Bouwregelgeving

[0:00:01] Ik open hierbij de vergadering van de vaste commissie voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

[0:00:10] Ik heet van harte welkom onze minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening, mevrouw Keijzer.

[0:00:16] Er zijn flink wat Kamerleden aanwezig vandaag voor dit debat.

[0:00:19] Dat doet mij deugd.

[0:00:21] We hebben vier minuten spreektijd per fractie.

[0:00:26] Mevrouw Welsen heeft aangegeven dat ze de vergadering iets eerder moet verlaten, maar dat ze natuurlijk wel terug kan kijken, dus dat ze hoopt dat de vragen alsnog beantwoord zullen worden, zodat ze die mee kan nemen.

[0:00:38] Ik stel even de Kamerleden aan u voor.

[0:00:40] We hebben mevrouw Welzijn van Nieuw Sociaal Contract, de heer Varelbrief van D66, de heer Mooyman van de PVV, mevrouw Weijenas van BBB, de heer Buijsen van de VVD en tot slot de heer Gabriels van GroenLinks, PvdA.

[0:00:55] Ik stel voor dat we vier interrupties doen per persoon in de eerste termijn.

[0:01:01] En ik hoop dat we die lekker kort kunnen houden, zodat we een kort en krachtig debat met elkaar kunnen hebben, want dat is toch eigenlijk altijd het leukste.

[0:01:10] Dan wil ik als eerste het woord geven aan mevrouw Welzijn voor haar inbreng voor het debat over de bouwregelgeving.

[0:01:19] Mevrouw Welzijn.

[0:01:20] Dank u wel, voorzitter.

[0:01:23] Voorzitter, vandaag wil ik namens nieuw sociaal contract aandacht vragen voor twee urgente uitdagingen die raken aan de veiligheid en gezondheid van onze inwoners.

[0:01:33] Binnenluchtkwaliteit in woningen en de brandveiligheid.

[0:01:37] In het bijzonder bij zonnepanelen, batterijen en elektrische voertuigen en isolatiematerialen.

[0:01:44] Laat ik beginnen met de binnenluchtkwaliteit.

[0:01:46] TNO stelt dat de ziektelast door slechte binnenluchtkwaliteit leidt tot een maatschappelijke schade van 7,8 miljard euro per jaar.

[0:01:56] 7,8 miljard, voorzitter.

[0:01:58] Dat is geen raming van een actiegroep, maar van een van onze meest gezaghebbende kennisinstellingen.

[0:02:04] En toch stelt de minister dat de bestaande regelgeving volstaat.

[0:02:08] Daarmee wordt een urgent volksgezondheidsprobleem gereduceerd tot een bouwtechnische norm.

[0:02:14] En dus vraag ik de minister, erkent u dat deze schadepost van miljarden vraagt om stelselverantwoordelijkheid en niet slechts om verwijzing naar bestaande normen?

[0:02:25] En dan de brandveiligheid.

[0:02:27] Onlangs nog vielen er dodelijke slachtoffers door een explosie van een accu van een elektrische scooter.

[0:02:34] dodelijke slachtoffers.

[0:02:35] En ook bij recente woningbranden, zoals in Didam, zijn serieuze zorgen geuit over het effect van isolatie en zonnepanelen op de brandbestrijding.

[0:02:45] De minister erkent deze signalen, maar verwijst naar bestaand beleid en stelt dat evaluaties nog lopen.

[0:02:53] Voorzitter, het is niet alleen TNO die aan de bel trekt.

[0:02:57] Ook de brandweer zelf zegt dat de huidige regelgeving niet volstaat om brandveiligheid bij moderne bouwtechnieken te waarborgen.

[0:03:04] Er zijn echt reële risico's, met dodelijke gevolgen eventueel.

[0:03:09] Met deze kennis is het onvoldoende om af te wachten of marktpartijen vanzelf strengere normen hanteren.

[0:03:14] Want als de overheid niet stuurt, wie dan wel?

[0:03:17] Dus ik vraag de minister dan ook om regie te nemen en echt verantwoordelijkheid te tonen.

[0:03:21] Wil de minister werk maken van een publieksregister?

[0:03:25] met gebruikte gevelmaterialen en een brandrisico daarbij.

[0:03:29] Wij zien hier echt een rol aan de preventieve kant voor TNO.

[0:03:33] NIPV komt pas in actie als er al brand is.

[0:03:36] En in die zin kunnen beide organisaties elkaar erg goed aanvullen.

[0:03:40] En als tweede wil de minister werk maken van een actueel plan voor verbetering van ventilatie in bestaande woningen.

[0:03:47] Zeker met het oog op de grootschalige isolatieaanpak.

[0:03:51] Het kan eigenlijk niet dat er geïsoleerd kan worden zonder dat de ventilatie daar automatisch in wordt meegenomen.

[0:03:57] En drie wil de minister een structureel overleg met brandweer en GGD over gezondheids- en veiligheidsrisico's van de bestaande woningvoorraad.

[0:04:07] En tot slot, voorzitter, heb ik met collega's eerder de motie ingediend die de regering verzoekt om voor de zomer inzicht te geven in de financiële effecten van het project Stoer en wat dit concreet moet opleveren aan extra woningbouw.

[0:04:21] Die motie is aangenomen.

[0:04:23] Mijn laatste vraag aan de minister is.

[0:04:25] Komt die terugkoppeling inderdaad nog voor de zomer?

[0:04:28] Is er misschien nu al iets wat zij kan zeggen over de lijn van de uitkomsten?

[0:04:33] En wat gaat stoor dus in de woningbouwpraktijk echt concreet opleveren?

[0:04:38] Voorzitter, veiligheid en gezondheid in huis zijn geen luxe.

[0:04:42] Het zijn grondvoorwaarden voor bestaanszekerheid.

[0:04:45] En bestaanszekerheid begint bij een huis waar je veilig kunt ademen, slapen en leven.

[0:04:52] Dank u wel, voorzitter.

[0:04:55] Dank u wel.

[0:04:56] Ik kijk even rond, er zijn geen verdere interrupties, dus ik wil graag het woord geven aan de heer Vuilbrief die zijn inbreng zal geven namens D66.

[0:05:04] Voorzitter, dank u wel.

[0:05:06] Fijn dat we dit wat kunnen hebben.

[0:05:07] Wat ons betreft, ik heb het eerder gezegd, is het koude rood op de woningmarkt.

[0:05:11] We moeten doorstroom in op gang brengen.

[0:05:13] We moeten de bestaande voorraad aan woningen beter benutten, maar we moeten ook fors veel woningen bijbouwen.

[0:05:18] En ik ben het met de opstuiters van het rapport stoer en ook met de minister eens dat daar regels een rol spelen.

[0:05:25] Regels kunnen heel belangrijk zijn en hard nodig zijn om de gezondheid van mensen te beschermen of te zorgen dat de woning klimaatvriendelijk is, dat de energierekening niet al te hoog wordt.

[0:05:34] Maar ik hoor ook heel veel frustraties uit de sector van mensen die moeten bouwen, dat regelgeving soms ook in de weg zit.

[0:05:40] En het verschilt nogal per locatie.

[0:05:42] Want ons betreft hoog tijd om de bezemen door die regelgeving heen te halen.

[0:05:46] En ik heb hoge verwachtingen van het programma Stoer.

[0:05:49] Laten we de komende tijd kijken hoe we bruikbaar voorstellen die de bouw kunnen aanjagen, zo snel mogelijk weer in de werking kunnen laten treden.

[0:05:55] Maar om echt meer woning te bouwen, merk ik wel op dat de huidige aanpak van Oostenrijk niet voldoende is.

[0:06:01] Er is meer nodig.

[0:06:02] De SNS60 heeft recent een aantal doorbraken gepresenteerd.

[0:06:05] Tien nieuwe steden, doorstandbank, fiscale schoonmaak, van alles.

[0:06:09] Maar gisteren hebben we ook een voorstel ingediend dat nodig is om te helpen bij die regeldruk.

[0:06:14] en dat is ons voorstel samen met collega Grimwis om een zogenaamde bouwbasis aan te stellen.

[0:06:19] Die krijgt een centrale organisatie met budget, maar ook de mogelijkheid om direct aan de minister voor te stellen instructies te geven als onnodige regels in de weg zitten.

[0:06:28] Ziet de minister zo'n volkshuisvestingscommissaris, zoals het formeel in het amendement heet, dat we gisteren hebben ingediend, ziet ze dat zitten als noodzakelijk om onnodige regels per project in beeld te krijgen, zodat die ook uit de weg geruimd kunnen worden.

[0:06:42] Voorzitter, de prioriteit moet echt naar het doorbraken om radicaal meer woonruimte te realiseren.

[0:06:46] Dat kan ook met meer woningdelen en splitsen.

[0:06:49] Maar als mensen of corporaties dat willen doen, lopen ze vaak ook daar tegen een muur van regels en voorschriften aan.

[0:06:55] En dat kunnen we ons simpelweg niet veroorloven.

[0:06:56] Ik heb een paar vragen aan de minister.

[0:06:58] Heeft de minister weleens overwogen om bij gemeenten met een enorm woningtekort maar ook zeer strikte regels tegen woningdelen en woningsplitsen een instructie op grond van de Omgevingswet op te leggen?

[0:07:09] of ziet ze daar allemaal haken en ogen aan?

[0:07:11] Want dan is het misschien zaken om die haken en ogen een keer aan te pakken.

[0:07:15] Verder denk ik ook aan doorbraken die nodig zijn voor industriele prefab-bouw.

[0:07:18] We hebben het hier in de Kamer vaak besproken, maar nog steeds, als ik met die bouwers spreek, hoor ik dezelfde klacht.

[0:07:23] In zoveel gemeenten gelden weer zulke andere regels niet te doen.

[0:07:27] En omdat dat nog niet helemaal in kaart is, zou er voor 1 juli 2005 tot de duidelijkheid moeten zijn welke regels lokale overheden vanuit andere oogmerken dan

[0:07:36] het besluit bouw om geen leefomgeving aan bouwwerken kunnen stellen.

[0:07:41] Kunnen we van de minister dan direct actie verwachten om dat BBL aan te passen, zodat die regelgeving geharmoniseerd wordt en die prefabwoningen ook echt komen?

[0:07:50] Ten slotte, voorzitter, merken wij ook dat bouwkosten vaak hoger zijn dan gebruikelijk door relatief hoge minimale vierkante metenormen door gemeenten.

[0:07:58] Natuurlijk is meer ruimte altijd fijn,

[0:08:00] Maar in de dichtbevolkte Nederland hebben we nu al gemiddeld een relatief groot woonopervlak per persoon en een wooncrisis van mensen die geen woning kunnen vinden.

[0:08:08] Is de minister bereid in gesprek te gaan met de gemeente om dit op te lossen of anders met instructies of regelgeving te komen?

[0:08:14] Dank u wel, voorzitter.

[0:08:17] Dank u wel.

[0:08:18] Ik zie geen verdere interrupties, dus dat betekent dat ik het woord wil geven aan de heer Mooyman, die namens de PVV zal spreken.

[0:08:24] Ik vraag meneer Vuilberief nog even zijn microfoon uit te zetten.

[0:08:28] Dank u wel, voorzitter.

[0:08:30] Vandaag hebben we tijdens dit commissiedebat over bouwregelgeving.

[0:08:34] En verschillende elementen die betrekking hebben op de bouwregelgeving hebben we gedurende het jaar ook bij andere commissiedebatten ingebracht, maar het is toch goed dat we nu wat meer specifiek op dit thema ingaan.

[0:08:44] Het is inmiddels belangrijk om snel te gaan bouwen, voorzitter.

[0:08:48] En waar mogelijk en veilig regels te versoepelen, zodat we vaart kunnen maken om die woningbouw beter op pijl te krijgen.

[0:08:57] En in dat kader is het ook van belang dat we aan de slag gaan met de waardevolle inzichten die de werkgroep Stoer heeft geboden, om waar het kan te snoeien in regelgeving die overbodig is, dan wel tegenstrijdig of de bouw van woningen onnodig frustreert.

[0:09:12] En ook kan er meer worden ingezet op alternatieve methoden om het bouwtempel te versnellen.

[0:09:17] Mijn collega noemde het net al, bijvoorbeeld modulair bouwen waar woningen in delen worden gefabriceerd en op locatie worden geassembleerd.

[0:09:24] En dit kan de bouwtijd aanzienlijk verkorten en het kan ook zorgen voor een efficiënter gebruik van materialen en ruimte.

[0:09:29] En eerder hebben we hier ook al een motie over ingediend en is ook aangenomen om de bovenwettelijke eisen die modulair fabrieksbouwen lastiger maken tegen te gaan.

[0:09:41] Dat is vervolgens ook uitgewerkt in afspraken op de woontop en wij willen graag van de minister weten hoe het daarmee staat.

[0:09:48] Daarnaast kan ook parametrisch ontwerpen helpen om het bouwproces te optimaliseren.

[0:09:54] Toch merken we, en dat horen we ook vanuit de markt, dat deze methoden nog niet breed worden omarmd en op welke manier, denkt de minister, hier meer vaart achter kunnen krijgen.

[0:10:03] Waar het gaat om de gebouwde omgeving hadden we ook zorgen ten aanzien van parkeernormen.

[0:10:09] We zien steeds vaker dat er, ondanks het feit dat de auto voor veel mensen een ontzettend belangrijk vervoersmiddel is, toch dat er steeds lagere parkeernormen voor bewoners worden aangebracht.

[0:10:19] En we vragen hoe de minister hiernaar kijkt.

[0:10:21] Er is recent ook een Kamermotie over aangenomen en of er eventuele normen in het BBL

[0:10:26] toegevoegd zouden kunnen worden, bijvoorbeeld 1,7.

[0:10:30] Naast de nationale regelgeving en initiatieven zien we dat woningbouw op internationaal gebied ook een stevige rol krijgt, zoals de Europese Commissie inmiddels op een aantal terreinen wijziging aan het verkennen waar het gaat om betaalbare huisvesting.

[0:10:45] De EC heeft het European Affordable Housing Programme aangekondigd.

[0:10:49] In maart 2026 zal het gepresenteerd worden.

[0:10:52] En het zou zich moeten richten op betaalbare woningen, maar ook op verduurzaming.

[0:10:57] En de werkgroep Stoer ziet richting de presentatie van dat plan kansen, namelijk de regelgeving ook op Europees niveau, die nu juist de woningbouw belemmerd, op de agenda zetten.

[0:11:08] En we zouden de minister willen oproepen om dat standpunt ook naar Europa toe de komende tijd uit te dragen, terwijl die plannen in de maak zijn, voorzitter.

[0:11:19] En om juist zoveel mogelijk regelgeving op Europees niveau te schrappen, omdat het bij de uitwerking van EU-programma's

[0:11:26] veelal de omgekeerde werkelijkheid is en dat er juist veel meer regels komen.

[0:11:31] Voorzitter, dan wil ik graag nog aandacht vragen voor de problemen omtrent de PEUR-producten.

[0:11:36] Hoe kijkt de minister naar de door de Stichting voor PEUR-slachtoffers verstuurde brief en de door hen voorgestelde grenswaarden, metingen en de strengere toelatingseisen voor PEUR-producten?

[0:11:47] En tot slot, voorzitter, over de veiligheid van stadions.

[0:11:51] Onze commissie kreeg hierover recent ook nog een oproep van de KNVB.

[0:11:55] Zij doen een aantal aanbevelingen, waaronder het oprichten van een onafhankelijke landelijke stadionsveiligheidsautoriteit en het daaraan bundelen van specialistische expertise en kennis als medegemeente, ontlasten door uniforme veiligheidseisen.

[0:12:09] En we horen graag hoe de minister hiernaar kijkt.

[0:12:11] Dank u wel, voorzitter.

[0:12:13] Dank u wel voor uw inbreng.

[0:12:14] Ik zie geen interrupties.

[0:12:15] Dat betekent dat mevrouw Bijenas aan de beurt is en die zal namens de BBB het woord voeren.

[0:12:20] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[0:12:22] Laat één ding duidelijk zijn.

[0:12:24] Bij de BBB staat één principe altijd centraal.

[0:12:26] Regels moeten mensen helpen en niet belemmeren.

[0:12:29] En zeker in de bouwregelgeving moeten we ons steeds afvragen.

[0:12:33] Zijn onze regels dienend, begrijpelijk en uitvoerbaar?

[0:12:35] Of knellen ze en zetten ze mensen klem?

[0:12:38] En wat ons betreft is het helder.

[0:12:40] Bouwregels moeten bijdragen aan veilige en leefbare gebouwen.

[0:12:44] Een belangrijk dossier is de wet kwaliteitsborgering voor het bouwen, de WKB.

[0:12:48] Sinds 1 januari is deze wet van kracht en met de invoering komt ook het zogenaamde ingebruiknamenbesluit in beeld.

[0:12:54] En wat houdt dat in?

[0:12:55] Wanneer een kwaliteitsborger een bouwwerk niet volledig goedkeurt, maar stelmaatregelen buiten proportioneel zijn, dan moet de gemeente bevoegd gezorgd de ruimte hebben om toch in gebruikname toe te staan.

[0:13:06] En dat voorkomt dat burgers en ondernemers te diep worden van starre regelgeving.

[0:13:11] Maar voorzitter, de wet kwaliteitsboornen voor het bouwen rekenen op felle kritiek uit beide kamers, gemeente, brandweer en de bouwsector.

[0:13:18] Vroeger deed de gemeente namelijk dat toezicht.

[0:13:20] Het werkte niet altijd perfect, maar wel goed genoeg.

[0:13:23] Want Nederland kent ook weinig structurele problemen met bouwveiligheid.

[0:13:27] Onze bouwers zijn namelijk vakmensen die hun werk goed doen.

[0:13:30] Nu is het toezicht uitbesteden aan particuliere kwaliteitsboornes met alle gevolgen van dien.

[0:13:35] en extra schakelen in het bouwproces, honderden tot duizenden euro's extra kosten, zelfs voor simpele bouwplannen en onduidelijkheid over wie nu echt verantwoordelijk is.

[0:13:45] De Brandweer Nederland heeft hier ook recent een alarmerende brief gestuurd, want ze worden overspoeld met vragen van gemeenten, architecten en opdrachtgevers, omdat kwaliteitsborgers simpelweg niet de kennis hebben om de brandveiligheid te borgen.

[0:13:59] En dat is wel echt een probleem.

[0:14:01] En mijn vraag aan de minister is dan ook wat zij doet met die signalen van de brandweer Nederland hierover.

[0:14:09] Maar voorzitter, tegelijkertijd zien we ook kansen, bijvoorbeeld bij industrieel bouwen met een erkende kwaliteitsverklaring, de EKV.

[0:14:16] Een EKV toont aan of een bouwproduct aan de bouwtechnische eisen en het besluit, bouwwerk en leefomgeving, BBL, voldoet.

[0:14:23] Het gaat weer, het regent weer, afkortingen.

[0:14:25] Een EKV is daarmee voldoende bewijs dat er is voldaan aan de bouwregels.

[0:14:29] Dit bespaart tijd, verlaagt de werkdruk bij gemeenten en zorgt voor een snellere ingebruikname.

[0:14:35] Maar we zien in de praktijk dat deze EKV's hun belofte niet waarmaken, doordat gemeenten ze vaak niet erkennen of vasthouden aan de traditionele werkwijze.

[0:14:44] Er worden dan alsnog weer aanvullende eisen gesteld of vertragingen veroorzaakt, terwijl het systeem dan net bedoeld is om dit te voorkomen en te versnellen.

[0:14:54] Mijn vragen aan uw minister, hoe kan het dat deze erkende kwaliteitsverklaringen nog niet landelijk geharmoniseerd en standaard erkend zijn binnen de WKB?

[0:15:03] Bent u bereid om duidelijkheid te scheppen richting gemeenten, zodat het gebruik van EKV's daadwerkelijk leidt tot tijdswinst en lastenverlichting?

[0:15:11] En is de minister bereid de vastleidingen en experimenten voor industriële woningen met EKV uit te breiden naar andere regio's, zoals ook vastgelegd in het Woontopakkoord?

[0:15:21] Voorzitter, tot slot.

[0:15:23] Voor BBB staat de regio centraal.

[0:15:25] Want of je nu in Drempte, Twente of Zuid-Limburg woont, iedereen heeft gewoon recht op een veilige school, een stevig dak boven het hoofd en duidelijke regels die aansluiten op de praktijk.

[0:15:37] Regels moeten werken voor de mensen, niet andersom.

[0:15:40] BBB wil bouwen aan een Nederland waarin regio's gehoord worden, regelgeving werkbaar is en waarin we veilig en duurzaam kunnen bouwen zonder dat de menselijke maat uit het oog verdwijnt.

[0:15:51] Minder bureaucratie, meer vertrouwen in de praktijk en regels die het leven beter maken in plaats van ingewikkeld.

[0:15:58] En of je nu in een dorp woont of in de stad, iedereen verdient een overheid die meedenkt en niet tegenwerkt.

[0:16:04] Dank u wel.

[0:16:07] Hartelijk dank.

[0:16:08] Ik zie geen verdere interrupties.

[0:16:09] Dat betekent dat de heer Buizen aan het woord is en hij zal het woord voeren namens de VVD.

[0:16:15] Dank u wel, voorzitter.

[0:16:17] Bouwen, bouwen, bouwen.

[0:16:18] Daar staat de VVD al jaren voor en het is daarom goed dat het kabinet werkt aan het doel van 100.000 woningen per jaar en het programma Stoer dat zich richt op het schrappen en uniformeren van regels.

[0:16:29] Wat ons betreft gaan we dan ook schrappen, schrappen, schrappen.

[0:16:33] Hoe kijkt de minister aan tegen de procedure, tegen het proces dat gelopen wordt sinds haar aantreden?

[0:16:39] Voor dit debat wil ik drie zaken benadrukken, namelijk het versnellen van procedures, de toekomst van het programma Stoer en aan grootschalige woningbouwlocaties.

[0:16:47] Allereerst versnellen van procedures.

[0:16:49] De procedure voor de bouw van huizen duurt 7 tot 10 jaar en dat is te lang en de VVD vindt dat de minister met voorstellen moet komen om deze te verkorten.

[0:16:58] Het programma STOER bevat deze voorstellen.

[0:17:00] Bijvoorbeeld het verhogen van griffierkosten is een punt waar wij zeer voor zijn.

[0:17:04] Is de minister voornemens deze punten al eerder naar voren te brengen?

[0:17:08] Ten tweede, de toekomst van het programma STOER.

[0:17:10] Afgaande op de rapportages tot dusverre is de VVD tevreden met de adviezen van de adviesgroep STOER.

[0:17:17] Er staan zeer concrete punten in die te verwerken zijn in wetten en regels.

[0:17:21] Hoe beoordeelt de minister deze punten en gaat ze deze ook daadwerkelijk doorvoeren?

[0:17:26] Ook worden er concrete aanbevelingen gedaan voor gemeentes.

[0:17:29] De vraag die dit oproept is of gemeentes deze ook daadwerkelijk gaan overnemen.

[0:17:33] Hoe gaat de minister hierop toezien?

[0:17:35] Is zij bijvoorbeeld bezig met een soort van crisis- en herstelwet, zodat wij vooruitlopend op definitieve wetgeving al zaken mogelijk kunnen maken?

[0:17:45] Een punt van zorg vanuit de VVD is de afbakening tussen bevoegdheden van de provincie en die van de gemeentes.

[0:17:51] Het kan wat VVD betreft niet zo zijn dat gemeentes die wensen hebben om woningen te bouwen, dit niet kunnen vanwege omgevingsverordeningen van de provincie.

[0:18:00] Het wil nog wel eens gebeuren dat bijvoorbeeld plattelandsgemeentes wel willen bouwen, maar dat dit op weerstand stijgt, bijvoorbeeld omdat provincies woningen liever toevoegen aan grootstedelijk gebied.

[0:18:09] of dat het niet past bij een goede ruimtelijke ordening.

[0:18:12] Hoe kijkt de minister hiernaar?

[0:18:14] Wat is haar ervaring met gemeentes die niet kunnen bouwen vanwege provinciale tegenwerking?

[0:18:19] Grootschalige woningbouwlocaties, voorzitter.

[0:18:21] Dit is het laatste onderwerp dat ik aan wil stippen.

[0:18:24] Vanwege het nationaal belang achter VVD is noodzakelijk dat er grootschalige bouwlocaties worden aangewezen.

[0:18:30] Juist vanwege de knellende regelgeving is het belangrijk dat deze onder rijkscoördinatie aangewezen worden en dat woningen gerealiseerd worden.

[0:18:38] Collega Peter de Groot, CS, diende hier eerder een motie over in.

[0:18:42] De vraag aan de minister is wat de stand van zaken is van de uitvoering van deze motie.

[0:18:46] Dank u wel.

[0:18:48] Hartelijk dank voor uw inbreng.

[0:18:50] U heeft een interruptie van de heer Feilberief.

[0:18:52] Ja, dank u wel.

[0:18:53] De collega van de VVD noemde de heer de Groot.

[0:18:56] Toen moest ik direct denken aan een motie van de heer de Groot, die de collega Mooyman noemde ook al.

[0:19:02] Dat is die minimale parkeernorm van 1,7 parkeerplek te verplichten.

[0:19:07] Dat klinkt natuurlijk heel logisch en dat is heel logisch in bepaalde gevallen, maar in andere gevallen is dat helemaal niet logisch.

[0:19:13] En luister, dat leidt niet tot bouwen, bouwen, bouwen, maar schappen, schappen, schappen.

[0:19:16] Want als je deze normen oplegt, kun je natuurlijk op sommige plekken minder bouwen.

[0:19:20] En dan moet er dan parkeerplaatsen komen, terwijl er ook een uitstekende OV in de buurt kan zijn.

[0:19:23] Hoe kijkt de VVD daar tegenaan?

[0:19:27] De heer Buissen.

[0:19:30] Dank u wel voorzitter en ik geef mee dat dit mijn eerste debat is over bouwen.

[0:19:39] Maar ik kan me voorstellen dat heel veel inwoners die een woning willen bouwen er ook tegenaan lopen dat de ruimtes schaars en ook duur zijn, maar tegelijkertijd dat ook mobiliteit natuurlijk voor veel mensen met een woning ook een belangrijke zaak is en dat het parkeren liefst bij de huis op de oprit gewenst is.

[0:19:59] Dus in die afweging hebben we een dilemma en wij hebben daartoe een motie ingediend zoals is gedaan en ik volg de lijn van de heer De Groot erin.

[0:20:10] Een vervolgvraag van de heer Veldrief.

[0:20:12] Ja, ik zal het netjes houden.

[0:20:14] Want inderdaad, het is een motie van de grote.

[0:20:16] We komen er wel later op terug.

[0:20:17] Maar als je bijvoorbeeld kijkt in Rijnlenburg bij Utrecht.

[0:20:20] Als je daar deze norm zou toepassen.

[0:20:21] Je gaat vanuit iedereen.

[0:20:23] die auto voor de deur neerzet, dan moeten we drie A12'en naast elkaar aanleggen om al die mensen naar hun werkplek toe te krijgen.

[0:20:30] Dus dat gaat niet lukken en daar moet dan ook heel veel over heen komen.

[0:20:33] Ik vraag me dus af of daar zo'n parkeernorm die de VVD benoemt in die motie, of die daar nou verstandig is.

[0:20:40] Dat is meer aan mijn punt, moet je niet differentiëren.

[0:20:42] Maar ik dank voor de antwoord.

[0:20:46] Als u wilt, mag u nog reageren.

[0:20:49] In principe heeft u al een antwoord gegeven, dus aan u de stegerbuis.

[0:20:53] Dank u wel.

[0:20:53] En aanvullend, ik denk dat het interessant is om af te wachten hoe het kabinet reageert in haar voorstellen die ons toe zullen komen.

[0:21:01] Dank u wel.

[0:21:02] U heeft ook een interruptie van de heer Gabriels.

[0:21:04] Dank u wel, voorzitter.

[0:21:05] Ondanks dat het een bouwregelgevingdebat is met nogal technische regels en zo, worden er wel vaak grootschalig woningbouwlocaties genoemd.

[0:21:12] En ik zou graag willen weten waar die grootschalige woningbouwlocaties, waar de VVD die op het oog heeft.

[0:21:20] De heer Buissen.

[0:21:26] Ik ben aan het twijfelen of ik hier heel specifiek antwoord op geef, omdat wellicht ook onrust kan bieden voor die gemeentes.

[0:21:33] Ik heb die afstemming persoonlijk niet gehad.

[0:21:34] Zoals gezegd, dit is mijn eerste debat op bouwen en bouwregels.

[0:21:38] Dus ik onthoud me liever van uitspraak op dit vlak.

[0:21:43] Dank u wel.

[0:21:44] U heeft ook nog een vraag van mevrouw Wilsijn.

[0:21:48] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:21:49] Ik was even getriggerd door het voorbeeld wat de heer Buizen gaf.

[0:21:53] over een buitenstedelijke ontwikkeling.

[0:21:56] Ik hoorde een oprit voorbijkomen en twee auto's voor de deur.

[0:22:00] We hebben vooral betaalbare woningen nodig, betaalbare koop, betaalbare huur, sociale huur.

[0:22:06] Dat is twee derde van het verhaal.

[0:22:08] Dus kunt u daarop reflecteren hoe u dat dan ziet, die bouwopgave, twee derde betaalbaar, één derde sociaal, in relatie tot de oprit en de twee auto's voor de deur?

[0:22:23] Ik heb geen woorden in de mond genomen over twee auto's voor de deur, dus die laat ik even naast meneer dalen.

[0:22:32] Over de sociale woningbouwopgave en betaalbare woningbouw.

[0:22:38] Ja goed, ik loop al een tijdje mee in de politiek en mij valt wel op dat de normen voor sociale woningbouw steeds opschuiven.

[0:22:47] Toen ik ooit begon in de politiek, meer dan 10 jaar geleden, was dat 30 procent.

[0:22:52] Sterker nog was het 25 procent.

[0:22:54] Toen werd het 30 procent, nu zitten we op 40 procent.

[0:22:58] Ja, dus ja, dat schuift op.

[0:23:02] Ik zie dat betaalbaarheid, ja, ondertussen worden grondprijzen nemen alleen maar toe en hebben we heel lange procedures.

[0:23:10] Dus het knelt gewoon.

[0:23:12] En ja, ik weet niet wat de vraag precies is, maar wij kijken ook naar het programma Stoer bijvoorbeeld om regels te schrappen, schrappen, schrappen, om maar te zorgen dat die bouwenversnelling zo snel mogelijk en zo groot mogelijk is.

[0:23:26] En daar staan we aan dezelfde kant van de lijn volgens mij.

[0:23:31] Het schuift natuurlijk op, het aandeel sociaal en betaalbaar wat je nodig hebt, naarmate je daar achterstanden in oploopt.

[0:23:43] Dus ik ben het helemaal eens met de heer Buijsen dat we vaart moeten maken in de woningbouw.

[0:23:47] Ik denk dat we wel met elkaar goed oog op de bal moeten houden wat voor soort woningen we dan nodig hebben.

[0:23:52] En daarbij vraag ik mij af, het levert misschien een mooie quote op, dat schrappen, schrappen, schrappen.

[0:23:58] Ik zie dat er al druk meegeschreven wordt, maar wat bedoelt de heer Buijsen daarmee?

[0:24:04] Want alle andere woordvoerers die het hierover gehad hebben, die hebben het vooral gehad over goed kijken, daar waar het kan, et cetera.

[0:24:12] Met dat soort disclaimers erbij.

[0:24:14] Want het rigoureus schrappen, schrappen, schrappen, ben ik het eens met de heer Velbrief, dat gaat gewoon minder woningen opleveren.

[0:24:22] Dus hoe ziet de heer Buijsen dat precies?

[0:24:24] Kan hij zijn uitspraak nuanceren?

[0:24:26] Of wordt het een olifant in de porseleinenkast-achtige manier van schrappen?

[0:24:33] Dank u wel.

[0:24:35] Schrappen, schrappen, schrappen.

[0:24:37] Het gaat over het programma Stoer, waarin heel concrete aanbevelingen gedaan worden om te schrappen, maar ook aanbevelingen om te uniformeren.

[0:24:46] Wij zouden graag de minister willen bevragen

[0:24:48] om haar licht te werpen op die aanbeveling om te schrappen.

[0:24:52] Wij zijn er sterk voorstander van, maar er schuilt ook een dilemma in.

[0:24:55] Daar zijn we ons zeer van bewust.

[0:24:57] Bijvoorbeeld als het gaat om verduurzaming of bouwconstructies technisch.

[0:25:03] Dus de sky is not the limit in die zin, daar volg ik u ook in.

[0:25:09] Maar we willen wel in die zin duidelijk maken dat we niet zomaar een tendens moeten gaan neerzetten naar meer regels, maar ook gewoon naar minder regels.

[0:25:18] omdat we denken dat meer regels niet per se leidt tot meer woningen.

[0:25:23] Minder regels, dat lijkt ons meer aantrekkelijk om tot meer woningen te komen.

[0:25:30] U heeft een vervolginterruptie, mevrouw Welzijn.

[0:25:34] Ja, dank voorzitter.

[0:25:35] De voorzitter van die groep

[0:25:39] die zich over dat project buigt, heeft ook onlangs een Binnenlands Bestuur aangegeven van het gaat misschien niet eens alleen maar over schrappen van regels.

[0:25:48] Op sommige vlakken moeten er misschien juist regels bij, zonder dat de voorzitter daar per se een uitspraak over doet waar dat zou moeten zijn.

[0:25:57] Maar dat is alleen maar een extra argumentatie om vooral met intelligentie te schrappen en niet rigoureus.

[0:26:04] En zeker als we kijken ook naar het onderwerp brandveiligheid, we zien hier ook twee brandweermannen in de zaal, is het toch ook belangrijk om het signaal af te geven dat we de juiste regels moeten behouden.

[0:26:16] En daar waar we regels schrappen, kan dat ook leiden tot onduidelijkheid en verleg je het probleem van centraal naar decentraal.

[0:26:24] Want uiteindelijk, als er iets misgaat, je hoopt het nooit, maar als er iets misgaat, dan is toch altijd de vraag, hoe dan het?

[0:26:31] Dus het moet wel nog steeds herleidbaar zijn waar verantwoordelijkheden belegd zijn.

[0:26:36] Hoe kijkt de heer Buissen daar tegenaan?

[0:26:40] Nou ja, kijk, als we kijken naar de gemiddelde procedure voor een woning is dat tegenwoordig 7 tot 10 jaar.

[0:26:46] Het kan toch niet waar zijn?

[0:26:47] Het kan toch niet waar zijn dat je als starter, maar ook wat ouder persoon en je wilt een huis bouwen, dat je 7 tot 10 jaar nodig hebt om tot de vergunning te komen om te mogen bouwen.

[0:27:01] Daar zitten regels achter.

[0:27:03] Door meer regels te stellen ga je die 7 tot 10 jaar niet verkorten.

[0:27:07] Eerder nog, door meer regels ga je dat termijn alleen maar langer maken.

[0:27:12] Wij willen kortere procedures, niet langer, voor de zekerheid, voor de duidelijkheid.

[0:27:17] Een bezwaarprocedure kost tijd.

[0:27:20] Een beroepsprocedure kost tijd.

[0:27:23] Ga je naar de hoogste rechter, kost tijd.

[0:27:25] Heeft de hoogste rechter tijd?

[0:27:27] Nee, heeft geen tijd.

[0:27:29] Heeft zo'n stapel met andere dossiers die voor u gaan.

[0:27:33] Dat stapelt zich allemaal op.

[0:27:35] We moeten schrappen in regels, zodat de stapel dossiers voor de rechter kleiner wordt, zodat de tijd voordat een dossier er doorheen kan, korter wordt.

[0:27:44] Dat bedoelen wij, maar schrappen, schrappen, schrappen.

[0:27:50] Ik zie de heer Gabriels met een interruptie.

[0:27:54] Ja, vooral nog even terugkomt op die grootschalig woningbouwlocaties die dan even niet genoemd worden.

[0:28:01] En dan even de link naar het schrappen van regels moet dan dus leiden tot meer woningen.

[0:28:05] Maar is de heer Buijzen van de VVD het ook met GroenLinks Partij van de Arbeid eens dat ook heel veel woningen niet gebouwd worden vanwege

[0:28:11] problemen op het gebied van netcongestie, problemen op het gebied van wateraansluitingen, problemen op het gebied van stikstofvergunningen die niet verleend worden.

[0:28:19] En bijvoorbeeld grondbezit en speculatie daarover.

[0:28:22] Is het niet belangrijk om juist die problemen ook aan te pakken in plaats van eigenlijk alleen maar te pleiten voor schrappen, schrappen, schrappen?

[0:28:28] Want ik denk dat iedereen hier snapt dat bepaalde regels best wel dat die tot vertraging leiden.

[0:28:33] Dus er is niemand die zegt, oh, laten we zomaar meer regels en meer vertraging opleveren.

[0:28:38] maar regels zijn er ook om mensen te beschermen, bepaalde wetten te beschermen.

[0:28:42] Dus waarom kiest de heer Buijzen voor dat en niet voor bijvoorbeeld het waterprobleem, het energieprobleem en het stikstofprobleem eens aanpakken?

[0:28:53] De heer Buijzen.

[0:28:55] Ja, dankjewel, voorzitter.

[0:28:56] Kijk, ook voor zaken zoals netcongres, die wateraansluitingen, gaat het ons niet helpen als we nog meer regels op gaan werpen in relatie tot woningbouw.

[0:29:08] Natuurlijk als het gaat over netcongressie als netcongressie even losgekoppeld van de woningbouw.

[0:29:12] Er is netcongressie.

[0:29:13] Er zijn problemen met netcongressie.

[0:29:16] Er zijn problemen met wateraansluitingen.

[0:29:18] En natuurlijk, ik deel de mening van de heer Gabriel, is dat we die problemen ook zouden moeten oplossen.

[0:29:23] Natuurlijk.

[0:29:24] Maar in relatie tot woningbouw, daar nog meer regels op werpen, zodat dat de woningbouw nog meer belemmert, dat lijkt me geen goede zaak.

[0:29:31] Even terugkomend op het punt van grootschalige woningbouw, ik denk juist dat voor de echt hele grote projecten die de VVD voor zich ziet,

[0:29:40] zou het helpen als gecoördineerd vanuit het Rijk deze problematieken opgepakt worden samen met de gemeentes en de provinciale overheden die het betreft.

[0:29:50] Want het is super complex en om daar doorheen te komen heb je elkaar nodig en in de vorm van samenwerking en niet per se in de vorm van meer regels.

[0:30:02] Hartelijk dank.

[0:30:03] Even kijken, ik zie geen verdere interrupties meer.

[0:30:05] U heeft een mooie vuurdoop gehad in deze commissie volgens mij.

[0:30:09] U mag even bijkomen en dan geef ik het woord aan de heer Gabriels die namens GroenLinks-PvdA zijn inbreng zal leveren.

[0:30:15] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:30:16] Ja, stoer, we hebben het er al over gehad.

[0:30:17] Sneller en meer is het credo, maar dat gaat ook wel ten koste van beter, toekomstgericht en toegankelijk als het de bouw aankomt.

[0:30:25] Zo staat er in het rapport dat er technische bouweisen aangepast worden, zoals de helling van de trappen en de hoogte van plafonds.

[0:30:30] En strijders voor gelijkwaardige behandeling van mensen met een handicap noemen het op sociale media een klap in hun gezicht.

[0:30:36] Steilere trappen worden toegestaan en drempels naar buitenruimtes zullen blijven bestaan.

[0:30:40] Mijn vraag aan de minister is, gaat zij dit idee doorzetten?

[0:30:44] En wat is de status van het rapport Stoer nu?

[0:30:46] Wat gaat u er daadwerkelijk mee doen?

[0:30:47] En kan de minister zich voorstellen dat mensen met een handicap die ook zelfstandig willen wonen, hier ernstige zorgen over hebben?

[0:30:53] Wat gaat de minister doen om die zorgen weg te nemen?

[0:30:56] Het convenant toekomstbestendig bouwen is inmiddels door zeer grote bouwpartijen, provincies en gemeenten ondertekend.

[0:31:01] En in het rapport Stoer staat dat dat convenant, waar dus heel veel mensen heel lang aan gewerkt hebben en waar heel veel consensus over is,

[0:31:07] in steden in Nederland waar het allermeest gebouwd wordt, dat dat irrelevant wordt.

[0:31:11] De minister wil dit confidant niet.

[0:31:13] Waarom niet?

[0:31:14] Er is eenduidigheid, er liggen afspraken en waarom wil de minister het niet als grote partijen in de bouw, gemeenten en provincies het wel willen, dan kunt u mij dat nog een keer uitleggen zodat ik dat ook echt goed begrijp.

[0:31:25] En dan de wet kwaliteitsbehorging.

[0:31:27] Mijn collega van de bbb had het er ook over en ik sprak laatst met een eigenaresse van een tiny house en die maakt zich heel veel zorgen want die

[0:31:34] Elke keer als het huis verplaatst wordt, moet hij veel geld betalen.

[0:31:37] Zeker nu het een onafhankelijke kwaliteitsborging betreft en niet met de gemeente, zijn die kosten enorm gestegen.

[0:31:42] Zeker ten opzichte van de kosten van dat tiny house.

[0:31:45] Ik heb bedragen gehoord van 4.000 tot 10.000 euro.

[0:31:48] Dat is enorm veel geld.

[0:31:52] Waarom moet zo'n verplaatsbaar huisje bij elke verplaatsing gekeurd worden?

[0:31:56] In de antwoorden op vragen die we hierover stelden, zegt de minister dat er een onderzoek komt naar de WKB, de systematiek van die wet.

[0:32:03] En dat ze in dat onderzoek ook zal kijken of er voor kleine verplaatsbare woningen een aangepaste werkwijze mogelijk is die tot minder hoge kosten leidt voor die eigenaren.

[0:32:11] En de vraag aan de minister is, wanneer komt dat onderzoek?

[0:32:13] En kunt u alvast toezeggen dat u de problematiek van de mensen met zo'n verplaatsbaar tiny house gewoon gaat oplossen?

[0:32:20] En kunt u erbij ook kijken naar de wisselende bouwregelgeving per gemeente en de verschillen in eisen tussen tijdelijke huizen?

[0:32:27] dan mag iets wel.

[0:32:29] En dan een permanent huis, als zo'n tiny house dan voor altijd daar blijft staan, dan voldoet het niet.

[0:32:34] Want als het permanent is, dan zijn er andere regels.

[0:32:37] En dat brengt mij bij het tweede punt ten aanzien van de wetskwaliteitsborging.

[0:32:41] De Eerste Kamer heeft zich unaniem uitsproken

[0:32:44] sproken tegen die WKB.

[0:32:46] Het bouwtoezicht staat onder druk.

[0:32:48] Waar de gemeente eerder het bouwtoezicht deed, mevrouw Wijnas heeft dat al uitgelegd, ligt het nu bij de kwaliteitsborgers, de commerciële kwaliteitsborgers.

[0:32:57] Als het niet 100% voldoet aan het DBL, dan geeft de borger geen goedkeuring en dan staat er een groot probleem, want het kan leiden tot of extra kosten voor de woningeigenaar of een gedoogverklaring vanuit de gemeente.

[0:33:08] En die gemeente moet dan weer ingaan springen, maakt dan kosten, dit keer zonder lezes,

[0:33:12] en heeft niet het hele proces gevolgd, komt dan op het einde even kijken.

[0:33:16] En dat is eigenlijk een beetje een glijdende schaal, want er ontstaat precedentwerking bij elke keer dat er wordt gedoogd.

[0:33:21] Bij woning 1 mist dat, bij woning 2 mist iets anders, bij woning 3 mist het allebei.

[0:33:27] En ja, wat is dan... Dat zorgt voor heel veel juridische precedentwerking.

[0:33:31] dat u daar ook al mee bezig bent en ik weet dat u daar mee bezig bent, maar ik wil er toch nog even de nadruk op leggen.

[0:33:37] De Eerste Kamer kwam tot conclusie het buitenwerking stellen van die wet en ik heb begrepen dat u voor de zomer met een brief aan de Eerste Kamer gaat komen na gesprekken met VNG en bouwbedrijven en ik wil alleen maar aan u vragen

[0:33:48] ...kunt u die brief ook aan de Tweede Kamer doen toekomen.

[0:33:51] En kunt u dan ook alvast misschien een beetje vooruitlopen... ...en dan gewoon uw mening daarover te geven en te zeggen... ...wij gaan die WKB gewoon buiten werking stellen.

[0:34:00] Kunt u ons indicht geven in het proces hoe u dat dan gaat aanvliegen... ...en het liefst ook via een brief voor de zomer.

[0:34:07] En bouwtoezicht moet gewoon bij de gemeente liggen.

[0:34:09] En mijn hele simpele vraag aan u is... ...bent u het daarmee eens?

[0:34:17] Dank u wel.

[0:34:18] En u heeft een interruptie van de heer Buijsen.

[0:34:21] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:34:22] En een mooi verhaal van GroenLinks PvdA.

[0:34:24] Maar wat gaat GroenLinks PvdA nou eigenlijk doen of welke ideeën hebben ze om de proceduretijd van zeven tot tien jaar voor het bouwen van woningen te verkorten?

[0:34:34] De heer Gabriels.

[0:34:34] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:34:35] Wij zijn net als, denk ik, de hele wereld en iedereen hier aanwezig ermee eens dat procedures ten aanzien van

[0:34:42] naar de hogere rechter gaan en dat sommige procedures en regels gewoon geschrapt zouden moeten worden.

[0:34:47] Dat is één.

[0:34:48] Twee, zijn we al jaren bezig met het oplossingen zoeken voor de stikstofcrisis, voor vergunningen.

[0:34:54] Wij hebben hele duidelijke meningen over speculaties ten aanzien van grondbezit waardoor dat heel veel vertraging optreedt, is gewoon omdat heel veel gemeenten en heel veel bouw in de instant, ja gewoon geen eigenaar zijn van grond waarmee de prijzen enorm opgestuwd worden.

[0:35:07] wat ook voor een enorme vertraging zorgt.

[0:35:10] Het tekort aan ambtelijke capaciteit in sommige gemeenten, waar deze regering op bezuinigt, is ook een oorzaak van de lange procedures, omdat er gewoon geen ambtenaarij is.

[0:35:20] Al die zaken zorgen voor een snellere woningbouw.

[0:35:23] Wij durven wel locaties aan te wijzen, overigens, als u nou de vraag gaat stellen waar dan precies.

[0:35:28] Dan kan ik er wel een paar noemen.

[0:35:30] Wij zijn bijvoorbeeld voor het sluiten van Rotterdam de Heek Airport.

[0:35:34] En daar bouwen we een ICL-fabriek in Amsterdam in de haven.

[0:35:38] Daar kunnen nog tienduizenden woningen gebouwd worden.

[0:35:40] Gewoon onder de Nederzakse lijn waar, laten we zeggen, intercity stations komen.

[0:35:44] Wij zijn voor de bouw van woningen rondom voorzieningen.

[0:35:47] Noem maar op, noem maar op.

[0:35:48] Wij willen heel snel bouwen.

[0:35:50] We willen veel bouwen.

[0:35:51] We willen ook toekomstgericht bouwen.

[0:35:53] En niet zomaar schrappen, schrappen, schrappen.

[0:35:54] Want dat vinden wij nogal populistisch.

[0:35:56] Want we denken dat sommige regels heel erg goed zijn.

[0:35:58] Ik hoop dat dit voldoende reactie is op de vraag of wij snel willen bouwen en veel willen bouwen.

[0:36:04] Ik denk het wel.

[0:36:06] Het lokt toch nog een extra vraag uit van de heer Buissen.

[0:36:11] Dat klopt, mevrouw de voorzitter.

[0:36:14] Kijk, er is een adviesgroep namelijk bezig, adviesgroep Stoer, die heel concrete aanbevelingen doet om aan de slag te gaan.

[0:36:24] En mijn vraag aan de heer Gabriels is, kunt u gewoon ook steun geven aan de adviesgroep Stoer?

[0:36:30] En bent u het met mij eens en wilt u met mij samenwerken verder om de adviesgroep ook hierin te ondersteunen en te faciliteren waar mogelijk?

[0:36:38] De heer Gabriels.

[0:36:40] Ja, dank u wel, Buizer, voor deze heerlijke vraag.

[0:36:43] Want als er een onderwerp controversieel verklaard zou moeten worden namens onze fractie, is het wel stoer.

[0:36:48] Omdat naar onze mening daar ook echt zaken in staan.

[0:36:52] Ik heb er net eentje genoemd over... Sorry, ik zal een paar dingen noemen.

[0:36:59] Simpele dingen als bouwen in Uiterwaarden, bouwen in het Gooiemeer, IJmeer, op allerlei locaties.

[0:37:04] Ik heb net andere locaties genoemd.

[0:37:06] Maar het simpelweg alleen maar schrappen en toelaten van dingen, waardoor we een hele rommelige ruimtelijke ordening krijgen, daar zijn we het niet mee eens.

[0:37:16] Over zaken die erin staan, zoals mevrouw Welzijn zegt, van zaken die met verstand en met intelligentie geschrapt worden, ja echt, daar vindt u ons compleet aan uw zijde.

[0:37:27] Maar in het rapport Stoer wordt zoveel geschrapt en gezegd en zoveel

[0:37:33] Confernanten die gesloten zijn, waar heel veel bouwers het mee eens zijn, gemeenten en provincies al jarenlang mee bezig zijn, die dan, hup, even gezegd worden dat ze onbelangrijk zijn.

[0:37:41] Dit gaat ons te ver.

[0:37:43] En ik vind het ook gewoon te simpel om het hele rapport stoer dan maar als keurig en goed te verklaren.

[0:37:50] Er staan goede dingen in.

[0:37:51] Er staan ook echt dingen in die niet leiden tot betere ruimtelijke oorlog aan bouw.

[0:37:55] En hoe wij met mensen omgaan.

[0:37:57] Toekomstgerichtheid.

[0:37:58] Echt niet.

[0:38:00] Dank u wel.

[0:38:01] Mevrouw Weijenaars heeft ook een vraag.

[0:38:04] Ja, dank u wel mevrouw de voorzitter.

[0:38:06] En ik was ook al getriggerd door wat de heer Gabriel zei over dat hij graag ook snel woningen wil bouwen in Nederland.

[0:38:14] Maar ik ben dan wel heel benieuwd hoe GroenLinks P van de A dat wil gaan doen.

[0:38:20] Want ik heb ook even gekeken naar de voorbeelden die staan in het programma Stoer en dan zie je bijvoorbeeld het eerste voorbeeld.

[0:38:26] Dan zijn ze begonnen met de initiële ontwikkeling in 2017.

[0:38:29] En uiteindelijk is pas in december 2024 de vergunning onherroepelijk.

[0:38:38] En dan moet er nog gebouwd gaan worden.

[0:38:40] En we hebben nu een wooncrisis.

[0:38:41] En we moeten nu gaan versnellen.

[0:38:43] We moeten nu iets doen.

[0:38:45] Het is duidelijk.

[0:38:45] Ik heb me daar ook al eerder voor uitgesproken.

[0:38:47] Ik vind dat we de procedures moeten versnellen.

[0:38:50] En ik ben heel benieuwd hoe GroenLinks PvdA dat ziet.

[0:38:53] Ik ben heel benieuwd of de heer Gabriels dat al kort kan antwoorden.

[0:38:58] Het is niet de schuld van Gelingspartij van de Arbeid, want volgens mij wordt er in linkse steden het meest gebouwd van heel Nederland, laten we dat vooropstellen.

[0:39:04] Wij zijn het eens dat we vinden dat er gewoon snel gebouwd moet worden en dat we honderdduizend woningen per jaar moeten halen.

[0:39:14] Maar ik heb net zaken genoemd, te weten grondbeleid, ambtelijk tekorten in capaciteit, te weten stikstof, te weten netcongressie,

[0:39:21] Stikstof.

[0:39:22] Er zijn meerdere problemen waardoor wij in Nederland niet tot bouw kunnen overgaan.

[0:39:26] Die problemen willen wij oplossen.

[0:39:28] Daarnaast staan er hele goede dingen in dat rapportstoer, naast hele slechte dingen, die gewoon procedureel gewoon echt beter kunnen.

[0:39:35] Dus daar vindt u ons aan uw zijde.

[0:39:39] Wij vinden zeven jaar ook belachelijk lang.

[0:39:41] Mevrouw Wijnas.

[0:39:42] Ja, korte vervolgvraag.

[0:39:45] Kan ik dan de heer Gabriels noteren in steun als het gaat om het verkorten en het versempelen van die vergunningverlening, dus van de start van de initiale ontwikkeling tot aan die vergunningverlening, maar ook het proces nog daarna met eventueel bezwaren beroep?

[0:40:00] De heer Gabriels.

[0:40:01] Ja.

[0:40:03] Dit is fantastisch, dit antwoord.

[0:40:05] Lekker kort dan.

[0:40:07] Hartstikke mooi.

[0:40:09] Even kijken, dan heeft u nog interrupties van de heer Vuilbrief.

[0:40:14] Eentje hoor, vrolijk.

[0:40:16] Ja, ik wil er even reageren.

[0:40:17] Ik weet niet of het echt een vraag is, maar toch een reactie op te opmerken van de heer Gabriels over het controversieel verklaren van het rapport Stoer voor de mensen die het debat volgen.

[0:40:24] Want volgens mij kan dat niet.

[0:40:25] Dat rapport kan niet controversieel verklaard worden.

[0:40:27] Dat is er namelijk gewoon.

[0:40:30] Dus ik weet niet wat de heer Gabriels precies bedoelde.

[0:40:34] En ik heb ook nog geen voorstel gezien.

[0:40:35] Nog een kabinetsreactie van de minister hierop.

[0:40:38] En ik zou het wel heel lelijk vinden als de Kamer nu tegen de minister zou gaan zeggen... ...nou, u mag hier niet mee verder gaan tot we weer anderhalf jaar verder zijn in Nederland.

[0:40:47] Dat lijkt me een heel slecht idee, dus dat wil ik graag aan de heer Gavria.

[0:40:49] Dank u wel, voorzitter.

[0:40:51] Nee, daar heeft meneer Velbrief helemaal gelijk aan.

[0:40:52] Wat ik bedoelde te zeggen is dat er, en dat heb ik volgens mij al duidelijk gemeld, dat er sommige zaken in het rapport Stoer heel goed zijn en voor versnelling zorgen, maar ook heel veel zaken zijn waar wij het gewoon niet mee eens zijn.

[0:41:05] En we kunnen het niet... Het is niet de bedoeling om het controversieel te verklaren, maar ik wil in ieder geval gezegd hebben dat het rapport zoals het er nu ligt niet alleen maar tot gezelligheid leidt.

[0:41:21] Nou, hartstikke mooi.

[0:41:22] Volgens mij is dat voldoende uitgediscussieerd op dit moment.

[0:41:25] Dat betekent dat we aan het einde komen van de eerste termijn van de Kamer.

[0:41:28] De minister heeft aangegeven ongeveer twintig minuten te willen.

[0:41:31] Ik stel voor de vergadering te schorsen tot drie uur en dan gaan we weer verder met de eerste termijn aan de kant van de regering.

[0:41:39] Dank u wel.

[0:41:41] Zeker dan heropen ik de vergadering maar even kort.

[0:41:45] Als ik straks wegloop is het niet omdat ik ongeïnteresseerd ben, maar een van onze Kamerleden heeft zijn mediaspeech planeerd.

[0:41:50] Dus het kan zijn dat ik straks wegloop.

[1:03:07] Goedemiddag, ik heropen de vergadering.

[1:03:11] Collega's, ik heropen de vergadering.

[1:03:17] Kijk, nu gaat het goed.

[1:03:19] Ik heropen de vergadering.

[1:03:21] Aan de orde is de bouwregelgeving.

[1:03:24] En we hebben net de eerste termijn van de Kamer gehad.

[1:03:27] Er zijn voldoende vragen gesteld.

[1:03:28] De minister is op dit moment klaar voor haar beantwoording.

[1:03:31] Dus ik wil graag het woord geven aan de minister.

[1:03:35] En dan vraag ik natuurlijk naar de blokjes.

[1:03:37] En ik zou eigenlijk willen voorstellen aan de commissie dat we even het blokje afwachten totdat die af is, dan de interrupties doen en dan door naar het volgende blokje.

[1:03:47] En ik wil voorstellen dat we vier interrupties doen per persoon.

[1:03:51] Ook weer kort en krachtig.

[1:03:54] Mocht het debat snel gaan en er toch nog aanleiding zijn voor meer, dan kan ik dat altijd toestaan.

[1:03:58] Maar we beginnen met vier interrupties per persoon.

[1:04:01] Het woord is aan de minister.

[1:04:03] Dank u wel, voorzitter.

[1:04:07] Even zien, de blokjes, laat ik daarmee beginnen.

[1:04:10] Het eerste is regels ten behoeve van versnelle woningbouw, waaronder prefab, discussie, de WKB, brandveiligheid, stoer en overig waaronder gezondheid en pur.

[1:04:26] Voorzitter, in de inbrengen liepen eigenlijk één of twee rode lijnen, zo u wilt.

[1:04:34] Aan de ene kant gigantisch behoefte aan snelheid, gezien de woningnood.

[1:04:40] Hoe kunnen we zo snel als mogelijk zoveel als mogelijk betaalbare woningen bouwen?

[1:04:47] Dus dat was het eerste grote blok.

[1:04:51] En aan de andere kant zorg over de kwaliteit.

[1:04:55] En dan zag ik toch dat in de inbreng vanuit de partijen soms

[1:05:00] zelfs binnen de borst van één Kamerlid, tegengestelde vragen aan elkaar gesteld werden.

[1:05:09] Want, en ik zal dat toelichten, voorzitter, onze regelgeving, die opgenomen is in het besluitbouwwerk Leefomgeving en het besluit kwaliteit Leefomgeving, die regels leiden op zichzelf al tot een heel hoog kwaliteit

[1:05:27] van onze bouwwerken en zoals die gemanifesteerd zijn in de gebouwde omgeving.

[1:05:34] De regels leiden ook op zichzelf tot een goed binnenklimaat binnen in de woning.

[1:05:44] Tot woningen die goed gebruikt kunnen worden waarvoor ze bedoeld zijn.

[1:05:50] Maar dan moet je je er wel aan houden.

[1:05:52] bij de bouw en bij het gebruik.

[1:05:55] En alles wat je daar weer bovenop legt en stopt, maakt het duurder en je blijft altijd afhankelijk van hoe mensen hun huis gebruiken, hoe ze niet in hun huis leven, maar met hun huis leven.

[1:06:15] En dat zag ik echt in een aantal vragen ook terugkomen, voorzitter.

[1:06:22] Ten beginnen bij de woorden van mevrouw Welzijn van de fractie van NSC.

[1:06:32] Dus ik begin nu met het blokje gezondheid, voorzitter.

[1:06:36] Zij had een gepassioneerd betoog over de binnenluchtkwaliteit en memoreerde dat uit een TNO-rapport er een potentiële schade is, gezondheidsschade is van 7,8 miljard.

[1:06:51] en zijn memoreerde branden en dodelijke slachtoffers daarbij, voorzitter.

[1:06:57] Maar als je kijkt naar de bestaande normen die er al zijn, laten we eens beginnen met ook te zorgen dat er conform gebouwd wordt, maar dat mensen ook conform die regels hun huis gebruiken.

[1:07:13] Het is al een hele tijd bijvoorbeeld verplicht om ook in bestaande woningen brandalarmen te hebben.

[1:07:18] Alleen als je die vervolgens niet ophangt of inmiddels zijn die dingen ook niet eens zo heel duur meer, maar omdat je het vergeet of dat je er niet aan toekomt of dat je ze wel gekocht hebt, maar in het doosje laat liggen.

[1:07:33] Ja, voorzitter, dan kan je tot morgenochtend daarover praten, maar daar begint het wel mee.

[1:07:38] Hetzelfde is bijvoorbeeld als het gaat over voldoende frisse lucht.

[1:07:45] Even een uurtje je raam openzetten, dat is luchten.

[1:07:49] Dat is niet ventileren.

[1:07:51] Daarvoor heb je nodig dat de roosters, die op basis van bestaande regelgeving allang verplicht zijn en ook in alle kozijnen zitten, dat je die niet dichtplakt of helemaal verwijderd.

[1:08:06] Maar dat je die ook openlaat staan.

[1:08:09] En dat is om maar aan te geven

[1:08:15] Dat naar mijn mening is nog meer regels, een nog hogere kwaliteit als verplichting opnemen, staat haaks op.

[1:08:24] Mensen, hoe zorgen we nou dat we betaalbaar gaan bouwen?

[1:08:28] Maar het is ook niet zo dat dat dan één op één betekent dat bijvoorbeeld de binnenkwaliteit, binnenluchtkwaliteit heet dat geloof ik, dat die dan ook beter wordt.

[1:08:41] Want als je vervolgens weer de roosters dichtkit of dichtplakt, dan heb je nog niet wat er nodig is.

[1:08:50] De aankomende verlenging van de publiekscampagne Wie isoleert, die profiteert.

[1:08:57] gaat vooral ook op het belang van ventilatie.

[1:09:01] En voorzitter, ik zeg het nog maar weer eens een keer, ventilatie is niet gelijk aan een uurtje je raam openzetten.

[1:09:09] Dat is echt wat anders, zeker in de goed geïsoleerde huizen die wij hebben.

[1:09:17] En ja, voorzitter, naast de taak van mensen om met hun huis te leven en hier ook over nadenken en daar ook naar te handelen,

[1:09:25] is er natuurlijk ook een taak voor verhuurders om te zorgen dat gebreken worden verholpen en het informeren van huurders hoe ze dat het best kunnen doen.

[1:09:38] En ik werk op dit terrein dan ook samen met de minister van VWS en waar nodig die van sociale zaken en werkgelegenheid daar waar het gaat over arbowetgeving.

[1:09:49] Voorzitter, in dit blokje kom ik, en ik zal direct nog ingaan op de woorden van mevrouw Welzijn over brandveiligheid, maar ten aanzien van de hele discussie over pur, gespoten purschuim, werd ook nog de fractie van PVV aan mij gevraagd hoe ik aankijk tegen de brief van meldpunt purslachtoffers en over de doorheen gewenste strengere eisen voor gespoten purschuim.

[1:10:16] En voorzitter, ik snap dat er zorgen zijn, daar wil ik absoluut niet aan afdoen.

[1:10:22] Vragen over de veiligheid van gespoten purschuim.

[1:10:24] Het is alleen wel zo dat in 2020 door de Gezondheidsraad uitvoerig is gekeken naar de veiligheid en toen is geconcludeerd dat bij een juiste toepassing, dus de juiste manier van verwerking van gespoten purschuim, het onwaarschijnlijk is

[1:10:43] dat bewoners hiervan nadellige gezondheidseffecten ondervinden.

[1:10:47] En dit is ook al eerder door de TNO in 2013 geconcludeerd.

[1:10:52] Voor gespoten pursschuim is het dus vooral van belang dat het goed wordt aangebracht, veilig wordt aangebracht, volgens de regels die daarvoor gelden.

[1:11:01] Daarvoor werk ik wel aan een wijziging van het BBL om die eisen ook op te nemen in de regelgeving voor het aanbrengen van pursschuim.

[1:11:10] En ik ben ermee bezig om ervoor te zorgen dat dat begin september van het BBL aan uw kamer in de voorhang te sturen.

[1:11:20] En ik ga dan graag met u daar nader over in gesprek.

[1:11:24] Maar hier geldt ook voor, als je het vervolgens niet doet, bereik je niet het effect wat je wilt.

[1:11:36] Dat was mijn eigen papiertje.

[1:11:38] Ik denk wel, ik heb nog meer papier.

[1:11:41] altijd onbeperkt papier.

[1:11:44] Brandveiligheid, voorzitter.

[1:11:47] Er zijn een aantal kamervragen hier ook over gesteld en daar heb ik ook in aangegeven dat ik pas iets kan zeggen op het moment dat ook onderzoek naar gedaan is.

[1:11:57] Het staat buiten kijk.

[1:11:58] Dat is een van de dingen waar ik persoonlijk altijd bang voor ben, namelijk dat je iets laat branden, waardoor in mijn huis dan trouwens wel slags het brandalarm afgaat.

[1:12:09] Maar dat is iets wat ik ook altijd van huis uit heb meegekregen.

[1:12:14] Laat geen kaarsen branden.

[1:12:15] Zet kaarsen niet in de buurt.

[1:12:17] van gordijnen, zorg dat het koffielichtje niet blijft branden als je de deur uitgaat, dit soort zaken voorzitter.

[1:12:27] Ik rook niet, dat is sowieso een zegen, dus ik kan ook nooit met een brandende sigaret in bed in slaap vallen, maar dat soort zaken die zijn mij in ieder geval van huis uit meegegeven, juist vanuit

[1:12:41] de verschrikkelijke verwoestende werking van brand, niet alleen op het huis waar je in woont en alle herinneringen die daarin zijn, maar ook gezien het vreselijke effect op mensen.

[1:12:57] Dus vandaar dat ik dat mezelf altijd heel goed realiseer.

[1:13:02] Maar ik vind ook dat voordat je een uitspraak doet over een brand, dat je wel eerst moet zorgen dat daar door deskundigen na gekeken is.

[1:13:10] En wat kan je dan vervolgens doen om brand te voorkomen?

[1:13:17] De fractie van NSC vroeg aan mij om werk te maken van een publieksregister van materialen in de gevels.

[1:13:24] Het is primair de verantwoordelijkheid van de eigenaar dat wordt voldaan aan de brandveiligheid uit het BBL.

[1:13:32] Daar zitten al eisen in opgenomen, ook ten aanzien van de veilige toepassing van brandbare materialen in gevels.

[1:13:40] In mijn opdracht wordt het borgingsprotocol voor brandveilig gegevens herzien.

[1:13:45] En dat helpt bouwers vervolgens om een goede keuze te maken.

[1:13:49] Het onderzoek naar de brand in Didam loopt nog.

[1:13:51] Dat geldt ook voor het onderzoek van Haskoning.

[1:13:53] En ik wil echt deze onderzoeken afwachten voordat ik daar wat over ga zeggen.

[1:14:00] Ik wil die uitkomsten ook bespreken met onder andere Edes, Bouw het Nederland, uiteraard de brandweer.

[1:14:07] en de Vereniging van Bouw en Woningtoezicht.

[1:14:12] Voorzitter, wil ik een structureel overleg met de brandweer over de kwaliteit van de bestaande voorraad woningen.

[1:14:18] Ik heb al structureel overleg met de brandweer Nederland over bouwregels en over de ontwikkeling in de maatschappij.

[1:14:26] Dus mevrouw Welzijn wordt op haar wenken bediend, voorzitter.

[1:14:31] Zoals net ook gezegd, de onderzoeken van Haskoning en de brand in Didam bespreek ik ook zeker met hem.

[1:14:37] En ik ga uw Kamer ook daarover informeren.

[1:14:43] Dan is er aan mij nog gevraagd naar een alarmerende brief van Brandweer Nederland.

[1:14:49] Ik ben even op zoek geweest naar welke brief er nu precies bedoeld wordt.

[1:14:55] Dus dat was mij niet helemaal duidelijk.

[1:14:58] Maar we hebben wel goede afspraken

[1:15:01] over de rol van de brandweer en deze recentelijk ook herbevestigd.

[1:15:07] We betrekken de brandweer uiteraard, voorzitter, gezien ook alle kennis die daar in huis aanwezig is, bij de monitoring en evaluatie van de wet kwaliteitsborging bouw.

[1:15:17] En om snel te kunnen schakelen tussen partijen, bij signalen over de werking van het stelsel, is er een beheerorganisatie met een WKB, wet kwaliteitsborger, maar overleg opgezet.

[1:15:31] Alle partijen praten hier met elkaar en zorgen ook dat signalen vanuit de verschillende achterbannen daar ook op tafel komen.

[1:15:42] In aanvulling op bestaande afspraak is de brandweer ook uitgenodigd voor het WKB in overleg en is er een periodiek overleg tussen de toelatingsorganisatie kwaliteitsborging bouw en de brandweer.

[1:15:55] Dan kom ik eigenlijk automatisch aan bij de vragen die gesteld zijn

[1:16:00] over WKB en dan heb ik bovenop de andere zaken liggen, maar laat ik even doorbladeren naar WKB.

[1:16:10] Ik zie dat u een interruptie heeft.

[1:16:13] Dat kan mevrouw wel zijn.

[1:16:14] Ja, ik dacht al, wat blijft ze voor ons zitten?

[1:16:16] Ja, nee, ik wacht even tot we aan het einde van het blokje zijn.

[1:16:20] Zijn we dat?

[1:16:21] Nou, ik was in een vloeiende beweging overgaan naar waar ik de kwaliteitsborging bouw, maar als het andere vragen betreft, dan is dat uiteraard aan de voorzitter.

[1:16:30] Zeker.

[1:16:31] Het blokje 1 is bij deze afgerond en blokje 2 stond in de startblokken.

[1:16:36] Ik begrijp dat mevrouw Welzijn een vraag heeft over blokje 1.

[1:16:38] Ja, klopt.

[1:16:40] Twee vragen naar aanleiding van de beantwoording van de minister.

[1:16:44] Want die maatschappelijke schadepost van 7,8 miljard euro als gevolg van de ziektelast door slechte binnenluchtkwaliteit, heb ik de minister horen zeggen dat zij dat te lijf gaat met een publiekscampagne.

[1:17:00] Want dan is in ieder geval de verwachting van de minister

[1:17:04] van wat de campagne gaat opleveren is best wel hoog gespannen.

[1:17:09] En de tweede vraag die ik heb naar aanleiding van de beantwoording door de minister is, ik heb hier dus inderdaad een brief van Brandweer Nederland en hier staat letterlijk

[1:17:21] Als brandweer ervaren wij in toenemende mate dat de huidige bouwregelgeving niet langer aansluit op de veranderende wereld, waardoor de oorspronkelijke uitgangspunten rondom brandveiligheid onder druk staan.

[1:17:33] Dat vind ik best wel een stevige uitspraak.

[1:17:37] Hoe moet ik dat lezen in relatie tot de beantwoording van de minister?

[1:17:44] Dat is eigenlijk een goede vraag.

[1:17:47] Hoe moet ik die lezen?

[1:17:48] Want deze zin op zichzelf

[1:17:50] roept bij mij allerlei vragen op.

[1:17:53] En dat is precies nou ook het gesprek wat je aan moet gaan.

[1:17:57] Want in een veranderende wereld, ja, welk deel dan van de veranderende wereld en welk deel van de bestaande eisen voldoen dan niet meer?

[1:18:05] Dat is precies ook het gesprek wat ik dan ook graag aan zou willen gaan, want deze zin op zichzelf, ja, die klinkt alarmerend, maar wat er precies wordt bedoeld en wat wordt beoogd,

[1:18:17] Die zie ik niet.

[1:18:19] Maar voorzitter, zoals ook in mijn inleiding aangegeven, brand is gewoon iets wat je moet voorkomen.

[1:18:25] Helaas gaat dat niet altijd.

[1:18:27] Laten we ook met elkaar vaststellen dat een maakbare wereld, nou ja, ik heb ooit eens een keer hoogleraar Frisse dat heel mooi horen zeggen, een utopie eindigt vaak in een dystopie.

[1:18:38] Een wereld waarin alle risico's

[1:18:41] verdwenen zijn, althans op papier.

[1:18:43] Het is ook een wereld waarvan ik me in ieder geval afvraag of je er wil wonen.

[1:18:48] Dat is iets anders dan dat je moet proberen om risico's te voorkomen.

[1:18:54] Maar in de woorden van mevrouw Welzijn kwam dat op mij heel erg over, alsof de overheid dat allemaal moet doen.

[1:19:03] Daarom begon ik mijn betoog ook zoals ik hem begonnen ben, namelijk de eisen die in het BBL staan zijn echt hoog.

[1:19:10] Als je kijkt in een nieuw gebouwde woning, conform BBL, ben ik in ieder geval altijd onder de indruk van de kwaliteit, onder de indruk van het binnenklimaat, onder de indruk van de ruimte.

[1:19:23] Daar nog aan toevoegen, je kunt je afvragen of de investering je dat waard is en of dat niet leidt tot nog duurdere woningen.

[1:19:33] Ik heb daar voor mezelf een keuze in gemaakt, namelijk, ook wat in het hoofdlijnenakkoord staat,

[1:19:40] wat voor mij in ieder geval nog steeds richtinggevend is, namelijk voeg geen extra plussen toe.

[1:19:50] Dat is één.

[1:19:51] Twee, zorg er ook voor, dat is dan echt een oproep aan mensen zelf, om verstandig om te gaan met je eigen huis.

[1:19:58] Je woont niet in een stapel stenen en andere bouwmaterialen.

[1:20:03] Je woont in een thuis.

[1:20:05] Je woont met je huis.

[1:20:07] leeft daar ook op die manier naar.

[1:20:09] Ik ben op werkbezoek geweest bij de huurcommissie, waar ook klachten binnenkomen over schimmel.

[1:20:14] Soms ligt het aan de constructie van het huis, maar soms ligt het ook aan het gebruik van het huis.

[1:20:21] Dat is trouwens ook een van de redenen waarom ik zo'n moeite had met de huurbevriezing.

[1:20:27] Niet omdat ik me niet van bewust ben dat er mensen met lagere inkomens zijn waar 4,5% huurverhoging best veel is,

[1:20:37] Maar ook omdat, want dat is zo, maar juist ook omdat ik mezelf heel goed realiseer dat met die huurpenningen die corporaties krijgen, er wat wordt gedaan aan isolatie en aan zorgen dat de verwarming van die huizen niet zo duur is, waardoor mensen de kachel weer aan durven zetten en ook durven te ventileren.

[1:21:01] Dus dat is echt wel iets wat moet gebeuren.

[1:21:03] Dan de vraag over de ziektelast.

[1:21:06] Ja, voorzitter, het is zo'n stelling.

[1:21:09] De binnenklimaat leidt tot 7,8 miljard ziektelasten.

[1:21:14] Maar het is wel berekend, met allerlei aannames erin.

[1:21:18] En hiervoor geldt, en ik zal nu gewoon verwijzen naar mijn eerdere betoog, hiervoor geldt ook dat je moet ventileren.

[1:21:26] En dat is iets anders dan luchten.

[1:21:31] Dank u wel.

[1:21:32] Mevrouw Welsen heeft een vervolgvraag.

[1:21:34] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:21:35] Allereerst goed om te horen van de minister dat zij ook verder in gesprek gaat met de brandweer over hoe dus inderdaad hun bevindingen gelezen moeten worden, hoe alarmerend zijn die bedoeld.

[1:21:51] Maar waar ik nog wel even benieuwd naar ben is, BBL gaat over nieuwbouw, maar we hebben natuurlijk miljoenen woningen al staan.

[1:22:00] de bestaande voorraad en in die bestaande voorraad gaan we verduurzamen en isoleren.

[1:22:07] Er zijn echt miljoenen woningen die aangepakt gaan worden.

[1:22:11] Dus de vraag gaat in ieder geval vanuit het nieuwe sociaal contract juist vooral over die bestaande voorraad.

[1:22:19] Risico's die ermee gepaard gaan, zoals door de experts aangewezen

[1:22:24] met het op grote schaal toepassen van isolatiemateriaal waarbij verticale gevelbranden toenemen en zeker ook in combinatie met vooral geïntegreerde zonnepanelen de blusbaarheid van branden ook moeilijker is geworden.

[1:22:40] Het feit dat er meer spullen in en om het huis staan met batterijen die ook kunnen ontvlammen.

[1:22:47] Het zijn dus vooral de dingen in de bestaande voorraad die gewoon voldoet aan het bouwbesluit van.

[1:22:54] het jaar van de bouw, hoe we daar ook ervoor kunnen zorgen dat die risico's niet exponentieel toenemen?

[1:23:04] De bestaande voorraad, en dat is natuurlijk deels, ik weet vanwege de vorige betrekking van mevrouw Welzijn, dat je dan soms zou denken dat ze het heeft over corporatiewoningen, maar ze bedoelt het natuurlijk breed, ook particulier eigendom.

[1:23:20] Binnen de

[1:23:21] voorraad, dus de corporatiewoningen, heb ik afspraken gemaakt in de nationale prestatieafspraken, waarin al die afspraken zitten over verduurzamen en isoleren.

[1:23:31] En stap voor stap wordt dat de komende jaren uitgerold.

[1:23:37] Bij particulier eigendom, die woningen zijn ooit gebouwd en vergund op basis van het BBL, zoals het op dat moment gold.

[1:23:46] Dus dat is dan voor mij ook een gegeven.

[1:23:49] Vervolgens geldt, ik verval in herhalingen, hoe ga je er zelf mee om?

[1:23:54] Ik weet uit mijn tijd toen ik nog bij EZK zat en verantwoordelijk was voor de digitale economie, hebben we toen ook wel eens hele discussies gehad over is het nou verstandig om een stekker via noem eens een website in te laten schepen vanuit China, die als je hem goed koopt in een Nederlandse winkel 25 euro kost,

[1:24:19] en je krijgt hem op de mat voor anderhalf.

[1:24:22] Ja, misschien moet je je dan toch eens afvragen of dat nou dezelfde kwaliteitseisen heeft als degene die wel gewoon voldoet aan de eisen.

[1:24:34] Voorzitter, dus ook hiervoor geldt, gebruik je gezonde verstand.

[1:24:40] En voorzitter, ik wil op geen enkele manier bagatelliseren doen, want ik heb ook brandweermensen gesproken

[1:24:48] en er is geen voorstelling te maken wat het is als je zo'n totaal afgebrand huis binnenkomt en niet weet wat je daar aantreft.

[1:24:56] Dus ik wil daar op geen enkele manier bagatelliserend aan doen, maar er zijn wel grenzen aan wat wij als regelgeving, en daarbij bedoel ik dan de regering en de wetgevende macht, de Staten-Generaal, aan regelgeving nog kunnen oplussen, terwijl het ook geregeld gaat over wat kunnen mensen zelf doen.

[1:25:19] Laatste interruptie van mevrouw Welzijn.

[1:25:22] Ja, dank voorzitter.

[1:25:23] Laatste op dit punt.

[1:25:26] Omdat het toch ook best mij zorgen baart dat ik bij wijze van spreken ervan afhankelijk ben of mijn buurman die druk bezig is met verduurzamen en isoleren.

[1:25:42] of die dan die goede keuzes maakt en toevallig op de goede websites terechtkomt, of mijn brandveiligheid daar dan van af moet hangen.

[1:25:52] Dus ik kan mij toch voorstellen dat voor de bestaande voorraad er richtsnoeren zijn om mensen wel de goede weg te wijzen.

[1:26:00] Want je hebt niet alleen een verantwoordelijkheid richting jezelf en je eigen woning en je eigen thuis, maar je hebt ook een verantwoordelijkheid richting je buren.

[1:26:09] Dus ik zou het echt betreurenswaardig vinden als, zoals wij hier zitten, wij met z'n allen ervan afhankelijk zijn of de brandveiligheid gegarandeerd is of onze buurman of buurvrouw toevallig op de goede website terechtkomt.

[1:26:23] Ja, voorzitter.

[1:26:27] Weet je, de brandveiligheidsdoelen in het BBL die komen uiteindelijk neer op voorkomen van slachtoffer en voorkomen dat een brand doorslaat naar de buren.

[1:26:40] Daar zitten bijvoorbeeld al die eisen in over muren in het BBL.

[1:26:48] Helaas is het ook zo dat je nou eenmaal met elkaar in een samenleving woont.

[1:26:52] En daarom is het sowieso verstandig om altijd na te denken bij wat je doet.

[1:26:57] Want de acties van jou kunnen consequenties hebben voor de mensen om je heen.

[1:27:02] Maar er is wel een grens aan wat je bij de overheid neer kunt leggen.

[1:27:07] Want je denkt dat je terechtkomt in een utopische wereld, maar het wordt op een gegeven moment dystopisch, omdat de overheid dan zo ver achter de voordeur treedt dat je je afvraagt of je dat nog wenselijk acht.

[1:27:22] Maar, voorzitter, het is wel zo, daar ben ik mee begonnen, de brandveiligheidsdoelen in het BBL voorkomen van slachtoffers en voorkomen dat de brand doorslaat naar de buren.

[1:27:33] Dan ga ik verder als u mij toestaat.

[1:27:36] Kom ik bij vragen van BBB over industrieel bouwen.

[1:27:43] We gaan vanzelf merken wie van de twee verheugd opkijkt of niet.

[1:27:52] Hoe voorkomen we nou dat gemeenten EKV, dat is een erkende kwaliteitsverklaring, niet accepteren?

[1:28:01] Ben ik bereid om duidelijkheid te scheppen?

[1:28:08] richting gemeenten ten behoeve van die erkende kwaliteitsverklaring, EKV.

[1:28:14] Het kenmerken van een EKV is dat de gemeenten zo'n verklaringen, een EKV, gewoon moeten herkennen.

[1:28:21] Ook de kwaliteitsborger onder de WKB moet dat doen.

[1:28:24] Wel speelt dat op de bouwplaats als het nog moet worden beoordeeld of het daadwerkelijk ook volgens die verklaring is gebouwd.

[1:28:32] Alleen als een EKV ook daadwerkelijk de bouwmontage op de bouwplaats omvat, is er geen verder toezicht nodig.

[1:28:42] Ik ben bereid om hier nog een keer heel duidelijk over te zijn richting partijen.

[1:28:53] Even zien, dat was de eerste WKB-vraag.

[1:28:58] Dan heb ik nog... Even zien, laat ik me gewoon de WKB afmaken, anders loopt alles doemelijk erheen.

[1:29:06] De fractie van GroenLinks, P van de A, en dat ging in één vloeiende beweging door, gezien het gesprek wat ik in de Eerste Kamer hier over gehad heb, twee of drie weken geleden, of ik de WKB buiten werking wil stellen.

[1:29:21] Nou, voorzitter, dat kan niet niet, want je kunt de wet alleen intrekken met een wetsvoorstel.

[1:29:26] En deze wet is nog niet eens zo heel erg lang in werking.

[1:29:32] Pas een jaar effectief.

[1:29:34] En het is best snel om nu al te zeggen het is niks.

[1:29:40] We zijn echt bezig met goed monitoren.

[1:29:45] Jaarlijks een tussentijds rapportage op te stellen.

[1:29:49] Die worden ook toegezonden aan de Tweede en Eerste Kamer.

[1:29:52] De vragen die aan mij gesteld zijn in de Eerste Kamer en die ik ga bespreken, die brief zal ik ook conform verzoek van de heer Gabriels aan de Tweede Kamer sturen.

[1:30:03] Eén opmerking nog ter overweging.

[1:30:08] Het intrekken van de complete wet kwaliteitsborgingbouw gaat verder dan alleen de kwaliteitsborging op zichzelf.

[1:30:17] Wat was het naam?

[1:30:18] Artikel 2.17 BBL, toch?

[1:30:21] Kijk, lekker man.

[1:30:23] Dat gaat vooral over de kwaliteit.

[1:30:25] Je bent jurist of niet, voorzitter?

[1:30:27] Ik ga er goed op.

[1:30:29] Dat is, denk ik, vooral het onderdeel wat bedoeld wordt.

[1:30:33] Want wat ook in die wet zit, zijn de aansprakelijkheidsregels, het feit dat toezicht gewoon nog steeds bij de gemeente zit en handhaving gewoon nog steeds bij de gemeente zit.

[1:30:43] Als je dus al de kwaliteitsborging op zichzelf intrekt,

[1:30:47] is dat wel iets waar je over moet nadenken, want dan moeten alle gemeentes weer afdelingen bouw- en woningtoezicht in het leven gaan roepen.

[1:30:56] Dus ik blijf voorlopig gewoon op koers.

[1:31:01] Dus ik ga gewoon verder met deze wet, met monitoren en evalueren, totdat op een gegeven moment de Kamer iets anders wil.

[1:31:14] Ben je klaar met het blokje volgens mij?

[1:31:20] Ja, dan wil ik graag het woord geven aan de heer Gabriels.

[1:31:23] Ja, dank u wel voorzitter en ook dank u wel aan de minister.

[1:31:25] Ik hoor allemaal argumenten waarom het niet kan dat artikel 17.2 niet ingetrokken kan worden, maar ik ben ook op zoek naar de oplossingen die mevrouw Nass, wij Nass en ik

[1:31:38] Voor de problemen die mevrouw Weyenas en ik hebben geschetst, namelijk de onduidelijkheid ten aanzien van de gedoogverklaring die dan komt, de onduidelijkheid ten aanzien van de mensen die zich blauw betalen aan een kwaliteitsbogen die commercieel is.

[1:31:55] De gemeente die dan toch weer zonder leges weer moet gaan kijken en dat weer moet controleren of het wel allemaal klopt.

[1:32:01] Dus er zijn heel veel problemen en die moeten opgelost worden.

[1:32:05] Zijn die problemen opgelost, dan hoeft die wet niet ingetrokken te worden.

[1:32:07] Maar op dit moment lijkt het wel belangrijk om die wet wel in te trekken.

[1:32:11] En de vraag is eigenlijk, waarom zou dat niet kunnen, dat artikel 17.2 intrekken?

[1:32:16] Voorzitter, alles kan.

[1:32:17] Alleen als je het doet, zul je wel met gemeentes in gesprek moeten, want dan moet er weer een taak terug naar gemeente.

[1:32:23] Dus dat is gewoon ook in de hele financiële-verhoudingen-discussie zul je daar het gesprek over moeten voeren.

[1:32:29] Dat is het eerste, voorzitter, wat gerealiseerd moet worden.

[1:32:34] Het tweede, namelijk dat het zo duur is, daar is inmiddels ook nagekeken en alleen bij één kavelbouw is het duurder, maar vanaf twee al niet meer.

[1:32:45] Dan is het al break-even en hoe meer het er is, des te goedkoper het wordt.

[1:32:50] En voorzitter, het derde onderwerp waar de heer Gabriels het over had, namelijk zoals hij het noemt gedogen, dat ben ik op dit moment aan het oplossen.

[1:33:01] Overigens op verzoek ook nadrukkelijk van de heer Krone, Eerste Kamer, want daar leek een onduidelijkheid te ontstaan.

[1:33:11] Mijn voorganger heeft dat nog een aantal keren volgens mij met u gedeeld.

[1:33:15] Dat ging dan vooral over de situatie waarin er geen goedkeuringsverklaring kon komen omdat er een onderdeel niet conform vergunning was.

[1:33:25] Daar waar het eenvoudig te herstellen was, moest dat gewoon gebeuren en gebeurde dat ook.

[1:33:29] Maar daar waar het disproportioneel was om te eisen dat conform vergunning gebouwd werd, was het al mogelijk om dat dan zo te laten.

[1:33:42] Wat is bijvoorbeeld disproportioneel?

[1:33:44] Als het plafond een centimeter lager was, dan vergund.

[1:33:48] Om dan te zeggen, nou, haal de hele verdieping er boven maar af, om die een centimeter toe te voegen, dat is disproportioneel.

[1:33:55] Volgens mij was daar op zichzelf geen juridisch probleem of onduidelijkheid.

[1:34:00] Des al niet te min hangt er nu, volgens mij, wordt in een ANVB opgenomen die in uw kamer al ligt, om te regelen dat er vervolgens

[1:34:11] een goedkeuringsverklaring kan komen, ook als op een klein onderdeel niet conform bouwvergunningen is gebouwd, maar het disproportioneel is om dat te laten herstellen.

[1:34:21] Dus die juridische onduidelijkheid, want in de praktijk van alledag was dat het niet, maar die juridische onduidelijkheid is nu hersteld

[1:34:30] met die algemene maatregel van bestuur die in uw Kamer ligt.

[1:34:34] Dus alles zo afpellend, zijn we met elkaar aan het werk met een wet die nog maar een jaar in werking getreden is en zou ik echt uw Kamer willen zeggen, wacht nou eventjes de evaluatietermijn af en kijk op dat moment of u nog steeds vindt dat we een totaal ander systeem weer moeten gaan kiezen.

[1:34:58] Ik geef eerst nog even de woord aan de heer Gabriels en daarna is mevrouw Weijenas.

[1:35:03] Dank u wel voor deze uitleg.

[1:35:06] Ik denk dat we niet moeten uitsluiten dat deze wet gewoon echt tot meer problemen en juridische onduidelijkheid leidt, ondanks de ANWB die voor ligt, dan we met z'n allen hier.

[1:35:17] Want de gemeente blijft betrokken, de gemeente moet toch blijven controleren.

[1:35:21] De gemeente krijgt daar geen lezers meer voor, heeft geen lezers meer daarvoor, dus er ontstaan hele onduidelijke situaties waarin de gemeente eigenlijk toch weer verantwoordelijk wordt, maar eigenlijk niet is.

[1:35:33] Dus ja, nou goed, ik wacht de brief af en we wachten de evaluatie af, maar ik denk dat we niet moeten onderschatten welke problemen het in de praktijk oplevert.

[1:35:45] Ja, voorzitter.

[1:35:46] Mijn informatie is dat stap voor stap voor stap dat steeds duidelijker wordt.

[1:35:52] Het is wel een nieuwe wet.

[1:35:53] Het is een ander systeem.

[1:35:54] Het is wat hybrider.

[1:35:57] Dat klopt.

[1:35:57] Maar tegelijkertijd, werkende weg, komt er steeds meer duidelijkheid over hoe het één zich tot elkaar verhoudt.

[1:36:05] En geen enkel systeem is ideaal.

[1:36:07] Zo is het ook wel weer in het leven, voorzitter.

[1:36:09] Maar ik wil echt die evaluatie afwachten.

[1:36:14] Ik hoor de heer Gabriel dat zeggen.

[1:36:15] Hij is in goed gezelschap van de Verenigde Nederlandse Gemeenten zelf en van Bouwend Nederland, die dat ondersteunen.

[1:36:24] Dank u wel.

[1:36:25] Dan is nu het woord aan mevrouw Weyenas.

[1:36:29] Dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[1:36:30] Mijn vraag is eigenlijk heel kort en simpel.

[1:36:33] Wanneer kunnen we die evaluatie ongeveer verwachten?

[1:36:41] Dit jaar een monitor en de evaluatietermijn in de wet is drie jaar.

[1:36:46] Dus dat is over twee jaar.

[1:36:48] Dank u wel.

[1:36:49] Even kijken, dan kunt u verder.

[1:36:51] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:36:54] De heer Gabriels vertelde wat mij betreft vrij beeldend de problematiek waar de tiny houses tegenaan lopen.

[1:37:03] Hoe kan je nou voorkomen dat verschillende gemeenten verschillende eisen stellen aan die tijdelijke woningen?

[1:37:07] En dat sprak mij heel erg aan, want ook mijn frustratie klonk daar eigenlijk goed in door.

[1:37:15] Ja, ik vind het eigenlijk...

[1:37:17] Heel jammer als gemeentes verschillende eisen stellen aan bouwwerken.

[1:37:22] Geldt trouwens ook voor het Convenant Toekomstig Bouwen, maar daar kom ik direct op.

[1:37:27] Het voordeel van de wet kwaliteitsborging bouw is dat bouwers met een conceptuele woning deze woning op verschillende locaties kunnen gaan toepassen.

[1:37:37] Dan zullen ze daarvoor gebruik moeten maken van dezelfde kwaliteitsborgen om een herhaalde toetsing van een concept te voorkomen.

[1:37:44] En daar kan nou juist die erkende kwaliteitsverklaring een geweldige rol spelen.

[1:37:50] Want daarmee kan je het concept laten erkennen, daarmee krijgt het dan een soort stempelgoedkeuring, BBL, en kan toetsing achterwege blijven en kan je hem gewoon op verschillende plekken neerzetten.

[1:38:06] Zowel gemeenten als kwaliteitsborgers dienen die EKV te accepteren,

[1:38:13] als bewijs dat het voldoet aan de verplichtingen uit de BBL.

[1:38:18] En voorzitter, dat is ook precies, ik noemde het net al, de heer Gabriëls, die hield zijn warm pleidooi voor het convenant toekomstbestendig bouwen.

[1:38:31] Het punt is alleen wel, daar zitten allemaal plussen in bovenop het bestaande BBL, terwijl

[1:38:39] we met elkaar vastgesteld hebben, ik zag niemand opspringen om het te ontkennen, dat de huizen die gebouwd worden op basis van het bestaande bbl gewoon van uitstekende kwaliteit zijn.

[1:38:50] En als je daar dus elke keer plussen bovenop zet die ook nog eens per gemeente verschillen, maak je het duurder en zorg je weer dat er in het rekenen, tekenen, ontwerpen,

[1:39:03] bouwvergunning aanvragen er ook niet tempo gemaakt kan worden, voorzitter.

[1:39:10] Dus dat is waarom ik, nou het zou mij eigenlijk een lief ding zijn als die afspraak, overigens dat had ik nog te zeggen,

[1:39:19] die we daarover ook in de Boutop gemaakt hebben.

[1:39:22] Mensen, geen plussen meer op basis van BBL.

[1:39:25] Het maakt het duur.

[1:39:26] Het zorgt dat procedures langer duren.

[1:39:29] De kwaliteit is gewoon voldoende.

[1:39:31] Dat ik ervan uitga, dat iedereen zich eraan houdt.

[1:39:36] En het BBL schrijft dat ook dwingend, voorzitter.

[1:39:39] Je mag eigenlijk niet eens plussen vragen bovenop het BBL.

[1:39:43] Dat is een uitputtende regeling.

[1:39:46] U heeft nog een vraag van de heer Gabriels.

[1:39:49] Ja, ik vind dit een interessante discussie, want of je nou op dit niveau eenduidigheid hebt of op een veel hoger niveau eenduidigheid hebt en alle bouwers en de grote bouwbedrijven en de provincies en de gemeenten in de provincies waar het meest gebouwd wordt, en iedereen is het daar over eens, dan is er toch een enorme eenduidigheid.

[1:40:09] Dus als iedereen dat wil en toekomstgericht en circulair en dus niet...

[1:40:13] voor de korte termijn misschien kleine bedragen besparen, maar op lange termijn gewoon echt wel meer kosten hebben.

[1:40:20] Dus die extra eisen die u heel duur noemt en die u heel omvangrijk noemt, die zijn er niet en die willen de bouwbedrijven, die bouwbedrijven vinden dat niet erg, omdat ze op lange termijn dus circulairder kunnen bouwen en eenduidigheid hebben.

[1:40:36] Dus ik snap niet zo goed waarom dat iets waar bouwbedrijven en provincies en gemeenten het mee eens zijn, op een inderdaad hoger eisenniveau, dat dat dan per definitie deze eenduidigheid hier moet liggen.

[1:40:50] Waarom moet dat dan afgeschaald worden terwijl het zij het al jarenlang met elkaar eens zijn en dat gewoon in de praktijk toepassen?

[1:40:57] Waarom moet dat dan afgebroken worden?

[1:40:58] Ik begrijp dat gewoon niet zo goed.

[1:41:00] Omdat ze allemaal getekend hebben bij de woontop om geen plussen meer toe te passen.

[1:41:06] Dat is volgens mij hier uiteindelijk de korte samenvatting.

[1:41:09] En ook in de woorden, en ik waardeer het trouwens hoor in de heer Gabriel, want er zit een gedrevenheid achter om kwalitatief goed te bouwen.

[1:41:18] Maar ook in de woorden van de heer Gabriel zit wel af en toe een klein beetje een tegenstelling.

[1:41:22] Ten aanzien van tiny houses zegt hij, zorg nou maar dat er een BBL stempel op komt en dat het duidelijk is dat je overal dezelfde eisen hebt.

[1:41:30] En ik ben van mening, en ik had tot voor kort vier partijen daar achter mij staan, want het stond in het hoofdlijnenakkoord.

[1:41:39] Maar ook alle partijen die, maar ik zie de heer Mooiman niet opeens iets anders zeggen, maar ook alle partners bij de Woontop 11 december vorig jaar, hebben hiervoor getekend.

[1:41:53] En ik ga gewoon, voorzitter, iedereen houden aan zijn handtekening.

[1:41:58] Dat ga ik gewoon echt doen, want ik krijg namelijk ook heel veel investeerders en bouwers die bij mij op de deur kloppen en zeggen, alsjeblieft keizer, wil je ervoor zorgen dat er geen plussen komen bovenop BBL?

[1:42:14] Uw laatste interruptie.

[1:42:15] Ja, mijn laatste dan.

[1:42:16] Het is geen plus, het is een afspraak die al jaren geldt en de eenduidigheid kan op dit niveau of op dat niveau.

[1:42:22] Dus als we met z'n allen circulair en toekomstgericht willen bouwen, dan kan het op lange termijn goedkoper zijn en toekomstgerichter zijn.

[1:42:30] En als die eisen toch door die bouwers zelf gesteld worden, samen met provincie en gemeente, en dan wordt daar gewoon goed gebouwd, maar wel met oog voor lange termijn.

[1:42:37] Het woord beter, dus niet alleen sneller en goedkoper, maar ook beter, dan is dat toch helemaal niet gek?

[1:42:43] Waarom moet dat dan afgebroken worden?

[1:42:44] Eenduidigheid is het argument wat zij ook gebruiken, alleen dan voor betere bouw en die eisen die ze zelf willen, waar ze zelf mee kunnen afspreken.

[1:42:53] De echte prijsverschillen zitten hem in grond en zitten hem in andere zaken en niet bij definitie in een nestkastje, om hem dan toch maar even te noemen.

[1:43:01] En dat bedoel ik niet verkeerd, want hij heeft het al over gehad, maar dat is een... Dus ik snap niet waarom dat allemaal als plus benoemd moet worden.

[1:43:11] Ik vind dat vrij dogmatisch, overigens.

[1:43:13] Je kunt ook zeggen, die dingen zijn voor de toekomst best wel goed.

[1:43:16] We bouwen circulairder, we bouwen biodiverser, natuurinclusiever, we bouwen toekomstgericht, maar eigenlijk wordt nu alles er niet gedaan met het woord plus.

[1:43:23] En dus moet het maar afgeschaald worden naar eenduidigheid hier, zodat je ook daar eenduidigheid kunt hebben.

[1:43:28] Dat moet ik toch ook beschrijven, toekomstgerichtheid?

[1:43:31] Om te beginnen, voordat er een verkeerde teneur ontstaat, het hoeft niet afgebroken te worden.

[1:43:36] Dat wat gebouwd is, staat.

[1:43:39] Voordat op een gegeven moment iemand zegt moet het gesloopt worden, nee dat hoeft niet.

[1:43:43] Dus iedereen die meeluist, nee dat is niet wat ik zeg.

[1:43:46] Moet het beter?

[1:43:48] Ja, voorzitter.

[1:43:50] Hoe goed zijn de woningen die wij bouwen conform BBL?

[1:43:54] Dat zou de vraag moeten zijn.

[1:43:56] Zijn die goed genoeg?

[1:43:58] Ja, voorzitter, de kwaliteit... Iedereen die in een net opgeleverde woning komt, ook de sociale huurwoningen overigens, die kijkt z'n ogen uit.

[1:44:09] Het is werkelijk van hoge kwaliteit.

[1:44:12] En, voorzitter, waarom is dat genoeg?

[1:44:16] Omdat gewoon het systeem van de wettelijke regeling zo in elkaar zit.

[1:44:20] In het BWL zijn technische eisen opgenomen uit het aangepakt van veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid en duurzaamheid.

[1:44:29] Die zijn uitputtend geregeld.

[1:44:31] Wat wil dat zeggen?

[1:44:33] Daar mag je eigenlijk geen plussen bovenop zetten.

[1:44:37] Ook overigens niet privaatrechtelijk.

[1:44:39] Dus het is nu nog wel eens de gewoonte dat gemeentes dat in onderlinge contracten, in anteriore overeenkomsten, als plussen erbovenop zetten.

[1:44:48] Voorzitter, A, het is niet nodig, want de kwaliteit is al heel goed.

[1:44:53] Elke plus maakt de woning uiteindelijk ook duurder.

[1:44:59] En het frustreert het voortgang hebben in ontwerpen, rekenen, tekenen, vergunnen.

[1:45:08] En dat zijn allemaal redenen waarom ik gewoon gezegd heb en als insteek bij de afspraken bij de Woontop, we doen geen plussen meer.

[1:45:19] Ook overigens omdat dat juist vanuit bouwers en investeerders zo tot mij gekomen is.

[1:45:27] En de Vereniging Nederlandse Gemeenten,

[1:45:29] heeft er ook voor getekend.

[1:45:33] U kunt weer verder.

[1:45:35] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:45:36] Even kijken.

[1:45:39] Dan is er nog aan mij gevraagd of ik in overleg wil met gemeenten over minimum vierkante meters in relatie tot prefab bouwen.

[1:45:49] Vanuit oogmerk bruikbaarheid, ik heb het net al gezegd, voorzitter, zijn in het BBL minimum eisen aan verblijfsgebied opgenomen.

[1:45:57] Minim is 10 vierkante meter voor de woning voor bestaande bouw en voor nieuwbouw 18 vierkante meter of voor nieuwbouw studentenwoningen 15 vierkante meter.

[1:46:10] Dus, voorzitter, het zit er al in.

[1:46:12] Dan kom ik bij, hoe staat het met, dat was de fractie van PVV,

[1:46:19] met de afspraken woontab ten aanzien van modulair industrieel bouwen.

[1:46:23] Ik ben er erg voor, voorzitter, vanuit dezelfde overweging als net uitgesproken met de heer Gabriels.

[1:46:30] Snelheid, betaalbaarheid, voorzitter.

[1:46:33] En ik ben bezig met de sector om vaker met typegoedkeuring te werken.

[1:46:37] en vanuit Stoer.

[1:46:38] De commissie Stoer is hier ook terecht aandacht voor gevraagd.

[1:46:42] De fractie van VVD, de heer Buizen, in een weergeloze debuut, voorzitter, vroeg aan mij hoe ik aankijk tegen gemeenten die niet mogen bouwen op locaties vanwege tegenwerking van de provincie.

[1:46:57] Nou, voorzitter,

[1:46:58] Elke locatie is er één.

[1:47:00] Dus kom maar door.

[1:47:03] Gezien de omvang van de opgaven moeten we echt alle kansenrijke locaties benutten.

[1:47:08] En ik ben ook in gesprek gegaan met provincie en gemeente om in het kader van de woondeelregio's uiteindelijk tot die 130% plantcapaciteit te komen.

[1:47:18] Dus 30% bovenop wat je nodig hebt, wil je echt iets doen aan de woningennood.

[1:47:24] Maar dat is natuurlijk niet de enige plek waar ruimte voor moet worden gevonden.

[1:47:29] Je hebt ook ruimte nodig voor economie, werken, bedrijven, voor de winning van drinkwater, voor natuur, landschap, landbouw.

[1:47:38] En wanneer ik zie dat provincies teveel op de rem gaan, heb ik daarover overleg.

[1:47:42] Ik heb ook tegen iedereen gezegd, als jij vastloopt bij de provincie, meld je gewoon bij mij.

[1:47:50] Alsjeblieft niet iedereen voor vijf woningen, want dan verzuip ik, maar voor een enige omvang meld je bij mij, want door de duur van procedures, het hele proces duurt alles langer dan dat ik wil en je hebt gewoon veel van die locaties nodig.

[1:48:10] Doen provincien dat uiteindelijk niet, dan heeft de Omgevingswet instrumenten voor mij om toe te passen.

[1:48:20] Dan is de fractie van de VVD ook aan mij gevraagd hoe zit het met de grootschalige woningbouwlocaties.

[1:48:25] Nou, voorzitter, Peter de Groot, CS, diende hier eerder een motie in.

[1:48:31] waarin hij vroeg om deze aan te wijzen.

[1:48:34] Ik ben bezig met de uitvoering van deze motie.

[1:48:37] Ik heb de afgelopen week de bestuurlijke overleg Leefomgeving gehad, waarin ik aanvullend op de bestaande 17 grootschalige woningbouwlocaties een viertal gemeenten extra ga benoemen, waarbinnen een kansrijke grootschalige woningbouwlocatie ligt, die op korte termijn tot 2034 gerealiseerd kan worden.

[1:48:57] En ik heb het nieuwe begrip regionale grootschalige woningbouwlocaties geïnteresseerd in drie niveaus, 400, minstens 400, minstens 1000.

[1:49:08] minstens 2000 woningen.

[1:49:12] Ik ben voornemens om beide typen grootschalige woningbouwlocaties op te gaan nemen in de notaruimte, om ook gewoon die duidelijkheid te gaan verschaffen.

[1:49:22] Het is denk ik ook goed om je te realiseren dat dat proces ook nog wel een weg te gaan heeft.

[1:49:30] De bedoeling is om voor de zomer het ontwerp notaruimte in de ministerraad vast te stellen.

[1:49:35] Dan kan ik hem nog niet publiceren, want daarnaast moet er een planmer gedraaid worden.

[1:49:41] Daar zal de zomer voor nodig zijn, dus pas na de zomer kan ik de opmerken die gemaakt zijn in de planmer maken en pas daarna kan ik hem vrijgeven voor de inzagetermijn, dus het ontwerp pas

[1:49:55] vrijgeven voor de inzagetermijn.

[1:49:57] Dus het heeft nog wel wat voeten in de aarde voordat er een definitief besluit genomen gaat worden.

[1:50:03] Maar ik hoop dat de Kamer mij in ieder geval in de gelegenheid stelt om die voortgang wel te doen, want voordat het ding echt definitief vastgesteld wordt, nou voorzitter, dan gaan we met z'n allen richting de kerst.

[1:50:17] En er komt vandaag, misschien zelfs als wij hier nog zitten,

[1:50:25] komt er een brief waarin ik 24 nieuwe doorbraaklocaties ga publiceren, waar bij elkaar opgeteld 150.000 woningen gebouwd gaan worden, afspraken met VNG, met desprevende gemeentes, provincies, investeerders, IWBN, ontwikkelaars, NEPROM, om ook daar echt te laten zien dat we weliswaar demissionair zijn als kabinet, maar dat we de woningnood

[1:50:53] ons nog steeds zeer ter hart te nemen en proberen daar echt voortgang te krijgen.

[1:50:59] Dan, voorzitter, Tiny Houses heb ik beantwoord, dan heb ik nog de vraag

[1:51:07] Of ik overweeg om een instructieregel op te leggen aan gemeenten om woningdelen en woningsplitsen te stimuleren.

[1:51:12] Ja, wat had je gedacht?

[1:51:14] Zou ik bijna willen zeggen, de heer Veilbrief.

[1:51:16] Maar omdat mijn ambtelijke capaciteit beperkt is, ben ik op dit moment echt nog bezig met de persoonsgebonden beschikking voor mensen die in vakantieparken wonen en met de instructieregeling om zogenaamde familiewoningen in achtertuinen mogelijk te maken.

[1:51:36] Maar deze staat ook echt op mijn verlangenlijstje.

[1:51:42] Ja, is prima.

[1:51:42] Ik geef het woord aan de heer Vuilbrief.

[1:51:44] Dank u wel.

[1:51:44] En dank aan de minister voor het antwoord.

[1:51:46] Ik ben daar blij mee.

[1:51:48] Ik vraag het ook aan de minister, omdat wij, als we besluiten om de wetregie niet controversieel te verklaren, over anderhalve week de wetregie gaan behandelen, hopelijk.

[1:51:58] ...en ik was eigenlijk van plan om een amendement in te dienen om dit mogelijk te maken... ...maar als dit mogelijk is in het kader van de omgeving... ...en de minister zegt van plan om dit te gaan doen, is dat helemaal niet nodig.

[1:52:08] Mijn vraag aan de minister zou wel zijn, is het nou zo, dit instrument wordt...

[1:52:13] niet heel makkelijk ingezet.

[1:52:14] Dus ik vroeg me even af, de minister voelt geen belemmeringen.

[1:52:18] Het is een pure volumekwestie, een capaciteitskwestie dat ze dit niet inzet, omdat er zo'n ontzettend potentieel ligt in woningdelen.

[1:52:26] Nou goed, de minister weet dat natuurlijk ook, en die spreekt ook veel meer dan ik nog, woningcorporaties, die daar echt enorm veel mee willen.

[1:52:34] En ik hoop eigenlijk dat het daarom dus ook voldoende spoed heeft en dat er geen andere belemmeringen zijn om dit instrument in te zetten.

[1:52:40] Dat is eigenlijk mijn vraag.

[1:52:42] Ik heb toevallig gisteren een gesprek gehad met de Rijksbouwmeester, de heer Veenstra, over hoe kan je het proces vlot trekken waardoor er meer boven winkels gewoond gaat worden.

[1:52:54] Ook zo'n voorbeeld.

[1:52:57] Hij is echt bezig samen met de mensen binnen zijn organisatie om met een soort

[1:53:03] ...ja, doe ik hem nu onrecht, een soort leid eruit te komen.

[1:53:05] Laat ik hem zomaar noemen, met een erkende architect... ...zodat je razendsnel door het vergunningsverleningproces heen kan.

[1:53:13] De complicerende factor is, u heeft er vast over gelezen, parkeren.

[1:53:19] Hoe gaat dat namelijk in de praktijk?

[1:53:20] Je voegt... Want daar waar het op grond van bestemmingsland mag, heb je geen probleem.

[1:53:24] Het is gewoon een bouwtechnische afweging.

[1:53:26] Maar daar waarbij het niet mag... ...of daar waar de huisvestingsverordening bijvoorbeeld dwars ligt...

[1:53:32] kom je al gauw in parkeerdiscussies terecht.

[1:53:35] Wat best heel bijzonder is, want ja, waar kan je nog in echt drukke winkelstraten parkeren?

[1:53:42] Het is ook trouwens bijzonder, omdat we in toenemende maanden binnenstedelijk geen parkeerplaatsen meer op de oprit mogelijk maken.

[1:53:50] Ik kom direct op de vraag, volgens mij van de heer Buizen,

[1:53:54] en de heer Mooyman over de parkeernorm.

[1:53:57] Maar wat helemaal, nou ja, jaren ter berge doet reizen, een verplichting om een fietsenstalling te hebben.

[1:54:06] Terwijl iedereen die wel eens in de stad in een etagewoning geweest is, die ziet gewoon

[1:54:13] de racefiets aan een haak bij de trapopgang hangen.

[1:54:16] Ik weet trouwens niet, ik kijk de brandweer even aan of dat nou helemaal veilig is, maar voorzitter als dat zo is dan denk ik ook bij mezelf ja mensen laten we nou toch eens kijken naar hoe iets wel kan in plaats van elke keer bedenken hoe iets niet kan.

[1:54:31] Nou dat gezegd hebbende, het splitsen van woningen en het optoppen van woningen

[1:54:36] Daar zitten natuurlijk ook wel grenzen aan.

[1:54:39] Je wil niet tien arbeidsmigranten hebben in een drie kamer appartement of in een woning waarin je een of twee slaapkamers kunt toevoegen als je hem splitst.

[1:54:49] Maar ik wil desalniettemin kijken wat je nou kunt regelen om dit gewoon mogelijk te gaan maken.

[1:54:57] Maar dat vergt wel afstemming met gemeenten.

[1:54:59] Goed doordenken over wat het betekent.

[1:55:03] voor ook allerlei eisen die op grond van de kwaliteit leefomgeving tot je komen.

[1:55:08] En voorzitter, wat hebben wij een boel regels in dit land.

[1:55:13] Dat is ook vaak waar de tiny houses op stuk lopen als je ze definitief wil neerzetten.

[1:55:19] Want voor tijdelijke woningen gelden minder eisen, zowel in BBL als in het BKL, maar als ze langer blijven staan, je wil niet weten wat er allemaal op je afkomt.

[1:55:28] Dus ik hoop dat u mij de ruimte gaat geven

[1:55:31] om te kijken wat ik daar allemaal nog anders in kan organiseren.

[1:55:37] Voorzitter, volgens mij zegt de minister ongeveer hetzelfde wat ik bedoel.

[1:55:42] Ik denk dat we hetzelfde bedoelen.

[1:55:45] Ik zou het wel fijn vinden, maar ik kom er bij de wetregie nog wel even op terug.

[1:55:49] Ik zou het wel fijn vinden om van haar inderdaad definitief te horen dat natuurlijk capaciteit bij een departement, daar kan niemand wat aan doen, maar

[1:55:58] ...dat er inderdaad echte aandacht voor komt en dat ook gemeenten gewoon instructies krijgen... ...om als zij allerlei regels opleggen die dit onmogelijk maken... ...terwijl we zo'n enorme opgave aan woningtekort hebben, dat we daar ook gewoon kunnen ingrijpen.

[1:56:11] Dat was het doel van mijn vraag.

[1:56:13] En de minister zegt eigenlijk, ja, dat kan ik.

[1:56:15] Ik moet wel voldoende capaciteit hebben om dat allemaal uit te voeren.

[1:56:18] En dat begrijp ik ook.

[1:56:19] Maar ik kom daarbij de wetregie nog even op terug...

[1:56:22] Dit met toch een beetje als een graad in de keel zitten, omdat er zoveel potentie ligt waarschijnlijk in dat woningdelen en woningsplits, maar goed, dat weet de minister ook.

[1:56:30] Zeker, voorzitter.

[1:56:31] Bij elkaar opgeteld, of het nou gaat over hospitaverhuur, 100.000 plekken, mantelzorgwoningen achterin tuinen, potentieel 100.000, wonen boven winkels, potentieel 60.000.

[1:56:45] Alles bij elkaar opgeteld, heb je het over gigantische aantallen en je kunt natuurlijk niet

[1:56:50] onbeperkt toevoegen binnen bestaand gebouwd gebied.

[1:56:53] Maar daar wat flexibeler mee omgaan hebben we gewoon hard nodig.

[1:56:56] Dus dank voor de steun van de heer Veilbrief, voorzitter.

[1:56:59] Kom ik tot slot tot een andere vraag van de heer Vuilbrief in dit blokje, of het niet beter is om een bouwbaas aan te stellen?

[1:57:06] Nou, voorzitter, ik zou bijna willen zeggen, ik ben bouwbaas.

[1:57:13] En ik denk ook dat het geen zin heeft om een, wat is dat, hoe heet dat dan, een Rijkscommissaris, geloof ik, een Delta-commissaris aan te wijzen, want die loopt gewoon tegen precies dezelfde problemen op als ik.

[1:57:26] Dus ik zou zeggen, help mij met het schrappen van regels.

[1:57:32] Help mij met het beter ervoor zorgen dat alles wat in de commissie stoer is voorgesteld, wat enigszins op een Kamermeerderheid kan rekenen, geeft mij de ruimte om dat te doen, om zoveel als mogelijk obstakels gewoon te slechten in de tijd die mij nog rest, totdat er een nieuw kabinet aantreedt, voorzitter.

[1:57:56] De minister maakt het persoonlijk, dat is helemaal niet bedoeld.

[1:58:00] Ze zal steun krijgen rond de deregelingen, daar kan ze volop aan.

[1:58:07] Ik denk zelf dat het wel verstandig is om iemand iets verder van de politiek te benoemen, ook omdat, dat weet de minister ook heel goed, ik weet dat zelf uit mijn eigen voorgaande levens,

[1:58:16] dat je als politicus en als bewindspersoon erg geleefd wordt door bijvoorbeeld dit chemium en door allerlei andere dingen en dat het wel eens heel handig kan zijn.

[1:58:24] Maar we komen er nog wel op terug, bij de wet regie uitgebreid, omdat we er hele goede ervaringen mee hebben opgedaan in het kader van het waterbeheer.

[1:58:31] Maar ik kom er nog wel op terug, want ik geloof niet dat we hier elkaar een principekwestie van moeten maken.

[1:58:36] Het gaat mij meer om, en volgens mij de minister ook, dat er echt iets gebeurt.

[1:58:40] Zeker, voorzitter.

[1:58:41] Ik wil alleen in overweging geven, en dat valt mij echt op, dat er is weinig verschil van mening over de vraag dat we... Iedereen ziet dat we woningnood hebben.

[1:58:54] Iedereen ziet dat we echt veel en snel moeten bouwen.

[1:59:00] Iedereen ziet dat je dat op verstandige plekken moet doen.

[1:59:03] Dus de vraag is alleen, hoe gaan we dat voor elkaar krijgen?

[1:59:07] En een Delta-commissaris, Rijkscommissaris voor woningbouw zorgt voor zijsturing.

[1:59:14] Inrichten en ondersteuning daarvan kost ook gewoon tijd.

[1:59:18] Dus dat is weer extra ambtelijke capaciteit die in het ondersteunen van iemand gaat zitten die hetzelfde gaat doen als ik.

[1:59:26] En het is ook onnodig omdat het dubbelt met wat er allemaal al gebeurt.

[1:59:29] de publiek-privaatse samenwerking met de markt en corporatie aan de versnellingstafels, die we ook al hebben, om projecten vlot te trekken.

[1:59:38] Landelijke versnellingstafels voor landelijke doorbraken hebben we ook al en de monitoring van de voortgang vindt ook al plaats.

[1:59:46] Tot slot, voorzitter, Mapje Stoer.

[1:59:50] U had nog een interruptie.

[1:59:51] De heer Buizen zit al geduldig te wachten.

[1:59:53] Een poortje aan de heer Buizen.

[1:59:54] Ja, dankjewel.

[1:59:55] En ook dank voor de vraag en de beantwoording op mijn vraag over de relatie tussen provincies en gemeenten.

[2:00:00] Ik wou eigenlijk iets dieper daarop graven om wat meer duidelijk te krijgen van hoe u daar tegenover staat via de voorzitter.

[2:00:08] Want wij gaan dan straks naar de notaruimte toe.

[2:00:11] Provincies hebben een eigen omgevingsvisie straks en de gemeentes hebben lokaal ook nog eens een keer een eigen omgevingsvisie of structuurvisie, hoe je het noemen wil.

[2:00:20] En dat zijn dus een gelaagdheid van juwels, dus durf ik wel te zeggen, waarbij alleen maar steeds meer gezegd wordt van dit mag niet en dat mag niet en hier kunnen we dit niet.

[2:00:30] Hoe beoordeelt u dat nou eigenlijk?

[2:00:31] En hebben we in Nederland gewoon niet teveel lagen?

[2:00:35] Voorzitter, ik zou niet door

[2:00:39] Het huis van Torbeke heen wilde banyeren even tijdens een commissiedebat bouwregelgeving.

[2:00:45] Namelijk, wat bedoel ik dan?

[2:00:48] De gemeentes, de provincies, het Rijk en uiteraard ook de Europese Unie, waar alle regelgeving vandaan komt.

[2:00:57] Met natuurlijk nog in een soort staffunctie, zou ik bijna willen zeggen, de waterschappen.

[2:01:02] Dus dat is denk ik het probleem niet.

[2:01:04] Het probleem wat wij hebben is dat we veel en veel te veel regels hebben.

[2:01:07] We hebben ons compleet in de hoek geschilderd in dit land, met de beste bedoelingen.

[2:01:11] Overigens, daar doe ik niets aan af, maar de stapeling is gewoon zo langzamerhand niet meer te doen.

[2:01:19] Wat betreft nota ruimte, naast de brief over de doorbraaklocaties gaat vanmiddag ook de brief uit.

[2:01:25] waarin verteld wordt wat er besproken is tijdens de bestuurlijke overleg over de leefomgeving, de BOLs, met al deze koepels.

[2:01:35] Daar treft u ook een verwijzing aan naar de ruimtelijke arrangement.

[2:01:39] De ruimtelijke arrangement zijn de afspraken tussen rijk en provincies over al die vraagstukken die daar spelen.

[2:01:46] En dat wordt een soort, ja, zwaal uw staart, een vreselijk woord, met het proces dat we op dit moment aan het lopen zijn in de notaruimte.

[2:01:55] En uiteindelijk moet het natuurlijk gewoon zo worden dat wat in de nota ruimte staat, moet gaan doorwerken in provinciale plannen en dat moet weer gaan doorwerken in gemeentelijke plannen.

[2:02:06] En het proces wat we lopen is intensief, echt dank aan iedereen die daarbij betrokken is, bestuurlijk en ambtelijk.

[2:02:14] Maar dat zal wel min of meer op elkaar aangesluiten.

[2:02:17] En daar waar het op een gegeven moment niet zo is, is uiteindelijk de minister van VRO degene die het instrumentarium heeft,

[2:02:24] om op te leggen wat uiteindelijk vanuit rijksoogpunt als richtinggevend en belangrijk wordt gezien.

[2:02:34] Goed, voorzitter, kom ik bij Stoer.

[2:02:37] Jawel, daar is hij.

[2:02:41] Dit is adviesrapport fase 1.

[2:02:45] Fase 2 ligt op dit moment ter inzage.

[2:02:48] En tot 18 juni kan daarop gereageerd worden.

[2:02:52] Fase 1 ben ik bijna klaar met een brief die ik aan uw Kamer wil sturen.

[2:02:57] En eigenlijk wordt de korte samenvatting daarvan, even hele grote stappen snel thuis, alles wat geadviseerd wordt wat mijn bevoegdheid is, ben ik van plan over te nemen.

[2:03:10] Met uitzondering zeg ik ook richting de heer Gabriëls, daar waar het gaat over

[2:03:16] de drempels naar buitenruimte.

[2:03:18] Laat ik hem maar voor het gemak zo even samenvatten, omdat we nou eenmaal, ik ook wel zie dat we een verdrag hebben geratificeerd, dat gaat over de rechten van mensen met een handicap.

[2:03:32] Denk trouwens niet dat dat even makkelijk is, want zeker waar het in pandige balkons en patio's zijn, heeft het effect, is weer een wereld voor mij open gegaan,

[2:03:42] ten aanzien van de hoogte van de verdiepingsvloeren.

[2:03:45] En je moet nadenken hoe je voorkomt, ja echt meneer Veilbrief, wat je meemaakt in je leven.

[2:03:50] En je moet nadenken hoe je voorkomt dat vervolgens het regenwater naar binnen loopt.

[2:03:56] Ik dacht ook bij mezelf, als ik dit nu ga doen dan kom ik in een discussie terecht waar ik denk ik al voor weet wat uiteindelijk de uitkomst wordt.

[2:04:09] Een korte ordevraag misschien aan de minister.

[2:04:11] Die brief die zij toezegt over stoer, dus het kabinetsland, zouden we dat kunnen krijgen voordat de wet regie gepland staat, of half gepland staat in potlood?

[2:04:22] Dat is wel mijn bedoeling.

[2:04:24] Hij moet even interdepartementaal afgestemd worden, want er zitten ook een flink aantal voorstellen die niet alleen mijn bevoegdheid zijn.

[2:04:30] Waar ik een collega nodig heb uit een ander departement, die voorstellen ga ik trouwens tijdens de zomer bespreken en kom ik na de zomer met uitsluitsel wat ik daar over ga doen.

[2:04:47] Voorzitter, ter geruststelling richting de heer Gabriel, ik heb nog even gekeken, want ik dacht, we bouwen in het Markermeer, Gauwzee, IJmeer, Gooimeer.

[2:04:56] Er staat, maak langs de randen van het Markermeer, Gauwzeewoningbouw mogelijk.

[2:05:02] Dus dat scheelt al ter geruststelling.

[2:05:05] Dit is het trouwens ook precies één die ik moet gaan bespreken, want dit klinkt aantrekkelijk, maar dit is ook de waterberging die we in Nederland nodig hebben.

[2:05:16] Dus waar vind je daar nou het redelijke midden?

[2:05:18] Ik kom natuurlijk uit die omgeving.

[2:05:21] Ik weet dat daar op plekken waar het binnen de... binnen het dijk, zal ik maar zeggen, waar al bouwwerken staan.

[2:05:30] Ja, voorzitter, ik denk ook dat we goed moeten nadenken hoe kunnen we daarmee omgaan?

[2:05:34] Want die verdwijnen vaak niet meer.

[2:05:37] Ze staan er nou eenmaal, dat is een gigantische kapitaalverniediging.

[2:05:40] En hoe kan je het nou regelen dat je daar uiteindelijk wel waterveilig

[2:05:46] renoveert.

[2:05:48] Laat ik het maar even voor dit moment zo houden.

[2:05:50] Maar dit is precies een van de discussies die ik moet gaan voeren met mijn collega's van INW.

[2:05:57] En zo zitten er ook nog een aantal dingen in waar ik justitie voor nodig heb.

[2:06:02] Dat wordt een BBB'er, zegt de heer Gabriels.

[2:06:05] Dus oh voorzitter, duizenden bloemen bloeien.

[2:06:11] Wil ik de parkeernormen... Nee, maar zo is het natuurlijk niet, voorzitter.

[2:06:14] Dat snapt iedereen.

[2:06:15] Maar je mag af en toe een grapje maken, toch, meneer Gabriels?

[2:06:17] Ja, zo, gelukkig.

[2:06:19] Wil ik parkeernormen opnemen in het BBL?

[2:06:22] Ja, ik heb gehoord dat er een motie is aangenomen waarin gevraagd is om een norm van 1,7 maar liefst verplicht op te nemen in het BBL.

[2:06:29] Ja, voorzitter, ik ben er eigenlijk van plan om dat niet te doen.

[2:06:33] Omdat je daarmee... En ik zal ook uitleggen waarom.

[2:06:38] Want ik woon zelf in een dorp, ben opgegroeid in een dorp, wat trouwens een dorp is waar heel veel voor handen is, maar ik heb ook heel lang in een dorp gewoond van 1800 inwoners waar geen supermarkt meer was.

[2:06:50] En daar bouwen zonder parkeren, de vraag is of dat wijsheid is, want dan organiseer je eigenlijk je parkeerproblemen.

[2:06:59] Maar bijvoorbeeld Rijnenburg, de heer Vuilbrief had het er al over, dat is een compleet ander concept, binnenstedelijk, gigantische openbaar vervoervoorzieningen.

[2:07:10] En daar moet je je weer afvragen of je 1,7 daar verplicht wil stellen.

[2:07:13] Je kunt het trouwens wel doen, maar dat heeft een gigantisch effect op de velheid woningen die je daar bouwt.

[2:07:19] Waarbij trouwens ook nog speelt, als je met mensen spreekt die in een binnenstad wonen, die kiezen er al voor om geen auto te hebben.

[2:07:27] Ze kunnen hem toch niet kwijt.

[2:07:29] En het openbaar vervoer is zo goed dat ze hem ook niet nodig hebben.

[2:07:33] Niet mijn werkelijkheid in mijn privéleven, want ik woon in een dorp, maar ik vind wel dat je ook de ruimte moet laten voor andere manieren van wonen.

[2:07:44] Ik vind het wel spannend, zeg ik ook meteen richting de heer Buizen bij, gaat dit uiteindelijk ook werken?

[2:07:51] We moeten het een keer proberen om daar met elkaar achter te komen.

[2:07:55] Maar ik moet dit trouwens nog wel, ik moet hier natuurlijk uiteraard nog wel een mooi schrijven over maken en ik moet ook precies nog lezen wat er verder nog in die motie aan mij gevraagd wordt.

[2:08:05] Maar echt keiharde vraag, wil u een norm van 1,7 verplicht opnemen in het BBL?

[2:08:10] Dat lijkt mij buitengewoon onverstandig.

[2:08:15] Even kijken, nog één, dit is uw laatste.

[2:08:20] Nee voorzitter, ik wilde eigenlijk alleen maar zeggen dat ik

[2:08:22] ...zeer eens ben met de minister hier, dat je hier maatwerk moet toepassen.

[2:08:26] Volgens mij is dat wat zij zegt.

[2:08:29] En daarom vond ik het hier misschien ook heel onverstandig, met die 1,7.

[2:08:33] Want het klinkt heel sympathiek.

[2:08:35] Ik was zelf ook in het dorp en ik begrijp het.

[2:08:38] Maar in steden, of vooral in de nieuwe locaties, dit doen kost gewoon heel veel ruimte.

[2:08:45] En daar gaan we blik neerzetten.

[2:08:48] En dat blik komt vervolgens in een file terecht op de A12, in het geval van Rijdenburg.

[2:08:53] Dus het is gewoon onlogisch om dat te doen.

[2:08:55] Dus ik zou aan de collega's die toen die motie hebben gesteund, hij is wel aangenomen.

[2:09:00] maar nog eens willen vragen of ze hier nog eens over zullen willen nadenken.

[2:09:04] Want dit is, denk ik, gewoon heel slecht voor de bouwplannen die we met elkaar hebben.

[2:09:08] Terwijl ik helemaal niet tegen ben dat je die parkeernormen op plekken waar je die wel nodig hebt, dat je die daar wel toepast.

[2:09:14] Dat is heel voor de hand liggend, wat de minister zegt.

[2:09:16] Het was ondersteunend bedoeld.

[2:09:17] Ik hoor een ondersteuning voor de minister en een oproep tot nadenken bij de collega's.

[2:09:22] Maar u kunt verder met uw betaling.

[2:09:23] Nou, voorzitter, dat doen wij allemaal, denk ik.

[2:09:27] Daar ga ik vanuit, in ieder geval.

[2:09:28] Dus dank voor de woorden van de heer Vijlbrink.

[2:09:30] De heer Mooyman van de PVV-fractie van de MEI gaat uw stoer ook in Europa uitdragen.

[2:09:36] Dat ben ik al aan het doen.

[2:09:38] Ik ben al in Brussel geweest en heb aandacht gevraagd voor het dichtstbevolkte land van Europa.

[2:09:44] Heel veel van onze wet- en regelgeving is trouwens gewoon nationaal.

[2:09:48] Maar er zit ook heel veel internationaal bij, Europees moet ik dan zeggen.

[2:09:54] Dus dat ben ik al aan het doen.

[2:09:55] Dus dank voor deze vraag van de heer Mooyman.

[2:09:58] Hoe kijk ik aan te het verkorten van procedures, zoals het voorstel voor hoger grievierrechten?

[2:10:04] Voorzitter, dit is er nou weer één waar ik moet overleggen met collega's.

[2:10:09] En hier moeten we echt ook het midden proberen te vinden tussen dat mensen nog wel gebruik kunnen maken van het recht dat ze hebben om naar de rechter te gaan.

[2:10:17] Maar ja, daar mag ook wel een inspanning tegenover staan, voorzitter.

[2:10:22] Dus deze komt later.

[2:10:28] Even zien.

[2:10:29] De heer Buijsen vroeg ook aan mij of ik een crisis- en herstelwet wil maken voor stoer.

[2:10:38] Nou, voorzitter, ik vraag me af of dat nodig is, want heel veel zit gewoon in onderliggende regelgeving die ik kan aanpassen.

[2:10:44] Maar ik voel dit wel als een aanmoediging van de heer Buijsen waarvoor dank.

[2:10:50] En ten aanzien van de laatste vraag, voorzitter, die ik hier bij mij heb liggen, namelijk wat is het nut van stoer voor mensen met een handicap?

[2:11:03] De heer Gabriels vroeg daarnaar.

[2:11:05] Daar heb ik net al iets over gezegd.

[2:11:08] Maar, voorzitter, alle andere voorstellen waarin ook trouwens trappen en andere zaken

[2:11:16] Daar wil ik, en lagere plafonds om er eentje uit mijn hoofd te noemen, daar ben ik wel voornemens om die over te gaan nemen, omdat het bij elkaar opgeteld om duizenden euro's per woning gaat waar je het over hebt.

[2:11:29] En het grootste probleem is hoe betalen we betaalbaar, zowel huur als koop.

[2:11:35] En als je dan net even wat minder ruimte nodig hebt voor een trap, net even wat minder binnenruimte hebt omdat het plafond

[2:11:43] Weer lager wordt dan 2,60 meter.

[2:11:45] 2,60 is best hoog.

[2:11:48] En wij zijn lang, alle twee, kijk ik naar de richting de voorzitter.

[2:11:51] Dan kan je ook daar ruimte zoeken om het net allemaal wat lager te doen.

[2:11:57] En dan bij elkaar opgeteld heb je het echt over duizenden euro's, voorzitter.

[2:12:02] En tot slot stikstof.

[2:12:06] Daar werd ook nog van gezegd dat dat frustreert.

[2:12:11] Ja, voorzitter, hoe wij het georganiseerd hebben in Nederland, dat frustreert.

[2:12:15] En 25, 24 april hebben we een brief gestuurd waarin een aantal voorstellen zitten om dit probleem echt vlot te trekken en het verhogen van de rekenkundige ondergrens, wat iets anders is dan drempelwaarde.

[2:12:28] Ik zeg het er nog maar weer een keer bij.

[2:12:30] gaat in 95% van de locaties in ieder geval het stikstofprobleem wegnemen.

[2:12:37] Dank u. Dank u wel voor de beantwoording.

[2:12:41] Ik zie dat u nog een interruptie heeft van de heer Buizen.

[2:12:44] Ja, dank u wel, voorzitter.

[2:12:46] Ja, ik heb misschien het over het hoofd gezien, maar een vraag is niet beantwoord.

[2:12:49] En dat gaat over dat u, de minister, de meeste aanbevelingen uit Stoer zal overnemen.

[2:12:54] Waarvoor Hulde, want daar zijn wij heel blij mee.

[2:12:57] Maar niet alle aanbevelingen uit Stoer liggen binnen bevoegdheid van de minister, want sommige zullen op gemeenteniveau landen.

[2:13:05] En mijn vraag in mijn spreektekst ging erover van, goh, hoe ziet u daarop toe?

[2:13:08] En wat zijn uw ideeën daarbij?

[2:13:11] Voorzitter, ik denk dat het goed is.

[2:13:13] Die brief is op een haarnaag gevuld.

[2:13:16] Daar ga ik echt per onderwerp vertellen wat ik ermee doe.

[2:13:21] Ik heb net al met de heer Gabriel zijn discussie gehad over plussen op BBL.

[2:13:25] en vertelt dat dat gewoon in strijd is met het BBL om dat te doen.

[2:13:32] Volgens mij zijn zelfs extra eisen nietig om het even privaatrechtelijk te duiden.

[2:13:39] Dus zelfs als je daar als bouwer voor tekent, hoef je het niet te doen.

[2:13:44] Maar ik zou gewoon ook tegen gemeentes willen zeggen, trouwens ik zeg tegen gemeentes, want ik spreek ze veel, doe het niet.

[2:13:50] Je maakt het duur en de kwaliteit van het bestaande BBL is gewoon goed.

[2:13:57] De heer Buijs heeft een vervolgvraag.

[2:13:59] Ja, aanvullend, en dit is mijn introductie, dus ik mag alles vragen, want misschien is het hartstikke dom, maar goed.

[2:14:05] Maar welk instrumentarium heeft u eigenlijk om die gemeentes echt aan te pakken als ze gewoon afwijken?

[2:14:12] Verschillende, voorzitter.

[2:14:14] Als ik bijvoorbeeld, ik kan instructieregels opleggen, daar waar gemeentes meer dan 30 procent sociaal twee derde betaalbaar willen gaan bouwen.

[2:14:26] Mogen ze op grond van de huidige wetregie zoals die in hun kamer ligt en de onderliggende regelgeving, mogen ze dat nog blijven doen.

[2:14:37] Alleen ik heb wel tegen ze gezegd, niet bij mij komen voor de hogere onrendabele top binnen het bouwplan wat je hebt.

[2:14:43] Ik heb geld voor 30% sociaal, twee derde betaalbaar.

[2:14:47] En als jij daar plussen op wil zeggen, ik vraag me trouwens af waarom je dat doet.

[2:14:51] Want dit getal sluit aan bij behoefteonderzoeken, maar als je dat desalniettemin om politieke redenen wil, krijg je van mij niet voor 32% sociale huur, stimuleringsgeld of WBI of andere geld, realisatie stimulans, zo heet die.

[2:15:15] Dus voorzitter, zo probeer ik dat langzamerhand voor elkaar te krijgen.

[2:15:22] En in Stoer zit ook een voorstel voor een escalatieladder.

[2:15:28] Dat is een bestuurlijke traject waarin ik via de versnellingstafels uiteindelijk opschaal om toch datgene waarvan we met z'n allen afgesproken hebben, want het is gewoon woontop afspraken, ook te doen.

[2:15:43] Dank u wel.

[2:15:43] Dan heeft u nog een vraag van het lid Welzijn.

[2:15:47] Ja, dank, voorzitter.

[2:15:49] De minister heeft aangegeven dat fase 1 stoer, dat we daar voor de zomer iets over horen.

[2:15:56] En mijn vraag is, zoals ik hem ook in mijn spreektekst had gesteld, de financiële effecten en wat het dan concreet oplevert aan extra woningbouw.

[2:16:08] Wordt dat daarin meegenomen of komt dat in die brief die na de zomer naar ons toe komt?

[2:16:14] De brief over StoerZelf wil ik 4 juli aan uw Kamer sturen.

[2:16:20] Dat wat het bij benadering oplevert, staat in het rapport StoerZelf.

[2:16:25] En verdere duiding ga ik na de zomer, als ik ook op het tweede rapport van Stoer reageer, aan u doen toekomen.

[2:16:36] Voorzitter, het maakt in ieder geval... Het gaat gewoon een bijdrage leveren aan de betaalbaarheid van woningen.

[2:16:42] En dat is gewoon hard nodig.

[2:16:44] Gezien het uitponden verdwijnen er steeds meer betaalbare huurwoningen.

[2:16:49] Wordt wel nieuw toegevoegd, absoluut.

[2:16:52] Maar er is eigenlijk een veel grotere behoefte aan betaalbare koopwoningen.

[2:16:56] Als je naar de behoefteonderzoeken kijkt.

[2:16:58] Maar ja, dan moet dat natuurlijk ook wel bereikbaar zijn voor mensen met een middeninkomen.

[2:17:02] Dus daar gaat het ook weer geweldig helpen in de betaalbaarheid.

[2:17:08] Dank u wel.

[2:17:09] Dan zijn we toegekomen aan de tweede termijn.

[2:17:14] Ik sluit hierbij de eerste termijn van de kant van de regering en ik wil de tweede termijn openen van de Kamer.

[2:17:19] Dan geef ik als eerst het woord aan mevrouw Welzijn.

[2:17:23] Ja, dank u wel voorzitter en dank aan de minister voor de beantwoording van de vragen.

[2:17:30] Met een deel ben ik uiterst tevreden, zeker ook het betoog rondom die 1,7 parkeernorm standaard neerzetten.

[2:17:39] Ik woon zelf in Rotterdam, er is echt iedere vijf minuten een tram of een metro die langskomt, dus er zijn ook echt genoeg plekken waar dat echt niet nodig is.

[2:17:47] Maar er zijn ook twee dingen waar ik met meer zorgen vertrek dan dat ik aankwam in dit debat.

[2:17:53] En dat heeft te maken met binnenluchtkwaliteit.

[2:17:57] Die ziektelast van 7,8 miljard, ik geloof gewoon niet dat we die gaan verkleinen door een goede voorlichtingscampagne.

[2:18:07] Ik denk dat daar veel meer nodig is.

[2:18:10] Ook geldt voor brandveiligheid, dat ik er nog niet gerust op ben.

[2:18:14] Nogmaals dat ik er maar op moet vertrouwen dat mijn buurman of buurvrouw de juiste websites vindt.

[2:18:20] Ik refereer ook even aan de dodelijke flatbrand in Rijms.

[2:18:24] Daar zijn twee jongens van 13 en 15 jaar overleden.

[2:18:27] Er zijn twee mensen van 87 jaar en 59 jaar overleden die erboven woonden.

[2:18:32] Er is gewoon meer nodig in de bestaande voorraad aan informatie en aan mitigatie.

[2:18:40] Dat de BBL voor nieuwbouw de lat hoog legt, daar ben ik 100% eens met de minister.

[2:18:47] Ik heb het dus ook niet over de nieuwbouw.

[2:18:49] Ik heb het echt over de bestaande voorraad, woningen met diverse bouwjaren die massaal verduurzaamd gaan worden en waar wat mij betreft en wat nu het sociaal contract betreft echt meer nodig is om ook daar de veiligheid te waarborgen.

[2:19:05] Dus ik wil graag een twee minuten debat aanvragen zodat ik op deze twee punten daar een motie over kan indienen.

[2:19:13] Dank u wel.

[2:19:14] Bij deze staat het twee minuten debat genoteerd.

[2:19:17] Ik wil graag het woord geven aan de heer Vuilbrief.

[2:19:19] Voorzitter, ik haal het heel kort.

[2:19:20] Uitstekend debat en dank aan de minister voor de uitgebreide beantwoording.

[2:19:24] Ze zei net in haar slotwoord, zei ze, even heel snel de briefstoer 4 juli, maar dat was precies wat ik probeerde te vragen.

[2:19:32] Het zou helpen om bij het debat regie, en dat is waarschijnlijk over anderhalve week, in de NAVO week, om het maar even huiselijk te zeggen, dus voor 4 juli,

[2:19:42] zou het handig zijn om iets van een indicatie te hebben rond wat de minister daarmee gaat doen.

[2:19:48] Dus dat was de achtergrond van mijn vraag.

[2:19:54] Dus misschien in de tweede termijn even, het kan ook in de voorlopige brief zijn, een concept, weet ik veel.

[2:20:01] Dus dat was het, voorzitter.

[2:20:04] Dank u wel, voorzitter.

[2:20:05] We moeten het schema nog krijgen, maar we hebben sterk het vermoeden dat het volgende week donderdag inderdaad is dat debat.

[2:20:11] Dus de week daarna.

[2:20:18] Ja, er worden enkele debatten gepland alsnog in de NAVO-week en dit zou er zomaar een kunnen zijn.

[2:20:27] Even kijken, dus denkt u daar nog even over na.

[2:20:30] Dan wil ik graag naar de heer Mooyman.

[2:20:32] De heer Mooyman ziet af van zijn tweede termijn.

[2:20:35] Dat is mevrouw Wijnas.

[2:20:36] Ja, dank u wel, mevrouw de voorzitter.

[2:20:38] Ook ik hou het kort.

[2:20:39] Ik wil de minister hartelijk bedanken voor de duidelijke beantwoording.

[2:20:42] En voor wat betreft die wetskwaliteitsbelonging voor het bouwen ben ik heel benieuwd naar die monitoor na een jaar.

[2:20:48] De evaluatie na drie jaar lijkt mij erg lang, maar dan zal ik mij na een twee minuten debat toen nog even opberaden.

[2:20:55] Dank u wel.

[2:20:56] Dank u wel.

[2:20:57] Dan is het woord aan de heer Buizen.

[2:20:59] Dank je wel, voorzitter.

[2:21:00] En dank voor alle beantwoording van de vragen die ik gesteld heb.

[2:21:06] Met name voor het programma Stoer vind ik het belangrijk dat dat doorgaat.

[2:21:10] De minister geeft ook goede aanzetten om het vervolg te geven.

[2:21:13] Ik vraag me wel af of de politiek u voldoende steunt daarin.

[2:21:17] Dus ik overweeg daar een motie over in te dienen.

[2:21:20] Maar daar kan ik nog nadere overleg over hebben als dat nodig is.

[2:21:23] Dank u wel.

[2:21:24] Dan is het woord aan de heer Gabriels.

[2:21:26] Ja, ik wil de minister ook heel graag bedanken voor haar antwoorden op het gebied van de vraag die ik heb gesteld over de... De minister let niet op, maar ik wil haar wel bedanken daarvoor, voor de antwoorden op de vraag die ik heb gesteld over de wet kwaliteitsborging en ook over de tiny houses, waarin ze toezegging deed om ernaar te kijken.

[2:21:50] Waar ik zorgen over heb, is als mensen

[2:21:53] of als er heel dogmatisch gedacht wordt.

[2:21:56] En ik vind de dogma's ten aanzien van tegen goede plussen zijn en voor het schrappen van goede regels, die vind ik zorgelijk.

[2:22:07] Dus ik vind, als je heel dogmatisch daarin zit, dan schrap je iets goeds of je bent misschien wel tegen een goede plus.

[2:22:14] Ik vind dat te dogmatisch en daar maak ik me zorgen over.

[2:22:18] Dank u wel.

[2:22:19] Dan zijn we bij deze aangekomen aan het einde van de tweede termijn van de Kamer.

[2:22:23] Die ging zeer snel.

[2:22:24] Ik heb eigenlijk ook maar één vraag gehoord.

[2:22:26] Klopt, voorzitter.

[2:22:27] Kunt u meteen door?

[2:22:28] Ja, ten aanzien er zijn twee opmerkingen gemaakt waar ik toch nog even iets over wil zeggen en één vraag.

[2:22:36] Richting de heer Gabriel zou ik willen zeggen, het zijn geen dogma's, het zijn vastgestelde wetten en gemaakte afspraken waarom ik geen plussen wil op basis van het BBL.

[2:22:48] Het BBL is een algemene maatregel van bestuur, zeg ik maar, even ouderwets, waar uw Kamer uiteindelijk ook mee heeft ingestemd.

[2:22:58] Die hangt onder de Omgevingswet.

[2:23:02] Daar hebben we vervolgens afspraken over gemaakt in de Woontop.

[2:23:05] Ja, en ik probeer me toch altijd, voorzitter, daar aan te houden.

[2:23:09] De ene kant op en de andere kant op.

[2:23:14] Dus dat ten eerste.

[2:23:16] Ten aanzien van de motie die mevrouw Welzijn ingaat dienen, nou, die wacht ik gewoon af.

[2:23:22] Toch even één opmerking en dat richting de heer Gabriels, daar zat ik even naar te kijken, net.

[2:23:28] De brand in, de flatbrand in Rijms is ontstaan door een elektrische step die binnen was neergezet.

[2:23:36] Dus ja, voorzitter, zelfs als je zou regelen dat je geen step mag meenemen naar binnen, wat eigenlijk al best ver gaat, want ja,

[2:23:46] vinden we dat, dat je dat niet mag in je eigen huis met een step.

[2:23:51] De vervolgvraag is vervolgens, als daar het antwoord op ja is, hoe ga je dat handhaven?

[2:23:56] Dus het is verschrikkelijk, want er zijn vier mensen daar verbrand, overleden.

[2:24:02] Hoe ze overleden zijn, weet ik natuurlijk niet, maar ze zijn daar overleden.

[2:24:06] Maar je kunt tot morgenochtend regels maken, maar als mensen onhandige en domme dingen doen,

[2:24:14] Dat is ook een beetje de tragiek van het leven, hoe vreselijk dat trouwens ook is.

[2:24:19] Dus dat zou ik nog even willen zeggen.

[2:24:21] Tot slot gezegd willen hebben, daarmee is het probleem trouwens niet weg.

[2:24:25] Maar het is denk ik wel uiteindelijk de triestheid ook van de praktijk van het leven soms.

[2:24:32] En tot slot richting de heer Veilbrief.

[2:24:35] Omdat hier nou eenmaal in dat rapport stoer ook zaken zitten waar ik afstemming voor nodig heb met andere ministeries, heeft het even wat tijd nodig.

[2:24:43] Ik kan even kijken of ik het onderdeel wat over mijn bevoegdheid gaat eruit kan halen.

[2:24:49] Maar daarvoor moet ik wel weer het gesprek aangegaan zijn met gemeentes.

[2:24:53] Maar ik ga mijn best doen.

[2:24:55] want ik denk gewoon dat het gewoon in de discussie gaat helpen bij de wetsbehandeling.

[2:24:59] Dus ik dus dat ga ik even doen en ik laat dat de Griffie en de heer Vijlbrief nog wel even weten wat dat uiteindelijk de uitkomst is.

[2:25:08] Dank u wel.

[2:25:12] Hartelijk dank.

[2:25:13] Dan zijn we aan het einde gekomen van de tweede termijn van de kant van de regering.

[2:25:18] Dat betekent dat ik nu aan de slag ga met het opnoemen van de toezeggingen.

[2:25:21] Dus ik heb nog even jullie aandacht nodig.

[2:25:22] De eerste toezegging is gedaan aan het lid Gabriëls.

[2:25:26] De minister stuurt de brief die ze voor de zomer naar de Eerste Kamer stuurt over de wet kwaliteitsborging ook aan de Tweede Kamer.

[2:25:34] Ik kijk even, ik zie een knikkend gezicht, ik zie twee knikkende gezichten.

[2:25:38] Dus deze toezegging is akkoord.

[2:25:41] Het lid Weyeltsuin, die hadden we al, heeft een twee minuten debat aangevraagd.

[2:25:46] Ik heb ook meegekregen dat de minister gaat proberen of al een deel van de brief van het programma Stoer voor het debat Versterking Ruggie Volkshuisvesting naar de Kamer kan komen, zodat dit meegenomen kan worden in de debatsbehandeling.

[2:26:04] Dan wil ik u allen hartelijk danken voor het aangename debat.

[2:26:10] Ik wil u op de tribune bedanken voor uw aandacht en uw aanwezigheid.

[2:26:14] Dan wil ik hierbij de vergadering sluiten.