Ggz / Suïcidepreventie

[0:00:04] Ik open het commissiedebat GGZ Suicidepreventie.

[0:00:13] Ik heet u allen welkom, iedereen die dit debat volgt hier op afstand.

[0:00:19] De bewindspersonen, mevrouw Meijer, de heer Karremans, alle Kamerleden.

[0:00:26] Voordat we gaan beginnen wil ik even aangeven welke partijen hier deelnemen aan het debat.

[0:00:32] Dat is een andere volgorde.

[0:00:37] Uiteraard, daar komt nog iemand bij.

[0:00:39] Mevrouw Van der Heel, VVD-fractie.

[0:00:43] De heer Tjarens, BVV-fractie, mevrouw Westerveld, GroenLinks Partij van de Arbeid, heer C. de ChristenUnie, mevrouw Dobbe, SP, mevrouw Paulusma, D60, de heer Van Dijk, SGP en mevrouw de Korte, NSC.

[0:00:55] Ik begin als eerste bij de VVD-fractie.

[0:00:58] U aan het woord.

[0:00:59] Mevrouw Rikkers vroeg of ze als eerste mag, maar ik begin gewoon.

[0:01:05] Ik heb genoteerd dat mevrouw Rikkers nog komt.

[0:01:07] Maar ik begin gewoon.

[0:01:10] Geen tijd verliezen.

[0:01:11] Goed, voorzitter.

[0:01:12] De wachtlijsten voor mensen die specialistische geestelijke gezondheidszorg nodig hebben zijn lang.

[0:01:17] De aanpak hiervan zal wat betreft de VVD prioriteit moeten hebben.

[0:01:21] Maar het begint natuurlijk altijd met praten over wat je dwars zit met familie en vrienden.

[0:01:26] Daarnaast moet je laagdrempelijk terecht kunnen bij regie- en herstelcentra.

[0:01:30] Maar ook is goede triage van belang, zodat voorkomen wordt dat doorverwezen wordt naar hulp die niet passend of noodzakelijk is.

[0:01:37] Het verkennend gesprek is hiervoor een goed uitgangspunt.

[0:01:40] Alleen zo verlagen we ook de instroom van de specialistische GGZ.

[0:01:44] Een maatschappelijke dialoog is ook hierbij, net als in de jeugdzorg, van groot belang.

[0:01:49] Hoe is de staatssecretaris van plan de dialoog in de samenleving op te starten en de mentale weerbaarheid te versterken?

[0:01:56] Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat juist de triage goed gebeurt, zodat iedereen passende hulp nodig krijgt?

[0:02:04] Voor sommige mensen kan online therapie een uitkomst zijn, wat een deel van de wachtlijsten kan ontlasten.

[0:02:10] Hoe gaat de staatssecretaris een groter aanbod van digitale GGZ bewerkstelligen?

[0:02:15] Welke rol ziet hij voor de zorgprofessionals en hoe kan hij hierbij helpen om deze transitie een verdere boost te geven?

[0:02:22] Welke obstakels kunnen weg worden genomen om dit te bevorderen?

[0:02:25] Hoe kan ervoor gezorgd worden dat digitale hulp, als de patiënt dit wil, de voorliggende voorziening is?

[0:02:32] En hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat financiering hierop aansluit?

[0:02:37] Voorzitter, soms zijn behandelaar en patiënt onzeker of een behandeltraject afgesloten kan worden.

[0:02:42] In deze gevallen kan het helpen als er een mogelijkheid is om binnen een bepaalde periode nog een afspraak te hebben, zonder dat er opnieuw een intake plaats hoeft te vinden.

[0:02:51] Zo kan een behandeltraject eerder afgesloten worden, maar is er zekerheid van hulp als het toch nodig is.

[0:02:57] Net als bij mijn aangenomen motie in het jeugdzorgdebat zou het goed zijn als hiervoor een pauzeknop wordt ingevoerd zodat iemand in het volste vertrouwen zelf weer zijn leven kan oppakken zonder hulp.

[0:03:08] Het is dan wel mogelijk om bijvoorbeeld binnen twee jaar weer een consult te hebben.

[0:03:13] Is de staatssecretaris bereid om hiervoor ook in de GGZ een oplossing te vinden, samen met alle betrokken partijen?

[0:03:19] In sommige organisaties gebeurt dit al.

[0:03:22] Hier wordt bijvoorbeeld gesproken over een strippenkaart.

[0:03:25] Kan dit als voorbeeld dienen hiervoor?

[0:03:29] Sinds 2021 is het mogelijk om binnen de WLZ als voorliggende voorziening een indicatie te krijgen voor GGZ.

[0:03:36] In veel gevallen is dit terecht en een goede oplossing.

[0:03:38] Maar voor sommigen werkt dit ook zeer stigmatiserend.

[0:03:41] Je zal als jongvolwassenen maar onduidelijkheid hebben of je nog kan herstellen.

[0:03:46] Dan ben je gelijk afgeschreven.

[0:03:48] Is de staatssecretaris het met de VVD eens dat deze groep perspectief nodig heeft en na bijvoorbeeld vijf jaar gekeken moet worden of een herindicatie nodig is?

[0:03:58] Voorzitter, ik rondaf.

[0:04:00] In 2022 is mijn motie om bij de bekostiging van GGZ los te komen van de DSM-indeling en over te gaan naar zorgvraagtypering vrijwel unaniem aangenomen.

[0:04:11] Op 1 januari van dit jaar had dit moeten ingaan.

[0:04:14] Door onnodige vertraging vanuit Kamer, ministerie, sector gaat dit veel langer duren.

[0:04:19] De verwachting is pas bij 1 januari 2028 gaat lukken.

[0:04:24] Hoe kan verder de vertraging worden voorkomen en deze broodnodige transitie en GGZ worden doorgezet?

[0:04:30] Door de zorgvraagtypering zal de zorg beter aangepast worden op wat een patiënt echt nodig heeft.

[0:04:37] Zo is er bijvoorbeeld een nieuwe richtlijn opgesteld voor de behandeling van PTSS, waar lichaamsgerichte therapie, zoals haptotherapie, een onderdeel van kan zijn.

[0:04:46] Is de staatssecretaris met de VVD eens dat deze ontwikkelingen steeds meegenomen moeten worden?

[0:04:52] Kan de staatssecretaris een concreet pad geven tot het bewerkstelligen van zorgvrachtbehering?

[0:04:58] En kan hij toezeggen dat er elk half jaar een rapportage van de vorderingen naar de Kamer gestuurd wordt?

[0:05:05] Zo worden we in december 2027 niet opnieuw verrast dat het toch weer niet gaat lukken.

[0:05:12] Dank u wel.

[0:05:13] Dank u wel, mooi binnen de tijd.

[0:05:15] Wat we nog niet hadden, maar dat is altijd vier minuten spreektijd, is zo gewoon de vuistregel, vier interrupties eerste termijn.

[0:05:21] Mevrouw Westerveld heeft een interruptie.

[0:05:26] Een vraag aan mevrouw Van Hil, die al een aantal jaar meeloopt en weet wat er in de afgelopen jaren wel en vooral ook niet is gebeurd.

[0:05:34] In hoeverre zij ook vindt dat er nu genoeg actie zit in de brief van de staatssecretaris?

[0:05:40] En hoe tevreden zij is met de moties vanuit de Kamer en of die wel voldoende worden uitgevoerd?

[0:05:50] Dank voor deze vraag.

[0:05:52] Er staan in ieder geval veel woorden in deze brief.

[0:05:55] Maar het zal vooral gaan om de daden.

[0:06:00] En ik denk wel dat we dat de afgelopen jaren heel veel gezien hebben.

[0:06:03] En dat is hetzelfde als met moties.

[0:06:04] Wij kunnen allerlei dingen bedenken en verzinnen.

[0:06:07] Maar ze zullen ook wel uitgevoerd moeten worden.

[0:06:12] Hoe tevreden ben ik?

[0:06:13] Ik ben niet zo heel graag een tevreden mens.

[0:06:16] Anders had ik hier een spreektekst gehad van het is toch allemaal geweldig wat we gedaan hebben.

[0:06:20] Dat is het echt niet.

[0:06:25] En dan is natuurlijk ook de vraag van in hoeverre gaan wij dat uiten met woorden, of moet waskamer misschien ook eens wat harder op dit dossier zitten.

[0:06:32] Een hele specifieke vraag, want mevrouw Van Hil begon zelf ook over de laagdrempelige steunpunten, waarover ook een motie breed is aangenomen, waarin we zeiden zorg nou voor die financiering.

[0:06:44] En dan lees ik in de laatste brief van de staatssecretaris... gemeenten kunnen laagdrempelig verschillende punten financieren... uit de middelen die ze uit gemeentenfonds ontvangen.

[0:06:52] En hij verwijst naar de spuks.

[0:06:53] Maar op beide zit een bezuiniging.

[0:06:55] En is mevrouw Van Hil dan met mij eens dat die motie, die is aangenomen door de Kamer... in ieder geval niet op de manier zoals wij die hebben bedoeld, wordt uitgevoerd?

[0:07:06] Ja, dank je wel.

[0:07:08] Die laagdrempelige regie- en herstelcentra met meneer Mohandes heb ik daar volgens mij toen een motie over ingediend.

[0:07:15] En daar zijn er al een heleboel van opgericht uit de toenmalige ook beschikbare gelden.

[0:07:20] Dus het moet nog verder uitgebreid worden.

[0:07:24] En dan ben ik inderdaad benieuwd hoe dat dan vorm gaat krijgen.

[0:07:27] Maar tot nu toe was er wel voldaan aan het uitbreiden van, want er zijn wel degelijk centra bijgekomen.

[0:07:37] Dank u wel.

[0:07:37] Dan mevrouw Paulusma.

[0:07:42] Ik wilde bijna net zo beginnen als collega Westerveld.

[0:07:47] Ik ken mevrouw Van der Heel ook al een tijdje en ook op dit dossier.

[0:07:51] Volgens mij hebben wij ook vaak samen opgetrokken dat mentale gezondheid een grote verantwoordelijkheid is van ons allemaal.

[0:08:00] Maar niet alleen van de zorg.

[0:08:01] En we hebben het programma Mentale Gezondheid is van ons allemaal.

[0:08:04] Die leveren een hele belangrijke bijdrage als het gaat om de weerbaarheid van mensen.

[0:08:08] Alleen die middelen lopen af in 2025.

[0:08:11] Kan ik mevrouw van den Hilden aan mijn zijde vinden om ervoor te zorgen dat die middelen in ieder geval weer terugkomen op de begroting, omdat die mentale weerbaarheid en de gezamenlijke inzet daarop volgens mij precies het speerpunt is van de VVD.

[0:08:25] Dank, dank ook voor mevrouw Pauws, maar inderdaad trekken wij al langzaam op.

[0:08:30] Ik vind wel, niet alles is altijd met geld uit te drukken en dat is heel flauw, maar er zitten ook een hoop dingen in, zoals we net al zeiden, de woorden die er zijn, maar de daden die daarop moeten volgen.

[0:08:41] En er zijn al een hoop dingen die al kunnen.

[0:08:43] Er zijn ook al, bijvoorbeeld wie weet dat bewegen heel goed is, daar zijn al beweegtuinen.

[0:08:47] Wordt daar wel gebruik van gemaakt.

[0:08:49] En de vraag is altijd of het via dan zo'n programma helemaal weer vorm moet krijgen of dat ook op een andere manier.

[0:08:56] En daar ben ik ook benieuwd, want de staatssecretaris heeft ook aangegeven dat die dit de speerpunt vindt.

[0:09:00] Ben ik ook benieuwd hoe dat dan verder vorm moet krijgen.

[0:09:08] Dat snap ik.

[0:09:08] En niet alles hoeft door te gaan en niet alles hoeft geld te worden uitgegeven.

[0:09:13] Maar het zijn exact de woorden van de staatssecretaris over dit programma.

[0:09:17] Het is ook het veld dat het succes bestempelt van dit programma.

[0:09:20] Dan is het toch heel logisch dat mevrouw Van Hil zegt, oké, als we moeten kiezen, dan kiezen we in ieder geval hiervoor.

[0:09:25] En laten we daar dan samen ook onze inzet op tonen.

[0:09:31] De vraag is altijd, als het zo'n heel groot succes was, maar dat is heel even wat nu ook bij me opkomt, dan was ook niet het aantal mensen wat zulke specialistische hulp nodig heeft zo groot geworden.

[0:09:45] Dus het is altijd lastig van in hoeverre werken nu bepaalde dingen en moet je dat voorzetten of moet je dat op een andere manier doen?

[0:09:52] Maar ik ga er wel van uit dat als er op een gegeven moment gekozen moet worden of het geld naar A of B moet gaan, dat we het wel maar moeten doen naar dingen die echt

[0:10:01] behulpzaam zijn en die werken.

[0:10:03] Dus als de staatssecretaris aangeeft van nou we gaan bijvoorbeeld in die laagdrempelige regie- en herstelcentra en in mentale weerbaarheid gaan we ook kijken hoe we dat oplossen.

[0:10:14] Ik heb ook gezegd hoe gaat de staatssecretaris die maatschappelijke dialoog aanwakkeren.

[0:10:19] Want dat vind ik ook belangrijk.

[0:10:20] Je kan het ook samen en onderling.

[0:10:22] Dus ik ben net als mevrouw Paulus maar ook benieuwd hoe dat vorm gaat krijgen.

[0:10:28] Dat blijkt nog niet geheel uit de brief.

[0:10:33] Ik mag, hij heeft er totaal vier.

[0:10:35] Ik kijk altijd een beetje streng, want ik weet dat u ook nog bij anderen iets wilt.

[0:10:41] Het zijn uw interrupties, niet van mij, maar ik ken u een beetje, dus daarom.

[0:10:48] Even naar de commissie toe.

[0:10:49] Om persoonlijke redenen wil mevrouw Rikkers even eerder en daarna moet ze weer weg.

[0:10:55] Dus als u het goed vindt, eerst mevrouw Rikkers en dan de heer Chares.

[0:10:59] Mevrouw Rikkers, uw vier minuten gaan in.

[0:11:02] Dank u wel, voorzitter, en omdank aan de commissie dat het zo mag.

[0:11:06] Voorzitter, vandaag spreken we over geestelijke gezondheidszorg en suïcidepreventie.

[0:11:10] Een onderwerp dat grote impact heeft op levens en in onze samenleving heel veel mensen raakt.

[0:11:16] Er is veel werk aan de winkel.

[0:11:17] De uitdagingen zijn groot, maar de kansen die het verschil maken zijn er ook.

[0:11:23] Vandaag wil ik graag drie thema's onder de loep nemen.

[0:11:26] Vroegsignalering, een stevige basisstructuur en het doorbreken van de schotten tussen de zorgdomeinen.

[0:11:33] Om te beginnen, de vroegzijn leerlering.

[0:11:35] Als naaste werkgever of als maatschappij is het belangrijk om er te zijn voor mensen die kampen met mentale problemen en zelfdodingsgedachten.

[0:11:45] Nog beter is het om voordat er sprake is voor die zelfdodingsgedachten dit aan te kaarten.

[0:11:51] En dit kan bijvoorbeeld door als collega durven te vragen hoe gaat het nu echt met je?

[0:11:56] Of door juist een leraar die vraagt en ziet hoe het met de leerling gaat en ook acteert op het niet-pluisgevoel.

[0:12:04] Samenwerken met de lokale gemeenschappen voor preventie en gerichte zorg kan hier ook een goed instrument voor zijn.

[0:12:10] WWB pleit hierom voor een integrale aanpak op wijkniveau, buurtniveau, waarbij gemeenschapshuizen, wijkcentra, sportverenigingen en scholen een centrale rol spelen.

[0:12:21] Kan de staatssecretaris toezeggen om meer aandacht te besteden aan het sociale vangnet, zodat het beter versterkt kan worden?

[0:12:30] en het systeem zo in te rechten dat het duidelijk is waar de mensen nu tegenaan lopen.

[0:12:35] Dan wil ik graag stilstaan bij de basis op orde.

[0:12:38] Ondanks.

[0:12:43] Omdat mevrouw Rikkers preventie noemt en buurthuizen, sportverenigingen enzovoort, dat zijn allemaal taken die liggen bij gemeenten.

[0:12:50] En we weten ook allemaal, we kennen volgens mij de noodkrijt van gemeenten, ook weer afgelopen week, dat ze aangeven wij moeten daar fors op bezuinigen.

[0:12:58] Kom nou alsjeblieft met een oplossingkabinet.

[0:12:59] Dus mij verbaast in die zin de oproep aan de staatssecretaris, omdat ik me afvraag wat ook BBB dan zelf gaat doen, wat het dan ook hun inzet tijdens de voorjaarsnota om gemeenten de mogelijkheid te geven om

[0:13:11] die buurthuizen door al die provincieprojecten, sportverenigingen enzovoort overeind te houden.

[0:13:16] BBB-fractie.

[0:13:18] Volgens mij heeft BBB hier in het debat met de binnenlandse zaken ook aandacht aan besteed.

[0:13:25] En dit is een onderwerp voor de voorjaarsnood.

[0:13:27] Dus dank u wel.

[0:13:31] Vervolgt uw betoog.

[0:13:35] Ik wil graag stilstaan bij de basis op orde.

[0:13:37] Ondanks talloze akkoorden, afspraken, beleidsplannen, werkagenda's trekken cliënten en hun naasten hierdoor nog heel vaak aan het kortste eind.

[0:13:45] Het is tijd om nu de basis op orde te brengen en BBB vindt dat het tijd is dat de staatssecretaris, ondanks het huidige zorgstelsel, de regie gaat nemen als het gaat om wachttijden, neigeringen door zorgaanbieders, problemen met zorgverzekeraars en organisaties van hulp te vinden bij een passende behandeling.

[0:14:03] Daarom vraagt DWB zich af of het ambitieuze niveau van afspraken wel werkt als het gaat om regie nemen.

[0:14:10] En als het niet werkt, wat gaan de staatssecretarissen dan doen om deze regie verder wel te nemen?

[0:14:15] Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat de bestaande standaarden overal gaan worden uitgevoerd?

[0:14:22] En hoe gaan de cliëntenrechten geborgd worden?

[0:14:27] Tot slot, voorzitter, wil ik het graag hebben over ontschotten.

[0:14:30] Geestelijke gezondheidszorg in Nederland is veruit het meest complexe zorgvorm.

[0:14:35] Het komt omdat wij wel zes verschillende wetten hebben en stelselwetten hebben die wij met z'n allen heel complex hebben gemaakt.

[0:14:43] Elk van deze wetten heeft een wettelijke kader, verantwoordingregeling, eigen administratie, eigen financieringssystematiek en het is compleet

[0:14:54] onmogelijk om hier je weg te vinden.

[0:14:56] Dus ik wil heel graag dat de schotten eruit gaan.

[0:15:00] En dan bedoel ik echt letterlijk de schotten eruit, ook qua financiering.

[0:15:04] Want op dit moment is het zo dat bij de ene stelselwet niet vermengd mag worden met de andere stelselwet.

[0:15:11] En dat is in onze ogen niet juist.

[0:15:14] Kan de staatssecretaris zeggen dat... Hij doet gelukkig al heel veel in de cruciale GGZ.

[0:15:24] gaan we gelijkgericht inkopen, maar er zijn nog veel meer delen waar de GGZ verbeterd kan worden.

[0:15:30] Kan de staatssecretaris daar wat meer over vertellen en hoe wilt u dit bevorderen?

[0:15:35] Dank u wel.

[0:15:42] Voorzitter, dank.

[0:15:43] Mevrouw Rikkers geeft aan dat je aan de basis moet starten en dat basis op orde moet zijn om te voorkomen dat mensen in de specialistische GGZ terechtkomen.

[0:15:55] Voor iedereen is dat het beste, niet alleen voor de wachtlijsten.

[0:16:00] Hoe kijkt mevrouw Rikkers ertegen aan dat ook werken als medicijn heel belangrijk kan zijn?

[0:16:06] Dat dat voor zingeving zorgt?

[0:16:09] dat dat gewoon ook voorkomt dat je geestelijk in de knel gaat.

[0:16:13] En is mevrouw Rikkers net als mij ook benieuwd hoe de kabinet meer mensen naar werk begeleidt, ook vanuit de GGZ?

[0:16:23] Ja, dat zijn wij zeker.

[0:16:25] Vanuit de SZW proberen we hier ook aandacht voor te vragen.

[0:16:33] Op dit moment is het zo dat werkgevers af en toe wat moeite hebben om werknemers hierin te begeleiden.

[0:16:39] Dus het zou ons ook heel veel waard zijn als de staatssecretaris daar ook wat handvaart voor kan geven.

[0:16:46] Dank u wel.

[0:16:47] Zo waren we aan het einde gekomen van de inbreng van de BVB-fractie.

[0:16:49] Dan gaan we naar de heer Tjarens namens de PVV.

[0:16:52] Uur vier minuten gaan in.

[0:16:54] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:16:57] Meer dan 100.000 mensen wachten op een passende behandeling in de GGZ, waarvan meer dan de helft langer dan de treaknorm van 14 weken.

[0:17:03] Juist voor de gespecialiseerde GGZ, voor patiënten met een complexe zorgvraag, zijn de wachttijden toegenomen.

[0:17:09] En dat zal niet beter worden, zolang zorgverleners financiële prikkels hebben om laaghangend fruit in groot volume aan te nemen.

[0:17:15] Dat patiënten met een complexe zorgvraag vaak veel te lang moeten wachten, is natuurlijk in de eerste plaats slecht voor de patiënt, die zijn situatie in de tussentijd alleen maar ziet verergeren.

[0:17:24] maar ook voor de directe omgeving van de patiënt.

[0:17:26] En voor de maatschappij als geheel is dit een zorgelijke ontwikkeling.

[0:17:29] En ondanks dat er nog nooit zoveel mensen in de GGZ hebben gewerkt en de uitgaven nog nooit zo hoog waren, verslechtert de situatie alleen maar verder.

[0:17:37] En dat tijd moet gekeerd worden.

[0:17:39] Daarom is het goed dat de staatssecretaris met het actieplan komt.

[0:17:41] Maar waarom nu pas?

[0:17:43] De problematiek speelt al jaren en dit kabinet is ruim drie kwart jaar in functie.

[0:17:47] Voorzitter, in de brief van de staatssecretaris lezen we dat bijna 30 procent van de jongeren kampt met mentale klachten en dat wordt de komende jaren alleen maar erger.

[0:17:55] En volgens het RIVM zou een van de oorzaken klimaatverandering zijn.

[0:18:00] Klimaatverandering.

[0:18:02] Het moet toch niet gekker worden, voorzitter.

[0:18:04] Dus de kinderhoofdjes worden eerst door leraren, de MSM, de socials en de linkse activisten van Extinction Rebellion gevuld met paniekverhalen over het klimaat, waarna die armere kinderen moeten worden behandeld door de GGZ.

[0:18:16] Perverser wordt het niet.

[0:18:17] Is de staatssecretaris bereid om met zijn collega's van OCW en BZK deze wonderlijke carousel te bespreken en de problematiek van indoctrinatie van jongeren te doorbreken?

[0:18:27] Als een motie van zo'n strekking voor extra motivatie zorgt, dan overwegen wij die in te dienen.

[0:18:34] Voorzitter, het is goed dat wordt gekeken hoe mensen met een lichtere zorgvraag beter zijn geholpen buiten de GGZ, zoals het sociaal domein of informele zorg.

[0:18:42] Wat zijn in dat kader de eerste resultaten van de mentale gezondheidsnetwerken in alle zorgkantoorregio's?

[0:18:49] De Landelijke Huisartsenvereniging ziet ze in veel regio's nog niet zo goed van de grond komen.

[0:18:53] Wat kan de staatssecretaris doen om barrières weg te nemen?

[0:18:56] En hoe kan de succesvolle pilot in Arnhem, waar maar liefst 46 procent van de verwijstroom buiten de GGZ is terechtgekomen, breder worden uitgerold?

[0:19:06] Maar goed, er gloort hoop aan de horizon, maar het is wel teleurstellend dat de staatssecretaris pas in 2028 verwacht dat de treaknormen worden gehaald.

[0:19:15] Kan dit wat ambitieuzer, vraag ik aan de staatssecretaris.

[0:19:18] Voorzitter, het is goed dat de staatssecretaris voor de high intensive care en de intensive home treatment de perverse prikkels wil aanpakken die de beschikbaarheid in de weg staan.

[0:19:27] Mijn fractie kijkt uit naar de vervolgstappen die de staatssecretaris eind deze maand aankondigt om marktwerking in de high intensive care en de intensive home

[0:19:37] treatment terug te dringen en wat mijn fractie betreft te verbannen.

[0:19:42] Mijn vraag aan de staatssecretaris is of het volledig afschaffen van de marktwerking in de high intensive care en de intensive home treatment niet bij voorbaat is uitgesloten.

[0:19:53] Voorzitter, gemiddeld sterven in Nederland vijf mensen per dag door suïcide en daarom is het spijtig dat de wet integrale suïcide preventie pas 1 januari 26 in werking treedt en niet op de geplande 1 juli aanstaande.

[0:20:05] Het is spijtig omdat we tijdens die vertraging alweer ruim 900 suïcides verder zijn.

[0:20:10] Kan de staatssecretaris in de tussentijd al punten uit de wet Integrale Suïcidepreventie in werking laten treden?

[0:20:16] Want voorzitter, elke dag langer wachten betekent vijf suïcides per dag die misschien deels voorkomen hadden kunnen worden.

[0:20:24] De VNG signaleert dat gemeenten de wet omarmen.

[0:20:27] Hoe ver zijn gemeenten met de voorbereidingen op de inwerkingstreding?

[0:20:30] Hebben zij, los van de financiële middelen, alle informatie en tools om gerichte werk te kunnen gaan?

[0:20:35] Is hiervoor een universele aanpak opgezet voor heel Nederland?

[0:20:39] Ten slotte, voorzitter.

[0:20:40] Het is goed dat de laatste stappen worden gezet in het gratis maken van de Hulplijn 113.

[0:20:45] Wordt daar nog verder rugbaarheid aan gegeven?

[0:20:51] Dank u wel.

[0:20:53] Einde van uw inbreng.

[0:20:54] Mevrouw Dobbe, u wilde wat vragen.

[0:20:58] Ik had een vraag.

[0:20:59] Ik hoor de heer Thiadens praten over financiële prikkels, perverse prikkels.

[0:21:04] Het woord prikkels staat ook in het actieplan ontzettend vaak genoemd, zag ik.

[0:21:07] Er staan overal financiële prikkels genoemd.

[0:21:10] Maar als er dan vervolgens wordt gekeken hoe gaan we die perverse prikkels of die foute prikkels aanpakken, dan blijft het bijzonder vaag.

[0:21:18] In het bijzonder één ding, als het gaat over budgetplafonds.

[0:21:21] en die nu ook worden opgelegd door zorgverzekeraars aan GGZ-instellingen.

[0:21:25] We kennen bijvoorbeeld de GGZ-ste instelling in Veenendaal, die in januari al geen verzekerde van Zilveren Kruis kon aannemen.

[0:21:34] Dat hoor ik de heer Theadens niet zeggen.

[0:21:36] En ik vroeg mij af of de heer Theadens ons steunt als wij zeggen geen budgetplafonds in de GGZ, in ieder geval niet, zolang die wachtlijsten nog bestaan.

[0:21:48] Voorzitter, dank.

[0:21:49] En dank voor de vraag, mevrouw Dobbe.

[0:21:52] Ik heb inderdaad, net zoals u, maar vier minuten.

[0:21:54] Dus ik heb niet alle onderwerpen kunnen aanstippen.

[0:21:57] Het zijn er veel meer dan ik in die vier minuten kan proppen.

[0:22:01] Maar als het gaat om budgetplafonds, ja, daar is mijn fractie ook niet blij mee.

[0:22:07] Laat dat helder zijn.

[0:22:08] Maar volgens mij is dat wel bekend bij mevrouw Dobbe.

[0:22:11] Dus dat is mijn antwoord.

[0:22:16] Ik vraag het natuurlijk, omdat de steun van de PVV op dit vlak helemaal niet zo vanzelfsprekend is als de heer Thiadens nu doet voorkomen.

[0:22:23] Wij hadden, ik geloof vorige week of twee weken geleden, een amendement ingediend om in ieder geval de budgetplafonds uit de jeugdzorg te halen.

[0:22:31] En toen heeft de PVV tegengestemd, tot mijn grote verbazing.

[0:22:35] Dus ik vraag mij af hoe de PVV erin staat als het gaat over de GGZ.

[0:22:38] Dus als u mij zegt, ons standpunt is bekend.

[0:22:41] Nou, dat is mij niet.

[0:22:42] Ik zou het graag van de heer Thiadens horen.

[0:22:44] of hij ook eens is dat we die budgetplafonds, wat zeker geldt als een perverse prikkel, in de GGZ afgeschaft moeten worden?

[0:22:54] Ja, dank mevrouw Dobbe voor deze vraag.

[0:22:57] Het woord pervers geeft al aan dat je daar lastig voor kan zijn.

[0:23:02] Nou, dat zijn wij dan ook niet.

[0:23:04] En tegelijkertijd is het nu zo dat wij midden in de onderhandelingen voor de voorjaarsnota zitten, zoals u weet.

[0:23:10] Dus daar kan ik mij verder op dit moment niet over uitlaten.

[0:23:13] Het zal ongetwijfeld onderwerp van gesprek zijn, maar daar zit ik niet bij.

[0:23:22] Ja, het mag.

[0:23:24] Ja, oké.

[0:23:25] Dan heeft u er nog twee.

[0:23:27] Maar gaat mevrouw Van der Hill, die gaat er nog even op door.

[0:23:31] Ik had een andere vraag over de 113-hulplijn.

[0:23:35] Daar is hard door veel mensen in deze Tweede Kamer voor gevolgd om die gratis te maken.

[0:23:42] Dat is altijd een geheikelpunt over twee ministeries.

[0:23:50] VWS en is meneer Theades het met de VVD eens dat die twee echt gewoon heel snel tot compromis moeten komen en dat door moeten laten gaan?

[0:24:05] Nou ja, dank voor deze vraag mevrouw de Heel.

[0:24:09] Wij zijn, dat heb ik ook duidelijk gemaakt in mijn spreektekst, blij met dat de hulplijn 1 en 3 gratis wordt.

[0:24:17] Want wij zien die noodzaak.

[0:24:18] En alles wat daarvoor nodig is, moet worden geregeld.

[0:24:23] Zo simpel is dat wat mij betreft.

[0:24:29] Dan zijn we aan het einde gekomen van uw inbreng.

[0:24:33] De volgende spreker is mevrouw Westerveld.

[0:24:36] Nu het woord.

[0:24:39] Nog 90.000 mensen voor u in de wachtrij.

[0:24:41] Dat was de boodschap van Lotte Bouwman... die ruim vijf jaar geleden besloot om dan maar te wachten in het ministerie van VWS.

[0:24:48] Tot de toenmalige staatssecretaris haar en al die anderen beloofden... dat hij maatregelen zou nemen.

[0:24:55] Maar die 90.000 wachtenden, dat zijn inmiddels meer dan 100.000 wachtenden.

[0:24:59] Een jaar geleden was ons laatste commissiedebat over de GGZ.

[0:25:02] Een jaar waarin wij wachten op plannen van de staatssecretaris... en een jaar waarin de situatie verder is verslechterd.

[0:25:09] Bij een aantal diagnoses is de wachttijd zelfs langer geworden en meer dan de helft van de mensen wacht langer dan de afgesproken treaknormen.

[0:25:18] En als u zich afvraagt waarom mijn toon en alle vragen niet al te vriendelijk zijn, dan komt dat hierdoor.

[0:25:23] Want net als heel veel mensen ben ik ook echt heel erg zat dat we voortdurend aan het wachten zijn.

[0:25:28] En ik vraag me af wat deze staatssecretaris gaat doen om zijn beloften en die van zijn voorgangers wel waar te maken.

[0:25:33] Want in zijn brief, die actieprogramma is genoemd, lees ik dat hij harde keuzes gaat maken.

[0:25:38] Maar als ik dan kijk, wat gaat hij nou precies doen?

[0:25:41] Dan zie ik dat het niet veel verder komt bij dan onderzoeken en praten.

[0:25:45] Ik lees weinig actie in dat actieprogramma.

[0:25:48] In plaats van grote ambities draait de staatssecretaris eerdere afspraken terug.

[0:25:52] Want in de afgelopen jaren is door bewindspersonen voortdurend beloofd... dat eind 2026 de gemiddelde totale wachttijd voor iedere zorgvraag vijf weken zou zijn.

[0:26:02] Wij zeiden toen al, is die ambitie niet erg realistisch?

[0:26:04] Hou je mensen niet in worst voor?

[0:26:05] Maar daar bleven voormalige bewindspersonen aan vasthouden.

[0:26:08] Maar nu lees ik in een brief dat in 2028 mensen binnen de treaknormen zorg ontvangen.

[0:26:13] Zeker mensen met complexe problemen.

[0:26:16] Betekent dit dan, vraag ik aan de staatssecretaris, dat hij de ambitie uit het integraal zorgakkoord, het ISA, loslaat?

[0:26:21] En zo ja.

[0:26:22] Waarom is ons dat niet expliciet gecommuniceerd?

[0:26:25] En moeten wij het ergens in de regels teruglezen in die brief?

[0:26:28] Want dit is nogal een verandering.

[0:26:30] En hoe gaat de staatssecretaris zorgen dat dan in ieder geval deze ambitie wel gehaald gaat worden?

[0:26:35] concrete maatregelen gaat hij nemen, welke harde keuzes gaat hij maken.

[0:26:39] En kan hij ook reageren op de rechtszaak die Stichting Recht op GGZ aan het voorbereiden is.

[0:26:44] Schaamt hij zich ook niet dat het zover moet komen?

[0:26:46] Dat hulpverleners en mensen zelf dus de staat moeten aanklagen omdat ze zeggen het ministerie houdt zich niet aan de eigen wetten.

[0:26:53] Ik lees nog meer tegenstrijdigheden tussen zeggen en doen.

[0:26:56] Want de staatssecretaris zegt... wachttijden terug te dringen door betere samenwerking tussen zorg en het sociaal domein.

[0:27:01] Maar wat het kabinet doet, is bezuinigen op het sociaal domein.

[0:27:05] Hoe ziet hij dit nou samengaan?

[0:27:07] En vorig jaar is mijn motie aangenomen... om die laagdrempelige steunpunten ook structureel te financieren.

[0:27:12] En in de brief zegt de staatssecretaris dat deze steunpunten belangrijk zijn... maar dat gemeenten die maar moeten financieren.

[0:27:19] En dit kabinet bezuinigt ook op gemeentefonds en de spuks.

[0:27:22] Dus dit is geen uitvoering van onze motie, graag een reactie.

[0:27:26] En de staatssecretaris wil voor een deel van de cruciale GGZ, namelijk de acute GGZ, kijken of hij de marktwerking kan beperken.

[0:27:32] Het veld en ook bij eikaarten dit probleem al jaren aan.

[0:27:35] Het hoeft niet opnieuw gekeken te worden.

[0:27:37] Doe dit gewoon voor de hele cruciale GGZ, roep ik de staatssecretaris op.

[0:27:41] En dan nog een paar vragen aan staatssecretaris Maaier over het actieplan langdurige GGZ.

[0:27:46] Want wij vroegen natuurlijk vorig jaar om een noodplan om passende woonvoorzieningen te bieden aan deze groep mensen.

[0:27:52] Nu, bijna een jaar later, kunnen we het niet meer echt hebben over een noodplan.

[0:27:55] Maar in het plan, de brief die er wel ligt, lees ik weer heel veel overleg, stappen naar betere samenwerking.

[0:28:01] Maar ik mis dat voor deze groep woonvoorzieningen noodzakelijk zijn.

[0:28:05] En hoe gaat de staatssecretaris daarvoor zorgen?

[0:28:07] En op welke manier zijn het ministerie en de bewindspersonen van VRO hieraan ook gecommenteerd?

[0:28:12] En valt deze specifieke groep bijvoorbeeld ook onder de aandachtsgroepenregeling bij VRO?

[0:28:16] En stelt ze ook concrete doelen aan dit plan?

[0:28:20] Hoe gaat ze aan de preventieve kant bemoeizorg verbeteren?

[0:28:23] Want dit ligt bij gemeenten, maar die hebben het zwaar.

[0:28:25] En hoe kijken zij daarnaar?

[0:28:27] En hoe kijken ze naar een landelijke strategie op bemoeizorg?

[0:28:29] Ik heb eigenlijk nog heel veel vragen, maar ik weet dat ik moet afronden.

[0:28:34] Gelukkig hebben we met een aantal collega's afspraken gemaakt en gaan zij ook op een aantal punten in, waaronder collega Seder, die ook wat meer gaat zeggen over onze initiatief het suicideproventie, dat weet ik al.

[0:28:45] Dus mijn tijd is denk ik op.

[0:28:48] Nou, hartstikke goed dat u dat ook zo op die manier afstemt.

[0:28:53] Nou, voordat we naar de heer Seder gaan, nog een interruptie van mevrouw Van de Heel.

[0:28:58] Ik ga proberen te helpen, want mevrouw Westerveld en ik hebben de laatste jaren ook enorm opgetrokken voor het opleiden van gz-psychologen, maar ook voor de overgangsregeling kinder- en jeugdpsycholoog naar eventueel gz-psycholoog, zodat zij eigenlijk als seh-arts

[0:29:19] kunnen functioneren in de GGZ.

[0:29:22] En is mevrouw Westerveld met me eens dat juist die overgangsregeling van die KNJ-psycholoog eigenlijk gewoon wel voortgang moet hebben, omdat we dan in één keer eigenlijk een hele hoop GZ-psychologen er weer bij hebben die we zo hard nodig hebben.

[0:29:38] GroenLinks, PvdA.

[0:29:40] Ook daar heeft de Kamer in de afgelopen jaren al een aantal keer om gevraagd.

[0:29:49] Ook daar zien we dat voorstellen vanuit de Kamer, die worden gedaan, naar mijn idee niet goed worden uitgevoerd.

[0:29:55] Datzelfde geldt ook voor opleidingsplekken voor gz-psychologen, dat we een aantal keer al bij de begroting ook een aantal keer samen hebben kunnen optrekken om opleidingsplekken uit te breiden.

[0:30:09] in mijn toon als het gaat over sommige onderwerpen hier.

[0:30:12] Omdat ik denk, daar hebben we het al jaren over.

[0:30:14] Ieder jaar opnieuw wijzen we daar op.

[0:30:16] En het wordt onvoldoende uitgevoerd.

[0:30:20] Dank u wel.

[0:30:21] Dan komen we echt bij de volgende spreker.

[0:30:22] Dat is de heer Seder namens de ChristenUnie.

[0:30:24] Uw tijd gaat in.

[0:30:26] Dank u wel, voorzitter.

[0:30:28] De ChristenUnie staat voor een samenleving waarin iedereen erbij hoort.

[0:30:32] Of je nu een leven op rolletjes hebt of het mentaal zwaar hebt.

[0:30:37] Als je ziek bent of het leven gewoon heel erg zwaar is, dan is het belangrijk dat er goede zorg voor je is.

[0:30:43] En als je niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd, eindeloos op een wachtlijst staat of geen passende hulp krijgt.

[0:30:50] Helaas is het nu nog veel te vaak wel het geval.

[0:30:55] Veel mensen hebben een GGZ-zorgvraag en ondanks dat er ook veel mensen in de GGZ werken,

[0:31:01] is er echt nog veel te vaak een mismatch tussen vraag en aanbod.

[0:31:05] Met veel leed, heel veel leed tot gevolg.

[0:31:07] We kennen de verhalen.

[0:31:09] Ik vraag beide staatssecretarissen dan ook graag naar de stappen die ze voor de meest kwetsbaren kunnen doen.

[0:31:15] Allereerst inzicht in wachttijden.

[0:31:17] Mijn fractie heeft eerdere aandacht gevraagd voor de actieve zorgbemiddeling door zorgverzekeraars.

[0:31:22] En de staatssecretaris zet zich ervoor in om dat mogelijk te maken.

[0:31:25] Maar kan de staatssecretaris duidelijk maken waarom het wettelijk nog niet mogelijk is?

[0:31:29] Er klopte dat dit in de WLZ wel al mag, maar in de zorgverzekeringswet niet.

[0:31:35] En welke stappen kunnen nu al gezet worden, zonder wetswijziging?

[0:31:38] Bijvoorbeeld de ingreep van het Zilveren Kruis om de verwijsdatum op de declaratie te zetten.

[0:31:43] En het opnemen van vestigingsinformatie van de aanbieder op de factuur.

[0:31:47] Kan dat niet landelijk worden afgesproken?

[0:31:50] Voorzitter, dan personen met verward gedrag in combinatie met huisvesting.

[0:31:54] Want ook personen met verward gedrag, zoals we hen dan noemen, horen erbij in onze samenleving.

[0:32:00] Door tekorten aan intramurale plekken worden ze met ambulante hulp met een kluitje in het riet gegooid.

[0:32:06] Met soms gewelddare gedrag tot gevolg.

[0:32:10] De ChristenUnie wil al langer dat er meer plekken voor mensen met een langdurige psychische zorgvraag komen.

[0:32:15] Hij ziet de staatssecretaris deze grote behoefte aan geschikte woonplekken met begeleiding ook.

[0:32:19] En wat doet zij om deze te realiseren?

[0:32:22] Specifiek voor de skeve huizen.

[0:32:25] Waar blijft de landelijke inzet om meer skeve huizen te plaatsen?

[0:32:29] Waar de motie Eerdmans-Bikker, aangenomen door het parlement, naar vroeg.

[0:32:34] En hoe kan het dat de plannen in Nijmegen geschrapt worden?

[0:32:37] En gaat het kabinet gemeenten die de dergelijke woningen willen ondersteunen met kennis, met handen, met financiën als ze aankloppen?

[0:32:45] Draagvlak in de buurt is vaak het grootste struikelblok om een locatie te vinden.

[0:32:49] Kan dit kabinet gemeenten ondersteunen bij een participatietraject?

[0:32:54] En is de mogelijkheid van skeve huizen al onderdeel van stimuleringsregelingen voor woningbouw?

[0:32:58] En ziet dit kabinet ook dat de middelen voor dakloosheid, die al laag zijn, niet nog eens ingezet kunnen worden voor moeilijk plaatsbare mensen?

[0:33:05] Komt er extra stimulans?

[0:33:08] Af en toe komen de hartversunde verhalen van mensen die veel te lang in de isoleercel hebben gezeten onder onze aandacht.

[0:33:14] In de jeugdzorg worden er nu goed de schouders ondergezet om gedwongen sluitingen naar nul te brengen, met de aanjager die hier hard aan trekt.

[0:33:23] Het veld zet stapjes, maar naar mijn idee gaat het nog te traag.

[0:33:26] Is de ambitie in de GGZ, net als in de jeugdzorg, dat gedwongen opsluiting zoveel mogelijk tot het verleden moet gaan behoren?

[0:33:33] En zou een aanjager die dit trekt kunnen helpen, vraag ik?

[0:33:36] En welke versnelling kan de staatssecretaris doen?

[0:33:39] En moeten nieuwe ruimtes worden gebouwd, personeel bijgeschold?

[0:33:43] Voorzitter, dan tot slot de wet integrale suicidepreventie.

[0:33:46] Want de ChristenUnie betreurt het, samen met de andere initiatiefnemers,

[0:33:50] Erg, heel erg dat onze initiatiefwet niet zoals gepland per 1 juli, maar pas per 1 januari 2026 in kan gaan.

[0:33:58] Dat vinden we echt heel erg.

[0:34:00] En daarover een paar vragen.

[0:34:01] Welke boodschap heeft u voor al die gemeenten die al wel willen beginnen?

[0:34:05] Stimuleert u hen om gemeentelijk beleid te gaan ontwikkelen?

[0:34:08] En de 4,5 miljoen is wel gereserveerd voor dit jaar.

[0:34:11] Wanneer kunnen gemeenten daar aanspraak op maken?

[0:34:14] Hoe gaan de staatssecretaris praktisch werk maken van een integrale update van de voortgang, waarbij alle voortgang van de andere ministeries wordt meegenomen?

[0:34:22] Laatste vraag, voorzitter.

[0:00:00] 1 in 3 heeft onderzoek uitgevoerd dat aantoont dat suicidaliteit vaak een contra-indicatie is.

[0:34:29] Patiënten worden doorgesucht naar een andere specialistische zorgverlener die eerst de suicidaliteit zou moeten behandelen, terwijl problemen met elkaar samenhangen.

[0:34:36] Kan de staatssecretaris werken aan een vorm waarin de basis GGZ het mogelijk maakt

[0:34:41] dat de zorgverlener even kan bellen met een specialist.

[0:34:44] Een consultatie, zoals huisartsen dat ook kunnen doen.

[0:34:47] Dat zal veel doorverwijzen en uitblijven van adequate zorg voorkomen.

[0:34:51] Dank u wel, voorzitter.

[0:34:54] Dank u wel.

[0:34:55] Ik kom bij de volgende spreker.

[0:34:56] Mevrouw Dobbe namens de SP.

[0:34:58] Dank u wel, voorzitter.

[0:34:59] Wij hebben ook de kassa-uitzending gezien.

[0:35:01] Goede uitzendingen van afgelopen week.

[0:35:04] Met Sam, die zorg nodig had, die elf maanden moest wachten op een wachtlijst, terwijl zij niet wist hoe zij de dag moest doorkomen.

[0:35:14] Na talloze verbeterplannen en allerlei ambities is dit het resultaat.

[0:35:19] Meer dan honderdduizend mensen op een wachtlijst.

[0:35:21] En de wachttijden zijn langer geworden.

[0:35:23] En dan zien we het actieplan van deze staatssecretaris.

[0:35:26] Dat is grofweg ongeveer de helft van wat er allemaal al gebeurt.

[0:35:29] En de andere helft bestaat uit zeggen waar nog naar gekeken moet worden.

[0:35:33] Bijvoorbeeld de markt uit de zorg halen.

[0:35:35] Ja, heel goed hoor.

[0:35:35] Daar pleiten wij altijd al voor.

[0:35:37] Ja, maar hoe dan?

[0:35:38] Wat betekent dat dan?

[0:35:40] Waar beginnen we dan?

[0:35:41] Recht op GGZ heeft een rechtszaak aangespannen, werd hier net ook al naar verwezen.

[0:35:46] Is de staatssecretaris het met ons eens dat als psychiaters een rechtszaak moeten starten, dat dat al bewijs is dat de overheid heeft gefaald?

[0:35:54] En wat gaat de staatssecretaris daaraan doen om die rechtszaak te voorkomen?

[0:35:58] Echte verandering is nodig.

[0:35:59] En het begint bij perverse financiële prikkels uit de zorg halen.

[0:36:02] Dat wordt heel vaak genoemd ook in het actieplan.

[0:36:05] Stel je voor, je hebt Zilveren Kruis gekozen als zorgverzekeraar.

[0:36:08] Dan kun je zorg krijgen bij GGZ Veenendaal.

[0:36:11] Maar daar kun je vanwege het budgetplafond al vanaf januari niet meer terecht.

[0:36:16] En dat is slechts één voorbeeld van vele voorbeelden.

[0:36:19] En is de staatssecretaris het met ons eens?

[0:36:21] Dat budgetplafonds leiden tot rechtsongelijkheid omdat het uitmaakt welke zorgverzekeraar je hebt.

[0:36:27] En waarom vindt de staatssecretaris dit acceptabel?

[0:36:31] Eerder kregen we als antwoord van de staatssecretaris dat budgetplafonds geen probleem zijn.

[0:36:35] Maar die budgetplafonds zijn wel een probleem.

[0:36:38] Mind en Recht op GGZ geven aan dat er tijd bij behandelaren is die niet wordt ingezet vanwege budgetplafonds.

[0:36:46] En dat tijd en capaciteit opgaan aan extra onderhandelingen over bijplussen.

[0:36:50] Tijd die niet besteed kan worden aan zorgverlening.

[0:36:53] De OVV beschreef dit ook al in 2019.

[0:36:55] De Algemene Rekenkamer maakte dit punt al in 2020.

[0:36:59] Nog een keer in 2024.

[0:37:01] Dit is wel een probleem.

[0:37:03] En is de staatssecretaris het met ons eens dat in ieder geval zolang er wachtlijsten zijn en de wachttijden zolang, dat de omzetplafonds moeten worden afgeschaft?

[0:37:13] En dan de financiering.

[0:37:14] Nu is het voor zorgaanbieders financieel aantrekkelijker om mensen met een lichte zorgvraag eerder te helpen dan mensen met een zwaardere zorgvraag.

[0:37:21] En een oplossing zou bijvoorbeeld kunnen zijn het financieren via een beschikbaarheidsbijdrage.

[0:37:24] En hier werd in 2023 al omgevraagd in de motie Agema.

[0:37:30] Wanneer wordt deze uitgevoerd?

[0:37:32] En private equity, als je het hebt over financiële prikkels.

[0:37:35] Bijvoorbeeld Apax of Mindler uit Zweden, zij verdienen geld door cherrypicking van lichte GGZ-zorg.

[0:37:42] De Rekenkamer constateerde al in 2020 dat dit een veroorzaker is van wachtlijsten en dat mensen die de meeste zorg nodig hebben op eindeloze wachtlijsten terechtkomen.

[0:37:52] En wat doet de staatssecretaris om dit te verbieden, die private equity?

[0:37:55] Ook naar aanleiding van de aangenomen motie om private equity sowieso een hele zorg te verbieden.

[0:38:01] Als je ongewenste prikkels wilt verhinderen, dan moet je volgens mij daarmee aan de slag.

[0:38:05] Dan over het rapport, nog tenslotte het rapport Hamer over seksueel geweld.

[0:38:09] Dat staat hier ook op de agenda.

[0:38:12] Het is van belang dat snel naar seksueel geweld er hulp en zorg is, maar ook voor degenen die jaren naar seksueel geweld de stap hebben gezet om eindelijk hulp te zoeken.

[0:38:21] Ook voor hen moet er goede hulp zijn op het moment dat zij eindelijk die stap hebben gezet.

[0:38:26] En het kabinet heeft in haar reactie aangegeven de aanbevelingen van Hamer te onderschrijven.

[0:38:30] Welke stappen zijn of worden hier nu ingezet?

[0:38:33] En organisaties die slachtoffers van seksueel geweld steunen, zoals de Centra voor seksueel geweld of slachtofferhulp, die bieden al op verschillende manieren mentale hulp, ook als mensen nog op een wachtlijst staan, juist om die wachtlijst te overbruggen.

[0:38:45] En kan de staatssecretaris die initiatieven extra steunen of uitbreiden?

[0:38:49] Dank u wel, voorzitter.

[0:38:52] Ik dank u en dan kom ik bij de volgende spreker, mevrouw Paulus Ma namens D66.

[0:38:57] Dank u wel, voorzitter.

[0:38:59] Het is eigenlijk wel bijzonder om vandaag dit debat te voeren... terwijl het lang verwachte aanvullend zorg- en welzijnsakkoord... nog steeds een beetje boven ons hoofd en de markt hangt... met alle onzekerheden van dien.

[0:39:11] En ik baal er dan ook van dat het ook in de brief van de bewindspersonen... in aanloop naar dit debat bij een hoop vaagheden blijft.

[0:39:17] En collega Van der Hil van de VVD noemde het veel woorden... ik noem het vooral weinig daden.

[0:39:22] Voorzitter, steeds meer mensen in Nederland hebben last van mentale problemen.

[0:39:25] Het besef groeit dat we moeten investeren in preventie en onze mentale weerbaarheid.

[0:39:30] Niet alleen omdat het voor mensen zelf hartstikke vervelend is om ziek te zijn, maar ook omdat we gezonde mensen hard nodig hebben.

[0:39:36] We moeten hierbij alles op alles zetten, maar niet alles hoeft vanuit de zorg te komen.

[0:39:41] Gedeelde inspanning, breed vanuit de maatschappij, is hier dan ook essentieel.

[0:39:44] En ik noemde het net ook al, het programma Mentale Gezondheid van ons allemaal levert hier een belangrijke bijdrage in.

[0:39:51] Maar de middelen hiervoor lopen in 2025 af.

[0:39:53] Welke plannen heeft de staatssecretaris om dit juist wel door te zetten?

[0:39:56] En dan sluit ik ook aan bij de vragen van collega Westerveld als het gaat om de bezuinigingen op het sociaal domein.

[0:40:02] En voorzitter, als je dan toch psychische hulp nodig en ondersteuning nodig hebt, laten we dan die toegang en kwaliteit borgen.

[0:40:08] Want eerlijk is eerlijk.

[0:40:09] De basis is onvoldoende op orde.

[0:40:12] Mensen moeten veel te lang wachten.

[0:40:14] De treaknormen worden alsmaar overschreden, waardoor problemen van mensen alleen maar verergeren.

[0:40:19] We zijn in Nederland niet in staat om duidelijk zicht te krijgen op die wachtlijsten.

[0:40:23] Er blijken veel dubbelingen te zijn.

[0:40:24] De doorverwijstijden zijn niet realistisch.

[0:40:27] Gegevensverwerking en deling zijn hiervoor essentieel.

[0:40:30] Ik zag het nieuwsbericht dat het Zilveren Kruis nu toch een manier lijkt te hebben gevonden door data op de declaraties bij te houden.

[0:40:36] Als dit echt werkt, voorzitter, kunnen we dan dit zo snel mogelijk overal invoeren, vraag ik aan de staatssecretaris.

[0:40:43] Dit helpt ook om mensen zo snel mogelijk de juiste zorg te kunnen geven.

[0:40:46] Want als je dan op een wachtlijst staat, laten we mensen niet in de steek, maar kijken we wat er wel mogelijk is.

[0:40:52] En de aangenomen D66-motie om alle zorgaanbieders een vorm van overbruggingszorg te laten organiseren, zou al vanaf eind 2024 ingaan.

[0:41:00] En de toon van mijn tekst verklapt al het een en het ander.

[0:41:05] Dit is niet zo, dus ik wil graag weten van de staatssecretaris hoe het hiermee staat.

[0:41:09] En ik zie ook veel kansen voorzitter als het gaat om digitale zorg, juist in de GGZ.

[0:41:13] Maar volgens mij kan het veld hierin wel wat hulp gebruiken.

[0:41:16] Welke plannen heeft de staatssecretaris hiervoor?

[0:41:18] En voorzitter, al jaren lezen we dat de GGZ vastloopt en dat met name mensen met een complexe zorgvraag of met een ernstige psychische aandoening geen plek lijken te vinden.

[0:41:26] En ik lees nu weer in de brief van de staatssecretaris dat er sprake is van prikkels waardoor het financieel aantrekkelijk is om alleen die patiënten met een lichte hulpvraag te behandelen.

[0:41:35] En voorzitter, dat is natuurlijk geen verrassing.

[0:41:37] Moet er daarom dus weer een analyse gemaakt worden, vraag ik me af.

[0:41:41] We weten het toch.

[0:41:42] Ik vraag dan de staatssecretaris ook om te komen met oplossingen en niet met een nieuw onderzoek.

[0:41:48] Tot slot, dan zijn er nog mensen in Nederland die niet in de gaten hebben dat zij hulp nodig hebben.

[0:41:52] Hier is risico op escalatie, wat uiteindelijk tot vreselijke situaties kan leiden, waardoor mensen een gevaar zijn voor zichzelf en voor de mensen om hen heen.

[0:42:00] Het veld vraagt om structurele inbedding van bemoeizorg, een laagdrempelige vorm van zorg om hulp te verlenen bij mensen die verward gedrag vertonen.

[0:42:08] Kan de staatssecretaris aangeven hoe zij naar deze oproep kijkt?

[0:42:10] En dan twee hele specifieke vragen.

[0:42:13] Ik wil heel graag van de staatssecretaris horen hoe het met de wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein staat.

[0:42:18] Want daarin worden de middelen voor de gemeentes geregeld.

[0:42:21] En ik wil heel graag weten hoe het staat met de huisvesting voor deze mensen.

[0:42:24] En dan niet alleen huisvesting, maar ook begeleiding.

[0:42:27] Dank u wel.

[0:42:31] Dank u wel.

[0:42:32] Dan heb ik een interruptie van de heer Tjarens.

[0:42:36] We hebben allemaal kunnen lezen in de brief van de staatssecretaris dat bijna 30 procent van de jongeren kampt met mentale klachten en dat dat de komende jaren alleen maar meer zal worden.

[0:42:50] Een oorzaak werd expliciet genoemd in de brief van de staatssecretaris en dat was klimaatverandering.

[0:42:55] Ik heb hem al eerder genoemd vandaag.

[0:42:57] Mijn vraag aan mevrouw Paulusma is, of ze het ook gelezen heeft, maar dat zo ongetwijfeld, hoe zij daar nou tegen aankijkt.

[0:43:08] Ik ben daar expliciet over geweest, wat mijn ideeën daarover zijn, maar ik ben heel benieuwd hoe mevrouw Paulusma van D66 daar nou tegen aankijkt.

[0:43:19] Ik lees brieven en ik spreek ook veel mensen uit het veld.

[0:43:24] We hebben veel grotere problemen dan dit.

[0:43:29] waar de heer Thea nu om vraagt.

[0:43:31] Ik wil graag dat wachtlijsten verholpen worden.

[0:43:33] Ik wil graag dat mensen met een hoogcomplexe vraag geholpen worden.

[0:43:36] Ik wil dat de financiële prikkels uit het systeem gaan.

[0:43:38] Ik wil dat we digitale zorg organiseren.

[0:43:41] Ik heb nog wel tien andere dingen waarvan ik wil dat de bewindspersonen daar vandaag nog mee aan de slag gaan, omdat dat is wat patiënten en professionals van ons vragen.

[0:43:51] Dan zitten we op één lijn.

[0:43:53] Ik wil precies hetzelfde.

[0:43:56] Ik heb de enige expliciete oorzaak van het stijgen van de instroom van jongeren.

[0:44:07] Daar maak ik me erg zorgen over.

[0:44:08] Ik neem me aan mevrouw Paulus maar net zo.

[0:44:10] Dat is klimaatverandering.

[0:44:12] Ik schrok daarvan.

[0:44:16] Want klimaatverandering is natuurlijk van alle tijden.

[0:44:19] En 50 jaar geleden was, en dat weet ik niet, maar ik kan me zo voorstellen dat dat toen niet de oorzaak was van instroom van jongeren in de GGZ.

[0:44:28] Dus ja, nogmaals, ik vind het een hele rare oorzaak van het verhogen van instroom van jongeren in de GGZ.

[0:44:36] Dus nogmaals mijn vraag, hoe kijkt mevrouw Paulus maar daartegen aan?

[0:44:43] Voorzitter, als dat een van de redenen zou zijn, dan zou ik tegen de PVV zeggen, doe er wat aan.

[0:44:48] U zit in het kabinet.

[0:44:49] Klimaatverandering is van alle tijden, maar is momenteel urgent.

[0:44:53] Is iets wat we direct moeten aanpakken.

[0:44:55] De PVV is en de grootste partij zit in het kabinet.

[0:44:59] Er zijn volgens mij een heleboel bewindspersonen die de opdracht hebben gekregen om de toekomst voor onze kinderen veilig te stellen.

[0:45:03] Daar is klimaatverandering en het tegengaan daarvan een onderdeel van.

[0:45:07] Dus ik zou zeggen aan de slag.

[0:45:13] Klimaatverandering tegengaan, dat is natuurlijk een illusie.

[0:45:16] Maar dat is mooi voor een ander debat.

[0:45:19] Wat mij zorgebaard is dat dit een oorzaak is van dat steeds meer jongeren... en tegenwoordig al 30 procent, maar het wordt er steeds meer, instromen in de GGZ.

[0:45:30] Terwijl de oorzaak geen klimaatverandering is.

[0:45:33] Dat is van alle tijden.

[0:45:34] Dus worden ze niet, en dat is mijn laatste vraag aan mevrouw Paulus, worden ze niet gek gemaakt...

[0:45:39] door de MSM, de socials, leraren, nou ja, gaan ze al maar door, dat klimaatverandering een groot probleem is.

[0:45:47] Terwijl het, nogmaals, het is iets wat van alle tijden is.

[0:45:51] Maar tegenwoordig is dat dus de belangrijke oorzaak voor instromende GGZ.

[0:45:55] Ja, ik vind dat zorgelijk.

[0:46:01] Laat het zo.

[0:46:02] Volgende.

[0:46:03] O nee, mevrouw de Kort, een interruptie.

[0:46:04] Sorry.

[0:46:05] Dank u wel, voorzitter.

[0:46:08] Ik ben het met mevrouw Paulus maar eens.

[0:46:10] Er zijn grote problemen in de GGZ.

[0:46:13] Ik hoor alleen maar meer, meer, meer.

[0:46:16] Dan ziet mevrouw Paulus maar niet een aantal oplossingen.

[0:46:20] Ik noem bijvoorbeeld de mentale gezondheidsnetwerken.

[0:46:24] Die zijn er nu in alle regio's.

[0:46:26] Ik hoor daar echt goede voorbeelden van.

[0:46:28] Dat de wachttijden verminderen en mensen sneller op de juiste plek komen.

[0:46:33] Wat vindt mevrouw Paulus van dat soort mooie oplossingen?

[0:46:39] Voorzitter, die zijn prachtig.

[0:46:40] Ik noemde ook een aantal oplossingen.

[0:46:43] Digitalisering, transparantie over wachtlijsten, de financiële prikkel eruit.

[0:46:47] Maar het voorbeeld dat mevrouw de Korte noemt, dat is net zo'n voorbeeld waar mevrouw de Korte lid van is op bezuinigd.

[0:46:53] Want alles in het voorliggend veld wat ervoor zorgt dat jonge mensen niet in de GGZ of in één vorm van specialistische jeugd op terechtkomen, is investeren in dat sociaal domein.

[0:47:02] In de gemeenschap, in een wijkgebouw, in goede scholen, in wijkverenigingen.

[0:47:09] waar dit kabinet momenteel op bezuinigt.

[0:47:11] Dus als ik daar mevrouw de Korte aan mijn zijde vind, dan kan de staatssecretaris morgen aan de slag.

[0:47:18] Ja, voorzitter.

[0:47:20] Mevrouw Pauwelsma doet net of we helemaal nul geld meer uitgeven voor de gemeentes, voor de sociale netwerken.

[0:47:27] voor de GGZ.

[0:47:28] Er wordt veel geld uitgegeven en we moeten echt zoeken naar oplossingen waarbij de zorg echt minder zou moeten worden.

[0:47:37] Dus wachttijden verminderen, mensen sneller op de juiste plek, dat kost minder geld.

[0:47:42] En is mevrouw Paulus maar mee eens dat we dat soort oplossingen juist met elkaar moeten zoeken?

[0:47:53] Mevrouw de Korte noemt een aantal dingen die alleen maar kunnen als je investeert in dat voorliggend veld.

[0:47:58] En dan kun je zeggen laten we samen op zoek gaan naar oplossingen, maar dat betekent voor partijen die in dit kabinet zitten en die een hoofdlijnakkoord getekend hebben, dat ze of beter hadden moeten nadenken toen de letters op papier werden geschreven, of nu terug moeten komen op deze waanzinnige bezuinigingen, want u haalt met uw partij en deze bewindspersonen de sociale cohesie uit de samenleving.

[0:48:18] En dat gaat heel duur worden.

[0:48:26] De sociale cohesie bestaat niet alleen uit geld.

[0:48:31] Het bestaat ook uit mensen die met elkaar aan de slag zijn.

[0:48:35] Het bestaat echt niet uit meer en meer geld.

[0:48:38] Ik hoor mevrouw Paulus aangeven dat er steeds meer en meer geld moet komen.

[0:48:43] Wat ons betreft, de samenleving kan zeker heel veel doen met het geld dat nu beschikbaar is.

[0:48:53] Voorzitter, dan neem ik de ruimte om daarop te reageren.

[0:48:57] Mevrouw de Korte kan misschien met dit verhaaltje zelf lekker gaan slapen.

[0:49:01] Ik heb nergens gezegd dat geld de oplossing is voor alles.

[0:49:05] Maar als je zorg wilt voorkomen, zowel in de GGZ als in de curatieve sector, waar dan ook, en dat is niet omdat ik dat verzin, maar omdat dat gewoon allang bewezen is, dan moet je investeren in het voorliggend veld.

[0:49:16] En dat is niet alleen geld, maar wat dit kabinet nu doet

[0:49:20] is bewezen effectieve maatregelen in dat sociaal domein gewoon hoppakee in de prullenbak gooien zonder alternatief.

[0:49:27] En dat gaat heel duur worden op het eind.

[0:49:29] En wat mij betreft is geld nog niet eens het probleem.

[0:49:31] Ik maak me veel meer zorgen over al die mensen die nu al op een wachtlijst staan en die daar nog bij gaan komen.

[0:49:36] Dus ik ben heel benieuwd of NEC dan in haar eigen bijdrage daar dan hele concrete oplossingen voor heeft.

[0:49:40] Dank u wel.

[0:49:40] We komen bij de volgende inbreng.

[0:49:43] Dat is de heer Van Dijk namens de SGP-fractie.

[0:49:45] Dank u wel, voorzitter.

[0:49:47] En ik spreek mede namens CDA.

[0:49:49] Ik ga vanuit dat ik acht minuten spreektijd heb.

[0:49:54] Nee, grapje.

[0:49:55] Voorzitter.

[0:49:57] Wellicht lazen wij ooit allemaal op school voor onze literatuurlijst iets van de schrijver Piet Peiltjens.

[0:50:02] Pseudoniem van François Haversmiet.

[0:50:05] Snikken en Grimlachjes is wel zijn bekendste werk.

[0:50:08] Hij leed helaas aan zware depressies en doodde zichzelf in 1894.

[0:50:13] Haversmiet was een predikant.

[0:50:16] Als pastor schreef hij ooit het volgende aan een vrouw voor wie de broer zelfmoord had gepleegd.

[0:50:22] Ik citeer hem.

[0:50:24] Geen vreselijker smart dan die ons daartoe drijft.

[0:50:29] Wie er ooit iets van ondervond,

[0:50:31] En dat durf, dat moet ik helaas van mezelf zeggen, uit vroegere tijd, die kan ervan getuigen.

[0:50:38] En hij wachtte zich ervoor ooit iets hards te zeggen of te denken van de armen.

[0:50:44] Bezweken naar wie weet hoe menige overwinning.

[0:50:48] dat zover haversmiet.

[0:50:50] Voorzitter, veel mensen kampen met mentale problemen of psychische aandoeningen.

[0:50:55] De kosten van de GGZ waren nog nooit zo hoog, de wachtlijsten zelden zo lang.

[0:51:00] De meest kwetsbare patiënten, die GGZ het hardst nodig hebben,

[0:51:04] trekken te vaak aan het kortste eind.

[0:51:06] Kort geleden bezocht ik een beschermd wonenlocatie om hierover door te spreken.

[0:51:11] En de belangrijkste les die ik daar ophaalde is dat we in een fysieuze cirkel terecht zijn gekomen waarbij laagcomplexe GGZ de hoogcomplexe GGZ verdrinkt.

[0:51:22] Wat valt daaraan concreet te doen?

[0:51:24] Ik noem wat dingen.

[0:51:25] Zet in op het afremmen van de behandeling van lichtere aandoeningen.

[0:51:29] Vaak kan dit buiten de GGZ opgepakt worden.

[0:51:32] Is het kabinet bereid om laagdrempelige steunpunten voor mentale hulp structureel te gaan financieren?

[0:51:40] verplicht alle psychiaters om mee te draaien in de crisisdiensten.

[0:51:43] GGZ-instellingen hebben veel moeite met het vullen van hun crisisteams, vergelijkend met de huisartsenzorg, waar meedraaien in avond-, nacht- en weekenddiensten ook verplicht is.

[0:51:54] Is het staatsstatus bereid om zo'n constructie te verkennen voor de GGZ?

[0:51:59] Dan de wachtlijsten.

[0:52:00] Hierover bestaan heel uiteenlopende beelden.

[0:52:02] Hoe krijgen we accuraat zicht op actuele wachtlijsten en wachttijden?

[0:52:06] De SGP wil dat mensen op een wachtlijst standaard online hulp aangeboden krijgen.

[0:52:12] En verzekeraars moeten meer werk kunnen maken van wachtlijstbemiddeling.

[0:52:15] Ga de staatssecretaris hiermee aan de slag.

[0:52:18] Samenwerking vanuit het integraal zorgakkoord tussen gemeenten, verzekeraars en zorgaanbieders wordt gehinderd door regeldruk, zo horen wij.

[0:52:27] Kan het kabinet voor het aanvullend zorgakkoord inzetten op echt eenvoudige procedures?

[0:52:33] Mentale problemen zorgen vrijwel altijd voor een slechtere verhouding met naasten.

[0:52:38] Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld een sterk verband tussen GGZ-problematiek, relatieproblemen en jeugdhulpgebruik bij kinderen.

[0:52:46] De SGP en het CDA missen deze relationele benadering in het actieplan van de staatssecretaris.

[0:52:52] Pakt hij dit alsnog op?

[0:52:53] Hoe staat het bijvoorbeeld met het wetenschappelijk onderzoek naar de kosteneffectiviteit van gezinstherapie?

[0:53:01] Helaas gaat de wet Integrale Suïcidepreventie pas op 1 januari 2026 in.

[0:53:07] Ik sluit mij aan bij de woorden die collega Seder daarover uitsprak.

[0:53:11] Heel triest dat dit pas op dit moment kan.

[0:53:14] Wel goed dat lokaal suïcidepreventiebeleid in veel gemeenten op dit moment al voorbereid wordt.

[0:53:20] Om hun taken doeltreffend uit te kunnen voeren, vragen gemeenten om aanvullende financiering.

[0:53:25] Spreek de staatssecretaris met gemeenten door om te kijken wat

[0:53:30] Nee, ik leg de klemtoon verkeerd.

[0:53:32] Spreek de staatssecretaris met gemeente door om te kijken wat hun inhoudelijke wensen zijn.

[0:53:38] Recent verscheen onderzoek van 1 in 3 zelfmoordpreventie naar zelfdodingen.

[0:53:42] Twee conclusies raakten mij.

[0:53:45] Bij jonge vrouwen speelt sociale besmetting een belangrijke rol.

[0:53:49] Welke concrete acties verbinden staatssecretaris Hiraan?

[0:53:52] Is hij bereid om binnen zijn aanpak mentale gezondheid hieraan speciale aandacht te geven?

[0:53:57] En tweede plaats, in alle gevallen blijkt eenzaamheid een enorme risicofactor.

[0:54:03] Niet iedereen maakt nu eenmaal makkelijk contact met anderen.

[0:54:06] Denk bijvoorbeeld aan mensen met autisme.

[0:54:08] Zij zijn extra kwetsbaar voor suïcidale gedachten.

[0:54:12] Is de staatsstatus bereid om in de landelijke agenda suïcidepreventie hierop in te zetten?

[0:54:17] Dank u wel.

[0:54:23] Mevrouw de Korte, NSC, uw tijd gaat in.

[0:54:27] Dank u wel, voorzitter.

[0:54:29] De GGZ loopt vast.

[0:54:30] Er zijn op dit moment honderdduizend mensen die wachten op hulp.

[0:54:34] Vooral de gespecialiseerde GGZ.

[0:54:36] Daarin zijn de wachttijden de afgelopen jaren toegenomen.

[0:54:40] Wij krijgen als Kamerleden brieven van hopeloze mensen... die veel te lang moeten wachten op GGZ-zorg.

[0:54:46] Soms moeten cliënten langdurig in een isoleercel verblijven... omdat er geen passende zorg is.

[0:54:54] De urgentie om in te grijpen is hoog.

[0:54:57] De staatssecretaris heeft een actieplan naar de Kamer gestuurd en het is een eerste stap.

[0:55:02] Wel heb ik namens nieuw sociaal contract een aantal belangrijke punten waar ik verder op in wil gaan.

[0:55:07] Maar eerst wil ik het hebben over de mensen die hard werken in de zorg.

[0:55:11] Een kwart van de verpleegkundigen heeft vorig jaar overwogen om de zorg te verlaten vanwege agressie in de zorg.

[0:55:18] Ook in de GGZ komt agressie veel voor.

[0:55:22] De vorige minister vertelde dat zij het land inging om verpleegkundigen te stimuleren om agressie te melden bij de politie.

[0:55:30] Ik hoor uit het veld dat de politie meldingen van GGZ-verpleegkundigen niet serieus neemt en zegt dat het bij het vak hoort.

[0:55:38] Hoe gaat de minister samen met de minister van JNV ervoor zorgen dat de meldingen echt serieus genomen worden?

[0:55:46] Wat betreft het actieplan van de staatssecretaris?

[0:55:50] Onderdeel hiervan zijn de mentale gezondheidsnetwerken.

[0:55:54] In alle 31 zorgkantoorregio's zijn deze samenwerkingsverbanden tussen het sociaal domein, de huisartsenzorg en de GGZ actief.

[0:56:04] We horen dat in sommige regio's deze mentale gezondheidsnetwerken erg goed verlopen, waarbij de wachttijden verminderen en mensen sneller op de juiste plek komen.

[0:56:17] Maar in andere regio's blijft het netwerken hangen in overleg zonder zichtbare vooruitgang.

[0:56:22] Is de staatssecretaris bereid om actief te sturen op versnelling van de netwerken en dat er geleerd wordt van de netwerken die voorop lopen?

[0:56:32] De financiering van de GGZ is gebaseerd op individuele en individuele DSM-diagnoses.

[0:56:39] Dit kan leiden tot verkeerde prikkels, om alleen laagcomplexe zorg te geven of om juist zo hoog mogelijk DSM-diagnoses op te geven en niet te zoeken naar laagdrempelige oplossingen.

[0:56:53] De staatssecretaris geeft in zijn brief aan dat hij de motie van ons NEC-lid Jozef uitwerkt om het functioneren van de marktwerking in de gespecialiseerde GGZ voor mensen met complexe problematiek mee te nemen in het beleid en met oplossingen te komen die de financiële prikkels wegnemen die het aanbod gespecialiseerde GGZ ontmoedigen.

[0:57:15] Wij zijn blij met deze inzet.

[0:57:18] Maar nu er gewerkt wordt met regionale mentale gezondheidsnetwerken, is het dan een idee om pilots te starten met populatiegerichte bekostiging?

[0:57:28] Of is het een idee om nu al bij de inkoop te eisen dat iedere GGZ-aanbieder verplicht samenwerkt in een mentaal gezondheidsnetwerk?

[0:57:36] Kan de staatssecretaris hierop reflecteren?

[0:57:40] dan de HONUS-daten.

[0:57:42] Voorzitter, de motie van NEC-lid Jozef is met meerderheid aangenomen om de HONUS-vragenlijst niet meer te gebruiken.

[0:57:50] We schrikken ervan dat de adviescommissie aangeeft de HONUS-vragenlijst te gebruiken en aan te vullen.

[0:57:57] Deze vragenlijsten zouden toch niet meer gebruikt worden?

[0:58:00] Graag een reactie van de staatssecretaris.

[0:58:03] Ten slotte de hoogcomplexe GGZ-zorgvraag.

[0:58:08] Er zijn mensen die al vele behandelingen achter de rug hebben, maar waarbij de klachten niet of nauwelijks verminderen.

[0:58:14] Voor hen is passende zorg nodig.

[0:58:17] In België wordt de zogenoemde schelpzorg aangeboden aan GGZ-patiënten, die inzetten op het bieden van comfort en zingeving in plaats van behandeling.

[0:58:28] Ziet de staatssecretaris mogelijkheden om in Nederland zulke vormen van zorg aan te bieden?

[0:58:33] in plaats van doorbehandelen, zodat mensen meer rust kunnen ervaren.

[0:58:37] Dank u wel.

[0:58:49] Dank.

[0:58:50] Ik ben blij dat mevrouw de Korte het eens is dat we af moeten van de DSM naar zorgvrachttypering.

[0:58:57] Maar daar hebben we ook data voor nodig.

[0:59:01] En in mijn spreektekst heb ik ook genoemd, ik ben zelf ook heel kritisch op de honus, enorm kritisch.

[0:59:07] Daar hadden we alles aan gedaan.

[0:59:09] Maar op een of andere manier is mevrouw De Korte bang voor gegevensuitwisseling, terwijl we dat wel nodig hebben.

[0:59:15] Want anders worden die wachtlijsten alleen maar langer en mensen minder goed gewolpen.

[0:59:21] Hoe rijmt dat?

[0:59:22] Ik krijg het niet in mijn hoofd voor elkaar.

[0:59:24] Hoe rijmt dat dat je aan de ene kant afwil van de DSM-zorg en vraagt weer een korte wachtlijst, maar geen gegevens wilt uitwisselen?

[0:59:35] Ik ga bij iedereen opletten, anders gaan we negen uur niet halen.

[0:59:37] De mentale gezondheidsnetwerken die samenwerken...

[0:59:54] Dan heb je eigenlijk niet eens een diagnose nodig.

[0:59:57] Je kan gewoon met elkaar in gesprek.

[0:59:58] Wat is voor deze persoon nodig?

[1:00:02] Dus op die manier heb je niet meteen een diagnose nodig om te kijken welke hulp nodig is.

[1:00:09] psychiaters gebruiken natuurlijk van DSM-diagnoses, maar om die dan meteen naar de NZA toe te sturen, daar zijn wij inderdaad kritisch op.

[1:00:18] Ik denk dat u dat bedoelt, want die honusdaad-vragenlijsten, die komen bij de NCA terecht.

[1:00:26] Mevrouw Westenveld, ik ga even het rijtje.

[1:00:29] Mevrouw Dobbe eerst.

[1:00:32] Dank u wel.

[1:00:32] Ik zou graag nog een beetje bedanken voor de inbrengen.

[1:00:36] Ik heb goed geluisterd.

[1:00:38] Ik wilde toch nog even verder op het debatje wat u net had met mevrouw Ollesma.

[1:00:45] Omdat ik het toch wat makkelijk vond als u zegt meer geld is geen oplossing.

[1:00:49] Nee, dat klopt ook.

[1:00:51] Meer geld is geen oplossing op zich.

[1:00:53] Geld op zich lost geen GGZ-problematiek op, maar voorzieningen doen dat bijvoorbeeld wel.

[1:00:59] Dus elkaar kunnen ontmoeten in de wijk, kunnen sporten.

[1:01:03] Preventieprogramma's, die mooie programma's die mevrouw de Korte nu net bijvoorbeeld zelf noemt, die worden nu kapotbezuinigd.

[1:01:10] En ik vroeg mij af wat mevrouw de Korte daar nu van vindt.

[1:01:14] Mevrouw de Korte.

[1:01:17] Ik hoor hele extreme bewoordingen van kapot bezuinigd.

[1:01:21] Er is echt nog geld over.

[1:01:23] En wat ik hoor in die gezondheidsnetwerken waar de gemeente samen met de GGZ samenwerkt, dan kan je echt afspraken maken van wat is nodig.

[1:01:36] Wat ons betreft moeten we daar juist mee verder gaan.

[1:01:40] En dat bespaart naar ons idee ook geld.

[1:01:42] Mensen komen eerder op de juiste plek terecht.

[1:01:46] En in die gezondheidsnetwerken wordt ook samengewerkt ten aanzien van preventie.

[1:01:54] Maar heeft mevrouw de Korte dan niet de noodsignalen gehoord van de gemeente?

[1:01:58] Die zeggen dat precies al die dingen die mevrouw de Korte net noemde, maar daarnaast ook sportvoorzieningen, ontmoetingsplekken voor jongeren, dat dat allemaal dreigt in onder te gaan vanwege de plannen van dit kabinet.

[1:02:10] Heeft mevrouw de Korte die noodsignalen van de gemeente dan niet gehoord?

[1:02:14] En wat vindt ze daar dan van?

[1:02:15] Vertellen zij onzin?

[1:02:19] Ik heb zeker de noodsignalen gehoord binnen mijn eigen gemeente.

[1:02:24] Ik weet ook dat er een rafijnjaar komt.

[1:02:27] Daar wordt nu over overlegd bij de voorjaarsnoten.

[1:02:30] Daar ga ik niet voor uitlopen.

[1:02:33] Maar nogmaals, niet alles is weg.

[1:02:36] En u doet net of alles wegbezuinigd wordt.

[1:02:38] Maar dat is niet het geval.

[1:02:41] Westerveld, tot slot.

[1:02:43] Voorzitter, niemand zegt hier dat alles wordt wegbezuinigd.

[1:02:49] Wat we ook niet al te makkelijk moeten accepteren is volgens mij, als we coalitiepartijen zoals NEC een heel mooi verhaal horen houden over preventie, terwijl datzelfde NEC, mevrouw de Korte heeft de handtekening gezet onder een regeerprogramma waarin het woord GGZ niet eens voorkomt, maar ook een regering die bezuinigde bijvoorbeeld de Rijke Schooldag, waardoor 35.000 kinderen minder gebruik kunnen maken van al die mooie zaken zoals muzieklessen, sport, gezonde maaltijd enzovoort.

[1:03:15] Dit kabinet bezuinigde thuiszitters.

[1:03:17] Er zit een korting van 10% op gemeentelijke projecten die ook gaan over preventie, die gaan over sport.

[1:03:23] We horen van gemeenten dat ze oefenruimtes moeten sluiten, dat ze minder geld hebben, onder meer ook voor sport, beweging, bij elkaar samenkomen.

[1:03:29] Dus je kan niet eens enerzijds zeggen, preventie is belangrijk, voorkomen dat mensen professionele hulp in de GGZ nodig hebben, en aan de andere kant wel duidelijk projecten afbreken die daadwerkelijk ervoor zorgen dat mensen niet naar de GGZ hoeven.

[1:03:43] Dus ik ben heel benieuwd hoe mevrouw De Korte dat ziet, of ze op z'n minst

[1:03:47] Hier een tegenstrijdigheid in zit.

[1:03:51] Ook dit wordt heel breed gemaakt en dat heeft ook te maken met binnenlandse zaken.

[1:03:59] Daar zal eigenlijk de discussie gevoerd moeten worden.

[1:04:05] Maar hier zie je, ik hoor echt ook goede voorbeelden van die mentale gezondheidsnetwerken dat ze er op dit moment uitkomen.

[1:04:14] En op die manier wordt er echt goed samengewerkt.

[1:04:17] Laten we naar die positieve voorbeelden kijken.

[1:04:26] U bent door de interrupties heen.

[1:04:28] Mevrouw Westerveld is er doorheen.

[1:04:29] Het is aan u, uw interruptie.

[1:04:31] Hoe worden de regionale netwerken gefinancierd?

[1:04:50] Die worden enerzijds gefinancierd vanuit de GGZ en anderzijds uit de gemeente.

[1:04:55] Maar ik wil ook niet zeggen dat alles weg is.

[1:04:57] Ik krijg hier echt een negatief verhaal.

[1:05:00] Van alles wordt weggezuinigd.

[1:05:02] Dat is niet het geval.

[1:05:03] Er is minder geld.

[1:05:05] Dat is zo.

[1:05:06] Dus ik herhaal een beetje mijn antwoord, voorzitter.

[1:05:10] Paulus Ma.

[1:05:12] Mevrouw de Korte heeft er een beetje handje van om van ons van alles er nog wat in de mond te leggen, terwijl we dat namelijk niet doen.

[1:05:17] Wij delen hier onze zorgen.

[1:05:19] En ik snap ook heel goed dat mevrouw de Korte enthousiast is over die regionale netwerken.

[1:05:22] Dat zijn we volgens mij allemaal.

[1:05:25] Alleen, ze zijn nog lang niet overal.

[1:05:27] Het grote risico als het ASWA straks klapt, of de VNG zegt, niet meer aan ons besteedt doordat het kabinet niet in beweging komt, dat gemeenten niet meer meedoen aan deze regionale netwerken,

[1:05:39] En de financiering hiervoor staat onder druk.

[1:05:41] Dus als mevrouw de Korte zegt, dit vind ik heel belangrijk, dan ben ik ook wel heel nieuwsgierig naar het voorstel dat er dan gaat komen.

[1:05:47] Om ervoor te zorgen dat het overal plaatsvindt.

[1:05:50] Maar dat er ook structurele financiering komt.

[1:05:52] Want u kunt niet van professionals in het veld vragen, ga het maar proberen.

[1:05:56] En dan na een half jaar tegen iedereen zeggen, we hebben geen geld meer.

[1:06:02] In de brief lees ik dat er in de 31 zorgkantoorregio's al mentale gezondheidsnetwerken zijn.

[1:06:10] Die netwerken... Ik hoop ook van de staatssecretaris te horen dat hij daar ook positief over is en daar een versnelling aan wil geven.

[1:06:18] Want sommigen blijven maar praten en we willen dat er juist samengewerkt wordt en dat ze actief aan de slag gaat.

[1:06:25] En dat is mijn oproep om daarmee verder te gaan.

[1:06:29] De heer Van Dijk nog?

[1:06:31] Dank u, voorzitter.

[1:06:32] Ik hoorde mevrouw de Kort ook waarschuwen voor een te individualistische benatering, zogezegd.

[1:06:39] In dat licht in mijn bijdrage leg ik de vinger bij onderzoeken die groeiend zijn.

[1:06:45] Er wordt gewezen op het stevige verband tussen de GGZ-problematiek, relatieproblemen en kinderen in de GGZ verdwijnen.

[1:06:55] Hoe weegt NEC dat?

[1:06:59] Wordt dat genoeg meegenomen?

[1:07:04] Ik ben het zeker eens dat er sociale problemen zijn die vaak achterliggend zijn ten aanzien van GGZ-problematiek.

[1:07:14] Daarom is het goed om met elkaar samen te werken, om laagdrempelig de hulp nodig.

[1:07:19] Soms is het ook schuldhulpverlening wat gegeven moet worden.

[1:07:23] Wat dan toch meer nodig is dan de GGZ-hulp.

[1:07:26] Daar zou juist samenwerking in moeten zijn.

[1:07:33] Dank u wel.

[1:07:33] Dan zijn we echt aan het einde gekomen van mijn zijde van de Kamer.

[1:07:37] Ik schors de vergadering tot vijf over zeven.

[1:07:41] Dus vijf over zeven.

[1:07:43] Ja, met dinerpauze.

[1:07:46] Maar ook zeven uur.

[1:07:47] Het is aan u.

[1:07:50] Zeven uur.

[1:07:50] Zeven uur.

[1:07:51] Strak.

[1:07:52] Het ligt niet aan mij, hè?

[1:07:56] Nee, maar... Ja, met dinerpauze.

[1:08:01] We hebben nu al bijna drie kwartier, hè?

[1:08:05] Wij moeten naar boven lopen.

[1:08:07] Ik heb dit vaker gedaan, nee.

[1:08:09] Door schade en schande wijzen.

[1:08:13] Ik schors tot zeven uur.

[1:59:56] Ik heropen de vergadering.

[1:59:59] We zijn gekomen bij de beantwoording van het kabinet.

[2:00:07] Eerste termijn van het kabinet.

[2:00:08] Eerst het woord aan staatssecretaris Carmans en daarna staatssecretaris Meijer.

[2:00:14] Aan u het woord, of u ook straks even wilt meenemen in de blokken.

[2:00:18] Dank u. Dank, voorzitter.

[2:00:22] De geestelijke gezondheidszorg in Nederland staat zwaar onder druk.

[2:00:26] Volgens de laatste cijfers van de NZA zijn er meer dan 100.000 wachtplekken.

[2:00:33] En tegelijkertijd werken er nog nooit zoveel mensen in de GGZ als nu en hebben we nog nooit zoveel geld uitgegeven als maatschappij aan de GGZ als nu.

[2:00:44] Mensen met de zwaarste zorgvraag wachten nu te lang op goede hulp.

[2:00:50] Dit vraagt om keuzes.

[2:00:52] Met name om die groep die nu het onderspit delft, beter te helpen.

[2:00:57] En ik snap natuurlijk ook hier het ongeduld van de Kamer.

[2:01:00] En dat ongeduld heb ik van nature ook.

[2:01:04] En daarom wil ik echt volle bak aan de slag met de oplossing die ik heb geschetst in mijn brief.

[2:01:09] En die gaan volgens de vier volgende lijnen.

[2:01:13] Het verbeteren ten eerste van de mentale gezondheid in Nederland, ten tweede de instroom in de GGZ beperken zodat er ruimte en capaciteit blijft voor patiënten met zware mentale problemen, ten derde de doorstroom in de GGZ bevorderen zodat wanneer dat mogelijk is behandelcapaciteit eerder vrijkomt voor mensen die dat het hardste nodig hebben en de prikkels in het systeem verbeteren zodat urgente gevallen eerder worden behandeld.

[2:01:39] Maar het begint natuurlijk met mentale gezondheid.

[2:01:41] En op dit moment ervaren bijvoorbeeld één op de drie jongeren mentale problemen.

[2:01:46] En ik denk dat iedereen in zijn of haar omgeving wel iemand kent die in mindere of meerdere maten hiermee kan.

[2:01:52] Ikzelf ook.

[2:01:54] En natuurlijk, mindere periodes horen bij het leven.

[2:01:58] Maar deze toename van mentale klachten is wel heel erg verontrustend.

[2:02:03] En we zien er natuurlijk zijn effect hebben op de geestelijke gezondheidszorg... die daardoor totaal vastloopt.

[2:02:11] Mensen die dat nodig hebben, krijgen nu niet op tijd de juiste hulp.

[2:02:15] En daarom werk ik nu hard aan een aanpak mentale gezondheid... die ik voor de zomer nog naar de Kamer zal sturen.

[2:02:21] Ik wil daar niet al te veel op vooruitlopen, maar ik wil wel één voorbeeld noemen.

[2:02:26] We weten namelijk dat mentale problemen vaak ontstaan bij grote levensgebeurtenissen... zoals een overlijden...

[2:02:34] Als iemand zijn of haar baan verliest... of als een huwelijk of relatie stuk loopt.

[2:02:42] Maar als iemand bijvoorbeeld overlijdt in je gezin... wat krijg je dan van de overheid?

[2:02:48] Een blauwe envelop.

[2:02:50] Dat is wat je krijgt.

[2:02:51] En die viel ook op onze mat in 2003... van mijn huis, van mijn gezin, toen mijn moeder overleed in dat jaar.

[2:02:59] En natuurlijk belasting, en in dit geval erfbelasting, moet worden betaald.

[2:03:03] Maar we sturen geen briefje of desnoods een flyer met hulp om om te gaan met verlies.

[2:03:11] Dat het belangrijk is om te praten.

[2:03:14] En hoe je dat doet als je jonge kinderen hebt.

[2:03:17] Want de overheid, vind ik, moet er niet alleen voor je zijn als er belasting betaald moet worden, maar ook op dat soort momenten.

[2:03:25] En de overheid kan natuurlijk geen verlies terugdraaien, maar wel mensen helpen om er zo goed en zo kwaad mogelijk mee om te gaan.

[2:03:34] Voorzitter, we willen natuurlijk mentale problemen zoveel mogelijk voorkomen, maar als ze ontstaan,

[2:03:40] dan moeten we zorgen dat ze een goed antwoord krijgen.

[2:03:42] En dat hoeft niet altijd een antwoord te zijn van een psycholoog of een psychiater.

[2:03:47] Dat kan ook door middel van lotgenotengroepen, die ik zelf veel heb georganiseerd in Rotterdam, gesprekken met ervaringsdeskundigen zoals Jackie bij laagdrempelige mentale steunpunten zoals Compassie, waar ik vorige week was, of een digitale oplossing zoals het platform wat dit jaar nog door Mindus wordt gelanceerd en mede door VWS is gefinancierd.

[2:04:07] Hierover willen we afspraken maken, ook in financiële zin met gemeenten in het ASWA, om te komen tot een landelijk dekkende mentale gezondheidsinfrastructuur.

[2:04:17] Net als dat we concrete afspraken maken in het ASWA over actieve zorgvermiddeling door verzekeraars, zodat als je lang moet wachten dat zorgverzekeraars actief op zoek gaan naar een behandeling die sneller geboden kan worden.

[2:04:29] Ik zei net al even, er hebben op dit moment nog nooit zoveel mensen gewerkt in een GGZ, maar toch is er meer vraag naar geestelijke gezondheidszorg dan ooit en dan zij kunnen bieden.

[2:04:40] En dus moet je ook kijken naar hoe we, waar dat mogelijk en verantwoord is, de door- en uitstroom kunnen bevorderen, zodat mensen die wachten sneller geholpen kunnen worden.

[2:04:51] Dat betekent dat ik afspraken wil maken over een passende behandelduur en meer grip op wachtlijsten,

[2:04:57] Zowel meer inzicht als actieve zorgenmiddeling.

[2:05:02] Hierover wil ik in het ASWA afspraken maken.

[2:05:05] Tot slot de prikkels in het stelsel.

[2:05:08] Die moeten zo worden ingericht dat deze werkt voor mensen met de meest zware problematiek.

[2:05:13] Ik wil dus verkennen om de marktwerking uit delen van de acute GGZ te halen om rust, stabiliteit en continuïteit terug te brengen.

[2:05:22] Ook in het ASRA ben ik bezig om exclusiecriteria af te schaffen of te beperken.

[2:05:28] Voorzitter, tot slot.

[2:05:28] Politiek draait om het maken van keuzes.

[2:05:30] Dat is mijn werk en dat is het werk van de Kamer.

[2:05:33] En in mijn brief heb ik aangegeven welke keuzes volgens mij nodig zijn om de problemen in de GGZ aan te pakken.

[2:05:41] Zijn daarmee morgen de wachtlijsten verdwenen?

[2:05:45] Nee.

[2:05:46] Er zijn geen makkelijke oplossingen.

[2:05:48] Maar dit zijn wel stappen die echt verschil kunnen maken voor de mensen die deze zorg het hardst nodig hebben.

[2:05:55] Dat ter inleiding, voorzitter.

[2:05:56] En dan heb ik drie blokjes waarin ik de vragen zal beantwoorden.

[2:06:01] Dat is als allereerst ASWA, actieprogramma Mentale Gezondheid en andere specifieke GGZ-onderwerpen.

[2:06:07] Suicidepreventie als tweede blok en daarna overig.

[2:06:12] En daarna zal van zorgsprekend staatssecretaris Meijer haar vragen beantwoorden.

[2:06:20] Dan de eerste vraag van de VVD.

[2:06:22] Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat triage van mensen die hulp nodig hebben goed gebeurt?

[2:06:28] Wanneer een huisarts niet goed weet wat het beste is voor een patiënt met psychische problemen en problemen op andere levensdomijnen, bijvoorbeeld schulden, kan de patiënt doorverwezen worden naar een verkennend gesprek.

[2:06:41] Daar weten de Kamerleden ook heel veel van.

[2:06:46] Maar dat is natuurlijk een manier waarin dat goed kan helpen om patiënten de juiste, passende hulp te geven, die dus ook niet altijd binnen de GGZ hoeft geboden te worden.

[2:07:00] In het ISA zijn afspraken gemaakt over het landelijk invoeren van het verkennend gesprek via mentale gezondheidsnetwerken.

[2:07:06] En die afspraken zijn we nu aan het uitrollen.

[2:07:09] Dan de vraag van mevrouw Poudersma en ook van mevrouw Van der Heel van de VVD over het grotere aanbod van digitale GGZ en hoe we dat het beste kunnen gaan bewerkstelligen.

[2:07:20] Daar zijn inderdaad in het ISA ook al afspraken over gemaakt, onder andere door het platform Digizopen nu op te schalen.

[2:07:31] bewezen digitale en hybride zorgprocessen.

[2:07:34] Maar ook voor de GGZ-sector is recent onder andere vastgesteld dat digitale EMDR-behandeling middels e-health-platformen net zo veilig zijn als face-to-face-behandelingen.

[2:07:42] Dus dat geeft veel perspectief om dit ook verder op die manier vorm te geven.

[2:07:47] En ik had het ook in mijn inleiding net even over het platform dat Mindus dit jaar nog zal lanceren, wat ook een mooie manier is om een antwoord te bieden op mentale problemen van, in dat geval jongeren, op een digitale manier.

[2:08:02] Dan de vraag of ik bereid ben in navolging van de jeugdzorg met een pauzeknop en een strippenkaart te werken.

[2:08:08] Ook niet alleen in de jeugdzorg, maar dus ook in de GGZ voor het zacht afsluiten van de behandeling.

[2:08:14] En daar ben ik toe bereid en ik zal het ook meenemen in het ASVA.

[2:08:18] Ik had een interruptie van mevrouw Paulusma.

[2:08:22] Dank voorzitter.

[2:08:23] Heel goed dat de staatssecretaris een aantal dingen noemt rondom die digitalisering en ook dank voor zijn persoonlijke inleiding.

[2:08:31] We hadden vorige week of ik weet soms niet meer wanneer een debatje met de collega van deze staatssecretaris over de middelen in het ISA die gereserveerd zijn voor digitalisering.

[2:08:41] Daar is niet zo heel veel meer van over en volgens mij zat de GGZ niet bij het geld wat al uitgegeven is

[2:08:46] of waarop bezuinigd is.

[2:08:48] Dus het is eigenlijk gewoon een heel klein potje.

[2:08:49] En ik vroeg, hoe gaat de staatssecretaris deze sector helpen met eigenlijk niet heel veel geld?

[2:08:56] De debat was vorige week.

[2:08:57] De staatssecretaris.

[2:08:59] Ja, dat... Nou ja, goed, er is al heel veel geld voor uitgetrokken en daar zijn natuurlijk nu middelen ook die in werking zijn gesteld en die leiden ook dus tot resultaat.

[2:09:08] Als het gaat om hoeveel er precies over is en hoe dat gaat, daar wil ik dan goed antwoord op kunnen geven.

[2:09:12] Daar kom ik dan zo even op tweede termijn op terug.

[2:09:16] Dan de vraag over hoe verdere vertraging kan worden voorkomen bij het ontwikkelen van de zorgvraagtypering.

[2:09:24] Die vraag snap ik en dat is ook een terechte vraag van mevrouw Van der Heel.

[2:09:27] Nu is het zo dat door ontwikkelen van de zorgvraagtypering uiteraard een complex proces is waarvan het belang groots en dat moet ook zorgvuldig gebeuren.

[2:09:36] Ik denk dat de Kamer dat met mij eens is.

[2:09:38] En dat kost tijd.

[2:09:41] Recent, en dat weet de Kamer, is het laatste advies van de adviescommissie zorgvraagtypering verschenen.

[2:09:46] En de NCH-veldpartijen werken daar nu een vervolgaanpak op uit.

[2:09:50] En daarna ben ik met betrokken partijen in gesprek hoe we ons kunnen voorbereiden op het afsluiten van de DSM-gegevens op de factuur per 2028.

[2:09:59] Dan de vraag van mevrouw Rikkers, die vraagt aan mij hoe ik regie neem op de wachttijden.

[2:10:06] Nou, dat heb ik, denk ik, geschetst naar aanleiding van de keuzes die ik maak langs die vier lijnen in mijn brief.

[2:10:12] En heel veel van die invulling, niet allemaal, maar zit ook in het ASWA.

[2:10:16] En ik snap natuurlijk ook het ongeduld van de Kamer die wacht op het sluiten van dat akkoord.

[2:10:21] Dat ongeduld heb ik ook.

[2:10:22] Maar dat is natuurlijk wel de manier waarop wij in Nederland dingen met elkaar regelen.

[2:10:26] Dus we maken afspraken met elkaar.

[2:10:29] Dus dat doen we middels het ASWA.

[2:10:32] Daar zit veel tijd in.

[2:10:33] Dat gaat ook echt de goede kant op.

[2:10:36] En er zitten ook veel belangrijke afspraken over de GGZ in.

[2:10:39] Afspraken met aanbieders, met patiëntverenigingen en alle betrokken partijen die daar aan tafel zitten.

[2:10:48] Dus daar is het inderdaad wachten op.

[2:10:50] Maar ik heb natuurlijk wel al heel veel verteld over de inzet die ik heb ten aanzien van het ASWA en de afspraken die ik daarin maak.

[2:10:57] Mensen met een lichtere zorgvraag moeten beter geholpen worden, zoals in het sociaal domein.

[2:11:04] Wat zijn de eerste resultaten van mentale gezondheidsnetwerken?

[2:11:07] En wat kan ik doen om barrières weg te nemen?

[2:11:10] Volstrekt me eens.

[2:11:14] beter zijn plek krijgen in het sociale domein.

[2:11:16] Dat willen we graag.

[2:11:18] Inmiddels zijn in alle 31 zorgkantoorregio's mentale gezondheidsnetwerken opgestart.

[2:11:23] Dat vind ik een mooie meldpaal.

[2:11:25] Ik ga er vaak zelf op bezoek.

[2:11:27] Ik ben in Harderwijk geweest.

[2:11:29] Ik ben onlangs bij Compassi geweest.

[2:11:31] Je ziet daar veel goede dingen gebeuren.

[2:11:36] Ik deel ook de observatie met de Kamer dat daar heel veel muziek in zit.

[2:11:41] We zijn bezig om die resultaten in beeld te brengen.

[2:11:47] Die verwacht ik binnenkort daarover.

[2:11:53] Dank aan de staatssecretaris voor de beantwoording van deze vraag.

[2:11:57] In het verlengde van die vraag had ik het ook over de pilot in Arnhem, waar goede resultaten mee zijn behaald.

[2:12:07] Ik neem aan dat de staatssecretaris op de hoogte is van de pilot die ik bedoel.

[2:12:12] Dat gaat om de verandering van verwijsstromen, waarbij ze in deze regio

[0:00:00] 46 procent van de mensen die met een zorgvraag kwamen niet naar de GGZ hebben verwezen, maar juist naar informele zorg en andere vormen van zorg.

[2:12:32] Dus mijn vraag is, wordt dit ook meegenomen in deze aanpak, voorzitter?

[2:12:42] Die vraag had de heer Tialens inderdaad gesteld en die heb ik hier nu precies ook voor me.

[2:12:46] Dus dat is bijna na toeval bestaat niet, zeg maar.

[2:12:48] In dit geval zeker niet.

[2:12:52] Maar inderdaad, dat ben ik voornemens mee te nemen ook in het asfalt.

[2:12:57] Dan het punt van mevrouw Westerveld.

[2:13:01] Wat ga ik doen om beloftes en ambities waar te maken?

[2:13:07] Mevrouw Westerveld heeft daar een terecht punt.

[2:13:09] Je moet realistisch zijn in je ambities.

[2:13:14] In 2028 wil ik dat die tricknorm gehaald wordt.

[2:13:19] Er werd ook aangegeven dat de Kamer daar niet expliciet over was geïnformeerd.

[2:13:24] Dat is geen bewuste keuze geweest.

[2:13:26] Ik zal er voortaan beter op letten.

[2:13:32] Maar het is niet de bedoeling geweest om dat onder het tapijt te vegen.

[2:13:36] Ik wil er heel duidelijk over zijn dat als je kijkt naar de situatie in het GGZ nu... het totaal niet realistisch is dat je dat volgend jaar haalt.

[2:13:44] Er moet nog heel veel gebeuren.

[2:13:45] Ik denk wel dat je dat in 28 moet kunnen halen.

[2:13:48] Dat gaat al heel veel werk, tijd, moeite en ook geld kosten.

[2:13:53] En daar zijn we druk mee bezig nu.

[2:13:55] Met alle partijen die we daarbij nodig zullen hebben om dat te realiseren.

[2:14:02] Dan heb ik ook de vraag beantwoord over het nieuwe doel van de treaknormen.

[2:14:07] Dan de actieve wachtlijstvermiddeling.

[2:14:09] Vraag van de heer Seder.

[2:14:11] Oplossing van Zilveren Kruis om de wachttijden beter in kaart te brengen.

[2:14:15] Ik ben het met de heer Seder... Van mevrouw Poudersma dacht ik inderdaad.

[2:14:19] Sorry, dan staat hij verkeerd op mijn briefje.

[2:14:23] Ik heb bij D66 nooit een christelijke inslag kunnen ontdekken, maar misschien komt hij nog.

[2:14:34] De vraag blijft hetzelfde, laat ik het zo zeggen.

[2:14:38] Ik ben het met mevrouw Poudersma zeer eens dat het belangrijk is goed zicht te krijgen op de wachttijden en de wachttijden in GGZ.

[2:14:44] Dat is extreem belangrijk.

[2:14:46] Daar heeft mevrouw Poudersma ook aandacht voor gevraagd.

[2:14:49] Dat ben ik volstrekt met haar eens.

[2:14:52] In het kader van het ISA werken partijen voortvarend aan het verbeteren van het inzicht in de regionale wachttijden.

[2:14:59] van de wachttijdinformatie.

[2:15:02] De oplossing om via declaratiedata beter inzicht te krijgen op wachttijden, zoals Zilveren Kruijs voorstelt, die steun ik.

[2:15:09] Dus daar sta ik achter.

[2:15:11] En op dit moment wordt dat ook in ISA-verband uitgewerkt.

[2:15:14] En zoals de Kamer weet, is Zilveren Kruijs ook een actieve deelnemer in deze werkgroep.

[2:15:20] Dan suicidaliteit.

[2:15:22] Dit is vaak een excusiecriteria voor excuus.

[2:15:27] Ik hoop dat het niet geldt als interruptie.

[2:15:28] De staatssecretaris noemt altijd de Paulusma-doctrine.

[2:15:31] Maar ik ben toch wel heel benieuwd wanneer we hier dan als Kamer over geïnformeerd gaan worden.

[2:15:36] Ja, die Paulusma-doctrine is mij zeer bekend.

[2:15:41] En het antwoord is daarop bij het sluiten van het asma.

[2:15:45] Dus dat is natuurlijk de... En dan hoop ik dat dat snel gebeurt.

[2:15:48] Ik snap het, maar dat is het antwoord op de vraag.

[2:15:51] Laten we afspreken dat als er een soort toezegging komt dat er een termijn aan zit... en als het echt iets is waarvan de termijn nog niet bekend is... omdat u niet weet wanneer het wordt afgesloten... dan is het wat mij betreft ook geen toezegging.

[2:16:03] Ik ben daar even heel strikt in.

[2:16:08] Interruptie van mevrouw de Korte op dat laatste punt.

[2:16:11] Ik zat ook eventjes, het blokje is afgelopen.

[2:16:14] Ik hoor suïcide en dat was het volgende blokje.

[2:16:17] Nee, we zijn nog vol in blok 1.

[2:16:23] U mag interrumperen tussentijds.

[2:16:24] U kunt ook wachten tot het blokje is afgelopen.

[2:16:29] De vraag was van mevrouw Dobbe.

[2:16:30] Suicidaliteit is vaak een exclusiecriteria voor behandeling.

[2:16:34] Dat is een vraag van mevrouw Dobbe van de SP.

[2:16:37] En kan binnen de basisgegezette consultatie met een specialist verbeterd worden, zodat exclusiecriteria kunnen worden afgebouwd?

[2:16:43] En ik deel compleet dat streven naar het afbouwen van exclusiecriteria.

[2:16:45] Ik ben ook bij Vivoor geweest, Amsterdam, ook alle andere plekken.

[2:16:48] En daar zie je de resultaten van exclusiecriteria.

[2:16:53] Niet bij hem, maar wel bij andere instellingen.

[2:16:55] Waardoor heel veel van die gevallen natuurlijk allemaal bij dezelfde instellingen terechtkomen.

[2:16:59] Dus daarom zetten we ook in het asfalt in op het beperken van die exclusiekriteria.

[2:17:03] En op dit moment voert Aqua GGZ, de alliantie kwaliteit GGZ, met subsidie van Zonneveen onderzoek uit naar hoe consultatie binnen de GGZ verloopt en of er een verbetering nodig is.

[2:17:17] En mocht hier knelpunten uitkomen waarbij VWS een rol kan spelen?

[2:17:20] Dus dat moet ik even afwachten.

[2:17:21] Maar mocht er daar knelpunten uitkomen, dan zal ik die ook oppakken.

[2:17:26] Dan de vraag van mevrouw Poudersma over de voortgang van mentale gezondheid.

[2:17:31] Dat aantal vollend zorgakorten is er nog niet.

[2:17:32] Veel mensen hebben last van mentale problemen.

[2:17:34] Alles op alle zetten.

[2:17:36] Welke plannen heb ik?

[2:17:37] Ik denk dat het goed illustreert ook het belang van het ASHA.

[2:17:39] Daar hangt veel van af.

[2:17:41] De afspraken die we daar met partijen maken.

[2:17:44] Dus onze inzet is erop gericht om dat zo snel mogelijk te sluiten.

[2:17:48] Want een heel belangrijk deel daarvan, dat heb ik ook in mijn inleiding gezegd, heeft ook te maken met het verbeteren van de mentale gezondheidsinfrastructuur in Nederland.

[2:17:58] Dan de motie van Marijke Sienhaven over aanbieden van overbruggingszorg.

[2:18:04] Door alle GGZ-aanbieders zou eind 24 moeten zijn ingegaan.

[2:18:07] Hoe staat het met de uitvoering van deze motie?

[2:18:09] De motie is afgedaan in het stand van zakenbrief met moties en toezeggingen in juni 2024.

[2:18:12] Dat is nog voor het aantreden van dit kabinet.

[2:18:17] Over de uitvoering van de motie is tot op heden niet specifiek geïnformeerd via de kwartaalupdates van het ISA, maar ik zal erop toezien dat dat in het vervolg wel expliciet gebeurt, want dat was de afspraak.

[2:18:26] Er zijn gelukkig al veel goede voorbeelden van overbruggingszorg, zoals de wachtkracht in Zwolle en de wachtverzachter in Dronten.

[2:18:34] En in het ISA zijn afspraken gemaakt die bijdragen aan dit soort ondersteuning, zoals in vijf jaar toewerken naar landelijk dek- en netwerk van laagdrempelige steunpunten en e-communities.

[2:18:44] Dan de prikkels, daar is het ook veel over gegaan.

[2:18:49] Er zijn prikkels waardoor het financieel aantrekkelijk is om lichte hulp te bieden.

[2:18:55] Moet er een analyse worden gemaakt?

[2:18:56] Kom alsjeblieft met oplossingen en niet met een nieuw onderzoek.

[2:19:01] En daarom heb ik in mijn brief ook een aantal verschillende acties aangekondigd.

[2:19:06] Dat zijn geen onderzoeken, maar dat zijn acties.

[2:19:08] Door ontwikkeling van de passende bekostiging van de GGZ.

[2:19:11] Met de sector ben ik in gesprek om te verkennen een stukje van de cruciale GGZ, de HIC en de IHT, uit de marktwerking te halen.

[2:19:18] Dat is voor het eerst dat we daar op die manier over spreken.

[2:19:20] En daarnaast is het mijn inzet om in het asso afspraak te maken met de sector over, zoals ik net heb aangekondigd, of net heb gezegd, de afbouw van exclusiekriteria en de bezetting van ANW en crisisdiensten.

[...] TV GELDERLAND 2021.

[2:19:33] In de huisartsenzorg is het, vraag van de SGP, van de heer Van Dijk, in de huisartsenzorg is het meedraaien in de avond, nacht en weekend.

[2:19:41] Is het verplicht, is de staatssecretaris bereid dergelijke constructie ook in de GGZ te onderzoeken?

[2:19:45] Voor psychiatrische antwoorden is het ja.

[2:19:48] Vervolgens, hoe krijgen we achter u accuraat zicht op de wachtlijsten?

[2:19:52] Dit is dus ook onderdeel van de afspraken die we in het asfalt maken en ik deel die urgentie die de heer Van Dijk op tafel heeft gelegd, compleet.

[2:19:59] En mevrouw Padersma deed het overigens ook.

[2:20:01] Dus daar ben ik het volstrekt mee eens en dat nemen we daar ook in mee.

[2:20:05] Dan kan het kabinet, vraagt de heer Van Dijk, ook in het afval- en zorgkort zorgen voor echt eenvoudige procedures.

[2:20:17] In het afval is de minister van VWS inderdaad voornemens om een aantal afspraken te maken die de regeldruk door macht gingen.

[2:20:23] in inkoop en verantwoordingseisen bij zowel zorgverzekeraars als gemeente gaan verminderen.

[2:20:27] En ook worden succesvolle ontregeltrajecten en projecten opgeschaald en verder verspreid in heel Nederland.

[2:20:37] Even terugkomen op de psychiaters.

[2:20:39] Het was zo'n ronduit antwoord.

[2:20:41] Ja, uitstekend.

[2:20:42] Maar kan de staatssecretaris nog iets bijzeggen?

[2:20:45] Hoe gaat u erop pakken?

[2:20:46] Hoeveel tijd gaat er overheen?

[2:20:48] Nog een paar extra woorden?

[2:20:50] Iets meer context.

[2:20:52] Er wordt mij altijd gevraagd korte antwoorden door de voorzitter.

[2:20:54] Nee, dat is te makkelijk.

[2:21:00] Als ik ga doen dan en dan of ja of nee.

[2:21:01] Dat wil ik graag doen.

[2:21:03] Dan ga ik helemaal Hugo de Jonge staan.

[2:21:06] Dan gaan we dat ook doen.

[2:21:15] Dus het antwoord is... Omdat het daar simpelweg op neerkomt dat ik dat wil.

[2:21:21] Omdat wat je nu ziet is dat die last niet gelijk verdeeld is.

[2:21:24] En dat het daardoor ook al heel onaantrekkelijk wordt.

[2:21:26] Natuurlijk die werkdruk wordt groter.

[2:21:27] Je krijgt een negatief vicieuze cirkel.

[2:21:29] Juist bij de instellingen en de specialisten van GGZ die dat wel doen.

[2:21:32] En dat is gewoon niet gelijk verdeeld.

[2:21:33] En bij die huisartsen is het op die manier wel gedaan.

[2:21:35] Ik wil dat ook breder in de GGZ hebben.

[2:21:40] Juist om die lasten breed te spreiden.

[2:21:46] Dan even kijken, dan was ik bij de vraag over...

[2:21:56] Of ik... Mevrouw de Kort stelt die vraag.

[2:21:59] Die is enthousiast over die mentale gezondheidsnetwerken.

[2:22:01] Nou, dat ben ik ook.

[2:22:02] Ik denk dat we dat enthousiasme delen.

[2:22:04] En hoe ik wil sturen op de versnelling van die netwerken.

[2:22:09] Dat het ook geleerd wordt van de netwerken die voorop lopen.

[2:22:13] Nou, mooi is in ieder geval dat in alle 31 zorgkantoorregio's er nu mentale gezondheidsnetwerken zijn opgestart.

[2:22:19] En ik vind dat vanzelfsprekend een belangrijke ontwikkeling.

[2:22:23] En de inzet in het ASWA, die ik daar ook op tafel leg, is dat wij de komende jaren deze netwerken een centrale rol zullen geven in de regio's en dat ze ook van elkaar kunnen leren.

[2:22:33] Ik denk dat er heel veel wordt gepioneerd, heel veel wordt gekeken naar wat werkt wel, wat werkt niet.

[2:22:38] En dat het heel belangrijk is om die kennis met elkaar te delen.

[2:22:40] En daar is die centrale rol voor die netwerken extreem belangrijk in.

[2:22:47] Dus op die manier zijn we daar mee bezig.

[2:22:50] Dan vraagt mevrouw de Korte ook over de zogenaamde schelpzorg, die wordt aangeboden aan GGZ-patiënten.

[2:22:57] Die inzet op het bieden van comfort en zingeving aan cliënten in plaats van behandeling.

[2:23:00] Of ik mogelijkheden zie om een Nederlandse vorm van zorg aan te bieden in plaats van het doorbehandelen, zodat mensen meer rust kunnen ervaren.

[2:23:08] Initiatieven in lijn met de Belgische schelpzorg kunnen een mooie en waardevolle toevoeging vormen.

[2:23:13] op de reeds bestaande zorg voor mensen die kampen met ernstige, persisterende psychiatrische problematiek.

[2:23:19] En het is aan de zorgsector om te kijken hoe ervaringen zoals die in België ingepast kunnen worden in de Nederlandse zorgpraktijk.

[2:23:24] In Nederland zit bijvoorbeeld TANET in op verbetering van zorg voor mensen met ernstige psychiatrische problematiek, die leven met een persisterende doodsfens.

[2:23:32] En TANET is een lerend netwerk van professionals, zoals de Kamer weet, waarbinnen dit vraagstuk ook wordt opgepakt.

[2:23:39] Dan de vraag van mevrouw de Korte over of het een idee is om pilots te starten met populatiegerichte bekostiging van de mentale gezondheidsnetwerken of bij de inkoop de eis dat iedere GGZ-aanbieder verplicht samenwerkt in een mentaal gezondheidsnetwerk.

[2:23:52] Nou, ik ben het volledig met mevrouw de Korte eens dat het belangrijk is dat de regio

[2:23:56] dat in de regio goed wordt samengewerkt.

[2:23:57] Daar heb ik net ook wat over gezegd.

[2:23:59] En de ISA-inzet is dat elke regio een mentaal gezondheidsnetwerk heeft, zoals de Kamer weet.

[2:24:03] En we zijn goed op weg dus om dit te realiseren.

[2:24:06] En in de regio's maken ze afspraken over hoe de aanbieders in de regio betrokken zijn bij het netwerk.

[2:24:12] Verplichtingen in de contractering om aanbieders aan te laten sluiten of populatiebekostigingen gaan verder dan wat nu binnen het stelsel past.

[2:24:19] Maar we houden natuurlijk alles in de gaten.

[2:24:22] Dan de vraag van de heer Tejadens, dat ik in mijn kamerbrief aankondig vervolgstappen te zetten met intensive home treatment en de HIC.

[2:24:32] Eind van de maand nemen we inderdaad op het BO cruciaal geregistreerde besluit zoals ik heb gecommuniceerd.

[2:24:37] Is het volledige afschaf van de marktwerking van de HIC en IHT niet bij voorbaat uitgesloten?

[2:24:42] Nee, dat is niet bij voorbaat uitgesloten.

[2:24:45] Mijn beleid is erop gericht en dat is mijn

[2:24:51] Wat ik wil, is die continuïteit, waar veel Kamerleden, onder andere ook, veel aandacht voor hebben gevraagd, ook via schriftelijke vragen.

[2:24:58] Die continuïteit in de gehele cruciale GGZ, om die te waarborgen.

[2:25:02] Stabiliteit, rust en continuïteit in die sector is van ontzettend groot belang.

[2:25:09] Dan het inzicht in wachttijden via declaratiedata.

[2:25:11] Dat is het punt van mevrouw Poudersma.

[2:25:15] Gegevenswerking, gegevensdeling, hoe gaan we daar meer vaart achter zetten?

[2:25:20] Wat vind ik van een oplossing zoals Zilveren Kruis?

[2:25:23] Die heb ik net al beantwoord.

[2:25:25] Die zit er gewoon dubbel in.

[2:25:27] Maar toen was die van de heer Seder, dat was het natuurlijk.

[2:25:32] Waarom ik nu pas kom met een actieprogramma?

[2:25:42] Ik ben hier al sinds het begin mee bezig.

[2:25:44] Alleen wat ik nodig heb is natuurlijk het veld, partijen, om hier natuurlijk ook vorm aan te geven.

[2:25:49] Dus wij zijn al sinds oktober bezig met onderhandelen, daarvoor al in een lang voorbereidingstraject om te bepalen wat we eruit willen halen.

[2:25:56] Vervolgens ga je onderhandelen, bespreken met partijen, bekijk je wat haalbaar is.

[2:25:59] En dat vindt nu, en het liefst had ik natuurlijk nu, of al veel eerder, en hetzelfde gehad voor de staatssecretaris, als de minister van VWS, we hadden natuurlijk het liefst al dat ASWA

[2:26:09] gepresenteerd willen hebben.

[2:26:11] Alleen ja, het is er nog niet.

[2:26:15] Maar toch is het belangrijk om ook mijn inzet daar ten aanzien van de rechtszet nu al met de Kamer te bespreken.

[2:26:21] Maar daar is vanaf het moment één op ingezet.

[2:26:22] Dus dat wil ik daar wel over zeggen.

[2:26:26] En dan tot slot over de actieve zorgbemiddeling.

[2:26:29] Die vraag is van de heer Seder tenminste.

[2:26:32] Hoe kan de actieve zorgbemiddeling van de grond komen?

[2:26:37] Is een wetswijziging nodig?

[2:26:41] Als ik de Kamer heb toegezegd, wil ik uitwerken hoe mensen actiever naar zorg bemiddeld kunnen worden door zorgverzekeraars.

[2:26:52] wie van hun verzekerden bij welke zorgaanbieder voor welk behandelgebied op de wachtlijst staan.

[2:26:56] Dus dat betekent gegevensdeling.

[2:26:58] En ook in het ASHA willen we daar afspraken over maken over actieve zorgmiddeling en de benodigde gegevensverwerking.

[2:27:03] Dus er moeten nooit meer gegevens gedeeld worden dan nodig, maar bepaalde gegevens moeten daar wel over gedeeld kunnen worden.

[2:27:11] Of een wettelijke grondslag daarvoor noodzakelijk is, moet worden verkend.

[2:27:15] Dus daar zijn we mee bezig.

[2:27:17] Wel wil ik benadrukken, dus dat gaat natuurlijk om een automatisme wat je dan inbouwt, maar wel wil ik benadrukken dat iedereen nu zelf al contact kan opnemen met zijn of haar zorgverzekeraar voor zorgbemiddeling.

[2:27:29] Die mogelijkheid is er al voor iedereen op dit moment.

[2:27:35] Als ik het goed begrijp, dan is het in het gunstigste geval eigenlijk al mogelijk om die gegevens met elkaar te delen.

[2:27:41] Daar heb je geen wettelijke grondslag voor nodig.

[2:27:42] Het wordt nu verkend.

[2:27:44] Dit onderwerp speelt op meerdere terreinen, ook in de commissie SZW, waarbij het ministerie recent nog heeft aangeven dat het wel mogelijk bleek om gegevens aan elkaar te koppelen, waardoor je mensen voortijdig erop kan laten wijzen dat ze recht hebben op bepaalde toelages.

[2:28:04] Volgens mij is het zo dat de autoriteit persoonsgeefs om advies gevraagd kan worden en die geeft aan ja of nee.

[2:28:11] Mijn vraag is hoe lang die verkenning dan duurt en wat er precies uitgezocht moet worden.

[2:28:16] Volgens mij is er al heel veel mogelijk en een van de grote problemen momenteel binnen de overheid is dat er te veel koudwatervrees is.

[2:28:26] heel veel partijen vanwege mogelijke overtreding van de AVG niet durven wat eigenlijk al mag.

[2:28:35] En ik zou het graag willen doorbreken.

[2:28:36] Dus ik wil ook even vragen hoe lang die verkenning dan duurt, wat er precies wordt herkend.

[2:28:41] En moeten we niet gewoon een pilot starten om het gewoon te doen?

[2:28:43] En als u op de vingers getikt wordt, of in ieder geval de zorgverzekeraars, dan leren we daarvan.

[2:28:51] Ik wil die zorg verbeteren voor mensen die op de wachtlijst staan.

[2:28:55] Dat is de intentie hier.

[2:28:59] Daar wil ik heel helder over zijn.

[2:29:01] Alles wat daarvoor nodig is, daar wil ik heel graag aan werken.

[2:29:08] Wat ik zei is, op dit moment is het dan mogelijk als mensen toestemming geven.

[2:29:11] Maar dat is natuurlijk hoe onze wet werkt.

[2:29:13] De AVG werkt, en die is er niet voor niets, ook om bepaalde persoonlijke gegevens te beschermen.

[2:29:19] Daar moet je dan toestemming voor geven.

[2:29:21] En waar dit om gaat, is dat je dan eigenlijk ook daar een wettelijk grondstak creëert.

[2:29:25] Dus dat verkennen we nu, om dan ervoor te zorgen dat zorgverzekeraars automatisch een seintje krijgen.

[2:29:30] Nou, je kan nu actief naar iemand, dat is vandaar dat het actieve zorgvermiddeling heet, actief naar iemand toe om te zeggen, nou joh, we hebben ergens anders ook een

[2:29:37] plek waar je misschien eerder behandeld kan worden.

[2:29:41] Hoe lang dat duurt, die verkenning, daar wil ik zo even in de tweede termijn op terugkomen, maar het heeft te maken met die wettelijke grondstof die je nodig hebt ook om aan de AVG te voldoen.

[2:29:49] Dus ik wil dat wel afwachten.

[2:29:51] Ik vind het wat lastig om te zeggen nou we gaan het gewoon proberen en dan kijken we of een rechter me terug fluit.

[2:29:54] Ik vind dat ook niet helemaal...

[2:29:56] passen bij de rol van een kabinet.

[2:29:59] Maar ik deel de urgentie van de eerste hele.

[2:30:01] Laat ik dat vooropstellen.

[2:30:02] En ik kom in tweede termijn even terug op de vraag die jij stelt over hoelang zo'n verkenning moet duren.

[2:30:06] Wat mij betreft zo kort mogelijk.

[2:30:10] Dat hoor ik dan in de tweede termijn.

[2:30:12] Dat is fijn.

[2:30:13] Wat mij nog niet duidelijk is, is of er verkend wordt of er een grondslag überhaupt nodig is.

[2:30:20] Of of er verkend wordt dat, wetende dat er al een wettelijke grondslag nodig is, hoe die eruit gaat zien.

[2:30:27] Dat maakt ook nog wel uit over de tijdlijn.

[2:30:31] En ik ben helaas de afgelopen jaren vaker tegengekomen dat er heel lang getreuzeld wordt op iets wat eigenlijk juridisch al mag.

[2:30:39] En stel je nou eens voor dat de AVG nu al de ruimte biedt om die gegevens te delen, dan zijn we toch heel veel kostbare tijd met elkaar aan het verliezen.

[2:30:49] Terwijl het om mensen gaat die ook een urgente nood hebben.

[2:30:55] Dus mijn vraag is, wat wordt er precies verkend?

[2:31:01] Eens.

[2:31:01] Dus of er een wettelijke grondslag nodig is, dat is één.

[2:31:05] En als daar het antwoord ja op is, die is nodig, dan krijg je een vervolgvraag.

[2:31:11] Wat voor grondslag is dan nodig en hoe ziet dat eruit?

[2:31:14] Maar als het antwoord nee is, dan ben je natuurlijk al een heel eind.

[2:31:16] Maar ik deel dat door urgentie en ik denk dat de heer Seder ook heel eloquent dat punt heeft onderstreept.

[2:31:22] Dus dat neem ik te hard.

[2:31:24] Absoluut.

[2:31:24] En ik kom in tweede termijn terug op dat eerdere punt.

[2:31:28] Dan, als het mij toestaat, heb ik dit blokje afgerond.

[2:31:34] Maar kan ik zo te zien nog niet naar het volgende knepen.

[2:31:36] Weten de collega's wat dit blokje inhield?

[2:31:39] Nee, ik zeg het even.

[2:31:44] Hierna komt suïcidepreventie.

[2:31:47] Dus ik doe gewoon even een rondje.

[2:31:48] En als de vraag nog komt, dan tel ik hem niet mee als interruptie.

[2:31:51] Laten we dat afspreken.

[2:31:52] En hou het kort en bondig.

[2:31:54] Mevrouw Van de Heel.

[2:31:57] Ik heb twee vragen die wel half beantwoord zijn, maar niet helemaal.

[2:32:01] Is dat dan interruptie of niet?

[2:32:03] Dan heel scherp even de vragen.

[2:32:05] Ik had gevraagd hoe zorgt de staatssecretaris ervoor dat financiering aansluit op online consulten?

[2:32:12] En ik had gezegd bij de DSM, heeft hij geantwoord, gaat hij doen.

[2:32:16] Kan hij elk half jaar een rapportage van de voordringen naar de Kamer sturen?

[2:32:21] Dat laatste kun je even snel zeggen.

[2:32:24] Dat laatste kan ik toezeggen.

[2:32:25] De eerste vraag komt de staatssecretaris.

[2:32:28] Mevrouw Westveld.

[2:32:38] Mijn vraag gaat over de marktwerking uit de acutezorg.

[2:32:42] Daar ging de staatssecretaris vrij snel overheen.

[2:32:44] Hij geeft aan dat hij daar actie onderneemt.

[2:32:48] Maar dan zegt hij letterlijk dat hij in gesprek gaat om te verkennen.

[2:32:51] Dat vind ik niet echt actie.

[2:32:53] Ten tweede, de staatssecretaris zegt dat het voor het eerst is dat we er op deze manier over praten.

[2:32:57] Ook dat klopt niet.

[2:33:01] die zijn jaren of vijf geleden, had het duidelijk over marktfalen.

[2:33:04] Het had duidelijk over een heel groot deel van de GGZ, dus nog breder dan dit kleine deeltje van de high intensive care, had het daar over marktfalen.

[2:33:13] Er zou een plan komen om nog heel goed te kijken naar die marktwerking daar en te zorgen dat er betere zorg zou komen voor

[2:33:20] mensen met complexe problematiek.

[2:33:22] Dus ook dat klopt niet.

[2:33:23] En vandaar mijn vraag aan de staatssecretaris, van hoe gaat hij er dan voor zorgen dat wat hij van plan is, nu wel gaat gebeuren?

[2:33:29] Want heel veel van die dingen, niet zijn nadelen van deze staatssecretaris, maar die hebben wel eerder uit de mond gehoord van een van zijn voorgangers.

[2:33:38] Nee, dat klopt, zeg ik tegen mevrouw Westerveld.

[2:33:42] En dat heb ik ook niet proberen te zeggen dat het nooit besproken is.

[2:33:44] Maar het is nooit gelukt.

[2:33:47] Dat is wel natuurlijk wat mevrouw Westerveld ook weet en dat geeft zelf ook aan.

[2:33:52] En ik ben natuurlijk al een tijdje in gesprek in het BO Cruciale GGZ en ik verwacht eind deze maand daar een besluit over te nemen.

[2:34:02] Dus niet dan een verkenning, maar een besluit daarover te nemen.

[2:34:05] Dus daar zal ik de Kamer ook over informeren.

[2:34:13] Ik ben heel benieuwd naar dat besluit.

[2:34:15] Ik hoop dat hij wat breder is dan alleen het kleine deeltje van de high intensive care.

[2:34:21] Dan een vraag over het ASWA.

[2:34:24] De staatssecretaris bijst een aantal keer naar het ASWA.

[2:34:26] Als het gaat over de financiering van de steunpunten.

[2:34:30] In de motie van ons vorig jaar hebben we aangegeven hoe belangrijk het is dat ze er zijn.

[2:34:35] Maar we hebben ook gevraagd om structurele financiering daarvan.

[2:34:39] Een motie die is aangenomen door de Kamer, mei 2024 ingediend.

[2:34:43] En als ik dan nu naar de brief kijk, dan wijzen staatssecretaris naar gemeenten die dat kunnen financieren.

[2:34:48] Nou, we weten allemaal dat er een forse korting zit op die gemeenten, maar het is ook nog onduidelijk wat er met het ASWA gaat gebeuren en wat er met de deelname van gemeenten in het ASWA gaat gebeuren.

[2:34:58] Dus mijn vraag is heel duidelijk, hoe zit het nou met die structurele financiering?

[2:35:02] Gaat de staatssecretaris gewoon doen wat er in die motie wordt gevraagd?

[2:35:06] Motie.

[2:35:08] Ja, voorzitter, daar hoop ik in het ASWA een deal over te kunnen sluiten en met het sluiten van het ASWA die motie af te kunnen doen.

[2:35:24] Ik ga niet over het antwoord van de staatssecretaris.

[2:35:26] Dat wil ik best af en toe, maar dat durf ik niet.

[2:35:28] Maar goed, u zegt eigenlijk die motie wordt gewoon betrokken in die grote... Uiteraard, ja, zeker.

[2:35:33] Oké, dan moet u het meedoen, mevrouw Westveld.

[2:35:35] Ik ga naar mevrouw Dobbe.

[2:35:38] Ik had even een vraag of mijn vragen over de budgetplafonds en de private equity nog komen.

[2:35:45] In welk blokje komen die dan?

[2:35:49] Bijzonder.

[2:35:49] In ieder geval, mevrouw Dobbe, het volgt.

[2:35:52] Goed dat u het heeft gecheckt.

[2:35:54] Anderen nog.

[2:35:54] En dan gaan we naar het blok suiciden.

[2:35:56] Mevrouw de Korte.

[2:35:58] Dank u wel voorzitter en staatssecretaris voor de beantwoording.

[2:36:02] We zijn met elkaar enthousiast over de mentale gezondheidsnetwerken.

[2:36:07] Maar het blijft wel een beetje hangen.

[2:36:10] Ze moeten maar van elkaar leren.

[2:36:13] Terwijl er volgens mij wel sturingsmogelijkheden zijn om de achterblijvende mentale gezondheidsnetwerken

[2:36:22] te stimuleren om met elkaar af te stemmen.

[2:36:30] Bij de inkoop zou je bijvoorbeeld kunnen eisen dat ze mee moeten doen.

[2:36:34] Het is nu nog wat vrij blijvend.

[2:36:37] Dus ik zoek nog naar sturingsmogelijkheden of faciliteringsmogelijkheden om hier echt vaart mee te maken.

[2:36:48] Die vraag snap ik ook.

[2:36:50] En dat heb ik ook in mijn inleiding gezegd.

[2:36:52] Ik wil ook toe naar die landelijk dekkende mentale gezondheidsinfrastructuur.

[2:36:57] En daar zijn die mentale gezondheidsnetwerken natuurlijk een essentieel centraal onderdeel van.

[2:37:02] En daarover liggen ook afspraken klaar die we willen beklinken in het ASWA.

[2:37:10] Dus die neem ik op die manier mee.

[2:37:13] En ik deel ook daarmee de zorg

[2:37:17] zeker uw ambitie van mevrouw de Korte.

[2:37:39] Dank, voorzitter.

[2:37:40] De eerste vraag daarover was van mevrouw Rikkers.

[2:37:43] Of ik kan toezeggen dat suïcidepreventie op wijkniveau wordt vormgegeven en ook meer aandacht voor het sociaal vangnet.

[2:37:48] Met de wet Integrale Subsidiepreventie krijgt de gemeente een inspanningsverplichting om een samenhangende aanpak te ontwikkelen met als doel het verminderen van suïcides.

[2:37:56] Als de wet in werking treedt krijgt de gemeente hiervoor 10 miljoen extra.

[2:38:00] En gemeenten kunnen met deze middelen ook op wijkniveau stimuleren van scholen, ziekenhuizen, politieke buurthuizen, GG6-instellingen, et cetera.

[2:38:06] En daarmee kunnen ze ook bijdragen aan het versterken van een sociaal vangnet.

[2:38:11] Dan de vraag van de heer Tialens.

[2:38:12] Spijtig dat de wet later in werking treedt.

[2:38:14] Of ik intussen tijd delen van de wet in werking kan treden?

[2:38:18] Ja, dat dacht ik in mijn brief van 7 april aangegeven.

[2:38:21] Dat is helaas niet mogelijk.

[2:38:22] Dus wij kunnen niet zeggen van...

[2:38:26] Er is nog geen wet, maar hier is wel al geld in de algemene uitkering.

[2:38:31] Dus dat moet gelijk opgaan.

[2:38:33] Dus er moet wetgeving onder liggen.

[2:38:37] En ik kan andersom ook niet de gemeente verplichten dat wel te doen zonder dat ze daar financiële middelen voor hebben.

[2:38:43] Maar wat we gedaan hebben is om de tijd tussen, want ik zie die urgentie in gemeenten zien dat ook, om die tijd tot 1 januari 26 te overbruggen.

[2:38:50] Zullen we per 1 juli 25, zoals de beoogde startdatum van de wet, ondersteuningsprogramma's starten?

[2:38:56] Omdat ook niet alle gemeenten nu al in de startblokken staan om te starten.

[2:39:00] De signalen die we krijgen is dat ze het fijn vinden dat ze nu even een aanloopperiode hebben om zich te kunnen voorbereiden op de inwerking training van de wet op 1 januari.

[2:39:10] Zodat ze dan wel in de startblokken staan en ook die middelen gelijk goed kunnen besteden.

[2:39:15] Dus in feite zijn we dus al wel dan begonnen

[2:39:21] op 1 juli 2025.

[2:39:23] Nog niet met de wet, maar daar wordt natuurlijk wel al een gewerkt aan ondersteuningsprogramma.

[2:39:28] Dan ook de vraag van, goed dat de laatste stappen worden gezet in het gratis maken van 1 en 3.

[2:39:32] Wordt daar nog verder rugbaarheid aangegeven?

[2:39:34] Zeker.

[2:39:35] En dat zal vermoedelijk in september gebeuren.

[2:39:38] Dan de vraag van de heer Seder over de wet Integrale Suicidepreventie.

[2:39:43] De heer Seder betreurt inderdaad ook dat de wet pas per 1 januari in gang gaat.

[2:39:49] Daar heb ik ook net al even over gezegd wat we eraan doen in de tussentijd.

[2:39:52] En ook dat we het signaal krijgen van gemeenten dat ze het ook prettig vinden om die aanloop te gebruiken tot 1 januari 2026, zodat ze dan aan de slag kunnen.

[2:40:02] Hoe gaat het de staatssecretaris werk maken van praktische voortgang?

[2:40:09] We werken aan het ondersteuningsprogramma, maar ook in de jaarlijkse voortgangsrapportage wordt de uitvoering van de wet meegenomen.

[2:40:19] Ik zal daarbij rapporteren over de voortgang op de projecten.

[2:40:22] die vanuit de vierde landelijke agenda suicidepreventie worden uitgevoerd.

[2:40:26] De eerste reportage kunt u begin 2027 verwachten.

[2:40:30] Dan gemeentevraag om aanvullende financiering.

[2:40:35] Of ik met de gemeente spreek over een inhoudelijke wens.

[2:40:41] die is gebaseerd op het bedrag wat de initiatiefnemers van de wet destijds hebben genoemd.

[2:40:49] In het debat over de begroting van WWS heb ik toegezegd de uitvoeringstoets van de VNG daar waar mogelijk te betrekken bij de voorjaarsnoten.

[2:40:55] De uitvoeringstoets aangeeft dat het ambitieniveau van de gemeente afhankelijk is van de beschikbare middelen, maar dat de middelen voor nu voldoende zijn om een doeltreffende aanpak op te zetten.

[2:41:05] Dan suïcidepreventie en jonge vrouwen.

[2:41:08] Recent verscheen onderzoek van 1 in 3 zelfmoordpreventie naar recente zelfdodingen.

[2:41:13] Wat erin opviel is dat bij jonge vrouwen sociale besmetting een belangrijke rol speelt en welke concrete acties wij daaraan verbinden.

[2:41:22] Het is inderdaad zo dat bij vrouwen waar sprake is van suïcidaliteit het van belang is hen naar de hulplijn van 1 in 3 toe te leiden dan wel naar de volwassen GGZ.

[2:41:36] En naast de bevinding van 1 in 3 zelfmoordpreventie tonen ook andere monitors op mentale gezondheid aantal meisjes vaker mentale problemen rapporteren dan jongens.

[2:41:44] En om hen te ondersteunen wordt op korte termijn het online platform mentale gezondheid gelanceerd van Mindus wat ook gefinancierd is door VWS.

[2:41:51] Dus het platform biedt betrouwbare informatie.

[2:41:56] Het is ook belangrijk om meer inzicht in het verhaal achter die mentale problemen van meisjes goed te begrijpen en ook te interpreteren, zodat we ook eventuele aanvullende maatregelen nemen.

[2:42:06] Want ik zal eerlijk zeggen tegen de heer Van Dijk dat ik me erg zorgen maak over die cijfers.

[2:42:12] Dan de risicofactoren waar de heer Van Dijk het over heeft.

[2:42:15] In veel gevallen van suïcidus blijkt eenzaamheid ook een risicofactor.

[2:42:19] Niet iedereen maakt makkelijk contact met anderen.

[2:42:21] Ik denk ook aan mensen met autisme.

[2:42:23] Die zijn extra kwetsbaar voor suïcidale gedachten.

[2:42:25] Of ik bereid ben in de landelijke agenda suïcidepreventie.

[2:42:28] De overheid kent voor de aanpak van eenzaamheid uiteraard het programma 1 tegen eenzaamheid, maar zet daarnaast ook in op andere risicofactoren zoals schuldenproblematiek, verbeteren van de mentale gezondheid en de aanpak van middelengebruik.

[2:42:40] Dat zijn natuurlijk een aantal risicofactoren die er zijn.

[2:42:44] En de kunst is natuurlijk om krachten te bundelen tussen de programma's, tussen de activiteiten en tussen de mensen.

[2:42:49] En de landelijke agenda zelf wordt momenteel vormgegeven door stichting 1 en 3 Zelfmoordpreventie in Rixichmede op groepen met een verhoogd risico op suicidaliteit.

[2:42:58] Eenzaamheid, stress, schulden, prestatiedruk op school of werk, maar ook inderdaad mensen met autisme.

[2:43:09] En dan de vraag van de heer Tialens, hoever gemeenten nu al zijn met de inwerktrainer.

[2:43:16] ten aanzien van dat er nu al een aantal gemeenten mee aan de slag zijn en dat er een nieuw ondersteuningsprogramma zal starten vanaf 1 juli 2025 om gemeenten te helpen, zodat ze klaar zullen zijn voor de inwerking training van de wet op 1 januari 2026.

[2:43:29] Ik kijk altijd even naar de collega's.

[2:43:37] Oké, volgende.

[2:43:38] Het overig.

[2:43:39] Het blokje overig, voorzitter.

[2:43:41] Tot slot de vraag van mevrouw Rikkers.

[2:43:43] Kunnen alle schotten niet verdwijnen in de GGZ?

[2:43:45] Ja, de problematiek is complex en ook niet eenvoudig op te lossen omdat de problematiek een multidimensionale oplossing vraagt.

[2:43:54] Hierover zijn we in gesprek met partijen en ik ben voornemens om met verschillende IZ-partijen ook een aantal concrete afspraken te maken in het ASWA om de toegankelijkheid van zorg te verbeteren.

[2:44:03] Daarnaast is in het hoofdlijnakkoord afgesproken dat zorgwetten beter op elkaar moeten aansluiten en worden afgestemd en daardoor rekeningen aantonen dat het goedkoper en efficiënter kan.

[2:44:11] Voorbereidingen worden getroffen om ze ook samen te voegen en de Kamer wordt hier rond de zomer over geïnformeerd.

[0:00:00] 30 procent van de jongeren heeft mentale klachten.

[2:44:23] Hoe gaat de staatssecretaris dit doorbreken?

[2:44:28] Dat jongeren zorgen hebben over klimaatverandering, dat is zo.

[2:44:33] Dat komt uit een RIVM-onderzoek.

[2:44:38] Dus dat is nou eenmaal de situatie.

[2:44:40] Kinderen maken zich ook zorgen over allerlei zaken.

[2:44:44] Dat is verder niet voor mij om te oordelen over waarom mensen stress ervaren of mentale problemen hebben of krijgen.

[2:44:53] Wat wel duidelijk is, is dat de mentale gezondheid van een grote groep kinderen onder druk staat.

[2:45:00] Daarvoor is geen quick fix, maar ik kom voor de zomer met een agenda om de mentale gezondheid te verbeteren.

[2:45:07] Ik zeg daar wel bij dat veel oorzaken van de mentale gezondheid, klimaatverandering is er een van, blijkt uit het onderzoek.

[2:45:16] Die liggen natuurlijk buiten het beleidsdomein van VWS.

[2:45:19] Daarom is het ook belangrijk daar op heel veel fronten aan te werken.

[2:45:27] Dank voor de beantwoording van deze vraag.

[2:45:34] De staatssecretaris begon in zijn inleiding ook over dat één op de drie jongeren mentale klachten heeft.

[2:45:39] Dat kunnen we allemaal zien en ook ik heb iemand in mijn directe omgeving die daarmee te maken heeft.

[2:45:46] Dan geeft de staatssecretaris een aantal voorbeelden van situaties van waaruit die mentale klachten dan kunnen ontstaan.

[2:45:52] En dan noemt hij, ik vat het maar even samen, gezinssituatie, problemen in de gezinssituatie.

[2:45:58] Maar ook als het gaat om dat er een gezinslid is overleden en iemand te waker krijgt met erfbelasting of problematische schulden, enzovoort.

[2:46:08] Zo zijn er vele oorzaken om in de mentale problemen te komen.

[2:46:13] Maar in zijn brief haalt de staatssecretaris uitsluitend het onderzoek van het RIVM aan.

[2:46:21] en geeft dan als oorzaak klimaatverandering voor mentale problemen.

[2:46:27] En dan denk ik, hoe kan ik dat nou rijmen met hoe de staatssecretaris hier in zijn inleiding daarover spreekt, en nu ook in de beantwoording van mijn vraag, en in zijn brief eigenlijk niet al die oorzaken noemt, maar het uitsluitend heeft over klimaatverandering.

[2:46:49] Ik heb het niet uitsluitend over klimaatverandering.

[2:46:53] Het is een onderzoek van de RIVM geweest dat het meespeelt en een invloed heeft op de mentale gezondheid van jongeren.

[2:46:59] Dat is niet iets wat ik verzonnen heb, dat is wat het RIVM onderzocht heeft.

[2:47:03] Wat ik aangaf in mijn inleiding is dat we ook weten

[2:47:07] dat veel levensgebeurtenissen of bepaalde levensgebeurtenissen ook invloed hebben op de mentale gezondheid van mensen.

[2:47:14] Het is natuurlijk ook niet een binair verhaal.

[2:47:17] De mentale gezondheid kan door heel veel verschillende oorzaken worden verslechterd.

[2:47:22] En dat is heel persoonsgebonden.

[2:47:23] Dat is natuurlijk niet een generiek verhaal.

[2:47:25] Voor iedereen is dat anders.

[2:47:27] Maar wat ik heb willen illustreren, en daarom gaf ik het voorbeeld van die levensgebeurtenissen, wat wij als overheid kunnen doen om op dat soort momenten er voor mensen te zijn.

[2:47:36] in plaats van alleen een blauwe envelop te sturen.

[2:47:38] Dus ik relateerde aan een mogelijkheid om daar als overheid ook daadwerkelijk wat aan te doen in de directe zin.

[2:47:46] Vandaar mijn inleiding op dat front ten aanzien van klimaatsverandering.

[2:47:50] Dat is simpelweg een onderzoek van de RIVM die dat heeft aangetoond.

[2:47:53] En nogmaals, ik ga niet oordelen waarom mensen wel of niet mentale gezondheidsproblemen hebben en of dat wel of niet terecht is.

[2:48:00] Dat is niet aan mij om dat te doen.

[2:48:01] Het zou ook gevaarlijk zijn als ik dat wel zou doen, voorzitter.

[2:48:06] Voorzitter, dank voor dit antwoord.

[2:48:12] Natuurlijk is het niet aan ons en aan u om te beoordelen hoe iemand in de mentale problemen komt.

[2:48:19] Dat is uiteraard aan het veld.

[2:48:20] Waar het mij om gaat, is dat de brief is van de staatssecretaris.

[2:48:25] Weliswaar haalt hij het onderzoek aan van het RIVM in zijn brief.

[2:48:31] Maar vandaag, vanavond, in zijn inbreng,

[2:48:35] komt hij met heel plazibele oorzaken voor het ontstaan van mentale problemen bij jongeren.

[2:48:41] Ik noemde ze al, gezinssituatieproblemen, erfbelasting, schulden, problematiek, enzovoort, enzovoort.

[2:48:46] Die herken ik.

[2:48:48] En ik denk dat heel veel mensen die herkennen.

[2:48:50] Alleen, waar het mij om gaat, is die discrepantie tussen wat hij in zijn brief schrijft en wat hij vanavond nu hier zegt.

[2:48:56] Daar zit een, er zit heel veel licht tussen.

[2:48:59] Ja, je kunt ook lezen wat er in de brief staat, maar Saskas?

[2:49:04] Voorzitter, die brief was elf pagina's.

[2:49:06] Als ik alle mogelijke problemen moet schetsen in mijn brief... die mentale problemen kunnen veroorzaken... dan heb ik een honderdfout nodig aan pagina's om dat te doen.

[2:49:15] Ik denk dat het de wens van de Kamer en ook van de heer Thialens is... om die brieven enigszins lezerswaardig te houden.

[2:49:21] Ik heb het in die brief bijvoorbeeld ook over de invloed van social media.

[2:49:24] Dat heb ik ook niet genoemd in mijn inleiding net.

[2:49:26] Ik heb net uitgelegd waarom ik heb gekozen voor dat voorbeeld in mijn inleiding.

[2:49:32] Ik heb net ook gekwalificeerd wat ik vind van de ommerking van de heer Tealens.

[2:49:36] Dan kom ik bij het punt van mevrouw Dobbe.

[2:49:37] De financiële prikkels en de budgetplafonds.

[2:49:39] Of ik het er mee eens ben dat het leidt tot rechtsongelijkheid.

[2:49:57] Nou, daar ben ik het niet mee eens.

[2:50:01] Ik zou zeggen, er is sprake van een structureel tekort aan behandelcapaciteit en dat is niet zomaar uit te breiden door ongericht meer in te kopen.

[2:50:09] En de staak van zorgverzekeraars om de schaars te goed te verdelen, dat is ook wat zorgverzekeraars doen.

[2:50:13] En een omstelplafond, een budgetplafond, is een van de weinige instrumenten die zorgverzekeraars daarvoor hebben.

[2:50:19] Als zij dit niet meer kunnen inzetten, is de consequentie juist dat

[2:50:22] Zorg voor patiënten die het hartstikke nodig hebben.

[2:50:25] Dat is de motivatie van alle keuzes die ik maak onder het actieprogramma.

[2:50:41] voor de GGZ zitten.

[2:50:43] En die budgetplafonds zijn daar een onderdeel van.

[2:50:45] Die zorgverzekeraars helpen die keuze te maken.

[2:50:47] Het geldt natuurlijk altijd onverkort dat de zorgverzekeraar gehouden blijft aan de zorgplicht.

[2:50:52] En verzekerden kunnen hun zorgverzekeraar daar ook op zorgbemiddeling vragen.

[2:51:01] Dat dacht ik, ja.

[2:51:03] Maar ik snap dit antwoord oprecht niet.

[2:51:07] Als de staatssecretaris zegt dat het budgetplafond wordt ingezet als een instrument, en daarmee neem ik aan dat hij dan bedoelt dat het een succesvol instrument is, anders zou hij het niet meer willen inzetten, om te zorgen dat er minder lichtere zorg komt, maar dat er wordt gestuurd naar zwaardere zorg.

[2:51:24] Zodat de mensen die zorg nodig hebben, die zorg ook krijgen.

[2:51:27] Nu hebben we het hele debat erover dat nou juist dat compleet faalt.

[2:51:32] Ook met de inzet van die budgetplafonds.

[2:51:34] Dus dan werken ze toch voor geen meter, voorzitter.

[2:51:39] Dat kan de staatssecretaris toch niet menen.

[2:51:41] Ook met al die andere voorbeelden die ik noemde waarbij recht op GGZ, maar ook de Algemene Rekenkamer, het OVV, allemaal zeggen die budgetplafonds die werken niet.

[2:51:51] En deze staatssecretaris zegt ja het is zo'n goed sturingsinstrument die houden we gewoon in de zorg waar

[2:51:56] talloze wachtlijsten zijn en het leidt niet tot rechtsongelijkheid, terwijl je nu als je een bepaalde verzekering hebt wel zorg kan krijgen en een andere verzekering niet.

[2:52:04] Ik snap helemaal niks van dit antwoord.

[2:52:06] Kan de staatssecretaris nog eens reflecteren op zijn eigen antwoord en kijken of hij het anders kan formuleren zodat het wel klopt?

[2:52:14] Dat wil ik best doen, maar het antwoord blijft hetzelfde.

[2:52:16] De conclusie blijft hetzelfde.

[2:52:18] Ik zat het net even te zoeken.

[2:52:28] Nee, dit gaat over de beschikbaarheidsdrage.

[2:52:31] Dus het komt zomaar terug.

[2:52:32] Maar waar het om gaat, is dat er ook onderzoek is gegaan.

[2:52:35] Zitten die budgetplafonds nou uiteindelijk ook die zorg in de weg?

[2:52:39] Zorgt dat ervoor dat mensen niet de juiste zorg krijgen?

[2:52:42] Dat was dus ook niet het geval.

[2:52:44] Dus dat is onderzocht en dat is gebleken dat dat dus niet het probleem is in de GGZ.

[2:52:48] Het is natuurlijk een beetje lastig om de conclusie te trekken.

[2:52:50] We hebben problemen in de GGZ.

[2:52:51] We hebben ook budgetplafonds in de GGZ.

[2:52:53] Dus het zal daardoor wel komen.

[2:52:55] Dat is een beetje kort door de bocht.

[2:52:58] Ik denk niet dat we het eens gaan worden op dit punt.

[2:53:00] Ik wil het uitleggen op de manier om het voor mevrouw Dobbe beter over het voetlicht te laten krijgen.

[2:53:05] Wat ik beschreven heb in mijn brief...

[2:53:21] Aanwijzingen zijn dat het aantrekkelijker is om lichtere GGZ-problematiek te behandelen dan zwaardere problematiek.

[2:53:30] We kennen het verhaal van de exclusiekriteria.

[2:53:32] Die worden niet voor niets door sommige aanbieders gehanteerd.

[2:53:36] Dat is iets waarvan ik al heb gezegd dat ik dat wil aanpakken.

[2:53:40] Maar ook als je op een gegeven moment zegt... je kan maar onbeperkt zorg bieden... dan wordt het aantrekkelijk om die capaciteit op die lichte zorgvraag in te zetten... in plaats van op die zwaardere zorgvraag.

[2:53:53] Dus door juist een budgetplafond te zetten op een relatief lichtere zorgvraag... zorg je ervoor dat die capaciteit wordt gestuurd richting de behandeling van zwaardere zorgvraag... waar je het veel minder...

[2:54:06] minder of niet wordt gebruikt richting dat soort aanbieders door verzekeraars.

[2:54:10] Er wordt voornamelijk gebruik richting aanbieders die lichtere zorgvraag gebruiken en minder richting aanbieders die zwaardere zorgvraag gebruiken.

[2:54:20] En op die manier kunnen verzekeraars die capaciteit sturen naar de patiënten, in feite, die de zorg het hardste nodig hebben.

[2:54:29] Dat is wat er gebeurt.

[2:54:30] En onverkort, los van die budgetbefonds, geldt er altijd een zorgplicht.

[2:54:34] Ook voor de mensen met een lichtere hulpvraag.

[2:54:40] Dit is een mooie uitleg van hoe het op papier zou moeten werken.

[2:54:45] Maar hoe het dus in de praktijk niet werkt.

[2:54:47] En dat probeerde ik ook in mijn inleiding toe te lichten.

[2:54:50] Bijvoorbeeld recht op GGZ.

[2:54:52] Die starten niet voor niets een rechtszaak, omdat het nu niet werkt.

[2:54:55] Maar zij zeggen ook...

[2:54:56] Er zijn zorgaanbieders en er zijn hulpverleners die gewoon aan het einde van het jaar tijd over hebben.

[2:55:03] Er blijft capaciteit over die niet wordt ingezet omdat er omzetplafonds worden bereikt.

[2:55:09] Dat is nu de praktijk en de effecten die deze staatssecretaris graag zou willen zien

[2:55:14] dat het zo werkt dat er meer wordt gestuurd op zwaardere zorg.

[2:55:17] Ja, die zien we in de praktijk dus totaal niet terug, want het is één grote puinhoop wat dat betreft.

[2:55:22] Dus ja, ik wil u toch vragen om te reflecteren op de mensen die zeggen in de praktijk blijft er capaciteit over door die omzetplafonds of zegt deze staatssecretaris dat is gewoon niet waar wat al die psychiaters zeggen, wat al die hulpverleners zeggen.

[2:55:36] Dat klopt niet, want mijn werkelijkheid klopt wel.

[2:55:43] Mijn werkelijkheid is ook de werkelijkheid van de NZA.

[2:55:45] En die hebben hiernaar gekeken en die hebben ook daarover geconcludeerd... dat dat dus niet een belemmering is voor het verlenen van die zwaardere... of dat het daardoor komt dat die zwaardere gevallen niet geholpen kunnen worden.

[2:55:58] Dat is hoe ernaar gekeken is.

[2:56:00] En het zal vast zijn dat incidenteel op sigaret zetten van... nou ja, we hebben een budgetplafond en we kunnen meer behandelen.

[2:56:06] En dat heeft ook te maken... je maakt als zorgverzekeraar aan het begin van het jaar afspraken...

[2:56:09] over hoeveel zorg je inkoopt.

[2:56:13] Als een aanbieder kan aantonen waarom bepaalde zorg moet worden aangeboden, is er altijd een gesprek tussen verzekeraar en aanbieder.

[2:56:22] Het is een goede prikkel om ervoor te zorgen dat de schaarste capaciteit die er is...

[2:56:27] Ik heb nog nooit zoveel mensen gehad in de GGZ als nu.

[2:56:31] Niet alleen als patiënt, maar ook als professional.

[2:56:34] Maar toch is de capaciteit schaars.

[2:56:36] Dan wil je de capaciteit sturen naar waar die het hardste nodig is.

[2:56:44] Ik kan daar helemaal niet mee gaan in de redenering van mevrouw Dobbe.

[2:56:46] We worden het daar gewoon niet over eens.

[2:56:49] En ik denk dat het een goed middel is om te gebruiken.

[2:56:52] Is er meer nodig dan dit?

[2:56:54] Absoluut.

[2:56:54] En vandaar ook de lijnen die we inzetten en de keuzes die ik wil maken ten aanzien van de problemen in de GGZ.

[2:57:05] Ik heb er nog twee als het goed is, voorzitter.

[2:57:07] U derde.

[2:57:09] Ik vind het jammer dat de staatssecretaris niet wil zien, maar ook de signalen niet wil horen die uit de praktijk komen, wat deze budgetplafonds doen op dit moment met GGZ.

[2:57:19] En ik denk dat dat hem ook zit in een rotsvast geloof toch in de markt, denk ik.

[2:57:24] Want dat moet haast wel zo zijn.

[2:57:27] Las ook een interview van deze staatssecretaris bij Zorgvisie, is volgens mij gisteren of vandaag gepubliceerd, waarin de interviewer een hele goede vraag stelt.

[2:57:38] Want na de analyse, er zijn nog nooit zoveel aanbieders geweest als nu, er werken nog nooit zoveel mensen in de GGZ als nu, tegelijkertijd zijn de wachtlijsten langer dan ooit.

[2:57:46] Na die analyse, die de staatssecretaris net ook zelf hier op tafel legt, stelt die interviewer de vraag, dan is de marktwerking toch mislukt in de GGZ?

[2:57:54] En dan zegt deze staatssecretaris,

[2:57:57] Ja, je moet het kind niet met het badwater weggooien, want de markt levert de zorg ook veel op als het gaat om de betaalbaarheid.

[2:58:03] Dan vraag ik mij af waar hij dat dan op baseert als je kijkt naar de resultaten van dit huidige stelsel.

[2:58:10] Voorzitter, het is mij te makkelijk om te zeggen... we zien problemen in de GGZ, dus het zou wel de schuld van de markt zijn.

[2:58:17] En dat ik een rotsvast vertrouwen heb in de markt... terwijl ik net heb gezegd dat ik als eerste staatssecretaris op dit dossier... nu concreet bezig ben om delen uit de marktwerking te halen.

[2:58:32] wat niet eerder gedaan is.

[2:58:34] Dus dat kan ik ook niet met elkaar rijmen.

[2:58:36] Waar ik mee bezig ben is niet in een rotsvast geloof in de markt of in het bestendigen van een bepaald principe voor of tegen de markt of voor of tegen budgetplafonds.

[2:58:46] Ik kijk naar wat werkt voor mensen en wat niet werkt voor mensen.

[2:58:51] En als de NZA tegen mij morgen zegt het werkt voor geen meter en je moet er morgen mee stoppen, dan hebben we een gesprek met elkaar.

[2:58:56] Maar dat is precies niet het geval.

[2:58:58] De NCAA zegt precies het tegenovergestelde.

[2:59:02] En ten aanzien van marktwerking zit ik daar ook zo in.

[2:59:08] Ik kom van een partij van liberale komaf, met liberale inslag.

[2:59:15] En toch ben ik bezig om die marktwerking... om daar stappen op te zetten om dat te beperken.

[2:59:20] Dus die kan ik niet helemaal met elkaar rijmen.

[2:59:23] Ik ben echt alleen bezig met de zorg te verbeteren voor...

[2:59:28] de mensen in de GGZ die nu veel te lang moeten wachten op de hulp die hen wel toekomt.

[2:59:37] Wat ik niet kan rijmen is dat op het moment dat deze staatssecretaris zegt dat ze de markt wil beperken en aanpakken, maar ook bijvoorbeeld de financiële prikkels, want ik zei het eerder al, het hele document staat vol met het aanpakken van financiële prikkels, maar op het moment dat je twee hele concrete financiële prikkels, dat ik die noem, om die uit de GGZ te halen, dus de budgetplafonds en private equity, dan wordt deze staatssecretaris niet concreet.

[3:00:02] Want dan geeft hij niet thuis.

[3:00:03] En het actieplan is niet concreet.

[3:00:06] Dus de vraag is, als je dan het markt wil aanpakken zonder in ieder geval deze twee overduidelijke financiële prikkels die in de weg zitten, als je die niet aanpakt, wat gaan we dan wel doen met deze actieagenda?

[3:00:20] Kijk, voorzitter, daar hebben we net uitgebreid over gehad.

[3:00:23] Ik heb ook gezegd welke stappen ik daar deze maand nog voornemens ben op te nemen.

[3:00:29] Dus daar hoef ik niet in herhaling te treden.

[3:00:31] En ook daar geldt het punt.

[3:00:33] Kijk, financiële prikkels zijn goed.

[3:00:35] Dat is wat helpt als je een systeem maakt, als je de financiële prikkels voor aanbieders goed zet, dan werkt een systeem voor mensen.

[3:00:44] Op dit moment zien we dat dat niet of niet voldoende werkt.

[3:00:47] Dus moeten we die financiële prikkels anders zetten.

[3:00:49] En ook daar kan je niet de conclusie trekken, er zijn financiële prikkels in een systeem en we zien dat het vastloopt, dus we moeten van die financiële prikkels af.

[3:00:57] Ja, dat is nou eenmaal helaas niet het antwoord waar mensen echt wat aan hebben.

[3:01:01] Uiteindelijk gaat het er om de financiële prikkels in het systeem die we hebben, want mensen moeten ook betaald worden, om die goed te zetten.

[3:01:09] En daar ben ik precies met dat ben ik bezig in het belang van patiënten.

[3:01:14] Dan, voorzitter, het onderwerp private equity.

[3:01:21] of wat ik doe om private equity in de GGZ te verbieden.

[3:01:24] De minister van VWS heeft op 5 maart een brief over private equity naar de Kamer gestuurd.

[3:01:29] Dit valt dus ook niet onder mijn portfuil, maar onder het portfuil van de minister van VWS.

[3:01:34] En morgen staat in het commissie wat goed bestuur staat gepland waarin er gelegenheid is deze vraag te stellen.

[3:01:42] Dan, wanneer wordt de motie AGMA uitgevoerd?

[3:01:45] Dat is de motie uit mei 2023, waarin de regering is verzocht om de NZA te laten onderzoeken of er een beschikbaarheidsbijdrage voor cruciale GGZ een duurzame oplossing biedt.

[3:01:55] De NZA heeft naar aanleiding van de motie onderzocht of er sprake is van een situatie waarin een beschikbaarheidsbijdrage een passende oplossing is.

[3:02:02] En dat is niet het geval.

[3:02:04] Het volgende kabinet heeft uw Kamer hier in december 2023 over geïnformeerd.

[3:02:09] In mijn recente brief van april heb ik aangegeven dat met partijen voor een deel van de cruciale GGZ, namelijk acuut GGZ, de komende tijd een extra stap te zetten.

[3:02:17] Daar hebben we het vandaag over gehad.

[3:02:20] Dan over gedwongen separatische opschrijving van de heer Seder.

[3:02:23] Ambitie om dit zo min mogelijk te laten plaatsvinden.

[3:02:25] Zou een aanjager helpen, zoals bij jeugd?

[3:02:28] Nou, laat ik vooropstellen dat het streven om minder dwang toe te passen, dat steun ik volledig.

[3:02:32] Ik kan me alleen maar indenken hoe ingrijpend dat is.

[3:02:36] Voor mijn zin, ik heb ook veel in GGZ...

[3:02:39] Klinieken ook met patiënten gesproken en die vertellen ook hoe ingrijpend dat is.

[3:02:42] Niet alleen voor personeel, wat ook zo is.

[3:02:44] Vaak ook jonge mensen zijn die dat moeten doen.

[3:02:47] Bijzonder veel bewondering voor, maar ook natuurlijk wat dat doet voor patiënten.

[3:02:53] Dus daarom is het zoveel mogelijk voorkomen van dwang en separaties belangrijk.

[3:02:57] Maar uiteindelijk ook aan de zorg zelf.

[3:02:59] En wat de zorg daarvoor nodig heeft, daar ben ik over in gesprek met de coalitie voorkomen verplichte zorg.

[3:03:04] En daar zijn onder meer patiënten en zorgverleners vertegenwoordigd.

[3:03:10] En of een aanjager daarbij behulpzaam zou zijn, dat kan ik met hem bespreken.

[3:03:15] Maar dat wil ik dan wel eerst daar doen.

[3:03:18] Ik zeg in alle oprechtheid er wel bij.

[3:03:21] Het moet uiteindelijk natuurlijk wel helpen, maar dat is de heer Seder natuurlijk ook met mij eens.

[3:03:27] Over de rechtszaak, dat is een vraag van mevrouw Westerveld.

[3:03:31] Stichting rechten op het GGZ, die mogelijk een rechtszaak gaat aanspannen, tot het ministerie zich niet houdt aan de eigen wetten.

[3:03:41] Ik heb daar ook al op gereageerd.

[3:03:42] Er staat 80 niet aansprakelijk in juridische zin voor het ontstaan van de lange wachttijd in het GGZ.

[3:03:46] En ik wil daar ook wel het volgende bij zetten, bij zeggen, waren er problemen in de GGZ, maar op te lossen door een rechtszaak te voeren.

[3:03:54] Ik zou willen dat het waar was.

[3:03:56] Ik zou het echt willen.

[3:03:58] Dat het simpelweg een kwestie is van een rechtszaak voeren, een uitspraak van een rechter en dat dan er een oplossing komt.

[3:04:04] Want we hebben ook gezien dat nog meer geld, nog meer mensen, heb ik ook veel commissieleden horen zeggen hier, dat dat niet de oplossing is.

[3:04:12] Heel veel meer geld uit een GGZ dan jaren geleden.

[3:04:16] Er werken nog nooit zoveel mensen in een GGZ als nu.

[3:04:18] En daar zit ook een probleem.

[3:04:21] Ik hoop dat natuurlijk ook mijn actieprogramma... en de keuzes die daarin, denk ik, gemaakt moeten worden... waar veel ook nieuwe keuzes in zitten... die inderdaad nog voor een groot deel vorm moeten krijgen... maar waar wel echt die contouren worden geschetst en de keuzes worden gemaakt.

[3:04:37] Want daar begint het uiteindelijk mee en dat is ook de taak van de politiek.

[3:04:40] dat die helpen om die wachtlijstproblematiek in te dammen.

[3:04:43] Want ik sta onverkort achter het belang wat de zichting rechten op de GGZ natuurlijk naar volgen brengt.

[3:04:58] Mevrouw Westerveld.

[3:04:59] Het zou natuurlijk inderdaad mooi zijn als een rechtszaak helpt de problemen op te lossen.

[3:05:05] Mijn fout, ik doe iets verkeerd.

[3:05:07] Mevrouw Westerveld.

[3:05:08] Hij doet het weer.

[3:05:08] Opnieuw.

[3:05:10] Nee, het punt van degenen die de rechtszaak aanspannen is natuurlijk dat ze vinden dat de staat lange tijd te weinig heeft gedaan.

[3:05:20] Ik heb de brief ook ingezien.

[3:05:21] Er wordt verwezen naar internationale wetgeving, naar nationale wetgeving.

[3:05:25] En ook gewezen op eerdere beloften die ook zijn gedaan, die onvoldoende zijn waargemaakt.

[3:05:31] En als je dan kijkt dat ook internationaal

[3:05:34] dat de handtekening van Nederland onder internationale wetten staat, maar dat er ook in de Nederlandse wetgeving wel degelijk een zorgplicht in onze eigen wetten staat, dan begrijp ik heel goed dat cliënten, maar ook psychiaters aangeven dat ze de afgelopen jaren in ieder geval weinig van de overheid hebben gezien om ervoor te zorgen dat die wachttijden echt worden verminderd.

[3:05:59] En daar gaat het over.

[3:06:00] En dat sluit ook aan bij mijn vraag van hoe kunnen we er nou op aan dat de woorden die deze staatssecretaris gebruikt, dat die uiteindelijk wel worden nagekomen.

[3:06:08] Want dat is de afgelopen jaren aantoonbaar niet gebeurd.

[3:06:18] Het is lastig voor mij om een voorgangerstuk te recenseren.

[3:06:22] Ik denk dat de Kamer daar begrip voor heeft.

[3:06:24] Ik heb ook een aantal dingen aangegeven.

[3:06:30] Laat ik beginnen met aantreffen dat wat ik heb aangekondigd in die brief en de keuzes die ik wil maken, die ik denk dat nodig zijn, dat die morgen niet de wachtlijsten gaan oplossen.

[3:06:38] Dat het ook ontzettend frustrerend is voor mensen die naar dit debat kijken en zich daar al lang zorgen over maken, zelf op een wachtlijst staan en al heel lang niet de hulp krijgen die ze eigenlijk nodig hebben.

[3:06:50] Ze denken van ja, wat levert dit nou voor mij op?

[3:06:52] Ik kan me dat volstrekt voorstellen.

[3:06:55] Maar tegelijkertijd is het ook mijn taak daar ook eerlijk over te zijn en daar ook eerlijk over te communiceren wanneer ik verwacht dat er resultaten komen.

[3:07:04] Daarvan heb ik gezegd dat ik wil dat in 2028 de treaknormen gehaald worden.

[3:07:13] worden geholpen in de GGZ.

[3:07:15] Maar in de tussentijd wil ik natuurlijk alle stappen zetten en zo snel mogelijk die ik kan doen.

[3:07:19] Daar hoop ik, want dat is de vraag die mevrouw Westervold natuurlijk mij ook stelt, van hoe kunnen we daar op aan?

[3:07:24] Deze maand al een besluit te nemen in het BO, Fysiale en GGZ.

[3:07:27] Nou, daar zou ik de Kamer ook over informeren, dat heb ik ook toegezegd.

[3:07:30] En verder ook de komende tijd, ook met gemeenten, partners, patiëntverenigingen,

[3:07:36] de aanbieders, professionals, afspraken te maken waarin heel duidelijk wordt hoe we dit probleem verder aanpakken.

[3:07:47] Maar dat er keuzes nodig zijn, soms harde keuzes nodig zijn,

[3:07:52] Dat is denk ik evident.

[3:07:54] Dat zal ook niet altijd leuk zijn.

[3:07:56] Maar dat is wel nodig, juist voor die mensen die nu te lang moeten wachten.

[3:08:00] En ik hoop dat zij de komende tijd bewijs vinden in hetgeen wat we doen om dat probleem aan te pakken.

[3:08:09] Dan over relatie en gezinstherapeuten en de toegepaste hbo-psychologen.

[3:08:13] Hoe staat het met het wetenschappelijk onderzoek van de effectiviteit van gezinstherapie van de heer Van Dijk?

[3:08:19] Nou, het verzoek om onderzoek te doen naar de behandeleffectiviteit is inmiddels doorgeleid naar het Zorginstituut, die er vanuit een wettelijke taak naar zal kijken.

[3:08:28] Als de resultaten van het onderzoek bekend zijn, wordt het gedeeld.

[3:08:32] Zodra wij weten wanneer dat is, communiceren we dat aan de Kamer.

[3:08:43] Tot slot, voor mij is dat een van de laatste vragen over hoe het gaat met de vragenlijst.

[3:08:51] Of ik kan garanderen dat deze vragenlijst niet meer opnieuw wordt gebruikt.

[3:08:56] Ik kan dat niet garanderen.

[3:08:57] Dat heb ik al eerder gezegd.

[3:08:58] De data is vernietigd.

[3:09:00] We moeten vinger aan de pols houden.

[3:09:11] Tot deze vragenlijst.

[3:09:15] niet meer opnieuw wordt gebruikt, dat heb ik ook aangegeven in een eerdere brief.

[3:09:18] En tot slot, hoe gaat de staatssecretaris samen met JV verzorgen dat politiemeldingen van agressieërs zorgmedewerkers serieus wordt genomen?

[3:09:26] Dat is een vraag van mevrouw de Korte.

[3:09:28] Nou, over opsporing en vervolging van agressie tegen mensen met een publieke taak zijn einduidig landelijke afspraken gemaakt en ook zorgverzekeraars hebben publieke taken en die vallen ook onder deze afspraken.

[3:09:42] Deze ELA, heet dat, zijn recent geëvalueerd en vandaag is deze evaluatie naar de Kamer gestuurd.

[3:09:48] De evaluatie blijkt onder andere dat de kwaliteit en snelheid van het aangifteproces verschilt per locatie, ook per politieman of vrouw die de aangifte opneemt.

[3:09:58] Door een verschil in kennis en ervaring tussen politiemedewerkers worden aangiften ook niet altijd adequaat opgepakt.

[3:10:04] Mijn collega minister Van Weel heeft in zijn reactie aangegeven dat zijn departement samen met onder andere de politie werkt aan een versterking en verbetering van het aangifteproces.

[3:10:12] bij agressie en geweld met mensen en met een publieke taak.

[3:10:15] En ik zal mijn collega verzoeken ook om daarbij specifiek aandacht te schenken aan de aangiftes uit het GGZ en benadrukken dat die serieus moeten worden genomen.

[3:10:22] Want agressie hoort absoluut niet bij de zorg.

[3:10:24] Dat heeft de minister ook eerder gezegd.

[3:10:26] Dat vind ik ook, ook als het gaat om de GGZ.

[3:10:29] En daarnaast is het zo dat er altijd installatiemogelijkheden zijn.

[3:10:32] Als een aangifte van agressie tegen iemand met een publieke taak niet goed verloopt, dan kan contact worden opgenomen met de VPT-coördinator of VPT-contactpersoon van de politie en die kan volgens nagaan wat er aan de hand is en waar het eventueel mis is gelopen en hoe de zaak nog recht kan worden getrokken.

[3:10:52] Tot zover daarover, voorzitter.

[3:10:55] Dan nog een paar interrupties en dan wil ik even voor een paar ogenblikken schorsen voordat we gaan luisteren naar staatssecretaris Diederik Van Dijk.

[3:11:06] We hebben meer Van Dijk in het huis.

[3:11:08] Goed om te weten.

[3:11:09] De heer Van Dijk.

[3:11:09] Dank u wel voorzitter.

[3:11:11] Toch nog een informatieve vraag omdat in heel veel antwoorden van de staatssecretaris komt terug.

[3:11:16] Er moeten keuzes worden gemaakt.

[3:11:17] De capaciteit is eindig.

[3:11:19] Een hele logisch inderdaad.

[3:11:21] Nog even terugkoppelen naar het begin van zijn fraaie

[3:11:27] Als je een verlies ervaart en je verliest een geliefde, dan krijg je wel een blauwe heuvel op, maar niet een uitgestoken ontfermende hand van de overheid.

[3:11:40] is de eerste vraag toch ook niet, moet de overheid zich dat naar zich toetrekken?

[3:11:44] Ook wetend, ja, aanbod schept ook weer vraag en moet de overheid in ieder geval eigenlijk niet de laatste zijn die in zo'n rij aan de beurt komt?

[3:11:52] Kun je daarop reflecteren?

[3:11:53] Wat voor keuzes zitten hieronder?

[3:11:55] Ja, dit vind ik een hele terechte vraag.

[3:11:57] Dit is dus ook, ik denk, meneer Van Dijk raakt ook de essentie van het dilemma wat daaronder zit.

[3:12:06] En wat ik niet, laat ik het zo zeggen,

[3:12:10] Ik denk niet dat de overheid dat helemaal naar zich toe moet trekken... maar wel mensen erop kan wijzen dat er bijvoorbeeld hulp is.

[3:12:16] Of handvatten kan bieden over hoe je kan praten met, in dat geval, jonge kinderen... of met je omgeving.

[3:12:22] Of dat er mogelijk lotgenotengroepen zijn waar je niet van af weet... om mogelijk eens om aan te sluiten.

[3:12:28] Dus daar zit dan een typische en faciliterende rol van de overheid om erop te wijzen.

[3:12:33] om te helpen op die manier, zonder dat de staat op de stoep staat om te zeggen wij gaan nu wel even helpen om over dit verlies heen te komen.

[3:12:39] Dus daar zit wel echt een nuanceerend verschil in.

[3:12:41] En dank ook voor het stellen van die vraag, want dat stelt mij ook in staat dat te verduidelijken.

[3:12:45] En nogmaals, daarover wil ik ook verder met de Kamer ook spreken richting de aanpak van mentale gezondheid.

[3:12:51] Eentje die we een beetje toch uit deze brief hebben gehouden, omdat we die ook voor de zomer nog naar de Kamer apart sturen.

[3:13:03] Ja, gaat uw gang.

[3:13:04] Ik had net de heer Van Dijk beloofd om te laten weten wanneer dat onderzoek kwam.

[3:13:08] Dat is voor de zomer, toch?

[3:13:09] Laten we zeggen voor de zomer, ja.

[3:13:19] Sorry?

[3:13:19] Waar gaat deze toezegging over?

[3:13:21] De relatietherapie over de kostaffectiviteit.

[3:13:24] Kostaffectiviteit en relatietherapie voor de zomer, check.

[3:13:27] Hebben we de Elke Administratie ook weer bij.

[3:13:29] Eerst de heer Seder nog en dan mevrouw Kort.

[3:13:33] Ik ga nog even terug naar de wet Integrale Suicidepreventie.

[3:13:38] Omdat de staatssecretaris aangaf dat vanaf 1 juli er steunpakketten zijn voor gemeenten waar ze gebruik van kunnen maken.

[3:13:45] Ik vroeg me af of dat wel om die 4,5 miljoen euro gaat.

[3:13:48] Of gaat het om een veel lager bedrag, uit mijn hoofd 7 ton.

[3:13:52] Daar zit wel een groot verschil tussen.

[3:13:54] Zou ik nog even een verificatievraag stellen hoeveel geld er gereserveerd is?

[3:14:01] Want er staat in principe wel 4,5 miljoen gereserveerd ervanuitgaande dat de wet zou ingaan per 1 juni.

[3:14:09] Ja, dat moet ik even opzoeken.

[3:14:11] Dus dat wil ik dan even doen met uw toestelling voorzitter.

[3:14:15] Dus dan komen we of in 2021 of in 2021 schriftelijk even op terug.

[3:14:18] Volgt mevrouw de Korte.

[3:14:22] We zijn toch wel heel erg teleurgesteld dat de staatssecretaris doorgaat met de honusvragenlijsten bij de NCA.

[3:14:33] Want het is een doorbreking van het beroepsgeheim van artsen.

[3:14:38] Het gaat om privacygevoelige gegevens van patiënten.

[3:14:43] Daar hebben gewoon professionals moeite mee.

[3:14:46] Dus waarom gaat u daarmee door?

[3:14:48] Volgens mij is de vraag duidelijk.

[3:14:51] Ik heb gezegd dat ik niet kan garanderen dat ik het niet meer gebruik.

[3:14:55] Dat is wel even iets anders.

[3:14:58] En geefsdeling is wel belangrijk.

[3:14:59] Ook deze vragenlijsten zijn belangrijk om vinger aan de pols te houden.

[3:15:03] Dus dat... Echt aangekomen aan het... O, de heer Seder nog wel.

[3:15:08] O, sorry, mevrouw... U heeft er nog vier, zeker?

[3:15:13] Oké.

[3:15:15] De heer Seder.

[3:15:18] Ja, een vraag die nog niet beantwoord was, zag ik.

[3:15:21] Dat was de vraag of de staatssecretaris kan werken aan een vorm waarin de basis GGZ het mogelijk maakt dat een zorgverlener even kan bellen met een specialist.

[3:15:30] Dus consultaties als huidsartsen ook doen.

[3:15:33] Dat zou namelijk heel veel doorverwijzen en het uitblijven van adequate zorgen voorkomen.

[3:15:41] Dit is een heel terecht punt, want hier spreek ik ook veel mensen over die werken, ook in het voorliggend veld, en dat je kijkt van hoe kan je dat nou, dat je niet een heel specialist GGZ-traject in moet, maar dat er ook een tussenmogelijkheid is.

[3:15:57] Daar is ook over gesproken toen ik in Harderwijk was.

[3:16:00] Ik vergoed bijvoorbeeld vijf sessies.

[3:16:03] Niet een hele rits, maar ik doe gewoon vijf.

[3:16:06] We weten ook van de eerste aantal behandelingen, die zijn het meest effectief.

[3:16:12] Dus dat zijn precies dingen waar we aan werken, ook in dat asfalt.

[3:16:15] Dus dat punt neem ik daar ook in mee.

[3:16:19] Omdat dat ook een signaal is wat de RC er ongetwijfeld hoort vanuit het veld en wij ook.

[3:16:29] Ik kan erop rekenen dat dit een toezegging is dat erop teruggekomen wordt hoe.

[3:16:35] Mijn vraag is of dat ingericht wordt en of de staatssecretaris kan toezeggen erop terug te komen in de eerstvolgende brief.

[3:16:44] hoe dat dan uitgewerkt is, want ik denk dat het wel nauw luistert en ik denk dat de staatssecretaris ook aangeeft met mijn eens zijn dat het volgens mij wel een hele goede kans kan zijn op meerdere fronten.

[3:16:54] De heer Seder verwijst ook naar een eerstvolgende brief.

[3:16:56] Ik weet even niet wanneer die gepland staat.

[3:17:00] Nou, kijk, ten aanzien van dit is het denk ik verstandig dat... Kijk, wij werken dat nu uit in het ASWA.

[3:17:05] Dat ASWA zal natuurlijk ook richting de Kamer komen, vanzelfsprekend.

[3:17:08] En dat de heer Seder dan beoordeelt of dat naar zijn tevredenheid op die manier is ingevuld.

[3:17:12] En dan stel ik voor dat, als dat niet het geval is, hij daar ook een punt van maakt.

[3:17:15] En dat we daar dan vervolgens ook door spreken.

[3:17:20] Er zijn ook al meerdere punten richting het ASWA.

[3:17:24] Dus wat dat betreft is dat dan...

[3:17:27] De brief.

[3:17:28] Check.

[3:17:30] Dan zijn we echt... Nee, dan komen we bij mevrouw Van de Hil.

[3:17:33] Nee, nee, mevrouw Van de Hil.

[3:17:34] Want we hebben nog... Ik zit steeds met dat mevrouw Meijer ook nog moet.

[3:17:38] Maar u wilt nu interromperen en daar heeft u alle recht toe.

[3:17:40] Mevrouw Van de Hil.

[3:17:42] Dank voorzitter.

[3:17:43] Dan kan ik even los.

[3:17:45] Dank ook voor meneer Seder, want inderdaad die consultatiefunctie hebben we ook bij de jeugdzorg gehad.

[3:17:49] Ik denk een mooi onderwerp, maar dat haakt ook een beetje aan bij de triage waar ik ook vragen gesteld heb en de staatssecretaris ook op geantwoord.

[3:17:59] Ik heb de gz-psycholoog eigenlijk als seh-arts genoemd, zoals we die op de spoedtijs in de hulp hebben.

[3:18:06] En daarvan zei ik ook van ja, maar die gz-psycholoog hebben we een motie kinder- en jeugdpsycholoog van, die eigenlijk nog niet goed uitgevoerd is en waarvan ik zeg van ja,

[3:18:18] Doe dat nou, dan heb je een hoop gz-psychologen erbij.

[3:18:21] En dan heb ik daar nog een vervolgvraag over.

[3:18:23] Het mag als twee gerekend worden.

[3:18:25] Maar er zijn ook evc-trajecten om gz-psychologen op te leiden, waar sommige organisaties echt positief mee aan de slag zijn gegaan, waarbij je op een andere manier opleidt.

[3:18:39] En is de staatssecretaris bereid daar ook naar te kijken?

[3:18:52] Die kinder- en jeugdpsycholoog heb ik gevraagd.

[3:18:55] En ik heb de seh-arts als... de gz heb ik ook benoemd in interruptie.

[3:19:02] Die laatste is wel stiekem... Ja, dat hoort niet helemaal.

[3:19:09] Ik noem het verlengde spreektijd.

[3:19:10] Dan moet er nu een soort antwoord worden.

[3:19:14] Daar kom ik zo even op terug.

[3:19:15] Ik probeer daar zo anders in tweede termijn op terug te komen.

[3:19:23] Ik was blij dat mevrouw de Kort aangaf over agressie in de zorg en dat de staatssecretaris daar uitgebreid op antwoordde.

[3:19:35] Maar nu heb ik al jaren geleden, samen met huidig minister Agema,

[3:19:41] Ik heb daar een puntenplan in gemaakt en dat ligt volgens mij nog steeds op de plank.

[3:19:45] En daar zit alles in waarvan ik zeg, als je dat nou morgen uitvoert, dan is het echt niet allemaal in één keer over.

[3:19:52] Maar dan zet je wel een beetje een klem op en een beetje urgentie op aangifte, op cursussen voor mensen die agressief gedrag vertonen en op dat soort zaken allemaal.

[3:20:02] Is de staatssecretaris bereid om dat met zijn collega op te nemen?

[3:20:08] Ja, voorzitter.

[3:20:11] Ik ben het volstrekt met de VVD eens dat agressie tegen zorgmedewerkers echt ongekend huftiger is.

[3:20:17] En hoe sterker we daar tegenover kunnen optreden, hoe beter dat is.

[3:20:23] Als de VVD vraagt het puntenplan van de VVD onder aantrekking van de minister, dan ben ik vanzelfsprekend bereid dat te doen, om dat verzoek bij haar neer te leggen.

[3:20:31] Volgens mij is dat het verzoek, dus dan ga ik dat doen.

[3:20:33] Dat is ja.

[3:20:35] Ja.

[3:20:38] U hoeft... De interrupties zijn niet bedoeld om ze per se op te maken.

[3:20:42] Het mag.

[3:20:42] Het hoeft niet.

[3:20:46] We zijn echt aan het einde gekomen van de inbreng.

[3:20:49] Staatssecretaris Karremans, dank.

[3:20:51] En ik ga naar de andere staatssecretaris die hier aanwezig is.

[3:20:55] Dat is mevrouw Meijer.

[3:20:57] En haar ook de opdracht om ons bondig mee te nemen.

[3:21:01] Voorzitter, die opdracht ontving ik net per post inderdaad.

[3:21:05] Dus ik zal mijn inleidende bespiegeling achterwege laten en dan direct overgaan naar de antwoorden.

[3:21:10] Ik heb twee mapjes en een losse vraag.

[3:21:13] Het eerste mapje is samenwerking sociaal domein GGZ.

[3:21:17] Inclusief de bemoerzorg, de wet WAMS en de WLZ voor de jongvolwassenen.

[3:21:21] En dan heb ik nog het actieplan dakloosheid WLZ, wonen, de schevenhuizen.

[3:21:27] en daarnaast nog een losse vraag van mevrouw Dobbe over het adviesrapport van de regeringscommissaris.

[3:21:37] Voorzitter, in aanvulling op wat mijn collega staatssecretaris Karlemans net zei over de laagdrempelige steunpunten, zou ik daar nog wat aan willen toevoegen.

[3:21:46] Er werd door een aantal leden van uw Kamer vraag overgesteld onder mevrouw Westerveld en de heer Van Dijk.

[3:21:52] Laagdrempelige steunpunten zijn voor veel mensen een heel belangrijke plek om te werken aan hun herstel.

[3:21:58] Zoals u weet is in het ISA afgesproken om te komen tot een landelijk dekkend netwerk van laagdrempelige steunpunten.

[3:22:04] Mijn indruk is dat gemeenten zich hard inzetten om deze afspraak ook te realiseren.

[3:22:08] Het verkennend onderzoek naar de stand van het land laat zien dat er op dit moment 278 steunpunten zijn.

[3:22:15] Uw Kamer heeft dit onderzoek december vorig jaar ontvangen.

[3:22:18] Er zijn daarnaast ook nog 50 zogenaamde potentiële steunpunten, steunpunten in ontwikkeling, zou ik dan maar zeggen.

[3:22:24] We hebben onlangs een ondersteuningsprogramma gestart om de ontwikkeling van het landelijk dekkend netwerk verder kracht bij te zetten.

[3:22:30] Gemeenten kunnen hier gebruik van maken voor advies.

[3:22:34] Gemeenten kunnen ook laagdrempelige steunpunten onder andere financieren uit de middelen die ze uit het gemeentefonds ontvangen voor de uitvoering van de WMO.

[3:22:41] Er is ook structureel maximaal 150 miljoen extra beschikbaar gesteld aan gemeenten voor de uitvoering vanuit het ISA.

[3:22:48] Er lopen ook nog verdere gesprekken hierover mee in het ASBA, waarbij het ook gaat over de passende randvoorwaarden.

[3:22:54] Dus dat nog in de richting van mevrouw Westerveld en de heer Van Dijk, die daar specifiek naar vroegen, ook in relatie tot de motie die daarover eerder is ingediend.

[3:23:03] Voorzitter.

[3:23:04] Ik vroeg mevrouw Pauwelsma naar de structurele inbedding van bemoeizorg voor mensen die niet zien dat ze hulp nodig hebben.

[3:23:15] Zoals mevrouw Pauwelsma weet, is bemoeizorg een wettelijke taak die de gemeenten hebben op grond van de WMO.

[3:23:22] Is die inwending er al?

[3:23:24] Met de mogelijk toekomstige inwerkingtreding van de wet Aanpak Meervoudige Pronuntiek Sociaal Domein wordt hij de wams, inderdaad, maar misschien voor de mensen die niet zo goed ingevoerd zijn als mevrouw Paulusma is het wijdom.

[3:23:37] wijs om hem even uit te spreken, wordt die taak ook weer expliciet opgenomen in de WMO.

[3:23:43] Daar worden ambtelijk nog gesprekken over gevoerd met het ministerie van BZK.

[3:23:47] Zoals je ook weet is de WMO een gedecentraliseerde wet met beluisteruimte voor gemeenten.

[3:23:55] Gemeenten mogen dus eigen keuzes maken in de wijze waarop ze de bemoeizorg organiseren en ook de intensiteit daarvan.

[3:24:02] Mijn verwachting is dat de moeizorg, zoals u weet, kan helpen om overlast in de gemeente te voorkomen.

[3:24:07] Ik heb er alle vertrouwen in dat de gemeenten daarin de juiste keuzes maken.

[3:24:20] Dank voor het antwoord, maar die WAMS, die wet met al die woorden, die gaat een aantal dingen regelen die nu niet geregeld zijn.

[3:24:29] En de Kamer is in afwachting, ook van het ministerie.

[3:24:32] Dus iedereen zit naar elkaar te kijken.

[3:24:33] Maar ik kijk eigenlijk vooral naar de staatssecretaris wanneer zij in actie komt.

[3:24:38] Zeker, voorzitter.

[3:24:38] En ik kijk ook naar mijzelf, maar ik ben niet de enige ondertekenaar van de wet.

[3:24:48] Dan ga ik bij deze staatssecretaris ook doen wat ik bij de vorige staatssecretaris deed.

[3:24:51] Is er een planning?

[3:24:52] Kan de staatssecretaris aangeven hoeveel tijd dit nog nodig heeft?

[3:24:55] Want ondertussen gaan er mensen tussen wal en schip belanden.

[3:24:59] En dat lijkt me niet de bedoeling van deze staatssecretaris.

[3:25:02] Nee, voorzitter, zeker niet.

[3:25:04] Laat me daar gelet op de snelheid even in tweede termijn op terugkomen... om te kijken of we het iets concreter kunnen maken.

[3:25:10] Ja, ook in het thema van planningen.

[3:25:11] Ik begrijp ook dat er een andere bewindspersoon bij betrokken is.

[3:25:13] Misschien... Dat zegt u toch?

[3:25:17] De wet wordt door meerdere bewindspersonen ondertekend, waaronder BZK, maar ook SZW en JUV.

[3:25:39] In aanvulling daarop werd de stelling neergelegd dat bemoeizorg vaak weinig prioriteit heeft.

[3:25:50] Wat gaat u daaraan doen?

[3:25:55] Is bemoeizorg een wettelijke taak die gemeenten hebben op grond van de WMO?

[3:25:59] De inwerkingstreding van de wet WAMS maakt die taak nog explicieter.

[3:26:04] Maar wij weten ook dat de WMO een gedecentraliseerde wet is met beleidsruimte.

[3:26:08] Gemeenten mogen dus een eigen keuze maken in de wijze waarop ze dat dus organiseren.

[3:26:13] Ik heb daar goed vertrouwen in dat de gemeenten daarin de goede keuzes maken.

[3:26:17] En om de goede voorbeelden die er zijn, is er door Movisie een onderzoek gedaan naar de invulling van bemoeizorg en ook de verschillende mogelijkheden en de verschillende wijzen waarop de verschillende gemeenten dat oppakken.

[3:26:31] Dat is mooi bij elkaar gebracht en wij zorgen ook voor verspreiding onder gemeenten zodat men ook onderling daarin van elkaar kan leren.

[3:26:38] Voorzitter, dan vroeg mevrouw Van den Heel, die vroeg mij nog, voor sommige jongvolwassenen werkt een WLZ-indicatie voor GGZ gestigmatiserend.

[3:26:47] Is de staatssecretaris met de VVD eens dat voor deze groep na vijf jaar gekeken moet worden of een herindicatie nodig is?

[3:26:53] De toegang tot de WLZ is bedoeld voor mensen die vanwege hun psychische aandoening een blijvende behoefte hebben aan 24 uur per dag zorg in de nabijheid en of permanent toezicht.

[3:27:02] Ik heb de afgelopen periode regelmatig signalen gekregen dat het uitgaan van een blijvende zorgbehoefte in de WLZ mogelijk niet altijd goed aansluit bij het soms gillige verloop van psychische pronautiek, vooral als het gaat om relatief jonge mensen.

[3:27:17] Ondanks heb ik besloten om daarom een evaluatieonderzoek uit te laten voeren naar de toegang tot de WLZ voor mensen met een psychische aandoening.

[3:27:24] In hoeverre de uitgangspunten van de WLZ passen bij de zorgbehoeven van mensen die een WLZ-indicatie hebben voor de GGZ, is ook onderdeel van dit onderzoek.

[3:27:33] Ik verwacht dat het onderzoek tot ongeveer eind van dit jaar de tijd in beslag zal nemen.

[3:27:38] En wanneer het gereed is, zal ik het uiteraard zo spoedig mogelijk aan uw Kamer doen toekomen.

[3:27:47] Dank, en dank ook aan de staatssecretaris voor dit antwoord.

[3:27:52] Het is mooi dat er dan onderzoek naar gedaan wordt, maar dan ben je alweer aan het eind van het jaar, terwijl ik ook zie wat ik voorgesteld heb, is dat je gaat kijken nu al van wat zou er mogelijk zijn om bijvoorbeeld te herindiceren, omdat je het inderdaad over de jonge mensen hebt en je herstelgericht

[3:28:10] En kan de staatssecretaris dat eigenlijk tegelijkertijd een beetje oppakken?

[3:28:16] En een evaluatie, want ze ziet al dat er dingen niet goed gaan.

[3:28:19] En kunnen we dan kijken of het ook mogelijk is om tussentijds te evalueren?

[3:28:26] Voorzitter, ik snap de urgentie die mevrouw Van den Heel erin wil brengen, maar dat is ook wel een vrij fundamentele vraag, denk ik, die waarschijnlijk ook een wetswijziging vergt.

[3:28:36] Dus ik denk ook niet dat dat zo op korte termijn geregeld is.

[3:28:40] Maar nogmaals, de signalen die we hebben gekregen zijn volgens mij hetzelfde.

[3:28:44] Het wordt meegenomen in dat onderzoek en ik hoop dat we naar aanleiding daarvan snel snappen kunnen zetten om te kijken wat er dan passend is.

[3:28:55] Voorzitter, dan kreeg ik nog de vraag over de bezuinigingen op het sociaal domein en de relatie tot de gemeentes.

[3:29:06] Het kabinet zegt er uiteraard in voor een goede financiële positie van gemeenten, waar hechten veel waarde aan en een juiste balans tussen de ambities, de taken en de middelen en ook de uitvoeringskracht.

[3:29:16] Daarom is en blijft het kabinet in gesprek met gemeenten om zorg te dragen voor de juiste balans.

[3:29:21] Dit doet het kabinet in het mede-overhedenoverleg, waar mijn collega binnenkort aan deelneemt.

[3:29:28] Voor het verbeteren van de samenwerking tussen het sociaal domein, de huisarts en de GGZ zijn er naast in het ISA een aantal specifieke afspraken gemaakt.

[3:29:35] De gemeenten hebben ook middelen ontvangen om de doelstellingen van het ISA te realiseren.

[3:29:39] En ook in dit aanvullend zorg- en welzijnsakkoord willen we afspraken maken om de sociale basis en de samenwerking tussen het medisch en sociaal domein verder te versterken.

[3:29:47] En daarbij is ook aandacht voor de benodigde randvoorwaarden natuurlijk voor de uitvoering.

[3:29:53] Voorzitter, dat was het eerste mapje.

[3:29:58] U komt bij actieplan dakloosheid, zeg ik dat goed?

[3:30:00] Onder andere?

[3:30:02] Zeker, en de scheefhuizing.

[3:30:09] Ook hier zal ik de inleiding overslaan, maar ik ben allereerst wel blij dat we met alle partijen in actie zijn gekomen.

[3:30:25] en ook de urgentie voelen en delen om stappen te zetten.

[3:30:28] Het actieplan is opgesteld door ZN, VNG, Valente, het Nederlandse GGZ en Mind.

[3:30:34] Mevrouw Westerveld vroeg mij hoe het actieplan gaat zorgen voor meer passende woonplekken voor dakloze mensen met een WLZ-indicatie.

[3:30:41] Hoe gaat de staatssecretaris bijvoorbeeld samenwerken met VRO?

[3:30:45] is deze groep ook onderdeel van de regeling aandachtsgroep.

[3:30:48] Het waren eigenlijk drie vragen in één ongeveer verkapt.

[3:30:51] Voorzitter, ik herken natuurlijk net als mevrouw Westerveld dat er een groot knelpunt is in het aanbod van passende woonplekken voor de doelgroep.

[3:30:59] Passende huisvesting met ondersteuning of zorg is heel belangrijk om ervoor te zorgen dat mensen met psychische problematiek kunnen stabiliseren en het liefst ook kunnen herstellen.

[3:31:09] Voor het realiseren van het woonzorgaanbod voor deze doelgroep is samenwerking tussen de gemeenten, de zorgkantoren en de zorgaanbieders van heel groot belang.

[3:31:18] En met het actieplan zetten we steviger in op samenwerking tussen deze partijen om tot een passende plek te komen voor de mensen die dat nodig hebben.

[3:31:26] Het realiseren van meer betaalbare en passende huisvesting is geen onderdeel van het actieplan.

[3:31:31] Hier wordt wel onder leiding van de minister van VRO aangewerkt.

[3:31:35] VWS werkt intensief samen met VRO, maar ook met de andere ministeries en partijen in verschillende programma's gericht op passende huisvesting voor ondersteuning of zorg.

[3:31:44] De regeling huisvesting aandachtsgroepen, waarin hij vroeg, stelt de gemeente in staat om versneld huisvesting te realiseren voor de aandachtsgroepen.

[3:31:51] Het doelgroep waar het actieplan betrekking op heeft, is ook onderdeel van deze regeling.

[3:31:55] Voorzitter, dan vroeg mevrouw Westerveld hoe gaat de staatssecretaris de resultaten van het actieplan voor passende zorg voor dakloze mensen met een WLZ-indicatie monitoren?

[3:32:04] Dat is een terechte vraag, misschien met een wat ingewikkeld antwoord, want het is niet mogelijk om in het actieplan hard op de aantallen te monitoren, omdat we slechts een indicatie hebben van het aantal dakloze mensen met een WLZ-indicatie.

[3:32:20] Dus we monitoren de acties uit het actieplan daarom in eerste instantie

[3:32:25] We halen dus de verhalen op uit de regio's die deelnemen aan de pilots, bijvoorbeeld door te vragen of de betrokkenen zien dat cliënten sneller op een passende plek terechtkomen.

[3:32:36] We vragen de regio's die deelnemen om bij de start de problematiek ook inzichtelijk te maken, zodat daar specifiek kan worden gevolgd of het aantal mensen dat dakloos is.

[3:32:45] of in de maatschappelijke oplang van verblijfd ook afneemt.

[3:32:49] En tot slot brengen we de aantallen beter in deel, onder andere via de monitor dakloosheid, waardoor we ook de trend voor de komende jaren kunnen monitoren.

[3:32:56] Dat is ook onderdeel van het actieplan.

[3:32:58] En er is natuurlijk de landelijke werkgroep met de betrokken partijen ingericht, waar we hem ook de voortgang zullen bewaken.

[3:33:05] Dan, voorzitter... Besteveld.

[3:33:14] Dank aan de staatssecretaris voor haar reactie.

[3:33:18] Ze geeft ook toe dat het zorgen voor genoeg woonplekken niet zozeer iets is wat ze met dit actieplan kan regelen, maar dat is natuurlijk wel precies de bottleneck.

[3:33:27] Omdat het hier gaat over een groep mensen met dusdanige problematiek dat ze ongeschikt zijn om op te vangen in de noodopvang, omdat daar niet de juiste begeleiding en de juiste hulp is.

[3:33:38] Het is een kleine groep mensen waarvan toch veel gemeenten ook wat terughoudend zijn met zorgen dat ze een passende plek krijgen.

[3:33:46] Ik denk dat we allemaal ook weten waardoor het komt.

[3:33:48] Maar precies dat maakt natuurlijk wel dat hier stevige regie op nodig is.

[3:33:54] Ik ben heel blij met samenwerken, dat is hartstikke mooi, maar uiteindelijk moet er wel echt wat gebeuren.

[3:33:58] Moeten er passende plekken komen.

[3:34:00] Dus mijn vraag aan de staatssecretaris is, gaat ze ook ergens overkoepelend met gemeenten om tafel zitten, met de wijzer op tafel slaan als dat nodig is, om gewoon te zorgen dat elke gemeente een deel van deze groep huisvest?

[3:34:14] Want daar valt of staat het actieplan wel bij.

[3:34:20] Ik snap natuurlijk waar deze vraag vandaan komt.

[3:34:24] Dat lijkt me allereerst te vooropstellen.

[3:34:30] Volgens mij delen we allebei de urgenties.

[3:34:32] Ik snap ook wel de ingewikkeldheid van, hebben we nu een actieplan en dan gaan we monitoren, maar we gaan daarin niet bouwen, terwijl de mensen juist een plek nodig hebben.

[3:34:41] Dat is een lichtingewikkelde spagaat waar ik me in bevind.

[3:34:48] Ik ben staatssecretaris op VWS en niet op VRO.

[3:34:51] Dat schetst in het dilemma.

[3:34:54] Ik probeerde te schetsen dat we intensief samenwerken met het ministerie van VRO, maar ook met de andere ministeries.

[3:35:06] De minister van Vrouw werkt aan betaalbare en passende huisvesting met begeleiding.

[3:35:15] Dit gaat om dakloze mensen, mensen die uitstromen uit beschermd wonen of de GGZ.

[3:35:20] Mensen met sociale of medische urgentie.

[3:35:24] Daarnaast komt er ook het wetsvoorstel voor sterking regie volksuitvesting.

[3:35:28] Waarin wordt geregeld dat deze groepen in elke gemeente moeten worden opgenomen in de urgentieregeling.

[3:35:35] Gemeenten moeten hun woningbouw opgraven en het WMO-aanbod beter op elkaar laten afsluiten.

[3:35:40] Voor de zomer opent ook de nieuwe tranche van de regeling huisvesting aandachtsgroepen, waarbij ook 30 miljoen beschikbaar is om die zogenaamde onrendabele top van betaalbare woningen voor aandachtsgroepen te financieren.

[3:35:56] Dus ik hoop dat op die manier, dat zit dan niet in het actieplan.

[3:36:00] Maar ik wil ook niet de suggestie wekken dat er niks gebeurt als het gaat om het creëren van passende plekken.

[3:36:09] Voorzitter, de heer Seder vroeg hoe het kan dat de plannen voor scheve huizen in Nijmegen geschrapt werden.

[3:36:19] Tot mijn spijt heb ik daar ook kennis van genomen van het besluit van het college van BNW om de plannen voor scheve huizen in Nijmegen-Noordstop te zetten.

[3:36:27] We hebben daarop ook contact opgenomen met de gemeente en daaruit blijkt dat de gestegen bouw- en ontwikkelkosten en ook de lastige aansluiting op de nutsvoorzieningen zoals energie en water hier aan ten grondslag liggen.

[3:36:40] Zoals u weet is huisvesting natuurlijk een lokale aangelegenheid, dus besluiten rondom concrete huisvestingplannen zijn primair aan de gemeente zelf.

[3:36:48] Vanuit het Rijk wordt wel getracht om zorg te dragen voor voldoende financiering.

[3:36:51] Zo ondersteunt het Rijk, vanuit het ministerie van Vrouw, gemeenten wanneer gemeenten meer kosten dan opbrengsten hebben in gebiedsontwikkelingen.

[3:37:01] Ze hebben daarvoor de realisatiestimulans voor gegeven.

[3:37:04] Die is in voorbereiding.

[3:37:06] Ook opent, zoals ik net al zei, de nieuwe tranche voor de regeling huisvestingaandagsgroepen.

[3:37:11] Mijn oproep zou dan ook zijn aan gemeenten om hier gebruik van te maken.

[3:37:15] Voorzitter, dan vroeg de heer Seder ook nog naar de landelijke aanpak voor de Schevenhuizen.

[3:37:21] Mijn voorganger heeft de motie Eerdmans-Bikker ingevuld door een overzicht te geven van alle lopende trajecten waar de Schevenhuizen doelgroep bij zit.

[3:37:29] Daar is de Kamer in juni 2024 over geïnformeerd.

[3:37:33] U moet dan denken aan de middelen voor het Nationaal Actieplan Dakloosheid en ook het bijbehorende onderzoeksprogramma, de wet versterking regie op de volksuitvesting, de financiering voor woningbouw vanuit VRO en ook de levensloof aanpak.

[3:37:44] De communicatie over de maatschappelijke baten van schevenhuizen... en het delen van goede voorbeelden kan bijdragen aan het versterken van het draagvlak.

[3:37:51] Ik zorg ervoor dat deze goede voorbeelden op korte termijn ook vindbaar zijn... op de wedstrijd van het ministerie van Vro.

[3:37:57] Aan de ingediende motie over de schevenhuizen destijds... waren geen extra middelen gekoppeld.

[3:38:03] Dus ja, een landelijke aanpak als er niet een middele wordt voorzien... werd in die zin ook wat ingewikkeld.

[3:38:09] Dus mijn voorganger heeft hem van die weg op deze manier uitgevoerd.

[3:38:13] Veel gemeenten zijn al bezig met de ontwikkeling van Schevenhuizen.

[3:38:18] We constateren daarbij wel twee knelpunten.

[3:38:20] Dat zijn één, de lange procedures door het gebrek aan draagvlak van omwonenden.

[3:38:24] De heer Seder vroeg daar volgens mij ook nog naar.

[3:38:26] Daar kom ik zo nog expliciet op terug.

[3:38:28] En twee, ook de stijgende bouw- en ontwikkelingskosten bij de realisatie.

[3:38:34] Zoals ik net al aangaf, financieel ondersteunt het Rijk de gemeenten wanneer zij meer kosten dan opbrengsten hebben in de gebiedsontwikkelingen.

[3:38:42] Hiervoor wordt door het ministerie van Vro de realisatiestimulisans voorgegeven.

[3:38:46] Daarnaast opent voor de zomer de nieuwe tranche van de regeling huisvestingaandachtsgroepen.

[3:38:52] Om dan gelijk over te gaan op het draagvlak, waar de heer Seder ook naar vroeg.

[3:38:57] Het draagvlak is vaak een vrij groot struikelblok.

[3:39:02] Kan het kabinet de gemeente ondersteunen door bijvoorbeeld een participatieproject, als ik de vraag goed begreep?

[3:39:08] Ik herken dat vraagstuk.

[3:39:09] Dat was ook wat ik net aangaf.

[3:39:11] Het is een van de concrete problemen waar gemeenten vaak tegen aanlopen.

[3:39:14] Het gebrek aan draagplak.

[3:39:16] Het is wel zo dat een goede balans tussen de draagkracht en de draaglast in wijken van cruciaal belang is om dit mogelijk te maken.

[3:39:25] De gemeente heeft daar zelf het beste zicht om.

[3:39:28] Vanuit de aanpak dakloosheid van VWS is het reduceren van het stigma een belangrijk speerpunt.

[3:39:35] Daarom hebben we in samenwerking met het beelddepot een toolkit laten ontwikkelen die gemeentelijke communicatie en beleidsmedewerkers moet helpen bij het uitvoeren van de participatietrajecten, juist ook om die stigmatisering tegen te gaan.

[3:39:51] Voorzitter.

[3:39:56] Dat waren de vragen.

[3:40:02] Dat waren de vragen in dit mapje, moet ik zeggen.

[3:40:05] En er kwam nog een antwoord op de vraag van mevrouw Doelen.

[3:40:09] Tot slot, mevrouw Dobbe vroeg naar het adviesrapport van de regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld, mevrouw Hamer.

[3:40:18] De regeringscommissaris benadrukt dat er hulp moet zijn voor slachtoffers die hulp zoeken, maar ook als het gedrag niet recent was, maar jaren geleden plaatsvond.

[3:40:29] Zij vroeg mij of ik bereid was om de initiatieven die zorgen voor overbruggingzorg te ondersteunen.

[3:40:35] Ik zal dit niet te lang proberen te maken, maar ik wil benadrukken dat iedereen die de moed vindt om een ervaring met seksueel grensoverschijnend gedrag te melden, recht heeft op erkenning, steun en passende hulpverlening.

[3:40:51] In het adviesrapport van de regeringscommissaris wordt gesteld dat de casuïstiek

[3:40:57] Toch vaak maatwerkbehoeften, mede omdat de impact op meerdere leeftermijnen raakt van een slachtoffer en ook impact op de omgeving.

[3:41:04] De SP, of mevrouw Dobbe moet ik zeggen, verwijst naar de verschillende initiatieven voor overbruggingszorg, zoals ook door het centrum seksueel geweld worden geboden.

[3:41:13] Waar het staande praktijk is dat het centrum seksueel geweld een

[3:41:17] Dat een case manager nadat een slachtoffer zich meldt, contact houdt met het slachtoffer om te bepalen hoe het slachtoffer zich herstelt en of er extra zorg nodig is.

[3:41:27] Deze ondersteuning wordt door gemeente ingekocht en is beschikbaar voor slachtoffers van seksueel geweld.

[3:41:32] Of dit nu recent gebeurd is of ook al langer geleden.

[3:41:36] De financiering daaruit loopt via het gemeentefonds.

[3:41:39] En de co-financiering... Voor welk stukje is dat?

[3:41:44] En een aanvuller van zo'n stukje cofinanciering voor het centrum seksueel geweld komt ook vanuit het ministerie van VWS.

[3:41:52] Dank u wel.

[3:41:53] We zijn aan het einde gekomen van de zijde van het kabinet.

[3:41:56] Het is kwart voor negen.

[3:41:57] We gaan door naar de tweede termijn.

[3:42:00] En u heeft daar maximaal één minuut twintig voor.

[3:42:03] VVD-fractie.

[3:42:07] U bedankt en de ondersteuning dank.

[3:42:09] Met name ook de staatssecretaris en ook die ondersteuning voor de hulp.

[3:42:12] Ik vind het wel bijzonder, dat aswa wordt wel voor mij een beetje de heilige graal.

[3:42:17] Dat wordt de komende tijd, dat wordt je van het.

[3:42:20] Dus ik bereid me hier al enthousiast op voor.

[3:42:24] Ik ben blij met de toezeggingen die de staatssecretaris ook heeft gegeven over de pauzeknop, de consultatiefunctie.

[3:42:31] En de andere staatssecretaris ook over de evaluatie voor de toegang tot de WLZ.

[3:42:38] Ik wacht dat af.

[3:42:39] En als ik geen geduld heb, ga ik zelf kijken wat in de wet kan.

[3:42:44] Ik vraag graag het twee minuten debat aan.

[3:42:48] Het twee minuten debat is bij deze aangevraagd en genoteerd.

[3:42:53] Dit jaar.

[3:42:55] Dank voorzitter en ook dank aan de ondersteuning en de staatssecretaris voor de beantwoording van alle vragen.

[3:43:00] Het is wel duidelijk dat de problemen in de GGZ groot zijn.

[3:43:04] En dat de trend ook echt de verkeerde kant op gaat op dit moment.

[3:43:08] Er zijn meer professionals, steeds meer zorgvragers, er gaan meer middelen naartoe.

[3:43:13] Dus een onhoudbare situatie en daarom ben ik blij dat er actie wordt genomen.

[3:43:19] Wat tegelijkertijd ook wel weer wat teleurstellend is, is dat er wordt gemikt op 2028 voor het oplossen van de wachtlijn.

[3:43:29] In ieder geval dat iedereen dan binnen de treaknormen valt.

[3:43:35] Waar ik blij mee ben is dat het afschaffen van de marktwerking

[3:43:41] in de acute GGZ in ieder geval geen taboe is.

[3:43:45] En verder wens ik de beide staatssecretarissen veel succes met het oplossen van behoorlijke uitdagingen.

[3:44:01] Vijf jaar geleden zei een voorganger van deze staatssecretaris, en ik citeer, het is niet uit te leggen dat mensen met de zwaarste psychische en sociale problemen het langst moeten wachten op de zorg die ze nodig hebben.

[3:44:13] Dat was staatssecretaris Blokhuis.

[3:44:16] Dat zouden de woorden van deze staatssecretaris kunnen zijn.

[3:44:22] debat en in mijn antwoorden en vragen wat ongeduldig.

[3:44:27] Omdat niet alleen wij al heel lang moeten wachten op de echte maatregelen, maar vooral mensen die op de wachtlijsten staan.

[3:44:32] Sommigen daarvan verliezen de hoop.

[3:44:36] Soms overlijden ze op de wachtlijst.

[3:44:39] Zo ernstig is het.

[3:44:40] Daarom hoop ik dat deze staatssecretaris eind van de maand een aantal belangrijke keuzes gaat maken, zodat het niet alleen blijft bij overleggen, maar ook met de echte stappen die ook in de brief worden erkend.

[3:44:53] Ik heb nog een paar vragen.

[3:44:57] Een van de vragen die ik nog stelde was of hij de marktwerking uit de hele cruciale GGZ kan halen.

[3:45:03] En niet alleen uit dat kleine deel van de high intensive care.

[3:45:09] Ik had ook nog een vraag die is deels door staatssecretaris Meijer beantwoord, maar ik wil hem ook nog graag stellen aan staatssecretaris Karremans.

[3:45:16] En die gaat over het voorkomen dat mensen gebruik moeten maken van de GGZ.

[3:45:21] Als je inzet op provincie, hoe ruimt dat nou met die bezuinigingen?

[3:45:24] En ik wens de beide staatssecretaris heel veel wijsheid in de harde besluiten die zij de komende tijd hopelijk gaan nemen.

[3:45:32] Dank u wel.

[3:45:33] Het is goed om het met elkaar van gedachten te wisselen.

[3:45:39] Ik constateer dat er heel veel vooruit wordt geschoven.

[3:45:43] De ASFA wordt heel belangrijk.

[3:45:45] Dat is helemaal te belangrijk.

[3:45:48] Maar daar hoop ik in wel te zien.

[3:45:51] Allereerst hoop ik nog een antwoord als het gaat om de gegevensdeling... en dat het een belangrijke obstakel is... met tegelijkertijd misschien ook wat laaghangend fruit... waar we misschien ook gelijke stappen in kunnen zetten.

[3:46:02] Als het gaat om de asfa en de toezeggingen die richting... die zijn gedaan ten aanzien van dat wat daarin wordt opgenomen... kijk ik daarnaar uit.

[3:46:10] Voorzitter, het verhaal over de skeve huizen... dat vind ik wel jammer.

[3:46:15] Er is een kamermeerderheid geweest, brede meerderheid...

[3:46:19] En we zien dat eigenlijk de plannen maar niet van de grond komen.

[3:46:22] En er wordt inderdaad gewezen naar de gemeente.

[3:46:23] Gemeenten hebben terecht ook hun eigen verantwoordelijkheid.

[3:46:27] Maar voorzitter, het helpt wel als er een kabinet is waarvan gemeenten ook zien dat die het ook heel graag wil.

[3:46:34] Dus ik zou toch nog wel willen vragen welke rol de staatssecretaris daar is te kunnen opnemen.

[3:46:40] Ik heb ook wat gedachten voor het tweetal moties, maar dat zullen we tijdens de twee minuten debat indienen.

[3:46:45] Dank u wel.

[3:46:47] Dank u. Mevrouw Dobbe.

[3:46:50] We hebben hier in ieder geval geconstateerd dat er meer geld dan ooit naar de GGZ gaat, meer aanbieders dan ooit in de GGZ actief zijn en de wachtlijsten ook langer zijn dan ooit.

[3:47:01] Wat ik mij heel erg afvraag na het debat dat ik heb gevoerd met de staatssecretaris, is of er erkenning is bij deze staatssecretaris of bij het kabinet.

[3:47:11] dat de huidige situatie het gevolg is van politieke keuzes.

[3:47:14] Of dat het kabinet of de staatssecretaris denkt dat dit een natuurverschijnsel is.

[3:47:18] Dat GGZ er nu zo aan toe is.

[3:47:21] En dat vraag ik natuurlijk, omdat we vooral lessen moeten leren als we echt dingen beter willen doen.

[3:47:27] om dan ook de oorzaken van wat dit veroorzaakte aan te pakken.

[3:47:30] Budgetplafonds.

[3:47:32] Deze staatssecretaris zei, het is te kort door de bocht, om dit te koppelen en de conclusie te trekken dat budgetplafonds de wachtlijsten en de wachttijden zouden vergroten.

[3:47:41] Maar dan vraag ik toch, hoe is dit kort door de bocht als zowel de Algemene Rekenkamer, als Recht op GGZ, als Mind, als het OVV, allemaal zeggen dat het zo is?

[3:47:51] Het is niet mijn mening, maar het is ook onderbouwd met allerlei rapporten.

[3:47:56] Ik zie de voorzitter heel hard knikken.

[3:47:59] Ik heb nog één vraag over mentale hulp na seksueel geweld aan de andere staatssecretaris.

[3:48:05] Zij ging in op case managers.

[3:48:09] Maar ik vroeg me af of ze ook wat kan zeggen over bijvoorbeeld de inzet van ervaringsdeskundigheid, van lotgenotengroepen, van counselors.

[3:48:15] Want die worden op sommige plekken wel ingezet, op sommige plekken niet.

[3:48:17] En het zou heel mooi zijn als we kunnen zorgen dat er genoeg ondersteuning is, zodat het op heel veel meer plekken gebruikt kan worden.

[3:48:24] Dank u wel, mevrouw Dobbe.

[3:48:26] Mevrouw Paulusma.

[3:48:28] Dank u wel en ook dank aan de bewindspersonen voor de beantwoording.

[3:48:31] Dat aswaat is al een aantal keren genoemd.

[3:48:33] Dat begint bijna op een ballon te lijken waar je heel hard en heel vaak inblaast en dat die zo meteen knapt.

[3:48:38] Ik hoop toch wel dat beide bewindspersonen de urgentie voelen om ook tempo daarop te maken.

[3:48:42] Ik kijk ook uit naar de brieven die de staatssecretaris heeft toegezegd als het gaat om die wachtlijsten en het delen van data.

[3:48:48] Volgens mij heb ik nog een antwoord van deze staatssecretaris te goed als het gaat om de middelen die nog over zijn rondom de digitalisering.

[3:48:54] En ik kijk ook uit naar de reactie van de andere staatssecretaris op de Wams.

[3:48:59] En ik deel heel erg de zorg van de heer Seder.

[3:49:01] En ik vind echt dat de staatssecretaris meer voor deze groep moet gaan staan.

[3:49:06] In een ander dossier noemen we dat wel een spreidingswet.

[3:49:08] Dat zouden we hier ook zo kunnen noemen.

[3:49:10] Ik vind dat de staatssecretaris voor deze groep moet gaan staan.

[3:49:13] De gemeente niet aan hun lot over moet laten.

[3:49:15] En ook meer moet doen dan wat ze vanavond heeft toegezegd aan de Kamer.

[3:49:19] Dank u wel.

[3:49:22] Dank u wel.

[3:49:23] Er waren nog enkele vragen gebleven.

[3:49:26] Dat zouden er twee te maken hebben.

[3:49:27] Heren van Dijk.

[3:49:29] Dank u wel, voorzitter.

[3:49:30] Voorzitter, in het huis hebben we te maken met een aantal hele grote dossiers die vrijwel dagelijks hoog op de grens staan vanwege de enorme maatschappelijke consequenties.

[3:49:39] Stikstof of asiel, doem maar maar op als het ware.

[3:49:42] Maar ik denk de mentale problematiek van zoveel mensen, en zeker ook van zoveel jongeren, zie ik als even ingrijpend en verdient eigenlijk net zoveel urgentie.

[3:49:50] Wat is er precies toch aan de hand, vraag ik ook af.

[3:49:52] Ik ben blij met de antwoorden die ik kreeg rond de psychiaters, de crisisdiensten,

[3:49:57] Ik zie ook uit naar de uitwerking daarvan.

[3:50:00] Goed dat de ondersteuningsprogramma's voor gemeenten op het terrein van suïcide al kunnen gelopen vanaf 1 juli 2025.

[3:50:05] En verder zie ik er erg uit om op een laat moment nader discussie te voeren, ook met deze staatssecretaris.

[3:50:13] Ja, wat merken wij nu wel of niet aan als psychische problematiek?

[3:50:19] En in hoeverre ligt er dan ook een taak voor de overheid?

[3:50:21] Dat is een discussie die we zeker nader moeten voeren met elkaar.

[3:50:24] Dank u.

[3:50:27] Mevrouw de Korte tot slot.

[3:50:29] Voorzitter, dankuwel ook aan de staatssecretaris voor...

[3:50:34] De discussies die we hebben gevoerd... GGZ is echt een groot en breed probleem.

[3:50:41] Dat erkennen we allemaal.

[3:50:43] We zijn ontzettend blij dat de agressie tegen zorgverleners... en ook zeker in de GGZ serieus wordt genomen bij de politie.

[3:50:51] Dus ik hoop dat we geen verhalen meer krijgen van GGZ-verpleegkundigen... dat hun aangifte niet meer serieus wordt genomen.

[3:50:59] Dus vanaf nu moet het gewoon serieus genomen worden.

[3:51:04] We horen wel hier veel over programma's, over een ASVA, over een brief.

[3:51:11] En mensen kunnen misschien denken, wat gebeurt er nou precies?

[3:51:14] En we hopen echt dat deze staatssecretarissen echt tot actie overkomen.

[3:51:19] Dat het actieplan echt een actieplan is.

[3:51:22] En dat de goede voorbeelden, bijvoorbeeld de mentale gezondheidsnetwerken,

[3:51:27] echt vaart krijgen.

[3:51:28] Het blijft ook een beetje hangen in... Nou ja, we gaan het met z'n allen doen, maar we missen eigenlijk dan nog een beetje passie van... dat de staatssecretaris toch een extra setje geeft, zodat het werkelijk gaat gebeuren.

[3:51:42] Dank u wel.

[3:51:45] Dank u wel.

[3:51:45] Wil ik gelijk doorgaan met de tweede termijn?

[3:51:50] Ja, ik heb niet heel veel nieuwe vragen gehoord.

[3:51:54] Wel nieuwe vragen, maar...

[3:51:56] Maar als u even twee minuten wil afstemmen, mag dat ook.

[3:51:59] Twee minuten.

[3:52:25] Ja.

[3:52:26] Tweede termijn, zij de kabinet, de eerste staatssecretaris Karamans.

[3:52:32] Ik heb een beetje meegeschreven, dus ik hoop dat ik ze allemaal beantwoord op die manier.

[3:52:40] Hoe wordt de e-consult gefinancierd?

[3:52:43] De GGZ en Forensische Zorg kennen algemeen omschreven zorgprestaties.

[3:52:47] Wat betekent dat voor

[3:52:48] Dat betekent dat de manier waarop zorg wordt geleverd niet is voorgeschreven.

[3:52:53] Dit betekent dat zorg zowel fysiek als digitaal geleverd kan worden.

[3:52:56] Hiermee wordt het mogelijk om op vele manieren ook digitale zorg aan te bieden.

[3:53:00] Dan over de actieve zorgbemiddeling zou ik nog even terugkomen wanneer die verkenning klaar is.

[3:53:08] Over die wettelijke grondstaf, dat was de vraag van de heer Seder.

[3:53:11] Daar moet ik schriftelijk op terugkomen.

[3:53:12] Dus dat zou ik zo snel mogelijk richting de Kamer sturen op het moment dat ik dat

[3:53:16] Ik heb uitgezocht.

[3:53:17] Het liefst zo snel mogelijk.

[3:53:19] Daar gaan we gelijk werk van maken.

[3:53:22] Een vraag van mevrouw Poudersma.

[3:53:24] Hoeveel geld is er over van die 1,4 miljard?

[3:53:37] beschikbaar gesteld voor de coalitieakkoordmiddelen om de basiswoorden te krijgen voor gegevensuitvoermiddelingen uit de zorg.

[3:53:42] En daar is namelijk ook geen onderscheid gemaakt tussen zorgsectoren.

[3:53:46] Dus dat kan voor alles worden ingezet.

[3:53:47] En daar is dan 600 miljoen van over.

[3:53:52] Er was 1,4 miljard, daar heeft dit kabinet ongeveer een derde van afgehaald.

[3:53:59] Uw collega gaf in een ander debat aan dat ze er ongeveer de helft aan had uitgegeven aan haar eigen domein.

[3:54:04] Dus zij was daar zelf heel specifiek over.

[3:54:06] Dan blijft er dus nog krap 600 miljoen over.

[3:54:09] Ik zou wel heel graag willen weten waar dat aan besteed wordt.

[3:54:13] Want de ambities voor de GGZ zijn groot.

[3:54:15] De noden zijn ook groot.

[3:54:17] En daar mag de staatssecretaris ook in een brief op terugkomen.

[3:54:20] Maar ik denk dat ik wel nieuwsgierig ben na het antwoord, maar het veld ook.

[3:54:26] Wat ik zei, er kunnen ongeveer 600 miljoen van over.

[3:54:29] Dus die berekening is hetzelfde.

[3:54:33] En er is geen verdeling naar sector.

[3:54:36] Er moeten al plannen worden gemaakt en dan ken je het toe.

[3:54:38] Dus zo werkt het.

[3:54:39] En er is niet op voorhand een verdeling per sector gemaakt.

[3:54:46] Dan doet uw collega het beter.

[3:54:49] Zij geeft aan dat ze al een derde besteed heeft aan haar eigen sector.

[3:54:52] Welk deel van dat bedrag kan men dan nog op rekenen?

[3:55:01] Dat mijn collega het beter doet, dat is geen nieuws voor mij.

[3:55:03] Dat is op basis van de plannen die al goedgekeurd zijn.

[3:55:10] Die zijn al toegekend, maar dit gaat om het geld dat nog over is.

[3:55:14] Dat is niet verdeeld per sector.

[3:55:16] Dat kan ook mijn collega niet zeggen.

[3:55:19] Dan de vraag van mevrouw Westerveld, waarom niet de hele cruciale GGZ uit de marktwerking halen?

[3:55:27] Voor de overige cruciale GGZ heb ik eind vorig jaar besloten gelijkgericht in te kopen vanaf

[3:55:40] Dat wil ik ook eerst afwachten voordat wij ook andere stappen zetten ten aanzien van die minder marktwerking.

[3:55:52] Dan had ik nog een vraag over de bezuinigingen.

[3:55:58] Hoe rijmt dat nou met wat we allemaal aan het doen zijn?

[3:56:03] Ik denk dat het goed te realiseren is dat de enige middelen die wegvallen,

[3:56:09] Dat zijn de tijdelijke middelen voor gezondheid voor iedereen.

[3:56:12] We kijken nu hoe we dat goed kunnen bestendigen.

[3:56:16] Dat ging om 10 miljoen euro.

[3:56:18] Als je bedenkt dat er miljarden omgaan in de GGZ,

[3:56:24] van de investeringen die we doen.

[3:56:25] En vorig jaar hebben we nog 30 miljoen bijgeplust, juist om die wachttijden te verzachten.

[3:56:30] Dus het is maar net een beetje ook hoe je het wil labelen en wil bekijken, maar dat wil ik wel in dat perspectief zetten.

[3:56:36] En dat was de laatste vraag.

[3:56:38] Dan wil ik tot slot, voorzitter, dat wil ik nog wel even, daar hecht ik waarde aan om dat nog even toe te voegen, dat ik het

[3:56:45] vanuit mijn perspectief een zeer betekenisvol, soms stevig debatvond.

[3:56:51] Dat moet natuurlijk ook, want de problemen in de GGZ zijn groot.

[3:56:56] En urgentie is daarbij nodig en die moet hoog zijn.

[3:57:00] En het is veel gegaan over prikkels, over het systeem, over preventie, over doorstroom, instroom, mentale problematiek.

[3:57:09] Maar daarmee mogen we niet één ding uit het oog verliezen.

[3:57:14] En dat is iets wat ontzettend belangrijk is.

[3:57:17] En simpelweg het een beetje omkijken naar elkaar in Nederland.

[3:57:23] En als je ziet dat het met iemand misschien niet goed gaat, iemand worstelt, dat je een helpende hand uitreikt.

[3:57:31] De heer Van Dijk had het al even over eenzaamheid.

[3:57:33] Dat je dan eens binnenstapt bij iemand, een gesprek begint.

[3:57:38] Minskip heet dat, geloof ik, in het noorden.

[3:57:40] Een mooi woord.

[3:57:41] Je kan het mooi vertalen.

[3:57:43] Een beetje nabuurschap.

[3:57:45] Het kost niks, voorzitter.

[3:57:47] En dat is iets wat we met z'n allen kunnen doen.

[3:57:49] En ik denk ook hartstikke nodig in deze tijden.

[3:57:51] Dank u wel.

[3:57:55] De staatssecretaris wil natuurlijk een paar mooie slotwoorden zeggen, maar ik mis toch nog een vraag die ik had gesteld en daar het antwoord op, namelijk de erkenning dat de problemen waar we nu mee zitten in de GGZ, dat dat geen natuurverschijnsel is, maar dat het een gevolg is van politieke keuzes.

[3:58:12] Ja, voorzitter, ik heb volgens mij in geen enkele zin die ik in de debat heb uitgesproken de indruk kunnen wekken dat ik denk dat dit een natuurverschijnsel is, want anders had ik ook niet die agenda op tafel kunnen leggen die ik op tafel heb gelegd.

[3:58:24] Want daarbij kaart ik de hele duidelijke problemen aan die soms ook inuitgevolgd zijn van bepaalde keuzes die gemaakt zijn in de politiek of elders die ik wil oplossen.

[3:58:33] Dus ik zie dit niet als een natuurverschijnsel.

[3:58:35] Ik zie dit als iets wat een probleem waar we nu mee te dealen hebben op veel niveaus en daar moet veel aan gebeuren.

[3:58:43] Mevrouw Meijer.

[3:58:48] In de richting van mevrouw Poudersma, de planning voor de Wams.

[3:58:50] Ik schreef naar de Kamer voor de zomer te informeren over de Wams.

[3:58:54] Dan vroeg de heer Seder naar mijn rol in relatie tot de Schevenhuizen.

[3:59:00] Voorzitter, in mijn eerste termijn heb ik aangegeven dat die rol natuurlijk zit in het faciliteren, bijvoorbeeld financieel, bijvoorbeeld vanuit de regelingen die lopen via Fro, maar ook in de communicatie, het delen van de voorbeelden, maar ook van de goede voorbeelden, het bijdragen aan het creëren van het draagvlak door het wegnemen van de stigmatisering.

[3:59:24] Maar ik hoor ook de wens vanuit de Kamer

[3:59:28] Dus ik neem uw oproep ook ter harte.

[3:59:30] Ik zal dit ook agenderen voor het volgende bestuurlijk overleg met de VNG.

[3:59:33] En ik sta uiteraard ook open voor suggesties van de heer Seder, als hij die ongetwijfeld heeft bij het plannen twee minuten debat, wat ik daar nog meer in zou kunnen meenemen.

[3:59:45] Paulus, maar nog kort de laatste.

[3:59:47] Ja, ik ben dank aan de staatssecretaris voor de toezegging wanneer het komt, maar ik ben toch gewoon heel benieuwd waarom het zo lang duurt.

[3:59:54] Waar ligt dat nou aan?

[3:59:57] Dat antwoord gaf ik volgens mij in eerste termijn ook.

[4:00:00] Er loopt nog een gesprek met het ministerie van BZK.

[4:00:08] Dat heeft u heel mooi verwoord, inderdaad, voorzitter.

[4:00:11] Voorzitter, dan tot slot.

[4:00:13] Mevrouw Dobbe vroeg op de valreep eigenlijk nog naar de inzet van ervaringsdeskundigen, van counselors en van lotgenoten.

[4:00:19] Hoe kunnen we dat op meer plekken inzetten?

[4:00:23] De korte versie is dat Slachtofferhulp Nederland dat doet op bepaalde plekken ook.

[4:00:28] Ze heeft een goede samenwerking met het expertisecentrum voor seksueel geweld.

[4:00:33] Het zorgt ook voor doorgeleiding naar het aanbod van lotgenotengroepen, zowel fysiek als online.

[4:00:39] Maar ik heb hetzelfde idee dat uw vraag iets dipper ging.

[4:00:42] Hoe kunnen we een extra slag maken over de inzet daarvan?

[4:00:46] Daar zou ik graag apart in een brief op terug willen komen.

[4:00:50] Dank u wel.

[4:00:50] Dan zijn we aan het einde gekomen van dit debat.

[4:00:54] Voordat ik helemaal afhaal, wil ik nog even een paar toezeggingen voorlezen.

[4:00:59] Ik dank alle deelnemers.

[4:01:02] Ik begin even bij het feit dat de VVD-fractie een twee-minuten-debat heeft aangevraagd.

[4:01:07] Dat is bij deze aangevraagd en dat geleiden we door met als eerste spreker mevrouw Van der Hill.

[4:01:12] Dan komen we bij de toezeggingen.

[4:01:14] De staatssecretaris zal de Kamer ieder half jaar informeren over de pogingen om de Kamer

[4:01:19] Sorry, om de Kamer tot zorgvraagtipering te komen.

[4:01:27] Die was van de HIL.

[4:01:30] Punt 2.

[4:01:31] De staatssecretaris informeert de Kamer voor de zomer over het onderzoek naar de kosteneffectiviteit van relatie- en gezinstherapie van Dijk.

[4:01:41] De Kamer wordt voor het debat geïnformeerd over wanneer de verkenning naar actieve zorgvermiddeling gereden is.

[4:01:50] Meestal komen brieven eerder dan het debat.

[4:01:54] Soms ook niet, maar we wachten het af.

[4:01:56] Dan komen we bij de Kamerbrief Wams voor de zomer.

[4:02:04] in het aanvullende zorgevelzijnsakkoord.

[4:02:08] Daar weten we de datum nog niet van.

[4:02:10] Maar ik kan me voorstellen dat daar zoveel in terugkomt dat dat wel weer aandacht gaat krijgen in deze commissie.

[4:02:16] Een brief over de inzet van ervaringsdeskundige seksueel geweld.

[4:02:19] Ik heb daar geen termijn bij.

[4:02:23] Mijn voorstel zou zijn om dat mee te nemen bij de brief over de WAMS voor de zomer.

[4:02:26] Wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams, wams