo kort als ik kan.

[5:41:08] Ik hoorde de moties langskomen over de positie en inhoud van de commissariaat voor de media.

[5:41:12] En dan is mijn vraag aan mevrouw Van de Velde of indien die moties worden aangenomen, zij het vervolgens dan ook eens is met de rol zoals het commissariaat die in de nieuwe plannen omschreven heeft gekregen door de minister.

[5:41:25] Mevrouw Van de Velde.

[5:41:27] Daar kan ik heel kort op zijn.

[5:41:28] Nee, want wij willen eerst de uitwerking zien.

[5:41:36] Kunnen we nu verder met de heer Oostbrink van de BBB.

[5:41:39] Ik zal het kort houden.

[5:41:40] Volgens mij had ik er nog twee minuten over, maar ik zal proberen om ze met een kleine spoedkurs snellezen er doorheen te jagen.

[5:41:47] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de brief over de hervorming van de landelijke publieke omroep voorstellen bevat om de publieke omroep beter te laten aansluiten bij de verschillende perspectieven en behoeften van de samenleving.

[5:41:58] Constaterende dat het verbeteren van de verantwoordings- en beoordelingssystematiek na de uitwerking vergt in de volgende fase.

[5:42:03] We constateren dat er ondanks nu al wordt uitgegaan van een extern pluriform bestel.

[5:42:08] We overwegen dat er hierbij sprake moet zijn van omroephuizen, maar dat niet duidelijk is over hoe die zich gaan verwortelen in de samenleving.

[5:42:15] Van mening dat er bij de hervorming van de landelijke publieke omroep alle mogelijke vormen van maatschappelijke verankering moeten worden onderzocht, verzoekt de regering bij de nadere uitwerking ook de optie van een intern pluriform bestel, een BBC-model, mee te nemen en gaat over tot de orde van de dag.

[5:42:29] De Kamer, gehoord de beraadslagingen, constateren dat de regering... Minister, je eerste vraag van mevrouw Martens van Meerda.

[5:42:35] Ja, voorzitter, een hele korte inhoudelijke vraag, want uw voorganger, de woordvoerder, vierde voorzitter, die heeft ook oproepen gedaan om bijvoorbeeld het Joodse geluid te waarborgen binnen het aanbod.

[5:42:45] Nou vind ik dat belangrijk, maar als je tegelijkertijd pleit voor een BBC-model, verenigt dat natuurlijk in helemaal niets met elkaar.

[5:42:51] Dus ik ben eigenlijk heel erg benieuwd wat dan nu precies het standpunt is van de BBB daar, zodat ook ik weet waar ik op meerderheden kan rekenen met mijn voorstellen.

[5:42:59] Dank ook voor deze vraag.

[5:43:00] Als het gaat om het voorstel dat wij nu vooral indienen, is dat wij zeggen van neem het mee in de overweging en de uitwerking.

[5:43:06] Dus ik merk vooral ook in het debat nu dat we heel erg uitgaan van vier, vijf omroephuizingen, omdat het heel erg beperkt wordt in ook hoe we de toekomst ingaan qua omroep.

[5:43:16] En daarom geven we met deze motie ook aan van laten we dat breder bekijken, zodat we in ieder geval nog echt een goede afweg moeten maken als we dit doen voor de toekomst, voor de komende 10, 20, 30 jaar, dat we niet over 10 jaar nog een keer moeten gaan hervormen.

[5:43:26] Als het gaat om het begin van de vraag, ook onze mening is dat elke kleur, elk geluid vanuit de hele samenleving hoorbaar moet zijn binnen een heel omroepstelsel.

[5:43:34] Dus dat maakt ook, als het gaat om een BBC-model, dat je daarin kan kijken, ook intern, pluriform, die diversiteit van verschillende geluiden en kleuren kan laten horen.

[5:43:45] Korte vervolgvraag.

[5:43:46] Ja, voorzitter, heel kort.

[5:43:47] Ja, maar ik snap dat dus niet.

[5:43:49] Want dat is dus niet mogelijk.

[5:43:51] Dat is dus bij een BBC-model niet mogelijk.

[5:43:53] En ik snap heel goed dat we de plannen willen afwachten.

[5:43:57] Alleen ik kan me wel goed voorstellen dat je niet nu nog zoekende bent of je voor een BBC-model bent of voor pluriformiteit aan de voorkant.

[5:44:04] Volgens mij kan de BBB daar wel stelling in nemen, toch?

[5:44:09] Nou, volgens mij wat ik daarbij zeg, is dat ook binnen een BBC-model dat je ook een intern, pluriform manier van werken kan hebben met elkaar, waarin ook de geluiden terugkomen, waarin je een afweging kan maken van joh, dit is een situatie, we laten de voor's en tegen's zien.

[5:44:21] Net zoals bijvoorbeeld binnen een taakgerichte omroephuis, bewijs van, die zou ook daarin de paletten moeten weergeven van de samenleving erin.

[5:44:30] En dat is dan ook een opdracht die je kan meegeven binnen een BBC-model, daar vraag ik ook.

[5:44:35] Laten we het in ieder geval niet vergeten in de uitreiking, ook richting de toekomst.

[5:44:38] Omdat je ook niet wil dat je over 10, 15 jaar opnieuw moet kijken naar een hervorming van omroepbestel.

[5:44:43] Dat wil je de omroepen niet aandoen en tegelijkertijd mensen die dagelijks kijken, linear of niet, ook niet.

[5:44:50] Dank u wel.

[5:44:50] U had nog een motie?

[5:44:52] Ja.

[5:44:54] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de regering voor de zomer van 2025 de kabinetsreactie op het WER-rapport Aandacht voor Media stuurt.

[5:45:01] Overwegend dat de WER in het rapport schrijft dat grote internationale partijen het aanbod van Nederlandse partijen en producties naar de marge van de publieke ruimte duwen.

[5:45:10] Van mening dat in de brief over de hervorming van de landelijke publieke omroep deze ontwikkeling te sterk onderbelicht blijft.

[5:45:15] van mening dat deze brief te zeer uitgaat van het bestaande bestel, zich te veel richt op brandzakensystemen en processen en te weinig op het behoud van de kwalitatief hoogwaardige Nederlandse producties, verzoekt de regering bij de nadere uitwerking de focus te leggen op het behoud van kwalitatief hoogwaardige Nederlandse producties in een landschap met kapitaalkrachtige internationale mediaanbieders en big tech en gaat over tot de orde van de dag.

[5:45:37] Dan de laatste.

[5:45:38] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de brief over de hervorming van de landelijk publieke omroep voorsorteert op het einde van een periodiek te laten toetreden van nieuwe organisaties tot het omroepbestel, constaterende dat er wordt uitgegaan van een nieuw bestel uitgaande van vier of vijf omroephuizen naast de NOS, constaterende dat overwogen wordt wettelijk vast te zeggen dat deze omroephuizen een vaste plek hebben in het nieuwe omroepbestel,

[5:45:59] van mening dat het omroepbestel hiermee op slot gaat en dat dit een gevaar vormt voor de uniformiteit, verzoekt de regering af te zien van het bieden van een vaste plek en in de nadere uitwerking een systematiek voor het uittreden van oproephuizen op te nemen en gaat over tot de orde van de dag.

[5:46:13] Dank u wel.

[5:46:13] Dan is tot slot het woord aan de heer Seder en die heeft nog 1 minuut en 17 seconden.

[5:46:18] En we zitten nu al op 31 moties.

[5:46:21] Voorzitter, ik zal mijn motie dan oplezen.

[5:46:25] De Kamer, gehoord het braadslaging, constateert dat de minister voornemens is om met NPO en Omroepen in gesprek te gaan over hoe de generieke coördinatieverken worden uitgewerkt.

[5:46:33] overwegende dat in een toekomstbestendig omroepbestel er plaats moet zijn voor een coördinerend orgaan die verantwoordelijk is voor de budgetverdeling, faciliterende rol van de NPO en inhoudelijke autonomie van de omroephuizen.

[5:46:45] Ik verzoek de regering bij de verdere ontwikkeling van het wetsvoorstel en de gesprekken met de NPO en de omroepen de smallere coördinerende rol van de NPO in te richten op basis van de gezamenlijke strategie van omroephuizen en NPO en een verhoging van de garantiebudgeten voor de omroephuizen als uitgangspunt te nemen.

[5:47:01] om op deze manier gelijkwaardigheid in het stelsel te bewerkstelligen en gaat over tot de orde van de dag.

[5:47:06] Voorzitter, tot slot ben ik blij met de toezegging die gedaan is.

[5:47:10] Ik hoop dat het straks ook weer opgelezen wordt en terugkomt in het voorstel.

[5:47:17] Verder ben ik bedoeld naar de alle appreciaties.

[5:47:19] Veel genoeg tijd.

[5:47:19] Dank u wel.

[5:47:21] Dank u wel.

[5:47:21] Dan gaan we nu even schorsen tot vier uur en dan gaan we luisteren naar de oordelen op de moties.

[5:47:30] Ja, de minister.

[5:47:31] Voorzitter, ik heb al tien minuten nodig om heen en weer te lopen naar de Kamer, waar ik naartoe moet.

[5:47:41] Het zijn zoveel moties dat ik eerder...

[5:47:47] Dat is een half uur nodig, misschien 25 minuten.

[5:47:51] Andere optie is dat ik het schriftelijk zou appreciëren.

[5:47:56] Tot middernacht kan ik blijven.

[5:47:58] Ik respecteer de Kamer.

[5:47:59] Ik ga even ingrijpen, want dat kan de rest van de Kamer niet.

[5:48:02] Er zijn ook nog andere overleggen ingepland.

[5:48:04] Dus ik wou proberen om het zo snel mogelijk af te handelen.

[5:48:07] Heel kort het woord aan de heer Krul.

[5:48:09] Ja, voorzitter, dan zou ik toch gewoon willen voorstellen om de volgende termijn van nu te schorsen en op een ander moment het termijn van de minister in te plannen.

[5:48:16] Kijk, er zijn zoveel moties ingediend die ook nog eens tegenstrijdig zijn.

[5:48:20] De ene motie die wil maximaal vier, de andere minimaal vijf, de andere zegt gooi het helemaal open.

[5:48:26] Ik denk dat we daar echt nog even over moeten door debatteren en dat niet afraffelen in een half uur of in drie kwartier.

[5:48:32] Dus dan lijkt het mij verstandig om gewoon een ander moment te kiezen voor het vervolg van dit debat.

[5:48:37] Ik moet heel even overleggen, ook een blikje.

[5:49:48] We wachten even op het overleg dat de Griffi voert over het houden van een derde termijn.

[5:50:31] We weten niet zeker of er ruimte is in het Tweede Kamergebouw deze week nog om dit op een ander moment te doen.

[5:50:38] Dus we gaan dat nu doen.

[5:50:39] Ik schors tot tien over vier, omdat er gevraagd is om begrip van de zijde van de minister.

[5:50:45] En dan gaan we om tien over vier verder met alleen de oordelen en geen uitgebreide toelichtingen, want dat heeft in het debat al plaatsgevonden.

[5:50:54] Ik heb volgens mij gewoon een voorstel gedaan, dus ik denk dat de Kamer dat moet uitspreken.

[5:51:02] Het lijkt me erg onwijselijk om even... Er is een voorstel gedaan die zegt maximaal vier omroephuizen.

[5:51:07] Er is een andere plek die zegt minimaal vijf en er is een andere plek die zegt allemaal open.

[5:51:11] Ik wil van de minister straks weten, wat betekent het nou als er meer van die moties worden aangenomen?

[5:51:14] Dat heeft echt nog wel even debat nodig.

[5:51:16] Dus daarom is mijn voorstel, we zoeken een ander moment.

[5:51:19] Dat zal ongetwijfeld lukken.

[5:51:22] Ja, dat lijkt me wel.

[5:51:23] Maar toch even.

[5:51:25] Dat moeten we niet afraffelen, denk ik.

[5:51:28] Ik snap hoe lastig dit voor u is, maar 20 moties van coalitiepartijen en nog een hoop van de oppositie over de grootste bezuiniging en verbouwing van de publieke omroep ooit.

[5:51:35] Ik wil daar gewoon een fatsoenlijk debat over voeren.

[5:51:37] Dus mijn pleidooi zou zijn om anderhalf uur in te plannen.

[5:51:40] Laten we deze week of volgende week.

[5:51:42] Mevrouw Martens-Amerika.

[5:51:44] Nee, voorzitter, laten we hier nu geen spelletje van maken.

[5:51:46] Er zijn gewoon moties ingediend.

[5:51:48] Daar gaat het team van de minister appreciaties op geven.

[5:51:51] Mevrouw Martens-Amerika is aan het woord.

[5:51:55] Laat mij even uitpraten.

[5:51:57] Er hoeft geen derde termijn te worden geopend.

[5:51:59] We hoeven niet een heel debat voor te zetten.

[5:52:01] We wachten op de appreciatie.

[5:52:02] En als er uiteindelijk moties worden aangenomen die tegenstrijdig zijn, dan zien we dat op dat moment.

[5:52:06] Ik zie dat niet gebeuren.

[5:52:07] Dus laten we nou gewoon de appreciatie afwachten van de minister en wat er uitkomt.

[5:52:11] En dan kijken we verder.

[5:52:11] Maar laten we dit nu niet opblazen.

[5:52:16] Voorzitter, ook steun voor het voorstel.

[5:52:18] Dit is allesbehalve een spel, voorzitter.

[5:52:21] Dit gaat over voorstellen die raken aan de plannen van de minister, aan de kern van zijn plannen van deze minister.

[5:52:28] En dan wil je gewoon een vraag stellen als de minister daar een appreciatie op geeft.

[5:52:31] En dat kan gewoon nu niet meer.

[5:52:32] En alles wat we vanaf nu gaan doen is afraffelen en dat willen we ook niet.

[5:52:35] Dus steun voor het voorstel om gewoon een derde termijn in te plannen en gewoon fatsoenlijke debat te voeren met de minister.

[5:52:43] Mevrouw Beckerman.

[5:52:46] De minister heeft aangegeven dat hij van mening is dat deze uitgangspunten nu ook echt voor een groot deel vast liggen.

[5:52:54] Dus dat we niet meer terug kunnen.

[5:52:56] En het zegt volgens mij heel veel dat zelfs coalitiepartijen zoveel moties indienen.

[5:53:01] En dan lijkt het me niet meer dan logisch om daar de ruimte voor te nemen in het debat.

[5:53:07] Als dat vandaag niet kan, dan zullen we moeten heropenen.

[5:53:11] Hoe velend ik dat ook vind, want mijn eigen agenda zit ook erg vol.

[5:53:15] Maar ik denk dat dit de enige mogelijke conclusie is.

[5:53:19] Als de minister zegt dat hij door wil, maar de coalitie zegt dat ze zoveel punten hebben, dan sta je erg ver uit elkaar en dan moet je daar netjes over debatteren.

[5:53:34] Voorzitter, misschien wat naïeve hoop van mijn kant.

[5:53:37] Ik ben ook voorzitter van de vaste Kamercommissie VWS.

[5:53:41] Misschien kunnen we rond vijf uur klaar zijn.

[5:53:45] Ik ben heel open naar mijn collega's.

[5:53:49] We hadden tot vier, maar we kunnen uitlopen.

[5:53:55] Als we het niet vandaag zouden doen, dan wil ik met klem, ik kijk ook naar mijn collega's, ik zou dit niet te lang willen in de lucht laten hangen.

[5:54:03] Er is heel veel onzekerheid.

[5:54:04] We hebben ook een motie met een ruime kamermeerderheid waarin ik wil dat de Kamer zich uitspreekt.

[5:54:09] Dan zouden we deze week moeten vervolgen.

[5:54:12] Ik weet dat dat lastig is in de agenda, maar ik voel er heel weinig voor om daar weer weken voor te nemen.

[5:54:17] Ik kijk ook echt naar mijn collega's.

[5:54:20] Ik bedoel, nu gewoon door, vijf uur, en anders deze week nog.

[5:54:25] Ik heb een vraag aan de aanwezige Kamerleden.

[5:54:28] Is het een bezwaar om tot vijf uur door te gaan en om vijf uur te stoppen?

[5:54:31] Want dan hebben we het in één keer getackled, dan is het publiek er ook bij als de oordelen gegeven worden en dan hoeven we niet in onzekerheid te verkeren over een zaal.

[5:54:38] Ik vind het vreselijk, want ik heb de hele vergadering gestuurd op vier uur.

[5:54:42] Maar als er geen bezwaar is om nu door te gaan tot vijf uur, dan stel ik voor om te schorsen tot kwart over vier en om het dan in drie kwartier af te handelen.

[5:54:50] Ja?

[5:54:50] Is het een mooi compromis?

[5:54:52] Goed, dan gaan we het zo doen.

[5:54:53] Schors ik tot kwart over vier.

[6:20:02] We gaan weer verder met het debat over media.

[6:20:05] Dames en heren, stilte graag.

[6:20:08] De minister gaat oordelen geven over de moties.

[6:20:10] Ik zou willen oproepen, we gaan echt om vijf uur stoppen.

[6:20:13] Dus ik doe alleen de dingen die heel belangrijk zijn in interrupties.

[6:20:17] En ik zou de minister ook willen vragen om geen al te grote uitweiding te geven over de oordelen.

[6:20:22] Sommige moties kunnen gewoon oordeelkamer krijgen of ontraden.

[6:20:26] Aan de minister.

[6:20:28] Dank u wel, voorzitter.

[6:20:30] Ik heb één vraag van de heer Ergin en twee van de heer Van Houwelingen en een 33-tal moties.

[6:20:37] De vraag van de heer Ergin was blijven liggen.

[6:20:42] De autoriteit publieke media, zoals de commissie van Geel voorstelde... De commissie van Geel stelde vooral voor de toetreding tot het bestel onafhankelijk te maken van de politiek.

[6:20:53] Dat is niet hetzelfde als de vraag of het toezicht door het commissariaat onafhankelijk is.

[6:20:58] Het toezicht door het commissariaat is onafhankelijk.

[6:21:01] Bij het commissariaat zit bovendien een grote hoeveelheid kennis en expertise.

[6:21:05] Verder zal ik ervoor zorgen dat het commissariaat nog meer onafhankelijk wordt van de politiek.

[6:21:09] En zal ik ervoor zorgen dat het commissariaat het juiste instrumentarium krijgt om in te grijpen.

[6:21:16] is vormgegeven, dan kunnen we ook kijken of de naam de lading dekt.

[6:21:21] De twee vragen van de heer Van Houwelingen.

[6:21:23] De eerste was, mogen de Stichting Omroephuizen

[6:21:26] een eigen bankrekening hebben?

[6:21:27] Het antwoord is ja.

[6:21:29] En de tweede was, er is zoveel aandacht verschoven naar online.

[6:21:36] Is dat nou taakverzaking van de NPO?

[6:21:39] Er is inderdaad heel veel aanbod.

[6:21:43] Er zijn een heleboel denkbeelden en invalshoeken en die kun je inderdaad vinden op social media.

[6:21:48] Op social media kun je ook precies vinden wat je wilt horen.

[6:21:54] Veel mensen hebben

[6:21:57] behoefte om daar ook veel tijd aan te besteden.

[6:22:02] Sommige mensen hebben ook wat minder behoefte aan kwalitatief goede of onafhankelijke journalistiek.

[6:22:08] Wat in ieder geval zo is op sociale media, is dat je een psychologisch effect hebt dat je door de algoritme, zoals die ons worden

[6:22:17] aangegeven door de commerciële sociale media, dat waar je terechtkomt bevestigend werkt.

[6:22:24] Dat werkt zelf beeldversterkend.

[6:22:26] Het geeft een bevredigend gevoel dankzij dopamine.

[6:22:32] Als je bevestigd wordt in je eigen gelijk.

[6:22:34] Dankzij de algoritmen heb je een oververtegenwoordiging van je eigen gelijk in de hits die je krijgt op sociale media.

[6:22:45] We zijn hier wat verbaasd.

[6:22:47] Dank voor de toelichting.

[6:22:49] Mijn vraag was meer... De minister zegt zelf dat de discussie zich steeds meer verplaatst aan de sociale media.

[6:22:58] Mijn vraag was, hoe zou dat nou komen?

[6:23:00] En heeft dat wellicht iets te maken met het feit dat binnen de publieke omroep... het volle spectrum van perspectieven niet meer aan bod kan komen... en dat logischerwijs de discussie zich verplaatst aan de sociale media?

[6:23:13] Ik probeer dus uit te leggen dat dat onder andere te maken heeft met delpamine en het prettige effect dat het geeft wanneer je in een omgeving zit waarin je eigen mening ook versterkt wordt, maar dat dat niet hetzelfde is als kwalitatief goede onvankelijke journalistiek.

[6:23:32] Mensen verslaafd raken, daarom is die discussie verplaatst van de mainstream media naar de sociale media.

[6:23:41] Dopamine, dat is dat... Ja, heel kort, want we gaan verder met de moties.

[6:23:46] Heel kort antwoord.

[6:23:48] Ik probeer een antwoord te geven op de vraag van de heer Van Houwelingen door te schetsen dat de verplaatsing van een discussie naar sociale media verschillende oorzaken kan hebben.

[6:24:00] Dat die discussie die plaatsvindt op de sociale media niet hetzelfde is als kwalitatief hoogstaande onafhankelijke journalistiek.

[6:24:06] En dat er wel een grote aantrekkingskracht is om een discussie op sociale media te voeren.

[6:24:12] Omdat dat zelfversterkend werkt dankzij de algoritme en door de stofjes in je hersenen.

[6:24:21] Dan kom ik bij de 33 moties die ik probeer zo spoedig mogelijk langs te gaan.

[6:24:30] Motie 1 van mevrouw Martens, Amerika.

[6:24:37] Zoals ik al zei, ik herken de zorg en het lijkt me praktisch onmogelijk dat er een omroephuis zou bestaan met maar één omroepvereniging daarin.

[6:24:46] Dus ik kan dit oordeel Kamer geven.

[6:24:49] Motie 1, oordeel Kamer.

[6:24:51] Motie 2 gaat over het aantal te vormen om roephuizen te concretiseren op 4 nu.

[6:24:59] Ik wil op dit moment nog de flexibiliteit behouden van 4 of 5, dus die ga ik ontraden.

[6:25:05] Motie 2 ontraden.

[6:25:08] Dan verzoekt de regering bij de hervorming te borgen transparante sollicitatieprocedure, openbare vacatures, prima voorstel, oordeel Kamer.

[6:25:18] Motie 3, oordeel Kamer.

[6:25:20] Motie 4 van mevrouw Martens, Amerika.

[6:25:24] Verzoekt de regering in

[6:25:26] wetgeving vast te leggen dat omroephuizen en niet-omroepen afzonderlijk elke keer een raad van toezicht krijgen.

[6:25:31] Ik kan een vereniging die bestaat niet verbieden om een raad van toezicht te hebben, maar voor mij is de vereniging geen formele speler meer in het bestel.

[6:25:41] Dus dit moet ik nu ontraden, want ik heb niet de wettelijke mogelijkheden om dit te verbieden.

[6:25:48] Motie 4 ontraden.

[6:25:50] Dan de motie 5 van Mohandis CS.

[6:25:56] Ja, ik besef heel goed dat ik een stap moet doen en ik begrijp de zorg volledig.

[6:26:01] Dus ja, de NTR moet een volwaardige plek in het proces krijgen om zo ook een plek te krijgen in het bestel.

[6:26:08] En daarover ga ik ook de komende maanden met ze in gesprek.

[6:26:14] En daarom geef ik deze motie oordeel Kamer.

[6:26:18] Motie 5, oordeel Kamer.

[6:26:20] Een vraag van de indiener, die heer Mohan is.

[6:26:23] Dank dat de minister, in ieder geval nu helderder dan het debat dat we in de eerste termijn hebben gehad, zegt dat de NTR gewoon een plek moet krijgen in het nieuwe bestel.

[6:26:33] Ik wens de minister daarin ook oprecht alle sterkte.

[6:26:36] Het wordt een moeilijk proces, maar dat geldt niet alleen voor de NTR, maar veel breder in de vorming van de nieuwe huizen.

[6:26:42] Wij denken graag mee, dat weet u.

[6:26:46] Deze motie vraagt om te werkstelligen dat NTR en NOS samen opgaan in een zelfstandig omroep taakhuis.

[6:26:52] Dat is echt tegenovergestelde van wat de minister de hele debat hier heeft verkondigd.

[6:26:56] Dat NTR van alles kan gaan doen, maar in ieder geval niet met de NOS in een zelfstandig omroep taakhuis.

[6:27:00] Dus ordeel Kamer geven aan deze motie voor de kijkers thuis, dat betekent de feit dat de minister de motie omarmt.

[6:27:06] Maar herkent hij daarmee ook dat hij toch iets anders gaat doen dan wat hij eerder vandaag gezegd heeft?

[6:27:12] Ik weet niet wat er uit het proces gaat komen als het gaat om de plek waar de NTR landt.

[6:27:19] De NTR moet een volwaardige plek krijgen in het proces dat nu komen gaat.

[6:27:23] Zodat ze ook een plek krijgen in het bestel.

[6:27:26] Maar ik wil openlaten waar ze precies landen.

[6:27:28] Maar de NTR wel volop de kans geven om nu mee te spreken en aan te geven waar ze het beste passen.

[6:27:36] Het samen opgaan in één huis van NTR en NOS.

[6:27:41] Als dat de kern is van wat mij wordt gezegd, dan kan ik geen oordeel Kamer geven.

[6:27:47] Maar ik wil wel een volwaardige plek geven in het proces dat nu komen gaat.

[6:27:51] En ook, zoals ik in het debat heb gezegd, toezeggen dat de NTR een plek krijgt in het bestel.

[6:27:57] Maar even als voorzitter, het dictum is, verzoekt de regering om net als bij de transformatie van omroepverenigingen naar omroephuizen te bewerkstelligen dat NTR en NOS samen opgaan in een zelfstandig omroeptakenhuis en dit verder uit te werken in de mediawet.

[6:28:12] Is dat dan, dat staat er, is dat dan oordeel Kamer of is dat ontraden?

[6:28:17] Voorzitter, de plek waar de NTR het beste past, daar wil ik met de NTR over spreken.

[6:28:21] De NTR kan ook blijven bestaan.

[6:28:23] In het bestel krijgt een plek, en ik kan ook volwaardig meepraten in het proces dat nu komen gaat, dat er één taakomroephuis, het taakomroephuis NOS plus NTR, zou komen.

[6:28:34] Dat kan ik niet nu toezeggen.

[6:28:36] Dat wil ik ook bij de NOS en de NTR zelf neerleggen.

[6:28:40] Dus de plek waar de NTR gaat landen wil ik openlaten.

[6:28:44] Alleen als ik het zo kan interpreteren, kan ik oordeelkamer geven.

[6:28:54] Ik sta eronder, maar uiteindelijk ben ik niet de eerste indiener van de motie.

[6:29:04] Ik denk dat er ergens een grens zit aan hoe breed je een motie kan interpreteren als je interpretatie het tegenovergestelde is van wat er staat.

[6:29:12] Ik kan er niet meer over zeggen dan dat ik u heb gezegd.

[6:29:15] Dit is hoe ik hem kan interpreteren en dan oordeel Kamer geven.

[6:29:19] Maar het is aan de indiener van de motie of die akkoord gaat met deze interpretatie.

[6:29:23] De heer Mohandas.

[6:29:26] Voorzitter, volgens mij is de oproep helder.

[6:29:28] Als we zeggen dat de NTR moet blijven in een taakrol, dan ligt het het meest voor de hand om dat op te laten gaan met de NOS.

[6:29:46] U zegt dat u een serieuze poging toewaagt, maar ook breder kijkt met als uitgangspunt NTR in het bestel.

[6:29:55] Dat is het uiteindelijke doel.

[6:29:59] Wij volgen de brief en proberen daarin mee te denken.

[6:30:02] Maar het doel moet helder zijn.

[6:30:07] En het doel is en blijft dat de NTR moet blijven en het liefst met de NOH in één taak omroephuis.

[6:30:13] Dat is onderdeel van de zoektocht.

[6:30:15] Maar ik wil nu wel met elkaar het politieke feit hebben gemarkeerd dat als de Kamer daartoe besluit, uiteraard, dat de NTR blijft in het bestel.

[6:30:24] De vraag is of u akkoord gaat met de interpretatie die de minister net geeft op de motie.

[6:30:31] Meneer Mohandes, ik kijk u aan.

[6:30:33] Voorzitter, het maakt mij niet uit.

[6:30:36] Ik bedoel, we hebben een meerderheid en de oproep is helder, volgens mij.

[6:30:39] Punt.

[6:30:41] Mevrouw Beckerman.

[6:30:44] Ja, voorzitter, maar nu wordt het me niet per se duidelijker, omdat een brede interpretatie is wat anders dan de motie, voorzitter.

[6:30:51] En het lijkt me ook goed om daar nog even over te spreken, maar ik zou ook wel willen weten, als die motie wordt aangenomen, zoals de tekst is, zoals die nu is, gaat de minister hem dan ook

[6:31:02] Ik kan politiek markeren dat de NTR bestaat, ook in het nieuwe bestel.

[6:31:24] Ik denk dat de indieners even moeten kijken of de motie moet worden aangehouden of aangescherpt.

[6:31:29] Want persoonlijk vind ik het een heel brede interpretatie van de minister.

[6:31:34] Maar goed, dat gaan we dan doen de komende weken.

[6:31:39] in het bestel.

[6:31:40] En wij zeggen, gelet op de brief van de minister, want dat is het voornemen om naar die omroephuizen te gaan, dan ligt saamgaan met de NOS echt het meest vooran.

[6:31:49] Dat vraagt de motie ook.

[6:31:50] Ja, precies.

[6:31:51] Het blijft bij de motie.

[6:31:52] Punt, zeker.

[6:31:53] Maar uiteindelijk gaat het ermee om dat de NTR blijft.

[6:31:56] Punt.

[6:31:57] Dit debatje gaan de indieners samen even verder achter de schermen doen voor de stemming en dan eventueel wijzigen of niet wijzigen, dat is aan de indieners.

[6:32:07] Het is duidelijk hoe de minister erover denkt en of we dat naar oordeel Kamer moeten geven of niet.

[6:32:13] Ik ga niks wijzigen.

[6:32:15] De tekst blijft zoals hij is, anders gaan we dat weer overhoop halen.

[6:32:19] Er is een meerderheid en ik heb ook gehoord wat de minister heeft gezegd en ik ga graag met hem die zoektocht tegemoet, maar de motie is wat mij betreft helder.

[6:32:28] Dan de laatste vraag aan de minister.

[6:32:30] Is dat dan oordeel Kamer of is het ontraden?

[6:32:37] Ik kan niet vooruitlopen op het proces van de plek van landing.

[6:32:44] Motie 5 ontraden.

[6:32:47] Motie 6.

[6:32:55] Voorzitter, ik ben bij 6.

[6:33:01] Oordeel Kamer.

[6:33:03] Motie 6, oordeel Kamer.

[6:33:05] Motie 7 verzoekt mij om ervoor te zorgen dat de programmering wordt ontzien.

[6:33:14] Maar de publieke omroep gaat zelf over de invulling van de bezuinigingen en ik niet, dus dit moet ik ontraden.

[6:33:21] Motie 7, ontraden.

[6:33:22] De Fair Pay motie van mevrouw Beckerman, motie 8, verzoekt de regering om eerlijke betaling als bindende norm op te nemen binnen het publieke bestel.

[6:33:35] Ik zou eerst moeten verkennen hoe je dit zou doen en of dit

[6:33:45] iets gaat doen.

[6:33:46] Dus als ik het zou mogen lezen als een verkenning, dan zou ik oordeel Kamer kunnen geven.

[6:33:53] Maar de hele directe oproep zonder dit eerst te verkennen, dan zou ik hem moeten onderraden.

[6:33:58] Mevrouw Beckerman, wat zegt u daarop?

[6:34:02] Voorzitter, de minister rekt wel alle moties ver op natuurlijk.

[6:34:06] En ja, ik blijf toch even bij mijn eigen tekst.

[6:34:11] Dan is motie 8 ontraden.

[6:34:13] Ja, dan moet ik hem helaas ontraden.

[6:34:19] Motie 9 verzoekt de regering op bij uitwerking van hervorming vakbonden en kleine makersgroepen te betrekken en een positie wettelijk te borgen.

[6:34:32] Het eerste deel

[6:34:37] Het betrekken van de makers, dat kan ik oordeel Kamer geven, maar ik vind het onduidelijk wat er bedoeld wordt met hun positie wettelijk te borgen.

[6:34:46] Als ik het zo kan lezen dat ik kijk naar de positie van de makers bij de hervorming, dan kan ik hem oordeel Kamer geven, maar ook hier is het wettelijk borgen, kan ik niet meteen...

[6:34:57] Voorzitter.

[6:34:58] Bij deze ben ik wat milder, omdat ik ook begrijp dat dat in twee stappen kan.

[6:35:03] Dus dan ga ik akkoord met deze interpretatie, waarbij de wettelijke behorging kan volgen wanneer we de wet hier behandelen.

[6:35:16] is ontijdig.

[6:35:19] Voor de zomer kom ik met de toegezegde brief over de financiering van het publieke omroep en de rol van reclame daarbij.

[6:35:25] Deze krijgt motie ontijdig.

[6:35:28] Motie 10 ontijdig.

[6:35:30] Motie 11 verzoekt de regering duidelijkheid te geven over spelregels en de invulling hiervan.

[6:35:36] al voor ons omkeerbare stappen te nemen.

[6:35:39] Die kan ik oordeel Kamer geven en de toegezegde Kamerbrief komt binnen een paar weken.

[6:35:45] De motie 12 verzoekt de regering om te voorkomen dat de taakstelling van 50 miljoen extra reclame verandert in een extra bezuiniging.

[6:35:55] Ik ga nu eerst de impactanalyse afwachten en nu vooruitlopen op wat eruit komt.

[6:36:01] En dan zeggen dat dit niet een extra bezuiniging zou zijn, dat maakt het in feite een ongedekte motie.

[6:36:08] Dus dan moet ik hem ontraden.

[6:36:10] Motie 12 ontraden.

[6:36:12] Motie 13 van de heer Ergin.

[6:36:16] Ik vraag mij twee dingen om bij de hervorming van de publieke omroep deze taak en verantwoordelijkheden goed te verankeren in de toezicht van de Omroephuis en de NPO.

[6:36:23] Van harte oordeel Kamer voor dat deel.

[6:36:26] Voor het tweede deel, met de journalistieke code en de sanctionering, als ik hem zo mag lezen dat het onderzoek dat ik hierop heb toegezegd met de onafhankelijke deskundigen een belangrijke rol zal spelen voor hoe de rol van de overheid eruit zal komen te zien, dan kan ik ook hier oordeel Kamer geven.

[6:36:45] De heer Krul, motie 14, verzoekt de regering bij uitwerking van wetsvoorstelde omhoophuizen gezamenlijk verantwoordelijk te maken voor de verdeling van de budgetten en SEC het programmeren bij de NPO te laten.

[6:37:03] Die moet ik ontijdig geven, omdat ik dit nog moet gaan uitwerken.

[6:37:11] Het is wel een helder signaal wat de heer Krul mij geeft.

[6:37:13] De NPO moet voor de programmeerfunctie kunnen coördineren.

[6:37:17] En coördineren kan niet zonder dat je ook de budgetten verdeelt.

[6:37:25] Hoe we dit precies gaan inrichten, daar ga ik de komende maanden over praten.

[6:37:29] maar hij is ontijdig en als hij hem nu in stemming zou brengen dan zou ik hem dus op dit moment moeten ontraden omdat ik verder naar de invulling van de coördinatie samen met de NPO nog moet verder wil kijken.

[6:37:44] Dat begrijp ik niet helemaal, want het hele idee van het debat was toch om de minister signalen mee te geven bij de uitwerking van deze plannen.

[6:37:50] En dit is volgens mij een vrij helder signaal op een cruciaal punt, een van de drie vraagstukken.

[6:37:54] Dit is denk ik ook een signaal wat ik de minister wil meegeven bij die uitwerking.

[6:37:57] Dus ja, dat het ontijdig is, dat begrijp ik, want het moet nog uitgewerkt worden, maar ik wil hem dit graag meegeven.

[6:38:02] Dus kan hij hem dan inhoudelijk appreciëren?

[6:38:04] En ik begrijp dat dat natuurlijk naar uitwerking onderhevig is, maar daar zitten we hier volgens mij voor.

[6:38:11] Nee, voorzitter.

[6:38:12] En kijk, eigenlijk alle moties die signalen zijn vooruitlopend op het proces, die moet ik ontijdig geven.

[6:38:20] Maar dan kan ik wel aan het politiek draagvlak lezen wie welke signalen wil meegeven.

[6:38:26] Dus laat mijn appreciatie de heer Krul ook zeker niet tegenhouden om voor zijn eigen motie te stemmen.

[6:38:36] Maar coördinatie en budgetten, daar zit ook wel een verbinding tussen en daar wil ik goed over nadenken, voordat ik hier meteen een oordeel Kamer over zou kunnen geven.

[6:38:53] Motie 15 van de heer Krul verzoekt de regering om tijdens het proces waarin de Mediawet gerealiseerd wordt, expliciet zowel de regionale, lokale als commerciële aanbieders te betrekken.

[6:39:02] Die geef ik graag oordeel Kamer.

[6:39:04] Motie 15, oordeel Kamer.

[6:39:06] De heer Van Houwelingen, 16, verzoekt de regering er zorg voor te dragen dat in de toekomst nieuwe omroepen kunnen toetreden.

[6:39:12] Die moet ik ontraden.

[6:39:13] Ik heb uitgelegd waarom ik het bestel wil sluiten.

[6:39:15] Motie 16, ontraden.

[6:39:17] Motie 17 is een spreekt-uit motie, dus die laat ik aan uw Kamer.

[6:39:21] De motie op stuk nr.

[0:00:00] 18 is ook een spreek-uit-motie, dus daar kan ik ook verder niets over zeggen.

[6:39:26] De motie op stuk nr.

[0:00:00] 19 van de heer Koops verzoekt de regering... Dat gaat over de officiële vitaalverklaring.

[6:39:34] Vitale sectoren zijn officieel beleid van het ministerie van Economische Zaken, dus ik kan op dit moment de afweging niet maken.

[6:39:39] Ik kan de motie wel oordeel Kamer geven, als ik hem zo mag lezen, dat ik de effecten en de implicaties hiervan in beeld breng, dat ik overleg met Economische Zaken, hier de Kamer over informeren, en vervolgens kunnen we daar dan ook met elkaar over spreken.

[6:39:53] Dus dan, als ik het zo mag interpreteren, dan is het oordeel Kamer, anders zou het ontijdig zijn.

[6:39:59] Ja, en de heer Koops is niet aanwezig, dus ik ga gewoon even van de tekst uit en niet van de interpretatie.

[6:40:05] Dan is motie 19 ontraden.

[6:40:10] Motie 20 van de heer Koops is ontijdig.

[6:40:16] Motie 20 ontijdig.

[6:40:19] Motie 21 van de heer Stoffer.

[6:40:23] Het naleven van de journalistieke code wettelijk te waarankeren.

[6:40:26] Daar ben ik dus met onafhankelijke experts bezig om dat te onderzoeken.

[6:40:31] Met betrekking tot de vraag of het wenselijk is om de journalistieke code als zelfstandig vereist op te nemen in de mediawet.

[6:40:38] Ik vind het goed.

[6:40:39] En belangrijk dat de sector zelf zeggenschap heeft over wat kwalitatief goede journalistiek is.

[6:40:45] Ik kijk daarom met grote zorgvuldigheid naar deze vraag.

[6:40:47] Het gaat hier om de vraag hoe de kwaliteit van de journalistiek in het publieke bestel kan worden geborgd en wat de rol van de overheid daarbij kan zijn.

[6:40:56] En dat kan ik dus toezeggen aan de heer Stoffer dat ik daar naar zal kijken.

[6:41:02] Het is een motie van de heer Koops en die is niet aanwezig.

[6:41:08] Wat oordeelt u op de tekst van de motie?

[6:41:10] Ontijdig.

[6:41:11] Motie 21, ontijdig.

[6:41:15] Dan ben ik nog steeds bij de heer Koops.

[0:00:00] 22, minimaal vijf omroephuizen ontraden.

[6:41:20] Motie 22 ontraden.

[6:41:22] De heer Stoffer, nu ben ik wel bij de heer Stoffer, verzoekt bij de hervorming ook het heroverweging van de wettelijke taken.

[6:41:33] Die moet ik ontraden.

[6:41:36] Motie 23 ontraden.

[6:41:38] Motie 24 over dat er programmeringen blijven staan voor de Joodse gemeenschap.

[6:41:44] Die kan ik oordeel Kamer geven.

[6:41:45] Motie 24.

[6:41:47] De motie op stuk nr 25 van mevrouw Van der Velde moet ik ontraden, want zij heeft het over één specifieke as van pluriformiteit en dat zou te smal zijn.

[6:42:02] De motie op stuk nr 26, herziening functioneren commissariaat voor de media, die geef ik oordeel Kamer als ik hem zo mag interpreteren dat ik in de herziening ook ga kijken hoe het externe toezicht op de hervorming

[6:42:15] gaat aansluiten, dan past het precies bij wat ik moet doen.

[6:42:21] Mevrouw Van der Velden, is dat de interpretatie waar u mee kunt leven?

[6:42:24] Ik vind hem eigenlijk niet geheel duidelijk.

[6:42:28] Als de minister net iets duidelijker zou kunnen zijn?

[6:42:31] Ik ga kijken hoe het extern toezicht op de hervorming aansluit.

[6:42:37] Dat neem ik mee bij de herziening van het functioneren van het extern toezicht in de vorm van het commissariaat.

[6:42:46] Dat vind ik lastig.

[6:42:48] Als je het een hervormt, moet je het andere ook gewoon hervormen.

[6:42:53] Dus als de minister zegt dat het commissariat aan moet sluiten wat er gebeurt, dan verwacht ik eigenlijk wel dat daar ook een hervorming komt.

[6:43:02] Maar dat is even te zijde.

[6:43:04] Oordeel Kamer prima.

[6:43:08] Ja voorzitter, ik ga het hele stelsel herzien en dus ook het toezicht.

[6:43:12] Ik ga ervoor zorgen dat het toezicht daarop aansluit en dat zal dus ook veranderen ten opzichte van nu.

[6:43:17] En daarmee oordeel Kamer.

[6:43:21] Motie 27 van mevrouw Van der Velde, leden van de commissariat voor de media die niet werkzaam zijn in de mediawereld en geen nevenfunctie, is het eerste oordeel.

[6:43:33] Ik zou juist willen dat ze kennis van zaken hebben, dus van mij mogen ze wel werkzaam zijn geweest in de mediawereld.

[6:43:40] Het tweede deel nevenfuncties, die de schijn van belangstelverstrengeling veroorzaken, daar kan ik wel oordeel Kamer over geven.

[6:43:48] Dus het eerste deel ontraden, het tweede deel oordeel Kamer.

[6:43:52] Dus het totaal wordt dan ontraden, tenzij het eerste deel zou worden geschrapt.

[6:43:56] Motie 27 ontraden.

[6:43:59] Motie 28.

[6:44:01] Mevrouw Van der Velden verzoekt de regering de mogelijkheid van toetreding en uittreding te behouden.

[6:44:06] Dat moet ik ontraden.

[6:44:07] Motie 28 ontraden.

[6:44:10] de vernietigingsbevoegdheid van de minister voor de besluiten van het commissariaat ontraden.

[6:44:16] Motie 29 ontraden.

[6:44:18] Motie 30 van de heer Oosterbrink verzoekt de regering de optie van een BBC-model mee te nemen.

[6:44:24] Die zal ik ontraden.

[6:44:25] Motie 30 ontraden.

[6:44:27] Motie 31.

[6:44:31] focus op behoud van Nederlandse producties.

[6:44:37] Ja, oordeel Kamer, heel graag.

[6:44:39] Motie 31, oordeel Kamer.

[6:44:41] Motie 32, de heer Oostenbrink verzoekt de regering af te zien van bieden van een vaste plek en in de naderuitwerkingssystemiek voor het uittreden van omroephuizen.

[6:44:49] Nee, omroephuizen is niet mijn bedoeling dat die gaan uittreden, dus die moet ik ontraden.

[6:44:54] Motie 32, ontraden.

[6:44:55] En motie 33 van de heer Seder, die geef ik oordeel Kamer.

[6:45:02] De voorzitter.

[6:45:06] Wat was nou de appreciatie op motie nummer 5?

[6:45:12] Die heb ik gemist.

[6:45:17] Motie 5 is ontraden.

[6:45:20] De heer Paternotte.

[6:45:21] Ik merk op de app dat er daar wat onduidelijkheid over is.

[6:45:24] Komplimenten voor de acrobatiek die de minister heeft laten zien ten aanzien van de moties.

[6:45:28] Op een gegeven moment dacht ik even, hij kan nog een motie van wantrouwen interpreteren als een mooie aanmoediging, die we overigens zeker niet indienen nu.

[6:45:35] Maar het is in ieder geval duidelijk dat motie vijf ontraden is, maar dat de intentatie van de heer Mohandes en de andere indieners is dat we het wel zoals het hier staat, NTR en NOS samen opgaan en zoals het aan de tafel moet ophuizen, dat dat het verzoek aan de regering is.

[6:45:49] Dank voor de adequate samenvatting.

[6:45:52] Dan zijn we gekomen bij het einde van het notaoverleg, niet nadat ik de toezeggingen heb voorgelezen die de minister heeft gedaan.

[6:46:02] De minister zal de Kamer binnen enkele weken informeren over de kaders die hij aan de omroephuizen wil meegeven.

[6:46:08] Hierin zal de minister nog ingaan op de mate van vrijwilligheid en tevens wordt ook het instellen van een onafhankelijke procesregisseur in deze brief meegenomen.

[6:46:18] De minister zal voor de zomer van 2025 de kabinetsreactie op het WRR-rapport sturen.

[6:46:24] Hierin gaat de minister ook in op het door het lid Mohandes ingediende plan Nederlandse media herkenbaar en betrouwbaar in een snel veranderend medialandschap.

[6:46:36] De minister zegt toe de Kamers te informeren over de vitaalverklaring ingebracht in de eerste termijn door het lid Koops.

[6:46:42] Hiertoe zal de minister contacten opnemen met zijn collega's van Justitie, Veiligheid en Economische Zaken.

[6:46:51] Volgende week dinsdag 22 april gaan wij stemmen over de ingediende moties.

[6:46:57] Martens heeft nog een vraag.

[6:46:58] Ja, voorzitter.

[6:46:59] Ik mis een punt.

[6:47:00] Dat ging namelijk over het termijnencriterium voor raden van toezicht.

[6:47:06] Ik heb de toezegging gekregen dat dat wordt meegenomen in de uitwerking van het plan.

[6:47:09] En ook een toezegging dat, volgens mij, er onderzoek wordt gedaan naar hoe de raden van bestuur binnen het verenigingsaspect hierin mee te nemen.

[6:47:16] En dat was al bij het vorige debat namelijk toegezegd.

[6:47:18] Dus ik hoop dat we dat dan in de nadere uitwerking zullen krijgen.

[6:47:24] Ik hoor de minister twee keer ja zeggen, dus dat zijn nog twee aanvullende toezeggingen.

[6:47:30] Ik dank de minister hartelijk voor de beantwoording van de vragen tijdens dit notenoverleg.

[6:47:35] Ik dank de aanwezige Kamerleden en ook voor hun flexibiliteit met betrekking tot de eindtijd van dit notenoverleg, alle geïnteresseerden die de hele dag op de tribune hebben gezeten en hiernaast in de zaal en via de livestream en de ondersteuning.

[6:47:49] En daarmee sluit ik dit debat.