Disclaimer: deze transcriptie is geautomatiseerd omgezet vanuit audio en dus geen officieel verslag. Om de transcripties verder te verbeteren wordt constant gewerkt aan optimalisatie van de techniek en het intrainen van namen, afkortingen en termen. Suggesties hiervoor kunnen worden gemaild naar info@1848.nl.
Emancipatie
[0:00:01] Goedemorgen allemaal.
[0:00:03] Laten we beginnen met het debat over emancipatie.
[0:00:06] Welkom aan de staatssecretaris van onderwijs, cultuur en wetenschap, mevrouw Pauwe, naar ondersteuning.
[0:00:12] Ook verwelkom ik graag de aanwezige Kamerleden.
[0:00:15] Dat zijn mevrouw Rodekerk van D66, meneer Van Kampen van de VVD, mevrouw Van Velden van de PVV, mevrouw Dobbe van de SP en mevrouw Heijte van NSC.
[0:00:24] Ik begreep dat mevrouw Dobbe formeel geen lid is van deze commissie, dus er moet eigenlijk toestemming zijn.
[0:00:29] Maar ik ga er toch eigenlijk vanuit dat alle leden dat prima vinden.
[0:00:34] Mijn naam is Lisa Westerveld.
[0:00:35] Ik ben niet de vaste voorzitter van deze commissie, maar die was afwezig, dus vandaar dat ik het overneem.
[0:00:41] En ik heb ook een hartelijk woord van welkom aan degenen die dit debat in de zaal volgen, of misschien wel via de livestream.
[0:00:48] We hebben een spreektijd van vijf minuten per fractie in de eerste termijn.
[0:00:52] En ik stel voor met een aantal interrupties om dat op vier te houden en dat het ook kan in losse vragen.
[0:00:58] In verband met het feit dat de commissie-OCW op 19 juni aanstaande tijdens de extra ingelaste procedurevergadering nog een uitspraak moet doen over de controversialiteit van deze nota, staat die niet formeel op de agenda van de debat van vandaag.
[0:01:19] afgelopen maandag ontving, dat is de stand van zaken onderzoek naar de opvattingen van jongeren over lbti plus personen, de uitvoering van de motie van de leden Westerveld en kost iets over een wettelijk verbod op non-consensuele en niet noodzakelijke medische behandeling bij intersekse kinderen.
[0:01:34] Ik weet van mezelf dat ik wel een aantal vragen erover heb, omdat deze stukken voortvloeien ook uit het vorige debat, maar formeel horen ze dus niet op de agenda.
[0:01:43] Ik neem aan dat het een wat moeilijker debat wordt als we deze onderwerpen niet bespreken.
[0:01:52] Ik zie de staatssecretaris ook al knikken.
[0:01:56] Dan start ik graag met de termijn van mevrouw Rodekerk van D66.
[0:02:04] Dank, voorzitter.
[0:02:06] Het eerste expliciet conservatieve kabinet sinds Rutte I is gevallen.
[0:02:11] Het duurde maar kort, want we hebben vooral stilstand gezien.
[0:02:16] Een maand geleden verscheen de staat van de gezinnen.
[0:02:19] Daaruit blijkt dat jonge ouders met steeds meer zorgen naar de toekomst kijken.
[0:02:24] Vanwege toenemende onrust in de wereld en klimaatverandering.
[0:02:27] Maar ook financiële zorgen.
[0:02:29] De kosten van wonen, boodschappen en kinderopvang.
[0:02:32] En dat snap ik heel goed.
[0:02:34] Want hoe ga je een gezin beginnen als je geen huis kan vinden?
[0:02:38] Steeds meer dertigers wonen nog bij hun ouders.
[0:02:40] En hoe ga je meer werken als je op de wachtlijst staat voor de kinderopvang?
[0:02:44] De basis is niet op orde.
[0:02:46] En er is de afgelopen periode te weinig gebeurd om die basis op orde te krijgen.
[0:02:50] Het blijft voor jonge ouders lastig om hun leven in te richten zoals ze dat willen.
[0:02:54] De helft van de jonge ouders geeft aan werk en zorg gelijk te willen verdelen.
[0:02:58] Maar de praktijk is traditioneler, want slechts 9% verdeelt dat nu gelijk.
[0:03:03] We weten wat er nodig is.
[0:03:04] Gratis kinderopvang.
[0:03:06] Mooi dat het kabinet wel indexeert, maar bizar dat ze de stelselwijziging uitstellen.
[0:03:12] Omdat we toch allemaal zien dat het zo van belang is.
[0:03:15] Het uitbreiden van het verlofstelsel is daarnaast van belang, zodat voor werkende ouders mogelijk wordt om in het eerste levensjaar van hun kind thuis te zijn.
[0:03:23] Langer ouderschapsverlof is goed voor kinderen, goed voor druk op de kinderopvang en goed voor ouders die zorg en werk gelijker willen verdelen.
[0:03:31] Het kabinet werkt nu aan een verkenning van het verlof.
[0:03:34] Kan de staatssecretaris toezeggen dat deze optie hierin meegenomen wordt?
[0:03:38] En dan het derde punt, gelijke beloning voor gelijk werk.
[0:03:42] We wachten al jaren op de wetgeving die de loonkloof moet gaan dichten.
[0:03:46] In de tussentijd heeft de staatssecretaris besloten om onderzoek hiernaar niet uit te voeren.
[0:03:51] Dat lees ik ook terug in de lijst met uitvoering van de moties.
[0:03:56] Ik heb daar onderzoek om gevraagd en daar staat dat het dus niet is uitgevoerd, anders geprioriteerd, terwijl die motie is gewoon aangenomen.
[0:04:03] Dus echt mijn vraag of de staatssecretaris die wel uitvoert.
[0:04:09] Ik vermoed eerlijk gezegd dat het is omdat het woord intersectioneel daarin staat, maar aangezien de PVV niet meer in het kabinet zit, hoop ik dat de staatssecretaris dit wil gaan doen.
[0:04:19] Deze stappen zijn keihard nodig om jonge ouders te helpen.
[0:04:22] Ze zijn de toekomst van Nederland.
[0:04:24] Dat is wat zij van de overheid vragen.
[0:04:26] Laten we ze het geven.
[0:04:28] Voorzitter, de vrijheid en veiligheid van iedereen in Nederland om zichzelf te zijn is vandaag minder vanzelfsprekend dan een aantal jaar geleden.
[0:04:38] De extreemrechtse partijen, en dat komt ook vanuit Amerika voort, vanuit hele conservatieve religieuze groepen, met ook heel veel geld wat daarachter zit, die inmenning en beïnvloeding, die merken LBTI'ers.
[0:04:55] Zo is het aantal meldingen van discriminatie en geweld afgelopen jaar opnieuw schikbaardend gestegen met 37 procent.
[0:05:01] Ik heb afgelopen week drie vrienden gehad die op straat zijn uitgescholden en bedreigd.
[0:05:06] En ik blijf het van de gekken vinden dat dit in dit land nu nog gebeurt.
[0:05:11] Daar moeten we echt wat aan doen en daar moeten we dus ook daadwerkelijk actie op ondernemen.
[0:05:16] Ook de online haat neemt toe.
[0:05:17] Daarom is het zo belangrijk dat we pleiten, ook in de politiek, daar het goede voorbeeld in te geven voor tolerantie, voor de vrijheid, voor iedereen om zichzelf te zijn.
[0:05:25] En dat mensen die te maken krijgen met intimidatie ergens terecht kunnen.
[0:05:30] Ik blijf er voor pleiten dat roze in blauw niet op vrijwilligers gebaseerd moet blijven, maar een fulltime operationele politieunit moet worden.
[0:05:39] Ik vind het ook zorgelijk dat de projectsubsidie voor het regenboomkloket gestopt is.
[0:05:43] Dat is nu precies een plek waar scholieren die worstelen met hun identiteit terecht kunnen.
[0:05:47] Is de staatssecretaris bereid om die subsidie te verlengen?
[0:05:50] Hetzelfde geldt voor de hulplijn genderpraatjes.
[0:05:52] De functie daarvan is gestokt, terwijl dat voor jongeren veel betekent.
[0:05:56] Is er beleid hierover met haar collega van VWS in gesprek te gaan?
[0:05:59] Tot slot een punt dat ik ook persoonlijk heb ervaren.
[0:06:05] Het komende jaar hebben we twee verkiezingen.
[0:06:07] Het blijft altijd een zorg of we genoeg vrouwen vinden voor de politiek.
[0:06:13] En als ik eerlijk ben, ziet het er voor vrouwen vaak niet aantrekkelijk uit.
[0:06:16] We zien ook dat het lastig is om voldoende vrouwen te vinden voor de lijsten.
[0:06:20] En dat zou ook eerder stoppen met het kamerwerk en het raadswerk.
[0:06:24] Ik heb ook zelf ervaren dat de regels die wij hebben voor raadsleden en kamerleden er belemmerend kunnen zijn.
[0:06:30] Toen ik in de gemeenteraad van Amsterdam mijn tweede kind zou krijgen, moest ik daar officieel ontslag op nemen.
[0:06:37] Dat voelde heel erg als terug naar de jaren 50.
[0:06:39] Dat vind ik niet alleen.
[0:06:41] Stem Op de Vrouw heeft daar een uitgebreid onderzoek naar laten uitvoeren.
[0:06:45] En daarin blijkt ook dat dit een heel breed gedeeld gevoel is onder vrouwen.
[0:06:49] kunnen we daar niet van af?
[0:06:51] Zou de zaaksecretaris willen onderzoeken wat we kunnen doen om die term gewoon te veranderen?
[0:06:55] Zo simpel kan het zijn.
[0:06:56] Noem het gewoon verlof, wat het ook is.
[0:06:59] Laat vrouwen niet een ontslagbrief sturen, zoals ik dat moest doen aan burgemeester Femke Halsema, omdat ik een kind op de wereld wil zetten.
[0:07:05] Daarna was het ook vervolgens zo dat ik in de kamer kwam, maar net een baby had gekregen en hier geïnstalleerd moest worden.
[0:07:13] Dat moest fysiek.
[0:07:14] Ik had een paar maanden oude baby.
[0:07:15] Ik weet nog dat ik hier op de wc hem
[0:07:18] aan het voeden was voordat ik naar de zaal kon en mijn man het kon overnemen.
[0:07:23] Laten we vrouwen dat soort zaken alsjeblieft niet moeten doen.
[0:07:35] We wachten heel even tot de bel is afgelopen.
[0:08:10] De heer Van Kampen heeft een vraag.
[0:08:15] Mevrouw Rodekerk begon haar betoog met het kwalificeren van dit kabinet als het meest conservatieve.
[0:08:25] In het debat over emancipatie zit daar een bedoeling achter.
[0:08:30] Als liberaal raakt mij dat.
[0:08:32] Ik voel me daar indirect door aangesproken.
[0:08:34] Ik ben nieuwsgierig wat deze medeliberaal...
[0:08:42] Waar hebben we nou gezien dat er op de belangrijke onderwerpen waar mevrouw Rodekerk over sprak, als het gaat om acceptatie van minderheden, een teruggang hebben gezien?
[0:08:54] Mevrouw Rodekerk mag weten dat mijn partij er vier voor is gaan staan.
[0:08:59] dat als het gaat om de acceptatie van minderheden, als het gaat om het stimuleren van de rechten van vrouwen, als het gaat om zelfbeschikking, de VVD er pal voor is gaan staan, ook in de anderhalf jaar, om daar met elkaar de schouders onder te zetten.
[0:09:14] Dus ik vat het op als een impliciet verwijt en ik zou daar graag wat meer woorden over horen.
[0:09:21] Ik denk dat... Wat ik de heer Kampoor zeg, is dat hij het van belang vindt dat we ons inzetten voor de veiligheid en recht van de LBTI-ers en minderheden en vrouwen.
[0:09:32] Nou, daar delen we de inzet.
[0:09:34] Dus dat vind ik ook goed om te horen.
[0:09:36] Het probleem is alleen, wat ik heb gemerkt de afgelopen jaren, is dat ik dit heel veel heb gehoord, maar heel weinig actie heb gezien.
[0:09:42] Een aantal voorbeelden.
[0:09:43] De gratis kinderopvang, ik noemde hem al.
[0:09:45] Waarom is het niet geregeld?
[0:09:47] Dit zou zoveel betekenen voor mensen.
[0:09:49] Niet noodzakelijke medische behandelingen.
[0:09:52] Ook daar is geen voortgang op geweest.
[0:09:55] Het meer ouderschap, wat voor heel veel mensen van belang is.
[0:09:59] Complete stilstand.
[0:10:00] En dat kan komen door de nog conservatieve klachten in het kabinet.
[0:10:03] Maar ik neem dat toch ook de VVD kwalijk, omdat ik weet dat zij een medestander zijn op dit punt.
[0:10:08] En ik had toch echt gehoopt en verwacht dat zij meer voor mensen zouden betekenen.
[0:10:13] Laat ik een van de opzommingen uitlichten die mevrouw Rodekerk noemt.
[0:10:19] Als het gaat om de positie van de intersekspersoon.
[0:10:22] Ik heb de brief van de staatssecretaris daarover gelezen.
[0:10:24] Dat er een rondetafelgesprek is geweest om de dialoog te voeren over die niet noodzakelijke medische, non-consensuele handelingen.
[0:10:35] Ik zou mevrouw Rodekerk ook willen vragen of zij het met mij eens is dat dat bijzonder gevoelige materie betreft.
[0:10:41] Omdat dat een groep is die zich veelal niet gezien voelt nog.
[0:10:45] Het gaat over iets heel wezenlijks.
[0:10:51] Ik vond het heel mooi dat deze staatssecretaris ervoor koos om allerlei betrokkenen in het veld die hiermee te maken hebben, ervaringsdeskundigen, belangengroeperingen, om de tafel te zetten om te kijken wat er nodig is.
[0:11:05] Ik meen dat er een soort medische richtlijn of een handvest wordt opgesteld om te kijken hoe we hier goed aan doen.
[0:11:12] Omdat ik ook de verhalen lees van mensen voor wie op de meest jonge leeftijd soms al een beslissing is genomen over hun fysieke toestand.
[0:11:24] Ik zou mevrouw Rodeke willen vragen, zou zij op deze meest gevoelige dossiers niet makkelijk in aanloop naar verkiezingen het plakkaat willen drukken van de VVD heeft hier een conservatieve agenda betracht
[0:11:34] Wij hebben er alles aan gedaan om dit op een zorgvuldige wijze te doen, omdat je het hebt over ethische vraagstukken, lichamelijkheid van mensen.
[0:11:42] Ik hoop dat we elkaar daar niet op de mate hoeven te nemen.
[0:11:45] Mevrouw Rodekerk heeft in de afgelopen anderhalf jaar een liberale partij in deze coalitie ontmoet, die altijd pal is blijven staan voor deze doelgroep.
[0:11:54] Ik vind het eerlijk gezegd makkelijk om te doen alsof ik deze vraag stel vanwege de verkiezingen.
[0:11:59] Ik weet dat het eerste debat is dat de heer Van Kampen in deze commissie voert.
[0:12:03] Maar ik ben hier al jarenlang mee bezig.
[0:12:04] En ook mijn collega's in de andere commissie.
[0:12:06] Om te zorgen dat we onderwerpen als deze verder brengen.
[0:12:09] En dan kun je er één uitpikken.
[0:12:10] Maar de lijst is natuurlijk heel lang.
[0:12:12] Er is gewoon stilstand geweest voor LHBTI'ers, voor vrouwen.
[0:12:16] Dit kabinetsperiode.
[0:12:17] En dat is ontzettend zonde.
[0:12:19] En ja, we kunnen ook gewoon kijken naar de resultaten.
[0:12:22] Het aantal meldingen van discriminatie en geweld tegen LBTI'ers is met 37 procent gestegen.
[0:12:28] Ja, dat zou de heer Van Kampen ook moeten aantrekken.
[0:12:30] En dan hoop ik ook dat we gewoon kunnen zeggen, laten we daar samen daadwerkelijk voorstellen doen, nu het nog kan.
[0:12:35] We hebben nog even, we hebben nog een aantal weken dat we dat kunnen doen.
[0:12:38] Laten we voorstellen doen die daadwerkelijk ook een verandering voor elkaar kunnen krijgen.
[0:12:42] Trek daar extra geld voor uit.
[0:12:44] Bezuinig niet op subsidies die gaan over emancipatie.
[0:12:47] Doe dat niet.
[0:12:50] Mevrouw Van der Velden heeft ook een vraag.
[0:12:54] Ik hoor mevrouw Roderkerk heel veel zeggen over de achteruitgang van de acceptatie van homoseksualiteit in Nederland.
[0:13:05] Er is onlangs gebleken in Amsterdam dat er een onderzoek is geweest dat religie en migratieachtergrond hier impact op hebben.
[0:13:13] Durft mevrouw Roderkerk dit ook te benoemen?
[0:13:19] Ja, zeker.
[0:13:21] Het onderzoek wat net gedaan is, dat is niet nieuw.
[0:13:23] Dat is een literatuurstudie wat onderzoeken samenvat die eerder is gedaan.
[0:13:26] Dit gaat bijvoorbeeld om onderzoek uit 2016.
[0:13:29] De afgelopen tien jaar heb ik in de Amsterdamse gemeenteraad gezeten en heb ik het ook altijd benoemd.
[0:13:33] Als er discriminatie plaatsvindt, moeten we daar wat aan doen.
[0:13:38] Ook als dat plaatsvindt onder mensen met een migratieachtergrond.
[0:13:41] Ik heb daar veel voorstellen voor gedaan.
[0:13:43] Ik vind het belangrijk dat we Paarse Vrijdag op alle scholen in Nederland vieren.
[0:13:48] Omdat het daar begint.
[0:13:49] Omdat we leerlingen en kinderen ermee moeten laten opgroeien.
[0:13:53] En daarin moeten onderwijzen in de rechten die je hebt.
[0:13:55] En dat je elkaar met respect behandelt.
[0:13:57] Ik heb ook voorstellen gedaan die in Amsterdam ook tot uitvoering zijn gekomen om onder groepen van mensen met een migratieachtergrond bijeenkomsten te organiseren.
[0:14:06] Vanuit organisaties daar zelf ben ik ook bij geweest.
[0:14:09] En dat is ontzettend belangrijk, omdat ook in die groepen zijn er mensen die LBTI'er zijn, die daar wellicht minder hard voor uit durven te komen.
[0:14:18] Ik heb gezien hoe moeders daar mee waren met hun kind en daar bijzondere gesprekken met elkaar over voerden.
[0:14:23] Ik denk dat dit iets is waar we niet moeten polariseren, maar daar we moeten zorgen dat iedereen de kans krijgt om rechten van LBTI'ers te zien dat het van belang is en dat wij het goede voorbeeld geven, maar dat het ook in het hele land op scholen gebeurt.
[0:14:41] Dank u wel, voorzitter.
[0:14:43] Dat zijn natuurlijk hartstikke mooie voorbeelden, maar bij eenkomsten organiseren waar mensen erover kunnen praten, denkt u nou echt dat u dan ook de mensen bereikt die op straat dan die LHBTI'ers lastig gaan vallen?
[0:14:54] Of denkt u dat deze personen niet aanschuiven, juist bij dit soort gesprekken, omdat ze er al geen interesse in hebben?
[0:15:00] Ik wil ten eerste graag horen welke voorstelling u heeft gedaan, die ook zijn uitgevoerd om daadwerkelijk iets te betekenen op dit onderwerp.
[0:15:06] Want dit is toch al polariserend opnieuw.
[0:15:09] En dit helpt zeker, want waar moet het in zitten?
[0:15:12] We moeten op school jongeren bereiken, het zijn veel jongens, bereiken.
[0:15:17] We moeten hun ouders bereiken, die moeten jongeren veel meer gaan aanspreken.
[0:15:21] Het is ook heel belangrijk dat omstanders zich uitspreken.
[0:15:23] Als je iets op straat ziet gebeuren, spreek je daar dan over uit.
[0:15:26] Dit alles is van belang.
[0:15:28] Wat ik er nog aan toe wil voegen, is dat we ook uit de laatste monitor van het OM zien dat mensen met een extreemrechtse achtergrond voor extra veel discriminatie zorgen.
[0:15:37] Dus ook dat wil ik hier niet onder belicht laten.
[0:15:46] Nederland als een tolerant baken in een toch veelal onverdraagzame wereld.
[0:15:53] Een land waar je mag zijn wie je bent en een land waar je mag houden van wie je wilt houden.
[0:15:58] En waar je ongeacht je geslacht of seksuele geaardheid gelijke rechten hebt.
[0:16:02] Voorzitter, het is in Nederland waar ik van droom.
[0:16:05] Het land waar de VVD voor wil knokken.
[0:16:07] En dat knokken is vandaag de dag harder nodig dan ooit.
[0:16:11] Maar voordat ik daar dieper op inga... wil ik in dit eerste commissiedebat als nieuwe emancipatiewoordvoerder van de VVD... iets meer vertellen over mijzelf en mijn drijfveren.
[0:16:20] Ik groeide zelf op in een liefdevol gezin in de Achterhoek met twee zussen.
[0:16:24] En mijn ouders voerden mij op met de les dat iedereen anders is... maar dat je voor iedereen respect moet hebben.
[0:16:30] En toen ik ouder werd kreeg ik de boodschap mee dat ik later thuis mocht komen met een meisje, maar dat het ook goed was als ik thuis kwam met een jongen.
[0:16:38] En op mijn vijftiende was het zover, ik vertelde mijn ouders dat ik verliefd was op een jongen.
[0:16:42] En hoewel ik uit een vrijzinnig, tolerant en liefdevol nest kon en mijn boodschap in liefde werd ontvangen, ging daar toch een eenzame worsteling aan vooraf.
[0:16:52] Zo scheldt woorden op de middelbare school.
[0:16:54] Maar vooral omdat ik me er op zeer jonge leeftijd van bewust was, al veel eerder dan die zomer, dat ik anders was.
[0:17:01] Want bijna iedereen in de LHBTQ plus gemeenschap herkent die worsteling wel.
[0:17:06] Een worsteling die per persoon verschilt.
[0:17:08] Omdat ieder individu zijn eigen verhaal meebrengt.
[0:17:11] En ik ben me bewust van mijn privilege.
[0:17:13] Van een omgeving die mij accepteerde.
[0:17:15] En ik realiseer me dat mijn verhaal niet te vergelijken is met dat van iemand voor wie dat niet geldt.
[0:17:22] of met iemand die nog een zwaar medisch traject bewandelt om geluk te vinden.
[0:17:27] En ik wil er zijn voor al die mensen, omdat ik geloof dat de juiste omstandigheden ervoor kunnen zorgen dat het behoren tot een minderheid je levenslang sterker kan maken.
[0:17:37] Omdat je die strijd namelijk allereerst al met jezelf hebt moeten voeren.
[0:17:41] En daarna met de buitenwereld.
[0:17:42] En het is die buitenwereld, voorzitter, waar wij als volksvertegenwoordiger een rol in spelen.
[0:17:48] Want voorzitter, we zien dat de acceptatie van de LHBTIQ plus gemeenschap lijkt af te nemen.
[0:17:53] Niet alleen in Nederland, maar in heel Europa.
[0:17:55] En in de brief van de staatssecretaris lezen we terechtvelle kritiek op discriminerende wetgeving in Bulgarije en in Hongarije die recent is ingevoerd.
[0:18:05] En we lezen dat in juli 2024 vier individuen en twee entiteiten aan de EU mensenrechten sanctielijst zijn toegevoegd.
[0:18:12] En mijn vraag aan de staatssecretaris is, welke landen en entiteiten zijn dit?
[0:18:16] De VVD ziet een gecoördineerde buitenlandse agenda, geïnspireerd door Poetins Rusland, om seksuele minderheden het slachtoffer te maken en het leven vooral zuur te maken.
[0:18:27] Zij zijn het kwaad van alles.
[0:18:29] We zagen het in Polen, voorzitter.
[0:18:31] We zien het in Georgië en we zien het in Hongarije.
[0:18:34] Het is namelijk een aanval op onze manier van leven.
[0:18:39] Ziet de staatssecretaris dit ook?
[0:18:41] en welke mogelijkheden ziet zij om vanuit het EU-sanctiepakket over seksueel en gendergerelateerd geweld te goeden in deze landen te bevriezen.
[0:18:49] En de VVD waardeert de keuze van de staatssecretaris om namens het kabinet deel te nemen aan de Pride in Budapest.
[0:18:56] Daarmee maakt zij een statement en dat is goed.
[0:19:00] Een andere zorgwekkende ontwikkeling die we zien... is de online radicalisering van vaak jonge mannen in de zogenaamde manosfeer.
[0:19:07] Onderzoeksplatform Movember berekende onlangs dat 63 procent van de jonge mannen... tussen 16 en 25 jaar naar manfluencers kijkt.
[0:19:14] En 38 procent volgt hun adviezen op.
[0:19:17] En vrouw Rodekerk verwees er ook al naar... niet zelden zijn er banden met alt-right groeperingen... waarmee zij dus niet alleen een gevaar vormen voor vrouwen... maar ook voor de democratie.
[0:19:28] En tegelijkertijd zien we ook een groep, mijn buurvrouw links verwees er al naar, waarin gesproken wordt dat mensen met een niet-westerse achtergrond, met een migratieachtergrond of etnische minderheidsstatus minder positieve opvattingen hebben over homoseksuele personen.
[0:19:43] Twee groepen die elkaar vinden in intolerantie en dat is onacceptabel.
[0:19:48] De VWD is trots op het Nationaal Actieprogramma Seksueel Overscheidend Gedrag en Seksueel Geweld.
[0:19:54] Er gebeurt echt heel erg veel goed werk, lees ik.
[0:19:57] Mijn vraag is, wat doen we tegen de uitwassen van toxische mannelijkheid?
[0:20:01] Want over vrouwen wordt soms nog gezegd dat ze maar meer weerbaar moeten zijn.
[0:20:05] Maar voorzitter, hoe zorgen we ervoor dat die kerels zich gaan gedragen, zodat weerbaarheid überhaupt geen onderwerp van gesprek hoeft te zijn?
[0:20:15] Tot slot een laatste vraag.
[0:20:16] We lezen dat jongeren seksuele voorlichting op school in 2023 gemiddeld met een 5,6 waardeerden.
[0:20:23] Dat is een lichte daling ten opzichte van 2017, maar echt een schrikbarend laag cijfer.
[0:20:29] Hoe kijkt de staatssecretaris hiernaar en is hij het met de VVD eens dat goede voorlichting op school, passend bij en erkend voor de juiste leeftijd, kinderen en jongeren de juiste boodschappen meegeeft om hun leven lang respectvol met elkaar om te kunnen gaan?
[0:20:44] Dank u wel.
[0:20:45] Mevrouw Rodekerk heeft een vraag.
[0:20:48] Ik vind het heel mooi dat de heer Van Kampen hier ook als man is.
[0:20:51] Want we zijn hier wel vaak met vrouwen, dus dat is ten eerste al heel mooi.
[0:20:55] Maar daarnaast ook echt zegt, laten we ons ook meer op jongens en mannen richten.
[0:21:00] Ik denk ten eerste ten aanzien van hoe hun gedrag is richting vrouwenintimidatie.
[0:21:05] Maar ook, ja, zij hebben te maken met, denk ik,
[0:21:08] Hoe voeden we die goed op, zodat zij hun plek in de samenleving kunnen pakken?
[0:21:23] Ik hoor hem zeggen, laten we het niet hebben over vrouwen weerbaar, maar over ook die kant.
[0:21:30] Er loopt een campagne waar ik me al best wel lang aan stoor.
[0:21:33] Meer werken laat het merken.
[0:21:34] Waarbij dan vrouwen worden afgebeeld.
[0:21:36] Dat is een overheidscampagne.
[0:21:37] Die dan maar moeten zeggen dat ze meer willen werken.
[0:21:40] Ik vind het vaak van belang dat we dan ook zoeken naar manieren om bijvoorbeeld te zorgen dat ze meer kunnen werken.
[0:21:46] Door bijvoorbeeld langer ouderschapsverlof.
[0:21:48] Door bijvoorbeeld gratis kinderopvang.
[0:21:51] Dus mijn vraag aan hem is ook, wil hij ervoor zorgen dat we vooral voor elkaar krijgen dat mannen ook meer zorg op zich kunnen nemen?
[0:21:58] In plaats van vrouwen telkens maar aanspreken dat ze van alles moeten doen waar ze eigenlijk geen tijd voor hebben omdat ze alles al moeten doen.
[0:22:06] Dat vind ik een mooie vraag.
[0:22:10] Waar er sprake is van stigmatisering, dat de vrouw maar wordt verteld wat ze moet doen, is dat iets wat zeker in overheidscampagnes niet zichtbaar zou moeten zijn.
[0:22:19] Daar ben ik het eens met mevrouw Rodekerk.
[0:22:21] Dat die man daar verantwoordelijkheid in heeft, dat staat buiten kijf.
[0:22:26] Ik moet wel erkennen dat Nederland een enorm conservatief land is.
[0:22:30] Ik was gezend in Denemarken, waar je ziet dat emancipatie van vrouwen veel verder is.
[0:22:35] Waar het veel logischer is dat vrouwen en mannen gezamenlijk vol tijd werken.
[0:22:40] Waar je ook ziet dat het echt scheidingspercentage hoger is dan bijvoorbeeld in Nederland.
[0:22:44] Omdat vrouwen niet gevangen zitten in het huwelijk en zelf eigen afwegingen kunnen maken.
[0:22:49] Ik vind dat heel inspirerend en ik vind dat een voorbeeld.
[0:22:52] Het moet niet zo zijn dat overheidscampagnes betuttelend zijn in de richting van vrouwen en ze wel even zullen vertellen waar ze wel en niet goed aan doen.
[0:23:08] thuis heeft te zijn en te zorgen voor het gezin, dat we ook moeten zeggen dat dat helemaal niet zou hoeven te zijn en dat je daar in gezamenlijkheid andere afspraken over kunt maken zodat we dat pad op gaan van Denemarken waar zowel mannen als vrouwen zelf bepalen over hoe ze deel uitmaken van de arbeidsmarkt.
[0:23:25] Voor een heel groot deel kom ik helemaal mee.
[0:23:30] Aan het eind maakte de heer Van Kampen wat mij betreft een denkfout.
[0:23:34] Het grote verschil met Denemarken en andere Scandinavische landen is dat zij veel langer ouderschapsverlof hebben.
[0:23:40] Dat zorgt ervoor dat mannen langer thuis kunnen zijn met kind.
[0:23:43] Vaak hebben ze bijvoorbeeld een jaar en dan kunnen ze het samen met elkaar verdelen.
[0:23:47] En daarmee zorg je dat als man je ook veel meer toegerust bent om vervolgens die zorg ook langjalig veel meer voor het kind te doen.
[0:23:54] En zie je dus dat vrouwen meer gaan werken.
[0:23:57] Wat je ook ziet in die landen is dat de kinderopvang gratis is.
[0:23:59] Daarom zijn dit zulke fundamentele punten.
[0:24:01] Dus het is niet alleen een conservatief idee.
[0:24:03] Het is ook daadwerkelijk politiek beleid waarmee wij vrouwen eigenlijk tekort doen.
[0:24:07] Maar wat mij betreft ook mannen.
[0:24:11] Is de heer Van Kampen daarmee eens?
[0:24:13] Meneer Van Kampen, ja.
[0:24:15] Uiteindelijk moet iedere belastingbetaler ook opgebracht worden door de belastingbetaler.
[0:24:21] Daar maakt de overheid geen onderscheid in.
[0:24:24] Maar als mevrouw Rodekerk voorstellen heeft hoe we arbeidsparticipatie van vrouwen kunnen verbeteren met goede regelingen... en dat eerlijker verdelen tussen mannen en vrouwen... zodat die afweging thuis makkelijker en beter kan worden gemaakt... dan staan we daar altijd constructief tegenover om te kijken hoe we het beter kunnen doen.
[0:24:45] Dat is mooi.
[0:24:49] Maar er lag een voorstel die bijna gratis kinderopvang.
[0:24:53] Het is zonde dat de VVD die niet heeft verdergebracht met een eigen staatssecretaris.
[0:24:57] Daar hadden wij op gehoopt.
[0:25:00] Ook het uitbreiden van het ouderschapsverlof.
[0:25:03] Wat mij betreft pakken we als Kamer de handschoenen op.
[0:25:05] Maar dan hoop ik ook dat de VVD met minister van Financiën Heijnen zorgt dat er geld voor beschikbaar wordt gesteld.
[0:25:16] Ik heb goed geluisterd welke vragen mevrouw Rodekerk stelde in de richting van de staatssecretaris.
[0:25:21] Ik hoor in haar passie dat dat iets is waar ze de afgelopen jaren hard aan heeft gewerkt en hard aan heeft getrokken.
[0:25:27] Ik kan op dit moment niet goed overzien hoe dat... Het moet ook opgebracht worden.
[0:25:33] Dus laten we kijken wat de staatssecretaris daarop gaat zeggen en zal zeggen, maar waar we kinderopvang als arbeidsmarktinstrument beter kunnen organiseren.
[0:25:42] zodat gezinnen zelf de keuze kunnen maken over hoe ze de deelname aan de arbeidsmarkt op een goede manier kunnen invullen.
[0:25:51] Sta ik daar constructief tegenover.
[0:25:52] Ik zeg er alleen wel bij, iedere euro moet ook opgebracht worden.
[0:25:56] Dus nou ja, welke barrières kunnen we daar slechten zonder dat we gelijk zeggen, de belastingen moeten omhoog, omdat de euro die je binnenkrijgt ook maar één keer kan worden uitschreven.
[0:26:09] Mevrouw Dobbe heeft nog een vraag.
[0:26:11] Ik vind het een goede vraag die mevrouw Rodekerk stelt.
[0:26:18] De economische meerwaarde van vrouwen die participeren op de arbeidsmarkt verdient zichzelf al terug.
[0:26:27] En de VVD vraagt ook, als u voorstellen heeft om de arbeidsparticipatie van vrouwen te verbeteren, of de deelname aan de arbeidsmarkt te verbeteren van vrouwen, doe die vooral richting de VVD ook.
[0:26:39] Dus dan heb ik er ook nog wel één.
[0:26:41] Dat is namelijk de beroepen waar veel vrouwen werken.
[0:26:45] Dat zijn juist de beroepen waar de lonen vaak heel laag liggen.
[0:26:50] Dan kijk je bijvoorbeeld naar de zorg.
[0:26:51] Daar zit ook een loonkloof, niet alleen tussen mannen en vrouwen... maar ook tussen de zorg en andere beroepen in de publieke sector.
[0:26:58] Gisteren waren er kraamverzorgenden in de Tweede Kamer.
[0:27:02] Die strijden ook voor een beter loon.
[0:27:03] Die kunnen gewoon niet meer rondkomen.
[0:27:05] Een heleboel zorgverleners kunnen ook niet meer rondkomen.
[0:27:07] Dat zijn vaak vrouwen.
[0:27:08] Dus als je het hebt over de arbeidsparticipatie van vrouwen... wat kan de VVD daarin dan betekenen?
[0:27:15] Zonder te voorkomen dat we hier een heel toeslagendebat met elkaar gaan voeren, maar mevrouw Dobbe weet als geen ander van de Socialistische Partij dat daar perverse prikkels zitten.
[0:27:32] Er zijn gevangen, omdat het je niks oplevert als je meer gaat werken.
[0:27:42] Dat is één ding.
[0:27:43] Daarvan hebben we als VVD gezegd dat het beter moet worden.
[0:27:48] Het zeggen is altijd eenvoudiger dan het doen.
[0:27:52] Omdat we een hele zorgstaat hebben gebouwd op die hele toeslagen.
[0:27:58] Het is heel kwetsbaar, dus dat heb je niet van de ene op de andere dag aangepast.
[0:28:02] Maar ook wij zijn een voorstander, weet mevrouw Dobbe, om dat toeslagenstelsel te vereenvoudigen.
[0:28:07] Tweede is dat de verantwoordelijkheid niet alleen bij de overheid ligt.
[0:28:11] Mijn eigen zusje werkte heel lang in de oudere zorg.
[0:28:14] Ze kreeg het niet voor elkaar om meer te werken en om meer uren te krijgen op de werkvloer.
[0:28:24] Omdat de werkgever het makkelijk vond om flexibel in roze mensen te kunnen plaatsen.
[0:28:31] Laten we niet alleen naar de verantwoordelijkheid van de overheid kijken.
[0:28:34] Dat is een verschil tussen een socialistische partij en een liberale partij.
[0:28:37] Daar zit ook een verantwoordelijkheid van werkgevers, vind ik, om mensen een eerlijke en goede kans op de werkvloer te geven.
[0:28:46] En daar hoort dus ook bij dat je de ruimte krijgt in roosters om meer te gaan werken.
[0:28:51] Dus het is niet zo eenvoudig.
[0:28:52] Het is niet met een schaartje te knippen.
[0:28:54] Maar er zijn volgens mij verschillende kanten waarop we die arbeidsparticipatie kunnen verbeteren.
[0:29:01] Er zitten dan toch minder verschillen dan de heer Van Kampen denkt, als het gaat over deze redenering, wel over de uitvoering wellicht.
[0:29:09] Want als het gaat, inderdaad, het voorbeeld wat de heer Van Kampen noemt over meer kunnen werken en roosters in de zorg, dat herken ik ook heel erg.
[0:29:17] Het wordt ook moeilijker gemaakt door werkgevers om meer te kunnen werken, ook met die flexibele en kleine contracten en kleine diensten en zo.
[0:29:24] Dus daar ligt zeker een verantwoordelijkheid van de werkgevers.
[0:29:27] Tegelijkertijd zit er ook een verantwoordelijkheid van het Rijk, van de overheid.
[0:29:31] Omdat wij hier de loonruimte bepalen waarover onderhandeld kan worden over arbeidsvoorwaarden.
[0:29:38] En dat gaat over de zorg, maar bijvoorbeeld ook de kraamzorg.
[0:29:41] En op het moment dat je daar weinig loonruimte voor uittrekt en weinig financiën beschikbaar stelt om de lonen te verhogen, dan kunnen zij aan die cao-tafels daar ook niet over onderhandelen en die lonen verhogen.
[0:29:51] En daar zit wel degelijk een verantwoordelijkheid.
[0:29:55] En ik vraag me af of we de VVD kunnen uitdagen, als we het hebben over de arbeidsmarkt tekort in de zorg en in de kraamzorg ook, om te kijken of we daar wat niet in kunnen betekenen.
[0:30:06] Voorzitter, zoals ik al aangaf in de richting van mevrouw Rodekerk, ik ben een optimistisch, constructief, meedenkend mens.
[0:30:15] Ik moet ook zeggen, mevrouw Dobbel overvraagt mij in het eerste debat... Ik had niet verwacht dat we het al helemaal over de cao-onderhandelingen in de kraamzorg zouden hebben.
[0:30:25] Wat mij ook opvalt als ik de stukken lees van de staatssecretaris is dat...
[0:30:30] Het ministerie van OCW heeft een coördinerende taak als het gaat om emancipatie.
[0:30:37] Ik denk dat dit een belangrijke discussie is die moet worden gevoerd met de minister van Volksgezondheid.
[0:30:44] Die zit hier niet, maar volgens mij wijst zij terecht op een vraag en laten we kijken of de staatssecretaris erop kan antwoorden.
[0:30:51] Anders zal ik mijn collega van VWS eens aan de jas trekken.
[0:30:56] Ik ben daar wel nieuwsgierig naar.
[0:30:59] Dank u wel.
[0:31:01] Ik wil ook niet overvragen tijdens zo'n eerste debat, want dat snap ik ook.
[0:31:07] Maar het is in ieder geval goed om de gedachten te prikkelen.
[0:31:12] Ik heb nog een heel andere vraag.
[0:31:14] Dat gaat over een motie van uw collega Becker.
[0:31:18] Zij heeft een goede motie ingediend.
[0:31:21] over die wereldwijde conservatieve agenda en die antirechte agenda, waar u ook al aan refereerde, om daar een tegenwicht tegen te bieden.
[0:31:33] Om daar onderzoek naar te doen hoe die financiën lopen, ook van conservatieve clubs uit Rusland en uit de VS. En ook om een contrastrategie te ontwikkelen.
[0:31:42] Volgens mij moet dat echt gebeuren.
[0:31:44] Alleen die motie wordt niet uitgevoerd.
[0:31:46] En ik vroeg mij af, kan ik de heer Van Kampen aan mijn zijde vinden om aan deze staatssecretaris te vragen om die motie echt wel uit te voeren omdat er een contraststrategie tegen deze internationale beïnvloeding echt moet komen.
[0:32:00] Een volmondig ja.
[0:32:02] Ik ben ervan overtuigd dat dit een bewuste agenda is om onze liberale democratie te ondermijnen.
[0:32:17] Zijn dat nou de zaken waar we ons hier in dit land zorgen mee druk moeten houden?
[0:32:22] Persoonlijk vind ik van wel.
[0:32:23] Maar ik zou ook tegen die mensen willen zeggen... het gaat niet alleen over deze doelgroepen.
[0:32:29] Het gaat over een gerichte aanval op onze manier van leven.
[0:32:34] Altijd het eerste aan de beurt, heeft de geschiedenis aangetoond.
[0:32:38] Altijd de eerste die aan rechten moeten inboeten en vervolgens zijn anderen aan de beurt.
[0:32:43] En voor je het weet, kijk je om, is je rechtsstaat afgebroken en zijn totalitaire aan de macht met hun conservatieve agenda's.
[0:32:49] Dat is wat Rusland wil.
[0:32:50] Dat is wat het Kremlin wil.
[0:32:53] Dat is wat conservatieve groeperingen in de Verenigde Staten willen.
[0:32:56] En dat is wat conservatieven in het Midden-Oosten willen.
[0:32:58] En voorzitter, ik vind het mooi om de vraag te krijgen van mevrouw Dobbe... en laten we samen optrekken om daartegen te strijden... zodat we dat niet laten gebeuren.
[0:33:09] Mevrouw Van der Velden, uw beurt voor de eerste termijn.
[0:33:13] Ja, dank u wel, voorzitter.
[0:33:16] Voorzitter, als het goed is heeft deze commissie een e-mail voorbij zien komen over de positie en de veiligheid van vrouwen in vrouwengevangenissen.
[0:33:25] Dit zijn vrouwen die om verscheidene redenen vastzitten.
[0:33:28] Of omdat ze wachten op een uitspraak van de rechter of omdat ze al berecht zijn en dan hun straf uitzitten.
[0:33:34] Kortom, dit zijn een van de meest kwetsbare groepen vrouwen die er zijn.
[0:33:39] Omdat zij volledig zijn overgeleverd aan de handen van de dienst justitiële inrichtingen.
[0:33:45] Maar voorzitter, het gaat hier niet alleen om vrouwelijke gedetineerden.
[0:33:48] Ook de veiligheid van vrouwelijk personeel staat op het spel.
[0:33:52] Op 1 mei dit jaar is in PITPL een vrouwelijke Sipir zwaargewond geraakt.
[0:33:58] Een trans-identificerende man, dus een man die zich als vrouw identificeert, stichtte brand in zijn cel en sloeg vervolgens de Sipir de tanden uit de mond.
[0:34:07] Wat juridisch simpelweg gezien wordt als zware mishandeling.
[0:34:11] Voorzitter, dit soort gedetineerden vormen niet alleen een risico voor andere vrouwen in detentie, maar dus ook voor de vrouwen die daar werken.
[0:34:19] De staatssecretaris spreekt vaak over het beschermen van vrouwen tegen agressie en grensoverschrijdend gedrag.
[0:34:25] En dat zijn hele mooie woorden.
[0:34:27] Maar wat gaat de staatssecretaris er samen nu met minister Van Weel eraan doen?
[0:34:32] Concreet gezien om niet alleen vrouwelijke gedetineerden, maar ook te zorgen dat vrouwelijke chepiers ook veilig zijn.
[0:34:39] Niet alleen die fysieke veiligheid is belangrijk, maar ook de mentale veiligheid van deze vrouwen wordt aangetast.
[0:34:46] Zij krijgen in de PI gewoon te maken met mannen die nog volledig fysiek intact zijn.
[0:34:53] Dus dat is te zeggen transgender vrouwen die gewoon nog een penis hebben.
[0:34:59] Maar deze transidentificerende mannen zijn door een vee in het paspoort dan toch in die vrouwendetentie terechtgekomen.
[0:35:07] Kan de staatssecretaris mij uitleggen waarom de gevoelens van een man hier belangrijker zijn geworden dan de fysieke en mentale gezondheid van vrouwen?
[0:35:16] een hele kwetsbare groep van vrouwen.
[0:35:19] Want, voorzitter, ik heb begrepen dat deze staatssecretaris ook nogal een fan is van het beschermen van kwetsbare groepen.
[0:35:25] Dit is er één van.
[0:35:25] Waarom gebeurt dat hier niet?
[0:35:27] Graag concrete antwoorden.
[0:35:30] En zoals u net wel hebt begrepen, voorzitter, is veiligheid een rode draad in mijn verhaal vandaag.
[0:35:36] Niet alleen in de penitentiaire inrichtingen, maar ook in de vrouwensport is die veiligheid in het geding.
[0:35:41] En niet alleen de veiligheid, maar ook het recht op een eerlijke competitie staat onder druk.
[0:35:47] Wanneer trans-identificerende mannen meedoen aan vrouwensport, verdwijnen die twee fundamentele rechten.
[0:35:52] Het recht op veiligheid en het recht op eerlijke competitie.
[0:35:56] Vrouwen staan fysiek op achterstand, voorzitter.
[0:35:58] Ze lopen verhoogd risico op blessures en verliezen hun plek op het podium.
[0:36:02] Een pijnlijk voorbeeld.
[0:36:04] Hiervan is het volgende.
[0:36:05] In januari raakte rugby speelster Elena King zwaar geblesseerd... ...naar een tackle van een transidentificerende man tijdens een wedstrijd op hoog niveau.
[0:36:13] Rugby is geen sport voor watjes, voorzitter.
[0:36:16] Maar geen enkele vrouw kan op tegen een lichaam dat gevormd is door mannelijke puberteit.
[0:36:21] Deze hebben meer spiermassa, sterkere botten, hogere testosteronniveaus.
[0:36:26] En wie denkt dat deze fysieke verschillen overdreven zijn, zou eens zelf zo'n botsing met een mannelijke tegenstander moeten ondergaan.
[0:36:33] Voorzitter, hoewel ik geen rugby speel, spreek ik qua botsen wel uit ervaring.
[0:36:38] Ik heb dit meegemaakt, dat is geen pretje.
[0:36:40] En dat kan goed pijn doen.
[0:36:41] Ook blijft het niet meer Rugby.
[0:36:43] Bokser Imane Khalif deed mee aan de vrouwenredstrijden, ook op de Olympische Spelen.
[0:36:47] Pas na een wangslijmtest, waarbij ikziechromosomen werden geconstateerd, werd hij uiteindelijk uitgesloten.
[0:36:54] Zonder felle protesten van vrouwen- en sportorganisaties had hij ook gewoon meegedaan aan het wereldkampioenschap in Eindhoven.
[0:37:02] En hadden de vrouwen daar, net zoals Angela Karini toen tijdens de Olympische Spelen, het onderspit geloven?
[0:37:09] Voorzitter, het gaat niet meer om inclusie.
[0:37:12] Dit is het uitwissen van vrouwen en hun rechten.
[0:37:14] Zij raken hun recht op veilige sport en eerlijke competitie kwijt.
[0:37:18] Mijn vraag aan de staatssecretaris is dan ook wat gaat de staatssecretaris met collega-VVD-staatssecretaris Thielen eraan doen om ervoor te zorgen dat vrouwen in de sport ook daadwerkelijk veilig zijn en dat zij het recht hebben op die eerlijke competitie?
[0:37:33] Wij horen graag concrete maatregelen.
[0:37:35] Mijn laatste zin, dus dan ben ik bijna klaar.
[0:37:39] Het is tijd dat deze regering nu stopt met het buigen voor ideologie en begint met het echt opkomen van vrouwen- en vrouwenrechten.
[0:37:50] Ik vind het mooi dat de PVV blijkbaar toch staat voor de rechten van mensen in gevangenis.
[0:37:56] Dat was anders toen er acht op een cel 24 uur bij elkaar zouden moeten worden gepropt.
[0:38:02] Die ontwikkeling heeft de PVV in ieder geval al gemaakt.
[0:38:06] Mijn vraag zou eigenlijk gaan over...
[0:38:08] In algemene zin, hoe kijkt de PVV nou aan tegen de bescherming van de rechten van de LHBTIQ plus gemeenschap?
[0:38:17] Mevrouw van der Velden kiest ervoor om haar vijf minuten volledig in te zetten tegen demonisering van transpersonen.
[0:38:25] Ik ben zo nieuwsgierig hoe de PVV kijkt naar de bescherming van die doelgroep, de roepomwaardigheid van die doelgroep, de discriminatie waar deze doelgroep mee te maken heeft, de agressie waar deze doelgroep mee te maken heeft.
[0:38:43] Een partij die zich ook uitgesproken wil inzetten... ...voor het beschermen van ook deze minderheid... ...die het al zo verschrikkelijk zwaar in eerste instantie met zichzelf heeft.
[0:38:58] Omdat die strijd waar ik het eerder over had... ...daar ook nog eens een fysieke component kent... ...en daarna die buitenwereld ook nog eens over zich heen krijgt.
[0:39:06] Kan de PVV naar mij daar gewoon eens wat over vertellen hoe ze daarin staan?
[0:39:09] Want ik heb werkelijk geen idee als ik naar dit betoog luister.
[0:39:12] Mevrouw Van den Veld.
[0:39:15] Ik vind het mooi dat de heer van de VVD zegt dat wij nu oreren tegen de demonisering van transrechten.
[0:39:21] Dat was een prachtig mooie Freudiaanse verspreking, want wij zijn namelijk voor gelijke rechten.
[0:39:27] En dat betekent ook dat transgender personen gelijke rechten hebben aan andere mensen.
[0:39:31] En dat betekent ook dat vrouwenrechten dus geen afbreuk moeten ondervinden om trans personen meer rechten te geven.
[0:39:39] Er was in de penitentiaire inrichting voorheen een regeling dat transidentificerende mannen in een mannelijke PI zaten, waarbij zij op een speciale afdeling zaten met meer beveiliging, zodat zij veilig zouden zijn.
[0:39:54] Deze regeling is ergens tussendoor geschrapt.
[0:39:57] Niemand kan mij vertellen wanneer dit is gebeurd.
[0:39:59] Ondertussen is het feestje in het paspoort leidend en komen zij tussen de vrouwen te zitten.
[0:40:05] Waarbij de veiligheid van vrouwen wel degelijk in het geding is.
[0:40:08] En in dit geval dus niet de veiligheid van die transgenderpersonen.
[0:40:11] Dus ik hoor graag van de heren van Kampen, geloof ik.
[0:40:14] wat de VVD eraan wil doen, wat zijn partij eraan kan doen, voorzitter, om te zorgen dat ook die vrouwen in de gevangenis veilig zijn, want ik hoor nu alleen maar een betoog voor transgender personen, maar vrouwen delven ook bij de VVD, dus het onderspet.
[0:40:31] Mevrouw Velden, geloof ik.
[0:40:33] O, Van der Velden, geloof ik.
[0:40:35] Van der Velden.
[0:40:37] Ik geef geen antwoord op mijn vraag.
[0:40:40] Ik vroeg hoe de PVV aankijkt tegen de bescherming van minderheden, van specifiek deze groep, die te maken heeft met discriminatie.
[0:40:55] Te maken heeft met agressie.
[0:40:57] Te maken heeft met intimidatie.
[0:40:59] Daar krijg ik geen antwoord op.
[0:41:01] Tot slot, we weten dat de partijleider van mevrouw Van Der Velde graag in Boedapest resideert, waar hij met Victor Orbán op de foto gaat.
[0:41:12] We weten dat Victor Orbán een strijd voert tegen de rechten van minderheden.
[0:41:17] Het is een zakkenvult met subsidies die worden opgebracht door de Nederlandse belastingbetaler.
[0:41:22] Dus op onze kosten hult de partijleider van de PVV met een Europese leider die maar één ding doet en dat is de rechten van minderheden.
[0:41:32] De hele LHWTIQ plus gemeenschap ondermijnen.
[0:41:35] Ik zou mevrouw Van der Velden willen vragen of zij bereid is om ertoe op te roepen om daarmee te stoppen.
[0:41:42] Omdat dat namelijk een agenda is die gevoed wordt door Rusland en die onze manier van leven ondermijnt.
[0:41:48] En Nederland als democratisch baken probeert af te breken naar een satellietstaat van de Sovjet-Unie.
[0:41:56] En mevrouw Van der Velden heeft met mij eens dat haar partijleider daarmee zou moeten stoppen.
[0:42:01] En dat we moeten staan voor onze verworven rechten, voorzitter.
[0:42:08] Voorzitter, dank u wel.
[0:42:09] Ik geloof dat ik de heer Van Kampen prima antwoord heb gegeven zojuist, maar om daar nog even weer op terug te komen, zal ik mezelf even herhalen.
[0:42:16] Wij zijn voor gelijke rechten van iedereen en dat betekent ook dat als mensen geïntimideerd en lastig gevallen worden, dat daar gewoon iets aan moet worden gedaan, ongeacht wat daar de reden voor is.
[0:42:28] Dus dat is voor iedereen precies hetzelfde, ook voor deze minderheden.
[0:42:32] Daarnaast,
[0:42:35] Hoor ik eigenlijk vooral complotdenken over Rusland.
[0:42:42] Ja, ik zat er eigenlijk wel een beetje op te wachten.
[0:42:44] Maar het is altijd ja, Geert en Orban.
[0:42:47] Dat is hartstikke mooi.
[0:42:50] Maar wij zijn Nederland, wij wonen in Nederland.
[0:42:53] Ik heb het nu over de rechten van mensen in Nederland.
[0:42:56] Ik ga niet over wat er in Hongarije gebeurt.
[0:42:58] En ik ga ook zeer zeker niet tegen mijn partijleider zeggen dat hij met niemand mag praten.
[0:43:02] Want dat gaat mij veel te ver.
[0:43:04] Dat is namelijk ook een inperking van een soort van vrijheid.
[0:43:06] Dus ik weet niet of de heer Van Kampen daar dan weer fan van is.
[0:43:09] Het lijkt mij wel hoor, maar ik kan mij daar niet in vinden als Kamerlid voor de Partij voor de Vrijheid.
[0:43:20] Dank, voorzitter.
[0:43:22] Na de bijdrage van mevrouw Van der Velden zou ik ze willen zeggen, zo kennen we de PVV weer.
[0:43:27] Als we niet willen dat er sprake is van enorme beïnvloeding, inmenging vanuit Rusland en de VS, ook richting de VVD, zou ik zeggen, stap niet met de PVV in het kabinet, want we zien wat het oplevert.
[0:43:38] Wat zij doet is selectief shoppen, feiten verdraaien, geen enkel interesse in hoe het werkelijk zit ten aanzien van de rechten en de positie van transpersonen.
[0:43:51] Geen enkele vrouw kan op tegen een botsing met een man die de pubertijd heeft doorgemaakt.
[0:43:58] Nou, dat is wel heel wonderlijk.
[0:43:59] Ik daag u uit.
[0:44:00] Ik denk dat er heel veel vrouwen zijn die zeker wel op kunnen tegen een botsing met een man.
[0:44:05] En wat ik dus ook zou willen zeggen, u komt niet op voor vrouwen.
[0:44:09] U komt op voor een extreemrechtse, conservatieve, religieuze, door mannen opgezette lobby uit de VS en Rusland.
[0:44:16] Doe niet alsof u vrouwen vertegenwoordigt.
[0:44:19] En daarbij zou ik willen zeggen, er zijn genoeg rechten voor iedereen.
[0:44:23] Zet die niet tegen elkaar op.
[0:44:25] Mevrouw Van der Velden.
[0:44:27] Nou, voorzitter, zat daar ook nog een vraag in dat betoog of was dit gewoon... Oké, prima.
[0:44:31] Ik wil er toch even op terugkomen, want er wordt mij verweten dat ik feiten verdraai over transgenderpersonen.
[0:44:37] Dat is wel degelijk niet het geval.
[0:44:38] Ik heb namelijk gesproken met mensen van DJI.
[0:44:41] Ik ben in een penitentiaire inrichting geweest.
[0:44:43] Ik heb gesproken met ex-gedetineerden, vrouwelijke ex-gedetineerden die dit allemaal meegemaakt.
[0:44:48] Dus verwijt mij niet dat ik niet weet waar ik het over heb, want dan zie ik u graag hetzelfde doen.
[0:44:54] Maar dat even tezijde.
[0:44:56] Ook die botsing, en dan bedoel ik eigenlijk een keiharde tackle, is wel degelijk gevaarlijk.
[0:45:05] Want als u iemand krijgt die met z'n volle gewicht u op de grond tacklet, kunt u daar wel degelijk geblesseerd door raken.
[0:45:13] En ik daag u uit om dat eens te doen met iemand die ongeveer twee keer uw lichaamsgewicht heeft.
[0:45:17] En dan kijken we even verder.
[0:45:22] Nee, maar dit is dus lastig, want u wordt wel uitgedaagd.
[0:45:25] Dus ik zit even te kijken.
[0:45:28] Maar ik denk dat het goed is dat we gewoon doorgaan naar de volgende spreker.
[0:45:31] Ja.
[0:45:35] Mevrouw Dobbe, aan u het woord.
[0:45:38] Interessant hoe dit debat over emancipatie nu gaat over rugby.
[0:45:42] En wie er sterker is of niet.
[0:45:44] Volgens mij zijn er een heleboel sterke vrouwen die heel goed kunnen rugbyën.
[0:45:49] Vrouwenrechten en reproductieve rechten wereldwijd staan steeds meer onder druk.
[0:45:53] En dat is denk ik beter om het daarover te hebben.
[0:45:55] Nederland staat dit jaar 15 plekken lager dan een jaar geleden op de Global Gender Gap Index.
[0:46:01] En inmiddels staan we op de 43e plaats, worden we ingehaald door landen als Bangladesh.
[0:46:06] En de VS, terwijl in het laatste land het recht op abortus wordt ingeperkt.
[0:46:12] Vrouwenrechtenactivisten van over de hele wereld krijgen te maken met steeds meer intimidatie.
[0:46:17] Ook hier in Nederland.
[0:46:18] Een georganiseerde wereldwijde antirechtencampagne, gevoed door internationale geldstromen, wordt tegen vrouwenrechten ingezet.
[0:46:25] De bron hiervan zijn hoofdzakelijk conservatieve religieuze organisaties in de VS, in Europa en in Rusland.
[0:46:31] En in antwoord op de motie van mevrouw Becker, die ook hierover ging, zegt het kabinet dat de juridische grondslag mist om nader onderzoek te kunnen doen naar personen en maatschappelijke organisaties hierover.
[0:46:44] Maar wat heeft u dan nodig en bent u bereid om met een voorstel te komen om deze juridische grondslag te creëren, vraag ik de staatssecretaris.
[0:46:51] En ook om met de gevraagde contrastrategie te komen, want die moet er wel komen.
[0:46:56] Het is belangrijk op te komen voor vrouwrechtenverdedigers die aanvallen te verduren krijgen.
[0:47:00] In juni vorig jaar is een voorstel van ons aangenomen om extra maatregelen te nemen in het mensenrechtenbeleid om het werk voor vrouwrechten en vrouwelijke mensenrechtenactivisten te beschermen en te ondersteunen.
[0:47:10] Hoe wordt dit nu uitgevoerd in Nederland?
[0:47:13] Ook heeft de Kamer per motie gevraagd om een strategie om organisaties en individuen die zich inzetten voor de rechten van vrouwen en LGBTQI-personen in hun werk te ondersteunen.
[0:47:23] Dit werd afgedaan door dit kabinet door te refereren naar een subsidieregeling.
[0:47:27] Maar er kunnen natuurlijk meer behoeften zijn bij vrouwenrechtenverdedigers om hun werk te kunnen blijven doen, ondanks de toenemende intimidatie en desinformatie.
[0:47:36] En is de staatssecretaris bereid om met vrouwenrechtenverdedigers
[0:47:39] en verdedigers van LHBTQI-rechten in gesprek te gaan over deze aanvallen op hun werk en veiligheid en met een strategie te komen om ervoor te zorgen dat zij hun werk veilig kunnen blijven doen.
[0:47:51] Dan kinderopvang.
[0:47:52] Emancipatie kan niet zonder goede kinderopvang.
[0:47:57] Dat wordt ook erkend in de nieuwe emancipatienota.
[0:47:59] Maar dat staat onder druk.
[0:48:01] Ik sluit mij ook aan de vrouwen die mevrouw Rodekerk daarover heeft gesteld.
[0:48:06] Vorige week was ik in Amsterdam bij een programma over kinderopvang.
[0:48:09] Dat heette Gekaapt door het kapitaal.
[0:48:12] Over private equity in de kinderopvang.
[0:48:14] Door het overlaten van kinderopvang aan de markt is het een wingewest geworden voor private equity, oftewel voor springkaankapitalisten.
[0:48:22] Inmiddels is bijna 14 procent van de kinderopvangplekken in handen van private equity.
[0:48:26] In 16 gemeenten is meer dan 50 procent van alle buitenschoolse opvang in handen van één private equityketen.
[0:48:33] Naar aanleiding van het vorige emancipatiedebat is onze motie aangenomen om private equity in de kinderopvang te verbieden.
[0:48:38] Dat is heel mooi, maar de reactie van het kabinet was minder mooi, want die gaat de motie niet uitvoeren.
[0:48:44] En is de staatssecretaris het met mij eens dat moties gewoon uitgevoerd dienen te worden en dat het ook in de context van de emancipatie belangrijk is?
[0:48:51] Dan seksueel geweld.
[0:48:52] In de nota wordt terecht aandacht besteed aan geweld tegen vrouwen en LGBTQI personen, waaronder seksueel geweld.
[0:48:58] Het is een van de meest ingrijpende misdaden die er is voor slachtoffers.
[0:49:03] best mogelijke zorg en ondersteuning ook nodig.
[0:49:07] Hiertoe is de Nederlandse staat bovendien ook internationaal rechtelijk verplicht via artikel 25 van het verdrag van Istanbul.
[0:49:14] Nu moeten vrouwen na seksueel geweld, die na seksueel geweld medisch onderzoek en behandeling ondergaan, het eigen risico betalen.
[0:49:22] Er zijn vrouwen die hiervan afzien vanwege de kosten en sowieso is het wel een hele erg schrijnende onrechtvaardigheid om met eigen risico toe te passen als iemand is verkracht en ook schrijnend om de slachtoffers met extra kosten te confronteren.
[0:49:35] Nederland dient de verplichtingen uit de aangenomen richtlijn te implementeren.
[0:49:38] In de Eerste Kamer is hiertoe dit jaar een motie aangenomen en is de staatssecretaris bereid om het eigen risico voor medisch onderzoek net als de kosten voor rape kits voor slachtoffers van seksueel geweld af te schaffen?
[0:49:50] Tot slot graag vraag ik ook aandacht voor de loonkloof tussen mannen en vrouwen en de beroepen waar veel vrouwen werken.
[0:49:56] Ik zei het net ook al even.
[0:49:57] Gisteren was hier bijvoorbeeld een actie van kraamverzorgenden die veel minder betaald krijgen dan andere beroepen.
[0:50:03] En net zoals veel beroepen waar veel vrouwen werken, krijgen zij minder betaald.
[0:50:08] En bent u bereid om in gesprek te gaan met de CRO-partijen over de beschikbare ruimte voor arbeidsvoorwaardenverbetering, zodat daar ook daadwerkelijk aan gewerkt kan worden?
[0:50:16] Dank u wel, voorzitter.
[0:50:20] Dank u wel.
[0:50:21] Het woord is aan mevrouw Heijten.
[0:50:25] Het woord emancipatie komt van het Latijnse emancipatio, dat zoveel betekent als uit handen komen van.
[0:50:32] Emancipatie in de oorspronkelijke betekenis van het woord gaat dus om het bevrijd worden van de zeggenschap van anderen en het verkrijgen van zelfbeschikking als gevolg daarvan.
[0:50:41] Voorzitter, die betekenis is nog steeds adequaat.
[0:50:44] Ook al gaat het vandaag de dag bij emancipatie niet hoofdzakelijk meer om het toekennen van gelijke recht aan iedereen, of je nu man bent, vrouw, wit, zwart, heteroseksueel of niet, gelovig of ongelovig.
[0:50:55] Die gelijke rechten voor iedereen zijn immers verworven.
[0:50:58] Althans, op papier.
[0:51:01] Vrouwen staan ten opzichte van mannen bijvoorbeeld nog altijd op een achterstand als het gaat om financiële zelfstandigheid.
[0:51:07] Ook al wordt de afstand steeds kleiner.
[0:51:09] En hoewel er voor het overgrote deel van de Nederlandse bevolking geen enkele twijfel bestaat over dat mensen van de regenbooggemeenschap vrij moeten zijn om in onze samenleving te zijn,
[0:51:18] wie ze willen zijn, lijkt die acceptatie de laatste jaren toch onder druk te staan.
[0:51:23] Vooral bij jongens lijkt er een verminderde verdraagzaamheid, mogelijk door de toenemende invloed van de vaak vrouwenvriendelijke ideeën van figuren als Andrew Tate.
[0:51:32] Vaders, praat eens met je zonen, zou ik willen zeggen.
[0:51:36] Kan de staatssecretaris hierop reflecteren?
[0:51:39] Maar bevolkingsgroepen die op de grootste achterstand staan, als het gaat om volwaardige deelname in onze samenleving, lopen helaas nog steeds de grootste kans om ondervertegenwoordigd te zijn in het maatschappelijk debat over emancipatie.
[0:51:52] Voor NEC is het daarom belangrijk om voortdurend de vraag te stellen of er groepen zijn die niet worden gehoord.
[0:51:59] Juist voor hen is de emancipatieopdracht het meest urgent.
[0:52:03] Daarom is het voor NEC belangrijk dat tijdens dit debat ook gekeken wordt naar bijvoorbeeld laaggeletterden.
[0:52:08] Mensen met een taalachterstand.
[0:52:09] Voordat u naar een nieuw onderwerp overgaat, mevrouw Van der Velden had een vraag.
[0:52:15] Dank u wel, voorzitter.
[0:52:18] Mevrouw Heijten noemde net Andrew Tate.
[0:52:21] Dit is al de tweede keer dat ik die naam in dit debat voorbij wil komen.
[0:52:25] Maar er zijn ook andere schadelijke influencers, zoals bijvoorbeeld
[0:52:30] transgender influencer Dylan Mulvaney, die een vrij schadelijk stereotype naar voren brengt als een soort van jaren zestig huisvrouw, wat natuurlijk ook niet heel emancipatoir is.
[0:52:42] Hoe kijkt de NSC eigenlijk aan tegen dat soort schadelijke stereotypen?
[0:52:45] Of vindt de NSC het juist dat dat soort stereotypes wel aan meisjes worden voorgeschoteld?
[0:52:53] Mevrouw Heijten.
[0:52:54] Voorzitter, met alle respect, u overvraagt mij hier.
[0:52:57] Ik kan me hier niet zo snel een beeld bij vormen, maar wat ons betreft zijn wij tegen alle stigmatiserende, vrouwenvriendelijke beelden die door wie dan ook worden opgeroepen.
[0:53:07] En volgens mij was dat ook wel duidelijk uit het eerste deel van mijn betoog.
[0:53:13] Wat ik probeer duidelijk te maken is dat het zo belangrijk is om op te komen voor groepen die niet worden gehoord en niet worden gezien.
[0:53:20] Want juist voor hen is die emancipatieopdracht zo urgent.
[0:53:23] En daarom is het voor NEC belangrijk dat we ook tijdens het debat...
[0:53:27] wilde ik maar zeggen, naar mensen gaan kijken, laaggeletterde mensen, mensen met een taalachterstand, jongeren die tussen wal en schip dreigen te vallen omdat ze uit het jeugdzorgsysteem stromen, maar in feite nog niet op eigen benen kunnen staan.
[0:53:40] Ook deze groepen lopen een risico niet volwaardig deel te kunnen nemen aan onze maatschappij.
[0:53:45] Wat NEC betreft moet het emancipatiedebat dus zelf geëmancipeerd worden, zodat ook deze groepen niet worden vergeten.
[0:53:53] Emancipatie is een veel breder ideaal.
[0:53:55] gegrondvest op het uitgangspunt dat iedereen recht heeft op een gelijkwaardige positie in de samenleving, een ideaal dat niet geholpen is bij versnippering en een verdeling over verschillende portefeuilles.
[0:54:06] Is de staatssecretaris het met me eens dat juist als het gaat om emancipatie we extra bedacht zou moeten zijn om aandacht te hebben voor groepen die vaak niet worden gehoord en gezien?
[0:54:16] En deelt de staatssecretaris de opvatting dat het emancipatie ideaal beter geholpen zou zijn bij een meer integrale aanpak?
[0:54:23] En is ze bereid om zich daarvoor in te zetten?
[0:54:26] Voorzitter, nieuw sociaal contract is opgericht juist voor de bestaanszekerheid van die mensen waar de overheid het minste oog voor heeft.
[0:54:32] En in dat licht wil ik hier bijzonder vandaag aandacht vragen voor de Sinti en Roma gemeenschap.
[0:54:37] In 2022 heeft het lid Van Baarle schriftelijke vragen gesteld naar aanleiding van het bericht dat mensen uit deze gemeenschap door gemeenten op lijsten worden gezet.
[0:54:46] Als gevolg waarvan ze allerlei belemmeringen ervaren in het dagelijks leven, zoals het openen van een bankrekening of het afsluiten van een verzekering.
[0:54:53] Op basis van verschillende gesprekken die wij hebben gevoerd met vertegenwoordigers van Sinti en Roma gemeenschappen, constateren wij dat deze belemmeringen nog altijd worden ervaren door deze groep.
[0:55:03] Dit zijn grote drempels voor hen om op een volwaardige manier deel te kunnen nemen aan onze maatschappij.
[0:55:08] Drempels die wat NEC betreft onacceptabel zijn vanuit het emancipatie ideaal, die wij hier allemaal onderscheiden.
[0:55:14] Wat is nu de status, vraag ik aan de staatssecretaris vierde, voorzitter.
[0:55:19] Wat is de status van deze lijsten waarover destijds vragen zijn ingediend?
[0:55:24] De antwoorden die zijn gegeven door de regering boden helaas weinig inzicht.
[0:55:28] Kan de staatssecretaris toezeggen dat ze bereid is om hier nader onderzoek naar te doen?
[0:55:33] En is het met NEC eens dat het onacceptabel is
[0:55:36] wanneer als gevolg van dit soort lijsten bepaalde bevolkingsgroepen structureel worden belemmerd in het openen van een bankrekening of afsluiten van een verzekering.
[0:55:44] Bazale voorwaarden om volwaardig te kunnen participeren in onze maatschappij.
[0:55:49] Dank u wel.
[0:55:52] Dank voor de bijdrage en ik kijk even naar links.
[0:55:56] De heer Van Kampen had net al heel enthousiast aangeboden om even voorzitter te willen zijn, terwijl ik mijn betrouwen ga doen.
[0:56:01] Het woord is aan mevrouw Westerveld voor haar termijn.
[0:56:03] U heeft het woord.
[0:56:05] Dank u wel, voorzitter.
[0:56:08] Gisteren vond een van de vrijwilligers van het regenboog Loeket, een organisatie die zich inzet voor een schoolopgeving waarin iedereen veilig is, een briefje onder zijn ruitenwisser met deze woorden.
[0:56:19] Ik citeer.
[0:56:20] Je moest pijn krijgen omdat je trans bent.
[0:56:23] Wij laten je met rust, maar anderen niet.
[0:56:25] En ook de boodschap.
[0:56:27] Je leeft in onze wereld.
[0:56:29] Voorzitter, ik ga zeker niet al die hatelijke taal uit dit briefje halen, maar ik zeg hier ook bij dat ik ook weer in dit debat hatelijke woorden hoorde die aandragen tot stigmatiseren en tot haat.
[0:56:41] En voorzitter, dit is ook geen NS1, want transpersonen maken dit heel vaak mee, dat ze op de een of andere manier worden gestigmatiseerd.
[0:56:48] Dat ze worden buitengesloten, dat ze zich eenzaam voelen.
[0:56:51] En het greep deze mensen aan, maar toen ik die foto zag, greep het mij ook aan.
[0:56:56] En ik ben hier eigenlijk ook hartstikke boos over.
[0:56:58] Niet natuurlijk boos op de staatssecretaris, maar wel dat we in een samenleving leven waarin dit nog steeds gebeurt.
[0:57:04] Dat mensen steeds vaker worden buitengesloten, gediscrimineerd.
[0:57:08] Niet om wat ze doen, maar om wie ze zijn.
[0:57:15] Deze groep staat ook niet alleen.
[0:57:21] Nederland kreeg afgelopen zomer een veeg uit de pan van de V1-commissie omdat de positie van mensen met een beperking achterloopt.
[0:57:29] Discriminatie op basis van afkomst is aan de orde van de dag.
[0:57:32] De positie van vrouwen blijft achter.
[0:57:37] En uitsluiting en discriminatie van de LBTI-plusgroep mensen neemt toe.
[0:57:42] En dat constateerden we in het vorige debat ook al.
[0:57:44] En daarom keek ik ook uit naar de emancipatienota, waar de staatssecretaris op tal van zorgen zou terugkomen.
[0:57:49] En ik was ook benieuwd wat de staatssecretaris van emancipatie zou doen om dat tij te keren.
[0:57:54] Om te zorgen dat we weer naar boven gaan op die ranglijsten.
[0:57:56] En om te zorgen dat groepen die met 10-0 achterstaan toch meer kansen krijgen.
[0:58:04] Toen ik de emancipatienota las, las ik vooral een document waarin heel veel dingen worden opgezomd.
[0:58:09] Wat er al gebeurt, projecten, maar soms ook met tijdige subsidies die soms ook aflopen.
[0:58:15] Daarom is mijn eerste vraag aan dit kabinet, wat gaat de staatssecretaris nou doen?
[0:58:19] Dan heb ik het ook over al die projecten, maar ook over die beloftes en toezeggingen die de vorige keer zijn gedaan.
[0:58:25] Want ik zie namelijk stilstand.
[0:58:27] Op sommige terreinen ook fors achteruitgaan.
[0:58:29] Kijk naar meer ouderschap.
[0:58:31] Al jaren is beloofd dat er erkenning zou komen.
[0:58:34] voor verschillende gezinsvormen.
[0:58:36] Het is beloofd dat de wetgeving gemoderniseerd zou worden, zodat het aansluit bij wat nu al de praktijk is.
[0:58:41] Maar daar heeft dit kabinet een streep door gezet.
[0:58:44] Of kijk naar de niet medisch noodzakelijke behandelingen bij intersekserkinderen.
[0:58:48] Een overgrote meerderheid schaarde zich een aantal keer achter de motie van ons met de Partij voor het Dier om dit te verbieden.
[0:58:54] Maar ook dat gaat voorlopig nog niet door.
[0:58:56] De staatssecretaris heeft inderdaad een rond de tafel gesprek georganiseerd.
[0:59:01] En ik begrijp dat misschien beleidsmakers daar nog niet aan toe zijn... maar mensen die interseksen zijn, die zijn hier al tientallen jaren mee bezig.
[0:59:10] Die hebben ook mij heel veel onderzoeken laten zien.
[0:59:12] Ik heb ook met heel veel mensen gesproken die me vertelden... over de schadelijke behandelingen die zij op jonge leeftijd hebben meegemaakt... zonder dat ze daar zelf invloed op hebben... en wat dat voor gevolg heeft de rest van iemands leven.
[0:59:23] Ik hoop dat er besluiten worden genomen dat er weer hoop komt voor een deel van deze groep.
[0:59:33] Dan komen er ook allerlei bezuinigingen aan.
[0:59:35] Hoe rijmt de staatssecretaris dat met deze warme woorden die ze voortdurend heeft?
[0:59:43] Waar blijft dat ook in daden?
[0:59:47] Niet alleen bij deze staatssecretaris, maar ook bij haar collega's in het kabinet.
[0:59:53] Welke concrete maatregelen worden genomen om economisch kwetsbare vrouwen te helpen?
[0:59:58] Welke aanvullende acties komen er nu om zwangerschapsdiscriminatie tegen te gaan?
[1:00:02] Waar blijft de nationale strategie vrouwengezondheid?
[1:00:05] En ondertussen worden ook de wachtlijsten voor genderzorg steeds langer.
[1:00:09] Ik zou graag daar concrete oplossingen voor zien.
[1:00:12] Hoe zit het met de toepassing van de gendertoets?
[1:00:14] Hoe reflecteert de staatssecretaris op het feit dat meer dan 50 procent van de bi plus vrouwen fysiek seksueel geweld heeft meegemaakt en dat de percentage ook nog veel hoger is dan bij lesbische of hetero vrouwen?
[1:00:26] Worden ook ervaringen en de behoefte van specifiek de bi plus vrouwen en asexuele personen meegenomen in het beleid om seksueel geweld en seksueel grensoverscheidend gedrag?
[1:00:37] Voorzitter, we hebben veel vragen.
[1:00:39] Die zijn niet nieuw, die zijn over het algemeen al vaker gesteld.
[1:00:41] Mensen hebben niet zoveel en alleen maar woorden, maar ook aan een kabinet dat zich echt gaat inzetten.
[1:00:46] En ik sluit ook af met een punt over het onderwijs.
[1:00:49] Daar heb ik al meer collega's over gehoord, want daar is ook deze staatssecretaris ook met een andere pet op verantwoordelijk voor.
[1:00:55] Want ook het regenboogloket, dat liep mijn voorbeeld uit de inleiding en ging over iemand die daar actief is,
[1:01:02] die laten zien waarom het echt nodig is dat alle leerlingen zich veilig voelen, dat in een schoolomgeving iedereen zichzelf kan zijn.
[1:01:08] En daar is volgens mij ontzettend veel werk aan de winkel.
[1:01:13] En dat constateert de staatssecretaris ook.
[1:01:15] Maar ik zou heel graag zien wat ze dan ook in beleid gaat doen om te zorgen dat organisaties die zich dag en nacht inzetten ook kunnen blijven voortbestaan om dit werk te blijven doen.
[1:01:26] Dank u wel, mevrouw Westerveld.
[1:01:27] Ik krijg het voorzitterschap terug aan u over.
[1:01:30] Dan zijn we meteen gekomen aan het einde van de eerste termijn.
[1:01:47] Dan stel ik voor dat we een half uur gaan schorsen.
[1:01:49] Dat we hier dus vijf over half twaalf terug zijn.
[1:01:53] Maar dan wil ik ook door naar... Dus dan gaan we niet daarna nog een lunchpauze houden.
[1:01:57] Dan gaan we ook zorgen dat we voor drie uur echt klaar kunnen zijn met dit debat.
[1:02:01] Dus over een half uur gaan we weer ongeveer beginnen.
[1:02:04] Dus dat wordt hollow voor de staatssecretaris.
[1:35:39] We gaan beginnen met de beantwoording van de staatssecretaris op de vragen die net zijn gesteld.
[1:35:47] Ik stel voor dat we hier vier vragen per persoon aan de staatssecretaris gaan stellen.
[1:35:55] Maar dat vraag ik me eigenlijk af, om heel eerlijk te zijn.
[1:35:58] Ik heb het al drie uur ingepland.
[1:35:59] Dan kan ik misschien nog wat uitpraten.
[1:36:01] Maar we gaan even uit van vier per persoon.
[1:36:03] En ik zou de staatssecretaris aan het begin even willen vragen welke blokjes zij heeft, zodat we dat ook kunnen meeschrijven.
[1:36:10] Zeker, voorzitter.
[1:36:12] Dank.
[1:36:12] Dan ga ik even naar het einde van mijn inleiding.
[1:36:15] Ik ga uiteindelijk met drie blokjes werken.
[1:36:18] Blokje één is veiligheid.
[1:36:20] En in dat blokje ga ik onder andere ook in op leerlingen, vrouwen, LHBTIQ plus personen.
[1:36:25] Dan heb ik blokje twee, dat gaat over volwaardig meedoen.
[1:36:30] En daar zoom ik onder andere in op arbeid, of met name in op de arbeid en zorg.
[1:36:36] En tot slot blokje drie, overig.
[1:36:39] En daar komt onder andere aan bod gelijke behandeling, internationaal en ook kwesties rond bepaalde definities.
[1:36:49] Ik stel voor dat u begint.
[1:36:52] Dank u wel.
[1:36:53] Ik wil de leden bedanken voor hun bijdrage in eerste termijn.
[1:36:56] Maar ook voor het feit dat dit debat doorgaat.
[1:36:58] Ik heb gezien bij collega-bewindspersonen dat er best veel debatten gesneuveld zijn.
[1:37:04] De Kamer moet zo in de aanloop na het reces en met alles wat er speelt keuzes maken.
[1:37:09] Maar ik vind het ontzettend fijn en belangrijk dat we dit debat kunnen voeren.
[1:37:14] Omdat we met elkaar ook nog heel veel werk te verzetten hebben.
[1:37:19] Want nog steeds zijn er groepen en individuen die veel beter tot hun recht zouden komen als ze alle ruimte en vrijheid zouden krijgen om zichzelf te zijn.
[1:37:29] En voorzitter, emancipatie is geen optie.
[1:37:32] Het is een recht.
[1:37:33] We hebben in de grondwet vastgelegd dat je in Nederland over je eigen leven mag beslissen.
[1:37:38] Je mag je eigen keuzes maken, jezelf zijn en houden van wie je wilt.
[1:37:42] Emancipatie gaat dus over individuele rechten, maar het verrijkt de samenleving als geheel.
[1:37:52] Nederland draait beter als iedereen kan delen in de vrijheden.
[1:37:56] Als verschillende stemmen kunnen doorklinken in bedrijven, bij overheden, op scholen en binnen verenigingen.
[1:38:03] Hoe mooi die vrijheid is, merk ik zelf in de vele gesprekken die ik voer.
[1:38:07] Vooral als emancipatie en vrijheid niet meteen vanzelfsprekend zijn.
[1:38:13] Zoals bij de transgenderjongeren die ik onlangs sprak, of bij de meiden op girls day, stuk voor stuk kanjers in de techniek.
[1:38:19] Ik denk ook aan de veelkleurige mensen die ik ontmoette op het evenement True Colors van het COC.
[1:38:26] De krachtige leerlingen en docenten die hun school een stukje veiliger willen maken voor iedereen door mee te doen aan Paarse Vrijdag of door een GSA op te richten.
[1:38:36] Of aan de vrouwen en meisjes wereldwijd die nog niet dezelfde rechten hebben.
[1:38:41] Ik sprak hierover in New York op de VN-top in maart.
[1:38:45] Een belangwekkend moment, omdat we allemaal voelen dat de rechten van vrouwen en meisjes wereldwijd onder druk staan.
[1:38:53] En uw Kamer heeft er in eerste termijn al over gesproken en ik hoor het in alle gesprekken.
[1:38:57] Vrijheid is kwetsbaar.
[1:38:59] en lijkt ook steeds minder vanzelfsprekend.
[1:39:02] En ik maak me daar zorgen over, maar tegelijkertijd maakt het me ook strijdbaar.
[1:39:07] Want het is ontoelaatbaar als mensen niet veilig zijn of niet onbelemmerd kunnen meedoen.
[1:39:12] Dat is een rem op hun ontwikkeling, maar het raakt ook de maatschappij als geheel.
[1:39:18] Kostbaar talent gaat dan verloren en nog los van het kostbare talent dat verloren gaat, is ook het persoonlijk leed dat daarmee gepaard gaat onbeschrijflijk groot.
[1:39:28] We moeten ons dus blijven inspannen voor vrijheid van onszelf en van anderen.
[1:39:33] Geen onderscheid maken op basis van achtergrondidentiteit of seksuele gerichtheid.
[1:39:39] Elke vorm van dreiging of geweld de kop indrukken.
[1:39:43] En iedereen de ruimte geven om veilig en volwaardig mee te doen.
[1:39:48] Vandaar dat ik ook heb besloten volgende week vrijdag de dag voor de Budapest Pride naar Hongarije te gaan.
[1:39:53] Want ik maak me grote zorgen over de ontwikkelingen daar en wil ter plaatse mijn steun betuigen voor de Hongaren die zich uitspreken tegen discriminerende anti-LHBTIQ plus wetgeving.
[1:40:04] Of de mars verboden zal worden en wat ik dan precies ga doen moet nog blijken uit de ontwikkelingen volgende week.
[1:40:10] Maar ik ga in ieder geval spreken met betrokken mensenrechtenverdedigers en ik zal de Hongaarse regering
[1:40:16] wijzen op onze Europese afspraken op het vlak van gelijke behandeling, non-discriminatie en het demonstratierecht.
[1:40:23] Dit kabinet staat voor onze Europese fundamentele waarden en steunt de commissie in haar handhaving van deze waarden.
[1:40:32] Ik zie de motie van de zijde van de Kamer als een aansporing om op dat vlak door te pakken.
[1:40:38] Voorzitter, emancipatie is een opdracht voor iedereen.
[1:40:41] Juist ook voor al diegenen die al vrijheden ervaren.
[1:40:46] Het is een taak van de overheid in samenspraak met de samenleving.
[1:40:51] En ik voer dan ook veel gesprekken met maatschappelijke organisaties, inhoudelijke experts, ervaringsdeskundigen en uiteenlopende andere mensen in het land.
[1:41:00] Want alleen met elkaar komen we verder.
[1:41:03] En elke keer weer ben ik diep onder de indruk van de mensen die zich dagelijks inzetten voor de veiligheid en vrijheid en gelijke kansen van vrouwen en LHBTIQ plus personen.
[1:41:13] Op scholen, op sportclubs, vanuit wijkinitiatieven en in kerken en andere gebedshuizen.
[1:41:20] Grote waardering voor hun vaak vrijwillige inzet en toewijding.
[1:41:25] Ze zijn een onmisbare schakel in de strijd om gelijkheid en gelijke rechten.
[1:41:30] Voorzitter, Nederland heeft qua emancipatie een lange weg afgelegd, maar er is ook nog steeds veel te doen.
[1:41:38] In de brief van 18 november staan de twee prioriteiten van dit inmiddels demissionaire kabinet.
[1:41:45] Iedereen moet veilig zijn en iedereen moet kunnen meedoen.
[1:41:50] Naast mijn eigen inzet voor deze prioriteiten, stimuleer ik als coördinerend bewindspersoon van emancipatie dat het kabinet in beleid en wetgeving aandacht besteed aan de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en de gelijkheid van LHBTIQ plus personen.
[1:42:05] Allereerst de veiligheid.
[1:42:07] Vele van u stipte dat al aan.
[1:42:09] Vrouwen en LHBTIQ plus personen ervaren vaker dan andere onveiligheid.
[1:42:15] Ze hebben te maken met grensoverschrijdend gedrag, worden op straat geïntimideerd of worden geconfronteerd met bedreigingen of fysiek geweld.
[1:42:24] Dat moet stoppen, dat is duidelijk.
[1:42:26] Het kabinet neemt daarom een groot aantal maatregelen om de veiligheid van vrouwen en LHBTIQ plus personen te vergroten.
[1:42:34] Ook de tweede prioriteit, volwaardig kunnen meedoen, is nog niet bereikt.
[1:42:39] Zo zijn er veel meer werkende mannen dan vrouwen, maken mannen meer uren en hebben ze een hoger uurloon.
[1:42:44] En uiteraard, ik benadruk nog maar eens als rechtgeaard liberaal, is iedereen vrij om zelf keuzes te maken over werken.
[1:42:52] en carrière, hoe je je leven inricht.
[1:42:55] Maar ik zie dat vrouwen daardoor wel vaker economisch onzelstandig zijn met alle bijbehorende problemen, zoals armoede, maar ook onveiligheid.
[1:43:05] Gedwongen in een relatie blijven.
[1:43:08] Graag ga ik nu per thema in op alle genoemde punten.
[1:43:12] En dat doe ik volgens de blokjes die ik aan het begin al had toegelicht.
[1:43:17] En dan begin ik dus met het eerste blokje over veiligheid.
[1:43:21] waarbij een aantal subthema's aan bod komt.
[1:43:25] Voorzitter, dan begin ik met de vraag van de heer Van Kampen over hoe ik de verankering en kwaliteit van relationele en seksuele vorming in het onderwijs, in het lesprogramma, het curriculum, waarborg.
[1:43:41] Nou, dit thema is een volwaardig onderdeel van het landelijk gelderend curriculum en is vastgelegd in zogenaamde kerndoelen.
[1:43:50] Maar we zijn nu op stoom.
[1:43:52] En ook op dit thema worden er verantwoordelijkheden geplaatst.
[1:44:06] conceptkerndoelen binnenkort opgeleverd die duidelijker en concreter beschrijven wat er van scholen wordt verwacht.
[1:44:14] En hierbij is uiteraard ook alle aandacht voor het feit dat lessen goed aansluiten bij de leeftijd en de ontwikkeling van kinderen en jongeren.
[1:44:23] en zelf ben ik bezig daarnaast met de oprichting van een kwaliteitsalliantie voor leermiddelen met leraren, schoolleiders, bestuurders en leermiddelenmakers om ervoor te zorgen dat ook op dit vlak datgene wat we scholen aanreiken, dat dat voldoet aan
[1:44:41] wetenschappelijke inzichten en aan de ervaringen van wat werkt nou in de praktijk.
[1:44:47] Dus daar wordt heel hard aan gewerkt.
[1:44:50] Een andere vraag van de heer Van Kampen ging over
[1:44:54] Wat doen we tegen toxische mannelijkheid zodat het niet onweerbare vrouwen gaat?
[1:45:02] Ik stond vorige week op het podium tijdens een conferentie van het NAP tegen seksueel
[1:45:11] grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld.
[1:45:14] En toen kwam precies dit thema ook aan de orde van ja, soms is het de omgekeerde wereld.
[1:45:19] Dan zeggen we vrouwen moeten hun mannetje staan en moeten weerbaar zijn, maar de schuld kan nooit bij slachtoffers liggen.
[1:45:26] Nooit.
[1:45:26] Dat vind ik ook belangrijk om hier te zeggen.
[1:45:30] En daarom is ook onderdeel van dat nationale actieprogramma het bestrijden van toxische mannelijkheid.
[1:45:36] Door meer aandacht voor gelijkwaardigheid en seksualiteit in het onderwijs, wat ik net ook benoemde.
[1:45:41] Maar ook door specifieke projecten en gerichte acties.
[1:45:45] Onder andere, en dat is het thema mannenemancipatie als deel van de oplossing van Emancipator.
[1:45:51] Dat is een organisatie die we ondersteunen.
[1:45:54] En met de alliantie Act for Respect.
[1:45:56] waarin gewerkt wordt aan gelijkwaardige sociale normen ten aanzien van seksualiteit onder jongeren.
[1:46:04] Daar hebben we het onder andere vorige week nog over gehad met heel veel deskundigen.
[1:46:11] mensen uit de praktijk in de zaal.
[1:46:14] En wat je hierin ook ziet, en ik heb dat in mijn praatje daar ook letterlijk benoemd, het is ook belangrijk dat wanneer jonge mannen bijvoorbeeld in de pubertijd, wanneer ze geconfronteerd worden met die beelden online,
[1:46:28] dat er niet een wij-zij situatie ontstaat, maar dat er juist een veilige ruimte is waarin ze zaken kunnen bespreken en waarin je duidelijk maakt dat mannelijkheid juist niet vastgeknoopt is aan dat soort, hoe zeg je dat, toxisch gedrag, maar dat mannelijkheid heel veel kan betekenen.
[1:46:52] Ik was zelf helaas niet bij de sessie van Renald Mayor, maar dat is iemand die in de voetballerij actief is geweest, die zelf helaas slachtoffer is geweest van seksueel misbruik, maar nu op een heel open manier juist met jongeren en jonge mannen in gesprek gaat om die toxische denkbeelden te doorbreken en een veilige
[1:47:17] space, een veilige ruimte te creëren.
[1:47:20] En misschien ook goed om te benoemen dat ik bezig ben met het opzetten van de mannenalliantie in de strijd tegen femicide.
[1:47:29] Nog een vraag van de heer Van Kampen over online radicalisering, ook op het vlak van de manosfeer.
[1:47:41] De vraag wat we hier aan doen.
[1:47:44] Eigenlijk gaf ik deels al antwoord op de vorige vraag.
[1:47:51] Misschien goed om daaraan toe te voegen, dat juist ook in het onderwijs aandacht wordt besteed
[1:47:59] aan allerlei zaken die in de online wereld gebeuren, om ervoor te zorgen dat jongens en meisjes digitaal geletterd zijn en ook online weerbaar.
[1:48:14] En dat ze ook beter weten te onderscheiden de informatie die ze daar tegenkomen, dat ze die niet voor zoete koek aannemen, laat ik het zo zeggen.
[1:48:26] En dat ze ook
[1:48:27] kritisch omgaan met online content.
[1:48:30] Dat is iets wat in aanvulling op wat ik zojuist zei dus met name ook in het onderwijs speelt.
[1:48:41] Dan ga ik door naar de vraag van mevrouw Van der Velden over wat ik doe... De heer Van Kampen heeft nog een vraag.
[1:48:49] Ik wil de staatssecretaris danken, want volgens mij heeft zij op een hele mooie wijze beschreven wat er allemaal beschikbaar is.
[1:48:56] Ook om op het onderwijs, jonge kinderen, eigenlijk zeg ik maar even in algemene zin te leren hoe je met elkaar omgaat.
[1:49:02] En dat er een wijziging van de standaarden van het curriculum plaatsvindt na 20 jaar.
[1:49:08] Poeh, wat een tijd zou ik bijna willen zeggen.
[1:49:10] Is het mooi dat daar beweging in zit.
[1:49:12] Tegelijkertijd weten we ook dat dergelijkvormend onderwijs... nog lang niet op alle scholen plaatsvindt.
[1:49:19] Ik ben me bewust van artikel 23.
[1:49:23] Maar ik zou de staatssecretaris toch willen vragen... hoe kunnen we ervoor zorgen dat die witte vlekken die er op dit moment zijn... in gebieden in Nederland, ik verwijs bijvoorbeeld naar de Bijbelbelt...
[1:49:32] Maar ik verwijs ook naar onderwijsinstellingen waar misschien islamitisch onderwijs wordt gegeven.
[1:49:39] Kortom, de plekken waar op dit moment nog geen voorlichting plaatsvindt.
[1:49:44] Of dit nog geen onderdeel uitmaakt van het curriculum.
[1:49:47] Wat kunnen we eraan doen dat al die belangrijke pakketten en rolmodellen die klaarstaan om jonge kinderen
[1:49:55] mee te geven hoe ze voor de rest van hun leven met elkaar, hoe je met mensen omgaat, dat ook op die scholen die lessen worden gegeven en dat kinderen daarmee in aanraking komen.
[1:50:05] Hoe kunnen we dat verder stimuleren?
[1:50:08] De staatssecretaris.
[1:50:10] Ja, voorzitter, terechte vraag.
[1:50:11] Het is eigenlijk heel simpel.
[1:50:13] Nee, het is niet heel simpel, maar in hoe het werkt, namelijk dat alle scholen moeten voldoen aan die kerndoelen.
[1:50:21] Hoe ze dat precies doen, en dat heeft in Nederland ook te maken met de vrijheid van onderwijs, is dat we het wat vastleggen.
[1:50:29] En als het dus gaat om seksuele en relationele vorming, maar ook zaken die in het kader van burgerschap worden onderwezen, waarbij het inderdaad heel erg gaat, zoals de heer Van Kampen ook zei, hoe gaan we met elkaar om?
[1:50:44] Hoe respecteren, hoe zorgen we ervoor dat je
[1:50:47] geniet van de vrijheid die je zelf hebt, maar ook de vrijheid van een ander respecteert en daar geen inbreuk op maakt.
[1:50:55] Dat is iets wat in die kerndoelen staat en daar houdt de inspectie van het onderwijs toezicht op.
[1:51:00] En op het moment, en dat zien we dus onder andere bij burgerschap, op het moment
[1:51:04] dat scholen daar niet aan voldoen, dan krijgen ze een zogenaamde herstelopdracht.
[1:51:08] Het is namelijk lang niet altijd kwaadewil of zo, maar soms ook niet precies weten hoe.
[1:51:14] Dus daar worden ze dan ook bij geholpen, maar moet gebeuren.
[1:51:19] Er is geen discussie over mogelijk.
[1:51:22] Dan, voorzitter, ga ik door naar de vraag van mevrouw Van der Velden en die ging over
[1:51:29] Wat ik doe om vrouwelijke sipiers en gedetineerden te beschermen.
[1:51:35] In algemene zin is grensoverschrijdend gedrag en geweld onacceptabel.
[1:51:40] Ik wijs dan ook elke vorm van geweld af, door wie dat geweld ook wordt gepleegd.
[1:51:45] De staatssecretaris voor rechtsbescherming is verantwoordelijk voor de veiligheid in het gevangeniswezen zelf.
[1:51:51] Hij werkt samen met de dienst justitiële inrichtingen aan een pakket van maatregelen om grensoverschrijdend gedrag in penitentiaire inrichtingen in het algemeen en bij vrouweninrichtingen in het bijzonder te voorkomen.
[1:52:07] Voor specifieke vragen op dit dossier zou ik u eigenlijk willen doorverwijzen naar staatssecretaris Struyken.
[1:52:16] Mevrouw Van den Velde heeft een vraag.
[1:52:19] Ja, voorzitter, dank u wel.
[1:52:21] Ja, een opmerking en een vraag, denk ik.
[1:52:23] Want dit is natuurlijk wel gewoon gigantisch slap als u als staatssecretaris voor emancipatie onder andere het juist die vrouwen moet beschermen, maar dan dit over de schutting gooit en niet wil kijken om samen te werken met de andere staatssecretaris om dat erop te pakken.
[1:52:41] Ziet u dan geen enkele mogelijkheid om samen met staatssecretaris Struyken zijn u geloof ik om dan die veiligheid van die vrouwen te waarborgen?
[1:52:49] Want ik kan u vertellen dat in het beleid van DJI ontzettend veel beleid terugkomt wat oorspronkelijk uit de commissie OCW is voortgekomen, dus uit uw emancipatoire beleid.
[1:53:02] Voelt u dan ook geen verantwoordelijkheid richting de vrouwen die dus vastzitten en de vrouwelijke cipiers die daar werken om dan samen met de heerstruiken ervoor te zorgen dat die veiligheid wordt gewaarborgd?
[1:53:16] Ik word van veel beticht, maar niet van slabheid.
[1:53:21] Maar daar kunnen de meningen over verschillen, zeg ik met alle respect richting mevrouw Van den Velde.
[1:53:26] Het is geen kwestie van zaken over de schutting gooien.
[1:53:29] Het is een kwestie van dat ieder zijn taken en verantwoordelijkheden heeft en dat ik als coördinerend bewindspersoon emancipatie over een veelheid van onderwerpen meedenk en aanjaag.
[1:53:43] En volgens mij heb ik in algemene zin
[1:53:46] Antwoord gegeven, namelijk dat iedereen ook binnen een penitentiaire inrichting, en zeker ook binnen de vrouweninrichtingen, veilig en beschermd moet zijn.
[1:54:02] actie op nodig is, dan ligt dat inderdaad bij mijn collega van rechtsbescherming.
[1:54:07] Mevrouw Van der Velde heeft in de schorsing ook wat documenten gedeeld.
[1:54:12] Die zal ik met plezier doorleiden naar mijn collega, zodat hij, voor zover dat nog niet bekend, daar ook van kennis kan nemen.
[1:54:22] Maar hij zit op die stoel, is daarvoor verantwoordelijk en dat heeft helemaal niets te maken met zaken afschuiven.
[1:54:28] Dat heeft gewoon te maken met verantwoordelijkheid nemen op
[1:54:31] de punten waar je verantwoordelijk voor bent.
[1:54:35] En daarnaast is het zo, en dat is ook onderdeel van het Nationaal Actieprogramma, waar ik zojuist aan refereerde, namelijk dat de regeringscommissaris, die inderdaad onder mijn verantwoordelijkheid allerlei activiteiten ontplooit, ook een advies heeft uitgebracht over betere veiligheid, het verbeteren van de veiligheid,
[1:54:55] bij de penitentiëre inrichtingen en de dienstjustitiële inrichtingen.
[1:55:02] En dat is dus iets wat dan vervolgens door collega Struyken, staatssecretaris voor rechtsbescherming, zal worden opgepakt.
[1:55:12] Dan heeft meneer Van Kampen nog een vraag.
[1:55:14] Ik dacht, als mevrouw van der Velde van de PVV vijf minuten lang van haar spreektijd aan dit belangrijk onderwerp besteedt, dan zal er wel wat zijn.
[1:55:22] Ik kwam op een gegeven moment op een rapport van de universiteit Leiden.
[1:55:36] En daaruit luidt de conclusie over transvrouwen in vrouwengevangenis dat er geen
[1:55:41] aanwijzingen zijn gevonden dat dit fysieke veiligheidsproblemen oplevert en als er al veiligheidsproblemen zijn, zijn die er voor de transvrouwen en niet de cisvrouwen.
[1:55:48] Ik realiseer me dat deze bevoegdheid bij de staatssecretaris van rechtsbescherming ligt, maar wellicht zou de staatssecretaris in tweede termijn
[1:55:56] toch een soort van appreciatie of toch even een bespiegeling op dat rapport wat er dus ligt en waardoor mevrouw van der Velden, want die maakt zich hele grote zorgen, misschien gerustgesteld kan worden.
[1:56:06] Want dan hebben we er tenminste ook nog iets aan gehad in dit debat.
[1:56:09] En als dat in tweede termijn gebeurt, heb ik daar al een vrede mee, voorzitter.
[1:56:14] Ik denk dat ik daar eigenlijk wel direct op kan reageren, omdat de heer Van Kampen mij ook heeft horen zeggen dat iedereen veilig moet zijn.
[1:56:24] En als uit onderzoek blijft, dan blijkt dat juist ook voor transgendervrouwen
[1:56:30] er sprake is van onveiligheid.
[1:56:34] En dat is volgens mij, ik heb het niet helemaal scherp, maar ook als ik kijk naar het advies dat uitgebracht is door de regeringscommissaris, die is erop gericht dat iedereen veilig is in die penitentiaire inrichtingen, bij de vrouweninrichtingen ook.
[1:56:48] Dus daar is zeker ook aandacht voor, ja.
[1:56:52] Mevrouw Van den Velde, u wilde nog reageren?
[1:56:55] Ja, dank u wel, voorzitter.
[1:56:57] Ik zou heel graag de staatssecretaris en de heer Van Kampen uit willen nodigen om ook daadwerkelijk met wat vrouwelijke gedetineerden en ex-gedetineerden te spreken.
[1:57:08] Juist over dit onderwerp, want er is wel degelijk sprake geweest en is nog sprake van geweld in die gevangenis.
[1:57:17] Meerdere gevangenissen zelfs.
[1:57:19] En dat de heer Van Kampen dit aan de kant schuift door met één rapport aan te komen, vind ik een hele kwalijke zaak.
[1:57:26] En wat mij betreft, voorzitter, en dit is het laatste wat ik hier over zal zeggen, is de VVD dus een anti-vrouwenpartij en steunt zij juist het patriarchaat.
[1:57:36] Ja, het is goed om even...
[1:57:38] Als we op elkaar gaan reageren, daar was de eerste termijn voor.
[1:57:41] Dus ik zit even te zoeken, wat is nu de vraag aan de staatssecretaris?
[1:57:45] Want anders dan zijn de leden straks alle interrupties kwijt met weer vragen aan elkaar.
[1:57:50] Dat lijkt me niet de bedoeling van deze termijn.
[1:57:53] De vraag aan de staatssecretaris.
[1:57:54] Nou, het was een uitnodiging.
[1:57:56] Het was geen vraag.
[1:57:57] Het is echt een uitnodiging van graag, alsjeblieft, met die dames daar een gesprek.
[1:58:01] Dank u wel.
[1:58:03] Dat was de uitnodiging.
[1:58:03] Ik weet niet of de staatssecretaris daar nu op wil reageren.
[1:58:06] Wat ik in ieder geval zal doen, is ook de input die mevrouw Van der Velden met mij gedeeld heeft, daar ga ik uiteraard naar kijken.
[1:58:15] Dat zal ik bestuderen.
[1:58:16] En ik ga dat delen met de collega van rechtsbescherming.
[1:58:20] Want binnen zijn mandaat valt het om actie te nemen daar waar dat nodig is.
[1:58:25] Dus dank voor de input.
[1:58:28] Ik ga door met nog een vraag van mevrouw Van der Velden.
[1:58:31] Haar vraag was, is de mentale gezondheid van transvrouwen belangrijker dan die van andere vrouwen bij plaatsing in gevangenissen?
[1:58:38] Ik zou specifiek op dit punt, maar eigenlijk in algemene zin zeggen, laten we er geen wedstrijd van maken.
[1:58:44] De belangen van de een zijn niet belangrijker dan de belangen van de ander.
[1:58:49] De mentale gezondheid van de een is niet belangrijker dan die van de ander.
[1:58:54] Gedetineerden worden in beginsel geplaatst op basis van het geslacht in het paspoort.
[1:58:59] En als daar aanleiding toe is, wordt er ook maatwerk toegepast en kan hiervan worden afgeweken.
[1:59:06] En dat is iets wat binnen het mandaat van de leiding van zo'n penitentiaire inrichting
[1:59:13] Overigens kan ik geen uitspraken doen over de situatie van individuele gedetineerden.
[1:59:22] Dat ging over het vorige punt, ten aanzien van scholen met een religieuze richting.
[1:59:34] Waar we nog steeds zien dat zij verklaringen hebben, identiteitsverklaringen die LHBTI-personen afwijzen.
[1:59:41] Eerder heeft de Kamer hier al bij meerderheid moties over ingediend om te zorgen dat we daarvan afkomen.
[1:59:48] Maar tot op heden is er geen resultaat omdat we zien dat nog steeds 26 van de scholen uit onderzoek van Poynter blijkt dat dit soort anti-homoverklaringen in een schoolgids hebben staan.
[2:00:00] En we willen natuurlijk veel breder nog dat ook in zo'n school daar
[2:00:05] goed onderwijs plaatsvindt over seksuele vorming.
[2:00:08] Daar is het curriculum van belang.
[2:00:09] Het is ook nodig dat het curriculum daar dan ook specifieker op wordt.
[2:00:14] Maar wat gaat de staatssecretaris nou concreet doen om te zorgen dat we vereens en altijd dit soort verklaringen daarvan afkomen?
[2:00:21] Het lijkt me heel duidelijk dat dat niet kan.
[2:00:24] Ik kom voor de zomer in een brief hierop terug waarbij ik ook nog zou willen aangeven dat identiteitsverklaringen die indruisen tegen artikel 1 van de grondwet, die dus up front discriminerend zijn, die zijn sowieso verboden.
[2:00:44] Dat mag gewoon niet.
[2:00:47] Maar ik kom daarop terug.
[2:00:49] Dan ga ik door met een vraag van mevrouw Westerveld over op welke manier we aandacht hebben voor de verhoogde kans op seksueel geweld tegen bipluspersonen.
[2:01:00] Voorzitter, ik heb onderzoek laten doen naar seksueel geweld bij biplusvrouwen en die resultaten neem ik mee in mijn beleid.
[2:01:09] Bijvoorbeeld in het vervolg op het plan van aanpak
[2:01:12] voor LHBTIQ plus veiligheid.
[2:01:15] Daarnaast steun ik de alliantie, die noemde ik ook eerder richting de heer Van Kampen, Act for Respect.
[2:01:21] Zij werken onder andere aan de aanpak van seksueel geweld tegen LHBTIQ plus personen.
[2:01:27] Zij nemen de uitkomsten van dat onderzoek naar B-pluspersonen mee in hun producten, bijvoorbeeld in de ontwikkeling van een nieuwe interventie rondom wensen en grenzen.
[2:01:38] Tot slot is hiervoor aandacht in het onderzoeksproject Tackle van de NWO Nationale Wetenschapsagenda.
[2:01:45] Dit project brengt experts, organisaties en initiatieven samen in een nieuw landelijke netwerk seksueel grensoverscheidend gedrag.
[2:01:56] Voorzitter, dan ga ik door naar het tweede blokje en dat gaat over meedoen.
[2:02:03] En daar ga ik onder andere in op onderwijs, arbeid, zorg, sport en nog wat thema's.
[2:02:11] En dan begin ik met de vraag van mevrouw... Ik ben even ingevecht met de paperclips hier.
[2:02:19] Een vraag van mevrouw Rodekerk over waarom er sprake is van ontslag terwijl het verlof zou moeten zijn.
[2:02:28] Dat ging onder andere over het zwangerschapsverlof.
[2:02:35] Mevrouw Rodekerk had het onder andere over raadsleden en vrouwen in de politiek.
[2:02:41] Nou, heel vreemd is dat het is zoals het nu is.
[2:02:45] En ik vind het ongelooflijk belangrijk dat er sprake is van gelijke representatie ook in de politiek.
[2:02:51] En dat is iets wat we moeten stimuleren en dat iedereen daar volwaardig aan mee kan doen, ook in de volksvertegenwoordiging.
[2:02:59] En daarom ondersteun ik ook de Allianzi Politica en in die alliantie werken Stem op een Vrouw, Women Equals Men, de Nederlandse Vrouwenraad en Emancipator aan een gelijke representatie in de politiek.
[2:03:11] En nog voor de zomer ontvangt u van de minister van BZK een brief over het waardevolle politieke ambt.
[2:03:18] En in die brief zal specifiek worden ingegaan op de door u aangesneden onderwerpen.
[2:03:25] Die dus gaan over waarom is er sprake van ontslag terwijl het gewoon een verlof betreft en kan dat niet anders geregeld worden.
[2:03:33] Want het is natuurlijk ook een onnodige belemmering voor vrouwen.
[2:03:38] Daar komt minister Uittermark voor de zomer op terug.
[2:03:44] Nog een vraag van mevrouw Rodekerk over of langer ouderschapsverlof meegenomen kan worden in de vereenvoudiging van het verlofstelsel.
[2:03:58] Dan maak ik deze nog even af.
[2:04:01] Zoals u weet, op dit moment werken we hard aan een wetsvoorstel waarmee we het verlofstelsel vereenvoudigen.
[2:04:08] Daarbij wordt het verlofstelsel ingedeeld in drie clusters.
[2:04:11] Verlof rond de zorg van kinderen, verlof rond de zorg van naasten en persoonlijk verlof.
[2:04:18] Het eerlijke verhaal is wel dat er op dit moment geen budget gereserveerd is om het ouderschapsverlof te verlengen.
[2:04:26] nu niet worden meegenomen in het vereenvoudigingstraject, maar dit is in ieder geval het proces dat de komende periode plaatsvindt.
[2:04:40] Dank voor de beantwoording en de aangekondigde brief, ook ten aanzien van dat ontslag wat raadsleden moeten nemen om met verlof te gaan.
[2:04:50] Maar zegt de staatssecretaris nou, we gaan ons kabinet als demissionair kabinet verinzetten en onderzoeken hoe we dat aan kunnen passen?
[2:05:00] want nu klinkt het als er komt een brief, maar ik heb geen idee of dit wel of niet de goede kant op gaat of dat ik hier nog een motie op moet indienen.
[2:05:06] Maar ik kan me zo voorstellen dat er best een brede steun is in de Kamer om dit te regelen en te onderzoeken.
[2:05:11] Hoe kun je dat dan regelen zodat je dat ook kan doen?
[2:05:15] Ja, staatssecretaris.
[2:05:17] Ja, voorzitter, ik zou in ieder geval willen
[2:05:23] Ik zou in ieder geval het gesprek met collega Uitermark willen aangaan hierover.
[2:05:30] Want het klopt, ik heb op dit moment onvoldoende zicht wat ze precies in die brief gaat zeggen.
[2:05:35] Maar ik weet dat ook zij het beschermen van de democratie een ontzettend belangrijk thema vindt.
[2:05:44] Het beschermen van de rechtsstaat, de democratie.
[2:05:47] En dan heb je dus ook goede volksvertegenwoordigers nodig.
[2:05:51] En als er belemmerende factoren zijn, dan is het goed dat we kijken naar hoe we die factoren kunnen elimineren.
[2:05:59] Dus ik ga dat gesprek met haar aan.
[2:06:02] Dan ga ik door naar een volgende vraag van mevrouw Rodekerk over...
[2:06:07] de stand van zaken met betrekking tot het onderzoek naar de intersectionele loonkloof.
[2:06:14] Ik heb besloten dat onderzoek op dit moment nog niet uit te voeren en dat heeft alles te maken met de taakstelling die ik opgelegd heb gekregen en de beschikbare
[2:06:25] capaciteit, ook wetgevingscapaciteit.
[2:06:28] En het kabinet legt daar in eerste instantie de focus op de implementatie van de EU-richtlijn loontransparantie.
[2:06:36] Dus dat is in ieder geval en dat is nog een grote inspanning die daar geleverd moet worden.
[2:06:40] Maar die richtlijn moeten we voor de zomer van 2026 hebben geïmplementeerd.
[2:06:47] En daar hebben we nog wat flinke stappen te zetten.
[2:06:50] Ga ik door naar de vraag van mevrouw Westerveld over welke maatregelen we nemen voor economisch kwetsbare vrouwen.
[2:07:03] Vanuit het emancipatiebeleid ondersteun ik verschillende projecten om vrouwen te helpen die economisch kwetsbaar zijn of een afstand hebben tot de arbeidsmarkt.
[2:07:10] Enkele voorbeelden hiervan zijn het programma Economische Veerkracht, een gezamenlijk project van OCMW en SZW.
[2:07:18] Dit programma formuleert concrete, wetenschappelijk onderbouwde instrumenten om de economische veerkracht van financieel kwetsbare
[2:07:26] vrouwen te versterken.
[2:07:29] Daarnaast is er de subsidie voor economische zelfstandigheid binnen het ZonMW-programma vakkundig aan het werk.
[2:07:36] Dit ontwikkelt een stevig onderbouwde aanpak waarmee gemeenten vrouwen kunnen helpen op weg naar betaald werk en economische zelfstandigheid.
[2:07:47] Daarnaast steun ik de alliantie Financieel Sterk Door Werk.
[2:07:51] Daar vallen volgens mij ook, ik kijk even naar mijn collega, projecten als single superman onder.
[2:08:00] Omdat ik daarin ook echt in de praktijk heb gezien hoe mooi die begeleiding is van vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
[2:08:10] waarbij ze bijvoorbeeld gestimuleerd worden en begeleid worden bij het eerst doen van vrijwilligerswerk, om al in een bepaald ritme te komen, om in een bepaald netwerk te komen, om vervolgens aan de slag te gaan in een baan waar ze ook gewoon geld mee verdienen.
[2:08:29] En zo zijn er een heleboel initiatieven waar we aan werken.
[2:08:34] Dan een vraag van mevrouw Dobbe.
[2:08:36] Mevrouw Rodekerk heeft nog een vraag.
[2:08:39] Wat dat nou ook juist zo goed laat zien, is dat wanneer je het hebt over loonaarwerk en bijvoorbeeld de loonkeloof, dat er wel degelijk verschillen zijn, niet alleen tussen mannen en vrouwen, maar ook tussen vrouwen onderling.
[2:08:57] Daar speelt het punt waar ik een onderzoek over had gevraagd, de intersectionele loonkloof.
[2:09:03] Als vrouwen een andere achtergrond hebben, zijn er verschillen in hoe het gaat met hoe zij loon naar werk krijgen.
[2:09:12] Juist belangrijk lijkt mij als je zo'n richtlijn die Europees moet uitvoert,
[2:09:15] dat je dit erin meeneemt.
[2:09:16] Ik denk eigenlijk dat de staatssecretaris dat ook met mij eens moet zijn.
[2:09:20] Dus ik snap dat zij eerder dacht, we moeten wat prioriteit aanbrengen.
[2:09:23] Maar ik zou haar toch willen vragen, dan hoeft het niet dit jaar.
[2:09:26] Maar als dan voor de zomer volgend jaar die richtlijn komt, wil zij dit er dan wel in meenemen?
[2:09:30] Want het lijkt me dat je moneen goed kunt uitvoeren als je ook zicht hebt op wat de verschillen zijn tussen vrouwen onderling in die loonkloof.
[2:09:41] Ik snap de vraag heel goed.
[2:09:45] In de ideale wereld zou ik dat ongetwijfeld doen.
[2:09:48] Maar ik heb nou eenmaal te kiezen in schaarste en beperkte mensen en middelen.
[2:09:57] En dan doe ik liever een aantal dingen goed dan dat ik allerlei dingen een beetje doe.
[2:10:02] Maar ik wil... Kijk, op het moment... Ja...
[2:10:11] Het is een aangenomen motie, hoor ik links zeggen.
[2:10:17] Ik vraag het vriendelijk maar ik denk wel er ligt gewoon een aangenomen motie dus het is niet echt de vraag of de staatssecretaris dan gaat kiezen welke motie ze uitvoert want ja dit is een wel echt een brede wens ook vanuit de kamer en ik denk het past natuurlijk heel goed bij juist het uitwerken van zo'n richtlijn dus het hoeft niet een heel onderzoek wat mij betreft te zijn met een heel onderzoeksbureau maar ja neem het dan mee zou ik zeggen doe het zo lean in min mogelijk maar zorg wel dat je aandacht hebt voor deze groepen.
[2:10:49] Kijk, die EU-richtlijn loontransparantie is wat mij betreft inderdaad first things first.
[2:10:58] Die moet ik gewoon gaan doen en ervoor zorgen dat we die voor de zomer, of althans ik zeg ik, maar dat ligt ook bij SZW, dat die in ieder geval voor de zomer geïmplementeerd wordt.
[2:11:10] Maar ik kan me heel goed voorstellen, gezien de raakvlakken die er zijn, dat we kijken hoe we dat dan hierin mee kunnen nemen, zo lean en mean mogelijk.
[2:11:19] Ja.
[2:11:20] Voorzitter, dan ga ik door naar de vraag van mevrouw Dobbe over of ik bereid ben om in gesprek te gaan met CAO-partijen over arbeidsvoorwaarden, verbetering en inkomensgelijkheid gebaseerd op gender.
[2:11:36] Kijk, het kabinet blijft zich inspannen om gelijke beloning te bevorderen, bijvoorbeeld door de implementatie van die richtlijn waar we het zojuist over hadden.
[2:11:45] Maar tegelijkertijd is het niet aan mij om aan te schuiven bij partijen aan de CAO-tafel.
[2:11:50] Verschillende bewindspersonen, een beetje afhankelijk van de portefeuille en de domein waar ze verantwoordelijk voor zijn, stellen jaarlijks extra geld beschikbaar via de arbeids-, nee, ik zeg het niet goed, de overheidsbijdragen in de arbeidskostenontwikkeling in verschillende sectoren.
[2:12:06] En het is vervolgens voor de partijen aan de CAO-tafel om hierover passende afspraken te maken.
[2:12:13] En bewindspersonen zijn hierbij geen partij in die gesprekken.
[2:12:18] Dan de vraag van mevrouw Dobbe.
[2:12:21] Dank u wel voor het antwoord.
[2:12:22] Ik snap dat het een ingewikkeld vraagstuk kan zijn.
[2:12:27] Aan de ene kant en aan de andere kant ook niet.
[2:12:28] Ik heb dit debat ook vaak gehad met minister Agema.
[2:12:32] Als het ging over de CAO van verpleeghuizen.
[2:12:35] Toen antwoordde mevrouw Agema ook, lange tijd, wij zijn geen CAO-partij.
[2:12:39] Dat klopt natuurlijk.
[2:12:41] En dat vraag ik ook niet om dat te worden, zeker niet.
[2:12:44] Dat moeten we vooral niet willen, want dat is echt aan de werkgevers en de werknemers.
[2:12:48] Wat wij vragen is de ruimte die wel wordt bepaald door ons, hier, waarmee die CAO-partijen vervolgens kunnen onderhandelen en tot een uitkomst kunnen komen van arbeidsvoorwaardenverbetering, om het te hebben over die ruimte.
[2:13:05] en niet om daar invulling aan te geven.
[2:13:07] En op het moment dat cao-partijen zeggen dat de ruimte die ons wordt geboden door de bewindspersonen of door ons hier als Politiek Den Haag, is te weinig, dan moeten we daar wat mee doen.
[2:13:19] Zeker in het belang met, want ik had het specifiek gevraagd over de kraamzorg nu.
[2:13:23] Zij hebben geloof ik nu al anderhalf jaar geen cao.
[2:13:25] Die sector die dreigt leeg te lopen, terwijl het zo ontzettend belangrijk is, niet alleen voor vrouwen die net zijn bevallen en voor gezinnen die
[2:13:32] net een babytje thuis hebben, maar ook voor de vrouwen die er werken.
[2:13:36] En het zou zonde zijn als dat nu ten onder gaat, omdat het allemaal stil ligt, omdat die ruimte te klein is.
[2:13:41] En mijn vraag is ook niet aan deze staatssecretaris om het zelf te doen, maar in ieder geval dan aan te dringen bij haar collega's waarvan ze denkt dat die dat kunnen als coördinerend bewindspersoon.
[2:13:50] De staatssecretaris.
[2:13:53] Ik kan in principe elke boodschap overbrengen, maar tegelijkertijd weet mevrouw Dobbe heel goed dat dit politieke keuzes zijn.
[2:14:00] Ik heb zelf in de afgelopen periode voor het domein waar ik zelf verantwoordelijk voor ben, onderwijs, en dat dateert ook nog uit de periode daarvoor, het vorige kabinet,
[2:14:13] men stinkende best gedaan om iets te kunnen doen, bijvoorbeeld aan de salarissen van leraren in het onderwijs, juist om daar mensen te behouden, de tekorten terug te dringen, enzovoort, enzovoort.
[2:14:28] Maar op dit moment lijkt het me zeker voor een demissionair kabinet heel ingewikkeld om op dit vlak verdere afspraken te maken.
[2:14:37] Ik kan de vraag doorleiden naar de collega in het kabinet, de nieuwe collega die daarover gaat.
[2:14:44] Maar ik kan me, gezien de uitdagingen waar we voor staan, en überhaupt ook op mijn eigen terrein, bezuinigingen die plaatsvinden, me voorstellen dat er maar heel weinig ruimte is.
[2:15:08] Ik wil graag weten of het een toezegging is.
[2:15:14] Als de staatssecretaris een termijn kan noemen, dan helpt dat.
[2:15:23] Ik voel wat mevrouw Dobbe wil.
[2:15:28] En tegelijkertijd is het oneigelijk om dat te doen.
[2:15:34] Ik kan allerlei flauwe toezeggingen doen, maar dat doe ik liever niet.
[2:15:38] Het is aan de cao-partijen om daar afspraken over te maken.
[2:15:43] En het is aan de verantwoordelijke bewindspersoon om te bepalen welke ruimte er is.
[2:15:48] En ik denk dat het juist in deze periode, in deze demissionaire periode, waarin we bovendien met echt grote uitdagingen te kampen hebben, dat het heel onwaarschijnlijk is dat we hier stappen op kunnen zetten.
[2:16:02] Dus ik kan nu heel joviaal een toezegging doen, maar uiteindelijk verkoop ik dan denk ik knollen voor citroenen.
[2:16:10] Die uitdrukking gebruik ik wel vaker en dat doe ik liever niet.
[2:16:15] Ik dacht, we zijn in ieder geval wel op de goede weg in de zin dat de staatssecretaris aangaf dat het een politieke keuze is.
[2:16:27] Het is geen overname van de CAO-tafel.
[2:16:30] Het is niet op de plek van CAO-partijen gaan zitten.
[2:16:34] Maar de ruimte die wordt gegeven aan die CAO-tafel, ook van de kraamzorg, die wordt hier bepaald.
[2:16:41] Dat is een politieke keuze.
[2:16:43] En mijn vraag is dus ook in het kader van dit debat, als wij willen dat vrouwen participeren, als we willen dat ze fatsoenlijk betaald krijgen, wat iedereen hier zegt dat belangrijk is voor de emancipatie van vrouwen, als we willen dat vrouwen die zijn bevallen goede zorg krijgen, maar ook dat de vrouwen die in de kraamzorg werken fatsoenlijk kunnen blijven werken, dan moeten we die politieke keuzes wel maken.
[2:17:06] En mijn vraag is dus aan deze staatssecretaris, of zij zelf als coördinerend bewindspersoon, of aan de bewindspersoon die daarover gaat,
[2:17:12] om die politieke keuzes ter discussie te stellen, om te kijken of we daar ruimte kunnen creëren in het belang van emancipatie waar we het hier vandaag over hebben.
[2:17:24] Ik zet me op allerlei manieren in om vrouwen te ondersteunen bij hun werksituatie.
[2:17:34] Maar het eerlijke verhaal is, als je kijkt naar, en dat hebben we allemaal meegemaakt, en we weten op dit moment, ik heb het niet gevolgd, want ik ben in dit debat bezig, maar er vindt een debat plaats over de voorjaarsnota in de plenaire zaal.
[2:17:48] En als je ziet, dit demissionaire kabinet heeft de keuze gemaakt
[2:17:52] ...zwaar te investeren in een aantal grote maatschappelijke uitdagingen... ...die alles te maken hebben ook met de geopolitieke situatie in de wereld.
[2:18:01] Defensie, veiligheid, maar bijvoorbeeld ook bestaanszekerheid.
[2:18:05] En tegelijkertijd de overheidsfinanciën op orde te houden.
[2:18:08] En dat vraagt om keuzes.
[2:18:09] En dat betekent op andere plekken bezuinigingen.
[2:18:12] Dat ondervind ik in mijn eigen onderwijsportefeuille.
[2:18:15] Dat vind ik allemaal al pijnlijk genoeg.
[2:18:17] Dus ik vind het niet passend om dan...
[2:18:21] vanaf deze stoel als demissionair bewindspersoon te gaan zeggen dat ik ruimte zie om op andere plekken dat geld vrij te maken.
[2:18:30] Dat zie ik gewoon niet gebeuren, gezien de grote opgaven die we hebben.
[2:18:37] Voorzitter, dan ga ik door naar de vraag van de voorzitter van mevrouw Westerveld.
[2:18:46] Wat we doen om de loonkloof te verkleinen.
[2:18:50] Ik heb inderdaad aangegeven dat een belangrijke instrument in de strijd om die loonkloof te verkleinen, dat dat de Europese richtlijn voor loontransparantie is.
[2:19:01] En we werken hard aan de wetgeving die nodig is om die richtlijn te kunnen invoeren.
[2:19:06] Meer in het bijzonder is dat het ministerie van SZW.
[2:19:09] Die werken momenteel aan het verwerken van de reacties op de internetconsultatie.
[2:19:14] En de volgende stap na de verwerking is advisering door de Raad van State.
[2:19:19] En de verwachting is, als we dan die processtappen hebben doorlopen, dat de Kamer het wetsvoorstel in de tweede helft van 2025, dus na de zomer, zal ontvangen.
[2:19:29] Mevrouw Westerveld had ook een vraag over aanvullende acties om zwangerschapsdiscriminatie tegen te gaan.
[2:19:35] En daarbij kan ik aangeven dat het ministerie van SZW structureel werkt aan dit thema via informatievoorziening over rechten en plichten rond zwangerschap en werk.
[2:19:46] Dus zowel voor de vrouwen in kwestie, maar zeker ook voor de werkgevers.
[2:19:51] Er zijn brochures voor werknemers en werkgevers en samenwerkingen met diverse online platforms waarop zwangere informatie kunnen vinden, zodat je ook weet welke rechten heb ik, wat zijn oneigelijke vragen, wat zijn oneigelijke maatregelen.
[2:20:05] Aanvullend laat het ministerie van SZW in 2025 onderzoek doen naar de aard en omvang
[2:20:10] van zwangerschapsdiscriminatie.
[2:20:13] Wordt ook de campagne Wat mag je verwachten uit 2024 dit jaar nog een keer herhaald.
[2:20:19] Deze campagne richt zich heel nadrukkelijk op gelijke behandeling op het werk bij zwangerschap.
[2:20:26] Dan een vraag van mevrouw Van der Velden over wat ik ga doen om vrouwen in vrouwencompetities te beschermen.
[2:20:36] Ik vind het heel belangrijk dat sport voor iedereen toegankelijk moet zijn, ongeacht seks of gender.
[2:20:42] Dus ook voor transgender en interseksen personen.
[2:20:45] En op topsportniveau worden de internationale regels van internationale federaties en van het IOC gehanteerd.
[2:20:52] Deze partijen zijn verantwoordelijk voor het maken van afspraken en regels en het naleven daarvan.
[2:20:58] En NOC, NSF, IOC en internationale federaties zetten daarbij in op een
[2:21:03] Eerlijke vrouwensport waar zo maximaal mogelijk inclusie nagestreefd wordt.
[2:21:09] Dus dat is balanceren en combineren.
[2:21:12] En daar heeft NOC-NSF de handreiking gender en seksediverse personen voor gemaakt.
[2:21:18] Zowel voor de topsport, maar ook voor de amateursport.
[2:21:22] En deze handreiking biedt sportverenigingen uitgebreid advies hoe ze aan een inclusieve en sociaal veilige sportomgeving kunnen werken.
[2:21:32] Dan een vraag van mevrouw Westerveld over de nationale strategie vrouwengezondheid.
[2:21:36] Wanneer die wordt verwacht?
[2:21:38] Voor het zomerreces 2025 informeert de minister van VWS de Kamer over de uitwerking van de nationale strategie.
[2:21:47] En daar ben ik bij betrokken.
[2:21:49] Dat blijf ik ook via de alliantie gezondheidszorg op maat.
[2:21:53] Dat is iets wat we vanuit de emancipatie portefeuille ondersteunen.
[2:21:59] Dan een vraag van mevrouw Westerveld over de lange wachtlijsten in de transgenderzorg en wat we gaan doen om dat te verkorten.
[2:22:11] Vanuit mijn rol zet ik me in voor de acceptatie van transgender personen, onder andere op scholen,
[2:22:18] via regenbooggemeente.
[2:22:19] En daarnaast ondersteun ik de alliantie, die noemde ik net eigenlijk ook gezondheidszorg op maat, die kennis over lhbtiq plus sensitieve zorg stimuleert onder zorgprofessionals en zorgberoepsopleidingen.
[2:22:33] En als het gaat om de wachtlijsten, dan is dat iets binnen het mandaat van de minister van VWS.
[2:22:42] Nee, ik zeg het verkeerd.
[2:22:43] Dan ziet de minister van VWS
[2:22:45] een rol voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders.
[2:22:48] Zij dienen de zorg voor goede voorlichting omtrent vergoedingen, wachttijden en gecontracteerde zorg.
[2:22:54] Vanuit het aanvullend Zorg- en Welzijnsakkoord wordt ingezet op aanvullende afspraken rondom wachtlijstbemiddeling.
[2:23:04] Een vraag van mevrouw Westerveld over... Even kijken.
[2:23:13] intersekspersonen en de niet noodzakelijke behandelingen.
[2:23:17] En eigenlijk de verzuchting van mevrouw Westerveld, waarom wordt er weer onderzoek gedaan?
[2:23:24] En ik snap die vraag, want het lijkt alsof we traineren, maar dat is echt niet het geval.
[2:23:31] Om recht te doen aan de stem van alle betrokkenen en experts is voor de uitvoering van deze motie gekozen voor verdiepend wetenschappelijk onderzoek.
[2:23:41] want het is van essentieel belang dat de lichamelijke integriteit en autonomie van intersekspersonen gewaarborgd wordt en dat tegelijkertijd noodzakelijke zorg vrij toegankelijk blijft.
[2:23:52] En met dit onderzoek wordt gezorgd dat er een weloverwogen besluit kan worden genomen over de meest wenselijke vorm van regulering.
[2:24:00] Dus dit is heel nadrukkelijk iets om die volgende stap, die regulering, op zo'n goed mogelijke wijze te kunnen doen.
[2:24:08] Interruptie van mevrouw Westerveld.
[2:24:11] Ik heb even getwijfeld of het handig is om een vraag te stellen, maar ik doe het toch op dit punt.
[2:24:18] Want ik begrijp dat de staatssecretaris zegt, ik wil zorgvuldigheid.
[2:24:22] Alle begrip daarvoor.
[2:24:23] Tegelijkertijd, als we dit thema aanvliegen vanuit mensenrechten, dan worden hier de rechten van mensen geschonden.
[2:24:30] En dan is er bij mensen die zelf intersexen zijn, bij organisaties die zich bezighouden met onderzoek in Nederland, maar ook wereldwijd, al heel erg veel bekend.
[2:24:40] En zij vragen juist ook om daadkracht.
[2:24:42] Om een keer... Ik wil niet zeggen te stoppen, want in gesprek moet je altijd blijven.
[2:24:47] Maar wel om ook een keer echt daadwerkelijk grote stappen te nemen, zodat de rechten van mensen niet meer geschonden worden.
[2:24:53] En heeft de staatssecretaris ook met drie diepbril ernaar gekeken.
[2:24:57] Heeft ze ook gekeken wat is er nou wereldwijd beschikbaar.
[2:25:00] Wat is er nou in andere landen al in onderzoek gedaan enzovoort.
[2:25:02] Want volgens mij is er al echt al heel veel bekend.
[2:25:06] En is het ook een keer nu wachten op gewoon besluitvorming.
[2:25:09] Ik hoop dat deze staatssecretaris dat ook wel doet.
[2:25:14] Zeker.
[2:25:14] Ik ben me dat heel erg bewust.
[2:25:18] Het is feitelijk zo, we gaan de volgende stap zetten.
[2:25:24] Maar de vraag is, hoe doe je dat precies?
[2:25:26] Hoe geef je ook de regelgeving, de regulering moet ik zeggen, op dit vlak zo goed mogelijk vorm?
[2:25:33] Want ik ben het helemaal met mevrouw Westerveld eens, het klinkt soms abstract wanneer je die
[2:25:39] termen gebruikt, maar het gaat inderdaad om mensenrechten.
[2:25:43] Mensenrechten zijn fundamenteel en moeten gerespecteerd worden.
[2:25:51] Vandaar dat we deze stap zetten om dat op een zo zorgvuldig mogelijke manier te doen.
[2:26:02] Dan zou ik ook graag van de staatssecretaris willen weten wat ze nou precies wil halen uit dat onderzoek.
[2:26:08] Ik was een tijdje geleden bij de NNED, die zitten in Nijmegen, dus dat was voor mij ook wel prettig, om een keer in mijn eigen stad een belangrijke organisatie op zoek te gaan.
[2:26:17] Dat was een heel interessant gesprek en ik was onder de indruk
[2:26:20] van de veelheid aan informatie, onderzoek en kennis die er gewoon beschikbaar is.
[2:26:24] En dan heb ik het echt niet alleen over Nederland, maar dus ook veel breder.
[2:26:27] Dus wat hoopt ze hier precies uit te halen?
[2:26:30] En misschien dat haar ministerie ook nog geholpen kan worden door veel... En misschien gebeurt dat, hè?
[2:26:36] Maar door juist ook de echte kennis op te halen bij degene die hier al zolang in... Nou, zolang al mee bezig zijn.
[2:26:45] En daar echt heel veel expertise bij hebben.
[2:26:49] Alle elementen die mevrouw Westerveld noemt, die nemen we hierbij ook mee.
[2:26:54] Dus met het MNID zijn we in gesprek, die zijn nauw betrokken.
[2:27:00] We maken dankbaar gebruik van alles wat zij tot hun beschikking hebben.
[2:27:05] En in de internationale ervaringen en onderzoeken zijn ook... We gaan niet dingen opnieuw doen.
[2:27:12] Het komt er juist op aan om de best practices en de...
[2:27:16] de lessen vanuit andere landen en op andere plekken en van andere instituten allemaal mee te nemen.
[2:27:22] Maar een belangrijk punt wat ik wil aanstippen, is dat bijvoorbeeld als ik kijk naar wat er uit die ronde tafel kwam, is dat er geen eenduidig oordeel is.
[2:27:33] Er is geen
[2:27:34] Want dat zou het namelijk heel gemakkelijk maken.
[2:27:37] Dan zou je zeggen, oké, iedereen is het erover eens, dit wordt de marsroute.
[2:27:42] Maar dat is niet het geval.
[2:27:43] En vandaar dat het gewoon wat meer tijd kost, meer dan mevrouw Westerveld lief is, maar ook meer dan mij lief is.
[2:27:50] Maar ik voel dat we dit moeten doen om uiteindelijk dit op de best mogelijke manier vorm te geven.
[2:27:57] Dus, ter geruststelling zeg ik dus inderdaad,
[2:28:02] Alle relevante partijen en onderzoeken zijn betrokken en we zijn bezig met hoe we dan die volgende stap kunnen vormgeven.
[2:28:15] Ik ga meteen even de andere twee vragen stellen, dan kan ik daarna weer voorzitten.
[2:28:20] Mijn volgende vraag gaat over het vorige blokje, waarin de staatssecretaris ook aangaf dat ze zich zorgen maakte over de wachtlijsten in de transzorg.
[2:28:28] En we hebben dit debat ook al eerder gevoerd, ook met de minister van VWS, maar ook wel eens vragen gesteld over de staatssecretaris die verantwoordelijk was voor jeugd.
[2:28:39] En eigenlijk horen we elke keer van verschillende bewindspersonen dat ze zich zorgen maken.
[2:28:43] en dat ze bezig zijn.
[2:28:45] Maar wat ik dan wel mis, zijn die concrete stappen.
[2:28:48] Want intussen sluiten afdelingen de deuren.
[2:28:51] Dan zien we ook dat het aanbod in sommige regio's sterk verslechterd is, en zien we dat er veel mensen heel erg lang moeten wachten totdat ze hulp krijgen.
[2:28:59] Dus mijn vraag is, wat gaat deze staatssecretaris dan ook met haar collega's doen, in plaats van zeggen, en dat is ook waardevol, maar zeggen is niet genoeg.
[2:29:11] Dat het een probleem is dus.
[2:29:14] Nee, dat is helemaal waar.
[2:29:14] En dat is tegelijkertijd ook het ingewikkelde en ook frustrerende van een coördinerend, aanjagend bewindspersoon zijn.
[2:29:23] Dat betekent, we voeren hier het debat over een veelheid aan onderwerpen.
[2:29:27] U merkt misschien wel dat wanneer het over onderwijs gaat, dat is heel dichtbij.
[2:29:31] En dat is niet omdat ik de andere domeinen minder belangrijk of minder
[2:29:35] interessant vindt, maar dat is omdat ik daar zelf aan de knoppen zit.
[2:29:39] Dus op het moment dat het gaat over het curriculum, op het moment dat het gaat over iedereen vrij en veilig in het onderwijs, dan werk ik zelf aan een wetsvoorstel en dan zet ik zelf de stappen die nodig zijn om dat te doen.
[2:29:52] Maar ook ik weeg binnen die onderwijsportefeuille, weet mevrouw Westerveld als geen ander, moet ik ook dingen wegen en kan ik ook niet op alle thema's zoveel tempo maken als ik zou willen
[2:30:03] Vrouw Westerveld en ik treffen elkaar vaak waar het gaat om passend onderwijs, inclusief onderwijs.
[2:30:08] Die beweging willen we allemaal heel graag sneller zetten.
[2:30:11] Lukt niet zo snel als we willen.
[2:30:13] En dat geldt denk ik ook voor die andere domeinen, waarmee ik het niet, in de woorden van mevrouw Van der Velden, over de schutting wil gooien.
[2:30:22] maar waarin ik wel erken dat het voor collega-bewindspersonen ook een balancing act is om de doelen die ze willen bereiken, gewoon voor elkaar te krijgen met de mensen en de middelen die er zijn.
[2:30:38] Dus wat ik in ieder geval kan doen, is dit onderwerp
[2:30:45] Ik heb geen idee of andere bewindspersonen dit debat volgen.
[2:30:48] Die hebben ook andere dingen te doen.
[2:30:50] Maar we kunnen de thema's uiteraard nog eens onder de aandacht brengen.
[2:30:55] Zoals mevrouw Westerveld terecht zei, wachtlijsten transgenderzorg ligt bij de minister van VWS en ook bij de staatssecretaris jeugd.
[2:31:06] Dat gaat dan over de andere wachtlijsten.
[2:31:10] En ik weet, de Kamer hoeft daar niet per se boodschap aan te hebben, maar er zijn nog wat wisselingen daar.
[2:31:17] Dus dat zal zich ook weer even moeten zettelen.
[2:31:20] Maar ja.
[2:31:21] Tot slot mevrouw Westerveld.
[2:31:23] Ik ben me bewust van die wisselingen.
[2:31:27] Daar kan deze staatssecretaris niets aan doen.
[2:31:29] Maar het is wel vervelend dat op sommige thema's de bewindspersonen snel wisselen.
[2:31:34] En helemaal op dit thema.
[2:31:36] Omdat we ook weten dat er sprake is van stigmatisering, uitsluiting, eenzaamheid.
[2:31:41] We weten dat suicidale gedachten en ook daadwerkelijke pogingen vele malen vaker voortkomen.
[2:31:46] Dat dat ook, als het bij jonge kinderen gebeurt, weer een weerslag heeft op de school, in de klas.
[2:31:52] In een team enzovoort.
[2:31:54] En dan zie ik ook dat subsidies die de staatssecretaris in het verleden heeft gedaan of heeft toegezegd, en sommigen die nog lopende, dat een aantal daarvan zijn afgelopen of dat een aantal daarvan niet verlengd worden.
[2:32:07] En ik zou wel nogmaals deze staatssecretaris dan ook op het hart willen drukken om vooral te zorgen dat de organisaties
[2:32:14] die zo nodig zijn, die juist docenten en anderen helpen om die noodzakelijke gesprekken te voeren, waarbij leerlingen terecht kunnen, ouders terecht kunnen, leerkrachten terecht kunnen die vragen hebben.
[2:32:25] Help alsjeblieft ook deze organisaties en zorg dat zij door kunnen gaan met het goede werk, want alle cijfers en niet alleen de voorbeelden, maar ook alle cijfers en rapporten laten ook zien dat het hard nodig is.
[2:32:37] Laat staan nog die voorbeelden die we krijgen, waar ik ook mijn bijdrage mee begon.
[2:32:44] Zeker.
[2:32:45] Daar blijf ik me voor inspannen.
[2:32:47] Ik heb onlangs ook een gesprek gehad met vertegenwoordigers vanuit het transgendernetwerk en transgenderjongeren.
[2:32:56] Daarin ook aan hen toegezegd dat ik met de minister van VWS in gesprek ga over bepaalde subsidie
[2:33:03] Dat ging over genderpraatjes, toch?
[2:33:06] Dat is een subsidie die vanuit VWS loopt om in ieder geval daar het gesprek over aan te gaan en belang te onderstrepen en vanuit mijn eigen portefeuille mee te werken aan de ondersteuning die daarvoor ook nodig is.
[2:33:22] Dus ik blijf me daarvoor inzetten.
[2:33:26] Voorzitter, dan is de voorzitter weer de voorzitter en dan ga ik door met een vraag van mevrouw Dobbe over private equity en de motie daarover.
[2:33:42] 20 december heeft mijn collega de staatssecretaris participatie en integratie een brief gestuurd over het niet uitvoeren van die motie.
[2:33:52] En de hoofdreden is eigenlijk de negatieve impact van het aanbod van kinderopvang bij het afschaffen
[2:33:59] van de private equity in de kinderopvang.
[2:34:02] Op dit moment, heb ik begrepen, zijn die partijen heel hard nodig om überhaupt het aanbod te kunnen realiseren en kinderen op te vangen.
[2:34:10] Dus dat is wat ik in ieder geval vanuit SZW heb begrepen.
[2:34:17] Dan ga ik door, voorzitter, naar... Sorry?
[2:34:44] Voorzitter, excuses.
[2:34:45] Ik had mijn administratie niet helemaal op orde.
[2:34:47] Ik ben nu bij het derde blokje overig aanbeland en dat gaat over gelijke behandeling, internationaal, de emancipatienota en taakstelling.
[2:35:00] Er zijn verschillende vragen over gesteld.
[2:35:02] Dan begin ik met de vraag van de heer Van Kampen.
[2:35:07] Die ging over de buitenlandagenda van onder andere Rusland en andere buitenlandse mogendheden om seksuele minderheden het leven zuur te maken.
[2:35:22] een aanval op onze manier van leven.
[2:35:25] Ik deel de zorgen over de ondermijning van vrouwenrechten en de rechten van LHBTIQ plus personen.
[2:35:31] Er is inderdaad een internationale en goed gefinancierde beweging actief die deze rechten bedreigt, ook binnen Europa.
[2:35:39] En het kabinet maakt zich zorgen over wetten in meerdere EU-lidstaten die de gelijke behandeling inperken en vindt dat zulke wetgeving
[2:35:48] Haaks staat op de EU-kernwaarde en de genoemde beweging heeft hier een rol in.
[2:35:54] We blijven dit standpunt actief uitdragen samen met gelijkgestemde EU-lidstaten.
[2:35:59] Ik heb zelf op 16 april deelgenomen aan een informele raad in Warschouw en daar sprak ik hierover met collega's en heb namens Nederland een verklaring, of ik moet zeggen als Nederland, maar namens 18 medelidstaten een verklaring
[2:36:17] uitgebracht over afkeuring van de Hongaarse wetswijzigingen.
[2:36:22] En zoals al eerder werd aangehaald, ik heb inderdaad besloten om af te reizen naar de Pride, om de organisaties en individuen daar een hart onder de riem te steken.
[2:36:35] Dan was er nog een vraag van de heer Van Kampen.
[2:36:43] Hij vroeg verduidelijking over
[2:36:45] vier individuen en twee entiteiten die aan de EU-mensenrechten-sanctielijst zijn toegevoegd.
[2:36:52] Hij vroeg wie dat waren en welke mogelijkheden er zijn om vanuit het EU-sanctiepakket tegoede te bevriezen.
[2:37:03] Het gaat om de volgende personen.
[2:37:05] Uit Syrië de stafchef van het voormalig Syrische leger.
[2:37:10] Het gaat om een voormalig minister van defensie van Syrië en de plaatsvervangend opperbevelhebber van het leger.
[2:37:17] En uit Korea
[2:37:20] Noord-Korea, denk ik.
[2:37:21] De minister van Staatsveiligheid van de Democratische Volksrepubliek Korea.
[2:37:26] En uit Rusland, het hoofd van de zogenaamde penitentiëre dienst die Moskou in de tijdelijk bezette oplast Gerson in Oekraïne heeft gezet.
[2:37:37] En verder gaat het om de volgende entiteiten.
[2:37:42] Kokorad Sanras, een Haïtiaanse bende.
[2:37:46] En een andere entiteit is het detentiecentrum van het ministerie van Staatsveiligheid in Onsong, in de provincie...
[2:37:57] Ik kan het allemaal niet uitspreken, maar dit gaat ook over Noord-Korea.
[2:38:01] Ik ben heel graag bereid om dit op een andere manier naar u te doen toekomen, meneer Van Kampen.
[2:38:12] Dat zijn inderdaad de namen en rugnummers, om het zomaar te zeggen.
[2:38:17] En verder is het de tegoede van de betrokkenen in de EU zijn bij plaatsing op die sanctielijst direct bevroren.
[2:38:24] En verder vind ik het ook goed om te melden dat Nederland een drijvende kracht was achter het thematische sanctiepakket aanpak geweld tegen vrouwen en dat we vinger aan de pols houden bij de Europese Commissie de komende jaren dat deze sancties ook worden uitgebouwd en dat beleid en wetgeving wordt versterkt.
[2:38:44] Dat is
[2:38:46] Ja, dat is zoals het is.
[2:38:48] Ja, overigens wordt ik erop geattendeerd, want het lijkt nu misschien alsof ik allerlei geheimen deel, maar dit is openbare informatie vanuit de EU.
[2:38:56] Anders zou ik van collega Veldkamp beslist geen toestemming hebben gekregen, want ja, moeilijk.
[2:39:04] Deze is geweest.
[2:39:06] Dan ga ik door naar... Ik zie nog een vraag van de heer Van Kampen.
[2:39:09] Misschien kan dit lijstje even op de mail worden gezet.
[2:39:12] Dat lijkt me ook wel zo fijn voor degenen die het verslag aan het maken zijn.
[2:39:17] De heer Van Kampen.
[2:39:19] Ik moet bekennen dat het allemaal iets exotischere orden waren dan ik aanvankelijk had gedacht.
[2:39:24] Ik ben op zoek naar trucmiddelen vanuit de Europese Commissie... om ook landen binnen de Europese Unie ertoe te bewegen... dat ze zich gaan gedragen naar de Copenhagen-criteria.
[2:39:37] De afspraken waar ze aan voldeden op het moment dat ze lid werden.
[2:39:42] En we zitten gewoon met het ongemak dat op het moment dat een land eenmaal lid is en aan de strengste eisen en normen voldoet, we hem daarna daar heel moeilijk door gaan kunnen houden.
[2:39:51] We zitten met een artikel 7-procedure die het vrijwel onmogelijk maakt om een land het stemrecht te ontnemen op het moment dat ze de rechten van LGBTIQ-plussers
[2:40:00] Ik kwam dit tegen in de brief van de staatssecretaris.
[2:40:09] Ik zou haar willen vragen... laten we kijken naar welke instrumentaria er zijn om landen bij de les te houden.
[2:40:19] We hebben het over Hongarije, maar we hebben het ook over Slovakije.
[2:40:23] We moeten onze hart vasthouden wat er in Moldavië gebeurt.
[2:40:26] Er is sprake van Russische inmenging in verkiezingen.
[2:40:32] Ik hoop dat deze staatssecretaris vanuit de coördinerende verantwoordelijkheid...
[2:40:40] Ook op dit punt haar ambtsgenoten, de minister van Buitenlandse Zaken, de minister van Justitie en Veiligheid, scherpenhoudt, omdat we wat met elkaar hebben te verdedigen in Europa.
[2:40:50] Ik hoop dat ze daartoe bereid is en de instrumentaria die daartoe beschikbaar zijn, ook onder de aandacht wil brengen bij haar ambtsgenoten.
[2:40:57] De staatssecretaris.
[2:40:59] Zeker, voorzitter.
[2:41:00] Dat wil ik graag doen.
[2:41:01] En overigens weet ik dat de bewindspersonen in kwestie dit ook scherp op het netvlies hebben en zich daar keihard voor inzetten.
[2:41:09] Zowel collega Veldkamp als collega Van Weel die zetten zich hier echt hard voor in.
[2:41:15] En ik vind het wel heel mooi dat de heer Van Kampen benadrukt en ook het woord waarde liet vallen.
[2:41:21] Want we zijn soms geneigd, als we het dan hebben over de EU,
[2:41:23] om te denken alleen aan een samenwerking die gaat over handel of veiligheid.
[2:41:29] Maar die gedeelde waarde, die unie van waarde, die is ook heel belangrijk.
[2:41:33] En zeker ook vanuit een emancipatieperspectief.
[2:41:35] Daar kun je niet in shoppen.
[2:41:37] Het is niet een soort van cafetaria waarvan je zegt, dit neem ik niet, dat neem ik wel.
[2:41:42] Nee.
[2:41:43] En vandaar ook de
[2:41:46] de reden om naar Hongarije te gaan en dat ook nog eens kenbaar te maken en de organisaties daar een hart onder de riem te steken.
[2:41:56] Want het gaat inderdaad over een unie van waarde waar je bij toetreding tot de EU
[2:42:03] voor hebt getekend en waar je je dus aan hebt te houden.
[2:42:08] Dan ga ik door met de vraag van mevrouw Dobbe over wat ik doe om vrouwenrechtenverdedigers te beschermen.
[2:42:18] Ik denk dat mevrouw Dobbe verwijst naar een motie over het mensenrechtenbeleid.
[2:42:24] De minister van BUSA heeft het parlement vorige maand geïnformeerd over de herinrichting van het mensenrechtenfonds.
[2:42:32] Daarbij is belangrijk om te melden dat de vijf prioriteitsthema's ongewijzigd blijven, waaronder de Nederlandse inzet op bescherming van mensenrechtenverdedigers, gelijke rechten voor vrouwen en meisjes en gelijke rechten voor LHBTIQ plus personen.
[2:42:49] Nederland verwelkomde daarbij de richtlijn die strategische rechtszaken
[2:42:53] tegen publieke participatie moeten tegengaan, de zogenaamde antislapsrichtlijn.
[2:43:00] En het is positief dat deze richtlijn ook als eerste expliciet bescherming biedt aan vrouwelijke mensenrechtenverdedigers of verdedigers die opkomen voor vrouwenrechten.
[2:43:10] of LHBTIQ plus rechten in de EU.
[2:43:14] En de omzetting van die richtlijn in concrete wetgeving, dat ligt bij de minister van JNV.
[2:43:21] Maar het is heel duidelijk dat Nederland de intentie heeft om daarop door te pakken.
[2:43:26] Mevrouw Dolbe had ook een vraag over buitenlandse beïnvloeding en de vraag wat ik nodig heb om het onderzoek te kunnen doen en vroeg ook naar de contra-strategie.
[2:43:40] Het is zo, voorzitter, dat de ministeries beschikken op dit moment niet over de juridische grondslag om onderzoek te doen naar de financiële stromen van maatschappelijke organisaties.
[2:43:52] Maar de toekomstige wet transparantie en tegengaan ondermijning door maatschappelijke organisaties kan een rol spelen om onderzoek te kunnen doen naar maatschappelijke organisaties wanneer er sprake is van ondermijning of dreiging.
[2:44:09] Deze wet is momenteel in behandeling.
[2:44:11] bij de Eerste Kamer en valt onder de portefeuille van minister Van Weel.
[2:44:20] Hij gaat daarop doorpakken.
[2:44:22] De wet bevat de bevoegdheid voor de burgemeester en het OM om navraag te doen naar donaties wanneer er sprake is van een dreiging voor de openbare orde dan wel het algemeen belang.
[2:44:33] Daarbij zet het kabinet breed in op het versterken van het publieke debat.
[2:44:37] zoals via de Rijksbrede Strategie, effectieve aanpak en desinformatie.
[2:44:51] De motie van mevrouw Wekker riep op tot het in kaart brengen op welke wijze in Nederland sprake is van georganiseerde buitenlandse beïnvloeding.
[2:45:06] De staatssecretaris refereerde net al aan het antwoord van het kabinet daarop, dat er een wettelijke grondslag ontbrak.
[2:45:12] Maar betekent dat nu dat als de wet transparantieondermijning, de wet
[2:45:17] de staatssecretaris net noemde, wordt aangenomen in de Eerste Kamer dat dit wel kan, op de manier zoals geformuleerd is in die motie.
[2:45:25] En de motie waar ik ook naar vroeg is een contraststrategie, want ik zie in de nota, de emancipatienota en ook de uitvoering van
[2:45:33] Deze motie zie ik wel dat er aandacht is voor het beschermen van vrouwen en LGBTQI-personen, maar dat is iets anders dan een contrastrategie.
[2:45:42] Een contrastrategie is meer dan het beschermen van.
[2:45:45] Het is ook het tegengaan van desinformatie, actief bestrijden, et cetera, en mensrechtenactivisten ondersteunen.
[2:45:54] Dus ik vroeg me af, echt voor die contrastrategie, kan ik daar een wat specifieker antwoord op krijgen?
[2:46:01] Voorzitter, ik kom daar graag in tweede termijn op terug.
[2:46:08] Dan ga ik graag door met de vraag van mevrouw Heijten over of het emancipatieideaal beter geholpen zou zijn bij meer integrale aanpak
[2:46:22] en of ik bereid ben om me daarvoor in te zetten.
[2:46:27] Onderliggend zat daar ook de vraag van we moeten geen groepen over het hoofd zien.
[2:46:32] Daar ben ik het helemaal mee eens.
[2:46:34] Ik kijk bij onderwerp hoe ik rekening kan houden met verschillen tussen en binnen groepen en hoe uitsluitingsmechanismen hierbij een rol kunnen spelen.
[2:46:43] Die manier wordt het beleid ook effectiever.
[2:46:47] Specifiek op het gebied van lage letterheid, waar mevrouw Heijten aandacht voor vroeg, is het goed om te vermelden dat de Stichting Lezen en Schrijven subsidie krijgt vanuit de aanpak lage letterheid om gemeenten te adviseren over hun aanpak voor het vergroten van de basisvaardigheden.
[2:47:04] volwassenen en ook zeg ik daar maar bij dat is iets wat onder andere in mijn in het andere deel van mijn portefeuille ook zit onderwijs maar ook een leven lang ontwikkelen dit is nadrukkelijk onderdeel daarvan en zo zullen er ook andere thema's zijn die bijvoorbeeld weer bij andere
[2:47:22] bewindspersonen zijn belegd, maar dit is in ieder geval iets wat de volle aandacht heeft, omdat we heel graag willen dat iedereen volwaardig mee kan doen en dat taal mag daarin geen belemmering zijn.
[2:47:41] Dan ga ik door naar een vraag.
[2:47:46] De vraag is zowel door mevrouw Westerveld als mevrouw Dobbe gesteld.
[2:47:51] Wat doet de staatssecretaris om weer boven aan de ranglijsten te staan door middel van projecten?
[2:47:55] maar ook in relatie tot eerdere toezeggingen.
[2:48:00] Een stijging op de diverse ranglijsten is een beloning voor vernieuwend en vooruitstrevend beleid.
[2:48:07] En daar waar Nederland daalt op een ranglijst, is dat een duidelijk signaal dat de emancipatie in Nederland nog niet af is en dat er nog genoeg te verbeteren valt.
[2:48:16] Daarvoor zet ik me in.
[2:48:17] En in de emancipatienota die ik vorige week naar de Kamer stuurde, staan de maatregelen die
[2:48:21] het huidige demissionaire kabinet daartoe neemt.
[2:48:26] De taak van de overheid om gelijkheid tussen mannen en vrouwen en gelijkheid voor lhbtiq plus personen te bevorderen is verankerd in artikel 1 van onze grondwet en daar sta ik voor en daar blijft dit kabinet zich ook voor inzetten.
[2:48:44] Dan ga ik door met een vraag van mevrouw
[2:48:48] Westerveld, over hoe ik de bezuinigingen die enerzijds worden doorgevoerd, hoe ik die rij met de warme woorden voor emancipatie.
[2:48:59] Ja, voorzitter, en ik haalde dat net aan, ik weet niet, volgens mij in reactie op een vraag van mevrouw Dobbe, dat in het regeerprogramma keuzes zijn gemaakt om te investeren in specifieke grote maatschappelijke thema's.
[2:49:14] Ik ga dat allemaal niet herhalen, maar dat is inderdaad een keuze die is gemaakt en waar uiteindelijk een rekening voor gepresenteerd wordt gekoppeld aan bezuinigingen op andere plekken.
[2:49:29] En die daalt ook neer op het domein van emancipatie, zowel op ambtenaren als op subsidies.
[2:49:36] En dat betekent dat ik daarin keuzes maak op onderwerpen waar we
[2:49:42] de grootst mogelijke positieve impact kunnen maken.
[2:49:46] En de coördinerende, ondersteunende en aanjagende rol daarbij vanuit de directie emancipatie zal noodgedwongen kleiner worden.
[2:49:54] op de subsidieruimte wordt 151.000 euro gekort.
[2:50:00] Maar ik vind het belangrijk, en dat is altijd balen, bezuinigen is niet fijn, maar wel om het in perspectief te zetten tegenover die korting blijft staan dat we volgend jaar ruim 4,6 miljoen euro kunnen stoppen in projecten en ruim 14,4 miljoen euro voor
[2:50:19] de diverse allianties met wie we meerjarig samenwerken.
[2:50:24] Dus er blijven nog veel mooie middelen over om onze emancipatiedoelen na te streven.
[2:50:31] Een vraag van mevrouw Rodekerk over...
[2:50:36] En van mevrouw Westerveld over het regenboogloket, de subsidies voor het regenboogloket en genderpraatjes.
[2:50:50] Volgens mij heb ik al pratend gezegd dat ik over de subsidie voor genderpraatjes in gesprek ga met VWS.
[2:50:59] Die subsidierelatie ligt daar.
[2:51:05] De subsidie is nu al een maximum aantal keren verlengd en er wordt gekeken naar andere manieren van borging.
[2:51:11] En ik blijf daarover in gesprek zowel met het transgendernetwerk als met het ministerie van VWS.
[2:51:20] En ten aanzien van de projectsubsidie voor het regenboogloket, die subsidie is inderdaad eerder verlengd, zodat het regenboogloket een professionaliseringsslag kon maken.
[2:51:32] en die subsidie loopt nu inderdaad af.
[2:51:38] Een vraag van mevrouw Westerveld over meer ouderschap.
[2:51:44] Het klopt dat het kabinet heeft besloten nu geen wettelijke regeling voor te bereiden op het terrein van meer ouderschap.
[2:51:51] Er zijn binnen de Rijksbegroting geen middelen gereserveerd voor de implementatie en dit vraagt op dit moment te veel capaciteit van de ministeries en de uitvoeringsorganisaties.
[2:52:00] Volgens mij is de Kamer daar op 10 maart over geïnformeerd.
[2:52:06] Het lid Michon heeft aangegeven een initiatiefwetsvoorstel te zullen indienen over meer ouderschap.
[2:52:13] Daarnaast is het zo dat diverse onderzoeksresultaten bekend zijn en gedeeld zijn.
[2:52:19] Ook die vormen, wat dat betreft, een mooie basis voor een wettelijke regeling.
[2:52:23] Dus ik kijk uit naar dat initiatiefwetsvoorstel.
[2:52:29] Dan zal dat traject verder plaatsvinden.
[2:52:32] Dan een vraag van mevrouw Westerveld.
[2:52:35] Hoe verloopt de implementatie van de gendertoets integraal afwegingskader?
[2:52:40] Er zit een verplichte gendertoets in het beleidskompas van de Rijksoverheid.
[2:52:47] De effecten op gendergelijkheid moeten worden meegenomen.
[2:52:50] in de beleidsvoorbereiding en ook moeten partijen die door het voorstel geraakt zullen worden en andere belanghebbende geraadpleegd worden.
[2:52:58] En wat ik inderdaad in mijn aanjagende capaciteit doe, is alle leden van het kabinet stimuleren om aandacht te besteden aan de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en waar nodig ondersteunt mijn ministerie hen, dus directie, emancipatie,
[2:53:16] om dat zo veel mogelijk en zo goed mogelijk te doen.
[2:53:21] Een vraag van mevrouw Dobbe over vrouwen die seksueel geweld hebben meegemaakt.
[2:53:29] Dit ging over de medische kosten en het eigen risico.
[2:53:33] Dit is natuurlijk een heel heftig en gevoelig onderwerp.
[2:53:39] Het is sowieso belangrijk dat slachtoffers van seksueel geweld ergens terecht kunnen.
[2:53:44] Ze kunnen terecht bij de centra
[2:53:45] seksueel geweld en krijgen daar kosteloos hulp.
[2:53:48] En als vervolgens medische onderzoek of medische behandeling nodig is uit de zorgverzekeringswet, dan wordt het eigen risico inderdaad in rekening gebracht.
[2:54:00] En uiteindelijk ligt het besluit hierover bij de minister van VWS, omdat dit op het terrein van VWS ligt.
[2:54:09] Op dit moment zijn er geen plannen voor uitzondering van eigen risico, ook omdat uit eerder onderzoek blijkt dat voor slachtoffers van seksueel geweld het eigen risico geen doorslaggevende factor is om wel of niet die hulp te zoeken.
[2:54:26] Dan ga ik door naar een vraag van mevrouw Heijten over de status... Mevrouw Dobbe heeft een vraag.
[2:54:33] Dank u wel voor dat antwoord.
[2:54:36] Ik heb gesproken met het Centrum voor seksueel geweld en ook de actoren, forensies, rechercheurs, artsen.
[2:54:45] Zij zeggen dat het juist zo goed is dat het steeds beter wordt geregeld voor vrouwen die seksueel geweld meemaken.
[2:54:54] Dat zij bijvoorbeeld niet meermaals
[2:54:56] een onderzoek zouden moeten doen.
[2:54:58] Zowel voor de politie als voor hun eigen medische klachten.
[2:55:04] Of als er schade is toegebracht tijdens de verkrachting.
[2:55:09] Omdat het enorm psychisch belastend is en ook lichamelijk belastend is.
[2:55:13] Dus dat gaat eigenlijk best wel goed.
[2:55:14] Maar zij zeggen ook dat zij dan, op het moment dat zij zeggen er moet een medisch onderzoek
[2:55:19] om te kijken hoe het gaat met de vrouw en of er beschadigingen zijn die hersteld moeten worden, dat er toch daadwerkelijk vrouwen zijn die afhaken.
[2:55:27] En die zitten dan in een superkwetsbare positie.
[2:55:30] Ze hebben net iets zwaar getraumatiseerds meegemaakt.
[2:55:34] En dan haken zij af.
[2:55:36] Het is misschien niet het meest doorslaggevende voor alle vrouwen, maar het kan wel doorslaggevend zijn.
[2:55:44] En een tweede is natuurlijk het morele aspect, als het gaat over het eigen risico na verkrachting.
[2:55:50] Het is gewoon heel pijnlijk dat je dan kosten moet maken.
[2:55:53] En ik snap ook dat het bij de minister van VWS zit.
[2:55:56] Ik zie ook dat er een motie is aangenomen in de Eerste Kamer.
[2:55:58] Ik zie ook dat er een richtlijn in Europa is om te zorgen dat het goed geregeld is, zodat vrouwen niet geconfronteerd worden met kosten.
[2:56:05] Dus mijn vraag is wel, als deze nota heel erg ingaat op seksueel geweld, om hier ook aandacht voor te hebben als coördinerende bewindspersoon.
[2:56:15] Meer dan dat er geen plannen zijn en dat de minister er niet over gaat, of de andere minister erover gaat.
[2:56:24] Het is een heel ernstig onderwerp en ik neem dit signaal mee richting de minister van VWS.
[2:56:29] Want op het moment dat mevrouw Dobbe aangeeft dat het wel degelijk een belemmering is, dat zou niet zo mogen zijn.
[2:56:36] Dus ik pak dit signaal op en neem dit mee richting collega van VWS.
[2:56:41] Dan ga ik door naar de vraag van mevrouw Heijten over de status van lijsten van gemeenten over Roma en Sinti-inwoners.
[2:56:57] De volwaardige deelname van Roma en Sinti maakt geen deel uit van het emancipatiebeleid
[2:57:03] Maar hiervoor werken verschillende departementen op hun eigen terreinen in beleid.
[2:57:07] En de beantwoording van de vragen waar u naar verwijst, is gedaan door de minister van BZK.
[2:57:12] En ik geleid uw vragen hiervoor door naar haar.
[2:57:19] Want dat lijkt me het beste, omdat het daar ook gewoon belegd is.
[2:57:22] En de minister daar al eerder op in is gegaan.
[2:57:26] Dus ik leid dat door.
[2:57:29] Dan een vraag ook van mevrouw Heijten over hoe ik reflecteer op de rol van vaders in seksuele opvoeding.
[2:57:39] Ja, vaders hebben daar een belangrijke rol in.
[2:57:42] Het ging met name ook, er was ook de link met de manosfeer en zonen en jonge mannen en hoe
[2:57:52] om hen aan te spreken op ongepast gedrag, maar ook te begeleiden om de juiste en gezonde stappen te zetten.
[2:57:59] Het ministerie van VWS en mijn ministerie subsidiëren tot het eind van dit jaar het project seksuele opvoeding door ouders van Rutgers.
[2:58:07] Dit project ondersteunt alle ouders en verzorgers bij een gezonde en veilige seksuele opvoeding van kinderen.
[2:58:15] En ook wat er in de onlinewereld gebeurt en de mogelijke risico's daarbij zijn ook onderdeel van het project.
[2:58:26] En samen met oudere organisaties ontwikkelt Rutgers passend materiaal voor alle ouders en verzorgers om het gesprek te voeren, ook over gendernormen en seksuele diversiteit.
[2:58:37] En het doel is om op het juiste moment en op de juiste manier het gesprek aan te gaan.
[2:58:42] Overigens is denk ik ook belangrijk, we hadden het daar al eerder over, naast de superbelangrijke rol van ouders en opvoeders speelt het onderwijs hier natuurlijk ook een belangrijke rol in en dat heeft ook echt mijn volle aandacht binnen het curriculum en ook binnen het herzienen en geactualiseerde curriculum.
[2:59:05] Dan ben ik beland aan het einde van blokje drie.
[2:59:11] Er is één ding waar ik volgens mij een tweede termijn op terugkom.
[2:59:15] Twee zaken.
[2:59:20] De heer Van Kampen heeft een vraag.
[2:59:22] Ik wil de staatssecretaris bedanken en ik begrijp ook de tekortkomingen van het zijn van een coördinerende bewindspersoon, omdat je voortdurend ook altijd afhankelijk bent van de collega's die vaak over de wetgeving gaan, behalve voor het OCW-deel.
[2:59:37] Volgens mij heeft de staatssecretaris daar heel duidelijk op gerepreteerd.
[2:59:43] De vraag die mij nog rest is, voorzitter,
[2:59:46] Het hele emancipatievraagstuk en vooruitgang daarom trend in gemeenschappen met een niet-westerse achtergrond.
[2:59:56] Dan heb ik het niet alleen over de positie van de LHBTQ-gemeenschap in die gemeenschappen zelf, waar veel sprake is van discriminatie, maar ook over de positie van bijvoorbeeld biculturele vrouwen, die vanwege culturele normen
[3:00:10] niet de ontplooiing krijgen die zij verdienen en die zij in Nederland ook zouden moeten hebben.
[3:00:19] Ik zou de staatssecretaris willen vragen of zij dat deel herkent.
[3:00:22] Ik ben blij, dat heb ik zelf geprobeerd vandaag te benoemen met collega's, om de menospheerdiscussie op de agenda te zetten.
[3:00:27] Maar ik vind ook dat we moeten blijven praten en benoemen dat ook in gemeenschappen waar met een niet-westerse achtergrond
[3:00:35] er nog heel veel werk te verzetten is als het gaat om emancipatie.
[3:00:38] In de eerste instantie in groepen zelf.
[3:00:42] En in de tweede instantie ook vanuit groepen zelf richting de LGBTQI plus gemeenschap in een brede.
[3:00:49] Hoe kijkt de staatssecretaris daarnaar?
[3:00:50] Dat is een terechte vraag.
[3:00:54] Daar werken we ook actief aan.
[3:00:56] Onder andere via een van de allianties, de alliantie verandering van binnenuit.
[3:01:05] Dat is juist bedoeld om vanuit gesloten gemeenschappen, onder andere gemeenschappen met een
[3:01:11] Niet-westerse achtergrond, maar dat kunnen ook andere gesloten gemeenschappen zijn, zeg ik er maar bij.
[3:01:18] Om ervoor te zorgen dat daar bepaalde zaken worden doorbroken en dat daar waarspraken is van onvrijheid.
[3:01:25] en dus zeg maar niet emancipatie, dat dat wordt aangepakt, door op een slimme manier ook vanuit de gemeenschap sleutelfiguren daar een rol in te laten spelen.
[3:01:37] Maar dit is dus zeker iets wat de aandacht heeft.
[3:01:41] En daarnaast is het zo dat binnen het meerjarenplan zelfbeschikking zet het kabinet in op versterking van zelfbeschikking in gesloten gemeenschappen.
[3:01:51] En binnen dit meerjarenplan is specifiek aandacht voor vrouwen met een migratieachtergrond vaak in een financiële afhankelijkheidspositie.
[3:01:59] De heer Van Kampen verwees daar ook al naar.
[3:02:01] Wat soms kan leiden tot hele nare en ook onveilige situaties.
[3:02:07] Omdat die vrouwen simpelweg niet de vrijheid en ruimte en middelen hebben om
[3:02:12] om voor zichzelf op te komen.
[3:02:16] Dit kunnen bijvoorbeeld ook vrouwelijke statushouders zijn en via een aantal concrete projecten worden deze vrouwen geholpen hun eigen keuzes te maken en volwaardig en zelfstandig deel te maken van de samenleving.
[3:02:28] Dit is een project dat bij het ministerie van SZW ligt en waarbij SZW heel nauw samenwerkt met expertorganisaties, met de gemeenten, die spelen daar een cruciale rol in.
[3:02:41] en met andere instellingen.
[3:02:44] Maar dit heeft dus inderdaad volle aandacht.
[3:02:46] Terecht punt.
[3:02:51] Dan zijn we klaar met de beantwoording.
[3:02:53] Kijken we naar de staatssecretaris.
[3:02:55] Mevrouw Van der Velde heeft ook nog een vraag.
[3:02:59] Nou voorzitter, ik heb er eigenlijk nog twee.
[3:03:01] Ik dacht, ik heb natuurlijk twee interrupties, maar ik dacht ik laat eerst de staatssecretaris even uitpraten.
[3:03:05] Die gaan beide over heel andere onderwerpen.
[3:03:08] De staatssecretaris heeft natuurlijk al een aantal keer aangegeven dat ze van plan is om naar Hongarije te gaan om zich bij de Pride-mars te voeren om daar steun te leveren.
[3:03:25] Maar ik vroeg mij af, staatssecretaris, op welke basis bent u dan bevoegd om Nederland in Hongarije te vertegenwoordigen om een mensenrechtenkwestie die formeel onder BUSA of de EU valt te behandelen?
[3:03:36] Dat vind ik eigenlijk wel interessant om te weten.
[3:03:39] Dank voor de vraag.
[3:03:43] Even in alle scherpte, zodat u ook een beetje weet wat mijn programma is en wat ik daar ga doen.
[3:03:50] Ik ga op vrijdagavond naar Boedapest op uitnodiging van de burgemeester om daar in gesprek te gaan met de organisatoren achter de Pride.
[3:04:00] Ik doe dat nadrukkelijk om de organisatoren
[3:04:03] En ook mensen vanuit de LHBTI-gemeenschap een hart onder de riem te steken.
[3:04:10] En me duidelijk uit te spreken voor deze mensenrechten.
[3:04:14] Want dat zijn het.
[3:04:15] Het gaat om mensenrechten.
[3:04:18] Dan is het zo dat op het moment dat de Pride march wordt verboden, dan heb ik een alternatief programma waarbij ik met een diversiteit aan maatschappelijke organisaties
[3:04:36] en individuen in gesprek gaan.
[3:04:39] Maar alles is erop gericht om die hart onder de riem te steken, waarbij ik ook, dat vind ik heel belangrijk, want ik ga me niet mengen in binnenlandse politiek, maar ik vind het belangrijk om nog een keer te benadrukken, dat als je het hebt over de EU, dan is dat een samenwerking die gaat over
[3:04:57] economie, over handel, maar die ook gaat en die gaat over veiligheid en een aantal andere grensoverschrijdende thema's.
[3:05:04] Maar de EU is ook een waardenunie waarin we afspraken hebben gemaakt, ook op dit soort thema's.
[3:05:10] En het is belangrijk op het moment dat die rechten in het gedrang komen, dat we ons uit durven spreken, want anders is die hele unie van waarde niets waard.
[3:05:23] U zegt de burgemeester.
[3:05:25] Mag ik ervan uitgaan dat u burgemeester Hasma bedoelt?
[3:05:34] Nee, de burgemeester van Boedapest.
[3:05:37] Ik ga op uitnodiging van de burgemeester van Boedapest.
[3:05:42] U heeft helemaal gelijk.
[3:05:46] Mijn tweede vraag.
[3:05:48] U heeft geen antwoord gegeven op wat u het recht geeft vanuit de portefeuille OCW.
[3:05:55] Ik snap dat u gaat om mensen een hart onder de riem te steken.
[3:05:59] In welke zin bent u dan bevoegd?
[3:06:01] om over EU-beleid hierover te spreken?
[3:06:05] Of gaat u dan op persoonlijke titel?
[3:06:07] Dat is mij dan niet helemaal duidelijk.
[3:06:10] Nee, voorzitter.
[3:06:11] Mijn rol is, mijn functietitel is ook officieel staatssecretaris voor funderend onderwijs en emancipatie.
[3:06:19] En vanuit emancipatie heb ik een coördinerende rol waar onder andere de rechten van LHBTI'ers een plek hebben.
[3:06:30] En in die hoedanigheid ga ik naar Boedapest.
[3:06:39] We gaan dan nu... Misschien goed om daaraan toe te voegen, want ik ben gewend om samen te werken en af te stemmen, maar ik ga ook op nadrukkelijk verzoek van buitenlandse zaken.
[3:06:54] De minister van Buitenlandse Zaken, ik moet even correct zeggen.
[3:06:59] Voor de volledigheid is ook een Kamermotie een tijdje geleden aangenomen, waar de staatssecretaris ook naar verwezen naar inbrengt.
[3:07:07] Volgens mij kunnen we door naar de tweede termijn.
[3:07:10] Voor alle leden geldt dat we een derde hebben van de spreektijd in de eerste termijn, dus dat is 1 minuut 40.
[3:07:22] Dank, voorzitter.
[3:07:25] Allereerst zou ik graag een twee minuten debat aanvragen.
[3:07:29] We hebben het vandaag gehad over heel veel verschillende onderwerpen die van belang zijn voor emancipatie.
[3:07:34] Ik hoop echt dat we de komende maanden nog wat voor elkaar kunnen krijgen, maar ook dat er daarna echt meer vooruitgang komt ten opzichte van de stilstand die ik toch de afgelopen tijd heb bemerkt.
[3:07:46] Bijvoorbeeld ten aanzien van de agenda voor jonge ouders, gratis kinderopvang, betere verlofregelingen, ook voor vaders.
[3:07:53] Daar blijven wij ons vanuit D60 hard voor maken.
[3:07:56] Ten tweede heb ik gesproken over de LBTI en de zorgen die daarvoor spelen.
[3:08:03] De staatssecretaris gaf aan ten aanzien van genderpraatjes met VWS in gesprek te gaan, of de VWS-minister daarover terugkomt om te zien of die
[3:08:12] subsidie verlengd kan worden.
[3:08:13] Ik wil aangeven dat die echt binnen een paar weken, een paar maanden stopt.
[3:08:17] Dus ik hoop dat zij voor die tijd dan ook met een brief daarover of de VWS-minister met een brief daarover kan komen, omdat dit voor OLBTI-jongeren, transgenderjongeren een luisterend oor biedt wat zij niet kunnen missen.
[3:08:30] Een derde punt waar ik over aandacht vroeg is de verlofleging voor raadsleden.
[3:08:34] Ik ben heel blij dat de staatssecretaris heeft toegezegd hier voor de zomer ook op terug te komen.
[3:08:39] En ik hoop echt dat het lukt om de stappen die we al kunnen zetten, bijvoorbeeld zo'n ontslag naar verlof noemen, dat we die met elkaar kunnen doen.
[3:08:48] En daarmee vrouwen ook helpen richting de aankomende Kamerverkiezingen.
[3:08:54] Is er een vraag van mevrouw Van der Velden?
[3:08:57] Dank u wel, voorzitter.
[3:08:59] Ik heb natuurlijk in de eerste termijn mevrouw Rodekerk gevraagd of zij ook denkt dat mensen die aanschuiven bij dat gesprek waar ze het eerder over hadden, met die culturele achtergronden, of dat ook de juiste mensen zijn die ze moeten bereiken om te zorgen dat er ook meer emancipatie gaat komen.
[3:09:20] En heb ik eigenlijk in de eerste termijn geen antwoord op gehad.
[3:09:22] Ik had gehoopt dat mevrouw Rodekerk er nog op terug zou komen, dus ik dacht ik parkeer hem hier nog even.
[3:09:27] Ik heb daar echt een heel uitgebreid antwoord op gegeven.
[3:09:30] Misschien kunt u het even terugluisteren.
[3:09:33] Roze in Blauw moet een fulltime operationele politieunit worden.
[3:09:42] Het staat nu bij vrijwilligerswerk van geweldige agenten.
[3:09:47] Maar we zouden ervoor moeten zorgen dat het tegengaan van discriminatie
[3:09:50] overal in het land gebeurt dat agenten daartoe toegerust zijn, maar dat ze ook toegerust zijn om mensen te helpen, LBTI-ers die te maken hebben met discriminatie.
[3:10:00] Dus ik ben benieuwd of zij daar ook stappen in zou willen zetten.
[3:10:04] Mevrouw Van der Velden heeft nog een aanvoerder op dit punt.
[3:10:07] Ja, dank u wel, voorzitter.
[3:10:07] Ja, dat was geen antwoord op mijn vraag, want ik heb het eigenlijk helemaal niet gehad over de politie.
[3:10:12] De vraag ging specifiek over die praatgroepen met van die groepen in de multiculturele samenleving die niet per se onze culturele normenwaarden hebben, die misschien een andere ideologische inslag hebben.
[3:10:25] En waar dus wel sprake nu nog is van geweld tegen of mishandeling of intimidatie bij lhbt-heersers, zoals u dat zegt.
[3:10:35] En ik heb concreet gevraagd, verwacht mevrouw Rodekerk dat de mensen die daar aanschuiven de juiste mensen zijn die zij moet bereiken hiervoor?
[3:10:42] En daar heb ik geen antwoord op gehad.
[3:10:43] Ziet u daar ook concreet verschil?
[3:10:45] Ik zal me even samenvatten wat ik had gezegd.
[3:10:50] Dit zijn organisaties die vanuit de mensen met een migratieachtergrond vanuit die groepen zelf komen.
[3:11:00] en die bijeenkomsten organiseren die heel breed bereik hebben.
[3:11:04] Dus ik nodig mevrouw Van der Velden van Hart uit om ook een keer aanwezig te zijn en echt alleen te luisteren, zou ik dan wel adviseren.
[3:11:12] En dan kun je zien wat dat doet, want de mensen die er komen, die komen vaak bijvoorbeeld ook op uitnodiging van elkaar.
[3:11:18] Wat ik aangaf, het kunnen ouders zijn die door kinderen zijn uitgenodigd.
[3:11:23] En daarmee wordt dus heel breed zo'n gesprek gevoerd.
[3:11:27] En dit soort initiatieven van onderaf stimuleren wij heel erg, omdat ik denk dat het belangrijk is dat ook vanuit de organisaties zelf en vanuit de samenleving zelf dit soort initiatieven ontstaan.
[3:11:40] En daarnaast zul je nog veel meer moeten doen.
[3:11:42] Daarnaast moet je ook kijken naar de politiekant.
[3:11:45] Zorgen dat we intimidatie en geweld afstraffen en daar ook heel scherp op zijn.
[3:11:51] Dat je dat structureel borgt.
[3:11:52] Dat je zorgt dat daar ook echt op geïnvesteerd wordt.
[3:11:54] Volgens mij moet je het allemaal doen.
[3:11:57] Het is toch niet een hele korte samenvatting geworden, maar met alle liefde ga ik hier nog een keer op in.
[3:12:02] Want het is zo belangrijk dat je zowel de mensen zelf, de jongeren waar het vaak om gaat, zelf aanspreekt.
[3:12:08] Ook die met een migratieachtergrond.
[3:12:10] maar ook hun ouders en ook omstanders weten bereiken.
[3:12:13] Dit was wat ik net had aangegeven en ik ben nu dan wel benieuwd of mevrouw Van der Velde zelfs een concreet voorstel heeft waarmee zij, in plaats van alleen maar te polariseren, daadwerkelijk ook dit soort geweld tegen de PTI'ers tegengaat.
[3:12:26] Ik zie dat mevrouw Van der Velden daar nog op wil reageren, wel met de aantekening dat we inmiddels in de tweede termijn zitten.
[3:12:33] Oké, mevrouw Van der Velden.
[3:12:33] Ja, dit is mijn laatste vraag daarover.
[3:12:35] En volgens mij heeft mijn partij overigens daar al genoeg voorstellen voor gedaan.
[3:12:39] Maar er komt natuurlijk ook nog een twee minuten debat aan.
[3:12:41] Dus ik zal zeker ook met wat voorstellen komen.
[3:12:43] Maar om terug te komen op mijn laatste vraag aan mevrouw Rodekerk.
[3:12:46] Verwacht mevrouw Rodekerk ook, want ik hoor nou constant moeders en kinderen en omstanders en eventuele...
[3:12:53] Mensen die zelf LHB zijn om aan te schuiven.
[3:12:57] Maar denkt mevrouw Rodekerk dat dit ook de probleemjongeren bereikt die bijvoorbeeld mensen op fatbikes van achteren bij de bibs pakken en die juist op die manier mensen lastigvallen.
[3:13:07] Denkt u dat dat die mensen ook bereikt?
[3:13:08] Mevrouw Rodekerk?
[3:13:10] Ja, want die hebben inderdaad moeders en ouders en ik denk dat we ervoor moeten zorgen dat wij deze jongeren daarop aanspreken en dat ook ouders dat doen.
[3:13:20] En ik constateer nogmaals dat de PVV geen enkel voorstel heeft gedaan in het hele debat om daadwerkelijk een probleem op te lossen, net als in de afgelopen kabinetsperiode.
[3:13:30] We gaan door met de heer Van Kampen voor uw tweede termijn.
[3:13:34] Als ik wat oudere vrienden hoor spreken, die ook deel uitmaken van de LHBTIQ-community, dan praten zij met hele andere woorden en ervaringen over tolerantie in bijvoorbeeld de jaren 90 als vandaag de dag.
[3:13:48] En dat laat zien.
[3:13:49] dat we verworvenheden hebben te bevechten, iedere dag weer.
[3:13:53] Dat laten niet alleen de cijfers zien van de staatssecretaris in de onderzoeken.
[3:13:57] Dat horen we uit de verhalen van individuen in ons land.
[3:14:01] En ik ben blij om te horen dat de staatssecretaris daar vol passie
[3:14:05] de afgelopen anderhalf jaar aan heeft gewerkt en dat waarschijnlijk ook nog in een poosje zal doen.
[3:14:12] Ik ben nieuwsgierig naar de beantwoording, ook nog in tweede termijn, op de vraag van mevrouw Dobbers.
[3:14:16] Het gaat om die wettelijke grondslag.
[3:14:18] Mijn collega Bente Becker heeft die motie ingediend.
[3:14:21] Mevrouw Dobbe vroeg daar expliciet naar die wettelijke grondslag.
[3:14:24] En voorzitter, ik zou hem eigenlijk ook wel willen.
[3:14:26] En waarom?
[3:14:27] Omdat de vrijheid van de een ophoudt waar die van de ander wordt beperkt.
[3:14:33] Dus soms moet je om iemands vrijheid te bewaren die van een ander inperken.
[3:14:38] En dit is zo'n voorbeeld.
[3:14:39] Dus ik hoop dat de staatssecretaris daar voortvarend mee aan de slag wil gaan.
[3:14:44] Ik heb nog een vraag over onderwijs en seksuele voordichting.
[3:14:48] Ik zou de staatssecretaris willen vragen.
[3:14:55] Misschien heeft ze dat antwoord gegeven toen ik net even op de gang was.
[3:14:59] Ik vind het een belangrijk punt, omdat er blijkbaar dus wel een behoefte is van jonge mensen om hier te leren.
[3:15:06] En waar kun je mensen beter voorbereiden op de toekomst en het volwassen leven dan op het onderwijs?
[3:15:14] En tot slot, voorzitter.
[3:15:15] Ik ben trots op deze staatssecretaris dat zij een signaal laat horen door naar Budapest te gaan.
[3:15:22] En ik hoop haar daar volgende week zaterdag ook te ontmoeten.
[3:15:26] Dank u wel, voorzitter.
[3:15:28] Mevrouw Van der Velden.
[3:15:30] Ja, dank u wel, voorzitter.
[3:15:33] Ik heb eigenlijk helemaal niet zo heel veel vragen meer, want op alles is een antwoord gegeven, tenminste niet wat ik in het debat gevraagd heb.
[3:15:40] Op alles is een antwoord gegeven, maar dan denk ik van ja, waar gaat het nou echt over?
[3:15:44] Want wat ik heel veel hoor van de staatssecretaris is dat zij van plan is om op allerlei vlakken samen te gaan werken met andere ministeries, behalve bij Sport en behalve bij JNV.
[3:15:56] Dan is het ja, ik ga in gesprek met bijvoorbeeld
[3:15:58] Ik ga in gesprek met de minister uit de markt.
[3:16:04] Ik hoor de staatssecretaris zeggen dat de stukken die u gegeven heeft, die geleidding weer doorgaan naar JFV.
[3:16:11] Maar gaat de staatssecretaris dan ook in gesprek?
[3:16:14] met de staatssecretaris van JNV of de minister van JNV om ook echt tot hele concrete punten te komen.
[3:16:21] Nou snap ik dat er een plan ligt, maar de uitvoering is wellicht niet altijd wat er dan ook daadwerkelijk ligt.
[3:16:27] Dus dat ten eerste.
[3:16:29] En een antwoord.
[3:16:30] Die vraag die ik ook eigenlijk al heel vaak aan de staatssecretaris in zijn algemeenheid heb gesteld, niet alleen in dit debat, maar ook tijdens allerlei schriftelijke vragenrondjes en anderzijdszaken, is het volgende.
[3:16:46] Uw collega Van Wil heeft aangegeven dat er geen twee geslachten zijn, maar dat er sprake is van seks en diversiteit en dat dat dan een spectrum is.
[3:16:54] Bent u het met die stelling eens of bent u het ermee eens dat er maar twee geslachten zijn?
[3:17:00] Dat zijn mijn vragen.
[3:17:17] U hoeft niet zo verontwaardigd te doen.
[3:17:19] Wat doet het er toe?
[3:17:20] Nou, de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen doen er wel degelijk toe.
[3:17:23] Dus er is geen spectrum tussen die biologische verschillen.
[3:17:27] En het is heel belangrijk dat we dat ook kunnen bewaren.
[3:17:30] En voor medische kwesties is dit uiteraard belangrijk, want ik ga ervan uit...
[3:17:35] dat u een heel soort aantal andere onderdelen heeft dan dat ik heb.
[3:17:39] Dus in die zin is geslacht ontzettend belangrijk.
[3:17:42] Iedereen mag zich identificeren zoals ze zelf willen, maar dat betekent wel dat ook de veiligheid van mensen, dus ook gewoon de veiligheid van vrouwen, waar ik het nu constant over heb gehad, dat dat steeds in het gedrang komt, omdat die biologische realiteit gewoon niet in acht wordt genomen en die mannen
[3:18:01] Mannen, dus vaak, die zich als vrouw identificeren, die fysiek lichamelijk sterker zijn, die wel een mannelijke puberteit hebben doorgemaakt, vrouwen het leven nog moeilijk maken.
[3:18:10] En waarom zijn we zo regressief bezig als jullie, deze partijen die hier met z'n allen zitten, los van de PVV, dan zo progressief zijn met z'n allen?
[3:18:18] Ik snap dat niet.
[3:18:20] De heer Van Kampen.
[3:18:22] Voorzitter, mevrouw Van der Velden had vijf minuten nodig om de kwestie in penitentiaire inrichtingen te benoemen, waarna ik een onderzoek van de universiteit Leiden citeerde dat er geen sprake is van de situatie die zij omschreef in haar betoog.
[3:18:38] Dat werd weggedaan als een onderzoekje.
[3:18:42] Maar waarom voelt zij zich zo bedreigd?
[3:18:45] door mensen die zichzelf om hun mauverende redenen niet identificeren als een bepaalde genderidentiteit.
[3:18:53] Waarom is dat een probleem voor de PVV?
[3:18:56] Wie wordt daardoor bedreigd?
[3:19:00] Welke andere verworven rechten dreigen daardoor om te vallen?
[3:19:05] Is de veiligheid van mevrouw Van der Velde erdoor in het geding?
[3:19:09] Wat maakt het uit?
[3:19:10] Deze staatssecretaris antwoordt op de vraag hoeveel zijn er slechts twee genderidentiteiten.
[3:19:17] Ik probeer mevrouw Van der Velde te begrijpen, maar ik snap niet waar de PVV mee bezig is.
[3:19:22] Waar gaat dit over?
[3:19:24] Laat ik u dan gelijk even een correctie doen.
[3:19:29] Ik heb het over geslachten.
[3:19:30] Ik heb het niet over genderidentiteit.
[3:19:32] Genderidentiteit is een construct dat door progressieve clubs is bedacht om juist verwarring te zaaien over het woord en de definitie van geslacht.
[3:19:41] Dat is biologisch namelijk.
[3:19:43] Waar ik mij zorgen om maak, is dat er vrouwen zijn in vrouwenruimtes, specifiek voor vrouwen,
[3:19:49] waar zij zich wel druk maken of er wel of geen man binnenkomt.
[3:19:53] Kunt u zich voorstellen, stel u bent een vrouw, kunt u zich waarschijnlijk niet voorstellen, maar stel u bent een vrouw en u bent seksueel mishandeld en u zit in een opvang specifiek voor vrouwen.
[3:20:01] Hoe zou u het dan vinden als daar een man binnenkomt die nog volledig intact is en zegt ja maar ik ben een vrouw dus ik mag hier zijn.
[3:20:07] Of hoe zou u het vinden als u een spa heeft waar dames een bikini wax kunnen krijgen maar er komt een meneer binnen die zijn hele zaakje nog heeft die zegt ik ben een vrouw u moet mij ook behandelen.
[3:20:19] Denkt u nou echt dat vrouwen daarop zitten te wachten?
[3:20:22] Natuurlijk voelen vrouwen zich bedreigd.
[3:20:23] En dat de VVD dat niet in wil zien, vind ik echt gewoon... Nou, ik heb er geen woorden voor.
[3:20:29] Zo belachelijk vind ik dit.
[3:20:32] De heer Van Kampen, ja.
[3:20:34] Maar dan wel de laatste vraag.
[3:20:37] Ik leer snel, voorzitter... Ik schiet hier helemaal niks mee op.
[3:20:42] Ik concludeer dat de wijze waarop mevrouw Van der Velden spreekt... over transpersonen...
[3:20:49] er aan zal bijdragen dat mensen de zorgen hebben die zij hier formuleert.
[3:20:54] Dus zoals we de PVV kennen zien we hier weer angst aanjakkeren, vijandsbeelden creëren en in plaats van een beetje tolerantie hebben voor hoe mensen zelf door het leven gaan en willen gaan, zien we hier alleen maar vijandsbeelden opdoemen.
[3:21:08] Dus we weten weer wat we aan de partij voor de vrijheid hebben, voorzitter.
[3:21:16] Voorzitter, dan wil ik daar toch één laatste commentaar op maken.
[3:21:20] De heer Van Kampen had het over... Ja, excuseer, ik ben niet zo goed met namen.
[3:21:25] Ik zie u pas vandaag voor het eerst.
[3:21:26] Ik geloof het allemaal wel.
[3:21:28] Maar wat ik dus wel begrijp, is dat u aangeeft dat de rechten van vrouwen gewoon aangetast mogen worden als anderen daarmee...
[3:21:39] Laten we even uitkijken en met elkaar geen dingen in de mond leggen, want dit heb ik ook niet gehoord.
[3:21:44] Waar heeft mevrouw Van der Velde mij dat te horen beweren?
[3:21:50] Mevrouw Van der Velde?
[3:21:51] Dat kan ik opmaken tussen de regels door met uw betoog.
[3:21:55] U geeft aan dat wij tegen de vrijheid zijn, maar ik hoor alleen maar dat u tegen vrouwenrechten bent en dat is tegen de vrijheid van vrouwen.
[3:22:03] Voorzitter, persoonlijk feit van mevrouw Van der Velde beticht mij dat ik tegen de rechten van vrouwen zou zijn.
[3:22:09] En als ik haar daarop aanspreek, dan zegt ze dat op te merken tussen de regels door.
[3:22:16] Dus ik zou haar willen vragen of zij die bewering wil terugnemen, aangezien die nergens op gestoeld is.
[3:22:22] Mevrouw Van der Velden.
[3:22:23] Aangezien waarheid in deze commissie subjectief is, neem ik mijn woorden niet terug.
[3:22:27] Wacht, wacht, heel even.
[3:22:28] Ik ben nu voorzitter van deze commissie.
[3:22:30] Volgens mij proberen wij even graag... Ik zou heel graag het woord even willen hebben.
[3:22:35] Ik vind als voorzitter van deze commissie het ingewikkeld als leden nu, terwijl we volgens mij best een goed debat hebben gehad over heel veel verschillende onderwerpen.
[3:22:44] Terwijl dat tot nu toe een respectvol ging, ook naast staatssecretaris, met wie ook lang niet alle leden het helemaal eens zijn.
[3:22:51] Maar volgens mij proberen we met elkaar over heel veel verschillende onderwerpen, waar we allemaal verschillend over denken, een goed gesprek te hebben.
[3:22:57] Dan vind ik het niet netjes dat er nou in de laatste fase van dit debat wordt gezegd... dat waarheid in deze commissie subjectief is.
[3:23:05] Daar kan je ook verschillend over denken.
[3:23:07] Maar laten we nou niet het debat op deze manier afdoen.
[3:23:09] Dus graag dit soort woorden over het debat en hoe we het voeren niet meer.
[3:23:13] Dat lijkt me geen recht toe naar de manier waarop we tot nu toe over het onderwerp hebben gesproken.
[3:23:18] Mevrouw Dobbe, dan geef ik u even het woord.
[3:23:20] Dank u wel en ook steun aan de voorzitter voor deze ingreep.
[3:23:28] Mocht er verwarring zijn ontstaan na de opmerkingen van mijn collega van de PVV, wil ik toch rechtzetten dat de suggestie zou kunnen zijn dat de PVV namens alle vrouwen spreekt.
[3:23:41] En namens deze vrouw is dat zeker niet aan de orde.
[3:23:45] Wat denkt u dat vrouwen daarvan vinden?
[3:23:51] Deze vrouw vindt er niet hetzelfde van als wat hier net is gesteld.
[3:23:56] Dank u wel.
[3:23:57] Dit was geen vraag.
[3:23:58] Mevrouw Rodekerk heeft daar nog iets op getoet.
[3:24:00] Daar mag u reageren, mevrouw Van der Velden.
[3:24:02] Mevrouw Rodekerk.
[3:24:04] Ja, daar wil ik me wel bij aansluiten.
[3:24:06] Ik zou mevrouw Van der Velden willen vragen welke vrouwenrechtenorganisatie zij kent die het met haar eens is.
[3:24:11] En ik zou haar ook willen vragen om de vrouwenrechten niet te misbruiken voor de agenda van streng religieuze conservatieve mannen in Amerika en de VS. Dat zijn nog twee vragen.
[3:24:23] Ik stel voor dat mevrouw Van der Velden daarop reageert.
[3:24:25] En dan gaan we door met mevrouw Dobbe.
[3:24:27] Ja, dank u wel, voorzitter.
[3:24:29] Om even aan te haken op wat mevrouw Dobbe zei, zeg ik via de voorzitter.
[3:24:34] Zijn er ook zorgen voor vrouwen die wel binnenkomen?
[3:24:36] En dat zijn niet alle vrouwen, maar dat is ook wel een deel van de vrouwen.
[3:24:40] Dus wat u zegt kan ook niet weggezet worden natuurlijk als voor alle vrouwen.
[3:24:44] Daar geef ik u wel gelijk in.
[3:24:46] Maar wat mevrouw... Sorry, zou u de vraag nog één keer kunnen halen?
[3:24:51] U betekent mij van het misbruiken van vrouwenrechten.
[3:24:56] Maar in mijn optiek doen we dat niet, u vroeg.
[3:24:58] Maar geloof ik ook met twee organisaties, die kan ik noemen.
[3:25:01] Pro Vrouw en Voor Zij onder andere.
[3:25:05] En die zijn er dus wel degelijk.
[3:25:07] Onder andere ook MeMoMa trouwens.
[3:25:09] Die maken zich hier ook druk om.
[3:25:11] Dus er zijn wel degelijk vrouwenorganisaties die zich hier druk om maken.
[3:25:15] Waar hier gewoon ook niet naar geluisterd wordt.
[3:25:17] Vind ik jammer.
[3:25:19] We gaan door met mevrouw Dobbe.
[3:25:23] Ik denk dat het ook naar aanleiding van dit debat, wat we inderdaad op grote punten heel respectvol met elkaar en heel fijn hebben kunnen voeren, wil ik ook de staatssecretaris bedanken voor een heldere beantwoording.
[3:25:36] Maar ik denk dat het ook wel heel goed is en weer is gebleken dat het tijd is om werk te maken van die contraststrategie, ook om desinformatie
[3:25:45] te contradicteren, zeg ik dan maar even.
[3:25:49] En daar zou ook deze staatssecretaris in de tweede termijn op terugkomen, op dat element van de motie waar ook mijn collega Van Kampen naar refereerde.
[3:25:58] Dus daar kijk ik naar uit.
[3:26:00] Dan lees ik in de emancipatienota dat wij als een van de doelen zien gelijke kansen op de arbeidsmarkt en werkvloer.
[3:26:08] Ik heb ook aangegeven
[3:26:10] Ik deel dat streven natuurlijk helemaal, maar dan moeten we het niet alleen maar opschrijven, maar dan moeten we het ook regelen.
[3:26:16] En dat vind ik dan toch op het moment dat we hier gisteren in de Kamer een aantal vrouwen van de kraamzorg hebben gezien die aangeven dat juist dit op het spel staat voor hen.
[3:26:27] dat het te makkelijk is om te zeggen, maar dan passen daar geen acties bij.
[3:26:33] Dus ik wil toch deze staatssecretaris vragen om daar wel actie in te ondernemen en ook voor deze groep vrouwen op te komen en dit wel degelijk ter discussie te stellen, ook bij haar collega van VWS, als dat moet, om te kijken of we hier ruimte kunnen creëren.
[3:26:48] Voorzitter, ik wil nog iets zeggen over de motie die is aangenomen over private equity.
[3:26:54] De argumentatie vind ik daar toch een beetje snel.
[3:27:00] Wij voeren deze motie die is aangenomen door de Tweede Kamer over private equity in de kinderopvang niet uit.
[3:27:07] Met daarin een zin dat het niet goed zou zijn voor de kinderopvang.
[3:27:11] Maar daar heb ik wel wat meer argumenten voor nodig, want er zijn ook heel veel argumenten te maken dat het wel prima kan zonder private equity.
[3:27:17] En het hele principe, als wij hier een motie aannemen in de Tweede Kamer, dat die ook gewoon uitgevoerd wordt.
[3:27:22] Daar zou ik ook graag een reflectie op willen.
[3:27:24] Verder wil ik deze staatssecretaris nog heel veel succes en plezier wensen bij de Pride in Budapest.
[3:27:32] Mevrouw Heijten.
[3:27:34] Voorzitter, dank u wel.
[3:27:35] Ook wat betreft de fractie van NSC wensen we de staatssecretaris heel veel plezier bij de Pride in Hongarije en vinden we het geweldig dat zij deze reis gaat ondernemen.
[3:27:46] Ook wil ik haar bedanken voor de heldere, uitgebreide beantwoording.
[3:27:51] Ik heb nog één vraag en dat gaat toch nog over de Roma en Sinti, want die zitten vandaag mee te kijken, hebben in het verleden al via andere collega's hier vragen over gesteld.
[3:28:00] U verwijst eigenlijk inderdaad met één enkele zin
[3:28:03] naar de minister van BZK.
[3:28:07] En ik heb u ook de vraag gesteld.
[3:28:09] Wij vinden het onacceptabel dat groepen zich zo buitengesloten voelen dat ze geen bankrekening kunnen afsluiten, geen verzekering kunnen afsluiten.
[3:28:16] Dit speelt al jaren.
[3:28:18] De groepen hebben meerdere keren met mij gesproken.
[3:28:21] Ik zou het heel mooi vinden.
[3:28:22] En ik snap dat de staatssecretaris coördinerend is en dat wellicht dit doorverwezen moet worden naar BZK.
[3:28:29] Maar ik zou het ook heel mooi vinden als de staatssecretaris
[3:28:31] nog enigszins kan reflecteren op hoe zij zelf kijkt naar deze groep die zich op dit moment op deze manier behandeld voelt en hier tegenaan loopt.
[3:28:40] En dan zal ik vervolgens de vragen rechtstreeks gaan adresseren aan BZK.
[3:28:44] Maar ik denk dat dat heel mooi is voor de Roma- en Sinti-gemeenschap die vandaag ook meekijkt.
[3:28:48] En daar wou ik het bij laten.
[3:28:53] Dank u wel.
[3:28:55] Dank aan de staatssecretaris voor haar heldere beantwoording.
[3:29:00] Ik merk aan alles dat de staatssecretaris nog meer zou willen... maar dat ze zich ook beperkt voelt.
[3:29:05] Onder meer door bezuinigingen die er zijn... of misschien doordat sommige zaken bij andere collega's of departementen liggen.
[3:29:11] En ze daar in principe niet over gaat.
[3:29:15] Ik hoop dat ze de komende tijd de maximale ruimte gaat opzoeken.
[3:29:21] Want het is heel hard nodig.
[3:29:23] Wat ik mooi vond aan dit debat, want ik zat ook te worstelen met welke onderwerpen noem je nou wel, welke onderwerpen noem je nou niet.
[3:29:29] Gelukkig zijn er heel veel verschillende collega's die met andere punten zijn gekomen.
[3:29:35] De Roma en Sint, een hele belangrijke groep om ook hier in dit debat te noemen.
[3:29:38] Ik hoorde ook weer roze en blauw langskomen.
[3:29:42] Ook zo'n belangrijk onderwerp waar we de afgelopen jaren vaak over hebben gesproken.
[3:29:54] Ik noem ook nog even daarop aanvullend dat ik van diverse kanten ook vragen heb gekregen over bijvoorbeeld kosten voor een seksuoloog die niet worden vergoed na een verkrachting.
[3:30:07] Ik hoop dat dit soort onderwerpen, dat de staatssecretaris daarmee verder wil gaan.
[3:30:11] Ook voor deze staatssecretaris van Onderwijs om mee te nemen.
[3:30:19] Dit heeft grote gevolgen voor jonge kinderen die soms de rest van hun leven worstelen met wat ze al in hun schooltijd hebben meegemaakt.
[3:30:30] Maakt me dan niet uit welke achtergrond iemand heeft of in welke regio iemand woont.
[3:30:33] Elke leerling moet veilig kunnen zijn, moet veilig naar school kunnen gaan, moet zichzelf kunnen zijn.
[3:30:39] En ik hoop dat de staatssecretaris echt die organisaties die zich daar zo voor inzetten, daarbij gaat ondersteunen.
[3:30:46] En ik zou nog een laatste oproep willen doen aan ons allemaal om rechten van mensen niet tegen elkaar te misbruiken.
[3:30:51] Dus om niet groepen tegen elkaar op te zetten.
[3:30:53] Want emancipatie blijft iets waar we met elkaar voor moeten blijven strijden.
[3:30:57] En waarbij we ons niet in de hoek moeten laten zetten dat je de verworvenheden van de ene opzet om anderen juist rechten af te pakken.
[3:31:06] Nou ja, laten we strijdbaar blijven.
[3:31:10] Dank u wel, mevrouw Westerveld.
[3:31:11] Ik geef het voorzitterschap weer terug aan u over.
[3:31:13] Ja, en ik kijk even naar de staatssecretaris of ze nog een paar minuten nodig heeft, of dat ze door kan gaan met de beantwoording.
[3:31:19] We gaan over tien minuten beginnen.
[3:43:22] We gaan weer door met de beantwoording van de staatssecretaris op de vragenopmerkingen die nog gesteld zijn.
[3:43:31] Ik heb het woord weer aan de staatssecretaris.
[3:43:34] Dank u wel en dank aan de leden.
[3:43:36] Ik begin met een vraag van de heer Van Kampen.
[3:43:45] Ik ga met de vraag van de heer Van Kampen beginnen.
[3:43:51] Hij vroeg om een reactie op het rapport vanuit de universiteit Leiden over DJI.
[3:44:03] voormalig staatssecretaris JNV een beleidsreactie ontvangen op het onderzoek van de universiteit Leiden over sociale veiligheid in vrouweninrichtingen.
[3:44:12] En hierin worden verschillende maatregelen aangekondigd om de veiligheid in vrouwengevangenissen te verbeteren en om geweld tegen te gaan.
[3:44:21] En ik vind het belangrijk om in relatie tot het debat dat wij hebben gevoerd te benoemen dat het onderzoek geen aanwijzingen vond dat de detentie van transgenderpersonen in vrouwengevangenissen
[3:44:33] fysieke veiligheidsproblemen oplevert.
[3:44:36] Dan een vraag van de heer Van Kampen en mevrouw Dobbe over de wettelijke grondslag, eigenlijk ook de wet Transparantie en Tegengaan Ondermijning door Maatschappelijke Organisaties en de stand van zaken rond de motie Becker, laat ik het zomaar noemen.
[3:44:56] SZW behandelt de motie Becker voor de juridische grondslag om onderzoek te mogen doen
[3:45:03] hoe er wel onderzoek gedaan kan worden naar problematisch gedrag.
[3:45:09] En we verwachten de eerste resultaten in het najaar.
[3:45:12] Dus we zijn ermee bezig in het kader van de Taskforce Problematisch Gedrag.
[3:45:18] En uw Kamer ontvangt hierover een update voor het einde van het jaar van de staatssecretaris Participatie en Integratie.
[3:45:28] En dan... Sorry.
[3:45:30] Er zijn meerdere moties bekker, dus ik vroeg me af, hebben we het nu over de juiste motie bekker?
[3:45:39] Want ik heb het over degene die vraagt, die echt tijdens het vorige emancipatiedebat de WGO op 18 november is ingediend en aangenomen.
[3:45:49] En die gaat over het in kaart brengen van georganiseerde buitenlandse beïnvloeding en financiering.
[3:45:54] En dan vooral die conservatieve financiering die door antirechtgroepen wordt gedaan.
[3:46:00] Is dat hetzelfde?
[3:46:02] Dat is deze.
[3:46:03] Oké, ja.
[3:46:05] Maar dan is mijn vraag, hoe gaat dat dan... Is dit dan, om heel precies te zijn, als deze wet er doorheen komt, want die ligt nu in de Eerste Kamer, zei deze staatssecretaris in de eerste termijn, als deze wet er doorheen komt, kan deze motie dan worden uitgevoerd en kunnen deze financieringsstromen dan worden onderzocht en wordt het dan ook uitgevoerd?
[3:46:27] Van die antirechte agenda.
[3:46:32] Momenteel, en dat is ook waar ik aan refereerde, wordt onderzocht of dat dan adequaat is, of die wet soelaas gaat bieden, voldoende, afdoende soelaas.
[3:46:43] Ja, dat is hoe het technisch zit.
[3:46:48] Dan was er nog een aanvullende vraag, ook van de heer... Ik zie mevrouw Rodekerk kijken.
[3:46:54] Ik kom zo meteen terug, omdat u er niet was, was ik doorgaan.
[3:46:59] Nee, dat geeft helemaal niks, maar dat maakt helemaal niet uit.
[3:47:02] Maar er was ook een vraag van de heer Van Kampen en van mevrouw Dobbe over de contra-strategie.
[3:47:11] Dat had ook te maken met die motie.
[3:47:16] In een brief van 18 januari, dus eerder dit jaar, ben ik ingegaan op onze voortdurende inzet in termen van contraststrategie.
[3:47:29] Want het is een voortdurende inzet...
[3:47:32] tegen de internationale pushback die plaatsvindt op allerlei thema's.
[3:47:37] En dat wordt gecoördineerd door de minister van Buitenlandse Zaken en mijzelf.
[3:47:41] En dat zijn zaken die we doen in EU-verband.
[3:47:44] Dat kan dus inderdaad gaan om je uitspreken in een bepaalde raad.
[3:47:49] Dat kan inderdaad zijn om met like-minded lidstaten
[3:47:55] aan te kloppen bij de EU, bij de commissie, om ervoor te zorgen dat we gezamenlijk een vuist maken.
[3:48:03] Dus dat is een veelheid aan maatregelen die eigenlijk gewoon al plaatsvinden.
[3:48:09] Dat is deel van het, misschien niet dagelijks werk, maar in ieder geval deel van mijn werk en het werk van de minister van Buitenlandse Zaken.
[3:48:19] En ik zou dus ook willen verwijzen naar
[3:48:21] de inzet zoals we die gespecificeerd hebben in die brief van 18 januari.
[3:48:26] Aanvullende maatregelen uit zo'n contraststrategie zou ik op dit moment aan een volgend kabinet moeten laten.
[3:48:34] Maar in die brief staat dat we eigenlijk al best wel veel doen.
[3:48:38] Dan een vraag van de heer Van Kampen ook over seksuele vorming op scholen en dat jongeren ontevreden zijn over de lessen relationele en seksuele
[3:48:49] vorming op school.
[3:48:50] Dat is me bekend, inderdaad.
[3:48:53] Dat cijfer, daar zou je inderdaad niet mee slagen als je op school een examen zou moeten doen.
[3:49:01] Wel ter nuancering, dat is een cijfer uit 2023, want dat onderzoek dateert uit die tijd.
[3:49:07] En dat is ook, althans niet alleen dit onderzoek, maar er is een reden waarom we bezig zijn met het
[3:49:13] ...actualiseren en aanscherpen van het curriculum.
[3:49:17] Want als dat niet voldoende aansluit bij de belevingswereld van leerlingen... ...dan schiet het z'n doel voorbij.
[3:49:25] Dus dat wordt in ieder geval aangepakt.
[3:49:27] En via het stimuleringsprogramma Gezonde Relaties en Sexualiteit... ...hebben VWS en OCMW extra aandacht gegeven aan dit belangrijke onderwerp.
[3:49:38] Dus nog los van de hele aanscherping van het curriculum.
[3:49:41] En dat programma is eigenlijk best wel succesvol.
[3:49:43] Inmiddels doen bijna 2000 scholen hieraan mee.
[3:49:49] En nu is het een thema dat structureel geborgd wordt in de gezonde schoolaanpak.
[3:49:54] Dat is ook een programma.
[3:49:56] Dan ga ik weer even terug naar mevrouw Rodekerk.
[3:50:01] Dit was ook een vraag van mevrouw Westerveld.
[3:50:05] Dat ging over de financiering, de bekostiging van genderpraatjes.
[3:50:11] En of ik dat in een brief kan toezeggen.
[3:50:14] Ja, dat zal ik doen, samen met VWS.
[3:50:19] Ik zal de Kamer informeren over de voortgang ten aanzien van genderpraatjes.
[3:50:26] Dan was er een vraag van mevrouw Rodekerk over roze in blauw.
[3:50:36] Binnen het programma Politie voor Iedereen zijn de diverse diversiteitsnetwerken inmiddels geborgd, hebben een vaste plek gekregen, structurele plek en ook structurele middelen.
[3:50:51] En Roze in Blauw is onderdeel van dat netwerk.
[3:50:54] Diverse vakmanschap heet dat.
[3:50:56] En dat heeft minister Van Weel geregeld in dit kabinet dus.
[3:51:01] Dan een vraag van mevrouw Van der Velden van de PVV en dat was een vraag over, naar aanleiding van de informatie die zij mij heeft gegeven, geen sinds mijn bedoeling om de indruk te wekken dat ik die papieren doorschuif en daar verder niets mee doe.
[3:51:18] Net zoals ik ook op een aantal andere punten heb toegezegd, zal ik de informatie delen met mijn collega van JNV en daar ook het gesprek over aangaan.
[3:51:29] Dan ten aanzien van de vraag over genders zou ik me eigenlijk volledig willen aansluiten bij de beantwoording van collega Van Weel in de schriftelijke vragen waar mevrouw Van der Velden aan refereerde.
[3:51:41] Dan heb ik nog een vraag van mevrouw Dobbe over de CAO.
[3:51:45] rond de kraamzorg en ook over de vraag over private equity.
[3:51:53] En kortheidshalve zou ik eigenlijk willen aangeven dat ik blijf bij mijn antwoord dat ik in eerste termijn heb gegeven.
[3:52:01] Dan had mevrouw Heijten van NEC nog een vraag over Roma en Sinti.
[3:52:11] Ik begrijp mevrouw Heijtens zorg heel goed en ik vind het daarom ook belangrijk om uit te spreken.
[3:52:20] ook richting deze kwetsbare groepen, dat voor mij cruciaal is dat iedereen in Nederland vrij en veilig is.
[3:52:27] Dat iedereen volwaardig mee kan doen.
[3:52:31] Omdat ik... Dat verdien je als mens.
[3:52:34] En dat zou ik dus ook richting de mensen willen zeggen vanuit die gemeenschappen die nu wellicht beekijken.
[3:52:43] U refereerde daar aan, mevrouw Heijten.
[3:52:45] En ik vind dat heel belangrijk.
[3:52:48] Concrete acties die op dit terrein spelen liggen deels bij de minister van SZW en onderdelen daarvan bij de minister van BZK.
[3:52:58] En ik weet dat deze collega's daar ook hard aan werken.
[3:53:01] Maar in ieder geval van mijn kant alle steun.
[3:53:06] Dan tot slot.
[3:53:08] Mevrouw Rodekerk heeft nog een vraag.
[3:53:11] Dank aan de staatssecretaris voor beantwoording.
[3:53:14] Ten aanzien van roze in blauw gaf zij aan dat er structurele middelen voor zijn.
[3:53:21] Maar wat ik zelf begrepen heb, is dat dat net genoeg is om per eenheid één coördinator één dag per week te betalen.
[3:53:29] En voor de rest is het dus nog steeds onbetaald vrijwilligerswerk.
[3:53:33] Dus dat klinkt toch als niet voldoende.
[3:53:34] Dus zou de staatssecretaris daar nog naar willen kijken?
[3:53:38] En in ieder geval denk ik dat het van belang is als we zeggen het is structureel geborgd, dat het dan ook echt gaat om alle inzet van roze en blauw en niet alleen een coördinator één dag in de week.
[3:53:50] De staatssecretaris.
[3:53:53] Ja, voorzitter, dit vind ik een lastige, want daar zijn vermoed ik de middelen op dit moment niet voor.
[3:53:59] Dus
[3:54:08] Ik kan alles bespreken, maar de minister heeft een afweging gemaakt over hoe hij een aantal zaken zo goed mogelijk kan borgen met de middelen die op dit moment beschikbaar zijn.
[3:54:24] En het is in ieder geval al winst dat die middelen structureel beschikbaar zijn gekomen en dat het een structurele plek heeft gekregen.
[3:54:32] En dat er aanvullende wensen zijn ten aanzien van bekostiging, die snap ik.
[3:54:36] Maar ik denk dat voor nu het is zoals het nu geregeld is bij de minister van JNV.
[3:54:43] En het staat natuurlijk iedereen vrij om, mocht dat aan de orde zijn bij een begroting van JNV, daar wat te doen.
[3:54:51] Dit is voor nu zoals het is.
[3:54:54] Dan zou ik tot slot de vraag van mevrouw Westerveld in reactie op wat mevrouw Westerveld, die vroeg eigenlijk nog weer aandacht voor het appel dat mevrouw Dobbe deed over het eigen risico, om dat niet in rekening te brengen voor
[3:55:14] slachtoffers van seksueel geweld.
[3:55:17] En ik neem dit signaal mee richting VWS.
[3:55:21] Dat doe ik van harte.
[3:55:25] Mevrouw Rodekerke heeft nog één laatste vraag.
[3:55:27] Ja, we zijn bijna aan het eind.
[3:55:30] Maar nog één puntje, waar we het ook uitgebreid over hadden in het debat, is die niet noodzakelijke medische behandelingen voor interseksuele personen.
[3:55:38] Daarvan was de volgende stap, die door de staatssecretarissen aangegeven dat zij een nieuw onderzoek daarnaar wil laten doen.
[3:55:44] Maar ik begrijp dat Zon en Wee heeft aangegeven, naar aanleiding van het onderzoek dat al gedaan is, dat zij als enige volgende stap zien het strafrechtelijk te regelen en echt een verbod mogelijk te maken.
[3:55:58] Dus mijn vraag is aan de staatssecretaris of zij dat wil doen, ook omdat het de wens is van de Kamer, 136 stemmen voor deze motie.
[3:56:06] Maar ik denk ook dat zij zeker ook voorvoelt dat het nodig is.
[3:56:11] Ik herhaal dan toch wat ik in het debat al aangaf, namelijk dat die verschillende experts met wie we gesproken hebben, geen eenduidig of eensluidend oordeel hebben geveild.
[3:56:29] een bron en een zeer gewaardeerde expertorganisatie.
[3:56:34] Maar de stappen die we nu zetten, die zetten we niet omdat we de boel willen traineren, maar omdat we het goed willen regelen.
[3:56:39] Dus het onderzoek dat plaatsvindt, gaat gebruikt worden om die regulering, die wettelijke regels, zo goed mogelijk vorm te geven.
[3:56:51] Dus ja, dat is wat we doen.
[3:56:58] Dan zijn we aan het einde gekomen van dit commissiedebat.
[3:57:03] Er zijn een aantal toezeggingen gedaan.
[3:57:06] Die lees ik even voor.
[3:57:07] Toezegging 1.
[3:57:09] De staatssecretaris komt voor de zomer 2025 terug op het gebruik van identiteitsverklaringen op scholen.
[3:57:16] Toezegging 2 voor de zomer van 2025 stuurt de minister van BZK een brief over politieke verlofregelingen.
[3:57:24] De staatssecretaris zal nu over het gesprek aangaan met de minister van BZK.
[3:57:33] Toezegging nr.
[3:57:34] 3.
[3:57:34] De staatssecretaris zal de motie over een onderzoek naar de intersectionele loonkloof meenemen in de uitwerking van de EU-richtlijn in zaken loontransparantie.
[3:57:43] Dit wetsvoorstel ontvangt de Kamer in de tweede helft van 2025 en dat gaat via het ministerie van de SZW.
[3:57:54] Voor de zomer van 2025.
[3:57:58] 26, maar ik dacht... 25 is, ontvangt de Kamer, de Nationale Strategie Vrouwengezondheid.
[3:58:05] Dat is 25, ja.
[3:58:09] Voor het einde van 2025, en dat is toezegging 1, 2, 3, 4, 5, ontvangt de Kamer via de staatssecretaris van SZW de eerste resultaten betreffende de uitvoering van de motie-Bekker in zaken de wet Transparantie tegen een ondermijning maatschappelijke organisaties.
[3:58:26] Dan de laatste toezegging.
[3:58:28] De staatssecretaris informeert de Kamer over de voortgang van de financiering van genderpraatjes.
[3:58:34] Wat is de termijn?
[3:58:58] We doen ons uiterst best om het voor de zomer te doen.
[3:59:05] Hopen dat het lukt voor de zomer.
[3:59:08] Dan mist mevrouw Dobbel nog een toezegging.
[3:59:12] Dat hoop ik.
[3:59:13] Ik heb de staatssecretaris horen toezeggen dat zij met de minister van VWS in gesprek zou gaan over het eigen risico en zorg na seksueel geweld.
[3:59:28] Misschien kunnen we daar wat expliciteren en een toezegging van maken.
[3:59:33] Dat wordt na de zomer.
[3:59:35] Ja.
[3:59:37] Laten we zeggen... voor november.
[3:59:42] Ja.
[3:59:44] Dus dan ga ik ervan uit dat hierover ook een brief komt, hoe het gaat met... Ja, van mij samen met VWS.
[3:59:53] Ik ben normaal misschien niet zo wijvelend, maar het is ook voor mij een ingewikkelde situatie met een kabinet dat gevallen is en nieuwe bewindspersonen en de demissionaire status.
[4:00:04] Noem maar op.
[4:00:06] We doen ons best.
[4:00:12] Dan is er ook een twee-minuten-debat aangevraagd.
[4:00:15] Met als eerste spreekt mevrouw Rodekerk.
[4:00:19] Ik kijk even naar de gif.
[4:00:21] Gaat dat dan ook nog voor de zomer gepland worden?
[4:00:32] Dan gaan we vragen aan de G4 van de plenaryzaal om dit ook voor de zomer in te plannen, met wel de kanttekening dat we ook even afhankelijk zijn van de planning van de zaal.
[4:00:44] Maar we geven in ieder geval als commissie die vraag door om dat te doen.
[4:00:48] Dan zei ik al, ik dank de staatssecretaris hartelijk voor de beantwoording van alle vragen die gesteld zijn.
[4:00:53] Dank aan de aanwezige Kamerleden voor hun inbreng en voor de veelzijdigheid aan vragen en opmerkingen die zijn gesteld en gemaakt.
[4:01:01] Heel hartelijk dank ook aan de mensen die er specifiek naartoe zijn gekomen om dit debat te volgen.
[4:01:06] Dat laat ook de betrokkenheid zien.
[4:01:07] Maar ook natuurlijk aan de mensen die via de livestream meeluisteren of misschien op een later moment terugkijken wat hier allemaal is gezegd.
[4:01:15] En dan sluit ik hierbij het debat.
[4:01:16] En dan wens ik iedereen een hele prettige middag.