EU-actieplannen Israël en Palestijnse gebieden

[0:00:00] Goedemiddag, ik open de vergadering van de vaste commissie voor buitenlandse zaken.

[0:00:07] over het EU-actieplan Israël en Palestijnse gebieden.

[0:00:10] Welkom aan de minister.

[0:00:14] Namens de commissie gefeliciteerd met de organisatie van een zeer succesvolle top.

[0:00:19] Alle parlementariërs die wij hebben gesproken, die uit de NAVO-landen aanwezig waren, waren vol lof over de organisatie van dit evenement.

[0:00:29] Dus volgens mij, als u dat zou willen doorgeven aan alle mensen op uw departement die dat hebben gedaan, dan denk ik zeer terecht.

[0:00:37] Dan hebben we nog een paar andere mededelingen.

[0:00:39] De eerste is dat de heer De Roon zich heeft afgemeld wegens familieomstandigheden.

[0:00:43] En mevrouw Hirsch moet vanwege buitenlandse verplichtingen het debat ongeveer een half uur eerder verlaten.

[0:00:50] Dat gezegd hebbende heeft u vier minuten spreektijd.

[0:00:53] Die hoeft u niet helemaal op te maken.

[0:00:54] U heeft drie interrupties.

[0:00:55] Onder de dertig seconden tel ik het niet mee.

[0:00:57] Maakt u het heel bond en bent u heel lang, tellen we ze dubbel.

[0:01:01] Wens ik u een fijn debat.

[0:01:02] Meneer Paternotter, u mag als eerste.

[0:01:07] Het gaat over het EU-Israël-actieplan dat al een half jaar verlopen is.

[0:01:13] En de vraag of we dat nu nog gaan verlengen.

[0:01:16] Maar daarmee gaat het natuurlijk over Gaza.

[0:01:17] En ik moet zeggen dat ik eigenlijk niet echt meer weet waar ik bij dit soort debatten nou moet beginnen.

[0:01:22] Want het gaat eigenlijk over de vraag wat wij doen als een bondgenoot van ons.

[0:01:27] Mensen doodschieten die in de rij staan om voedsel te halen.

[0:01:31] De Verenigde Naties stelde wanhopige, hongerige mensen in Gaza blijven voor een onmenselijke keuze staan.

[0:01:36] Verhongeren.

[0:01:37] of het risico lopen te worden gedood bij een poging om aan voedsel te komen.

[0:01:42] En inmiddels is het leed zo dat de dood voor sommige Palestijnen een soort verlossing uit hun lijden is.

[0:01:48] En toch, voorzitter, staan we weer stil.

[0:01:51] Want acht weken geleden waren er nog zo'n 3000 Gazanen niet gedood, maar toen was er ook uithongering.

[0:01:56] Gaza was de meest uitgehongerde plek van de wereld, volgens de VN.

[0:02:00] En toen kwam de Casper-proposal.

[0:02:03] Het idee te gaan onderzoeken of Israël zich eigenlijk wel houdt aan het EU-Israëlverdrag, het associatieakkoord.

[0:02:08] Want dat akkoord vraagt om ons samen in te zetten voor de mensenrechten.

[0:02:12] Nu zijn we twee maanden verder.

[0:02:16] Heeft de Europese Commissie ook vastgesteld dat Israël zich schuldig maakt aan schending van dat verdrag?

[0:02:22] Vorige week een debat met premier Schoof, een debat ook met deze minister.

[0:02:25] En allebei zeiden ze, als die schending wordt vastgesteld, dan kan dat niet zonder consequenties blijven.

[0:02:32] En wat is er nu maandag uitgekomen?

[0:02:36] De Europese Unie gaat de dialoog aan met de regering in Israël en gaat de uitkomsten van het onderzoek met hen delen.

[0:02:47] Is dat wat de minister bedoelde met het kan niet zonder consequenties blijven?

[0:02:51] De dialoog, een gesprek.

[0:02:55] Is er echt iemand die na anderhalf jaar van oproepen, verzoeken, telefoontjes, bezoeken denkt

[0:03:01] dat een gesprek nu iets gaat bereiken bij Netanjahu.

[0:03:06] En voorzitter, ik moet zeggen, ik voel mezelf ook echt best wel bekocht.

[0:03:12] Want ik heb acht weken geleden in het debat zelf ook gezegd dat het niet niks is dat de minister de Europese Unie achter dit onderzoek kreeg.

[0:03:20] Maar ik moet nu constateren dat dit de grootste schotel gebakken lucht was die ik hier in de Tweede Kamer ooit gezien heb.

[0:03:27] Ik heb een hele simpele vraag.

[0:03:30] Want we kunnen deze minister niet afrekenen op het alder niet verkrijgen van een meerderheid voor een voorstel voor sancties.

[0:03:35] We kunnen hem alleen aanspreken op zijn inzet, wat hij zelf voorstelt.

[0:03:41] Wat was de inzet van Nederland afgelopen maandag?

[0:03:45] Ik lees het niet in de stukken.

[0:03:47] Pleitte Nederland maandag voor consequenties, voor opschorting van de handelsvoordelen voor Israël, ja of nee?

[0:03:55] Dat antwoord weegt voor mijn fractie zwaar.

[0:03:59] Als de premier en de minister vorige week allebei zeiden dat de grove schendingen van mensenrechten door Israël wat Nederland betreft niet zonder consequenties kunnen blijven, dan mogen dat geen loze woorden zijn.

[0:04:13] Anders tast het onze geloofwaardigheid direct aan.

[0:04:22] Heb ik nog tijd, voorzitter?

[0:04:24] Ja.

[0:04:24] Dan zou ik nog een paar vragen willen stellen, niet over Gaza, maar over de situatie op de Westbank.

[0:04:31] Want we zien dat door de strijd tussen Iran en Israël van de afgelopen twee weken de situatie behoorlijk naar de achtergrond is gedrukt.

[0:04:40] Maar op de Westbank is er door de operatie Iron Wall al sinds januari een situatie waarin meer dan tienduizenden Palestijnen zijn verdreven.

[0:04:47] In mei zijn er nog 22 nieuwe nederzettingen aangekondigd door de extreemrechtsminister Smotrig en Katz.

[0:04:53] Om in de woorden van Katz het historische recht op Israëlisch land te verankeren en Palestijnse terrorisme te verpletteren.

[0:05:00] De volledige annexatie van de Westbank lijkt op handen.

[0:05:03] Er worden steeds meer Palestijnse dorpen afgebrand of gesloopt en de bevolking verdreven.

[0:05:08] Het kabinet zet zich in voor het sanctioneren van gewelddadige kolonisten.

[0:05:13] Maar dat is inmiddels wel echt een druppel op een plaat met een uitslaande brand.

[0:05:17] Kan de minister toezeggen zich in te zetten voor het sanctioneren van alle kolonisten die bijdragen aan het verdrijven van Palestijnen, niet alleen is vastgesteld dat ze geweld plegen?

[0:05:31] Voorzitter, terwijl de vernietiging van Gaza al meer dan 600 dagen duurt, heeft de EU vrijwel niks tegen Israël gedaan.

[0:05:38] De EU weigert ook om het EU-associatieverdrag buiten werking te stellen, zo weten we sinds enkele dagen.

[0:05:45] Je kan maar één richting op met dat associatieverdrag met Israël.

[0:05:49] richting de shredder.

[0:05:50] Je kan namelijk geen handelsvoordelen geven aan een staat die oorlogsmisdaden pleegt en een genocide.

[0:05:57] Toch zegt deze minister dat hij het onderzoeksrapport liever gebruikt als aanleiding om weer gesprekken met Israël te voeren in plaats van dat associatieverdrag gewoon per direct te ontbinden.

[0:06:08] Israël pleegt een genocide.

[0:06:11] Israël pleegt een genocide.

[0:06:14] En dan wil je verder praten?

[0:06:16] Hou nou eens op met dat praten, zeg ik tegen de minister.

[0:06:20] Zelfs de EU erkent dat alle oproepjes richting Israël tot nu toe tot niets hebben geleid.

[0:06:25] Waarom gaat deze minister dan weer praten terwijl Palestijnen verhongeren?

[0:06:30] Snapt hij dat zonder onmiddellijke actie Gaza uit zal groeien tot een van de grootste door mensen veroorzaakte rampen ooit?

[0:06:38] Snapt hij dat

[0:06:40] De Palestijnen blijven sterven en verhongeren als niemand ingrijpt.

[0:06:45] Snapt hij dat als hij niks doet, hij ook medeplichtig is?

[0:06:50] En het niet voorkomen van de Israelische uitroeiing van de Palestijnen.

[0:06:55] Want voorzitter, dat er vandaag ook nog gesproken wordt over een eventueel actieplan met Israël is echt onbegrijpelijk.

[0:07:03] Dat plan dateert uit 2005 en gaat onder meer over samenwerking om mensenrechten en humanitaire oorlogsrechten eerbiedigen.

[0:07:12] Maar sinds 2005 is de situatie van de Palestijnen jaar na jaar alleen maar verslechterd.

[0:07:17] Dat plan is niets meer dan een dekmantel voor de Israelische misdaden tegen de Palestijnen.

[0:07:23] Waarom kan de minister niet zeggen dat dat plan gewoon nooit meer werkt?

[0:07:28] moet vormgegeven worden en nooit verlengd moet worden.

[0:07:31] Want wat DENK betreft hoort er maar één plan te zijn.

[0:07:35] Namelijk een actieplan om de staat Israël als apartheidstaat, als bezettingsstaat te ontmantelen.

[0:07:42] Het is nooit een geheim geweest dat Israël alleen kon bestaan als Palestina met geweld gekoloniseerd zou worden.

[0:07:51] Het is nooit een geheim geweest

[0:07:52] dat Zionisten de verdrijving en de vernietiging van de bevolking van Palestina wensten.

[0:07:59] Het is ook nooit een geheim geweest dat Palestijnen al sinds 1948 massaal van hun huizen worden bestolen, van hun land worden verdreven, hun kinderen worden vermoord en mannen zonder proces verdwijnen.

[0:08:11] En het maakt niet uit of we naar 1948, 67 of 2025 kijken, het zionistische, misdadige, koloniale project dat Israël heet,

[0:08:22] is de constante bron van dood en verderf.

[0:08:26] De heer Van Balen gebruikt hele grote woorden.

[0:08:34] Woorden die ik niet in mijn mond zou willen nemen.

[0:08:36] De heer Van Balen heeft eerder ook in het debat gezegd... het bestaansrecht van Israël erken ik niet meer.

[0:08:45] Wij staan voor de twee-staten-oplossing.

[0:08:47] Wil de heer Van Balen...

[0:08:49] Wil hij ook met zijn betoog zeggen dat Israël geen bestaansrecht meer heeft?

[0:08:55] Wat mij betreft is Israël een koloniaal project dat op basis van geweld gevestigd is.

[0:09:07] 750.000 mensen, minimaal, die zijn verdreven.

[0:09:12] De Palestijnen die zijn vermoord.

[0:09:14] Israël is gevestigd op basis van geweld, zonder de bevolking die daar woont, de Palestijnen, ook maar iets te vragen.

[0:09:23] Zo'n staat heeft dan geen bestaansrecht.

[0:09:26] Zo'n staat is dan gevestigd op basis van bloed.

[0:09:30] En voorzitter, zo'n staat, wat ons betreft, moeten we dan ook ontmantelen ten gunste van een staatsbestel waarin iedereen gelijke rechten heeft, moslims, joden, christenen, wie dan ook.

[0:09:41] Voordat ik het woord aan meneer Karaman geef.

[0:09:43] Ik wil niet proberen de spelregels...

[0:09:45] We doen drie interrupties, maar we hebben drie uur voor dit debat.

[0:09:51] Toen ik dat zei was deze commissie nog de helft kleiner.

[0:09:54] Dat gaan we niet redden.

[0:09:57] Het is niks persoonlijks, mevrouw Bikker, maar ik ga het toch beperken tot twee en interrupties onder de twintig seconden.

[0:10:03] Anders ben ik bang dat we dit debat niet klaarkrijgen binnen de gestelde tijd.

[0:10:07] Meneer Karman.

[0:10:09] Dan kort, voorzitter.

[0:10:11] Israël is gesticht door een resolutie van de VN, waarin Israël dat herkent heeft, de Palestijnen niet.

[0:10:17] En nu beweert de heer Van Balen echt dingen die totaal uit zijn context zijn.

[0:10:22] Ik laat het daarbij.

[0:10:23] Ik hoor ook dat de heer Van Balen zegt ik herken de staat Israël niet.

[0:10:27] Ik hoorde geen vraag, meneer Van Balen.

[0:10:29] Ja, ik zou er toch wel op willen reageren, voorzitter.

[0:10:31] Want wat de heer Karman zegt, dat klopt, hè.

[0:10:34] Alleen aan de Palestijnen is nooit wat gevraagd.

[0:10:36] Aan de Palestijnen is helemaal niet gevraagd destijds... wat zij ervan vonden... wat de Westerse wereld met name als plan over ze heen stortte.

[0:10:44] Voorzitter, Israël is gevestigd op basis van geweld.

[0:10:48] Gevestigd op basis van kolonialisme.

[0:10:50] Gevestigd op basis van onderdrukking.

[0:10:53] Het beleid van Israël is apartheid en onderdrukking.

[0:10:56] Het beleid van Israël is illegale annexatie en net zoals we met Zuid-Afrika hebben gedaan moet zo'n staatsbestel ontmanteld worden.

[0:11:04] Meneer Van Balen, voldoende.

[0:11:06] Gaat u verder met uw bijdrage.

[0:11:09] Want voorzitter, in Europa

[0:11:12] waar iedereen de mond vol heeft van mensenrechten, wordt Israël blind gesteund.

[0:11:17] Europa ligt namelijk in de kloop met zijn eigen eeuwenlange vervolging van de Joden, culminerend in de holocaust waar onschuldige burgers aan de nazi's werden uitgeleverd.

[0:11:30] En dat was verschrikkelijk onmenselijk laf en schandalig, dat verleden, voorzitter.

[0:11:36] Maar het is nog laffer om de Palestijnen daar de prijs voor te laten betalen.

[0:11:40] Palestijnen zijn niet verantwoordelijk voor Europese misdaden.

[0:11:44] De Israëlische strafvaloosheid richting de Palestijnen kan, mag en zal daarom ook niet voortduren.

[0:11:51] Palestina zal weer vrij zijn en zal ruimte bieden voor iedereen

[0:11:55] Joden, moslims, christenen, om in gelijke rechten met elkaar samen te leven.

[0:12:02] Dank u wel, meneer Stoffer.

[0:12:06] Ik hoor een heleboel zaken zeggen waar wij het compleet mee oneens zijn.

[0:12:10] Sterker nog, ik vind het verschrikkelijk, een heel aantal zaken die gezegd worden.

[0:12:14] Ik ben wel blij dat hij over de periode 80 jaar geleden in ieder geval heldere uitspraken doet.

[0:12:20] Als hij telkens over de NACWA heeft, ziet hij ook in hoeveel Joden in landen in het Midden-Oosten allemaal naar Israël toegedreven zijn.

[0:12:37] Maar er zijn minstens zoveel Joden in alle landen in het Midden-Oosten naar Israel toegedreven.

[0:12:44] Ziet hij dat ook?

[0:12:45] Dat dat op dat gebied heel indrukwekkend en groot geweest is.

[0:12:50] Deze afleidingstactieken ben ik zo zat.

[0:12:55] We hebben het hier over Israël vandaag.

[0:12:57] Israël staat op de agenda.

[0:12:59] We hebben het over de misdaden van het Israëlische criminele regime.

[0:13:05] En dan vraagt de heer Stoffer mij naar situaties in andere landen om de aandacht af te leiden van het feit dat Israël vandaag een genocide pleegt.

[0:13:11] Dat Israël is gevestigd op bloed, op verdrijving, op etnische zuivering.

[0:13:15] Dat is waar we het vandaag over hebben.

[0:13:17] En daar mag de heer Stoffer de aandacht gewoon niet van afleiden met opzichtige trucjes.

[0:13:22] Meneer Stoffer.

[0:13:24] Voorzitter, ik zou bijna zeggen een persoonlijk feit, maar ik weet hoe snel we hier...

[0:13:27] de zaal uit moeten zijn over drie uur.

[0:13:29] Eén ding.

[0:13:30] De heer Van Balen heeft een tekst over genocide.

[0:13:33] Dat is heel prachtig.

[0:13:34] Maar we hebben hier ook een bijeenkomst gehad met een aantal juristen.

[0:13:37] Het is nergens op gebaseerd.

[0:13:38] Israel pleegt geen genocide.

[0:13:39] Als er één is die genocide wil plegen, zijn het Hamas, Hezbollah, Iran, die niets anders willen dan Israël vernietigen.

[0:13:47] En mijn vraag is, wil de heer Van Balen nu hetzelfde?

[0:13:49] Wil hij Israël ook gewoon van de kaatvegen vernietigen, zodat er nergens meer een land is ter wereld waar joden uiteindelijk

[0:13:55] veilig kunnen rondlopen en veilig kunnen leven.

[0:13:58] Want hier zijn ze, als ik zie wat er allemaal gebeurt uit de achterban van de heer Van Balen, hier in Nederland zijn ze langzamerhand niet veilig meer.

[0:14:04] Het enige land waar ze nog veilig naartoe kunnen is daar.

[0:14:07] En wil hij dat land nu van de kaart vegen?

[0:14:10] Nou voorzitter, ik wil een criminele regering die een genocide pleegt, die wil ik ontmantelen.

[0:14:15] En voorzitter, heeft de heer Stoffer de hitserij niet gezien van de Israëlische bewindspersonen die aangeven dat de Palestijnen verdreven moeten worden en dat heel Gaza verantwoordelijk is voor misdaden in hun woorden?

[0:14:27] Heeft de heer Stoffer niet gezien dat er meer dan 50.000 mensen zijn vermoord?

[0:14:32] Heeft de heer... Mag ik antwoorden?

[0:14:33] Zeker, u mag antwoorden.

[0:14:36] Maar ik heb u gevraagd om korte antwoorden.

[0:14:38] Dat zal ik bij iedereen overigens doen.

[0:14:40] En u stelt nu vragen terug aan de heer Stoffer, waar hij zo dadelijk niet de kans voor heeft om op te reageren.

[0:14:45] Daarom grijp ik nu in.

[0:14:45] Dus u kunt uw antwoord afronden, maar dan gaan we ook verder.

[0:14:50] Ik constateer dat de heer Stoffer geen oog heeft voor het feit dat er Israelische oorloghitsers zijn.

[0:14:57] Ik constateer dat de heer Stoffer geen oog heeft voor de 50.000 mensen minimaal die zijn vermoord.

[0:15:03] Ik constateer dat de heer Stoffer geen oog heeft voor het feit dat zo'n beetje alle voorzieningen op basis waarvan mensen in Gaza überhaupt nog kunnen leven, de ziekenhuizen, de bakkerijen, totaal vernietigd zijn.

[0:15:15] En daar is maar één woord voor.

[0:15:17] Genocide.

[0:15:18] Genocide.

[0:15:20] Meneer Stoffer, het woord is voor uw bijdrage aan u. Dank, voorzitter.

[0:15:27] De oorlog in Gaza brengt onnoemelijk veel leed.

[0:15:31] En terwijl we de menselijke tragedie voelen, mogen we niet voorbijgaan aan het recht van Israël om zich te verdedigen tegen terreur en te vechten voor haar eigen voortbestaan.

[0:15:40] En deze paradox maakt het debat over associatieakkoorden moeilijk, maar ook heel belangrijk.

[0:15:45] Ik wil eerst stilstaan bij Israël.

[0:15:48] De SGP hecht veel waarde aan het associatieakkoord met Israël, want de banden tussen Europa en Israël zijn sterk.

[0:15:53] En in een regio vol vijanden, zoals Iran, Hezbollah, Hamas, et cetera, is het cruciaal dat Israël op betrouwbare vrienden kan rekenen.

[0:16:01] Dit akkoord is een breed en langdurig instrument en niet een knop die je zomaar aan of uit zet.

[0:16:07] De SGP was dan ook tegen het besluiten om een onderzoek te starten naar de naleving van artikel 2.

[0:16:12] En het onderzoek wat nu ligt stelt teleur.

[0:16:14] Het is grotendeels gebaseerd op secundaire bronnen, waaronder de VN, en daarnaast is het een strikt juridische beoordeling die losstaat van de bredere werkelijkheid.

[0:16:23] Dit onderzoek, voorzitter, laat vier essentiële punten onbenoemd.

[0:16:26] Ik zoom ze op.

[0:16:27] De aanleiding voor de oorlog, de brutale aanval op 7 oktober 2023 met 1200 Israëli's vermoord en 250 gegeiseld op één dag.

[0:16:37] De aard van de vijand, Hamas, een nietsontziende terreurbeweging die zich bewust achter burgers verschuilt.

[0:16:43] De illusie dat er zoiets bestaat als een nette oorlog tegen terreur in een dichtbevolkt stedelijk gebied.

[0:16:48] En de werkelijke weg naar vrede, de terugkeer van alle gijzelaars en het einde van Hamas.

[0:16:54] De vraagstelling van het onderzoek stuurde het resultaat al in een bepaalde richting.

[0:16:57] Hamas wordt nauwelijks genoemd, terwijl de volledige verantwoordelijkheid bij Israël wordt gelegd.

[0:17:02] En daarmee is het onderzoek niet objectief, maar een politiek instrument geworden.

[0:17:06] Dit onderzoek komt op een uiterst ongelukkig moment.

[0:17:09] De oorlog met Hamas is in volle gang.

[0:17:11] Gijzelaars zitten nog altijd vast en er worden opnieuw raketten afgevuurd vanuit Teheran.

[0:17:16] En in plaats van Israël voortdurend te bekritiseren, zouden we nu juist pal achter hen moeten staan.

[0:17:22] Mijn vraag is dan ook, kan de minister toezeggen dat hij het verlengen van het associatieakkoord niet zal blokkeren zolang er nog gijzelaars vastzitten in Gaza?

[0:17:31] De EU moet geen overhaaste conclusies trekken op basis van dit rapport.

[0:17:35] Want de opeenstapeling van eenzijdige maatregelen tegen Israël is zorgwekkend.

[0:17:39] En sommige voorstellen, handelsboycotts, wapen- en barcossancties, het opzeggen van verdragen, maakt het alleen maar erger.

[0:17:47] En het morele dieptepunt, voorzitter, was de motie Piri van vorige week.

[0:17:51] Midden in een rakettenregen wil deze bewuste motie het verdedigingsschild voor onschuldige burgers verzwakken.

[0:17:56] En dat betekent in feite burgerdoden accepteren voor politiek gewin.

[0:18:00] En dat kunnen en mogen we niet laten gebeuren.

[0:18:03] Voorzitter, dan het andere actieplan met de Palestijnse autoriteit.

[0:18:07] Want zij worden beloond voor hun continu falen.

[0:18:09] De Palestijnse leiding en terreurgroepen zijn de grootste vijand van hun eigen toekomst.

[0:18:14] De Palestijnse autoriteit zou de meest gematigde zijn, maar die is eveneens compleet ongeschikt.

[0:18:19] De haat en het antisemitisme in de schoolboeken blijft een probleem.

[0:18:23] Als SGP benoemen we dat ook al vele jaren.

[0:18:26] En na veel wetenschapbeloven staat er inmiddels verheerlijking van 7 oktober in schoolboeken voor Palestijnse kinderen.

[0:18:32] De holle beloftes over democratische hervormingen klinken steeds weer, maar in twintig jaar van een vierjarig presidentschap van de Bas is dit lastig vol te houden.

[0:18:41] En mijn vraag is dan ook hoe geloofwaardig acht de minister de beloofde hervormingen?

[0:18:45] En welke hervormingen zijn afgelopen jaar bereikt en ook bestendiger bleken?

[0:18:49] Voorzitter, de diplomatieke taal klinkt mooi, optimistisch en ook best naïef.

[0:18:54] Maar ondertussen snijden we Israël en onszelf in de vingers.

[0:18:57] De conclusie lijkt mij helder, voorzitter.

[0:18:59] Verleng het akkoord met Israël en spreek haar aan op fouten waar nodig.

[0:19:03] En verleng het akkoord met de Palestijnse autoriteit niet, tenzij ze minder terreur aanwakkeren en ook iets positiefs gaan opbouwen.

[0:19:10] Dank u wel.

[0:19:11] Dank u wel, Keurig Binnen de Tijd.

[0:19:30] De vraag is niet alleen of de relatie met de Israël- en de Palestijnse autoriteit willen voortzetten, maar onder welke voorwaarden.

[0:19:36] En vooral of we als Nederland en Europa bereid zijn om consequenties te trekken en zo ja, welke.

[0:19:41] Het CDA vindt dat de veiligheid en rechtvaardigheid in hand in hand moet gaan.

[0:19:44] Israël heeft, na de groeieke aanslag van 7 oktober, het volste rek zichzelf te verdedigen tegen terreurorganisaties zoals Hamas.

[0:19:51] Maar dat recht is niet onbegrensd.

[0:19:53] Wat we nu zien, collectieve bestraffing, uithongering, aanvallen op hulpverleners, onder mij niet alleen de veiligheid van de Palestijnen, maar uiteindelijk ook van de inwoners van Israël zelf.

[0:20:02] Voor het CDA zijn er vier punten van zorg.

[0:20:04] Allereerst de schending van het humanitaire oorlogsrecht.

[0:20:07] De blokkade van humanitaire hulp aan Gaza sinds maart 2025 is ontoelaatbaar.

[0:20:12] De Israëlische ambassadeur is ontboden en Nederland heeft de EU opgeroepen tot een evaluatie van het associatieverdrag met Israël.

[0:20:18] De vraag aan de minister is welke concrete acties volgen uit deze evaluatie?

[0:20:22] Gaat de minister nu pleiten voor de associatie dat daadwerkelijk op te schotten?

[0:20:26] Ik sluit me dan ook aan bij de verbazingen geëindigd door collega Paternotte.

[0:20:31] Maar tegelijk moeten we ook terrororganisaties als Hamas hard blijven aanpakken.

[0:20:35] Alles op alles erop zetten dat alle geislers vrijkomen.

[0:20:39] Hamas mag daarnaast geen enkele rol spelen in de toekomst van Gaza.

[0:20:42] En ik denk dat de minister daarmee eens is.

[0:20:44] Maar heeft de minister wel een idee wie dan wel de gesprekspartner moet zijn voor de toekomst van Gaza?

[0:20:49] Ten tweede, de uitbreiding van illegale nederzettingen op de Weske Jordaanhoever.

[0:20:53] De Israëlische regering gedoogd en in sommige gevallen steunt deze kolonisten.

[0:20:57] Dat is in strijd met het internationaal recht.

[0:20:59] We hebben daarom al eerder een mede-motie ingediend die oproept tot sancties tegen personen en organisaties die betrokken zijn bij deze praktijken.

[0:21:05] Hoe staat het met de uitvoering van deze motie?

[0:21:07] Ten derde, het risico dat de EU plannen... Meneer Boswijk, op het vorige punt heeft de heer Paterlotte een interruptie.

[0:21:14] Helemaal eens met de heer Boswijk over het aanpakken van terreurorganisaties als Hamas.

[0:21:17] Maar op conclusie zou de heer Boswijk zelf willen verbinden aan het onderzoek naar het associatieverdrag.

[0:21:22] Dat is een vraag naar de bekende weg, want wij hebben de moties van de heer Paternotte gesteund, die pleit voor het direct opschorten, omdat voor ons duidelijk is dat er sprake is van schending van het humanitair recht.

[0:21:38] Wij hebben daar ook eerder de moties zelf over ingediend.

[0:21:42] Wij delen de verbazing dat het inderdaad ook nu is geconcludeerd, maar dat er toch niet wordt doorgepakt.

[0:21:48] Dat ondermijnt uiteindelijk de politici van Europa zelf.

[0:21:51] Helder.

[0:21:52] Gaat u verder.

[0:21:52] Ja, dat is precies het derde punt wat ik wilde maken, voorzitter.

[0:21:58] Het risico dat EU-actieplannen hun geloofwaardigheid gaan verliezen door actieplannen stilzwijgend te verlengen zonder zicht op naleving, dreigen als Europa onze onderhandelingspositie te ondergraven.

[0:22:08] Nederland heeft terecht zijn veto ingezet tegen automatische verlenging, maar wat is het plan nu?

[0:22:13] Gaat het kabinet in Brussel pleiten voor heronderhandeling?

[0:22:16] Ten vierde de dubbele maat.

[0:22:17] Nederland spreekt Rusland terecht met harde woorden aan op mensenrechten schendingen.

[0:22:21] Het is verder wel opvallend stil als het om Israël gaat.

[0:22:25] En dat is niet vol te houden.

[0:22:26] We kunnen niet lukraak blijven shoppen in het internationaal recht.

[0:22:29] Graag een reflectie van de minister.

[0:22:31] Voorzitter, of de recente aanval van Israël op Iran gerechtvaardig is, vinden wij als kleine fractie moeilijk te beoordelen.

[0:22:38] Kan de minister aangeven hoe de regering hier inmiddels naar kijkt?

[0:22:42] Voorzitter, ten slotte, het CDA gelooft in de internationale rechtenorde die iedereen bindt, ook en misschien wel juist onze bondgenoten.

[0:22:48] De Israëlische regering houdt zich hier wat ons betreft duidelijk niet aan in Gaza en ook niet op de West-Jordanoever.

[0:22:53] Er zijn veel middelen waarmee Nederland en Europa de regering van Netanyahu verder onder druk zou kunnen zetten, zoals persoonsgerichte maatregelen, het associatieakkoord opschotten of zelfs economische sancties instellen.

[0:23:04] We moeten alleen tegelijk uitkijken dat we niet doorschieten.

[0:23:07] Oproepen doen voor maatregelen waardoor de gewone bevolking van Israël nog meer gevaar gaat lopen, is wat ons betreft duidelijk een brug te ver.

[0:23:16] Voorzitter, het conflict lijkt uitzichtloos, maar juist dan is standvastigheid nodig.

[0:23:20] Het CDA staat voor gerechtigheid, voor veiligheid van alle burgers en voor Nederland en de Europese Unie die haar waarden serieus neemt.

[0:23:26] Dank u wel.

[0:23:28] Dank u wel.

[0:23:28] U bent keurig binnen de tijd.

[0:23:30] Mevrouw Dobbe.

[0:23:37] Al ruim anderhalf jaar voeren we hier hetzelfde debat met elkaar.

[0:23:41] We zien ongekend menselijk leed, oorlogsmisdaden, genocide of in ieder geval genocidaal geweld.

[0:23:46] Het is maar wie welke woorden kiest.

[0:23:49] We zien een bevolking die stelselmatig wordt uitgehongerd, honger wordt ingezet als wapen en nu ook voedsel dat wordt ingezet als wapen.

[0:23:57] Want er wordt geschoten op wanhopige mensen met honger die naar eten op zoek zijn.

[0:24:03] Dat is verschrikkelijk.

[0:24:04] En ik vroeg ongeveer zes weken geleden aan de minister Veldkamp in het debat over het Midden-Oosten, hoeveel tijd denkt de minister nog dat hij heeft om in actie te komen?

[0:24:13] Want inmiddels, omdat kinderen in Gaza doodgaan van de honger toen al, dat was zes weken geleden en nu is de tijd op.

[0:24:20] Meer dan 90 procent van de Palestijnse kinderen in Gaza onder de twee jaar is ernstig onder voet.

[0:24:26] En dat aantal neemt een alarmerend tempo toe.

[0:24:29] De komende weken zal dat aantal kinderen nog verder stijgen.

[0:24:33] Dat is de dodelijkste vorm van ondervoeding.

[0:24:36] De tijd is op.

[0:24:37] Dit had deze kinderen en deze baby's niet hoeven overkomen.

[0:24:41] Maar het is hen wel aangedaan en het wordt hun nog steeds aangedaan.

[0:24:45] De evaluatie van Israëls naleving van artikel 2 van het EU-Israël-Associatieakkoord is nu klaar.

[0:24:50] Er is weer bevestigd.

[0:24:52] Israël handelt in strijd met artikel 2 van het EU-Associatieakkoord.

[0:24:56] door collectief straffen, door het inzetten van honger als wapen, door het blokkeren van humanitaire hulp, waaronder voedsel en medicijnen, door het gericht aanvallen van humanitair personeel, ziekenhuizen en journalisten.

[0:25:09] De hoge aantallen burgerslachtoffers zijn volgens het rapport een direct gevolg van Israels schendingen van het oorlogsrecht.

[0:25:16] Deze conclusies zijn besproken tijdens de Raad Buitenlandse Zaken.

[0:25:20] Nederland heeft benadrukt dat de uitkomsten van de evaluatie moeten worden gebruikt om de diplomatieke druk op Israël op te voeren om de situatie in de Gazastrook en de Westelijke Jordaan over te verbeteren.

[0:25:30] Mijn vraag is, wat betekent dit?

[0:25:32] Welke diplomatieke druk bedoelt de minister hier?

[0:25:34] Dat is mijn hoofdvraag voor vandaag in dit debat, dus ik wil hier ook van de minister een heel duidelijk antwoord op.

[0:25:39] Want is dat het pleiten voor het opschorten van het EU-associatieverdrag of niet?

[0:25:45] Is dat een veto over het verlengen van het actieplan met Israël of niet?

[0:25:49] Dus wat bedoelt de minister met het opvoeren van de diplomatieke druk?

[0:25:53] En wat is daar dan anders aan dan de Nederlandse opstelling tot nu toe?

[0:25:57] Want al maanden, in ieder geval sinds vorig jaar november, gaat er een rapport rond binnen de Europese Unie, waarin duidelijk wordt gesteld dat wat de Israëlische regering in Gaza doet, misdadig is.

[0:26:09] Het rapport doet duidelijk verslag van de oorlogsmisdaden, waaronder het doden van duizenden vrouwen en kinderen en het doelbewust inzetten van honger als wapen.

[0:26:17] We hebben dat rapport gewoon ook kunnen lezen.

[0:26:19] En deze conclusies zijn nu net weer bevestigd in dit nieuwe rapport, na weer nieuw onderzoek maanden later.

[0:26:25] En dat onderzoek en deze onnodige vertraging was dus helemaal niet nodig geweest om te weten of Israël zich hield aan dat associatieakkoord of niet.

[0:26:33] En wisten deze minister of andere leden van dit kabinet van het rapport dat er in november al lag.

[0:26:39] En we lezen ook in het verslag van de Raad Buitenlandse Zaken dat ondertussen zal worden gewerkt aan voorstellen voor mogelijke maatregelen, als dat op de agenda en dat dat op de agenda van de Raad op 15 juli terugkeert.

[0:26:51] Over een maand worden mogelijke maatregelen besproken.

[0:26:56] Voor dit tempo is dus geen tijd.

[0:26:58] Het komt te laat voor kinderen die nu sterven van de honger, die nog maar een paar weken hebben.

[0:27:06] Dus het is te laat.

[0:27:07] Er moet nu wat gebeuren.

[0:27:09] Dat is ook mijn oproep aan deze minister.

[0:27:10] En voor de rest sluit ik mij ook aan bij de vragen die de heer Paternotte heeft gesteld over de Westbank.

[0:27:16] Dank u wel, mevrouw Dobbe.

[0:27:17] Meneer Karreman.

[0:27:20] Dank u wel, voorzitter.

[0:27:21] We spreken vandaag opnieuw over de situatie van Israël en Gaza.

[0:27:25] Begrijpelijk ook gezien het immense menselijke leed wat er op dit moment gaande is.

[0:27:30] Maar laten we ook eerlijk durven te zijn over onze eigen selectiviteit.

[0:27:34] Afgelopen weekend vond in Syrië een zelfmoordaanslag plaats op een kerk, gepleegd door islamitische staat.

[0:27:40] Weer een tragische voorbeeld van de wereldwijde vervolging en terreur van christenen.

[0:27:45] Een vorm van terreur die te vaak buiten beeld blijft.

[0:27:48] Wereldwijd worden meer dan 380 miljoen christenen vervolgd.

[0:27:52] Vorige week werden nog in Nigeria 200 christenen afgeslacht.

[0:27:57] En in Sudan kwamen zaterdag meer dan 40 mensen om bij een aanval op een ziekenhuis.

[0:28:03] artsen, onschuldige patiënten.

[0:28:06] Maar dit soort gruwelijkheden leidt zelden tot debat aanvragen, tot Kamervragen, tot parlementaire verontwariging.

[0:28:14] Voorzitter, dat moest mij toch even van het hart.

[0:28:17] Meneer Paternotte heeft alleen daarvan een vraag.

[0:28:20] Voorzitter, de Islamitische Staat is een verschrikkelijke terreurorganisatie.

[0:28:23] Mijn fractie heeft onder andere voor gestemd dat we die gingen bombarderen.

[0:28:27] Welke actie mist de heer Karaman van ons tegen de Islamitische Staat?

[0:28:32] Meneer Karaman.

[0:28:34] Ik heb het over de situatie in Syrië gehad.

[0:28:37] Er zijn vijfhonderdduizend mensen overleden de afgelopen tien jaar tijdens de burgeroorlog.

[0:28:44] Nu, met de regimechange, is er ook nog steeds... Ik heb het al een paar keer in het debat aangegeven, de Alawiten zijn afgeslacht.

[0:28:51] Vijftienhonderd Alawiten zijn afgeslacht omdat ze toevallig het Alawitische geloof aanhingen.

[0:28:57] Dat toevallig hetzelfde geloof was als de vorige dictator.

[0:29:00] En ik probeer dat ook te sprake te brengen in debatten van Raad Buitenland Zaken.

[0:29:04] En ik zie daar dat heel weinig collega's over dat leed in Syrië, in Jemen, in Soudan hebben.

[0:29:10] Ik heb gelukkig Soudan, mijn collega naast mij, excuses.

[0:29:14] Maar toch, elke debat gaat over Israël, Syrië en daar wil ik een punt van maken.

[0:29:22] Ik heb al vier keer gezegd, meneer Karreman, meneer Karreman.

[0:29:24] Het is klaar.

[0:29:25] Meneer Pattenotten, voordat ik u het woord geef.

[0:29:28] Dit is het debat niet over de Raad Buitenlandse Zaken, overigens, maar over het EU-associatie, over de EU-actieplannen Israël en Palestijnse gebieden.

[0:29:36] Meneer Pattenotten.

[0:29:37] Dan stel ik nog één vraag.

[0:29:38] We voerden oorlog tegen de Islamitische Staat.

[0:29:40] We hadden ongeveer alle sancties tegen de moordenaar Assad die je kon verzinnen.

[0:29:43] Welke dubbele maat ziet de heer Karreman hier?

[0:29:46] Kort antwoord van de heer Karreman.

[0:29:47] Ik heb over de huidige situatie in Syrië... Volgens mij heeft de heer Paternotte op aangedrongen aan de minister... om die sancties zo snel mogelijk op te heffen.

[0:29:55] Ik was daar heel kritisch over.

[0:29:56] Ik heb ook gezegd, volgens mij gaan we te snel.

[0:29:59] Ik heb niet het vertrouwen dat Al-Jolani voldoende de minderheden beschermt.

[0:30:04] En dat is de punt die ik graag vandaag wilde maken, voorzitter.

[0:30:08] Gaat u verder met uw betoog?

[0:30:09] Oh, nee.

[0:30:10] Mevrouw Dobbe.

[0:30:12] Ik was benieuwd of de heer Karaman met zijn opmerkingen niet zelf veel selectieve verontwaardiging laat zien.

[0:30:19] Of hij dat ook vindt.

[0:30:25] kies ik een aantal thema's waar ik de leed zie.

[0:30:31] Zelfs de staat van de EU wordt een staat-van-Gaza-debat.

[0:30:35] Ik zie ook dat er meer leed is dan alleen in Gaza.

[0:30:38] Het leed is verschrikkelijk, maar we moeten ons ogen niet sluiten naar het leed in andere delen van de wereld.

[0:30:46] Ja, voorzitter.

[0:30:47] Kijk, waar de heer Karamban zeker een punt heeft, is dat niet alle conflicten evenveel aandacht krijgen.

[0:30:53] Onder andere Sudan zou inderdaad wat meer aandacht moeten krijgen.

[0:30:56] Maar ik heb wel moeite met dat het verwijt wordt gemaakt naar ons als collega's, dat wij selectief zouden zijn.

[0:31:03] Want wij hebben hier met z'n allen een debat vrij recent over Syrië gevoerd, apart.

[0:31:07] Dat het nu niet over Syrië gaat en dat ik niks over Sudan zeg, is omdat dit debat gaat over actieplannen in Israel-Palestijnse gebieden.

[0:31:14] En mijn partij, samen met de ChristenUnie, SGP en ik dacht ook NEC, vraagt herhaaldelijk aandacht voor Christenvervolgen.

[0:31:21] Ik vind dat ook verschrikkelijk.

[0:31:22] Maar ik wil toch dit beeld, dat wij als Kamer hier geen aandacht voor zouden hebben, vind ik echt onnodig.

[0:31:29] Het slaat nergens op.

[0:31:31] Voorzitter, ik vind toch dat er echt te weinig aandacht is voor andere situaties van menselijk leed in de wereld.

[0:31:37] Ik bedoel, als ik hoor dan dat tweehonderd christenen worden afgeslacht in Nigeria.

[0:31:41] Wij hebben dat debat, hebben hier, voeren we bijna nooit.

[0:31:44] Ik zie inderdaad schriftelijke vragen.

[0:31:45] Dank daarvoor ook voor mijn collega's.

[0:31:47] Maar we proberen wel elk debat.

[0:31:49] Zelfs de staat van de EU, voorzitter, was gewoon een staat van gaas, ging continu overgazen.

[0:31:53] En ik denk dat we ook moeten kijken dat er ook meer leed is in de wereld.

[0:31:57] En daar vraag ik gewoon aandacht voor.

[0:32:00] Meneer Boswijk, kort.

[0:32:01] Voorzitter, nogmaals.

[0:32:04] Wat mij betreft is er inderdaad te weinig aandacht voor, maar ik denk dat wij geen debatten uren voeren over aanslagen in het Midden-Oosten door terreurorganisaties, denk ik, omdat we daar ook niet van mening verschillen.

[0:32:17] Dat we met z'n allen Al-Shabaab, Al-Qaeda, IS, verschrikkelijke organisaties, die moeten worden aangepakt.

[0:32:23] En dat we heel veel debatten hebben over Israël-Gaza komt omdat daar

[0:32:27] een groot meningsverschil over is.

[0:32:28] Ik denk dat dat de verklaring is en niet de verklaring is, oh, we vinden dat ander minder erg dan het ene.

[0:32:34] Dat is een vertekend beeld.

[0:32:36] Volgens mij heb ik in het debat over Syrië echt meningsverschillen.

[0:32:39] Ik hoorde een groot aantal partijen die zeiden, de sancties moeten zo snel mogelijk opgeheven worden.

[0:32:43] Waar ik zei, ik wil dat niet.

[0:32:45] NSC heeft nog niet het vertrouwen dat dit regime voldoende oog houdt voor de mensenrechten in het land.

[0:32:51] En helaas, ik wou dat ik ongelijk zou krijgen, maar helaas komt dat toch steeds naar buiten dat dit regime ook minderheden niet voor oog heeft.

[0:33:00] Ik vroeg me even af of de heer Karman ervan bewust was dat we juist volgende week vrijdag een debat hadden gepland wat al maanden lang gepland stond, wat over humanitaire hulp ging.

[0:33:12] Dat zou gaan over Congo, over Sudan, over Nigeria, over femicide.

[0:33:18] Dat zou over van alles gaan.

[0:33:19] En dat is helaas, mede dankzij steun van uw fractie,

[0:33:22] Dus ik was even heel benieuwd in hoeverre het pleidooi echt is.

[0:33:27] Laten we het hebben over de brandhaarden in de wereld.

[0:33:30] Want dat is ook belangrijk.

[0:33:31] Naast wat er in Israel en Gaza gebeurt.

[0:33:34] Of dat het uw eigen fractie heeft dat debat helpen afzeggen.

[0:33:39] Meneer Karman.

[0:33:40] Voorzitter, ik weet niet wat de reden is dat die debat is verzet, maar we hebben elke week, bijna elke maand zeker een RBZ-debat.

[0:33:47] We debatteren, denk ik, elke week wel met deze minister.

[0:33:50] Volgende week hebben we een raad buiten onze zaken.

[0:33:51] Ik kan u al vertellen wat de agenda wordt volgende week.

[0:33:54] En dat punt wilde ik maken.

[0:33:55] Laten we alstublieft onze ogen niet sluiten voor het leed in de wereld.

[0:33:59] Er is echt heel veel leed, ook met trekking tot christenvervolging.

[0:34:02] En dat punt wilde ik maken.

[0:34:04] Fijn dat mijn collega's me nu steunen, dat ze zeggen nou, wij gaan daar ook voortaan wat meer aandacht aan besteden.

[0:34:09] Ik denk dat hiermee toch nog wat interrupties zijn.

[0:34:15] Meneer Karaman, ik ben blij dat u daar blij mee bent.

[0:34:19] Meneer Paternotten.

[0:34:20] Wat een ontzettend slap verhaal hier.

[0:34:22] Ik vind dat er aandacht te vragen moet worden voor me.

[0:34:24] Mevrouw Heer stelt tegelijk, nou daar heeft u het debat wat daarvoor geschikt is.

[0:34:27] Heeft u zelf van de agenda geveegd.

[0:34:29] Het gaat hier niet om waar we aandacht voor vragen.

[0:34:31] Het gaat om wat we doen als Nederland.

[0:34:33] Als dit kabinet zou zeggen, Islamitische staat, prima club.

[0:34:36] gaan we niks meer tegen doen, dan zouden we hier een zeer uitgebreid debat continu daarover hebben.

[0:34:41] Het is echt flauwekul om te suggereren dat hier geen aandacht is voor strijd tegen de militaire staat.

[0:34:45] En over Syrië, de sancties tegen Syrië zijn opgeheven.

[0:34:48] Komt u maar door met de motie van wantrouwen tegen de minister die daar volgens mij mee heeft ingestemd.

[0:34:53] Ik zou willen dat u niet afluit van het onderwerp van vandaag het EU-Israël-actieplan en daar gaat mijn vraag over.

[0:34:57] Welke consequentie trekt NSC uit het feit dat het onderzoek van de Europese Unie blijkt dat Israël op een grove manier de mensenrechten schent?

[0:35:07] Voorzitter, prima de verontwaardiging van de heer Paternotte.

[0:35:11] Ik maak een punt.

[0:35:12] Ik vind ook dat ik recht heb om een punt te maken over het leed wat in de wereld is.

[0:35:17] En als de heer Paternotte dat niet wil, prima voor de heer Paternotte.

[0:35:21] Maar wij maken dat punt omdat wij dat gewoon een heel belangrijk punt vinden.

[0:35:24] En daarom maak ik hem.

[0:35:25] Voorzitter, ik kan een vraag stellen.

[0:35:29] Het valt op dat we geen antwoord krijgen.

[0:35:31] U had een vraag gesteld.

[0:35:32] Ik denk dat de heer Karrenman die prima heeft gehoord, maar hij gaat over zijn eigen antwoorden.

[0:35:36] U kunt een nieuwe interruptie doen als u dat wil.

[0:35:41] Meneer Dassen.

[0:35:42] Ja, voorzitter, dan zal ik die vraag nog een keer stellen.

[0:35:44] Wat is nu NSC's mening over wat er nu moet gebeuren... na aanleiding van het rapport dat naar voren is gekomen... over het artikel 2 van het associatieverdrag... waarin wordt aangegeven dat er inderdaad sprake is van collectieve bestraffing... van honger als wapen, journalisten die direct doelwit zijn.

[0:36:02] Nou, noem maar op.

[0:36:03] Wat is NSC van mening dat er nu moet gebeuren?

[0:36:05] Meneer Karreman, kort antwoord graag.

[0:36:07] Voorzitter, ik ben van mening dat we op Europees niveau moeten kijken welke stappen we moeten gezamenlijk nemen.

[0:36:14] U heeft ook gezien dat we vorige week ook mijn fractie hebben ingestemd om twee ministers te sanctioneren.

[0:36:20] Dat heeft het niet gehaald in de Europese Unie.

[0:36:24] opdragen of verzoeken om te kijken waar draagvlak voor is en die stappen te nemen.

[0:36:30] We kunnen wel nu heel hard gaan roepen dingen, maar u ziet het zelfs, het oproepen om twee ministers te sanctioneren haalt het niet in de Europese Unie.

[0:36:36] En dan kunnen we voor de buren het gaan doen, maar het lijkt me beter dat we dingen doen die het ook halen.

[0:36:42] We komen gewoon niet door de tijd heen en er staan heel veel onder.

[0:36:44] Ik wil graag iedereen de ruimte bieden.

[0:36:46] Het was een korte vraag, graag een kort antwoord.

[0:36:50] Het probleem zijn niet de interrupties, maar de antwoorden.

[0:36:52] Meneer Dassen.

[0:36:53] Dit is volgens mij die selectieve verontwaardiging waar de heer Karman net over had.

[0:36:57] Want er ligt een heel duidelijk rapport.

[0:36:59] Als dit rapport had gelegen voor Syrië of over wie dan ook, dan hadden we hier met z'n allen gepleit voor direct opschorting van dit associatieverdrag.

[0:37:08] En nu blijft NSC volledig stil.

[0:37:12] Hier zou leiderschap van deze minister op zijn plaats zijn om te zeggen, ik ga in Europa de strijd aan.

[0:37:16] En NEC zou moeten zeggen, als wij nog iets willen betekenen als Nederland voor het internationaal recht, dan zouden we nu pleiten voor opschorting.

[0:37:23] Maar dan blijft NEC stil.

[0:37:24] Dat is die selectieve rondwaardiging, voorzitter.

[0:37:28] Ik luister steeds meer verbazing.

[0:37:30] Volgens mij is Nederland de eerste land geweest die een ambassadeur op het matje geroepen over de situatie in Gaza.

[0:37:36] Is Nederland het land geweest die het associatieverdrag ter discussie heeft gesteld en dat voor elkaar heeft gekregen.

[0:37:42] Volgens mij hebben wij gepleit voor het sanctioneren van twee ministers.

[0:37:46] Waar heeft u het over?

[0:37:47] Ik zie niet heel veel andere landen.

[0:37:49] Inderdaad, we kunnen net als Ierland, Spanje, we kunnen dan donkey shot zijn en dan voor gek staan omdat we niks voor elkaar bereiken.

[0:37:56] Maar ik ben heel blij met deze minister die wel dingen voor elkaar krijgt in Europa.

[0:37:59] Meneer Van Baarle.

[0:38:02] Sorry, ik ben door uw interruptie zijn.

[0:38:04] Meneer Van Baarle.

[0:38:06] Ja, voorzitter, als we zien wat Israël allemaal voor misdaden pleegt, dan is het toch volstrekt schandalig dat de heer Karreman als lid van een politieke partij die zegt te staan voor het internationaal recht niet verder komt dan vandaag.

[0:38:19] We moeten maar eventjes gaan kijken welke stappen eventueel genomen zouden kunnen worden tegen Israël.

[0:38:24] Er gaan kinderen dood.

[0:38:26] Er verhongeren daar kinderen.

[0:38:28] Die kunnen niet wachten voordat de heer Karreman een ei heeft gelegd.

[0:38:31] Wat wil de fractie van NSC nou gewoon gaan doen?

[0:38:34] Meneer Karreman.

[0:38:38] Ik zat echt na te denken hoe ik moet gaan antwoorden aan de heer Van Balen, ook gezien zijn verwerpelijke inbreng vandaag over het conflict in Israël en Gaza.

[0:38:49] Hij leest mij de les over internationaal recht.

[0:38:51] Volgens mij heb ik hem aangegeven dat de VN...

[0:38:53] We zouden ook Palestina gaan stichten.

[0:38:58] Israël heeft dat geaccepteerd.

[0:38:59] En de heer Van Balen zegt, ik accepteer Israël niet, terwijl dat echt een VN-besluit is conform internationaal recht.

[0:39:06] Dus als u mij de les gaat lezen over internationaal recht, zou ik eerst naar uzelf kijken en beginnen met Israël te erkennen, omdat dat ook door de internationale recht zo is gedaan.

[0:39:16] Meneer Van Balen.

[0:39:17] Nou voorzitter, ik ga geen genocidale staat erkennen.

[0:39:20] Ik ga geen apartheidstaat erkennen.

[0:39:22] En ik ga geen staat erkennen die al decennia lang Palestijnen vermoord in hun land afpakt.

[0:39:28] Daarin verschillen inderdaad ik en de heer Karaman.

[0:39:30] Maar voorzitter, de heer Karaman geeft geen antwoord op mijn vraag.

[0:39:33] Wat wil de fractie van NSC nou doen buiten eventueel kijken in de toekomst misschien iets doen terwijl wij op dit moment kinderen doodhongeren?

[0:39:41] Ik constateer dat het leeg blijft en dat is een schande.

[0:39:46] Voorzitter, ik ben het echt zat dat partijen zo polariserend in dit hele onderwerp zitten.

[0:39:52] Wij stellen voor... Onze partij heeft altijd gezegd, wij willen een twee-staten-oplossing.

[0:39:56] Ik moet nu debatteren met een partij die zegt, ik herken de ene staat niet en ik wil alleen een andere staat voor terug.

[0:40:02] Terwijl de internationale recht en de internationale gemeenschap bestaan voor de twee-staten-oplossing.

[0:40:06] Hoe moet ik een discussie voeren, voorzitter, met iemand

[0:40:09] die gewoon het ene land wil wegvagen en terug voor een ander land.

[0:40:13] Ik zeg nee, we moeten een twee-staten-oplossing waar zowel de Israëliërs als de Palestijnen in vrede naast elkaar kunnen leven.

[0:40:21] Mevrouw Dobbe.

[0:40:22] Ik probeer kort en bondig te zijn, voorzitter.

[0:40:25] Want de heer Karaman heeft een beetje moeite met het antwoorden op de vragen die worden gesteld.

[0:40:29] Dus mijn korte vraag is, heeft de heer Karaman het rapport gelezen en wat vindt hij daarvan?

[0:40:35] Ik heb het rapport nog niet gelezen.

[0:40:37] Het is nog niet formeel uit.

[0:40:42] Ik wacht netjes tot het rapport in de openbaarheid komt.

[0:40:49] Wij zien ook de verschrikkelijkheden wat er gebeurt in Gaza.

[0:40:55] Ik heb zelfs moties volgens mij afgelopen vorige week, dinsdag, gestuurd waarin ik weet niet meer welke partij opriep om alles te doen wat mogelijk is om humanitaire hulp binnen te laten.

[0:41:05] Wij, voorzitter, wij willen ook een einde aan die humanitaire ramp wat er gaande is in Gaza.

[0:41:09] Maar wij verschillen van mening hoe we dat kunnen realiseren.

[0:41:12] Wij denken dat je dat gewoon verstandig moet doen met stappen die ook geaccepteerd worden in de Europese Unie.

[0:41:16] Want in ons eentje kunnen we het niet.

[0:41:19] Gaat u verder met uw betoog.

[0:41:21] U heeft nog één korte vraag, ja.

[0:41:23] Ja, want ik vroeg mij af, ja, de heer Karaman heeft het rapport dan niet gelezen.

[0:41:26] Dat is jammer.

[0:41:27] Ik heb net ook opgesomd in mijn inbreng wat daar ongeveer instond.

[0:41:30] De conclusie is wel duidelijk, want dat is ook naar buiten gekomen.

[0:41:32] Israël komt het verdrag niet na, het EU-associatieakkoord niet na en schendt artikel 2.

[0:41:37] En welke gevolgen verbindt de heer Karaman daaraan?

[0:41:40] Meneer Karaman.

[0:41:42] Volgens mij heb ik net ook al geantwoord dat ik vind dat we daar in Europees verband stappen moeten zetten.

[0:41:50] Ik zal ook de minister verzoeken om daar te kijken waar wel bereidheid is in de Europese Unie om stappen te nemen.

[0:41:58] We hebben als Kamer vorige week een motie aangenomen om twee ministers te sanctioneren.

[0:42:02] U heeft het verslag ook gelezen.

[0:42:05] Dat is gewoon verworpen in de Europese Unie.

[0:42:07] Ik wil dat deze minister verstandige stappen neemt... en kijkt waar draagvlak voor is en dan een stap neemt.

[0:42:13] En niet dingen doorroepen voor de buren.

[0:42:15] Gaat u verder met uw betoog.

[0:42:18] Voorzitter, een aantal van mijn punten zijn inderdaad ook in mijn interrupties, dus die zal ik overslaan om wat tijd te besparen.

[0:42:25] Maar ik maak me echt zorgen, voorzitter, over de manier waarop hier partijen debatteren.

[0:42:29] Ik had dat ook in mijn betoog.

[0:42:30] Ik zie vandaag ook de heer Van Balen, die echt verwerpelijke woorden gebruikt, mij de les leest over internationaal recht en zelf gewoon hier de staat Israël, gewoon de bestaansrecht van de staat Israël, ontkent.

[0:42:43] Voorzitter, ik had vorige week een dergelijke debat ook met Partij van de Arbeid en GroenLinks, die

[0:42:49] Ik ben nog steeds perplex over het aangeven dat Israëlse burgers, waaronder Armeniërs, Arabieren, Druzen en Joden, dat die geen bescherming meer verdienen omdat de regering dingen doet waar de bevolking dan maar op de blaren moet gaan zitten.

[0:43:11] Voor mij is dat wel... Dan ga je echt heel ver, ook met betrekking tot internationaal recht.

[0:43:15] Dat je de bevolking gaat straffen

[0:43:17] voor hetgene wat de regering doet.

[0:43:19] En ik vraag echt ook aan de partijen die de motie van GroenLinks Partij voor Arbeid hebben gesteund.

[0:43:24] Hoe kijken zij tegen internationaal recht dat je de bevolking gaat straffen voor hetgene wat de regering doet?

[0:43:30] Ik zou graag daar ook van een aantal collega's een antwoord op willen hebben.

[0:43:34] Voorzitter.

[0:43:34] Tot slot, NS heeft altijd oog gehad voor beide kanten van dit conflict in Israël en Gaza.

[0:43:40] Voor de burgers in Gaza die lijden onder het geweld, vaak zonder toegang tot hulp, maar ook voor de Israëlse burgers die inmiddels al 626 dagen gegijzeld worden in Gaza of dagelijks moeten schuilen voor raketten en droonaanvallen.

[0:43:55] Voor ons staat de bescherming van burgers altijd voorop.

[0:43:58] Dat partijen die ooit tot het politieke midden behoorden nu pleiten om Israël deze bescherming te ontnemen, is voor ons dan ook onbegrijpelijk.

[0:44:06] Dank u wel, voorzitter.

[0:44:08] Dank u wel.

[0:44:08] Dan gaan we naar mevrouw Hiers.

[0:44:12] Dank u wel.

[0:44:14] Voorzitter, een maand geleden pakte minister Veldkamp Grootse uit.

[0:44:17] De EU zou onderzoek doen naar de vraag of Israël mensenrechten schendt in Gaza en de westelijke Jordaan-oever.

[0:44:23] Een vraag waar iedereen natuurlijk al lang het antwoord op wist.

[0:44:26] Nu is het onderzoeker, en wat blijkt, de vele rapporten van de Verenigde Naties en de uitspraken van het internationaal gerechtshof wijzen er inderdaad op dat Israël zich niet houdt aan het oorlogsrecht en mensenrechten.

[0:44:37] Israël schendt de afspraken die zij met Europa heeft gemaakt.

[0:44:41] Ondanks deze overduidelijke conclusie hebben de Europese lidstaten besloten dat er voor Israël geen consequenties zijn.

[0:44:47] Ook Nederland heeft, in het openbaar in ieder geval, niet voor nieuwe maatregelen gepleit.

[0:44:53] Minister Veldkamp gaf vorige week aan dat Nederland tot de voorhoede behoort in het willen opvoeren van de druk op Israël.

[0:44:59] Minister Schoof zei vorige week, en ik citeer, het kan niet zo zijn dat er geen consequenties zijn als de review uitpakt zoals hier wordt gesteld en, denk ik, algemeen wordt verwacht.

[0:45:11] De review pakte precies zo uit als werd verwacht.

[0:45:14] Maar waar blijven de consequenties?

[0:45:17] Waarom heeft de minister zich niet aangesloten bij het voorspeld van zijn Spaanse collega om het associatieakkoord op te schorten of in ieder geval de handelsvoordelen?

[0:45:26] Voorzitter, ondanks de niet mis te verstaan urgentie besloot Nederland deze week om te wachten op voorstellen van de hoge vertegenwoordiger Callas in plaats van initiatief te nemen.

[0:45:37] Heeft de hoge vertegenwoordiger maatregelen voorgesteld?

[0:45:42] Zo nee, waarom niet?

[0:45:44] En zo nee, wist de minister dat de hoge vertegenwoordiger geen maatregelen zou voorstellen?

[0:45:49] Heeft de minister tijdens de RBZ aangegeven open te staan voor het opschorten van de handelsvoordelen?

[0:45:56] De minister heeft in mei de goedkeuring aan de verlenging van het EU-Israël-actieplan stilgelegd, om op het eerder genoemde onderzoek aan te sturen.

[0:46:06] Is de minister bereid om deze verlenging nog steeds aan te houden, zolang de EU niet met concrete maatregelen tegen het oorlogsgeweld komt?

[0:46:14] En kan de minister vertellen wat de praktische consequenties zijn van dit veto voor samenwerkingsprogramma's tussen de EU en Israël?

[0:46:22] Er zijn ook nationale maatregelen die Nederland kan nemen, zolang er in de EU niets gebeurt.

[0:46:27] Dinsdag kondigde de premier van Ierland wetgeving aan om handel met de illegale nederzettingen op de westelijke orde daarover te verbieden.

[0:46:36] Nederland heeft sinds 2006 al hetzelfde ontmoedigingsbeleid.

[0:46:40] vindt de minister niet dat de situatie op de westelijke Jordanoever intens is verslechterd en dat het ontmoedigingsbeleid aan een hervorming toe is.

[0:46:48] Met andere woorden, is de minister op zijn minst bereid om het eerste voorstel te bestuderen en de Kamer een analyse toe te sturen of Nederland soortgelijke wetgeving kan introduceren.

[0:46:59] Voorzitter, tot slot.

[0:47:00] We hebben als Nederland een inspanningsverplichting onder het genocideverdrag.

[0:47:05] En juist als traditionele bondgenoot van Israël nog meer dan anderen.

[0:47:09] We kunnen en mogen ons niet verschuilen achter de inactiviteit van andere landen.

[0:47:14] Daarom een laatste vraag aan de minister.

[0:47:17] Gegeven de niet mis te verstaande afspraken die we als ondertekenaars van het genocideverdrag hebben gemaakt, hoor ik graag of de minister beoordeelt dat de inspanningen van Nederland zich aan die afspraken houden.

[0:47:28] Want in de ogen van mijn fractie doet deze regering bij lange na niet alles wat in onze macht ligt om het moorden op onschuldige burgers te voorkomen.

[0:47:37] Dank u wel.

[0:47:39] Meneer Van den Burg.

[0:47:46] Dank u voorzitter.

[0:47:47] Ik was wat verrast door mijn collega's in hun aanval op onze collega van de SGP.

[0:47:53] Wij weten wat het onderwerp is van vandaag.

[0:47:56] Maar dat weten de meeste Nederlanders niet.

[0:47:59] Dus op het moment dat het gaat over het Midden-Oostendebat, worden we heel vaak geconfronteerd met het feit dat het alleen maar over Israël gaat.

[0:48:07] Op het moment dat het nu gaat over de actieplannen, en er wordt vervolgens niks gezegd in de bredere context, maar we gaan vervolgens wel met elkaar allemaal twitteren.

[0:48:17] in een specifieke context, dan ziet de kijker thuis niet automatisch het brede verhaal.

[0:48:23] En daarom snap ik donders goed dat collega's van mij dat brede verhaal aan de orde stellen.

[0:48:27] Want je moet het natuurlijk vandaag hebben over de actieplannen van de EU met Israël en de Palestijnse gebieden.

[0:48:33] Dat is het onderwerp.

[0:48:35] Maar op het moment dat we vervolgens dat op social media het in een andere context plaatsen, dan worden er vragen gesteld aan de heer Stoffer of aan de heer Karreman.

[0:48:44] Waarom heeft u het niet gehad over de Gijzelaars?

[0:48:46] Waarom heeft u het niet gehad over Hamas?

[0:48:48] Waarom heeft u het niet gehad over Hezbollah?

[0:48:51] Nou, omdat we het SEC hierover zouden hebben, maar je moet het wel zien binnen die bredere context.

[0:48:56] En ik verwacht dus ook wel dat de minister in ieder geval op die bredere context ingaat.

[0:49:00] En ik sluit natuurlijk aan bij vragen in dat kader gesteld.

[0:49:04] Zal men nu verder beperken tot het onderwerp?

[0:49:06] Verder roep ik mijn collega's op als we een keer een debat voeren over iets anders.

[0:49:10] Ik heb een keertje een debat met aan de heer Paternotte toegezegd en geholpen.

[0:49:15] Wat ging over de Midden-Oosten?

[0:49:16] Vervolgens ging het alleen over Israël.

[0:49:19] Verwijt een andere niet als we het op een andere manier er ook bij betrekken.

[0:49:22] Dat gezegd hebben de voorzitter het onderwerp wat nu voor ligt.

[0:49:26] Terecht heeft het kabinet gezegd wij maken gebruik van onze veto als het om de actieplannen gaat.

[0:49:35] Wij willen nu gesprekken hebben op Europees niveau.

[0:49:37] Maar als je een onderzoek doet, dan kun je niet de uitkomsten van een onderzoek naast je neerleggen.

[0:49:44] Nu is het nog een geheim rapport, maar de minister zal het ongetwijfeld allemaal tot zich genomen hebben ter voorbereiding op vandaag of voor andere momenten.

[0:49:53] Dus toch aan de minister de vraag.

[0:49:55] Wat gaat u doen?

[0:49:56] Want u bent degene die hierop heeft ingezet met steun van de VVD.

[0:50:00] Maar dan moet de uitkomst ook gevolgen hebben.

[0:50:02] En welke gevolgen ziet de minister dan?

[0:50:05] Dan zou ik de vraag van mijn collega's kunnen krijgen als ze nog interrupties hadden gehad.

[0:50:08] En wat ziet u daar dan in?

[0:50:10] Ik pleit ervoor om net als in eerder verband zoveel mogelijk op Europees niveau te doen, omdat het heel makkelijk is om hier met moties te komen die verder geen enkel effect hebben.

[0:50:19] Soms steken ze je eigen partij in de fik, maar voor de rest heeft het geen effect op datgene wat er in Europa of in de wereld gebeurt.

[0:50:26] Dus ik wil vooral dat het op Europees niveau gebeurt, maar ik vind wel dat er actie hoort worden verbonden aan conclusies die je kunt trekken op basis van de ons gestelde vraag.

[0:50:35] Twee, persoonsgebonden acties, voorzitter.

[0:50:39] Het is al genoemd door mijn collega's.

[0:50:43] Er zijn een aantal liden, zowel in het kabinet, Smotric wordt natuurlijk vaak genoemd, maar er zijn meerdere te noemen, die zich duidelijk niet houden aan internationaal recht.

[0:50:53] Bij Smotric geldt het niet alleen als het gaat om Gaza, maar bijvoorbeeld ook in relatie tot illegale nederzettingen in de Palestijnse gebieden.

[0:51:01] Het is tot nu toe niet gelukt, maar ook daarvoor snap ik wel wat er gezegd wordt hier.

[0:51:07] Je kunt niet als Europa een grote mond hebben over mensenrechten, grote mond hebben over internationale verdragen en het dan niet eens worden over persoonsgebonden sancties richting een aantal van deze...

[0:51:19] Heren zijn het over het algemeen, weinig dames waar het om gaat.

[0:51:23] Dus ook daar wil ik graag van de minister niet alleen een reactie nu op, maar ook actie in den brede.

[0:51:28] En tot slot, de voorzitter.

[0:51:30] Ik noemde al even de illegale nedezettingen.

[0:51:32] We hebben ook vandaag weer berichten gekregen over kolonisten die Palestijnen hebben aangevallen in de Palestijnse gebieden, waarbij ook doden zijn gevallen.

[0:51:44] Iets wat wij als Nederland verwerpelijk vinden.

[0:51:48] Iets wat wij als Nederland veroordelen.

[0:51:50] Maar ook daarvoor geldt wel, als woorden niet helpen, welke daden ziet de minister dan die ingezet kunnen worden?

[0:51:57] Dank u wel.

[0:51:58] Meneer Pattenotter.

[0:51:59] En welke consequenties zou de VVD willen op Europees niveau voor de schenning van het associatieverdrag?

[0:52:05] Dat vind ik dus echt een hele lastige, want kijk, ik zei het al, het moet gevolgen hebben.

[0:52:11] Maar ik vind wel dat het is een Europees verdrag wat we hebben met Israël, dus daarin moet die gevolgen wel gedeeld worden door de Europese gemeenschap.

[0:52:21] En ik wil daarin de minister wel ruimte geven om tot daden te komen.

[0:52:28] Want wij zitten hier, en met wij bedoel ik even het parlement, niet specifiek de VVD.

[0:52:34] Als ik de woorden van mijn collega's hoor, sommigen natuurlijk, zoals de SGP, zitten daar anders in dan de andere sprekers die ik voor mij hoorde.

[0:52:44] zitten hier een aantal mensen activistischer in dan breed in Europa.

[0:52:48] Dus het gaat mij vooral om resultaat.

[0:52:50] En daarvan wil ik eerst van de minister suggesties horen, want die kan het Europees speelveld beter inschatten dan ik.

[0:52:55] Excuus, voorzitter.

[0:52:59] Ja, je moet het Europees eens worden, maar je moet op het begin met een land dat een mening heeft.

[0:53:03] Dus wat zou de inzet van Nederland moeten zijn?

[0:53:05] Meneer Van den Burg.

[0:53:07] Nou ja, voorzitter, je kunt niet

[0:53:09] de actieplannen daarbij gebruik maken van je vetorecht omdat je een onderzoek wil.

[0:53:16] Vervolgens krijg je het onderzoek waarin conclusies worden getrokken die net ook zijn geciteerd door mevrouw Dobbe en dan zeggen en nu gaan we weer over tot de orde van de dag.

[0:53:27] Alleen ik wil graag eerst van voordat ik mijn definitieve mening bepaal, wat we formeel natuurlijk pas doen volgende week, wil ik eerst de menukaart van de minister horen.

[0:53:38] Dank u wel.

[0:53:40] Meneer Verburg en ik waren met een aantal anderen van u bij de ronde tafel met een aantal juristen over de gevolgen die een genocide zouden moeten hebben of de constatering van een mogelijke genocide in het gedrag van individuele landen.

[0:53:53] En de boodschap was daar heel duidelijk.

[0:53:55] Elk land heeft een eigen inspanningsverplichting.

[0:53:58] Het mag zich niet verschuilen achter de wel of niet bereidheid tot het nemen van actie van andere landen.

[0:54:04] en hoe dichter bij het land wat de genocide pleegje staat, hoe groter je inspanningsverplichting.

[0:54:10] Mijn vraag is, ik hoorde meneer Verburg vooral praten over acties in EU-verband, maar gegeven onze verplichtingen in het genocideverdrag, ben ik ook heel erg benieuwd of hij mogelijkheden ziet tot acties, zoals de Ierse regering heeft genomen, die wij zelf zouden moeten treffen.

[0:54:29] Even.

[0:54:30] Tijdens die expertmeeting werden er verschillende meningen gehanteerd aangaande of het genocidaal gedrag was, genocide was of in ieder geval het schenden van mensenrechten.

[0:54:42] Dus ik neem de vraagstelling, de interpretatie in de vraagstelling van GroenLinks-PvdA nadrukkelijk niet over, omdat er ook toen verschillende meningen over waren aan tafel.

[0:54:53] Dat gezegd hebben, dat was inderdaad wel de unanieme boodschap, dat Nederland

[0:54:58] een andere verantwoordelijkheid heeft dan land X of Y die verderaf staat van Iran.

[0:55:05] Wij hebben ervoor gekozen als Nederland om vooral binnen de Europese Unie onze relatie te versterken met andere landen buiten de Europese Unie.

[0:55:14] Dus ik kijk daarin in eerste instantie naar de Europese Unie en dus de gezamenlijke vergadering van de Europese ministers.

[0:55:23] Dank u wel.

[0:55:23] Mevrouw Bikker.

[0:55:24] Dank u wel.

[0:55:26] Dank ook voor de heldere bijdrage aan collega Van den Burgh.

[0:55:29] Hij kan daar veel van onderschrijven.

[0:55:33] Wat voor mij de zoektocht is, is dat het onderzoek nog niet openbaar is en de gelekte stukken die ik heb gezien eigenlijk ook acht kantjes maar zijn.

[0:55:45] Ook al ingewikkeld is welke gevolgtrekkingen je nou trekt uit dingen die je eigenlijk

[0:55:49] een verzameling zijn van eerdere rapporten.

[0:55:52] Maar mijn vraag aan collega Van den Burg is, als we het hier vandaag hebben over de actieplannen, die ook daaruit voortvloeien ergens, of hij ook ziet dat het juist een middel kan zijn om weer verder een stap naar vrede te zetten.

[0:56:05] Dus het verbranden van alle contacten of het opzeggen, wat ik sommige partijen hoor suggereren, is ook het uitsluiten van diplomatieke mogelijkheden om een stap naar vrede te zetten.

[0:56:17] Voorzitter, mevrouw Bikker en ik verschillen daarin voor geen millimeter van mening.

[0:56:24] Dank u wel.

[0:56:26] Voorzitter, dan toch, want we hadden twee interesses.

[0:56:28] Dank u wel.

[0:56:30] En juist daarom zou er mij veel aan gelegen zijn dat het kabinet ook schetst wat de inzet kan zijn van die actieplannen naar de toekomst toe.

[0:56:37] En bijvoorbeeld als het gaat om de verzoeningsprojecten en bijvoorbeeld als het gaat over wie zijn de machthebbers in die verschillende gebieden waar we het over hebben.

[0:56:46] Zullen we daar als Kamer ons voor inzetten?

[0:56:48] Want dan hebben we de weg vooruit in plaats van dat eindelozige kissebis wat collega Van den Burg ook al goed heeft omschreven.

[0:56:54] Meneer Van den Burg.

[0:56:56] Voorzitter, om mensen en regimes en regeringen in beweging te krijgen, heb je en wortel en stok nodig.

[0:57:03] En mevrouw Bikker beschrijft hier een wortel.

[0:57:06] En ik wil dus daarom ook de menukaart hebben van de minister, waarin hij hopelijk zoet, zuur, zout en bitter heeft zitten, opdat we een goed pakket kunnen neerleggen waarmee er ook resultaat wordt bereikt.

[0:57:21] Met het laatste stuk poëzie gaan we naar meneer Dassen.

[0:57:23] Oh, mevrouw Dobbe.

[0:57:27] Ja, dank u wel.

[0:57:29] De heer Van den Burgh wil wachten op de reactie van de minister en de menukaart aan diplomatieke actie of ander soort actie die hij zometeen aandraagt naar aanleiding van dat rapport, waar wel heel duidelijk de conclusie wel publiek bekend is gemaakt, namelijk dat Israël artikel 2 van het associatieverdrag schent.

[0:57:46] Maar op die menukaart zal in ieder geval staan het opschorten van het associatieverdrag.

[0:57:52] Dat is mijn vraag.

[0:57:54] Dat zal er in ieder geval opstaan of een veto op het actieplan.

[0:57:57] En hoe kijkt de VVD daar dan naar?

[0:58:03] Eén, je hoort als dan vragen niet te beantwoorden en af te wachten waar de minister mee komt.

[0:58:07] Twee, ik vind het helemaal niet zo gek om aan degene die het rapport helemaal heeft gelezen en niet alleen een deel daarvan heeft gelezen, eerst vragen te stellen.

[0:58:14] Sommigen, en daar zeg ik indrukwekkend bij, dat verwijt ik mevrouw Dobbe niet tot nooit, hebben hun mening al klaar nog voor het onderzoek is gedaan.

[0:58:23] Ik wil eerst nu gewoon van de minister, die meer kennis heeft dan mevrouw Dobbe, die meer kennis heeft dan ik.

[0:58:29] Er zit geen kritiek van mij in deze zin richting mevrouw Dobbe.

[0:58:32] Ik wil eerst van de minister horen hoe hij de brede context overziet in relatie tot wat hij gelezen heeft.

[0:58:41] Oké, dan denk ik dat dit mijn laatste interruptie wordt.

[0:58:45] Maar dit rapport is natuurlijk niet nieuw.

[0:58:47] En nu gaan we afwachten waar de minister mee komt.

[0:58:50] De VVD heeft er vast ook al eerder over nagedacht.

[0:58:53] Februari vorig jaar lag er al een gelijksoortig rapport van het internationaal gerechtshof.

[0:58:57] niet zomaar een instituut.

[0:58:59] In november vorig jaar lag er ook een rapport in Europa, waarvan ik heel benieuwd ben naar de reactie van de minister.

[0:59:05] Maar dat is allemaal niet nieuw.

[0:59:06] Dus wat nu in dit rapport is geconstateerd, is niet nieuw.

[0:59:09] Maar heeft de VWD dan zelf niet nagedacht, als dit inderdaad aan de hand is, Israël schendt dat akkoord, wat zou dan moeten gebeuren?

[0:59:17] Kijk, maar dit is het ingewikkelde, voorzitter.

[0:59:20] Er worden hier met enige regelmaat voorstellen gedaan

[0:59:24] die het heel goed doen in de publieke opinie, die het heel goed doen bij de achterban of een deel van de achterban.

[0:59:32] Ik zit niet te wachten op moties, ook niet van mijzelf, waar ik een goed gevoel van krijg, maar die verder geen enkel resultaat hebben, omdat ze niet gedragen worden in Europa, omdat ze geen effect hebben op zij die de touwtjes in handen hebben.

[0:59:46] Dus ik ben voortdurend aan het zoeken.

[0:59:49] Naar wat helpt nou echt om ervoor te zorgen dat er een wapenstilstand komt?

[0:59:53] Om ervoor te zorgen dat die gijzelaars vrijkomen?

[0:59:56] Om ervoor te zorgen dat de noodhulp wordt opgestart?

[0:59:58] Om ervoor te zorgen dat op de nederzettingen het internationaal recht wordt nageleefd?

[1:00:03] En het is heel erg lekker en bevredigend om soms je gevoel kwijt te kunnen.

[1:00:07] En dat is niet in de verwijtende zin bedoeld in een motie, maar het gaat uiteindelijk gewoon om de resultaten.

[1:00:14] Een persoonlijk feit mag altijd.

[1:00:16] Het moet wel echt een persoonlijk feit zijn.

[1:00:18] Ja, maar ik vind het toch niet prettig dat de heer Van den Burg ons hier aanwrijft om iets te doen voor de bühne of iets voor te stellen voor de bühne of dat we er s'nachts lekker van slapen.

[1:00:26] Daar wil ik echt afstand van nemen.

[1:00:28] Wij doen voorstellen omdat we denken dat het helpt en niet omdat het voor de bühne is.

[1:00:32] Dit was het persoonlijk feit.

[1:00:33] Waarvan acten?

[1:00:35] Meneer Paternotte.

[1:00:36] Voorzitter, de heer Van Kampen deed dit ook al.

[1:00:37] Dat is een soort woordvoeringslijn van de VVD om te zeggen dat kritische partijen dan iets voor de bühne doen of er lekker van willen slapen.

[1:00:44] Voorzitter, de heer Van den Burgh zei dat hij geen moties wil steunen die alleen voor de bühne zijn omdat ze geen draagvlak in Europa hebben.

[1:00:50] Waarom heeft hij dan de motie over sancties tegen Benckvier en Smotterich wel gesteund?

[1:00:54] Die hadden ook geen draagvlak in Europa.

[1:00:56] Geeft dat niet aan dat je best een inzet kan hebben als Nederlander?

[1:01:01] Voorzitter, als je een motie indient en die motie steunt waarin je zegt Israël mag zich niet verdedigen tegen raketten die vanuit Iran komen en we beseffen daarbij dat er dan slachtoffers kunnen vallen in Tel Aviv, dan weet je dat die motie het niet gaat halen in de Kamer.

[1:01:16] Dan weet je het als die motie het wel haalt in de Kamer, die het niet gaat halen in Europa en dan weet je dat die geen enkel effect heeft.

[1:01:21] dan doe je dat dus heel nadrukkelijk om je eigen achterban of delen van je eigen achterban te bevredigen.

[1:01:27] Dat doe je niet om enige bijdrage te leveren aan datgene wat er gebeurt in Nederland of in Europa.

[1:01:33] En als het gaat om sancties tegen individuele bewindslieden of andere personen in Israël die mensenrecht overtreden, dan ben ik ervan overtuigd dat het daar op een gegeven moment wel gaat lukken, omdat het verleden laat zien dat uiteindelijk sancties richting mensen die zich niet houden aan het internationale recht tot resultaat kunnen leiden.

[1:01:51] We gaan door naar meneer Dassen.

[1:01:53] Persoonlijk feit, net zoals een punt van orde, kan altijd gemaakt worden.

[1:01:56] Ik ga er wel op letten of het echt een persoonlijk feit is.

[1:01:59] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:00] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:01] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:03] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:05] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:07] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:09] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:11] Dat betekent dat u bent aangesproken waar u nu op de trommel gaat.

[1:02:13] Dat betekent dat u bent aanges

[1:02:14] Meneer Paternotte, wat wil u zeggen?

[1:02:16] Dat bleek me een vrij relevant feit, want de heer Van den Burg werd net behoorlijk boos in reactie op mijn vraag en begon uitgebreid over een motie die mijn partij inderdaad niet heeft gesteund.

[1:02:24] En ik denk dat de neutrale kijker die dat niet wist, wel die indruk zou hebben gekregen.

[1:02:27] Een schaduwelijk feit is gemaakt.

[1:02:28] Meneer Dassen, we gaan, en u kunt ongehinderd spreken, want er zijn geen interrupties meer.

[1:02:33] Ga u gaan.

[1:02:37] Oké, dank voorzitter.

[1:02:38] De afgelopen 24 uur zijn er opnieuw Palestijnen vermoord bij distributiepunten voor hulpgoederen.

[1:02:45] Negentig Palestijnen om precies te zijn.

[1:02:46] Israël bombardeerde daarnaast een school, een vluchtelingenkamp en een veldziekenhuis.

[1:02:51] Maar het is bijna geen nieuws meer, voorzitter.

[1:02:54] Het is een patroon.

[1:02:55] Het is het patroon van genocide.

[1:02:58] Het Europese onderzoek na het artikel 2 van het associatieverdrag dat op initiatief van deze minister is uitgevoerd, is dan ook klip en klaar.

[1:03:06] Net als al die andere onderzoeken door al die andere verschillende organisaties en juridische instanties.

[1:03:12] Israël begaat oorlogsmisdadig, gebruikt honger als wapen, straft de volledige Palestijnse bevolking.

[1:03:18] 500.000 Gazanen lopen nu op dit moment een ernstig risico om te sterven van de hongersnood.

[1:03:24] En dit kabinet?

[1:03:26] Dit kabinet doet niets.

[1:03:28] Nederland staat erbij en kijkt ernaar.

[1:03:31] De uitkomsten van dit onderzoek.

[1:03:33] We praten er volgende maand rustig verder over.

[1:03:36] En in de tussentijd voeren we geen extra druk uit.

[1:03:40] Maar we hopen dat Israël zelf verbetering toont.

[1:03:43] Hoe kan de minister dit nog aan zichzelf uitleggen?

[1:03:47] En ik zie hem net hard neeklikken.

[1:03:51] Maar wat bedoelt hij met diplomatieke druk?

[1:03:55] Want voorzitter, voor mij is dit politiek op zijn allerlelijkst.

[1:03:59] Een paar weken geleden heeft Volt samen met Partij voor de Dieren een rond de tafel gesprek georganiseerd over de verplichtingen die Nederland heeft onder het genocidevertrag en specifiek in relatie tot de situatie in de Palestijnse gebieden.

[1:04:10] En de conclusie van dat gesprek?

[1:04:12] Nederland verzaakt, onder leiding van dit kabinet, haar internationaal rechtelijke verplichtingen om genocide in Gazen te voorkomen dan wel te stoppen.

[1:04:21] De ene expert sprak van genocide, de andere over genocidale daden en de expert uitgenodigd door de SGP en de VVD sprak van een ernstig risico op genocide.

[1:04:33] Ik heb daar Kamervragen over gesteld en ik zou de minister ook willen vragen om een mondelingen reflectie op een paar van de antwoorden en de voorbeelden.

[1:04:42] De minister geeft aan dat er niets is wat Nederland kan doen bovenop wat we nu al doen om Israël te stoppen.

[1:04:48] In antwoord op mijn vraag, doet Nederland alles wat in haar macht ligt om genocide te voorkomen, durft de minister gewoon ja te beantwoorden.

[1:04:55] Meent de minister dit serieus?

[1:04:57] En in antwoord op mijn vraag of economische sancties de druk op Israël zouden kunnen verhogen, verschuilt de minister zich in het antwoord achter Europese partners.

[1:05:04] En natuurlijk ben ik het met hem eens dat sancties in EU-verband het meest effectief zijn.

[1:05:09] Maar het is volgens het genocideverdrag uiteindelijk onze eigen Nederlandse verantwoordelijkheid dat we al het mogelijke in onze macht doen om de genocide in Gaza te stoppen.

[1:05:16] Dus waarom handelt deze minister niet naar de verplichting onder het genocideverdrag?

[1:05:21] En verder voorzitter, de minister geeft enerzijds aan dat we moeten wachten op een juridische uitspraak van het internationaal gerechtshof of het sprake is van genocide in Gaza.

[1:05:30] Maar anderzijds geeft de minister aan dat er in het geval van de genocide op de Yezidis door IS niet gewacht is op een juridische uitspraak.

[1:05:36] Van waar dit onderscheid, vraag ik hem.

[1:05:38] Het internationaal recht is namelijk geen keuzemenu.

[1:05:42] En voorzitter, waarop moeten we volgens deze minister nog wachten tot er meer maatregelen genomen kunnen worden om Israël te stoppen?

[1:05:48] Als we nu niks doen, als we nu geen consequenties verbinden aan dit onderzoek om de genocide in Gaza te stoppen, dan draait dit kabinet het internationaal recht persoonlijk de nek om.

[1:05:58] En daarmee ook het internationaal recht waar toekomstige generaties gebruik van willen maken.

[1:06:03] En ik hoor hier graag een reflectie van hem op.

[1:06:05] Want de hele wereld kijkt naar de hypocrisie van Europa en de hypocrisie van Nederland.

[1:06:09] En het internationaal recht zal bij het vuilnis blijven staan als we nu niet durven handelen.

[1:06:14] Wat vol betreft kunnen we namelijk veel meer doen.

[1:06:16] Harde sancties op de regering neer te jauwen, wapenembargo, aansluiting bij de genocidezaak van Zuid-Afrika tegen Israël, vergaande economische sancties, een handelsverbod met de Israëlische nederzettingen op de westelijke Jordanoen voor opzeggen van het EU-Israël-associatieakkoord en een verbod op overheidsaanbestedingen bij Israëlische bedrijven.

[1:06:34] Voorzitter, de tijd om te handelen is nu en ik hoor graag op die voorstellen een reflectie van de minister.

[1:06:39] Dank u wel.

[1:06:40] Mevrouw Beker.

[1:06:41] Voorzitter, dank u wel.

[1:06:44] We spreken vandaag over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden in een tijd van kwetsbaar bestand tussen Israël en Iran.

[1:06:52] En in een tijd dat de verschrikkelijke oorlog in Gaza nog steeds voortduurt en zoveel onschuldige slachtoffers vraagt.

[1:06:59] En de onderhuidse frustratie voelen we allemaal, zei het met totaal verschillende invalshoeken.

[1:07:06] Maar het is wel belangrijk om daarin ook elkaar recht te blijven doen in de pijn die je voelt en niet alleen maar op elkaar in te meppen.

[1:07:13] En voorzitter, laten we ook benoemen dat in deze tijd nog steeds gijzelaars worden vastgehouden door Hamas.

[1:07:20] En ik vind dat onvoorstelbaar.

[1:07:22] Ik wil de minister danken voor het verslag van de laatste raad.

[1:07:26] De ChristenUnie volgt de stappen die Callas nu zet en ook de kabinetslijn daarbij.

[1:07:32] Maar ik vraag de minister wel om voor het commissiedebat van volgende week duidelijk te maken op welke wijze hij ook denkt verder om te gaan met het rapport.

[1:07:41] En meteen de vraag erbij, wat ik nu aan gelekte stukken heb gezien, dat is zeer beknopt.

[1:07:47] Is dat een samenvatting of is dat het volledige rapport?

[1:07:51] Voorzitter.

[1:07:52] Veel collega's voor mij hebben al vragen gesteld.

[1:07:55] Daarvan wacht ik vanzelfsprekend de beantwoording af.

[1:07:59] Het onderwerp van dit debat zijn de EU-actieplannen en die raken wat mij betreft juist aan een andere, heel belangrijke dimensie, zoals ik net al tegen collega Van den Burg

[1:08:07] Hoe gaan we op lange termijn verder en zien we nog wegen naar vrede in plaats van dat we elkaar alleen hier de maat nemen?

[1:08:15] En welke bijdrage kan Nederland daar aan leveren?

[1:08:18] En dan, voorzitter, zou ik aan de minister willen vragen, ziet hij de kans ook dat als hij juist deze beide plannen verlengt met goede voorwaarden, dat ze kunnen worden benut als instrument richting vrede?

[1:08:30] Want ook aan deze oorlog zal toch ooit een einde komen?

[1:08:34] Kan de minister waarborgen dat juist in dat licht ook de verzoeningsprojecten, waar het niet meer over gaat sinds 7 oktober, waar we het geld niet weggezet krijgen sinds 7 oktober, dat juist die een heel belangrijke plek gaan krijgen?

[1:08:51] dat de EU in dat opzicht juist ook durft bij te dragen.

[1:08:55] En een aantal andere vragen heel kort ten aanzien van het vrede en recht voor zowel Israëliërs en Palestijnen.

[1:09:01] We krijgen vanuit christenen die in Jeruzalem al eeuwenlang hun geloof beleiden, zorgelijke signalen dat ze steeds meer in het gedrang komen en we krijgen verzoeken om hulp.

[1:09:10] Er zijn geregeld meldingen van gespuugd door ultra-orthodoxe gemeenschappen.

[1:09:14] En bij feestdagen wordt de bewegingsvrijheid van christenen en moslims zelfs nog verder ingeperkt, wat gepaard gaat met stress, geweld.

[1:09:21] Hoe kan de minister deze problemen aanpakken en borgen dat de EU-actieplannen bijdragen aan een verbetering van deze situatie?

[1:09:28] Voorzitter, kan de minister ook ten aanzien van de veiligheid van Palestijnen juist deze actieplannen inzetten?

[1:09:34] Wij stelden eerder vragen over de bescherming van Palestijnen op de Westbank en de antwoorden waren niet helder.

[1:09:40] Als de Palestijnse autoriteit hen niet mag beschermen tegen gewelddadige settlers en de IDF dat ook niet doet, dan hebben we een groot probleem.

[1:09:48] Want dan zijn Palestijnse gezinnen vogelvrij, omdat niemand zich verantwoordelijk voelt voor hun bescherming.

[1:09:53] En daarom is de minister bereid deze onduidelijkheid op te pakken door de Israelische autoriteit aan te spreken en samen met de Palestijnse autoriteit te kijken hoe deze lacune kan worden opgelost.

[1:10:03] En tot slot, voorzitter, we zagen vandaag de beelden van aanvallen op het christelijke dorp Taibe in de buurt van Ramallah in de Westbank.

[1:10:10] Voorzitter, die beelden waren zeer schokkend en raken ons diep.

[1:10:13] Welke informatie heeft de minister inmiddels over deze situatie?

[1:10:17] En kan hij zich inzetten dat deze daders worden opgespoord en aangepakt?

[1:10:20] Dank u wel.

[1:10:22] Dank u wel.

[1:10:22] Dan zijn we hiermee aan het einde gekomen van de eerste termijn van de Kamer.

[1:10:25] Ik schors het tot half vijf en dan gaan we verder.

[1:32:25] Ik heropen de vergadering.

[1:32:33] U heeft straks twee interrupties, die onder de twintig seconden tel ik niet mee.

[1:32:37] Bent u te lang van stof, dan tellen we dubbel.

[1:32:42] We gaan nu snel beginnen.

[1:32:45] Zou u kunnen aangeven in welke blokjes u gaat antwoorden?

[1:32:48] Dan krijgt u aan het einde van het blokje de kans om een vraag te stellen.

[1:32:54] Dank voor de complimenten die u gaf voor de NAVO-top en de organisatie daarvan.

[1:33:03] de hele groep die dit allemaal heeft georganiseerd ter plaatse, even los van alle beveiliging, et cetera, want anders wordt het echt een hele hal vol.

[1:33:12] Maar dan zal ik zeker deze complimenten doorgeven en ik denk dat men dat gewoon enorm zal waarderen, want daar is gewoon heel hard aan gewerkt.

[1:33:20] Voorzitter, ik heb een introductietekst en daarna een blokje Situatie Gaza West-Oever.

[1:33:27] Een blokje stand van zaken inzet, artikel 2.

[1:33:31] Een blokje EU-Israel relaties.

[1:33:35] Een blokje, het gaat over het actieplan.

[1:33:38] Een blokje EU-Palestijnse autoriteit, Palestijnse gebieden, actieplan.

[1:33:43] Een blokje met een aantal elementen, waaronder de ronde tafel.

[1:33:49] en een aantal andere belangrijke elementen rond Israël-Palestijns gebieden.

[1:33:54] En tot slot, maar zo nog een blokje, ging het ook over Syrië en breder.

[1:34:01] Dat is uitgedraaid.

[1:34:02] Ik ga u echt vragen, ook zeker als je zegt, de introductie heeft u recht op, maar echt kort en graag direct naar de vragen van de Kamerleden, anders is er geen ruimte voor debat.

[1:34:10] De minister.

[1:34:11] Dank je, voorzitter.

[1:34:14] Net als

[1:34:17] U heeft net als ik afgelopen weken met zorg en ontwikkeling in het Midden-Oosten gekeken.

[1:34:21] Natuurlijk de escalatie, toenemende spanning en onzekerheid.

[1:34:24] Er werd ook naar de context gevraagd, ook door de heer Van den Burgh, ontwikkelingen met potentieel groter gevolg voor de regio en ook voor ons.

[1:34:31] Dus die geweldse escalatie tussen Israël en Iran, daar ga ik hier nu verder niet op in.

[1:34:35] Maar die context speelt wel mee en die speelde bij de Raad Buitenlandse Zaken ook heel duidelijk op de achtergrond een rol.

[1:34:41] Ook waar het ging over het EU-Israël Associatieakkoord.

[1:34:47] En die geweldsescalatie tussen Israël en Iran lijkt met een fragiel staart het vuur nu beslecht.

[1:34:54] En tegelijkertijd blijven er spanningen en heel veel zorgen.

[1:34:58] Door die escalatie is het afgelopen dagen ook in de wandelgangen van zo'n raad buitenlandse zaken en ook van zo'n navontop en vandaag ook weer bij de Europese raad heel vaak over Iran gegaan.

[1:35:09] Ik wil hier aangeven dat we mede gezien de frustratie die ik er ook breed om de tafel voel over de verschrikkelijke oorlog die doorgaat in de Gazastrook, dat we als kabinet er wel voor gekozen hebben, zoals de premier en de minister van Defensie het onder getekende, om overal waar dat mogelijk was wel aandacht te vragen bij gesprekspartners voor de situatie in de Gazastrook.

[1:35:30] Bij alle mogelijke gesprekspartners die daartoe iets kunnen bijdragen.

[1:35:36] Vandaag de actieplannen voor Israël en de Palestijnse gebieden op onze agenda.

[1:35:43] Afgelopen maandag heb ik in Brussel uitgebreid met de Europese collega's gesproken over de regio en overkomen die evaluatie van artikel 2 van het associatieakkoord.

[1:35:52] Vorige week hadden we een extra raad over de situatie in Israël-Iraën.

[1:35:58] Navond op noemde ik al, de Europese raad vandaag ook, al die verschillende dossiers die er spelen.

[1:36:06] Of het nu gaat over Iraën, over Syrië, dat hier ook vandaag genoemd is.

[1:36:11] over Gaza, over de Westoever, zet het kabinet zich in.

[1:36:15] En ook vandaag doet de premier dat weer bij de Europese Raad.

[1:36:20] Waar wij dat kunnen, waar wij kanalen kunnen openen, waar we het aan de orde kunnen stellen, samen met anderen.

[1:36:25] Voorzitter, de situatie in Gaza en de West-Kurdanoever.

[1:36:29] Belangrijk dat dat die hele situatie Israël-Iraën dus niet afleidt voor de aandacht daarvoor.

[1:36:37] De situatie in de Gazastrook blijft katastrofaal en ik deel de diepgevoelde frustratie en de zorgen van u en veel Nederlanders dat de situatie niet verbetert.

[1:36:52] Zoals u weet waren de ontwikkelingen in de Gazastrook en de Westerkurdaan over de belangrijkste aanleiding voor het Nederlands verzoek tot een evaluatie over Israëls naleven in artikel 2 van het Israël Associatieakkoord.

[1:37:05] En hoewel sinds de dag dat de EU tot die evaluatie besloot, op 20 mei, de hulpmondjesmaatweer is toegenomen, met name dankzij Italiaanse inzet, is er absoluut geen sprake van significante verbetering die we nastreven.

[1:37:20] Het verharden Israëlische optreden in de Gaza-strook houdt aan.

[1:37:23] en de humanitaire hulp wordt nauwelijks toegestaan.

[1:37:27] Als bekend veroordeelt het kabinet die blokkade en roept consequent op tot de onmiddellijke ongehinderde en veilige toegang voor professionele hulporganisaties.

[1:37:37] Het ingestelde alternatief, dat zogeheten Gaza Humanitarian Fund, is niet in lijn met de humanitaire principes.

[1:37:43] Het gaat gepaard met gedwongen ontheemding.

[1:37:46] Het biedt niet voldoende hulp.

[1:37:48] Bovendien worden er dagelijks burgers gedood bij de distributiepunten.

[1:37:52] Ik wil ook niet onberoerd laten dat de aanstichter van de oorlog, de terreurorganisatie Hamas, nog steeds een vijftigetal geiselaars vasthoudt, waarvan zo'n twintigtal nog in leven is.

[1:38:06] Hun familieleden wachten met smart op een terugkeer, hoewel van velen dus inmiddels vaststaat dat ze overleden en hun nabestaanden hen graag willen begraven.

[1:38:17] Ik blijf erbij dat Hamas de wapens moet neerleggen, de gijzelaars moet vrijlaten en geen rol kan spelen in het toekomstige bestuur van de Gazastrook.

[1:38:29] Dit kabinet blijft staan, ook voor het bestaansrecht en de veiligheid van Israël.

[1:38:33] Maar hij heeft dus altijd gezegd, mag zichzelf verdedigen, maar moet zich houden aan het internationale humanitaire recht, het humanitaire oorlogsrecht.

[1:38:41] En ook in de brief die ik aan hoogvertegenwoordiger Callas heb gestuurd op 6 mei, wees ik ook overigens niet alleen op de situatie in de Gazastroop, maar ook op de verslechterende situatie op de westelijke Jordaanhoever.

[1:38:52] In het bijzonder zien we daar die aankondiging van 22 nieuwe nederzettingen.

[1:38:57] We zien ook het aanhoudende kolonistengeweld, zoals gisteren ook weer bij Taj Mah en elders.

[1:39:02] Een aanval van gewelddadige kolonisten door gewelddadige kolonisten die het kabinet veroordeelt.

[1:39:07] En ook reden te meer is voor Nederland en Frankrijk om voortrekkersrol te blijven spelen, om een derde sanctiepakket tegen gewelddadige kolonisten en hun organisaties in de EU te bepleiten.

[1:39:25] Voorzitter, daarmee kom ik over het blokje van de situatie in Gaza en West-Biedernoven aan de beantwoording van nog enkele specifieke vragen die daarover zijn gesteld.

[1:39:35] De heer Boswijk vroeg naar de toekomst van Gaza.

[1:39:39] Hij heeft de zaal verlaten, maar ik wil het toch benoemen, want het is wel een belangrijk onderwerp.

[1:39:44] Voor Nederland zijn daarbij de zogeheten G7-principes van de G7-landen leidend.

[1:39:51] Een onderdeel daarvan is een Palestijns geleid bestuur met een hervormende Palestijnse autoriteit en een duidelijke Palestijnse stem in de toekomst van Gaza.

[1:40:01] Voor het herstel, stabilisatie en wederopbouw in de toekomst van Gaza zal samenwerking nodig zijn, niet alleen met de Palestijnse autoriteit wat mij betreft, ook met de landen van de regio, met VN, internationale organisaties als de Wereldbank,

[1:40:14] en dergelijke.

[1:40:15] En daarmee is het voor het kabinet duidelijk dat er ook geen rol mag zijn voor Hamas in de toekomst van Gaza.

[1:40:21] Mevrouw Heersch vroeg naar het Ierse voorstel, wat betreft dat de Westen daar aan hoeven te bestuderen, of wetgeving zouden kunnen introduceren, zoals Ierland die voorgesteld, wat betreft handelspolitieke maatregelen.

[1:40:38] Zet erbij de handelspolitieke maatregelen betreffende exclusieve EU-competentie.

[1:40:43] Witstaten mogen alleen optreden als dat volgens het Unierecht is toegestaan.

[1:40:47] Ierland beroept zich bij het betreffende wetsvoorstel op een uitzonderingsgrond in die EU-wetgeving, namelijk de bescherming van de openbare orde.

[1:40:55] En de vraag is zeer groot of dat houdbaar is, of dat niet een probleem wordt.

[1:41:02] Dus wat dit betreft zou het beste Europees kunnen optreden.

[1:41:06] Ik denk niet dat Ierland wat dat betreft deze maatregel goed kan doorvoeren of dat hij heel lang stand kan houden.

[1:41:17] Voorzitter, een aantal van u vroeg naar het sanctioneren van kolonisten.

[1:41:22] Nederland zet zich met partners in voor sancties tegen weldadige kolonisten.

[1:41:26] Dat hebben we ook de vorige twee sanctiepakketten gedaan.

[1:41:30] De laatste werd aangenomen in de zomer van vorig jaar.

[1:41:36] We zijn ook voor sanctionering van kolonistenorganisaties en hun voorzitters.

[1:41:40] We zijn bezig met Frankrijk aan dat zogeheten derde pakket.

[1:41:46] Ik had eerder gezegd, anderhalf maand geleden waren er nog vier lidstaten tegen.

[1:41:50] Nu is er nog één die daartegen inhangt.

[1:41:52] Er is voor zulke sancties uniemiteit nodig.

[1:41:56] Ik achte het niet onmogelijk, maar op dit moment, mede met een beroep op de escalatie Iran-Israël,

[1:42:02] ...was die ene lidstaat daarmee nog niet aan boord.

[1:42:06] Ik snapte de inhoudelijke redenering van die ene lidstaat niet... ...want ik snap niet wat de gewelddadige kolonisten van de Westen... ...precies te maken hebben met raketten uit Iran... ...maar u kent de Nederlandse positie.

[1:42:18] Uitbreiden van de Nederlandse bezettingen... ...vernielingen, uithuisplaatsingen in bezette gebieden... ...is een strijd met internationaal recht.

[1:42:24] En daar spreken we ons consistent tegen uit, dat veroordelen we.

[1:42:28] En dat heb ik ook afgelopen maandag in Brussel aangegeven.

[1:42:33] En daarbij heb je ook gehoord, wij zijn ook voor het sanctioneren van die twee extremistische ministers, Smotrijk en Ben Guweer.

[1:42:44] En bij verdere stappen heb ik de motie, ik dacht de motie van mevrouw Jesch, die ziet op het sanctionleids plaats van mensen die illegale neterzettingen bouwen scherp voor ogen.

[1:42:55] Mevrouw Heers voer ook nog naar het ontmoedigingsbeleid.

[1:43:01] Dat voeren we duidelijk uit.

[1:43:03] En ik constateer ook dat de uitspraak van het, of de adviesopinie van het internationaal gerechtshof van juli vorig jaar, dat hij eigenlijk het ontmoedigingsbeleid en het uitdragen daarvan ook onderstreept.

[1:43:19] Bij de Raad Buitenlandse Zaken van afgelopen maandag hebben we ook aangegeven dat het goed is dat de commissie gaat onderzoeken en analyse te maken van de gevolgen van die adviesopinie voor het beleid van de Europese Unie.

[1:43:34] Dus daar wordt een later stadium op teruggekomen.

[1:43:36] Hiermee kom ik aan het eind van het blokje over de situatie in Israël en Westen.

[1:43:41] Dank u wel.

[1:43:42] Ik ga even kijken of er op dit punt vragen zijn.

[1:43:45] Mevrouw Heersch.

[1:43:47] De minister zegt dat hij niet bereid is om niet eens de eerste optie te besteden.

[1:43:54] U vermoedt dat het niet haalbaar is?

[1:44:00] Ik zie wat Ierland doet.

[1:44:03] Ik denk sterk dat het niet haalbaar zal zijn.

[1:44:07] Ik vermoed dat Ierland gezien de lijn die het meestal in de raad aanhoudt dit echt meer doet voor het eigen publiek dan om daadwerkelijk iets gedaan te krijgen.

[1:44:16] Dit in de eerste plaats omdat er heel weinig handel is van Ierland met Israël en ook met de bezette gebieden.

[1:44:22] En omdat het dus onderuit gaat heel snel, gezien de rechtsgrond.

[1:44:30] Ik vind dat je zoveel als mogelijk in Europa samen moet optrekken om invloed uit te oefenen.

[1:44:36] Beter dan een dergelijke stap te zetten.

[1:44:41] Wat bedoelt de minister met het scherp voor ogen hebben van de motie Heeres?

[1:44:53] Bij mij... Anders is mevrouw hier.

[1:44:58] Ik moet even kijken waar die...

[1:45:01] Dat gaat over het sanctieplaatsen van mensen die illegale nederzettingen bouwen.

[1:45:06] Ik meen dat dat een motie was, dat het dictum van de motie was, ja.

[1:45:10] En dat is voor het kabinet mede aanleiding geweest om te zeggen, de extremistische ministers Smotrich en Benckvier, om daar ons aan te sluiten bij het Zweetie initiatief om tot sanctionering daarvoor te bepleiten.

[1:45:27] Dank.

[1:45:27] Meneer Van Baren.

[1:45:30] Dat EU-associatieakkoord wat besproken is in de afgelopen raad, daar schrijft de minister over.

[1:45:38] Het moet gebruikt worden om de druk op te voeren, maar het is mij gewoon niet helder waar Nederland voor gepleit heeft.

[1:45:45] Dat was meteen het blokje waar ik nu op wou komen.

[1:45:52] Gaat u verder.

[1:45:53] En ook hier de vraag om de introducties zo kort mogelijk te houden.

[1:45:57] Dan, voorzitter, de stand van zaken en inzet met betrekking tot die evaluatie van artikel 2 van het EU-Ingra-associatieakkoord.

[1:46:05] We achten aan houdende druk op de Israëlische regering om van koers te wijzigen, noodzakelijk.

[1:46:11] En dat betekent, waar willen we toe komen?

[1:46:15] Het per direct opheffen.

[1:46:17] volledig opheffen van die humanitaire blokkade die op 2 maart is ingesteld, van de gazastrook, gewoon de normale humanitaire principes toepassen en de humanitaire organisaties toelaten.

[1:46:28] Als ook een terugkeer naar een staak dat vuur.

[1:46:31] Een staak dat vuur waarvan ik volledig besef dat je daar twee partijen bij nodig hebt, maar

[1:46:35] Wij vragen dit ook van deze ene partij, Israel.

[1:46:39] Zoals eerder gezegd, die druk voeren we het meest effectief op wanneer we dat gezamenlijk als EU doen, met 27 lidstaten.

[1:46:48] Afgelopen maandag bespraken we in Brussel de uitkomst van het door de hoogvertegenwoordiger gepresenteerde onderzoek.

[1:46:53] waarvan mevrouw Bikker al vroeg, wat is dat onderzoek?

[1:46:57] Het is niet publiekelijk gemaakt.

[1:46:58] Ik vond het wel interessant dat het meteen op websites stond voordat wij het hadden ontvangen.

[1:47:03] Maar dat beslaat een zevental pagina's, een week een zevental geschreven pagina's.

[1:47:10] Dat onderzoek concludeert dat de aanwijzingen zijn dat Israël zijn handel in strijd met zijn verplichting om de artikel 2 van het associatieakkoord

[1:47:16] De uitkomst is door eigenlijk veruit de meeste lidstaten onderschreven.

[1:47:22] Ik heb de hoogvertegenwoordiger verzocht de uitkomsten nalenen van de Raad, zo snel als mogelijk daarover contact op te nemen, op indringende wijze met Israël.

[1:47:36] om duidelijk te maken dat de EU echt ernst is met de breedgedragen zorg over de humanitaire situatie.

[1:47:44] Als die situatie op de grond de komende weken niet verbetert, dan zullen de hoogvertegenwoordiger en de commissie met voorstellen voor passende maatregelen komen.

[1:47:55] Deze worden over drie weken besproken in Brussel.

[1:47:58] waarbij ik zeg die maatregelen moeten Israël ertoe bewegen en ook de dreiging van die maatregelen dat het van koers wijzigt ten aanzien van de gazaanstroom.

[1:48:11] Zoveel mogelijk behoud van EU-eenheid acht ik essentieel voor het behoud van effectieve druk op dit moment.

[1:48:19] Ik zie dat er in de EU verschillend wordt gedacht, net als hier in uw Kamer verschillend wordt gedacht,

[1:48:24] en er verschillende uitgangspunten zijn dat dat gevolgen heeft voor wat we wel en niet gezamenlijk kunnen doen.

[1:48:30] Dat betekent niet dat we geen stappen kunnen zetten.

[1:48:33] Voor de mogelijke maatregelen gelden, zeg ik erbij, verschillende besluitvormingsprocedures.

[1:48:39] Ik wil op dit moment niet op die maatregelen vooruitlopen.

[1:48:41] Dat is echt in eerste instantie de Hoge Vertegenwoordiger en de commissie dat een college van commissarissen zal bespreken.

[1:48:48] Nederland riep tijdens de Raad ook op tot aanvullende sancties jegens gewelddadige kolonisten in de organisaties, wat ik net al heb benoemd.

[1:48:57] En daarnaast hebben we in lijn ook met motie Piri Patanotte, is het geloof ik, steun uitgesproken voor het Zweedse initiatief dus om sancties in te stellen tegen de twee Israëlische bewindspersonen.

[1:49:11] Bovendien, ja, dat heb ik al genoemd.

[1:49:14] Wat betreft het kabinet, wil ik hier wel aangeven, het is niet het moment om nieuwe samenwerking met Israël aan te gaan.

[1:49:21] Ik blijf om die reden ook het EU-Israëlactieplan blokkeren.

[1:49:27] Dan heb ik misschien nog één of twee vragen, voorzitter, die specifiek werden gesteld.

[1:49:32] Mevrouw Dobbe, even kijken.

[1:49:37] Ja.

[1:49:40] Was het kabinet bekend met het EU-rapport dat in november 2024 al rondging?

[1:49:48] Ja, dat rapport is bekend.

[1:49:50] Heeft ook dezelfde opstellers als het rapport dat net over de evaluatie is uitgebracht, is daar ook in meegenomen.

[1:50:01] En in de brief die we op 6 mei aan de hoogvertegenwoordiger stuurden, verwijzen we ook specifiek naar dat rapport van de toenmalige EU-mensenrechten gezand en bouwt ook daarop voort.

[1:50:21] Ja, daar laat ik het eigenlijk bij voorstellen.

[1:50:22] Dank u wel.

[1:50:23] Meneer Van Baarden had een vraag en daarna de heer Stoffer.

[1:50:28] Voorzitter, we hebben het over twintig maanden genocide, vijftigduizend doden.

[1:50:33] En de conclusie nu in Europa is dat er even indringend met Israël gesproken gaat worden en dat we de komende weken maar even gaan aankijken wat er wellicht gaat gebeuren.

[1:50:43] In die komende weken zullen er weer honderden mensen sterven bij voedseluitdelingen, zullen er mensen doodgebombardeerd worden.

[1:50:50] Die mensen kunnen niet wachten.

[1:50:52] Hoe kan dit nou de uitkomst zijn?

[1:50:56] Ja, voorzitter, ik deel het ongeduld van de heer Van Baarle.

[1:50:59] Ik deel het ongeduld.

[1:51:01] En tegelijkertijd, als je als in Europa gezamenlijk een vuist wil maken, dan kost dat stapjes en dan kost dat tijd.

[1:51:07] Helaas.

[1:51:08] Ook ik ben er gefrustreerd over dat dat nu niet sneller kon.

[1:51:11] Ik schets al dat er ook een context was waarbinnen deze raad plaatsvond.

[1:51:16] De context van de escalatie tussen Iran en Israël.

[1:51:18] Dat maakte een aantal van de ambtenoten het wat huiveriger dan het misschien op 20 mei was,

[1:51:23] om nu tot verdere stappen over te gaan, dat een aantal andere randgenoten misschien had gewild.

[1:51:29] Maar op dit moment is het zo dat we wat we hebben besproken in de raad afgelopen maandag hebben benutten om te zeggen, hoogvertegenwoordiger,

[1:51:39] Ga zo snel mogelijk met Israël in contact, op indringende wijze, om duidelijk te maken dat het ons echt menens is met een zeer breedgedragen zorg.

[1:51:47] Want hoe ons tot specifieke maatregelen verhielden, die zorg is heel breed, die wordt heel breed gedragen.

[1:51:54] Ga daarover in contact en we willen daadwerkelijk een koerswijziging zien.

[1:51:58] Het gaat met name over de punten van de humanitaire blokkade.

[1:52:03] Het gaat ook over het feit dat de Israëlische minister van Financiën Smotrig opdracht heeft gegeven tot het bevriezen van de Banking Correspondence Waiver.

[1:52:17] Het klinkt technisch, maar het is buitengewoon belangrijk voor de Palestijnse economie.

[1:52:25] Ja, voorzitter, de komende weken maar even kijken.

[1:52:28] Ik snap gewoon echt niet dat deze minister niet zelf kan zeggen dat Nederland nu al wil dat het associatieakkoord door de schredder gaat.

[1:52:38] Deze minister die kan ook gewoon de conclusie trekken dat het klaar moet zijn dat er gehandeld wordt met de genocidale staat.

[1:52:46] Waarom doet de minister dat niet?

[1:52:47] En grosseert hij nu in het vooruitschuiven en het wachten?

[1:52:51] Dank voor de minister.

[1:52:51] Kort.

[1:52:53] Ja, voorzitter.

[1:52:56] Ik grossier niet in vooruitschuiven.

[1:52:58] Ik wil wel graag samen met de Europese Unie zoveel mogelijk druk houden en zetten.

[1:53:04] Als ik zelf nu specifieke maatregelen publiekelijk op tafel leg in Brussel, tegen de pers of hier in deze zaal, dan weet ik dat dat onmiddellijk tegen kracht gaat roepen van een aantal lidstaten.

[1:53:18] En dan organiseer ik de verdeeldheid van Europa die we juist niet willen, want we willen juist gezamenlijke druk van Europa.

[1:53:25] De minister heeft het over het veranderen van koers.

[1:53:33] Wat betekent dat voor de andere partij, Hamas?

[1:53:37] Hoe moet die veranderen van koersen?

[1:53:40] Speelt dat een rol in wat je kunt vragen in termen van jezelf verdedigen?

[1:53:51] Kan de minister daar wat kleuring aan geven?

[1:53:55] Voor mij is het vrij simpel.

[1:53:57] Het geld van Hamas en eigenlijk ook voor Palestinië en Islamic Jihad, dat daar ook actief is, onmiddellijk de wapens neerleggen, gijzelaars vrij laten.

[1:54:05] Je mag geen deel uitmaken van de toekomst van het bestuur van de Gaza-strook.

[1:54:10] En daarmee kom ik meteen op wat ik echt urgent acht, een staakt het vuren.

[1:54:15] Om weer tot een staakt het vuren te komen.

[1:54:17] Een staakt het vuren tussen Israël en, grosso modo, Hamas.

[1:54:22] Dat staakt het vuren, dat is theoretisch morgen mogelijk.

[1:54:27] Maar de partijen liggen nog uit elkaar op een aantal details.

[1:54:30] Ik vind dat de druk om tot een staak dat vuur te komen op beide partijen moet worden opgevoerd.

[1:54:36] Zeker ook op Hamas.

[1:54:38] Dat is ook iets wat we besproken hebben bijvoorbeeld met de Turkse counterpart gisteren nog bij de NAVO-top.

[1:54:43] Die hebben contacten met Hamas.

[1:54:46] We spreken ook met Qatar.

[1:54:48] Maar we zeggen ook tegen Israël, zet extra stappen hierbij.

[1:54:51] Want het stakelijks vuren is de beste manier om ertoe te komen dat humanitaire hulp er massaal in kan, de mensen kan bereiken die het verdient, de gijzelaars kunnen worden vrijgelaten en een perspectief kan worden gebracht met een einde aan het conflict.

[1:55:09] Als je ze heel kort doet, dan mag het.

[1:55:12] Ik heb een vraag.

[1:55:13] In 11 november was er een rapport en deze minister zei dat hij bekend was met het rapport.

[1:55:18] Kan de minister mij helpen met wanneer hij bekend was met het rapport?

[1:55:27] Ik ben er pas later echt bekend geworden, maar we zijn natuurlijk als ministerie, en daar ben ik voor verantwoordelijk, wel heel... Ik denk in november vorig jaar bekend geworden met het rapport.

[1:55:36] Zelf is het me pas later top en door gedwongen dat dat rapport er was, nadat ik de opsteller een keer ontmoette.

[1:55:44] Mevrouw Dobbe.

[1:55:45] Ja, wat ik dan niet snap is dat de minister een half jaar later met precies dezelfde opsteller vraagt om hetzelfde onderzoek en hetzelfde rapport.

[1:55:53] Wat was er niet duidelijk aan dat rapport in november?

[1:55:55] De minister.

[1:55:56] Ja, voorzitter, het is denk ik niet hetzelfde rapport en hetzelfde onderzoek.

[1:56:00] Het huidige onderzoek heeft een ander doel.

[1:56:02] Het is een evaluatie van artikel 2.

[1:56:04] Het is ook echt daaraan verbonden.

[1:56:07] En dan is het helaas, en dat is mijn frustratie, in die principe vaker zo, dat effect vaker kan zijn en je meerderheid pas achter je krijgt met de juiste timing.

[1:56:19] En die timing achter ik in mei zeker mogelijk.

[1:56:22] Dank.

[1:56:24] Tot slot.

[1:56:26] Ja, wat was er niet duidelijk in dat rapport uit november dat Israël mensenrechten schendingen pleegt die in strijd zijn met artikel 2 van het associatieakkoord?

[1:56:36] Volgens mij was dat heel duidelijk in dat rapport.

[1:56:38] De minister.

[1:56:41] Voorzitter, dat rapport van eind afgelopen jaar, dat is in allerlei opzichten duidelijk, maar dit rapport, dit nieuwe rapport, is echt opgesteld met het oog op de evaluatie van artikel 2 en is opgesteld op verzoek

[1:56:57] van de gehele Raad veroorzaakt door een ruime meerderheid van lidstaten tijdens de Raad Buitenlandse Zaken op 17 mei.

[1:57:08] Dus dat heeft daardoor een ander gewicht.

[1:57:11] Dus het gaat niet alleen om de feiten, om de feiten op de grond.

[1:57:14] Helaas, om het in actie te brengen van de gehele EU en de 27 EU-lidstaten achter je te krijgen, heb je soms meer stappen nodig.

[1:57:26] Ja voorzitter, dan slaan we er een nietje door en dan heb je één rapport.

[1:57:29] Het gaat natuurlijk om het feit dat de vraag is hoe vaak kan je indringend het gesprek aangaan?

[1:57:34] Hoe vaak kan je een oproep doen?

[1:57:35] Hoe vaak kan je constateren dat wij veroordelen dat er geen noodhulp wordt toegelaten?

[1:57:41] Ik hoorde de minister zeggen ik vind het eigenlijk ook frustrerend dat er nog geen stappen zijn gezet.

[1:57:46] Mijn vraag is welke stap had hij afgelopen maandag graag willen zetten?

[1:57:50] De minister.

[1:57:53] Voorzitter, u heeft al gezien wat de inzet was die we als kabinet hebben gedeeld vorige week.

[1:58:01] Wat betreft sancties, het aansluiten bij het Zweedse initiatief van sancties tegen twee extremistische ministers.

[1:58:07] Dat is niet makkelijk.

[1:58:08] Daar heb je uiteindelijk unanimiteit voor nodig.

[1:58:10] Tegelijkertijd hebben we ook vaker gezien dat we unanimiteit in de EU wel bereiken.

[1:58:14] Of het nou soms over Oekraïne gaat of is daar schakkering aan meningen over als over sanctiegewelddadige kolonisten.

[1:58:20] Dank u.

[1:58:22] Deze minister heeft gezegd, ik wil een onderzoek.

[1:58:25] Dat zei hij niet toen er eenheid erover was, dat zei hij daaraan vooraf.

[1:58:28] Waarom kan hij nu niet gewoon zeggen wat Nederland wil als consequentie van dit heftige onderzoek?

[1:58:34] Voorzitter, laat ik dat heel praktisch maken, want zo werkt het in mijn ogen.

[1:58:38] En ik vind dat ik dit voorbeeld wel mag gebruiken, want de betreffende minister kan dat wel hebben en die deed dat ook publiekelijk.

[1:58:43] De Spaanse minister, daar werd ook naar gevraagd, ik geloof dat mevrouw Heersch.

[1:58:47] De Spaanse minister, bij inloop van de raad afgelopen maandag, zei hij tegen de pers ik wil een opschorting van het EU-Israël-Associatieakkoord.

[1:58:55] Daarmee riep hij meteen op, dat heb je ook in de pers kunnen zien, een reactie van Italië die zegt, dat gaat niet gebeuren.

[1:59:01] Daarmee was de Europese verdeeldheid meteen al een feit.

[1:59:04] Dus ook als je dat doet, ja, dan vrees ik, heb ik ook tegen de Spaanse minister gezegd, dan wordt je inzet die je dan publiek maakt bijvoorbeeld een losse flodder.

[1:59:14] Want je veroorzaakt verdeeldheid in plaats van een eenheid waarmee we indringend Israël kunnen benaderen.

[1:59:21] Dank.

[1:59:23] Tot slot.

[1:59:24] Voorzitter, Spanje heeft vorig jaar gezegd dat ze dit onderzoek ook wilden.

[1:59:27] Uiteindelijk is het onderzoek er ook gekomen.

[1:59:29] Waarom kan je niet gewoon iets vinden en wat vindt het kabinet eigenlijk?

[1:59:34] De minister.

[1:59:36] Voorzitter, ik vind dat het rapport dat er nu ligt en de conclusie daarvan, en we hebben de bespreking heel duidelijk gemaakt, dat dat niet zonder gevolgen kan blijven.

[1:59:45] Daarmee is er nu uit de raad gekomen.

[1:59:47] Ik schetste al de context van deze raad deze keer.

[1:59:51] Desondanks.

[1:59:52] de onactiekontext is er uit de raad gekomen, de hoogvertegenwoordiger het meteen oppakt en met alle ernst die uit het onderzoek blijkt en die uit het gesprek blijkt dat we in de raad hebben gehad hierover met elkaar, de discussie, dat ze meteen contact zoekt met Israel en dat ze ook nog met de commissie in contact gaat over het voorbereiden van maatregelen en dat we dat verder bespreken over drie weken.

[2:00:19] Voorzitter, verwacht de minister een serieuze koerswijziging van Netanyahu na een gesprek met de Europese Commissie?

[2:00:31] Voorzitter, ik hoop dat, ik hoop dat zeer.

[2:00:34] Want ik vind dat we met de EU voor de situatie op de grond, voor de mensen wie het betreft, voor de slachtoffers, alles op alles moeten zetten om die druk uit te oefenen.

[2:00:45] En die druk is het beste, is het sterkste als je met 27 lidstaten gezamenlijk staat.

[2:00:51] Nederland alleen iets roepen,

[2:00:53] slaat bijvoorbeeld geen deuk in een pakje boter.

[2:00:55] Met zijn 27-iets roepen maakt, denk ik, iets meer indruk.

[2:00:59] En ik hoop gewoon, en de inzet blijft, dat we hier wel iets kunnen bewerkstelligen.

[2:01:05] En de inzet is wat mij betreft ook opheffen, het verbinden aan het opheffen van de humanitaire blokkade en ook aan het bevorderen van de staak, het vuren en dergelijke.

[2:01:16] We hebben de afgelopen anderhalf jaar gezien dat hoop een slechte strategie is richting Netanyahu.

[2:01:22] En roepen met zijn 27e zal ook weinig zin hebben.

[2:01:25] Dus wat als de Europese Commissie met te kleine stapjes komt?

[2:01:29] Ook daar zit voor mij een zorg.

[2:01:35] Hoe kunnen we invloed hebben op de situatie, want het is buitengewoon weer barstig.

[2:01:39] Het is niet alleen aan de Israëlische kant weer barstig, ook aan de kant van Hamas weer barstig.

[2:01:43] Als ik kijk naar de stand van het zaken, zoals met de jonge ambtenaren wordt voorgelegd en zoals ik die gisteren heb laten informeren door tallozen,

[2:01:51] collega's in de mars van de avond op, voor het tot stand komen van het stakensvuren zit er ook een heel groot probleem bij Maas op dit moment.

[2:01:58] Een heel groot probleem bij Maas.

[2:02:00] Dus ook wat dat betreft, het is niet makkelijk, maar ik zeg er wel bij, ik ben wel blij dat de hoge vertegenwoordiger nu die discussie met Israël aangaat, want Israël gewoon alleen maar de rug toe keren gaat de situatie op de grond niet verbeteren.

[2:02:13] Dat is geen antwoord op mijn vraag.

[2:02:16] Mijn vraag is, het duurt weer drie weken.

[2:02:19] Weer honderden doden in de Gaza-strook tot gevolg.

[2:02:22] Mensen die vermoord worden bij hulpposten.

[2:02:26] Is de minister bereid om in de komende drie weken een eigen sanctiepakket op tafel te leggen voor als de stapjes van de Europese Commissie onvoldoende blijken?

[2:02:34] Voorzitter, uiteraard als EU-beleid nergens toe zou leiden, dan moet je ook kijken, zijn er nationale mogelijkheden?

[2:02:43] Zijn er nationale opties?

[2:02:45] Zoals we in het verleden ook al nationale stapjes hebben gezet.

[2:02:49] We hebben veroordelingen uitgesproken.

[2:02:51] We hebben ontboden.

[2:02:53] We hebben de strategische vergunningen ingetrokken.

[2:02:58] We hebben ook nationaal stappen gezet.

[2:02:59] Dus het sluit niet uit dat we dat ook in de toekomst niet doen.

[2:03:03] In Europa sta je samen sterker.

[2:03:10] Ik vroeg me af of de minister wel achter de schermen aan de hoogvertegenwoordiger heeft laten weten dat ze het Spaanse voorstel steunt.

[2:03:24] Als ik hier ga vertellen wat ik achter de schermen doe, dan leg ik hier alles bijvoorbeeld op tafel.

[2:03:28] Maar dan is het daarmee ook publiek.

[2:03:31] Het is wel zo, nogmaals, dat ik ook eerder heb toegezegd in de Kamer, nog voordat we naar de Raad gingen, wat ons betreft, Nederland betreft, kan het onderzoek met een negatieve conclusie niet zonder gevolgen blijven.

[2:03:43] Het gevolg, vind ik, is nu de inzet.

[2:03:45] In eerste plaats van de hoge vertegenwoordiger, terugkeer van de hoge vertegenwoordiger met

[2:03:49] mogelijke maatregelen, en we blijven ons voor inzetten.

[2:03:52] En nogmaals, het is niet makkelijk in de Europese Unie.

[2:03:55] En zeker niet afgelopen maandag, met die escalatie als context rond Iran.

[2:03:58] Het is niet makkelijk.

[2:03:59] We brachten een aantal collega's daartoe om te zeggen, ja, nee, we moeten juist nu niet Israël, want dat valt... Dat vind ik niet.

[2:04:08] Wij onderscheiden echt Iran, dat is dit, en alles rond Gaza is iets anders.

[2:04:15] Dank u wel.

[2:04:15] Nog adobe?

[2:04:17] Is in de eerste termijn gevraagd om de diplomatieke menukaart, omdat het niet zonder gevolgen kon blijven.

[2:04:22] Ik hoor maar één smaak.

[2:04:24] Wat is de diplomatieke menukaart van deze minister?

[2:04:29] De diplomatieke menukaart van deze minister is om voor te bouwen op al hetgeen tot nu toe door ons is gedaan.

[2:04:37] En dat is een heleboel.

[2:04:39] Ik weet dat er soms wel eens een beeld ontstaat, er wordt geschetst dat dat niks is, maar dat is een heleboel.

[2:04:46] En ik noem bijvoorbeeld de inzet op sancties jegens de twee extremistische Israëlische ministers, Smotrijk en Ben Gvier.

[2:04:54] Ik heb ze aan de Zweedse initiatiefnemers gevraagd hoeveel lidstaten steunen dit nou, voorafgaand aan de Raad.

[2:05:03] Wij waren de tweede lidstaat van wie ze hadden gehoord dat zij dat steunde.

[2:05:09] In de Raad telde ik er wat meer inmiddels, maar nog niet voldoende.

[2:05:13] Dat is typisch een element van die menukaart.

[2:05:16] Er is een rapport.

[2:05:20] Er zouden consequenties aan worden verbonden, ook door deze minister.

[2:05:26] Wat is de menukaart voor de toekomst?

[2:05:31] Dan ga ik toch iets zeggen wat ik liever nooit doe in de Kamer, maar dat we wel nodig achten op dit moment.

[2:05:38] Ik ga niet erop vooruitlopen waar de hoge vertegenwoordiger en de commissie mee zullen komen.

[2:05:43] We hadden het gesprek met de hoge vertegenwoordiger voor te zetten, maar ik ga er niet op vooruitlopen waar zij mee gaat komen, want zij moet ook kijken wat ze in de commissie kunnen dragen en wat in de Raad, naar haar gevoel, een voldoende draagvlak zal kunnen vinden.

[2:05:55] Tot slot, Marjolein.

[2:05:56] Het is me eerder al opgevallen dat deze minister niet haast heeft, terwijl ik ook in het begin van mijn betoog en ook zes weken geleden heb gezegd dat op dit moment kinderen doodgaan van de honger.

[2:06:06] Dus zoveel tijd hebben we niet meer om die hele diplomatieke weg af te lopen.

[2:06:10] En deze minister doet het weer.

[2:06:11] Hij stelt het uit, laat het nog weken duren tot er misschien wat komt.

[2:06:15] Dat is onacceptabel wat ons betreft.

[2:06:17] En ik heb nog één vraag, want de reden waarom deze minister niet in Europa voorstellen doet is blijkbaar omdat de Europese eenheid het behoud daarvan voor hem een hoge prioriteit heeft.

[2:06:30] Maar is deze minister het er maar eens dat een behoud van de eenheid in de EU ook kan als je een voorstel doet wat misschien geen meerderheid krijgt?

[2:06:38] Want dat zou deze minister ook kunnen doen.

[2:06:40] Want nu krijg ik de indruk dat deze minister alleen maar voorstellen wil doen als van tevoren al duidelijk is dat iedereen het er helemaal mee eens is.

[2:06:47] En dat is niet een voorlopersfunctie, voorzitter.

[2:06:52] Voorzitter, het gaat erom, en timing hangt daar ook mee samen... of we denken dat een initiatief kanshebbend kan zijn.

[2:07:00] Als we kijken naar afgelopen maand, toen we het initiatief deden... om naar de Europese Unie te stappen en te zeggen... we willen een evaluatie van artikel 2 van het EU-Israël-Associatieakkoord... was er ook nog geen meerderheid.

[2:07:13] Zelfs op die dag zelf was er alsnog geen meerderheid.

[2:07:16] Maar we achtten het wel...

[2:07:18] kanshebbend.

[2:07:19] Je dacht wel, dat kan een kans maken.

[2:07:21] En mede gezien hoe we het kunnen aanvliegen en hoe we het vooral inhoudelijk aanvliegen, namelijk niet zozeer van ik wil maatregelen, maar deelt u ook de brede zorg die Nederland heeft?

[2:07:32] En wat het initiatief, dat initiatief bijvoorbeeld, tot een Europese stap heeft gebracht, is het feit dat bijvoorbeeld Duitsland, wat het initiatief formeel niet steunde, dezelfde soort bewoordingen gebruikte als Nederland over die enorme zorg

[2:07:46] Dank u wel, voorzitter.

[2:07:51] Ik werd getriggerd door de minister over een staak dat vuur.

[2:07:53] Iedereen wil graag zo snel mogelijk een staak dat vuur, maar bij mij weten is het heeft Israël dat geaccepteerde laatste voorstel en Hamas niet.

[2:07:59] Kan de minister daar wat meer over vertellen?

[2:08:01] De minister.

[2:08:05] Ja.

[2:08:06] Voorzitter, Hamas gaat inderdaad nog niet akkoord met het voorstel van de Amerikaanse gesant Witkoff.

[2:08:13] Het gaat over dan dat laatste voorstel wat er ligt is een tijdelijk staart van 64 dagen wat vervolgens kan worden voortgezet, inclusief gijzelaars en gevangen uitruil, toegang, humanitaire hulp.

[2:08:26] Hamas wijst dat plan af omdat het geen garantie vindt nodig

[2:08:30] onvoldoende garanties biedt richting een permanent staaktentvuren.

[2:08:35] En op verzoek van Qatar en Egypte heeft Hamas afgelopen zaterdag een technisch team naar Cairo gestuurd om de laatste wijzigingen van het Witkov-voorstel te bespreken.

[2:08:49] Maar ik zeg nogmaals, als we willen dat dat staaktentvuren er komt,

[2:08:55] dan is er niet alleen druk op Israël nodig.

[2:08:58] Er zal ook echt druk op Hamas nodig zijn.

[2:09:02] Volgens mij zat in dat voorstel dat niet alle gijzelaars al vrij zouden komen.

[2:09:07] Kan de minister aangeven welke druk dan naar Hamas, wie dat gaat doen?

[2:09:14] Ik zie een aantal partners waarmee we ook richting het vorige staatje het vuur in gesprek waren, Qatar.

[2:09:20] Qatar heeft, zoals u weet, banden met Hamas.

[2:09:26] Ook Turkije heeft banden met Hamas.

[2:09:29] Dus daar spreken we duidelijk over aan.

[2:09:32] Interessant genoeg is dat de Trump-administratie op een gegeven moment banden met Hamas is aangegaan.

[2:09:41] Het verbaast me.

[2:09:43] Er wordt een staak uit vuren voorgesteld.

[2:09:45] Israël accepteert het zelfs zonder dat alle gijzerlaars vrijkomen.

[2:09:48] Wat kan de EU doen om die staak uit te vuren?

[2:09:55] Ik zou willen dat de EU meer gezamenlijk deed.

[2:09:59] Nu is het een aantal EU-lidstaten dat zich er erg mee bezighoudt.

[2:10:04] Ik zeg er ook even bij wat ik mis.

[2:10:07] in deze context.

[2:10:08] Het is de politieke kant van de VN.

[2:10:11] Dat zegt niks ten hale van mevrouw Kaag, die nu haar termijn beëindigt, want zij heeft zich zeer ingezet zowel voor de humanitaire situatie als de politieke situatie.

[2:10:19] Maar dat zegt wel iets over het tegenwoordig wat gebrekkig gezag, ook breder overigens dan het Midden-Oosten, van de secretaris-generaal van de VN.

[2:10:27] Het is geen frontale kritiek op de heer Guterres, want hij zat er maar voor staan.

[2:10:32] Maar ik kan me uit de tijd van Kofi Annan herinneren, toen iemand als een Robert Seri VN-gezant was voor het Midden-Oosten, dat zij directe bemoeienis hadden met het tot stand brengen van een staakt het vuur.

[2:10:43] En op dit moment zie ik de VN-betrokkenheid daar niet.

[2:10:46] Waar ik wel voor pleit, is dat mevrouw Kaag, wie zijn mandaat nu beëindigt, dus rol beëindigt, dat ze, al was het maar tijdelijk,

[2:10:53] ...gaat worden ingevuld, de Tirol komende maanden.

[2:10:56] Want het kan niet zo zijn dat de VN er niet bij is en zich er niet mee bemoeit.

[2:11:00] Helder.

[2:11:01] Ik kijk nog even, er waren nog vragen hier.

[2:11:03] Ik kreeg een korte kans voor en dan gaan we snel door met de rest van de beantwoording.

[2:11:06] Meneer Paternotte.

[2:11:08] Spanje zegt als Israël het associatieverdrag schendt, dan is het logisch om dat op te schorten.

[2:11:12] Is de minister het daarmee eens?

[2:11:14] De minister.

[2:11:16] Voorzitter, ik hoor dat meneer Paternotte mij uitspraken tracht te ontlokken, maar...

[2:11:23] Wat ik zie, is dat als je hele concrete voorstellen nu gaat doen, in een soort katalys geplaatst onmiddellijk weerstand oproepen.

[2:11:31] Dat heb ik gezien met het voorstel wat de Spaanse minister bij de inloop van de raad deed.

[2:11:38] Ik heb slechts twee kleinere lidstaten dat zien steunen.

[2:11:42] Dat laat ik meer hier niet verklappen.

[2:11:43] Maar ik heb tegen hem gezegd, van ja, daarmee is je voorstel, nu je het publiekelijk hebt gedaan, wel een losse vlodder geworden.

[2:11:50] Want je krijgt onmiddellijk tegendruk.

[2:11:52] Wacht, had u het woord gekregen?

[2:11:56] Ik wil zeggen, u krijgt nog één keer het woord.

[2:11:58] En dan gaan we naar de heer Dassen.

[2:11:59] Dan ronden we dit blokje af.

[2:12:00] En dan gaan we door naar de volgende onderdelen.

[2:12:03] De minister heeft zich wel uitgesproken voor sancties tegen Benckvier en Smotrich.

[2:12:07] Dat had ook geen meerderheid.

[2:12:08] Was dat dan ook een losse vlodder?

[2:12:10] Voorzitter, dat vind ik heel slim bedacht van de heer Paternotte, maar er waren redenen om te denken dat dat niet meteen een losse vlodder zou zijn en niet alleen maar een uitspraak voor de bune.

[2:12:21] We zien het ook met sanctiegewelddadige kolonisten.

[2:12:24] Ook dat heeft een voortgang gekregen die, als ik kijk twee jaar geleden, niemand in die mate had verwacht.

[2:12:33] Een kleine herinnering dat het Israël was die het voorgestaakt het vuren doorbrak.

[2:12:38] Dat is misschien goed om dat dan even met elkaar vast te stellen hier.

[2:12:41] Maar richting de minister wil ik zeggen, leiderschap is juist ook draagvlak creëren.

[2:12:44] En op het moment dat Spanje zegt, wij zeggen dat het associatieverdrag opgeschort moet worden, dan zou de minister ook kunnen zeggen, wat Spanje zegt, daar zijn wij het mee eens.

[2:12:52] En dat geeft ruimte aan andere landen om die lijn te gaan volgen.

[2:12:55] Dat zou de minister moeten doen.

[2:12:56] Waarom doet hij dat niet?

[2:12:57] De minister.

[2:12:59] Precies, omdat leiderschap betekent draagvlak creëren.

[2:13:03] En ik vrees dat de publieke uitspraken van de Spaanse minister het draagvlak eerder doen krimpen dan op dat moment.

[2:13:10] Omdat op dat moment toch die escalatie VS-Iran en Israel-Iran gaande was.

[2:13:17] Tot slot.

[2:13:20] Hoeveel interrupties heb ik nou?

[2:13:23] U heeft twee interrupties en onder de twintig seconden tel ik ze niet mee.

[2:13:26] Waarom ik zojuist het benet dat we niet eindeloos blijven doorgaan in één blokje.

[2:13:30] Dus ik gaf u nog, omdat dit het onderwerp echt is van het debat, geef ik iets meer ruimte.

[2:13:34] Dus u kunt nog één vraag stellen als u dat wil.

[2:13:36] Nou ja, voorzitter, dan heel kort hier op doorgaande.

[2:13:40] Ik stelde net de vraag aan de minister of hij bereid is, parallel aan wat de Europese Commissie nu aan het doen is, om een eigen sanctiepakket neer te leggen op het moment dat het onvoldoende is.

[2:13:48] Is hij daarmee bezig of wacht hij die drie weken af en gaat hij dan pas kijken?

[2:13:52] De minister.

[2:13:54] Voorzitter, wachten is niet de aard van deze minister en ook niet van dit ministerie.

[2:14:00] Dus wij gaan wel degelijk kijken met ook de hoge vertegenwoordiger hoe en wat.

[2:14:05] En ook dit heb ik met een aantal collega's gisteren ook in de mars van de Navotop besproken.

[2:14:10] En ondertussen laat ik er ook aan herinneren dat we het EU-actieplan blokkeren hangende het onderzoek.

[2:14:17] Dank.

[2:14:18] Dan gaan we door met het volgende blokje.

[2:14:19] Dat is de relatie EU-Israël en daarna het actieplan EU-Israël.

[2:14:24] En zes is actieplan EU-Palestina.

[2:14:27] En ik zou je willen vragen deze alle drie in één keer te doen, om tijd te besparen.

[2:14:32] Aan het einde van die drie krijgt u de kans om een vraag te stellen.

[2:14:36] Oké.

[2:14:37] Het EU-Israël Associatieakkoord legt het kader vast zoals bekend voor de samenwerking op diverse terreinen.

[2:14:42] Het meest onvangrijke akkoord tussen de EU en Israël.

[2:14:45] Binnen het kader van het associatieakkoord vindt er ook een politieke dialoog plaats.

[2:14:50] Nederland heeft die dialoog ook actief ingezet.

[2:14:52] We hebben ons hardgemaakt voor bijeenkomende associatie en raad.

[2:14:55] op 24 februari.

[2:14:57] En tijdens die raad is ook over een aantal zorgelijke ontwikkelingen gesproken.

[2:15:01] De context was toen ander, want je had toen het staakt, het vuren in de Gazastrap.

[2:15:06] De samenwerking in het associatieakkoord is verder uitgewerkt in een EU-actieplan met Israël.

[2:15:12] In dat actieplan is een reeks aan beleidsprioriteiten vastgelegd.

[2:15:15] Die geven handen en voeten aan de samenwerking tussen de EU en Israël.

[2:15:20] Dat actieplan is vastgesteld in 2005.

[2:15:22] Dat moet periodiek worden verlengd.

[2:15:24] En voor de verlenging daarvan is uniemiteit nodig.

[2:15:29] Nederland blokkeert als gezegd momenteel de verlenging van het actieplan, hangende de evaluatie van de nalevende Israël van artikel 2 van het associatieakkoord.

[2:15:40] Voorlopig niet verlengen daarvan is vooral ook een heel sterk politiek signaal.

[2:15:49] Daarmee beantwoord ik eigenlijk ook de vraag die de heer Boswijk stelde over het al of niet heronderhandelen van het actieplan.

[2:15:57] De heer Stoffer vroeg nog, kan de minister toezeggen dat het verlengen van het actieplan niet zal blokkeren zolang er nog gijzelaars vastzitten?

[2:16:06] Ik heb in mijn brief aan de hoogvertegenwoordiger aangegeven vorige maand... dat Nederland de actieplan met Israël blokkeert... zolang de evaluatie van artikel 2 loopt.

[2:16:19] Dat proces is nog niet afgelopen.

[2:16:21] Daarom blijft de Nederlandse positie ongewijzigd.

[2:16:23] Ik zet me zeer in, telkens blijf ik me herinneren... aan het belang van het vrijlaten van de gijzelaars.

[2:16:35] voor het doen slagen van dat moeizame staartvuren.

[2:16:39] Dat hou ik goed voor ogen, maar dit hebben we besloten over het actieplan.

[2:16:44] Dat hebben we ook een vorige keer besproken.

[2:16:49] De heer Van Baarle vroeg waarom de minister niet kan zeggen dat het actieplan met Israël nooit meer vormgegeven moet worden en nooit verlengd moet worden.

[2:16:56] Daar zit natuurlijk een essentieel verschil tussen de heer Van Baarle en het kabinet.

[2:17:01] Wat de heer Van Baarle betreft

[2:17:02] Kan Israël misschien beter ophouden te bestaan?

[2:17:05] Het kabinet hecht aan het bestaansrecht van de Staat Israël.

[2:17:08] Dus ik wil graag Israël op een koers brengen waarmee we ook in de toekomst gewoon met een actieplan kunnen werken.

[2:17:18] Voorzitter, de Israël-Palestijnse relatie met de Palestijnse autoriteit heeft EU een interim associatieakkoord.

[2:17:26] Daarbij behoor de actieplan is in 2013 overeengekomen, richt zich voornamelijk op bestuurlijke hervormingen, op de EU steun bij de ontwikkeling van de instituties van de Palestijnse autoriteit en de politieke stabiliteit.

[2:17:39] Het actieplan draagt bij aan het

[2:17:41] Uiteindelijk een formeel associatieakkoord waarbij op een voluit erkenning van een Palestijnse staat zou kunnen komen.

[2:17:50] Dan wordt een volledig associatieakkoord van kracht.

[2:17:56] Los van de EU-actieplannen geeft de EU steun aan de Palestijnse autoriteit via het Multi-Annual Comprehensive Support Program, excuses voor de technische EU-terminologie.

[2:18:05] Om daar aanspraak op te maken moet de Palestijnse autoriteit ook actief blijven hervormen.

[2:18:10] Op die manier kan de EU bijdragen en tegelijkertijd druk uit oefenen om verandering te bewerkstelligen.

[2:18:14] En zo heeft de Palestijnse autoriteit mede onder het druk van de EU onder meer de sociale voorziening hervormd, waarop ook vanuit uw Kamer heel veel kritiek was.

[2:18:24] namelijk met betrekking tot de betalingen verrichten aan gevangenen.

[2:18:29] Mijn inzet is dat het EU-actieplan met de Palestijnse autoriteit wordt goedgekeurd.

[2:18:37] De Palestijnse autoriteit moet in mijn optiek blijven functioneren.

[2:18:41] Het verder verzwakken van zal een effect hebben op de situatie, een negatief effect hebben op de situatie.

[2:18:46] De West keurt daarover en zeg ik daarmee ook tegen de heer Stoffer op de veiligheid van Israël.

[2:18:52] De heer Stoffer vroeg, voorzitter, naar de Palestijnse autoriteit en hoe geloven wij haar waardig die werkt, ook in het gebied van hervormingen.

[2:19:03] Het kabinet is best wel kritisch op de Palestijnse autoriteit en we hebben een kritische discussie met de Palestijnse premier bijvoorbeeld meermaals gehad over hervormingen, over het verbeteren van transparantie, over het bestrijden van corruptie en ook als we kijken naar

[2:19:19] De EU en de EU-plannen, wat dat betreft, wordt er ook gekeken, bijvoorbeeld, naar dat Palestijnse schoolcurriculum.

[2:19:27] Juist ook naar zoiets, maar ook naar belasting, administratie, onafhankelijke rechtsgang, et cetera.

[2:19:34] De Europese Commissie monitort dat, houdt daar zicht op en maakt daar daadwerkelijk ook stappen in.

[2:19:40] Vorig jaar is ook een bedrag van een tranche van de EU steun bijvoorbeeld bevroren.

[2:19:46] Ik geloof dat het om meer dan 17 miljoen euro ging, zeg ik uit het hoofd.

[2:19:51] Juist ook omdat we op het gebied van die sociale...

[2:19:55] zekerheidshervormingen, ook echt boter bij de vis wilde zien.

[2:20:01] En dit is in april in Luxemburg, zeg ik het goed, bij de high-level, hoe heet het, een hoogniveau-meeting met de Palestijnse premier door de EU-raad Buitenlandse Zaken ook allemaal besproken.

[2:20:18] Was u hiermee aan het einde gekomen of had u nog een aantal vragen openstaan?

[2:20:23] Ik heb nog vragen overstaan tot voor... Ja, even kijken.

[2:20:30] Ik had openstaan nog...

[2:20:33] Mevrouw Bikker vroeg naar verzoeningsprojecten.

[2:20:37] Dat zeg ik, ja, dat is niet EU, maar dat is Nederlandse, Nederland gefinancierde verzoeningsprojecten.

[2:20:42] Ik kan mevrouw Bikker verzekeren dat die opnieuw een belangrijke plek krijgen, ook binnen de Nederlandse inzet.

[2:20:50] Nederland heeft ook wat jaren betreft daar een rol bij.

[2:20:53] Zo financieert Nederland het mede door mevrouw Bikker genoemde Principles for Peace project.

[2:20:59] We financieren programma's in de Palestijnse gebieden, waaronder ook Women, Peace and Security programma.

[2:21:06] Dat onder leiding van War Child.

[2:21:08] Ze richten bevordering van de participatie van vrouwen in vredesprocessen en onderhandelingen.

[2:21:12] En ook in de komende jaren blijft Nederland naar vermogen ook verzoeningsprojecten steunen.

[2:21:24] Israël heeft natuurlijk enorme handelsvoordelen met de Europese Unie.

[2:21:32] Vindt de minister dat de Palestijnse gebieden die ook zouden moeten krijgen?

[2:21:40] Ik weet niet technisch hoe het precies zit, maar in principe heeft ook het feit dat de EU met de Palestijnse autoriteit een interimakkoord heeft, gelden daardoor ook bepaalde handelspreferenties.

[2:21:55] En dat akkoord is juist mede bedoeld voor de ontwikkeling van de Palestijnse gebieden.

[2:22:03] Kijk even of ik dat goed... Kijk ik of er een vervolgvraag was?

[2:22:09] Nee?

[2:22:15] Ja, dan gaan we naar mevrouw Bikker.

[2:22:18] Ja, voorzitter, dank voor het antwoord.

[2:22:21] Maar ik vroeg net iets verder.

[2:22:22] Namelijk, is de minister bereid voor 2026 ook geld vrij te maken?

[2:22:26] En tweede, is hij ook bereid om te kijken of dit in het vervolg van het Europese actieplan ook een plek kan krijgen?

[2:22:31] De minister.

[2:22:36] Dan gaat het over het actieplan met de Palestijnse gebieden.

[2:22:45] Dit is Israël, denk ik.

[2:22:51] Wat betreft Nederland is de intentie in ieder geval ook voor komende jaren een verzoeningsproject om daarop in te blijven zetten.

[2:23:06] Als het gaat over ook ondersteunen van onderwijs, wederzijds tolerantie,

[2:23:16] verschillende religieuze en etnische groepen, etc.

[2:23:21] Vrije toegang tot heilige plaatsen, allerlei elementen.

[2:23:24] Dat vormt ook deel van de actieplannen Israël, Palestijnse autoriteiten en ook EU-Israël.

[2:23:32] Wabke.

[2:23:34] Ik bedoel toch echt iets specifieker op vredesprojecten die daadwerkelijk ook mensen helpen om tot verzoening te komen.

[2:23:40] En vraag de minister of hij voor zich ziet dat dat onderdeel is van de actieplannen.

[2:23:45] Hele concrete vraag, de minister.

[2:23:58] Ja, binnen de actieplannen EU-Israël en EU met de Palestijnse gebieden is er ruimte, als ik het goed begrijp van de tophand van haar, is er ruimte voor ook projecten zoals u die bedoelt en zullen we daar ook gewoon ook aandacht aan blijven besteden.

[2:24:17] Maar we doen het ook nogmaals bilateraal en bilateraal willen we dat ook graag voortzetten, dus dat Nederland dat soort project inderdaad blijft financieren en blijft organiseren.

[2:24:27] Kijken of er nog andere vragen waren.

[2:24:29] Nee, dat is niet het geval.

[2:24:30] Dan kunt u verder met de beantwoording.

[2:24:33] Dan waren we nu bij Syrien Breder.

[2:24:38] Ik denk dat ik nog een aantal andere vragen te beantwoorden misschien had.

[2:24:45] Even kijken.

[2:24:50] Want...

[2:24:51] Onder andere vroeg de heer Dassen nog naar het bijvoorbeeld reflectie op voorstellen zoals onder andere het wapenembargo, de zaak Zuid-Afrika en dergelijke.

[2:25:02] Wat de zaak Zuid-Afrika betreft, maar dan kijk ik even, want ik heb er een stuk over gelezen, maar ik weet niet uit mijn hoofd wat ik moet zeggen, is het niet zo dat bijvoorbeeld Nederland zich daarbij kan aansluiten.

[2:25:10] Dat is een lopende zaak, dat is technisch ingewikkelder.

[2:25:13] Wij kunnen wel later dit jaar,

[2:25:15] een opinie geven, maar dan gaat het meer over de structuur van de zaak dan dat we echt partij worden bij die zaak.

[2:25:20] Dat kan gewoon technisch niet.

[2:25:22] Als het gaat over een wapenembargo zeg ik de facto is het natuurlijk eigenlijk al een wapenembargo van Nederland, Jeriz Israel.

[2:25:30] Want we keuren geen enkele vergunning goed op dit moment, ook al tijden niet, behalve die voor onderdelen voor het Arjen Doon luchtverdedigingssysteem.

[2:25:40] Hebben we ook die algemene vergunningen voor strategische goederen ingetrokken om te kijken

[2:25:45] Ad hoc, case by case, van geval tot geval.

[2:25:48] Ja, kan dit, past dit, mag dit.

[2:25:51] En ik kan u gewoon verzekeren, op dit moment ligt het stil.

[2:25:55] Behalve dus onderdelen voor het arendoomsysteem.

[2:25:59] En het kabinet heeft de inzet om dat soort onderdelen, de leverantie door Nederlandse bedrijven, van onderdelen voor het arendoomsysteem niet te verbieden.

[2:26:10] Was u daarmee aan het einde gekomen?

[2:26:20] Ik had nog een vraag gesteld over onze verplichten onder het genocideverdrag.

[2:26:24] Volgens mij heb ik daar nog geen antwoord op gekregen.

[2:26:26] Er zijn meer vragen volgens mij niet beantwoord.

[2:26:27] Dus meneer Dassen, mag u vragen herhalen, niet meer dan dat?

[2:26:31] Ik heb een paar vragen gesteld over de verplichtingen onder het genocideverdrag.

[2:26:34] Die zijn allemaal niet beantwoord.

[2:26:35] Heel goed.

[2:26:36] Had u ook nog een vraag of had u iets naar aanleiding gehad?

[2:26:39] Ik had een interruptie.

[2:26:40] Dan wachten we even.

[2:26:41] De minister.

[2:26:42] Ja.

[2:26:44] Dat blijft altijd het geheim.

[2:26:46] Even kijken om te zorgen dat ik alles beantwoord.

[2:26:49] Ja, voorzitter.

[2:26:50] De verplichtingen, Nederland in lijn met de afspraak om het genocideverdrag.

[2:26:55] Het kabinet weegt voortdurend hoe moet daar omgaan, ook daarmee.

[2:27:02] En over de rijkwijte van de verplichtingen om het genocideverdrag.

[2:27:06] de blik erop, ook onder juristen, die verschillen daar soms van mening over.

[2:27:12] Maar Nederland neemt in ieder geval, kan ik u verzekeren, elke risico op genocide zeer serieus, heeft mede in het licht van de genoemde verplichting al langere tijd stappen genomen waarvan ik zeg, daarmee trachten we naar vermogen de situatie te verbeteren.

[2:27:26] Dat geldt in mijn ogen voor zowel het vorige als het huidige kabinet.

[2:27:34] Als de heer Dassen vroeg ook naar het onderscheid aan praktische situatie in Gaza en de erkenning van genocide op Yezidis.

[2:27:41] En daarvan kan ik zeggen ja, in het geval van de Yezidis heeft de toenmalige minister van Justitie gesteld dat er hoogwaarschijnlijk sprake van was.

[2:27:49] Het kabinet heeft toen ook niet vastgesteld dat er sprake was van genocide.

[2:27:53] Daar zeg ik voorbij, ieder risico op genocide nemen we zeer serieus, maar kabinet en kabinetten, ook vorige kabinetten, waren buitengewoon terughoudend met die terminologie.

[2:28:07] Dank.

[2:28:07] Meneer Pattenlotter, korte vraag.

[2:28:09] Voorzitter, minister Zennet, we hebben eigenlijk al een wapenembargo, want het enige wat we leveren zijn onderdelen voor de Iron Dome.

[2:28:16] Wat we ook moeten blijven doen.

[2:28:18] Maar het zou heel mooi zijn als we een wapenembargo hebben en dus op geen enkele manier wapens leveren die kunnen bijdragen aan wat in Gaza en de Westbank gebeurt, de schending van mensenrechten.

[2:28:28] Zou het dan niet ook een heel goed teken zijn als het kabinet stopt met de cassatiezaak die vraagt om nog F-35 onderdelen te mogen leveren?

[2:28:34] Want dat is in ieder geval geen onderdeel van de Iron Dome.

[2:28:39] Voorzitter, die cassatie ziet niet op Israël als zodanig.

[2:28:44] Die ziet op de vraag of de rechter op de stoel van de minister van Buitenlandse Zaken mag zitten.

[2:28:51] Daar ziet die zaak op.

[2:28:53] Daarom is onder het vorige kabinet de staat in cassatie gegaan.

[2:28:58] En we wachten de uitspraak af.

[2:28:59] Dank.

[2:29:00] De minister zegt net dat Nederland zich niet kan aansluiten bij de genocidezaak van Zuid-Afrika.

[2:29:06] Maar er zijn twaalf andere landen die dat wel gedaan hebben.

[2:29:09] Dus waarom kan Nederland dat dan niet?

[2:29:11] En is de minister bereid wel te doen op het moment dat hij erachter komt dat het inderdaad wel kan zoals alle andere landen?

[2:29:18] Mijn informatie is dat het statuut van het internationaal gerechtshof het niet toelaat dat we ons aansluiten.

[2:29:25] We kunnen ons niet laten toevoegen aan het lijstje eisende partijen.

[2:29:28] Het is wel mogelijk om een interventie in te dienen waarin de Nederlandse visie op de constructie, op de interpretatie van het verdrag wordt weergegeven.

[2:29:35] En daarover begraat het kabinet zich nog.

[2:29:37] Maar het aansluiten van die zaak kan op dit moment juridisch niet conform artikelen van het statuut.

[2:29:43] Dan zou ik daar graag een brief van het kabinet over ontvangen hoe dat zit, want ik lees hier op de pagina van het internationale rechtshof dat wel degelijk kan, maar misschien zie ik dat verkeerd.

[2:29:55] Dus een vraag om informatie, wil de minister daaraan?

[2:29:58] Ja, ik kan dat toegeven en dat zou bijvoorbeeld kunnen toevoegen aan misschien het verslag van de volgende raad buitenlandse zaken.

[2:30:07] Even terugkomen op de inspanningsverplichting van Nederland onder het genocideverdrag.

[2:30:14] Dat is dus geen resultaatverplichting.

[2:30:15] Ik vind dat dat in de uitleg van de minister als het gaat over de EU vaak door elkaar loopt.

[2:30:19] We hebben een inspanningsverplichting.

[2:30:20] Ik vind het dan ook vertrouwenswaardig dat die niet naast het Spaanse voorstel kan staan.

[2:30:24] Even een aantal andere dingen.

[2:30:25] Kijken of de minister die bereid is te doen als het gaat om een inspanningsverplichting van Nederland als een van de belangrijkste bondgenoten van Israël.

[2:30:32] volgen van het Iers voorstel, aanscherpen van ontmoedigingsbeleid, geen wapens meer inkopen, steun aan maatschappelijk middenveld in Israël en Palestina en niet meer samenwerken met bedrijven die actief zijn in de bezette gebieden.

[2:30:44] Welke van deze opties heeft de minister al geïmplementeerd, officieel bereid om te gaan implementeren?

[2:30:55] Ja, voorzitter, laat ik gewoon even een aantal dingen noemen.

[2:30:59] En daar passen sommige van deze dingen in, zoals steun in het maatschappelijk middenveld.

[2:31:02] Dat had ik zelf niet eens bedacht, maar die we doen.

[2:31:05] En dan kijk ik ook even naar het vorige kabinet en de vorige minister Hanke Braun-Slot en andere getekende.

[2:31:10] Zij heeft zich ingezet

[2:31:13] na 7 oktober dat grensovergang in de Gravenstraat zou opengaan.

[2:31:18] Ik vind nog steeds dat we op haar contact mede mogen schrijven dat Kerms-Saloom is opengegaan, bijvoorbeeld.

[2:31:24] Dat geldt ook Erets-West.

[2:31:25] Dat geldt ook even overgeweest Kisovim.

[2:31:28] Nederland heeft ook bijgedragen aan die zogeheten landroute vanuit Jordanië.

[2:31:33] Dat in Jordanië humanitaire hulpgoederen met Amerikaanse steun konden worden gecontroleerd.

[2:31:38] Daarna verder door de westelijke Jordaan of in Israël zonder verdere controles konden komen.

[2:31:43] En zonder verdere controles de gazen trokken in wat sneller en handiger.

[2:31:46] Nederland heeft dat ook helpen financieren.

[2:31:48] Nederland heeft ook bijgedragen aan de luchtbrug met Jordanië met militaire planners.

[2:31:52] Luchtbrug met helikopters.

[2:31:54] Heb ik nog niet eens gehad over de airdrops die er ook zijn geweest.

[2:31:57] Ik kijk ook even naar de inzet die mevrouw Kaag heeft gepleegd als VN-gezant voor de humanitaire situatie in de Gaza-strook, waar het gaat om podiumvaccinatie van kinderen.

[2:32:08] Daar moesten de centra, de corridors, de wegspouzers enzovoort worden georganiseerd.

[2:32:12] Ik wijs ook even naar het feit dat met een aantal grote Europese landen, Nederland en soms ook wel meer, Nederland aantal maal het initiatief heeft genomen tot zogeheten humanitaire demarches in Jeruzalem bij de Israëlische autoriteiten,

[2:32:25] om hele specifieke punten te pleiten voor verbeteringen in de militaire situatie.

[2:32:30] En dan heb ik nog niet over de situatie na 18 maart, na het verbreken van staak en vuren.

[2:32:34] Inclusief veroordelingen, ontbieden ambassadeur, intrek algemene vergunningen, stap naar Brussel met betrekking tot artikel 2, steun naar het Zweedse initiatief.

[2:32:42] Dank u wel.

[2:32:42] En ik heb het ook niet over AVVN-resolutie en sancties motoren in BNV4 of sancties gewelddadige kolonisten.

[2:32:48] Er zijn heel veel, dit zijn stappen die ik kan overnoemen, heel veel stappen die Nederland neemt.

[2:32:52] Dank u wel.

[2:32:53] Nee, op dit punt bent u klaar.

[2:32:56] We gaan door.

[2:32:57] De volgende keer moeten we dit debat voor meer uren plannen dan dat ervoor staat.

[2:33:02] De minister, volgens mij bent u aan de laatste blok.

[2:33:14] Het laatste blok was Syrië, voorzitter.

[2:33:17] Syrië en de situatie in het algemene betrekt of christenvervolging waar de heer Karaman op wees.

[2:33:26] Ik wil de heer Karaman verzekeren dat we zowel bilateraal als multilaterale context echt aandacht vragen voor de bescherming van religieuze minderheden, waaronder christenen.

[2:33:34] waar er ernstige mensrechten schendingen plaatsvinden, waaronder in het kader van vrijheid van religie en levensovertuiging, zijn we ook voorstander van de inzet van sanctiemaatregelen, inzet gericht tegen de verantwoordelijkheden, niet tegen de landen, maar tegen de personen die verantwoordelijk zijn.

[2:33:50] En dat laat zien dat we als EU en Nederland ook echt wel staan, ook wat dit betreft, voor die internationale rechtsorde.

[2:33:57] Wat Syrië betreft,

[2:34:00] Dat bevindt zich in een hele moeizame transitiefase.

[2:34:04] Daar maak ik me hele grote zorgen over.

[2:34:06] Dat moet richting een meer inclusieve overheid en samenleving... en die zelfmoordaanslag op de Griekse orthodoxe kerk.

[2:34:13] Maar Elias was het, geloof ik, in Damaskus afgelopen zondag... is in dat opzicht echt opnieuw buitengewoon zorgwekkend.

[2:34:23] In de Raad Buitenlandse Zaken hebben we dat ook onderstreept, maar ook in de marge daarvan.

[2:34:28] Je hebt gezien dat de hoogvertegenwoordiger, mevrouw Callas, die aanslag ook echt heeft veroordeeld.

[2:34:36] U weet ook dat we zowel bij de Raad op 20 mei als bij deze Raad een aantal specifieke sancties hebben gesteld richting een aantal mensen dat zich schuldig maakt aan sectarisch geweld.

[2:34:51] Nederland heeft heel erg aangedwongen op 20 mei wordt instellen van een sanctiemechanisme wat dit betreft, parallel aan de voorwaardelijke en omkeerbare verlichting van sectorale economische sancties.

[2:35:03] Ik ben blij dat er werk van wordt gemaakt, dat er concrete personen gesanctioneerd zijn.

[2:35:09] We blijven deze hele situatie met buitengewone zorg volgen.

[2:35:15] En blijven die aandacht ook op de raadsagenda vasthouden.

[2:35:20] Dus we hebben ook heel duidelijk gezegd en benoemd zorg in bijvoorbeeld Syrië.

[2:35:24] over diverse gemeenschappen, Christen, Koerden, Druzië, Yazidis, Alawiten en andere groepen, is iets wat Nederland consequent onder de aandacht brengt.

[2:35:36] Dank u wel, voorzitter.

[2:35:39] Dank ook aan de minister.

[2:35:40] Ik lees het ook terug in het verslag dat hij het onder de aandacht heeft gebracht.

[2:35:42] Ik had daar vorige week donderdag om verzocht.

[2:35:46] Maar ik maak me heel veel zorgen, voorzitter.

[2:35:47] Ik heb het vorige week donderdag ook gezegd.

[2:35:50] Ik krijg berichten al de afgelopen maanden dat er gewoon

[2:35:54] mannen in zwarte kleding met IS-vlaggen door de straten van christelijke wijken rijden.

[2:36:00] Ik ben bang dat er nog veel meer gaat gebeuren, voorzitter.

[2:36:03] Mijn oproep aan de minister is om echt aandacht te blijven vragen in de EU voor de christenen.

[2:36:09] De minister.

[2:36:10] Dat kan ik toezeggen, voorzitter.

[2:36:12] Hartstikke goed.

[2:36:13] Volgens mij is de minister hiermee aan het einde gekomen van de beantwoording.

[2:36:16] Dank daarvoor.

[2:36:17] Ik kan u aan.

[2:36:17] Heeft u behoefte aan een tweede termijn?

[2:36:19] Ja, ik kan u een tweede termijn van één minuut aanbieden en geen interrupties.

[2:36:25] Meneer Paternotte.

[2:36:26] Ik zou graag een twee minuten debat willen aanvragen.

[2:36:28] En ik wil ook met klem vragen om dat volgende week in te plannen, omdat het anders wel heel veel later in de tijd wordt.

[2:36:34] Voorzitter, laat ik u alleen even deelgenoot maken dat ik echt veel moeite heb met de lijn die de minister hier schetst.

[2:36:41] Ik bepleit geen consequenties, want ik denk dat het niet effectief is, omdat ik Europees draagvlak wil.

[2:36:46] Het onderzoek zelf is ook bepleit door deze minister, nog voordat er consensus was.

[2:36:50] Sancties tegen twee ministers zijn bepleit voordat er consensus was.

[2:36:53] Leiderschappen is soms ook opstaan en laten zien dat je als een land wat normaal gesproken volledig achter Israël staat, zegt het gaat nu te ver en het gaat natuurlijk al heel erg lang te ver.

[2:37:03] Gesprekken over het associatieverdrag met eindelijk die associatieraad in februari zonder enige consequentie.

[2:37:09] Nu wordt het onderzoek waar we weken, weken, weken op hebben gewacht en weer zonder consequentie.

[2:37:13] De minister die zelf zegt ik ben gefrustreerd dat er geen stap is gezet.

[2:37:17] Dan mag je ook een keertje naar voren stappen en zeggen wat ons betreft moeten we die kant op en niet weer afwachten drie weken totdat deze kamer weer met reces is en we na de zomer door kunnen praten.

[2:37:26] Want ondertussen gaan er ongelooflijk veel onschuldige mensen dood, worden onze waarden en mensenrechten geschonden.

[2:37:32] Daar moeten we nu wat aan gaan doen.

[2:37:36] Voorzitter, drie weken wachten in Europees Verband voordat de consequenties in de richting van Israël worden getrokken betekent drie weken nog meer bombardementen op Gaza, drie weken mensen die doodgeschoten worden terwijl ze op voedsel wachten.

[2:37:49] Het is onacceptabel dat deze minister niet helder aangeeft welke consequenties hij wil verbinden aan de misdaden van Israël en dat de EU zo wacht.

[2:37:59] en wij zullen dan ook moties indienen om de regering tot actie te bewegen.

[2:38:04] Voorzitter, als het gaat om de illegale nederzettingen, dan legt de minister het bij de commissie neer.

[2:38:10] Wil de minister bij de commissie bepleiten dat er dus maatregelen genomen worden tegen handel met illegale nederzettingen?

[2:38:19] En tot slot, als in Europees verband niks gedaan wordt,

[2:38:22] Waarom doet deze minister geen voorstellen om nationale maatregelen te nemen?

[2:38:27] Het stoppen met uitwisseling van kennis, geen subsidie meer aan Israëlse bedrijven, geen militaire samenwerking meer, geen handelsbevordering meer.

[2:38:35] Dat kunnen we allemaal nationaal doen.

[2:38:37] Waarom doet de minister dat niet?

[2:38:41] Ik heb geprobeerd mij te beperken tot hetgeen we het vandaag echt over hadden, de EU-actieplannen, zowel met Israel als de Palestijnse autoriteiten.

[2:38:50] Dus ik dank de minister ook voor de beantwoording van de vragen.

[2:38:55] Wellicht in een twee minuten debat dat we het een en ander daarin nog zullen bekrachtigen.

[2:39:01] Ja, ik krijg de neiging voortuit om natuurlijk van alles ook te vinden enzovoorts.

[2:39:06] Er is heel veel wat me ook best wel raakt wat in deze commissie gezegd wordt.

[2:39:09] Maar ik doe het niet.

[2:39:10] Want ik denk dat dat op andere momenten wel weer aan de orde komt.

[2:39:13] En dat geeft alleen maar nog meer gedoe hier.

[2:39:16] Maar dat ik, denk ik... Nou, laat ik helder zijn.

[2:39:21] Dat ik vind dat we heel zorgvuldig met de positie van Israël moeten gaan.

[2:39:23] Ja, dat heb ik ook geprobeerd hier tot uiting te brengen.

[2:39:26] En ik laat het daar verder bij, voorzitter.

[2:39:29] Dank u wel, mevrouw Dobbe.

[2:39:31] In februari vorig jaar was bekend het rapport van het internationaal gerechtshof dat Israël oorlogsmisdaden pleegde.

[2:39:41] In november lag er een rapport van in Europa al.

[2:39:46] van dezelfde opsteller als het rapport dat net is verschenen, dat was al in november.

[2:39:51] En er wordt nog steeds uitgegaan van dialoog en een soort hoopvolle gedachte dat het deze keer wel gaat lukken.

[2:39:58] Het is te laat.

[2:40:00] Het is te langzaam.

[2:40:02] Er moet nu wat gebeuren.

[2:40:03] Er gaan nu mensen dood van de honger.

[2:40:05] We kunnen niet meer wachten.

[2:40:07] En ik neem het deze minister wel kwalijk.

[2:40:09] dat in ieder geval dat rapport in november niet is aangegrepen om in Europa het pleidooi te doen om het EU-associatieverdrag op te schorten.

[2:40:18] Want zowel de opsteller was hetzelfde als de conclusies waren hetzelfde.

[2:40:22] En dat had in Europa best gekund.

[2:40:24] En ik vraag me echt af waarom deze minister dat niet heeft gedaan, waarom die al die maanden heeft gewacht, waardoor er nou allemaal extra doden zijn gevallen en we nog verder van huis zijn.

[2:40:33] Dank u wel.

[2:40:33] Dat is dan mijn vraag.

[2:40:34] Meneer Karman.

[2:40:36] Voorzitter, ik hou ook mijn betoog voor het twee minutendebat.

[2:40:42] Ik ben ook van trust over de inbreng van een aantal collega's hier in het debat.

[2:40:48] Maar laat ik duidelijk zijn, voorzitter.

[2:40:49] Ik denk dat we maximale druk naar beide partijen moeten uitoefenen om dat staak dat vuur te krijgen.

[2:40:54] Laten we ook duidelijk zijn dat dat het enige is wat verlichting kan brengen, ook richting de inwoners van Gaza.

[2:41:02] Ik vraag de minister ook echt om alle politieke druk te gebruiken om te kijken of we tot zo'n staart het vuur op kunnen komen.

[2:41:11] Ik ben ook ongerust over de manier waarop sommige Kamerleden hier omdenken te gaan met het internationaal recht en de enorme schendingen die nu in Gaza plaatsvinden en de genocide die daar plaatsvindt.

[2:41:22] Op deze manier zal de wereld hypocriet naar ons kijken en zetten we het internationaal recht op de helling.

[2:41:28] Ik zie dat de minister alles vooruit schuift, maar ik heb nog drie korte punten.

[2:41:31] Ik zou hem willen vragen of hij bereidt de juridische advies van de landsadvocaat

[2:41:36] te krijgen over of we ons houden aan het genocide-verdrag.

[2:41:40] Ik doe een beroep op artikel 68 om de informatieve nota's die hij in het vorige debat heeft aangegeven, om die zo snel mogelijk naar de Kamer te sturen ten aanzien van het advies over het genocide-verdrag.

[2:41:50] En ik wil hem nog de vraag stellen, hij heeft de hele tijd over situatie verbeteren in plaats van genocide te voorkomen of te stoppen.

[2:41:56] Ik ben benieuwd waarom hij die woordkeuze gebruikt.

[2:41:58] Dank u wel.

[2:42:00] Mevrouw Rabbeke.

[2:42:00] Dank aan de minister voor zijn beantwoording en voor zijn niet aflatende inzet, ook voor vrede, juist ook tussen Israël en Gaza.

[2:42:11] Ik ben hier te gast in de commissie.

[2:42:15] Ik bijt een beetje op mijn tong als ik zie hoe we af en toe enorm tekeer gaan en dat ik me afvraag, dragen we ons samen nu echt bij aan die vrede of zijn we vooral ons eigen gelijk aan het bevestigen?

[2:42:26] En nou laat ik het in die mildheid nu neerzetten en verder een wacht voor mijn lippen houden.

[2:42:32] Dank u wel en wat fijn dat u hier vandaag bent.

[2:42:35] U bent hier altijd welkom in deze commissie.

[2:42:41] Dat ging net goed.

[2:42:44] Ik kijk naar de minister.

[2:42:47] Kort hierop ingaan.

[2:42:50] Ik geef de ruimte voor een eenkorte vervolgvraag.

[2:42:53] Ik hoor de urgentie.

[2:42:55] Ik deel de hele grote zorg.

[2:42:57] De inzet ging vooraan.

[2:43:00] Een Europese inzet boven nationale inzet.

[2:43:04] Het kabinet hecht aan het bestaansrecht en de veiligheid van Israël.

[2:43:09] tegelijkertijd net als 70, 60, 70 procent van de Israëli's, volgens de opiniepeiling, willen we dat er een einde komt aan die verschrikkelijke oorlog in de Gazastrook.

[2:43:19] De beste manier waarop dat zou kunnen worden bewerkstelligd op de korte termijn is een nieuw staak te vuren.

[2:43:25] Daarmee krijg je de humanitaire hulp op zijn plaats.

[2:43:28] Daarmee krijg je in ieder geval een aantal gijzelaars vrij en zicht op meer.

[2:43:32] Daarmee krijg je zicht op een einde aan die verschrikkelijke oorlog.

[2:43:35] Voor dat staakt het vuren, om dat tot stand te brengen, heb je echt twee partijen nodig.

[2:43:41] Tot slot, voorzitter, als het gaat om de opmerking van de heer Dassen met betrekking tot het genocide.

[2:43:48] Het staat de Kamer natuurlijk ook vrij om een adviesaanvraag te doen bij de commissie Advies Volkerechtelijk Vraagstukken, CAVV.

[2:43:55] Kan ik ook vanuit het kabinet doen, maar dat kan ook vanuit de Kamer gebeuren.

[2:43:59] Dus het is ook even aan de vraag aan de Kamer wat het zelf wat dat betreft prefereert.

[2:44:06] Even wachten.

[2:44:08] Was u hiermee aan het einde gekomen van de... Ja.

[2:44:11] Ik heb drie vragen gesteld en ook een beroep gedaan op artikel 68.

[2:44:18] Ik weet niet of de minister daar nu ook moet reageren of dat hij het gewoon moet sturen, dan ook prima.

[2:44:21] Maar ik heb hem ook nog de vraag gesteld over de situatie verbeteren in plaats van de genocide stoppen.

[2:44:25] Die woordkeuze heeft hij de hele tijd.

[2:44:27] Ik ben benieuwd waarom hij dat doet en ik vroeg hem naar juridisch advies van een landadvocaat of hij dat bereid was om dat te doen.

[2:44:34] Voorzitter, ik heb niet een vraag gehoord over artikel 68.

[2:44:37] Misschien heb ik dat echt gemist, maar ook niet.

[2:44:40] Daar hebben we het al vorige keer over gehad, naar aanleiding van vragen van mevrouw Dobbe.

[2:44:46] En daar hebben we van gezegd, daar komen we dus op terug.

[2:44:49] beschouwend de rijkwijte van en dergelijke binnen twee weken.

[2:44:53] Wat betreft genocide, u weet de kabinetslijn van buitengewoon terughoudendheid met betrekking tot gebruik van terminologie, op of rond dat woord.

[2:45:03] Waar het mij om gaat, is ik zie een situatie die verschrikkelijk is en ik vind dus dat we ons moeten inzetten.

[2:45:08] En ja, dat moet des te meer ook gezien de uitspraak van het internationale gerechtshof van januari vorig jaar.

[2:45:13] Maar sowieso vind ik dat we gezien de ernst van de situatie nog moeten inzetten.

[2:45:18] Ik kan er allerlei discussies over gaan plaatsvinden.

[2:45:21] Over welke terminologie verbind ik daar aan.

[2:45:23] Maar ik vind gewoon dat die inzet daar moet zijn.

[2:45:25] Wat mij betreft staat die inzet buiten Kijf.

[2:45:29] En tot slot, de landsadvocaat.

[2:45:32] Dat zou ik echt moeten afwegen.

[2:45:34] Op dit moment zou ik eerder kijken naar de commissie Advies Volkrechtelijke Vraagstukken, de CRVV.

[2:45:39] aan wie vaker door zowel kabinet als Kamer adviezen worden gevraagd.

[2:46:01] Volgens mij is toegezegd, na het beroep van artikel 68, dat wij alle gevraagde en ongevraagde adviezen zouden ontvangen over de naleving van de Nederlands regering van het genocideverdrag.

[2:46:13] Zo heb ik het heel specifiek geformuleerd en zo is het ook toegezegd.

[2:46:16] Dus niet of hij er hier aan zou voldoen, maar er zou aan worden voldaan binnen twee weken.

[2:46:21] Dat was op 19 juni.

[2:46:23] Ja, dat hebben we bij het commissiedebat raadbouwt als zaak van vorige week toegezegd.

[2:46:28] Dus daar komt nog succes.

[2:46:32] Ik kijk nog even of er andere... Ja, meneer Van Baarle.

[2:46:36] Ik had nog een vraag gesteld over het feit dat in het verslag staat dat Nederland toejuicht dat de commissie zich gaat buigen over de opvolging van het IGH-advies.

[2:46:45] Betekent dat dat Nederland dan ook bij de commissie bepleit dat er extra maatregelen moeten komen om handel met illegale nederzettingen tegen te gaan?

[2:46:53] En vervolgens die nationale maatregelen, begrijp ik nou dat de minister categorisch nationale maatregelen uitsluit?

[2:47:00] Is dat nou wat de minister zegt?

[2:47:02] Nee, dat sluit ik zeker niet categorisch uit.

[2:47:05] We hebben tot nu toe zeker nationale maatregelen genomen.

[2:47:08] Denk bijvoorbeeld aan het intrekken van de vergunningen met betrekking tot strategische goederen.

[2:47:13] We hebben ook nationale maatregelen.

[2:47:15] Nationaal ontmoedigingsbeleid bijvoorbeeld.

[2:47:18] En dat voeren we zeker uit.

[2:47:20] We hebben al eerder gezegd dat het goed zou zijn als de commissie, en de commissie heeft dat nu toegezegd, als de commissie het IGH-advies van, zeg ik, juli vorig jaar tegen het licht houdt.

[2:47:33] Wat moet dat betekenen voor het EU-beleid?

[2:47:36] En dat betreft bijvoorbeeld etiketering.

[2:47:38] Want daar geldt een EU-beleid voor en een EU-verordening voor.

[2:47:42] Maar we willen nu gewoon van horen wat betekent dat IGH die adviesopinie

[2:47:47] voor dergelijk beleid.

[2:47:49] En dat is denk ik gewoon verstandig om te... Ja, ik ben blij dat de commissie dat nu gaat onderzoeken.

[2:47:54] De heer Paternotte.

[2:47:56] Voorzitter, de Casatiezaak gaat over de juridische vraag.

[2:47:58] Wie bepaalt wat?

[2:48:00] Dat snap ik.

[2:48:01] Maar begrijp ik nou in ieder geval goed, want wat de minister zegt, eigenlijk hebben we al een totaal wapenembargo, dat het ook niet zo is dat onder de huidige omstandigheden het kabinet überhaupt onderdelen van de F35 zou willen exporteren.

[2:48:12] De minister.

[2:48:14] Voorzitter, volgens mij zet ik uiteraard gewoon de rechtelijke uitspraak hierover uit van het Hof in Den Haag.

[2:48:20] En wat betreft de exportvergunningen, het exportvergunningensysteem, waar buitengewoon zorgvuldig wordt gekeken op aanvragen welke we toekennen of welke we niet kunnen kennen.

[2:48:32] Als ik daarnaar kijk, dan keuren wij eigenlijk niets goed, behalve onderdelen die puur ter zelfverdediging

[2:48:40] kunnen worden gebruikt en dat betreft onderdelen voor het Arjendoom luchtafweersysteem.

[2:48:44] En de kabinet heeft alle intentie om dergelijke onderdelen voor dat luchtafweersysteem te blijven leveren, conform ook de motie Karreman die volgens mij vorige week 99 stemmen werd aangenomen.

[2:48:56] Heel fijn, dank u wel.

[2:48:57] Dan zijn we hiermee... Ik heb gezegd dat er ruimte was voor één vraag.

[2:49:01] We zijn hiermee aan het einde gekomen van deze vergadering.

[2:49:04] Maar niet voordat we even hebben stilgestaan bij de toezeggingen en dat de heer Paternotte een twee minuten debat heeft aangevraagd.

[2:49:10] Dat gaan we doorgeven.

[2:49:11] Het is de verwachting inderdaad dat dat volgende week voor het reces uiteraard zal plaatsvinden.

[2:49:15] Dan hebben we één toezegging genoteerd van de minister.

[2:49:18] Even kijken of we dat goed hebben gedaan.

[2:49:20] De minister zal in het verslag van de volgende RBZ na de ingaan op de mogelijkheid voor Nederland om alle niet aan te sluiten

[2:49:25] bij de genocidezaak van Zuid-Afrika tegen Israël bij het internationale gerechtshof.

[2:49:29] En dit was een toezegging aan het lid Dassen.

[2:49:31] Dat is correct.

[2:49:32] Ja, heel goed.

[2:49:33] Dan zijn we daarmee aan het einde gekomen van deze vergadering.

[2:49:35] Ik dank de collega's.

[2:49:36] Ik dank de minister voor de beantwoording.

[2:49:38] Dan sluit ik de vergadering.