Slachtofferbeleid

[0:00:01] Goedenavond, ik open dit commissiedebat slachtofferbeleid bij de commissie Justitie en Veiligheid.

[0:00:06] Van harte welkom aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid als ook zijn ondersteuning.

[0:00:10] De mensen op de publieke tribune, meer of hout.

[0:00:15] En de mensen die kijken thuis vanzelfsprekend.

[0:00:18] Welkom ook aan de Kamerleden.

[0:00:20] Ik zou willen voorstellen een spreektijd van vier minuten.

[0:00:25] voor te stellen, en te beginnen met drie interrupties in eerste termijn, als u zich daarin kunt vinden.

[0:00:31] Het zijn drie spreekmomenten, dus niet vraag, vervolg, vragen, maar drie keer het woord.

[0:00:35] Ik zie geen bezwaren, dan gaan we dat doen.

[0:00:37] En dan geef ik als eerste het woord aan mevrouw Moederlug, die spreekt namens GroenLinks PvdA.

[0:00:42] Dank voorzitter.

[0:00:44] Ik denk dat we allemaal wel doordrongen zijn van het belang van slachtofferrechten en zeker ook de staatssecretaris.

[0:00:49] Want als ik kijk naar zijn miljarenprogramma, dan geeft hij daar in mijn beleving ook blijk van.

[0:00:55] En toch zie ik ook dat slachtofferrechten in de praktijk nog te vaak niet worden nageleefd.

[0:01:01] Onder andere het recht op informatie wordt bij een op de vijf slachtoffers geschonden en ook de effectieve rechtsmiddelen ontbreken.

[0:01:08] Ik ben blij dat het OM heeft besloten om persoonsgevens van slachtoffers niet meer standaard te gaan vermelden in de processtukken.

[0:01:19] Maar wordt er ook beter op gelet dat dan niet via de omweg, zoals het adres van een huisarts of een werkgever, toch de identiteit van een slachtoffer achterhaald kan worden?

[0:01:28] Wat als slachtoffers vanwege veiligheidsredenen, denk aan politieagenten, onder een nummer aangeeft te doen?

[0:01:36] Kan dat er dan in de praktijk ook toe leiden dat slachtoffers hun recht op schadevergoeding niet kunnen uitoefenen?

[0:01:42] Wij hebben dat in sommige zaken gezien, waar dat het geval was waar bijvoorbeeld agenten alleen onder een nummer bekend stonden en hun schadevergoedingszaak werd gewoon niet ontvankelijk verklaard.

[0:01:51] Dat kan wat mij betreft echt niet de bedoeling zijn.

[0:01:54] Kan de staatssecretaris deze problematiek in beeld brengen en zorgen dat het doen van aangifte ook onder nummer niet de rechten van het slachtoffer aantast?

[0:02:04] Dan de schadevergoeding.

[0:02:05] Als Kamer hebben we eerder gepleit dat naast die recht heeft op infectieschade wordt vergroot naar broers en zussen.

[0:02:14] Wat mij betreft wordt dat zo snel mogelijk geregeld.

[0:02:16] Maar wat zien we?

[0:02:17] Kijk maar naar de Erasmus-schutter.

[0:02:19] Daar waren broers en zussen van slachtoffers buitenspel gezet.

[0:02:23] Ik vind dat gewoon onuitlegbaar.

[0:02:24] Er moet ergens een grens getrokken worden over de kring van naasten.

[0:02:28] Dat snap ik, maar dat mag geen ondoordringbare grens zijn.

[0:02:31] Daarvoor heb je een hardhuidsclausule.

[0:02:34] Ik lees in de evaluatie van de wet affectieschade dat rechters bij de toepassing van de hardhuidsclausule in vergelijkbare omstandigheden tot een andere conclusie

[0:02:44] Kan de wetgever meer richting geven aan die hardheidsclausule door de factoren die daarbij een rol kunnen spelen te benoemen?

[0:02:54] Dan ga ik nog even in op die schadevergoeding, want dat vind ik wel een belangrijk punt.

[0:02:58] Want in de miljardenagenda staat dat slachtoffers hun schade zoveel als mogelijk moeten kunnen verhalen.

[0:03:04] Maar als we kijken naar de voorstellen die op tafel liggen, zoals het instellen van een maximumbedrag voor schadevergoedingen,

[0:03:10] en het uitsluiten van zogenaamde complexe schadeposten en een plafond voor de voorschotregeling, dan klinkt het zoveel mogelijk voor mij als zo weinig als nodig.

[0:03:20] En het risico is dan echt reëel dat slachtoffers met een reële en erkende schade straks te horen krijgen.

[0:03:25] Ja, het is veel te ingewikkeld uw schade, veel te hoog en lastig, dus we gaan het niet behandelen.

[0:03:31] En dat, voorzitter, is volgens mij gewoon moreel onhoudbaar.

[0:03:35] En moet je dus het systeem betaalbaar houden, dat snap ik ook.

[0:03:38] Maar dan moet je misschien kijken naar die ontnemingsmaatregelen, dan wel naar een fonds.

[0:03:44] Wie overigens tot op heden geen beroep kon doen op het schadefonds, dat waren kinderen die geboren zijn uit incest.

[0:03:53] Vorige week heeft de rechter-echter in een zaak uitgesproken dat Jasper, een man die geboren is uit incest en dus formeel slachtoffer is, recht heeft gekregen op een vergoeding uit het schadefonds.

[0:04:04] En tot die tijd voelt hij niet als slachtoffer.

[0:04:06] en kreeg hij geen erkenning.

[0:04:08] Wat gaat dat nou betekenen voor al die slachtoffers zoals Jasper, die de slachtoffer waren van incest?

[0:04:13] En mijn vraag is, kan dat gewoon geregeld worden?

[0:04:17] Dan tot slot verkeersslachtoffers.

[0:04:19] Het aantal verkeersdoden daalt, maar niet snel genoeg om de doelstelling van maximaal 300 slachtoffers te halen.

[0:04:27] Onlangs heb ik met een collega van de VVD, de heer Elian, met nabestaanden van verkeersslachtoffers gesproken en hun verhaal gaat door merg en been.

[0:04:34] Het gaat om slachtoffers van wat in het dagelijkse taalgebruik als roekeloos rijgedrag wordt gezien, maar dat in de juridische zin van de Wegenverkeerswet niet als zodanig kan worden gekwalificeerd.

[0:04:46] En dat wringt, zeker als jouw kind wordt doodgereden door iemand die met een mobiel in de hand of met alcohol op...

[0:04:54] niet de zwaarste straf krijgt waarvan je wilt dat hij die krijgt.

[0:04:58] En dan rond ik af, voorzitter.

[0:05:00] Wat mij betreft moet je opnieuw gaan kijken en onderzoeken of de juridische invulling van roekeloosheid nog wel passend is en of die term nu niet te strikt wordt gehanteerd, zodat er niet altijd meer van de passende strafbaarstellingen sprake is.

[0:05:16] Dank u wel, voorzitter.

[0:05:17] Dank u wel.

[0:05:18] En ik ben enigszins coulant geweest met de spreektijd.

[0:05:21] Dat zal ik bij andere sprekers ook doen.

[0:05:22] Ik reken er wel op dat als u interrupties gaat plaatsen dat u dat zeer kort en bondig doet.

[0:05:27] De heer Eerdmans, aan u het woord van jaar 21.

[0:05:30] Voorzitter, dank.

[0:05:31] Een beetje vergelijkbaar de eerste vraag ook van het jaar 21 over de privacy.

[0:05:36] We zijn blij met de wet, de nieuwe wet, de ANVB uitbreiding slachtofferrechten, want daarmee wordt de privacy van slachtoffers veel beter.

[0:05:44] Maar naam en geboortedatum zijn nog zichtbaar.

[0:05:51] Maar het is een stap in de goede richting.

[0:06:00] zoekopdrachten, dat het woonadres dan ook weer te achterhalen is.

[0:06:04] Plus het feit dat de media natuurlijk ook soms namen en andere gegevens zonder toestemming in de openbaarheid brengen.

[0:06:12] Of een rechter spreekt per ongeluk tijdens een zitting de naam tijdens hardop uit, waardoor alsnog dat slachtoffer dus de regie over zijn privacy verliest.

[0:06:21] Mijn vraag is dus wat is er nog meer mogelijk, een beetje vergelijkbaar met

[0:06:23] voor een betere borging voor het slachtoffer.

[0:06:28] Dan weten we ook de kosten, waar ik het ook even over heb.

[0:06:30] We weten dat er gigantische kosten zijn voor slachtoffers en nabestaanden, bovenop het leed dat hen is aangedaan.

[0:06:36] Denk aan de uitvaartkosten, notariskosten, juridische bijstand, psychische hulp.

[0:06:40] Soms ook veel later, waardoor het ook moeilijker wordt om dat aan te tonen.

[0:06:43] Maar het gaat regelmatig om tienduizenden euro's.

[0:06:45] Dat is een hele vicieuze cirkel van negativiteit en ellende.

[0:06:52] En dat is natuurlijk allemaal veroorzaakt door die dader.

[0:06:55] Nu weten we één op de tien slachtoffers komt uiteindelijk maar in aanmerking voor de tegemoetkoming vanuit het schadefonds en doen ook daadwerkelijk een aanvraag.

[0:07:02] Soms door schaamte of schuldgevoelens, soms door onwetendheid.

[0:07:06] Herkent de staatssecretaris die signalen van die slachtoffers die wel aanspraak kunnen maken, maar dat dus niet doen?

[0:07:12] Of te weinig op wel aanspraak maken en te weinig

[0:07:15] te weinig vergoed krijgen.

[0:07:17] Voorzitter, dan even over die privacy gesproken.

[0:07:19] Dat is een enorme frustratie.

[0:07:20] Ik heb het al eens eerder gezegd over die rapporten van het Pieter Baan Centrum.

[0:07:23] Nabestaanden krijgen geen inzage in de rapporten van hun dader bij het Pieter Baan Centrum vanwege de privacy van de gedetineerden.

[0:07:31] Ik heb daar een motie over ingediend.

[0:07:34] Die is aangenomen, zie ik.

[0:07:37] Maar nog onduidelijk is wat er eigenlijk mee gebeurt tot op heden.

[0:07:40] Dus ik zou heel graag een reactie op krijgen van de staatssecretaris.

[0:07:44] Dan is ook een trend van de laatste jaren documentaires, films of series over moorden, moordzaken.

[0:07:50] Bijvoorbeeld Tanja Groen of de veroordeling over de Deventermoordzaak.

[0:07:53] Maar het meest bekend en sprakemakend is wel de serie Eén van ons over de moord op Marianne Vaatstra.

[0:07:58] En die serie is in Nederland te zien.

[0:08:00] Maar wat blijkt, de familie Van Vaatstra, de familie Vaatstra, werd nooit geraadpleegd.

[0:08:04] Dat is duidelijk, daar hebben ze ook afschuw over uitgesproken, dat ze dat heel, heel, heel vervelend vonden.

[0:08:10] En toen is na die kritiek besloten door de filmcommissies van de vijf provincies om een gedragscode op te stellen, waarin meer respect en samenwerking moet zijn met de regio waarin een serie of film werd opgenomen.

[0:08:19] Mijn vraag erover aan de staatssecretaris, ziet hij meer mogelijkheden behalve een moreel appel op filmmakers om de rechten van slachtoffers en nabestaanden hier beter te borgen?

[0:08:29] En tot slot, voorzitter, even over eergerelateerd geweld.

[0:08:33] We weten dat het ook vaak in een ander verband over dat groeit.

[0:08:37] En het Landelijk Expertisecentrum zegt ook steeds meer gevallen, geconstateerd door de politie, 460 per jaar.

[0:08:46] Dat weten we.

[0:08:46] Bepaalde culturen botsen natuurlijk met de normen die wij hier willen hebben in Nederland.

[0:08:51] En de politie zegt

[0:08:52] Is er genoeg aandacht bij de inburgering in Nederland voor eergerelateerd geweld?

[0:08:58] Hoeveel aandacht is er bij de inburgering van nieuwkomers over dat eergerelateerd geweld?

[0:09:06] Wat kunnen we daarin verbeteren?

[0:09:07] Er zijn heel veel slachtoffers die in de handen vallen van dit gruwelijke geweld.

[0:09:17] Er zijn op dit moment twee opvangcentra voor slachtoffers van eergerelateerd geweld.

[0:09:21] Is dat wel voldoende, vraag je je soms af als je deze cijfers allemaal ziet.

[0:09:25] En zou er een meldplicht wellicht verstrekt kunnen worden bij leraren, artsen en of hulpverleners?

[0:09:31] Voorzitter, dank je wel.

[0:09:34] Dank u wel.

[0:09:35] Ik geef het woord aan de heer Verkuilen, die spreekt namens de VVD.

[0:09:42] Voorzitter, dank aan de staatssecretaris voor zijn brief over het slachtofferbeleid 2025-2028.

[0:09:50] Mijn fractie ziet dat er in de afgelopen jaren veel positieve ontwikkelingen met betrekking tot slachtoffers zijn gerealiseerd.

[0:09:55] Bijvoorbeeld rond het spreekrecht en privacy.

[0:09:59] Er zijn ook nog wat kanttekeningen te plaatsen en daar sluit ik me aan bij de vorige sprekers.

[0:10:03] De brief geeft mijn fractie echter niet het comfort dat er in de komende jaren veel concrete stappen worden gemaakt.

[0:10:09] Wanneer kan de Kamer bijvoorbeeld het wetsvoorstel voor strafbaar stelling van psychisch geweld verwachten?

[0:10:14] Dit wetsvoorstel had eigenlijk in mei 2025 al ingediend moeten zijn.

[0:10:19] Ook is er weinig progressie op het vergemakkelijke van het inzien van dossiers door slachtoffers.

[0:10:25] Ik wil graag van de staatssecretaris weten hoe hij voortgang op beide onderwerpen gaat bewerkstelligen.

[0:10:31] Voorzitter, ik wil van de staatssecretaris weten of hij het met mij eens is.

[0:10:35] dat publieke werkgevers een grotere rol te spelen hebben... wanneer hun mensen bij het uitvoeren van hun publieke taak... slachtoffer worden van agressie en geweld.

[0:10:44] Juist omdat de strafrechtketen onder druk staan.

[0:10:47] Door als werkgever een heldere norm te stellen... standaard aangifte te doen namens hun werknemers... wanneer die agressief met geweld bejegend worden... en door de schade namens hen bij de daders te valen.

[0:10:59] Zo vorm je een hitteschild en kun je heldere grenzen communiceren... waarmee je mensen beschermt.

[0:11:04] Ik wil weten of de staatssecretaris bereid is om dit proces actief te stimuleren.

[0:11:09] Dan onderbreek ik u voor een interruptie van mevrouw Moedloor.

[0:11:12] Voorzitter, in het verleden heb ik regelmatig opgetrokken met de VVD als het gaat om inzagen in dossiers waar nabestaanden recht op kunnen hebben op het moment dat er sprake is bijvoorbeeld van een fataal politiegeweld of cold case zaken.

[0:11:30] Daar hebben we moties voor ingediend.

[0:11:32] We hebben gepleit voor een onafhankelijke onderzoek.

[0:11:34] Maar dat gebeurt niet en OM laat dat niet altijd toe, omdat ze zeggen dat men dan eigen richting kan toepassen en dat vindt men onwenselijk.

[0:11:42] Mijn vraag is, nu staat er tegen een beslissing van het OM tot afwijzing van een verzoek om een afschrift van het dossier geen rechtsmiddelen open.

[0:11:50] Ik weet eigenlijk niet waarom.

[0:11:53] Vindt u met mij niet dat het toch mogelijk moet worden gemaakt, via deze staatssecretaris in gesprek met het OM, om op verzoek van nabestaanden een dergelijke beslissing buiten het OM te laten toetsen?

[0:12:10] Dat is een goede vraag van mevrouw Mietleer.

[0:12:13] Ik zou eerst even af willen wachten wat de reactie is van de staatssecretaris op dit punt.

[0:12:20] En laten we hem dan gezamenlijk ook even de vraag stellen hoe hij daarnaar kijkt.

[0:12:23] En dat we dan kijken of we daar samen in kunnen optrekken.

[0:12:25] Maar dan vindt u ons zeker aan uw zijde als het gaat om dit onderwerp.

[0:12:31] Dank u wel.

[0:12:31] Gaat u verder.

[0:12:35] De slachtofferhulp Nederland start in 2025 een pilot langere nazorg.

[0:12:41] In die pilot worden slachtoffers ondersteund door middel van contactmomenten nadat de slachtofferzorg is afgesloten.

[0:12:47] De pilot richt zich... We hebben net al iets gehoord over de impact op verkeersslachtoffers.

[0:12:52] op die verkeersslachtoffers.

[0:12:54] Ik zou die pilot graag willen uitbreiden met slachtoffers van mensenhandel.

[0:12:58] Omdat 45% van die slachtoffers binnen vijf jaar weer opnieuw slachtoffer wordt van een misdrijf.

[0:13:05] En na zeven jaar zelfs 50%.

[0:13:09] De Nationaal Rapporteur Mensenhandel pleit juist voor deze langdurige nazorg van slachtoffers.

[0:13:14] Dit sluit bovendien nauw aan bij het beleidsdoel bescherming van slachtoffers en het voorkomen van herhaald slachtofferschap.

[0:13:22] is de staatssecretaris daartoe bereid.

[0:13:24] Voorzitter, in 2020 heeft u zelf, samen met de heer Knops, verzocht om een landelijk fonds schade, met als inzet om veroordelen te sommeren om geld te storten ter compensatie van de benadeelden en slachtoffers.

[0:13:39] Primaire doel was dat daders niet straffeloos wegkomen met de aangerichte schade, omdat niet herleidbaar is wie de schade heeft aangericht, zoals bijvoorbeeld bij rellen.

[0:13:49] Ik wil van de staatssecretaris weten waarom hij in zijn reactie niet verwijst naar openlijke geweldpleging 141 strafrecht.

[0:13:58] Dat artikel stelt dat wanneer je deelneemt met meer dan twee personen aan geweld tegen personen of goederen, elk van de daders hoofdelijk aansprakelijk is voor het gehele schadebedrag.

[0:14:09] Voorzitter, dit biedt mogelijkheden voor slachtoffers en gemeenten om de geleden materiële en immateriële schade volledig te verhalen.

[0:14:16] ook als niet vaststaat wie precies welke schade heeft aangericht.

[0:14:20] Ik wil de staatssecretaris vragen te bevorderen dat dit artikel met het oog op schadevergoeding waar mogelijk ten laste wordt gelegd en dat de slachtoffers en benadeelden worden aangespoord om hun schade in het strafproces te verhalen.

[0:14:33] Graag een reactie daarop, voorzitter, van de staatssecretaris.

[0:14:37] En voorzitter, dan sluit ik mijn bijdrage af, maar dan wil ik van dit moment even gebruik maken om

[0:14:42] op deze plek de waardering uitspreken voor al die mensen die slachtoffers bijstaan in de praktijk.

[0:14:48] Ik dank u wel.

[0:14:50] Dank u wel.

[0:14:51] Ook voor de laatste mooie woorden.

[0:14:53] Dan gaan we luisteren naar de heer Koops.

[0:14:55] Die spreekt namens Nieuw Sociaal Contract.

[0:14:57] En de heer Verkuilen verzoekt het om zijn microfoon uit te zetten.

[0:15:02] Dank u wel, meneer de voorzitter.

[0:15:06] Ik heb met instemming kennisgenomen van de inhoud van de miljardenagenda, zoals die vorige week aan ons is toegestuurd.

[0:15:13] En ik moet bekennen dat ik dan ook onder de indruk ben van het aantal initiatieven dat hier eerder in de Kamer is ontplooid op allerlei vlakken, zodat als het ware het werk van de staatssecretaris grotendeels gedicteerd is geworden door Kamerleden.

[0:15:26] Dat is hoe het hoort.

[0:15:28] Dat is hoe wij dat het liefst te zien, eenvoudigweg.

[0:15:30] Maar dan moet u dan ook bijzeggen dat meneer de staatssecretaris zich wel kwijt van zijn taak.

[0:15:34] En op een overtuigende wijze, waar ook blijkt van zijn betrokkenheid bij het onderwerp dat hier te zaken doet.

[0:15:39] En verder, meneer de voorzitter, bereidt iedereen dan zijn eigen stokpaartje hier.

[0:15:43] Gewoon het ding wat hij zelf had bedacht.

[0:15:45] Dus het zal u niet heel erg verbazen dat ook ik dat doe.

[0:15:48] In de miljardenagenda wordt gewezen op een oplossing binnen het versterken van de positie van de slachtoffer naar een doorverwijzingsbevoegdheid.

[0:16:00] Daar ben ik zelf over begonnen tijdens de voorbereiding van de behouding van het wetboek van strafvordering.

[0:16:06] En ik stuitte daar op de bureaucratische muur van het ministerie van Justitie en Veiligheid.

[0:16:13] Die zeiden dat is geen goed idee, want het is allemaal veel te duur.

[0:16:16] Dus even voor de mensen die het nog niet eerder over het onderwerp hebben gehoord.

[0:16:21] Je gaat naar de strafrechter als slachtoffer, je dient je vordering in en de strafrechter die zegt deze is te ingewikkeld.

[0:16:28] Het gaat hier bijvoorbeeld over iemand die invalide is geraakt en waarbij gederfde inkomsten uit werk een rol spelen.

[0:16:36] en het dagelijks plezier in het leven, gewoon allerlei verschillende vormen van schade.

[0:16:39] Zo'n vordering kan echt buitengewoon ingewikkeld zijn.

[0:16:42] Nou, dan kan zo'n vordering niet ontvankelijk worden verklaard, gewoon omdat het een te zware belasting is voor het strafproces en dan staat het slachtoffer met lege handen, zelfs als de dader naar de gevangenis wordt gestuurd.

[0:16:53] En wat mij daar dan zo dwars aan zit, en dit zal de staatssecretaris bekend voorkomen, is dat er een ongelofelijke hoeveelheid werk moet worden verzet door zo'n slachtoffer om dan alsnog zijn schade vergoed te krijgen.

[0:17:06] Op dit onderwerp is ingegaan in de miljardenagenda en er wordt gezegd een doorverwijzigingsbevoegdheid is geen goed idee, omdat het de afstand vergroot tussen de mensen, de slachtoffers die het strafproces wel halen en de slachtoffers die dat niet doen.

[0:17:23] En ik vraag de staatssecretaris om op dat zinnetje in te gaan, want ik snap hem niet.

[0:17:27] Wordt hier nou gezegd dat mensen die de euvele moed hebben gehad zich te melden in een strafproces en die daarvoor een gedeelte van hun privacy hebben weggegeven, die de meest vreselijke dingen over omstandigheden naar voren hebben moeten brengen, hebben moeten herbeleven?

[0:17:42] Moet die mensen een recht worden ontzegd omdat anderen überhaupt de strafproces niet halen?

[0:17:48] Dat is mijn eerste vraag.

[0:17:50] En tweede... Heeft de heer Verkuilen op dit punt een interruptie?

[0:17:54] Als ik mag.

[0:17:56] Voorzitter, dank.

[0:17:59] Wat ik me even afvroeg is, volgens mij heb je bij een veroordeling altijd een onrechtmatige daad.

[0:18:04] En op basis van die onrechtmatige daad kun je naar de civiele rechter toe gaan.

[0:18:08] Dat is volgens mij de procesgang zoals die nu is.

[0:18:12] We hebben het gehad over dat bedrag wat in de voeging wordt meegenomen.

[0:18:15] Volgens mij loopt dat zo'n beetje tot 800 euro zo'n beetje.

[0:18:18] En dan zegt vaak de strafrechter van ik verwijs het door, dan wordt die te complex.

[0:18:23] Wat zou u precies anders willen zien hierin?

[0:18:27] Dank u. De heer Koops.

[0:18:29] Meneer de voorzitter, het bedrag van 800 euro, om daarmee te beginnen, komt mij niet heel bekend voor.

[0:18:32] En ik heb vorderingen tot in de tonnen toegewezen gezien in strafprocessen waarin de benadelde partij zich had gevoegd.

[0:18:41] En verder, dank ik u voor deze interruptie, want dan kan ik namelijk nog een keer zeggen, hier in deze zaal,

[0:18:50] Wat voor moeite het is om zo'n onrechtmatige daad daadwerkelijk de schade daarvan op te gaan halen.

[0:18:56] Je hebt een advocaat nodig, dat is verplicht.

[0:18:58] Nou, ga maar eens vinden.

[0:18:59] Je hebt een deurwaarder nodig.

[0:19:00] Je moet weten waar die partij zich bevindt.

[0:19:04] En zeker in het geval van criminelen is dat niet eenvoudig.

[0:19:08] Gaat u maar eens uitvinden waar iemand in de gevangenis zit.

[0:19:10] Dat is ding nummer drie.

[0:19:13] Je hebt griffigeld te betalen.

[0:19:15] En de hoogte van dat griffigeld is afhankelijk van de hoogte van je vordering en dat kan echt in de papieren lopen zonder dat je nog maar een cent hebt gehad.

[0:19:21] Zomaar vier barrières die niet bestaan voor een slachtoffer dat zich meldt in de strafprocedure en gewoon naar binnen loopt met zijn briefje en de onderbouwing.

[0:19:31] En het is die barrière waardoor er zo weinig strafzaken over een onrechtmatige daad, gestoeld op een onrechtmatige daad, door een slachtoffer aanhangig worden gemaakt.

[0:19:41] Dat is gewoon omdat het ingewikkeld is en moeilijk is.

[0:19:44] En ook omdat de kans op succes niet zo heel groot is.

[0:19:47] En daar stelde ik dus tegenover de mogelijkheid, simpelweg een doorverwijzing,

[0:19:51] ...naar een civiele rechter.

[0:19:53] Dan sla je de deurwaarde over, het griffigeld over, de dagvaring over... ...en je geeft iemand gewoon het volles mee waarin die onrechtmatige data staat uitgetekend... ...en je vraagt dan een civiele rechter, wiens dagelijks werk het is... ...om naar de complexe vordering te kijken.

[0:20:05] En ik vind dat een persoon die daarin valt dus niet net zo moet worden behandeld... ...als een persoon die überhaupt het strafrecht niet haalt.

[0:20:14] En dan vervolg ik mij met toon.

[0:20:15] Heel graag.

[0:20:16] Doet u dat vooral.

[0:20:17] Dank u.

[0:20:19] De tweede opmerking die ik heb, die betreft de rol van het slachtoffer, de benadeelde partij, bij strafbeschikkingen.

[0:20:26] Heel fijn dat die telkens iets zichtbaarder wordt in de beleidsvorming op het ministerie, maar ook in de besluiten die wij hier gewoon nemen.

[0:20:35] Het is echt een struikelpunt.

[0:20:37] En waar hier niet in wordt ingegaan op de miljardenagenda, en dat is geen kritiek, ik leg het alleen wel op tafel, het voortraject naar een strafbeschikking,

[0:20:46] Nou, het komt mij voor dat als een dader niet bereid is... om schadevergoeding te betalen aan een slachtoffer... dat het hele fenomeen strafbeschikking niet eens aan de orde mag zijn.

[0:20:57] Ik vind dat... Dus als een slachtoffer zegt... U heeft een bal door mijn ruit geschopt.

[0:21:02] Hier is de rekening van 450 euro voor mijn nieuwe ruit.

[0:21:05] En als de dader dan zegt... Dat heb ik niet gedaan.

[0:21:09] Ik ga dat niet vergoeden.

[0:21:10] Of ik bied 250.

[0:21:13] In die situatie zou het mij voorkomen, is er geen plaats voor een strafbeschikking.

[0:21:19] Specifiek niet omdat ik van oorde ben, dat leg ik dan voor hier, dat een rechter zou moeten oordelen over de legitimiteit van de vordering van het slachtoffer en over de hoogte van de schadevergoeding die je bijpast.

[0:21:30] Dat kun je in zo'n geval niet overlaten aan een officiële justitie.

[0:21:33] En daar word ik gemaand tot haast.

[0:21:37] Dat brengt mij van mijn apropos.

[0:21:39] Vergeef mij daarvoor.

[0:21:42] Nee, laatste opmerking.

[0:21:44] Ik zal de voorzitter geruststellen.

[0:21:45] Affectieschade, dat die wordt uitgebreid.

[0:21:49] Mijn hart juicht.

[0:21:50] Dat is gewoon een goed idee.

[0:21:51] Dank u wel daarvoor.

[0:21:53] Dank u wel, meneer Koops.

[0:21:54] Dan geef ik het woord aan de heer Krijns, die spreekt namens de PVV.

[0:21:57] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:21:58] Ik neem het debat over van mijn collega Smitskamp.

[0:22:01] Dus ik probeer zo goed mogelijk al jullie vragen te beantwoorden.

[0:22:04] Dus ik ben een beetje mild met mijn...

[0:22:09] Nou, voorzitter, ik zal beginnen.

[0:22:10] Een agent vertelde mij laatst hoe hij werd uitgeschuldigd tijdens zijn aanhouding.

[0:22:14] En niet omdat hij iets verkeerds deed en niet omdat hij over de schreef ging, voorzitter.

[0:22:17] Nee, voorzitter, simpelweg omdat hij zijn werk deed.

[0:22:20] Vuile racist, schreeuwde de verdachte, terwijl hij zich hevig verzette tegen zijn arrestatie.

[0:22:25] En het ergste, voorzitter, die agent twijfelde of hij wel mocht ingrijpen.

[0:22:29] En niet vanwege de wet, maar uit angst voor het publieke oordeel.

[0:22:33] Uit angst dat hij zou bedurchtigd worden voor racisme als hij zijn plicht deed.

[0:22:37] Dat is de sfeer waar onze agenten hun werk in moeten doen.

[0:22:41] En wat doet deze staatssecretaris, terwijl onze politieagenten dag in en dag uit hun leverens keren om de straten veilig te houden, laat hij aan keihard vallen.

[0:22:50] Geen woord van bescherming, geen grijntje, rugdekking, alleen maar wegkijken, buigen en knikken richting activistische clubs die structureel onze politie zwart maken.

[0:22:59] De PVV laat zich niet meeslepen in de activistische frames van organisaties als Control al Delete, die structureel het gezag verondermijnen en onze politie verdacht maken.

[0:23:09] Natuurlijk moeten nabestaanden van slachtoffers van fatale politieoptreden toegang hebben tot de feiten.

[0:23:14] Maar we gaan geen parel rechtsstelsel optuigen waarin activisten bepalen wat transparantie is.

[0:23:21] Het is volstrekt, maar ook volstrekt onacceptabel dat de staatssecretaris geen krachtig weerwoord geeft op de beschuldigingen

[0:23:28] van institutioneel racisme bij de politie.

[0:23:31] Beschuldigingen die elk agent in dit land raken.

[0:23:35] Mag ik u onderbreken?

[0:23:36] Ja.

[0:23:37] Ik zocht naar een natuurlijk moment.

[0:23:38] Eerst een interruptie van mevrouw Moedloer, daarna de heer Koops.

[0:23:40] Eerst mevrouw Moedloer.

[0:23:42] Ik denk niet dat hij... Het is aan de staatssecretaris om zichzelf te beschermen, maar die aantijgingen die nu worden gedaan, die moeten niet aan deze staatssecretaris worden gericht, maar aan de minister van Justitie en Veiligheid.

[0:23:56] We hebben zojuist het politiedebat gehad.

[0:23:58] Daar heb ik expliciet zelf vraag gesteld over de afspraken over een voortvarende aanpak van zaken van geweld tegen werknemers met een publieke taak.

[0:24:07] Dus ook de politie, omdat deze eenduidige landelijke afspraken nog steeds niet nageleefd worden.

[0:24:12] Evaluatie op evaluatie.

[0:24:15] En nu worden weer gesprekken gevoerd met het OM.

[0:24:17] Nogmaals, voorzitter, met uw permissie.

[0:24:20] Ik wil wel tegen mijn collega zeggen dat hij de vragen aan de verkeerde bewindspersoon richt.

[0:24:26] Die hoort echt naar aan de minister gericht te zijn.

[0:24:29] En daar hebben we het overigens net wel over gehad.

[0:24:31] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:24:33] Nee, die vragen zijn aan de staatssecretaris.

[0:24:35] De staatssecretaris heeft in zijn bijgevoegde brief, zijn reactie op control al delete, heeft hij totaal niet opgenomen voor de politie.

[0:24:44] Helemaal totaal 0,0.

[0:24:45] Dus die vragen zijn wel degelijk voor de staatssecretaris.

[0:24:49] De heer Koops nog.

[0:24:52] Betwist de PVV de correctheid van de feiten die door Control-Alt-Delete naar voren worden gebracht?

[0:24:57] Want zo klonk het toch eventjes.

[0:24:58] We hebben het hier even niet over de toonzetting van een staatssecretaris.

[0:25:01] We hebben het even nu echt over de feiten die langjarig verzameld zijn door Control-Alt-Delete.

[0:25:06] Dus is de PVV van oordeel dat die feiten onjuist zijn of alleen maar dat ze verkeerd gevreemd zijn?

[0:25:13] De heer Krijns.

[0:25:13] Ja, dank u wel, voorzitter.

[0:25:15] Ze hebben inderdaad natuurlijk een aantal ex-feiten op hun website staan.

[0:25:18] Ze publiceren dat ook op de website uitgebreid.

[0:25:22] Feiten zijn feiten.

[0:25:24] Van fataal politieoptreden, noem maar eigenlijk op, voorzitter.

[0:25:28] Maar dat is gewoon een activistisch clubje die onze politie probeert zwart te maken, drie meter de grond in probeert te trappen.

[0:25:35] En we zouden eigenlijk op moeten komen voor onze politie in plaats van op te komen voor deze activistische club.

[0:25:42] De heer Koops.

[0:25:44] Ik weet niet of u vanmiddag bij het politiedebat was.

[0:25:46] Daar is van alles gezegd over de wijze waarop Nieuw Sociaal Contract probeert de politie te ondersteunen.

[0:25:52] Maar het eigenaardige is, je kan het ene doen en het andere ook.

[0:25:55] Want Control Alt Delete wil ik niet in de hoek laten zetten als een clubje.

[0:25:59] Het werk wat Control All Delete doet, dat wordt gedaan vanuit een vorm van idealisme en het heeft feiten opgeleverd die niemand anders op diezelfde manier heeft verzameld en die bovendien gewoon niet kunnen worden weerlegd door andere feiten.

[0:26:12] Dus ik verzet me hier even tegen het tegenover elkaar stellen van Control All Delete en de politie.

[0:26:19] Beide organisaties verdienen respect.

[0:26:22] Bent u dat met mij eens?

[0:26:23] De heer Krijns mag nog kort reageren en laten we dan verder gaan met het volgende punt.

[0:26:27] Dank u wel, voorzitter.

[0:26:28] Nee, daar ben ik niet mee eens.

[0:26:29] Controle Alderley probeert onze agenten zwart te maken en het zwarte daglicht te zetten en drie meter de grond in te trappen.

[0:26:35] En daar verzet de PVV zich tegen.

[0:26:39] Oké, terwijl... Ja, wacht even.

[0:26:41] Dan zal ik inderdaad mijn zin overnieuw beginnen.

[0:26:47] Terwijl zij zich kapotwerken in de frontlinie van onze samenleving, worden ze hier in dit huis, in dit huis, voorzitter, uitgemaakt voor racisten.

[0:26:53] En wat doet de staatssecretaris?

[0:26:55] Ook helemaal niks.

[0:26:56] En sterker nog, hij overweegt vaker om onderzoeksdossiers openbaar te maken.

[0:27:00] Maar denk erom, voorzitter, van agenten die dagelijks bedreigd worden, bespuugd worden, aangevallen worden, mogen gegevens nooit op straat komen te liggen.

[0:27:08] Niet vandaag, niet morgen, nooit.

[0:27:10] Punt uit.

[0:27:11] De PVV vraagt de staatssecretaris zich duidelijk uit te spreken tegen de beschuldiging van institutioneel racisme en tegen alle beschuldigingen die Control-Alt-Delete in de brief en op de website heeft geuit.

[0:27:22] Is de staatssecretaris daartoe bereid?

[0:27:24] En ook verwachten wij een toezegging dat hij het overleg met de rechtshoven niet gebruikt om tegenmoet te komen

[0:27:30] aan deze activistische eisen.

[0:27:33] En voorzitter, de feiten liegen niet.

[0:27:34] Ja, allochtonen zijn oververtegenwoordigd in de criminaliteit.

[0:27:38] En dat is geen racisme, voorzitter, dat is realiteit.

[0:27:41] En u hoeft mij niet te geloven, maar volgens het BODC en het CBS is die oververtegenwoordiging van niet-Westerse allochtonen al jarenlang zichtbaar in de criminaliteitscijfers.

[0:27:51] En als zij vaker worden gecontroleerd, dan is dat niet vanwege hun huidskleur, maar vanwege gedrag.

[0:27:56] En dat gebeurt niet uit vooroordelen, maar op basis van feiten en cijfers en de plicht om onze burgers te beschermen.

[0:28:02] En toch voorzitter, telkens weer wordt die racismekaart getrokken.

[0:28:07] En niet om onrecht aan te kaarten, maar om onze agenten in discrediet te brengen, om hen te verlammen en om hun werk onmogelijk te maken.

[0:28:14] En dat moeten we nooit, maar dan ook nooit accepteren.

[0:28:17] En voorzitter, laten we dan ook helder zijn.

[0:28:18] Als een verdachte meewerkt, dan hoort daar natuurlijk geen geweld bij.

[0:28:22] Maar als iemand zich verzet, zich agressief gedraagt, dan moet een agent kunnen optreden.

[0:28:28] Zonder het risico om vervolgens door de mangel gehaald te worden in een politiek correct circus van linksverontwaardiging.

[0:28:34] En in andere landen, voorzitter, is het normaal.

[0:28:36] Wie vecht met de politie, krijgt lik op stuk.

[0:28:39] Maar in Nederland, hier krijgt de crimineel begrip en de agent een klacht aan de broek.

[0:28:44] En tot slot, voorzitter, ik ga afronden waar je willen staatssecretaris met rug geraakt.

[0:28:47] Eentje die opstaat en zegt genoeg is genoeg, stop met deze hertsen, stop met het slagofferschap.

[0:28:53] Onze agenten verdienen respect, ze verdienen bescherming en zij verdienen een overheid die achter hen staat.

[0:28:58] En de PVV, voorzitter, staat pal achter onze politieagenten.

[0:29:01] Onvoorwaardelijk.

[0:29:04] Dank u wel.

[0:29:06] Dan ga ik aan mevrouw Moetleur vragen om tijdelijk even het voorzitterschap over te nemen.

[0:29:10] Dan geef ik het woord aan de heer Van Nispen, een van zijn laatste debatten over slachtofferrechten.

[0:29:20] Aan mij de eer om u het woord te geven voor uw eerste termijn.

[0:29:23] Dank u wel, voorzitter.

[0:29:26] Slachtoffers moeten op steun en aandacht kunnen rekenen.

[0:29:29] Maar ik begin eerst met slachtoffers van misdrijven.

[0:29:31] Ik zal straks ook nog hebben over slachtoffers van sectes en slachtoffers van verzekeraars.

[0:29:36] Maar slachtoffers van misdrijven dus.

[0:29:37] De SP vraagt al heel lang aandacht voor het verkorten van doorlooptijden.

[0:29:41] Want je zult het maar meemaken.

[0:29:42] Je bent slachtoffer van een misdrijf, bijvoorbeeld van een zedendelict.

[0:29:45] En vervolgens ligt je zaak maanden of jaren op de plank.

[0:29:48] En dat kan niet.

[0:29:48] Dat is eigenlijk een van de ergste dingen die je kan overkomen.

[0:29:51] De minister en de staatssecretaris zouden de randvoorwaarden moeten scheppen voor de politie, het OM en de rechtspraak om dit te verbeteren.

[0:29:56] Graag ook daarop een reactie.

[0:29:58] En ook wil ik aandacht vragen voor de brief van Fonds Slachtofferhulp en Advocaten.

[0:30:03] Er is ook al over gesproken die eigenlijk op drie punten zeggen waarom is de overheid nou bezig met het vooral het beperken van schade waar eigenlijk mensen recht op hebben.

[0:30:11] Dus maximering van schadevergoedingsvordering, uitsluiting van complexe schadeposten en beperking van de voorschotregeling.

[0:30:16] Dat leidt allemaal tot

[0:30:17] Bijna krenterigheid vanuit de overheid die geen recht doet aan slachtoffers.

[0:30:21] Graag een reactie op die brief ook.

[0:30:24] En ik wil aandacht voor betere nazorg aan nabestaanden van moord, doodslag en vermissingen.

[0:30:29] Want het verlies kan zo ingrijpend zijn dat het kan leiden tot klachten op fysiek, psychisch en sociaal gebied.

[0:30:34] En allerlei professionals die doen hun best met specifieke expertise, maar soms is het probleem dat niemand het geheel overziet.

[0:30:41] Ik heb een pleidooi ontvangen voor de oprichting van een landelijk expertisecentrum, waar mensen terecht kunnen voor gespecialiseerde zorg en kennisbundeling, voortijdige en gespecialiseerde nazorg bij deze trauma's.

[0:30:51] We zouden problemen kunnen voorkomen op alle leefgebieden.

[0:30:53] Is de staatssecretaris bereid dit initiatief te bekijken?

[0:30:56] En ik begrijp ook wel nieuwe centra, nieuwe meldpunten.

[0:30:59] Dat heeft niet zijn voorkeur, maar ik vind dit wel een probleem.

[0:31:02] En dan moet het wel verbeteren op de manier waarop het nu geregeld is.

[0:31:04] Dus wat is zijn reactie op dit pleidooi voor structurele en gespecialiseerde ondersteuning van nabestaanden van dodelijke geweld?

[0:31:10] Dat gaat nog niet goed genoeg.

[0:31:13] Dan slachtoffers van sektes.

[0:31:15] Mensen zitten soms gevangen in gesloten gemeenschappen.

[0:31:17] Vaak met een charismatische leider, althans dat vinden zij dan.

[0:31:21] Maar uiteindelijk draait het vaak om geld, macht, uitbuiting, sociale uitsluiting, et cetera.

[0:31:26] RTV Oost en Tubantia maakten de afgelopen tijd een uitgebreide reconstructie over secte Pater Pio.

[0:31:33] Dat was al jaren bekend, maar niemand deed wat.

[0:31:35] Undercover in Nederland onthulde recent misstanden bij de Lichtfamilie, met een leider die denkt dat hij Christus zelf is.

[0:31:42] Mensen doen alles wat hij zegt en ondertussen worden mensen geïntimideerd, gekleineerd, sociaal doodverklaard, kapotgemaakt en zijn zelfmoordig geweest.

[0:31:48] En de vraag is wie doet hier nou wat aan?

[0:31:50] En mijn conclusie is dat is echt te weinig.

[0:31:53] Allerlei kansen worden gemist om in te grijpen.

[0:31:56] En de SP heeft vaak ook samen met de VVD en met andere partijen al jaren voorstellen gedaan voor een meldpunt voor wetgeving om kinderen beter te beschermen.

[0:32:03] Maar het duurt maar en het duurt maar.

[0:32:05] Bijvoorbeeld die wet die psychische dwang strafbaar stelt, die uitgesteld is.

[0:32:09] Maar wordt er in die wet ook gezorgd dat ook de misstanden bij sektes hier in ieder geval onvoorwaardelijk onderkomen te vallen?

[0:32:15] De brief leek daar wel op te duiden.

[0:32:18] kunnen we sectes verbieden, zoals men ook in Frankrijk al geregeld heeft.

[0:32:22] En een meldpunt bij vier, heel goed dat het er is, maar het zou eigenlijk in de toekomst wel meer moeten worden dan enkel een anonieme chatfunctie waarbij melders informatie krijgen zonder iets over zichzelf prijs te geven.

[0:32:32] Zorgwekkende meldingen die zouden overgedragen moeten kunnen worden aan de politie en de inspecties.

[0:32:38] En eigenlijk zouden ze eigenlijk een omvang van sectes ook echt in beeld moeten kunnen brengen, zoals het voormalige meldpunt sectensignaal.

[0:32:44] Dat is volgens mij wat we van een meldpunt mogen verwachten.

[0:32:46] Nogmaals, goed dat het er is, maar het zou wel doorontwikkeld moeten gaan worden in de toekomst.

[0:32:52] En er is een aangenomen motie met mevrouw Michonne Derksen, waarin we de regering vroegen om te onderzoeken hoe mensen beter beschermd kunnen worden tegen sectes.

[0:32:58] En of en zo ja, hoe voorkomen kan worden dat kinderen formeel toetreden tot gesloten gemeenschappen.

[0:33:03] En dan hebben we die brief gelezen en dan was toch bij mij de vraag, ja, is dit het nou wat de staatssecretaris hierover schrijft?

[0:33:08] Want het is niet veel nieuws en wordt niet doorgepakt.

[0:33:11] Het stelt mij teleur.

[0:33:12] Echt vragen of dat opnieuw kan en dan beter.

[0:33:16] Dan kom ik op slachtoffers van letselschade, want slachtoffers met letsel, die zijn niet alleen slachtoffer van bijvoorbeeld het verkeersongeval of een medische vermisser, maar daarna ook nog veel te vaak slachtoffer van de verzekeraar die de afhandeling traineert om maar niet uit te hoeven keren.

[0:33:30] Omdat het draait om geld.

[0:33:31] En dan is het toch een beetje als een klein duimpje die het op moet nemen tegen de reus.

[0:33:34] Tegen de kapitaalkrachtige verzekeraar die de tijd en het geld heeft.

[0:33:38] Dat is gewoon een ongelijke strijd.

[0:33:40] En de overheid moet dit niet langer toestaan.

[0:33:42] Er wordt al gesproken van een letselschade schandaal.

[0:33:44] We moeten strenger worden voor de trainerende letselschadeverzekeraars.

[0:33:47] De SP pleit voor sancties.

[0:33:49] En dat kunnen we ofwel civielrechtelijk organiseren door duidelijk in de wet op te nemen dat het niet nakomen van termijnen een onrechtmatige daad is.

[0:33:55] We kunnen ook in de wet opnemen dat de claims bij verzekeraars die in gebreken blijven standaard worden toegewezen.

[0:34:00] Het kan ook bestuursrechtelijk.

[0:34:02] Het voordeel daarvan is dat we mensen de zorg uit handen nemen en dan dikke boetes daarop zetten door een van de autoriteiten op te leggen die we hebben.

[0:34:08] Maar in vredesnaam laat ze niet langer wegkomen met slachtoffers de puinpoeier in rijden, want het is echt mensonterend.

[0:34:13] Dus wat ik vraag is sancties voor trainerende letselschadeverzekeraars en wat daarvoor dan precies de beste juridische route is.

[0:34:20] Ik heb er een paar mogelijkheden genoemd.

[0:34:21] Daarover is met mij te praten, maar mag ik de toezegging dat hier heel serieus naar gekeken gaat worden en we binnen afzienbare tijd voorstellen kunnen verwachten die dit gaan organiseren.

[0:34:30] Ik dank u wel.

[0:34:30] Ik was ook heel coulant als voorzitter en ik heb twee interrupties.

[0:34:36] De heer Koops en mevrouw Moedewijn willen u zo interrupteren en dan mag u daarna uw voorzitterschap opnieuw terugpakken.

[0:34:43] De heer Koops als eerste.

[0:34:45] Dank u wel mevrouw de voorzitter.

[0:34:49] Na het zoverstegroetvolle betoog van de heer Van Nispen ga ik maar eens gewoon een keertje een vraag stellen naar aanleiding van het gedachtegoed van zijn partij.

[0:34:57] Dat heb ik gewoon nog nooit eerder gedaan.

[0:34:58] Het is de socialistische partij.

[0:35:01] Als ik alles optel en aftrek over het afgelopen half jaar, dan krijg ik de indruk dat de socialistische partij eigenlijk alle problemen graag opgelost ziet door de overheid.

[0:35:11] In plaats van door de burger zelf.

[0:35:13] En ik zeg het expres zo provocerend als ik kan, want dat geeft u namelijk de kans om uit te leggen dat dat misschien wel niet zo is of dat ik ernaast zit, maar in ieder geval is het bij de verhouding tussen een verzekerde en een verzekeraar vind ik dat ook behoorlijk wat verwacht mag worden van die verzekerde.

[0:35:28] En dat is een element wat u niet betrokken heeft, wat het lid van Nispen niet betrokken heeft bij zijn betoog.

[0:35:32] Kunt u daar nog even op ingaan?

[0:35:34] Meneer Van Nispen.

[0:35:35] Dank u wel.

[0:35:36] Dat was inderdaad nogal provocerend en daar zou ik een half uur over kunnen uitweiden hoe de SP precies het collectief ziet en wat wij vinden van wat van mensen zelf mag verwacht worden.

[0:35:45] Dat is een hele hoop.

[0:35:46] Maar als die gaat over slachtofferschap, dan vind ik dat de overheid er moet zijn voor mensen die de overheid nodig hebben.

[0:35:51] En dat geldt zeker voor slachtoffers van strafbare feiten.

[0:35:54] Mensen die klem zitten in de secte en zeker ook slachtoffers met letselschade.

[0:35:58] Want ja, je mag zeker veel van de verzekerde verwachten, maar het gaat hier over een benadeelde die daar helemaal niks van doen heeft.

[0:36:05] Die bijvoorbeeld is aangereden en een weblash heeft en daar de rest van het leven last van heeft.

[0:36:09] Of het slachtoffer is van de medische misser.

[0:36:11] Wat heeft die te maken in principe met de verzekeraar waarmee die persoon geconfronteerd wordt?

[0:36:15] De verzekeraar van de aansprakelijke partij, daar gaat het hier over.

[0:36:19] Dus dan is er niet echt een verzekerde in beeld.

[0:36:21] Ja, althans, die is er natuurlijk wel.

[0:36:23] Maar die rol die interesseert me niet zo.

[0:36:25] Het gaat mij hier om het slachtoffer.

[0:36:27] Want dat is ook het debat wat we hier hebben.

[0:36:29] En dan zeg ik, ik vind dat wij niet langer moeten toestaan.

[0:36:32] En dat staan wij al jaren toe.

[0:36:34] En niet voor niets wordt er dus gesproken van een letselschade schandaal.

[0:36:39] Dat mensen gewoon aan het lijntje worden gehouden.

[0:36:42] Door die kapitaalkrachtige...

[0:36:44] Ik ruik het woord kapitalisme dan toch nog maar een keer.

[0:36:46] Rauwe uitwas is dat hiervan.

[0:36:48] Die verzekeraars die gewoon de tijd en het geld hebben gewoon om mensen uit te roken.

[0:36:52] Die gewoon complete vernieling ingaan.

[0:36:54] Ik vind dat echt, echt afschuwelijk.

[0:36:56] En daarom pleiten wij voor sancties.

[0:36:58] En ja, dan zie ik dus een rol voor de overheid in de zin van wetgeving.

[0:37:01] En nogmaals, ik kan civielrechtelijk of bestuursrechtelijk.

[0:37:05] Maar in beide gevallen vind ik wel dat de overheid daar iets aan moet doen.

[0:37:07] Ja, dat heeft de heer Koops dan goed gehoord van mij.

[0:37:11] Ik geef mezelf het woord als het kan.

[0:37:14] Ik heb dit artikel bij de hand.

[0:37:20] Een campagne in de Volkskrant die zegt dat genoeg is genoeg.

[0:37:29] Ik ben het met de heer Van Nispen eens dat er echt wel een verschil is tussen de sterke verzekeraar en slachtoffer die soms heel lang moet wachten totdat er een zaak is afgewikkeld.

[0:37:47] Is het niet belangrijk, is dan mijn vraag, dat de staatssecretaris ook inzicht geeft in die 3,1 procent van die langlopende zaken en de wijze waarop sommige slachtoffers getraineerd worden, voorschotten niet worden betaald en hoe groot dat probleem is, zodat inderdaad die sancties kunnen worden opgelegd, zoals meneer Van Nispen dat ook aandraagt.

[0:38:12] Ik wil daar meer informatie over dan steun ik dat.

[0:38:18] Volgens mijn informatie is die 3,1 procent de jaarlijkse groei van het aantal openstaande schades.

[0:38:29] Dat gaat dan natuurlijk om duizenden zaken.

[0:38:33] Waar ik huiverig voor ben voor het informatieverzoek wat mevrouw Moedeloew doet, is dat het antwoord zal zijn, nou zie je, in heel veel zaken gaat het goed, dus er is eigenlijk niet zo'n probleem.

[0:38:42] Maar het gaat mij ook om die paar zaken waar het falicant fout gaat.

[0:38:46] En dat zijn nou net die zaken waar mensen zitten te wachten, inderdaad, bijvoorbeeld met die whiplash, waar mensen echt het vel over de neus wordt getrokken en de verzekeraar maar uitstelt en uitstelt omdat die ook wel ziet

[0:38:58] ...dat het om een grote schadepost zal gaan.

[0:39:00] Het zijn nou net die zaken die het meest schrijnend zijn.

[0:39:03] Dus dan is dat misschien in aantal niet zo ontzettend veel... ...maar dat moet ons er niet van weerhouden.

[0:39:07] Om juist in die gevallen te zeggen... ...verzekeraars die zullen daarvoor op moeten draaien.

[0:39:11] Want er is nog een voorbeeld dat ik dan ook wil noemen... ...en dan rond ik dit antwoord af.

[0:39:16] Er is in het verleden gezegd... ...er komt een Kamer voor langlopende letselschadezaken.

[0:39:21] Dat was toen een beetje de worst die ons voorweg trouwde.

[0:39:23] Ik denk al een jaar of vijf of zeven geleden.

[0:39:25] Toen is gezegd, dat gaat het probleem oplossen.

[0:39:28] Maar wat zien we?

[0:39:29] Er worden nauwelijks zaken eraf gehandeld.

[0:39:31] Mijn informatie is dat dat maar dertig zaken zijn in een jaar of vier.

[0:39:34] Nou, dat zijn zeven zaken per jaar.

[0:39:36] En een heleboel mensen hebben daar dus helemaal niks aan.

[0:39:38] En dan vind ik dus, het is echt tijd om hier een streep te trekken in die tranerende letselschadeverzekeraars, om daar echt wat tegen te gaan doen.

[0:39:45] Ik geef mezelf weer het woord.

[0:39:47] Het is ongebruikelijk, maar ik doe het even voor de handigheid.

[0:39:51] Ik denk dat ik het met de heer Van Nispen eens ben.

[0:39:55] Blijkbaar gaat het om twintigduizenden gevallen.

[0:39:58] Het aantal is groter dan we denken.

[0:40:01] Het vraagt wel om naderen...

[0:40:05] uitzoekwerk vanuit de staatssecretaris in mijn beleving, waarbij ook de verzekeraars mee moeten werken en openheid van zaken moeten geven over afhandeling van dit soort zaken.

[0:40:16] Het traineren om maar zo min mogelijk uit te keren.

[0:40:21] Ik wil alleen maar aangeven dat de heer Van Nispen mij aan zijn zijde vindt als het gaat om die transparantie die in mijn beleving geboden moet worden en sancties die nodig zijn.

[0:40:34] Mag u daar kort op reageren, volgens de voorzitter?

[0:40:37] En dan bent u volgens mij klaar met uw bijdrage.

[0:40:41] De heer Van Nispen.

[0:40:42] Ik wilde daar nog kort op reageren, dat ik dus ook vind dat die informatie die wij volgens mij voor ons hebben liggen, die zie ik graag bevestigd door de staatssecretaris.

[0:40:51] En dan mag hij ook uitzoeken, prima.

[0:40:53] Maar ongracht het antwoord, het hoeft ons er niet van te weerhouden om te zeggen in die zaken waarin getraineerd wordt, moet dat gewoon niet meer kunnen.

[0:41:01] Want ik heb daarvoor de afgelopen jaren echt teveel gezien en gehoord.

[0:41:03] Ik verwijs al naar een uitzending van Radar van jaren geleden.

[0:41:07] Ik denk dat het 2020 was.

[0:41:09] Enquêtes onder slachtoffers.

[0:41:10] De problematiek is echt al ruim voorradig bekend.

[0:41:13] Dus ongeacht de omvang en de cijfers en de percentage waarin het dan misschien wel goed gaat, vind ik hier nou net even minder relevant om te zeggen in die zaken waar het niet goed gaat, moeten we optreden en voor die slachtoffers gaan staan.

[0:41:24] Dank voor deze bijdrage.

[0:41:27] En ik geef het woord weer terug aan de voorzitter.

[0:41:38] Wij geven de staatssecretaris een half uurtje om zijn beantwoording voor te bereiden en schorsen dan tot kwart over zeven.

[1:19:42] Welkom terug.

[1:19:42] Ik heropen het commissiedebat slachtofferbeleid bij de vaste Kamercommissie Justitie en Veiligheid.

[1:19:47] We zijn toegekomen aan de beantwoording in de eerste termijn van de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid en daartoe geef ik hem het woord.

[1:19:57] Dank u wel, voorzitter.

[1:20:00] Het is

[1:20:03] Memorable, laat ik het zo zeggen.

[1:20:05] Ik zocht even naar het woord dat u vandaag voorzitter bent, want het slachtofferbeleid is een van de thema's waarop juist u zich heeft onderscheiden de afgelopen jaren.

[1:20:15] En ik mag wel zeggen, vanuit mijn perspectief als bewindspersoon, een onderwerp waar u erg veel heeft bereikt.

[1:20:23] Voorzitter, want het komt mede door u dat het besef bestaat bij ons ook, bij Justitie en Veiligheid, dat slachtoffers in onze rechtsstaat erkenning en ondersteuning verdienen bij het bovenkomen van de gevolgen van een strafbaar feit.

[1:20:41] Het blijft van belang om ons te realiseren dat slachtoffers er niet voor kiezen om slachtoffer te worden.

[1:20:46] Dit is iets wat hen overkomt, iets wat hen wordt aangedaan.

[1:20:51] En in het afgelopen decennium is er ook gebouwd aan een stevige basis voor de rechten en voorzieningen van slachtoffers.

[1:20:58] Met dit alles staat er een stelsel waarop wij in Nederland best trots kunnen zijn.

[1:21:03] Op onderdelen is het uniek in Europa.

[1:21:05] We lopen voorop.

[1:21:07] Ik vind het ook van belang daarom dat wij ons in Europa blijven inzetten om het beleid van alle Europese slachtoffers te beïnvloeden door het bevorderen van samenwerking en het uitwisselen van kennis.

[1:21:18] Dat gebeurt al.

[1:21:20] Nederland is een van de grondleggers van het European Network for Victim Rights en in 2026 wordt in Nederland een congres georganiseerd.

[1:21:31] Ik kom nu te spreken over wat ik thans voor slachtoffers doe en wil doen.

[1:21:35] Gisteren, 1 juli, was een belangrijke dag voor slachtoffers, want het meldpunt 4 is in de lucht gekomen.

[1:21:44] 4 richt zich op hulp en ondersteuning in geval van onveiligheid of dwingende controle in gesloten groeperingen.

[1:21:51] En dat is een belangrijke mijlpaal.

[1:21:55] Aanstaande maandag ga ik op bezoek bij Vier, ook om bekendheid aan dit mijlpunt te geven.

[1:22:04] Gisteren was ook een belangrijke dag, want de privacy voor slachtoffers wordt sinds gisteren beter beschermd.

[1:22:10] En gisteren was een belangrijke dag voor slachtoffers... omdat zij die zich hebben gevoegd als benaderde partij... sinds gisteren automatisch een afschrift van het fonds krijgen.

[1:22:20] Een aantal belangrijke verbeteringen.

[1:22:23] Dat is in lijn met de nieuwe meerjarenagenda... die ik vorige week aan uw Kamer heb gezonden... waarin de ambitie voor de komende jaren uiteen is gezet... namelijk een betere uitvoering van bestaande slachtofferrechten... en inzet op versterkingen conform het regeerprogramma...

[1:22:40] het nieuwe wetboek van strafvordering en ook de herzienen EU-richtlijnen.

[1:22:45] Wat betreft de EU-richtlijn, ik noem dat er op dat punt nog geen overeenstemming bereikt is in Brussel in de triloogfase over de herziening van de richtlijn minimumnormen.

[1:22:59] De omhandelingen worden binnenkort voortgezet door het Deens voorzitterschap en het is mijn ambitie om daaraan te blijven bijdragen vanuit onze Nederlandse kennis en uit de ervaring.

[1:23:10] Wij werken aan vijf beleidsdoelen en met een aantal nieuwe maatregelen of voornemens daartoe.

[1:23:18] En die vijf die zijn ook zullen de basis vormen voor de blokjes.

[1:23:24] Ik hanteer de vijf beleidsdoelen en dat is dan ten eerste slachtofferbeurs zijn vergroten.

[1:23:29] In de praktijk moet ook daadwerkelijk recht gedaan worden aan de slachtoffers en dat werkt alleen maar als professionals in hun werk het slachtoffer voor ogen hebben.

[1:23:39] Slachtofferrechten zijn immers geen gunsten, het zijn rechten van slachtoffers en daaraan hebben alle professionals zich te houden.

[1:23:50] Door in te zetten op onderzoek, opleiding en toezicht wil ik een verbetering van het slachtofferbewustzijn bewerkstelligen.

[1:24:00] Een maatregel die nogal theoretisch lijkt, maar in feite van grope lang kan zijn, is het inrichten van een leerstoel slachtofferrechten.

[1:24:08] Want dat zal ertoe leiden dat de kennis over de rechtspositie van de slachtoffer wordt vergroot.

[1:24:16] Dan is het tweede beleidsdoel een duidelijke rechtspositie voor dat slachtoffer.

[1:24:25] Meer recht doen aan slachtoffers betekent ook duidelijkheid geven aan zichzelf en aan partijen in het strafproces en de keten, wat die rechten precies zijn.

[1:24:36] De belangen en beschermingsbevoegdheden van de slachtoffers en nabestaanden moeten standaard meegenomen gaan worden, zo is mijn voornemen, in beslissingen rondom het verlenen van gratie.

[1:24:49] Het derde beleidsdoel is betere bescherming.

[1:24:53] En onder dat kopje valt het in het regeerprogramma opgenomen voornemen om de mogelijkheden voor een zelfstandig gebiedsverbod verder uit te werken.

[1:25:03] van groot belang voor veel slachtoffers.

[1:25:07] Ik heb geconstateerd dat er mogelijkheden zijn om zo'n verbod een vorm te geven die uitgebreider is dan de huidige gebiedsverboden.

[1:25:18] Dan is de vierde pijler het evenwichtige schadeverhaal.

[1:25:22] Ik schreef een evenwichtig stelsel naar waarin slachtoffers hun schade zoveel mogelijk vergoed krijgen door de dader en daarbij worden ondersteund.

[1:25:32] Zij ontvangen bij ernstige geweldse en zedenmisdrijven vanuit de overheid nog een financiële additionele tegemoetkoming om weer op weg te worden geholpen.

[1:25:40] De verantwoordelijkheid van de overheid gaat echter niet zover.

[1:25:43] Dat sprake is van schadeloosstijling.

[1:25:46] Het gaat om een tegemoetkoming.

[1:25:49] Een belangrijke verbetering in dit kader is wel, en daar kom ik straks op terug, dat het aantal slachtoffers dat recht heeft op compensatie wordt uitgebreid.

[1:25:56] Dan gaat het over de broers en zussen.

[1:25:59] De vijfde pijler is de goede ondersteuning.

[1:26:04] Slachtoffers moeten weten waar ze terecht kunnen.

[1:26:08] De slachtoffers van onveiligheid en dwingende controle in gesloten groeperingen, daarvoor is dus dat nieuwe hulppunt ingericht bij het expertisecentrum 4.

[1:26:16] Het streven, de wens, de verwachting is dat Vier in de komende tijd een kennispositie verkrijgt en ook kennis en trends kan delen met de politie en het OM ten behoeve van de opsporing.

[1:26:29] Want daar gaat het uiteindelijk ook om.

[1:26:32] Als het gaat om goede ondersteuning verdient welvermelding de grote betekenis van vrijwilligers in dit kader die actief zijn via slachtoffer op Nederland.

[1:26:42] We kunnen dat niet genoeg onderstrepen dat die inzet van vrijwilligers van groot belang is.

[1:26:50] Ik vind het belangrijk om hier te benoemen dat ik bij de uitvoering van al deze maatregelen twee leidende principes hanteer.

[1:26:57] Die kunnen ook mijn antwoorden beïnvloeden.

[1:27:00] Maatregelen moeten duidelijk en voorspelbaar zijn voor slachtoffers.

[1:27:03] Maar ten tweede, de autonomie van het slachtoffer moet worden gerespecteerd.

[1:27:08] Alleen slachtoffers die dat wensen, moeten ondersteund worden in de uitoefening van de rechten.

[1:27:12] En als slachtoffers geen gebruik willen maken van rechten of voorzieningen, moeten zij daar niet mee worden geconfronteerd.

[1:27:21] Ik wil nog tenslotte van deze inleiding benoemen dat de blikgeziene druk op de strafrechtketen ook gericht moet zijn op andere mogelijkheden om het slachtoffer recht te kunnen doen.

[1:27:33] Dus buiten de strafrechtketen om.

[1:27:37] Zoals vroegtijdige hulp, herstelrechtvoorzieningen en het betrekken en faciliteren van de directe omgeving van het slachtoffer in de ondersteuning.

[1:27:47] Hierover gaat ook een belangrijk deel van de brief die ik vandaag heb gestuurd aan uw Kamer.

[1:27:53] Dat zijn dus de herstelrechtvoorzieningen in het kader van de strafprocedure.

[1:27:59] Ik zie daar veel in, herstelrecht in strafzaken.

[1:28:03] Maar dat vergt nadere aandacht en een versnelling in het proces.

[1:28:08] Dus de gestelde vragen ga ik beantwoorden conform deze blokjes.

[1:28:13] Dat betekent ten eerste in het kader van duidelijke rechtspositie begin ik met de rapportages van het Pieter Baan Centrum, de vragen over Control Adeliet en inzagen in dossiers.

[1:28:28] Dan zal ik spreken over bescherming en dan gaat het over de problematiek van privacy in het bijzonder.

[1:28:38] En ook over de strafwaarschijning van psychisch geweld als mede.

[1:28:43] In de media hebben we het over gehad.

[1:28:47] In het kader van het beleidsdoel Beter Schadeverhaal zal ik spreken over de doorverwijzing en het schadestelsel en affectieschade voor boers en zussen.

[1:29:02] en ook letselschade.

[1:29:04] En dan zal ik spreken over goede ondersteuning, over het hulppunt 4 waar ik al het een en ander over heb gezegd en in verband ermee sectes en de nazorg.

[1:29:21] En dan zal ik tenslotte spreken over een paar andere onderwerpen, waaronder de verantwoordelijkheid van publieke werkgevers en verkeersslachtoffers.

[1:29:33] in het kader van bescherming.

[1:29:38] Ik zou beginnen met de duidelijke rechtspositie.

[1:29:42] De heer Eerdmans bracht ter sprake de problematiek van de rapportages van het Pieter Baan Centrum en inzagen daarin.

[1:29:53] Het is duidelijk dat slachtoffers en nabestaanden behoefte hebben aan informatie over de mogelijke psychische stoornissen en de invloed daarvan op het gedrag van de verdachte of veroordeelde.

[1:30:04] Dergelijke informatie kan een verklaring geven voor de gebeurtenissen en daarmee ook bijdragen aan het herstel voor slachtoffers en nabestaanden.

[1:30:12] Maar het dilemma zit natuurlijk besloten in de privacy van de verdachte enerzijds en de andere kant de behoefte van nabestaanden om meer inzicht te krijgen.

[1:30:23] Ik ben op dit moment in gesprek met een aantal ketenpartners, met name het OM, met de slachtofferadvocaten en met het NIVP, om te kijken of de mogelijkheden tot inzagen kunnen worden uitgebreid.

[1:30:38] Met name in de uitvoering van deze problematiek zit de uitdaging.

[1:30:46] En ik zal u voor het kerstreces informeren over de uitkomsten.

[1:30:55] U allen.

[1:31:00] Wat betreft schadevoeding en de OM-schadevoeding, vraag van de heer Koops.

[1:31:09] De heer Koops stelde ter sprake of de vraag of er strafbeschikking aan de orde kan zijn als de dader niet bereid is schadevoeding te betalen.

[1:31:26] Ik stel voorop dat een slachtoffer ook in het kader van afdoening met een OM-strafverschikking zijn schade kan onderbouwen en dat bij een OM-strafverschikking door de officier van justitie een schadevergoedingsmaatregel kan worden opgelegd.

[1:31:43] In dat geval zal het CIB evenzeer de schadevergoeding proberen te innen bij de veroordeelde, ook als de veroordeelde, althans degene aan wie die strafverschikking is opgelegd, niet bereid is om te betalen.

[1:31:55] Dus het omarmingsserie doet dit.

[1:31:58] Het gebeurt ook.

[1:32:00] En dat lijkt goed te functioneren.

[1:32:03] Vanuit dat perspectief zien wij niet direct aanleiding om deze beslissing in dat soort situaties bij de rechter te moeten neerleggen.

[1:32:16] Dat begrijp... Dank u, meneer de voorzitter, dat begrijp ik.

[1:32:19] Maar mij gaat het niet om de gevallen waarin die schadevergoedingsmaatregel wordt opgelegd, want dat is er eentje die, als het ware, praktische problemen oplost voor het slachtoffer.

[1:32:29] Dus dat is alleen maar goed dat het ding bestaat en dat het ding wordt ingezet.

[1:32:32] Mij gaat het om de situatie waarin de vordering van het slachtoffer eigenlijk niet zo groot is.

[1:32:36] Daarom begon ik expres over een ingeschopte ruit.

[1:32:39] Maar 400 euro is voor heel veel mensen echt heel veel geld.

[1:32:43] Dat is niet genoeg geld om een schadevergoedingsmaatregel voor in te zetten, maar het is wel echt heel veel geld.

[1:32:47] En waar ik avers van ben, waar ik op tegen ben, is dat een dader,

[1:32:55] probeert te onderhandelen over dat bedrag.

[1:32:59] Er zijn heel veel situaties waarin dergelijke onderhandelingen wel degelijk op zijn plek zijn.

[1:33:02] Bijvoorbeeld als het moeilijk is om vast te stellen wat de omvang van de schade is.

[1:33:06] Dan sla je die discussie over en dan zeg je van nou dit is er bijvoorbeeld.

[1:33:10] En dan komen partijen bij elkaar.

[1:33:11] Dat is typisch iets waarbij een rechter een zeer belangrijke rol heeft in het kader van die

[1:33:17] gesprekken die je daarover hebt.

[1:33:19] Wat ik niet wil hebben is dat een dader die een strafbeschikking aangeboden krijgt, die dus in het traject zit op weg naar een strafbeschikking, misbruikt maakt van de situatie door te zeggen van jongens hier heb je 300 euro en ik teken daarbij het kruisje en ajuus.

[1:33:36] Maar als je echt die volle 500 euro komt ophalen dan werk ik niet mee.

[1:33:40] Dat is wat ik niet wil hebben.

[1:33:42] En daar was mijn vraag op gericht of u het mee eens bent dat die dan dus doorgaan naar de rechter.

[1:33:51] En ik maak van de gelegenheid even gebruik en ik heb verzuimd te vermelden dat opnieuw mijn voorstel zou zijn om in eerste instantie tot drie interrupties te beperken, gelet op de tijd.

[1:34:01] Dus ja, nee, dank dat u... U had er al één de gang uit.

[1:34:03] De staatssecretaris.

[1:34:05] Ja, voorzitter, ik dank de heer Koops voor de nadere toelichting.

[1:34:07] We herkennen het beeld niet helemaal, want ook bij kleinere bedragen, u noemde 400 euro, lijkt het systeem te werken.

[1:34:15] Uw vraag leek meer te zien op de...

[1:34:18] dynamiek van onderhandelen, waar kritisch naar moet worden gekeken door de rechter.

[1:34:26] Zoals wij de praktijk duiden, bepaalt de officiële justitie op basis van de aangeleverde informatie wat dan het schadevergoedingsbedrag moet zijn.

[1:34:35] En zit daar in die zin niet echt onderhandelingsruimte met de cliënten?

[1:34:40] Of zeg ik, onderhandelingsruimte tussen dader of verdachte, enerzijds, en het slachtoffer?

[1:34:47] De vraag is ook wel of het beter wordt als niet een officiële justitie, maar de rechter dat proces begeleidt.

[1:34:56] Dus we herkennen het beeld niet helemaal.

[1:35:00] Het is voor ons nu niet evident dat de slachtoffer er veel beter van wordt als in dit soort situaties de beslissing door de rechter wordt genomen.

[1:35:08] Maar goed, voorzitter, uw Kamer is ermee bekend dat er veel studie is op dit moment naar de OM-strafverschikking.

[1:35:16] Er is toegezegd aan de Kamer juist ook de positie van slachtoffers daarin zeer uitvoerig mee te nemen.

[1:35:22] En dit zal daar een onderdeel van kunnen zijn.

[1:35:25] Dus we zullen uw vraag ter kennis brengen van degene die dat onderzoek begeleidde.

[1:35:33] U mag even een korte vervolgvraag stellen.

[1:35:35] Is dit nou een toezegging?

[1:35:37] Want ik hoorde de staatssecretaris briljant in het kiezen van omzichtige bewoordingen, zoals dit zou kunnen mee worden genomen in het onderzoek, maar wordt het nou meegenomen of niet?

[1:35:49] Ik zal erop aansturen dat het onderwerp wordt meegenomen in het onderzoek en ook in het gesprek wat gaande is tussen het OM en Slachtofferhulp Nederland, want dat gesprek is misschien nog wel belangrijker, die dialoog, dan het onderzoek dat wordt gedaan.

[1:36:02] Dus dat is een toezegging dat ik dit onder de aandacht zal brengen, zodat het wordt meegenomen.

[1:36:11] Worden wij daar dan op enig moment ook over geïnformeerd en zo ja, wanneer?

[1:36:15] Zeker, maar in het kader van de resultaten van het onderzoek over de OM-strafbeschikking, daar gaat uw Kamer heel veel over te horen krijgen in de komende tijd.

[1:36:22] Ik weet niet precies wanneer en dit gaat daar zeker mee.

[1:36:26] Dan is er een vraag van de heer Krijns en dat is niet een onbelangrijke vraag.

[1:36:36] Het is een vraag voor de minister in belangrijke mate, want hij gaat over de politie.

[1:36:40] Maar ik neem graag de ruimte om de problematiek te adresseren.

[1:36:45] We praten over situaties waarin een politieagent zich genoodzaakt heeft gezien geweld te gebruiken met een dodelijk slachtoffer als gevolg.

[1:36:55] Dan raakt, dat is nou typisch ook, de spanning tussen de belang van de politieagent, ik spitse toe op de persoon, die getracht heeft zijn werk goed te doen, maar daar ook rekenschappen over moet afleggen, versus de nabestaanden van het slachtoffer van het politiegeweld.

[1:37:20] Beide hebben hier belangen.

[1:37:23] Die belangen zijn ook de belangen van de nabestaanden om zicht te krijgen op wat er is gebeurd.

[1:37:30] En die belangen moeten goed worden gewogen.

[1:37:32] Dat doet de officier van Justitie, van geval tot geval.

[1:37:37] En die belangenafweging ligt ook ten grondslag aan de openbaarmaking van gegevens.

[1:37:45] Wat mij betreft is evident dat het belang van de veiligheid van een politieagent ook bescherming verdient als onderdeel van die belangenafweging.

[1:37:55] Dus wat dat betreft, dat woord aan het adres van de politieagent is evenzeer relevant in het kader van deze complexe problematiek.

[1:38:09] want ik ga ervan uit dat er nooit sprake is van kwade trouw.

[1:38:13] En dat betekent dat je hier kwetsbare mensen hebt, niet kwetsbare mensen is niet helemaal het goede woord, maar een botsing van belangen tussen mensen.

[1:38:22] En daar moet goed mee omgegaan worden.

[1:38:25] Ik kom nu op de vraag over inzagen en de

[1:38:32] rechtsmiddelen daartegen.

[1:38:34] Vraag van mevrouw Muithuur.

[1:38:35] Maar toch eerst nog een interruptie van de heer Krijns.

[1:38:38] Ja, dank u wel, voorzitter.

[1:38:38] Ik hoor een hele hoop woorden van de staatssecretaris en wat ik eigenlijk alleen hoor zijn losse vlodders die de staatssecretaris schiet.

[1:38:46] Ik hoor niet dat hij afstand doet tot onze agenten worden beschuldigd op het website en niet met indirecte woorden in de brief van institutioneel racisme, ook richting het OM en richting de rechtbank.

[1:38:59] En ik vind wel, als u als staatssecretaris moet daar staan voor onze agenten die dag en nacht klaarstaan voor ons, voor onze veiligheid zorgen, voor de veiligheid van Nederland zorgen.

[1:39:14] En niet dat ze door een activistische club worden weggezet als racisten of gediscrimineerd worden, noem maar eigenlijk op, voorzitter.

[1:39:23] Dus ik verwacht eigenlijk, en ik hoop dat u het gewoon zegt, dat u afstand doet van de institutionele racisme binnen de politie.

[1:39:29] door die club?

[1:39:30] De staatssecretaris.

[1:39:33] Voorzitter, de politie verdient waardering en respect en bescherming, maar een sterke politie betekent ook weerbaarheid tegen beschuldigingen en ook een bereidheid om verantwoording af te leggen.

[1:39:52] Ik hoef geen afstand te nemen van activistische clubs of wie dan ook.

[1:39:56] Ik focus vooral op de politie en de wensen om het werk goed te doen, de bereidheid om verantwoording af te leggen en ook rekenschap af te leggen voor die situaties waarin er sprake zou kunnen zijn of lijken te zijn van de instituties racisme.

[1:40:12] Als dat zo is, daar lopen allerlei onderzoeken naar.

[1:40:17] Daar wordt naar gekeken.

[1:40:19] Mede ook om te voorkomen dat dat gebeurt.

[1:40:22] Door meer zicht te krijgen op wat feitelijk de situatie is.

[1:40:26] Op basis van wetenschappelijk onderzoek en feiten.

[1:40:29] Maar ik heb er alle vertrouwen in dat een weerbare politie ook in staat is om daar waar het verwijten betreft die niet terecht zijn, zich daartegen te weren.

[1:40:39] En daar waar het verwijten zijn die wel terecht zijn.

[1:40:41] om zichzelf te verbeteren en te versterken.

[1:40:44] Wat dat betreft ook veel vertrouwen in de politie.

[1:40:46] En dat geldt evenzeer voor de rechtelijke macht, waar dezelfde verdenkingen af en toe worden geuit.

[1:40:54] Dan kom ik op het rechtsmiddel.

[1:40:55] Een bevraag van mevrouw Muutluwer.

[1:40:58] Toch nog een interruptie van de keuze?

[1:41:00] Is dat een blokje op ctrl-alt-delete dan?

[1:41:03] Ik had ook gevraagd in mijn tekst, ook verwachten wij een toezegging dat hij het overleg met de gerechtshoven niet gebruikt om tegenmoet te komen aan deze activistische eisen.

[1:41:18] Want we lezen in de brief wat u ons als Kamer heeft toegestuurd, tot u een laat gesprek heeft met de gerechtshoven, naar aanleiding van de brief van control aldeliet.

[1:41:28] En daar zou ik graag een toezegging op willen hebben.

[1:41:33] Staatssecretaris.

[1:41:35] Ja, dat overleg dat betreft inzagen, dus de belangenafweging die gemaakt wordt in het kader van inzagen.

[1:41:41] Ik heb getracht met veel woorden goed gekozen of volledig gekozen om juist zicht te geven op de complexiteit van die belangenafweging en het belang dat alle belangen worden gewogen en goed worden gewogen.

[1:41:53] Dat is het onderdeel van het gesprek met de rechtspraak, omdat dat gesprek ertoe leidt dat die afweging zuiver en goed wordt gemaakt en niet op basis van beschuldigingen of veronderstellingen.

[1:42:06] Dank u wel.

[1:42:09] Nou, nu dan het rechtsmiddel.

[1:42:11] Of het gebrekt eraan.

[1:42:12] Nabestaanden hebben het recht om kennis te nemen van processtukken.

[1:42:15] En kennis nemen betekent zowel inzagen het dossier als ook het verkrijgen van een afschrift.

[1:42:21] En beide elementen van kennis nemen vinden wij van belang.

[1:42:26] Het is echter geen onbeperkt recht en ook daar is sprake van een belangafweging van geval tot geval om te voorkomen dat meer informatie wordt verstrekt dan nodig is.

[1:42:37] Ten aanzien van deze belangafweging hebben inderdaad nabestaanden op dit moment geen rechtsmiddel.

[1:42:42] Ze kunnen niet in beroep tegen de afweging zoals die wordt gemaakt.

[1:42:49] In het nieuwe wetboek van strafordering wordt de positie van nabestaanden op dit punt wel verbeterd.

[1:42:54] Als de officier van justitie het verzoek tot kennisneving afwijst, dan zullen nabestaanden zich kunnen wenden tot de rechtercommissaris in de toekomst.

[1:43:04] Dat zal gelden voor verzoeken die bij de officier van justitie tijdens het strafrechtelijke onderzoek worden ingediend tot aan het eind van de termijn waarin nabestaanden een beklagprocedure kunnen starten.

[1:43:17] Ik wil ook los hiervan zicht krijgen op de praktijk van kennisnamen van processtukken en in dit verband hoe met de verzoeken van slachtoffers wordt omgegaan.

[1:43:29] Het WODC start hier een onderzoek naar en de resultaten worden verwacht in het eerste kwartaal van 2026.

[1:43:35] Het gaat dus over onderzoek naar de praktijk van kennisnamen van processtukken in verband met verzoeken van slachtoffers.

[1:43:49] Nee, deze discussie hebben we natuurlijk eerder met elkaar gevoerd.

[1:43:51] We hebben de wens uitgesproken of het nou gaat om cold case zaken of fataal politiegeweld.

[1:43:59] Zonder dat ik daarmee zeg dat er ruimte moet zijn voor allerlei eigen richting.

[1:44:03] Maar als nabestaanden of slachtoffers een volledige inzage willen in dossiers, dan moet dat in mijn beleving volgens Europese rechten ook toegestaan worden.

[1:44:15] Nou, dat gebeurt nu niet.

[1:44:17] Ik ben blij met het onderzoek en ik vraag me af of er, en dat is gelijk mijn vraag, of er in de aanloop naar het wetboek van strafvordering, want dat duurt nog een aantal jaren voordat dat in werking treedt, toch nagedacht kan worden samen met het OM om na te gaan of er toch bepaalde rechtsmiddelen opengesteld kunnen worden op het moment

[1:44:43] dat een dergelijk verzoek door het OM wordt afgewezen en een derde partij dan kan toetsen onafhankelijk of het toch niet had gemoeten, het verstrekken van inzagen.

[1:44:57] Een rechtsmiddel creëren is nou eenmaal onderdeel van wetgeving.

[1:45:02] Dus dat laat zich niet zo makkelijk op korte termijn realiseren.

[1:45:05] Ik denk dat we vooral moeten inzetten op een verbeterde belangenafweging.

[1:45:08] Dat die belangenafweging zo goed en zo zuiver mogelijk is.

[1:45:11] Dat daar de meeste inzet op opportuun is op de korte termijn.

[1:45:15] Wat cold cases betreft, daar is veel gaande op dat vlak.

[1:45:21] Ik heb daar geen actueel antwoord, maar ik weet dat uw Kamer in de komende tijd daarover nader wordt geïnformeerd, specifiek met betrekking tot cold cases.

[1:45:32] Ik kan u daar nu geen nadere informatie over geven.

[1:45:38] Het is een interessant, dank u voorzitter, een interessant pad wat de staatssecretaris schetst naar de rechtercommissaris.

[1:45:45] Maar als ik u goed beluister, dan zegt u eigenlijk dat er gevallen zijn waarin niet alle informatie wordt vrijgegeven.

[1:45:52] Dan is mijn vraag aan de staatssecretaris, voorzitter, van of hij kan aangeven of dit ook gemotiveerd wordt.

[1:45:58] Waarom of die informatie niet gegeven wordt aan de slachtoffers?

[1:46:04] De staatssecretaris.

[1:46:19] Voorzitter, ik moet de antwoord bewaren.

[1:46:21] Wij weten op dit moment niet zeker in hoeverre er een gemotiveerde beslissing aan de naam bestaande wordt gegeven.

[1:46:27] Dus daar komen we op terug.

[1:46:44] Ik kom nu op privacy.

[1:46:47] Daar spraken we natuurlijk al even over in het kader van bescherming.

[1:46:53] Ik noemde al dat gisteren het besluit bescherming slachtoffergevens en processtukken in werking is getreden en dat zien we als een mooie stap voorwaarts.

[1:47:01] De betrokken ketenpartners zullen slachtoffers steeds informeren over het onvermeld laten van gegevens.

[1:47:08] Hier is bij hen veel aandacht voor.

[1:47:11] Slachtofferhulp Nederland vervult ook hier een rol, daar waar slachtoffer Nederland betrokken is uiteraard, met name bij de onderbouwing van de schadeverhoedingen door het lakken van persoonsgegevens in onderbouwende stukken daarbij.

[1:47:24] Daarmee wordt ook voorkomen dat informatie op verkeerde plaatsen terechtkomt per ongeluk.

[1:47:30] Er wordt zowel mogelijk vermeden dat niet noodzakelijke gegevens toch in het dossier terechtkomen.

[1:47:37] 100% zekerheid dat slachtoffergevens nooit meer zonder noodzaak in het strafdossier voorkomen, kan ook met deze oplossingen echter niet worden gegeven.

[1:47:46] Dat is deel van de realiteit.

[1:47:47] Wij hebben geen 100% waterdichte oplossing.

[1:47:50] Dus de inzet moet zijn dat zij die in de procedure betrokken zijn, daar op letten.

[1:47:56] En daarin ook geschold worden om het probleem zo klein mogelijk te maken.

[1:48:00] Ik hoop ook dat slachtoffers daarin hun eigen restverantwoordelijkheid nemen.

[1:48:09] Een verwant hieraan is de vraag,

[1:48:11] Hoe om te gaan met de situatie dat een slachtoffer aangifte heeft gedaan onder nummer, zoals bij urgenten regelmatig gebruikt, omdat zij anoniem willen kunnen blijven als zij zich vroegen als benadelde partij.

[1:48:28] naam en geboortedatum van het slachtoffer kunnen nodig zijn om de vordering tot schadevoeding te beoordelen.

[1:48:34] Bijvoorbeeld om na te gaan of het stuk uit de onderbouwing van de vordering schade betreft die door de benaderde partij ook werkelijk is geleden.

[1:48:43] Ik wil kijken of een oplossing mogelijk is waarbij de privacy van de benaderde partij wordt beschermd, maar toch ook de vordering goed kan worden beoordeeld.

[1:48:53] Ik denk aan een rol voor de advocaat van de verdachte, zodat die de kennis heeft en zich goed en goed verweer kan voordenen, maar zonder dat de informatie in het dossier terugkomt.

[1:49:05] Dus dit is onderdeel van iets wat we onderzoeken en hierop komen we terug in de eerstvolgende voortgangsrapportage slachtofferbeleid.

[1:49:14] Dat lijkt me prima, want de casus met die agenten die om veiligheidsredenen een nummer hadden gekregen en uiteindelijk hun vordering niet ontvankelijk werd verklaard, vind ik niet getuige van om onze slachtoffers, om onze politieagenten, waar we het net over hadden,

[1:49:34] waar ik geen antwoord op heb gekregen van de staatssecretaris.

[1:49:40] Dat heeft te maken met de omwegen, zoals het adres van een huisarts of werkgever toch de identiteit van een slachtoffer kunnen achterhalen.

[1:49:49] Ik snap dat de staatssecretaris zegt

[1:49:52] We kunnen geen 100 procent waterdichte garantie geven, maar welke acties ga je ondernemen om ervoor te zorgen dat niet op een andere wijze de identiteit van een slachtoffer of een getuige, die om veiligheidsredenen niet genoemd wenst te worden, alsnog achterhaald kan worden?

[1:50:10] Er zijn gewoon in het verleden te veel fouten gemaakt wat dit betreft en dat vind ik gewoon niet goed en dat vraagt dus eigenlijk veel meer inspanning dan nu.

[1:50:21] De staatssecretaris.

[1:50:22] Dat is het.

[1:50:24] Het vergt veel meer inspanning.

[1:50:26] Dit heeft alles te maken met bewustzijn van alle betrokken partijen.

[1:50:31] Het is niet waterdicht te maken.

[1:50:34] Het is ook erg gevalspecifiek.

[1:50:36] De ene informatie, een bepaald type informatie zal in het ene geval wel herleidbare informatie kunnen zijn, in het andere geval niet.

[1:50:45] Dus het is niet in algemene zin te zeggen of dicht te regelen.

[1:50:49] Want zelfs met een uitvoerig regelstelsel kun je nog niet ongelukken voorkomen.

[1:50:54] Dus het heeft echt te maken met bewustzijn en daar werken we hard aan.

[1:50:58] En ik hoop dat het besluit wat gister in werking is getreden ook aan het bewustzijn bijdraagt.

[1:51:08] In verband hiermee dan nog de vraag van de heer Eerdmans.

[1:51:16] Eigenlijk dezelfde vraag, hoe kunnen we dit beter borgen?

[1:51:19] Er is bewust gekozen om in het besluit niet ook op te nemen dat de naam en geboortedatum weggelaten kunnen worden, want die gegevens zijn noodzakelijk om de identiteit van het slachtoffer met voldoende zekerheid vast te stellen.

[1:51:37] Bovendien, in bepaalde situaties zou het moeilijker kunnen worden om de betrouwbaarheid te toetsen van verklaringen van slachtoffers die ook getuigen zijn.

[1:51:47] Dat kan weer onwenselijk zijn in verband met de waarheidsvinding en de eerlijkheid van het proces.

[1:51:54] Dus ook hier geldt, besluiten ze een grote stap voorwaarts, maar er blijven een aantal gegevens noodzakelijk en 100% waterdichtheid kunnen we niet bieden.

[1:52:06] De heer Eerdmans vroeg ook naar de problematiek van privacy in de media en de trend die we zien dat veelmakers reportages maken over moordgevallen uit het verleden.

[1:52:21] Het is natuurlijk evident dat slachtoffers geen extra leed moet worden berokkend door berichtgevende media.

[1:52:28] Bescherming van de privacy van slachtoffers is in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de media zelf.

[1:52:34] De persvrijheid is hier.

[1:52:37] in het geding, dus dat betekent dat de overheid een zekere mate van terughoudendheid moet hebben, maar desalniettemin een moreel appel kan doen of laten doen.

[1:52:47] De Raad voor de Journalistiek heeft een leidraad opgesteld waarin staat hoe rekening moet worden gehouden met de belangen van slachtoffers.

[1:52:55] En de staatssecretaris onderwijs, cultuur en wetenschap heeft in 2023 het belang van slachtoffers onder de aandacht gebracht van de journalistiek.

[1:53:03] Dan is ook het Fonds Slachtofferhulp actief op dit vlak door middel van een bewustwordingstraject in samenwerking met de Hoogschool Utrecht dat gericht is op redacties van nieuwsmedia en journalisten zelf.

[1:53:19] Bij het volgende gesprek met het Fonds Slachtofferhulp zal ik de suggestie doen dit traject ook uit te breiden naar de makers van films en documentaires.

[1:53:29] Ik zie nog een restcategorie in uitzonderlijke situaties, want het is niet uit te sluiten dat het in bepaalde situaties de wijze waarop een documentaire wordt gemaakt en de informatie die daarin wordt gegeven gewoon in strijd is met de zorgveldigheid die het maatschappelijke verkeer betaamt.

[1:53:46] En dan voel je de goede verstaander.

[1:53:47] Betekent dat dan dat zij onrechtmatig handelen?

[1:53:50] Dat kan leiden enerzijds tot schadeplichtigheid en anderzijds ook tot een verbodsactie.

[1:53:54] Maar dat vergt wel een civiele actie en dat is soms te veel gevraagd.

[1:53:58] Veel beter zou het zijn dat deze situaties zich niet voordoen.

[1:54:03] Ik kom tenslotte aan het blokje bij de strafwaarstelling van psychisch geweld.

[1:54:08] Wanneer komt die wet?

[1:54:10] Het wetsvoorstel bevindt zich in een voorbereidende fase.

[1:54:14] Mede aan de hand van inventariserende gesprekken met experts zijn de contouren voor het wetsvoorstel opgesteld.

[1:54:22] En daarin wordt onder meer beschreven welke gedragingen onder de strafwaarstelling moeten vallen.

[1:54:28] Dat is hier het complexe punt.

[1:54:30] De beschrijving van de gedragingen die onder de strafwaarstelling moeten vallen.

[1:54:33] komen te vallen.

[1:54:36] Er is ook gesproken met het hulppunt 4, eerder genoemd, over psychisch geweld in de context van dwingende groeperingen.

[1:54:43] Er zijn twee onderzoeken gaande die eind van dit jaar worden gepubliceerd en die zullen ook bij het wetsvoorstel worden benut.

[1:54:51] Een internationale rechtsvergelijking van de Open Universiteit en een onderzoek naar de strafrechtelijke aanpak.

[1:55:00] En er wordt ook een pilot gehanteerd, verbetering, dossiervorming.

[1:55:04] De resultaten van die pilot worden ook betrokken bij het uitwerken van de contouren van het wetsvoorstel.

[1:55:12] Naar verwachting zal het wetsvoorstel strafvoorstelling psychisch geweld uiteindelijk in de eerste helft van 2026 in internet consultatie kunnen gaan.

[1:55:24] Ik permitteer mezelf even een interruptie.

[1:55:32] Over dit wetsvoorstel, strafbaarstelling, psychisch geweld.

[1:55:38] Toen staatssecretaris Conradi dit aan de Kamer meldde in een debat over

[1:55:43] Onveiligheid tegen vrouwen, zeden, in die context van femicide en huiselijk geweld.

[1:55:49] Toen hebben we vanuit de Kamer gevraagd, maar kijk dan ook naar andere vormen van psychische geweld.

[1:55:54] Dan kan de problematiek van sectes daar misschien juist aan toegevoegd worden, omdat daar nogal een lacune zit op dit moment.

[1:56:00] En dan begrijp ik het goed dat er onderzoeken...

[1:56:02] lopen die op tijd klaar zijn om te kunnen betrekken bij de voorbereiding van het wetsvoorstel, zodat de neutraal geformuleerde strafbaarstelling, namelijk een vorm van formulering en delictische bepaling over psychisch geweld, die dan zowel van toepassing kan zijn op psychisch geweld in de context van huiselijk geweld en femicide, maar ook in deze gesloten groepering, in die sekteproblematiek.

[1:56:22] Want als dat duidelijk in de toelichting kan komen te staan, dan kan dat enorm helpen in de toekomst van de aanpak van die, in mijn woorden, verschrikkelijke sektes.

[1:56:30] De staatssecretaris.

[1:56:32] Nee, zo is het.

[1:56:33] Getracht wordt een formulering te vinden die dat voldoen, die beide omvat.

[1:56:36] De problematiek van strafbestemming omvat, het moet wel heel duidelijk zijn, wat de strafreuze is.

[1:56:41] Het legaliteitsbeginsel kan niet worden genegeerd, maar gezocht wordt naar een formulering die beide omvat.

[1:56:47] De Memorandum van Toelichting zal daarbij behulpzaam kunnen zijn, maar de experts vinden dit complex.

[1:56:54] Mevrouw Conradi heeft aangegeven dat we hiermee aan de slag gaan en dat is ook echt zo, maar de complexiteit zit hem wel in de uitwerking.

[1:57:01] Maar dat is wel de poging.

[1:57:04] We gaan trachten dat allemaal mee te nemen.

[1:57:08] Dat brengt mij dan op de volgende blok en dat is eigenlijk schade.

[1:57:12] En alles wat daarmee verandert, het schadeverhaal.

[1:57:15] Want mevrouw Mutluur, maar ook anderen, hebben vragen gesteld die betrekking hebben op de resterende evenwichtigheden van het stelsel voor schade en compensatie.

[1:57:25] Het betreft de voorstellen van het rapport Doen Wat Kan van de Erasmus Universiteit.

[1:57:33] Alvorens op de specifieke vragen in te gaan, wil ik kort toelichten waarom ik het van belang vind om nader te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om te komen tot een eerlijker en evenwichtiger verdeling van de overheidsmiddelen onder slachtoffers, maar ook gelijkere behandeling van slachtoffers van ernstig geweld en zeden en meer duidelijkheid voor slachtoffers en verdachten.

[1:57:58] Het huidige stelsel kent namelijk onevenwichtigheden vanwege de onvoorspelbaarheid, de willekeur, de ongelijkheid tussen slachtoffers van ernstig geweld en zeden.

[1:58:09] En te veel hangt af van toeval en willekeur daar waar het gaat om de inhoudelijke behandeling van de vordering benaderd door partijen in het strafproces.

[1:58:17] Ik acht het van belang om mogelijke oplossingsrichtingen en wat de effecten zijn voor slachtoffers in samenhang te bezien.

[1:58:25] En dat is dan ook een van de aandachtspunten die ik naar voren heb trachten te brengen in de miljardenagenda.

[1:58:30] Te denken valt aan verhoging van de maximale tegemoetkoming bij het schadefonds voor EGZ.

[1:58:40] Ernstig geweld en zeden, slachtoffers en nabestaanden.

[1:58:46] Ten tweede verdere normering van die bedragen, verduidelijking van wat wel en wat niet kan in het strafproces, verbetering van de behandeling in het strafproces en het verkennen van de mogelijkheden die via verzekeraars zouden kunnen bestaan voor vergoeding van schade.

[1:59:03] Dit is niet bedoeld als verslechteringen, maar verbeteringen, omdat het belemmeringen voor slachtoffers wegneemt en ze sneller duidelijkheid moeten krijgen over hun compensatie en hen een belastend strafproces of een belastende civiele procedure wordt bespaard.

[1:59:19] Of met andere woorden,

[1:59:25] De gesignaleerde verslechteringen zijn niet zo bedoeld.

[1:59:31] Bedoeld is dat we in bredere zin constateren wat eigenlijk niet goed werkt in het huidige stelsel.

[1:59:37] En dat is eigenlijk dat lang niet iedereen gelijkelijk uiteindelijk een schadevergoeding krijgt via de weg van de strafprocedure.

[1:59:48] Simpelweg ook omdat heel veel slachtoffers die hele strafprocedure niet halen en dan niks krijgen of slechts beperkt.

[1:59:59] Dus we moeten blijven kijken naar andere wegen om te voorzien in schadeverhaal.

[2:00:04] andere instrumenten, ook buiten het strafproces.

[2:00:08] Dat is eigenlijk de strekking ook van het rapport Doen Wat Kan.

[2:00:12] Dat rapport nodigt uit om te blijven nadenken over andere mogelijkheden van schadeverhaal buiten het strafproces.

[2:00:19] Maar tegelijkertijd identificeert het een aantal oneffenheden voor zover het wel schadeverhaal binnen het strafproces betreft.

[2:00:27] En proberen we die oneffenheden wel weg te nemen, maar dat is niet beoogd

[2:00:33] Als je alles tezamen beschouwt als verslechteringen.

[2:00:39] Zo is het namelijk wel overgekomen.

[2:00:42] En dat zeg ik gewoon in alle eerlijkheid.

[2:00:43] Op het moment dat je schrijft... we willen dat slachtoffers hun schade zoveel als mogelijk moeten kunnen verhalen... en je komt met al die suggesties, dan lijkt het... en ik herhaal mezelf... lijkt het net alsof je zo weinig als nodig aan de slachtoffers wilt toekennen.

[2:00:59] En dat geldt onder andere, voorzitter, via u... voor dat stellen van die maximumbedragen.

[2:01:04] Dan ga je in mijn beleving echt voorbij aan het feit...

[2:01:06] dat ook een eenvoudig te berekende schade ook een hoger schadebedrag kan opleveren dan die vastgestelde schade.

[2:01:15] En als je dan een dergelijke claim niet in je strafproces mag meenemen, dan wordt het heel erg lastig om dan een civiele rechter te vragen om daarnaar te kijken in mijn beleving.

[2:01:25] Dus ik verwacht, en dat is gelijk mijn vraag of mijn opmerking of mijn verzoek,

[2:01:30] van de staatssecretaris om die aanbevelingen die uit het rapport doen wat kan naar voren zijn gekomen, om die uitwerking daarvan echt zo zorgvuldig mogelijk te doen.

[2:01:43] En het kan echt niet zo zijn dat slachtoffers er slechter uitkomen ten aanzien van hun vergoedingen dan is bedoeld.

[2:01:51] Want dan gaan wij echt met voorstellen komen om daar een stokje voor te steken.

[2:01:55] Dus graag daar een toezegging op.

[2:01:57] De staatssecretaris.

[2:02:00] Ja, zo is het niet bedoeld.

[2:02:02] Dus inderdaad, we moeten het helder presenteren.

[2:02:07] We moeten een evenwichtige beoordeling geven van de aanbevelingen van het rapport Doen Wat Kan.

[2:02:15] Want wat mij betreft is de uitgangspunt helder.

[2:02:18] Het moet evenwichtiger en het moet eerlijker.

[2:02:21] En minder afhankelijk zijn van toeval.

[2:02:23] Dat is de insteek.

[2:02:24] En misschien is dat dan ook, zeg ik tegen de voorzitter in reactie op zijn vraag,

[2:02:29] mijn reactie op de brief van het fonds slachtoffer op de gemeenschappelijke intentie is om te komen tot een eerlijker en evenwichtiger stelsel.

[2:02:39] Op de basis in de inleiding noemde ik een aantal elementen waarin dat terugkomt.

[2:02:44] Meneer Verkuilen.

[2:02:47] Ja, dank voorzitter.

[2:02:48] Ik hoorde de staatssecretaris zeggen dat het evenwichtiger moet.

[2:02:52] Maar ik zie ook dat hij bezig is om een andere normering voor immateriële schade, dat dat een van de opdrachten is.

[2:03:00] En ik vroeg mij af waarom is de smartegeldgids van de ANWB, ik heb hem hier bij me, daar staat ook immateriële schade gewoon in.

[2:03:09] Maar het sterke daarvan is dat die opgebouwd is op basis van jurisprudentie.

[2:03:13] Dat is ook niet zomaar dat iemand zegt dat nou we doen een verkeersboete en dat bedrag.

[2:03:17] Nee, dit zijn echt opgebouwde schades, dus meerdere uitspraken op basis waarvan die schadebedragen zijn geformuleerd.

[2:03:24] Dus ik vraag mij af waar ziet de staatssecretaris nu de onevenwichtigheid?

[2:03:29] De staatssecretaris.

[2:03:32] Het hanteren van schalen is zeker onderdeel van de benadering die wij willen kiezen.

[2:03:37] Dat maakt ook onderdeel uit aan het rapport doen wat kan.

[2:03:40] De suggestie om te standardiseren op basis van schalen en tabellen.

[2:03:44] Die behoefte bestaat er heel duidelijk.

[2:03:46] Dus dat is juist één van de lijnen die we kiezen.

[2:03:51] Maar toch loopt u dan niet de kans, als u de schade gaat normeren, dat dat zeker ook in de strafrechtpartij wordt aangevochten en dat daar weer nieuwe jurisprudentie door ontstaat en weer andere schade bedragen.

[2:04:03] Dus wat is nou de toegevoegde waarde als u zegt ik kies een vaste normering?

[2:04:06] Die lees je hier ook eigenlijk uit de smarte geldgids al.

[2:04:12] Ik weet niet helemaal of ik dit goed begrijp.

[2:04:15] Wat ik weet van de smarte geldgrids is dat het in die zin een kader biedt dat duidelijkheid biedt, voorspelbaarheid en daarmee eenduidigheid en daarmee ook evenwichtigheid.

[2:04:28] Dus dat zou ook de insteek moeten zijn hier in het kader van schadeverhaal binnen de strafprocedure.

[2:04:36] dan kan het betwist worden natuurlijk, maar de hele gedachte van zo'n tabel is dat er een zekere normerende werking van uitgaat en dat dat de kans verkleint dat het zinvol is om überhaupt een discussie te starten.

[2:04:49] Dat zou de efficiëntie wel vergroten en het zou ook de kans vergroten dat de strafrechter zich erover uitspreekt, want de heer Koops beschreef ook de situatie die toch te vaak voorkomt, dat de strafrechter er niet aan begint omdat de discussie te complex is.

[2:05:08] Nog even een vervolgvraag.

[2:05:10] Mijn ervaring is in een enkelvoudige kamer dat je in het strafprocesrecht niet boven de 800 euro zo'n beetje komt.

[2:05:19] Misschien in een meervoudige kamer wel.

[2:05:21] Zegt u daarmee dan ook dat u dat strafbedrag hoger wil gaan maken in die strafrechtszaken?

[2:05:40] Dat zeg ik inderdaad, dat de gedachte wel is dat door de normering er ook meer ruimte bestaat voor hogere bedragen dan die 800 euro.

[2:05:49] Dat is wel de gedachte.

[2:05:51] Kijk, de hele bedoeling van die Rotterdamse schaal is om het makkelijk te maken voor de strafrechter om bedragen toe te wijzen en dat kan dan ook hogere bedragen omvatten.

[2:06:08] Geleerd is niet.

[2:06:09] De vraag van mevrouw Muitluur over de hardheidsclausule, dat ziet dus op affectieschade.

[2:06:16] De hardheidsclausule waar nu op moet worden teruggevallen om affectieschade te vergoed te krijgen voor broers en zussen, daar moet worden beoordeeld of er een affectueze band is.

[2:06:27] Ik ben blij dat de evaluatie van de wet affectieschade positief is.

[2:06:32] Uit die evaluatie blijkt dat duidelijkheid van de wet met een vaste kering van gerechtigden en vaste bedragen dat dat goed werkt.

[2:06:43] Maar voor andere mensen dan die vaste kring moet inderdaad een nauwpersoonlijke band worden aangetoond.

[2:06:50] En die beoordeling hangt dus af van alle omstandigheden en dat kan complex zijn.

[2:06:57] Dat is een kwestie van weging in de rechtspraktijk.

[2:07:00] Dat is primair een taak van de rechter om daar door de ontwikkeling van de rechtsspraak gestalte aan te geven.

[2:07:09] Dat is in de aard van een hardheidsclausule ook dat die gevalsbeoordeling, dat is niet iets voor de wetgever, dat is meer iets

[2:07:16] voor de rechter die na verloop van tijd zichzelf sturing geeft, doordat daar meer jurisprudentie over komt te bestaan.

[2:07:25] Ik noem maar even iets wat we nog niet zo heel veel gebruiken in Nederland, maar wat wel kan.

[2:07:30] Cassatie in het belang der wet.

[2:07:31] Daar kan ook een sterke normerende werking van uitgaan in situaties zoals deze, als het gaat om de relevante omstandigheden, de vuistregels die moeten worden gehanteerd bij die belangenafweging in het kader van de hardheidsclausule.

[2:07:46] Mijn verwachting is dat er minder vaak een beroep op de hardheidsclausule zal worden gedaan in de toekomst, omdat ik broers en zussen onder de vaste kring van rechten ga brengen.

[2:07:56] Daarmee valt een hele belangrijke categorie, situaties waarin men nu op die hardheidsclausule is aangewezen, valt weg.

[2:08:06] Ik ben me ervan bewust dat er tenminste verschillen zijn tussen de diverse rechtbanken bij de beoordeling van de artheidscausule.

[2:08:14] Ik zal dat ook onder de aandacht brengen van de Raad voor de Rechtsspraak.

[2:08:17] Maar nogmaals, het judiciële systeem is er zo op gericht dat er uiteindelijk rechtsenheid komt door hogere instanties, waaronder dus Cassatie en Plang de Wet.

[2:08:28] Als dat hier mogelijk is, dat weet ik niet zeker, maar het is denkbaar.

[2:08:31] Ik breng het onder aandacht van de Raad voor de Rechtsspraak.

[2:08:35] De heer Eerdmans noemde een getal.

[2:08:46] 1 op 10 komt in aanmerking voor het schadefonds.

[2:08:51] De vraag is of de signalen herkennen van slachtoffers die geen aanspraak maken of te weinig.

[2:08:56] Dit getal komt uit een onderzoek dat het schadefonds geweldsmisdrijven heeft laten uitvoeren.

[2:09:02] En we begrijpen dat het schadefonds zelf daar nog met een reactie op komt.

[2:09:07] Uit het onderzoek blijkt dat niet ieder slachtoffer, die mogelijke namerking komt van de tegemoetkoming, ook wordt bereikt.

[2:09:16] Ja, hier speelt wel dat die tegemoetkoming een recht is.

[2:09:25] En dat het dus aan slachtoffers zelf is om te bepalen of zij wel of niet hun aanvraag willen indienen.

[2:09:30] Maar ja, dat kunnen ze natuurlijk alleen maar bepalen als ze er ook weet van hebben.

[2:09:34] Dus randvoorwaarde is wel dat slachtoffers voldoende zijn geïnformeerd over de mogelijkheden die de schade van ons biedt.

[2:09:40] Mogelijk kan in de doorverwijzing door de ketenpartners naar het schadefonds nog wel een verbetering worden behaald.

[2:09:49] In de reactie op de vijfjaarlijkse ZBO-evaluatie, die na het zomerreces naar de Tweede Kamer wordt gestuurd, zal ik ook het doelgroepenonderzoek meenemen in mijn evaluatie.

[2:10:04] Mevrouw Mütleur stelde in dit kader de vraag of er iets geregeld wordt voor wat dan sinds kort heet incestkinderen.

[2:10:12] Ik snap uw vraag gezien de actualiteit, maar uw vraag komt te vroeg.

[2:10:17] Het Schadefonds Geweldmisdrijven bestudeert op dit moment de rechtbank

[2:10:23] Het is duidelijk, het probleem hier is dat er geen sprake is van geweld, rechtstreeks, jegis, het kind.

[2:10:32] En daarmee voldoet het niet aan de criteria die het schadefonds geweldsmisdrijven stelt.

[2:10:42] U bent er eigenlijk doorheen, maar ik heb de heer Verkuilen ook een extra interruptie toegestaan.

[2:10:45] Ik zei ook eigenlijk, dus volgens mij moet het kunnen als u kort en mondig bent.

[2:10:50] Gaat uw gang.

[2:10:51] Ik wilde namelijk nog een vraag stellen.

[2:10:53] Het is best gek, voorzitter, dat kinderen geboren uit incest, en Jasper was het voorbeeld dat ik aanhaalde, omdat hij bijna met toenaam in de krant zat.

[2:11:08] Ik vind het eigenlijk van lef getuige dat jij gewoon kan vertellen wat jou is overkomen.

[2:11:15] Ik denk dat deze staatssecretaris zich alles erbij kan voorstellen wat voor een impact dat heeft voor iemand die uit zo'n incestueuze relatie is geboren en dat die gewoon meegenomen moet worden met het schadefonds.

[2:11:30] Net als affectieschade.

[2:11:32] Is hij het daar niet mee eens?

[2:11:35] Nou voorzitter, ik zei dat het te vroeg komt om een oordeel te geven.

[2:11:39] Kijk, laten we wel scherp houden dat we hier een grote stap zetten.

[2:11:43] Want het is het schadefonds geweldsmisdrijven.

[2:11:47] En de vraag is of hier sprake is van een geweldsmisdrijf.

[2:11:51] Dat is natuurlijk niet voor niks dat criterium.

[2:11:53] We kunnen met elkaar nadenken over een veel ruimere normstelling.

[2:11:57] zodat ook andere soorten misdrijven dan geweldsmisdrijven binnen de rijk kwijt komen te vallen.

[2:12:02] Maar dat is natuurlijk wel een hele grote stap, een enorme beleidsmatige verandering.

[2:12:07] Dat er een zekere spanning zit, is natuurlijk duidelijk, want het is niet voor niks dat de rechter gezocht heeft hier naar mogelijkheden om toch hier tot een uitkering te komen.

[2:12:17] Maar hier moeten we goed naar kijken, ook of deze uitspraak stand houdt.

[2:12:21] Daar wordt naar gekeken.

[2:12:23] door het Schadefonds geweldsmischrijven zelf, want die zijn hier de partijen die erover gaan, ook over de beslissing om al dan niet een hoger beroep te gaan en over de beslissing om na te denken over een beleidswijziging.

[2:12:37] Uiteraard heb ik hierover gesprek met het Schadefonds en als het zover is, als er nadere zicht is, dan informeer ik uw Kamer, zeker in de volgende voortgangsrapportage.

[2:12:48] De heer Verkuilen vroeg naar een landelijk fonds schade en hij vermeldde daarbij artikel 141 van het wetboek van strafvordering omdat dat mogelijkheden biedt.

[2:13:02] Wat zei ik, strafrecht, ja, dat staat er ook.

[2:13:05] Hooglijke aansprakelijkheid is mogelijk als er meerdere daders worden voordeeld voor dezelfde schade.

[2:13:12] Dan kan iedere dader voor de gehele schade worden aangesproken.

[2:13:15] Dat is de crux van hooglijke aansprakelijkheid.

[2:13:18] En dan is het op die daders onderling om die schade onderling te verhalen.

[2:13:25] Maar dat werkt alleen als duidelijk is dat meerdere daders aansprakelijk zijn voor dezelfde schade.

[2:13:31] Dat vloeit voort uit de problematiek van groepsaansprakelijkheid geregeld in boek 6 van het BW, artikel 166.

[2:13:42] nogal complex juridisch kader.

[2:13:44] Daar zijn vele boeken over geschreven, weet ik.

[2:13:48] Op 28 mei jongsleden zijn hierover schriftelijke Kamervragen gesteld door het lid Martens Amerika en het lid Michon Dirksen aan de minister van OCW en aan de minister van Justitie en Veiligheid.

[2:13:59] In de beantwoording van deze vragen zal nader worden ingegaan op deze vraag.

[2:14:11] De heer Van Nispen vroeg aandacht nogmaals en terecht voor de langlopende problematiek van de letselschadeverzekeraars.

[2:14:24] langlopend complex en nog niet bevredigend.

[2:14:34] Het staat nog niet vast dat het bevredigend is opgelost.

[2:14:38] Er zijn wel stappen gezet, ook recent.

[2:14:42] Met name is van belang de meest concrete en belangrijke stap dat de minister van Financiën

[2:14:49] in navolging van een eerdere motie van het lid van Nispen, de gedragscodebehandeling letselschade wettelijk verankerd heeft om termijnoverschrijdingen door verzekeraars tegen te gaan.

[2:14:59] Het belang hiervan zit er met name in het sanctiekader, het bestuursrechtelijk kader, want dit betekent dat de autoriteit financiële markten hierop toezicht houdt, risicogestuurd toezicht, via de bedrijfsvoering van de verzekeraars.

[2:15:16] En toezicht van de autoriteit financiële markten betekent ook dat bestuursrechtelijke boetes opgelegd kunnen worden als dat nodig is.

[2:15:25] Als dat nodig is, zeg ik, want toezicht betekent in de meeste gevallen gedragsbeïnvloeding zonder dat er ook al boetes worden opgelegd.

[2:15:33] Ik zie daar zelf veel hel in, want toezicht vanuit de AFM is een hele intensieve en deugelijke vorm van toezicht en wordt zeer serieus genomen.

[2:15:46] Maar goed, het valt te bezien.

[2:15:48] De andere deel van de complexiteit die u bekend is, maar ik noem hem toch, is dat er toch ook andere oorzaken kunnen zijn voor de langlopende duur.

[2:16:00] Dat kan zijn doordat medisch

[2:16:03] onderzoek niet voldooid is, omdat dat ook gedurende enige tijd vergt voordat duidelijk is, medisch, wat de eindsituatie is.

[2:16:14] Het kan ook te maken hebben met de tijd die benodigd is voor reintegratie in het arbeidsproces, zodat duidelijk is wat de resterende capaciteit is.

[2:16:22] Dus dat zijn dan andersoortige oorzaken.

[2:16:27] Nou is het denkbaar om daar een dwingende termijn op te leggen, maar dat kan wel tot gevolg hebben dat er minder maatwerk wordt geleverd.

[2:16:35] Dus dat een persoon minder krijgt dan hij zou moeten krijgen, doordat de tijd heeft ontbroken voor het adequate onderzoek.

[2:16:43] Maar dat gaat dan over situaties waarin er te goede trouw de resultaten van onderzoek worden afgewacht en niet.

[2:16:50] over situaties waarin er sprake zou kunnen zijn van een chicanerende verzekeraar.

[2:16:56] Dus het is complexe problematiek.

[2:16:58] De heer Van Nispen vroeg naar het sanctiekader.

[2:17:02] Zoals gezegd, het bestuursrechtelijk sanctiekader daar heb ik veel hoge verwachtingen van.

[2:17:08] Maar ik blijf de aandacht verdienen, ook wanneer de heer Van Nispen er niet naar vraagt.

[2:17:17] Zeker, de heer Van Nispen.

[2:17:19] Dank u wel, voorzitter.

[2:17:21] Het is natuurlijk goed dat die gedragscode op behandeling letselschade, die ook wel vaak de grote boze leugen is genoemd, dat kent de staatssecretaris waarschijnlijk dat daar nu een toezichthouder op is, de AFM, die daar sancties op kan leggen als er aanleiding voor is.

[2:17:35] Ik weet niet of ik daar hoge verwachtingen van heb, de staatssecretaris heeft die wel.

[2:17:39] Ik hoor heel graag op termijn wat daar dan de resultaten van zijn op enig moment.

[2:17:43] Maar de vraag die ik hier meteen ook aan wil koppelen is het argument van ja, soms duurt iets nou eenmaal lang, want dan is de medische eindtoestand nog niet bereikt of er worden nog deskundigen ingeschakeld.

[2:17:53] Ja, dat is soms ook wel degelijk een trainerende toestand natuurlijk.

[2:17:57] En misschien is het moeilijk om daar onderscheid in te maken, maar je kunt toch eigenlijk in redelijkheid niet zeggen als na twee jaar

[2:18:04] Procedure op procedure.

[2:18:07] Nog een keer een medische keuring.

[2:18:09] Nog een keer een deskundige.

[2:18:11] Dat begint soms echt op traineren te lijken.

[2:18:13] Dat is vaak in het belang van het slachtoffer.

[2:18:18] De verzekeraars moeten uitkeren.

[2:18:19] Ik begin mijn geduld te verliezen met de verzekeraars... die dit soort argumenten altijd blijven aangrijpen en zeggen... dat is toch in het belang van die persoon.

[2:18:29] Ik heb daar zeer grote twijfels bij.

[2:18:31] Ik wil graag de staatssecretaris uitdagen om daar iets op te verzinnen.

[2:18:34] De staatssecretaris.

[2:18:36] Ja, dit heeft alles te maken met ook gedragscode.

[2:18:42] Wat is een juiste manier van handelen?

[2:18:45] En dat vergt casuïstiek.

[2:18:48] En ja, dat is wel echt iets wat ik verwacht van de AFM.

[2:18:52] Dat de AFM in het doorlopend toezicht hier goed naar kijkt.

[2:18:56] Op basis van hele concrete dossiers.

[2:18:58] Heeft ook toegang tot dossiers.

[2:19:00] Kan het goed beoordelen.

[2:19:03] Maar wat ik toezeg is dat ik op terugkom uiteraard in de volgende voortgangsreportage en dat ik ook dan onderdeel daarvan zal zijn is een gesprek met de AFM om ook van hen te voornemen hoe dat toezicht verloopt en of het effectief is en of er iets aanvullends nodig is.

[2:19:22] Is dat een toezegging?

[2:19:24] Hoe komt het dat de staatssecretaris daarop terugkomt?

[2:19:29] Het wordt later in de avond.

[2:19:30] Ik heb mijn toezegging om je aandacht voor te blijven houden gedaan.

[2:19:36] En dus ook in de nabije toekomst zonder iemand als het lid van NISPO of het lid van Niloer.

[2:19:43] Nee, dat zullen we zeker doen, want het is natuurlijk van belang.

[2:19:46] Ik bedoel, het is niet voor niks dat u daar aandacht voor vraagt.

[2:19:48] Want dit werkt werkelijk, dit frustreert de rechten van slachtoffers.

[2:19:55] En we zijn er allemaal op gericht om juist die sterker te maken.

[2:19:58] Dat is de crux van deze avond.

[2:20:02] Ik kom op de suggestie die de heer Koops al eerder heeft gedaan, namelijk de doorverwijzing door de civiele rechter.

[2:20:10] Het blijft een interessant thema, maar het is dus een afgeleide van de constatering dat zoals het nu werkt, het niet goed werkt en dat er te vaak gebeurt dat in die gevallen waarin een slachtoffer de strafprocedure vindt en een vordering instelt.

[2:20:27] dat hij toch nul op het request krijgt, althans niet ontvankelijk wordt verklaard door complexiteit.

[2:20:34] Als afgeleider daarvan zocht de heer Koops naar een oplossingsrichting die bestaat uit doorverwijzing naar de civiele rechter.

[2:20:49] Wat hier, nog afgezien van de wetgeving die het vergt, maar hier is de vraag of het als instrument voldoende oplevert.

[2:21:03] De heer Koops heeft goed beschreven wat de voordelen ervan zijn.

[2:21:07] Want het aanhangig maken van een civiele procedure creëert allerlei obstakels die bij een automatische doorverwijzing vermeden zouden kunnen worden.

[2:21:19] Dus in zoverre neemt het barrières weg.

[2:21:23] De vraag is dan wel of de voorschotregeling van toepassing is.

[2:21:26] In zo'n situatie, dat is eigenlijk een afzonderlijke keuze.

[2:21:30] Maar als die van toepassing is, en dan kom ik eigenlijk op mijn kernpunt, wat ik ook in de inleiding heb gemaakt, dan werkt dat in het voordeel van dus een klein deel van de slachtoffers.

[2:21:43] Dat zijn de onevenwichtigheden in het stelsel.

[2:21:46] Eigenlijk alleen degenen die met een niet al te complexe vervordering in het kader van de strafprocedure de strafprocedure halen, zeg ik even in een invoudiging.

[2:21:55] Alleen zij krijgen langs deze weg geld.

[2:21:58] En dat is onbevredigend, want er zijn er zovele die deze route helemaal niet kunnen bewandelen.

[2:22:05] Dus in zoverre is het een oplossing die een oplossing is voor een probleem wat een hele andere aanpak vergt.

[2:22:13] En dat is eigenlijk de crux van die miljardenagenda.

[2:22:16] Dat we proberen te kijken naar een bredere, evenwichtige benadering.

[2:22:21] En dan begrijp ik dat de heer Koops zegt, het is wat ongelukkig geformuleerd in de miljardenagenda.

[2:22:29] Wat daar bedoeld is, is dus die hele grote groep die helemaal niet via de strafprocedure

[2:22:33] Het hele verhaal over onevenwichtigheden in het stelsel moet je kennen om die zin goed te kunnen duiden.

[2:22:59] Ik citeer uit de brief van de staatssecretaris, uit het, en dat is dan... Ik hoef geen pagina's te noemen hier, dat moet ik nog even aanwennen.

[2:23:10] Uit het onderzoek van CBION uit 2022 blijkt dat de geschatte extra kosten van de voorschotregeling tenminste 30 miljoen bedragen.

[2:23:19] Einde citaat.

[2:23:22] Dit houdt mij bezig, uiteraard.

[2:23:25] Omdat ik dan denk, gestel nou dat je een doorverwijzigingsbevoegdheid maakt als je het wel zou doen.

[2:23:31] Betekent dit dat er dan 30 miljoen extra aan voorschotten zou worden uitgekeerd?

[2:23:35] Want als dat zo is, is het een uitstekende maat voor de ongelijkheid tussen de mensen wiens vorderingen in het strafproces worden behandeld en de vorderingen die daarvoor te ingewikkeld zijn en dus niet ontvankelijk worden verklaard.

[2:23:48] Het verschil is 30 miljoen.

[2:23:49] Dat betekent dat 30 miljoen zou moeten worden uitgekeerd aan slachtoffers zonder dat het gebeurt.

[2:23:54] Dit vraag ik dus in reactie op de wijze van formulering.

[2:23:58] Dit is wel hoe ik het las, ingezet.

[2:24:10] Ja, voorzitter, die 30 miljoen, dat is een bedrag dat we graag op een evenwichtigere wijze zouden willen besteden.

[2:24:17] Dus niet alleen aan de slachtoffers die deze route kunnen bewandelen, voor wie deze route wordt gecreëerd, maar juist ook voor al die anderen.

[2:24:27] Maar dan probeer ik met andere bewoordingen hetzelfde te zeggen en dan vanuit het geldperspectief.

[2:24:34] Als we het geld zouden hebben, dan zouden we dat graag op een andere manier inzetten, zodat meer slachtoffers in gelijkelijk een vergoeding krijgen.

[2:24:44] Dus dat bedoel ik met het afzetten van die betrekkelijk kleine groep, die het heel via het strafproces al dan niet met doorverwijzing naar civiele proceduren vindt, versus de resterende groep, die substantieel zal blijven, die dan nog steeds niks krijgt.

[2:25:00] We zouden het geld liever op een andere manier verdelen.

[2:25:03] Dat is misschien de simpele samenvatting.

[2:25:07] Voorzitter, dan kom ik in het kader van de goede ondersteuning opnieuw op het hulppunt 4.

[2:25:15] Ik heb al in mijn inleiding aangegeven wat uw grote betekenis is geweest om ook weer ervoor te zorgen dat dit hulppunt actief wordt sinds gisteren.

[2:25:28] En dat is dus een belangrijke stap.

[2:25:31] Dat gebeurt overigens onder de naam Hulppunt Onder Controle.

[2:25:36] onder controle HOC, dat beoog te zijn één herkaanbaar punt voor hulp en doorverwijzing, specifiek voor slachtoffers van onveiligheid en dwingende controle in gesloten groeperingen, kortweg sectes en alles wat erop lijkt.

[2:25:53] Het is in essentie een hulppunt, meldpunt en hulppunt, overigens ook voor naasten die zich zorgen maken, dus het is niet beperkt tot degenen die zelf slachtoffer zijn.

[2:26:05] De crux is laagtrempelige toegang voor hulp.

[2:26:13] En vandaar ook het accent op die chatfunctie.

[2:26:17] Het begint allemaal met laagtrempeligheid, omdat juist deze groep moeite heeft om de reguliere wegen te bewandelen.

[2:26:24] En de overtuiging is dat JEP-contact die laagdrempeligheid sterk bevordert.

[2:26:33] Zodat er in contact komen met Vier en zodat Vier in staat is om ten eerste die slachtoffers te helpen.

[2:26:43] En ten tweede ook te ondersteunen bij het, wat dan heet, warme overdracht.

[2:26:49] Dat wil zeggen, het slachtoffer ondersteunen bij het doen van aangifte.

[2:26:54] Als het slachtoffer hiervoor openstaat.

[2:26:58] Dat doet Vier niet zelf.

[2:27:02] Vier is in essentie een meld- en hulpverleningspunt.

[2:27:06] En Vier zal vanuit dat perspectief niet zelf aangifte doen.

[2:27:13] Daarmee is de rol in de opsporing beperkt.

[2:27:17] Dat is primair natuurlijk de verantwoordelijkheid van politie en het OM, het actief opsporen en vervolgen.

[2:27:24] Wij denken dat Vier desalniettemin ook voor de opsporing een belangrijke rol speelt, zal gaan spelen, als in zekere zin vanuit het perspectief van de landelijke kennisfunctie,

[2:27:39] De javanisme heeft er diverse keer op gewezen en daardoor weten we alle dat er natuurlijk een probleem zit in die opsporing.

[2:27:48] Dat politie en OM zeggen dat er onvoldoende aangiftes zijn, zodat zij niks kunnen of in ieder geval niks doen.

[2:27:57] En de hoop is natuurlijk dat door dit kenniscentrum, door dit meldpunt OM en politie op het spoor komen, meer bewustzijn komt ontstaan zodat ook de opsporing wordt bespoedigd.

[2:28:13] Daarvoor is wel van belang, en daar stuur ik actief op, dat er ook regelmatig gesproken wordt en informatie wordt uitgewisseld over wat Vier ziet, zodat er ook bij politie en OM meer bewustwording ontstaat over dit fenomeen wat, en dat is heel duidelijk geworden de afgelopen jaren, te zeer onder de radar blijkt te blijven.

[2:28:41] Ik zal ook een appel doen op die verschillende partners, waaronder zeker ook politie en OM, om regelmatig met Vier in gesprek te zijn, zodat die kennis die Vier gaat verzamelen ook ter goede komt aan de opsporing door politie en OM.

[2:29:01] Dit is allemaal onderdeel van wat dan heet de doorontwikkeling van het Hulppunt Vier.

[2:29:07] waar de dag van gisteren in zekere zin de cake-off was.

[2:29:14] Ik kom nu op de motie Michon-Derkse van Nispen, maar dan andersom.

[2:29:23] Wat is de stand van zaken?

[2:29:28] Deze motie is aan de orde gekomen in de Kamerbrief onveiligheid en dwingende controle in gesloten groeperingen die deze week gestuurd is.

[2:29:37] En daar gaat het onder andere over de vraag of het mogelijk is te voorkomen dat kinderen toetreden tot de gesloten gemeenschappen.

[2:29:46] Maar dat blijkt complex, want daar raken we de wettelijke kabels met betrekking tot ouderlijk gezag en de vrijheid van godsdienst en levensovertuiging.

[2:29:58] Uiteraard is het zo dat het belang van het kind en het welzijn van het kind in overwering moet worden genomen, maar daar zit de spanning.

[2:30:05] Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming vervullen een essentiële rol in het beschermen van die kinderen, waar hun rechten en hun veiligheid en hun welzijn betreft.

[2:30:19] En daar is dus van belang dat er concrete stappen worden gezet om de samenwerking met Veilig Thuis te verbeteren.

[2:30:27] Ik verwijs ook naar de debatten die we hebben gehad naar aanleiding van de vreselijke gebeurtenissen rond het Beegmeisje in Vlaardingen.

[2:30:34] Dat ertoe zal leiden dat tussen scholen enerzijds en het Meldpunt Veilig Thuis duidelijke afspraken en kaders komen, zodat er schroom wegvalt om aangifte te doen, want dat woord schroom valt in dit kader.

[2:30:48] Overigens ook in het kader waar ik eerder deze week met uw Kamer over gesproken heb, genitale verminking, geweld tegen vrouwen, seksueel geweld tegen vrouwen, dus binnen de huidige kring, ook daar zien we schroom om te melden.

[2:31:02] Dus onderdeel daarvan is dat de meldingsbereidheid en de meldings...

[2:31:09] de bewustewording rond het belang van meldingen via Veilig Thuiswoord vergroot.

[2:31:16] Dat is dus een van de gevolgen, een van de maatregelen in antwoord op de affaire in Vlaardingen.

[2:31:23] Dat zal ook hier positief kunnen uitpakken, want dit geweld binnen sectes zou evenzeer door scholen gesignaleerd kunnen worden.

[2:31:33] En het is de bedoeling dat er veel vaker zal worden gemeld.

[2:31:38] zodat de Raad van Binnenbescherming kan gaan optreden en het hele beschermingskader effectief wordt.

[2:31:47] Goed, ik probeer wat voortgang te maken.

[2:31:50] De heer Van Nispen vroeg ook naar Frankrijk of we sectes kunnen verbieden.

[2:31:57] Ja, dat is de vergelijking.

[2:32:00] Mijn hele leven wijt ik me aan de rechtsvergelijking, maar hoe langer ik ermee bezig ben, des te vaker zie ik dat situaties minder vergelijkbaar zijn dan ze lijken.

[2:32:08] En dat raakt aan recht versus cultuur.

[2:32:13] De rechtskaders kunnen hetzelfde zijn, maar de cultuur kan zo anders zijn dat het toch niet zo heel makkelijk is om

[2:32:19] een wettelijke maatregel te transplanteren naar een ander rechtssysteem.

[2:32:28] Wat we weten is dat Frankrijk en Nederland allebei over een wettelijk instrumentarium beschikken om verenigingen verboden te laten verklaren door de rechtbank.

[2:32:38] Artikel 20 van boek 2, BW.

[2:32:42] En dat dat gebeurt op verzoek van het openbaar ministerie.

[2:32:47] Het betreft wel inperking van een grondrecht, dus de lat voor het verbodenverklaringen ligt heel hoog.

[2:32:55] De rechtbank moet dan een afweging maken of het doel of de werkzaamheden van de vereniging daadwerkelijk in strijd zijn met de openbare orde.

[2:33:07] Hoe het precies te verklaren is dat in Frankrijk op deze basis sectes worden verboden, daar heb ik tenminste geen antwoord op.

[2:33:17] Het laatste woordje van de heer Van Espen.

[2:33:21] Als interruptie dan.

[2:33:22] Ik begrijp dat het lastig is om het te vergelijken met Frankrijk, maar ik zou het wel fijn vinden als er een nadere poging wordt gedaan om dat uit te laten zoeken.

[2:33:33] voorkomen dat kinderen lid worden van een secte.

[2:33:36] Wat bedoel ik daarmee?

[2:33:37] We weten gewoon dat er een aantal hele nare clubs zijn waar seksueel misbruik plaatsvindt, waar kinderen op geen enkele manier op feestjes mogen komen, met leeftijdgenootjes buiten die sectes mogen omgaan, et cetera.

[2:33:49] Zo kan ik nog wel even doorgaan.

[2:33:51] En later trouwens ook sociaal doodverklaard worden als ze ooit uit die secte willen stappen, als ze wel handelingsbekwaam zijn volgens de wet.

[2:33:56] Die kinderen zijn lid gemaakt van een secte door geïndoctrineerde ouders.

[2:34:00] Hier komt mijn pleidooi van en ik snap dat het ver gaat.

[2:34:03] of we niet toe moeten naar een situatie dat je zegt, ja, van deze clubs waarvan we weten wat er gebeurt, kunnen kinderen dus niet lid worden, niet gedookt worden, niet toetreden tot die gemeenschap, omdat ze daar zelf niet de keuze toe hebben.

[2:34:14] En ik snap dat het mogelijk vergaat.

[2:34:16] Ik snap ook dat het ingewikkeld is.

[2:34:17] Maar ik ga toch deze uitdaging, want daar zag die motie eigenlijk op, die uitdaging wel neerleggen bij de staatssecretaris, om dit eens uit te laten zoeken.

[2:34:25] Is iets dergelijks mogelijk om kinderen te beschermen en om clubs, net als in Frankrijk, wel te verbieden?

[2:34:33] de staatssecretaris.

[2:34:39] Ja, dus ik maak onderscheid tussen het verbieden van de secte als zodanig.

[2:34:44] Waar we het wettenkader voor hebben, daar is de vraag meer.

[2:34:46] Hoe komt het dat het in Frankrijk gebeurt en hier in beperkte mate?

[2:34:51] Dat kan een culturele maatschappelijke context hebben.

[2:34:56] Het is een interessante vraag voor vier wellicht ook, maar het is een vraag die

[2:35:03] die we zouden moeten meenemen in het nadenken hierover.

[2:35:06] Veel complexer vind ik de vraag of het mogelijk is te verbieden dat kinderen lid worden of te kunnen toetreden tot een gesloten gemeenschap.

[2:35:17] Daar kennen we geen precedenten voor.

[2:35:21] Het is lastig, ook hier, om een norm te formuleren, denk ik, en ook eentje die effectief is.

[2:35:27] Wanneer, in sprake van een formele toetreding,

[2:35:32] Maar ik wil niet afdoen aan het probleem.

[2:35:38] Dat is er natuurlijk.

[2:35:42] Zoals zo vaak in dit soort situaties wordt het heel moeilijk om de problematische situaties te onterscheiden van de legitieme situaties.

[2:35:52] Formeel toetreden tot een kerkgenootschap is niet iets wat je wil verbieden.

[2:35:56] Ik weet, als het woord secte gebruiken, dan weten we ongeveer wel wat we bedoelen, maar het onderscheiden juridisch toch moeilijk te maken.

[2:36:04] En het risico, juist ook vanuit perspectief van rechtsstaatelijkheid, dat we doorschieten, dat onze norm doorschiet, of wat dan zo gevoorbereid is dat die misschien verkeerd gebruikt wordt, dat speelt hier.

[2:36:16] Dus het vergt een zorgvuldige afweging.

[2:36:20] Kijk, die motie

[2:36:21] Die nemen we serieus in die zin dat we het blijven onderzoeken.

[2:36:26] Maar dit is wel een lastige.

[2:36:29] Laat ik het zo zeggen.

[2:36:30] Ik denk dat er meer rendement te halen is uit de verbeterde meldingsprocedures en protocollen daarvoor die bij scholen worden ontwikkeld om te melden en veilig thuis.

[2:36:40] Dat is een effectievere route.

[2:36:42] Daar kunnen we beter onze tijd aan besteden dan het ontwikkelen van een strafbepaling die ziet op toetreding of anderzijds een verbodsbepaling.

[2:36:49] Maar we moeten ernaar wel blijven kijken.

[2:36:51] Dus het is goed dat u daar opnieuw de aandacht voor vraagt.

[2:36:57] En dan is de vraag of dat een toezegging is.

[2:37:04] Ja, ik zeg toe dat we daarnaar blijven kijken, want er ligt een motie aan de grond, dus dat zullen we ook blijven doen.

[2:37:12] Ik zal het zeker ook ter sprake brengen als ik maandag een bezoek breng aan 4.

[2:37:17] Wordt dat genoteerd, zeg ik tegen de voorzitter?

[2:37:23] Ik stel voor dat ik alles wat we bespreken, dat ik daar allemaal in terugkom in de volgende voortgangsrapportage.

[2:37:30] Dat is toch het meest efficiënt om het daar bij elkaar te houden.

[2:37:42] De plankzaken, ja, dat gaat eigenlijk over de strafrechtketen en de wachtterminen.

[2:37:50] Ik heb de minister horen zeggen dat toen hij aantrat en wij, hij en ik, samen hier ons eerste debat hebben over de strafrechtketen, wij optimistisch waren en dat een jaar later het er anders uitziet.

[2:38:03] Dat wordt ook mede ingegeven in het rapport van de Algemene Rekenkamer.

[2:38:06] Het is een hele taaie materie, maar zoals hij heeft toegelicht hier ter gelegenheid van het jaarverslag 2024, de bespreking daarvan, zijn we wel stappen aan het zetten.

[2:38:20] Die krijgen hun weerslag in het actieplan Versterker Ketenaanpak, ook in het bijzonder in zedenzaken.

[2:38:29] Er zijn voor voorzichtige tekenen van verbetering van de doorlooptijden, maar eigenlijk zou je dit per ketenpartner... Uiteindelijk is het van belang wat de totale keten doet, maar de winst is soms vooral bij de ene of bij de andere partner te halen.

[2:38:46] In dit geval is er vooral een voorzichtig teken van verbetering bij het OM zichtbaar, daar waar het gaat om zedenzaken.

[2:38:53] Maar het is uiteraard een groot punt van zorg en het is evident dat dat dus ook ten koste gaat van de slachtoffers.

[2:39:03] Ik kom op de vraag van de heer Van Nispen over de nazorg.

[2:39:12] Hier, dit raakt het thema van de goede specialistische nazorg voor slachtoffers van ernstig geweld en zedenzaken, is wederom een vraag van toegankelijkheid en samenwerking en kennisuitwisseling.

[2:39:30] En, last but not least, hulp, ondersteuning van slachtoffers, zodat zij de weg weten te vinden.

[2:39:39] Want het is evident, specialistische expertise maakt een groot verschil in de nazorg.

[2:39:48] Ik heb een zekere aarzeling om toe te zeggen dat er een afzonderlijk expertisecentra zou moeten komen.

[2:39:56] De inzet is nu vooral, zoals ook blijkt uit de nieuwe miljardenagenda, te bezien of het bestaande aanbod in de zorg kan voorzien.

[2:40:05] Hoe ook de expertise binnen het bestaande aanbod van expertisecentra kan worden vergroot.

[2:40:12] We willen namelijk voorkomen dat er versnippering is, want versnippering is al een te groot probleem in het slachtofferhulpverleningslandschap.

[2:40:21] Dus we moeten de oplossing zoeken in adequate doorverwijzing en samenwerking.

[2:40:29] Het signaal dat de heer Van Nispen afgeeft is voor mij wel een prikkel om opnieuw te bezien of iets ontbreekt in het aanbod.

[2:40:40] En ook om te kijken of de doorverwijzing verbeterd kan worden.

[2:40:50] De heer Eerdmans vroeg naar de opvang van slachtoffers van eergerelateerd geweld.

[2:40:55] Er zijn nu twee opvangcentra.

[2:40:59] Dat is enerzijds het eerder genoemde Vier.

[2:41:03] Dat is een van de landelijke specialist op eergerelateerd geweld.

[2:41:07] En daarnaast Sterk Huis.

[2:41:13] Ik heb geen aanleiding om te denken dat deze twee centra voor eergerelateerd geweld niet voldoende is.

[2:41:21] Er zijn natuurlijk ook andere uitwijkmogelijkheden.

[2:41:23] Reguliere vrouwenopvangorganisaties bijvoorbeeld.

[2:41:26] Maar het is uiteraard onderdeel van blijvende aandacht of het voldoende is.

[2:41:32] Op dit moment is geen indicatie dat het onvoldoende is.

[2:41:41] Kunt u ons een indicatie geven hoeveel vragen u nog te beantwoorden heeft?

[2:41:50] De heer Eerdmans vroeg legt een verband met inburgering.

[2:41:54] Dat is helemaal, tenminste, de portefeuille geworden van

[2:41:58] mijn collega Nobel, de secretaris-secretaris van Participatie en Integratie.

[2:42:03] En ik weet dat hij op korte termijn komt met een, ik geloof dat het heet, actieplan inburgering van nieuwkomers.

[2:42:10] En daarin komt eergerelateerd geweld ook aan de oren, als ik me niet vergis.

[2:42:17] De heer Verkuilen vroeg nog in verband met nazorg, de pilot langere nazorg, de uitbreiding naar slachtoffers van mensenhandel.

[2:42:28] Inderdaad richt de pilot zich in eerste instantie alleen op verkeersslachtoffers.

[2:42:32] Het is een pilot om te bekijken of het werkt, of het effectief is.

[2:42:39] De intentie is eerst de resultaten daarvan af te wachten en dan te kijken of het gecontinueerd moet worden en eventueel ook uitgebreid kan worden met slachtoffers van mensenhandel.

[2:42:49] Dat is primair de portefeuille van de minister van Justitie en Veiligheid.

[2:42:53] Ik weet dat er doorlopende gesprekken worden gevoerd met VNG en de gemeente en met name Comensia, die hierin is gespecialiseerd.

[2:43:06] De implementatie van de verbetervoorstellen en eventuele... Korte interruptie nog van de heer Verkuilen.

[2:43:13] Nou, ik vraag u dat niet alleen omdat daar de slachtofferkant aan zit, maar juist die re-victimisatie die u zelf ook in uw notitie heeft genoemd.

[2:43:22] En ik denk dan raakt u dat punt ook namelijk, want dan heeft u slachtoffers die herhaald slachtoffer worden.

[2:43:29] Staatssecretaris.

[2:43:43] Ja, ik begrijp dat de minister in gesprek is met Comencia om hier gevolgen aan te geven.

[2:43:51] Ik weet niet of dat helemaal... Misschien moet ik volstaan met de vraag aan de minister om hier aandacht aan te besteden en dus de uitbreiding van de pilot ook onder zijn aandacht te brengen.

[2:44:09] Dan heb ik nog een heel beperkt aantal andere onderwerpen en dat zijn er eigenlijk nog maar twee.

[2:44:16] Dat betreft ten eerste verantwoordelijkheid van publieke werkgevers.

[2:44:22] Ook een onderwerp dat primair de verantwoordelijkheid is van de minister.

[2:44:26] De werkgever heeft een belangrijke rol voor de veiligheid.

[2:44:30] Dat is ook een expliciete verplichting die staat en die voortvloeit uit de Arbowet.

[2:44:36] Er is intern wat heet een baseline ontwikkeld.

[2:44:40] voor werkgevers met een publieke taak, waarin wordt aangegeven waar een werkgever aan moet voldoen om haar personeel te beschermen tegen agressie en geweld.

[2:44:50] Dan gaat het om preventie, weten hoe te handelen bij een incident en nazorg.

[2:44:55] Deze baseline is ontwikkeld voor werkgevers en medewerkers van organisaties die onder het ministerie van Justitie en Veiligheid werken en overigens ook asiel en migratie, maar deze baseline is ook bruikbaar voor andere organisaties met een publieke taak.

[2:45:10] De rol van de werkgever wordt ook meegenomen in de herziening van de afspraken die zien op een effectieve opsporing en vervolging van geweld tegen mensen met een publieke taak.

[2:45:21] Dus op dat punt zijn diverse initiatieven door de minister genomen.

[2:45:27] Dan de verkeersslachtoffers ten slotte.

[2:45:40] Kijk, we kunnen kiezen voor nog meer vragen of een hele korte tweede termijn.

[2:45:43] Dat is wel een beetje de keuze die we nou moeten gaan maken.

[2:45:45] Mag ik het voorstellen, een tweede termijn?

[2:45:46] Dank u wel.

[2:45:48] Verkeersslachtoffers.

[2:45:51] De juridische term verroekeloosheid.

[2:45:53] De vraag of de term te streekt wordt gegranteerd.

[2:45:58] Kaars om te zeggen, maar ook dit is het domein van de minister.

[2:46:02] Ik kan wel zeggen dat op 1 januari 2020 de wet aanscherping strafrechtelijke aansprakelijkheid Ernst en Verdeers, de verkeersrechtelijkheid

[2:46:10] verkeersdelicten in werking getreden en dat in artikel 5a van de Wegenverkeerswet het juridische begrip roekeloosheid verder is ingevuld.

[2:46:20] Dit begrip en deze wet wordt in 2026 geëvalueerd en dan kan worden bekeken of de nieuwe definitie in artikel 5a van de Wegenverkeerswet voldoende bijdraagt aan een effectieve aanpak van roekeloos rijgedrag.

[2:46:36] Tot zover mijn antwoorden.

[2:46:39] Ik dank u hartelijk voor die beantwoording in eerste termijn.

[2:46:42] We hebben nog maar heel korte tijd voor een tweede termijn.

[2:46:44] Dus ik verzoek u, sommigen kunnen er mogelijk ook van afzien.

[2:46:48] U heeft een minuut ongeveer om uw allerlaatste vragen af te vuren.

[2:46:52] En er mogen er ook geen tien zijn, want dan komen we ook weer in de knoei met de tweede termijn beantwoording.

[2:46:58] Dus houdt dit alsjeblieft kort.

[2:46:59] Mevrouw Moedeloer, gaat uw gang.

[2:47:01] Dan dank ik de staatssecretaris voor de antwoorden.

[2:47:06] Hij heeft in mijn beleving wel met de juiste intentie het miljarenprogramma Slachtofferrecht of Beleid opgesteld.

[2:47:14] Daar ben ik blij mee.

[2:47:15] Maar ik vind het nog niet afdoende en voldoende ten aanzien van affectieschade en incestkinderen, waar ik het net over had.

[2:47:23] En ook over verkeersslachtoffers ben ik voornemens om een motie in te dienen

[2:47:28] En daarmee heb ik hierbij alvast een twee minuten debat aangevraagd.

[2:47:33] Verder heb ik geen vragen, alleen een aantal politieke punten die ik ga maken.

[2:47:38] Dank u wel.

[2:47:41] Heel kort voorzitter, dank voor de antwoorden.

[2:47:43] Ze zijn volgens mij allemaal beantwoord en kijk uit naar het vervolg op dit gebied.

[2:47:49] Dank u wel.

[2:47:50] Dank u wel.

[2:47:51] Ik zie ook dat mevrouw Moedlo nog een allerlaatste opmerking had willen maken.

[2:47:54] Daartoe geef ik haar nog de gelegenheid.

[2:47:56] Gaat u gang.

[2:47:57] Tijdens het politiedebat heb ik de landelijke aanpak cult cases, wat is opgesteld mede namens de federatie nabestaande geweldsslachtoffers, mevrouw Oliver zit hier ook bij, en andere betrokkenen.

[2:48:13] Die heb ik net aangereikt aan de minister en ik wil datzelfde zometeen ook doen richting de staatssecretaris omdat een aantal verzoeken ten aanzien van slachtoffers ook hierin zijn verwerkt.

[2:48:24] Dus ik hoop dat de

[2:48:26] Voorzitter, mij dat straks toestaat, maar dat spreekt voor zich volgens mij.

[2:48:31] Zeker sta ik daartoe, maar dat is ook aan de staatssecretaris.

[2:48:33] Die zag ik al knikken, dus dat gaan we zo horen.

[2:48:35] Ik geef het woord aan de heer Verkuilen.

[2:48:37] Ja, dank u voorzitter.

[2:48:38] Ik check nog heel eventjes.

[2:48:39] Dat was een toezegging dat u het onder de aandacht van de minister brengt, dat de staatssecretaris dat onder de aandacht van de minister brengt, met name de slachtofferzorg rond mensen van Mens en Homo.

[2:48:50] Dan even terug naar uw laatste punt.

[2:48:52] Een baseline waarop werkgevers wat moeten doen.

[2:48:55] Ik vind dat vrij blijvend.

[2:48:56] Ik vind als je een ambt hebt, dan hoort dat ambt beschermd te worden.

[2:49:00] En vind ik het de dure plicht van een werkgever om dat ambt te beschermen.

[2:49:05] Dus het is wat mij betreft nog niet scherp genoeg.

[2:49:08] En dat wil ik u teruggeven.

[2:49:09] Ik wil u verder bedanken voor uw inhoudelijke beantwoording.

[2:49:15] En ik denk met name als het gaat om die immateriële schade, heb ik al iets over gezegd,

[2:49:20] Ik denk dat dat geweld, immaterieel geweld, een heel belangrijk onderwerp is dat door alle dossiers heen loopt.

[2:49:28] Dus ik hoop dat u dat met snelheid ter hand neemt.

[2:49:32] Dank, voorzitter.

[2:49:33] Dank u wel, meneer Koops.

[2:49:37] Meneer de voorzitter, als zo'n debat als dit van vandaag ons één ding leert, dan is het hoeveel vormen slachtofferschap kan krijgen.

[2:49:46] Het is echt een containerbegrip waar je ontzettend veel in kan gooien en het is knap lastig om iedereen die terecht die term krijgt, weet je op wie die van toepassing is, in dezelfde mate en met dezelfde engagement te voorzien van hulp waar dat passend is als dat de overheid die biedt.

[2:50:02] Zelf kom ik zeker ook terug op het hele fenomeen van de verzekeraars.

[2:50:07] Want ik vond het antwoord zeer bevredigend wat ik daar eerder van kreeg van de voorzitter.

[2:50:11] Dus ook ik ik kondig een motie aan hiermee.

[2:50:15] En dank u wel.

[2:50:16] Ik wil in ieder geval de voorzitter bedanken voor zijn woorden hier in dit debat.

[2:50:23] Wat ik ook net als privé zeide, ik heb altijd prettige debatten met je ervaard, dus mijn complimenten.

[2:50:29] Ook de complimenten richting de staatssecretaris voor de beantwoording.

[2:50:32] Wij zullen natuurlijk Control Out Delete goed in de gaten houden, zodat zij niet verder een voet tussen de deur krijgen.

[2:50:37] bij ons in ons rechtssysteem.

[2:50:40] En dat in ieder geval ook de politie en de OM en de gerechtelijke macht niet verder gaan de grond inboren, om het zo maar even te zeggen.

[2:50:52] Ik heb toch de behoefte om nu even op te komen voor Control Alter Lied.

[2:50:55] Het is een organisatie die ons scherp houdt.

[2:50:59] Zeker als het gaat om

[2:51:01] racisme en discriminatie en laten we gewoon niet net doen alsof het niet bestaat.

[2:51:06] Het gebeurt.

[2:51:06] Helaas zitten er ook gewoon rotte appels binnen de politie.

[2:51:09] Maar ja, één ding kan ik wel zeggen.

[2:51:11] Ik zou altijd op blijven komen voor de blauwe familie.

[2:51:14] Die hebben onze steun nodig.

[2:51:15] Maar als daar dingen gebeuren die niet door de beugel kunnen en wij worden daarop aangesproken, nou, dan nemen we dat gewoon ter harte.

[2:51:22] Punt.

[2:51:23] Punt is helder.

[2:51:24] Nog een korte reactie van de heer Krijns.

[2:51:25] Als racisme en discriminatie binnen de politie plaatsvindt, moet er keihard worden opgetredden.

[2:51:31] Alleen om dan op voorhand al de politie van institutioneel racisme, discriminatie en racisme te beschuldigen, dat gaat voor ons te ver.

[2:51:44] Ik zal ook nog een kort punt maken in de tweede termijn.

[2:51:50] Over slachtoffers van letselschade heeft de staatssecretaris toegezegd dat hij daarop terugkomt.

[2:51:54] Ja, het is complex, het is ingewikkeld, maar ik denk ook dat hij het snapt.

[2:51:58] En ik vond hem daar warme woorden voor gebruiken.

[2:51:59] Het geduld is wel op met de verzekeraars die de boel lopen te traineren.

[2:52:02] Dus ik hoop ook dat in die toezegging om hierop terug te komen in de voortgangsrapportage, dat wij ook concreet kunnen zien.

[2:52:08] Dus niet alleen dat er in gesprekjes gaat met de AVM om over het toezicht te praten, maar ook tot hoeveel sancties dat heeft geleid.

[2:52:14] En ik snap echt als dat in het begin er nog geen tientallen zijn,

[2:52:17] Maar ik hoop wel dat dat zo concreet mogelijk in de voortgangsrapportage naar ons toekomt.

[2:52:22] Juist om de boel scherp te houden in het belang van de mensen met langlopende letselschade.

[2:52:28] Weer een hele andere categorie slachtoffers van sectes.

[2:52:33] Ook al zijn ze net begonnen, ik hoop dat het er ook toe kan leiden dat er wel wordt ingegrepen bij sectes.

[2:52:39] En dat er informatie bijgehouden wordt over de secteproblematiek in Nederland.

[2:52:45] Dat lijkt mij belangrijk.

[2:52:53] Wat voorzichtig ook begrijp, is er een mogelijkheid om het te verbieden, zoals in Frankrijk?

[2:52:59] En hoe zou je nou kunnen voorkomen dat kinderen lid worden?

[2:53:04] Ik denk wel dat het belangrijk is dat daar voortdurend over wordt nagedacht.

[2:53:07] En of dat een WODC-onderzoek moet worden of anderszins, dat weet ik niet.

[2:53:13] De schrijvende toestanden in sectes moeten worden aangepakt.

[2:53:15] En je kunt niet zomaar bij ieder geloofsgemeenschap zeggen... ...daar mogen kinderen niet lid van worden.

[2:53:20] Dat is ook niet wat ik voorstel.

[2:53:21] Maar ik zeg wel, als je van sectes weet... ...dat er sprake is van al die onmenselijke zaken die ik net noemde... ...dan zou je wel kunnen zeggen, daar staan wij niet meer toe als overheid.

[2:53:31] Die vrijheid van rotsdienst is daar niet voor bedoeld.

[2:53:33] Excuus, daar wilde ik het bij laten.

[2:53:34] De staatssecretaris.

[2:53:40] Ja, voorzitter, ik had nog een openstaande vraag.

[2:53:42] Ik had nog een klein punt verwezen naar de tweede termijn.

[2:53:45] Dat is de feitelijke vraag of er een gemotiveerde beslissing wordt gegeven aan nabestaanden in verband met de afweging of er inzage wordt gegeven of niet.

[2:53:59] De weigering om het slachtoffer kennis te laten nemen van processtukken wordt nu al schriftelijk voorzien van een korte motivering aan het slachtoffer.

[2:54:08] Het nieuwe wetboek zal een rechtsmiddel introduceren en dat zal uiteraard ook gebruikt gaan met een gemotiveerde beslissing, want dan kan een gemotiveerd afwijzingbezoek worden gebruikt voor het instellen van dit rechtsmiddel.

[2:54:23] Dan rest mij u te zeggen dat

[2:54:31] Ik hoop dat de meerjarenagenda de ambitie uitstraalt die past bij het onderwerp en dat u daarin een weerklank vindt van het belang dat in uw commissie in de afgelopen jaren gevraagd is voor de positie van slachtoffers.

[2:54:52] We doen het erg goed, maar dat moet een aanleiding zijn om het nog beter te maken.

[2:54:57] Ik dank u.

[2:55:00] Dank u wel.

[2:55:01] Dan is er een bijna een einde gekomen aan dit commissiedebat over slachtofferbeleid.

[2:55:05] Ik ga nog de toezeggingen met u doornemen, maar ik ga in ieder geval alvast zeggen dat er een twee minuten debat is aangevraagd met als eerste spreker mevrouw Moedeloer.

[2:55:11] Dat zal plaatsvinden na het zomerreces.

[2:55:14] De toezeggingen.

[2:55:15] Let u goed op.

[2:55:15] De staatssecretaris rechtsbescherming zegt de Kamer toe voor het kerstreces van 2025 de Kamer te informeren over uitbreiding van inzagen in rapportages van het Pieter Baan Centrum voor Slachtoffers.

[2:55:24] De staatsgedagens rechtsbescherming zegt de Kamer de positie van slachtoffers bij strafbeschikkingen waar het gaat om de bereidheid van verdachten om te voordoen aan vorderingen van een slachtoffer en de vraag of de rechter dan de zaak moet bekijken bij het onderzoek naar de OM-strafbeschikking te betrekken.

[2:55:42] Ja, en ook onderdeel uit laten zijn van het gesprek wat gaande is tussen het OM en Slachtofferswil op Nederland.

[2:55:49] Ja, dank voor die toevoeging.

[2:55:51] De staatssecretaris zegt de Kamer toe, indien er aanleiding toe is, de Kamer te informeren over de vraag of incestkinderen een beroep kunnen doen op het schadefonds geweldsmisdrijven.

[2:56:00] De staatssecretaris zegt de Kamer toe in de volgende volgendgangsrapportage de Kamer te informeren over het toezicht door de AFM in het kader van de gedragscode Behandeling Netzelschade.

[2:56:13] Voorzitter, ik ga een afzonderlijke brief over letterlijke schade sturen in het najaar aan uw Kamer.

[2:56:17] Dat is nog beter.

[2:56:18] Daar kan het daarin worden meegenomen.

[2:56:20] Dan maken we dat even.

[2:56:21] Ja, dank u wel.

[2:56:23] De staatssecretaris zegt de Kamer toe in de volgende voortgangsrapportage de Kamer te informeren over de uitvoering van de motie van Nisper en Michonne Derksen over het verbieden van sectes zoals in Frankrijk en een verbod op het toetreden van kinderen tot sectes.

[2:56:37] De staatssecretaris zegt de Kamer toe bij de minister van Justitie en Veiligheid de vraag om naar de aandacht te brengen of de pilot in zaken langdurige nazorg bij verkeersslachtoffers uitgebreid kan worden naar slachtoffers van mensenhandel.

[2:56:51] Ja, correct.

[2:56:53] Dat waren alle toezeggingen.

[2:56:56] Dan dank ik heel hartelijk alle leden voor hun zinvolle bijdrage, de gevierde, uitstekende werk wederom vanavond, alle ondersteuning, de bode, de mensen van de dienstverslag en redactie, de belangstellenden op de publieke tribune en de mensen thuis en zeker ook de staatssecretaris voor Justitie en Veiligheid en zijn ondersteuning.

[2:57:11] Dank u hartelijk en een fijne avond.