Initiatiefnota van het lid Bushoff - “Stop de commercie, steun de huisarts. Een plan voor toekomstbestendige huisartsenzorg” (Kamerstuk 36666)

[0:00:00] Aan de orde is het noodoverleg over de initiatiefnota van het lid Bushof.

[0:00:07] Stop de commercie, steun de huisarts.

[0:00:09] Een plan voor toekomstbestendige huisartsenzorg.

[0:00:12] Kamerstuk 36666.

[0:00:15] Allereerst een compliment aan de heer Bussof voor het opstellen en verdedigen van deze initiatiefnota.

[0:00:20] Er is altijd veel werk, er gaat een hoop tijd en moeite in zitten en daarom is het bijzonder als een collega van ons zo'n initiatief neemt om eigen ideeën, doelstellingen en ambities te verwoorden.

[0:00:31] U wordt daarbij vandaag bijgestaan door mevrouw Brans.

[0:00:35] Ook van harte welkom natuurlijk aan de minister die bij zo'n gelegenheid in de bijzondere rol van adviseur optreedt.

[0:00:44] en natuurlijk de ambtenaren die haar ondersteunen, één ambtenaar in dit geval.

[0:00:48] Maar ongetwijfeld op afstand... Tenslotte welkom aan de mensen op de publieke tribune en iedereen die dit overleg volgt via de stream.

[0:01:02] Dan ook welkom aan de Kamerleden.

[0:01:04] Aan mijn linkerzijde, van links naar rechts, zijn dat de heer Klaassen, PVV,

[0:01:09] De heer Man, dus GroenLinks PvdA.

[0:01:11] Mevrouw Thiele, VVD.

[0:01:12] Mevrouw Jansen, NSC.

[0:01:15] De heer Van Dijk, SGP.

[0:01:16] En de heer Dijk, SP.

[0:01:20] Er is veel spreektijd voor iedereen.

[0:01:23] Als het goed is, is dat bij u bekend, hoeveel spreektijd u heeft.

[0:01:28] We hebben tot half zes de tijd.

[0:01:30] Ik zal u voor dit moment nog geen beperkingen opleggen aan het aantal interrupties.

[0:01:36] Maar mocht de tijd daartoe aanleiding geven, dan zal ik ingrijpen.

[0:01:41] Hoe ziet de behandeling van deze initiatiefnota eruit?

[0:01:45] We beginnen met de zijde van de Kamer, die zal eerst het woord voeren.

[0:01:49] Daarna schorsen we, zodat zowel de initiatiefnemer als de minister zich kunnen voorbereiden op de beantwoording van de vragen die worden gesteld.

[0:01:57] En daarna gaan we door met de eerste termijn beantwoording van de zijde van de initiatiefnemer en de minister, gevolgd door een tweede termijn van de Kamer en de initiatiefnemer en de minister.

[0:02:06] Overigens staat het de leden vrij om in de tweede termijn eventueel moties in te dienen.

[0:02:12] Dan gaan we nu van start en geef ik als eerste het woord aan de heer Klaassen, PVV.

[0:02:18] Dank je wel, voorzitter.

[0:02:21] Het is altijd mooi en goed als een Kamerlid een initiatiefnota wil voorstellen aan de Kamer.

[0:02:28] Daar wil ik de heer Busser ook voor bedanken.

[0:02:31] Dit initiatiefnota richt zich op het aanpakken van problemen in de huisartsenzorg en met name

[0:02:35] de afname van praktijkhouderschap en de opkomst van commerciële partijen.

[0:02:40] De PVV-fractie vindt het ontzettend belangrijk dat de problemen in de huisartsenzorg worden aangepakt en delen belangrijke punten uit het voorstel, zoals het stoppen van private equity en de verdere commercialisering in de huisartsenzorg.

[0:02:51] De PVV-fractie wil net als initiatiefnemer het praktijkhouderschap stimuleren als belangrijke oplossing voor de tekorten en de problemen in de huisartsenzorg.

[0:03:02] Inhoudelijk heeft de fractie wel nog enkele vragen naar aanleiding van de voorliggende nota.

[0:03:08] De initiatiefnota stelt dat 8,3 miljoen euro per jaar nodig is voor huisvestingssubsidies.

[0:03:13] Maar hoe realistisch is het om dit uit provinciale budgetten of onderbesteding van de ISA-middelen te dekken, gezien de grote financiële druk op de provincies en de zorgbudgetten?

[0:03:24] Leidt het niet tot hogere premies uiteindelijk voor burgers?

[0:03:28] En hoe garandeert de initiatiefnemer dat maatregelen zoals het verlichten van administratieve lasten daadwerkelijk leiden tot meer praktijkhouders, gezien de complexe redenen waarom huisartsen voor ZZP-schap kiezen, zoals levensstijl, het willen behouden van flexibiliteit enzovoort.

[0:03:44] Er wordt getracht de NZA meer bevoegdheden te geven en ook het verplichten van aansluiting bij huisartsenposten.

[0:03:50] Dat klinkt als extra bureaucratie.

[0:03:52] Hoe voorkomt de initiatiefnemer dat het juist meer administratieve lasten oplevert voor huisartsen en zorgverzekeraars?

[0:04:03] De nota benoemt tekorten in regio's als bijvoorbeeld in Zeeland.

[0:04:06] Maar hoe worden de subsidies en maatregelen specifiek afgestemd op regio's met een lage CES-score en het dun bevolkte gebieden?

[0:04:14] Is er een risico dat de Randstad onevenredig profiteert van de voorgestelde middelen?

[0:04:18] Graag een reactie van de initiatiefnemer, maar ook van de minister.

[0:04:22] Tot voor kort had in het curriculum van de opleiding tot huisarts het ondernemerschap en HR-competenties nauwelijks een plek.

[0:04:29] Gelukkig lezen we in een brief van afgelopen week van de minister dat er inmiddels wel een dandelijk onderwijsprogramma praktijkmanagement is uitgerold, waarin het onderwerp praktijkhouderschap en organisatievorm in plaats heeft gekregen.

[0:04:40] De vraag is of dit een facultatief programma is of dat het geïntegreerd gaat worden in het bestaande curriculum.

[0:04:47] Mogelijk dat de minister dit kan beantwoorden.

[0:04:50] Maar in algemene zin is al bekend wat de eerste ervaringen hiermee zijn en hoe wordt het programma ervaren door de HAIO's.

[0:04:58] Voorzitter.

[0:05:00] Vorige week kreeg de commissie VWS een brief binnen van huisartsen uit Oost-Gelderland die zich verenigd hebben in HOAG, wat staat voor Huisartsenorganisatie Oost-Gelderland.

[0:05:09] HOAG overkoepelt 145 huisartsenpraktijken waarbinnen 420 huisartsen zorg verlenen aan 441.500 patiënten.

[0:05:19] Hier is sprake van een regionale coöperatiestructuur waarbinnen het praktijkhouderschap wordt gefaciliteerd.

[0:05:25] Zij ondersteunen huisartsenpraktijken, verbinden en ontzorgen.

[0:05:29] Hierdoor wordt de kwaliteit van zorg en het werkplezier in de praktijken vergroot door kennis te delen en processen te helpen stroomlijnen.

[0:05:36] Kortom, het ondernemerschap en HR-competenties vindt hier nadrukkelijk een plek.

[0:05:40] Niet in theorie, maar in het echt toepassen.

[0:05:43] De regeldruk op de huisartsen vermindert in die regio hierdoor, zo lijkt het, en hopelijk worden de drempels voor startende praktijkhouders hierdoor lager.

[0:05:52] Wat vindt de initiatiefnemer van deze coöperatiestructuur in Gelderland?

[0:05:56] Er worden in de brief van Hoog vijf aanbevelingen gedaan.

[0:06:00] Hoe kijkt de initiatiefnemer hierna?

[0:06:03] Zouden we dit concept niet landelijk moeten uitrollen?

[0:06:05] En als dat zou gebeuren, is deze initiatiefnota dan nog wel nodig?

[0:06:09] Of waar kunnen beide elkaar aanvullen, vraag ik aan de heer Busshof.

[0:06:15] De PVV-fractie is ook benieuwd hoe de minister aankijkt tegen het initiatief van deze huisartsenvereniging van Hoog.

[0:06:24] Kan de minister een inschatting maken wat de kosten zouden zijn wanneer de vijf aanbevelingen die Hoog doet zouden worden uitgevoerd?

[0:06:32] Tot slot nog enkele vragen aan de minister.

[0:06:35] Wat is de reactie van de minister op de recente brief van de Landelijke Huisartsenvereniging die stelde dat naast de handrijking huisvesting toch echt aanvullende structurele maatregelen nodig zijn om passende en betaalbare huisvesting te realiseren voor alle huisartsen?

[0:06:50] En wat zijn de verdere plannen om ervoor te zorgen dat er voldoende jonge mensen voor het huisartsenvak blijven kiezen?

[0:06:56] Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat jonge huisartsen ook daadwerkelijk huisarts blijven, aangezien uit het rapport van Algemene Rekenkamer blijkt dat 25 procent van de huisartsen na 15 jaar het vak alweer verlaat, waarbij werkdruk wordt genoemd als één van de oorzaken?

[0:07:12] Tot zover, voorzitter.

[0:07:14] Dank u wel.

[0:07:14] Nu heeft de interruptie van de heer Dijk.

[0:07:17] Voorzitter, ik had een vraag over uw alternatief, wat u noemde, HOOG, die coöperatieve structuur.

[0:07:26] Daar zit veel in, dat huisartsen elkaar ook gaan helpen en ondersteunen, met name beginnende huisartsen die door ervaren krachtvoordig zijn.

[0:07:34] Ziet de PVV ook een rol voor het kabinet om überhaupt dat te stimuleren, dat zittende huisartsen bijvoorbeeld een rol krijgen in een regio of een district?

[0:07:48] Als de heer Dijk bedoelt een rol binnen hoe we zorg verlenen of zorg voorkomen.

[0:07:55] Ik denk dat allebei heel erg belangrijk zijn.

[0:07:57] Zorg voorkomen misschien nog wel belangrijker.

[0:07:59] Jazeker, maar dan wel in een keten.

[0:08:02] Dus niet de huisarts alleen, maar dan heb je ook sociaal werk.

[0:08:08] van jeugdhulp.

[0:08:09] Dus in die hele keten voorzie ik nu al, maar zeker voor de toekomst, een belangrijke rol.

[0:08:14] En als zij zichzelf kunnen organiseren, dan zou dat een prees zijn.

[0:08:18] Ik heb bij eerdere inbrengen al gezegd dat als een werknemer of iemand die een zaak heeft, of noem maar op, en dat geldt dus ook voor huisartsen, als die autonomie hebben en zeggenschap, dat dat de werkplezier bevordert.

[0:08:33] Dus zeker ja.

[0:08:34] En mijn tweede vraag ging volgens mij over uw laatste zinnen.

[0:08:40] Dat ging over de referentiewaarde voor nieuwbouw bij huisartsenpraktijken.

[0:08:44] Want als ik een beetje de reactie van de minister lees, dan blijft er toch wel enige willekeur en wat vrijblijvendheid.

[0:08:50] En de vraag is of de PVV ook ziet dat dat eigenlijk een route is die veel te lang belopen is en dat we toch echt met elkaar referentiewaarden moeten gaan afspreken om voldoende, niet om ervoor te zorgen,

[0:09:02] betaalbare huisartsenpraktijken ruimte gewoon te garanderen?

[0:09:09] Ik ben er wel van overtuigd dat er een oplossing moet komen.

[0:09:13] De oplossing is niet dat, en daar gaat deze noot ook over, dat de oplossing is dat private investeerders de boel aan de gang gaan blijven houden.

[0:09:22] Dat helpt niet.

[0:09:24] Dus er moet worden gekeken naar een andere aanpak om ervoor te zorgen dat huisvesting mogelijk is.

[0:09:28] We hebben eerder geopperd

[0:09:30] om te gaan kijken of ook zij gebruik zouden kunnen maken van het huisvestingsfonds, wat met name ook in de tweede lijn wordt gebruikt, maar daarvan begrijpen we dat dat niet mogelijk is.

[0:09:40] Dus het is in ieder geval een weg waar we niet op kunnen.

[0:09:43] Maar ik ben wel benieuwd hoe de minister ziet om juist die jonge huisartsen en huisartsen te blijven behouden, waarbij we weten dat huisvesting inderdaad een probleem is.

[0:09:52] Toch nog even hierop door, want ik vind het een tamelijk cruciaal punt, ook voor startende huisartsen, ook voor verhuizende huisartsen bijvoorbeeld.

[0:10:02] Er moet wel ruimte zijn.

[0:10:03] En als we constateren dat die ruimte er niet is en dat die nu al te beperkt is, dan blijven we overgeleverd.

[0:10:09] Als ik in ieder geval de beantwoording lees, dan blijft dat willekeur en dan blijf je dus juist afhankelijk

[0:10:17] van de urban interest van deze wereld, een kanaleiland, die echt gedwongen moesten worden om daar een huisartspraktijk open te houden en ruimte te beschermen.

[0:10:24] Dus de vraag is aan de PVV of de PVV-fractie van mening is dat we bij nieuwbouw referentiewaarden moeten hanteren zodat er sowieso ruimte is voor huisartspraktijken.

[0:10:36] Dat vind ik even lastig om te beantwoorden, omdat ik niet weet waar de impact daarvan zal zijn.

[0:10:46] Maar ik hoor in de vraag ook terug dat de huisartsen liever kiezen voor plek A dan voor plek B. Ik weet niet of dat in de vraag van scholen zat.

[0:10:59] Ik heb daar een antwoord op, maar ik zie al aan de knik dat dat niet het geval is.

[0:11:05] Dank u wel.

[0:11:06] Heer Mohandis.

[0:11:08] Dank.

[0:11:10] Het terecht punt over huisvesting zullen we straks ook nog op doorgaan.

[0:11:13] Ik denk dat we daar nog wel actie op kunnen zetten.

[0:11:15] De vraag gaat, de heer Klaas refereerde terecht aan het feit dat in de brief van de minister ook wel

[0:11:22] in ieder geval bereidheid is om punten van de notabus of over te nemen.

[0:11:29] Dat daar aansluiting kan worden gevonden tussen de initiatiefnemer en de minister.

[0:11:34] Maar veel van de brief wordt ook weggeschreven, zeg ik in mijn eigen woorden, richting een afvullend zorgakkoord.

[0:11:41] waarvan ik me echt oprecht afvraag of het er überhaupt gaat komen met alles wat ik heb gelezen tot nu toe.

[0:11:47] En als het er komt, wanneer dan, denkt de heer Klaassen?

[0:11:51] Heeft u daar een idee bij?

[0:11:54] En wat vindt u van het feit dat er heel veel naar dat akkoord is weggeschreven?

[0:11:57] Niet alleen bij deze nota, maar eigenlijk afgelopen jaar heel vaak bij debatten is gezegd, alles komt in dat akkoord terug.

[0:12:03] Heeft u een idee wanneer?

[0:12:04] Heeft u er hoop in?

[0:12:06] En graag toelichting.

[0:12:09] Ik weet niet wanneer, maar ik weet wel dat het komt.

[0:12:14] En dat kan haast niet anders.

[0:12:17] En misschien gaat het ook niet zo heel lang duren.

[0:12:19] Maar inderdaad, er wordt heel veel opgehangen aan het afzwaarakkoord.

[0:12:23] En het antwoord op deze nota was ook veel afzwaar.

[0:12:28] Maar afgelopen jaar is ook heel veel vereidgesteld van nou, dat gaan we oplossen aan het afzwaar.

[0:12:33] Nou, ik heb er nog steeds vertrouwen in dat dat minister gaat lukken om met een goed akkoord te komen.

[0:12:38] Het zal dan niet vandaag zijn, maar wellicht.

[0:12:40] Dat zal de minister misschien dadelijk kunnen toelichten.

[0:12:43] Maar ik verwacht wel dat het als we akkoord gaat komen.

[0:12:50] Ik zie verder geen vragen.

[0:12:51] Dan geef ik nu graag het woord aan de heer Mohandys GroenLinks PvdA voor zijn inbreng in eerste termijn.

[0:12:56] Voorzitter, dank u wel.

[0:12:58] Alleen is het fijn om weer een debat te mogen doen met collega's op zorg.

[0:13:02] Allereerst compliment aan collega en partijgenoot voor zijn initiatiefnota en alle concrete voorstellen die hij doet via uw voorzitter.

[0:13:15] Straks ga ik ook in op dat stuk en op vraag richting de minister, maar nog even beginnen met een wat meer persoonlijke anekdote.

[0:13:20] Ik heb ook de afgelopen jaren

[0:13:21] nu ik meer zorg en mantelzorg moet doen voor mijn eigen moeder, hoe belangrijk een huisarts is die we niet alleen kunnen bezoeken, maar die haar ook kent.

[0:13:31] En ook na drie maanden kan zien en voelen in het gesprek hoe het gaat met mijn moeder en wat ze nodig heeft.

[0:13:40] extra van belang om te onderstrepen hoe belangrijk het is voor iedereen om een huisarts te hebben die je kent, die je ziet, die je hoort, die je kan bellen, die je terugbelt, enzovoort.

[0:13:53] Ik denk dat dat iets is waar we met z'n allen naar moeten blijven streven, hoe ingewikkeld het ook is met alle ontwikkelingen die we zien.

[0:14:00] Ik wilde toch even beginnen met deze persoonlijke nood.

[0:14:03] En ook vandaag spraken we, in ieder geval, onze fractie met diverse jonge huisartsen.

[0:14:07] En wat daar opvalt, voorzitter, is dat ze de ambitie en ook echt het droom hebben, of hadden, misschien nog steeds hebben, hoop ik, om een eigen praktijk te hebben, op te richten, of in ieder geval de kans, een eerlijke kans te krijgen om dat op te bouwen.

[0:14:22] En we hoorden ook hoe ingewikkeld dat is.

[0:14:24] En het is ook goed dat er een nood daar ligt, waar voorstellen liggen, om in ieder geval te kijken van hoe kunnen we het weer

[0:14:30] in de juiste richting krijgen, met elkaar.

[0:14:32] En dat is ook de zoektocht van mijn fractie vandaag om de initiatiefnemer verder te helpen in zijn politieke ambitie om hier dichter bij een oplossing te komen, voorzitter.

[0:14:42] En helaas komt de droom van veel jonge huisartsen in opleiding vaker niet uit omdat ze tegen allerlei obstakels aanlopen bij het starten of overnemen van een praktijk.

[0:14:53] Niet alleen de administratieve lasten, hoge tarieven voor huisvesting of moeite.

[0:14:57] met de juiste balans, hoe combineer je nou een fulltime plus of fulltime?

[0:15:03] Ik ben erachter gekomen dat parttime in een ander context moet worden gezien.

[0:15:07] Want wat is er nog parttime aan als je bijna 40 uur werkt?

[0:15:12] Het is ook niet ongebruikelijk dat een praktijkhouder vijftig tot zestig uur per week maakt.

[0:15:18] Dus we hebben het hier echt wel over een groep die enerzijds volop gesteund moet worden in het najagen van hun ambitie en dromen, want ze zijn onmisbaar als toch wel de frontlinie voor de eerste zorgvragen.

[0:15:33] Ik heb in ieder geval mogen aanschouwen als voorzitter.

[0:15:37] Veel debatten over komen met een allerlei, niet onaardig bedoeld, maar toch commerciële springhanen in de zorg die het contact met de patiënt echt wel totaal onderschikt laten.

[0:15:52] aan gewoon geld verdienen.

[0:15:54] Zo min mogelijk contact, zoveel mogelijk cliënten, zo min mogelijk zorg.

[0:15:59] En we hebben natuurlijk genoeg debatten gehad.

[0:16:01] En de grote vraag is, zowel de minister als de indiener, hoe gaan we er nou echt voor zorgen dat we ze uit het systeem weren?

[0:16:08] Is onze regelgeving bestendig genoeg

[0:16:11] om ze eruit te halen.

[0:16:13] En als er geen extra maatregelen worden genomen, en volgens mij heeft u heel vaak Kamermeerderheden aan uw broek gehad, zeg ik via uw voorzitter tegen de minister, dan is het tijd voorbij om de Kamer uit te leggen hoe het werkt.

[0:16:25] Volgens mij weet de Kamer heel goed hoe het werkt en verwacht de Kamer actie op dat punt.

[0:16:29] En wij zien voorstellen van de indieners.

[0:16:32] We zijn ook heel erg benieuwd hoe de indiener dit verder wil aanscherpen met alle debatten die hij ook heeft gevoerd met deze minister.

[0:16:39] Zoals mijn collega Bussel schrijft in de initiatiefnota zit er twee aspecten in zijn plannen.

[0:16:49] Allereerst moeten we het makkelijker maken voor de huisarts om weer een eigen praktijk te beginnen.

[0:16:54] En ten tweede moeten we commerciële partijen die meer bezig zijn met het maken van winst dan bezig zijn met de patiënt, het echt moeilijker maken om op grote schaal bijvoorbeeld een praktijk over te nemen.

[0:17:04] Volgens mij kan dat nog steeds en repareren we altijd achteraf of grijpen we pas in als het onderzoek is gedaan en het kwaad al geschiet is.

[0:17:13] Dat moet toch echt op een andere manier kunnen.

[0:17:17] Dan heb ik verschillende vragen aan beide, maar ik begin met de minister.

[0:17:24] De minister en de initiatiefnemer herkent de problemen in de huisartsenzorg, waaronder het tekort aan praktijkhouders.

[0:17:34] Hoe kijkt de minister aan tegen de uitkomsten van het rapport van de Algemene Rekenkamer, waaruit blijkt dat ruim 700.000 mensen op zoek zijn naar

[0:17:43] een nieuwe huisarts of überhaupt naar een huisarts?

[0:17:47] Herkent de minister het belang van een vaste arts-patiëntenrelatie, vaste populatie?

[0:17:51] Wat gaat de minister doen om private equity in commerciële partijen die primair uit zijn op winst en het overnemen van de vertrouwde huisarts echt te weren, concreet, meer dan wat ze tot nu toe heeft gedaan?

[0:18:01] Dan een aantal vragen aan de heer Bushoff als initiatiefnemer.

[0:18:06] Kan de initiatiefnemer ingaan op de balans tussen de twee oplossingsrichtingen die hij aandraagt?

[0:18:09] Dus enerzijds commerciële commercieveren uit de markt en anderzijds het praktijkhouderschap stimuleren?

[0:18:15] Kan de heer Bussel vernaderd toelichting geven op zijn voorstel om de uitzondering voor huisartsen op het winstverbod in de zorg aan te scherpen, zodat commerciële partijen hier geen misbruik meer van kunnen maken?

[0:18:24] Hoe kijkt hij naar de reactie van de minister op dit voorstel?

[0:18:28] Vindt hij dit ver genoeg gaan?

[0:18:29] Is het ambitieus genoeg?

[0:18:30] Heeft hij er vertrouwen in?

[0:18:31] Hoe gaat de initiatiefnemer om met obstakels die buiten zijn macht liggen, bijvoorbeeld dat jonge huisartsen een betere werk-privé balans willen?

[0:18:38] Ik weet dat de heer Bussel veel gesprekken heeft gevoerd met huisartsen en patiënten.

[0:18:41] Welk voorstel gaat hen nou het meest helpen, verwacht hij,

[0:18:45] aan één knop mag draaien vandaag als hij de volle zeggenschap zou hebben.

[0:18:49] De minister schrijft namelijk dat zij en de heer Bisschoff hetzelfde doel hebben.

[0:18:53] Dat hoor ik heel vaak van bewindspersonen.

[0:18:55] Ik loop al een tijdje mee.

[0:18:57] Maar de vraag is altijd wat er dan vervolgens gebeurt.

[0:19:00] En welke echte acties volgen, meer dan we van afgelopen ministers hebben gehoord.

[0:19:05] Wel zijn de onderhandelingen over het ASWA, in mijn eerdere interruptiedebatje met Hik Klaas refereerde ik daar al aan, waarin de minister voorstellen van GroenLinks, PvdA, grotendeels zegt over te nemen.

[0:19:17] Maar het overleg is geklapt en er is al best wel veel naar het ASWA toegeschreven.

[0:19:22] In mijn rol als voorzitter heb ik best vaak moeten horen hoe vaak het woord ASWA viel en hoe vaak hier collega's terecht zeiden wanneer dan en in welke rijkwijdte en wat komt er dan echt van terecht.

[0:19:33] Dus ik ben ook heel benieuwd hoe de minister denkt dit te gaan regelen.

[0:19:38] Ik moet al toegeven dat ik als voormalige coalitiekamerlid het wel even moest wennen dat dat werd uitgevochten in Buitenhof.

[0:19:47] Maar ik denk ook een beetje te weten hoe het in een coalitie werkt.

[0:19:50] En ik vrees toch wel dat we dan nog verder zijn van huis.

[0:19:53] Of verrast de minister ons met nieuws?

[0:19:55] en is er inmiddels weer licht aan het einde van het tunnel en komt er een akkoord aankomende woensdag en is het weer helemaal rond en heeft de minister van Financiën al zijn telefoon opgenomen graag een reactie

[0:20:07] Een groot deel van de beslispunten uit de nota neemt zij over.

[0:20:11] Ik had het al over de ASVA, dus graag daar een toelichting op.

[0:20:13] En een punt, en daar refereerde de heer Dijk terecht aan, en dat vond ik wel weer teleurstellend, als het gaat om huisvesting.

[0:20:20] Ik weet uit ervaring dat het gewoon kan.

[0:20:21] Je kan in een bestemmingsplan harde eisen stellen in nieuwbouw aan een gezondheidscentrum, en dat dat doorwerkt in een tarief.

[0:20:28] Het is echt de politieke wil om daarop te sturen.

[0:20:30] Om echt te zeggen, we gaan voor een norm.

[0:20:33] Uw collega sport, binnen uw eigen departement, die heeft ook wel eens gezegd... zo'n sportnorm in nieuwbouw is helemaal niet zo'n gek idee.

[0:20:41] Daar wil ik best wel over in gesprek gaan met mijn collega's van... Wat heeft het ministerie?

[0:20:46] RO heet het tegenwoordig.

[0:20:48] In ieder geval zij die over ruimtelijke ordening gaan.

[0:20:51] Al die ministeries wisten nog wel eens van naam.

[0:20:53] Maar het doel blijft hetzelfde.

[0:20:54] Dus de vraag aan deze minister is...

[0:20:57] waarom ze hier dan, als het concreet kan worden, als je kan sturen op de prijs, als je kan sturen op het stimuleren van huisvesting voor jonge huisartsen, waarom ze dat laten liggen.

[0:21:06] Heb een agenda, zou ik bijna willen zeggen, door hier wel het verschil te kunnen maken.

[0:21:10] Net als we hopen dat u hele mooie dingen afspreekt in het ASWA, waar wij echt naar uitkijken.

[0:21:15] Is de minister bereid om met een uitvoeringsagenda te komen op de punten waar u van zegt dat we dat best willen omarmen?

[0:21:25] Dan kunt u verder werken aan een nota waarin de positie van de jonge huisarts

[0:21:31] of de huisartsen in het algemeen, hoe die verder versterkt moeten worden en alle problemen die te grondslag liggen aan waarom de heer Bushof dit heeft geagendeerd, om die op te pakken in een uitvoeringsagenda.

[0:21:42] Volgens mij kunt u dat gewoon en hoeft niet alles in een assa alleen en hoeft u ook niet op uw handen te gaan zitten tot er een akkoord komt.

[0:21:50] Tot slot, oproep aan deze minister.

[0:21:53] Wat laat u achter na uw ministerschap?

[0:21:57] Volgens mij ligt hier een kans.

[0:22:00] Maak het verschil.

[0:22:02] Dan kan dat echt door verder te gaan dan alleen varen op de beleidsveranderingen van de voorgangers.

[0:22:07] Ik denk dat deze minister, met wie ik vaak heb gedebatteerd,

[0:22:11] veel meer kan laten zien de komende tijd.

[0:22:15] Wij willen haar daarin steunen, maar dan moet ze ook op dit punt echt laten zien waar wij het vertrouwen vandaan moeten halen dat het wel gaat lukken.

[0:22:22] Dank u wel.

[0:22:24] Dank u wel.

[0:22:26] Dan geef ik nu het woord aan mevrouw Thiele, VVD.

[0:22:29] Dank aan de heer Busself voor zijn initiatiefnota met een aantal uitroeptekens.

[0:22:35] We spreken redelijk vaak over de huisarts en ook over de eerste lijn zorg, maar eigenlijk kan dat niet vaak genoeg.

[0:22:40] Dus goed dat we hier vanmiddag weer zitten aan de hand van de voorstellen van de heer Busself.

[0:22:44] Dank.

[0:22:45] De twee doelen van de initiatiefnota zijn helder en leiden tot waar het om gaat om de praktijk houdende huisarts de norm te maken.

[0:22:53] We weten immers allemaal dat de relatie tussen huisarts en patiënt belangrijk is voor de kwaliteit en de uitkomsten van de zorg.

[0:23:00] Daarom zouden er in ieder geval zo min mogelijk drempels moeten worden opgeworpen om die relatie te kunnen bouwen en onderhouden.

[0:23:07] Maar of dat betekent dat we willen en kunnen verwachten dat we teruggaan naar de jaren negentig van de vorige eeuw, waarin de huisarts 24 uur per dag, zeven dagen per week klaar stond voor zijn patiënten en zijn vakantie uitstelde, omdat er een patiënt uit de praktijk op sterven lag?

[0:23:21] Nee, dat denk ik toch niet.

[0:23:23] En toch is dat wel een beetje de smaak die ik krijg van de voorstellen van de heer Busshof.

[0:23:27] Een soort nostalgie.

[0:23:28] Terwijl de juiste uitdaging ligt in het hier en nu en de toekomst, waarbij niet alleen de huisartsen veranderd zijn, maar ook de behoefte van patiënten.

[0:23:37] Voorzitter, ik begin met de onderwerpen waar ik de heer Bussel graag in steun en dan eindig ik met een paar dingen die ik heb gemist in de nota, maar waarvan ik denk dat die nodig zijn voor de toekomstbestendige huisartsenzorg.

[0:23:48] Het verminderen van de administratieve last.

[0:23:50] We hebben het er vaak over en de initiatiefnemer zit dat terecht bovenaan, denk ik, in zijn nota.

[0:23:55] De voorstellen die hij doet zijn volgens de minister al deels in gang gezet, las ik in de kabinetsreactie.

[0:24:01] Ziet de initiatiefnemer nog meer laaghangend fruit als het gaat om de administratieve last?

[0:24:06] En anderzijds, hoe kijkt hij aan tegen de extra regelgeving waar jij eigenlijk ook wel een beetje voor pleit, als het gaat over bijvoorbeeld winstuitkeringen, waarborgfondsen, et cetera, waar ook een hoop administratie weer bij zou moeten kijken?

[0:24:18] Die geven toch extra regeldruk.

[0:24:20] Hoe beoordeelt hij dat?

[0:24:21] En hoe beoordeelt hij zelf welke regels en administratie wel en niet extra ingezet zouden moeten mogen worden?

[0:24:27] Wat vindt hij van de reactie van de minister op bijvoorbeeld een landelijk functionerend rel- en inschrijfssysteem voor huisartsen?

[0:24:34] Ook daar zie ik toch weer een hoop extra administratieve last terugkomen.

[0:24:38] Of wordt dat minder?

[0:24:40] Voorzitter, praktijkhouderschap is belangrijk, maar voor de huisarts van nu allang niet meer altijd de heilige graal.

[0:24:46] Laat staan voor de huisartsen in de toekomst.

[0:24:48] Veel huisartsen werken drie dagen per week en hebben soms een voltijds werkende partner.

[0:24:53] Dan willen ze vaak eerst nog wel eens ontdekken waar in Nederland ze met hun gezin zich zouden willen vestigen.

[0:24:59] Niet alle huisartsen voelen zich bedrijfskundigen.

[0:25:01] Niet allemaal willen ze meteen de romslomp van het praktijkhouderschap omarmen.

[0:25:06] Als zelfstandige professional of juist in loondienst werken, is voor die groep heel passend, beter passend bij de rest van hun leven.

[0:25:13] Hoe ziet de initiatiefnemer dat in het licht van zijn voorstellen?

[0:25:17] De initiatiefnemer staat ook kort stil bij wat mij betreft wezenlijk onderdeel van het huisartsenberoep.

[0:25:22] De samenwerking met paramedici, praktijkondersteuners, bioteams, et cetera.

[0:25:27] Meneer Bussel dringt daarbij aan op het stimuleren van de oprichting van gezondheidscentra, waar artsen in loondienst met een vaste patiëntenpopulatie kunnen werken,

[0:25:35] En hij zegt daarbij, beleg hierin ook een prominente rol voor de zorgverzekeraars.

[0:25:40] Wat betekent dit?

[0:25:41] En wat vindt hij van de reactie van de minister dat dat regionaal maatwerk zou moeten zijn?

[0:25:46] Is hij het met mij eens, met de VVD eens, dat samenwerking met, ik noem er al een aantal, maar bijvoorbeeld ook specialisten, ouderen, geneeskunde, het sociaal domein en paramedici essentieel is voor goede en toekomstbestendige huisartsenzorg en dat dat misschien niet regionaal, maar wellicht landelijk zou moeten worden omarmd?

[0:26:02] En wat vindt de minister?

[0:26:05] De initiatiefnota is behoorlijk negatief over digitalisering.

[0:26:08] Elke keer als het woord er staat, dan staat het als voorbeeld waarom het heel erg slecht is.

[0:26:12] Dat valt mij nogal tegen.

[0:26:14] Zeker als de ondertitel van de nota gaat over toekomstbestendige huisartsenzorg.

[0:26:19] Heeft de heer Busself gezien in de Monitor Digitale Zorg 2024 dat 77% van de zorggebruikers volledig digitaal een afspraak zou willen kunnen inplannen?

[0:26:29] En dat 65% van de zorggebruikers volledig digitale huisartsenzorg best wenselijk acht.

[0:26:34] En 15% in ieder geval hybride.

[0:26:37] Maar dat slechts de minderheid daarvan ook gebruik kan maken.

[0:26:41] Is de heer Bussels bereid om zijn mening aan gaande digitale zorg wat bij te stellen naar de mening van de zorggebruikers?

[0:26:47] Ofwel, daar wat minder negatief over te zijn.

[0:26:50] En is de heer Busshof bekend met het type zorgvragers die ik in mijn eerdere initiatiefnota, en de titel daarvan was NN, een verjongingskuur voor de basiszorg, heb beschreven.

[0:26:59] Het gaat dan om aan de ene kant minder zelfredzame, ongeveer 42% van de Nederlanders, en aan de andere kant de pragmatische zorgclienten, dat zijn er nu ongeveer 46%.

[0:27:10] En dan heb je ook nog een kleine restgroep.

[0:27:12] De nota van Bussels sluit vooral aan op de minder zelfredzame, maar gaat volledig voorbij aan de behoefte van de pragmatische zorgcliënten.

[0:27:19] Dat is niet alleen niet heel erg inclusief, maar het werpt ook een belemmering op tegen de toekomstige bestendigheid van huisartsenzorg.

[0:27:26] Want met digitale middelen, voor afspraken, voor het voorbereiden van afspraken, voor informatiedelen, voor een deel van de zorg en ook de nazorg, wordt aan de behoefte van deze bijna halve patiëntenpopulatie niet tegemoetgekomen.

[0:27:39] Maar als we dat wel doen, wordt er ook tijd vrijgespeeld om de andere groep te kunnen voorzien van fysiekere afspraken.

[0:27:44] Daarom mijn vraag aan de heer Bussels, ziet hij niet ook in dat hybride zorg en verdere digitalisering ook voorwaarden zijn?

[0:27:50] voor toekomstbestendige huisartsenzorg.

[0:27:52] En zo ja, wil hij samen met mij daarvoor pleiten.

[0:27:55] En wat vindt de minister eigenlijk?

[0:27:57] Voorzitter, dan heb ik tot slot nog een vraag over de financiële paragraaf.

[0:28:01] Daarin staat een tabel en ik ben dol op tabellen, maar in die tabel staan helemaal geen cijfers.

[0:28:07] Kan de heer Bussel toch nog eens in zijn eigen woorden aangeven hoe hij de financiële dekking geregeld ziet van zijn voorstellen?

[0:28:13] Hij schrijft bijvoorbeeld dat de zorgverzekeraars van de maatregelen profiteren.

[0:28:17] Als dat zo is, dan zouden deze plannen moeten leiden tot een premieverlaging.

[0:28:20] Aangezien zorgverzekeraars namens ons

[0:28:22] de premies besteden aan zorg.

[0:28:25] Klopt dat?

[0:28:26] Vraag ik aan de heer Busshof.

[0:28:28] Is het mogelijk om een premieverlaging tegemoet te zien?

[0:28:30] Maar dat is een beetje een flauw vraag.

[0:28:32] Maar hoe ziet hij nou daadwerkelijk dat deze zorg ook betaald kan worden?

[0:28:38] En als wij alles omarmen, waar gaat dat dan toe leiden?

[0:28:41] Dank u wel.

[0:28:44] De heer Maanders met een vraag.

[0:28:46] Voorzitter, dank u wel.

[0:28:47] En ook dank voor de inbrengen van collega Thiele.

[0:28:50] Ik had een vraag over het eerdere punt

[0:28:52] Het sturen op betaalbare huisvesting.

[0:28:59] Ik ken het VVD wel als een partij die bereid is om te zeggen... we proberen ook te normeren.

[0:29:04] Anders zijn er in de nieuwbouwwijk niet voldoende sport- en beweegruimte.

[0:29:10] Ben je ook bereid om op dit punt wat meer te sturen?

[0:29:14] In nieuwbouw moet je kunnen afdwingen dat er een voldoende aantal meters...

[0:29:20] maatschappelijk vastgoed wordt gerealiseerd om een huisartsenpraktijk, een visio, en we kunnen het allemaal noemen, te garanderen.

[0:29:27] Bent u daartoe bereid?

[0:29:28] Of gelooft u echt dat dit iets is wat projectontwikkelaars vanzelf oplossen?

[0:29:34] Ik geloof vooral in hele verstandige gemeenteraden en gemeentebesturen.

[0:29:39] Ik voel er heel erg mee als je zegt dat er een nieuwe wijk uit de grond wordt gestampt, wat heel erg nodig is.

[0:29:49] Dat je dan zegt dat er een aantal voorzieningen moeten zijn, waaronder een gezondheidscentrum.

[0:29:54] Maar dan heb je het over nieuwbouwwijk, terwijl er ook heel veel inbreiding is enzovoort.

[0:30:00] Dus per gemeente is de manier anders waarop nieuwe huizen komen en dus ook nieuwe bewoners en nieuwe gezinnen komen.

[0:30:07] En ook in elke gemeente is het dan weer anders of er dan nog echt een nieuwe huisartsenpraktijk moet komen of een heel nieuw gezondheidscentrum of dat een huidige huisartsenpraktijk uitgebreid moet worden.

[0:30:18] Dus ik voel heel erg mee met de wens om die behoefte vast te klikken.

[0:30:23] En tegelijkertijd zie ik ook, ja, ik vind het ook echt een gemeentelijke opdracht om te zorgen dat als er gebouwd wordt, dat er ook voldoende voor de mensen die er gaan wonen beschikbaar is.

[0:30:33] Onder andere als het gaat over gezondheidszorg.

[0:30:38] Dank u wel.

[0:30:39] Dan geef ik nu het woord aan mevrouw Jansen NSC voor haar herinnering in eerste termijn.

[0:30:44] Dank u wel, voorzitter.

[0:30:46] Met belangstelling heb ik de initiatiefnota van de heer Bushoff gelezen en mijn complimenten ervoor.

[0:30:52] En de titel Stop de commercie en steun de huisarts, dat spreekt natuurlijk iedereen aan, denk ik.

[0:30:58] Nu sociaal contract in ieder geval wel.

[0:31:00] Want ook wij maken ons zorgen over de toenemende invloed van commerciële investeerders, zoals private equity, op onder andere huisartspraktijken.

[0:31:09] En zulke praktijken die vormen een risico voor de kwaliteit van zorg, voor de continuïteit van zorg.

[0:31:17] En in het slechtste geval tast het de vertrouwensband tussen de professional en de patiënt aan.

[0:31:23] Dus een nieuw sociaal contract kan zich in een groot aantal oplossingen van de initiatiefnemer volgen.

[0:31:30] En vooral het aantrekkelijke maken voor huisartsen om praktijkhouder te zijn is erg wenselijk, maar we weten ook dat de oplossing natuurlijk niet eenvoudig is.

[0:31:45] Ik heb wel eens eerder verteld dat ik in mijn vorige baan als wetenschapper onderzoek heb gedaan, op onderzoek heb we geleid van Hinder Steegman, die al jarenlang onderzoek doet naar hoe faciliteer je nou praktijkhouderschap bij huisartsen.

[0:32:02] Zij heeft heel veel interviews gedaan en wat eigenlijk duidelijk werd is dat het echt zoveel oorzaken heeft en dat de oorzaak voor het niet praktijk houden worden bij de ene huisarts juist een stimulans is voor een andere huisarts om het wel te doen.

[0:32:18] Dus het is heel ingewikkeld en het gaat over allerlei domeinen heen.

[0:32:24] Het heeft niet alleen met het vak van de huisarts te maken, maar ook zoals collega Thiele al zei, van waar wil je partner werken en hoe ziet je gezinssituatie eruit?

[0:32:36] Dus het is echt enorm ingewikkeld.

[0:32:39] Maar daarmee is het ook erg prettig dat de initiatiefnemer, de heer Bussof, de oplossing ook breed probeert te vinden.

[0:32:46] Ik heb allereerst een algemene, overkoepelende vraag voor de heer Bussof.

[0:32:51] Die commerciële overnames in de huisartsenzorg zijn niet alleen het gevolg van financiële prikkels, maar eigenlijk, denk ik, structurele oorzaken van overbelasting van een huisartsenpraktijk, waardoor ze dus geen praktijkhouder willen zijn en waardoor dat gat wordt gevuld met investeerders.

[0:33:12] Dus de hoge werkdruk, de grote zorgvraag en onvoldoende samenwerking... met onder andere domeinen zoals het sociaal domein en de GGZ.

[0:33:21] En huisartsen zijn vaak het vangnet van allerlei maatschappelijke problemen... waardoor praktijken ook vaak overbelast raken.

[0:33:29] En ik kan me voorstellen dat dat jonge huisartsen soms afschrikt... om een praktijk over te nemen... en daardoor nemen commerciële partijen dat weer over.

[0:33:38] Dus je zou eigenlijk het praktijkhouderschap moeten versterken, maar ook investeren in andere onderwerpen, zoals waar we ook al bezig mee zijn, de domeinoverstijgende samenwerking en preventie, zodat het huisartsenpraktijkschap weer aantrekkelijker wordt.

[0:33:59] En kan de initiatiefnemer hierop reflecteren en waarom heeft hij ervoor gekozen om juist deze punten aan te pakken en niet andere punten?

[0:34:10] De analyse van de initiatiefnemer die delen wij grotendeels.

[0:34:18] Ja, ik ben wel blij dat mevrouw Jansen dat aankaart.

[0:34:22] Want volgens mij hebben we nog niet voldoende bediscussieerd of een uitspraak gehad of een zienswijs gehad over een huisartsentekort of een huisartsenzorgtekort.

[0:34:33] En de inbreng net van mevrouw Jansen lijkt erop, en dat kan ik best wel begrijpen, dat we eigenlijk meer te maken hebben met een huisartsenzorgtekort dan dat we met een huisartsentekort hebben.

[0:34:43] Wat is de visie van de NSC op dat vraagstuk?

[0:34:47] Mevrouw Jansen.

[0:34:48] Ja, dank u, voorzitter.

[0:34:52] De heer Klaas en ik zijn beide bij een bijeenkomst geweest waar dit onderwerp heel erg aan de orde is gekomen.

[0:34:59] En ik denk dat we te maken hebben met een huisartsenzorg tekort.

[0:35:04] Het is een beetje een rare ontwikkeling, want het aantal huisartsen op zich zou genoeg voldoende moeten zijn.

[0:35:14] Nou ja, we kampen met een grote zorgvraag en allerlei ontwikkelingen waardoor de huisartsen op dit moment overbelast zijn.

[0:35:23] En of je dan meer huisartsen moet doen, dat is de vraag.

[0:35:28] Maar die eerste lijn zorg moet gewoon steviger in elkaar zitten.

[0:35:32] Dus dat is breder dan alleen de huisartsenzorg, maar dat kan ook in allerlei andere vormen zijn waardoor je die huisartsenzorg steviger neerzet.

[0:35:44] U vervolgt uw betoog.

[0:35:59] Ja, ik had ook nog een vraag.

[0:36:01] Bij dat onderzoek dat ik deed, zagen we eigenlijk dat er vrij veel verloskundige praktijken zijn, waarbij verloskundigen best wel vaak praktijkhouder zijn.

[0:36:11] Dat praktijkhouderschap is daar veel meer diep geworteld, zeg maar, dan in de huishoudspraktijk.

[0:36:16] En ik vraag me af of de initiatiefnemer zeg maar daarvan op de hoogte is, of hij dat ook ziet en of hij daar ook een verklaring voor heeft.

[0:36:29] En vooral of het feit dat daar meer verloskundigen zeg maar praktijkhouder zijn, of dat ook nog op de ene of andere manier aanknopingspunten biedt voor het tekort aan praktijkhoudende huizen.

[0:36:48] De initiatiefnemer stelt verder voor om personeel van ziekenhuizen, overheidsinstanties en andere zorginstellingen regelmatig bij te scholen om onnodige verwijzingen naar de huisarts te voorkomen.

[0:37:07] Dat is een van de voorstellen.

[0:37:09] En daarnaast ook scholingen om startende huisartsen beter voor te bereiden op de praktijkhouderschap.

[0:37:14] En ik zit een beetje te worstelen van waar ligt de verantwoordelijkheid van de beroepsgroep zelf, van de professioneel zelf, en waar ligt de verantwoordelijkheid van de overheid?

[0:37:23] En is het aan de overheid om bij te scholen, wat, denk ik, ook hoort bij goed professioneel handelen?

[0:37:32] En als iedere beroepsgroep pas handelt naar de regels wanneer de overheid ze bijscholt, is het dan niet iets mis met het professioneel eigenaarschap?

[0:37:39] Daar zou ik graag de heer Bushoff over willen horen.

[0:37:41] En ziet de initiatiefnemer misschien ook nog meer mogelijkheden waarin huisartsen zelf meer regie en verantwoordelijkheid in het gehele vraagstuk kunnen nemen in plaats van naar de overheid te kijken.

[0:37:55] Ik zie bij de overheid vanzelfsprekend ook heel veel oplossingen, maar ik ben benieuwd of de heer Bussel ook nog wat meer ruimte ziet bij de huisartsen zelf.

[0:38:05] Ook pleit de heer Bussel voor financiële ruimte voor startende huisartsen om in de beginfase van de praktijk een dagdeel of een deel vrij te houden voor opstaatscholing en training.

[0:38:16] Ik vraag me af, als er een tekort aan huisartsen is, is dat dan niet een hele aanslag om huisartsen een dag deel of een dag uit de patiëntenzorg te trekken?

[0:38:29] En hoe verhoudt dit voorstel zich tot andere zorgprofessionals die ook starten investeren en leren zonder vergelijkbare ondersteuning?

[0:38:37] En waarom zou deze ondersteuning of faciliteit exclusief gelden voor huisartsen?

[0:38:46] Dan heb ik ook een aantal vragen aan de minister.

[0:38:52] Dat gaat ook over het aanvullend zorg- en welzijnsrecord.

[0:38:55] Dat is uiteraard ook al aan de orde gekomen.

[0:38:57] En juist nu de druk op de huisartsenzorg toeneemt, is dat een teleurstellende ontwikkeling.

[0:39:02] En ik hoop dat het net als bij het ISAR, waar de gesprekken ook zijn gestaakt, dat dat toch weer wordt herpakt.

[0:39:08] Want anders zou het echt wel heel zonde zijn van alle energie die erin is gaan zitten.

[0:39:14] De minister noemt de initiatiefnota van de heer Busselhoff een steun in de rug bij het maken van afspraken binnen het ASWA.

[0:39:21] Maar nu dat kader is weggevallen, rijst bij ons de vraag hoe de inzet en reactie van de minister op de voorstellen uit de initiatiefnota verandert in het licht van deze nieuwe realiteit.

[0:39:29] En kan de minister dat toelichten?

[0:39:32] Dan had ik nog een andere vraag aan de minister.

[0:39:38] Nu het sociaal contract pleit voor een fundamentele analyse van hoe de invloed van private equity in de zorg structureel kan worden teruggedrongen.

[0:39:46] Wij vinden dat het belang van de patiënt en de publieke waarde moet vooropstaan en niet het rendement van de beleggers.

[0:39:52] En in dat licht herinner ik de minister aan de motie Bikker-Omtzigt, die in het najaar van 2023 met een ruime Kamermeerderheid werd aangenomen.

[0:40:02] Deze riep tot het instellen van een onafhankelijke commissie die zou adviseren over strategieën om de invloed van private equity in publiek gefinanceerde sectoren fors terug te dringen en het toezicht te versterken.

[0:40:13] Die motie is niet uitgevoerd.

[0:40:15] Er wordt wel gezegd dat die is uitgevoerd, maar er is geen commissie ingesteld, omdat het kabinet de noodzaak kennelijk niet ziet.

[0:40:24] Als minister Agema zegt dat er in de zorg geen plaats is voor partijen die hun eigen financiële belang vooropstellen, dan is het logisch om juist wel een onafhankelijke commissie in te stellen.

[0:40:36] Om effectief in te grijpen heb je eerst de zicht nodig op de schaal en impact van private equity.

[0:40:41] Die transparantie ontbreekt nu.

[0:40:44] Het toezichten is versnipperd, de integriteit van de publieke zorg staat aantoonbaar op het spel en zonder grondige analyse blijft een structurele aanpak volgens ons uit.

[0:40:54] En blijft private equity dus om zich heen slaan.

[0:40:58] Dus voorzitter, zo'n commissie helpt volgens ons niet alleen om beleid te baseren op feiten, maar ook om zorgverleners en patiënten beter te beschermen tegen winstgedreven praktijken.

[0:41:07] Wie wil dat nu niet?

[0:41:08] Dus mijn vraag aan minister Agema is ook, als u deze zorgen deelt, waarom zou u dan geen voorstander zijn van de commissie die juist helpt de invloed van private equity daadwerkelijk juist terug te dringen?

[0:41:22] Een vraag van de heer Van Dijk.

[0:41:24] Een vraag aan mevrouw Jans inderdaad.

[0:41:27] Mevrouw Jans, en dat vind ik ook mooi dat zij dat doet, wijde best wat woorden aan wat zijn de verantwoordelijkheden voor huisartsen en wat zijn verantwoordelijkheden voor overheden.

[0:41:36] Altijd goed om die vraag te stellen.

[0:41:38] In dat licht mist ik er nog eentje.

[0:41:41] Ja, de zorgplicht voor huisartsenzorg van zorgverzekeraars, bijvoorbeeld bij uitbreiding of bij huisvesting.

[0:41:49] Kan mevrouw Jans daarop reflecteren?

[0:41:51] Wordt die rol genoeg gepakt?

[0:41:52] En hoe ziet zij hun verantwoordelijkheid?

[0:41:54] Dank aan de heer Van Dijk voor deze vraag.

[0:42:00] Het is een hele belangrijke vraag en ik heb in afgelopen zorgdebatten best wel gehamerd op de zorgplicht, waarvan ik vind dat zorgverzekeraars dat heel vaak niet nakomen, om welke reden dan maar ook.

[0:42:14] Dus ook bij het huisarts tekort, al de problemen die er spelen, hebben zorgverzekeraars wel degelijk een rol en helemaal.

[0:42:21] Als gevolg van alle ontwikkelingen die er nu zijn, de commercialisering van de zorg, als het dan zo is dat patiënten, burgers geen huisarts hebben of wel een huisarts hebben, maar niet de huisarts

[0:42:40] van hun voorkeur, bijvoorbeeld eentje die dichterbij praktijk houdt, dan vind ik dat huizen of ook zorgverzekeraars veel meer hun zorgplicht zouden moeten vervullen.

[0:42:53] Dus inderdaad, ze hebben daar ook echt een grote rol in.

[0:42:59] Dank u wel.

[0:43:00] Dan geef ik nu het woord aan de heer Van Dijk voor SGP voor zijn inbreng in eerste termijn.

[0:43:05] Dank u wel, voorzitter.

[0:43:07] En ik sluit mij graag aan bij de reeks van complimenten die gemaakt zijn naar de initiatiefnemer, de heer Bushof.

[0:43:12] Het is knap als Kamerleden naast de gewone werk ook nog tijd willen vrijmaken van de initiatiefnota en complimenten daarvoor.

[0:43:20] Het te meer, voorzitter, want de SGP herkent de probleemanalyse van de initiatief nota.

[0:43:26] Het vak van praktijkhoudend huisarts staat onder druk.

[0:43:30] Huisartsen krijgen steeds meer taken op hun bordje.

[0:43:32] Ze kampen met regeldruk.

[0:43:33] Er worden geconfronteerd met problemen elders in de zorg, zoals de wachtlijsten voor de GGZ, de jeugdhulp of het verpleeghuis.

[0:43:40] En ook huisvesting is al jaren een probleem.

[0:43:43] Wat te doen?

[0:43:44] ergens in de initiatiefnoten staat, huisartsen zijn trots op hun vak en oefenen dat vak met plezier en liefde uit.

[0:43:51] Dat komt vanuit de tribune ook hiernaartoe.

[0:43:53] Je kunt het gewoon voelen.

[0:43:54] En de SGP sprak voor dit debat met een ervaren huisarts die dit ook benadrukte.

[0:44:00] Van somberen alleen wordt het vak niet aantrekkelijker.

[0:44:04] En daarom is het heel goed dat de initiatiefnemer een aantal kleine en grote voorstellen doet om de huisartsenzorg te verbeteren.

[0:44:11] De initiatiefnota wijst terecht op verschillen tussen regio's.

[0:44:15] Op het platteland, zoals bijvoorbeeld in Zeeland, is het huisartsen tekort groter dan gemiddeld.

[0:44:21] Welke extra inzet is er voor nodig om dit aan te pakken, vraagt de initiatiefnemer.

[0:44:25] Heeft hij op dit punt ook een concrete aanbeveling?

[0:44:29] Een van de voorstellen is om de hulpmiddelenzorg weer onder te brengen bij de apotheker.

[0:44:34] Een jonge huisarts die we hierna vroegen, appte ons in hoofdletters graag.

[0:44:40] Veel rompslomp.

[0:44:43] Verzekeraars lijken echter minder happig om dit weer terug te draaien.

[0:44:46] Kan de instiefnemer daarop reflecteren?

[0:44:49] En een vraag aan de minister.

[0:44:51] Leidt de inkoop via gespecialiseerde leveranciers inderdaad tot kostenbesparing, zoals verzekeraars stellen?

[0:44:59] Over verzekeraars gesproken.

[0:45:01] De SGP heeft de indruk dat zij hun zorgplicht voor huisartsenzorg soms wat magertjes invullen.

[0:45:08] Bijvoorbeeld bij de huisvesting of uitbreiding van huisartsenpraktijken.

[0:45:12] Wat ik hoor is dat verzekeraars financieel pas instappen, nadat ook gemeenten.

[0:45:17] bijdragen.

[0:45:18] Dat lijkt de SGP de omgekeerde wereld.

[0:45:21] Welke rol ziet de initiatiefnemer voor verzekeraars weggelegd?

[0:45:25] En kan de minister aangeven of er ook financieringsmogelijkheden zijn voor startende huisartsen die bestaande bouw willen overnemen?

[0:45:36] Dit komt in de praktijk nog steeds het meeste voor.

[0:45:39] Dan de wachtlijsten.

[0:45:40] Om dit aan te pakken is een stevige samenwerking tussen verzekeraars, huisartsen en gemeenten nodig.

[0:45:45] Maar wie pakt daar nu de regie op?

[0:45:47] Hoe ziet de initiatiefnemer dit?

[0:45:50] Een inspirerend voorbeeld, en het werd genoemd onder meer door collega Klaassen, is de aanpak van huisartsenorganisatie Oost Gelderland.

[0:45:57] Hoog.

[0:45:58] Het hoog samenwerksmodel kent een coöperatiestructuur waar binnen het praktijkhouderschap wordt gefaciliteerd.

[0:46:06] In de regio Apeldoorn slaagt de hoog erin om in een relatief korte tijd de wachtlijst voor huisartsenzorg van honderden personen tot nul terug te brengen.

[0:46:16] Wat leert de minister hiervan?

[0:46:18] En is zij bereid om te kijken of een dergelijke aanpak ook elders zou kunnen werken?

[0:46:23] Dank u, voorzitter.

[0:46:26] Dank u, heer Van Dijk.

[0:46:28] Dan geef ik nu het woord aan de heer Dijk voor zijn inbreng in eerste termijn.

[0:46:32] De heer Dijk, SP.

[0:46:34] Dank u wel, voorzitter.

[0:46:35] Eerst even de makers en schrijvers van de initiatiefnota bedanken.

[0:46:41] De heer Bussof, maar ook mevrouw Brandt.

[0:46:43] Ik denk dat die ook wel een deel heeft meegeschreven.

[0:46:46] Dat kan ik me zo wel voorstellen.

[0:46:47] Meneer Bussof knikt, dus ik kan me daar iets van voorstellen.

[0:46:50] Dank daarvoor, erg goed.

[0:46:51] We hebben natuurlijk vaak gehad over huisartsenzorg, maar het is fijn om ook van een partij hun plannen, ideeën in samenhang op zo'n onderwerp

[0:47:02] Ik was afgelopen zaterdag in Kanaleiland.

[0:47:08] Daar hebben bewoners samen met zorgverleners een gezondheidscentrum gered van sluiting.

[0:47:17] U hoorde mij net wel even ingaan op die huisvestingsnorm waar de SP in groot voorstander van is.

[0:47:24] Als we spreken over een NAVO-norm, dan denk ik dat we best een huisvestingsnorm voor huisartsenpraktijken kunnen hebben in onze buurten en wijken en dorpen.

[0:47:33] Maar wat ik daartegen kwam was een huisartsenpraktijk in een gezondheidscentrum met 9000 patiënten.

[0:47:39] En zij deden dat in eerste instantie met drie huisartsen.

[0:47:42] Er is nu net een vierde bijgekomen, omdat er namelijk een intentieverklaring is geschreven tussen de gemeente en de projectontwikkelaar Urban Interest.

[0:47:53] Maar zulke dingen moeten afgedwongen worden.

[0:47:55] En op een nogal lompe manier moet dat afgedwongen worden.

[0:47:57] En volgens mij is dat eigenlijk niet iets waarvan de SP vindt dat huisartsen zich daarmee bezig moeten gaan houden.

[0:48:02] Dus als we het hier hebben over werkdruk, administratieve romslomp,

[0:48:07] Die huisartsen hebben het met liefde gedaan in Kanale-Eiland.

[0:48:10] Maar ik kreeg meteen een andere huisartsenpraktijk... die ook hetzelfde lot heeft in Kanale-Eiland-Zuid.

[0:48:23] Daar zit ook een praktijk die bedreigd wordt met sluiting omdat de investeerder denkt... ik ga eens even wat anders doen.

[0:48:29] Het belang van zo'n huisartsenpraktijk en zo'n gezondheidscentrum toont heel scherp aan wat het betekent voor een gemeenschap dat er een huisartsenpraktijk in de buurt is.

[0:48:41] En mijn buurman zei net, dat is in een dorp heel belangrijk.

[0:48:44] Ik kom zelf van het platteland, een dorpje waar nog geen honderd mensen wonen.

[0:48:48] Daar hadden we geen huisarts, maar de eerste dorp verderop zat wel een huisarts.

[0:48:51] En dat was voor ons

[0:48:53] In die plekken was dat dichtbij, drie kilometer.

[0:48:57] Maar dat was dichtbij.

[0:48:58] En ondertussen is het bijna een uur rijden voordat je naar de nieuwe huisartsenpraktijk kan gaan daar.

[0:49:04] Een uur is een beetje overdreven, maar als er wat file is, dan kan het wel een uur duren.

[0:49:10] Maar dat betekent nogal wat met de binding voor mensen met een huisartsenpraktijk.

[0:49:15] Want dat verdwijnt wel op deze manier.

[0:49:17] Hetzelfde geldt voor de binding met waarnemende artsen.

[0:49:20] Ik begrijp dat jonge huisartsen denken dat het een probleem is als huisartsen waarnemers blijven en niet een vaste standplaats hebben.

[0:49:36] een band met een huisarts kunnen gaan opbouwen.

[0:49:41] Zeker is dat het geval op een plek waar ik dus afgelopen zaterdag was in Kanaleiland.

[0:49:46] Ook nog een plek met sociaal-economische status die drie keer lager is dan heel veel andere plekken in het land.

[0:49:53] En je ziet dat de demografie ook op sommige plekken als het platteland bijvoorbeeld aan het verdwijnen is.

[0:49:58] Hoe belangrijk dan een huisarts wordt voor een gemeenschap.

[0:50:02] Ik vind daarom de initiatiefnota erg goed.

[0:50:05] Er staan goede voorstellen in.

[0:50:08] En dat is niet om ons op de borst te kloppen.

[0:50:11] Het zijn ook voorstellen die wij vaker hebben gedaan.

[0:50:15] Maar ik zie ook echt een aantal nieuwe dingen waar ik van denk.

[0:50:18] Dat is erg goed om te doen.

[0:50:19] Ik ga er een paar uithalen waarvan ik de reactie van de minister wat minimaal vind.

[0:50:24] Daar zou ik ook graag de reactie van de heer Bussel op willen.

[0:50:28] Het gaat over de tarieven.

[0:50:30] de nza-tarieven, want we horen eigenlijk vaak van huisartsen dat die nu te laag zijn.

[0:50:35] Zeker startende huisartsen die te maken krijgen met een veel hogere huur als ze ergens moeten instappen, dan kunnen de tarieven gewoon niet eens toereikend zijn.

[0:50:43] De vraag is aan de heer Busse of hoe hij je tegenaan kijkt.

[0:50:46] Ik denk dat ik zijn antwoord wel een beetje kan voorspellen, maar hoe kijkt hij aan tegen ook de beantwoording van de minister hierop?

[0:50:53] Die aangeeft wel in gesprek te gaan, maar eigenlijk niet zo heel erg goed laat blijken dat het gewoon omhoog moet, want

[0:50:59] Als ik zo de beantwoording van de minister krijg, weet ik niet wat dit concreet gaat betekenen dan voor toekomstige huisartsen.

[0:51:03] Dus daar zou ik nog wel iets meer over te horen willen krijgen.

[0:51:06] Ik had het net over de norm.

[0:51:09] Ik zei het net in interruptie, heb ik het er ook al nagevraagd.

[0:51:13] Deze minister kiest er niet voor om referentiewaarden te verplichten.

[0:51:18] En nou heb ik zelf lang in een gemeenteraad gezeten.

[0:51:22] En snap ik echt dat die ook zelf keuzes moeten kunnen maken, ook zelf hierop moeten toezien.

[0:51:27] Maar de verleiding voor sommige gemeentebestuurders om te kiezen voor vastgoed in plaats van huisvesting voor huisartsen, en of dat nou eerst via woningbouwcoöperatie of niet, wat de SP betreft, zou dat de oplossing moeten zijn, zie je weer de samenhang der dingen.

[0:51:42] De vermarkting van de zorg en de vermarkting van de volkshuisvesting, die hebben ervoor gezorgd dat dit soort huisvestingsproblemen in één keer een groot probleem zijn geworden in onze

[0:51:50] Dus SP zou een groot voorstander zijn voor wel een huisvestingsnorm.

[0:51:58] Ik noemde het net een beetje flauw als het gaat over de NAVO, maar we hebben het volgens mij ook in sommige gemeenten voor speelplekken.

[0:52:05] Dit is volgens mij net zo dan wel belangrijker.

[0:52:10] Over private equity ga ik niet het hele rieltje opnieuw doen.

[0:52:13] Sterker wil van deze Tweede Kamer om daar wel een verbod op te doen.

[0:52:19] En het wordt een herhaling van zet als ik hierover in discussie ga met de minister die dat vooralsnog niet wil uitvoeren.

[0:52:25] Ik heb het gehad over de belang van huisartsen in de gemeenschap, daar heb ik het over gehad.

[0:52:35] Opleiding van nieuwe huisartsen.

[0:52:37] Ik heb het ook al door een aantal anderen gehoord.

[0:52:40] Er is vooral een tekort in sommige regio's aan huisartsen.

[0:52:45] Nou zijn er goede voorbeelden ook uit Zeeland, die in ieder geval dat tekort hebben.

[0:52:49] enigszins weten te beperken en jonge huisartsen weten verleiden klinkt gek, maar naar Zeeland te verhuizen krijgen en daar het beroep te leren, maar daar ook onderdeel te worden van de gemeenschap en die gemeenschap leren te waarderen en daar blijven wonen.

[0:53:02] Dus mijn vraag is zowel aan de heer Busshof als minister Agema om daarop te willen reageren, hoe zij daar tegen aankijken en of dat een manier is om met verleiding, maar misschien ook wel hier en daar een lichte dwang of drang toch naar de plekken te gaan waar een tekort is.

[0:53:17] Ik ben toch ook meer voor verleiding als het op dit punt gaat.

[0:53:24] Volgens mij is dat wel vaak gelukt.

[0:53:28] De vraag hoe hij aankijkt tegen de rol van verzekeraars.

[0:53:32] En welke rol die zouden moeten spelen als het gaat om de administratieve druk die het toch ook geregeld legt.

[0:53:40] Ik ben bijna klaar, voorzitter.

[0:53:42] Ik heb het gezien.

[0:53:44] De laatste vraag gaat over de ASWA.

[0:53:50] Ik raak heel erg in de bar.

[0:53:59] Als u mij een plezier wil doen, dan helpt dat.

[0:54:03] Zeker een hele goede associatie.

[0:54:05] Iets beter dan deze mevrouw aangemaakt.

[0:54:09] Voorzitter, dat akkoord loopt vast.

[0:54:12] Dit is mijn laatste zin.

[0:54:13] U heeft een interruptie van de heer Mohandes.

[0:54:16] Oh, dan luistert u al.

[0:54:17] Dank u wel.

[0:54:20] Meneer Dijk, u liet het woord aswa vallen.

[0:54:22] Ik vind het ook een vreselijke woord.

[0:54:23] Laten we het vanaf nu het aanvullend zorgakkoord noemen.

[0:54:26] Het is namelijk aanvullend op.

[0:54:28] Een serieuze vraag, want u refereert terecht in heel veel debatten aan heel veel punten waar ook het antwoord vaak is van het kabinet.

[0:54:35] Het aswa, daar komt het allemaal samen.

[0:54:38] Hoe denkt u dat dat eruit gaat zien de komende dagen?

[0:54:42] Dat zat mijn vraag in, maar ook een oordeel.

[0:54:45] Dat zouden mijn laatste drie zinnen zijn geweest.

[0:54:48] Er wordt vaak naar dat akkoord verwezen in het verleden.

[0:54:51] Ik vind dat geen probleem, als het maar wel iets oplevert.

[0:54:55] Als het niet iets oplevert, vind ik dat wel een probleem.

[0:54:58] Volgens mij heeft het niks opgeleverd.

[0:55:01] ja, zinvol om in pers en media een minister te zien die zit te klagen over dat het te weinig geld is.

[0:55:08] Terwijl er toch heel vaak is gezegd dat het te weinig geld is voor al die grootse plannen.

[0:55:11] Zeker als je toch ver naar voren schuift.

[0:55:13] Dus mijn vraag zou ook zijn aan de minister.

[0:55:15] U wist dat het te weinig geld was.

[0:55:17] Dus misschien had u beter van tevoren dit kunnen regelen.

[0:55:21] Het voelt een beetje alsof u doet alsof u voor de gek gehouden bent.

[0:55:24] Maar ik heb daar een ander beeld van.

[0:55:26] Maar ik ga eerst even vragen hoe de minister hier tegenaan kijkt.

[0:55:30] De heer Nijker rondaf met zijn laatste drie zinnen.

[0:55:35] Dan kijk ik even naar rechts.

[0:55:37] We gaan schorsen, maar hoe lang heeft hij nou?

[0:55:40] Een half uurtje?

[0:55:44] Dan schorsen wij tot drie uur.

[1:31:06] Ik heropen dit notaoverleg.

[1:31:09] Aan de orde is de eerste termijn van de zijde van de initiatiefnemer en de minister.

[1:31:14] Ik geef als eerste het woord aan de heer Busshof.

[1:31:28] Dan zeg ik de laatste dingen, voorzitter, en dan ben ik ook zo klaar.

[1:31:39] Dickie in de wijk Kanaleiland, die zich elke nacht zorgen maakt en tegen me zei... ik vind het zo angstig dat ik straks misschien geen huisarts meer heb.

[1:31:47] Of Hans in Bergen op Zoom, die beginnende dementie heeft, maar geen huisarts.

[1:31:53] Ik voel me door iedereen in de steek gelaten, zei hij.

[1:31:57] Digitaal met een app werkt niet voor mij.

[1:31:59] Ik zit nu in de bijstand en heb niet zo'n dure telefoon.

[1:32:03] Vanochtend was het ook een van de jonge huisartsen hier op de tribune die zo mooi verwoorde dat je alle lagen van de samenleving ziet als huisarts en daar echt een band mee opbouwt.

[1:32:13] En dat is wat het huisartsenvak ook zo mooi maakt.

[1:32:17] En dat geeft volgens mij ook aan dat de huisartsenzorg, zoals ook het Kamerlid Mohandys al zei, eigenlijk een soort frontlinie vormt voor de zorg of het fundament is van ons zorgstelsel.

[1:32:28] Niet alleen patiënten zoals Dickie, Hans of de huisartsen hier op de tribune, of uw kamer zegt dat, maar we weten ook dat bijvoorbeeld een vaste patiënt-huisartsrelatie tot minder vervolgzorg leidt.

[1:32:42] Mevrouw Thiele refereerde er ook al aan dat onderzoek uitwijst dat dat voordelig is, gezondheidsvoordelen heeft, als er een hogere continuïteit van de huisartsenzorg is.

[1:32:53] Zo ligt het aantal bezoeken aan de huisartsenpost bij mensen met een vaste huisarts 13 procent lager.

[1:32:58] Bij polyklinische zorg gaat het zelfs om 16 tot 18 procent.

[1:33:02] Ook gaan mensen met een vaste huisarts minder vaak naar het ziekenhuis en volgen zijn medisch advies vaker op.

[1:33:08] En uit Brits onderzoek blijkt bovendien dat patiënten met een vaste huisarts zelfs langer leven.

[1:33:14] Het is dan ook belangrijk, voorzitter, dat we weer over de huisartsenzorg praten vandaag.

[1:33:20] En vooral ook goed om te horen dat de hele Kamer eigenlijk wel van mening is dat het belangrijk is dat de huisartsenzorg goed en toekomstbestendig georganiseerd is.

[1:33:30] En het doel van deze nota is eigenlijk ook heel helder.

[1:33:33] Commerciële ketens die puur uit zijn op winst weren uit de huisartsenzorg en het makkelijker maken voor startende reguliere huisartsen om hun eigen praktijk te runnen of samen in gezondheidscentra zorg te leveren aan een vaste patiëntenpopulatie.

[1:33:49] Zodat mensen in Nederland weer kunnen rekenen op een vaste huisarts.

[1:33:53] Een vertrouwd gezicht, nu en in de toekomst.

[1:33:57] In de toekomst zeg ik er ook bij met nadruk richting mevrouw Thiele.

[1:34:00] Omdat deze nota juist gaat over de toekomst en niet het verleden.

[1:34:04] En bij die toekomst hoort ook digitalisering.

[1:34:11] Ik denk dat deze nota een heel aantal voorstellen doet die niet raken aan digitalisering... maar ook niks afdoen aan digitalisering.

[1:34:18] En er staan ook een aantal voorstellen in op het vlak van digitalisering... zoals het toevoegen van knoppen in patiëntendossiers... om administratieve lasten te verlichten.

[1:34:28] raakt deze nota ook wel degelijk aan een stukje digitalisering die nodig is in de huisartsenzorg.

[1:34:34] Maar wat ook uit deze nota heel duidelijk naar voren komt, is dat het en-en is om in de woorden van mevrouw Thiele te spreken.

[1:34:40] En digitalisering is belangrijk en het hebben van een vaste huisarts, een huisarts waar je ook gewoon nog naartoe kan gaan, ook dat is heel erg belangrijk.

[1:34:50] Het was al een klein tipje van de sluier van de voorstellen die in deze nota aan bod komen.

[1:34:55] Het zijn concrete voorstellen die we vandaag bespreken, die tot stand zijn gekomen dankzij de verhalen van al die patiënten.

[1:35:03] De patiënten die ik net al noemde, maar ook vooral met dank aan heel veel huisartsen.

[1:35:09] Met bijvoorbeeld dank aan huisarts Bart in Bennekom, die ik mocht bezoeken.

[1:35:12] Of Nanya in Kanaleiland, of tijdens mijn bezoek aan Bergen op Zoom.

[1:35:17] Of ook de input van de huisartsenorganisatie Oost Gelderland, zeg ik in de richting van de heer Klaassen.

[1:35:24] Of huisartsen zoals Derk en Marnix, schrijven van een interessant boek overigens.

[1:35:29] En ongetwijfeld vergeet ik er nog een paar.

[1:35:32] Waaronder natuurlijk ook heel veel dank voor alle jonge huisartsen in opleiding hier op de tribune, die ik vanochtend nog heb mogen spreken.

[1:35:39] En natuurlijk de Landelijke Huisartsenvereniging.

[1:35:41] Met al deze vereende krachten zijn deze voorstellen in de nota geland en tot stand gekomen.

[1:35:47] En uiteraard, voorzitter, ook heel veel dank aan iemand die daar ook heel veel aan heeft bijgedragen.

[1:35:53] Rechts van mij, Charlotte de Brans, mijn medewerker, die echt enorm veel werk heeft verzet om deze nood uit tot stand te komen en ook ontzettend heeft geholpen bij het beantwoorden van de vragen.

[1:36:04] Dus als het nu fout gaat, dan ligt het vooral aan mij op dit moment.

[1:36:06] Het is uit haar handen en alleen in mijn handen op dit moment.

[1:36:10] En voorzitter, ook dank aan de minister voor de inhoudelijke reactie en ook de welwillendheid die in de reactie terug te lezen valt.

[1:36:17] Dank daarvoor ook aan de ambtelijke ondersteuning.

[1:36:20] Voorzitter, dan nog een paar algemene punten voordat ik overga op een aantal thema's.

[1:36:26] De kabinetsreactie geeft ook aan op een aantal voorstellen dat die opgepakt worden.

[1:36:30] En hopelijk kunnen we op die andere voorstellen ook nog stappen zetten vandaag.

[1:36:33] Want, voorzitter, zeg ik ook in de richting van de heer Klaassen, die vroeg naar de noodzaak van deze nota.

[1:36:39] Het is wel nodig dat we een aantal concrete voorstellen

[1:36:44] op korte termijn gaan realiseren.

[1:36:45] Want 59 procent van de huisartsenpraktijken heeft het afgelopen jaar een vorm van een patiëntenstop gehad.

[1:36:52] En deze waren vaak langdurig of misschien wel zelfs meer permanent van aard.

[1:36:58] En de meest genoemde reden is ook de hoge werkdruk bijvoorbeeld, maar ook administratieve lasten, huisvestingsproblemen.

[1:37:06] Dat zijn allemaal oorzaken die meespelen bij zo'n patiëntenstop en bij dat tekort aan huisartsenpraktijken.

[1:37:12] Daarom is het ook belangrijk dat we vandaag hierover spreken en hopelijk ook nog een aantal goede voorstellen verder kunnen brengen om die problemen te voorkomen.

[1:37:21] En ik proef daar in de Kamer ook bij de afgelopen debatten, maar ook bij uw inbreng, al best wel veel steun voor.

[1:37:28] En dat het eigenlijk ook belangrijk is dat we eigenlijk alles op alles zetten de komende tijd om er waarvoor te zorgen dat iedereen dus zo'n vertrouwd gezicht heeft, een goede patiënt-huisartsrelatie voor iedereen moet geborgen zijn.

[1:37:41] Voorzitter, ik ga niet alle vragen bijlangs per persoon, maar ik ga het doen in een aantal blokjes of thema's.

[1:37:50] Dat schijnt hip te zijn tegenwoordig.

[1:37:53] Ik doe het aan de hand van thema's.

[1:37:55] Ik heb nog een paar korte algemene opmerkingen waar ik denk ik al heel veel opmerkingen en vragen van de Kamer in

[1:38:02] Daarna ga ik in op specifiek administratieve lasten.

[1:38:06] Huisvesting ga ik daarna specifiek op in.

[1:38:09] De regio, een belangrijk onderwerp voor iemand die ook uit de regio komt.

[1:38:14] En dan ga ik in op de doorgeslagen commercie in de zorg.

[1:38:18] Een stukje financiën en nog een paar overige vragen, voorzitter.

[1:38:22] Dat voor de administratie van mijn collega's.

[1:38:25] Voorzitter, nog een aantal algemene opmerkingen eerst, waarbij ik ook een heel aantal vragen al probeer te beantwoorden.

[1:38:32] De kracht van de huisarts ligt niet in het vinden van de zeldzame ziekte, maar in het zien van de gewone mens.

[1:38:37] Dat was een hele mooie uitspraak die ik tegenkwam en die mij verteld werd een tijdje terug door een huisarts.

[1:38:42] Die zei, dit heb ik wel eens gehoord op een huisartsensymposium en ook wel vaker in de opleiding is dit aan bod gekomen.

[1:38:47] En ik vroeg het vanochtend ook aan de jonge huisarts in opleiding.

[1:38:52] Herkennen zij dit?

[1:38:52] En zij zeiden ja, natuurlijk moeten we er ook voor zorgen dat we de juiste ziektebeelden herkennen.

[1:38:57] Juist dat huisartsenvak is zo mooi omdat het over meer dan alleen dat gaat.

[1:39:01] Omdat het ook over de mens achter die ziekte gaat.

[1:39:04] En voorzitter, of het nou die aangehaalde uitspraak is die ik net benoemde... of dat het het onderzoek is van Niveau die dat bevestigt... of dat het de patiënten zijn die het bevestigen... eigenlijk allemaal zeggen ze, en alles is duidelijk... het merendeel van de patiënten, huisartsen en onderzoeken wijst uit... we moeten echt toewerken naar een huisarts met een vaste patiëntenpopulatie.

[1:39:30] Toch staan tussen die droom van een startende huisarts... en de daad van uiteindelijk ook een praktijk beginnen... soms wetten en praktische bezwaren in de weg.

[1:39:40] Dat is een heel bekend citaat van het gedicht van Elschot.

[1:39:45] Dat luidt, maar doodslaan deed hij niet... want tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren.

[1:39:51] En ook weemoedigheid die niemand kan verklaren... en die des avonds komt wanneer men slapen gaat.

[1:39:58] treurig gedicht van Elschot, want dit gaat over een man die zich voorstelde zijn vrouw dood te slaan.

[1:40:04] En gelukkig stonden er in dat geval wetten en praktische bezwaren in de weg in dit gedicht.

[1:40:09] Maar soms is het ook heel verkeerd als er wetten en praktische bezwaren in de weg staan, zoals in het geval van de huisartsenzorg.

[1:40:16] En jongens starten de huisartsen die graag praktijkhouder willen worden, maar dan tegen praktische bezwaren en soms wet en

[1:40:22] en regelgeving aanlopen.

[1:40:23] En in dat geval, voorzitter, dan is het wel goed dat de politiek er iets aan doet om daar verandering in aan te brengen.

[1:40:30] En voorzitter, dat is ook wat we hebben geprobeerd te doen met deze nota en een aantal voorstellen.

[1:40:35] En dan ga ik nu ook over op een aantal van die specifieke voorstellen... en de vragen die daarover zijn gesteld, waaronder die administratieve lasten.

[1:40:45] En als het gaat over die administratieve lasten... is het belangrijk om allereerst te benadrukken... dat ik geen huisarts ben tegengekomen die zegt... ik wil niet hard werken, dus die lasten moeten omlaag.

[1:40:58] Alle huisartsen die ik ben tegengekomen werken keihard.

[1:41:01] Sterker nog, de meeste huisartsen werken meer dan veertig uur, zelfs meer dan vijftig uur in de week als zij fulltime of zelfs parttime werken.

[1:41:10] Dus het is niet zo dat zij niet hard willen werken.

[1:41:12] Het is sterker nog zo dat zij juist keihard al werken, maar dat het eigenlijk bijna niet meer te reilen en zeilen is als je ook nog een gezinsleven erop na wil houden of een keertje een beetje vrije tijd wil.

[1:41:22] En daarom is het ook belangrijk

[1:41:24] Dat zeg ik ook in de richting van de heer Klaassen, maar ook in de richting van de heer Mohandys en mevrouw Thielen.

[1:41:33] Het is ook zo dat er misschien een veranderende wens is... vanuit de nieuwe generatie over die werk-privé-balans.

[1:41:39] Maar we moeten ook constateren dat huisartsen al heel hard werken... en dat die werk-privé-balans niet meer goed in stand te houden is.

[1:41:47] Daarom zullen we aan alle knoppen moeten draaien... om die werk-privé-balans te verbeteren.

[1:41:52] Een van die knoppen is dus die administratieve lasten verlichten.

[1:41:57] Dan was er ook de logische vraag, en die snap ik ook wel, of met de voorstellen die we aan de andere kant doen, de administratieve lasten niet juist verzwaard worden.

[1:42:07] En ik denk dat dat niet het geval is.

[1:42:16] Als we ervoor zorgen dat huisartsen makkelijker financiering krijgen om een praktijk over te nemen of te verbouwen... dan is dat juist een verbetering en niet een verzwaring van de administratieve lasten.

[1:42:26] Hetzelfde geldt voor voorstellen om bijvoorbeeld het winstuitkering in de huisartsenzorg...

[1:42:34] vinstuitkeringsverbod iets aan te scherpen, dat komt absoluut niet op het bordje van de huisartsen terecht, maar dat is denk ik wel iets waarmee we voorkomen dat commerciële partijen oneigenlijk gebruik maken van de huisartsenzorg.

[1:42:47] Dus ook dat zie ik niet als een verzwaring van de administratieve lasten, maar juist wel als een verbetering voor de jonge startende huisartsen die praktijkhouder willen worden.

[1:42:56] Ik zag een vraag.

[1:42:59] De vraag van mevrouw Tille.

[1:43:01] Misschien komt meneer Busselhoff daar zo meteen nog op.

[1:43:03] Want ik vroeg ook inderdaad van hoe weeg je dat nou af?

[1:43:05] Want natuurlijk, als je ergens iets moet verantwoorden, als je ergens formulieren in moet vullen, als je ergens cijfers of percentages of wat dan ook aan moet hebben, is dat een verhoging van administratieve last.

[1:43:15] Dus meneer Busselhoff kan zeggen, ja, zo'n waarboog, bijvoorbeeld, dat verzwaart niet, maakt het alleen maar makkelijker.

[1:43:20] En een verbod op winstuitkeringen verzwaart niet, maar maakt alleen maar beter.

[1:43:24] Ja, dat is een afweging tussen... Want het betekent niet dat er niks gebeuren hoeft.

[1:43:28] dan toch de vraag aan meneer Busshof.

[1:43:32] Hoe maakt hij die afweging?

[1:43:34] Hoe kan je nou zeg maar aan de ene kant regels strakker maken en aan de andere kant toch zorgen dat die administratieve last minder wordt?

[1:43:41] Het is ook een redelijk open vraag, want ik worstel daar zelf ook mee.

[1:43:45] Maar we kunnen niet zeggen we doen meer regels, maar de administratieve last wordt niet minder hoor, jongens.

[1:43:50] Meneer Busshof.

[1:43:53] Twee dingen, denk ik, voorzitter.

[1:43:56] Het is niet zo dat er in deze nota heel veel extra regels worden gesteld aan jongens straks in de huisartsen.

[1:44:04] Sterker nog, er worden juist een aantal verantwoordingsregels afgeschaft.

[1:44:15] die balans vinden tussen verantwoording en niet doorslaan in regeldruk, altijd een zoektocht is voor deze Kamer hoe we die balans goed vinden.

[1:44:26] En als ik dan één voorbeeld daarvan mag geven.

[1:44:28] We wilden natuurlijk met z'n allen graag dat er verantwoording werd afgelegd over wat er met publiek geld in de zorg gebeurt.

[1:44:35] Dus bijvoorbeeld ook een openbare jaarverantwoording voor alle zorgaanbieders.

[1:44:39] Omdat we wilden controleren of het wel goed gaat of niet goed gaat wat er met ons geld gebeurt.

[1:44:45] Een hele terechte wens van de Kamer als je ziet hoeveel zorggeld er verdwijnt in de zakken van mensen waar het niet zou moeten belanden.

[1:44:52] Tegelijkertijd moet je dan wel voorkomen dat dat dan ook doorslaat op alle goedwillende, bijvoorbeeld huisartsen, in teveel regeldruk.

[1:44:59] En daarom heeft de Kamer ook

[1:45:01] bijvoorbeeld met een amendement ervoor gezorgd dat kleine zorgaanbieders een veel lichter regime krijgen of uitgezonderd worden van die verantwoordingsplicht.

[1:45:10] Op die manier moeten we telkens zoeken naar de balans en dat heeft de Kamer in dit voorbeeld gedaan en dat probeer ik ook te doen in deze nota waarbij ik er dus op wijs dat deze nota vooral voorstellen bevat om de regels te schrappen.

[1:45:26] Heel veel regels zie ik nog niet geschrapt worden.

[1:45:28] Ik ben benieuwd naar welke specifiek er in zit.

[1:45:33] Ik denk dat het in een heel goed punt raakt.

[1:45:36] Goedwillende zien we nooit aan de buitenkant.

[1:45:41] Zo is het systeem gewoon niet.

[1:45:43] Je kan niet van tevoren zien of iemand van goede wil is of niet.

[1:45:47] We hebben er vorige week een uitgebreid debat over gehad met Comet.

[1:45:52] Ook grote woorden en goede wil.

[1:45:55] En uiteindelijk blijkt het niet goed te zijn, terwijl er tegenover weer anderen staan die het allemaal wel goed doen.

[1:46:01] Dus uiteindelijk hebben we toch die regels nodig.

[1:46:04] Dus dan nogmaals toch een beetje proberen iets scherper antwoord van meneer Bussof te krijgen.

[1:46:08] Hoe kan hij die weging maken?

[1:46:10] Welke criteria gebruikt hij daarvoor?

[1:46:14] Nou ja, dan ga ik toch vervallen in een stokpaardje van twee dingen, voorzitter.

[1:46:18] Niet helemaal toevallig, want het was ooit een van de... Ik wil zeggen heilige, maar in ieder geval iemand als Joop den El, die ook altijd twee dingen zei.

[1:46:27] Dus als ik zijn uitspraak mag lenen, doe ik dat graag.

[1:46:31] En het eerste ding wat ik dan wil benoemen, is de vraag van mevrouw Tilia, welke regels worden dan geschapt?

[1:46:35] Bijvoorbeeld een aantal verantwoordingsregels voor huisartsen.

[1:46:40] Daarvan stel ik voor, doe dat nou niet, maak dat nou eenvoudiger.

[1:46:43] Dus dat is één.

[1:46:44] Twee, als het gaat over die goedwillende versus kwaadwillende... en hoe maak je nou de afweging of regels extra belastend zijn... voor mensen die van goede wil zijn... en dat dat opweegt tegen de kwade buiten de deur houden.

[1:46:59] In de nota staat bijvoorbeeld ook omschreven... dat in de contractering vanuit zorgverzekeraars... de kernwaarden die de huisartsen zelf hebben opgesteld... centraler moeten komen te staan bij het afsluiten van die contracten.

[1:47:11] En ik denk dat alle goedwillende huisartsen voldoen aan die kernwaarden.

[1:47:15] Maar ik denk ook dat als je kijkt naar een comat, dat heel moeilijk voorstelbaar is, dat die voldeden aan al die kernwaarden.

[1:47:22] Zoals bijvoorbeeld een vertrouwd en vast gezicht waar je op moet kunnen rekenen.

[1:47:26] En dan denk ik dus dat zo'n maatregel eigenlijk ervoor zorgt dat er niet een extra last komt te liggen op de schouders van huisartsen die van goede wil zijn.

[1:47:36] maar wel ervoor zorgt dat de kwaadwillende door zorgverzekeraars, die dus strakker gaan contracteren aan de hand van die kernwaarde van de huisartsen zelf, buiten de deur worden gehouden.

[1:47:49] Tot slot, want op waarde kan je alleen in gesprek komen.

[1:47:53] Een waarde moet genormeerd worden als je het in contracten opneemt.

[1:47:56] En als je iets normeert, komt er weer verantwoordingslast bij.

[1:47:58] Herkent meneer Bussof dat?

[1:48:02] Maar daarvoor hebben we de toezichthouder die daar toezicht op dient te houden.

[1:48:11] Het invullen van de zorgplicht, het nakomen van het contract... en dan eventuele kernwaarden die daarin centraal worden gesteld... of die ook daadwerkelijk worden nageleefd.

[1:48:20] En daar is natuurlijk ook de toezichthouder voor.

[1:48:21] Maar dat er altijd een vorm van spanning op zit, dat is evident en dat zul je altijd houden.

[1:48:26] En de kunst is om die balans daarin te vinden.

[1:48:29] En volgens mij heb ik gepoogd dat in deze nota te doen... en in de beantwoording van mevrouw Thiele ook een aantal hele tastbare voorbeelden aangegeven... waarbij we dus die balans ook volgens mij goed hebben gevonden.

[1:48:41] Dank u wel.

[1:48:42] U vervolgt uw betoog nog bij thema 1, administratieve lasten.

[1:48:47] Dat klinkt alsof u zegt dat u een beetje vaart mag maken, dus dat gaan we doen, voorzitter.

[1:48:52] Mocht het zo zijn dat ik nog wat vragen heb laten liggen, dan hoor ik dat zometeen vanzelf.

[1:48:57] Er is nog wel één punt dat ik wil uitlichten als het gaat om die administratieve lasten.

[1:49:02] Dat is de hulpmiddelenzorg.

[1:49:03] Dat is toch wel iets wat ik heel veel terug hoor.

[1:49:06] De heer Van Dijk van de SGP refereerde er ook al aan in de gesprekken die hij voerde met huisartsen.

[1:49:12] Sinds de inkoop daarin is veranderd, en vooral de levering aan patiënten daarin is veranderd, levert dat veel meer gedoe op voor huisartsen, voor patiënten die vaak niet op tijd hun hulpmiddelen krijgen.

[1:49:26] Breng dat nou weer onder zoals dat was.

[1:49:29] Regel dat weer zoals dat vroeger was.

[1:49:33] Veel fijner.

[1:49:34] De huisarts, zoals de heer Van Dijk dat citeerde, zei graag, breng het weer onder bij de apotheker.

[1:49:45] Ik kan niet heel goed inschatten, dat kunnen de zorgverzekeraars beter misschien, of het inderdaad een enorme financiële besparing heeft opgeleverd.

[1:49:52] Aan de andere kant vind ik het ook wel belangrijk dat we met ons allen realiseren dat als dat een enorme extra belasting voor de huisartsenzorg betekent, we daar ook niet bij gebaat zijn.

[1:50:02] En dat misschien ook wel betekent dat huisartsen minder tijd hebben om goede zorg te leveren.

[1:50:07] En dat levert dan vaak weer op termijn meer vervolgzorg op.

[1:50:11] ook duurdere zorg, hogere premies, et cetera.

[1:50:15] Dus ik denk dat we niet alleen altijd maar mogen kijken naar wat is goedkoper, maar dan ook naar het effect daarvan moeten kijken.

[1:50:21] En levert dat dan ook bijvoorbeeld een winst op in de zin van minder administratieve lasten, meer tijd voor de patiënt en daardoor minder vervolgzorg en dus ook lagere kosten en lagere premies.

[1:50:33] En dat zou ik ook wel aan de zorgverzekeraars via deze route willen meegeven, om dat ook scherp voor de bril te houden.

[1:50:39] Ik zou dat ook aan de minister... Ik denk dat het goed is als de minister dit punt ook op deze manier voor de bril houdt.

[1:50:50] Voorzitter, dan ga ik door naar het puntje huisvesting.

[1:50:56] Ik wilde blijven bij de heer Van Dijk, maar hij heeft nog een vraag over dit punt.

[1:50:59] Een vraag van de heer Van Dijk.

[1:51:01] Dank u wel.

[1:51:02] Dan nog even over die mogelijke lastenverzwaring, verzwaring werkdruk.

[1:51:07] Wat denk ik bij dit kopje ook past.

[1:51:09] En dat betreft de aanbeveling nummer 7, waar ik toch met zoveel woorden lees.

[1:51:15] Maak zorgverzekeraars en huisartsorganisaties verantwoordelijk voor, en nu mijn eigen woorden, voor de opvolging.

[1:51:24] Hoe ziet de heer Bussof dat?

[1:51:25] Huisartsorganisaties zijn zorgverleners en we gaan toch niet de zorgplicht voor de opvolging bij deze groep neerleggen?

[1:51:32] Kan de heer Bussof daar nog even op reflecteren?

[1:51:36] En zeker gelet op alles wat hij aan behartenswaardigheid zei over geen oneigenlijke taken toevoegen aan huisartsen en dergelijke.

[1:51:45] De heer Bussof.

[1:51:46] Ik dacht even misschien doe ik dat bij het kopje overig, maar het is terecht dat het ook wel past bij dit kopje van administratieve lasten ergens.

[1:51:53] Dus ik ga hem gewoon hierbij beantwoorden, want ik kan daar volgens mij wel een goed antwoord op geven.

[1:51:59] We hebben eigenlijk in het land best een aantal goede voorbeelden van regionale huisartsenorganisaties

[1:52:04] die bijvoorbeeld huisartsen die willen stoppen met hun praktijk... proberen te koppelen aan jonge huisartsen die graag praktijkhouder willen worden.

[1:52:15] En juist naar dat voorbeeld... en daarin spelen dan vaak zorgverzekeraars ook een belangrijke rol... die daar ook in faciliteren en ondersteunend in zijn.

[1:52:23] Naar dat voorbeeld dacht ik... volgens mij werkt dat in een aantal regio's heel goed.

[1:52:28] En als iets goed werkt, dan zou je dat misschien...

[1:52:30] niet in één regio, maar in heel Nederland moeten doen.

[1:52:33] En daar komt de achtergrond van dit voorstel vandaan.

[1:52:36] En dat is ook wat beoogd wordt met dit voorstel.

[1:52:42] Dus als ik het zo mag samenvatten, dan zijn woorden als samenwerken, faciliteren, meedenken, dat zijn de toverwoorden zogezegd.

[1:52:53] En niet zozeer een zorgplicht gaan toevoegen aan huisartsen voor hun eigen opvolging.

[1:53:00] Wat ik wel belangrijk vind is dat we het iets minder vrijblijvend laten zijn voor in ieder geval de zijde van het kabinet, van zorgverzekeraars en regionale huisartsenorganisaties om te zeggen we doen dit wel of niet.

[1:53:12] We zien op een aantal plekken dat dit goed werkt.

[1:53:15] Ik denk dat het ook een meerwaarde heeft dus dan moeten we het ook wat mij betreft gaan doen.

[1:53:18] Maar wel in de bewoording inderdaad zoals de heer Van Dijk die ook heeft gekozen.

[1:53:28] Ik was bij het punt huisvesting aangekomen.

[1:53:32] Een belangrijk punt van verschillende partijen hier in de Kamer... de heer Mohandys had er ook een debatje over, maar ook de heer Van Dijk benoemde dit.

[1:53:45] Als je een nieuwe wijk bouwt, dat je er dan ook voor zorgt als gemeente... dat daar betaalbare praktijkruimte is of een gezondheidscentrum.

[1:53:53] staat, of als dat er al staat, dat dat ook blijft bestaan.

[1:53:59] We hebben inmiddels referentiewaarden die opgenomen kunnen worden in de omgevingsplannen van gemeenten.

[1:54:07] Terecht kun je zeggen, dat is aan gemeenten zelf.

[1:54:10] op sommige plekken gebeurt het ook goed, gelukkig.

[1:54:13] Van die voorbeelden zou ik willen zeggen dat we moeten leren.

[1:54:16] We lezen nu ook met enige regelmaat toch nog berichten waarbij wijken worden gebouwd voor duizenden, tienduizenden mensen die daar moeten komen wonen, waarbij dan toch nog even vergeten wordt dat je dan ook voorzieningen zoals een huisarts daarbij moet realiseren.

[1:54:29] En dan vind ik wel dat we dat niet voor lief kunnen nemen en kunnen zeggen, nou ja, weet je wat, we wachten even achterover en we kijken wel of het goed

[1:54:36] Ik vind dat we daar wel wat dwingender in moeten zijn en ook wel vanuit de rijksoverheid zouden moeten zeggen... met tegengemeentes, dit moet je gaan regelen in al die omgevingsplannen.

[1:54:46] En de voorbeelden waar dat goed gaat laten zien dat het ook kan.

[1:54:51] En ik denk ook dat als het nodig is en als je ziet dat het nu nog niet goed genoeg gaat... dat we daar wel extra actie op moeten ondernemen.

[1:54:59] En dat is ook wat ik heb gepoogd te vatten in de initiatiefnota.

[1:55:02] Daarmee geef ik ook wel een antwoord op de verschillende vragen van de leden... die ook aandrongen, zowel bij de initiatiefnemer als aan de zijde van het kabinet... om dit in ieder geval wat steviger op te pakken... dan alleen maar te kijken of het bij sommige gemeenten is gebeurd, ja of nee.

[1:55:24] Ik zie niet veel handen in de lucht ingaan.

[1:55:30] De wens van de Kamer komt daarmee overeen met de wens van de indiener op dit punt.

[1:55:35] Ga ik verder, voorzitter.

[1:55:39] Welke rol voor verzekeraars zie ik weggelegd?

[1:55:43] Dat was ook een vraag van de SGP.

[1:55:45] En over de zorgplicht.

[1:55:48] en of die niet soms wat te magertjes wordt ingevuld.

[1:55:52] En dan refereerde volgens mij de heer Van Dijk ook aan het feit dat vaak gemeentes eerst een stap naar voren zetten en dan pas de zorgverzekeraars.

[1:56:01] Nou, die beelden herken ik zeker.

[1:56:03] Zeker, dat hoor ik ook af en toe van gemeenten die ik spreek.

[1:56:11] Maar ik vind wel dat als je voor zo'n groot probleem staat... als betaalbare huisvesting voor startende praktijkhouders... en als dat nu niet goed gaat... en daarmee we dus een tekort aan praktijkhoudend huisarts hebben... en mensen geen vaste huisarts meer hebben... dat dan ook zorgverzekeraars zich achter de oren moeten krabben.

[1:56:32] en zich moeten afvragen... vul ik mijn zorgplicht nog in voldoende mate nu in... of moet ik zelf ook een been bijtrekken?

[1:56:41] En ik denk dat mijn pleidooi zou zijn... een been bijtrekken en samen met gemeentes ervoor zorgen inderdaad... dat er dus voldoende wordt ingezet op bijvoorbeeld betaalbare huisvesting... op samenwerking in gezondheidscentra.

[1:56:55] Ik denk dat dat een antwoord ook geeft op de vraag van de heer Van Dijk van de SGP.

[1:57:01] Even kijken.

[1:57:04] Ik heb de meeste vragen rondom dit blokje huisvesting beantwoord.

[1:57:09] Er is nog een vraag van de heer Klaassen over de subsidies voor huisvesting.

[1:57:14] Daar kom ik zo nog wat uitgebreider op terug.

[1:57:19] Voorzitter, dan ga ik naar het blokje commercialisering of commerciële partijen weer uit.

[1:57:27] Voordat het verder gaat, een vraag van mevrouw Thiele.

[1:57:31] Ja, meneer Bussels lukt er natuurlijk toch een beetje uit.

[1:57:34] De Kamer staat achter de indiener als het hierover gaat.

[1:57:37] En daar voel ik me niet helemaal in thuis.

[1:57:42] Want ik gaf in het interruptieve debatje met meneer Mohandes inderdaad al aan dat dit echt volgens mij gemeentelijk beleid is.

[1:57:47] En de vraag dan naar meneer Bussels zou zijn, als die handreiking, want er is al een handreiking.

[1:57:52] Daar staat ook iets in over referentienormen.

[1:57:55] Hoeveel gemeentes zijn er dan die zich daar absoluut niet aan houden, waardoor het nu een probleem is?

[1:58:02] Of ligt het probleem toch ergens anders?

[1:58:10] Het probleem van huisvesting ligt ook nog ergens anders, namelijk bij het feit dat bijvoorbeeld de tarieven die de huisartsen krijgen, dat daarin de huisvestingscomponent onvoldoende geborgd is.

[1:58:22] En zeker misschien op plekken waar de huisvesting heel duur is.

[1:58:25] En dat dat dus ontoereikend is, dat is ook een probleem als het gaat om de huisvesting.

[1:58:30] Dus dat is één.

[1:58:31] Twee, je zou misschien wel willen als er bijvoorbeeld een oude praktijk ergens staat... en die wil je up-to-date maken naar de toekomst... wat volgens mij wel iets is wat ook mevrouw Thiele graag zou zien... dan zie je dat het soms jonge startende huisartsen ontbreekt aan kapitaal daarvoor.

[1:58:46] En dan zou een steuntje in de rug daarvoor best wenselijk zijn.

[1:58:50] Dus ook daar zie je dat er een probleem op die manier opgelost kan worden.

[1:58:54] Het andere probleem is toch wel degelijk dat als je nieuwe wijken bouwt...

[1:58:59] het toch bijna ondenkbaar is dat je daar dan niet ook rekening houdt met voldoende huisvesting voor huisartsenpraktijken.

[1:59:09] En de vraag is, is dat echt wel een groot probleem op dit moment?

[1:59:12] Want er is al een handreiking voor gemeenten die zegt je moet die referentiewaarde daarin opnemen.

[1:59:17] Dat klopt.

[1:59:18] Maar in de praktijk zien we nu helaas nog steeds vaak voorbeelden of te vaak voorbeelden waarbij het niet goed gaat.

[1:59:23] Recentelijk nog een artikel volgens mij

[1:59:25] over de gemeente Tilburg waar het niet goed ging.

[1:59:28] Dus ja dan denk ik dan hebben we een handreiking maar gaat het nog niet goed genoeg en dus moeten we daar extra actie op ondernemen en vind ik het ook logisch dat we dat dan ook vragen van onder andere het kabinet.

[1:59:42] Het is niet om flauw te doen, maar ik vroeg hoe vaak.

[1:59:45] Kijk, als er één of twee gemeenten zijn waar dit gebeurt, van de 300, ik weet niet hoeveel het er zijn, dan vind ik niet dat we daar een wettvorm in moeten gaan regelen.

[1:59:54] Dus het is een serieuze vraag.

[1:59:56] Ik snap ook best als meneer Bussels zegt, ja, ik weet het niet.

[1:59:58] Maar ik vind echt dat we op moeten passen om voor elke voorbeeld wat we allemaal kunnen vinden, waar het niet zo goed gaat, om dan maar gelijk wettelijke normen te gaan afdwingen.

[2:00:10] Je kan het voorbeeld van Tilburg aanhalen.

[2:00:17] 25.000 mensen die ergens zouden moeten komen wonen waar geen huisarts is.

[2:00:22] Het voorbeeld van Kanaleiland, waar 9.000 mensen zonder huisarts zouden komen zitten.

[2:00:29] Ik kan een aantal voorbeelden aanhalen.

[2:00:39] Het is een veelgehoord signaal, niet alleen vanuit huisartsen, maar ook vanuit de gemeente zelf.

[2:00:50] Dat dit beter kan en beter moet.

[2:00:52] En dan is de eerste stap volgens mij... er ligt een handreiking voor die referentiewaarde.

[2:00:58] Laten we dan op z'n minst monitoren... of inderdaad bij alle nieuwbouwplannen waar dat nodig is... die referentiewaarde ook daarin landen.

[2:01:09] Of in die omgevingsplannen die de gemeente nu recentelijk... in werking treden van die omgevingswet...

[2:01:15] begin 2024 die ze hebben gemaakt, of daarin ook al die referentiewaarden instaan.

[2:01:19] Ik vind het best wel logisch als we dat dan in ieder geval gaan monitoren.

[2:01:23] En blijkt dat dan onvoldoende te zijn?

[2:01:25] Nou, misschien moeten we het dan inderdaad een stap verder brengen en wettelijk verankeren.

[2:01:31] U vervolgt uw betoog.

[2:01:32] Dan ga ik verder met het volgende thema waar ik was gebleven en dat gaat over die commercieweren uit de huisartsenzorg.

[2:01:42] Vooropgesteld, voorzitter,

[2:01:46] Huisartsen zijn zelf ook ondernemers.

[2:01:50] Hun inkomen als ze een praktijk runnen is vaak ook de winst die ze maken.

[2:01:54] Dus daar komt dit initiatiefvoorstel niet aan.

[2:01:57] Ik moet ook zeggen dat uit de kabinetsreactie daar enige onduidelijkheid over leek te ontstaan... dat de initiatiefnemer de uitzondering voor het winstverbod voor huisartsen wilde schrappen.

[2:02:07] Dat is niet het geval.

[2:02:09] We willen wel kijken of we het eventueel moeten aanscherpen... om te voorkomen dat er zulke soort...

[2:02:14] waarbij een aantal investeerders grof geld verdienen.

[2:02:21] Ik heb het zelf nog eens nagekeken.

[2:02:30] Op een omzet van 9 miljoen een winst van 1 miljoen maakte.

[2:02:34] En uiteindelijk toch failliet gingen.

[2:02:36] en 50.000 patiënten gedupeerd achterlieten.

[2:02:40] Dat is het voorbeeld dat we willen voorkomen.

[2:02:42] En ik denk dat als je als Kamer daar niet van leert, dat je jezelf ook wel een beetje in de voeten schiet.

[2:02:46] En dat dat zonde zou zijn.

[2:02:48] En daarom ook dat deze initiatiefnota eigenlijk tweeledig is.

[2:02:51] Startende huisartsen helpen, maar ook die commerciële partijen uit de huisartsenzorg proberen te weren.

[2:02:58] En voorzitter... Vraag over of commerciële partijen ook een positief effect kunnen hebben.

[2:03:05] Soms ook.

[2:03:07] Feit is wel dat als winst voor het welzijn van patiënten gaat, dat het dan fout gaat.

[2:03:12] En dat moeten we voorkomen.

[2:03:14] Een paar dingen die ik er specifiek uit wil lichten over de vragen die hierin gesteld zijn, die ik echt belangrijk vond.

[2:03:22] Een van de vragen die bij verschillende leden volgens mij terugkwam, was in welke maat we nou een einde maken aan die commercialisering.

[2:03:29] in de zorg met de voorstellen in deze initiatiefnota.

[2:03:40] Wat deze nota doet, is het eigenlijk moeilijker maken voor commerciële partijen om puur gericht op winst te zijn en zich dan in onze huisartsenzorg te mengen.

[2:03:51] Het betekent dus niet dat we in één keer opschrijven... alle commerciële partijen zijn bij deze verboden in de huisartsenzorg.

[2:03:56] Dat is best ingewikkeld.

[2:03:58] Wat wel kan, en dat is ook wat deze nota beoogt... is dus voorkomen dat mensen met de verkeerde intenties... namelijk alleen winst maken, zich makkelijk in deze huisartsenzorg kunnen vestigen.

[2:04:09] En hoe doen we dat dan?

[2:04:10] Laat ik een paar voorbeelden uithalen.

[2:04:12] Bijvoorbeeld door te zeggen... die kernwaarden van huisartsen moeten centraal staan bij de contractering.

[2:04:18] Dat je dus wel een vast vertrouwd gezicht hebt.

[2:04:21] Dat is één voorbeeld.

[2:04:23] Het tweede voorbeeld is hoe we dat doen.

[2:04:27] Sommige commerciële partijen onttrekken zich wel heel makkelijk van de verplichtingen en de verantwoordelijkheden die de andere huisartsen ook hebben.

[2:04:35] Bijvoorbeeld van avond, nacht en weekenddiensten.

[2:04:37] Zij moeten net zoveel verantwoordelijkheid daarvoor dragen als alle andere gewone huisartsen, zodat het niet een verdienmodel is om daar minder verantwoordelijkheid in te nemen, maar wel hetzelfde betaald te krijgen.

[2:04:51] Dus ook daarin maken we het minder aantrekkelijk voor die commerciële partijen om zich vanuit een soort winstbejacht te onttrekken van een aantal verplichtingen en verantwoordelijkheden die andere huisartsen ook hebben.

[2:05:03] En daarnaast, dat is ook goed om te benoemen... denk ik dat het belangrijk is om het makkelijker te maken... voor jonge startende huisartsen om praktijkhouder te worden.

[2:05:14] Dat heeft te maken met die betere tarieven waar we het al over hadden.

[2:05:18] Huisvestingsproblematieken aanpakken, de voorstellen die we daarvoor doen.

[2:05:22] Administratieve lasten te verlagen.

[2:05:24] Want als je ervoor zorgt dat er meer jonge startende huisartsen ook praktijkhouder kunnen worden...

[2:05:29] dan voorkom je ook dat er misschien een gat ontstaat waar commerciële partijen in denken te kunnen springen en waarbij dan de samenleving uiteindelijk slechter af is.

[2:05:41] Even kijken, volgens mij heb ik daarmee best veel punten toegelicht over de commerciële partijen in de zorg.

[2:05:52] En dan betekent dat als daar geen vragen verder over

[2:05:55] Ik ga naar een volgend blokje, namelijk het blokje financiën.

[2:06:03] Een aantal vragen over het blokje financiën.

[2:06:11] Laat ik met een algemeen punt beginnen, want dat kwam vaker terug.

[2:06:14] De zorg dat investeringen die we nu doen, leidt tot een hogere zorgpremie.

[2:06:20] In z'n algemeenheid is het goed om te realiseren dat als we investeren in de eerste lijn zorg, in onze huisartsenzorg, dat dat ook zorgt voor minder vervolgzorg.

[2:06:31] Dat leidt tot positieve gezondheidswinst.

[2:06:40] En dat alles leidt natuurlijk ook tot minder duurdere zorg op termijn.

[2:06:44] in ieder geval niet de stijging van de premies.

[2:06:46] Dus ik zou ook wel willen meegeven aan de Kamer dat investeren in de eerste lijn zorg, in de huisartsenzorg, juist ook als het gaat om het belang van een betaalbare premie ook zinvol is om te doen.

[2:07:00] Omdat het dus die kosten op termijn voorkomt.

[2:07:04] Dus dat is denk ik ook goed om ons voor de bril te houden.

[2:07:08] Dan meer specifiek.

[2:07:11] Is er geld beschikbaar voor de voorstellen die gedaan worden in deze nota?

[2:07:16] Ik denk het wel.

[2:07:16] Ik denk dat deze voorstellen heel goed aansloten bij de doelstellingen in het ISA waar geld voor gereserveerd was.

[2:07:23] En ik denk ook binnen het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord en de middelen die daarvoor gereserveerd zijn.

[2:07:30] Ik beproefde ook wel uit de kabinetsreactie dat gelet op hoeveel van de voorstellen in dat

[2:07:36] in het aanvullend zorgakkoord, zoals de heer Dijk het liever noemt, geregeld zouden moeten worden.

[2:07:45] financiering geregeld zou moeten kunnen worden voor de huisartsen in dat asfalt.

[2:07:51] En dat de voorstellen die we doen daarbinnen ook zouden moeten kunnen.

[2:07:54] Dat is ook wat ik de Kamer zou willen meegeven.

[2:07:56] Dat de voorstellen die we doen ook binnen die kaders, binnen de kaders die in ieder geval al door de coalitie zijn gesteld in het coalitieakkoord om te investeren in de eerste lijn zorg, maar ook binnen het aanvullend zorgakkoord, dat daarbinnen volgens mij voldoende middelen moeten zijn om de voorstellen die we hopelijk in overgrote meerderheid en ook aan de zijde van het kabinet in ieder geval zouden willen,

[2:08:15] kunnen bekostigen.

[2:08:17] En het is ook een slimme investering, want het zorgt ook voor minder vervolgzorg op termijn en daarmee ook lagere premies.

[2:08:26] En dat willen we volgens mij bijna allemaal.

[2:08:31] Een aantal van de voorstellen die ik doe hebben geen financiële component.

[2:08:38] Een aantal voorstellen betekent ook een verantwoordelijkheid neerleggen bij de zorgverzekeraars.

[2:08:44] Ook zorgverzekeraars moeten een rol pakken.

[2:08:50] dat ook zorgverzekeraars soms best als dat nodig is een bijdrage kunnen doen.

[2:08:55] En ik zeg daar ook nadrukkelijk bij dat ik ook voorbeelden heb gezien waarbij zorgverzekeraars ook wel degelijk hun verantwoordelijkheid pakken, ook soms in financiële zin.

[2:09:03] En dat is denk ik ook goed.

[2:09:05] En vaak hoor ik dan ook ja, wij vinden het als zorgverzekeraars die eerstelijnszorg ook superbelangrijk.

[2:09:10] En daarom nemen we die verantwoordelijkheid ook.

[2:09:12] Dus ik zou de zorgverzekeraars die dat nog niet doen willen aansporen om dat vooral van hun collega's ook over te nemen.

[2:09:19] Dan heb ik het punt financiën afgerond.

[2:09:24] Tenzij er nog vragen zijn.

[2:09:30] Ja, meneer Busshof doet nu net of zorgverzekeraars een eigen schatkist hebben die zich vanzelf vult.

[2:09:38] Want hij zegt, we kunnen de premie verlagen.

[2:09:41] Zorgverzekeraars moeten ook hun eigen bijdrage doen.

[2:09:44] Maar de bijdrage van zorgverzekeraars is ons allerpremiegeld.

[2:09:47] Dus dan weet ik niet precies wat hij dan bedoelt.

[2:09:52] Eén, de zorgverzekeraar kan natuurlijk wel degelijk, hoewel beperkt.

[2:09:56] Maar gelukkig vindt die transitie steeds meer plaats.

[2:10:00] En is dat ook een transitie die in het ISA stond en ook binnen het asfalt natuurlijk beoogd werd.

[2:10:04] Investeren juist in preventieve maatregelen.

[2:10:07] Denk met een klein beetje geld dat ze hebben, zeggen we investeren juist bijvoorbeeld in de eerste lijn zorg, omdat we denken dat dat zinvol is en zorg op termijn voorkomt.

[2:10:15] En dat we daarmee dus eigenlijk goedkoper uit zijn dan dat niet doen.

[2:10:18] Dus gelukkig is precies die beweging een beweging die ik

[2:10:22] in het zorgveld zelf, bij zorgverzekeraars, aan de zijde van het kabinet, bij het ISA, bij het ASFA, ook zie, dat is volgens mij de juiste beweging ook, is dan de vraag, ja, hoe wordt dat dan uiteindelijk bekostigd?

[2:10:33] Ja, door de premiebetaler en de belastingbetaler, dat is evident.

[2:10:36] En daarvan is mijn punt dat het zinvol is om juist wel te investeren in die eerste lijn zorg, omdat dat voorkomt dat er op latere termijn duurdere zorg nodig is.

[2:10:46] En dus dat de premies daarmee eigenlijk ook daarbij gebaat zijn en de belastingbetaler daar ook bij gebaat is.

[2:10:52] Dat klinkt op zich logisch en dat is het ook.

[2:10:56] Maar wat betekent dat dan?

[2:10:57] Wat betekent dat dat die zorgverzekeraars dan moeten gaan betalen of vooruitfinancieren of wat dan ook?

[2:11:04] Ik kan me ook debatten hier in de Kamer herinneren waarbij we zorgverzekeraars niet op de stoel van de zorgverlener willen zetten.

[2:11:11] Geen eigenaar willen laten worden van zorgaanbod.

[2:11:15] Ik probeer te begrijpen welke oproep hij nu doet aan die zorgverzekeraars.

[2:11:22] Wat zij dan moeten gaan kopen om te investeren.

[2:11:29] Misschien kan ik het nog duidelijker maken voor mevrouw Thielen.

[2:11:35] Om het nog van een voorbeeld te voorzien.

[2:11:36] Ik was een tijdje terug in Bergen op Zoom.

[2:11:39] Ik denk dat meerdere mensen daar de voorbeelden kennen.

[2:11:44] Hoe kunnen we binnen het gezondheidscentrum ervoor zorgen dat alle mensen weer een vaste huisarts hebben?

[2:12:00] Kunnen we het aantrekkelijker maken om huisartsen hierheen te lokken?

[2:12:03] Kunnen we jullie ondersteunen in de bedrijfsvoering van het gezondheidscentrum?

[2:12:08] Dat vond ik een manier waarvan een zorgverzekeraar je zorgplicht

[2:12:14] op een goede manier in.

[2:12:16] En dat kost de zorgverzekeraar natuurlijk ook tijd, geld, mensen, middelen.

[2:12:21] En die hebben ze daar wel aan besteed.

[2:12:23] En dat vond ik een goed voorbeeld van hoe het, wat mij betreft, vanuit zorgverzekeraars zou moeten gaan.

[2:12:28] En dat is ook wat ik beoog met de initiatiefnota, dat op bredere schaal in Nederland die verantwoordelijkheid op die manier door zorgverzekeraars ingevuld zou moeten worden.

[2:12:38] Dan een vraag van de heer Mohannes en daarna van mevrouw Jansen.

[2:12:43] De indiener de heer Busschhoff heeft het in zijn antwoord ook gehad over het punt van misbruik van commerciële partijen steviger aanpakken.

[2:12:56] Nu is het ook zo dat er een wet

[2:13:01] Ik moet even goed zeggen of hij naar de Kamer komt of ligt.

[2:13:07] Welke kansen ziet u ook alle debatten die u in uw rol als woordvoerder hebt gehad tot nu toe over dit onderwerp, om met een Kamermeerderheid het zelf te regelen?

[2:13:17] Ik bedoel, ik zoek even naar... Ik bedoel, we kunnen de route kabinet volgen, maar er ligt volgens mij ook gewoon... Er is een Kamermeerderheid, dus ik zoek ook even naar wanneer u uw kans grijpt op dat punt.

[2:13:31] Er is inderdaad door het kabinet de WIBZ naar de Kamer gestuurd.

[2:13:38] Daar zijn heel veel schriftelijke vragen over gesteld.

[2:13:42] Daar vindt na beantwoording straks het debat over plaats.

[2:13:46] Ik denk dat dat ook een moment is om een aantal van de dingen die genoemd worden in deze initiatiefnota te regelen als het gaat om bijvoorbeeld winstuitkeringen in de zorg verder aan banden te leggen.

[2:13:57] Dus ten dele doet die WIBZ dat al.

[2:14:00] Ten dele denk ik dat die op punten nog aangescherpt kan worden en dan is het inderdaad aan de Kamer om dat ook te doen.

[2:14:05] En ik denk dat, gelet op wat er in de initiatiefnota staat, de verwachting mag zijn dat dan ook, in ieder geval de initiatiefnemer van de initiatiefnota en hopelijk met zoveel mogelijk collega's,

[2:14:15] om die wet op een aantal punten nog aan te scherpen.

[2:14:20] Laat ik opennoemen dat een van de voorstellen uit de initiatiefnota om het mogelijk te maken voor de inspectie om overnames van huisartsenpraktijken tegen te houden.

[2:14:34] al echt een onderzoek loopt naar de kwaliteit van zorg, dat dat voorstel, die wetswijziging, al door de Kamer is aangenomen.

[2:14:42] Dus een deel van de voorstellen, naast dat het kabinet bereid is om die over te nemen en naast dat een deel al gelukkig sinds kort gebeurt in de praktijk, heeft de Kamer ook een deel van die voorstellen zelf al uit de initiatiefnota gerealiseerd.

[2:14:55] Dus we zijn al hard op weg om een aantal verbeteringen aan te brengen in onze huisartsenzorg.

[2:15:00] En dat kunnen we volgens mij straks bij die WIBZ die voor ligt in de Kamer wederom doen.

[2:15:04] Ja, mevrouw Jansen met een vraag.

[2:15:07] Ja, voorzitter, ik had nog een aantal vragen over de financiële middelen, want ik had ook gevraagd over onder andere het faciliteren van start in de huisartsen en ze een dag vrij te houden voor opstart, scholing en training.

[2:15:26] Dat zijn best ingrijpende voorstellen.

[2:15:30] Nu heeft de heer Bussof net uitgelegd dat hij denkt dat er wel voldoende middelen binnen de akkoorden beschikbaar is, ook voor dit soort initiatieven.

[2:15:43] Dus dat is misschien mijn eerste vraag, maar ik hoorde zelf ook wel een beetje een twijfel in het antwoord van de heer Busshof, dat hij denkt dat er wel voldoende middelen beschikbaar zijn voor de voorstellen die worden gedaan.

[2:15:56] Dus ik zou heel graag iets meer mee willen worden genomen in de denkwijze van de heer Busshof in deze, en ik snap

[2:16:07] dat je graag wil van we investeren het en op de duur resulteert dat in positieve opbrengsten.

[2:16:14] Zo denken we ook met preventie.

[2:16:16] Maar toch zien we dat het niet vaak zo werkt, omdat die opbrengsten uiteindelijk op de lange termijn vaak heel onzeker zijn, waardoor je aan de voorkant toch niet durft te investeren.

[2:16:25] Dus ik zou heel graag willen weten van hoe denkt de heer Bussof hierover?

[2:16:30] Heer Bussof.

[2:16:33] Eén, voor de voorstellen die ik deed waren voldoende middelen binnen het ISA.

[2:16:38] Twee, ik verwacht ook dat dat binnen het ASWA hoop ik ook het geval zal zijn, maar we kennen de inhoud van dat akkoord niet.

[2:16:44] Wat we wel weten is dat een heel aantal van de voorstellen door de zijde van het kabinet ook wordt overgenomen en ook plek zou gaan vinden in dat aanvullend zorg- en welzijnsakkoord waarvan ik verwacht dat het er gewoon alsnog gaat komen.

[2:16:56] Dus dat is twee.

[2:16:58] Drie, ik heb het ook al geprobeerd aan te geven net, de voorstellen die wij doen dienen ook binnen die kades die al gesteld zijn te passen.

[2:17:09] Dus dat is denk ik ook een belangrijke voor mevrouw Jansen.

[2:17:12] En ten vierde, een deel van de voorstellen die gedaan wordt... en mevrouw Jansen noemde bijvoorbeeld meer tijd geven aan huisartsen die starten... om bijvoorbeeld de administratieve lasten, dagelijks rijlen en zeilen en de romsom... die daarbij komt kijken van een praktijk, het runnen van een praktijk... om daar meer tijd aan te geven voor de huisartsen.

[2:17:32] Ja, dat is natuurlijk niet iets wat wij als rijksoverheid hoeven te bekostigen... maar wat wel vanuit zorgverzekeraars...

[2:17:38] Als het dan ook gaat om de vraag van mevrouw Thielen die eerder aan bod kwam... wat kunnen zorgverzekeraars nou concreet doen?

[2:17:43] Dan kunnen ze daar concreet bijvoorbeeld startende huisartsen in faciliteren.

[2:17:48] En dat is dus niet iets wat wij hoeven te bekostigen... maar wat dan ook vanuit de zorgverzekeraars bekostigd moet worden.

[2:17:54] En ik denk dat daar natuurlijk middelen voor zijn... en dat de zorgverzekeraars ook een liefding waard is...

[2:17:59] op die manier in te vullen.

[2:18:01] En ik zie daar soms ook goede voorbeelden van.

[2:18:04] En soms denk ik, dat moeten we dan ook overnemen, die goede voorbeelden.

[2:18:07] En dan hoop ik dat dat in heel Nederland straks staande praktijk wordt.

[2:18:14] Ja, want de heer Busshof geeft aan dat hij verwacht dat de zorgverzekeraars die dag, deel of dag zouden moeten faciliteren, als ik het goed begrijp.

[2:18:29] Maar dat komt linksom of rechtsom denk ik toch ergens terug, omdat zij het ook ergens van moeten betalen.

[2:18:36] Dus ik vraag me af hoe reëel dat is en of de heer Busshof hier ook al contact over heeft gehad met zorgverzekeraars en enigszins weet hoe zij daarop reageren.

[2:18:49] Heer Busshof.

[2:18:50] Iedereen die zegt dat geld ergens uitgegeven wordt moet ergens vandaan komen, die heeft altijd gelijk.

[2:18:58] Dat is een cool als een waarheid.

[2:19:00] Dat geldt voor ons, dat geldt voor zorgverzekeraars.

[2:19:07] Maar dat is evident.

[2:19:08] Dus ja, dat is waar.

[2:19:11] Als het dan gaat over de zorgverzekeraars, zijn die ook wel bereid om op dit soort punten mee te denken?

[2:19:17] Ja, in de gesprekken die ik heb met ze gevoerd heb wel.

[2:19:20] Ik noemde zelf het voorbeeld van Bergen op Zoom.

[2:19:28] Dit is eigenlijk de manier van samenwerken met het sociaal domein, met gemeentes, met huisartsen, die wij ook voor ogen hebben.

[2:19:37] En daar willen we ook echt de ruimte voor bieden.

[2:19:39] En dat vond ik heel positief en dat heb ik dus ook gehoord van de zorgverzekeraars die dat daar in de praktijk brachten, die ook bereid daartoe zijn.

[2:19:46] En ik denk inderdaad, dat was ook een van de punten die ik nog in mijn blokje overig had opgeschreven, als het gaat om de toekomst van onze eerste lijn zorg, dan is het belangrijk dat er

[2:19:56] wordt ingezet op die samenwerking tussen gemeentes, tussen zorgverzekeraars, tussen het sociaal domein.

[2:20:02] En dat er dus ook ruimte ontstaat voor bijvoorbeeld huisartsen, de eerste lijn zorg, om wat meer tijd te krijgen om bijvoorbeeld een praktijk te kunnen opstarten.

[2:20:14] Ik denk dat dat de toekomst van de zorg is.

[2:20:17] Ik wilde dat eigenlijk aan het eind nog eventjes aanhalen.

[2:20:20] Maar elke partij die daarvoor pleit, die vindt mij aan hun zijde.

[2:20:26] Dank u wel en u noemde me al, volgens mij bent u nu aangekomen bij het kopje overigen.

[2:20:47] Voordat ik daarnaar overga, en dat is een mooi bruggetje, wil ik nog één ding benoemen.

[2:20:53] Als het gaat over die lokale samenwerking stimuleren tussen verschillende huisartsen, tussen regionale huisartsen, tussen gemeenten, het sociaal domein.

[2:21:03] Startende huisartsen koppelen aan een huisarts die met pensioen wil gaan.

[2:21:07] bijvoorbeeld helpen met het opzetten van een gezondheidscentrum, tijd geven om het dreilen en zeilen van een praktijk te kunnen doen als je startend jonge huisarts bent.

[2:21:17] Dat zijn allerlei voorstellen die in de nota staan, die op verschillende plekken in Nederland al gebeuren, en die allemaal vragen van zorgverzekeraars dat ze bereidwillig zijn om daar ook in mee te gaan.

[2:21:28] En dat vraagt dan ook wat, zeg ik,

[2:21:30] Dat vraagt ook wat in tijd, middel en inzet van die zorgverzekeraars.

[2:21:37] Ik heb gezien dat het op plekken kan.

[2:21:39] Ik hoop dat het op meer plekken in Nederland de standaard wordt.

[2:21:46] Dat als afsluiting van het kopje financiën.

[2:21:49] Dan overig, voorzitter.

[2:21:56] Een punt wat deels raakt aan financiën, maar ook aan overig... wat mij toch ook van het hart moet... is dat de tarieven voor de huisartsenzorg... en ik hoorde vanochtend ook weer dat het echt wel nodig is... om daar in rekening te houden met de veranderende tijd.

[2:22:17] We hebben te maken met huisvestingskosten die hartstikke duur zijn.

[2:22:21] We hebben te maken met personeel en huisvestingspraktijken die meer personeel in dienst hebben dan in de jaren negentig, waar mevrouw Thielen naar refereerde.

[2:22:29] Dus het is ook logisch dat je in de bekostiging daarmee rekening houdt.

[2:22:35] Ik las de reactie van zorgverzekeraars Nederland op deze nota en met name ook op dit punt.

[2:22:40] Die zeiden ja, je moet niet veranderingen in de tariefberekening

[2:22:48] doorvoeren zonder onderbouwing.

[2:22:51] Zonder onderbouwing moet je niet meer geld aan zorgprofessionals gaan geven.

[2:22:55] En ik denk dat iedereen het daarmee eens is.

[2:22:57] Alleen toen dacht ik vanochtend, is er dan echt geen goede onderbouwing?

[2:23:01] En ik vond eigenlijk dat de jongens straks in de huisarts hier op de tribune die onderbouwing perfect konden geven.

[2:23:06] Die konden aangeven hoe het zit met bijvoorbeeld die duurdere huisvestingscomponent.

[2:23:11] Die gaven aan hoe het zit met die personeelskosten die toch ergens van betaald moeten worden.

[2:23:17] Ik denk dus dat het heel logisch is dat ook wel, en volgens mij is de minister daar ook toe bereid, en in ieder geval gekeken wordt, ook door de NZA, moet dat niet op een andere manier die tarieven bekostigd worden.

[2:23:29] En dan zeg ik in de richting van de zorgverzekeraars, dat gebeurt natuurlijk niet zonder onderbouwing.

[2:23:33] Maar dat kan alleen als er een goede onderbouwing is, dat er inderdaad ook een verandering in die tarieven zou moeten plaatsvinden.

[2:23:40] En ik vond zelf dat die onderbouwing werd gegeven door de huisartsen die ik de afgelopen periode heb gesproken.

[2:23:45] Dat gaf mij voldoende aanleiding om op te schrijven in de nota... kijk daar opnieuw naar en ga daarmee aan de slag.

[2:23:55] Volgens mij zou dat iets anders kunnen.

[2:23:57] Ik ben ook blij dat de minister heeft gezegd dat we daar ook naar willen kijken.

[2:24:03] Dan het blokje overig.

[2:24:07] Nog een paar vragen zijn blijven liggen.

[2:24:12] Hoe garandeert u dat al deze voorstellen leiden tot extra huisartsen?

[2:24:19] Garanties zijn altijd heel moeilijk te geven.

[2:24:22] Ik zit ook vaak aan de andere kant en dan wil je graag die cijfers en dergelijke weten.

[2:24:29] Ik kan niet benoemen hoeveel extra huisartsen er met het aannemen van alle voorstellen uit deze nota bij zouden komen.

[2:24:35] Ik kan wel benoemen dat als we de voorstellen die in deze nota staan niet doen... dat het in ieder geval een stukje moeilijker blijft voor de huisartsenzorg... en je start in de huisartsen om praktijkhoudend te worden.

[2:24:49] uw Kamer deze voorstellen uit de initiatiefnota ook zou willen omarmen.

[2:24:55] Ik denk dat we in ieder geval een goede stap in de richting zetten op weg naar meer praktijkhoudend huisartsen en meer mensen die een goede vast arts-patiënt-relatie hebben.

[2:25:07] Dus dat als vraag daarop.

[2:25:10] Volgens mij zat het ook al heel duidelijk in de inleiding die ik heb gehouden over de vraag van de heer Mohandys over de problemen in de huisartsenzorg.

[2:25:19] Een reactie ook op het rapport van de Algemene Rekenkamer.

[2:25:24] Ook daarin heb ik volgens mij in mijn inleiding best wel veel daarover al gezegd.

[2:25:28] Door heel duidelijk te stellen dat het echt de nood aan de mannen is.

[2:25:33] tienduizenden, honderdduizenden mensen in ieder geval op zoek zijn naar een andere huisarts.

[2:25:37] Dat de schattingen uiteenlopen van ongeveer 45.000 mensen tot bijna 200.000 mensen die daadwerkelijk geen huisarts hebben.

[2:25:44] Ja, en dat daarom we er alles aan moeten doen om ervoor te zorgen dat iedereen wel aan een vaste huisarts en een vertrouwd gezicht daarop kan rekenen.

[2:25:53] Dus volgens mij is dat ook duidelijk geworden in de beantwoording en in mijn inleiding al, dat punt.

[2:25:57] En dat leidt tot een vraag van de heer Klaassen.

[2:26:01] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:26:02] Want in de eerste termijn vroeg ik aan collega mevrouw Jansen van NEC wat de visie van NEC is op hebben we een huisartsentekort of hebben we een huisartsenzorg overschot, zeg maar.

[2:26:16] Hoe kijkt meneer Busshof daarnaar?

[2:26:20] Waar ligt het op de weegschaal?

[2:26:21] Is het gelijk of wat weegt voor u, wat weegt voor de heer Busshof zwaarder?

[2:26:28] Heer Busshof.

[2:26:29] Een paar dingen die dan belangrijk zijn om er even bij te halen.

[2:26:31] Een aantal feiten.

[2:26:32] We hebben natuurlijk meer huisartsen per hoofd van de bevolking dan ooit.

[2:26:36] Maar we hebben wel minder praktijkhoudend huisartsen dan in het verleden.

[2:26:39] En dat is ook rap gedaald.

[2:26:41] En tegelijkertijd zien we ook dat er steeds meer taken op het bordje van de huisarts terechtkomen.

[2:26:46] Deels omdat wij dat van ons verlangen wellicht als samenleving.

[2:26:49] Deels ook omdat op andere plekken in de zorg, en dat zijn mevrouw Jansen volgens mij ook terecht,

[2:26:53] in haar inbreng, de zorg vastloopt.

[2:26:55] In de GGZ bijvoorbeeld heb je wachtlijsten, dan komt dat vaak toch op het bordje van de huisartsen terecht.

[2:27:01] Dus dat we meer huisartsenzorg nodig hebben, meer praktijkhoudend huisartsen nodig hebben, dat is evident.

[2:27:09] En wat mij betreft is het dus belangrijk dat we er in ieder geval voor zorgen dat er meer praktijkhoudend huisartsen komen en dat we de huisartsenzorg

[2:27:16] Dat is breder dan alleen het aantal huisartsen.

[2:27:21] Dat betekent ook dat we ervoor zorgen dat de ondersteuners in bijvoorbeeld de huisartsenpraktijken voldoende betaald krijgen.

[2:27:33] Dat vind ik bijvoorbeeld zelf ook een hele belangrijke, omdat dat ook cruciale mensen zijn voor het reilen en zeilen van een huisartsenpraktijk en in het in de benen houden van de huisartsenzorg in Nederland.

[2:27:47] Nog een paar vragen.

[2:27:56] Digitalisering heb ik gehad.

[2:27:59] Twee dingen die nog zijn blijven liggen.

[2:28:01] Eén kwam al aan bod.

[2:28:04] Hoe kijk ik naar het simuleren van gezondheid?

[2:28:07] Zorgverzekeraars.

[2:28:08] Wat betekent de reactie van de minister dat het allemaal misschien wat meer lokaal moet, terwijl mevrouw Thielen zegt dat we het waar het goed gaat niet juist landelijk moeten regelen?

[2:28:21] Als het gaat over die samenwerking, moeten we dat niet landelijk afdwingen?

[2:28:23] Ik denk dat ik dat net al heb proberen te duiden, dat ik dat cruciaal vind.

[2:28:28] Daarbij geef ik ook wel aan dat als je pleit voor meer samenwerking tussen zorgverzekeraars, gemeentes, het sociaal domein,

[2:28:34] dan vraag je ook wat extra's van zorgverzekeraars.

[2:28:37] En ik hoorde dat toch duidelijk terug, dat pleidooi, ook in het betoog van mevrouw Thiele van de VVD.

[2:28:43] En dat betekent, denk ik, per definitie, dat als je dat wil, je ook iets extra's vraagt van zorgverzekeraars, namelijk dat ze hun rol daar in die samenwerking ook daadwerkelijk pakken.

[2:28:53] En ik juich dat van harte toe en ik zie op plekken in Nederland dat dat al goed gebeurt.

[2:28:58] En ik zou zeggen, volgens mij in lijn met mevrouw Thielen ook bepleiten, maak daar dan ook de standaard voor van heel Nederland.

[2:29:06] Dat daarover.

[2:29:07] Tot slot.

[2:29:08] Er werd ook iets gevraagd over de kabinetsreactie dat veel voorstellen worden meegenomen in het ASWA en dat dat nu is geklapt.

[2:29:16] Wat ik daarvan vind...

[2:29:20] Het is natuurlijk ontzettend hard nodig, met alle uitdagingen die er in de zorg zijn, dat er alle zorgpartijen en een overheid met z'n allen om tafel gaan en afspraken weten te maken over hoe ze de zorg van de toekomst gaan vormgeven.

[2:29:43] Dat was gelukt bij het ISA.

[2:29:46] tegelijkertijd ook nog best wel veel papier en moest het vooral ook naar de praktijk worden gebracht en mijn hoop is dat het zometeen lukt bij het ASWA en dat het dan ook niet alleen iets is van papier maar ook echt een verschil gaat maken in de praktijk en in dat licht denk ik ook dat het prima is om een aantal voorstellen die ik heb gedaan dat die terugkomen

[2:30:04] Uiteindelijk hopelijk in dat asfalt wat alsnog gesloten gaat worden.

[2:30:08] Maar, zeg ik erbij, de zaak was bij het ISA en is ook bij dat asfalt dat het niet alleen bij papier blijft, maar dat het ook daadwerkelijk vertaald wordt naar de praktijk.

[2:30:19] En dat is ook wat ik heb geprobeerd te doen met deze initiatiefnota.

[2:30:23] Zo concreet tastbaar mogelijke voorstellen doen, die bijna gelijk toepasbaar zijn in de praktijk.

[2:30:30] En ik hoop ook dat we daar aan de hand van deze nota, aan de hand van wat in het ASWA staat, aan de hand van de acties die door de zijde van het kabinet nog verder worden ondernomen, ook de komende tijd uitvoering aan gaan geven.

[2:30:40] En ik denk dat de huisartsenzorg dat meer dan verdient.

[2:30:46] papieren voornemens blijven hangen, maar ook nu die voornemens letterlijk en figuurlijk naar de praktijk van de huisarts brengen.

[2:30:54] Volgens mij heb ik dan al mijn vragen die ik hier had genoteerd beantwoord.

[2:31:00] Mocht dat niet zo zijn, dan hoor ik het graag en dan ben ik van harte bereid natuurlijk om nog een aantal vragen van uw Kamer te beantwoorden.

[2:31:09] Dank aan de heer Bussel voor het beantwoorden van de vragen in zijn eerste termijn.

[2:31:14] Voordat we verder gaan schors ik een paar minuten tot vijf over vier om even de benen te strekken.

[2:36:03] Ik geef het woord aan de minister.

[2:36:12] Dank u wel, voorzitter.

[2:36:14] Ik wil het lid Busshof complimenteren met zijn initiatiefnota.

[2:36:18] Hij steekt ook goed in elkaar.

[2:36:19] Het is een mooie initiatiefnota, ook als het gaat om de inleiding en aanleiding en de aanbevelingen die hij doet.

[2:36:25] Het liet me ook afdwalen naar mijn jeugdvriendinnetje.

[2:36:29] Haar vader was huisarts en ik moest ook denken aan zijn loyaliteit die hij had naar zijn patiënten.

[2:36:35] En als ik dan bij haar had gelogeerd, dan stipte ze om acht uur.

[2:36:39] Dan ging je door de deur van de praktijk en zag je hem urenlang niet.

[2:36:43] Maar dan ging je naar de patiënten die er al zaten te wachten in de wachtkamer.

[2:36:49] Maar het kon ook eens voorkomen dat als ze op zondagmiddag aan het spelen waren dat dan de deurbel ging ding-dong en dan stond er een moeder met een zoontje die was gevallen van een klimrek.

[2:36:58] Dat kon altijd terecht.

[2:37:00] Dat was die loyaliteit naar de patiëntengroep.

[2:37:03] En ik denk dat dat is...

[2:37:04] Wat we het allerbelangrijkste ook uit onze jeugd kennen van de huisartsen en waarom het zo belangrijk is, is dat we inzetten op dat vaste gezicht.

[2:37:13] Natuurlijk zijn er ook huisartsen nodig die piek en ziek willen invullen, maar we moeten er echt met z'n allen op inzetten dat dat vaste gezicht weer de norm wordt in onze huisartsenzorg.

[2:37:28] We weten ook met het rapport van de Algemene Rekenkamer dat niet iedereen op dit moment ingeschreven staat bij een huisarts.

[2:37:35] 45.000 tot 190.000 mensen, is de schatting, staan niet ingeschreven bij een huisarts.

[2:37:40] Dat vind ik zorgelijk.

[2:37:42] Er is wel een oplossing voor, in Bergen op Zoom, rondom de situatie komen.

[2:37:46] Het is er een ruilsysteem opgezet en het is mijn voornemen om dat landelijk te laten uitrollen.

[2:37:52] En als het gaat om...

[2:37:56] De andere punten die u ook aangestipt hebt, vind ik het goed om ook te zien dat we hier in de Kamer een grote overeenstemming hebben.

[2:38:03] De 16 punten die de heer Bussel voorstelt is in ieder geval op 12 punten overeenstemming en die andere vier zijn zeker in de richting van overeenstemming.

[2:38:13] Het is mooi omdat met elkaar

[2:38:15] te kunnen constateren.

[2:38:18] Als het gaat om het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord, dan begrijp ik uw ongeduld.

[2:38:25] Maar ik wil het wel tot het gaatje gaan.

[2:38:28] Als het gaat om de afspraken die we met elkaar maken, dan zijn we ontzettend ver.

[2:38:34] Er is zeker niets geklapt, voorzitter.

[2:38:36] We zijn ontzettend ver met de mensen uit het veld, wie ik ontzettend dankbaar ben voor hoe ver ze zijn bereid zijn te gaan.

[2:38:44] En ik hoorde een van u de vraag stellen van, kunt u niet een apart akkoord sluiten met de huisartsen?

[2:38:51] Maar juist de huisartsen zijn de speel in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord en spelen ook een hele belangrijke rol.

[2:38:59] Je zult voor de huisarts ook de afspraak moeten maken met het sociaal domein, daar waar het patiënten betreft,

[2:39:05] zich aanbieden in het medische circuit, maar eigenlijk ook waar op het sociale vlak een vraag is die ook onderkend moet worden.

[2:39:16] En dat deel van het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord zal ook de staatssecretaris van langdurige maatschappelijke zorg op zich nemen.

[2:39:23] Maar het is voor de huisarts ook heel erg belangrijk.

[2:39:31] Even kijken.

[2:39:32] Het is altijd keurig voorbereid.

[2:39:36] Het zat me een beetje lastig.

[2:39:38] Ga ik nou door met de vragen die ik van u gehoord heb en dan nog kijken?

[2:39:40] Het is altijd een puzzel.

[2:39:43] Ik begin met de vragen die voor mij zijn voorbereid en dan praat ik tussendoor over de vragen zoals u die gesteld heeft.

[2:39:51] Heeft u blokjes, minister?

[2:39:53] Dat gaat over de praktijkhouderschap, huisvesting en overig.

[2:40:01] De heer Klaassen vroeg of de minister had gelezen dat het praktijkmanagement inmiddels een plaats heeft gekregen in de huisartsenopleiding.

[2:40:08] Het onderdeel praktijkmanagement is een vast onderdeel van de opleiding.

[2:40:11] Het is dus geen facultatief programma.

[2:40:13] Maar het is wel nog te vroeg om uitspraken te doen hoe hajo's, huisartsen en opleiding dit ervaren.

[2:40:18] De opleidingsinstituten nemen dit mee in hun reguliere evaluatiecyclus.

[2:40:23] En hoe gaat de minister ervoor zorgen dat huisartsen blijven werken?

[2:40:26] Want naar aanleiding van de rekenkamerrapport waarbij werkdruk wordt genoemd als reden om niet door te gaan.

[2:40:31] Mijn inzet is er volledig op gericht om het huisartsenvak aantrekkelijk te houden.

[2:40:35] We hebben genoeg huisartsen, dat is al een aantal keren vandaag naar voren gekomen, om de werkdruk te laten afnemen.

[2:40:40] Maar we moeten het wel beter organiseren.

[2:40:42] En zoals ik in mijn brief van vorige week heb toegelicht, richt ik mij met de afspraken in het zorgakkoord op afspraken die werken met de vaste patiëntpopulatie om dat aantrekkelijker te maken.

[2:40:52] En daarnaast zit ik natuurlijk in op het vermindering van de administratie, het begeleiden van startende huisartsen en het ontzorgen van huisartsen door goede regionale samenwerking.

[2:41:02] En hoe kijkt de minister aan tegen het initiatief van HOOG, H-A-O-O-G?

[2:41:06] Kan de minister een inschatting maken van de kosten die nodig zijn als de vijf aanbevelingen worden uitgevoerd?

[2:41:13] Ik heb de brief van HOOG net kort bestudeerd en ik herken de vijf aanbevelingen en grotendeels voeren we die uit of gaan we die uitvoeren met de afspraken in het zorgakkoord.

[2:41:23] Want er loopt dan een campagne om de instroom te verhogen en ik werk samen met partijen aan positieve beeldvorming over het praktijkhouderschap.

[2:41:30] In het Zorgakkoord zit ik volop in op een regionale aanpak om te zorgen dat overal genoemde huisartsen zijn die zich willen vestigen.

[2:41:37] En mijn inzet is dan ook dat dit soort goede voorbeelden zoals bijvoorbeeld in Zeeland en Twente overal de standaard wordt.

[2:41:44] Dus in Zeeland en Twente hebben we gezien dat met regionale huisartsenondersteuning meer startende huisartsen ook uiteindelijk een praktijk op zich nemen.

[2:41:53] En dat wil ik dus ook landelijk uitrollen.

[2:41:57] En ook in het zorgakkoord maak ik afspraken over de financiële ruimte die nodig is in de contractering met zorgverzekeraars.

[2:42:02] En ik doe dat ook breder.

[2:42:04] Niet alleen de regionale huisartsenverbanden, maar ook als het gaat de regionale eerste lijns samenwerkingsverbanden.

[2:42:11] Dan heb ik het over een groter samenwerkingsverband.

[2:42:13] Niet alleen de huisartsen, maar ook de wijkverpleging, de fysiotherapie, het sociaal werk.

[2:42:18] Om dat bij elkaar vorm te geven in de wijk.

[2:42:32] Het opleiden van de nieuwe huisartsen.

[2:42:35] Er is vooral in bepaalde regio's een tekort aan huisartsen.

[2:42:39] Dat klopt.

[2:42:40] En wat de UMC's op dit moment aan het doen zijn, de huisartsopleiding valt onder de UMC's, is het oprichten van meer dependances.

[2:42:49] Want wij merken dat huisartsen vaak geneigd zijn te blijven op de plek waar ze ook hebben gestudeerd.

[2:42:54] Daar komen ze iemand tegen, daar krijgen ze een relatie en dat is de voorkomst om je ook in die regio te vestigen.

[2:42:59] En de UMC's zijn daarom bezig met het oprichten van meer dependances, om juist al in de opleidingsfase de huisartsen beter te spreiden over het land.

[2:43:13] Dat was het blokje praktijkouderschap.

[2:43:16] En dat leidt tot een vraag van mevrouw Thielen.

[2:43:20] Wat ik lastig vind in de debatten over vaste huisartsen... is dat we praktijkhouderschap 100 procent hetzelfde houden als het vaste gezicht.

[2:43:29] In de initiatiefnoten van meneer Bussel komt wel terug... en de reactie van de minister daarop ook wel van... misschien kunnen we denken over reformen, dat mensen in dienst zijn.

[2:43:40] Maar eigenlijk wordt gezegd, als je een vaste huisarts wilt...

[2:43:43] dan moet er een praktijkhouder zijn.

[2:43:45] Is dat echt nog wel van deze tijd?

[2:43:59] Voor je leven lang commiteren aan één plek en één werkomgeving, dat is gewoon niet meer.

[2:44:07] Hoe zien de minister dat en zien zij ook andere vormen om wel dat vaste gezicht, misschien niet voor je leven lang, maar voor een aantal jaren in ieder geval mogelijk te maken?

[2:44:16] Ik begrijp wel goed wat mevrouw Thiele hier zegt, dat we veel mobieler zijn geworden ook in waar we wonen, werken en leven.

[2:44:23] Ik zie dat ook bij de huisartsenpraktijk waar ik zelf bij verbonden ben.

[2:44:27] Dat is tien, vijftien jaar en ik heb nu mijn derde vaste huisarts.

[2:44:30] Dus dat is ook omdat een ander gaat verhuizen of verhuist inderdaad.

[2:44:36] Maar ik vind het wel goed dat binnen die huisartsenpraktijk, met al die verschillende huisartsen, wel de patiëntenpopulatie verbonden wordt aan een vast gezicht.

[2:44:48] Omdat we ook hebben gezien uit onderzoek dat op het moment dat je een vast gezicht hebt, het gesprek beter op gang komt en het uiteindelijk de zakkosten uitspaart.

[2:44:56] Dat is ook in kaart gebracht.

[2:44:58] Dus als jij bij hetzelfde gezicht komt, waar een betere relatie mee wordt opgebouwd, dat er uiteindelijk ook een beter gesprek is, een lange gesprek, en minder vaak doorverwezen hoeft te worden.

[2:45:10] En dat tweede deel stel ik ook niet ter discussie.

[2:45:14] Wat ik ter discussie stel is dat dat vaste gezicht altijd alleen maar, zeg maar als ik gewoon luister naar hoe iedereen erover praat, bij dat praktijkhouderschap zit.

[2:45:21] Terwijl praktijkhouderschap, de minister noemde het zelf volgens mij ook ondernemerschap, wat ik zelf alweer ingewikkeld vind, want ik vind een bakker echt wat anders dan een huisarts.

[2:45:29] Maar welke andere manieren worden nu verkend, zeg maar, om mogelijk te maken dat huisartsen, die zelf volgens mij over het algemeen ook het liefst met een vaste patiëntengroep te maken hebben, maar niet per se die bedrijfsvoering, dat eigenaarschap van een praktijk, alle mitsen en maren die wij maar deels kunnen voorkomen vanuit de overheid.

[2:45:50] Het blijft ook met het handhaven van de wet DBA heel goed mogelijk om in loondienst te gaan.

[2:45:59] Je hoeft niet per se ondernemer te worden.

[2:46:02] En het valt ook best te snappen dat het in een aantal jaren, ook van het leven van een huisart, waarin het gewoon heel druk verkeer is, het gezin jong is, dat de verantwoordelijkheid voor het voeren van een praktijk, ja, dat even te veel is.

[2:46:14] Maar je kunt ook in loondienst gaan bij een praktijk.

[2:46:19] Dat is ook mogelijk.

[2:46:24] Nou, uw vervolgte bedrag.

[2:46:26] De huisvesting.

[2:46:32] De heer Dijk, de tarieven van de NZA behoren vaak dat deze te laag zijn.

[2:46:39] De brief van de minister met reactie weet niet wat dit concreet nu gaat betekenen.

[2:46:46] Er zijn een paar typfouten gemaakt.

[2:46:48] De NCA stelt gemiddeld kostendekende tarieven in de huisartsenzorg vast.

[2:46:54] Maar de ene huisarts is natuurlijk niet de andere.

[2:46:57] De ene huisarts huurt een pand.

[2:46:59] De andere huisarts is al 30 jaar... Heeft 30 jaar geleden een pand gekocht en is al heel eind op weg.

[2:47:07] En weer de volgende.

[2:47:08] Begint net.

[2:47:09] En zit ook in de situatie om een pand te willen kopen.

[2:47:12] Nou, die grote verschillen.

[2:47:14] maken inderdaad dat die tarieven, die dus kostdekkend zijn, heel verschillend kunnen uitpakken.

[2:47:21] En daarom zet ik ook in op maatwerk.

[2:47:24] En ik zet ook in op het verbeteren van de bekostiging via de NCA, hoe we die beter kunnen toespitsen.

[2:47:30] En het maatwerk, dat geven we vorm via de verzekeraars, die ook een zorgplicht hebben, juist ook in regio's waar de panden duur zijn, om ook daarvoor voldoende huisartsenaanbod te zorgen.

[2:47:44] Kan de minister aangeven of er ook financieringsmogelijkheden zijn voor startende huizen?

[2:47:51] Als de huisvestingsproblematiek de toegankelijkheid van de huisartszorg in de regio onder druk zet, dan maak ik inderdaad met zorgverzekeraars afspraken over financieel maatwerk.

[2:48:02] Waarom stuurt de minister niet op een referentienorm, zoals ook de sportnorm?

[2:48:06] Over de huisvesting van de huisartsen maak ik dus aanvullende afspraken in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.

[2:48:10] En mijn inzet is om de positie van de handreiking te verstevigen.

[2:48:14] En in deze handreiking is de referentienorm ook opgenomen.

[2:48:18] En daarmee zorg ik, binnen duidige wet en regelgeving, dat ze die rol afpakken.

[2:48:23] En het invoeren van een wettelijke verplichting van referentienormen is een omvangrijke maatregel die zeer complex is.

[2:48:29] En ik zie dat de gemeenten deze verantwoordelijkheid dan nemen in huisartsenpraktijken en nieuwbouwwijken.

[2:48:34] Maar het blijft zo dat de gemeenten die rol moeten oppakken.

[2:48:40] Wat ik kan doen is die regionale eerste lijns samenwerkingsverbanden vormgeven.

[2:48:44] Maar het zijn uiteindelijk wel de gemeentes die deze taak hebben om ook in kaart te brengen als ik een woonwijk bouw met zoveel woningen, hoeveel heb ik dan nodig daarbij.

[2:48:57] Een vraag van de heer Dijk.

[2:48:59] Ja, voorzitter, ik ga daar een informatieve vraag over stellen en ik heb daar andere gedachten bij.

[2:49:04] Maar ziet de minister wel dan dat gemeenten met heel veel verschillende dingen bij nieuwbouw rekening moeten gaan houden en dat het ook erg verleidelijk is om dan geen rekening te houden met huisvesting voor huisarts of andere maatschappelijke doelen, waardoor de opbrengst bijvoorbeeld van een nieuwbouwwijk voor een gemeente wel hoger is?

[2:49:22] Ik vind een nieuwbouwwijk zonder eerste lijns zorgvoorziening zo'n misser.

[2:49:31] Maar waar ik dus vanuit mijn verantwoordelijkheid op inzet, zijn die regionale eerste lijns samenwerkingsverbanden.

[2:49:36] En daar maak ik afspraken over en ook over de financiering ervan.

[2:49:40] En als het dan gaat om concreet die nieuwbouwwijk, dan is dat aan de gemeente.

[2:49:43] Want het kan ook zijn dat de nieuwbouwwijk geplakt wordt aan oudbouw, waar al huisartsenpraktijken zijn die dan voldoende zijn voor dat nieuwbouwwijk.

[2:49:52] Dus het blijft de verantwoordelijkheid van de gemeentes.

[2:49:55] Waar ik mijn verantwoordelijkheid neem is als het gaat om de regionale eerstlijn samenwerkingsverbanden.

[2:49:59] Van onder één dak samen gaan van huisarts, wijkverpleging, fysiotherapie en sociaal domein.

[2:50:08] En dat stimuleer ik.

[2:50:11] U vervolgt uw betoog.

[2:50:13] Dan zijn we bij overig.

[2:50:17] Ik zie toch nog wat vragen.

[2:50:21] De heer Mohannes.

[2:50:23] Er zijn gemeenten die die rol zien en hem ook pakken.

[2:50:29] Het is vooral bedoeld om te zorgen dat het aandeel maatschappelijk vastgoed intact blijft en betaalbaar is voor de startende huisarts.

[2:50:39] Ik vroeg mij af omdat ik weet dat de staatssecretaris van VWS, die belast is met sport en jeugdzorg, ook probeert om binnen VEG-verband dingen los te krijgen.

[2:50:53] Het liefst hebben wij een wet, misschien zitten wij er anders in.

[2:50:57] Maar binnen de reikwijdte van wat de minister kan, kan ze veel verder gaan dan ze nu doet.

[2:51:05] Je kan een kader schetsen waaraan nieuwbouw zou moeten voldoen.

[2:51:09] Je kan nadenken over het aantal inwoners op een huisarts.

[2:51:13] Het vraagt iets meer dan ik ga in gesprek.

[2:51:16] Ik ben even benieuwd hoe ver de minister bereid is te gaan, ook in VNG-verband, om iets strenger te zijn op dit punt.

[2:51:23] Met als doel ook gemeenten het liefst te dwingen, maar vanuit uw perspectief te prikken of aan te jagen.

[2:51:29] dat maatschappelijk vastgoed en gemeenlijk vastgoed ook betaalbaar wordt voor deze groep.

[2:51:35] De minister.

[2:51:36] Wat wel het lastige is van wet en regelgeving is dat we dan in een situatie terechtkomen dat wij dat ook moeten gaan financieren.

[2:51:43] Moet je boter bij de vis doen.

[2:51:45] Maar ik vind juist de andere aanpak van hoe verspreiden we nou die huisartsenzorg op een zo goed mogelijk manier in de regio, dus met die regionale eerstelijks samenwerkingsverbanding,

[2:51:55] Dat is de juiste aanvliegroute.

[2:52:03] Als ik afspraken moet maken met gemeentes over nieuwbouw,

[2:52:11] kom ik ook in de situatie terecht dat ik de rekening ook dus via twee kanten moet gaan betalen.

[2:52:15] En dat vind ik onverstandig.

[2:52:18] Net met wat ik net ook zei, dat vaak nieuwbouwwijken ook aansluiten bij oudbouw, waar al een infrastructuur is.

[2:52:26] En dan kom je toch in een rare situatie terecht.

[2:52:32] Een vervolgvraag van de heer Mohanders.

[2:52:35] Hoe voorkomen we dat we achteraf moeten bijstellen of ingrijpen?

[2:52:40] Op het moment dat er situaties zich voordoen waar maatschappelijk vastgoed zo commercieel mogelijk wordt geëxploiteerd... dan zien we dat de startende huisarts zegt dat het veel te duur is.

[2:52:53] Ik wil best risico nemen, maar het is onbetaalbaar.

[2:52:56] Mijn punt is meer dat als wij de situaties zouden aandragen... hier is het uit de hand gelopen, hier zien we een negatieve ontwikkeling...

[2:53:04] de toekomstbestendigheid van de huisartsenpraktijk... als het gaat om wel of niet het overgaan tot praktijkhouderschap... dan heb je soms een overheid nodig die zegt... we moeten er toch voor zorgen dat huisvesting een beetje betaalbaar is... dat maatschappelijk vastgoed niet heel commercieel wordt uitgebuit.

[2:53:24] Ik zoek naar hoe ver deze minister bereid is om te gaan... om te voorkomen dat je achteraf moet ingrijpen als de spuigaten uitlopen.

[2:53:34] Ja, als het gaat om dat soort situaties die de heer Mohandis beschrijft, dan is het inderdaad zo dat ik daarover ook eens in gesprek ben met de verzekeraars.

[2:53:47] Die zijn er ook toe bereid om dan maatwerk toe te passen.

[2:53:52] En dat gaat dan over de situaties waarin de zorgverzekeraar wel zorgplicht heeft om die spreiding van die huisartsenzorg geregeld te hebben.

[2:54:01] En er is ook een handrekening.

[2:54:03] Een handrekening die de gemeentes helpt.

[2:54:05] En die monitor ik, zoals ik dat zojuist ook zei.

[2:54:08] Ik kan ook kijken naar wetgeving, maar ik zou dat niet doen omdat ik nu heb gekozen met het eerstelijns in de eerstelijnsvisie voor die eerstelijns samenwerkingsverbanden en die grotere eerstelijnscentra.

[2:54:21] En ik denk dat juist dat vanuit die professionals die dat samen gaan organiseren de beste aanvliegeroute is.

[2:54:29] Dank u wel.

[2:54:29] En dan een interruptie van een vraag van de heer Van Dijk.

[2:54:32] Dank u wel, voorzitter.

[2:54:34] De minister heeft de nodige woorden gewijd aan de nieuwbouw, zogezegd.

[2:54:40] Maar hoe zit het met de financieringsmogelijkheden voor startende huisartsen die bestaande bouw willen overnemen?

[2:54:45] Want dat komt volgens mij nog eigenlijk veel meer voor.

[2:54:48] En hoe is dat geborgd?

[2:54:50] En is dat voldoende?

[2:54:53] Ja, je ziet dus dat iedere huisarts natuurlijk in een verschillende situatie zit.

[2:54:58] Zoals ik zojuist ook al zei, de een heeft 30 jaar geleden zijn pand gekocht en zit gewoon in een andere situatie dan degene die moet starten.

[2:55:05] En dat kan soms best heel erg lastig zijn, dat starten.

[2:55:08] Je gaat natuurlijk voor je pand, de financiering van je pand ga je naar de bank.

[2:55:12] Maar dan kan het best nog zijn in de huidige constellatie dat dat ontoereikend is.

[2:55:18] In die gevallen zijn de verzekeraars bereid vanuit hun zorgplicht... om maatwerk te bieden aan die startende huisartsen.

[2:55:30] Dank u wel.

[2:55:30] Een vraag van de heer Klaassen.

[2:55:34] Ja, het is ook wel een verduidelingsvraag als het gaat over die huisvesting en dan specifiek als het gaat over nieuwbouwen.

[2:55:41] Als het goed is, gaan we heel veel bouwen in Nederland.

[2:55:44] Ik hoop dat het binnenkort echt gaat gebeuren.

[2:55:46] Maar volgens mij is het aantal patiënten zou moeten zijn meer dan 2100 per FTE huisarts.

[2:55:55] Dus als je nieuw gaat bouwen met grote wijken, betekent dat per definitie dat je niet kunt

[2:55:59] afstemmen met al de bestaande huisartsen, want er komen er gewoon meer dan 2100 bij.

[2:56:05] Dus dan zou dus een huisartspartij moeten.

[2:56:08] En we krijgen wel het signaal dat dat niet altijd gaat onder de financiering van een maatschappelijk vastgoed, maar dat er gewoon echt doorhoge prijzen worden gevraagd voor het inrichten van een huisartspartij.

[2:56:18] Mij lijkt het wel dat daar de overheid wel iets zou kunnen betekenen richting de gemeentes.

[2:56:24] Als het gaat om dat het in een bepaalde financiering gewoon moet als men daar iets wil.

[2:56:30] Ik heb daar ook die handreiking voor opgesteld en ik monitor ook dit vraagstuk.

[2:56:38] Maar wat je dus ziet is dat de huisarts gaat in eerste instantie voor zijn financiering van zijn pand naar de bank.

[2:56:46] En daar waar het niet lukt...

[2:56:49] Daar zijn dus de zorgverzekeraars bereid om maatwerk te bieden.

[2:56:56] Omdat het inderdaad zo is dat de huizenprijzen en de pandprijzen hoog liggen momenteel.

[2:57:00] Dat zul je toch moeten zien te organiseren.

[2:57:03] En uiteindelijk zijn de huisartsen verantwoordelijk voor de spreiding over het land en in de wijken en in de dorpen.

[2:57:11] Als het gaat om het aanbod.

[2:57:15] Dank u wel.

[2:57:15] En een vervolgvraag van de heer Klaas.

[2:57:18] Ja, dat is helder, voorzitter.

[2:57:20] Maar wordt er onderscheid gemaakt, dus richting gemeentes bijvoorbeeld, als dan zo'n pand gewoon echt doorhoge prijzen zou moeten kosten, terwijl het niet als maatschappelijk vastgoed wordt geduid?

[2:57:36] Want dan zitten er lagere prijzen aan.

[2:57:39] Zeker.

[2:57:40] En wordt dat onderscheid gemaakt?

[2:57:41] En als dat onderscheid niet gemaakt wordt, was mijn punt, dan zou de overheid daar juist wel iets mee moeten.

[2:57:48] De minister.

[2:57:50] Ik denk dat we het dan wel hebben over de gemeentelijke overheid en niet de landelijke.

[2:57:56] Wij kunnen niet in elke gemeente kijken wat maatschappelijk vasthoed is en wat niet.

[2:58:00] Uiteindelijk gaat het erom dat de verzekeraar de zorgplicht heeft en ook voor die spreiding uiteindelijk moet zorgen.

[2:58:06] Daarom is het ook goed dat ze tot het maatwerk zijn bereid zijn.

[2:58:11] Maar je hebt op een gegeven moment een pand op het oog.

[2:58:17] Daar hangt een prijskaartje aan.

[2:58:20] Dat prijskaartje ga je in de loop van je carrière aflossen.

[2:58:24] Zoals een normale particulier ook zijn hypotheek heeft.

[2:58:32] Maar we hebben in dit traject wel dus die handreiking opgesteld van hoe doe je dit nou precies?

[2:58:36] Hoe ga je nou te werk?

[2:58:37] We hebben de huisartsen, de regionale huisartsenorganisaties die ook de startende huisartsen hiermee helpen.

[2:58:44] En dat is ook heel succesvol.

[2:58:46] En uiteindelijk dus, als je bij dat prijskaartje blijft zitten en het werkt niet, moet dan ook de zorgverzekeraar met dat maatwerk tot een oplossing komen.

[2:58:58] Dank u wel.

[2:58:59] Eerst de heer Van Dijk, met een vraag daarna nog de heer Mohandes.

[2:59:02] Dank, voorzitter.

[2:59:03] Ja, als ik de minister zo beluister, dan lijkt het, dat loopt dus wel, als het gaat over de financiering ook van bestaande bouw en is de zorgverzekeraar aan de bak en moet hij zijn rol pakken.

[2:59:15] Alleen ik krijg juist eigenlijk heel veel signalen dat die verzekeraars pas instappen op het moment dat eerst de gemeenten over de brug komen en dergelijke.

[2:59:23] Dus dat schuurt toch wel met het verhaal wat eigenlijk dan de minister houdt.

[2:59:27] Ziet zij die problemen ook of heeft zij andere informatie?

[2:59:31] De minister.

[2:59:32] Dat zien we en daar zijn we dus ook over in gesprek met de verzekeraars.

[2:59:36] Maar wij kunnen niet zomaar de rekening gaan oppakken.

[2:59:39] Dat is echt aan de zorgverzekeraars en de zorgplicht.

[2:59:42] En elke situatie is anders.

[2:59:44] Het kan ook zijn dat je een pand gaat huren.

[2:59:48] vermogen hebt en daardoor wel een pand onder vrij gunstige omstandigheden de beschikking over kunt krijgen.

[2:59:57] Dus elke situatie van elke huisarts is verschillend en er is dus geen one-size-fits-all oplossing.

[3:00:09] Ik volg het antwoord van de minister, maar ik denk dat een deel van de Kamer een ander antwoord had gehoopt.

[3:00:17] Waar de zoektocht zit, is dat de gemeenten primair aan de lat staan om te bepalen hoe maatschappelijk vastgoed wordt geëxploiteerd en hoe dat wordt beheerd.

[3:00:29] Wat we politiek zien, is dat er wel degelijk ook sturing heeft plaatsgevonden in het verleden, ook vanuit het Rijk, om te voorkomen dat bijvoorbeeld sportvelden tegen een heel commercieel tarief worden geëxploiteerd.

[3:00:42] Anders kun je het verenigingsleven de nek omdraaien.

[3:00:44] Dus er is wel degelijk een oog voor.

[3:00:47] Dit is maatschappelijk, dit is heel commercieel.

[3:00:50] En wat we zien bij jonge huisartsen is, als wij praktijkhouder willen worden bij de nieuwe generatie, dat de financiële drempel voor huisvesting... Nou, we weten allemaal dat huisvesting de afgelopen 5 à 10 jaar meer dan verdubbeld is op sommige plekken.

[3:01:03] Dus er is een serieus huisvestingsvraagstuk ontstaan bij jonge huisartsen.

[3:01:07] Dat helemaal overlaten aan gemeenten die het vaak ook nog vermarkten.

[3:01:10] Dus gemeenten die vragen dan een commerciëel tarief.

[3:01:13] Nou ja, dat is hoe het heel verschillend gaat.

[3:01:17] Je moet maar net een gemeente hebben die dit...

[3:01:18] Je hebt maatschappelijk vastgoed tegen een maatschappelijk tarief.

[3:01:22] Je hebt maatschappelijk vastgoed tegen een kostendekkend commercieel tarief.

[3:01:26] De politieke vraag is of de minister bereid is om deze nieuwe ontwikkeling, die nu op haar bordje ligt, steviger aan te pakken.

[3:01:35] te wijzen aan de zorgverzekeraar die de zorgplicht oppakt.

[3:01:39] Met dat antwoord kantelen we niet het probleem dat hier nu voor ligt.

[3:01:42] Dat vraagt om meer inspanning dan een akkoord, dan het constateren dat er een zorgplicht is.

[3:01:47] Dat weet ik allemaal.

[3:01:48] Maar de vraag is of er meer politieke actie komt van de minister om dit vraagstuk serieuzer te laten kantelen.

[3:01:56] Om echt het begin van een verandering te zien.

[3:01:59] Dank u. De minister.

[3:02:01] Het begint natuurlijk met de handreiking die ik heb opgesteld richting gemeente, van hoe pak je dit nou aan.

[3:02:07] Daarnaast hebben we ook de regionale huisartsenondersteuning die hier ervaring mee hebben met deze vraagstukken en ook de beginnende huisartsen ondersteunen.

[3:02:15] En om dit fenomeen goed in kaart te brengen hebben we de Monitor, dus dat zijn al drie dingen.

[3:02:20] En dan heb je natuurlijk ook de kostendekkende financiering via de NZA.

[3:02:24] En je hebt financiering via de bank.

[3:02:27] En als dan het plaatje niet rondkomt, dan, als zesde, is er die zorgplikt van de verzekeraar.

[3:02:34] En het maatwerk.

[3:02:43] We weten dat er een aanvullend zorgakkoord moet komen.

[3:02:48] Ik ben benieuwd of we op dit punt meer kunnen als het gaat om onderlinge afspraken.

[3:02:59] Voor ons is dit vraagstuk zo serieus dat ik vrees dat alleen maar hopen dat het systeem het oplost, zoals we dat nu hebben ingesteld, dat is gewoon nog niet voldoende.

[3:03:10] Dus het vraagt om meer inspanning, het vraagt om meer grip op het garanderen van een huisarts in de buurt.

[3:03:17] Als de locatie in de buurt, al is het een oud schoolpand, inmiddels onbetaalbaar is geworden, wat drie ton, zes ton kost of vijf ton een miljoen kost.

[3:03:25] Daar ga ik ook achter mijn oren krabben als jonge huisarts.

[3:03:28] Daar heb ik een prachtige opleiding gedaan.

[3:03:30] Maar daarna zal ik toch voor de makkelijke route gaan kiezen.

[3:03:32] De minister.

[3:03:34] Ik zie dit vraagstuk en ik leef ook niet van de hoop.

[3:03:36] En daarom heb ik natuurlijk ook de handreiking opgesteld.

[3:03:39] Daarom gaan we dit vraagstuk monitoren.

[3:03:41] Daarom plegen we die inzet op die regionale huisartsenorganisaties.

[3:03:47] En ultimum remedum is daar dus die verantwoordelijkheid van...

[3:03:54] de verzekeraar en de zorgplicht.

[3:03:57] Maar het is een wat groter pakket wat ik dus monitor en waar ik ook afspraken over maak in het zorgakkoord.

[3:04:03] En als u dat dan niet bevalt en u wilt verder gaan, dan hebben we het er absoluut nog met elkaar over.

[3:04:07] Maar het is niet zo dat dit vraagstuk niet op mijn netvlies staat.

[3:04:10] Het staat wel op mijn netvlies.

[3:04:11] Ik ken de huizenprijzen, ik ken de prijzen van de panden.

[3:04:13] Die zijn torenhoog.

[3:04:15] Maar niet elke huisarts zit in dezelfde situatie.

[3:04:17] Dat is ook zo.

[3:04:20] Dank u wel.

[3:04:21] En was u daarmee aan het einde gekomen van het blokje huisvesting?

[3:04:26] Dan gaan we over naar overig.

[3:04:28] Het lid Klaassen.

[3:04:31] Wat zijn de verdere plannen om ervoor te zorgen dat er voldoende mensen kiezen voor het huisartsenvak?

[3:04:35] Op basis van het adviezen van het capaciteitsorgaan stel ik raamhartige opleidingsplaatsen beschikbaar.

[3:04:41] Er is nog ruimte in de aanmeldingen.

[3:04:44] Ze worden niet allemaal opgevuld.

[3:04:47] Dat is voor meer artsenopleiding buiten het ziekenhuis het geval.

[3:04:49] Bijvoorbeeld de specialist oudere geneeskunde en de arts verstandelijk gehandicapten en de jeugdartsen.

[3:04:55] Ik ondersteun onder andere de campagne Next Level Dokter.

[3:04:58] die door de Veldpartij is opgezet.

[3:05:00] En deze campagne heeft het doel om potentiële instromers te informeren over de artsenberoepen buiten het ziekenhuis.

[3:05:06] En hiernaast zijn werkgroepen vanuit de Nederlandse Federatie van Universitair Medicentra, de NFU, en de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot bevordering van de geneeskunst.

[3:05:14] Bezig met het doorontwikkelen van het basiscurriculum geneeskunde en de inzet is dat het curriculum beter aansluit op de zorgvraag van de toekomst.

[3:05:23] En mevrouw Thielen, moet samenwerking tussen de huisarts, paramedici en specialisten ouderengeneeskunde niet landelijk geregeld worden?

[3:05:29] En ja, in de samenwerking is belangrijk voor de patiënt en voor de toegankelijkheid.

[3:05:33] En in de visie eerste lijn zorg zijn daarover ook afspraken gemaakt.

[3:05:37] En inmiddels ben ik samen met betrokken partijen, waaronder de paramedici en specialist ouderengeneeskunde, aan de slag met het uitvoeren daarvan.

[3:05:43] En zo zorgen dat in elke regio en elke wijk goede samenwerkingsafspraken komen.

[3:05:48] En dan de digitalisering.

[3:05:50] Of er meer moet worden ingezet op digitale en hybride huisartsenzorg.

[3:05:55] Eigenlijk overal waar ik kom, en mensen zijn ermee bezig, is het in het begin wat huiver.

[3:05:59] Maar in tweede instantie zijn mensen hartstikke blij dat ze bijvoorbeeld hun waarden digitaal kunnen doorgeven aan de huisarts.

[3:06:05] En dat ook automatisch gebeurt.

[3:06:07] Veel minder huisartsbezoeken hoeven plaats te vinden.

[3:06:10] Mensen een stabieler leven krijgen, ook met hun aandoening.

[3:06:14] Dus soms is er wel koud watervrees.

[3:06:16] Maar op een gegeven moment, als mensen het oppikken,

[3:06:18] zijn ze er blij mee.

[3:06:20] Natuurlijk is niet iedereen digitaal vaardig, maar wij merken ook dat dat niet echt leeftijd gebonden is.

[3:06:27] Het kan best zo zijn dat iemand die veertien is en de hele dag op z'n smartphone zit niet digitaal vaardiger is dan iemand van negentig die voor het eerst een iPad in z'n hand krijgt en dat eigenlijk heel erg leuk vindt om op die manier ook z'n medische leven bij te houden.

[3:06:41] Dus we zien hier heel veel kansen en we zetten er ook volop in.

[3:06:46] Omdat je dus ziet dat hij minder belasting geeft voor patiënt, voor huisarts, maar ook verder in de zorg.

[3:06:52] En het is een hele waardevolle bijdrage die digitale en hybride zorg kan leveren.

[3:06:58] En het bespaart ook enorm op de kosten.

[3:07:01] Sommige schattingen, die van McKinsey van recent nog, hadden toch over 22 miljard euro.

[3:07:06] Dat zijn duizeling weg onder bedragen die ik helaas niet mag inboeken bij het ministerie van Financiën.

[3:07:11] Maar goed, als mensen er samen blij van worden, dan stimuleer ik dit aan alle kanten, voorzitter.

[3:07:20] Dan is er een vraag van mevrouw Thiele.

[3:07:22] Wat gaat de minister dan doen om aan die eerste huiver te weerstaan?

[3:07:28] Als ik kijk naar de monitor digitale zorg die een paar weken geleden is gepresenteerd... zie je daar bijvoorbeeld bij huisartsenzorg...

[3:07:39] Dat gewoon het overgrote deel van de verzorggebruikers het wenselijk acht, maar dat het aanbod maar een fractie daarvan is.

[3:07:47] Dus wat doet de minister nou om te zorgen dat ook dat aanbod daarmee in de pas gaat lopen?

[3:07:54] Dit is een van de onderwerpen die volgende week bij de zorgtop een van de pitches wordt.

[3:08:01] Wat ik met de zorgtop wil bereiken is het platform afwenden arbeidsmarkt tekort.

[3:08:06] En digitale zorg is een van die onderwerpen die wij dus landelijk willen opschalen.

[3:08:12] En daar heb ik ook wat middelen voor nodig.

[3:08:13] Daar ga ik nog over praten.

[3:08:14] We praten met de minister van Financiën over hoe we dit kunnen vormgeven met elkaar.

[3:08:21] Mijn huiver zat erin dat ik niet vind dat het de enige optie kan zijn.

[3:08:26] Je hebt echt gewoon te maken met mensen die niet digitaal vaardig zijn.

[3:08:29] En die heb je in alle leeftijdsklassen.

[3:08:31] En daar moet je wel met z'n allen oog voor houden.

[3:08:33] En dat is ook wat ik heel erg belangrijk vind.

[3:08:37] Maar voor de mensen die wel willen, wil ik door en wil ik opschalen en wil ik dat we het landelijk, alle successen landelijk aanpakken.

[3:08:43] En dat komt dus volgende week ook.

[3:08:44] bij de zorgtop aan bod.

[3:08:47] En dan komen we bij hybride zorg, wat ik een rottige term vind, maar waarbij wel inderdaad de keuze voor de zorggebruiker altijd een of ander moet kunnen zijn.

[3:08:58] En dan hebben we geen hiver nodig, maar dat betekent dus wel echt ook een opdracht aan de zorgaanbieders.

[3:09:04] Dus ik ben benieuwd naar die pitch, alhoewel ik begreep dat die zorg topvol zit, dus wij mogen niet meekijken.

[3:09:10] Dus dan vraag ik maar een toezegging van de minister om op de verschillende pitches een samenvatting en een reactie naar de Kamer te sturen.

[3:09:17] Ik had u er graag allemaal gezien, maar het was binnen de kortste keren uitverkocht.

[3:09:23] Ik hoefde er niet eens een oproep voor te doen, dus volgend jaar boeken we een grotere locatie.

[3:09:31] We zoeken nog uit of we er een uitgebreide verslaglegging van kunnen maken, zodat dat nog terug te kijken valt.

[3:09:41] En we lanceren dan ook het platform afwenders, arbeidsmarkt tekort.

[3:09:49] En die blijft ook in de lucht.

[3:09:51] Dus die kunt u vanaf volgende week allemaal zien.

[3:09:58] En ik heb u ook altijd vaak gezien.

[3:10:00] U bent altijd vaak op zorgbijeenkomsten.

[3:10:03] Dat is leuk om te zien.

[3:10:06] Dan de heer Van Dijk van de SGP.

[3:10:09] Leidt de inkoop van hulpmiddelen via gespecialiseerde leveranciers inderdaad tot kostenbesparing, zoals verzekeraars stellen?

[3:10:16] Of de inkoop via gespecialiseerde leveranciers leidt tot kostenbesparing is ter beoordeling van de zorgverzekeraars.

[3:10:21] Dat inzicht heb ik niet.

[3:10:23] Verschillende zorgverzekeraars hebben wel laten weten dat ze met deze vorm van inkoop besparingen weten te realiseren.

[3:10:29] Zij zijn aan het zetten om vanuit hun zorgplicht te borgen dat ook de verstrekking van extra morale hulpmiddelen passend georganiseerd is

[3:10:35] en de NZA controleert of zorgverzekeraars hun zorgplicht nakomen.

[3:10:39] De NZA doet op dit moment onderzoek naar de inspanningen van in eerste instantie de vier grote zorgverzekeraars met betrekking tot het passend organiseren van de spoedzorg voor diabetes, incontinentie, stoma en wondzorg.

[3:10:51] Dit volg ik nauwlettend.

[3:10:54] Dat was het.

[3:10:57] Dank aan de minister voor de beantwoording van de vragen.

[3:11:00] Dan zijn er nog een paar vragen aan mevrouw Janssen.

[3:11:03] Ik had nog een aantal vragen, of één groot vraag, over de motie op stuk nr.

[3:11:19] 117.

[3:11:19] Is de motie op stuk nr.

[3:11:20] 117?

[3:11:22] Even de motie.

[3:11:25] De motie ken ik specifiek niet.

[3:11:28] Anders moeten we even de context... Of we komen in het tweede termijn op terug.

[3:11:31] Hij is even van de wagen gevallen, positief.

[3:11:33] Mevrouw Jansen.

[3:11:34] Ja, en dat wacht ik dan even af.

[3:11:36] En ik had ook nog een vraag.

[3:11:39] De minister heeft het al gehad over het ASWA, maar ik had specifiek nog een vraag hoe, zeg maar, de appreciatie van de voorstellen van de heer Bussel of dat nu verandert.

[3:11:52] met hoe we er nu voor staan of niet.

[3:11:58] De minister.

[3:12:00] Ik begrijp mevrouw Jansen niet goed, dus ik ga ze even herformuleren wat ze... Mevrouw Jansen.

[3:12:04] Ik zal mijn vraag nog even op hun lezen.

[3:12:07] De minister noemt de initiatiefnota van de heer Bushoff een steun in de rug bij het maken van afspraken binnen het ASWA.

[3:12:13] Maar nu dat kader is weggevallen, rijst de vraag hoe de inzet en reactie van de minister op de voorstellen uit de initiatiefnota verandert in het licht van deze nieuwe realiteit.

[3:12:22] Als het gaat om de zorgpartijen... We hebben misschien nog één bijeenkomst nodig, dus puntjes op de i.

[3:12:37] Dat betekent niet dat het laatste loodjes het zwaarst zijn.

[3:12:42] Dat zijn geen gemakkelijke puntjes.

[3:12:45] Maar dat bevindt zich echt in de eindfase.

[3:12:51] Ik bevind me met de minister van Financiën ook in de eindfase.

[3:12:55] Daar is nog één onderwerp op tafel.

[3:12:57] Dus we bevinden ons, als het gaat om de zorgakkoorden, in de absoluut eindfase.

[3:13:02] Waarbij het natuurlijk niet zo gezegd is dat het allemaal...

[3:13:05] Al in kan en kruik is, want de laatste loodjes weghalen het de zwaarste.

[3:13:09] Ik hoop echt op korte termijn een onderhandelaarsakkoord samen met de twee staatssecretarissen te kunnen sluiten.

[3:13:18] Want dit antwoord horen we natuurlijk al heel lang, dat het zich in de laatste fase begint en dat we nog maar heel kort moeten wachten.

[3:13:26] Maar we zijn al heel lang aan het wachten.

[3:13:28] En nu hoor ik dat het zowel inhoudelijk, de laatste puntjes op de i, als waarschijnlijk het punt waar het nu even op vastloopt, is ook een laatste puntje op de i, verneem ik.

[3:13:39] Maar kan de minister aangeven op welke termijn het nu wel rond is?

[3:13:44] Is dat deze week nog of...

[3:13:46] Waar moeten we aan denken?

[3:13:51] Natuurlijk hoop ik deze week, maar ik wil niet de verwachtingen wekken als het volgende week is.

[3:13:56] Vanuit de grond van mijn hart knok ik tot het laatst voor wat ik belangrijk vind.

[3:14:03] Dat is wat ik nu aan het doen ben.

[3:14:07] vandaag heel graag een onderhandelaarsakkoord willen kunnen sluiten.

[3:14:16] Ik knok tot het laatste moment voor wat ik belangrijk vind.

[3:14:21] Het zijn 17 partijen die niet zomaar even tussen vandaag en woensdag weer bij elkaar kunnen hebben.

[3:14:27] In dat geval wordt het volgende week.

[3:14:29] We vinden ons echt in de eindfase.

[3:14:32] De eindfase is natuurlijk altijd het lastigst.

[3:14:36] Dank u wel.

[3:14:38] Een hele korte vervolgvraag.

[3:14:41] Als ik het goed begrijp, kunnen we uiterlijk volgende week een uitsluitsel verwachten.

[3:14:48] Kan de minister nog aangeven hoe groot zij de kans acht dat het ook afgerond wordt volgende week?

[3:14:57] Ik geloof onder andere in de zorgpartijen.

[3:15:04] Daar heb ik groot vertrouwen en geloof in dat het met hen op korte termijn goed komt.

[3:15:09] Ik zal mijn deel van het overleg en het tot een akkoord komen met het ministerie van Financiën moeten doen.

[3:15:25] Ik geloof ook heel erg in de onderhandelende partijen.

[3:15:31] Vooral de zorgpartijen en de welwillendheid om een paar grote vraagstukken in een afvullend akkoord te krijgen.

[3:15:40] Het politieke punt dat hier nog wel blijft, en ik hoop dat de minister dat kan verduidelijken, is waar ik het vertrouwen vandaan moet halen als ik de minister als optreden zie in diverse media over dat een minister onbereikbaar zou zijn of niet de telefoon opneemt.

[3:15:57] Waarom dat nu volgende week opeens helemaal geregeld zou zijn.

[3:16:01] Wil de minister van Financiën u niet helpen?

[3:16:11] Is dat het gewoon?

[3:16:12] Ik zoek even naar waar u de hoop haalt vandaan.

[3:16:14] Gelet op uw eigen woorden bij Buitenhof richting deze minister.

[3:16:19] Ik weet vanuit mijn coalitieervaring dat je het beter binnen kamers kunt fixen.

[3:16:24] Dat is mijn persoonlijke ervaring.

[3:16:25] Ik ben heel benieuwd naar uw ervaring en uw goed geloof dat dit goed gaat komen.

[3:16:31] Het is inderdaad jammer dat u er deelgenoot van bent geworden, maar ik heb een afspraak met de minister van Financiën en ik heb goede hoop dat wij er samen uit kunnen komen.

[3:16:45] Er ligt nog één onderwerp op tafel en de rest is akkoord.

[3:16:49] Laat ik me hopen dat het hier tot een akkoord komt.

[3:16:57] Hangt het samen met dat ene punt om een akkoord te krijgen?

[3:17:02] Stel dat dat ene punt niet lukt, komt er een soort deelakkoord of een subakkoord?

[3:17:07] Hoe moet ik dat zien?

[3:17:09] Ik gaaf uit van een volledig akkoord.

[3:17:12] De laatste punten als het gaat om de bestuurlijke inhoudelijke afspraken met de 17 partijen als ook met de minister van Financiën.

[3:17:22] Ik ga ervan uit dat we hieruit kunnen komen.

[3:17:27] Dank u wel.

[3:17:28] Ik zie verder geen vragen meer.

[3:17:29] Dan zijn we hiermee gekomen aan het einde van de eerste termijn van de initiatiefnemer en de minister.

[3:17:35] En kunnen wij direct meteen doorgaan met de tweede termijn van de zijde van de Kamer.

[3:17:43] En geef ik als eerste het woord aan de heer Klaas op PVV.

[3:17:46] Ja, en ik zal kort zijn, voorzitter.

[3:17:49] Ik heb voldoende antwoorden gekregen, zowel van de initiatiefnemer als van de minister.

[3:17:55] Wij zullen alles, want er zullen nu moties ingediend worden.

[3:17:58] Wij zelf hebben geen motie, voorzitter.

[3:18:00] We zullen, als er moties ingediend worden, die bestuderen en wegen en wikken en tot een oordeel komen.

[3:18:08] Dat zal niet vandaag zijn.

[3:18:10] Maar nogmaals bedankt aan de initiatiefnemer.

[3:18:13] En dan ben ik daarmee klaar nu.

[3:18:15] Dank u wel.

[3:18:16] Helemaal anders.

[3:18:17] Dank u wel, voorzitter.

[3:18:18] Ik hoop dat de heer Klaas dat wel binnen twee weken kan.

[3:18:21] Ik ga wel vanuit dat dat dan wel lukt.

[3:18:23] Ik hoorde een vraag, voorzitter.

[3:18:26] Ik ben u een beetje aan het uitlokken.

[3:18:28] Dat is gewoon even toegegeven.

[3:18:30] Alle gekheid, voorzitter.

[3:18:32] Ik dank de indiener met de initiatiefnota, de ondersteuning en iedereen die daar heel veel tijd in heeft gestoken.

[3:18:40] Ook mooi om dit onderwerp, want dat zien we vaker bij commissiedebatten.

[3:18:44] Dan staat er heel veel op de agenda en ik ken het dilemma van heel veel collega's.

[3:18:48] Heel veel stukken, heel veel onderwerpen, vier, vijf minuten spreektijd.

[3:18:51] Om die reden al ook goed om het gewoon met elkaar iets meer te verdiepen op dit op dit vraagstuk.

[3:18:58] Ook een compliment aan de minister en iedereen die hierop heeft gereageerd en ook heeft aangegeven dingen, zaken te willen omarmen.

[3:19:08] Bovenal alle ambitieuze huisartsen hier op de tribune en iedereen die wij eerder hebben gesproken, onze fractie in ieder geval hebben gesproken.

[3:19:16] Maar ik weet ook dat zij met meerdere fracties in gesprek zijn gegaan.

[3:19:19] Ik hoop dat het akkoord ook echt iets meer handvatten biedt om alle grote vraagstukken weer verder te laten rollen.

[3:19:36] alle hardwerkende zorgorganisaties ook echt om dat stuur wat steviger op te pakken.

[3:19:41] Want volgens mij is er best veel door de minister beloofd in dat aanvullend zorgakkoord.

[3:19:47] En moet het geen papieren tijger worden waarvan de Kamer het overzicht straks zoekraakt.

[3:19:53] Dus ik hoop echt dat het een akkoord is waar we als Kamer ook heel stevig kunnen navigeren op de resultaten die wij

[3:20:00] waarvan wij hopen dat ze vastgesteld gaan worden.

[3:20:04] Voorzitter, ik held het in mijn inbreng ook over een uitvoeringsagenda.

[3:20:09] Ik weet nu niet zeker.

[3:20:11] Ik ga ervan uit, ik moet de minister geloven op haar blauwe, nou ja, welke kleur het ook is, ogen, als het gaat om dat het er gaat komen.

[3:20:19] Maar ik had ook een oproep gedaan aan de minister om niet stil te zitten en omdat er ook al veel mogelijk is.

[3:20:24] En vandaar ook de volgende motie als het gaat om de initiatiefnota van de heer Bushof.

[3:20:30] De Kamer

[3:20:30] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat het hebben van een vaste huisarts veel voordelen heeft, waaronder minder vervolgzorg, minder ziekenhuisbezoek en lagere zorgkosten.

[3:20:42] De huisartsenzorg staat zwaar onder druk en honderdduizenden mensen in Nederland zijn op zoek naar een vaste huisarts.

[3:20:50] Het wordt voor jonge huisartsen lastiger om praktijk te beginnen door hoge huisvestingskosten en toenemende werklast.

[3:20:56] In dat gat springen soms commerciële partijen die meerdere

[3:21:00] praktijken overnemen met ongewenste effecten als winstbejacht boven het welzijn van patiënten wordt geplaatst.

[3:21:06] Overwegende dat de initiatiefnota stop de commercie, steun de huisartsen van het Litbushof, concrete voorstellen doet om deze problemen tegen te gaan, verzoekt de regering om een uitvoeringsagenda huisartsenzorg op te stellen, ten einde de voorstellen in de nota binnen de beschikbare mogelijkheden en de voorstellen in het aanvullende zorg- en welzijnsakkoord te implementeren.

[3:21:26] extra inzet te plegen op de voorstellen die volgens de minister al staande praktijk zijn, maar nog onvoldoende effect hebben en de voortgang en de implementatie van deze uitvoeringsagenda huisartszorg ieder jaar te delen met de Kamer en gaat over tot de orde van de dag.

[3:21:39] Mede ingeniemd door collega's Diederik van Dijk en Danielle Jansen.

[3:21:43] Dank u wel.

[3:21:44] Dan gaan we luisteren naar mevrouw Thiele.

[3:21:47] Dank nogmaals aan de initiatiefnemer en ook compliment, want volgens mij hadden we een leuke eerste termijn met goed debat en dan kijken we even en dan zit meneer Busselhoff met zijn ondersteuning, mevrouw Brandt met z'n tweetjes en zit de minister met een heel team.

[3:22:02] Dus dat hoort erbij, maar het is altijd wel goed om dat nog even te benadrukken dat dat ook wel een compliment waard is.

[3:22:12] Af en toe hoorde ik toch nog een beetje de nostalgie, zeg maar.

[3:22:15] Een terug naar vroeger in plaats van de toekomstgerichtheid.

[3:22:19] Met name ook bij de minister, die begon met een verhaal uit haar jeugd, wat natuurlijk mooi is.

[3:22:23] Maar ik denk echt dat we, en gelukkig gaf ze dat ook wel aan in de antwoorden over de zorgtop, dat we een aantal huiver- en koudwatervrees moeten overwinnen om te zorgen dat ook in de toekomst de mensen van dan en de huisartsen van dan ook, zeg maar, een goede huisartsenzorg

[3:22:40] kunnen blijven genieten dan wel leveren.

[3:22:45] En ik denk dat we al heel veel waarden in wettelijke normen hebben vastgelegd waar we dan op moeten toetsen.

[3:22:51] Kwaliteit, toegang, beschikbaarheid, bereikbaarheid, betaalbaarheid zijn dingen waar we allemaal al regels voor hebben.

[3:22:57] Maar soms moeten we op nieuwe manieren ook invulling geven daaraan.

[3:23:01] Ik heb één motie, mede geïnspireerd op een oude motie, maar daar kom ik aan het einde nog even aan terug.

[3:23:06] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de meerderheid van de Nederlandse zorggebruikers behoefte heeft aan elementen van digitale zorg in alle zorgdomeinen, overwegende dat volgens de Monitor Digitale Zorg in 2024 zorgverleners nog lang niet aan die behoefte voldoen.

[3:23:21] overwegende dat hybride zorg standaard een keuzemogelijkheid zou moeten zijn in het zorgaanbod, overwegende dat de wet kwaliteit klachten- en geschillenzorg toeziet, wat goede zorg precies inhoudt, verzoekt de regering om, naast de bestaande afspraken in de zorgakkoorden, in kaart te brengen hoe de keuze voor hybride en of digitale zorg onderdeel kan zijn van wetgeving, bijvoorbeeld de WKKGZ,

[3:23:41] ...opdat dit ten goede komt aan de behoefte van patiënten... ...om meer gebruik te kunnen maken van digitale zorg.

[3:23:46] En gaat over tot de orde van de dag, mede ingediend door het lid Paulusma.

[3:23:49] En dat is eigenlijk omdat er een oude motie van de berg Paulusma is... ...die in 2023 wel een beetje vaag is afgedaan... ...maar waarvan me best wel de moeite waard leek... ...om die weer in het debat een rol te laten spelen.

[3:24:03] Dank u wel, voorzitter.

[3:24:04] Dank u wel, mevrouw Thiele.

[3:24:05] Dan gaan we daar eens naar, mevrouw Jansen.

[3:24:08] Dank u voorzitter.

[3:24:10] Ook eerst mijn dank naar de initiatiefnemer en naar mevrouw Brans.

[3:24:16] En ook voor de beantwoording van de minister.

[3:24:19] We zien eigenlijk allemaal dat er best veel problemen zijn, aanleidingen zijn om die huisartsenzorg te versterken.

[3:24:28] soms wat grotere oplossingen vraagt en soms wat minder grote.

[3:24:32] En daarom is deze initiatiefnota hartstikke mooi.

[3:24:35] En wat ik belangrijk vind, ik heb natuurlijk heel veel samengewerkt met huisarts.

[3:24:41] Ik heb deze groep jonge huisarts vanmorgen ook gesproken.

[3:24:45] En mijn collega links zei het al,

[3:24:49] we vooral niet moeten vergeten wat voor mooi vak het huisartsenvak is.

[3:24:53] En door alles te benadrukken, zeg maar, wat niet goed gaat, vergeten we dat af en toe.

[3:24:59] En dat is wel heel erg belangrijk.

[3:25:01] Dus volgens mij is het ook een heel mooi vak, maar kunnen dingen wel beter.

[3:25:06] Ik heb niet een motie direct of per se over het huisartsenvak, maar over het ASWA.

[3:25:16] Ik hoop dat ik hem moet intrekken te zijnde tijd.

[3:25:19] Dat kan altijd nog, maar nu dien ik hem eerst in.

[3:25:23] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat de minister op meerdere vragen van Kamerleden heeft verwezen naar het aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord, met het argument dat hierover nog bestuurlijke afspraken zouden worden gemaakt.

[3:25:34] Constaterende dat het ASWA inmiddels voorlopig van de baan is, overwegende dat daarmee een belangrijk beleidskader waarop de minister zich baseerde is weggevallen, verzoekt de regering om binnen drie weken in een overzicht aan de Kamer aan te geven welke thema's, vragen, toezeggingen eerder verwezen zijn naar het ASWA en op welke wijze in welk kader en op welke termijn deze nu alsnog worden uitgewerkt en beantwoord en gaat over tot de orde van de dag.

[3:26:00] Dank u wel.

[3:26:00] Dan gaan we nu luisteren naar de heer Van Dijk, SGP.

[3:26:03] Dank u wel, voorzitter.

[3:26:05] En dank richting de minister en richting de initiatiefnemer voor de gegeven antwoorden.

[3:26:10] Het is onder meer uitvoerig gegaan over de aanpak van de huisvestingsproblematiek onder huisartsen.

[3:26:16] Nou, ook deze minister onderkent die problematiek.

[3:26:20] En om haar nog een extra steun in de rug te geven, ook juist in haar overleggen met de zorgverzekeraars, de volgende motie.

[3:26:26] De Kamer, gehoorde beraadslaging, overwegende dat de regering van mening is dat er een extra stap nodig is in de aanpak van huisvestingproblematiek onder huisartsen, overwegende dat betaalbare en passende huisvesting een belangrijke rol speelt bij het aantrekkelijke maken van praktijkhouderschap en daarmee de toegankelijkheid van huisartsenzorg,

[3:26:45] overwegen dat verzekeraars zorgplicht hebben voor huisartsenzorg, maar hun rol bij het zorgen voor de financiering van goede huisvesting voor huisartsen vooralsnog beperkt lijkt, verzoekt de regering in overleg te treden met verzekeraars om te

[3:27:01] om te bezien hoe hun betrokkenheid bij het zorgen voor betaalbare en passende huisvesting voor huisartsen concreet versterkt kan worden, met name als het gaat om startende huisartsen die bestaande bouw willen overnemen.

[3:27:15] En gaat over tot de orde van de dag.

[3:27:16] En deze motie is mede ondertekend door de collega's Mohandis en mevrouw Janssen.

[3:27:21] Dank u wel.

[3:27:22] Dan tenslotte van de zijde van de Kamer, de heer Dijkhuis.

[3:27:26] Dank u wel, voorzitter.

[3:27:28] Ik zei het al, we hebben veel debatten gehad over huisartsenzorg de afgelopen tijd en daar is ook noodzaak toe.

[3:27:34] Dank voor alle antwoorden en dank ook voor het initiatief nogmaals en ook de antwoorden op onze vragen.

[3:27:41] Ik pas even voor om een hele episode over het aanvullend zorgakkoord te gaan doen.

[3:27:48] Ik zou dat heel graag willen, maar ik vind het een beetje te niet doen aan het initiatief.

[3:27:51] Dus ik heb er al iets over gezegd.

[3:27:52] Volgens mij is mijn oordeel er ook helder over.

[3:27:54] Maar ik wil even duidelijk maken dat als ik luister naar de bijdrages en de discussie en de debatten die er zijn gevoerd, dan valt mij het op dat het niet altijd helder is wat partijen nou precies willen met de huisartsenzorg.

[3:28:08] Soms wikken en wegen partijen een beetje tussen heel veel vrijheid geven, ook toch enigszins wat vrijheid aan commercie geven, en aan de andere kant moet wel alles geregeld worden.

[3:28:17] Ja, dat is een beetje van twee werelden net niks.

[3:28:20] U kent de SP als partij die echt niet wil dat er een markt in de zorg komt en geen commercie in de zorg.

[3:28:27] Maar daarvoor is wel iets nodig en dat noemt de SP dan publieke regie.

[3:28:31] Dat betekent dat het kabinet en de overheid ervoor moet zorgen dat er voorwaarden worden gesteld en dat de omstandigheden zo zijn gemaakt dat huisartsen

[3:28:41] zo goed mogelijk hun werk kunnen gaan doen.

[3:28:43] Daarom heb ik een aantal van die punten aangegeven.

[3:28:46] Zoals bijvoorbeeld huisvesting.

[3:28:48] En bijvoorbeeld ook voldoende tarieven.

[3:28:51] En dan ken ik de discussie uit het verleden van liberalen die dan vaak komen met maatwerk.

[3:28:56] Maatwerk leidt ook tot willekeur.

[3:28:58] Dat is wat de SP betreft niet de publieke regie die nodig is.

[3:29:04] Daarom twee voorstellen.

[3:29:06] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat huisartsen aangeven dat de huidige tarieven onvoldoende kostendekkend zijn.

[3:29:11] Overwegende dat onrealistische tarieven ertoe leiden dat beginnende huisartsen moeite hebben om een praktijk te starten en huidige praktijkhouders tegen hun grenzen aanlopen, verzoekt het kabinet

[3:29:21] de NZA opdracht te geven om bij nieuwe tariefberekeningen voor 2026 niet alleen te kijken naar de gemiddelde kosten uit het verleden, maar ook toekomstscenario's mee te nemen, zodat de tarieven kostgedekkend worden en gaat over tot orde van de dag.

[3:29:33] De Kamer, gehoord de beraadslaging, constaterende dat beginnende praktijkhouders huisartsen moeite hebben met het vinden van betaalbare huisvesting voor hun praktijk, overwege dat de provincie Friesland ervaring heeft met het verstrekken van subsidies voor de bouw of verbouw van bestaande of nieuwe huisartsenpraktijken, verzoekt het kabinet een regeling op te zetten vanuit provincies waarbij huisartsen subsidie kunnen krijgen voor het verbouwen of bouwen van huisartsenpraktijken om beginnende huisartsen te simuleren hun eigen praktijk te beginnen, gaat over tot de orde van de dag.

[3:30:02] Dank u wel.

[3:30:03] Dank u wel.

[3:30:05] Dan gaan we meteen door met de tweede termijn van de initiatiefnemer en de minister.

[3:30:10] Dan geef ik het woord als eerste aan de heer Busshof.

[3:30:16] Dank u wel, voorzitter.

[3:30:19] Een paar korte dingen nog.

[3:30:24] Een ding noemde de minister net als antwoord op de vraag van een van mijn collega-Kamerleden.

[3:30:31] Die bedrijfsvoering vast onderdeel maken van de huisartsenopleiding.

[3:30:37] Dat is net gebeurd.

[3:30:39] We hadden daar vanochtend met een aantal van de startende huisartsen een gesprek over.

[3:30:46] De een zei dat hij dat nog niet had meegemaakt.

[3:30:48] De ander zei dat hij net die eerste lichting had gehad.

[3:30:52] Die waren daar best positief over, moet ik eerlijk zeggen.

[3:30:55] Dat stemt mij ook hoopvol.

[3:30:58] De minister zei dat we moeten afwachten wat de startende huisartsen daarvan vinden.

[3:31:02] De eerste startende huisartsen zeiden dat dat een goede toevoeging was.

[3:31:07] Dat is mooi.

[3:31:09] Het tweede punt gaat heel kort over de financiën.

[3:31:16] We noemden het al, investeren in de eerste lijn zorg, dat voorkomt ook duurere zorg op latere punten.

[3:31:23] Twee, volgens mij is er geld beschikbaar voor de eerste lijn zorg, voor de huisartsenzorg, en vallen de voorstellen daar ook binnen.

[3:31:33] Er zijn een heel aantal voorstellen, ook de revue gepasseerd in de initiatiefnoten, maar ook hier vandaag over tafel, over waar zorgverzekeraars hun rol moeten pakken.

[3:31:43] Bijvoorbeeld bij het helpen van startende praktijkhouders om huisvesting te vinden.

[3:31:48] Bijvoorbeeld bij het begeleiden van stoppende en startende huisartsen.

[3:31:51] Bijvoorbeeld bij huisvesting als het echt niet lukt.

[3:31:56] De minister zei ook al dat zorgverzekeraars daar ook maatwerk voor moeten leveren.

[3:32:02] Al dat soort punten, zeg ik ook in de richting van uw Kamer, en daar ging het debat ook veel over, betekenen natuurlijk dat er daadwerkelijk iets gevraagd wordt van die zorgverzekeraars.

[3:32:12] En volgens mij is dat ook de richting die we op willen, namelijk dat zorgverzekeraars hun rol pakken, ook in die samenwerking met de eerste lijn zorg, met gemeenten en met het sociaal domein.

[3:32:24] Tot slot wil ik de Kamer bedanken voor alle vragen en voor de inbreng.

[3:32:31] Ik wil ook de minister bedanken voor de reactie op de nota en de ondersteuning.

[3:32:36] En natuurlijk ook alle huisartsen vandaag aanwezig en startende huisartsen binnenkort.

[3:32:40] Het is een prachtig vak, dus als je nog in je opleiding zit, maak hem af.

[3:32:45] Begin vooral en dan hoop ik dat wij tegen die tijd het werk voor jullie ook wat makkelijker hebben gemaakt met de voorstellen die we vandaag doen.

[3:32:51] Daarmee kom ik tot een einde en dan wilde ik eindigen zoals ik begon.

[3:32:56] Ik sprak vanochtend met een aantal jonge huisartsen in opleiding.

[3:33:02] Die vertelden hoe mooi hun vak inderdaad is.

[3:33:05] De meerwaarde van mijn vak is juist ook die relatie met de patiënt.

[3:33:10] Die vaste relatie tussen huisarts en patiënt.

[3:33:12] Ik denk dat iedereen in Nederland daar op moet kunnen rekenen.

[3:33:17] Ik denk dat Dikkie in Kanaleiland die ik sprak, die zich elke nacht zorgen maakte over of zij nog wel een huisarts zou hebben, daarop zou moeten kunnen rekenen.

[3:33:27] Of Hans in Bergen op Zoom, die geen huisarts had.

[3:33:31] Ik voel me daar door iedereen in de steek gelaten.

[3:33:35] Ik hoop dat ik binnenkort wel weer een huisarts heb.

[3:33:39] En ik hoop dat de voorstellen die we vandaag hebben besproken daaraan bijdragen.

[3:33:46] En dan moet natuurlijk het werk uiteindelijk gedaan worden door de huisartsen die een fantastisch beroep hebben.

[3:33:51] En ik hoop dat we hun beroep wat makkelijker en aantrekkelijker maken met de voorstellen die we vandaag hebben gedaan in de initiatiefnota.

[3:33:58] Stop de commercie en steun de huisarts.

[3:34:00] Dank u wel.

[3:34:02] Het is aan de minister om een appreciatie te geven over de moties.

[3:34:06] De meeste moties raken ook niet aan de nota, dus dan laat ik die ook voor de minister.

[3:34:11] Dat lijkt me ook logisch.

[3:34:13] Maar er zijn een paar moties ingediend die ook aan de nota raken.

[3:34:15] De eerste zie ik als steun in de rug van de lid Mohandys.

[3:34:18] De motie van de heer Diederik van Dijk over huisvesting zie ik ook inderdaad als steun in de rug van de lid Mohandys.

[3:34:25] Ik heb de moties hier niet, maar ik heb heel goed meegeluisterd en dat waren de moties van de heer Dijk van de SP.

[3:34:32] Volgens mij sluiten die grotendeels ook aan bij de nota en is het vervolgens aan de minister om daar een appreciatie op te geven.

[3:34:40] Dus die zou ik allemaal zeggen, steun in de rug.

[3:34:43] Het is een verzoek aan het kabinet.

[3:34:45] Dus het is aan het kabinet om daar een oordeel over te vellen.

[3:34:49] Maar steun in de rug van de initiatiefnota.

[3:34:51] Ze zijn absoluut niet contraire op de nota.

[3:34:53] Dus volgens mij heel logisch dat de Kamer die richting op wil.

[3:34:56] En de andere twee moties die raken niet aan dit, deze nota.

[3:35:00] En die zijn echt gericht aan de minister.

[3:35:02] Dus die laat ik ook echt bij de minister.

[3:35:05] En daarmee geef ik graag het woord aan de minister voor de appreciatie van de moties.

[3:35:09] Dank u wel, voorzitter.

[3:35:13] Allereerst de vraag die nog lag van mevrouw Jansen over de motie Bikker-Omtzigt.

[3:35:19] Deze motie ligt allereerst bij Economische Zaken.

[3:35:21] En Economische Zaken heeft in december in een Kamerbrief laten weten hoe om te gaan met deze motie.

[3:35:27] En als het gaat om mijn deel, heb ik al eerder uitgelegd, ook in de brief over private equity, ik meen van 5 maart of 5 mei,

[3:35:36] dat ik het niet kan verbieden omdat het problemen geeft voor de toegankelijkheid en continuïteit van wachtlijsten.

[3:35:44] Ik wil gerichtgrijs aanpakken en dat gaan we binnenkort doen met de wet Integere Bedrijfsvoering Zorg en Stemmen.

[3:35:55] Het gaat mij er vooral ook om dat we wat mij betreft geen zicht hebben op hoe groot het probleem nu is.

[3:36:03] En volgens mij als je echt beleid wilt voeren op dit probleem, zul je toch ook moeten weten van hoeveel private equity is er überhaupt in bijvoorbeeld de huisartsenzorg en wat is de trend en wat moet je er dus aan doen?

[3:36:19] De motie ligt dus bij het ministerie van Economische Zaken.

[3:36:23] Het ministerie van Economische Zaken heeft alle stamp van zaken gegeven in december.

[3:36:27] Ik heb vorige week in het debat in de richting van de heer Krul toegezegd de casus.

[3:36:31] Je kan niet alles, maar één casus helemaal uitwerken wat dat nou allemaal zou betekenen.

[3:36:36] Dus ik heb dat al toegezegd in de richting van de heer Krul in het debat vorige week.

[3:36:40] Dus daarom kan ik u op dit moment niet verder helpen dan het licht bij het EZ.

[3:36:45] Het EZ heeft al gereageerd en ik heb een toezegging gedaan vorige week aan de heer Krul.

[3:36:51] Dan de motie 1 is oordeel Kamer.

[3:36:54] Zoals aangegeven mijn reactie op het initiatief nota neem ik deze voorstellen mee in de werkagenda huisartsenzorg waarover ik afspraken maak in het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord.

[3:37:04] De motie op stuk nr.

[3:37:09] 2 gaat over de keuze voor hybride en digitale zorg onderdeel kan zijn van wetgeving.

[3:37:17] Dat zou ik niet doen.

[3:37:18] Ik wil de motie ontraden omdat wetgeving de situatie zeer complex maakt waarbij de praktijk ons vooruitvliegt op dit moment.

[3:37:27] Dus ik wil graag die vlucht die in de praktijk zit stimuleren en niet complex maken met wetgeving.

[3:37:35] Dan vraag ik aan de minister wat zij dan voorziet dat ze dan niet kan vastleggen in de wet.

[3:37:43] Ik zeg niet welke type vormen van zorg moeten worden vastgelegd, maar in ieder geval de keuzemogelijkheid voor hybriden, dus de keuzemogelijkheid dat beide erin zitten.

[3:37:55] Dat is toch niet zo heel ingewikkeld?

[3:37:58] Nee, dat snap ik.

[3:38:00] Maar de kansen die hybride zorg biedt om een toenemende zorgvraag op te vangen, motiveert de sector enorm om het ook daadwerkelijk te doen.

[3:38:09] Ik heb ook een verkenning gedaan hiervan.

[3:38:12] Die kan ik op zich, mevrouw Tiele Doen, toekomen.

[3:38:15] Ik kan haar een brief toezeggen waarin ik die verkenning haar doe toekomen, voorzitter.

[3:38:19] Maar het is dus zo dat de wetgeving op dit moment eerder remmend zou werken dan stimulerend.

[3:38:25] Ik wil juist deze beweging erg stimuleren.

[3:38:34] Ja, de indruk die mevrouw Janssen heeft dat het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord van de baan is, dat is dus echt niet het geval.

[3:38:41] Misschien kan ze de motie intrekken, want dit is echt niet het geval, voorzitter.

[3:38:46] Het is niet van de baan, gelukkig niet.

[3:38:48] En ik hoop op korte termijn een onderhandelaarsakkoord te kunnen sluiten.

[3:38:52] Dan motie... Mevrouw Janssen.

[3:38:54] Ik trek hem niet in.

[3:38:56] Als het weer loopt in deze, dan kan ik hem altijd intrekken, maar nu niet.

[3:39:06] Dit wordt wel ingewikkeld.

[3:39:10] Er ligt het goede recht van NSC om een motie in te dienen.

[3:39:14] Als de minister zegt even niet, heb vertrouwen in het coalitieoverleg binnen enkele smal delen van het kabinet.

[3:39:23] Dan zou ik NSC als coalitiepartij willen adviseren om de motie niet in te dienen.

[3:39:27] Maar daar ga ik niet over.

[3:39:28] Anders vind ik het een gekke vergunning.

[3:39:30] Anders moeten u het ontraden.

[3:39:33] Het akkoord is beslist niet van de baan.

[3:39:38] Springlevend.

[3:39:40] Laatste loodjes wegen het zwaarst.

[3:39:42] Maar het is beslist niet van de baan.

[3:39:43] Het is echt geen werkelijke werkelijkheid wat in de motie staat.

[3:39:49] Maar als wat wij horen in het nieuws en de gesprekken zijn gestokt, dan is het toch niet springlevend?

[3:39:59] Dat zijn toch twee verschillende dingen?

[3:40:01] De gesprekken zijn niet gestopt, voorzitter.

[3:40:05] Maar dan moet u vertellen, of dan kan de minister dan vertellen waar het wel staat.

[3:40:09] Want ik heb te horen gekregen dat de gesprekken stil liggen.

[3:40:13] Dat zijn alle koppen die ik lees, dat het stil ligt.

[3:40:18] Ik grijp even in.

[3:40:18] Ik stel voor dat we het debat niet helemaal opnieuw gaan doen, maar dat we ons beperken tot en richten vooral op de appreciatie van de moties.

[3:40:26] En wat is nu de appreciatie van motie drie?

[3:40:31] Ja, ontraden, voorzitter.

[3:40:33] U kunt overal lezen dat ik in de eindfase bevind van het aanvullend zorg- en welzijnsakkoord, in de eindfase van het sluiten van het onderhandelaarsakkoord, maar dat ik nog op één punt zelf in gesprek ben met het ministerie van Financiën.

[3:40:49] Dat ligt dus beslist niet aan de onderhandelende partijen in het zorgveld.

[3:40:53] Dat ligt echt aan mij en de minister van Financiën.

[3:40:55] Oké, motie 3, ontraden.

[3:41:01] Een vraag van mevrouw Janssen nog.

[3:41:03] Wat is dan de situatie anders dan vorige week?

[3:41:08] Nee, maar daarmee begint u het debat weer helemaal opnieuw en dat is niet de bedoeling.

[3:41:13] De motie is ontraden en ik stel voor dat we doorgaan met motie 4.

[3:41:18] Ik wil deze motie ontraden.

[3:41:30] Ik heb ook uitgelegd in verschillende interruptiedebatten dat ik een nieuwe versie

[3:41:41] afspreken over de handrekening van de huisvesting, dat de NCA de tarieven vaststelt, dat ik het monitor, dat ik de regionale eerstelijns samenwerkingsverbanden in het leven help, dat we de regionale huisartsenorganisaties hebben, dat een huisarts ook naar de bank gaat allereerst, dat we nog ultimum remedium maatwerk organiseren via de verzekeraars, dat ik daarover in gesprek ben,

[3:42:07] Daarom zou ik deze motie willen ontraden, omdat we veel inzet plegen op dit onderwerp.

[3:42:19] De motie op stuk nr.

[3:42:20] 5 verzoekt het kabinet de NCA opdracht te geven om bij de nieuwe tariefberekeningen voor 2030 niet alleen te kijken naar de gemiddelde koststoffen uit het verleden, maar ook de komstscenario's mee te nemen zodat de tarieven kostendekkend worden.

[3:42:30] Het lid Dijk.

[3:42:31] Ik wil deze motie ontraden omdat de NCA juist kostendekkende tarieven vaststelt.

[3:42:38] Het punt is alleen dat je grote variabelen hebt tussen huisartsen.

[3:42:43] Daar hebben we het ook in het debat over gehad, voorzitter.

[3:42:46] Tot slot de motie op stuk nr.

[3:42:47] 6.

[3:42:49] Die wil ik ook ontraden.

[3:42:51] Ik verzoek het kabinet de regeling op te zetten vanuit de provincie waar huisartsen subsidie kunnen krijgen, wordt het verbouwen van huisartsenpraktijken om beginnende huisartsen te stimuleren.

[3:42:59] Dat is geen rol van de provincies.

[3:43:02] En motie 6, ontraden.

[3:43:06] Dan zijn we daarmee bijna aan het einde gekomen van deze, van dit notenoverleg.

[3:43:13] En dank ik de leden voor hun inbreng.

[3:43:15] En de heer Busshof en natuurlijk zijn ondersteuning mevrouw Brans,

[3:43:19] voor het vele werk wat zij hebben gestoken in de initiatiefnota en de verdediging ervan vandaag.

[3:43:26] Uitleg en de reactie op inbrengen van collega's.

[3:43:29] En ik dank de minister en haar ondersteuning voor de beantwoording van de vragen.

[3:43:34] Uiteraard veel dank aan de aandacht vanaf de publieke tribune van de huisartsen in opleiding en de mensen die het overleg hebben gevolgd via de stream.

[3:43:43] En dan tenslotte wil ik iedereen erop wijzen dat dinsdag aanstaande wordt gestemd over de

[3:43:49] 3 juni wordt gestemd over de ingediende moties en dan sluit ik hierbij de vergaderingen en wens ik iedereen een fijne avond.

[3:44:13] Op dit moment, omdat hij zo snel uitverkocht was, zijn we bezig nog op het laatste moment hoe we nou kunnen organiseren dat er een goede verslaglegging komt van de top zelf, zodat we die kunnen verspreiden aan de geïnteresseerden.

[3:44:25] En het platform afwenden arbeidsmarkt tekort is vanaf aanstaande maandag online.

[3:44:33] Maar ik heb dat nog niet... Dat is wat ik aan... Ik hoop dat het lukt, zeg maar.

[3:44:37] Maar aan de geïnteresseerden... Ik proef daarin ook aan de Kamer.

[3:44:41] Dus dan is het handig als een... Nou, die toezegging staat.

[3:44:44] En dan slaat ik hierbij echt de verhalen.