Kindervragenuur

[0:00:01] Ik verzoek u uw plaatsen in te nemen.

[0:00:14] Hierbij...

[0:00:16] ...open ik de zesde editie van het Kindervragenuur... ...waarvan de eerste editie al in 2018 plaatsvond.

[0:00:26] En ik wil van heel hartelijk welkom heten... ...voordat ik de leden van de zijde van het kabinet welkom heet... ...de leerkrachten, de ouders en iedereen die meekijkt... ...en natuurlijk vooral onze belangrijkste aanwezigen... ...de scholieren uit Geldermalsen, Sint Maartensdijk... ...Stramprooi, Bunnik en Heemstede.

[0:00:46] En er is vandaag ook een tolk Nederlands Gebarentaal en het gehele Vragenuur wordt ook live uitgezonden.

[0:00:53] En het is een genoegen om jullie hier allemaal vandaag te mogen ontvangen, want dit is een hele speciale plek, zoals jullie ongetwijfeld weten en hebben geleerd.

[0:01:03] wordt vanuit deze zaal de toekomst van Nederland bepaald.

[0:01:07] En vandaag mogen jullie een aantal scherpe vragen stellen aan de staatssecretarissen in wat wij dan noemen vak K. Dat is de plek waar zij zitten.

[0:01:15] Daar zit het kabinet en jullie zijn vandaag allemaal onze volksvertegenwoordiging en gaan de leden van het kabinet vragen stellen.

[0:01:23] Er zijn vijf vragen, want jullie zitten hier niet zomaar, maar jullie zijn met elkaar gekozen uit 185 ingestuurde vragen.

[0:01:33] Dat is dus een hele prestatie dat jullie vragen het hebben gehaald en hier zijn.

[0:01:39] Die selectie van die vijf vragen is samengesteld door twee Tweede Kamerleden.

[0:01:43] Dat is mevrouw Caroline van der Plas.

[0:01:45] Zij zit daar achterin.

[0:01:47] Caroline, zwaai even.

[0:01:50] Heel goed.

[0:01:52] En mevrouw Songul Mutluar heeft samen met mevrouw Van der Plas daar aangewerkt, samen met de vorige Kamervoorzitter Martin Bosma.

[0:02:01] En daar zijn de vrij vragen uitgekomen die jullie vandaag aan het kabinet gaan stellen.

[0:02:05] De klassen hebben vanochtend al workshops gehad om te oefenen met het stellen van vragen aan de aanwezige staatssecretarissen.

[0:02:12] En als daar verder geen andere zaken meer zijn, dan gaan we zo beginnen.

[0:02:16] En dan heet ik van harte welkom de staatssecretaris Aerts, de staatssecretaris van Marum, mevrouw Thielen, staatssecretaris Thielen en staatssecretaris Rutte.

[0:02:25] En zij zitten klaar om jullie vragen te beantwoorden.

[0:02:27] En als jullie even willen klappen, dan mag dat gewoon.

[0:02:30] Heel goed.

[0:02:35] Nou, en dan zijn we zo langzamerhand aangekomen aan de eerste vraag.

[0:02:40] En ik kijk naar het vak met de gele shirts.

[0:02:43] Jullie zien er fantastisch uit.

[0:02:45] En ik heb begrepen dat ik het woord mag geven aan Kees Jan Boer.

[0:02:49] En Kees-Jan Boer, kom maar naar voren.

[0:02:50] Ja hoor, je mag naar voren komen.

[0:02:53] En de heer Boer, zeggen we dan, want we spreken elkaar altijd hier aan via de achternaam.

[0:02:56] De heer Boer is leerling van de Rehobotschool uit Geldermalsen.

[0:03:01] En hij heeft als eerste een vraag aan de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, meneer Van Marem.

[0:03:09] Meneer Boer, ik geef u het woord voor uw vraag.

[0:03:12] Dank u wel, voorzitter.

[0:03:14] Mijn naam is Kees Jan Boer en ik zit in groep 8 van de Rehobotschool in Geldermalsen.

[0:03:18] AI wordt door steeds meer mensen en bedrijven gebruikt.

[0:03:20] Bedrijven gebruiken AI vaak als chatbot op hun website, maar ook kan AI later de administratie van een bedrijf grote nieuws overnemen.

[0:03:28] Stel dat ik studeer om later in een grote bedrijf te gaan werken.

[0:03:32] Nadat ik mijn diploma behaald heb, vind ik een baan in een grote fabriek waar ik met plezier ga werken.

[0:03:37] Maar na een poosje besluit mijn werkgever een paar door AI-gegenereerde robots aan te schaffen die mijn werk zullen overnemen.

[0:03:43] Dan verlies ik mijn baan en moet ik op zoek naar een fabriek waar nog geen robots worden gebruikt.

[0:03:48] Maar waarschijnlijk komen er in die fabriek na verloop van tijd ook robots, waardoor ik weer op zoek naar werk moet.

[0:03:53] Mijn diploma is dan dus minder waard, omdat mijn werk door AI is overgenomen.

[0:03:57] Ik noem nu dit voorbeeld, maar ook veel andere beroepen kan AI later grotendeels of helemaal overnemen.

[0:04:04] Dit willen wij voorkomen.

[0:04:05] Daarom is onze vraag, hoe kunnen jullie als regering voorkomen dat kunstmatige intelligentie zoveel macht krijgt dat onze diploma's later weinig of niks meer waard zijn, omdat we dan bijna alles door AI kunnen laten doen?

[0:04:18] Dank u wel, meneer Boer.

[0:04:19] Volgens mij heeft u dat heel puntig en goed weten te verwoorden.

[0:04:22] Dan geef ik nu voor het antwoord het woord aan de staatssecretaris van Marum van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

[0:04:31] Dank u wel, meneer Boer, voor deze goede vraag.

[0:04:35] Het is natuurlijk zo dat je alles aan AI kunt vragen.

[0:04:43] Dan denk je misschien dat je geen diploma meer nodig hebt, maar dat is niet zo, want gelukkig werkt het niet zo.

[0:04:47] Een diploma is nog steeds heel veel waard, want diploma's laten niet alleen zien wat je hebt geleerd, maar ook dat je het kunt gebruiken in het echte leven, dus in de klas, op straat en later op je werk.

[0:05:01] AI kan dat niet, want het zit in de computer.

[0:05:04] Je kunt AI wel leren dat stelen verboden is, maar AI kan niet iemand aanhouden op straat.

[0:05:12] Daar heb je een politieman voor nodig, met een diploma, zodat hij dat ook op de juiste manier iemand arresteert.

[0:05:19] Natuurlijk kan AI je wel helpen bij heel veel beroepen, maar soms kun je dat met slimme chatbots doen, die een advies geven aan dokters of verpleegkundigen.

[0:05:30] Maar ze kunnen ook het werk dat je doet nooit helemaal overnemen.

[0:05:34] Je hebt altijd nog mensen nodig die patiënten geruststellen, die een gebroken been in het gips doen.

[0:05:42] Dat soort dingen, zeg maar.

[0:05:43] Dat geldt ook in de fabriek, wat u zelf net ook aangaf.

[0:05:47] In een fabriek kan wel een machine komen, maar als de machine kapot gaat, heb je nog steeds iemand nodig om hem te maken.

[0:05:56] Er zijn toch altijd dingen die je als mens ook moet blijven doen?

[0:06:00] Dus AI kan wel een heel goed hulpmiddel zijn, maar het is nooit dat het helemaal de boel overneemt.

[0:06:07] We hoeven misschien bepaald werk in de toekomst niet zelf meer te doen.

[0:06:11] Bijvoorbeeld een klantenservice van een winkel.

[0:06:13] Een simpele vraag beantwoorden van hoe laat jullie open zijn, dat kan AI ook.

[0:06:17] Maar als je echt een klacht hebt, dan zul je toch altijd nog iemand nodig hebben om jou even te woord te staan.

[0:06:23] Dat wil je dan ook.

[0:06:24] Maar er komen ook door AI nieuwe banen bij.

[0:06:29] Misschien wel AI-inspecteurs die controleren of AI wel veilig en eerlijk werkt.

[0:06:34] Je kunt ook kijken naar mensen die chips moeten maken, die robots kunnen bouwen en wat voor beroepen daar ook weer voor nodig zijn waar je ook een diploma voor nodig hebt.

[0:06:45] Misschien zijn het wel beroepen waar je later voor gaat studeren.

[0:06:49] Dus diploma's blijven heel belangrijk, ook omdat we AI niet blindlings kunnen vertrouwen.

[0:06:56] AI is wat je erin stopt, maar soms staat het er niet helemaal goed in.

[0:06:59] Dan krijg je ook wel een verkeerd advies.

[0:07:00] Dus je zult altijd ook zelf moeten blijven nadenken.

[0:07:04] En ook als AI steeds slimmer wordt, dan blijft het belangrijk dat kinderen en jongeren ook begrijpen hoe de techniek erachter werkt.

[0:07:12] En daar moet je echt wel even goed voor leren.

[0:07:14] Dus als ik jou was, zou ik wel mooi doorgaan met studeren en proberen een diploma te halen.

[0:07:21] Dank u wel, staatssecretaris.

[0:07:21] En ik kijk even naar meneer Boer.

[0:07:23] Is uw vraag hiermee voldoende beantwoord?

[0:07:25] Ik zie dat het het geval is.

[0:07:27] Dan mogen de leden die aanwezig zijn in de zaal ook nog een vervolgvraag stellen aan de staatssecretarissen.

[0:07:32] Ik kijk even rond of er mensen zijn die dat graag willen.

[0:07:37] Als u dat van plan bent, mag u naar voren lopen, naar de microfoon.

[0:07:41] Heel goed.

[0:07:44] En wat mooi zou zijn, en jullie mogen rustig spreken, want we hebben rustig alle tijd, als u even aangeeft wat uw naam is en dan vervolgens de vragen stellen aan de staatssecretaris.

[0:07:54] En dan zou ik graag aan deze kant willen beginnen.

[0:07:57] Gaat uw gang.

[0:07:59] Meneer de voorzitter, ik ben Rebecca Middelkoop uit groep 8 van de Rebelschool uit Geldermalsen.

[0:08:03] Onze vraag is gebruikt de staatssecretaris op zijn werk wel eens AI zo?

[0:08:08] Ja, bent u dan niet bang dat AI uw werk overneemt?

[0:08:11] Staatssecretaris.

[0:08:13] Dat is een hele goede vraag.

[0:08:14] Absoluut heb ik wel eens AI gebruikt voor mijn werk.

[0:08:19] Maar je moet toch altijd zelf blijven nadenken?

[0:08:22] Dat is wel heel belangrijk.

[0:08:23] Je krijgt wel een heel mooi overzichtje van wat je graag wil weten.

[0:08:26] Dan staat het wel mooi bij elkaar, want AI kan wel een hele hoop dingen bij elkaar brengen.

[0:08:30] Maar uiteindelijk moet je ook zelf je eigen beslissing maken over zaken.

[0:08:34] En dan komt ook je eigen geest erbij.

[0:08:38] Dan gaan we naar de volgende vervolgvraag.

[0:08:41] Gaat uw gang?

[0:08:42] Waarom zouden we dan nog ons best doen op school als we heel vaak AI gebruiken?

[0:08:48] Dat heb ik net ook al gezegd.

[0:08:50] AI is een hulpmiddel.

[0:08:55] Een hulpmiddel kan je ook helpen om dingen beter te leren.

[0:09:00] Soms denk je dat je een hele hoop moet opzoeken.

[0:09:04] Dat kun je aan AI vragen.

[0:09:05] Dan heb je dat netjes op een rijtje staan, maar dan heb je het wel geleerd.

[0:09:09] AI heeft het even voor je opgezocht, maar uiteindelijk moet je zelf ook even snappen wat AI daar gezegd heeft en op een rijtje gezet heeft.

[0:09:17] Dat kun je ook gebruiken in je verdere leven, in je studie en dat soort zaken.

[0:09:23] Dank u wel.

[0:09:23] We gaan naar de volgende vraag.

[0:09:24] Zeg gerust even uw naam en uw vraag aan de staatssecretaris.

[0:09:27] Gaat uw gang.

[0:09:29] Ik heet Guido.

[0:09:30] Mijn vraag is aan de voorzitter.

[0:09:34] Gaat u er echt iets aan doen en wat zou u er aan doen?

[0:09:39] Wat wij altijd proberen, is dat wij gaan zorgen dat de informatie die in AI komt, ook goede informatie is en dat dat informatie is die op een eerlijke manier gebruikt kan worden.

[0:09:53] Er zijn ook wel eens mensen die allerlei dingen op het internet zetten die ook door AI opgezocht en gebruikt kunnen worden.

[0:10:01] Wij zijn er natuurlijk wel om goed te kijken of de juiste dingen ook door AI gebruikt worden en dat je niet misleid kan worden door AI.

[0:10:09] Daar zijn wij weer voor.

[0:10:11] Dan gaan we naar de laatste vervolgvraag.

[0:10:13] Gaat uw gang?

[0:10:14] Mijn vervolgvraag is hoe u ervoor gaat zorgen dat we nu, maar ook later, alle appjes en filmpjes nog kunnen vertrouwen zonder dat het AI is.

[0:10:27] Dat is een hele goede vraag, voorzitter.

[0:10:31] We zien hele goede dingen van AI, maar we zien ook dat er toch weleens dingetjes in zitten die best wel misleidend kunnen zijn.

[0:10:38] Daarom is het ook goed om ervoor te zorgen dat als je iets wat gecreëerd is door AI,

[0:10:43] Dat je ook kunt zien dat het daardoor gecreëerd is.

[0:10:46] Dus dat we dan ook bij die filmpjes gaan zetten van dit is AI.

[0:10:49] Dus dat je niet denkt dat het echt is.

[0:10:52] We hebben natuurlijk de afgelopen tijd wel gezien dat er filmpjes zijn gemaakt van mensen waarvan mensen dingen zeggen die ze zelf nooit gezegd hebben.

[0:10:58] Dat kan best heel schadelijk zijn.

[0:11:00] Dus we moeten wel zorgen dat we daar een beetje controle op houden en dat er niet allerlei rare dingen door AI gecreëerd worden die wij voorwaar aannemen.

[0:11:10] Dank u wel.

[0:11:11] En daarmee zijn we aan het einde gekomen van deze eerste vraag.

[0:11:15] En dan wil ik heel hartelijk danken de heer Kees-Jan Boer en alle andere leerlingen van de Rehobootschool uit Geldermalsen.

[0:11:23] En ik wil u verzoeken om uw stoel, uw zetel noemen we dat hier, weer in te nemen.

[0:11:29] En dan gaan we zo dadelijk naar de volgende vraag.

[0:11:31] Als u de plek heeft ingenomen, een applaus.

[0:11:39] Heel goed.

[0:11:40] Dan zijn we toegekomen aan de tweede groep.

[0:11:43] Daarvoor wil ik graag Gisela van der Meijden naar voren vragen uitnodigen.

[0:11:48] Dat betreft de blauwe groep.

[0:11:52] Gisela, neem plaats achter het sprekerstoelte.

[0:11:56] Gisela is de spreker namens groep 8 van openbare basisschool de Rieburg uit Sint-Maartensdijk.

[0:12:02] Mevrouw Van der Meijden heeft een vraag aan de staatssecretaris van Openbaar Vervoer en Milieu, de heer Thierry Aartsen.

[0:12:10] U gaat zelf uw vraag inleiden.

[0:12:12] Ik zou u willen zeggen dat u gerust de tijd neemt.

[0:12:15] Spreek rustig, want we hebben alle tijd en we gaan goed naar u luisteren.

[0:12:18] Gaat uw gang.

[0:12:19] U heeft het woord.

[0:12:19] Dank u wel voor het woord, voorzitter.

[0:12:23] In Nederland zijn we gewend om met oud jaar en nieuwjaarsdag vuurwerk af te steken.

[0:12:28] Dat noemen we dan een soort traditie, omdat we dat elk jaar weer opnieuw doen.

[0:12:35] Alleen als dat gaat, als dat verboden wordt, dan gaat dat denk ik dan niet meer.

[0:12:41] Omdat het dan verboden wordt en dan is er geen vuurwerk meer.

[0:12:45] Geen vuurwerk is niet kunnen afsteken en niet kunnen afsteken is geen traditie.

[0:12:50] Toen kwamen ik en mijn klasgenoten op de vraag waarom willen jullie vuurwerk dan gaan verbieden?

[0:12:59] Dat is een hele duidelijke vraag.

[0:13:00] Ik nodig de staatssecretaris uit voor de beantwoording, maar niet voordat ik u een compliment wil geven dat u dit helemaal uit het hoofd heeft gedaan.

[0:13:07] Dat zien we hier ook niet altijd, dus ik zie een Kamerlid in de dop, volgens mij.

[0:13:12] We gaan luisteren naar de staatssecretaris voor het antwoord op uw vraag.

[0:13:16] Staatssecretaris, gaat uw gang?

[0:13:18] Dank u, voorzitter, en complimenten aan mevrouw Van der Meijden voor deze goede vraag.

[0:13:24] Vuurwerk en oud en nieuw is echt zo'n onderwerp wat heel erg leeft in de samenleving en wat ook iedereen anders over denkt, waarin ook de meningen over zijn verschilt.

[0:13:35] Er zijn mensen in Nederland die vinden oud en nieuw en het afsteken van vuurwerk een mooie traditie.

[0:13:40] Heel veel mensen kijken uit ieder jaar naar oud en nieuw om mooi vuurwerk af te steken, sparen daar geld voor, doen dat gezellig met het gezin, ook genieten van dat mooie vuurwerk.

[0:13:52] Ik vind ook dat het één keer per jaar misschien ook wel zou moeten kunnen.

[0:13:55] Maar er zijn ook mensen in Nederland die zich zorgen maken over oud en nieuw.

[0:14:00] Dat zien we bijvoorbeeld bij de politie.

[0:14:02] Voor de politie is oud en nieuw niet zo'n hele fijne traditie.

[0:14:06] Die hebben het vaak te maken met geweld.

[0:14:09] Mensen die vuurwerk naar hun toe schieten of naar hun toe gooien.

[0:14:12] Vorig jaar hebben we gezien dat er bijna 8000 incidenten zijn geweest met politieagenten.

[0:14:20] Hetzelfde zien we bij de mensen die in het ziekenhuis werken of in de zorg werken.

[0:14:23] We hebben vorig jaar bijna 1100 mensen gehad die gewond zijn geraakt door vuurwerk, die hun hand zijn kwijtgeraakt.

[0:14:30] Er zijn zelfs twee mensen overleden vorig jaar tijdens oud en nieuw door vuurwerk.

[0:14:35] En het is natuurlijk ook mensen die zich zorgen maken over hun huisdieren.

[0:14:39] Honden en katten die bang zijn voor vuurwerk en daar heel vervelend vinden die dagen rondom oud en nieuw.

[0:14:46] Dus het is een enorm onderwerp dat heel erg leeft in de samenleving.

[0:14:50] En zoals jullie weten, de regering kan wetten maken en naar de Tweede Kamer sturen.

[0:14:55] Maar er is ook nog iets bijzonders en dat is dat de Tweede Kamer zelf ook een wet mag maken.

[0:14:59] Dat noemen we een initiatiefwetsvoorstel.

[0:15:01] Dat is er bij vuurwerk gebeurd.

[0:15:03] De Kamer heeft een eigen wet gemaakt en volgend jaar hebben zowel de Tweede Kamer als de Eerste Kamer gezegd dat zij graag vuurwerk willen verbieden.

[0:15:10] Ze hebben die twee meningen gewogen en gezegd wij vinden het toch belangrijker dat mensen veilig kunnen zijn op oud en nieuw.

[0:15:18] En dus hebben ze gezegd we stemmen in met het wetsvoorstel om vuurwerk te verbieden.

[0:15:24] Wij streven er als kabinet naar om dat volgend jaar in te laten gaan, dat verbod.

[0:15:28] Daarvoor moeten we nog wel drie dingen doen.

[0:15:31] We moeten zorgen dat de politie goed de tijd krijgt om zichzelf voor te bereiden op zo'n nieuwe situatie, want dat wordt een andere jaarwisseling.

[0:15:39] Zij moeten zich goed kunnen voorbereiden en moeten dingen kunnen controleren.

[0:15:42] Wat ook nieuw is volgend jaar, is dat de burgemeester van je stad of van je dorp de mogelijkheid krijgt om een ontheffing te verlenen, zoals we dat dan noemen.

[0:15:53] Dan wordt er bijvoorbeeld een voetbalvereniging of de muziekvereniging.

[0:15:56] Dan mag de burgemeester vragen of wij op het centrale plein in de wijk of het centrale plein in het dorp toch nog met elkaar vuurwerk mogen afsteken op een veilige manier.

[0:16:06] En er zijn natuurlijk ook ondernemers, mensen die een bedrijf hebben, die geld verdienen met vuurwerk.

[0:16:11] Bijvoorbeeld de lokale fietsenmaker of de tuincentra.

[0:16:14] En we hebben ook gezegd, als we volgend jaar vuurwerk zouden willen verbieden, moeten we ook zorgen dat die mensen een compensatie krijgen door geld te geven, omdat ze hun bedrijf volgend jaar niet meer kunnen runnen op de manier zoals ze dat gedaan hebben.

[0:16:26] En dat is de reden waarom de Tweede Kamer dat heeft besloten.

[0:16:29] En het kabinet gaat dat netjes uitvoeren.

[0:16:31] En we hopen dat volgend jaar dat verbod in kan gaan.

[0:16:34] Daar moeten nog wel wat dingen gebeuren.

[0:16:35] Als ik er een laatste ding aan wil toevoegen, voorzitter.

[0:16:39] Ik hoop vooral ook dat we een veilige jaarwisseling, veilig oud en nieuw, volgende maand kunnen gaan hebben met elkaar.

[0:16:45] Want dat wordt natuurlijk wel spannend.

[0:16:46] Er zijn mensen die zeggen we gaan nog één keer knallen.

[0:16:48] Ik hoop toch wel dat we het een beetje rustig kunnen houden met elkaar.

[0:16:51] Want het zou heel vervelend zijn als mensen extra gewond raken of in het ziekenhuis belanden door vuurwerk.

[0:16:59] Dank u, staatssecretaris, voor uw beantwoording.

[0:17:00] En ik kijk even naar mevrouw van der Meijden.

[0:17:02] Heeft u nog een vervolgvraag?

[0:17:03] Nee, ik niet.

[0:17:05] Uw vraag is goed beantwoord.

[0:17:06] Nou, dat is heel goed.

[0:17:07] Dan ga ik kijken naar eventuele vervolgvragen.

[0:17:10] Zijn er leden die ik mag uitnodigen bij de interruptiemicrofoon voor een vervolgvraag aan de staatssecretaris over dit onderwerp?

[0:17:20] Drie vervolgvragen.

[0:17:21] En als u weer even uw naam zou willen noemen en dan vervolgens uw vraag zou willen stellen aan de staatssecretaris, dan geef ik u het woord aan u.

[0:17:31] U mag de microfoon, het knopje indrukken of met de voet op het metalen plaatje staan.

[0:17:39] Dit gaat ook goed.

[0:17:40] Ja.

[0:17:41] Hoi, ik ben Elvie de Wolf.

[0:17:43] Ik ben elf jaar oud.

[0:17:44] Ik zit in groep acht bij Opias de Rieberg.

[0:17:47] Waarom kunnen we niet minder strenge regels afspreken, zodat we toch nog veilig vuurwerk kunnen afsteken?

[0:17:56] De staatssecretaris.

[0:17:57] Dank aan mevrouw de Wolf voor deze vraag.

[0:18:01] De reden daarvoor is dat we ook zien dat er op heel veel plekken het misgaat met vuurwerk afsteken.

[0:18:07] We zien dat veel mensen in het ziekenhuis terechtkomen door vuurwerk.

[0:18:11] Niet alleen maar als je zelf vuurwerk afsteekt, maar de helft van de mensen die in het ziekenhuis komt,

[0:18:15] staat om vuurwerk heen.

[0:18:16] Dus ook de mensen die in de straat aan het kijken zijn naar vuurwerk, kunnen ook nog gewond raken, omdat iemand anders verkeerd vuurwerk afsteekt.

[0:18:24] Dat is natuurlijk erg vervelend als dat tot veel gewonden in het ziekenhuis leidt.

[0:18:29] Vandaar dat de Tweede Kamer heeft besloten om vuurwerk te verbieden.

[0:18:32] waarschijnlijk vanaf volgend jaar.

[0:18:35] Maar we willen natuurlijk niet zomaar zo'n mooie traditie weggooien.

[0:18:38] We willen ook dat er bijvoorbeeld nog vuurwerkshows mogelijk blijven.

[0:18:41] We willen dat het op een centrale plek in het dorp of de wijk nog mogelijk blijft om mooi vuurwerk af te steken.

[0:18:48] Dat moet dan wel netjes volgens de regels, zodat er geen gewonden of problemen gebeuren.

[0:18:53] Dat is hopelijk wat we kunnen gaan doen volgend jaar.

[0:18:57] We gaan luisteren naar de volgende volgvraag.

[0:18:59] Gaat uw gang?

[0:19:03] Bedankt, meneer de voorzitter.

[0:19:06] Ik ben Dané en ik ben elf jaar en ik zit op OBS Ter Heerburg in Sint-Maartensdijk.

[0:19:11] Mijn vervolgvraag is waarom jullie het lontje van het vuurwerk niet langer maken, zodat het veiliger is om af te steken?

[0:19:20] Ja, staatssecretaris.

[0:19:22] Geeft u daar maar eens antwoord op?

[0:19:23] Dat is een hele goede vraag, voorzitter.

[0:19:25] Er zijn wel eens vragen waar ik wel antwoord op heb.

[0:19:29] Maar dit zijn van die moeilijke vragen waar je toch moeilijk het antwoord op weet.

[0:19:32] Probeert u het toch maar.

[0:19:33] Er zijn natuurlijk redenen om dat lontje zo lang te hebben.

[0:19:39] We proberen mensen natuurlijk ook aan te moedigen om het met een afsteeklont en met een vuurwerkbril op te doen.

[0:19:44] Dat is de reden waarom dat zo is.

[0:19:48] Maar we hopen vooral dat er volgend jaar op een goede manier vuurwerk wordt afgestoken op de plekken waar de burgemeester de ontheffing gaat verlenen, zodat je dat op een veilige en gecontroleerde manier kunt doen en er goede afspraken over kunt maken, zodat mensen aan de ene kant toch nog kunnen blijven genieten van dat mooie vuurwerk op een goede manier.

[0:20:06] Misschien met een grote lontje.

[0:20:08] Ik zal dat punt ook meenemen richting de vuurwerkbranche, om daar eens goed naar te kijken.

[0:20:14] En dan hopen we natuurlijk dat mensen nog steeds kunnen genieten van een mooie vuurwerktraditie bij hun in de buurt, zonder de problemen die de politie en in de ziekenhuizen die er nu zijn.

[0:20:25] U heeft zowaar een toezegging in de pocket, dus dat heeft u heel goed gedaan.

[0:20:29] Complimenten.

[0:20:31] We gaan naar een laatste vervolgvraag.

[0:20:33] Gaat uw gang.

[0:20:36] U mag het knopje indrukken.

[0:20:40] Voet mag ook.

[0:20:41] Het kan met de voet of met het knopje.

[0:20:43] Ik ben Shelby Goos en zit in groep 8 van OBS Schoolder-Rieburg.

[0:20:47] En mijn vraag is, waarom maken jullie niet een soort van idee voor mensen om te leren veilig vuurwerk af te steken vanaf een bepaalde leeftijd?

[0:20:56] Dat is een heel goed idee.

[0:21:00] Dat gebeurt gelukkig ook al.

[0:21:01] Er zijn speciale pakketten voor mensen op de basisschool of de middelbare school over hoe je op een veilige manier vuurwerk kan afsteken.

[0:21:10] Volgende maand zullen wij ook een grote campagne starten met reclameborden en sportjes en filmpjes, bijvoorbeeld op Instagram of TikTok, om mensen ook de tip mee te geven als je nou vuurwerk afsteekt.

[0:21:21] Maar bijvoorbeeld ook als jullie ouders, of jullie grote, oudere broers en zussen vuurwerk afsteken, draag dan ook zo'n vuurwerkbril.

[0:21:28] Want het kan altijd zijn dat er iets misgaat, dat een vuurpijl de verkeerde kant op schiet.

[0:21:32] En dan is het natuurlijk heel vervelend als het in je oog terechtkomt en je daardoor behoorlijk blind kan worden.

[0:21:38] En dat kun je voorkomen door zo'n vuurwerkbril te dragen.

[0:21:40] Die krijg je ook gratis als je vuurwerk koopt.

[0:21:43] Kun je ook omvragen.

[0:21:44] Dat is nou precies zo'n maatregel die je wilt nemen om te voorkomen dat als je staat te kijken naar vuurwerk en het gaat mis dat je dan naar het ziekenhuis moet omdat je een vuurpel in je oog hebt gekregen.

[0:21:55] Dank u wel.

[0:21:56] Dank u wel voor uw vervolgvragen.

[0:21:57] En ik kijk ook even bij de leerlingen van de andere scholen of er misschien op dit onderwerp een vervolgvraag is.

[0:22:03] Dat mag, want we gaan in de tijd op zich best wel goed.

[0:22:06] Antwoorden zijn kort, vragen zijn kort.

[0:22:09] Ik zou eigenlijk willen dat het altijd zo is.

[0:22:14] Zijn er nog andere vragen aan de staatssecretaris?

[0:22:18] Die mevrouw, die mevrouw.

[0:22:19] Die mevrouw?

[0:22:20] Mag ik u naar voren uitnodigen?

[0:22:22] Ja hoor, gaat uw gang.

[0:22:25] Heel goed.

[0:22:31] Gaat uw gang.

[0:22:33] Jullie zeiden dat je bijvoorbeeld nog met de burgemeester vuurwerk mag afsteken, maar hoe komen zij aan vuurwerk als het vuurwerk niet meer verkocht mag worden, bijvoorbeeld?

[0:22:45] Ook dat is een hele goede vraag.

[0:22:48] Daar zijn we met hart over aan het nadenken.

[0:22:50] Hoe kun je vuurwerk afsteken als je het niet meer kan kopen in de winkel?

[0:22:55] Daarom hebben we nu samen met de vuurwerkbranche, met burgemeesters en de politie een plan gemaakt.

[0:23:01] Daar hopen we de komende maanden verdere stappen op mee te zetten om dit mogelijk te maken.

[0:23:06] Bijvoorbeeld dat je dat online kan bestellen en dat dan de vuurwerkleverancier dat komt afgeven bij de vereniging die het komt brengen.

[0:23:13] Je wilt natuurlijk niet 200 kilo vuurwerk achterin je auto of in je tuinhuisje hebben liggen.

[0:23:17] Dat is ook gevaarlijk als je dat doet.

[0:23:19] Dus je wilt daar goede afspraken over maken.

[0:23:22] Dat is best ingewikkeld en daar moeten we goed hard aan werken om dat voor elkaar te krijgen.

[0:23:26] Uiteindelijk willen we natuurlijk wel proberen om die vuurwerktraditie die we in Nederland hebben en die voor heel veel mensen ook mooi is, om die toch nog een klein beetje in stand te houden, bijvoorbeeld op zo'n buurtplein, om dat af te steken.

[0:23:36] Vandaar dat we nu aan het kijken zijn, kan je dat niet op een andere manier organiseren zonder dat je dat in de winkel hoeft te kopen.

[0:23:42] Dank u, staatssecretaris.

[0:23:43] Zijn er verder nog vervolgvragen?

[0:23:45] Ja hoor, komt u maar naar voren.

[0:23:46] Gaat uw gang.

[0:23:46] Jawel, u bent nog niet klaar.

[0:23:51] Gaat uw gang.

[0:23:52] Als het vuurwerkverbod niet doorgaat, hoe gaan jullie dan controleren of het wel goed wordt gebruikt en of er geen overtredingen komen?

[0:24:04] Ook dit is een goede vraag, voorzitter, want inderdaad, wij kunnen wetten maken in Nederland, maar het is natuurlijk niet zo dat mensen zich automatisch aan de regels houden.

[0:24:13] Dus wat we proberen te doen, is daar ook een beetje de tijd voor nemen.

[0:24:17] We hebben gezegd dat er dit jaar nog geen vuurwerkverbod is.

[0:24:21] Dat heeft de Kamer heel duidelijk gezegd.

[0:24:22] We willen dit jaar nog geen vuurwerkverbod.

[0:24:24] We doen heel hard ons best om dat volgend jaar wel voor elkaar te krijgen, maar dan moeten we eerst die drie voorwaarden invullen.

[0:24:30] In die periode daarvoor gaan we natuurlijk ook aan de mensen thuis heel duidelijk maken.

[0:24:34] Het mag niet, pas nou op, doe het nou op een andere manier, zodat mensen ook weten dat het niet meer mag.

[0:24:40] We hebben natuurlijk ook de situatie, bijvoorbeeld dat je mensen vuurwerken uit Duitsland of uit België halen.

[0:24:45] En daar is de politie op dit moment ook druk mee bezig om bijvoorbeeld controles te doen bij de grens, bij mensen thuis.

[0:24:53] Op het moment dat mensen een tip krijgen dat er ergens vuurwerk wordt verhandeld, want het vuurwerk wat in België en in Duitsland verkocht is veel zwaarder dan we hier in Nederland hebben.

[0:25:01] En daar zien we ook heel vaak de grote problemen mee gebeuren.

[0:25:06] Mensen die komen te overlijden omdat ze echt dat hele zware vuurwerk afsteken op een verkeerde manier.

[0:25:10] Vandaar dat we dat op die manier proberen te doen.

[0:25:14] Dank u wel.

[0:25:14] We hebben nog ruimte voor één vervolgvraag.

[0:25:17] Ik zie hiervoor nog één vinger.

[0:25:19] Mag ik u naar voren uitnodigen voor uw vraag aan de staatssecretaris?

[0:25:23] Ik ben Jelmer.

[0:25:25] Ik hoorde net over het huis van vuurwerk.

[0:25:28] Hoe gaat de politie dan aan het werk met huiscontroles op vuurwerk?

[0:25:34] De politie komt niet bij mensen thuis controleren of er illegaal vuurwerk achter de voordeuren ligt.

[0:25:43] Het zijn natuurlijk wel eens tips dat er binnenkomen dat iemand bijvoorbeeld vuurwerk uit België of Duitsland haalt.

[0:25:50] En dat woord thuis in het tuinhuisje heeft liggen.

[0:25:53] En dat illegaal verkoopt, dat mag natuurlijk niet.

[0:25:56] En de politie moet daar natuurlijk ook tegen optreden.

[0:25:57] En dat is maar goed ook, want je zou maar naast zo iemand wonen die dat heeft liggen thuis.

[0:26:02] En dat is natuurlijk niet een heel klein beetje, dat is ook heel veel.

[0:26:05] En dan kan het wel eens gevaarlijk misgaan.

[0:26:06] Dus vandaar dat de politie wel probeert te voorkomen dat mensen illegaal vuurwerk hebben.

[0:26:12] En daar natuurlijk ook controles op uitvoert.

[0:26:16] Daarmee zijn we aan het einde gekomen van deze vraag.

[0:26:18] Dan wil ik een groot applaus voor mevrouw van der Meijden en de Rieburg uit Sint-Maartensdijk.

[0:26:27] En inmiddels is ook mevrouw Mütleur aangekomen achterin de zaal.

[0:26:30] Die heeft meegedacht over het selecteren van de vragen.

[0:26:33] Dus fijn dat u er ook bent.

[0:26:35] Ik wil graag uitnodigen Jesse Bruinen van groep 7.

[0:26:39] Ja, heel goed.

[0:26:43] Jesse Bruinen is leerling, scholier in groep 7 van basisschool De Veertel uit Stramprooi.

[0:26:49] U heeft een vraag aan de staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport, mevrouw Thielen.

[0:26:57] Gaat uw gang.

[0:26:58] Op ons veldje vinden we vaak vapes en lege drugsverpakkingen.

[0:27:02] We zien dat jongeren dit gebruiken en willen graag dat dit minder toegankelijk wordt.

[0:27:07] Dus welke maatregelen gaat de overheid nemen om illegale verkoop van vapes en drugs aan jongeren aan te pakken?

[0:27:15] Dank u wel.

[0:27:16] Het woord is aan de staatssecretaris.

[0:27:26] Ja, voorzitter, dank aan de heer Bruyne voor zijn vraag, want ik denk dat hij niet de enige is en ook Stramp Roy niet de enige is waar je inderdaad wel eens veepsverpakkingen vindt of soms zelfs pakjes waar drugs in hebben gezeten.

[0:27:39] Het is een probleem in heel heel Nederland.

[0:27:41] Het is belangrijk dat deze vraag wordt gesteld, want veeps en drugs zijn gewoon slecht en ze zijn verslavend en al helemaal voor kinderen.

[0:27:49] En daarom is het ook verboden om veeps te verkopen aan kinderen jonger dan 18 jaar.

[0:27:54] Dus als je nog geen 18 bent, dan kan je ook geen vapes kopen en dan kan je ook geen tabak kopen.

[0:28:00] En drugs is eigenlijk voor iedereen in Nederland verboden, hoe oud je ook bent.

[0:28:04] Dus wat de overheid dan kan doen, is twee dingen.

[0:28:07] Het ene is zorgen dat het minder leuk, minder aantrekkelijk is om vapes en drugs te gebruiken.

[0:28:13] Zo hebben we bijvoorbeeld verboden dat er een smaakje aan zit.

[0:28:17] We geven veel voorlichting op scholen over hoe slecht het eigenlijk is om te vepen.

[0:28:23] En we hebben ook een campagne, ook samen met ouders, en die heet Nee tegen Vepen.

[0:28:28] Dus op die manier proberen we dat jongeren en kinderen ook niet willen.

[0:28:32] En daarnaast proberen we inderdaad verkoop tegen te houden en zeker illegale verkoop.

[0:28:38] Dus wat ik al zei, het is verboden om te verkopen aan een kinderen jonger dan 18.

[0:28:42] En als je het hebt over drugs, dan kan de politie daar ook opsporing doen en dat doen ze heel veel en ook best wel goed.

[0:28:50] Voor veeps geldt dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit de politie van de tabak en de veeps is.

[0:29:01] Dus die gaan kijken bij winkels waar veeps worden verkocht of ze dat niet aan kinderen jonger dan 18 jaar doen en of ze geen smaakjesveeps in het winkel hebben liggen.

[0:29:13] En als ze dat wel hebben, dan krijgen ze een hele hoge boete.

[0:29:17] Maar die boete vinden we eigenlijk nog niet hoog genoeg.

[0:29:19] Dus volgend jaar gaan we die boetes nog verder verhogen.

[0:29:23] Nou, dat is wat we als overheid proberen om het tegen te houden.

[0:29:26] En daarnaast roepen wij natuurlijk altijd iedereen op om niet te beginnen met vepen en roken.

[0:29:31] En hopen we ook dat ouders en docenten daar ook een beetje aan helpen om te zorgen dat dat niet gebeurt.

[0:29:37] Dank u wel, staatssecretaris.

[0:29:38] Ik kijk even naar meneer Bruijnen.

[0:29:39] Heeft u nog een vervolgvraag?

[0:29:41] Nee.

[0:29:42] Uw vraag is beantwoord?

[0:29:43] Ja.

[0:29:43] Dank u wel.

[0:29:44] Dan ga ik kijken naar de aanwezige leden in de zaal en die wil ik graag naar voren uitnodigen voor een vervolgvraag aan de staatssecretaris.

[0:29:58] Ja, heel goed.

[0:29:59] De microfoons zijn bezet.

[0:30:00] Mag ik u als eerst het woord geven?

[0:30:02] Maar mensen kunnen ook naar België gaan, want daar is het makkelijk te krijgen.

[0:30:10] Dat is een probleem en ik herken dat.

[0:30:13] Zeker als je vlakbij de Belgische grens woont of zelfs bij de Duitse grens, dan is het veel makkelijker.

[0:30:20] Want in België zijn inderdaad vapes met smaakjes niet verboden.

[0:30:24] Dus daarom ben ik ook in overleg met de overheid van België om te kijken wat zij kunnen doen, zodat we elkaar kunnen helpen, zowel in België als Nederland en ook in Duitsland.

[0:30:34] om dezelfde regels in onze landen te hebben en daarmee te voorkomen dat kinderen toch aan veeps met smaakjes kunnen komen op een andere manier.

[0:30:43] Dat is een hele goede vraag, voorzitter.

[0:30:47] Mag ik u het woord geven voor uw vervolgvraag?

[0:30:50] Wat doet u met vapes die online worden verkocht?

[0:30:53] Ja, online.

[0:30:54] Dat is ook weer zo'n goede vraag, voorzitter.

[0:30:57] Want ik hoor het ook heel veel terug van kinderen dat het eigenlijk heel makkelijk is om via bijvoorbeeld Snapchat vapes te kopen.

[0:31:05] Voor Snapchat is het ook verboden om het te verkopen.

[0:31:09] Snapchat mag dat ook niet doen.

[0:31:11] We hebben ook gesprekken vanuit de overheid met Snapchat om met hen af te spreken dat ze dat strenger in de gaten houden.

[0:31:19] Snapchat verkoopt het daar niet zelf, maar dan zijn er anderen die dat via Snapchat doen.

[0:31:23] Snapchat heeft daar wel echt een wettelijke rol in.

[0:31:25] Het is in de wet ook vastgelegd dat ze daarop moeten handhaven, heet dat dan.

[0:31:31] We zijn nu zelf ook aan het onderzoeken of Snapchat zich wel aan die wet houdt.

[0:31:36] Als ze dat niet doen, moeten we kijken hoe we dat kunnen bestraffen.

[0:31:41] Dank u wel.

[0:31:42] Mag ik u het woord geven voor uw vervolgvraag, voor uw interruptie?

[0:31:47] Mag u het knopje indrukken?

[0:31:49] Ja, dan kunnen we u verstaan.

[0:31:50] Kunnen jullie er misschien een hogere leeftijd aan hangen?

[0:31:54] Hoger dan 18 jaar, bedoelt u, bedoelt mevrouw, de andere mevrouw van uit Strandbrooi.

[0:32:01] Ik heb je naam nog niet gehoord.

[0:32:02] Zeg maar eventjes wat je naam is.

[0:32:05] Wil je het in de microfoon zeggen?

[0:32:06] Ik ben Babette.

[0:32:07] Babette.

[0:32:08] Goeie vraag ook van mevrouw Babette.

[0:32:10] Zou het dan niet hoger kunnen, hoger dan 18 jaar?

[0:32:14] Maar we hebben eigenlijk in Nederland afgesproken dat als je 18 wordt, dan word je meerderjarig en dan ben je verantwoordelijk voor jezelf.

[0:32:20] Dan ben je volwassen, vinden we.

[0:32:22] En dan is het eigenlijk aan jezelf.

[0:32:24] Maar ook als je ouder dan 18 bent, zijn smaakjes nog steeds verboden.

[0:32:28] Dus veeps met smaakjes mag je ook dan niet gebruiken, kopen.

[0:32:33] Dank u wel.

[0:32:34] Dan gaan we naar de laatste vervolgvraag.

[0:32:37] Gaat uw gang.

[0:32:37] Ik ben Fleur en mijn vraag is.

[0:32:41] Er wordt natuurlijk gecontroleerd door de politie, maar wij vinden dat het nog niet genoeg is, want er wordt nog steeds heel veel illegale drugs verkocht.

[0:32:51] Zolang het nog verkocht wordt, is het eigenlijk te weinig.

[0:32:57] Daar heeft mevrouw Fleur ook wel gelijk in.

[0:33:00] De politie is hard bezig met het opsporen van drugs en het bestraffen van de verkoop.

[0:33:06] De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is de politie voor de vapes en sigaretten.

[0:33:12] En wat we hebben gedaan vorig jaar, is de NVWA, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, extra geld gegeven om extra te gaan controleren, omdat, precies wat mevrouw Fleur zegt, nog steeds wordt er te veel verkocht en zijn er te veel jongeren die aan vapes en sigaretten kunnen kopen en daardoor verslaafd raken.

[0:33:30] Dat is gewoon echt heel slecht voor je gezondheid.

[0:33:32] Dus daar zetten we ook extra geld voor in.

[0:33:35] En dat wordt ook wel goed gebruikt.

[0:33:37] Want we hebben dit jaar al een aantal keer gezien dat de NVWA, de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, ook echt illegale partijen, dus dozen vol met illegale vapes, heeft opgespoord en heeft kunnen vernietigen.

[0:33:50] En daarmee kunnen ze niet terechtkomen bij de jongen.

[0:33:52] Dus daar gaan we vooral mee door.

[0:33:55] Dank u wel, staatssecretaris.

[0:33:56] En dan wil ik graag een groot applaus voor Jesse Bruyne en groep 7 van basisschool De Viertel uit Stramprooi.

[0:34:06] Daarmee komen we ook aan bij de vierde vraag en daarvoor zou ik Lucy Rietbergen willen uitnodigen van groep 7-8 van wereldkids Anne Frank school uit Punnik.

[0:34:18] Kijk aan en dat mag ook met een applaus.

[0:34:19] Absoluut.

[0:34:20] Absoluut.

[0:34:26] Dank u wel, mevrouw Rietbergen.

[0:34:28] U heeft een vraag aan wederom de staatssecretaris van Openbaar Vervoer en Milieu.

[0:34:33] Gaat uw gang.

[0:34:33] U heeft het woord.

[0:34:34] Ik fiets elke dag een kwartier naar school.

[0:34:37] Ik moet van mijn ouders altijd een helm op.

[0:34:40] In 2027 komt een helmplicht van kinderen onder de 18 op e-bikes.

[0:34:44] Mijn vraag is, waarom moeten alleen kinderen onder de 18 een helm op op e-bikes?

[0:34:49] Want iedereen is kwetsbaar in het verkeer.

[0:34:51] Bovendien heb ik gelezen dat de meeste ongelukken vaak bij ouderen op e-bikes gebeuren.

[0:34:55] Is dit dan geleeftijdsdiscriminatie?

[0:34:58] Bij motoren en brommers geldt de helmplicht toch ook voor iedereen?

[0:35:01] Waarom dan niet voor iedereen op e-bikes?

[0:35:04] Dan wil ik de staatssecretaris uitnodigen voor zijn beantwoording van deze vraag.

[0:35:09] Als u zover er bent, heeft u het woord.

[0:35:14] Dank voor deze goede vraag.

[0:35:18] Ik mag deze vraag vandaag beantwoorden namens de minister van Infrastructuur en Waterstaat.

[0:35:23] Die gaat over dit onderwerp, maar die is op dit moment in Londen.

[0:35:26] Daarom heeft hij mij vandaag gevraagd om namens hem deze goede vraag te beantwoorden.

[0:35:33] Het is sowieso goed dat je ouders zeggen dat ze een helm dragen, want het kan natuurlijk vaak goed misgaan in het verkeer.

[0:35:40] Dat zien we helaas ook.

[0:35:43] Daarom heeft de minister voorgesteld om vanaf 2027 met een helmplicht te komen.

[0:35:48] voor kinderen onder de 18 jaar die op een e-bike zitten.

[0:35:54] De reden daarachter is dat we juist zien dat er de afgelopen vier jaar een enorme toename is geweest van het aantal verkeersongelukken.

[0:36:07] Er zijn bijna 600% meer ongevallen geweest.

[0:36:11] Er zijn nu zes keer zoveel kinderen die een ongeluk krijgen met een elektrische fiets dan vier jaar geleden het geval was.

[0:36:18] En daar maken we ons dus terecht zorgen over, want juist op zo'n elektrische fiets en ook vaak op een fatbike ga je gewoon een heel stuk sneller dan op een normale fiets.

[0:36:26] En dat betekent dat het veel moeilijker is om te navigeren, ook in het verkeer, dat je beter moet uitkijken, maar dat als je valt,

[0:36:34] Ja, dat het ook vaker goed misgaat.

[0:36:36] En dat zien we dus ook jongeren op een elektrische fiets.

[0:36:38] Die lopen namelijk twee keer zoveel, vaak ernstig hoofd en hersenletsel op dan op een normale fiets.

[0:36:45] Dus het hoeft maar één keer goed verkeerd te gaan.

[0:36:47] Je komt in het ziekenhuis terecht en het gevaarlijke van

[0:36:50] Hoofd- en hersenletsel is er ook, als je iets aan je hoofd hebt, dat je daar heel erg lang in je latere leven nog last van kan krijgen.

[0:36:58] Dat zijn echt wel zorgelijke dingen.

[0:37:01] We zien dan ook heel veel kinderen met ernstig letsel en we zien zelfs — dat is echt heel verdrietig — kinderen die overlijden vanwege het feit dat ze worden aangereden op een fatbike.

[0:37:13] En we zien dat een fietshelm de kans enorm verkleint op dodelijk hersenletsel, met bijna 60 tot 70 procent.

[0:37:20] En daarom heeft de minister gezegd dat het echt verstandig is, juist voor kinderen, om zo'n helm ook verplicht te stellen.

[0:37:28] Tegelijkertijd snap ik heel goed wat je zegt.

[0:37:30] Is dat niet heel oneerlijk dat kinderen wel een plichthelm op moeten en mensen boven de 18 niet?

[0:37:37] Mijn collega staatssecretaris heeft net ook uitgelegd dat je soms kinderen beter moet beschermen.

[0:37:42] Kinderen zijn wat kwetsbaarder.

[0:37:43] We zien ook dat kinderen nog echt moeten leren om om te gaan in dat verkeer.

[0:37:49] Volwassenen hebben vaak al veel meer ervaring in het verkeer.

[0:37:51] Al jarenlang rijden ze auto of rijden ze op een motor.

[0:37:55] Ze weten dus ook hoe ze vaak goed risico's moeten inschatten.

[0:37:58] En ook hoe ze zich verantwoordelijk moeten gedragen.

[0:38:01] En kinderen moeten dat natuurlijk nog wel wat meer leren.

[0:38:04] En juist op zo'n fatbike of zo'n e-bike die heel snel gaat.

[0:38:07] En ook in de grote steden kan dat echt heel erg gevaarlijk zijn.

[0:38:10] Vandaar dat wij hebben gezegd, het is verstandig om de helm te verplichten voor kinderen.

[0:38:15] Ik zeg er ook bij, het feit dat we het niet voor volwassenen verplichten, dat betekent natuurlijk niet dat volwassenen geen helm kunnen dragen.

[0:38:22] We zien juist ook dat heel veel ouderen bijvoorbeeld, omdat ze kwetsbaar zijn of omdat als ze vallen ze hun heup kunnen breken of omdat ze moeilijker te been zijn, heel veel ouderen er uit zichzelf voor kiezen om een helm te dragen.

[0:38:36] Want ook ouderen bijvoorbeeld, opa's en oma's, die kunnen toch ook vervelend en heel lelijk vallen in het verkeer.

[0:38:43] Vandaar dat we ook tegen die groep zeggen, we gaan het niet verplicht stellen, maar als je wat ouder bent of je bent wat kwetsbaarder, dan is het wel verstandig om een helm te dragen.

[0:38:51] Dank u wel, staatssecretaris.

[0:38:53] Ik kijk allereerst even naar mevrouw Rietberg.

[0:38:54] Heeft u nog een vervolgvraag aan de staatssecretaris?

[0:38:56] Ja hoor, gaat uw gang.

[0:38:59] Hoe ga je het dan checken?

[0:39:01] Want stel, bijvoorbeeld je bent 18 en je wordt 19.

[0:39:04] Dan ben je toch net zo kwetsbaar in het verkeer.

[0:39:07] Als de staatssecretaris dat beknopt kan beantwoorden, dan is hij er voor de gelegenheid.

[0:39:13] Dat is zeker het geval.

[0:39:14] Het ingewikkelde van een wet maken is dat je ergens een grens moet trekken.

[0:39:18] Doe je dat op 17, op 18 of op 19?

[0:39:23] Het is natuurlijk heel gek om dat op een grens te trekken.

[0:39:26] Tegelijkertijd is dat soms wat we moeten doen.

[0:39:28] Datzelfde doen we natuurlijk op heel veel plekken.

[0:39:31] Een dag voor je verjaardag op je 18e mag je geen biertje drinken.

[0:39:35] Een dag na je 18e mag je dat wel.

[0:39:37] Een dag voor je verjaardag mag je dan wel of geen rijbewijs halen.

[0:39:42] Die grens leggen we bij 18.

[0:39:44] Dat doen we hier ook, omdat je die grens natuurlijk ergens neer moet leggen.

[0:39:48] Dat is ook voor de politie dan heel makkelijk om goed te kunnen controleren.

[0:39:51] Als je je identiteitsbewijs of je paspoort kan vragen, dan kan de politie gewoon uitrekenen of je wel of geen 18 bent en of je wel of geen helm moet dragen.

[0:40:01] Dank u wel.

[0:40:01] Is daarmee uw vraag voldoende beantwoord voor nu?

[0:40:03] Ik zie dat dat het geval is, maar ik kan me wel voorstellen dat dat leidt tot vervolgvragen bij enkele leden in de zaal.

[0:40:09] Dus als dat zo is, dan zou ik u graag naar voren willen uitnodigen voor een vervolgvraag aan de staatssecretaris.

[0:40:21] Als u daarbij bij het stellen van de vraag ook weer even uw naam zou willen noemen en het knopje zou willen indrukken, dan weten we ook wie u bent.

[0:40:30] Gaat uw gang?

[0:40:32] Ik ben Linne Vussel en mijn vraag is... Wat als de helmplicht wordt ingevoerd en je hebt geen helm op?

[0:40:37] Wat voor straf krijg je dan?

[0:40:39] Op dit moment krijg je nog geen straf, omdat de wet nog niet geldig is.

[0:40:47] Het kabinet heeft gezegd dat we een wet naar de Tweede en Eerste Kamer gaan sturen om daar nog over te beslissen.

[0:40:52] Op het moment dat die daarover beslissen, dan kan het zo zijn dat op het moment dat die wet ingaat, je of een waarschuwing van de politie krijgt — de politie heeft natuurlijk altijd de vrijheid om je een waarschuwing te geven — of je krijgt een bekeuring.

[0:41:05] En die bekeuring, daar moeten we nog van bepalen hoe hoog die gaat worden.

[0:41:09] Dat zal ook samen met de Tweede Kamer en de Eerste Kamer worden bepaald hoe hoog we die bekeuring willen laten zijn.

[0:41:15] Aan de ene kant wil je natuurlijk niet een te hoge boete hebben.

[0:41:18] Aan de andere kant moeten we natuurlijk wel zorgen dat mensen zich wel aan die plicht gaan houden en dat ze daarom ook die helm op gaan zetten.

[0:41:26] Dank u wel.

[0:41:27] Een tweede vervolgvraag.

[0:41:29] Ik ben Ties.

[0:41:31] Zo.

[0:41:32] Gaat goed.

[0:41:34] De ouderen zijn ook heel kwetsbaar in het verkeer.

[0:41:37] Want als je een wond op je been hebt, bijvoorbeeld bij kinderen, dan is het snel binnen twee weken klaar.

[0:41:44] Dan is je genezen.

[0:41:45] Maar bij ouderen is dat veel langer.

[0:41:48] En waarom is het nu dan alleen voor kinderen, maar niet voor volwassenen en ouderen?

[0:41:55] Dat is een goede vraag.

[0:41:58] We hebben juist gezegd dat omdat kinderen kwetsbaarder zijn in het verkeer, omdat ze minder ervaring hebben in het verkeer, het verstandiger is om kinderen te beschermen, bijvoorbeeld door de helmplicht, omdat kinderen, vooral als het gaat om hersenletsel, hun leven lang daar last van kunnen hebben.

[0:42:16] En wat ik net al zei, het is ook voor ouderen, vooral als je wat kwetsbaarder bent of al toch een beetje kwakkelt met je gezondheid.

[0:42:24] Is het ook echt verstandig om een helm te dragen?

[0:42:26] Want ook daar kan het natuurlijk misgaan.

[0:42:30] Dank u wel.

[0:42:32] Gaat uw gang voor uw laatste vraag.

[0:42:33] Mijn naam is Suzanne de Nooy.

[0:42:35] Hoe gaat u ervoor zorgen dat iedereen ook een helm kan betalen?

[0:42:41] Ja, dat is natuurlijk ook een goede vraag.

[0:42:45] Ik weet niet wat de prijs van een helm is, voorzitter.

[0:42:48] Volgens mij is het wel goed betaalbaar voor mensen thuis om een helm ook te kunnen te kunnen betalen.

[0:42:54] En het is natuurlijk ook zo dat op het moment dat mensen niet genoeg geld hebben, dat er ook allerlei projecten zijn.

[0:43:00] Een hulp is bijvoorbeeld van de gemeente om bijvoorbeeld mensen die wat minder grote portemonnee hebben.

[0:43:06] om die ook te helpen met dit soort hulpmiddelen om die toch te kunnen betalen als ze dat niet goed kunnen betalen.

[0:43:15] Dank u wel.

[0:43:15] Dan wil ik de staatssecretaris bedanken voor het beantwoorden van deze vraag en natuurlijk een groot applaus voor Lucie Riepbergen en groep 78 van WereldKids, Anne Frank School uit Bunnik.

[0:43:31] En de tijd vliegt, want we zijn alweer toegekomen aan de laatste vraag.

[0:43:36] En daarvoor nodig ik Arnoud van der Hoek uit bij het spreekstoelte van groep 8 van basisschool Ikerus uit Heemstede.

[0:43:44] En dat mag best met een applaus.

[0:43:45] Ja hoor.

[0:43:51] Meneer Van der Hoek, u heeft een vraag aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid.

[0:43:56] Gaat uw gang, u heeft het woord.

[0:43:57] Dank voorzitter.

[0:43:58] Nadat wij een krantenartikel over Lisa besproken hadden in de nieuwsging op school, zette dat ons aan denken voor deze vraag.

[0:44:04] Hoe wilt de VMS hier aanpakken voor alle vrouwen in Nederland?

[0:44:08] Denkt u er nu anders over door de gebeurtenissen met Lisa?

[0:44:10] Want voor jullie weet gebeurt het vaker.

[0:44:13] Dank u wel.

[0:44:14] Dan nodig ik de staatssecretaris uit voor het beantwoorden van deze vraag.

[0:44:19] En als hij zover is, heeft hij het woord.

[0:44:25] Voorzitter, dank u wel.

[0:44:27] En ook dank aan de heer Van den Hoek voor het stellen van deze vraag.

[0:44:30] De vraag is heel kort, maar er gaat natuurlijk een enorme wereld achter schuil.

[0:44:34] We hebben hier vandaag wel vragen gehad over dingen die een beetje spannend zijn, zoals AI of vuurwerk.

[0:44:40] Dingen waar we denken van nou, dat is misschien vervelend.

[0:44:43] Ik moet een helm op als ik op de fiets zit.

[0:44:46] Maar ja, dit gaat over femicide.

[0:44:49] Femicide is een hele chique term voor iets heel beroerd, namelijk moord op vrouwen en meisjes.

[0:44:55] En het treurige is dat dat een van de meest voorspelbare vormen van moord ook nog een keer is.

[0:45:04] Het voorbeeld dat de heer Van den Hoek aanreikt, dat weten we niet, dat is vandaag voor de rechter, maar dat lijkt dan nog wel te zijn gebeurd in een eventuele opwelling.

[0:45:11] Maar heel vaak gaat er allerhande vormen van geweld tegen vrouwen en meisjes vooraf, voordat het uiteindelijk zou kunnen eindigen in moord.

[0:45:19] Dat is iets waarvan ik vind dat het onacceptabel is, waarvan het hele kabinet vindt dat het onacceptabel is, waarvan ook Kamerleden, en ook de Kamerleden die jullie vandaag hebben geholpen met het selecteren van de vragen, vinden dat het onacceptabel is.

[0:45:32] Volgens mij, gezien de vraag die wordt gesteld nu, vinden jullie ook dat dat onacceptabel is.

[0:45:37] Ik heb vandaag een oranje vlag mogen hijzen in het kader van de actie Orange the World.

[0:45:42] Ik heb daar ook een handje van op mijn revers zitten.

[0:45:45] Dat is een symbolische actie, maar wel een internationale actie waarin we met elkaar opstaan tegen geweld tegen meisjes en vrouwen.

[0:45:53] Helaas is dat nog steeds nodig om daar tegen op te staan en dat niet normaal te vinden.

[0:46:00] Het allerbelangrijkste voor nu vind ik dat jullie het er met elkaar over hebben.

[0:46:05] Hoe gaan we met elkaar om?

[0:46:06] Wat vinden we normaal gedrag en wat vinden we niet normaal?

[0:46:09] Dat gaat niet alleen over meisjes, dat gaat niet alleen over vrouwen, dat gaat ook over jongens.

[0:46:13] Dat gaat over hoe je met elkaar omgaat, hoe jongens met meisjes omgaan en andersom.

[0:46:18] Ik vind het super dat de vraag wordt gesteld, alleen omdat ik dan de kans heb om dat vandaag te kunnen zeggen.

[0:46:24] Maar dat is wat jullie kunnen doen en dat is super en blijf dat ook vooral doen.

[0:46:29] Natuurlijk sta ik hier ook namens de regering en namens de overheid.

[0:46:33] Dat klinkt heel chique, maar uiteindelijk bestaat die overheid ook weer uit heel veel verschillende onderdelen die allemaal bezig zijn met dit thema en ook beter bezig mee moeten zijn.

[0:46:43] Denk aan gemeenten, denk aan de politie, denk aan organisaties als Veilig Thuis, waar je als vrouw of meisje kunt melden als je denkt van dit gaat niet goed, ik ben zelf in gevaar of waar je als jongen kunt melden.

[0:46:55] Dus je zegt ik hoor dingen, ik vang dingen op waar ik mijn zorgen over maak, dan kun je daar melden.

[0:47:00] We moeten het met elkaar zien op te lossen.

[0:47:03] Beter luisteren naar meisjes en vrouwen wanneer ze zich onveilig voelen of nare dingen meemaken, zodat we sneller en beter kunnen reageren.

[0:47:10] We maken campagnes die jongens en manen aanspreken op respectvol met elkaar en met anderen omgaan.

[0:47:15] We maken campagnes om meisjes en vrouwen te laten zien van hé, als dit soort dingen gebeuren, dat is niet normaal.

[0:47:22] Meld je dan, want dan kunnen we helpen.

[0:47:24] Samen met 25 steden werken we extra aan veilige plekken voor vrouwen en meisjes op straat, in clubs, in parken, om ervoor te zorgen dat ze zich daar welkom voelen en dat ze zich veilig voelen.

[0:47:36] Tot slot werken we ook aan strengere straffen.

[0:47:38] Dat is altijd het sluitstuk op het moment dat er dingen gebeuren met seksueel geweld, dingen die je absoluut niet moet willen.

[0:47:45] Het is ook nog een keer strafbaar.

[0:47:46] Maar laten we hopen dat het niet tot strafbaarheid komt.

[0:47:49] Laten we hopen dat meisjes en vrouwen zich in dit land veilig kunnen voelen en dat deze vraag ermee daaraan bijdraagt dat dat ook gaat gebeuren.

[0:47:58] Voorzitter, dank u wel.

[0:48:00] Dank u wel, staatssecretaris.

[0:48:01] Ik kijk even of u nog een vol vraag heeft aan de staatssecretaris.

[0:48:04] Nee, dank u wel.

[0:48:05] Nee, uw vraag is voldoende beantwoord.

[0:48:07] Dank u wel.

[0:48:07] En dan kijk ik even de zaal in de plenaire zaal in zijn er leden die wellicht een vervolgvraag zouden willen stellen aan de staatssecretaris hierachter.

[0:48:15] Dan mag ik u naar voren uitnodigen bij een van de microfoons.

[0:48:19] Voor een vervolgvraag aan de staatssecretaris.

[0:48:23] Als u uw naam weer vooral even wilt noemen, dan weten we met wie de staatssecretaris het gesprek heeft.

[0:48:28] Gaat uw gang.

[0:48:29] Ik ben Miriam en bedankt voorzitter.

[0:48:32] Ik had nog een vervolgvraag.

[0:48:35] Wat kunnen kinderen doen tegen femicide en hoe kunnen volwassenen ons daarbij helpen?

[0:48:41] Ja, voorzitter.

[0:48:42] Mirjam stelt een korte vraag waar weer een wereld achter schuil gaat.

[0:48:45] Ik heb volgens mij net wel een paar dingen aangereikt.

[0:48:47] Het allerbelangrijkste is dat kinderen zelf ook onderling in gesprek blijven over wat vind ik normaal?

[0:48:54] Wat vind ik normaal gedrag?

[0:48:55] Wat vind ik prettig?

[0:48:57] En wat vind ik absoluut niet normaal?

[0:48:58] Wanneer vind ik dingen die iemand tegen je zegt ontzettend vervelend en ook wel bedreigend en onaangenaam?

[0:49:05] En wanneer kunnen we wel leuk met elkaar omgaan?

[0:49:07] Dat is het eerste.

[0:49:08] Het tweede wat je kunt doen is als je iets hoort bij vriendjes of vriendinnetjes waarvan je zegt, hé, maar dat is niet goed.

[0:49:15] Ik weet niet precies wat het is, maar het voelt niet goed, het is niet goed.

[0:49:18] Dat je dan ook durft te bellen met Veilig Thuis en zegt, hé, maar ik hoor deze signalen, ik maak me daar zorgen om.

[0:49:24] En dat kan ook anoniem.

[0:49:25] Dus hoef je een naam niet eens te vertellen, hoef je niet te zeggen, hallo, ik ben Mirjam, ik maak me zorgen.

[0:49:29] Dan mag je gewoon zeggen, ik maak me zorgen.

[0:49:31] Ik wil liever niet vertellen wie ik ben.

[0:49:33] Los daarvan moeten wij dan als volwassenen altijd klaarstaan om te helpen.

[0:49:38] Als je dit soort moeilijke dingen meemaakt of als je hoort over dit soort moeilijke dingen, dan moeten we klaarstaan om te helpen.

[0:49:43] Bij de politie, bij Veilig Thuis, op school, overal.

[0:49:49] Dank u wel.

[0:49:49] Een tweede vervolgvraag.

[0:49:50] Gaat uw gang.

[0:49:51] Dank u wel, meneer de voorzitter.

[0:49:54] Een vervolgvraag van mij.

[0:49:55] Ik ben Jelmer op de basisschool Icarus uit Heemstede.

[0:50:00] Ik had een vervolgvraag over wanneer wij dit gaan merken in de toekomst van ons Nederland.

[0:50:07] Jammer, dat is een heel terechte vraag, want we kunnen allemaal mooie praatjes hebben, we kunnen beleid maken, we kunnen campagnes de wereld ingooien, maar we hebben er pas wat aan op het moment dat het ook werkt, dat dingen anders worden.

[0:50:22] Het eerlijke antwoord is dat ik morgen al hoop dat we opnieuw aandacht kunnen hebben voor dit probleem en dat mensen daardoor hun gedrag aan gaan passen.

[0:50:33] We moeten vandaag Orange is the World vieren als herdenkingsdag en als gedenkingsdag, waardoor er extra aandacht komt voor dit probleem.

[0:50:45] Maar mijn ambitie is in ieder geval om te zorgen dat femicide iets is dat in ons land bijna niet meer voorkomt.

[0:50:52] En daarvoor moeten we het ieder jaar en iedere dag een beetje beter doen.

[0:50:56] Maar het feit dat jullie vandaag aandacht voor hebben, zal vanaf morgen al een klein verschilletje, maar wel een verschil maken.

[0:51:02] Dank u wel.

[0:51:02] Een derde vervolgvraag gaat uw gang.

[0:51:06] Hoi, ik ben Floor.

[0:51:09] Dank u wel, voorzitter.

[0:51:11] Ik heb eigenlijk wel een goed idee.

[0:51:12] Misschien kunnen er meer lantaarnpalen geplaatst worden.

[0:51:16] Heeft u daar aan gedacht?

[0:51:20] Floor, je raakt een terecht punt aan.

[0:51:22] We hebben te maken met hoe we met elkaar omgaan om geweld tegen vrouwen en meisjes te voorkomen.

[0:51:28] Maar het helpt ook wel als situaties veilig zijn en veilig voelen, bijvoorbeeld met straatverlichting.

[0:51:34] In de zaak van Lisa was ook een van de zorgen dat dat gebeurde op donkere plekken.

[0:51:39] De straatverlichting kan een enorme bijdrage leveren om onveilige situaties veiliger te maken.

[0:51:47] We zijn erover in gesprek met gemeenten, want over straatverlichting gaat de gemeente.

[0:51:52] In jullie geval gaat de gemeente Heemstede erover.

[0:51:55] Op welke landaanpaal staat waar, welk fietspad wordt verlicht en welk fietspad niet.

[0:52:00] Maar we zijn er wel over in gesprek, omdat die gedachte die jij hebt, ook een gedachte is die ik heb.

[0:52:05] Laten we met elkaar proberen Nederland een beetje veiliger te maken.

[0:52:09] Met straatverlichting voelen we ons ook veiliger.

[0:52:12] Ja, kan me helemaal voorstellen.

[0:52:14] Straatverlichting helpt, maar ook verlichting bij een fietspad, verlichting bij een parkje waar het s'avonds misschien wat onaangenaam voelt en wat gerimmig voelt.

[0:52:23] Daar moet je het gewoon over hebben.

[0:52:24] En daar kun je bij je eigen gemeente ook over in gesprek.

[0:52:26] Dat is belangrijk.

[0:52:27] Heel goed.

[0:52:28] En u maakt er al bijna een beetje een debatje van, dus dat is heel goed bezig.

[0:52:31] Daarvoor zijn we hier ook voor.

[0:52:32] Zo is dat.

[0:52:33] Dat hoort hier ook thuis.

[0:52:34] En we zijn daarmee toegekomen aan de laatste vervolgvraag aan u de eer.

[0:52:38] Dank u wel, voorzitter.

[0:52:40] Mijn naam is Anna en ik maak me ook zorgen over bijvoorbeeld messen die heel erg makkelijk te koop zijn en die je makkelijk uit de winkel kan halen.

[0:52:49] Daarom is mijn vraag of er strengere regels kunnen komen van het kopen van messen en wapens.

[0:52:56] Ja, messenverbod noemen we dat.

[0:52:59] En daar wordt aan gewerkt op dit moment.

[0:53:02] Dat is best lastig, want een mes is ook een heel normaal iets.

[0:53:06] Thuis wil je ook als je kookt, wil je wel je komkommer kunnen snijden en je uien.

[0:53:10] En dat is toch lastig als je dat allemaal met je handen moet doen.

[0:53:13] Dus een mes is heel nuttig.

[0:53:14] En als je je boterham smeert, is ook een mes wel handig om dat te kunnen doen.

[0:53:18] En soms, als je gaat kamperen, wil je ook een zakmes hebben om misschien even een paar klusjes mee te kunnen doen.

[0:53:24] En tegelijkertijd is datzelfde mes ook iets waarmee je iemand kunt bedreigen en zelfs kunt vermoorden.

[0:53:29] Dus we zijn daar mee bezig om te kijken hoe kun je nu op een slimme manier zorgen dat je een mes voor normaal gebruik ook normaal kunt blijven gebruiken, maar dat je aan de andere kant zorgt dat iemand niet met een koksmes of met een veel te lang zakmes over straat kan om iemand anders geweld aan te doen.

[0:53:45] Dus dat is best ingewikkeld.

[0:53:47] Maar het is ook heel erg nodig.

[0:53:49] Dus dank voor je vraag.

[0:53:51] En dank u, staatssecretaris, voor het beantwoorden van die vragen.

[0:53:53] En ik zou u allen dan willen vragen om een heel groot applaus voor Arnout van der Hoek en Basisschool Ikerus uit Heemstede.

[0:54:04] En daarmee zijn we ook aan het einde gekomen van dit kindervragenuur.

[0:54:09] Ik denk dat ik mede namens mevrouw Mutler en mevrouw van der Plas jullie heel hartelijk wil danken voor de fantastische vragen, voor de vragen die jullie hebben ingestuurd en hebben gesteld aan de aan de staatssecretaris.

[0:54:21] Heel aan de staatssecretaris heel knap hoe jullie dat dat hebben gedaan.

[0:54:24] Dus ik vind dat dat een groot applaus verdient voor jullie allemaal.

[0:54:33] Heel goed.

[0:54:33] Blijft nog wel even zitten in het vak als jullie willen, want we gaan nog even een foto maken per klas.

[0:54:39] En onze grote hulpen, de Kamerbodes, gaan jullie daarbij begeleiden, welke groep naar voren mag komen.

[0:54:46] En na de foto gaan de klassen terug naar huis, naar de bussen om naar huis te gaan.

[0:54:51] Goede reis wel thuis.

[0:54:52] Veel dank.

[0:54:52] En kom nog eens terug als bezoeker of misschien zelfs in de toekomst als Tweede Kamerlid.

[0:54:57] Dank en heel graag tot ziens.

[0:55:00] Sluit de vergadering.